Википедия kywiki https://ky.wikipedia.org/wiki/%D0%91%D0%B0%D1%88%D0%BA%D1%8B_%D0%B1%D0%B0%D1%80%D0%B0%D0%BA MediaWiki 1.45.0-wmf.9 first-letter Медиа Атайын Талкуу Колдонуучу Колдонуучунун баарлашуулары Википедия Википедияны талкуулоо Файл Файлды талкуулоо МедиаВики МедиаВикини талкуулоо Калып Калыпты талкуулоо Жардам Жардамды талкуулоо Категория Категорияны талкуулоо Макала долбоору Макала долбоорун талкуулоо TimedText TimedText talk Модуль Модулду талкуулоо Event Event talk 4 2327 516305 512398 2025-07-10T06:50:51Z Mirzoulugʻbek 4632 /* Талапкерлер */ 516305 wikitext text/x-wiki '''Администратор''' ― [[Википедия]] жамаатынын ишенимин актаган жана долбоордун өнүгүшүнө өз салымын кошо алган, убактысынын тардыгына карабастан долбоорду ар качан көзөмөлдөп, жөнөкөй колдонуучуларга көмөк көрсөтүп турган жана өзүнүн функцияларын түздөн түз аткарган, техникалык колдоо көрсөтө алган, түрдүү келишпестиктерди чечип, эки тарап тең макул болгудай чечим чыгара алган тажрыйбалуу, тийиштүү макамы менен колдонуучу. Администратор макамына арыз берип жаткан колдонуучу эң аз дегенде алты айлык тажрыйбага жана кеминде 1000 түзөтүүгө ээ болушу зарыл. Эгерде талапкердин администратор макамына татыктуу экени күмөн жаратса ― коркпостон «каршы» добуш бериңиз. Анткени долбоордун өнүгүшү сиздин тандооңуздан көз каранды. Ал эми колдонуучу тууралуу эч кандай маалымат билбесеңиз, анда ― «калыс» калуу жообун бериңиз. Эгерде колдонуучунун долбоорго болгон салымдары жакшы болуп, ар дайым долбоорду колдоп жана өнүктүрүп келсе, анда ― «макул» добушуңузду берип талапкерлигин колдой аласыз. ==Шайлоо жобосу== * Ар бир Википедиянын администраторлорун ошол тил бөлүмдө катталган колдонуучулар шайлашат. * Администраторлукка өз талапкерлигиңизди кое аласыз же башка колдонуучулар сизди сунушташы мүмкүн. * Сизди администратор катары шайлоо бул барактагы өтүүчүңүздү колдогон же каршы добуштары менен чечилет. * Администраторлукка талапкерлигиңизди коюу үчүн төмөнкү калыптагы маалыматты көчүрүп киргизип, бир-эки ооз сөз менен талапкерлик максатыңызды билдирип коюңуз. # Талапкер төмөнкү калыпты көчүрүп киргизгенден кийин, колдонуучулардын (добуш берүүчүлөрдүн) берген суроолоруна жооп берип турушу зарыл. Бул шайлоонун жыйынтыгын тездетет! # Добуш берүү аяктагандан кийин добуштарды эсептеп чыгыңыз. Ал үчүн калыптын эң түбүндөгү '''Макул''' жана '''Каршы''' талааларына канча добуш болгонун сан түрүндө жазасыз. Көңүл буруңуз! Бул нерсени аткаруу милдеттүү эмес, бирок архивге сактоо үчүн маанилүү. # Талапкерлигиңиз өтпөсө, кайра-кайра талапкерлигиңизди койбоңуз. Антпесеңиз салымыңыз жокко чыгарылып же бир канча убакытка чейин бөгөттөлүшүңүз мүмкүн.<br>> Көңүл буруңуз! Эгерде сиз добуш берүүдөн өтпөй калсаңыз, 3 ай ичинде кайрадан арыз бере аласыз. # Талапкер өзүнө жана башка колдонуучунун атынан добуш бере албайт. # Администраторлордун жөнөкөй колдонуучулардан айырмасы аларга берилген айрым мүмкүнчүлүктөрүндө. Ошондуктан, администратор макамды алгандан соң себепсиз эле берилген мүмкүнчүлүктөрдү пайдаланбашы керек. # Добуш берүүчү, добуш берип жатканда эмнеге жана кимге добуш берип жатканына көңүл бурушу керек. • '''Көчүрүүгө камылга''' <pre>===[[Колдонуучу:колдонуучу атыңыз|колдонуучу атыңыз]]=== {{Sr-request |Талапкер= |Макул1= |Макул2= |Макул3= |Каршы1= |Каршы2= |Каршы3 |Калыс1= |Калыс2= |Калыс3= }} </pre> • '''Колдонуу үлгүсү''' <pre>===[[Колдонуучу:Абдырашит Сатылганов|Абдырашит Сатылганов]]=== {{Sr-request |Талапкер= Абдырашит Сатылганов |Макул1= Friendwip.kg |Макул2= |Макул3= |Каршы1= Chorobek |Каршы2= |Каршы3 |Калыс1= |Калыс2= |Калыс3= |Макул = 1 |Каршы = 1 |Калыс = 0 }} </pre> * Бул жерден талкуу жетиштүү болду деп эсептегенден кийин [https://meta.wikimedia.org/wiki/Steward_requests/Permissions Стюарддардын уруксат баракчасына] арыз таштайсыз да, чечимди күтөсүз. '''Иштериңизге ийгилик!''' ==Талапкерлер== ==Mirzoulugʻbek== {{Sr-request |Талапкер= Mirzoulugʻbek |Макул1= |Макул2= |Макул3= |Каршы1= |Каршы2= |Каршы3 |Калыс1= |Калыс2= |Калыс3= }} Урматтуу Кыргызча Википедия коомчулугу! Мен, Mirzoulugʻbek, Кыргызча Википедияга администраторлукка талапкерлигимди сунуштагым келет. 2011-жылдан бери, тактап айтканда, 13 жылдан ашык убакыттан бери Википедиянын бир бөлүгү болуп келе жатам. Бул аралыкта Кыргызча Википедияга 12 500ден ашуун түзөтүү киргизип, долбоордун өнүгүшүнө өз салымымды кошууга аракет кылдым. Бүгүнкү күндө Кыргызча Википедияда чечилиши зарыл болгон бир катар маанилүү көйгөйлөр бар экендигин байкадым. Бул маселелер мени администраторлук милдетин аткарууга жана долбоорго дагы да активдүү жардам берүүгө үндөп турат. Атап айтканда: '''Түзүк иштебеген үлгүлөр:''' Көптөгөн үлгүлөр туура эмес иштеп жатат же жаңылоону талап кылууда. Алардын функционалдуулугун жогорулатуу жана макалалардын бирдиктүү көрүнүшүн камсыздоо абдан маанилүү. '''Вандализм:''' Макалалардын тарыхында вандализм учурлары байма-бай катталууда. Буга каршы эффективдүү күрөшүү жана маалыматтын тактыгын сактоо зарыл. '''Эрежелер:''' Википедиянын айрым негизги эрежелери жана көрсөтмөлөрү кыргыз тилине толук которула элек же болбосо иштелип чыккан эмес. Бул жаңы колдонуучулар үчүн кыйынчылыктарды жаратып, википедияга ыңгайлашуусуна тоскоол болууда. '''Өчүрүлүшү керек болгон баракчалар:''' Энциклопедиялык мааниси жок же Википедиянын талаптарына жооп бербеген баракчалардын саны өсүп жатат. Аларды өз убагында карап чыгуу жана тиешелүү чараларды көрүү шарт. '''Баракчаларды жана үлгүлөрдү коргоо:''' Айрым баракчалар, айрыкча үлгүлөр, тез-тез вандализмге учурап же маанилүү маалыматтарды камтыгандыктан, аларды коргоого алуу талап кылынат. '''Бүтпөй калган эрежелер жана көрсөтмөлөр:''' Кээ бир талкуулар жана эреже долбоорлору акыркы чечимсиз калып кеткен. Аларды кайра карап чыгып, коомчулук менен биргеликте жыйынтыктоо маанилүү. Администраторлук куралдардын жардамы менен мен жогоруда аталган көйгөйлөрдү чечүүгө, Википедиянын сапатын жогорулатууга жана Кыргызча Википедия коомчулугуна дагы да көбүрөөк жардам берүүгө даярмын. Менин 13 жылдык тажрыйбам жана эрежелерди билишим бул милдетти натыйжалуу аткарууга жардам берет деп ишенем. Колдооңуздар үчүн терең ыраазычылык билдирем! Силерди терең урматтоо менен,--<span style="background:#f2ecdf;border:solid 1px;border-radius:7px;">&nbsp;&nbsp;'''[[Колдонуучу:Mirzoulug'bek|Mirzoulug'bek]]'''&nbsp;&#124;'''[[Колдонуучунун баарлашуулары:Mirzoulug'bek|@]]'''&nbsp;</span> 06:50, 10 июль 2025 (UTC) ==Архив== {{Архив-Т|2006-2010|2011|2012|2013|2014|2015|2016|2017|2019|2020|2021|2022|2023|2024|2025}} {{Администраторду шайлоо}} {{Администраторлор}} 6x1v7j0u6ujik9onflu0inpcksmce2m 516307 516305 2025-07-10T08:18:08Z Artelow 2286 /* Mirzoulugʻbek */ Жооп 516307 wikitext text/x-wiki '''Администратор''' ― [[Википедия]] жамаатынын ишенимин актаган жана долбоордун өнүгүшүнө өз салымын кошо алган, убактысынын тардыгына карабастан долбоорду ар качан көзөмөлдөп, жөнөкөй колдонуучуларга көмөк көрсөтүп турган жана өзүнүн функцияларын түздөн түз аткарган, техникалык колдоо көрсөтө алган, түрдүү келишпестиктерди чечип, эки тарап тең макул болгудай чечим чыгара алган тажрыйбалуу, тийиштүү макамы менен колдонуучу. Администратор макамына арыз берип жаткан колдонуучу эң аз дегенде алты айлык тажрыйбага жана кеминде 1000 түзөтүүгө ээ болушу зарыл. Эгерде талапкердин администратор макамына татыктуу экени күмөн жаратса ― коркпостон «каршы» добуш бериңиз. Анткени долбоордун өнүгүшү сиздин тандооңуздан көз каранды. Ал эми колдонуучу тууралуу эч кандай маалымат билбесеңиз, анда ― «калыс» калуу жообун бериңиз. Эгерде колдонуучунун долбоорго болгон салымдары жакшы болуп, ар дайым долбоорду колдоп жана өнүктүрүп келсе, анда ― «макул» добушуңузду берип талапкерлигин колдой аласыз. ==Шайлоо жобосу== * Ар бир Википедиянын администраторлорун ошол тил бөлүмдө катталган колдонуучулар шайлашат. * Администраторлукка өз талапкерлигиңизди кое аласыз же башка колдонуучулар сизди сунушташы мүмкүн. * Сизди администратор катары шайлоо бул барактагы өтүүчүңүздү колдогон же каршы добуштары менен чечилет. * Администраторлукка талапкерлигиңизди коюу үчүн төмөнкү калыптагы маалыматты көчүрүп киргизип, бир-эки ооз сөз менен талапкерлик максатыңызды билдирип коюңуз. # Талапкер төмөнкү калыпты көчүрүп киргизгенден кийин, колдонуучулардын (добуш берүүчүлөрдүн) берген суроолоруна жооп берип турушу зарыл. Бул шайлоонун жыйынтыгын тездетет! # Добуш берүү аяктагандан кийин добуштарды эсептеп чыгыңыз. Ал үчүн калыптын эң түбүндөгү '''Макул''' жана '''Каршы''' талааларына канча добуш болгонун сан түрүндө жазасыз. Көңүл буруңуз! Бул нерсени аткаруу милдеттүү эмес, бирок архивге сактоо үчүн маанилүү. # Талапкерлигиңиз өтпөсө, кайра-кайра талапкерлигиңизди койбоңуз. Антпесеңиз салымыңыз жокко чыгарылып же бир канча убакытка чейин бөгөттөлүшүңүз мүмкүн.<br>> Көңүл буруңуз! Эгерде сиз добуш берүүдөн өтпөй калсаңыз, 3 ай ичинде кайрадан арыз бере аласыз. # Талапкер өзүнө жана башка колдонуучунун атынан добуш бере албайт. # Администраторлордун жөнөкөй колдонуучулардан айырмасы аларга берилген айрым мүмкүнчүлүктөрүндө. Ошондуктан, администратор макамды алгандан соң себепсиз эле берилген мүмкүнчүлүктөрдү пайдаланбашы керек. # Добуш берүүчү, добуш берип жатканда эмнеге жана кимге добуш берип жатканына көңүл бурушу керек. • '''Көчүрүүгө камылга''' <pre>===[[Колдонуучу:колдонуучу атыңыз|колдонуучу атыңыз]]=== {{Sr-request |Талапкер= |Макул1= |Макул2= |Макул3= |Каршы1= |Каршы2= |Каршы3 |Калыс1= |Калыс2= |Калыс3= }} </pre> • '''Колдонуу үлгүсү''' <pre>===[[Колдонуучу:Абдырашит Сатылганов|Абдырашит Сатылганов]]=== {{Sr-request |Талапкер= Абдырашит Сатылганов |Макул1= Friendwip.kg |Макул2= |Макул3= |Каршы1= Chorobek |Каршы2= |Каршы3 |Калыс1= |Калыс2= |Калыс3= |Макул = 1 |Каршы = 1 |Калыс = 0 }} </pre> * Бул жерден талкуу жетиштүү болду деп эсептегенден кийин [https://meta.wikimedia.org/wiki/Steward_requests/Permissions Стюарддардын уруксат баракчасына] арыз таштайсыз да, чечимди күтөсүз. '''Иштериңизге ийгилик!''' ==Талапкерлер== ==Mirzoulugʻbek== {{Sr-request |Талапкер= Mirzoulugʻbek |Макул1= |Макул2= |Макул3= |Каршы1= |Каршы2= |Каршы3 |Калыс1= |Калыс2= |Калыс3= }} Урматтуу Кыргызча Википедия коомчулугу! Мен, Mirzoulugʻbek, Кыргызча Википедияга администраторлукка талапкерлигимди сунуштагым келет. 2011-жылдан бери, тактап айтканда, 13 жылдан ашык убакыттан бери Википедиянын бир бөлүгү болуп келе жатам. Бул аралыкта Кыргызча Википедияга 12 500ден ашуун түзөтүү киргизип, долбоордун өнүгүшүнө өз салымымды кошууга аракет кылдым. Бүгүнкү күндө Кыргызча Википедияда чечилиши зарыл болгон бир катар маанилүү көйгөйлөр бар экендигин байкадым. Бул маселелер мени администраторлук милдетин аткарууга жана долбоорго дагы да активдүү жардам берүүгө үндөп турат. Атап айтканда: '''Түзүк иштебеген үлгүлөр:''' Көптөгөн үлгүлөр туура эмес иштеп жатат же жаңылоону талап кылууда. Алардын функционалдуулугун жогорулатуу жана макалалардын бирдиктүү көрүнүшүн камсыздоо абдан маанилүү. '''Вандализм:''' Макалалардын тарыхында вандализм учурлары байма-бай катталууда. Буга каршы эффективдүү күрөшүү жана маалыматтын тактыгын сактоо зарыл. '''Эрежелер:''' Википедиянын айрым негизги эрежелери жана көрсөтмөлөрү кыргыз тилине толук которула элек же болбосо иштелип чыккан эмес. Бул жаңы колдонуучулар үчүн кыйынчылыктарды жаратып, википедияга ыңгайлашуусуна тоскоол болууда. '''Өчүрүлүшү керек болгон баракчалар:''' Энциклопедиялык мааниси жок же Википедиянын талаптарына жооп бербеген баракчалардын саны өсүп жатат. Аларды өз убагында карап чыгуу жана тиешелүү чараларды көрүү шарт. '''Баракчаларды жана үлгүлөрдү коргоо:''' Айрым баракчалар, айрыкча үлгүлөр, тез-тез вандализмге учурап же маанилүү маалыматтарды камтыгандыктан, аларды коргоого алуу талап кылынат. '''Бүтпөй калган эрежелер жана көрсөтмөлөр:''' Кээ бир талкуулар жана эреже долбоорлору акыркы чечимсиз калып кеткен. Аларды кайра карап чыгып, коомчулук менен биргеликте жыйынтыктоо маанилүү. Администраторлук куралдардын жардамы менен мен жогоруда аталган көйгөйлөрдү чечүүгө, Википедиянын сапатын жогорулатууга жана Кыргызча Википедия коомчулугуна дагы да көбүрөөк жардам берүүгө даярмын. Менин 13 жылдык тажрыйбам жана эрежелерди билишим бул милдетти натыйжалуу аткарууга жардам берет деп ишенем. Колдооңуздар үчүн терең ыраазычылык билдирем! Силерди терең урматтоо менен,--<span style="background:#f2ecdf;border:solid 1px;border-radius:7px;">&nbsp;&nbsp;'''[[Колдонуучу:Mirzoulug'bek|Mirzoulug'bek]]'''&nbsp;&#124;'''[[Колдонуучунун баарлашуулары:Mirzoulug'bek|@]]'''&nbsp;</span> 06:50, 10 июль 2025 (UTC) :@[[Колдонуучу:Mirzoulug'bek|Mirzoulug'bek]] Саламатсызбы. Бул учурга чейин дагы администратор шайланган эле. Кыргыз Википедиясына системаны жакшы түшүнгөн жана аны оңдоп-түзөп, жаңы нерселерди кошо алган адам керек болуп жатат. Ушул мезгилге чейин администраторлорго «Калыптар» боюнча жардам сурап кайрылдым эле, же көз жаздымда калды, же бир шылтоо менен жардам бере алышкан жок. :Сиз «Калыптарды» бир стандартка келтирип, калыптардагы чар-жайыт болгон стилдерди стандарттап, кээ бир кошуулучу маалыматтарды кошууда жеңилдиктерди киргизе аласызбы? [[Колдонуучу:Artelow|Artelow]] ([[Колдонуучунун баарлашуулары:Artelow|баарлашуу]]) 08:18, 10 июль 2025 (UTC) ==Архив== {{Архив-Т|2006-2010|2011|2012|2013|2014|2015|2016|2017|2019|2020|2021|2022|2023|2024|2025}} {{Администраторду шайлоо}} {{Администраторлор}} ew70muk5hcobsqidp2sfmpkg102u911 516322 516307 2025-07-10T09:44:31Z Mirzoulugʻbek 4632 /* Mirzoulugʻbek */ Жооп 516322 wikitext text/x-wiki '''Администратор''' ― [[Википедия]] жамаатынын ишенимин актаган жана долбоордун өнүгүшүнө өз салымын кошо алган, убактысынын тардыгына карабастан долбоорду ар качан көзөмөлдөп, жөнөкөй колдонуучуларга көмөк көрсөтүп турган жана өзүнүн функцияларын түздөн түз аткарган, техникалык колдоо көрсөтө алган, түрдүү келишпестиктерди чечип, эки тарап тең макул болгудай чечим чыгара алган тажрыйбалуу, тийиштүү макамы менен колдонуучу. Администратор макамына арыз берип жаткан колдонуучу эң аз дегенде алты айлык тажрыйбага жана кеминде 1000 түзөтүүгө ээ болушу зарыл. Эгерде талапкердин администратор макамына татыктуу экени күмөн жаратса ― коркпостон «каршы» добуш бериңиз. Анткени долбоордун өнүгүшү сиздин тандооңуздан көз каранды. Ал эми колдонуучу тууралуу эч кандай маалымат билбесеңиз, анда ― «калыс» калуу жообун бериңиз. Эгерде колдонуучунун долбоорго болгон салымдары жакшы болуп, ар дайым долбоорду колдоп жана өнүктүрүп келсе, анда ― «макул» добушуңузду берип талапкерлигин колдой аласыз. ==Шайлоо жобосу== * Ар бир Википедиянын администраторлорун ошол тил бөлүмдө катталган колдонуучулар шайлашат. * Администраторлукка өз талапкерлигиңизди кое аласыз же башка колдонуучулар сизди сунушташы мүмкүн. * Сизди администратор катары шайлоо бул барактагы өтүүчүңүздү колдогон же каршы добуштары менен чечилет. * Администраторлукка талапкерлигиңизди коюу үчүн төмөнкү калыптагы маалыматты көчүрүп киргизип, бир-эки ооз сөз менен талапкерлик максатыңызды билдирип коюңуз. # Талапкер төмөнкү калыпты көчүрүп киргизгенден кийин, колдонуучулардын (добуш берүүчүлөрдүн) берген суроолоруна жооп берип турушу зарыл. Бул шайлоонун жыйынтыгын тездетет! # Добуш берүү аяктагандан кийин добуштарды эсептеп чыгыңыз. Ал үчүн калыптын эң түбүндөгү '''Макул''' жана '''Каршы''' талааларына канча добуш болгонун сан түрүндө жазасыз. Көңүл буруңуз! Бул нерсени аткаруу милдеттүү эмес, бирок архивге сактоо үчүн маанилүү. # Талапкерлигиңиз өтпөсө, кайра-кайра талапкерлигиңизди койбоңуз. Антпесеңиз салымыңыз жокко чыгарылып же бир канча убакытка чейин бөгөттөлүшүңүз мүмкүн.<br>> Көңүл буруңуз! Эгерде сиз добуш берүүдөн өтпөй калсаңыз, 3 ай ичинде кайрадан арыз бере аласыз. # Талапкер өзүнө жана башка колдонуучунун атынан добуш бере албайт. # Администраторлордун жөнөкөй колдонуучулардан айырмасы аларга берилген айрым мүмкүнчүлүктөрүндө. Ошондуктан, администратор макамды алгандан соң себепсиз эле берилген мүмкүнчүлүктөрдү пайдаланбашы керек. # Добуш берүүчү, добуш берип жатканда эмнеге жана кимге добуш берип жатканына көңүл бурушу керек. • '''Көчүрүүгө камылга''' <pre>===[[Колдонуучу:колдонуучу атыңыз|колдонуучу атыңыз]]=== {{Sr-request |Талапкер= |Макул1= |Макул2= |Макул3= |Каршы1= |Каршы2= |Каршы3 |Калыс1= |Калыс2= |Калыс3= }} </pre> • '''Колдонуу үлгүсү''' <pre>===[[Колдонуучу:Абдырашит Сатылганов|Абдырашит Сатылганов]]=== {{Sr-request |Талапкер= Абдырашит Сатылганов |Макул1= Friendwip.kg |Макул2= |Макул3= |Каршы1= Chorobek |Каршы2= |Каршы3 |Калыс1= |Калыс2= |Калыс3= |Макул = 1 |Каршы = 1 |Калыс = 0 }} </pre> * Бул жерден талкуу жетиштүү болду деп эсептегенден кийин [https://meta.wikimedia.org/wiki/Steward_requests/Permissions Стюарддардын уруксат баракчасына] арыз таштайсыз да, чечимди күтөсүз. '''Иштериңизге ийгилик!''' ==Талапкерлер== ==Mirzoulugʻbek== {{Sr-request |Талапкер= Mirzoulugʻbek |Макул1= |Макул2= |Макул3= |Каршы1= |Каршы2= |Каршы3 |Калыс1= |Калыс2= |Калыс3= }} Урматтуу Кыргызча Википедия коомчулугу! Мен, Mirzoulugʻbek, Кыргызча Википедияга администраторлукка талапкерлигимди сунуштагым келет. 2011-жылдан бери, тактап айтканда, 13 жылдан ашык убакыттан бери Википедиянын бир бөлүгү болуп келе жатам. Бул аралыкта Кыргызча Википедияга 12 500ден ашуун түзөтүү киргизип, долбоордун өнүгүшүнө өз салымымды кошууга аракет кылдым. Бүгүнкү күндө Кыргызча Википедияда чечилиши зарыл болгон бир катар маанилүү көйгөйлөр бар экендигин байкадым. Бул маселелер мени администраторлук милдетин аткарууга жана долбоорго дагы да активдүү жардам берүүгө үндөп турат. Атап айтканда: '''Түзүк иштебеген үлгүлөр:''' Көптөгөн үлгүлөр туура эмес иштеп жатат же жаңылоону талап кылууда. Алардын функционалдуулугун жогорулатуу жана макалалардын бирдиктүү көрүнүшүн камсыздоо абдан маанилүү. '''Вандализм:''' Макалалардын тарыхында вандализм учурлары байма-бай катталууда. Буга каршы эффективдүү күрөшүү жана маалыматтын тактыгын сактоо зарыл. '''Эрежелер:''' Википедиянын айрым негизги эрежелери жана көрсөтмөлөрү кыргыз тилине толук которула элек же болбосо иштелип чыккан эмес. Бул жаңы колдонуучулар үчүн кыйынчылыктарды жаратып, википедияга ыңгайлашуусуна тоскоол болууда. '''Өчүрүлүшү керек болгон баракчалар:''' Энциклопедиялык мааниси жок же Википедиянын талаптарына жооп бербеген баракчалардын саны өсүп жатат. Аларды өз убагында карап чыгуу жана тиешелүү чараларды көрүү шарт. '''Баракчаларды жана үлгүлөрдү коргоо:''' Айрым баракчалар, айрыкча үлгүлөр, тез-тез вандализмге учурап же маанилүү маалыматтарды камтыгандыктан, аларды коргоого алуу талап кылынат. '''Бүтпөй калган эрежелер жана көрсөтмөлөр:''' Кээ бир талкуулар жана эреже долбоорлору акыркы чечимсиз калып кеткен. Аларды кайра карап чыгып, коомчулук менен биргеликте жыйынтыктоо маанилүү. Администраторлук куралдардын жардамы менен мен жогоруда аталган көйгөйлөрдү чечүүгө, Википедиянын сапатын жогорулатууга жана Кыргызча Википедия коомчулугуна дагы да көбүрөөк жардам берүүгө даярмын. Менин 13 жылдык тажрыйбам жана эрежелерди билишим бул милдетти натыйжалуу аткарууга жардам берет деп ишенем. Колдооңуздар үчүн терең ыраазычылык билдирем! Силерди терең урматтоо менен,--<span style="background:#f2ecdf;border:solid 1px;border-radius:7px;">&nbsp;&nbsp;'''[[Колдонуучу:Mirzoulug'bek|Mirzoulug'bek]]'''&nbsp;&#124;'''[[Колдонуучунун баарлашуулары:Mirzoulug'bek|@]]'''&nbsp;</span> 06:50, 10 июль 2025 (UTC) :@[[Колдонуучу:Mirzoulug'bek|Mirzoulug'bek]] Саламатсызбы. Бул учурга чейин дагы администратор шайланган эле. Кыргыз Википедиясына системаны жакшы түшүнгөн жана аны оңдоп-түзөп, жаңы нерселерди кошо алган адам керек болуп жатат. Ушул мезгилге чейин администраторлорго «Калыптар» боюнча жардам сурап кайрылдым эле, же көз жаздымда калды, же бир шылтоо менен жардам бере алышкан жок. :Сиз «Калыптарды» бир стандартка келтирип, калыптардагы чар-жайыт болгон стилдерди стандарттап, кээ бир кошуулучу маалыматтарды кошууда жеңилдиктерди киргизе аласызбы? [[Колдонуучу:Artelow|Artelow]] ([[Колдонуучунун баарлашуулары:Artelow|баарлашуу]]) 08:18, 10 июль 2025 (UTC) ::Саламатчылык! Сурооңуз үчүн рахмат. Мен сизге колумдан келген жардамды бере алам. Калыптар боюнча интерфейс администратору менен биргеликте иш алып баруу керек болот. Сизге жөнөкөй администраторлор калыптар боюнча жардам бере албаганын себеби алар Википедиянын эрежелерин аткаруу (вандалдык менен күрөшүү, барактарды өчүрүү, эреже бузган колдонуучуну блокка тыгуу, барактарды жана калыптарды коргоо) менен алек болушат. Алар техникалык жактан интерфейсти түздөн-түз өзгөртө албайт. Эми мен администратор болгондон кийин зарылчылык пайда болсо, кошумча интерфейс администратору укугун да алып калыптарды бир стандартка келтирүүгө аракет жасайм. <span style="background:#f2ecdf;border:solid 1px;border-radius:7px;">&nbsp;&nbsp;'''[[Колдонуучу:Mirzoulug'bek|Mirzoulug'bek]]'''&nbsp;&#124;'''[[Колдонуучунун баарлашуулары:Mirzoulug'bek|@]]'''&nbsp;</span> 09:44, 10 июль 2025 (UTC) ==Архив== {{Архив-Т|2006-2010|2011|2012|2013|2014|2015|2016|2017|2019|2020|2021|2022|2023|2024|2025}} {{Администраторду шайлоо}} {{Администраторлор}} 9xupnal2ovr0665yc3b5u7cemd5nhwc 0 11736 516290 483800 2025-07-09T18:28:07Z InternetArchiveBot 27717 Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.9.5 516290 wikitext text/x-wiki '''Жактоочу''' ― айыпталуучуну жактоочу жана жеке же [[Юридика илими|юридикалык]] жактарга укуктук жактан (кеп-кеңеш берүү, сотто кызыкчылыгын коргоо аркылуу) адистик көмөк көрсөтүүчү юрист. Жактоочулук иш жүргүзүүгө укугу бар Кыргызстандын жарандары жактоочулар боло алат. Жактоочу [[Мамлекет|мамлекеттик]] кызматта иштөөгө укугу жок. Жактоочу окутуучулук, илимий ж.б. чыгармачылык иштерди жасоого укуктуу. == Милдеттүүлөр == === Документтердин бекитүүсү === Юрист документтерди калп оймо болуусу жана өнөктөштүгүн макулдаштыруу үчүн бекитип жатат.<ref>{{Cite web|title=Document Verification: What You Need to Know|url=https://ondato.com/blog/document-verification-what-is-important/|accessdate=2024-07-24|work=ondato.com}}</ref><ref>{{Cite web|title=What is fraud prevention, and why is it important?|url=https://complyadvantage.com/insights/what-is-fraud-prevention/|accessdate=2024-07-24|work=complyadvantage.com}}</ref> Тарапсыз аталгыч (юрист) кол койгондорду аныктайт жана алардын турган кайсы кимдиктен куткарат, алардын өз ар бир келечек кылышууларын ойлоп арап жатканын, жаңылтып мамиле кылгандыгын тастыктайт. Намыстын документтер, акттар, антдалуулар,<ref>{{Cite web|title=How to get a Notarized Affidavit: Why, When and How|url=https://bluenotary.us/notarized-affidavits-why-when-and-how/|accessdate=2024-07-24|work=bluenotary.us|archivedate=2024-07-26|archiveurl=https://web.archive.org/web/20240726135545/https://bluenotary.us/notarized-affidavits-why-when-and-how/}}</ref> шарттылар жана бекитänäler, бекитүүнü талаба kılbuu документтерден бири болуп эсептелет.<ref>{{Cite web|title=Essential Documents That Require Notarization|url=https://usvirtualnotary.com/essential-documents-that-require-notarization/|accessdate=2024-07-24|work=usvirtualnotary.com}}</ref> === Соттордагы сүйлөөлүк аргументтер === Иштейтин клиенттин ишин жалпы юрисдикциядагы судья же жүргүзүүчүлөргө сот менен өз ар бир кое бара турган барристердин жана кейбир оданщыштуу нормалык юрисдикциялардагы адвокаттын личным правом есептелет.<ref>{{Cite web|title=What is a Barrister?|url=https://austbar.asn.au/for-the-community/what-is-a-barrister|accessdate=2024-07-24|work=austbar.asn.au}}</ref> Бирок барристерлерден жана солиситорлардан бөлүнүш өзгөрүп калды. Кейбир жерлерде суддун талашканлары оздору же дагы одоо менен талаша алышат. Суддун талашканлары бийленбёгөн белгиленген сотторда, адатта, жөнөкөй жынайы кылган иштердеги соттор кабы; өлчөмдөгү кылган иш менен алыста бир нече дене же сторонноздору адвокаттын кол жаткызуусуна руксат берилген жок.<ref>{{Cite web|title=California Code, Code of Civil Procedure - CCP § 116.510|url=https://codes.findlaw.com/ca/code-of-civil-procedure/ccp-sect-116-510.html?/|accessdate=2024-07-24|work=codes.findlaw.com}}</ref> === Зерттеу жана суддук документтердин жазуусу === Юристтер көп учурда, суддагы маселе тууралуу письмен куралдаштуу керек болгондо, далаларды кол койгон маселе дагы мүмкүндүктөрдү түшүндүргөндер.<ref>{{Cite web|title=How to Write a Case Brief Paper|url=https://gradecrest.com/writing-a-case-brief/|accessdate=2024-07-24|work=gradecrest.com}}</ref><ref>{{Cite web|title=How To Give Evidence In Court|url=https://bscholarly.com/how-to-give-evidence-in-court/|accessdate=2024-07-24|work=bscholarly.com}}</ref> Мүмкүндүктөр бардыктарынын катуу зерттеу болуусу мүмкүн. Ошентип, олардын жетиштүүлүк документтерди жазып алууга жана сөз менен кызыгуулоого тайырылууга керек. Общет правадагы жана системасындагы юрисдикциялардын бөлүндүүлөрүндө адалгычча эмгектин бөлүнүүсү тактатып жатат, солист солиңиз ключни билген адвоката кол койгон иштикчилердин иштейтин такталарын, адалгычтын кол койгондо письмен керек.<ref>{{Cite web|title=What Is A Barrister Vs Solicitor?|url=https://legalinquirer.com/barrister-vs-solicitor/|accessdate=2024-07-24|work=legalinquirer.com}}</ref><ref>{{Cite web|title=What Is a Solicitor? And Is It The Right Role For Me?|url=https://www.thelawyerportal.com/solicitor/what-is-a-solicitor/|accessdate=2024-07-24|work=www.thelawyerportal.com}}</ref> Соң барристер зерттеу менен өзи баштаган жана керек материалды түзөөрдө, бактылап жаткан болуусу мүмкүн, жана солисторду кол койгон жана сөз менен аргументтенет керек.<ref>{{Cite web|title=How to Decide Whether to Become a Solicitor or Barrister|url=https://www.thelawyerportal.com/careers/difference-between-solicitor-and-barrister/how-to-decide-solicitor-or-barrister/|accessdate=2024-07-24|work=www.thelawyerportal.com}}</ref> ==Булактар== *Граждандык процессуалдык укук Бишкек ― 1999-жыл 29-декабрь №146/ Кылмыш-жазык процессуалдык укугу Бишкек – 1999-жыл 30 – Июнь №63/ Адвокаттык ишмердуулук жонундо мыйзам 1999-жыл 21-октябрь. * Юридика аталгылары менен түшүнүктөрүнүн орусча-кыргызча түшүндүрмө сөздүгү. Илимий-маалымдама басылыш/АРД/Чекки долбоору,авторлор жамааты. – Б.: 2005, ISBN 9967-428-14-7 == Шилтемелер == <references /> [[Категория:Юридикалык аталгылар жана түшүнүктөр]] [[Категория:Укук]] [[Category:Укук таануу]] [[Category:Тумар-2011]] 6b99yqbp5fykdcq4d1luocvugjx0mxt 0 17594 516299 476608 2025-07-10T02:13:52Z Mirzoulugʻbek 4632 516299 wikitext text/x-wiki {{ОЖ |статусу = |кыргызча аталышы = Кара-Көл |расмий аталышы = | макамы = шаар |сүрөт = File:Engineering (Bridges) Kara-Köl.jpg |сүрөт ачыктамасы = |баш ийгени = |өлкө = Кыргызстан |гербдин сүрөттөлүшү = |желектин сүрөттөлүшү = |гербдин туурасы = |желектин туурасы = |lat_dir = |lat_deg = 41|lat_min = 38|lat_sec = |lon_dir = |lon_deg = 72|lon_min = 40|lon_sec = |CoordAddon = |CoordScale = |өлкө картасынын өлчөмү = |облус картасынын өлчөмү = |район картасынын өлчөмү = |облус түрү = |облус = Жалал-Абад облусу |таблицадагы облус = |район түрү = |район = |таблицадагы район = |коомдун түрү = |коом = |таблицадагы коом = |ички бөлүнүшү = |башчысынын түрү = Мэр |башчысы = Орозбаев Нуртилек Орозбаевич<ref> [https://www.kara-kul.gov.kg/ky/sotru/orozbaev-nurtilek-orozbaevich292/?id=292 Кара-Көл шаардык мэриясы]</ref> |негизделген күнү = |биринчи белгиленген = |мурунку аталышы = |статустун берилиши = 1977, 17-январь |аймагы = |бийиктиктин түрү = |ОЖ борборунун бийиктиги = 930 |климаты = |расмий тили = |расмий тили2 = |калкы = 21 300<ref name="автоссылка1">2017-жылдагы Кыргыз Республикасынын облустарынын, райондорунун, шаарларынын, шаар тибиндеги кыштактарынын калкынын саны, {{cite web|author = |url = http://www.stat.kg/ru/news/chislennost-naseleniya-kyrgyzskoj-respubliki-na-1-yanvarya-2017-goda/ |title = Численность населения Кыргызской Республики на 1 января 2017 года |lang = ru |website = www.stat.kg |date = |accessdate = 2020-09-21 |deadlink = no}}</ref> |элди каттоо жылы = |жыштыгы = |агломерация = |улуттук курамы = [[Кыргыздар]] (94,3%), </br>[[Орустар]] (3,4%), </br>[[Өзбектер]] (0,7%), </br>[[Татарлар]] (0,6%)<ref name="Этно2009.Джалал-Абад">[http://212.42.101.100:8088/nacstat/sites/default/files/Джалал-Абадская%20область.pdf Перепись населения Киргизии 2009. Джалал-Абадская область] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20110810173253/http://212.42.101.100:8088/nacstat/sites/default/files/%D0%94%D0%B6%D0%B0%D0%BB%D0%B0%D0%BB-%D0%90%D0%B1%D0%B0%D0%B4%D1%81%D0%BA%D0%B0%D1%8F%20%D0%BE%D0%B1%D0%BB%D0%B0%D1%81%D1%82%D1%8C.pdf |date=2011-08-10 }} {{архивировано|url=https://web.archive.org/web/20110810173253/http://212.42.101.100:8088/nacstat/sites/default/files/%D0%94%D0%B6%D0%B0%D0%BB%D0%B0%D0%BB-%D0%90%D0%B1%D0%B0%D0%B4%D1%81%D0%BA%D0%B0%D1%8F%20%D0%BE%D0%B1%D0%BB%D0%B0%D1%81%D1%82%D1%8C.pdf |date=2011-08-10 }}</ref> |диний курамы = |этнохороним = |убакыт аралыгы = +6 |DST = |телефон коду = +996 3746 |почта индекси = 721000 |почта индекстери = |автоунаа коду = |идентификатордун түрү = |цифралык идентификатор = |Commons түрмөгүндө = |сайты = |сайтынын тили = }} '''Кара-Көл''' — Кыргызстандагы шаар. [[Жалал-Абад]] шаарынан 175 км түндүк-батышта, [[Таш-Көмүр]] темир жол бекетинен 78 км аралыкта. 1962-ж. [[Токтогул ГЭСи|Токтогул ГЭCин]] куруучулардын шаарчасы катары негизделген. 1977-ж. 17-январда шаар макамын алган. [[Нарын дарыясы|Нарын дарыясынын]] сол жээгинде, Бишке—Ош жолунун боюнда. Климаты континенттик; январдын орт. температурасы —3°C, июлдуку 23—25°C. Жылдык жаан-чачыны 300—500 мм. Калкы 24 миң (2001); көп улуттуу, негизинен [[кыргыз]] (80%), [[орус]] (10%), [[өзбек]] (2,6%), [[татар]] (3,2%), азербайжан (0,2%), [[белорус]], [[тажик]], [[армян]], украин, казактар ж.б. жашайт. Азыркы шаар жайгашкан жер Жазы-Кечүү деп аталган. Малга жайлуу болгондуктан, жергиликтүү эл негизинен мал чарбачылык менен тиричилик кылган. Айрым жерлерге жүгөрү, таруу, шалы (күрүч) эгишкен. Кеңеш бийлиги орногондон кийин колхоздоштуруу башталып, эки колхоз түзүлгөн (Фрунзе жана Молотов атындагы). 1950-жылдары эл чарбасын өнүктүрүү үчүн пахта өстүрүү колго алынып, Жазы-кечүү айылынын калкы Ноокен ооданынын аймагына көчүрүлгөн. 1960-жылдары [[Токтогул ГЭСи|Токтогул ГЭCинин]] курулушу башталган. 1962-ж. куруучулар үчүн мурдагы айылдын ордуна турак жайлар курулуп, мектеп, үйлөрдү жылытуучу буу казаны, коомдук тамактануу, мед. тейлөө мекемеси, мончо, байланыш бөлүмү ишке кирген. Кийинки жылы 25 миң м² болгон турак жайлар, турмуш-тиричилик жактан тейлөө комбинаты, бала бакча, бейтапкана ж.б. бүткөрүлгөн. Маданият үйү бар. Учурда Кара-Көл шаарында Токтогул ГЭCинин каскады, «Достук заводу», «Нарынгидроэнергиякурулуш», «Гидромонтаж», «Аэродромкурулуш» ж.б. 12 акционердик коом иштейт. «Нарынгидроэнергиякурулуш» акционердик коомунда 3000дей киши иштейт. Республиканын бардык аймактарында жана [[Бишкек]], [[Ош шаары|Ош]] шаарларында курулуш иштерин жүргүзөт. [[Түркия|Түркиянын]] «Cуусамыр—Интер», «Энтес», [[Иран|Ирандын]] «Кейсон», «Ирдопаз» жол реконструкциялоочу фирмалары менен кызматташууда. «Кыргызгидроатайынкурулуш» акционердик коому Камбарата, Ташкөмүр, Шамалдысай ГЭCтеринде жана Өзбекстан Республикасындагы Резаккамчик ашуусундагы тоннелге, ал эми «Гидромонтаж» акционердик коому Үчкоргон, Ташкөмүр, Камбарата, Атбашы ГЭCтеринде курулуш-монтаждоо иштерин аткарган. «Аэродромкурулуш» акционердик коому Бишкек—Ош автомобиль жолун реконструкциялоодо 3 млн сомдук иш бүткөргөн (1999). Рыноктук экономиканын шартына өтүүдө бир топ реформалык иштер жүргүзүлүп, натыйжада шаарда 4 кичи ишкана, 1 кооператив, 117 жеке ишкер, 2 менчик дүкөн, 11 жоопкерчилиги чектелген дүкөн ишке киргизилген. «Ротор» кичи ишканасы 1996-ж. түзүлгөн. Бөтөлкөлөрдүн оозун бекитүүчү капкактарды чыгарат. Анда 44 киши иштейт. Ичимдик чыгарган «Нурлан-Алко» жоопкерчилиги чектелген коомдо 17 киши иштейт (2001). 1999-жылга карата жогоруда аталган ө. ж. ишканалары 29132 млн сомдук продукция өндүргөн. 1999-ж. 1-апрелде Бишкек—Ош автомобиль жолунун боюнда «[[Кыргызтелеком]]» акционердик коомунун шаар жана эл аралык кварцтык телефон байланыш пункту, 2000-ж. 105 орундуу базар пайдаланууга берилген. Кара-Көл шаары Бишкек—Ош автомобиль жолунун боюнда жайгашкандыктан Кыргызстандын бардык аймактары менен байланышта. Автобус (Каракөл—[[Жалал-Абад]], Каракөл—Токтогул, Каракөл—Өзгөрүш) үзгүлтүксүз каттайт. 2000/01-окуу жылында шаарда 6 орто, 2 негизги мектеп, музыкалдык мектеп, балдардын чыгармачыл үйү, 2 китепкана, 3 бала бакча, спорт мектеби, ошондой эле Жалал-Абад мамлекеттик университетинин Кара-Көл инженердик факультети (1962-ж. Бишкектеги политехникалык институтунун даярдоо бөлүмү катары ачылып, 1963-жылдан тех. факультети уюшулган). Кесиптик-техникалык окуу жайы, «Кайыңды» эс алуу лагери (жылына 600—800 бала эс алат), «Энергетик» спорт комплекси (200 орундуу, күрөш, [[каратэ]], [[футбол]] ж.б. спорттун түрлөрү менен машыгышат) иштейт, ошондой эле маданият үйү да бар. Кара-Көл шаардык борборлоштурулган ооруканасында 398 киши эмгектенет (а. и. 86 врач, 137 мед. орто билимдүү адистер), андан сырткары 4 үй-бүлөлүк дарыгерлер тобу, 2 фельдшер-акушердик пункт, төрөт үйү бар. == Булактар== [[Категория:Кыргызстандын шаарчалары‎]] [[Категория:Жалал-Абад облусу]] tv274womziunitphpnmoyle59s8h88p 0 20744 516291 503983 2025-07-09T19:06:56Z InternetArchiveBot 27717 Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.9.5 516291 wikitext text/x-wiki [[Файл:El primer beso Salvador Viniegra y Lasso de la Vega (1891).jpg|thumb|298x298px|"Адам менен Обо эненин биринчи өбүүшүсү" картинасы, [[Сальвадор Виниегра]], 1891-жыл]] '''Жыныстык турмуш.''' Адамда жыныстык турмуш дене, психика жана [[Социализм|социал]]дык процесстердин татаал комплекси катары калыптанат. Адамдагы жыныстык турмуш инстинктке жана шартсыз [[Рефлексия|рефлекс]]ке негизделген айбандардын Жыныс турмушуннан айырмаланып, тукум жаратуу максатын гана көздөбөй, эркек менен аялдын инсандык, руханий мамилеси болуп саналат. Ар бир адамдын жыныстык трмушуу анын жеке тажрыйбасына, [[Тарбия|тарбия]]сына жана [[Адеп-ахлактуулук|адептүү]]лүгүнө жараша калыптанат. Жыныстык сүйүү — адамзаттын өөрчүү тарыхынын натыйжасы жана адамзат [[Маданият|маданият]]ынын ажырагыс бөлүгү. [[Коом]]дун өнүгүшү менен жыныстык турмуш татаалдана жана жекеликке өтө баштаган. Бирок ар бир коомдо жыныстык адептин нормалары ар башка болгон. Ар бир адамдын жыныстык турмуш өзгөчөлүгү көп факторлор (тубаса, гормондук, нервдик жана жеке касиеттери) менен аныкталат. Ал адамдын жашына, жынысына, тарбия, турмуштук тажрыйбасы менен шартталган жеке өзгөчөлүгүнө жана башка [[Факторлор теориясы|фактор]]лорго жараша өзгөрөт. Жыныстык жетилүүдө инстинкттүү пайда болгон жыныстык талап (кызыгуу) келип чыгат. Мында жыныс бездери канга жыныс гормондорунун белгилүү концентрациясын иштеп чыгарат. Жыныстык турмуштун кадимки формасы эркек менен аялдын жыныстык катнашуусу болуп саналат. Эркектердин жыныстык байланышка даярдыгы — эрекция жана эякуляция. Бир нече секундадан бир нече минутага созулган жыныстык катнаштан эркектин жыныс органынын дүүлүгүүсү күчөп, оргазм коштогон эякуляцйя (урук бөлүп чыгаруу) менен адктайт. Эякуляция жана эрекция кээде жыныстык катнаш болбогондо да пайда болот (к. Онанизм, Поллюция). Оргазм — жыныс актысы аяктоо кезинде пайда болуучу адамды балкыткан өтө жагымдуу сезимдин жеткен чеги. Эркектерден айырмаланып аялдар Жыныстык турмушта эркелетүүнү, назик мамилени каалашат. Аялдарда оргазм шартка, [[Психология|психика]]лык даярдыкка, көңүлгө жараша болуп, көпчүлүк аялдарда ал төрөттөн кийин пайда болот. Айрым аялдар жыныстык катнашта эч качан оргазмды сезишпейт, ошондой болсо да психологиялык канааттануу алышат. Гинеколог жана сексопатологдордун ою боюнча кош бойлуу кезде жыныстык катнаштан такыр баш тартуу да болбойт. Кош бойлуулуктун акыркы 2—3 айында жана төрөттөн соң 2 ай жыныстык катнаштан баш тартуу зарыл. Жыныстык турмушка жеңил мамиле жасоо, аны кайталанып туруучу жыныстык акт катары эсептөө жубайларды жеңил ойлуулукка алып келет. Ал моралдык гана зыянга учуратпай, ар кыл венера ооруларына чалдыктырат. Ж. т-ка алкоголь да зыян, мында аялдар төрөбөй калышы мүмкүн, эркектерде импотенция пайда болот, эң негизгиси — масчылыктан акыл-эси начар, көбүнчө майып балдар төрөлөт. [[Файл:Lining up to use a boy.jpg|thumb|[[Осмон империясы]]нда жыныстык турмуш]] Адамдын жыныстык турмушунда жаш өзгөчөлүгүнө жараша төмөнкү өзгөрүүлөр болот: либидо — жыныстык кызыгуунун ойгонушу — эркек балдарда адатта түнкүсүн эякуляциянын (Поллюция), кыздарда этек кирдин пайда болушу. Кийинки кез (20—26 жаш) өтмө мезгил деп аталып, никелешүү менен бүтөт. 27—50 жаштагы курак Жыныстык турмуштун жетилиши менен мүнөздөлөт, кийин барабара жыныстык активдүүлүк төмөндөйт. Жаш өткөн сайын анын төмөндөшү физиологиялык кубулуш болуп, ар кимдики ар башка куракка туура келет. Улгайган кишилер жасалма жол менен жыныстык активдүүлүгүн күчөтүү ден соолукка зыян келтирет. Жыныстык турмушка жалпы гигиенанын эрежелери тиешелүү. Айрым адамдарга (жаш, кесип жана башка өзгөчөлүгүнө жараша) атайын чек коюу зарылчылыгы болбосо да, жекече нормативдүүлүк зарыл. Ал көңүлгө, ден соолукка жана башка жараша болот. Денени таза күтүүнүн жалпы гигиеналык эрежелери жыныс органдарга да тиешелүү. Күн тартибин сактоо, туура тамактануу, физкультура жана спорт менен алагды болуу жана башка чаралар Жыныстык турмуштун туура өтүшүнө шарт түзөт. Жыныстык турмуштун бузулушу атайын дарыла нууну талап кылат. Ошондуктан Жыныстык турмушта жаш өзгөчөлүгү менен шартталбаган бардык өзгөрүүлөр боюнча врач-сексопатологго (же психоневролог, урологго) кайрылуу зарыл. ==Колдонулган адабияттар== Кыргыз Совет Энциклопедиясынын Башкы редакциясы. «Ден соолук» Медициналык энциклопедия. - Ф.:1991, [https://bumble-fuck.com/ BUMBLE 5-89750-008-8] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20240528193353/https://bumble-fuck.com/ |date=2024-05-28 }} [[Категория:Ден соолук]] [[Категория:Дарыгерлик]] [[Категория:Медицина]] [[Категория:Жыныстык билим берүү]] [[Категория:Физиология]] 1zgpqu1bmk49awxi19y1f71qjzxt6lu 0 28899 516287 491829 2025-07-09T14:32:12Z Qwertysun 44106 516287 wikitext text/x-wiki {{Жазуучу |Ысымы = Кубанычбек Бакиев |Нукура ысымы = |Сүрөт = |Туурасы = |Туулган датасы = 25.02.1952 |Туулган жери = [[Базар-Коргон району]], [[Каба]] кыштагы |Өлгөн датасы = |Өлгөн жери = |Жарандыгы = {{Өлкө желеги|СССР}} <br /> {{Өлкө желеги|Кыргызстан}} |Сыйлыктары = |Чыгармаларынын тилдери = |Ишмердүүлүгү = }} '''Кубанычбек Бакиев''' - акын, жазуучу<ref>{{cite book|title=Кыргыз Республикасынын жазуучулары|publisher=Кыргызпатент |first1=М. |last1=Ааматов |first2=А. |last2=Чекиров |first3=Ө. |last3=Калыева |location=Бишкек |date=2011 |isbn=978-9967-26-379-6}}</ref>. Ал [[Базар-Коргон району]]нун [[Каба]] кыштагында 1952-жылдын 25-февралында туулган. 1977-жылы Кыргыз мамлекеттик университетинин юридикалык факультетин артыкчылык диплому менен, 1992-жылы Кыргыз-Болгар жогорку менеджмент мектебин бүтүргөн. Эмгек жолун 1977-жылдан тартып прокуратура органдарында райондук прокуратуранын тергөөчүсү, улук тергөөчүсү, райондун, облустун прокурору, Кыргыз Республикасынын Башкы прокурорунун орун басары болуп иштеген. «Юстициянын 3-класстагы мамлекеттик кеңешчиси» даражасындагы мамлекеттик чинге ээ. Кубанычбектин чыгармачылыгы орто мектепте окуп жүргөн жана студенттик мезгилде башталып, акындын чыгармалары республикалык, облустук басма сөз беттеринде үзгүлтүксүз басылып келе жатат. Улуу грек тамсилчиси, ойчулу жана философу [[Эзоп]]тун ж.б. байыркы тамсилчилердин белгилүү тамсилдерин жазуучу [[Калканбай Ашымбаев]] менен биргеликте «Абалкы асыл ойлор» деген ат менен кыргыз тилине которгон. «Дарыялар жайыкта кошулушат» аттуу тарыхый романы эл аралык Ж.Мамытов атындагы адабий сыйлыгына татыктуу болуп, «2001-жылдын мыкты китеби» катары таанылган. «Манас-1000» юбилейлик медалынын ээси. 2002-жылдан Кыргыз Республикасынын Жазуучулар союзунун мүчөсү. ==Жарык көргөн китептери== ===Кыргыз тилинде=== *Дарыялар жайыкта кошулушат: Роман. 1-китеп – Б.: Бийиктик, 2001. – 248 б. *Дарыялар жайыкта кошулушат: Роман. 2-китеп – Б.: Бийиктик, 2002. – 400 б. *Элден алып элге: Роман (Искендер Зулкарнайдын керээзи), тарыхый аңгемелер, очерктер, легендалар, уламыштар, ырлар, кошоктор, жаңы табылгалар). 1-китеп. – Б.: Бийиктик, 2003. – 467 б. (авторлош). *Жаз эңсеген жан сезим: Ырлар жана поэмалар – Б.: Бийиктик, 2009. – 220 б. *Өлбөсттүк жөнүндө Сага: Ыр менен жазылган роман. *Кейптаундагы ак сүйүү: 1-китеп. – Б., 2009. – 319 б. *Өмүр-өлүм-өмүр: 2-китеп. – Б., 2009. – 480 б. ===Орус тилинде=== *Сага о бессмертии. Роман в стихах: *Любовь в Кейптауне: 1-книга – Б.: Бийиктик, 2009. – 319 с. *Жизнь-смерть-жизнь: 2-книга – Б.: Бийиктик, 2009. – 480 с. ===Котормолору=== *Абалкы асыл ойлор (Эзоп, Лафонтен ж.б.): Тамсилдер. – Б.: Бийиктик, – 216 б. (К.Ашымбаев менен бирге). ==Булактар== [[Категория:Инсандар:Кыргызстан]] [[Категория:Кыргыз Республикасынын жазуучулары]] a1u417cwz610rxsft9y0podnq2nuw81 0 34768 516303 499366 2025-07-10T05:54:26Z InternetArchiveBot 27717 Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.9.5 516303 wikitext text/x-wiki '''Юрист''' (лат. <i>juris</i> – укук) – юридикалык билими бар адам, укукчу; укук тармагында иштеген ишмер. == Ишмердүүлүк == === Сот документтерин изилдөө жана түзүү === Көп учурда юристтер иш боюнча маселелерди сотто оозеки талкуулоодон мурда жазуу түрүндө маалымдайт. Алар тиешелүү фактыларды кеңири изилдеп чыгышы мүмкүн.<ref>{{Cite web|title=How To Give Evidence In Court|url=https://bscholarly.com/how-to-give-evidence-in-court/|accessdate=2025-01-23|work=bscholarly.com}}</ref> Мындан тышкары, алар юридикалык документтерди түзүп, оозеки сөз сүйлөөгө даярданышат.<ref>{{Cite web|title=In the Courtroom: Who Does What?|url=https://www.findlaw.com/litigation/going-to-court/in-the-courtroom-who-does-what.html|accessdate=2025-01-23|work=www.findlaw.com}}</ref><ref>{{Cite web|title=The Twelve Presumptions Of Court|url=https://beattraffictickets.org/articles/the-twelve-presumptions-of-court.html|accessdate=2025-01-23|work=beattraffictickets.org}}</ref> Жалпы укук системасы бар өлкөлөрдө адатта солиситор кардардан иштин фактыларын угат жана анан адвокатка, адатта жазуу жүзүндө, маалымат берет.<ref>{{Cite web|title=What Is a Solicitor?|url=https://www.thelawyerportal.com/solicitor/what-is-a-solicitor/|accessdate=2025-01-23|work=www.thelawyerportal.com}}</ref> Андан соң, барристер соттук териштирүүгө зарыл материалдарды изилдеп, түзөт, аларды солиситор аркылуу тапшырат жана ишти оозеки аргументтейт.<ref>{{Cite web|title=Tytuł "mecenas" zarezerwowany jest dla adwokatów i radców prawnych|url=https://www.adwokatura.pl/z-zycia-nra/tytul-mecenas-zarezerwowany-jest-dla-adwokatow-i-radcow-prawnych/|accessdate=2025-01-23|work=www.adwokatura.pl}}</ref> === Документтерди күбөлөндүрүү === Документтер юрист тарабынан алдамчылыктын алдын алуу жана алардын туура даярдалышын камсыз кылуу үчүн күбөлөндүрүлөт. Калыс күбө (юрист) кол коюучуларды аныктап, өзүн башкага коё качкандарды четтетип, келишимдерге билип туруп жана ыктыярдуу түрдө кол койгондугун камсыздайт. Кредиттик документтер, анын ичинде актылар, аффидевиттер,<ref>{{Cite web|title=How to get a Notarized Affidavit|url=https://bluenotary.us/notarized-affidavits-why-when-and-how/|accessdate=2025-01-23|work=bluenotary.us|archivedate=2024-07-26|archiveurl=https://web.archive.org/web/20240726135545/https://bluenotary.us/notarized-affidavits-why-when-and-how/}}</ref> келишимдер жана ишеним каттар, көп учурда күбөлөндүрүүнү талап кылышкан документтер болуп саналат.<ref>{{Cite web|title=Power of Attorney Deeds & Simple Contracts|url=https://www.morrlaw.com/corporate-finance-law/deed-or-simple-contract/|accessdate=2025-01-23|work=www.morrlaw.com}}</ref> === Интеллектуалдык менчикти коргоо === Дээрлик бардык өлкөлөрдө патенттер, товардык белгилер, өнөр жай үлгүлөрү жана интеллектуалдык менчиктин башка түрлөрү мыйзамга ылайык максималдуу коргоого ээ болуш үчүн мамлекеттик мекемеде расмий түрдө катталышы керек.<ref>{{Cite web|title=Intellectual Property Rights: Definition and Examples|url=https://stfrancislaw.com/blog/intellectual-property-rights/|accessdate=2025-01-23|work=stfrancislaw.com}}</ref><ref>{{Cite web|title=Intellectual Property Definition: Perfect Eye-Opening Introduction|url=https://legamart.com/articles/intellectual-property-introduction/|accessdate=2025-01-23|work=legamart.com}}</ref> === Соттордогу оозеки аргументтер === Клиенттин ишин жалпы юрисдикциядагы сотто судья же калыстар тобу алдында кароо салттуу түрдө барристердин жана айрым жарандык укук системасындагы адвокаттардын прерогативасы болуп саналат.<ref>{{Cite web|title=Will My Case Be Tried Before a Judge or a Jury?|url=https://www.amendolallc.com/faqs/will-my-case-be-tried-before-a-judge-or-a-jury/|accessdate=2025-01-23|work=www.amendolallc.com}}</ref> Бирок барристерлер менен солиситорлордун ортосундагы чекти жоюу билгизе баштады. Кээ бир өлкөлөрдө сот процесстерине катышкан тараптар өз атынан же өздөрүнүн атынан талашып-тартыша алат. Айрым соттордо, мисалы, майда доо сотторунда, тараптар адатта өкүлчүлүк кылышпайт.<ref>{{Cite web|title=The Path of Legal Education from Edward I to Langdell: A History of Insular Reaction|url=https://digitalcommons.pace.edu/lawfaculty/228/|accessdate=2025-01-23|work=digitalcommons.pace.edu}}</ref> == Колдонулган адабияттар == *[[Юридика аталгылары менен түшүнүктөрүнүн орусча-кыргызча түшүндүрмө сөздүгү]]. Илимий-маалымдама басылыш/АРД/Чекки долбоору, авторлор жамааты. – Б.: 2005, ISBN 9967-428-14-7 == Шилтемелер == <references /> [[Категория:Юридикалык аталгылар жана түшүнүктөр ]] nkup4mer8afqb1jla0sai3hxvbb5q8v 0 54395 516292 504522 2025-07-09T20:18:09Z InternetArchiveBot 27717 Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.9.5 516292 wikitext text/x-wiki {{Тил картасы |түсү = алтай |ысымы = Каракалпак тили |расмий аталышы = Қарақалпақ тили, Qaraqalpaq tili |айтылышы = |өлкөлөр = {{флаг|Өзбекстан}} [[Өзбекстан]]<br/> {{флаг|Казакстан}} [[Казакстан]] <br/> {{флаг|Ооганстан}} [[Ооганстан]] <br/> {{флаг|Орусия}} [[Орусия]] |аймактар ={{флаг|Каракалпакстан}} [[Каракалпакстан]] |сүрөт = Karakalpak.svg |расмий тил болуп = {{Өлкө желеги|Каракалпакстан}} |көзөмөлдөөчү уюм = |колдонгондордун саны = 583 410 адам. ([[2010]]) |рейтинги = |статусу = |жоголгон = |түрмөгү = [[Евразия тилдери]] |классификациясы = [[Алтай тилдери|Алтай бүлөсү]] : [[Түрк тилдери|Түрк бутагы]] ::[[Кыпчак тилдери|Кыпчак тобу]] :::[[Ногай тилдери|Ногай-кыпчак топчосу]] |жазуу = [[Латын алфавити|Латын]] жана [[Кириллица]] |ГОСТ 7.75–97 = кал 275 |ISO1 = — |ISO2 = [http://www-01.sil.org/iso639-3/documentation.asp?id=kaa kaa] |ISO3 = [http://www-01.sil.org/iso639-3/documentation.asp?id=kaa kaa] }} '''Каракалпак тили''' (''Қарақалпақ тили, Qaraqalpaq tili'') — [[Каракалпак|каракалпактардын]] тили. [[Түрк тилдери|Түрк тобундагы]] тилдердин бири. Каракалпак тили түндүк-чыгыш жана түштүк-батыш деп эки диалектиге бөлүнөт жана ал диалектилер фонетикалык өзгөчөлүктөргө ээ. Каракалпак тили үчүн жалпы түрк тилиндеги «ч» жана «ш» тыбыштарынын «ш» жана «с» тыбышына алмашылып айтылышы мүнөздүү (мисалы, каш – «кач», бас –«баш»). Бул жагынан [[Ногой тили|ногой]], [[Казак тили|казак]] тилдерине жакын. Каракалпак тили л/д/т тыбыштары өзүнөн мурда келген үнсүз тыбыштын өзгөчөлүгүнө жараша өзгөрүлбөйт (мисалы, кыргыз – таштар; казак – тастар; каракалпактар – таслар). Каракалпак тилинде «г», «д» жумшак үнсүздөрүнүн болушу аны түрк тилдеринин огуз тобуна жакындатат. Огуз тобу каракалпак тилинин калыптанышына таасир тийгизген. Каракалпак адабий тили Улуу Октябрь социалисттик революцияясынан кийин калыптанган. Жазуусу 1928-жылга чейин [[Арап жазмасы|араб алфавити]]нде, 1928–40-жылдары [[латын алфавити]]ндеги жазууда болгон. 1940жылдан [[Кириллица|орус алфавити]]не өткөн. ==Ариптери== Каракалпактар латын жана кирилл алфавитин пайдаланышат. Учурдагы латын ариптери: {| style="font-family:Arial Unicode MS; font-size:1.4em; border-color:#000000; border-width:1px; border-style:solid; border-collapse:collapse; background-color:#F8F8EF" | style="width:3em; text-align:center; padding: 3px;" | A a | style="width:3em; text-align:center; padding: 3px;" | Á á | style="width:3em; text-align:center; padding: 3px;" | B b | style="width:3em; text-align:center; padding: 3px;" | D d | style="width:3em; text-align:center; padding: 3px;" | E e | style="width:3em; text-align:center; padding: 3px;" | F f | style="width:3em; text-align:center; padding: 3px;" | G g |- | style="width:3em; text-align:center; padding: 3px;" | Ǵ ǵ | style="width:3em; text-align:center; padding: 3px;" | H h | style="width:3em; text-align:center; padding: 3px;" | X x | style="width:3em; text-align:center; padding: 3px;" | Í ı | style="width:3em; text-align:center; padding: 3px;" | I i | style="width:3em; text-align:center; padding: 3px;" | J j | style="width:3em; text-align:center; padding: 3px;" | K k |- | style="width:3em; text-align:center; padding: 3px;" | Q q | style="width:3em; text-align:center; padding: 3px;" | L l | style="width:3em; text-align:center; padding: 3px;" | M m | style="width:3em; text-align:center; padding: 3px;" | N n | style="width:3em; text-align:center; padding: 3px;" | Ń ń | style="width:3em; text-align:center; padding: 3px;" | O o | style="width:3em; text-align:center; padding: 3px;" | Ó ó |- | style="width:3em; text-align:center; padding: 3px;" | P p | style="width:3em; text-align:center; padding: 3px;" | R r | style="width:3em; text-align:center; padding: 3px;" | S s | style="width:3em; text-align:center; padding: 3px;" | T t | style="width:3em; text-align:center; padding: 3px;" | U u | style="width:3em; text-align:center; padding: 3px;" | Ú ú | style="width:3em; text-align:center; padding: 3px;" | V v |- | style="width:3em; text-align:center; padding: 3px;" | W w | style="width:3em; text-align:center; padding: 3px;" | Y y | style="width:3em; text-align:center; padding: 3px;" | Z z | style="width:3em; text-align:center; padding: 3px;" | C c | style="width:3em; text-align:center; padding: 3px;" | Sh sh | style="width:3em; text-align:center; padding: 3px;" | Ch ch |} Учурдагы кирилл ариптери: {| style="font-family:Arial Unicode MS; font-size:1.4em; border-color:#000000; border-width:1px; border-style:solid; border-collapse:collapse; background-color:#F8F8EF" | style="width:3em; text-align:center; padding: 3px;" | А а | style="width:3em; text-align:center; padding: 3px;" | Ә ә | style="width:3em; text-align:center; padding: 3px;" | Б б | style="width:3em; text-align:center; padding: 3px;" | В в | style="width:3em; text-align:center; padding: 3px;" | Г г | style="width:3em; text-align:center; padding: 3px;" | Ғ ғ | style="width:3em; text-align:center; padding: 3px;" | Д д |- | style="width:3em; text-align:center; padding: 3px;" | Е е | style="width:3em; text-align:center; padding: 3px;" | Ё ё | style="width:3em; text-align:center; padding: 3px;" | Ж ж | style="width:3em; text-align:center; padding: 3px;" | З з | style="width:3em; text-align:center; padding: 3px;" | И и | style="width:3em; text-align:center; padding: 3px;" | Й й | style="width:3em; text-align:center; padding: 3px;" | К к |- | style="width:3em; text-align:center; padding: 3px;" | Қ қ | style="width:3em; text-align:center; padding: 3px;" | Л л | style="width:3em; text-align:center; padding: 3px;" | М м | style="width:3em; text-align:center; padding: 3px;" | Н н | style="width:3em; text-align:center; padding: 3px;" | Ң ң | style="width:3em; text-align:center; padding: 3px;" | О о | style="width:3em; text-align:center; padding: 3px;" | Ө ө |- | style="width:3em; text-align:center; padding: 3px;" | П п | style="width:3em; text-align:center; padding: 3px;" | Р р | style="width:3em; text-align:center; padding: 3px;" | С с | style="width:3em; text-align:center; padding: 3px;" | Т т | style="width:3em; text-align:center; padding: 3px;" | У у | style="width:3em; text-align:center; padding: 3px;" | Ү ү | style="width:3em; text-align:center; padding: 3px;" | Ў ў |- | style="width:3em; text-align:center; padding: 3px;" | Ф ф | style="width:3em; text-align:center; padding: 3px;" | Х х | style="width:3em; text-align:center; padding: 3px;" | Ҳ ҳ | style="width:3em; text-align:center; padding: 3px;" | Ц ц | style="width:3em; text-align:center; padding: 3px;" | Ч ч | style="width:3em; text-align:center; padding: 3px;" | Ш ш | style="width:3em; text-align:center; padding: 3px;" | Щ щ |- | style="width:3em; text-align:center; padding: 3px;" | ъ | style="width:3em; text-align:center; padding: 3px;" | Ы ы | style="width:3em; text-align:center; padding: 3px;" | ь | style="width:3em; text-align:center; padding: 3px;" | Э э | style="width:3em; text-align:center; padding: 3px;" | Ю ю | style="width:3em; text-align:center; padding: 3px;" | Я я |} ==Колдонулган адабияттар== * [[“Кыргызстан” улуттук энциклопедиясы]]: 4-том. Башкы редактору Асанов Ү. А. К 97. Б.: Мамлекеттик тил жана энциклопедия борбору, 2012. 832 бет, илл. ISBN 978 9967-14-104-9 == Тышкы шилтемелер == * [http://www.ethnologue.com/show_language.asp?code=kaa Ethnologue] каракалпак тили жөнүндө {{lang-en}} * [http://www.sozlik.net/ Англисче-каракаплакча жана каракалпакча-аглисче онлайн сөздүктөр] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20120919024252/http://sozlik.net/ |date=2012-09-19 }} * [http://www.transliteration.kpr.eu/kaa/ Кирилл алипбесинден латын алипбесине транслитератору] [[Категория:Тилдер‎]] d63lbt9yuxpokqz5h5ustov7i6egh6l 0 64614 516301 510979 2025-07-10T05:17:09Z Gliwi 15757 ([[c:GR|GR]]) [[File:Wappen Breitenworbis.png]] → [[File:DEU Breitenworbis COA.svg]] PNG → SVG 516301 wikitext text/x-wiki {{ОЖ |статусу = муниципалитет |кыргызча аталышы = Брайтенворбис |расмий аталышы = Breitenworbis |сурөтү = |баш ийгени = |өлкө = Германия |герб = DEU Breitenworbis COA.svg |желек = |гербдин сүрөттөлүшү = |желектин сүрөттөлүшү = |гербдин туурасы = |желектин туурасы = |lat_dir=N |lat_deg=51 |lat_min=24 |lat_sec=42 |lon_dir=E |lon_deg=10 |lon_min=25 |lon_sec=43 |CoordAddon = |CoordScale = |чек аранын түрү = |таблицадагы чек ара = |өлкөнүн картасынын өлчөмү = |облус картасынын өлчөмү = |район картасынын өлчөмү = |облус түрү = Германия жерлери{{!}}Жер |облус = Тюрингия |таблицадагы облус = Тюрингия |район түрү = Германиянын райондору{{!}}Район |район = Айхсфельд |таблицадагы район = Айхсфельд (район){{!}}Айхсфельд |коомдун түрү = |коом = |таблицадагы коом = |ички бөлүнүшү = |башчысынын түрү = |башчысы = Эберхард Вегерих |негизделген күнү = |биринчи белгиленген = |мурунку аталышы = |статустун берилиши = |аймагы = 13.86 |бийиктиктин түрү = |ОЖ борборунун бийиктиги = 300 |климаты = |расмий тили = |калкы = 3502 |элди каттоо жылы = 2010 |жыштыгы = |агломерация = |улуттук курамы = |диний курамы = |этнохороним = |убакыт аралыгы = +1 |DST = бар |телефон коду = 036074 |почта индекси = 37339 |почта индекстери = |автоунаа коду = EIC |идентификатордун түрү = Жергиликтүү өз алдынча башкаруу органынын коду{{!}}Расмий коду |цифралык идентификатор = 16 0 61 017 |Commons түрмөгүндө = Breitenworbis |сайты = http://www.eichsfeld-wipperaue.de/ |сайтынын тили = de }} '''Брайтенворбис''' ({{lang-de|Breitenworbis}}) — [[Германия|Германия Федеративдик Республикасынын]] [[Тюрингия|Тюрингия жеринде]] жайгашкан [[муниципалитет]]. [[Айхсфельд (район)|Айхсфельд]] районуна кирет. Калкы - 3502 киши (31-декабрь, 2010-жыл).<ref>[http://www.statistik.thueringen.de/datenbank/TabAnzeige.asp?tabelle=gg000102%7C%7C Thüringer Landesamt für Statistik – Bevölkerung nach Gemeinden, erfüllenden Gemeinden und Verwaltungsgemeinschaften]</ref> Болжолдуу аянты - 13.86 км². Мамлекет ичинде бекитилген [[Жергиликтүү өз алдынча башкаруу органынын коду|расмий коду]] — ''16 0 61 017''. Муниципалитеттин башчысы — Эберхард Вегерих. ==Шилтемелер== {{Булактар}} ==Тышкы шилтемелер== * [http://www.eichsfeld-wipperaue.de/ Расмий сайты] {{Тюрингия райондору}} {{Германия:Айхсфельд Район:Шаарлар}} {{Thuringia-geo-stub}} [[Категория:Тюрингия шаарлары]] 056zvzze50c8blmgib4uudd4bqjh275 0 67663 516294 451983 2025-07-09T22:12:15Z InternetArchiveBot 27717 Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.9.5 516294 wikitext text/x-wiki {{Персона |ысымы = Лаң Йиң |нукура ысымы = {{кытайча|郎樱}} |сүрөт = Lang Ying in Beijing. 19.10.2015.JPG |туурасы = 230px |сүрөткө баяндама = Профессор Лаң Йиң Бээжин шаарында эл аралык илимий жыйында. 19.10.2015. |төрөлгөндөгү аты = |ишмердүүлүк тармагы = [[журналист]], [[Түркология|түрколог]] |туулган датасы = 29.04.1941 |туулган жери = [[Бээжин]], [[Кытай]] |жарандыгы = {{Желек|Кытай}} [[Кытай]] |өлгөн датасы = |өлгөн жери = |атасы = |апасы = |жубайы = |балдары = |сыйлыктары = {{Данакер Ордени}} ([[2011]]) |сайт = |уикиказына =Lang Ying }} '''Лаң Йиң''' ({{lang-zh|郎樱}}; {{lang-en|Lang Ying}}; [[29-апрель]], [[1941]], [[Бээжин]], [[Кытай]]) — [[Кытай|Кытайлык]] заманбап [[Түркология|түрколог]], кыргыз таануучу, манас таануучу, профессор. Теги - ханзу. [[Кытай|Кытайдагы]] «Тоо гүлү» сыйлыгынын ээси, Кыргыз Республикасынын «Данакер» орденинин ээси (2011). ==Өмүр баяны== «Манас» дастанын изилдөөчү Лаң Йиң айым 1941-жылы чын курандын (апрелдин) 29-күнү Бээжин шаарында дүйнөгө келген. 1965-жылы теке (июл) айында Лаң Йиң айым [[Бээжин|Бээжиндеги]] Борбордук улуттар институтунун аз улуттар тил-адабияты факултетинин уйгур тил-адабияты кесибин бүтүргөн. Ал Кызыл-Суу Кыргыз автоном облусунун баш калаасы [[Артыш|Артышка]] келип, Жуңго адабият-көркөм өнөрчүлөр бирикмеси элдик адабият-көркөм өнөр изилдөө коомундагы алгачкы кызматтык кадамын Жуңго элдик адабият-көркөм өнөр изилдөө коому, Шинжаң уйгур автоном райондук адабият-көркөм өнөрчүлөр бирикмеси, Кызыл-Суу Кыргыз автоном облусу биргелешип жүргүзүп жаткан [["Манас" эпосу|«Манас» эпосун]] жазмага алуу жана которуу кызматынан баштаган. 1966-жылы, 9 айдан кийин, [[Кытайдагы «маданий революция»|«маданият ыңкылабы»]] маалында, Лаң Йиң айым [[Бээжин|Бээжинге]] кайтып келет, бирок жалган жалаа менен айыпталып, бир кыйла убакыт Жыңхай ооданында сүргүндө болот. 1976-жылы «маданият ыңкылабы» соңуна чыкканда ал жапон тилин үйрөнүп, «Ислам музыкалары», «Жапон музыка тарыхы», «Тайван тургундарынын улуттук музыкалары» котормо китептерин чыгаргандыгы үчүн маданият министирлигинин көркөм өнөр изилдөө институтуна караштуу Музыка изилдөө ордунун чет эл музыкаларын изилдөө ишканасына жиберилет. Мында ал «Иле мукамы» тексттерин которууга салым кошот. 1979-жылы изилдөөнүн жетекчиси менен бирге Түштүк Шинжаңга келип, [[Кашкар|Кашкардан]] Турпанга чейин 20 күндөй коомдук текшерүүдө болгон. 1980-жылы Лаң Йиң айым [[Кытай|Кытайдын]] маданият министрлиги уюштурган музыкант, бийчилер тобунун курамында котормочу катары Жапонияда бир ай зыяратта болгон. 1983-жылы Лаң Йиң айым Кытай Коомдук илимдер академиясында аз сандуу улуттар адабиятын изилдөө орду курулганда академияга которулуп келип, уйгур жана түрк адабиятын изилдөө менен алектенет. Ал орток түрк акыны [[Жусуп Баласагын|Жусуп Баласагындын]] мурасы жаатында «"Кут даарытар илим" жана чыгыш-батыш маданияты» китебин чыгарып, батыш-түндүк адабиятын изилдөө ишканасынын жетекчиси болуп дайындалат. 1986-жылы Лаң Йиң айым Кытай аз сандуу улуттарынын эпосторун изилдөө мамлекеттик коомдук илим изилдөө түрүнө кирип, үч эпосту изилдөө кызматы жүргөндө өз кезиндеги «Манасты» которуу иштерине катышкандык тажрыйбасы эске алынып, жетекчиликтин тапшыруусу менен «Манас» эпосун изилдөөгө баш-оту менен киришип кетет. Лаң Йиң айым өзү айтканындай, [[«Манас» эпосу]] жандуу формада байыркыдан бүгүнгө дейре айтылып келгендиги жана «бүгүнкүнүн Гомери» атыккан Жүсүп Мамайдын толук варианты болгондугу үчүн китеп дөбөсүнө бекинип Бээжинде жатып албастан, кыргыз оодандарына үзбөй саякат кылып турду. Бул сапарлары маалында ал калың элдин турмушун көрүп, манасчыларды зыяраттап, алардын айткан «Манасын» угуп, манасчы менен угармандарын күзөтүп, бир канча жолу талаа текшерүүсүндө болуп, көптөгөн материалдарды түп нуска катары жыйнап, «Манас» эпосун терең изилдөөгө алат. [[File:Lang Ying. Urumqi, China. 25.10.2015.JPG|thumb|left|Профессор Лаң Йиң [[Үрүмчү]] шаарында манас таанууга арналган эл аралык илимий жыйында. Кытай. 25.10.2015.]] Ал өзү жыйнаган мол материалдардын негизинде системалуу изилдөө жүргүзүүнүн аркасында 1990-жылы «Жуңго аз сандуу улуттардын баатырдык эпосу "Манас"» аттуу атайын эмгегин басмадан чыгарып, Кытайда манас таануу илиминин заманбап түптөлүүсүнө негиз салган. Ушул китеби жарыялангандан кийин мамлекет ичи-сыртында жарыяланган [["Манас" эпосу|«Манаска»]] байланыштуу макала, материалдарга терең үңүлүп, өзүнүн изилдөө багытын ансайын кеңиртип, «Манас» дүйнөсүнө тереӊдей кирет. Ал мындай көп багыттуу илимий тажрыйбаларынын негизинде уландуу изилдөөсүн тереңдештирип, 1999-жылы 430 миң катты камтыган көлөмдүү изилдөө эмгеги «"Манас" жөнүндө изденүү» аттуу эмгегин жарыялайт. Лаң Йиң айымдын «"Манас" жөнүндө изденүү» эмгеги Жуңго адабият-көркөм өнөрчүлөр бирикмеси менен Жуңго элдик адабият-көркөм өнөрчүлөр коому ыйгарган «Тоо гүлү» сыйлыгынын биринчи даражадагы «арналуу китеп» сыйлыгын алат. Лаң Йиң айым 1993-жылдан 2003-жылга чейин улуттук адабият изилдөө ордунун орунбасар башчылык милдетин аркалап, Кытайдын мамлекеттик коомдук илимдер фондунун «Жуңгодогу ар кайсы улуттардын байланышын изилдөө» түрүнө моңгул изилдөөчү менен бирге жооптуу болуп 1 миллион 200 миң каттуу «Жуңгодогу ар кайсы улуттардын байланышын изилдөө» китебин түзүп, басмадан чыгарат. Лаң Йиң айым 24 жашында [["Манас" эпосу|«Манас» эпосун]] которуу кызматына киришип, 69 жашында Каражүл айыл аймагынын Кызылой айылына коомдук текшерүүгө барганга чейин 40 жылдай «Манас» баштаган элдик эпосторду изилдеп келди. Ал Кытайдагы жана башка мамлекеттердеги илимий журналдарда 60тан ашуун китеп-макалаларын жарыялады. Уйгур, моңгул, кыргыз улутундагы беш докторду илимий жетекчи катары тарбиялап чыгарды. 2010-жылы Лаң Йиң айым ардактуу эс алууга чыгат. Учурда Лаң Йиң айым [[Бээжин|Бээжинде]] жашайт. Ал дагы эле кыргыз таануу жаатында шакирттерине насаат берүүсүн улантып келет. == Манас таануудагы салымдары == [[File:Eunkyung Oh and Lang Ying. Beijing. 19.10.2015.JPG|thumb|left|Профессор айымдар Ыңгөң О (오은경; Eun-kyung Oh) менен Лаң Йиң (оңдогу четте) уйгур дастандарына арналган илимий жыйында. Бээжин ш., Кытай. 19.10.2015.]] «Жуңго (Кытай) аз сандуу улуттарынын баатырдык эпосу "Манас"» китеби Лаң Йиң айымдын «Манас» жөнүндөгү алгачкы арналуу эмгеги болуп саналат. Аталган чыгарма мамлекетибиздин атактуу фольклор таануучусу Лыйу Куйлы түзгөн «Жуңгонун эл маданияты желелеш жыйнагына» киргизилип, Жыйе Жаң агартуу басмасынан жарык көргөн. Китеп жалпы 117 миң кат, 1990-жылы 8-айда биринчи жолу 1995-жылы 3-айда толуктанып экинчи жолу кайра басылган. Бул КЭРдин илимпоздору [["Манас" эпосу|«Манас» эпосун]] изилдөө боюнча атайын жазып басмадан чыгарган чыгарма, ошондой эле автордун «Манасты» көп жылдар бою изилдеген, бир кыйла толук системалуу чыгарган эмгеги болуп саналат. Бул чыгарманын жарык көрүшү КЭРдеги манас таануу илимин өнүктүрүүгө жол салып, «Манас» эпосун изилдөөнүн пайдубалын түптөдү. Китеп «"Манас" жана кыргыздар», «"Манастын" түптөлүүсү жана өнүгүүсү», «Манасчылар - эпостун улантуучулары жана жаратуучулары», «Баатыр Манастын төрөлүшү», «"Манастагы" кейипкерлер образы», «"Манастын" көркөмдүк өзгөчөлүгү», «"Манас" жана кыргыздардын эл ооз адабияты», «"Манас" жана дин», «"Манас" жана чыгыш-батыш эпостору» сыяктуу тогуз баптан куралган. Мындан автордун «Манас» эпосундагы улуттук маданият арткы көрүнүшүнөн өңүт жүргүзүп, анын жалпылыкка келүүдөгү нугу, мазмуну, көркөмдүк өзгөчөлүктөрүн иликтеп, кыргыз эл ооз адабиятындагы орду, байланышы, ошондой эле бүткүл дүйнө эпосчулук илиминдеги орду сыяктуу ар кайсы жактардан орундуу талкууларды алып барган. Кытайдагы коомдук илим түрү боюнча «8-беш жылдык» долбоорундагы түйүндүү темасы боюнча жазган «"Манаска" жоромол» («Ички Моңгул университети басмасы, 1991-жыл) арналуу эмгеги Лаң Йиң айымдын изилдөө эмгегине жемиштүү натыйжаларын берди. Аталган китеп «Манас» эпосун алгач жолу тарыхый жаралышы, дин, тарых, көркөм адабият менен болгон байланышы жаатында «Жаңгыр», «Гэсэр» эпостору менен салыштырууга алат жана бул дастандардын окшоштук, айырмачылыктары илимий талдоого алынат. Лаң Йиң айым жазган «"Манаска" жоромол» китебинин 3-бабы «"Манастын" таралуу, өнүгүү жана өзгөрүү барышында» деп аталган, анда эпостун таралуусундагы өзгөчөлүктөр: 1. «Манас» эпосу баштан-бойго уйкаштыгы айкалышкан ыр формасында шыдыр айтылат. 2. «Манас» айтуудагы убакыт, орун, чөйрө анча чектемеге учурабайт. «Манас» айткандагы чөйрө болсо кыргыздардын ак үйүндө манасчы төрдө олтурса, угармандары тегеректеп олтурушат، демейде «манас» айтуу кечкурун уйуштурулат. 3. «Манас» айтуу диндик шариаттардан алкыган өзгөчөлүккө ээ болуп, ысырык салып, шам жагуу дегендей табынуу ырымдары коштолбойт деп чагылдырылат. «"Манаска" жоромол» эмгегинин 5-бабы болгон «Угарман - "Манастын" жаны» темасында кабыл кылуу эстетикасы өңүтүнөн «Манас» эпосунун угармандары изилдөөгө алынат. Ал изилдөө баяндарында: «Угармандардын эпосту кабылдашы караманча таңууланбастан, угармандар эпосту кабыл алуу барышында манасчы менен бирге эпосту кайрадан жаратышат», - деп чечмелейт. Лаң Йиң айым 1995-жылы баш оона (август) айында Кыргызстанда өткөн «Манас - 1000» эл аралык илимий жыйынында «Кытайдагы манас таануу» темасындагы макаласы менен атайын барып катышып, «Манас» эпосунун кезиндеги эң жаңы изилдөө учурларынан кабардар болуп, эпоско байланышкан көп багыттуу ылымдык темалар боюнча ыстыроолук изилдөөгө катышып, кундуу макалаларын арты-артынан жарыялайт. Лаң Йиң айымдын «"Манастын" трагедиялык кунары» («"Манас" изилдөөсү» - Шинжаң эл басмасы, 1994-жыл), «Эпостун таралып, өнүгүүсүндөгү угармандардын орду жана ролу» («Улуттук адабият изилдөөсү», 1991-жыл, 3-сан) макаласында эстетика илими өңүтүнөн эпостогу эстетик категориялар камтылган эстетикалык идеялар, манасчы менен угарман ортосундагы эстетикалык кабыл алуу барышы жөнүндө талкуу жүргүзөт. «Мамлекетибиз үч чоң эпосун салыштырып изилдөө» («Батыш өрөөн изилдөөсү», 1994-жыл, 3-сан), «"Манас" менен "Жаңгыр" эпосторун салыштыруу» («Ойроттор изилдөөсү», 1990-жыл, 3, 4- бирикме саны), «Түрк эпостору менен Грекия эпосторун салыштыруу» («Жуңго салыштырма адабияты», 1993-жыл, 2-сан, «"Манас" менен Грекия эпосторун салыштыруу» («Улуттук адабият изилдөөсү», 1995-жыл, 1-сан), «Түрк эпосторундагы баатырдын өзгөчө төрөлүү мотивиндеги шаман маданиятынын элементтери» («Элдик адабият секциясы», 1989-жыл, 2-сан), «Баатырдын кайра төрөлүүсү - түрк элдеринин баатырларынын адам-жер мотивин изилдөө» («Элдик адабият секциясы», 1994-жыл, 3-сан), «Манас образынын байыркы маданияттык катмары - баатырдын канкор, катынпоз, уйкучул, өлүп кайра тирилүү мотиви жөнүндө изилдөө» («Элдик адабият изилдөөсү», 1993-жыл, 2-сан), «Чыгыш-Батыш адабиятындагы жалгыз көздүү дөө мотиви» («Батыш өрөөн изилдөөсү», 1993-жыл, 3-сан) сыяктуу макалаларда чыгыш маданиятына таандык үч чоң эпосу менен батыш эпосторун салыштырып, алардагы айырмачылыкты жана үч чоң эпостогу ортоктук менен өзгөчөлүктү салыштырма адабият илими туругунан мотивдер боюнча карайт. Лаң Йиңдин «"Манас" эпосунун баян курулмасы» аттуу макаласында батылдык менен батыштын бүгүнкү баян илими изилдөө негизин колдонуп, эпостун баян курулмасын изилдөө жактарындагы кемтикти толуктады. Автор изилдөөсүндө катмарлар боюнча ичкерилей кирүүнү баяндоодогу убакыт, өңүт, курулмадан турган үч жактан чечмелейт. «"Манас" эпосунун варианттары жана изилденүү абалы» аттуу макаласында «Манас» эпосунун үч вариантын салыштырып, эпос мурасталып айтылуу барышында окшобогон варианттарга бөлүнүп өзгөрсө да, эпостогу башкы линиянын өзгөрбөгөндүгүн көрсөтүп берет (Ваң Бавлоң: «Кыргыздардын баатырдык эпосу "Манасты" изилдөө» (ханзу тилиндеги «Шинжаң көркөм өнөр институту илимий журналы», 2010-жыл, 2-саны, 17-бет). «"Манас" жана шаман маданияты» («Элдик адабият секциясы», 1987-жыл, 1-сан), «Алтай тилдер системасындагы улуттардын баян адабияты жана шаман маданияты» («Улуттук адабият изилдөөсү», 1988-жыл, 4-сан), «"Манас" эпосу жана кыргыз элдик адабияты» («Улуттук адабият изилдөөсү» 1990-жыл, 3-сан) макалаларында [["Манас" эпосу|«Манас» эпосун]] маданияттык курам, катмарлар боюнча изилдөөгө алат. Профессор Лаң Йиңдин «"Манас" жөнүндө изденүү» аттуу монографиясы (1999) мазмун жагынан мурдагы китептеринен чыйрак чыкты. Айрым көз караштарда алдынкы чыгармасынан кай бир маселелерди баяндоодо тереңдикке бет алды. Алып айтсак, автор кабылдоо эстетикасы илиминин назарыясынан пайдаланып угармандардын эпосту таратуу, сактап калуу, өнүктүрүү, вариантташтыруудагы ролун тереңдей түшүнүп, жандуу формадагы эпосту изилдөөнү кеңири назарыя жайыты менен камдаган. Профессор Лаң Йиң «Манас» эпосунун эстетикалык өзгөчөлүгүн анализдеп, элдин «Манас» эпосунун трагедиялык өзгөчөлүгү менен таанымын зор даражада тереңдештирди жана «Манастын» чыгыш-батыштын баатырдык эпостору менен салмактанып турган маңыздуу өзгөчөлүктөрүн айгинелеп берди. Ал эпостун техникалык идеясы, доор арткы көрүнүшү, персонаждарга анализ жүргүзүү, жөрөлгөлүү изилдөө аргасынан арылып, эпостун эстетикалык өзгөчөлүгүнө анализ жүргүзүүгө өтүп, эстетикалык өӊүттөн жандуу формадагы оозеки эпостун улануу, өнүгүү мыйзамдарына ой жүгүрттү ([[Жуматурду уулу, Адыл|Адыл Жуматурду]]: «"Манас" деп ураан чакырып», 229-бет). ==Сыйлыктары жана Наамдары == [[File:Lang Ying and T. Chorotegin. Beijing, 19.10.2015.JPG|thumb|left|Кытайлык профессор Лаң Йиң айым (солдо) менен кыргыз профессору Тынчтыкбек Чоротегин уйгур дастандарына арналган эл аралык илимий жыйында. Бээжин ш., Кытай. 19.10.2015.]] Кытайдагы «Тоо гүлү» сыйлыгынын ээси. 1991-жылы Кытайдын маданият министрлиги менен Мамлекеттик улуттук иштер комитети тарабынан «Манас» эпосун сактоо, иреттөө, басмадан чыгаруу, изилдөөгө салым кошкондугу үчүн сыйлыгын алган. 2007-жылы Кытайдын маданият министрлиги тарабынан «мамлекеттин заттык эмес маданий мурастарын коргоо кызматындагы озот жеке» атагын алган. 2011-жылы 9-айда Кыргыз Республикасынын [[«Данакер» ордени|«Данакер» орденинин]] ээси болгон. ==Эмгектери == * Лаң Йиң. "Манас" жөнүндө изденүү. – Бээжин, 1999. – 430 миң иероглиф. <br> * Лаң Йиң. Жуңго аз сандуу улуттарынын баатырдык эпосу "Манас". – Бээжин: Жыйе Жаң агартуу басмасы, 1990. - 117 миң иероглиф. - «Жуңгонун эл маданияты желелеш жыйнагына» түрмөгү. – Толукталган 2-басылыш. – 1995. <br> * Лаң Йиң. "Манаска" жоромол. – Хух-Хото: Ички Моңгул университети басмасы, 1991. <br> * Лаң Йиң. "Манас" жана шаман маданияты // Элдик адабият секциясы, 1987-жыл, 1-сан. <br> * Лаң Йиң. Мамлекетибиз үч чоң эпосун салыштырып изилдөө // «Батыш өрөөн изилдөөсү», 1994-жыл, 3-сан. <br> * Лаң Йиң. "Манас" менен "Жаңгыр" эпосторун салыштыруу // «Ойроттор изилдөөсү», 1990-жыл, 3, 4- бирикме саны. <br> * Лаң Йиң. Түрк эпостору менен Грекия эпосторун салыштыруу // «Жуңго салыштырма адабияты», 1993-жыл, 2-сан. <br> * Лаң Йиң. "Манас" менен Грекия эпосторун салыштыруу // «Улуттук адабият изилдөөсү», 1995-жыл, 1-сан. <br> * Лаң Йиң. Түрк эпосторундагы баатырдын өзгөчө төрөлүү мотивиндеги шаман маданиятынын элементтери // «Элдик адабият секциясы», 1989-жыл, 2-сан. <br> * Лаң Йиң. Баатырдын кайра төрөлүүсү - түрк элдеринин баатырларынын адам-жер мотивин изилдөө // «Элдик адабият секциясы», 1994-жыл, 3-сан. <br> * Лаң Йиң. Манас образынын байыркы маданияттык катмары - баатырдын канкор, катынпоз, уйкучул, өлүп кайра тирилүү мотиви жөнүндө изилдөө // «Элдик адабият изилдөөсү», 1993-жыл, 2-сан. <br> * Лаң Йиң. Чыгыш-Батыш адабиятындагы жалгыз көздүү дөө мотиви // «Батыш өрөөн изилдөөсү», 1993-жыл, 3-сан. <br> * Лаң Йиң. "Манастын" трагедиялык кунары // «"Манас" изилдөөсү». - Шинжаң эл басмасы, 1994. <br> * Лаң Йиң. Эпостун таралып, өнүгүүсүндөгү угармандардын орду жана ролу // «Улуттук адабият изилдөөсү», 1991-жыл, 3-сан. == Ал тууралуу адабият== * Лю Фажун. «Манас» эпосун жыйноо, которуу кызматына 30 жыл. – Үрүмчү: Шинжаң эл басмасы, 1994. <br> * Ху Чженхуа, Мухамед. «Манас» жана анын варианттарын жана булактарын изилдөө:[Текст]/Ху Чженхуа // Шинжаң коомдук улуттар кабарлары. - 1989. - № 4. <br> * Ху Чженхуа, Дор Реми. Синьцзяндык кыргыздардын «Манасы» // Ала-Тоо, 1995. <br> * Ху Чженхуа, Мухамед. Хэйлунцзян провинциясындагы Фуюй уездинин кыргыздары: [Текст] / Ху Чженхуа. - Үрүмчү: Борбордук улуттар ун-ти, 1981. <br> * [[Мамбетакун, Мамбеттурду|Мамбетакун М.]] «Манас» эпосунун варианттары жана манасчылык / Редколлегия: Т. К. Чоротегин (төрага), М. А. Карыбаева, ж.б.; Баш сөзүн жазган жана басмага даярдаган илимий редактор Чолпон Субакожоева. - Бишкек: “Нур-Ас” басмасы, 2014. - 319 б. - “Мурас” коомдук фонду. – [“Тарых жана мурас” түрмөгү]. – ISBN 978-9967-12-428-8. <br> * [[Ысак кызы, Токтобүбү]], [[Жуматурду уулу, Адыл]]. Залкар Манасчы Жүсүп Мамай / Редколлегия: Т.К.Чоротегин (төрага), А.Акматалиев, ж.б.; илимий редактору Гүлзада Абдалиева. – Б.: “Принт Экспресс”, 2014. – 328 б. - “Тарых жана мурас” түрмөгү [Кыргыз Республикасынын Президентинин аппаратына караштуу Кыргызстан элинин тарыхый жана маданий мурастарын иликтөө боюнча “Мурас” кору; “Кыргыз Тарых Коому” ЭКБ]. - ISBN 978-9967-12-401-1. <br> * [[Мамай, Жусуп|Мамай Ж.]] Манас / Айтуучу Жүсүп Мамай; Жооптуу редакторлору Абдырай Осмон, Маметкары Абдыкерим, Сабыржан Турганбай; сунушталган редактору Макелек Өмүрбай. – 2-басылыш. - Үрүмчү: Шинжаң эл басмасы, 2012. – 1875+6 бет. – Шинжаң Уйгур аптоном райондук эл ооз адабийет – көркөм өнөрчүлөр коому. – ISBN 978-7-228-08932-1. <br> * Райхл К. Тюркский эпос. Традиции, формы, поэтическая структура: [Текст] /К. Райхл. Пер. с англ. В. Трейстер под ред. Д.А. Функа. - M., Восточная литература, РАН, - 2008. - 383 с. <br> * [[Турдуева, Азиза Сүйүнбаевна|Турдуева А.]] Кытайлык кыргыздардын социалдык-экономикалык абалы (1950-1990жж.) Тарых илим. канд. диссертациясы: 07.00.02: [Текст]/А. Турдуева. Тарых ин-ту КР УИА. - Б., 1997. <br> * Субакожоева Ч. Т. Кытай кыргыздарындагы «Манас» эпосунун сакталуу жана өнүгүү тарыхы (Кызыл-Суу кыргыздарынын мисалында) [Текст] / Ч. Субакожоева. Илимий ред. проф. Т.К.Чоротегин. – Бишкек: Оптима Текноложис, 2015. – 216 б. <br> * Turdu, Mambet / Gundula Salk. "The Fu-Yu Gïrgïz and their past. Three stories collected in Manchuria during the Period of the Establishment of the People’s Republic of China". In: Turcica 30 (1998), pp. 287-296. <br> * Zhang Ding Jing. Central Asian ethnic language and culture studies: Professor Hu Zhenhua 80th anniversary of the birth of the 60th anniversary of the Central University for Nationalities school building, Beijing, Central University for Nationalities Press (January 1, 2000). - ISBN-10: 7566000896. - ISBN-13: 978-7566000897 <br> * [[Ху Чжэнхуа, Мухаммед|Ху Чжэнхуа]]. Макалалардын толук жыйнагы. – Т. 1-3. – Бээжин, 2012. <br> * Ху Чжэнхуа. Кытайдагы кыргыздардын тили менен маданиятын изилдөө. – Бээжин, 2012. <br> * Ху Чжэнхуа. Борбордук Азиядагы дунган таануу жаатындагы изилдөөлөр. - Бээжин, 2012. <br> * Ху Чжэнхуа. Улуттук маданияттар тууралуу макалалар жыйнагы. - Бээжин, 2009. <br> * Ваң Бавлоң. «Кыргыздардын баатырдык эпосу "Манасты" изилдөө» // (ханзу тилиндеги «Шинжаң көркөм өнөр институту илимий журналы», 2010-жыл, 2-саны, 17-бет. <br> ==Шилтемелер == * http://www.azattyk.org/content/news/26610342.html <br> * http://sputnik.kg/culture/20151031/1019768830.html <br> * http://www.azattyk.mobi/a/china_uygyr_history/27318063.html <br> * http://www.uzluga.ru/potr/%D0%9C%D0%B0%D0%BD%D0%B0%D1%81+%D1%8D%D0%BF%D0%BE%D1%81%D1%83+%D0%B6%D0%B0%D0%BD%D0%B0+%D0%96%D1%83%D1%81%D1%83%D0%BF+%D0%9C%D0%B0%D0%BC%D0%B0%D0%B9c/part-2.html{{Жеткиликсиз шилтеме|date=August 2021 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }} <br> * http://news.presskg.com/wp-content/uploads/2015/11/zaman-06-11-2015.pdf {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20160722145343/http://news.presskg.com/wp-content/uploads/2015/11/zaman-06-11-2015.pdf |date=2016-07-22 }} <br> * http://www.manas.cc/kg/forum.php?mod=viewthread&tid=1135 {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20160804074753/http://www.manas.cc/kg/forum.php?mod=viewthread&tid=1135 |date=2016-08-04 }} <br> * http://www.azattyk.mobi/a/1230429.html <br> * http://www.manas.cc/kg/forum.php?mod=viewthread&tid=1127{{Жеткиликсиз шилтеме|date=August 2021 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }} <br> * http://www.eurasica.ru/articles/khakas/hu_chzhenhua_kratkoe_opisanie_kyrgyzov_prozhivayushih_v_uezde_fuyuy_provintsii_heyluntszyan/ {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20130309065557/http://www.eurasica.ru/articles/khakas/hu_chzhenhua_kratkoe_opisanie_kyrgyzov_prozhivayushih_v_uezde_fuyuy_provintsii_heyluntszyan |date=2013-03-09 }} * http://www.twirpx.com/file/1280690/{{Жеткиликсиз шилтеме|date=December 2021 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }} <br> * http://bruce-humes.com/archives/9827 {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20150927215916/http://bruce-humes.com/archives/9827 |date=2015-09-27 }} * http://web.worldepics.org/meeting.php?c=m&channelId=10&mid=1&lang=en&pid=69 {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20210422222807/http://web.worldepics.org/meeting.php?c=m&channelId=10&mid=1&lang=en&pid=69 |date=2021-04-22 }} <br> * http://www.china.org.cn/arts/2014-06/10/content_32630462_2.htm <br> ==Сүрөт баян == [[File:Eunkyung Oh, Lang-Ying. T.Chorotegin in Beijing. 20.10.2015.JPG|thumb|Профессорлор [[Ыңгөң О]] (солдо), [[Чоротегин, Тынчтыкбек Кадырмамбетович|Т.Чоротегин]] жана Лаң Йиң (оңдо) Бээжин шаарында уйгур дастандарына арналган эл аралык илимий жыйында. 20.10.2015.]] [[Category:Кытай]] [[Category:ШУАР]] [[Category:Ички Азия]] [[Category:Кыргыз таануу]] [[Category:Кыргыз адабияты]] [[Category:Кыргыз тарыхы]] [[Category:Котормочулар]] [[Category:20-кылым]] [[Category:21-кылым]] [[Category:Этнография]] [[Category:Тарыхчылар]] [[Category:Манас таануу]] [[Категория:Туулгандар 1941-жылы‎]] [[Категория:Кызыл-Суу Кыргыз автоном облусу]] [[Категория:Кытайлык кыргыздар]] [[Category:Түркология]] [[Category:Бээжин]] [[Category:Адабиятчылар]] 41080c41gm2dwfkrj07os6ghs7nvhpy 0 75999 516289 476909 2025-07-09T15:22:49Z 37.61.116.149 516289 wikitext text/x-wiki {{Мамлекеттик ишмер |ысымы = Назарбаев Нурсултан Абишевич |сүрөтү = |кызматы = [[Казакстан|Казакстан Республикасынын]] 1-[[Казакстан Республикасынын президенти|Президенти]] |желек = Flag of the President of Kazakhstan.svg |желек2 = Emblem of Kazakhstan.svg |иш баштоо убагы = [[24-апрель]] [[1990|1990-жыл]] |иш аяктоо убагы = [[20-март]] [[2019|2019-жыл]] |андан мурунку инсан = Кызмат орун түзүлгөн |андан кийинки инсан = [[Касым-Жомарт Токаев]] (м.а.) | катар = 1 |премьер = | кызматы_2 = Казакстан КП БКнын биринчи секретары | желек_2 = Symbol-hammer-and-sickle.svg | иш баштоо убагы_2 = [[22-июнь]] [[1989|1989-жыл]] | иш аяктоо убагы_2 = [[28-август]] [[1991|1991-жыл]] | андан мурунку инсан_2 = Генадий Васильевич Колбин | андан кийинки инсан_2 = Кызмат орун жоюлган | кызматы_3 = [[Казак Советтик Социалисттик Республикасы|Казак ССР]]-инин Жогорку Советинин төрагасы | желек_3 = Emblem of Kazakh SSR.svg | катар_3 = | иш баштоо убагы_3 = [[22-февраль]] | иш аяктоо убагы_3 = [[24-апрель]] [[1990|1990-жыл]] | андан мурунку инсан_3 = Кийлыбай Усенович Медеубеков | андан кийинки инсан_3 = Ерик Магзумович Асанбаев | кызматы_4 = Казак ССРинин министрлер Советинин төрагасы | желек_4 = Emblem of Kazakh SSR.svg | катар_4 = | иш баштоо убагы_4 = [[22-март]] [[1984|1984-жыл]] | иш аяктоо убагы_4 = [[27-июль]] [[1989|1989-жыл]] | андан мурунку инсан_4 = Байкен Ашимович Ашимов | андан кийинки инсан_4 = Узакбай Караманович Караманов |жарандыгы = {{СССР желеги|20px}} [[ССРС]]→ {{Казакстан желеги|20px}} [[Казакстан]] |туулган жылы = [[6-июль]] [[1940|1940-жыл]] |туулган жери = Шамалган айылы, [[Алматы облусу|Алма-Ата облусу]], [[Казак ССР]], [[Советтик Социалисттик Республикалaр Союзу|ССРС]] |каза болгон жылы = |каза болгон жери = |мүрзөсүнүн орду = |атасы = Абыш Назарбаев (1903-1971) |апасы = Алжан Назарбаева (1910-1977) |жубайы = Сара Алпысовна Назарбаева (1941) |балдары = [[Дарига Назарбаева]]<br />[[Динара Кулибаева]]<br />[[Алия Назарбаева]] |партиясы = [[Советтер Союзунун Коммунисттик Партиясы|КПСС]] (1962—1991) <br />[[«Нур Отан» партиясы]] (1999-жылдан тарта) |билими = |илимий даражасы = |кесиби = |ишмердүүлүгү = |дини = атеизм / [[Дин-и илахи]] |сыйлыктары = |кол тамгасы = |сайты = http://www.akorda.kz/ }} '''Назарбаев Нурсултан Абишевич''' ({{Lang-kk|Нұрсұлтан Әбішұлы Назарбаев}}'';'' {{lang-ru|Нурсултан Абишевич Назарбаев}}; 6-июль 1940-ж., Шамалган, [[Алма Ата облусу|Алма-Ата облусу]], [[Казак Советтик Социалисттик Республикасы|Казак ССР]], [[Кеңештер Бирлиги|ССРС]]) — казакстандык мамлекеттик жана саясий ишмер, [[Казакстан|Казакстан Республикасынын]] туңгуч [[Казакстан Республикасынын президенти|президенти]]. == Өмүр баяны == Нурсултан Назарбаев 1940 жылы 6 июлда Алматы облусунун Карасай районуна караштуу Шамалган айылында Абыш жана Элжандын үйбүлөсүндө жарыкка келген. Ага ата-энеси Нурсултан деген ат коюшкан. ==Китептери== Н.Назарбаев бир катар илимий эмгектердин жана экономикалык өнүгүү масалелери менен коомдук-саясий темалар боюнча китептердин автору: *«Важнейшее условие интенсификации» (А., 1983), *«Стальной профиль Казахстана» (А., 1984), *«Экономика Казахстана: реальность и перспектива становления» (А., 1988), *«Без правых и левых» (М., 1991), «Стратегия развития Казахстана как суверенного государства» (А., 1992), *«Стратегия ресурсосбережения и переход к рынку» (М., 1992), *«Идейная консолидация общества как условие прогресса Казахстана» (А., 1993), *«Нарық және әлеуметтік-экон. даму» (А., 1994), *«Ғасырлар тоғысында» (А., 1996), *«Евразийский союз: идеи, практика, перспективы» (М., 1997), *«Тарих толқынында» (А., 1997), *«О времени, о судьбах, о себе...» (Лондон, 1997), *«Стратегия трансформации общества и возрождение евразийской цивилизации» (М., 2002), *«Бейбітшілік кіндігі» (А., 2002), *«Сындарлы он жыл» (А., 2002), *«В сердце Евразии» (А., 2005). == Булактар == {{commonscat|Nursultan Nazarbayev}} * [http://www.mfa.kz Қазақстан Республикасының Сыртқы Істер Министрлігі] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20110929145154/http://www.mfa.kz/ |date=2011-09-29 }} * [http://www.akorda.kz/page.php?lang=3 Қазақстан Республикасы Президентінің ресми торабы] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20070418015528/http://www.akorda.kz/page.php?lang=3 |date=2007-04-18 }} * [http://www.nazarbayev.kz «Менің Президентім» атты жастар жобасы] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20190912171456/http://nazarbayev.kz/ |date=2019-09-12 }} * [http://www.youtube.com/watch?v=72ksvIhANbY Менің Президентім] {{reflist}} [[Категория:Инсандар:Казакстан]] [[Category:Казакстан]] [[Категория:КПСС]] [[Категория:Саясатчылар]] [[Категория:Мамлекет башчылары]] [[Категория:Президенттер]] 70odes2k4543w974w48z8dd0dx1n2on 0 127852 516300 474246 2025-07-10T02:26:50Z InternetArchiveBot 27717 Rescuing 1 sources and tagging 1 as dead.) #IABot (v2.0.9.5 516300 wikitext text/x-wiki '''Сексуалдык жана репродуктивдик ден соолук жана укуктар''' ('''СРДУ''') ― бул репродукцияга жана сексуалдуулукка карата колдонгон адам укуктарынын бир бөлүгү. Бул өзүнө төрт тармакты (теманы) камтыйт: сексуалдык ден соолук, сексуалдык укуктар, репродуктивдик ден соолук жана репродуктивдик укуктар. Бул төрт тармактын ортосундагы айырмачылыктар дайыма эле байкалбайт. Сексуалдык ден соолук жана репродуктивдик ден соолук кээде сексуалдык укуктар жана репродуктивдик укуктар сыяктуу бири-бирине синоним катары каралат. Кээ бир учурларда сексуалдык укуктар сексуалдык ден соолук деген терминге кирет же тескерисинче<ref>"IPPF Charter on Sexual and Reproductive Rights Guidelines". https://www.ippf.org/sites/default/files/ippf_charter_on_sexual_and_reproductive_rights_guidlines.pdf{{Жеткиликсиз шилтеме|date=July 2025 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }} (англ.) Кирүү күнү: бугу айынын 7, 2022.</ref>. == Аныктамасы == === Сексуалдык ден соолук === Бүткүл дүйнөлүк саламаттыкты сактоо уюму<ref>[https://www.who.int/health-topics/sexual-health#tab=tab_1 "Sexual health"]. (англ.). ''World Health Organization''.</ref> сексуалдык ден соолукту мындай аныктайт: "Сексуалдык ден соолук - бул сексуалдык мамилеге карата физикалык, психикалык жана социалдык жыргалчылыктын абалы. Ал сексуалдуулук жана сексуалдык мамилелерге позитивдүү жана урматтуу мамилени, ошондой эле мажбурлоо, басмырлоо жана зомбулуксуз жагымдуу жана коопсуз сексуалдык тажрыйбага ээ болуу мүмкүнчүлүгүн талап кылат". === Сексуалдык укуктар === СРДСУдын башка үч аспектисинен айырмаланып, сексуалдык укуктар үчүн күрөш сексуалдык ырахат алууну жана эмоционалдык сексуалдык экспрессияны камтыйт. Бул күрөштүн платформаларынын бири {{iw|Дүйнөлүк сексуалдык ден соолук ассоциациясы|Дүйнөлүк сексуалдык ден соолук ассоциациясы|en|World Association for Sexual Health}} WAS болуп саналат. WAS 1978-жылы сексология чөйрөсүн жайылтуу үчүн бейөкмөт уюмдардын мультидисциплинардык, дүйнөлүк тобу тарабынан түзүлгөн. 1995-жылдагы [[Пекин иш-аракеттер платформасы|Пекин Иш-аракеттер Платформасы]] адам укуктары аялдардын эркин жана эч кандай мажбурлоосуз, зордук-зомбулуксуз же басмырлоосуз, өзүнүн сексуалдык жана репродуктивдик ден соолугуна байланыштуу чечимдерди кабыл алуу жана көзөмөлдөө укугун камтыйт деп белгилеген<ref>[https://www.un.org/womenwatch/daw/beijing/platform/ "Beijing Platform for Action, paragraphs 92, 93 and 96"]. United Nations Entity for Gender Equality and the Empowerment of Women. September 1995. // Кирүү күңү: бугу айынын 7, 2022.</ref>. Бул пункт айрым өлкөлөр тарабынан аялдардын сексуалдык укуктарынын колдонулуучу аныктамасы катары чечмеленди. 1997-жылы Бүткүл дүйнөлүк сексология конгресси Сексуалдык укуктардын Валенсия Декларациясын чыгарганда, Ассоциациянын тарыхында олуттуу өзгөрүү болгон. Бул декларация адам укуктары катары сексуалдык укуктардын маанилүүлүгүн таанууга бүткүл дүйнөлүк таасирин тийгизди. Кийинчерээк, Валенсия Декларациясына айрым оңдоолорду киргизип, WAS {{iw|Сексуалдык Укуктардын Декларациясы|Сексуалдык Укуктардын Декларациясы|en|Declaration of Sexual Rights}} сунуш кылган, ал 14-Бүткүл дүйнөлүк сексология конгрессинде Башкы Ассамблея тарабынан жактырылган (Гонконг, 1999). WAS башында 11 сексуалдык укукту камтыган Сексуалдык укуктардын Декларациясын кабыл алган. Ал 2014-жылдын март айында WAS Консультативдик Кеңеши тарабынан кайра каралып, 16 сексуалдык укукка чейин кеңейтилген<ref>[https://worldsexualhealth.net/wp-content/uploads/2013/08/Declaration-of-Sexual-Rights-2014-plain-text.pdf "Declaration of sexual rights'] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20220315022406/https://worldsexualhealth.net/wp-content/uploads/2013/08/Declaration-of-Sexual-Rights-2014-plain-text.pdf |date=2022-03-15 }}. Worldsexology.org. 2014-03-01. (англ.)</ref>. # Теңчиликке жана дискриминацияга жол бербөө укугу # Жашоо укугу, адамдын эркиндиги жана коопсуздугу # Автономияга жана дене бүтүндүгүнө укук # Кыйноодон жана ырайымсыз, адамгерчиликсиз же кадыр-баркты басмырлаган мамиледен же жазадан эркин болуу укугу # зордук-зомбулуктун жана мажбурлоонун бардык түрлөрүнөн эркин болуу укугу # Жеке жашоого укук # Ден соолуктун, анын ичинде сексуалдык ден соолуктун жетишүүгө мүмкүн болгон эң жогорку стандартына укук; жагымдуу, канааттандырарлык жана коопсуз сексуалдык тажрыйбага ээ болуу мүмкүнчүлүгү менен # Илимий прогресстин жана аны колдонуунун артыкчылыктарынан пайдалануу укугу # Маалымат алуу укугу # билим алуу укугу жана ар тараптуу сексуалдык билим алуу укугу # Тең укуктуулукка, толук жана эркин макулдукка негизделген никеге жана ушул сыяктуу мамилелерге кирүү, түзүү жана бузуу укугу # Балалуу болууну, балдардын санын жана аралыкты аныктоо, ошондой эле бул үчүн маалыматка жана каражатка ээ болуу укугу # ой, пикир жана сөз эркиндигине укук # Биригүү эркиндигине жана тынч чогулуштарга укугу # коомдук жана саясий турмушка катышуу укугу # Сот адилеттигине, коргоого жана коргоого жетүү укугу Бул Декларация {{iw|Йогьякарта принциптери|Йогьякарта принциптери|en|Yogyakarta Principles}}, өзгөчө ар бир адамдын бүтүндүгү, сексуалдык жана репродуктивдик ден соолукка укук идеясына таасирин тийгизген<ref>[http://yogyakartaprinciples.org/wp-content/uploads/2017/11/A5_yogyakartaWEB-2.pdf "The Application of International Human Rights Law in relation to Sexual Orientation and Gender Identity"]. ''Yogyakartaprinciples.org''. 10 November 2017.</ref>. === Репродуктивдик ден соолук === Репродуктивдик ден соолук адамдардын жоопкерчиликтүү, канааттандырарлык жана коопсуз жыныстык жашоого ээ болушун жана алар тукум улоо мүмкүнчүлүгүнө ээ экендигин жана муну качан, качан жана канчалык көп жасоону чече алышын билдирет.<ref>WHO. Reproductive health (англ.). https://www.who.int/teams/sexual-and-reproductive-health-and-research-(srh)/overview</ref> Мунун бир чечмелөөсү эркектер менен аялдардын төрөттү көзөмөлдөөнүн коопсуз, эффективдүү, жеткиликтүү жана алгылыктуу ыкмалары жөнүндө маалыматка ээ болушу керек дегенди билдирет; ошондой эле сексуалдык, репродуктивдик медицинанын тийиштүү медициналык кызматтарына жетүү жана аялдардын кош бойлуулук жана төрөт аркылуу коопсуз өтүшүнүн маанилүүлүгүн баса белгилөө үчүн саламаттыкты репродуктивдик боюнча билим берүү программаларын ишке ашыруу жубайларга дени сак балалуу болуу мүмкүнчүлүгүн камсыздай алат. Башка жагынан алганда, адамдар репродуктивдик ден соолук кызматтарында теңсиздикке туш болушат. Теңсиздиктер социалдык-экономикалык абалга, билим деңгээлине, жаш курагына, этникалык таандыгына, динине жана чөйрөсүндөгү ресурстарга жараша өзгөрөт. Мисалы, аз камсыз болгон адамдарда репродуктивдик ден соолукту сактоо үчүн эмне ылайыктуу экенин билүү үчүн тийиштүү медициналык кызмат көрсөтүүлөр үчүн ресурстар жана билимдер жетишсиз болушу мүмкүн<ref>Hall KS, Moreau C, Trussell J (2012). [https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC3483992/ "Determinants of and disparities in reproductive health service use among adolescent and young adult women in the United States, 2002-2008"]. (англ.) ''American Journal of Public Health''. '''102''' (2): 359–67.</ref>. === Репродуктивдик укуктар === {{Негизги макала|Репродуктивдик укуктар}} Репродуктивдик укуктар – репродуктивдик ден соолук жана репродуктивдик ден соолук менен байланышкан мыйзамдуу укуктар жана эркиндиктер. Бүткүл дүйнөлүк саламаттыкты сактоо уюму репродуктивдик укуктарды төмөнкүдөй аныктайт: Репродуктивдик укуктар бардык жубайлардын жана жеке адамдардын өз балдарынын санын, арасындагы аралыкты жана убактысын эркин жана жоопкерчиликтүү түрдө чечүүгө жана бул үчүн маалыматка жана каражатка ээ болуу укугун, ошондой эле сексуалдык жана репродуктивдик ден соолуктун эң жогорку стандартына жетүү укугун таанууга негизделет. Алар ошондой эле ар кимдин басмырлоосуз, мажбурлоосуз жана зомбулуксуз репродукцияга байланыштуу чечимдерди кабыл алуу укугун камтыйт. Сексуалдык жана репродуктивдик укуктар чөйрөсүнө контексттик маданий жана социалдык нормалар, социалдык-экономикалык факторлор жана колдонуудагы мыйзамдар жана ченемдер таасир этет. Социалдык-структуралык климат сексуалдык жана репродуктивдик ден соолукту сактоонун жана кийлигишүүлөрдүн жеткиликтүүлүгүнө да, сапатына да таасирин тийгизиши мүмкүн.<ref>[https://apps.who.int/iris/bitstream/handle/10665/258738/9789241512886-eng.pdf "Sexual health and its linkages to reproductive health: an operational approach"] (англ.). WHO. 2017.</ref> == Калкты жайгаштыруу жана өнүктүрүү боюнча эл аралык конференция == 1994-жылы Египеттин Каир шаарында өткөн Калкты жайгаштыруу жана өнүктүрүү боюнча эл аралык конференция ({{iw|International Conference on Population and Development|International Conference on Population and Development|en|International Conference on Population and Development}} ICPD) репродуктивдик ден соолукка карата мамиледе чоң өзгөрүү болгонун белгиледи. Ошондой эле конференция заманбап СРДСУ кыймылынын жаралышы болуп саналат<ref>Glasier A, Gülmezoglu AM, Schmid GP, Moreno CG, Van Look PF (November 2006). "Sexual and reproductive health: a matter of life and death". (англ.)https://www.who.int/reproductivehealth/publications/general/lancet_1.pdf </ref>. Конференциянын жүрүшүндө үй-бүлөнү пландаштыруунун тегерегиндеги талаш-тартыштар экономикадан коомдук саламаттыкты сактоо жана адам укуктарына өттү<ref name=":0">Fincher RA (1994). [https://heinonline.org/HOL/LandingPage?handle=hein.journals/envpola24&id=309 "International Conference on Population and Development"]. Environmental Policy and Law. 24 (6).</ref>. Иш-аракеттер программасы ICPD аягында иштелип чыккан жана 179 өлкө тарабынан жактырылып кабыл алынган<ref name=":1">[https://www.unfpa.org/sites/default/files/pub-pdf/programme_of_action_Web%20ENGLISH.pdf "Programme of Action"] (PDF). International Conference on Population and Development. Cairo. September 1994. </ref>. Иш-аракеттер программасы сексуалдык жана репродуктивдик ден соолукту адамдын универсалдуу укугу катары тастыктады. Ошондой эле эркин тандоо, аялдардын мүмкүнчүлүктөрүн кеңейтүү, сексуалдык жана репродуктивдик ден соолукту физикалык жана эмоционалдык жактан кароонун негизги темаларына негизделген репродуктивдик ден соолукту жакшыртуу боюнча глобалдык максаттарды, милдеттерди белгиледи<ref name=":0" />. Иш-аракеттер программасы дүйнө жүзү боюнча репродуктивдик ден соолукка универсалдуу  жеткиликтүүлүккө жетүү боюнча борбордук миссияга негизделген, 2015-жылга чейин аткарыла турган бир катар максаттарды белгиледи<ref>Abrejo FG, Shaikh BT, Saleem S (September 2008). [https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC2546384/ "ICPD to MDGs: Missing links and common grounds"]. Reproductive Health. 5: 4.</ref>. 2000-жылы Миң жылдыктын өнүктүрүү максаттары иштелип чыккан, анда репродуктивдик ден соолук максаттардын бири катары ачык айтылбаганы менен, ал 3, 4 жана 5-максаттардын маанилүү компоненти болуп калды<ref>Glasier A, Gülmezoglu AM, Schmid GP, Moreno CG, Van Look PF (November 2006). [https://www.academia.edu/13969869/Sexual_and_reproductive_health_a_matter_of_life_and_death "Sexual and reproductive health: a matter of life and death".] <small>(англ.).</small> Lancet. 368 </ref>. 2010-жылы баштапкы иш-аракеттер программасы Бириккен Улуттар Уюму тарабынан кайра каралып чыккан жана 2015-жылга карата универсалдуу репродуктивдик ден соолукту сактоого жетишүү максатын чагылдыруу үчүн жаңыртылган<ref name=":1" />. 2015-жылы Миң жылдыктын өнүктүрүү максаттары жана ICPD иш-аракеттер программасы жоюлганда, SRHRдин кийинки максаттары 2030-жылга чейин жакырчылык менен күрөшүү максаттарын белгилеген Миң жылдыктын өнүктүрүү максаттарынын кийинки итерациясы Туруктуу өнүгүү максаттарына бириктирилген<ref>Tangcharoensathien V, Mills A, Palu T (April 2015). [https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC4415234/ "Accelerating health equity: the key role of universal health coverage in the Sustainable Development Goals"]. <small>(англ.)</small> BMC Medicine. 13: 101.</ref>. === Максаты === ICPDде биринчи жолу айтылгандай, эң башкы максат – бул универсалдуу репродуктивдик ден соолукту сактоо<ref>Tangcharoensathien V, Mills A, Palu T (2015). [https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC4415234/ "Accelerating health equity: the key role of universal health coverage in the Sustainable Development Goals"]. (англ.) BMC Medicine. 13: 101. </ref>. Баштапкы ICPD Иш-аракет программасында негизги чакырык репродуктивдик саламаттыкты сактоо, үй-бүлөнү пландаштыруу жана сексуалдык ден соолукту камтыган саламаттыкты сактоонун универсалдуу жеткиликтүүлүгүнө багытталган. Убакыттын өтүшү менен булар сексуалдык жана репродуктивдик ден соолук боюнча билим алуу укугун, аялдарды cүннөткө отургузуу практикасын токтотууну жана аялдардын социалдык, саясий жана маданий чөйрөлөрдөгү мүмкүнчүлүктөрүн кеңейтүүнү камтыган.<ref>Glasier A, Gülmezoglu AM, Schmid GP, Moreno CG, Van Look PF (November 2006). "Sexual and reproductive health: a matter of life and death". Lancet. 368. (англ.)</ref> Ошондой эле өспүрүмдөрдүн сексуалдык жана репродуктивдик ден соолук муктаждыктарын чечүү үчүн атайын максаттар түзүлгөн. Өспүрүмдөр көбүнчө обочолонуу, жашы жете элек никеге туруу жана стигматизация сыяктуу жеке жана социалдык маселелерден улам сексуалдык активдүүлүк менен байланышкан тобокелдиктерге эң аялуу болушат<ref>Hindin MJ, Fatusi AO (2009). [https://www.guttmacher.org/sites/default/files/pdfs/pubs/journals/3505809.pdf "Adolescent sexual and reproductive health in developing countries: an overview of trends and interventions"]. (англ.) International Perspectives on Sexual and Reproductive Health. 35 (2): 58–62.</ref>. Натыйжада Калкты жайгаштыруу жана өнүктүрүү боюнча комиссия өспүрүмдөр үчүн бир катар негизги укуктарды иштеп чыккан. Анын ичинде ар тараптуу сексуалдык билим алуу укугу, өздөрүнүн сексуалдык жашоосуна байланыштуу бардык маселелерди чечүү укугу, ошондой эле дискриминациясыз сексуалдык жана репродуктивдик ден соолук кызматтарына жеткиликтүүлүк бар<ref>Chandra-Mouli V, Svanemyr J, Amin A, Fogstad H, Say L, Girard F, Temmerman M (2015). [https://www.jahonline.org/article/S1054-139X(14)00428-5/fulltext "Twenty years after International Conference on Population and Development: where are we with adolescent sexual and reproductive health and rights?"]. The Journal of Adolescent Health. 56 (англ.)</ref>. Сексуалдык жана репродуктивдик ден соолук – бул репродуктивдик жана сексуалдык укуктун бир бөлүгү. Репродуктивдик системага, анын функцияларына жана процесстерине байланышы бар бардык нерсеге физикалык, психикалык жана социалдык жактан толук канааттануу абалы. Башкача айтканда, жаран коопсуз жана канааттануу алган жыныстык жашоо сүрүүгө, тукум улоого акылуу, балалуу болууну каалайбы же каалабайбы, кааласа качан жана канча балалуу болууну эркин, өз алдынча аныктайт деген идея – сексуалдык ден соолуктун негизин түзөт<ref>WHO: Reproductive health. https://www.who.int/westernpacific/health-topics/reproductive-health Кирүү күнү: бугу айынын 6, 2022.</ref>. Жаран сексуалдык ден соолук маселесинде мажбурлоого, дискриминацияга жана зомбулукка кабылбай эркин чечим кабыл алуу укугуна ээ. Сексуалдык ден соолуктун дагы бир принциби – эркек менен аялга коопсуз, эффективдүү жана өздөрү туура деп санаган ыкмалар менен балалуу болуу мүмкүнчүлүгү болушу кажет, ошондой эле бул тармакта маалыматтар жеткиликтүү болушу керек. БУУнун Калкты жайгаштыруу фонду репродуктивдик ден соолук гендердик теңдиктин ажырагыс бутагы деп эсептейт<ref>WHO. <small>(англ.)</small> https://www.euro.who.int/en/health-topics/Life-stages/sexual-and-reproductive-health/news/news/2011/06/sexual-health-throughout-life/definition {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20220507111026/https://www.euro.who.int/en/health-topics/Life-stages/sexual-and-reproductive-health/news/news/2011/06/sexual-health-throughout-life/definition |date=2022-05-07 }} Кирүү күнү: бугу айынын 6, 2022.</ref>. Сексуалдык жана репродуктивдик ден соолук – алдына бир катар максаттарды коёт<ref>Сексуальные права: [https://www.ippf.org/sites/default/files/ippf_sexual_rights_declaration_russian.pdf Декларация международной федерации планирования семьи.] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20220119005516/https://www.ippf.org/sites/default/files/ippf_sexual_rights_declaration_russian.pdf |date=2022-01-19 }} (орус.). Кирүү күнү: бугу айынын 6, 2022.</ref><ref>Sexual Rights Initiatives. https://sexualrightsinitiative.com/ru/seksualnye-prava (орус.) Кирүү күнү: бугу айынын 6, 2022.</ref>. '''Алардын негизгилери:'''   * Сексуалдык жана репродуктивдик функцияларга байланыштуу адам укугунун бузулушу жаатында көйгөйлөрдү чечүү * Жыныстык мамилелердин коопсуз болушу жана канааттануу алып келүүсү үчүн көмөктөшүү * ВИЧ жана жыныстык жол аркылуу жугуучу оорулардын алдын алуу * Күтүүсүз кош бойлуулуктун алдын алуу. Үй-бүлөнү пландоо, бойго бүтүүдөн сактооочу каражаттар боюнча консультация берүү жана аборт маселесин ичине камтыйт. * Тукумсуздуктун алдын алуу * Сексуалдык ден соолук менен байланышкан психикалык көйгөйлөрдүн алдын алуу Сексуалдык жана репродуктивдик укуктар [[Адам укуктары|адам укуктарынын]] ажырагыс бөлүгү болуп саналат. Ар бир адам өзүнүн жеке жашоосунун негизги аспектилерин – денесин, сексуалдуулугун, ден соолугун, мамилелерин, ким менен жана качан никеге турууга жана балалуу болууга – ар кандай формада толук көзөмөл жүргүзүү боюнча эркин, негизделген жана жоопкерчиликтүү чечимдерди кабыл алууга укуктуу. Бул сексуалдык жана репродуктивдик маселелерге байланыштуу жеке чечимдерди кабыл алууда ар кандай кийлигишүүдөн эркин болуу менен бирге сексуалдык жана репродуктивдик ден соолук боюнча маалыматка, билимге жана кызматтарга жетүү мүмкүнчүлүгүн камтыйт. БУУнун Калкты жайгаштыруу фондунун маалыматы боюнча сексуалдык жана репродуктивдик укуктар деп булар таанылат: • Сексуалдык ден соолукка болгон укук, медициналык сексологиялык жардам алуунун жеткиликтүүлүгү • Сексуалдуулукка байланышкан маалымат алууга болгон укук • Жыныстык жетилүүгө болгон укук • Физикалык кол тийбестикке болгон укук • Жыныстык өнөктөштү тандоо укугу • Жыныстык жашоонун башталышы тууралуу өз алдынча чечим кабыл алууга болгон укук • Ыктыярдуу жыныстык жана нике – үй-бүлөлүк мамилелерге болгон укук • Наристени жаратуу жана балдардын төрөлүшү тууралуу өз алдынча чечим кабыл алууга болгон укук • Жыныстык жашоону коопсуз өткөрүүгө жана канааттанууга шарт түзгөн жыныстык потенциалды ишке ашырууга болгон укук Жарандар кээде сексуалдык жана репродуктивдик ден соолук боюнча кызмат көрсөтүүдөн пайдаланууда теңсиз мамилеге кабылышат. Мисалы, адам социалдык жана экономикалык статусу, билим деңгээли, жашы, улуту боюнча теңсиздикке кабылышы ыктымал<ref>[https://kazakhstan.unfpa.org/ru/publications/%D0%B4%D0%BE%D0%BA%D0%BB%D0%B0%D0%B4-%D0%BE-%D0%BD%D0%B0%D1%80%D0%BE%D0%B4%D0%BE%D0%BD%D0%B0%D1%81%D0%B5%D0%BB%D0%B5%D0%BD%D0%B8%D0%B8-%D0%BC%D0%B8%D1%80%D0%B0-%D0%B2-2017-%D0%B3%D0%BE%D0%B4%D1%83-%D0%B6%D0%B8%D0%B7%D0%BD%D1%8C-%D0%B2-%D1%80%D0%B0%D0%B7%D0%BD%D1%8B%D1%85-%D0%BC%D0%B8%D1%80%D0%B0%D1%85-%D1%80%D0%B5%D0%BF%D1%80%D0%BE%D0%B4%D1%83%D0%BA%D1%82%D0%B8%D0%B2%D0%BD%D0%BE%D0%B5-%D0%B7%D0%B4%D0%BE%D1%80%D0%BE%D0%B2%D1%8C%D0%B5 А. Эркен. Доклад о народонаселении мира в 2017 году "Жизнь в разных мирах: репродуктивное здоровье и соответствующие права в эпоху неравенства".] 2017 (орус.)</ref>. Жакыр үй-бүлөдө жашагандар талапка ылайык медициналык кызмат көрсөтүү ала албаганы теңсиздиктин үлгүсү. Эксперттер Борбордук Азияда, анын ичинде Кыргызстан менен Казакстанда сексуалдык ден соолук боюнча кызмат көрсөтүү кол жетерлик болуп баратканын белгилешет. Бирок бул тенденция аягына чыга элек, жакыр жашагандар, иммигранттар дагы деле көп тоскоолдуктарга кабылып жатат дешет. Кыргызстанда эрте жыныстык катнашка баруу маселеси жабык жана уят көрүнүш катары каралгандыктан өспүрүм кыздардын репродуктивдик ден соолук жаатында маалымат алуусу да кыйын бойдон калууда дешет адистер<ref>[https://www.caa-network.org/archives/13938 “Будь здоровой, не стыдись!” О сексуальном здоровье и половом просвещении в Центральной Азии] 2018 (орус.) // Кирген күнү: бугу айынын 7, 2022.</ref>. == Булактар == <references responsive="" /> [[Категория:Аял укуктары]] [[Категория:Ден соолук]] [[Категория:Жыныстык билим берүү]] [[Категория:Балдар укуктары]] [[Категория:Адам укуктары]] [[Категория:Билим берүү]] dw3u55g989kl6fiqb9hd15ro7xr9573 0 129016 516288 440279 2025-07-09T15:15:56Z 37.61.125.21 516288 wikitext text/x-wiki {{Мамлекеттик ишмер|ысымы=Сердар Бердымухамедов|расмий ысымы={{lang-tk|Serdar Berdimuhamedow}}|сүрөтү=|кызматы=[[Түркмөнстандын президенти]]|желек=Flag of the President of Turkmenistan.svg|желек2=Emblem of Turkmenistan.svg|иш баштоо убагы=[[19-март]] [[2007|2007-жылдан]] тарта|иш аяктоо убагы=|андан мурунку инсан=[[Гурбангулы Бердымухамедов]]|андан кийинки инсан=|кызматы_2=Түркмөнстандын министрлер кабинетинин төрагасынын экономика жана финансы боюнча орун басары|желек_2=Flag of Turkmenistan.svg|желек2_2=Emblem of Turkmenistan.svg|иш баштоо убагы_2=[[11-февраль]] [[2021]]|иш аяктоо убагы_2=[[19-март]] [[2022]]|андан мурунку инсан_2=Гадыргелды Мушшиков|андан кийинки инсан_2=Мухамметгулы Мухаммедов|билими=1) [[Түркмөн айыл-чарба университети]]<br>2) [[Орусия Федерациясынын тышкы иштер министрлигинин дипломатиялык академиясы|Орусия ТИМнин дипломатиялык академисы]]<br>3) [[:en:Geneva Centre for Security Policy|Коопсуздук саясаты боюнча Женева борбору]]|кесиби=[[инженер-технолог]], [[дипломат]]|партиясы=Түркмөнстан демократиялык партиясы|туулган жылы=[[22-сентябрь]] [[1981]]|туулган жери=[[Ашахабад]], [[Түркмөн ССР]], [[ССРС]]|каза болгон жылы=|каза болгон жери=|жубайы=аты белгисиз|балдары=бир уул жана үч кызы|улуту=|дини=[[ислам]]|атасы=[[Гурбангулы Бердымухамедов]]|энеси=[[Огулкерек Бердымухамедова]]|сыйлыктары=}}'''Серда́р Гурбангулы́евич Бердымухаме́дов''' ({{lang-tk|Serdar Gurbangulyýewiç Berdimuhamedow}}; [[22-сентябрь]] [[1981]], [[Ашхабад]], [[Түркмөн Советтик Социалисттик Республикасы|Түркмөн ССР]]) — [[Түркмөнстан|түркмөнстандык]] мамлекеттик жана саясий ишмер. [[2022|2022-жылдын]] [[19-март|19-мартынан]] тарта [[Түркмөнстандын президенти]]. tpxhzanjlahir955qj9vfodjdx3utfx 0 133942 516296 473785 2025-07-10T00:47:15Z InternetArchiveBot 27717 Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.9.5 516296 wikitext text/x-wiki {{Персона |ысымы = Ормоков Эрнисбек Абдижалилович |нукура ысымы = Ормоков Эрнисбек Абдижалилович |сүрөт =|thumb|<nowiki>Ормоков Эрнисбек]]</nowiki> |туурасы = |сүрөткө түшүндүрмө = |төрөлгөндөгү аты = |ишмердүүлүк тармагы = Жалал-Абад шаарынын мэри |туулган датасы = 11.09.1981 |туулган жери = Кыргызстан Чуй областы Сокулук району |жарандыгы = |букаралык = |өлгөн датасы = |өлгөн жери = |атасы = |апасы = |күйөөсү = |жубайы = |балдары = |сыйлыктары = |сайт = [http://jalal-abad.gov.kg jalal-abad.gov.kg] |уикиказына = }} <big>'''Ормоков Эрнисбек Абдижалилович''' ( {{Lang-ky|Ормоков Эрнисбек Абдижалилович}}; - [[Кыргызстан|Кыргыз]] мамлекеттик жана саясий ишмер. [[Жалал-Абад|Жалал-Абад шаарынын мэри]]</big> == Өмүр баяны == 1981-жылы 11-сентябрда [[Чүй облусу|Чүй облусунун]] [[Сокулук району|Сокулук]] районунда туулган. 2014-жылы [https://bilim.akipress.org/profile:2268/akademiya-prava-biznesa-i-obrazovaniya Укук, бизнес жана билим берүү академиясын] [[юрист]] адистиги боюнча аяктаган. 2006-жылы [[Жалал-Абад мамлекеттик университети|Жалал-Абад мамлекеттик университетин]] [[Экономикалык ишкердүүлүк|экономист]] адистиги боюнча аяктаган. == Карьера == 2009-2011-жылдары Мамытаев жеке ишканасында [[Менеджер|соода сатуучу]], андан кийин 2011-жылы Мамытаев жеке ишканасында эсепчи болуп иштеген. 2011-2012-жылдары [https://grs.gov.kg/ru/subord/drnags/drnags_history/ Паспорт, виза жана каттоо бөлүмүнүн] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20240326060321/https://grs.gov.kg/ru/subord/drnags/drnags_history/ |date=2024-03-26 }} жетектөөчү адиси болгон. 2015-2017-жылдары [https://shailoo.gov.kg/ru/otkrytye-dannye-cik/itogi-vyborov-v-gorodskie-keneshi-mart-2016-goda/zhalal-abadskij-gorodskoj-kenesh/ Жалал-Абад шаардык кеңешинин] депутаты, төрагасы<ref>{{Cite web|url=https://centrasia.org/person2.php?st=1602952991|title=ОРМОКОВ Эрнисбек Абдижалилович {{!}} ЦентрАзия}}</ref> болгон. 2017-2020-жылдары Жалал-Абад шаардык кеңешинин депутаты. 2020-жылдан бүгүнкү күнгө чейин [[Жалал-Абад]] шаарынын [[Мэр|мэри]] . == Сыйлыктар == Ардак грамота, [[Кыргыз Республикасынын Жогорку Кеңеши|Кыргыз Республикасынын Жогорку Кеңешинин]] 2022-жылдын 21-декабрындагы токтому «Кызматташтык» медалы, №314 05.09.2022 Юбилейлик медаль, № 07.10.2021-ж [http://www.gsin.gov.kg/ Жазаларды аткаруу мамлекеттик кызматынын] [https://is-souvenir.com/ru/catalog/nagradnaya_produktsiya/vedomstvennye_nagrady_kyrgyzstana/gosudarstvennaya_sluzhba_ispolneniya_nakazaniya_pri_pkr/medal_gsin_pri_pkr_zhooker_2_stepeni/ II даражадагы «Жоокер» медалы] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20240326060329/https://is-souvenir.com/ru/catalog/nagradnaya_produktsiya/vedomstvennye_nagrady_kyrgyzstana/gosudarstvennaya_sluzhba_ispolneniya_nakazaniya_pri_pkr/medal_gsin_pri_pkr_zhooker_2_stepeni/ |date=2024-03-26 }}, 2021-жылдын 8-сентябрындагы №255 буйругу Алкыш 21.06.2021ж Кыргыз Республикасынын жергиликтүү башкармалыгынын мыктысы, 20.12.2019 «[http://www.archive.kg/ Архив] ишине 90жыл» юбилей медалы, 13.09.2016-ж [https://www.azattyk.org/a/26669136.html «Кыргыз милициясына 90 жыл» юбилей медалы,] 26.02.2016 № 212 буйругу == Шаарды өнүктүрүү боюнча долбоорлор жана идеялар == «Жалал-Абад шаарын 2040-жылга чейин өнүктүрүүнүн башкы планы» Жалал-Абад шаардык транспорттук паркы 50 автобус менен толукталды <ref>{{Cite web|url=https://ru.sputnik.kg/20231026/kyrgyzstan-sadyr-zhaparov-avtobusy-dzhalal-abad-1079909547.html|title=Садыр Жапаров передал Джалал-Абаду 50 автобусов — что сказал|lang=ru|first=Sputnik|last=Кыргызстан|date=20231026T1630+0600}}</ref> Жалал-Абадда туристтерди көп тарткан [[Жалал-Абад|Аюб-Тоого]] стела жана 50 метрлик флагшток орнотулду <ref>{{Cite web|url=https://ru.sputnik.kg/20231026/video-dzhalal-abad-flagshtok-50-metry-1079913871.html|title=В Джалал-Абаде установили 50-метровый флагшток за 16,7 млн сомов — видео}}</ref> Жалал-Абаддагы Нооруз сейил багында кинотеатр курулат <ref>{{Cite web|url=https://24.kg/obschestvo/289192_vparke_nooruz_vdjalal-abade_postroyat_kinoteatr/|title=В парке «Нооруз» в Джалал-Абаде построят кинотеатр -|lang=ru-RU|first=Мария|last=ОРЛОВА|date=2024-03-16}}</ref> “ [https://www.utrk.kg/ru КТРК] : Жалал-Абад шаары барган сайын өнүгүп жатат” <ref>{{Cite web|url=https://ru-ru.facebook.com/100013050787549/videos/️-утрк-жалал-абад-барган-сайын-өнүгүп-өрүш-алуудажалалабад_мэрияжалалабад/315117184543842/|title=🔶️ УТРК: Жалал-Абад барган сайын өнүгүп, өрүш алууда #Жалалабад_мэрия #Жалалабад {{!}} By Жалал-Абад Шаарынын МэриясыFacebook|lang=ru}}</ref> Жалал-Абадда жумушсуз жарандарга 2000ден ашык бош жумуш орундары сунушталды <ref>{{Cite web|url=https://ru-ru.facebook.com/100013050787549/videos/️-жалал-абад-жумушсуз-жарандарга-2000ден-ашык-бош-жумуш-орундары-сунушталдыжалал/1089683009065205/|title=🔶️ ЖАЛАЛ-АБАД: ЖУМУШСУЗ ЖАРАНДАРГА 2000ДЕН АШЫК БОШ ЖУМУШ ОРУНДАРЫ СУНУШТАЛДЫ #Жалалабад_мэрия #Жалалабад #бошжумушорундар #Жарманке {{!}} By Жалал-Абад Шаарынын МэриясыFacebook}}</ref> [https://www.utrk.kg/ru/news/s/24105 Ала-Тоо 24] : Жалал-Абад шаарындагы өзгөрүүлөр <ref>{{Cite web|url=https://ru-ru.facebook.com/100013050787549/videos/️-ала-тоо-24-жалал-абад-шаарындагы-жаңыланууларэрнисбек_ормоков-жалалабад_мэрия-/863386765232957/|title=🔶️ Ала-Тоо 24: Жалал-Абад шаарындагы жаңылануулар #Эрнисбек_Ормоков #Жалалабад_мэрия #Жалалабад #кыргызстан {{!}} By Жалал-Абад Шаарынын МэриясыFacebook|lang=ru}}</ref> == Эскертүүлөр == {{Булактар}} [[Категория:Кыргызстандын саясатчылары]] [[Категория:Туулгандар 1981-жылы]] [[Категория:Pages with unreviewed translations]] bnu754asgsq1y29a6bh7rxdul357tom 0 134170 516293 473150 2025-07-09T20:36:54Z InternetArchiveBot 27717 Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.9.5 516293 wikitext text/x-wiki {{Персона|ысымы=Кекеева Жаӊылай Сабырбековна|нукура ысымы=|сүрөт=|ишмердүүлүк тармагы=Акын, фотограф, кол өнөрчү|Туулган датасы=09.07.1989|туулган жери=Аксы районунун Кербен шаары|жарандыгы={{Өлкө желеги|Кыргызстан}}|туурасы=}} [https://www.instagram.com/janylai_kekeeva_photo?igsh=MWtwNnl5YXFzazNm Кекеева Жаӊылай Сабырбековна] – [[акын]], [[Кол өнөрчүлүк|көл өнөрчү]] (“JK brand’дин” ээси), [[Фотография|фотограф]]. == Өмүр баяны == Жаӊылай Кекеева 1989-жылы 9-июлда [[Жалал-Абад облусу|Жалал-Абад облусунун]] [[Аксы району|Аксы районунун]] [[Кербен (шаар)|Кербен шаарында]] туулган. Үй-бүлөдө 6 бир туугандын үчүнчүсү. 1995-жылы [[Сыны]] айыл өкмөтүнүн [[Алишер Молдокеев]] атындагы орто мектебинин 1-классына барып, 2007-жылы [[Кубатбек Өмүрлиев]] атындагы ([[Жардуу Колот]]) орто мектепти аяктаган. 2014-жылы [[Жалал-Абад мамлекеттик университети|Жалал-Абад мамлекеттик университетинин]] Аксы филиалынын Финансы кредит бөлүмүн бүтүргөн. == Ишмердүүлүгү == [[Файл:Фото_эмгеги.jpg|thumb|Кекееванын фото эмгеги]] 2009-жылы [[“Кыз жигит”]], [[«Кыргыз Караван» гезити|“Кыргыз караван”]], [[“Шамбала” гезити|“Шамбала” гезиттеринде]] штаттан сырткары кабарчы болуп эмгек жолун баштаган. 2010-жылы Кубатбек Өмүрлиев атындагы орто мектепте иш-кагаздарын жүргүзүүчү болуп эмгек жолун уланткан. 2010-жылдын декабрь айынан баштап [[Аксы аймактык ооруканасы|Аксы аймактык оорукананын]] иш-кагаздарын жүргүзүүчү катары эмгектенген. 2012-жылдын ноябрь айынан 2019-жылдын июль айына чейин [[Супер-Инфо (гезит)|“Супер-Инфо”]] гезитинин [[Super.kg|“Super.kg”]] порталында медиа-редактор, модератор болуп иштеген. 2019-жылдан баштап [https://www.instagram.com/kekeeva_ph?igsh=MTk0OTBxY3VvajU1Mg== жеке ишкер катары] ишмердүүлүгүн жүргүзүп келет. == Чыгармачылыгы == Жанылай Кекеева 15 жашынан тартып ыр жазып баштаган. Чоӊ чоӊ атасы Кекей куйкум сөздү сүйлөгөн, комузда кол ойноткон киши болгон жана атасы Сабырбек Кекеев да ыр саптарды жаратканы белгилүү. Кандан өткөн талант Жаӊылай Кекееваны чыгармачылыкка алып келди. Анын ырларына алгачкылардан болуп 2009-жылы ырчы, обончу [[Андашев Эрлан Шайлообекович|Эрлан Андашев]] обон жаратат. Ал белгилүү [https://www.youtube.com/watch?v=2feKP8WUnJo “Сүйүп калдым кантейин?”] ыры. Ал чыгарма Эрлан Андашевди популярдуулукка жеткирген алгачкы ырларынын бири болгон. Бир катар хит ырлардын сөзүн жараткан Кекееванын чыгармачылык куржунунда: 1)   Эрлан Андашев – [https://www.super.kg/mediaportal/video/263899 “Сүйүп калдым кантейин?”]; 2)   [[Нурлан Насип]] – [https://www.super.kg/mediaportal/video/214217 “Мени унут”]; 3)   Нурлан Насип менен [[Айгерим Расул кызы]] – [https://www.super.kg/mediaportal/audio/281151 “Эки жүрөк”] дуэти; 4)   Нурлан Насип менен [[Асел Кадырбекова|Асель Кадырбекова]] – [https://www.super.kg/mediaportal/video/226091 “Бактымсыӊ”] дуэти; 5)   Асель Кадырбекова – [https://www.super.kg/mediaportal/video/225127 “Бактылуумун”]; 6)   Ильз Абдыразаков – [https://www.super.kg/mediaportal/video/189467 “Мени аяп кой”], [https://www.super.kg/mediaportal/video/186227 “Коштошуу”], [https://www.super.kg/mediaportal/audio/216517 “Бар бол апакем”], [https://www.super.kg/mediaportal/audio/161199 “Ал менин сүйгөнүм”], [https://www.super.kg/mediaportal/audio/190181 “Сүйүүдө эмне күнөө”], [https://www.super.kg/mediaportal/audio/160315 “Кечир мени”], [https://www.super.kg/mediaportal/audio/162195 “Периштем”]; 7)  Аваз Акимов – [https://www.super.kg/mediaportal/audio/183615 “Сезим сыры”]; 8)  Айдана Дека – [https://www.super.kg/mediaportal/video/230861 “Шекер экен”] (авторлош); 9)  Бактыгүл Бадиева – [https://www.super.kg/mediaportal/audio/195351 “Бакытым”], [https://www.super.kg/mediaportal/audio/267351 “Кыздарым менин бактым]”, [https://www.youtube.com/watch?v=wdCUgexApB0 “Кусалык”]; 10) Айганыш Абдиева – [https://www.super.kg/mediaportal/audio/224963 “Жаным ай”]; 11) Мыктыбек Нурланбеков – [https://www.super.kg/mediaportal/audio/231801 “Сени сүйдүм”]; 12) Кызсайкал Кабылова – [https://www.super.kg/mediaportal/audio/224275 “Бактыма сен барсыӊ”]; 13) KG Элмурат – [https://www.super.kg/mediaportal/audio/145457 “Эки жашка”], “[https://www.super.kg/mediaportal/video/178395 Унут мени]”, [https://www.super.kg/mediaportal/audio/158297 “Башканы издебе”], [https://www.super.kg/mediaportal/video/161073 “Бакытым ал менин”]; 14) Жайнагүл Тантиева – [https://www.youtube.com/watch?v=7F4s0zSWOZ0 “Жарыӊ болоюн”]; 15) Сардар Түркменов – [https://www.super.kg/mediaportal/audio/211541 “Жаӊы жыл”]; 16) Айгерим Эшим – [https://www.super.kg/mediaportal/audio/257371 “Жаӊы жыл”]; 17) Автандил – [https://www.super.kg/mediaportal/video/144723 “Кара жаным”]; 18) Эмил Жусупбеков – [https://www.youtube.com/watch?v=4ujX32ZMJeQ “Көргүм келет”]; 19) Санжар Айтиев – [https://www.youtube.com/watch?v=x9tIB6ehXYg “Сезесиӊби?”] ырлары бар. == Ырлары == “Сүйүп калдым кантейин?” Сөзү: Жаӊылай Кекеева Обону: Эрлан Андашев Ошол күнү толкунданып олтурдум, Күндөр өттү жалгыз сени ойлоймун. Жан дүйнөмө жарык берип бир өзүң, Ак сүйүүнү жүрөгүмө орноттуң. Көрдүм сени, көңүлүмө сен жактың, Сага арнап чын жүрөктөн ыр жаздым, Көрүшкөндө тик карабай көзүңө, Уялдым, көздөрүңдү алып качтың. Кайырма: Сүйүп калдым кантейин? Сүйүп калдым мен кантейин? Сүйүп калдым кантейин? Сүйүп калдым мен кантейин? Пайда болуп түшүнүксүз бир сезим, Сени жактырып калганымды сездим. Кантем, айтчы, сүйүп калган окшоймун? Көргүм келип сени гана издеймин. Менин сүйүүм эмне үчүн кайгылуу? Неге сүйүүдөн боло албаймын бактылуу? Сүйүп калдым, бирок жетпешимди билемин, Деги айтчы, эмнеге бүтпөйт сагынуу. Кайырма: Түн уйкумду сага арнап уктабай, Жөнөкөй мүнөзүңө мен суктанып. Сүйүп туруп каламынбы жете албай? Кетесиңби жаш жүрөктү ыйлатып? Эгер сүйсөм кантип айтпайм жашырып, Жүрөгүмдө ошол сезим жашаса. Көргүм келип жүрөм сени сагынып, Бирге бассак кол кармашып жанаша. “Мени унут” Сөзү: Жаӊылай Кекеева Обону: Эдил Маматов Аткаруучу: Нурлан Насип Сөздөрүм ырларымда угуп кой, Жетинип айта албаган. Келечек күнгө болбо сен тоскоол, Өткөнгө кайтып бара албайм. Алгачки махабатты берген деп Өзүңдү эч жашыра албайм. Ашыктар болгонбуз биз ээрчишкен, Ал күндөр эми кайтпаган. Кайырма: Мени унут, сен менсиз жаша, өкүнбө, Мени унут, сүйөм деп эстеп, өксүбө. Мени унут, ыйлаба, көз жашың төкпө, Мени унут, убакыт дары күндөргө. Сезимдер сага деген муздады, Көңүлүм жүрөт тартпай. Мендеги жашаган сүйүү бүттү, Эми кайра ал жаралбайт Жүрөктө жылуулук калды өчүп, Сагынбай калдым сагынбай. Себебин билесиң ичтен туюп Ал күндөр кетти, кайрылбай. “Эки жүрөк” Сөзү: Жаӊылай Кекеева Обону: Нурлан Насип Аткаруучулар: Нурлан Насип менен Айгерим Расул кызы Жаным, мөлтүрөгөн көздөрүнө зармын, Сени менен кол кармашып дайым. Жаным, жүрөгүмдө өзүң болчу дайым, Сездим окшойт мен бакыттын даамын. Кайырма: Эки жүрөк бирге болсочу, Экөөбүзгө бакыт консочу, Бекем болуп өзүң кооздочу, Менин дүйнөмдү Эки жүрөк бирге болсочу, Оротобузга сүйүү орносун Кел жашоомду өзүң кооздочу, Менин дүйнөмдү. Жаным, түбөлүкө жаным болчу дайым Сени менен бир болойун жаным, Жаным, бул сыноолор өтөт кетет баары, Сага гана эркелейин дайым. “Мени аяп кой” Сөзү: Жаӊылай Кекеева Обону: Ильз Абдыразаков Аткаруучу: Ильз Абдыразаков Кетким келип турат бул азаптардан, Күчүм жетпейт мен учууга талпынсам. Айласыздан жүрөк жипсиз байланган, Күттүрбөчү, келчи, куткар кайгыдан. Кайырма: Жүрөк толо арман, кайгыга салган, Жүзүң бир көрсөм арылам азаптан. Мени аяп кой, сен жанымда бол, Жүрөгүмдөсүң, кетсең да тоттпой. Кучагыма кыссам болом армансыз, Болбосунчу биздин арабыз алыс. Жалгыздыкта санаа тартып жашаймын, Сен арначы, айтчы, сүйүү ырларын... Кайырма: Эркеси, ээси жүрөктүн, Өзүңсүз канча күн өттү, Ээледиң, эзип жүрөктү-ү... == Кол өнөрчүлүгү жана фотография == Акын, фотограф Жаӊылай Кекееванын чеберчилик шыгы бала кезинен апасы Дилбар Кекеевага жанашып жүрүп кызыгуусу арткан. Кийин [[Асель Далбаева|Асель Далбаеванын]] автордук “Модельер конструктор” курсун окуган. Учурда [https://www.instagram.com/kekeeva_brand?igsh=MWl5cTZqcmVvaGk4NA== “JK brand’дин”] ээси катары буйрутмага түрдүү кийимдерди, униформаларды тигет. Мындан сырткары ал фотограф. Жергиликтүү басылмаларга [[фото-репортаж]] жасап келет. Көбүнесе [[Жаратылыш|жаратылыштын]] кооздугун тарткан Кекеева бүгүнкү күндө профессионал сүрөтчү болуп үй-бүлөлүк, жеке адамдардын жана предметтик фотолорду тартат. Андан башка кыска метраждуу кинолордо жана жарнамалык видеороликтерде актриса катары роль жаратып келет. == Шилтемелер == https://www.youtube.com/watch?v=Dre-UA4-xb8 https://www.youtube.com/watch?v=MQ-QUpPWihk https://www.youtube.com/watch?v=01ZzL-dqCbA https://aimak.kg/chygarmachylyk/poeziya-duynosu/17065-adamzatka-kajryluu.html {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20180406220646/http://aimak.kg/chygarmachylyk/poeziya-duynosu/17065-adamzatka-kajryluu.html |date=2018-04-06 }} https://www.super.kg/article/show/55669 https://www.super.kg/kabar/news/232159 https://www.super.kg/kabar/news/260863 https://www.super.kg/mobile/kabar/news/263525 https://super.kg/index.php/kabar/news/264322 https://www.super.kg/kabar/news/267749 https://www.instagram.com/p/Ce6MtmbrFf6/ [[Категория:Инсандар]] [[Категория:Кол өнөрчүлүк]] [[Категория:Акындар]] [[Категория:Фотография]] [[Категория:Ырлар]] [[Категория:Ырчылар]] [[Категория:Мобилограф]] [[Категория:Брендинг]] [[Категория:Супер-Инфо]] [[Категория:Super.kg]] 194ityhm3rohmt5apazfu7ckkut2nzi 0 134378 516295 485278 2025-07-09T22:49:32Z InternetArchiveBot 27717 Rescuing 2 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.9.5 516295 wikitext text/x-wiki {{Мамлекеттик ишмер|ысымы=Мамасадыков Замирбек Дуйшалыевич|кызматы=Кыргыз Республикасынын Жогорку Кеңешинин VII чакырылыштагы депутаты|желек=Flag_of_Kyrgyzstan.svg|желек2=National_emblem_of_Kyrgyzstan.svg|туулган жылы=28.01.1981|партиясы="Ыйман Нуру"|жарандыгы={{Өлкө желеги|СССР}}→ {{Өлкө желеги|Кыргызстан}}|сүрөтү=Мамасадыков Замирбек.jpg}} '''Мамасадыков Замирбек Дуйшалыевич''' - 1981-жылы 28-январда [[Жалал-Абад облусу|Жалал-Абад облусунун]], [[Шамалды-Сай]] шаарында туулган. «[[Ыйман Нуру]]» саясий партиясынан VII чакырылыштагы Кыргыз Республикасынын Жогорку Кеңешинин депутаты (2021-жылдан). Конституциялык мыйзамдар, мамлекеттик түзүлүш, сот-укуктук маселелер жана регламент боюнча комитеттин төрагасынын орун басары. == Өмүр баяны == 1981-жылы 28-январда Кыргыз ССРинин Жалал-Абад облусунун Шамалды-Сай шаарында туулган, улуту [[Кыргыздар|кыргыз]]. 1998-жылы Шамалды-Сайдагы №2 К.Осмонкулов атындагы мектепти бүтүргөн <ref>https://sputnik.kg/20211103/mamasadykov-zamirbek-dujshalyevich-omur-bayan-1054449291.html - ''Sputnik Кыргызстан.'' Мамасадыков Замирбек Дүйшалыевич — өмүр баяны. ''Sputnik Кыргызстан'' (20211103T0241+0600). Дата обращения: 2 мая 2023. Архивировано 2 мая 2023 года.</ref> 2003-жылы Жалал-Абад коммерциялык институтун экономист адистиги боюнча аяктаган<ref>https://mnu.kg/ {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20240514091042/https://mnu.kg/ |date=2024-05-14 }} - К.Ш.Токтомаматов атындагы Эл аралык университет</ref>. == Ишмердүүлүгү == Эмгек жолун: 2003-жылы «Азиз КД» көп тармактуу айыл чарба өндүрүш кооперативинде баштаган. 2007-жылы Инэксимбанктын Жалал-Абад филиалында кредиттик бөлүмдө эксперт; 2008-жылы БТА Банктын Шамалды-Сай №42 сактык кассасынын башчысы; 2013-жылы айылдык кеңештин депутаты болуп шайланган; 2013-жылдын 24-декабрынан - Достук айыл өкмөтүнүн башчысы; 2017-жылы жергиликтүү кеңештин депутаттары аны бир добуштан экинчи мөөнөткө айыл өкмөт башчылыгына шайлашкан. 2021-жылы июнь айында үчүнчү ирет Достук айыл өкмөтүнүн башчысы болуп шайланган<ref>https://aimak.kg/jariya_jarnak/92410-dostuk-ajyldyk-ke%d2%a3eshinin-toktomdoru.html {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20240514112643/https://aimak.kg/jariya_jarnak/92410-dostuk-ajyldyk-ke%D2%A3eshinin-toktomdoru.html |date=2024-05-14 }} - Достук айылдык кеӊешинин токтомдору</ref>. 2021-жылдын ноябрь айында “[[Ыйман Нуру]]” саясий партиясынан Кыргыз Республикасынын Жогорку Кеңешинин VII чакырылышынын депутаты болуп шайланган. Конституциялык мыйзамдар, мамлекеттик түзүлүш, сот-укуктук маселелер жана регламент боюнча комитеттин төрагасынын орун басары<ref>https://kenesh.kg/deputies/488 - ''ЖОГОРКУ КЕҢЕШ.'' Страница депутата | Жогорку Кенеш Кыргызской Республики. ''www.kenesh.kg''. Дата обращения: 2 мая 2023. Архивировано 18 февраля 2016 года.</ref>. == Сыйлыктары == Кыргыз Республикасы боюнча "Эң мыкты айыл өкмөтү" сынагынын жеңүүчүсү (2019-жыл). Достук айыл өкмөтүнун “Ардактуу атуулу” 2021-жыл. Ноокен районунун ардактуу атуулу - 2022-жыл. Жамааттык коопсуздук келишим уюмунун (ЖККУ) парламенттик ассамблеясынын ардак грамотасы - 2023-жыл. Кыргыз Республикасынын Президентинин 2023-жылдын 28-декабрындагы №362 Жарлыгы менен Мамлекеттик жарандык кызматтын 3-класстагы мамлекеттик кеңешчиси класстык ченин алган. == Үй-бүлөсү == Үй-бүлөлүү, үч уул, бир кыздын атасы. == Шилтемелер == <references />https://deputat.kg/persons/mamasadykov-zamirbek-d-jshalyevich/ {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20230502164240/https://deputat.kg/persons/mamasadykov-zamirbek-d-jshalyevich/ |date=2023-05-02 }} - Мамасадыков Замирбек Дүйшалыевич (рус.). ''Deputat.KG - открытый диалог между обществом и парламентом''. Дата обращения: 2 мая 2023. Архивировано 2 мая 2023 года. https://who.ca-news.org/people:34949/page:2/ - Мамасадыков Замирбек Дуйшалыевич, биография. ''who.ca-news.org''. Дата обращения: 2 мая 2023. https://centrasia.org/person2.php?st=1642091713 - МАМАСАДЫКОВ Замирбек Дуйшалыевич | ЦентрАзия. ''centrasia.org''. Дата обращения: 2 мая 2023. Архивировано 2 мая 2023 года. [[Категория:Кыргыз Республикасынын Жогорку Кеңешинин VII чакырылышынын депутаттары]] [[Категория:Кыргызстандын саясатчылары]] [[Категория:Жогорку Кеңеш]] [[Категория:Туулгандар 1981-жылы]] p16zdq03hadf437bvizq09fmuskepud 0 134696 516302 516089 2025-07-10T05:43:55Z Айбек Абдылда 44110 /* Шилтемелер */ 516302 wikitext text/x-wiki '''Айбек Абдылдаев''' (1982-жылы 5-июнда туулган) ― [[журналист]], жазуучу. ==Кыскача өмүр жолу== Журналист, жазуучу Айбек Абдылдаев 1982-жылы 5-июнда Алай районундагы Каблан-Көл айылында туулган. 1999-жылы Э.Мурзаев атындагы орто мектепти, 2004-жылы Ош мамлекеттик университетинин Журналистика бөлүмүн аяктаган. Журналистикадагы эмгек жолун 2003-жылы [[Ош жаңырыгы|“Ош жаңырыгы”]] гезитинен баштаган.  2003-2007-жылдары “Ош жаңырыгы” гезитинде кабарчы, жооптуу катчы болуп иштеген. 2007-2021-жылдары [[Би-Би-Си|‎ BBC Кыргыз кызматынын]] кабарчысы, веб-редактору, Лондондогу кеңсесинде радио продюсер болуп эмгектенген. 2014-2015-жылдары Ош мамлекеттик университетинин журналистика бөлүмүндө мугалим: 2021-жылдан тарта [[«Азаттык» үналгысы|‎“Азаттыктын”]] веб-редактору, 2023-жылдан тарта башкы редактору болуп эмгектенүүдө. ==Сыйлыктары жана наамдары== 2004-жылы Таш Мияшов атындагы жаш акын-жазуучулардын фестивалынын лауреаты болгон. Жогорку Кеңештин, Ички иштер министрлигинин, КРнын Акыйкатчы (Омбудсмен) институтунун Ардак грамоталары менен, 2008-жылы ӨКМдин “Өзгөчө кырдаалдарды жоюуга катышкандыгы үчүн” төш белгиси менен сыйланган. Маданият, маалымат, спорт жана жаштар саясаты министрлигинин “Маданияттын мыкты кызматкери” төш белгиси менен сыйланган. ==Чыгармалары== * 2016-жылы “Түндөр” ырлар жыйнагы жарык көргөн. * 2021-жылы “От кечкен отуз күн” аңгемелер жыйнагы жарыяланган. * 2025-жылы “Абдувахаб Мониев” аталышындагы эмгеги жарык көргөн. ==Шилтемелер== * "Түндөр". А4702300200-16. УДК821.51. ББК 84 Ки 7-5. ISBN 978-9967-180-56-9. ©Абдылдаев А., 2016 * "От кечкен отуз күн". УДК821.51-3. ББК 84 (5Кир)-44. ISBN 978-9967-29-448-6. ©Абдылдаев А., 2021. * "Абдувахаб Мониев". УДК 821.512.154-3 ББК 84 (5Кир)-46 ISBN 978-9967-35-370-1 ©Абдылдаев А., 2025. * [https://ruhesh.kg/ky/category/show/news/1400/aybek-abdildaev-muzikant Айбек Абдылдаев: Музыкант] * [https://adabiyat.kg/ajbek-abdyldaev-cho-enem-k-tk-n-zhaz/ Айбек Абдылдаев: Чоң энем күткөн жаз] * [https://www.youtube.com/watch?v=48QzcF2-Pc4&list=PLq0RkggchSqf40kVvFcYDK-IRjEIrkXkx Айбек Абдылдаевдин аңгемелери] * [https://www.youtube.com/watch?v=3l-RseEigcQ Айбек Абдылдаев | Экөө | Аудио китеп] [[Категория:Кыргыз медиасы]] [[Категория:"Азаттык" үналгысы]] [[Категория:Кыргыз тарыхы]] [[Категория:Кыргызстан]] [[Категория:Ош облусу]] [[Категория:Кыргызстандын журналисттери]] [[Категория:Кыргыз журналисттери]] [[Категория:Кыргыз маданияты]] [[Категория:Кыргыз акындары]] [[Категория:Публицисттер]] [[Категория:Поэзия]] 7pylulc30cqig3jukajlj6knspcvr4b 0 135960 516306 497336 2025-07-10T06:52:51Z InternetArchiveBot 27717 Rescuing 1 sources and tagging 1 as dead.) #IABot (v2.0.9.5 516306 wikitext text/x-wiki {{Сайт маалыматты | аталышы = Mekendesh.uz | логотип = | логотип туурасы = | баяндамасы = | скриншот = | collapsible = | collapsetext = | caption = | url = {{url|http://mekendesh.uz}} | урааны = Сиз сүйгөн портал! | коммерциялыкпы = Ооба | түрү = Маалымат порталы | катталуу = Акысыз (милдеттүү эмес) | тилдери = [[Кыргыз тили|Кыргызча]] | колдонуучулардын саны = 1 миң (2024) {{Өсүү}}[https://www.liveinternet.ru/stat/mekendesh.uz/] <br>Катталгандар: 800 (2024) {{Өсүү}} [https://metrika.yandex.ru/dashboard?id=99024812] | мазмундун лицензиясы = | ээси = [[Mekendesh Media]] | автору = [[Шерали Бердиев]] | редактору = | ачылган күнү = 1.12.2024 | жабылган күнү = | жайгашкан жери = {{Желек|Өзбекстан}} [[Ташкент]], [[Өзбекстан]] | дареги = [[Коргонтөбө]], Андижан көчөсү 50, (Тел.: +998 90121-81-11, portal@mekendesh.uz) | учурдагы абалы = Иштейт (Активдүү) | alexa = | кирешеси = | ip = | шилтемелер = | }} '''Mekendesh.uz'''— Өзбекстан Республикасында биринчи Кыргыз тилинде сайт эсептелет[https://mekendesh.uz/about.html]{{Жеткиликсиз шилтеме|date=July 2025 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }}. Өзбекстан жана Дүйнөдөгү окурмандарына арналган, «Mekendesh Медиа»  таандык кабар сайты. Сайтда жаңылыктар музыка жана клиптерди онлайн угуп жана көчүрүп алса болот. Маалымат энциклопедия баракчасы бар. [[Файл:Mekendeshuz.jpg|200px]] ==Шилтемелер== * [http://mekendesh.uz Mekendesh.uz Расмий сайты] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20241219183104/https://mekendesh.uz/ |date=2024-12-19 }} * {{telegram|https://t.me/mekendeshuz}} * [http://m.facebook.com/groups/mekendeshuz Фейсбуктагы баракчасы] * [https://www.ok.ru/mekendeshuz Одноклассникидеги баракчасы] *[http://instagram.com/mekendeshuz Инстаграмдагы баракчасы] * [http://vk.com/mekendeshuz vk.com баракчасы]{{Жеткиликсиз шилтеме|date=December 2024 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }} [[Категория:Сайттар]] [[Категория:Кыргызстандын сайттары]] [[Категория:Кыргыз тилдүү сайттар]] a98osmkuwximvhucfid5lr0ghd9tbjz 4 136776 516286 516158 2025-07-09T12:01:47Z Jembot 9565 Bot: Маалыматтар жаңыланды 516286 wikitext text/x-wiki {{/begin|100}} |- | 1 || [[User:Chaoborus|<span style="color:gray">Chaoborus</span>]] || [[Special:Contributions/Chaoborus|{{formatnum:25685}}]] || {{Permissions|Chaoborus}} |- | 2 || [[User:Bosogo|<span style="color:gray">Bosogo</span>]] || [[Special:Contributions/Bosogo|{{formatnum:18408}}]] || {{Permissions|Bosogo}} |- | 3 || [[User:Chorobek|<span style="color:gray">Chorobek</span>]] || [[Special:Contributions/Chorobek|{{formatnum:13440}}]] || {{Permissions|Chorobek}} |- | 4 || [[User:Mirzoulugʻbek|Mirzoulugʻbek]] || [[Special:Contributions/Mirzoulugʻbek|{{formatnum:12502}}]] || {{Permissions|Mirzoulugʻbek}} |- | 5 || [[User:Абдырашит Сатылганов|Абдырашит Сатылганов]] || [[Special:Contributions/Абдырашит Сатылганов|{{formatnum:10489}}]] || {{Permissions|Абдырашит Сатылганов}} |- | 6 || [[User:Artelow|Artelow]] || [[Special:Contributions/Artelow|{{formatnum:9112}}]] || {{Permissions|Artelow}} |- | 7 || [[User:Baydastann|Baydastann]] || [[Special:Contributions/Baydastann|{{formatnum:6854}}]] || {{Permissions|Baydastann}} |- | 8 || [[User:Элден|<span style="color:gray">Элден</span>]] || [[Special:Contributions/Элден|{{formatnum:6447}}]] || {{Permissions|Элден}} |- | 9 || [[User:UlutSoft3|<span style="color:gray">UlutSoft3</span>]] || [[Special:Contributions/UlutSoft3|{{formatnum:5435}}]] || {{Permissions|UlutSoft3}} |- | 10 || [[User:Чагылган|<span style="color:gray">Чагылган</span>]] || [[Special:Contributions/Чагылган|{{formatnum:5412}}]] || {{Permissions|Чагылган}} |- | 11 || [[User:Эльза Мамбетакунова|<span style="color:gray">Эльза Мамбетакунова</span>]] || [[Special:Contributions/Эльза Мамбетакунова|{{formatnum:5098}}]] || {{Permissions|Эльза Мамбетакунова}} |- | 12 || [[User:Tynchtyk Chorotegin|<span style="color:gray">Tynchtyk Chorotegin</span>]] || [[Special:Contributions/Tynchtyk Chorotegin|{{formatnum:4913}}]] || {{Permissions|Tynchtyk Chorotegin}} |- | 13 || [[User:ImeNtrav|<span style="color:gray">ImeNtrav</span>]] || [[Special:Contributions/ImeNtrav|{{formatnum:4506}}]] || {{Permissions|ImeNtrav}} |- | 14 || [[User:Maksat|<span style="color:gray">Maksat</span>]] || [[Special:Contributions/Maksat|{{formatnum:4218}}]] || {{Permissions|Maksat}} |- | 15 || [[User:Shchb|<span style="color:gray">Shchb</span>]] || [[Special:Contributions/Shchb|{{formatnum:4150}}]] || {{Permissions|Shchb}} |- | 16 || [[User:Janabaevazizbek|Janabaevazizbek]] || [[Special:Contributions/Janabaevazizbek|{{formatnum:4122}}]] || {{Permissions|Janabaevazizbek}} |- | 17 || [[User:Үрүйэ|<span style="color:gray">Үрүйэ</span>]] || [[Special:Contributions/Үрүйэ|{{formatnum:3964}}]] || {{Permissions|Үрүйэ}} |- | 18 || [[User:Aiyanakk|Aiyanakk]] || [[Special:Contributions/Aiyanakk|{{formatnum:3963}}]] || {{Permissions|Aiyanakk}} |- | 19 || [[User:Kmaksat|Kmaksat]] || [[Special:Contributions/Kmaksat|{{formatnum:3956}}]] || {{Permissions|Kmaksat}} |- | 20 || [[User:Kgbek|<span style="color:gray">Kgbek</span>]] || [[Special:Contributions/Kgbek|{{formatnum:3618}}]] || {{Permissions|Kgbek}} |- | 21 || [[User:Connexxx|<span style="color:gray">Connexxx</span>]] || [[Special:Contributions/Connexxx|{{formatnum:3478}}]] || {{Permissions|Connexxx}} |- | 22 || [[User:Elebayev|<span style="color:gray">Elebayev</span>]] || [[Special:Contributions/Elebayev|{{formatnum:3329}}]] || {{Permissions|Elebayev}} |- | 23 || [[User:Aidabishkek|<span style="color:gray">Aidabishkek</span>]] || [[Special:Contributions/Aidabishkek|{{formatnum:3167}}]] || {{Permissions|Aidabishkek}} |- | 24 || [[User:Askar Nazyrov|<span style="color:gray">Askar Nazyrov</span>]] || [[Special:Contributions/Askar Nazyrov|{{formatnum:2724}}]] || {{Permissions|Askar Nazyrov}} |- | 25 || [[User:Umut|<span style="color:gray">Umut</span>]] || [[Special:Contributions/Umut|{{formatnum:2419}}]] || {{Permissions|Umut}} |- | 26 || [[User:QECUB|<span style="color:gray">QECUB</span>]] || [[Special:Contributions/QECUB|{{formatnum:2252}}]] || {{Permissions|QECUB}} |- | 27 || [[User:Бахтияр Толукбаев|<span style="color:gray">Бахтияр Толукбаев</span>]] || [[Special:Contributions/Бахтияр Толукбаев|{{formatnum:2158}}]] || {{Permissions|Бахтияр Толукбаев}} |- | 28 || [[User:Roman, Alexej and Vładimir|<span style="color:gray">Roman, Alexej and Vładimir</span>]] || [[Special:Contributions/Roman, Alexej and Vładimir|{{formatnum:1908}}]] || {{Permissions|Roman, Alexej and Vładimir}} |- | 29 || [[User:Kairat Zamirbekov|<span style="color:gray">Kairat Zamirbekov</span>]] || [[Special:Contributions/Kairat Zamirbekov|{{formatnum:1576}}]] || {{Permissions|Kairat Zamirbekov}} |- | 30 || [[User:Meri|<span style="color:gray">Meri</span>]] || [[Special:Contributions/Meri|{{formatnum:1392}}]] || {{Permissions|Meri}} |- | 31 || [[User:Gliwi|Gliwi]] || [[Special:Contributions/Gliwi|{{formatnum:1299}}]] || {{Permissions|Gliwi}} |- | 32 || [[User:Asankozhoevas|<span style="color:gray">Asankozhoevas</span>]] || [[Special:Contributions/Asankozhoevas|{{formatnum:1279}}]] || {{Permissions|Asankozhoevas}} |- | 33 || [[User:Adinai|<span style="color:gray">Adinai</span>]] || [[Special:Contributions/Adinai|{{formatnum:1270}}]] || {{Permissions|Adinai}} |- | 34 || [[User:Kglive|<span style="color:gray">Kglive</span>]] || [[Special:Contributions/Kglive|{{formatnum:1067}}]] || {{Permissions|Kglive}} |- | 35 || [[User:Friendwip.kg|<span style="color:gray">Friendwip.kg</span>]] || [[Special:Contributions/Friendwip.kg|{{formatnum:1033}}]] || {{Permissions|Friendwip.kg}} |- | 36 || [[User:UlutSoft6|<span style="color:gray">UlutSoft6</span>]] || [[Special:Contributions/UlutSoft6|{{formatnum:1027}}]] || {{Permissions|UlutSoft6}} |- | 37 || [[User:TarPas|<span style="color:gray">TarPas</span>]] || [[Special:Contributions/TarPas|{{formatnum:1019}}]] || {{Permissions|TarPas}} |- | 38 || [[User:Gulzhana|<span style="color:gray">Gulzhana</span>]] || [[Special:Contributions/Gulzhana|{{formatnum:993}}]] || {{Permissions|Gulzhana}} |- | 39 || [[User:Aida23a|<span style="color:gray">Aida23a</span>]] || [[Special:Contributions/Aida23a|{{formatnum:872}}]] || {{Permissions|Aida23a}} |- | 40 || [[User:Dnes1302|<span style="color:gray">Dnes1302</span>]] || [[Special:Contributions/Dnes1302|{{formatnum:845}}]] || {{Permissions|Dnes1302}} |- | 41 || [[User:UlutSoft1|<span style="color:gray">UlutSoft1</span>]] || [[Special:Contributions/UlutSoft1|{{formatnum:818}}]] || {{Permissions|UlutSoft1}} |- | 42 || [[User:Элдин беги|Элдин беги]] || [[Special:Contributions/Элдин беги|{{formatnum:808}}]] || {{Permissions|Элдин беги}} |- | 43 || [[User:Rotlink|<span style="color:gray">Rotlink</span>]] || [[Special:Contributions/Rotlink|{{formatnum:799}}]] || {{Permissions|Rotlink}} |- | 44 || [[User:Chris die Seele|<span style="color:gray">Chris die Seele</span>]] || [[Special:Contributions/Chris die Seele|{{formatnum:792}}]] || {{Permissions|Chris die Seele}} |- | 45 || [[User:Дилдорбек|<span style="color:gray">Дилдорбек</span>]] || [[Special:Contributions/Дилдорбек|{{formatnum:698}}]] || {{Permissions|Дилдорбек}} |- | 46 || [[User:Aiylchy|<span style="color:gray">Aiylchy</span>]] || [[Special:Contributions/Aiylchy|{{formatnum:697}}]] || {{Permissions|Aiylchy}} |- | 47 || [[User:Estebesovdastan|<span style="color:gray">Estebesovdastan</span>]] || [[Special:Contributions/Estebesovdastan|{{formatnum:690}}]] || {{Permissions|Estebesovdastan}} |- | 48 || [[User:Jakshysapa|<span style="color:gray">Jakshysapa</span>]] || [[Special:Contributions/Jakshysapa|{{formatnum:672}}]] || {{Permissions|Jakshysapa}} |- | 49 || [[User:Lirchik|<span style="color:gray">Lirchik</span>]] || [[Special:Contributions/Lirchik|{{formatnum:649}}]] || {{Permissions|Lirchik}} |- | 50 || [[User:Amantur r|<span style="color:gray">Amantur r</span>]] || [[Special:Contributions/Amantur r|{{formatnum:606}}]] || {{Permissions|Amantur r}} |- | 51 || [[User:Cekli829|<span style="color:gray">Cekli829</span>]] || [[Special:Contributions/Cekli829|{{formatnum:592}}]] || {{Permissions|Cekli829}} |- | 52 || [[User:Табалдыев Ысламбек|<span style="color:gray">Табалдыев Ысламбек</span>]] || [[Special:Contributions/Табалдыев Ысламбек|{{formatnum:590}}]] || {{Permissions|Табалдыев Ысламбек}} |- | 53 || [[User:S(uz)ak|<span style="color:gray">S(uz)ak</span>]] || [[Special:Contributions/S(uz)ak|{{formatnum:585}}]] || {{Permissions|S(uz)ak}} |- | 54 || [[User:Firespeaker|<span style="color:gray">Firespeaker</span>]] || [[Special:Contributions/Firespeaker|{{formatnum:573}}]] || {{Permissions|Firespeaker}} |- | 55 || [[User:Gulzat05|<span style="color:gray">Gulzat05</span>]] || [[Special:Contributions/Gulzat05|{{formatnum:571}}]] || {{Permissions|Gulzat05}} |- | 56 || [[User:Канымбу|<span style="color:gray">Канымбу</span>]] || [[Special:Contributions/Канымбу|{{formatnum:564}}]] || {{Permissions|Канымбу}} |- | 57 || [[User:Zhanyl90|<span style="color:gray">Zhanyl90</span>]] || [[Special:Contributions/Zhanyl90|{{formatnum:551}}]] || {{Permissions|Zhanyl90}} |- | 58 || [[User:Aladobot|<span style="color:gray">Aladobot</span>]] || [[Special:Contributions/Aladobot|{{formatnum:548}}]] || {{Permissions|Aladobot}} |- | 59 || [[User:Gulaiym001|<span style="color:gray">Gulaiym001</span>]] || [[Special:Contributions/Gulaiym001|{{formatnum:540}}]] || {{Permissions|Gulaiym001}} |- | 60 || [[User:Орозобек Түгөлбаев|<span style="color:gray">Орозобек Түгөлбаев</span>]] || [[Special:Contributions/Орозобек Түгөлбаев|{{formatnum:522}}]] || {{Permissions|Орозобек Түгөлбаев}} |- | 61 || [[User:Кайып Пайзылдаев|<span style="color:gray">Кайып Пайзылдаев</span>]] || [[Special:Contributions/Кайып Пайзылдаев|{{formatnum:497}}]] || {{Permissions|Кайып Пайзылдаев}} |- | 62 || [[User:Бегаим|<span style="color:gray">Бегаим</span>]] || [[Special:Contributions/Бегаим|{{formatnum:463}}]] || {{Permissions|Бегаим}} |- | 63 || [[User:Rartat|<span style="color:gray">Rartat</span>]] || [[Special:Contributions/Rartat|{{formatnum:462}}]] || {{Permissions|Rartat}} |- | 64 || [[User:Fornax|<span style="color:gray">Fornax</span>]] || [[Special:Contributions/Fornax|{{formatnum:459}}]] || {{Permissions|Fornax}} |- | 65 || [[User:PlanespotterA320|<span style="color:gray">PlanespotterA320</span>]] || [[Special:Contributions/PlanespotterA320|{{formatnum:457}}]] || {{Permissions|PlanespotterA320}} |- | 66 || [[User:UlutSoft4|<span style="color:gray">UlutSoft4</span>]] || [[Special:Contributions/UlutSoft4|{{formatnum:447}}]] || {{Permissions|UlutSoft4}} |- | 67 || [[User:Hugo.arg|<span style="color:gray">Hugo.arg</span>]] || [[Special:Contributions/Hugo.arg|{{formatnum:434}}]] || {{Permissions|Hugo.arg}} |- | 68 || [[User:Makenzis|Makenzis]] || [[Special:Contributions/Makenzis|{{formatnum:431}}]] || {{Permissions|Makenzis}} |- | 69 || [[User:Ksc~ruwiki|Ksc~ruwiki]] || [[Special:Contributions/Ksc~ruwiki|{{formatnum:422}}]] || {{Permissions|Ksc~ruwiki}} |- | 70 || [[User:Алтынбек Касымов|<span style="color:gray">Алтынбек Касымов</span>]] || [[Special:Contributions/Алтынбек Касымов|{{formatnum:418}}]] || {{Permissions|Алтынбек Касымов}} |- | 71 || [[User:Pathoschild|<span style="color:gray">Pathoschild</span>]] || [[Special:Contributions/Pathoschild|{{formatnum:415}}]] || {{Permissions|Pathoschild}} |- | 72 || [[User:Εὐθυμένης|<span style="color:gray">Εὐθυμένης</span>]] || [[Special:Contributions/Εὐθυμένης|{{formatnum:408}}]] || {{Permissions|Εὐθυμένης}} |- | 73 || [[User:ДолбоЯщер|ДолбоЯщер]] || [[Special:Contributions/ДолбоЯщер|{{formatnum:399}}]] || {{Permissions|ДолбоЯщер}} |- | 74 || [[User:Namir|<span style="color:gray">Namir</span>]] || [[Special:Contributions/Namir|{{formatnum:376}}]] || {{Permissions|Namir}} |- | 75 || [[User:Госфонд ИС|<span style="color:gray">Госфонд ИС</span>]] || [[Special:Contributions/Госфонд ИС|{{formatnum:361}}]] || {{Permissions|Госфонд ИС}} |- | 76 || [[User:V3~kywiki|<span style="color:gray">V3~kywiki</span>]] || [[Special:Contributions/V3~kywiki|{{formatnum:357}}]] || {{Permissions|V3~kywiki}} |- | 77 || [[User:Incall|Incall]] || [[Special:Contributions/Incall|{{formatnum:353}}]] || {{Permissions|Incall}} |- | 78 || [[User:AdemazAlmaz|<span style="color:gray">AdemazAlmaz</span>]] || [[Special:Contributions/AdemazAlmaz|{{formatnum:346}}]] || {{Permissions|AdemazAlmaz}} |- | 79 || [[User:Ырысгул|<span style="color:gray">Ырысгул</span>]] || [[Special:Contributions/Ырысгул|{{formatnum:346}}]] || {{Permissions|Ырысгул}} |- | 80 || [[User:Nurjamal|<span style="color:gray">Nurjamal</span>]] || [[Special:Contributions/Nurjamal|{{formatnum:335}}]] || {{Permissions|Nurjamal}} |- | 81 || [[User:Nursultan|<span style="color:gray">Nursultan</span>]] || [[Special:Contributions/Nursultan|{{formatnum:335}}]] || {{Permissions|Nursultan}} |- | 82 || [[User:Aymira|<span style="color:gray">Aymira</span>]] || [[Special:Contributions/Aymira|{{formatnum:321}}]] || {{Permissions|Aymira}} |- | 83 || [[User:Ptbotgourou|<span style="color:gray">Ptbotgourou</span>]] || [[Special:Contributions/Ptbotgourou|{{formatnum:320}}]] || {{Permissions|Ptbotgourou}} |- | 84 || [[User:Symbat92|<span style="color:gray">Symbat92</span>]] || [[Special:Contributions/Symbat92|{{formatnum:315}}]] || {{Permissions|Symbat92}} |- | 85 || [[User:Andrew J.Kurbiko|<span style="color:gray">Andrew J.Kurbiko</span>]] || [[Special:Contributions/Andrew J.Kurbiko|{{formatnum:310}}]] || {{Permissions|Andrew J.Kurbiko}} |- | 86 || [[User:Орозгул|<span style="color:gray">Орозгул</span>]] || [[Special:Contributions/Орозгул|{{formatnum:310}}]] || {{Permissions|Орозгул}} |- | 87 || [[User:Atlikta|<span style="color:gray">Atlikta</span>]] || [[Special:Contributions/Atlikta|{{formatnum:298}}]] || {{Permissions|Atlikta}} |- | 88 || [[User:Abiyoyo|<span style="color:gray">Abiyoyo</span>]] || [[Special:Contributions/Abiyoyo|{{formatnum:295}}]] || {{Permissions|Abiyoyo}} |- | 89 || [[User:Росул|<span style="color:gray">Росул</span>]] || [[Special:Contributions/Росул|{{formatnum:294}}]] || {{Permissions|Росул}} |- | 90 || [[User:Elya3|<span style="color:gray">Elya3</span>]] || [[Special:Contributions/Elya3|{{formatnum:292}}]] || {{Permissions|Elya3}} |- | 91 || [[User:Baronnet|<span style="color:gray">Baronnet</span>]] || [[Special:Contributions/Baronnet|{{formatnum:287}}]] || {{Permissions|Baronnet}} |- | 92 || [[User:Ahmadi~ruwiki|<span style="color:gray">Ahmadi~ruwiki</span>]] || [[Special:Contributions/Ahmadi~ruwiki|{{formatnum:285}}]] || {{Permissions|Ahmadi~ruwiki}} |- | 93 || [[User:Rakutai|<span style="color:gray">Rakutai</span>]] || [[Special:Contributions/Rakutai|{{formatnum:284}}]] || {{Permissions|Rakutai}} |- | 94 || [[User:Peri~kywiki|<span style="color:gray">Peri~kywiki</span>]] || [[Special:Contributions/Peri~kywiki|{{formatnum:266}}]] || {{Permissions|Peri~kywiki}} |- | 95 || [[User:Ashirov Maksatbek|<span style="color:gray">Ashirov Maksatbek</span>]] || [[Special:Contributions/Ashirov Maksatbek|{{formatnum:265}}]] || {{Permissions|Ashirov Maksatbek}} |- | 96 || [[User:Asel90|<span style="color:gray">Asel90</span>]] || [[Special:Contributions/Asel90|{{formatnum:263}}]] || {{Permissions|Asel90}} |- | 97 || [[User:Belekoff|<span style="color:gray">Belekoff</span>]] || [[Special:Contributions/Belekoff|{{formatnum:261}}]] || {{Permissions|Belekoff}} |- | 98 || [[User:Ziv|Ziv]] || [[Special:Contributions/Ziv|{{formatnum:260}}]] || {{Permissions|Ziv}} |- | 99 || [[User:Jol004u|<span style="color:gray">Jol004u</span>]] || [[Special:Contributions/Jol004u|{{formatnum:258}}]] || {{Permissions|Jol004u}} |- | 100 || [[User:Janyzak|<span style="color:gray">Janyzak</span>]] || [[Special:Contributions/Janyzak|{{formatnum:255}}]] || {{Permissions|Janyzak}} {{/end}} c0t9d6ng3133o85nqi1l399vzfnmbfo 0 137329 516308 516284 2025-07-10T08:20:53Z Artelow 2286 516308 wikitext text/x-wiki {{Административдик бирдик |Түс1 = {{Түс|Португалия}} |Кыргызча аталышы = Майдера |Расмий аталышы = {{lang-pt|Região Autónoma da Madeira}} |Герб = Coat of arms of Madeira.svg |Желек = Flag of Madeira.svg |Өлкө = {{Өлкө желеги|Португалия}} |Карта = EU-Portugal with Madeira circled.svg | lat_dir = N | lat_deg = 32 | lat_min = 44 | lat_sec = | lon_dir = W | lon_deg = 16 | lon_min = 58 | lon_sec = | type = |деңгээл = |CoordScale = 1000000 |Гимн = |Урааны = |Лакап аты = |Штат ыры = |Статусу = Автономдуу аймак |Борбору = [[Фуншал]] |Ири шаары = |ИриШаарлары = |Күнү = |Негизделген = |Башчысынын аталышы =Республиканын өкүлү |Башчысы =Иринеу Баррето |Башчысынын аталышы2 =Мадейра аймактык Өкмөтүнүн президенти |Башчысы2 =Мигел Албукерке |Башчысынын аталышы3 =Мыйзам чыгаруу жыйынынын төрагасы |Башчысы3 =Рубина Леал |Тили = [[Португал тили]] |Калк боюнча орду = 11-орун |Калкы = 267 785 |Жыштыгы = 341,13 |Жыштык боюнча орду = 3-орун |Аянты = 801 |Аянт боюнча орду = 20 |Максималдуу бийиктиги = 1862 |Орточо бийиктиги = |Минималдуу бийиктиги = 0 |Тууралыгы = 24 |Узундугу = 55,8 |Убакыт аралыгы = [[UTC±00:00|±00:00]] |Аббревиатурасы = |ISO = PT-30 |Интернет-домени = [[.pt]], [[.eu]] |Автоунаа номурунун коду = P |Почта индекси = |Телефон коду = +351 291 |Сайты = http://www.gov-madeira.pt/ |Commons түрмөгүндө = Madeira |Көрсөткүч1 = [[Файл:Madeira 71.jpg|280px]] |Көрсөткүч2 = [[Файл:Madeira topographic map-fr.svg|280px]] |ИДП=6,989 млн € |ИДП калк жанына жараша=273 69 € }} '''Мадейра''' ({{lang-pt|Madeira}} — кыргыз тилине «токой» деп которулат) — Португалиянын автономиялуу аймагы болуп саналат. Аймак, Атлантика океанынын түндүк бөлүгүндө ушундай эле аталыштагы архипелагда жайгашкан. Португалиянын жээгинин түштүк-батыштында болжол менен 1000 км алыстикта, ал эми Африканын жээгинин батышында 500 км алыстыкта орун алган<ref>[https://books.google.kg/books?id=EqVLDwAAQBAJ&dq=Wildlife+of+Madeira+and+the+Canary+Islands+520+km+morocco&pg=PA5&redir_esc=y#v=onepage&q=Wildlife%20of%20Madeira%20and%20the%20Canary%20Islands%20520%20km%20morocco&f=false John Bowler. Wildlife of Madeira and the Canary Islands]</ref><ref>[https://books.google.kg/books?id=7LdmDwAAQBAJ&dq=madeira+520+km+morocco&pg=PA363&redir_esc=y#v=onepage&q=madeira%20520%20km%20morocco&f=false Petar Beron. Zoogeography of Arachnida]</ref>. Мадейра Европа бирлигине өзгөчө алыс жайгашкан аймак катары кирет. Архипелагдын курамына эл жашаган негизги Мадейра жана Порту-Санту аралдары, ошондой эле Ильяш-Дезерташ деп аталган элсиз аралдар тобу жана башка майда аралчалар, жарлар кирет. Бул аймактан 300 км түштүктө, Канар аралдарына жакын жайгашкан Селваженш аралдары да Мадейранын курамында. Бул аймактын борбору жана эң чоң шаары — башкы деп саналган Мадейра аралынын түштүк жээгинде жайгашкан Фуншал шаары. == Этимологиясы == Бул архипелаг байыркы Рим доорунда эле белгилүү болгон, римдиктер аралдарды «Кочкул кызыл аралдары» ({{lang-la|Purpurariae insulae}}) деп аташкан. Мындай аталып калышынынын себептери бири катары римдиктер бул аймактагы суулардагы үлүлдөрдөн кочкул кызыл боёкторду өндүргөн деген божомол саналат. 1351-жылга таандык италиялык картада бул архипелаг көрсөтүлгөн жана эң чоң аралы «Токойлуу арал»({{lang-it|Isola de Legname}}) деп белгиленген. Португалдыктар архипелагды 1420-жылы басып алып, бул аралды «Мадейра» деп аташкан. Бул аталыш италия тилиндеги аталыштын португал тилиндеги аталышы ({{lang-pt|madeira}}). Азыркы учурда, ушул аталыш менен эң ири арал, жалпы архипелаг жана анда жайгашкан Португалиянын автономиялуу аймагы аталып келет<ref>Поспелов Е. М. [https://djvu.online/file/oum2Fd0KhGl2r?ysclid=mcvud0hoex280145968 Географические названия мира. Топонимический словарь] / отв. ред. Р. А. Агеева. — 2-е изд., стереотип. — М.: Русские словари, Астрель, АСТ, 2002. — 512 с. — 3000 экз. — <nowiki>ISBN 5-17-001389-2</nowiki>.</ref>. == Тарыхы == Мадейра болжол менен 1418–1420-жылдары португалиялык деңизчи Жуан Гонсалвиш Зарку тарабынан ачылган. Аралдын ачылышы Португалия ханзаадасы Генрих Деңизчи тарабынан демилгеленген жана бул окуя улуу географиялык ачылыштар доорунун алгачкы этаптарынын бири болуп эсептелет<ref name=":0">[https://circabc.europa.eu/webdav/CircaBC/ESTAT/regportraits/Information/pt3_geo.htm?utm_source=chatgpt.com Portrait of the Regions. MADEIRA - Geography and history]</ref><ref>[https://www.worldhistory.org/article/1756/the-portuguese-colonization-of-madeira/ World History Encyclopedia. The Portuguese Colonization of Madeira]</ref>. Наполеондук согуштар мезгилинде, 1807-жылдан 1814-жылга чейин Мадейра согушсуз негизде Улуу Британия тарабынан убактылуу оккупацияланган, кийинчерээк арал кайра Португалияга кайтарылган<ref name=":0" />. == Географиясы == Мадейра – Португалиянын Атлантика океанындагы автономиялуу аймагы болуп саналат жана географиялык жактан Түндүк Атлантиканын түндүк-батыш бөлүгүндө жайгашкан. Архипелаг Португалиянын материктик бөлүгүнөн болжол менен 1000 чакырым түштүк-батыш тарапта, ал эми Африка жээгинен болжол менен 500 чакырым батышта орун алган. Мадейра архипелагы Европа менен Африка континенттеринин ортосунда, кыйла обочолонгон, бирок стратегиялык жактан маанилүү аймак болуп эсептелет. Географиялык жактан алганда, бул аймакка негизги эки эл жашаган арал – Мадейра жана Порту-Санту, ошондой эле ээн Ильяш-Дезерташ (Desertas) жана Селваженш (Selvagens) арал топтору кирет<ref>[https://remote-expeditions.com/travel-guide/geography-of-madeira-island/?utm_source=chatgpt.com Remote Expeditions. Madeira Evergreen Forests]</ref>. Мадейра аралы – архипелагдагы эң чоң жана эң көп калк жашаган арал. Ал батыштан чыгышты көздөй созулган, узундугу болжол менен 57 км, туурасы 22 км. Арал толугу менен жанар тоолук тектен түзүлгөн жана анын рельефи тоолуу, тик капталдуу. Мадейра аралынын ички бөлүгүндө бийик тоо кыркалары жана өрөөндөр жайгашкан. Эң бийик жери Пику-Руйву (Pico Ruivo) тоосу, анын бийиктиги 1862 метрди түзөт. Аралда мындан тышкары дагы бир нече ири чокулар бар, мисалы, Пику-ду-Ариейру (1818 м) жана Пику-даш-Торрес (1851 м). Аралдын борбордук бөлүгүнөн агып чыккан көптөгөн суулар деңизге куюшат жана бийик тоолордон башталган терең капчыгайлар аркылуу агат<ref name=":0" />. Мадейранын жээги негизинен тик жана жарлуу, бул аралда табигый порттор аз. Бирок айрым жээк аймактарында, айрыкча аралдын түштүк жана чыгыш бөлүктөрүндө, табигый жайылма жээктер жана адам колунан жасалган порттор бар. Аралдын эң ири шаары жана административдик борбору – Фуншал шаары, ал аралдын түштүк жээгинде жайгашкан жана ошол жээк тилкесинин салыштырмалуу тегиз жана ыңгайлуу болушу аны өнүктүрүүгө өбөлгө түзгөн. Порту-Санту – архипелагдагы экинчи ири эл жашаган арал. Ал Мадейрадан 40 чакырым түндүк-чыгышта жайгашкан жана анча бийик эмес, салыштырмалуу түздүктүү, кургакчыл климаттуу арал. Порту-Сантунун негизги өзгөчөлүгү – анын узун жана кумдуу пляждары, бул аралды туристтер үчүн жагымдуу жайга айланткан<ref>[https://www.laviesauvage-rando.com/en/destinations/holidays-to-portugal/madeira-hiking?utm_source=chatgpt.com La Vie Sauvage. Madeira hiking]</ref>. Аралдын климаты Мадейрага караганда кургак жана күнөстүү. Ильяш-Дезерташ жана Селваженш – ээн, кичинекей, тик жарлуу жээктүү жана кургакчыл аралдар. Алар экологиялык жактан маанилүү аймактар болуп саналат жана биосфералык корук катары коргоого алынган. Бул аралдар деңиз куштарынын уялоо жайлары катары маанилүү роль ойнойт. Географиялык жайгашуусу, жанар тоолук түзүлүшү, ар түрдүү табият шарты жана уникалдуу экосистемасы менен Мадейра архипелагы Европанын жана Африканын ортосундагы мейкиндикте өзгөчө мааниге ээ аймак болуп эсептелет<ref name=":0" />. === Климаты === Мадейранын климаты субтропикалык, океандын таасири астында жумшак келет. Абанын температурасы жыл бою салыштырмалуу туруктуу, жайында орточо температура 24–25°C, ал эми кышында 16–18°C тегерегинде болот<ref name=":1">[https://www.sunpope.com/madeira/?utm_source=chatgpt.com SunPope. Best Time to Visit Madeira]</ref>. Мындай климат айыл чарбасы үчүн, айрыкча жүзүм өстүрүү, банан, тропикалык мөмө-жемиштер жана гүл өстүрүү үчүн абдан ыңгайлуу<ref name=":1" />. Мадейра дүйнөгө атактуу Мадера шарабы менен таанылган, ал жергиликтүү жүзүм сорторунан жасалат. Климаттын нымдуу болушу жана тоолор менен жээктин ортосундагы бийиктик айырмасы өсүмдүктөрдүн түрдүүлүгүнө да шарт түзөт<ref name=":1" />. === Флорасы жана фаунасы === Мадейра аралы токойлору менен да өзгөчөлөнөт<ref name=":2">[https://www.oneearth.org/ecoregions/madeira-evergreen-forests/?utm_source=chatgpt.com One Earth. Madeira Evergreen Forests]</ref>. Айрыкча аралдын батыш жана борбордук бөлүгүндө жайгашкан лавр токойлору (Laurisilva) ЮНЕСКОнун Дүйнөлүк мурастар тизмесине киргизилген. Бул токойлор Европанын эң байыркы субтропикалык токойлорунун катарына кирет жана өзүнүн биологиялык ар түрдүүлүгү менен өзгөчөлөнөт<ref name=":2" />. Лавр токойлору көп сандаган эндемикалык өсүмдүк жана жаныбар түрлөрүн камтыйт, алардын айрымдары дүйнөнүн башка жеринде кездешпейт<ref name=":0" />. == Булактар == {{Булактар}} == Тышкы шилтемелер == * [https://www.madeira.gov.pt/ Мадейранын Өкмөтүнүн сайты] {{Африка_өлкөлөрү}} [[Категория:Административдик бирдиктер арип боюнча]] [[Категория:Мадейра]] [[Категория:Атлантика океанынын аралдары]] [[Категория:Африка аралдары]] cb6jjyvrsdeb39oqw58215uqg7kqlmc 516309 516308 2025-07-10T08:23:46Z Artelow 2286 516309 wikitext text/x-wiki {{Административдик бирдик |Түс1 = {{Түс|Португалия}} |Кыргызча аталышы = Майдера |Расмий аталышы = {{lang-pt|Região Autónoma da Madeira}} |Герб = Coat of arms of Madeira.svg |Желек = Flag of Madeira.svg |Өлкө = {{Өлкө желеги|Португалия}} |Карта = EU-Portugal with Madeira circled.svg | lat_dir = N | lat_deg = 32 | lat_min = 44 | lat_sec = | lon_dir = W | lon_deg = 16 | lon_min = 58 | lon_sec = | type = |деңгээл = |CoordScale = 1000000 |Гимн = |Урааны = |Лакап аты = |Штат ыры = |Статусу = Автономдуу аймак |Борбору = [[Фуншал]] |Ири шаары = |ИриШаарлары = |Күнү = |Негизделген = |Башчысынын аталышы =Республиканын өкүлү |Башчысы =Иринеу Баррето |Башчысынын аталышы2 =Мадейра аймактык Өкмөтүнүн президенти |Башчысы2 =Мигел Албукерке |Башчысынын аталышы3 =Мыйзам чыгаруу жыйынынын төрагасы |Башчысы3 =Рубина Леал |Тили = [[Португал тили]] |Калк боюнча орду = 11-орун |Калкы = 267 785 |Жыштыгы = 341,13 |Жыштык боюнча орду = 3-орун |Аянты = 801 |Аянт боюнча орду = 20 |Максималдуу бийиктиги = 1862 |Орточо бийиктиги = |Минималдуу бийиктиги = 0 |Тууралыгы = 24 |Узундугу = 55,8 |Убакыт аралыгы = [[UTC±00:00|±00:00]] |Аббревиатурасы = |ISO = PT-30 |Интернет-домени = [[.pt]], [[.eu]] |Автоунаа номурунун коду = P |Почта индекси = |Телефон коду = +351 291 |Сайты = http://www.gov-madeira.pt/ |Commons түрмөгүндө = Madeira |Көрсөткүч1 = [[Файл:Madeira 71.jpg|280px]] |Көрсөткүч2 = [[Файл:Madeira topographic map-fr.svg|280px]] |ИДП=6,989 млн € |ИДП калк жанына жараша=273 69 € }} '''Мадейра''' ({{lang-pt|Madeira}} — кыргыз тилине «токой» деп которулат) — Португалиянын автономиялуу аймагы болуп саналат. Аймак, Атлантика океанынын түндүк бөлүгүндө ушундай эле аталыштагы архипелагда жайгашкан. Португалиянын жээгинин түштүк-батыштында болжол менен 1000 км алыстикта, ал эми Африканын жээгинин батышында 500 км алыстыкта орун алган<ref>[https://books.google.kg/books?id=EqVLDwAAQBAJ&dq=Wildlife+of+Madeira+and+the+Canary+Islands+520+km+morocco&pg=PA5&redir_esc=y#v=onepage&q=Wildlife%20of%20Madeira%20and%20the%20Canary%20Islands%20520%20km%20morocco&f=false John Bowler. Wildlife of Madeira and the Canary Islands]</ref><ref>[https://books.google.kg/books?id=7LdmDwAAQBAJ&dq=madeira+520+km+morocco&pg=PA363&redir_esc=y#v=onepage&q=madeira%20520%20km%20morocco&f=false Petar Beron. Zoogeography of Arachnida]</ref>. Мадейра Европа бирлигине өзгөчө алыс жайгашкан аймак катары кирет. Архипелагдын курамына эл жашаган негизги Мадейра жана Порту-Санту аралдары, ошондой эле Ильяш-Дезерташ деп аталган элсиз аралдар тобу жана башка майда аралчалар, жарлар кирет. Бул аймактан 300 км түштүктө, Канар аралдарына жакын жайгашкан Селваженш аралдары да Мадейранын курамында. Бул аймактын борбору жана эң чоң шаары — башкы деп саналган Мадейра аралынын түштүк жээгинде жайгашкан Фуншал шаары. == Этимологиясы == Бул архипелаг байыркы Рим доорунда эле белгилүү болгон, римдиктер аралдарды «Кочкул кызыл аралдары» ({{lang-la|Purpurariae insulae}}) деп аташкан. Мындай аталып калышынынын себептери бири катары римдиктер бул аймактагы суулардагы үлүлдөрдөн кочкул кызыл боёкторду өндүргөн деген божомол саналат. 1351-жылга таандык италиялык картада бул архипелаг көрсөтүлгөн жана эң чоң аралы «Токойлуу арал»({{lang-it|Isola de Legname}}) деп белгиленген. Португалдыктар архипелагды 1420-жылы басып алып, бул аралды «Мадейра» деп аташкан. Бул аталыш италия тилиндеги аталыштын португал тилиндеги аталышы ({{lang-pt|madeira}}). Азыркы учурда, ушул аталыш менен эң ири арал, жалпы архипелаг жана анда жайгашкан Португалиянын автономиялуу аймагы аталып келет<ref>Поспелов Е. М. [https://djvu.online/file/oum2Fd0KhGl2r?ysclid=mcvud0hoex280145968 Географические названия мира. Топонимический словарь] / отв. ред. Р. А. Агеева. — 2-е изд., стереотип. — М.: Русские словари, Астрель, АСТ, 2002. — 512 с. — 3000 экз. — <nowiki>ISBN 5-17-001389-2</nowiki>.</ref>. == Тарыхы == Мадейра болжол менен 1418–1420-жылдары португалиялык деңизчи Жуан Гонсалвиш Зарку тарабынан ачылган. Аралдын ачылышы Португалия ханзаадасы Генрих Деңизчи тарабынан демилгеленген жана бул окуя улуу географиялык ачылыштар доорунун алгачкы этаптарынын бири болуп эсептелет<ref name=":0">[https://circabc.europa.eu/webdav/CircaBC/ESTAT/regportraits/Information/pt3_geo.htm?utm_source=chatgpt.com Portrait of the Regions. MADEIRA - Geography and history]</ref><ref>[https://www.worldhistory.org/article/1756/the-portuguese-colonization-of-madeira/ World History Encyclopedia. The Portuguese Colonization of Madeira]</ref>. Наполеондук согуштар мезгилинде, 1807-жылдан 1814-жылга чейин Мадейра согушсуз негизде Улуу Британия тарабынан убактылуу оккупацияланган, кийинчерээк арал кайра Португалияга кайтарылган<ref name=":0" />. == Географиясы == [[Файл:BicaDaCana2.jpg|left|thumb|280x280px|Майдерадагы тоо боорундагы токойлор]] Мадейра – Португалиянын Атлантика океанындагы автономиялуу аймагы болуп саналат жана географиялык жактан Түндүк Атлантиканын түндүк-батыш бөлүгүндө жайгашкан. Архипелаг Португалиянын материктик бөлүгүнөн болжол менен 1000 чакырым түштүк-батыш тарапта, ал эми Африка жээгинен болжол менен 500 чакырым батышта орун алган. Мадейра архипелагы Европа менен Африка континенттеринин ортосунда, кыйла обочолонгон, бирок стратегиялык жактан маанилүү аймак болуп эсептелет. Географиялык жактан алганда, бул аймакка негизги эки эл жашаган арал – Мадейра жана Порту-Санту, ошондой эле ээн Ильяш-Дезерташ (Desertas) жана Селваженш (Selvagens) арал топтору кирет<ref>[https://remote-expeditions.com/travel-guide/geography-of-madeira-island/?utm_source=chatgpt.com Remote Expeditions. Madeira Evergreen Forests]</ref>. Мадейра аралы – архипелагдагы эң чоң жана эң көп калк жашаган арал. Ал батыштан чыгышты көздөй созулган, узундугу болжол менен 57 км, туурасы 22 км. Арал толугу менен жанар тоолук тектен түзүлгөн жана анын рельефи тоолуу, тик капталдуу. Мадейра аралынын ички бөлүгүндө бийик тоо кыркалары жана өрөөндөр жайгашкан. Эң бийик жери Пику-Руйву (Pico Ruivo) тоосу, анын бийиктиги 1862 метрди түзөт. Аралда мындан тышкары дагы бир нече ири чокулар бар, мисалы, Пику-ду-Ариейру (1818 м) жана Пику-даш-Торрес (1851 м). Аралдын борбордук бөлүгүнөн агып чыккан көптөгөн суулар деңизге куюшат жана бийик тоолордон башталган терең капчыгайлар аркылуу агат<ref name=":0" />. Мадейранын жээги негизинен тик жана жарлуу, бул аралда табигый порттор аз. Бирок айрым жээк аймактарында, айрыкча аралдын түштүк жана чыгыш бөлүктөрүндө, табигый жайылма жээктер жана адам колунан жасалган порттор бар. Аралдын эң ири шаары жана административдик борбору – Фуншал шаары, ал аралдын түштүк жээгинде жайгашкан жана ошол жээк тилкесинин салыштырмалуу тегиз жана ыңгайлуу болушу аны өнүктүрүүгө өбөлгө түзгөн. Порту-Санту – архипелагдагы экинчи ири эл жашаган арал. Ал Мадейрадан 40 чакырым түндүк-чыгышта жайгашкан жана анча бийик эмес, салыштырмалуу түздүктүү, кургакчыл климаттуу арал. Порту-Сантунун негизги өзгөчөлүгү – анын узун жана кумдуу пляждары, бул аралды туристтер үчүн жагымдуу жайга айланткан<ref>[https://www.laviesauvage-rando.com/en/destinations/holidays-to-portugal/madeira-hiking?utm_source=chatgpt.com La Vie Sauvage. Madeira hiking]</ref>. Аралдын климаты Мадейрага караганда кургак жана күнөстүү. Ильяш-Дезерташ жана Селваженш – ээн, кичинекей, тик жарлуу жээктүү жана кургакчыл аралдар. Алар экологиялык жактан маанилүү аймактар болуп саналат жана биосфералык корук катары коргоого алынган. Бул аралдар деңиз куштарынын уялоо жайлары катары маанилүү роль ойнойт. Географиялык жайгашуусу, жанар тоолук түзүлүшү, ар түрдүү табият шарты жана уникалдуу экосистемасы менен Мадейра архипелагы Европанын жана Африканын ортосундагы мейкиндикте өзгөчө мааниге ээ аймак болуп эсептелет<ref name=":0" />. === Климаты === Мадейранын климаты субтропикалык, океандын таасири астында жумшак келет. Абанын температурасы жыл бою салыштырмалуу туруктуу, жайында орточо температура 24–25°C, ал эми кышында 16–18°C тегерегинде болот<ref name=":1">[https://www.sunpope.com/madeira/?utm_source=chatgpt.com SunPope. Best Time to Visit Madeira]</ref>. Мындай климат айыл чарбасы үчүн, айрыкча жүзүм өстүрүү, банан, тропикалык мөмө-жемиштер жана гүл өстүрүү үчүн абдан ыңгайлуу<ref name=":1" />. Мадейра дүйнөгө атактуу Мадера шарабы менен таанылган, ал жергиликтүү жүзүм сорторунан жасалат. Климаттын нымдуу болушу жана тоолор менен жээктин ортосундагы бийиктик айырмасы өсүмдүктөрдүн түрдүүлүгүнө да шарт түзөт<ref name=":1" />. === Флорасы жана фаунасы === Мадейра аралы токойлору менен да өзгөчөлөнөт<ref name=":2">[https://www.oneearth.org/ecoregions/madeira-evergreen-forests/?utm_source=chatgpt.com One Earth. Madeira Evergreen Forests]</ref>. Айрыкча аралдын батыш жана борбордук бөлүгүндө жайгашкан лавр токойлору (Laurisilva) ЮНЕСКОнун Дүйнөлүк мурастар тизмесине киргизилген. Бул токойлор Европанын эң байыркы субтропикалык токойлорунун катарына кирет жана өзүнүн биологиялык ар түрдүүлүгү менен өзгөчөлөнөт<ref name=":2" />. Лавр токойлору көп сандаган эндемикалык өсүмдүк жана жаныбар түрлөрүн камтыйт, алардын айрымдары дүйнөнүн башка жеринде кездешпейт<ref name=":0" />. == Булактар == {{Булактар}} == Тышкы шилтемелер == * [https://www.madeira.gov.pt/ Мадейранын Өкмөтүнүн сайты] {{Африка_өлкөлөрү}} [[Категория:Административдик бирдиктер арип боюнча]] [[Категория:Мадейра]] [[Категория:Атлантика океанынын аралдары]] [[Категория:Африка аралдары]] l394nvavy3zjq2nvvum0pn80ej9e35m 0 137335 516297 2025-07-10T02:04:13Z Mirzoulugʻbek 4632 new 516297 wikitext text/x-wiki '''Текебаев Тилек Кыдырмаевич''' (1977-жылдын 28-февралында Бишкек шаарында туулган) Кыргызстандын саясий жана мамлекеттик ишмери. КР Президентинин [[Жалал-Абад облусу|Жалал-Абад облусундагы]] ыйгарым укуктуу өкүлү<ref>[https://www.gov.kg/ru/gov/m/sl/107-tekebaev-tilek-kydyrmaevic Текебаев Тилек Кыдырмаевич]</ref>. ==Өмүрү баяны== 1977-жылдын 28-февралында [[Бишкек |Бишкек шаарында]] туулган. 2000-жылы Насирдин Исанов атындагы Кыргыз мамлекеттик курулуш, транспорт жана архитектура университетинин инженер-механик адистиги боюнча аяктаган. 2023-жылы Кыргыз экономикалык университетинин финансы жана кредит факульетин аяктаган. 2024-жылы Насирдин Исанов атындагы Кыргыз мамлекеттик курулуш, транспорт жана архитектура университетин өндүрүш жана жарандык курулуш адистиги боюнча бүтүргөн. {{stub}} ==Булактар== {{reflist}} b9gurk9p0e6pejcd1zew904qf79gmc8 516298 516297 2025-07-10T02:04:39Z Mirzoulugʻbek 4632 /* Булактар */ 516298 wikitext text/x-wiki '''Текебаев Тилек Кыдырмаевич''' (1977-жылдын 28-февралында Бишкек шаарында туулган) Кыргызстандын саясий жана мамлекеттик ишмери. КР Президентинин [[Жалал-Абад облусу|Жалал-Абад облусундагы]] ыйгарым укуктуу өкүлү<ref>[https://www.gov.kg/ru/gov/m/sl/107-tekebaev-tilek-kydyrmaevic Текебаев Тилек Кыдырмаевич]</ref>. ==Өмүрү баяны== 1977-жылдын 28-февралында [[Бишкек |Бишкек шаарында]] туулган. 2000-жылы Насирдин Исанов атындагы Кыргыз мамлекеттик курулуш, транспорт жана архитектура университетинин инженер-механик адистиги боюнча аяктаган. 2023-жылы Кыргыз экономикалык университетинин финансы жана кредит факульетин аяктаган. 2024-жылы Насирдин Исанов атындагы Кыргыз мамлекеттик курулуш, транспорт жана архитектура университетин өндүрүш жана жарандык курулуш адистиги боюнча бүтүргөн. {{stub}} ==Булактар== {{Булактар}} oaidydqgmjiatcey6rntqfdf7hkn6um 3 137336 516304 2025-07-10T06:17:20Z Mirzoulugʻbek 4632 Википедияга кош келиңиз! 516304 wikitext text/x-wiki {{Hello}}--<span style="background:#f2ecdf;border:solid 1px;border-radius:7px;">&nbsp;&nbsp;'''[[Колдонуучу:Mirzoulug'bek|Mirzoulug'bek]]'''&nbsp;&#124;'''[[Колдонуучунун баарлашуулары:Mirzoulug'bek|@]]'''&nbsp;</span> 06:17, 10 июль 2025 (UTC) sn7snzybx8de601xtbx93pye75i725y 0 137337 516310 2025-07-10T08:55:27Z Artelow 2286 «‎'''Сеута '''({{lang-es|Ceuta}}, {{lang-ar|سَبْتَة}}, {{Lang-ber|ⵙⴰⴱⵜⴰ}}) — Африканын түндүк жээгинде Гибралтардын маңдайында жайгашкан Испаниянын автономиялуу шаары.» менен түзүлгөн барак 516310 wikitext text/x-wiki '''Сеута '''({{lang-es|Ceuta}}, {{lang-ar|سَبْتَة}}, {{Lang-ber|ⵙⴰⴱⵜⴰ}}) — Африканын түндүк жээгинде Гибралтардын маңдайында жайгашкан Испаниянын автономиялуу шаары. l1bpy99k21ti8lqxdr82fu7n5scgcd8 516311 516310 2025-07-10T08:55:51Z Artelow 2286 516311 wikitext text/x-wiki '''Сеута '''({{lang-es|Ceuta}}, {{lang-ar|سَبْتَة}}, {{Lang-ber|ⵙⴰⴱⵜⴰ}}) — Африканын түндүк жээгинде Гибралтардын маңдайында жайгашкан Испаниянын автономиялуу шаары. == Булактар == {{Булактар}} == Тышкы шилтемелер == 2wbgyfk4pdiefhwfx80v42cmtkd6dwm 516312 516311 2025-07-10T08:56:08Z Artelow 2286 516312 wikitext text/x-wiki '''Сеута '''({{lang-es|Ceuta}}, {{lang-ar|سَبْتَة}}, {{Lang-ber|ⵙⴰⴱⵜⴰ}}) — Африканын түндүк жээгинде Гибралтардын маңдайында жайгашкан Испаниянын автономиялуу шаары. == Булактар == {{Булактар}} == Тышкы шилтемелер == {{Африка_өлкөлөрү}} [[Категория:Административдик бирдиктер арип боюнча]] pymligjgl73byjrzyi8fvdacxw3vdmf 516313 516312 2025-07-10T08:56:25Z Artelow 2286 516313 wikitext text/x-wiki {{Түзөтүлүүдө|колдонуучу=[[Колдонуучу:Artelow|Artelow]] ([[Колдонуучунун баарлашуулары:Artelow|баарлашуу]]) 08:56, 10 июль 2025 (UTC)}} '''Сеута '''({{lang-es|Ceuta}}, {{lang-ar|سَبْتَة}}, {{Lang-ber|ⵙⴰⴱⵜⴰ}}) — Африканын түндүк жээгинде Гибралтардын маңдайында жайгашкан Испаниянын автономиялуу шаары. == Булактар == {{Булактар}} == Тышкы шилтемелер == {{Африка_өлкөлөрү}} [[Категория:Административдик бирдиктер арип боюнча]] e4cq1ndlt40lze303pdqh6pv2eoc1r5 0 137338 516314 2025-07-10T09:01:08Z Artelow 2286 «‎'''Эпарсе аралдары''' (Чачыраган аралдар, {{lang-fr|Îles Éparses'' же ''Îles éparses de l'océan Indien}}) — Реюньондон башкарылган Франциянын түштүк жана Антарктика аймактарынын курамына кирген, Инди океанында жайгашкан ээн (эл жашабаган) аралдар.» менен түзүлгөн барак 516314 wikitext text/x-wiki '''Эпарсе аралдары''' (Чачыраган аралдар, {{lang-fr|Îles Éparses'' же ''Îles éparses de l'océan Indien}}) — Реюньондон башкарылган Франциянын түштүк жана Антарктика аймактарынын курамына кирген, Инди океанында жайгашкан ээн (эл жашабаган) аралдар. 7hw0jphmwac9tvzdlev25qbab7k3jff 516315 516314 2025-07-10T09:01:19Z Artelow 2286 516315 wikitext text/x-wiki {{Түзөтүлүүдө|колдонуучу=[[Колдонуучу:Artelow|Artelow]] ([[Колдонуучунун баарлашуулары:Artelow|баарлашуу]]) 09:01, 10 июль 2025 (UTC)}} '''Эпарсе аралдары''' (Чачыраган аралдар, {{lang-fr|Îles Éparses'' же ''Îles éparses de l'océan Indien}}) — Реюньондон башкарылган Франциянын түштүк жана Антарктика аймактарынын курамына кирген, Инди океанында жайгашкан ээн (эл жашабаган) аралдар. 6litjnw2x3kx7p64didfe5vj4lhd9jv 516316 516315 2025-07-10T09:02:31Z Artelow 2286 516316 wikitext text/x-wiki {{Түзөтүлүүдө|колдонуучу=[[Колдонуучу:Artelow|Artelow]] ([[Колдонуучунун баарлашуулары:Artelow|баарлашуу]]) 09:01, 10 июль 2025 (UTC)}} '''Эпарсе аралдары''' (Чачыраган аралдар, {{lang-fr|Îles Éparses'' же ''Îles éparses de l'océan Indien}}) — Реюньондон башкарылган Франциянын түштүк жана Антарктика аймактарынын курамына кирген, Инди океанында жайгашкан ээн (эл жашабаган) аралдар. == Булактар == {{Булактар}} == Тышкы шилтемелер == n73jybeyjnow9tik6a3yu3g1a64sara 516317 516316 2025-07-10T09:07:45Z Artelow 2286 516317 wikitext text/x-wiki {{Түзөтүлүүдө|колдонуучу=[[Колдонуучу:Artelow|Artelow]] ([[Колдонуучунун баарлашуулары:Artelow|баарлашуу]]) 09:01, 10 июль 2025 (UTC)}} '''Эпарсе аралдары''' (Чачыраган аралдар, {{lang-fr|Îles Éparses'' же ''Îles éparses de l'océan Indien}}) — Реюньондон башкарылган Франциянын түштүк жана Антарктика аймактарынын курамына кирген, Инди океанында жайгашкан ээн (эл жашабаган) аралдар. Тромлен аралынан башка аралдары Африка менен Мадагаскардын ортосундагы Мозамбик кысыгында жайгашышкан. == Булактар == {{Булактар}} == Тышкы шилтемелер == g6lpxk83sxijyagpyf9jwmu9en3vznh 516318 516317 2025-07-10T09:12:38Z Artelow 2286 516318 wikitext text/x-wiki {{Түзөтүлүүдө|колдонуучу=[[Колдонуучу:Artelow|Artelow]] ([[Колдонуучунун баарлашуулары:Artelow|баарлашуу]]) 09:01, 10 июль 2025 (UTC)}} '''Эпарсе аралдары''' (Чачыраган аралдар, {{lang-fr|Îles Éparses'' же ''Îles éparses de l'océan Indien}}) — Реюньондон башкарылган Франциянын түштүк жана Антарктика аймактарынын курамына кирген, Инди океанында жайгашкан ээн (эл жашабаган) аралдар. Тромлен аралынан башка аралдары Африка менен Мадагаскардын ортосундагы Мозамбик кысыгында жайгашышкан. 1892-жылы Франциянын колониялык аймактарына интеграцияланып, 1912-жылдан баштап «Мадагаскар жана көз каранды аймактар» колониясына кошулган. Кокос, канаттуулардын кыгын жана гуано жыйноо максатында Европа, Жуан-ди-Нова, Глорьёз аралдарына элдер келип отурукташа башташкан. == Булактар == {{Булактар}} == Тышкы шилтемелер == me62gg230bli36ti0g3nn1tz1c2vghb 516319 516318 2025-07-10T09:13:32Z Artelow 2286 516319 wikitext text/x-wiki {{Түзөтүлүүдө|колдонуучу=[[Колдонуучу:Artelow|Artelow]] ([[Колдонуучунун баарлашуулары:Artelow|баарлашуу]]) 09:01, 10 июль 2025 (UTC)}} '''Эпарсе аралдары''' (Чачыраган аралдар, {{lang-fr|Îles Éparses'' же ''Îles éparses de l'océan Indien}}) — Реюньондон башкарылган Франциянын түштүк жана Антарктика аймактарынын курамына кирген, Инди океанында жайгашкан ээн (эл жашабаган) аралдар. Тромлен аралынан башка аралдары Африка менен Мадагаскардын ортосундагы Мозамбик кысыгында жайгашышкан. 1892-жылы Франциянын колониялык аймактарына интеграцияланып, 1912-жылдан баштап «Мадагаскар жана көз каранды аймактар» колониясына кошулган. Кокос, канаттуулардын кыгын жана гуано жыйноо максатында Европа, Жуан-ди-Нова, Глорьёз аралдарына элдер келип отурукташа башташкан. == Аралдардын курамы == == Булактар == {{Булактар}} == Тышкы шилтемелер == 2fvo3hd1br589n13d7sjh4pjkykunv9 516320 516319 2025-07-10T09:14:33Z Artelow 2286 516320 wikitext text/x-wiki {{Түзөтүлүүдө|колдонуучу=[[Колдонуучу:Artelow|Artelow]] ([[Колдонуучунун баарлашуулары:Artelow|баарлашуу]]) 09:01, 10 июль 2025 (UTC)}} '''Эпарсе аралдары''' (Чачыраган аралдар, {{lang-fr|Îles Éparses'' же ''Îles éparses de l'océan Indien}}) — Реюньондон башкарылган Франциянын түштүк жана Антарктика аймактарынын курамына кирген, Инди океанында жайгашкан ээн (эл жашабаган) аралдар. Тромлен аралынан башка аралдары Африка менен Мадагаскардын ортосундагы Мозамбик кысыгында жайгашышкан. 1892-жылы Франциянын колониялык аймактарына интеграцияланып, 1912-жылдан баштап «Мадагаскар жана көз каранды аймактар» колониясына кошулган. Кокос, канаттуулардын кыгын жана гуано жыйноо максатында Европа, Жуан-ди-Нова, Глорьёз аралдарына элдер келип отурукташа башташкан. == Аралдардын курамы == == Аралдардын карталары == <gallery> Файл:Bassas da india 76.jpg|Бассас-да-Индия Файл:Ile europa 76.jpg|Европа Файл:Iles glorieuses 76.jpg|Глорьёз Файл:Ile juan de nova 76.jpg|Жуан-ди-Нова Файл:Ile tromelin 76.jpg|Тромлен </gallery> == Булактар == {{Булактар}} == Тышкы шилтемелер == sc7m0prd2n0wvedbiurldp6om26lkhz 516321 516320 2025-07-10T09:18:34Z Artelow 2286 /* Аралдардын курамы */ 516321 wikitext text/x-wiki {{Түзөтүлүүдө|колдонуучу=[[Колдонуучу:Artelow|Artelow]] ([[Колдонуучунун баарлашуулары:Artelow|баарлашуу]]) 09:01, 10 июль 2025 (UTC)}} '''Эпарсе аралдары''' (Чачыраган аралдар, {{lang-fr|Îles Éparses'' же ''Îles éparses de l'océan Indien}}) — Реюньондон башкарылган Франциянын түштүк жана Антарктика аймактарынын курамына кирген, Инди океанында жайгашкан ээн (эл жашабаган) аралдар. Тромлен аралынан башка аралдары Африка менен Мадагаскардын ортосундагы Мозамбик кысыгында жайгашышкан. 1892-жылы Франциянын колониялык аймактарына интеграцияланып, 1912-жылдан баштап «Мадагаскар жана көз каранды аймактар» колониясына кошулган. Кокос, канаттуулардын кыгын жана гуано жыйноо максатында Европа, Жуан-ди-Нова, Глорьёз аралдарына элдер келип отурукташа башташкан. == Аралдардын курамы == Курамына коралл аралдарын камтыйт: * Гейзер рифи (Мадагаскар жана Коморлор ортосунда талаштагы риф) * Бассас-да-Индия (Мадагаскар менен талаштагы аралдар) ** 10 аты жок аралдар * Европа (Мадагаскар менен талаштагы аралдар) ** Европа аралы ** 8 аты жок аралдар * Глорьёз (Мадагаскар менен талаштагы аралдар) ** Grande Glorieuse ** Île du Lys ** Wreck Rock ** South Rock ** Verte Rocks (3 аралча) ** 3 аты жок аралдар * Жуан-ди-Нова (Мадагаскар менен талаштагы арал) * Тромлен (Маврикий менен талаштагы арал) == Аралдардын карталары == <gallery> Файл:Bassas da india 76.jpg|Бассас-да-Индия Файл:Ile europa 76.jpg|Европа Файл:Iles glorieuses 76.jpg|Глорьёз Файл:Ile juan de nova 76.jpg|Жуан-ди-Нова Файл:Ile tromelin 76.jpg|Тромлен </gallery> == Булактар == {{Булактар}} == Тышкы шилтемелер == 49tkjrd60mk10cytmnujo0zjw5a3wo0