Vikipedya
ladwiki
https://lad.wikipedia.org/wiki/La_Primera_Hoja
MediaWiki 1.45.0-wmf.4
first-letter
Medya
Especial
Diskusyón
Usador
Messaje de Usador
Vikipedya
Diskusyón de Vikipedya
Dosya
Diskusyón de Dosya
MedyaViki
Diskusyón de MedyaViki
Xablón
Diskusyón de Xablón
Ayudo
Diskusyón de Ayudo
Kateggoría
Diskusyón de Kateggoría
Portal
Diskusyón de Portal
TimedText
TimedText talk
Módulo
Módulo discusión
Xauen
0
10169
215016
210033
2025-06-04T21:31:24Z
InternetArchiveBot
18091
Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.9.5
215016
wikitext
text/x-wiki
{{sivdad
| nombre = Xauen<br />شفشاون<br />ⵜⵛⴻⴼⵜⵛⴰⵡⴻⵏ<br>שאואין
| imej_bandyera = Wilaya de Tanger.gif
| imej_eskudo =
| imej = [[Dossia:Chefchaouen Morocco-WFB-cs.jpg|200px]]
| paiz = [[Marroko]]
| pozision = 35°10′N 5°16′O
| altura = 564
| distansia =
| referensia =
| superfisie =
| povlasion = 35.709
| censo =
| densidad =
| djentilisio =
| alkalde = Mohamed Soufiani
| pajina web =
|}}
'''Chauen''' o '''Chefchauen''' (en [[arabo]] '''شفشاون'''; en [[haketia]] '''Xauen'''; en [[tifinagh]] '''ⵜⵛⴻⴼⵜⵛⴰⵡⴻⵏ''' ('''Accawn'''), es una [[sivdad]] de [[Marroko]], kapitala de la [[Provinsia de Chauen|provinsia del mismo nombre]]. Se topa al noroeste del payis, al empesijo de las montanyas del [[Rif]] serka de [[Tetuan]]. La sivdad se ankontra en la rejion de [[Rejion de Tanjer-Tetuan|Tanjer-Tetuan]]. Tiene 35.709 avitantes (2004).
== Etimolojiya ==
El nombre ''Accawen'' sinyifika en [[lingua tarifit|rifyano]] "Los kornos", en referensia a las dos montanyas ke se ven desde la sivdad. Se kreye ke el nombre ''Shifshauen'' viene del [[arabo]] ''shuf'' ('mira') i el rifyano kon enfluensia del [[arabo]] ''ashawen'' ('los kornos'), ma no egziste fakto de esto. ''Shauen'' es la forma kurta del nombre de la sivdad, la kuala pasó al [[lingua kastilyana|kastilyano]] i a la [[Haketia]] inisialmente komo Xauen (ansí aparese en la dokumentasiyon ofisiala del [[Protektorado Espanyol de Marroko|Protektorado Espanyol]]), afilu oy endiya es uzada mas la forma ''Chauen'', la kuala viene del [[lingua fransesa|fransez]] ''Chaouen''. Los mapas avisos de kamino dizen "Shifshawen" en [[arabo]] i "Chefchaouen" en fransez.
[[Dossia:YY Chefchaouen 01.jpg|thumb|250px|Kaleja en Xauen]]
== Istorya ==
La sivdad fue fondada enel anyo 1471 ande se topava una viya [[puevlo bereber|bereber]]. Orijinalmente, la povlasion de la sivdad era kaji toda egziliados de [[Al-Andalus]], tanto [[Islam|musulmanos]] komo [[Djudaismo|djudios]], i por esto la sivdad vieja parese muncho a una viya de [[Andaluziya]], kon kalejas chikas i kazas enkaladas i kon tonos [[blu]]s. Sus avitantes se paresen mas a la djente del otro lado del [[Estrecho de Jibraltar]] ke a la majorita de los [[Marrokanos|marrokanos]]. Xauen se topa ensima de una valey; la parte mas vieja de la sivdad, krese verso la parte alta de la montanya, serka de los [[manantial]]es de Ras al-Ma. El sentro de la sivdad es la [[plasa]] de Uta al-Hammam, en la kuala se topa la [[mezkita]] i su [[minaré]] de baza oktogonala, ansina komo la [[Mezkita de los Andaluzes (Xauen)|Mezkita de los Andaluzes]]. La sivdad mueva se topa embasho de la sivdad vieja.
[[Dossia:La medina de chefchaouen.jpg|thumb|250px|La Medina de Xauen]]
Xauen fue por munchos syéklos una sivdad sakra, ande los ajenos tenían defendido entrar; por esto, sus kazas medievalas se ankontran kaji todas sin trokos, i los pokos trokos son de los anyos d'alkavo. La armada de [[Espanya]] "avrió" la sivdad kuando tomaron basho el su kontrolo el Nord de [[Marroko]], dempues de la [[Konferansa de Algeciras]] i el [[Akódro Franko-Ispano de 1912]]. Kuando los espanyoles arrivaron, la sivdad tenía una komunita djudia emportante, la kuala avlava [[haketia]], un lashon de la [[lingua djudeo-espanyola]]. Xauen fue endemas una de las prinsipalas bazas de la armada de [[Espanya]] i de fákto, la ultima bandiera espanyola se kitó de la sivdad enel anyo 1956. Komo en las otras sivdades del [[Protektorado Espanyol de Marroko|antiko protektorado espanyol]], munchos de sus avitantes avlan [[lingua kastilyana|kastilyano]]. Xauen estuvo basho kontrolo de la [[Repuvlika del Rif]] i ande kaji akontesió otra derrota de la armada Espanyola por modo del atako de los gerreros del Rif.
Oy endiya, Xauen es un emportante sentro de turismo, lo kualo atraye emigrantes de otras rejiones al Sud de Marroko.
== Lugares de entereso ==
Xauen es konsiderada una [[sivdad santa]] i tiene varios lugares de entereso para el viajero, komo:
* La Medina
* La Plasa Hamman
* La Gran Mezkita
* La Kasba
== Sivdades ermanadas ==
*{{flagicon|the United States}} [[Issaquah, Washington]], [[Estados Unidos]]
*{{flagicon|Spain}} [[Vejer de la Frontera]], [[Espanya]]
*{{flagicon|Spain}} [[Ronda]], [[Espanya]]
*{{flagicon|the People's Republic of China}} [[Kunming]], [[Repuvlika Popular de Kina]]
*{{flagicon|Tunisia}} [[Testour]], [[Tunesia]]
== Referensias ==
<references/>
== Atamientos eksternos ==
* [http://www.chaouen.info Chaouen Info - Portal de información de Chaouen] {{es}}
* [http://www.marruecosturismo.es/chaouen.html Chauen Turismo] {{es}}
* [https://web.archive.org/web/20110228053556/http://www.vejerdelafrontera.eu/chaouen%2Bmarruecos.htm Chaouen y Vejer - Hermanamiento] {{es}}
* [https://web.archive.org/web/20110316043936/http://www.chauen.info/ La Historia y el Patrimonio Cultural de Chauen] {{es}}
* [http://infodigital.opandalucia.es/bvial/bitstream/10326/1093/2/1093.pdf Xauen: evolución urbana] {{es}}
[[Kateggoría:Lokalidades de Maroko]]
[[Kateggoría:Vikipedya:Artikolos kon grafia ladina]]
n34ydlaq2vh9561jrbzhqdgumnycr6t
Kapitala Evropea de la Kultura
0
10253
215017
214505
2025-06-05T09:58:52Z
InternetArchiveBot
18091
Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.9.5
215017
wikitext
text/x-wiki
[[File:Karte Kulturhauptstadt Europas.png|thumb|300px]]
'''Kapital Evropea de la Kultura''' es un titolo ke dan la [[Komisiyon Evropea]] i el [[Parlamento Evropeo]] a una o dos sivdades evropeas, las kualas tienen durante un anyo la shans de amostrar el su dezvelopamyénto i vida kulturala. Alkunas sivdades evropeas uzan esta desinyasiyon para trokar i modernisar sus estrukturas kulturalas i ganas rekonosensya enel mundo. Kuando una sivdad es yamada "Kapitala Evropea de la Kultura", se azen en eya todo tipo de afitos artistikos.
== Sivdad Evropea de la Kultura ==
{|border = 0
|-----
|
* [[1985]]: {{flagicon|Greece}} [[Atines]]
* [[1986]]: {{flagicon|Italy}} [[Florensia]]
* [[1987]]: {{flagicon|the Netherlands}} [[Amsterdam]]
* [[1988]]: {{flagicon|Germany}} [[Berlin]]
* [[1989]]: {{flagicon|France}} [[Paris]]
| width ="20%" align="center" |
|
* [[1990]]: {{flagicon|the United Kingdom}} [[Glasgow]]
* [[1991]]: {{flagicon|Ireland}} [[Dublin]]
* [[1992]]: {{flagicon|Spain}} [[Madrid]]
* [[1993]]: {{flagicon|Belgium}} [[Anvers]]
* [[1994]]: {{flagicon|Portugal}} [[Lisboa]]
| width ="22%" align="center" |
|
* [[1995]]: {{flagicon|Luxembourg}} [[Sivdad de Luksemburgo|Luksemburgo]]
* [[1996]]: {{flagicon|Denmark}} [[Kopenhagen]]
* [[1997]]: {{flagicon|Greece}} [[Salonika]]
* [[1998]]: {{flagicon|Sweden}} [[Estokolmo]]
* [[1999]]: {{flagicon|Germany}} [[Weimar]]
|-----
|}
== Kapitala Evropea de la Kultura ==
{|border = 0
|-----
|
* [[2000]]: {{flagicon|France}} [[Avinyon]],<br /> {{flagicon|Norway}} [[Bergen]],<br /> {{flagicon|Italy}} [[Bolonya]],<br /> {{flagicon|Belgium}} [[Bruselas]],<br /> {{flagicon|Finland}} [[Helsinki]],<br /> {{flagicon|Poland}} [[Krakovia]],<br /> {{flagicon|the Czech Republic}} [[Praga]],<br /> {{flagicon|Iceland}} [[Reykjavik]],<br /> {{flagicon|Spain}} [[Santiago de Kompostela|Kompostela]]
* [[2001]]: {{flagicon|Portugal}} [[Oporto]],<br /> {{flagicon|the Netherlands}} [[Rotterdam]]
* [[2002]]: {{flagicon|Spain}} [[Salamanka]],<br /> {{flagicon|Belgium}} [[Brujas]]
* [[2003]]: {{flagicon|Austria}} [[Graz]]
* [[2004]]: {{flagicon|France}} [[Lille]],<br /> {{flagicon|Italy}} [[Genova]]
* [[2005]]: {{flagicon|Ireland}} [[Cork]]
* [[2006]]: {{flagicon|Greece}} [[Patras]]
| width ="5%" align="center" |
|
* [[2007]]: {{flagicon|Luxembourg}} [[Sivdad de Luksemburgo|Luksemburgo]],<br /> {{flagicon|Romania}} [[Sibiu]]
* [[2008]]: {{flagicon|the United Kingdom}} [[Liverpool]],<br /> {{flagicon|Norway}} [[Stavanger]]
* [[2009]]: {{flagicon|Austria}} [[Linz]],<br /> {{flagicon|Lithuania}} [[Vilna]]
* [[2010]]: {{flagicon|Germany}} [[Essen]],<br /> {{flagicon|Hungary}} [[Pécs]],<br /> {{flagicon|Turkey}} [[Estambol]]
* [[2011]]: {{flagicon|Finland}} [[Turku]],<br /> {{flagicon|Estonia}} [[Tallinn]]
* [[2012]]: {{flagicon|Portugal}} [[Guimarães]],<br /> {{flagicon|Slovenia}} [[Maribor]]
* [[2013]]: {{flagicon|France}} [[Marseya]],<br /> {{flagicon|Slovakia}} [[Košice]]
* [[2014]]: {{flagicon|Sweden}} [[Umea]],<br /> {{flagicon|Latvia}} [[Riga]]
| width ="10%" align="center" |
|
* [[2015]]: {{flagicon|Belgium}} [[Mons]], {{flagicon|the Czech Republic}} [[Plzen]]
* [[2016]]:({{flagicon|Spain}} [[Donostia]]) - ({{flagicon|Poland}} [[Breslavia]])
* [[2017]]: ({{flagicon|Denmark}} [[Aarhus]]) - ({{flagicon|Cyprus}} [[Pafos]])
* [[2018]]: ({{flagicon|the Netherlands}} [[Leeuwarden]]) - ({{flagicon|Malta}} [[La Valetta]])
* [[2019]]: ({{flagicon|Italy}} [[Matera]]) - ({{flagicon|Bulgaria}} [[Filibe]])
* [[2020]]: ({{flagicon|Ireland}} [[Galway]]) - ({{flagicon|Croatia}} [[Rijeka]])
* [[2021]]: Kanselado por modre de la [[COVID-19]]
* [[2022]]: ({{flagicon|Lithuania}} [[Kaunas]]) - ({{flagicon|Serbia}} [[Novi Sad]]) - ({{flagicon|Luxemburg}} [[Esch-sur-Alzette]])
* [[2023]]: ({{flagicon|Hungary}} [Veszprém]]) - ({{flagicon|Romania}} [[Timișoara]]) - ({{flagicon|Greece}} [[Eleusis]])
* [[2024]]: ({{flagicon|Estonia}} [[Tartu]]) - ({{flagicon|Austria}} [[Bad Ischl]]) - ({{flagicon|Norway}} [[Bodø]])
* [[2025]]: ({{flagicon|Slovenia}} [[Nova Gorica]] - ({{flagicon|Italy}} [[Gorizia]]) - ({{flagicon|Germany}} [[Chemnitz]])
|-----
|}
== Mes kultural evropeo ==
{|border = 0
|-----
|
* [[1992]]: {{flagicon|Poland}} [[Krakovia]]
* [[1993]]: {{flagicon|Austria}} [[Graz]]
* [[1994]]: {{flagicon|Hungary}} [[Budapest]]
* [[1995]]: {{flagicon|Cyprus}} [[Nikosiya]]
| width ="15%" align="center" |
|
* [[1996]]: {{flagicon|Russia}} [[San Petersburgo]]
* [[1997]]: {{flagicon|Slovenia}} [[Ljubljana]]
* [[1998]]: {{flagicon|Austria}} [[Linz]],<br /> {{flagicon|Malta}} [[La Valetta]]
| width ="15%" align="center" |
|
* [[1999]]: {{flagicon|Bulgaria}} [[Plovdiv]]
* [[2001]]: {{flagicon|Switzerland}} [[Basilea]],<br /> {{flagicon|Latvia}} [[Riga]]
|-----
|}
== Sivdades kandidatas a la Kapitala Evropea de la Kultura 2016 ==
;Espanya
* [https://web.archive.org/web/20100630072642/http://www.burgos2016.es/ Burgos 2016]
* [http://www.cordoba2016.es/ Kórdova 2016]
* [https://web.archive.org/web/20090202125527/http://sansebastian2016.eu/ Donostia-San Sebastián 2016]
* [https://web.archive.org/web/20100720234156/http://www.laspalmasgc2016.eu/ Las Palmas de Gran Kanaria 2016]
* [https://web.archive.org/web/20110317072816/http://www.zaragoza2016.com/ Saragosa 2016]
* [http://www.segovia2016.es Segovia 2016]
;Polonia
* [https://web.archive.org/web/20100504150044/http://www.gdansk2016.eu/ Gdańsk 2016] - ([https://web.archive.org/web/20110424151048/http://www.gdansk2016.eu/title,wersja_hiszpanska,pid,130,lang,1.html es]),
* [http://2016katowice.eu/ Katowice 2016] - ([http://2016katowice.eu/?lang=esp es]),
* [https://web.archive.org/web/20121026073223/http://lublin2016.eu/ Lublin 2016] - ([http://www.kultura.lublin.eu/0.html?locale=es_ES es]), ([http://www.kultura.lublin.eu/0.html?locale=en_GB en]), ([http://www.kultura.lublin.eu/0.html?locale=ua_UA ua])
* [http://www.warszawa2016.pl/ Varsovia 2016]
* [https://web.archive.org/web/20111107034102/http://www.wro2016.pl/ Wrocław 2016]
=== Kandidaturas a Kapitala Evropea 2016 ke se aretiraron ===
* [[Santa Kruz de Tenerife]]<ref>[http://www.eldia.es/2009-09-12/CULTURA/3-Santa-Cruz-Tenerife-aspira-Capital-Europea-Cultura.htm Santa Cruz de Tenerife aspira a Capital Europea de la Cultura] {{es}}</ref>
* [[Granada]]<ref>[http://www.granada.org/inet/wprensa.nsf/6be73d92dafc02a1c1256ec8004046be/3a4c61086d450f73c1256f190039f8e2!OpenDocument]</ref>
* [[Oviedo]]
* [[Alcalá de Henares]]
* [[Cáceres]]
* [[Cuenca]]
* [[Malaga]]
* [[Mursia]]
* [[Palma de Mayorka]]
* [[Pamplona]]
* [[Santander]]
* [[Tarragona]].
== Kandidatas a Kapitala Evropea de la Kultura 2017 ==
;Dinamarka
* [http://www.aarhus2017.dk/ Aarhus 2017]
* [http://www.sonderborg2017.dk/ Sønderborg 2017]
== Kandidatas a Kapitala Evropea de la Kultura 2018 ==
;Payises Bashos
* [http://www.dhch2018.nl/ Den Haag 2018]
* [https://web.archive.org/web/20100603221237/http://www.almere2018.nl/ Almere 2018]
* [https://web.archive.org/web/20100513004919/http://www.utrecht2018.nl/ Utrecht 2018]
* [http://www.brabant.nl/Recreeren/Cultuur/BrabantStad%20Culturele%20Hoofdstad%202018.aspx/ BrabantStad 2018]
* [https://web.archive.org/web/20100713054542/http://www.via2018.eu/ Maastricht 2018]
== Kandidatas a Kapitala Evropea de la Kultura 2019 ==
;Italia
* [https://web.archive.org/web/20170926191005/http://www.nordest2019.eu/ Venesia 2019]
== Atamientos eksternos ==
* [http://ec.europa.eu/culture/our-programmes-and-actions/doc413_en.htm European Capital of Culture] {{en}}
* [http://europa.eu/legislation_summaries/culture/l29014_es.htm Legislación sobre la capitalidad europea de la cultura] {{es}}
* [http://www.mcu.es/cooperacion/CE/Internacional/UnionEuropea/CapitalEuropea.html Capital europea de la cultura], en la pájina del Ministerio de Kultura de Espanya {{es}}
== Otros atamientos ==
* http://www.cork2005.ie/
* https://web.archive.org/web/20111102184313/http://www.genova-2004.it/
* https://web.archive.org/web/20060127223330/http://www.graz03.at/
* https://web.archive.org/web/20050601042516/http://www.krakow2000.pl/
* http://www.kultur2010.de/
* http://www.lille2004.com/
* http://www.luxembourg2007.org/
* https://web.archive.org/web/20050524082913/http://www.patra2006.gr/
* https://web.archive.org/web/20040830211751/http://www.sibiu2007.ro/
* http://www.stavanger2008.com/
* https://web.archive.org/web/20040915091423/http://www.liverpoolculture.com/
* http://www.lyon2013.eu
== Referensias ==
<references/>
[[Katēggoría:Kultura en la Union Evropea]]
[[Katēggoría:Kultura]]
[[Katēggoría:Union Evropea]]
[[Kateggoría:Vikipedya:Artikolos kon grafia ladina]]
bwi2ac8evyxqqmh8coexx2c2ykljez6