Wikipedia lijwiki https://lij.wikipedia.org/wiki/Pagina_prin%C3%A7ip%C3%A2 MediaWiki 1.45.0-wmf.3 first-letter Media Speçiale Discûscion Utente Discûscioîn ûtente Wikipedia Discûscioîn Wikipedia Immaggine Discûscioîn immaggine MediaWiki Discûscioîn MediaWiki Template Discûscioîn template Agiûtto Discûscioîn agiûtto Categorîa Discûscioîn categorîa TimedText TimedText talk Modulo Discussioni modulo Castrevegliu 0 2187 258408 258359 2025-06-08T20:04:56Z Arbenganese 12552 /* Storia */ Quarche cangiamentu 258408 wikitext text/x-wiki {{Arbenganese|variànte=, inta varietài lucâle|càngio variànte=Sta pagina lì a l'è scrìccia in '''[[Dialettu arbenganese|arbenganese]]'''}} {{Divisione amministrativa |Nome = Castrevegliu |Panorama = Castreveiu Panuàmma 01.jpg |Didascalia =<div align="center">Panuràmma de Castrevégliu da-a [[Santuàriu da Madonna de Grassie (Castrevegliu)|Madònna de Grassie]]</div> |Tipo = [[Comun|cumüna]] |Bandiera = |Voce bandiera = |Stemma = Stemma di Castelvecchio di Rocca Berbena.svg |Voce stemma = |Stato = ITA |Grado amministrativo = 3 |Divisione amm grado 1 = Liguria |Divisione amm grado 2 = Savuna |Amministratore locale = Marino Milani |Partito = Lega Nord |Data elezione = 26-5-2014 |Data rielezione = 10-6-2024 |Mandato = 4 |Data istituzione = 1861 |Altitudine = |Abitanti = 141 |Note abitanti = [http://demo.istat.it/bilmens/index.php?anno=2020&lingua=ita Dàttu Istat] - Pupulasiun rexidénte ai 31 de mazzu du 2020. |Aggiornamento abitanti = 31-5-2020 |Sottodivisioni = [[Veserxe]] |Divisioni confinanti = [[Barestin]], [[Bardenèi|Bardenéi]], [[Èrli]], [[Garesce]] (CN), [[Tuiran|Tuiràn]], [[Süccaellu|Süccarê]] |Zona sismica = 3 |Gradi giorno = 2324 |Diffusività = |Nome abitanti = castreveglìn (ascì castreveggìn o castreveijin) |Patrono = Santa Maria 'Sunta |Festivo = 15 aùstu |PIL = |PIL procapite = |Mappa = Map of comune of Castelvecchio di Rocca Barbena (province of Savona, region Liguria, Italy).svg |Didascalia mappa = Pusisiun da cumüna de Castrevegliu in ta pruvinsa de Savuna }} '''Castrevegliu'''{{#tag:ref|Prununsiàu {{IPA|[kaʃtre'veʎʎu]}}, dìcciu ascì ''Castrevéggiu'', ''Castrevéju'' o ''Casterveiu'' in te parlàe [[Dialettu arbenganese|ingàune]]<ref>In urdine e trê furme se riferiscen a l'arbenganese ürban ({{IPA|[kastre'veʤʤu]}}), a a parlâ d'Èrli {{IPA|[kaʃtre'veiju]}} e a chélle da vâ du Pennavaire {{IPA|[kaʃtɛr'veju]}}</ref>, ''Castrevéju'' ascì in bardenòllu, ''Cašteveiu'' in [[Dialettu garescìn|garescìn]], ''Castelveju'' in [[Dialétto ormeàsco|urmeàscu]]<ref>{{Çitta lìbbro|outô=Giuseppe Colombo|tìtolo=Vocabolario Italiano-Ormeasco Ulmioscu-Italian|ànno=1986|editô=Litografia Fracchia|çitæ=Cengio|léngoa=LIJ, IT}}</ref> e ''Castrevêgio'' in [[zenéize|zenese]]|group=n.}} (''Castelvecchio di Rocca Barbena'' in [[Léngoa italiànn-a|italian]]) a l'è ina cumüna da [[Liguria|Ligüria]] cun 'na pupulasiun de 141 abitanti (dàtti agiurnài au [[2020]]), ch'a se tröva in [[Provinsa de Sann-a|pruvinsa de Savuna]]. == Geugrafîa == U se tröva in ta pruvinsa de [[Sann-a|Savuna]] e u fa parte da [[Valâ du Neva|vâ du Neva]], in te l'entrutèra d'[[Arbenga]]. U teritòriu da cumüna u l'è survastàu da a [[Rocca Barbena]] e u se tröva ascì vixin aa [[Còlla du Scravagliùn]] dunde se pö ancù vegghe a ca' cantuniêra. Castrevegliu u fa ascì parte di burghi ciü belli d'Italia. === Vìlle e burgài === U statüu cumünâle u ricunusce cumme frasiùi a vìlla de [[Veserxe|Vesérxe]], assemme a âtre burgài e cascìne, spantegài pe' u teritòriu. Fra ste lì a [[A Cascina d'Aju|Cascina d'Agliu]] (o ''d'Aju'', cumme dìcciu in tu dialettu du postu, ai cunfin cun Èrli), chéla de Burgna (in diresiun de Bardenéi, de dòppu u Scravagliun), e u Giru de Löa, ün di insediamenti ciü resenti, tiràu sciü fra u [[1964]] e u [[1974]]. U burgu stessu, u l'è frasiunàu in te diferenti burgài, cumme chéla de Ròcche (che e ca' i sun stài cacciài zü in ti àgni '50) o da Curumbera (in entrâ au paìse, da u stradun). Föra du burgu se cuntan poi e sinque burgài da [[A Stra|Stra]], de Preâte, da Gattafreggia e du Pözzu (de Sutta e de Surva). Cun ste chi u teritòriu cumünâle u cröve 16,14 km<sup>2</sup>. == Storia == <gallery widths="140" heights="140" mode="packed"> Immaggine:Castelvecchio di Rocca Barbena-IMG 0390.JPG|A ciàssa da Tûre cun l'uratoriu Immaggine:Castelvecchio di Rocca Barbena-IMG 0402.JPG|I lavaûi in tu burgu Immaggine:Castelvecchio di Rocca Barbena-IMG 0391.JPG|In âtru lavaû Immaggine:Castelvecchio di Rocca Barbena-IMG 0393.JPG|In caruggiu du burgu </gallery> E urigini du primmu insediaméntu sun datài au [[I secolo|I seculu]] cumme i ne mustran i ritruvaménti in ta frasiùn da [[A Cascina d'Aju|Cascina d'Agliu]] dund'a se tröva ina necropoli rumâna. U burgu u l'è pöi vegnüu feudu di Clavesana, ch'i l'han fundau e desvilüpàu u paìse a partì da u [[XII secolo|seculu XII]]. A partì da u [[XIV secolo|seculu XIV]]<ref name="Borghi nel verde">Enzo Bernardini, Borghi nel verde. Viaggio nell'entroterra della Riviera Ligure delle Palme, San Mauro (TO), Tipografia Stige, [[2003]].</ref> u l'incuménsa a pèrde impurtansa, pe' a fundasiun, li vixin, du feudu de Süccarê, ch'u divènta u növu séntru du [[Marchesàu de Süccaellu|marchesàu]] e u sciòrbe ascì i pusediménti de stu burgu lì. Con u matrimôniu fra Enrico Del Carretto e Caterina Clavesana, figlia du marchese de Süccarê, a rexidénsa di Del Carretto a divegne Castrevegliu. Fra l'ànnu [[1623]] e u [[1624]]<ref name="Borghi nel verde" /> u vegne câtàu da i Savoia ch'i u pòrtan au de sutta du sò dücàu, fin au [[1672]]<ref name="Borghi nel verde" /> quande, doppu in lungu asédiu e truppe da [[Repùbrica de Zena|Repübbrica de Zena]] e rîvan in ta [[Valâ du Neva|Vâ du Neva]], sciurbendu cuscì st'ürtima in ti teritòri pusedüi. 'Sti evénti i sun seguìi fra l'âtru da 'n periudu dunde Süccarê e Castrevegliu i cundivìdden a stéssa storiaa; impurtànte ascì nu scurdâ (fra i vàri evènti) che intu [[1746]] gh'éra stàu in asediu di austru-piemuntexi, ligàu a a [[Goæra de sucescion aostriaca|guèra de sucesiùn austriaca]], chi i sercavan de fa regirà a pupulasiùn du burgu cuntru a duminasiùn zenese. Tòstu sinquant'àgni doppu, in tu nuvémbre de l'ànnu [[1795]]<ref name="Borghi nel verde"/>, püre u teritòriu castreveglin u vegne interesàu da i fàcci de guèra fra a [[Fransa]] e Regnu de Sardegna (che a chêi témpi u staxêa cun l'[[Austria]]), dü(r)ante a Bataglia de [[Löa]]. Cu'a duminasiùn fransese u teritòriu du burgu u entra a fà pàrte da i 2 de dexembre du [[1797]] in tu "Dipartimentu du [[Letimbru]]", cun capitâle [[Sann-a|Savùna]] au de dréntu da [[Repubbrica Ligure|Repübbrica Ligü(r)e]], e da l'ànnu de doppu u va a fà parte du III Cantun cu'a séde a Süccarê. Da u [[1804]] u sciòrbe ascì u municipiu de [[Veserxe]], istituìu pôchi ànni in derê, du [[1797]]. Zà inglubàu dricciu in tu Primmu Impéru Fransese da u [[1815]] u pàssa sutta a [[pruvinsa d'Arbenga]] du [[Regno de Sardegna|Regnu de Sardegna]], e da u [[1861]] u vâ a fâ parte de l'[[Italia]] ünia. Da i 8 d'avrì du [[1863]] u pìglia u nùmme d'ancöi, cun u suffissu "di Rocca Barbena", pé distìnguelu da i âtri cumüi cu'u numme paréggiu.<ref>{{Çitta web|url=https://www.normattiva.it/uri-res/N2Ls?urn:nir:stato:decreto.regio:1863-04-08;1234!vig=|tìtolo=Regio decreto du 8 avrì 1863|vìxita=2021-05-14}}</ref> Fra u [[1973]] e u [[2008]] u l'ha fau parte da ''Cumünitài muntàna Ingauna'' e, fin au [[2011]] de chélla du ''Punente Savunese''. == Abitânti == === Evulusiùn demugrâfica === {{Demografia/Castellovêgio}} === Minu(r)ânse furèste === Dându améntu a l'[[ISTAT]], a-i de 31 dixembre du [[2014]], a Castrevegliu u gh'è 10 rexidenti furèsti. == Pôsti de interesse == {{clear}} <gallery widths="140" heights="140" mode="packed"> Immaggine:Castelvecchio di Rocca Barbena Kapel.jpg|U santuâriu da Madonna de Grassie Immaggine:Castelvecchio di Rocca Barbena-IMG 0399.JPG|U campanìn da gêxa da Sunta Immaggine:Castelvecchio di Rocca Barbena-IMG 0400.JPG|U castellu vìstu da a Ciàssa Cavour (dund'a se truvàva a pàrte ciü veglia du paise) Immaggine:Le porte di Castelvecchio di Rocca Barbena 2.jpg|A porte de l'uratôriu de Santa Maria Madalena Immaggine:Castelvecchio di Rocca Barbena-IMG 0396.JPG|In âtru ca(r)uggiu du séntru stò(r)icu Immaggine:Géxa de San Giuseppe (Castreveggiu).jpg|A capelétta de San Giüxeppe </gallery> ===U Castê di Clavesana=== '''• Castê da famiglia Clavesana''', u l'è u castê ch'u dòmina u bùrgu, fàcciu custruì da i Clavesana atùrnu au [[XI secolo|XI seculu]], poi pasàu in màn ai Del Carretto. Au mumentu u nu se ghe pö fa de vixita, ma u gh'è in sentê, dìcciu du "Castagnéu", ch'u permette d'amirà u panuramma du paìse passàndu d'in gìru a l'edifissiu. Da u [[1997]] u l'è de prupietài da famiglia di del Conte, chi i se premüran de restauràlu. L'edifissiu u l'è fra l'âtru culegàu aa lezenda du Bastiàn cuntrâriu.<ref>{{Çitta web|url=https://www.lavocedigenova.it/2019/12/28/mobile/leggi-notizia/argomenti/liguria-storia-e-leggenda/articolo/castelvecchio-di-rocca-barbena-e-il-bastian-contrario.html|tìtolo=Castrevegliu e su sô castêllu|vìxita=2021-06-21|léngoa=IT}}</ref> === Architetüre religiuse === A livellu religiusu u teritòriu de Castrevegliu u l'è spartîu in te due parôcchie, üna ch'a cröve u paìse (da 'Sunta) e l'âtra legâ a a frasiùn de Vesérxe (dedicâ a a Madònna da Nêve). '''• [[Gêxa de l'Asunta (Castrevegliu)|Gêxa paruchiale de N.S.Assunta]]''' in t'u burgu, cun l'ürtima restruttürasiùn rizalènte au [[XVII secolo|XVII seculu]], in stìle baròccu.<br>'''• [[Gêxa da Madònna da Nêve (Veserxe)|Gêxa da Madonna da Nêve]]''' in ta frasiun de Veserxe, restaurâ resenteménte, cun u presiùsu campanìn ch'u domina u paìse.<ref>{{Çitta web|url=https://www.ivg.it/2012/08/castelvecchio-la-festa-di-vecersio-per-finanziare-il-restauro-della-chiesa/|tìtolo=A Vesérxe u restauru da paruchiàle|vìxita=2021-06-21|léngoa=IT}}</ref><br>'''• [[Santuàriu da Madonna de Grassie (Castrevegliu)|Santuâ(r)iu da Nostra Scignua de Grassie]]''' vixin au semite(r)iu, inisialmente dedicau a San Bastiàn. Ancöi u prezènta ina strutüa a furma de cö presedüa da in pôrtegu picin.<br>'''• Uratòriu da Santa Maria Madaléna''' de uriigine tardu medievâle cu'u campanì a véla. U de drentu u l'è sobriu e cürau, e u rapresenta e furme du baròccu lìgüre.<br>'''• Capeletta de San Giüxeppe''', lungu a cuscì dìccia Via du Rösu, pe' anda versu Süccarê, a l'è stâ edificâ in tu [[1700]]. ===Architetüre sivìli=== <gallery mode="packed" width="150px" height="150px"> File:A Funtana Veglia.jpg|A Funtàna Veglia File:A funtana du Lãvaû.jpg|A funtana du lavaû File:A Funtana da Pilla.jpg|A Funtana da Pilla, a vegne ciamà cuscì pé a sò particulare furma File:Caruggiu de Castrevegliu 01.jpg|Ün di caruggi du burgu File:Panuràmma de Castrevegliu 2.jpg|L'abitàu dau sentê de Ilaria du Caréttu </gallery> '''• I Lavaûi''': spanteài pé u burgu i se trövan diferenti trögli e funtanìn, in antigu duverài daa pupulasiùn lucâle pé lavâ i pànni e i lensöi, grassie a l'opera de restàuru di ürtimi ànni da parte da cumüna a ciü pàrte de sti a funsiuna ancù aù, e pe ciascün funtanìn i se pònan vegghe e tàrghe cun i nummi intu dialettu du postu. == Ecunumìa == U ciü tantu agricula (survatüttu curtivasiùn de urìve) e türistica grassie ascì a-a bandéa aranciun e a u ricunuscimentu de i Burghi ciü belli d'Italia. == Cultüra == {{Quote|U mâ furestu e agru, u mâ distante<br> che, da fanci, a bagnâse drentu ai pussi<br> carâmu dunde l'àiva a recamava<br> cu'a giassa tüttu l'annu e in t'i riài<br> ciumbâmbu zü dai bâsi in mezu ai lampi...|''U Mâ, de Sirviu Riulfu, 1988''}} === Dialettu castreveglìn === A Castervegliu u se pàrla in dialettu scimile a chéi di âtri paixi da vâ du s-ciümme [[Turénte Nêva|Neva]], de stampu [[Dialettu arbenganese|arbenganese]], ch'u fa pârte parte du gruppu [[Lìgure céntro-òcidentâle|ligü(r)e de séntru punénte]]. Fra e carateristiche ciü impurtanti ch'u distinguen da l'arbenganese sitadìn se trövan: *A cazüa da ''g'' e da ''v'' intervucalica (ad esempiu in ''fögu'', ch'u divén ''föu''), a prununsia da ''a'' in pusisiùn tonica ch'a ténde a a velarisasiùn, ch'a vixìna versu ina ''o'' avèrta, ascì s'a nu l'è chescì fursâ da êsse marcâ in te stu moddu. *A ''r'' intervucalica, graficamente segnâ, a vén prununsiâ in manéra ciü evidénte rispèttu che in ti âtri dialetti da vâ. * I êxiti de -CL- e -GL- du latìn i se trasfurman in {{IPA|[ʎ]}}, au cuntràriu de quànt'u sücédde in Arbenga (evulusiùn in {{IPA|[j]}}) * Ürtimu trattu carateristicu, a prununsia palatàre da ''s'' impüra: lezüa cumme ''sc'' {{IPA|[ʃ]}} se seguìa da c, f, p, q e t, o cumme ''x'' {{IPA|[ʒ]}}, d'atàccu a: b, d, l, m e n. Diferente però rispettu a chélla du burgu a l'è a parlâ d'Agliu, pé vixinànsa paragunàbile ciü a quelle d'Èrli e prinsipalmente du Praéttu. Carateristiche ciü particulâri se senten inta varietài de Vesérxe, cun arcüne influense versu Barestin. ====Grafîa castreveglina==== In tentatîvu de cudificasiùn du dialéttu lucâle u l'è stàu purtàu avànti daa cumüna de Castrevegliu, scimile ascì a chella duverâ da Sirviu Riulfu pe' a racòlta puetica ''A Curumbera'', adutâ ascì in ti âtri tèsti {| class="wikitable" !Létere !Sòn IPA/AFI !Nòtte |- |A |a | |- |B |b | |- |C |k/ʧ | |- |D |d | |- |E |e/ɛ |e serâ/ e avèrta |- |F |f | |- |G |g/dʒ | |- |H | |mütta |- |I |i | |- |L |l | |- |M |m | |- |N |ɱ/n/ŋ | |- |O |o/ɔ |o serâ/o avèrta |- |Ö |ø |són de '''eu''' fransese |- |P |p | |- |Q |k | |- |R |r/ɹ |ɹ u ven diretamente indicàu |- |S |s |Üzu paréggiu a l'italiàn |- |SCC |ʃ+ʧ |són da paòlla "scciümma" |- |T |t | |- |U |u | |- |Ü |y |són da "u" françéize |- |V |v | |- |X |ʒ |sòn du fransése '''j'''ardin |- |Z |z |són da "s" de l'italiàn "ro'''s'''a" |} ===In ta leteratüra=== U burgu u l'è u prutagunista du rumanzu ''Miracolo a Castelvecchio di Rocca Barbena'' de [[Ippolito Edmondo Ferrario]], u cumparìsce poi in tu libbru noir ''Le albicocche'' de [[Cristina Rava]] e in te ''La seconda vita'' de M. P. Bracari. Ciü particulâre a prudusiùn de puexîe lucâli, scrìccie inta parlà castreveglina, cumme ''U Mâ'', cumpuniméntu de [[Sirviu Riulfu Marengu]] (nasciüu in tu [[1940]]), inserìa in tu percursu lete(r)âiu pé i caruggi ciamâu "U Sentê da Puexîa", ch'u cumprende vârie âtre lìriche in Ligure ma ascì in italiàn, sernüe fra chélle partecipanti a l'apôxitu cuncursu ''A Giara da puexîa''. === Enugastrunumìa === Tipicu de quéstu paìse i sun i raviöi de burâxe, u cunigliu au steccadû e ascì i frisciöi de méi.<ref>{{Çitta web|url=https://borghipiubelliditalia.it/borgo/castelvecchio-di-rocca-barbena/#1480500703040-c930b84b-98b9|tìtolo=Castervegliu, ün di burghi ciü belli d'Italia|vìxita=2021-05-14}}</ref> == Feste e fê(r)e == '''•''' '''U paise di balocchi''', cun i zöghi de 'na vôta pé i matétti e laburatori vàri, u se tegne in culaburasiùn cun l'asusciasiun arbenganese di ''Figliöi di Caruggi'' (in arbenganese Fiöi di Caruggi), da lucâle pro-loco e ascì daa cumüna de Castrevegliu. '''•''' '''Castagnâ in utubre''', intu bùrgu cun e rustîe prepa(r)àe in su muméntu. '''•''' '''Festa da 'Sunta''', a se festezza ai 15 d'aùstu, a l'è a fèsta patrunàle du paise. '''•''' '''Paliu di âxi''', festezàu antigaménte ai 15 d'austu. ==Aministrasiùn== {{ComuniAmminPrecTitolo|var-perîodo=Periudu|var-prìmmo çitadìn=Primmu sitadìn|var-partîo=Partìu|var-càrega=Càrega|var-nòtte=Nòtte}} {{ComuniAmminPrec|24 zügnu [[1985]]|6 zügnu 1990|Ennio Ferrua|PSI|scìndicu|}} {{ComuniAmminPrec|6 zügnu [[1990]]|24 abrì [[1995]]|Gianni Beffa|lista sivica|scìndicu|}} {{ComuniAmminPrec|24 abrì 1995|14 zügnu [[1999]]|Gianni Beffa|lista sivica|scìndicu|}} {{ComuniAmminPrec|14 zügnu 1999|14 zügnu [[2004]]|Gianni Beffa|lista sivica|scìndicu|}} {{ComuniAmminPrec|14 zügnu 2004|8 zugno [[2009]]|Maria Balbo|Uniti per Castelvecchio<br/>(lista sivica de séntru-destra)|scìndicu|}} {{ComuniAmminPrec|8 zügnu 2009|26 mazzu [[2014]]|Marino Milani|Uniti per Castelvecchio<br/>(lista sivica de séntru-destra)|scìndicu}} {{ComuniAmminPrec|26 mazzu 2014|27 mazzu [[2019]]|Marino Milani|Lega Nord|scìndicu|}} {{ComuniAmminPrec|27 mazzu 2019|10 zügnu 2024|Marino Milani|Lega Nord|scìndicu|}} {{ComuniAmminPrec|10 zügnu 2024|''in càrega''|Marino Milani|Lega Nord|scìndicu|}} {{ComuniAmminPrecFine}} == Vie de Cumünicasiùn == [[File:Colle Scravaion e Rocca Barbena.png|thumb|400px|center|U Scravagliùn]] Castrevegliu u l'è culegau cun [[Barestin|Barestin]] grassie aa stradda pruvinsâle 44, cun [[Arbenga]] grassie aa SP582 du Còlla de San Benârdu e cun Bardenéi pe a pruvinsâle 52 du Scravaiùn. Caminàndu pe u sentru se pò razunze u Castê de Süccarê, pasàndu pé u cuscì dìcciu "sentê de Ilaria" (a Via du Rösu, de urigine marchiunâle), cun a biciclétta o a pê ascì. {{clear}} ==Nòtte== ===Nòtte dialetâli=== <references group="n." /> ===Nòtte a u testu=== <references/> == Âtri prugètti == {{Interprogetto}} {{Comûni da Provinsa de Sann-a}} mwpffywtvzldgibacucmib5p83knlc9 258409 258408 2025-06-08T20:07:35Z Arbenganese 12552 /* Feste e fê(r)e */ atri cangi 258409 wikitext text/x-wiki {{Arbenganese|variànte=, inta varietài lucâle|càngio variànte=Sta pagina lì a l'è scrìccia in '''[[Dialettu arbenganese|arbenganese]]'''}} {{Divisione amministrativa |Nome = Castrevegliu |Panorama = Castreveiu Panuàmma 01.jpg |Didascalia =<div align="center">Panuràmma de Castrevégliu da-a [[Santuàriu da Madonna de Grassie (Castrevegliu)|Madònna de Grassie]]</div> |Tipo = [[Comun|cumüna]] |Bandiera = |Voce bandiera = |Stemma = Stemma di Castelvecchio di Rocca Berbena.svg |Voce stemma = |Stato = ITA |Grado amministrativo = 3 |Divisione amm grado 1 = Liguria |Divisione amm grado 2 = Savuna |Amministratore locale = Marino Milani |Partito = Lega Nord |Data elezione = 26-5-2014 |Data rielezione = 10-6-2024 |Mandato = 4 |Data istituzione = 1861 |Altitudine = |Abitanti = 141 |Note abitanti = [http://demo.istat.it/bilmens/index.php?anno=2020&lingua=ita Dàttu Istat] - Pupulasiun rexidénte ai 31 de mazzu du 2020. |Aggiornamento abitanti = 31-5-2020 |Sottodivisioni = [[Veserxe]] |Divisioni confinanti = [[Barestin]], [[Bardenèi|Bardenéi]], [[Èrli]], [[Garesce]] (CN), [[Tuiran|Tuiràn]], [[Süccaellu|Süccarê]] |Zona sismica = 3 |Gradi giorno = 2324 |Diffusività = |Nome abitanti = castreveglìn (ascì castreveggìn o castreveijin) |Patrono = Santa Maria 'Sunta |Festivo = 15 aùstu |PIL = |PIL procapite = |Mappa = Map of comune of Castelvecchio di Rocca Barbena (province of Savona, region Liguria, Italy).svg |Didascalia mappa = Pusisiun da cumüna de Castrevegliu in ta pruvinsa de Savuna }} '''Castrevegliu'''{{#tag:ref|Prununsiàu {{IPA|[kaʃtre'veʎʎu]}}, dìcciu ascì ''Castrevéggiu'', ''Castrevéju'' o ''Casterveiu'' in te parlài [[Dialettu arbenganese|ingàune]]<ref>In urdine e trê furme se riferiscen a l'arbenganese ürban ({{IPA|[kastre'veʤʤu]}}), a a parlâ d'Èrli {{IPA|[kaʃtre'veiju]}} e a chélle da vâ du Pennavaire {{IPA|[kaʃtɛr'veju]}}</ref>, ''Castrevéju'' ascì in bardenòllu, ''Cašteveiu'' in [[Dialettu garescìn|garescìn]], ''Castelveju'' in [[Dialétto ormeàsco|urmeàscu]]<ref>{{Çitta lìbbro|outô=Giuseppe Colombo|tìtolo=Vocabolario Italiano-Ormeasco Ulmioscu-Italian|ànno=1986|editô=Litografia Fracchia|çitæ=Cengio|léngoa=LIJ, IT}}</ref> e ''Castrevêgio'' in [[zenéize|zenese]]|group=n.}} (''Castelvecchio di Rocca Barbena'' in [[Léngoa italiànn-a|italian]]) a l'è ina cumüna da [[Liguria|Ligüria]] cun 'na pupulasiun de 141 abitanti (dàtti agiurnài au [[2020]]), ch'a se tröva in [[Provinsa de Sann-a|pruvinsa de Savuna]]. == Geugrafîa == U se tröva in ta pruvinsa de [[Sann-a|Savuna]] e u fa parte da [[Valâ du Neva|vâ du Neva]], in te l'entrutèra d'[[Arbenga]]. U teritòriu da cumüna u l'è survastàu da a [[Rocca Barbena]] e u se tröva ascì vixin aa [[Còlla du Scravagliùn]] dunde se pö ancù vegghe a ca' cantuniêra. Castrevegliu u fa ascì parte di burghi ciü belli d'Italia. === Vìlle e burgài === U statüu cumünâle u ricunusce cumme frasiùi a vìlla de [[Veserxe|Vesérxe]], assemme a âtre burgài e cascìne, spantegài pe' u teritòriu. Fra ste lì a [[A Cascina d'Aju|Cascina d'Agliu]] (o ''d'Aju'', cumme dìcciu in tu dialettu du postu, ai cunfin cun Èrli), chéla de Burgna (in diresiun de Bardenéi, de dòppu u Scravagliun), e u Giru de Löa, ün di insediamenti ciü resenti, tiràu sciü fra u [[1964]] e u [[1974]]. U burgu stessu, u l'è frasiunàu in te diferenti burgài, cumme chéla de Ròcche (che e ca' i sun stài cacciài zü in ti àgni '50) o da Curumbera (in entrâ au paìse, da u stradun). Föra du burgu se cuntan poi e sinque burgài da [[A Stra|Stra]], de Preâte, da Gattafreggia e du Pözzu (de Sutta e de Surva). Cun ste chi u teritòriu cumünâle u cröve 16,14 km<sup>2</sup>. == Storia == <gallery widths="140" heights="140" mode="packed"> Immaggine:Castelvecchio di Rocca Barbena-IMG 0390.JPG|A ciàssa da Tûre cun l'uratoriu Immaggine:Castelvecchio di Rocca Barbena-IMG 0402.JPG|I lavaûi in tu burgu Immaggine:Castelvecchio di Rocca Barbena-IMG 0391.JPG|In âtru lavaû Immaggine:Castelvecchio di Rocca Barbena-IMG 0393.JPG|In caruggiu du burgu </gallery> E urigini du primmu insediaméntu sun datài au [[I secolo|I seculu]] cumme i ne mustran i ritruvaménti in ta frasiùn da [[A Cascina d'Aju|Cascina d'Agliu]] dund'a se tröva ina necropoli rumâna. U burgu u l'è pöi vegnüu feudu di Clavesana, ch'i l'han fundau e desvilüpàu u paìse a partì da u [[XII secolo|seculu XII]]. A partì da u [[XIV secolo|seculu XIV]]<ref name="Borghi nel verde">Enzo Bernardini, Borghi nel verde. Viaggio nell'entroterra della Riviera Ligure delle Palme, San Mauro (TO), Tipografia Stige, [[2003]].</ref> u l'incuménsa a pèrde impurtansa, pe' a fundasiun, li vixin, du feudu de Süccarê, ch'u divènta u növu séntru du [[Marchesàu de Süccaellu|marchesàu]] e u sciòrbe ascì i pusediménti de stu burgu lì. Con u matrimôniu fra Enrico Del Carretto e Caterina Clavesana, figlia du marchese de Süccarê, a rexidénsa di Del Carretto a divegne Castrevegliu. Fra l'ànnu [[1623]] e u [[1624]]<ref name="Borghi nel verde" /> u vegne câtàu da i Savoia ch'i u pòrtan au de sutta du sò dücàu, fin au [[1672]]<ref name="Borghi nel verde" /> quande, doppu in lungu asédiu e truppe da [[Repùbrica de Zena|Repübbrica de Zena]] e rîvan in ta [[Valâ du Neva|Vâ du Neva]], sciurbendu cuscì st'ürtima in ti teritòri pusedüi. 'Sti evénti i sun seguìi fra l'âtru da 'n periudu dunde Süccarê e Castrevegliu i cundivìdden a stéssa storiaa; impurtànte ascì nu scurdâ (fra i vàri evènti) che intu [[1746]] gh'éra stàu in asediu di austru-piemuntexi, ligàu a a [[Goæra de sucescion aostriaca|guèra de sucesiùn austriaca]], chi i sercavan de fa regirà a pupulasiùn du burgu cuntru a duminasiùn zenese. Tòstu sinquant'àgni doppu, in tu nuvémbre de l'ànnu [[1795]]<ref name="Borghi nel verde"/>, püre u teritòriu castreveglin u vegne interesàu da i fàcci de guèra fra a [[Fransa]] e Regnu de Sardegna (che a chêi témpi u staxêa cun l'[[Austria]]), dü(r)ante a Bataglia de [[Löa]]. Cu'a duminasiùn fransese u teritòriu du burgu u entra a fà pàrte da i 2 de dexembre du [[1797]] in tu "Dipartimentu du [[Letimbru]]", cun capitâle [[Sann-a|Savùna]] au de dréntu da [[Repubbrica Ligure|Repübbrica Ligü(r)e]], e da l'ànnu de doppu u va a fà parte du III Cantun cu'a séde a Süccarê. Da u [[1804]] u sciòrbe ascì u municipiu de [[Veserxe]], istituìu pôchi ànni in derê, du [[1797]]. Zà inglubàu dricciu in tu Primmu Impéru Fransese da u [[1815]] u pàssa sutta a [[pruvinsa d'Arbenga]] du [[Regno de Sardegna|Regnu de Sardegna]], e da u [[1861]] u vâ a fâ parte de l'[[Italia]] ünia. Da i 8 d'avrì du [[1863]] u pìglia u nùmme d'ancöi, cun u suffissu "di Rocca Barbena", pé distìnguelu da i âtri cumüi cu'u numme paréggiu.<ref>{{Çitta web|url=https://www.normattiva.it/uri-res/N2Ls?urn:nir:stato:decreto.regio:1863-04-08;1234!vig=|tìtolo=Regio decreto du 8 avrì 1863|vìxita=2021-05-14}}</ref> Fra u [[1973]] e u [[2008]] u l'ha fau parte da ''Cumünitài muntàna Ingauna'' e, fin au [[2011]] de chélla du ''Punente Savunese''. == Abitânti == === Evulusiùn demugrâfica === {{Demografia/Castellovêgio}} === Minu(r)ânse furèste === Dându améntu a l'[[ISTAT]], a-i de 31 dixembre du [[2014]], a Castrevegliu u gh'è 10 rexidenti furèsti. == Pôsti de interesse == {{clear}} <gallery widths="140" heights="140" mode="packed"> Immaggine:Castelvecchio di Rocca Barbena Kapel.jpg|U santuâriu da Madonna de Grassie Immaggine:Castelvecchio di Rocca Barbena-IMG 0399.JPG|U campanìn da gêxa da Sunta Immaggine:Castelvecchio di Rocca Barbena-IMG 0400.JPG|U castellu vìstu da a Ciàssa Cavour (dund'a se truvàva a pàrte ciü veglia du paise) Immaggine:Le porte di Castelvecchio di Rocca Barbena 2.jpg|A porte de l'uratôriu de Santa Maria Madalena Immaggine:Castelvecchio di Rocca Barbena-IMG 0396.JPG|In âtru ca(r)uggiu du séntru stò(r)icu Immaggine:Géxa de San Giuseppe (Castreveggiu).jpg|A capelétta de San Giüxeppe </gallery> ===U Castê di Clavesana=== '''• Castê da famiglia Clavesana''', u l'è u castê ch'u dòmina u bùrgu, fàcciu custruì da i Clavesana atùrnu au [[XI secolo|XI seculu]], poi pasàu in màn ai Del Carretto. Au mumentu u nu se ghe pö fa de vixita, ma u gh'è in sentê, dìcciu du "Castagnéu", ch'u permette d'amirà u panuramma du paìse passàndu d'in gìru a l'edifissiu. Da u [[1997]] u l'è de prupietài da famiglia di del Conte, chi i se premüran de restauràlu. L'edifissiu u l'è fra l'âtru culegàu aa lezenda du Bastiàn cuntrâriu.<ref>{{Çitta web|url=https://www.lavocedigenova.it/2019/12/28/mobile/leggi-notizia/argomenti/liguria-storia-e-leggenda/articolo/castelvecchio-di-rocca-barbena-e-il-bastian-contrario.html|tìtolo=Castrevegliu e su sô castêllu|vìxita=2021-06-21|léngoa=IT}}</ref> === Architetüre religiuse === A livellu religiusu u teritòriu de Castrevegliu u l'è spartîu in te due parôcchie, üna ch'a cröve u paìse (da 'Sunta) e l'âtra legâ a a frasiùn de Vesérxe (dedicâ a a Madònna da Nêve). '''• [[Gêxa de l'Asunta (Castrevegliu)|Gêxa paruchiale de N.S.Assunta]]''' in t'u burgu, cun l'ürtima restruttürasiùn rizalènte au [[XVII secolo|XVII seculu]], in stìle baròccu.<br>'''• [[Gêxa da Madònna da Nêve (Veserxe)|Gêxa da Madonna da Nêve]]''' in ta frasiun de Veserxe, restaurâ resenteménte, cun u presiùsu campanìn ch'u domina u paìse.<ref>{{Çitta web|url=https://www.ivg.it/2012/08/castelvecchio-la-festa-di-vecersio-per-finanziare-il-restauro-della-chiesa/|tìtolo=A Vesérxe u restauru da paruchiàle|vìxita=2021-06-21|léngoa=IT}}</ref><br>'''• [[Santuàriu da Madonna de Grassie (Castrevegliu)|Santuâ(r)iu da Nostra Scignua de Grassie]]''' vixin au semite(r)iu, inisialmente dedicau a San Bastiàn. Ancöi u prezènta ina strutüa a furma de cö presedüa da in pôrtegu picin.<br>'''• Uratòriu da Santa Maria Madaléna''' de uriigine tardu medievâle cu'u campanì a véla. U de drentu u l'è sobriu e cürau, e u rapresenta e furme du baròccu lìgüre.<br>'''• Capeletta de San Giüxeppe''', lungu a cuscì dìccia Via du Rösu, pe' anda versu Süccarê, a l'è stâ edificâ in tu [[1700]]. ===Architetüre sivìli=== <gallery mode="packed" width="150px" height="150px"> File:A Funtana Veglia.jpg|A Funtàna Veglia File:A funtana du Lãvaû.jpg|A funtana du lavaû File:A Funtana da Pilla.jpg|A Funtana da Pilla, a vegne ciamà cuscì pé a sò particulare furma File:Caruggiu de Castrevegliu 01.jpg|Ün di caruggi du burgu File:Panuràmma de Castrevegliu 2.jpg|L'abitàu dau sentê de Ilaria du Caréttu </gallery> '''• I Lavaûi''': spanteài pé u burgu i se trövan diferenti trögli e funtanìn, in antigu duverài daa pupulasiùn lucâle pé lavâ i pànni e i lensöi, grassie a l'opera de restàuru di ürtimi ànni da parte da cumüna a ciü pàrte de sti a funsiuna ancù aù, e pe ciascün funtanìn i se pònan vegghe e tàrghe cun i nummi intu dialettu du postu. == Ecunumìa == U ciü tantu agricula (survatüttu curtivasiùn de urìve) e türistica grassie ascì a-a bandéa aranciun e a u ricunuscimentu de i Burghi ciü belli d'Italia. == Cultüra == {{Quote|U mâ furestu e agru, u mâ distante<br> che, da fanci, a bagnâse drentu ai pussi<br> carâmu dunde l'àiva a recamava<br> cu'a giassa tüttu l'annu e in t'i riài<br> ciumbâmbu zü dai bâsi in mezu ai lampi...|''U Mâ, de Sirviu Riulfu, 1988''}} === Dialettu castreveglìn === A Castervegliu u se pàrla in dialettu scimile a chéi di âtri paixi da vâ du s-ciümme [[Turénte Nêva|Neva]], de stampu [[Dialettu arbenganese|arbenganese]], ch'u fa pârte parte du gruppu [[Lìgure céntro-òcidentâle|ligü(r)e de séntru punénte]]. Fra e carateristiche ciü impurtanti ch'u distinguen da l'arbenganese sitadìn se trövan: *A cazüa da ''g'' e da ''v'' intervucalica (ad esempiu in ''fögu'', ch'u divén ''föu''), a prununsia da ''a'' in pusisiùn tonica ch'a ténde a a velarisasiùn, ch'a vixìna versu ina ''o'' avèrta, ascì s'a nu l'è chescì fursâ da êsse marcâ in te stu moddu. *A ''r'' intervucalica, graficamente segnâ, a vén prununsiâ in manéra ciü evidénte rispèttu che in ti âtri dialetti da vâ. * I êxiti de -CL- e -GL- du latìn i se trasfurman in {{IPA|[ʎ]}}, au cuntràriu de quànt'u sücédde in Arbenga (evulusiùn in {{IPA|[j]}}) * Ürtimu trattu carateristicu, a prununsia palatàre da ''s'' impüra: lezüa cumme ''sc'' {{IPA|[ʃ]}} se seguìa da c, f, p, q e t, o cumme ''x'' {{IPA|[ʒ]}}, d'atàccu a: b, d, l, m e n. Diferente però rispettu a chélla du burgu a l'è a parlâ d'Agliu, pé vixinànsa paragunàbile ciü a quelle d'Èrli e prinsipalmente du Praéttu. Carateristiche ciü particulâri se senten inta varietài de Vesérxe, cun arcüne influense versu Barestin. ====Grafîa castreveglina==== In tentativu de cudificasiùn du dialéttu lucâle u l'è stàu purtàu avànti daa cumüna de Castrevegliu, scimile ascì a chella duverâ da Sirviu Riulfu pe' a racòlta puetica ''A Curumbera'', adutâ ascì in ti âtri tèsti {| class="wikitable" !Létere !Sòn IPA/AFI !Nòtte |- |A |a | |- |B |b | |- |C |k/ʧ | |- |D |d | |- |E |e/ɛ |e serâ/ e avèrta |- |F |f | |- |G |g/dʒ | |- |H | |mütta |- |I |i | |- |L |l | |- |M |m | |- |N |ɱ/n/ŋ | |- |O |o/ɔ |o serâ/o avèrta |- |Ö |ø |són de '''eu''' fransese |- |P |p | |- |Q |k | |- |R |r/ɹ |ɹ u ven diretamente indicàu |- |S |s |Üzu paréggiu a l'italiàn |- |SCC |ʃ+ʧ |són da paòlla "scciümma" |- |T |t | |- |U |u | |- |Ü |y |són da "u" françéize |- |V |v | |- |X |ʒ |sòn du fransése '''j'''ardin |- |Z |z |són da "s" de l'italiàn "ro'''s'''a" |} ===In ta leteratüra=== U burgu u l'è u prutagunista du rumanzu ''Miracolo a Castelvecchio di Rocca Barbena'' de [[Ippolito Edmondo Ferrario]], u cumparìsce poi in tu libbru noir ''Le albicocche'' de [[Cristina Rava]] e in te ''La seconda vita'' de M. P. Bracari. Ciü particulâre a prudusiùn de puexîe lucâli, scrìccie inta parlà castreveglina, cumme ''U Mâ'', cumpuniméntu de [[Sirviu Riulfu Marengu]] (nasciüu in tu [[1940]]), inserìa in tu percursu leterariu pé i caruggi ciamâu "U Sentê da Puexìa", ch'u cumprende vârie âtre lìriche in Ligure ma ascì in italiàn, sernüe fra chélle partecipanti a l'apôxitu cuncursu ''A Giara da puexîa''. === Enugastrunumìa === Tipicu de quéstu paìse i sun i raviöi de burâxe, u cunigliu au steccadû e ascì i frisciöi de méi.<ref>{{Çitta web|url=https://borghipiubelliditalia.it/borgo/castelvecchio-di-rocca-barbena/#1480500703040-c930b84b-98b9|tìtolo=Castervegliu, ün di burghi ciü belli d'Italia|vìxita=2021-05-14}}</ref> == Feste e fêre == '''•''' '''U paise di balocchi''', cun i zöghi de 'na vôta pé i matétti e laburatori vàri, u se tegne in culaburasiùn cun l'asusciasiun arbenganese di ''Figliöi di Caruggi'' (in arbenganese Fiöi di Caruggi), da lucâle pro-loco e ascì daa cumüna de Castrevegliu. '''•''' '''Castagnâ in utubre''', intu bùrgu cun e rustîe cöcce in su muméntu. '''•''' '''Festa da 'Sunta''', a se festezza ai 15 d'aùstu, a l'è a fèsta patrunàle du paise. '''•''' '''Paliu di âxi''', festezàu antigaménte ai 15 d'austu. ==Aministrasiùn== {{ComuniAmminPrecTitolo|var-perîodo=Periudu|var-prìmmo çitadìn=Primmu sitadìn|var-partîo=Partìu|var-càrega=Càrega|var-nòtte=Nòtte}} {{ComuniAmminPrec|24 zügnu [[1985]]|6 zügnu 1990|Ennio Ferrua|PSI|scìndicu|}} {{ComuniAmminPrec|6 zügnu [[1990]]|24 abrì [[1995]]|Gianni Beffa|lista sivica|scìndicu|}} {{ComuniAmminPrec|24 abrì 1995|14 zügnu [[1999]]|Gianni Beffa|lista sivica|scìndicu|}} {{ComuniAmminPrec|14 zügnu 1999|14 zügnu [[2004]]|Gianni Beffa|lista sivica|scìndicu|}} {{ComuniAmminPrec|14 zügnu 2004|8 zugno [[2009]]|Maria Balbo|Uniti per Castelvecchio<br/>(lista sivica de séntru-destra)|scìndicu|}} {{ComuniAmminPrec|8 zügnu 2009|26 mazzu [[2014]]|Marino Milani|Uniti per Castelvecchio<br/>(lista sivica de séntru-destra)|scìndicu}} {{ComuniAmminPrec|26 mazzu 2014|27 mazzu [[2019]]|Marino Milani|Lega Nord|scìndicu|}} {{ComuniAmminPrec|27 mazzu 2019|10 zügnu 2024|Marino Milani|Lega Nord|scìndicu|}} {{ComuniAmminPrec|10 zügnu 2024|''in càrega''|Marino Milani|Lega Nord|scìndicu|}} {{ComuniAmminPrecFine}} == Vie de Cumünicasiùn == [[File:Colle Scravaion e Rocca Barbena.png|thumb|400px|center|U Scravagliùn]] Castrevegliu u l'è culegau cun [[Barestin|Barestin]] grassie aa stradda pruvinsâle 44, cun [[Arbenga]] grassie aa SP582 du Còlla de San Benârdu e cun Bardenéi pe a pruvinsâle 52 du Scravaiùn. Caminàndu pe u sentru se pò razunze u Castê de Süccarê, pasàndu pé u cuscì dìcciu "sentê de Ilaria" (a Via du Rösu, de urigine marchiunâle), cun a biciclétta o a pê ascì. {{clear}} ==Nòtte== ===Nòtte dialetâli=== <references group="n." /> ===Nòtte a u testu=== <references/> == Âtri prugètti == {{Interprogetto}} {{Comûni da Provinsa de Sann-a}} dxf47dvg35lr5y5ktv960fmsun2wstu Gian Piero Gasperini 0 7273 258405 252495 2025-06-08T16:29:57Z ABulgaro 18210 Gasperini co-a divîza do Zêna, into 2008 258405 wikitext text/x-wiki {{Zeneize}} [[Immaggine:Gasperini Gian Piero.jpg|thumb|Gasperini co-a divîza do Zêna, into 2008]] '''Gian Piero Gasperini''' ([[Grugliasco|Gruggiasco]], [[26 zenâ|26 de zenâ]] do [[1958]]) o l'è 'n alenatô e ex zugòu do [[Zeugo do ballon|balón]] [[Italia|italian]] che o zeugava cómme centrocampista. O l'é stæto alenatô do [[Zena (Genoa CFC)|Zena]], de l'[[Football Club Internazionale Milano|Inter]] e inta seu cariêra de zugòu do balón o l'é arivòu a zeugâ anche co-a [[Juventus Football Club|Juventus]]. Atoalmente o l'é l'alenatô de l'[[Atalanta]]. {{Clear}} == Atri progètti == {{Interprogetto}} {{Contròllo de outoritæ}} [[Categorîa:Alenatoî de balón|Gasperini, Gian Piero]] [[Categorîa:Biografìe]] 9vd7axf25ioaoqgcvwcv4dh5xbcumto 258415 258405 2025-06-09T10:05:21Z Luensu1959 1211 coreçioìn 258415 wikitext text/x-wiki {{Zeneize}} [[Immaggine:Gasperini Gian Piero.jpg|thumb|Gasperini co-a divîza do Zêna, into 2008]] '''Gian Piero Gasperini''' ([[Grugliasco|Gruggiasco]], [[26 zenâ|26 de zenâ]] do [[1958]]) o l'è 'n alenatô e ex zugòu do [[Zeugo do ballon|balón]] [[Italia|italian]] ch'o zugâva cómme centrocampista. O l'é stæto alenatô do [[Zena (Genoa CFC)|Zena]], de l'[[Football Club Internazionale Milano|Inter]] e inta seu cariêra de zugòu do balón o l'é arivòu a zugâ anche co-a [[Juventus Football Club|Juventus]]. Atoalmente o l'é l'alenatô de l'[[Atalanta]]. {{Clear}} == Atri progètti == {{Interprogetto}} {{Contròllo de outoritæ}} [[Categorîa:Alenatoî de balón|Gasperini, Gian Piero]] [[Categorîa:Biografìe]] 7ztstz5rnkkqixbxa69l97ucryf62wm Doménego Çimmarœuza 0 10564 258406 251916 2025-06-08T16:37:20Z ABulgaro 18210 Retræto do Doménego Çimmarœuza (1785) 258406 wikitext text/x-wiki {{ZeneizeP}} [[Immaggine:Domenico Cimarosa (recomposed).jpg|thumb|Retræto do Doménego Çimmarœuza (1785)]] '''Doménego Çimmarœuza''' (it. ''Domenico Cimarosa''), muxiçista ([[Aversa]] 1749 - [[Veneçia]] 1801). == Vitta == De povia famiggia, orfano de poæ a sett'anni, o fu acugeito (1761) into [[conservatoio]] napolitan da [[Madonna de Loretto]] comme "figgiœu". Chie o studiò con [[G. Manna]], [[A. Sacchini]], [[F. Fenaroli]] e da pœu foscia ascì co-o [[Niccolò Piccinni]]. O l'exordì con l'''opera'' "E stravagançe do Conte" (1772), a-a quæ seguì atre trezze oppere comiche (rapr. a [[Nappoli]] e a [[Romma]]) tra-e quæ "L'Italiaña in Londra" (1779) ch'a ghe procuò nommina de grand'operista. A so primma ''opera seria'' a fu o "Caio Mario" (rapr. a Romma 1780), che però, comme i atre do gennere, a l'arestò un'ecceçion. Into 1781 o Çimmarœuza o se rivella zonto a piña maturitæ con "Zaniña e Benardon", œuvia composta e aplaodia a Veneçia, ch'a se pœu consciderâ un cao-lao, pe-a feliçe rapresentaçion di varri personaggi e de varrie scituaçioin psicologiche ondezzante tra a [[satira]] e o sentimento ciu squixio. Assæ meno interessante o Çimmarœuza o l'è into genere serio, do quæ o l'è esempio un "Oreste" (1783), inçerto fra o tradiçionalismo metastaxan e e idee di novatoî do tempo. Into 1787 o l'è ciammao a-a corte de [[Turin]] (dove o dà un "Valodimiro", ben aplaodio) e subito doppo a quella de [[Peoburgo]], ch'o razonze, doppo un viægio pe Romma, [[Firençe]], [[Parma]], [[Vienna]], [[Varsavia]], assæ frutoso pe-o Çimmarœusa, onoao e cormao de doin in ogniduña de quelle çittæ e corte. A Peoburgo o l'arestò ciu de trei anni componendo con ottimo exito despæge cantæ, messe, e i oppere serie "Cleopatra" (1789) e "A Vergine do Sô" (1789-90). Into ritorno da-a [[Ruscia]] (1792) o l'assostò a Vienna, dove-o so "Matrimonio segretto", apoxitamente composto, o desciò un entuxiasmo sença precedenti (l'imperatô o-o vosse intregamente replicao inta mæxima seiaña). L'è questa l'œuvia ciu squixia e caratteristega do Çimmarœuza, degna, pe arguçia, veitæ psicologica, teniéça, de stâ vexin a-e analoghe partitue do [[Wolfgang Amadeus Mozart|Mozart]]. Continnoa a produçion do Çimmarœuza a Napoli, dov'o rientra into 1793, meistro da reâ cappella; a megio œuvia: "E furbaje femminiñe" (1794). Durante o periodo repubbrican o Çimmarœuza o scrisse un inno pe quello rezimme (1799); a-o ritorno in sce-o trono o re o no perdonò tâ gesto, ofendendose ancon de ciu a prœuvo a l'oferta, fætaghe da-o Çimmarœusa, de 'na cantâ d'omaggio. O Çimmarœuza, passao quarche giorno in prexon, o dovette da pœu abandonâ Napoli e razonze Veneçia, dove poco doppo o s'amortò. A produçion do Çimmarœusa a comprende, otr'a-e 54 œuvie tiatræ, 2 messe, un [[ótóio]], 4 cantæ, 7 scinfonie, un conçerto pe ciu strumenti, di duetti e de sonate pe [[çimbalo]]. == Arcuñe opere == * ''Il ritorno di don Calandrino'', 1778 * ''Donne rivali'', 1780 * ''L'amor costante'', 1782 * ''Chi dell'altrui si veste presto di spoglia'', 1783 * ''I due supposti conti'', 1784 * ''La donna sempre al suo peggior s'appiglia'', 1785 * ''Il fanatico burlato'', 1787 * ''La Cleopatra'', 1789 * ''Il Matrimonio segreto'', 1792 * ''Artemisia'', 1801 == Atri progetti == {{Interprogetto}} == Conligamenti esterni == * [https://gallica.bnf.fr/ark:/12148/btv1b84700193/f1.image.r=cimarosa%20baronessa ''Baronessa stramba''] * [http://www.internetculturale.it/jmms/iccuviewer/iccu.jsp?id=oai%3Awww.internetculturale.sbn.it%2FTeca%3A20%3ANT0000%3AIT%5C%5CICCU%5C%5CMSM%5C%5C0086663&mode=all&teca=MagTeca+-+ICCU ''Impegno superato''] * [http://www.internetculturale.it/jmms/iccuviewer/iccu.jsp?id=oai%3Awww.internetculturale.sbn.it%2FTeca%3A20%3ANT0000%3AIT%5C%5CICCU%5C%5CMSM%5C%5C0163795&mode=all&teca=MagTeca+-+ICCU ''Villana riconosciuta''] {{Contròllo de outoritæ}} [[Categorîa:Biografìe]] [[Categorîa:Muxicisti|Çimmarœuza]] he1p3s4wxbxg74q74won9sj6mo78v5g Ernesto Giacomo Parodi 0 18389 258412 254425 2025-06-09T06:39:23Z ABulgaro 18210 Parodi into 1923 258412 wikitext text/x-wiki {{Zeneize}} '''Ernesto Giacomo Parodi''' ([[Zena]], [[21 novénbre|21 de novénbre]] do [[1863]] - [[Firense|Firénse]], [[31 zenâ|31 de zenâ]] do [[1923]]), scritô, filòlogo, dantìsta. {{Biografia |inmàgine = E.G.Parodi.jpg |px = 160px |descriçión = Parodi into 1923 |nàscita = Zêna, 21 novénbre 1863 |mòrte = Firense, 31 zenâ 1923 |paize = [[Italia]] |profesción = [[scritô]] [[filòlogo]] [[poeta|poêta]] |move = }} == Vìtta == Laoreòu a l'[[Universcitæ di Studdi de Zena|Universcitæ de Zena]] into 1886, o s'êa perfeçionòu a Firénse a-o Regio Istitûto superiore di stùddi stòrichi. I seu méistri êan: [[Adolfo Bartoli]], [[Pio Rajna]] e [[Girolamo Vitelli]]. == Scrîti == * ''Le opere di [[Dante Ardighê|Dante]]: testo critico della Società dantesca italiana'', Società dantesca italiana, Firénse, 1921. * ''Il canto II del Paradiso, letto da Ernesto Giacomo Parodi nella sala di Dante in [[Orsanmichele]]'', Firénse, Sansoni, 1922. * ''Poeti antichi e moderni, studi critici'', Firénse, Sansoni, 1923. * ''Il dare e l'avere fra i pedanti e i geniali'', Zêna, Perrella, 1923. * Ernesto Giacomo Parodi et al., ''Dante e la Liguria: studi e ricerche'', Milàn, Treves, 1925. * ''Il canto XVI del Paradiso, letto da Ernesto Giacomo Parodi nella sala di Dante in Orsanmichele'', Firénse, Sansoni, 1933. * ''Poesia e storia nella "Divina Commedia"'' a cura di [[Gianfranco Folena]] e Pier Vincenzo Mengaldo, Venésia, Neri Pozza, 1965, (anno originale 1921). == Bibliografìa == * ''Ernesto Giacomo Parodi / a cura di Gianfranco Folena / Con un saggio introduttivo di Alfredo Schiaffini'', Venésia, Neri Pozza, 1957. == Âtri progètti == {{Interprogetto}} {{Contròllo de outoritæ}} [[Categorîa:Biografìe]] [[Categorîa:Gente de Liguria]] [[Categorîa:Scritoî|Parodi, Ernesto Giacomo]] o6r00ej8m71wlp4ajw7wvgu5djmjdap 258414 258412 2025-06-09T08:46:45Z Luensu1959 1211 ò azonto 'n tòcco 258414 wikitext text/x-wiki {{Zeneize}} '''Ernesto Giacomo Parodi''' ([[Zena]], [[21 novénbre|21 de novénbre]] do [[1863]] - [[Firense|Firénse]], [[31 zenâ|31 de zenâ]] do [[1923]]), scritô, filòlogo, dantìsta. {{Biografia |inmàgine = E.G.Parodi.jpg |px = 160px |descriçión = Parodi into 1923 |nàscita = Zêna, 21 novénbre 1863 |mòrte = Firense, 31 zenâ 1923 |paize = [[Italia]] |profesción = [[scritô]] [[filòlogo]] [[poeta|poêta]] |move = }} == Vìtta == Laoreòu a l'[[Universcitæ di Studdi de Zena|Universcitæ de Zena]] into 1886, o s'êa perfeçionòu a Firénse a-o Regio Istitûto superiore di stùddi stòrichi. I seu méistri êan: [[Adolfo Bartoli]], [[Pio Rajna]] e [[Girolamo Vitelli]]. O l’àiva pöi passòu 'n periodo de speçializzaçion a Lipsia a-a scheua do filòlogo Karl Brugmann, e dapeu o l’êa stæto riciamòu do 1892 a-o Regio Istitûto di stùddi stòrichi donde o l'à travagiòu comme meistro de stöia comparativa de léngoe clàsciche e neolatinn-e. I seu stùddi in sciâ léngoa ligure raprezéntan l'ilustraçion organica ciù complêta de l'istöia do zenéize. == Scrîti == * ''Le opere di [[Dante Ardighê|Dante]]: testo critico della Società dantesca italiana'', Società dantesca italiana, Firénse, 1921. * ''Il canto II del Paradiso, letto da Ernesto Giacomo Parodi nella sala di Dante in [[Orsanmichele]]'', Firénse, Sansoni, 1922. * ''Poeti antichi e moderni, studi critici'', Firénse, Sansoni, 1923. * ''Il dare e l'avere fra i pedanti e i geniali'', Zêna, Perrella, 1923. * Ernesto Giacomo Parodi et al., ''Dante e la Liguria: studi e ricerche'', Milàn, Treves, 1925. * ''Il canto XVI del Paradiso, letto da Ernesto Giacomo Parodi nella sala di Dante in Orsanmichele'', Firénse, Sansoni, 1933. * ''Poesia e storia nella "Divina Commedia"'' a cura di [[Gianfranco Folena]] e Pier Vincenzo Mengaldo, Venésia, Neri Pozza, 1965, (anno originale 1921). == Bibliografìa == * ''Ernesto Giacomo Parodi / a cura di Gianfranco Folena / Con un saggio introduttivo di Alfredo Schiaffini'', Venésia, Neri Pozza, 1957. == Âtri progètti == {{Interprogetto}} {{Contròllo de outoritæ}} [[Categorîa:Biografìe]] [[Categorîa:Gente de Liguria]] [[Categorîa:Scritoî|Parodi, Ernesto Giacomo]] ahgc43c2pxu76ahovug8wpn52fsllt7 San Rœummo de Zena 0 18723 258413 251617 2025-06-09T06:42:19Z ABulgaro 18210 San Rœummo de Zena (1923) 258413 wikitext text/x-wiki {{ZeneizeP}} [[Immaggine:San Remo038.jpg|right|thumb|250px|''San Rœummo de Zena'' (1923), anonimo pitô do XVIII sec., Basìlica do San Scî, (Sanremo)]] '''San Rœummo''' (ò ''Rommolo'') de Zena, (ciu antigamente ''Rœummoro''), V sec. ca., ottavo vesco de [[Zena]], sucessô de [[san Scî]], santo patron da çitæ de [[Sanremmo]]. == Vìtta == No gh'emmo goæi notiççie in sce l'eppoca ch'o visse. L'unnica biografia anonnima do X sec. a ne conta ch'o fu deposto inte 'n sarcoffago de [[tuvio]], rente o biao Ormisda, inta cripta de [[san Scî]] a [[Sanremmo]], e da-a dataçion de quello sarcoffago se poriæ remontâ a-o V seccolo. O sucedette insce-a carêga vescovî de Zena a-i groioxi san Feliçe e san Scî. Tratti caratteristeghi do so ministeio pastoâ fun a bontæ, a caitæ, e a capaçitæ d'apaxentâ e discordie. Fando vixita à l'estremmo ponente da [[Liguria|Ligurria]], che à quelli tempi o l'ea parte da diocexi de Zena, pe-a precixon à ''Villa Matutiana'', l'odierna Sanremmo, o vègne a morte e o fu sepelio inta gexa de san Scî, vegnindo subbito ogetto de gran veneraçion pe-i so miâcoi. Segondo a tradiçion locâ sanremasca o Rœummo o saiæ cresciuo da quelle bande, o fu quindi fæto vesco de Zena, e dapœu, pe sfuzî a-e invaxoin [[Longobardi|longobarde]] o s'aretiò inte l'entrotæra de Sanremmo, inte l'odierna fraçion de San Rommolo, inte 'na grotta (in sanremasco ''bauma''), ch'a vègne scito de pelegrinaggio e dond'o saiæ morto. Do 930, essendo Sabatin vesco de Zena, a caoza de scoraje di [[Sæxin]] longo a [[Rivea de Ponente]], e reliquie do santo fun solennemente translæ via mâ, sotta scorta, a Zena e deposte inta [[Cattedrale de San Loenso|cattedrâ de San Loenço]] donde into 1188 ghe fu fæto 'na ricogniçion canonnega. Pe tutto l'Ato Medioevo san Rœummo o fu venerao comme patron da-i matuçien, che gh'atriboivan di gren prodiggi pe-a difeiza de quelle tære da-i invaxoî strangê, e pe questo o fu raprezentao vestio da vesco e co-ina spâ desgueinâ in man. Tanta fu a veneraçion che do 980 decizan de cangiâ o nomme do paize in ''Civitas Sancti Romuli'', ossæ "Çitæ de san Rœummoro", dapœu dita San Rœummo e infin Sanremmo. A Zena ascì o fu molto venerao, segondo solo a san Scî. A so festa un tempo a se çelebrava o 13 d'otobre, giorno da so morte, ma ancœudì l'arçidiocexi de Zena a-o comemmora o 6 de novembre insemme a-i santi veschi Valentin e Feliçe. == Bibliografîa == * {{Çitta lìbbro|outô=Ferdinando Ughelli|tìtolo=Italia sacra sive de episcopis Italiæ|url=https://books.google.it/books?id=UCASRnPqA0QC&dq|ediçión=2|ànno=[[1719]]|editô=Apud Sebastianum Coleti|çitæ=[[Venessia]]|léngoa=LA|volùmme=4}} == Conligamenti esterni == * {{Çitta web|url=http://www.santiebeati.it/nomi/Detailed/3428.html|tìtolo=San Romolo|léngoa=IT|vìxita=2021-03-18}} * ''Parrocchia di San Siro: San Romolo, Vescovo di Genova, Patrono di San Remo'', [https://web.archive.org/web/20171212193344/http://www.parrocchiasansiro.org/index.php?option=com_jdownloads&Itemid=73&view=finish&cid=13&catid=3&m=0]. [[categoria:santi]] [[Categorîa:Biografìe]] [[Categorîa:Gente de Liguria]] my56qnmtlmk5077m1088t7ol01w0g27 Trio Mandili 0 20251 258407 257744 2025-06-08T16:38:30Z ABulgaro 18210 Trio Mandili into 2020 258407 wikitext text/x-wiki {{ZeneiseU}} [[Immaggine:Trio Mandili.jpg|thumb|Trio Mandili into 2020]] U '''Trio Mandili''' (in zurzan ტრიო მანდილი) u l'é 'n terçettu canoru feminin furkruristegu zurzan. Cumme se leze intu so scitu ufiçiâ, u "mandili" in zurzan u l'è u [[mandillu]] che se mette in testa e donne, "tradiçiunalmente e donne cacciavan u mandillu in tæra quande vueivan apaxentâ i ommi ch'ean apröv'a dâse". == Descriçion == U sücèssu du grüppu u l'é scciüpou du 2014 quande træ figette zuene cum'ægua, a l'Anna Cinciarauli (ანა ჭინჭარაული), a Tatia Mgeladze (თათია მგელაძე) e a Sciorena Tsiskarauli (შორენა ცისკარაული), s'han filmou cu-u telefunin mentre cantavan a træ vuxe a cançun tradiçiunâ "Apareka" passagiandu pe-i strazetti du [[Coucazu]] e, sença tante muççe, o pe megiu dî, cun menu muççe che mandilli, han decizu d'inandiâ u viddiu insce l'YouTube. U so talentu, a so fresca vitalitæ (pe nu dî axillu) e l'inbarlügante sunuritæ da pulifunia vucale zurzaña (patrimonniu [[UNESCO]] de l'ümanitæ) feççan scì che e vixualizzaçüin e-e cundivixuin du viddiu schitessan in quattr'e quatr'öttu d'atu u miun. Föa da-a [[Zorzia]] gh'ea chi se cumuveiva a sentîle cantâ sença mancu savei in che lengua cantessan. Tanti tra i Zurzen mæximi giaminavan pi acapîle, dætu che liatre cantan in Khevsur, u dialettu da regiun orientâ du Khevsureti (ხევსურეთი). Tanti atri invece s'en maavegiæ de tüttu stu sciaatu, percose pâ che inta Zorzia a cantâ cuscie en buin tütti...! <ref>[http://www.eurasianet.org/node/70106 Tamada Travels: Georgia's Instant Singing Stars]</ref> Intu fratenpu a cunpuxiçiun du terçettu a l'è cangiâ e l'Iriña Midelauri (ირინა მიდელაური) e a Tako Tsiklauri (თაკო წიკლაური) han sustituiu a l'Anna e a Sciurena, ma u furmatu di viddei gjæ cu-u telefunin in man acunpagnanduse cu-u [[Panduri]], l'[[amandoin|amanduin]] tradiçiunâ zurzan, u l'è arestòu pægiu. Chi u sa, magara tra-i tanti viddei ch'han caregou insci-YouTübbe ghe ne saiâ 'n pâ duvve cantan l'equivalente zurzan de "stan ben ben quelli ch'han quarcosa" ò "ti n'hæ fæt'in pâ de miande che ghe stemmu tütti duî", ançi "tütte træ"... ==Discugrafia== {| class="wikitable" |- | 2015 | With Love, Trio Mandili | CD, album | EL ITALIA |- | 2016 | With Love, Trio Mandili | LP, album, RE | Merlins Orr Records MN 1014LP Yr Germany |- | 2017 | Enguro, Trio Mandili | CD, album | EL ITALIA |} ==Referençe== <references /> ==Cunligamenti esterni== * [http://triomandili.com/ U scitu ofiçiâ] * [https://www.youtube.com/watch?v=IbsQJBxICN0 Trio Mandili - Apareka] u primmu viddiu inandiou insce YouTube {{clear}} == Âtri progètti == {{Contròllo de outoritæ}} [[Categorîa:Muxicisti|Trio Mandili]] 1ojv6tjoy1cc0wz0rxqs6gn5x6qdew8 Festival "San Giorgio" della Canzone in Lingua Ligure 0 27410 258401 258360 2025-06-08T12:43:36Z Arbenganese 12552 /* Grùppi premiài (dau 2013) */ Agiurnamèntu 258401 wikitext text/x-wiki {{Arbenganese}} [[File:U Palcu (Festival de San Zorzu 2022).jpg|thumb|U palcu esternu du Festival de San Zorzu 2022|279x279px]] U '''Festival "San Giorgio" della Canzone in Lingua Ligure''' (''Festival da Cansùn in Lengua Ligü(r)e de San Zorzu''), cunusciüu ascì cumme '''Festival de San Zorzu''', u l'è ina manifestasiun müxicâle ch'a se tégne tütti i ànni a [[Arbenga]], inta lucalitài de San Zorzu de [[Campugexa]]. == Stòia == E primme idee de lancià 'na manifestasiun dialetàle ligü(r)e e sun du [[1999]], grassie a a [[Consulta Ligure|Cunsürta Ligü(r)e]] du mèximu annu, dund'u s'è parlau da valurisasiùn du teatru in [[Lengoa ligure|Lengua Ligü(r)e]] cumme veiculu pé u svilüppu e a cunuscènsa da stessa parlâ. A Cunsürta a l'hà ascì vistu a cansùn cumme 'n âtru moddu pè svilüpà e fà cunusce e tradisiùi regiunâli.<ref>{{Çitta web|https://www.rivieraeventi.it/it/e/12974.1-sabato-03-febbraio-albenga-festival-san-giorgio|tìtolo=U festival de San Zorzu|vìxita=2021-04-04|léngoa=IT}}</ref> A primma edisiùn a s'è tegnüa du [[2002]], da lì u vegne urganizau tütti i anni grassie a-a partecipasiùn da parocchia de San Zorzu Martire, ch'a métte a dispusisiùn u Salun Paruchiale Teatru Don Pelle, dunde zà a se tegniva a Rassegna Teatrale de Lengua Ligü(r)e. Dau [[2013]] inta cumpetisiùn u vegne ascì premiàu a cumpagnia ch'a l'ha guagnàu a rasegna du teatru e, grassie au premiu ''Elmo Bazzano,'' u "Ligü(r)e ciü ilüstre" de l'annu. ==Cumpetisiùn== A cumpetisiùn a vegghe l'esibisiùn di cantanti in ta gara in dui sée (in genere venardì e sabbu). Sùn acetai sùlisti e ascì grùppi muxicali, e cansùn devàn ésse pé regula in Ligure, sun acétàe tütte e varianti dialetàli (dau [[Lengoa zeneize|zenese]] au [[Dialettu savuneize|savunese]] pasàndu pé u [[Lengua brigašca|brigascu]] fin au [[Dialetto tabarchin|tabarchìn]]). E cansùi e vàn cunsegnàe a l'urganizasiùn entru i termini previsti e e sun ascì giüdicàe da 'na giü(r)ia d'ésperti, a primma selesiùn a vegne stabilìa primma da cumpetisiùn: i se esibiscen a San Zorzu numma i cantanti qualificài.<ref>{{Çitta web|url=https://www.ivg.it/2014/02/festival-san-giorgio-dalbenga-protagoniste-le-canzoni-dialettali/|tìtolo=E cansùn dialetàli du Festival de San Zorzo, in sce IVG|vìxita=2021-04-04|léngoa=IT}}</ref> Géneralmènte in gara réstan quaxi 20 cansùn pé annu. == Clascìfica == É cansùn, a partì da l'annu 2005, se clascìfican ségundu due categurie, quella di ''grùppi'' e quella di ''sulisti''. Presedentemente se duve(r)àva u scistemma a categurìa ünica, mecanìsmu ch'u l'ha vistu a vitôia di seguenti artìsti.<ref name=":9" /> {|Class="wikitable" !Annu !Primmu pòstu !Cansùn |- ![[2002]] |Romantos |A mê tèra |- ![[2003]] |Compagnia della Casaccia |Gira la corda |- ![[2004]] |Ragazze Gau |'N òmmo senza tempo |} ===Grùppi=== [[File:Grandi e Fanti (Festival de San Zorzu 2024)-Premiasiun 01.jpg|thumb|I Grandi e Fanti, gruppu vinsitû de l'edisiun 2024|267x267px]] ====Elencu vinsitùi (2005-2012)==== De seguitu l'elencu di primmi clascificài inte edisiùi fra u [[2005]] e u [[2012]], inta categuìa di grùppi.<ref name=":9">{{Çitta web|url=https://web.archive.org/web/20191128102312/http://www.sangiorgioalbenga.it/it-IT/l-albo-doro|tìtolo=Festival de San Zorzo, i vinsitùi|vìxita=2021-07-20|léngoa=IT}}</ref> {|Class="wikitable" !Annu !Primmu pòstu !Cansùn !Varietài |- ![[2005]] |Young Fathers |Retaggi de Vitta |style="background-color:#FF2800;"|[[File: Provincia di Genova-Stemma.svg|30px]]<br />'''[[Lengoa zeneize|Zenese]]''' |- ![[2006]] |I Tandem |Certe séie d'invernu |style="background-color:#FF2800;"|[[File: Provincia di Genova-Stemma.svg|30px]]<br />'''[[Lengoa zeneize|Zenese]]''' |- ![[2007]] |Zena antiga |Proverbi che pasciùn |style="background-color:#FF2800;"|[[File: Provincia di Genova-Stemma.svg|30px]]<br />'''[[Lengoa zeneize|Zenese]]''' |- ![[2008]] |Trallallero |Minindè |style="background-color:#FF2800;"|[[File: Provincia di Genova-Stemma.svg|30px]]<br />'''[[Lengoa zeneize|Zenese]]''' |- ![[2009]] |I Bussieri |Odo de ma |style="background-color:#FF2800;"|[[File: Provincia di Genova-Stemma.svg|30px]]<br />'''[[Lengoa zeneize|Zenese]]''' |- ![[2010]] |I Bussieri |Se o poesse parlâ |style="background-color:#FF2800;"|[[File: Provincia di Genova-Stemma.svg|30px]]<br />'''[[Lengoa zeneize|Zenese]]''' |- ![[2011]] |I Gioilarò |Stella du munte |style="background-color:#FF2800;"|[[File: Provincia di Genova-Stemma.svg|30px]]<br />'''[[Lengoa zeneize|Zenese]]''' |- ![[2012]] |La Combriccola |Zena, Genova |style="background-color:#FF2800;"|[[File: Provincia di Genova-Stemma.svg|30px]]<br />'''[[Lengoa zeneize|Zenese]]''' |} ====Grùppi premiài (dau 2013)==== Chi a clasìfica di grüppi ([[2013]]-[[2023]]), i finalisti sun urdinài pé annu e pusisiùn, in urdine ghe sùn ascì i nùmmi de cansùn, autùri e a parlâ duveâ<ref name=":7">A parlàe duveàe se distinguen pé stemmi e culuri relativi : (Russu Zenese, Blö Savunese, Grixu Spèzin, Arànciùn Brigašc, Maròn Valbúrmidese, Giàllu Arbenganése, Aranciùn ciàiu Finalese), e varianti lucali sun indicae tra parentexi.</ref> (se dispunibili).<ref name=":5">{{Çitta web|url=https://www.ivg.it/2013/02/successo-per-il-festival-dialettale-di-san-giorgio/|tìtolo=San Zorzu 2013|vìxita=2021-04-04|léngoa=IT}}</ref><ref name=":1">{{Çitta web|url=https://www.ivg.it/2014/02/albenga-centro-regionale-della-canzone-dialettale-grazie-al-festival-di-san-giorgio/|tìtolo=San Zorzu 2014|vìxita=2021-04-04|léngoa=IT}}</ref><ref name=":2">{{Çitta web|url=https://www.savonanews.it/2017/02/06/mobile/leggi-notizia/argomenti/eventi-spettacoli/articolo/albenga-conclusa-la-due-giorni-del-festival-della-canzone-dialettale.html|tìtolo=San Zorzu 2017|vìxita=2021-04-04|léngoa=IT}}</ref><ref name=":3">{{Çitta web|url=https://www.savonanews.it/2018/02/04/amp/argomenti/eventi-spettacoli/articolo/successo-per-il-17-festival-della-canzone-dialettale-ligure-intitolato-a-elmo-bazzano.html|tìtolo=San Zorzu 2018|vìxita=2021-04-04|léngoa=IT}}</ref><ref name=":6">{{Çitta web|url=https://www.savonanews.it/2019/02/04/mobile/leggi-notizia/argomenti/eventi-spettacoli/articolo/un-successo-il-festival-della-canzone-in-lingua-ligure-a-san-giorgio-dalbenga.html|tìtolo=San Zorzu 2019|vìxita=2021-04-04|léngoa=IT}}</ref><ref name=":4">{{Çitta web|url=https://www.savonanews.it/2020/02/18/mobile/leggi-notizia/argomenti/eventi-spettacoli/articolo/19-festival-della-canzone-in-lingua-ligure-di-san-giorgio-dalbenga-tutti-i-premiati.html|tìtolo=San Zorzu 2020|vìxita=2021-04-04|léngoa=IT}}</ref> <ref name=" S.Zorzu 2022">{{Çitta web|url=https://www.albengacorsara.it/2022/06/13/i-vincitori-del-21-festival-san-giorgio-della-canzone-in-lingua-ligure/|tìtolo=San Zorzu 2022|vìxita=2022-06-15|léngoa=IT}}</ref> {|Class="wikitable" !Annu !Primmu pòstu !Segundu pòstu !Tersu pòstu |- !rowspan="3"|[[2013]] |Quei de Rsciugni |Noi Voliamo |Maz Vilander & Makadam Zena |- |''“Gnacchi e furbi”'' |''“Gatti d’ancheu”'' |''“Sciaccaprie”'' |- |style="background-color:#FF2800;"|[[File: Provincia di Genova-Stemma.svg|30px]]<br />'''[[Lengoa zeneize|Zenese]] (parlâ de [[Roscigion|Rusigiùn]])''' |style="background-color: #ffff90;"|[[File:Flag of Albenga.svg|20px]]<br />'''[[Dialettu arbenganese|Arbenganese]] (parlâ de [[Utuê]] e da Valà Aròscia)''' |style="background-color:#FF2800;"|[[File: Provincia di Genova-Stemma.svg|30px]]<br />'''[[Lengoa zeneize|Zenese]]''' |- !rowspan="3" |[[2014]] |Maz Vilander & Makadam Zena |Quei de Rsciugni |Grandi e Fanti |- |''"U Barban"'' |''"Swing dor cascino"'' |''"Luna de lugiu"'' |- |style="background-color:#FF2800;"|[[File: Provincia di Genova-Stemma.svg|30px]]<br />'''[[Lengoa zeneize|Zenese]]''' |style="background-color:#FF2800;"|[[File: Provincia di Genova-Stemma.svg|30px]]<br />'''[[Lengoa zeneize|Zenese]] (parlâ de [[Roscigion|Rusigiùn]])''' |style="background-color:silver;"|[[File:La Spezia-Stemma.svg|25px]]<br />'''[[Spezin|Spèssin]] (parlâ de [[Rimazô|Rimazù]])''' |- ! rowspan="3" |[[2015]] |Quei de Rsciugni |Grandi e Fanti |I nuovi disertori |- |''"Min-na"'' |''"Rusu de seia"'' |''"A gali-nna"'' |- |style="background-color:#FF2800;"|[[File: Provincia di Genova-Stemma.svg|30px]]<br />'''[[Lengoa zeneize|Zenese]] (parlâ de [[Roscigion|Rusigiùn]])''' |style="background-color:silver;"|[[File:La Spezia-Stemma.svg|25px]]<br />'''[[Dialèto spezin|Spessìn]] (parlâ de [[Rimazô|Rimazù]])''' |style="background-color:#FF2800;"|[[File: Provincia di Genova-Stemma.svg|30px]]<br />'''[[Lengoa zeneize|Zenese]] (parlâ de [[Sestri Levante|Sestri de Levànte]])''' |- !rowspan="3"|[[2016]] |I nuovi disertori |Mandillà |Quei de Rsciugni |- |''"A vigilia"'' |''“O paize da succa”'' |''“Tempu cus sia“'' |- |style="background-color:#FF2800;"|[[File: Provincia di Genova-Stemma.svg|30px]]<br />'''[[Lengoa zeneize|Zenese]] (parlâ de [[Sestri Levante|Sestri de Levànte]])''' |style="background-color:#FF2800;"|[[File: Provincia di Genova-Stemma.svg|30px]]<br />'''[[Lengoa zeneize|Zenese]] (parlâ de [[Monegia|Munéia]])''' |style="background-color:#FF2800;"|[[File: Provincia di Genova-Stemma.svg|30px]]<br />'''[[Lengoa zeneize|Zenese]] (parlâ de [[Roscigion|Rusigiùn]])''' |- !rowspan="3"|[[2017]] |Grandi e Fanti |I Nuovi Disertori |I Cantauu |- |''"A faudeta recamà" <br />de Enrico Bonanini'' |''“A foa di Buestento”'' ''de Nicola Rollando'' | ''“[[Bèla Briga]]”'' ''de Carlo Lanteri'' |- |style="background-color:silver;"|[[File:La Spezia-Stemma.svg|25px]]<br />'''[[Spezin|Spèssin]] (parlâ de [[Rimazô|Rimazù]])''' |style="background-color:#FF2800;"|[[File: Provincia di Genova-Stemma.svg|30px]]<br />'''[[Lengoa zeneize|Zenese]] (parlâ de [[Sestri Levante|Sestri de Levànte]])''' |style="background-color:orange;"|[[File: Flag of Tera Brigasca.svg|30px]]<br />'''[[Lengua brigašca|Brigascu]] (parlâ de Üpega)''' |- ! rowspan="3"|[[2018]] |I Mandillà |Grandi e Fanti |I Cantauu |- |''“Canson do diao”'' |''"Scia e vega"'' |''"Deman matin, s'er fa bee"'' |- |style="background-color:#FF2800;"|[[File: Provincia di Genova-Stemma.svg|30px]]<br />'''[[Lengoa zeneize|Zenese]] (parlâ de [[Monegia|Munéia]])''' |style="background-color:silver;"|[[File:La Spezia-Stemma.svg|25px]]<br />'''[[Dialèto spezin|Spèssin]] (parlâ de [[Rimazô|Rimazù]])''' |style="background-color:orange;"|[[File: Flag of Tera Brigasca.svg|30px]]<br />'''[[Lengua brigašca|Brigascu]]''' |- !rowspan="3"|[[2019]] |Grandi e Fanti |I Mandillà |Chelli du gumbu de Chichen |- |''"Lungu er viaeu"'' |''"A nessa"'' |''"A mi m'a gusta u brussu"'' |- |style="background-color:silver;"|[[File:La Spezia-Stemma.svg|25px]]<br />'''[[Dialèto spezin|Spèssin]] (parlâ de [[Rimazô|Rimazù]])''' |style="background-color:#FF2800;"|[[File: Provincia di Genova-Stemma.svg|30px]]<br />'''[[Lengoa zeneize|Zenese]] (parlâ de [[Monegia|Muneia]])''' |style="background-color:#ffba86;"|[[File:Imperia-Stemma.svg|30px]]<br />'''Imperiese''' |- !rowspan="3"|[[2020]] |[[Barche a torsio|Barche a Torsio]] |[[Demueluìn]] |Chelli du Gumbu de Chichén |- |''“A bordo”'' |''“Bello ch’o l’é”'' |''“U me paize”'' |- |style="background-color:#FF2800;"|[[File: Provincia di Genova-Stemma.svg|30px]]<br />'''[[Lengoa zeneize|Zenese]]''' |style="background-color:#FF2800;"|[[File: Provincia di Genova-Stemma.svg|30px]]<br />'''[[Lengoa zeneize|Zenese]]''' |style="background-color:#ffba86;"|[[File:Imperia-Stemma.svg|30px]]<br />'''Imperiese''' |- ! rowspan="4" |[[2021]] |Mandillà |[[Mike fC]] cun Guido Perata |[[Demueluìn]] |- |''"Manco un papè"'' |''"Dase una man"'' |''"T'ou digu oua"'' |- |rowspan="2" style="background-color:#FF2800;"|[[File: Provincia di Genova-Stemma.svg|30px]]<br />'''[[Lengoa zeneize|Zenese]] (parlâ de [[Monegia|Muneia]])''' |style="background-color:#FF2800;"|[[File: Provincia di Genova-Stemma.svg|30px]]<br />'''[[Lengoa zeneize|Zenese]] (parlâ de [[Campomon|Campumu(r)ùn]])''' |rowspan="2" style="background-color:#FF2800;"|[[File: Provincia di Genova-Stemma.svg|30px]]<br />'''[[Lengoa zeneize|Zenese]]''' |- |style="background-color:DEEPSKYBLUE;"|[[File:Borgio Verezzi-Stemma.svg|20px]]<br />'''Borzìn'''<br /> |- |- ! rowspan="4" |[[2022]] |Mandillà |Sensa Tempu<ref name="Sensa Tempu">Trìu cumpostu da Mike fC, Chiara Franzi e Guido Perata</ref> |I Strufuggi |- |''"O testamento da vêgia"'' |''"Dimme perché"'' |''"A saggra"'' |- | rowspan="2" style="background-color:#FF2800;" |[[File: Provincia di Genova-Stemma.svg|30px]]<br />'''[[Lengoa zeneize|Zenese]] (parlâ de [[Monegia|Muneia]])''' |style="background-color:#FF2800;"|[[File: Provincia di Genova-Stemma.svg|30px]]<br />'''[[Lengoa zeneize|Zenese]] (parlâ de [[Campomon|Campumu(r)ùn]])''' | rowspan="2" style="background-color:#FF2800;" |[[File: Provincia di Genova-Stemma.svg|30px]]<br />'''[[Lengoa zeneize|Zenese]] (parlâ de [[Recco|Réccu]])''' |- |style="background-color:DEEPSKYBLUE;"|[[File:Borgio Verezzi-Stemma.svg|20px]]<br />'''Borzìn'''<br /> |- ! rowspan="3" |[[2023]] |Grandi e fanti |I Strufuggi |Martin Padela |- |''"Sentu lüne"'' |''"Çinque métri"'' |''"Lerfe"'' |- |style="background-color:silver;"|[[File:La Spezia-Stemma.svg|25px]]<br />'''[[Dialèto spezin|Spèssin]] (parlâ de [[Rimazô|Rimazù]])''' |style="background-color:#FF2800;" |[[File: Provincia di Genova-Stemma.svg|30px]]<br />'''[[Lengoa zeneize|Zenese]] (parlâ de [[Recco|Réccu]])''' |style="background-color:#FF2800;" |[[File: Provincia di Genova-Stemma.svg|30px]]<br />'''[[Lengoa zeneize|Zenese]]''' |- ! rowspan="3" |[[2024]] |Grandi e fanti |Vico 28 |Mandillà |- |''"En chè de veddru"'' |''"Dagghe recattu mainà"'' |''"Poæ e figgio"'' |- |style="background-color:silver;"|[[File:La Spezia-Stemma.svg|25px]]<br />'''[[Dialèto spezin|Spèssin]] (parlâ de [[Rimazô|Rimazù]])''' |style="background-color: #ffff90;"|[[File:Flag of Albenga.svg|20px]]<br />'''[[Dialettu arbenganese|Arbenganese]]''' |style="background-color:#FF2800;"|[[File: Provincia di Genova-Stemma.svg|30px]]<br />'''[[Lengoa zeneize|Zenese]] (parlâ de [[Monegia|Munéia]])''' |- ! rowspan="4" |[[2025]] |[[Mike fC]] cun Guido Perata |E cause perse |Bricchi e mà |- |''"A nostra identitê"'' |''"U farcu e a curumba"'' |''"Bella a-o barcon"'' |- |style="background-color:#FF2800;" |[[File: Provincia di Genova-Stemma.svg|30px]]<br />'''[[Lengoa zeneize|Zenese]] (parlâ de [[Campomon|Campumu(r)ùn]])''' | rowspan="2" style="background-color: #ffba86;"| [[File:Flag of the Marquisate of Finale (12th century-1602).svg|20px]]<br />'''[[Dialéttu finarìn|Fina(r)ìn]] (parlâ de [[Orcu Feìn|Feìn]])''' |style="background-color:#FF2800;" |[[File: Provincia di Genova-Stemma.svg|30px]]<br />'''[[Lengoa zeneize|Zenese]] (parlâ de [[Monegia|Munéia]])''' |- |style="background-color:DEEPSKYBLUE;"|[[File:Borgio Verezzi-Stemma.svg|20px]]<br />'''Borzìn'''<br /> |style="background-color:#FF2800;" |[[File: Provincia di Genova-Stemma.svg|30px]]<br />'''[[Lengoa zeneize|Zenese]] (parlâ de [[Roscigion|Rusigiùn]])''' |} ===Sulìsti=== [[File:Davide Cabona (Festival de San Zorzu 2024)-Premiasiun 01.jpg|thumb|Davide Cabona, sulista vinsitû de l'edisiun 2024|269x269px]] ====Elencu vinsitùi (2005-2012)==== {|Class="wikitable" !Annu !Primmu pòstu !Cansùn !Varietài |- ![[2005]] |Domenica Vernassa |U caruggiu du Beetu |style="background-color:#FF2800;"|[[File: Provincia di Genova-Stemma.svg|30px]]<br />'''[[Lengoa zeneize|Zenese]]''' |- ![[2006]] |Olinda di Dea |Nösse d'òu |style="background-color: #ffff90;"|[[File:Flag of Albenga.svg|20px]]<br />'''[[Dialettu arbenganese|Arbenganese]]''' |- ![[2007]] |Walter Decia |U cantu de sirene |style="background-color:#FF2800;"|[[File: Provincia di Genova-Stemma.svg|30px]]<br />'''[[Lengoa zeneize|Zenese]]''' |- ![[2008]] |Alfonso Miceli |A baladda di fagotti |style="background-color:#FF2800;"|[[File: Provincia di Genova-Stemma.svg|30px]]<br />'''[[Lengoa zeneize|Zenese]]''' |- ![[2009]] |Milena Mendicina |A publicitæ |style="background-color:#FF2800;"|[[File: Provincia di Genova-Stemma.svg|30px]]<br />'''[[Lengoa zeneize|Zenese]]''' |- ![[2010]] |Piero Parodi |A perla ciù presiusa |style="background-color: DEEPSKYBLUE;"| [[File:600px Rosso e Nero.svg|20px]]<br /> '''Löanese''' |- ![[2011]] |Olinda Di Dea |Cumme u sajeva |style="background-color: #ffff90;"|[[File:Flag of Albenga.svg|20px]]<br />'''[[Dialettu arbenganese|Arbenganese]]''' |- ![[2012]] |Enrico Bonannini |Er monumentu |style="background-color:silver;"|[[File:La Spezia-Stemma.svg|25px]]<br />'''[[Dialèto spezin|Spèssin]] (parlâ de [[Rimazô|Rimazù]])''' |} ====Sulisti premiài (dau 2013)==== Chi a clascìfica di sulìsti ([[2013]]-[[2022]]), i finalisti sun urdinài pé anno e pusisiùn, in urdine ghe sùn ascì i nummi de cansùn, autùri e a parlâ duveà<ref name=":7" /> (se dispunibili).<ref name=":5" /><ref name=":1" /><ref name=":2" /><ref name=":3" /><ref name=":6" /><ref name=":4" /><ref name="S.Zorzu 2022"/> {|Class="wikitable" !Annu !Primmu pòstu !Segundu pòstu !Tersu pòstu |- !rowspan="3"|[[2013]] |Andrei Colace |Chiara Baralli |Piero Parodi |- |“Il portuale” |“Truvà ‘n’amiga” |“E figge” |- |style="background-color:#FF2800;"|[[File: Provincia di Genova-Stemma.svg|30px]]<br />'''[[Lengoa zeneize|Zenese]]''' |style="background-color:#FF2800;"|[[File: Provincia di Genova-Stemma.svg|30px]]<br />'''[[Lengoa zeneize|Zenese]]''' |style="background-color: DEEPSKYBLUE;"| [[File:600px Rosso e Nero.svg|20px]] '''Löanese''' |- !rowspan="3"|[[2014]] |U Carbun<ref>Numme d'arte de Marco Carbone</ref> |Piero Parodi |Enrico Bruno Lofrano |- |''“Chi nu cianse u nu tetta”'' |''“U basta na cansunvà”'' |''“N’amigo ero”'' |- |style="background-color:#FF2800;"|[[File: Provincia di Genova-Stemma.svg|30px]]<br />'''[[Lengoa zeneize|Zenese]]''' |style="background-color: DEEPSKYBLUE;"| [[File:600px Rosso e Nero.svg|20px]]<br />'''Löanese''' |style="background-color: DEEPSKYBLUE;"|[[File: Blason de Savona (Italie).svg|20px]]<br />'''[[Dialettu savuneize|Savunese]] (parlâ de [[Väze|Vàze]])''' |- ! rowspan="3" |[[2015]] |Olinda Di Dea |Francesco Arrigoni |Piero Parodi |- |''"Cunchiggia"'' |''"Linbè-linbè"'' |''"U releuju"'' |- |style="background-color:#FF2800;"|[[File: Provincia di Genova-Stemma.svg|30px]]<br />'''[[Lengoa zeneize|Zenese]]''' |style="background-color:#FF2800;"|[[File: Provincia di Genova-Stemma.svg|30px]]<br />'''[[Lengoa zeneize|Zenese]]''' |style="background-color: DEEPSKYBLUE;"| [[File:600px Rosso e Nero.svg|20px]] '''Löanese''' |- !rowspan="3"|[[2016]] |Attilio Valeri |Piero Parodi |Olinda Di Dea |- |''"U sciu Lillu"'' |''“U quaderno”'' |''“Föa du tempu“'' |- |style="background-color:#FF2800;"|[[File: Provincia di Genova-Stemma.svg|30px]]<br />'''[[Lengoa zeneize|Zenese]] (parlâ de [[Roscigion|Rusigiùn]])''' |style="background-color: DEEPSKYBLUE;"| [[File:600px Rosso e Nero.svg|20px]] '''Löanese''' |style="background-color: #ffff90;"|[[File:Flag of Albenga.svg|20px]]<br />'''[[Dialettu arbenganese|Arbenganese]]''' |- !rowspan="3"|[[2017]] |[[Mike fC]]<ref name=":0" /> |Attilio Valeri |Francesco Arrigoni |- |''"T’e speciale"'' |''“Mu l’èrâ bèlu Rsciugni”'' |''“A mê têra”'' |- |style="background-color:#FF2800;"|[[File: Provincia di Genova-Stemma.svg|30px]]<br />'''[[Lengoa zeneize|Zenese]] (parlâ de [[Campomon|Campumu(r)ùn]])''' |style="background-color:#FF2800;"|[[File: Provincia di Genova-Stemma.svg|30px]]<br />'''[[Lengoa zeneize|Zenese]] (parlâ de [[Roscigion|Rusigiùn]])''' |style="background-color:#E1A95F;"|'''[[Val Bórmia|Valburmidése]]''' |- !rowspan="3"|[[2018]] |[[Mike fC]]<ref name=":0" /> |[[Alberto Fratini]] |Walter Decia |- |''"Ferma o tenpu"'' |''“Zena dònde a l'è”'' |''“O macchinista”'' |- |style="background-color:#FF2800;"|[[File: Provincia di Genova-Stemma.svg|30px]]<br />'''[[Lengoa zeneize|Zenese]] (parlâ de [[Campomon|Campumu(r)ùn]])''' |style="background-color:#FF2800;"|[[File: Provincia di Genova-Stemma.svg|30px]]<br />'''[[Lengoa zeneize|Zenese]]''' |style="background-color: #ffba86;"|[[File:Flag of the Marquisate of Finale (12th century-1602).svg|20px]]<br />'''[[Dialéttu finarìn|Fina(r)ìn]] (parlâ de [[Orcu Feìn|Feìn]])''' |- !rowspan="3"|[[2019]] |Mkg U Canta U Pittù<ref>Numme d'arte de Mirko Grasso</ref> |[[Mike fC]]<ref name=":0">Numme d'arte de Michele Ferroni</ref> |Attilio Valeri |- |''"Aegua Santa"'' |''"Pe i monti a pè"'' |''"A Bsaza"'' |- |style="background-color:#FF2800;"|[[File: Provincia di Genova-Stemma.svg|30px]]<br />'''[[Lengoa zeneize|Zenese]] ''' |style="background-color:#FF2800;"|[[File: Provincia di Genova-Stemma.svg|30px]]<br />'''[[Lengoa zeneize|Zenese]] (parlâ de [[Campomon|Campumun]])''' |style="background-color:#FF2800;"|[[File: Provincia di Genova-Stemma.svg|30px]]<br />'''[[Lengoa zeneize|Zenese]]''' '''(parlâ de [[Roscigion|Rusigiùn]])''' |- !rowspan="3"|[[2020]] |Attilio Valeri |Valerio Arrigoni |Remo Tagliafico |- |''“Őř man”'' |''“Propriu ninte”'' |''“U curmu da disgrassia”'' |- |style="background-color:#FF2800;"|[[File: Provincia di Genova-Stemma.svg|30px]]<br />'''[[Lengoa zeneize|Zenese]](parlâ de [[Roscigion|Rusigiùn]])''' |style="background-color:#FF2800;"|[[File: Provincia di Genova-Stemma.svg|30px]]<br />'''[[Lengoa zeneize|Zenese]]''' |style="background-color: #ffba86;"|[[File:Flag of the Marquisate of Finale (12th century-1602).svg|20px]]<br />'''[[Dialéttu finarìn|Fina(r)ìn]]''' |- !rowspan="3"|[[2021]] |Alessandro De Mura<ref>Nunustante e uigini zenesi u l'è u primmu vinsitù du festival in t'in cumün de tradisiùi "nu ligüi" (Ruchetta Tànau)</ref> |Chiara Franzi |Valter De Cia |- |"''E stoje de Zena''" |"''O inparou''" |"''L'urtima aquila''" |- |style="background-color:#FF2800;"|[[File: Provincia di Genova-Stemma.svg|30px]]<br />'''[[Lengoa zeneize|Zenese]]''' |style="background-color:#FF2800;"|[[File: Provincia di Genova-Stemma.svg|30px]]<br />'''[[Lengoa zeneize|Zenese]]''' |style="background-color: #ffba86;"|[[File:Flag of the Marquisate of Finale (12th century-1602).svg|20px]]<br />'''[[Dialéttu finarìn|Fina(r)ìn]]''' |- !rowspan="3"|[[2022]] |U Carbun |Attilio Valeri |Renzo Graglia |- |"''Na votta eu un erbu''" |"''Rsciugni pü'ra raza''" |"''Pa(r)âxu''" |- |style="background-color:#FF2800;"|[[File: Provincia di Genova-Stemma.svg|30px]]<br />'''[[Lengoa zeneize|Zenese]] (parlâ de [[Ciävai|Ciava(r)i]])''' |style="background-color:#FF2800;"|[[File: Provincia di Genova-Stemma.svg|30px]]<br />'''[[Lengoa zeneize|Zenese]] (parlâ de [[Roscigion|Rusigiùn]])''' |style="background-color:#ffba86;"|[[File:Imperia-Stemma.svg|30px]]<br />'''Imperiese''' |- !rowspan="3"|[[2023]] |Renzo Graglia |Attilio Valeri |Fancesco Arrigoni |- |"''E logge de Sànta Cèa''" |"''A mæ poæ''" |"''Garibaldi''" |- |style="background-color:#ffba86;"|[[File:Imperia-Stemma.svg|30px]]<br />'''Imperiese''' |style="background-color:#FF2800;"|[[File: Provincia di Genova-Stemma.svg|30px]]<br />'''[[Lengoa zeneize|Zenese]] (parlâ de [[Roscigion|Rusigiùn]])''' |style="background-color:#FF2800;"|[[File: Provincia di Genova-Stemma.svg|30px]]<br />'''[[Lengoa zeneize|Zenese]]''' |- !rowspan="3"|[[2024]] |Davide Cabona |Guido Perata |Olinda Di Dea |- |"''Trei segondi''" |"''A badante''" |"''Che splendida rivea''" |- |style="background-color:#FF2800;"|[[File: Provincia di Genova-Stemma.svg|30px]]<br />'''[[Lengoa zeneize|Zenese]]''' |style="background-color:DEEPSKYBLUE;"|[[File:Borgio Verezzi-Stemma.svg|20px]]<br />'''Borzìn'''<br /> |style="background-color: #ffff90;"|[[File:Flag of Albenga.svg|20px]]<br />'''[[Dialettu arbenganese|Arbenganese]]''' |- ! rowspan="3" |[[2025]] |[[Max Turigìn]] |U Carbun |Valentina Izzo |- |''"A richessa da lengoa"'' |''"Inn-a giurnâ de rumanìn"'' |''"Vêuggio in mondo nêuvo"'' |- |style="background-color:#FF2800;"|[[File: Provincia di Genova-Stemma.svg|30px]]<br />'''[[Lengoa zeneize|Zenese]]''' |style="background-color:#FF2800;"|[[File: Provincia di Genova-Stemma.svg|30px]]<br />'''[[Lengoa zeneize|Zenese]] (parlâ de [[Ciävai|Ciava(r)i]])''' |style="background-color:#FF2800;"|[[File: Provincia di Genova-Stemma.svg|30px]]<br />'''[[Lengoa zeneize|Zenese]]''' |} == Nòtte == <references responsive="" /> == Âtri prugetti == {{Interprogetto}} == Ligàmmi de föa == * {{Çitta web|url=https://www.youtube.com/@festivalsangiorgioligure7607|tìtolo=Festival "San Giorgio" Ligure|léngoa=LIJ, IT}} [[Categorîa:Muxica da Liguria]] [[Categorîa:Lengua ligure]] [[Categorîa:Arbenga]] ne5s0ap7e4dwap10l68azpk6l1z0nfz 258402 258401 2025-06-08T12:55:52Z Arbenganese 12552 /* Sulisti premiài (dau 2013) */ cangiau stemma 258402 wikitext text/x-wiki {{Arbenganese}} [[File:U Palcu (Festival de San Zorzu 2022).jpg|thumb|U palcu esternu du Festival de San Zorzu 2022|279x279px]] U '''Festival "San Giorgio" della Canzone in Lingua Ligure''' (''Festival da Cansùn in Lengua Ligü(r)e de San Zorzu''), cunusciüu ascì cumme '''Festival de San Zorzu''', u l'è ina manifestasiun müxicâle ch'a se tégne tütti i ànni a [[Arbenga]], inta lucalitài de San Zorzu de [[Campugexa]]. == Stòia == E primme idee de lancià 'na manifestasiun dialetàle ligü(r)e e sun du [[1999]], grassie a a [[Consulta Ligure|Cunsürta Ligü(r)e]] du mèximu annu, dund'u s'è parlau da valurisasiùn du teatru in [[Lengoa ligure|Lengua Ligü(r)e]] cumme veiculu pé u svilüppu e a cunuscènsa da stessa parlâ. A Cunsürta a l'hà ascì vistu a cansùn cumme 'n âtru moddu pè svilüpà e fà cunusce e tradisiùi regiunâli.<ref>{{Çitta web|https://www.rivieraeventi.it/it/e/12974.1-sabato-03-febbraio-albenga-festival-san-giorgio|tìtolo=U festival de San Zorzu|vìxita=2021-04-04|léngoa=IT}}</ref> A primma edisiùn a s'è tegnüa du [[2002]], da lì u vegne urganizau tütti i anni grassie a-a partecipasiùn da parocchia de San Zorzu Martire, ch'a métte a dispusisiùn u Salun Paruchiale Teatru Don Pelle, dunde zà a se tegniva a Rassegna Teatrale de Lengua Ligü(r)e. Dau [[2013]] inta cumpetisiùn u vegne ascì premiàu a cumpagnia ch'a l'ha guagnàu a rasegna du teatru e, grassie au premiu ''Elmo Bazzano,'' u "Ligü(r)e ciü ilüstre" de l'annu. ==Cumpetisiùn== A cumpetisiùn a vegghe l'esibisiùn di cantanti in ta gara in dui sée (in genere venardì e sabbu). Sùn acetai sùlisti e ascì grùppi muxicali, e cansùn devàn ésse pé regula in Ligure, sun acétàe tütte e varianti dialetàli (dau [[Lengoa zeneize|zenese]] au [[Dialettu savuneize|savunese]] pasàndu pé u [[Lengua brigašca|brigascu]] fin au [[Dialetto tabarchin|tabarchìn]]). E cansùi e vàn cunsegnàe a l'urganizasiùn entru i termini previsti e e sun ascì giüdicàe da 'na giü(r)ia d'ésperti, a primma selesiùn a vegne stabilìa primma da cumpetisiùn: i se esibiscen a San Zorzu numma i cantanti qualificài.<ref>{{Çitta web|url=https://www.ivg.it/2014/02/festival-san-giorgio-dalbenga-protagoniste-le-canzoni-dialettali/|tìtolo=E cansùn dialetàli du Festival de San Zorzo, in sce IVG|vìxita=2021-04-04|léngoa=IT}}</ref> Géneralmènte in gara réstan quaxi 20 cansùn pé annu. == Clascìfica == É cansùn, a partì da l'annu 2005, se clascìfican ségundu due categurie, quella di ''grùppi'' e quella di ''sulisti''. Presedentemente se duve(r)àva u scistemma a categurìa ünica, mecanìsmu ch'u l'ha vistu a vitôia di seguenti artìsti.<ref name=":9" /> {|Class="wikitable" !Annu !Primmu pòstu !Cansùn |- ![[2002]] |Romantos |A mê tèra |- ![[2003]] |Compagnia della Casaccia |Gira la corda |- ![[2004]] |Ragazze Gau |'N òmmo senza tempo |} ===Grùppi=== [[File:Grandi e Fanti (Festival de San Zorzu 2024)-Premiasiun 01.jpg|thumb|I Grandi e Fanti, gruppu vinsitû de l'edisiun 2024|267x267px]] ====Elencu vinsitùi (2005-2012)==== De seguitu l'elencu di primmi clascificài inte edisiùi fra u [[2005]] e u [[2012]], inta categuìa di grùppi.<ref name=":9">{{Çitta web|url=https://web.archive.org/web/20191128102312/http://www.sangiorgioalbenga.it/it-IT/l-albo-doro|tìtolo=Festival de San Zorzo, i vinsitùi|vìxita=2021-07-20|léngoa=IT}}</ref> {|Class="wikitable" !Annu !Primmu pòstu !Cansùn !Varietài |- ![[2005]] |Young Fathers |Retaggi de Vitta |style="background-color:#FF2800;"|[[File: Provincia di Genova-Stemma.svg|30px]]<br />'''[[Lengoa zeneize|Zenese]]''' |- ![[2006]] |I Tandem |Certe séie d'invernu |style="background-color:#FF2800;"|[[File: Provincia di Genova-Stemma.svg|30px]]<br />'''[[Lengoa zeneize|Zenese]]''' |- ![[2007]] |Zena antiga |Proverbi che pasciùn |style="background-color:#FF2800;"|[[File: Provincia di Genova-Stemma.svg|30px]]<br />'''[[Lengoa zeneize|Zenese]]''' |- ![[2008]] |Trallallero |Minindè |style="background-color:#FF2800;"|[[File: Provincia di Genova-Stemma.svg|30px]]<br />'''[[Lengoa zeneize|Zenese]]''' |- ![[2009]] |I Bussieri |Odo de ma |style="background-color:#FF2800;"|[[File: Provincia di Genova-Stemma.svg|30px]]<br />'''[[Lengoa zeneize|Zenese]]''' |- ![[2010]] |I Bussieri |Se o poesse parlâ |style="background-color:#FF2800;"|[[File: Provincia di Genova-Stemma.svg|30px]]<br />'''[[Lengoa zeneize|Zenese]]''' |- ![[2011]] |I Gioilarò |Stella du munte |style="background-color:#FF2800;"|[[File: Provincia di Genova-Stemma.svg|30px]]<br />'''[[Lengoa zeneize|Zenese]]''' |- ![[2012]] |La Combriccola |Zena, Genova |style="background-color:#FF2800;"|[[File: Provincia di Genova-Stemma.svg|30px]]<br />'''[[Lengoa zeneize|Zenese]]''' |} ====Grùppi premiài (dau 2013)==== Chi a clasìfica di grüppi ([[2013]]-[[2023]]), i finalisti sun urdinài pé annu e pusisiùn, in urdine ghe sùn ascì i nùmmi de cansùn, autùri e a parlâ duveâ<ref name=":7">A parlàe duveàe se distinguen pé stemmi e culuri relativi : (Russu Zenese, Blö Savunese, Grixu Spèzin, Arànciùn Brigašc, Maròn Valbúrmidese, Giàllu Arbenganése, Aranciùn ciàiu Finalese), e varianti lucali sun indicae tra parentexi.</ref> (se dispunibili).<ref name=":5">{{Çitta web|url=https://www.ivg.it/2013/02/successo-per-il-festival-dialettale-di-san-giorgio/|tìtolo=San Zorzu 2013|vìxita=2021-04-04|léngoa=IT}}</ref><ref name=":1">{{Çitta web|url=https://www.ivg.it/2014/02/albenga-centro-regionale-della-canzone-dialettale-grazie-al-festival-di-san-giorgio/|tìtolo=San Zorzu 2014|vìxita=2021-04-04|léngoa=IT}}</ref><ref name=":2">{{Çitta web|url=https://www.savonanews.it/2017/02/06/mobile/leggi-notizia/argomenti/eventi-spettacoli/articolo/albenga-conclusa-la-due-giorni-del-festival-della-canzone-dialettale.html|tìtolo=San Zorzu 2017|vìxita=2021-04-04|léngoa=IT}}</ref><ref name=":3">{{Çitta web|url=https://www.savonanews.it/2018/02/04/amp/argomenti/eventi-spettacoli/articolo/successo-per-il-17-festival-della-canzone-dialettale-ligure-intitolato-a-elmo-bazzano.html|tìtolo=San Zorzu 2018|vìxita=2021-04-04|léngoa=IT}}</ref><ref name=":6">{{Çitta web|url=https://www.savonanews.it/2019/02/04/mobile/leggi-notizia/argomenti/eventi-spettacoli/articolo/un-successo-il-festival-della-canzone-in-lingua-ligure-a-san-giorgio-dalbenga.html|tìtolo=San Zorzu 2019|vìxita=2021-04-04|léngoa=IT}}</ref><ref name=":4">{{Çitta web|url=https://www.savonanews.it/2020/02/18/mobile/leggi-notizia/argomenti/eventi-spettacoli/articolo/19-festival-della-canzone-in-lingua-ligure-di-san-giorgio-dalbenga-tutti-i-premiati.html|tìtolo=San Zorzu 2020|vìxita=2021-04-04|léngoa=IT}}</ref> <ref name=" S.Zorzu 2022">{{Çitta web|url=https://www.albengacorsara.it/2022/06/13/i-vincitori-del-21-festival-san-giorgio-della-canzone-in-lingua-ligure/|tìtolo=San Zorzu 2022|vìxita=2022-06-15|léngoa=IT}}</ref> {|Class="wikitable" !Annu !Primmu pòstu !Segundu pòstu !Tersu pòstu |- !rowspan="3"|[[2013]] |Quei de Rsciugni |Noi Voliamo |Maz Vilander & Makadam Zena |- |''“Gnacchi e furbi”'' |''“Gatti d’ancheu”'' |''“Sciaccaprie”'' |- |style="background-color:#FF2800;"|[[File: Provincia di Genova-Stemma.svg|30px]]<br />'''[[Lengoa zeneize|Zenese]] (parlâ de [[Roscigion|Rusigiùn]])''' |style="background-color: #ffff90;"|[[File:Flag of Albenga.svg|20px]]<br />'''[[Dialettu arbenganese|Arbenganese]] (parlâ de [[Utuê]] e da Valà Aròscia)''' |style="background-color:#FF2800;"|[[File: Provincia di Genova-Stemma.svg|30px]]<br />'''[[Lengoa zeneize|Zenese]]''' |- !rowspan="3" |[[2014]] |Maz Vilander & Makadam Zena |Quei de Rsciugni |Grandi e Fanti |- |''"U Barban"'' |''"Swing dor cascino"'' |''"Luna de lugiu"'' |- |style="background-color:#FF2800;"|[[File: Provincia di Genova-Stemma.svg|30px]]<br />'''[[Lengoa zeneize|Zenese]]''' |style="background-color:#FF2800;"|[[File: Provincia di Genova-Stemma.svg|30px]]<br />'''[[Lengoa zeneize|Zenese]] (parlâ de [[Roscigion|Rusigiùn]])''' |style="background-color:silver;"|[[File:La Spezia-Stemma.svg|25px]]<br />'''[[Spezin|Spèssin]] (parlâ de [[Rimazô|Rimazù]])''' |- ! rowspan="3" |[[2015]] |Quei de Rsciugni |Grandi e Fanti |I nuovi disertori |- |''"Min-na"'' |''"Rusu de seia"'' |''"A gali-nna"'' |- |style="background-color:#FF2800;"|[[File: Provincia di Genova-Stemma.svg|30px]]<br />'''[[Lengoa zeneize|Zenese]] (parlâ de [[Roscigion|Rusigiùn]])''' |style="background-color:silver;"|[[File:La Spezia-Stemma.svg|25px]]<br />'''[[Dialèto spezin|Spessìn]] (parlâ de [[Rimazô|Rimazù]])''' |style="background-color:#FF2800;"|[[File: Provincia di Genova-Stemma.svg|30px]]<br />'''[[Lengoa zeneize|Zenese]] (parlâ de [[Sestri Levante|Sestri de Levànte]])''' |- !rowspan="3"|[[2016]] |I nuovi disertori |Mandillà |Quei de Rsciugni |- |''"A vigilia"'' |''“O paize da succa”'' |''“Tempu cus sia“'' |- |style="background-color:#FF2800;"|[[File: Provincia di Genova-Stemma.svg|30px]]<br />'''[[Lengoa zeneize|Zenese]] (parlâ de [[Sestri Levante|Sestri de Levànte]])''' |style="background-color:#FF2800;"|[[File: Provincia di Genova-Stemma.svg|30px]]<br />'''[[Lengoa zeneize|Zenese]] (parlâ de [[Monegia|Munéia]])''' |style="background-color:#FF2800;"|[[File: Provincia di Genova-Stemma.svg|30px]]<br />'''[[Lengoa zeneize|Zenese]] (parlâ de [[Roscigion|Rusigiùn]])''' |- !rowspan="3"|[[2017]] |Grandi e Fanti |I Nuovi Disertori |I Cantauu |- |''"A faudeta recamà" <br />de Enrico Bonanini'' |''“A foa di Buestento”'' ''de Nicola Rollando'' | ''“[[Bèla Briga]]”'' ''de Carlo Lanteri'' |- |style="background-color:silver;"|[[File:La Spezia-Stemma.svg|25px]]<br />'''[[Spezin|Spèssin]] (parlâ de [[Rimazô|Rimazù]])''' |style="background-color:#FF2800;"|[[File: Provincia di Genova-Stemma.svg|30px]]<br />'''[[Lengoa zeneize|Zenese]] (parlâ de [[Sestri Levante|Sestri de Levànte]])''' |style="background-color:orange;"|[[File: Flag of Tera Brigasca.svg|30px]]<br />'''[[Lengua brigašca|Brigascu]] (parlâ de Üpega)''' |- ! rowspan="3"|[[2018]] |I Mandillà |Grandi e Fanti |I Cantauu |- |''“Canson do diao”'' |''"Scia e vega"'' |''"Deman matin, s'er fa bee"'' |- |style="background-color:#FF2800;"|[[File: Provincia di Genova-Stemma.svg|30px]]<br />'''[[Lengoa zeneize|Zenese]] (parlâ de [[Monegia|Munéia]])''' |style="background-color:silver;"|[[File:La Spezia-Stemma.svg|25px]]<br />'''[[Dialèto spezin|Spèssin]] (parlâ de [[Rimazô|Rimazù]])''' |style="background-color:orange;"|[[File: Flag of Tera Brigasca.svg|30px]]<br />'''[[Lengua brigašca|Brigascu]]''' |- !rowspan="3"|[[2019]] |Grandi e Fanti |I Mandillà |Chelli du gumbu de Chichen |- |''"Lungu er viaeu"'' |''"A nessa"'' |''"A mi m'a gusta u brussu"'' |- |style="background-color:silver;"|[[File:La Spezia-Stemma.svg|25px]]<br />'''[[Dialèto spezin|Spèssin]] (parlâ de [[Rimazô|Rimazù]])''' |style="background-color:#FF2800;"|[[File: Provincia di Genova-Stemma.svg|30px]]<br />'''[[Lengoa zeneize|Zenese]] (parlâ de [[Monegia|Muneia]])''' |style="background-color:#ffba86;"|[[File:Imperia-Stemma.svg|30px]]<br />'''Imperiese''' |- !rowspan="3"|[[2020]] |[[Barche a torsio|Barche a Torsio]] |[[Demueluìn]] |Chelli du Gumbu de Chichén |- |''“A bordo”'' |''“Bello ch’o l’é”'' |''“U me paize”'' |- |style="background-color:#FF2800;"|[[File: Provincia di Genova-Stemma.svg|30px]]<br />'''[[Lengoa zeneize|Zenese]]''' |style="background-color:#FF2800;"|[[File: Provincia di Genova-Stemma.svg|30px]]<br />'''[[Lengoa zeneize|Zenese]]''' |style="background-color:#ffba86;"|[[File:Imperia-Stemma.svg|30px]]<br />'''Imperiese''' |- ! rowspan="4" |[[2021]] |Mandillà |[[Mike fC]] cun Guido Perata |[[Demueluìn]] |- |''"Manco un papè"'' |''"Dase una man"'' |''"T'ou digu oua"'' |- |rowspan="2" style="background-color:#FF2800;"|[[File: Provincia di Genova-Stemma.svg|30px]]<br />'''[[Lengoa zeneize|Zenese]] (parlâ de [[Monegia|Muneia]])''' |style="background-color:#FF2800;"|[[File: Provincia di Genova-Stemma.svg|30px]]<br />'''[[Lengoa zeneize|Zenese]] (parlâ de [[Campomon|Campumu(r)ùn]])''' |rowspan="2" style="background-color:#FF2800;"|[[File: Provincia di Genova-Stemma.svg|30px]]<br />'''[[Lengoa zeneize|Zenese]]''' |- |style="background-color:DEEPSKYBLUE;"|[[File:Borgio Verezzi-Stemma.svg|20px]]<br />'''Borzìn'''<br /> |- |- ! rowspan="4" |[[2022]] |Mandillà |Sensa Tempu<ref name="Sensa Tempu">Trìu cumpostu da Mike fC, Chiara Franzi e Guido Perata</ref> |I Strufuggi |- |''"O testamento da vêgia"'' |''"Dimme perché"'' |''"A saggra"'' |- | rowspan="2" style="background-color:#FF2800;" |[[File: Provincia di Genova-Stemma.svg|30px]]<br />'''[[Lengoa zeneize|Zenese]] (parlâ de [[Monegia|Muneia]])''' |style="background-color:#FF2800;"|[[File: Provincia di Genova-Stemma.svg|30px]]<br />'''[[Lengoa zeneize|Zenese]] (parlâ de [[Campomon|Campumu(r)ùn]])''' | rowspan="2" style="background-color:#FF2800;" |[[File: Provincia di Genova-Stemma.svg|30px]]<br />'''[[Lengoa zeneize|Zenese]] (parlâ de [[Recco|Réccu]])''' |- |style="background-color:DEEPSKYBLUE;"|[[File:Borgio Verezzi-Stemma.svg|20px]]<br />'''Borzìn'''<br /> |- ! rowspan="3" |[[2023]] |Grandi e fanti |I Strufuggi |Martin Padela |- |''"Sentu lüne"'' |''"Çinque métri"'' |''"Lerfe"'' |- |style="background-color:silver;"|[[File:La Spezia-Stemma.svg|25px]]<br />'''[[Dialèto spezin|Spèssin]] (parlâ de [[Rimazô|Rimazù]])''' |style="background-color:#FF2800;" |[[File: Provincia di Genova-Stemma.svg|30px]]<br />'''[[Lengoa zeneize|Zenese]] (parlâ de [[Recco|Réccu]])''' |style="background-color:#FF2800;" |[[File: Provincia di Genova-Stemma.svg|30px]]<br />'''[[Lengoa zeneize|Zenese]]''' |- ! rowspan="3" |[[2024]] |Grandi e fanti |Vico 28 |Mandillà |- |''"En chè de veddru"'' |''"Dagghe recattu mainà"'' |''"Poæ e figgio"'' |- |style="background-color:silver;"|[[File:La Spezia-Stemma.svg|25px]]<br />'''[[Dialèto spezin|Spèssin]] (parlâ de [[Rimazô|Rimazù]])''' |style="background-color: #ffff90;"|[[File:Flag of Albenga.svg|20px]]<br />'''[[Dialettu arbenganese|Arbenganese]]''' |style="background-color:#FF2800;"|[[File: Provincia di Genova-Stemma.svg|30px]]<br />'''[[Lengoa zeneize|Zenese]] (parlâ de [[Monegia|Munéia]])''' |- ! rowspan="4" |[[2025]] |[[Mike fC]] cun Guido Perata |E cause perse |Bricchi e mà |- |''"A nostra identitê"'' |''"U farcu e a curumba"'' |''"Bella a-o barcon"'' |- |style="background-color:#FF2800;" |[[File: Provincia di Genova-Stemma.svg|30px]]<br />'''[[Lengoa zeneize|Zenese]] (parlâ de [[Campomon|Campumu(r)ùn]])''' | rowspan="2" style="background-color: #ffba86;"| [[File:Flag of the Marquisate of Finale (12th century-1602).svg|20px]]<br />'''[[Dialéttu finarìn|Fina(r)ìn]] (parlâ de [[Orcu Feìn|Feìn]])''' |style="background-color:#FF2800;" |[[File: Provincia di Genova-Stemma.svg|30px]]<br />'''[[Lengoa zeneize|Zenese]] (parlâ de [[Monegia|Munéia]])''' |- |style="background-color:DEEPSKYBLUE;"|[[File:Borgio Verezzi-Stemma.svg|20px]]<br />'''Borzìn'''<br /> |style="background-color:#FF2800;" |[[File: Provincia di Genova-Stemma.svg|30px]]<br />'''[[Lengoa zeneize|Zenese]] (parlâ de [[Roscigion|Rusigiùn]])''' |} ===Sulìsti=== [[File:Davide Cabona (Festival de San Zorzu 2024)-Premiasiun 01.jpg|thumb|Davide Cabona, sulista vinsitû de l'edisiun 2024|269x269px]] ====Elencu vinsitùi (2005-2012)==== {|Class="wikitable" !Annu !Primmu pòstu !Cansùn !Varietài |- ![[2005]] |Domenica Vernassa |U caruggiu du Beetu |style="background-color:#FF2800;"|[[File: Provincia di Genova-Stemma.svg|30px]]<br />'''[[Lengoa zeneize|Zenese]]''' |- ![[2006]] |Olinda di Dea |Nösse d'òu |style="background-color: #ffff90;"|[[File:Flag of Albenga.svg|20px]]<br />'''[[Dialettu arbenganese|Arbenganese]]''' |- ![[2007]] |Walter Decia |U cantu de sirene |style="background-color:#FF2800;"|[[File: Provincia di Genova-Stemma.svg|30px]]<br />'''[[Lengoa zeneize|Zenese]]''' |- ![[2008]] |Alfonso Miceli |A baladda di fagotti |style="background-color:#FF2800;"|[[File: Provincia di Genova-Stemma.svg|30px]]<br />'''[[Lengoa zeneize|Zenese]]''' |- ![[2009]] |Milena Mendicina |A publicitæ |style="background-color:#FF2800;"|[[File: Provincia di Genova-Stemma.svg|30px]]<br />'''[[Lengoa zeneize|Zenese]]''' |- ![[2010]] |Piero Parodi |A perla ciù presiusa |style="background-color: DEEPSKYBLUE;"| [[File:Loano-Stemma.svg|25px]]<br />'''Löanese''' |- ![[2011]] |Olinda Di Dea |Cumme u sajeva |style="background-color: #ffff90;"|[[File:Flag of Albenga.svg|20px]]<br />'''[[Dialettu arbenganese|Arbenganese]]''' |- ![[2012]] |Enrico Bonannini |Er monumentu |style="background-color:silver;"|[[File:La Spezia-Stemma.svg|25px]]<br />'''[[Dialèto spezin|Spèssin]] (parlâ de [[Rimazô|Rimazù]])''' |} ====Sulisti premiài (dau 2013)==== Chi a clascìfica di sulìsti ([[2013]]-[[2022]]), i finalisti sun urdinài pé anno e pusisiùn, in urdine ghe sùn ascì i nummi de cansùn, autùri e a parlâ duveà<ref name=":7" /> (se dispunibili).<ref name=":5" /><ref name=":1" /><ref name=":2" /><ref name=":3" /><ref name=":6" /><ref name=":4" /><ref name="S.Zorzu 2022"/> {|Class="wikitable" !Annu !Primmu pòstu !Segundu pòstu !Tersu pòstu |- !rowspan="3"|[[2013]] |Andrei Colace |Chiara Baralli |Piero Parodi |- |“Il portuale” |“Truvà ‘n’amiga” |“E figge” |- |style="background-color:#FF2800;"|[[File: Provincia di Genova-Stemma.svg|30px]]<br />'''[[Lengoa zeneize|Zenese]]''' |style="background-color:#FF2800;"|[[File: Provincia di Genova-Stemma.svg|30px]]<br />'''[[Lengoa zeneize|Zenese]]''' |style="background-color: DEEPSKYBLUE;"| [[File:Loano-Stemma.svg|25px]]<br/>'''Löanese''' |- !rowspan="3"|[[2014]] |U Carbun<ref>Numme d'arte de Marco Carbone</ref> |Piero Parodi |Enrico Bruno Lofrano |- |''“Chi nu cianse u nu tetta”'' |''“U basta na cansunvà”'' |''“N’amigo ero”'' |- |style="background-color:#FF2800;"|[[File: Provincia di Genova-Stemma.svg|30px]]<br />'''[[Lengoa zeneize|Zenese]]''' |style="background-color: DEEPSKYBLUE;"| [[File:Loano-Stemma.svg|25px]]<br />'''Löanese''' |style="background-color: DEEPSKYBLUE;"|[[File: Blason de Savona (Italie).svg|20px]]<br />'''[[Dialettu savuneize|Savunese]] (parlâ de [[Väze|Vàze]])''' |- ! rowspan="3" |[[2015]] |Olinda Di Dea |Francesco Arrigoni |Piero Parodi |- |''"Cunchiggia"'' |''"Linbè-linbè"'' |''"U releuju"'' |- |style="background-color:#FF2800;"|[[File: Provincia di Genova-Stemma.svg|30px]]<br />'''[[Lengoa zeneize|Zenese]]''' |style="background-color:#FF2800;"|[[File: Provincia di Genova-Stemma.svg|30px]]<br />'''[[Lengoa zeneize|Zenese]]''' |style="background-color: DEEPSKYBLUE;"| [[File:Loano-Stemma.svg|25px]]<br/>'''Löanese''' |- !rowspan="3"|[[2016]] |Attilio Valeri |Piero Parodi |Olinda Di Dea |- |''"U sciu Lillu"'' |''“U quaderno”'' |''“Föa du tempu“'' |- |style="background-color:#FF2800;"|[[File: Provincia di Genova-Stemma.svg|30px]]<br />'''[[Lengoa zeneize|Zenese]] (parlâ de [[Roscigion|Rusigiùn]])''' |style="background-color: DEEPSKYBLUE;"| [[File:Loano-Stemma.svg|30px]]<br/>'''Löanese''' |style="background-color: #ffff90;"|[[File:Flag of Albenga.svg|20px]]<br />'''[[Dialettu arbenganese|Arbenganese]]''' |- !rowspan="3"|[[2017]] |[[Mike fC]]<ref name=":0" /> |Attilio Valeri |Francesco Arrigoni |- |''"T’e speciale"'' |''“Mu l’èrâ bèlu Rsciugni”'' |''“A mê têra”'' |- |style="background-color:#FF2800;"|[[File: Provincia di Genova-Stemma.svg|30px]]<br />'''[[Lengoa zeneize|Zenese]] (parlâ de [[Campomon|Campumu(r)ùn]])''' |style="background-color:#FF2800;"|[[File: Provincia di Genova-Stemma.svg|30px]]<br />'''[[Lengoa zeneize|Zenese]] (parlâ de [[Roscigion|Rusigiùn]])''' |style="background-color:#E1A95F;"|'''[[Val Bórmia|Valburmidése]]''' |- !rowspan="3"|[[2018]] |[[Mike fC]]<ref name=":0" /> |[[Alberto Fratini]] |Walter Decia |- |''"Ferma o tenpu"'' |''“Zena dònde a l'è”'' |''“O macchinista”'' |- |style="background-color:#FF2800;"|[[File: Provincia di Genova-Stemma.svg|30px]]<br />'''[[Lengoa zeneize|Zenese]] (parlâ de [[Campomon|Campumu(r)ùn]])''' |style="background-color:#FF2800;"|[[File: Provincia di Genova-Stemma.svg|30px]]<br />'''[[Lengoa zeneize|Zenese]]''' |style="background-color: #ffba86;"|[[File:Flag of the Marquisate of Finale (12th century-1602).svg|20px]]<br />'''[[Dialéttu finarìn|Fina(r)ìn]] (parlâ de [[Orcu Feìn|Feìn]])''' |- !rowspan="3"|[[2019]] |Mkg U Canta U Pittù<ref>Numme d'arte de Mirko Grasso</ref> |[[Mike fC]]<ref name=":0">Numme d'arte de Michele Ferroni</ref> |Attilio Valeri |- |''"Aegua Santa"'' |''"Pe i monti a pè"'' |''"A Bsaza"'' |- |style="background-color:#FF2800;"|[[File: Provincia di Genova-Stemma.svg|30px]]<br />'''[[Lengoa zeneize|Zenese]] ''' |style="background-color:#FF2800;"|[[File: Provincia di Genova-Stemma.svg|30px]]<br />'''[[Lengoa zeneize|Zenese]] (parlâ de [[Campomon|Campumun]])''' |style="background-color:#FF2800;"|[[File: Provincia di Genova-Stemma.svg|30px]]<br />'''[[Lengoa zeneize|Zenese]]''' '''(parlâ de [[Roscigion|Rusigiùn]])''' |- !rowspan="3"|[[2020]] |Attilio Valeri |Valerio Arrigoni |Remo Tagliafico |- |''“Őř man”'' |''“Propriu ninte”'' |''“U curmu da disgrassia”'' |- |style="background-color:#FF2800;"|[[File: Provincia di Genova-Stemma.svg|30px]]<br />'''[[Lengoa zeneize|Zenese]](parlâ de [[Roscigion|Rusigiùn]])''' |style="background-color:#FF2800;"|[[File: Provincia di Genova-Stemma.svg|30px]]<br />'''[[Lengoa zeneize|Zenese]]''' |style="background-color: #ffba86;"|[[File:Flag of the Marquisate of Finale (12th century-1602).svg|20px]]<br />'''[[Dialéttu finarìn|Fina(r)ìn]]''' |- !rowspan="3"|[[2021]] |Alessandro De Mura<ref>Nunustante e uigini zenesi u l'è u primmu vinsitù du festival in t'in cumün de tradisiùi "nu ligüi" (Ruchetta Tànau)</ref> |Chiara Franzi |Valter De Cia |- |"''E stoje de Zena''" |"''O inparou''" |"''L'urtima aquila''" |- |style="background-color:#FF2800;"|[[File: Provincia di Genova-Stemma.svg|30px]]<br />'''[[Lengoa zeneize|Zenese]]''' |style="background-color:#FF2800;"|[[File: Provincia di Genova-Stemma.svg|30px]]<br />'''[[Lengoa zeneize|Zenese]]''' |style="background-color: #ffba86;"|[[File:Flag of the Marquisate of Finale (12th century-1602).svg|20px]]<br />'''[[Dialéttu finarìn|Fina(r)ìn]]''' |- !rowspan="3"|[[2022]] |U Carbun |Attilio Valeri |Renzo Graglia |- |"''Na votta eu un erbu''" |"''Rsciugni pü'ra raza''" |"''Pa(r)âxu''" |- |style="background-color:#FF2800;"|[[File: Provincia di Genova-Stemma.svg|30px]]<br />'''[[Lengoa zeneize|Zenese]] (parlâ de [[Ciävai|Ciava(r)i]])''' |style="background-color:#FF2800;"|[[File: Provincia di Genova-Stemma.svg|30px]]<br />'''[[Lengoa zeneize|Zenese]] (parlâ de [[Roscigion|Rusigiùn]])''' |style="background-color:#ffba86;"|[[File:Imperia-Stemma.svg|30px]]<br />'''Imperiese''' |- !rowspan="3"|[[2023]] |Renzo Graglia |Attilio Valeri |Fancesco Arrigoni |- |"''E logge de Sànta Cèa''" |"''A mæ poæ''" |"''Garibaldi''" |- |style="background-color:#ffba86;"|[[File:Imperia-Stemma.svg|30px]]<br />'''Imperiese''' |style="background-color:#FF2800;"|[[File: Provincia di Genova-Stemma.svg|30px]]<br />'''[[Lengoa zeneize|Zenese]] (parlâ de [[Roscigion|Rusigiùn]])''' |style="background-color:#FF2800;"|[[File: Provincia di Genova-Stemma.svg|30px]]<br />'''[[Lengoa zeneize|Zenese]]''' |- !rowspan="3"|[[2024]] |Davide Cabona |Guido Perata |Olinda Di Dea |- |"''Trei segondi''" |"''A badante''" |"''Che splendida rivea''" |- |style="background-color:#FF2800;"|[[File: Provincia di Genova-Stemma.svg|30px]]<br />'''[[Lengoa zeneize|Zenese]]''' |style="background-color:DEEPSKYBLUE;"|[[File:Borgio Verezzi-Stemma.svg|20px]]<br />'''Borzìn''' |style="background-color: #ffff90;"|[[File:Flag of Albenga.svg|20px]]<br />'''[[Dialettu arbenganese|Arbenganese]]''' |- ! rowspan="3" |[[2025]] |[[Max Turigìn]] |U Carbun |Valentina Izzo |- |''"A richessa da lengoa"'' |''"Inn-a giurnâ de rumanìn"'' |''"Vêuggio in mondo nêuvo"'' |- |style="background-color:#FF2800;"|[[File: Provincia di Genova-Stemma.svg|30px]]<br />'''[[Lengoa zeneize|Zenese]]''' |style="background-color:#FF2800;"|[[File: Provincia di Genova-Stemma.svg|30px]]<br />'''[[Lengoa zeneize|Zenese]] (parlâ de [[Ciävai|Ciava(r)i]])''' |style="background-color:#FF2800;"|[[File: Provincia di Genova-Stemma.svg|30px]]<br />'''[[Lengoa zeneize|Zenese]]''' |} == Nòtte == <references responsive="" /> == Âtri prugetti == {{Interprogetto}} == Ligàmmi de föa == * {{Çitta web|url=https://www.youtube.com/@festivalsangiorgioligure7607|tìtolo=Festival "San Giorgio" Ligure|léngoa=LIJ, IT}} [[Categorîa:Muxica da Liguria]] [[Categorîa:Lengua ligure]] [[Categorîa:Arbenga]] ft9y2anoq1iwg9bctzsemenm4xy4axf 258403 258402 2025-06-08T12:59:35Z Arbenganese 12552 giüstau numme, ze->fi 258403 wikitext text/x-wiki {{Arbenganese}} [[File:U Palcu (Festival de San Zorzu 2022).jpg|thumb|U palcu esternu du Festival de San Zorzu 2022|279x279px]] U '''Festival "San Giorgio" della Canzone in Lingua Ligure''' (''Festival da Cansùn in Lengua Ligü(r)e de San Zorzu''), cunusciüu ascì cumme '''Festival de San Zorzu''', u l'è ina manifestasiun müxicâle ch'a se tégne tütti i ànni a [[Arbenga]], inta lucalitài de San Zorzu de [[Campugexa]]. == Stòia == E primme idee de lancià 'na manifestasiun dialetàle ligü(r)e e sun du [[1999]], grassie a a [[Consulta Ligure|Cunsürta Ligü(r)e]] du mèximu annu, dund'u s'è parlau da valurisasiùn du teatru in [[Lengoa ligure|Lengua Ligü(r)e]] cumme veiculu pé u svilüppu e a cunuscènsa da stessa parlâ. A Cunsürta a l'hà ascì vistu a cansùn cumme 'n âtru moddu pè svilüpà e fà cunusce e tradisiùi regiunâli.<ref>{{Çitta web|https://www.rivieraeventi.it/it/e/12974.1-sabato-03-febbraio-albenga-festival-san-giorgio|tìtolo=U festival de San Zorzu|vìxita=2021-04-04|léngoa=IT}}</ref> A primma edisiùn a s'è tegnüa du [[2002]], da lì u vegne urganizau tütti i anni grassie a-a partecipasiùn da parocchia de San Zorzu Martire, ch'a métte a dispusisiùn u Salun Paruchiale Teatru Don Pelle, dunde zà a se tegniva a Rassegna Teatrale de Lengua Ligü(r)e. Dau [[2013]] inta cumpetisiùn u vegne ascì premiàu a cumpagnia ch'a l'ha guagnàu a rasegna du teatru e, grassie au premiu ''Elmo Bazzano,'' u "Ligü(r)e ciü ilüstre" de l'annu. ==Cumpetisiùn== A cumpetisiùn a vegghe l'esibisiùn di cantanti in ta gara in dui sée (in genere venardì e sabbu). Sùn acetai sùlisti e ascì grùppi muxicali, e cansùn devàn ésse pé regula in Ligure, sun acétàe tütte e varianti dialetàli (dau [[Lengoa zeneize|zenese]] au [[Dialettu savuneize|savunese]] pasàndu pé u [[Lengua brigašca|brigascu]] fin au [[Dialetto tabarchin|tabarchìn]]). E cansùi e vàn cunsegnàe a l'urganizasiùn entru i termini previsti e e sun ascì giüdicàe da 'na giü(r)ia d'ésperti, a primma selesiùn a vegne stabilìa primma da cumpetisiùn: i se esibiscen a San Zorzu numma i cantanti qualificài.<ref>{{Çitta web|url=https://www.ivg.it/2014/02/festival-san-giorgio-dalbenga-protagoniste-le-canzoni-dialettali/|tìtolo=E cansùn dialetàli du Festival de San Zorzo, in sce IVG|vìxita=2021-04-04|léngoa=IT}}</ref> Géneralmènte in gara réstan quaxi 20 cansùn pé annu. == Clascìfica == É cansùn, a partì da l'annu 2005, se clascìfican ségundu due categurie, quella di ''grùppi'' e quella di ''sulisti''. Presedentemente se duve(r)àva u scistemma a categurìa ünica, mecanìsmu ch'u l'ha vistu a vitôia di seguenti artìsti.<ref name=":9" /> {|Class="wikitable" !Annu !Primmu pòstu !Cansùn |- ![[2002]] |Romantos |A mê tèra |- ![[2003]] |Compagnia della Casaccia |Gira la corda |- ![[2004]] |Ragazze Gau |'N òmmo senza tempo |} ===Grùppi=== [[File:Grandi e Fanti (Festival de San Zorzu 2024)-Premiasiun 01.jpg|thumb|I Grandi e Fanti, gruppu vinsitû de l'edisiun 2024|267x267px]] ====Elencu vinsitùi (2005-2012)==== De seguitu l'elencu di primmi clascificài inte edisiùi fra u [[2005]] e u [[2012]], inta categuìa di grùppi.<ref name=":9">{{Çitta web|url=https://web.archive.org/web/20191128102312/http://www.sangiorgioalbenga.it/it-IT/l-albo-doro|tìtolo=Festival de San Zorzo, i vinsitùi|vìxita=2021-07-20|léngoa=IT}}</ref> {|Class="wikitable" !Annu !Primmu pòstu !Cansùn !Varietài |- ![[2005]] |Young Fathers |Retaggi de Vitta |style="background-color:#FF2800;"|[[File: Provincia di Genova-Stemma.svg|30px]]<br />'''[[Lengoa zeneize|Zenese]]''' |- ![[2006]] |I Tandem |Certe séie d'invernu |style="background-color:#FF2800;"|[[File: Provincia di Genova-Stemma.svg|30px]]<br />'''[[Lengoa zeneize|Zenese]]''' |- ![[2007]] |Zena antiga |Proverbi che pasciùn |style="background-color:#FF2800;"|[[File: Provincia di Genova-Stemma.svg|30px]]<br />'''[[Lengoa zeneize|Zenese]]''' |- ![[2008]] |Trallallero |Minindè |style="background-color:#FF2800;"|[[File: Provincia di Genova-Stemma.svg|30px]]<br />'''[[Lengoa zeneize|Zenese]]''' |- ![[2009]] |I Bussieri |Odo de ma |style="background-color:#FF2800;"|[[File: Provincia di Genova-Stemma.svg|30px]]<br />'''[[Lengoa zeneize|Zenese]]''' |- ![[2010]] |I Bussieri |Se o poesse parlâ |style="background-color:#FF2800;"|[[File: Provincia di Genova-Stemma.svg|30px]]<br />'''[[Lengoa zeneize|Zenese]]''' |- ![[2011]] |I Gioilarò |Stella du munte |style="background-color:#FF2800;"|[[File: Provincia di Genova-Stemma.svg|30px]]<br />'''[[Lengoa zeneize|Zenese]]''' |- ![[2012]] |La Combriccola |Zena, Genova |style="background-color:#FF2800;"|[[File: Provincia di Genova-Stemma.svg|30px]]<br />'''[[Lengoa zeneize|Zenese]]''' |} ====Grùppi premiài (dau 2013)==== Chi a clasìfica di grüppi ([[2013]]-[[2023]]), i finalisti sun urdinài pé annu e pusisiùn, in urdine ghe sùn ascì i nùmmi de cansùn, autùri e a parlâ duveâ<ref name=":7">A parlàe duveàe se distinguen pé stemmi e culuri relativi : (Russu Zenese, Blö Savunese, Grixu Spèzin, Arànciùn Brigašc, Maròn Valbúrmidese, Giàllu Arbenganése, Aranciùn ciàiu Finalese), e varianti lucali sun indicae tra parentexi.</ref> (se dispunibili).<ref name=":5">{{Çitta web|url=https://www.ivg.it/2013/02/successo-per-il-festival-dialettale-di-san-giorgio/|tìtolo=San Zorzu 2013|vìxita=2021-04-04|léngoa=IT}}</ref><ref name=":1">{{Çitta web|url=https://www.ivg.it/2014/02/albenga-centro-regionale-della-canzone-dialettale-grazie-al-festival-di-san-giorgio/|tìtolo=San Zorzu 2014|vìxita=2021-04-04|léngoa=IT}}</ref><ref name=":2">{{Çitta web|url=https://www.savonanews.it/2017/02/06/mobile/leggi-notizia/argomenti/eventi-spettacoli/articolo/albenga-conclusa-la-due-giorni-del-festival-della-canzone-dialettale.html|tìtolo=San Zorzu 2017|vìxita=2021-04-04|léngoa=IT}}</ref><ref name=":3">{{Çitta web|url=https://www.savonanews.it/2018/02/04/amp/argomenti/eventi-spettacoli/articolo/successo-per-il-17-festival-della-canzone-dialettale-ligure-intitolato-a-elmo-bazzano.html|tìtolo=San Zorzu 2018|vìxita=2021-04-04|léngoa=IT}}</ref><ref name=":6">{{Çitta web|url=https://www.savonanews.it/2019/02/04/mobile/leggi-notizia/argomenti/eventi-spettacoli/articolo/un-successo-il-festival-della-canzone-in-lingua-ligure-a-san-giorgio-dalbenga.html|tìtolo=San Zorzu 2019|vìxita=2021-04-04|léngoa=IT}}</ref><ref name=":4">{{Çitta web|url=https://www.savonanews.it/2020/02/18/mobile/leggi-notizia/argomenti/eventi-spettacoli/articolo/19-festival-della-canzone-in-lingua-ligure-di-san-giorgio-dalbenga-tutti-i-premiati.html|tìtolo=San Zorzu 2020|vìxita=2021-04-04|léngoa=IT}}</ref> <ref name=" S.Zorzu 2022">{{Çitta web|url=https://www.albengacorsara.it/2022/06/13/i-vincitori-del-21-festival-san-giorgio-della-canzone-in-lingua-ligure/|tìtolo=San Zorzu 2022|vìxita=2022-06-15|léngoa=IT}}</ref> {|Class="wikitable" !Annu !Primmu pòstu !Segundu pòstu !Tersu pòstu |- !rowspan="3"|[[2013]] |Quei de Rsciugni |Noi Voliamo |Maz Vilander & Makadam Zena |- |''“Gnacchi e furbi”'' |''“Gatti d’ancheu”'' |''“Sciaccaprie”'' |- |style="background-color:#FF2800;"|[[File: Provincia di Genova-Stemma.svg|30px]]<br />'''[[Lengoa zeneize|Zenese]] (parlâ de [[Roscigion|Rusigiùn]])''' |style="background-color: #ffff90;"|[[File:Flag of Albenga.svg|20px]]<br />'''[[Dialettu arbenganese|Arbenganese]] (parlâ de [[Utuê]] e da Valà Aròscia)''' |style="background-color:#FF2800;"|[[File: Provincia di Genova-Stemma.svg|30px]]<br />'''[[Lengoa zeneize|Zenese]]''' |- !rowspan="3" |[[2014]] |Maz Vilander & Makadam Zena |Quei de Rsciugni |Grandi e Fanti |- |''"U Barban"'' |''"Swing dor cascino"'' |''"Luna de lugiu"'' |- |style="background-color:#FF2800;"|[[File: Provincia di Genova-Stemma.svg|30px]]<br />'''[[Lengoa zeneize|Zenese]]''' |style="background-color:#FF2800;"|[[File: Provincia di Genova-Stemma.svg|30px]]<br />'''[[Lengoa zeneize|Zenese]] (parlâ de [[Roscigion|Rusigiùn]])''' |style="background-color:silver;"|[[File:La Spezia-Stemma.svg|25px]]<br />'''[[Spezin|Spèssin]] (parlâ de [[Rimazô|Rimazù]])''' |- ! rowspan="3" |[[2015]] |Quei de Rsciugni |Grandi e Fanti |I nuovi disertori |- |''"Min-na"'' |''"Rusu de seia"'' |''"A gali-nna"'' |- |style="background-color:#FF2800;"|[[File: Provincia di Genova-Stemma.svg|30px]]<br />'''[[Lengoa zeneize|Zenese]] (parlâ de [[Roscigion|Rusigiùn]])''' |style="background-color:silver;"|[[File:La Spezia-Stemma.svg|25px]]<br />'''[[Dialèto spezin|Spessìn]] (parlâ de [[Rimazô|Rimazù]])''' |style="background-color:#FF2800;"|[[File: Provincia di Genova-Stemma.svg|30px]]<br />'''[[Lengoa zeneize|Zenese]] (parlâ de [[Sestri Levante|Sestri de Levànte]])''' |- !rowspan="3"|[[2016]] |I nuovi disertori |Mandillà |Quei de Rsciugni |- |''"A vigilia"'' |''“O paize da succa”'' |''“Tempu cus sia“'' |- |style="background-color:#FF2800;"|[[File: Provincia di Genova-Stemma.svg|30px]]<br />'''[[Lengoa zeneize|Zenese]] (parlâ de [[Sestri Levante|Sestri de Levànte]])''' |style="background-color:#FF2800;"|[[File: Provincia di Genova-Stemma.svg|30px]]<br />'''[[Lengoa zeneize|Zenese]] (parlâ de [[Monegia|Munéia]])''' |style="background-color:#FF2800;"|[[File: Provincia di Genova-Stemma.svg|30px]]<br />'''[[Lengoa zeneize|Zenese]] (parlâ de [[Roscigion|Rusigiùn]])''' |- !rowspan="3"|[[2017]] |Grandi e Fanti |I Nuovi Disertori |I Cantaùu |- |''"A faudeta recamà" <br />de Enrico Bonanini'' |''“A foa di Buestento”'' ''de Nicola Rollando'' | ''“[[Bèla Briga]]”'' ''de Carlo Lanteri'' |- |style="background-color:silver;"|[[File:La Spezia-Stemma.svg|25px]]<br />'''[[Spezin|Spèssin]] (parlâ de [[Rimazô|Rimazù]])''' |style="background-color:#FF2800;"|[[File: Provincia di Genova-Stemma.svg|30px]]<br />'''[[Lengoa zeneize|Zenese]] (parlâ de [[Sestri Levante|Sestri de Levànte]])''' |style="background-color:orange;"|[[File: Flag of Tera Brigasca.svg|30px]]<br />'''[[Lengua brigašca|Brigascu]] (parlâ de Üpega)''' |- ! rowspan="3"|[[2018]] |I Mandillà |Grandi e Fanti |I Cantaùu |- |''“Canson do diao”'' |''"Scia e vega"'' |''"Deman matin, s'er fa bee"'' |- |style="background-color:#FF2800;"|[[File: Provincia di Genova-Stemma.svg|30px]]<br />'''[[Lengoa zeneize|Zenese]] (parlâ de [[Monegia|Munéia]])''' |style="background-color:silver;"|[[File:La Spezia-Stemma.svg|25px]]<br />'''[[Dialèto spezin|Spèssin]] (parlâ de [[Rimazô|Rimazù]])''' |style="background-color:orange;"|[[File: Flag of Tera Brigasca.svg|30px]]<br />'''[[Lengua brigašca|Brigascu]]''' |- !rowspan="3"|[[2019]] |Grandi e Fanti |I Mandillà |Chelli du gumbu de Chichen |- |''"Lungu er viaeu"'' |''"A nessa"'' |''"A mi m'a gusta u brussu"'' |- |style="background-color:silver;"|[[File:La Spezia-Stemma.svg|25px]]<br />'''[[Dialèto spezin|Spèssin]] (parlâ de [[Rimazô|Rimazù]])''' |style="background-color:#FF2800;"|[[File: Provincia di Genova-Stemma.svg|30px]]<br />'''[[Lengoa zeneize|Zenese]] (parlâ de [[Monegia|Muneia]])''' |style="background-color:#ffba86;"|[[File:Imperia-Stemma.svg|30px]]<br />'''Imperiese''' |- !rowspan="3"|[[2020]] |[[Barche a torsio|Barche a Torsio]] |[[Demueluìn]] |Chelli du Gumbu de Chichén |- |''“A bordo”'' |''“Bello ch’o l’é”'' |''“U me paize”'' |- |style="background-color:#FF2800;"|[[File: Provincia di Genova-Stemma.svg|30px]]<br />'''[[Lengoa zeneize|Zenese]]''' |style="background-color:#FF2800;"|[[File: Provincia di Genova-Stemma.svg|30px]]<br />'''[[Lengoa zeneize|Zenese]]''' |style="background-color:#ffba86;"|[[File:Imperia-Stemma.svg|30px]]<br />'''Imperiese''' |- ! rowspan="4" |[[2021]] |Mandillà |[[Mike fC]] cun Guido Perata |[[Demueluìn]] |- |''"Manco un papè"'' |''"Dase una man"'' |''"T'ou digu oua"'' |- |rowspan="2" style="background-color:#FF2800;"|[[File: Provincia di Genova-Stemma.svg|30px]]<br />'''[[Lengoa zeneize|Zenese]] (parlâ de [[Monegia|Muneia]])''' |style="background-color:#FF2800;"|[[File: Provincia di Genova-Stemma.svg|30px]]<br />'''[[Lengoa zeneize|Zenese]] (parlâ de [[Campomon|Campumu(r)ùn]])''' |rowspan="2" style="background-color:#FF2800;"|[[File: Provincia di Genova-Stemma.svg|30px]]<br />'''[[Lengoa zeneize|Zenese]]''' |- |style="background-color:DEEPSKYBLUE;"|[[File:Borgio Verezzi-Stemma.svg|20px]]<br />'''Borzìn'''<br /> |- |- ! rowspan="4" |[[2022]] |Mandillà |Sensa Tempu<ref name="Sensa Tempu">Trìu cumpostu da Mike fC, Chiara Franzi e Guido Perata</ref> |I Strufuggi |- |''"O testamento da vêgia"'' |''"Dimme perché"'' |''"A saggra"'' |- | rowspan="2" style="background-color:#FF2800;" |[[File: Provincia di Genova-Stemma.svg|30px]]<br />'''[[Lengoa zeneize|Zenese]] (parlâ de [[Monegia|Muneia]])''' |style="background-color:#FF2800;"|[[File: Provincia di Genova-Stemma.svg|30px]]<br />'''[[Lengoa zeneize|Zenese]] (parlâ de [[Campomon|Campumu(r)ùn]])''' | rowspan="2" style="background-color:#FF2800;" |[[File: Provincia di Genova-Stemma.svg|30px]]<br />'''[[Lengoa zeneize|Zenese]] (parlâ de [[Recco|Réccu]])''' |- |style="background-color:DEEPSKYBLUE;"|[[File:Borgio Verezzi-Stemma.svg|20px]]<br />'''Borzìn'''<br /> |- ! rowspan="3" |[[2023]] |Grandi e fanti |I Strufuggi |Martin Padela |- |''"Sentu lüne"'' |''"Çinque métri"'' |''"Lerfe"'' |- |style="background-color:silver;"|[[File:La Spezia-Stemma.svg|25px]]<br />'''[[Dialèto spezin|Spèssin]] (parlâ de [[Rimazô|Rimazù]])''' |style="background-color:#FF2800;" |[[File: Provincia di Genova-Stemma.svg|30px]]<br />'''[[Lengoa zeneize|Zenese]] (parlâ de [[Recco|Réccu]])''' |style="background-color:#FF2800;" |[[File: Provincia di Genova-Stemma.svg|30px]]<br />'''[[Lengoa zeneize|Zenese]]''' |- ! rowspan="3" |[[2024]] |Grandi e fanti |Vico 28 |Mandillà |- |''"En chè de veddru"'' |''"Dagghe recattu mainà"'' |''"Poæ e figgio"'' |- |style="background-color:silver;"|[[File:La Spezia-Stemma.svg|25px]]<br />'''[[Dialèto spezin|Spèssin]] (parlâ de [[Rimazô|Rimazù]])''' |style="background-color: #ffff90;"|[[File:Flag of Albenga.svg|20px]]<br />'''[[Dialettu arbenganese|Arbenganese]]''' |style="background-color:#FF2800;"|[[File: Provincia di Genova-Stemma.svg|30px]]<br />'''[[Lengoa zeneize|Zenese]] (parlâ de [[Monegia|Munéia]])''' |- ! rowspan="4" |[[2025]] |[[Mike fC]] cun Guido Perata |E cause perse |Bricchi e mà |- |''"A nostra identitê"'' |''"U farcu e a curumba"'' |''"Bella a-o barcon"'' |- |style="background-color:#FF2800;" |[[File: Provincia di Genova-Stemma.svg|30px]]<br />'''[[Lengoa zeneize|Zenese]] (parlâ de [[Campomon|Campumu(r)ùn]])''' | rowspan="2" style="background-color: #ffba86;"| [[File:Flag of the Marquisate of Finale (12th century-1602).svg|20px]]<br />'''[[Dialéttu finarìn|Fina(r)ìn]] (parlâ de [[Orcu Feìn|Feìn]])''' |style="background-color:#FF2800;" |[[File: Provincia di Genova-Stemma.svg|30px]]<br />'''[[Lengoa zeneize|Zenese]] (parlâ de [[Monegia|Munéia]])''' |- |style="background-color:DEEPSKYBLUE;"|[[File:Borgio Verezzi-Stemma.svg|20px]]<br />'''Borzìn'''<br /> |style="background-color:#FF2800;" |[[File: Provincia di Genova-Stemma.svg|30px]]<br />'''[[Lengoa zeneize|Zenese]] (parlâ de [[Roscigion|Rusigiùn]])''' |} ===Sulìsti=== [[File:Davide Cabona (Festival de San Zorzu 2024)-Premiasiun 01.jpg|thumb|Davide Cabona, sulista vinsitû de l'edisiun 2024|269x269px]] ====Elencu vinsitùi (2005-2012)==== {|Class="wikitable" !Annu !Primmu pòstu !Cansùn !Varietài |- ![[2005]] |Domenica Vernassa |U caruggiu du Beetu |style="background-color:#FF2800;"|[[File: Provincia di Genova-Stemma.svg|30px]]<br />'''[[Lengoa zeneize|Zenese]]''' |- ![[2006]] |Olinda di Dea |Nösse d'òu |style="background-color: #ffff90;"|[[File:Flag of Albenga.svg|20px]]<br />'''[[Dialettu arbenganese|Arbenganese]]''' |- ![[2007]] |Valter Decia |U cantu de sirene |style="background-color:#FF2800;"|[[File:Flag of the Marquisate of Finale (12th century-1602).svg|20px]]<br />'''[[Dialéttu finarìn|Fina(r)ìn]] (parlâ de [[Orcu Feìn|Feìn]])''' |- ![[2008]] |Alfonso Miceli |A baladda di fagotti |style="background-color:#FF2800;"|[[File: Provincia di Genova-Stemma.svg|30px]]<br />'''[[Lengoa zeneize|Zenese]]''' |- ![[2009]] |Milena Mendicina |A publicitæ |style="background-color:#FF2800;"|[[File: Provincia di Genova-Stemma.svg|30px]]<br />'''[[Lengoa zeneize|Zenese]]''' |- ![[2010]] |Piero Parodi |A perla ciù presiusa |style="background-color: DEEPSKYBLUE;"| [[File:Loano-Stemma.svg|25px]]<br />'''Löanese''' |- ![[2011]] |Olinda Di Dea |Cumme u sajeva |style="background-color: #ffff90;"|[[File:Flag of Albenga.svg|20px]]<br />'''[[Dialettu arbenganese|Arbenganese]]''' |- ![[2012]] |Enrico Bonannini |Er monumentu |style="background-color:silver;"|[[File:La Spezia-Stemma.svg|25px]]<br />'''[[Dialèto spezin|Spèssin]] (parlâ de [[Rimazô|Rimazù]])''' |} ====Sulisti premiài (dau 2013)==== Chi a clascìfica di sulìsti ([[2013]]-[[2022]]), i finalisti sun urdinài pé anno e pusisiùn, in urdine ghe sùn ascì i nummi de cansùn, autùri e a parlâ duveà<ref name=":7" /> (se dispunibili).<ref name=":5" /><ref name=":1" /><ref name=":2" /><ref name=":3" /><ref name=":6" /><ref name=":4" /><ref name="S.Zorzu 2022"/> {|Class="wikitable" !Annu !Primmu pòstu !Segundu pòstu !Tersu pòstu |- !rowspan="3"|[[2013]] |Andrei Colace |Chiara Baralli |Piero Parodi |- |“Il portuale” |“Truvà ‘n’amiga” |“E figge” |- |style="background-color:#FF2800;"|[[File: Provincia di Genova-Stemma.svg|30px]]<br />'''[[Lengoa zeneize|Zenese]]''' |style="background-color:#FF2800;"|[[File: Provincia di Genova-Stemma.svg|30px]]<br />'''[[Lengoa zeneize|Zenese]]''' |style="background-color: DEEPSKYBLUE;"| [[File:Loano-Stemma.svg|25px]]<br/>'''Löanese''' |- !rowspan="3"|[[2014]] |U Carbun<ref>Numme d'arte de Marco Carbone</ref> |Piero Parodi |Enrico Bruno Lofrano |- |''“Chi nu cianse u nu tetta”'' |''“U basta na cansunvà”'' |''“N’amigo ero”'' |- |style="background-color:#FF2800;"|[[File: Provincia di Genova-Stemma.svg|30px]]<br />'''[[Lengoa zeneize|Zenese]]''' |style="background-color: DEEPSKYBLUE;"| [[File:Loano-Stemma.svg|25px]]<br />'''Löanese''' |style="background-color: DEEPSKYBLUE;"|[[File: Blason de Savona (Italie).svg|20px]]<br />'''[[Dialettu savuneize|Savunese]] (parlâ de [[Väze|Vàze]])''' |- ! rowspan="3" |[[2015]] |Olinda Di Dea |Francesco Arrigoni |Piero Parodi |- |''"Cunchiggia"'' |''"Linbè-linbè"'' |''"U releuju"'' |- |style="background-color:#FF2800;"|[[File: Provincia di Genova-Stemma.svg|30px]]<br />'''[[Lengoa zeneize|Zenese]]''' |style="background-color:#FF2800;"|[[File: Provincia di Genova-Stemma.svg|30px]]<br />'''[[Lengoa zeneize|Zenese]]''' |style="background-color: DEEPSKYBLUE;"| [[File:Loano-Stemma.svg|25px]]<br/>'''Löanese''' |- !rowspan="3"|[[2016]] |Attilio Valeri |Piero Parodi |Olinda Di Dea |- |''"U sciu Lillu"'' |''“U quaderno”'' |''“Föa du tempu“'' |- |style="background-color:#FF2800;"|[[File: Provincia di Genova-Stemma.svg|30px]]<br />'''[[Lengoa zeneize|Zenese]] (parlâ de [[Roscigion|Rusigiùn]])''' |style="background-color: DEEPSKYBLUE;"| [[File:Loano-Stemma.svg|30px]]<br/>'''Löanese''' |style="background-color: #ffff90;"|[[File:Flag of Albenga.svg|20px]]<br />'''[[Dialettu arbenganese|Arbenganese]]''' |- !rowspan="3"|[[2017]] |[[Mike fC]]<ref name=":0" /> |Attilio Valeri |Francesco Arrigoni |- |''"T’e speciale"'' |''“Mu l’èrâ bèlu Rsciugni”'' |''“A mê têra”'' |- |style="background-color:#FF2800;"|[[File: Provincia di Genova-Stemma.svg|30px]]<br />'''[[Lengoa zeneize|Zenese]] (parlâ de [[Campomon|Campumu(r)ùn]])''' |style="background-color:#FF2800;"|[[File: Provincia di Genova-Stemma.svg|30px]]<br />'''[[Lengoa zeneize|Zenese]] (parlâ de [[Roscigion|Rusigiùn]])''' |style="background-color:#E1A95F;"|'''[[Val Bórmia|Valburmidése]]''' |- !rowspan="3"|[[2018]] |[[Mike fC]]<ref name=":0" /> |[[Alberto Fratini]] |Valter Decia |- |''"Ferma o tenpu"'' |''“Zena dònde a l'è”'' |''“O macchinista”'' |- |style="background-color:#FF2800;"|[[File: Provincia di Genova-Stemma.svg|30px]]<br />'''[[Lengoa zeneize|Zenese]] (parlâ de [[Campomon|Campumu(r)ùn]])''' |style="background-color:#FF2800;"|[[File: Provincia di Genova-Stemma.svg|30px]]<br />'''[[Lengoa zeneize|Zenese]]''' |style="background-color: #ffba86;"|[[File:Flag of the Marquisate of Finale (12th century-1602).svg|20px]]<br />'''[[Dialéttu finarìn|Fina(r)ìn]] (parlâ de [[Orcu Feìn|Feìn]])''' |- !rowspan="3"|[[2019]] |Mkg U Canta U Pittù<ref>Numme d'arte de Mirko Grasso</ref> |[[Mike fC]]<ref name=":0">Numme d'arte de Michele Ferroni</ref> |Attilio Valeri |- |''"Aegua Santa"'' |''"Pe i monti a pè"'' |''"A Bsaza"'' |- |style="background-color:#FF2800;"|[[File: Provincia di Genova-Stemma.svg|30px]]<br />'''[[Lengoa zeneize|Zenese]] ''' |style="background-color:#FF2800;"|[[File: Provincia di Genova-Stemma.svg|30px]]<br />'''[[Lengoa zeneize|Zenese]] (parlâ de [[Campomon|Campumun]])''' |style="background-color:#FF2800;"|[[File: Provincia di Genova-Stemma.svg|30px]]<br />'''[[Lengoa zeneize|Zenese]]''' '''(parlâ de [[Roscigion|Rusigiùn]])''' |- !rowspan="3"|[[2020]] |Attilio Valeri |Valerio Arrigoni |Remo Tagliafico |- |''“Őř man”'' |''“Propriu ninte”'' |''“U curmu da disgrassia”'' |- |style="background-color:#FF2800;"|[[File: Provincia di Genova-Stemma.svg|30px]]<br />'''[[Lengoa zeneize|Zenese]](parlâ de [[Roscigion|Rusigiùn]])''' |style="background-color:#FF2800;"|[[File: Provincia di Genova-Stemma.svg|30px]]<br />'''[[Lengoa zeneize|Zenese]]''' |style="background-color: #ffba86;"|[[File:Flag of the Marquisate of Finale (12th century-1602).svg|20px]]<br />'''[[Dialéttu finarìn|Fina(r)ìn]]''' |- !rowspan="3"|[[2021]] |Alessandro De Mura<ref>Nunustante e uigini zenesi u l'è u primmu vinsitù du festival in t'in cumün de tradisiùi "nu ligüi" (Ruchetta Tànau)</ref> |Chiara Franzi |Valter Decia |- |"''E stoje de Zena''" |"''O inparou''" |"''L'urtima aquila''" |- |style="background-color:#FF2800;"|[[File: Provincia di Genova-Stemma.svg|30px]]<br />'''[[Lengoa zeneize|Zenese]]''' |style="background-color:#FF2800;"|[[File: Provincia di Genova-Stemma.svg|30px]]<br />'''[[Lengoa zeneize|Zenese]]''' |style="background-color: #ffba86;"|[[File:Flag of the Marquisate of Finale (12th century-1602).svg|20px]]<br />'''[[Dialéttu finarìn|Fina(r)ìn]]''' |- !rowspan="3"|[[2022]] |U Carbun |Attilio Valeri |Renzo Graglia |- |"''Na votta eu un erbu''" |"''Rsciugni pü'ra raza''" |"''Pa(r)âxu''" |- |style="background-color:#FF2800;"|[[File: Provincia di Genova-Stemma.svg|30px]]<br />'''[[Lengoa zeneize|Zenese]] (parlâ de [[Ciävai|Ciava(r)i]])''' |style="background-color:#FF2800;"|[[File: Provincia di Genova-Stemma.svg|30px]]<br />'''[[Lengoa zeneize|Zenese]] (parlâ de [[Roscigion|Rusigiùn]])''' |style="background-color:#ffba86;"|[[File:Imperia-Stemma.svg|30px]]<br />'''Imperiese''' |- !rowspan="3"|[[2023]] |Renzo Graglia |Attilio Valeri |Fancesco Arrigoni |- |"''E logge de Sànta Cèa''" |"''A mæ poæ''" |"''Garibaldi''" |- |style="background-color:#ffba86;"|[[File:Imperia-Stemma.svg|30px]]<br />'''Imperiese''' |style="background-color:#FF2800;"|[[File: Provincia di Genova-Stemma.svg|30px]]<br />'''[[Lengoa zeneize|Zenese]] (parlâ de [[Roscigion|Rusigiùn]])''' |style="background-color:#FF2800;"|[[File: Provincia di Genova-Stemma.svg|30px]]<br />'''[[Lengoa zeneize|Zenese]]''' |- !rowspan="3"|[[2024]] |Davide Cabona |Guido Perata |Olinda Di Dea |- |"''Trei segondi''" |"''A badante''" |"''Che splendida rivea''" |- |style="background-color:#FF2800;"|[[File: Provincia di Genova-Stemma.svg|30px]]<br />'''[[Lengoa zeneize|Zenese]]''' |style="background-color:DEEPSKYBLUE;"|[[File:Borgio Verezzi-Stemma.svg|20px]]<br />'''Borzìn''' |style="background-color: #ffff90;"|[[File:Flag of Albenga.svg|20px]]<br />'''[[Dialettu arbenganese|Arbenganese]]''' |- ! rowspan="3" |[[2025]] |[[Max Turigìn]] |U Carbun |Valentina Izzo |- |''"A richessa da lengoa"'' |''"Inn-a giurnâ de rumanìn"'' |''"Vêuggio in mondo nêuvo"'' |- |style="background-color:#FF2800;"|[[File: Provincia di Genova-Stemma.svg|30px]]<br />'''[[Lengoa zeneize|Zenese]]''' |style="background-color:#FF2800;"|[[File: Provincia di Genova-Stemma.svg|30px]]<br />'''[[Lengoa zeneize|Zenese]] (parlâ de [[Ciävai|Ciava(r)i]])''' |style="background-color:#FF2800;"|[[File: Provincia di Genova-Stemma.svg|30px]]<br />'''[[Lengoa zeneize|Zenese]]''' |} == Nòtte == <references responsive="" /> == Âtri prugetti == {{Interprogetto}} == Ligàmmi de föa == * {{Çitta web|url=https://www.youtube.com/@festivalsangiorgioligure7607|tìtolo=Festival "San Giorgio" Ligure|léngoa=LIJ, IT}} [[Categorîa:Muxica da Liguria]] [[Categorîa:Lengua ligure]] [[Categorîa:Arbenga]] qyzd0y2nmhqwo4ia9aomo3ouorb4vq1 258404 258403 2025-06-08T13:02:37Z Arbenganese 12552 /* Elencu vinsitùi (2005-2012) */ cangiu cu(r)û 258404 wikitext text/x-wiki {{Arbenganese}} [[File:U Palcu (Festival de San Zorzu 2022).jpg|thumb|U palcu esternu du Festival de San Zorzu 2022|279x279px]] U '''Festival "San Giorgio" della Canzone in Lingua Ligure''' (''Festival da Cansùn in Lengua Ligü(r)e de San Zorzu''), cunusciüu ascì cumme '''Festival de San Zorzu''', u l'è ina manifestasiun müxicâle ch'a se tégne tütti i ànni a [[Arbenga]], inta lucalitài de San Zorzu de [[Campugexa]]. == Stòia == E primme idee de lancià 'na manifestasiun dialetàle ligü(r)e e sun du [[1999]], grassie a a [[Consulta Ligure|Cunsürta Ligü(r)e]] du mèximu annu, dund'u s'è parlau da valurisasiùn du teatru in [[Lengoa ligure|Lengua Ligü(r)e]] cumme veiculu pé u svilüppu e a cunuscènsa da stessa parlâ. A Cunsürta a l'hà ascì vistu a cansùn cumme 'n âtru moddu pè svilüpà e fà cunusce e tradisiùi regiunâli.<ref>{{Çitta web|https://www.rivieraeventi.it/it/e/12974.1-sabato-03-febbraio-albenga-festival-san-giorgio|tìtolo=U festival de San Zorzu|vìxita=2021-04-04|léngoa=IT}}</ref> A primma edisiùn a s'è tegnüa du [[2002]], da lì u vegne urganizau tütti i anni grassie a-a partecipasiùn da parocchia de San Zorzu Martire, ch'a métte a dispusisiùn u Salun Paruchiale Teatru Don Pelle, dunde zà a se tegniva a Rassegna Teatrale de Lengua Ligü(r)e. Dau [[2013]] inta cumpetisiùn u vegne ascì premiàu a cumpagnia ch'a l'ha guagnàu a rasegna du teatru e, grassie au premiu ''Elmo Bazzano,'' u "Ligü(r)e ciü ilüstre" de l'annu. ==Cumpetisiùn== A cumpetisiùn a vegghe l'esibisiùn di cantanti in ta gara in dui sée (in genere venardì e sabbu). Sùn acetai sùlisti e ascì grùppi muxicali, e cansùn devàn ésse pé regula in Ligure, sun acétàe tütte e varianti dialetàli (dau [[Lengoa zeneize|zenese]] au [[Dialettu savuneize|savunese]] pasàndu pé u [[Lengua brigašca|brigascu]] fin au [[Dialetto tabarchin|tabarchìn]]). E cansùi e vàn cunsegnàe a l'urganizasiùn entru i termini previsti e e sun ascì giüdicàe da 'na giü(r)ia d'ésperti, a primma selesiùn a vegne stabilìa primma da cumpetisiùn: i se esibiscen a San Zorzu numma i cantanti qualificài.<ref>{{Çitta web|url=https://www.ivg.it/2014/02/festival-san-giorgio-dalbenga-protagoniste-le-canzoni-dialettali/|tìtolo=E cansùn dialetàli du Festival de San Zorzo, in sce IVG|vìxita=2021-04-04|léngoa=IT}}</ref> Géneralmènte in gara réstan quaxi 20 cansùn pé annu. == Clascìfica == É cansùn, a partì da l'annu 2005, se clascìfican ségundu due categurie, quella di ''grùppi'' e quella di ''sulisti''. Presedentemente se duve(r)àva u scistemma a categurìa ünica, mecanìsmu ch'u l'ha vistu a vitôia di seguenti artìsti.<ref name=":9" /> {|Class="wikitable" !Annu !Primmu pòstu !Cansùn |- ![[2002]] |Romantos |A mê tèra |- ![[2003]] |Compagnia della Casaccia |Gira la corda |- ![[2004]] |Ragazze Gau |'N òmmo senza tempo |} ===Grùppi=== [[File:Grandi e Fanti (Festival de San Zorzu 2024)-Premiasiun 01.jpg|thumb|I Grandi e Fanti, gruppu vinsitû de l'edisiun 2024|267x267px]] ====Elencu vinsitùi (2005-2012)==== De seguitu l'elencu di primmi clascificài inte edisiùi fra u [[2005]] e u [[2012]], inta categuìa di grùppi.<ref name=":9">{{Çitta web|url=https://web.archive.org/web/20191128102312/http://www.sangiorgioalbenga.it/it-IT/l-albo-doro|tìtolo=Festival de San Zorzo, i vinsitùi|vìxita=2021-07-20|léngoa=IT}}</ref> {|Class="wikitable" !Annu !Primmu pòstu !Cansùn !Varietài |- ![[2005]] |Young Fathers |Retaggi de Vitta |style="background-color:#FF2800;"|[[File: Provincia di Genova-Stemma.svg|30px]]<br />'''[[Lengoa zeneize|Zenese]]''' |- ![[2006]] |I Tandem |Certe séie d'invernu |style="background-color:#FF2800;"|[[File: Provincia di Genova-Stemma.svg|30px]]<br />'''[[Lengoa zeneize|Zenese]]''' |- ![[2007]] |Zena antiga |Proverbi che pasciùn |style="background-color:#FF2800;"|[[File: Provincia di Genova-Stemma.svg|30px]]<br />'''[[Lengoa zeneize|Zenese]]''' |- ![[2008]] |Trallallero |Minindè |style="background-color:#FF2800;"|[[File: Provincia di Genova-Stemma.svg|30px]]<br />'''[[Lengoa zeneize|Zenese]]''' |- ![[2009]] |I Bussieri |Odo de ma |style="background-color:#FF2800;"|[[File: Provincia di Genova-Stemma.svg|30px]]<br />'''[[Lengoa zeneize|Zenese]]''' |- ![[2010]] |I Bussieri |Se o poesse parlâ |style="background-color:#FF2800;"|[[File: Provincia di Genova-Stemma.svg|30px]]<br />'''[[Lengoa zeneize|Zenese]]''' |- ![[2011]] |I Gioilarò |Stella du munte |style="background-color:#FF2800;"|[[File: Provincia di Genova-Stemma.svg|30px]]<br />'''[[Lengoa zeneize|Zenese]]''' |- ![[2012]] |La Combriccola |Zena, Genova |style="background-color:#FF2800;"|[[File: Provincia di Genova-Stemma.svg|30px]]<br />'''[[Lengoa zeneize|Zenese]]''' |} ====Grùppi premiài (dau 2013)==== Chi a clasìfica di grüppi ([[2013]]-[[2023]]), i finalisti sun urdinài pé annu e pusisiùn, in urdine ghe sùn ascì i nùmmi de cansùn, autùri e a parlâ duveâ<ref name=":7">A parlàe duveàe se distinguen pé stemmi e culuri relativi : (Russu Zenese, Blö Savunese, Grixu Spèzin, Arànciùn Brigašc, Maròn Valbúrmidese, Giàllu Arbenganése, Aranciùn ciàiu Finalese), e varianti lucali sun indicae tra parentexi.</ref> (se dispunibili).<ref name=":5">{{Çitta web|url=https://www.ivg.it/2013/02/successo-per-il-festival-dialettale-di-san-giorgio/|tìtolo=San Zorzu 2013|vìxita=2021-04-04|léngoa=IT}}</ref><ref name=":1">{{Çitta web|url=https://www.ivg.it/2014/02/albenga-centro-regionale-della-canzone-dialettale-grazie-al-festival-di-san-giorgio/|tìtolo=San Zorzu 2014|vìxita=2021-04-04|léngoa=IT}}</ref><ref name=":2">{{Çitta web|url=https://www.savonanews.it/2017/02/06/mobile/leggi-notizia/argomenti/eventi-spettacoli/articolo/albenga-conclusa-la-due-giorni-del-festival-della-canzone-dialettale.html|tìtolo=San Zorzu 2017|vìxita=2021-04-04|léngoa=IT}}</ref><ref name=":3">{{Çitta web|url=https://www.savonanews.it/2018/02/04/amp/argomenti/eventi-spettacoli/articolo/successo-per-il-17-festival-della-canzone-dialettale-ligure-intitolato-a-elmo-bazzano.html|tìtolo=San Zorzu 2018|vìxita=2021-04-04|léngoa=IT}}</ref><ref name=":6">{{Çitta web|url=https://www.savonanews.it/2019/02/04/mobile/leggi-notizia/argomenti/eventi-spettacoli/articolo/un-successo-il-festival-della-canzone-in-lingua-ligure-a-san-giorgio-dalbenga.html|tìtolo=San Zorzu 2019|vìxita=2021-04-04|léngoa=IT}}</ref><ref name=":4">{{Çitta web|url=https://www.savonanews.it/2020/02/18/mobile/leggi-notizia/argomenti/eventi-spettacoli/articolo/19-festival-della-canzone-in-lingua-ligure-di-san-giorgio-dalbenga-tutti-i-premiati.html|tìtolo=San Zorzu 2020|vìxita=2021-04-04|léngoa=IT}}</ref> <ref name=" S.Zorzu 2022">{{Çitta web|url=https://www.albengacorsara.it/2022/06/13/i-vincitori-del-21-festival-san-giorgio-della-canzone-in-lingua-ligure/|tìtolo=San Zorzu 2022|vìxita=2022-06-15|léngoa=IT}}</ref> {|Class="wikitable" !Annu !Primmu pòstu !Segundu pòstu !Tersu pòstu |- !rowspan="3"|[[2013]] |Quei de Rsciugni |Noi Voliamo |Maz Vilander & Makadam Zena |- |''“Gnacchi e furbi”'' |''“Gatti d’ancheu”'' |''“Sciaccaprie”'' |- |style="background-color:#FF2800;"|[[File: Provincia di Genova-Stemma.svg|30px]]<br />'''[[Lengoa zeneize|Zenese]] (parlâ de [[Roscigion|Rusigiùn]])''' |style="background-color: #ffff90;"|[[File:Flag of Albenga.svg|20px]]<br />'''[[Dialettu arbenganese|Arbenganese]] (parlâ de [[Utuê]] e da Valà Aròscia)''' |style="background-color:#FF2800;"|[[File: Provincia di Genova-Stemma.svg|30px]]<br />'''[[Lengoa zeneize|Zenese]]''' |- !rowspan="3" |[[2014]] |Maz Vilander & Makadam Zena |Quei de Rsciugni |Grandi e Fanti |- |''"U Barban"'' |''"Swing dor cascino"'' |''"Luna de lugiu"'' |- |style="background-color:#FF2800;"|[[File: Provincia di Genova-Stemma.svg|30px]]<br />'''[[Lengoa zeneize|Zenese]]''' |style="background-color:#FF2800;"|[[File: Provincia di Genova-Stemma.svg|30px]]<br />'''[[Lengoa zeneize|Zenese]] (parlâ de [[Roscigion|Rusigiùn]])''' |style="background-color:silver;"|[[File:La Spezia-Stemma.svg|25px]]<br />'''[[Spezin|Spèssin]] (parlâ de [[Rimazô|Rimazù]])''' |- ! rowspan="3" |[[2015]] |Quei de Rsciugni |Grandi e Fanti |I nuovi disertori |- |''"Min-na"'' |''"Rusu de seia"'' |''"A gali-nna"'' |- |style="background-color:#FF2800;"|[[File: Provincia di Genova-Stemma.svg|30px]]<br />'''[[Lengoa zeneize|Zenese]] (parlâ de [[Roscigion|Rusigiùn]])''' |style="background-color:silver;"|[[File:La Spezia-Stemma.svg|25px]]<br />'''[[Dialèto spezin|Spessìn]] (parlâ de [[Rimazô|Rimazù]])''' |style="background-color:#FF2800;"|[[File: Provincia di Genova-Stemma.svg|30px]]<br />'''[[Lengoa zeneize|Zenese]] (parlâ de [[Sestri Levante|Sestri de Levànte]])''' |- !rowspan="3"|[[2016]] |I nuovi disertori |Mandillà |Quei de Rsciugni |- |''"A vigilia"'' |''“O paize da succa”'' |''“Tempu cus sia“'' |- |style="background-color:#FF2800;"|[[File: Provincia di Genova-Stemma.svg|30px]]<br />'''[[Lengoa zeneize|Zenese]] (parlâ de [[Sestri Levante|Sestri de Levànte]])''' |style="background-color:#FF2800;"|[[File: Provincia di Genova-Stemma.svg|30px]]<br />'''[[Lengoa zeneize|Zenese]] (parlâ de [[Monegia|Munéia]])''' |style="background-color:#FF2800;"|[[File: Provincia di Genova-Stemma.svg|30px]]<br />'''[[Lengoa zeneize|Zenese]] (parlâ de [[Roscigion|Rusigiùn]])''' |- !rowspan="3"|[[2017]] |Grandi e Fanti |I Nuovi Disertori |I Cantaùu |- |''"A faudeta recamà" <br />de Enrico Bonanini'' |''“A foa di Buestento”'' ''de Nicola Rollando'' | ''“[[Bèla Briga]]”'' ''de Carlo Lanteri'' |- |style="background-color:silver;"|[[File:La Spezia-Stemma.svg|25px]]<br />'''[[Spezin|Spèssin]] (parlâ de [[Rimazô|Rimazù]])''' |style="background-color:#FF2800;"|[[File: Provincia di Genova-Stemma.svg|30px]]<br />'''[[Lengoa zeneize|Zenese]] (parlâ de [[Sestri Levante|Sestri de Levànte]])''' |style="background-color:orange;"|[[File: Flag of Tera Brigasca.svg|30px]]<br />'''[[Lengua brigašca|Brigascu]] (parlâ de Üpega)''' |- ! rowspan="3"|[[2018]] |I Mandillà |Grandi e Fanti |I Cantaùu |- |''“Canson do diao”'' |''"Scia e vega"'' |''"Deman matin, s'er fa bee"'' |- |style="background-color:#FF2800;"|[[File: Provincia di Genova-Stemma.svg|30px]]<br />'''[[Lengoa zeneize|Zenese]] (parlâ de [[Monegia|Munéia]])''' |style="background-color:silver;"|[[File:La Spezia-Stemma.svg|25px]]<br />'''[[Dialèto spezin|Spèssin]] (parlâ de [[Rimazô|Rimazù]])''' |style="background-color:orange;"|[[File: Flag of Tera Brigasca.svg|30px]]<br />'''[[Lengua brigašca|Brigascu]]''' |- !rowspan="3"|[[2019]] |Grandi e Fanti |I Mandillà |Chelli du gumbu de Chichen |- |''"Lungu er viaeu"'' |''"A nessa"'' |''"A mi m'a gusta u brussu"'' |- |style="background-color:silver;"|[[File:La Spezia-Stemma.svg|25px]]<br />'''[[Dialèto spezin|Spèssin]] (parlâ de [[Rimazô|Rimazù]])''' |style="background-color:#FF2800;"|[[File: Provincia di Genova-Stemma.svg|30px]]<br />'''[[Lengoa zeneize|Zenese]] (parlâ de [[Monegia|Muneia]])''' |style="background-color:#ffba86;"|[[File:Imperia-Stemma.svg|30px]]<br />'''Imperiese''' |- !rowspan="3"|[[2020]] |[[Barche a torsio|Barche a Torsio]] |[[Demueluìn]] |Chelli du Gumbu de Chichén |- |''“A bordo”'' |''“Bello ch’o l’é”'' |''“U me paize”'' |- |style="background-color:#FF2800;"|[[File: Provincia di Genova-Stemma.svg|30px]]<br />'''[[Lengoa zeneize|Zenese]]''' |style="background-color:#FF2800;"|[[File: Provincia di Genova-Stemma.svg|30px]]<br />'''[[Lengoa zeneize|Zenese]]''' |style="background-color:#ffba86;"|[[File:Imperia-Stemma.svg|30px]]<br />'''Imperiese''' |- ! rowspan="4" |[[2021]] |Mandillà |[[Mike fC]] cun Guido Perata |[[Demueluìn]] |- |''"Manco un papè"'' |''"Dase una man"'' |''"T'ou digu oua"'' |- |rowspan="2" style="background-color:#FF2800;"|[[File: Provincia di Genova-Stemma.svg|30px]]<br />'''[[Lengoa zeneize|Zenese]] (parlâ de [[Monegia|Muneia]])''' |style="background-color:#FF2800;"|[[File: Provincia di Genova-Stemma.svg|30px]]<br />'''[[Lengoa zeneize|Zenese]] (parlâ de [[Campomon|Campumu(r)ùn]])''' |rowspan="2" style="background-color:#FF2800;"|[[File: Provincia di Genova-Stemma.svg|30px]]<br />'''[[Lengoa zeneize|Zenese]]''' |- |style="background-color:DEEPSKYBLUE;"|[[File:Borgio Verezzi-Stemma.svg|20px]]<br />'''Borzìn'''<br /> |- |- ! rowspan="4" |[[2022]] |Mandillà |Sensa Tempu<ref name="Sensa Tempu">Trìu cumpostu da Mike fC, Chiara Franzi e Guido Perata</ref> |I Strufuggi |- |''"O testamento da vêgia"'' |''"Dimme perché"'' |''"A saggra"'' |- | rowspan="2" style="background-color:#FF2800;" |[[File: Provincia di Genova-Stemma.svg|30px]]<br />'''[[Lengoa zeneize|Zenese]] (parlâ de [[Monegia|Muneia]])''' |style="background-color:#FF2800;"|[[File: Provincia di Genova-Stemma.svg|30px]]<br />'''[[Lengoa zeneize|Zenese]] (parlâ de [[Campomon|Campumu(r)ùn]])''' | rowspan="2" style="background-color:#FF2800;" |[[File: Provincia di Genova-Stemma.svg|30px]]<br />'''[[Lengoa zeneize|Zenese]] (parlâ de [[Recco|Réccu]])''' |- |style="background-color:DEEPSKYBLUE;"|[[File:Borgio Verezzi-Stemma.svg|20px]]<br />'''Borzìn'''<br /> |- ! rowspan="3" |[[2023]] |Grandi e fanti |I Strufuggi |Martin Padela |- |''"Sentu lüne"'' |''"Çinque métri"'' |''"Lerfe"'' |- |style="background-color:silver;"|[[File:La Spezia-Stemma.svg|25px]]<br />'''[[Dialèto spezin|Spèssin]] (parlâ de [[Rimazô|Rimazù]])''' |style="background-color:#FF2800;" |[[File: Provincia di Genova-Stemma.svg|30px]]<br />'''[[Lengoa zeneize|Zenese]] (parlâ de [[Recco|Réccu]])''' |style="background-color:#FF2800;" |[[File: Provincia di Genova-Stemma.svg|30px]]<br />'''[[Lengoa zeneize|Zenese]]''' |- ! rowspan="3" |[[2024]] |Grandi e fanti |Vico 28 |Mandillà |- |''"En chè de veddru"'' |''"Dagghe recattu mainà"'' |''"Poæ e figgio"'' |- |style="background-color:silver;"|[[File:La Spezia-Stemma.svg|25px]]<br />'''[[Dialèto spezin|Spèssin]] (parlâ de [[Rimazô|Rimazù]])''' |style="background-color: #ffff90;"|[[File:Flag of Albenga.svg|20px]]<br />'''[[Dialettu arbenganese|Arbenganese]]''' |style="background-color:#FF2800;"|[[File: Provincia di Genova-Stemma.svg|30px]]<br />'''[[Lengoa zeneize|Zenese]] (parlâ de [[Monegia|Munéia]])''' |- ! rowspan="4" |[[2025]] |[[Mike fC]] cun Guido Perata |E cause perse |Bricchi e mà |- |''"A nostra identitê"'' |''"U farcu e a curumba"'' |''"Bella a-o barcon"'' |- |style="background-color:#FF2800;" |[[File: Provincia di Genova-Stemma.svg|30px]]<br />'''[[Lengoa zeneize|Zenese]] (parlâ de [[Campomon|Campumu(r)ùn]])''' | rowspan="2" style="background-color: #ffba86;"| [[File:Flag of the Marquisate of Finale (12th century-1602).svg|20px]]<br />'''[[Dialéttu finarìn|Fina(r)ìn]] (parlâ de [[Orcu Feìn|Feìn]])''' |style="background-color:#FF2800;" |[[File: Provincia di Genova-Stemma.svg|30px]]<br />'''[[Lengoa zeneize|Zenese]] (parlâ de [[Monegia|Munéia]])''' |- |style="background-color:DEEPSKYBLUE;"|[[File:Borgio Verezzi-Stemma.svg|20px]]<br />'''Borzìn'''<br /> |style="background-color:#FF2800;" |[[File: Provincia di Genova-Stemma.svg|30px]]<br />'''[[Lengoa zeneize|Zenese]] (parlâ de [[Roscigion|Rusigiùn]])''' |} ===Sulìsti=== [[File:Davide Cabona (Festival de San Zorzu 2024)-Premiasiun 01.jpg|thumb|Davide Cabona, sulista vinsitû de l'edisiun 2024|269x269px]] ====Elencu vinsitùi (2005-2012)==== {|Class="wikitable" !Annu !Primmu pòstu !Cansùn !Varietài |- ![[2005]] |Domenica Vernassa |U caruggiu du Beetu |style="background-color:#FF2800;"|[[File: Provincia di Genova-Stemma.svg|30px]]<br />'''[[Lengoa zeneize|Zenese]]''' |- ![[2006]] |Olinda di Dea |Nösse d'òu |style="background-color: #ffff90;"|[[File:Flag of Albenga.svg|20px]]<br />'''[[Dialettu arbenganese|Arbenganese]]''' |- ![[2007]] |Valter Decia |U cantu de sirene |style="background-color:#ffba86;"|[[File:Flag of the Marquisate of Finale (12th century-1602).svg|20px]]<br />'''[[Dialéttu finarìn|Fina(r)ìn]] (parlâ de [[Orcu Feìn|Feìn]])''' |- ![[2008]] |Alfonso Miceli |A baladda di fagotti |style="background-color:#FF2800;"|[[File: Provincia di Genova-Stemma.svg|30px]]<br />'''[[Lengoa zeneize|Zenese]]''' |- ![[2009]] |Milena Mendicina |A publicitæ |style="background-color:#FF2800;"|[[File: Provincia di Genova-Stemma.svg|30px]]<br />'''[[Lengoa zeneize|Zenese]]''' |- ![[2010]] |Piero Parodi |A perla ciù presiusa |style="background-color: DEEPSKYBLUE;"| [[File:Loano-Stemma.svg|25px]]<br />'''Löanese''' |- ![[2011]] |Olinda Di Dea |Cumme u sajeva |style="background-color: #ffff90;"|[[File:Flag of Albenga.svg|20px]]<br />'''[[Dialettu arbenganese|Arbenganese]]''' |- ![[2012]] |Enrico Bonannini |Er monumentu |style="background-color:silver;"|[[File:La Spezia-Stemma.svg|25px]]<br />'''[[Dialèto spezin|Spèssin]] (parlâ de [[Rimazô|Rimazù]])''' |} ====Sulisti premiài (dau 2013)==== Chi a clascìfica di sulìsti ([[2013]]-[[2022]]), i finalisti sun urdinài pé anno e pusisiùn, in urdine ghe sùn ascì i nummi de cansùn, autùri e a parlâ duveà<ref name=":7" /> (se dispunibili).<ref name=":5" /><ref name=":1" /><ref name=":2" /><ref name=":3" /><ref name=":6" /><ref name=":4" /><ref name="S.Zorzu 2022"/> {|Class="wikitable" !Annu !Primmu pòstu !Segundu pòstu !Tersu pòstu |- !rowspan="3"|[[2013]] |Andrei Colace |Chiara Baralli |Piero Parodi |- |“Il portuale” |“Truvà ‘n’amiga” |“E figge” |- |style="background-color:#FF2800;"|[[File: Provincia di Genova-Stemma.svg|30px]]<br />'''[[Lengoa zeneize|Zenese]]''' |style="background-color:#FF2800;"|[[File: Provincia di Genova-Stemma.svg|30px]]<br />'''[[Lengoa zeneize|Zenese]]''' |style="background-color: DEEPSKYBLUE;"| [[File:Loano-Stemma.svg|25px]]<br/>'''Löanese''' |- !rowspan="3"|[[2014]] |U Carbun<ref>Numme d'arte de Marco Carbone</ref> |Piero Parodi |Enrico Bruno Lofrano |- |''“Chi nu cianse u nu tetta”'' |''“U basta na cansunvà”'' |''“N’amigo ero”'' |- |style="background-color:#FF2800;"|[[File: Provincia di Genova-Stemma.svg|30px]]<br />'''[[Lengoa zeneize|Zenese]]''' |style="background-color: DEEPSKYBLUE;"| [[File:Loano-Stemma.svg|25px]]<br />'''Löanese''' |style="background-color: DEEPSKYBLUE;"|[[File: Blason de Savona (Italie).svg|20px]]<br />'''[[Dialettu savuneize|Savunese]] (parlâ de [[Väze|Vàze]])''' |- ! rowspan="3" |[[2015]] |Olinda Di Dea |Francesco Arrigoni |Piero Parodi |- |''"Cunchiggia"'' |''"Linbè-linbè"'' |''"U releuju"'' |- |style="background-color:#FF2800;"|[[File: Provincia di Genova-Stemma.svg|30px]]<br />'''[[Lengoa zeneize|Zenese]]''' |style="background-color:#FF2800;"|[[File: Provincia di Genova-Stemma.svg|30px]]<br />'''[[Lengoa zeneize|Zenese]]''' |style="background-color: DEEPSKYBLUE;"| [[File:Loano-Stemma.svg|25px]]<br/>'''Löanese''' |- !rowspan="3"|[[2016]] |Attilio Valeri |Piero Parodi |Olinda Di Dea |- |''"U sciu Lillu"'' |''“U quaderno”'' |''“Föa du tempu“'' |- |style="background-color:#FF2800;"|[[File: Provincia di Genova-Stemma.svg|30px]]<br />'''[[Lengoa zeneize|Zenese]] (parlâ de [[Roscigion|Rusigiùn]])''' |style="background-color: DEEPSKYBLUE;"| [[File:Loano-Stemma.svg|30px]]<br/>'''Löanese''' |style="background-color: #ffff90;"|[[File:Flag of Albenga.svg|20px]]<br />'''[[Dialettu arbenganese|Arbenganese]]''' |- !rowspan="3"|[[2017]] |[[Mike fC]]<ref name=":0" /> |Attilio Valeri |Francesco Arrigoni |- |''"T’e speciale"'' |''“Mu l’èrâ bèlu Rsciugni”'' |''“A mê têra”'' |- |style="background-color:#FF2800;"|[[File: Provincia di Genova-Stemma.svg|30px]]<br />'''[[Lengoa zeneize|Zenese]] (parlâ de [[Campomon|Campumu(r)ùn]])''' |style="background-color:#FF2800;"|[[File: Provincia di Genova-Stemma.svg|30px]]<br />'''[[Lengoa zeneize|Zenese]] (parlâ de [[Roscigion|Rusigiùn]])''' |style="background-color:#E1A95F;"|'''[[Val Bórmia|Valburmidése]]''' |- !rowspan="3"|[[2018]] |[[Mike fC]]<ref name=":0" /> |[[Alberto Fratini]] |Valter Decia |- |''"Ferma o tenpu"'' |''“Zena dònde a l'è”'' |''“O macchinista”'' |- |style="background-color:#FF2800;"|[[File: Provincia di Genova-Stemma.svg|30px]]<br />'''[[Lengoa zeneize|Zenese]] (parlâ de [[Campomon|Campumu(r)ùn]])''' |style="background-color:#FF2800;"|[[File: Provincia di Genova-Stemma.svg|30px]]<br />'''[[Lengoa zeneize|Zenese]]''' |style="background-color: #ffba86;"|[[File:Flag of the Marquisate of Finale (12th century-1602).svg|20px]]<br />'''[[Dialéttu finarìn|Fina(r)ìn]] (parlâ de [[Orcu Feìn|Feìn]])''' |- !rowspan="3"|[[2019]] |Mkg U Canta U Pittù<ref>Numme d'arte de Mirko Grasso</ref> |[[Mike fC]]<ref name=":0">Numme d'arte de Michele Ferroni</ref> |Attilio Valeri |- |''"Aegua Santa"'' |''"Pe i monti a pè"'' |''"A Bsaza"'' |- |style="background-color:#FF2800;"|[[File: Provincia di Genova-Stemma.svg|30px]]<br />'''[[Lengoa zeneize|Zenese]] ''' |style="background-color:#FF2800;"|[[File: Provincia di Genova-Stemma.svg|30px]]<br />'''[[Lengoa zeneize|Zenese]] (parlâ de [[Campomon|Campumun]])''' |style="background-color:#FF2800;"|[[File: Provincia di Genova-Stemma.svg|30px]]<br />'''[[Lengoa zeneize|Zenese]]''' '''(parlâ de [[Roscigion|Rusigiùn]])''' |- !rowspan="3"|[[2020]] |Attilio Valeri |Valerio Arrigoni |Remo Tagliafico |- |''“Őř man”'' |''“Propriu ninte”'' |''“U curmu da disgrassia”'' |- |style="background-color:#FF2800;"|[[File: Provincia di Genova-Stemma.svg|30px]]<br />'''[[Lengoa zeneize|Zenese]](parlâ de [[Roscigion|Rusigiùn]])''' |style="background-color:#FF2800;"|[[File: Provincia di Genova-Stemma.svg|30px]]<br />'''[[Lengoa zeneize|Zenese]]''' |style="background-color: #ffba86;"|[[File:Flag of the Marquisate of Finale (12th century-1602).svg|20px]]<br />'''[[Dialéttu finarìn|Fina(r)ìn]]''' |- !rowspan="3"|[[2021]] |Alessandro De Mura<ref>Nunustante e uigini zenesi u l'è u primmu vinsitù du festival in t'in cumün de tradisiùi "nu ligüi" (Ruchetta Tànau)</ref> |Chiara Franzi |Valter Decia |- |"''E stoje de Zena''" |"''O inparou''" |"''L'urtima aquila''" |- |style="background-color:#FF2800;"|[[File: Provincia di Genova-Stemma.svg|30px]]<br />'''[[Lengoa zeneize|Zenese]]''' |style="background-color:#FF2800;"|[[File: Provincia di Genova-Stemma.svg|30px]]<br />'''[[Lengoa zeneize|Zenese]]''' |style="background-color: #ffba86;"|[[File:Flag of the Marquisate of Finale (12th century-1602).svg|20px]]<br />'''[[Dialéttu finarìn|Fina(r)ìn]]''' |- !rowspan="3"|[[2022]] |U Carbun |Attilio Valeri |Renzo Graglia |- |"''Na votta eu un erbu''" |"''Rsciugni pü'ra raza''" |"''Pa(r)âxu''" |- |style="background-color:#FF2800;"|[[File: Provincia di Genova-Stemma.svg|30px]]<br />'''[[Lengoa zeneize|Zenese]] (parlâ de [[Ciävai|Ciava(r)i]])''' |style="background-color:#FF2800;"|[[File: Provincia di Genova-Stemma.svg|30px]]<br />'''[[Lengoa zeneize|Zenese]] (parlâ de [[Roscigion|Rusigiùn]])''' |style="background-color:#ffba86;"|[[File:Imperia-Stemma.svg|30px]]<br />'''Imperiese''' |- !rowspan="3"|[[2023]] |Renzo Graglia |Attilio Valeri |Fancesco Arrigoni |- |"''E logge de Sànta Cèa''" |"''A mæ poæ''" |"''Garibaldi''" |- |style="background-color:#ffba86;"|[[File:Imperia-Stemma.svg|30px]]<br />'''Imperiese''' |style="background-color:#FF2800;"|[[File: Provincia di Genova-Stemma.svg|30px]]<br />'''[[Lengoa zeneize|Zenese]] (parlâ de [[Roscigion|Rusigiùn]])''' |style="background-color:#FF2800;"|[[File: Provincia di Genova-Stemma.svg|30px]]<br />'''[[Lengoa zeneize|Zenese]]''' |- !rowspan="3"|[[2024]] |Davide Cabona |Guido Perata |Olinda Di Dea |- |"''Trei segondi''" |"''A badante''" |"''Che splendida rivea''" |- |style="background-color:#FF2800;"|[[File: Provincia di Genova-Stemma.svg|30px]]<br />'''[[Lengoa zeneize|Zenese]]''' |style="background-color:DEEPSKYBLUE;"|[[File:Borgio Verezzi-Stemma.svg|20px]]<br />'''Borzìn''' |style="background-color: #ffff90;"|[[File:Flag of Albenga.svg|20px]]<br />'''[[Dialettu arbenganese|Arbenganese]]''' |- ! rowspan="3" |[[2025]] |[[Max Turigìn]] |U Carbun |Valentina Izzo |- |''"A richessa da lengoa"'' |''"Inn-a giurnâ de rumanìn"'' |''"Vêuggio in mondo nêuvo"'' |- |style="background-color:#FF2800;"|[[File: Provincia di Genova-Stemma.svg|30px]]<br />'''[[Lengoa zeneize|Zenese]]''' |style="background-color:#FF2800;"|[[File: Provincia di Genova-Stemma.svg|30px]]<br />'''[[Lengoa zeneize|Zenese]] (parlâ de [[Ciävai|Ciava(r)i]])''' |style="background-color:#FF2800;"|[[File: Provincia di Genova-Stemma.svg|30px]]<br />'''[[Lengoa zeneize|Zenese]]''' |} == Nòtte == <references responsive="" /> == Âtri prugetti == {{Interprogetto}} == Ligàmmi de föa == * {{Çitta web|url=https://www.youtube.com/@festivalsangiorgioligure7607|tìtolo=Festival "San Giorgio" Ligure|léngoa=LIJ, IT}} [[Categorîa:Muxica da Liguria]] [[Categorîa:Lengua ligure]] [[Categorîa:Arbenga]] 9tae0pxbjjix0zlrktp3wl0xhv86zjw Veserxe 0 30287 258410 258393 2025-06-08T20:27:40Z Arbenganese 12552 /* Funtane e lavaùi */ detaji 258410 wikitext text/x-wiki {{Arbenganese|variànte=, inta varietài lucâle|càngio variànte=Sta pagina lì a l'è scrìccia in '''[[Dialettu arbenganese|arbenganese]]'''}} {{Divisione amministrativa |Nome = Veserxe |Panorama =Vesérxe (Castrevegliu)-Panuràmma daa SP44 02.jpg |Didascalia =<div align="center"> A frasiùn da u stradùn</div> |Stato = ITA |Grado amministrativo = 4 |Tipo = [[fraçion geògrafica|frasiùn geugrafica]] |Divisione amm grado 1 = Liguria |Divisione amm grado 2 = Savuna |Divisione amm grado 3 = Castrevegliu |Altitudine = 500 |Abitanti = 60 |Note abitanti = {{Çitta web|url=https://italia.indettaglio.it/ita/liguria/savona_castelvecchiodiroccabarbena_vecersio.html#dati_istat|tìtolo=A frasiun de Veserxe|vìxita=2022-11-26| léngoa=IT}} |Aggiornamento abitanti = 2011 |Nome abitanti = Vescerxìn <small>(a Castrevegliu)</small><br />Veserxìn <small>(in Èrli)</small><br />Vesérxi <small>(in [[Carpe|Càrpe]])</small> |Patrono = |Festivo = }} '''Vesérxe'''<ref group="n.">Dìcciu {{IPA|[ve'serʒe]}}, mênu de suénte {{IPA|[vɛ'serʒe]}} o {{IPA|[ve'serʒε]}}, in quarche câxu se prununsia ascì cumme ina via de mézzu fra {{IPA|[ve'serʃe]}} e {{IPA|[ve'serʒe]}}, cumme in [[Carpe|Càrpe]]</ref> (''Vescerxe'' ascì, dìcciu ''Vèserji'' in [[Dialettu arbenganese|Arbenga]]<ref>{{Çitta lìbbro|outô=Angelo Gastaldi|tìtolo=De tüttu in po'|ànno=1996|editô=Edizioni del Delfino Moro|çitæ=Arbenga|léngoa=LIJ, IT|p=119|capìtolo=Nummi de sittè, paisi e lucalitè}}</ref>, ''Vecersio'' in [[Léngoa italiànn-a|italiàn]]) a l'è ina vìlla<ref group="n.">scinònimu da paròlla frasiùn</ref> da cumüna de [[Castrevegliu]], in ta [[Provinsa de Sann-a|pruvinsa de Savùna]], ch'a cunta 62 abitànti (dàti agiurnài du [[2011]]).<ref name="template divisione amministrativa-abitanti" /> == Geugrafìa == [[File:Vesérxe (Castellovêgio) - panoràmma (2).jpg|thumb|A vìlla da a Cruxe d'Arnascu|sinistra]] Custruìa lungu a stràdda ch'a pòrta versu Barestìn, a frasiun a se tröva in t'ina pursiun laterâle da [[Valâ du Neva|Vâ du Néva]], a 500 métri in su livéllu du mâ, ünicu riàn de rilevansa u l'è chê de Pisciapolla, ch'u ne ven recampàu l'àiva di lavaùi a l'entrâ du paìse. [[File:U Castê (Veserxe, Castrevegliu) 03.jpg|thumb|In caruggiu inta burgâ du Casté|sinistra]] A cunfurmasiùn du paìse a l'è cumpatta, fàccia da i tradisiunàli caruggi, ch'i se deràmman a partì da a Via Mazû. Surva a sta lì ne truvemmu a pàrte âta, ciamâ ''U Casté'', fin a recunzünzise cu'a stràdda pruvinsâle. Pe' cuntru, au de sutta se tröva a burgâ cunusciüa cumme Sutt'a Ciàssa, méntre süperàu u ciassâ d'ancöi se va versu a zôna ciamâ ''U Terrisö'' e i so campi curtivài. == Storia == === Etài muderna === Testimuniàu pe' a primma vôta dürante a vìxita apustôlica du [[1585]], fàccia da u Nicolò Mascardi, a l'épuca véscu da diocexi còrsa de Accia e Mariàna, u se sa che u paìse u l'axêa 40 föi, ducca i ghe staxêan tòstu duxéntu persune. Inserìu dréntu ai dumini castreveglìn, u l'ha seguìu u destìn du [[Marchesàu de Süccaellu|Marchesàu de Sücarê]], sciurténdu numma a vâgnà ina furma de indipendensa religiùsa in tu [[1647]], quânde a gêxa lucâle a vegne destacâ da [[Gêxa de l'Asunta (Castrevegliu)|chélla du sentru cumünâle]]. Sempre du [[XVII secolo|Seisentu]] u paìse u resta cuinvôltu fin in ti scuntri fra i zenexi (aleài cu'i spagnòlli) e i Savòia, cum'u restu da cumüna, pe' u preduminiu in su feudu. Da reurdà u sacheggiu da vìlla, a i 2 de dexémbre du [[1614]], quattru dì primma da capitulasiun de Castrevegliu, invàsu da i piemuntexi.<ref>{{Çitta lìbbro |outô1=Silvio Riolfo Marengo|outô2=Silvia Malco Badano|outô3=Roberto Badano| tìtolo=Castelvecchio di Rocca Barbena. Vita e storia di un borgo millenario nell'alta val Neva|ànno=2022|editô=Bacchetta Editore|çitæ=Arbenga|léngoa=IT, LIJ|capìtolo=Castelvecchio conteso tra Genova e i duchi di Savoia|p=101|url=https://www.libriliguria.it/art/P/1/d/583/c/13/s/13/castelvecchio-di-rocca-barbena.html}}</ref> Se e stimme in sa pupulasiùn fàcce da fin du Sinquesentu e cuntâvan (a livéllu da cumüna) 170 föi tutali, bezögna spîtà u periudu seguente pe' avê di dàtti ciü precixi. === Tempu di fransexi === Ben reurdâ a batàglia de Löa, ch'a s'è tegnüa in tu nuvembre du [[1795]]. Za da tempu primma i [[Savoia]] se pusisiunavan in si brìcchi surva Castrevegliu e Veserxe, tendandu de mantegnì ina linea de difésa, rispettu a l'avansâ fransese. Cu'u falimentu de l'asiun piemuntese, a situasiùn a se fa pézzu pe i abitanti, dàtu che, versu a fin de setembre, se schiêran 24 batagliun versu a Rocca Curaira (ciü versu [[Cixan|Cixàn]]). I fàcci ciü gràvi, però, l'éran legài a u devastu di campi curtivài, uramài nu ciü acescìbili. De riliévu u ferimentu d'in abitante da vìlla, a seguitu d'in'agresciùn, nu se sa se da parte fransese o sarda. Chescì u retû de Veserxe, Paolo Ferrari, u descrivêa a situasiùn a a a fin de l'ànnu: {{Çitaçión|In te l'ànnu aù pasàu ch'u l'è u 1795 tostu nente u s'è campàu, spetàndu che a trüppa fransese e ancùa chélla austrusarda tütt'e due se sun avansàe versu u paìse de Veserxe, che nu sulu han spugliàu e vigne d'ognidün dau racòltu du vin; ma ancù de pâli urnaménti e dìccia vigna e fìn han tagliàu de vîti de mòddu che âtre de ste chi se sun rése infrütûse pe' tanti àgni|lingua=IT|Paolo Ferrari, retû da parocchia veserxìna, 1795|Nell'anno ora trascorso che è il 1795 quasi niente si è raccolto, atteso che la truppa francese e l'ancora austrosarda ambedue si sono avanzate vicino al paese di Vecersi, che non solo hanno spogliato le vigne di ciascheduno individuo dal raccolto del vino; ma ancora de pali ornamenti e detta vigna e per fino hanno tagliate delle viti di modo che altre di queste si sono rese infruttuose per molti anni|lingua2=LIJ}} Survatüttu i vescerxìn i patîan u tàgliu di èrbui (da i castàgni a i fîi, fin a e nuxi), du fürtu in te vìgne e ascì de bestie, fàcciu dai fransexi. U dànnu u l'éra valüàu a 22.000 lìre.<ref>{{Çitta lìbbro|outô2=Silvia Malco Badano|outô3=Roberto Badano|tìtolo=Castelvecchio di Rocca Barbena. Vita e storia di un borgo millenario nell'alta val Neva|url=https://www.libriliguria.it/art/P/1/d/583/c/13/s/13/castelvecchio-di-rocca-barbena.html|ànno=2022|editô=Bacchetta Editore|çitæ=Arbenga|léngoa=IT, LIJ|pp=123-127|capìtolo=La Bataglia di Loano vista da Castelvecchio|outô1=Silvio Riolfo Marengo}}</ref> === Da a Restaurasiun a ancöi === L'è numma dòppu l'arìvu di [[Napolion Bonaparte|franséxi]], ch'a se cunusce megliu a cumpusisiun de l'abitàu. Castrevegliu difatti u êntra drentu a u [[Regno de Sardegna|regnu de Sardegna]] da u [[1815]] e, grassie a l'indagine fàccia du [[1858]] da l'alùra scindicu Runcu se descröve che, di 731 abitanti ben 226 i staxêan inta vìlla veserxìna.<ref>{{Çitta lìbbro |outô1=Silvio Riolfo Marengo|outô2=Silvia Malco Badano|outô3=Roberto Badano| tìtolo=Castelvecchio di Rocca Barbena. Vita e storia di un borgo millenario nell'alta val Neva|ànno=2022|editô=Bacchetta Editore|çitæ=Arbenga|léngoa=IT, LIJ|capìtolo=Dalla restaurazione alla Seconda Guerra Mondiale|p=128|url=https://www.libriliguria.it/art/P/1/d/583/c/13/s/13/castelvecchio-di-rocca-barbena.html}}</ref> Rilevante l'emigrasiùn versu l'[[Americhe|America]], avegnüa in t'in primmu periudu fin a a metài du [[XIX secolo|seculu XIX]], cumme in tu câxu du Nicolò Delfino, rimpatriàu poi du [[1859]], du Giovanni Moreno (mortu a [[Montevideo|Muntevidêu]]) o du G. Scrigna (partìu in tu [[1868]] e poi turnàu in derê du [[1870]]) e in t'ina segunda undâ de dòppu a guèra, che però l'ha interesàu prinsipalmente u sentru de Castrevegliu.<ref>{{Çitta lìbbro|outô2=Silvia Malco Badano|outô3=Roberto Badano|tìtolo=Castelvecchio di Rocca Barbena. Vita e storia di un borgo millenario nell'alta val Neva|url=https://www.libriliguria.it/art/P/1/d/583/c/13/s/13/castelvecchio-di-rocca-barbena.html|ànno=2022|editô=Bacchetta Editore|çitæ=Arbenga|léngoa=IT, LIJ|pp=131-141|capìtolo=Partire per l'America: Castelvecchiesi oltreoceano|outô1=Silvio Riolfo Marengo}}</ref> Dürante a prìmma guèra mundiâle, di ünze cazüi castreveglìn (reurdài da a làpide in sa müraglia da veglia cumüna), ün u l'éra Attilo Delfino, de Veserxe, mòrtu cumbaténdu in [[Trentin-Erto Adixe|Trentìn]]. U sò numme u se tröva in te 'n'âtra tàrga, sta vôta in tu paìse, assemme a chéi da segunda: da Rinaldo Moreno, dispersu doppu êsse stàu imprixunàu dai surdatti tedeschi, a Fernando Rosso (dispersu in [[Rùscia|Rüscia]]). Eventu tragicu, poi, u rastrelamentu du nuvembre [[1944]], quande, sciurtìi da a gêxa a a fìn da messa, vegnen masài U Durin (T. Moreno) e so figliu, "curpevuli" de n'avê ubedìu a l'urdine de fermâse, impartìu dai tedeschi. Sti surdatti l'axîan duèrtu u föu in te chélla c'ha l'éra a stàlla de famiglia, dund'i dui i l'éran lì ch'i tentàvan de reparâse.<ref>{{Çitta lìbbro |outô1=Silvio Riolfo Marengo|outô2=Silvia Malco Badano|outô3=Roberto Badano| tìtolo=Castelvecchio di Rocca Barbena. Vita e storia di un borgo millenario nell'alta val Neva|ànno=2022|editô=Bacchetta Editore|çitæ=Arbenga|léngoa=IT, LIJ|capìtolo=Castelvecchio di Rocca Barbena nella bufera delle due guerre mondiali|pp=161-162|url=https://www.libriliguria.it/art/P/1/d/583/c/13/s/13/castelvecchio-di-rocca-barbena.html}}</ref> Da reurdà, intu dòppu guèra, a custrusiùn du stradùn ch'u se deràmma da Castrevegliu, avegnüa fra u [[1958]] e u [[1959]].<ref>{{Çitta lìbbro |outô1=Silvio Riolfo Marengo|outô2=Silvia Malco Badano|outô3=Roberto Badano| tìtolo=Castelvecchio di Rocca Barbena. Vita e storia di un borgo millenario nell'alta val Neva|ànno=2022|editô=Bacchetta Editore|çitæ=Arbenga|léngoa=IT, LIJ|capìtolo=Gli stradin|p=130|url=https://www.libriliguria.it/art/P/1/d/583/c/13/s/13/castelvecchio-di-rocca-barbena.html}}</ref> Lungu tütti i [[anni 1950|àgni '50]], l'è ascì ducumentâ a presensa de l'asìlu infantìle, asémme a e tréi cunfratèrnite e ascì a l'òpera santiscima, cumme descricciu in ti fundi da paròcchia.<ref>{{Çitta web|url=https://trucioli.it/2022/03/17/vecersio-ha-la-sua-storia-parrocchiale-dal-1648-con-tre-confraternite-e-lopera-santissima/|tìtolo=Vecersio ha la sua storia parrocchiale dal 1648: Con tre confraternite e l'opera santissima|vìxita=2022-11-27| léngoa=IT}}</ref> == Abitanti == === Evulusiùn demugrafica === {{Demografia/Veserxe}} == Pòsti de interesse == [[File:Gêxa da Nòstra Scignôa da Néive (Vesérxe, Castellovêgio) - vìsta (2).jpg|thumb|A gêxa da Madonna da Néve]] *'''[[Gêxa da Madònna da Nêve (Veserxe)|Gêxa da Madonna da Néve]]''' (''Santa Marìa ad Nives'' ascì), indicâ cumme uratòriu custruìu pe' cumuditài da i abitanti da vìlla ([[1585]])<ref>{{Çitta web|url=https://www.beweb.chiesacattolica.it/edificidiculto/edificio/20793/Chiesa+di+Nostra+Signora+della+Neve#action=ricerca%2Frisultati&view=griglia&locale=it&ordine=&ambito=CEIA&liberadescr=Castelvecchio+Di+Rocca+Barbena+&liberaluogo=&highlight=Castelvecchio&highlight=Rocca&highlight=Barbena|tìtolo=Chiesa di Nostra Signora della Neve|vìxita=2022-11-27| léngoa=IT}}</ref>, vén de seguitu vixitâ in tu [[1612]] da u véscu arbenganese Domenico de Marini, ch'u sta a descrîve cumme necesàriu in ingradimentu de l'edifissiu, nu ciü in gràddu de uspîtà tütti paisài. A l'è stâ elevâ a paròcchia du [[1647]], benexîa in tu setembre du [[1665]] cun a dedicasiun a a Madònna. Primmu retû numinàu u l'è Francesco Brusco.<ref>{{Çitta lìbbro |outô1=Silvio Riolfo Marengo|outô2=Silvia Malco Badano|outô3=Roberto Badano| tìtolo=Castelvecchio di Rocca Barbena. Vita e storia di un borgo millenario nell'alta val Neva|ànno=2022|editô=Bacchetta Editore|çitæ=Arbenga|léngoa=IT, LIJ|capìtolo=La chiesa di Santa Maria ad Nives|pp=216-217|url=https://www.libriliguria.it/art/P/1/d/583/c/13/s/13/castelvecchio-di-rocca-barbena.html}}</ref> [[File:Uratoriu de San Giuàn u Batista (Veserxe, Castrevegliu).jpg|thumb|Uratoriu de Sacre Sénne de San Giamatìsta, da a Ciàssa]] *'''Uratoriu de Sacre Sénne de San Giamatìsta''', u se tröva d'atàccu aa gêxa<ref>{{Çitta web|url=https://www.beweb.chiesacattolica.it/edificidiculto/edificio/20790/Oratorio+di+San+Giovanni+Battista|tìtolo=San Giovanni Battista|vìxita=2022-11-27| léngoa=IT}}</ref>, tiràu sciü du [[XVII secolo|Seisentu]], denansi a a ciàssa da canònica. U l'è stàu scistemàu in tu [[2005]], repigliandu a figüra in faciâ, serâ in t'in riliêvu de stüccu surva aa pòrte. Dréntu i se trövan i arêdi sâcri da lucâle cunfratèrnita.<ref name=":0">{{Çitta lìbbro |outô1=Silvio Riolfo Marengo|outô2=Silvia Malco Badano|outô3=Roberto Badano| tìtolo=Castelvecchio di Rocca Barbena. Vita e storia di un borgo millenario nell'alta val Neva|ànno=2022|editô=Bacchetta Editore|çitæ=Arbenga|léngoa=IT, LIJ|capìtolo=Oratorio di San Giovanni decollato|pp=218|url=https://www.libriliguria.it/art/P/1/d/583/c/13/s/13/castelvecchio-di-rocca-barbena.html}}</ref> [[File:Capelétta de Sant'Antòniu 02.jpg|thumb|L'uratoriu de Sant'Antognu]] *'''Uratoriu de Sant'Antognu da Padua''', in sa stràdda ch'a porta versu [[Barestin|Barestìn]], lasciàu l'abitàu da vìlla, se incuntra sta capella campestre chi, custruìa a prutesiùn di viadanti, vixìn a u semiteriu.<ref>{{Çitta web|url=https://www.beweb.chiesacattolica.it/edificidiculto/edificio/20795/Santuario+di+Sant%27Antonio+da+Padova|tìtolo=Sant'Antonio da Padova|vìxita=2022-11-27| léngoa=IT}}</ref> Drentu a l'è cunservâ 'na têra figürante a Madònna da Misericòrdia de Savuna, chi trasferìa da [[Moriaodo|Meriâdu]] témpu di franséxi.<ref>{{Çitta lìbbro |outô1=Silvio Riolfo Marengo|outô2=Silvia Malco Badano|outô3=Roberto Badano| tìtolo=Castelvecchio di Rocca Barbena. Vita e storia di un borgo millenario nell'alta val Neva|ànno=2022|editô=Bacchetta Editore|çitæ=Arbenga|léngoa=IT, LIJ|capìtolo=Oratorio campestre di Sant'Antonio da Padova|pp=219|url=https://www.libriliguria.it/art/P/1/d/583/c/13/s/13/castelvecchio-di-rocca-barbena.html}}</ref> === Funtane e lavaùi === <gallery widths="130" heights="125" mode="packed"> Immaggine:A Funtana da Ciàssa (Veserxe).jpg|A funtana da Ciassa Immaggine:A Funtàna de l'uatòiu (Veserxe).jpg|A Funtana de l'uratoriu Immaggine:Funtana du Rugin.jpg|A Funtana du Rugìn Immaggine:Funtanìn du Nuxin.jpg|A funtana du Nuxin Immaggine:I Lavaui (Veserxe) 01.jpg|I lavaùi </gallery> In ta vìlla u se tröva ina série de lavaùi, i ciü impurtanti in tu stradùn, alimentài da u riàn Pisciapolla, asemme a chéi ch'i sun in tu burgu: dìcci di Nuxin, lungu a Via Mazû. U gh'è ascì a Funtâna da Ciassa, da a gêxa e tréi ciü picìne: du Rugìn, de Nuxìn e de l'Uratoriu. == Ecunumìa == L'ecunumìa a l'è de lungu agricula, cun a tradisiunâle curtivasiùn di [[Armugnìn|bericòcchi]]: due e qualitài prinsipâli tegnüe, da in làttu chéle fransexi, ciü düre, cunusciüe cu'u numme de ''mandurlùi'' e da l'atru [[Armugnìn Valleggia|chéi de Valeggia]], ciü picenin e da a pèlle fìna, caraterizâ da u curû aranciu cu'e maccie scüre.<ref name=":1" /> Difüzi poi ascì i pèrsari. == Cultüra == === Dialettu veserxìn === {{Véddi ascì|Dialettu arbenganese|càngio variànte=U mèximu argumentu in detagliu}} A parlâ lucâle, ch'a rientra in ta clascificasiùn du Lìgüre de sentru-punénte, a l'è de stampu arbenganese, du tüttu scimile a chélla ch'a se parla a Castrevegliu.<ref>{{Çitta publicaçión|outô=[[Fiorenzo Toso]]|tìtolo=Il dialetto di Castelvecchio|revìsta=Castelvecchio di Rocca Barbena. Vita e storia di un borgo millenario nell'alta Val Neva|editô=Bacchetta|çitæ=Arbenga|pp=153-159|url=https://www.libriliguria.it/art/P/1/d/583/c/13/s/13/castelvecchio-di-rocca-barbena.html|léngoa=IT, LIJ}}</ref> Fra e carateristiche ciü impurtanti ch'u distinguen da l'arbenganese sitadìn se trövan: * A cazüa da ''g'' e da ''v'' intervucalica (ad esempiu in ''fögu'', ch'u divén ''föu''), a prununsia da "a" in pusisiùn tonica tendénte a a [[A tònica velarizâ|velarisasiùn]], ch'a l'avixìna versu ina ''o'' avèrta, ascì s'a nu l'è chescì fursâ da êsse segnâ cumme tâle. * A ''r'' intervucalica, graficamente segnâ, a vén prununsiâ in manéra ciü evidénte rispèttu che in ti âtri dialetti da vâ. * I êxiti de -CL- e -GL- du latìn i se trasfurman in /ʎ/, au cuntràriu de quànt'u sücédde in Arbenga (evulusiùn in /j/) * Ürtimu trattu carateristicu, a prununsia palatàre da ''s'' impüra: lezüa cumme ''sc'' (/ʃ/) se seguìa da c, f, p, q e t, o cumme ''x'' (/ʒ/), d'atàccu a: b, d, l, m e n. == Fèste e fére == * '''Festa di bericòcchi d'ôru''', cumensâ in tu [[1976]] in se l'inisiatîva e de l'alùra scindicu Leonardo Rosa, cu'a culaburasiùn da Pro Loco. Definìa cumme ina ''ménsa rüstega'', a se tegnîa in ta Ciàssa da Vitòria, cun e trenétte a u pìstu, a carne in sa brâxa e a tradisiunale turta cun l'üétta e i pignöi, cöccia in ti furni a legna. Seguîa a gàra pe' u bericòccu ciü bè, vistu ch'a se tratâva da curtivasiun ciü difüsa in ta vìlla.<ref name=":1">{{Çitta lìbbro |outô1=Silvio Riolfo Marengo|outô2=Silvia Malco Badano|outô3=Roberto Badano| tìtolo=Castelvecchio di Rocca Barbena. Vita e storia di un borgo millenario nell'alta val Neva|ànno=2022|editô=Bacchetta Editore|çitæ=Arbenga|léngoa=IT, LIJ|capìtolo=1981: La festa dell'albicocca d'oro a Vecersio|p=380|url=https://www.libriliguria.it/art/P/1/d/583/c/13/s/13/castelvecchio-di-rocca-barbena.html}}</ref> [[File:Uratoriu de San Benardu (Castrevegliu) 01.jpg|thumb|L'uratòriu campestre de San Bernadu, lungu u stradun|sinistra]] * '''Festa de Sant'Antognu de Padua''', festezâ a a seira du 13 de zügnu, sendéndu u falò in tu sentru da vìlla e cu'a prucesciùn in unû du santu, dedicatàriu da capélla lungu a stradda pe' [[Barestin|Barestìn]]. Difatti, da chi a stàttua du santu a vengne spustâ a a vegìglia in ta paròcchia, dunde a resta fin a u giùrnu da prucesciùn, pe' pòi vegnì spustâ spalla pe' spàlla in ta sò pusisiùn uriginàia.<ref name="Giugno">{{Çitta lìbbro |outô1=Silvio Riolfo Marengo|outô2=Silvia Malco Badano|outô3=Roberto Badano| tìtolo=Castelvecchio di Rocca Barbena. Vita e storia di un borgo millenario nell'alta val Neva|ànno=2022|editô=Bacchetta Editore|çitæ=Arbenga|léngoa=IT, LIJ|capìtolo=Castelvecchio le radici: Giugno|pp=252-253|url=https://www.libriliguria.it/art/P/1/d/583/c/13/s/13/castelvecchio-di-rocca-barbena.html}}</ref> * '''Festa de San Giuànni''', a i 24 de zügnu, tantu a Veserxe quantu a Castrevegliu, l'éa solitu métte sutta a a sénne du falò (ch'u vegnîa imbastìu a seira denanti) e seùlle apéna campàe in te l'ortu o, atriménti, e patàtte. Atra tradisiùn l'éa chéla de zûvene ch'e pigliavàn a rusà e se ghe lavàvan pe' rende lìscia a pèlle.<ref name="Giugno"/> A i 29 d'austu se festeza ascì a deculasiùn.<ref name=":0" /> == Vie de cumünicasiùn == U paìse u se tröva lungu u stradun pe' Barestin, a SP44, ch'a porta versu u Munte Cruxe. A vìlla a l'è servìa fin da 'na linea de curiêre da [[TPL Linea|TPL]] versu [[Arbenga]]. In antigu però, a l'axîa ina grande inpurtansa ascì a réa de viö ch'i purtavan versu [[Süccaellu|Sücarê]] e Castrevegliu, fra sti chi chê ch'u se deràmma da l'uratòriu campèstre de San Bernadu e u càra seguendu a lìnea de mèzza còsta, tacanduse a a stràdda cunusciüa cumme "Vîa du Rösu".<ref>{{Çitta lìbbro |outô1=Silvio Riolfo Marengo|outô2=Silvia Malco Badano|outô3=Roberto Badano| tìtolo=Castelvecchio di Rocca Barbena. Vita e storia di un borgo millenario nell'alta val Neva|ànno=2022|editô=Bacchetta Editore|çitæ=Arbenga|léngoa=IT, LIJ|capìtolo=Castelvecchio: Cenni sul patrimonio superstite. Oratorio di San Bernardo|url=https://www.libriliguria.it/art/P/1/d/583/c/13/s/13/castelvecchio-di-rocca-barbena.html|p=226}}</ref> == Nòtte == === Nòtte a u testu === <references group="n." /> === Nòtte bibliugrafiche === <references responsive="" /> == Atri prugetti == {{Interprogetto}} [[Categorîa:Fraçioìn da provìnsa de Sànn-a]] 17qtmh38n3ybwofhmh81jk8b7dfzrsv 258411 258410 2025-06-08T21:00:58Z Arbenganese 12552 /* Pòsti de interesse */ cangi picin 258411 wikitext text/x-wiki {{Arbenganese|variànte=, inta varietài lucâle|càngio variànte=Sta pagina lì a l'è scrìccia in '''[[Dialettu arbenganese|arbenganese]]'''}} {{Divisione amministrativa |Nome = Veserxe |Panorama =Vesérxe (Castrevegliu)-Panuràmma daa SP44 02.jpg |Didascalia =<div align="center"> A frasiùn da u stradùn</div> |Stato = ITA |Grado amministrativo = 4 |Tipo = [[fraçion geògrafica|frasiùn geugrafica]] |Divisione amm grado 1 = Liguria |Divisione amm grado 2 = Savuna |Divisione amm grado 3 = Castrevegliu |Altitudine = 500 |Abitanti = 60 |Note abitanti = {{Çitta web|url=https://italia.indettaglio.it/ita/liguria/savona_castelvecchiodiroccabarbena_vecersio.html#dati_istat|tìtolo=A frasiun de Veserxe|vìxita=2022-11-26| léngoa=IT}} |Aggiornamento abitanti = 2011 |Nome abitanti = Vescerxìn <small>(a Castrevegliu)</small><br />Veserxìn <small>(in Èrli)</small><br />Vesérxi <small>(in [[Carpe|Càrpe]])</small> |Patrono = |Festivo = }} '''Vesérxe'''<ref group="n.">Dìcciu {{IPA|[ve'serʒe]}}, mênu de suénte {{IPA|[vɛ'serʒe]}} o {{IPA|[ve'serʒε]}}, in quarche câxu se prununsia ascì cumme ina via de mézzu fra {{IPA|[ve'serʃe]}} e {{IPA|[ve'serʒe]}}, cumme in [[Carpe|Càrpe]]</ref> (''Vescerxe'' ascì, dìcciu ''Vèserji'' in [[Dialettu arbenganese|Arbenga]]<ref>{{Çitta lìbbro|outô=Angelo Gastaldi|tìtolo=De tüttu in po'|ànno=1996|editô=Edizioni del Delfino Moro|çitæ=Arbenga|léngoa=LIJ, IT|p=119|capìtolo=Nummi de sittè, paisi e lucalitè}}</ref>, ''Vecersio'' in [[Léngoa italiànn-a|italiàn]]) a l'è ina vìlla<ref group="n.">scinònimu da paròlla frasiùn</ref> da cumüna de [[Castrevegliu]], in ta [[Provinsa de Sann-a|pruvinsa de Savùna]], ch'a cunta 62 abitànti (dàti agiurnài du [[2011]]).<ref name="template divisione amministrativa-abitanti" /> == Geugrafìa == [[File:Vesérxe (Castellovêgio) - panoràmma (2).jpg|thumb|A vìlla da a Cruxe d'Arnascu|sinistra]] Custruìa lungu a stràdda ch'a pòrta versu Barestìn, a frasiun a se tröva in t'ina pursiun laterâle da [[Valâ du Neva|Vâ du Néva]], a 500 métri in su livéllu du mâ, ünicu riàn de rilevansa u l'è chê de Pisciapolla, ch'u ne ven recampàu l'àiva di lavaùi a l'entrâ du paìse. [[File:U Castê (Veserxe, Castrevegliu) 03.jpg|thumb|In caruggiu inta burgâ du Casté|sinistra]] A cunfurmasiùn du paìse a l'è cumpatta, fàccia da i tradisiunàli caruggi, ch'i se deràmman a partì da a Via Mazû. Surva a sta lì ne truvemmu a pàrte âta, ciamâ ''U Casté'', fin a recunzünzise cu'a stràdda pruvinsâle. Pe' cuntru, au de sutta se tröva a burgâ cunusciüa cumme Sutt'a Ciàssa, méntre süperàu u ciassâ d'ancöi se va versu a zôna ciamâ ''U Terrisö'' e i so campi curtivài. == Storia == === Etài muderna === Testimuniàu pe' a primma vôta dürante a vìxita apustôlica du [[1585]], fàccia da u Nicolò Mascardi, a l'épuca véscu da diocexi còrsa de Accia e Mariàna, u se sa che u paìse u l'axêa 40 föi, ducca i ghe staxêan tòstu duxéntu persune. Inserìu dréntu ai dumini castreveglìn, u l'ha seguìu u destìn du [[Marchesàu de Süccaellu|Marchesàu de Sücarê]], sciurténdu numma a vâgnà ina furma de indipendensa religiùsa in tu [[1647]], quânde a gêxa lucâle a vegne destacâ da [[Gêxa de l'Asunta (Castrevegliu)|chélla du sentru cumünâle]]. Sempre du [[XVII secolo|Seisentu]] u paìse u resta cuinvôltu fin in ti scuntri fra i zenexi (aleài cu'i spagnòlli) e i Savòia, cum'u restu da cumüna, pe' u preduminiu in su feudu. Da reurdà u sacheggiu da vìlla, a i 2 de dexémbre du [[1614]], quattru dì primma da capitulasiun de Castrevegliu, invàsu da i piemuntexi.<ref>{{Çitta lìbbro |outô1=Silvio Riolfo Marengo|outô2=Silvia Malco Badano|outô3=Roberto Badano| tìtolo=Castelvecchio di Rocca Barbena. Vita e storia di un borgo millenario nell'alta val Neva|ànno=2022|editô=Bacchetta Editore|çitæ=Arbenga|léngoa=IT, LIJ|capìtolo=Castelvecchio conteso tra Genova e i duchi di Savoia|p=101|url=https://www.libriliguria.it/art/P/1/d/583/c/13/s/13/castelvecchio-di-rocca-barbena.html}}</ref> Se e stimme in sa pupulasiùn fàcce da fin du Sinquesentu e cuntâvan (a livéllu da cumüna) 170 föi tutali, bezögna spîtà u periudu seguente pe' avê di dàtti ciü precixi. === Tempu di fransexi === Ben reurdâ a batàglia de Löa, ch'a s'è tegnüa in tu nuvembre du [[1795]]. Za da tempu primma i [[Savoia]] se pusisiunavan in si brìcchi surva Castrevegliu e Veserxe, tendandu de mantegnì ina linea de difésa, rispettu a l'avansâ fransese. Cu'u falimentu de l'asiun piemuntese, a situasiùn a se fa pézzu pe i abitanti, dàtu che, versu a fin de setembre, se schiêran 24 batagliun versu a Rocca Curaira (ciü versu [[Cixan|Cixàn]]). I fàcci ciü gràvi, però, l'éran legài a u devastu di campi curtivài, uramài nu ciü acescìbili. De riliévu u ferimentu d'in abitante da vìlla, a seguitu d'in'agresciùn, nu se sa se da parte fransese o sarda. Chescì u retû de Veserxe, Paolo Ferrari, u descrivêa a situasiùn a a a fin de l'ànnu: {{Çitaçión|In te l'ànnu aù pasàu ch'u l'è u 1795 tostu nente u s'è campàu, spetàndu che a trüppa fransese e ancùa chélla austrusarda tütt'e due se sun avansàe versu u paìse de Veserxe, che nu sulu han spugliàu e vigne d'ognidün dau racòltu du vin; ma ancù de pâli urnaménti e dìccia vigna e fìn han tagliàu de vîti de mòddu che âtre de ste chi se sun rése infrütûse pe' tanti àgni|lingua=IT|Paolo Ferrari, retû da parocchia veserxìna, 1795|Nell'anno ora trascorso che è il 1795 quasi niente si è raccolto, atteso che la truppa francese e l'ancora austrosarda ambedue si sono avanzate vicino al paese di Vecersi, che non solo hanno spogliato le vigne di ciascheduno individuo dal raccolto del vino; ma ancora de pali ornamenti e detta vigna e per fino hanno tagliate delle viti di modo che altre di queste si sono rese infruttuose per molti anni|lingua2=LIJ}} Survatüttu i vescerxìn i patîan u tàgliu di èrbui (da i castàgni a i fîi, fin a e nuxi), du fürtu in te vìgne e ascì de bestie, fàcciu dai fransexi. U dànnu u l'éra valüàu a 22.000 lìre.<ref>{{Çitta lìbbro|outô2=Silvia Malco Badano|outô3=Roberto Badano|tìtolo=Castelvecchio di Rocca Barbena. Vita e storia di un borgo millenario nell'alta val Neva|url=https://www.libriliguria.it/art/P/1/d/583/c/13/s/13/castelvecchio-di-rocca-barbena.html|ànno=2022|editô=Bacchetta Editore|çitæ=Arbenga|léngoa=IT, LIJ|pp=123-127|capìtolo=La Bataglia di Loano vista da Castelvecchio|outô1=Silvio Riolfo Marengo}}</ref> === Da a Restaurasiun a ancöi === L'è numma dòppu l'arìvu di [[Napolion Bonaparte|franséxi]], ch'a se cunusce megliu a cumpusisiun de l'abitàu. Castrevegliu difatti u êntra drentu a u [[Regno de Sardegna|regnu de Sardegna]] da u [[1815]] e, grassie a l'indagine fàccia du [[1858]] da l'alùra scindicu Runcu se descröve che, di 731 abitanti ben 226 i staxêan inta vìlla veserxìna.<ref>{{Çitta lìbbro |outô1=Silvio Riolfo Marengo|outô2=Silvia Malco Badano|outô3=Roberto Badano| tìtolo=Castelvecchio di Rocca Barbena. Vita e storia di un borgo millenario nell'alta val Neva|ànno=2022|editô=Bacchetta Editore|çitæ=Arbenga|léngoa=IT, LIJ|capìtolo=Dalla restaurazione alla Seconda Guerra Mondiale|p=128|url=https://www.libriliguria.it/art/P/1/d/583/c/13/s/13/castelvecchio-di-rocca-barbena.html}}</ref> Rilevante l'emigrasiùn versu l'[[Americhe|America]], avegnüa in t'in primmu periudu fin a a metài du [[XIX secolo|seculu XIX]], cumme in tu câxu du Nicolò Delfino, rimpatriàu poi du [[1859]], du Giovanni Moreno (mortu a [[Montevideo|Muntevidêu]]) o du G. Scrigna (partìu in tu [[1868]] e poi turnàu in derê du [[1870]]) e in t'ina segunda undâ de dòppu a guèra, che però l'ha interesàu prinsipalmente u sentru de Castrevegliu.<ref>{{Çitta lìbbro|outô2=Silvia Malco Badano|outô3=Roberto Badano|tìtolo=Castelvecchio di Rocca Barbena. Vita e storia di un borgo millenario nell'alta val Neva|url=https://www.libriliguria.it/art/P/1/d/583/c/13/s/13/castelvecchio-di-rocca-barbena.html|ànno=2022|editô=Bacchetta Editore|çitæ=Arbenga|léngoa=IT, LIJ|pp=131-141|capìtolo=Partire per l'America: Castelvecchiesi oltreoceano|outô1=Silvio Riolfo Marengo}}</ref> Dürante a prìmma guèra mundiâle, di ünze cazüi castreveglìn (reurdài da a làpide in sa müraglia da veglia cumüna), ün u l'éra Attilo Delfino, de Veserxe, mòrtu cumbaténdu in [[Trentin-Erto Adixe|Trentìn]]. U sò numme u se tröva in te 'n'âtra tàrga, sta vôta in tu paìse, assemme a chéi da segunda: da Rinaldo Moreno, dispersu doppu êsse stàu imprixunàu dai surdatti tedeschi, a Fernando Rosso (dispersu in [[Rùscia|Rüscia]]). Eventu tragicu, poi, u rastrelamentu du nuvembre [[1944]], quande, sciurtìi da a gêxa a a fìn da messa, vegnen masài U Durin (T. Moreno) e so figliu, "curpevuli" de n'avê ubedìu a l'urdine de fermâse, impartìu dai tedeschi. Sti surdatti l'axîan duèrtu u föu in te chélla c'ha l'éra a stàlla de famiglia, dund'i dui i l'éran lì ch'i tentàvan de reparâse.<ref>{{Çitta lìbbro |outô1=Silvio Riolfo Marengo|outô2=Silvia Malco Badano|outô3=Roberto Badano| tìtolo=Castelvecchio di Rocca Barbena. Vita e storia di un borgo millenario nell'alta val Neva|ànno=2022|editô=Bacchetta Editore|çitæ=Arbenga|léngoa=IT, LIJ|capìtolo=Castelvecchio di Rocca Barbena nella bufera delle due guerre mondiali|pp=161-162|url=https://www.libriliguria.it/art/P/1/d/583/c/13/s/13/castelvecchio-di-rocca-barbena.html}}</ref> Da reurdà, intu dòppu guèra, a custrusiùn du stradùn ch'u se deràmma da Castrevegliu, avegnüa fra u [[1958]] e u [[1959]].<ref>{{Çitta lìbbro |outô1=Silvio Riolfo Marengo|outô2=Silvia Malco Badano|outô3=Roberto Badano| tìtolo=Castelvecchio di Rocca Barbena. Vita e storia di un borgo millenario nell'alta val Neva|ànno=2022|editô=Bacchetta Editore|çitæ=Arbenga|léngoa=IT, LIJ|capìtolo=Gli stradin|p=130|url=https://www.libriliguria.it/art/P/1/d/583/c/13/s/13/castelvecchio-di-rocca-barbena.html}}</ref> Lungu tütti i [[anni 1950|àgni '50]], l'è ascì ducumentâ a presensa de l'asìlu infantìle, asémme a e tréi cunfratèrnite e ascì a l'òpera santiscima, cumme descricciu in ti fundi da paròcchia.<ref>{{Çitta web|url=https://trucioli.it/2022/03/17/vecersio-ha-la-sua-storia-parrocchiale-dal-1648-con-tre-confraternite-e-lopera-santissima/|tìtolo=Vecersio ha la sua storia parrocchiale dal 1648: Con tre confraternite e l'opera santissima|vìxita=2022-11-27| léngoa=IT}}</ref> == Abitanti == === Evulusiùn demugrafica === {{Demografia/Veserxe}} == Pòsti de interesse == [[File:Gêxa da Nòstra Scignôa da Néive (Vesérxe, Castellovêgio) - vìsta (2).jpg|thumb|A gêxa da Madonna da Néve]] *'''[[Gêxa da Madònna da Nêve (Veserxe)|Gêxa da Madonna da Néve]]''' (''Santa Marìa ad Nives'' ascì), indicâ cumme uratòriu custruìu pe' cumuditài da i abitanti da vìlla ([[1585]])<ref>{{Çitta web|url=https://www.beweb.chiesacattolica.it/edificidiculto/edificio/20793/Chiesa+di+Nostra+Signora+della+Neve#action=ricerca%2Frisultati&view=griglia&locale=it&ordine=&ambito=CEIA&liberadescr=Castelvecchio+Di+Rocca+Barbena+&liberaluogo=&highlight=Castelvecchio&highlight=Rocca&highlight=Barbena|tìtolo=Chiesa di Nostra Signora della Neve|vìxita=2022-11-27| léngoa=IT}}</ref>, a vén de seguitu vixitâ in tu [[1612]] da u véscu arbenganese Domenico de Marini, ch'u sta a descrîve cumme necesàriu in ingradimentu de l'edifissiu, nu ciü in gràddu de uspîtà tütti paisài. A l'è stâ elevâ a paròcchia du [[1647]], benexîa in tu setembre du [[1665]] cun a dedicasiun a a Madònna. Primmu retû numinàu u l'è Francesco Brusco.<ref>{{Çitta lìbbro |outô1=Silvio Riolfo Marengo|outô2=Silvia Malco Badano|outô3=Roberto Badano| tìtolo=Castelvecchio di Rocca Barbena. Vita e storia di un borgo millenario nell'alta val Neva|ànno=2022|editô=Bacchetta Editore|çitæ=Arbenga|léngoa=IT, LIJ|capìtolo=La chiesa di Santa Maria ad Nives|pp=216-217|url=https://www.libriliguria.it/art/P/1/d/583/c/13/s/13/castelvecchio-di-rocca-barbena.html}}</ref> [[File:Uratoriu de San Giuàn u Batista (Veserxe, Castrevegliu).jpg|thumb|Uratoriu de Sacre Sénne de San Giamatìsta, da a Ciàssa]] *'''Uratoriu de Sacre Sénne de San Giamatìsta''', u se tröva d'atàccu aa gêxa<ref>{{Çitta web|url=https://www.beweb.chiesacattolica.it/edificidiculto/edificio/20790/Oratorio+di+San+Giovanni+Battista|tìtolo=San Giovanni Battista|vìxita=2022-11-27| léngoa=IT}}</ref>, tiràu sciü du [[XVII secolo|Seisentu]], denansi a a ciàssa da canònica. U l'è stàu scistemàu in tu [[2005]], repigliandu a figüra in faciâ, serâ in t'in riliêvu de stüccu surva aa pòrte. Dréntu i se trövan i arêdi sâcri da lucâle cunfratèrnita.<ref name=":0">{{Çitta lìbbro |outô1=Silvio Riolfo Marengo|outô2=Silvia Malco Badano|outô3=Roberto Badano| tìtolo=Castelvecchio di Rocca Barbena. Vita e storia di un borgo millenario nell'alta val Neva|ànno=2022|editô=Bacchetta Editore|çitæ=Arbenga|léngoa=IT, LIJ|capìtolo=Oratorio di San Giovanni decollato|pp=218|url=https://www.libriliguria.it/art/P/1/d/583/c/13/s/13/castelvecchio-di-rocca-barbena.html}}</ref> [[File:Capelétta de Sant'Antòniu 02.jpg|thumb|L'uratoriu de Sant'Antognu]] *'''Uratoriu de Sant'Antognu da Padua''', in sa stràdda ch'a porta versu [[Barestin|Barestìn]], lasciàu l'abitàu da vìlla, se incuntra sta capella campestre chi, custruìa a prutesiùn di viadanti, vixìn a u semiteriu.<ref>{{Çitta web|url=https://www.beweb.chiesacattolica.it/edificidiculto/edificio/20795/Santuario+di+Sant%27Antonio+da+Padova|tìtolo=Sant'Antonio da Padova|vìxita=2022-11-27| léngoa=IT}}</ref> Drentu a l'è cunservâ 'na têra figürante a Madònna da Misericòrdia de Savuna, chi trasferìa da [[Moriaodo|Meriâdu]] témpu di franséxi.<ref>{{Çitta lìbbro |outô1=Silvio Riolfo Marengo|outô2=Silvia Malco Badano|outô3=Roberto Badano| tìtolo=Castelvecchio di Rocca Barbena. Vita e storia di un borgo millenario nell'alta val Neva|ànno=2022|editô=Bacchetta Editore|çitæ=Arbenga|léngoa=IT, LIJ|capìtolo=Oratorio campestre di Sant'Antonio da Padova|pp=219|url=https://www.libriliguria.it/art/P/1/d/583/c/13/s/13/castelvecchio-di-rocca-barbena.html}}</ref> === Funtane e lavaùi === <gallery widths="130" heights="125" mode="packed"> Immaggine:A Funtana da Ciàssa (Veserxe).jpg|A funtana da Ciassa Immaggine:A Funtàna de l'uatòiu (Veserxe).jpg|A Funtana de l'uratoriu Immaggine:Funtana du Rugin.jpg|A Funtana du Rugìn Immaggine:Funtanìn du Nuxin.jpg|A funtana du Nuxin Immaggine:I Lavaui (Veserxe) 01.jpg|I lavaùi </gallery> In ta vìlla u se tröva ina série de lavaùi, i ciü impurtanti in tu stradùn, alimentài da u riàn Pisciapolla, asemme a chéi ch'i sun in tu burgu: dìcci di Nuxin, lungu a Via Mazû. U gh'è ascì a Funtâna da Ciassa, da a gêxa e tréi ciü picìne: du Rugìn, de Nuxìn e de l'Uratoriu. == Ecunumìa == L'ecunumìa a l'è de lungu agricula, cun a tradisiunâle curtivasiùn di [[Armugnìn|bericòcchi]]: due e qualitài prinsipâli tegnüe, da in làttu chéle fransexi, ciü düre, cunusciüe cu'u numme de ''mandurlùi'' e da l'atru [[Armugnìn Valleggia|chéi de Valeggia]], ciü picenin e da a pèlle fìna, caraterizâ da u curû aranciu cu'e maccie scüre.<ref name=":1" /> Difüzi poi ascì i pèrsari. == Cultüra == === Dialettu veserxìn === {{Véddi ascì|Dialettu arbenganese|càngio variànte=U mèximu argumentu in detagliu}} A parlâ lucâle, ch'a rientra in ta clascificasiùn du Lìgüre de sentru-punénte, a l'è de stampu arbenganese, du tüttu scimile a chélla ch'a se parla a Castrevegliu.<ref>{{Çitta publicaçión|outô=[[Fiorenzo Toso]]|tìtolo=Il dialetto di Castelvecchio|revìsta=Castelvecchio di Rocca Barbena. Vita e storia di un borgo millenario nell'alta Val Neva|editô=Bacchetta|çitæ=Arbenga|pp=153-159|url=https://www.libriliguria.it/art/P/1/d/583/c/13/s/13/castelvecchio-di-rocca-barbena.html|léngoa=IT, LIJ}}</ref> Fra e carateristiche ciü impurtanti ch'u distinguen da l'arbenganese sitadìn se trövan: * A cazüa da ''g'' e da ''v'' intervucalica (ad esempiu in ''fögu'', ch'u divén ''föu''), a prununsia da "a" in pusisiùn tonica tendénte a a [[A tònica velarizâ|velarisasiùn]], ch'a l'avixìna versu ina ''o'' avèrta, ascì s'a nu l'è chescì fursâ da êsse segnâ cumme tâle. * A ''r'' intervucalica, graficamente segnâ, a vén prununsiâ in manéra ciü evidénte rispèttu che in ti âtri dialetti da vâ. * I êxiti de -CL- e -GL- du latìn i se trasfurman in /ʎ/, au cuntràriu de quànt'u sücédde in Arbenga (evulusiùn in /j/) * Ürtimu trattu carateristicu, a prununsia palatàre da ''s'' impüra: lezüa cumme ''sc'' (/ʃ/) se seguìa da c, f, p, q e t, o cumme ''x'' (/ʒ/), d'atàccu a: b, d, l, m e n. == Fèste e fére == * '''Festa di bericòcchi d'ôru''', cumensâ in tu [[1976]] in se l'inisiatîva e de l'alùra scindicu Leonardo Rosa, cu'a culaburasiùn da Pro Loco. Definìa cumme ina ''ménsa rüstega'', a se tegnîa in ta Ciàssa da Vitòria, cun e trenétte a u pìstu, a carne in sa brâxa e a tradisiunale turta cun l'üétta e i pignöi, cöccia in ti furni a legna. Seguîa a gàra pe' u bericòccu ciü bè, vistu ch'a se tratâva da curtivasiun ciü difüsa in ta vìlla.<ref name=":1">{{Çitta lìbbro |outô1=Silvio Riolfo Marengo|outô2=Silvia Malco Badano|outô3=Roberto Badano| tìtolo=Castelvecchio di Rocca Barbena. Vita e storia di un borgo millenario nell'alta val Neva|ànno=2022|editô=Bacchetta Editore|çitæ=Arbenga|léngoa=IT, LIJ|capìtolo=1981: La festa dell'albicocca d'oro a Vecersio|p=380|url=https://www.libriliguria.it/art/P/1/d/583/c/13/s/13/castelvecchio-di-rocca-barbena.html}}</ref> [[File:Uratoriu de San Benardu (Castrevegliu) 01.jpg|thumb|L'uratòriu campestre de San Bernadu, lungu u stradun|sinistra]] * '''Festa de Sant'Antognu de Padua''', festezâ a a seira du 13 de zügnu, sendéndu u falò in tu sentru da vìlla e cu'a prucesciùn in unû du santu, dedicatàriu da capélla lungu a stradda pe' [[Barestin|Barestìn]]. Difatti, da chi a stàttua du santu a vengne spustâ a a vegìglia in ta paròcchia, dunde a resta fin a u giùrnu da prucesciùn, pe' pòi vegnì spustâ spalla pe' spàlla in ta sò pusisiùn uriginàia.<ref name="Giugno">{{Çitta lìbbro |outô1=Silvio Riolfo Marengo|outô2=Silvia Malco Badano|outô3=Roberto Badano| tìtolo=Castelvecchio di Rocca Barbena. Vita e storia di un borgo millenario nell'alta val Neva|ànno=2022|editô=Bacchetta Editore|çitæ=Arbenga|léngoa=IT, LIJ|capìtolo=Castelvecchio le radici: Giugno|pp=252-253|url=https://www.libriliguria.it/art/P/1/d/583/c/13/s/13/castelvecchio-di-rocca-barbena.html}}</ref> * '''Festa de San Giuànni''', a i 24 de zügnu, tantu a Veserxe quantu a Castrevegliu, l'éa solitu métte sutta a a sénne du falò (ch'u vegnîa imbastìu a seira denanti) e seùlle apéna campàe in te l'ortu o, atriménti, e patàtte. Atra tradisiùn l'éa chéla de zûvene ch'e pigliavàn a rusà e se ghe lavàvan pe' rende lìscia a pèlle.<ref name="Giugno"/> A i 29 d'austu se festeza ascì a deculasiùn.<ref name=":0" /> == Vie de cumünicasiùn == U paìse u se tröva lungu u stradun pe' Barestin, a SP44, ch'a porta versu u Munte Cruxe. A vìlla a l'è servìa fin da 'na linea de curiêre da [[TPL Linea|TPL]] versu [[Arbenga]]. In antigu però, a l'axîa ina grande inpurtansa ascì a réa de viö ch'i purtavan versu [[Süccaellu|Sücarê]] e Castrevegliu, fra sti chi chê ch'u se deràmma da l'uratòriu campèstre de San Bernadu e u càra seguendu a lìnea de mèzza còsta, tacanduse a a stràdda cunusciüa cumme "Vîa du Rösu".<ref>{{Çitta lìbbro |outô1=Silvio Riolfo Marengo|outô2=Silvia Malco Badano|outô3=Roberto Badano| tìtolo=Castelvecchio di Rocca Barbena. Vita e storia di un borgo millenario nell'alta val Neva|ànno=2022|editô=Bacchetta Editore|çitæ=Arbenga|léngoa=IT, LIJ|capìtolo=Castelvecchio: Cenni sul patrimonio superstite. Oratorio di San Bernardo|url=https://www.libriliguria.it/art/P/1/d/583/c/13/s/13/castelvecchio-di-rocca-barbena.html|p=226}}</ref> == Nòtte == === Nòtte a u testu === <references group="n." /> === Nòtte bibliugrafiche === <references responsive="" /> == Atri prugetti == {{Interprogetto}} [[Categorîa:Fraçioìn da provìnsa de Sànn-a]] cor19rycqcz7xnahg4hf4q5e9pz7eql