Wikipedia lnwiki https://ln.wikipedia.org/wiki/Lok%C3%A1s%C3%A1_ya_libos%C3%B3 MediaWiki 1.45.0-wmf.8 first-letter Média Spécial Discussion Utilisateur Discussion utilisateur Wikipedia Discussion Wikipedia Fichier Discussion fichier MediaWiki Discussion MediaWiki Modèle Discussion modèle Aide Discussion aide Catégorie Discussion catégorie TimedText TimedText talk Module Discussion module Event Event talk 0 14643 133259 2025-07-03T00:03:43Z Julien Sow 2 14064 Esalemi na kobongola lokasa " [[:en:Special:Redirect/revision/1298508636|Mama Onema (witch)]] ". 133259 wikitext text/x-wiki {{Ébauche|moto ya Congo (RDC)}}{{Infobox Biographie2 | nom = Mama Onema | nom de naissance = Marie Onema Todinga | date de naissance = Na mbula 1900 | date de décès = 27 août 1967 | nationalité = {{Congo-Kinshasa}} | activités = Féticheuse, mama na mimeseno ya kala | conflit = Mibeko na ye ya esengo na [[Mbokani ya Simba]] }} '''Mama Onema''', kombo na ye ya solo '''Marie Onema Todinga''', azalaki mama na mimeseno ya kala ya Congo, oyo amonani mingi mpo na ntina na ye ya féticheuse na kati ya [[Mbokani ya Simba]] na ekolo ya [[Congo-Léopoldville]] na mobu 1964. Azalaki moto ya mimeseno ya solo oyo bato ya mboka bazalaki kosepela na ye, azalaki kobosana bato na mpasi na mayele na ye ya bokristo oyo ezalaki kopesa bato nzela ya kobotola bibombelo. Azwaki bango na 1965 na [[Armée nationale congolaise]] mpe apusami na bomoi na [[Kinshasa]] na 1967 na makambo ya mpasi mpe mabange.<ref name="mboka1">{{Lien web|lang=fr|url=https://www.mbokamosika.com/article-mama-onema-118343765.html|titre=Mama Onema|site=Mbokamosika|date=2013}}</ref> == Buku mpe etando == Makambo mingi ya solo ya elengi na Mama Onema ezali te. Mpo na bato mingi, azalaki na mbula ya ntango ya liboso ya nkolo na bamboka ya ekolo, na esika oyo ezali sikoyo na [[Maniema]]. Azalaki koyoka monoko ya Tétéla mpe azalaki te na etando na mikano ya politiki liboso ya mobu 1960.<ref name="encyclo">{{Lien web|lang=en|url=https://encyclopaediaafricana.com/onema-mama/|titre=Onema, Mama|site=Encyclopaedia Africana|consulté le=2 juillet 2025}}</ref> == Ntina na Mbokani ya Simba == Na mobu [[1964]], na ntango ya mposa monene ya Mbokani ya Simba, Mama Onema akomaki kolanda General Nicolas Olenga. Ye azalaki mokonzi ya bato ya Simba, mpe azalaki koluka kopesa mbongwana ya mimeseno mpo na kotambwisa maboko ya bato oyo bazalaki kotambola na mpasi na bokonzi ya kati ya Congo oyo ekomamaki na [[États-Unis]] mpe [[Belgique]]. Azalaki na [[Kindu]], na ekolo ya [[République démocratique du Congo]], Mama Onema azalaki kotambwisa mimeseno oyo ezalaki kopesa bato ya Simba nzela ya kozela mibombelo. Azalaki kopesa bango nzala ya pombe, kopesa bango bikateli ya mimeseno na bango, mpe kopesa bango fétiche (dawa) mpo na kobatela bango.<ref name="mboka1" /> Bato balobaka ete bato bazalaki kosala fétiche na mboka, na makambo mingi, na biloko ya moto to biloko ya nyama. Bato ya Simba bazalaki kosomba yango na motuya ya 50 tii 5 000 franc. Bazalaki kondima ete soki bakokaki koboya mimeseno mingi mingi, lokola koboya kopusana, koboya kosala sex, mpe koboya kolya biloko ya mabe, bazalaki kozala na nzela ya kobundisa mibombelo.<ref name="mboka1" /> Na mobu 1964, batambwisi ya ekolo ya Bufaransa bazalaki kobomba likambo na Kindu ya Mama Onema azali kosala liboso ya bato ya Simba. Azalaki na mpete ya pagne, azalaki koloba mabongwana mpe kopesa bato ya Simba nzala ya pombe ya mimeseno.<ref name="pathe">{{Lien web|lang=en|url=https://www.britishpathe.com/asset/150690/|titre=Féticheuse Simba en rituel – 1964|site=British Pathé}}</ref> == Kokanisa mpe kopolisa == Kondima na makoki na Mama Onema ezalaki kopela ntango bato ya Simba basalaka mabundeli na Kindu mpe Stanleyville bazalaki kolimbwa. Bato mingi ya Simba bazalaki kofa na bitumba, mpe bazalaki kondima ete bakobikaka mpo na mimeseno na Mama Onema. [[New York Times]] elobaki ete na sanza ya moi 1964, bato 150 bazalaki kofa mpo na kondima ete mibombelo ekozongela bango te.<ref name="nyt">{{Lien web|lang=en|url=https://www.nytimes.com/1964/05/31/archives/rebels-in-congo-disdain-bullets-150-die-as-incantation-fails-to.html|titre=Rebels in Congo disdain bullets: 150 die as incantation fails|site=The New York Times|date=31 mai 1964}}</ref> Na 25 janvier 1965, Mama Onema <nowiki> [[Catégorie:Liwá na 1967]]</nowiki> d4j6wrku1bqpuiu6uweuhhrtfj48z7k 133260 133259 2025-07-03T00:04:20Z Julien Sow 2 14064 133260 wikitext text/x-wiki {{Infobox Biographie2 | nom = Mama Onema | nom de naissance = Marie Onema Todinga | date de naissance = Na mbula 1900 | date de décès = 27 août 1967 | nationalité = {{Congo-Kinshasa}} | activités = Féticheuse, mama na mimeseno ya kala | conflit = Mibeko na ye ya esengo na [[Mbokani ya Simba]] }} '''Mama Onema''', kombo na ye ya solo '''Marie Onema Todinga''', azalaki mama na mimeseno ya kala ya Congo, oyo amonani mingi mpo na ntina na ye ya féticheuse na kati ya [[Mbokani ya Simba]] na ekolo ya [[Congo-Léopoldville]] na mobu 1964. Azalaki moto ya mimeseno ya solo oyo bato ya mboka bazalaki kosepela na ye, azalaki kobosana bato na mpasi na mayele na ye ya bokristo oyo ezalaki kopesa bato nzela ya kobotola bibombelo. Azwaki bango na 1965 na [[Armée nationale congolaise]] mpe apusami na bomoi na [[Kinshasa]] na 1967 na makambo ya mpasi mpe mabange.<ref name="mboka1">{{Lien web|lang=fr|url=https://www.mbokamosika.com/article-mama-onema-118343765.html|titre=Mama Onema|site=Mbokamosika|date=2013}}</ref> == Buku mpe etando == Makambo mingi ya solo ya elengi na Mama Onema ezali te. Mpo na bato mingi, azalaki na mbula ya ntango ya liboso ya nkolo na bamboka ya ekolo, na esika oyo ezali sikoyo na [[Maniema]]. Azalaki koyoka monoko ya Tétéla mpe azalaki te na etando na mikano ya politiki liboso ya mobu 1960.<ref name="encyclo">{{Lien web|lang=en|url=https://encyclopaediaafricana.com/onema-mama/|titre=Onema, Mama|site=Encyclopaedia Africana|consulté le=2 juillet 2025}}</ref> == Ntina na Mbokani ya Simba == Na mobu [[1964]], na ntango ya mposa monene ya Mbokani ya Simba, Mama Onema akomaki kolanda General Nicolas Olenga. Ye azalaki mokonzi ya bato ya Simba, mpe azalaki koluka kopesa mbongwana ya mimeseno mpo na kotambwisa maboko ya bato oyo bazalaki kotambola na mpasi na bokonzi ya kati ya Congo oyo ekomamaki na [[États-Unis]] mpe [[Belgique]]. Azalaki na [[Kindu]], na ekolo ya [[République démocratique du Congo]], Mama Onema azalaki kotambwisa mimeseno oyo ezalaki kopesa bato ya Simba nzela ya kozela mibombelo. Azalaki kopesa bango nzala ya pombe, kopesa bango bikateli ya mimeseno na bango, mpe kopesa bango fétiche (dawa) mpo na kobatela bango.<ref name="mboka1" /> Bato balobaka ete bato bazalaki kosala fétiche na mboka, na makambo mingi, na biloko ya moto to biloko ya nyama. Bato ya Simba bazalaki kosomba yango na motuya ya 50 tii 5 000 franc. Bazalaki kondima ete soki bakokaki koboya mimeseno mingi mingi, lokola koboya kopusana, koboya kosala sex, mpe koboya kolya biloko ya mabe, bazalaki kozala na nzela ya kobundisa mibombelo.<ref name="mboka1" /> Na mobu 1964, batambwisi ya ekolo ya Bufaransa bazalaki kobomba likambo na Kindu ya Mama Onema azali kosala liboso ya bato ya Simba. Azalaki na mpete ya pagne, azalaki koloba mabongwana mpe kopesa bato ya Simba nzala ya pombe ya mimeseno.<ref name="pathe">{{Lien web|lang=en|url=https://www.britishpathe.com/asset/150690/|titre=Féticheuse Simba en rituel – 1964|site=British Pathé}}</ref> == Kokanisa mpe kopolisa == Kondima na makoki na Mama Onema ezalaki kopela ntango bato ya Simba basalaka mabundeli na Kindu mpe Stanleyville bazalaki kolimbwa. Bato mingi ya Simba bazalaki kofa na bitumba, mpe bazalaki kondima ete bakobikaka mpo na mimeseno na Mama Onema. [[New York Times]] elobaki ete na sanza ya moi 1964, bato 150 bazalaki kofa mpo na kondima ete mibombelo ekozongela bango te.<ref name="nyt">{{Lien web|lang=en|url=https://www.nytimes.com/1964/05/31/archives/rebels-in-congo-disdain-bullets-150-die-as-incantation-fails-to.html|titre=Rebels in Congo disdain bullets: 150 die as incantation fails|site=The New York Times|date=31 mai 1964}}</ref> Na 25 janvier 1965, Mama Onema <nowiki> [[Catégorie:Liwá na 1967]]</nowiki> 1zozqxwax8i7bxldbh914sn78c403ae 133261 133260 2025-07-03T00:05:29Z Julien Sow 2 14064 133261 wikitext text/x-wiki {{Infobox Biographie2 | nom = Mama Onema | nom de naissance = Marie Onema Todinga | date de naissance = Na mbula 1900 | date de décès = 27 août 1967 | nationalité = {{Congo-Kinshasa}} | activités = Féticheuse, mama na mimeseno ya kala | conflit = Mibeko na ye ya esengo na [[Mbokani ya Simba]] }} '''Mama Onema''', kombo na ye ya solo '''Marie Onema Todinga''', azalaki mama na mimeseno ya kala ya Congo, oyo amonani mingi mpo na ntina na ye ya féticheuse na kati ya Mbokani ya Simba na ekolo ya Congo-Léopoldville na mobu 1964. Azalaki moto ya mimeseno ya solo oyo bato ya mboka bazalaki kosepela na ye, azalaki kobosana bato na mpasi na mayele na ye ya bokristo oyo ezalaki kopesa bato nzela ya kobotola bibombelo. Azwaki bango na 1965 na Armée nationale congolaise mpe apusami na bomoi na [[Kinshasa]] na 1967 na makambo ya mpasi mpe mabange.<ref name="mboka1">{{Lien web|lang=fr|url=https://www.mbokamosika.com/article-mama-onema-118343765.html|titre=Mama Onema|site=Mbokamosika|date=2013}}</ref> == Buku mpe etando == Makambo mingi ya solo ya elengi na Mama Onema ezali te. Mpo na bato mingi, azalaki na mbula ya ntango ya liboso ya nkolo na bamboka ya ekolo, na esika oyo ezali sikoyo na [[Maniema]]. Azalaki koyoka monoko ya Tétéla mpe azalaki te na etando na mikano ya politiki liboso ya mobu 1960.<ref name="encyclo">{{Lien web|lang=en|url=https://encyclopaediaafricana.com/onema-mama/|titre=Onema, Mama|site=Encyclopaedia Africana|consulté le=2 juillet 2025}}</ref> == Ntina na Mbokani ya Simba == Na mobu [[1964]], na ntango ya mposa monene ya Mbokani ya Simba, Mama Onema akomaki kolanda General Nicolas Olenga. Ye azalaki mokonzi ya bato ya Simba, mpe azalaki koluka kopesa mbongwana ya mimeseno mpo na kotambwisa maboko ya bato oyo bazalaki kotambola na mpasi na bokonzi ya kati ya Congo oyo ekomamaki na États-Unis mpe Belgique. Azalaki na [[Kindu]], na ekolo ya [[République démocratique du Congo]], Mama Onema azalaki kotambwisa mimeseno oyo ezalaki kopesa bato ya Simba nzela ya kozela mibombelo. Azalaki kopesa bango nzala ya pombe, kopesa bango bikateli ya mimeseno na bango, mpe kopesa bango fétiche (dawa) mpo na kobatela bango.<ref name="mboka1" /> Bato balobaka ete bato bazalaki kosala fétiche na mboka, na makambo mingi, na biloko ya moto to biloko ya nyama. Bato ya Simba bazalaki kosomba yango na motuya ya 50 tii 5 000 franc. Bazalaki kondima ete soki bakokaki koboya mimeseno mingi mingi, lokola koboya kopusana, koboya kosala sex, mpe koboya kolya biloko ya mabe, bazalaki kozala na nzela ya kobundisa mibombelo.<ref name="mboka1" /> Na mobu 1964, batambwisi ya ekolo ya Bufaransa bazalaki kobomba likambo na Kindu ya Mama Onema azali kosala liboso ya bato ya Simba. Azalaki na mpete ya pagne, azalaki koloba mabongwana mpe kopesa bato ya Simba nzala ya pombe ya mimeseno.<ref name="pathe">{{Lien web|lang=en|url=https://www.britishpathe.com/asset/150690/|titre=Féticheuse Simba en rituel – 1964|site=British Pathé}}</ref> == Kokanisa mpe kopolisa == Kondima na makoki na Mama Onema ezalaki kopela ntango bato ya Simba basalaka mabundeli na Kindu mpe Stanleyville bazalaki kolimbwa. Bato mingi ya Simba bazalaki kofa na bitumba, mpe bazalaki kondima ete bakobikaka mpo na mimeseno na Mama Onema. New York Times elobaki ete na sanza ya moi 1964, bato 150 bazalaki kofa mpo na kondima ete mibombelo ekozongela bango te.<ref name="nyt">{{Lien web|lang=en|url=https://www.nytimes.com/1964/05/31/archives/rebels-in-congo-disdain-bullets-150-die-as-incantation-fails-to.html|titre=Rebels in Congo disdain bullets: 150 die as incantation fails|site=The New York Times|date=31 mai 1964}}</ref> Na 25 janvier 1965, Mama Onema <nowiki> [[Catégorie:Liwá na 1967]]</nowiki> nlj326qqnn9kw4zc76xumehu4v4g8tn 133262 133261 2025-07-03T00:06:06Z Julien Sow 2 14064 133262 wikitext text/x-wiki {{Infobox Biographie2 | nom = Mama Onema | nom de naissance = Marie Onema Todinga | date de naissance = Na mbula 1900 | date de décès = 27 août 1967 | nationalité = Congo-Kinshasa | activités = Féticheuse, mama na mimeseno ya kala | conflit = Mibeko na ye ya esengo na Mbokani ya Simba }} '''Mama Onema''', kombo na ye ya solo '''Marie Onema Todinga''', azalaki mama na mimeseno ya kala ya Congo, oyo amonani mingi mpo na ntina na ye ya féticheuse na kati ya Mbokani ya Simba na ekolo ya Congo-Léopoldville na mobu 1964. Azalaki moto ya mimeseno ya solo oyo bato ya mboka bazalaki kosepela na ye, azalaki kobosana bato na mpasi na mayele na ye ya bokristo oyo ezalaki kopesa bato nzela ya kobotola bibombelo. Azwaki bango na 1965 na Armée nationale congolaise mpe apusami na bomoi na [[Kinshasa]] na 1967 na makambo ya mpasi mpe mabange.<ref name="mboka1">{{Lien web|lang=fr|url=https://www.mbokamosika.com/article-mama-onema-118343765.html|titre=Mama Onema|site=Mbokamosika|date=2013}}</ref> == Buku mpe etando == Makambo mingi ya solo ya elengi na Mama Onema ezali te. Mpo na bato mingi, azalaki na mbula ya ntango ya liboso ya nkolo na bamboka ya ekolo, na esika oyo ezali sikoyo na [[Maniema]]. Azalaki koyoka monoko ya Tétéla mpe azalaki te na etando na mikano ya politiki liboso ya mobu 1960.<ref name="encyclo">{{Lien web|lang=en|url=https://encyclopaediaafricana.com/onema-mama/|titre=Onema, Mama|site=Encyclopaedia Africana|consulté le=2 juillet 2025}}</ref> == Ntina na Mbokani ya Simba == Na mobu [[1964]], na ntango ya mposa monene ya Mbokani ya Simba, Mama Onema akomaki kolanda General Nicolas Olenga. Ye azalaki mokonzi ya bato ya Simba, mpe azalaki koluka kopesa mbongwana ya mimeseno mpo na kotambwisa maboko ya bato oyo bazalaki kotambola na mpasi na bokonzi ya kati ya Congo oyo ekomamaki na États-Unis mpe Belgique. Azalaki na [[Kindu]], na ekolo ya [[République démocratique du Congo]], Mama Onema azalaki kotambwisa mimeseno oyo ezalaki kopesa bato ya Simba nzela ya kozela mibombelo. Azalaki kopesa bango nzala ya pombe, kopesa bango bikateli ya mimeseno na bango, mpe kopesa bango fétiche (dawa) mpo na kobatela bango.<ref name="mboka1" /> Bato balobaka ete bato bazalaki kosala fétiche na mboka, na makambo mingi, na biloko ya moto to biloko ya nyama. Bato ya Simba bazalaki kosomba yango na motuya ya 50 tii 5 000 franc. Bazalaki kondima ete soki bakokaki koboya mimeseno mingi mingi, lokola koboya kopusana, koboya kosala sex, mpe koboya kolya biloko ya mabe, bazalaki kozala na nzela ya kobundisa mibombelo.<ref name="mboka1" /> Na mobu 1964, batambwisi ya ekolo ya Bufaransa bazalaki kobomba likambo na Kindu ya Mama Onema azali kosala liboso ya bato ya Simba. Azalaki na mpete ya pagne, azalaki koloba mabongwana mpe kopesa bato ya Simba nzala ya pombe ya mimeseno.<ref name="pathe">{{Lien web|lang=en|url=https://www.britishpathe.com/asset/150690/|titre=Féticheuse Simba en rituel – 1964|site=British Pathé}}</ref> == Kokanisa mpe kopolisa == Kondima na makoki na Mama Onema ezalaki kopela ntango bato ya Simba basalaka mabundeli na Kindu mpe Stanleyville bazalaki kolimbwa. Bato mingi ya Simba bazalaki kofa na bitumba, mpe bazalaki kondima ete bakobikaka mpo na mimeseno na Mama Onema. New York Times elobaki ete na sanza ya moi 1964, bato 150 bazalaki kofa mpo na kondima ete mibombelo ekozongela bango te.<ref name="nyt">{{Lien web|lang=en|url=https://www.nytimes.com/1964/05/31/archives/rebels-in-congo-disdain-bullets-150-die-as-incantation-fails-to.html|titre=Rebels in Congo disdain bullets: 150 die as incantation fails|site=The New York Times|date=31 mai 1964}}</ref> Na 25 janvier 1965, Mama Onema <nowiki> [[Catégorie:Liwá na 1967]]</nowiki> s5uipdv0zp11hhjs87bme0t8sxvws9h 133263 133262 2025-07-03T00:08:29Z Julien Sow 2 14064 /* Kokanisa mpe kopolisa */ 133263 wikitext text/x-wiki {{Infobox Biographie2 | nom = Mama Onema | nom de naissance = Marie Onema Todinga | date de naissance = Na mbula 1900 | date de décès = 27 août 1967 | nationalité = Congo-Kinshasa | activités = Féticheuse, mama na mimeseno ya kala | conflit = Mibeko na ye ya esengo na Mbokani ya Simba }} '''Mama Onema''', kombo na ye ya solo '''Marie Onema Todinga''', azalaki mama na mimeseno ya kala ya Congo, oyo amonani mingi mpo na ntina na ye ya féticheuse na kati ya Mbokani ya Simba na ekolo ya Congo-Léopoldville na mobu 1964. Azalaki moto ya mimeseno ya solo oyo bato ya mboka bazalaki kosepela na ye, azalaki kobosana bato na mpasi na mayele na ye ya bokristo oyo ezalaki kopesa bato nzela ya kobotola bibombelo. Azwaki bango na 1965 na Armée nationale congolaise mpe apusami na bomoi na [[Kinshasa]] na 1967 na makambo ya mpasi mpe mabange.<ref name="mboka1">{{Lien web|lang=fr|url=https://www.mbokamosika.com/article-mama-onema-118343765.html|titre=Mama Onema|site=Mbokamosika|date=2013}}</ref> == Buku mpe etando == Makambo mingi ya solo ya elengi na Mama Onema ezali te. Mpo na bato mingi, azalaki na mbula ya ntango ya liboso ya nkolo na bamboka ya ekolo, na esika oyo ezali sikoyo na [[Maniema]]. Azalaki koyoka monoko ya Tétéla mpe azalaki te na etando na mikano ya politiki liboso ya mobu 1960.<ref name="encyclo">{{Lien web|lang=en|url=https://encyclopaediaafricana.com/onema-mama/|titre=Onema, Mama|site=Encyclopaedia Africana|consulté le=2 juillet 2025}}</ref> == Ntina na Mbokani ya Simba == Na mobu [[1964]], na ntango ya mposa monene ya Mbokani ya Simba, Mama Onema akomaki kolanda General Nicolas Olenga. Ye azalaki mokonzi ya bato ya Simba, mpe azalaki koluka kopesa mbongwana ya mimeseno mpo na kotambwisa maboko ya bato oyo bazalaki kotambola na mpasi na bokonzi ya kati ya Congo oyo ekomamaki na États-Unis mpe Belgique. Azalaki na [[Kindu]], na ekolo ya [[République démocratique du Congo]], Mama Onema azalaki kotambwisa mimeseno oyo ezalaki kopesa bato ya Simba nzela ya kozela mibombelo. Azalaki kopesa bango nzala ya pombe, kopesa bango bikateli ya mimeseno na bango, mpe kopesa bango fétiche (dawa) mpo na kobatela bango.<ref name="mboka1" /> Bato balobaka ete bato bazalaki kosala fétiche na mboka, na makambo mingi, na biloko ya moto to biloko ya nyama. Bato ya Simba bazalaki kosomba yango na motuya ya 50 tii 5 000 franc. Bazalaki kondima ete soki bakokaki koboya mimeseno mingi mingi, lokola koboya kopusana, koboya kosala sex, mpe koboya kolya biloko ya mabe, bazalaki kozala na nzela ya kobundisa mibombelo.<ref name="mboka1" /> Na mobu 1964, batambwisi ya ekolo ya Bufaransa bazalaki kobomba likambo na Kindu ya Mama Onema azali kosala liboso ya bato ya Simba. Azalaki na mpete ya pagne, azalaki koloba mabongwana mpe kopesa bato ya Simba nzala ya pombe ya mimeseno.<ref name="pathe">{{Lien web|lang=en|url=https://www.britishpathe.com/asset/150690/|titre=Féticheuse Simba en rituel – 1964|site=British Pathé}}</ref> == Kokanisa mpe kopolisa == Kondima na makoki na Mama Onema ezalaki kopela ntango bato ya Simba basalaka mabundeli na Kindu mpe Stanleyville bazalaki kolimbwa. Bato mingi ya Simba bazalaki kofa na bitumba, mpe bazalaki kondima ete bakobikaka mpo na mimeseno na Mama Onema. New York Times elobaki ete na sanza ya moi 1964, bato 150 bazalaki kofa mpo na kondima ete mibombelo ekozongela bango te.<ref name="nyt">{{Lien web|lang=en|url=https://www.nytimes.com/1964/05/31/archives/rebels-in-congo-disdain-bullets-150-die-as-incantation-fails-to.html|titre=Rebels in Congo disdain bullets: 150 die as incantation fails|site=The New York Times|date=31 mai 1964}}</ref> Na 25 janvier 1965, Mama Onema <nowiki> [[Catégorie:Liwá na 1967]]</nowiki> == Notes et références == <references/> == Voir aussi == * [[Rébellion Simba]] * [[Laurent-Désiré Kabila]] * [[Antoine Gizenga]] * [[Pierre Mulele]] * [[Patrice Lumumba]] == Liens externes == * [https://encyclopaediaafricana.com/onema-mama/ Profil dans Encyclopaedia Africana] (en anglais) * [https://www.mbokamosika.com/article-mama-onema-118343765.html Portrait sur Mbokamosika] (en français) * [https://www.nytimes.com/1964/05/31/archives/rebels-in-congo-disdain-bullets-150-die-as-incantation-fails-to.html Article du New York Times – mai 1964] (en anglais) * [https://www.britishpathe.com/asset/150690/ Vidéo British Pathé : Mama Onema en rituel, Kindu, 1964] (en anglais) {{Portail|République démocratique du Congo|Afrique|Femmes|Politique|Religion}} {{DEFAULTSORT:Onema, Mama}} [[Catégorie:Personnalité congolaise (RDC)]] [[Catégorie:Naissance en 1900]] [[Catégorie:Décès en 1967]] [[Catégorie:Femme politique congolaise (RDC)]] [[Catégorie:Personnalité féminine du XXe siècle]] o6t130y3zvjsd2i53qq9fldinen92vf 133264 133263 2025-07-03T00:08:56Z Julien Sow 2 14064 /* Kokanisa mpe kopolisa */ 133264 wikitext text/x-wiki {{Infobox Biographie2 | nom = Mama Onema | nom de naissance = Marie Onema Todinga | date de naissance = Na mbula 1900 | date de décès = 27 août 1967 | nationalité = Congo-Kinshasa | activités = Féticheuse, mama na mimeseno ya kala | conflit = Mibeko na ye ya esengo na Mbokani ya Simba }} '''Mama Onema''', kombo na ye ya solo '''Marie Onema Todinga''', azalaki mama na mimeseno ya kala ya Congo, oyo amonani mingi mpo na ntina na ye ya féticheuse na kati ya Mbokani ya Simba na ekolo ya Congo-Léopoldville na mobu 1964. Azalaki moto ya mimeseno ya solo oyo bato ya mboka bazalaki kosepela na ye, azalaki kobosana bato na mpasi na mayele na ye ya bokristo oyo ezalaki kopesa bato nzela ya kobotola bibombelo. Azwaki bango na 1965 na Armée nationale congolaise mpe apusami na bomoi na [[Kinshasa]] na 1967 na makambo ya mpasi mpe mabange.<ref name="mboka1">{{Lien web|lang=fr|url=https://www.mbokamosika.com/article-mama-onema-118343765.html|titre=Mama Onema|site=Mbokamosika|date=2013}}</ref> == Buku mpe etando == Makambo mingi ya solo ya elengi na Mama Onema ezali te. Mpo na bato mingi, azalaki na mbula ya ntango ya liboso ya nkolo na bamboka ya ekolo, na esika oyo ezali sikoyo na [[Maniema]]. Azalaki koyoka monoko ya Tétéla mpe azalaki te na etando na mikano ya politiki liboso ya mobu 1960.<ref name="encyclo">{{Lien web|lang=en|url=https://encyclopaediaafricana.com/onema-mama/|titre=Onema, Mama|site=Encyclopaedia Africana|consulté le=2 juillet 2025}}</ref> == Ntina na Mbokani ya Simba == Na mobu [[1964]], na ntango ya mposa monene ya Mbokani ya Simba, Mama Onema akomaki kolanda General Nicolas Olenga. Ye azalaki mokonzi ya bato ya Simba, mpe azalaki koluka kopesa mbongwana ya mimeseno mpo na kotambwisa maboko ya bato oyo bazalaki kotambola na mpasi na bokonzi ya kati ya Congo oyo ekomamaki na États-Unis mpe Belgique. Azalaki na [[Kindu]], na ekolo ya [[République démocratique du Congo]], Mama Onema azalaki kotambwisa mimeseno oyo ezalaki kopesa bato ya Simba nzela ya kozela mibombelo. Azalaki kopesa bango nzala ya pombe, kopesa bango bikateli ya mimeseno na bango, mpe kopesa bango fétiche (dawa) mpo na kobatela bango.<ref name="mboka1" /> Bato balobaka ete bato bazalaki kosala fétiche na mboka, na makambo mingi, na biloko ya moto to biloko ya nyama. Bato ya Simba bazalaki kosomba yango na motuya ya 50 tii 5 000 franc. Bazalaki kondima ete soki bakokaki koboya mimeseno mingi mingi, lokola koboya kopusana, koboya kosala sex, mpe koboya kolya biloko ya mabe, bazalaki kozala na nzela ya kobundisa mibombelo.<ref name="mboka1" /> Na mobu 1964, batambwisi ya ekolo ya Bufaransa bazalaki kobomba likambo na Kindu ya Mama Onema azali kosala liboso ya bato ya Simba. Azalaki na mpete ya pagne, azalaki koloba mabongwana mpe kopesa bato ya Simba nzala ya pombe ya mimeseno.<ref name="pathe">{{Lien web|lang=en|url=https://www.britishpathe.com/asset/150690/|titre=Féticheuse Simba en rituel – 1964|site=British Pathé}}</ref> == Kokanisa mpe kopolisa == Kondima na makoki na Mama Onema ezalaki kopela ntango bato ya Simba basalaka mabundeli na Kindu mpe Stanleyville bazalaki kolimbwa. Bato mingi ya Simba bazalaki kofa na bitumba, mpe bazalaki kondima ete bakobikaka mpo na mimeseno na Mama Onema. New York Times elobaki ete na sanza ya moi 1964, bato 150 bazalaki kofa mpo na kondima ete mibombelo ekozongela bango te.<ref name="nyt">{{Lien web|lang=en|url=https://www.nytimes.com/1964/05/31/archives/rebels-in-congo-disdain-bullets-150-die-as-incantation-fails-to.html|titre=Rebels in Congo disdain bullets: 150 die as incantation fails|site=The New York Times|date=31 mai 1964}}</ref> == Notes et références == <references/> == Voir aussi == * [[Rébellion Simba]] * [[Laurent-Désiré Kabila]] * [[Antoine Gizenga]] * [[Pierre Mulele]] * [[Patrice Lumumba]] == Liens externes == * [https://encyclopaediaafricana.com/onema-mama/ Profil dans Encyclopaedia Africana] (en anglais) * [https://www.mbokamosika.com/article-mama-onema-118343765.html Portrait sur Mbokamosika] (en français) * [https://www.nytimes.com/1964/05/31/archives/rebels-in-congo-disdain-bullets-150-die-as-incantation-fails-to.html Article du New York Times – mai 1964] (en anglais) * [https://www.britishpathe.com/asset/150690/ Vidéo British Pathé : Mama Onema en rituel, Kindu, 1964] (en anglais) {{Portail|République démocratique du Congo|Afrique|Femmes|Politique|Religion}} {{DEFAULTSORT:Onema, Mama}} [[Catégorie:Personnalité congolaise (RDC)]] [[Catégorie:Naissance en 1900]] [[Catégorie:Décès en 1967]] [[Catégorie:Femme politique congolaise (RDC)]] [[Catégorie:Personnalité féminine du XXe siècle]] 91gs38ue9so9lvih06jzg98bt673u9b 133265 133264 2025-07-03T00:09:47Z Julien Sow 2 14064 /* Voir aussi */ 133265 wikitext text/x-wiki {{Infobox Biographie2 | nom = Mama Onema | nom de naissance = Marie Onema Todinga | date de naissance = Na mbula 1900 | date de décès = 27 août 1967 | nationalité = Congo-Kinshasa | activités = Féticheuse, mama na mimeseno ya kala | conflit = Mibeko na ye ya esengo na Mbokani ya Simba }} '''Mama Onema''', kombo na ye ya solo '''Marie Onema Todinga''', azalaki mama na mimeseno ya kala ya Congo, oyo amonani mingi mpo na ntina na ye ya féticheuse na kati ya Mbokani ya Simba na ekolo ya Congo-Léopoldville na mobu 1964. Azalaki moto ya mimeseno ya solo oyo bato ya mboka bazalaki kosepela na ye, azalaki kobosana bato na mpasi na mayele na ye ya bokristo oyo ezalaki kopesa bato nzela ya kobotola bibombelo. Azwaki bango na 1965 na Armée nationale congolaise mpe apusami na bomoi na [[Kinshasa]] na 1967 na makambo ya mpasi mpe mabange.<ref name="mboka1">{{Lien web|lang=fr|url=https://www.mbokamosika.com/article-mama-onema-118343765.html|titre=Mama Onema|site=Mbokamosika|date=2013}}</ref> == Buku mpe etando == Makambo mingi ya solo ya elengi na Mama Onema ezali te. Mpo na bato mingi, azalaki na mbula ya ntango ya liboso ya nkolo na bamboka ya ekolo, na esika oyo ezali sikoyo na [[Maniema]]. Azalaki koyoka monoko ya Tétéla mpe azalaki te na etando na mikano ya politiki liboso ya mobu 1960.<ref name="encyclo">{{Lien web|lang=en|url=https://encyclopaediaafricana.com/onema-mama/|titre=Onema, Mama|site=Encyclopaedia Africana|consulté le=2 juillet 2025}}</ref> == Ntina na Mbokani ya Simba == Na mobu [[1964]], na ntango ya mposa monene ya Mbokani ya Simba, Mama Onema akomaki kolanda General Nicolas Olenga. Ye azalaki mokonzi ya bato ya Simba, mpe azalaki koluka kopesa mbongwana ya mimeseno mpo na kotambwisa maboko ya bato oyo bazalaki kotambola na mpasi na bokonzi ya kati ya Congo oyo ekomamaki na États-Unis mpe Belgique. Azalaki na [[Kindu]], na ekolo ya [[République démocratique du Congo]], Mama Onema azalaki kotambwisa mimeseno oyo ezalaki kopesa bato ya Simba nzela ya kozela mibombelo. Azalaki kopesa bango nzala ya pombe, kopesa bango bikateli ya mimeseno na bango, mpe kopesa bango fétiche (dawa) mpo na kobatela bango.<ref name="mboka1" /> Bato balobaka ete bato bazalaki kosala fétiche na mboka, na makambo mingi, na biloko ya moto to biloko ya nyama. Bato ya Simba bazalaki kosomba yango na motuya ya 50 tii 5 000 franc. Bazalaki kondima ete soki bakokaki koboya mimeseno mingi mingi, lokola koboya kopusana, koboya kosala sex, mpe koboya kolya biloko ya mabe, bazalaki kozala na nzela ya kobundisa mibombelo.<ref name="mboka1" /> Na mobu 1964, batambwisi ya ekolo ya Bufaransa bazalaki kobomba likambo na Kindu ya Mama Onema azali kosala liboso ya bato ya Simba. Azalaki na mpete ya pagne, azalaki koloba mabongwana mpe kopesa bato ya Simba nzala ya pombe ya mimeseno.<ref name="pathe">{{Lien web|lang=en|url=https://www.britishpathe.com/asset/150690/|titre=Féticheuse Simba en rituel – 1964|site=British Pathé}}</ref> == Kokanisa mpe kopolisa == Kondima na makoki na Mama Onema ezalaki kopela ntango bato ya Simba basalaka mabundeli na Kindu mpe Stanleyville bazalaki kolimbwa. Bato mingi ya Simba bazalaki kofa na bitumba, mpe bazalaki kondima ete bakobikaka mpo na mimeseno na Mama Onema. New York Times elobaki ete na sanza ya moi 1964, bato 150 bazalaki kofa mpo na kondima ete mibombelo ekozongela bango te.<ref name="nyt">{{Lien web|lang=en|url=https://www.nytimes.com/1964/05/31/archives/rebels-in-congo-disdain-bullets-150-die-as-incantation-fails-to.html|titre=Rebels in Congo disdain bullets: 150 die as incantation fails|site=The New York Times|date=31 mai 1964}}</ref> == Notes et références == <references/> == Voir aussi == * [[Laurent-Désiré Kabila]] * [[Antoine Gizenga]] * [[Patrice Lumumba]] == Liens externes == * [https://encyclopaediaafricana.com/onema-mama/ Profil dans Encyclopaedia Africana] (en anglais) * [https://www.mbokamosika.com/article-mama-onema-118343765.html Portrait sur Mbokamosika] (en français) * [https://www.nytimes.com/1964/05/31/archives/rebels-in-congo-disdain-bullets-150-die-as-incantation-fails-to.html Article du New York Times – mai 1964] (en anglais) * [https://www.britishpathe.com/asset/150690/ Vidéo British Pathé : Mama Onema en rituel, Kindu, 1964] (en anglais) [[Catégorie:Personnalité congolaise (RDC)]] [[Catégorie:Naissance en 1900]] [[Catégorie:Décès en 1967]] [[Catégorie:Femme politique congolaise (RDC)]] [[Catégorie:Personnalité féminine du XXe siècle]] dkvx9r2ngklk4esznur36ucd5j0ykej 133266 133265 2025-07-03T00:11:48Z Julien Sow 2 14064 /* Notes et références */ 133266 wikitext text/x-wiki {{Infobox Biographie2 | nom = Mama Onema | nom de naissance = Marie Onema Todinga | date de naissance = Na mbula 1900 | date de décès = 27 août 1967 | nationalité = Congo-Kinshasa | activités = Féticheuse, mama na mimeseno ya kala | conflit = Mibeko na ye ya esengo na Mbokani ya Simba }} '''Mama Onema''', kombo na ye ya solo '''Marie Onema Todinga''', azalaki mama na mimeseno ya kala ya Congo, oyo amonani mingi mpo na ntina na ye ya féticheuse na kati ya Mbokani ya Simba na ekolo ya Congo-Léopoldville na mobu 1964. Azalaki moto ya mimeseno ya solo oyo bato ya mboka bazalaki kosepela na ye, azalaki kobosana bato na mpasi na mayele na ye ya bokristo oyo ezalaki kopesa bato nzela ya kobotola bibombelo. Azwaki bango na 1965 na Armée nationale congolaise mpe apusami na bomoi na [[Kinshasa]] na 1967 na makambo ya mpasi mpe mabange.<ref name="mboka1">{{Lien web|lang=fr|url=https://www.mbokamosika.com/article-mama-onema-118343765.html|titre=Mama Onema|site=Mbokamosika|date=2013}}</ref> == Buku mpe etando == Makambo mingi ya solo ya elengi na Mama Onema ezali te. Mpo na bato mingi, azalaki na mbula ya ntango ya liboso ya nkolo na bamboka ya ekolo, na esika oyo ezali sikoyo na [[Maniema]]. Azalaki koyoka monoko ya Tétéla mpe azalaki te na etando na mikano ya politiki liboso ya mobu 1960.<ref name="encyclo">{{Lien web|lang=en|url=https://encyclopaediaafricana.com/onema-mama/|titre=Onema, Mama|site=Encyclopaedia Africana|consulté le=2 juillet 2025}}</ref> == Ntina na Mbokani ya Simba == Na mobu [[1964]], na ntango ya mposa monene ya Mbokani ya Simba, Mama Onema akomaki kolanda General Nicolas Olenga. Ye azalaki mokonzi ya bato ya Simba, mpe azalaki koluka kopesa mbongwana ya mimeseno mpo na kotambwisa maboko ya bato oyo bazalaki kotambola na mpasi na bokonzi ya kati ya Congo oyo ekomamaki na États-Unis mpe Belgique. Azalaki na [[Kindu]], na ekolo ya [[République démocratique du Congo]], Mama Onema azalaki kotambwisa mimeseno oyo ezalaki kopesa bato ya Simba nzela ya kozela mibombelo. Azalaki kopesa bango nzala ya pombe, kopesa bango bikateli ya mimeseno na bango, mpe kopesa bango fétiche (dawa) mpo na kobatela bango.<ref name="mboka1" /> Bato balobaka ete bato bazalaki kosala fétiche na mboka, na makambo mingi, na biloko ya moto to biloko ya nyama. Bato ya Simba bazalaki kosomba yango na motuya ya 50 tii 5 000 franc. Bazalaki kondima ete soki bakokaki koboya mimeseno mingi mingi, lokola koboya kopusana, koboya kosala sex, mpe koboya kolya biloko ya mabe, bazalaki kozala na nzela ya kobundisa mibombelo.<ref name="mboka1" /> Na mobu 1964, batambwisi ya ekolo ya Bufaransa bazalaki kobomba likambo na Kindu ya Mama Onema azali kosala liboso ya bato ya Simba. Azalaki na mpete ya pagne, azalaki koloba mabongwana mpe kopesa bato ya Simba nzala ya pombe ya mimeseno.<ref name="pathe">{{Lien web|lang=en|url=https://www.britishpathe.com/asset/150690/|titre=Féticheuse Simba en rituel – 1964|site=British Pathé}}</ref> == Kokanisa mpe kopolisa == Kondima na makoki na Mama Onema ezalaki kopela ntango bato ya Simba basalaka mabundeli na Kindu mpe Stanleyville bazalaki kolimbwa. Bato mingi ya Simba bazalaki kofa na bitumba, mpe bazalaki kondima ete bakobikaka mpo na mimeseno na Mama Onema. New York Times elobaki ete na sanza ya moi 1964, bato 150 bazalaki kofa mpo na kondima ete mibombelo ekozongela bango te.<ref name="nyt">{{Lien web|lang=en|url=https://www.nytimes.com/1964/05/31/archives/rebels-in-congo-disdain-bullets-150-die-as-incantation-fails-to.html|titre=Rebels in Congo disdain bullets: 150 die as incantation fails|site=The New York Times|date=31 mai 1964}}</ref> == Notes et références == <ref name="mboka1">{{Lien web|lang=fr|url=https://www.mbokamosika.com/article-mama-onema-118343765.html|titre=Mama Onema|site=Mbokamosika|date=2013}}</ref> <ref name="encyclo">{{Lien web|lang=en|url=https://encyclopaediaafricana.com/onema-mama/|titre=Onema, Mama|site=Encyclopaedia Africana|consulté le=2 juillet 2025}}</ref> <ref name="pathe">{{Lien web|lang=en|url=https://www.britishpathe.com/asset/150690/|titre=Féticheuse Simba en rituel – 1964|site=British Pathé}}</ref> <ref name="nyt">{{Lien web|lang=en|url=https://www.nytimes.com/1964/05/31/archives/rebels-in-congo-disdain-bullets-150-die-as-incantation-fails-to.html|titre=Rebels in Congo disdain bullets: 150 die as incantation fails|site=The New York Times|date=31 mai 1964}}</ref> == Voir aussi == * [[Laurent-Désiré Kabila]] * [[Antoine Gizenga]] * [[Patrice Lumumba]] == Liens externes == * [https://encyclopaediaafricana.com/onema-mama/ Profil dans Encyclopaedia Africana] (en anglais) * [https://www.mbokamosika.com/article-mama-onema-118343765.html Portrait sur Mbokamosika] (en français) * [https://www.nytimes.com/1964/05/31/archives/rebels-in-congo-disdain-bullets-150-die-as-incantation-fails-to.html Article du New York Times – mai 1964] (en anglais) * [https://www.britishpathe.com/asset/150690/ Vidéo British Pathé : Mama Onema en rituel, Kindu, 1964] (en anglais) [[Catégorie:Personnalité congolaise (RDC)]] [[Catégorie:Naissance en 1900]] [[Catégorie:Décès en 1967]] [[Catégorie:Femme politique congolaise (RDC)]] [[Catégorie:Personnalité féminine du XXe siècle]] l3ukkcmxvn7dmktnqw5xdatc4n74rts 133267 133266 2025-07-03T00:12:17Z Julien Sow 2 14064 Annulation des modifications [[Special:Diff/133266|133266]] de [[Special:Contributions/Julien Sow 2|Julien Sow 2]] ([[User talk:Julien Sow 2|discussion]]) 133267 wikitext text/x-wiki {{Infobox Biographie2 | nom = Mama Onema | nom de naissance = Marie Onema Todinga | date de naissance = Na mbula 1900 | date de décès = 27 août 1967 | nationalité = Congo-Kinshasa | activités = Féticheuse, mama na mimeseno ya kala | conflit = Mibeko na ye ya esengo na Mbokani ya Simba }} '''Mama Onema''', kombo na ye ya solo '''Marie Onema Todinga''', azalaki mama na mimeseno ya kala ya Congo, oyo amonani mingi mpo na ntina na ye ya féticheuse na kati ya Mbokani ya Simba na ekolo ya Congo-Léopoldville na mobu 1964. Azalaki moto ya mimeseno ya solo oyo bato ya mboka bazalaki kosepela na ye, azalaki kobosana bato na mpasi na mayele na ye ya bokristo oyo ezalaki kopesa bato nzela ya kobotola bibombelo. Azwaki bango na 1965 na Armée nationale congolaise mpe apusami na bomoi na [[Kinshasa]] na 1967 na makambo ya mpasi mpe mabange.<ref name="mboka1">{{Lien web|lang=fr|url=https://www.mbokamosika.com/article-mama-onema-118343765.html|titre=Mama Onema|site=Mbokamosika|date=2013}}</ref> == Buku mpe etando == Makambo mingi ya solo ya elengi na Mama Onema ezali te. Mpo na bato mingi, azalaki na mbula ya ntango ya liboso ya nkolo na bamboka ya ekolo, na esika oyo ezali sikoyo na [[Maniema]]. Azalaki koyoka monoko ya Tétéla mpe azalaki te na etando na mikano ya politiki liboso ya mobu 1960.<ref name="encyclo">{{Lien web|lang=en|url=https://encyclopaediaafricana.com/onema-mama/|titre=Onema, Mama|site=Encyclopaedia Africana|consulté le=2 juillet 2025}}</ref> == Ntina na Mbokani ya Simba == Na mobu [[1964]], na ntango ya mposa monene ya Mbokani ya Simba, Mama Onema akomaki kolanda General Nicolas Olenga. Ye azalaki mokonzi ya bato ya Simba, mpe azalaki koluka kopesa mbongwana ya mimeseno mpo na kotambwisa maboko ya bato oyo bazalaki kotambola na mpasi na bokonzi ya kati ya Congo oyo ekomamaki na États-Unis mpe Belgique. Azalaki na [[Kindu]], na ekolo ya [[République démocratique du Congo]], Mama Onema azalaki kotambwisa mimeseno oyo ezalaki kopesa bato ya Simba nzela ya kozela mibombelo. Azalaki kopesa bango nzala ya pombe, kopesa bango bikateli ya mimeseno na bango, mpe kopesa bango fétiche (dawa) mpo na kobatela bango.<ref name="mboka1" /> Bato balobaka ete bato bazalaki kosala fétiche na mboka, na makambo mingi, na biloko ya moto to biloko ya nyama. Bato ya Simba bazalaki kosomba yango na motuya ya 50 tii 5 000 franc. Bazalaki kondima ete soki bakokaki koboya mimeseno mingi mingi, lokola koboya kopusana, koboya kosala sex, mpe koboya kolya biloko ya mabe, bazalaki kozala na nzela ya kobundisa mibombelo.<ref name="mboka1" /> Na mobu 1964, batambwisi ya ekolo ya Bufaransa bazalaki kobomba likambo na Kindu ya Mama Onema azali kosala liboso ya bato ya Simba. Azalaki na mpete ya pagne, azalaki koloba mabongwana mpe kopesa bato ya Simba nzala ya pombe ya mimeseno.<ref name="pathe">{{Lien web|lang=en|url=https://www.britishpathe.com/asset/150690/|titre=Féticheuse Simba en rituel – 1964|site=British Pathé}}</ref> == Kokanisa mpe kopolisa == Kondima na makoki na Mama Onema ezalaki kopela ntango bato ya Simba basalaka mabundeli na Kindu mpe Stanleyville bazalaki kolimbwa. Bato mingi ya Simba bazalaki kofa na bitumba, mpe bazalaki kondima ete bakobikaka mpo na mimeseno na Mama Onema. New York Times elobaki ete na sanza ya moi 1964, bato 150 bazalaki kofa mpo na kondima ete mibombelo ekozongela bango te.<ref name="nyt">{{Lien web|lang=en|url=https://www.nytimes.com/1964/05/31/archives/rebels-in-congo-disdain-bullets-150-die-as-incantation-fails-to.html|titre=Rebels in Congo disdain bullets: 150 die as incantation fails|site=The New York Times|date=31 mai 1964}}</ref> == Notes et références == <references/> == Voir aussi == * [[Laurent-Désiré Kabila]] * [[Antoine Gizenga]] * [[Patrice Lumumba]] == Liens externes == * [https://encyclopaediaafricana.com/onema-mama/ Profil dans Encyclopaedia Africana] (en anglais) * [https://www.mbokamosika.com/article-mama-onema-118343765.html Portrait sur Mbokamosika] (en français) * [https://www.nytimes.com/1964/05/31/archives/rebels-in-congo-disdain-bullets-150-die-as-incantation-fails-to.html Article du New York Times – mai 1964] (en anglais) * [https://www.britishpathe.com/asset/150690/ Vidéo British Pathé : Mama Onema en rituel, Kindu, 1964] (en anglais) [[Catégorie:Personnalité congolaise (RDC)]] [[Catégorie:Naissance en 1900]] [[Catégorie:Décès en 1967]] [[Catégorie:Femme politique congolaise (RDC)]] [[Catégorie:Personnalité féminine du XXe siècle]] dkvx9r2ngklk4esznur36ucd5j0ykej 133268 133267 2025-07-03T00:15:45Z Julien Sow 2 14064 Julien Sow 2 a déplacé la page [[Utilisateur:Julien Sow 2/Mama Onema (ndoki) .]] vers [[Mama Onema (ndoki) .]] 133267 wikitext text/x-wiki {{Infobox Biographie2 | nom = Mama Onema | nom de naissance = Marie Onema Todinga | date de naissance = Na mbula 1900 | date de décès = 27 août 1967 | nationalité = Congo-Kinshasa | activités = Féticheuse, mama na mimeseno ya kala | conflit = Mibeko na ye ya esengo na Mbokani ya Simba }} '''Mama Onema''', kombo na ye ya solo '''Marie Onema Todinga''', azalaki mama na mimeseno ya kala ya Congo, oyo amonani mingi mpo na ntina na ye ya féticheuse na kati ya Mbokani ya Simba na ekolo ya Congo-Léopoldville na mobu 1964. Azalaki moto ya mimeseno ya solo oyo bato ya mboka bazalaki kosepela na ye, azalaki kobosana bato na mpasi na mayele na ye ya bokristo oyo ezalaki kopesa bato nzela ya kobotola bibombelo. Azwaki bango na 1965 na Armée nationale congolaise mpe apusami na bomoi na [[Kinshasa]] na 1967 na makambo ya mpasi mpe mabange.<ref name="mboka1">{{Lien web|lang=fr|url=https://www.mbokamosika.com/article-mama-onema-118343765.html|titre=Mama Onema|site=Mbokamosika|date=2013}}</ref> == Buku mpe etando == Makambo mingi ya solo ya elengi na Mama Onema ezali te. Mpo na bato mingi, azalaki na mbula ya ntango ya liboso ya nkolo na bamboka ya ekolo, na esika oyo ezali sikoyo na [[Maniema]]. Azalaki koyoka monoko ya Tétéla mpe azalaki te na etando na mikano ya politiki liboso ya mobu 1960.<ref name="encyclo">{{Lien web|lang=en|url=https://encyclopaediaafricana.com/onema-mama/|titre=Onema, Mama|site=Encyclopaedia Africana|consulté le=2 juillet 2025}}</ref> == Ntina na Mbokani ya Simba == Na mobu [[1964]], na ntango ya mposa monene ya Mbokani ya Simba, Mama Onema akomaki kolanda General Nicolas Olenga. Ye azalaki mokonzi ya bato ya Simba, mpe azalaki koluka kopesa mbongwana ya mimeseno mpo na kotambwisa maboko ya bato oyo bazalaki kotambola na mpasi na bokonzi ya kati ya Congo oyo ekomamaki na États-Unis mpe Belgique. Azalaki na [[Kindu]], na ekolo ya [[République démocratique du Congo]], Mama Onema azalaki kotambwisa mimeseno oyo ezalaki kopesa bato ya Simba nzela ya kozela mibombelo. Azalaki kopesa bango nzala ya pombe, kopesa bango bikateli ya mimeseno na bango, mpe kopesa bango fétiche (dawa) mpo na kobatela bango.<ref name="mboka1" /> Bato balobaka ete bato bazalaki kosala fétiche na mboka, na makambo mingi, na biloko ya moto to biloko ya nyama. Bato ya Simba bazalaki kosomba yango na motuya ya 50 tii 5 000 franc. Bazalaki kondima ete soki bakokaki koboya mimeseno mingi mingi, lokola koboya kopusana, koboya kosala sex, mpe koboya kolya biloko ya mabe, bazalaki kozala na nzela ya kobundisa mibombelo.<ref name="mboka1" /> Na mobu 1964, batambwisi ya ekolo ya Bufaransa bazalaki kobomba likambo na Kindu ya Mama Onema azali kosala liboso ya bato ya Simba. Azalaki na mpete ya pagne, azalaki koloba mabongwana mpe kopesa bato ya Simba nzala ya pombe ya mimeseno.<ref name="pathe">{{Lien web|lang=en|url=https://www.britishpathe.com/asset/150690/|titre=Féticheuse Simba en rituel – 1964|site=British Pathé}}</ref> == Kokanisa mpe kopolisa == Kondima na makoki na Mama Onema ezalaki kopela ntango bato ya Simba basalaka mabundeli na Kindu mpe Stanleyville bazalaki kolimbwa. Bato mingi ya Simba bazalaki kofa na bitumba, mpe bazalaki kondima ete bakobikaka mpo na mimeseno na Mama Onema. New York Times elobaki ete na sanza ya moi 1964, bato 150 bazalaki kofa mpo na kondima ete mibombelo ekozongela bango te.<ref name="nyt">{{Lien web|lang=en|url=https://www.nytimes.com/1964/05/31/archives/rebels-in-congo-disdain-bullets-150-die-as-incantation-fails-to.html|titre=Rebels in Congo disdain bullets: 150 die as incantation fails|site=The New York Times|date=31 mai 1964}}</ref> == Notes et références == <references/> == Voir aussi == * [[Laurent-Désiré Kabila]] * [[Antoine Gizenga]] * [[Patrice Lumumba]] == Liens externes == * [https://encyclopaediaafricana.com/onema-mama/ Profil dans Encyclopaedia Africana] (en anglais) * [https://www.mbokamosika.com/article-mama-onema-118343765.html Portrait sur Mbokamosika] (en français) * [https://www.nytimes.com/1964/05/31/archives/rebels-in-congo-disdain-bullets-150-die-as-incantation-fails-to.html Article du New York Times – mai 1964] (en anglais) * [https://www.britishpathe.com/asset/150690/ Vidéo British Pathé : Mama Onema en rituel, Kindu, 1964] (en anglais) [[Catégorie:Personnalité congolaise (RDC)]] [[Catégorie:Naissance en 1900]] [[Catégorie:Décès en 1967]] [[Catégorie:Femme politique congolaise (RDC)]] [[Catégorie:Personnalité féminine du XXe siècle]] dkvx9r2ngklk4esznur36ucd5j0ykej 133270 133268 2025-07-03T00:16:19Z Julien Sow 2 14064 Julien Sow 2 a déplacé la page [[Mama Onema (ndoki) .]] vers [[Mama Onema (ndoki)]] 133267 wikitext text/x-wiki {{Infobox Biographie2 | nom = Mama Onema | nom de naissance = Marie Onema Todinga | date de naissance = Na mbula 1900 | date de décès = 27 août 1967 | nationalité = Congo-Kinshasa | activités = Féticheuse, mama na mimeseno ya kala | conflit = Mibeko na ye ya esengo na Mbokani ya Simba }} '''Mama Onema''', kombo na ye ya solo '''Marie Onema Todinga''', azalaki mama na mimeseno ya kala ya Congo, oyo amonani mingi mpo na ntina na ye ya féticheuse na kati ya Mbokani ya Simba na ekolo ya Congo-Léopoldville na mobu 1964. Azalaki moto ya mimeseno ya solo oyo bato ya mboka bazalaki kosepela na ye, azalaki kobosana bato na mpasi na mayele na ye ya bokristo oyo ezalaki kopesa bato nzela ya kobotola bibombelo. Azwaki bango na 1965 na Armée nationale congolaise mpe apusami na bomoi na [[Kinshasa]] na 1967 na makambo ya mpasi mpe mabange.<ref name="mboka1">{{Lien web|lang=fr|url=https://www.mbokamosika.com/article-mama-onema-118343765.html|titre=Mama Onema|site=Mbokamosika|date=2013}}</ref> == Buku mpe etando == Makambo mingi ya solo ya elengi na Mama Onema ezali te. Mpo na bato mingi, azalaki na mbula ya ntango ya liboso ya nkolo na bamboka ya ekolo, na esika oyo ezali sikoyo na [[Maniema]]. Azalaki koyoka monoko ya Tétéla mpe azalaki te na etando na mikano ya politiki liboso ya mobu 1960.<ref name="encyclo">{{Lien web|lang=en|url=https://encyclopaediaafricana.com/onema-mama/|titre=Onema, Mama|site=Encyclopaedia Africana|consulté le=2 juillet 2025}}</ref> == Ntina na Mbokani ya Simba == Na mobu [[1964]], na ntango ya mposa monene ya Mbokani ya Simba, Mama Onema akomaki kolanda General Nicolas Olenga. Ye azalaki mokonzi ya bato ya Simba, mpe azalaki koluka kopesa mbongwana ya mimeseno mpo na kotambwisa maboko ya bato oyo bazalaki kotambola na mpasi na bokonzi ya kati ya Congo oyo ekomamaki na États-Unis mpe Belgique. Azalaki na [[Kindu]], na ekolo ya [[République démocratique du Congo]], Mama Onema azalaki kotambwisa mimeseno oyo ezalaki kopesa bato ya Simba nzela ya kozela mibombelo. Azalaki kopesa bango nzala ya pombe, kopesa bango bikateli ya mimeseno na bango, mpe kopesa bango fétiche (dawa) mpo na kobatela bango.<ref name="mboka1" /> Bato balobaka ete bato bazalaki kosala fétiche na mboka, na makambo mingi, na biloko ya moto to biloko ya nyama. Bato ya Simba bazalaki kosomba yango na motuya ya 50 tii 5 000 franc. Bazalaki kondima ete soki bakokaki koboya mimeseno mingi mingi, lokola koboya kopusana, koboya kosala sex, mpe koboya kolya biloko ya mabe, bazalaki kozala na nzela ya kobundisa mibombelo.<ref name="mboka1" /> Na mobu 1964, batambwisi ya ekolo ya Bufaransa bazalaki kobomba likambo na Kindu ya Mama Onema azali kosala liboso ya bato ya Simba. Azalaki na mpete ya pagne, azalaki koloba mabongwana mpe kopesa bato ya Simba nzala ya pombe ya mimeseno.<ref name="pathe">{{Lien web|lang=en|url=https://www.britishpathe.com/asset/150690/|titre=Féticheuse Simba en rituel – 1964|site=British Pathé}}</ref> == Kokanisa mpe kopolisa == Kondima na makoki na Mama Onema ezalaki kopela ntango bato ya Simba basalaka mabundeli na Kindu mpe Stanleyville bazalaki kolimbwa. Bato mingi ya Simba bazalaki kofa na bitumba, mpe bazalaki kondima ete bakobikaka mpo na mimeseno na Mama Onema. New York Times elobaki ete na sanza ya moi 1964, bato 150 bazalaki kofa mpo na kondima ete mibombelo ekozongela bango te.<ref name="nyt">{{Lien web|lang=en|url=https://www.nytimes.com/1964/05/31/archives/rebels-in-congo-disdain-bullets-150-die-as-incantation-fails-to.html|titre=Rebels in Congo disdain bullets: 150 die as incantation fails|site=The New York Times|date=31 mai 1964}}</ref> == Notes et références == <references/> == Voir aussi == * [[Laurent-Désiré Kabila]] * [[Antoine Gizenga]] * [[Patrice Lumumba]] == Liens externes == * [https://encyclopaediaafricana.com/onema-mama/ Profil dans Encyclopaedia Africana] (en anglais) * [https://www.mbokamosika.com/article-mama-onema-118343765.html Portrait sur Mbokamosika] (en français) * [https://www.nytimes.com/1964/05/31/archives/rebels-in-congo-disdain-bullets-150-die-as-incantation-fails-to.html Article du New York Times – mai 1964] (en anglais) * [https://www.britishpathe.com/asset/150690/ Vidéo British Pathé : Mama Onema en rituel, Kindu, 1964] (en anglais) [[Catégorie:Personnalité congolaise (RDC)]] [[Catégorie:Naissance en 1900]] [[Catégorie:Décès en 1967]] [[Catégorie:Femme politique congolaise (RDC)]] [[Catégorie:Personnalité féminine du XXe siècle]] dkvx9r2ngklk4esznur36ucd5j0ykej 2 14644 133269 2025-07-03T00:15:45Z Julien Sow 2 14064 Julien Sow 2 a déplacé la page [[Utilisateur:Julien Sow 2/Mama Onema (ndoki) .]] vers [[Mama Onema (ndoki) .]] 133269 wikitext text/x-wiki #REDIRECTION [[Mama Onema (ndoki) .]] h5ighyhp7ksugvvih3obblxx0ut7961 0 14645 133271 2025-07-03T00:16:19Z Julien Sow 2 14064 Julien Sow 2 a déplacé la page [[Mama Onema (ndoki) .]] vers [[Mama Onema (ndoki)]] 133271 wikitext text/x-wiki #REDIRECTION [[Mama Onema (ndoki)]] 6rgvn0e2sk7y143lh5f3x8oryrms4vv