Wikipedia mgwiki https://mg.wikipedia.org/wiki/Wikipedia:Fandraisana MediaWiki 1.45.0-wmf.4 first-letter Rakitra Manokana Dinika Mpikambana Dinika amin'ny mpikambana Wikipedia Dinika amin'ny Wikipedia Sary Dinika amin'ny sary MediaWiki Dinika amin'ny MediaWiki Endrika Dinika amin'ny endrika Fanoroana Dinika amin'ny fanoroana Sokajy Dinika amin'ny sokajy TimedText TimedText talk Module Discussion module 0 1186 1106926 1099145 2025-06-11T12:43:09Z Mamy nirina 35937 Infobox 1106926 wikitext text/x-wiki {{coord|-18.913680|47.536130}} {{infobox tanàna |anarana=Antananarivo |faritany=[[Faritanin'i Antananarivo| Antananarivo]] |faritra=[[Analamanga]] |ben'ny tanàna= Harilala Ramanantsoa |isam-ponina=1054649 |firenena={{Madagasikara}} |sary=Antananarivo jpg }} [[File:Lake Anosy, Central Antananarivo, Capital of Madagascar, Photo by Sascha Grabow.jpg|thumb|left|275px|Ny farihin' Anosy dia miendrika fo maratra ary misy tsangam-bato afovoany nanoratana ny anaran' ireo maherifon' ny ady lehibe faharoa Malagasy sy Frantsay]] '''Antananarivo''' no [[renivohitra]] ara-pôlitika sy ara-toekarenan' i [[Madagasikara]]. Ny dikan' ny anarana hoe ''Antananarivo'' dia "Tanànan' ny Arivolahy". Antananarivo dia ao amin' ny faritanin' Antananarivo, izay midadasika amin' ny velarantany 58 283 km2, sady tena eo anivon' ny Nosy Ny tanànan' Antananarivo renivohitra kosa dia eo amin' ny 1254 m ny hahavony mihoatra amin' ny ranomasina ([[araben'ny fahaleovantena|Araben'ny Fahaleovantena]]); 1282 m ([[Lapan'Andafiavaratra]]), 1468 m ([[Rova Manjakamiadana|Rovan' i Manjakamiadana]]). == Jeografia == Azo lazaina ho ranoiray ny firafitry ny vohon-taniny raha miohatra amin' ireo faritany sasany toa an' i [[Fianarantsoa]] na [[Toamasina]]. Any avaratra, misy an' i [[Tamponketsa]] dia tany karankaina; zara raha mahavokatra kely horaofin' ny biby fiompy ny any [[Bongolava]] any andrefana. Ny any atsimo no manankarena, izay ahitana ny onin' i [[Mania]]. Any atsinanana kosa dia voafaritr' ireo harambato mitatao ny lemak' i [[Moramanga]] sy [[Anjiro]] amin' ny lafiny iray ary ny debok' [[Alaotra]] amin' ny ankilany. Ny salan' ny haavon' ny tendrombohitra dia 1 300 m, fa ny avo indrindra dia [[Tsiafajavona]], 2 700 m, ao amin' ny vondron-tendrombohitr'[[Ankaratra]]. Maro ireo ony miandoha avy any [[Itasy]] sy [[Vakinankaratra]] no miantoka ny famatsian-drano ireo faritra manodidina. Ny fiandohan' ny onin' i [[Mahajamba]] dia avy ao [[Anjozorobe]]; i [[Betsiboka (renirano)|Betsiboka]] avy ao [[Ambohidratrimo]]; [[Ikopa]] sy i [[Sisaony]] avy any Ankaratra; [[Isandrano]] avy any [[Miarinarivo]]; i [[Manambolo]] avy any [[Tsiroanomandidy]]; i[[Sakay]] sy i [[Lily]] avy any Itasy, i [[Kitsamby]] avy any [[Arivonimamo]] ary i [[Onive]] avy any [[Antsirabe]]. == Tantara == === Faha mpanjaka === ==== Ny tanàna sy ny lapa ary ny rova ==== Teo Ambohimitsimbina (na Ambohimitsingina) no nisy ny rova tany amboalohany (fiantombohan’ ny taonjato faha-17) vao nafindra teo avaratr’ Ambohimitsimbina amin’ ny toerana misy ny rovan’ Antananarivo ankehitrio. Tao anatin' ny rova dia maro ireo lapa niorina ka saika niorina atsimo nianavaratra izy ireny, ka ny lapa tranainy indrindra no any atsimo indrindra ary ny lapa tanora indrindra no avaratra indrindra ka toy izao izany: eroa atsimo indrindra i Besakana izay naorin' [[Andrianjaka]]; teo avarabaratr' i Besakana kosa no naorin' [[Andrianampoinimerina]] i Mahitsielafanjaka sy Felatanambola (ity Felatanambola ity dia efa rava ka teo no nanorenana an' i Manjakamiadana); teo avaratr' i Mahitsielafanjaka kosa no naorin-d[[Radama Voalohany|Radama I]] ny Tranovola ho tranon-d[[Rasalimo]]; teo amin' ny Felatanambola fahiny no naorin-d[[Ranavalona I]] i Volamahitsy izay lasa Manjakamiadana rehefa nofonosina vato; ary farany ny Tranovola izay tranon-dRasalimo sy avaratra indrindra dia nataon-dRanavalona I ho tranon-dRakoto zanany ([[Radama II]]) fa i Manampisoa kosa dia teto atsimon' i Manjakamiadana no naorin-d[[Rasoherina]] (io Manampisoa io no tsy tahaka izany). Tamin-dRadama I dia nisy rova miisa roa teo Antananarivo ka ny "rova atsimo" dia ireo misy ny lapa tranainy toa an' i Besakana sy ny manodidina azy. Ny "rova avaratra" kosa izay nataon-dRadama hisy ny lapany dia eo avaratry ny rova atsimo. Ny lapa tamin' ny Rova atsimo no natao fametrahana ny fatin' ny mpanjaka niamboho nanomboka tamin-dRadama I. Teo Antananarivo ihany, Andriatsimitoviaminandriandehibe nanjaka teo tamin' ny taonjato faha-18 dia nanana zanaka roalahy dia Lambotsitakatra sy [[Andriamasinavalona]], koa nozarain' Andriatsimitoviaminandriandehibe roa ny fanjakany ka Antananarivo, [[Ambohimanga]] sy [[Ambohidrabiby]] ary ny avaratra rehetra amin' ny fanjakany dia nomeny an' i Lambotsitakatra zanany lahimatoa ary [[Alasora]], [[Ambohimanjaka]] sy [[Antanamalaza]], sy Fandana sy [[Ambohimanambola]] dia nomeny an' Andriamasinavalona izay zandry olona. Teo Antananarivo hatrany, [[Andrianampoinimerina]] dia nanorina tanàna voahodidina hadivory hoan' ny andriana, ka teo ambany avaratry ny rovan' Antananarivo, teo Andohalo, no nanorenany izany ka ny Andriamasinavalona, ny [[Andriandoriamanjaka]], ny [[Andriatompokoindrindra|Andriantompokoindrindra]], Ny [[Andriandranando]], ny Andrianamboninolona, ary ny terak’i Raberanto avy ao [[Ambodifahitra]] no nahazo nonina tao anatin' io faritr' Andohalo voahodidina hadivory io. Ny havan’ andriana, ny hova ary ny mpanompo dia tsy nahazo zara tany sy tsy nahazo nonina tao anatin' io faritr' Andohalo voahodidina hadivory io. == Fizahan-tany == Antananarivo dia tsy dia manana toerana mahasarika ny mpizaha tany loatra mihoatra ireo faritany hafa. Ny tena misongadina dia ny valanjavabohary Tsimbazaza. == Jeôgrafia == Eo ampovoan' ny Nosin' i Madagasikara no misy an' Antananarivo, any atsimo-andrefanan' ny [[Ranomasimbe Indianina]]. == Toetany == Ny toetanin' Antananarivo dia araka ny fanasokajian' i Köppen ny toetany dia ''Cwb'' izany hoe manana [[toetany trôpikaly]] antonontonony nohon' ny haavon' ny tany. Amin' ny volana Oktobra hatramin' ny volana Martsa dia mafana ny andro ary mety mahatratra hatrany amin' ny 35°C any ho any ny [[mari-pana]], amin' io enimbolana io dia mahery ny 50 mm isam-bolana ny latsak' orana. Amin' ny volana Aprily ka hatamin' ny volana Septambtra dia antonontonony ny hafanana. Amin' io enimbolana io dia latsaky ny 50 mm ny latsak' orana. {{Weather box |location = Antananarivo |metric first = y |single line = y |Jan record high C = 33 |Feb record high C = 32 |Mar record high C = 31 |Apr record high C = 31 |May record high C = 29 |Jun record high C = 27 |Jul record high C = 27 |Aug record high C = 29 |Sep record high C = 33 |Oct record high C = 35 |Nov record high C = 34 |Dec record high C = 33 |year record high C = 35 |Jan high C = 27.7 |Feb high C = 25.9 |Mar high C = 25.4 |Apr high C = 24.8 |May high C = 22.9 |Jun high C = 20.9 |Jul high C = 20.2 |Aug high C = 20.6 |Sep high C = 23.0 |Oct high C = 25.2 |Nov high C = 26.0 |Dec high C = 25.8 |year high C = 24.0 |Jan low C = 16.6 |Feb low C = 16.9 |Mar low C = 16.3 |Apr low C = 15.2 |May low C = 12.9 |Jun low C = 10.8 |Jul low C = 10.3 |Aug low C = 10.3 |Sep low C = 11.3 |Oct low C = 13.4 |Nov low C = 15.1 |Dec low C = 16.3 |year low C = 13.8 |Jan record low C = 12 |Feb record low C = 11 |Mar record low C = 11 |Apr record low C = 7 |May record low C = 4 |Jun record low C = 1 |Jul record low C = 3 |Aug record low C = 2 |Sep record low C = 3 |Oct record low C = 6 |Nov record low C = 6 |Dec record low C = 11 |year record low C = 1 |Jan rain mm = 270.4 |Feb rain mm = 256.9 |Mar rain mm = 183.1 |Apr rain mm = 50.5 |May rain mm = 20.1 |Jun rain mm = 7.2 |Jul rain mm = 11.1 |Aug rain mm = 15.0 |Sep rain mm = 9.5 |Oct rain mm = 66.6 |Nov rain mm = 170.8 |Dec rain mm = 304.1 |year rain mm = 1365.3 |Jan rain days = 18 |Feb rain days = 17 |Mar rain days = 17 |Apr rain days = 9 |May rain days = 6 |Jun rain days = 6 |Jul rain days = 8 |Aug rain days = 9 |Sep rain days = 4 |Oct rain days = 8 |Nov rain days = 14 |Dec rain days = 20 |Jan sun = 210.8 |Feb sun = 179.2 |Mar sun = 198.4 |Apr sun = 219.0 |May sun = 229.4 |Jun sun = 207.0 |Jul sun = 213.9 |Aug sun = 235.6 |Sep sun = 249.0 |Oct sun = 251.1 |Nov sun = 234.0 |Dec sun = 201.5 |source 1 = [[World Meteorological Organisation]] ([[United Nations|UN]]) <ref name= "WMO" >{{cite web | url = http://worldweather.wmo.int/004/c00007.htm | title = World Weather Information Service - Antananarivo | accessdate = 2010-05-04 | publisher = Direction of Meteorology and Hydrology, Madagascar | date = June 2011 | archiveurl = https://web.archive.org/web/20100418185359/http://worldweather.wmo.int/004/c00007.htm | archivedate = 2010-04-18 | deadurl = no }}</ref> |source 2 = BBC Weather <ref name="weather1">{{cite web | url =http://www.bbc.co.uk/weather/world/city_guides/results.shtml?tt=TT000340 | title =Average Conditions Antananarivo, Madagascar | accessdate =September 9, 2009 | publisher =BBC Weather | archiveurl =https://web.archive.org/web/20050526093504/http://www.bbc.co.uk/weather/world/city_guides/results.shtml?tt=TT000340 | archivedate =2005-05-26 }}</ref> |date=August 2010 |source 3 = [[Hong Kong Observatory]]<ref>{{cite web |url=http://www.weather.gov.hk/wxinfo/climat/world/eng/africa/ken_madg/antananarivo_e.htm |title=Climatological Normals of Antananarivo |accessdate= |archiveurl=https://web.archive.org/web/20170703232944/http://www.weather.gov.hk/wxinfo/climat/world/eng/africa/ken_madg/antananarivo_e.htm |archivedate=2017-07-03 }}</ref> |date=February 2012 }} == Mponina == [[Merina]] no iantsoana ireo tompon-tany fa noho ny maha-renivohitra an' Antananarivo dia hita ao daholo ireo [[Foko eto Madagasikara|foko]] isan-karazany ao Madagasikara. == Toe-karena == == Tanàna namana == * [[Yerevan]], {{Armenia}} * [[New York]], {{Etazonia}} * [[Suzhou]], {{Sina}} * [[Nice]], {{Frantsa}} * [[Vorkuta]], {{Rosia}} * [[Montréal]], {{Kanada}} * [[Cairo]], {{Ejipta}}<ref>[https://midi-madagasikara.mg/cooperation-jumelage-de-la-ville-dantananarivo-avec-le-caire/ Antananarivo avec le Caire]</ref> == Sary == <gallery> Image:Antananarivo (atamari).jpg|Antananarivo, Madagascar Image:Antananarivo Rova-Palast.jpg|Photographie Image:Antananarivo - Analakely.jpg|[[Analakely]] Image:Antananarivo (atamari).jpg|Antananarivo Image:Antananarivo02.jpg|La ville haute Image:Tana_De_nuit.jpg|Antananarivo, amin'ny alina Image:Vue_Sur_Tana.jpg|Jery an'Antananarivo Image:Antananarivo03.jpg|Trano maromaro Image:Antananarivo05.jpg|Tohatoha-baton'Ambondrona Image:Antananarivo Rova-Palast.jpg|Vue d'Antananarivo Image:Antananarivo08.jpg|Avenue de l'Indépendance Image:Antananarivo09.jpg|Avenue de l'Indépendance File:Air Madagascar Office Analakely Antananarivo Madagascar.jpg|Siège social d'[[Air Madagascar]] </gallery> == Jereo koa == '''Renivohi-paritany eto Madagasikara''' * [[Antananarivo]] - [[Antsiranana]] - [[Fianarantsoa]] - [[Mahajanga]] - [[Toamasina]] - [[Toliara]] '''Renivohi-paritra eto Madagasikara''' * [[Ambatondrazaka]] - [[Ambositra]] - [[Ambovombe]] - [[Antananarivo]] - [[Antsirabe]] - [[Antsiranana]] - [[Antsohihy]] - [[Farafangana]] - [[Fenoarivo Atsinanana]] - [[Fianarantsoa]] - [[Ihosy]] - [[Maevatanana]] - [[Mahajanga]] - [[Maintirano]] - [[Manakara]] - [[Mananjary]] - [[Miarinarivo]] - [[Morondava]] - [[Sambava]] - [[Toamasina]] - [[Tôlanaro]] - [[Toliara]] - [[Tsiroanomandidy]] '''Tendrombohitra roa ambin' ny folo''' * [[Tendrombohitra roa ambin' ny folo masina ao Imerina]] * [[Alasora]] - [[Ambohidrabiby]] - [[Imerimanjaka]] - [[Ampandrana]] -[[Ilafy]] - [[Analamanga (havoana)|Analamanga]] - [[Ambohimanga]] - [[Antsahadinta]] - [[Ambohitrontsy]] - [[Imerimandroso]] - [[Ikaloy]] - [[Namehana]]. == Tsiahy == {{ref}} {{kaomininan'ny Faritra Analamanga}} [[sokajy:Antananarivo]] [[Sokajy:Madagasikara]] [[Sokajy:Renivohitra]] [[Sokajy:Kaominina any Faritra Analamanga]] [[Sokajy:Kaominina any Madagasikara]] 0agvod9lsn93gcfn1qkzzaybgpass9w 0 1718 1106990 1092403 2025-06-12T03:51:13Z Mamy nirina 35937 Infobox 1106990 wikitext text/x-wiki {{coord|-18.149200|49.402340}} {{infobox tanàna |anarana=Toamasina |faritany=[[Faritanin' i Toamasina|Toamasina]] |isam-ponina=325857 |velarantany= 30.9 |firenena={{Madagasikara}} |faritra=[[Faritra Atsinanana]] |sary= Toamasina.png |tanàna=Toamasina}} [[File:Tamatave - panoramio.jpg|thumb|left|Toamasina]] I '''Toamasina''' dia kaominina malagasy ao amin'ny distrikan'i [[Distrikan'i Toamasina I|Toamasina-I]]; [[Distrikan'i Toamasina II|Toamasina-II]], , ao amin'ny [[Faritra Atsinanana]], ao amin'ny [[Faritanin'i Toamasina]]. ==Klioba baolina kitra== * [[Tia Kitra FC]] ==Toekarena== *[[Fizahàn-tany]] *[[Seranan-tsambo mizakatenan' i Toamasina]] *[[Les Minoteries de l'Océan Indien]] *[[Société Ciment de Madagascar]] *[[Savonnerie Tropicale]]/ [[HITA (orinasa)]] ==FIVAVAHANA== *[[Arsidiôsezin' i Toamasina]] === Fizahan-tany === Mitahiry ny sisa tavela talohan'ny fahaleovantena i Toamasina, izay misy toerana fizahan-tany maro azon' ny rehetra tsidihina. I Toamasina taloha, ny Place Bien Aimé, ny seranan-tsambon' i Toamasina na ny morontsiraka avaratra ary ny tora-pasika mahafinaritra ao aminy dia toerana azo zahana ao amin' ity tanàna. Mahafinaritra ireo zavatra isan-karazany ireo, raha mitaibgina posy sy môtô telo kodiarana (atao hoe "tuc tuc") ary ny koady, na koa ny fandriana ambanin' ny elobe. ==Tanàna rahavavy== * [[Saint-Étienne]] any {{FRA}} * [[Le Port]] any [[La Réunion]] {{FRA}} ==Jereo koa== *[[Madagasikara]] **[[Kaominina any Madagasikara]] ***Toamasina '''Renivohi-paritany eto Madagasikara''' * [[Antananarivo]] - [[Antsiranana]] - [[Fianarantsoa]] - [[Mahajanga]] - [[Toamasina]] - [[Toliara]] '''Renivohi-paritra eto Madagasikara''' * [[Ambatondrazaka]] - [[Ambositra]] - [[Ambovombe]] - [[Antananarivo]] - [[Antsirabe]] - [[Antsiranana]] - [[Antsohihy]] - [[Farafangana]] - [[Fenoarivo Atsinanana]] - [[Fianarantsoa]] - [[Ihosy]] - [[T|Maevatanana]] - [[Mahajanga]] - [[Maintirano]] - [[Manakara]] - [[Mananjary]] - [[Miarinarivo]] - [[Morondava]] - [[Sambava]] - [[Toamasina]] - [[Tôlanaro]] - [[Toliara]] - [[Tsiroanomandidy]] ==Rohy ivelany == {{reflist}} {{commonscat}} {{vangovango|Madagasikara}}  [[sokajy:Kaominina any Faritra Atsinanana]] [[Sokajy:Tanàna ao Madagasikara]] [[Sokajy:Toamasina]] [[Sokajy:Faritra Atsinanana]] [[Sokajy:Faritanin'i Toamasina]] 9913iybiinp39b8igvro3kd17trgpoj 0 2698 1106956 1101363 2025-06-11T17:55:36Z 2806:2F0:55C1:CC29:F406:D0DE:8D90:A100 1106956 wikitext text/x-wiki {{vangovango|biby}} [[Sary:Cyprinus carpio.jpg|vignette|Trondro|270x270px]] Ny '''trondro''' dia karazana [[hazandrano]] rakotra kira, ary ny fivoy no ihetsehany ao anaty [[rano]], [[biby]] manana hazon-damosina velona anaty rano ary miaina amin' ny alalan' ny [[sagoaga]]. Izy ireo dia efa nisy nanomboka tamin' ny tenatenan' ny Vanim-potoana Kambrianina. Manana [[ra mangatsiaka]] ny ankamaroan' ny kazaran-trondro. Ny trondro dia "karazana hazandrano somary fisapisaka, ny tenany rakotra kira masaisay ary manam-pitaovana ahafahany mihetsika ao anaty rano: vombony iray ao an-damosiny, fivoy milaha-droa eo ambany tratrany sy ambany kibony, fivoy iray indray ao am-poto-kibony, ary ny rambony, izay mikapoka miankavia sy miankavanana rehefa mitsoriaka izy; misy karazany roa ny trondro: ny trondron-dranomamy sy ny trondron-dranomasina; manatody ny trondro amin' ny fararano, izay foy amin' ny voalohandohan' ny ririnina. Anisan' ny tsara sy matsiro ny trondro; laokandrano, laoka"<ref><small>Rajemisa-Raolison Régis, "Trondro" ao amin' ny ''Rakibolana malagasy'', Editions Ambozontany, Analamahitsy, Antananarivo, 2003</small></ref>. Matetika afangaron' ny olona ny hevitry ny teny hoe ''trondro'' sy ''[[hazandrano]]'', nefa ny hoe ''hazandrano'' dia "anarana iraisan' ny biby fanjono"<ref><small>"Hazandrano" ao amin' ny ''Voambolana malagasy-malagasy (frantsay)'', 1986. Service de la Logistique Pédagogique / Ministère de l'Enseignement Secondaire et de l'éducation de Base, Antananarivo.</small></ref>. == Karazan-trondro == Indreto misy karazana trondro:<ref><small>Blench, Roger. [http://www.rogerblench.info/Language/Austronesian/Malagasy/Malagasy%20fish%20names.pdf Notes on Malagasy fish names].</small></ref><ref><small>Bauchot, M-L. & G. Bianchi 1984. ''Guide de poisons commerciaux de Madagascar (espèces marines et d’eaux saumâtres)''. Rome : FAO.</small></ref><ref><small>Pellegrin, M. Jacques 1933. ''Les poissons des eaux douces de Madagascar et des iles voisines (Comores, Seychelles, Mascareignes)''. Tananarive : G. Pitot et Cie.</small></ref><ref><small>Richmond, M.D. 2002. ''A field guide to the seashores of Eastern Africa and the Western Indian Ocean islands'' (2nd ed). Milan: SIDA/SAREC - University of Dar es Salaam.</small></ref> * [[gogo]]: ''Arius'' spp. * [[mahalogy]]: ''Caesio'' spp. * [[tsenaby]]: ''Cheilio inermis'' * [[lemeleme]]: ''Coris formosa'' * [[lanora]]: ''Elagatis bipinnulata'' * [[alovo]]: ''Epinephelus fasciatus'', ''Epinephelus coeruleopunctatus'' * [[angoa]], [[vohy]]: ''Euthynnus affinis'' * [[tserakantsiva]]: ''Fistularia petimba'' * [[ambariake]]: ''Gerres oyena'' * [[soavahindriaka]]: ''Hippocampus cf. borboniensis'' * [[ndwaro]]: ''Istiophorus platypterus'' * [[fiambondis]] (?): ''Labroides dimidiatus'' * [[tapaporoha]]: ''Lethrinus harak'' * [[ambitsy]]: ''Lethrinus nebulosus'' * [[romanjia]]: ''Lethrinus variegatus'' * [[tsivaravana]]: ''Lutjanus bohar'' * [[amposama]]: ''Lutjanus fulviflamma'' * [[fiamasika]]: ''Lutjanus kasmira'' * [[ndwaro]]: ''Makaira indica'' * [[kipela]], [[talatala]]: ''Monodactylus argenteus'' * [[amgelika]]: ''Monotaxis grandoculis'' * [[dangiara]], [[filao papango]]: ''Platax orbicularis'' * [[fiandolo]], [[lafalovo]]: ''Plotosus lineatus'' * [[bodoloha]]: ''Pseudanthias squamipinnis'' * [[lemilemy]]: ''Pseudochromis dutoiti'' * [[sabonto]]: ''Rastrelliger kanagurta'' * [[soroboa]]: ''Rhynchobatus djiddensis'' * [[maro taobana]]: ''Sardinella albella'' * [[lamatra]], [[talafeta]]: ''Scomberomorus commerson'' * [[lamatra]]: ''Scomberomorus plurilineatus'' * [[akihoviko]]: ''Sphyrna'' spp. * [[drihy]], [[tsarabora]]: ''Terapon jarbua'' * [[lemeleme]]: ''Thalassoma hebraicum'' * [[sampramale]], [[vivano]]: ''Variola louti'' * [[fiam'akoho]]: ''Zanclus cornutus'' * [[akiho]]: Selachimorpha * [[amalona]]: Anguillidae * [[tsivio kautsiva]]: Aulostomidae * [[fia lomotra]]: Centriscidae * [[fiau akoho]]: Chaetodontidae * [[Sardinina]]: ''Sardina pilchardus'' * [[tove]]: Engraulidae * [[hamby]]: Echeneidae * [[tabololo]]: Gobiidae * [[amgarera]]: Haemulidae * [[kifalootse]]: Kyphosidae * [[lily]]: Leiognathidae * [[torovoke]]: Mugilidae * [[fiantsomotsa]]: Mullidae * [[volomboto]]: Pinguipedidae * [[toho]], [[tohompase]]: Platycephalidae * [[amboramasaka]]: Siganidae * [[fia lomotra]]: Solenostomidae * [[ariloha]]: Sparidae * [[botava]]: Tetraodontidae * [[Aratra sakaloha]] == Loharano sy fanamarihana == [[sokajy:biby]] [[sokajy:Trondro]] [[Sokajy:Fanjonoana]] 7z7le5zfwjcx9m2qfy92oftlzuoy5p4 1106959 1106956 2025-06-11T18:04:48Z 2806:2F0:55C1:CC29:F406:D0DE:8D90:A100 1106959 wikitext text/x-wiki {{vangovango|biby}} [[Sary:Cyprinus carpio.jpg|vignette|Trondro|270x270px]] Ny '''trondro''' dia karazana [[hazandrano]] rakotra kira, ary ny fivoy no ihetsehany ao anaty [[rano]], [[biby]] manana hazon-damosina velona anaty rano ary miaina amin' ny alalan' ny [[sagoaga]]. Izy ireo dia efa nisy nanomboka tamin' ny tenatenan' ny Vanim-potoana Kambrianina. Manana [[ra mangatsiaka]] ny ankamaroan' ny kazaran-trondro. Ny trondro dia "karazana hazandrano somary fisapisaka, ny tenany rakotra kira masaisay ary manam-pitaovana ahafahany mihetsika ao anaty rano: vombony iray ao an-damosiny, fivoy milaha-droa eo ambany tratrany sy ambany kibony, fivoy iray indray ao am-poto-kibony, ary ny rambony, izay mikapoka miankavia sy miankavanana rehefa mitsoriaka izy; misy karazany roa ny trondro: ny trondron-dranomamy sy ny trondron-dranomasina; manatody ny trondro amin' ny fararano, izay foy amin' ny voalohandohan' ny ririnina. Anisan' ny tsara sy matsiro ny trondro; laokandrano, laoka"<ref><small>Rajemisa-Raolison Régis, "Trondro" ao amin' ny ''Rakibolana malagasy'', Editions Ambozontany, Analamahitsy, Antananarivo, 2003</small></ref>. Matetika afangaron' ny olona ny hevitry ny teny hoe ''trondro'' sy ''[[hazandrano]]'', nefa ny hoe ''hazandrano'' dia "anarana iraisan' ny biby fanjono"<ref><small>"Hazandrano" ao amin' ny ''Voambolana malagasy-malagasy (frantsay)'', 1986. Service de la Logistique Pédagogique / Ministère de l'Enseignement Secondaire et de l'éducation de Base, Antananarivo.</small></ref>. == Karazan-trondro == Indreto misy karazana trondro:<ref><small>Blench, Roger. [http://www.rogerblench.info/Language/Austronesian/Malagasy/Malagasy%20fish%20names.pdf Notes on Malagasy fish names].</small></ref><ref><small>Bauchot, M-L. & G. Bianchi 1984. ''Guide de poisons commerciaux de Madagascar (espèces marines et d’eaux saumâtres)''. Rome : FAO.</small></ref><ref><small>Pellegrin, M. Jacques 1933. ''Les poissons des eaux douces de Madagascar et des iles voisines (Comores, Seychelles, Mascareignes)''. Tananarive : G. Pitot et Cie.</small></ref><ref><small>Richmond, M.D. 2002. ''A field guide to the seashores of Eastern Africa and the Western Indian Ocean islands'' (2nd ed). Milan: SIDA/SAREC - University of Dar es Salaam.</small></ref> * [[gogo]]: ''Arius'' spp. * [[mahalogy]]: ''Caesio'' spp. * [[tsenaby]]: ''Cheilio inermis'' * [[lemeleme]]: ''Coris formosa'' * [[lanora]]: ''Elagatis bipinnulata'' * [[alovo]]: ''Epinephelus fasciatus'', ''Epinephelus coeruleopunctatus'' * [[angoa]], [[vohy]]: ''Euthynnus affinis'' * [[tserakantsiva]]: ''Fistularia petimba'' * [[ambariake]]: ''Gerres oyena'' * [[soavahindriaka]]: ''Hippocampus cf. borboniensis'' * [[ndwaro]]: ''Istiophorus platypterus'' * [[fiambondis]] (?): ''Labroides dimidiatus'' * [[tapaporoha]]: ''Lethrinus harak'' * [[ambitsy]]: ''Lethrinus nebulosus'' * [[romanjia]]: ''Lethrinus variegatus'' * [[tsivaravana]]: ''Lutjanus bohar'' * [[amposama]]: ''Lutjanus fulviflamma'' * [[fiamasika]]: ''Lutjanus kasmira'' * [[ndwaro]]: ''Makaira indica'' * [[kipela]], [[talatala]]: ''Monodactylus argenteus'' * [[amgelika]]: ''Monotaxis grandoculis'' * [[dangiara]], [[filao papango]]: ''Platax orbicularis'' * [[fiandolo]], [[lafalovo]]: ''Plotosus lineatus'' * [[bodoloha]]: ''Pseudanthias squamipinnis'' * [[lemilemy]]: ''Pseudochromis dutoiti'' * [[sabonto]]: ''Rastrelliger kanagurta'' * [[soroboa]]: ''Rhynchobatus djiddensis'' * [[maro taobana]]: ''Sardinella albella'' * [[lamatra]], [[talafeta]]: ''Scomberomorus commerson'' * [[lamatra]]: ''Scomberomorus plurilineatus'' * [[akihoviko]]: ''Sphyrna'' spp. * [[drihy]], [[tsarabora]]: ''Terapon jarbua'' * [[lemeleme]]: ''Thalassoma hebraicum'' * [[sampramale]], [[vivano]]: ''Variola louti'' * [[fiam'akoho]]: ''Zanclus cornutus'' * [[akiho]]: Selachimorpha * [[amalona]]: Anguillidae * [[tsivio kautsiva]]: Aulostomidae * [[fia lomotra]]: Centriscidae * [[fiau akoho]]: Chaetodontidae * [[Sardinina]]: ''Sardina pilchardus'' * [[tove]]: Engraulidae * [[hamby]]: Echeneidae * [[tabololo]]: Gobiidae * [[amgarera]]: Haemulidae * [[kifalootse]]: Kyphosidae * [[lily]]: Leiognathidae * [[torovoke]]: Mugilidae * [[fiantsomotsa]]: Mullidae * [[volomboto]]: Pinguipedidae * [[toho]], [[tohompase]]: Platycephalidae * [[amboramasaka]]: Siganidae * [[fia lomotra]]: Solenostomidae * [[ariloha]]: Sparidae * [[botava]]: Tetraodontidae == Loharano sy fanamarihana == [[sokajy:biby]] [[sokajy:Trondro]] [[Sokajy:Fanjonoana]] gs1uz4h3pocajueuffc33o4b81iqzsy 0 3266 1106958 1106878 2025-06-11T18:03:26Z Gaël RALANTONIRINA 35834 Nanova ho manga ilay soratra 1106958 wikitext text/x-wiki {{vangovango}} Ny '''[[firenena]]''' dia isan' ny endriky ny fikambanana ara-pôlitika sy ara-dalànan' ny fiarahamonina, izany hoe fikambanan' ny olom-pirenena. Manana tany ny firenena, ao anatin' io tany io no misy ny fifehezany sy ny fahafahany. Ambony sy masi-mandidy amin' ny mponina ao aminy, ohatra, izy. Misy karazany maro amin’ny firenena arakaraka ny rafitra ara-politika, ara-toekarena, ary ara-jeografika. Ireto ambany ireto dia famintinana ireo karazana firenena araka ireo fizarana lehibe ireo: === Araka ny Rafitra Politika === Firenena Repoblikana : Ny fahefana dia avy amin’ny vahoaka, ary soloin’olom-boafidy (filoham-pirenena, solombavambahoaka). Ohatra: Frantsa, Etazonia, Madagasikara. Firenena Mpanjaka: Misy mpanjaka (na mpanjakavavy) amin’ny maha-lohan’ny fanjakana. Misy karazany roa: Mpanjaka tena manana fahefana (toy ny any Arabia Saodita). Mpanjaka voafetra amin’ny andraikitra ara-panjakana (toy ny any Angletera, Japon). <ref>https://www.oas.org/juridico/english/treaties/a-40.html</ref> == Jereo koa == * [[Firenena]] * [[Lisitry ny firenena]] *[[Firenena ao Afrika]] *[[Firenena ao Eorôpa]] *[[Firenena ao Azia]] *[[Firenena ao Amerika]] *[[Firenena ao Ôseania]] [[Sokajy:Firenena|*]] hb2x4i7vdpf2yjard2uircwkreu3kqd 1106962 1106958 2025-06-11T18:30:47Z Gaël RALANTONIRINA 35834 Nanova ho manga ilay soratra 1106962 wikitext text/x-wiki {{vangovango}} Ny '''[[firenena]]''' dia isan' ny endriky ny fikambanana ara-pôlitika sy ara-dalànan' ny fiarahamonina, izany hoe fikambanan' ny olom-pirenena. Manana tany ny firenena, ao anatin' io tany io no misy ny fifehezany sy ny fahafahany. Ambony sy masi-mandidy amin' ny mponina ao aminy, ohatra, izy. Misy karazany maro amin’ny firenena arakaraka ny rafitra ara-[[Pôlitika|politika]], ara-toekarena, ary ara-jeografika. Ireto ambany ireto dia famintinana ireo karazana firenena araka ireo fizarana lehibe ireo: === Araka ny Rafitra Politika === Firenena Repoblikana : Ny fahefana dia avy amin’ny vahoaka, ary soloin’olom-boafidy (filoham-pirenena, solombavambahoaka). Ohatra: Frantsa, Etazonia, Madagasikara. Firenena Mpanjaka: Misy mpanjaka (na mpanjakavavy) amin’ny maha-lohan’ny fanjakana. Misy karazany roa: Mpanjaka tena manana fahefana (toy ny any Arabia Saodita). Mpanjaka voafetra amin’ny andraikitra ara-panjakana (toy ny any Angletera, Japon). <ref>https://www.oas.org/juridico/english/treaties/a-40.html</ref> == Jereo koa == * [[Firenena]] * [[Lisitry ny firenena]] *[[Firenena ao Afrika]] *[[Firenena ao Eorôpa]] *[[Firenena ao Azia]] *[[Firenena ao Amerika]] *[[Firenena ao Ôseania]] [[Sokajy:Firenena|*]] jhmqjrhj2bqgtwrys1ckpjfj6ex1ppz 0 3507 1106971 1105096 2025-06-11T19:37:58Z 79.95.127.71 /* Fahalaniana */ https://www.rfi.fr/fr/afrique/20250505-%C3%AEles-%C3%A9parses-le-pr%C3%A9sident-malgache-veut-trouver-avec-la-france-une-issue-durable-sur-leur-r%C3%A9trocession 1106971 wikitext text/x-wiki {{Infobox olona|anarana=Andry Nirina Rajoelina|asa=[[Filoham-pirenena]]|firenena=Madagasikara|anarana hafa=Andry Rajoelina|sary=Andry Nirina Rajoelina|teraka=30 Mey 1974|seha-pitiavana=Manambady|image=}} '''Rajoelina''' '''Andry''', avy amin'ny anarany feno '''Rajoelina'''<ref>https://mg.globalvoices.org/2023/12/14/167374/</ref>''', Andry Nirina''' dia mpanao pôlitika manam-piaviana malagasy, [[Fizakan' i Andry Rajoelina zom-pirenena frantsay|mizaka ny zom-pirenena frantsay]]<ref name=":2"><small>"[https://www.lemonde.fr/afrique/article/2023/06/15/madagascar-le-president-rajoelina-est-bien-francais_6177722_3212.html Madagascar : le président Rajoelina est bien français]", ''Le Monde.fr'',‎ 15 juin 2023 (vakio eto [[https://archive.wikiwix.com/cache/index2.php?url=https%3A%2F%2Fwww.lemonde.fr%2Fafrique%2Farticle%2F2023%2F06%2F15%2Fmadagascar-le-president-rajoelina-est-bien-francais_6177722_3212.html#federation=archive.wikiwix.com&tab=url tahiry]], notsidihina tamin' ny 15 juin 2023)</small></ref>, izay filohan' i [[Madagasikara]] nanomboka tamin' ny taona 2019. Teraka tamin' ny 30 Mey 1974 izy. Nitantana ny [[Fahefana Avon' ny Tetezamita|Tetezamita]] izy hatramin' ny taona 2009 ka hatramin' ny 2014 taorian' ny [[Kirizy ara-pôlitika teto Madagasikara tamin' ny 2009|kirizy pôlitika]] sy [[fanonganam-panjakana]] notohanan' ny miaramila<ref><small>"[https://www.csmonitor.com/World/2009/0326/p07s01-wogn.html Madagascar: island even more isolated after coup]". ''Csmonitor.com''.</small></ref>. Talohan'ny nidiran-dRajoelina tamin'ny pôlitika dia mpikirakira irony kapila mangilatra na mpampandihy (DJ) izy ary efa nirotsaka tamin' ny fandraharahana teo amin' ny sehatra tsy miankina ihany koa i Rajoelina, anisan' izany ny orinasa mpanao pirinty sy dokam-barotra antsoina hoe ''Injet'' tamin' ny taona 1999 sy ny tambajotran' ny radiô sy fahitalavitra ''Viva'' tamin' ny taona 2007. Izy no nanangana ny antoko politika [[Tanora Gasy Vonona]] (TGV) ary lany ho [[ben' ny tanànan' Antananarivo]] nandritra ny herintaona, nanomboka tamin'ny 12 Desambra hatramin' ny 3 Febroary 2009 mialoha ny namindrany ny fahefana amin' i [[Michèle Ratsivalaka]] izay nosoloina koa an' i [[Edgard Razafindravahy]] avy any [[Ambohimalaza]] toa an' i Rajoelina. Nandritra izany dia nitarika ny hetsika nanoherana ny filoha [[Ravalomanana Marc|Marc Ravalomanana]] izay ka niafara tamin' ny krizy pôlitika tamin' ny taona 2009 izany. Notendren'ny filankevitra miaramila ho filohan' ny [[Fahefana Avon' ny Tetezamita]] (FAT) i Rajoelina<ref>https://mg.globalvoices.org/2023/12/14/167374/</ref>, tamin' ny alalan' ny hetsika izay nosokajin' ny fianakaviambe iraisam-pirenena ho fanonganam-panjakana. Nanao fianianana amin'ny maha filohan' ny [[Fahefana Avon' ny Tetezamita|Tetezamita]] azy izy tamin' ny 21 Marsa 2009 na dia tsy nankatoavin'ny [[fianakaviam-be iraisam-pirenena]] aza izany. Noravan-dRajoelina ny Antenimieran-doholona sy ny Antenimieram-pirenena<ref>https://assemblee-nationale.mg/</ref>, ary namindra ny fahefan' izy ireo tamin'ny rafitra vaovao isan-karazany miandraikitra ny fanaraha-maso ny tetezamita mankany amin' ny fahefana vaovao manaja ny lalàmpanorenana. Nifanohitra tamin' ny dingana nateraky ny fanelanelanana iraisam-pirenena izay nikendry ny hananganana governemanta tetezamita izany. Nankatoavin' ny mpifidy ny lalàmpanorenana vaovao tamin' ny fitsapan-kevi-bahoaka nahabe resaka tamin' ny Nôvambra 2010, izay nampiditra an' i [[Madagasikara]] ao amin' ny [[Repoblika Fahefatra (Madagasikara)|Repoblika fahefatra]]. Nitana ny maha filohan' ny FAT azy hatramin' ny fifidianana solombavambahoaka tamin' ny taona 2013 i Andry Rajoelina ka tsy nametra-pialana raha tsy tamin' ny taona 2014. Nandrombaka ny fifidianana filoham-pirenena tamin' ny taona 2018 izy ary nanao fianianana ho filohan' i Madagasikara tamin' ny 19 Janoary 2019. Tafiditra tao anatin' ny fe-potoam-piasany ny [[Valanaretin' ny coronavirus eto Madagasikara|valanaretina Covid-19 teto Madagasikara]], izay nampielezany vaovao diso sy nampandrosoany fitsaboana tsy voaporofo momba ity aretina ity. Namely ny firenena  koa ny krizy ara-tsakafo tamin' ny 2021 sy ny rivodoza Batsirai. == Fiainana ivelan' ny pôlitika == === Fianakaviana === Rajoelina Andry Nirina dia teraka tao amin' ny fianakaviana nanana ny ampy, tamin' ny 30 Mey 1974 tao [[Antsirabe]]<ref><small>Francis Kpatindé. "[https://www.rfi.fr/fr/afrique/20131016-madagascar-presidentielle-andry-rajoelina-il-dit-son-dernier-mot Andry Rajoelina a-t-il dit son dernier mot?] ". ''RFI Afrique''.</small></ref>. [[Merina]] avy ao afovoan-tanin' i [[Madagasikara]] izy. Manamboninahitra ao amin' ny tafika malagasy ny rainy, Kôlônely Roger Yves Rajoelina (izay niady tao amin' ny tafika frantsay ho an' i [[Frantsa]] nandritra ny [[Ady tao Aljeria]]<ref><small>"[https://www.madagascar-tribune.com/Rajoelina-pere-conseiller-de,13076.html Rajoelina père, conseiller de Sunpec] {{Wayback|url=https://www.madagascar-tribune.com/Rajoelina-pere-conseiller-de,13076.html |date=20230619131307 }}", Madagascar Tribune,‎ 19 novembre 2009 [[https://archive.wikiwix.com/cache/index2.php?url=http%3A%2F%2Fwww.madagascar-tribune.com%2FRajoelina-pere-conseiller-de%2C13076.html#federation=archive.wikiwix.com&tab=url tahiry]]</small></ref><ref><small>Cole, Jennifer (2010). ''[https://books.google.mg/books?id=TnO3qxGouosC&redir_esc=y Sex and Salvation: Imagining the Future in Madagascar]''. Chicago, IL: University of Chicago Press. pp. 180–182. <nowiki>ISBN 9780226113319</nowiki>.</small> </ref> sy lasa miaramila mpampianatra tao amin' ny Akademia miaramila tao Antsirabe taty aoriana) sy i Olga Rakotomalala Rasoanjanahary. I Andry Rajoelina dia zanakalahy tokana, manana 04 anabavy efatra. Tao Antsirabe avy eo tao [[Antananarivo]] no nandaniany ny fahazazany. [[Sary:Andry et Mialy Rajoelina, allée des Baobabs, 22 avril 2012.jpg|vignette|276x276px|Andry Rajoelina sy Mialy Rajoelina tamin'ny taona 2012]]I [[Mialy Razakandisa]], izay zanakavavin' i Nicole Razakandisa, vehivavy mpandraharaha (maty tamin' ny taona 2012) izyno vadiny. Talohan' ny nandehanan' i Mialy ho any [[Parisy|Paris]] ([[Frantsa]]) ka nitoerany any nandritra ny enin-taona tamin' ny fianarany momba ny fitantanana sy ny fitantanam-bola, no nanaovana ny fifamofoana. Tamin' ny taona 2000 no nanatanterahan' izy ireo ny fananambadiany. Teny amin' ny [[Katedralin' Andohalo]] no nanatanterahana ny lanonana izay nahitana mofomamy mariazy mirefy 4 m miendrika lalamby. Manan-janaka miisa telo mianadahy izy ireo, roa lahy sy vavy tokana, dia i Arena (teraka tamin' ny taona 2001) sy i Ilontsoa (teraka tamin' ny taona 2004) ary i Andrialy (teraka tamin' ny taona 2005). === Fandraharahana === Teo amin' ny faha-17 taonany, dia nanangana vondron-tanora tia mozika, dihy, kolontsaina ary fialamboly isan-karazany i Andry Rajoelina. Nitarika an' ity vondrona ity sady nanao hetsika ara-kolontsaina isan-karazany. Tamin' ny taona 1994 dia nanomboka ny asany amin' ny maha mpandraharaha hetsika azy i Andry Rajoelina. Izy no mikarakara ireo hetsika malaza ao [[Antananarivo]] ary nanomboka ny "Live" takariva<ref name=":3"><small>"[https://www.jeuneafrique.com/205281/politique/andry-rajoelina/ Fiche d'Andry Rajoelina]" [[https://archive.wikiwix.com/cache/index2.php?url=https%3A%2F%2Fwww.jeuneafrique.com%2F205281%2Fpolitique%2Fandry-rajoelina%2F#federation=archive.wikiwix.com&tab=url tahiry]], ''jeuneafrique.com'', 11 février 2009.</small></ref>. Tamin' ny taona 1998, niaraka tamin' ny fanohanan' ny orinasa ''Fiaro'', sampan' ny orinasa fiantohana ''ARO'', izay an' ny fanjakana, dia namorona ny orinasam-panontana printy nomerika sy fitantanana takela-by fametahana dokam-barotra ''Injet'' izy, ary lasa tompony 100 % taty aoriana. Ity no orinasa voalohany eto Madagasikara nahazo teknôlôjia fanontana printy amin' ny velarana lehibe dia lehibe, izay nahafahany nanjaka haingana eo amin’ ny tsenan’ ny fampirantiana dokam-barotra. Ny fahombiazan' ny ''Injet'' dia nahazoany fahatokisana tanteraka tamin-dRaharifidy tompon' ny ''DomaPub'', izay novidiny tamin' ny taona 2000, orinasa miompana amin' ny dokam-barotra sy ny fifandraisana<ref name=":3" />. Voafidin’ ny gazetiboky ''Eco-Austral'' ho mpitantana mahay indrindra tamin' ny taona 2000 izy. Tamin’ ny taona 2003 dia nosafidin' ny [[Banque Nationale de l'Industrie]] (BNI) ho mpitantana tsara indrindra tamin’ io taona io i Andry Rajoelina, ary nahazo findramam-bola amin' ny zana-bola aotra tamin’ ity banky ity ho valisoany. Avy eo izy dia nampiasa vola tao amin' ny valan-takela-by mazava fanaovana dokam-barotra ''Trivision'', saingy ny taona nanaraka dia nolavin' ny manampahefana malagasy ny fametrahana ireo karazana takela-by vaovao ireo<ref><small>"[https://www.madagate.org/reportages/entreprendre/1936-andry-rajoelina-en-2002-et-2004-le-debut-de-la-fin-pour-ravalomanana.pdf Andry Rajoelina en 2002 et 2004 : Le début de la fin pour Ravalomanana] {{Wayback|url=https://www.madagate.org/reportages/entreprendre/1936-andry-rajoelina-en-2002-et-2004-le-debut-de-la-fin-pour-ravalomanana.pdf |date=20190523131954 }}" [[https://archive.wikiwix.com/cache/index2.php?url=http%3A%2F%2Fwww.madagate.org%2Freportages%2Fentreprendre%2F1936-andry-rajoelina-en-2002-et-2004-le-debut-de-la-fin-pour-ravalomanana.pdf%2Findex.html#federation=archive.wikiwix.com&tab=url tahiry]], www.madagate.com, 6 juillet 2011.</small></ref>. Tamin’ ny taona 2007 dia nanitatra ny fampiasam-bolany tamin' ny haino aman-jery i Andry Rajoelina tamin' ny nividianany ny radio sy fahitalavitra ''Ravinala'', izay an' ilay mpanao pôlitika [[Norbert Ratsirahonana]], ka nomeny anarana hoe ''Viva''<ref name=":4"><small>"[https://www.jeuneafrique.com/205281/politique/andry-rajoelina/ Andry Rajoelina]" [[https://archive.wikiwix.com/cache/index2.php?url=https%3A%2F%2Fwww.jeuneafrique.com%2F205281%2Fpolitique%2Fandry-rajoelina%2F#federation=archive.wikiwix.com&tab=url tahiry]], www.jeuneafrique.com, 11 février 2009.</small></ref>. === Nahazo ny zom-pirenena frantsay === {{lahatsoratra antsipirihany|Fizakan' i Andry Rajoelina zom-pirenena frantsay}} Nipetraka tany [[Frantsa]] ny fianakaviana Andry Rajoelina taorian' ny fanekeny ny hisitaka amin' ny fanaovana pôlitika mba hahafahan' ny firenena hiverina amin' ny lamina araka ny lalàm-panorenana. Tamin' ny taona 2013 no nanaovany fangatahana zom-pirenena frantsay ka [[Fizakan' i Andry Rajoelina zom-pirenena frantsay|tamin' ny taona 2014 no nahazoany izany]]. Nivoaka ny didim-panjakana nosoniavin' ny praiminisitra frantsay [[Manuel Valls]] sy ny minisitry ny atitany frantsay [[Bernard Cazeneuve]], tamin' ny 19 Nôvambra 2014 tamin' io taona io. Niseho tao amin' ny gazetim-panjakana frantsay tamin' ny 21 Nôvambra 2014 ny fanapahan-kevitra momba izany. I [[Mialy Rajoelina|Mialy Razakandisa]] vadiny sy ny zanany telo koa dia misitraka izany zom-pirenena frantsay izany<ref name=":2" /> <ref>''<small>[https://www.refworld.org/pdfid/4f5473682.pdf Code de la nationalité malagasy]</small>''</ref> <ref><small>[http://citizenshiprightsafrica.org/wp-content/uploads/2020/05/Madagascar-Code-de-la-nationalit%C3%A9-mis-%C3%A0-jour-2017.pdf ''Code de la nationalité malagasy'' mise à jour, 2017]</small></ref>. Tsy nambarany na tamin' ny [[Malagasy (vahoaka)|Malagasy]] izany ary tsy nanao fanambaràna momba izany koa izy tamin' ny fametrahany ny antontan-taratasy filatsahan-ko fidina ho filoham-pirenena ka afaka nilatsaka soa aman-tsara. Taty amin' ny volana Jona 2023 vao nivoaka tao amin' ny tambajotran-tserasera sy nohamafisin' ny fampahalalam-baovao frantsay ny porofo momba io fananany zom-pirenena frantsay nangatahina io. Niteraka resabe sy ady hevitra teo amin' ny mpanao pôlitika sy ny mpahay lalàna ary ny mpanaraka ny raharaham-pirenena malagasy izany zavatra izany, ka tao ny nanamaivana izany noho ny fiheverany fa efa tsy nampiharina hatry ny ela ny lalàna malagasy momba ny maha olom-pirenena, ka sady Malagasy no [[Frantsay (vahoaka)|Frantsay]] i Andry Rajoelina hoy izy ireo. Ao koa ireo nihevitra fa efa tsy Malagasy i Andry Rajoelina izay nanomboka nitondra an' i Madagaskara amin' ny maha filohan' ny Repoblika azy tamin' ny taona 2019, ka tokony hametra-pialana na hesorina fa mpamadika tanindrazana. == Ben' ny tanànan' Antananarivo == === Fahalaniana ho ben' ny tanàna === Niroso amin' ny fifaninanana ho ben' ny tanànan' Antananarivo tao amin' ny fikambanana Tanora Gasy Vonona (TGV) i Andry Rajoelina, ka tamin' ny 12 Desambra 2007 dia voafidy ho ben' ny tanànan' Antananarivo izy tamin' ny vato 63,27 %, Tamin' ny 3 Nôvambra 2007 no nanambaran' i Andry Rajoelina fa kandida [[Ben' ny tanànan' Antananarivo|ben' ny tanànan']] ny renivohitr' i [[Madagasikara]] izy, ary namorona ny fikambanana ''Tanora Gasy Vonona'' na TGV. Nanambara ny tenany ho tsy miankina sy tsy mikambana amin' ny mpanohitra izy. Tamin' ny 12 Desambra 2007 no lany ho ben' ny tanànan' Antananarivo tamin' ny vato 63,27 % nanoloana ny kandidàn4 ny antokon' ny mpitondra ''[[Tiako i Madagasikara|Tiako I Madagasikara]]'' (TIM)<ref name=":4" />, na dia teo aza ny sakantsakana nataon' ny fitondran' i [[Ravalomanana Marc|Marc Ravalomanana]]. Ben' ny tanànan' Antananarivo izy hatramin' izay ka hatramin' ny 3 Febroary 2009, mialoha ny nametrahany ny fahefana amin' i [[Michèle Ratsivalaka]] izay nosoloina koa an' i [[Edgard Razafindravahy]] avy any [[Ambohimalaza]] toa azy. Tamin' ny taona 2008 no nanombohany ny fanamboarana ny Lapan' ny Tanànana, izay nisy nandoro 36 taona talohan' izay, tamin' ny 13 Mey 1972 taorian' ny [[Tolon' ny mpianatra malagasy tamin' ny 13 Mey 1972|hetsiky ny mpianatra]] tamin' izany fotoana izany, ary nanolotra volavolam-panangonana tamin' ny filoham-pirenena [[Ravalomanana Marc]] izy mba hanangonana ny vola ilaina amin' ny asa famitana ny asa<ref><small>"[https://www.madagate.org/reportages/photos/767-mamy-rajaobelina-a-propos-de-lhotel-de-ville.html Mamy Rajaobelina : à propos de l’Hôtel de Ville] {{Wayback|url=https://www.madagate.org/reportages/photos/767-mamy-rajaobelina-a-propos-de-lhotel-de-ville.html |date=20230619131307 }}" [[https://archive.wikiwix.com/cache/index2.php?url=http%3A%2F%2Fwww.madagate.org%2Freportages%2Fphotos%2F767-mamy-rajaobelina-a-propos-de-lhotel-de-ville.html#& tahiry]], www.madagate.org, 1er décembre 2008.</small></ref>. Nanomboka ny 17 Mey 2008 ny fanamboarana ny lapan' ny tanàna. === Tsy fifanarahana tamin' ny fitondram-panjakana === Ny fifandirana voalohany teo amin' i Andry Rajoelina sy ny filoha [[Ravalomanana Marc|Ravalomanana]] dia nanomboka tamin' ny taona 2003, raha nitaky ny fitondra-panjakana ny mba hanesorana ny takelaka fanaovana dokam-barotra ''Trivision'' voalohany teto [[Antananarivo]], izay napetrak' i Rajoelina teo amin' ny rondronana lehibe iray tao an-drenivohitra. Nanambara izy fa misakantsakana ny fanatanterahany ny andraikiny eo amin' ny fitantanan-draharaha sy ny fitantanam-bola ny zavatra ataon' ny fitondram-panjakana. Io no fiandohan' ny fifandonana teo amin' i Andry Rajoelina sy i [[Marc Ravalomanana]]. == Ny krizy pôlitika 2009 sy ny fitondrana tetezamita == === Ny krizy tamin' ny taona 2009 === [[Sary:Antananarivo - P1090823.jpg|vignette|234x234px|Fihetsiketseham-panoherana notarihin' i Andry Rajoelina tamin' ny taona 2009 tao Antananarivo.]] Nanozongozona ny fitondran' i [[Ravalomanana Marc|Marc Ravalomanana]] ny hetsi-panoherana tamin' ny taona 2008, taorian' ny nahazoan' ny filohan' ny Repoblika tamin' izany fiaramanidina vaovao mitentina 60 tapitrisa dôlara, sy ny fampindramana tany 1,3 tapitrisa hekitara ho an' ny orinasa ''Daewoo Logistics'', ary ny fampitsaharana ny fanampiana ara-tetibolan' ny kaominina avy amin' ny mpiara-miombon' antoka ara-teknika sy ara-bola. Tamin' ny 17 Desambra 2008, taorian' ny fanakatonan' ny fanjakana ny fahitalavitra ''Viva TV'', taorian' ny fandefasana ny tafatafa nataon' ny filoha teo aloha [[Didier Ratsiraka]], dia nitaky ny hanokafana an' ilay fahitalavitra i Andry Rajoelina ary namoaka teny fampitandremana farany, izay lany fe-potoana tamin' ny 13 Janoary 2009. Nitarika hetsika goavana hanoherana ny fitondran-dRavalomanana tao an-drenivohitra izy avy eo<ref><small>"[http://www.politique-africaine.com/numeros/pdf/conjonctures/113152.pdf Madagascar : un conflit d’entrepreneurs ?] {{Wayback|url=http://www.politique-africaine.com/numeros/pdf/conjonctures/113152.pdf |date=20220814081107 }}" [[https://archive.wikiwix.com/cache/index2.php?url=http%3A%2F%2Fwww.politique-africaine.com%2Fnumeros%2Fpdf%2Fconjonctures%2F113152.pdf%2Findex.html#federation=archive.wikiwix.com&tab=url tahiry]], www.politique-africaine.com, mars 2009.</small></ref>, hetsika izay niafara tamin' ny [[fanonganam-panjakana]] sy nitarika ny fametraham-pialan' ny filohan' ny Repoblika tamin' ny 17 Marsa 2009 sy fidiran' ny firenena amin' ny Tetezamita tamin' ny 21 Marsa 2009 ka i Andry Rajoelina no filohan' ny [[Fahefana Avon' ny Tetezamita]] (FAT). Amin' ireo izay tsy momba azy ihany koa anefa dia betsaka ny olona maty noho ny nataony ary betsaka ny olon-dratsy izay nivoaka ny fonja noho izy<ref><small>"[http://news.bbc.co.uk/2/hi/africa/7947381.stm Pressure grows on Madagascar head]" [[https://archive.wikiwix.com/cache/index2.php?url=http%3A%2F%2Fnews.bbc.co.uk%2F2%2Fhi%2Fafrica%2F7947381.stm#federation=archive.wikiwix.com&tab=url tahiry]], 17 mars 2009, BBC</small></ref>. === Filohan' ny Tetezamita === Tamin' ny 17 Marsa 2009 dia lasa Filoha Avon' ny Tetezamita tao amin' ny Repoblikan' i Madagasikara i Andry Rajoelina ary nanao sonia ny ''didy hitsivolana faha-2009-003'' izay nametraka ny [[Fahefana Avon' ny Tetezamita]] (FAT) sy ny fanafoanana ny Antenimiera izay voafidim-bahoaka. Nanaiky ary nandraikitra izany famindràm-pahefana izany ny [[Fitsarana Avo momba ny Lalàmpanorenana]]<ref>''La Haute Cour constitutionnelle investit Andry Rajoelina'', L'Express de Madagascar, 19 Martsa 2009</ref>. Nanao ny fianianana amin' ny maha filohan' ny Tetezamita azy i [[Andry Rajoelina]] tamin' ny 21 Marsa 2009 na dia tsy nankatoavin' ny [[fianakaviambe iraisam-pirenena]] aza izany. Nentiny tamin' izany ny taratasy avy amin' ny Fitsarana Avo momba ny Lalàmpanorenana izay tsy azo lazaina ho didy satria taratasy tsotra fa tsy didim-panjakana. Lasa filohan' ny Tetezamita izy taorian' ny fifampiraharahana teo ambany fanelanelanan' ny mpitarika ny [[Fiombonan' ny Fiangonana Kristiana eto Madagasikara]] (FFKM) aloha, avy eo teo ambany fanelanelanan' ny fianakaviambe iraisam-pirenena tao [[Antananarivo]], tany [[Addis-Abeba|Addis Abeba]] ([[Etiôpia]]), tany [[Pretoria]] ([[Afrika Atsimo]]), tany [[Sandton (Afrika Atsimo)|Sandton]] ([[Afrika Atsimo]]) ary tany [[Gaborone]] ([[Bôtsoana]]). Nananatanterahana fifidianana lalàmpanorenana vaovao i Andry Rajoelina tamin' ny alalan' ny [[fitsapan-kevi-bahoaka]] izay nahalany ny "Eny" tamin' ny 74 % amin' ny isam-bato, koa dia teraka tamin' ny 11 Desambra 2010 ny [[Repoblika Fahefatra (Madagasikara)|Repoblika fahefatra]] izay. Tamin' ny taona 2011, ny fanapahan-kevitra ny amin' ny hisian' ny fiaraha-mitantana araka ny sori-dalana nasain' ny fianakaviambe iraisam-pirenena nohajaina. Naato vokatr' izany ny fampiharana ilay lalàmpanorenana vao lany teo. Ankolafy pôlitika miisa efatra no nitarika ny firenena, dia ny ankolafy Ravalomanana, ny ankolafy Didier Ratsiraka, ny ankolafy Zafy Albert ary ny ankolafy Andry Rajoelina, ka i Andry Rajoelina no ny filohan' ny Tetezamita. Ny volana Janoary 2012, noho ny fivoahan' ny NOTAM (fanafohezana ny hoe: ''notice to airmen,'' "''Filazana ho an' ny mpamily fiaramanidina''") izay tsy nahafanan' ny fiaramanidina nitondra ny filoha teo aloha [[Marc Ravalomanana]] niditra eto [[Madagasikara]], voatery niverina tany [[Afrika Atsimo]] ilay filoham-pirenena taloha. Tsy nanaiky nidina tamin' ilay fiaramanidina i Ravalomanana. Ho an' ny mpikambana ao amin' ny antoko pôlitika TIM, dia tsy fanajana ny tondrozotra ("''feuille de route''") i''zany <ref name="rfi">[http://www.rfi.fr/afrique/5min/20120121-marc-ravalomanana-empeche-atterrir-antananarivo-madagascar Madagascar: l'avion de Marc Ravalomanana empêché md'atterrir à Antananarivo]</ref>.'' Ary na dia nilaza aza izy fa tsy izany no antony namoahany ny NOTAM, dia heverin' ny mpanohitra azy fa noho izy no tsy nahafahan' ny filoha taloha Marc Ravalomanana tonga teto Madagasikara ny volana Janoary 2012<ref name="rfi" />. Araka ny filohan' ny tetezamita dia "tsy tokony hanindry ny firenentsika na lalàna na firenena"<ref>{{Cite web |title=« Aucun pays et aucune loi ne doivent faire pression sur notre pays… » |url=http://www.madagascar-tribune.com/Aucun-pays-et-aucune-loi-ne,17005.html |access-date=2012-07-02 |archive-date=2012-04-11 |archive-url=https://web.archive.org/web/20120411170316/http://www.madagascar-tribune.com/Aucun-pays-et-aucune-loi-ne,17005.html |url-status=dead }}</ref>. Ny mety ho tanjony namoahany io NOTAM io dia hahamora ny fisamborana ny filoha Ravalomanana (izay voasazy hanao asa an-terivozona mandrapahafaty<ref>[http://webcache.googleusercontent.com/search?q=cache:BGyj6q_5nd0J:www.laverite.mg/index.php/inona-no-vaovao/20234-raharaha-7-febroary-asa-an-terivozona-mandra-pahafaty-no-sazin-ny-filoha-teo-aloha-+&cd=3&hl=fr&ct=clnk&gl=fr Raharaha 7 febroary - Asa an-terivozona mandra-pahafaty no sazin ’ ny Filoha teo aloha -- Laverite.mg]</ref>). Ho an' ny tale jeneralin' i ''Aviaton Civil de Madagascar'' (ACM) indray dia mampatahotra io fampiasana amin' ny tanjona ara-pôlitika ny NOTAM io; satria araka ny lazain' ny ''Organisation de l'aviation civile internationale'' (OACI), dia tokony ampiasaina amin' ny tanjona aerônaotika, amin' ny fizorana sy ny filaminana ihany izany <ref>{{Cite web |title=Délivrance de NOTAM à titre politique : le DG de l’ACM s’inquiète |url=http://www.tananews.com/2012/02/delivrance-de-notam-a-titre-politique-le-dg-de-lacm-sinquiete/ |accessdate=2012-07-02 |archivedate=2012-06-02 |archiveurl=https://web.archive.org/web/20120602224017/http://www.tananews.com/2012/02/delivrance-de-notam-a-titre-politique-le-dg-de-lacm-sinquiete/ }}</ref>. Nahazao anarana hoe "[[Fahefana Avon' ny Tetezamita|Tetezamiitatra]]" ity vanim-potoana ity noho ny faharetany nandritra ny dimy taona, mitovy faharetana amin' ny fotoam-piasan' ny filohan' ny Repoblika voafodim-bahoaka ara-dalàna. == Tsy fahafaha-milatsaka ho filoham-pirenena tamin' ny 2013 == === Filatsahan-ko fidina tsy neken' ny fianakaviambe iraisam-pirenena === [[Sary:Andry Rajoelina greeting crowd (cropped).jpg|vignette|178x178px|Andry Rajoelina]] Noho ny tsy faneken' ny Fianakaviambe iraisam-pirenena sy ny fanajanonana ny fanampiana ara-bola vokatr' izany, dia nahemotra ho amin' ny 25 Ôktôbra ny fihodinana voalohany amin' ny fifidianana filoham-pirenena <ref>{{Cite web|title=Elections présidentielles - 1er tour le 25 octobre, 2nd tour le 20 décembre|url=http://www.laverite.mg/index.php?option=com_content&view=article&id=1478%3Aelections-presidentielles-1er-tour-le-25-octobre-2nd-tour-le-20-decembre&catid=1%3Apolitique&Itemid=21|accessdate=2013-09-24|archivedate=2013-10-29|archiveurl=https://web.archive.org/web/20131029202747/http://www.laverite.mg/index.php?option=com_content&view=article&id=1478%3Aelections-presidentielles-1er-tour-le-25-octobre-2nd-tour-le-20-decembre&catid=1%3Apolitique&Itemid=21}}</ref>. Amin' ny 20 Desambra 2013 ny fihodinana faharoa. Efa niova im-betsaka ny datin' ny fihodinana voalohany: Mey 2011, Septambra 2011, May 2012, Nôvambra 2012, Mey 2013, Jolay 2013 ary Aogositra 2013 <ref>"Madagascar: Rajoelina could throw in the towel of the Malagasy presidential race". Indian Ocean Times. 5 August 2013. Retrieved 11 August 2013.</ref>. Amin' ny 8 Avrily hatramin' ny 28 Avrily ny daty fametrahana ny kandidatiora any amin' ny Filankevitra Manokana momba ny Fifidianana (''Conseil Economique Spécial'' -- CES)<ref name="RFI">[http://www.rfi.fr/afrique/20130408-madagascar-ouverture-officielle-depot-candidatures-election-presidentielle-razafindravahy Madagascar: ouverture officielle du dépôt des candidatures à l'élection présidentielle de juillet]</ref>. Tamin' ny 15 Janoary 2013 dia nilaza i Andry Rajoelina fa tsy hirotsaka ho kandidà amin' ny [[Fifidianana filoham-pirenena ao Madagasikara 2013|fifidianana filoham-pirenena 2013]] <ref>[http://www.lefigaro.fr/flash-actu/2013/01/15/97001-20130115FILWWW00723-madagascar-rajoelina-renonce.php <small>Madagascar: Rajoelina renonce</small>]<small>, ''le Figaro''.</small></ref>, alohan' ny fivadi-keviny tamin' ny 3 Mey 2013 <ref>[http://www.aoraha.com/fifidianana-filoha-kandida%E2%80%88tsy%E2%80%88nampoizina%E2%80%88tamin-ny%E2%80%88ora%E2%80%88farany%E2%80%88rajoelina%E2%80%88andry/ <small>Fifidianana filoha – Kandidà tsy nampoizina tamin’ ny ora farany Rajoelina Andry</small>]</ref>. Nandiso fanantenana an' i [[Frantsa]] ny fiovan-kevitr' i Rajoelina sy ny fanekena ny kandidatioran' i [[Didier Ratsiraka]] sy [[Lalao Ravalomanana]]<ref>[http://www.lemonde.fr/afrique/article/2013/06/21/21-contre-3-la-presidentielle-se-polarise-a-madagascar_3434504_3212.html <small>21 contre 3 : la présidentielle se polarise à Madagascar</small>]</ref>. Noteren' ny [[fianakaviambe iraisam-pirenena]] hanaisotra ny firotsahany hofidiana, niaraka tamin' ny an' i [[Lalao Ravalomanana]] sy ny an-[[Ratsiraka Didier|dRatsiraka Didier Ignace]], i Andry Rajoelina. Tamin' ny volana Jolay 2013, taorian' ny fifanolanana momba ny fiverenan-dRavalomanana an-tanindrazana sy ny fikasan' ireo lohandohan' ny ankolafy mpandray anjara amin' ny fitantanana ny firenena, dia nanambara ny tenany hirotsaka hofidiana koa i Andry Rajoelina. Niditra an-tsehatra ny [[Southern African Development Community]] (SADC) tamin' ny alalan' ny fanolorana vahaolana hafa hamahana ny fahasahiranana ara-pôlitika malagasy: "''Fisintonana ny filatsahan-kofidan' ny kandidà rehetra mampiady hevitra, dia i Didier Ratsiraka sy i Lalao Ravalomanana, vadin' ny filoha teo aloha ary i Andry Rajoelina tenany ary miaraka amin’ ny tolo-kevitra mazava: Raha sintominao ny filatsahan-kofidina napetrakao Andriamatoa Andry Rajoelina, dia tsy misy olona, na ny SADC, na ny [[Vondrona Afrikana]], na ny fianakaviambe iraisam-pirenena amin’ ny ankapobeny, hahasakana ny filatsahan-kofidinao amin' ny taona 2018. Fahendrena sy mendri-piderana ho anao izany raha mitana ny teninao tsy ho kandidà ianao''"<ref><small>« ''Retrait de candidature de tous les candidats controversés à savoir Didier Ratsiraka, Lalao Ravalomanana épouse de l’ancien président et Andry Rajoelina lui-même et avec une proposition claire : Si vous retirez votre candidature M Andry Rajoelina, personne, ni la SADC, ni l’Union Africaine, ni la Communauté Internationale en général, ne pourra empêcher votre candidature en 2018. Il serait sage et louable pour vous de tenir votre parole en n’étant pas candidat.'' »</small></ref>. Tamin' ny 13 Jolay, dia nambanan' ny SADC ny sazy hahazo ny firenena raha tsy esorina ireo kandidatiora telo ireo. Tamin' ny 17 Aogositra dia voaesotra miaraka amin' ny kandidatiora dimy hafa ireo kandidatiora ireo <ref><small>[http://www.lemonde.fr/afrique/article/2013/08/17/madagascar-annulation-de-trois-candidatures-a-la-presidentielle-contestees_3462888_3212.html "Madagascar fait un pas vers la présidentielle]", ''Le Monde''</small></ref>. === Fanolorana kandidà mpisolo toerana === Ho setrin' ireo tolo-kevitra naroson' ny SADEC ireo dia nanaiky ny hiala amin' ny filatsahana ho filoham-pirenena malagasy i Andry Rajoelina ary ny kandidà hafa rehetra tsy azo fidina ireo dia afaka manendry olona ho kandidà mpisolo azy ireo. Izany no nahatonga ny filatsahan-kofidin' i [[Rajaonarimampianina Hery|Hery Rajaonarimampianina]], kandidà mpisolo toerana an' i Andry Rajoelina sy i [[Robinson Jean-Louis|Jean Louis Robinson]], kandidà mpisolo toerana an' i [[Lalao Ravalomanana]]. Ny kandidà Hery Rajaonarimampianina no tohanan' ny filohan' ny Tetezamita Andry Rajoelina amin' ny fomba tsy ôfisialy, ary nilaza ny filohan' ny Tetezamita fa i H. Rajaonarimampianina no ho tohanan' ny antoko [[Tanora Gasy Vonona]] (TGV) amin' ny fihodinana faharoa <ref><small>{{Cite web|title=kopian'ny arisiva|url=http://www.madagate.com/politique-madagascar/dossier/3658-andry-rajoelina-soutenir-hery-rajaonarimampianina-nest-pas-se-substituer-a-lui.html|accessdate=2013-11-15|archivedate=2013-11-11|archiveurl=https://web.archive.org/web/20131111112626/http://www.madagate.com/politique-madagascar/dossier/3658-andry-rajoelina-soutenir-hery-rajaonarimampianina-nest-pas-se-substituer-a-lui.html}}</small></ref>. Nisy anefa ny fepetra nifanarahana teo amin' i Andry Rajoelina sy i Hery Rajaonarimampianina amin' ny maha kandidà mpisolo toerana azy: tsy fahazoana manangana antoko pôlitika, fanendrena praiminisitra avy amin’ ny antokon’ ny maro anisa ao amin’ ny Antenimierampirenena, ny fanohanana ny solombavambahoaka maro anisa voafidy tamin’ ny antokon’ i Andry Rajoelina, tsy filatsahan-kofidin’ i Hery Rajaonarimampianina ho filoham-pirenena amin’ ny taona 2018. Niaraka tamin' ny fifidianana solom-bavam-bahoaka ny fifidianana filoham-pirenena. Eran' i Madagasikara dia niorina ireo komity mpanohana ny kandidàn' ny fihodinana faharoa. Araka ny nolazain' i Andry Rajoelina dia eo amin' ny 55 % eo ho eo ny isa manontolon' ireo kandidà manohana ny ''Revôlisiôna'' ''Laoranjy'' izay nanongana ny governemantan' i [[Ravalomanana Marc|Marc Ravalomanana]] tamin' ny Marsa 2009.<ref name=":02">{{Cite web|title=Les candidats de la « révolution » orange à 55% vraiment ?|url=http://www.tananews.com/asides/les-candidats-de-la-revolution-orange-55-vraiment/|accessdate=2013-11-15|archivedate=2013-11-15|archiveurl=https://web.archive.org/web/20131115003616/http://www.tananews.com/asides/les-candidats-de-la-revolution-orange-55-vraiment/}}</ref> Tamin' ny fihodinana faharoa dia nitarika ny kandidà Hery Rajaonarimampianina. Tamin' ny 17 Janoary 2014 no nambaran' ny [[Fitsaràna Avo momba ny Lalàmpanorenana (Madagasikara)|Fitsarana Avo momba ny Lalampanorenana]] tamin' ny valim-pifidianana filohan' ny Repoblika tamin' ny fomba ôfisialy izy, ka 53,49 % amin' ny vato no azon' i [[Rajaonarimampianina Hery|Hery Rajaonarimampianina]] manoloana an' i [[Jean-Louis Robinson]], mpifanandrina taminy, izay nahazo 46,51 % n' ny vato<ref><small>[http://www.hcc.gov.mg/election/arret/arret-n10-cesar-du-17-janvier-2014-portant-proclamation-des-resultats-definitifs-du-second-tour-de-lelection-presidentielle-du-20-decembre-2013/ Arrêt <abbr>no</abbr> 10 de la Cour électorale spéciale portant proclamation des résultats définitifs du second tour de l'élection présidentielle du 20 décembre 2013] {{Wayback|url=http://www.hcc.gov.mg/election/arret/arret-n10-cesar-du-17-janvier-2014-portant-proclamation-des-resultats-definitifs-du-second-tour-de-lelection-presidentielle-du-20-decembre-2013/|date=20150204073537}} [[https://archive.wikiwix.com/cache/index2.php?url=http%3A%2F%2Fwww.hcc.gov.mg%2Felection%2Farret%2Farret-n10-cesar-du-17-janvier-2014-portant-proclamation-des-resultats-definitifs-du-second-tour-de-lelection-presidentielle-du-20-decembre-2013%2F tahiry]].</small></ref>. == Nandritra ny fitondran' i Hery Rajaonarimamianina == === Tsy fifanarahana nisy tamin-dRajaonarimampianina === [[Sary:HE Hery Rajaonarimampianina, President of the Republic of Madagascar (22748490939).jpg|vignette|Hery Rajaonarimampianina]] Naniry ny hanendry ny praiminisitra i Andry Rajoelina nefa tsy neken' i Hery Rajaonarimampianina izany. Nihevitra i Andry Rajoelina fa tsy nohajain' i Hery Rajaonarimampianina ny fifanarahana nifanaovan' izy roa lahy talohan' ny naha kandidà mpisolo toerana azy. Amin' i Andry Rajoelina dia tsy lany Rajaonarimampianina raha tsy teo ny fanohanany. Tsy nanaiky ny fitsabahan' i Andry Rajoelina amin' ny fitondrana i Hery Rajaonarimamianina. Tapaka tamin' ny 21 Febroary 2014 ny fifandraisana teo amin' i Hery Rajaonarimampianina sy i Andry Rajoelina. Tamin' izany koa no nahaterahan' ny ''[[Initiative pour l’émergence de Madagascar|Initiative pour l'Emergence de Madagascar]]'' (IEM). Tamin' ity taona ity ihany koa no [[Fizakan' i Andry Rajoelina zom-pirenena frantsay|nahazoan' i Andry Rakoelina ny zom-pirenena frantsay]] izay tsy nisy mpahalala firy raha tsy efa taty amin' ny taona 2023.. === Krizy pôlitika === Raikitra ny fanoheran' ny antokon' i Andry Rajoelina an' i Hery Rajaonarimampianina, izay tsy nanana solombavambahoaka avy amin' ny antokony [[Hery Vaovao ho an' i Madagasikara]] (HVM) tao amin' ny Antenimierampirenena<ref><small>[https://la1ere.francetvinfo.fr/ « Vote de destitution : analyse des causes »] [[https://archive.wikiwix.com/cache/index2.php?url=https%3A%2F%2Fwww.lemonde.fr%2Fafrique%2Farticle%2F2015%2F05%2F26%2Fmadagascar-les-deputes-votent-la-destitution-du-president_4641093_3212.html tahiry]] ''Francetvinfo''.</small></ref>. Tamin' ny 26 Mey 2015 no nandatsa-bato handroahana an-dRajaonarimampianina ny solombavambahoaka <ref><small>[https://www.lemonde.fr/afrique/article/2015/05/26/madagascar-les-deputes-votent-la-destitution-du-president_4641093_3212.html « Destitution du président »] [[https://archive.wikiwix.com/cache/index2.php?url=https%3A%2F%2Fwww.lemonde.fr%2Fafrique%2Farticle%2F2015%2F05%2F26%2Fmadagascar-les-deputes-votent-la-destitution-du-president_4641093_3212.html tahiry]].</small></ref>. Tamin' ny 26 Avrily 2018, nangataka ny Fitsarana Avio momba ny Lalàm-panorenena ny mpanohitra mba hanesorana ny filoha<ref><small>[https://www.france24.com/fr/20180425-madagascar-manifestation-bollore-mis-examen-rsf-classement-afrique-2018 « Tensions à Madagascar : l'opposition demande la destitution du président »] [[https://archive.wikiwix.com/cache/index2.php?url=http%3A%2F%2Fwww.france24.com%2Ffr%2F20180425-madagascar-manifestation-bollore-mis-examen-rsf-classement-afrique-2018#& tahiry]], France 24.</small></ref>. Nolavin' ny Fitsarana Avo momba ny Lalàmpanorenana ny 13 Jona 2015 ilay fangatahana fandroahana ny filoha<ref><small>[https://imazpress.com/a-la-une/madagascar-la-haute-cour-constitutionnelle-rejette-la-demande-de-destitution-du-president « Madagascar : la haute cour constitutionnelle rejette la demande de destitution du président »] [[https://archive.wikiwix.com/cache/index2.php?url=http%3A%2F%2Fwww.ipreunion.com%2Fphoto-du-jour%2Freportage%2F2015%2F06%2F13%2Fhery-rajaonarimampianina-reste-en-place-madagascar-la-haute-cour-constitutionnelle-rejette-la-demande-de-destitution-du-president%2C31178.html#federation=archive.wikiwix.com&tab=url tahiry]], ipreunion.com.</small></ref>. [[Sary:Кристиан Нтсай (22-12-2020).jpg|vignette|178x178px|Ny praimiisitra [[Christian Ntsay]]]] Na dia izany aza, tamin' ny 25 Mey 2018 dia nomena folo andro ny filoha mba ny handrava ny governemanta, hanendry governemantan' ny firaisam-pirenena, hanendry praiminisitra vaovao atolotry ny maro anisa, sy hanomana fifidianana filoham-pirenena mialoha ny fotoana amin' ny taona 2018 ary hametra-pialana ao anatin' ny enimpolo andro mialoha ny fifidianana mba hisorohana ny krizy aorian' ny fifidianana <ref><small>[https://www.jeuneafrique.com/562750/politique/madagascar-la-cour-constitutionnelle-ordonne-la-nomination-dun-gouvernement-dunion-nationale/ « Madagascar : la Cour constitutionnelle ordonne la nomination d’un gouvernement d’union nationale »] [[https://archive.wikiwix.com/cache/index2.php?url=http%3A%2F%2Fwww.france24.com%2Ffr%2F20180425-madagascar-manifestation-bollore-mis-examen-rsf-classement-afrique-2018 tahiry]], ''JeuneAfrique.com''</small></ref>. Tamin' ny 11 Jona 2018 dia voatsangana ny governemanta vaovao notarihin' ny "praiminisitry ny marimaritra iraisana" mba hialana amin' ny krizy pôlitika<ref><small>[https://www.lemonde.fr/afrique/article/2018/06/04/crise-politique-a-madagascar-le-premier-ministre-annonce-sa-demission_5309184_3212.html « Crise politique à Madagascar : le premier ministre annonce sa démission »] [[https://archive.wikiwix.com/cache/index2.php?url=https%3A%2F%2Fwww.lemonde.fr%2Fafrique%2Farticle%2F2018%2F06%2F04%2Fcrise-politique-a-madagascar-le-premier-ministre-annonce-sa-demission_5309184_3212.html#& tahiry]], ''Le Monde.fr''</small></ref>. I [[Christian Ntsay]] izany praiminisitra izany<ref><small>[https://www.rfi.fr/fr/emission/20140427-christian-ntsay-directeur-bureau-oitpour-ocean-indien « Cap Océan Indien - Christian Ntsay, directeur du bureau de l'OIT pour l’océan Indien »], RFI,‎ 27 avril 2014 [[https://archive.wikiwix.com/cache/index2.php?url=http%3A%2F%2Fwww.rfi.fr%2Femission%2F20140427-christian-ntsay-directeur-bureau-oitpour-ocean-indien#& tahiry]]</small></ref>. == Filoham-pirenena == === Fifidianana filoham-pirenena tamin' ny 2018 === [[Sary:AndryCampaign2018-1.jpg|vignette|187x187px|Fampielezan-kevitra tamin' ny taona 2018.]] Tamin' ny fiandohan' ny volana Agositra 2018, i Andry Rajoelina no voalohany nanoratra ny firotsahany hofidiana amin' ny fifidianana filoham-pirenena tamin' ny taona 2018 <ref><small>"[https://www.reuters.com/article/us-madagascar-politics/madagascars-former-leader-andry-rajoelina-says-to-seek-presidency-again-idUSKBN1KM5UG Madagascar's former leader Andry Rajoelina says to seek presidency again]". ''Reuters.com''. 1 August 2018.</small></ref>. Talohan' ny famtahany ny atotan-taratasy filatsahan-ko fidina dia efa nampahafantatra mialoha ny ''[[Initiative pour l’émergence de Madagascar]]'' (IEM) izay mamaritra ny fandaharan' asany nenti-namaboana ny mpifidy. Anisan' ny fampanantenana tamin' ny fampielezan-kevitra ny fanafoanana ny Antenimieran-doholona mba hahafahana mitsitsy vola hananganana oniversite. Nampanantenainy ihany koa ny fampitomboana ny fahazoana herinaratra, ny fiezahana ho amin' ny fizakan-tena ara-tsakafo sy amin' ny fambolena, ary ny fampitomboana ny fandriam-pahalemana <ref><small>Eric Topona (7 August 2018). [https://www.dw.com/en/andry-rajoelina-plans-political-comeback-in-madagascar/a-44984197 "Andry Rajoelina plans political comeback in Madagascar"]. Wd.com.</small></ref>. Nanomboka tamin' ny volana Ôktôbra 2018 ny fampielezan-kevitra, izay nifanandreman' i Andry Rajoelina tamin' i [[Ravalomanana Marc|Marc Ravalomanana]] sy tamin' i [[Rajaonarimampianina Hery|Hery Rajaonarimampianina]]<ref><small>[http://www.africanews.com/2018/10/09/election-campaigning-begins-in-madagascar/ "Election campaigning begins in Madagascar"]. Africanews.com. 9 October 2018.</small></ref>, ireo natanjaka indrindra tamin' ny fampielezan-kevitry ny kandidà miisa 46 <ref><small>[https://www.news24.com/News24/46-candidates-bid-to-contest-madagascar-presidency-20180821 "46 candidates bid to contest Madagascar presidency"]. News24.com. 21 August 2018.</small></ref>. Tamin' ny fihodinana voalohany tamin' ny fifidianana natao tamin' ny 7 Nôvambra 2018 dia izy no nitarika tamin' ny vato 39,19 % (vato 1 949 851) raha 35,29 % (vato 1 755 855) kosa ny an-dRavalomana <ref><small>[https://www.theeastafrican.co.ke/news/africa/Madagascar-former-presidents-in-round-two-race/4552902-4872530-trej7az/index.html "Madagascar ex-presidents to contest run-off vote"]. ''Theeastafrican.co.ke''. 28 November 2018.</small></ref> <ref><small>Rakotomalala (13 December 2018). [https://globalvoices.org/2018/12/13/in-madagasgar-costly-presidential-campaigns-dont-add-up-to-a-better-life-for-citizens/ "In Madagascar, costly presidential campaigns don't add up to a better life for citizens"]. ''Globalvoices.org''..</small></ref>. Nalefa mivantana tamin' ny 10 Desambra ny adihevitra tamin' ny fahitalavitra teo amin' ireo kandidà roa farany <ref><small>[https://allafrica.com/stories/201812110662.html "Madagascar Presidential Vote - Rajoelina, Ravalomanana Debate"]. ''Allafrica.com''. 11 December 2018.</small></ref>. Nahazo vato 55,66 % tamin' ny fihodinana faharoa i Rajoelina <ref><small>[https://news.un.org/fr/story/2019/01/1033382 "Elections à Madagascar : Guterres félicite le Président élu Andry Rajoelina | ONU Info"]. ''news.un.org''. 8 January 2019.</small> </ref>, nanoloana an' i Marc Ravalomanana izay nahazo 44,34 %, araka ny fanapahan-kevitry ny Fitsarana Avo momba ny Lalàmpanorenana tamin' ny ny 08 Janoary 2019. Tontosa tamin' ny 19 Janoary 2019 teny amin' ny kianjan' i Mahamasina ny lanonana fametrahana an' i Andry Rajoelina eo amin' ny toeran' ny filohan' ny Repoblika, izay natrehin' ny solontena vahiny sy ny filohan' ny Repoblika rehetra teo aloha teto Madagasikara sy ny vahoaka malagasy, ary nanomboka ny asa maha filoham-pirenena azy i Andry Rajoelina tamin' io andro io <ref><small>Oteng, Eric (19 January 2019). [http://www.africanews.com/2019/01/19/madagascar-president-andry-rajoelina-sworn-into-office/ "Madagascar president Andry Rajoelina sworn into office"]. Africanews.</small></ref>. Nandritra ny fitodran' i Andry Rajoelina, rehefa lany ho filoham-mpirenena tamin' ny taona 2019, dia i [[Christian Ntsay]] hatrany no nitazona ny toeran' ny praiminisitra. === Ny olana natrehin' ny fitondrana Rajoelina === Ny fifidianana natao tamin' ny ny volana Desambra 2018 no nitondra an’ i Andry Rajoelina teo amin' ny fitondrana ny firenena mandritra ny dimy taona. Nandrombaka ny fandresena tamin' ny fifidianana solombavam-bahoaka tamin’ ny volana Mey 2019 ihany koa izy ary nahazo ny maro anisa tanteraka tao amin' ny Antenimieram-pirenena. Nanamarika ny fitondran' i Andry Rajoelina ny olana sy fahasahiranana ara-tsôsialy sy ara-toekarena nianjady amin' ny firenena vokatry ny zava-mitranga ivelany sy anatiny amin' ny fitondrana, na dia misy aza ireo zava-bita momba ny fananganana [[fotodrafitrasa]]. ==== Valanaretin' ny Covid-19 ==== [[Sary:Covid Organics By Garreth Brown.jpg|vignette|148x148px|Tavoahangy misy [[Covid Organics|CVO]]]] Tamin' ny 20 Marsa 2020 vao fantatra amin' ny fomba ôfisialy ny fisian' ny [[valanaretin' ny coronavirus eto Madagasikara]], araka ny fanambaràna nataon' ny fitondram-panjakana malagasy. Niantraika amin' ny [[toekarena malagasy]] ny fepetra noraisin' ny fitondram-panjakana izay nanidy ny toeram-pivarotana sy ny orinasa mpamokatra ary ny fitaterana manerana an' i [[Madagasikara]]. Isan' ny tsy voatsinjo koa ny fianaran' ny zaza malagasy tamin' ny fanakatonana aloha loatra ny sekoly rehetra manerana an' i Madagasikara, eny na dia mbola tsy nidiran' ilay valanaretina aza ny [[Faritra eto Madagasikara|faritra]] maro raha tsy taty aoriana be. Naiditra am-ponja tamin' ny 4 Avrily 2020 i Arphine Rahelisoa, talen' ny famoahana ny [[gazety]] ''Ny Valosoa'', raha nivoaka tao ny fitsikerana ny fomba fintantanan' ny fitondram-panjakana malagasy ny ady amin' ny valanaretina coronavirus<ref><small>[https://www.lemonde.fr/afrique/article/2020/04/16/coronavirus-a-madagascar-une-journaliste-en-prison-pour-avoir-critique-la-gestion-de-l-epidemie_6036761_3212.html "Coronavirus : à Madagascar, une journaliste en prison pour avoir critiqué la gestion de l’épidémie"], ''Le Monde'', 16 Avrily 2020.</small></ref>. Nampanahy ny [[Reporters sans frontières]] (RSF) ny tsy hisian' ny fahalalahan' ny asa fanaovan-gazety eto Madagasikara noho izany<ref><small>[https://ewa.mg/news/news-afrika-tatitra-sy-filaharana-taona-2020-manahy-ny-hoavinny-fahalalahanny-asa-fanaovan-gazety-ny-rsf/ "Afrika – Tatitra sy filaharana taona 2020: manahy ny hoavin’ny fahalalahan’ny asa fanaovan-gazety ny RSF"], ''ewa.mg'', 22 Avrily 2020.</small></ref>. Tamin' ny 08 Avrily 2020 ny filoham-pirenena malagasy dia nanao fanambaràna momba ny fahitana tambavy fisorohana ny Covid-19 sy fanasitranana ny marary, nomena ny anarana hoe [[Covid Organics]] (na CVO), izay fifangaroan-tsinga avy amin' ny zavamaniry ''[[Artemisia annua]]'' sy zavamaniry hafa (isan' izany ny [[ravintsara]]) fanao [[tambavy]] koa<ref><small>"[https://www.lci.fr/international/coronavirus-covid-19-le-president-de-madagascar-affirme-connaitre-un-remede-a-base-de-plantes-2150496.html Coronavirus : le président de Madagascar affirme connaître un remède à base de plantes]" [[http://archive.wikiwix.com/cache/index2.php?url=https%3A%2F%2Fwww.lci.fr%2Finternational%2Fcoronavirus-covid-19-le-president-de-madagascar-affirme-connaitre-un-remede-a-base-de-plantes-2150496.html tahiry]], in ''LCI'' (Notsidihina ny 08 Jona 2020)</small></ref> <ref><small>"[https://www.jeuneafrique.com/937000/societe/tribune-artemisia-chloroquine-et-azithromycine-le-covid-organics-symbole-de-la-recherche-malgache/ <nowiki>[Tribune] Artemisia et plantes médicinales</nowiki> : le « Covid-Organics », symbole de la recherche malgache – Jeune Afrique]" [[http://archive.wikiwix.com/cache/index2.php?url=https%3A%2F%2Fwww.jeuneafrique.com%2F937000%2Fsociete%2Ftribune-artemisia-chloroquine-et-azithromycine-le-covid-organics-symbole-de-la-recherche-malgache%2F tahiry]], sur ''JeuneAfrique.com'', 30 Avrily 2020 (Notsidihina ny 08 Jona 2020)</small></ref>. Mitaky ny hisian' ny fangaraharana sy ny fitantanana madio ny vola ampiasaina mandritra ny fahamehana ara-pahasalamana vokatry ny Covid-19 ny olom-pirenena malagasy<ref><small>[http://www.midi-madagasikara.mg/politique/2020/06/13/aides-liees-au-covid-19-le-gouvernement-accule-sur-la-transparence/ "Aides liées au Covid-19 : Le gouvernement acculé sur la transparence"], ''MidiMadagascar'', 13 Jona 2020.</small></ref>, indrindra ireo mpanao pôlitika mpanohitra <ref><small>[https://madagascar-tribune.com/Gestion-Covid-19-Tirs-croises-a-l-endroit-du-regime-26023.html "Gestion Covid-19 : Tirs croisés à l’endroit du régime"] {{Wayback|url=https://madagascar-tribune.com/Gestion-Covid-19-Tirs-croises-a-l-endroit-du-regime-26023.html |date=20210226093724 }}, ''MadagascarTribune'', 25 Jolay 2020.</small></ref>. Nitranga ilay raharaha "Bobons sucettes" izay niampangana ny minisitry ny fanabeazam-pirenena, tamin' ny fividianana [[vatomamy]] mitentina 80&nbsp;000 tapitrisa Ariary hoentin' ny mpianatra hanala ny fangidin' ny CVO izay nasaina nosotroin' izy ireo <ref><small>[https://www.bbc.com/afrique/region-52954768 "Une ministre malgache limogée pour des bonbons-sucettes"], ''BBC News Afrique'', 7 Jona 2020.</small></ref> <ref><small>[https://www.francetvinfo.fr/monde/afrique/madagascar/a-madagascar-la-ministre-de-leducation-limogee-pour-une-affaire-de-bonbons_4000753.html " A Madagascar, la ministre de l’Education limogée pour une "affaire" de bonbons" "], ''Franceinfo'', 8 Jona 2020.</small></ref>. Tao koa ny raharaha "Ecran plat": fanomezana avy amin' ny PNUD namidy an' ilay "Ecran plat" izay mitentina 200 tapitrisa Ariary <ref><small>[https://www.madaplus.info/Madagascar-Polemique-autour-des-achats-ou-de-don-obtenu-par-le-CCOC_a13561.html "Madagascar : Polémique autour des achats ou de don obtenu par le CCOC"], ''Madaplus'', 19 Aogositra 2020.</small></ref> <ref><small>[https://www.tiatanindrazana.mg/covid-19/raharaha-ecran-plat-cco-tonga-ny-valin-kafatry-ny-pnud-45019.php "Raharaha “écran plat CCO” Tonga ny valin-kafatry ny PNUD"], ''Tia Tanindrazana'', 19 Aogositra 2020.</small></ref>. Nanao fanadihadiana ny Birao Mahaleotena Miady amin' ny Kolikoly ([[Bureau Indépendant Anti-Corruption|BIANCO]])<ref name=":0"><small>[https://www.madagascar-tribune.com/Affaire-ecran-plat-le-Bianco-ouvre-une-enquete.html "Affaire écran plat : le Bianco ouvre une enquête"] {{Wayback|url=https://www.madagascar-tribune.com/Affaire-ecran-plat-le-Bianco-ouvre-une-enquete.html |date=20210126224038 }}, ''MadagascarTribune'', 3 Septambra 2020.</small></ref><ref name=":0" />. ==== Ny kere eto Madagasikara nanomboka tamin' ny taona 2021 ==== Tamin' ny volana Jona 2021 dia nisy hain-tany mahery vaika nahatonga olona an' aliny, izay tombanana ho olona maherin' ny iray tapitrisa, no mijaly noho ny tsy fanjarian-tsakafo any atsimon' ny firenena. Niara-nanambara ny ny tetika hiadiana amin' ny hanoanana i Andry Rajoelina miaraka amin' i Michael Pelletier, masoivohon' i [[Etazonia]] eto Madagasikara <ref><small>[https://mg.usembassy.gov/u-s-government-provides-nearly-40-million-in-additional-emergency-assistance-for-southern-madagascar/ "U.S. Government Provides Nearly $40 Million in Additional Emergency Assistance for Southern Madagascar"] {{Wayback|url=https://mg.usembassy.gov/u-s-government-provides-nearly-40-million-in-additional-emergency-assistance-for-southern-madagascar/ |date=20210701044115 }}. www.mg.usembassy.gov. United States Embassy to Madagascar. 14 June 2021.</small></ref>. Nampanantena ny hanohana ny vehivavy mandritra ny mosary i Rajoelina ary nambarany fa ny kere eto Madagasikara amin’ izao fotoana izao dia vokatry ny krizin’ ny toetr’andro <ref><small>[https://www.linfo.re/ocean-indien/madagascar/famine-dans-le-sud-de-madagascar-la-periode-entre-octobre-et-decembre-2021-s-annonce-difficile "Famine dans le Sud de Madagascar : la période entre octobre et décembre 2021 s'annonce difficile"] . ''Linfo''. 19 July 2021 ;</small> </ref>. Tamin' ny faran' ny volana Jona 2021, ny [[Fandaharan' Asa maneran-Tany momba ny Sakafo]] (WFP na PAM) dia nitatitra fa ny 75 % n' ny ankizy dia nandao ny sekoly ary lasa mangataka na nitady sakafo. Vao mainka nanaratsy ny toe-javatra ny tafio-drivotra mahery vaika mitondra fasika <ref name=":1"><small>[https://www.preventionweb.net/news/drought-and-famine-stalk-desperate-madagascar « Drought and famine stalk desperate Madagascar »], ''Prevention Web'',‎ 23 juin 2021.</small></ref>. Nampitandrina ny amin’ ny tsy fahampian-drano ihany koa ny sampan-draharaha maro misahana ny maha-olona ary ny fantson-drano notokanan’ ny [[Tahirim-Bolan' ny Firenena Mikambana ho an' ny Ankizy]] (UNICEF) sy ny governemantan' i Madagasikara tamin’ ny taona 2019 dia tsy nanome rano madio ho an’ ny faritra sasany any atsimo, ka nahatonga ny olona handeha any amin' ny 15 km mahery mba hitady rano <ref name=":1" />. I Gaëlle Borgia, mpikaroka mpanao fanadihadiana sady mpanao gazety, dia nilaza fa efa hita mialoha tamin’ ny taona 2020 ny famantarana ny tsy fanjarian-tsakafo ary nampitandrina fa na dia toa misalasala ny hanaiky ny zava-misy aza ny manampahefana malagasy, dia sarotra ny tsy hiraharaha ny fanairana marobe voarakitra nandritra ny volana maromaro, anisan' izany ny an' ny [[Firenena Mikambana]] <ref><small>[https://www.agenceecofin.com/sante/1007-89988-l-onu-estime-que-le-grand-sud-de-madagascar-se-trouve-en-situation-d-insecurite-alimentaire-grave « L'ONU estime que le Grand Sud de Madagascar se trouve en « situation d'insécurité alimentaire grave » »], ''Agence Ecofin'',‎ 10 juillet 2021.</small></ref>. Tamin' ny 23 Jona 2021, nitatitra ny PAM fa mihinana fotaka ny olona <ref><small>Elvis Adjetey, [https://africafeeds.com/2021/06/23/madagascar-families-eating-mud-due-to-worst-drought-in-40-years/ « Madagascar: Families eating mud due to worst drought in 40 years »], ''Africa Feeds'',‎ 23 juin 2021.</small></ref>. Tamin' ny Aogositra 2021, ny krizy ara-tsakafo dia noheverina ho ny mosary voalohany nateraky ny fiovaovan' ny toetrandro, hoy i Shelley Thakral, tompon' andraikitra ao amin' WFP <ref><small>[https://www.trtworld.com/magazine/madagascar-is-hit-by-the-world-s-first-climate-change-famine-49491 "Madagascar is hit by the world's first climate change famine"]. ''TRT World''. 27 August 2021.</small></ref> <ref><small>[https://www.bbc.com/news/world-africa-58303792 "Madagascar on the brink of climate change-induced famine"]. ''BBC''. 27 August 2021.</small></ref> <ref><small>[https://www.ecowatch.com/madagascar-climate-fueled-famine-2654790233.html "'Unprecedented': Madagascar on Verge of World's First Climate-Fueled Famine"]. ''EcoWatch''. 25 August 2021</small></ref>. Nifanohitra tamin'ny fanadihadiana nivoaka tamin'ny 1 Desambra 2021 nataon' ny [[World Weather Attribution]] ny filazana ny mosary ho vokatry ny fiovaovan' ny toetradro <ref><small>Borenstein, Seth (1 December 2021). [https://apnews.com/article/climate-science-environment-and-nature-droughts-famine-ae7546e210d987352345704e160b3603 "Study: Climate change not causing Madagascar drought, famine"]. ''AP NEWS''.</small> </ref>. ==== Ny tsy fandriam-pahalemana ==== Na dia eo aza ny fanehoam-piniavana nataon' ny fitondram-panjakana momba ny fampanjakana ny filaminana dia nirongatra izaitsizy ny tsy fandriam-pahalemana, na an-tanàn-dehibe na eny ambanivohitra. Nitombo ny [[halatra omby]] sy ny famonona ny tompon' ny biby fiompy ary ny fandoroana tanàna ataon' ny jiolahy<ref><small>"[https://www.malina.mg/Mlg/halatra-omby-tambazotra-mafy-orina-ao-analamanga/ Halatra omby: tambazotra mafy orina ao Analamanga] {{Wayback|url=https://www.malina.mg/Mlg/halatra-omby-tambazotra-mafy-orina-ao-analamanga/ |date=20250116060508 }}", ''Malina'', 12/02/2021</small></ref> <ref><small>"[https://www.moov.mg/article/73543-mandoto-mirongotra-ny-halatra-omby Mandoto: Mirongotra ny halatra omby]", ''moov.mg'', 22/02/2023</small></ref> <ref><small>"[https://www.freenews.mg/?p=1412 Famotsiana omby halatra: delege sy olom-boafidy no mpanamboatra ny taratasy] {{Wayback|url=https://www.freenews.mg/?p=1412 |date=20230618124638 }}", ''Free News'', 06/10/2020</small></ref>. Nirongatra ihany koa ny vaky trano sy ny vonoana olona miaraka amin' izany, ny fangalaram-bola sy famonoana ny tompon' andraikitra eny amin' ny toeram-pametrahana sy fisitonam-bola maro<ref><small>"[https://www.tiatanindrazana.mg/fandriampahalemana/fandrobana-cash-point-telo-lahy-tratra-teny-67-ha-sy-ampitatafika-48314.php Fandrobana cash point Telo lahy tratra teny 67 ha sy Ampitatafika]", ''Tia Tanindrazana'', 07/04/2021</small></ref> <ref><small>"[https://newsmada.com/2022/11/22/braquage-de-cash-point-le-presume-fournisseur-darmes-apprehende/ Braquage de cash point : le présumé fournisseur d’armes appréhendé]", [https://newsmada.com/ newsmada.com], 22/11/2022</small></ref>. Nisy koa ny hala-jaza sy ny halatra varira ary ny [[halatra taova]] toy ny maso sy ny hafa, ankoatry ny halatra taolana<ref><small>"[https://aoraha.mg/23/12/2019/ahiahy-halatra-taova-lehilahy-iray-indray-nanesorana-maso-sy-taovam-pananahana/ Ahiahy halatra taova, lehilahy iray indray nanesorana maso sy taovam-pananahana] {{Wayback|url=https://aoraha.mg/23/12/2019/ahiahy-halatra-taova-lehilahy-iray-indray-nanesorana-maso-sy-taovam-pananahana/ |date=20230618124638 }}", ''Ao Raha'', 23/12/2019</small></ref> <ref><small>"[https://www.jejoo.mg/actualites/zaza-varira-nisy-nanongotra-maso-fantany-ireo-nanao-habibiana-taminy-29533.php Zaza varira nisy naongotra maso: Fantany ireo nanao habibiana taminy] {{Wayback|url=https://www.jejoo.mg/actualites/zaza-varira-nisy-nanongotra-maso-fantany-ireo-nanao-habibiana-taminy-29533.php |date=20230618124639 }}", ''Jejoo'', 13/12/2021</small></ref>. Lasa fanao mahazatra ny Malagasy ny [[fitsaram-bahoaka]] vokatry fihenan' ny fitokisany ny mpitandro filaminana sy ny fitsarana<ref><small>"[https://www.tiatanindrazana.mg/fandriampahalemana/fiarahamonina-mahazo-vahana-indray-ny-fitsaram-bahoaka-49508.php Fiarahamonina: Mahazo vahana indray ny fitsaram-bahoaka]", ''Tia Tanindrazana'', 07/10/2021</small></ref>. Nitombo koa ny fidorohana [[zava-mahadomelina]]<ref><small>"[https://www.freenews.mg/?p=6925 Zava-mahadomelina mahery vaika, lasibatry ny fiparitahan' ny "Rôrô" ny tanora eto an-drenivohitra] {{Wayback|url=https://www.freenews.mg/?p=6925 |date=20230618124638 }}", ''Free News'', 26/04/2023</small></ref>. Tsy voara-maso ny fidiran' ny zava-mahadomelina sy ny fitaovam-piadiana sy fitaovana hafa tsy ara-dalàna avy any ivelan' i Madagasikara<ref><small>"[https://lexpress.mg/23/11/2022/lutte-contre-linsecurite-le-seg-denonce-un-reseau-de-trafic-darmes/ Lutte contre l'insécurité, le SEG dénonce un réseau de trafic d'armes]", [https://lexpress.mg/ lexpress.mg], 23/11/2022</small></ref>. Betsaka ny [[Harena an-kibon' ny tany|herena an-kibon' ny tany]], toy ny [[volamena]], misy manondrana an-tsokosoko any ivelany. Anisany Nalaza ny volamena 73,5 kilao lasa atsy [[Afrika Atsimo]] tamin' ny 31 Desambra 2020 <ref><small>"[https://www.madagascar-tribune.com/Afrique-du-Sud-73-5-Kg-de-lingots-d-or-en-provenance-de-Madagascar-saisis.html Afrique du Sud : 73,5 Kg de lingots d’or en provenance de Madagascar saisis] {{Wayback|url=https://www.madagascar-tribune.com/Afrique-du-Sud-73-5-Kg-de-lingots-d-or-en-provenance-de-Madagascar-saisis.html |date=20230618124639 }}", ''madagascar-tribune.com'', 5/01/2021.</small></ref> <ref><small>"[http://www.gvalosoa.net/2021/02/27/raharaha-volamena-735-kg-fitsarana-vonjimaika-fangatahana-famotsorana/ Raharaha volamena 73,5 kg – Fitsaràna vonjimaika fangatahana famotsorana]", ''Ny Valosoa Vaovao'' (gvalosoa.net), 27/02/2021.</small></ref> <ref><small>"[https://www.freenews.mg/?p=5673 Raharaha volamena 73,5 kg: hiakatra fitsarana tsy ho ela ireo olona 32 voarohirohy] {{Wayback|url=https://www.freenews.mg/?p=5673 |date=20230618124637 }}", ''Free News'', 14/04/2022.</small></ref> <ref><small>"[https://www.tiatanindrazana.mg/actualites/raharaha-volamena-73-5kg-efa-eto-madagasikara-ny-tomponilay-fiaramanidina-49727.php Raharaha volamena 73,5 kg Efa eto Madagasikara ny tompon’ilay fiaramanidina ?]", Tia Tanindrazana, 5/11/2021;</small></ref>. Nitombo ihany koa ny [[kolikoly]] avo lenta sy ny fanodinkodinam-bola amin' ny ministera sy sampan-draharaham-panjakana maro<ref><small>"[https://www.madagascar-tribune.com/CNaPS-le-DG-le-PCA-et-4-autres-personnes-en-prison.html CNaPS: le DG, le PCA et 4 autres personnes en prison] {{Wayback|url=https://www.madagascar-tribune.com/CNaPS-le-DG-le-PCA-et-4-autres-personnes-en-prison.html |date=20230618124637 }}", [https://www.madagascar-tribune.com/ madagascar-tribune.com], 16/03/2022.</small></ref> <ref><small>"[https://www.tiatanindrazana.mg/edito/very-finoana-55794.php Very finoana]" (volamena nivadika vy, sns), ''Tia Tanindrazana'', 24/05/2023</small></ref> na dia eo aza ny ezaka ataon' ny Fitsarana malagasy sy ny [[Pôles Anti-Corruption (Madagasikara)|Pôles Anti-Corruption]] (PAC), indrindra ny [[Bureau indépendant anti-corruption (Madagasikara)|BIANCO]]. ==== Fikasana famonoana ny filoham-pirenena tamin' ny taona 2021 ==== Tamin' ny 22 Jolay 2021 no nanambaran' ny fampanoavana malagasy fa nahafoana ny fikasana hamono an' i Andry Rajoelina izy ireo ary nisambotra olona "Vahiny sy Malagasy" maromaro, anisan' izany teratany frantsay roa, sy kôlônely iray teo anivon’ ny tafika frantsay, Philippe François, araka ny loharanom-baovao diplômatika<ref><small>"[https://www.lemonde.fr/afrique/article/2021/07/22/madagascar-affirme-avoir-dejoue-une-tentative-d-assassinat-du-president-deux-francais-arretes_6089158_3212.html Madagascar affirme avoir déjoué une tentative d’assassinat du président, deux Français arrêtés]" [[https://archive.wikiwix.com/cache/index2.php?url=https%3A%2F%2Fwww.lemonde.fr%2Fafrique%2Farticle%2F2021%2F07%2F22%2Fmadagascar-affirme-avoir-dejoue-une-tentative-d-assassinat-du-president-deux-francais-arretes_6089158_3212.html#& tahiry]], ''lemonde.fr'', 22/07/2021.</small></ref> <ref><small>"[https://www.lemonde.fr/afrique/article/2021/12/09/proces-du-coup-d-etat-presume-a-madagascar-le-militaire-francais-nie-toute-implication_6105300_3212.html Procès du coup d’Etat présumé à Madagascar : le militaire français nie toute implication]", ''Le Monde.fr'',‎ 9/12/2021 ([[https://archive.wikiwix.com/cache/index2.php?url=https%3A%2F%2Fwww.lemonde.fr%2Fafrique%2Farticle%2F2021%2F12%2F09%2Fproces-du-coup-d-etat-presume-a-madagascar-le-militaire-francais-nie-toute-implication_6105300_3212.html#& tahiry]])</small></ref>. Ny anaran' i Paul Maillot Rafanoharana ihany koa dia natolotry ny mpanao famotorana; voatonona hisolo toerana ny praiminisitra [[Christian Ntsay]] izy raha hisy ny fanovana mpikambana ao amin' ny governemanta<ref><small>"[https://www.jeuneafrique.com/1207301/politique/madagascaraf-qui-est-derriere-la-tentative-de-coup-detat/ Madagascar : qui est derrière la tentative de coup d’État ?]" [[https://archive.wikiwix.com/cache/index2.php?url=https%3A%2F%2Fwww.jeuneafrique.com%2F1207301%2Fpolitique%2Fmadagascaraf-qui-est-derriere-la-tentative-de-coup-detat%2F tahiry]], ''JeuneAfrique.com,'' 9/12/2021</small></ref>. == Filatsahan-ko fidina sy fahalaniana fanindroany == === Filatsahan-ko fidina ho filoham-pirenena tamin' ny 2023 === Rehefa nohamafisin' ny [[Fitsaràna Avo momba ny Lalàmpanorenana (Madagasikara)|Fitsarana Avo momba ny Lalàmpanorenana]] ny firotsahan-kofidian' i Andry Rajoelina dia nametra-pialana tamin' ny 9 Septambra 2023 izy mba hahafahany milatsaka hofidiana indray, araka ny voalazan' ny [[Lalàmpanorenan' i Madagasikara|lalàmpanorenana]]. Nampifantoka amin' ny vokatra ara-tsôsialy sy ara-toekarena ny fampielezan-keviny i Rajoelina, izay nampifandrainy amin' ny Drafi-Pisandratan' i Madagasikara (''Plan d'Emergence de Madagascar'' na PEM). Nanoloana ny zava-misy sy ny fanatanterahana ny fifidianana dia nanao fihetsiketsehana goavana ny fitambaran' ny kandidà mpanohitra 10 avy eo 11 tamin' izany, ka anisan' izany tamin' ny 21 Ôktôbra 2023 izay nahavory mpanohana efa ho 50 000 teo amin' ny Coliseum ao Antsonjombe, [[Antananarivo]]. === Fahalaniana === Taorian' ny fampielezan-kevitra tamin' ny fifidianana izay voamariky ny fanaovan' ny mpanohitra ankivy dia nanambara ny fandresen' ny filoha lany tamin' ny fihodinana voalohany tamin' ny vato 58,96 % ny Vaomieram-Pirenena Mahaleotena Misahana ny Fifidianana (''Commission électorale nationale indépendante na'' CENI) tamin' ny 25 Nôvambra 2023 . Tamin' ny 1 Desambra 2023 dia nohamafisin' ny Fitsarana Avo momba ny Lalàmpanorenana ny fandresen' i Andry Rajoelina. Tamin' ny 16 Desambra ny fanokanana azy, teo anatrehan' ny filoha afrikanina toa an-dry [[Azali Assoumani]], [[Macky Sall]], [[Paul Kagame]], [[Emmerson Mnangagwa]] ary [[Pravind Jugnauth]]. Nohamafisin’i Andry Rajoelina tamin’ny volana mey 2025 ny fikasany hitsidika ireo Nosy Miparitaka, ireo nosy frantsay manamorona ny fari-dranomasin’i Madagasikara, sady manome vahana ny lalan’ny fifampiresahana hamahana ity disadisa naharitra am-polony taona maro ity, taorian’ny andron’ny emperora Eoropeanina, tany Afrika. == Jereo koa == * [[Repoblikan' i Madagasikara (1992-2009)]] * [[Krizy pôlitika teto Madagasikara tamin' ny 2009]] * [[Repoblika Fahefatra (Madagasikara)|Repoblikan' i Madagasikara (2009-)]] * [[Fahefana Avon' ny Tetezamita|Fahefana Avon' ny Tetezamita (2009-2014)]] * [[Fizakan' i Andry Rajoelina zom-pirenena frantsay]] * [[Valanaretin'ny coronavirus eto Madagasikara|Valanaretin' ny coronavirus eto Madagasikara]] * [[Ravalomanana Marc]] * [[Rajaonarimampianina Hery]] {{Filohan'i Madagasikara}} == Loharano sy fanamariana == {{Ref}} {{Filohan'i Madagasikara}} {{DEFAULTSORT:Rajoelina, Andry}} [[sokajy:biôgrafia]] [[Sokajy:Politika ao Madagasikara]] [[Sokajy:Mpanao politika malagasy]] [[Sokajy:Filohan'i Madagasikara]] [[Sokajy:Andry Rajoelina]] [[Sokajy:Ben'ny tanànan' Antananarivo]] [[Sokajy:Teraka tamin'ny taona 1974]] be8whmsmg1ugjc6yyj48bj9kapt9xfy 0 4285 1106991 1104709 2025-06-12T03:57:26Z Mamy nirina 35937 Infobox 1106991 wikitext text/x-wiki {{coord|-12.317320|49.291880}} {{infobox tanàna |anarana=Antsiranana |faritany=[[Faritanin'i Antsiranana|Antsiranana]] |faritra = [[Faritra Diana|Diana]] |ben'ny tanàna= Jean Luc Désiré Djaovojozara |saina=Diego Suarez Armoirie.png|sary=Antsiranana Diego Suarez typical Arab-influenced architecture Madagascar.jpg|isam-ponina=87569}} '''Antsiranana''' na '''Diego-Suarez''' dia [[Kaominina eto Madagasikara|kaominina malagasy]] ao amin' ny [[Distrikan'Antsiranana I|distrikan' Antsiranana I]], [[Faritra Diana]], [[Faritanin' Antsiranana]]. Ny isan' ny mponiny dia 87 569 araka ny faminavinana natao tamin' ny taona 2000; tafakatra 142 467 izany tamin' ny taona 2020. Ny kaodin-kaominina dia 71599 ary ny kaodin-distrika dia 715. == Toekarena == Ny toe-karena ao Antsiranana dia mifototra bebe kokoa amin'ny fizahantany: ao ireo hotely sy toeram_pisakafoana lehibe ,ireo indostria (SECREN, PFOI, Aquafood, Etablissement Manajara) ny jono,ny varotra ary ny asa fitaterana.<ref>https://123dok.net/article/pr%C3%A9sentation-de-la-commune-urbaine-d-antsiranana.z1d9917d</ref> === Fambolena === Ny tantsaha mampiasa zezika simika dia latsaky ny 5 %. Ny entana faharoa lafo vidy indrindra dia [[manga]]. Ny zava-bolena lehibe indrindra amin' ny lafin' ny velaran-tany dia ny manga. Ny entana fahatelo lafo vidy indrindra dia ny [[vary]]. Ny zava-bolena faharoa lehibe indrindra amin' ny lafin' ny velaran-tany dia ny vary. Ny entana lafo vidy indrindra dia katy. Ny 1 % amin' ny mponina no miasa tany === Fiompiana === Ny isan' ny [[omby]] dia 600. Ny isan' ny taona nisian' ny pestan' ny vorona teo anelanelan' ny taona 1999 sy 2001 dia 3. 20 ny isan' ny ombivavy be ronono.. 1 % amin' ny mponina no miasa amin' ny [[fiompiana]]. 850 ny isan' ny [[kisoa]]. === Sehatra hafa === Ny 34 % amin' ny mponina no manao asa tanana. 0 ny mponina no miasa amin' ny [[Jono|fanjonoana]]. 62 % amin' ny mponina no miasa amin' ny sampandraharaha. === Lalana sy fitaterana === Tongavan' ny lalam-paritra ilay tanàna. Misy seranana an-dranomasina ao. Ijanon' ny taksiborosy ilay [[Kaominina eto Madagasikara|kaominina]]. Andalovan' ny lalam-pirenena ilay kaominina. Ahitana lalana vato ao amin' ny [[Kaominina eto Madagasikara|kaominina]]. Ny lalan-tany dia azo aleha mandavan-taona. Misy fikambanan' ny mpampiasa lalan-tany ao. === Orinasa sy varotra ary samihafa === Misy masoivohon' ny [[banky]]. Misy tsena isan' andro any. Ahitana orinasa mampiasa olona latsaky ny folo. Ahitana orinasa mampiasa [[Olombelona|olona]] 10 hatramin' ny 50. Ahitana orinasa mampiasa olona mihoatra ny 50. Misy fitrandrahana harena an-kibon' ny tany amin' ny fomba indostrialy. === Fari-piainana === Ny 5% ny mponina no atao hoe mahantra. Ny halavan' ny vanim-potoana mety ahalanian' ny vokatry ny taon-dasa dia 3 volana. Ny 15 % ny mponina no atao hoe manan-karena.Ny 80 % ny mponina no manana fari-piainana antonontonony. == Sampandraharaham-panjakana == === Fianarana sy fitsaboana === Ahitana tobim-pahasalamana ao. Misy fianarana ambaratonga faharoa (lise). Ahitana sekoly ambaratonga fototra. Ahitana hôpitaly na toeram-pitsaboana ao. Misy masoivohon' ny ministeran' ny fahasalamana. === Filaminana sy fitsarana === Misy tranom-pitsarana maharitra any. Ahitana kolejy ao amin' ilay tanàna. Misy masoivohon' ny ministeran' ny fiarovana. Ahitana miaramila ao amin' ilay kaominina. Ny isan' ny vono olona tanatin' ny taona 1999-2001 dia 5. Ahitana pôlisy ao amin' ilay kaominina. Ahitana zandary ao amin' ilay kaominina. === Angovo sy rano === Tsy ny [[Jiro sy Rano Malagasy|JIRAMA]] no manome ny rano. Misy biraom-paositra ao. Misy masoivohon' ny ministeran' ny rano sy ny ala. Misy masoivohon' ny ministeran' ny angovo ao amin' ilay tanàna. === Samihafa === Misy masoivohon' ny ministeran' ny Fiompiana. Misy sampandraharaha misahana ny fananan-tany ao. Misy masoivohon' ny ministeran' ny asa tany. Misy masoivohon' ny ministeran' ny Fanabeazana. Misy masoivohon' ny ministeran' ny Mponina. Misy masoivohon' ny Fanaraha-maso ny asa. Misy masoivohon' ny ministeran' ny Asa Vaventy. == Rohy ivelany == * [http://www.ilo.cornell.edu/ilo/census.xls ilo.cornell.edu] - Statistika momba ny kaominina malagasy ary loharanom-pahaizana namoronana an'ity lahatsoratra ity. {{Commonscat|Antsiranana}} {{vangovango|Madagasikara}} [[Sokajy:Kaominina any Madagasikara]] [[Sokajy:Kaominina any Faritra Diana]] [[Sokajy:Tanàna ao Madagasikara]] [[Sokajy:Antsiranana]] j6gp2ue6jksawmd4qk2ql9w6vqfnjs8 0 8807 1106965 1105511 2025-06-11T19:07:09Z ZATSY Mitarimy 35840 Lahatsoratra 1106965 wikitext text/x-wiki {{Orphan|date=Aprily 2010}} [[baolina]] [[Sary:Football in Bloomington, Indiana, 1996.jpg|200px|ankavanana|thumb|Ny mpilalao baolina kitra hamono baolina]] [[Sary:La mejor Hinchada de Futbol Argentino.jpg|200px|ankavanana|thumb|Amin'ny baolina kitra, ny tanjon'ny mpankafy dia ny famporisihana ny ekipany mandritra ny lalao.]] Ny '''Baolina kitra''' dia [[fanatanjahantena]] mampitohitra ekipa roa misy [[Mpilalao baolina kitra|mpilalao]] 11 isany avy ao anaty [[kianja]]. Ny tanjon'ny ekipa iray dia mametraka baolina boribory ao anatin'ny zava-kendrena any amin'ny sahan'ny ekipa iray, tsy mampiasa tànana, ary matetika kokoa nohon'ny ekipa iray hafa. Ny baolina [[Kitrokely|kitra]] dia voakaodin'ny britanika<ref>Ny baolina kitra no tena fanatanjahan-tena tena be mpitia indrindra </ref> tamin'ny faran'ny taonjato faha 19, nanangana federasiôna iraisam-pirenena izy, ny [[FIFA]] tamin'ny [[1904]]. Tamin'ny [[2006]], olona 264 tapitrisa eo ho eo ny isan'ny mpilalao baolina kitra manerana ny tany, ary izy no fanatanjahantena voalohany ao amin'ny ankabeazan'ny firenena. Ny kaontinanta sasany, toy ny [[Afrika]], ny [[Amerika Atsimo]] na ny [[Eoropa]], dia voazakazakan'ny baolina kitra. Ny hamoran'ny [[fitsipi-pilalaovana]] sy ny havitsy ny fitaovana ilaina mba hilalao azy, dia manazava kely io fahombiazany io. == Tantara fohy momba ny baolina kitra == Ny [[baolina]] kitra dia tsy avy amin’olona iray namorona azy irery, fa nisy fiovàna sy fanatsarana nataon’ny olona maro nandritra ny fotoana. Taloha be, efa nisy lalao mitovy amin’ny baolina kitra tany amin’ny firenena maro toy ny Shina sy Roma, saingy ny baolina kitra maoderina dia teraka tany Angletera tamin’ny taonjato faha-19. Tamin’izany fotoana izany, nanomboka nilalao baolina ny sekoly sy klioba, saingy samy nanana fitsipika samihafa izy ireo. Tamin’ny 1863, nisy vondrona olona nanangana ny The Football Association (FA) tao Angletera, izay namolavola fitsipika iraisana ho an’ny baolina kitra. Izany no nahatonga ny lalao ho milamina sy iraisana. Ny baolina kitra tamin’ny voalohany dia vita tamin’ny hoditra feno rivotra, ary nanaraka fanavaozana hatrany mba haharitra sy ho tsara kokoa. Ankehitriny, ny baolina dia vita amin’ny fitaovana matanjaka sy manaraka fenitra iraisam-pirenena. Noho izany, ny baolina kitra sy ny lalao amin’ny endriny ankehitriny dia vokatra avy amin’ny fiaraha-miasa sy ny fanavaozana nataon’ny olona maro tao Angletera sy maneran-tany. == Loharano nanovozan-kevitra : == pejy ofisialy Mpilalao foot<ref>pejy ofisialy Mpilalao foot</ref> ==Jereo koa== * [[Bundesliga]] ({{Alemaina}}) {{vangovango}} [[Sokajy:Baolina kitra|*]] [[Sokajy:Fanatanjahan-tena]] 9ro7r8k045n2esn6jthv0gvlnhsnt8z 1106984 1106965 2025-06-12T03:30:06Z ZATSY Mitarimy 35840 nanampy Lahatsoratra 1106984 wikitext text/x-wiki {{Orphan|date=Aprily 2010}} == [[Baolina]] [[Kitra]] == [[Sary:Football in Bloomington, Indiana, 1996.jpg|200px|ankavanana|thumb|Ny mpilalao baolina kitra hamono baolina]] [[Sary:La mejor Hinchada de Futbol Argentino.jpg|200px|ankavanana|thumb|Amin'ny baolina kitra, ny tanjon'ny mpankafy dia ny famporisihana ny ekipany mandritra ny lalao.]] Ny '''Baolina kitra''' dia [[fanatanjahantena]] mampitohitra ekipa roa misy [[Mpilalao baolina kitra|mpilalao]] 11 isany avy ao anaty [[kianja]]. Ny tanjon'ny ekipa iray dia mametraka baolina boribory ao anatin'ny zava-kendrena any amin'ny sahan'ny ekipa iray, tsy mampiasa tànana, ary matetika kokoa nohon'ny ekipa iray hafa. Ny baolina [[Kitrokely|kitra]] dia voakaodin'ny britanika<ref>Ny baolina kitra no tena fanatanjahan-tena tena be mpitia indrindra </ref> tamin'ny faran'ny taonjato faha 19, nanangana federasiôna iraisam-pirenena izy, ny [[FIFA]] tamin'ny [[1904]]. Tamin'ny [[2006]], olona 264 tapitrisa eo ho eo ny isan'ny mpilalao baolina kitra manerana ny tany, ary izy no fanatanjahantena voalohany ao amin'ny ankabeazan'ny firenena. Ny kaontinanta sasany, toy ny [[Afrika]], ny [[Amerika Atsimo]] na ny [[Eoropa]], dia voazakazakan'ny baolina kitra. Ny hamoran'ny [[fitsipi-pilalaovana]] sy ny havitsy ny fitaovana ilaina mba hilalao azy, dia manazava kely io fahombiazany io. == Tantara fohy momba ny baolina kitra == Ny [[baolina]] kitra dia tsy avy amin’olona iray namorona azy irery, fa nisy fiovàna sy fanatsarana nataon’ny olona maro nandritra ny fotoana. Taloha be, efa nisy lalao mitovy amin’ny baolina kitra tany amin’ny firenena maro toy ny Shina sy Roma, saingy ny baolina kitra maoderina dia teraka tany Angletera tamin’ny taonjato faha-19. Tamin’izany fotoana izany, nanomboka nilalao baolina ny sekoly sy klioba, saingy samy nanana fitsipika samihafa izy ireo. Tamin’ny 1863, nisy vondrona olona nanangana ny The Football Association (FA) tao Angletera, izay namolavola fitsipika iraisana ho an’ny baolina kitra. Izany no nahatonga ny lalao ho milamina sy iraisana. Ny baolina kitra tamin’ny voalohany dia vita tamin’ny hoditra feno rivotra, ary nanaraka fanavaozana hatrany mba haharitra sy ho tsara kokoa. Ankehitriny, ny baolina dia vita amin’ny fitaovana matanjaka sy manaraka fenitra iraisam-pirenena. Noho izany, ny baolina kitra sy ny lalao amin’ny endriny ankehitriny dia vokatra avy amin’ny fiaraha-miasa sy ny fanavaozana nataon’ny olona maro tao Angletera sy maneran-tany. == Ny Tantara sy Fivoaran’ny Baolina Kitra Taorian’ny 1904 == Tamin’ny taona 1904 no naorina ny FIFA (Fédération Internationale de Football Association)** tao Paris, Frantsa, ho fikambanana iraisam-pirenena mitantana ny baolina kitra. Nandritra ny taonjato faha-20, dia nitombo be ny lazany sy ny mpankafy ny baolina kitra, ary lasa fanatanjahantena malaza indrindra maneran-tany. == Fifaninanana Eran-tany == Ny fifaninanana lehibe indrindra amin’ny baolina kitra dia ny FIFA World Cup, izay voalohany natao tamin’ny 1930 tany Uruguay. Io no nifaninanan’ny ekipa nasionaly tsara indrindra maneran-tany, ary efa nanjary hetsika lehibe misy mpijery an-tapitrisany eran-tany izy hatramin’izay. == Fivoarana ara-teknika sy ara-pitaovana == Ny baolina sy ny fitaovana filalaovana dia niova sy nihatsara tamin’ny fotoana: Tamin’ny voalohany, baolina vita hoditra sy feno rivotra no nampiasaina. Ankehitriny, baolina vita amin’ny fitaovana maoderina, manaraka fenitra iraisam-pirenena, izay mahatohitra tsara ny fifandonana sy ny toetr’andro, no ampiasaina. Nisy koa fanavaozana tamin’ny fitsipiky ny lalao, toy ny fitsipika momba ny “offside,” ny fanovana ny isan’ny mpilalao, ary ny fampidirana ny teknolojia VAR (Video Assistant Referee) ho fanampiana ny mpitsara. == Ny Fampielezan-kevitra sy ny Fanatontosana == Miaraka amin’ny haino aman-jery sy ny teknolojia vaovao, lasa zavatra lehibe sy maneran-tany kokoa ny baolina kitra. Ny lalao lehibe sy ny ligy lehibe (toy ny Premier League, La Liga, Serie A) dia manintona mpijery an-tapitrisany, ary mitondra vola be amin’ny dokam-barotra sy ny fanatanjahantena matihananina == Loharano nanovozan-kevitra : == pejy ofisialy Mpilalao foot<ref>pejy ofisialy Mpilalao foot</ref> ==Jereo koa== * [[Bundesliga]] ({{Alemaina}}) {{vangovango}} [[Sokajy:Baolina kitra|*]] [[Sokajy:Fanatanjahan-tena]] hmnl8jscg0oj1yrbt0bvyh1b23mjt5u 0 9426 1106929 1105031 2025-06-11T13:05:16Z Thelezifor 15140 Niala ny fanovàna [[Special:Diff/1105031|1105031]] nataon'i [[Special:Contributions/Quinze2001|Quinze2001]] ([[User talk:Quinze2001|resaho]]) 1106929 wikitext text/x-wiki [[Sary:Andrianampoinimerina.jpg|vignette|Andrianampoinimerina]] Ny '''andriana''' dia sarangan' olona farany ambony tao amin' ny fanjakana maro teto [[Madagasikara]] izay nisongadina indrindra tao amin' ny [[Fanjakan' Imerina|fanjakana merina]], izay nipoiran' ny olona hatao mpanjaka. Tao amin' ny fanjakana merina, ny saranga lehibe telo hafa manampy azy io dia ny [[hova]] ny [[mainty]] sy ny mpanompo (na [[andevo]]). Amin' izao fotoana izao dia mbola misy ireo olona atao hoe andriana sy taranak' andriana ao [[Antananarivo]] sy ny vohitra manodidina. Ny fampiasana ny teny hoe "Andriana" ho enti-milaza andriana dia hita amin' ny vondrom-poko malagasy maro hafa toy ny [[Betsileo]], ny [[Betsimisaraka]], ny [[Bezanozano]], ny [[Antambahoaka]] ary ny [[Antemoro]]. __TOC__ == Ny teny hoe ''andriana''== === Teny efa nampiasain' ny Vazimba === Ny teny hoe ''andriana'' dia efa nampiasain' ny [[Vazimba]] (mponina taty anivontany talohan' ny nanjakan-d[[Rabiby]] sy [[Andriamanelo]] ny taona) efa hatry ny ela. Porofon' izany, maro ireo ny anaram-bazimba no ahitana ny teny hoe ''andriana'' amin' ny anarany toy ny hoe ''Andriandroka'' (anaran' ny mpanjaka vazimba teo [[Ankotrokotroka]]) sy ''Andriambodilova'' (anaran' ny Vazimba nonina teo [[Antananarivo|Analamanga,]] razamben' ny [[Antehiroka]]). Manaraka izany, ny teny hoe ''andriana'' dia nampiasain' ny foko maro eran' i [[Madagasikara]] ary efa aman-jato taona tokoa. Midika izany fa tsy foko tokana na vitsy no nivoy ny foto-mpandaminana "andriana". === Famotoran-tenim-bahoaka === Ny teny hoe ''andriana'' dia manana heviny roa: ny voalohany dia hoe "andry", izay manana ny lanjany tokoa teo amin'ny [[Ntaolo]], satria ny tranon'izy ireo dia misy andry iray lehibe eo afovoany izay ianteheran' ny trano iray manontolo. Ny andriana ary dia ilazana olona azo ianteheran'ny maro. Amin' ny heviny faharoa, ny hoe ''andriana'' dia ilazana koa toerana azo atoriana. Zava-dehibe teo amin' ny [[Ntaolo]] tokoa fahizay ny fandriam-pahalemana ka na ny fototeny aza dia ''andry''. Ilazana koa izany fa ny andriana dia olona azo ianteherana amin'ny fandriam-pahalemana. Marihina anefa fa ny teny hoe ''andriana'' dia saika fahita amin'ny anaran'ny olona rehetra na fianakavia-mpanjaka, na hova na mpanompo. Izany hoe tsy teny natokana hampiasain'olom-bitsy ny hoe ''andriana'' fa azon'ny rehetra ampiasaina tsara. === Fivoaran' ny hevi-teny === Tany amboalohany, ny teny hoe ''andriana'' dia ilazana ireo olona ianteherana, koa ny raim-pianakaviana rehetra na lehiben' ny fianakaviana dia "andriana" avokoa. Io ilay vanim-potoana voatazon' ny fitenenana hoe "samy andrian-ko azy". Tato aoriana anefa, rehefa nihamaro ny olona ka nilaina ny fandaminana ny fiarahamonina dia nifamory ny olona ka nifidy "andriana" iraisana. Io andriana iraisana io dia ny "be taona indrindra" teo amin' ny fiarahamonina noho izy noheverina ho tompon' ny fahendrena. Mbola voatazon' ny [[angano]] izany, ka hoy izy manao hoe "vorona nifidy andriana". Rehefa maty ary ny andriana voafidy dia mifidy andriana hafa indray. Dia toy izay hatrany. Mbola maro ireo foko eto [[Madagasikara]] mandraka ankehitriny no manaraka io fomba fifidianana io. Tato aoriana anefa, nihanatahorana sy nohajaina ireny andriana voafidy ireny, ary nisy tamin' izy ireny no namorona fomba fijery milaza fa ny fahefany dia avy amin'ny [[zanahary]] ary ny andriana no itoeran'ny [[hasina]] ka tsy nanaiky ny andriana fidina ivelan' ny fianakaviany fa tsy maintsy amin' ny taranany ihany no hipoiran'ny "andriana" handimby azy. Nanomboka teo dia tsy nofidiana intsony ny "andriana" fa ifandovana. Nifandraika tamin' izany, dia nisy ireo taranaka mpanjaka indiana, maley sy arabo avy any ampitan-dranomasina tonga teto Madagasikara nanomboka tamin' ny taonjato faha-9, ka izy ireo koa dia nitonon-tena avy hatrany ho andriana. Teto ary no teraka ny fijery fa ny andriana dia antanantohatra iray eo amin' ny fiarahamonina ary ao aminy no akana ny mpitondra lehibe indrindra, dia ny mpanjaka izany. Io mpanjaka io moa dia antsoin' ny [[Merina]] koa hoe: "ny Andriana". Teraka teto koa ny fijery fa rehefa tsy andriana dia voasokajy ho [[hova]] na mpanompo (andevo). Io karazan' andriana io no hita farany eran' i [[Madagasikara]] tamin' ny taona 1895. Marihina anefa fa nisy foko sasany izay tsy nahalala akory ny fisian' ny andriana, toy ny foko [[tsimihety]] izany, mitovy zo avokoa ny mponina ao amin' io foko io ka ny zokiolona no mitondra ny fiarahamonina. Toy izany koa ny foko [[antambahoaka]] dia andriana avokoa fa tsy mba nisy hova na mpanompo, saingy mifidy mpanjaka izy ireo. Ho famintinana, dia hoy ny fomba fitenin' ny [[Ntaolo]] merina: "Ny andriana tsy nitrobona avy amin' ny tany, na nitsotsorika avy any an-danitra, fa loharanon' andriana olombelona". === Famotoran-teny ara-tsiansa === Araka ny voalazan' i K. A. Adelaar, ny anarana hoe "andriana" dia azo inoana fa avy amin' ny anaram-boninahitra [[Fiteny indôneziana|java-indôneziana]] fahiny hoe ''Rahadyan'' (''Ra-hady-an''), midika hoe "Tompo". Izay dia lasa ''Rohandryan'' sy ''Roandrian''a taty aoriana, indrindra fa any amin' ny faritra atsimo-atsinanan' ny Nosy eo amin' ny foko [[zafiraminia]], antemoro ary [[antambahoaka]]. Ao afovoan-tany, ao amin' ny [[Merina]], ny [[Betsileo]], ny [[Bezanozano]], ary ny [[Sihanaka]], io teny io dia lasa hoe ''Randryana'' ary taty aoriana ''Randriana'' na ''Andriana''. == Ireo karazan' andriana tao Imerina == Ny andriana lazaina eto dia ilay andriana taranaka. Misy antanantohatra koa anefa ao anatin' io andriana io dia ny andriamanjaka, ny zanaka nateraky ny andriamanjaka, ary ireo andriana havan' andriamanjaka. === Sokajin' andriana nataon-dRalambo === ==== Andriana tsy azo asandratra ho mpanjaka ==== Tamin-d[[Ralambo]] dia namboariny io antanatohatra anatin'ny andriana io mba hisorohana ny ady fanjakana eo amin'ny samy andriana ka nasiany antanatohatra efatra ho an'ireo andriana tsy mahazo manjaka intsony, ka izao ny filaharany araka ny lehibe indrindra mankamin'ny kely indrindra: * Ny [[Andriantompokoindrindra (foko)|Andriantompokoindrindra]], ireo taranak' [[Andriantompokoindrindra]], zanaka lahimatoan-d[[Ralambo]]. * Ny [[Andrianamboninolona (foko)|Andrianamboninolona]], ireo taranak' [[Andrianamboninolona]], rahalahin-dray no rafozan-dRalambo * Ny [[Andriandranando]], ireo taranak' Andriandranandobe, izay dadatoan-dRalambo. * Ny [[Zanadralambo]] izay mizara ho [[Zanadralambo amin' Andrianjaka]] (taranaky ny mpanjaka Ralambo tamin' ny vadikeliny) sy Zanadralambo (ireo dia tsy mba taranaky ny mpanjaka Ralambo. Tamin' ny mpanjaka maro, dia nisy ireo olona nisaoran' ny mpanjaka noho ny fahamendrehany koa natao ho isan' ny Zanadralambo izy ireny). Napetraky ny mpanjaka Ralambo araka ny filahatra etsy ambony ny toerana misy ireo sokajin' andriana ireo ka manomboka eo [[Ambohidrabiby]] miantsinana, ny tanàna nametrahany ireo Zanadralambo naterany no akaiky indrindra an' Ambohidrabiby, eo atsinanan'io kosa no misy ny tandavan-tendrombohitra misy ny Andriandranandobe dia i Masinandriana, Ambohimailala, Ambohibe ary i Manankasina. Eo antsinanan' ny Andriandranando kosa ny tandavan-tendrombohitra misy ny Andrianamboninolona, dia Ambohitrandriananahary, ka hatrany Kilonjy, Ambonisoa sy Viliahazo sns. Ary farany any amin'ny antsinana indrindra ny tandavan-tendrombohitra misy an' Ambohimalazabe sy [[Ambohimalaza]]. Io fandaminana ny filaharan' ny andriana voarakitra amin' ny fizaran-tany miantsinanana io no mandiso tanteraka ny [[lovantsofina]] milaza fa tamin' ny mpanjaka Ralambo dia ny Zanadralambo amin' Andrianjaka no ambony indrindra fa ny mpanjaka [[Andriamasinavalona]] no nanova izany. ==== Andriana azo asandratra ho mpanjaka ==== Ny mpanjaka sy ny andriana azo asandratra ho mpanjaka dia tsy mba nampidirin-dRalambo ao anaty fa ivelan' io antanatohatra efatra io. Manaporofo izany, Andriantompokoindrindra sy Andrianjaka ihany no nanaovan-d[[Ralambo]] fitsapana satria izy roa lahy ireo no hany manana zo hanjaka tamin' ireo zanany naterany maro, ary izy roalahy ihany no zanak' andriana ankoatr' ireo Andriandoriamanjaka. Midika izany fa tsy tamin' Andriamasinavalona akory no nipoitra ny firazanana Zanakandriana hakana ny andriamanjaka fa efa tamin-dRalambo sy talohan' izany saingy no nisy ny Zanakandriana saingy ivelan' ny fanasokajiana izy ireo tamin-dRalambo. Eo amin' ny fizarantany, ny Andriandoriamanjaka sy ny Andrianjaka dia tsy napetra-dRalambo tany amin' ny faritra antsinana na atsimon' Ambohidrabiby. Manaporofo izany, ireo andriana nahazo nanjaka tamin' ny mpanjaka Ralambo dia ivelan' ny antanatohatra efatra io, ary izy ireo no nahazo niely patrana sy nonina tamin' ny faritra andrefan' Ambohidrabiby. [[Andrianjaka]] (sy ny vady aman-janany izay handimby azy) ihany no zanaky ny mpanjaka Ralambo napetrany eny ampita andrefan' Ambohidrabiby, dia teny [[Ambohimanga]] izany, fa tato aoriana Andrianjaka rehefa nanjaka vao nianatsimo nankeo Analamanga. Ireo Andriandoriamanjaka izay tsy nanaiky fa hitady fanjakana dia niala teo Ambohidrabiby ka nianavaratra any Andavakisakay sy niakandrefana any [[Imamo]] sy Ivonizongo. Ary farany, Andrianentoarivo izay mpanolotsain' [[Andriatompokoindrindra|Andriantompokoindrindra]] dia niala avy any Ambohimalazabe ka niankandrefana tonga razan'andriamanjaka any Vonizongo fa tsy nahazo nampiasa trano manara. Ireo ohatra telo ireo dia maneho fa misy ireo karazan'andriana izay tsy voasokajy ao anatin'ny antanantohatra efatra nataon-dRalambo noho izy ireo natao hanjaka ary ny toerana nametrahan-dRalambo azy ireo dia porofo manamarina izany, ny zo hiankandrefana. Sarotiny tamin'ny fahadiovan' ny andriana ny mpanjaka Ralambo ka tsy nekeny velively ho lasa andriana ny olona na antokon'olona izay zanaka nateraky ny andriana tamin' ny [[Hova]] na [[Mpanompo (saranga)|mpanompo]]. Ary tsy navelany hanolo-tsaina azy na ny zanany afa-tsy ireo andriana iray karazana aminy. Porofon' izany, ny Andriandoriamanjaka, zafin-dRabiby sy terak'[[Andrianamboninolona]] no nalain-dRalambo ho mpanolotsainy teo Ambohidrabiby raha toa ka Andrianentoarivo, izay lasa razan' andriana tany Lohavohitra no mpanolotsain' Andriantompokoindrindra teo Ambohimalaza. === Fanovana tamin' Andriamasinavalona === ==== Sokajin' andriana ==== Tamin' [[Andriamasinavalona]] dia notovanany antanatohatra telo teo ambonin' io antanatohatra efatra nataon-dRalambo io, izany dia mba hisorohana hatrany ny ady fanjakana eo amin'ireo taranaka ka toy izao ny filaharany avy amin'ny ambony indrindra hatrany ambany: * Ny [[Zanakandriana]], dia ireo andriana azo asandratra ho mpanjaka (ny [[Andriantompokoindrindra (foko)|Andriantompokoindrindra]] sy ny taranak' [[Andrianjaka]] ary ny [[Andriandoriamanjaka]]). Saika zanaka nateraky ny mpanjaka sy ny mpiray tampo amin' ny mpanjaka izy ireo, ary ireo andriana tian' ny mpanjaka hosokajiana ho zanakandriana na noho ny hafa-drazana toy ny momba ny Andriandoriamanjaka. Marihina fa ny Zanakandriana dia mahazo manjaka, saingy maro amin' izy ireny no tsy hasandratra ho mpanjaka mihitsy noho ny antony maro, toy ny lalàna mifehy ny fifandimbiasana teo amin' ny fanjakana na noho ny fifandanjan-kery ka lasa anaram-boninahitra fotsiny sisa ny maha mahazo manjaka azy ireny. Ohatra amin' izany, ny tera-d[[Radama I]] sy [[Rasalimo]], na dia Zanakandriana aza dia tsy nahazo nanjaka satria ny lalam-pifandimbiasana teo amin' ny fanjakan'andriana merina dia milaza fa tsy maintsy Merina ray sy reny vao mahazo manjaka. Toy izany koa, [[Andrianampoinimerina]] dia nilaza fa tsy maintsy ny tarana-dRangory sy Ralesoka no manjaka, koa ireo zanak' andriana tsy tafiditra amin' izany dia tsy hanjaka mihintsy. Tato aoriana dia nantsoina koa hoe "Printsy" na "Prentsesy" ny Zanakandriana. * ny [[Zazamarolahy]], dia ireo taranak'izy efa-dahy nanjaka teo Antananarivo, Ambohidrabiby, Ambohidratrimo ary Ambohimanga, izy efa-dahy zanaky ny mpanjaka [[Andriamasinavalona]]. Tamin' ny andron' Andrianampoinimerina sy ireo mpanjaka nandimby azy dia nampidirina ho isan' ny Zazamarolahy koa ny sasany tamin' ireo andriana tamin'ny foko hafa, toa ny andriana tany Imamo izay nantsoina hoe "Marolahin'Imamo" sy ny zanaky ny mpanjaka sasany tao Andratsay. Ny Zazamarolahy dia sady azo ampiakarina ho Zanakandriana no azo ampidinina koa ho "Andriamasinavalona". * ny [[Andriamasinavalona (foko)|Andriamasinavalona]]: ireo dia anasokajiana ireo taranaky ny mpanjaka [[Andrianjaka]], izay tsy voasokajy ho Zanakandriana na Zazamarolahy, isan' izany ny Zanadranavalona ao Anosimanjaka. Maro koa ny Zanakandriana sy Zazamarolahy no natao ho Andriamasinavalona. Ary misy koa ny "Zanadralambo amin' Andrianjaka" toy ny avy amin'ny terak' Antsomangy no natao ho Andriamasinavalona. Maro koa ny foko hafa no natao ho isan' ny Andriamasinavalona toa ny terak'Andriamborona sy Ampanarifito izay Andrian' Imamo ary ny taranak' izy Antemoro-Anakara telo lahy izay nanolotsaina ny mpanjaka [[Andrianampoinimerina]]. Misy amin' ireny tsy taranaky ny mpanjaka Andrianjaka ireny izay nakarina ho Andriamasinavalona anefa no tsy mahazo "trano manara" eo amin' ny fasany. * ny [[Andriantompokoindrindra (foko)|Andriantompokoindrindra]]; * ny [[Andrianamboninolona (foko)|Andrianamboninolona]]; * ny [[Andriandranando]]; * ary ny [[Zanadralambo amin' Andrianjaka]] sy Zanadralambo. ==== Sokajin' ny havan' andriana ==== Fa ankoatr' izany, teo ambanin' ny sokajy Andriana (izay ahitana ireo antanatohatra fito voatanisa etsy ambony), dia nasian' ny mpanjaka Andriamasinavalona koa ny sokajy natao hoe [[Havan'Andriana]] ireo havan' andriana moa dia sady tsy andriana no tsy hova. Ny havan' andriana dia ahitana ireo taranaka mpanjaka nanomboka tamin' ny mpanjaka [[Rafohy]] sy [[Rabiby]] izay tsy mba nampidirina ho andriana. Toy izany ny taranak' Andriamanangaona; ny taranak' Andriamitondra, ny Antehiroka sy maro hafa koa. Ny Zanakandriana, ny Zazamarolahy ary ny Andriamasinavalona no terak' Ifohiloha. Ny Andriantompokoindrindra, ny Andrianamboninolona ary ny Andriandranandro no atao hoe terak' Andriateloray. Ny Zanadralambo sy ny Zanadralambo amin’Andrianjaka no sokajin’ Andriana nampidirana ireo tarana-dRalambo sy ny havany akaiky. Hatramin-dRalambo ka hatramin' ny taona 1895, ny andriana dia azo avarina ho hova na mpanompo raha nandika lalàna. Araka izany, tsy mba toy ireny atao amin' ny teny frantsay hoe ''castes'' tany [[India]] ireny ny fiarahamonina merina. Tany India mantsy ny hova dia tsy mba azo natao andriana ary ny andriana dia tsy mahazo manambady hova. Ohatra amin'izany, [[Andriamasinavalona]] dia nanambady zazavavindrano izay niterahany an' i Ranavalontsimitoviaminandriana nonina teo Anosimanjaka. Io renibe Ranavalona io kosa dia voalazan'ny lovantsofina fa nanambady [[Antehiroka]]. Toy izany koa i [[Radama II]] dia [[Andriamihaja]], hovalahy, no rainy nefa i [[Ranavalona I]] no reniny. Ny zanaky ny andriana tamin'ny hova dia sokajiana ho "[[Folovohitra]]" , "Hova", na "[[Velondraimandreny]]". === Fomba sy toetra ary sata mampiavaka ny andriana === ===== Ny zo sy ny andraikitra ary ny fadin' ny andriana ===== Marihina fa ireo antanantohatr' andriana ireo dia manana ny zony sy andraikiny ary ny [[Fady|fadiny]] avy. Ohatra, ny Andriandoriamanjaka no mpanenona ny lamban' ny mpanjaka; ny Zazamarolahy sy ny Andriamasinavalona no mpandrary ny tsihy atao amin' ny tranomasina; ny Zanadralambo no mpiandraikitra ny famonosana fatin' andriana; ny Andriantompokoindrindra no manao ny [[dihy soratra]] amin' ny fora zanakandriana; ny firavak' andriana, ny terak' i Fohiloha no mahazo trano manara eo ambony fasany, ny mpanjaka no misy ny trano masina eo amin' ny fasany, sns. Fa misy kosa fombafomba iraisan' ireo antanantohatr'andriana ireo, dia ny fampiasana voambolana manokana hoan' ny andriana toy ny "Tsara va tompoko", na "Sarasara tsy ambaka" na ny "Tsara antitra tompoko" raha mifampiarahaba izy ireo na koa ny "hafenina" na "hasitrika" fa tsy hoe "halevina" raha misy maty ampidirina ao am-pasana; ny tsy fanaovana famadihana fa kosa fandrakofana lamba ny maty, sns. ==== Ny endrik' andriana ==== Vokatry ny lalàna mifehy ny fanambadiana teo amin' ny andriana merina dia nanana endrika mampiavaka azy ny andriana ka izany no antsoin'ny [[Ntaolo]] hoe "endrik' andriana" ary manamarina ny fisian'ny endrik' andriana ny ohabolan'ny Ntaolo manao hoe: "Andevo mitafy jaky, arahabaina tsy andriana, tsy arahabaina, andriana". Ny andevo dia saika olo-mainty ka nahagaga ny fiarahamonina ihany no nahita olo-mainty mitafy [[jaky]]. Ireo andriana merina tsy mitampoka mantsy dia saika fotsy fihodirana nefa misy ihany ireo somary mena, na volondavenona na volombarahina. Tena vitsy kosa ireo andriana merina no mainty fihodirana. Maranidranitr' orona sy manifinify molotra ny andriana. Izany maha maranidranitr' orona ny andriana izany dia nataon' ny Ntaolo ho mahatsara tarehy ka raha misy petak' orona dia nataony hoe ratsy tarehy, satria ireo hova sy ireo andevo dia saika petak' orona. Ny andriana merina tsy nifangaro loatra tamin' ny hova na andevo na taranak' andriana amin' ny foko hafa dia kelikely ray ny vatany ary ny andriandahy amin' izany dia somary lavalava endrika. Momba ireo Andriantompokoindrindra izay nalaza tamin' ny lova tsy mifindra ohatra dia efa nilaza tao amin' ny boky ''Firaketana'' tamin' ny taona 1939, p. 352 mikasika ny Ambohimalaza: "Zava-dray loha mampiavaka ny Andriantompokoindrindra hatrany am-boalohany izy tsy mety mifanambady amim-poko hafa, nahatonga ny fisiana karazan’ olona manokana, mora fantatra amin’ ny toetr’ endriny – somary vorivory – sy ny volon-kodiny, fotsy (na dia misy ihany koa tsy toy izany amin’ny fianakaviana sasany aminy). Taty aoriandriana vao nisy fivahavahàna kely izany, na noho ny antony momba ny tsi-fahatsaran’ ny fifanambadian’ ny mpihavana akaiky loatra, na vokatry ny fioavan’ny fomban-tany vaovao". Toy izany koa ny Andriamasinavalona tarana-dRanavalotsimitoviaminandriana ao Fiakarana dia mbola sahy milaza fa fotsy fihodirana ny karazan-dry zareo. [[Andrianampoinimerina]] moa dia "ilahifotsy avy amin' ny alahamaditany" no nilazan' Andriambelomasina raibeny azy. Ary ilay vazaha sendra taty antsisin' [[Imerina-Ambaniandro|Imerina]] tamin' ny nanjakany dia nitatitra fa [[Andrianampoinimerina]] dia lehilahy fohy fa tsy lava akory. Manamarina io maha keliray an'Andrianampoinimerina io ny [[lovantsofina]] momba ny nampitahana ny tehin' Andrianampoinimerina sy ny an' ny mpanjakan'Imamo sy ny mpanjak' i [[Betsileo]] avaratra. Fohy hatrany mantsy ny tehin' Andrianampoinimerina miohatra amin'ny an'ireo mpanjaka roa hafa. Ary ny fandrian' Andrianampoinimerina amin' ny lapany ao [[Ambohimanga]] rova aza dia mbola hita ao fa tsy mihoatra ny 1,60 m ny halavan' izany fandriany izany. Toy izany koa [[Radama Voalohany|Radama I]] izay mazava fihodirana no maranitr'endrika sy malama volo. Azo itarafana io endrika maranidranitr' orona amin' ny andriana io ireo sarin' ny tena atin' andriana toa an' Andrianampoinimerina, [[Radama Voalohany|Radama]] I, [[Radama II]], [[Ranavalona I]], [[Ranavalona II|Ranavamona II]], [[Ranavalona III]] ary [[Rasoherina]]. Misy anefa andriana no mety ho ngita volo mihitsy sy mangamanga saingy maranitr' orona foana izy ireny. Ireny andriana mangamanga sy ngita volo ireny hono no taranaky ny mpanjaka tamin' ny andriana [[tanindrana]] na tamin' ny mpanompony ary "ngita volo avo razana no fiantso azy ireny". ==== Andriana manambady hova na mpanompo ==== Nanomboka tamin' ny taona 1895 dia efa maro ireo andriana no nivady tamin' ny hova na mpanompo na foko hafa ka nanova tanteraka ny endrik' andriana ankehitriny. Misy amin' ireo mitonona ho andriana ankehitrio mantsy no zarazara fihodirana sy petak'orona ary ranjanana sy lava ka mifanalavitra tanteraka amin'ny endrik' Andrianampoinimerina sy Leidama sy ry Ranavalona izay averina indray fa fotsy fihodirana, na volombarahina na volondavenona, maranidranitr' orona no manifinify molotra. Mbola maro koa anefa ireo andriana no mitazona izany endrik' andriana izany toy ireo andriana ao Fiakarana izay sahy milaza mihintsy fa fotsy fihodirana. == Ny andriana ankehitriny sy amin' ny hoavy == === Fisokafan' ny satan' ny andriana momba ny fanambadiana === Nanomboka tamin' [[Andriamasinavalona]], nohamafisin' [[Andrianampoinimerina]], dia efa nanomboka nizara ny fanjakana sy ny firazanana tamin' ny [[hova]] ny andriana. Ohatra ny toetran-d[[Ranavalona I]] izay niteraka tamin' ny hovalahy. [[Radama II]] kosa no voalohany teraka hovalahy nitondra fanjakana ary [[Ranavalona II]] sy [[Ranavalona III]] ary [[Rasoherina]] dia hovalahy no vadibeny ôfisialy. Izany rehetra izany dia mampiseho ny tsy fanajana ny hafatra napetraky ny razambe andriandahy rehetra tany aloha, ka misy mihevitra fa izany no nahavery ny fanjakana. === Tsy fitondrana anarana misy ny teny hoe ''andria''- === Ireo mpanjaka nandimby an-d[[Ralambo]] (sarotiny tamin' ny fiandrianana) ka hatreo amin' [[Andrianampoinimerina]] dia nitondra hatrany io teny hoe ''andriana'' io amin' ny anarany: Andrianjaka, Andriatsitakatrandriana, Andriamasinavalona, Andriambalohery, Andrianjafy, Andrianambonimena sns. Andrianampoinimerina kosa anefa nanova izany tanteraka ka ireo zanany lahy dia tsy mba nisy io teny hoe ''Andriana'' io ny anarany: ohatra Rakotondradama, Rakotomavo, Ralainanahary, sns. Na ireo mpanjakalahy nandimby an' Andrianampoinimerina aza dia tsy nahitana intsony io teny hoe ''Andriana'' fa dia ny teny hoe ''Rakoto'', ''Razaka'' na anarana ialohavan' ny teny hoe ''Ra''- no tena nampiasaina toy ny hoe Rakotondradama, Radamamanjaka, Rakotoseheno, Ranjeva, Ramahatra, Ratefinanahary, Ramaniraka, Rabemaso, sns. Naverina kosa anefa ny fampiasana ny teny hoe ''manjaka'' amin' ny anaran' ny mpanjaka toy ny hoe Radamamanjaka sy Ranavalomanjaka raha efa tamin' ny andron-dRalambo sy [[Rafohy]] no tena nampiasaina izany hanavahana ny fianakaviana akaikin' ny mpanjaka. Ny fianakaviana akaikin' ny mpanjaka tamin' ny taonjato faha-19 moa dia nanohy izany fanovana nataon' Andrianampoinimerina izany ka nampiasa ny teny hoe ''Rakoto'' na ''Razafindrakoto'' na ''Razafi''- na ''Razana''(''ka'') sns. fa tsy nampiasa intsony ny teny ''andriana'' amin' ny anarany, ohatra amin' izany: [[Rakoto Ratsimamanga]] (taranaky ny Zanakandriana), Rakoto Andriambalo (lehiben' ny taranaky ny [[Zazamarolahy]]), Rakoto Razakaboana (lehiben' ny taranaky ny Andriamasinavalona), Rakotonavalona. Ny fianakaviana andriana sisa kosa dia mbola tavela amin' ny famelomana ny anaran-drazany izay mbola nisy ny teny hoe ''Andriana''. === Fanafoanan' ny mpanjana-tany ny fanjakan' andriana === Tamin' ny taona 1896 dia nofoanan' ny mpanjanatany frantsay ny [[Fanjakan'i Madagasikara|Fanjakan' i Madagasikara]]. Izany anefa tsy afaka nanafoana ny fisian' ny ampanjaka sy ny andriana manerana an' i Madagasikara mandraka ankehitriny. Tamin' ny taona 1958 dia napetraky ny mpanajantany [[frantsa]]y ny rafitra repoblikana manerana an' i [[Afrika]] sy [[Madagasikara]]. === Fiverenana amin' ny fanjakan' andriana? === Ankehitriny dia mbola maro amin' ireny taranak' andriana ireny no mitonona ho tompon' ny fahendrena ary mitaky ny hanomezana toerana ho an' ny andriana eo anivon' ny andrimpanjakana. Misy milaza fa mitombina izany fitakiana izany noho izany toerana izany afaka miantoka ny fitohizan' ny fisian' ny fanjakana raha misy krizy pôlitika goavana eo amin' ny firenena. Araka ny nolazain' [[Andriantompokoindrindra]], efa taloha ela, dia tsy milamina ny tany sy ny fanjakana raha tsy miverina amin' ny [[Tompon-tany|tompony ny tany]] sy ny fanjakana, dia ny andriandahy izany. Ary efa nolazain' ny mpaminany tamin' andron' Andrianampoinimerina koa izany: "''Manjaka ny andriandahy, manjaka ny andriambavy; mitondra ny vazaha menasofina; mitondra ny mpanompo; mitondra ny sadasada; izay vao hiverina amin' ny tompony ny fanjakana, dia amin' ny andriandahy izany, izay vao hilamina ny tany sy ny fanjakana. Ary ho avy tsy ho ela intsony izany fotoana izany''." == Ohabolana momba ny andriana == * ''Aleo halan' andriana, toy izay halam-bahoaka.'' * ''Andevo tokana amin' andriana: raha tsy matin’ iraka, maty voky.'' * ''Andrian-drainazy tsy manam-panjakana; andriana lozabe tsy monina amim-bahoaka.'' * ''Aza manao tany lavitra andriana.'' * ''Boka nizaha lanonana : tsy isan' ny mpizaha fa isan' ny vahoakan' andriana.'' * ''Hianala mahay, ary hiankova mahay ; manao hovalahy mampiady andriana.'' * ''Hovalahy mibaby andriana, ka misolo ny entan' ny Manendy.'' == Jereo koa: == * [[Merina]] - [[Imerina-Ambaniandro|Imerina]] - [[FANJAKAN’ I MADAGASIKARA|Fanjakan'i Madagasikara (vaovao)]] * [[Rabiby]] * [[Ralambo]] * [[Hova]] * [[Andevo (teto Madagasikara)|Andevo (teto Madagasikara]]) * [[Mainty]] == Boky azo anovozan-kevitra == * (en) Rabarioelina, Ndriana (Rev. Dr.) (2010), ''"Biblical Relations between Israel and Madagascar''", Doctoral Thesis of Theology, SAHTS, États-Unis, 2010, 458 pages. Abstract in Saint-Alcuin House Journal, Volume 8, N°1, USA. And in Library of Congress, number ISSN 1548-4459, USA. * (fr) Charlotte Liliane Rabesahala-Randriamananoro, ''Ambohimanga-Rova : approche anthropologique de la civilisation merina (Madagascar)'', Paris, Le Publieur, 2006, 393 p. (ISBN 2-85194-307-3. Texte remanié d’une thèse soutenue à l’Université de La Réunion en 2002. * (fr) Rajaonarimanana, Narivelo (1990), ''Savoirs arabico-malgaches : la tradition manuscrite des devins Antemoro Anakara (Madagascar)'', Institut national des langues et civilisations orientales. * (fr) Ramamonjy, Georges (1952), "De quelques attitudes et coutumes merina", dans ''Mémoires de l'Institut scientifique de Madagascar'' (Tananarive), série C, Sciences humaines, 1 (2), 1952, p. 181-196. * (mg) Ramilison, Emmanuel (Pastor) (1951), ''Andriantomara-Andriamamilazabe. Loharanon' ny Andriana nanjaka eto Imerina'', Imprimerie Ankehitriny. * (en) Randrianja Solofo, Ellis Stephen (2009), ''Madagascar. A short history,'' London, Hurst & Company, 2009. * (fr) Raombana (l'historien) (1809-1855), "''Histoires''", Edition Ambozontany, Fianarantsoa, 3 Volumes. * (mg) Rasamimanana, Joseph (Dr.) (1909) et Louis de Gonzague Razafindrazaka (Governor), ''Ny Andriantompokoindrindra'', Antananarivo, 50 pages. * (mg) Ravelojaona (Pastor) (1937-1970), ''Firaketana ny Fiteny sy ny Zavatra Malagasy'', Encyclopedic Dictionary, Antananarivo, 5 Volumes. * (en) Razafindrazaka, Harilanto, et alii (2009) ''"A new deep branch of eurasian mtDNA macrohaplogroup M reveals additional complexity regarding the settlement of Madagascar"'', BMC Genomics. * (fr) Rombaka, Jacques Philippe (1963), ''Tantaran-drazana Antemoro-Anteony,'' Antananarivo, Imprimerie LMS, pp. 10-11. * (fr) Rombaka, Jacques Philippe (1970), ''Fomban-drazana Antemoro - usages et coutumes antemoro'', Ambozontany, Fianarantsoa, 121 p. == Sary == <!-- Gallery --> <gallery> Sary:Ratsimamanga palace.jpg|Lapan-dRatsimamanga </gallery> [[Sokajy:Kolontsaina malagasy]] bp1wcguurn2m4vyuj98lle080uaiuhj 1106930 1106929 2025-06-11T13:07:32Z Thelezifor 15140 1106930 wikitext text/x-wiki [[Sary:Andrianampoinimerina.jpg|vignette|Andrianampoinimerina]] Ny '''andriana''' dia sarangan' olona farany ambony tao amin' ny fanjakana maro teto [[Madagasikara]] izay nisongadina indrindra tao amin' ny [[Fanjakan' Imerina|fanjakana merina]], izay nipoiran' ny olona hatao mpanjaka. Tao amin' ny fanjakana merina, ny saranga lehibe telo hafa manampy azy io dia ny [[hova]] ny [[mainty]] sy ny mpanompo (na [[andevo]]). Amin' izao fotoana izao dia mbola misy ireo olona atao hoe andriana sy taranak' andriana ao [[Antananarivo]] sy ny vohitra manodidina. Ny fampiasana ny teny hoe "Andriana" ho enti-milaza andriana dia hita amin' ny vondrom-poko malagasy maro hafa toy ny [[Betsileo]], ny [[Betsimisaraka]], ny [[Bezanozano]], ny [[Antambahoaka]] ary ny [[Antemoro]]. __TOC__ == Ny teny hoe ''andriana''== === Teny efa nampiasain' ny Vazimba === Ny teny hoe ''andriana'' dia efa nampiasain' ny [[Vazimba]] (mponina taty anivontany talohan' ny nanjakan-d[[Rabiby]] sy [[Andriamanelo]] ny taona) efa hatry ny ela. Porofon' izany, maro ireo ny anaram-bazimba no ahitana ny teny hoe ''andriana'' amin' ny anarany toy ny hoe ''Andriandroka'' (anaran' ny mpanjaka vazimba teo [[Ankotrokotroka]]) sy ''Andriambodilova'' (anaran' ny Vazimba nonina teo [[Antananarivo|Analamanga,]] razamben' ny [[Antehiroka]]). Manaraka izany, ny teny hoe ''andriana'' dia nampiasain' ny foko maro eran' i [[Madagasikara]] ary efa aman-jato taona tokoa. Midika izany fa tsy foko tokana na vitsy no nivoy ny foto-mpandaminana "andriana". === Famotoran-tenim-bahoaka === Ny teny hoe ''andriana'' dia manana heviny roa: ny voalohany dia hoe "andry", izay manana ny lanjany tokoa teo amin'ny [[Ntaolo]], satria ny tranon'izy ireo dia misy andry iray lehibe eo afovoany izay ianteheran' ny trano iray manontolo. Ny andriana ary dia ilazana olona azo ianteheran'ny maro. Amin' ny heviny faharoa, ny hoe ''andriana'' dia ilazana koa toerana azo atoriana. Zava-dehibe teo amin' ny [[Ntaolo]] tokoa fahizay ny fandriam-pahalemana ka na ny fototeny aza dia ''andry''. Ilazana koa izany fa ny andriana dia olona azo ianteherana amin'ny fandriam-pahalemana. Marihina anefa fa ny teny hoe ''andriana'' dia saika fahita amin'ny anaran'ny olona rehetra na fianakavia-mpanjaka, na hova na mpanompo. Izany hoe tsy teny natokana hampiasain'olom-bitsy ny hoe ''andriana'' fa azon'ny rehetra ampiasaina tsara. === Fivoaran' ny hevi-teny === Tany amboalohany, ny teny hoe ''andriana'' dia ilazana ireo olona ianteherana, koa ny raim-pianakaviana rehetra na lehiben' ny fianakaviana dia "andriana" avokoa. Io ilay vanim-potoana voatazon' ny fitenenana hoe "samy andrian-ko azy". Tato aoriana anefa, rehefa nihamaro ny olona ka nilaina ny fandaminana ny fiarahamonina dia nifamory ny olona ka nifidy "andriana" iraisana. Io andriana iraisana io dia ny "be taona indrindra" teo amin' ny fiarahamonina noho izy noheverina ho tompon' ny fahendrena. Mbola voatazon' ny [[angano]] izany, ka hoy izy manao hoe "vorona nifidy andriana". Rehefa maty ary ny andriana voafidy dia mifidy andriana hafa indray. Dia toy izay hatrany. Mbola maro ireo foko eto [[Madagasikara]] mandraka ankehitriny no manaraka io fomba fifidianana io. Tato aoriana anefa, nihanatahorana sy nohajaina ireny andriana voafidy ireny, ary nisy tamin' izy ireny no namorona fomba fijery milaza fa ny fahefany dia avy amin'ny [[zanahary]] ary ny andriana no itoeran'ny [[hasina]] ka tsy nanaiky ny andriana fidina ivelan' ny fianakaviany fa tsy maintsy amin' ny taranany ihany no hipoiran'ny "andriana" handimby azy. Nanomboka teo dia tsy nofidiana intsony ny "andriana" fa ifandovana. Nifandraika tamin' izany, dia nisy ireo taranaka mpanjaka indiana, maley sy arabo avy any ampitan-dranomasina tonga teto Madagasikara nanomboka tamin' ny taonjato faha-9, ka izy ireo koa dia nitonon-tena avy hatrany ho andriana. Teto ary no teraka ny fijery fa ny andriana dia antanantohatra iray eo amin' ny fiarahamonina ary ao aminy no akana ny mpitondra lehibe indrindra, dia ny mpanjaka izany. Io mpanjaka io moa dia antsoin' ny [[Merina]] koa hoe: "ny Andriana". Teraka teto koa ny fijery fa rehefa tsy andriana dia voasokajy ho [[hova]] na mpanompo (andevo). Io karazan' andriana io no hita farany eran' i [[Madagasikara]] tamin' ny taona 1895. Marihina anefa fa nisy foko sasany izay tsy nahalala akory ny fisian' ny andriana, toy ny foko [[tsimihety]] izany, mitovy zo avokoa ny mponina ao amin' io foko io ka ny zokiolona no mitondra ny fiarahamonina. Toy izany koa ny foko [[antambahoaka]] dia andriana avokoa fa tsy mba nisy hova na mpanompo, saingy mifidy mpanjaka izy ireo. Ho famintinana, dia hoy ny fomba fitenin' ny [[Ntaolo]] merina: "Ny andriana tsy nitrobona avy amin' ny tany, na nitsotsorika avy any an-danitra, fa loharanon' andriana olombelona". === Famotoran-teny ara-tsiansa === Araka ny voalazan' i K. A. Adelaar, ny anarana hoe "andriana" dia azo inoana fa avy amin' ny anaram-boninahitra [[Fiteny indôneziana|java-indôneziana]] fahiny hoe ''Rahadyan'' (''Ra-hady-an''), midika hoe "Tompo". Izay dia lasa ''Rohandryan'' sy ''Roandrian''a taty aoriana, indrindra fa any amin' ny faritra atsimo-atsinanan' ny Nosy eo amin' ny foko [[zafiraminia]], antemoro ary [[antambahoaka]]. Ao afovoan-tany, ao amin' ny [[Merina]], ny [[Betsileo]], ny [[Bezanozano]], ary ny [[Sihanaka]], io teny io dia lasa hoe ''Randryana'' ary taty aoriana ''Randriana'' na ''Andriana''. == Ireo karazan' andriana tao Imerina == Ny andriana lazaina eto dia ilay andriana taranaka. Misy antanantohatra koa anefa ao anatin' io andriana io dia ny andriamanjaka, ny zanaka nateraky ny andriamanjaka, ary ireo andriana havan' andriamanjaka. === Sokajin' andriana nataon-dRalambo === ==== Andriana tsy azo asandratra ho mpanjaka ==== Tamin-d[[Ralambo]] dia namboariny io antanatohatra anatin'ny andriana io mba hisorohana ny ady fanjakana eo amin'ny samy andriana ka nasiany antanatohatra efatra ho an'ireo andriana tsy mahazo manjaka intsony, ka izao ny filaharany araka ny lehibe indrindra mankamin'ny kely indrindra: * Ny [[Andriantompokoindrindra (foko)|Andriantompokoindrindra]], ireo taranak' [[Andriantompokoindrindra]], zanaka lahimatoan-d[[Ralambo]]. * Ny [[Andrianamboninolona (foko)|Andrianamboninolona]], ireo taranak' [[Andrianamboninolona]], rahalahin-dray no rafozan-dRalambo * Ny [[Andriandranando]], ireo taranak' Andriandranandobe, izay dadatoan-dRalambo. * Ny [[Zanadralambo]] izay mizara ho [[Zanadralambo amin' Andrianjaka]] (taranaky ny mpanjaka Ralambo tamin' ny vadikeliny) sy Zanadralambo (ireo dia tsy mba taranaky ny mpanjaka Ralambo. Tamin' ny mpanjaka maro, dia nisy ireo olona nisaoran' ny mpanjaka noho ny fahamendrehany koa natao ho isan' ny Zanadralambo izy ireny). Napetraky ny mpanjaka Ralambo araka ny filahatra etsy ambony ny toerana misy ireo sokajin' andriana ireo ka manomboka eo [[Ambohidrabiby]] miantsinana, ny tanàna nametrahany ireo Zanadralambo naterany no akaiky indrindra an' Ambohidrabiby, eo atsinanan'io kosa no misy ny tandavan-tendrombohitra misy ny Andriandranandobe dia i Masinandriana, Ambohimailala, Ambohibe ary i Manankasina. Eo antsinanan' ny Andriandranando kosa ny tandavan-tendrombohitra misy ny Andrianamboninolona, dia Ambohitrandriananahary, ka hatrany Kilonjy, Ambonisoa sy Viliahazo sns. Ary farany any amin'ny antsinana indrindra ny tandavan-tendrombohitra misy an' Ambohimalazabe sy [[Ambohimalaza]]. Io fandaminana ny filaharan' ny andriana voarakitra amin' ny fizaran-tany miantsinanana io no mandiso tanteraka ny [[lovantsofina]] milaza fa tamin' ny mpanjaka Ralambo dia ny Zanadralambo amin' Andrianjaka no ambony indrindra fa ny mpanjaka [[Andriamasinavalona]] no nanova izany. ==== Andriana azo asandratra ho mpanjaka ==== Ny mpanjaka sy ny andriana azo asandratra ho mpanjaka dia tsy mba nampidirin-dRalambo ao anaty fa ivelan' io antanatohatra efatra io. Manaporofo izany, Andriantompokoindrindra sy Andrianjaka ihany no nanaovan-d[[Ralambo]] fitsapana satria izy roa lahy ireo no hany manana zo hanjaka tamin' ireo zanany naterany maro, ary izy roalahy ihany no zanak' andriana ankoatr' ireo Andriandoriamanjaka. Midika izany fa tsy tamin' Andriamasinavalona akory no nipoitra ny firazanana Zanakandriana hakana ny andriamanjaka fa efa tamin-dRalambo sy talohan' izany saingy no nisy ny Zanakandriana saingy ivelan' ny fanasokajiana izy ireo tamin-dRalambo. Eo amin' ny fizarantany, ny Andriandoriamanjaka sy ny Andrianjaka dia tsy napetra-dRalambo tany amin' ny faritra antsinana na atsimon' Ambohidrabiby. Manaporofo izany, ireo andriana nahazo nanjaka tamin' ny mpanjaka Ralambo dia ivelan' ny antanatohatra efatra io, ary izy ireo no nahazo niely patrana sy nonina tamin' ny faritra andrefan' Ambohidrabiby. [[Andrianjaka]] (sy ny vady aman-janany izay handimby azy) ihany no zanaky ny mpanjaka Ralambo napetrany eny ampita andrefan' Ambohidrabiby, dia teny [[Ambohimanga]] izany, fa tato aoriana Andrianjaka rehefa nanjaka vao nianatsimo nankeo Analamanga. Ireo Andriandoriamanjaka izay tsy nanaiky fa hitady fanjakana dia niala teo Ambohidrabiby ka nianavaratra any Andavakisakay sy niakandrefana any [[Imamo]] sy Ivonizongo. Ary farany, Andrianentoarivo izay mpanolotsain' [[Andriatompokoindrindra|Andriantompokoindrindra]] dia niala avy any Ambohimalazabe ka niankandrefana tonga razan'andriamanjaka any Vonizongo fa tsy nahazo nampiasa trano manara. Ireo ohatra telo ireo dia maneho fa misy ireo karazan'andriana izay tsy voasokajy ao anatin'ny antanantohatra efatra nataon-dRalambo noho izy ireo natao hanjaka ary ny toerana nametrahan-dRalambo azy ireo dia porofo manamarina izany, ny zo hiankandrefana. Sarotiny tamin'ny fahadiovan' ny andriana ny mpanjaka Ralambo ka tsy nekeny velively ho lasa andriana ny olona na antokon'olona izay zanaka nateraky ny andriana tamin' ny [[Hova]] na [[Mpanompo (saranga)|mpanompo]]. Ary tsy navelany hanolo-tsaina azy na ny zanany afa-tsy ireo andriana iray karazana aminy. Porofon' izany, ny Andriandoriamanjaka, zafin-dRabiby sy terak'[[Andrianamboninolona]] no nalain-dRalambo ho mpanolotsainy teo Ambohidrabiby raha toa ka Andrianentoarivo, izay lasa razan' andriana tany Lohavohitra no mpanolotsain' Andriantompokoindrindra teo Ambohimalaza. === Fanovana tamin' Andriamasinavalona === ==== Sokajin' andriana ==== Tamin' [[Andriamasinavalona]] dia notovanany antanatohatra telo teo ambonin' io antanatohatra efatra nataon-dRalambo io, izany dia mba hisorohana hatrany ny ady fanjakana eo amin'ireo taranaka ka toy izao ny filaharany avy amin'ny ambony indrindra hatrany ambany: * Ny [[Zanakandriana]], dia ireo andriana azo asandratra ho mpanjaka (ny [[Andriantompokoindrindra (foko)|Andriantompokoindrindra]] sy ny taranak' [[Andrianjaka]] ary ny [[Andriandoriamanjaka]]). Saika zanaka nateraky ny mpanjaka sy ny mpiray tampo amin' ny mpanjaka izy ireo, ary ireo andriana tian' ny mpanjaka hosokajiana ho zanakandriana na noho ny hafa-drazana toy ny momba ny Andriandoriamanjaka. Marihina fa ny Zanakandriana dia mahazo manjaka, saingy maro amin' izy ireny no tsy hasandratra ho mpanjaka mihitsy noho ny antony maro, toy ny lalàna mifehy ny fifandimbiasana teo amin' ny fanjakana na noho ny fifandanjan-kery ka lasa anaram-boninahitra fotsiny sisa ny maha mahazo manjaka azy ireny. Ohatra amin' izany, ny tera-d[[Radama I]] sy [[Rasalimo]], na dia Zanakandriana aza dia tsy nahazo nanjaka satria ny lalam-pifandimbiasana teo amin' ny fanjakan'andriana merina dia milaza fa tsy maintsy Merina ray sy reny vao mahazo manjaka. Toy izany koa, [[Andrianampoinimerina]] dia nilaza fa tsy maintsy ny tarana-dRangory sy Ralesoka no manjaka, koa ireo zanak' andriana tsy tafiditra amin' izany dia tsy hanjaka mihintsy. Tato aoriana dia nantsoina koa hoe "Printsy" na "Prentsesy" ny Zanakandriana. * ny [[Zazamarolahy]], dia ireo taranak'izy efa-dahy nanjaka teo Antananarivo, Ambohidrabiby, Ambohidratrimo ary Ambohimanga, izy efa-dahy zanaky ny mpanjaka [[Andriamasinavalona]]. Tamin' ny andron' Andrianampoinimerina sy ireo mpanjaka nandimby azy dia nampidirina ho isan' ny Zazamarolahy koa ny sasany tamin' ireo andriana tamin'ny foko hafa, toa ny andriana tany Imamo izay nantsoina hoe "Marolahin'Imamo" sy ny zanaky ny mpanjaka sasany tao Andratsay. Ny Zazamarolahy dia sady azo ampiakarina ho Zanakandriana no azo ampidinina koa ho "Andriamasinavalona". * ny [[Andriamasinavalona (foko)|Andriamasinavalona]]: ireo dia anasokajiana ireo taranaky ny mpanjaka [[Andrianjaka]], izay tsy voasokajy ho Zanakandriana na Zazamarolahy, isan' izany ny Zanadranavalona ao Anosimanjaka. Maro koa ny Zanakandriana sy Zazamarolahy no natao ho Andriamasinavalona. Ary misy koa ny "Zanadralambo amin' Andrianjaka" toy ny avy amin'ny terak' Antsomangy no natao ho Andriamasinavalona. Maro koa ny foko hafa no natao ho isan' ny Andriamasinavalona toa ny terak'Andriamborona sy Ampanarifito izay Andrian' Imamo ary ny taranak' izy Antemoro-Anakara telo lahy izay nanolotsaina ny mpanjaka [[Andrianampoinimerina]]. Misy amin' ireny tsy taranaky ny mpanjaka Andrianjaka ireny izay nakarina ho Andriamasinavalona anefa no tsy mahazo "trano manara" eo amin' ny fasany. * ny [[Andriantompokoindrindra (foko)|Andriantompokoindrindra]]; * ny [[Andrianamboninolona (foko)|Andrianamboninolona]]; * ny [[Andriandranando]]; * ary ny [[Zanadralambo amin' Andrianjaka]] sy Zanadralambo. ==== Sokajin' ny havan' andriana ==== Fa ankoatr' izany, teo ambanin' ny sokajy Andriana (izay ahitana ireo antanatohatra fito voatanisa etsy ambony), dia nasian' ny mpanjaka Andriamasinavalona koa ny sokajy natao hoe [[Havan'Andriana]] ireo havan' andriana moa dia sady tsy andriana no tsy hova. Ny havan' andriana dia ahitana ireo taranaka mpanjaka nanomboka tamin' ny mpanjaka [[Rafohy]] sy [[Rabiby]] izay tsy mba nampidirina ho andriana. Toy izany ny taranak' Andriamanangaona; ny taranak' Andriamitondra, ny Antehiroka sy maro hafa koa. Ny Zanakandriana, ny Zazamarolahy ary ny Andriamasinavalona no terak' Ifohiloha. Ny Andriantompokoindrindra, ny Andrianamboninolona ary ny Andriandranandro no atao hoe terak' Andriateloray. Ny Zanadralambo sy ny Zanadralambo amin’Andrianjaka no sokajin’ Andriana nampidirana ireo tarana-dRalambo sy ny havany akaiky. Hatramin-dRalambo ka hatramin' ny taona 1895, ny andriana dia azo avarina ho hova na mpanompo raha nandika lalàna. Araka izany, tsy mba toy ireny atao amin' ny teny frantsay hoe ''castes'' tany [[India]] ireny ny fiarahamonina merina. Tany India mantsy ny hova dia tsy mba azo natao andriana ary ny andriana dia tsy mahazo manambady hova. Ohatra amin'izany, [[Andriamasinavalona]] dia nanambady zazavavindrano izay niterahany an' i Ranavalontsimitoviaminandriana nonina teo Anosimanjaka. Io renibe Ranavalona io kosa dia voalazan'ny lovantsofina fa nanambady [[Antehiroka]]. Toy izany koa i [[Radama II]] dia [[Andriamihaja]], hovalahy, no rainy nefa i [[Ranavalona I]] no reniny. Ny zanaky ny andriana tamin'ny hova dia sokajiana ho "[[Folovohitra]]" , "Hova", na "[[Velondraimandreny]]". === Fomba sy toetra ary sata mampiavaka ny andriana === ===== Ny zo sy ny andraikitra ary ny fadin' ny andriana ===== Marihina fa ireo antanantohatr' andriana ireo dia manana ny zony sy andraikiny ary ny [[Fady|fadiny]] avy. Ohatra, ny Andriandoriamanjaka no mpanenona ny lamban' ny mpanjaka; ny Zazamarolahy sy ny Andriamasinavalona no mpandrary ny tsihy atao amin' ny tranomasina; ny Zanadralambo no mpiandraikitra ny famonosana fatin' andriana; ny Andriantompokoindrindra no manao ny [[dihy soratra]] amin' ny fora zanakandriana; ny firavak' andriana, ny terak' i Fohiloha no mahazo trano manara eo ambony fasany, ny mpanjaka no misy ny trano masina eo amin' ny fasany, sns. Fa misy kosa fombafomba iraisan' ireo antanantohatr'andriana ireo, dia ny fampiasana voambolana manokana hoan' ny andriana toy ny "Tsara va tompoko", na "Sarasara tsy ambaka" na ny "Tsara antitra tompoko" raha mifampiarahaba izy ireo na koa ny "hafenina" na "hasitrika" fa tsy hoe "halevina" raha misy maty ampidirina ao am-pasana; ny tsy fanaovana famadihana fa kosa fandrakofana lamba ny maty, sns. ==== Ny endrik' andriana ==== Vokatry ny lalàna mifehy ny fanambadiana teo amin' ny andriana merina dia nanana endrika mampiavaka azy ny andriana ka izany no antsoin'ny [[Ntaolo]] hoe "endrik' andriana" ary manamarina ny fisian'ny endrik' andriana ny ohabolan'ny Ntaolo manao hoe: "Andevo mitafy jaky, arahabaina tsy andriana, tsy arahabaina, andriana". Ny andevo dia saika olo-mainty ka nahagaga ny fiarahamonina ihany no nahita olo-mainty mitafy [[jaky]]. Ireo andriana merina tsy mitampoka mantsy dia saika fotsy fihodirana nefa misy ihany ireo somary mena, na volondavenona na volombarahina. Tena vitsy kosa ireo andriana merina no mainty fihodirana. Maranidranitr' orona sy manifinify molotra ny andriana. Izany maha maranidranitr' orona ny andriana izany dia nataon' ny Ntaolo ho mahatsara tarehy ka raha misy petak' orona dia nataony hoe ratsy tarehy, satria ireo hova sy ireo andevo dia saika petak' orona. Ny andriana merina tsy nifangaro loatra tamin' ny hova na andevo na taranak' andriana amin' ny foko hafa dia kelikely ray ny vatany ary ny andriandahy amin' izany dia somary lavalava endrika. Momba ireo Andriantompokoindrindra izay nalaza tamin' ny lova tsy mifindra ohatra dia efa nilaza tao amin' ny boky ''Firaketana'' tamin' ny taona 1939, p. 352 mikasika ny Ambohimalaza: "Zava-dray loha mampiavaka ny Andriantompokoindrindra hatrany am-boalohany izy tsy mety mifanambady amim-poko hafa, nahatonga ny fisiana karazan’ olona manokana, mora fantatra amin’ ny toetr’ endriny – somary vorivory – sy ny volon-kodiny, fotsy (na dia misy ihany koa tsy toy izany amin’ny fianakaviana sasany aminy). Taty aoriandriana vao nisy fivahavahàna kely izany, na noho ny antony momba ny tsi-fahatsaran’ ny fifanambadian’ ny mpihavana akaiky loatra, na vokatry ny fioavan’ny fomban-tany vaovao". Toy izany koa ny Andriamasinavalona tarana-dRanavalotsimitoviaminandriana ao Fiakarana dia mbola sahy milaza fa fotsy fihodirana ny karazan-dry zareo. [[Andrianampoinimerina]] moa dia "ilahifotsy avy amin' ny alahamaditany" no nilazan' Andriambelomasina raibeny azy. Ary ilay vazaha sendra taty antsisin' [[Imerina-Ambaniandro|Imerina]] tamin' ny nanjakany dia nitatitra fa [[Andrianampoinimerina]] dia lehilahy fohy fa tsy lava akory. Manamarina io maha keliray an'Andrianampoinimerina io ny [[lovantsofina]] momba ny nampitahana ny tehin' Andrianampoinimerina sy ny an' ny mpanjakan'Imamo sy ny mpanjak' i [[Betsileo]] avaratra. Fohy hatrany mantsy ny tehin' Andrianampoinimerina miohatra amin'ny an'ireo mpanjaka roa hafa. Ary ny fandrian' Andrianampoinimerina amin' ny lapany ao [[Ambohimanga]] rova aza dia mbola hita ao fa tsy mihoatra ny 1,60 m ny halavan' izany fandriany izany. Toy izany koa [[Radama Voalohany|Radama I]] izay mazava fihodirana no maranitr'endrika sy malama volo. Azo itarafana io endrika maranidranitr' orona amin' ny andriana io ireo sarin' ny tena atin' andriana toa an' Andrianampoinimerina, [[Radama Voalohany|Radama]] I, [[Radama II]], [[Ranavalona I]], [[Ranavalona II|Ranavamona II]], [[Ranavalona III]] ary [[Rasoherina]]. Misy anefa andriana no mety ho ngita volo mihitsy sy mangamanga saingy maranitr' orona foana izy ireny. Ireny andriana mangamanga sy ngita volo ireny hono no taranaky ny mpanjaka tamin' ny andriana [[tanindrana]] na tamin' ny mpanompony ary "ngita volo avo razana no fiantso azy ireny". ==== Andriana manambady hova na mpanompo ==== Nanomboka tamin' ny taona 1895 dia efa maro ireo andriana no nivady tamin' ny hova na mpanompo na foko hafa ka nanova tanteraka ny endrik' andriana ankehitriny. Misy amin' ireo mitonona ho andriana ankehitrio mantsy no zarazara fihodirana sy petak'orona ary ranjanana sy lava ka mifanalavitra tanteraka amin'ny endrik' Andrianampoinimerina sy Leidama sy ry Ranavalona izay averina indray fa fotsy fihodirana, na volombarahina na volondavenona, maranidranitr' orona no manifinify molotra. Mbola maro koa anefa ireo andriana no mitazona izany endrik' andriana izany toy ireo andriana ao Fiakarana izay sahy milaza mihintsy fa fotsy fihodirana. == Ny andriana ankehitriny sy amin' ny hoavy == === Fisokafan' ny satan' ny andriana momba ny fanambadiana === Nanomboka tamin' [[Andriamasinavalona]], nohamafisin' [[Andrianampoinimerina]], dia efa nanomboka nizara ny fanjakana sy ny firazanana tamin' ny [[hova]] ny andriana. Ohatra ny toetran-d[[Ranavalona I]] izay niteraka tamin' ny hovalahy. [[Radama II]] kosa no voalohany teraka hovalahy nitondra fanjakana ary [[Ranavalona II]] sy [[Ranavalona III]] ary [[Rasoherina]] dia hovalahy no vadibeny ôfisialy. Izany rehetra izany dia mampiseho ny tsy fanajana ny hafatra napetraky ny razambe andriandahy rehetra tany aloha, ka misy mihevitra fa izany no nahavery ny fanjakana. === Tsy fitondrana anarana misy ny teny hoe ''andria''- === Ireo mpanjaka nandimby an-d[[Ralambo]] (sarotiny tamin' ny fiandrianana) ka hatreo amin' [[Andrianampoinimerina]] dia nitondra hatrany io teny hoe ''andriana'' io amin' ny anarany: Andrianjaka, Andriatsitakatrandriana, Andriamasinavalona, Andriambalohery, Andrianjafy, Andrianambonimena sns. Andrianampoinimerina kosa anefa nanova izany tanteraka ka ireo zanany lahy dia tsy mba nisy io teny hoe ''Andriana'' io ny anarany: ohatra Rakotondradama, Rakotomavo, Ralainanahary, sns. Na ireo mpanjakalahy nandimby an' Andrianampoinimerina aza dia tsy nahitana intsony io teny hoe ''Andriana'' fa dia ny teny hoe ''Rakoto'', ''Razaka'' na anarana ialohavan' ny teny hoe ''Ra''- no tena nampiasaina toy ny hoe Rakotondradama, Radamamanjaka, Rakotoseheno, Ranjeva, Ramahatra, Ratefinanahary, Ramaniraka, Rabemaso, sns. Naverina kosa anefa ny fampiasana ny teny hoe ''manjaka'' amin' ny anaran' ny mpanjaka toy ny hoe Radamamanjaka sy Ranavalomanjaka raha efa tamin' ny andron-dRalambo sy [[Rafohy]] no tena nampiasaina izany hanavahana ny fianakaviana akaikin' ny mpanjaka. Ny fianakaviana akaikin' ny mpanjaka tamin' ny taonjato faha-19 moa dia nanohy izany fanovana nataon' Andrianampoinimerina izany ka nampiasa ny teny hoe ''Rakoto'' na ''Razafindrakoto'' na ''Razafi''- na ''Razana''(''ka'') sns. fa tsy nampiasa intsony ny teny ''andriana'' amin' ny anarany, ohatra amin' izany: [[Rakoto Ratsimamanga]] (taranaky ny Zanakandriana), Rakoto Andriambalo (lehiben' ny taranaky ny [[Zazamarolahy]]), Rakoto Razakaboana (lehiben' ny taranaky ny Andriamasinavalona), Rakotonavalona. Ny fianakaviana andriana sisa kosa dia mbola tavela amin' ny famelomana ny anaran-drazany izay mbola nisy ny teny hoe ''Andriana''. === Fanafoanan' ny mpanjana-tany ny fanjakan' andriana === Tamin' ny taona 1896 dia nofoanan' ny mpanjanatany frantsay ny [[Fanjakan'i Madagasikara|Fanjakan' i Madagasikara]]. Izany anefa tsy afaka nanafoana ny fisian' ny ampanjaka sy ny andriana manerana an' i Madagasikara mandraka ankehitriny. Tamin' ny taona 1958 dia napetraky ny mpanajantany [[frantsa]]y ny rafitra repoblikana manerana an' i [[Afrika]] sy [[Madagasikara]]. === Fiverenana amin' ny fanjakan' andriana? === Ankehitriny dia mbola maro amin' ireny taranak' andriana ireny no mitonona ho tompon' ny fahendrena ary mitaky ny hanomezana toerana ho an' ny andriana eo anivon' ny andrimpanjakana. Misy milaza fa mitombina izany fitakiana izany noho izany toerana izany afaka miantoka ny fitohizan' ny fisian' ny fanjakana raha misy krizy pôlitika goavana eo amin' ny firenena. Araka ny nolazain' [[Andriantompokoindrindra]], efa taloha ela, dia tsy milamina ny tany sy ny fanjakana raha tsy miverina amin' ny [[Tompon-tany|tompony ny tany]] sy ny fanjakana, dia ny andriandahy izany. Ary efa nolazain' ny mpaminany tamin' andron' Andrianampoinimerina koa izany: "''Manjaka ny andriandahy, manjaka ny andriambavy; mitondra ny vazaha menasofina; mitondra ny mpanompo; mitondra ny sadasada; izay vao hiverina amin' ny tompony ny fanjakana, dia amin' ny andriandahy izany, izay vao hilamina ny tany sy ny fanjakana. Ary ho avy tsy ho ela intsony izany fotoana izany''." == Ohabolana momba ny andriana == * ''Aleo halan' andriana, toy izay halam-[[Vahoaka|bahoaka]].'' * ''[[Andevo (teto Madagasikara)|Andevo]] tokana amin' andriana: raha tsy matin’ iraka, maty voky.'' * ''Andrian-drainazy tsy manam-panjakana; andriana lozabe tsy monina amim-bahoaka.'' * ''Aza manao tany lavitra andriana.'' * ''[[Habokana|Boka]] nizaha lanonana : tsy isan' ny mpizaha fa isan' ny vahoakan' andriana.'' * ''Hianala mahay, ary hiankova mahay ; manao [[Hova|hovalahy]] mampiady andriana.'' * ''Hovalahy mibaby andriana, ka misolo ny entan' ny [[Manendy]].'' == Jereo koa: == * [[Merina]] - [[Imerina-Ambaniandro|Imerina]] - [[FANJAKAN’ I MADAGASIKARA|Fanjakan'i Madagasikara (vaovao)]] * [[Rabiby]] * [[Ralambo]] * [[Hova]] * [[Andevo (teto Madagasikara)|Andevo (teto Madagasikara]]) * [[Mainty]] == Boky azo anovozan-kevitra == * (en) Rabarioelina, Ndriana (Rev. Dr.) (2010), ''"Biblical Relations between Israel and Madagascar''", Doctoral Thesis of Theology, SAHTS, États-Unis, 2010, 458 pages. Abstract in Saint-Alcuin House Journal, Volume 8, N°1, USA. And in Library of Congress, number ISSN 1548-4459, USA. * (fr) Charlotte Liliane Rabesahala-Randriamananoro, ''Ambohimanga-Rova : approche anthropologique de la civilisation merina (Madagascar)'', Paris, Le Publieur, 2006, 393 p. (ISBN 2-85194-307-3. Texte remanié d’une thèse soutenue à l’Université de La Réunion en 2002. * (fr) Rajaonarimanana, Narivelo (1990), ''Savoirs arabico-malgaches : la tradition manuscrite des devins Antemoro Anakara (Madagascar)'', Institut national des langues et civilisations orientales. * (fr) Ramamonjy, Georges (1952), "De quelques attitudes et coutumes merina", dans ''Mémoires de l'Institut scientifique de Madagascar'' (Tananarive), série C, Sciences humaines, 1 (2), 1952, p. 181-196. * (mg) Ramilison, Emmanuel (Pastor) (1951), ''Andriantomara-Andriamamilazabe. Loharanon' ny Andriana nanjaka eto Imerina'', Imprimerie Ankehitriny. * (en) Randrianja Solofo, Ellis Stephen (2009), ''Madagascar. A short history,'' London, Hurst & Company, 2009. * (fr) Raombana (l'historien) (1809-1855), "''Histoires''", Edition Ambozontany, Fianarantsoa, 3 Volumes. * (mg) Rasamimanana, Joseph (Dr.) (1909) et Louis de Gonzague Razafindrazaka (Governor), ''Ny Andriantompokoindrindra'', Antananarivo, 50 pages. * (mg) Ravelojaona (Pastor) (1937-1970), ''Firaketana ny Fiteny sy ny Zavatra Malagasy'', Encyclopedic Dictionary, Antananarivo, 5 Volumes. * (en) Razafindrazaka, Harilanto, et alii (2009) ''"A new deep branch of eurasian mtDNA macrohaplogroup M reveals additional complexity regarding the settlement of Madagascar"'', BMC Genomics. * (fr) Rombaka, Jacques Philippe (1963), ''Tantaran-drazana Antemoro-Anteony,'' Antananarivo, Imprimerie LMS, pp. 10-11. * (fr) Rombaka, Jacques Philippe (1970), ''Fomban-drazana Antemoro - usages et coutumes antemoro'', Ambozontany, Fianarantsoa, 121 p. == Sary == <!-- Gallery --> <gallery> Sary:Ratsimamanga palace.jpg|Lapan-dRatsimamanga </gallery> [[Sokajy:Kolontsaina malagasy]] qjyxh5gu2tffurk05eeief9xmnu0n2h 1106931 1106930 2025-06-11T13:08:04Z Thelezifor 15140 /* Jereo koa: */ 1106931 wikitext text/x-wiki [[Sary:Andrianampoinimerina.jpg|vignette|Andrianampoinimerina]] Ny '''andriana''' dia sarangan' olona farany ambony tao amin' ny fanjakana maro teto [[Madagasikara]] izay nisongadina indrindra tao amin' ny [[Fanjakan' Imerina|fanjakana merina]], izay nipoiran' ny olona hatao mpanjaka. Tao amin' ny fanjakana merina, ny saranga lehibe telo hafa manampy azy io dia ny [[hova]] ny [[mainty]] sy ny mpanompo (na [[andevo]]). Amin' izao fotoana izao dia mbola misy ireo olona atao hoe andriana sy taranak' andriana ao [[Antananarivo]] sy ny vohitra manodidina. Ny fampiasana ny teny hoe "Andriana" ho enti-milaza andriana dia hita amin' ny vondrom-poko malagasy maro hafa toy ny [[Betsileo]], ny [[Betsimisaraka]], ny [[Bezanozano]], ny [[Antambahoaka]] ary ny [[Antemoro]]. __TOC__ == Ny teny hoe ''andriana''== === Teny efa nampiasain' ny Vazimba === Ny teny hoe ''andriana'' dia efa nampiasain' ny [[Vazimba]] (mponina taty anivontany talohan' ny nanjakan-d[[Rabiby]] sy [[Andriamanelo]] ny taona) efa hatry ny ela. Porofon' izany, maro ireo ny anaram-bazimba no ahitana ny teny hoe ''andriana'' amin' ny anarany toy ny hoe ''Andriandroka'' (anaran' ny mpanjaka vazimba teo [[Ankotrokotroka]]) sy ''Andriambodilova'' (anaran' ny Vazimba nonina teo [[Antananarivo|Analamanga,]] razamben' ny [[Antehiroka]]). Manaraka izany, ny teny hoe ''andriana'' dia nampiasain' ny foko maro eran' i [[Madagasikara]] ary efa aman-jato taona tokoa. Midika izany fa tsy foko tokana na vitsy no nivoy ny foto-mpandaminana "andriana". === Famotoran-tenim-bahoaka === Ny teny hoe ''andriana'' dia manana heviny roa: ny voalohany dia hoe "andry", izay manana ny lanjany tokoa teo amin'ny [[Ntaolo]], satria ny tranon'izy ireo dia misy andry iray lehibe eo afovoany izay ianteheran' ny trano iray manontolo. Ny andriana ary dia ilazana olona azo ianteheran'ny maro. Amin' ny heviny faharoa, ny hoe ''andriana'' dia ilazana koa toerana azo atoriana. Zava-dehibe teo amin' ny [[Ntaolo]] tokoa fahizay ny fandriam-pahalemana ka na ny fototeny aza dia ''andry''. Ilazana koa izany fa ny andriana dia olona azo ianteherana amin'ny fandriam-pahalemana. Marihina anefa fa ny teny hoe ''andriana'' dia saika fahita amin'ny anaran'ny olona rehetra na fianakavia-mpanjaka, na hova na mpanompo. Izany hoe tsy teny natokana hampiasain'olom-bitsy ny hoe ''andriana'' fa azon'ny rehetra ampiasaina tsara. === Fivoaran' ny hevi-teny === Tany amboalohany, ny teny hoe ''andriana'' dia ilazana ireo olona ianteherana, koa ny raim-pianakaviana rehetra na lehiben' ny fianakaviana dia "andriana" avokoa. Io ilay vanim-potoana voatazon' ny fitenenana hoe "samy andrian-ko azy". Tato aoriana anefa, rehefa nihamaro ny olona ka nilaina ny fandaminana ny fiarahamonina dia nifamory ny olona ka nifidy "andriana" iraisana. Io andriana iraisana io dia ny "be taona indrindra" teo amin' ny fiarahamonina noho izy noheverina ho tompon' ny fahendrena. Mbola voatazon' ny [[angano]] izany, ka hoy izy manao hoe "vorona nifidy andriana". Rehefa maty ary ny andriana voafidy dia mifidy andriana hafa indray. Dia toy izay hatrany. Mbola maro ireo foko eto [[Madagasikara]] mandraka ankehitriny no manaraka io fomba fifidianana io. Tato aoriana anefa, nihanatahorana sy nohajaina ireny andriana voafidy ireny, ary nisy tamin' izy ireny no namorona fomba fijery milaza fa ny fahefany dia avy amin'ny [[zanahary]] ary ny andriana no itoeran'ny [[hasina]] ka tsy nanaiky ny andriana fidina ivelan' ny fianakaviany fa tsy maintsy amin' ny taranany ihany no hipoiran'ny "andriana" handimby azy. Nanomboka teo dia tsy nofidiana intsony ny "andriana" fa ifandovana. Nifandraika tamin' izany, dia nisy ireo taranaka mpanjaka indiana, maley sy arabo avy any ampitan-dranomasina tonga teto Madagasikara nanomboka tamin' ny taonjato faha-9, ka izy ireo koa dia nitonon-tena avy hatrany ho andriana. Teto ary no teraka ny fijery fa ny andriana dia antanantohatra iray eo amin' ny fiarahamonina ary ao aminy no akana ny mpitondra lehibe indrindra, dia ny mpanjaka izany. Io mpanjaka io moa dia antsoin' ny [[Merina]] koa hoe: "ny Andriana". Teraka teto koa ny fijery fa rehefa tsy andriana dia voasokajy ho [[hova]] na mpanompo (andevo). Io karazan' andriana io no hita farany eran' i [[Madagasikara]] tamin' ny taona 1895. Marihina anefa fa nisy foko sasany izay tsy nahalala akory ny fisian' ny andriana, toy ny foko [[tsimihety]] izany, mitovy zo avokoa ny mponina ao amin' io foko io ka ny zokiolona no mitondra ny fiarahamonina. Toy izany koa ny foko [[antambahoaka]] dia andriana avokoa fa tsy mba nisy hova na mpanompo, saingy mifidy mpanjaka izy ireo. Ho famintinana, dia hoy ny fomba fitenin' ny [[Ntaolo]] merina: "Ny andriana tsy nitrobona avy amin' ny tany, na nitsotsorika avy any an-danitra, fa loharanon' andriana olombelona". === Famotoran-teny ara-tsiansa === Araka ny voalazan' i K. A. Adelaar, ny anarana hoe "andriana" dia azo inoana fa avy amin' ny anaram-boninahitra [[Fiteny indôneziana|java-indôneziana]] fahiny hoe ''Rahadyan'' (''Ra-hady-an''), midika hoe "Tompo". Izay dia lasa ''Rohandryan'' sy ''Roandrian''a taty aoriana, indrindra fa any amin' ny faritra atsimo-atsinanan' ny Nosy eo amin' ny foko [[zafiraminia]], antemoro ary [[antambahoaka]]. Ao afovoan-tany, ao amin' ny [[Merina]], ny [[Betsileo]], ny [[Bezanozano]], ary ny [[Sihanaka]], io teny io dia lasa hoe ''Randryana'' ary taty aoriana ''Randriana'' na ''Andriana''. == Ireo karazan' andriana tao Imerina == Ny andriana lazaina eto dia ilay andriana taranaka. Misy antanantohatra koa anefa ao anatin' io andriana io dia ny andriamanjaka, ny zanaka nateraky ny andriamanjaka, ary ireo andriana havan' andriamanjaka. === Sokajin' andriana nataon-dRalambo === ==== Andriana tsy azo asandratra ho mpanjaka ==== Tamin-d[[Ralambo]] dia namboariny io antanatohatra anatin'ny andriana io mba hisorohana ny ady fanjakana eo amin'ny samy andriana ka nasiany antanatohatra efatra ho an'ireo andriana tsy mahazo manjaka intsony, ka izao ny filaharany araka ny lehibe indrindra mankamin'ny kely indrindra: * Ny [[Andriantompokoindrindra (foko)|Andriantompokoindrindra]], ireo taranak' [[Andriantompokoindrindra]], zanaka lahimatoan-d[[Ralambo]]. * Ny [[Andrianamboninolona (foko)|Andrianamboninolona]], ireo taranak' [[Andrianamboninolona]], rahalahin-dray no rafozan-dRalambo * Ny [[Andriandranando]], ireo taranak' Andriandranandobe, izay dadatoan-dRalambo. * Ny [[Zanadralambo]] izay mizara ho [[Zanadralambo amin' Andrianjaka]] (taranaky ny mpanjaka Ralambo tamin' ny vadikeliny) sy Zanadralambo (ireo dia tsy mba taranaky ny mpanjaka Ralambo. Tamin' ny mpanjaka maro, dia nisy ireo olona nisaoran' ny mpanjaka noho ny fahamendrehany koa natao ho isan' ny Zanadralambo izy ireny). Napetraky ny mpanjaka Ralambo araka ny filahatra etsy ambony ny toerana misy ireo sokajin' andriana ireo ka manomboka eo [[Ambohidrabiby]] miantsinana, ny tanàna nametrahany ireo Zanadralambo naterany no akaiky indrindra an' Ambohidrabiby, eo atsinanan'io kosa no misy ny tandavan-tendrombohitra misy ny Andriandranandobe dia i Masinandriana, Ambohimailala, Ambohibe ary i Manankasina. Eo antsinanan' ny Andriandranando kosa ny tandavan-tendrombohitra misy ny Andrianamboninolona, dia Ambohitrandriananahary, ka hatrany Kilonjy, Ambonisoa sy Viliahazo sns. Ary farany any amin'ny antsinana indrindra ny tandavan-tendrombohitra misy an' Ambohimalazabe sy [[Ambohimalaza]]. Io fandaminana ny filaharan' ny andriana voarakitra amin' ny fizaran-tany miantsinanana io no mandiso tanteraka ny [[lovantsofina]] milaza fa tamin' ny mpanjaka Ralambo dia ny Zanadralambo amin' Andrianjaka no ambony indrindra fa ny mpanjaka [[Andriamasinavalona]] no nanova izany. ==== Andriana azo asandratra ho mpanjaka ==== Ny mpanjaka sy ny andriana azo asandratra ho mpanjaka dia tsy mba nampidirin-dRalambo ao anaty fa ivelan' io antanatohatra efatra io. Manaporofo izany, Andriantompokoindrindra sy Andrianjaka ihany no nanaovan-d[[Ralambo]] fitsapana satria izy roa lahy ireo no hany manana zo hanjaka tamin' ireo zanany naterany maro, ary izy roalahy ihany no zanak' andriana ankoatr' ireo Andriandoriamanjaka. Midika izany fa tsy tamin' Andriamasinavalona akory no nipoitra ny firazanana Zanakandriana hakana ny andriamanjaka fa efa tamin-dRalambo sy talohan' izany saingy no nisy ny Zanakandriana saingy ivelan' ny fanasokajiana izy ireo tamin-dRalambo. Eo amin' ny fizarantany, ny Andriandoriamanjaka sy ny Andrianjaka dia tsy napetra-dRalambo tany amin' ny faritra antsinana na atsimon' Ambohidrabiby. Manaporofo izany, ireo andriana nahazo nanjaka tamin' ny mpanjaka Ralambo dia ivelan' ny antanatohatra efatra io, ary izy ireo no nahazo niely patrana sy nonina tamin' ny faritra andrefan' Ambohidrabiby. [[Andrianjaka]] (sy ny vady aman-janany izay handimby azy) ihany no zanaky ny mpanjaka Ralambo napetrany eny ampita andrefan' Ambohidrabiby, dia teny [[Ambohimanga]] izany, fa tato aoriana Andrianjaka rehefa nanjaka vao nianatsimo nankeo Analamanga. Ireo Andriandoriamanjaka izay tsy nanaiky fa hitady fanjakana dia niala teo Ambohidrabiby ka nianavaratra any Andavakisakay sy niakandrefana any [[Imamo]] sy Ivonizongo. Ary farany, Andrianentoarivo izay mpanolotsain' [[Andriatompokoindrindra|Andriantompokoindrindra]] dia niala avy any Ambohimalazabe ka niankandrefana tonga razan'andriamanjaka any Vonizongo fa tsy nahazo nampiasa trano manara. Ireo ohatra telo ireo dia maneho fa misy ireo karazan'andriana izay tsy voasokajy ao anatin'ny antanantohatra efatra nataon-dRalambo noho izy ireo natao hanjaka ary ny toerana nametrahan-dRalambo azy ireo dia porofo manamarina izany, ny zo hiankandrefana. Sarotiny tamin'ny fahadiovan' ny andriana ny mpanjaka Ralambo ka tsy nekeny velively ho lasa andriana ny olona na antokon'olona izay zanaka nateraky ny andriana tamin' ny [[Hova]] na [[Mpanompo (saranga)|mpanompo]]. Ary tsy navelany hanolo-tsaina azy na ny zanany afa-tsy ireo andriana iray karazana aminy. Porofon' izany, ny Andriandoriamanjaka, zafin-dRabiby sy terak'[[Andrianamboninolona]] no nalain-dRalambo ho mpanolotsainy teo Ambohidrabiby raha toa ka Andrianentoarivo, izay lasa razan' andriana tany Lohavohitra no mpanolotsain' Andriantompokoindrindra teo Ambohimalaza. === Fanovana tamin' Andriamasinavalona === ==== Sokajin' andriana ==== Tamin' [[Andriamasinavalona]] dia notovanany antanatohatra telo teo ambonin' io antanatohatra efatra nataon-dRalambo io, izany dia mba hisorohana hatrany ny ady fanjakana eo amin'ireo taranaka ka toy izao ny filaharany avy amin'ny ambony indrindra hatrany ambany: * Ny [[Zanakandriana]], dia ireo andriana azo asandratra ho mpanjaka (ny [[Andriantompokoindrindra (foko)|Andriantompokoindrindra]] sy ny taranak' [[Andrianjaka]] ary ny [[Andriandoriamanjaka]]). Saika zanaka nateraky ny mpanjaka sy ny mpiray tampo amin' ny mpanjaka izy ireo, ary ireo andriana tian' ny mpanjaka hosokajiana ho zanakandriana na noho ny hafa-drazana toy ny momba ny Andriandoriamanjaka. Marihina fa ny Zanakandriana dia mahazo manjaka, saingy maro amin' izy ireny no tsy hasandratra ho mpanjaka mihitsy noho ny antony maro, toy ny lalàna mifehy ny fifandimbiasana teo amin' ny fanjakana na noho ny fifandanjan-kery ka lasa anaram-boninahitra fotsiny sisa ny maha mahazo manjaka azy ireny. Ohatra amin' izany, ny tera-d[[Radama I]] sy [[Rasalimo]], na dia Zanakandriana aza dia tsy nahazo nanjaka satria ny lalam-pifandimbiasana teo amin' ny fanjakan'andriana merina dia milaza fa tsy maintsy Merina ray sy reny vao mahazo manjaka. Toy izany koa, [[Andrianampoinimerina]] dia nilaza fa tsy maintsy ny tarana-dRangory sy Ralesoka no manjaka, koa ireo zanak' andriana tsy tafiditra amin' izany dia tsy hanjaka mihintsy. Tato aoriana dia nantsoina koa hoe "Printsy" na "Prentsesy" ny Zanakandriana. * ny [[Zazamarolahy]], dia ireo taranak'izy efa-dahy nanjaka teo Antananarivo, Ambohidrabiby, Ambohidratrimo ary Ambohimanga, izy efa-dahy zanaky ny mpanjaka [[Andriamasinavalona]]. Tamin' ny andron' Andrianampoinimerina sy ireo mpanjaka nandimby azy dia nampidirina ho isan' ny Zazamarolahy koa ny sasany tamin' ireo andriana tamin'ny foko hafa, toa ny andriana tany Imamo izay nantsoina hoe "Marolahin'Imamo" sy ny zanaky ny mpanjaka sasany tao Andratsay. Ny Zazamarolahy dia sady azo ampiakarina ho Zanakandriana no azo ampidinina koa ho "Andriamasinavalona". * ny [[Andriamasinavalona (foko)|Andriamasinavalona]]: ireo dia anasokajiana ireo taranaky ny mpanjaka [[Andrianjaka]], izay tsy voasokajy ho Zanakandriana na Zazamarolahy, isan' izany ny Zanadranavalona ao Anosimanjaka. Maro koa ny Zanakandriana sy Zazamarolahy no natao ho Andriamasinavalona. Ary misy koa ny "Zanadralambo amin' Andrianjaka" toy ny avy amin'ny terak' Antsomangy no natao ho Andriamasinavalona. Maro koa ny foko hafa no natao ho isan' ny Andriamasinavalona toa ny terak'Andriamborona sy Ampanarifito izay Andrian' Imamo ary ny taranak' izy Antemoro-Anakara telo lahy izay nanolotsaina ny mpanjaka [[Andrianampoinimerina]]. Misy amin' ireny tsy taranaky ny mpanjaka Andrianjaka ireny izay nakarina ho Andriamasinavalona anefa no tsy mahazo "trano manara" eo amin' ny fasany. * ny [[Andriantompokoindrindra (foko)|Andriantompokoindrindra]]; * ny [[Andrianamboninolona (foko)|Andrianamboninolona]]; * ny [[Andriandranando]]; * ary ny [[Zanadralambo amin' Andrianjaka]] sy Zanadralambo. ==== Sokajin' ny havan' andriana ==== Fa ankoatr' izany, teo ambanin' ny sokajy Andriana (izay ahitana ireo antanatohatra fito voatanisa etsy ambony), dia nasian' ny mpanjaka Andriamasinavalona koa ny sokajy natao hoe [[Havan'Andriana]] ireo havan' andriana moa dia sady tsy andriana no tsy hova. Ny havan' andriana dia ahitana ireo taranaka mpanjaka nanomboka tamin' ny mpanjaka [[Rafohy]] sy [[Rabiby]] izay tsy mba nampidirina ho andriana. Toy izany ny taranak' Andriamanangaona; ny taranak' Andriamitondra, ny Antehiroka sy maro hafa koa. Ny Zanakandriana, ny Zazamarolahy ary ny Andriamasinavalona no terak' Ifohiloha. Ny Andriantompokoindrindra, ny Andrianamboninolona ary ny Andriandranandro no atao hoe terak' Andriateloray. Ny Zanadralambo sy ny Zanadralambo amin’Andrianjaka no sokajin’ Andriana nampidirana ireo tarana-dRalambo sy ny havany akaiky. Hatramin-dRalambo ka hatramin' ny taona 1895, ny andriana dia azo avarina ho hova na mpanompo raha nandika lalàna. Araka izany, tsy mba toy ireny atao amin' ny teny frantsay hoe ''castes'' tany [[India]] ireny ny fiarahamonina merina. Tany India mantsy ny hova dia tsy mba azo natao andriana ary ny andriana dia tsy mahazo manambady hova. Ohatra amin'izany, [[Andriamasinavalona]] dia nanambady zazavavindrano izay niterahany an' i Ranavalontsimitoviaminandriana nonina teo Anosimanjaka. Io renibe Ranavalona io kosa dia voalazan'ny lovantsofina fa nanambady [[Antehiroka]]. Toy izany koa i [[Radama II]] dia [[Andriamihaja]], hovalahy, no rainy nefa i [[Ranavalona I]] no reniny. Ny zanaky ny andriana tamin'ny hova dia sokajiana ho "[[Folovohitra]]" , "Hova", na "[[Velondraimandreny]]". === Fomba sy toetra ary sata mampiavaka ny andriana === ===== Ny zo sy ny andraikitra ary ny fadin' ny andriana ===== Marihina fa ireo antanantohatr' andriana ireo dia manana ny zony sy andraikiny ary ny [[Fady|fadiny]] avy. Ohatra, ny Andriandoriamanjaka no mpanenona ny lamban' ny mpanjaka; ny Zazamarolahy sy ny Andriamasinavalona no mpandrary ny tsihy atao amin' ny tranomasina; ny Zanadralambo no mpiandraikitra ny famonosana fatin' andriana; ny Andriantompokoindrindra no manao ny [[dihy soratra]] amin' ny fora zanakandriana; ny firavak' andriana, ny terak' i Fohiloha no mahazo trano manara eo ambony fasany, ny mpanjaka no misy ny trano masina eo amin' ny fasany, sns. Fa misy kosa fombafomba iraisan' ireo antanantohatr'andriana ireo, dia ny fampiasana voambolana manokana hoan' ny andriana toy ny "Tsara va tompoko", na "Sarasara tsy ambaka" na ny "Tsara antitra tompoko" raha mifampiarahaba izy ireo na koa ny "hafenina" na "hasitrika" fa tsy hoe "halevina" raha misy maty ampidirina ao am-pasana; ny tsy fanaovana famadihana fa kosa fandrakofana lamba ny maty, sns. ==== Ny endrik' andriana ==== Vokatry ny lalàna mifehy ny fanambadiana teo amin' ny andriana merina dia nanana endrika mampiavaka azy ny andriana ka izany no antsoin'ny [[Ntaolo]] hoe "endrik' andriana" ary manamarina ny fisian'ny endrik' andriana ny ohabolan'ny Ntaolo manao hoe: "Andevo mitafy jaky, arahabaina tsy andriana, tsy arahabaina, andriana". Ny andevo dia saika olo-mainty ka nahagaga ny fiarahamonina ihany no nahita olo-mainty mitafy [[jaky]]. Ireo andriana merina tsy mitampoka mantsy dia saika fotsy fihodirana nefa misy ihany ireo somary mena, na volondavenona na volombarahina. Tena vitsy kosa ireo andriana merina no mainty fihodirana. Maranidranitr' orona sy manifinify molotra ny andriana. Izany maha maranidranitr' orona ny andriana izany dia nataon' ny Ntaolo ho mahatsara tarehy ka raha misy petak' orona dia nataony hoe ratsy tarehy, satria ireo hova sy ireo andevo dia saika petak' orona. Ny andriana merina tsy nifangaro loatra tamin' ny hova na andevo na taranak' andriana amin' ny foko hafa dia kelikely ray ny vatany ary ny andriandahy amin' izany dia somary lavalava endrika. Momba ireo Andriantompokoindrindra izay nalaza tamin' ny lova tsy mifindra ohatra dia efa nilaza tao amin' ny boky ''Firaketana'' tamin' ny taona 1939, p. 352 mikasika ny Ambohimalaza: "Zava-dray loha mampiavaka ny Andriantompokoindrindra hatrany am-boalohany izy tsy mety mifanambady amim-poko hafa, nahatonga ny fisiana karazan’ olona manokana, mora fantatra amin’ ny toetr’ endriny – somary vorivory – sy ny volon-kodiny, fotsy (na dia misy ihany koa tsy toy izany amin’ny fianakaviana sasany aminy). Taty aoriandriana vao nisy fivahavahàna kely izany, na noho ny antony momba ny tsi-fahatsaran’ ny fifanambadian’ ny mpihavana akaiky loatra, na vokatry ny fioavan’ny fomban-tany vaovao". Toy izany koa ny Andriamasinavalona tarana-dRanavalotsimitoviaminandriana ao Fiakarana dia mbola sahy milaza fa fotsy fihodirana ny karazan-dry zareo. [[Andrianampoinimerina]] moa dia "ilahifotsy avy amin' ny alahamaditany" no nilazan' Andriambelomasina raibeny azy. Ary ilay vazaha sendra taty antsisin' [[Imerina-Ambaniandro|Imerina]] tamin' ny nanjakany dia nitatitra fa [[Andrianampoinimerina]] dia lehilahy fohy fa tsy lava akory. Manamarina io maha keliray an'Andrianampoinimerina io ny [[lovantsofina]] momba ny nampitahana ny tehin' Andrianampoinimerina sy ny an' ny mpanjakan'Imamo sy ny mpanjak' i [[Betsileo]] avaratra. Fohy hatrany mantsy ny tehin' Andrianampoinimerina miohatra amin'ny an'ireo mpanjaka roa hafa. Ary ny fandrian' Andrianampoinimerina amin' ny lapany ao [[Ambohimanga]] rova aza dia mbola hita ao fa tsy mihoatra ny 1,60 m ny halavan' izany fandriany izany. Toy izany koa [[Radama Voalohany|Radama I]] izay mazava fihodirana no maranitr'endrika sy malama volo. Azo itarafana io endrika maranidranitr' orona amin' ny andriana io ireo sarin' ny tena atin' andriana toa an' Andrianampoinimerina, [[Radama Voalohany|Radama]] I, [[Radama II]], [[Ranavalona I]], [[Ranavalona II|Ranavamona II]], [[Ranavalona III]] ary [[Rasoherina]]. Misy anefa andriana no mety ho ngita volo mihitsy sy mangamanga saingy maranitr' orona foana izy ireny. Ireny andriana mangamanga sy ngita volo ireny hono no taranaky ny mpanjaka tamin' ny andriana [[tanindrana]] na tamin' ny mpanompony ary "ngita volo avo razana no fiantso azy ireny". ==== Andriana manambady hova na mpanompo ==== Nanomboka tamin' ny taona 1895 dia efa maro ireo andriana no nivady tamin' ny hova na mpanompo na foko hafa ka nanova tanteraka ny endrik' andriana ankehitriny. Misy amin' ireo mitonona ho andriana ankehitrio mantsy no zarazara fihodirana sy petak'orona ary ranjanana sy lava ka mifanalavitra tanteraka amin'ny endrik' Andrianampoinimerina sy Leidama sy ry Ranavalona izay averina indray fa fotsy fihodirana, na volombarahina na volondavenona, maranidranitr' orona no manifinify molotra. Mbola maro koa anefa ireo andriana no mitazona izany endrik' andriana izany toy ireo andriana ao Fiakarana izay sahy milaza mihintsy fa fotsy fihodirana. == Ny andriana ankehitriny sy amin' ny hoavy == === Fisokafan' ny satan' ny andriana momba ny fanambadiana === Nanomboka tamin' [[Andriamasinavalona]], nohamafisin' [[Andrianampoinimerina]], dia efa nanomboka nizara ny fanjakana sy ny firazanana tamin' ny [[hova]] ny andriana. Ohatra ny toetran-d[[Ranavalona I]] izay niteraka tamin' ny hovalahy. [[Radama II]] kosa no voalohany teraka hovalahy nitondra fanjakana ary [[Ranavalona II]] sy [[Ranavalona III]] ary [[Rasoherina]] dia hovalahy no vadibeny ôfisialy. Izany rehetra izany dia mampiseho ny tsy fanajana ny hafatra napetraky ny razambe andriandahy rehetra tany aloha, ka misy mihevitra fa izany no nahavery ny fanjakana. === Tsy fitondrana anarana misy ny teny hoe ''andria''- === Ireo mpanjaka nandimby an-d[[Ralambo]] (sarotiny tamin' ny fiandrianana) ka hatreo amin' [[Andrianampoinimerina]] dia nitondra hatrany io teny hoe ''andriana'' io amin' ny anarany: Andrianjaka, Andriatsitakatrandriana, Andriamasinavalona, Andriambalohery, Andrianjafy, Andrianambonimena sns. Andrianampoinimerina kosa anefa nanova izany tanteraka ka ireo zanany lahy dia tsy mba nisy io teny hoe ''Andriana'' io ny anarany: ohatra Rakotondradama, Rakotomavo, Ralainanahary, sns. Na ireo mpanjakalahy nandimby an' Andrianampoinimerina aza dia tsy nahitana intsony io teny hoe ''Andriana'' fa dia ny teny hoe ''Rakoto'', ''Razaka'' na anarana ialohavan' ny teny hoe ''Ra''- no tena nampiasaina toy ny hoe Rakotondradama, Radamamanjaka, Rakotoseheno, Ranjeva, Ramahatra, Ratefinanahary, Ramaniraka, Rabemaso, sns. Naverina kosa anefa ny fampiasana ny teny hoe ''manjaka'' amin' ny anaran' ny mpanjaka toy ny hoe Radamamanjaka sy Ranavalomanjaka raha efa tamin' ny andron-dRalambo sy [[Rafohy]] no tena nampiasaina izany hanavahana ny fianakaviana akaikin' ny mpanjaka. Ny fianakaviana akaikin' ny mpanjaka tamin' ny taonjato faha-19 moa dia nanohy izany fanovana nataon' Andrianampoinimerina izany ka nampiasa ny teny hoe ''Rakoto'' na ''Razafindrakoto'' na ''Razafi''- na ''Razana''(''ka'') sns. fa tsy nampiasa intsony ny teny ''andriana'' amin' ny anarany, ohatra amin' izany: [[Rakoto Ratsimamanga]] (taranaky ny Zanakandriana), Rakoto Andriambalo (lehiben' ny taranaky ny [[Zazamarolahy]]), Rakoto Razakaboana (lehiben' ny taranaky ny Andriamasinavalona), Rakotonavalona. Ny fianakaviana andriana sisa kosa dia mbola tavela amin' ny famelomana ny anaran-drazany izay mbola nisy ny teny hoe ''Andriana''. === Fanafoanan' ny mpanjana-tany ny fanjakan' andriana === Tamin' ny taona 1896 dia nofoanan' ny mpanjanatany frantsay ny [[Fanjakan'i Madagasikara|Fanjakan' i Madagasikara]]. Izany anefa tsy afaka nanafoana ny fisian' ny ampanjaka sy ny andriana manerana an' i Madagasikara mandraka ankehitriny. Tamin' ny taona 1958 dia napetraky ny mpanajantany [[frantsa]]y ny rafitra repoblikana manerana an' i [[Afrika]] sy [[Madagasikara]]. === Fiverenana amin' ny fanjakan' andriana? === Ankehitriny dia mbola maro amin' ireny taranak' andriana ireny no mitonona ho tompon' ny fahendrena ary mitaky ny hanomezana toerana ho an' ny andriana eo anivon' ny andrimpanjakana. Misy milaza fa mitombina izany fitakiana izany noho izany toerana izany afaka miantoka ny fitohizan' ny fisian' ny fanjakana raha misy krizy pôlitika goavana eo amin' ny firenena. Araka ny nolazain' [[Andriantompokoindrindra]], efa taloha ela, dia tsy milamina ny tany sy ny fanjakana raha tsy miverina amin' ny [[Tompon-tany|tompony ny tany]] sy ny fanjakana, dia ny andriandahy izany. Ary efa nolazain' ny mpaminany tamin' andron' Andrianampoinimerina koa izany: "''Manjaka ny andriandahy, manjaka ny andriambavy; mitondra ny vazaha menasofina; mitondra ny mpanompo; mitondra ny sadasada; izay vao hiverina amin' ny tompony ny fanjakana, dia amin' ny andriandahy izany, izay vao hilamina ny tany sy ny fanjakana. Ary ho avy tsy ho ela intsony izany fotoana izany''." == Ohabolana momba ny andriana == * ''Aleo halan' andriana, toy izay halam-[[Vahoaka|bahoaka]].'' * ''[[Andevo (teto Madagasikara)|Andevo]] tokana amin' andriana: raha tsy matin’ iraka, maty voky.'' * ''Andrian-drainazy tsy manam-panjakana; andriana lozabe tsy monina amim-bahoaka.'' * ''Aza manao tany lavitra andriana.'' * ''[[Habokana|Boka]] nizaha lanonana : tsy isan' ny mpizaha fa isan' ny vahoakan' andriana.'' * ''Hianala mahay, ary hiankova mahay ; manao [[Hova|hovalahy]] mampiady andriana.'' * ''Hovalahy mibaby andriana, ka misolo ny entan' ny [[Manendy]].'' == Jereo koa: == * [[Merina]] - [[Imerina-Ambaniandro|Imerina]] - [[FANJAKAN’ I MADAGASIKARA|Fanjakan'i Madagasikara (vaovao)]] * [[Rabiby]] * [[Ralambo]] * [[Hova]] * [[Andevo (teto Madagasikara)|Andevo (teto Madagasikara]]) * [[Mainty]] * [[Andriana (teny mitovy fanoratra)]] == Boky azo anovozan-kevitra == * (en) Rabarioelina, Ndriana (Rev. Dr.) (2010), ''"Biblical Relations between Israel and Madagascar''", Doctoral Thesis of Theology, SAHTS, États-Unis, 2010, 458 pages. Abstract in Saint-Alcuin House Journal, Volume 8, N°1, USA. And in Library of Congress, number ISSN 1548-4459, USA. * (fr) Charlotte Liliane Rabesahala-Randriamananoro, ''Ambohimanga-Rova : approche anthropologique de la civilisation merina (Madagascar)'', Paris, Le Publieur, 2006, 393 p. (ISBN 2-85194-307-3. Texte remanié d’une thèse soutenue à l’Université de La Réunion en 2002. * (fr) Rajaonarimanana, Narivelo (1990), ''Savoirs arabico-malgaches : la tradition manuscrite des devins Antemoro Anakara (Madagascar)'', Institut national des langues et civilisations orientales. * (fr) Ramamonjy, Georges (1952), "De quelques attitudes et coutumes merina", dans ''Mémoires de l'Institut scientifique de Madagascar'' (Tananarive), série C, Sciences humaines, 1 (2), 1952, p. 181-196. * (mg) Ramilison, Emmanuel (Pastor) (1951), ''Andriantomara-Andriamamilazabe. Loharanon' ny Andriana nanjaka eto Imerina'', Imprimerie Ankehitriny. * (en) Randrianja Solofo, Ellis Stephen (2009), ''Madagascar. A short history,'' London, Hurst & Company, 2009. * (fr) Raombana (l'historien) (1809-1855), "''Histoires''", Edition Ambozontany, Fianarantsoa, 3 Volumes. * (mg) Rasamimanana, Joseph (Dr.) (1909) et Louis de Gonzague Razafindrazaka (Governor), ''Ny Andriantompokoindrindra'', Antananarivo, 50 pages. * (mg) Ravelojaona (Pastor) (1937-1970), ''Firaketana ny Fiteny sy ny Zavatra Malagasy'', Encyclopedic Dictionary, Antananarivo, 5 Volumes. * (en) Razafindrazaka, Harilanto, et alii (2009) ''"A new deep branch of eurasian mtDNA macrohaplogroup M reveals additional complexity regarding the settlement of Madagascar"'', BMC Genomics. * (fr) Rombaka, Jacques Philippe (1963), ''Tantaran-drazana Antemoro-Anteony,'' Antananarivo, Imprimerie LMS, pp. 10-11. * (fr) Rombaka, Jacques Philippe (1970), ''Fomban-drazana Antemoro - usages et coutumes antemoro'', Ambozontany, Fianarantsoa, 121 p. == Sary == <!-- Gallery --> <gallery> Sary:Ratsimamanga palace.jpg|Lapan-dRatsimamanga </gallery> [[Sokajy:Kolontsaina malagasy]] fm7oaq3e1ligcpbwvd99v18lhtr7l1y 0 44667 1106936 1104694 2025-06-11T16:05:06Z 21Tortue 35949 Rohy anaty 1106936 wikitext text/x-wiki {{coord|13|12|S|49|03|E}} {{infobox tanàna |anarana=Ambilobe |faritany=[[Faritanin'i Antsiranana|Antsiranana]] |faritra= [[Diana]] |isam-ponina=56427 |firenena={{Madagasikara}} |sary=Ambilobe, Diana Province, Madagascar.jpg }} [[Sary:Ambilobe, Diana.jpg|thumb|left|Ambilobe, Diana]] '''Ambilobe''' dia [[kaominina]] malagasy ao amin'ny [[distrikan'i Ambilobe]], [[Faritra Diana]], [[Faritanin'i Antsiranana]]. Ny isam-poniny dia 56427 araka ny faminavinana natao tamin'ny taona 2000. Ny kaodin-kaominina dia 71799 ary ny kaodin-distrika dia 717 == Vokatry ny fambolena == Ny anjaran'ny [[tantsaha]] mampiasa zezika simika dia 25-50%. Ny entana faharoa lafo vidy indrindra dia coton. Ny zava-bolena lehibe indrindra amin'ny lafin'ny velarantany dia canne a sucre. Ny entana fahatelo lafo vidy indrindra dia vary. Ny isan'omby dia 15000. Ny isan'ny taona nisiam-pesitry ny vorona teo anelanelan'ny taona 1999-2001 dia 3. Ny zava-bolena faharoa lehibe indrindra amin'ny lafin'ny velarantany dia vary. Ny entana lafo vidy indrindra dia [[fary]] 13 ny mponina no manao asa tanana. 40 ny [[Mponina eto Madagasikara|mponina]] no miasa tany. 10 ny [[Mponina eto Madagasikara|mponina]] no miasa amin'ny fanjonoana. 35 ny mponina no miasa amin'ny fiompiana. 2 ny mponina no miasa amin'ny sampandraharaha. 500 no isan'ny kisoa. == Ara-tsosialy == == Fotodrafitrasa == Misy masoivohon'ny banky. Tongavan'ny lalam-paritra ilay tanàna. Ahitana hopitaly na toeram-pitsaboana ao. Ahitana tobim-pahasalamana ao. Misy tsena isan'andro any. Ijanon'ny taksiborosy ilay kaominina. Misy fianarana ambaratonga faharoa (lise). Ahitana orinasa mampiasa olona mihoatra ny 50. Andalovan'ny lalam-pirenena ilay kaominina. Ahitana sekoly ambaratonga fototra. Ahitana orinasa mampiasa olona 10 hatramin'ny 50. Ahitana orinasa mampiasa olona latsaky ny folo. Misy fitrandrahana harena an-kibon'ny tany amin'ny fomba indostrialy. Ahitana kolejy ao amin'ilay tanàna. Tsy ny [[Jiro sy Rano Malagasy|JIRAMA]] no manome ny rano. Misy biraom-paositra ao. == Fitaterana == Ny fitaovam-pitaterana ampiasaina matetika indrindra dia fiara maivana base. Ny faharetan'ny dia mankany amin'ny renivohi-paritany dia 2 ora. Ahitana lalana godorô ao amin'ny kaominina. Ny fotoam-pitaterana mankany amin'ny tanàn-dehibem-paritany amin'ny andro fahavaratra dia 2 ora. Ny lalan-tany dia azo aleha mandavan-taona. Ny saran-dalan'ny olona tokana mankany amin'ny tanàn-dehibem-paritany amin'ny andro fahavaratra dia 5000 ariary. Ny saran-dalan'ny olona tokana mankany amin'ny tanàn-dehibem-paritany amin'ny haintany dia 5000 ariary. == Fahasoavana == 2 isan-jaton'ny mponina no tena mahantra dia mahantra. 18 isan-jaton'ny mponina no atao hoe mahantra. Ny halavan'ny vanim-potoana mety ahalanian'ny vokatry ny taon-dasa dia 4 volana. 20 isan-jaton'ny mponina no atao hoe manan-karena. 60 isan-jaton'ny mponina no manana fari-piainana antonontonony. == Endri-javatra == Misy masoivohon'ny ministeran'ny fiompiana. Misy masoivohon'ny ministeran'ny fahasalamana. Misy masoivohon'ny ministeran'ny rano sy ny ala. Misy masoivohon'ny ministeran'ny asa tany. Misy masoivohon'ny ministeran'ny fiarovana. Misy masoivohon'ny ministeran'ny fanabeazana. Misy masoivohon'ny ministeran'ny mponina. Misy masoivohon'ny ministeran'ny asa vaventy. ==Lalana== * [[Lalam-pirenena faha-5a]] (Ambilobe-[[Vohemar]]) * [[Lalam-pirenena faha-6]] ([[Antsiranana]]) == Olana == Ny isan'ny vono olona tanatin'ny taona 1999-2001 dia 1. Ny isan'ny vakitrano tanatin'ny taona 1999-2001 dia 60. Ahitana polisy ao amin'ilay kaominina. Ahitana zandary ao amin'ilay kaominina. 1 no isan'ireo mpamono olona tratra tanatin'ny taona 1999-2001. == Rohy ivelany == * [http://www.ilo.cornell.edu/ilo/census.xls ilo.cornell.edu] - Statistika momba ny kaominina malagasy ary loharanom-pahaizana namoronana an'ity lahatsoratra ity. {{reflist}} {{Diana}} {{commonscat}} [[Sokajy:Kaominina any Faritra Diana]] [[Sokajy:Kaominina any Madagasikara]] obq7gpms33csb6li96uxve4jczgng0u 1106967 1106936 2025-06-11T19:26:02Z Chirocca77 30720 1106967 wikitext text/x-wiki {{coord|13|12|S|49|03|E}} {{infobox tanàna |anarana=Ambilobe |faritany=[[Faritanin'i Antsiranana|Antsiranana]] |faritra= [[Diana]] |isam-ponina=56427 |firenena={{Madagasikara}} |sary=Ambilobe, Diana Province, Madagascar.jpg }} [[Sary:Ambilobe, Diana.jpg|thumb|left|Ambilobe, Diana]] '''Ambilobe''' dia [[kaominina]] malagasy ao amin'ny [[distrikan'i Ambilobe]], [[Faritra Diana]], [[Faritanin'i Antsiranana]]. Ny isam-poniny dia 56427 araka ny faminavinana natao tamin'ny taona 2000. Ny kaodin-kaominina dia 71799 ary ny kaodin-distrika dia 717 == Vokatry ny fambolena == Ny anjaran'ny [[tantsaha]] mampiasa zezika simika dia 25-50%. Ny entana faharoa lafo vidy indrindra dia [[landihazo]]. Ny [[fambolena]] amin'ny velarantany lehibe indrindra dia ny fary Ny entana fahatelo lafo vidy indrindra dia ny [[vary]]. Ny isan'omby dia 15000. Ny isan'ny taona nisiam-pesitry ny vorona teo anelanelan'ny taona 1999-2001 dia 3. Ny zava-bolena faharoa lehibe indrindra amin'ny lafin'ny velarantany dia vary. Ny entana lafo vidy indrindra dia [[fary]] 13 ny mponina no manao asa tanana. 40 ny [[Mponina eto Madagasikara|mponina]] no miasa tany. 10 ny [[Mponina eto Madagasikara|mponina]] no miasa amin'ny fanjonoana. 35 ny mponina no miasa amin'ny fiompiana. 2 ny mponina no miasa amin'ny sampandraharaha. 500 no isan'ny kisoa. == Ara-tsosialy == == Fotodrafitrasa == Misy masoivohon'ny banky. Tongavan'ny lalam-paritra ilay tanàna. Ahitana hopitaly na toeram-pitsaboana ao. Ahitana tobim-pahasalamana ao. Misy tsena isan'andro any. Ijanon'ny taksiborosy ilay kaominina. Misy fianarana ambaratonga faharoa (lise). Ahitana orinasa mampiasa olona mihoatra ny 50. Andalovan'ny lalam-pirenena ilay kaominina. Ahitana sekoly ambaratonga fototra. Ahitana orinasa mampiasa olona 10 hatramin'ny 50. Ahitana orinasa mampiasa olona latsaky ny folo. Misy fitrandrahana harena an-kibon'ny tany amin'ny fomba indostrialy. Ahitana kolejy ao amin'ilay tanàna. Tsy ny [[Jiro sy Rano Malagasy|JIRAMA]] no manome ny rano. Misy biraom-paositra ao. == Fitaterana == Ny fitaovam-pitaterana ampiasaina matetika indrindra dia fiara maivana base. Ny faharetan'ny dia mankany amin'ny renivohi-paritany dia 2 ora. Ahitana lalana godorô ao amin'ny kaominina. Ny fotoam-pitaterana mankany amin'ny tanàn-dehibem-paritany amin'ny andro fahavaratra dia 2 ora. Ny lalan-tany dia azo aleha mandavan-taona. Ny saran-dalan'ny olona tokana mankany amin'ny tanàn-dehibem-paritany amin'ny andro fahavaratra dia 5000 ariary. Ny saran-dalan'ny olona tokana mankany amin'ny tanàn-dehibem-paritany amin'ny haintany dia 5000 ariary. == Fahasoavana == 2 isan-jaton'ny mponina no tena mahantra dia mahantra. 18 isan-jaton'ny mponina no atao hoe mahantra. Ny halavan'ny vanim-potoana mety ahalanian'ny vokatry ny taon-dasa dia 4 volana. 20 isan-jaton'ny mponina no atao hoe manan-karena. 60 isan-jaton'ny mponina no manana fari-piainana antonontonony. == Endri-javatra == Misy masoivohon'ny ministeran'ny fiompiana. Misy masoivohon'ny ministeran'ny fahasalamana. Misy masoivohon'ny ministeran'ny rano sy ny ala. Misy masoivohon'ny ministeran'ny asa tany. Misy masoivohon'ny ministeran'ny fiarovana. Misy masoivohon'ny ministeran'ny fanabeazana. Misy masoivohon'ny ministeran'ny mponina. Misy masoivohon'ny ministeran'ny asa vaventy. ==Lalana== * [[Lalam-pirenena faha-5a]] (Ambilobe-[[Vohemar]]) * [[Lalam-pirenena faha-6]] ([[Antsiranana]]) == Olana == Ny isan'ny vono olona tanatin'ny taona 1999-2001 dia 1. Ny isan'ny vakitrano tanatin'ny taona 1999-2001 dia 60. Ahitana polisy ao amin'ilay kaominina. Ahitana zandary ao amin'ilay kaominina. 1 no isan'ireo mpamono olona tratra tanatin'ny taona 1999-2001. == Rohy ivelany == * [http://www.ilo.cornell.edu/ilo/census.xls ilo.cornell.edu] - Statistika momba ny kaominina malagasy ary loharanom-pahaizana namoronana an'ity lahatsoratra ity. {{reflist}} {{Diana}} {{commonscat}} [[Sokajy:Kaominina any Faritra Diana]] [[Sokajy:Kaominina any Madagasikara]] jrgpr5n2n1bxjtox3jev03heidop81l 0 45632 1106995 1067323 2025-06-12T05:01:12Z Mamy nirina 35937 Infobox 1106995 wikitext text/x-wiki {{coord|-14.879590|47.987510}} {{infobox tanàna |anarana=Antsohihy |velarantany= 20.06 |faritany=[[Faritanin'i Mahajanga|Mahajanga]] |faritra = [[Faritra Sofia]] |isam-ponina=105317 |firenena={{Madagasikara}} |sary = Antsohihy.png }} [[File:Panneau Antsohihy.png|thumb|left|Antsohihy]] '''Antsohihy''' dia kaominina malagasy ao amin'ny [[distrikan'i Antsohihy]], [[faritra Sofia]], [[Faritanin'i Mahajanga]]. Ny isam-poniny dia 105317 araka ny faminavinana natao tamin'ny taona 2000. Ny kaodin-kaominina dia 41399 ary ny kaodin-distrika dia 413 == Vokatry ny fambolena == Ny entana faharoa lafo vidy indrindra dia mangahazo. Ny zava-bolena lehibe indrindra amin'ny lafin'ny velarantany dia mangue. Ny entana fahatelo lafo vidy indrindra dia vary. Ny isan'omby dia 935. Ny isan'ny taona nisiam-pesitry ny vorona teo anelanelan'ny taona 1999-2001 dia 3. Ny zava-bolena faharoa lehibe indrindra amin'ny lafin'ny velarantany dia mangahazo. Ny entana lafo vidy indrindra dia mangue. 5 ny mponina no manao asa tanana. 15 ny mponina no miasa tany. 45 ny mponina no miasa amin'ny fanjonoana. 15 ny mponina no miasa amin'ny fiompiana. 20 ny mponina no miasa amin'ny sampandraharaha. 637 no isan'ny kisoa. == Ara-tsosialy == Ahitana fikambanam-pivarotra ao amin'io tanàna io. Ahitana fikambanam-piasatanana ao. Ahitana fikambanan-tantsaha ao. Ahitana fikambanam-panjono ao amin'io tanàna io. Ahitana fikambanam-pampiasa rano ao. == Fotodrafitrasa == Misy masoivohon'ny banky. Misy seranam-piaramanidina akaikin'ilay tanàna. Tongavan'ny lalam-paritra ilay tanàna. Ahitana hopitaly na toeram-pitsaboana ao. Ahitana tobim-pahasalamana ao. Misy tsena isan'andro any. Ijanon'ny taksiborosy ilay kaominina. Misy fianarana ambaratonga faharoa (lise). Andalovan'ny lalam-pirenena ilay kaominina. Ahitana sekoly ambaratonga fototra. Ahitana seranana an-drenirano amin'ilay tanàna. Ahitana kolejy ao amin'ilay tanàna. Ny JIRAMA no manome ny rano. Misy biraom-paositra ao. == Fitaterana == Ny fitaovam-pitaterana ampiasaina matetika indrindra dia fiara maivana base. Ny faharetan'ny dia mankany amin'ny renivohi-paritany dia 15 ora. Ahitana lalana godorô ao amin'ny kaominina. Ny fotoam-pitaterana mankany amin'ny tanàn-dehibem-paritany amin'ny andro fahavaratra dia 18 ora. Ny lalan-tany dia azo aleha mandavan-taona. Ny saran-dalan'ny olona tokana mankany amin'ny tanàn-dehibem-paritany amin'ny andro fahavaratra dia 100000 Fmg. Ny saran-dalan'ny olona tokana mankany amin'ny tanàn-dehibem-paritany amin'ny haintany dia 90000 Fmg. == Fahasoavana == 5 isan-jaton'ny mponina no tena mahantra dia mahantra. 40 isan-jaton'ny mponina no atao hoe mahantra. Ny halavan'ny vanim-potoana mety ahalanian'ny vokatry ny taon-dasa dia 4 volana. 5 isan-jaton'ny mponina no atao hoe manan-karena. 50 isan-jaton'ny mponina no manana fari-piainana antonontonony. == Endri-javatra == Misy masoivohon'ny ministeran'ny fiompiana. Misy masoivohon'ny ministeran'ny fiompiana. Misy sampandraharaha misahana ny fananan-tany ao. Misy sampandraharaha misahana ny fananan-tany ao. Misy masoivohon'ny ministeran'ny fahasalamana. Misy masoivohon'ny ministeran'ny fahasalamana. Misy masoivohon'ny ministeran'ny rano sy ny ala. Misy masoivohon'ny ministeran'ny rano sy ny ala. Misy masoivohon'ny ministeran'ny asa tany. Misy masoivohon'ny ministeran'ny asa tany. Misy masoivohon'ny ministeran'ny fiarovana. Misy masoivohon'ny ministeran'ny fiarovana. Misy masoivohon'ny ministeran'ny fanabeazana. Misy masoivohon'ny ministeran'ny fanabeazana. Misy masoivohon'ny ministeran'ny mponina. Misy masoivohon'ny ministeran'ny mponina. Misy masoivohon'ny ministeran'ny asa vaventy. Misy masoivohon'ny ministeran'ny asa vaventy. == Olana == Ahitana miaramila ao amin'ilay kaominina. Ny isan'ny vono olona tanatin'ny taona 1999-2001 dia 8. Tapaka in-1 ny lalana tao anatin'ny taona 1999-2001. Ny isan'ny vakitrano tanatin'ny taona 1999-2001 dia 11. Ahitana polisy ao amin'ilay kaominina. Ahitana zandary ao amin'ilay kaominina. 4 no isan'ireo mpamono olona tratra tanatin'ny taona 1999-2001. == Jereo koa == '''Renivohi-paritany eto Madagasikara''' * [[Antananarivo]] - [[Antsiranana]] - [[Fianarantsoa]] - [[Mahajanga]] - [[Toamasina]] - [[Toliara]] '''Renivohi-paritra eto Madagasikara''' * [[Ambatondrazaka]] - [[Ambositra]] - [[Ambovombe]] - [[Antananarivo]] - [[Antsirabe]] - [[Antsiranana]] - [[Antsohihy]] - [[Farafangana]] - [[Fenoarivo Atsinanana]] - [[Fianarantsoa]] - [[Ihosy]] - [[Maevatanana]] - [[Mahajanga]] - [[Maintirano]] - [[Manakara]] - [[Mananjary]] - [[Miarinarivo]] - [[Morondava]] - [[Sambava]] - [[Toamasina]] - [[Tôlanaro]] - [[Toliara]] - [[Tsiroanomandidy]] == Rohy ivelany == * [http://www.ilo.cornell.edu/ilo/census.xls ilo.cornell.edu] - Statistika momba ny kaominina malagasy ary loharanom-pahaizana namoronana an'ity lahatsoratra ity. {{reflist}} {{commonscat}} [[Sokajy:Kaominina any Madagasikara]] [[Sokajy:Faritra Sofia]] n87layglrk9a1xptxiwzoyroso6lzs7 0 46055 1106989 1105897 2025-06-12T03:48:25Z Mamy nirina 35937 Infobox 1106989 wikitext text/x-wiki {{coord|-16.950000|46.833330}} {{infobox tanàna |anarana=Maevatanana |faritany=[[Faritanin'i Mahajanga|Mahajanga]] |faritra= [[Faritra Betsiboka|Betsiboka]] |isam-ponina=25928 |velarantany = 33.1 |firenena={{Madagasikara}} |sary= }}{{Infobox tanàna|anarana=Maevatanana|saina=Malagasy|isam-ponina=24000|firenena=Malagasy|ben'ny tanàna=Menazomby|faritany=Mahajanga|faritra ora ofisiany=Betsiboka|tanàna=Anosy Kely Avaratra|sary=Maevatanana.jpg}} I '''Maevatanana''' dia kaominina malagasy ao amin'ny distrikan'i [[Distrikan'i Maevatanana|Maevatanana]], [[Faritra Betsiboka]], [[Faritanin'i Mahajanga]]. Ny isam-poniny dia 25928 araka ny faminavinana natao tamin'ny taona 2018. ==Jeografia== Renirano: [[Ikopa]], [[Betsiboka (renirano)|Betsiboka]] ==Toe-tany== {{mafana}} ==Toe-karena== {{...}} ==Jereo koa== *[[Madagasikara]] **[[Kaominina any Madagasikara]] ***Maevatanana ==Jereo koa== '''Renivohi-paritany eto Madagasikara''' * [[Antananarivo]] - [[Antsiranana]] - [[Fianarantsoa]] - [[Mahajanga]] - [[Toamasina]] - [[Toliara]] '''Renivohi-paritra eto Madagasikara''' * [[Ambatondrazaka]] - [[Ambositra]] - [[Ambovombe]] - [[Antananarivo]] - [[Antsirabe]] - [[Antsiranana]] - [[Antsohihy]] - [[Farafangana]] - [[Fenoarivo Atsinanana]] - [[Fianarantsoa]] - [[Ihosy]] - [[Maevatanana]] - [[Mahajanga]] - [[Maintirano]] - [[Manakara]] - [[Mananjary]] - [[Miarinarivo]] - [[Morondava]] - [[Sambava]] - [[Toamasina]] - [[Tôlanaro]] - [[Toliara]] - [[Tsiroanomandidy]] ==Rohy ivelany == {{Betsiboka}} {{reflist}} [[sokajy:Kaominina any Faritra Betsiboka]] [[sokajy:Kaominina any Madagasikara]] [[Sokajy:Tanàna ao Madagasikara]] ojoqfam5dxww5pd0s119qsjioasbmz5 0 128928 1106993 1034026 2025-06-12T04:51:44Z CommonsDelinker 112 Removing [[:c:File:Aigremont_73207.jpg|Aigremont_73207.jpg]], it has been deleted from Commons by [[:c:User:Krd|Krd]] because: No license since 26 May 2025. 1106993 wikitext text/x-wiki {{Coord|48.017|5.718}} {{infobox tanàna |tanàna=Aigremont |sary= |firenena={{Frantsa}} |faritany=[[Grand Est]] |velarantany=4.87 |isam-ponina=23 |ben'ny tanàna=Robert Lefaivre }} I '''Aigremont, Haute-Marne''' dia kaominina ao amin'ny fivondronan'i Langres, ao amin'ny departemantan'i [[Haute-Marne]], ao amin'ny faritr'i [[Grand Est]], ao [[Frantsa]]. Ny INSEE dia mampiasa ny kaodim-paositra 52002. I Robert Lefaivre no ben'ny tanàna mandritry ny taona 2008&ndash;2014. Ilay kaominina dia kaominina mpikambana amin'ny fivondronan-kaominin'i == Jeografia == Ny isam-ponin'i Aigremont dia 23 mponina araka ny fanisana natao tamin'ny taona 2009. Ny fisiana ara-daharampehintany ary ara-daharanjarahasin'ilay kaominina dia 48.017° Avaratra ary 5.718° Atsinanana amin'ny soratra desimaly. Ny faritr'ora dia GMT+1. == Rohy ivelany == * : Tranonkala * [http://www.communes.com/recherche/?q=Aigremont Eo amin'i www.communes.com] <references/> [[Sokajy:Tanàna ao amin'ny faritr'i Haute-Marne]] p0o3xyxr2d8t51jtufg3w8buh2lz37c 0 128964 1107016 1034033 2025-06-12T05:56:53Z CommonsDelinker 112 Removing [[:c:File:Anrosey_61310.jpg|Anrosey_61310.jpg]], it has been deleted from Commons by [[:c:User:Krd|Krd]] because: No license since 27 May 2025. 1107016 wikitext text/x-wiki {{Coord|47.8369|5.6733}} {{infobox tanàna |tanàna=Anrosey |sary= |firenena={{Frantsa}} |faritany=[[Grand Est]] |velarantany=11.04 |isam-ponina=158 |ben'ny tanàna=Robert Billon }} I '''Anrosey''' dia kaominina ao amin'ny fivondronan'i Langres, ao amin'ny departemantan'i [[Haute-Marne]], ao amin'ny faritr'i [[Grand Est]], ao [[Frantsa]]. Ny INSEE dia mampiasa ny kaodim-paositra 52013. I Robert Billon no ben'ny tanàna mandritry ny taona 2008&ndash;2014. Ilay kaominina dia kaominina mpikambana amin'ny fivondronan-kaominin'i Canton de Laferté-sur-Amance == Jeografia == Ny isam-ponin'i Anrosey dia 158 mponina araka ny fanisana natao tamin'ny taona 2009. Ny haavon'ny toerana ambany indrindra dia 232 metatra. Ny haavon'ny toerana avo indrindra dia 369 metatra. Ny fisiana ara-daharampehintany ary ara-daharanjarahasin'ilay kaominina dia 47.8369° ary 5.6733° amin'ny soratra desimaly. Ny faritr'ora dia GMT+1. == Rohy ivelany == * : Tranonkala * [http://www.communes.com/recherche/?q=Anrosey Eo amin'i www.communes.com] <references/> [[Sokajy:Tanàna ao amin'ny faritr'i Haute-Marne]] r8a0q40yhiaql8hzn9o1ict003os7ln 0 179954 1107029 940002 2025-06-12T09:05:57Z InternetArchiveBot 25011 Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.9.5 1107029 wikitext text/x-wiki {{Coord|61|-149}} [[sary:PalmerAK Depot.jpg|200px|thumb]] {{infobox tanàna |tanàna= |firenena={{Etazonia}} |faritany=Alaska |velarantany=9.7 |isam-ponina=5937 |ben'ny tanàna=DeLena Johnson<ref>{{cite web|url }} I '''Palmer, Alaska''' dia tanàna ao amin'ny faritany mizaka tenan'i [[Alaska]], ao [[Etazonia]]. Ny kaodim-paositra dia 99645. == Jeografia == Ny haavon'ilay tanàna amin'ny haavon-dranomasina dia 71 metatra. Ny laharam-pehintaniny ary ny laharan-jarahasiny dia : 61° Avaratra ary 149° Andrefana. Ny faritr'ora dia GMT-9. == Rohy ivelany == * [http://www.cityofpalmer.org City of Palmer, Alaska] {{Wayback|url=http://www.cityofpalmer.org/ |date=20140819083723 }} : Sehatra ofisialy [[sokajy:Tanàna ao amin'ny faritany mizaka tenan'i Alaska]] 6wmfqtli64svyg4552uenu61wwikz20 0 182108 1107018 943525 2025-06-12T06:41:25Z InternetArchiveBot 25011 Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.9.5 1107018 wikitext text/x-wiki {{Coord|41.2772222222|-98.9680555556}} {{infobox tanàna |tanàna=Loup City, Nebraska |firenena={{Etazonia}} |faritany=Nebraska |velarantany=2.43 |isam-ponina=1029 |ben'ny tanàna= }} '''Loup City, Nebraska''' dia tanàna ao amin'ny faritany mizaka tenan'i [[Nebraska]], ao [[Etazonia]]. Ny kaodim-paositra dia 68853.. == Jeografia == Ny laharam-pehintaniny ary ny laharan-jarahasiny dia 41.2772222222 ary -98.9680555556. Ny faritr'ora dia GMT -6. == Jereo koa == * [[Etazonia]] ** [[Nebraska]] === Rohy ivelany === * [http://www.loupcity.com/ www.loupcity.com] {{Wayback|url=http://www.loupcity.com/ |date=20110207135717 }} [[sokajy:Tanàna ao amin'ny faritany mizaka tenan'i Nebraska]] 15p3g5a5o1v6dfseznz5nfgtamt8q70 0 184071 1106992 947109 2025-06-12T04:36:38Z InternetArchiveBot 25011 Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.9.5 1106992 wikitext text/x-wiki {{Coord|36.0897222222|-93.735}} {{infobox tanàna |tanàna=Huntsville, Arkansas |firenena={{Etazonia}} |faritany=Arkansas |velarantany=7.8 |isam-ponina=2346 |ben'ny tanàna= }} '''Huntsville, Arkansas''' dia tanàna ao amin'ny faritany mizaka tenan'i [[Arkansas]], ao [[Etazonia]]. 72740. == Jeografia == Ny laharam-pehintaniny ary ny laharan-jarahasiny dia 36.0897222222 ary -93.735. Ny faritr'ora dia GMT -6. == Jereo koa == * [[Arkansas]] * [[Etazonia]] == Rohy ivelany == * [http://www.huntsvillear.org/ City of Huntsville Arkansas] {{Wayback|url=http://www.huntsvillear.org/ |date=20120408205626 }} {{vangovango}} [[sokajy:Tanàna ao amin'ny faritany mizaka tenan'i Arkansas]] gbr2sqyc970d0vj2ptex8f0ta5uxghg 0 199120 1107002 1074982 2025-06-12T05:31:54Z 41.213.235.225 1107002 wikitext text/x-wiki {{infobox olona |sary= Gutenberg.jpg |anarana=Johannes Gutenberg |toerana [[Mainz]] |teraka=1 Janoary 1400 |maty=12 Febroary 1468 |firenena={{Alemaina}} |mpiaraka= |asa= * [[Mpamorona]] |taona niasàna= }} I '''Johannes Gutenberg''' na '''Gutenberg''' dia mpanonta printy alemana, namorona karazana lohavy azo afindrafindra izay niteraka fandrosoana lehibe tamin' ny fampielezana lahatsoratra sy fahalalana. Teraka tamin' ny taona 1400 tany [[Mainz]] (fr: ''Mayence''), tao amin' ny [[Empira Masina Rômana Jermanika|Empira Masina Jermanika]], ary maty tamin' ny 3 Febroary 1468 tao amin' ny tanàna nahaterahany ihany. Ny anarany feno dia '''Johannes Gensfleisch zur Laden zum Gutenberg'''. Na dia heverina ho hetsika lehibe tamin' ny vanim-potoan' ny Renaissance aza ny famoronana nataony, dia nisedra fahasahiranana teo amin' ny fiainana i Gutenberg. Niombon-draharaha tamin' i Johann Fust sy i Peter Schoeffer izy, tamin' ny Ôktôbra 1455, dia resy teo anatrehan' ny fitsarana izy tamin' ny raharaha tamin' i Fust mpampindram-bola azy izay naka ny toeram-piasany niaraka amin' ny fitaovana sy ny zavatra voatonta printy. Tsy afaka tamin' izany fahantrany izany i Gutenberg raha tsy teo i Adolphe II izay printsy-elektoran' i Nassau, izay nanome azy fisotroan-dronono mandritra ny androm-piainany sy ny anaram-boninahitry ny ''Gentleman'' (frantsay: ''gentilhomme'') tao an-dapany. == Jereo koa == * [[Biôgrafia]] ===Rohy ivelany=== * Ao amin'i Freebase: [https://www.freebase.com/m/04061] [[sokajy:Biôgrafia]] {{vangovango}} [[Sokajy:Mpamorona alemà]] [[sokajy:Teraka tamin'ny taona 1400]] [[sokajy:Maty tamin'ny taona 1468]] co9u4euslge9ud3ll5sztihnxycasat 0 200194 1106935 773850 2025-06-11T14:11:01Z 41.213.235.225 1106935 wikitext text/x-wiki {{infobox olona |sary= |anarana=György Korsós |teraka=22 Aogositra 1976 |maty= |firenena= |mpiaraka= |asa= * [[mpilalao baolina kitra]] |taona niasàna= }} '''György Korsós''' dia mpilalao baolina kitra teraka ny 22 Aogositra 1976 == Jereo koa == * [[Biôgrafia]] [[sokajy:Biôgrafia]] {{vangovango}} {{DEFAULTSORT:Korsos Gyo~rgy}} [[sokajy:mpilalao baolina kitra hongroà]] tpl9fmi7svlgxktmgn9a1lxjmlda038 0 205842 1106932 759044 2025-06-11T14:08:00Z 41.213.235.225 1106932 wikitext text/x-wiki {{infobox olona |sary=Pest Krisztián.jpg |anarana=Krisztián Pest |teraka=7 Jiona 1975 |maty= |firenena= {{Hongaria}} |mpiaraka= |asa= * [[mpilalao baolina kitra]] |taona niasàna= }} '''Krisztián Pest''' dia mpilalao baolina kitra hongroà teraka ny 7 Jiona 1975. == Jereo koa == * [[Biôgrafia]] [[sokajy:Biôgrafia]] {{vangovango}} [[sokajy:mpilalao baolina kitra hongroà]] [[sokajy:Teraka tamin'ny taona 1975]] k1k9fbj6vm7kzlgyqhwb30pyw5qs7x2 0 221622 1107006 1100926 2025-06-12T05:45:25Z 41.213.235.225 1107006 wikitext text/x-wiki {{infobox olona |anarana=Guido d'Arezzo |teraka=taona 990 |maty=taorian'ny taona 1033 |firenena=Italia |mpiaraka= |asa= * [[mpahay mozika]] * [[mpamorona]] |taona niasàna= }} I '''Guido d'Arezzo''' dia mpahay [[mozika]], mpamorona [[Italia|italiana]] teraka tamin' ny taona 990 ary maty taorian' ny taona 1033 (tamin' ny taona 1050 ?). Atao hoe '''Guidus Aretinus''' izy amin' ny [[Fiteny latina|teny latina]] fa azo atao hoe '''Guido''' '''Monaco''' na '''Guido Aretino''' kosa amin' ny [[Fiteny italiana|teny italiana]]. [[Monka|Moanina]] italiana [[Fikambanan' ny Benediktina|benediktinina]] izy, izay nalaza tamin' ny fandraisany anjara amin' ny [[pedagôjia]]<nowiki/>n' ny mozika, indrindra fa ny fampivoarana rafi-panoratana mozika tao amin' ny mozikan' ny vanim-potoan' ny [[Andro Antenatenany]]. == Jereo koa == * [[Biôgrafia]] ===Rohy ivelany=== * Ao amin'i Freebase: [https://www.freebase.com/m/0j2d0] [[sokajy:Biôgrafia]] {{vangovango}} [[sokajy:mpahay mozika]] [[sokajy:mpamorona italiana]] [[sokajy:Teraka tamin'ny taona 990]] [[sokajy:Maty tamin'ny taona 1050]] 73582yq2so6lu4c8fcnpx4hrenbpc2t 0 229883 1107020 794294 2025-06-12T08:32:15Z Kapakoiva turkulainen 35936 1107020 wikitext text/x-wiki [[Sary:Ebrahim Hatamikia in Ghoghnos Film Festival.jpg|vignette|Ebrahim Hatamikia (2016)]] Ebrahim Hatamikia dia Artist sy ny mpilalao. {{vangovango}} [[sokajy:Biôgrafia]] hu68sah5dek8h63lqzlk2wucfyf9wxl 0 229888 1107021 794307 2025-06-12T08:36:57Z Kapakoiva turkulainen 35936 1107021 wikitext text/x-wiki [[Sary:Masoud Kimiai.jpg|vignette|Masoud Kimiai (2015)]] Masoud Kimiai dia Artist sy ny mpilalao. {{vangovango}} [[sokajy:Biôgrafia]] fp4vblxsu1qris6nzqj2lsd19bxfqfh 0 229960 1106976 1105407 2025-06-11T23:08:28Z InternetArchiveBot 25011 Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.9.5 1106976 wikitext text/x-wiki [[Sary:Betsileo 26.JPG|vignette|355x355px|Betsileo miresadresaka]] Ny '''Betsileo''' dia [[vondrom-poko]] lehibe eto [[Madagasikara]], ao amin' ny toerana voafaritry ny ony [[Mania (ony)|Mania]] ao avaratra, ny tanin' ny [[Tanala]] ao atsinanana, ny tendrombohitr' [[Andringitra]] ao atsimo, ary ny tandavan-tendrombohitr' i [[Bongolava (tandavan-tendrombohitra)|Bongolava]] ao andrefana, izany hoe ao amin' ny [[Faritanin' i Fianarantsoa]]. Ireto ny tanàna lehibe ao amin' ny tanin' ny Betsileo: [[Ambositra]], [[Ambohimahazo]], [[Ambohinamboarina]], [[Fianarantsoa]], [[Ambohimahasoa]] ary [[Ambalavao]]. Ny fanjakana betsileo samihafa ([[Fanjakan' i Fandriana|Betafo, Fandriana]], [[Fanjakan' i Fisakana|Fisakana]], [[Fanjakan' i Manandriana|Manandriana]], [[Fanjakan' Isandra|Isandra]], sns) dia tsy nifampiankina, ary nanana ny [[Lovantsofina|lovantsofiny]] nanomboka tamin' ny taonjato faha-17. Nisy fifanarahana tamin'ny fanjakana Merina tamin'ny andron'i Andrianampoinimerina. Noravain'i <ref>Lovan-tsofina Betsileo </ref>Radama I izay nandova fitondrana. Notafihin-d[[Radama I]] izy ireo izay niafara tamin'ny famonoana tao akaikin'Ambalavao, izay tany masina amin'ny Betsileo satria tsy nanaiky ho resy na babo izy ireo fa namono tena. Nisy ampahany amin' ny Betsileo voatery nifindra monina na lasa nanompo ireo izay nandresy azy. Ny Betsileo amin' ny maha-vondrom-poko azy dia nanomboka tamin' ny taonjato faha-19 ho fizarazarana ara-pitantanan' ny governemanta malagasy. == Ny tanin' ny Betsileo == [[Sary:Betsileo ethnic group of Madagascar.png|vignette|234x234px|Faritra nentim-paharazana misy ny Betsileo sy ny foko manodidina azy]] Ny Betsileo dia monina ao amin' ny tapany atsimo amin' ny [[lembalemba]]<nowiki/>n' i Madagasikara. Ny faritanin' izy ireo dia manomboka ao avaratry ny reniranon' i [[Mania]] any avaratra ka hatrany am-pototry ny tangorom-bohitra [[Andringitra]] any atsimo; miankandrefana ny tandavan-tendrombohitra Bongolava ary ny atsinanana dia ny ala atsinanana, izay nonenan' ny foko [[Tanala]]. Ny ankamaroan' ny faritra Betsileo dia ao anatin' ny sisin-tanin' ny [[Faritanin' i Fianarantsoa]], izay ahitana ny renivohitra mitovy anarana. Raha ny mahazatra dia mizara telo lehibe ny faritanin' ny Betsileo sy ny vahoakany. Ny [[Betsileo Avaratra]] (na [[Fisakàna]]) dia faritana amin' ny reniranon' [[Ivato (renirano)|Ivato]] sy [[Manandona (renirano)|Manandona]] any avaratra ary ny reniranon' i [[Sahanivotry (renirano)|Sahanivotry]] sy [[Mania]] any atsimo. Ny [[Betsileo Afovoany]] (na [[Manandriana]]) dia hita eo anelanelan' Ivato sy ny reniranon' i [[Matsiatra]]. Ny [[Betsileo Atsimo]] dia ny Betsileo ao atsimon' ny renirano [[Matsiatra]] ([[Isandra]], [[Lalangina]], [[Iarindrano]] ary [[Andringitra]]). == Tantara == Hatrany am-piandohan' ny taonjato faha-18, dia nivonona amin' ny fitaovam-piadiany ny Betsileo mba hiaro tena amin' ny famelezan' ny [[Sakalava]], ka namorona ny tafika maharitra voalohany teto [[Madagasikara]]. === Ny anarany === Nambaran' i [[Alfred Grandidier|Grandidier]] fa ny anaran' ny Betsileo dia ''Andriambohitsombilahy'', izay matetika tsorina amin' ny hoe ''Ambohitsomby''. Niantso ny tenan' izy ireo hoe ''Betsileo'' izy ireo, izay midika hoe "tsy azo resena", taorian' ny ezaka tsy nahomby nataon-d[[Ramitraho|Ramitraha]], mpanjakan' ny [[Sakalava]] tao amin' ny [[Fanjakan' i Menabe]], tamin' ny taona 1815 mba handresena ny Betsileo. Ny adin' ireo mpiavy vao tonga tamin' ny [[Vazimba]], mponina tranainy indrindra eto amin' ny Nosy, tao amin' ny tanin' ny Betsileo, dia tamin' ny taonjato faha-13. Ny Eorôpeana mpikaroka tany vaovao [[Souchu de Rennefort]] sy [[François Martin (mpitondra sambo)|François Martin]] dia efa nahafantatra ny anarana hoe "Betsilao" tamin' ny taonjato faha-17, ka izany anarana izany dia mety ho nampiasain' ny Vazimba mba hanondroany ny mpanani-bohitra, ary tamin' ny farany dia noraisin' ny Betsileo taorian' ny fahombiazana tamin' ny fanafihana tsy nahomby nataon' ny Sakalava avy ao tamin' ny fanombohan' ny taonjato faha-18. === Fifindrà-monina tao amin' ny tanin' ny Betsileo === Ny fifindra-monin' ny vahoaka nandray ampahany amin' ny kolontsaina arabo (Iarivo) tany atsimo-atsinanan' ny tanin' ny Betsileo tamin' ny taona 1475 dia namarana tanteraka ny andron' ny Vazimba izay nifindra monina niankandrefana. Iarivo, izay tao amin' ny faritra [[Distrikan'i Lalangina|Lalangina]] (aty aoriana), dia tanin' ny razan-d[[Ralambovitaony]], izay nanorina ny [[Fanjakan' Isandra]], izay ivon' ny tontolo betsileo tamin' ny taonjato faha-18 teo afovoan' ireo fanapahan' andriana notarihan' ny tarana-dRavelonandro, izay andriambavy avy amin' ny tanin' ny [[Antemoro]]. Ao amin' ny ''Monographie Betsileo'', nohamafisin' i mompera Dubois fa ireo [[andriana]] mpifindra monina dia niray hina tamin' ny andriana vazimba, ary nandroaka ny mponina tompontany sisa nankany andrefana. Araka izany dia mety nisy ny [[fifanambadiana]] teo amin’ ireo andriana mpiavy sy ireo andriana vazimba, ka namorona ny foko betsileo amin' izao fotoana izao izay ahitana ireo andriana manana toetra afrikana, raha oharina amin' ny mponina sisa. Ny [[Vazimba]] dia namela ho lovan' ny [[Fanjakan' Iarivo]] sy lovan' ny [[Fanjakan' Isandra]] (tamin' ny alalan' ny Fanjakan' Iarivo), ny [[Andriamanitra (finoan-drazana malagasy)|andriamaniny]] na ny [[Razana (finoana malagasy)|razambeny]] izay [[Fiovana ho andriamanitra|lasan-ko andriamanitra]] sy ny fanaony ara-pôlitika sy ara-pivavahana rehetra. Marina izany teo amin' ny fombafomba isan-karazany momba ny [[fivavahana amin' ny razana]], momba ny fikarakarana sy ny hoavin' ny fatin' ny mpanjaka amin' ny fahatongavany ho "[[fañany]]" indray ao amin' ny vatana, ary koa ny amin' ireo fombafomba fanorenana izay nitaky [[sorona olombelona]]. Ny fandraisan' ny andriana vazimba anjara tao amin' ny fanjakà-mpanjaka manaraka izany dia zava-dehibe. Anisan' ireo mpanjaka betsileo nalaza i [[Rivoekembahoaka I]] sy i [[Rivoekembahoaka II]]. === Ny fanjakana betsileo === Araka ny [[lovantsofina]], ny mpanapaka ny fanjakana betsileo samihafa dia avy amin' ny rohim-pirazanana iray ihany, dia ny mpanjakan' i Manandriana, ny fanjakana avaratra tao amin' ny faritr' [[Ambositra]] ankehitriny. Io [[Fanjakan' i Manandriana]] io dia niforona tamin' ny taonjato faha-16 ary nanana ny mpanjaka lehibe voalohany atao hoe [[Andrianantara I|Andrianantara <abbr>I</abbr>]]. Ny fanjakana hafa izay nipoitra taty aoriana ary tsy nisy nifampiankina dia: * ny [[Fanjakan' i Fisakàna]] ao avaratra, naorin-d[[Ratrimo (mpanjaka betsileo)|Ratrimo]], zanak' [[Andriamitanosy]] sy ny mpanjaka [[antemoro]] avy amin' ny [[Anteony]], fanjakana nanana ny mpanjaka farany [[Rivoekembahoaka II]], mandra-pifehezan' ny [[Merina]] azy tamin' ny taona 1808 tamin' ny alalan' [[Andrianampoinimerina]]; * ny [[Fanjakan' Ambositra]] ao atsimo-andrefan' i Fisakàna sy atsinanan' ny Fanjakan' i Manandriana, izay naorin' i [[Mpanalina]], zanaka faharoan' Andriamitanosy; * ny [[Fanjakan' Isandra]] tao atsimo-andrefana, izay nahatratra ny tampon' ny lazany tamin' ny tapany faharoan' ny taonjato faha-18 teo ambany fanapahan' [[Andriamanalina I]]; * ny [[Fanjakan' i Lalangina]] naorin' ny mpanjaka [[Rahasamanarivo]], any amin' ny faritra atsimo-atsinana amin' i [[Fianarantsoa]] ankehitriny, izay nomena anarana tamin' ny andron' ny fandresen' ny Merina notarihin-d[[Radama I]]; * ny [[Fanjakan' i Arindrano]] any atsimo (faritra [[Ambalavao]] ankehitriny) izay nizara roa avy eo ka namorona ny [[Fanjakan' i Vohibato]] any amin' ny farany atsimo. Hita amin' ny tantaran' izy ireo fa tao anatin' ny taonjato farany dia nitombo hatrany ny vahoaka betsileo, voalohany nianatsimo sy nianandrefana, ary avy eo nianavaratra tao amin' ny tanin' ny Merina izay misolo tena ireo vitsy an' isa tsy azo tsinontsinoavina ankehitriny. Ny Betsileo no vondrom-poko fahatelo lehibe indrindra eto [[Madagasikara]]. == Fiarahamonina == Ny Betsileo dia mifandray akaiky amin' ny kolontsaina [[merina]], satria izy ireo dia vondron'olona monina any amin'ny faritra avo. Ny fiarahamonina betsileo dia voafaritra amin'ny alalan'ny rafi-piaraha-monina tena saro-drafitra. Misy ifandraisany akaiky eo amin’ny fianakaviana manenika ny fiaraha-monina amin’ny ambaratongam-pitantanana sy ny asa, satria ny ankamaroan’ny Betsileo dia tsy maintsy miditra amin’ny havany eo amin’ny sehatry ny fianakaviana. Tena manantitrantitra koa ny andraikitry ny loholona amin’ny maha-mpitarika fiaraha-monina azy. Matetika ny loholona ao amin'ny vondrom-piarahamonina no mitana fahefana bebe kokoa noho ny an'ireo manana andraikitra ara-panjakana. === Ny sarangam-piarahamonina faha-mpanjaka === Nizara efatra ny ambaratongam-piarahamonin' ny Betsileo faha-mpanjaka: * Ny [[Hova (betsileo)|Hova]] (andriana): tarana-mpanjaka, izay tompon' ny omby sy ny tany rehetra. Ny fividianana na famonoana omby dia tsy maintsy atrehin' ny Hova. Tsy misy intsony ankehitriny ny famonoana omby an-jatony izay nankalazana ny fahafatesan' ny mpanjaka na ny mpanankarena betsileo, satria nifarana taorian' ny fandrarana azy ireo nandritra ny fanjanahan-tany frantsay teto Madagasikara. * Ny [[Andevohova]]: andevo noheverina ho olona afaka, satria nandray soa avy amin' ny satan' ny maha mpanompon' ny Hova. Ny tanan-kavanan' ny Hova dia ny Andriambaventy. Ny mpitaiza ny zanaky ny Hova, atao hoe Raindraoto sy Ramanga, dia nisotro ny ran' ny Hova maratra, nanangona ny hohony, nanapaka ny henany, sns. * Ny [[Olom-potsy]]: sarangam-piarahamonina Betsileo, izay mampiavaka ny sarangan' ny olon-tsotra, tsy misy manavaka azy. Voalaza fa misy fokon' Olom-potsy miisa 78 ny Betsileo. Ny maha isan' ny foko iray dia mifindra amin' ny alalan' ny fianahana ary mamaritra ny lalàn' ny fanambadiana izay tsy azo atao afa-tsy eo amin' ny fianakaviana iray foko ihany. Ny foko tsirairay dia samy manana ny fadiny, sady manana ny fitsipika mifehy azy. * Ny [[Andevo (teto Madagasikara)|Andevo]]: olona resy tamin’ ny ady. Eo am-pelan-tanan' ny tompony tanteraka ny andevo saingy tsy nisy habibiana natao taminy fa tao an-trano izy, ary navela niaraka tamin' ny vady aman-janany. Ny [[Sihanaka]] any avaratra sy ny [[Merina]] ao afovoan-tany dia nanana karazana ambaratonga ara-tsôsialy mitovy amin' ny an' ny Betsileo. Na izany aza, mbola lehibe ny tsy fitoviana ary ny olona ao amin' ny vondrona samihafa dia mbola mazoto hanamarika ny maha-izy azy avy amin' izany sy amin' ny sehatra hafa. === Fivavahana === Ny fahatongavan' ny misiônera eorôpeanina tamin' ny taonjato faha-19 dia nahatonga Malagasy maro hiova fo ho amin' ny [[kristianisma]]. Ny 94&nbsp;% eo ho eo amin’ny Betsileo dia Kristianina. [[Prôtestantisma eto Madagasikara|Prôtestanta]] na [[Eglizy Katôlika Apôstôlika Rômanina (Madagasikara)|Katôlika]] ankehitriny ny ankamaroan' ny Betsileo, saingy mbola tandremana hatrany ny ankamaroan' ny fomban-drazana sy ny foto-pivavahan' ny razambeny, matetika miaraka na mifanaraka amin' ny fanao kristianina.[[Sary:Tombeau Betsileo surmonté de Teza.jpg|vignette|Fasana betsileo misy teza eo amboniny]] Ny Betsileo talohan' ny kristianisma dia nino ny fisian' ny [[andriamanitra mpamorona]] antsoina hoe [[Andriamanitra (finoan-drazana malagasy)|Zanahary]]. Ny tontolon' ny [[Fanahin' ny vatana|fanahin]]' ny [[Razana (finoana malagasy)|razana]], ny [[matoatoa]] ary ny fanahin' ny zavaboary dia inoana ihany koa, ary mbola antsoina amin' ny alalan' ny fombafomba. Niteraka rafitra tsy manam-paharoa eo amin' ny fombam-pivavahana ny endrika mifanohitra eo amin' ny fivavahana eorôpeana mônôteista sy ny [[fivavahan-drazana malagasy]] izay [[Sinkretisma|nampitambatra]] ny fomba amam-panao kristiana sy ny foto-kevitra nentin-drazana ([[sinkretisma]]). Anisan' ny lanonana lehibe indrindra ao amin' ny Betsileo ny [[famadihana]], ka amin' izany no hanalana ny taolambalon' ny razana betsileo, mba hofonosina lamba vaovao sy hankalazaina. Na eo aza ny fielezan' ny [[Kristianisma eto Madagasikara|kristianisma]] dia mbola zava-dehibe ihany koa ny andraikitry ny [[ombiasy]] izay [[Sikidy malagasy|mpisikidy]] sy [[Fanandroana malagasy|mpanandro]] ary mpanao [[ody]] eo amin' ny fiarahamonina betsileo. Misy fombafomba ara-pivavahana mitovy amin' izany ny [[Toraja]], [[Sulawesi Atsimo]] ary [[Daiaka (vahoaka)|Daiàka]] any [[Kalimantana|Kalimantan]] ary koa any amin'ny toerana samihafa any [[Indônezia]]. == Kolontsaina == Ny Betsileo dia, tahaka ny ankamaroan'ny mponina eto Madagasikara, ny ankamaroany dia fifangaroan'ny taranaky ny [[Banto (vahoaka)|Afrikana Banto]] sy ny avy any [[Azia Atsinanana]], na dia misy aza ny loharano milaza fa ny Betsileo dia taranaka [[Aostrôneziana (vahoaka)|Aostrôneziana]] indrindra. Na izany aza, ny bika aman'endriny dia mitovy amin'ny vahoaka banto kokoa noho ny an'ny Aostrôneziana. Araka ny [[lovantsofina]] dia milaza ho manana lova iombonana amin'ny [[Antemoro]] sy ny [[Tanala]] avy any amin'ny morontsiraka atsinanana sy ny [[Bara]] avy any atsimo izy ireo. Tao amin’ny trano bongo vita amin’ny tsiraka ahitra no nipetrahan’izy ireo, ka nanokana trano hazo ho an’ny [[andriana]], araka ny fomban’ny maritrano malagasy. Matetika izy ireo no voaravaka haingon-trano na tandrok' omby. Amin'izao fotoana izao, ny trano biriky sy fotaka no mahazatra kokoa. === Taozavatra === [[Sary:Childs1.jpg|vignette|200x200px|Ankizy betsileo]] Noho ny lova navelan' ny sivilizasiona nentim-paharazana, ny Betsileo dia mpanao asa hazo tena mahay, fantatra indrindra amin' ny sary sokitra lehibe. Ny [[Zafimaniry]] manokana, zana-bondrona ao amin' ny Betsileo, no nitazona izany fomban-drazana izany ary heverina ho mpitahiry farany ny fahalalana nentin-drazana betsileo momba ny haitao hazo sy ny haingon-trano. Tamin' ny taona 2002 dia nosokajian' ny UNESCO ho [[lova ara-kolontsaina tsy azo tsapain-tanana]] ho an' ny olombelona ny fahalalana ny hazon' ny Betsileo Zafimaniry. === Ny savika === [[Sary:SAVIKA2.jpg|vignette|256x256px|[[Savika]]]] Anisan' ny mampiavaka ny Betsileo ny fanatanjahantena ataon' ny tanora. Mba hitsapana ny tanjany, hanehoany ny herim-pony, ho hizarana ady na hisintomana ny vehivavy, ny tanora betsileo dia mifanandrina amin' ny [[omby]] alahatra araka ny hasiahany, amin' ny tanany mitondra na inona na inona eo amin' ny kianja feno olona mamo. Ity fanatanjahantena nentim'paharazana antsoina hoe [[savika]], na [[toloñ' omby]]'','' dia iray amin' ireo lafiny maro mampiseho ny toeran' ny omby ao amin' ny sivilizasiona betsileo. Izy io dia tandindon' ny fahefana sy ny harena ary ny mpanjaka. === Ny ombiasy === Ny [[ombiasy]] dia inoana fa afaka mibaiko ny hery miafina ary miresaka amin' ny razana, ary azo dinihina amin' ny antony manomboka amin' ny olana ara-pahasalamana ka hatramin' ny [[vorika]] ary ny [[Sikidy malagasy|fisikidiana]], ny [[fambolena]], sns. Ny ombiasy dia afaka manao ny tsara sy ny ratsy, ary izany no mampiavaka azy amin' ny [[mpamosavy]] izay manao ny ratsy ihany. Izy no manapa-kevitra momba ny [[Fanandroana malagasy|andro tsara]] hanaovana lanonana toy ny [[famadihana]], araka ny toerana misy ny [[kintana]] sy ny [[Tetiandro malagasy|tetiadrom-bolana]]. Manaja azy fatratra ny mponina, satria mitana fahalalana izay tsy misy manana afa-tsy izy ihany ary mety hanimba raha toa ka mampiasa ody hamosaviany izy. Ny ombiasy dia manamboatra zavatra manana hery miafina toy ny [[moara]] na mohara. == ''Ranombaka'' == Mitovitovy amin' ny [[Fitenim-paritra malagasy|fitenim-paritra]] any amin' ny faritra atsimon' i [[Madagasikara]] sy ny an' ny faritra avo afovoany ny [[fiteny betsileo]]. == Toekarena == Malaza amin' ny fiompiana [[omby]] sy ny [[fambolena]] ary ny fahaizan' ny mpamboly ny Betsileo. === Fambolena === Mitana toerana lehibe eo amin' ny asa ara-toekarena ny fambolena [[vary]], izay foto-tsakafo eto [[Madagasikara]]. Ny haben' ny [[tanimbary]] sy ny vokatra azo avy aminy ary koa ny isan' ny biby fiompy ananana no matetika no mamaritra ny haren' ny fianakaviana. Mampiavaka ny tanin' ny Betsileo ny [[havoana]] sy ny [[lohasaha]] izay misy tanimbary mifanao ambaratonga (misy [[farafaran-tany]]), amin' ny fomba mampahatsiahy ny any [[Azia Atsimo-Atsinanana]], ka mampiseho ny lova navelan' ny razambeny sasany avy any amin' ity faritra any [[Azia]] ity. === Fiompiana === Ny sakafon' ny Betsileo dia saika ahitana vary miaraka amin' ny [[hena]] avy amin' ny biby fiompy toy ny omby, ny [[akoho]], ny [[ganagana]], na ny [[trondro]] avy amin' ny [[fiompiana trondro]] na [[Jono|nojonoina]] amin' ny [[renirano]], ary koa sakafo avy amin' ny voly fanampiny toy ny [[mangahazo]], ny [[tsaramaso]] ary [[legioma]] hafa. === Taozavatra === == Jereo koa == [[Sary:Ethnic_groups_of_Madagascar_Map.png|vignette|Ny fitsinjaran' ny vondrom-poko eto Madagasikara]]'''Ny foko eto Madagasikara''' * [[Antambahoaka]] - [[Antandroy]] - [[Antankarana]] - [[Antanosy]] - [[Antefasy]] - [[Antemoro]] - [[Antesaka]] - [[Bara]] - [[Beosy]] - [[Betsileo]] - [[Betsimisaraka]] - [[Bezanozano]] - [[Mahafaly]] - [[Makoa]] - [[Masikoro]] - [[Merina]] - [[Mikea]] - [[Sakalava]] - [[Sihanaka]] - [[Tanala]] - [[Tsimihety]] - [[Vezo]] - [[Zafimaniry]] - [[Zafisoro]]. '''Ny vahoaka hafa eto Madagasikara''' * [[Sinoa eto Madagasikara]] * [[Vazaha eto Madagasikara]] * [[Karàna]] '''Samihafa''' * [[Jiosy malagasy]] == Boky azo anovozan-kevitra == * Adolphe Rahamefy, ''Le roi ne meurt pas : rites funéraires princiers du Betsiléo'', Madagascar, L'Harmattan, 1997, 236 p. (<nowiki>ISBN 2-7384-5556-5</nowiki>) * Bradt, Hilary; Austin, Daniel (2007). ''Madagascar'' (9th ed.). Guilford, CT: The Globe Pequot Press Inc. pp. 113–115. <nowiki>ISBN 978-1-84162-197-5</nowiki>. * Denis Regnier, ''Les esclaves morts et leur invocation dans les rituels du Sud Betsileo'', Études Océan Indien, n° 51-52, 2014, p. 253-276. https://oceanindien.revues.org/1682 [[http://archive.wikiwix.com/cache/?url=https%3A%2F%2Foceanindien.revues.org%2F1682 archive]] * Diagram Group (2013). ''Encyclopedia of African Peoples''. San Francisco, CA: Routledge. <nowiki>ISBN 9781135963415</nowiki>. * Dubois, Henri (1938). ''Monographie des Betsileo''. Paris: Institut d'Ethnologie. * Ernest Ratsimbazafy, ''Deux pratiques traditionnelles de combat à Madagascar : Savika du Betsiléo et Moraingy du Menabe : significations historiques, sociales et culturelles'', Université de La Réunion, 2006, 530 p. * Evers, Sandra, J.T.M. (2002). ''Constructing history, culture and inequality''. Boston: Brill. * Henri-Marie Dubois, ''Monographie des Betsileo (Madagascar)'', Institut d'ethnologie, Paris, 1938, 1 510 p. * Kottak, Conrad P. (1980). ''The Past in the Present: History, Ecology and Variation in Highland Madagascar''. Ann Arbor: University of Michigan Press. * Legrip-Randriambelo, Olivia & Regnier, Denis. ''The place of traditional healers (ombiasa) in Betsileo medical pluralism. Health, Culture & Society'' 7(1): 28-37. http://hcs.pitt.edu/ojs/index.php/hcs/article/view/188/219 * M. Sallé: ''Les Funérailles chez les Betsiléos'', Bulletins et Mémoires de la Société d'anthropologie de Paris, Volume 8, 1907. p. 165-167. http://www.persee.fr/doc/bmsap_0037-8984_1907_num_8_1_6995 [[http://archive.wikiwix.com/cache/?url=http%3A%2F%2Fwww.persee.fr%2Fdoc%2Fbmsap_0037-8984_1907_num_8_1_6995 archive]] * Mariette Razivelo, ''The doctrine of the holy spirit in the Betsileo context : implications of the Betsileo understanding of "spirit", "human spirit" and "spirits" for the christian understanding of the holy spirit'', Luther Seminary, Université de St. Paul (MN), 1994, 254 p. * Noël Jacques Gueunier, ''Les monuments funéraires et commémoratifs de bois sculpté betsileo (Madagascar),'' Centre universitaire régional, Tuléar (Madagascar), 1977, 790 p. (texte remanié d'une thèse soutenue à l'Université de Paris 1 en 1974) * Ogot, Bethwell A. (1992). ''Africa from the Sixteenth to the Eighteenth Century''. Paris: UNESCO. <nowiki>ISBN 9789231017117</nowiki>. * Regnier, Denis (2012). ''Why not marry them? History, essentialism and the condition of slave descendants among the southern Betsileo''. PhD thesis. London School of Economics and Political Science. http://etheses.lse.ac.uk/362/ {{Wayback|url=http://etheses.lse.ac.uk/362/ |date=20210424132554 }} [[http://archive.wikiwix.com/cache/?url=http%3A%2F%2Fetheses.lse.ac.uk%2F362%2F archive]] * Regnier, Denis, ''Pourquoi ne pas les épouser? L'évitement du mariage avec les descendants d'esclaves dans le sud Betsileo (Madagascar)'', Etudes rurales, n°194, 2014, p. 103-122. https://www.cairn.info/revue-etudes-rurales-2014-2-page-103.htm [[http://archive.wikiwix.com/cache/?url=https%3A%2F%2Fwww.cairn.info%2Frevue-etudes-rurales-2014-2-page-103.htm archive]] * Regnier, Denis (2015). ''Clean people, unclean people: the essentialisation of 'slaves' among the southern Betsileo of Madagascar''. Social Anthropology 23(2): 152-168. Abstract and link to the article * Roland Rakotovao, ''Anarandray et Tanindrazana à Madagascar : l'identité des migrants Betsileo en Imerina pendant la période coloniale (1895-1960)'', Université de Paris 7, 2008, 382 p. (thèse) * Sandra Evers, ''Constructing history, culture and inequality : the Betsileo in the extreme southern highlands of Madagascar,'' Brill, Leiden, 2002, 241 p. (<nowiki>ISBN 90-04-12460-8</nowiki>) * Sophie Moreau, ''Les gens de la lisière : la forêt, l'arbre et la construction d'une civilisation paysanne : Sud Betsileo'', Madagascar, Université de Paris 10, 2002, 667 p. (thèse) == Loharano sy fanamarihana == [[Sokajy:Foko ao Madagasikara]] 7q8uv84nt4e3zoyx30ilj60nz6dhgvd 0 230982 1106994 1067506 2025-06-12T04:59:52Z Mamy nirina 35937 Infobox 1106994 wikitext text/x-wiki {{coord|-22.148620|48.010550}} {{infobox tanàna |anarana=Manakara |faritany=[[Faritanin'i Fianarantsoa|Fianarantsoa]] |faritra=[[Faritra Fitovinany]] |isam-ponina=44237 |velarantany= 29.1 |firenena={{Madagasikara}} |sary = Manakara - collapsed bridge (2).jpg |tanàna=Manakara}} '''Manakara''' dia kaominina malagasy ao amin' ny [[distrikan' i Manakara]], [[Faritra Fitovinany]], [[Faritanin' i Fianarantsoa]]. Ny isa-mponiny dia 44237 araka ny faminavinana natao tamin' ny taona 2018. Ny kaodin-kaominina dia 21099 ary ny kaodin-distrika dia 316 == Vokatry ny fambolena == Ny anjaran'ny tantsaha mampiasa [[zezika simika]] dia <5%. Ny entana faharoa lafo vidy indrindra dia banane. Ny zava-bolena lehibe indrindra amin'ny lafin'ny velarantany dia [[vary]]. Ny entana fahatelo lafo vidy indrindra dia [[mangahazo]]. Ny isan' [[omby]] dia 154. Ny isan' ny taona nisiam-[[pestan' ny vorona]] teo anelanelan' ny taona 1999-2001 dia 3. Ny zava-bolena faharoa lehibe indrindra amin'ny lafin' ny velarantany dia mangahazo. Ny entana lafo vidy indrindra dia mandarine. 30 ny mponina no manao asa tanana. 13 ny mponina no miasa tany. 30 ny mponina no miasa amin'ny fanjonoana. 1 ny mponina no miasa amin'ny fiompiana. 25 ny mponina no miasa amin'ny sampandraharaha. == Ara-tsosialy == == Fotodrafitrasa == Misy masoivohon'ny banky. Misy seranam-piaramanidina akaikin'ilay tanàna. Tongavan'ny lalam-paritra ilay tanàna. Ahitana hopitaly na toeram-pitsaboana ao. Misy seranana an-dranomasina ao. Ahitana tobim-pahasalamana ao. Misy tsena isan'andro any. Ijanon'ny [[taksiborosy]] ilay kaominina. Misy fianarana ambaratonga faharoa (lise). Andalovan'ny lalam-pirenena ilay kaominina. Ahitana sekoly ambaratonga fototra. Misy tranom-pitsarana maharitra any. Ahitana kolejy ao amin'ilay tanàna. Tsy ny JIRAMA no manome ny rano. Ny JIRAMA no manome ny rano. Misy biraom-paositra ao. Misy fitrandrahana harena an-kibon'ny tany amin'ny alalan'ny asa tanana ao. == Fitaterana == Ny fitaovam-pitaterana ampiasaina matetika indrindra dia train. Ny faharetan'ny dia mankany amin'ny renivohi-paritany dia 10 ora. Ahitana lalana godorô ao amin'ny kaominina. Ny fotoam-pitaterana mankany amin'ny tanàn-dehibem-paritany amin'ny andro fahavaratra dia 10 ora. Ny lalan-tany dia azo aleha mandavan-taona. Ny saran-dalan'ny olona tokana mankany amin'ny tanàn-dehibem-paritany amin'ny andro fahavaratra dia 30&nbsp;000 Fmg. Ny saran-dalan'ny olona tokana mankany amin'ny tanàn-dehibem-paritany amin'ny haintany dia 30&nbsp;000 Fmg. Mandeha eo amin'ny lalamby [[Zotra Fianarantsoa-Côte Est|Fianarantsoa Côte Est]] ("Fianarantsoa Amorontsiraka Atsinanana") micheline farany indrindra eto an-tany. == Fahasoavana == 15 isan-jaton'ny mponina no tena mahantra dia mahantra. 40 isan-jaton'ny mponina no atao hoe mahantra. Ny halavan'ny vanim-potoana mety ahalanian'ny vokatry ny taon-dasa dia 10 volana. 15 isan-jaton'ny mponina no atao hoe manan-karena. 30 isan-jaton'ny mponina no manana fari-piainana antonontonony. == Endri-javatra == Misy masoivohon' ny ministeran' ny fiompiana. Misy sampandraharaha misahana ny fananan-tany ao. Misy masoivohon' ny ministeran' ny fahasalamana. Misy masoivohon' ny ministeran' ny rano sy ny ala. Misy masoivohon' ny ministeran' ny asa tany. Misy masoivohon' ny ministeran' ny fiarovana.. Misy masoivohon' ny ministeran' ny fanabeazana. Misy masoivohon' ny ministeran' ny mponina. Misy masoivohon' ny fanaraha-mason' ny asa. Misy masoivohon' ny ministeran' ny asa vaventy. == Olana == Ahitana miaramila ao amin'ilay kaominina. Ny isan'ny vakitrano tanatin'ny taona 1999-2001 dia 13. Ahitana polisy ao amin'ilay kaominina. Ahitana zandary ao amin'ilay kaominina. == Jereo koa == '''Renivohi-paritany eto Madagasikara''' * [[Antananarivo]] - [[Antsiranana]] - [[Fianarantsoa]] - [[Mahajanga]] - [[Toamasina]] - [[Toliara]] '''Renivohi-paritra eto Madagasikara''' * [[Ambatondrazaka]] - [[Ambositra]] - [[Ambovombe]] - [[Antananarivo]] - [[Antsirabe]] - [[Antsiranana]] - [[Antsohihy]] - [[Farafangana]] - [[Fenoarivo Atsinanana]] - [[Fianarantsoa]] - [[Ihosy]] - [[T|Maevatanana]] - [[Mahajanga]] - [[Maintirano]] - [[Manakara]] - [[Mananjary]] - [[Miarinarivo]] - [[Morondava]] - [[Sambava]] - [[Toamasina]] - [[Tôlanaro]] - [[Toliara]] - [[Tsiroanomandidy]] == Rohy ivelany == * [http://www.ilo.cornell.edu/ilo/census.xls ilo.cornell.edu] - Statistika momba ny kaominina malagasy ary loharanom-pahaizana namoronana an'ity lahatsoratra ity. {{reflist}} {{Fitovinany}} {{commonscat}} [[Sokajy:Kaominina any Madagasikara]] [[Sokajy:Kaominina any Faritra Fitovinany]] hqzgbxvkbbjdjj19z490dr5t29e5gfz 0 231176 1106946 1104770 2025-06-11T16:39:34Z Ariarymadachoix 35272 1106946 wikitext text/x-wiki {{infobox tanàna |anarana=Anivorano Nord |faritany=[[Faritanin'i Antsiranana|Antsiranana]] |faritra= [[Faritra Diana|Diana]] |isam-ponina=24838 |firenena={{Madagasikara}} |sary= Anivorano-Nord, Diana, RN6.jpg }} '''Anivorano Nord''' (Anivorano Avaratra) dia kaominina malagasy ao amin'ny [[distrikan'i Antsiranana Ii|distrikan'i Antsiranana II]], [[Faritra Diana]], [[Faritanin'i Antsiranana]]. Ny isam-poniny dia 24838 araka ny faminavinana natao tamin'ny taona 2018. Ny kaodin-kaominina dia 71323 ary ny kaodin-distrika dia 713 == Vokatry ny fambolena == Ny entana faharoa lafo vidy indrindra dia voanjo (pisitasy). Ny zava-bolena lehibe indrindra amin'ny lafin'ny velarantany dia vary. Ny entana fahatelo lafo vidy indrindra dia katsaka (tsakotsako).↵Ny isan'ny taona nisiam-pesitry ny vorona teo anelanelan'ny taona 1999-2001 dia 3. Ny zava-bolena faharoa lehibe indrindra amin'ny lafin'ny velarantany dia mais. Ny entana lafo vidy indrindra dia vary. 3 isan-jaton'ny tanimbary no voatondraka amin'ny tohidrano na paompy. 99 ny mponina no miasa tany. 1 ny mponina no miasa amin'ny sampandraharaha. 500 no isan'ny kisoa. == Ara-tsosialy == Ahitana fikambanam-piasatanana ao. Ahitana fikambanan-tantsaha ao. Ahitana fikambanam-pampiasa rano ao. == Fotodrafitrasa == Tongavan'ny lalam-paritra ilay tanàna. Ahitana tobim-pahasalamana ao, tobin'ny [[zandarimaria]], tobin'ny [[Pôlisy (nasiônaly)|polisim-pirenena]], birao'ny sampan-draharaha momba ny ponina. Misy tsena isan'andro sy isakin'ny talata any. Ijanon'ny taksiborosy ilay kaominina. Andalovan'ny [[Lalam-pirenena faha-6|lalam-pirenena]] faha 6 ilay kaominina. Ahitana sekoly ambaratonga fototra., kolejy ary lisea Ahitana orinasa mampiasa olona latsaky ny fo⁷lo. Tsy ny JIRAMA no manome ny rano.<ref>https://lexpress.mg/07/07/2023/diana-des-infrastructures-deau-potable-sur-les-rails/</ref> Misy biraom-paositra ao. Misy fitrandrahana harena an-kibon'ny tany amin'ny alalan'ny asa tanana ao. == Fitaterana == Ny fitaovam-pitaterana ampiasaina matetika indrindra dia [[Fiarakodia|fiara]] maivana : Ny faharetan'ny dia mankany amin'ny renivohi-paritany dia 2 ora. Ahitana lalana godorô ao amin'ny kaominina. Ny fotoam-pitaterana mankany amin'ny tanàn-dehibem-paritany amin'ny andro [[fahavaratra]] dia 2 ora. Ny lalan-tany dia azo aleha mandavan-taona. Ny saran-dalan'ny olona tokana mankany amin'ny tanàn-dehibem-paritany amin'ny andro fahavaratra dia 10 000ar-. Misy fikambanan'ny mpampiasa lalan-tany ao. Ny saran-dalan'ny olona tokana mankany amin'ny tanàn-dehibem-paritany amin'ny haintany dia 15000 Fmg. == Fahasoavana == 5 isan-jaton'ny mponina no atao hoe mahantra. Ny halavan'ny vanim-potoana mety ahalanian'ny vokatry ny taon-dasa dia 3 volana. 60 isan-jaton'ny mponina no atao hoe manan-karena. 35 isan-jaton'ny mponina no manana fari-piainana antonontonony. == Endri-javatra == Misy masoivohon'ny ministeran'ny fiompiana. Misy masoivohon'ny ministeran'ny fiompiana. Misy masoivohon'ny ministeran'ny fahasalamana. Misy masoivohon'ny ministeran'ny fahasalamana. Misy masoivohon'ny ministeran'ny rano sy ny ala. Misy masoivohon'ny ministeran'ny rano sy ny ala. Misy masoivohon'ny ministeran'ny fiarovana. Misy masoivohon'ny ministeran'ny fiarovana. Misy masoivohon'ny ministeran'ny fanabeazana. Misy masoivohon'ny ministeran'ny fanabeazana. Misy masoivohon'ny ministeran'ny angovo ao amin'ilay tanàna. Misy masoivohon'ny ministeran'ny angovo ao amin'ilay tanàna. Misy masoivohon'ny ministeran'ny asa vaventy. Misy masoivohon'ny ministeran'ny asa vaventy. == Olana == Ny isan'ny vono olona tanatin'ny taona 1999-2001 dia 3. Ny isan'ny vakitrano tanatin'ny taona 1999-2001 dia 24. Ahitana zandary ao amin'ilay kaominina. 9 no isan'ireo mpamono olona tratra tanatin'ny taona 1999-2001. ==Gallery== <gallery> Tsangam-bato-Anivorano-Nord.jpg|Tsangam-bato Anivorano-Nord RN6 Anivorano Nord.jpg||[[Route nationale 6 (Madagascar)|lalana 6]] Place du marché Anivorano-Nord.jpg| La rivière Beamalogno(Beamalona)-Anivorano Nord 01.jpg|[[Beamalona]] </gallery> == Rohy ivelany == * [http://www.ilo.cornell.edu/ilo/census.xls ilo.cornell.edu] - Statistika momba ny kaominina malagasy ary loharanom-pahaizana namoronana an'ity lahatsoratra ity. == Loharano == {{reflist}} {{commonscat|Anivorano-Nord}} [[Sokajy:Kaominina any Madagasikara]] [[Sokajy:Kaominina any Faritra Diana]] 2x7l5ac9h2ptejp2t4m5kafa0b2t4vq 1106947 1106946 2025-06-11T16:41:39Z Ariarymadachoix 35272 /* Vokatry ny fambolena */ 1106947 wikitext text/x-wiki {{infobox tanàna |anarana=Anivorano Nord |faritany=[[Faritanin'i Antsiranana|Antsiranana]] |faritra= [[Faritra Diana|Diana]] |isam-ponina=24838 |firenena={{Madagasikara}} |sary= Anivorano-Nord, Diana, RN6.jpg }} '''Anivorano Nord''' (Anivorano Avaratra) dia kaominina malagasy ao amin'ny [[distrikan'i Antsiranana Ii|distrikan'i Antsiranana II]], [[Faritra Diana]], [[Faritanin'i Antsiranana]]. Ny isam-poniny dia 24838 araka ny faminavinana natao tamin'ny taona 2018. Ny kaodin-kaominina dia 71323 ary ny kaodin-distrika dia 713 == Vokatry ny fambolena == Ny entana faharoa lafo vidy indrindra dia voanjo (pisitasy). Ny zava-bolena lehibe indrindra amin'ny lafin'ny velarantany dia vary. Ny entana fahatelo lafo vidy indrindra dia katsaka (tsakotsako).↵Ny isan'ny taona nisiam-pesitry ny vorona teo anelanelan'ny taona 1999-2001 dia 3. Ny zava-bolena faharoa lehibe indrindra amin'ny lafin'ny velarantany dia mais. Ny entana lafo vidy indrindra dia vary. 3 isan-jaton'ny tanimbary no voatondraka amin'ny tohidrano na paompy. 99 ny mponina no miasa tany. 1 ny mponina no miasa amin'ny sampandraharaha. 500 no isan'ny kisoa. == Ara-tsosialy == Ahitana fikambanam-piasatanana ao. Ahitana fikambanan-tantsaha ao. Ahitana fikambanam-pampiasa rano ao. == Fotodrafitrasa == Tongavan'ny lalam-paritra ilay tanàna. Ahitana tobim-pahasalamana ao, tobin'ny [[zandarimaria]], tobin'ny [[Pôlisy (nasiônaly)|polisim-pirenena]], birao'ny sampan-draharaha momba ny ponina. Misy tsena isan'andro sy isakin'ny talata any. Ijanon'ny taksiborosy ilay kaominina. Andalovan'ny [[Lalam-pirenena faha-6|lalam-pirenena]] faha 6 ilay kaominina. Ahitana sekoly ambaratonga fototra., kolejy ary lisea Ahitana orinasa mampiasa olona latsaky ny fo⁷lo. Tsy ny JIRAMA no manome ny rano.<ref>https://lexpress.mg/07/07/2023/diana-des-infrastructures-deau-potable-sur-les-rails/</ref> Misy biraom-paositra ao. Misy fitrandrahana harena an-kibon'ny tany amin'ny alalan'ny asa tanana ao. == Fitaterana == Ny fitaovam-pitaterana ampiasaina matetika indrindra dia [[Fiarakodia|fiara]] maivana : Ny faharetan'ny dia mankany amin'ny renivohi-paritany dia 2 ora. Ahitana [[lalana]] godorô ao amin'ny kaominina. Ny fotoam-pitaterana mankany amin'ny tanàn-dehibem-paritany amin'ny andro [[fahavaratra]] dia 2 ora. Ny lalan-tany dia azo aleha mandavan-taona. Ny saran-dalan'ny olona tokana mankany amin'ny tanàn-dehibem-paritany amin'ny andro fahavaratra dia 10 000ar-. Misy fikambanan'ny mpampiasa lalan-tany ao. Ny saran-dalan'ny olona tokana mankany amin'ny tanàn-dehibem-paritany amin'ny haintany dia 15000 Fmg. == Fahasoavana == 5 isan-jaton'ny mponina no atao hoe mahantra. Ny halavan'ny vanim-potoana mety ahalanian'ny vokatry ny taon-dasa dia 3 volana. 60 isan-jaton'ny mponina no atao hoe manan-karena. 35 isan-jaton'ny mponina no manana fari-piainana antonontonony. == Endri-javatra == Misy masoivohon'ny ministeran'ny fiompiana. Misy masoivohon'ny ministeran'ny fiompiana. Misy masoivohon'ny ministeran'ny fahasalamana. Misy masoivohon'ny ministeran'ny fahasalamana. Misy masoivohon'ny ministeran'ny rano sy ny ala. Misy masoivohon'ny ministeran'ny rano sy ny ala. Misy masoivohon'ny ministeran'ny fiarovana. Misy masoivohon'ny ministeran'ny fiarovana. Misy masoivohon'ny ministeran'ny fanabeazana. Misy masoivohon'ny ministeran'ny fanabeazana. Misy masoivohon'ny ministeran'ny angovo ao amin'ilay tanàna. Misy masoivohon'ny ministeran'ny angovo ao amin'ilay tanàna. Misy masoivohon'ny ministeran'ny asa vaventy. Misy masoivohon'ny ministeran'ny asa vaventy. == Olana == Ny isan'ny vono olona tanatin'ny taona 1999-2001 dia 3. Ny isan'ny vakitrano tanatin'ny taona 1999-2001 dia 24. Ahitana [[Zandarimaria|zandary]] ao amin'ilay kaominina. 9 no isan'ireo mpamono olona tratra tanatin'ny taona 1999-2001. ==Gallery== <gallery> Tsangam-bato-Anivorano-Nord.jpg|Tsangam-bato Anivorano-Nord RN6 Anivorano Nord.jpg||[[Route nationale 6 (Madagascar)|lalana 6]] Place du marché Anivorano-Nord.jpg| La rivière Beamalogno(Beamalona)-Anivorano Nord 01.jpg|[[Beamalona]] </gallery> == Rohy ivelany == * [http://www.ilo.cornell.edu/ilo/census.xls ilo.cornell.edu] - Statistika momba ny kaominina malagasy ary loharanom-pahaizana namoronana an'ity lahatsoratra ity. == Loharano == {{reflist}} {{commonscat|Anivorano-Nord}} [[Sokajy:Kaominina any Madagasikara]] [[Sokajy:Kaominina any Faritra Diana]] ipxarqf2q7qje4fmt93w4pwuyn5uuqj 0 262110 1107017 1071934 2025-06-12T06:30:22Z 102.17.119.192 1107017 wikitext text/x-wiki Ny '''mpampiankin-teny''' dia teny ampiasaina anaty andian-teny misy fifampiakinana ara-pifehezanteny na ara-keviteny (tarika na fehezanteny) mba hampifandraisana ny [[Fameno (fitsipiteny)|fameno]] amin' ny teny na andian-teny fenoiny. Zana-tsokajin' ny atao hoe [[Mpampiankina (fitsipiteny)|mpampiankina]] ny mpampianki-teny. Ny teny na ny andrian-teny (matetika [[tarika anarana]]) ampidirin' ny mpampiakin-teny dia atao hoe "famenon' ny mpampiakin-teny" ary ny [[Tarika (fitsipiteny)|tarika]] foronin' ny mpampiakin-teny sy ny teny na tarika ampidiriny dia atao hoe "[[tarika mpampiankin-teny]]".Ireo kazana mpampiankina kosa dia ireto avy: satria,kanefa,nefa...sns == Famenon' ny mpampiankin-teny == Ny famenon' ny mpampiankin-teny dia teny mameno ny mpampiankin-teny ka tsy misy mpampiankin-teny hafa manakambana azy roa ireo. Ny andian-teny foronin' ny mpampiankin-teny sy ny famenony no atao hoe "[[tarika mpampiankin-teny]]". == Mpampiankin-teny ao amin' ny fiteny sasany == === Mpampiankin-teny ao amin' ny fiteny frantsay === Indreto ny mpampianakin-teny frantsay fampiasa matetika: ''à'' ("amy", "anaty", "ao amy"), ''à côté de'' ("anila"), ''après'' ("aoriana"), ''au sujet de'' ("momba", "ny amy"), ''avant'' ("aloha"), ''avec'' ("miaraka amy", "mbamy"), ''chez'' ("ao an-trano", "an-tanana", "amin' ny fonenana", "ao amin' ny firenena"), ''contre'' ("manohitra"), ''dans'' ("ao amy", "anaty"), ''d'après'' ("araka", "araka ny voalaza"), ''de'' ("ana", "avy amy", "momba"), ''depuis'' ("hatramy", "manomboka amy"), ''derrière'' ("aoriana", "amboho"), ''devant'' ("anoloana", "manoloana"), ''durant'' ("mandritra"), ''en'' ("ao anaty", "amy"), ''en dehors de'' ("ivelana"), ''en face de'' ("manoloana", "anatrehana"), ''entre'' ("anelanelana"), ''envers'' ("amy"), ''environ'' ("marikitra"), ''hors de'' ("ivelana"), ''jusque'' ("ambaraka", "mandraka", hatramy"), ''loin de'' ("lavitra"), ''malgré'' ("na dia"), ''par'' ("amin' ny alalana", "manavasava"), ''parmi'' ("anisa", "ao anaty", "eo afovoana"), ''pendant'' ("mandritra"), ''pour'' ("mba", "ho ana", "noho"), ''près de'' ("akaiky"), ''quant à'' ("raha ny amy"), ''sans'' ("tsy amy", "tsy misy"), ''selon'' ("araka ana", "araka", "araka ny teny", "arakaraka"), ''sous'' (ambany), ''suivant'' ("araka", "arakaraka"), ''sur'' ("ambony", "momba", "ny amy"), ''vers'' ("mianka-", "miana-", "mankany"). === Mpampiankin-teny ao amin' ny fiteny malagasy === Indreto ny mpampiankin-teny malagasy sasantsasany: ''afa-tsy, afovoa, ambaraka, amina, amorona, ampovoa, amy, ana, anatrehana, anaty, anebakebaka, anelanelana, anila, ankatoka; ankoatra, antenatena, araka, arakaraka, hatra, hatramy, hatrany, imaso, ivela, ivoho, mandraka, mandritra, manolotra, momba, noho, ohatra, tahaka, toa, toraka, toy''<ref name=":0"><small>Régis Rajemisa-Raolison, "La préposition", in ''Gramaire malgache'', 1971, p. 141-146.</small></ref>. Ny ankamaroan' ny teny lazaina fa mpampiankin-teny malagasy dia mitovy endrika amin' ny [[anarana]] na ny [[mpamari-toetra]] ny [[matoanteny]] na [[tambinteny]]. Ohatra amin' izany ireto: ''akaiky, ambany, ambony, anatrehana, ankavanana, ankavia, lavitra, mamaky, manandrify, mandalo, maninteraka, manodidina, manoloana, tandrify''<ref name=":0" />. == Jereo koa == * [[Mpampiankina]] * [[Mpampiankina fehezankevitra]] * [[Lisitry ny teny ampiasaina amin' ny haiteny]] == Loharano sy fanamarihana == 6lyy3rw7ebd3mfi031b61661ye3xz1w 0 279594 1107019 1000721 2025-06-12T06:49:51Z CommonsDelinker 112 Removing [[:c:File:Silas,_apostle.jpg|Silas,_apostle.jpg]], it has been deleted from Commons by [[:c:User:Stifle|Stifle]] because: per [[:c:Commons:Deletion requests/File:Silas, apostle.jpg|]]. 1107019 wikitext text/x-wiki I '''Silasy''' dia mpikambana tao amin' ny fiangonana kristiana voalohany tany [[Jerosalema (Andro Taloha)|Jerosalema]], mpikambana tao amin' ireo [[Mpianatr'i Jesoa fitopolo|Fitopolo]] sady mpiara-dia amin' i [[Paoly (apostoly)|Paoly avy any Tarsisy]] tamin' ireo dia lavitra nataony tany [[Antiokia|Antiôkia]] niaraka tamin' i [[Barnabasy]] (na Barnabe) sy ny diany faharoa nankany [[Galatia]] niaraka tamin' i [[Timôte|Timôty]] (na Timôte). Niaraka tamin' i Paoly koa izy tamin' ireo diany tany [[Siria (faritra)|Siria]] sy tany [[Kilikia]] (na Sikisia) sy tany Makedônia (na Masedoana). Atao hoe Σίλας / ''Sílas'' na Σιλουανός / ''Silouanós'' izy amin' ny [[Fiteny grika|teny grika]]. ovobo8fvj7e9fc3d3ymkfs9zpgo7y0j 0 280047 1107004 1010674 2025-06-12T05:41:10Z 41.213.235.225 1107004 wikitext text/x-wiki [[File:Monk_Gabriel-4.jpg|thumb|Gabriel]] '''Gabriel''' (Zeorziana: გაბრიელი, romainina: gabrieli), teraka Goderdzi Urgebadze (გოდერძი ურგებაძე; 26 Aogositra 1929 - 2 Novambra 1995) dia moanina ortodoksa Zeorziana notompoina noho ny fiainam-monika nanokan-tena sy ny fitiavany. Miaraka amin'ny fahagagana maro nomena azy, ny fasan'i Gabriel ao Mtskheta dia nahasarika mpizahatany marobe. Ny Eglizy Orthodoksa Zeorziana dia nanendry azy ho ofisialy ho Ray Masina St. Gabriel, Confessor ary Adala ho an'i Kristy (წმ. ღირსი გაბრიელი გაბრიელი აღმსარებელი-სალოსი), ny 20 Desambra 2012. [[Sokajy:Moanina ortodoksa]] [[Sokajy:Teraka tamin'ny taona 1929]] [[Sokajy:Maty tamin'ny taona 1995]] kwhkgcokac60sk8ira261l2cmd757t5 0 281229 1107048 1092815 2025-06-12T11:25:13Z ZATSY Mitarimy 35840 Nanampy Lahatsoratra 1107048 wikitext text/x-wiki [[Sary:Ravenala, travellers palms, on Maui.jpg|vignette|345x345px|Ravinala]] Ny '''ravinala''' dia zavamaniry an-[[toetanin-jana-pehin-tany]], ao amin' ny fianakaviana ''Strelitziaceae'', avy eto [[Madagasikara]]. Atao hoe '''''Ravenala madagascariensis''''' ny anarana siantifikany. Be ranony, izay azo sotroina, io zavamaniry io. == Famaritana: == Ravinala dia hazo lehibe maniry amin’ny endrika manify sy mitsangana, ary miparitaka amin’ny endrika toy ny rantsan-tanana. Ny raviny dia mitahiry rano amin’ny fotony, ka noho izany dia manampy ny mpandeha izany amin’ny toerana tsy ahitana rano. Mendrika sy manaitra maso, matetika ampiasaina amin’ny zaridaina na amin’ny haingon-tanàna. Zavamaniry manokana an’i Madagasikara, tsy fahita any an-kafa. Ny Ravinala dia afaka antsoina ihany koa hoe : '''Arbre du voyageur.''' [[Sary:Penang Malaysia Ravenala-madagascariensis-01.jpg|vignette|311x311px|Ravinala]] == Karazany == Misy karazany dimy izy io, dia: * ny ''Ravenala agatheae'' Haev. & Razanats., * ny ''Ravenala'' ''blancii'' Haev., V. Jeannoda & A.Hladik, * ny ''Ravenala'' ''grandis'' Haev., Razanats, A.Hladik & P.Blanc, * ny ''Ravenala'' ''hladikorum'' Haev., Razanats., V. Jeannoda & P.Blanc, *ary ny ''Ravenala'' ''menahirana'' Haev. & Razanats. == Faritra ahitana azy == Ahitana azy koa ny any [[La Réunion]], ny any [[Maorisy]], ny ao amin' ny [[Tamba-nosin' i Kômôro]] (indrindra ao [[Mayotte]]), ny any [[Goiana]], ny any Guadeloupe, ny any Martinique, ny any Kaledônia Vaovao, ny any [[Pôlinezia Frantsay]], ary any amin' ny zaridainan' ny faritra an-toetanin-jana-pahin-tany (any [[Tailandy]], any [[Kamerona]], any [[Paragoay]], sns) izay nampidirina avy aty Madagasikara, mba hanaovana haingon-tanàna. Zavamairy malaky mandrakotra loatra ny tany ny ravinala ao amin' ny nosy Maorisy, indrindra eny an-tendrombohitra. Any amin' ny morontsiraka atsinanana amin' i Madagasikara, ampiasaina amin' ny fanamboaran-trano ny ravinala: ny tahony, atao hoe ''falafa'', dia anamboarana ny rindrin-trano; ny raviny atao hoe ''raty'' dia anamboarana firakofana. Ny vatany no ahazoana ilay atao hoe ''rapaka'', izay anamboarana ny gorodona. == Jereo koa == * [[Tontolo iainana eto Madagasikara]] k0tm5g5apyrhw7ip6ktoq9l1wqft9yr 0 282102 1107031 1102432 2025-06-12T09:17:53Z Thelezifor 15140 nanova ny anaran'i [[Valala]] ho [[Acrididea]] i Thelezifor 1102432 wikitext text/x-wiki [[Sary:SGR_laying.jpg|thumb|Valala eritra (''Schistocerca gregaria'')|290x290px]] Ny '''valala''' dia [[bibikely]] mpihinana [[Zavamaniry ahitra|ahitra]], fohy [[tandroka]], misy [[Tongotra|tongony]] enina, ka ny roa eo aoriana, izay ahafahany mitsambikina, dia lava kokoa noho ny efetra eo aloha. Ny valala dia mamorona zafim-pilaharana atao hoe '''''Acrididea'''''. Ny valala no ahitana ny ankabeazan' ny karazana ao amin' ny zana-pilaharana ''Caelifera''. Ny fandalinana ny karazana valala dia antsoina hoe akridôlôjia. Ny valala be mpahafantatra dia ireo ao amin' ny fianakaviana ''[[Acrididae]]''. Ny karazam-balala sasany dia heverina ho [[Zavamananaina mpanimba|bibikely mpanimba]]; indrindra fa ny valala mandeha amin' andiany dia mety hiteraka fanimbana tena lehibe aty [[Afrika]] sy any [[Azia]] ary indraindray any amin' ny faritra atsimo amin' i [[Eorôpa]]. Amin' ny ankapobeny, ny karazam-balala afaka manao andiany dia mandeha mitsitonkatokana, saingy amin' ny toe-javatra sasany dia mihabetsaka izy ireo ary manova ny toetrany sy ny fahazarany ka mety handeha miaraka ary afaka mandeha lavitra sy mihinana ny zavamaniry dia sendra azy sy ny fambolen' ny olona. Misy valala manana endrika mifanakaiky amin' ny an' ny "valala mpivahiny" ny any [[Amerika]] ekoatôrialy nefa tsy manapotika zavamaniry be any izy ireo. [[Sary:Hooded Grasshopper (Teratodus monticollis) W IMG 0525.jpg|vignette|''Teratodus monticollis'', karazana ao amin' ny fianakaviana ''[[Acrididae]].'']] Ny Orthoptera Species File dia mitanisa ireto fianakaviambe manaraka ireto: ny ankamaran' ny fianakaviana sy ny karazana dia ao amin' ny ''[[Acridoidea]]''. Tsy aseho eto ireo efa lany tamingana. * <u>[[Acridoidea]]</u> <small>(MacLeay, 1821)</small> ** [[Acrididae]] <small>MacLeay, 1821</small> ** Dericorythidae <small>Jacobson & Bianchi, 1905</small> ** Lathiceridae <small>Dirsh, 1954</small> ** Lentulidae <small>Dirsh, 1956</small> ** Lithidiidae <small>Dirsh, 1961</small> ** Ommexechidae <small>Bolívar, 1884</small> ** Pamphagidae <small>Burmeister, 1840</small> ** Pamphagodidae <small>Bolívar, 1884</small> ** Pyrgacrididae <small>Kevan, 1974</small> ** Romaleidae <small>Pictet & Saussure, 1887</small> ** Tristiridae <small>Rehn, 1906</small> * <u>[[Eumastacoidea]]</u> <small>Burr, 1899</small> ** Chorotypidae <small>Stål, 1873</small> ** Episactidae <small>Burr, 1899</small> ** Eumastacidae <small>Burr, 1899</small> ** Euschmidtiidae <small>Rehn, 1948</small> ** Mastacideidae <small>Rehn, 1948</small> ** Morabidae <small>Rehn, 1948</small> ** Thericleidae <small>Burr, 1899</small> * <u>Pneumoroidea</u> <small>Thunberg, 1810</small> — tsy misy afa-tsy karazana iray * <u>Proscopioidea</u> <small>Serville, 1838</small> — tsy misy afa-tsy karazana iray * <u>Pyrgomorphoidea</u> <small>Brunner von Wattenwyl, 1874</small> — tsy misy afa-tsy karazana iray * <u>Tanaoceroidea</u> <small>Rehn, 1948</small> — tsy misy afa-tsy karazana iray * <u>Trigonopterygoidea</u> <small>Walker, 1870</small> ** Trigonopterygidae <small>Walker, 1870</small> ** Xyronotidae <small>Bolívar, 1909</small> Tsy tokony hafangaro ireto teny manaraka ireto: ''[[Acridoidea]]'' (zana-pilaharana), ''[[Acrididae]]'' (fianakaviana), ''[[Acridinae]]'' (zana-pianakaviana), ''[[Acridini]]'' (foko), ''[[Acrida]]'' (vondron-karazana ahitana karazana miisa 40 any ho any). == Ao amin' ny kolontsaina == === Ohabolana === * Aiza no dia ho anao avokoa ny valala manatody sy fandria-maraina? * Ao ihany ny [[takatra]] nihinana ny valala sy ny [[vano]] nitsaingoka ny [[sahona]]. * Aza mifanipaka toy ny valala an-karona. * Hianareo no natao valala fiandry fasana sy [[vorompotsy]] tsy mandao [[omby]]. * [[Kibobo]] nandriam-balala: tsy manan-trano hasiana fa miheninkenina irery. * Misambo-balala maina andro, ka raha tsy azoko anio, azoko ampitso. * Ny valala aza tsy azo raha tsy andriana ilika. * Ny valala misy rahateo; ny mpilaza mahay koa. * Ny valala tsy indroa mandry am-bavahady. * Sompanga momba valala: lehibe ihany fa tsy tompon' ny dia. * Tsy valala kely andiany, ka hataho-[[papango]]. * Valala tsy an-tanana tsy atolo-jaza. * Valala voatango, ka very fanahy mbola velona. * Vitsika nitondra valala: ny kibo hasiana tsy misy, fa ny faha-te-hoderaina no be. == Jereo koa == * [[Angidina]] * [[Angely]] * [[Famakiloha]] * [[Fanenitra]] * [[Hala]] * [[Hao]] * [[Jorery]] * [[Kalalao]] * [[Kongona]] * [[Lalitra]] * [[Lolo (bibikely)]] * [[Maingoka]] * [[Moka]] * [[Parasy]] * [[Renitantely]] * [[Trambo]] * [[Tsipongo]] na [[Tsipongo|kongona maimbo]] * [[Vitsika]] * [[Vitsikazo]] na [[aboaly]] 68brdw4ldf39igzi11r06zklhd6od5g 1107033 1107031 2025-06-12T09:22:51Z Thelezifor 15140 Nanolo teny 1107033 wikitext text/x-wiki [[Sary:SGR_laying.jpg|thumb|Valala eritra (''Schistocerca gregaria'')|290x290px]] Ny '''''Acrididea''''' dia [[Insecta|bibikely]] mpihinana [[Zavamaniry ahitra|ahitra]], fohy [[tandroka]], misy [[Tongotra|tongony]] enina, ka ny roa eo aoriana, izay ahafahany mitsambikina, dia lava kokoa noho ny efetra eo aloha. Zafim-pilaharana ny ''Acrididea,'' izay ''Acrididea'' ahitana ny ankabeazan' ny karazana ao amin' ny zana-pilaharana ''[[Caelifera]]''. Ny fandalinana ny ''Acrididea'' dia antsoina hoe akridôlôjia. Ireo ao amin' ny fianakaviana ''[[Acrididae]]'' be mpahafantatra. Ny ''Acrididea'' sasany dia heverina ho [[Zavamananaina mpanimba|bibikely mpanimba]]; indrindra fa ny valala mandeha amin' andiany dia mety hiteraka fanimbana tena lehibe aty [[Afrika]] sy any [[Azia]] ary indraindray any amin' ny faritra atsimo amin' i [[Eorôpa]]. Amin' ny ankapobeny, ny karazam-balala afaka manao andiany dia mandeha mitsitonkatokana, saingy amin' ny toe-javatra sasany dia mihabetsaka izy ireo ary manova ny toetrany sy ny fahazarany ka mety handeha miaraka ary afaka mandeha lavitra sy mihinana ny zavamaniry dia sendra azy sy ny fambolen' ny olona. Misy ''Acrididea'' manana endrika mifanakaiky amin' ny an' ny "valala mpivahiny" ny any [[Amerika]] ekoatôrialy nefa tsy manapotika zavamaniry be any izy ireo. [[Sary:Hooded Grasshopper (Teratodus monticollis) W IMG 0525.jpg|vignette|''Teratodus monticollis'', karazana ao amin' ny fianakaviana ''[[Acrididae]].'']] Ny ''Orthoptera Species File'' dia mitanisa ireto fianakaviambe manaraka ireto: ny ankamaran' ny fianakaviana sy ny karazana dia ao amin' ny ''[[Acridoidea]]''. Tsy aseho eto ireo efa lany tamingana. * <u>[[Acridoidea]]</u> <small>(MacLeay, 1821)</small> ** [[Acrididae]] <small>MacLeay, 1821</small> ** Dericorythidae <small>Jacobson & Bianchi, 1905</small> ** Lathiceridae <small>Dirsh, 1954</small> ** Lentulidae <small>Dirsh, 1956</small> ** Lithidiidae <small>Dirsh, 1961</small> ** Ommexechidae <small>Bolívar, 1884</small> ** Pamphagidae <small>Burmeister, 1840</small> ** Pamphagodidae <small>Bolívar, 1884</small> ** Pyrgacrididae <small>Kevan, 1974</small> ** Romaleidae <small>Pictet & Saussure, 1887</small> ** Tristiridae <small>Rehn, 1906</small> * <u>[[Eumastacoidea]]</u> <small>Burr, 1899</small> ** Chorotypidae <small>Stål, 1873</small> ** Episactidae <small>Burr, 1899</small> ** Eumastacidae <small>Burr, 1899</small> ** Euschmidtiidae <small>Rehn, 1948</small> ** Mastacideidae <small>Rehn, 1948</small> ** Morabidae <small>Rehn, 1948</small> ** Thericleidae <small>Burr, 1899</small> * <u>Pneumoroidea</u> <small>Thunberg, 1810</small> — tsy misy afa-tsy karazana iray * <u>Proscopioidea</u> <small>Serville, 1838</small> — tsy misy afa-tsy karazana iray * <u>Pyrgomorphoidea</u> <small>Brunner von Wattenwyl, 1874</small> — tsy misy afa-tsy karazana iray * <u>Tanaoceroidea</u> <small>Rehn, 1948</small> — tsy misy afa-tsy karazana iray * <u>Trigonopterygoidea</u> <small>Walker, 1870</small> ** Trigonopterygidae <small>Walker, 1870</small> ** Xyronotidae <small>Bolívar, 1909</small> Tsy tokony hafangaro ireto teny manaraka ireto: ''[[Acridoidea]]'' (zana-pilaharana), ''[[Acrididae]]'' (fianakaviana), ''[[Acridinae]]'' (zana-pianakaviana), ''[[Acridini]]'' (foko), ''[[Acrida]]'' (vondron-karazana ahitana karazana miisa 40 any ho any). == Ao amin' ny kolontsaina == === Ohabolana === * Aiza no dia ho anao avokoa ny valala manatody sy fandria-maraina? * Ao ihany ny [[takatra]] nihinana ny valala sy ny [[vano]] nitsaingoka ny [[sahona]]. * Aza mifanipaka toy ny valala an-karona. * Hianareo no natao valala fiandry fasana sy [[vorompotsy]] tsy mandao [[omby]]. * [[Kibobo]] nandriam-balala: tsy manan-trano hasiana fa miheninkenina irery. * Misambo-balala maina andro, ka raha tsy azoko anio, azoko ampitso. * Ny valala aza tsy azo raha tsy andriana ilika. * Ny valala misy rahateo; ny mpilaza mahay koa. * Ny valala tsy indroa mandry am-bavahady. * Sompanga momba valala: lehibe ihany fa tsy tompon' ny dia. * Tsy valala kely andiany, ka hataho-[[papango]]. * Valala tsy an-tanana tsy atolo-jaza. * Valala voatango, ka very fanahy mbola velona. * Vitsika nitondra valala: ny kibo hasiana tsy misy, fa ny faha-te-hoderaina no be. == Jereo koa == * [[Valala]] * [[Angidina]] * [[Angely]] * [[Famakiloha]] * [[Fanenitra]] * [[Hala]] * [[Hao]] * [[Jorery]] * [[Kalalao]] * [[Kongona]] * [[Lalitra]] * [[Lolo (bibikely)]] * [[Maingoka]] * [[Moka]] * [[Parasy]] * [[Renitantely]] * [[Trambo]] * [[Tsipongo]] na [[Tsipongo|kongona maimbo]] * [[Vitsika]] * [[Vitsikazo]] na [[aboaly]] r1x0jjkpctlce1t8i0f65xci4tni165 1107038 1107033 2025-06-12T09:56:35Z Thelezifor 15140 1107038 wikitext text/x-wiki [[Sary:SGR_laying.jpg|thumb|Valala eritra (''Schistocerca gregaria'')|290x290px]] Ny '''''Acrididea''''' dia zafim-pilaharana bibikely mpihinana [[Zavamaniry ahitra|ahitra]], fohy [[tandroka]], misy [[Tongotra|tongony]] enina, ka ny roa eo aoriana, izay ahafahany mitsambikina, dia lava kokoa noho ny efetra eo aloha. Zafim-pilaharana ny ''Acrididea,'' izay ''Acrididea'' ahitana ny ankabeazan' ny karazana ao amin' ny zana-pilaharana ''[[Caelifera]]''. Ny fandalinana ny ''Acrididea'' dia antsoina hoe akridôlôjia. Ireo ao amin' ny fianakaviana ''[[Acrididae]]'' be mpahafantatra. Ny ''Acrididea'' sasany dia heverina ho [[Zavamananaina mpanimba|bibikely mpanimba]]; indrindra fa ny valala mandeha amin' andiany dia mety hiteraka fanimbana tena lehibe aty [[Afrika]] sy any [[Azia]] ary indraindray any amin' ny faritra atsimo amin' i [[Eorôpa]]. Amin' ny ankapobeny, ny karazam-balala afaka manao andiany dia mandeha mitsitonkatokana, saingy amin' ny toe-javatra sasany dia mihabetsaka izy ireo ary manova ny toetrany sy ny fahazarany ka mety handeha miaraka ary afaka mandeha lavitra sy mihinana ny zavamaniry dia sendra azy sy ny fambolen' ny olona. Misy ''Acrididea'' manana endrika mifanakaiky amin' ny an' ny "valala mpivahiny" ny any [[Amerika]] ekoatôrialy nefa tsy manapotika zavamaniry be any izy ireo. [[Sary:Hooded Grasshopper (Teratodus monticollis) W IMG 0525.jpg|vignette|''Teratodus monticollis'', karazana ao amin' ny fianakaviana ''[[Acrididae]].'']] Ny ''Orthoptera Species File'' dia mitanisa ireto fianakaviambe manaraka ireto: ny ankamaran' ny fianakaviana sy ny karazana dia ao amin' ny ''[[Acridoidea]]''. Tsy aseho eto ireo efa lany tamingana. * <u>[[Acridoidea]]</u> <small>(MacLeay, 1821)</small> ** [[Acrididae]] <small>MacLeay, 1821</small> ** Dericorythidae <small>Jacobson & Bianchi, 1905</small> ** Lathiceridae <small>Dirsh, 1954</small> ** Lentulidae <small>Dirsh, 1956</small> ** Lithidiidae <small>Dirsh, 1961</small> ** Ommexechidae <small>Bolívar, 1884</small> ** Pamphagidae <small>Burmeister, 1840</small> ** Pamphagodidae <small>Bolívar, 1884</small> ** Pyrgacrididae <small>Kevan, 1974</small> ** Romaleidae <small>Pictet & Saussure, 1887</small> ** Tristiridae <small>Rehn, 1906</small> * <u>[[Eumastacoidea]]</u> <small>Burr, 1899</small> ** Chorotypidae <small>Stål, 1873</small> ** Episactidae <small>Burr, 1899</small> ** Eumastacidae <small>Burr, 1899</small> ** Euschmidtiidae <small>Rehn, 1948</small> ** Mastacideidae <small>Rehn, 1948</small> ** Morabidae <small>Rehn, 1948</small> ** Thericleidae <small>Burr, 1899</small> * <u>Pneumoroidea</u> <small>Thunberg, 1810</small> — tsy misy afa-tsy karazana iray * <u>Proscopioidea</u> <small>Serville, 1838</small> — tsy misy afa-tsy karazana iray * <u>Pyrgomorphoidea</u> <small>Brunner von Wattenwyl, 1874</small> — tsy misy afa-tsy karazana iray * <u>Tanaoceroidea</u> <small>Rehn, 1948</small> — tsy misy afa-tsy karazana iray * <u>Trigonopterygoidea</u> <small>Walker, 1870</small> ** Trigonopterygidae <small>Walker, 1870</small> ** Xyronotidae <small>Bolívar, 1909</small> Tsy tokony hafangaro ireto teny manaraka ireto: ''[[Acridoidea]]'' (zana-pilaharana), ''[[Acrididae]]'' (fianakaviana), ''[[Acridinae]]'' (zana-pianakaviana), ''[[Acridini]]'' (foko), ''[[Acrida]]'' (vondron-karazana ahitana karazana miisa 40 any ho any). == Ao amin' ny kolontsaina == === Ohabolana === * Aiza no dia ho anao avokoa ny valala manatody sy fandria-maraina? * Ao ihany ny [[takatra]] nihinana ny valala sy ny [[vano]] nitsaingoka ny [[sahona]]. * Aza mifanipaka toy ny valala an-karona. * Hianareo no natao valala fiandry fasana sy [[vorompotsy]] tsy mandao [[omby]]. * [[Kibobo]] nandriam-balala: tsy manan-trano hasiana fa miheninkenina irery. * Misambo-balala maina andro, ka raha tsy azoko anio, azoko ampitso. * Ny valala aza tsy azo raha tsy andriana ilika. * Ny valala misy rahateo; ny mpilaza mahay koa. * Ny valala tsy indroa mandry am-bavahady. * Sompanga momba valala: lehibe ihany fa tsy tompon' ny dia. * Tsy valala kely andiany, ka hataho-[[papango]]. * Valala tsy an-tanana tsy atolo-jaza. * Valala voatango, ka very fanahy mbola velona. * Vitsika nitondra valala: ny kibo hasiana tsy misy, fa ny faha-te-hoderaina no be. == Jereo koa == * [[Valala]] * [[Angidina]] * [[Angely]] * [[Famakiloha]] * [[Fanenitra]] * [[Hala]] * [[Hao]] * [[Jorery]] * [[Kalalao]] * [[Kongona]] * [[Lalitra]] * [[Lolo (bibikely)]] * [[Maingoka]] * [[Moka]] * [[Parasy]] * [[Renitantely]] * [[Trambo]] * [[Tsipongo]] na [[Tsipongo|kongona maimbo]] * [[Vitsika]] * [[Vitsikazo]] na [[aboaly]] 8jl20hmqw0m45ileoddi475qcpy3ztx 0 283305 1107013 1082095 2025-06-12T05:55:42Z 41.213.235.225 1107013 wikitext text/x-wiki [[Sary:Mongolian Minister and monks.jpg|vignette|Moanina Môngôliana]] '''Moanina Môngôliana''' dia moanin'ny [[Bodisma any Môngôlia]]. Miasa sy mipetraka any amin'ny [[monasitera]] sy [[tempoly]] bodista manerana an'i [[Môngôlia]] sy any amin'ny firenena hafa ny moanina Môngôliana. == Tantara == Ny Bodisma dia tonga voalohany tany Môngôlia tamin'ny alàlan'ny [[Himalayas]] sy [[Tibeta]].<ref>{{Cite book|url=https://www.worldcat.org/oclc/794700582|title=Buddhism and Islam on the Silk Road|last=Elverskog|first=Johan|date=2010|publisher=University of Pennsylvania Press|isbn=978-0-8122-0531-2|location=[[Philadelphia]]|oclc=794700582|language=en}}</ref> Ny [[Bodisma tibetana]] no lasa fivavahana ofisialin'ny [[tarana-mpanjaka Yuan]] notarihan'i [[Kublai Khan]]. Taorian'ny fianjeran'ny tarana-mpanjaka Yuan tamin'ny 1368, dia nanjary fivavahana lehibe tany amin'ny lemaka atsinanan'i Eurasian hatramin'ny taonjato faha-16 ny [[Tengriisma]]. Nandritra ny [[tarana-mpanjaka Qing]], dia nanjary fivavahana lehibe indray ny Bodisma, na tany [[Môngôlia ivelany]] sy [[Môngôlia anatiny]]. == Fanenjehana == Tamin’ny taonjato faha-20, dia nanenjika moanina Mongol sy Bodista hafa ny [[Repoblika Entim-bahoakan’i Môngôlia]]. == Fanondroana == {{Reflist}} [[Sokajy:Moanina mongoliana]] [[Sokajy:Mongolia]] fj653evrnp4gbbkyxc85tomzlypwqqy 0 283601 1106919 1106917 2025-06-11T11:59:57Z 102.16.205.225 /* Ny zavatra natsangany */ 1106919 wikitext text/x-wiki '''Rabarioelina Ndriana''' dia [[andriana]] [[merina]], fantatra amin' ny lafin-javatra maro: Mpikaroka avo lenta, sady Mpahay Tantara ary Teôlôjiana, nianatra fiteny maro (anisan' izany ny [[Fiteny hebreo|teny hebreo]]). Manana maripahaizana Dôktôrà roa momba ny [[Teôlôjia]] tany [[Etazonia]]. Nianatra Mozika koa izy (gitara klasika)<ref><small>[https://conservatoire-cnsmm-madagascar.blogspot.com/2021/06/ndriana-rabarioelina-travel-with.html?utm_source=chatgpt.com Pr. Dr. Ndriana Rabarioelina: "...Travel with the classical guitar ..."], Conservatoire National Supérieur de Musique de Madagascar, 4 juin 2021.</small></ref>. Zanaky ny Profesora Lala Rabarioelina, Dokotera sangany ary olo-manan-kaja eo anivon' ny fiarahamonina siantifika malagasy izy, izay nodimandry tamin' ny taona 2023 teo amin' ny faha-93 taonany<ref name=":2"><small>"[https://tanikomadagascar.com/2023/02/18/faculte-de-medecine-dantananarivo-deces-du-professeur-lala-rabarioelina/ Faculté de médecine d’Antananarivo – Décès du professeur Lala Rabarioelina]", ''Taniko Madagasikara'', publié le 18 février 2023, mis à jour le 16 septembre 2024,</small> </ref>. Ny fikarohana nataony dia miompana amin' ny fifandraisana ara-Baiboly eo amin' i Israely sy i Madagasikara, ary koa amin' ny niandohan' ny olombelona, ​​ka mikarohana ny fifandraisan' ny sivilizasiôna maro fahiny sy ny tantara malagasy. Mpikambana sy filohan' ny ''Royal Academy of Sciences of Madagascar'' ihany koa izy. Andriana sady voahosotra sy nohamasinina ho "Mpanjakan' Imerina sy i Madagasikara" tamin' ny taona 2015 izy. Mpanohana ny tokony hamerenana ny [[FANJAKAN’ I MADAGASIKARA|Fanjakan' i Madagasikara]] indray<ref><small>"[https://www.koolsaina.com/royaume-de-madagascar-monarchie-interview-ndriana-rabarioelina-ibc-television/#comments Les solutions proposées par Ndriana Rabarioelina à travers le retour à la monarchie]", ''www.koolsaina.com''</small></ref><ref name=":3"><small>"[https://www.youtube.com/watch?v=CnzKEvBocnA&t=1s Les solutions proposées par Ndriana Rabarioelina à travers le retour à la monarchie]" (Video), ''Youtube''</small></ref>. == Ny fiainany manokana == === Ny ray aman-dreniny === Teraka tamin' ny taona 1963 izy, zanaky ny Andriana Profesora Lala Rabarioelina sy ny Andriambavy Rajerison Victorine. I Lala Rabarioelina dia Docteur en Médecine (nianatra tany amin' ny Faculté de Médecine de [[Montpellier]]), Mpandidy (major du Concours de chirurgie tany [[Frantsa]]), Professeur Agrégé de Chirurgie Générale (Paris, Frantsa), Professeur Emérite de l'Université (Oniversiten' i Madagasikara), Grand Chancelier de l'Ordre National de Madagascar. Rajerison Victorine kosa dia manana ny Diplôma ambony amin' ny Hai-Zaitra (diplôme de Haute Couture de Paris). '''Ny Fiainana ara-panahy:''' Ndriana Rabarioelina dia Mpiandry (1991), zanaky ny Tobilehibe Fifohazana Ankaramalaza (FFPM), nahazo Teny Fikasana avy amin' Andriamanitra sy Tsodrano avy amin' ireo Zokiolona Raiamandreny ara-panahy: Mpitandrina Daniel Ratefy (taona 1981), Mpitandrina Razafindrakoto Gabriel (taona 1986), Mama Volahavana Germaine Nenilava (taona 1996), Kardinaly Armand Gaetan Razafindratandra (taona 2007), Mama Ravolazaimanga Bernadette (taona 2009), Mama Rasoazanakolona Hèlene (taona 2012), Dada Manase (taona 2018) ao anatin' ny FLM, FJKM, FFPM, FFKM.<ref>http://royal-house-of-madagascar.blogspot.com/</ref> == Ny fianarana norantoviny sy ny tsangan-keviny == === Ny fahaizana sy ny diplôma azony === Mpikaroka, mahay [[Fiteny hebreo|Teny Hebreo]] sady mpahay Tantara ary T[[Teôlôjia|eôlôjiana]], Rabarioelina Ndriana, nianatra tenim-pirenena mihoatra ny roa ambin' ny folo ([[Fiteny malagasy|Malagasy]], [[Fiteny hebreo|Hebreo]], [[Fiteny arameana|Arameana]], [[Fiteny grika|Grika]], A[[Fiteny anglisy|anglisy]], A[[Fiteny alemàna|alemana]], T[[Fiteny tamily taloha|amil tranainy]], [[Fiteny sanskrity|Sanskrit]], [[Fiteny someriana|Someriana]], [[Fiteny malaiô-pôlineziana|Malaiô-pôlineziana]], [[Vondrom-piteny amerindiana|Amerindiana]], [[Fiteny aty Afrika|Afrikana]], sns), nahazo ny diplôma Dôktôrà amin' ny Teôlôjia miisa roa (''PhD in Theology'' sy ''Doctor of Theology'') tany [[Etazonia]]. Rehefa nahazo ny diploma ''baccalauréat série C'' ([[matematika]] sy [[fizika]]) tao amin' ny Académie d' Aix-Marseille, tany [[Frantsa]], sy ny ''Licence en Théologie'' ary nahavita ''Master en Théologie'' tao amin' ny Faculté Libre de Théologie Réformée ('''''[[:fr:Faculté_Jean-Calvin|fr]]'''''), Aix-en-Provence, Frantsa. Avy eo dia nandalina Fitantanana Orinasa tao amin' ny Ecole Supérieure de Commerce de Paris (ESCP-Senior, Paris, 1994) ary nandalina fahaizana vatosoa tao amin' ny Gemological Institute of America (GIA, 2003, 2005) ary voalohany mikasika ny vatosoa Diamondra tamin' ireo mpiaraka nianatra taminy. Nandalina fianarana sy nanao fikarohana avo lenta ka nahazo ny diplôma Dokotera amin' ny Teôlôjia voalohany izy mikasika "''Biblical Relations between Israel and Madagascar''" na "Ny fifandraisana ara-Baiboly eo amin' i Israely sy i Madagasikara" (PhD, Doctoral Dissertation, Saint Alcuin House Theological Seminary, USA, 2010, 458 pejy) mikasika ny "Tantara Miafin' i Madagasikara nandritra ny telo arivo taona mahery" ary nahazo ny diplôma Dokotera amin' ny Teôlôjia faharoa mitondra ny lohateny hoe "''Madagascar in the Last Vestiges of the Birthplace of Humanity''" (D.Theol., Doctoral Dissertation, Saint Alcuin House Seminary, USA, 2016, 638 pejy) mikasika ny "Tantara Miafin' i Madagasikara nandritra ny enina arivo taona mahery". === Ny mpampianatra azy === Anisan' Ireo ny mpampianatra azy: * ny Profesora [[Pierre Berthoud]] (FLTR, Aix-en-Provence), manam-pahaizana manokana momba ny [[Testamenta Taloha]]; * ny Profesora [[Peter R. Jones]] (Harvard, Princeton), manampahaizana momba ny [[Testamenta Vaovao]]; * ny Profesora Jean Marc Daumas de Cornilhac (FLTR, Aix-en-Provence) momba ny [[Fiteny hebreo|Teny Hebreo sy ny Tantaram-Piangonana]]; * ny Profesora Maurice Carrez (FTP, Paris) momba ny [[Fiteny grika|Teny Grika sy ny Testamenta Vaovao]]; * ny Profesora Edmund Clowney (Westminster, WTS, USA) momba ny Teolojia Biblika; * ny Profesora Roger Greenway (Westminster, WTS, USA), momba ny World Missiology; * ny Profesora Jean Brun (Oniversite, Dijon) momba ny Filôzôfia Kristiana; * ny Profesora Pierre Courthial (FLTR, Aix-en-Provence) momba ny Teolojia Pratika sy ny Apolojetika; * ny Profesora Olivier Clément (Institut Orthodoxe Saint Serge, Paris) momba ny Teôlôjia Ortôdôksa; * ary ny Profesora [[Pierre Chaunu|Pierre Chaunu, manampahaizana momba ny Tantara]], mpikambana ao amin' ny Institut, Filohan' ny Académie des Sciences Morales et Politiques, Paris, Frantsa. === Ny tsangan-kevitra momba ny maha Jiosy na Israelita ny Malagasy === Ny Mpitandrina Ravelojaona no efa nanoratra fa Jiosy ny Malagasy (1909). Taty aoriana dia nanamafy izany i Mama Volahavana Germaine Nenilava (1941) izay nahay teny iraisampirenena miisa roambinifolo. Manaraka, ilay misiônera [[lazarista]] atao hoe [[Joseph Briant|Rev. Père Joseph Briant]] (1946) dia niezaka nanamarina fa avy amin' ny [[Fiteny hebreo|teny hebreo]] ny [[Fiteny malagasy|teny malagasy]] ary nanamafy koa fa Jiosy ny Malagasy ny [[Ratefy Tolotra|Rev. Dr. Roger Andriatsiratahina (1976) sy ny Mpitandrina Ratefy Tolotra (1976)]] <ref name=":1">Rabarioelina, Ndriana (Rev. Dr.) (2011), "''Biblical Relations between Israel and Madagascar''", Doctoral Dissertation, Ph.D in Theology, SAHTS, États-Unis, 2010, 458 pages. Abstract in Saint-Alcuin House Journal, Volume 8, N^o 1, États-Unis, And in Library of Congress, number (ISSN 1548-4459), États-Unis.</ref>. Ny filazan' i Rev. Père Joseph Briant fa nisy koa ny andiam-pifidrà-monina jiosy mankaty Madagasikara -- ka ny voalohany tamin' ireo fifindrà-monina ireo dia tamin' ny andron' i [[Sôlômôna]], manodidina ny taona 900 tal. J.K. -- dia nohamafisin' i [[Ratefy Tolotra|Tolotra Ratefy]] (1976) sy Pr. Dr. Ndriana Rabarioelina (2010) tao amin' ny fikarohana ara-teôlôjia sy ara-tantara nataon' izy ireo nandritra ny efapolo taona mahery<ref name=":1" />. Ny Fikarohana siantifika avo lenta nahazoany ny diplôma Dôktôrà amin' ny Teôlôjia dia mitondra ny lohateny hoe ''Biblical Relations between Israel and Madagascar'' ("Fifandraisana ara-Baiboly eo amin' i Israely sy i Madagasikara")<ref name=":0"><small>"[https://www.deliremadagascar.com/conference-internationale-sur-les-origines-juives-a-madagascar/ Conférence internationale sur les origines juives à Madagascar]", in [https://www.deliremadagascar.com/ deliremadagascar.com]</small></ref>. Izany tsangan-kevitra izany dia anohanany ny maha [[Jiosy]] na [[Jiosy|Jody]] ny [[Malagasy]]. Anisan' ny tohanany koa ny tokony hahatonga an' i Madagasikara ho fanjakana [[Teôkrasia|teôkratika]] sy [[Kristôkrasia|kristôkratika]], sady hiverenana amin' ny fanjaka-mpanjaka manandratra indray ny rafitra ara-piarahamonina sy ara-pôlitika mankatoa an' Andriamanitra sy manaja ny Soatoavina malagasy, ary ny fandravana ny rafitra [[Repoblika|repoblikana napetraky ny mpanjanantany]] tandrefana<ref><small>"[[FANJAKAN’ I MADAGASIKARA|Fanjakan' i Madagasikara]]" in ''[https://mg.wikipedia.org/ mg.wikipedia.org]''</small></ref><ref><small>"[http://www.midi-madagasikara.mg/index.php/component/content/article/5-societe/2933-declaration--les-malagasy-descendants-de-juifs Déclaration : Les Malagasy, descendants de juifs]" in ''[https://midi-madagasikara.mg/ midi-madagasikara.mg]''</small></ref><ref><small>"[http://www.tonga-soa.com/for/ecrire.php3?nume=3949&repid=31423&th= Déclaration: les Malagasy dscendants des juifs] {{Wayback|url=http://www.tonga-soa.com/for/ecrire.php3?nume=3949&repid=31423&th=|date=20230430172043}}", in ''[http://www.tonga-soa.com/ tonga-soa.com]''</small></ref>. Tsy mijanona ho tsangan-kevitra fotsiny ny famerenana ny fitondra-mpanjaka fa raha [[andriana]] na printsy fotsiny izy tany am-panombohana dia narahiny fanambaràna ho Mpanjaka <ref><small>"[http://royal-house-of-madagascar.blogspot.com/2019/ Royal house of Madagascar]", in [http://royal-house-of-madagascar.blogspot.com/ royal-house-of-madagascar.blogspot.com/]</small></ref>. Izao koa no anisan' ny hevitra tohanany: ny [[fiteny malagasy]] dia avy amin' ny [[fiteny hebreo]], ny [[kolontsaina malagasy]] dia avy amin' ny [[Jodaisma|kolontsaina jiosy]], ary nisy ny fifindrà-monina jiosy nankaty [[Madagasikara]]. Nisy ny Fihaonana iraisam-pirenena mikasika ny Fihaviana Jiosy eto Madagasikara na ''Conférence Internationale sur les Origines Juives à Madagascar'' izay niarahan' ny Profesora Tudor Parfitt (Tale mpanorina ny Centre for Jewish Studies, SOAS, University of London, Academician, United Kingdom) sy ny Pastora Tolotra Ratefy (Filoham-Boninahitra ny Royal Academy of Sciences of Madagascar) ary ny Pr. Dr. Ndriana Rabarioelina (Filoha Mpanorina ny Royal Academy of Sciences of Madagascar), teo anatrehan' ireo Rabbins dimy avy any Etazonia, Canada, Maroc, Frantsa ary Australia, tao Antananarivo tamin' ny volana Mey 2017.<ref>Royal Academy of Sciences of Madagascar, 2017.</ref> == Mpanjakan' Imerina sy i Madagasikara == === Ny fototry ny fanjakany === ==== Taranaka mpanjaka ==== Avy amin' ny Masina Mpanjaka [[Andriantomara]], ny Masina Mpanjaka [[Andrianerinerina]] Lahimatoan' Imerina, ny Masina Mpanjaka [[Andriamanelo]], ny Masina Mpanjaka [[Ralambo]], ny Masina Mpanjaka Mpisorona [[Andriantompokoindrindra]] Lahimatoan' Imerina, Tompon' ny Tranomanara, Tranofohiloha, Tranomasina, izay nolovany avy amin' ny razambeny Mpanjaka [[Andriamamilazabe]], sy avy amin' ny Masina Mpanjaka [[Andrianjaka]] namorona ny [[Rova Manjakamiadana|Rovan' Antananarivo]], ny Masina Mpanjaka [[Andriantsitakatrandriana]], ary ny Masina Mpanjaka [[Andriantsimitoviaminandriandehibe]] izy. ==== Ny hafatry ny razana ==== Araka ny hafatr' ireo Mpanjaka razambe dia an' [[Andriamanelo]] ny Alakamisy ary an' [[Andriamananintany]] ny Zoma. Raha manary fanjakana ny Terak' Andriamananintany dia miverina amin' Andriamanelo ny fanjakana. Vokany: ny hafatra napetraky ny Masina Mpanjaka [[Ralambo]] sy [[Andriantompokoindrindra]] ary [[Andrianjaka]] izay nisy fifanarahana fito dia manjaka aloha Andriantompokoindrindra avy amin' Andriamanelo, avy eo manjaka [[Andrianjaka]] avy amin' [[Andriamananintany]], ary ny Andriandahy avy amin' ny Terak' Andrianjaka manana reny mivantana [[Andriantompokoindrindra (foko)|Andriantompokoindrindra]] (foko) ihany no mahazo manjaka sy mahazo Tranomasina. Ny vehivavy tsy mahazo manjaka. Ary rehefa tsy manaja na very fanjakana ny Terak' Andrianjaka dia miverina amin' Andriantompokoindrindra Lahimatoan' Imerina, avy amin' Andriamanelo, ny fanjakana. Nambarany fa avy amin' ny Lahimatoan' Imerina mivantana sady avy amin' Andrianjaka eto Madagasikara izy. Ity fanambaràna ity dia singa fototra amin' ny maha-izy azy sy ny hetsika ataony. ==== Tendry avy amin' Andriamanitra ==== Nisy [[mpaminany]] miisa fito, Andriana sy Zokiolona fotsy volo amin' ny tany, Raiamandreny ara-panahy (Ny Andriana Pasteur Daniel Ratefy avy ao [[Ambohimalaza]], Pasteur Razafindrakoto Gabriel avy ao [[Antanamalaza]], [[Volahavana Germaine|Mama Volahavana Germaine Nenilava]] avy amin' ny [[Tobilehibe Ankaramalaza|Toby Ankaramalaza]], Dada Manasé avy amin' ny Toby Ankaramalaza, Ny Andriambavy Rasoazanakolona Hélène na Mamafara avy amin' ny Toby Namahanambasy Imerinatsimo, ny Kardinaly [[Armand Gaétan Razafindratandra]] avy ao Ambohimalaza, ny Andriambavy Ravolazaimanga Bernadette avy amin' ny Toby Itaitso) no nampilazain' [[Andriamanitra (tokana)|Andriamanitra]] mialoha nanomboka ny taona 1981, ny maha mpanjaka mpandova fanjakana sy nanome tsodrano azy. Tamin' ny volana Septambra 2015 no nanosorana sy nanamasinina ho Mpanjaka tamin' ny lanonana teny [[Ambohidrabiby]] Hasin' Imerina, toerana manan-danja teo amin' ny tantaran’ ny [[Lisitry ny mpanjaka merina|Mpanjaka merina sy Mpanjaka eto Madagasikara]]. === Ny fanjakany === ==== Fiantombohan' ny fanjakany ==== Nisy fahazavana avy any an-danitra nidina sy nipetraka nahatitra ela teo aminy, ary Fahazavana avo zato heny noho ny fahazavan' ny masoandro niposaka vao maraina avy any Atsinanana tamin' io fotoana Fanosorana Mpanjaka sy Fitsofandrano azy io teny Ambohidrabiby Hasin' Imerina, izay marika ny Fanatrehan' Andriamanitra, ny Fankatoavany ary ny Fitahiany. ==== Ny anaram-boninahitra entiny ==== Izao ny anaram-boninahitra isalorany amin ny mpaha mpanjaka azy, izay matetika adika amin' ny tenim-pirenena samihafa: "Mpanjaka, avy amin' ny Lahimatoan' Imerina, Lehiben' ny Fianakaviamben' ny Andriana Merina, Lehiben' ny Fianakaviamben' ny Mpanjaka eto Madagasikara". === Fidirana an-tsehatra amin' ny raharaha pôlitika sy sôsialy === Ndriana Rabarioelina dia nahazo fiofanana politika avo lenta nandritra ny dimy taona (1995-2000) tamin' Ny Andriana Blaise Rabetafika, Ambasadaoron' i Madagasikara tany amin' ny Firenena Mikambana (ONU) sady Zokiolona indrindra amin' ireo Ambasadaoro erantany (1969-1992) tao amin' ny Firenena Mikambana, efa Filohan' ny Filankevitry ny Fandriampahalemana indroa (1985,1986) tao amin' ny Firenena Mikambana ary efa nahazo ny "Prix International Mercure d'Or" izay natokana ho an' ny Filoham-pirenena avo lenta indrindra sy olona sangany sy mendrika indrindra erantany. Mandray anjara momba ny raharaha pôlitika sy sôsialy eto Madagasikara izy. Ohatra: * Nanome toromarika strategika ara-tafika tamin' ny Ministra ny Fiarovam-pirenena sy Jeneraly mi-isa folo mba hampitsaharana ny Ady niaraka tamin' ny basy aman-tafondro sy ny hanavotana ireo takalonaina sivily an-jatony sy hamonjena ireo vahoaka an-tapitrisa nijaly, ary tanteraka soa aman-tsara izany (2002). * Lehiben' ny Delegasiona Malagasy misy ireo Ampanjaka malagasy notsongaina, tamin' ny Fihaonambe Iraisampirenena an' ireo Mpanjaka, Ampanjaka, Zanakandriana, ary Mpitarika ara-drazana, indroa miantaona, tany Tripoli sy Benghazi, Lybia (2008, 2009). Ary notendrena ho Lehiben' ny Delegasiona mitarika ireo Mpanjaka rehetra avy amin' ny firenena mi-isa dimampolo mahery raha nihaona tamin' ireo Filoham-pirenena mi-isa folo mahery avy any Amerika, Eoropa, Afrika ary Afovoany Atsinanana (Lybia, 2009). * Solontena an' ireo Ampanjaka rehetra eto Madagasikara tamin' ny Fihaonambe Iraisam-pirenena an' ireo Mpanjaka, Ampanjaka, Zanakandriana ary Mpitarika ara-drazana, ary nihaona tamin' ny Filoham-pirenena maro tany Afrika Atsimo (Pretoria, South Africa, 2011). * Nanohitra ny tsy fanarahan-dalàna sy ny halabato goavana ary nanao fampielezan-kevitra ho an' ny "Tsia" tamin' ny fitsapan-kevi-bahoaka tamin' ny taona 2010. * Nampita Hafatr' Andriamanitra manohitra ny Fiarahan' ny olona mitovy fananàhana na ''Message of the Lord Adonai Elohim to All Churches in the World on the Homosexuality'' ary nalefa tamin' ireo Mpitarika Fiangonana Lehibe manerantany (Saint Siège Vatican, Anglican Communion, World Reformed Alliance, World Lutheran Federation, World Council of Churches, ...) tamin' ny taona 2010 sy 2011. * Nisakana ny fanotofana tanimbary arivo hektara mahery tamin' ny Kominina miisa enina (Ambohitrimanjaka, Ambohidrapeto, Fiombonana, Ankadimanga, Anosibe Zaivola, Itaosy) ary niaro ireo tantsaha enina alina mahery voan' ny tsindray hazo lena sy nampijalina. Tanimbary arivo hektara izay mamelona vahoaka enina hetsy mahery eto Antananarivo sy ny manodidina. Ary nanoro hevitra mba hakisaka amin' ny toerana hafa ny tetikasa Tanamasoandro ary tanteraka soa aman-tsara izany (2019).<ref>Fanambarana, Television MATV, 18 Oktobra 2019.</ref> * Nanome hevitra mba holanian' ny Antenimieran-doholona Malagasy ny Volavolan-dalàna manamafy fa an' i Madagasikara sy ny firenena malagasy ireo Nosy dimy manodidina an' i Madagasikara (Bassas da India, Europa, Glorioso, Juan de Nova, Tromelin). Ramatoa Arlette Ramaroson, Mpitsara iraisampirenena (TPI Rwanda, TPI Yogoslavia), sy ireo mpiaradia manampahaizana avo lenta no nandrafitra ilay volavolan-dalàna ary nankatoavina sy nolanian' ny Antenimieran-Doholona Malagasy ny 18 Desambra 2020. == Ny zava-bitany == === Ny boky nosoratany === Amin' ny asasorany dia ireto no azo tanisaina: * ''Biblical Relations between Israel and Madagascar'' (2010)<ref name=":4"><small>"[https://royal-academy-of-madagascar.blogspot.com/2017/11/iii-members-of-royal-academy-of.html Some members of the Royal Academy of Sciences of Madagascar]", ''Royal Academy of Sciences of Madagascar''</small></ref>; * ''The King and High Priest Andriantompokoindrindra'' (2012)<ref name=":4" />; * ''The New Kingdom of Madagascar'' (2014)<ref name=":4" />; * ''Madagascar in the Last Vestiges of the Birthplace of Humanity'' (2016)<ref name=":4" />. Ireo boky ireo dia maneho ny fahavononany hikaroka ny fifandraisan' ny tantara malagasy sy ny ara-panahy ary ny sivilizasiôna fahiny<ref name=":4" /><ref name=":3" /><ref name=":2" /><ref><small>"[https://royal-house-of-madagascar.blogspot.com/2012/07/interview-du-prince-rev-dr-ndriana.html? Interview de S.A.R. le Prince Rev. Dr. Ndriana Rabarioelina: " La christocratie est la solution durable de l'Eternel pour Madagascar]", ''Royal House of Madagascar'', 26 juillet 2012.</small></ref>. === Ny zavatra natsangany === * Mpitendry zavamaneno mahay i Ndriana Rabarioelina, mpitendry [[gitara klasika]] iraisam-pirenena sady Lehiben' Orkesitra. * Filoha mpanorina ny Fikambanana ''Conservatoire National Supérieur de Musique de Madagascar'' (ONG-CNSMM) sy ny ''Orchestre Philharmonique Amontana,'' tamin' ny taona 1996'','' izay natao hanomezam-boninahitra an' Andriamanitra Andriananahary, Mpamorona ny Lanitra sy ny Tany, sy hanomezana lanja ny Hai-Mozika malagasy sy Mozika iraisampirenena avo lenta ary efa nanaovany fampisehoana maro, anisan' izany ny fampisehoana miavaka im-pito ny Oratorio "Messiah" (G.F. Handel) niaraka tamin' ny mpihira miisa sivy folo amin' ny ''Antoko Mpihira Zanak' Ambohimalaza'' (ZAMA) sy mpitendry mozika iraisam-pirenena avo lenta miisa roapolo, ny "Messe en Si mineur" (J.S. Bach) niaraka tamin' ny ''CNSMM Choir'' sy ny ''Orchestre Philharmonique Amontana'', ary ny "Haleloia" (G.F. Handel) niaraka tamin' ny Antokom-pihira malagasy maro izay nisy mpihira malagasy niisa enin-jato (+600) teo anoloan' ny Lapan' ny Tanàna Antananarivo<ref name=":4" /><ref><small>"[https://conservatoire-cnsmm-madagascar.blogspot.com/2020/05/blog-post_17.html Maestro Étienne Ramboatiana (1930-2007): Orchestra for Orchestra for 40 Guitars]",</small> <small>''Conservatoire National Supérieur de Musique de Madagascar''.</small></ref><ref><small>"[https://conservatoire-cnsmm-madagascar.blogspot.com/2011/01/realisations-du-conservatoire-cnsmm.html? Achievements of the Superior Royal Conservarory of Music in Madagascar - CNSMM]", ''Conservatoire National Supérieur de Musique de Madagascar''</small></ref>. * Filoha mpanorina ny ''Festival International de Musique Classique'' voalohany teto Madagasikara, nanomboka tamin' ny taona 1998, ary nikarakara konseritra ampolo maro, izay nandraisan' ireo mpitendry zavamaneno avo lenta anjara, avy any Madagasikara, Etazonia, Allemana, United Kingdom, Frantsa, Norvezy, Brazil, Italia, Russia, Afrika Atsimo, Nosy La Reunion sy firenena hafa. * Filoha mpanorina ny ''Festival International de Jazz'' ''à Madagascar'', izay nanao fampisehoana mihoatra ny zato ary nandraisan' ireo mpitendry zava-maneno avo lenta anjara avy any Madagasikara, Etazonia, Allemana, Suisse, Belgique, United Kingdom, Norvege, Brazil, Italia, Afrika Atsimo, Frantsa, Nosy La Reunion, Nosy Mauritius sy firenena hafa. * Filoha mpanorina ny ''International Royal Academy of Theology,'' tamin' ny taona 2010, izay misy Manampahaizana sy Manampahalalàna avo lenta mikasika ny Teolojia eto Madagasikara sy manerantany. * Filoha mpanorina ny ''Royal Academy of Sciences of Madagascar,'' tamin' ny taona 2016, izay misy Malagasy Manampahaizana sy Manampahalalàna avo lenta amin' ny taranja maro (Siansa mikasika ny Teolojia, Siansa theorika, Siansa ampiarina, Kolotsaina sy Haikanto, Siansa mikasika ny Olombelona, Siansa mikasika ny Tantara sy ny Lalàna ary ny Politika, Siansa mikasika ny Fampandrosoana). * * * '''Fanamarihana:''' Ny Mpanjaka Ndriana Rabarioelina dia mpikambana miaraka amin' ny Mpanjaka notsongaina erantany ao anatin' ny ''Delphic Royal Society'', nanomboka tamin' ny taona 2011, izay miaraka amin' ny Delphic International Council manome lanja ny Kolotsaina sy Haikanto avo lenta erantany. Ary efa nahazo ny Mariboninahitra ''Grand Cross of the Royal Order of Bunyoro-Kitara Kingdom'' (eken' ny Fanjakana any Uganda). == Jereo koa == * [[FANJAKAN’ I MADAGASIKARA|Fanjakan' i Madagasikara]] * [[Tantaran' i Madagasikara]] * [[Fokom-pirenena folo very|Foko folo verin' i Israely]] * [[Semita]] - [[Hamita (vahoaka)|Hamita]] - [[Jafetita]] * [[Jiosy malagasy]] * [[Fiteny malagasy]] * [[Fiteny hebreo]] * [[Ratefy Tolotra]] * [[Repoblika]] * [[Tudor Parfitt]] * [[Andriana]] - [[Hova]] - [[Mainty enin-dreny|Mainty]] - [[Andevo (teto Madagasikara)|Andevo]] * [[Ôfira]] == Fanovozan-kevitra == '''Boky sy lahatsoratra''' * Briant, Joseph, ''[https://www.google.com/search?q=Briant%2C+Joseph%2C+L%27h%C3%A9breu+%C3%A0+Madagascar&sca_esv=c7c67eb20f0b5775&sxsrf=ADLYWIKaeaF1lxKCRhfWaMtjxkig_QiHCw%3A1734705771500&ei=a4JlZ6CmHoHOhbIPxdK5gAE&ved=0ahUKEwjgh7PKyraKAxUBZ0EAHUVpDhAQ4dUDCA8&uact=5&oq=Briant%2C+Joseph%2C+L%27h%C3%A9breu+%C3%A0+Madagascar&gs_lp=Egxnd3Mtd2l6LXNlcnAiJ0JyaWFudCwgSm9zZXBoLCBMJ2jDqWJyZXUgw6AgTWFkYWdhc2NhcjIIEAAYgAQYogQyCBAAGIAEGKIEMggQABiABBiiBDIIEAAYgAQYogRItRBQ4AZYlwpwBHgBkAEAmAHHA6ABxwOqAQM0LTG4AQPIAQD4AQH4AQKYAgWgAv4DqAIKwgIKEAAYsAMY1gQYR8ICDRAAGIAEGLADGEMYigXCAgcQIxgnGOoCmAMN8QWSdHSb40MGMYgGAZAGCpIHBTQuNC0xoAeGAw&sclient=gws-wiz-serp L'hébreu à Madagascar]''. * Ferrand, Gabriel (1905). ''[https://gallica.bnf.fr/ark:/12148/bpt6k1667374 Les migrations musulmanes et juives à Madagascar]''. Paris: Revue de l'histoire des religions. * Rabarioelina, Ndriana (Rev. Dr.) (2011), "''Biblical Relations between Israel and Madagascar''", Doctoral Dissertation, Ph.D in Theology, SAHTS, États-Unis, 2010, 458 pages. Abstract in Saint-Alcuin House Journal, Volume 8, N^o 1, États-Unis, And in Library of Congress, number (ISSN 1548-4459), États-Unis. * Ramilison, Emmanuel (1951), ''[https://books.google.mg/books/about/Ny_Loharanon_ny_Andriana_nanjaka_teto_Im.html?id=LfxmQwAACAAJ&redir_esc=y Andriantomara-Andriamamilazabe. Loharanon' ny Andriana nanjaka eto Imerina]'', Imprimerie Ankehitriny. * Ratefy, T. (2005), "Jiosy ve ny malagasy ?" ("Les Malgaches sont-ils juifs ?"), Conférence, Atanananarivo, Madagascar. * Kasanga, Fernand (1963), ''Ny Antemoro Anakara voasoratra tamin' ny taona 1506,'' Imprimerie Iarivo, Antananarivo. * Rombaka, Jacques Philippe (1963), ''[https://www.bulac.fr/image/tantaran-drazana Tantaran-drazana Antemoro-Anteony]'', Antananarivo, Imprimerie LMS. * Rombaka, Jacques Philippe (1970), ''[https://www.sudoc.abes.fr/cbs/xslt/DB=2.1//SRCH?IKT=12&TRM=097789631 Fomban-drazana antemoro-usages et coutumes antemoro] {{Wayback|url=https://www.sudoc.abes.fr/cbs/xslt/DB=2.1//SRCH?IKT=12&TRM=097789631 |date=20241220155652 }}'', Ambozontany, Fianarantsoa. *[https://forum.serasera.org/forum/message/m4f91363e6aa74/m4f914d7409e95 Lahatsoratra tao amin' ny ''Midi Madagascar'' tamin' ny 20 Avrily 2012] (rohy maty: http://www.midi-madagasikara.mg/index.php/component/content/article/5-societe/2933-declaration--les-malagasy-descendants-de-juifs) * "[https://www.madagate.org/politique-madagascar/dossier/1752-ndriana-rabarioelina--des-propositions-pertinentes.html Ndriana Rabarioelina : des propositions pertinentes…]", ''www.madagate.org'' * "[https://www.malagasynews.com/info-breves/le-prince-ndriana-rabarioelina-appelle-les-dirigeants-a-demolir-toutes-nouvelles-constructions-dans-le-rova-dantananarivo/ Le prince Ndriana Rabarioelina appelle les dirigeants à démolir toutes nouvelles constructions dans le Rova d’Antananarivo].", ''www.malagasynews.com'' * International Royal Academy of Theology: ''Message of the Lord Adonai Elohim to All Churches in the World against the Homosexuality,'' http://academy-of-theology.blogspot.com/2011/06/message-of-the-lord-adonai-elohim-to-all.html * "[[:fr:Liste_des_monarques_d'Imerina|Liste des monarques d'Imerina]]", ''fr.wikipedia.org'' * "[https://gw.geneanet.org/taniko?lang=fr&n=rabarioelina&p=ndriana Ndriana Rabarioelina]", ''gw.geneanet.org'' * "[https://web.facebook.com/ndriana.rabarioelina?_rdc=1&_rdr Ndriana Rabarioelina]", ''web.facebook.com'' '''Sary mihetsika''' * "[https://www.youtube.com/watch?v=BeFJAOfucqs Ny Jiosy eto Madagasikara, ny Mpanjaka Ndriana Rabarioelina]", ''youtube.com'' * "[https://tanikomadagascar.com/2019/10/05/tantara-sy-fiainam-pirenena-prince-dr-ndriana-rabarioelina/ Tantara sy Fiainam-pirenena]" (''youtube''), ''tanikomadagascar.com'' * Ndriana RABARIOELINA: ''Manandratra Fanjakan'ny Mpisorona'', youtube.com: Ndriana RABARIOELINA - Manandratra Fanjakan'ny Mpisorona * Mpanjaka Ndriana RABARIOELINA: ''"Teny Gasy"'', 06 Novambra 2021, MADAGASCAR24TV, youtube.com: (66) Ny Mpanjaka Ndriana R<nowiki/>ABARIOELINA, "Tena Gasy" 01Oktobra2022, Madagascar24TV - YouTube * Mpanjaka Ndriana RABARIOELINA:''"Dinika"'', MBSTV, 03 Oktobra 2022, youtube.com: Ny Mpanjaka Ndriana RABARIOELINA, "Dinika" 03oktobra2022, MBS TV * Mpanjaka Ndriana RABARIOELINA:''"Antso ho an' ny firenena"'', 13 Oktobra 2022, youtube.com: ANTSO HO AN'NY FIRENENA, Ny Mpanjaka Ndriana RABARIOELINA * Mpanjaka Ndriana RABARIOELINA, ''Fanjakan' i Madagasikara'', 21/07/2023, Le 20H15, Madagascar24Redaction: youtube.com (66) Le 20H15 - 2023 07 21 - Mpanjaka Ndriana RABARIOELINA - YouTube * Mpanjaka Ndriana RABARIOELINA : ''Fanjakam-Pisorona, Fanjakan'i Madagasikara'', 22/07/2023, youtube.com * Mpanjaka Ndriana RABARIOELINA: ''Mijoro ny Fianakaviambe eto Madagasikara'', 05 Aogositra 2023, youtube.com * Mpanjaka Ndriana RABARIOELINA, ''Ny Jiosy eto Madagasikara'', TV I-BC, 2023, youtube.com == Loharano sy fanamarihana == [[Sokajy:Mpanao malagasy]] pbrolaglkobqb0irwcgdqmkc07cfeqf 1106920 1106919 2025-06-11T12:03:18Z 102.16.205.225 /* Fanovozan-kevitra */ 1106920 wikitext text/x-wiki '''Rabarioelina Ndriana''' dia [[andriana]] [[merina]], fantatra amin' ny lafin-javatra maro: Mpikaroka avo lenta, sady Mpahay Tantara ary Teôlôjiana, nianatra fiteny maro (anisan' izany ny [[Fiteny hebreo|teny hebreo]]). Manana maripahaizana Dôktôrà roa momba ny [[Teôlôjia]] tany [[Etazonia]]. Nianatra Mozika koa izy (gitara klasika)<ref><small>[https://conservatoire-cnsmm-madagascar.blogspot.com/2021/06/ndriana-rabarioelina-travel-with.html?utm_source=chatgpt.com Pr. Dr. Ndriana Rabarioelina: "...Travel with the classical guitar ..."], Conservatoire National Supérieur de Musique de Madagascar, 4 juin 2021.</small></ref>. Zanaky ny Profesora Lala Rabarioelina, Dokotera sangany ary olo-manan-kaja eo anivon' ny fiarahamonina siantifika malagasy izy, izay nodimandry tamin' ny taona 2023 teo amin' ny faha-93 taonany<ref name=":2"><small>"[https://tanikomadagascar.com/2023/02/18/faculte-de-medecine-dantananarivo-deces-du-professeur-lala-rabarioelina/ Faculté de médecine d’Antananarivo – Décès du professeur Lala Rabarioelina]", ''Taniko Madagasikara'', publié le 18 février 2023, mis à jour le 16 septembre 2024,</small> </ref>. Ny fikarohana nataony dia miompana amin' ny fifandraisana ara-Baiboly eo amin' i Israely sy i Madagasikara, ary koa amin' ny niandohan' ny olombelona, ​​ka mikarohana ny fifandraisan' ny sivilizasiôna maro fahiny sy ny tantara malagasy. Mpikambana sy filohan' ny ''Royal Academy of Sciences of Madagascar'' ihany koa izy. Andriana sady voahosotra sy nohamasinina ho "Mpanjakan' Imerina sy i Madagasikara" tamin' ny taona 2015 izy. Mpanohana ny tokony hamerenana ny [[FANJAKAN’ I MADAGASIKARA|Fanjakan' i Madagasikara]] indray<ref><small>"[https://www.koolsaina.com/royaume-de-madagascar-monarchie-interview-ndriana-rabarioelina-ibc-television/#comments Les solutions proposées par Ndriana Rabarioelina à travers le retour à la monarchie]", ''www.koolsaina.com''</small></ref><ref name=":3"><small>"[https://www.youtube.com/watch?v=CnzKEvBocnA&t=1s Les solutions proposées par Ndriana Rabarioelina à travers le retour à la monarchie]" (Video), ''Youtube''</small></ref>. == Ny fiainany manokana == === Ny ray aman-dreniny === Teraka tamin' ny taona 1963 izy, zanaky ny Andriana Profesora Lala Rabarioelina sy ny Andriambavy Rajerison Victorine. I Lala Rabarioelina dia Docteur en Médecine (nianatra tany amin' ny Faculté de Médecine de [[Montpellier]]), Mpandidy (major du Concours de chirurgie tany [[Frantsa]]), Professeur Agrégé de Chirurgie Générale (Paris, Frantsa), Professeur Emérite de l'Université (Oniversiten' i Madagasikara), Grand Chancelier de l'Ordre National de Madagascar. Rajerison Victorine kosa dia manana ny Diplôma ambony amin' ny Hai-Zaitra (diplôme de Haute Couture de Paris). '''Ny Fiainana ara-panahy:''' Ndriana Rabarioelina dia Mpiandry (1991), zanaky ny Tobilehibe Fifohazana Ankaramalaza (FFPM), nahazo Teny Fikasana avy amin' Andriamanitra sy Tsodrano avy amin' ireo Zokiolona Raiamandreny ara-panahy: Mpitandrina Daniel Ratefy (taona 1981), Mpitandrina Razafindrakoto Gabriel (taona 1986), Mama Volahavana Germaine Nenilava (taona 1996), Kardinaly Armand Gaetan Razafindratandra (taona 2007), Mama Ravolazaimanga Bernadette (taona 2009), Mama Rasoazanakolona Hèlene (taona 2012), Dada Manase (taona 2018) ao anatin' ny FLM, FJKM, FFPM, FFKM.<ref>http://royal-house-of-madagascar.blogspot.com/</ref> == Ny fianarana norantoviny sy ny tsangan-keviny == === Ny fahaizana sy ny diplôma azony === Mpikaroka, mahay [[Fiteny hebreo|Teny Hebreo]] sady mpahay Tantara ary T[[Teôlôjia|eôlôjiana]], Rabarioelina Ndriana, nianatra tenim-pirenena mihoatra ny roa ambin' ny folo ([[Fiteny malagasy|Malagasy]], [[Fiteny hebreo|Hebreo]], [[Fiteny arameana|Arameana]], [[Fiteny grika|Grika]], A[[Fiteny anglisy|anglisy]], A[[Fiteny alemàna|alemana]], T[[Fiteny tamily taloha|amil tranainy]], [[Fiteny sanskrity|Sanskrit]], [[Fiteny someriana|Someriana]], [[Fiteny malaiô-pôlineziana|Malaiô-pôlineziana]], [[Vondrom-piteny amerindiana|Amerindiana]], [[Fiteny aty Afrika|Afrikana]], sns), nahazo ny diplôma Dôktôrà amin' ny Teôlôjia miisa roa (''PhD in Theology'' sy ''Doctor of Theology'') tany [[Etazonia]]. Rehefa nahazo ny diploma ''baccalauréat série C'' ([[matematika]] sy [[fizika]]) tao amin' ny Académie d' Aix-Marseille, tany [[Frantsa]], sy ny ''Licence en Théologie'' ary nahavita ''Master en Théologie'' tao amin' ny Faculté Libre de Théologie Réformée ('''''[[:fr:Faculté_Jean-Calvin|fr]]'''''), Aix-en-Provence, Frantsa. Avy eo dia nandalina Fitantanana Orinasa tao amin' ny Ecole Supérieure de Commerce de Paris (ESCP-Senior, Paris, 1994) ary nandalina fahaizana vatosoa tao amin' ny Gemological Institute of America (GIA, 2003, 2005) ary voalohany mikasika ny vatosoa Diamondra tamin' ireo mpiaraka nianatra taminy. Nandalina fianarana sy nanao fikarohana avo lenta ka nahazo ny diplôma Dokotera amin' ny Teôlôjia voalohany izy mikasika "''Biblical Relations between Israel and Madagascar''" na "Ny fifandraisana ara-Baiboly eo amin' i Israely sy i Madagasikara" (PhD, Doctoral Dissertation, Saint Alcuin House Theological Seminary, USA, 2010, 458 pejy) mikasika ny "Tantara Miafin' i Madagasikara nandritra ny telo arivo taona mahery" ary nahazo ny diplôma Dokotera amin' ny Teôlôjia faharoa mitondra ny lohateny hoe "''Madagascar in the Last Vestiges of the Birthplace of Humanity''" (D.Theol., Doctoral Dissertation, Saint Alcuin House Seminary, USA, 2016, 638 pejy) mikasika ny "Tantara Miafin' i Madagasikara nandritra ny enina arivo taona mahery". === Ny mpampianatra azy === Anisan' Ireo ny mpampianatra azy: * ny Profesora [[Pierre Berthoud]] (FLTR, Aix-en-Provence), manam-pahaizana manokana momba ny [[Testamenta Taloha]]; * ny Profesora [[Peter R. Jones]] (Harvard, Princeton), manampahaizana momba ny [[Testamenta Vaovao]]; * ny Profesora Jean Marc Daumas de Cornilhac (FLTR, Aix-en-Provence) momba ny [[Fiteny hebreo|Teny Hebreo sy ny Tantaram-Piangonana]]; * ny Profesora Maurice Carrez (FTP, Paris) momba ny [[Fiteny grika|Teny Grika sy ny Testamenta Vaovao]]; * ny Profesora Edmund Clowney (Westminster, WTS, USA) momba ny Teolojia Biblika; * ny Profesora Roger Greenway (Westminster, WTS, USA), momba ny World Missiology; * ny Profesora Jean Brun (Oniversite, Dijon) momba ny Filôzôfia Kristiana; * ny Profesora Pierre Courthial (FLTR, Aix-en-Provence) momba ny Teolojia Pratika sy ny Apolojetika; * ny Profesora Olivier Clément (Institut Orthodoxe Saint Serge, Paris) momba ny Teôlôjia Ortôdôksa; * ary ny Profesora [[Pierre Chaunu|Pierre Chaunu, manampahaizana momba ny Tantara]], mpikambana ao amin' ny Institut, Filohan' ny Académie des Sciences Morales et Politiques, Paris, Frantsa. === Ny tsangan-kevitra momba ny maha Jiosy na Israelita ny Malagasy === Ny Mpitandrina Ravelojaona no efa nanoratra fa Jiosy ny Malagasy (1909). Taty aoriana dia nanamafy izany i Mama Volahavana Germaine Nenilava (1941) izay nahay teny iraisampirenena miisa roambinifolo. Manaraka, ilay misiônera [[lazarista]] atao hoe [[Joseph Briant|Rev. Père Joseph Briant]] (1946) dia niezaka nanamarina fa avy amin' ny [[Fiteny hebreo|teny hebreo]] ny [[Fiteny malagasy|teny malagasy]] ary nanamafy koa fa Jiosy ny Malagasy ny [[Ratefy Tolotra|Rev. Dr. Roger Andriatsiratahina (1976) sy ny Mpitandrina Ratefy Tolotra (1976)]] <ref name=":1">Rabarioelina, Ndriana (Rev. Dr.) (2011), "''Biblical Relations between Israel and Madagascar''", Doctoral Dissertation, Ph.D in Theology, SAHTS, États-Unis, 2010, 458 pages. Abstract in Saint-Alcuin House Journal, Volume 8, N^o 1, États-Unis, And in Library of Congress, number (ISSN 1548-4459), États-Unis.</ref>. Ny filazan' i Rev. Père Joseph Briant fa nisy koa ny andiam-pifidrà-monina jiosy mankaty Madagasikara -- ka ny voalohany tamin' ireo fifindrà-monina ireo dia tamin' ny andron' i [[Sôlômôna]], manodidina ny taona 900 tal. J.K. -- dia nohamafisin' i [[Ratefy Tolotra|Tolotra Ratefy]] (1976) sy Pr. Dr. Ndriana Rabarioelina (2010) tao amin' ny fikarohana ara-teôlôjia sy ara-tantara nataon' izy ireo nandritra ny efapolo taona mahery<ref name=":1" />. Ny Fikarohana siantifika avo lenta nahazoany ny diplôma Dôktôrà amin' ny Teôlôjia dia mitondra ny lohateny hoe ''Biblical Relations between Israel and Madagascar'' ("Fifandraisana ara-Baiboly eo amin' i Israely sy i Madagasikara")<ref name=":0"><small>"[https://www.deliremadagascar.com/conference-internationale-sur-les-origines-juives-a-madagascar/ Conférence internationale sur les origines juives à Madagascar]", in [https://www.deliremadagascar.com/ deliremadagascar.com]</small></ref>. Izany tsangan-kevitra izany dia anohanany ny maha [[Jiosy]] na [[Jiosy|Jody]] ny [[Malagasy]]. Anisan' ny tohanany koa ny tokony hahatonga an' i Madagasikara ho fanjakana [[Teôkrasia|teôkratika]] sy [[Kristôkrasia|kristôkratika]], sady hiverenana amin' ny fanjaka-mpanjaka manandratra indray ny rafitra ara-piarahamonina sy ara-pôlitika mankatoa an' Andriamanitra sy manaja ny Soatoavina malagasy, ary ny fandravana ny rafitra [[Repoblika|repoblikana napetraky ny mpanjanantany]] tandrefana<ref><small>"[[FANJAKAN’ I MADAGASIKARA|Fanjakan' i Madagasikara]]" in ''[https://mg.wikipedia.org/ mg.wikipedia.org]''</small></ref><ref><small>"[http://www.midi-madagasikara.mg/index.php/component/content/article/5-societe/2933-declaration--les-malagasy-descendants-de-juifs Déclaration : Les Malagasy, descendants de juifs]" in ''[https://midi-madagasikara.mg/ midi-madagasikara.mg]''</small></ref><ref><small>"[http://www.tonga-soa.com/for/ecrire.php3?nume=3949&repid=31423&th= Déclaration: les Malagasy dscendants des juifs] {{Wayback|url=http://www.tonga-soa.com/for/ecrire.php3?nume=3949&repid=31423&th=|date=20230430172043}}", in ''[http://www.tonga-soa.com/ tonga-soa.com]''</small></ref>. Tsy mijanona ho tsangan-kevitra fotsiny ny famerenana ny fitondra-mpanjaka fa raha [[andriana]] na printsy fotsiny izy tany am-panombohana dia narahiny fanambaràna ho Mpanjaka <ref><small>"[http://royal-house-of-madagascar.blogspot.com/2019/ Royal house of Madagascar]", in [http://royal-house-of-madagascar.blogspot.com/ royal-house-of-madagascar.blogspot.com/]</small></ref>. Izao koa no anisan' ny hevitra tohanany: ny [[fiteny malagasy]] dia avy amin' ny [[fiteny hebreo]], ny [[kolontsaina malagasy]] dia avy amin' ny [[Jodaisma|kolontsaina jiosy]], ary nisy ny fifindrà-monina jiosy nankaty [[Madagasikara]]. Nisy ny Fihaonana iraisam-pirenena mikasika ny Fihaviana Jiosy eto Madagasikara na ''Conférence Internationale sur les Origines Juives à Madagascar'' izay niarahan' ny Profesora Tudor Parfitt (Tale mpanorina ny Centre for Jewish Studies, SOAS, University of London, Academician, United Kingdom) sy ny Pastora Tolotra Ratefy (Filoham-Boninahitra ny Royal Academy of Sciences of Madagascar) ary ny Pr. Dr. Ndriana Rabarioelina (Filoha Mpanorina ny Royal Academy of Sciences of Madagascar), teo anatrehan' ireo Rabbins dimy avy any Etazonia, Canada, Maroc, Frantsa ary Australia, tao Antananarivo tamin' ny volana Mey 2017.<ref>Royal Academy of Sciences of Madagascar, 2017.</ref> == Mpanjakan' Imerina sy i Madagasikara == === Ny fototry ny fanjakany === ==== Taranaka mpanjaka ==== Avy amin' ny Masina Mpanjaka [[Andriantomara]], ny Masina Mpanjaka [[Andrianerinerina]] Lahimatoan' Imerina, ny Masina Mpanjaka [[Andriamanelo]], ny Masina Mpanjaka [[Ralambo]], ny Masina Mpanjaka Mpisorona [[Andriantompokoindrindra]] Lahimatoan' Imerina, Tompon' ny Tranomanara, Tranofohiloha, Tranomasina, izay nolovany avy amin' ny razambeny Mpanjaka [[Andriamamilazabe]], sy avy amin' ny Masina Mpanjaka [[Andrianjaka]] namorona ny [[Rova Manjakamiadana|Rovan' Antananarivo]], ny Masina Mpanjaka [[Andriantsitakatrandriana]], ary ny Masina Mpanjaka [[Andriantsimitoviaminandriandehibe]] izy. ==== Ny hafatry ny razana ==== Araka ny hafatr' ireo Mpanjaka razambe dia an' [[Andriamanelo]] ny Alakamisy ary an' [[Andriamananintany]] ny Zoma. Raha manary fanjakana ny Terak' Andriamananintany dia miverina amin' Andriamanelo ny fanjakana. Vokany: ny hafatra napetraky ny Masina Mpanjaka [[Ralambo]] sy [[Andriantompokoindrindra]] ary [[Andrianjaka]] izay nisy fifanarahana fito dia manjaka aloha Andriantompokoindrindra avy amin' Andriamanelo, avy eo manjaka [[Andrianjaka]] avy amin' [[Andriamananintany]], ary ny Andriandahy avy amin' ny Terak' Andrianjaka manana reny mivantana [[Andriantompokoindrindra (foko)|Andriantompokoindrindra]] (foko) ihany no mahazo manjaka sy mahazo Tranomasina. Ny vehivavy tsy mahazo manjaka. Ary rehefa tsy manaja na very fanjakana ny Terak' Andrianjaka dia miverina amin' Andriantompokoindrindra Lahimatoan' Imerina, avy amin' Andriamanelo, ny fanjakana. Nambarany fa avy amin' ny Lahimatoan' Imerina mivantana sady avy amin' Andrianjaka eto Madagasikara izy. Ity fanambaràna ity dia singa fototra amin' ny maha-izy azy sy ny hetsika ataony. ==== Tendry avy amin' Andriamanitra ==== Nisy [[mpaminany]] miisa fito, Andriana sy Zokiolona fotsy volo amin' ny tany, Raiamandreny ara-panahy (Ny Andriana Pasteur Daniel Ratefy avy ao [[Ambohimalaza]], Pasteur Razafindrakoto Gabriel avy ao [[Antanamalaza]], [[Volahavana Germaine|Mama Volahavana Germaine Nenilava]] avy amin' ny [[Tobilehibe Ankaramalaza|Toby Ankaramalaza]], Dada Manasé avy amin' ny Toby Ankaramalaza, Ny Andriambavy Rasoazanakolona Hélène na Mamafara avy amin' ny Toby Namahanambasy Imerinatsimo, ny Kardinaly [[Armand Gaétan Razafindratandra]] avy ao Ambohimalaza, ny Andriambavy Ravolazaimanga Bernadette avy amin' ny Toby Itaitso) no nampilazain' [[Andriamanitra (tokana)|Andriamanitra]] mialoha nanomboka ny taona 1981, ny maha mpanjaka mpandova fanjakana sy nanome tsodrano azy. Tamin' ny volana Septambra 2015 no nanosorana sy nanamasinina ho Mpanjaka tamin' ny lanonana teny [[Ambohidrabiby]] Hasin' Imerina, toerana manan-danja teo amin' ny tantaran’ ny [[Lisitry ny mpanjaka merina|Mpanjaka merina sy Mpanjaka eto Madagasikara]]. === Ny fanjakany === ==== Fiantombohan' ny fanjakany ==== Nisy fahazavana avy any an-danitra nidina sy nipetraka nahatitra ela teo aminy, ary Fahazavana avo zato heny noho ny fahazavan' ny masoandro niposaka vao maraina avy any Atsinanana tamin' io fotoana Fanosorana Mpanjaka sy Fitsofandrano azy io teny Ambohidrabiby Hasin' Imerina, izay marika ny Fanatrehan' Andriamanitra, ny Fankatoavany ary ny Fitahiany. ==== Ny anaram-boninahitra entiny ==== Izao ny anaram-boninahitra isalorany amin ny mpaha mpanjaka azy, izay matetika adika amin' ny tenim-pirenena samihafa: "Mpanjaka, avy amin' ny Lahimatoan' Imerina, Lehiben' ny Fianakaviamben' ny Andriana Merina, Lehiben' ny Fianakaviamben' ny Mpanjaka eto Madagasikara". === Fidirana an-tsehatra amin' ny raharaha pôlitika sy sôsialy === Ndriana Rabarioelina dia nahazo fiofanana politika avo lenta nandritra ny dimy taona (1995-2000) tamin' Ny Andriana Blaise Rabetafika, Ambasadaoron' i Madagasikara tany amin' ny Firenena Mikambana (ONU) sady Zokiolona indrindra amin' ireo Ambasadaoro erantany (1969-1992) tao amin' ny Firenena Mikambana, efa Filohan' ny Filankevitry ny Fandriampahalemana indroa (1985,1986) tao amin' ny Firenena Mikambana ary efa nahazo ny "Prix International Mercure d'Or" izay natokana ho an' ny Filoham-pirenena avo lenta indrindra sy olona sangany sy mendrika indrindra erantany. Mandray anjara momba ny raharaha pôlitika sy sôsialy eto Madagasikara izy. Ohatra: * Nanome toromarika strategika ara-tafika tamin' ny Ministra ny Fiarovam-pirenena sy Jeneraly mi-isa folo mba hampitsaharana ny Ady niaraka tamin' ny basy aman-tafondro sy ny hanavotana ireo takalonaina sivily an-jatony sy hamonjena ireo vahoaka an-tapitrisa nijaly, ary tanteraka soa aman-tsara izany (2002). * Lehiben' ny Delegasiona Malagasy misy ireo Ampanjaka malagasy notsongaina, tamin' ny Fihaonambe Iraisampirenena an' ireo Mpanjaka, Ampanjaka, Zanakandriana, ary Mpitarika ara-drazana, indroa miantaona, tany Tripoli sy Benghazi, Lybia (2008, 2009). Ary notendrena ho Lehiben' ny Delegasiona mitarika ireo Mpanjaka rehetra avy amin' ny firenena mi-isa dimampolo mahery raha nihaona tamin' ireo Filoham-pirenena mi-isa folo mahery avy any Amerika, Eoropa, Afrika ary Afovoany Atsinanana (Lybia, 2009). * Solontena an' ireo Ampanjaka rehetra eto Madagasikara tamin' ny Fihaonambe Iraisam-pirenena an' ireo Mpanjaka, Ampanjaka, Zanakandriana ary Mpitarika ara-drazana, ary nihaona tamin' ny Filoham-pirenena maro tany Afrika Atsimo (Pretoria, South Africa, 2011). * Nanohitra ny tsy fanarahan-dalàna sy ny halabato goavana ary nanao fampielezan-kevitra ho an' ny "Tsia" tamin' ny fitsapan-kevi-bahoaka tamin' ny taona 2010. * Nampita Hafatr' Andriamanitra manohitra ny Fiarahan' ny olona mitovy fananàhana na ''Message of the Lord Adonai Elohim to All Churches in the World on the Homosexuality'' ary nalefa tamin' ireo Mpitarika Fiangonana Lehibe manerantany (Saint Siège Vatican, Anglican Communion, World Reformed Alliance, World Lutheran Federation, World Council of Churches, ...) tamin' ny taona 2010 sy 2011. * Nisakana ny fanotofana tanimbary arivo hektara mahery tamin' ny Kominina miisa enina (Ambohitrimanjaka, Ambohidrapeto, Fiombonana, Ankadimanga, Anosibe Zaivola, Itaosy) ary niaro ireo tantsaha enina alina mahery voan' ny tsindray hazo lena sy nampijalina. Tanimbary arivo hektara izay mamelona vahoaka enina hetsy mahery eto Antananarivo sy ny manodidina. Ary nanoro hevitra mba hakisaka amin' ny toerana hafa ny tetikasa Tanamasoandro ary tanteraka soa aman-tsara izany (2019).<ref>Fanambarana, Television MATV, 18 Oktobra 2019.</ref> * Nanome hevitra mba holanian' ny Antenimieran-doholona Malagasy ny Volavolan-dalàna manamafy fa an' i Madagasikara sy ny firenena malagasy ireo Nosy dimy manodidina an' i Madagasikara (Bassas da India, Europa, Glorioso, Juan de Nova, Tromelin). Ramatoa Arlette Ramaroson, Mpitsara iraisampirenena (TPI Rwanda, TPI Yogoslavia), sy ireo mpiaradia manampahaizana avo lenta no nandrafitra ilay volavolan-dalàna ary nankatoavina sy nolanian' ny Antenimieran-Doholona Malagasy ny 18 Desambra 2020. == Ny zava-bitany == === Ny boky nosoratany === Amin' ny asasorany dia ireto no azo tanisaina: * ''Biblical Relations between Israel and Madagascar'' (2010)<ref name=":4"><small>"[https://royal-academy-of-madagascar.blogspot.com/2017/11/iii-members-of-royal-academy-of.html Some members of the Royal Academy of Sciences of Madagascar]", ''Royal Academy of Sciences of Madagascar''</small></ref>; * ''The King and High Priest Andriantompokoindrindra'' (2012)<ref name=":4" />; * ''The New Kingdom of Madagascar'' (2014)<ref name=":4" />; * ''Madagascar in the Last Vestiges of the Birthplace of Humanity'' (2016)<ref name=":4" />. Ireo boky ireo dia maneho ny fahavononany hikaroka ny fifandraisan' ny tantara malagasy sy ny ara-panahy ary ny sivilizasiôna fahiny<ref name=":4" /><ref name=":3" /><ref name=":2" /><ref><small>"[https://royal-house-of-madagascar.blogspot.com/2012/07/interview-du-prince-rev-dr-ndriana.html? Interview de S.A.R. le Prince Rev. Dr. Ndriana Rabarioelina: " La christocratie est la solution durable de l'Eternel pour Madagascar]", ''Royal House of Madagascar'', 26 juillet 2012.</small></ref>. === Ny zavatra natsangany === * Mpitendry zavamaneno mahay i Ndriana Rabarioelina, mpitendry [[gitara klasika]] iraisam-pirenena sady Lehiben' Orkesitra. * Filoha mpanorina ny Fikambanana ''Conservatoire National Supérieur de Musique de Madagascar'' (ONG-CNSMM) sy ny ''Orchestre Philharmonique Amontana,'' tamin' ny taona 1996'','' izay natao hanomezam-boninahitra an' Andriamanitra Andriananahary, Mpamorona ny Lanitra sy ny Tany, sy hanomezana lanja ny Hai-Mozika malagasy sy Mozika iraisampirenena avo lenta ary efa nanaovany fampisehoana maro, anisan' izany ny fampisehoana miavaka im-pito ny Oratorio "Messiah" (G.F. Handel) niaraka tamin' ny mpihira miisa sivy folo amin' ny ''Antoko Mpihira Zanak' Ambohimalaza'' (ZAMA) sy mpitendry mozika iraisam-pirenena avo lenta miisa roapolo, ny "Messe en Si mineur" (J.S. Bach) niaraka tamin' ny ''CNSMM Choir'' sy ny ''Orchestre Philharmonique Amontana'', ary ny "Haleloia" (G.F. Handel) niaraka tamin' ny Antokom-pihira malagasy maro izay nisy mpihira malagasy niisa enin-jato (+600) teo anoloan' ny Lapan' ny Tanàna Antananarivo<ref name=":4" /><ref><small>"[https://conservatoire-cnsmm-madagascar.blogspot.com/2020/05/blog-post_17.html Maestro Étienne Ramboatiana (1930-2007): Orchestra for Orchestra for 40 Guitars]",</small> <small>''Conservatoire National Supérieur de Musique de Madagascar''.</small></ref><ref><small>"[https://conservatoire-cnsmm-madagascar.blogspot.com/2011/01/realisations-du-conservatoire-cnsmm.html? Achievements of the Superior Royal Conservarory of Music in Madagascar - CNSMM]", ''Conservatoire National Supérieur de Musique de Madagascar''</small></ref>. * Filoha mpanorina ny ''Festival International de Musique Classique'' voalohany teto Madagasikara, nanomboka tamin' ny taona 1998, ary nikarakara konseritra ampolo maro, izay nandraisan' ireo mpitendry zavamaneno avo lenta anjara, avy any Madagasikara, Etazonia, Allemana, United Kingdom, Frantsa, Norvezy, Brazil, Italia, Russia, Afrika Atsimo, Nosy La Reunion sy firenena hafa. * Filoha mpanorina ny ''Festival International de Jazz'' ''à Madagascar'', izay nanao fampisehoana mihoatra ny zato ary nandraisan' ireo mpitendry zava-maneno avo lenta anjara avy any Madagasikara, Etazonia, Allemana, Suisse, Belgique, United Kingdom, Norvege, Brazil, Italia, Afrika Atsimo, Frantsa, Nosy La Reunion, Nosy Mauritius sy firenena hafa. * Filoha mpanorina ny ''International Royal Academy of Theology,'' tamin' ny taona 2010, izay misy Manampahaizana sy Manampahalalàna avo lenta mikasika ny Teolojia eto Madagasikara sy manerantany. * Filoha mpanorina ny ''Royal Academy of Sciences of Madagascar,'' tamin' ny taona 2016, izay misy Malagasy Manampahaizana sy Manampahalalàna avo lenta amin' ny taranja maro (Siansa mikasika ny Teolojia, Siansa theorika, Siansa ampiarina, Kolotsaina sy Haikanto, Siansa mikasika ny Olombelona, Siansa mikasika ny Tantara sy ny Lalàna ary ny Politika, Siansa mikasika ny Fampandrosoana). * * * '''Fanamarihana:''' Ny Mpanjaka Ndriana Rabarioelina dia mpikambana miaraka amin' ny Mpanjaka notsongaina erantany ao anatin' ny ''Delphic Royal Society'', nanomboka tamin' ny taona 2011, izay miaraka amin' ny Delphic International Council manome lanja ny Kolotsaina sy Haikanto avo lenta erantany. Ary efa nahazo ny Mariboninahitra ''Grand Cross of the Royal Order of Bunyoro-Kitara Kingdom'' (eken' ny Fanjakana any Uganda). == Jereo koa == * [[FANJAKAN’ I MADAGASIKARA|Fanjakan' i Madagasikara]] * [[Tantaran' i Madagasikara]] * [[Fokom-pirenena folo very|Foko folo verin' i Israely]] * [[Semita]] - [[Hamita (vahoaka)|Hamita]] - [[Jafetita]] * [[Jiosy malagasy]] * [[Fiteny malagasy]] * [[Fiteny hebreo]] * [[Ratefy Tolotra]] * [[Repoblika]] * [[Tudor Parfitt]] * [[Andriana]] - [[Hova]] - [[Mainty enin-dreny|Mainty]] - [[Andevo (teto Madagasikara)|Andevo]] * [[Ôfira]] == Fanovozan-kevitra == '''Boky sy lahatsoratra''' * Briant, Joseph, ''[https://www.google.com/search?q=Briant%2C+Joseph%2C+L%27h%C3%A9breu+%C3%A0+Madagascar&sca_esv=c7c67eb20f0b5775&sxsrf=ADLYWIKaeaF1lxKCRhfWaMtjxkig_QiHCw%3A1734705771500&ei=a4JlZ6CmHoHOhbIPxdK5gAE&ved=0ahUKEwjgh7PKyraKAxUBZ0EAHUVpDhAQ4dUDCA8&uact=5&oq=Briant%2C+Joseph%2C+L%27h%C3%A9breu+%C3%A0+Madagascar&gs_lp=Egxnd3Mtd2l6LXNlcnAiJ0JyaWFudCwgSm9zZXBoLCBMJ2jDqWJyZXUgw6AgTWFkYWdhc2NhcjIIEAAYgAQYogQyCBAAGIAEGKIEMggQABiABBiiBDIIEAAYgAQYogRItRBQ4AZYlwpwBHgBkAEAmAHHA6ABxwOqAQM0LTG4AQPIAQD4AQH4AQKYAgWgAv4DqAIKwgIKEAAYsAMY1gQYR8ICDRAAGIAEGLADGEMYigXCAgcQIxgnGOoCmAMN8QWSdHSb40MGMYgGAZAGCpIHBTQuNC0xoAeGAw&sclient=gws-wiz-serp L'hébreu à Madagascar]''. * Ferrand, Gabriel (1905). ''[https://gallica.bnf.fr/ark:/12148/bpt6k1667374 Les migrations musulmanes et juives à Madagascar]''. Paris: Revue de l'histoire des religions. * Rabarioelina, Ndriana (Rev. Dr.) (2011), "''Biblical Relations between Israel and Madagascar''", Doctoral Dissertation, Ph.D in Theology, SAHTS, États-Unis, 2010, 458 pages. Abstract in Saint-Alcuin House Journal, Volume 8, N^o 1, États-Unis, And in Library of Congress, number (ISSN 1548-4459), États-Unis. * Ramilison, Emmanuel (1951), ''[https://books.google.mg/books/about/Ny_Loharanon_ny_Andriana_nanjaka_teto_Im.html?id=LfxmQwAACAAJ&redir_esc=y Andriantomara-Andriamamilazabe. Loharanon' ny Andriana nanjaka eto Imerina]'', Imprimerie Ankehitriny. * Ramilison, Emmanuel (1962), ''Ny Baiboly sy Andrianampoinimerina'', Librarie Iarivo, 66 pejy. * Kasanga, Fernand (1963), ''Ny Antemoro Anakara voasoratra tamin' ny taona 1506,'' Imprimerie Iarivo, Antananarivo. * Rombaka, Jacques Philippe (1963), ''[https://www.bulac.fr/image/tantaran-drazana Tantaran-drazana Antemoro-Anteony]'', Antananarivo, Imprimerie LMS. * Rombaka, Jacques Philippe (1970), ''[https://www.sudoc.abes.fr/cbs/xslt/DB=2.1//SRCH?IKT=12&TRM=097789631 Fomban-drazana antemoro-usages et coutumes antemoro] {{Wayback|url=https://www.sudoc.abes.fr/cbs/xslt/DB=2.1//SRCH?IKT=12&TRM=097789631 |date=20241220155652 }}'', Ambozontany, Fianarantsoa. * Ratefy, T. (2005), ''"Sind die Madagassichen Juden"'' na "Jiosy ve ny malagasy ?", Munster-Antananarivo, 600 pejy. *[https://forum.serasera.org/forum/message/m4f91363e6aa74/m4f914d7409e95 Lahatsoratra tao amin' ny ''Midi Madagascar'' tamin' ny 20 Avrily 2012] (rohy maty: http://www.midi-madagasikara.mg/index.php/component/content/article/5-societe/2933-declaration--les-malagasy-descendants-de-juifs) * "[https://www.madagate.org/politique-madagascar/dossier/1752-ndriana-rabarioelina--des-propositions-pertinentes.html Ndriana Rabarioelina : des propositions pertinentes…]", ''www.madagate.org'' * "[https://www.malagasynews.com/info-breves/le-prince-ndriana-rabarioelina-appelle-les-dirigeants-a-demolir-toutes-nouvelles-constructions-dans-le-rova-dantananarivo/ Le prince Ndriana Rabarioelina appelle les dirigeants à démolir toutes nouvelles constructions dans le Rova d’Antananarivo].", ''www.malagasynews.com'' * International Royal Academy of Theology: ''Message of the Lord Adonai Elohim to All Churches in the World against the Homosexuality,'' http://academy-of-theology.blogspot.com/2011/06/message-of-the-lord-adonai-elohim-to-all.html * "[[:fr:Liste_des_monarques_d'Imerina|Liste des monarques d'Imerina]]", ''fr.wikipedia.org'' * "[https://gw.geneanet.org/taniko?lang=fr&n=rabarioelina&p=ndriana Ndriana Rabarioelina]", ''gw.geneanet.org'' * "[https://web.facebook.com/ndriana.rabarioelina?_rdc=1&_rdr Ndriana Rabarioelina]", ''web.facebook.com'' '''Sary mihetsika''' * "[https://www.youtube.com/watch?v=BeFJAOfucqs Ny Jiosy eto Madagasikara, ny Mpanjaka Ndriana Rabarioelina]", ''youtube.com'' * "[https://tanikomadagascar.com/2019/10/05/tantara-sy-fiainam-pirenena-prince-dr-ndriana-rabarioelina/ Tantara sy Fiainam-pirenena]" (''youtube''), ''tanikomadagascar.com'' * Ndriana RABARIOELINA: ''Manandratra Fanjakan'ny Mpisorona'', youtube.com: Ndriana RABARIOELINA - Manandratra Fanjakan'ny Mpisorona * Mpanjaka Ndriana RABARIOELINA: ''"Teny Gasy"'', 06 Novambra 2021, MADAGASCAR24TV, youtube.com: (66) Ny Mpanjaka Ndriana R<nowiki/>ABARIOELINA, "Tena Gasy" 01Oktobra2022, Madagascar24TV - YouTube * Mpanjaka Ndriana RABARIOELINA:''"Dinika"'', MBSTV, 03 Oktobra 2022, youtube.com: Ny Mpanjaka Ndriana RABARIOELINA, "Dinika" 03oktobra2022, MBS TV * Mpanjaka Ndriana RABARIOELINA:''"Antso ho an' ny firenena"'', 13 Oktobra 2022, youtube.com: ANTSO HO AN'NY FIRENENA, Ny Mpanjaka Ndriana RABARIOELINA * Mpanjaka Ndriana RABARIOELINA, ''Fanjakan' i Madagasikara'', 21/07/2023, Le 20H15, Madagascar24Redaction: youtube.com (66) Le 20H15 - 2023 07 21 - Mpanjaka Ndriana RABARIOELINA - YouTube * Mpanjaka Ndriana RABARIOELINA : ''Fanjakam-Pisorona, Fanjakan'i Madagasikara'', 22/07/2023, youtube.com * Mpanjaka Ndriana RABARIOELINA: ''Mijoro ny Fianakaviambe eto Madagasikara'', 05 Aogositra 2023, youtube.com * Mpanjaka Ndriana RABARIOELINA, ''Ny Jiosy eto Madagasikara'', TV I-BC, 2023, youtube.com == Loharano sy fanamarihana == [[Sokajy:Mpanao malagasy]] 8t8ngzvv4jctczyp12ppcdfmgnoidx2 1106937 1106920 2025-06-11T16:23:26Z 102.16.205.225 /* Ny zavatra natsangany */ 1106937 wikitext text/x-wiki '''Rabarioelina Ndriana''' dia [[andriana]] [[merina]], fantatra amin' ny lafin-javatra maro: Mpikaroka avo lenta, sady Mpahay Tantara ary Teôlôjiana, nianatra fiteny maro (anisan' izany ny [[Fiteny hebreo|teny hebreo]]). Manana maripahaizana Dôktôrà roa momba ny [[Teôlôjia]] tany [[Etazonia]]. Nianatra Mozika koa izy (gitara klasika)<ref><small>[https://conservatoire-cnsmm-madagascar.blogspot.com/2021/06/ndriana-rabarioelina-travel-with.html?utm_source=chatgpt.com Pr. Dr. Ndriana Rabarioelina: "...Travel with the classical guitar ..."], Conservatoire National Supérieur de Musique de Madagascar, 4 juin 2021.</small></ref>. Zanaky ny Profesora Lala Rabarioelina, Dokotera sangany ary olo-manan-kaja eo anivon' ny fiarahamonina siantifika malagasy izy, izay nodimandry tamin' ny taona 2023 teo amin' ny faha-93 taonany<ref name=":2"><small>"[https://tanikomadagascar.com/2023/02/18/faculte-de-medecine-dantananarivo-deces-du-professeur-lala-rabarioelina/ Faculté de médecine d’Antananarivo – Décès du professeur Lala Rabarioelina]", ''Taniko Madagasikara'', publié le 18 février 2023, mis à jour le 16 septembre 2024,</small> </ref>. Ny fikarohana nataony dia miompana amin' ny fifandraisana ara-Baiboly eo amin' i Israely sy i Madagasikara, ary koa amin' ny niandohan' ny olombelona, ​​ka mikarohana ny fifandraisan' ny sivilizasiôna maro fahiny sy ny tantara malagasy. Mpikambana sy filohan' ny ''Royal Academy of Sciences of Madagascar'' ihany koa izy. Andriana sady voahosotra sy nohamasinina ho "Mpanjakan' Imerina sy i Madagasikara" tamin' ny taona 2015 izy. Mpanohana ny tokony hamerenana ny [[FANJAKAN’ I MADAGASIKARA|Fanjakan' i Madagasikara]] indray<ref><small>"[https://www.koolsaina.com/royaume-de-madagascar-monarchie-interview-ndriana-rabarioelina-ibc-television/#comments Les solutions proposées par Ndriana Rabarioelina à travers le retour à la monarchie]", ''www.koolsaina.com''</small></ref><ref name=":3"><small>"[https://www.youtube.com/watch?v=CnzKEvBocnA&t=1s Les solutions proposées par Ndriana Rabarioelina à travers le retour à la monarchie]" (Video), ''Youtube''</small></ref>. == Ny fiainany manokana == === Ny ray aman-dreniny === Teraka tamin' ny taona 1963 izy, zanaky ny Andriana Profesora Lala Rabarioelina sy ny Andriambavy Rajerison Victorine. I Lala Rabarioelina dia Docteur en Médecine (nianatra tany amin' ny Faculté de Médecine de [[Montpellier]]), Mpandidy (major du Concours de chirurgie tany [[Frantsa]]), Professeur Agrégé de Chirurgie Générale (Paris, Frantsa), Professeur Emérite de l'Université (Oniversiten' i Madagasikara), Grand Chancelier de l'Ordre National de Madagascar. Rajerison Victorine kosa dia manana ny Diplôma ambony amin' ny Hai-Zaitra (diplôme de Haute Couture de Paris). '''Ny Fiainana ara-panahy:''' Ndriana Rabarioelina dia Mpiandry (1991), zanaky ny Tobilehibe Fifohazana Ankaramalaza (FFPM), nahazo Teny Fikasana avy amin' Andriamanitra sy Tsodrano avy amin' ireo Zokiolona Raiamandreny ara-panahy: Mpitandrina Daniel Ratefy (taona 1981), Mpitandrina Razafindrakoto Gabriel (taona 1986), Mama Volahavana Germaine Nenilava (taona 1996), Kardinaly Armand Gaetan Razafindratandra (taona 2007), Mama Ravolazaimanga Bernadette (taona 2009), Mama Rasoazanakolona Hèlene (taona 2012), Dada Manase (taona 2018) ao anatin' ny FLM, FJKM, FFPM, FFKM.<ref>http://royal-house-of-madagascar.blogspot.com/</ref> == Ny fianarana norantoviny sy ny tsangan-keviny == === Ny fahaizana sy ny diplôma azony === Mpikaroka, mahay [[Fiteny hebreo|Teny Hebreo]] sady mpahay Tantara ary T[[Teôlôjia|eôlôjiana]], Rabarioelina Ndriana, nianatra tenim-pirenena mihoatra ny roa ambin' ny folo ([[Fiteny malagasy|Malagasy]], [[Fiteny hebreo|Hebreo]], [[Fiteny arameana|Arameana]], [[Fiteny grika|Grika]], A[[Fiteny anglisy|anglisy]], A[[Fiteny alemàna|alemana]], T[[Fiteny tamily taloha|amil tranainy]], [[Fiteny sanskrity|Sanskrit]], [[Fiteny someriana|Someriana]], [[Fiteny malaiô-pôlineziana|Malaiô-pôlineziana]], [[Vondrom-piteny amerindiana|Amerindiana]], [[Fiteny aty Afrika|Afrikana]], sns), nahazo ny diplôma Dôktôrà amin' ny Teôlôjia miisa roa (''PhD in Theology'' sy ''Doctor of Theology'') tany [[Etazonia]]. Rehefa nahazo ny diploma ''baccalauréat série C'' ([[matematika]] sy [[fizika]]) tao amin' ny Académie d' Aix-Marseille, tany [[Frantsa]], sy ny ''Licence en Théologie'' ary nahavita ''Master en Théologie'' tao amin' ny Faculté Libre de Théologie Réformée ('''''[[:fr:Faculté_Jean-Calvin|fr]]'''''), Aix-en-Provence, Frantsa. Avy eo dia nandalina Fitantanana Orinasa tao amin' ny Ecole Supérieure de Commerce de Paris (ESCP-Senior, Paris, 1994) ary nandalina fahaizana vatosoa tao amin' ny Gemological Institute of America (GIA, 2003, 2005) ary voalohany mikasika ny vatosoa Diamondra tamin' ireo mpiaraka nianatra taminy. Nandalina fianarana sy nanao fikarohana avo lenta ka nahazo ny diplôma Dokotera amin' ny Teôlôjia voalohany izy mikasika "''Biblical Relations between Israel and Madagascar''" na "Ny fifandraisana ara-Baiboly eo amin' i Israely sy i Madagasikara" (PhD, Doctoral Dissertation, Saint Alcuin House Theological Seminary, USA, 2010, 458 pejy) mikasika ny "Tantara Miafin' i Madagasikara nandritra ny telo arivo taona mahery" ary nahazo ny diplôma Dokotera amin' ny Teôlôjia faharoa mitondra ny lohateny hoe "''Madagascar in the Last Vestiges of the Birthplace of Humanity''" (D.Theol., Doctoral Dissertation, Saint Alcuin House Seminary, USA, 2016, 638 pejy) mikasika ny "Tantara Miafin' i Madagasikara nandritra ny enina arivo taona mahery". === Ny mpampianatra azy === Anisan' Ireo ny mpampianatra azy: * ny Profesora [[Pierre Berthoud]] (FLTR, Aix-en-Provence), manam-pahaizana manokana momba ny [[Testamenta Taloha]]; * ny Profesora [[Peter R. Jones]] (Harvard, Princeton), manampahaizana momba ny [[Testamenta Vaovao]]; * ny Profesora Jean Marc Daumas de Cornilhac (FLTR, Aix-en-Provence) momba ny [[Fiteny hebreo|Teny Hebreo sy ny Tantaram-Piangonana]]; * ny Profesora Maurice Carrez (FTP, Paris) momba ny [[Fiteny grika|Teny Grika sy ny Testamenta Vaovao]]; * ny Profesora Edmund Clowney (Westminster, WTS, USA) momba ny Teolojia Biblika; * ny Profesora Roger Greenway (Westminster, WTS, USA), momba ny World Missiology; * ny Profesora Jean Brun (Oniversite, Dijon) momba ny Filôzôfia Kristiana; * ny Profesora Pierre Courthial (FLTR, Aix-en-Provence) momba ny Teolojia Pratika sy ny Apolojetika; * ny Profesora Olivier Clément (Institut Orthodoxe Saint Serge, Paris) momba ny Teôlôjia Ortôdôksa; * ary ny Profesora [[Pierre Chaunu|Pierre Chaunu, manampahaizana momba ny Tantara]], mpikambana ao amin' ny Institut, Filohan' ny Académie des Sciences Morales et Politiques, Paris, Frantsa. === Ny tsangan-kevitra momba ny maha Jiosy na Israelita ny Malagasy === Ny Mpitandrina Ravelojaona no efa nanoratra fa Jiosy ny Malagasy (1909). Taty aoriana dia nanamafy izany i Mama Volahavana Germaine Nenilava (1941) izay nahay teny iraisampirenena miisa roambinifolo. Manaraka, ilay misiônera [[lazarista]] atao hoe [[Joseph Briant|Rev. Père Joseph Briant]] (1946) dia niezaka nanamarina fa avy amin' ny [[Fiteny hebreo|teny hebreo]] ny [[Fiteny malagasy|teny malagasy]] ary nanamafy koa fa Jiosy ny Malagasy ny [[Ratefy Tolotra|Rev. Dr. Roger Andriatsiratahina (1976) sy ny Mpitandrina Ratefy Tolotra (1976)]] <ref name=":1">Rabarioelina, Ndriana (Rev. Dr.) (2011), "''Biblical Relations between Israel and Madagascar''", Doctoral Dissertation, Ph.D in Theology, SAHTS, États-Unis, 2010, 458 pages. Abstract in Saint-Alcuin House Journal, Volume 8, N^o 1, États-Unis, And in Library of Congress, number (ISSN 1548-4459), États-Unis.</ref>. Ny filazan' i Rev. Père Joseph Briant fa nisy koa ny andiam-pifidrà-monina jiosy mankaty Madagasikara -- ka ny voalohany tamin' ireo fifindrà-monina ireo dia tamin' ny andron' i [[Sôlômôna]], manodidina ny taona 900 tal. J.K. -- dia nohamafisin' i [[Ratefy Tolotra|Tolotra Ratefy]] (1976) sy Pr. Dr. Ndriana Rabarioelina (2010) tao amin' ny fikarohana ara-teôlôjia sy ara-tantara nataon' izy ireo nandritra ny efapolo taona mahery<ref name=":1" />. Ny Fikarohana siantifika avo lenta nahazoany ny diplôma Dôktôrà amin' ny Teôlôjia dia mitondra ny lohateny hoe ''Biblical Relations between Israel and Madagascar'' ("Fifandraisana ara-Baiboly eo amin' i Israely sy i Madagasikara")<ref name=":0"><small>"[https://www.deliremadagascar.com/conference-internationale-sur-les-origines-juives-a-madagascar/ Conférence internationale sur les origines juives à Madagascar]", in [https://www.deliremadagascar.com/ deliremadagascar.com]</small></ref>. Izany tsangan-kevitra izany dia anohanany ny maha [[Jiosy]] na [[Jiosy|Jody]] ny [[Malagasy]]. Anisan' ny tohanany koa ny tokony hahatonga an' i Madagasikara ho fanjakana [[Teôkrasia|teôkratika]] sy [[Kristôkrasia|kristôkratika]], sady hiverenana amin' ny fanjaka-mpanjaka manandratra indray ny rafitra ara-piarahamonina sy ara-pôlitika mankatoa an' Andriamanitra sy manaja ny Soatoavina malagasy, ary ny fandravana ny rafitra [[Repoblika|repoblikana napetraky ny mpanjanantany]] tandrefana<ref><small>"[[FANJAKAN’ I MADAGASIKARA|Fanjakan' i Madagasikara]]" in ''[https://mg.wikipedia.org/ mg.wikipedia.org]''</small></ref><ref><small>"[http://www.midi-madagasikara.mg/index.php/component/content/article/5-societe/2933-declaration--les-malagasy-descendants-de-juifs Déclaration : Les Malagasy, descendants de juifs]" in ''[https://midi-madagasikara.mg/ midi-madagasikara.mg]''</small></ref><ref><small>"[http://www.tonga-soa.com/for/ecrire.php3?nume=3949&repid=31423&th= Déclaration: les Malagasy dscendants des juifs] {{Wayback|url=http://www.tonga-soa.com/for/ecrire.php3?nume=3949&repid=31423&th=|date=20230430172043}}", in ''[http://www.tonga-soa.com/ tonga-soa.com]''</small></ref>. Tsy mijanona ho tsangan-kevitra fotsiny ny famerenana ny fitondra-mpanjaka fa raha [[andriana]] na printsy fotsiny izy tany am-panombohana dia narahiny fanambaràna ho Mpanjaka <ref><small>"[http://royal-house-of-madagascar.blogspot.com/2019/ Royal house of Madagascar]", in [http://royal-house-of-madagascar.blogspot.com/ royal-house-of-madagascar.blogspot.com/]</small></ref>. Izao koa no anisan' ny hevitra tohanany: ny [[fiteny malagasy]] dia avy amin' ny [[fiteny hebreo]], ny [[kolontsaina malagasy]] dia avy amin' ny [[Jodaisma|kolontsaina jiosy]], ary nisy ny fifindrà-monina jiosy nankaty [[Madagasikara]]. Nisy ny Fihaonana iraisam-pirenena mikasika ny Fihaviana Jiosy eto Madagasikara na ''Conférence Internationale sur les Origines Juives à Madagascar'' izay niarahan' ny Profesora Tudor Parfitt (Tale mpanorina ny Centre for Jewish Studies, SOAS, University of London, Academician, United Kingdom) sy ny Pastora Tolotra Ratefy (Filoham-Boninahitra ny Royal Academy of Sciences of Madagascar) ary ny Pr. Dr. Ndriana Rabarioelina (Filoha Mpanorina ny Royal Academy of Sciences of Madagascar), teo anatrehan' ireo Rabbins dimy avy any Etazonia, Canada, Maroc, Frantsa ary Australia, tao Antananarivo tamin' ny volana Mey 2017.<ref>Royal Academy of Sciences of Madagascar, 2017.</ref> == Mpanjakan' Imerina sy i Madagasikara == === Ny fototry ny fanjakany === ==== Taranaka mpanjaka ==== Avy amin' ny Masina Mpanjaka [[Andriantomara]], ny Masina Mpanjaka [[Andrianerinerina]] Lahimatoan' Imerina, ny Masina Mpanjaka [[Andriamanelo]], ny Masina Mpanjaka [[Ralambo]], ny Masina Mpanjaka Mpisorona [[Andriantompokoindrindra]] Lahimatoan' Imerina, Tompon' ny Tranomanara, Tranofohiloha, Tranomasina, izay nolovany avy amin' ny razambeny Mpanjaka [[Andriamamilazabe]], sy avy amin' ny Masina Mpanjaka [[Andrianjaka]] namorona ny [[Rova Manjakamiadana|Rovan' Antananarivo]], ny Masina Mpanjaka [[Andriantsitakatrandriana]], ary ny Masina Mpanjaka [[Andriantsimitoviaminandriandehibe]] izy. ==== Ny hafatry ny razana ==== Araka ny hafatr' ireo Mpanjaka razambe dia an' [[Andriamanelo]] ny Alakamisy ary an' [[Andriamananintany]] ny Zoma. Raha manary fanjakana ny Terak' Andriamananintany dia miverina amin' Andriamanelo ny fanjakana. Vokany: ny hafatra napetraky ny Masina Mpanjaka [[Ralambo]] sy [[Andriantompokoindrindra]] ary [[Andrianjaka]] izay nisy fifanarahana fito dia manjaka aloha Andriantompokoindrindra avy amin' Andriamanelo, avy eo manjaka [[Andrianjaka]] avy amin' [[Andriamananintany]], ary ny Andriandahy avy amin' ny Terak' Andrianjaka manana reny mivantana [[Andriantompokoindrindra (foko)|Andriantompokoindrindra]] (foko) ihany no mahazo manjaka sy mahazo Tranomasina. Ny vehivavy tsy mahazo manjaka. Ary rehefa tsy manaja na very fanjakana ny Terak' Andrianjaka dia miverina amin' Andriantompokoindrindra Lahimatoan' Imerina, avy amin' Andriamanelo, ny fanjakana. Nambarany fa avy amin' ny Lahimatoan' Imerina mivantana sady avy amin' Andrianjaka eto Madagasikara izy. Ity fanambaràna ity dia singa fototra amin' ny maha-izy azy sy ny hetsika ataony. ==== Tendry avy amin' Andriamanitra ==== Nisy [[mpaminany]] miisa fito, Andriana sy Zokiolona fotsy volo amin' ny tany, Raiamandreny ara-panahy (Ny Andriana Pasteur Daniel Ratefy avy ao [[Ambohimalaza]], Pasteur Razafindrakoto Gabriel avy ao [[Antanamalaza]], [[Volahavana Germaine|Mama Volahavana Germaine Nenilava]] avy amin' ny [[Tobilehibe Ankaramalaza|Toby Ankaramalaza]], Dada Manasé avy amin' ny Toby Ankaramalaza, Ny Andriambavy Rasoazanakolona Hélène na Mamafara avy amin' ny Toby Namahanambasy Imerinatsimo, ny Kardinaly [[Armand Gaétan Razafindratandra]] avy ao Ambohimalaza, ny Andriambavy Ravolazaimanga Bernadette avy amin' ny Toby Itaitso) no nampilazain' [[Andriamanitra (tokana)|Andriamanitra]] mialoha nanomboka ny taona 1981, ny maha mpanjaka mpandova fanjakana sy nanome tsodrano azy. Tamin' ny volana Septambra 2015 no nanosorana sy nanamasinina ho Mpanjaka tamin' ny lanonana teny [[Ambohidrabiby]] Hasin' Imerina, toerana manan-danja teo amin' ny tantaran’ ny [[Lisitry ny mpanjaka merina|Mpanjaka merina sy Mpanjaka eto Madagasikara]]. === Ny fanjakany === ==== Fiantombohan' ny fanjakany ==== Nisy fahazavana avy any an-danitra nidina sy nipetraka nahatitra ela teo aminy, ary Fahazavana avo zato heny noho ny fahazavan' ny masoandro niposaka vao maraina avy any Atsinanana tamin' io fotoana Fanosorana Mpanjaka sy Fitsofandrano azy io teny Ambohidrabiby Hasin' Imerina, izay marika ny Fanatrehan' Andriamanitra, ny Fankatoavany ary ny Fitahiany. ==== Ny anaram-boninahitra entiny ==== Izao ny anaram-boninahitra isalorany amin ny mpaha mpanjaka azy, izay matetika adika amin' ny tenim-pirenena samihafa: "Mpanjaka, avy amin' ny Lahimatoan' Imerina, Lehiben' ny Fianakaviamben' ny Andriana Merina, Lehiben' ny Fianakaviamben' ny Mpanjaka eto Madagasikara". === Fidirana an-tsehatra amin' ny raharaha pôlitika sy sôsialy === Ndriana Rabarioelina dia nahazo fiofanana politika avo lenta nandritra ny dimy taona (1995-2000) tamin' Ny Andriana Blaise Rabetafika, Ambasadaoron' i Madagasikara tany amin' ny Firenena Mikambana (ONU) sady Zokiolona indrindra amin' ireo Ambasadaoro erantany (1969-1992) tao amin' ny Firenena Mikambana, efa Filohan' ny Filankevitry ny Fandriampahalemana indroa (1985,1986) tao amin' ny Firenena Mikambana ary efa nahazo ny "Prix International Mercure d'Or" izay natokana ho an' ny Filoham-pirenena avo lenta indrindra sy olona sangany sy mendrika indrindra erantany. Mandray anjara momba ny raharaha pôlitika sy sôsialy eto Madagasikara izy. Ohatra: * Nanome toromarika strategika ara-tafika tamin' ny Ministra ny Fiarovam-pirenena sy Jeneraly mi-isa folo mba hampitsaharana ny Ady niaraka tamin' ny basy aman-tafondro sy ny hanavotana ireo takalonaina sivily an-jatony sy hamonjena ireo vahoaka an-tapitrisa nijaly, ary tanteraka soa aman-tsara izany (2002). * Lehiben' ny Delegasiona Malagasy misy ireo Ampanjaka malagasy notsongaina, tamin' ny Fihaonambe Iraisampirenena an' ireo Mpanjaka, Ampanjaka, Zanakandriana, ary Mpitarika ara-drazana, indroa miantaona, tany Tripoli sy Benghazi, Lybia (2008, 2009). Ary notendrena ho Lehiben' ny Delegasiona mitarika ireo Mpanjaka rehetra avy amin' ny firenena mi-isa dimampolo mahery raha nihaona tamin' ireo Filoham-pirenena mi-isa folo mahery avy any Amerika, Eoropa, Afrika ary Afovoany Atsinanana (Lybia, 2009). * Solontena an' ireo Ampanjaka rehetra eto Madagasikara tamin' ny Fihaonambe Iraisam-pirenena an' ireo Mpanjaka, Ampanjaka, Zanakandriana ary Mpitarika ara-drazana, ary nihaona tamin' ny Filoham-pirenena maro tany Afrika Atsimo (Pretoria, South Africa, 2011). * Nanohitra ny tsy fanarahan-dalàna sy ny halabato goavana ary nanao fampielezan-kevitra ho an' ny "Tsia" tamin' ny fitsapan-kevi-bahoaka tamin' ny taona 2010. * Nampita Hafatr' Andriamanitra manohitra ny Fiarahan' ny olona mitovy fananàhana na ''Message of the Lord Adonai Elohim to All Churches in the World on the Homosexuality'' ary nalefa tamin' ireo Mpitarika Fiangonana Lehibe manerantany (Saint Siège Vatican, Anglican Communion, World Reformed Alliance, World Lutheran Federation, World Council of Churches, ...) tamin' ny taona 2010 sy 2011. * Nisakana ny fanotofana tanimbary arivo hektara mahery tamin' ny Kominina miisa enina (Ambohitrimanjaka, Ambohidrapeto, Fiombonana, Ankadimanga, Anosibe Zaivola, Itaosy) ary niaro ireo tantsaha enina alina mahery voan' ny tsindray hazo lena sy nampijalina. Tanimbary arivo hektara izay mamelona vahoaka enina hetsy mahery eto Antananarivo sy ny manodidina. Ary nanoro hevitra mba hakisaka amin' ny toerana hafa ny tetikasa Tanamasoandro ary tanteraka soa aman-tsara izany (2019).<ref>Fanambarana, Television MATV, 18 Oktobra 2019.</ref> * Nanome hevitra mba holanian' ny Antenimieran-doholona Malagasy ny Volavolan-dalàna manamafy fa an' i Madagasikara sy ny firenena malagasy ireo Nosy dimy manodidina an' i Madagasikara (Bassas da India, Europa, Glorioso, Juan de Nova, Tromelin). Ramatoa Arlette Ramaroson, Mpitsara iraisampirenena (TPI Rwanda, TPI Yogoslavia), sy ireo mpiaradia manampahaizana avo lenta no nandrafitra ilay volavolan-dalàna ary nankatoavina sy nolanian' ny Antenimieran-Doholona Malagasy ny 18 Desambra 2020. == Ny zava-bitany == === Ny boky nosoratany === Amin' ny asasorany dia ireto no azo tanisaina: * ''Biblical Relations between Israel and Madagascar'' (2010)<ref name=":4"><small>"[https://royal-academy-of-madagascar.blogspot.com/2017/11/iii-members-of-royal-academy-of.html Some members of the Royal Academy of Sciences of Madagascar]", ''Royal Academy of Sciences of Madagascar''</small></ref>; * ''The King and High Priest Andriantompokoindrindra'' (2012)<ref name=":4" />; * ''The New Kingdom of Madagascar'' (2014)<ref name=":4" />; * ''Madagascar in the Last Vestiges of the Birthplace of Humanity'' (2016)<ref name=":4" />. Ireo boky ireo dia maneho ny fahavononany hikaroka ny fifandraisan' ny tantara malagasy sy ny ara-panahy ary ny sivilizasiôna fahiny<ref name=":4" /><ref name=":3" /><ref name=":2" /><ref><small>"[https://royal-house-of-madagascar.blogspot.com/2012/07/interview-du-prince-rev-dr-ndriana.html? Interview de S.A.R. le Prince Rev. Dr. Ndriana Rabarioelina: " La christocratie est la solution durable de l'Eternel pour Madagascar]", ''Royal House of Madagascar'', 26 juillet 2012.</small></ref>. === Ny zavatra natsangany === * Mpitendry zavamaneno mahay i Ndriana Rabarioelina, mpitendry [[gitara klasika]] iraisam-pirenena sady Lehiben' Orkesitra. * Filoha mpanorina ny Fikambanana ''Conservatoire National Supérieur de Musique de Madagascar'' (ONG-CNSMM) sy ny ''Orchestre Philharmonique Amontana,'' tamin' ny taona 1996'','' izay natao hanomezam-boninahitra an' Andriamanitra Andriananahary, Mpamorona ny Lanitra sy ny Tany, sy hanomezana lanja ny Hai-Mozika malagasy avo lenta, ary efa nanao fampisehoana maro, anisan' izany ny fampisehoana miavaka im-pito ny Oratorio "Messiah" (G.F. Handel) amin' ny teny malagasy niaraka tamin' ny mpihira miisa sivy folo amin' ny ''Antoko Mpihira Zanak' Ambohimalaza'' (ZAMA) sy mpitendry mozika iraisam-pirenena avo lenta miisa roapolo, ny "Messe en Si mineur" (J.S. Bach) niaraka tamin' ny ''CNSMM Choir'' sy ny ''Orchestre Philharmonique Amontana'', ary ny "Haleloia" (G.F. Handel) niaraka tamin' ny Antokom-pihira malagasy maro izay nisy mpihira malagasy niisa enin-jato (+600) teo anoloan' ny Lapan' ny Tanàna Antananarivo<ref name=":4" /><ref><small>"[https://conservatoire-cnsmm-madagascar.blogspot.com/2020/05/blog-post_17.html Maestro Étienne Ramboatiana (1930-2007): Orchestra for Orchestra for 40 Guitars]",</small> <small>''Conservatoire National Supérieur de Musique de Madagascar''.</small></ref><ref><small>"[https://conservatoire-cnsmm-madagascar.blogspot.com/2011/01/realisations-du-conservatoire-cnsmm.html? Achievements of the Superior Royal Conservarory of Music in Madagascar - CNSMM]", ''Conservatoire National Supérieur de Musique de Madagascar''</small></ref>. * Filoha mpanorina ny ''Festival International de Musique Classique'' voalohany teto Madagasikara, nanomboka tamin' ny taona 1998, ary nikarakara konseritra ampolo maro, izay nandraisan' ireo mpitendry zavamaneno avo lenta anjara, avy any Madagasikara, Etazonia, Allemana, United Kingdom, Frantsa, Norvezy, Brazil, Italia, Russia, Afrika Atsimo, Nosy La Reunion sy firenena hafa. * Filoha mpanorina ny ''Festival International de Jazz'' ''à Madagascar'', izay nanao fampisehoana mihoatra ny zato ary nandraisan' ireo mpitendry zava-maneno avo lenta anjara avy any Madagasikara, Etazonia, Allemana, Suisse, Belgique, United Kingdom, Norvege, Brazil, Italia, Afrika Atsimo, Frantsa, Nosy La Reunion, Nosy Mauritius sy firenena hafa. * Filoha mpanorina ny ''International Royal Academy of Theology,'' tamin' ny taona 2010, izay misy Manampahaizana sy Manampahalalàna avo lenta mikasika ny Teolojia eto Madagasikara sy manerantany. * Filoha mpanorina ny ''Royal Academy of Sciences of Madagascar,'' tamin' ny taona 2016, izay misy Malagasy Manampahaizana sy Manampahalalàna avo lenta amin' ny taranja maro (Siansa mikasika ny Teolojia, Siansa theorika, Siansa ampiarina, Kolotsaina sy Haikanto, Siansa mikasika ny Olombelona, Siansa mikasika ny Tantara sy ny Lalàna ary ny Politika, Siansa mikasika ny Fampandrosoana). * * * '''Fanamarihana:''' Ny Mpanjaka Ndriana Rabarioelina dia mpikambana miaraka amin' ny Mpanjaka notsongaina erantany ao anatin' ny ''Delphic Royal Society'', nanomboka tamin' ny taona 2011, izay miaraka amin' ny Delphic International Council manome lanja ny Kolotsaina sy Haikanto avo lenta erantany. Ary efa nahazo ny Mariboninahitra ''Grand Cross of the Royal Order of Bunyoro-Kitara Kingdom'' (eken' ny Fanjakana any Uganda). == Jereo koa == * [[FANJAKAN’ I MADAGASIKARA|Fanjakan' i Madagasikara]] * [[Tantaran' i Madagasikara]] * [[Fokom-pirenena folo very|Foko folo verin' i Israely]] * [[Semita]] - [[Hamita (vahoaka)|Hamita]] - [[Jafetita]] * [[Jiosy malagasy]] * [[Fiteny malagasy]] * [[Fiteny hebreo]] * [[Ratefy Tolotra]] * [[Repoblika]] * [[Tudor Parfitt]] * [[Andriana]] - [[Hova]] - [[Mainty enin-dreny|Mainty]] - [[Andevo (teto Madagasikara)|Andevo]] * [[Ôfira]] == Fanovozan-kevitra == '''Boky sy lahatsoratra''' * Briant, Joseph, ''[https://www.google.com/search?q=Briant%2C+Joseph%2C+L%27h%C3%A9breu+%C3%A0+Madagascar&sca_esv=c7c67eb20f0b5775&sxsrf=ADLYWIKaeaF1lxKCRhfWaMtjxkig_QiHCw%3A1734705771500&ei=a4JlZ6CmHoHOhbIPxdK5gAE&ved=0ahUKEwjgh7PKyraKAxUBZ0EAHUVpDhAQ4dUDCA8&uact=5&oq=Briant%2C+Joseph%2C+L%27h%C3%A9breu+%C3%A0+Madagascar&gs_lp=Egxnd3Mtd2l6LXNlcnAiJ0JyaWFudCwgSm9zZXBoLCBMJ2jDqWJyZXUgw6AgTWFkYWdhc2NhcjIIEAAYgAQYogQyCBAAGIAEGKIEMggQABiABBiiBDIIEAAYgAQYogRItRBQ4AZYlwpwBHgBkAEAmAHHA6ABxwOqAQM0LTG4AQPIAQD4AQH4AQKYAgWgAv4DqAIKwgIKEAAYsAMY1gQYR8ICDRAAGIAEGLADGEMYigXCAgcQIxgnGOoCmAMN8QWSdHSb40MGMYgGAZAGCpIHBTQuNC0xoAeGAw&sclient=gws-wiz-serp L'hébreu à Madagascar]''. * Ferrand, Gabriel (1905). ''[https://gallica.bnf.fr/ark:/12148/bpt6k1667374 Les migrations musulmanes et juives à Madagascar]''. Paris: Revue de l'histoire des religions. * Rabarioelina, Ndriana (Rev. Dr.) (2011), "''Biblical Relations between Israel and Madagascar''", Doctoral Dissertation, Ph.D in Theology, SAHTS, États-Unis, 2010, 458 pages. Abstract in Saint-Alcuin House Journal, Volume 8, N^o 1, États-Unis, And in Library of Congress, number (ISSN 1548-4459), États-Unis. * Ramilison, Emmanuel (1951), ''[https://books.google.mg/books/about/Ny_Loharanon_ny_Andriana_nanjaka_teto_Im.html?id=LfxmQwAACAAJ&redir_esc=y Andriantomara-Andriamamilazabe. Loharanon' ny Andriana nanjaka eto Imerina]'', Imprimerie Ankehitriny. * Ramilison, Emmanuel (1962), ''Ny Baiboly sy Andrianampoinimerina'', Librarie Iarivo, 66 pejy. * Kasanga, Fernand (1963), ''Ny Antemoro Anakara voasoratra tamin' ny taona 1506,'' Imprimerie Iarivo, Antananarivo. * Rombaka, Jacques Philippe (1963), ''[https://www.bulac.fr/image/tantaran-drazana Tantaran-drazana Antemoro-Anteony]'', Antananarivo, Imprimerie LMS. * Rombaka, Jacques Philippe (1970), ''[https://www.sudoc.abes.fr/cbs/xslt/DB=2.1//SRCH?IKT=12&TRM=097789631 Fomban-drazana antemoro-usages et coutumes antemoro] {{Wayback|url=https://www.sudoc.abes.fr/cbs/xslt/DB=2.1//SRCH?IKT=12&TRM=097789631 |date=20241220155652 }}'', Ambozontany, Fianarantsoa. * Ratefy, T. (2005), ''"Sind die Madagassichen Juden"'' na "Jiosy ve ny malagasy ?", Munster-Antananarivo, 600 pejy. *[https://forum.serasera.org/forum/message/m4f91363e6aa74/m4f914d7409e95 Lahatsoratra tao amin' ny ''Midi Madagascar'' tamin' ny 20 Avrily 2012] (rohy maty: http://www.midi-madagasikara.mg/index.php/component/content/article/5-societe/2933-declaration--les-malagasy-descendants-de-juifs) * "[https://www.madagate.org/politique-madagascar/dossier/1752-ndriana-rabarioelina--des-propositions-pertinentes.html Ndriana Rabarioelina : des propositions pertinentes…]", ''www.madagate.org'' * "[https://www.malagasynews.com/info-breves/le-prince-ndriana-rabarioelina-appelle-les-dirigeants-a-demolir-toutes-nouvelles-constructions-dans-le-rova-dantananarivo/ Le prince Ndriana Rabarioelina appelle les dirigeants à démolir toutes nouvelles constructions dans le Rova d’Antananarivo].", ''www.malagasynews.com'' * International Royal Academy of Theology: ''Message of the Lord Adonai Elohim to All Churches in the World against the Homosexuality,'' http://academy-of-theology.blogspot.com/2011/06/message-of-the-lord-adonai-elohim-to-all.html * "[[:fr:Liste_des_monarques_d'Imerina|Liste des monarques d'Imerina]]", ''fr.wikipedia.org'' * "[https://gw.geneanet.org/taniko?lang=fr&n=rabarioelina&p=ndriana Ndriana Rabarioelina]", ''gw.geneanet.org'' * "[https://web.facebook.com/ndriana.rabarioelina?_rdc=1&_rdr Ndriana Rabarioelina]", ''web.facebook.com'' '''Sary mihetsika''' * "[https://www.youtube.com/watch?v=BeFJAOfucqs Ny Jiosy eto Madagasikara, ny Mpanjaka Ndriana Rabarioelina]", ''youtube.com'' * "[https://tanikomadagascar.com/2019/10/05/tantara-sy-fiainam-pirenena-prince-dr-ndriana-rabarioelina/ Tantara sy Fiainam-pirenena]" (''youtube''), ''tanikomadagascar.com'' * Ndriana RABARIOELINA: ''Manandratra Fanjakan'ny Mpisorona'', youtube.com: Ndriana RABARIOELINA - Manandratra Fanjakan'ny Mpisorona * Mpanjaka Ndriana RABARIOELINA: ''"Teny Gasy"'', 06 Novambra 2021, MADAGASCAR24TV, youtube.com: (66) Ny Mpanjaka Ndriana R<nowiki/>ABARIOELINA, "Tena Gasy" 01Oktobra2022, Madagascar24TV - YouTube * Mpanjaka Ndriana RABARIOELINA:''"Dinika"'', MBSTV, 03 Oktobra 2022, youtube.com: Ny Mpanjaka Ndriana RABARIOELINA, "Dinika" 03oktobra2022, MBS TV * Mpanjaka Ndriana RABARIOELINA:''"Antso ho an' ny firenena"'', 13 Oktobra 2022, youtube.com: ANTSO HO AN'NY FIRENENA, Ny Mpanjaka Ndriana RABARIOELINA * Mpanjaka Ndriana RABARIOELINA, ''Fanjakan' i Madagasikara'', 21/07/2023, Le 20H15, Madagascar24Redaction: youtube.com (66) Le 20H15 - 2023 07 21 - Mpanjaka Ndriana RABARIOELINA - YouTube * Mpanjaka Ndriana RABARIOELINA : ''Fanjakam-Pisorona, Fanjakan'i Madagasikara'', 22/07/2023, youtube.com * Mpanjaka Ndriana RABARIOELINA: ''Mijoro ny Fianakaviambe eto Madagasikara'', 05 Aogositra 2023, youtube.com * Mpanjaka Ndriana RABARIOELINA, ''Ny Jiosy eto Madagasikara'', TV I-BC, 2023, youtube.com == Loharano sy fanamarihana == [[Sokajy:Mpanao malagasy]] gustj4nyalhtwqn4pp2zcspg1jx2kdu 1106938 1106937 2025-06-11T16:24:22Z 102.16.205.225 /* Ny zavatra natsangany */ 1106938 wikitext text/x-wiki '''Rabarioelina Ndriana''' dia [[andriana]] [[merina]], fantatra amin' ny lafin-javatra maro: Mpikaroka avo lenta, sady Mpahay Tantara ary Teôlôjiana, nianatra fiteny maro (anisan' izany ny [[Fiteny hebreo|teny hebreo]]). Manana maripahaizana Dôktôrà roa momba ny [[Teôlôjia]] tany [[Etazonia]]. Nianatra Mozika koa izy (gitara klasika)<ref><small>[https://conservatoire-cnsmm-madagascar.blogspot.com/2021/06/ndriana-rabarioelina-travel-with.html?utm_source=chatgpt.com Pr. Dr. Ndriana Rabarioelina: "...Travel with the classical guitar ..."], Conservatoire National Supérieur de Musique de Madagascar, 4 juin 2021.</small></ref>. Zanaky ny Profesora Lala Rabarioelina, Dokotera sangany ary olo-manan-kaja eo anivon' ny fiarahamonina siantifika malagasy izy, izay nodimandry tamin' ny taona 2023 teo amin' ny faha-93 taonany<ref name=":2"><small>"[https://tanikomadagascar.com/2023/02/18/faculte-de-medecine-dantananarivo-deces-du-professeur-lala-rabarioelina/ Faculté de médecine d’Antananarivo – Décès du professeur Lala Rabarioelina]", ''Taniko Madagasikara'', publié le 18 février 2023, mis à jour le 16 septembre 2024,</small> </ref>. Ny fikarohana nataony dia miompana amin' ny fifandraisana ara-Baiboly eo amin' i Israely sy i Madagasikara, ary koa amin' ny niandohan' ny olombelona, ​​ka mikarohana ny fifandraisan' ny sivilizasiôna maro fahiny sy ny tantara malagasy. Mpikambana sy filohan' ny ''Royal Academy of Sciences of Madagascar'' ihany koa izy. Andriana sady voahosotra sy nohamasinina ho "Mpanjakan' Imerina sy i Madagasikara" tamin' ny taona 2015 izy. Mpanohana ny tokony hamerenana ny [[FANJAKAN’ I MADAGASIKARA|Fanjakan' i Madagasikara]] indray<ref><small>"[https://www.koolsaina.com/royaume-de-madagascar-monarchie-interview-ndriana-rabarioelina-ibc-television/#comments Les solutions proposées par Ndriana Rabarioelina à travers le retour à la monarchie]", ''www.koolsaina.com''</small></ref><ref name=":3"><small>"[https://www.youtube.com/watch?v=CnzKEvBocnA&t=1s Les solutions proposées par Ndriana Rabarioelina à travers le retour à la monarchie]" (Video), ''Youtube''</small></ref>. == Ny fiainany manokana == === Ny ray aman-dreniny === Teraka tamin' ny taona 1963 izy, zanaky ny Andriana Profesora Lala Rabarioelina sy ny Andriambavy Rajerison Victorine. I Lala Rabarioelina dia Docteur en Médecine (nianatra tany amin' ny Faculté de Médecine de [[Montpellier]]), Mpandidy (major du Concours de chirurgie tany [[Frantsa]]), Professeur Agrégé de Chirurgie Générale (Paris, Frantsa), Professeur Emérite de l'Université (Oniversiten' i Madagasikara), Grand Chancelier de l'Ordre National de Madagascar. Rajerison Victorine kosa dia manana ny Diplôma ambony amin' ny Hai-Zaitra (diplôme de Haute Couture de Paris). '''Ny Fiainana ara-panahy:''' Ndriana Rabarioelina dia Mpiandry (1991), zanaky ny Tobilehibe Fifohazana Ankaramalaza (FFPM), nahazo Teny Fikasana avy amin' Andriamanitra sy Tsodrano avy amin' ireo Zokiolona Raiamandreny ara-panahy: Mpitandrina Daniel Ratefy (taona 1981), Mpitandrina Razafindrakoto Gabriel (taona 1986), Mama Volahavana Germaine Nenilava (taona 1996), Kardinaly Armand Gaetan Razafindratandra (taona 2007), Mama Ravolazaimanga Bernadette (taona 2009), Mama Rasoazanakolona Hèlene (taona 2012), Dada Manase (taona 2018) ao anatin' ny FLM, FJKM, FFPM, FFKM.<ref>http://royal-house-of-madagascar.blogspot.com/</ref> == Ny fianarana norantoviny sy ny tsangan-keviny == === Ny fahaizana sy ny diplôma azony === Mpikaroka, mahay [[Fiteny hebreo|Teny Hebreo]] sady mpahay Tantara ary T[[Teôlôjia|eôlôjiana]], Rabarioelina Ndriana, nianatra tenim-pirenena mihoatra ny roa ambin' ny folo ([[Fiteny malagasy|Malagasy]], [[Fiteny hebreo|Hebreo]], [[Fiteny arameana|Arameana]], [[Fiteny grika|Grika]], A[[Fiteny anglisy|anglisy]], A[[Fiteny alemàna|alemana]], T[[Fiteny tamily taloha|amil tranainy]], [[Fiteny sanskrity|Sanskrit]], [[Fiteny someriana|Someriana]], [[Fiteny malaiô-pôlineziana|Malaiô-pôlineziana]], [[Vondrom-piteny amerindiana|Amerindiana]], [[Fiteny aty Afrika|Afrikana]], sns), nahazo ny diplôma Dôktôrà amin' ny Teôlôjia miisa roa (''PhD in Theology'' sy ''Doctor of Theology'') tany [[Etazonia]]. Rehefa nahazo ny diploma ''baccalauréat série C'' ([[matematika]] sy [[fizika]]) tao amin' ny Académie d' Aix-Marseille, tany [[Frantsa]], sy ny ''Licence en Théologie'' ary nahavita ''Master en Théologie'' tao amin' ny Faculté Libre de Théologie Réformée ('''''[[:fr:Faculté_Jean-Calvin|fr]]'''''), Aix-en-Provence, Frantsa. Avy eo dia nandalina Fitantanana Orinasa tao amin' ny Ecole Supérieure de Commerce de Paris (ESCP-Senior, Paris, 1994) ary nandalina fahaizana vatosoa tao amin' ny Gemological Institute of America (GIA, 2003, 2005) ary voalohany mikasika ny vatosoa Diamondra tamin' ireo mpiaraka nianatra taminy. Nandalina fianarana sy nanao fikarohana avo lenta ka nahazo ny diplôma Dokotera amin' ny Teôlôjia voalohany izy mikasika "''Biblical Relations between Israel and Madagascar''" na "Ny fifandraisana ara-Baiboly eo amin' i Israely sy i Madagasikara" (PhD, Doctoral Dissertation, Saint Alcuin House Theological Seminary, USA, 2010, 458 pejy) mikasika ny "Tantara Miafin' i Madagasikara nandritra ny telo arivo taona mahery" ary nahazo ny diplôma Dokotera amin' ny Teôlôjia faharoa mitondra ny lohateny hoe "''Madagascar in the Last Vestiges of the Birthplace of Humanity''" (D.Theol., Doctoral Dissertation, Saint Alcuin House Seminary, USA, 2016, 638 pejy) mikasika ny "Tantara Miafin' i Madagasikara nandritra ny enina arivo taona mahery". === Ny mpampianatra azy === Anisan' Ireo ny mpampianatra azy: * ny Profesora [[Pierre Berthoud]] (FLTR, Aix-en-Provence), manam-pahaizana manokana momba ny [[Testamenta Taloha]]; * ny Profesora [[Peter R. Jones]] (Harvard, Princeton), manampahaizana momba ny [[Testamenta Vaovao]]; * ny Profesora Jean Marc Daumas de Cornilhac (FLTR, Aix-en-Provence) momba ny [[Fiteny hebreo|Teny Hebreo sy ny Tantaram-Piangonana]]; * ny Profesora Maurice Carrez (FTP, Paris) momba ny [[Fiteny grika|Teny Grika sy ny Testamenta Vaovao]]; * ny Profesora Edmund Clowney (Westminster, WTS, USA) momba ny Teolojia Biblika; * ny Profesora Roger Greenway (Westminster, WTS, USA), momba ny World Missiology; * ny Profesora Jean Brun (Oniversite, Dijon) momba ny Filôzôfia Kristiana; * ny Profesora Pierre Courthial (FLTR, Aix-en-Provence) momba ny Teolojia Pratika sy ny Apolojetika; * ny Profesora Olivier Clément (Institut Orthodoxe Saint Serge, Paris) momba ny Teôlôjia Ortôdôksa; * ary ny Profesora [[Pierre Chaunu|Pierre Chaunu, manampahaizana momba ny Tantara]], mpikambana ao amin' ny Institut, Filohan' ny Académie des Sciences Morales et Politiques, Paris, Frantsa. === Ny tsangan-kevitra momba ny maha Jiosy na Israelita ny Malagasy === Ny Mpitandrina Ravelojaona no efa nanoratra fa Jiosy ny Malagasy (1909). Taty aoriana dia nanamafy izany i Mama Volahavana Germaine Nenilava (1941) izay nahay teny iraisampirenena miisa roambinifolo. Manaraka, ilay misiônera [[lazarista]] atao hoe [[Joseph Briant|Rev. Père Joseph Briant]] (1946) dia niezaka nanamarina fa avy amin' ny [[Fiteny hebreo|teny hebreo]] ny [[Fiteny malagasy|teny malagasy]] ary nanamafy koa fa Jiosy ny Malagasy ny [[Ratefy Tolotra|Rev. Dr. Roger Andriatsiratahina (1976) sy ny Mpitandrina Ratefy Tolotra (1976)]] <ref name=":1">Rabarioelina, Ndriana (Rev. Dr.) (2011), "''Biblical Relations between Israel and Madagascar''", Doctoral Dissertation, Ph.D in Theology, SAHTS, États-Unis, 2010, 458 pages. Abstract in Saint-Alcuin House Journal, Volume 8, N^o 1, États-Unis, And in Library of Congress, number (ISSN 1548-4459), États-Unis.</ref>. Ny filazan' i Rev. Père Joseph Briant fa nisy koa ny andiam-pifidrà-monina jiosy mankaty Madagasikara -- ka ny voalohany tamin' ireo fifindrà-monina ireo dia tamin' ny andron' i [[Sôlômôna]], manodidina ny taona 900 tal. J.K. -- dia nohamafisin' i [[Ratefy Tolotra|Tolotra Ratefy]] (1976) sy Pr. Dr. Ndriana Rabarioelina (2010) tao amin' ny fikarohana ara-teôlôjia sy ara-tantara nataon' izy ireo nandritra ny efapolo taona mahery<ref name=":1" />. Ny Fikarohana siantifika avo lenta nahazoany ny diplôma Dôktôrà amin' ny Teôlôjia dia mitondra ny lohateny hoe ''Biblical Relations between Israel and Madagascar'' ("Fifandraisana ara-Baiboly eo amin' i Israely sy i Madagasikara")<ref name=":0"><small>"[https://www.deliremadagascar.com/conference-internationale-sur-les-origines-juives-a-madagascar/ Conférence internationale sur les origines juives à Madagascar]", in [https://www.deliremadagascar.com/ deliremadagascar.com]</small></ref>. Izany tsangan-kevitra izany dia anohanany ny maha [[Jiosy]] na [[Jiosy|Jody]] ny [[Malagasy]]. Anisan' ny tohanany koa ny tokony hahatonga an' i Madagasikara ho fanjakana [[Teôkrasia|teôkratika]] sy [[Kristôkrasia|kristôkratika]], sady hiverenana amin' ny fanjaka-mpanjaka manandratra indray ny rafitra ara-piarahamonina sy ara-pôlitika mankatoa an' Andriamanitra sy manaja ny Soatoavina malagasy, ary ny fandravana ny rafitra [[Repoblika|repoblikana napetraky ny mpanjanantany]] tandrefana<ref><small>"[[FANJAKAN’ I MADAGASIKARA|Fanjakan' i Madagasikara]]" in ''[https://mg.wikipedia.org/ mg.wikipedia.org]''</small></ref><ref><small>"[http://www.midi-madagasikara.mg/index.php/component/content/article/5-societe/2933-declaration--les-malagasy-descendants-de-juifs Déclaration : Les Malagasy, descendants de juifs]" in ''[https://midi-madagasikara.mg/ midi-madagasikara.mg]''</small></ref><ref><small>"[http://www.tonga-soa.com/for/ecrire.php3?nume=3949&repid=31423&th= Déclaration: les Malagasy dscendants des juifs] {{Wayback|url=http://www.tonga-soa.com/for/ecrire.php3?nume=3949&repid=31423&th=|date=20230430172043}}", in ''[http://www.tonga-soa.com/ tonga-soa.com]''</small></ref>. Tsy mijanona ho tsangan-kevitra fotsiny ny famerenana ny fitondra-mpanjaka fa raha [[andriana]] na printsy fotsiny izy tany am-panombohana dia narahiny fanambaràna ho Mpanjaka <ref><small>"[http://royal-house-of-madagascar.blogspot.com/2019/ Royal house of Madagascar]", in [http://royal-house-of-madagascar.blogspot.com/ royal-house-of-madagascar.blogspot.com/]</small></ref>. Izao koa no anisan' ny hevitra tohanany: ny [[fiteny malagasy]] dia avy amin' ny [[fiteny hebreo]], ny [[kolontsaina malagasy]] dia avy amin' ny [[Jodaisma|kolontsaina jiosy]], ary nisy ny fifindrà-monina jiosy nankaty [[Madagasikara]]. Nisy ny Fihaonana iraisam-pirenena mikasika ny Fihaviana Jiosy eto Madagasikara na ''Conférence Internationale sur les Origines Juives à Madagascar'' izay niarahan' ny Profesora Tudor Parfitt (Tale mpanorina ny Centre for Jewish Studies, SOAS, University of London, Academician, United Kingdom) sy ny Pastora Tolotra Ratefy (Filoham-Boninahitra ny Royal Academy of Sciences of Madagascar) ary ny Pr. Dr. Ndriana Rabarioelina (Filoha Mpanorina ny Royal Academy of Sciences of Madagascar), teo anatrehan' ireo Rabbins dimy avy any Etazonia, Canada, Maroc, Frantsa ary Australia, tao Antananarivo tamin' ny volana Mey 2017.<ref>Royal Academy of Sciences of Madagascar, 2017.</ref> == Mpanjakan' Imerina sy i Madagasikara == === Ny fototry ny fanjakany === ==== Taranaka mpanjaka ==== Avy amin' ny Masina Mpanjaka [[Andriantomara]], ny Masina Mpanjaka [[Andrianerinerina]] Lahimatoan' Imerina, ny Masina Mpanjaka [[Andriamanelo]], ny Masina Mpanjaka [[Ralambo]], ny Masina Mpanjaka Mpisorona [[Andriantompokoindrindra]] Lahimatoan' Imerina, Tompon' ny Tranomanara, Tranofohiloha, Tranomasina, izay nolovany avy amin' ny razambeny Mpanjaka [[Andriamamilazabe]], sy avy amin' ny Masina Mpanjaka [[Andrianjaka]] namorona ny [[Rova Manjakamiadana|Rovan' Antananarivo]], ny Masina Mpanjaka [[Andriantsitakatrandriana]], ary ny Masina Mpanjaka [[Andriantsimitoviaminandriandehibe]] izy. ==== Ny hafatry ny razana ==== Araka ny hafatr' ireo Mpanjaka razambe dia an' [[Andriamanelo]] ny Alakamisy ary an' [[Andriamananintany]] ny Zoma. Raha manary fanjakana ny Terak' Andriamananintany dia miverina amin' Andriamanelo ny fanjakana. Vokany: ny hafatra napetraky ny Masina Mpanjaka [[Ralambo]] sy [[Andriantompokoindrindra]] ary [[Andrianjaka]] izay nisy fifanarahana fito dia manjaka aloha Andriantompokoindrindra avy amin' Andriamanelo, avy eo manjaka [[Andrianjaka]] avy amin' [[Andriamananintany]], ary ny Andriandahy avy amin' ny Terak' Andrianjaka manana reny mivantana [[Andriantompokoindrindra (foko)|Andriantompokoindrindra]] (foko) ihany no mahazo manjaka sy mahazo Tranomasina. Ny vehivavy tsy mahazo manjaka. Ary rehefa tsy manaja na very fanjakana ny Terak' Andrianjaka dia miverina amin' Andriantompokoindrindra Lahimatoan' Imerina, avy amin' Andriamanelo, ny fanjakana. Nambarany fa avy amin' ny Lahimatoan' Imerina mivantana sady avy amin' Andrianjaka eto Madagasikara izy. Ity fanambaràna ity dia singa fototra amin' ny maha-izy azy sy ny hetsika ataony. ==== Tendry avy amin' Andriamanitra ==== Nisy [[mpaminany]] miisa fito, Andriana sy Zokiolona fotsy volo amin' ny tany, Raiamandreny ara-panahy (Ny Andriana Pasteur Daniel Ratefy avy ao [[Ambohimalaza]], Pasteur Razafindrakoto Gabriel avy ao [[Antanamalaza]], [[Volahavana Germaine|Mama Volahavana Germaine Nenilava]] avy amin' ny [[Tobilehibe Ankaramalaza|Toby Ankaramalaza]], Dada Manasé avy amin' ny Toby Ankaramalaza, Ny Andriambavy Rasoazanakolona Hélène na Mamafara avy amin' ny Toby Namahanambasy Imerinatsimo, ny Kardinaly [[Armand Gaétan Razafindratandra]] avy ao Ambohimalaza, ny Andriambavy Ravolazaimanga Bernadette avy amin' ny Toby Itaitso) no nampilazain' [[Andriamanitra (tokana)|Andriamanitra]] mialoha nanomboka ny taona 1981, ny maha mpanjaka mpandova fanjakana sy nanome tsodrano azy. Tamin' ny volana Septambra 2015 no nanosorana sy nanamasinina ho Mpanjaka tamin' ny lanonana teny [[Ambohidrabiby]] Hasin' Imerina, toerana manan-danja teo amin' ny tantaran’ ny [[Lisitry ny mpanjaka merina|Mpanjaka merina sy Mpanjaka eto Madagasikara]]. === Ny fanjakany === ==== Fiantombohan' ny fanjakany ==== Nisy fahazavana avy any an-danitra nidina sy nipetraka nahatitra ela teo aminy, ary Fahazavana avo zato heny noho ny fahazavan' ny masoandro niposaka vao maraina avy any Atsinanana tamin' io fotoana Fanosorana Mpanjaka sy Fitsofandrano azy io teny Ambohidrabiby Hasin' Imerina, izay marika ny Fanatrehan' Andriamanitra, ny Fankatoavany ary ny Fitahiany. ==== Ny anaram-boninahitra entiny ==== Izao ny anaram-boninahitra isalorany amin ny mpaha mpanjaka azy, izay matetika adika amin' ny tenim-pirenena samihafa: "Mpanjaka, avy amin' ny Lahimatoan' Imerina, Lehiben' ny Fianakaviamben' ny Andriana Merina, Lehiben' ny Fianakaviamben' ny Mpanjaka eto Madagasikara". === Fidirana an-tsehatra amin' ny raharaha pôlitika sy sôsialy === Ndriana Rabarioelina dia nahazo fiofanana politika avo lenta nandritra ny dimy taona (1995-2000) tamin' Ny Andriana Blaise Rabetafika, Ambasadaoron' i Madagasikara tany amin' ny Firenena Mikambana (ONU) sady Zokiolona indrindra amin' ireo Ambasadaoro erantany (1969-1992) tao amin' ny Firenena Mikambana, efa Filohan' ny Filankevitry ny Fandriampahalemana indroa (1985,1986) tao amin' ny Firenena Mikambana ary efa nahazo ny "Prix International Mercure d'Or" izay natokana ho an' ny Filoham-pirenena avo lenta indrindra sy olona sangany sy mendrika indrindra erantany. Mandray anjara momba ny raharaha pôlitika sy sôsialy eto Madagasikara izy. Ohatra: * Nanome toromarika strategika ara-tafika tamin' ny Ministra ny Fiarovam-pirenena sy Jeneraly mi-isa folo mba hampitsaharana ny Ady niaraka tamin' ny basy aman-tafondro sy ny hanavotana ireo takalonaina sivily an-jatony sy hamonjena ireo vahoaka an-tapitrisa nijaly, ary tanteraka soa aman-tsara izany (2002). * Lehiben' ny Delegasiona Malagasy misy ireo Ampanjaka malagasy notsongaina, tamin' ny Fihaonambe Iraisampirenena an' ireo Mpanjaka, Ampanjaka, Zanakandriana, ary Mpitarika ara-drazana, indroa miantaona, tany Tripoli sy Benghazi, Lybia (2008, 2009). Ary notendrena ho Lehiben' ny Delegasiona mitarika ireo Mpanjaka rehetra avy amin' ny firenena mi-isa dimampolo mahery raha nihaona tamin' ireo Filoham-pirenena mi-isa folo mahery avy any Amerika, Eoropa, Afrika ary Afovoany Atsinanana (Lybia, 2009). * Solontena an' ireo Ampanjaka rehetra eto Madagasikara tamin' ny Fihaonambe Iraisam-pirenena an' ireo Mpanjaka, Ampanjaka, Zanakandriana ary Mpitarika ara-drazana, ary nihaona tamin' ny Filoham-pirenena maro tany Afrika Atsimo (Pretoria, South Africa, 2011). * Nanohitra ny tsy fanarahan-dalàna sy ny halabato goavana ary nanao fampielezan-kevitra ho an' ny "Tsia" tamin' ny fitsapan-kevi-bahoaka tamin' ny taona 2010. * Nampita Hafatr' Andriamanitra manohitra ny Fiarahan' ny olona mitovy fananàhana na ''Message of the Lord Adonai Elohim to All Churches in the World on the Homosexuality'' ary nalefa tamin' ireo Mpitarika Fiangonana Lehibe manerantany (Saint Siège Vatican, Anglican Communion, World Reformed Alliance, World Lutheran Federation, World Council of Churches, ...) tamin' ny taona 2010 sy 2011. * Nisakana ny fanotofana tanimbary arivo hektara mahery tamin' ny Kominina miisa enina (Ambohitrimanjaka, Ambohidrapeto, Fiombonana, Ankadimanga, Anosibe Zaivola, Itaosy) ary niaro ireo tantsaha enina alina mahery voan' ny tsindray hazo lena sy nampijalina. Tanimbary arivo hektara izay mamelona vahoaka enina hetsy mahery eto Antananarivo sy ny manodidina. Ary nanoro hevitra mba hakisaka amin' ny toerana hafa ny tetikasa Tanamasoandro ary tanteraka soa aman-tsara izany (2019).<ref>Fanambarana, Television MATV, 18 Oktobra 2019.</ref> * Nanome hevitra mba holanian' ny Antenimieran-doholona Malagasy ny Volavolan-dalàna manamafy fa an' i Madagasikara sy ny firenena malagasy ireo Nosy dimy manodidina an' i Madagasikara (Bassas da India, Europa, Glorioso, Juan de Nova, Tromelin). Ramatoa Arlette Ramaroson, Mpitsara iraisampirenena (TPI Rwanda, TPI Yogoslavia), sy ireo mpiaradia manampahaizana avo lenta no nandrafitra ilay volavolan-dalàna ary nankatoavina sy nolanian' ny Antenimieran-Doholona Malagasy ny 18 Desambra 2020. == Ny zava-bitany == === Ny boky nosoratany === Amin' ny asasorany dia ireto no azo tanisaina: * ''Biblical Relations between Israel and Madagascar'' (2010)<ref name=":4"><small>"[https://royal-academy-of-madagascar.blogspot.com/2017/11/iii-members-of-royal-academy-of.html Some members of the Royal Academy of Sciences of Madagascar]", ''Royal Academy of Sciences of Madagascar''</small></ref>; * ''The King and High Priest Andriantompokoindrindra'' (2012)<ref name=":4" />; * ''The New Kingdom of Madagascar'' (2014)<ref name=":4" />; * ''Madagascar in the Last Vestiges of the Birthplace of Humanity'' (2016)<ref name=":4" />. Ireo boky ireo dia maneho ny fahavononany hikaroka ny fifandraisan' ny tantara malagasy sy ny ara-panahy ary ny sivilizasiôna fahiny<ref name=":4" /><ref name=":3" /><ref name=":2" /><ref><small>"[https://royal-house-of-madagascar.blogspot.com/2012/07/interview-du-prince-rev-dr-ndriana.html? Interview de S.A.R. le Prince Rev. Dr. Ndriana Rabarioelina: " La christocratie est la solution durable de l'Eternel pour Madagascar]", ''Royal House of Madagascar'', 26 juillet 2012.</small></ref>. === Ny zavatra natsangany === * Mpitendry zavamaneno mahay i Ndriana Rabarioelina, mpitendry [[gitara klasika]] iraisam-pirenena sady Lehiben' Orkesitra. * Filoha mpanorina ny Fikambanana ''Conservatoire National Supérieur de Musique de Madagascar'' (ONG-CNSMM) sy ny ''Orchestre Philharmonique Amontana,'' nanomboka tamin' ny taona 1996'','' izay natao hanomezam-boninahitra an' Andriamanitra Andriananahary, Mpamorona ny Lanitra sy ny Tany, sy hanomezana lanja ny Hai-Mozika malagasy avo lenta, ary efa nanao fampisehoana maro, anisan' izany ny fampisehoana miavaka im-pito ny Oratorio "Messiah" (G.F. Handel) amin' ny teny malagasy niaraka tamin' ny mpihira miisa sivy folo amin' ny ''Antoko Mpihira Zanak' Ambohimalaza'' (ZAMA) sy mpitendry mozika iraisam-pirenena avo lenta miisa roapolo, ny "Messe en Si mineur" (J.S. Bach) niaraka tamin' ny ''CNSMM Choir'' sy ny ''Orchestre Philharmonique Amontana'', ary ny "Haleloia" (G.F. Handel) niaraka tamin' ny Antokom-pihira malagasy maro izay nisy mpihira malagasy niisa enin-jato (+600) teo anoloan' ny Lapan' ny Tanàna Antananarivo<ref name=":4" /><ref><small>"[https://conservatoire-cnsmm-madagascar.blogspot.com/2020/05/blog-post_17.html Maestro Étienne Ramboatiana (1930-2007): Orchestra for Orchestra for 40 Guitars]",</small> <small>''Conservatoire National Supérieur de Musique de Madagascar''.</small></ref><ref><small>"[https://conservatoire-cnsmm-madagascar.blogspot.com/2011/01/realisations-du-conservatoire-cnsmm.html? Achievements of the Superior Royal Conservarory of Music in Madagascar - CNSMM]", ''Conservatoire National Supérieur de Musique de Madagascar''</small></ref>. * Filoha mpanorina ny ''Festival International de Musique Classique'' voalohany teto Madagasikara, nanomboka tamin' ny taona 1998, ary nikarakara konseritra ampolo maro, izay nandraisan' ireo mpitendry zavamaneno avo lenta anjara, avy any Madagasikara, Etazonia, Allemana, United Kingdom, Frantsa, Norvezy, Brazil, Italia, Russia, Afrika Atsimo, Nosy La Reunion sy firenena hafa. * Filoha mpanorina ny ''Festival International de Jazz'' ''à Madagascar'', izay nanao fampisehoana mihoatra ny zato ary nandraisan' ireo mpitendry zava-maneno avo lenta anjara avy any Madagasikara, Etazonia, Allemana, Suisse, Belgique, United Kingdom, Norvege, Brazil, Italia, Afrika Atsimo, Frantsa, Nosy La Reunion, Nosy Mauritius sy firenena hafa. * Filoha mpanorina ny ''International Royal Academy of Theology,'' nanomboka tamin' ny taona 2010, izay misy Manampahaizana sy Manampahalalàna avo lenta mikasika ny Teolojia eto Madagasikara sy manerantany. * Filoha mpanorina ny ''Royal Academy of Sciences of Madagascar,'' nanomboka tamin' ny taona 2016, izay misy Malagasy Manampahaizana sy Manampahalalàna avo lenta amin' ny taranja maro (Siansa mikasika ny Teolojia, Siansa theorika, Siansa ampiarina, Kolotsaina sy Haikanto, Siansa mikasika ny Olombelona, Siansa mikasika ny Tantara sy ny Lalàna ary ny Politika, Siansa mikasika ny Fampandrosoana). * * * '''Fanamarihana:''' Ny Mpanjaka Ndriana Rabarioelina dia mpikambana miaraka amin' ny Mpanjaka notsongaina erantany ao anatin' ny ''Delphic Royal Society'', nanomboka tamin' ny taona 2011, izay miaraka amin' ny Delphic International Council manome lanja ny Kolotsaina sy Haikanto avo lenta erantany. Ary efa nahazo ny Mariboninahitra ''Grand Cross of the Royal Order of Bunyoro-Kitara Kingdom'' (eken' ny Fanjakana any Uganda). == Jereo koa == * [[FANJAKAN’ I MADAGASIKARA|Fanjakan' i Madagasikara]] * [[Tantaran' i Madagasikara]] * [[Fokom-pirenena folo very|Foko folo verin' i Israely]] * [[Semita]] - [[Hamita (vahoaka)|Hamita]] - [[Jafetita]] * [[Jiosy malagasy]] * [[Fiteny malagasy]] * [[Fiteny hebreo]] * [[Ratefy Tolotra]] * [[Repoblika]] * [[Tudor Parfitt]] * [[Andriana]] - [[Hova]] - [[Mainty enin-dreny|Mainty]] - [[Andevo (teto Madagasikara)|Andevo]] * [[Ôfira]] == Fanovozan-kevitra == '''Boky sy lahatsoratra''' * Briant, Joseph, ''[https://www.google.com/search?q=Briant%2C+Joseph%2C+L%27h%C3%A9breu+%C3%A0+Madagascar&sca_esv=c7c67eb20f0b5775&sxsrf=ADLYWIKaeaF1lxKCRhfWaMtjxkig_QiHCw%3A1734705771500&ei=a4JlZ6CmHoHOhbIPxdK5gAE&ved=0ahUKEwjgh7PKyraKAxUBZ0EAHUVpDhAQ4dUDCA8&uact=5&oq=Briant%2C+Joseph%2C+L%27h%C3%A9breu+%C3%A0+Madagascar&gs_lp=Egxnd3Mtd2l6LXNlcnAiJ0JyaWFudCwgSm9zZXBoLCBMJ2jDqWJyZXUgw6AgTWFkYWdhc2NhcjIIEAAYgAQYogQyCBAAGIAEGKIEMggQABiABBiiBDIIEAAYgAQYogRItRBQ4AZYlwpwBHgBkAEAmAHHA6ABxwOqAQM0LTG4AQPIAQD4AQH4AQKYAgWgAv4DqAIKwgIKEAAYsAMY1gQYR8ICDRAAGIAEGLADGEMYigXCAgcQIxgnGOoCmAMN8QWSdHSb40MGMYgGAZAGCpIHBTQuNC0xoAeGAw&sclient=gws-wiz-serp L'hébreu à Madagascar]''. * Ferrand, Gabriel (1905). ''[https://gallica.bnf.fr/ark:/12148/bpt6k1667374 Les migrations musulmanes et juives à Madagascar]''. Paris: Revue de l'histoire des religions. * Rabarioelina, Ndriana (Rev. Dr.) (2011), "''Biblical Relations between Israel and Madagascar''", Doctoral Dissertation, Ph.D in Theology, SAHTS, États-Unis, 2010, 458 pages. Abstract in Saint-Alcuin House Journal, Volume 8, N^o 1, États-Unis, And in Library of Congress, number (ISSN 1548-4459), États-Unis. * Ramilison, Emmanuel (1951), ''[https://books.google.mg/books/about/Ny_Loharanon_ny_Andriana_nanjaka_teto_Im.html?id=LfxmQwAACAAJ&redir_esc=y Andriantomara-Andriamamilazabe. Loharanon' ny Andriana nanjaka eto Imerina]'', Imprimerie Ankehitriny. * Ramilison, Emmanuel (1962), ''Ny Baiboly sy Andrianampoinimerina'', Librarie Iarivo, 66 pejy. * Kasanga, Fernand (1963), ''Ny Antemoro Anakara voasoratra tamin' ny taona 1506,'' Imprimerie Iarivo, Antananarivo. * Rombaka, Jacques Philippe (1963), ''[https://www.bulac.fr/image/tantaran-drazana Tantaran-drazana Antemoro-Anteony]'', Antananarivo, Imprimerie LMS. * Rombaka, Jacques Philippe (1970), ''[https://www.sudoc.abes.fr/cbs/xslt/DB=2.1//SRCH?IKT=12&TRM=097789631 Fomban-drazana antemoro-usages et coutumes antemoro] {{Wayback|url=https://www.sudoc.abes.fr/cbs/xslt/DB=2.1//SRCH?IKT=12&TRM=097789631 |date=20241220155652 }}'', Ambozontany, Fianarantsoa. * Ratefy, T. (2005), ''"Sind die Madagassichen Juden"'' na "Jiosy ve ny malagasy ?", Munster-Antananarivo, 600 pejy. *[https://forum.serasera.org/forum/message/m4f91363e6aa74/m4f914d7409e95 Lahatsoratra tao amin' ny ''Midi Madagascar'' tamin' ny 20 Avrily 2012] (rohy maty: http://www.midi-madagasikara.mg/index.php/component/content/article/5-societe/2933-declaration--les-malagasy-descendants-de-juifs) * "[https://www.madagate.org/politique-madagascar/dossier/1752-ndriana-rabarioelina--des-propositions-pertinentes.html Ndriana Rabarioelina : des propositions pertinentes…]", ''www.madagate.org'' * "[https://www.malagasynews.com/info-breves/le-prince-ndriana-rabarioelina-appelle-les-dirigeants-a-demolir-toutes-nouvelles-constructions-dans-le-rova-dantananarivo/ Le prince Ndriana Rabarioelina appelle les dirigeants à démolir toutes nouvelles constructions dans le Rova d’Antananarivo].", ''www.malagasynews.com'' * International Royal Academy of Theology: ''Message of the Lord Adonai Elohim to All Churches in the World against the Homosexuality,'' http://academy-of-theology.blogspot.com/2011/06/message-of-the-lord-adonai-elohim-to-all.html * "[[:fr:Liste_des_monarques_d'Imerina|Liste des monarques d'Imerina]]", ''fr.wikipedia.org'' * "[https://gw.geneanet.org/taniko?lang=fr&n=rabarioelina&p=ndriana Ndriana Rabarioelina]", ''gw.geneanet.org'' * "[https://web.facebook.com/ndriana.rabarioelina?_rdc=1&_rdr Ndriana Rabarioelina]", ''web.facebook.com'' '''Sary mihetsika''' * "[https://www.youtube.com/watch?v=BeFJAOfucqs Ny Jiosy eto Madagasikara, ny Mpanjaka Ndriana Rabarioelina]", ''youtube.com'' * "[https://tanikomadagascar.com/2019/10/05/tantara-sy-fiainam-pirenena-prince-dr-ndriana-rabarioelina/ Tantara sy Fiainam-pirenena]" (''youtube''), ''tanikomadagascar.com'' * Ndriana RABARIOELINA: ''Manandratra Fanjakan'ny Mpisorona'', youtube.com: Ndriana RABARIOELINA - Manandratra Fanjakan'ny Mpisorona * Mpanjaka Ndriana RABARIOELINA: ''"Teny Gasy"'', 06 Novambra 2021, MADAGASCAR24TV, youtube.com: (66) Ny Mpanjaka Ndriana R<nowiki/>ABARIOELINA, "Tena Gasy" 01Oktobra2022, Madagascar24TV - YouTube * Mpanjaka Ndriana RABARIOELINA:''"Dinika"'', MBSTV, 03 Oktobra 2022, youtube.com: Ny Mpanjaka Ndriana RABARIOELINA, "Dinika" 03oktobra2022, MBS TV * Mpanjaka Ndriana RABARIOELINA:''"Antso ho an' ny firenena"'', 13 Oktobra 2022, youtube.com: ANTSO HO AN'NY FIRENENA, Ny Mpanjaka Ndriana RABARIOELINA * Mpanjaka Ndriana RABARIOELINA, ''Fanjakan' i Madagasikara'', 21/07/2023, Le 20H15, Madagascar24Redaction: youtube.com (66) Le 20H15 - 2023 07 21 - Mpanjaka Ndriana RABARIOELINA - YouTube * Mpanjaka Ndriana RABARIOELINA : ''Fanjakam-Pisorona, Fanjakan'i Madagasikara'', 22/07/2023, youtube.com * Mpanjaka Ndriana RABARIOELINA: ''Mijoro ny Fianakaviambe eto Madagasikara'', 05 Aogositra 2023, youtube.com * Mpanjaka Ndriana RABARIOELINA, ''Ny Jiosy eto Madagasikara'', TV I-BC, 2023, youtube.com == Loharano sy fanamarihana == [[Sokajy:Mpanao malagasy]] g23bphhrklxmqmdsqh23nw1yc359js2 1106940 1106938 2025-06-11T16:25:22Z 102.16.205.225 /* Fanovozan-kevitra */ 1106940 wikitext text/x-wiki '''Rabarioelina Ndriana''' dia [[andriana]] [[merina]], fantatra amin' ny lafin-javatra maro: Mpikaroka avo lenta, sady Mpahay Tantara ary Teôlôjiana, nianatra fiteny maro (anisan' izany ny [[Fiteny hebreo|teny hebreo]]). Manana maripahaizana Dôktôrà roa momba ny [[Teôlôjia]] tany [[Etazonia]]. Nianatra Mozika koa izy (gitara klasika)<ref><small>[https://conservatoire-cnsmm-madagascar.blogspot.com/2021/06/ndriana-rabarioelina-travel-with.html?utm_source=chatgpt.com Pr. Dr. Ndriana Rabarioelina: "...Travel with the classical guitar ..."], Conservatoire National Supérieur de Musique de Madagascar, 4 juin 2021.</small></ref>. Zanaky ny Profesora Lala Rabarioelina, Dokotera sangany ary olo-manan-kaja eo anivon' ny fiarahamonina siantifika malagasy izy, izay nodimandry tamin' ny taona 2023 teo amin' ny faha-93 taonany<ref name=":2"><small>"[https://tanikomadagascar.com/2023/02/18/faculte-de-medecine-dantananarivo-deces-du-professeur-lala-rabarioelina/ Faculté de médecine d’Antananarivo – Décès du professeur Lala Rabarioelina]", ''Taniko Madagasikara'', publié le 18 février 2023, mis à jour le 16 septembre 2024,</small> </ref>. Ny fikarohana nataony dia miompana amin' ny fifandraisana ara-Baiboly eo amin' i Israely sy i Madagasikara, ary koa amin' ny niandohan' ny olombelona, ​​ka mikarohana ny fifandraisan' ny sivilizasiôna maro fahiny sy ny tantara malagasy. Mpikambana sy filohan' ny ''Royal Academy of Sciences of Madagascar'' ihany koa izy. Andriana sady voahosotra sy nohamasinina ho "Mpanjakan' Imerina sy i Madagasikara" tamin' ny taona 2015 izy. Mpanohana ny tokony hamerenana ny [[FANJAKAN’ I MADAGASIKARA|Fanjakan' i Madagasikara]] indray<ref><small>"[https://www.koolsaina.com/royaume-de-madagascar-monarchie-interview-ndriana-rabarioelina-ibc-television/#comments Les solutions proposées par Ndriana Rabarioelina à travers le retour à la monarchie]", ''www.koolsaina.com''</small></ref><ref name=":3"><small>"[https://www.youtube.com/watch?v=CnzKEvBocnA&t=1s Les solutions proposées par Ndriana Rabarioelina à travers le retour à la monarchie]" (Video), ''Youtube''</small></ref>. == Ny fiainany manokana == === Ny ray aman-dreniny === Teraka tamin' ny taona 1963 izy, zanaky ny Andriana Profesora Lala Rabarioelina sy ny Andriambavy Rajerison Victorine. I Lala Rabarioelina dia Docteur en Médecine (nianatra tany amin' ny Faculté de Médecine de [[Montpellier]]), Mpandidy (major du Concours de chirurgie tany [[Frantsa]]), Professeur Agrégé de Chirurgie Générale (Paris, Frantsa), Professeur Emérite de l'Université (Oniversiten' i Madagasikara), Grand Chancelier de l'Ordre National de Madagascar. Rajerison Victorine kosa dia manana ny Diplôma ambony amin' ny Hai-Zaitra (diplôme de Haute Couture de Paris). '''Ny Fiainana ara-panahy:''' Ndriana Rabarioelina dia Mpiandry (1991), zanaky ny Tobilehibe Fifohazana Ankaramalaza (FFPM), nahazo Teny Fikasana avy amin' Andriamanitra sy Tsodrano avy amin' ireo Zokiolona Raiamandreny ara-panahy: Mpitandrina Daniel Ratefy (taona 1981), Mpitandrina Razafindrakoto Gabriel (taona 1986), Mama Volahavana Germaine Nenilava (taona 1996), Kardinaly Armand Gaetan Razafindratandra (taona 2007), Mama Ravolazaimanga Bernadette (taona 2009), Mama Rasoazanakolona Hèlene (taona 2012), Dada Manase (taona 2018) ao anatin' ny FLM, FJKM, FFPM, FFKM.<ref>http://royal-house-of-madagascar.blogspot.com/</ref> == Ny fianarana norantoviny sy ny tsangan-keviny == === Ny fahaizana sy ny diplôma azony === Mpikaroka, mahay [[Fiteny hebreo|Teny Hebreo]] sady mpahay Tantara ary T[[Teôlôjia|eôlôjiana]], Rabarioelina Ndriana, nianatra tenim-pirenena mihoatra ny roa ambin' ny folo ([[Fiteny malagasy|Malagasy]], [[Fiteny hebreo|Hebreo]], [[Fiteny arameana|Arameana]], [[Fiteny grika|Grika]], A[[Fiteny anglisy|anglisy]], A[[Fiteny alemàna|alemana]], T[[Fiteny tamily taloha|amil tranainy]], [[Fiteny sanskrity|Sanskrit]], [[Fiteny someriana|Someriana]], [[Fiteny malaiô-pôlineziana|Malaiô-pôlineziana]], [[Vondrom-piteny amerindiana|Amerindiana]], [[Fiteny aty Afrika|Afrikana]], sns), nahazo ny diplôma Dôktôrà amin' ny Teôlôjia miisa roa (''PhD in Theology'' sy ''Doctor of Theology'') tany [[Etazonia]]. Rehefa nahazo ny diploma ''baccalauréat série C'' ([[matematika]] sy [[fizika]]) tao amin' ny Académie d' Aix-Marseille, tany [[Frantsa]], sy ny ''Licence en Théologie'' ary nahavita ''Master en Théologie'' tao amin' ny Faculté Libre de Théologie Réformée ('''''[[:fr:Faculté_Jean-Calvin|fr]]'''''), Aix-en-Provence, Frantsa. Avy eo dia nandalina Fitantanana Orinasa tao amin' ny Ecole Supérieure de Commerce de Paris (ESCP-Senior, Paris, 1994) ary nandalina fahaizana vatosoa tao amin' ny Gemological Institute of America (GIA, 2003, 2005) ary voalohany mikasika ny vatosoa Diamondra tamin' ireo mpiaraka nianatra taminy. Nandalina fianarana sy nanao fikarohana avo lenta ka nahazo ny diplôma Dokotera amin' ny Teôlôjia voalohany izy mikasika "''Biblical Relations between Israel and Madagascar''" na "Ny fifandraisana ara-Baiboly eo amin' i Israely sy i Madagasikara" (PhD, Doctoral Dissertation, Saint Alcuin House Theological Seminary, USA, 2010, 458 pejy) mikasika ny "Tantara Miafin' i Madagasikara nandritra ny telo arivo taona mahery" ary nahazo ny diplôma Dokotera amin' ny Teôlôjia faharoa mitondra ny lohateny hoe "''Madagascar in the Last Vestiges of the Birthplace of Humanity''" (D.Theol., Doctoral Dissertation, Saint Alcuin House Seminary, USA, 2016, 638 pejy) mikasika ny "Tantara Miafin' i Madagasikara nandritra ny enina arivo taona mahery". === Ny mpampianatra azy === Anisan' Ireo ny mpampianatra azy: * ny Profesora [[Pierre Berthoud]] (FLTR, Aix-en-Provence), manam-pahaizana manokana momba ny [[Testamenta Taloha]]; * ny Profesora [[Peter R. Jones]] (Harvard, Princeton), manampahaizana momba ny [[Testamenta Vaovao]]; * ny Profesora Jean Marc Daumas de Cornilhac (FLTR, Aix-en-Provence) momba ny [[Fiteny hebreo|Teny Hebreo sy ny Tantaram-Piangonana]]; * ny Profesora Maurice Carrez (FTP, Paris) momba ny [[Fiteny grika|Teny Grika sy ny Testamenta Vaovao]]; * ny Profesora Edmund Clowney (Westminster, WTS, USA) momba ny Teolojia Biblika; * ny Profesora Roger Greenway (Westminster, WTS, USA), momba ny World Missiology; * ny Profesora Jean Brun (Oniversite, Dijon) momba ny Filôzôfia Kristiana; * ny Profesora Pierre Courthial (FLTR, Aix-en-Provence) momba ny Teolojia Pratika sy ny Apolojetika; * ny Profesora Olivier Clément (Institut Orthodoxe Saint Serge, Paris) momba ny Teôlôjia Ortôdôksa; * ary ny Profesora [[Pierre Chaunu|Pierre Chaunu, manampahaizana momba ny Tantara]], mpikambana ao amin' ny Institut, Filohan' ny Académie des Sciences Morales et Politiques, Paris, Frantsa. === Ny tsangan-kevitra momba ny maha Jiosy na Israelita ny Malagasy === Ny Mpitandrina Ravelojaona no efa nanoratra fa Jiosy ny Malagasy (1909). Taty aoriana dia nanamafy izany i Mama Volahavana Germaine Nenilava (1941) izay nahay teny iraisampirenena miisa roambinifolo. Manaraka, ilay misiônera [[lazarista]] atao hoe [[Joseph Briant|Rev. Père Joseph Briant]] (1946) dia niezaka nanamarina fa avy amin' ny [[Fiteny hebreo|teny hebreo]] ny [[Fiteny malagasy|teny malagasy]] ary nanamafy koa fa Jiosy ny Malagasy ny [[Ratefy Tolotra|Rev. Dr. Roger Andriatsiratahina (1976) sy ny Mpitandrina Ratefy Tolotra (1976)]] <ref name=":1">Rabarioelina, Ndriana (Rev. Dr.) (2011), "''Biblical Relations between Israel and Madagascar''", Doctoral Dissertation, Ph.D in Theology, SAHTS, États-Unis, 2010, 458 pages. Abstract in Saint-Alcuin House Journal, Volume 8, N^o 1, États-Unis, And in Library of Congress, number (ISSN 1548-4459), États-Unis.</ref>. Ny filazan' i Rev. Père Joseph Briant fa nisy koa ny andiam-pifidrà-monina jiosy mankaty Madagasikara -- ka ny voalohany tamin' ireo fifindrà-monina ireo dia tamin' ny andron' i [[Sôlômôna]], manodidina ny taona 900 tal. J.K. -- dia nohamafisin' i [[Ratefy Tolotra|Tolotra Ratefy]] (1976) sy Pr. Dr. Ndriana Rabarioelina (2010) tao amin' ny fikarohana ara-teôlôjia sy ara-tantara nataon' izy ireo nandritra ny efapolo taona mahery<ref name=":1" />. Ny Fikarohana siantifika avo lenta nahazoany ny diplôma Dôktôrà amin' ny Teôlôjia dia mitondra ny lohateny hoe ''Biblical Relations between Israel and Madagascar'' ("Fifandraisana ara-Baiboly eo amin' i Israely sy i Madagasikara")<ref name=":0"><small>"[https://www.deliremadagascar.com/conference-internationale-sur-les-origines-juives-a-madagascar/ Conférence internationale sur les origines juives à Madagascar]", in [https://www.deliremadagascar.com/ deliremadagascar.com]</small></ref>. Izany tsangan-kevitra izany dia anohanany ny maha [[Jiosy]] na [[Jiosy|Jody]] ny [[Malagasy]]. Anisan' ny tohanany koa ny tokony hahatonga an' i Madagasikara ho fanjakana [[Teôkrasia|teôkratika]] sy [[Kristôkrasia|kristôkratika]], sady hiverenana amin' ny fanjaka-mpanjaka manandratra indray ny rafitra ara-piarahamonina sy ara-pôlitika mankatoa an' Andriamanitra sy manaja ny Soatoavina malagasy, ary ny fandravana ny rafitra [[Repoblika|repoblikana napetraky ny mpanjanantany]] tandrefana<ref><small>"[[FANJAKAN’ I MADAGASIKARA|Fanjakan' i Madagasikara]]" in ''[https://mg.wikipedia.org/ mg.wikipedia.org]''</small></ref><ref><small>"[http://www.midi-madagasikara.mg/index.php/component/content/article/5-societe/2933-declaration--les-malagasy-descendants-de-juifs Déclaration : Les Malagasy, descendants de juifs]" in ''[https://midi-madagasikara.mg/ midi-madagasikara.mg]''</small></ref><ref><small>"[http://www.tonga-soa.com/for/ecrire.php3?nume=3949&repid=31423&th= Déclaration: les Malagasy dscendants des juifs] {{Wayback|url=http://www.tonga-soa.com/for/ecrire.php3?nume=3949&repid=31423&th=|date=20230430172043}}", in ''[http://www.tonga-soa.com/ tonga-soa.com]''</small></ref>. Tsy mijanona ho tsangan-kevitra fotsiny ny famerenana ny fitondra-mpanjaka fa raha [[andriana]] na printsy fotsiny izy tany am-panombohana dia narahiny fanambaràna ho Mpanjaka <ref><small>"[http://royal-house-of-madagascar.blogspot.com/2019/ Royal house of Madagascar]", in [http://royal-house-of-madagascar.blogspot.com/ royal-house-of-madagascar.blogspot.com/]</small></ref>. Izao koa no anisan' ny hevitra tohanany: ny [[fiteny malagasy]] dia avy amin' ny [[fiteny hebreo]], ny [[kolontsaina malagasy]] dia avy amin' ny [[Jodaisma|kolontsaina jiosy]], ary nisy ny fifindrà-monina jiosy nankaty [[Madagasikara]]. Nisy ny Fihaonana iraisam-pirenena mikasika ny Fihaviana Jiosy eto Madagasikara na ''Conférence Internationale sur les Origines Juives à Madagascar'' izay niarahan' ny Profesora Tudor Parfitt (Tale mpanorina ny Centre for Jewish Studies, SOAS, University of London, Academician, United Kingdom) sy ny Pastora Tolotra Ratefy (Filoham-Boninahitra ny Royal Academy of Sciences of Madagascar) ary ny Pr. Dr. Ndriana Rabarioelina (Filoha Mpanorina ny Royal Academy of Sciences of Madagascar), teo anatrehan' ireo Rabbins dimy avy any Etazonia, Canada, Maroc, Frantsa ary Australia, tao Antananarivo tamin' ny volana Mey 2017.<ref>Royal Academy of Sciences of Madagascar, 2017.</ref> == Mpanjakan' Imerina sy i Madagasikara == === Ny fototry ny fanjakany === ==== Taranaka mpanjaka ==== Avy amin' ny Masina Mpanjaka [[Andriantomara]], ny Masina Mpanjaka [[Andrianerinerina]] Lahimatoan' Imerina, ny Masina Mpanjaka [[Andriamanelo]], ny Masina Mpanjaka [[Ralambo]], ny Masina Mpanjaka Mpisorona [[Andriantompokoindrindra]] Lahimatoan' Imerina, Tompon' ny Tranomanara, Tranofohiloha, Tranomasina, izay nolovany avy amin' ny razambeny Mpanjaka [[Andriamamilazabe]], sy avy amin' ny Masina Mpanjaka [[Andrianjaka]] namorona ny [[Rova Manjakamiadana|Rovan' Antananarivo]], ny Masina Mpanjaka [[Andriantsitakatrandriana]], ary ny Masina Mpanjaka [[Andriantsimitoviaminandriandehibe]] izy. ==== Ny hafatry ny razana ==== Araka ny hafatr' ireo Mpanjaka razambe dia an' [[Andriamanelo]] ny Alakamisy ary an' [[Andriamananintany]] ny Zoma. Raha manary fanjakana ny Terak' Andriamananintany dia miverina amin' Andriamanelo ny fanjakana. Vokany: ny hafatra napetraky ny Masina Mpanjaka [[Ralambo]] sy [[Andriantompokoindrindra]] ary [[Andrianjaka]] izay nisy fifanarahana fito dia manjaka aloha Andriantompokoindrindra avy amin' Andriamanelo, avy eo manjaka [[Andrianjaka]] avy amin' [[Andriamananintany]], ary ny Andriandahy avy amin' ny Terak' Andrianjaka manana reny mivantana [[Andriantompokoindrindra (foko)|Andriantompokoindrindra]] (foko) ihany no mahazo manjaka sy mahazo Tranomasina. Ny vehivavy tsy mahazo manjaka. Ary rehefa tsy manaja na very fanjakana ny Terak' Andrianjaka dia miverina amin' Andriantompokoindrindra Lahimatoan' Imerina, avy amin' Andriamanelo, ny fanjakana. Nambarany fa avy amin' ny Lahimatoan' Imerina mivantana sady avy amin' Andrianjaka eto Madagasikara izy. Ity fanambaràna ity dia singa fototra amin' ny maha-izy azy sy ny hetsika ataony. ==== Tendry avy amin' Andriamanitra ==== Nisy [[mpaminany]] miisa fito, Andriana sy Zokiolona fotsy volo amin' ny tany, Raiamandreny ara-panahy (Ny Andriana Pasteur Daniel Ratefy avy ao [[Ambohimalaza]], Pasteur Razafindrakoto Gabriel avy ao [[Antanamalaza]], [[Volahavana Germaine|Mama Volahavana Germaine Nenilava]] avy amin' ny [[Tobilehibe Ankaramalaza|Toby Ankaramalaza]], Dada Manasé avy amin' ny Toby Ankaramalaza, Ny Andriambavy Rasoazanakolona Hélène na Mamafara avy amin' ny Toby Namahanambasy Imerinatsimo, ny Kardinaly [[Armand Gaétan Razafindratandra]] avy ao Ambohimalaza, ny Andriambavy Ravolazaimanga Bernadette avy amin' ny Toby Itaitso) no nampilazain' [[Andriamanitra (tokana)|Andriamanitra]] mialoha nanomboka ny taona 1981, ny maha mpanjaka mpandova fanjakana sy nanome tsodrano azy. Tamin' ny volana Septambra 2015 no nanosorana sy nanamasinina ho Mpanjaka tamin' ny lanonana teny [[Ambohidrabiby]] Hasin' Imerina, toerana manan-danja teo amin' ny tantaran’ ny [[Lisitry ny mpanjaka merina|Mpanjaka merina sy Mpanjaka eto Madagasikara]]. === Ny fanjakany === ==== Fiantombohan' ny fanjakany ==== Nisy fahazavana avy any an-danitra nidina sy nipetraka nahatitra ela teo aminy, ary Fahazavana avo zato heny noho ny fahazavan' ny masoandro niposaka vao maraina avy any Atsinanana tamin' io fotoana Fanosorana Mpanjaka sy Fitsofandrano azy io teny Ambohidrabiby Hasin' Imerina, izay marika ny Fanatrehan' Andriamanitra, ny Fankatoavany ary ny Fitahiany. ==== Ny anaram-boninahitra entiny ==== Izao ny anaram-boninahitra isalorany amin ny mpaha mpanjaka azy, izay matetika adika amin' ny tenim-pirenena samihafa: "Mpanjaka, avy amin' ny Lahimatoan' Imerina, Lehiben' ny Fianakaviamben' ny Andriana Merina, Lehiben' ny Fianakaviamben' ny Mpanjaka eto Madagasikara". === Fidirana an-tsehatra amin' ny raharaha pôlitika sy sôsialy === Ndriana Rabarioelina dia nahazo fiofanana politika avo lenta nandritra ny dimy taona (1995-2000) tamin' Ny Andriana Blaise Rabetafika, Ambasadaoron' i Madagasikara tany amin' ny Firenena Mikambana (ONU) sady Zokiolona indrindra amin' ireo Ambasadaoro erantany (1969-1992) tao amin' ny Firenena Mikambana, efa Filohan' ny Filankevitry ny Fandriampahalemana indroa (1985,1986) tao amin' ny Firenena Mikambana ary efa nahazo ny "Prix International Mercure d'Or" izay natokana ho an' ny Filoham-pirenena avo lenta indrindra sy olona sangany sy mendrika indrindra erantany. Mandray anjara momba ny raharaha pôlitika sy sôsialy eto Madagasikara izy. Ohatra: * Nanome toromarika strategika ara-tafika tamin' ny Ministra ny Fiarovam-pirenena sy Jeneraly mi-isa folo mba hampitsaharana ny Ady niaraka tamin' ny basy aman-tafondro sy ny hanavotana ireo takalonaina sivily an-jatony sy hamonjena ireo vahoaka an-tapitrisa nijaly, ary tanteraka soa aman-tsara izany (2002). * Lehiben' ny Delegasiona Malagasy misy ireo Ampanjaka malagasy notsongaina, tamin' ny Fihaonambe Iraisampirenena an' ireo Mpanjaka, Ampanjaka, Zanakandriana, ary Mpitarika ara-drazana, indroa miantaona, tany Tripoli sy Benghazi, Lybia (2008, 2009). Ary notendrena ho Lehiben' ny Delegasiona mitarika ireo Mpanjaka rehetra avy amin' ny firenena mi-isa dimampolo mahery raha nihaona tamin' ireo Filoham-pirenena mi-isa folo mahery avy any Amerika, Eoropa, Afrika ary Afovoany Atsinanana (Lybia, 2009). * Solontena an' ireo Ampanjaka rehetra eto Madagasikara tamin' ny Fihaonambe Iraisam-pirenena an' ireo Mpanjaka, Ampanjaka, Zanakandriana ary Mpitarika ara-drazana, ary nihaona tamin' ny Filoham-pirenena maro tany Afrika Atsimo (Pretoria, South Africa, 2011). * Nanohitra ny tsy fanarahan-dalàna sy ny halabato goavana ary nanao fampielezan-kevitra ho an' ny "Tsia" tamin' ny fitsapan-kevi-bahoaka tamin' ny taona 2010. * Nampita Hafatr' Andriamanitra manohitra ny Fiarahan' ny olona mitovy fananàhana na ''Message of the Lord Adonai Elohim to All Churches in the World on the Homosexuality'' ary nalefa tamin' ireo Mpitarika Fiangonana Lehibe manerantany (Saint Siège Vatican, Anglican Communion, World Reformed Alliance, World Lutheran Federation, World Council of Churches, ...) tamin' ny taona 2010 sy 2011. * Nisakana ny fanotofana tanimbary arivo hektara mahery tamin' ny Kominina miisa enina (Ambohitrimanjaka, Ambohidrapeto, Fiombonana, Ankadimanga, Anosibe Zaivola, Itaosy) ary niaro ireo tantsaha enina alina mahery voan' ny tsindray hazo lena sy nampijalina. Tanimbary arivo hektara izay mamelona vahoaka enina hetsy mahery eto Antananarivo sy ny manodidina. Ary nanoro hevitra mba hakisaka amin' ny toerana hafa ny tetikasa Tanamasoandro ary tanteraka soa aman-tsara izany (2019).<ref>Fanambarana, Television MATV, 18 Oktobra 2019.</ref> * Nanome hevitra mba holanian' ny Antenimieran-doholona Malagasy ny Volavolan-dalàna manamafy fa an' i Madagasikara sy ny firenena malagasy ireo Nosy dimy manodidina an' i Madagasikara (Bassas da India, Europa, Glorioso, Juan de Nova, Tromelin). Ramatoa Arlette Ramaroson, Mpitsara iraisampirenena (TPI Rwanda, TPI Yogoslavia), sy ireo mpiaradia manampahaizana avo lenta no nandrafitra ilay volavolan-dalàna ary nankatoavina sy nolanian' ny Antenimieran-Doholona Malagasy ny 18 Desambra 2020. == Ny zava-bitany == === Ny boky nosoratany === Amin' ny asasorany dia ireto no azo tanisaina: * ''Biblical Relations between Israel and Madagascar'' (2010)<ref name=":4"><small>"[https://royal-academy-of-madagascar.blogspot.com/2017/11/iii-members-of-royal-academy-of.html Some members of the Royal Academy of Sciences of Madagascar]", ''Royal Academy of Sciences of Madagascar''</small></ref>; * ''The King and High Priest Andriantompokoindrindra'' (2012)<ref name=":4" />; * ''The New Kingdom of Madagascar'' (2014)<ref name=":4" />; * ''Madagascar in the Last Vestiges of the Birthplace of Humanity'' (2016)<ref name=":4" />. Ireo boky ireo dia maneho ny fahavononany hikaroka ny fifandraisan' ny tantara malagasy sy ny ara-panahy ary ny sivilizasiôna fahiny<ref name=":4" /><ref name=":3" /><ref name=":2" /><ref><small>"[https://royal-house-of-madagascar.blogspot.com/2012/07/interview-du-prince-rev-dr-ndriana.html? Interview de S.A.R. le Prince Rev. Dr. Ndriana Rabarioelina: " La christocratie est la solution durable de l'Eternel pour Madagascar]", ''Royal House of Madagascar'', 26 juillet 2012.</small></ref>. === Ny zavatra natsangany === * Mpitendry zavamaneno mahay i Ndriana Rabarioelina, mpitendry [[gitara klasika]] iraisam-pirenena sady Lehiben' Orkesitra. * Filoha mpanorina ny Fikambanana ''Conservatoire National Supérieur de Musique de Madagascar'' (ONG-CNSMM) sy ny ''Orchestre Philharmonique Amontana,'' nanomboka tamin' ny taona 1996'','' izay natao hanomezam-boninahitra an' Andriamanitra Andriananahary, Mpamorona ny Lanitra sy ny Tany, sy hanomezana lanja ny Hai-Mozika malagasy avo lenta, ary efa nanao fampisehoana maro, anisan' izany ny fampisehoana miavaka im-pito ny Oratorio "Messiah" (G.F. Handel) amin' ny teny malagasy niaraka tamin' ny mpihira miisa sivy folo amin' ny ''Antoko Mpihira Zanak' Ambohimalaza'' (ZAMA) sy mpitendry mozika iraisam-pirenena avo lenta miisa roapolo, ny "Messe en Si mineur" (J.S. Bach) niaraka tamin' ny ''CNSMM Choir'' sy ny ''Orchestre Philharmonique Amontana'', ary ny "Haleloia" (G.F. Handel) niaraka tamin' ny Antokom-pihira malagasy maro izay nisy mpihira malagasy niisa enin-jato (+600) teo anoloan' ny Lapan' ny Tanàna Antananarivo<ref name=":4" /><ref><small>"[https://conservatoire-cnsmm-madagascar.blogspot.com/2020/05/blog-post_17.html Maestro Étienne Ramboatiana (1930-2007): Orchestra for Orchestra for 40 Guitars]",</small> <small>''Conservatoire National Supérieur de Musique de Madagascar''.</small></ref><ref><small>"[https://conservatoire-cnsmm-madagascar.blogspot.com/2011/01/realisations-du-conservatoire-cnsmm.html? Achievements of the Superior Royal Conservarory of Music in Madagascar - CNSMM]", ''Conservatoire National Supérieur de Musique de Madagascar''</small></ref>. * Filoha mpanorina ny ''Festival International de Musique Classique'' voalohany teto Madagasikara, nanomboka tamin' ny taona 1998, ary nikarakara konseritra ampolo maro, izay nandraisan' ireo mpitendry zavamaneno avo lenta anjara, avy any Madagasikara, Etazonia, Allemana, United Kingdom, Frantsa, Norvezy, Brazil, Italia, Russia, Afrika Atsimo, Nosy La Reunion sy firenena hafa. * Filoha mpanorina ny ''Festival International de Jazz'' ''à Madagascar'', izay nanao fampisehoana mihoatra ny zato ary nandraisan' ireo mpitendry zava-maneno avo lenta anjara avy any Madagasikara, Etazonia, Allemana, Suisse, Belgique, United Kingdom, Norvege, Brazil, Italia, Afrika Atsimo, Frantsa, Nosy La Reunion, Nosy Mauritius sy firenena hafa. * Filoha mpanorina ny ''International Royal Academy of Theology,'' nanomboka tamin' ny taona 2010, izay misy Manampahaizana sy Manampahalalàna avo lenta mikasika ny Teolojia eto Madagasikara sy manerantany. * Filoha mpanorina ny ''Royal Academy of Sciences of Madagascar,'' nanomboka tamin' ny taona 2016, izay misy Malagasy Manampahaizana sy Manampahalalàna avo lenta amin' ny taranja maro (Siansa mikasika ny Teolojia, Siansa theorika, Siansa ampiarina, Kolotsaina sy Haikanto, Siansa mikasika ny Olombelona, Siansa mikasika ny Tantara sy ny Lalàna ary ny Politika, Siansa mikasika ny Fampandrosoana). * * * '''Fanamarihana:''' Ny Mpanjaka Ndriana Rabarioelina dia mpikambana miaraka amin' ny Mpanjaka notsongaina erantany ao anatin' ny ''Delphic Royal Society'', nanomboka tamin' ny taona 2011, izay miaraka amin' ny Delphic International Council manome lanja ny Kolotsaina sy Haikanto avo lenta erantany. Ary efa nahazo ny Mariboninahitra ''Grand Cross of the Royal Order of Bunyoro-Kitara Kingdom'' (eken' ny Fanjakana any Uganda). == Jereo koa == * [[FANJAKAN’ I MADAGASIKARA|Fanjakan' i Madagasikara]] * [[Tantaran' i Madagasikara]] * [[Fokom-pirenena folo very|Foko folo verin' i Israely]] * [[Semita]] - [[Hamita (vahoaka)|Hamita]] - [[Jafetita]] * [[Jiosy malagasy]] * [[Fiteny malagasy]] * [[Fiteny hebreo]] * [[Ratefy Tolotra]] * [[Repoblika]] * [[Tudor Parfitt]] * [[Andriana]] - [[Hova]] - [[Mainty enin-dreny|Mainty]] - [[Andevo (teto Madagasikara)|Andevo]] * [[Ôfira]] == Fanovozan-kevitra == '''Boky sy lahatsoratra''' * Briant, Joseph, ''[https://www.google.com/search?q=Briant%2C+Joseph%2C+L%27h%C3%A9breu+%C3%A0+Madagascar&sca_esv=c7c67eb20f0b5775&sxsrf=ADLYWIKaeaF1lxKCRhfWaMtjxkig_QiHCw%3A1734705771500&ei=a4JlZ6CmHoHOhbIPxdK5gAE&ved=0ahUKEwjgh7PKyraKAxUBZ0EAHUVpDhAQ4dUDCA8&uact=5&oq=Briant%2C+Joseph%2C+L%27h%C3%A9breu+%C3%A0+Madagascar&gs_lp=Egxnd3Mtd2l6LXNlcnAiJ0JyaWFudCwgSm9zZXBoLCBMJ2jDqWJyZXUgw6AgTWFkYWdhc2NhcjIIEAAYgAQYogQyCBAAGIAEGKIEMggQABiABBiiBDIIEAAYgAQYogRItRBQ4AZYlwpwBHgBkAEAmAHHA6ABxwOqAQM0LTG4AQPIAQD4AQH4AQKYAgWgAv4DqAIKwgIKEAAYsAMY1gQYR8ICDRAAGIAEGLADGEMYigXCAgcQIxgnGOoCmAMN8QWSdHSb40MGMYgGAZAGCpIHBTQuNC0xoAeGAw&sclient=gws-wiz-serp L'hébreu à Madagascar]''. * Ferrand, Gabriel (1905). ''[https://gallica.bnf.fr/ark:/12148/bpt6k1667374 Les migrations musulmanes et juives à Madagascar]''. Paris: Revue de l'histoire des religions. * Rabarioelina, Ndriana (Rev. Dr.) (2011), "''Biblical Relations between Israel and Madagascar''", Doctoral Dissertation, Ph.D in Theology, SAHTS, États-Unis, 2010, 458 pages. Abstract in Saint-Alcuin House Journal, Volume 8, N^o 1, États-Unis, And in Library of Congress, number (ISSN 1548-4459), États-Unis. * Ramilison, Emmanuel (1951), ''[https://books.google.mg/books/about/Ny_Loharanon_ny_Andriana_nanjaka_teto_Im.html?id=LfxmQwAACAAJ&redir_esc=y Andriantomara-Andriamamilazabe. Loharanon' ny Andriana nanjaka eto Imerina]'', Imprimerie Ankehitriny. * Ramilison, Emmanuel (1962), ''Ny Baiboly sy Andrianampoinimerina'', Librarie Iarivo, 66 pejy. * Kasanga, Fernand (1963), ''Ny Antemoro Anakara voasoratra tamin' ny taona 1506,'' Imprimerie Iarivo, Antananarivo. * Rombaka, Jacques Philippe (1963), ''[https://www.bulac.fr/image/tantaran-drazana Tantaran-drazana Antemoro-Anteony]'', Antananarivo, Imprimerie LMS. * Rombaka, Jacques Philippe (1970), ''[https://www.sudoc.abes.fr/cbs/xslt/DB=2.1//SRCH?IKT=12&TRM=097789631 Fomban-drazana antemoro-usages et coutumes antemoro] {{Wayback|url=https://www.sudoc.abes.fr/cbs/xslt/DB=2.1//SRCH?IKT=12&TRM=097789631 |date=20241220155652 }}'', Ambozontany, Fianarantsoa. * Ratefy, Tolotra (1986), ''"Sind die Madagassichen Juden"'' na "Jiosy ve ny malagasy ?", Munster-Antananarivo, 600 pejy. *[https://forum.serasera.org/forum/message/m4f91363e6aa74/m4f914d7409e95 Lahatsoratra tao amin' ny ''Midi Madagascar'' tamin' ny 20 Avrily 2012] (rohy maty: http://www.midi-madagasikara.mg/index.php/component/content/article/5-societe/2933-declaration--les-malagasy-descendants-de-juifs) * "[https://www.madagate.org/politique-madagascar/dossier/1752-ndriana-rabarioelina--des-propositions-pertinentes.html Ndriana Rabarioelina : des propositions pertinentes…]", ''www.madagate.org'' * "[https://www.malagasynews.com/info-breves/le-prince-ndriana-rabarioelina-appelle-les-dirigeants-a-demolir-toutes-nouvelles-constructions-dans-le-rova-dantananarivo/ Le prince Ndriana Rabarioelina appelle les dirigeants à démolir toutes nouvelles constructions dans le Rova d’Antananarivo].", ''www.malagasynews.com'' * International Royal Academy of Theology: ''Message of the Lord Adonai Elohim to All Churches in the World against the Homosexuality,'' http://academy-of-theology.blogspot.com/2011/06/message-of-the-lord-adonai-elohim-to-all.html * "[[:fr:Liste_des_monarques_d'Imerina|Liste des monarques d'Imerina]]", ''fr.wikipedia.org'' * "[https://gw.geneanet.org/taniko?lang=fr&n=rabarioelina&p=ndriana Ndriana Rabarioelina]", ''gw.geneanet.org'' * "[https://web.facebook.com/ndriana.rabarioelina?_rdc=1&_rdr Ndriana Rabarioelina]", ''web.facebook.com'' '''Sary mihetsika''' * "[https://www.youtube.com/watch?v=BeFJAOfucqs Ny Jiosy eto Madagasikara, ny Mpanjaka Ndriana Rabarioelina]", ''youtube.com'' * "[https://tanikomadagascar.com/2019/10/05/tantara-sy-fiainam-pirenena-prince-dr-ndriana-rabarioelina/ Tantara sy Fiainam-pirenena]" (''youtube''), ''tanikomadagascar.com'' * Ndriana RABARIOELINA: ''Manandratra Fanjakan'ny Mpisorona'', youtube.com: Ndriana RABARIOELINA - Manandratra Fanjakan'ny Mpisorona * Mpanjaka Ndriana RABARIOELINA: ''"Teny Gasy"'', 06 Novambra 2021, MADAGASCAR24TV, youtube.com: (66) Ny Mpanjaka Ndriana R<nowiki/>ABARIOELINA, "Tena Gasy" 01Oktobra2022, Madagascar24TV - YouTube * Mpanjaka Ndriana RABARIOELINA:''"Dinika"'', MBSTV, 03 Oktobra 2022, youtube.com: Ny Mpanjaka Ndriana RABARIOELINA, "Dinika" 03oktobra2022, MBS TV * Mpanjaka Ndriana RABARIOELINA:''"Antso ho an' ny firenena"'', 13 Oktobra 2022, youtube.com: ANTSO HO AN'NY FIRENENA, Ny Mpanjaka Ndriana RABARIOELINA * Mpanjaka Ndriana RABARIOELINA, ''Fanjakan' i Madagasikara'', 21/07/2023, Le 20H15, Madagascar24Redaction: youtube.com (66) Le 20H15 - 2023 07 21 - Mpanjaka Ndriana RABARIOELINA - YouTube * Mpanjaka Ndriana RABARIOELINA : ''Fanjakam-Pisorona, Fanjakan'i Madagasikara'', 22/07/2023, youtube.com * Mpanjaka Ndriana RABARIOELINA: ''Mijoro ny Fianakaviambe eto Madagasikara'', 05 Aogositra 2023, youtube.com * Mpanjaka Ndriana RABARIOELINA, ''Ny Jiosy eto Madagasikara'', TV I-BC, 2023, youtube.com == Loharano sy fanamarihana == [[Sokajy:Mpanao malagasy]] 75qasf613fcsbnscex4irjccxgz0nz2 1106942 1106940 2025-06-11T16:27:53Z 102.16.205.225 /* Fanovozan-kevitra */ 1106942 wikitext text/x-wiki '''Rabarioelina Ndriana''' dia [[andriana]] [[merina]], fantatra amin' ny lafin-javatra maro: Mpikaroka avo lenta, sady Mpahay Tantara ary Teôlôjiana, nianatra fiteny maro (anisan' izany ny [[Fiteny hebreo|teny hebreo]]). Manana maripahaizana Dôktôrà roa momba ny [[Teôlôjia]] tany [[Etazonia]]. Nianatra Mozika koa izy (gitara klasika)<ref><small>[https://conservatoire-cnsmm-madagascar.blogspot.com/2021/06/ndriana-rabarioelina-travel-with.html?utm_source=chatgpt.com Pr. Dr. Ndriana Rabarioelina: "...Travel with the classical guitar ..."], Conservatoire National Supérieur de Musique de Madagascar, 4 juin 2021.</small></ref>. Zanaky ny Profesora Lala Rabarioelina, Dokotera sangany ary olo-manan-kaja eo anivon' ny fiarahamonina siantifika malagasy izy, izay nodimandry tamin' ny taona 2023 teo amin' ny faha-93 taonany<ref name=":2"><small>"[https://tanikomadagascar.com/2023/02/18/faculte-de-medecine-dantananarivo-deces-du-professeur-lala-rabarioelina/ Faculté de médecine d’Antananarivo – Décès du professeur Lala Rabarioelina]", ''Taniko Madagasikara'', publié le 18 février 2023, mis à jour le 16 septembre 2024,</small> </ref>. Ny fikarohana nataony dia miompana amin' ny fifandraisana ara-Baiboly eo amin' i Israely sy i Madagasikara, ary koa amin' ny niandohan' ny olombelona, ​​ka mikarohana ny fifandraisan' ny sivilizasiôna maro fahiny sy ny tantara malagasy. Mpikambana sy filohan' ny ''Royal Academy of Sciences of Madagascar'' ihany koa izy. Andriana sady voahosotra sy nohamasinina ho "Mpanjakan' Imerina sy i Madagasikara" tamin' ny taona 2015 izy. Mpanohana ny tokony hamerenana ny [[FANJAKAN’ I MADAGASIKARA|Fanjakan' i Madagasikara]] indray<ref><small>"[https://www.koolsaina.com/royaume-de-madagascar-monarchie-interview-ndriana-rabarioelina-ibc-television/#comments Les solutions proposées par Ndriana Rabarioelina à travers le retour à la monarchie]", ''www.koolsaina.com''</small></ref><ref name=":3"><small>"[https://www.youtube.com/watch?v=CnzKEvBocnA&t=1s Les solutions proposées par Ndriana Rabarioelina à travers le retour à la monarchie]" (Video), ''Youtube''</small></ref>. == Ny fiainany manokana == === Ny ray aman-dreniny === Teraka tamin' ny taona 1963 izy, zanaky ny Andriana Profesora Lala Rabarioelina sy ny Andriambavy Rajerison Victorine. I Lala Rabarioelina dia Docteur en Médecine (nianatra tany amin' ny Faculté de Médecine de [[Montpellier]]), Mpandidy (major du Concours de chirurgie tany [[Frantsa]]), Professeur Agrégé de Chirurgie Générale (Paris, Frantsa), Professeur Emérite de l'Université (Oniversiten' i Madagasikara), Grand Chancelier de l'Ordre National de Madagascar. Rajerison Victorine kosa dia manana ny Diplôma ambony amin' ny Hai-Zaitra (diplôme de Haute Couture de Paris). '''Ny Fiainana ara-panahy:''' Ndriana Rabarioelina dia Mpiandry (1991), zanaky ny Tobilehibe Fifohazana Ankaramalaza (FFPM), nahazo Teny Fikasana avy amin' Andriamanitra sy Tsodrano avy amin' ireo Zokiolona Raiamandreny ara-panahy: Mpitandrina Daniel Ratefy (taona 1981), Mpitandrina Razafindrakoto Gabriel (taona 1986), Mama Volahavana Germaine Nenilava (taona 1996), Kardinaly Armand Gaetan Razafindratandra (taona 2007), Mama Ravolazaimanga Bernadette (taona 2009), Mama Rasoazanakolona Hèlene (taona 2012), Dada Manase (taona 2018) ao anatin' ny FLM, FJKM, FFPM, FFKM.<ref>http://royal-house-of-madagascar.blogspot.com/</ref> == Ny fianarana norantoviny sy ny tsangan-keviny == === Ny fahaizana sy ny diplôma azony === Mpikaroka, mahay [[Fiteny hebreo|Teny Hebreo]] sady mpahay Tantara ary T[[Teôlôjia|eôlôjiana]], Rabarioelina Ndriana, nianatra tenim-pirenena mihoatra ny roa ambin' ny folo ([[Fiteny malagasy|Malagasy]], [[Fiteny hebreo|Hebreo]], [[Fiteny arameana|Arameana]], [[Fiteny grika|Grika]], A[[Fiteny anglisy|anglisy]], A[[Fiteny alemàna|alemana]], T[[Fiteny tamily taloha|amil tranainy]], [[Fiteny sanskrity|Sanskrit]], [[Fiteny someriana|Someriana]], [[Fiteny malaiô-pôlineziana|Malaiô-pôlineziana]], [[Vondrom-piteny amerindiana|Amerindiana]], [[Fiteny aty Afrika|Afrikana]], sns), nahazo ny diplôma Dôktôrà amin' ny Teôlôjia miisa roa (''PhD in Theology'' sy ''Doctor of Theology'') tany [[Etazonia]]. Rehefa nahazo ny diploma ''baccalauréat série C'' ([[matematika]] sy [[fizika]]) tao amin' ny Académie d' Aix-Marseille, tany [[Frantsa]], sy ny ''Licence en Théologie'' ary nahavita ''Master en Théologie'' tao amin' ny Faculté Libre de Théologie Réformée ('''''[[:fr:Faculté_Jean-Calvin|fr]]'''''), Aix-en-Provence, Frantsa. Avy eo dia nandalina Fitantanana Orinasa tao amin' ny Ecole Supérieure de Commerce de Paris (ESCP-Senior, Paris, 1994) ary nandalina fahaizana vatosoa tao amin' ny Gemological Institute of America (GIA, 2003, 2005) ary voalohany mikasika ny vatosoa Diamondra tamin' ireo mpiaraka nianatra taminy. Nandalina fianarana sy nanao fikarohana avo lenta ka nahazo ny diplôma Dokotera amin' ny Teôlôjia voalohany izy mikasika "''Biblical Relations between Israel and Madagascar''" na "Ny fifandraisana ara-Baiboly eo amin' i Israely sy i Madagasikara" (PhD, Doctoral Dissertation, Saint Alcuin House Theological Seminary, USA, 2010, 458 pejy) mikasika ny "Tantara Miafin' i Madagasikara nandritra ny telo arivo taona mahery" ary nahazo ny diplôma Dokotera amin' ny Teôlôjia faharoa mitondra ny lohateny hoe "''Madagascar in the Last Vestiges of the Birthplace of Humanity''" (D.Theol., Doctoral Dissertation, Saint Alcuin House Seminary, USA, 2016, 638 pejy) mikasika ny "Tantara Miafin' i Madagasikara nandritra ny enina arivo taona mahery". === Ny mpampianatra azy === Anisan' Ireo ny mpampianatra azy: * ny Profesora [[Pierre Berthoud]] (FLTR, Aix-en-Provence), manam-pahaizana manokana momba ny [[Testamenta Taloha]]; * ny Profesora [[Peter R. Jones]] (Harvard, Princeton), manampahaizana momba ny [[Testamenta Vaovao]]; * ny Profesora Jean Marc Daumas de Cornilhac (FLTR, Aix-en-Provence) momba ny [[Fiteny hebreo|Teny Hebreo sy ny Tantaram-Piangonana]]; * ny Profesora Maurice Carrez (FTP, Paris) momba ny [[Fiteny grika|Teny Grika sy ny Testamenta Vaovao]]; * ny Profesora Edmund Clowney (Westminster, WTS, USA) momba ny Teolojia Biblika; * ny Profesora Roger Greenway (Westminster, WTS, USA), momba ny World Missiology; * ny Profesora Jean Brun (Oniversite, Dijon) momba ny Filôzôfia Kristiana; * ny Profesora Pierre Courthial (FLTR, Aix-en-Provence) momba ny Teolojia Pratika sy ny Apolojetika; * ny Profesora Olivier Clément (Institut Orthodoxe Saint Serge, Paris) momba ny Teôlôjia Ortôdôksa; * ary ny Profesora [[Pierre Chaunu|Pierre Chaunu, manampahaizana momba ny Tantara]], mpikambana ao amin' ny Institut, Filohan' ny Académie des Sciences Morales et Politiques, Paris, Frantsa. === Ny tsangan-kevitra momba ny maha Jiosy na Israelita ny Malagasy === Ny Mpitandrina Ravelojaona no efa nanoratra fa Jiosy ny Malagasy (1909). Taty aoriana dia nanamafy izany i Mama Volahavana Germaine Nenilava (1941) izay nahay teny iraisampirenena miisa roambinifolo. Manaraka, ilay misiônera [[lazarista]] atao hoe [[Joseph Briant|Rev. Père Joseph Briant]] (1946) dia niezaka nanamarina fa avy amin' ny [[Fiteny hebreo|teny hebreo]] ny [[Fiteny malagasy|teny malagasy]] ary nanamafy koa fa Jiosy ny Malagasy ny [[Ratefy Tolotra|Rev. Dr. Roger Andriatsiratahina (1976) sy ny Mpitandrina Ratefy Tolotra (1976)]] <ref name=":1">Rabarioelina, Ndriana (Rev. Dr.) (2011), "''Biblical Relations between Israel and Madagascar''", Doctoral Dissertation, Ph.D in Theology, SAHTS, États-Unis, 2010, 458 pages. Abstract in Saint-Alcuin House Journal, Volume 8, N^o 1, États-Unis, And in Library of Congress, number (ISSN 1548-4459), États-Unis.</ref>. Ny filazan' i Rev. Père Joseph Briant fa nisy koa ny andiam-pifidrà-monina jiosy mankaty Madagasikara -- ka ny voalohany tamin' ireo fifindrà-monina ireo dia tamin' ny andron' i [[Sôlômôna]], manodidina ny taona 900 tal. J.K. -- dia nohamafisin' i [[Ratefy Tolotra|Tolotra Ratefy]] (1976) sy Pr. Dr. Ndriana Rabarioelina (2010) tao amin' ny fikarohana ara-teôlôjia sy ara-tantara nataon' izy ireo nandritra ny efapolo taona mahery<ref name=":1" />. Ny Fikarohana siantifika avo lenta nahazoany ny diplôma Dôktôrà amin' ny Teôlôjia dia mitondra ny lohateny hoe ''Biblical Relations between Israel and Madagascar'' ("Fifandraisana ara-Baiboly eo amin' i Israely sy i Madagasikara")<ref name=":0"><small>"[https://www.deliremadagascar.com/conference-internationale-sur-les-origines-juives-a-madagascar/ Conférence internationale sur les origines juives à Madagascar]", in [https://www.deliremadagascar.com/ deliremadagascar.com]</small></ref>. Izany tsangan-kevitra izany dia anohanany ny maha [[Jiosy]] na [[Jiosy|Jody]] ny [[Malagasy]]. Anisan' ny tohanany koa ny tokony hahatonga an' i Madagasikara ho fanjakana [[Teôkrasia|teôkratika]] sy [[Kristôkrasia|kristôkratika]], sady hiverenana amin' ny fanjaka-mpanjaka manandratra indray ny rafitra ara-piarahamonina sy ara-pôlitika mankatoa an' Andriamanitra sy manaja ny Soatoavina malagasy, ary ny fandravana ny rafitra [[Repoblika|repoblikana napetraky ny mpanjanantany]] tandrefana<ref><small>"[[FANJAKAN’ I MADAGASIKARA|Fanjakan' i Madagasikara]]" in ''[https://mg.wikipedia.org/ mg.wikipedia.org]''</small></ref><ref><small>"[http://www.midi-madagasikara.mg/index.php/component/content/article/5-societe/2933-declaration--les-malagasy-descendants-de-juifs Déclaration : Les Malagasy, descendants de juifs]" in ''[https://midi-madagasikara.mg/ midi-madagasikara.mg]''</small></ref><ref><small>"[http://www.tonga-soa.com/for/ecrire.php3?nume=3949&repid=31423&th= Déclaration: les Malagasy dscendants des juifs] {{Wayback|url=http://www.tonga-soa.com/for/ecrire.php3?nume=3949&repid=31423&th=|date=20230430172043}}", in ''[http://www.tonga-soa.com/ tonga-soa.com]''</small></ref>. Tsy mijanona ho tsangan-kevitra fotsiny ny famerenana ny fitondra-mpanjaka fa raha [[andriana]] na printsy fotsiny izy tany am-panombohana dia narahiny fanambaràna ho Mpanjaka <ref><small>"[http://royal-house-of-madagascar.blogspot.com/2019/ Royal house of Madagascar]", in [http://royal-house-of-madagascar.blogspot.com/ royal-house-of-madagascar.blogspot.com/]</small></ref>. Izao koa no anisan' ny hevitra tohanany: ny [[fiteny malagasy]] dia avy amin' ny [[fiteny hebreo]], ny [[kolontsaina malagasy]] dia avy amin' ny [[Jodaisma|kolontsaina jiosy]], ary nisy ny fifindrà-monina jiosy nankaty [[Madagasikara]]. Nisy ny Fihaonana iraisam-pirenena mikasika ny Fihaviana Jiosy eto Madagasikara na ''Conférence Internationale sur les Origines Juives à Madagascar'' izay niarahan' ny Profesora Tudor Parfitt (Tale mpanorina ny Centre for Jewish Studies, SOAS, University of London, Academician, United Kingdom) sy ny Pastora Tolotra Ratefy (Filoham-Boninahitra ny Royal Academy of Sciences of Madagascar) ary ny Pr. Dr. Ndriana Rabarioelina (Filoha Mpanorina ny Royal Academy of Sciences of Madagascar), teo anatrehan' ireo Rabbins dimy avy any Etazonia, Canada, Maroc, Frantsa ary Australia, tao Antananarivo tamin' ny volana Mey 2017.<ref>Royal Academy of Sciences of Madagascar, 2017.</ref> == Mpanjakan' Imerina sy i Madagasikara == === Ny fototry ny fanjakany === ==== Taranaka mpanjaka ==== Avy amin' ny Masina Mpanjaka [[Andriantomara]], ny Masina Mpanjaka [[Andrianerinerina]] Lahimatoan' Imerina, ny Masina Mpanjaka [[Andriamanelo]], ny Masina Mpanjaka [[Ralambo]], ny Masina Mpanjaka Mpisorona [[Andriantompokoindrindra]] Lahimatoan' Imerina, Tompon' ny Tranomanara, Tranofohiloha, Tranomasina, izay nolovany avy amin' ny razambeny Mpanjaka [[Andriamamilazabe]], sy avy amin' ny Masina Mpanjaka [[Andrianjaka]] namorona ny [[Rova Manjakamiadana|Rovan' Antananarivo]], ny Masina Mpanjaka [[Andriantsitakatrandriana]], ary ny Masina Mpanjaka [[Andriantsimitoviaminandriandehibe]] izy. ==== Ny hafatry ny razana ==== Araka ny hafatr' ireo Mpanjaka razambe dia an' [[Andriamanelo]] ny Alakamisy ary an' [[Andriamananintany]] ny Zoma. Raha manary fanjakana ny Terak' Andriamananintany dia miverina amin' Andriamanelo ny fanjakana. Vokany: ny hafatra napetraky ny Masina Mpanjaka [[Ralambo]] sy [[Andriantompokoindrindra]] ary [[Andrianjaka]] izay nisy fifanarahana fito dia manjaka aloha Andriantompokoindrindra avy amin' Andriamanelo, avy eo manjaka [[Andrianjaka]] avy amin' [[Andriamananintany]], ary ny Andriandahy avy amin' ny Terak' Andrianjaka manana reny mivantana [[Andriantompokoindrindra (foko)|Andriantompokoindrindra]] (foko) ihany no mahazo manjaka sy mahazo Tranomasina. Ny vehivavy tsy mahazo manjaka. Ary rehefa tsy manaja na very fanjakana ny Terak' Andrianjaka dia miverina amin' Andriantompokoindrindra Lahimatoan' Imerina, avy amin' Andriamanelo, ny fanjakana. Nambarany fa avy amin' ny Lahimatoan' Imerina mivantana sady avy amin' Andrianjaka eto Madagasikara izy. Ity fanambaràna ity dia singa fototra amin' ny maha-izy azy sy ny hetsika ataony. ==== Tendry avy amin' Andriamanitra ==== Nisy [[mpaminany]] miisa fito, Andriana sy Zokiolona fotsy volo amin' ny tany, Raiamandreny ara-panahy (Ny Andriana Pasteur Daniel Ratefy avy ao [[Ambohimalaza]], Pasteur Razafindrakoto Gabriel avy ao [[Antanamalaza]], [[Volahavana Germaine|Mama Volahavana Germaine Nenilava]] avy amin' ny [[Tobilehibe Ankaramalaza|Toby Ankaramalaza]], Dada Manasé avy amin' ny Toby Ankaramalaza, Ny Andriambavy Rasoazanakolona Hélène na Mamafara avy amin' ny Toby Namahanambasy Imerinatsimo, ny Kardinaly [[Armand Gaétan Razafindratandra]] avy ao Ambohimalaza, ny Andriambavy Ravolazaimanga Bernadette avy amin' ny Toby Itaitso) no nampilazain' [[Andriamanitra (tokana)|Andriamanitra]] mialoha nanomboka ny taona 1981, ny maha mpanjaka mpandova fanjakana sy nanome tsodrano azy. Tamin' ny volana Septambra 2015 no nanosorana sy nanamasinina ho Mpanjaka tamin' ny lanonana teny [[Ambohidrabiby]] Hasin' Imerina, toerana manan-danja teo amin' ny tantaran’ ny [[Lisitry ny mpanjaka merina|Mpanjaka merina sy Mpanjaka eto Madagasikara]]. === Ny fanjakany === ==== Fiantombohan' ny fanjakany ==== Nisy fahazavana avy any an-danitra nidina sy nipetraka nahatitra ela teo aminy, ary Fahazavana avo zato heny noho ny fahazavan' ny masoandro niposaka vao maraina avy any Atsinanana tamin' io fotoana Fanosorana Mpanjaka sy Fitsofandrano azy io teny Ambohidrabiby Hasin' Imerina, izay marika ny Fanatrehan' Andriamanitra, ny Fankatoavany ary ny Fitahiany. ==== Ny anaram-boninahitra entiny ==== Izao ny anaram-boninahitra isalorany amin ny mpaha mpanjaka azy, izay matetika adika amin' ny tenim-pirenena samihafa: "Mpanjaka, avy amin' ny Lahimatoan' Imerina, Lehiben' ny Fianakaviamben' ny Andriana Merina, Lehiben' ny Fianakaviamben' ny Mpanjaka eto Madagasikara". === Fidirana an-tsehatra amin' ny raharaha pôlitika sy sôsialy === Ndriana Rabarioelina dia nahazo fiofanana politika avo lenta nandritra ny dimy taona (1995-2000) tamin' Ny Andriana Blaise Rabetafika, Ambasadaoron' i Madagasikara tany amin' ny Firenena Mikambana (ONU) sady Zokiolona indrindra amin' ireo Ambasadaoro erantany (1969-1992) tao amin' ny Firenena Mikambana, efa Filohan' ny Filankevitry ny Fandriampahalemana indroa (1985,1986) tao amin' ny Firenena Mikambana ary efa nahazo ny "Prix International Mercure d'Or" izay natokana ho an' ny Filoham-pirenena avo lenta indrindra sy olona sangany sy mendrika indrindra erantany. Mandray anjara momba ny raharaha pôlitika sy sôsialy eto Madagasikara izy. Ohatra: * Nanome toromarika strategika ara-tafika tamin' ny Ministra ny Fiarovam-pirenena sy Jeneraly mi-isa folo mba hampitsaharana ny Ady niaraka tamin' ny basy aman-tafondro sy ny hanavotana ireo takalonaina sivily an-jatony sy hamonjena ireo vahoaka an-tapitrisa nijaly, ary tanteraka soa aman-tsara izany (2002). * Lehiben' ny Delegasiona Malagasy misy ireo Ampanjaka malagasy notsongaina, tamin' ny Fihaonambe Iraisampirenena an' ireo Mpanjaka, Ampanjaka, Zanakandriana, ary Mpitarika ara-drazana, indroa miantaona, tany Tripoli sy Benghazi, Lybia (2008, 2009). Ary notendrena ho Lehiben' ny Delegasiona mitarika ireo Mpanjaka rehetra avy amin' ny firenena mi-isa dimampolo mahery raha nihaona tamin' ireo Filoham-pirenena mi-isa folo mahery avy any Amerika, Eoropa, Afrika ary Afovoany Atsinanana (Lybia, 2009). * Solontena an' ireo Ampanjaka rehetra eto Madagasikara tamin' ny Fihaonambe Iraisam-pirenena an' ireo Mpanjaka, Ampanjaka, Zanakandriana ary Mpitarika ara-drazana, ary nihaona tamin' ny Filoham-pirenena maro tany Afrika Atsimo (Pretoria, South Africa, 2011). * Nanohitra ny tsy fanarahan-dalàna sy ny halabato goavana ary nanao fampielezan-kevitra ho an' ny "Tsia" tamin' ny fitsapan-kevi-bahoaka tamin' ny taona 2010. * Nampita Hafatr' Andriamanitra manohitra ny Fiarahan' ny olona mitovy fananàhana na ''Message of the Lord Adonai Elohim to All Churches in the World on the Homosexuality'' ary nalefa tamin' ireo Mpitarika Fiangonana Lehibe manerantany (Saint Siège Vatican, Anglican Communion, World Reformed Alliance, World Lutheran Federation, World Council of Churches, ...) tamin' ny taona 2010 sy 2011. * Nisakana ny fanotofana tanimbary arivo hektara mahery tamin' ny Kominina miisa enina (Ambohitrimanjaka, Ambohidrapeto, Fiombonana, Ankadimanga, Anosibe Zaivola, Itaosy) ary niaro ireo tantsaha enina alina mahery voan' ny tsindray hazo lena sy nampijalina. Tanimbary arivo hektara izay mamelona vahoaka enina hetsy mahery eto Antananarivo sy ny manodidina. Ary nanoro hevitra mba hakisaka amin' ny toerana hafa ny tetikasa Tanamasoandro ary tanteraka soa aman-tsara izany (2019).<ref>Fanambarana, Television MATV, 18 Oktobra 2019.</ref> * Nanome hevitra mba holanian' ny Antenimieran-doholona Malagasy ny Volavolan-dalàna manamafy fa an' i Madagasikara sy ny firenena malagasy ireo Nosy dimy manodidina an' i Madagasikara (Bassas da India, Europa, Glorioso, Juan de Nova, Tromelin). Ramatoa Arlette Ramaroson, Mpitsara iraisampirenena (TPI Rwanda, TPI Yogoslavia), sy ireo mpiaradia manampahaizana avo lenta no nandrafitra ilay volavolan-dalàna ary nankatoavina sy nolanian' ny Antenimieran-Doholona Malagasy ny 18 Desambra 2020. == Ny zava-bitany == === Ny boky nosoratany === Amin' ny asasorany dia ireto no azo tanisaina: * ''Biblical Relations between Israel and Madagascar'' (2010)<ref name=":4"><small>"[https://royal-academy-of-madagascar.blogspot.com/2017/11/iii-members-of-royal-academy-of.html Some members of the Royal Academy of Sciences of Madagascar]", ''Royal Academy of Sciences of Madagascar''</small></ref>; * ''The King and High Priest Andriantompokoindrindra'' (2012)<ref name=":4" />; * ''The New Kingdom of Madagascar'' (2014)<ref name=":4" />; * ''Madagascar in the Last Vestiges of the Birthplace of Humanity'' (2016)<ref name=":4" />. Ireo boky ireo dia maneho ny fahavononany hikaroka ny fifandraisan' ny tantara malagasy sy ny ara-panahy ary ny sivilizasiôna fahiny<ref name=":4" /><ref name=":3" /><ref name=":2" /><ref><small>"[https://royal-house-of-madagascar.blogspot.com/2012/07/interview-du-prince-rev-dr-ndriana.html? Interview de S.A.R. le Prince Rev. Dr. Ndriana Rabarioelina: " La christocratie est la solution durable de l'Eternel pour Madagascar]", ''Royal House of Madagascar'', 26 juillet 2012.</small></ref>. === Ny zavatra natsangany === * Mpitendry zavamaneno mahay i Ndriana Rabarioelina, mpitendry [[gitara klasika]] iraisam-pirenena sady Lehiben' Orkesitra. * Filoha mpanorina ny Fikambanana ''Conservatoire National Supérieur de Musique de Madagascar'' (ONG-CNSMM) sy ny ''Orchestre Philharmonique Amontana,'' nanomboka tamin' ny taona 1996'','' izay natao hanomezam-boninahitra an' Andriamanitra Andriananahary, Mpamorona ny Lanitra sy ny Tany, sy hanomezana lanja ny Hai-Mozika malagasy avo lenta, ary efa nanao fampisehoana maro, anisan' izany ny fampisehoana miavaka im-pito ny Oratorio "Messiah" (G.F. Handel) amin' ny teny malagasy niaraka tamin' ny mpihira miisa sivy folo amin' ny ''Antoko Mpihira Zanak' Ambohimalaza'' (ZAMA) sy mpitendry mozika iraisam-pirenena avo lenta miisa roapolo, ny "Messe en Si mineur" (J.S. Bach) niaraka tamin' ny ''CNSMM Choir'' sy ny ''Orchestre Philharmonique Amontana'', ary ny "Haleloia" (G.F. Handel) niaraka tamin' ny Antokom-pihira malagasy maro izay nisy mpihira malagasy niisa enin-jato (+600) teo anoloan' ny Lapan' ny Tanàna Antananarivo<ref name=":4" /><ref><small>"[https://conservatoire-cnsmm-madagascar.blogspot.com/2020/05/blog-post_17.html Maestro Étienne Ramboatiana (1930-2007): Orchestra for Orchestra for 40 Guitars]",</small> <small>''Conservatoire National Supérieur de Musique de Madagascar''.</small></ref><ref><small>"[https://conservatoire-cnsmm-madagascar.blogspot.com/2011/01/realisations-du-conservatoire-cnsmm.html? Achievements of the Superior Royal Conservarory of Music in Madagascar - CNSMM]", ''Conservatoire National Supérieur de Musique de Madagascar''</small></ref>. * Filoha mpanorina ny ''Festival International de Musique Classique'' voalohany teto Madagasikara, nanomboka tamin' ny taona 1998, ary nikarakara konseritra ampolo maro, izay nandraisan' ireo mpitendry zavamaneno avo lenta anjara, avy any Madagasikara, Etazonia, Allemana, United Kingdom, Frantsa, Norvezy, Brazil, Italia, Russia, Afrika Atsimo, Nosy La Reunion sy firenena hafa. * Filoha mpanorina ny ''Festival International de Jazz'' ''à Madagascar'', izay nanao fampisehoana mihoatra ny zato ary nandraisan' ireo mpitendry zava-maneno avo lenta anjara avy any Madagasikara, Etazonia, Allemana, Suisse, Belgique, United Kingdom, Norvege, Brazil, Italia, Afrika Atsimo, Frantsa, Nosy La Reunion, Nosy Mauritius sy firenena hafa. * Filoha mpanorina ny ''International Royal Academy of Theology,'' nanomboka tamin' ny taona 2010, izay misy Manampahaizana sy Manampahalalàna avo lenta mikasika ny Teolojia eto Madagasikara sy manerantany. * Filoha mpanorina ny ''Royal Academy of Sciences of Madagascar,'' nanomboka tamin' ny taona 2016, izay misy Malagasy Manampahaizana sy Manampahalalàna avo lenta amin' ny taranja maro (Siansa mikasika ny Teolojia, Siansa theorika, Siansa ampiarina, Kolotsaina sy Haikanto, Siansa mikasika ny Olombelona, Siansa mikasika ny Tantara sy ny Lalàna ary ny Politika, Siansa mikasika ny Fampandrosoana). * * * '''Fanamarihana:''' Ny Mpanjaka Ndriana Rabarioelina dia mpikambana miaraka amin' ny Mpanjaka notsongaina erantany ao anatin' ny ''Delphic Royal Society'', nanomboka tamin' ny taona 2011, izay miaraka amin' ny Delphic International Council manome lanja ny Kolotsaina sy Haikanto avo lenta erantany. Ary efa nahazo ny Mariboninahitra ''Grand Cross of the Royal Order of Bunyoro-Kitara Kingdom'' (eken' ny Fanjakana any Uganda). == Jereo koa == * [[FANJAKAN’ I MADAGASIKARA|Fanjakan' i Madagasikara]] * [[Tantaran' i Madagasikara]] * [[Fokom-pirenena folo very|Foko folo verin' i Israely]] * [[Semita]] - [[Hamita (vahoaka)|Hamita]] - [[Jafetita]] * [[Jiosy malagasy]] * [[Fiteny malagasy]] * [[Fiteny hebreo]] * [[Ratefy Tolotra]] * [[Repoblika]] * [[Tudor Parfitt]] * [[Andriana]] - [[Hova]] - [[Mainty enin-dreny|Mainty]] - [[Andevo (teto Madagasikara)|Andevo]] * [[Ôfira]] == Fanovozan-kevitra == '''Boky sy lahatsoratra''' * Briant, Joseph, ''[https://www.google.com/search?q=Briant%2C+Joseph%2C+L%27h%C3%A9breu+%C3%A0+Madagascar&sca_esv=c7c67eb20f0b5775&sxsrf=ADLYWIKaeaF1lxKCRhfWaMtjxkig_QiHCw%3A1734705771500&ei=a4JlZ6CmHoHOhbIPxdK5gAE&ved=0ahUKEwjgh7PKyraKAxUBZ0EAHUVpDhAQ4dUDCA8&uact=5&oq=Briant%2C+Joseph%2C+L%27h%C3%A9breu+%C3%A0+Madagascar&gs_lp=Egxnd3Mtd2l6LXNlcnAiJ0JyaWFudCwgSm9zZXBoLCBMJ2jDqWJyZXUgw6AgTWFkYWdhc2NhcjIIEAAYgAQYogQyCBAAGIAEGKIEMggQABiABBiiBDIIEAAYgAQYogRItRBQ4AZYlwpwBHgBkAEAmAHHA6ABxwOqAQM0LTG4AQPIAQD4AQH4AQKYAgWgAv4DqAIKwgIKEAAYsAMY1gQYR8ICDRAAGIAEGLADGEMYigXCAgcQIxgnGOoCmAMN8QWSdHSb40MGMYgGAZAGCpIHBTQuNC0xoAeGAw&sclient=gws-wiz-serp L'hébreu à Madagascar]''. * Ferrand, Gabriel (1905). ''[https://gallica.bnf.fr/ark:/12148/bpt6k1667374 Les migrations musulmanes et juives à Madagascar]''. Paris: Revue de l'histoire des religions. * Rabarioelina, Ndriana (Rev. Dr.) (2011), "''Biblical Relations between Israel and Madagascar''", Doctoral Dissertation, Ph.D in Theology, SAHTS, États-Unis, 2010, 458 pages. Abstract in Saint-Alcuin House Journal, Volume 8, N^o 1, États-Unis, And in Library of Congress, number (ISSN 1548-4459), États-Unis. * Ramilison, Emmanuel (1951), ''[https://books.google.mg/books/about/Ny_Loharanon_ny_Andriana_nanjaka_teto_Im.html?id=LfxmQwAACAAJ&redir_esc=y Andriantomara-Andriamamilazabe. Loharanon' ny Andriana nanjaka eto Imerina]'', Imprimerie Ankehitriny. * Ramilison, Emmanuel (1962), ''Ny Baiboly sy Andrianampoinimerina'', Librarie Iarivo, 66 pejy. * Kasanga, Fernand (1963), ''Ny Antemoro Anakara voasoratra tamin' ny taona 1506,'' Imprimerie Iarivo, Antananarivo. * Rombaka, Jacques Philippe (1963), ''[https://www.bulac.fr/image/tantaran-drazana Tantaran-drazana Antemoro-Anteony]'', Antananarivo, Imprimerie LMS. * Rombaka, Jacques Philippe (1970), ''[https://www.sudoc.abes.fr/cbs/xslt/DB=2.1//SRCH?IKT=12&TRM=097789631 Fomban-drazana antemoro-usages et coutumes antemoro] {{Wayback|url=https://www.sudoc.abes.fr/cbs/xslt/DB=2.1//SRCH?IKT=12&TRM=097789631 |date=20241220155652 }}'', Ambozontany, Fianarantsoa. * Ratefy, Tolotra (1986), ''"Sind die Madagassichen Juden"'' na "Jiosy ve ny malagasy ?", Munster-Antananarivo, 600 pejy. *[https://forum.serasera.org/forum/message/m4f91363e6aa74/m4f914d7409e95 Lahatsoratra tao amin' ny ''Midi Madagascar'' tamin' ny 20 Avrily 2012] (rohy maty: http://www.midi-madagasikara.mg/index.php/component/content/article/5-societe/2933-declaration--les-malagasy-descendants-de-juifs) * "[https://www.madagate.org/politique-madagascar/dossier/1752-ndriana-rabarioelina--des-propositions-pertinentes.html Ndriana Rabarioelina : des propositions pertinentes…]", ''www.madagate.org'' * "[https://www.malagasynews.com/info-breves/le-prince-ndriana-rabarioelina-appelle-les-dirigeants-a-demolir-toutes-nouvelles-constructions-dans-le-rova-dantananarivo/ Le prince Ndriana Rabarioelina appelle les dirigeants à démolir toutes nouvelles constructions dans le Rova d’Antananarivo].", ''www.malagasynews.com'' * International Royal Academy of Theology: ''Message of the Lord Adonai Elohim to All Churches in the World against the Homosexuality,'' http://academy-of-theology.blogspot.com/2011/06/message-of-the-lord-adonai-elohim-to-all.html * "[[:fr:Liste_des_monarques_d'Imerina|Liste des monarques d'Imerina]]", ''fr.wikipedia.org'' * "[https://gw.geneanet.org/taniko?lang=fr&n=rabarioelina&p=ndriana Ndriana Rabarioelina]", ''gw.geneanet.org'' * "[https://web.facebook.com/ndriana.rabarioelina?_rdc=1&_rdr Ndriana Rabarioelina]", ''web.facebook.com'' '''Sary mihetsika''' * "[https://www.youtube.com/watch?v=BeFJAOfucqs Ny Jiosy eto Madagasikara, ny Mpanjaka Ndriana Rabarioelina]", ''youtube.com'' * "[https://tanikomadagascar.com/2019/10/05/tantara-sy-fiainam-pirenena-prince-dr-ndriana-rabarioelina/ Tantara sy Fiainam-pirenena]" (''youtube''), ''tanikomadagascar.com'' * Ndriana RABARIOELINA: ''Manandratra Fanjakan'ny Mpisorona'', youtube.com: "Ndriana RABARIOELINA - Manandratra Fanjakan'ny Mpisorona" * Mpanjaka Ndriana RABARIOELINA: ''"Teny Gasy"'', 06 Novambra 2021, MADAGASCAR24TV, youtube.com: "(66) Ny Mpanjaka Ndriana <nowiki/>RABARIOELINA, "Tena Gasy" 01Oktobra2022, Madagascar24TV - YouTube". * Mpanjaka Ndriana RABARIOELINA:''"Dinika"'', MBSTV, 03 Oktobra 2022, youtube.com: "Ny Mpanjaka Ndriana RABARIOELINA, "Dinika" 03oktobra2022, MBS TV". * Mpanjaka Ndriana RABARIOELINA:''"Antso ho an' ny firenena"'', 13 Oktobra 2022, youtube.com: "ANTSO HO AN'NY FIRENENA, Ny Mpanjaka Ndriana RABARIOELINA". * Mpanjaka Ndriana RABARIOELINA, ''Fanjakan' i Madagasikara'', 21/07/2023, Le 20H15, Madagascar24Redaction: youtube.com: "(66) Le 20H15 - 2023 07 21 - Mpanjaka Ndriana RABARIOELINA - YouTube". * Mpanjaka Ndriana RABARIOELINA : "''Fanjakam-Pisorona, Fanjakan'i Madagasikara'', 22/07/2023, youtube.com". * Mpanjaka Ndriana RABARIOELINA: "''Mijoro ny Fianakaviambe eto Madagasikara'', 05 Aogositra 2023, youtube.com". * Mpanjaka Ndriana RABARIOELINA: "''Ny Jiosy eto Madagasikara'', TV I-BC, 2023, youtube.com". == Loharano sy fanamarihana == [[Sokajy:Mpanao malagasy]] 38h2q7nxrxvxa3vccw0mqjhpum813hf 1106943 1106942 2025-06-11T16:30:23Z 102.16.205.225 /* Fanovozan-kevitra */ 1106943 wikitext text/x-wiki '''Rabarioelina Ndriana''' dia [[andriana]] [[merina]], fantatra amin' ny lafin-javatra maro: Mpikaroka avo lenta, sady Mpahay Tantara ary Teôlôjiana, nianatra fiteny maro (anisan' izany ny [[Fiteny hebreo|teny hebreo]]). Manana maripahaizana Dôktôrà roa momba ny [[Teôlôjia]] tany [[Etazonia]]. Nianatra Mozika koa izy (gitara klasika)<ref><small>[https://conservatoire-cnsmm-madagascar.blogspot.com/2021/06/ndriana-rabarioelina-travel-with.html?utm_source=chatgpt.com Pr. Dr. Ndriana Rabarioelina: "...Travel with the classical guitar ..."], Conservatoire National Supérieur de Musique de Madagascar, 4 juin 2021.</small></ref>. Zanaky ny Profesora Lala Rabarioelina, Dokotera sangany ary olo-manan-kaja eo anivon' ny fiarahamonina siantifika malagasy izy, izay nodimandry tamin' ny taona 2023 teo amin' ny faha-93 taonany<ref name=":2"><small>"[https://tanikomadagascar.com/2023/02/18/faculte-de-medecine-dantananarivo-deces-du-professeur-lala-rabarioelina/ Faculté de médecine d’Antananarivo – Décès du professeur Lala Rabarioelina]", ''Taniko Madagasikara'', publié le 18 février 2023, mis à jour le 16 septembre 2024,</small> </ref>. Ny fikarohana nataony dia miompana amin' ny fifandraisana ara-Baiboly eo amin' i Israely sy i Madagasikara, ary koa amin' ny niandohan' ny olombelona, ​​ka mikarohana ny fifandraisan' ny sivilizasiôna maro fahiny sy ny tantara malagasy. Mpikambana sy filohan' ny ''Royal Academy of Sciences of Madagascar'' ihany koa izy. Andriana sady voahosotra sy nohamasinina ho "Mpanjakan' Imerina sy i Madagasikara" tamin' ny taona 2015 izy. Mpanohana ny tokony hamerenana ny [[FANJAKAN’ I MADAGASIKARA|Fanjakan' i Madagasikara]] indray<ref><small>"[https://www.koolsaina.com/royaume-de-madagascar-monarchie-interview-ndriana-rabarioelina-ibc-television/#comments Les solutions proposées par Ndriana Rabarioelina à travers le retour à la monarchie]", ''www.koolsaina.com''</small></ref><ref name=":3"><small>"[https://www.youtube.com/watch?v=CnzKEvBocnA&t=1s Les solutions proposées par Ndriana Rabarioelina à travers le retour à la monarchie]" (Video), ''Youtube''</small></ref>. == Ny fiainany manokana == === Ny ray aman-dreniny === Teraka tamin' ny taona 1963 izy, zanaky ny Andriana Profesora Lala Rabarioelina sy ny Andriambavy Rajerison Victorine. I Lala Rabarioelina dia Docteur en Médecine (nianatra tany amin' ny Faculté de Médecine de [[Montpellier]]), Mpandidy (major du Concours de chirurgie tany [[Frantsa]]), Professeur Agrégé de Chirurgie Générale (Paris, Frantsa), Professeur Emérite de l'Université (Oniversiten' i Madagasikara), Grand Chancelier de l'Ordre National de Madagascar. Rajerison Victorine kosa dia manana ny Diplôma ambony amin' ny Hai-Zaitra (diplôme de Haute Couture de Paris). '''Ny Fiainana ara-panahy:''' Ndriana Rabarioelina dia Mpiandry (1991), zanaky ny Tobilehibe Fifohazana Ankaramalaza (FFPM), nahazo Teny Fikasana avy amin' Andriamanitra sy Tsodrano avy amin' ireo Zokiolona Raiamandreny ara-panahy: Mpitandrina Daniel Ratefy (taona 1981), Mpitandrina Razafindrakoto Gabriel (taona 1986), Mama Volahavana Germaine Nenilava (taona 1996), Kardinaly Armand Gaetan Razafindratandra (taona 2007), Mama Ravolazaimanga Bernadette (taona 2009), Mama Rasoazanakolona Hèlene (taona 2012), Dada Manase (taona 2018) ao anatin' ny FLM, FJKM, FFPM, FFKM.<ref>http://royal-house-of-madagascar.blogspot.com/</ref> == Ny fianarana norantoviny sy ny tsangan-keviny == === Ny fahaizana sy ny diplôma azony === Mpikaroka, mahay [[Fiteny hebreo|Teny Hebreo]] sady mpahay Tantara ary T[[Teôlôjia|eôlôjiana]], Rabarioelina Ndriana, nianatra tenim-pirenena mihoatra ny roa ambin' ny folo ([[Fiteny malagasy|Malagasy]], [[Fiteny hebreo|Hebreo]], [[Fiteny arameana|Arameana]], [[Fiteny grika|Grika]], A[[Fiteny anglisy|anglisy]], A[[Fiteny alemàna|alemana]], T[[Fiteny tamily taloha|amil tranainy]], [[Fiteny sanskrity|Sanskrit]], [[Fiteny someriana|Someriana]], [[Fiteny malaiô-pôlineziana|Malaiô-pôlineziana]], [[Vondrom-piteny amerindiana|Amerindiana]], [[Fiteny aty Afrika|Afrikana]], sns), nahazo ny diplôma Dôktôrà amin' ny Teôlôjia miisa roa (''PhD in Theology'' sy ''Doctor of Theology'') tany [[Etazonia]]. Rehefa nahazo ny diploma ''baccalauréat série C'' ([[matematika]] sy [[fizika]]) tao amin' ny Académie d' Aix-Marseille, tany [[Frantsa]], sy ny ''Licence en Théologie'' ary nahavita ''Master en Théologie'' tao amin' ny Faculté Libre de Théologie Réformée ('''''[[:fr:Faculté_Jean-Calvin|fr]]'''''), Aix-en-Provence, Frantsa. Avy eo dia nandalina Fitantanana Orinasa tao amin' ny Ecole Supérieure de Commerce de Paris (ESCP-Senior, Paris, 1994) ary nandalina fahaizana vatosoa tao amin' ny Gemological Institute of America (GIA, 2003, 2005) ary voalohany mikasika ny vatosoa Diamondra tamin' ireo mpiaraka nianatra taminy. Nandalina fianarana sy nanao fikarohana avo lenta ka nahazo ny diplôma Dokotera amin' ny Teôlôjia voalohany izy mikasika "''Biblical Relations between Israel and Madagascar''" na "Ny fifandraisana ara-Baiboly eo amin' i Israely sy i Madagasikara" (PhD, Doctoral Dissertation, Saint Alcuin House Theological Seminary, USA, 2010, 458 pejy) mikasika ny "Tantara Miafin' i Madagasikara nandritra ny telo arivo taona mahery" ary nahazo ny diplôma Dokotera amin' ny Teôlôjia faharoa mitondra ny lohateny hoe "''Madagascar in the Last Vestiges of the Birthplace of Humanity''" (D.Theol., Doctoral Dissertation, Saint Alcuin House Seminary, USA, 2016, 638 pejy) mikasika ny "Tantara Miafin' i Madagasikara nandritra ny enina arivo taona mahery". === Ny mpampianatra azy === Anisan' Ireo ny mpampianatra azy: * ny Profesora [[Pierre Berthoud]] (FLTR, Aix-en-Provence), manam-pahaizana manokana momba ny [[Testamenta Taloha]]; * ny Profesora [[Peter R. Jones]] (Harvard, Princeton), manampahaizana momba ny [[Testamenta Vaovao]]; * ny Profesora Jean Marc Daumas de Cornilhac (FLTR, Aix-en-Provence) momba ny [[Fiteny hebreo|Teny Hebreo sy ny Tantaram-Piangonana]]; * ny Profesora Maurice Carrez (FTP, Paris) momba ny [[Fiteny grika|Teny Grika sy ny Testamenta Vaovao]]; * ny Profesora Edmund Clowney (Westminster, WTS, USA) momba ny Teolojia Biblika; * ny Profesora Roger Greenway (Westminster, WTS, USA), momba ny World Missiology; * ny Profesora Jean Brun (Oniversite, Dijon) momba ny Filôzôfia Kristiana; * ny Profesora Pierre Courthial (FLTR, Aix-en-Provence) momba ny Teolojia Pratika sy ny Apolojetika; * ny Profesora Olivier Clément (Institut Orthodoxe Saint Serge, Paris) momba ny Teôlôjia Ortôdôksa; * ary ny Profesora [[Pierre Chaunu|Pierre Chaunu, manampahaizana momba ny Tantara]], mpikambana ao amin' ny Institut, Filohan' ny Académie des Sciences Morales et Politiques, Paris, Frantsa. === Ny tsangan-kevitra momba ny maha Jiosy na Israelita ny Malagasy === Ny Mpitandrina Ravelojaona no efa nanoratra fa Jiosy ny Malagasy (1909). Taty aoriana dia nanamafy izany i Mama Volahavana Germaine Nenilava (1941) izay nahay teny iraisampirenena miisa roambinifolo. Manaraka, ilay misiônera [[lazarista]] atao hoe [[Joseph Briant|Rev. Père Joseph Briant]] (1946) dia niezaka nanamarina fa avy amin' ny [[Fiteny hebreo|teny hebreo]] ny [[Fiteny malagasy|teny malagasy]] ary nanamafy koa fa Jiosy ny Malagasy ny [[Ratefy Tolotra|Rev. Dr. Roger Andriatsiratahina (1976) sy ny Mpitandrina Ratefy Tolotra (1976)]] <ref name=":1">Rabarioelina, Ndriana (Rev. Dr.) (2011), "''Biblical Relations between Israel and Madagascar''", Doctoral Dissertation, Ph.D in Theology, SAHTS, États-Unis, 2010, 458 pages. Abstract in Saint-Alcuin House Journal, Volume 8, N^o 1, États-Unis, And in Library of Congress, number (ISSN 1548-4459), États-Unis.</ref>. Ny filazan' i Rev. Père Joseph Briant fa nisy koa ny andiam-pifidrà-monina jiosy mankaty Madagasikara -- ka ny voalohany tamin' ireo fifindrà-monina ireo dia tamin' ny andron' i [[Sôlômôna]], manodidina ny taona 900 tal. J.K. -- dia nohamafisin' i [[Ratefy Tolotra|Tolotra Ratefy]] (1976) sy Pr. Dr. Ndriana Rabarioelina (2010) tao amin' ny fikarohana ara-teôlôjia sy ara-tantara nataon' izy ireo nandritra ny efapolo taona mahery<ref name=":1" />. Ny Fikarohana siantifika avo lenta nahazoany ny diplôma Dôktôrà amin' ny Teôlôjia dia mitondra ny lohateny hoe ''Biblical Relations between Israel and Madagascar'' ("Fifandraisana ara-Baiboly eo amin' i Israely sy i Madagasikara")<ref name=":0"><small>"[https://www.deliremadagascar.com/conference-internationale-sur-les-origines-juives-a-madagascar/ Conférence internationale sur les origines juives à Madagascar]", in [https://www.deliremadagascar.com/ deliremadagascar.com]</small></ref>. Izany tsangan-kevitra izany dia anohanany ny maha [[Jiosy]] na [[Jiosy|Jody]] ny [[Malagasy]]. Anisan' ny tohanany koa ny tokony hahatonga an' i Madagasikara ho fanjakana [[Teôkrasia|teôkratika]] sy [[Kristôkrasia|kristôkratika]], sady hiverenana amin' ny fanjaka-mpanjaka manandratra indray ny rafitra ara-piarahamonina sy ara-pôlitika mankatoa an' Andriamanitra sy manaja ny Soatoavina malagasy, ary ny fandravana ny rafitra [[Repoblika|repoblikana napetraky ny mpanjanantany]] tandrefana<ref><small>"[[FANJAKAN’ I MADAGASIKARA|Fanjakan' i Madagasikara]]" in ''[https://mg.wikipedia.org/ mg.wikipedia.org]''</small></ref><ref><small>"[http://www.midi-madagasikara.mg/index.php/component/content/article/5-societe/2933-declaration--les-malagasy-descendants-de-juifs Déclaration : Les Malagasy, descendants de juifs]" in ''[https://midi-madagasikara.mg/ midi-madagasikara.mg]''</small></ref><ref><small>"[http://www.tonga-soa.com/for/ecrire.php3?nume=3949&repid=31423&th= Déclaration: les Malagasy dscendants des juifs] {{Wayback|url=http://www.tonga-soa.com/for/ecrire.php3?nume=3949&repid=31423&th=|date=20230430172043}}", in ''[http://www.tonga-soa.com/ tonga-soa.com]''</small></ref>. Tsy mijanona ho tsangan-kevitra fotsiny ny famerenana ny fitondra-mpanjaka fa raha [[andriana]] na printsy fotsiny izy tany am-panombohana dia narahiny fanambaràna ho Mpanjaka <ref><small>"[http://royal-house-of-madagascar.blogspot.com/2019/ Royal house of Madagascar]", in [http://royal-house-of-madagascar.blogspot.com/ royal-house-of-madagascar.blogspot.com/]</small></ref>. Izao koa no anisan' ny hevitra tohanany: ny [[fiteny malagasy]] dia avy amin' ny [[fiteny hebreo]], ny [[kolontsaina malagasy]] dia avy amin' ny [[Jodaisma|kolontsaina jiosy]], ary nisy ny fifindrà-monina jiosy nankaty [[Madagasikara]]. Nisy ny Fihaonana iraisam-pirenena mikasika ny Fihaviana Jiosy eto Madagasikara na ''Conférence Internationale sur les Origines Juives à Madagascar'' izay niarahan' ny Profesora Tudor Parfitt (Tale mpanorina ny Centre for Jewish Studies, SOAS, University of London, Academician, United Kingdom) sy ny Pastora Tolotra Ratefy (Filoham-Boninahitra ny Royal Academy of Sciences of Madagascar) ary ny Pr. Dr. Ndriana Rabarioelina (Filoha Mpanorina ny Royal Academy of Sciences of Madagascar), teo anatrehan' ireo Rabbins dimy avy any Etazonia, Canada, Maroc, Frantsa ary Australia, tao Antananarivo tamin' ny volana Mey 2017.<ref>Royal Academy of Sciences of Madagascar, 2017.</ref> == Mpanjakan' Imerina sy i Madagasikara == === Ny fototry ny fanjakany === ==== Taranaka mpanjaka ==== Avy amin' ny Masina Mpanjaka [[Andriantomara]], ny Masina Mpanjaka [[Andrianerinerina]] Lahimatoan' Imerina, ny Masina Mpanjaka [[Andriamanelo]], ny Masina Mpanjaka [[Ralambo]], ny Masina Mpanjaka Mpisorona [[Andriantompokoindrindra]] Lahimatoan' Imerina, Tompon' ny Tranomanara, Tranofohiloha, Tranomasina, izay nolovany avy amin' ny razambeny Mpanjaka [[Andriamamilazabe]], sy avy amin' ny Masina Mpanjaka [[Andrianjaka]] namorona ny [[Rova Manjakamiadana|Rovan' Antananarivo]], ny Masina Mpanjaka [[Andriantsitakatrandriana]], ary ny Masina Mpanjaka [[Andriantsimitoviaminandriandehibe]] izy. ==== Ny hafatry ny razana ==== Araka ny hafatr' ireo Mpanjaka razambe dia an' [[Andriamanelo]] ny Alakamisy ary an' [[Andriamananintany]] ny Zoma. Raha manary fanjakana ny Terak' Andriamananintany dia miverina amin' Andriamanelo ny fanjakana. Vokany: ny hafatra napetraky ny Masina Mpanjaka [[Ralambo]] sy [[Andriantompokoindrindra]] ary [[Andrianjaka]] izay nisy fifanarahana fito dia manjaka aloha Andriantompokoindrindra avy amin' Andriamanelo, avy eo manjaka [[Andrianjaka]] avy amin' [[Andriamananintany]], ary ny Andriandahy avy amin' ny Terak' Andrianjaka manana reny mivantana [[Andriantompokoindrindra (foko)|Andriantompokoindrindra]] (foko) ihany no mahazo manjaka sy mahazo Tranomasina. Ny vehivavy tsy mahazo manjaka. Ary rehefa tsy manaja na very fanjakana ny Terak' Andrianjaka dia miverina amin' Andriantompokoindrindra Lahimatoan' Imerina, avy amin' Andriamanelo, ny fanjakana. Nambarany fa avy amin' ny Lahimatoan' Imerina mivantana sady avy amin' Andrianjaka eto Madagasikara izy. Ity fanambaràna ity dia singa fototra amin' ny maha-izy azy sy ny hetsika ataony. ==== Tendry avy amin' Andriamanitra ==== Nisy [[mpaminany]] miisa fito, Andriana sy Zokiolona fotsy volo amin' ny tany, Raiamandreny ara-panahy (Ny Andriana Pasteur Daniel Ratefy avy ao [[Ambohimalaza]], Pasteur Razafindrakoto Gabriel avy ao [[Antanamalaza]], [[Volahavana Germaine|Mama Volahavana Germaine Nenilava]] avy amin' ny [[Tobilehibe Ankaramalaza|Toby Ankaramalaza]], Dada Manasé avy amin' ny Toby Ankaramalaza, Ny Andriambavy Rasoazanakolona Hélène na Mamafara avy amin' ny Toby Namahanambasy Imerinatsimo, ny Kardinaly [[Armand Gaétan Razafindratandra]] avy ao Ambohimalaza, ny Andriambavy Ravolazaimanga Bernadette avy amin' ny Toby Itaitso) no nampilazain' [[Andriamanitra (tokana)|Andriamanitra]] mialoha nanomboka ny taona 1981, ny maha mpanjaka mpandova fanjakana sy nanome tsodrano azy. Tamin' ny volana Septambra 2015 no nanosorana sy nanamasinina ho Mpanjaka tamin' ny lanonana teny [[Ambohidrabiby]] Hasin' Imerina, toerana manan-danja teo amin' ny tantaran’ ny [[Lisitry ny mpanjaka merina|Mpanjaka merina sy Mpanjaka eto Madagasikara]]. === Ny fanjakany === ==== Fiantombohan' ny fanjakany ==== Nisy fahazavana avy any an-danitra nidina sy nipetraka nahatitra ela teo aminy, ary Fahazavana avo zato heny noho ny fahazavan' ny masoandro niposaka vao maraina avy any Atsinanana tamin' io fotoana Fanosorana Mpanjaka sy Fitsofandrano azy io teny Ambohidrabiby Hasin' Imerina, izay marika ny Fanatrehan' Andriamanitra, ny Fankatoavany ary ny Fitahiany. ==== Ny anaram-boninahitra entiny ==== Izao ny anaram-boninahitra isalorany amin ny mpaha mpanjaka azy, izay matetika adika amin' ny tenim-pirenena samihafa: "Mpanjaka, avy amin' ny Lahimatoan' Imerina, Lehiben' ny Fianakaviamben' ny Andriana Merina, Lehiben' ny Fianakaviamben' ny Mpanjaka eto Madagasikara". === Fidirana an-tsehatra amin' ny raharaha pôlitika sy sôsialy === Ndriana Rabarioelina dia nahazo fiofanana politika avo lenta nandritra ny dimy taona (1995-2000) tamin' Ny Andriana Blaise Rabetafika, Ambasadaoron' i Madagasikara tany amin' ny Firenena Mikambana (ONU) sady Zokiolona indrindra amin' ireo Ambasadaoro erantany (1969-1992) tao amin' ny Firenena Mikambana, efa Filohan' ny Filankevitry ny Fandriampahalemana indroa (1985,1986) tao amin' ny Firenena Mikambana ary efa nahazo ny "Prix International Mercure d'Or" izay natokana ho an' ny Filoham-pirenena avo lenta indrindra sy olona sangany sy mendrika indrindra erantany. Mandray anjara momba ny raharaha pôlitika sy sôsialy eto Madagasikara izy. Ohatra: * Nanome toromarika strategika ara-tafika tamin' ny Ministra ny Fiarovam-pirenena sy Jeneraly mi-isa folo mba hampitsaharana ny Ady niaraka tamin' ny basy aman-tafondro sy ny hanavotana ireo takalonaina sivily an-jatony sy hamonjena ireo vahoaka an-tapitrisa nijaly, ary tanteraka soa aman-tsara izany (2002). * Lehiben' ny Delegasiona Malagasy misy ireo Ampanjaka malagasy notsongaina, tamin' ny Fihaonambe Iraisampirenena an' ireo Mpanjaka, Ampanjaka, Zanakandriana, ary Mpitarika ara-drazana, indroa miantaona, tany Tripoli sy Benghazi, Lybia (2008, 2009). Ary notendrena ho Lehiben' ny Delegasiona mitarika ireo Mpanjaka rehetra avy amin' ny firenena mi-isa dimampolo mahery raha nihaona tamin' ireo Filoham-pirenena mi-isa folo mahery avy any Amerika, Eoropa, Afrika ary Afovoany Atsinanana (Lybia, 2009). * Solontena an' ireo Ampanjaka rehetra eto Madagasikara tamin' ny Fihaonambe Iraisam-pirenena an' ireo Mpanjaka, Ampanjaka, Zanakandriana ary Mpitarika ara-drazana, ary nihaona tamin' ny Filoham-pirenena maro tany Afrika Atsimo (Pretoria, South Africa, 2011). * Nanohitra ny tsy fanarahan-dalàna sy ny halabato goavana ary nanao fampielezan-kevitra ho an' ny "Tsia" tamin' ny fitsapan-kevi-bahoaka tamin' ny taona 2010. * Nampita Hafatr' Andriamanitra manohitra ny Fiarahan' ny olona mitovy fananàhana na ''Message of the Lord Adonai Elohim to All Churches in the World on the Homosexuality'' ary nalefa tamin' ireo Mpitarika Fiangonana Lehibe manerantany (Saint Siège Vatican, Anglican Communion, World Reformed Alliance, World Lutheran Federation, World Council of Churches, ...) tamin' ny taona 2010 sy 2011. * Nisakana ny fanotofana tanimbary arivo hektara mahery tamin' ny Kominina miisa enina (Ambohitrimanjaka, Ambohidrapeto, Fiombonana, Ankadimanga, Anosibe Zaivola, Itaosy) ary niaro ireo tantsaha enina alina mahery voan' ny tsindray hazo lena sy nampijalina. Tanimbary arivo hektara izay mamelona vahoaka enina hetsy mahery eto Antananarivo sy ny manodidina. Ary nanoro hevitra mba hakisaka amin' ny toerana hafa ny tetikasa Tanamasoandro ary tanteraka soa aman-tsara izany (2019).<ref>Fanambarana, Television MATV, 18 Oktobra 2019.</ref> * Nanome hevitra mba holanian' ny Antenimieran-doholona Malagasy ny Volavolan-dalàna manamafy fa an' i Madagasikara sy ny firenena malagasy ireo Nosy dimy manodidina an' i Madagasikara (Bassas da India, Europa, Glorioso, Juan de Nova, Tromelin). Ramatoa Arlette Ramaroson, Mpitsara iraisampirenena (TPI Rwanda, TPI Yogoslavia), sy ireo mpiaradia manampahaizana avo lenta no nandrafitra ilay volavolan-dalàna ary nankatoavina sy nolanian' ny Antenimieran-Doholona Malagasy ny 18 Desambra 2020. == Ny zava-bitany == === Ny boky nosoratany === Amin' ny asasorany dia ireto no azo tanisaina: * ''Biblical Relations between Israel and Madagascar'' (2010)<ref name=":4"><small>"[https://royal-academy-of-madagascar.blogspot.com/2017/11/iii-members-of-royal-academy-of.html Some members of the Royal Academy of Sciences of Madagascar]", ''Royal Academy of Sciences of Madagascar''</small></ref>; * ''The King and High Priest Andriantompokoindrindra'' (2012)<ref name=":4" />; * ''The New Kingdom of Madagascar'' (2014)<ref name=":4" />; * ''Madagascar in the Last Vestiges of the Birthplace of Humanity'' (2016)<ref name=":4" />. Ireo boky ireo dia maneho ny fahavononany hikaroka ny fifandraisan' ny tantara malagasy sy ny ara-panahy ary ny sivilizasiôna fahiny<ref name=":4" /><ref name=":3" /><ref name=":2" /><ref><small>"[https://royal-house-of-madagascar.blogspot.com/2012/07/interview-du-prince-rev-dr-ndriana.html? Interview de S.A.R. le Prince Rev. Dr. Ndriana Rabarioelina: " La christocratie est la solution durable de l'Eternel pour Madagascar]", ''Royal House of Madagascar'', 26 juillet 2012.</small></ref>. === Ny zavatra natsangany === * Mpitendry zavamaneno mahay i Ndriana Rabarioelina, mpitendry [[gitara klasika]] iraisam-pirenena sady Lehiben' Orkesitra. * Filoha mpanorina ny Fikambanana ''Conservatoire National Supérieur de Musique de Madagascar'' (ONG-CNSMM) sy ny ''Orchestre Philharmonique Amontana,'' nanomboka tamin' ny taona 1996'','' izay natao hanomezam-boninahitra an' Andriamanitra Andriananahary, Mpamorona ny Lanitra sy ny Tany, sy hanomezana lanja ny Hai-Mozika malagasy avo lenta, ary efa nanao fampisehoana maro, anisan' izany ny fampisehoana miavaka im-pito ny Oratorio "Messiah" (G.F. Handel) amin' ny teny malagasy niaraka tamin' ny mpihira miisa sivy folo amin' ny ''Antoko Mpihira Zanak' Ambohimalaza'' (ZAMA) sy mpitendry mozika iraisam-pirenena avo lenta miisa roapolo, ny "Messe en Si mineur" (J.S. Bach) niaraka tamin' ny ''CNSMM Choir'' sy ny ''Orchestre Philharmonique Amontana'', ary ny "Haleloia" (G.F. Handel) niaraka tamin' ny Antokom-pihira malagasy maro izay nisy mpihira malagasy niisa enin-jato (+600) teo anoloan' ny Lapan' ny Tanàna Antananarivo<ref name=":4" /><ref><small>"[https://conservatoire-cnsmm-madagascar.blogspot.com/2020/05/blog-post_17.html Maestro Étienne Ramboatiana (1930-2007): Orchestra for Orchestra for 40 Guitars]",</small> <small>''Conservatoire National Supérieur de Musique de Madagascar''.</small></ref><ref><small>"[https://conservatoire-cnsmm-madagascar.blogspot.com/2011/01/realisations-du-conservatoire-cnsmm.html? Achievements of the Superior Royal Conservarory of Music in Madagascar - CNSMM]", ''Conservatoire National Supérieur de Musique de Madagascar''</small></ref>. * Filoha mpanorina ny ''Festival International de Musique Classique'' voalohany teto Madagasikara, nanomboka tamin' ny taona 1998, ary nikarakara konseritra ampolo maro, izay nandraisan' ireo mpitendry zavamaneno avo lenta anjara, avy any Madagasikara, Etazonia, Allemana, United Kingdom, Frantsa, Norvezy, Brazil, Italia, Russia, Afrika Atsimo, Nosy La Reunion sy firenena hafa. * Filoha mpanorina ny ''Festival International de Jazz'' ''à Madagascar'', izay nanao fampisehoana mihoatra ny zato ary nandraisan' ireo mpitendry zava-maneno avo lenta anjara avy any Madagasikara, Etazonia, Allemana, Suisse, Belgique, United Kingdom, Norvege, Brazil, Italia, Afrika Atsimo, Frantsa, Nosy La Reunion, Nosy Mauritius sy firenena hafa. * Filoha mpanorina ny ''International Royal Academy of Theology,'' nanomboka tamin' ny taona 2010, izay misy Manampahaizana sy Manampahalalàna avo lenta mikasika ny Teolojia eto Madagasikara sy manerantany. * Filoha mpanorina ny ''Royal Academy of Sciences of Madagascar,'' nanomboka tamin' ny taona 2016, izay misy Malagasy Manampahaizana sy Manampahalalàna avo lenta amin' ny taranja maro (Siansa mikasika ny Teolojia, Siansa theorika, Siansa ampiarina, Kolotsaina sy Haikanto, Siansa mikasika ny Olombelona, Siansa mikasika ny Tantara sy ny Lalàna ary ny Politika, Siansa mikasika ny Fampandrosoana). * * * '''Fanamarihana:''' Ny Mpanjaka Ndriana Rabarioelina dia mpikambana miaraka amin' ny Mpanjaka notsongaina erantany ao anatin' ny ''Delphic Royal Society'', nanomboka tamin' ny taona 2011, izay miaraka amin' ny Delphic International Council manome lanja ny Kolotsaina sy Haikanto avo lenta erantany. Ary efa nahazo ny Mariboninahitra ''Grand Cross of the Royal Order of Bunyoro-Kitara Kingdom'' (eken' ny Fanjakana any Uganda). == Jereo koa == * [[FANJAKAN’ I MADAGASIKARA|Fanjakan' i Madagasikara]] * [[Tantaran' i Madagasikara]] * [[Fokom-pirenena folo very|Foko folo verin' i Israely]] * [[Semita]] - [[Hamita (vahoaka)|Hamita]] - [[Jafetita]] * [[Jiosy malagasy]] * [[Fiteny malagasy]] * [[Fiteny hebreo]] * [[Ratefy Tolotra]] * [[Repoblika]] * [[Tudor Parfitt]] * [[Andriana]] - [[Hova]] - [[Mainty enin-dreny|Mainty]] - [[Andevo (teto Madagasikara)|Andevo]] * [[Ôfira]] == Fanovozan-kevitra == '''Boky sy lahatsoratra''' * Briant, Joseph, ''[https://www.google.com/search?q=Briant%2C+Joseph%2C+L%27h%C3%A9breu+%C3%A0+Madagascar&sca_esv=c7c67eb20f0b5775&sxsrf=ADLYWIKaeaF1lxKCRhfWaMtjxkig_QiHCw%3A1734705771500&ei=a4JlZ6CmHoHOhbIPxdK5gAE&ved=0ahUKEwjgh7PKyraKAxUBZ0EAHUVpDhAQ4dUDCA8&uact=5&oq=Briant%2C+Joseph%2C+L%27h%C3%A9breu+%C3%A0+Madagascar&gs_lp=Egxnd3Mtd2l6LXNlcnAiJ0JyaWFudCwgSm9zZXBoLCBMJ2jDqWJyZXUgw6AgTWFkYWdhc2NhcjIIEAAYgAQYogQyCBAAGIAEGKIEMggQABiABBiiBDIIEAAYgAQYogRItRBQ4AZYlwpwBHgBkAEAmAHHA6ABxwOqAQM0LTG4AQPIAQD4AQH4AQKYAgWgAv4DqAIKwgIKEAAYsAMY1gQYR8ICDRAAGIAEGLADGEMYigXCAgcQIxgnGOoCmAMN8QWSdHSb40MGMYgGAZAGCpIHBTQuNC0xoAeGAw&sclient=gws-wiz-serp L'hébreu à Madagascar]''. * Ferrand, Gabriel (1905). ''[https://gallica.bnf.fr/ark:/12148/bpt6k1667374 Les migrations musulmanes et juives à Madagascar]''. Paris: Revue de l'histoire des religions. * Rabarioelina, Ndriana (Rev. Dr.) (2011), "''Biblical Relations between Israel and Madagascar''", Doctoral Dissertation, Ph.D in Theology, SAHTS, États-Unis, 2010, 458 pages. Abstract in Saint-Alcuin House Journal, Volume 8, N^o 1, États-Unis, And in Library of Congress, number (ISSN 1548-4459), États-Unis. * Ramilison, Emmanuel (1951), ''[https://books.google.mg/books/about/Ny_Loharanon_ny_Andriana_nanjaka_teto_Im.html?id=LfxmQwAACAAJ&redir_esc=y Andriantomara-Andriamamilazabe. Loharanon' ny Andriana nanjaka eto Imerina]'', Imprimerie Ankehitriny. * Ramilison, Emmanuel (1962), ''Ny Baiboly sy Andrianampoinimerina'', Librarie Iarivo, 66 pejy. * Kasanga, Fernand (1963), ''Ny Antemoro Anakara voasoratra tamin' ny taona 1506,'' Imprimerie Iarivo, Antananarivo. * Rombaka, Jacques Philippe (1963), ''[https://www.bulac.fr/image/tantaran-drazana Tantaran-drazana Antemoro-Anteony]'', Antananarivo, Imprimerie LMS. * Rombaka, Jacques Philippe (1970), ''[https://www.sudoc.abes.fr/cbs/xslt/DB=2.1//SRCH?IKT=12&TRM=097789631 Fomban-drazana antemoro-usages et coutumes antemoro] {{Wayback|url=https://www.sudoc.abes.fr/cbs/xslt/DB=2.1//SRCH?IKT=12&TRM=097789631 |date=20241220155652 }}'', Ambozontany, Fianarantsoa. * Ratefy, Tolotra (1986), ''"Sind die Madagassichen Juden"'' na "Jiosy ve ny malagasy ?", Munster-Antananarivo, 600 pejy. *[https://forum.serasera.org/forum/message/m4f91363e6aa74/m4f914d7409e95 Lahatsoratra tao amin' ny ''Midi Madagascar'' tamin' ny 20 Avrily 2012] (rohy maty: http://www.midi-madagasikara.mg/index.php/component/content/article/5-societe/2933-declaration--les-malagasy-descendants-de-juifs) * "[https://www.madagate.org/politique-madagascar/dossier/1752-ndriana-rabarioelina--des-propositions-pertinentes.html Ndriana Rabarioelina : des propositions pertinentes…]", ''www.madagate.org'' * "[https://www.malagasynews.com/info-breves/le-prince-ndriana-rabarioelina-appelle-les-dirigeants-a-demolir-toutes-nouvelles-constructions-dans-le-rova-dantananarivo/ Le prince Ndriana Rabarioelina appelle les dirigeants à démolir toutes nouvelles constructions dans le Rova d’Antananarivo].", ''www.malagasynews.com'' * International Royal Academy of Theology: ''Message of the Lord Adonai Elohim to All Churches in the World against the Homosexuality,'' http://academy-of-theology.blogspot.com/2011/06/message-of-the-lord-adonai-elohim-to-all.html * "[[:fr:Liste_des_monarques_d'Imerina|Liste des monarques d'Imerina]]", ''fr.wikipedia.org'' * "[https://gw.geneanet.org/taniko?lang=fr&n=rabarioelina&p=ndriana Ndriana Rabarioelina]", ''gw.geneanet.org'' * "[https://web.facebook.com/ndriana.rabarioelina?_rdc=1&_rdr Ndriana Rabarioelina]", ''web.facebook.com'' '''Sary mihetsika''' * "[https://www.youtube.com/watch?v=BeFJAOfucqs Ny Jiosy eto Madagasikara, ny Mpanjaka Ndriana Rabarioelina]", ''youtube.com'' * "[https://tanikomadagascar.com/2019/10/05/tantara-sy-fiainam-pirenena-prince-dr-ndriana-rabarioelina/ Tantara sy Fiainam-pirenena]" (''youtube''), ''tanikomadagascar.com'' * Ndriana RABARIOELINA: ''Manandratra Fanjakan'ny Mpisorona'', youtube.com: "Ndriana RABARIOELINA - Manandratra Fanjakan'ny Mpisorona". * Mpanjaka Ndriana RABARIOELINA: ''"Teny Gasy"'', 06 Novambra 2021, MADAGASCAR24TV, youtube.com: "(66) Ny Mpanjaka Ndriana <nowiki/>RABARIOELINA, "Tena Gasy" 01Oktobra2022, Madagascar24TV - YouTube". * Mpanjaka Ndriana RABARIOELINA:''"Dinika"'', MBSTV, 03 Oktobra 2022, youtube.com: "Ny Mpanjaka Ndriana RABARIOELINA, "Dinika" 03oktobra2022, MBS TV". * Mpanjaka Ndriana RABARIOELINA:''"Antso ho an' ny firenena"'', 13 Oktobra 2022, youtube.com: "ANTSO HO AN'NY FIRENENA, Ny Mpanjaka Ndriana RABARIOELINA". * Mpanjaka Ndriana RABARIOELINA, ''Fanjakan' i Madagasikara'', 21/07/2023, Le 20H15, Madagascar24Redaction: youtube.com: "(66) Le 20H15 - 2023 07 21 - Mpanjaka Ndriana RABARIOELINA - YouTube". * Mpanjaka Ndriana RABARIOELINA : "''Fanjakam-Pisorona, Fanjakan'i Madagasikara'', 22/07/2023, youtube.com". * Mpanjaka Ndriana RABARIOELINA: "''Mijoro ny Fianakaviambe eto Madagasikara'', 05 Aogositra 2023, youtube.com". * Mpanjaka Ndriana RABARIOELINA: "''Ny Jiosy eto Madagasikara'', TV I-BC, 2023, youtube.com". == Loharano sy fanamarihana == [[Sokajy:Mpanao malagasy]] 38zk61r0vlavz5q9lh5g4lasao3k8ai 1106944 1106943 2025-06-11T16:34:04Z 102.16.205.225 /* Fanovozan-kevitra */ 1106944 wikitext text/x-wiki '''Rabarioelina Ndriana''' dia [[andriana]] [[merina]], fantatra amin' ny lafin-javatra maro: Mpikaroka avo lenta, sady Mpahay Tantara ary Teôlôjiana, nianatra fiteny maro (anisan' izany ny [[Fiteny hebreo|teny hebreo]]). Manana maripahaizana Dôktôrà roa momba ny [[Teôlôjia]] tany [[Etazonia]]. Nianatra Mozika koa izy (gitara klasika)<ref><small>[https://conservatoire-cnsmm-madagascar.blogspot.com/2021/06/ndriana-rabarioelina-travel-with.html?utm_source=chatgpt.com Pr. Dr. Ndriana Rabarioelina: "...Travel with the classical guitar ..."], Conservatoire National Supérieur de Musique de Madagascar, 4 juin 2021.</small></ref>. Zanaky ny Profesora Lala Rabarioelina, Dokotera sangany ary olo-manan-kaja eo anivon' ny fiarahamonina siantifika malagasy izy, izay nodimandry tamin' ny taona 2023 teo amin' ny faha-93 taonany<ref name=":2"><small>"[https://tanikomadagascar.com/2023/02/18/faculte-de-medecine-dantananarivo-deces-du-professeur-lala-rabarioelina/ Faculté de médecine d’Antananarivo – Décès du professeur Lala Rabarioelina]", ''Taniko Madagasikara'', publié le 18 février 2023, mis à jour le 16 septembre 2024,</small> </ref>. Ny fikarohana nataony dia miompana amin' ny fifandraisana ara-Baiboly eo amin' i Israely sy i Madagasikara, ary koa amin' ny niandohan' ny olombelona, ​​ka mikarohana ny fifandraisan' ny sivilizasiôna maro fahiny sy ny tantara malagasy. Mpikambana sy filohan' ny ''Royal Academy of Sciences of Madagascar'' ihany koa izy. Andriana sady voahosotra sy nohamasinina ho "Mpanjakan' Imerina sy i Madagasikara" tamin' ny taona 2015 izy. Mpanohana ny tokony hamerenana ny [[FANJAKAN’ I MADAGASIKARA|Fanjakan' i Madagasikara]] indray<ref><small>"[https://www.koolsaina.com/royaume-de-madagascar-monarchie-interview-ndriana-rabarioelina-ibc-television/#comments Les solutions proposées par Ndriana Rabarioelina à travers le retour à la monarchie]", ''www.koolsaina.com''</small></ref><ref name=":3"><small>"[https://www.youtube.com/watch?v=CnzKEvBocnA&t=1s Les solutions proposées par Ndriana Rabarioelina à travers le retour à la monarchie]" (Video), ''Youtube''</small></ref>. == Ny fiainany manokana == === Ny ray aman-dreniny === Teraka tamin' ny taona 1963 izy, zanaky ny Andriana Profesora Lala Rabarioelina sy ny Andriambavy Rajerison Victorine. I Lala Rabarioelina dia Docteur en Médecine (nianatra tany amin' ny Faculté de Médecine de [[Montpellier]]), Mpandidy (major du Concours de chirurgie tany [[Frantsa]]), Professeur Agrégé de Chirurgie Générale (Paris, Frantsa), Professeur Emérite de l'Université (Oniversiten' i Madagasikara), Grand Chancelier de l'Ordre National de Madagascar. Rajerison Victorine kosa dia manana ny Diplôma ambony amin' ny Hai-Zaitra (diplôme de Haute Couture de Paris). '''Ny Fiainana ara-panahy:''' Ndriana Rabarioelina dia Mpiandry (1991), zanaky ny Tobilehibe Fifohazana Ankaramalaza (FFPM), nahazo Teny Fikasana avy amin' Andriamanitra sy Tsodrano avy amin' ireo Zokiolona Raiamandreny ara-panahy: Mpitandrina Daniel Ratefy (taona 1981), Mpitandrina Razafindrakoto Gabriel (taona 1986), Mama Volahavana Germaine Nenilava (taona 1996), Kardinaly Armand Gaetan Razafindratandra (taona 2007), Mama Ravolazaimanga Bernadette (taona 2009), Mama Rasoazanakolona Hèlene (taona 2012), Dada Manase (taona 2018) ao anatin' ny FLM, FJKM, FFPM, FFKM.<ref>http://royal-house-of-madagascar.blogspot.com/</ref> == Ny fianarana norantoviny sy ny tsangan-keviny == === Ny fahaizana sy ny diplôma azony === Mpikaroka, mahay [[Fiteny hebreo|Teny Hebreo]] sady mpahay Tantara ary T[[Teôlôjia|eôlôjiana]], Rabarioelina Ndriana, nianatra tenim-pirenena mihoatra ny roa ambin' ny folo ([[Fiteny malagasy|Malagasy]], [[Fiteny hebreo|Hebreo]], [[Fiteny arameana|Arameana]], [[Fiteny grika|Grika]], A[[Fiteny anglisy|anglisy]], A[[Fiteny alemàna|alemana]], T[[Fiteny tamily taloha|amil tranainy]], [[Fiteny sanskrity|Sanskrit]], [[Fiteny someriana|Someriana]], [[Fiteny malaiô-pôlineziana|Malaiô-pôlineziana]], [[Vondrom-piteny amerindiana|Amerindiana]], [[Fiteny aty Afrika|Afrikana]], sns), nahazo ny diplôma Dôktôrà amin' ny Teôlôjia miisa roa (''PhD in Theology'' sy ''Doctor of Theology'') tany [[Etazonia]]. Rehefa nahazo ny diploma ''baccalauréat série C'' ([[matematika]] sy [[fizika]]) tao amin' ny Académie d' Aix-Marseille, tany [[Frantsa]], sy ny ''Licence en Théologie'' ary nahavita ''Master en Théologie'' tao amin' ny Faculté Libre de Théologie Réformée ('''''[[:fr:Faculté_Jean-Calvin|fr]]'''''), Aix-en-Provence, Frantsa. Avy eo dia nandalina Fitantanana Orinasa tao amin' ny Ecole Supérieure de Commerce de Paris (ESCP-Senior, Paris, 1994) ary nandalina fahaizana vatosoa tao amin' ny Gemological Institute of America (GIA, 2003, 2005) ary voalohany mikasika ny vatosoa Diamondra tamin' ireo mpiaraka nianatra taminy. Nandalina fianarana sy nanao fikarohana avo lenta ka nahazo ny diplôma Dokotera amin' ny Teôlôjia voalohany izy mikasika "''Biblical Relations between Israel and Madagascar''" na "Ny fifandraisana ara-Baiboly eo amin' i Israely sy i Madagasikara" (PhD, Doctoral Dissertation, Saint Alcuin House Theological Seminary, USA, 2010, 458 pejy) mikasika ny "Tantara Miafin' i Madagasikara nandritra ny telo arivo taona mahery" ary nahazo ny diplôma Dokotera amin' ny Teôlôjia faharoa mitondra ny lohateny hoe "''Madagascar in the Last Vestiges of the Birthplace of Humanity''" (D.Theol., Doctoral Dissertation, Saint Alcuin House Seminary, USA, 2016, 638 pejy) mikasika ny "Tantara Miafin' i Madagasikara nandritra ny enina arivo taona mahery". === Ny mpampianatra azy === Anisan' Ireo ny mpampianatra azy: * ny Profesora [[Pierre Berthoud]] (FLTR, Aix-en-Provence), manam-pahaizana manokana momba ny [[Testamenta Taloha]]; * ny Profesora [[Peter R. Jones]] (Harvard, Princeton), manampahaizana momba ny [[Testamenta Vaovao]]; * ny Profesora Jean Marc Daumas de Cornilhac (FLTR, Aix-en-Provence) momba ny [[Fiteny hebreo|Teny Hebreo sy ny Tantaram-Piangonana]]; * ny Profesora Maurice Carrez (FTP, Paris) momba ny [[Fiteny grika|Teny Grika sy ny Testamenta Vaovao]]; * ny Profesora Edmund Clowney (Westminster, WTS, USA) momba ny Teolojia Biblika; * ny Profesora Roger Greenway (Westminster, WTS, USA), momba ny World Missiology; * ny Profesora Jean Brun (Oniversite, Dijon) momba ny Filôzôfia Kristiana; * ny Profesora Pierre Courthial (FLTR, Aix-en-Provence) momba ny Teolojia Pratika sy ny Apolojetika; * ny Profesora Olivier Clément (Institut Orthodoxe Saint Serge, Paris) momba ny Teôlôjia Ortôdôksa; * ary ny Profesora [[Pierre Chaunu|Pierre Chaunu, manampahaizana momba ny Tantara]], mpikambana ao amin' ny Institut, Filohan' ny Académie des Sciences Morales et Politiques, Paris, Frantsa. === Ny tsangan-kevitra momba ny maha Jiosy na Israelita ny Malagasy === Ny Mpitandrina Ravelojaona no efa nanoratra fa Jiosy ny Malagasy (1909). Taty aoriana dia nanamafy izany i Mama Volahavana Germaine Nenilava (1941) izay nahay teny iraisampirenena miisa roambinifolo. Manaraka, ilay misiônera [[lazarista]] atao hoe [[Joseph Briant|Rev. Père Joseph Briant]] (1946) dia niezaka nanamarina fa avy amin' ny [[Fiteny hebreo|teny hebreo]] ny [[Fiteny malagasy|teny malagasy]] ary nanamafy koa fa Jiosy ny Malagasy ny [[Ratefy Tolotra|Rev. Dr. Roger Andriatsiratahina (1976) sy ny Mpitandrina Ratefy Tolotra (1976)]] <ref name=":1">Rabarioelina, Ndriana (Rev. Dr.) (2011), "''Biblical Relations between Israel and Madagascar''", Doctoral Dissertation, Ph.D in Theology, SAHTS, États-Unis, 2010, 458 pages. Abstract in Saint-Alcuin House Journal, Volume 8, N^o 1, États-Unis, And in Library of Congress, number (ISSN 1548-4459), États-Unis.</ref>. Ny filazan' i Rev. Père Joseph Briant fa nisy koa ny andiam-pifidrà-monina jiosy mankaty Madagasikara -- ka ny voalohany tamin' ireo fifindrà-monina ireo dia tamin' ny andron' i [[Sôlômôna]], manodidina ny taona 900 tal. J.K. -- dia nohamafisin' i [[Ratefy Tolotra|Tolotra Ratefy]] (1976) sy Pr. Dr. Ndriana Rabarioelina (2010) tao amin' ny fikarohana ara-teôlôjia sy ara-tantara nataon' izy ireo nandritra ny efapolo taona mahery<ref name=":1" />. Ny Fikarohana siantifika avo lenta nahazoany ny diplôma Dôktôrà amin' ny Teôlôjia dia mitondra ny lohateny hoe ''Biblical Relations between Israel and Madagascar'' ("Fifandraisana ara-Baiboly eo amin' i Israely sy i Madagasikara")<ref name=":0"><small>"[https://www.deliremadagascar.com/conference-internationale-sur-les-origines-juives-a-madagascar/ Conférence internationale sur les origines juives à Madagascar]", in [https://www.deliremadagascar.com/ deliremadagascar.com]</small></ref>. Izany tsangan-kevitra izany dia anohanany ny maha [[Jiosy]] na [[Jiosy|Jody]] ny [[Malagasy]]. Anisan' ny tohanany koa ny tokony hahatonga an' i Madagasikara ho fanjakana [[Teôkrasia|teôkratika]] sy [[Kristôkrasia|kristôkratika]], sady hiverenana amin' ny fanjaka-mpanjaka manandratra indray ny rafitra ara-piarahamonina sy ara-pôlitika mankatoa an' Andriamanitra sy manaja ny Soatoavina malagasy, ary ny fandravana ny rafitra [[Repoblika|repoblikana napetraky ny mpanjanantany]] tandrefana<ref><small>"[[FANJAKAN’ I MADAGASIKARA|Fanjakan' i Madagasikara]]" in ''[https://mg.wikipedia.org/ mg.wikipedia.org]''</small></ref><ref><small>"[http://www.midi-madagasikara.mg/index.php/component/content/article/5-societe/2933-declaration--les-malagasy-descendants-de-juifs Déclaration : Les Malagasy, descendants de juifs]" in ''[https://midi-madagasikara.mg/ midi-madagasikara.mg]''</small></ref><ref><small>"[http://www.tonga-soa.com/for/ecrire.php3?nume=3949&repid=31423&th= Déclaration: les Malagasy dscendants des juifs] {{Wayback|url=http://www.tonga-soa.com/for/ecrire.php3?nume=3949&repid=31423&th=|date=20230430172043}}", in ''[http://www.tonga-soa.com/ tonga-soa.com]''</small></ref>. Tsy mijanona ho tsangan-kevitra fotsiny ny famerenana ny fitondra-mpanjaka fa raha [[andriana]] na printsy fotsiny izy tany am-panombohana dia narahiny fanambaràna ho Mpanjaka <ref><small>"[http://royal-house-of-madagascar.blogspot.com/2019/ Royal house of Madagascar]", in [http://royal-house-of-madagascar.blogspot.com/ royal-house-of-madagascar.blogspot.com/]</small></ref>. Izao koa no anisan' ny hevitra tohanany: ny [[fiteny malagasy]] dia avy amin' ny [[fiteny hebreo]], ny [[kolontsaina malagasy]] dia avy amin' ny [[Jodaisma|kolontsaina jiosy]], ary nisy ny fifindrà-monina jiosy nankaty [[Madagasikara]]. Nisy ny Fihaonana iraisam-pirenena mikasika ny Fihaviana Jiosy eto Madagasikara na ''Conférence Internationale sur les Origines Juives à Madagascar'' izay niarahan' ny Profesora Tudor Parfitt (Tale mpanorina ny Centre for Jewish Studies, SOAS, University of London, Academician, United Kingdom) sy ny Pastora Tolotra Ratefy (Filoham-Boninahitra ny Royal Academy of Sciences of Madagascar) ary ny Pr. Dr. Ndriana Rabarioelina (Filoha Mpanorina ny Royal Academy of Sciences of Madagascar), teo anatrehan' ireo Rabbins dimy avy any Etazonia, Canada, Maroc, Frantsa ary Australia, tao Antananarivo tamin' ny volana Mey 2017.<ref>Royal Academy of Sciences of Madagascar, 2017.</ref> == Mpanjakan' Imerina sy i Madagasikara == === Ny fototry ny fanjakany === ==== Taranaka mpanjaka ==== Avy amin' ny Masina Mpanjaka [[Andriantomara]], ny Masina Mpanjaka [[Andrianerinerina]] Lahimatoan' Imerina, ny Masina Mpanjaka [[Andriamanelo]], ny Masina Mpanjaka [[Ralambo]], ny Masina Mpanjaka Mpisorona [[Andriantompokoindrindra]] Lahimatoan' Imerina, Tompon' ny Tranomanara, Tranofohiloha, Tranomasina, izay nolovany avy amin' ny razambeny Mpanjaka [[Andriamamilazabe]], sy avy amin' ny Masina Mpanjaka [[Andrianjaka]] namorona ny [[Rova Manjakamiadana|Rovan' Antananarivo]], ny Masina Mpanjaka [[Andriantsitakatrandriana]], ary ny Masina Mpanjaka [[Andriantsimitoviaminandriandehibe]] izy. ==== Ny hafatry ny razana ==== Araka ny hafatr' ireo Mpanjaka razambe dia an' [[Andriamanelo]] ny Alakamisy ary an' [[Andriamananintany]] ny Zoma. Raha manary fanjakana ny Terak' Andriamananintany dia miverina amin' Andriamanelo ny fanjakana. Vokany: ny hafatra napetraky ny Masina Mpanjaka [[Ralambo]] sy [[Andriantompokoindrindra]] ary [[Andrianjaka]] izay nisy fifanarahana fito dia manjaka aloha Andriantompokoindrindra avy amin' Andriamanelo, avy eo manjaka [[Andrianjaka]] avy amin' [[Andriamananintany]], ary ny Andriandahy avy amin' ny Terak' Andrianjaka manana reny mivantana [[Andriantompokoindrindra (foko)|Andriantompokoindrindra]] (foko) ihany no mahazo manjaka sy mahazo Tranomasina. Ny vehivavy tsy mahazo manjaka. Ary rehefa tsy manaja na very fanjakana ny Terak' Andrianjaka dia miverina amin' Andriantompokoindrindra Lahimatoan' Imerina, avy amin' Andriamanelo, ny fanjakana. Nambarany fa avy amin' ny Lahimatoan' Imerina mivantana sady avy amin' Andrianjaka eto Madagasikara izy. Ity fanambaràna ity dia singa fototra amin' ny maha-izy azy sy ny hetsika ataony. ==== Tendry avy amin' Andriamanitra ==== Nisy [[mpaminany]] miisa fito, Andriana sy Zokiolona fotsy volo amin' ny tany, Raiamandreny ara-panahy (Ny Andriana Pasteur Daniel Ratefy avy ao [[Ambohimalaza]], Pasteur Razafindrakoto Gabriel avy ao [[Antanamalaza]], [[Volahavana Germaine|Mama Volahavana Germaine Nenilava]] avy amin' ny [[Tobilehibe Ankaramalaza|Toby Ankaramalaza]], Dada Manasé avy amin' ny Toby Ankaramalaza, Ny Andriambavy Rasoazanakolona Hélène na Mamafara avy amin' ny Toby Namahanambasy Imerinatsimo, ny Kardinaly [[Armand Gaétan Razafindratandra]] avy ao Ambohimalaza, ny Andriambavy Ravolazaimanga Bernadette avy amin' ny Toby Itaitso) no nampilazain' [[Andriamanitra (tokana)|Andriamanitra]] mialoha nanomboka ny taona 1981, ny maha mpanjaka mpandova fanjakana sy nanome tsodrano azy. Tamin' ny volana Septambra 2015 no nanosorana sy nanamasinina ho Mpanjaka tamin' ny lanonana teny [[Ambohidrabiby]] Hasin' Imerina, toerana manan-danja teo amin' ny tantaran’ ny [[Lisitry ny mpanjaka merina|Mpanjaka merina sy Mpanjaka eto Madagasikara]]. === Ny fanjakany === ==== Fiantombohan' ny fanjakany ==== Nisy fahazavana avy any an-danitra nidina sy nipetraka nahatitra ela teo aminy, ary Fahazavana avo zato heny noho ny fahazavan' ny masoandro niposaka vao maraina avy any Atsinanana tamin' io fotoana Fanosorana Mpanjaka sy Fitsofandrano azy io teny Ambohidrabiby Hasin' Imerina, izay marika ny Fanatrehan' Andriamanitra, ny Fankatoavany ary ny Fitahiany. ==== Ny anaram-boninahitra entiny ==== Izao ny anaram-boninahitra isalorany amin ny mpaha mpanjaka azy, izay matetika adika amin' ny tenim-pirenena samihafa: "Mpanjaka, avy amin' ny Lahimatoan' Imerina, Lehiben' ny Fianakaviamben' ny Andriana Merina, Lehiben' ny Fianakaviamben' ny Mpanjaka eto Madagasikara". === Fidirana an-tsehatra amin' ny raharaha pôlitika sy sôsialy === Ndriana Rabarioelina dia nahazo fiofanana politika avo lenta nandritra ny dimy taona (1995-2000) tamin' Ny Andriana Blaise Rabetafika, Ambasadaoron' i Madagasikara tany amin' ny Firenena Mikambana (ONU) sady Zokiolona indrindra amin' ireo Ambasadaoro erantany (1969-1992) tao amin' ny Firenena Mikambana, efa Filohan' ny Filankevitry ny Fandriampahalemana indroa (1985,1986) tao amin' ny Firenena Mikambana ary efa nahazo ny "Prix International Mercure d'Or" izay natokana ho an' ny Filoham-pirenena avo lenta indrindra sy olona sangany sy mendrika indrindra erantany. Mandray anjara momba ny raharaha pôlitika sy sôsialy eto Madagasikara izy. Ohatra: * Nanome toromarika strategika ara-tafika tamin' ny Ministra ny Fiarovam-pirenena sy Jeneraly mi-isa folo mba hampitsaharana ny Ady niaraka tamin' ny basy aman-tafondro sy ny hanavotana ireo takalonaina sivily an-jatony sy hamonjena ireo vahoaka an-tapitrisa nijaly, ary tanteraka soa aman-tsara izany (2002). * Lehiben' ny Delegasiona Malagasy misy ireo Ampanjaka malagasy notsongaina, tamin' ny Fihaonambe Iraisampirenena an' ireo Mpanjaka, Ampanjaka, Zanakandriana, ary Mpitarika ara-drazana, indroa miantaona, tany Tripoli sy Benghazi, Lybia (2008, 2009). Ary notendrena ho Lehiben' ny Delegasiona mitarika ireo Mpanjaka rehetra avy amin' ny firenena mi-isa dimampolo mahery raha nihaona tamin' ireo Filoham-pirenena mi-isa folo mahery avy any Amerika, Eoropa, Afrika ary Afovoany Atsinanana (Lybia, 2009). * Solontena an' ireo Ampanjaka rehetra eto Madagasikara tamin' ny Fihaonambe Iraisam-pirenena an' ireo Mpanjaka, Ampanjaka, Zanakandriana ary Mpitarika ara-drazana, ary nihaona tamin' ny Filoham-pirenena maro tany Afrika Atsimo (Pretoria, South Africa, 2011). * Nanohitra ny tsy fanarahan-dalàna sy ny halabato goavana ary nanao fampielezan-kevitra ho an' ny "Tsia" tamin' ny fitsapan-kevi-bahoaka tamin' ny taona 2010. * Nampita Hafatr' Andriamanitra manohitra ny Fiarahan' ny olona mitovy fananàhana na ''Message of the Lord Adonai Elohim to All Churches in the World on the Homosexuality'' ary nalefa tamin' ireo Mpitarika Fiangonana Lehibe manerantany (Saint Siège Vatican, Anglican Communion, World Reformed Alliance, World Lutheran Federation, World Council of Churches, ...) tamin' ny taona 2010 sy 2011. * Nisakana ny fanotofana tanimbary arivo hektara mahery tamin' ny Kominina miisa enina (Ambohitrimanjaka, Ambohidrapeto, Fiombonana, Ankadimanga, Anosibe Zaivola, Itaosy) ary niaro ireo tantsaha enina alina mahery voan' ny tsindray hazo lena sy nampijalina. Tanimbary arivo hektara izay mamelona vahoaka enina hetsy mahery eto Antananarivo sy ny manodidina. Ary nanoro hevitra mba hakisaka amin' ny toerana hafa ny tetikasa Tanamasoandro ary tanteraka soa aman-tsara izany (2019).<ref>Fanambarana, Television MATV, 18 Oktobra 2019.</ref> * Nanome hevitra mba holanian' ny Antenimieran-doholona Malagasy ny Volavolan-dalàna manamafy fa an' i Madagasikara sy ny firenena malagasy ireo Nosy dimy manodidina an' i Madagasikara (Bassas da India, Europa, Glorioso, Juan de Nova, Tromelin). Ramatoa Arlette Ramaroson, Mpitsara iraisampirenena (TPI Rwanda, TPI Yogoslavia), sy ireo mpiaradia manampahaizana avo lenta no nandrafitra ilay volavolan-dalàna ary nankatoavina sy nolanian' ny Antenimieran-Doholona Malagasy ny 18 Desambra 2020. == Ny zava-bitany == === Ny boky nosoratany === Amin' ny asasorany dia ireto no azo tanisaina: * ''Biblical Relations between Israel and Madagascar'' (2010)<ref name=":4"><small>"[https://royal-academy-of-madagascar.blogspot.com/2017/11/iii-members-of-royal-academy-of.html Some members of the Royal Academy of Sciences of Madagascar]", ''Royal Academy of Sciences of Madagascar''</small></ref>; * ''The King and High Priest Andriantompokoindrindra'' (2012)<ref name=":4" />; * ''The New Kingdom of Madagascar'' (2014)<ref name=":4" />; * ''Madagascar in the Last Vestiges of the Birthplace of Humanity'' (2016)<ref name=":4" />. Ireo boky ireo dia maneho ny fahavononany hikaroka ny fifandraisan' ny tantara malagasy sy ny ara-panahy ary ny sivilizasiôna fahiny<ref name=":4" /><ref name=":3" /><ref name=":2" /><ref><small>"[https://royal-house-of-madagascar.blogspot.com/2012/07/interview-du-prince-rev-dr-ndriana.html? Interview de S.A.R. le Prince Rev. Dr. Ndriana Rabarioelina: " La christocratie est la solution durable de l'Eternel pour Madagascar]", ''Royal House of Madagascar'', 26 juillet 2012.</small></ref>. === Ny zavatra natsangany === * Mpitendry zavamaneno mahay i Ndriana Rabarioelina, mpitendry [[gitara klasika]] iraisam-pirenena sady Lehiben' Orkesitra. * Filoha mpanorina ny Fikambanana ''Conservatoire National Supérieur de Musique de Madagascar'' (ONG-CNSMM) sy ny ''Orchestre Philharmonique Amontana,'' nanomboka tamin' ny taona 1996'','' izay natao hanomezam-boninahitra an' Andriamanitra Andriananahary, Mpamorona ny Lanitra sy ny Tany, sy hanomezana lanja ny Hai-Mozika malagasy avo lenta, ary efa nanao fampisehoana maro, anisan' izany ny fampisehoana miavaka im-pito ny Oratorio "Messiah" (G.F. Handel) amin' ny teny malagasy niaraka tamin' ny mpihira miisa sivy folo amin' ny ''Antoko Mpihira Zanak' Ambohimalaza'' (ZAMA) sy mpitendry mozika iraisam-pirenena avo lenta miisa roapolo, ny "Messe en Si mineur" (J.S. Bach) niaraka tamin' ny ''CNSMM Choir'' sy ny ''Orchestre Philharmonique Amontana'', ary ny "Haleloia" (G.F. Handel) niaraka tamin' ny Antokom-pihira malagasy maro izay nisy mpihira malagasy niisa enin-jato (+600) teo anoloan' ny Lapan' ny Tanàna Antananarivo<ref name=":4" /><ref><small>"[https://conservatoire-cnsmm-madagascar.blogspot.com/2020/05/blog-post_17.html Maestro Étienne Ramboatiana (1930-2007): Orchestra for Orchestra for 40 Guitars]",</small> <small>''Conservatoire National Supérieur de Musique de Madagascar''.</small></ref><ref><small>"[https://conservatoire-cnsmm-madagascar.blogspot.com/2011/01/realisations-du-conservatoire-cnsmm.html? Achievements of the Superior Royal Conservarory of Music in Madagascar - CNSMM]", ''Conservatoire National Supérieur de Musique de Madagascar''</small></ref>. * Filoha mpanorina ny ''Festival International de Musique Classique'' voalohany teto Madagasikara, nanomboka tamin' ny taona 1998, ary nikarakara konseritra ampolo maro, izay nandraisan' ireo mpitendry zavamaneno avo lenta anjara, avy any Madagasikara, Etazonia, Allemana, United Kingdom, Frantsa, Norvezy, Brazil, Italia, Russia, Afrika Atsimo, Nosy La Reunion sy firenena hafa. * Filoha mpanorina ny ''Festival International de Jazz'' ''à Madagascar'', izay nanao fampisehoana mihoatra ny zato ary nandraisan' ireo mpitendry zava-maneno avo lenta anjara avy any Madagasikara, Etazonia, Allemana, Suisse, Belgique, United Kingdom, Norvege, Brazil, Italia, Afrika Atsimo, Frantsa, Nosy La Reunion, Nosy Mauritius sy firenena hafa. * Filoha mpanorina ny ''International Royal Academy of Theology,'' nanomboka tamin' ny taona 2010, izay misy Manampahaizana sy Manampahalalàna avo lenta mikasika ny Teolojia eto Madagasikara sy manerantany. * Filoha mpanorina ny ''Royal Academy of Sciences of Madagascar,'' nanomboka tamin' ny taona 2016, izay misy Malagasy Manampahaizana sy Manampahalalàna avo lenta amin' ny taranja maro (Siansa mikasika ny Teolojia, Siansa theorika, Siansa ampiarina, Kolotsaina sy Haikanto, Siansa mikasika ny Olombelona, Siansa mikasika ny Tantara sy ny Lalàna ary ny Politika, Siansa mikasika ny Fampandrosoana). * * * '''Fanamarihana:''' Ny Mpanjaka Ndriana Rabarioelina dia mpikambana miaraka amin' ny Mpanjaka notsongaina erantany ao anatin' ny ''Delphic Royal Society'', nanomboka tamin' ny taona 2011, izay miaraka amin' ny Delphic International Council manome lanja ny Kolotsaina sy Haikanto avo lenta erantany. Ary efa nahazo ny Mariboninahitra ''Grand Cross of the Royal Order of Bunyoro-Kitara Kingdom'' (eken' ny Fanjakana any Uganda). == Jereo koa == * [[FANJAKAN’ I MADAGASIKARA|Fanjakan' i Madagasikara]] * [[Tantaran' i Madagasikara]] * [[Fokom-pirenena folo very|Foko folo verin' i Israely]] * [[Semita]] - [[Hamita (vahoaka)|Hamita]] - [[Jafetita]] * [[Jiosy malagasy]] * [[Fiteny malagasy]] * [[Fiteny hebreo]] * [[Ratefy Tolotra]] * [[Repoblika]] * [[Tudor Parfitt]] * [[Andriana]] - [[Hova]] - [[Mainty enin-dreny|Mainty]] - [[Andevo (teto Madagasikara)|Andevo]] * [[Ôfira]] == Fanovozan-kevitra == '''Boky sy lahatsoratra''' * Briant, Joseph, ''[https://www.google.com/search?q=Briant%2C+Joseph%2C+L%27h%C3%A9breu+%C3%A0+Madagascar&sca_esv=c7c67eb20f0b5775&sxsrf=ADLYWIKaeaF1lxKCRhfWaMtjxkig_QiHCw%3A1734705771500&ei=a4JlZ6CmHoHOhbIPxdK5gAE&ved=0ahUKEwjgh7PKyraKAxUBZ0EAHUVpDhAQ4dUDCA8&uact=5&oq=Briant%2C+Joseph%2C+L%27h%C3%A9breu+%C3%A0+Madagascar&gs_lp=Egxnd3Mtd2l6LXNlcnAiJ0JyaWFudCwgSm9zZXBoLCBMJ2jDqWJyZXUgw6AgTWFkYWdhc2NhcjIIEAAYgAQYogQyCBAAGIAEGKIEMggQABiABBiiBDIIEAAYgAQYogRItRBQ4AZYlwpwBHgBkAEAmAHHA6ABxwOqAQM0LTG4AQPIAQD4AQH4AQKYAgWgAv4DqAIKwgIKEAAYsAMY1gQYR8ICDRAAGIAEGLADGEMYigXCAgcQIxgnGOoCmAMN8QWSdHSb40MGMYgGAZAGCpIHBTQuNC0xoAeGAw&sclient=gws-wiz-serp L'hébreu à Madagascar]''. * Ferrand, Gabriel (1905). ''[https://gallica.bnf.fr/ark:/12148/bpt6k1667374 Les migrations musulmanes et juives à Madagascar]''. Paris: Revue de l'histoire des religions. * Rabarioelina, Ndriana (Rev. Dr.) (2011), "''Biblical Relations between Israel and Madagascar''", Doctoral Dissertation, Ph.D in Theology, SAHTS, États-Unis, 2010, 458 pages. Abstract in Saint-Alcuin House Journal, Volume 8, N^o 1, États-Unis, And in Library of Congress, number (ISSN 1548-4459), États-Unis. * Ramilison, Emmanuel (1951), ''[https://books.google.mg/books/about/Ny_Loharanon_ny_Andriana_nanjaka_teto_Im.html?id=LfxmQwAACAAJ&redir_esc=y Andriantomara-Andriamamilazabe. Loharanon' ny Andriana nanjaka eto Imerina]'', Imprimerie Ankehitriny. * Ramilison, Emmanuel (1962), ''Ny Baiboly sy Andrianampoinimerina'', Librarie Iarivo, 66 pejy. * Kasanga, Fernand (1963), ''Ny Antemoro Anakara voasoratra tamin' ny taona 1506,'' Imprimerie Iarivo, Antananarivo. * Rombaka, Jacques Philippe (1963), ''[https://www.bulac.fr/image/tantaran-drazana Tantaran-drazana Antemoro-Anteony]'', Antananarivo, Imprimerie LMS. * Rombaka, Jacques Philippe (1970), ''[https://www.sudoc.abes.fr/cbs/xslt/DB=2.1//SRCH?IKT=12&TRM=097789631 Fomban-drazana antemoro-usages et coutumes antemoro] {{Wayback|url=https://www.sudoc.abes.fr/cbs/xslt/DB=2.1//SRCH?IKT=12&TRM=097789631 |date=20241220155652 }}'', Ambozontany, Fianarantsoa. * Ratefy, Tolotra (1986), ''"Sind die Madagassichen Juden"'' na "Jiosy ve ny malagasy ?", Munster-Antananarivo, 600 pejy. *[https://forum.serasera.org/forum/message/m4f91363e6aa74/m4f914d7409e95 Lahatsoratra tao amin' ny ''Midi Madagascar'' tamin' ny 20 Avrily 2012] (rohy maty: http://www.midi-madagasikara.mg/index.php/component/content/article/5-societe/2933-declaration--les-malagasy-descendants-de-juifs) * "[https://www.madagate.org/politique-madagascar/dossier/1752-ndriana-rabarioelina--des-propositions-pertinentes.html Ndriana Rabarioelina : des propositions pertinentes…]", ''www.madagate.org'' * "[https://www.malagasynews.com/info-breves/le-prince-ndriana-rabarioelina-appelle-les-dirigeants-a-demolir-toutes-nouvelles-constructions-dans-le-rova-dantananarivo/ Le prince Ndriana Rabarioelina appelle les dirigeants à démolir toutes nouvelles constructions dans le Rova d’Antananarivo].", ''www.malagasynews.com'' * International Royal Academy of Theology: ''Message of the Lord Adonai Elohim to All Churches in the World on the Homosexuality,'' http://academy-of-theology.blogspot.com/2011/06/message-of-the-lord-adonai-elohim-to-all.html * "[[:fr:Liste_des_monarques_d'Imerina|Liste des monarques d'Imerina]]", ''fr.wikipedia.org'' * "[https://gw.geneanet.org/taniko?lang=fr&n=rabarioelina&p=ndriana Ndriana Rabarioelina]", ''gw.geneanet.org'' * "[https://web.facebook.com/ndriana.rabarioelina?_rdc=1&_rdr Ndriana Rabarioelina]", ''web.facebook.com'' '''Sary mihetsika''' * "[https://www.youtube.com/watch?v=BeFJAOfucqs Ny Jiosy eto Madagasikara, ny Mpanjaka Ndriana Rabarioelina]", ''youtube.com'' * "[https://tanikomadagascar.com/2019/10/05/tantara-sy-fiainam-pirenena-prince-dr-ndriana-rabarioelina/ Tantara sy Fiainam-pirenena]" (''youtube''), ''tanikomadagascar.com'' * Ndriana RABARIOELINA: ''Manandratra Fanjakan'ny Mpisorona'', youtube.com: "Ndriana RABARIOELINA - Manandratra Fanjakan'ny Mpisorona". * Mpanjaka Ndriana RABARIOELINA: ''"Teny Gasy"'', 06 Novambra 2021, MADAGASCAR24TV, youtube.com: "(66) Ny Mpanjaka Ndriana <nowiki/>RABARIOELINA, "Tena Gasy" 01Oktobra2022, Madagascar24TV - YouTube". * Mpanjaka Ndriana RABARIOELINA:''"Dinika"'', MBSTV, 03 Oktobra 2022, youtube.com: "Ny Mpanjaka Ndriana RABARIOELINA, "Dinika" 03oktobra2022, MBS TV". * Mpanjaka Ndriana RABARIOELINA:''"Antso ho an' ny firenena"'', 13 Oktobra 2022, youtube.com: "ANTSO HO AN'NY FIRENENA, Ny Mpanjaka Ndriana RABARIOELINA". * Mpanjaka Ndriana RABARIOELINA, ''Fanjakan' i Madagasikara'', 21/07/2023, Le 20H15, Madagascar24Redaction: youtube.com: "(66) Le 20H15 - 2023 07 21 - Mpanjaka Ndriana RABARIOELINA - YouTube". * Mpanjaka Ndriana RABARIOELINA : "''Fanjakam-Pisorona, Fanjakan'i Madagasikara'', 22/07/2023, youtube.com". * Mpanjaka Ndriana RABARIOELINA: "''Mijoro ny Fianakaviambe eto Madagasikara'', 05 Aogositra 2023, youtube.com". * Mpanjaka Ndriana RABARIOELINA: "''Ny Jiosy eto Madagasikara'', TV I-BC, 2023, youtube.com". == Loharano sy fanamarihana == [[Sokajy:Mpanao malagasy]] 1jyk5j0w3wckrvxr2w97roy7y4uh0ce 1106945 1106944 2025-06-11T16:34:47Z 102.16.205.225 /* Fanovozan-kevitra */ 1106945 wikitext text/x-wiki '''Rabarioelina Ndriana''' dia [[andriana]] [[merina]], fantatra amin' ny lafin-javatra maro: Mpikaroka avo lenta, sady Mpahay Tantara ary Teôlôjiana, nianatra fiteny maro (anisan' izany ny [[Fiteny hebreo|teny hebreo]]). Manana maripahaizana Dôktôrà roa momba ny [[Teôlôjia]] tany [[Etazonia]]. Nianatra Mozika koa izy (gitara klasika)<ref><small>[https://conservatoire-cnsmm-madagascar.blogspot.com/2021/06/ndriana-rabarioelina-travel-with.html?utm_source=chatgpt.com Pr. Dr. Ndriana Rabarioelina: "...Travel with the classical guitar ..."], Conservatoire National Supérieur de Musique de Madagascar, 4 juin 2021.</small></ref>. Zanaky ny Profesora Lala Rabarioelina, Dokotera sangany ary olo-manan-kaja eo anivon' ny fiarahamonina siantifika malagasy izy, izay nodimandry tamin' ny taona 2023 teo amin' ny faha-93 taonany<ref name=":2"><small>"[https://tanikomadagascar.com/2023/02/18/faculte-de-medecine-dantananarivo-deces-du-professeur-lala-rabarioelina/ Faculté de médecine d’Antananarivo – Décès du professeur Lala Rabarioelina]", ''Taniko Madagasikara'', publié le 18 février 2023, mis à jour le 16 septembre 2024,</small> </ref>. Ny fikarohana nataony dia miompana amin' ny fifandraisana ara-Baiboly eo amin' i Israely sy i Madagasikara, ary koa amin' ny niandohan' ny olombelona, ​​ka mikarohana ny fifandraisan' ny sivilizasiôna maro fahiny sy ny tantara malagasy. Mpikambana sy filohan' ny ''Royal Academy of Sciences of Madagascar'' ihany koa izy. Andriana sady voahosotra sy nohamasinina ho "Mpanjakan' Imerina sy i Madagasikara" tamin' ny taona 2015 izy. Mpanohana ny tokony hamerenana ny [[FANJAKAN’ I MADAGASIKARA|Fanjakan' i Madagasikara]] indray<ref><small>"[https://www.koolsaina.com/royaume-de-madagascar-monarchie-interview-ndriana-rabarioelina-ibc-television/#comments Les solutions proposées par Ndriana Rabarioelina à travers le retour à la monarchie]", ''www.koolsaina.com''</small></ref><ref name=":3"><small>"[https://www.youtube.com/watch?v=CnzKEvBocnA&t=1s Les solutions proposées par Ndriana Rabarioelina à travers le retour à la monarchie]" (Video), ''Youtube''</small></ref>. == Ny fiainany manokana == === Ny ray aman-dreniny === Teraka tamin' ny taona 1963 izy, zanaky ny Andriana Profesora Lala Rabarioelina sy ny Andriambavy Rajerison Victorine. I Lala Rabarioelina dia Docteur en Médecine (nianatra tany amin' ny Faculté de Médecine de [[Montpellier]]), Mpandidy (major du Concours de chirurgie tany [[Frantsa]]), Professeur Agrégé de Chirurgie Générale (Paris, Frantsa), Professeur Emérite de l'Université (Oniversiten' i Madagasikara), Grand Chancelier de l'Ordre National de Madagascar. Rajerison Victorine kosa dia manana ny Diplôma ambony amin' ny Hai-Zaitra (diplôme de Haute Couture de Paris). '''Ny Fiainana ara-panahy:''' Ndriana Rabarioelina dia Mpiandry (1991), zanaky ny Tobilehibe Fifohazana Ankaramalaza (FFPM), nahazo Teny Fikasana avy amin' Andriamanitra sy Tsodrano avy amin' ireo Zokiolona Raiamandreny ara-panahy: Mpitandrina Daniel Ratefy (taona 1981), Mpitandrina Razafindrakoto Gabriel (taona 1986), Mama Volahavana Germaine Nenilava (taona 1996), Kardinaly Armand Gaetan Razafindratandra (taona 2007), Mama Ravolazaimanga Bernadette (taona 2009), Mama Rasoazanakolona Hèlene (taona 2012), Dada Manase (taona 2018) ao anatin' ny FLM, FJKM, FFPM, FFKM.<ref>http://royal-house-of-madagascar.blogspot.com/</ref> == Ny fianarana norantoviny sy ny tsangan-keviny == === Ny fahaizana sy ny diplôma azony === Mpikaroka, mahay [[Fiteny hebreo|Teny Hebreo]] sady mpahay Tantara ary T[[Teôlôjia|eôlôjiana]], Rabarioelina Ndriana, nianatra tenim-pirenena mihoatra ny roa ambin' ny folo ([[Fiteny malagasy|Malagasy]], [[Fiteny hebreo|Hebreo]], [[Fiteny arameana|Arameana]], [[Fiteny grika|Grika]], A[[Fiteny anglisy|anglisy]], A[[Fiteny alemàna|alemana]], T[[Fiteny tamily taloha|amil tranainy]], [[Fiteny sanskrity|Sanskrit]], [[Fiteny someriana|Someriana]], [[Fiteny malaiô-pôlineziana|Malaiô-pôlineziana]], [[Vondrom-piteny amerindiana|Amerindiana]], [[Fiteny aty Afrika|Afrikana]], sns), nahazo ny diplôma Dôktôrà amin' ny Teôlôjia miisa roa (''PhD in Theology'' sy ''Doctor of Theology'') tany [[Etazonia]]. Rehefa nahazo ny diploma ''baccalauréat série C'' ([[matematika]] sy [[fizika]]) tao amin' ny Académie d' Aix-Marseille, tany [[Frantsa]], sy ny ''Licence en Théologie'' ary nahavita ''Master en Théologie'' tao amin' ny Faculté Libre de Théologie Réformée ('''''[[:fr:Faculté_Jean-Calvin|fr]]'''''), Aix-en-Provence, Frantsa. Avy eo dia nandalina Fitantanana Orinasa tao amin' ny Ecole Supérieure de Commerce de Paris (ESCP-Senior, Paris, 1994) ary nandalina fahaizana vatosoa tao amin' ny Gemological Institute of America (GIA, 2003, 2005) ary voalohany mikasika ny vatosoa Diamondra tamin' ireo mpiaraka nianatra taminy. Nandalina fianarana sy nanao fikarohana avo lenta ka nahazo ny diplôma Dokotera amin' ny Teôlôjia voalohany izy mikasika "''Biblical Relations between Israel and Madagascar''" na "Ny fifandraisana ara-Baiboly eo amin' i Israely sy i Madagasikara" (PhD, Doctoral Dissertation, Saint Alcuin House Theological Seminary, USA, 2010, 458 pejy) mikasika ny "Tantara Miafin' i Madagasikara nandritra ny telo arivo taona mahery" ary nahazo ny diplôma Dokotera amin' ny Teôlôjia faharoa mitondra ny lohateny hoe "''Madagascar in the Last Vestiges of the Birthplace of Humanity''" (D.Theol., Doctoral Dissertation, Saint Alcuin House Seminary, USA, 2016, 638 pejy) mikasika ny "Tantara Miafin' i Madagasikara nandritra ny enina arivo taona mahery". === Ny mpampianatra azy === Anisan' Ireo ny mpampianatra azy: * ny Profesora [[Pierre Berthoud]] (FLTR, Aix-en-Provence), manam-pahaizana manokana momba ny [[Testamenta Taloha]]; * ny Profesora [[Peter R. Jones]] (Harvard, Princeton), manampahaizana momba ny [[Testamenta Vaovao]]; * ny Profesora Jean Marc Daumas de Cornilhac (FLTR, Aix-en-Provence) momba ny [[Fiteny hebreo|Teny Hebreo sy ny Tantaram-Piangonana]]; * ny Profesora Maurice Carrez (FTP, Paris) momba ny [[Fiteny grika|Teny Grika sy ny Testamenta Vaovao]]; * ny Profesora Edmund Clowney (Westminster, WTS, USA) momba ny Teolojia Biblika; * ny Profesora Roger Greenway (Westminster, WTS, USA), momba ny World Missiology; * ny Profesora Jean Brun (Oniversite, Dijon) momba ny Filôzôfia Kristiana; * ny Profesora Pierre Courthial (FLTR, Aix-en-Provence) momba ny Teolojia Pratika sy ny Apolojetika; * ny Profesora Olivier Clément (Institut Orthodoxe Saint Serge, Paris) momba ny Teôlôjia Ortôdôksa; * ary ny Profesora [[Pierre Chaunu|Pierre Chaunu, manampahaizana momba ny Tantara]], mpikambana ao amin' ny Institut, Filohan' ny Académie des Sciences Morales et Politiques, Paris, Frantsa. === Ny tsangan-kevitra momba ny maha Jiosy na Israelita ny Malagasy === Ny Mpitandrina Ravelojaona no efa nanoratra fa Jiosy ny Malagasy (1909). Taty aoriana dia nanamafy izany i Mama Volahavana Germaine Nenilava (1941) izay nahay teny iraisampirenena miisa roambinifolo. Manaraka, ilay misiônera [[lazarista]] atao hoe [[Joseph Briant|Rev. Père Joseph Briant]] (1946) dia niezaka nanamarina fa avy amin' ny [[Fiteny hebreo|teny hebreo]] ny [[Fiteny malagasy|teny malagasy]] ary nanamafy koa fa Jiosy ny Malagasy ny [[Ratefy Tolotra|Rev. Dr. Roger Andriatsiratahina (1976) sy ny Mpitandrina Ratefy Tolotra (1976)]] <ref name=":1">Rabarioelina, Ndriana (Rev. Dr.) (2011), "''Biblical Relations between Israel and Madagascar''", Doctoral Dissertation, Ph.D in Theology, SAHTS, États-Unis, 2010, 458 pages. Abstract in Saint-Alcuin House Journal, Volume 8, N^o 1, États-Unis, And in Library of Congress, number (ISSN 1548-4459), États-Unis.</ref>. Ny filazan' i Rev. Père Joseph Briant fa nisy koa ny andiam-pifidrà-monina jiosy mankaty Madagasikara -- ka ny voalohany tamin' ireo fifindrà-monina ireo dia tamin' ny andron' i [[Sôlômôna]], manodidina ny taona 900 tal. J.K. -- dia nohamafisin' i [[Ratefy Tolotra|Tolotra Ratefy]] (1976) sy Pr. Dr. Ndriana Rabarioelina (2010) tao amin' ny fikarohana ara-teôlôjia sy ara-tantara nataon' izy ireo nandritra ny efapolo taona mahery<ref name=":1" />. Ny Fikarohana siantifika avo lenta nahazoany ny diplôma Dôktôrà amin' ny Teôlôjia dia mitondra ny lohateny hoe ''Biblical Relations between Israel and Madagascar'' ("Fifandraisana ara-Baiboly eo amin' i Israely sy i Madagasikara")<ref name=":0"><small>"[https://www.deliremadagascar.com/conference-internationale-sur-les-origines-juives-a-madagascar/ Conférence internationale sur les origines juives à Madagascar]", in [https://www.deliremadagascar.com/ deliremadagascar.com]</small></ref>. Izany tsangan-kevitra izany dia anohanany ny maha [[Jiosy]] na [[Jiosy|Jody]] ny [[Malagasy]]. Anisan' ny tohanany koa ny tokony hahatonga an' i Madagasikara ho fanjakana [[Teôkrasia|teôkratika]] sy [[Kristôkrasia|kristôkratika]], sady hiverenana amin' ny fanjaka-mpanjaka manandratra indray ny rafitra ara-piarahamonina sy ara-pôlitika mankatoa an' Andriamanitra sy manaja ny Soatoavina malagasy, ary ny fandravana ny rafitra [[Repoblika|repoblikana napetraky ny mpanjanantany]] tandrefana<ref><small>"[[FANJAKAN’ I MADAGASIKARA|Fanjakan' i Madagasikara]]" in ''[https://mg.wikipedia.org/ mg.wikipedia.org]''</small></ref><ref><small>"[http://www.midi-madagasikara.mg/index.php/component/content/article/5-societe/2933-declaration--les-malagasy-descendants-de-juifs Déclaration : Les Malagasy, descendants de juifs]" in ''[https://midi-madagasikara.mg/ midi-madagasikara.mg]''</small></ref><ref><small>"[http://www.tonga-soa.com/for/ecrire.php3?nume=3949&repid=31423&th= Déclaration: les Malagasy dscendants des juifs] {{Wayback|url=http://www.tonga-soa.com/for/ecrire.php3?nume=3949&repid=31423&th=|date=20230430172043}}", in ''[http://www.tonga-soa.com/ tonga-soa.com]''</small></ref>. Tsy mijanona ho tsangan-kevitra fotsiny ny famerenana ny fitondra-mpanjaka fa raha [[andriana]] na printsy fotsiny izy tany am-panombohana dia narahiny fanambaràna ho Mpanjaka <ref><small>"[http://royal-house-of-madagascar.blogspot.com/2019/ Royal house of Madagascar]", in [http://royal-house-of-madagascar.blogspot.com/ royal-house-of-madagascar.blogspot.com/]</small></ref>. Izao koa no anisan' ny hevitra tohanany: ny [[fiteny malagasy]] dia avy amin' ny [[fiteny hebreo]], ny [[kolontsaina malagasy]] dia avy amin' ny [[Jodaisma|kolontsaina jiosy]], ary nisy ny fifindrà-monina jiosy nankaty [[Madagasikara]]. Nisy ny Fihaonana iraisam-pirenena mikasika ny Fihaviana Jiosy eto Madagasikara na ''Conférence Internationale sur les Origines Juives à Madagascar'' izay niarahan' ny Profesora Tudor Parfitt (Tale mpanorina ny Centre for Jewish Studies, SOAS, University of London, Academician, United Kingdom) sy ny Pastora Tolotra Ratefy (Filoham-Boninahitra ny Royal Academy of Sciences of Madagascar) ary ny Pr. Dr. Ndriana Rabarioelina (Filoha Mpanorina ny Royal Academy of Sciences of Madagascar), teo anatrehan' ireo Rabbins dimy avy any Etazonia, Canada, Maroc, Frantsa ary Australia, tao Antananarivo tamin' ny volana Mey 2017.<ref>Royal Academy of Sciences of Madagascar, 2017.</ref> == Mpanjakan' Imerina sy i Madagasikara == === Ny fototry ny fanjakany === ==== Taranaka mpanjaka ==== Avy amin' ny Masina Mpanjaka [[Andriantomara]], ny Masina Mpanjaka [[Andrianerinerina]] Lahimatoan' Imerina, ny Masina Mpanjaka [[Andriamanelo]], ny Masina Mpanjaka [[Ralambo]], ny Masina Mpanjaka Mpisorona [[Andriantompokoindrindra]] Lahimatoan' Imerina, Tompon' ny Tranomanara, Tranofohiloha, Tranomasina, izay nolovany avy amin' ny razambeny Mpanjaka [[Andriamamilazabe]], sy avy amin' ny Masina Mpanjaka [[Andrianjaka]] namorona ny [[Rova Manjakamiadana|Rovan' Antananarivo]], ny Masina Mpanjaka [[Andriantsitakatrandriana]], ary ny Masina Mpanjaka [[Andriantsimitoviaminandriandehibe]] izy. ==== Ny hafatry ny razana ==== Araka ny hafatr' ireo Mpanjaka razambe dia an' [[Andriamanelo]] ny Alakamisy ary an' [[Andriamananintany]] ny Zoma. Raha manary fanjakana ny Terak' Andriamananintany dia miverina amin' Andriamanelo ny fanjakana. Vokany: ny hafatra napetraky ny Masina Mpanjaka [[Ralambo]] sy [[Andriantompokoindrindra]] ary [[Andrianjaka]] izay nisy fifanarahana fito dia manjaka aloha Andriantompokoindrindra avy amin' Andriamanelo, avy eo manjaka [[Andrianjaka]] avy amin' [[Andriamananintany]], ary ny Andriandahy avy amin' ny Terak' Andrianjaka manana reny mivantana [[Andriantompokoindrindra (foko)|Andriantompokoindrindra]] (foko) ihany no mahazo manjaka sy mahazo Tranomasina. Ny vehivavy tsy mahazo manjaka. Ary rehefa tsy manaja na very fanjakana ny Terak' Andrianjaka dia miverina amin' Andriantompokoindrindra Lahimatoan' Imerina, avy amin' Andriamanelo, ny fanjakana. Nambarany fa avy amin' ny Lahimatoan' Imerina mivantana sady avy amin' Andrianjaka eto Madagasikara izy. Ity fanambaràna ity dia singa fototra amin' ny maha-izy azy sy ny hetsika ataony. ==== Tendry avy amin' Andriamanitra ==== Nisy [[mpaminany]] miisa fito, Andriana sy Zokiolona fotsy volo amin' ny tany, Raiamandreny ara-panahy (Ny Andriana Pasteur Daniel Ratefy avy ao [[Ambohimalaza]], Pasteur Razafindrakoto Gabriel avy ao [[Antanamalaza]], [[Volahavana Germaine|Mama Volahavana Germaine Nenilava]] avy amin' ny [[Tobilehibe Ankaramalaza|Toby Ankaramalaza]], Dada Manasé avy amin' ny Toby Ankaramalaza, Ny Andriambavy Rasoazanakolona Hélène na Mamafara avy amin' ny Toby Namahanambasy Imerinatsimo, ny Kardinaly [[Armand Gaétan Razafindratandra]] avy ao Ambohimalaza, ny Andriambavy Ravolazaimanga Bernadette avy amin' ny Toby Itaitso) no nampilazain' [[Andriamanitra (tokana)|Andriamanitra]] mialoha nanomboka ny taona 1981, ny maha mpanjaka mpandova fanjakana sy nanome tsodrano azy. Tamin' ny volana Septambra 2015 no nanosorana sy nanamasinina ho Mpanjaka tamin' ny lanonana teny [[Ambohidrabiby]] Hasin' Imerina, toerana manan-danja teo amin' ny tantaran’ ny [[Lisitry ny mpanjaka merina|Mpanjaka merina sy Mpanjaka eto Madagasikara]]. === Ny fanjakany === ==== Fiantombohan' ny fanjakany ==== Nisy fahazavana avy any an-danitra nidina sy nipetraka nahatitra ela teo aminy, ary Fahazavana avo zato heny noho ny fahazavan' ny masoandro niposaka vao maraina avy any Atsinanana tamin' io fotoana Fanosorana Mpanjaka sy Fitsofandrano azy io teny Ambohidrabiby Hasin' Imerina, izay marika ny Fanatrehan' Andriamanitra, ny Fankatoavany ary ny Fitahiany. ==== Ny anaram-boninahitra entiny ==== Izao ny anaram-boninahitra isalorany amin ny mpaha mpanjaka azy, izay matetika adika amin' ny tenim-pirenena samihafa: "Mpanjaka, avy amin' ny Lahimatoan' Imerina, Lehiben' ny Fianakaviamben' ny Andriana Merina, Lehiben' ny Fianakaviamben' ny Mpanjaka eto Madagasikara". === Fidirana an-tsehatra amin' ny raharaha pôlitika sy sôsialy === Ndriana Rabarioelina dia nahazo fiofanana politika avo lenta nandritra ny dimy taona (1995-2000) tamin' Ny Andriana Blaise Rabetafika, Ambasadaoron' i Madagasikara tany amin' ny Firenena Mikambana (ONU) sady Zokiolona indrindra amin' ireo Ambasadaoro erantany (1969-1992) tao amin' ny Firenena Mikambana, efa Filohan' ny Filankevitry ny Fandriampahalemana indroa (1985,1986) tao amin' ny Firenena Mikambana ary efa nahazo ny "Prix International Mercure d'Or" izay natokana ho an' ny Filoham-pirenena avo lenta indrindra sy olona sangany sy mendrika indrindra erantany. Mandray anjara momba ny raharaha pôlitika sy sôsialy eto Madagasikara izy. Ohatra: * Nanome toromarika strategika ara-tafika tamin' ny Ministra ny Fiarovam-pirenena sy Jeneraly mi-isa folo mba hampitsaharana ny Ady niaraka tamin' ny basy aman-tafondro sy ny hanavotana ireo takalonaina sivily an-jatony sy hamonjena ireo vahoaka an-tapitrisa nijaly, ary tanteraka soa aman-tsara izany (2002). * Lehiben' ny Delegasiona Malagasy misy ireo Ampanjaka malagasy notsongaina, tamin' ny Fihaonambe Iraisampirenena an' ireo Mpanjaka, Ampanjaka, Zanakandriana, ary Mpitarika ara-drazana, indroa miantaona, tany Tripoli sy Benghazi, Lybia (2008, 2009). Ary notendrena ho Lehiben' ny Delegasiona mitarika ireo Mpanjaka rehetra avy amin' ny firenena mi-isa dimampolo mahery raha nihaona tamin' ireo Filoham-pirenena mi-isa folo mahery avy any Amerika, Eoropa, Afrika ary Afovoany Atsinanana (Lybia, 2009). * Solontena an' ireo Ampanjaka rehetra eto Madagasikara tamin' ny Fihaonambe Iraisam-pirenena an' ireo Mpanjaka, Ampanjaka, Zanakandriana ary Mpitarika ara-drazana, ary nihaona tamin' ny Filoham-pirenena maro tany Afrika Atsimo (Pretoria, South Africa, 2011). * Nanohitra ny tsy fanarahan-dalàna sy ny halabato goavana ary nanao fampielezan-kevitra ho an' ny "Tsia" tamin' ny fitsapan-kevi-bahoaka tamin' ny taona 2010. * Nampita Hafatr' Andriamanitra manohitra ny Fiarahan' ny olona mitovy fananàhana na ''Message of the Lord Adonai Elohim to All Churches in the World on the Homosexuality'' ary nalefa tamin' ireo Mpitarika Fiangonana Lehibe manerantany (Saint Siège Vatican, Anglican Communion, World Reformed Alliance, World Lutheran Federation, World Council of Churches, ...) tamin' ny taona 2010 sy 2011. * Nisakana ny fanotofana tanimbary arivo hektara mahery tamin' ny Kominina miisa enina (Ambohitrimanjaka, Ambohidrapeto, Fiombonana, Ankadimanga, Anosibe Zaivola, Itaosy) ary niaro ireo tantsaha enina alina mahery voan' ny tsindray hazo lena sy nampijalina. Tanimbary arivo hektara izay mamelona vahoaka enina hetsy mahery eto Antananarivo sy ny manodidina. Ary nanoro hevitra mba hakisaka amin' ny toerana hafa ny tetikasa Tanamasoandro ary tanteraka soa aman-tsara izany (2019).<ref>Fanambarana, Television MATV, 18 Oktobra 2019.</ref> * Nanome hevitra mba holanian' ny Antenimieran-doholona Malagasy ny Volavolan-dalàna manamafy fa an' i Madagasikara sy ny firenena malagasy ireo Nosy dimy manodidina an' i Madagasikara (Bassas da India, Europa, Glorioso, Juan de Nova, Tromelin). Ramatoa Arlette Ramaroson, Mpitsara iraisampirenena (TPI Rwanda, TPI Yogoslavia), sy ireo mpiaradia manampahaizana avo lenta no nandrafitra ilay volavolan-dalàna ary nankatoavina sy nolanian' ny Antenimieran-Doholona Malagasy ny 18 Desambra 2020. == Ny zava-bitany == === Ny boky nosoratany === Amin' ny asasorany dia ireto no azo tanisaina: * ''Biblical Relations between Israel and Madagascar'' (2010)<ref name=":4"><small>"[https://royal-academy-of-madagascar.blogspot.com/2017/11/iii-members-of-royal-academy-of.html Some members of the Royal Academy of Sciences of Madagascar]", ''Royal Academy of Sciences of Madagascar''</small></ref>; * ''The King and High Priest Andriantompokoindrindra'' (2012)<ref name=":4" />; * ''The New Kingdom of Madagascar'' (2014)<ref name=":4" />; * ''Madagascar in the Last Vestiges of the Birthplace of Humanity'' (2016)<ref name=":4" />. Ireo boky ireo dia maneho ny fahavononany hikaroka ny fifandraisan' ny tantara malagasy sy ny ara-panahy ary ny sivilizasiôna fahiny<ref name=":4" /><ref name=":3" /><ref name=":2" /><ref><small>"[https://royal-house-of-madagascar.blogspot.com/2012/07/interview-du-prince-rev-dr-ndriana.html? Interview de S.A.R. le Prince Rev. Dr. Ndriana Rabarioelina: " La christocratie est la solution durable de l'Eternel pour Madagascar]", ''Royal House of Madagascar'', 26 juillet 2012.</small></ref>. === Ny zavatra natsangany === * Mpitendry zavamaneno mahay i Ndriana Rabarioelina, mpitendry [[gitara klasika]] iraisam-pirenena sady Lehiben' Orkesitra. * Filoha mpanorina ny Fikambanana ''Conservatoire National Supérieur de Musique de Madagascar'' (ONG-CNSMM) sy ny ''Orchestre Philharmonique Amontana,'' nanomboka tamin' ny taona 1996'','' izay natao hanomezam-boninahitra an' Andriamanitra Andriananahary, Mpamorona ny Lanitra sy ny Tany, sy hanomezana lanja ny Hai-Mozika malagasy avo lenta, ary efa nanao fampisehoana maro, anisan' izany ny fampisehoana miavaka im-pito ny Oratorio "Messiah" (G.F. Handel) amin' ny teny malagasy niaraka tamin' ny mpihira miisa sivy folo amin' ny ''Antoko Mpihira Zanak' Ambohimalaza'' (ZAMA) sy mpitendry mozika iraisam-pirenena avo lenta miisa roapolo, ny "Messe en Si mineur" (J.S. Bach) niaraka tamin' ny ''CNSMM Choir'' sy ny ''Orchestre Philharmonique Amontana'', ary ny "Haleloia" (G.F. Handel) niaraka tamin' ny Antokom-pihira malagasy maro izay nisy mpihira malagasy niisa enin-jato (+600) teo anoloan' ny Lapan' ny Tanàna Antananarivo<ref name=":4" /><ref><small>"[https://conservatoire-cnsmm-madagascar.blogspot.com/2020/05/blog-post_17.html Maestro Étienne Ramboatiana (1930-2007): Orchestra for Orchestra for 40 Guitars]",</small> <small>''Conservatoire National Supérieur de Musique de Madagascar''.</small></ref><ref><small>"[https://conservatoire-cnsmm-madagascar.blogspot.com/2011/01/realisations-du-conservatoire-cnsmm.html? Achievements of the Superior Royal Conservarory of Music in Madagascar - CNSMM]", ''Conservatoire National Supérieur de Musique de Madagascar''</small></ref>. * Filoha mpanorina ny ''Festival International de Musique Classique'' voalohany teto Madagasikara, nanomboka tamin' ny taona 1998, ary nikarakara konseritra ampolo maro, izay nandraisan' ireo mpitendry zavamaneno avo lenta anjara, avy any Madagasikara, Etazonia, Allemana, United Kingdom, Frantsa, Norvezy, Brazil, Italia, Russia, Afrika Atsimo, Nosy La Reunion sy firenena hafa. * Filoha mpanorina ny ''Festival International de Jazz'' ''à Madagascar'', izay nanao fampisehoana mihoatra ny zato ary nandraisan' ireo mpitendry zava-maneno avo lenta anjara avy any Madagasikara, Etazonia, Allemana, Suisse, Belgique, United Kingdom, Norvege, Brazil, Italia, Afrika Atsimo, Frantsa, Nosy La Reunion, Nosy Mauritius sy firenena hafa. * Filoha mpanorina ny ''International Royal Academy of Theology,'' nanomboka tamin' ny taona 2010, izay misy Manampahaizana sy Manampahalalàna avo lenta mikasika ny Teolojia eto Madagasikara sy manerantany. * Filoha mpanorina ny ''Royal Academy of Sciences of Madagascar,'' nanomboka tamin' ny taona 2016, izay misy Malagasy Manampahaizana sy Manampahalalàna avo lenta amin' ny taranja maro (Siansa mikasika ny Teolojia, Siansa theorika, Siansa ampiarina, Kolotsaina sy Haikanto, Siansa mikasika ny Olombelona, Siansa mikasika ny Tantara sy ny Lalàna ary ny Politika, Siansa mikasika ny Fampandrosoana). * * * '''Fanamarihana:''' Ny Mpanjaka Ndriana Rabarioelina dia mpikambana miaraka amin' ny Mpanjaka notsongaina erantany ao anatin' ny ''Delphic Royal Society'', nanomboka tamin' ny taona 2011, izay miaraka amin' ny Delphic International Council manome lanja ny Kolotsaina sy Haikanto avo lenta erantany. Ary efa nahazo ny Mariboninahitra ''Grand Cross of the Royal Order of Bunyoro-Kitara Kingdom'' (eken' ny Fanjakana any Uganda). == Jereo koa == * [[FANJAKAN’ I MADAGASIKARA|Fanjakan' i Madagasikara]] * [[Tantaran' i Madagasikara]] * [[Fokom-pirenena folo very|Foko folo verin' i Israely]] * [[Semita]] - [[Hamita (vahoaka)|Hamita]] - [[Jafetita]] * [[Jiosy malagasy]] * [[Fiteny malagasy]] * [[Fiteny hebreo]] * [[Ratefy Tolotra]] * [[Repoblika]] * [[Tudor Parfitt]] * [[Andriana]] - [[Hova]] - [[Mainty enin-dreny|Mainty]] - [[Andevo (teto Madagasikara)|Andevo]] * [[Ôfira]] == Fanovozan-kevitra == '''Boky sy lahatsoratra''' * Briant, Joseph, ''[https://www.google.com/search?q=Briant%2C+Joseph%2C+L%27h%C3%A9breu+%C3%A0+Madagascar&sca_esv=c7c67eb20f0b5775&sxsrf=ADLYWIKaeaF1lxKCRhfWaMtjxkig_QiHCw%3A1734705771500&ei=a4JlZ6CmHoHOhbIPxdK5gAE&ved=0ahUKEwjgh7PKyraKAxUBZ0EAHUVpDhAQ4dUDCA8&uact=5&oq=Briant%2C+Joseph%2C+L%27h%C3%A9breu+%C3%A0+Madagascar&gs_lp=Egxnd3Mtd2l6LXNlcnAiJ0JyaWFudCwgSm9zZXBoLCBMJ2jDqWJyZXUgw6AgTWFkYWdhc2NhcjIIEAAYgAQYogQyCBAAGIAEGKIEMggQABiABBiiBDIIEAAYgAQYogRItRBQ4AZYlwpwBHgBkAEAmAHHA6ABxwOqAQM0LTG4AQPIAQD4AQH4AQKYAgWgAv4DqAIKwgIKEAAYsAMY1gQYR8ICDRAAGIAEGLADGEMYigXCAgcQIxgnGOoCmAMN8QWSdHSb40MGMYgGAZAGCpIHBTQuNC0xoAeGAw&sclient=gws-wiz-serp L'hébreu à Madagascar]''. * Ferrand, Gabriel (1905). ''[https://gallica.bnf.fr/ark:/12148/bpt6k1667374 Les migrations musulmanes et juives à Madagascar]''. Paris: Revue de l'histoire des religions. * Rabarioelina, Ndriana (Rev. Dr.) (2011), "''Biblical Relations between Israel and Madagascar''", Doctoral Dissertation, Ph.D in Theology, SAHTS, États-Unis, 2010, 458 pages. Abstract in Saint-Alcuin House Journal, Volume 8, N^o 1, États-Unis, And in Library of Congress, number (ISSN 1548-4459), États-Unis. * Ramilison, Emmanuel (1951), ''[https://books.google.mg/books/about/Ny_Loharanon_ny_Andriana_nanjaka_teto_Im.html?id=LfxmQwAACAAJ&redir_esc=y Andriantomara-Andriamamilazabe. Loharanon' ny Andriana nanjaka eto Imerina]'', Imprimerie Ankehitriny. * Ramilison, Emmanuel (1962), ''Ny Baiboly sy Andrianampoinimerina'', Librarie Iarivo, 66 pejy. * Kasanga, Fernand (1963), ''Ny Antemoro Anakara voasoratra tamin' ny taona 1506,'' Imprimerie Iarivo, Antananarivo. * Rombaka, Jacques Philippe (1963), ''[https://www.bulac.fr/image/tantaran-drazana Tantaran-drazana Antemoro-Anteony]'', Antananarivo, Imprimerie LMS. * Rombaka, Jacques Philippe (1970), ''[https://www.sudoc.abes.fr/cbs/xslt/DB=2.1//SRCH?IKT=12&TRM=097789631 Fomban-drazana antemoro-usages et coutumes antemoro] {{Wayback|url=https://www.sudoc.abes.fr/cbs/xslt/DB=2.1//SRCH?IKT=12&TRM=097789631 |date=20241220155652 }}'', Ambozontany, Fianarantsoa. * Ratefy, Tolotra (1986), ''"Sind die Madagassichen Juden"'' na "Jiosy ve ny malagasy ?", Munster-Antananarivo, 600 pejy. *[https://forum.serasera.org/forum/message/m4f91363e6aa74/m4f914d7409e95 Lahatsoratra tao amin' ny ''Midi Madagascar'' tamin' ny 20 Avrily 2012] (rohy maty: http://www.midi-madagasikara.mg/index.php/component/content/article/5-societe/2933-declaration--les-malagasy-descendants-de-juifs) * "[https://www.madagate.org/politique-madagascar/dossier/1752-ndriana-rabarioelina--des-propositions-pertinentes.html Ndriana Rabarioelina : des propositions pertinentes…]", ''www.madagate.org'' * "[https://www.malagasynews.com/info-breves/le-prince-ndriana-rabarioelina-appelle-les-dirigeants-a-demolir-toutes-nouvelles-constructions-dans-le-rova-dantananarivo/ Le prince Ndriana Rabarioelina appelle les dirigeants à démolir toutes nouvelles constructions dans le Rova d’Antananarivo].", ''www.malagasynews.com'' * International Royal Academy of Theology (2010): ''Message of the Lord Adonai Elohim to All Churches in the World on the Homosexuality,'' http://academy-of-theology.blogspot.com/2011/06/message-of-the-lord-adonai-elohim-to-all.html * "[[:fr:Liste_des_monarques_d'Imerina|Liste des monarques d'Imerina]]", ''fr.wikipedia.org'' * "[https://gw.geneanet.org/taniko?lang=fr&n=rabarioelina&p=ndriana Ndriana Rabarioelina]", ''gw.geneanet.org'' * "[https://web.facebook.com/ndriana.rabarioelina?_rdc=1&_rdr Ndriana Rabarioelina]", ''web.facebook.com'' '''Sary mihetsika''' * "[https://www.youtube.com/watch?v=BeFJAOfucqs Ny Jiosy eto Madagasikara, ny Mpanjaka Ndriana Rabarioelina]", ''youtube.com'' * "[https://tanikomadagascar.com/2019/10/05/tantara-sy-fiainam-pirenena-prince-dr-ndriana-rabarioelina/ Tantara sy Fiainam-pirenena]" (''youtube''), ''tanikomadagascar.com'' * Ndriana RABARIOELINA: ''Manandratra Fanjakan'ny Mpisorona'', youtube.com: "Ndriana RABARIOELINA - Manandratra Fanjakan'ny Mpisorona". * Mpanjaka Ndriana RABARIOELINA: ''"Teny Gasy"'', 06 Novambra 2021, MADAGASCAR24TV, youtube.com: "(66) Ny Mpanjaka Ndriana <nowiki/>RABARIOELINA, "Tena Gasy" 01Oktobra2022, Madagascar24TV - YouTube". * Mpanjaka Ndriana RABARIOELINA:''"Dinika"'', MBSTV, 03 Oktobra 2022, youtube.com: "Ny Mpanjaka Ndriana RABARIOELINA, "Dinika" 03oktobra2022, MBS TV". * Mpanjaka Ndriana RABARIOELINA:''"Antso ho an' ny firenena"'', 13 Oktobra 2022, youtube.com: "ANTSO HO AN'NY FIRENENA, Ny Mpanjaka Ndriana RABARIOELINA". * Mpanjaka Ndriana RABARIOELINA, ''Fanjakan' i Madagasikara'', 21/07/2023, Le 20H15, Madagascar24Redaction: youtube.com: "(66) Le 20H15 - 2023 07 21 - Mpanjaka Ndriana RABARIOELINA - YouTube". * Mpanjaka Ndriana RABARIOELINA : "''Fanjakam-Pisorona, Fanjakan'i Madagasikara'', 22/07/2023, youtube.com". * Mpanjaka Ndriana RABARIOELINA: "''Mijoro ny Fianakaviambe eto Madagasikara'', 05 Aogositra 2023, youtube.com". * Mpanjaka Ndriana RABARIOELINA: "''Ny Jiosy eto Madagasikara'', TV I-BC, 2023, youtube.com". == Loharano sy fanamarihana == [[Sokajy:Mpanao malagasy]] 5pxxd2aznit21ywk64ri3yfvskf1ycf 1107042 1106945 2025-06-12T10:56:29Z Thelezifor 15140 Nanitsy tsipelina 1107042 wikitext text/x-wiki '''Rabarioelina Ndriana''' dia [[andriana]] [[merina]], fantatra amin' ny lafin-javatra maro: Mpikaroka avo lenta, sady mpahay tantara sy teôlôjiana, nianatra fiteny maro (anisan' izany ny [[Fiteny hebreo|teny hebreo]]). Manana maripahaizana dôktôrà roa momba ny [[teôlôjia]] tany [[Etazonia]]. Nianatra mozika koa izy (gitara klasika)<ref><small>[https://conservatoire-cnsmm-madagascar.blogspot.com/2021/06/ndriana-rabarioelina-travel-with.html?utm_source=chatgpt.com Pr. Dr. Ndriana Rabarioelina: "...Travel with the classical guitar ..."], Conservatoire National Supérieur de Musique de Madagascar, 4 juin 2021.</small></ref>. Zanaky ny Profesora Lala Rabarioelina, Dokotera sangany ary olo-manan-kaja eo anivon' ny fiarahamonina siantifika malagasy izy, izay nodimandry tamin' ny taona 2023 teo amin' ny faha-93 taonany<ref name=":2"><small>"[https://tanikomadagascar.com/2023/02/18/faculte-de-medecine-dantananarivo-deces-du-professeur-lala-rabarioelina/ Faculté de médecine d’Antananarivo – Décès du professeur Lala Rabarioelina]", ''Taniko Madagasikara'', publié le 18 février 2023, mis à jour le 16 septembre 2024,</small> </ref>. Ny fikarohana nataony dia miompana amin' ny fifandraisana ara-[[Baiboly]] eo amin' i [[Fanjakan' i Israely (mitambatra)|Israely]] sy i [[Madagasikara]], ary koa amin' ny niandohan' ny olombelona, ​​ka mikarohany ny fifandraisan' ny sivilizasiôna maro fahiny sy ny tantara malagasy. Mpikambana sy filohan' ny ''Royal Academy of Sciences of Madagascar'' ihany koa izy. Andriana sady voahosotra sy nohamasinina ho "Mpanjakan' Imerina sy i Madagasikara" tamin' ny taona 2015 izy sady mpanohana ny tokony hamerenana ny [[FANJAKAN’ I MADAGASIKARA|Fanjakan' i Madagasikara]] indray<ref><small>"[https://www.koolsaina.com/royaume-de-madagascar-monarchie-interview-ndriana-rabarioelina-ibc-television/#comments Les solutions proposées par Ndriana Rabarioelina à travers le retour à la monarchie]", ''www.koolsaina.com''</small></ref><ref name=":3"><small>"[https://www.youtube.com/watch?v=CnzKEvBocnA&t=1s Les solutions proposées par Ndriana Rabarioelina à travers le retour à la monarchie]" (Video), ''Youtube''</small></ref>. == Ny fiainany manokana == === Ny ray aman-dreniny === Teraka tamin' ny taona 1963 izy, zanaky ny Andriana Profesora Lala Rabarioelina sy ny Andriambavy Rajerison Victorine. I Lala Rabarioelina dia Docteur en Médecine (nianatra tany amin' ny Faculté de Médecine de [[Montpellier]]), Mpandidy (major du Concours de chirurgie tany [[Frantsa]]), Professeur Agrégé de Chirurgie Générale (Paris, Frantsa), Professeur Emérite de l'Université (Oniversiten' i Madagasikara), Grand Chancelier de l'Ordre National de Madagascar. Rajerison Victorine kosa dia manana ny diplôma ambony amin' ny haizaitra (diplôme de Haute Couture de Paris). '''Ny fiainana ara-panahy:''' Ndriana Rabarioelina dia [[Fifohazana (kristianisma malagasy)|mpiandry]] (1991), zanaky ny [[Tobilehibe Ankaramalaza|Tobilehibe Fifohazana Ankaramalaza]] (FFPM), nahazo teny fikasana avy amin' Andriamanitra sy tsodrano avy amin' ireo zokiolona raiamandreny ara-panahy: Mpitandrina Daniel Ratefy (taona 1981), Mpitandrina Razafindrakoto Gabriel (taona 1986), [[Volahavana Germaine|Mama Volahavana Germaine Nenilava]] (taona 1996), ny [[Armand Gaétan Razafindratandra|Kardinaly Armand Gaetan Razafindratandra]] (taona 2007), Mama Ravolazaimanga Bernadette (taona 2009), Mama Rasoazanakolona Hèlene (taona 2012), Dada Manase (taona 2018) ao anatin' ny FLM, FJKM, FFPM, FFKM.<ref name=":5">http://royal-house-of-madagascar.blogspot.com/</ref> == Ny fianarana norantoviny == === Ny fahaizana sy ny diplôma azony === Mpikaroka, mahay [[Fiteny hebreo|teny hebreo]] sady mpahay tantara ary [[Teôlôjia|teôlôjiana]], Rabarioelina Ndriana, nianatra tenim-pirenena mihoatra ny roa ambin' ny folo ([[Fiteny malagasy|malagasy]], [[Fiteny hebreo|hebreo]], [[Fiteny arameana|arameana]], [[Fiteny grika|grika]], [[Fiteny anglisy|anglisy]], A[[Fiteny alemàna|alemana]], [[Fiteny tamily taloha|tamil tranainy]], [[Fiteny sanskrity|sanskrit]]<nowiki/>y, [[Fiteny someriana|someriana]], [[Fiteny malaiô-pôlineziana|malaiô-pôlineziana]], [[Vondrom-piteny amerindiana|amerindiana]], [[Fiteny aty Afrika|afrikana]], sns), nahazo ny diplôma Dôktôrà amin' ny teôlôjia miisa roa (''PhD in Theology'' sy ''Doctor of Theology'') tany [[Etazonia]]. Rehefa nahazo ny diploma ''baccalauréat série C'' ([[matematika]] sy [[fizika]]) tao amin' ny Académie d' Aix-Marseille, tany [[Frantsa]], sy ny ''Licence en Théologie'' ary nahavita ''Master en Théologie'' tao amin' ny Faculté Libre de Théologie Réformée ('''''[[:fr:Faculté_Jean-Calvin|fr]]'''''), Aix-en-Provence, Frantsa. Avy eo dia nandalina fitantanana orinasa tao amin' ny Ecole Supérieure de Commerce de Paris (ESCP-Senior, Paris, 1994) ary nandalina fahaizana vatosoa tao amin' ny Gemological Institute of America (GIA, 2003, 2005) ary voalohany mikasika ny vatosoa [[diamondra]] tamin' ireo mpiaraka nianatra taminy. Nandalina fianarana sy nanao fikarohana avo lenta ka nahazo ny diplôma Dokotera amin' ny Teôlôjia voalohany izy mikasika "''Biblical Relations between Israel and Madagascar''" na "Ny fifandraisana ara-Baiboly eo amin' i Israely sy i Madagasikara" (PhD, Doctoral Dissertation, Saint Alcuin House Theological Seminary, USA, 2010, 458 pejy) mikasika ny "Tantara Miafin' i Madagasikara nandritra ny telo arivo taona mahery" ary nahazo ny diplôma Dokotera amin' ny Teôlôjia faharoa mitondra ny lohateny hoe "''Madagascar in the Last Vestiges of the Birthplace of Humanity''" (D.Theol., Doctoral Dissertation, Saint Alcuin House Seminary, USA, 2016, 638 pejy) mikasika ny "Tantara Miafin' i Madagasikara nandritra ny enina arivo taona mahery". === Ny mpampianatra azy === Anisan' ny mpampianatra azy: * ny Profesora [[Pierre Berthoud]] (FLTR, Aix-en-Provence), manam-pahaizana manokana momba ny [[Testamenta Taloha]]; * ny Profesora [[Peter R. Jones]] (Harvard, Princeton), manampahaizana momba ny [[Testamenta Vaovao]]; * ny Profesora Jean Marc Daumas de Cornilhac (FLTR, Aix-en-Provence) momba ny [[Fiteny hebreo|teny hebreo]] sy ny [[Tantaran' ny kristianisma|tantaram-piangonana]]; * ny Profesora Maurice Carrez (FTP, Paris) momba ny [[Fiteny grika|teny grika]] sy ny [[Testamenta Vaovao]]; * ny Profesora Edmund Clowney (Westminster, WTS, USA) momba ny teôlôjia biblika; * ny Profesora Roger Greenway (Westminster, WTS, USA), momba ny World Missiology; * ny Profesora Jean Brun (Oniversite, Dijon) momba ny filôzôfia kristiana; * ny Profesora Pierre Courthial (FLTR, Aix-en-Provence) momba ny teôlôjia pratika sy ny apôlôjetika; * ny Profesora Olivier Clément (Institut Orthodoxe Saint Serge, Paris) momba ny teôlôjia ôrtôdôksa; * ary ny Profesora [[Pierre Chaunu|Pierre Chaunu, manampahaizana momba ny Tantara]], mpikambana ao amin' ny Institut, Filohan' ny Académie des Sciences Morales et Politiques, Paris, Frantsa. == Ny tsangan-keviny == === Jiosy na Israelita ny Malagasy === Ny Mpitandrina Ravelojaona no efa nanoratra fa Jiosy ny Malagasy (1909). Taty aoriana dia nanamafy izany i Mama Volahavana Germaine Nenilava (1941) izay nahay teny iraisampirenena miisa roambinifolo. Manaraka, ilay misiônera [[lazarista]] atao hoe [[Joseph Briant|Rev. Père Joseph Briant]] (1946) dia niezaka nanamarina fa avy amin' ny [[Fiteny hebreo|teny hebreo]] ny [[Fiteny malagasy|teny malagasy]] ary nanamafy koa fa Jiosy ny Malagasy ny Rev. Dr. Roger Andriatsiratahina (1976) sy ny [[Ratefy Tolotra|Mpitandrina Ratefy Tolotra]] (1976) <ref name=":1">Rabarioelina, Ndriana (Rev. Dr.) (2011), "''Biblical Relations between Israel and Madagascar''", Doctoral Dissertation, Ph.D in Theology, SAHTS, États-Unis, 2010, 458 pages. Abstract in Saint-Alcuin House Journal, Volume 8, N^o 1, États-Unis, And in Library of Congress, number (ISSN 1548-4459), États-Unis.</ref>. Ny filazan' i Rev. Père Joseph Briant fa nisy koa ny andiam-pifidrà-monina jiosy mankaty Madagasikara -- ka ny voalohany tamin' ireo fifindrà-monina ireo dia tamin' ny andron' i [[Sôlômôna]], manodidina ny taona 900 tal. J.K. -- dia nohamafisin' i [[Ratefy Tolotra|Tolotra Ratefy]] (1976) sy Pr. Dr. Ndriana Rabarioelina (2010) tao amin' ny fikarohana ara-teôlôjia sy ara-tantara nataon' izy ireo nandritra ny efapolo taona mahery<ref name=":1" />. Ny fikarohana siantifika avo lenta nahazoany ny diplôma Dôktôrà amin' ny teôlôjia dia mitondra ny lohateny hoe ''Biblical Relations between Israel and Madagascar'' ("Fifandraisana ara-Baiboly eo amin' i Israely sy i Madagasikara")<ref name=":0"><small>"[https://www.deliremadagascar.com/conference-internationale-sur-les-origines-juives-a-madagascar/ Conférence internationale sur les origines juives à Madagascar]", in [https://www.deliremadagascar.com/ deliremadagascar.com]</small></ref>. Izany tsangan-kevitra izany dia anohanany ny maha [[Jiosy]] na [[Jiosy|Jody]] ny [[Malagasy]]. === Madagasikara: fanjaka-mpanjaka teôkratika sy kristôkratika === Anisan' ny tohanany koa ny tokony hahatonga an' i Madagasikara ho fanjakana [[Teôkrasia|teôkratika]] sy [[Kristôkrasia|kristôkratika]], sady hiverenana amin' ny fanjaka-mpanjaka manandratra indray ny rafitra ara-piarahamonina sy ara-pôlitika mankato an' Andriamanitra sy manaja ny soatoavina malagasy, ary ny fandravana ny rafitra [[Repoblika|repoblikana]] napetraky ny mpanjanantany tandrefana<ref><small>"[[FANJAKAN’ I MADAGASIKARA|Fanjakan' i Madagasikara]]" in ''[https://mg.wikipedia.org/ mg.wikipedia.org]''</small></ref><ref><small>"[http://www.midi-madagasikara.mg/index.php/component/content/article/5-societe/2933-declaration--les-malagasy-descendants-de-juifs Déclaration : Les Malagasy, descendants de juifs]" in ''[https://midi-madagasikara.mg/ midi-madagasikara.mg]''</small></ref><ref><small>"[http://www.tonga-soa.com/for/ecrire.php3?nume=3949&repid=31423&th= Déclaration: les Malagasy dscendants des juifs] {{Wayback|url=http://www.tonga-soa.com/for/ecrire.php3?nume=3949&repid=31423&th=|date=20230430172043}}", in ''[http://www.tonga-soa.com/ tonga-soa.com]''</small></ref>. Tsy mijanona ho tsangan-kevitra fotsiny ny famerenana ny fitondra-mpanjaka fa raha [[andriana]] na printsy fotsiny izy tany am-panombohana dia narahiny fanambaràna ho Mpanjaka izany<ref><small>"[http://royal-house-of-madagascar.blogspot.com/2019/ Royal house of Madagascar]", in [http://royal-house-of-madagascar.blogspot.com/ royal-house-of-madagascar.blogspot.com/]</small></ref>. === Ny teny malagasy dia avy amin' ny teny hebreo === Izao koa no anisan' ny hevitra tohanany: ny [[fiteny malagasy]] dia avy amin' ny [[fiteny hebreo]], ny [[kolontsaina malagasy]] dia avy amin' ny [[Jodaisma|kolontsaina jiosy]], ary nisy ny fifindrà-monina jiosy nankaty [[Madagasikara]]. Nisy ny Fihaonana iraisam-pirenena mikasika ny Fihaviana Jiosy eto Madagasikara na ''Conférence Internationale sur les Origines Juives à Madagascar'' izay niarahan' ny [[Tudor Parfitt|Profesora Tudor Parfitt]] (Tale mpanorina ny Centre for Jewish Studies, SOAS, University of London, Academician, United Kingdom) sy ny [[Ratefy Tolotra|Pastora Tolotra Ratefy]] (Filoham-Boninahitry ny Royal Academy of Sciences of Madagascar) ary ny Pr. Dr. Ndriana Rabarioelina (Filoha Mpanorina ny Royal Academy of Sciences of Madagascar), teo anatrehan' ireo [[Raby]] dimy avy any [[Etazonia]], [[Kanada]], [[Marôka]], [[Frantsa]] ary [[Aostralia]], tao [[Antananarivo]] tamin' ny volana Mey 2017.<ref>Royal Academy of Sciences of Madagascar, 2017.</ref> == Mpanjakan' Imerina sy i Madagasikara == === Ny fototry ny fanjakany === ==== Taranaka mpanjaka ==== Avy amin' ny Masina Mpanjaka [[Andriantomara]], ny Masina Mpanjaka [[Andrianerinerina]] Lahimatoan' Imerina, ny Masina Mpanjaka [[Andriamanelo]], ny Masina Mpanjaka [[Ralambo]], ny Masina Mpanjaka Mpisorona [[Andriantompokoindrindra]] Lahimatoan' Imerina, Tompon' ny Tranomanara, Tranofohiloha, Tranomasina, izay nolovany avy amin' ny razambeny Mpanjaka [[Andriamamilazabe]], sy avy amin' ny Masina Mpanjaka [[Andrianjaka]] namorona ny [[Rova Manjakamiadana|Rovan' Antananarivo]], ny Masina Mpanjaka [[Andriantsitakatrandriana]], ary ny Masina Mpanjaka [[Andriantsimitoviaminandriandehibe]] izy. ==== Ny hafatry ny razana ==== Araka ny hafatr' ireo Mpanjaka razambe dia an' [[Andriamanelo]] ny Alakamisy ary an' [[Andriamananintany]] ny Zoma. Raha manary fanjakana ny Terak' Andriamananintany dia miverina amin' Andriamanelo ny fanjakana. Vokany: ny hafatra napetraky ny Masina Mpanjaka [[Ralambo]] sy [[Andriantompokoindrindra]] ary [[Andrianjaka]] izay nisy fifanarahana fito dia manjaka aloha Andriantompokoindrindra avy amin' Andriamanelo, avy eo manjaka [[Andrianjaka]] avy amin' [[Andriamananintany]], ary ny Andriandahy avy amin' ny Terak' Andrianjaka manana reny mivantana [[Andriantompokoindrindra (foko)|Andriantompokoindrindra]] (foko) ihany no mahazo manjaka sy mahazo Tranomasina. Ny vehivavy tsy mahazo manjaka. Ary rehefa tsy manaja na very fanjakana ny Terak' Andrianjaka dia miverina amin' Andriantompokoindrindra Lahimatoan' Imerina, avy amin' Andriamanelo, ny fanjakana. Nambarany fa avy amin' ny Lahimatoan' Imerina mivantana sady avy amin' Andrianjaka eto Madagasikara izy. Ity fanambaràna ity dia singa fototra amin' ny maha-izy azy sy ny hetsika ataony. ==== Tendry avy amin' Andriamanitra ==== Nisy [[mpaminany]] miisa fito, Andriana sy Zokiolona fotsy volo amin' ny tany, Raiamandreny ara-panahy (Ny Andriana Pasteur Daniel Ratefy avy ao [[Ambohimalaza]], Pasteur Razafindrakoto Gabriel avy ao [[Antanamalaza]], [[Volahavana Germaine|Mama Volahavana Germaine Nenilava]] avy amin' ny [[Tobilehibe Ankaramalaza|Toby Ankaramalaza]], Dada Manasé avy amin' ny Toby Ankaramalaza, Ny Andriambavy Rasoazanakolona Hélène na Mamafara avy amin' ny Toby Namahanambasy Imerinatsimo, ny Kardinaly [[Armand Gaétan Razafindratandra]] avy ao Ambohimalaza, ny Andriambavy Ravolazaimanga Bernadette avy amin' ny Toby Itaitso) no nampilazain' [[Andriamanitra (tokana)|Andriamanitra]] mialoha nanomboka ny taona 1981, ny maha mpanjaka mpandova fanjakana sy nanome tsodrano azy. Tamin' ny volana Septambra 2015 no nanosorana sy nanamasinina ho Mpanjaka tamin' ny lanonana teny [[Ambohidrabiby]] Hasin' Imerina, toerana manan-danja teo amin' ny tantaran’ ny [[Lisitry ny mpanjaka merina|Mpanjaka merina sy Mpanjaka eto Madagasikara]]. === Ny fanjakany === ==== Fiantombohan' ny fanjakany ==== Nisy fahazavana avy any an-danitra nidina sy nipetraka nahatitra ela teo aminy, ary Fahazavana avo zato heny noho ny fahazavan' ny masoandro niposaka vao maraina avy any Atsinanana tamin' io fotoana Fanosorana Mpanjaka sy Fitsofandrano azy io teny Ambohidrabiby Hasin' Imerina, izay marika ny Fanatrehan' Andriamanitra, ny Fankatoavany ary ny Fitahiany. ==== Ny anaram-boninahitra entiny ==== Izao ny anaram-boninahitra isalorany amin ny mpaha mpanjaka azy, izay matetika adika amin' ny tenim-pirenena samihafa: "Mpanjaka, avy amin' ny Lahimatoan' Imerina, Lehiben' ny Fianakaviamben' ny Andriana Merina, Lehiben' ny Fianakaviamben' ny Mpanjaka eto Madagasikara". === Fidirana an-tsehatra amin' ny raharaha pôlitika sy sôsialy === Ndriana Rabarioelina dia nahazo fiofanana pôlitika avo lenta nandritra ny dimy taona (1995-2000) tamin' Ny Andriana Blaise Rabetafika, Ambasadaoron' i Madagasikara tany amin' ny [[Firenena Mikambana]] (ONU) sady Zokiolona indrindra amin' ireo Ambasadaoro erantany (1969-1992) tao amin' ny Firenena Mikambana, efa Filohan' ny [[Filankevitry ny Fandriampahalemana]] indroa (1985,1986) tao amin' ny Firenena Mikambana ary efa nahazo ny "Prix International Mercure d'Or" izay natokana ho an' ny Filoham-pirenena avo lenta indrindra sy olona sangany sy mendrika indrindra eran-tany. Mandray anjara momba ny raharaha pôlitika sy sôsialy eto Madagasikara izy. Ohatra: * Nanome toromarika strategika ara-tafika tamin' ny Ministra ny Fiarovam-pirenena sy Jeneraly miisa folo mba hampitsaharana ny Ady niaraka tamin' ny basy aman-tafondro sy ny hanavotana ireo takalonaina sivily an-jatony sy hamonjena ireo vahoaka an-tapitrisa nijaly, ary tanteraka soa aman-tsara izany (2002). * Lehiben' ny Delegasiona Malagasy misy ireo Ampanjaka malagasy notsongaina, tamin' ny Fihaonambe Iraisampirenena an' ireo Mpanjaka, Ampanjaka, Zanakandriana, ary Mpitarika ara-drazana, indroa miantoana, tany [[Tripoli]] sy [[Benghazi]], [[Libia]] (2008, 2009). Ary notendrena ho Lehiben' ny Delegasiona mitarika ireo Mpanjaka rehetra avy amin' ny firenena miisa dimampolo mahery raha nihaona tamin' ireo Filoham-pirenena miisa folo mahery avy any [[Amerika]], [[Eorôpa]], [[Afrika]] ary Afovoany Atsinanana (Lybia, 2009). * Solontena an' ireo Ampanjaka rehetra eto Madagasikara tamin' ny Fihaonambe Iraisam-pirenena an' ireo Mpanjaka, Ampanjaka, Zanakandriana ary Mpitarika ara-drazana, ary nihaona tamin' ny Filoham-pirenena maro tany Afrika Atsimo (Pretoria, South Africa, 2011). * Nanohitra ny tsy fanarahan-dalàna sy ny [[Hosoka amin' ny fifidianana|halabato]] goavana ary nanao [[fampielezan-kevitra]] ho an' ny "Tsia" tamin' ny [[fitsapan-kevi-bahoaka]] tamin' ny taona 2010. * Nampita Hafatr' Andriamanitra manohitra ny fiarahan' ny olona mitovy fananahana na ''Message of the Lord Adonai Elohim to All Churches in the World on the Homosexuality'' ary nalefa tamin' ireo mpitarika fiangonana lehibe manerantany (Saint Siège Vatican, Anglican Communion, [[World Reformed Alliance]], [[World Lutheran Federation]], [[World Council of Churches]], ...) tamin' ny taona 2010 sy 2011. * Nisakana ny fanotofana tanimbary arivo hektara mahery tamin' ny kaominina miisa enina ([[Ambohitrimanjaka]], [[Ambohidrapeto]], [[Fiombonana]], [[Ankadimanga]], [[Anosibe Zaivola]], [[Itaosy]]) ary niaro ireo tantsaha enina alina mahery voan' ny tsindray hazo lena sy nampijalina. Tanimbary arivo hektara izay mamelona vahoaka enina hetsy mahery eto [[Antananarivo]] sy ny manodidina. Ary nanoro hevitra mba hakisaka amin' ny toerana hafa ny tetikasa Tanamasoandro ary tanteraka soa aman-tsara izany (2019).<ref>Fanambarana, Television MATV, 18 Oktobra 2019.</ref> * Nanome hevitra mba holanian' ny [[Antenimierandoholona (Madagasikara)|Antenimieran-doholona Malagasy]] ny [[volavolan-dalàna]] manamafy fa an' i Madagasikara sy ny firenena malagasy ireo [[Nosy Miparitaka|Nosy]] dimy manodidina an' i Madagasikara ([[Bassas da India]], [[Nosy Europa|Europa]], [[Nosy Glorieuses|Glorioso]], [[Juan de Nova]], [[Nosy Tromelin|Tromelin]]). Ramatoa Arlette Ramaroson, Mpitsara iraisam-pirenena (TPI Rwanda, TPI Yogoslavia), sy ireo mpiaradia manampahaizana avo lenta no nandrafitra ilay volavolan-dalàna ary nankatoavina sy nolanian' ny Antenimieran-Doholona Malagasy ny 18 Desambra 2020. == Ny zava-bitany == === Ny boky nosoratany === Amin' ny asasorany dia ireto no azo tanisaina: * ''Biblical Relations between Israel and Madagascar'' (2010)<ref name=":4"><small>"[https://royal-academy-of-madagascar.blogspot.com/2017/11/iii-members-of-royal-academy-of.html Some members of the Royal Academy of Sciences of Madagascar]", ''Royal Academy of Sciences of Madagascar''</small></ref>; * ''The King and High Priest Andriantompokoindrindra'' (2012)<ref name=":4" />; * ''The New Kingdom of Madagascar'' (2014)<ref name=":4" />; * ''Madagascar in the Last Vestiges of the Birthplace of Humanity'' (2016)<ref name=":4" />. Ireo boky ireo dia maneho ny fahavononany hikaroka ny fifandraisan' ny [[Tantaran' i Madagasikara|tantara malagasy]] sy ny ara-panahy ary ny sivilizasiôna fahiny<ref name=":2" /><ref name=":5" /><ref name=":4" /><ref><small>"[https://royal-house-of-madagascar.blogspot.com/2012/07/interview-du-prince-rev-dr-ndriana.html? Interview de S.A.R. le Prince Rev. Dr. Ndriana Rabarioelina: " La christocratie est la solution durable de l'Eternel pour Madagascar]", ''Royal House of Madagascar'', 26 juillet 2012.</small></ref>. === Ny zavatra natsangany === * Mpitendry zavamaneno mahay i Ndriana Rabarioelina, mpitendry [[gitara klasika]] iraisam-pirenena sady Lehiben' Orkesitra. * Filoha mpanorina ny fikambanana ''Conservatoire National Supérieur de Musique de Madagascar'' (ONG-CNSMM) sy ny ''Orchestre Philharmonique Amontana,'' nanomboka tamin' ny taona 1996'','' izay natao hanomezam-boninahitra an' Andriamanitra Andriananahary, Mpamorona ny Lanitra sy ny Tany, sy hanomezana lanja ny haimozika malagasy avo lenta, ary efa nanao fampisehoana maro, anisan' izany ny fampisehoana miavaka impito ny Oratorio "Messiah" ([[George Frideric Handel|G.F. Hande]]<nowiki/>l) amin' ny [[Fiteny malagasy|teny malagasy]] niaraka tamin' ny mpihira miisa sivy folo amin' ny ''Antoko Mpihira Zanak' Ambohimalaza'' (ZAMA) sy mpitendry mozika iraisam-pirenena avo lenta miisa roapolo, ny "Messe en Si mineur" ([[Johann Sebastian Bach|J.S. Bach]]) niaraka tamin' ny ''CNSMM Choir'' sy ny ''Orchestre Philharmonique Amontana'', ary ny "Haleloia" (G.F. Handel) niaraka tamin' ny antoko mpihira malagasy maro izay nisy mpihira malagasy niisa eninjato teo anoloan' ny Lapan' ny Tanàna Antananarivo<ref name=":4" /><ref><small>"[https://conservatoire-cnsmm-madagascar.blogspot.com/2020/05/blog-post_17.html Maestro Étienne Ramboatiana (1930-2007): Orchestra for Orchestra for 40 Guitars]",</small> <small>''Conservatoire National Supérieur de Musique de Madagascar''.</small></ref><ref><small>"[https://conservatoire-cnsmm-madagascar.blogspot.com/2011/01/realisations-du-conservatoire-cnsmm.html? Achievements of the Superior Royal Conservarory of Music in Madagascar - CNSMM]", ''Conservatoire National Supérieur de Musique de Madagascar''</small></ref>. * Filoha mpanorina ny ''Festival International de Musique Classique'' voalohany teto Madagasikara, nanomboka tamin' ny taona 1998, ary nikarakara konseritra ampolony maro, izay nandraisan' ireo mpitendry zavamaneno avo lenta anjara, avy eto [[Madagasikara]], any [[Etazonia]], any [[Alemaina]], [[Fanjakana Mitambatra|United Kingdom]], [[Frantsa]], [[Nôrvezy]], [[Brezila]], [[Italia]], [[Rosia]], [[Afrika Atsimo]], nosy [[La Réunion|La Reunion]] sy firenena hafa. * Filoha mpanorina ny ''Festival International de Jazz'' ''à Madagascar'', izay nanao fampisehoana mihoatra ny zato ary nandraisan' ireo mpitendry zavamaneno avo lenta anjara avy eto Madagasikara, Etazonia, Alemana, [[Soisa]], [[Belzika]], United Kingdom, Nôrvezy, Brezila, Italia, [[Afrika Atsimo]], Frantsa, nosy La Reunion, nosy [[Maorisy]] sy firenena hafa. * Filoha mpanorina ny ''International Royal Academy of Theology,'' nanomboka tamin' ny taona 2010, izay misy manampahaizana sy manampahalalàna avo lenta mikasika ny [[teôlôjia]] eto Madagasikara sy maneran-tany. * Filoha mpanorina ny ''Royal Academy of Sciences of Madagascar,'' nanomboka tamin' ny taona 2016, izay misy Malagasy manampahaizana sy manampahalalàna avo lenta amin' ny taranja maro (siansa mikasika ny teôlôjia, siansa teôrika, siansa ampiharina, kolotsaina sy haikanto, siansa mikasika ny olombelona, siansa mikasika ny tantara sy ny lalàna ary ny pôlitika, siansa mikasika ny fampandrosoana). '''Fanamarihana:''' Ny Mpanjaka Ndriana Rabarioelina dia mpikambana miaraka amin' ny Mpanjaka notsongaina eran-tany ao anatin' ny ''Delphic Royal Society'', nanomboka tamin' ny taona 2011, izay miaraka amin' ny Delphic International Council manome lanja ny kolotsaina sy haikanto avo lenta eran-tany. Ary efa nahazo ny mariboninahitra ''Grand Cross of the Royal Order of Bunyoro-Kitara Kingdom'' (eken' ny Fanjakana any [[Oganda]]). == Jereo koa == * [[FANJAKAN’ I MADAGASIKARA|Fanjakan' i Madagasikara]] * [[Tantaran' i Madagasikara]] * [[Fokom-pirenena folo very|Foko folo verin' i Israely]] * [[Semita]] - [[Hamita (vahoaka)|Hamita]] - [[Jafetita]] * [[Jiosy malagasy]] * [[Fiteny malagasy]] * [[Fiteny hebreo]] * [[Ratefy Tolotra]] * [[Repoblika]] * [[Tudor Parfitt]] * [[Andriana]] - [[Hova]] - [[Mainty enin-dreny|Mainty]] - [[Andevo (teto Madagasikara)|Andevo]] * [[Ôfira]] == Fanovozan-kevitra == '''Boky sy lahatsoratra''' * Briant, Joseph, ''[https://www.google.com/search?q=Briant%2C+Joseph%2C+L%27h%C3%A9breu+%C3%A0+Madagascar&sca_esv=c7c67eb20f0b5775&sxsrf=ADLYWIKaeaF1lxKCRhfWaMtjxkig_QiHCw%3A1734705771500&ei=a4JlZ6CmHoHOhbIPxdK5gAE&ved=0ahUKEwjgh7PKyraKAxUBZ0EAHUVpDhAQ4dUDCA8&uact=5&oq=Briant%2C+Joseph%2C+L%27h%C3%A9breu+%C3%A0+Madagascar&gs_lp=Egxnd3Mtd2l6LXNlcnAiJ0JyaWFudCwgSm9zZXBoLCBMJ2jDqWJyZXUgw6AgTWFkYWdhc2NhcjIIEAAYgAQYogQyCBAAGIAEGKIEMggQABiABBiiBDIIEAAYgAQYogRItRBQ4AZYlwpwBHgBkAEAmAHHA6ABxwOqAQM0LTG4AQPIAQD4AQH4AQKYAgWgAv4DqAIKwgIKEAAYsAMY1gQYR8ICDRAAGIAEGLADGEMYigXCAgcQIxgnGOoCmAMN8QWSdHSb40MGMYgGAZAGCpIHBTQuNC0xoAeGAw&sclient=gws-wiz-serp L'hébreu à Madagascar]''. * Ferrand, Gabriel (1905). ''[https://gallica.bnf.fr/ark:/12148/bpt6k1667374 Les migrations musulmanes et juives à Madagascar]''. Paris: Revue de l'histoire des religions. * Rabarioelina, Ndriana (Rev. Dr.) (2011), "''Biblical Relations between Israel and Madagascar''", Doctoral Dissertation, Ph.D in Theology, SAHTS, États-Unis, 2010, 458 pages. Abstract in Saint-Alcuin House Journal, Volume 8, N^o 1, États-Unis, And in Library of Congress, number (ISSN 1548-4459), États-Unis. * Ramilison, Emmanuel (1951), ''[https://books.google.mg/books/about/Ny_Loharanon_ny_Andriana_nanjaka_teto_Im.html?id=LfxmQwAACAAJ&redir_esc=y Andriantomara-Andriamamilazabe. Loharanon' ny Andriana nanjaka eto Imerina]'', Imprimerie Ankehitriny. * Ramilison, Emmanuel (1962), ''Ny Baiboly sy Andrianampoinimerina'', Librarie Iarivo, 66 pejy. * Kasanga, Fernand (1963), ''Ny Antemoro Anakara voasoratra tamin' ny taona 1506,'' Imprimerie Iarivo, Antananarivo. * Rombaka, Jacques Philippe (1963), ''[https://www.bulac.fr/image/tantaran-drazana Tantaran-drazana Antemoro-Anteony]'', Antananarivo, Imprimerie LMS. * Rombaka, Jacques Philippe (1970), ''[https://www.sudoc.abes.fr/cbs/xslt/DB=2.1//SRCH?IKT=12&TRM=097789631 Fomban-drazana antemoro-usages et coutumes antemoro] {{Wayback|url=https://www.sudoc.abes.fr/cbs/xslt/DB=2.1//SRCH?IKT=12&TRM=097789631 |date=20241220155652 }}'', Ambozontany, Fianarantsoa. * Ratefy, Tolotra (1986), ''"Sind die Madagassichen Juden"'' na "Jiosy ve ny malagasy ?", Munster-Antananarivo, 600 pejy. *[https://forum.serasera.org/forum/message/m4f91363e6aa74/m4f914d7409e95 Lahatsoratra tao amin' ny ''Midi Madagascar'' tamin' ny 20 Avrily 2012] (rohy maty: http://www.midi-madagasikara.mg/index.php/component/content/article/5-societe/2933-declaration--les-malagasy-descendants-de-juifs) * "[https://www.madagate.org/politique-madagascar/dossier/1752-ndriana-rabarioelina--des-propositions-pertinentes.html Ndriana Rabarioelina : des propositions pertinentes…]", ''www.madagate.org'' * "[https://www.malagasynews.com/info-breves/le-prince-ndriana-rabarioelina-appelle-les-dirigeants-a-demolir-toutes-nouvelles-constructions-dans-le-rova-dantananarivo/ Le prince Ndriana Rabarioelina appelle les dirigeants à démolir toutes nouvelles constructions dans le Rova d’Antananarivo].", ''www.malagasynews.com'' * International Royal Academy of Theology (2010): ''Message of the Lord Adonai Elohim to All Churches in the World on the Homosexuality,'' http://academy-of-theology.blogspot.com/2011/06/message-of-the-lord-adonai-elohim-to-all.html * "[[:fr:Liste_des_monarques_d'Imerina|Liste des monarques d'Imerina]]", ''fr.wikipedia.org'' * "[https://gw.geneanet.org/taniko?lang=fr&n=rabarioelina&p=ndriana Ndriana Rabarioelina]", ''gw.geneanet.org'' * "[https://web.facebook.com/ndriana.rabarioelina?_rdc=1&_rdr Ndriana Rabarioelina]", ''web.facebook.com'' '''Sary mihetsika''' * "[https://www.youtube.com/watch?v=BeFJAOfucqs Ny Jiosy eto Madagasikara, ny Mpanjaka Ndriana Rabarioelina]", ''youtube.com'' * "[https://tanikomadagascar.com/2019/10/05/tantara-sy-fiainam-pirenena-prince-dr-ndriana-rabarioelina/ Tantara sy Fiainam-pirenena]" (''youtube''), ''tanikomadagascar.com'' * Ndriana RABARIOELINA: ''Manandratra Fanjakan'ny Mpisorona'', youtube.com: "Ndriana RABARIOELINA - Manandratra Fanjakan'ny Mpisorona". * Mpanjaka Ndriana RABARIOELINA: ''"Teny Gasy"'', 06 Novambra 2021, MADAGASCAR24TV, youtube.com: "(66) Ny Mpanjaka Ndriana <nowiki/>RABARIOELINA, "Tena Gasy" 01Oktobra2022, Madagascar24TV - YouTube". * Mpanjaka Ndriana RABARIOELINA:''"Dinika"'', MBSTV, 03 Oktobra 2022, youtube.com: "Ny Mpanjaka Ndriana RABARIOELINA, "Dinika" 03oktobra2022, MBS TV". * Mpanjaka Ndriana RABARIOELINA:''"Antso ho an' ny firenena"'', 13 Oktobra 2022, youtube.com: "ANTSO HO AN'NY FIRENENA, Ny Mpanjaka Ndriana RABARIOELINA". * Mpanjaka Ndriana RABARIOELINA, ''Fanjakan' i Madagasikara'', 21/07/2023, Le 20H15, Madagascar24Redaction: youtube.com: "(66) Le 20H15 - 2023 07 21 - Mpanjaka Ndriana RABARIOELINA - YouTube". * Mpanjaka Ndriana RABARIOELINA : "''Fanjakam-Pisorona, Fanjakan'i Madagasikara'', 22/07/2023, youtube.com". * Mpanjaka Ndriana RABARIOELINA: "''Mijoro ny Fianakaviambe eto Madagasikara'', 05 Aogositra 2023, youtube.com". * Mpanjaka Ndriana RABARIOELINA: "''Ny Jiosy eto Madagasikara'', TV I-BC, 2023, youtube.com". == Loharano sy fanamarihana == [[Sokajy:Mpanao malagasy]] syhg25mtanss8m91vspxr9qx0e9t839 1107043 1107042 2025-06-12T11:00:12Z Thelezifor 15140 Nanisy zana-dohateny 1107043 wikitext text/x-wiki '''Rabarioelina Ndriana''' dia [[andriana]] [[merina]], fantatra amin' ny lafin-javatra maro: Mpikaroka avo lenta, sady mpahay tantara sy teôlôjiana, nianatra fiteny maro (anisan' izany ny [[Fiteny hebreo|teny hebreo]]). Manana maripahaizana dôktôrà roa momba ny [[teôlôjia]] tany [[Etazonia]]. Nianatra mozika koa izy (gitara klasika)<ref><small>[https://conservatoire-cnsmm-madagascar.blogspot.com/2021/06/ndriana-rabarioelina-travel-with.html?utm_source=chatgpt.com Pr. Dr. Ndriana Rabarioelina: "...Travel with the classical guitar ..."], Conservatoire National Supérieur de Musique de Madagascar, 4 juin 2021.</small></ref>. Zanaky ny Profesora Lala Rabarioelina, Dokotera sangany ary olo-manan-kaja eo anivon' ny fiarahamonina siantifika malagasy izy, izay nodimandry tamin' ny taona 2023 teo amin' ny faha-93 taonany<ref name=":2"><small>"[https://tanikomadagascar.com/2023/02/18/faculte-de-medecine-dantananarivo-deces-du-professeur-lala-rabarioelina/ Faculté de médecine d’Antananarivo – Décès du professeur Lala Rabarioelina]", ''Taniko Madagasikara'', publié le 18 février 2023, mis à jour le 16 septembre 2024,</small> </ref>. Ny fikarohana nataony dia miompana amin' ny fifandraisana ara-[[Baiboly]] eo amin' i [[Fanjakan' i Israely (mitambatra)|Israely]] sy i [[Madagasikara]], ary koa amin' ny niandohan' ny olombelona, ​​ka mikarohany ny fifandraisan' ny sivilizasiôna maro fahiny sy ny tantara malagasy. Mpikambana sy filohan' ny ''Royal Academy of Sciences of Madagascar'' ihany koa izy. Andriana sady voahosotra sy nohamasinina ho "Mpanjakan' Imerina sy i Madagasikara" tamin' ny taona 2015 izy sady mpanohana ny tokony hamerenana ny [[FANJAKAN’ I MADAGASIKARA|Fanjakan' i Madagasikara]] indray<ref><small>"[https://www.koolsaina.com/royaume-de-madagascar-monarchie-interview-ndriana-rabarioelina-ibc-television/#comments Les solutions proposées par Ndriana Rabarioelina à travers le retour à la monarchie]", ''www.koolsaina.com''</small></ref><ref name=":3"><small>"[https://www.youtube.com/watch?v=CnzKEvBocnA&t=1s Les solutions proposées par Ndriana Rabarioelina à travers le retour à la monarchie]" (Video), ''Youtube''</small></ref>. == Ny fiainany manokana == === Ny ray aman-dreniny === Teraka tamin' ny taona 1963 izy, zanaky ny Andriana Profesora Lala Rabarioelina sy ny Andriambavy Rajerison Victorine. I Lala Rabarioelina dia Docteur en Médecine (nianatra tany amin' ny Faculté de Médecine de [[Montpellier]]), Mpandidy (major du Concours de chirurgie tany [[Frantsa]]), Professeur Agrégé de Chirurgie Générale (Paris, Frantsa), Professeur Emérite de l'Université (Oniversiten' i Madagasikara), Grand Chancelier de l'Ordre National de Madagascar. Rajerison Victorine kosa dia manana ny diplôma ambony amin' ny haizaitra (diplôme de Haute Couture de Paris). '''Ny fiainana ara-panahy:''' Ndriana Rabarioelina dia [[Fifohazana (kristianisma malagasy)|mpiandry]] (1991), zanaky ny [[Tobilehibe Ankaramalaza|Tobilehibe Fifohazana Ankaramalaza]] (FFPM), nahazo teny fikasana avy amin' Andriamanitra sy tsodrano avy amin' ireo zokiolona raiamandreny ara-panahy: Mpitandrina Daniel Ratefy (taona 1981), Mpitandrina Razafindrakoto Gabriel (taona 1986), [[Volahavana Germaine|Mama Volahavana Germaine Nenilava]] (taona 1996), ny [[Armand Gaétan Razafindratandra|Kardinaly Armand Gaetan Razafindratandra]] (taona 2007), Mama Ravolazaimanga Bernadette (taona 2009), Mama Rasoazanakolona Hèlene (taona 2012), Dada Manase (taona 2018) ao anatin' ny FLM, FJKM, FFPM, FFKM.<ref name=":5">http://royal-house-of-madagascar.blogspot.com/</ref> == Ny fianarana norantoviny == === Ny fahaizana sy ny diplôma azony === Mpikaroka, mahay [[Fiteny hebreo|teny hebreo]] sady mpahay tantara ary [[Teôlôjia|teôlôjiana]], Rabarioelina Ndriana, nianatra tenim-pirenena mihoatra ny roa ambin' ny folo ([[Fiteny malagasy|malagasy]], [[Fiteny hebreo|hebreo]], [[Fiteny arameana|arameana]], [[Fiteny grika|grika]], [[Fiteny anglisy|anglisy]], A[[Fiteny alemàna|alemana]], [[Fiteny tamily taloha|tamil tranainy]], [[Fiteny sanskrity|sanskrit]]<nowiki/>y, [[Fiteny someriana|someriana]], [[Fiteny malaiô-pôlineziana|malaiô-pôlineziana]], [[Vondrom-piteny amerindiana|amerindiana]], [[Fiteny aty Afrika|afrikana]], sns), nahazo ny diplôma Dôktôrà amin' ny teôlôjia miisa roa (''PhD in Theology'' sy ''Doctor of Theology'') tany [[Etazonia]]. Rehefa nahazo ny diploma ''baccalauréat série C'' ([[matematika]] sy [[fizika]]) tao amin' ny Académie d' Aix-Marseille, tany [[Frantsa]], sy ny ''Licence en Théologie'' ary nahavita ''Master en Théologie'' tao amin' ny Faculté Libre de Théologie Réformée ('''''[[:fr:Faculté_Jean-Calvin|fr]]'''''), Aix-en-Provence, Frantsa. Avy eo dia nandalina fitantanana orinasa tao amin' ny Ecole Supérieure de Commerce de Paris (ESCP-Senior, Paris, 1994) ary nandalina fahaizana vatosoa tao amin' ny Gemological Institute of America (GIA, 2003, 2005) ary voalohany mikasika ny vatosoa [[diamondra]] tamin' ireo mpiaraka nianatra taminy. Nandalina fianarana sy nanao fikarohana avo lenta ka nahazo ny diplôma Dokotera amin' ny Teôlôjia voalohany izy mikasika "''Biblical Relations between Israel and Madagascar''" na "Ny fifandraisana ara-Baiboly eo amin' i Israely sy i Madagasikara" (PhD, Doctoral Dissertation, Saint Alcuin House Theological Seminary, USA, 2010, 458 pejy) mikasika ny "Tantara Miafin' i Madagasikara nandritra ny telo arivo taona mahery" ary nahazo ny diplôma Dokotera amin' ny Teôlôjia faharoa mitondra ny lohateny hoe "''Madagascar in the Last Vestiges of the Birthplace of Humanity''" (D.Theol., Doctoral Dissertation, Saint Alcuin House Seminary, USA, 2016, 638 pejy) mikasika ny "Tantara Miafin' i Madagasikara nandritra ny enina arivo taona mahery". === Ny mpampianatra azy === Anisan' ny mpampianatra azy: * ny Profesora [[Pierre Berthoud]] (FLTR, Aix-en-Provence), manam-pahaizana manokana momba ny [[Testamenta Taloha]]; * ny Profesora [[Peter R. Jones]] (Harvard, Princeton), manampahaizana momba ny [[Testamenta Vaovao]]; * ny Profesora Jean Marc Daumas de Cornilhac (FLTR, Aix-en-Provence) momba ny [[Fiteny hebreo|teny hebreo]] sy ny [[Tantaran' ny kristianisma|tantaram-piangonana]]; * ny Profesora Maurice Carrez (FTP, Paris) momba ny [[Fiteny grika|teny grika]] sy ny [[Testamenta Vaovao]]; * ny Profesora Edmund Clowney (Westminster, WTS, USA) momba ny teôlôjia biblika; * ny Profesora Roger Greenway (Westminster, WTS, USA), momba ny World Missiology; * ny Profesora Jean Brun (Oniversite, Dijon) momba ny filôzôfia kristiana; * ny Profesora Pierre Courthial (FLTR, Aix-en-Provence) momba ny teôlôjia pratika sy ny apôlôjetika; * ny Profesora Olivier Clément (Institut Orthodoxe Saint Serge, Paris) momba ny teôlôjia ôrtôdôksa; * ary ny Profesora [[Pierre Chaunu|Pierre Chaunu, manampahaizana momba ny Tantara]], mpikambana ao amin' ny Institut, Filohan' ny Académie des Sciences Morales et Politiques, Paris, Frantsa. == Ny tsangan-keviny == === Jiosy na Israelita ny Malagasy === Ny Mpitandrina Ravelojaona no efa nanoratra fa Jiosy ny Malagasy (1909). Taty aoriana dia nanamafy izany i Mama Volahavana Germaine Nenilava (1941) izay nahay teny iraisampirenena miisa roambinifolo. Manaraka, ilay misiônera [[lazarista]] atao hoe [[Joseph Briant|Rev. Père Joseph Briant]] (1946) dia niezaka nanamarina fa avy amin' ny [[Fiteny hebreo|teny hebreo]] ny [[Fiteny malagasy|teny malagasy]] ary nanamafy koa fa Jiosy ny Malagasy ny Rev. Dr. Roger Andriatsiratahina (1976) sy ny [[Ratefy Tolotra|Mpitandrina Ratefy Tolotra]] (1976) <ref name=":1">Rabarioelina, Ndriana (Rev. Dr.) (2011), "''Biblical Relations between Israel and Madagascar''", Doctoral Dissertation, Ph.D in Theology, SAHTS, États-Unis, 2010, 458 pages. Abstract in Saint-Alcuin House Journal, Volume 8, N^o 1, États-Unis, And in Library of Congress, number (ISSN 1548-4459), États-Unis.</ref>. Ny filazan' i Rev. Père Joseph Briant fa nisy koa ny andiam-pifidrà-monina jiosy mankaty Madagasikara -- ka ny voalohany tamin' ireo fifindrà-monina ireo dia tamin' ny andron' i [[Sôlômôna]], manodidina ny taona 900 tal. J.K. -- dia nohamafisin' i [[Ratefy Tolotra|Tolotra Ratefy]] (1976) sy Pr. Dr. Ndriana Rabarioelina (2010) tao amin' ny fikarohana ara-teôlôjia sy ara-tantara nataon' izy ireo nandritra ny efapolo taona mahery<ref name=":1" />. Ny fikarohana siantifika avo lenta nahazoany ny diplôma Dôktôrà amin' ny teôlôjia dia mitondra ny lohateny hoe ''Biblical Relations between Israel and Madagascar'' ("Fifandraisana ara-Baiboly eo amin' i Israely sy i Madagasikara")<ref name=":0"><small>"[https://www.deliremadagascar.com/conference-internationale-sur-les-origines-juives-a-madagascar/ Conférence internationale sur les origines juives à Madagascar]", in [https://www.deliremadagascar.com/ deliremadagascar.com]</small></ref>. Izany tsangan-kevitra izany dia anohanany ny maha [[Jiosy]] na [[Jiosy|Jody]] ny [[Malagasy]]. === Madagasikara: fanjaka-mpanjaka teôkratika sy kristôkratika === Anisan' ny tohanany koa ny tokony hahatonga an' i Madagasikara ho fanjakana [[Teôkrasia|teôkratika]] sy [[Kristôkrasia|kristôkratika]], sady hiverenana amin' ny fanjaka-mpanjaka manandratra indray ny rafitra ara-piarahamonina sy ara-pôlitika mankato an' Andriamanitra sy manaja ny soatoavina malagasy, ary ny fandravana ny rafitra [[Repoblika|repoblikana]] napetraky ny mpanjanantany tandrefana<ref><small>"[[FANJAKAN’ I MADAGASIKARA|Fanjakan' i Madagasikara]]" in ''[https://mg.wikipedia.org/ mg.wikipedia.org]''</small></ref><ref><small>"[http://www.midi-madagasikara.mg/index.php/component/content/article/5-societe/2933-declaration--les-malagasy-descendants-de-juifs Déclaration : Les Malagasy, descendants de juifs]" in ''[https://midi-madagasikara.mg/ midi-madagasikara.mg]''</small></ref><ref><small>"[http://www.tonga-soa.com/for/ecrire.php3?nume=3949&repid=31423&th= Déclaration: les Malagasy dscendants des juifs] {{Wayback|url=http://www.tonga-soa.com/for/ecrire.php3?nume=3949&repid=31423&th=|date=20230430172043}}", in ''[http://www.tonga-soa.com/ tonga-soa.com]''</small></ref>. Tsy mijanona ho tsangan-kevitra fotsiny ny famerenana ny fitondra-mpanjaka fa raha [[andriana]] na printsy fotsiny izy tany am-panombohana dia narahiny fanambaràna ho Mpanjaka izany<ref><small>"[http://royal-house-of-madagascar.blogspot.com/2019/ Royal house of Madagascar]", in [http://royal-house-of-madagascar.blogspot.com/ royal-house-of-madagascar.blogspot.com/]</small></ref>. === Ny teny malagasy dia avy amin' ny teny hebreo === Izao koa no anisan' ny hevitra tohanany: ny [[fiteny malagasy]] dia avy amin' ny [[fiteny hebreo]], ny [[kolontsaina malagasy]] dia avy amin' ny [[Jodaisma|kolontsaina jiosy]], ary nisy ny fifindrà-monina jiosy nankaty [[Madagasikara]]. Nisy ny Fihaonana iraisam-pirenena mikasika ny Fihaviana Jiosy eto Madagasikara na ''Conférence Internationale sur les Origines Juives à Madagascar'' izay niarahan' ny [[Tudor Parfitt|Profesora Tudor Parfitt]] (Tale mpanorina ny Centre for Jewish Studies, SOAS, University of London, Academician, United Kingdom) sy ny [[Ratefy Tolotra|Pastora Tolotra Ratefy]] (Filoham-Boninahitry ny Royal Academy of Sciences of Madagascar) ary ny Pr. Dr. Ndriana Rabarioelina (Filoha Mpanorina ny Royal Academy of Sciences of Madagascar), teo anatrehan' ireo [[Raby]] dimy avy any [[Etazonia]], [[Kanada]], [[Marôka]], [[Frantsa]] ary [[Aostralia]], tao [[Antananarivo]] tamin' ny volana Mey 2017.<ref>Royal Academy of Sciences of Madagascar, 2017.</ref> == Mpanjakan' Imerina sy i Madagasikara == === Ny fototry ny fanjakany === ==== Taranaka mpanjaka ==== Avy amin' ny Masina Mpanjaka [[Andriantomara]], ny Masina Mpanjaka [[Andrianerinerina]] Lahimatoan' Imerina, ny Masina Mpanjaka [[Andriamanelo]], ny Masina Mpanjaka [[Ralambo]], ny Masina Mpanjaka Mpisorona [[Andriantompokoindrindra]] Lahimatoan' Imerina, Tompon' ny Tranomanara, Tranofohiloha, Tranomasina, izay nolovany avy amin' ny razambeny Mpanjaka [[Andriamamilazabe]], sy avy amin' ny Masina Mpanjaka [[Andrianjaka]] namorona ny [[Rova Manjakamiadana|Rovan' Antananarivo]], ny Masina Mpanjaka [[Andriantsitakatrandriana]], ary ny Masina Mpanjaka [[Andriantsimitoviaminandriandehibe]] izy. ==== Ny hafatry ny razana ==== Araka ny hafatr' ireo Mpanjaka razambe dia an' [[Andriamanelo]] ny Alakamisy ary an' [[Andriamananintany]] ny Zoma. Raha manary fanjakana ny Terak' Andriamananintany dia miverina amin' Andriamanelo ny fanjakana. Vokany: ny hafatra napetraky ny Masina Mpanjaka [[Ralambo]] sy [[Andriantompokoindrindra]] ary [[Andrianjaka]] izay nisy fifanarahana fito dia manjaka aloha Andriantompokoindrindra avy amin' Andriamanelo, avy eo manjaka [[Andrianjaka]] avy amin' [[Andriamananintany]], ary ny Andriandahy avy amin' ny Terak' Andrianjaka manana reny mivantana [[Andriantompokoindrindra (foko)|Andriantompokoindrindra]] (foko) ihany no mahazo manjaka sy mahazo Tranomasina. Ny vehivavy tsy mahazo manjaka. Ary rehefa tsy manaja na very fanjakana ny Terak' Andrianjaka dia miverina amin' Andriantompokoindrindra Lahimatoan' Imerina, avy amin' Andriamanelo, ny fanjakana. Nambarany fa avy amin' ny Lahimatoan' Imerina mivantana sady avy amin' Andrianjaka eto Madagasikara izy. Ity fanambaràna ity dia singa fototra amin' ny maha-izy azy sy ny hetsika ataony. ==== Tendry avy amin' Andriamanitra ==== Nisy [[mpaminany]] miisa fito, Andriana sy Zokiolona fotsy volo amin' ny tany, Raiamandreny ara-panahy (Ny Andriana Pasteur Daniel Ratefy avy ao [[Ambohimalaza]], Pasteur Razafindrakoto Gabriel avy ao [[Antanamalaza]], [[Volahavana Germaine|Mama Volahavana Germaine Nenilava]] avy amin' ny [[Tobilehibe Ankaramalaza|Toby Ankaramalaza]], Dada Manasé avy amin' ny Toby Ankaramalaza, Ny Andriambavy Rasoazanakolona Hélène na Mamafara avy amin' ny Toby Namahanambasy Imerinatsimo, ny Kardinaly [[Armand Gaétan Razafindratandra]] avy ao Ambohimalaza, ny Andriambavy Ravolazaimanga Bernadette avy amin' ny Toby Itaitso) no nampilazain' [[Andriamanitra (tokana)|Andriamanitra]] mialoha nanomboka ny taona 1981, ny maha mpanjaka mpandova fanjakana sy nanome tsodrano azy. Tamin' ny volana Septambra 2015 no nanosorana sy nanamasinina ho Mpanjaka tamin' ny lanonana teny [[Ambohidrabiby]] Hasin' Imerina, toerana manan-danja teo amin' ny tantaran’ ny [[Lisitry ny mpanjaka merina|Mpanjaka merina sy Mpanjaka eto Madagasikara]]. === Ny fanjakany === ==== Fiantombohan' ny fanjakany ==== Nisy fahazavana avy any an-danitra nidina sy nipetraka nahatitra ela teo aminy, ary Fahazavana avo zato heny noho ny fahazavan' ny masoandro niposaka vao maraina avy any Atsinanana tamin' io fotoana Fanosorana Mpanjaka sy Fitsofandrano azy io teny Ambohidrabiby Hasin' Imerina, izay marika ny Fanatrehan' Andriamanitra, ny Fankatoavany ary ny Fitahiany. ==== Ny anaram-boninahitra entiny ==== Izao ny anaram-boninahitra isalorany amin ny mpaha mpanjaka azy, izay matetika adika amin' ny tenim-pirenena samihafa: "Mpanjaka, avy amin' ny Lahimatoan' Imerina, Lehiben' ny Fianakaviamben' ny Andriana Merina, Lehiben' ny Fianakaviamben' ny Mpanjaka eto Madagasikara". === Fidirana an-tsehatra amin' ny raharaha pôlitika sy sôsialy === Ndriana Rabarioelina dia nahazo fiofanana pôlitika avo lenta nandritra ny dimy taona (1995-2000) tamin' Ny Andriana Blaise Rabetafika, Ambasadaoron' i Madagasikara tany amin' ny [[Firenena Mikambana]] (ONU) sady Zokiolona indrindra amin' ireo Ambasadaoro erantany (1969-1992) tao amin' ny Firenena Mikambana, efa Filohan' ny [[Filankevitry ny Fandriampahalemana]] indroa (1985,1986) tao amin' ny Firenena Mikambana ary efa nahazo ny "Prix International Mercure d'Or" izay natokana ho an' ny Filoham-pirenena avo lenta indrindra sy olona sangany sy mendrika indrindra eran-tany. Mandray anjara momba ny raharaha pôlitika sy sôsialy eto Madagasikara izy. Ohatra: * Nanome toromarika strategika ara-tafika tamin' ny Ministra ny Fiarovam-pirenena sy Jeneraly miisa folo mba hampitsaharana ny Ady niaraka tamin' ny basy aman-tafondro sy ny hanavotana ireo takalonaina sivily an-jatony sy hamonjena ireo vahoaka an-tapitrisa nijaly, ary tanteraka soa aman-tsara izany (2002). * Lehiben' ny Delegasiona Malagasy misy ireo Ampanjaka malagasy notsongaina, tamin' ny Fihaonambe Iraisampirenena an' ireo Mpanjaka, Ampanjaka, Zanakandriana, ary Mpitarika ara-drazana, indroa miantoana, tany [[Tripoli]] sy [[Benghazi]], [[Libia]] (2008, 2009). Ary notendrena ho Lehiben' ny Delegasiona mitarika ireo Mpanjaka rehetra avy amin' ny firenena miisa dimampolo mahery raha nihaona tamin' ireo Filoham-pirenena miisa folo mahery avy any [[Amerika]], [[Eorôpa]], [[Afrika]] ary Afovoany Atsinanana (Lybia, 2009). * Solontena an' ireo Ampanjaka rehetra eto Madagasikara tamin' ny Fihaonambe Iraisam-pirenena an' ireo Mpanjaka, Ampanjaka, Zanakandriana ary Mpitarika ara-drazana, ary nihaona tamin' ny Filoham-pirenena maro tany Afrika Atsimo (Pretoria, South Africa, 2011). * Nanohitra ny tsy fanarahan-dalàna sy ny [[Hosoka amin' ny fifidianana|halabato]] goavana ary nanao [[fampielezan-kevitra]] ho an' ny "Tsia" tamin' ny [[fitsapan-kevi-bahoaka]] tamin' ny taona 2010. * Nampita Hafatr' Andriamanitra manohitra ny fiarahan' ny olona mitovy fananahana na ''Message of the Lord Adonai Elohim to All Churches in the World on the Homosexuality'' ary nalefa tamin' ireo mpitarika fiangonana lehibe manerantany (Saint Siège Vatican, Anglican Communion, [[World Reformed Alliance]], [[World Lutheran Federation]], [[World Council of Churches]], ...) tamin' ny taona 2010 sy 2011. * Nisakana ny fanotofana tanimbary arivo hektara mahery tamin' ny kaominina miisa enina ([[Ambohitrimanjaka]], [[Ambohidrapeto]], [[Fiombonana]], [[Ankadimanga]], [[Anosibe Zaivola]], [[Itaosy]]) ary niaro ireo tantsaha enina alina mahery voan' ny tsindray hazo lena sy nampijalina. Tanimbary arivo hektara izay mamelona vahoaka enina hetsy mahery eto [[Antananarivo]] sy ny manodidina. Ary nanoro hevitra mba hakisaka amin' ny toerana hafa ny tetikasa Tanamasoandro ary tanteraka soa aman-tsara izany (2019).<ref>Fanambarana, Television MATV, 18 Oktobra 2019.</ref> * Nanome hevitra mba holanian' ny [[Antenimierandoholona (Madagasikara)|Antenimieran-doholona Malagasy]] ny [[volavolan-dalàna]] manamafy fa an' i Madagasikara sy ny firenena malagasy ireo [[Nosy Miparitaka|Nosy]] dimy manodidina an' i Madagasikara ([[Bassas da India]], [[Nosy Europa|Europa]], [[Nosy Glorieuses|Glorioso]], [[Juan de Nova]], [[Nosy Tromelin|Tromelin]]). Ramatoa Arlette Ramaroson, Mpitsara iraisam-pirenena (TPI Rwanda, TPI Yogoslavia), sy ireo mpiaradia manampahaizana avo lenta no nandrafitra ilay volavolan-dalàna ary nankatoavina sy nolanian' ny Antenimieran-Doholona Malagasy ny 18 Desambra 2020. == Ny zava-bitany == === Ny boky nosoratany === Amin' ny asasorany dia ireto no azo tanisaina: * ''Biblical Relations between Israel and Madagascar'' (2010)<ref name=":4"><small>"[https://royal-academy-of-madagascar.blogspot.com/2017/11/iii-members-of-royal-academy-of.html Some members of the Royal Academy of Sciences of Madagascar]", ''Royal Academy of Sciences of Madagascar''</small></ref>; * ''The King and High Priest Andriantompokoindrindra'' (2012)<ref name=":4" />; * ''The New Kingdom of Madagascar'' (2014)<ref name=":4" />; * ''Madagascar in the Last Vestiges of the Birthplace of Humanity'' (2016)<ref name=":4" />. Ireo boky ireo dia maneho ny fahavononany hikaroka ny fifandraisan' ny [[Tantaran' i Madagasikara|tantara malagasy]] sy ny ara-panahy ary ny sivilizasiôna fahiny<ref name=":2" /><ref name=":5" /><ref name=":4" /><ref><small>"[https://royal-house-of-madagascar.blogspot.com/2012/07/interview-du-prince-rev-dr-ndriana.html? Interview de S.A.R. le Prince Rev. Dr. Ndriana Rabarioelina: " La christocratie est la solution durable de l'Eternel pour Madagascar]", ''Royal House of Madagascar'', 26 juillet 2012.</small></ref>. === Ny zavatra natsangany === ==== Momba ny hira sy mozika ==== * Mpitendry zavamaneno mahay i Ndriana Rabarioelina, mpitendry [[gitara klasika]] iraisam-pirenena sady Lehiben' Orkesitra. Izy no Filoha mpanorina ny fikambanana ''Conservatoire National Supérieur de Musique de Madagascar'' (ONG-CNSMM) sy ny ''Orchestre Philharmonique Amontana,'' nanomboka tamin' ny taona 1996'','' izay natao hanomezam-boninahitra an' Andriamanitra Andriananahary, Mpamorona ny Lanitra sy ny Tany, sy hanomezana lanja ny haimozika malagasy avo lenta, ary efa nanao fampisehoana maro, anisan' izany ny fampisehoana miavaka impito ny Oratorio "Messiah" ([[George Frideric Handel|G.F. Hande]]<nowiki/>l) amin' ny [[Fiteny malagasy|teny malagasy]] niaraka tamin' ny mpihira miisa sivy folo amin' ny ''Antoko Mpihira Zanak' Ambohimalaza'' (ZAMA) sy mpitendry mozika iraisam-pirenena avo lenta miisa roapolo, ny "Messe en Si mineur" ([[Johann Sebastian Bach|J.S. Bach]]) niaraka tamin' ny ''CNSMM Choir'' sy ny ''Orchestre Philharmonique Amontana'', ary ny "Haleloia" (G.F. Handel) niaraka tamin' ny antoko mpihira malagasy maro izay nisy mpihira malagasy niisa eninjato teo anoloan' ny Lapan' ny Tanàna Antananarivo<ref name=":4" /><ref><small>"[https://conservatoire-cnsmm-madagascar.blogspot.com/2020/05/blog-post_17.html Maestro Étienne Ramboatiana (1930-2007): Orchestra for Orchestra for 40 Guitars]",</small> <small>''Conservatoire National Supérieur de Musique de Madagascar''.</small></ref><ref><small>"[https://conservatoire-cnsmm-madagascar.blogspot.com/2011/01/realisations-du-conservatoire-cnsmm.html? Achievements of the Superior Royal Conservarory of Music in Madagascar - CNSMM]", ''Conservatoire National Supérieur de Musique de Madagascar''</small></ref>. * Filoha mpanorina ny ''Festival International de Musique Classique'' voalohany teto Madagasikara, nanomboka tamin' ny taona 1998, ary nikarakara konseritra ampolony maro, izay nandraisan' ireo mpitendry zavamaneno avo lenta anjara, avy eto [[Madagasikara]], any [[Etazonia]], any [[Alemaina]], [[Fanjakana Mitambatra|United Kingdom]], [[Frantsa]], [[Nôrvezy]], [[Brezila]], [[Italia]], [[Rosia]], [[Afrika Atsimo]], nosy [[La Réunion|La Reunion]] sy firenena hafa. * Filoha mpanorina ny ''Festival International de Jazz'' ''à Madagascar'', izay nanao fampisehoana mihoatra ny zato ary nandraisan' ireo mpitendry zavamaneno avo lenta anjara avy eto Madagasikara, Etazonia, Alemana, [[Soisa]], [[Belzika]], United Kingdom, Nôrvezy, Brezila, Italia, [[Afrika Atsimo]], Frantsa, nosy La Reunion, nosy [[Maorisy]] sy firenena hafa. ==== Akademia ==== * Filoha mpanorina ny ''International Royal Academy of Theology,'' nanomboka tamin' ny taona 2010, izay misy manampahaizana sy manampahalalàna avo lenta mikasika ny [[teôlôjia]] eto Madagasikara sy maneran-tany. * Filoha mpanorina ny ''Royal Academy of Sciences of Madagascar,'' nanomboka tamin' ny taona 2016, izay misy Malagasy manampahaizana sy manampahalalàna avo lenta amin' ny taranja maro (siansa mikasika ny teôlôjia, siansa teôrika, siansa ampiharina, kolotsaina sy haikanto, siansa mikasika ny olombelona, siansa mikasika ny tantara sy ny lalàna ary ny pôlitika, siansa mikasika ny fampandrosoana). '''Fanamarihana:''' Ny Mpanjaka Ndriana Rabarioelina dia mpikambana miaraka amin' ny Mpanjaka notsongaina eran-tany ao anatin' ny ''Delphic Royal Society'', nanomboka tamin' ny taona 2011, izay miaraka amin' ny Delphic International Council manome lanja ny kolotsaina sy haikanto avo lenta eran-tany. Ary efa nahazo ny mariboninahitra ''Grand Cross of the Royal Order of Bunyoro-Kitara Kingdom'' (eken' ny Fanjakana any [[Oganda]]). == Jereo koa == * [[FANJAKAN’ I MADAGASIKARA|Fanjakan' i Madagasikara]] * [[Tantaran' i Madagasikara]] * [[Fokom-pirenena folo very|Foko folo verin' i Israely]] * [[Semita]] - [[Hamita (vahoaka)|Hamita]] - [[Jafetita]] * [[Jiosy malagasy]] * [[Fiteny malagasy]] * [[Fiteny hebreo]] * [[Ratefy Tolotra]] * [[Repoblika]] * [[Tudor Parfitt]] * [[Andriana]] - [[Hova]] - [[Mainty enin-dreny|Mainty]] - [[Andevo (teto Madagasikara)|Andevo]] * [[Ôfira]] == Fanovozan-kevitra == '''Boky sy lahatsoratra''' * Briant, Joseph, ''[https://www.google.com/search?q=Briant%2C+Joseph%2C+L%27h%C3%A9breu+%C3%A0+Madagascar&sca_esv=c7c67eb20f0b5775&sxsrf=ADLYWIKaeaF1lxKCRhfWaMtjxkig_QiHCw%3A1734705771500&ei=a4JlZ6CmHoHOhbIPxdK5gAE&ved=0ahUKEwjgh7PKyraKAxUBZ0EAHUVpDhAQ4dUDCA8&uact=5&oq=Briant%2C+Joseph%2C+L%27h%C3%A9breu+%C3%A0+Madagascar&gs_lp=Egxnd3Mtd2l6LXNlcnAiJ0JyaWFudCwgSm9zZXBoLCBMJ2jDqWJyZXUgw6AgTWFkYWdhc2NhcjIIEAAYgAQYogQyCBAAGIAEGKIEMggQABiABBiiBDIIEAAYgAQYogRItRBQ4AZYlwpwBHgBkAEAmAHHA6ABxwOqAQM0LTG4AQPIAQD4AQH4AQKYAgWgAv4DqAIKwgIKEAAYsAMY1gQYR8ICDRAAGIAEGLADGEMYigXCAgcQIxgnGOoCmAMN8QWSdHSb40MGMYgGAZAGCpIHBTQuNC0xoAeGAw&sclient=gws-wiz-serp L'hébreu à Madagascar]''. * Ferrand, Gabriel (1905). ''[https://gallica.bnf.fr/ark:/12148/bpt6k1667374 Les migrations musulmanes et juives à Madagascar]''. Paris: Revue de l'histoire des religions. * Rabarioelina, Ndriana (Rev. Dr.) (2011), "''Biblical Relations between Israel and Madagascar''", Doctoral Dissertation, Ph.D in Theology, SAHTS, États-Unis, 2010, 458 pages. Abstract in Saint-Alcuin House Journal, Volume 8, N^o 1, États-Unis, And in Library of Congress, number (ISSN 1548-4459), États-Unis. * Ramilison, Emmanuel (1951), ''[https://books.google.mg/books/about/Ny_Loharanon_ny_Andriana_nanjaka_teto_Im.html?id=LfxmQwAACAAJ&redir_esc=y Andriantomara-Andriamamilazabe. Loharanon' ny Andriana nanjaka eto Imerina]'', Imprimerie Ankehitriny. * Ramilison, Emmanuel (1962), ''Ny Baiboly sy Andrianampoinimerina'', Librarie Iarivo, 66 pejy. * Kasanga, Fernand (1963), ''Ny Antemoro Anakara voasoratra tamin' ny taona 1506,'' Imprimerie Iarivo, Antananarivo. * Rombaka, Jacques Philippe (1963), ''[https://www.bulac.fr/image/tantaran-drazana Tantaran-drazana Antemoro-Anteony]'', Antananarivo, Imprimerie LMS. * Rombaka, Jacques Philippe (1970), ''[https://www.sudoc.abes.fr/cbs/xslt/DB=2.1//SRCH?IKT=12&TRM=097789631 Fomban-drazana antemoro-usages et coutumes antemoro] {{Wayback|url=https://www.sudoc.abes.fr/cbs/xslt/DB=2.1//SRCH?IKT=12&TRM=097789631 |date=20241220155652 }}'', Ambozontany, Fianarantsoa. * Ratefy, Tolotra (1986), ''"Sind die Madagassichen Juden"'' na "Jiosy ve ny malagasy ?", Munster-Antananarivo, 600 pejy. *[https://forum.serasera.org/forum/message/m4f91363e6aa74/m4f914d7409e95 Lahatsoratra tao amin' ny ''Midi Madagascar'' tamin' ny 20 Avrily 2012] (rohy maty: http://www.midi-madagasikara.mg/index.php/component/content/article/5-societe/2933-declaration--les-malagasy-descendants-de-juifs) * "[https://www.madagate.org/politique-madagascar/dossier/1752-ndriana-rabarioelina--des-propositions-pertinentes.html Ndriana Rabarioelina : des propositions pertinentes…]", ''www.madagate.org'' * "[https://www.malagasynews.com/info-breves/le-prince-ndriana-rabarioelina-appelle-les-dirigeants-a-demolir-toutes-nouvelles-constructions-dans-le-rova-dantananarivo/ Le prince Ndriana Rabarioelina appelle les dirigeants à démolir toutes nouvelles constructions dans le Rova d’Antananarivo].", ''www.malagasynews.com'' * International Royal Academy of Theology (2010): ''Message of the Lord Adonai Elohim to All Churches in the World on the Homosexuality,'' http://academy-of-theology.blogspot.com/2011/06/message-of-the-lord-adonai-elohim-to-all.html * "[[:fr:Liste_des_monarques_d'Imerina|Liste des monarques d'Imerina]]", ''fr.wikipedia.org'' * "[https://gw.geneanet.org/taniko?lang=fr&n=rabarioelina&p=ndriana Ndriana Rabarioelina]", ''gw.geneanet.org'' * "[https://web.facebook.com/ndriana.rabarioelina?_rdc=1&_rdr Ndriana Rabarioelina]", ''web.facebook.com'' '''Sary mihetsika''' * "[https://www.youtube.com/watch?v=BeFJAOfucqs Ny Jiosy eto Madagasikara, ny Mpanjaka Ndriana Rabarioelina]", ''youtube.com'' * "[https://tanikomadagascar.com/2019/10/05/tantara-sy-fiainam-pirenena-prince-dr-ndriana-rabarioelina/ Tantara sy Fiainam-pirenena]" (''youtube''), ''tanikomadagascar.com'' * Ndriana RABARIOELINA: ''Manandratra Fanjakan'ny Mpisorona'', youtube.com: "Ndriana RABARIOELINA - Manandratra Fanjakan'ny Mpisorona". * Mpanjaka Ndriana RABARIOELINA: ''"Teny Gasy"'', 06 Novambra 2021, MADAGASCAR24TV, youtube.com: "(66) Ny Mpanjaka Ndriana <nowiki/>RABARIOELINA, "Tena Gasy" 01Oktobra2022, Madagascar24TV - YouTube". * Mpanjaka Ndriana RABARIOELINA:''"Dinika"'', MBSTV, 03 Oktobra 2022, youtube.com: "Ny Mpanjaka Ndriana RABARIOELINA, "Dinika" 03oktobra2022, MBS TV". * Mpanjaka Ndriana RABARIOELINA:''"Antso ho an' ny firenena"'', 13 Oktobra 2022, youtube.com: "ANTSO HO AN'NY FIRENENA, Ny Mpanjaka Ndriana RABARIOELINA". * Mpanjaka Ndriana RABARIOELINA, ''Fanjakan' i Madagasikara'', 21/07/2023, Le 20H15, Madagascar24Redaction: youtube.com: "(66) Le 20H15 - 2023 07 21 - Mpanjaka Ndriana RABARIOELINA - YouTube". * Mpanjaka Ndriana RABARIOELINA : "''Fanjakam-Pisorona, Fanjakan'i Madagasikara'', 22/07/2023, youtube.com". * Mpanjaka Ndriana RABARIOELINA: "''Mijoro ny Fianakaviambe eto Madagasikara'', 05 Aogositra 2023, youtube.com". * Mpanjaka Ndriana RABARIOELINA: "''Ny Jiosy eto Madagasikara'', TV I-BC, 2023, youtube.com". == Loharano sy fanamarihana == [[Sokajy:Mpanao malagasy]] m3vr1ymzt7g3qk7n8pq6yne9xvolv75 1107044 1107043 2025-06-12T11:02:40Z Thelezifor 15140 Rohy anatiny 1107044 wikitext text/x-wiki '''Rabarioelina Ndriana''' dia [[andriana]] [[merina]], fantatra amin' ny lafin-javatra maro: Mpikaroka avo lenta, sady mpahay tantara sy teôlôjiana, nianatra fiteny maro (anisan' izany ny [[Fiteny hebreo|teny hebreo]]). Manana maripahaizana dôktôrà roa momba ny [[teôlôjia]] tany [[Etazonia]]. Nianatra mozika koa izy (gitara klasika)<ref><small>[https://conservatoire-cnsmm-madagascar.blogspot.com/2021/06/ndriana-rabarioelina-travel-with.html?utm_source=chatgpt.com Pr. Dr. Ndriana Rabarioelina: "...Travel with the classical guitar ..."], Conservatoire National Supérieur de Musique de Madagascar, 4 juin 2021.</small></ref>. Zanaky ny Profesora Lala Rabarioelina, Dokotera sangany ary olo-manan-kaja eo anivon' ny fiarahamonina siantifika malagasy izy, izay nodimandry tamin' ny taona 2023 teo amin' ny faha-93 taonany<ref name=":2"><small>"[https://tanikomadagascar.com/2023/02/18/faculte-de-medecine-dantananarivo-deces-du-professeur-lala-rabarioelina/ Faculté de médecine d’Antananarivo – Décès du professeur Lala Rabarioelina]", ''Taniko Madagasikara'', publié le 18 février 2023, mis à jour le 16 septembre 2024,</small> </ref>. Ny fikarohana nataony dia miompana amin' ny fifandraisana ara-[[Baiboly]] eo amin' i [[Fanjakan' i Israely (mitambatra)|Israely]] sy i [[Madagasikara]], ary koa amin' ny niandohan' ny olombelona, ​​ka mikarohany ny fifandraisan' ny sivilizasiôna maro fahiny sy ny tantara malagasy. Mpikambana sy filohan' ny ''Royal Academy of Sciences of Madagascar'' ihany koa izy. Andriana sady voahosotra sy nohamasinina ho "Mpanjakan' Imerina sy i Madagasikara" tamin' ny taona 2015 izy sady mpanohana ny tokony hamerenana ny [[FANJAKAN’ I MADAGASIKARA|Fanjakan' i Madagasikara]] indray<ref><small>"[https://www.koolsaina.com/royaume-de-madagascar-monarchie-interview-ndriana-rabarioelina-ibc-television/#comments Les solutions proposées par Ndriana Rabarioelina à travers le retour à la monarchie]", ''www.koolsaina.com''</small></ref><ref name=":3"><small>"[https://www.youtube.com/watch?v=CnzKEvBocnA&t=1s Les solutions proposées par Ndriana Rabarioelina à travers le retour à la monarchie]" (Video), ''Youtube''</small></ref>. == Ny fiainany manokana == === Ny ray aman-dreniny === Teraka tamin' ny taona 1963 izy, zanaky ny Andriana Profesora Lala Rabarioelina sy ny Andriambavy Rajerison Victorine. I Lala Rabarioelina dia Docteur en Médecine (nianatra tany amin' ny Faculté de Médecine de [[Montpellier]]), Mpandidy (major du Concours de chirurgie tany [[Frantsa]]), Professeur Agrégé de Chirurgie Générale (Paris, Frantsa), Professeur Emérite de l'Université (Oniversiten' i Madagasikara), Grand Chancelier de l'Ordre National de Madagascar. Rajerison Victorine kosa dia manana ny diplôma ambony amin' ny haizaitra (diplôme de Haute Couture de Paris). '''Ny fiainana ara-panahy:''' Ndriana Rabarioelina dia [[Fifohazana (kristianisma malagasy)|mpiandry]] (1991), zanaky ny [[Tobilehibe Ankaramalaza|Tobilehibe Fifohazana Ankaramalaza]] (FFPM), nahazo teny fikasana avy amin' Andriamanitra sy tsodrano avy amin' ireo zokiolona raiamandreny ara-panahy: Mpitandrina Daniel Ratefy (taona 1981), Mpitandrina Razafindrakoto Gabriel (taona 1986), [[Volahavana Germaine|Mama Volahavana Germaine Nenilava]] (taona 1996), ny [[Armand Gaétan Razafindratandra|Kardinaly Armand Gaetan Razafindratandra]] (taona 2007), Mama Ravolazaimanga Bernadette (taona 2009), Mama Rasoazanakolona Hèlene (taona 2012), Dada Manase (taona 2018) ao anatin' ny FLM, FJKM, FFPM, FFKM.<ref name=":5">http://royal-house-of-madagascar.blogspot.com/</ref> == Ny fianarana norantoviny == === Ny fahaizana sy ny diplôma azony === Mpikaroka, mahay [[Fiteny hebreo|teny hebreo]] sady mpahay tantara ary [[Teôlôjia|teôlôjiana]], Rabarioelina Ndriana, nianatra tenim-pirenena mihoatra ny roa ambin' ny folo ([[Fiteny malagasy|malagasy]], [[Fiteny hebreo|hebreo]], [[Fiteny arameana|arameana]], [[Fiteny grika|grika]], [[Fiteny anglisy|anglisy]], A[[Fiteny alemàna|alemana]], [[Fiteny tamily taloha|tamil tranainy]], [[Fiteny sanskrity|sanskrit]]<nowiki/>y, [[Fiteny someriana|someriana]], [[Fiteny malaiô-pôlineziana|malaiô-pôlineziana]], [[Vondrom-piteny amerindiana|amerindiana]], [[Fiteny aty Afrika|afrikana]], sns), nahazo ny diplôma Dôktôrà amin' ny teôlôjia miisa roa (''PhD in Theology'' sy ''Doctor of Theology'') tany [[Etazonia]]. Rehefa nahazo ny diploma ''baccalauréat série C'' ([[matematika]] sy [[fizika]]) tao amin' ny Académie d' Aix-Marseille, tany [[Frantsa]], sy ny ''Licence en Théologie'' ary nahavita ''Master en Théologie'' tao amin' ny Faculté Libre de Théologie Réformée ('''''[[:fr:Faculté_Jean-Calvin|fr]]'''''), Aix-en-Provence, [[Frantsa]]. Avy eo dia nandalina fitantanana orinasa tao amin' ny Ecole Supérieure de Commerce de Paris (ESCP-Senior, Paris, 1994) ary nandalina fahaizana vatosoa tao amin' ny Gemological Institute of America (GIA, 2003, 2005) ary voalohany mikasika ny vatosoa [[diamondra]] tamin' ireo mpiaraka nianatra taminy. Nandalina fianarana sy nanao fikarohana avo lenta ka nahazo ny diplôma Dokotera amin' ny Teôlôjia voalohany izy mikasika "''Biblical Relations between Israel and Madagascar''" na "Ny fifandraisana ara-Baiboly eo amin' i Israely sy i Madagasikara" (PhD, Doctoral Dissertation, Saint Alcuin House Theological Seminary, USA, 2010, 458 pejy) mikasika ny "Tantara Miafin' i Madagasikara nandritra ny telo arivo taona mahery" ary nahazo ny diplôma Dokotera amin' ny Teôlôjia faharoa mitondra ny lohateny hoe "''Madagascar in the Last Vestiges of the Birthplace of Humanity''" (D.Theol., Doctoral Dissertation, Saint Alcuin House Seminary, USA, 2016, 638 pejy) mikasika ny "Tantara Miafin' i Madagasikara nandritra ny enina arivo taona mahery". === Ny mpampianatra azy === Anisan' ny mpampianatra azy: * ny Profesora [[Pierre Berthoud]] (FLTR, Aix-en-Provence), manam-pahaizana manokana momba ny [[Testamenta Taloha]]; * ny Profesora [[Peter R. Jones]] (Harvard, Princeton), manampahaizana momba ny [[Testamenta Vaovao]]; * ny Profesora Jean Marc Daumas de Cornilhac (FLTR, Aix-en-Provence) momba ny [[Fiteny hebreo|teny hebreo]] sy ny [[Tantaran' ny kristianisma|tantaram-piangonana]]; * ny Profesora Maurice Carrez (FTP, Paris) momba ny [[Fiteny grika|teny grika]] sy ny [[Testamenta Vaovao]]; * ny Profesora Edmund Clowney (Westminster, WTS, USA) momba ny teôlôjia biblika; * ny Profesora Roger Greenway (Westminster, WTS, USA), momba ny World Missiology; * ny Profesora Jean Brun (Oniversite, Dijon) momba ny filôzôfia kristiana; * ny Profesora Pierre Courthial (FLTR, Aix-en-Provence) momba ny teôlôjia pratika sy ny apôlôjetika; * ny Profesora Olivier Clément (Institut Orthodoxe Saint Serge, Paris) momba ny teôlôjia ôrtôdôksa; * ary ny Profesora [[Pierre Chaunu|Pierre Chaunu, manampahaizana momba ny Tantara]], mpikambana ao amin' ny Institut, Filohan' ny Académie des Sciences Morales et Politiques, Paris, Frantsa. == Ny tsangan-keviny == === Jiosy na Israelita ny Malagasy === Ny Mpitandrina Ravelojaona no efa nanoratra fa Jiosy ny Malagasy (1909). Taty aoriana dia nanamafy izany i Mama Volahavana Germaine Nenilava (1941) izay nahay teny iraisampirenena miisa roambinifolo. Manaraka, ilay misiônera [[lazarista]] atao hoe [[Joseph Briant|Rev. Père Joseph Briant]] (1946) dia niezaka nanamarina fa avy amin' ny [[Fiteny hebreo|teny hebreo]] ny [[Fiteny malagasy|teny malagasy]] ary nanamafy koa fa Jiosy ny Malagasy ny Rev. Dr. Roger Andriatsiratahina (1976) sy ny [[Ratefy Tolotra|Mpitandrina Ratefy Tolotra]] (1976) <ref name=":1">Rabarioelina, Ndriana (Rev. Dr.) (2011), "''Biblical Relations between Israel and Madagascar''", Doctoral Dissertation, Ph.D in Theology, SAHTS, États-Unis, 2010, 458 pages. Abstract in Saint-Alcuin House Journal, Volume 8, N^o 1, États-Unis, And in Library of Congress, number (ISSN 1548-4459), États-Unis.</ref>. Ny filazan' i Rev. Père Joseph Briant fa nisy koa ny andiam-pifidrà-monina jiosy mankaty Madagasikara -- ka ny voalohany tamin' ireo fifindrà-monina ireo dia tamin' ny andron' i [[Sôlômôna]], manodidina ny taona 900 tal. J.K. -- dia nohamafisin' i [[Ratefy Tolotra|Tolotra Ratefy]] (1976) sy Pr. Dr. Ndriana Rabarioelina (2010) tao amin' ny fikarohana ara-teôlôjia sy ara-tantara nataon' izy ireo nandritra ny efapolo taona mahery<ref name=":1" />. Ny fikarohana siantifika avo lenta nahazoany ny diplôma Dôktôrà amin' ny teôlôjia dia mitondra ny lohateny hoe ''Biblical Relations between Israel and Madagascar'' ("Fifandraisana ara-Baiboly eo amin' i Israely sy i Madagasikara")<ref name=":0"><small>"[https://www.deliremadagascar.com/conference-internationale-sur-les-origines-juives-a-madagascar/ Conférence internationale sur les origines juives à Madagascar]", in [https://www.deliremadagascar.com/ deliremadagascar.com]</small></ref>. Izany tsangan-kevitra izany dia anohanany ny maha [[Jiosy]] na [[Jiosy|Jody]] ny [[Malagasy]]. === Madagasikara: fanjaka-mpanjaka teôkratika sy kristôkratika === Anisan' ny tohanany koa ny tokony hahatonga an' i Madagasikara ho fanjakana [[Teôkrasia|teôkratika]] sy [[Kristôkrasia|kristôkratika]], sady hiverenana amin' ny fanjaka-mpanjaka manandratra indray ny rafitra ara-piarahamonina sy ara-pôlitika mankato an' Andriamanitra sy manaja ny soatoavina malagasy, ary ny fandravana ny rafitra [[Repoblika|repoblikana]] napetraky ny mpanjanantany tandrefana<ref><small>"[[FANJAKAN’ I MADAGASIKARA|Fanjakan' i Madagasikara]]" in ''[https://mg.wikipedia.org/ mg.wikipedia.org]''</small></ref><ref><small>"[http://www.midi-madagasikara.mg/index.php/component/content/article/5-societe/2933-declaration--les-malagasy-descendants-de-juifs Déclaration : Les Malagasy, descendants de juifs]" in ''[https://midi-madagasikara.mg/ midi-madagasikara.mg]''</small></ref><ref><small>"[http://www.tonga-soa.com/for/ecrire.php3?nume=3949&repid=31423&th= Déclaration: les Malagasy dscendants des juifs] {{Wayback|url=http://www.tonga-soa.com/for/ecrire.php3?nume=3949&repid=31423&th=|date=20230430172043}}", in ''[http://www.tonga-soa.com/ tonga-soa.com]''</small></ref>. Tsy mijanona ho tsangan-kevitra fotsiny ny famerenana ny fitondra-mpanjaka fa raha [[andriana]] na printsy fotsiny izy tany am-panombohana dia narahiny fanambaràna ho Mpanjaka izany<ref><small>"[http://royal-house-of-madagascar.blogspot.com/2019/ Royal house of Madagascar]", in [http://royal-house-of-madagascar.blogspot.com/ royal-house-of-madagascar.blogspot.com/]</small></ref>. === Ny teny malagasy dia avy amin' ny teny hebreo === Izao koa no anisan' ny hevitra tohanany: ny [[fiteny malagasy]] dia avy amin' ny [[fiteny hebreo]], ny [[kolontsaina malagasy]] dia avy amin' ny [[Jodaisma|kolontsaina jiosy]], ary nisy ny fifindrà-monina jiosy nankaty [[Madagasikara]]. Nisy ny Fihaonana iraisam-pirenena mikasika ny Fihaviana Jiosy eto Madagasikara na ''Conférence Internationale sur les Origines Juives à Madagascar'' izay niarahan' ny [[Tudor Parfitt|Profesora Tudor Parfitt]] (Tale mpanorina ny Centre for Jewish Studies, SOAS, University of London, Academician, United Kingdom) sy ny [[Ratefy Tolotra|Pastora Tolotra Ratefy]] (Filoham-Boninahitry ny Royal Academy of Sciences of Madagascar) ary ny Pr. Dr. Ndriana Rabarioelina (Filoha Mpanorina ny Royal Academy of Sciences of Madagascar), teo anatrehan' ireo [[Raby]] dimy avy any [[Etazonia]], [[Kanada]], [[Marôka]], [[Frantsa]] ary [[Aostralia]], tao [[Antananarivo]] tamin' ny volana Mey 2017.<ref>Royal Academy of Sciences of Madagascar, 2017.</ref> == Mpanjakan' Imerina sy i Madagasikara == === Ny fototry ny fanjakany === ==== Taranaka mpanjaka ==== Avy amin' ny Masina Mpanjaka [[Andriantomara]], ny Masina Mpanjaka [[Andrianerinerina]] Lahimatoan' Imerina, ny Masina Mpanjaka [[Andriamanelo]], ny Masina Mpanjaka [[Ralambo]], ny Masina Mpanjaka Mpisorona [[Andriantompokoindrindra]] Lahimatoan' Imerina, Tompon' ny Tranomanara, Tranofohiloha, Tranomasina, izay nolovany avy amin' ny razambeny Mpanjaka [[Andriamamilazabe]], sy avy amin' ny Masina Mpanjaka [[Andrianjaka]] namorona ny [[Rova Manjakamiadana|Rovan' Antananarivo]], ny Masina Mpanjaka [[Andriantsitakatrandriana]], ary ny Masina Mpanjaka [[Andriantsimitoviaminandriandehibe]] izy. ==== Ny hafatry ny razana ==== Araka ny hafatr' ireo Mpanjaka razambe dia an' [[Andriamanelo]] ny Alakamisy ary an' [[Andriamananintany]] ny Zoma. Raha manary fanjakana ny Terak' Andriamananintany dia miverina amin' Andriamanelo ny fanjakana. Vokany: ny hafatra napetraky ny Masina Mpanjaka [[Ralambo]] sy [[Andriantompokoindrindra]] ary [[Andrianjaka]] izay nisy fifanarahana fito dia manjaka aloha Andriantompokoindrindra avy amin' Andriamanelo, avy eo manjaka [[Andrianjaka]] avy amin' [[Andriamananintany]], ary ny Andriandahy avy amin' ny Terak' Andrianjaka manana reny mivantana [[Andriantompokoindrindra (foko)|Andriantompokoindrindra]] (foko) ihany no mahazo manjaka sy mahazo Tranomasina. Ny vehivavy tsy mahazo manjaka. Ary rehefa tsy manaja na very fanjakana ny Terak' Andrianjaka dia miverina amin' Andriantompokoindrindra Lahimatoan' Imerina, avy amin' Andriamanelo, ny fanjakana. Nambarany fa avy amin' ny Lahimatoan' Imerina mivantana sady avy amin' Andrianjaka eto Madagasikara izy. Ity fanambaràna ity dia singa fototra amin' ny maha-izy azy sy ny hetsika ataony. ==== Tendry avy amin' Andriamanitra ==== Nisy [[mpaminany]] miisa fito, Andriana sy Zokiolona fotsy volo amin' ny tany, Raiamandreny ara-panahy (Ny Andriana Pasteur Daniel Ratefy avy ao [[Ambohimalaza]], Pasteur Razafindrakoto Gabriel avy ao [[Antanamalaza]], [[Volahavana Germaine|Mama Volahavana Germaine Nenilava]] avy amin' ny [[Tobilehibe Ankaramalaza|Toby Ankaramalaza]], Dada Manasé avy amin' ny Toby Ankaramalaza, Ny Andriambavy Rasoazanakolona Hélène na Mamafara avy amin' ny Toby Namahanambasy Imerinatsimo, ny Kardinaly [[Armand Gaétan Razafindratandra]] avy ao Ambohimalaza, ny Andriambavy Ravolazaimanga Bernadette avy amin' ny Toby Itaitso) no nampilazain' [[Andriamanitra (tokana)|Andriamanitra]] mialoha nanomboka ny taona 1981, ny maha mpanjaka mpandova fanjakana sy nanome tsodrano azy. Tamin' ny volana Septambra 2015 no nanosorana sy nanamasinina ho Mpanjaka tamin' ny lanonana teny [[Ambohidrabiby]] Hasin' Imerina, toerana manan-danja teo amin' ny tantaran’ ny [[Lisitry ny mpanjaka merina|Mpanjaka merina sy Mpanjaka eto Madagasikara]]. === Ny fanjakany === ==== Fiantombohan' ny fanjakany ==== Nisy fahazavana avy any an-danitra nidina sy nipetraka nahatitra ela teo aminy, ary Fahazavana avo zato heny noho ny fahazavan' ny masoandro niposaka vao maraina avy any Atsinanana tamin' io fotoana Fanosorana Mpanjaka sy Fitsofandrano azy io teny Ambohidrabiby Hasin' Imerina, izay marika ny Fanatrehan' Andriamanitra, ny Fankatoavany ary ny Fitahiany. ==== Ny anaram-boninahitra entiny ==== Izao ny anaram-boninahitra isalorany amin ny mpaha mpanjaka azy, izay matetika adika amin' ny tenim-pirenena samihafa: "Mpanjaka, avy amin' ny Lahimatoan' Imerina, Lehiben' ny Fianakaviamben' ny Andriana Merina, Lehiben' ny Fianakaviamben' ny Mpanjaka eto Madagasikara". === Fidirana an-tsehatra amin' ny raharaha pôlitika sy sôsialy === Ndriana Rabarioelina dia nahazo fiofanana pôlitika avo lenta nandritra ny dimy taona (1995-2000) tamin' Ny Andriana Blaise Rabetafika, Ambasadaoron' i Madagasikara tany amin' ny [[Firenena Mikambana]] (ONU) sady Zokiolona indrindra amin' ireo Ambasadaoro erantany (1969-1992) tao amin' ny Firenena Mikambana, efa Filohan' ny [[Filankevi-Pilaminan' ny Firenena Mikambana|Filankevitry ny Fandriampahalemana]] indroa (1985,1986) tao amin' ny Firenena Mikambana ary efa nahazo ny "Prix International Mercure d'Or" izay natokana ho an' ny Filoham-pirenena avo lenta indrindra sy olona sangany sy mendrika indrindra eran-tany. Mandray anjara momba ny raharaha pôlitika sy sôsialy eto Madagasikara izy. Ohatra: * Nanome toromarika strategika ara-tafika tamin' ny Ministra ny Fiarovam-pirenena sy Jeneraly miisa folo mba hampitsaharana ny Ady niaraka tamin' ny basy aman-tafondro sy ny hanavotana ireo takalonaina sivily an-jatony sy hamonjena ireo vahoaka an-tapitrisa nijaly, ary tanteraka soa aman-tsara izany (2002). * Lehiben' ny Delegasiona Malagasy misy ireo Ampanjaka malagasy notsongaina, tamin' ny Fihaonambe Iraisampirenena an' ireo Mpanjaka, Ampanjaka, Zanakandriana, ary Mpitarika ara-drazana, indroa miantoana, tany [[Tripoli]] sy [[Benghazi]], [[Libia]] (2008, 2009). Ary notendrena ho Lehiben' ny Delegasiona mitarika ireo Mpanjaka rehetra avy amin' ny firenena miisa dimampolo mahery raha nihaona tamin' ireo Filoham-pirenena miisa folo mahery avy any [[Amerika]], [[Eorôpa]], [[Afrika]] ary Afovoany Atsinanana (Lybia, 2009). * Solontena an' ireo Ampanjaka rehetra eto Madagasikara tamin' ny Fihaonambe Iraisam-pirenena an' ireo Mpanjaka, Ampanjaka, Zanakandriana ary Mpitarika ara-drazana, ary nihaona tamin' ny Filoham-pirenena maro tany Afrika Atsimo (Pretoria, South Africa, 2011). * Nanohitra ny tsy fanarahan-dalàna sy ny [[Hosoka amin' ny fifidianana|halabato]] goavana ary nanao [[fampielezan-kevitra]] ho an' ny "Tsia" tamin' ny [[fitsapan-kevi-bahoaka]] tamin' ny taona 2010. * Nampita Hafatr' Andriamanitra manohitra ny fiarahan' ny olona mitovy fananahana na ''Message of the Lord Adonai Elohim to All Churches in the World on the Homosexuality'' ary nalefa tamin' ireo mpitarika fiangonana lehibe manerantany (Saint Siège Vatican, Anglican Communion, [[World Reformed Alliance]], [[World Lutheran Federation]], [[World Council of Churches]], ...) tamin' ny taona 2010 sy 2011. * Nisakana ny fanotofana tanimbary arivo hektara mahery tamin' ny kaominina miisa enina ([[Ambohitrimanjaka]], [[Ambohidrapeto]], [[Fiombonana]], [[Ankadimanga]], [[Anosibe Zaivola]], [[Itaosy]]) ary niaro ireo tantsaha enina alina mahery voan' ny tsindray hazo lena sy nampijalina. Tanimbary arivo hektara izay mamelona vahoaka enina hetsy mahery eto [[Antananarivo]] sy ny manodidina. Ary nanoro hevitra mba hakisaka amin' ny toerana hafa ny tetikasa Tanamasoandro ary tanteraka soa aman-tsara izany (2019).<ref>Fanambarana, Television MATV, 18 Oktobra 2019.</ref> * Nanome hevitra mba holanian' ny [[Antenimierandoholona (Madagasikara)|Antenimieran-doholona Malagasy]] ny [[volavolan-dalàna]] manamafy fa an' i Madagasikara sy ny firenena malagasy ireo [[Nosy Miparitaka|Nosy]] dimy manodidina an' i Madagasikara ([[Bassas da India]], [[Nosy Europa|Europa]], [[Nosy Glorieuses|Glorioso]], [[Juan de Nova]], [[Nosy Tromelin|Tromelin]]). Ramatoa Arlette Ramaroson, Mpitsara iraisam-pirenena (TPI Rwanda, TPI Yogoslavia), sy ireo mpiaradia manampahaizana avo lenta no nandrafitra ilay volavolan-dalàna ary nankatoavina sy nolanian' ny Antenimieran-Doholona Malagasy ny 18 Desambra 2020. == Ny zava-bitany == === Ny boky nosoratany === Amin' ny asasorany dia ireto no azo tanisaina: * ''Biblical Relations between Israel and Madagascar'' (2010)<ref name=":4"><small>"[https://royal-academy-of-madagascar.blogspot.com/2017/11/iii-members-of-royal-academy-of.html Some members of the Royal Academy of Sciences of Madagascar]", ''Royal Academy of Sciences of Madagascar''</small></ref>; * ''The King and High Priest Andriantompokoindrindra'' (2012)<ref name=":4" />; * ''The New Kingdom of Madagascar'' (2014)<ref name=":4" />; * ''Madagascar in the Last Vestiges of the Birthplace of Humanity'' (2016)<ref name=":4" />. Ireo boky ireo dia maneho ny fahavononany hikaroka ny fifandraisan' ny [[Tantaran' i Madagasikara|tantara malagasy]] sy ny ara-panahy ary ny sivilizasiôna fahiny<ref name=":2" /><ref name=":5" /><ref name=":4" /><ref><small>"[https://royal-house-of-madagascar.blogspot.com/2012/07/interview-du-prince-rev-dr-ndriana.html? Interview de S.A.R. le Prince Rev. Dr. Ndriana Rabarioelina: " La christocratie est la solution durable de l'Eternel pour Madagascar]", ''Royal House of Madagascar'', 26 juillet 2012.</small></ref>. === Ny zavatra natsangany === ==== Momba ny hira sy mozika ==== * Mpitendry zavamaneno mahay i Ndriana Rabarioelina, mpitendry [[gitara klasika]] iraisam-pirenena sady Lehiben' Orkesitra. Izy no Filoha mpanorina ny fikambanana ''Conservatoire National Supérieur de Musique de Madagascar'' (ONG-CNSMM) sy ny ''Orchestre Philharmonique Amontana,'' nanomboka tamin' ny taona 1996'','' izay natao hanomezam-boninahitra an' Andriamanitra Andriananahary, Mpamorona ny Lanitra sy ny Tany, sy hanomezana lanja ny haimozika malagasy avo lenta, ary efa nanao fampisehoana maro, anisan' izany ny fampisehoana miavaka impito ny Oratorio "Messiah" ([[George Frideric Handel|G.F. Hande]]<nowiki/>l) amin' ny [[Fiteny malagasy|teny malagasy]] niaraka tamin' ny mpihira miisa sivy folo amin' ny ''Antoko Mpihira Zanak' Ambohimalaza'' (ZAMA) sy mpitendry mozika iraisam-pirenena avo lenta miisa roapolo, ny "Messe en Si mineur" ([[Johann Sebastian Bach|J.S. Bach]]) niaraka tamin' ny ''CNSMM Choir'' sy ny ''Orchestre Philharmonique Amontana'', ary ny "Haleloia" (G.F. Handel) niaraka tamin' ny antoko mpihira malagasy maro izay nisy mpihira malagasy niisa eninjato teo anoloan' ny Lapan' ny Tanàna Antananarivo<ref name=":4" /><ref><small>"[https://conservatoire-cnsmm-madagascar.blogspot.com/2020/05/blog-post_17.html Maestro Étienne Ramboatiana (1930-2007): Orchestra for Orchestra for 40 Guitars]",</small> <small>''Conservatoire National Supérieur de Musique de Madagascar''.</small></ref><ref><small>"[https://conservatoire-cnsmm-madagascar.blogspot.com/2011/01/realisations-du-conservatoire-cnsmm.html? Achievements of the Superior Royal Conservarory of Music in Madagascar - CNSMM]", ''Conservatoire National Supérieur de Musique de Madagascar''</small></ref>. * Filoha mpanorina ny ''Festival International de Musique Classique'' voalohany teto Madagasikara, nanomboka tamin' ny taona 1998, ary nikarakara konseritra ampolony maro, izay nandraisan' ireo mpitendry zavamaneno avo lenta anjara, avy eto [[Madagasikara]], any [[Etazonia]], any [[Alemaina]], [[Fanjakana Mitambatra|United Kingdom]], [[Frantsa]], [[Nôrvezy]], [[Brezila]], [[Italia]], [[Rosia]], [[Afrika Atsimo]], nosy [[La Réunion|La Reunion]] sy firenena hafa. * Filoha mpanorina ny ''Festival International de Jazz'' ''à Madagascar'', izay nanao fampisehoana mihoatra ny zato ary nandraisan' ireo mpitendry zavamaneno avo lenta anjara avy eto Madagasikara, Etazonia, Alemana, [[Soisa]], [[Belzika]], United Kingdom, Nôrvezy, Brezila, Italia, [[Afrika Atsimo]], Frantsa, nosy La Reunion, nosy [[Maorisy]] sy firenena hafa. ==== Akademia ==== * Filoha mpanorina ny ''International Royal Academy of Theology,'' nanomboka tamin' ny taona 2010, izay misy manampahaizana sy manampahalalàna avo lenta mikasika ny [[teôlôjia]] eto Madagasikara sy maneran-tany. * Filoha mpanorina ny ''Royal Academy of Sciences of Madagascar,'' nanomboka tamin' ny taona 2016, izay misy Malagasy manampahaizana sy manampahalalàna avo lenta amin' ny taranja maro (siansa mikasika ny teôlôjia, siansa teôrika, siansa ampiharina, kolotsaina sy haikanto, siansa mikasika ny olombelona, siansa mikasika ny tantara sy ny lalàna ary ny pôlitika, siansa mikasika ny fampandrosoana). '''Fanamarihana:''' Ny Mpanjaka Ndriana Rabarioelina dia mpikambana miaraka amin' ny Mpanjaka notsongaina eran-tany ao anatin' ny ''Delphic Royal Society'', nanomboka tamin' ny taona 2011, izay miaraka amin' ny Delphic International Council manome lanja ny kolotsaina sy haikanto avo lenta eran-tany. Ary efa nahazo ny mariboninahitra ''Grand Cross of the Royal Order of Bunyoro-Kitara Kingdom'' (eken' ny Fanjakana any [[Oganda]]). == Jereo koa == * [[FANJAKAN’ I MADAGASIKARA|Fanjakan' i Madagasikara]] * [[Tantaran' i Madagasikara]] * [[Fokom-pirenena folo very|Foko folo verin' i Israely]] * [[Semita]] - [[Hamita (vahoaka)|Hamita]] - [[Jafetita]] * [[Jiosy malagasy]] * [[Fiteny malagasy]] * [[Fiteny hebreo]] * [[Ratefy Tolotra]] * [[Repoblika]] * [[Tudor Parfitt]] * [[Andriana]] - [[Hova]] - [[Mainty enin-dreny|Mainty]] - [[Andevo (teto Madagasikara)|Andevo]] * [[Ôfira]] == Fanovozan-kevitra == '''Boky sy lahatsoratra''' * Briant, Joseph, ''[https://www.google.com/search?q=Briant%2C+Joseph%2C+L%27h%C3%A9breu+%C3%A0+Madagascar&sca_esv=c7c67eb20f0b5775&sxsrf=ADLYWIKaeaF1lxKCRhfWaMtjxkig_QiHCw%3A1734705771500&ei=a4JlZ6CmHoHOhbIPxdK5gAE&ved=0ahUKEwjgh7PKyraKAxUBZ0EAHUVpDhAQ4dUDCA8&uact=5&oq=Briant%2C+Joseph%2C+L%27h%C3%A9breu+%C3%A0+Madagascar&gs_lp=Egxnd3Mtd2l6LXNlcnAiJ0JyaWFudCwgSm9zZXBoLCBMJ2jDqWJyZXUgw6AgTWFkYWdhc2NhcjIIEAAYgAQYogQyCBAAGIAEGKIEMggQABiABBiiBDIIEAAYgAQYogRItRBQ4AZYlwpwBHgBkAEAmAHHA6ABxwOqAQM0LTG4AQPIAQD4AQH4AQKYAgWgAv4DqAIKwgIKEAAYsAMY1gQYR8ICDRAAGIAEGLADGEMYigXCAgcQIxgnGOoCmAMN8QWSdHSb40MGMYgGAZAGCpIHBTQuNC0xoAeGAw&sclient=gws-wiz-serp L'hébreu à Madagascar]''. * Ferrand, Gabriel (1905). ''[https://gallica.bnf.fr/ark:/12148/bpt6k1667374 Les migrations musulmanes et juives à Madagascar]''. Paris: Revue de l'histoire des religions. * Rabarioelina, Ndriana (Rev. Dr.) (2011), "''Biblical Relations between Israel and Madagascar''", Doctoral Dissertation, Ph.D in Theology, SAHTS, États-Unis, 2010, 458 pages. Abstract in Saint-Alcuin House Journal, Volume 8, N^o 1, États-Unis, And in Library of Congress, number (ISSN 1548-4459), États-Unis. * Ramilison, Emmanuel (1951), ''[https://books.google.mg/books/about/Ny_Loharanon_ny_Andriana_nanjaka_teto_Im.html?id=LfxmQwAACAAJ&redir_esc=y Andriantomara-Andriamamilazabe. Loharanon' ny Andriana nanjaka eto Imerina]'', Imprimerie Ankehitriny. * Ramilison, Emmanuel (1962), ''Ny Baiboly sy Andrianampoinimerina'', Librarie Iarivo, 66 pejy. * Kasanga, Fernand (1963), ''Ny Antemoro Anakara voasoratra tamin' ny taona 1506,'' Imprimerie Iarivo, Antananarivo. * Rombaka, Jacques Philippe (1963), ''[https://www.bulac.fr/image/tantaran-drazana Tantaran-drazana Antemoro-Anteony]'', Antananarivo, Imprimerie LMS. * Rombaka, Jacques Philippe (1970), ''[https://www.sudoc.abes.fr/cbs/xslt/DB=2.1//SRCH?IKT=12&TRM=097789631 Fomban-drazana antemoro-usages et coutumes antemoro] {{Wayback|url=https://www.sudoc.abes.fr/cbs/xslt/DB=2.1//SRCH?IKT=12&TRM=097789631 |date=20241220155652 }}'', Ambozontany, Fianarantsoa. * Ratefy, Tolotra (1986), ''"Sind die Madagassichen Juden"'' na "Jiosy ve ny malagasy ?", Munster-Antananarivo, 600 pejy. *[https://forum.serasera.org/forum/message/m4f91363e6aa74/m4f914d7409e95 Lahatsoratra tao amin' ny ''Midi Madagascar'' tamin' ny 20 Avrily 2012] (rohy maty: http://www.midi-madagasikara.mg/index.php/component/content/article/5-societe/2933-declaration--les-malagasy-descendants-de-juifs) * "[https://www.madagate.org/politique-madagascar/dossier/1752-ndriana-rabarioelina--des-propositions-pertinentes.html Ndriana Rabarioelina : des propositions pertinentes…]", ''www.madagate.org'' * "[https://www.malagasynews.com/info-breves/le-prince-ndriana-rabarioelina-appelle-les-dirigeants-a-demolir-toutes-nouvelles-constructions-dans-le-rova-dantananarivo/ Le prince Ndriana Rabarioelina appelle les dirigeants à démolir toutes nouvelles constructions dans le Rova d’Antananarivo].", ''www.malagasynews.com'' * International Royal Academy of Theology (2010): ''Message of the Lord Adonai Elohim to All Churches in the World on the Homosexuality,'' http://academy-of-theology.blogspot.com/2011/06/message-of-the-lord-adonai-elohim-to-all.html * "[[:fr:Liste_des_monarques_d'Imerina|Liste des monarques d'Imerina]]", ''fr.wikipedia.org'' * "[https://gw.geneanet.org/taniko?lang=fr&n=rabarioelina&p=ndriana Ndriana Rabarioelina]", ''gw.geneanet.org'' * "[https://web.facebook.com/ndriana.rabarioelina?_rdc=1&_rdr Ndriana Rabarioelina]", ''web.facebook.com'' '''Sary mihetsika''' * "[https://www.youtube.com/watch?v=BeFJAOfucqs Ny Jiosy eto Madagasikara, ny Mpanjaka Ndriana Rabarioelina]", ''youtube.com'' * "[https://tanikomadagascar.com/2019/10/05/tantara-sy-fiainam-pirenena-prince-dr-ndriana-rabarioelina/ Tantara sy Fiainam-pirenena]" (''youtube''), ''tanikomadagascar.com'' * Ndriana RABARIOELINA: ''Manandratra Fanjakan'ny Mpisorona'', youtube.com: "Ndriana RABARIOELINA - Manandratra Fanjakan'ny Mpisorona". * Mpanjaka Ndriana RABARIOELINA: ''"Teny Gasy"'', 06 Novambra 2021, MADAGASCAR24TV, youtube.com: "(66) Ny Mpanjaka Ndriana <nowiki/>RABARIOELINA, "Tena Gasy" 01Oktobra2022, Madagascar24TV - YouTube". * Mpanjaka Ndriana RABARIOELINA:''"Dinika"'', MBSTV, 03 Oktobra 2022, youtube.com: "Ny Mpanjaka Ndriana RABARIOELINA, "Dinika" 03oktobra2022, MBS TV". * Mpanjaka Ndriana RABARIOELINA:''"Antso ho an' ny firenena"'', 13 Oktobra 2022, youtube.com: "ANTSO HO AN'NY FIRENENA, Ny Mpanjaka Ndriana RABARIOELINA". * Mpanjaka Ndriana RABARIOELINA, ''Fanjakan' i Madagasikara'', 21/07/2023, Le 20H15, Madagascar24Redaction: youtube.com: "(66) Le 20H15 - 2023 07 21 - Mpanjaka Ndriana RABARIOELINA - YouTube". * Mpanjaka Ndriana RABARIOELINA : "''Fanjakam-Pisorona, Fanjakan'i Madagasikara'', 22/07/2023, youtube.com". * Mpanjaka Ndriana RABARIOELINA: "''Mijoro ny Fianakaviambe eto Madagasikara'', 05 Aogositra 2023, youtube.com". * Mpanjaka Ndriana RABARIOELINA: "''Ny Jiosy eto Madagasikara'', TV I-BC, 2023, youtube.com". == Loharano sy fanamarihana == [[Sokajy:Mpanao malagasy]] 0112d9t5prn4ie0t1xwuagfnv227fiv 1107047 1107044 2025-06-12T11:16:02Z Thelezifor 15140 Nanisy rohy ivelany 1107047 wikitext text/x-wiki '''Rabarioelina Ndriana''' dia [[andriana]] [[merina]], fantatra amin' ny lafin-javatra maro: Mpikaroka avo lenta, sady mpahay tantara sy teôlôjiana, nianatra fiteny maro (anisan' izany ny [[Fiteny hebreo|teny hebreo]]). Manana maripahaizana dôktôrà roa momba ny [[teôlôjia]] tany [[Etazonia]]. Nianatra mozika koa izy (gitara klasika)<ref><small>[https://conservatoire-cnsmm-madagascar.blogspot.com/2021/06/ndriana-rabarioelina-travel-with.html?utm_source=chatgpt.com Pr. Dr. Ndriana Rabarioelina: "...Travel with the classical guitar ..."], Conservatoire National Supérieur de Musique de Madagascar, 4 juin 2021.</small></ref>. Zanaky ny Profesora Lala Rabarioelina, Dokotera sangany ary olo-manan-kaja eo anivon' ny fiarahamonina siantifika malagasy izy, izay nodimandry tamin' ny taona 2023 teo amin' ny faha-93 taonany<ref name=":2"><small>"[https://tanikomadagascar.com/2023/02/18/faculte-de-medecine-dantananarivo-deces-du-professeur-lala-rabarioelina/ Faculté de médecine d’Antananarivo – Décès du professeur Lala Rabarioelina]", ''Taniko Madagasikara'', publié le 18 février 2023, mis à jour le 16 septembre 2024,</small> </ref>. Ny fikarohana nataony dia miompana amin' ny fifandraisana ara-[[Baiboly]] eo amin' i [[Fanjakan' i Israely (mitambatra)|Israely]] sy i [[Madagasikara]], ary koa amin' ny niandohan' ny olombelona, ​​ka mikarohany ny fifandraisan' ny sivilizasiôna maro fahiny sy ny tantara malagasy. Mpikambana sy filohan' ny ''Royal Academy of Sciences of Madagascar'' ihany koa izy. Andriana sady voahosotra sy nohamasinina ho "Mpanjakan' Imerina sy i Madagasikara" tamin' ny taona 2015 izy sady mpanohana ny tokony hamerenana ny [[FANJAKAN’ I MADAGASIKARA|Fanjakan' i Madagasikara]] indray<ref><small>"[https://www.koolsaina.com/royaume-de-madagascar-monarchie-interview-ndriana-rabarioelina-ibc-television/#comments Les solutions proposées par Ndriana Rabarioelina à travers le retour à la monarchie]", ''www.koolsaina.com''</small></ref><ref name=":3"><small>"[https://www.youtube.com/watch?v=CnzKEvBocnA&t=1s Les solutions proposées par Ndriana Rabarioelina à travers le retour à la monarchie]" (Video), ''Youtube''</small></ref>. == Ny fiainany manokana == === Ny ray aman-dreniny === Teraka tamin' ny taona 1963 izy, zanaky ny Andriana Profesora Lala Rabarioelina sy ny Andriambavy Rajerison Victorine. I Lala Rabarioelina dia Docteur en Médecine (nianatra tany amin' ny Faculté de Médecine de [[Montpellier]]), Mpandidy (major du Concours de chirurgie tany [[Frantsa]]), Professeur Agrégé de Chirurgie Générale (Paris, Frantsa), Professeur Emérite de l'Université (Oniversiten' i Madagasikara), Grand Chancelier de l'Ordre National de Madagascar. Rajerison Victorine kosa dia manana ny diplôma ambony amin' ny haizaitra (diplôme de Haute Couture de Paris). '''Ny fiainana ara-panahy:''' Ndriana Rabarioelina dia [[Fifohazana (kristianisma malagasy)|mpiandry]] (1991), zanaky ny [[Tobilehibe Ankaramalaza|Tobilehibe Fifohazana Ankaramalaza]] (FFPM), nahazo teny fikasana avy amin' Andriamanitra sy tsodrano avy amin' ireo zokiolona raiamandreny ara-panahy: Mpitandrina Daniel Ratefy (taona 1981), Mpitandrina Razafindrakoto Gabriel (taona 1986), [[Volahavana Germaine|Mama Volahavana Germaine Nenilava]] (taona 1996), ny [[Armand Gaétan Razafindratandra|Kardinaly Armand Gaetan Razafindratandra]] (taona 2007), Mama Ravolazaimanga Bernadette (taona 2009), Mama Rasoazanakolona Hèlene (taona 2012), Dada Manase (taona 2018) ao anatin' ny FLM, FJKM, FFPM, FFKM.<ref name=":5">http://royal-house-of-madagascar.blogspot.com/</ref> == Ny fianarana norantoviny == === Ny fahaizana sy ny diplôma azony === Mpikaroka, mahay [[Fiteny hebreo|teny hebreo]] sady mpahay tantara ary [[Teôlôjia|teôlôjiana]], Rabarioelina Ndriana, nianatra tenim-pirenena mihoatra ny roa ambin' ny folo ([[Fiteny malagasy|malagasy]], [[Fiteny hebreo|hebreo]], [[Fiteny arameana|arameana]], [[Fiteny grika|grika]], [[Fiteny anglisy|anglisy]], A[[Fiteny alemàna|alemana]], [[Fiteny tamily taloha|tamil tranainy]], [[Fiteny sanskrity|sanskrit]]<nowiki/>y, [[Fiteny someriana|someriana]], [[Fiteny malaiô-pôlineziana|malaiô-pôlineziana]], [[Vondrom-piteny amerindiana|amerindiana]], [[Fiteny aty Afrika|afrikana]], sns), nahazo ny diplôma Dôktôrà amin' ny teôlôjia miisa roa (''PhD in Theology'' sy ''Doctor of Theology'') tany [[Etazonia]]. Rehefa nahazo ny diploma ''baccalauréat série C'' ([[matematika]] sy [[fizika]]) tao amin' ny Académie d' Aix-Marseille, tany [[Frantsa]], sy ny ''Licence en Théologie'' ary nahavita ''Master en Théologie'' tao amin' ny Faculté Libre de Théologie Réformée ('''''[[:fr:Faculté_Jean-Calvin|fr]]'''''), Aix-en-Provence, [[Frantsa]]. Avy eo dia nandalina fitantanana orinasa tao amin' ny Ecole Supérieure de Commerce de Paris (ESCP-Senior, Paris, 1994) ary nandalina fahaizana vatosoa tao amin' ny Gemological Institute of America (GIA, 2003, 2005) ary voalohany mikasika ny vatosoa [[diamondra]] tamin' ireo mpiaraka nianatra taminy. Nandalina fianarana sy nanao fikarohana avo lenta ka nahazo ny diplôma Dokotera amin' ny Teôlôjia voalohany izy mikasika "''Biblical Relations between Israel and Madagascar''" na "Ny fifandraisana ara-Baiboly eo amin' i Israely sy i Madagasikara" (PhD, Doctoral Dissertation, Saint Alcuin House Theological Seminary, USA, 2010, 458 pejy) mikasika ny "Tantara Miafin' i Madagasikara nandritra ny telo arivo taona mahery" ary nahazo ny diplôma Dokotera amin' ny Teôlôjia faharoa mitondra ny lohateny hoe "''Madagascar in the Last Vestiges of the Birthplace of Humanity''" (D.Theol., Doctoral Dissertation, Saint Alcuin House Seminary, USA, 2016, 638 pejy) mikasika ny "Tantara Miafin' i Madagasikara nandritra ny enina arivo taona mahery". === Ny mpampianatra azy === Anisan' ny mpampianatra azy: * ny Profesora [[Pierre Berthoud]] (FLTR, Aix-en-Provence), manam-pahaizana manokana momba ny [[Testamenta Taloha]]; * ny Profesora [[Peter R. Jones]] (Harvard, Princeton), manampahaizana momba ny [[Testamenta Vaovao]]; * ny Profesora Jean Marc Daumas de Cornilhac (FLTR, Aix-en-Provence) momba ny [[Fiteny hebreo|teny hebreo]] sy ny [[Tantaran' ny kristianisma|tantaram-piangonana]]; * ny Profesora Maurice Carrez (FTP, Paris) momba ny [[Fiteny grika|teny grika]] sy ny [[Testamenta Vaovao]]; * ny Profesora Edmund Clowney (Westminster, WTS, USA) momba ny teôlôjia biblika; * ny Profesora Roger Greenway (Westminster, WTS, USA), momba ny World Missiology; * ny Profesora Jean Brun (Oniversite, Dijon) momba ny filôzôfia kristiana; * ny Profesora Pierre Courthial (FLTR, Aix-en-Provence) momba ny teôlôjia pratika sy ny apôlôjetika; * ny Profesora Olivier Clément (Institut Orthodoxe Saint Serge, Paris) momba ny teôlôjia ôrtôdôksa; * ary ny Profesora [[Pierre Chaunu|Pierre Chaunu, manampahaizana momba ny Tantara]], mpikambana ao amin' ny Institut, Filohan' ny Académie des Sciences Morales et Politiques, Paris, Frantsa. == Ny tsangan-keviny == === Jiosy na Israelita ny Malagasy === Ny Mpitandrina Ravelojaona no efa nanoratra fa Jiosy ny Malagasy (1909). Taty aoriana dia nanamafy izany i Mama Volahavana Germaine Nenilava (1941) izay nahay teny iraisampirenena miisa roambinifolo. Manaraka, ilay misiônera [[lazarista]] atao hoe [[Joseph Briant|Rev. Père Joseph Briant]] (1946) dia niezaka nanamarina fa avy amin' ny [[Fiteny hebreo|teny hebreo]] ny [[Fiteny malagasy|teny malagasy]] ary nanamafy koa fa Jiosy ny Malagasy ny Rev. Dr. Roger Andriatsiratahina (1976) sy ny [[Ratefy Tolotra|Mpitandrina Ratefy Tolotra]] (1976) <ref name=":1">Rabarioelina, Ndriana (Rev. Dr.) (2011), "''Biblical Relations between Israel and Madagascar''", Doctoral Dissertation, Ph.D in Theology, SAHTS, États-Unis, 2010, 458 pages. Abstract in Saint-Alcuin House Journal, Volume 8, N^o 1, États-Unis, And in Library of Congress, number (ISSN 1548-4459), États-Unis.</ref>. Ny filazan' i Rev. Père Joseph Briant fa nisy koa ny andiam-pifidrà-monina jiosy mankaty Madagasikara -- ka ny voalohany tamin' ireo fifindrà-monina ireo dia tamin' ny andron' i [[Sôlômôna]], manodidina ny taona 900 tal. J.K. -- dia nohamafisin' i [[Ratefy Tolotra|Tolotra Ratefy]] (1976) sy Pr. Dr. Ndriana Rabarioelina (2010) tao amin' ny fikarohana ara-teôlôjia sy ara-tantara nataon' izy ireo nandritra ny efapolo taona mahery<ref name=":1" />. Ny fikarohana siantifika avo lenta nahazoany ny diplôma Dôktôrà amin' ny teôlôjia dia mitondra ny lohateny hoe ''Biblical Relations between Israel and Madagascar'' ("Fifandraisana ara-Baiboly eo amin' i Israely sy i Madagasikara")<ref name=":0"><small>"[https://www.deliremadagascar.com/conference-internationale-sur-les-origines-juives-a-madagascar/ Conférence internationale sur les origines juives à Madagascar]", in [https://www.deliremadagascar.com/ deliremadagascar.com]</small></ref>. Izany tsangan-kevitra izany dia anohanany ny maha [[Jiosy]] na [[Jiosy|Jody]] ny [[Malagasy]]. === Madagasikara: fanjaka-mpanjaka teôkratika sy kristôkratika === Anisan' ny tohanany koa ny tokony hahatonga an' i Madagasikara ho fanjakana [[Teôkrasia|teôkratika]] sy [[Kristôkrasia|kristôkratika]], sady hiverenana amin' ny fanjaka-mpanjaka manandratra indray ny rafitra ara-piarahamonina sy ara-pôlitika mankato an' Andriamanitra sy manaja ny soatoavina malagasy, ary ny fandravana ny rafitra [[Repoblika|repoblikana]] napetraky ny mpanjanantany tandrefana<ref><small>"[[FANJAKAN’ I MADAGASIKARA|Fanjakan' i Madagasikara]]" in ''[https://mg.wikipedia.org/ mg.wikipedia.org]''</small></ref><ref><small>"[http://www.midi-madagasikara.mg/index.php/component/content/article/5-societe/2933-declaration--les-malagasy-descendants-de-juifs Déclaration : Les Malagasy, descendants de juifs]" in ''[https://midi-madagasikara.mg/ midi-madagasikara.mg]''</small></ref><ref><small>"[http://www.tonga-soa.com/for/ecrire.php3?nume=3949&repid=31423&th= Déclaration: les Malagasy dscendants des juifs] {{Wayback|url=http://www.tonga-soa.com/for/ecrire.php3?nume=3949&repid=31423&th=|date=20230430172043}}", in ''[http://www.tonga-soa.com/ tonga-soa.com]''</small></ref>. Tsy mijanona ho tsangan-kevitra fotsiny ny famerenana ny fitondra-mpanjaka fa raha [[andriana]] na printsy fotsiny izy tany am-panombohana dia narahiny fanambaràna ho Mpanjaka izany<ref><small>"[http://royal-house-of-madagascar.blogspot.com/2019/ Royal house of Madagascar]", in [http://royal-house-of-madagascar.blogspot.com/ royal-house-of-madagascar.blogspot.com/]</small></ref>. === Ny teny malagasy dia avy amin' ny teny hebreo === Izao koa no anisan' ny hevitra tohanany: ny [[fiteny malagasy]] dia avy amin' ny [[fiteny hebreo]], ny [[kolontsaina malagasy]] dia avy amin' ny [[Jodaisma|kolontsaina jiosy]], ary nisy ny fifindrà-monina jiosy nankaty [[Madagasikara]]. Nisy ny Fihaonana iraisam-pirenena mikasika ny Fihaviana Jiosy eto Madagasikara na ''Conférence Internationale sur les Origines Juives à Madagascar'' izay niarahan' ny [[Tudor Parfitt|Profesora Tudor Parfitt]] (Tale mpanorina ny Centre for Jewish Studies, SOAS, University of London, Academician, United Kingdom) sy ny [[Ratefy Tolotra|Pastora Tolotra Ratefy]] (Filoham-Boninahitry ny Royal Academy of Sciences of Madagascar) ary ny Pr. Dr. Ndriana Rabarioelina (Filoha Mpanorina ny Royal Academy of Sciences of Madagascar), teo anatrehan' ireo [[Raby]] dimy avy any [[Etazonia]], [[Kanada]], [[Marôka]], [[Frantsa]] ary [[Aostralia]], tao [[Antananarivo]] tamin' ny volana Mey 2017.<ref>Royal Academy of Sciences of Madagascar, 2017.</ref> == Mpanjakan' Imerina sy i Madagasikara == === Ny fototry ny fanjakany === ==== Taranaka mpanjaka ==== Avy amin' ny Masina Mpanjaka [[Andriantomara]], ny Masina Mpanjaka [[Andrianerinerina]] Lahimatoan' Imerina, ny Masina Mpanjaka [[Andriamanelo]], ny Masina Mpanjaka [[Ralambo]], ny Masina Mpanjaka Mpisorona [[Andriantompokoindrindra]] Lahimatoan' Imerina, Tompon' ny Tranomanara, Tranofohiloha, Tranomasina, izay nolovany avy amin' ny razambeny Mpanjaka [[Andriamamilazabe]], sy avy amin' ny Masina Mpanjaka [[Andrianjaka]] namorona ny [[Rova Manjakamiadana|Rovan' Antananarivo]], ny Masina Mpanjaka [[Andriantsitakatrandriana]], ary ny Masina Mpanjaka [[Andriantsimitoviaminandriandehibe]] izy. ==== Ny hafatry ny razana ==== Araka ny hafatr' ireo Mpanjaka razambe dia an' [[Andriamanelo]] ny Alakamisy ary an' [[Andriamananintany]] ny Zoma. Raha manary fanjakana ny Terak' Andriamananintany dia miverina amin' Andriamanelo ny fanjakana. Vokany: ny hafatra napetraky ny Masina Mpanjaka [[Ralambo]] sy [[Andriantompokoindrindra]] ary [[Andrianjaka]] izay nisy fifanarahana fito dia manjaka aloha Andriantompokoindrindra avy amin' Andriamanelo, avy eo manjaka [[Andrianjaka]] avy amin' [[Andriamananintany]], ary ny Andriandahy avy amin' ny Terak' Andrianjaka manana reny mivantana [[Andriantompokoindrindra (foko)|Andriantompokoindrindra]] (foko) ihany no mahazo manjaka sy mahazo Tranomasina. Ny vehivavy tsy mahazo manjaka. Ary rehefa tsy manaja na very fanjakana ny Terak' Andrianjaka dia miverina amin' Andriantompokoindrindra Lahimatoan' Imerina, avy amin' Andriamanelo, ny fanjakana. Nambarany fa avy amin' ny Lahimatoan' Imerina mivantana sady avy amin' Andrianjaka eto Madagasikara izy. Ity fanambaràna ity dia singa fototra amin' ny maha-izy azy sy ny hetsika ataony. ==== Tendry avy amin' Andriamanitra ==== Nisy [[mpaminany]] miisa fito, Andriana sy Zokiolona fotsy volo amin' ny tany, Raiamandreny ara-panahy (Ny Andriana Pasteur Daniel Ratefy avy ao [[Ambohimalaza]], Pasteur Razafindrakoto Gabriel avy ao [[Antanamalaza]], [[Volahavana Germaine|Mama Volahavana Germaine Nenilava]] avy amin' ny [[Tobilehibe Ankaramalaza|Toby Ankaramalaza]], Dada Manasé avy amin' ny Toby Ankaramalaza, Ny Andriambavy Rasoazanakolona Hélène na Mamafara avy amin' ny Toby Namahanambasy Imerinatsimo, ny Kardinaly [[Armand Gaétan Razafindratandra]] avy ao Ambohimalaza, ny Andriambavy Ravolazaimanga Bernadette avy amin' ny Toby Itaitso) no nampilazain' [[Andriamanitra (tokana)|Andriamanitra]] mialoha nanomboka ny taona 1981, ny maha mpanjaka mpandova fanjakana sy nanome tsodrano azy. Tamin' ny volana Septambra 2015 no nanosorana sy nanamasinina ho Mpanjaka tamin' ny lanonana teny [[Ambohidrabiby]] Hasin' Imerina, toerana manan-danja teo amin' ny tantaran’ ny [[Lisitry ny mpanjaka merina|Mpanjaka merina sy Mpanjaka eto Madagasikara]]. === Ny fanjakany === ==== Fiantombohan' ny fanjakany ==== Nisy fahazavana avy any an-danitra nidina sy nipetraka nahatitra ela teo aminy, ary Fahazavana avo zato heny noho ny fahazavan' ny masoandro niposaka vao maraina avy any Atsinanana tamin' io fotoana Fanosorana Mpanjaka sy Fitsofandrano azy io teny Ambohidrabiby Hasin' Imerina, izay marika ny Fanatrehan' Andriamanitra, ny Fankatoavany ary ny Fitahiany. ==== Ny anaram-boninahitra entiny ==== Izao ny anaram-boninahitra isalorany amin ny mpaha mpanjaka azy, izay matetika adika amin' ny tenim-pirenena samihafa: "Mpanjaka, avy amin' ny Lahimatoan' Imerina, Lehiben' ny Fianakaviamben' ny Andriana Merina, Lehiben' ny Fianakaviamben' ny Mpanjaka eto Madagasikara". === Fidirana an-tsehatra amin' ny raharaha pôlitika sy sôsialy === Ndriana Rabarioelina dia nahazo fiofanana pôlitika avo lenta nandritra ny dimy taona (1995-2000) tamin' Ny Andriana Blaise Rabetafika, Ambasadaoron' i Madagasikara tany amin' ny [[Firenena Mikambana]] (ONU) sady Zokiolona indrindra amin' ireo Ambasadaoro erantany (1969-1992) tao amin' ny Firenena Mikambana, efa Filohan' ny [[Filankevi-Pilaminan' ny Firenena Mikambana|Filankevitry ny Fandriampahalemana]] indroa (1985,1986) tao amin' ny Firenena Mikambana ary efa nahazo ny "Prix International Mercure d'Or" izay natokana ho an' ny Filoham-pirenena avo lenta indrindra sy olona sangany sy mendrika indrindra eran-tany. Mandray anjara momba ny raharaha pôlitika sy sôsialy eto Madagasikara izy. Ohatra: * Nanome toromarika strategika ara-tafika tamin' ny Ministra ny Fiarovam-pirenena sy Jeneraly miisa folo mba hampitsaharana ny Ady niaraka tamin' ny basy aman-tafondro sy ny hanavotana ireo takalonaina sivily an-jatony sy hamonjena ireo vahoaka an-tapitrisa nijaly, ary tanteraka soa aman-tsara izany (2002). * Lehiben' ny Delegasiona Malagasy misy ireo Ampanjaka malagasy notsongaina, tamin' ny Fihaonambe Iraisampirenena an' ireo Mpanjaka, Ampanjaka, Zanakandriana, ary Mpitarika ara-drazana, indroa miantoana, tany [[Tripoli]] sy [[Benghazi]], [[Libia]] (2008, 2009). Ary notendrena ho Lehiben' ny Delegasiona mitarika ireo Mpanjaka rehetra avy amin' ny firenena miisa dimampolo mahery raha nihaona tamin' ireo Filoham-pirenena miisa folo mahery avy any [[Amerika]], [[Eorôpa]], [[Afrika]] ary Afovoany Atsinanana (Lybia, 2009). * Solontena an' ireo Ampanjaka rehetra eto Madagasikara tamin' ny Fihaonambe Iraisam-pirenena an' ireo Mpanjaka, Ampanjaka, Zanakandriana ary Mpitarika ara-drazana, ary nihaona tamin' ny Filoham-pirenena maro tany Afrika Atsimo (Pretoria, South Africa, 2011). * Nanohitra ny tsy fanarahan-dalàna sy ny [[Hosoka amin' ny fifidianana|halabato]] goavana ary nanao [[fampielezan-kevitra]] ho an' ny "Tsia" tamin' ny [[fitsapan-kevi-bahoaka]] tamin' ny taona 2010. * Nampita Hafatr' Andriamanitra manohitra ny fiarahan' ny olona mitovy fananahana na ''Message of the Lord Adonai Elohim to All Churches in the World on the Homosexuality'' ary nalefa tamin' ireo mpitarika fiangonana lehibe manerantany (Saint Siège Vatican, Anglican Communion, [[World Reformed Alliance]], [[World Lutheran Federation]], [[World Council of Churches]], ...) tamin' ny taona 2010 sy 2011. * Nisakana ny fanotofana tanimbary arivo hektara mahery tamin' ny kaominina miisa enina ([[Ambohitrimanjaka]], [[Ambohidrapeto]], [[Fiombonana]], [[Ankadimanga]], [[Anosibe Zaivola]], [[Itaosy]]) ary niaro ireo tantsaha enina alina mahery voan' ny tsindray hazo lena sy nampijalina. Tanimbary arivo hektara izay mamelona vahoaka enina hetsy mahery eto [[Antananarivo]] sy ny manodidina. Ary nanoro hevitra mba hakisaka amin' ny toerana hafa ny tetikasa Tanamasoandro ary tanteraka soa aman-tsara izany (2019).<ref>Fanambarana, Television MATV, 18 Oktobra 2019.</ref> * Nanome hevitra mba holanian' ny [[Antenimierandoholona (Madagasikara)|Antenimieran-doholona Malagasy]] ny [[volavolan-dalàna]] manamafy fa an' i Madagasikara sy ny firenena malagasy ireo [[Nosy Miparitaka|Nosy]] dimy manodidina an' i Madagasikara ([[Bassas da India]], [[Nosy Europa|Europa]], [[Nosy Glorieuses|Glorioso]], [[Juan de Nova]], [[Nosy Tromelin|Tromelin]]). Ramatoa Arlette Ramaroson, Mpitsara iraisam-pirenena (TPI Rwanda, TPI Yogoslavia), sy ireo mpiaradia manampahaizana avo lenta no nandrafitra ilay volavolan-dalàna ary nankatoavina sy nolanian' ny Antenimieran-Doholona Malagasy ny 18 Desambra 2020. == Ny zava-bitany == === Ny boky nosoratany === Amin' ny asasorany dia ireto no azo tanisaina: * ''Biblical Relations between Israel and Madagascar'' (2010)<ref name=":4"><small>"[https://royal-academy-of-madagascar.blogspot.com/2017/11/iii-members-of-royal-academy-of.html Some members of the Royal Academy of Sciences of Madagascar]", ''Royal Academy of Sciences of Madagascar''</small></ref>; * ''The King and High Priest Andriantompokoindrindra'' (2012)<ref name=":4" />; * ''The New Kingdom of Madagascar'' (2014)<ref name=":4" />; * ''Madagascar in the Last Vestiges of the Birthplace of Humanity'' (2016)<ref name=":4" />. Ireo boky ireo dia maneho ny fahavononany hikaroka ny fifandraisan' ny [[Tantaran' i Madagasikara|tantara malagasy]] sy ny ara-panahy ary ny sivilizasiôna fahiny<ref name=":2" /><ref name=":5" /><ref name=":4" /><ref><small>"[https://royal-house-of-madagascar.blogspot.com/2012/07/interview-du-prince-rev-dr-ndriana.html? Interview de S.A.R. le Prince Rev. Dr. Ndriana Rabarioelina: " La christocratie est la solution durable de l'Eternel pour Madagascar]", ''Royal House of Madagascar'', 26 juillet 2012.</small></ref>. === Ny zavatra natsangany === ==== Momba ny hira sy mozika ==== * Mpitendry zavamaneno mahay i Ndriana Rabarioelina, mpitendry [[gitara klasika]] iraisam-pirenena sady Lehiben' Orkesitra. Izy no Filoha mpanorina ny fikambanana ''Conservatoire National Supérieur de Musique de Madagascar'' (ONG-CNSMM) sy ny ''Orchestre Philharmonique Amontana,'' nanomboka tamin' ny taona 1996'','' izay natao hanomezam-boninahitra an' Andriamanitra Andriananahary, Mpamorona ny Lanitra sy ny Tany, sy hanomezana lanja ny haimozika malagasy avo lenta, ary efa nanao fampisehoana maro, anisan' izany ny fampisehoana miavaka impito ny Oratorio "Messiah" ([[George Frideric Handel|G.F. Hande]]<nowiki/>l) amin' ny [[Fiteny malagasy|teny malagasy]] niaraka tamin' ny mpihira miisa sivy folo amin' ny ''Antoko Mpihira Zanak' Ambohimalaza'' (ZAMA) sy mpitendry mozika iraisam-pirenena avo lenta miisa roapolo, ny "Messe en Si mineur" ([[Johann Sebastian Bach|J.S. Bach]]) niaraka tamin' ny ''CNSMM Choir'' sy ny ''Orchestre Philharmonique Amontana'', ary ny "Haleloia" (G.F. Handel) niaraka tamin' ny antoko mpihira malagasy maro izay nisy mpihira malagasy niisa eninjato teo anoloan' ny Lapan' ny Tanàna Antananarivo<ref name=":4" /><ref><small>"[https://conservatoire-cnsmm-madagascar.blogspot.com/2020/05/blog-post_17.html Maestro Étienne Ramboatiana (1930-2007): Orchestra for Orchestra for 40 Guitars]",</small> <small>''Conservatoire National Supérieur de Musique de Madagascar''.</small></ref><ref><small>"[https://conservatoire-cnsmm-madagascar.blogspot.com/2011/01/realisations-du-conservatoire-cnsmm.html? Achievements of the Superior Royal Conservarory of Music in Madagascar - CNSMM]", ''Conservatoire National Supérieur de Musique de Madagascar''</small></ref>. * Filoha mpanorina ny ''Festival International de Musique Classique'' voalohany teto Madagasikara, nanomboka tamin' ny taona 1998, ary nikarakara konseritra ampolony maro, izay nandraisan' ireo mpitendry zavamaneno avo lenta anjara, avy eto [[Madagasikara]], any [[Etazonia]], any [[Alemaina]], [[Fanjakana Mitambatra|United Kingdom]], [[Frantsa]], [[Nôrvezy]], [[Brezila]], [[Italia]], [[Rosia]], [[Afrika Atsimo]], nosy [[La Réunion|La Reunion]] sy firenena hafa. * Filoha mpanorina ny ''Festival International de Jazz'' ''à Madagascar'', izay nanao fampisehoana mihoatra ny zato ary nandraisan' ireo mpitendry zavamaneno avo lenta anjara avy eto Madagasikara, Etazonia, Alemana, [[Soisa]], [[Belzika]], United Kingdom, Nôrvezy, Brezila, Italia, [[Afrika Atsimo]], Frantsa, nosy La Reunion, nosy [[Maorisy]] sy firenena hafa. ==== Akademia ==== * Filoha mpanorina ny ''International Royal Academy of Theology,'' nanomboka tamin' ny taona 2010, izay misy manampahaizana sy manampahalalàna avo lenta mikasika ny [[teôlôjia]] eto Madagasikara sy maneran-tany. * Filoha mpanorina ny ''Royal Academy of Sciences of Madagascar,'' nanomboka tamin' ny taona 2016, izay misy Malagasy manampahaizana sy manampahalalàna avo lenta amin' ny taranja maro (siansa mikasika ny teôlôjia, siansa teôrika, siansa ampiharina, kolotsaina sy haikanto, siansa mikasika ny olombelona, siansa mikasika ny tantara sy ny lalàna ary ny pôlitika, siansa mikasika ny fampandrosoana). '''Fanamarihana:''' Ny Mpanjaka Ndriana Rabarioelina dia mpikambana miaraka amin' ny Mpanjaka notsongaina eran-tany ao anatin' ny ''Delphic Royal Society'', nanomboka tamin' ny taona 2011, izay miaraka amin' ny Delphic International Council manome lanja ny kolotsaina sy haikanto avo lenta eran-tany. Ary efa nahazo ny mariboninahitra ''Grand Cross of the Royal Order of Bunyoro-Kitara Kingdom'' (eken' ny Fanjakana any [[Oganda]]). == Jereo koa == * [[FANJAKAN’ I MADAGASIKARA|Fanjakan' i Madagasikara]] * [[Tantaran' i Madagasikara]] * [[Fokom-pirenena folo very|Foko folo verin' i Israely]] * [[Semita]] - [[Hamita (vahoaka)|Hamita]] - [[Jafetita]] * [[Jiosy malagasy]] * [[Fiteny malagasy]] * [[Fiteny hebreo]] * [[Ratefy Tolotra]] * [[Repoblika]] * [[Tudor Parfitt]] * [[Andriana]] - [[Hova]] - [[Mainty enin-dreny|Mainty]] - [[Andevo (teto Madagasikara)|Andevo]] * [[Ôfira]] == Fanovozan-kevitra == '''Boky sy lahatsoratra''' * Briant, Joseph, ''[https://www.google.com/search?q=Briant%2C+Joseph%2C+L%27h%C3%A9breu+%C3%A0+Madagascar&sca_esv=c7c67eb20f0b5775&sxsrf=ADLYWIKaeaF1lxKCRhfWaMtjxkig_QiHCw%3A1734705771500&ei=a4JlZ6CmHoHOhbIPxdK5gAE&ved=0ahUKEwjgh7PKyraKAxUBZ0EAHUVpDhAQ4dUDCA8&uact=5&oq=Briant%2C+Joseph%2C+L%27h%C3%A9breu+%C3%A0+Madagascar&gs_lp=Egxnd3Mtd2l6LXNlcnAiJ0JyaWFudCwgSm9zZXBoLCBMJ2jDqWJyZXUgw6AgTWFkYWdhc2NhcjIIEAAYgAQYogQyCBAAGIAEGKIEMggQABiABBiiBDIIEAAYgAQYogRItRBQ4AZYlwpwBHgBkAEAmAHHA6ABxwOqAQM0LTG4AQPIAQD4AQH4AQKYAgWgAv4DqAIKwgIKEAAYsAMY1gQYR8ICDRAAGIAEGLADGEMYigXCAgcQIxgnGOoCmAMN8QWSdHSb40MGMYgGAZAGCpIHBTQuNC0xoAeGAw&sclient=gws-wiz-serp L'hébreu à Madagascar]''. * Ferrand, Gabriel (1905). ''[https://gallica.bnf.fr/ark:/12148/bpt6k1667374 Les migrations musulmanes et juives à Madagascar]''. Paris: Revue de l'histoire des religions. * Rabarioelina, Ndriana (Rev. Dr.) (2011), "''Biblical Relations between Israel and Madagascar''", Doctoral Dissertation, Ph.D in Theology, SAHTS, États-Unis, 2010, 458 pages. Abstract in Saint-Alcuin House Journal, Volume 8, N^o 1, États-Unis, And in Library of Congress, number (ISSN 1548-4459), États-Unis. * Ramilison, Emmanuel (1951), ''[https://books.google.mg/books/about/Ny_Loharanon_ny_Andriana_nanjaka_teto_Im.html?id=LfxmQwAACAAJ&redir_esc=y Andriantomara-Andriamamilazabe. Loharanon' ny Andriana nanjaka eto Imerina]'', Imprimerie Ankehitriny. * Ramilison, Emmanuel (1962), ''Ny Baiboly sy Andrianampoinimerina'', Librarie Iarivo, 66 pejy. * Kasanga, Fernand (1963), ''Ny Antemoro Anakara voasoratra tamin' ny taona 1506,'' Imprimerie Iarivo, Antananarivo. * Rombaka, Jacques Philippe (1963), ''[https://www.bulac.fr/image/tantaran-drazana Tantaran-drazana Antemoro-Anteony]'', Antananarivo, Imprimerie LMS. * Rombaka, Jacques Philippe (1970), ''[https://www.sudoc.abes.fr/cbs/xslt/DB=2.1//SRCH?IKT=12&TRM=097789631 Fomban-drazana antemoro-usages et coutumes antemoro] {{Wayback|url=https://www.sudoc.abes.fr/cbs/xslt/DB=2.1//SRCH?IKT=12&TRM=097789631 |date=20241220155652 }}'', Ambozontany, Fianarantsoa. * [[Ratefy Tolotra|Ratefy, Tolotra]] (1986), ''"Sind die Madagassichen Juden"'' na "Jiosy ve ny malagasy ?", Munster-Antananarivo, 600 pejy. *[https://forum.serasera.org/forum/message/m4f91363e6aa74/m4f914d7409e95 Lahatsoratra tao amin' ny ''Midi Madagascar'' tamin' ny 20 Avrily 2012] (rohy maty: http://www.midi-madagasikara.mg/index.php/component/content/article/5-societe/2933-declaration--les-malagasy-descendants-de-juifs) * "[https://www.madagate.org/politique-madagascar/dossier/1752-ndriana-rabarioelina--des-propositions-pertinentes.html Ndriana Rabarioelina : des propositions pertinentes…]", ''www.madagate.org'' * "[https://www.malagasynews.com/info-breves/le-prince-ndriana-rabarioelina-appelle-les-dirigeants-a-demolir-toutes-nouvelles-constructions-dans-le-rova-dantananarivo/ Le prince Ndriana Rabarioelina appelle les dirigeants à démolir toutes nouvelles constructions dans le Rova d’Antananarivo].", ''www.malagasynews.com'' * International Royal Academy of Theology (2010): ''Message of the Lord Adonai Elohim to All Churches in the World on the Homosexuality,'' http://academy-of-theology.blogspot.com/2011/06/message-of-the-lord-adonai-elohim-to-all.html * "[[:fr:Liste_des_monarques_d'Imerina|Liste des monarques d'Imerina]]", ''fr.wikipedia.org'' * "[https://gw.geneanet.org/taniko?lang=fr&n=rabarioelina&p=ndriana Ndriana Rabarioelina]", ''gw.geneanet.org'' * "[https://web.facebook.com/ndriana.rabarioelina?_rdc=1&_rdr Ndriana Rabarioelina]", ''web.facebook.com'' '''Sary mihetsika''' * "[https://www.youtube.com/watch?v=BeFJAOfucqs Ny Jiosy eto Madagasikara, ny Mpanjaka Ndriana Rabarioelina]", ''youtube.com'' * "[https://tanikomadagascar.com/2019/10/05/tantara-sy-fiainam-pirenena-prince-dr-ndriana-rabarioelina/ Tantara sy Fiainam-pirenena]" (''youtube''), ''tanikomadagascar.com'' * "[https://www.youtube.com/watch?v=_6UVnBc0dgE Ndriana Rabarioelina: Manandratra Fanjakan' ny Mpisorona]", ''youtube.com''. * "[https://www.youtube.com/results?search_query=Mpanjaka+Ndriana+Rabarioelina%3A+Teny+Gasy Mpanjaka Ndriana Rabarioelina: "Teny Gasy"]", 06 Novambra 2021, Madagascar24TV, youtube.com: "(66) Ny Mpanjaka Ndrian<nowiki/>a Rabarioelina, "Tena Gasy" 01 Oktobra 2022, Madagascar24TV - YouTube". * "[https://www.youtube.com/results?search_query=Mpanjaka+Ndriana+Rabarioelina%3A+Dinika Mpanjaka Ndriana Rabarioelina: "Dinika"]", MBSTV, 03 Oktobra 2022, youtube.com: "Ny Mpanjaka Ndriana Rabarioelina, "Dinika" 03oktobra2022, MBS TV". * "[https://www.youtube.com/results?search_query=Mpanjaka+Ndriana+Rabarioelina%3A%22Antso+ho+an%27+ny+firenena Mpanjaka Ndriana Rabarioelina:''"Antso ho an' ny firenena'']''"''', 13 Oktobra 2022, youtube.com: "Antso ho an' ny Firenena, Ny Mpanjaka Ndriana Rabarioelina". * "[https://www.youtube.com/results?search_query=Mpanjaka+Ndriana+Rabarioelina%2C+Fanjakan%27+i+Madagasikara Mpanjaka Ndriana Rabarioelina, ''Fanjakan' i Madagasikara'']''"'', 21/07/2023, Le 20H15, Madagascar24Redaction: youtube.com: "(66) Le 20H15 - 2023 07 21 - Mpanjaka Ndriana Rabarioelina- YouTube". * "[https://www.youtube.com/results?search_query=Mpanjaka+Ndriana+Rabarioelina%C2%A0%3A+%22Fanjakam-Pisorona%2C+Fanjakan%27i+Madagasikara Mpanjaka Ndriana Rabarioelina : "''Fanjakam-Pisorona, Fanjakan'i Madagasikara'']''""'', 22/07/2023, youtube.com". * "[https://www.youtube.com/results?search_query=Mpanjaka+Ndriana+Rabarioelina%3A+%22Mijoro+ny+Fianakaviambe+eto+Madagasikara%22 Mpanjaka Ndriana Rabarioelina: "''Mijoro ny Fianakaviambe eto Madagasikara"'']''"'', 05 Aogositra 2023, youtube.com". * "[https://www.youtube.com/results?search_query=Mpanjaka+Ndriana+Rabarioelina%3A+%22Ny+Jiosy+eto+Madagasikara%22 Mpanjaka Ndriana Rabarioelina: "''Ny Jiosy eto Madagasikara"'']''"'', TV I-BC, 2023, youtube.com". == Loharano sy fanamarihana == [[Sokajy:Mpanao malagasy]] b1d0t4jncjo2q9btf8gt8qb9s1dth4s 1107049 1107047 2025-06-12T11:25:28Z Thelezifor 15140 Nanisy lohatenim-pizaràna vaovao 1107049 wikitext text/x-wiki '''Rabarioelina Ndriana''' dia [[andriana]] [[merina]], fantatra amin' ny lafin-javatra maro: Mpikaroka avo lenta, sady mpahay tantara sy teôlôjiana, nianatra fiteny maro (anisan' izany ny [[Fiteny hebreo|teny hebreo]]). Manana maripahaizana dôktôrà roa momba ny [[teôlôjia]] tany [[Etazonia]]. Nianatra mozika koa izy (gitara klasika)<ref><small>[https://conservatoire-cnsmm-madagascar.blogspot.com/2021/06/ndriana-rabarioelina-travel-with.html?utm_source=chatgpt.com Pr. Dr. Ndriana Rabarioelina: "...Travel with the classical guitar ..."], Conservatoire National Supérieur de Musique de Madagascar, 4 juin 2021.</small></ref>. Zanaky ny Profesora Lala Rabarioelina, Dokotera sangany ary olo-manan-kaja eo anivon' ny fiarahamonina siantifika malagasy izy, izay nodimandry tamin' ny taona 2023 teo amin' ny faha-93 taonany<ref name=":2"><small>"[https://tanikomadagascar.com/2023/02/18/faculte-de-medecine-dantananarivo-deces-du-professeur-lala-rabarioelina/ Faculté de médecine d’Antananarivo – Décès du professeur Lala Rabarioelina]", ''Taniko Madagasikara'', publié le 18 février 2023, mis à jour le 16 septembre 2024,</small> </ref>. Ny fikarohana nataony dia miompana amin' ny fifandraisana ara-[[Baiboly]] eo amin' i [[Fanjakan' i Israely (mitambatra)|Israely]] sy i [[Madagasikara]], ary koa amin' ny niandohan' ny olombelona, ​​ka mikarohany ny fifandraisan' ny sivilizasiôna maro fahiny sy ny tantara malagasy. Mpikambana sy filohan' ny ''Royal Academy of Sciences of Madagascar'' ihany koa izy. Andriana sady voahosotra sy nohamasinina ho "Mpanjakan' Imerina sy i Madagasikara" tamin' ny taona 2015 izy sady mpanohana ny tokony hamerenana ny [[FANJAKAN’ I MADAGASIKARA|Fanjakan' i Madagasikara]] indray<ref><small>"[https://www.koolsaina.com/royaume-de-madagascar-monarchie-interview-ndriana-rabarioelina-ibc-television/#comments Les solutions proposées par Ndriana Rabarioelina à travers le retour à la monarchie]", ''www.koolsaina.com''</small></ref><ref name=":3"><small>"[https://www.youtube.com/watch?v=CnzKEvBocnA&t=1s Les solutions proposées par Ndriana Rabarioelina à travers le retour à la monarchie]" (Video), ''Youtube''</small></ref>. == Ny fiainany manokana == === Ny ray aman-dreniny === Teraka tamin' ny taona 1963 izy, zanaky ny Andriana Profesora Lala Rabarioelina sy ny Andriambavy Rajerison Victorine. I Lala Rabarioelina dia Docteur en Médecine (nianatra tany amin' ny Faculté de Médecine de [[Montpellier]]), Mpandidy (major du Concours de chirurgie tany [[Frantsa]]), Professeur Agrégé de Chirurgie Générale (Paris, Frantsa), Professeur Emérite de l'Université (Oniversiten' i Madagasikara), Grand Chancelier de l'Ordre National de Madagascar. Rajerison Victorine kosa dia manana ny diplôma ambony amin' ny haizaitra (diplôme de Haute Couture de Paris). '''Ny fiainana ara-panahy:''' Ndriana Rabarioelina dia [[Fifohazana (kristianisma malagasy)|mpiandry]] (1991), zanaky ny [[Tobilehibe Ankaramalaza|Tobilehibe Fifohazana Ankaramalaza]] (FFPM), nahazo teny fikasana avy amin' Andriamanitra sy tsodrano avy amin' ireo zokiolona raiamandreny ara-panahy: Mpitandrina Daniel Ratefy (taona 1981), Mpitandrina Razafindrakoto Gabriel (taona 1986), [[Volahavana Germaine|Mama Volahavana Germaine Nenilava]] (taona 1996), ny [[Armand Gaétan Razafindratandra|Kardinaly Armand Gaetan Razafindratandra]] (taona 2007), Mama Ravolazaimanga Bernadette (taona 2009), Mama Rasoazanakolona Hèlene (taona 2012), Dada Manase (taona 2018) ao anatin' ny FLM, FJKM, FFPM, FFKM.<ref name=":5">http://royal-house-of-madagascar.blogspot.com/</ref> == Ny fianarana norantoviny == === Ny fahaizana sy ny diplôma azony === Mpikaroka, mahay [[Fiteny hebreo|teny hebreo]] sady mpahay tantara ary [[Teôlôjia|teôlôjiana]], Rabarioelina Ndriana, nianatra tenim-pirenena mihoatra ny roa ambin' ny folo ([[Fiteny malagasy|malagasy]], [[Fiteny hebreo|hebreo]], [[Fiteny arameana|arameana]], [[Fiteny grika|grika]], [[Fiteny anglisy|anglisy]], A[[Fiteny alemàna|alemana]], [[Fiteny tamily taloha|tamil tranainy]], [[Fiteny sanskrity|sanskrit]]<nowiki/>y, [[Fiteny someriana|someriana]], [[Fiteny malaiô-pôlineziana|malaiô-pôlineziana]], [[Vondrom-piteny amerindiana|amerindiana]], [[Fiteny aty Afrika|afrikana]], sns), nahazo ny diplôma Dôktôrà amin' ny teôlôjia miisa roa (''PhD in Theology'' sy ''Doctor of Theology'') tany [[Etazonia]]. Rehefa nahazo ny diploma ''baccalauréat série C'' ([[matematika]] sy [[fizika]]) tao amin' ny Académie d' Aix-Marseille, tany [[Frantsa]], sy ny ''Licence en Théologie'' ary nahavita ''Master en Théologie'' tao amin' ny Faculté Libre de Théologie Réformée ('''''[[:fr:Faculté_Jean-Calvin|fr]]'''''), Aix-en-Provence, [[Frantsa]]. Avy eo dia nandalina fitantanana orinasa tao amin' ny Ecole Supérieure de Commerce de Paris (ESCP-Senior, Paris, 1994) ary nandalina fahaizana vatosoa tao amin' ny Gemological Institute of America (GIA, 2003, 2005) ary voalohany mikasika ny vatosoa [[diamondra]] tamin' ireo mpiaraka nianatra taminy. Nandalina fianarana sy nanao fikarohana avo lenta ka nahazo ny diplôma Dokotera amin' ny Teôlôjia voalohany izy mikasika "''Biblical Relations between Israel and Madagascar''" na "Ny fifandraisana ara-Baiboly eo amin' i Israely sy i Madagasikara" (PhD, Doctoral Dissertation, Saint Alcuin House Theological Seminary, USA, 2010, 458 pejy) mikasika ny "Tantara Miafin' i Madagasikara nandritra ny telo arivo taona mahery" ary nahazo ny diplôma Dokotera amin' ny Teôlôjia faharoa mitondra ny lohateny hoe "''Madagascar in the Last Vestiges of the Birthplace of Humanity''" (D.Theol., Doctoral Dissertation, Saint Alcuin House Seminary, USA, 2016, 638 pejy) mikasika ny "Tantara Miafin' i Madagasikara nandritra ny enina arivo taona mahery". === Ny mpampianatra azy === Anisan' ny mpampianatra azy: * ny Profesora [[Pierre Berthoud]] (FLTR, Aix-en-Provence), manam-pahaizana manokana momba ny [[Testamenta Taloha]]; * ny Profesora [[Peter R. Jones]] (Harvard, Princeton), manampahaizana momba ny [[Testamenta Vaovao]]; * ny Profesora Jean Marc Daumas de Cornilhac (FLTR, Aix-en-Provence) momba ny [[Fiteny hebreo|teny hebreo]] sy ny [[Tantaran' ny kristianisma|tantaram-piangonana]]; * ny Profesora Maurice Carrez (FTP, Paris) momba ny [[Fiteny grika|teny grika]] sy ny [[Testamenta Vaovao]]; * ny Profesora Edmund Clowney (Westminster, WTS, USA) momba ny teôlôjia biblika; * ny Profesora Roger Greenway (Westminster, WTS, USA), momba ny World Missiology; * ny Profesora Jean Brun (Oniversite, Dijon) momba ny filôzôfia kristiana; * ny Profesora Pierre Courthial (FLTR, Aix-en-Provence) momba ny teôlôjia pratika sy ny apôlôjetika; * ny Profesora Olivier Clément (Institut Orthodoxe Saint Serge, Paris) momba ny teôlôjia ôrtôdôksa; * ary ny Profesora [[Pierre Chaunu|Pierre Chaunu, manampahaizana momba ny Tantara]], mpikambana ao amin' ny Institut, Filohan' ny Académie des Sciences Morales et Politiques, Paris, Frantsa. == Ny tsangan-keviny == === Jiosy na Israelita ny Malagasy === Ny Mpitandrina Ravelojaona no efa nanoratra fa Jiosy ny Malagasy (1909). Taty aoriana dia nanamafy izany i Mama Volahavana Germaine Nenilava (1941) izay nahay teny iraisampirenena miisa roambinifolo. Manaraka, ilay misiônera [[lazarista]] atao hoe [[Joseph Briant|Rev. Père Joseph Briant]] (1946) dia niezaka nanamarina fa avy amin' ny [[Fiteny hebreo|teny hebreo]] ny [[Fiteny malagasy|teny malagasy]] ary nanamafy koa fa Jiosy ny Malagasy ny Rev. Dr. Roger Andriatsiratahina (1976) sy ny [[Ratefy Tolotra|Mpitandrina Ratefy Tolotra]] (1976) <ref name=":1">Rabarioelina, Ndriana (Rev. Dr.) (2011), "''Biblical Relations between Israel and Madagascar''", Doctoral Dissertation, Ph.D in Theology, SAHTS, États-Unis, 2010, 458 pages. Abstract in Saint-Alcuin House Journal, Volume 8, N^o 1, États-Unis, And in Library of Congress, number (ISSN 1548-4459), États-Unis.</ref>. Ny filazan' i Rev. Père Joseph Briant fa nisy koa ny andiam-pifidrà-monina jiosy mankaty Madagasikara -- ka ny voalohany tamin' ireo fifindrà-monina ireo dia tamin' ny andron' i [[Sôlômôna]], manodidina ny taona 900 tal. J.K. -- dia nohamafisin' i [[Ratefy Tolotra|Tolotra Ratefy]] (1976) sy Pr. Dr. Ndriana Rabarioelina (2010) tao amin' ny fikarohana ara-teôlôjia sy ara-tantara nataon' izy ireo nandritra ny efapolo taona mahery<ref name=":1" />. Ny fikarohana siantifika avo lenta nahazoany ny diplôma Dôktôrà amin' ny teôlôjia dia mitondra ny lohateny hoe ''Biblical Relations between Israel and Madagascar'' ("Fifandraisana ara-Baiboly eo amin' i Israely sy i Madagasikara")<ref name=":0"><small>"[https://www.deliremadagascar.com/conference-internationale-sur-les-origines-juives-a-madagascar/ Conférence internationale sur les origines juives à Madagascar]", in [https://www.deliremadagascar.com/ deliremadagascar.com]</small></ref>. Izany tsangan-kevitra izany dia anohanany ny maha [[Jiosy]] na [[Jiosy|Jody]] ny [[Malagasy]]. === Madagasikara: fanjaka-mpanjaka teôkratika sy kristôkratika === Anisan' ny tohanany koa ny tokony hahatonga an' i Madagasikara ho fanjakana [[Teôkrasia|teôkratika]] sy [[Kristôkrasia|kristôkratika]], sady hiverenana amin' ny fanjaka-mpanjaka manandratra indray ny rafitra ara-piarahamonina sy ara-pôlitika mankato an' Andriamanitra sy manaja ny soatoavina malagasy, ary ny fandravana ny rafitra [[Repoblika|repoblikana]] napetraky ny mpanjanantany tandrefana<ref><small>"[[FANJAKAN’ I MADAGASIKARA|Fanjakan' i Madagasikara]]" in ''[https://mg.wikipedia.org/ mg.wikipedia.org]''</small></ref><ref><small>"[http://www.midi-madagasikara.mg/index.php/component/content/article/5-societe/2933-declaration--les-malagasy-descendants-de-juifs Déclaration : Les Malagasy, descendants de juifs]" in ''[https://midi-madagasikara.mg/ midi-madagasikara.mg]''</small></ref><ref><small>"[http://www.tonga-soa.com/for/ecrire.php3?nume=3949&repid=31423&th= Déclaration: les Malagasy dscendants des juifs] {{Wayback|url=http://www.tonga-soa.com/for/ecrire.php3?nume=3949&repid=31423&th=|date=20230430172043}}", in ''[http://www.tonga-soa.com/ tonga-soa.com]''</small></ref>. Tsy mijanona ho tsangan-kevitra fotsiny ny famerenana ny fitondra-mpanjaka fa raha [[andriana]] na printsy fotsiny izy tany am-panombohana dia narahiny fanambaràna ho Mpanjaka izany<ref><small>"[http://royal-house-of-madagascar.blogspot.com/2019/ Royal house of Madagascar]", in [http://royal-house-of-madagascar.blogspot.com/ royal-house-of-madagascar.blogspot.com/]</small></ref>. === Ny teny malagasy dia avy amin' ny teny hebreo === Izao koa no anisan' ny hevitra tohanany: ny [[fiteny malagasy]] dia avy amin' ny [[fiteny hebreo]], ny [[kolontsaina malagasy]] dia avy amin' ny [[Jodaisma|kolontsaina jiosy]], ary nisy ny fifindrà-monina jiosy nankaty [[Madagasikara]]. Nisy ny Fihaonana iraisam-pirenena mikasika ny Fihaviana Jiosy eto Madagasikara na ''Conférence Internationale sur les Origines Juives à Madagascar'' izay niarahan' ny [[Tudor Parfitt|Profesora Tudor Parfitt]] (Tale mpanorina ny Centre for Jewish Studies, SOAS, University of London, Academician, United Kingdom) sy ny [[Ratefy Tolotra|Pastora Tolotra Ratefy]] (Filoham-Boninahitry ny Royal Academy of Sciences of Madagascar) ary ny Pr. Dr. Ndriana Rabarioelina (Filoha Mpanorina ny Royal Academy of Sciences of Madagascar), teo anatrehan' ireo [[Raby]] dimy avy any [[Etazonia]], [[Kanada]], [[Marôka]], [[Frantsa]] ary [[Aostralia]], tao [[Antananarivo]] tamin' ny volana Mey 2017.<ref>Royal Academy of Sciences of Madagascar, 2017.</ref> == Mpanjakan' Imerina sy i Madagasikara == === Ny fototry ny fanjakany === ==== Taranaka mpanjaka ==== Avy amin' ny Masina Mpanjaka [[Andriantomara]], ny Masina Mpanjaka [[Andrianerinerina]] Lahimatoan' Imerina, ny Masina Mpanjaka [[Andriamanelo]], ny Masina Mpanjaka [[Ralambo]], ny Masina Mpanjaka Mpisorona [[Andriantompokoindrindra]] Lahimatoan' Imerina, Tompon' ny Tranomanara, Tranofohiloha, Tranomasina, izay nolovany avy amin' ny razambeny Mpanjaka [[Andriamamilazabe]], sy avy amin' ny Masina Mpanjaka [[Andrianjaka]] namorona ny [[Rova Manjakamiadana|Rovan' Antananarivo]], ny Masina Mpanjaka [[Andriantsitakatrandriana]], ary ny Masina Mpanjaka [[Andriantsimitoviaminandriandehibe]] izy. ==== Ny hafatry ny razana ==== Araka ny hafatr' ireo Mpanjaka razambe dia an' [[Andriamanelo]] ny Alakamisy ary an' [[Andriamananintany]] ny Zoma. Raha manary fanjakana ny Terak' Andriamananintany dia miverina amin' Andriamanelo ny fanjakana. Vokany: ny hafatra napetraky ny Masina Mpanjaka [[Ralambo]] sy [[Andriantompokoindrindra]] ary [[Andrianjaka]] izay nisy fifanarahana fito dia manjaka aloha Andriantompokoindrindra avy amin' Andriamanelo, avy eo manjaka [[Andrianjaka]] avy amin' [[Andriamananintany]], ary ny Andriandahy avy amin' ny Terak' Andrianjaka manana reny mivantana [[Andriantompokoindrindra (foko)|Andriantompokoindrindra]] (foko) ihany no mahazo manjaka sy mahazo Tranomasina. Ny vehivavy tsy mahazo manjaka. Ary rehefa tsy manaja na very fanjakana ny Terak' Andrianjaka dia miverina amin' Andriantompokoindrindra Lahimatoan' Imerina, avy amin' Andriamanelo, ny fanjakana. Nambarany fa avy amin' ny Lahimatoan' Imerina mivantana sady avy amin' Andrianjaka eto Madagasikara izy. Ity fanambaràna ity dia singa fototra amin' ny maha-izy azy sy ny hetsika ataony. ==== Tendry avy amin' Andriamanitra ==== Nisy [[mpaminany]] miisa fito, Andriana sy Zokiolona fotsy volo amin' ny tany, Raiamandreny ara-panahy (Ny Andriana Pasteur Daniel Ratefy avy ao [[Ambohimalaza]], Pasteur Razafindrakoto Gabriel avy ao [[Antanamalaza]], [[Volahavana Germaine|Mama Volahavana Germaine Nenilava]] avy amin' ny [[Tobilehibe Ankaramalaza|Toby Ankaramalaza]], Dada Manasé avy amin' ny Toby Ankaramalaza, Ny Andriambavy Rasoazanakolona Hélène na Mamafara avy amin' ny Toby Namahanambasy Imerinatsimo, ny Kardinaly [[Armand Gaétan Razafindratandra]] avy ao Ambohimalaza, ny Andriambavy Ravolazaimanga Bernadette avy amin' ny Toby Itaitso) no nampilazain' [[Andriamanitra (tokana)|Andriamanitra]] mialoha nanomboka ny taona 1981, ny maha mpanjaka mpandova fanjakana sy nanome tsodrano azy. Tamin' ny volana Septambra 2015 no nanosorana sy nanamasinina ho Mpanjaka tamin' ny lanonana teny [[Ambohidrabiby]] Hasin' Imerina, toerana manan-danja teo amin' ny tantaran’ ny [[Lisitry ny mpanjaka merina|Mpanjaka merina sy Mpanjaka eto Madagasikara]]. === Ny fanjakany === ==== Fiantombohan' ny fanjakany ==== Nisy fahazavana avy any an-danitra nidina sy nipetraka nahatitra ela teo aminy, ary Fahazavana avo zato heny noho ny fahazavan' ny masoandro niposaka vao maraina avy any Atsinanana tamin' io fotoana Fanosorana Mpanjaka sy Fitsofandrano azy io teny Ambohidrabiby Hasin' Imerina, izay marika ny Fanatrehan' Andriamanitra, ny Fankatoavany ary ny Fitahiany. ==== Ny anaram-boninahitra entiny ==== Izao ny anaram-boninahitra isalorany amin ny mpaha mpanjaka azy, izay matetika adika amin' ny tenim-pirenena samihafa: "Mpanjaka, avy amin' ny Lahimatoan' Imerina, Lehiben' ny Fianakaviamben' ny Andriana Merina, Lehiben' ny Fianakaviamben' ny Mpanjaka eto Madagasikara". === Fidirana an-tsehatra amin' ny raharaha pôlitika sy sôsialy === Ndriana Rabarioelina dia nahazo fiofanana pôlitika avo lenta nandritra ny dimy taona (1995-2000) tamin' Ny Andriana Blaise Rabetafika, Ambasadaoron' i Madagasikara tany amin' ny [[Firenena Mikambana]] (ONU) sady Zokiolona indrindra amin' ireo Ambasadaoro erantany (1969-1992) tao amin' ny Firenena Mikambana, efa Filohan' ny [[Filankevi-Pilaminan' ny Firenena Mikambana|Filankevitry ny Fandriampahalemana]] indroa (1985,1986) tao amin' ny Firenena Mikambana ary efa nahazo ny "Prix International Mercure d'Or" izay natokana ho an' ny Filoham-pirenena avo lenta indrindra sy olona sangany sy mendrika indrindra eran-tany. Mandray anjara momba ny raharaha pôlitika sy sôsialy eto Madagasikara izy. Ohatra: * Nanome toromarika strategika ara-tafika tamin' ny Ministra ny Fiarovam-pirenena sy Jeneraly miisa folo mba hampitsaharana ny Ady niaraka tamin' ny basy aman-tafondro sy ny hanavotana ireo takalonaina sivily an-jatony sy hamonjena ireo vahoaka an-tapitrisa nijaly, ary tanteraka soa aman-tsara izany (2002). * Lehiben' ny Delegasiona Malagasy misy ireo Ampanjaka malagasy notsongaina, tamin' ny Fihaonambe Iraisampirenena an' ireo Mpanjaka, Ampanjaka, Zanakandriana, ary Mpitarika ara-drazana, indroa miantoana, tany [[Tripoli]] sy [[Benghazi]], [[Libia]] (2008, 2009). Ary notendrena ho Lehiben' ny Delegasiona mitarika ireo Mpanjaka rehetra avy amin' ny firenena miisa dimampolo mahery raha nihaona tamin' ireo Filoham-pirenena miisa folo mahery avy any [[Amerika]], [[Eorôpa]], [[Afrika]] ary Afovoany Atsinanana (Lybia, 2009). * Solontena an' ireo Ampanjaka rehetra eto Madagasikara tamin' ny Fihaonambe Iraisam-pirenena an' ireo Mpanjaka, Ampanjaka, Zanakandriana ary Mpitarika ara-drazana, ary nihaona tamin' ny Filoham-pirenena maro tany Afrika Atsimo (Pretoria, South Africa, 2011). * Nanohitra ny tsy fanarahan-dalàna sy ny [[Hosoka amin' ny fifidianana|halabato]] goavana ary nanao [[fampielezan-kevitra]] ho an' ny "Tsia" tamin' ny [[fitsapan-kevi-bahoaka]] tamin' ny taona 2010. * Nampita Hafatr' Andriamanitra manohitra ny fiarahan' ny olona mitovy fananahana na ''Message of the Lord Adonai Elohim to All Churches in the World on the Homosexuality'' ary nalefa tamin' ireo mpitarika fiangonana lehibe manerantany (Saint Siège Vatican, Anglican Communion, [[World Reformed Alliance]], [[World Lutheran Federation]], [[World Council of Churches]], ...) tamin' ny taona 2010 sy 2011. * Nisakana ny fanotofana tanimbary arivo hektara mahery tamin' ny kaominina miisa enina ([[Ambohitrimanjaka]], [[Ambohidrapeto]], [[Fiombonana]], [[Ankadimanga]], [[Anosibe Zaivola]], [[Itaosy]]) ary niaro ireo tantsaha enina alina mahery voan' ny tsindray hazo lena sy nampijalina. Tanimbary arivo hektara izay mamelona vahoaka enina hetsy mahery eto [[Antananarivo]] sy ny manodidina. Ary nanoro hevitra mba hakisaka amin' ny toerana hafa ny tetikasa Tanamasoandro ary tanteraka soa aman-tsara izany (2019).<ref>Fanambarana, Television MATV, 18 Oktobra 2019.</ref> * Nanome hevitra mba holanian' ny [[Antenimierandoholona (Madagasikara)|Antenimieran-doholona Malagasy]] ny [[volavolan-dalàna]] manamafy fa an' i Madagasikara sy ny firenena malagasy ireo [[Nosy Miparitaka|Nosy]] dimy manodidina an' i Madagasikara ([[Bassas da India]], [[Nosy Europa|Europa]], [[Nosy Glorieuses|Glorioso]], [[Juan de Nova]], [[Nosy Tromelin|Tromelin]]). Ramatoa Arlette Ramaroson, Mpitsara iraisam-pirenena (TPI Rwanda, TPI Yogoslavia), sy ireo mpiaradia manampahaizana avo lenta no nandrafitra ilay volavolan-dalàna ary nankatoavina sy nolanian' ny Antenimieran-Doholona Malagasy ny 18 Desambra 2020. == Ny zava-bitany == === Ny boky nosoratany === Amin' ny asasorany dia ireto no azo tanisaina: * ''Biblical Relations between Israel and Madagascar'' (2010)<ref name=":4"><small>"[https://royal-academy-of-madagascar.blogspot.com/2017/11/iii-members-of-royal-academy-of.html Some members of the Royal Academy of Sciences of Madagascar]", ''Royal Academy of Sciences of Madagascar''</small></ref>; * ''The King and High Priest Andriantompokoindrindra'' (2012)<ref name=":4" />; * ''The New Kingdom of Madagascar'' (2014)<ref name=":4" />; * ''Madagascar in the Last Vestiges of the Birthplace of Humanity'' (2016)<ref name=":4" />. Ireo boky ireo dia maneho ny fahavononany hikaroka ny fifandraisan' ny [[Tantaran' i Madagasikara|tantara malagasy]] sy ny ara-panahy ary ny sivilizasiôna fahiny<ref name=":2" /><ref name=":5" /><ref name=":4" /><ref><small>"[https://royal-house-of-madagascar.blogspot.com/2012/07/interview-du-prince-rev-dr-ndriana.html? Interview de S.A.R. le Prince Rev. Dr. Ndriana Rabarioelina: " La christocratie est la solution durable de l'Eternel pour Madagascar]", ''Royal House of Madagascar'', 26 juillet 2012.</small></ref>. === Ny zavatra natsangany === ==== Momba ny hira sy mozika ==== * Mpitendry zavamaneno mahay i Ndriana Rabarioelina, mpitendry [[gitara klasika]] iraisam-pirenena sady Lehiben' Orkesitra. Izy no Filoha mpanorina ny fikambanana ''Conservatoire National Supérieur de Musique de Madagascar'' (ONG-CNSMM) sy ny ''Orchestre Philharmonique Amontana,'' nanomboka tamin' ny taona 1996'','' izay natao hanomezam-boninahitra an' Andriamanitra Andriananahary, Mpamorona ny Lanitra sy ny Tany, sy hanomezana lanja ny haimozika malagasy avo lenta, ary efa nanao fampisehoana maro, anisan' izany ny fampisehoana miavaka impito ny Oratorio "Messiah" ([[George Frideric Handel|G.F. Hande]]<nowiki/>l) amin' ny [[Fiteny malagasy|teny malagasy]] niaraka tamin' ny mpihira miisa sivy folo amin' ny ''Antoko Mpihira Zanak' Ambohimalaza'' (ZAMA) sy mpitendry mozika iraisam-pirenena avo lenta miisa roapolo, ny "Messe en Si mineur" ([[Johann Sebastian Bach|J.S. Bach]]) niaraka tamin' ny ''CNSMM Choir'' sy ny ''Orchestre Philharmonique Amontana'', ary ny "Haleloia" (G.F. Handel) niaraka tamin' ny antoko mpihira malagasy maro izay nisy mpihira malagasy niisa eninjato teo anoloan' ny Lapan' ny Tanàna Antananarivo<ref name=":4" /><ref><small>"[https://conservatoire-cnsmm-madagascar.blogspot.com/2020/05/blog-post_17.html Maestro Étienne Ramboatiana (1930-2007): Orchestra for Orchestra for 40 Guitars]",</small> <small>''Conservatoire National Supérieur de Musique de Madagascar''.</small></ref><ref><small>"[https://conservatoire-cnsmm-madagascar.blogspot.com/2011/01/realisations-du-conservatoire-cnsmm.html? Achievements of the Superior Royal Conservarory of Music in Madagascar - CNSMM]", ''Conservatoire National Supérieur de Musique de Madagascar''</small></ref>. * Filoha mpanorina ny ''Festival International de Musique Classique'' voalohany teto Madagasikara, nanomboka tamin' ny taona 1998, ary nikarakara konseritra ampolony maro, izay nandraisan' ireo mpitendry zavamaneno avo lenta anjara, avy eto [[Madagasikara]], any [[Etazonia]], any [[Alemaina]], [[Fanjakana Mitambatra|United Kingdom]], [[Frantsa]], [[Nôrvezy]], [[Brezila]], [[Italia]], [[Rosia]], [[Afrika Atsimo]], nosy [[La Réunion|La Reunion]] sy firenena hafa. * Filoha mpanorina ny ''Festival International de Jazz'' ''à Madagascar'', izay nanao fampisehoana mihoatra ny zato ary nandraisan' ireo mpitendry zavamaneno avo lenta anjara avy eto Madagasikara, Etazonia, Alemana, [[Soisa]], [[Belzika]], United Kingdom, Nôrvezy, Brezila, Italia, [[Afrika Atsimo]], Frantsa, nosy La Reunion, nosy [[Maorisy]] sy firenena hafa. ==== Akademia ==== * Filoha mpanorina ny ''International Royal Academy of Theology,'' nanomboka tamin' ny taona 2010, izay misy manampahaizana sy manampahalalàna avo lenta mikasika ny [[teôlôjia]] eto Madagasikara sy maneran-tany. * Filoha mpanorina ny ''Royal Academy of Sciences of Madagascar,'' nanomboka tamin' ny taona 2016, izay misy Malagasy manampahaizana sy manampahalalàna avo lenta amin' ny taranja maro (siansa mikasika ny teôlôjia, siansa teôrika, siansa ampiharina, kolontsaina sy haikanto, siansa mikasika ny olombelona, siansa mikasika ny tantara sy ny lalàna ary ny pôlitika, siansa mikasika ny fampandrosoana). == Ny fikambanana iraisam-pirenena == Ny Mpanjaka Ndriana Rabarioelina dia mpikambana miaraka amin' ny Mpanjaka notsongaina eran-tany ao anatin' ny ''Delphic Royal Society'', nanomboka tamin' ny taona 2011, izay miaraka amin' ny Delphic International Council manome lanja ny kolotsaina sy haikanto avo lenta eran-tany. Ary efa nahazo ny mariboninahitra ''Grand Cross of the Royal Order of Bunyoro-Kitara Kingdom'' (eken' ny Fanjakana any [[Oganda]]). == Jereo koa == * [[FANJAKAN’ I MADAGASIKARA|Fanjakan' i Madagasikara]] * [[Tantaran' i Madagasikara]] * [[Fokom-pirenena folo very|Foko folo verin' i Israely]] * [[Semita]] - [[Hamita (vahoaka)|Hamita]] - [[Jafetita]] * [[Jiosy malagasy]] * [[Fiteny malagasy]] * [[Fiteny hebreo]] * [[Ratefy Tolotra]] * [[Repoblika]] * [[Tudor Parfitt]] * [[Andriana]] - [[Hova]] - [[Mainty enin-dreny|Mainty]] - [[Andevo (teto Madagasikara)|Andevo]] * [[Ôfira]] == Fanovozan-kevitra == '''Boky sy lahatsoratra''' * Briant, Joseph, ''[https://www.google.com/search?q=Briant%2C+Joseph%2C+L%27h%C3%A9breu+%C3%A0+Madagascar&sca_esv=c7c67eb20f0b5775&sxsrf=ADLYWIKaeaF1lxKCRhfWaMtjxkig_QiHCw%3A1734705771500&ei=a4JlZ6CmHoHOhbIPxdK5gAE&ved=0ahUKEwjgh7PKyraKAxUBZ0EAHUVpDhAQ4dUDCA8&uact=5&oq=Briant%2C+Joseph%2C+L%27h%C3%A9breu+%C3%A0+Madagascar&gs_lp=Egxnd3Mtd2l6LXNlcnAiJ0JyaWFudCwgSm9zZXBoLCBMJ2jDqWJyZXUgw6AgTWFkYWdhc2NhcjIIEAAYgAQYogQyCBAAGIAEGKIEMggQABiABBiiBDIIEAAYgAQYogRItRBQ4AZYlwpwBHgBkAEAmAHHA6ABxwOqAQM0LTG4AQPIAQD4AQH4AQKYAgWgAv4DqAIKwgIKEAAYsAMY1gQYR8ICDRAAGIAEGLADGEMYigXCAgcQIxgnGOoCmAMN8QWSdHSb40MGMYgGAZAGCpIHBTQuNC0xoAeGAw&sclient=gws-wiz-serp L'hébreu à Madagascar]''. * Ferrand, Gabriel (1905). ''[https://gallica.bnf.fr/ark:/12148/bpt6k1667374 Les migrations musulmanes et juives à Madagascar]''. Paris: Revue de l'histoire des religions. * Rabarioelina, Ndriana (Rev. Dr.) (2011), "''Biblical Relations between Israel and Madagascar''", Doctoral Dissertation, Ph.D in Theology, SAHTS, États-Unis, 2010, 458 pages. Abstract in Saint-Alcuin House Journal, Volume 8, N^o 1, États-Unis, And in Library of Congress, number (ISSN 1548-4459), États-Unis. * Ramilison, Emmanuel (1951), ''[https://books.google.mg/books/about/Ny_Loharanon_ny_Andriana_nanjaka_teto_Im.html?id=LfxmQwAACAAJ&redir_esc=y Andriantomara-Andriamamilazabe. Loharanon' ny Andriana nanjaka eto Imerina]'', Imprimerie Ankehitriny. * Ramilison, Emmanuel (1962), ''Ny Baiboly sy Andrianampoinimerina'', Librarie Iarivo, 66 pejy. * Kasanga, Fernand (1963), ''Ny Antemoro Anakara voasoratra tamin' ny taona 1506,'' Imprimerie Iarivo, Antananarivo. * Rombaka, Jacques Philippe (1963), ''[https://www.bulac.fr/image/tantaran-drazana Tantaran-drazana Antemoro-Anteony]'', Antananarivo, Imprimerie LMS. * Rombaka, Jacques Philippe (1970), ''[https://www.sudoc.abes.fr/cbs/xslt/DB=2.1//SRCH?IKT=12&TRM=097789631 Fomban-drazana antemoro-usages et coutumes antemoro] {{Wayback|url=https://www.sudoc.abes.fr/cbs/xslt/DB=2.1//SRCH?IKT=12&TRM=097789631 |date=20241220155652 }}'', Ambozontany, Fianarantsoa. * [[Ratefy Tolotra|Ratefy, Tolotra]] (1986), ''"Sind die Madagassichen Juden"'' na "Jiosy ve ny malagasy ?", Munster-Antananarivo, 600 pejy. *[https://forum.serasera.org/forum/message/m4f91363e6aa74/m4f914d7409e95 Lahatsoratra tao amin' ny ''Midi Madagascar'' tamin' ny 20 Avrily 2012] (rohy maty: http://www.midi-madagasikara.mg/index.php/component/content/article/5-societe/2933-declaration--les-malagasy-descendants-de-juifs) * "[https://www.madagate.org/politique-madagascar/dossier/1752-ndriana-rabarioelina--des-propositions-pertinentes.html Ndriana Rabarioelina : des propositions pertinentes…]", ''www.madagate.org'' * "[https://www.malagasynews.com/info-breves/le-prince-ndriana-rabarioelina-appelle-les-dirigeants-a-demolir-toutes-nouvelles-constructions-dans-le-rova-dantananarivo/ Le prince Ndriana Rabarioelina appelle les dirigeants à démolir toutes nouvelles constructions dans le Rova d’Antananarivo].", ''www.malagasynews.com'' * International Royal Academy of Theology (2010): ''Message of the Lord Adonai Elohim to All Churches in the World on the Homosexuality,'' http://academy-of-theology.blogspot.com/2011/06/message-of-the-lord-adonai-elohim-to-all.html * "[[:fr:Liste_des_monarques_d'Imerina|Liste des monarques d'Imerina]]", ''fr.wikipedia.org'' * "[https://gw.geneanet.org/taniko?lang=fr&n=rabarioelina&p=ndriana Ndriana Rabarioelina]", ''gw.geneanet.org'' * "[https://web.facebook.com/ndriana.rabarioelina?_rdc=1&_rdr Ndriana Rabarioelina]", ''web.facebook.com'' '''Sary mihetsika''' * "[https://www.youtube.com/watch?v=BeFJAOfucqs Ny Jiosy eto Madagasikara, ny Mpanjaka Ndriana Rabarioelina]", ''youtube.com'' * "[https://tanikomadagascar.com/2019/10/05/tantara-sy-fiainam-pirenena-prince-dr-ndriana-rabarioelina/ Tantara sy Fiainam-pirenena]" (''youtube''), ''tanikomadagascar.com'' * "[https://www.youtube.com/watch?v=_6UVnBc0dgE Ndriana Rabarioelina: Manandratra Fanjakan' ny Mpisorona]", ''youtube.com''. * "[https://www.youtube.com/results?search_query=Mpanjaka+Ndriana+Rabarioelina%3A+Teny+Gasy Mpanjaka Ndriana Rabarioelina: "Teny Gasy"]", 06 Novambra 2021, Madagascar24TV, youtube.com: "(66) Ny Mpanjaka Ndrian<nowiki/>a Rabarioelina, "Tena Gasy" 01 Oktobra 2022, Madagascar24TV - YouTube". * "[https://www.youtube.com/results?search_query=Mpanjaka+Ndriana+Rabarioelina%3A+Dinika Mpanjaka Ndriana Rabarioelina: "Dinika"]", MBSTV, 03 Oktobra 2022, youtube.com: "Ny Mpanjaka Ndriana Rabarioelina, "Dinika" 03oktobra2022, MBS TV". * "[https://www.youtube.com/results?search_query=Mpanjaka+Ndriana+Rabarioelina%3A%22Antso+ho+an%27+ny+firenena Mpanjaka Ndriana Rabarioelina:''"Antso ho an' ny firenena'']''"''', 13 Oktobra 2022, youtube.com: "Antso ho an' ny Firenena, Ny Mpanjaka Ndriana Rabarioelina". * "[https://www.youtube.com/results?search_query=Mpanjaka+Ndriana+Rabarioelina%2C+Fanjakan%27+i+Madagasikara Mpanjaka Ndriana Rabarioelina, ''Fanjakan' i Madagasikara'']''"'', 21/07/2023, Le 20H15, Madagascar24Redaction: youtube.com: "(66) Le 20H15 - 2023 07 21 - Mpanjaka Ndriana Rabarioelina- YouTube". * "[https://www.youtube.com/results?search_query=Mpanjaka+Ndriana+Rabarioelina%C2%A0%3A+%22Fanjakam-Pisorona%2C+Fanjakan%27i+Madagasikara Mpanjaka Ndriana Rabarioelina : "''Fanjakam-Pisorona, Fanjakan'i Madagasikara'']''""'', 22/07/2023, youtube.com". * "[https://www.youtube.com/results?search_query=Mpanjaka+Ndriana+Rabarioelina%3A+%22Mijoro+ny+Fianakaviambe+eto+Madagasikara%22 Mpanjaka Ndriana Rabarioelina: "''Mijoro ny Fianakaviambe eto Madagasikara"'']''"'', 05 Aogositra 2023, youtube.com". * "[https://www.youtube.com/results?search_query=Mpanjaka+Ndriana+Rabarioelina%3A+%22Ny+Jiosy+eto+Madagasikara%22 Mpanjaka Ndriana Rabarioelina: "''Ny Jiosy eto Madagasikara"'']''"'', TV I-BC, 2023, youtube.com". == Loharano sy fanamarihana == [[Sokajy:Mpanao malagasy]] iihzfp5vasoegv8j9ad1sdil1fo0s5r 1107050 1107049 2025-06-12T11:31:53Z Thelezifor 15140 Rohy anatiny 1107050 wikitext text/x-wiki '''Rabarioelina Ndriana''' dia [[andriana]] [[merina]], fantatra amin' ny lafin-javatra maro: Mpikaroka avo lenta, sady mpahay tantara sy teôlôjiana, nianatra fiteny maro (anisan' izany ny [[Fiteny hebreo|teny hebreo]]). Manana maripahaizana dôktôrà roa momba ny [[teôlôjia]] tany [[Etazonia]]. Nianatra mozika koa izy (gitara klasika)<ref><small>[https://conservatoire-cnsmm-madagascar.blogspot.com/2021/06/ndriana-rabarioelina-travel-with.html?utm_source=chatgpt.com Pr. Dr. Ndriana Rabarioelina: "...Travel with the classical guitar ..."], Conservatoire National Supérieur de Musique de Madagascar, 4 juin 2021.</small></ref>. Zanaky ny Profesora Lala Rabarioelina, Dokotera sangany ary olo-manan-kaja eo anivon' ny fiarahamonina siantifika malagasy izy, izay nodimandry tamin' ny taona 2023 teo amin' ny faha-93 taonany<ref name=":2"><small>"[https://tanikomadagascar.com/2023/02/18/faculte-de-medecine-dantananarivo-deces-du-professeur-lala-rabarioelina/ Faculté de médecine d’Antananarivo – Décès du professeur Lala Rabarioelina]", ''Taniko Madagasikara'', publié le 18 février 2023, mis à jour le 16 septembre 2024,</small> </ref>. Ny fikarohana nataony dia miompana amin' ny fifandraisana ara-[[Baiboly]] eo amin' i [[Fanjakan' i Israely (mitambatra)|Israely]] sy i [[Madagasikara]], ary koa amin' ny niandohan' ny olombelona, ​​ka mikarohany ny fifandraisan' ny sivilizasiôna maro fahiny sy ny tantara malagasy. Mpikambana sy filohan' ny ''Royal Academy of Sciences of Madagascar'' ihany koa izy. Andriana sady voahosotra sy nohamasinina ho "Mpanjakan' Imerina sy i Madagasikara" tamin' ny taona 2015 izy sady mpanohana ny tokony hamerenana ny [[FANJAKAN’ I MADAGASIKARA|Fanjakan' i Madagasikara]] indray<ref><small>"[https://www.koolsaina.com/royaume-de-madagascar-monarchie-interview-ndriana-rabarioelina-ibc-television/#comments Les solutions proposées par Ndriana Rabarioelina à travers le retour à la monarchie]", ''www.koolsaina.com''</small></ref><ref name=":3"><small>"[https://www.youtube.com/watch?v=CnzKEvBocnA&t=1s Les solutions proposées par Ndriana Rabarioelina à travers le retour à la monarchie]" (Video), ''Youtube''</small></ref>. == Ny fiainany manokana == === Ny ray aman-dreniny === Teraka tamin' ny taona 1963 izy, zanaky ny Andriana Profesora Lala Rabarioelina sy ny Andriambavy Rajerison Victorine. I Lala Rabarioelina dia Docteur en Médecine (nianatra tany amin' ny Faculté de Médecine de [[Montpellier]]), Mpandidy (major du Concours de chirurgie tany [[Frantsa]]), Professeur Agrégé de Chirurgie Générale (Paris, Frantsa), Professeur Emérite de l'Université (Oniversiten' i Madagasikara), Grand Chancelier de l'Ordre National de Madagascar. Rajerison Victorine kosa dia manana ny diplôma ambony amin' ny haizaitra (diplôme de Haute Couture de Paris). '''Ny fiainana ara-panahy:''' Ndriana Rabarioelina dia [[Fifohazana (kristianisma malagasy)|mpiandry]] (1991), zanaky ny [[Tobilehibe Ankaramalaza|Tobilehibe Fifohazana Ankaramalaza]] (FFPM), nahazo teny fikasana avy amin' Andriamanitra sy tsodrano avy amin' ireo zokiolona raiamandreny ara-panahy: Mpitandrina Daniel Ratefy (taona 1981), Mpitandrina Razafindrakoto Gabriel (taona 1986), [[Volahavana Germaine|Mama Volahavana Germaine Nenilava]] (taona 1996), ny [[Armand Gaétan Razafindratandra|Kardinaly Armand Gaetan Razafindratandra]] (taona 2007), Mama Ravolazaimanga Bernadette (taona 2009), Mama Rasoazanakolona Hèlene (taona 2012), Dada Manase (taona 2018) ao anatin' ny FLM, FJKM, FFPM, FFKM.<ref name=":5">http://royal-house-of-madagascar.blogspot.com/</ref> == Ny fianarana norantoviny == === Ny fahaizana sy ny diplôma azony === Mpikaroka, mahay [[Fiteny hebreo|teny hebreo]] sady mpahay tantara ary [[Teôlôjia|teôlôjiana]], Rabarioelina Ndriana, nianatra tenim-pirenena mihoatra ny roa ambin' ny folo ([[Fiteny malagasy|malagasy]], [[Fiteny hebreo|hebreo]], [[Fiteny arameana|arameana]], [[Fiteny grika|grika]], [[Fiteny anglisy|anglisy]], A[[Fiteny alemàna|alemana]], [[Fiteny tamily taloha|tamil tranainy]], [[Fiteny sanskrity|sanskrit]]<nowiki/>y, [[Fiteny someriana|someriana]], [[Fiteny malaiô-pôlineziana|malaiô-pôlineziana]], [[Vondrom-piteny amerindiana|amerindiana]], [[Fiteny aty Afrika|afrikana]], sns), nahazo ny diplôma Dôktôrà amin' ny teôlôjia miisa roa (''PhD in Theology'' sy ''Doctor of Theology'') tany [[Etazonia]]. Rehefa nahazo ny diploma ''baccalauréat série C'' ([[matematika]] sy [[fizika]]) tao amin' ny Académie d' Aix-Marseille, tany [[Frantsa]], sy ny ''Licence en Théologie'' ary nahavita ''Master en Théologie'' tao amin' ny Faculté Libre de Théologie Réformée ('''''[[:fr:Faculté_Jean-Calvin|fr]]'''''), Aix-en-Provence, [[Frantsa]]. Avy eo dia nandalina fitantanana orinasa tao amin' ny Ecole Supérieure de Commerce de Paris (ESCP-Senior, Paris, 1994) ary nandalina fahaizana vatosoa tao amin' ny Gemological Institute of America (GIA, 2003, 2005) ary voalohany mikasika ny vatosoa [[diamondra]] tamin' ireo mpiaraka nianatra taminy. Nandalina fianarana sy nanao fikarohana avo lenta ka nahazo ny diplôma Dokotera amin' ny Teôlôjia voalohany izy mikasika "''[[Biblical Relations between Israel and Madagascar]]''" na "Ny fifandraisana ara-Baiboly eo amin' i Israely sy i Madagasikara" (PhD, Doctoral Dissertation, Saint Alcuin House Theological Seminary, USA, 2010, 458 pejy) mikasika ny "Tantara Miafin' i Madagasikara nandritra ny telo arivo taona mahery" ary nahazo ny diplôma Dokotera amin' ny Teôlôjia faharoa mitondra ny lohateny hoe "''[[Madagascar in the Last Vestiges of the Birthplace of Humanity]]''" (D.Theol., Doctoral Dissertation, Saint Alcuin House Seminary, USA, 2016, 638 pejy) mikasika ny "Tantara Miafin' i Madagasikara nandritra ny enina arivo taona mahery". === Ny mpampianatra azy === Anisan' ny mpampianatra azy: * ny Profesora [[Pierre Berthoud]] (FLTR, Aix-en-Provence), manam-pahaizana manokana momba ny [[Testamenta Taloha]]; * ny Profesora [[Peter R. Jones]] (Harvard, Princeton), manampahaizana momba ny [[Testamenta Vaovao]]; * ny Profesora Jean Marc Daumas de Cornilhac (FLTR, Aix-en-Provence) momba ny [[Fiteny hebreo|teny hebreo]] sy ny [[Tantaran' ny kristianisma|tantaram-piangonana]]; * ny Profesora Maurice Carrez (FTP, Paris) momba ny [[Fiteny grika|teny grika]] sy ny [[Testamenta Vaovao]]; * ny Profesora Edmund Clowney (Westminster, WTS, USA) momba ny teôlôjia biblika; * ny Profesora Roger Greenway (Westminster, WTS, USA), momba ny World Missiology; * ny Profesora Jean Brun (Oniversite, Dijon) momba ny filôzôfia kristiana; * ny Profesora Pierre Courthial (FLTR, Aix-en-Provence) momba ny teôlôjia pratika sy ny apôlôjetika; * ny Profesora Olivier Clément (Institut Orthodoxe Saint Serge, Paris) momba ny teôlôjia ôrtôdôksa; * ary ny Profesora [[Pierre Chaunu|Pierre Chaunu, manampahaizana momba ny Tantara]], mpikambana ao amin' ny Institut, Filohan' ny Académie des Sciences Morales et Politiques, Paris, Frantsa. == Ny tsangan-keviny == === Jiosy na Israelita ny Malagasy === Ny Mpitandrina Ravelojaona no efa nanoratra fa Jiosy ny Malagasy (1909). Taty aoriana dia nanamafy izany i Mama Volahavana Germaine Nenilava (1941) izay nahay teny iraisampirenena miisa roambinifolo. Manaraka, ilay misiônera [[lazarista]] atao hoe [[Joseph Briant|Rev. Père Joseph Briant]] (1946) dia niezaka nanamarina fa avy amin' ny [[Fiteny hebreo|teny hebreo]] ny [[Fiteny malagasy|teny malagasy]] ary nanamafy koa fa Jiosy ny Malagasy ny Rev. Dr. Roger Andriatsiratahina (1976) sy ny [[Ratefy Tolotra|Mpitandrina Ratefy Tolotra]] (1976) <ref name=":1">Rabarioelina, Ndriana (Rev. Dr.) (2011), "''Biblical Relations between Israel and Madagascar''", Doctoral Dissertation, Ph.D in Theology, SAHTS, États-Unis, 2010, 458 pages. Abstract in Saint-Alcuin House Journal, Volume 8, N^o 1, États-Unis, And in Library of Congress, number (ISSN 1548-4459), États-Unis.</ref>. Ny filazan' i Rev. Père Joseph Briant fa nisy koa ny andiam-pifidrà-monina jiosy mankaty Madagasikara -- ka ny voalohany tamin' ireo fifindrà-monina ireo dia tamin' ny andron' i [[Sôlômôna]], manodidina ny taona 900 tal. J.K. -- dia nohamafisin' i [[Ratefy Tolotra|Tolotra Ratefy]] (1976) sy Pr. Dr. Ndriana Rabarioelina (2010) tao amin' ny fikarohana ara-teôlôjia sy ara-tantara nataon' izy ireo nandritra ny efapolo taona mahery<ref name=":1" />. Ny fikarohana siantifika avo lenta nahazoany ny diplôma Dôktôrà amin' ny teôlôjia dia mitondra ny lohateny hoe ''[[Biblical Relations between Israel and Madagascar]]'' ("Fifandraisana ara-Baiboly eo amin' i Israely sy i Madagasikara")<ref name=":0"><small>"[https://www.deliremadagascar.com/conference-internationale-sur-les-origines-juives-a-madagascar/ Conférence internationale sur les origines juives à Madagascar]", in [https://www.deliremadagascar.com/ deliremadagascar.com]</small></ref>. Izany tsangan-kevitra izany dia anohanany ny maha [[Jiosy]] na [[Jiosy|Jody]] ny [[Malagasy]]. === Madagasikara: fanjaka-mpanjaka teôkratika sy kristôkratika === Anisan' ny tohanany koa ny tokony hahatonga an' i Madagasikara ho fanjakana [[Teôkrasia|teôkratika]] sy [[Kristôkrasia|kristôkratika]], sady hiverenana amin' ny fanjaka-mpanjaka manandratra indray ny rafitra ara-piarahamonina sy ara-pôlitika mankato an' Andriamanitra sy manaja ny soatoavina malagasy, ary ny fandravana ny rafitra [[Repoblika|repoblikana]] napetraky ny mpanjanantany tandrefana<ref><small>"[[FANJAKAN’ I MADAGASIKARA|Fanjakan' i Madagasikara]]" in ''[https://mg.wikipedia.org/ mg.wikipedia.org]''</small></ref><ref><small>"[http://www.midi-madagasikara.mg/index.php/component/content/article/5-societe/2933-declaration--les-malagasy-descendants-de-juifs Déclaration : Les Malagasy, descendants de juifs]" in ''[https://midi-madagasikara.mg/ midi-madagasikara.mg]''</small></ref><ref><small>"[http://www.tonga-soa.com/for/ecrire.php3?nume=3949&repid=31423&th= Déclaration: les Malagasy dscendants des juifs] {{Wayback|url=http://www.tonga-soa.com/for/ecrire.php3?nume=3949&repid=31423&th=|date=20230430172043}}", in ''[http://www.tonga-soa.com/ tonga-soa.com]''</small></ref>. Tsy mijanona ho tsangan-kevitra fotsiny ny famerenana ny fitondra-mpanjaka fa raha [[andriana]] na printsy fotsiny izy tany am-panombohana dia narahiny fanambaràna ho Mpanjaka izany<ref><small>"[http://royal-house-of-madagascar.blogspot.com/2019/ Royal house of Madagascar]", in [http://royal-house-of-madagascar.blogspot.com/ royal-house-of-madagascar.blogspot.com/]</small></ref>. === Ny teny malagasy dia avy amin' ny teny hebreo === Izao koa no anisan' ny hevitra tohanany: ny [[fiteny malagasy]] dia avy amin' ny [[fiteny hebreo]], ny [[kolontsaina malagasy]] dia avy amin' ny [[Jodaisma|kolontsaina jiosy]], ary nisy ny fifindrà-monina jiosy nankaty [[Madagasikara]]. Nisy ny Fihaonana iraisam-pirenena mikasika ny Fihaviana Jiosy eto Madagasikara na ''Conférence Internationale sur les Origines Juives à Madagascar'' izay niarahan' ny [[Tudor Parfitt|Profesora Tudor Parfitt]] (Tale mpanorina ny Centre for Jewish Studies, SOAS, University of London, Academician, United Kingdom) sy ny [[Ratefy Tolotra|Pastora Tolotra Ratefy]] (Filoham-Boninahitry ny Royal Academy of Sciences of Madagascar) ary ny Pr. Dr. Ndriana Rabarioelina (Filoha Mpanorina ny Royal Academy of Sciences of Madagascar), teo anatrehan' ireo [[Raby]] dimy avy any [[Etazonia]], [[Kanada]], [[Marôka]], [[Frantsa]] ary [[Aostralia]], tao [[Antananarivo]] tamin' ny volana Mey 2017.<ref>Royal Academy of Sciences of Madagascar, 2017.</ref> == Mpanjakan' Imerina sy i Madagasikara == === Ny fototry ny fanjakany === ==== Taranaka mpanjaka ==== Avy amin' ny Masina Mpanjaka [[Andriantomara]], ny Masina Mpanjaka [[Andrianerinerina]] Lahimatoan' Imerina, ny Masina Mpanjaka [[Andriamanelo]], ny Masina Mpanjaka [[Ralambo]], ny Masina Mpanjaka Mpisorona [[Andriantompokoindrindra]] Lahimatoan' Imerina, Tompon' ny Tranomanara, Tranofohiloha, Tranomasina, izay nolovany avy amin' ny razambeny Mpanjaka [[Andriamamilazabe]], sy avy amin' ny Masina Mpanjaka [[Andrianjaka]] namorona ny [[Rova Manjakamiadana|Rovan' Antananarivo]], ny Masina Mpanjaka [[Andriantsitakatrandriana]], ary ny Masina Mpanjaka [[Andriantsimitoviaminandriandehibe]] izy. ==== Ny hafatry ny razana ==== Araka ny hafatr' ireo Mpanjaka razambe dia an' [[Andriamanelo]] ny Alakamisy ary an' [[Andriamananintany]] ny Zoma. Raha manary fanjakana ny Terak' Andriamananintany dia miverina amin' Andriamanelo ny fanjakana. Vokany: ny hafatra napetraky ny Masina Mpanjaka [[Ralambo]] sy [[Andriantompokoindrindra]] ary [[Andrianjaka]] izay nisy fifanarahana fito dia manjaka aloha Andriantompokoindrindra avy amin' Andriamanelo, avy eo manjaka [[Andrianjaka]] avy amin' [[Andriamananintany]], ary ny Andriandahy avy amin' ny Terak' Andrianjaka manana reny mivantana [[Andriantompokoindrindra (foko)|Andriantompokoindrindra]] (foko) ihany no mahazo manjaka sy mahazo Tranomasina. Ny vehivavy tsy mahazo manjaka. Ary rehefa tsy manaja na very fanjakana ny Terak' Andrianjaka dia miverina amin' Andriantompokoindrindra Lahimatoan' Imerina, avy amin' Andriamanelo, ny fanjakana. Nambarany fa avy amin' ny Lahimatoan' Imerina mivantana sady avy amin' Andrianjaka eto Madagasikara izy. Ity fanambaràna ity dia singa fototra amin' ny maha-izy azy sy ny hetsika ataony. ==== Tendry avy amin' Andriamanitra ==== Nisy [[mpaminany]] miisa fito, Andriana sy Zokiolona fotsy volo amin' ny tany, Raiamandreny ara-panahy (Ny Andriana Pasteur Daniel Ratefy avy ao [[Ambohimalaza]], Pasteur Razafindrakoto Gabriel avy ao [[Antanamalaza]], [[Volahavana Germaine|Mama Volahavana Germaine Nenilava]] avy amin' ny [[Tobilehibe Ankaramalaza|Toby Ankaramalaza]], Dada Manasé avy amin' ny Toby Ankaramalaza, Ny Andriambavy Rasoazanakolona Hélène na Mamafara avy amin' ny Toby Namahanambasy Imerinatsimo, ny Kardinaly [[Armand Gaétan Razafindratandra]] avy ao Ambohimalaza, ny Andriambavy Ravolazaimanga Bernadette avy amin' ny Toby Itaitso) no nampilazain' [[Andriamanitra (tokana)|Andriamanitra]] mialoha nanomboka ny taona 1981, ny maha mpanjaka mpandova fanjakana sy nanome tsodrano azy. Tamin' ny volana Septambra 2015 no nanosorana sy nanamasinina ho Mpanjaka tamin' ny lanonana teny [[Ambohidrabiby]] Hasin' Imerina, toerana manan-danja teo amin' ny tantaran’ ny [[Lisitry ny mpanjaka merina|Mpanjaka merina sy Mpanjaka eto Madagasikara]]. === Ny fanjakany === ==== Fiantombohan' ny fanjakany ==== Nisy fahazavana avy any an-danitra nidina sy nipetraka nahatitra ela teo aminy, ary Fahazavana avo zato heny noho ny fahazavan' ny [[masoandro]] niposaka vao maraina avy any Atsinanana tamin' io fotoana Fanosorana Mpanjaka sy Fitsofandrano azy io teny [[Ambohidrabiby]] Hasin' Imerina, izay marika ny Fanatrehan' Andriamanitra, ny Fankatoavany ary ny Fitahiany. ==== Ny anaram-boninahitra entiny ==== Izao ny anaram-boninahitra isalorany amin ny mpaha mpanjaka azy, izay matetika adika amin' ny tenim-pirenena samihafa: "Mpanjaka, avy amin' ny Lahimatoan' Imerina, Lehiben' ny Fianakaviamben' ny Andriana Merina, Lehiben' ny Fianakaviamben' ny Mpanjaka eto Madagasikara". === Fidirana an-tsehatra amin' ny raharaha pôlitika sy sôsialy === Ndriana Rabarioelina dia nahazo fiofanana pôlitika avo lenta nandritra ny dimy taona (1995-2000) tamin' Ny Andriana Blaise Rabetafika, Ambasadaoron' i Madagasikara tany amin' ny [[Firenena Mikambana]] (ONU) sady Zokiolona indrindra amin' ireo Ambasadaoro erantany (1969-1992) tao amin' ny Firenena Mikambana, efa Filohan' ny [[Filankevi-Pilaminan' ny Firenena Mikambana|Filankevitry ny Fandriampahalemana]] indroa (1985,1986) tao amin' ny Firenena Mikambana ary efa nahazo ny "Prix International Mercure d'Or" izay natokana ho an' ny Filoham-pirenena avo lenta indrindra sy olona sangany sy mendrika indrindra eran-tany. Mandray anjara momba ny raharaha pôlitika sy sôsialy eto Madagasikara izy. Ohatra: * Nanome toromarika strategika ara-tafika tamin' ny Ministra ny Fiarovam-pirenena sy Jeneraly miisa folo mba hampitsaharana ny Ady niaraka tamin' ny basy aman-tafondro sy ny hanavotana ireo takalonaina sivily an-jatony sy hamonjena ireo vahoaka an-tapitrisa nijaly, ary tanteraka soa aman-tsara izany (2002). * Lehiben' ny Delegasiona Malagasy misy ireo Ampanjaka malagasy notsongaina, tamin' ny Fihaonambe Iraisampirenena an' ireo Mpanjaka, Ampanjaka, Zanakandriana, ary Mpitarika ara-drazana, indroa miantoana, tany [[Tripoli]] sy [[Benghazi]], [[Libia]] (2008, 2009). Ary notendrena ho Lehiben' ny Delegasiona mitarika ireo Mpanjaka rehetra avy amin' ny firenena miisa dimampolo mahery raha nihaona tamin' ireo Filoham-pirenena miisa folo mahery avy any [[Amerika]], [[Eorôpa]], [[Afrika]] ary Afovoany Atsinanana (Lybia, 2009). * Solontena an' ireo Ampanjaka rehetra eto Madagasikara tamin' ny Fihaonambe Iraisam-pirenena an' ireo Mpanjaka, Ampanjaka, Zanakandriana ary Mpitarika ara-drazana, ary nihaona tamin' ny Filoham-pirenena maro tany Afrika Atsimo (Pretoria, South Africa, 2011). * Nanohitra ny tsy fanarahan-dalàna sy ny [[Hosoka amin' ny fifidianana|halabato]] goavana ary nanao [[fampielezan-kevitra]] ho an' ny "Tsia" tamin' ny [[fitsapan-kevi-bahoaka]] tamin' ny taona 2010. * Nampita Hafatr' Andriamanitra manohitra ny fiarahan' ny olona mitovy fananahana na ''Message of the Lord Adonai Elohim to All Churches in the World on the Homosexuality'' ary nalefa tamin' ireo mpitarika fiangonana lehibe manerantany (Saint Siège Vatican, Anglican Communion, [[World Reformed Alliance]], [[World Lutheran Federation]], [[World Council of Churches]], ...) tamin' ny taona 2010 sy 2011. * Nisakana ny fanotofana tanimbary arivo hektara mahery tamin' ny kaominina miisa enina ([[Ambohitrimanjaka]], [[Ambohidrapeto]], [[Fiombonana]], [[Ankadimanga]], [[Anosibe Zaivola]], [[Itaosy]]) ary niaro ireo tantsaha enina alina mahery voan' ny tsindray hazo lena sy nampijalina. Tanimbary arivo hektara izay mamelona vahoaka enina hetsy mahery eto [[Antananarivo]] sy ny manodidina. Ary nanoro hevitra mba hakisaka amin' ny toerana hafa ny tetikasa Tanamasoandro ary tanteraka soa aman-tsara izany (2019).<ref>Fanambarana, Television MATV, 18 Oktobra 2019.</ref> * Nanome hevitra mba holanian' ny [[Antenimierandoholona (Madagasikara)|Antenimieran-doholona Malagasy]] ny [[volavolan-dalàna]] manamafy fa an' i Madagasikara sy ny firenena malagasy ireo [[Nosy Miparitaka|Nosy]] dimy manodidina an' i Madagasikara ([[Bassas da India]], [[Nosy Europa|Europa]], [[Nosy Glorieuses|Glorioso]], [[Juan de Nova]], [[Nosy Tromelin|Tromelin]]). Ramatoa Arlette Ramaroson, Mpitsara iraisam-pirenena (TPI Rwanda, TPI Yogoslavia), sy ireo mpiaradia manampahaizana avo lenta no nandrafitra ilay volavolan-dalàna ary nankatoavina sy nolanian' ny Antenimieran-Doholona Malagasy ny 18 Desambra 2020. == Ny zava-bitany == === Ny boky nosoratany === Amin' ny asasorany dia ireto no azo tanisaina: * ''[[Biblical Relations between Israel and Madagascar]]'' (2010)<ref name=":4"><small>"[https://royal-academy-of-madagascar.blogspot.com/2017/11/iii-members-of-royal-academy-of.html Some members of the Royal Academy of Sciences of Madagascar]", ''Royal Academy of Sciences of Madagascar''</small></ref>; * ''[[The King and High Priest Andriantompokoindrindra]]'' (2012)<ref name=":4" />; * ''[[The New Kingdom of Madagascar]]'' (2014)<ref name=":4" />; * ''[[Madagascar in the Last Vestiges of the Birthplace of Humanity]]'' (2016)<ref name=":4" />. Ireo boky ireo dia maneho ny fahavononany hikaroka ny fifandraisan' ny [[Tantaran' i Madagasikara|tantara malagasy]] sy ny ara-panahy ary ny sivilizasiôna fahiny<ref name=":2" /><ref name=":5" /><ref name=":4" /><ref><small>"[https://royal-house-of-madagascar.blogspot.com/2012/07/interview-du-prince-rev-dr-ndriana.html? Interview de S.A.R. le Prince Rev. Dr. Ndriana Rabarioelina: " La christocratie est la solution durable de l'Eternel pour Madagascar]", ''Royal House of Madagascar'', 26 juillet 2012.</small></ref>. === Ny zavatra natsangany === ==== Momba ny hira sy mozika ==== * Mpitendry zavamaneno mahay i Ndriana Rabarioelina, mpitendry [[gitara klasika]] iraisam-pirenena sady Lehiben' Orkesitra. Izy no Filoha mpanorina ny fikambanana ''Conservatoire National Supérieur de Musique de Madagascar'' (ONG-CNSMM) sy ny ''Orchestre Philharmonique Amontana,'' nanomboka tamin' ny taona 1996'','' izay natao hanomezam-boninahitra an' Andriamanitra Andriananahary, Mpamorona ny Lanitra sy ny Tany, sy hanomezana lanja ny haimozika malagasy avo lenta, ary efa nanao fampisehoana maro, anisan' izany ny fampisehoana miavaka impito ny Oratorio "Messiah" ([[George Frideric Handel|G.F. Hande]]<nowiki/>l) amin' ny [[Fiteny malagasy|teny malagasy]] niaraka tamin' ny mpihira miisa sivy folo amin' ny ''Antoko Mpihira Zanak' Ambohimalaza'' (ZAMA) sy mpitendry mozika iraisam-pirenena avo lenta miisa roapolo, ny "Messe en Si mineur" ([[Johann Sebastian Bach|J.S. Bach]]) niaraka tamin' ny ''CNSMM Choir'' sy ny ''Orchestre Philharmonique Amontana'', ary ny "Haleloia" (G.F. Handel) niaraka tamin' ny antoko mpihira malagasy maro izay nisy mpihira malagasy niisa eninjato teo anoloan' ny Lapan' ny Tanàna Antananarivo<ref name=":4" /><ref><small>"[https://conservatoire-cnsmm-madagascar.blogspot.com/2020/05/blog-post_17.html Maestro Étienne Ramboatiana (1930-2007): Orchestra for Orchestra for 40 Guitars]",</small> <small>''Conservatoire National Supérieur de Musique de Madagascar''.</small></ref><ref><small>"[https://conservatoire-cnsmm-madagascar.blogspot.com/2011/01/realisations-du-conservatoire-cnsmm.html? Achievements of the Superior Royal Conservarory of Music in Madagascar - CNSMM]", ''Conservatoire National Supérieur de Musique de Madagascar''</small></ref>. * Filoha mpanorina ny ''Festival International de Musique Classique'' voalohany teto Madagasikara, nanomboka tamin' ny taona 1998, ary nikarakara konseritra ampolony maro, izay nandraisan' ireo mpitendry zavamaneno avo lenta anjara, avy eto [[Madagasikara]], any [[Etazonia]], any [[Alemaina]], [[Fanjakana Mitambatra|United Kingdom]], [[Frantsa]], [[Nôrvezy]], [[Brezila]], [[Italia]], [[Rosia]], [[Afrika Atsimo]], nosy [[La Réunion|La Reunion]] sy firenena hafa. * Filoha mpanorina ny ''Festival International de Jazz'' ''à Madagascar'', izay nanao fampisehoana mihoatra ny zato ary nandraisan' ireo mpitendry zavamaneno avo lenta anjara avy eto Madagasikara, Etazonia, Alemana, [[Soisa]], [[Belzika]], United Kingdom, Nôrvezy, Brezila, Italia, [[Afrika Atsimo]], Frantsa, nosy La Reunion, nosy [[Maorisy]] sy firenena hafa. ==== Akademia ==== * Filoha mpanorina ny ''International Royal Academy of Theology,'' nanomboka tamin' ny taona 2010, izay misy manampahaizana sy manampahalalàna avo lenta mikasika ny [[teôlôjia]] eto Madagasikara sy maneran-tany. * Filoha mpanorina ny ''Royal Academy of Sciences of Madagascar,'' nanomboka tamin' ny taona 2016, izay misy Malagasy manampahaizana sy manampahalalàna avo lenta amin' ny taranja maro (siansa mikasika ny teôlôjia, siansa teôrika, siansa ampiharina, kolontsaina sy haikanto, siansa mikasika ny olombelona, siansa mikasika ny tantara sy ny lalàna ary ny pôlitika, siansa mikasika ny fampandrosoana). == Ny fikambanana iraisam-pirenena == Ny Mpanjaka Ndriana Rabarioelina dia mpikambana miaraka amin' ny Mpanjaka notsongaina eran-tany ao anatin' ny ''Delphic Royal Society'', nanomboka tamin' ny taona 2011, izay miaraka amin' ny Delphic International Council manome lanja ny kolotsaina sy haikanto avo lenta eran-tany. Ary efa nahazo ny mariboninahitra ''Grand Cross of the Royal Order of Bunyoro-Kitara Kingdom'' (eken' ny Fanjakana any [[Oganda]]). == Jereo koa == * [[FANJAKAN’ I MADAGASIKARA|Fanjakan' i Madagasikara]] * [[Tantaran' i Madagasikara]] * [[Fokom-pirenena folo very|Foko folo verin' i Israely]] * [[Semita]] - [[Hamita (vahoaka)|Hamita]] - [[Jafetita]] * [[Jiosy malagasy]] * [[Fiteny malagasy]] * [[Fiteny hebreo]] * [[Ratefy Tolotra]] * [[Repoblika]] * [[Tudor Parfitt]] * [[Andriana]] - [[Hova]] - [[Mainty enin-dreny|Mainty]] - [[Andevo (teto Madagasikara)|Andevo]] * [[Ôfira]] == Fanovozan-kevitra == '''Boky sy lahatsoratra''' * Briant, Joseph, ''[https://www.google.com/search?q=Briant%2C+Joseph%2C+L%27h%C3%A9breu+%C3%A0+Madagascar&sca_esv=c7c67eb20f0b5775&sxsrf=ADLYWIKaeaF1lxKCRhfWaMtjxkig_QiHCw%3A1734705771500&ei=a4JlZ6CmHoHOhbIPxdK5gAE&ved=0ahUKEwjgh7PKyraKAxUBZ0EAHUVpDhAQ4dUDCA8&uact=5&oq=Briant%2C+Joseph%2C+L%27h%C3%A9breu+%C3%A0+Madagascar&gs_lp=Egxnd3Mtd2l6LXNlcnAiJ0JyaWFudCwgSm9zZXBoLCBMJ2jDqWJyZXUgw6AgTWFkYWdhc2NhcjIIEAAYgAQYogQyCBAAGIAEGKIEMggQABiABBiiBDIIEAAYgAQYogRItRBQ4AZYlwpwBHgBkAEAmAHHA6ABxwOqAQM0LTG4AQPIAQD4AQH4AQKYAgWgAv4DqAIKwgIKEAAYsAMY1gQYR8ICDRAAGIAEGLADGEMYigXCAgcQIxgnGOoCmAMN8QWSdHSb40MGMYgGAZAGCpIHBTQuNC0xoAeGAw&sclient=gws-wiz-serp L'hébreu à Madagascar]''. * Ferrand, Gabriel (1905). ''[https://gallica.bnf.fr/ark:/12148/bpt6k1667374 Les migrations musulmanes et juives à Madagascar]''. Paris: Revue de l'histoire des religions. * Rabarioelina, Ndriana (Rev. Dr.) (2011), "''Biblical Relations between Israel and Madagascar''", Doctoral Dissertation, Ph.D in Theology, SAHTS, États-Unis, 2010, 458 pages. Abstract in Saint-Alcuin House Journal, Volume 8, N^o 1, États-Unis, And in Library of Congress, number (ISSN 1548-4459), États-Unis. * Ramilison, Emmanuel (1951), ''[https://books.google.mg/books/about/Ny_Loharanon_ny_Andriana_nanjaka_teto_Im.html?id=LfxmQwAACAAJ&redir_esc=y Andriantomara-Andriamamilazabe. Loharanon' ny Andriana nanjaka eto Imerina]'', Imprimerie Ankehitriny. * Ramilison, Emmanuel (1962), ''Ny Baiboly sy Andrianampoinimerina'', Librarie Iarivo, 66 pejy. * Kasanga, Fernand (1963), ''Ny Antemoro Anakara voasoratra tamin' ny taona 1506,'' Imprimerie Iarivo, Antananarivo. * Rombaka, Jacques Philippe (1963), ''[https://www.bulac.fr/image/tantaran-drazana Tantaran-drazana Antemoro-Anteony]'', Antananarivo, Imprimerie LMS. * Rombaka, Jacques Philippe (1970), ''[https://www.sudoc.abes.fr/cbs/xslt/DB=2.1//SRCH?IKT=12&TRM=097789631 Fomban-drazana antemoro-usages et coutumes antemoro] {{Wayback|url=https://www.sudoc.abes.fr/cbs/xslt/DB=2.1//SRCH?IKT=12&TRM=097789631 |date=20241220155652 }}'', Ambozontany, Fianarantsoa. * [[Ratefy Tolotra|Ratefy, Tolotra]] (1986), ''"Sind die Madagassichen Juden"'' na "Jiosy ve ny malagasy ?", Munster-Antananarivo, 600 pejy. *[https://forum.serasera.org/forum/message/m4f91363e6aa74/m4f914d7409e95 Lahatsoratra tao amin' ny ''Midi Madagascar'' tamin' ny 20 Avrily 2012] (rohy maty: http://www.midi-madagasikara.mg/index.php/component/content/article/5-societe/2933-declaration--les-malagasy-descendants-de-juifs) * "[https://www.madagate.org/politique-madagascar/dossier/1752-ndriana-rabarioelina--des-propositions-pertinentes.html Ndriana Rabarioelina : des propositions pertinentes…]", ''www.madagate.org'' * "[https://www.malagasynews.com/info-breves/le-prince-ndriana-rabarioelina-appelle-les-dirigeants-a-demolir-toutes-nouvelles-constructions-dans-le-rova-dantananarivo/ Le prince Ndriana Rabarioelina appelle les dirigeants à démolir toutes nouvelles constructions dans le Rova d’Antananarivo].", ''www.malagasynews.com'' * International Royal Academy of Theology (2010): ''Message of the Lord Adonai Elohim to All Churches in the World on the Homosexuality,'' http://academy-of-theology.blogspot.com/2011/06/message-of-the-lord-adonai-elohim-to-all.html * "[[:fr:Liste_des_monarques_d'Imerina|Liste des monarques d'Imerina]]", ''fr.wikipedia.org'' * "[https://gw.geneanet.org/taniko?lang=fr&n=rabarioelina&p=ndriana Ndriana Rabarioelina]", ''gw.geneanet.org'' * "[https://web.facebook.com/ndriana.rabarioelina?_rdc=1&_rdr Ndriana Rabarioelina]", ''web.facebook.com'' '''Sary mihetsika''' * "[https://www.youtube.com/watch?v=BeFJAOfucqs Ny Jiosy eto Madagasikara, ny Mpanjaka Ndriana Rabarioelina]", ''youtube.com'' * "[https://tanikomadagascar.com/2019/10/05/tantara-sy-fiainam-pirenena-prince-dr-ndriana-rabarioelina/ Tantara sy Fiainam-pirenena]" (''youtube''), ''tanikomadagascar.com'' * "[https://www.youtube.com/watch?v=_6UVnBc0dgE Ndriana Rabarioelina: Manandratra Fanjakan' ny Mpisorona]", ''youtube.com''. * "[https://www.youtube.com/results?search_query=Mpanjaka+Ndriana+Rabarioelina%3A+Teny+Gasy Mpanjaka Ndriana Rabarioelina: "Teny Gasy"]", 06 Novambra 2021, Madagascar24TV, youtube.com: "(66) Ny Mpanjaka Ndrian<nowiki/>a Rabarioelina, "Tena Gasy" 01 Oktobra 2022, Madagascar24TV - YouTube". * "[https://www.youtube.com/results?search_query=Mpanjaka+Ndriana+Rabarioelina%3A+Dinika Mpanjaka Ndriana Rabarioelina: "Dinika"]", MBSTV, 03 Oktobra 2022, youtube.com: "Ny Mpanjaka Ndriana Rabarioelina, "Dinika" 03oktobra2022, MBS TV". * "[https://www.youtube.com/results?search_query=Mpanjaka+Ndriana+Rabarioelina%3A%22Antso+ho+an%27+ny+firenena Mpanjaka Ndriana Rabarioelina:''"Antso ho an' ny firenena'']''"''', 13 Oktobra 2022, youtube.com: "Antso ho an' ny Firenena, Ny Mpanjaka Ndriana Rabarioelina". * "[https://www.youtube.com/results?search_query=Mpanjaka+Ndriana+Rabarioelina%2C+Fanjakan%27+i+Madagasikara Mpanjaka Ndriana Rabarioelina, ''Fanjakan' i Madagasikara'']''"'', 21/07/2023, Le 20H15, Madagascar24Redaction: youtube.com: "(66) Le 20H15 - 2023 07 21 - Mpanjaka Ndriana Rabarioelina- YouTube". * "[https://www.youtube.com/results?search_query=Mpanjaka+Ndriana+Rabarioelina%C2%A0%3A+%22Fanjakam-Pisorona%2C+Fanjakan%27i+Madagasikara Mpanjaka Ndriana Rabarioelina : "''Fanjakam-Pisorona, Fanjakan'i Madagasikara'']''""'', 22/07/2023, youtube.com". * "[https://www.youtube.com/results?search_query=Mpanjaka+Ndriana+Rabarioelina%3A+%22Mijoro+ny+Fianakaviambe+eto+Madagasikara%22 Mpanjaka Ndriana Rabarioelina: "''Mijoro ny Fianakaviambe eto Madagasikara"'']''"'', 05 Aogositra 2023, youtube.com". * "[https://www.youtube.com/results?search_query=Mpanjaka+Ndriana+Rabarioelina%3A+%22Ny+Jiosy+eto+Madagasikara%22 Mpanjaka Ndriana Rabarioelina: "''Ny Jiosy eto Madagasikara"'']''"'', TV I-BC, 2023, youtube.com". == Loharano sy fanamarihana == [[Sokajy:Mpanao malagasy]] d9j01lndlyper4mts1bix6coodm9xis 0 284102 1107008 1059183 2025-06-12T05:49:44Z 41.213.235.225 1107008 wikitext text/x-wiki [[Sary:Humbert--kardinal.jpg|vignette|324x324px|Homberto any Silva Kandida]] I '''Homberto any Silva Kandida''' dia [[moanina]] ao amin' ny abey benediktinan' i Moyenmoutier ao amin' ny faritra [[Vosges]]. Atao hoe ''Humbert de Moyenmoutier'' izy amin' ny [[Fiteny frantsay|teny frantsay]] fa ''Humbertus Burgundus'' na ''Humbertus de Silva Candida'' izy amin' ny [[Fiteny latina|teny latina]]. Teraka tamin' ny taona 1000 teo ho eo i Homberto. Nantsoina hiasa any [[Rôma]] izy taorian' ny fifidianana ny ny evekan' i Toul, Brunon de Dabo-Eguisheim, zana-drahalahin' ny emperoran' i Alemaina, ho [[papa]] tamin' ny taona 1049, izay nitondra ny anarana hoe [[Leô IX]]. Nandray anjara tamin' ny [[Fisarahan' ny Fiangonana Tatsinanana sy Tandrefana|Fisaraham-bazana Lehibe]] teo amin' ny [[Fiangonana Tatsinanana]] sy [[Kristianisma Tandrefana|Tandrefana]] izy. Maty tany Rôma izy tamin' ny 5 Mey 1061. [[Sokajy:Moanina benediktina frantsay]] 503syaqqql8ra12a3qqsrkl8uvm637l 0 284954 1106923 1064705 2025-06-11T12:24:12Z 102.17.119.235 Infobox 1106923 wikitext text/x-wiki {{infobox tanàna |anarana=Kandreho |faritany=[[Faritanin'i Mahajanga|Mahajanga]] |faritra= [[Faritra Betsiboka|Betsiboka]] |isam-ponina=7400 |velarantany = 1275 |firenena={{Madagasikara}} |sary= }} # '''Kandreho''' dia kaominina malagasy ao amin'ny [[distrikan'i Kandreho]], [[Faritra Betsiboka]], [[Faritanin'i Mahajanga]]. Ny isam-poniny dia 7500 araka ny faminavinana natao tamin'ny taona 2018. ==Renirano== *[[Mahavavy Atsimo]] {{Betsiboka}} {{reflist}} [[Sokajy:Kaominina any Madagasikara]] [[Sokajy:Kaominina any Faritra Betsiboka]] 91pcdwywcpryx1eql2ygbu5tgmm2jkz 1106925 1106923 2025-06-11T12:31:37Z Mamy nirina 35937 Infobox 1106925 wikitext text/x-wiki {{infobox tanàna |anarana=Kandreho |faritany=[[Faritanin'i Mahajanga|Mahajanga]] |faritra= [[Faritra Betsiboka|Betsiboka]] |isam-ponina=7400 |velarantany = 1275 |firenena={{Madagasikara}} }} # '''Kandreho''' dia kaominina malagasy ao amin'ny [[distrikan'i Kandreho]], [[Faritra Betsiboka]], [[Faritanin'i Mahajanga]]. Ny isam-poniny dia 7500 araka ny faminavinana natao tamin'ny taona 2018. ==Renirano== *[[Mahavavy Atsimo]] {{Betsiboka}} {{reflist}} [[Sokajy:Kaominina any Madagasikara]] [[Sokajy:Kaominina any Faritra Betsiboka]] hma0ejtvow1achnjj8q6sn19p6ogc24 0 286181 1106999 1071215 2025-06-12T05:15:13Z CommonsDelinker 112 Removing [[:c:File:Portait_officiel_du_président_Abdallah.jpg|Portait_officiel_du_président_Abdallah.jpg]], it has been deleted from Commons by [[:c:User:Túrelio|Túrelio]] because: [[:c:COM:FU|Fair use]] material is not permitted on Wikimedia Commons ([[: 1106999 wikitext text/x-wiki [[Sary:Flag of the Comoros (1975–1978).svg|vignette|252x252px|Sainan' ny Fanjakana Kômôriana (1975–1978)]] Ny '''Fanjakana Kômôriana''' no fitondrana pôlitika voalohany an' i [[Kômôro]] mahaleo tena voaforon' ny telo amin' ny nosy lehibe efatra mandrafitra ny [[Tamba-nosin' i Kômôro|vondronosy Kômôro]]: [[Ngazidja]] (na [[Ngazidja|Grande Comore]]) sy [[Mwali]] (na [[Mwali|Mohéli]]) ary [[Nzwani]] (na [[Nzwani|Anjouan]]) (i [[Mayotte]] ihany no nifamatotra tamin' i [[Frantsa]]), izay nambaran' i [[Ahmed Abdallah Abderamane|Ahmed Abdallah Abdéremane]] ny fahaleovantenany tamin' ny 6 Jolay 1975. Io vanim-potoana io dia nahitana [[fanonganam-panjakana]] enina na fito, arakaraka ny mpanoratra, ary i [[Ali Soilih]] no lehilahy nahery indrindra. == Lisitry ny filoham-panjakana tao amin' ny Fanjakana Kômôriana == Inty ny lisitry ny filoham-panjakana tao amin' ny Fanjakana Kômôriana. {| class="wikitable" |'''Anarana''' |'''Fe-potoam-piasana''' |'''Andraikitra''' |- | rowspan="2" |[[Ahmed Abdallah Abderamane]] |<small>6 Jolay 1975 - 7 Jolay 1975</small> |<small>Filohan' ny governemanta</small> |- |<small>7 Jolay 1975 - 3 Aogositra 1975</small> |<small>Filoham-panjakana</small> |- | rowspan="2" |[[Said Mohamed Jaffar]] |<small>3 Aogositra 1975 - 10 Aogositra 1975</small> |<small>Filohan' ny Filankevi-Pirenen' ny Revôlisiôna</small> |- |<small>10 Aogositra 1975 - 3 Janoary 1976</small> |<small>Filohan' ny Filankevi-Pirenena Mpanatanteraka</small> |- | rowspan="2" |[[Ali Soilih]] |<small>3 Janoary 1976 - 28 Ôktôbra 1977</small> |<small>Filoham-panjakana</small> |- |<small>28 Ôktôbra 1977 - 13 Mey 1978</small> |<small>Filohan' ny Filankevi-Pirenena Mpanatanteraka</small> |- |[[Said Atthoumani]] |<small>13 Mey 1978 - 23 Mey 1978</small> |<small>Filohan' ny Direktoara Pôlitika-Miaramila</small> |} == Jereo koa == * [[Tantaran' i Kômôro]] 1baigz5qax1md96ipriarkpvntqzeyv 0 286189 1107000 1071184 2025-06-12T05:15:23Z CommonsDelinker 112 Removing [[:c:File:Portait_officiel_du_président_Abdallah.jpg|Portait_officiel_du_président_Abdallah.jpg]], it has been deleted from Commons by [[:c:User:Túrelio|Túrelio]] because: [[:c:COM:FU|Fair use]] material is not permitted on Wikimedia Commons ([[: 1107000 wikitext text/x-wiki I '''Ahmed Abdallah Abdéremane''' dia mpandraharaha sy mpanao pôlitika kômôriana teraka tamin' ny 12 Jona 1919 ary maty tamin' ny 26 Nôvambra 1989, mpikambana ela tao amin' ny Parlemanta frantsay (''Senat'') tamin' ny taona 1959 hatramin' ny 1973, avy eo lehiben' ny [[Fanjakana Kômôriana]] imbetsaka, filoham-pirenena kômôriana nanomboka tamin' ny 25 Ôktôbra 1978 ka hatramin' ny namonoana azy tamin' ny taona 1989. Izy no nanambara ny fahaleovan-tenan' i [[Kômôro]] tamn' ny taona 1975. == Jereo koa == * [[Lisitry ny filoham-panjakana kômôriana]] * [[Tantaran' i Kômôro]] bbn2re7vuq6va3mzwe2nr6a5zmzwli2 14 287886 1107003 1079360 2025-06-12T05:36:40Z 41.213.235.225 1107003 wikitext text/x-wiki [[sokajy:Mpamorona]] [[Sokajy:Mpanao alemainy]] oa4xf7jszp631ad1ubp3d1a5qc5afp4 0 288040 1106950 1089710 2025-06-11T17:24:38Z 41.213.235.225 1106950 wikitext text/x-wiki [[Sary:Major Russian Gas Pipelines to Europe.svg|vignette|305x305px|Fantson' etona lehibe avy any Rosia mankany Eorôpa tamin' ny Marsa 2021]] Ny '''Ady momba ny Etona eo amin' i Rosia sy i Okraina''' dia fifandirana samihafa teo amin' i [[Rosia]] sy i [[Okraina]] momba ny vidy sy ny fitsinjarana ny [[etona voajanahary]] avy any [[Rosia]] sy mandalo any [[Okraina]]. Noho ny fantraikan' izany zava-nitranha izany amin' ny mponina any amin' ny firenena samihafa ao amin' ny [[Vondrona Eorôpeana]] tamin' ny taona 2009, dia manana lanjany ara-jeôpôlitika lehibe ny Ady momba ny Etona. Ohatra, tany [[Eorôpa Afovoany]] sy [[Eorôpa Atsinanana]], tamin' ny 16 Janoary 2009, dia orinasa an-jatony no nikatona ary olona an-tapitrisany no tsy nahazo fanafanana. {{reflist}} [[Sokajy:Ady (Okraina)]]] [[Sokajy:Ady (Rosia)<]] d4x8u7k0fmim8a8iu4j56r87xtbkmj6 1106951 1106950 2025-06-11T17:24:50Z 41.213.235.225 1106951 wikitext text/x-wiki [[Sary:Major Russian Gas Pipelines to Europe.svg|vignette|305x305px|Fantson' etona lehibe avy any Rosia mankany Eorôpa tamin' ny Marsa 2021]] Ny '''Ady momba ny Etona eo amin' i Rosia sy i Okraina''' dia fifandirana samihafa teo amin' i [[Rosia]] sy i [[Okraina]] momba ny vidy sy ny fitsinjarana ny [[etona voajanahary]] avy any [[Rosia]] sy mandalo any [[Okraina]]. Noho ny fantraikan' izany zava-nitranha izany amin' ny mponina any amin' ny firenena samihafa ao amin' ny [[Vondrona Eorôpeana]] tamin' ny taona 2009, dia manana lanjany ara-jeôpôlitika lehibe ny Ady momba ny Etona. Ohatra, tany [[Eorôpa Afovoany]] sy [[Eorôpa Atsinanana]], tamin' ny 16 Janoary 2009, dia orinasa an-jatony no nikatona ary olona an-tapitrisany no tsy nahazo fanafanana. {{reflist}} [[Sokajy:Ady (Okraina)]]] [[Sokajy:Ady (Rosia)]] kb2i39a48wnof0c0vw3wz6oyd8rgaku 0 290175 1106963 1099619 2025-06-11T18:33:15Z Gaël RALANTONIRINA 35834 Nanova ho manga ilay soratra 1106963 wikitext text/x-wiki [[Sary:Least Developed Countries Map New.svg|vignette|380x380px|Firenena tsy mandroso indrindra (miloko mena)firenena tsy mandroso indrindra taloha (miloko mavo)]] Ny '''firenena tsy mandroso indrindra''' dia [[firenena]] tsy mandroso indrindra ara-tsôsialy sy ara-toekarena eto an-tany, izay mamorona sokajy noforonin' ny [[Firenena Mikambana]] tamin' ny taona 1971. Tamin' ny 11 Desambra 2024 dia firenena 45 no tafiditra amin' ity sokajy ity; ka aty [[Afrika]] ny ankamaroany. == Mason-tsivana == Araka ny famaritana nataony tamin' ny taona 2003, ny Filankevitry ara-Toekarena sy aa-tSôsialin' ny Firenena Mikambana dia nitazona fepetra telo hamaritana ny lisitry ny firenena tsy mandroso indrindra : # [[fidiram-bola isan' olona]], ​​mifototra amin' ny tombantomban' ny salan-[[Harin-karena faobe|karin-karena faobe]] isaky ny mponina ao nandritra ny telo taona; raha latsaky ny $1&nbsp;088 (tamin' ny 2024), dia voafantina ho anisan' ny firenena tsy mandroso indrindra ilay firenena (ambony noho io ny tokonana hialana amin' ity sokajy ity); # fahatarana eo amin' ny [[fampandrosoana ny maha olona]], ​​mifototra amin' ny tondro mitambatra ahitana ny tondro ara-[[Fahasalamana|pahasalamana]] sy ara-tsakafo ary ara-[[Fanabeazana|panabeazana]]; # "faharefoana ara-toekarena", mifototra amin' ny tondro mitambatra ahitana ny tondro momba ny tsy fahamarinan-toerana sy ny tondro momba ny famokarana ary ny tondro momba ny fanondranana ny vokatry ny fambolena sy ny fiompiana, ny tondro momba ny tsy fisian' ny fanamaroana ny karazana famokarana, ary ny tondro momba ny kileman' ny maha firenena madinika. Raha ampiharina ireo fepetra ireo, dia nisy firenena tsy mandroso indrindra 45 nanomboka tamin' ny taona 2017: 33 aty [[Afrika]], 8 any [[Azia]], 3 any [[Ôseania]] ary 1 any [[Amerika]] ([[Antilia]]). Niisa 25 izy ireo rehefa niforona ilay sokajy tamin’ ny taona 1971, anisan' izany i [[Sikkim]], izay lasa fanjakana [[India|indiana]] tatỳ aoriana. Firenena fito no niala avy ao amin' ny vondron' ny firenena tsy mandroso indrindra noho ny fitomboan' ny toekarenany: i [[Bôtsoana]] tamin' ny taona 1994, i [[Kapvera]] tamin' ny taona 2007, i [[Maldiva]] tamin' ny taona 2011, i [[Samôa]] tamin' ny taona 2014, i [[Ginea Ekoatôrialy]] tamin' ny taona 2017, i [[Vanoato]] tamin' ny taona 2020, ary i [[Botàna]] tamin' ny taona 2023. Tamin' ny taona 2010 i Samôa dia heverina ho tao anatin' ny tetezamita hiala amin' ilay vondrona ao anatin' ny telo taona nefa ny [[tsonamy]] izay niteraka fahavoazana lehibe tao aminy dia manemotra ny fandrosoan' ilay firenena; nandao ny lisitry ny firenena tsy mandroso indrindra ilay firenena tamin' ny 1 Janoary 2014. Firenena dimy hafa no andrasana handao ny sokajin' ny firenena tsy mandroso indrindra amin' ny taona vitsivitsy ireto: i [[Saô Tôme e Prinsipe]] amin' ny 13 Desambra 2024, i [[Bangladesy]] sy i [[Laôsy]] ary [[Nepaly]] amin' ny 24 Nôvambra 2026, ary ny [[Nosy Sôlômôna]] amin' ny 13 Desambra 2027. Firenena sivy no mety hanaraka, amin' ny 2027 raha haingana indrindra: i [[Mianmara|Birmania]], i [[Kambôdia|Kambôdza]], i [[Kômôro]], i [[Jibotỳ|Jiboty]], i [[Kiribaty]], i [[Senegaly]], i [[Timôro Atsinanana]], i [[Tovalo]] ary i [[Zambia]], ary ny momba ireto firenena telo hafa ireto dia hodinihina amin' ny taona 2027: i [[Oganda|Ogandà]] sy i [[Roanda]] ary i [[Tanzania]]. Tamin' ny voalohany dia tokony hiala tao amin' ny sokajin' ny firenena tsy mandroso indrindra i [[Angôla]] tamin' ny taona 2021 ary avy eo tamin' ny taona 2024, saingy nahemotra amin' ny fotoana tsy voafaritra ho amin' ny Desambra 2023 ny fivoahany. Firenena tsy mandroso indrindra miisa 35 no mpikambana ao amin' ny [[Fikambanana eran-Tany momba ny Varotra]] ([[Fiteny anglisy|anglisy]]: ''World Trade Organization''). Firenena efatra hafa ([[Kômôro|Kômoro]], [[Etiôpia]], [[Saô Tôme e Prinsipe]] ary [[Sodàna]]) no mifampiraharaha ny fidirany ao amin' ny Fikambanana eran-Tany momba ny Varotra ary manana sata mpijery amin' izao fotoana izao. Mbola misy firenena enina tsy misy ifandraisany amin' io fikambanana io ([[Eritrea]], [[Kiribaty]], [[Sômalia]], [[Sodàna Atsimo]], [[Timôro Atsinanana]] ary [[Tovalo]]). == Lisitry ny firenena tsy mandroso indrindra == === Lisitry ny firenena tsy mandroso indrindra ankehitriny === Tamin' ny Desambra 2023, ny lisitry ny firenena tsy mandroso indrindra dia ahitana firenena 45, voasokajy eto araka ny [[kôntinenta]] misy azy. Eto dia marihina amin' ny kintana (*) ny firenena kasaina havoaka avy ao amin' io sokajy io amin' ny taona vitsivitsy ho avy. Marihina amin' ny baraingo mihantona (^?) ny firenena kasaina ny fandinihana ny famoahana azy. * Firenena tsy mandroso indrindra aty Afrika, miisa 33: [[Angôla]], [[Benîno|Benino]], [[Borkina Fasô]], [[Borondy]], [[Eritrea]], [[Etiôpia]], [[Gambia]], [[Ginea]], [[Ginea Bisao|Ginea-Bisao]], [[Jibotỳ|Jiboty]]^?, [[Kômôro]]^?, [[Lezôtô|Lesôtô]], [[Liberià]], [[Madagasikara]], [[Malaoỳ|Malaoy]], [[Malỳ|Maly]], [[Maoritania]], [[Môzambika]], [[Nizera]], [[Oganda]]^?, [[Repoblika Demôkratikan' i Kôngô]], [[Repoblikan' i Afrika Afovoany]], [[Roanda]]^?, [[Senegaly]]^?, [[Siera Leôna]], [[Sodàna]], [[Sodàna Atsimo]], [[Sômalia]], [[Tanzania]]^?, [[Tôgô]] ary [[Tsady]]. * Firenena tsy mandroso indrindra ao [[Azia]], miisa 8: [[Afganistàna]], [[Bangladesy]]*, Iemena, Kambôjy^?, Laôsy*, [[Mianmara]]^?, [[Nepaly]]*, [[Timôro Atsinanana]]^?. * Firenena tsy mandroso indrindra ao [[Amerika]], miisa 1 : [[Haitỳ|Haity]] * Firenena tsy mandroso indrindra aty [[Ôseania]], miisa 2 : [[Kiribaty]]^?, [[Nosy Sôlômôna]]* === Lisitry ny firenena tsy mandroso indrindra taloha === Firenena enina no nandao ny lisitry ny firenena tsy mandroso: * [[Bôtsoana]] (niala tamin' ny taona 1994) * [[Kapvera]] (niala tamin' ny taona 2007) * [[Maldiva]] (niala tamin' ny taona 2011) * [[Samôa]] (niala tamin' ny taona 2014) * [[Ginea Ekoatôrialy]] (niala tamin' ny taona 2017) * [[Vanoato]] (niala tamin' ny taona 2020) * [[Botàna]] (niala tamin' ny taona 2023) * [[Saô Tôme e Prinsipe|Saô Tôme-e-Prinsipe]] (niala tamin' ny taona 2024) == Jereo koa == * [[Fahantrana]] * [[Toekarena]] * [[Firenena Mahantra Bokan-Trosa Indrindra]] * iegixcjk23zxyu5usldw0rq0qm52pd5 0 291484 1106941 1105359 2025-06-11T16:25:54Z RAKOTONIRINA Fanirilalaina Christien 35841 Nanampy hevitra 1106941 wikitext text/x-wiki [[Sary:Gâteau malgache cuit (koba masaka).jpg|vignette|Koba Ravina]] Anisan’ny [https://motmalgache.org/bins/teny2/sakafo sakafo] mampiavaka azy eto [[Madagasikara]] ny [https://www.ile-rouge.com/koba/ Koba]. Nahandro [[Malagasy (vahoaka)|Malagasy]] vita amin'ny kobam-bary malagasy<ref>https://www.mamina.org/fr/ingredients/kobambary</ref> [[vary|sy]] , [[voanjo]], [[tantely]] sy [[siramamy]] ary fonosina [https://mamina.org/mg/taxonomy/term/534/all ravin'akondro] ny koba<ref>[https://fr.vikidia.org/wiki/Koba]</ref>. Manana ny lazany sy misy karazany maromaro any amin'ny faritra samihafa ny Koba, fa ny Koba ravina no tena manana ny lazany. Tena mamy ity mofomamy [[Malagasy (vahoaka)|Malagasy]] ity ary miempo tsikelikely ao am-bava. Ankafizina amin'ny sakafo maraina izy io, azo atao tsindrin-tsakafo na ody ambavafo, matetika miaraka amin'ny [[Dite (zava-pisotro)|dite]]<ref>https://fr.wiktionary.org/wiki/dite</ref> na [[Kafe (zava-pisotro)|kafe]]<ref>https://fr.wiktionary.org/wiki/kaf%C3%A9</ref>. Ity tsindrin-tsakafo nentim-paharazana ity dia nasongadin'ireo mpahandro malaza amin'ny trano fisakafoanana voadio<ref>https://www.ile-rouge.com/koba/</ref>. Mba hanomezana endrika maoderina azy, indraindray dia aroso miaraka amin'ny gilasy na saosy isan-karazany izy io mba hanatsarana ny tsiro. == Fomba fanamboarana azy == [[Sary:Koba Malagasy (2).jpg|vignette|Fanaboarana koba]] Sakafo somary sarotra amboarina na andrahoana ny koba ravina. Misy ireo manam-pahaizana<ref>https://www.ile-rouge.com/koba/</ref> malaza amin'ny fifehezana ity nahandro ity. Mila roa andro ny fanomananazy, izay mandalo dingana maromaro alohan'ny handrahoana azy. Mitaky fotoana ny fanomanana mba hampahomby ny vokatra. Andrahoina atao [[:fr:Bain-marie|masak’evoka]] ny koba ravina == Ny Koban'i Talata Volonondry tena tsara == Anisan'ny mampalaza ny tanànan’i [[:en:Talata_Volonondry|Talata-Volonondry]] ity mofomamy vita amin’ny [[vary]] sy [[voanjo]] ity. Ankafizina tokoa ny tsirony tena izy. Eo amin’ny 27 km, [[:fr:Route_nationale_3_(Madagascar)|RN3]] any avaratra miala ny afovoan-tanànan’[https://fr.wikivoyage.org/wiki/Antananarivo Antananarivo] no misy ny kaominina [[Talata Volonondry|Talata-Volonondry]]. Mirefy 55 km2 ity kaominina ambanivohitra eto amin’ny faritra [[Faritra Analamanga|Analamanga]] ity, izay misy [[fokontany]] 28. Ahitana koba ravina eny an-tsena vao maraimbe. Ary isaky ny talata ny tsena lehibe araka ny anarany hoe Talata Volonondry.Ny toerana ahitana koba raha ny eto Antananarivo renivohitry no jerena dia toerana roa (2) no tena malaza misy azy dia n'y koba faravohitra sy koba Talata volonondry <ref>https://www.moov.mg/article/79713-kobani-talatavolonondry-mbola-tena-mandeha-ny-tsena-indrindra-rehefa-voalohanny-volana</ref> == Loharano == dy4cw158531ypzckkuyn0e5x8txw188 0 293304 1106924 1106906 2025-06-11T12:25:45Z 102.17.119.235 Lahatsoratra 1106924 wikitext text/x-wiki NY MPITSARA BAOLINA KITRA Ny mpitsara baolina kitra dia anisany fialam-boly.Ho lazaina amintsika anefa fa ny fitsarana baolina na inona na inona karazana baolina ho tsaraina dia tsy atao ho asa mahavelona ny fitsarana azy hon'ny tontolo ambany vohitra, fa hoan'i mpitsara izay efa manana lisansa indrindra fa ny mpitsara,tsiahivina ihany koa fa tsy mora izany mitsara baolina izany , satria na dia ny any ivelanay izay hitantsika tsara fa ny mpitsara izay mitsara dia efa nandalo fiofanana ambony nefa mbola hasiana ihany ny fahita lavitra na hoe vidéo (var) nefa mbola misy ihany no olana ao anatina izany lalao izany . Ka izany indrindra no Antony mahantonga ahy miteny hoe tsy mora no mitsara baolina . Na dia eo aza izany dia tsy ataon'ireo mpitsara baolina efa nahazo fiofanana sakana izany satry sady mahazo fanatanjahan-tena no tena mba mahazo vola na dia kely aza.Tsara ihany koa ny mitsara baolina. <ref>https://www.tiatanindrazana.mg/sport/baolina-kitra-mijinja-ny-peta-toko-sy-tsy-fahaiza-mitantana-ny-barea-59581.php?utm_source=chatgpt.com</ref> ns8rhxq2xzoklhw82spl4wvrb2hw983 1106927 1106924 2025-06-11T12:49:23Z Mamy nirina 35937 Lahatsoratra 1106927 wikitext text/x-wiki NY MPITSARA BAOLINA KITRA Ny mpitsara baolina kitra dia anisany fialam-boly.Ho lazaina amintsika anefa fa ny fitsarana baolina na inona na inona karazana baolina ho tsaraina dia tsy atao ho asa mahavelona ny fitsarana azy hon'ny tontolo ambany vohitra, fa hoan'i mpitsara izay efa manana lisansa indrindra fa ny mpitsara,tsiahivina ihany koa fa tsy mora izany mitsara baolina izany , satria na dia ny any ivelanay izay hitantsika tsara fa ny mpitsara izay mitsara dia efa nandalo fiofanana ambony nefa mbola hasiana ihany ny fahita lavitra na hoe vidéo (var) nefa mbola misy ihany no olana ao anatina izany lalao izany . Ka izany indrindra no Antony mahantonga ahy miteny hoe tsy mora no mitsara baolina . Na dia eo aza izany dia tsy ataon'ireo mpitsara baolina efa nahazo fiofanana sakana izany satry sady mahazo fanatanjahan-tena no tena mba mahazo vola na dia kely aza.Tsara ihany koa ny mitsara baolina. Eo anivony Kaomina dia tokony hisy izany mpitsara baolina zany avoko ,kanefa raha tena jerena dia maro ireo kaomina tsy manana izany mpitsara ny lalao baolina.<ref>https://www.tiatanindrazana.mg/sport/baolina-kitra-mijinja-ny-peta-toko-sy-tsy-fahaiza-mitantana-ny-barea-59581.php?utm_source=chatgpt.com</ref> alb4p2090burla7xgieeirgs3d6nutz 1106977 1106927 2025-06-12T03:08:40Z Mamy nirina 35937 Lahatsoratra 1106977 wikitext text/x-wiki NY MPITSARA BAOLINA KITRA Ny mpitsara baolina kitra dia anisany fialam-boly.Ho lazaina amintsika anefa fa ny fitsarana baolina na inona na inona karazana baolina ho tsaraina dia tsy atao ho asa mahavelona ny fitsarana azy hon'ny tontolo ambany vohitra, fa hoan'i mpitsara izay efa manana lisansa indrindra fa ny mpitsara,tsiahivina ihany koa fa tsy mora izany mitsara baolina izany , satria na dia ny any ivelanay izay hitantsika tsara fa ny mpitsara izay mitsara dia efa nandalo fiofanana ambony nefa mbola hasiana ihany ny fahita lavitra na hoe vidéo (var) nefa mbola misy ihany no olana ao anatina izany lalao izany . Ka izany indrindra no Antony mahantonga ahy miteny hoe tsy mora no mitsara baolina . Na dia eo aza izany dia tsy ataon'ireo mpitsara baolina efa nahazo fiofanana sakana izany satry sady mahazo fanatanjahan-tena no tena mba mahazo vola na dia kely aza.Tsara ihany koa ny mitsara baolina. Eo anivony Kaomina dia tokony hisy izany mpitsara baolina zany avoko ,kanefa raha tena jerena dia maro ireo kaomina tsy manana izany mpitsara ny lalao baolina.Ho lazaina amintsika ihany koa fa ireo mpitsara baolina ireo dia samy manana fanamina mitovy rehefa hitsara ny lalao.<ref>https://www.tiatanindrazana.mg/sport/baolina-kitra-mijinja-ny-peta-toko-sy-tsy-fahaiza-mitantana-ny-barea-59581.php?utm_source=chatgpt.com</ref> jk4g5mszrhjxfzo6fp6cykq4ukdjm0u 1106978 1106977 2025-06-12T03:10:27Z Mamy nirina 35937 Lahatsoratra 1106978 wikitext text/x-wiki NY MPITSARA BAOLINA KITRA Ny mpitsara baolina kitra dia anisany fialam-boly.Ho lazaina amintsika anefa fa ny fitsarana baolina na inona na inona karazana baolina ho tsaraina dia tsy atao ho asa mahavelona ny fitsarana azy hon'ny tontolo ambany vohitra, fa hoan'i mpitsara izay efa manana lisansa indrindra fa ny mpitsara,tsiahivina ihany koa fa tsy mora izany mitsara baolina izany , satria na dia ny any ivelanay izay hitantsika tsara fa ny mpitsara izay mitsara dia efa nandalo fiofanana ambony nefa mbola hasiana ihany ny fahita lavitra na hoe vidéo (var) nefa mbola misy ihany no olana ao anatina izany lalao izany . Ka izany indrindra no Antony mahantonga ahy miteny hoe tsy mora no mitsara baolina . Na dia eo aza izany dia tsy ataon'ireo mpitsara baolina efa nahazo fiofanana sakana izany satry sady mahazo fanatanjahan-tena no tena mba mahazo vola na dia kely aza.Tsara ihany koa ny mitsara baolina. Eo anivony Kaomina dia tokony hisy izany mpitsara baolina zany avoko ,kanefa raha tena jerena dia maro ireo kaomina tsy manana izany mpitsara ny lalao baolina.Ho lazaina amintsika ihany koa fa ireo mpitsara baolina ireo dia samy manana fanamina mitovy rehefa hitsara ny lalao.Fa eto moa dia mpitsara baolina kitra no hany tena ho resahina;<ref>https://www.tiatanindrazana.mg/sport/baolina-kitra-mijinja-ny-peta-toko-sy-tsy-fahaiza-mitantana-ny-barea-59581.php?utm_source=chatgpt.com</ref> ik7c2t5y7qazwu7a2mmilybl7jz829b 1106979 1106978 2025-06-12T03:13:31Z Mamy nirina 35937 Lahatsoratra 1106979 wikitext text/x-wiki NY MPITSARA BAOLINA KITRA Ny mpitsara baolina kitra dia anisany fialam-boly.Ho lazaina amintsika anefa fa ny fitsarana baolina na inona na inona karazana baolina ho tsaraina dia tsy atao ho asa mahavelona ny fitsarana azy hon'ny tontolo ambany vohitra, fa hoan'i mpitsara izay efa manana lisansa indrindra fa ny mpitsara,tsiahivina ihany koa fa tsy mora izany mitsara baolina izany , satria na dia ny any ivelanay izay hitantsika tsara fa ny mpitsara izay mitsara dia efa nandalo fiofanana ambony nefa mbola hasiana ihany ny fahita lavitra na hoe vidéo (var) nefa mbola misy ihany no olana ao anatina izany lalao izany . Ka izany indrindra no Antony mahantonga ahy miteny hoe tsy mora no mitsara baolina . Na dia eo aza izany dia tsy ataon'ireo mpitsara baolina efa nahazo fiofanana sakana izany satry sady mahazo fanatanjahan-tena no tena mba mahazo vola na dia kely aza.Tsara ihany koa ny mitsara baolina. Eo anivony Kaomina dia tokony hisy izany mpitsara baolina zany avoko ,kanefa raha tena jerena dia maro ireo kaomina tsy manana izany mpitsara ny lalao baolina.Ho lazaina amintsika ihany koa fa ireo mpitsara baolina ireo dia samy manana fanamina mitovy rehefa hitsara ny lalao.Fa eto moa dia mpitsara baolina kitra no hany tena ho resahina;Ka noho izany raha ao amin'ny Kaomina ilay lalao atao dia tokony mpitsara telo no mitsara ilay lalao.<ref>https://www.tiatanindrazana.mg/sport/baolina-kitra-mijinja-ny-peta-toko-sy-tsy-fahaiza-mitantana-ny-barea-59581.php?utm_source=chatgpt.com</ref> g6buml8y75zuddkxbtj2rk893gam720 1106980 1106979 2025-06-12T03:16:18Z Mamy nirina 35937 Lahatsoratra 1106980 wikitext text/x-wiki NY MPITSARA BAOLINA KITRA Ny mpitsara baolina kitra dia anisany fialam-boly.Ho lazaina amintsika anefa fa ny fitsarana baolina na inona na inona karazana baolina ho tsaraina dia tsy atao ho asa mahavelona ny fitsarana azy hon'ny tontolo ambany vohitra, fa hoan'i mpitsara izay efa manana lisansa indrindra fa ny mpitsara,tsiahivina ihany koa fa tsy mora izany mitsara baolina izany , satria na dia ny any ivelanay izay hitantsika tsara fa ny mpitsara izay mitsara dia efa nandalo fiofanana ambony nefa mbola hasiana ihany ny fahita lavitra na hoe vidéo (var) nefa mbola misy ihany no olana ao anatina izany lalao izany . Ka izany indrindra no Antony mahantonga ahy miteny hoe tsy mora no mitsara baolina . Na dia eo aza izany dia tsy ataon'ireo mpitsara baolina efa nahazo fiofanana sakana izany satry sady mahazo fanatanjahan-tena no tena mba mahazo vola na dia kely aza.Tsara ihany koa ny mitsara baolina. Eo anivony Kaomina dia tokony hisy izany mpitsara baolina zany avoko ,kanefa raha tena jerena dia maro ireo kaomina tsy manana izany mpitsara ny lalao baolina.Ho lazaina amintsika ihany koa fa ireo mpitsara baolina ireo dia samy manana fanamina mitovy rehefa hitsara ny lalao.Fa eto moa dia mpitsara baolina kitra no hany tena ho resahina;Ka noho izany raha ao amin'ny Kaomina ilay lalao atao dia tokony mpitsara telo no mitsara ilay lalao.Ny mpitsara baolina na (Arbiter) rehefa mitsara baolina kitra dia tsy maintsy manao faoba mainty ary kaodasy,<ref>https://www.tiatanindrazana.mg/sport/baolina-kitra-mijinja-ny-peta-toko-sy-tsy-fahaiza-mitantana-ny-barea-59581.php?utm_source=chatgpt.com</ref> h69a4yguaevbsmfhxbtkkauzptpr97y 1106981 1106980 2025-06-12T03:18:42Z Mamy nirina 35937 Lahatsoratra 1106981 wikitext text/x-wiki NY MPITSARA BAOLINA KITRA Ny mpitsara baolina kitra dia anisany fialam-boly.Ho lazaina amintsika anefa fa ny fitsarana baolina na inona na inona karazana baolina ho tsaraina dia tsy atao ho asa mahavelona ny fitsarana azy hon'ny tontolo ambany vohitra, fa hoan'i mpitsara izay efa manana lisansa indrindra fa ny mpitsara,tsiahivina ihany koa fa tsy mora izany mitsara baolina izany , satria na dia ny any ivelanay izay hitantsika tsara fa ny mpitsara izay mitsara dia efa nandalo fiofanana ambony nefa mbola hasiana ihany ny fahita lavitra na hoe vidéo (var) nefa mbola misy ihany no olana ao anatina izany lalao izany . Ka izany indrindra no Antony mahantonga ahy miteny hoe tsy mora no mitsara baolina . Na dia eo aza izany dia tsy ataon'ireo mpitsara baolina efa nahazo fiofanana sakana izany satry sady mahazo fanatanjahan-tena no tena mba mahazo vola na dia kely aza.Tsara ihany koa ny mitsara baolina. Eo anivony Kaomina dia tokony hisy izany mpitsara baolina zany avoko ,kanefa raha tena jerena dia maro ireo kaomina tsy manana izany mpitsara ny lalao baolina.Ho lazaina amintsika ihany koa fa ireo mpitsara baolina ireo dia samy manana fanamina mitovy rehefa hitsara ny lalao.Fa eto moa dia mpitsara baolina kitra no hany tena ho resahina;Ka noho izany raha ao amin'ny Kaomina ilay lalao atao dia tokony mpitsara telo no mitsara ilay lalao.Ny mpitsara baolina na (Arbiter) rehefa mitsara baolina kitra dia tsy maintsy manao faoba mainty ary kaodasy,tsy maintsy manana kiririoka mba hafahana mitsoka ilay fahadisoana natao ilay nanao fahadisoana teo ambony kianja.<ref>https://www.tiatanindrazana.mg/sport/baolina-kitra-mijinja-ny-peta-toko-sy-tsy-fahaiza-mitantana-ny-barea-59581.php?utm_source=chatgpt.com</ref> pny9ne4ifnz9rff0q269mofi8ang25i 1106982 1106981 2025-06-12T03:22:40Z Mamy nirina 35937 Lahatsoratra 1106982 wikitext text/x-wiki NY MPITSARA BAOLINA KITRA Ny mpitsara baolina kitra dia anisany fialam-boly.Ho lazaina amintsika anefa fa ny fitsarana baolina na inona na inona karazana baolina ho tsaraina dia tsy atao ho asa mahavelona ny fitsarana azy hon'ny tontolo ambany vohitra, fa hoan'i mpitsara izay efa manana lisansa indrindra fa ny mpitsara,tsiahivina ihany koa fa tsy mora izany mitsara baolina izany , satria na dia ny any ivelanay izay hitantsika tsara fa ny mpitsara izay mitsara dia efa nandalo fiofanana ambony nefa mbola hasiana ihany ny fahita lavitra na hoe vidéo (var) nefa mbola misy ihany no olana ao anatina izany lalao izany . Ka izany indrindra no Antony mahantonga ahy miteny hoe tsy mora no mitsara baolina . Na dia eo aza izany dia tsy ataon'ireo mpitsara baolina efa nahazo fiofanana sakana izany satry sady mahazo fanatanjahan-tena no tena mba mahazo vola na dia kely aza.Tsara ihany koa ny mitsara baolina. Eo anivony Kaomina dia tokony hisy izany mpitsara baolina zany avoko ,kanefa raha tena jerena dia maro ireo kaomina tsy manana izany mpitsara ny lalao baolina.Ho lazaina amintsika ihany koa fa ireo mpitsara baolina ireo dia samy manana fanamina mitovy rehefa hitsara ny lalao.Fa eto moa dia mpitsara baolina kitra no hany tena ho resahina;Ka noho izany raha ao amin'ny Kaomina ilay lalao atao dia tokony mpitsara telo no mitsara ilay lalao.Ny mpitsara baolina na (Arbiter) rehefa mitsara baolina kitra dia tsy maintsy manao faoba mainty ary kaodasy,tsy maintsy manana kiririoka mba hafahana mitsoka ilay fahadisoana natao ilay nanao fahadisoana teo ambony kianja.Marihana ihany koa fa ny mpitsara dia manana karatra na(carton) izy dia misy loko roa samy hafa <ref>https://www.tiatanindrazana.mg/sport/baolina-kitra-mijinja-ny-peta-toko-sy-tsy-fahaiza-mitantana-ny-barea-59581.php?utm_source=chatgpt.com</ref> 4d0xhbtpnm04j4zenwnuhkc6pquxcd0 1106983 1106982 2025-06-12T03:27:04Z Mamy nirina 35937 Lahatsoratra 1106983 wikitext text/x-wiki NY MPITSARA BAOLINA KITRA Ny mpitsara baolina kitra dia anisany fialam-boly.Ho lazaina amintsika anefa fa ny fitsarana baolina na inona na inona karazana baolina ho tsaraina dia tsy atao ho asa mahavelona ny fitsarana azy hon'ny tontolo ambany vohitra, fa hoan'i mpitsara izay efa manana lisansa indrindra fa ny mpitsara,tsiahivina ihany koa fa tsy mora izany mitsara baolina izany , satria na dia ny any ivelanay izay hitantsika tsara fa ny mpitsara izay mitsara dia efa nandalo fiofanana ambony nefa mbola hasiana ihany ny fahita lavitra na hoe vidéo (var) nefa mbola misy ihany no olana ao anatina izany lalao izany . Ka izany indrindra no Antony mahantonga ahy miteny hoe tsy mora no mitsara baolina . Na dia eo aza izany dia tsy ataon'ireo mpitsara baolina efa nahazo fiofanana sakana izany satry sady mahazo fanatanjahan-tena no tena mba mahazo vola na dia kely aza.Tsara ihany koa ny mitsara baolina. Eo anivony Kaomina dia tokony hisy izany mpitsara baolina zany avoko ,kanefa raha tena jerena dia maro ireo kaomina tsy manana izany mpitsara ny lalao baolina.Ho lazaina amintsika ihany koa fa ireo mpitsara baolina ireo dia samy manana fanamina mitovy rehefa hitsara ny lalao.Fa eto moa dia mpitsara baolina kitra no hany tena ho resahina;Ka noho izany raha ao amin'ny Kaomina ilay lalao atao dia tokony mpitsara telo no mitsara ilay lalao.Ny mpitsara baolina na (Arbiter) rehefa mitsara baolina kitra dia tsy maintsy manao faoba mainty ary kaodasy,tsy maintsy manana kiririoka mba hafahana mitsoka ilay fahadisoana natao ilay nanao fahadisoana teo ambony kianja.Marihana ihany koa fa ny mpitsara dia manana karatra na(carton) izy dia misy loko roa samy hafa ka ny iray miloko mavo ka ny iray miloko mena. Ny karatra mavo dia fampitandrema ireo nanao fahadisoana mba tsy hamerina intsony, satry raha memerina izany izy dia mahazo ilay karatra mena izay tsy misy azo atao tsony fa tonga dia miala eo ambony kianja haviatrany . rlauz2tobakn7hltrrcx881nd3wxor7 1106985 1106983 2025-06-12T03:37:33Z Mamy nirina 35937 Lahatsoratra 1106985 wikitext text/x-wiki NY MPITSARA BAOLINA KITRA Ny mpitsara baolina kitra dia anisany fialam-boly.Ho lazaina amintsika anefa fa ny fitsarana baolina na inona na inona karazana baolina ho tsaraina dia tsy atao ho asa mahavelona ny fitsarana azy hon'ny tontolo ambany vohitra, fa hoan'i mpitsara izay efa manana lisansa indrindra fa ny mpitsara,tsiahivina ihany koa fa tsy mora izany mitsara baolina izany , satria na dia ny any ivelanay izay hitantsika tsara fa ny mpitsara izay mitsara dia efa nandalo fiofanana ambony nefa mbola hasiana ihany ny fahita lavitra na hoe vidéo (var) nefa mbola misy ihany no olana ao anatina izany lalao izany . Ka izany indrindra no Antony mahantonga ahy miteny hoe tsy mora no mitsara baolina . Na dia eo aza izany dia tsy ataon'ireo mpitsara baolina efa nahazo fiofanana sakana izany satry sady mahazo fanatanjahan-tena no tena mba mahazo vola na dia kely aza.Tsara ihany koa ny mitsara baolina. Eo anivony Kaomina dia tokony hisy izany mpitsara baolina zany avoko ,kanefa raha tena jerena dia maro ireo kaomina tsy manana izany mpitsara ny lalao baolina.Ho lazaina amintsika ihany koa fa ireo mpitsara baolina ireo dia samy manana fanamina mitovy rehefa hitsara ny lalao.Fa eto moa dia mpitsara baolina kitra no hany tena ho resahina;Ka noho izany raha ao amin'ny Kaomina ilay lalao atao dia tokony mpitsara telo no mitsara ilay lalao.Ny mpitsara baolina na (Arbiter) rehefa mitsara baolina kitra dia tsy maintsy manao faoba mainty ary kaodasy,tsy maintsy manana kiririoka mba hafahana mitsoka ilay fahadisoana natao ilay nanao fahadisoana teo ambony kianja.Marihana ihany koa fa ny mpitsara dia manana karatra na(carton) izy dia misy loko roa samy hafa ka ny iray miloko mavo ka ny iray miloko mena. Ny karatra mavo dia fampitandrema ireo nanao fahadisoana mba tsy hamerina intsony, satry raha memerina izany izy dia mahazo ilay karatra mena izay tsy misy azo atao tsony fa tonga dia miala eo ambony kianja haviatrany .Ny mpitsara eo ambovoany kianja no manome ireo karatra ireo, lzwo0f19b083pghae4ttlmefds2oq2g 1106986 1106985 2025-06-12T03:39:24Z Mamy nirina 35937 Lahatsoratra 1106986 wikitext text/x-wiki NY MPITSARA BAOLINA KITRA Ny mpitsara baolina kitra dia anisany fialam-boly.Ho lazaina amintsika anefa fa ny fitsarana baolina na inona na inona karazana baolina ho tsaraina dia tsy atao ho asa mahavelona ny fitsarana azy hon'ny tontolo ambany vohitra, fa hoan'i mpitsara izay efa manana lisansa indrindra fa ny mpitsara,tsiahivina ihany koa fa tsy mora izany mitsara baolina izany , satria na dia ny any ivelanay izay hitantsika tsara fa ny mpitsara izay mitsara dia efa nandalo fiofanana ambony nefa mbola hasiana ihany ny fahita lavitra na hoe vidéo (var) nefa mbola misy ihany no olana ao anatina izany lalao izany . Ka izany indrindra no Antony mahantonga ahy miteny hoe tsy mora no mitsara baolina . Na dia eo aza izany dia tsy ataon'ireo mpitsara baolina efa nahazo fiofanana sakana izany satry sady mahazo fanatanjahan-tena no tena mba mahazo vola na dia kely aza.Tsara ihany koa ny mitsara baolina. Eo anivony Kaomina dia tokony hisy izany mpitsara baolina zany avoko ,kanefa raha tena jerena dia maro ireo kaomina tsy manana izany mpitsara ny lalao baolina.Ho lazaina amintsika ihany koa fa ireo mpitsara baolina ireo dia samy manana fanamina mitovy rehefa hitsara ny lalao.Fa eto moa dia mpitsara baolina kitra no hany tena ho resahina;Ka noho izany raha ao amin'ny Kaomina ilay lalao atao dia tokony mpitsara telo no mitsara ilay lalao.Ny mpitsara baolina na (Arbiter) rehefa mitsara baolina kitra dia tsy maintsy manao faoba mainty ary kaodasy,tsy maintsy manana kiririoka mba hafahana mitsoka ilay fahadisoana natao ilay nanao fahadisoana teo ambony kianja.Marihana ihany koa fa ny mpitsara dia manana karatra na(carton) izy dia misy loko roa samy hafa ka ny iray miloko mavo ka ny iray miloko mena. Ny karatra mavo dia fampitandrema ireo nanao fahadisoana mba tsy hamerina intsony, satry raha memerina izany izy dia mahazo ilay karatra mena izay tsy misy azo atao tsony fa tonga dia miala eo ambony kianja haviatrany .Ny mpitsara eo ambovoany kianja no manome ireo karatra ireo,fa misy koa ny andraikitra ireo mpitsara aty amin'ny sisiny kianja izay antsoina hoe (Arbitre assistant) k9d5cbphqumpf0qfkcd8itlwd72m2iv 1106987 1106986 2025-06-12T03:40:39Z Mamy nirina 35937 Lahatsoratra 1106987 wikitext text/x-wiki NY MPITSARA BAOLINA KITRA Ny mpitsara baolina kitra dia anisany fialam-boly.Ho lazaina amintsika anefa fa ny fitsarana baolina na inona na inona karazana baolina ho tsaraina dia tsy atao ho asa mahavelona ny fitsarana azy hon'ny tontolo ambany vohitra, fa hoan'i mpitsara izay efa manana lisansa indrindra fa ny mpitsara,tsiahivina ihany koa fa tsy mora izany mitsara baolina izany , satria na dia ny any ivelanay izay hitantsika tsara fa ny mpitsara izay mitsara dia efa nandalo fiofanana ambony nefa mbola hasiana ihany ny fahita lavitra na hoe vidéo (var) nefa mbola misy ihany no olana ao anatina izany lalao izany . Ka izany indrindra no Antony mahantonga ahy miteny hoe tsy mora no mitsara baolina . Na dia eo aza izany dia tsy ataon'ireo mpitsara baolina efa nahazo fiofanana sakana izany satry sady mahazo fanatanjahan-tena no tena mba mahazo vola na dia kely aza.Tsara ihany koa ny mitsara baolina. Eo anivony Kaomina dia tokony hisy izany mpitsara baolina zany avoko ,kanefa raha tena jerena dia maro ireo kaomina tsy manana izany mpitsara ny lalao baolina.Ho lazaina amintsika ihany koa fa ireo mpitsara baolina ireo dia samy manana fanamina mitovy rehefa hitsara ny lalao.Fa eto moa dia mpitsara baolina kitra no hany tena ho resahina;Ka noho izany raha ao amin'ny Kaomina ilay lalao atao dia tokony mpitsara telo no mitsara ilay lalao.Ny mpitsara baolina na (Arbiter) rehefa mitsara baolina kitra dia tsy maintsy manao faoba mainty ary kaodasy,tsy maintsy manana kiririoka mba hafahana mitsoka ilay fahadisoana natao ilay nanao fahadisoana teo ambony kianja.Marihana ihany koa fa ny mpitsara dia manana karatra na(carton) izy dia misy loko roa samy hafa ka ny iray miloko mavo ka ny iray miloko mena. Ny karatra mavo dia fampitandrema ireo nanao fahadisoana mba tsy hamerina intsony, satry raha memerina izany izy dia mahazo ilay karatra mena izay tsy misy azo atao tsony fa tonga dia miala eo ambony kianja haviatrany .Ny mpitsara eo ambovoany kianja no manome ireo karatra ireo,fa misy koa ny andraikitra ireo mpitsara aty amin'ny sisiny kianja izay antsoina hoe (Arbitre assistant)niasa an'io dia mijery ny baolina izay mivoaka any ivelany kianja 0c5n47w68axnd41jjkmni3drvv7hazx 1106988 1106987 2025-06-12T03:43:05Z Mamy nirina 35937 Lahatsoratra 1106988 wikitext text/x-wiki NY MPITSARA BAOLINA KITRA Ny mpitsara baolina kitra dia anisany fialam-boly.Ho lazaina amintsika anefa fa ny fitsarana baolina na inona na inona karazana baolina ho tsaraina dia tsy atao ho asa mahavelona ny fitsarana azy hon'ny tontolo ambany vohitra, fa hoan'i mpitsara izay efa manana lisansa indrindra fa ny mpitsara,tsiahivina ihany koa fa tsy mora izany mitsara baolina izany , satria na dia ny any ivelanay izay hitantsika tsara fa ny mpitsara izay mitsara dia efa nandalo fiofanana ambony nefa mbola hasiana ihany ny fahita lavitra na hoe vidéo (var) nefa mbola misy ihany no olana ao anatina izany lalao izany . Ka izany indrindra no Antony mahantonga ahy miteny hoe tsy mora no mitsara baolina . Na dia eo aza izany dia tsy ataon'ireo mpitsara baolina efa nahazo fiofanana sakana izany satry sady mahazo fanatanjahan-tena no tena mba mahazo vola na dia kely aza.Tsara ihany koa ny mitsara baolina. Eo anivony Kaomina dia tokony hisy izany mpitsara baolina zany avoko ,kanefa raha tena jerena dia maro ireo kaomina tsy manana izany mpitsara ny lalao baolina.Ho lazaina amintsika ihany koa fa ireo mpitsara baolina ireo dia samy manana fanamina mitovy rehefa hitsara ny lalao.Fa eto moa dia mpitsara baolina kitra no hany tena ho resahina;Ka noho izany raha ao amin'ny Kaomina ilay lalao atao dia tokony mpitsara telo no mitsara ilay lalao.Ny mpitsara baolina na (Arbiter) rehefa mitsara baolina kitra dia tsy maintsy manao faoba mainty ary kaodasy,tsy maintsy manana kiririoka mba hafahana mitsoka ilay fahadisoana natao ilay nanao fahadisoana teo ambony kianja.Marihana ihany koa fa ny mpitsara dia manana karatra na(carton) izy dia misy loko roa samy hafa ka ny iray miloko mavo ka ny iray miloko mena. Ny karatra mavo dia fampitandrema ireo nanao fahadisoana mba tsy hamerina intsony, satry raha memerina izany izy dia mahazo ilay karatra mena izay tsy misy azo atao tsony fa tonga dia miala eo ambony kianja haviatrany .Ny mpitsara eo ambovoany kianja no manome ireo karatra ireo,fa misy koa ny andraikitra ireo mpitsara aty amin'ny sisiny kianja izay antsoina hoe (Arbitre assistant)niasa an'io dia mijery ny baolina izay mivoaka any ivelany kianja sy mijery ireo mpilalao izay ho tratrany haorize. rhm989baa81bqzbwndazt0bybmlsh01 1106996 1106988 2025-06-12T05:09:48Z Mamy nirina 35937 Lahatsoratra 1106996 wikitext text/x-wiki NY MPITSARA BAOLINA KITRA Ny mpitsara baolina kitra dia anisany fialam-boly.Ho lazaina amintsika anefa fa ny fitsarana baolina na inona na inona karazana baolina ho tsaraina dia tsy atao ho asa mahavelona ny fitsarana azy hon'ny tontolo ambany vohitra, fa hoan'i mpitsara izay efa manana lisansa indrindra fa ny mpitsara,tsiahivina ihany koa fa tsy mora izany mitsara baolina izany , satria na dia ny any ivelanay izay hitantsika tsara fa ny mpitsara izay mitsara dia efa nandalo fiofanana ambony nefa mbola hasiana ihany ny fahita lavitra na hoe vidéo (var) nefa mbola misy ihany no olana ao anatina izany lalao izany . Ka izany indrindra no Antony mahantonga ahy miteny hoe tsy mora no mitsara baolina . Na dia eo aza izany dia tsy ataon'ireo mpitsara baolina efa nahazo fiofanana sakana izany satry sady mahazo fanatanjahan-tena no tena mba mahazo vola na dia kely aza.Tsara ihany koa ny mitsara baolina. Eo anivony Kaomina dia tokony hisy izany mpitsara baolina zany avoko ,kanefa raha tena jerena dia maro ireo kaomina tsy manana izany mpitsara ny lalao baolina.Ho lazaina amintsika ihany koa fa ireo mpitsara baolina ireo dia samy manana fanamina mitovy rehefa hitsara ny lalao.Fa eto moa dia mpitsara baolina kitra no hany tena ho resahina;Ka noho izany raha ao amin'ny Kaomina ilay lalao atao dia tokony mpitsara telo no mitsara ilay lalao.Ny mpitsara baolina na (Arbiter) rehefa mitsara baolina kitra dia tsy maintsy manao faoba mainty ary kaodasy,tsy maintsy manana kiririoka mba hafahana mitsoka ilay fahadisoana natao ilay nanao fahadisoana teo ambony kianja.Marihana ihany koa fa ny mpitsara dia manana karatra na(carton) izy dia misy loko roa samy hafa ka ny iray miloko mavo ka ny iray miloko mena. Ny karatra mavo dia fampitandrema ireo nanao fahadisoana mba tsy hamerina intsony, satry raha memerina izany izy dia mahazo ilay karatra mena izay tsy misy azo atao tsony fa tonga dia miala eo ambony kianja haviatrany .Ny mpitsara eo ambovoany kianja no manome ireo karatra ireo,fa misy koa ny andraikitra ireo mpitsara aty amin'ny sisiny kianja izay antsoina hoe (Arbitre assistant)niasa an'io dia mijery ny baolina izay mivoaka any ivelany kianja sy mijery ireo mpilalao izay ho tratrany haorize.Fahazoana ireo karatra ireo dia tsy maintsy mando vola ilay ekipa izahay nomena karatra, hhe62kh410gj6kliytqala0oh42svxk 1106997 1106996 2025-06-12T05:11:52Z Mamy nirina 35937 Lahatsoratra 1106997 wikitext text/x-wiki NY MPITSARA BAOLINA KITRA Ny mpitsara baolina kitra dia anisany fialam-boly.Ho lazaina amintsika anefa fa ny fitsarana baolina na inona na inona karazana baolina ho tsaraina dia tsy atao ho asa mahavelona ny fitsarana azy hon'ny tontolo ambany vohitra, fa hoan'i mpitsara izay efa manana lisansa indrindra fa ny mpitsara,tsiahivina ihany koa fa tsy mora izany mitsara baolina izany , satria na dia ny any ivelanay izay hitantsika tsara fa ny mpitsara izay mitsara dia efa nandalo fiofanana ambony nefa mbola hasiana ihany ny fahita lavitra na hoe vidéo (var) nefa mbola misy ihany no olana ao anatina izany lalao izany . Ka izany indrindra no Antony mahantonga ahy miteny hoe tsy mora no mitsara baolina . Na dia eo aza izany dia tsy ataon'ireo mpitsara baolina efa nahazo fiofanana sakana izany satry sady mahazo fanatanjahan-tena no tena mba mahazo vola na dia kely aza.Tsara ihany koa ny mitsara baolina. Eo anivony Kaomina dia tokony hisy izany mpitsara baolina zany avoko ,kanefa raha tena jerena dia maro ireo kaomina tsy manana izany mpitsara ny lalao baolina.Ho lazaina amintsika ihany koa fa ireo mpitsara baolina ireo dia samy manana fanamina mitovy rehefa hitsara ny lalao.Fa eto moa dia mpitsara baolina kitra no hany tena ho resahina;Ka noho izany raha ao amin'ny Kaomina ilay lalao atao dia tokony mpitsara telo no mitsara ilay lalao.Ny mpitsara baolina na (Arbiter) rehefa mitsara baolina kitra dia tsy maintsy manao faoba mainty ary kaodasy,tsy maintsy manana kiririoka mba hafahana mitsoka ilay fahadisoana natao ilay nanao fahadisoana teo ambony kianja.Marihana ihany koa fa ny mpitsara dia manana karatra na(carton) izy dia misy loko roa samy hafa ka ny iray miloko mavo ka ny iray miloko mena. Ny karatra mavo dia fampitandrema ireo nanao fahadisoana mba tsy hamerina intsony, satry raha memerina izany izy dia mahazo ilay karatra mena izay tsy misy azo atao tsony fa tonga dia miala eo ambony kianja haviatrany .Ny mpitsara eo ambovoany kianja no manome ireo karatra ireo,fa misy koa ny andraikitra ireo mpitsara aty amin'ny sisiny kianja izay antsoina hoe (Arbitre assistant)niasa an'io dia mijery ny baolina izay mivoaka any ivelany kianja sy mijery ireo mpilalao izay ho tratrany haorize.Fahazoana ireo karatra ireo dia tsy maintsy mando vola ilay ekipa izahay nomena karatra; tsindrina manokana fa raha any ambanivohitra no misy ilay lalao dia ny karatra mavo handoavana vola dimy arivo ariary, 4pt50bmo2gtc2k7dqjcryfsv1z7xxzn 1106998 1106997 2025-06-12T05:13:29Z Mamy nirina 35937 Lahatsoratra 1106998 wikitext text/x-wiki NY MPITSARA BAOLINA KITRA Ny mpitsara baolina kitra dia anisany fialam-boly.Ho lazaina amintsika anefa fa ny fitsarana baolina na inona na inona karazana baolina ho tsaraina dia tsy atao ho asa mahavelona ny fitsarana azy hon'ny tontolo ambany vohitra, fa hoan'i mpitsara izay efa manana lisansa indrindra fa ny mpitsara,tsiahivina ihany koa fa tsy mora izany mitsara baolina izany , satria na dia ny any ivelanay izay hitantsika tsara fa ny mpitsara izay mitsara dia efa nandalo fiofanana ambony nefa mbola hasiana ihany ny fahita lavitra na hoe vidéo (var) nefa mbola misy ihany no olana ao anatina izany lalao izany . Ka izany indrindra no Antony mahantonga ahy miteny hoe tsy mora no mitsara baolina . Na dia eo aza izany dia tsy ataon'ireo mpitsara baolina efa nahazo fiofanana sakana izany satry sady mahazo fanatanjahan-tena no tena mba mahazo vola na dia kely aza.Tsara ihany koa ny mitsara baolina. Eo anivony Kaomina dia tokony hisy izany mpitsara baolina zany avoko ,kanefa raha tena jerena dia maro ireo kaomina tsy manana izany mpitsara ny lalao baolina.Ho lazaina amintsika ihany koa fa ireo mpitsara baolina ireo dia samy manana fanamina mitovy rehefa hitsara ny lalao.Fa eto moa dia mpitsara baolina kitra no hany tena ho resahina;Ka noho izany raha ao amin'ny Kaomina ilay lalao atao dia tokony mpitsara telo no mitsara ilay lalao.Ny mpitsara baolina na (Arbiter) rehefa mitsara baolina kitra dia tsy maintsy manao faoba mainty ary kaodasy,tsy maintsy manana kiririoka mba hafahana mitsoka ilay fahadisoana natao ilay nanao fahadisoana teo ambony kianja.Marihana ihany koa fa ny mpitsara dia manana karatra na(carton) izy dia misy loko roa samy hafa ka ny iray miloko mavo ka ny iray miloko mena. Ny karatra mavo dia fampitandrema ireo nanao fahadisoana mba tsy hamerina intsony, satry raha memerina izany izy dia mahazo ilay karatra mena izay tsy misy azo atao tsony fa tonga dia miala eo ambony kianja haviatrany .Ny mpitsara eo ambovoany kianja no manome ireo karatra ireo,fa misy koa ny andraikitra ireo mpitsara aty amin'ny sisiny kianja izay antsoina hoe (Arbitre assistant)niasa an'io dia mijery ny baolina izay mivoaka any ivelany kianja sy mijery ireo mpilalao izay ho tratrany haorize.Fahazoana ireo karatra ireo dia tsy maintsy mando vola ilay ekipa izahay nomena karatra; tsindrina manokana fa raha any ambanivohitra no misy ilay lalao dia ny karatra mavo handoavana vola dimy arivo ariary,hoa'ny karatra mena kosa dia iray alina ariary izany. drsoz7vxuz7761odqtnux4tjbd7yyxh 1107001 1106998 2025-06-12T05:15:51Z Mamy nirina 35937 Lahatsoratra 1107001 wikitext text/x-wiki NY MPITSARA BAOLINA KITRA Ny mpitsara baolina kitra dia anisany fialam-boly.Ho lazaina amintsika anefa fa ny fitsarana baolina na inona na inona karazana baolina ho tsaraina dia tsy atao ho asa mahavelona ny fitsarana azy hon'ny tontolo ambany vohitra, fa hoan'i mpitsara izay efa manana lisansa indrindra fa ny mpitsara,tsiahivina ihany koa fa tsy mora izany mitsara baolina izany , satria na dia ny any ivelanay izay hitantsika tsara fa ny mpitsara izay mitsara dia efa nandalo fiofanana ambony nefa mbola hasiana ihany ny fahita lavitra na hoe vidéo (var) nefa mbola misy ihany no olana ao anatina izany lalao izany . Ka izany indrindra no Antony mahantonga ahy miteny hoe tsy mora no mitsara baolina . Na dia eo aza izany dia tsy ataon'ireo mpitsara baolina efa nahazo fiofanana sakana izany satry sady mahazo fanatanjahan-tena no tena mba mahazo vola na dia kely aza.Tsara ihany koa ny mitsara baolina. Eo anivony Kaomina dia tokony hisy izany mpitsara baolina zany avoko ,kanefa raha tena jerena dia maro ireo kaomina tsy manana izany mpitsara ny lalao baolina.Ho lazaina amintsika ihany koa fa ireo mpitsara baolina ireo dia samy manana fanamina mitovy rehefa hitsara ny lalao.Fa eto moa dia mpitsara baolina kitra no hany tena ho resahina;Ka noho izany raha ao amin'ny Kaomina ilay lalao atao dia tokony mpitsara telo no mitsara ilay lalao.Ny mpitsara baolina na (Arbiter) rehefa mitsara baolina kitra dia tsy maintsy manao faoba mainty ary kaodasy,tsy maintsy manana kiririoka mba hafahana mitsoka ilay fahadisoana natao ilay nanao fahadisoana teo ambony kianja.Marihana ihany koa fa ny mpitsara dia manana karatra na(carton) izy dia misy loko roa samy hafa ka ny iray miloko mavo ka ny iray miloko mena. Ny karatra mavo dia fampitandrema ireo nanao fahadisoana mba tsy hamerina intsony, satry raha memerina izany izy dia mahazo ilay karatra mena izay tsy misy azo atao tsony fa tonga dia miala eo ambony kianja haviatrany .Ny mpitsara eo ambovoany kianja no manome ireo karatra ireo,fa misy koa ny andraikitra ireo mpitsara aty amin'ny sisiny kianja izay antsoina hoe (Arbitre assistant)niasa an'io dia mijery ny baolina izay mivoaka any ivelany kianja sy mijery ireo mpilalao izay ho tratrany haorize.Fahazoana ireo karatra ireo dia tsy maintsy mando vola ilay ekipa izahay nomena karatra; tsindrina manokana fa raha any ambanivohitra no misy ilay lalao dia ny karatra mavo handoavana vola dimy arivo ariary,hoa'ny karatra mena kosa dia iray alina ariary izany.noho fisiana ireo karatra ireo dia azo fehezina tsara ny mpilalao eo ambony kianja. 9w3ut2bgt9ye798swytxxrxewp66wld 1107022 1107001 2025-06-12T08:38:14Z Mamy nirina 35937 Lahatsoratra 1107022 wikitext text/x-wiki NY MPITSARA BAOLINA KITRA Ny mpitsara baolina kitra dia anisany fialam-boly.Ho lazaina amintsika anefa fa ny fitsarana baolina na inona na inona karazana baolina ho tsaraina dia tsy atao ho asa mahavelona ny fitsarana azy hon'ny tontolo ambany vohitra, fa hoan'i mpitsara izay efa manana lisansa indrindra fa ny mpitsara,tsiahivina ihany koa fa tsy mora izany mitsara baolina izany , satria na dia ny any ivelanay izay hitantsika tsara fa ny mpitsara izay mitsara dia efa nandalo fiofanana ambony nefa mbola hasiana ihany ny fahita lavitra na hoe vidéo (var) nefa mbola misy ihany no olana ao anatina izany lalao izany . Ka izany indrindra no Antony mahantonga ahy miteny hoe tsy mora no mitsara baolina . Na dia eo aza izany dia tsy ataon'ireo mpitsara baolina efa nahazo fiofanana sakana izany satry sady mahazo fanatanjahan-tena no tena mba mahazo vola na dia kely aza.Tsara ihany koa ny mitsara baolina. Eo anivony Kaomina dia tokony hisy izany mpitsara baolina zany avoko ,kanefa raha tena jerena dia maro ireo kaomina tsy manana izany mpitsara ny lalao baolina.Ho lazaina amintsika ihany koa fa ireo mpitsara baolina ireo dia samy manana fanamina mitovy rehefa hitsara ny lalao.Fa eto moa dia mpitsara baolina kitra no hany tena ho resahina;Ka noho izany raha ao amin'ny Kaomina ilay lalao atao dia tokony mpitsara telo no mitsara ilay lalao.Ny mpitsara baolina na (Arbiter) rehefa mitsara baolina kitra dia tsy maintsy manao faoba mainty ary kaodasy,tsy maintsy manana kiririoka mba hafahana mitsoka ilay fahadisoana natao ilay nanao fahadisoana teo ambony kianja.Marihana ihany koa fa ny mpitsara dia manana karatra na(carton) izy dia misy loko roa samy hafa ka ny iray miloko mavo ka ny iray miloko mena. Ny karatra mavo dia fampitandrema ireo nanao fahadisoana mba tsy hamerina intsony, satry raha memerina izany izy dia mahazo ilay karatra mena izay tsy misy azo atao tsony fa tonga dia miala eo ambony kianja haviatrany .Ny mpitsara eo ambovoany kianja no manome ireo karatra ireo,fa misy koa ny andraikitra ireo mpitsara aty amin'ny sisiny kianja izay antsoina hoe (Arbitre assistant)niasa an'io dia mijery ny baolina izay mivoaka any ivelany kianja sy mijery ireo mpilalao izay ho tratrany haorize.Fahazoana ireo karatra ireo dia tsy maintsy mando vola ilay ekipa izahay nomena karatra; tsindrina manokana fa raha any ambanivohitra no misy ilay lalao dia ny karatra mavo handoavana vola dimy arivo ariary,hoa'ny karatra mena kosa dia iray alina ariary izany.noho fisiana ireo karatra ireo dia azo fehezina tsara ny mpilalao eo ambony kianja. nnordpgrhfjyq50ztduag6ryz0z0iuj 1107023 1107022 2025-06-12T08:46:59Z Mamy nirina 35937 Lahatsoratra 1107023 wikitext text/x-wiki NY MPITSARA BAOLINA KITRA Ny mpitsara baolina kitra dia anisany fialam-boly.Ho lazaina amintsika anefa fa ny fitsarana baolina na inona na inona karazana baolina ho tsaraina dia tsy atao ho asa mahavelona ny fitsarana azy hon'ny tontolo ambany vohitra, fa hoan'i mpitsara izay efa manana lisansa indrindra fa ny mpitsara,tsiahivina ihany koa fa tsy mora izany mitsara baolina izany , satria na dia ny any ivelanay izay hitantsika tsara fa ny mpitsara izay mitsara dia efa nandalo fiofanana ambony nefa mbola hasiana ihany ny fahita lavitra na hoe vidéo (var) nefa mbola misy ihany no olana ao anatina izany lalao izany . Ka izany indrindra no Antony mahantonga ahy miteny hoe tsy mora no mitsara baolina . Na dia eo aza izany dia tsy ataon'ireo mpitsara baolina efa nahazo fiofanana sakana izany satry sady mahazo fanatanjahan-tena no tena mba mahazo vola na dia kely aza.Tsara ihany koa ny mitsara baolina. Eo anivony Kaomina dia tokony hisy izany mpitsara baolina zany avoko ,kanefa raha tena jerena dia maro ireo kaomina tsy manana izany mpitsara ny lalao baolina.Ho lazaina amintsika ihany koa fa ireo mpitsara baolina ireo dia samy manana fanamina mitovy rehefa hitsara ny lalao.Fa eto moa dia mpitsara baolina kitra no hany tena ho resahina;Ka noho izany raha ao amin'ny Kaomina ilay lalao atao dia tokony mpitsara telo no mitsara ilay lalao.Ny mpitsara baolina na (Arbiter) rehefa mitsara baolina kitra dia tsy maintsy manao faoba mainty ary kaodasy,tsy maintsy manana kiririoka mba hafahana mitsoka ilay fahadisoana natao ilay nanao fahadisoana teo ambony kianja.Marihana ihany koa fa ny mpitsara dia manana karatra na(carton) izy dia misy loko roa samy hafa ka ny iray miloko mavo ka ny iray miloko mena. Ny karatra mavo dia fampitandrema ireo nanao fahadisoana mba tsy hamerina intsony, satry raha memerina izany izy dia mahazo ilay karatra mena izay tsy misy azo atao tsony fa tonga dia miala eo ambony kianja haviatrany .Ny mpitsara eo ambovoany kianja no manome ireo karatra ireo,fa misy koa ny andraikitra ireo mpitsara aty amin'ny sisiny kianja izay antsoina hoe (Arbitre assistant)niasa an'io dia mijery ny baolina izay mivoaka any ivelany kianja sy mijery ireo mpilalao izay ho tratrany haorize.Fahazoana ireo karatra ireo dia tsy maintsy mando vola ilay ekipa izahay nomena karatra; tsindrina manokana fa raha any ambanivohitra no misy ilay lalao dia ny karatra mavo handoavana vola dimy arivo ariary,hoa'ny karatra mena kosa dia iray alina ariary izany.noho fisiana ireo karatra ireo dia azo fehezina tsara ny mpilalao eo ambony kianja.Eto ampamarana dai 84qiq3zi7yf0608kf8u8q0yhc51af9p 0 293354 1107024 1105109 2025-06-12T08:49:26Z Thelezifor 15140 Nanitsy teny malagasy 1107024 wikitext text/x-wiki Ny '''''Andriana''''' dia vondron-karazana [[Angiospermae|zavamaniry mamony]] ao amin' ny fianakaviana ''[[Apiaceae]]''. Zavamaniry hazo eto [[Madagasikara]] izy ireo. == Fanasokajiana == Ity vondron-karazana ity dia nofaritan' ilay bôtanista [[Afrika Atsimo|afrikanina tatsimo]] Ben-Erik van Wyk tamin' ny taona 1999. Ny karazana filamatra dia ny ''[[Andriana tsaratananensis]]'' .[[Sary:BenErikVanWykFotoThalerTamas.JPG|vignette| Ben-Erik van Wyk.|ankavia]] == Lisitry ny karazana == * ''[[Andriana coursii]]'' <small>(Humbert) B.</small> <small>-E. van Wyk, 1999</small> * ''[[Andriana marojejyensis]]'' <small>(Humbert) B.</small> <small>-E. van Wyk, 1999</small> * ''[[Andriana tsaratananensis]]'' <small>(Humbert) B.</small> <small>-E. van Wyk, 1999</small> == Rohy ivelany ==  {{liens}} *{{GBIF|6027356|''Andriana'' B.-E.van Wyk|consulté le=27 août 2024}} azfdysbl81xi7bmkgtti0g5rtn9xdpk 1107025 1107024 2025-06-12T08:50:39Z Thelezifor 15140 1107025 wikitext text/x-wiki Ny '''''Andriana''''' dia vondron-karazana [[Angiospermae|zavamaniry mamony]] ao amin' ny fianakaviana ''[[Apiaceae]]''. Zavamaniry hazo eto [[Madagasikara]] izy ireo. == Fanasokajiana == Ity vondron-karazana ity dia nofaritan' ilay bôtanista [[Afrika Atsimo|afrikanina tatsimo]] Ben-Erik van Wyk tamin' ny taona 1999. Ny karazana filamatra dia ny ''[[Andriana tsaratananensis]]'' .[[Sary:BenErikVanWykFotoThalerTamas.JPG|vignette| Ben-Erik van Wyk.|ankavia]] == Lisitry ny karazana == * ''[[Andriana coursii]]'' <small>(Humbert) B.</small> <small>-E. van Wyk, 1999</small> * ''[[Andriana marojejyensis]]'' <small>(Humbert) B.</small> <small>-E. van Wyk, 1999</small> * ''[[Andriana tsaratananensis]]'' <small>(Humbert) B.</small> <small>-E. van Wyk, 1999</small> == Jereo koa == * [[Andriana (teny mitovy fanoratra)]] == Rohy ivelany ==  {{liens}} *{{GBIF|6027356|''Andriana'' B.-E.van Wyk|consulté le=27 août 2024}} msp7akqdmr5sp1rhn0zpxrjbkmkdhdj 0 293365 1106972 1106441 2025-06-11T19:42:29Z Chirocca77 30720 1106972 wikitext text/x-wiki [[Sary:Ligue des droits de la femme, en 1935.jpg|alt=Ligue de droit des femmes en 1935|vignette|mpiaro ny zon'ny vehivavy tamin'ny 1935]] Ny '''zon'ny [[Vehivavy]]''' dia ireo zo takin'ny vehivavy maro amin'ny [[fiarahamonina]] maneran-tany, izy io dia fototry ny hetsikin'ny [[zon'ny vehivavy]] nanomboka tamin'ny taonjato faha 19 sy ny [[ tolon'ny vehivavy]] tamin'ny taonjato faha 20. == Zo voa-janahary == Araka ny hevitry Olympe de Gouges, ny vehivavy dia manana fahafahana tahaka ny [[lehilahy]], fahafahana hanan-javatra, fahahahana tsy ho foretina. Eo anoloan'ny lalàna manan-kery rehetra dia mitovy amin'ny lehilahy izy.<ref name=":0">https://gallica.bnf.fr/essentiels/anthologie/declaration-droits-femme-citoyenne-0</ref> Maro koa ireo olo-malaza maneho hevitra momban'ny zo voajanaht[[ary hoan'ny vehivavy : “[[Zon' olombelona|Zon’olombelona]] ny zon’ny vehivavy.”, Hillary Clinton.<ref name=":1">https://newsmada.com/2025/03/06/andro-iraisam-pirenena-ho-anny-zonny-vehivavy-niainga-taminny-fitakian-jo-hifidy-sy-hiasa-ny-8-marsa/</ref> == Zo hanan-tany == Ny tany dia an'olona rehetra, ka afaka manana izany koa ny vehivavy.<ref name=":0" /> == Zo hiasa == “Tsy misy fetra ny zavatra azontsika atao amin’ny maha vehivavy antsika.”, Michelle Obama.<ref name=":1" /> == Zo hanana karama mitovy == == Zo hifidy == Tamin'ny taon-jato faha 19 sy 20, nanomboka nihetsika ny firenena maro mba hiady ny zon'ny vehivavy hifidy. I Nouvelle Zellande no firenena voalohany nanome zo hifidy hoan'ny vehivavy tany aminy, tamin'ny taona 1893<ref>https:www.amnesty.org/fr </ref> == Zo amin'ny fanabeazana == Ny [[fanabeazana]] dia zon'olombelona ilaina amin'ny fivoarana ara-toekarana sy ara-tsosialy.Ny UNESCO, dia miady amin'ny tsy fahaiza-mamaky teny sy manoratra mianjady amin'ny vehivavy sy ny zazavavy.<ref>https://www.un.org/french/womenwatch/followup/beijing5/session/fiche2.html</ref>Tany amin'ny fotoanan'ny Jean Jacques Rousseau , 1762, ny fanabeazana ny vehivavy dia miankina amin'ny filàn'ny lehilahy : hanabe azy amin'ny fahakeliny, hikarakara azy amin'ny fahalebeazany, ho tsiriritiny, hanao izay hitiavany azy, hanoro hevitra azy, hampahery azy ary hanao izay hampirindra sy hampilamina ny fiainan'ny lehilahy.<ref>https://gallica.bnf.fr/essentiels/anthologie/education-femmes</ref> Ankehitriny, maro ny mahatsapa fa ny fanabeazana, fampitaovana ary fahatokisana ny vehivavy dia singa iray lehibe mampirobirobo ny fiaraha-monina.<ref>https://mg.globalvoices.org/2025/06/01/174844/</ref> == Zo amin'ny fandriam-pahalemana == == Zo amin'ny fananahana == == Fanalàn-jaza == Ny lalàna "veil", izay nivoaka tamin'ny 17 Janvier 1975, dia tsy manasazy ny fanalàn-jaza.Io lalàna io dia manamarika ny zon'ny vehivavy hifehy ny vatany sy ny isan'ny zaza tiany ateraka.<ref>[https://ivg.gouv.fr/le-droit-lavortement#:~:text=Depuis%20la%20loi%20%22Veil%22%20du,et%20%C3%A0%20ma%C3%AEtriser%20leur%20f%C3%A9condit%C3%A9. https://ivg.gouv.fr/le-droit-lavortement#:~:text=Depuis%20la%20loi%20%22Veil%22%20du,et%20%C3%A0%20ma%C3%AEtriser%20leur%20f%C3%A9condit%C3%A9.]</ref> == Loharano == </ref> lduv0asdgt5tnrs4jirlo2ohpsrmx8f 0 293390 1107011 1105276 2025-06-12T05:53:37Z 41.213.235.225 1107011 wikitext text/x-wiki [[File:Burgerbibliothek Bern M 130.jpg|thumb|Wolfgang Musculus]] ''''Wolfgang Musculus''', tena ''Müslin, Mäuslin'' na ''Meuslin'' (* 8 Septambra 1497 tao Dieuze (Duß), [[Lorraine]]; † 30 Aogositra 1563 tao [[Berna]], Konfederasiona {{Soisa}} taloha), dia moanina [[Fikambanan' ny Benediktina|benediktina]], teolojiana [[fanavaozana prôtestanta]] ary mpanavao manan-danja tamin'ny taranaka faharoa. [[sokajy:Teraka tamin'ny taona 1497]] [[sokajy:Maty tamin'ny taona 1563]] [[Sokajy:Protestantisma]] [[Sokajy:Moanina protestanta]] g2t6jeuxlq9svedm3a7h7j6nuq7rhu8 0 293415 1106921 1106918 2025-06-11T12:11:35Z Gaël RALANTONIRINA 35834 Nampiditra Infobox 1106921 wikitext text/x-wiki {{Infobox olona|anarana=MACHESTER UNITED|teraka=1878|toerana=Trafford|firenena=Anglisy|sary=https://commons.wikimedia.org/wiki/File:LNER_B17_Class_61662_Manchester_United.jpg}} Ny Klioba Manchester United dia klioba Anglisy any amin'ny Distrikan'ny Trafford amin'ny renivotry ny Stretford,ao amin'ny manodidina andrefan'ny tanànan'i Manchester Ny klioba dia niorina tamin'ny taona 1878 ary mbola Newton Heath no anarany tamin'izany. '''Manchester United dia iray amin'ireo klioba baolina kitra malaza indrindra eto an-tany, ary ankafizin'ny olona maro, anisan'izany ireo olo-malaza iraisam-pirenena.''' Araka ny tatitra avy amin'ny Forbes tamin'ny volana May 2022, dia manan-danja mitentina $4.6 miliara i Manchester United, izay mahatonga azy ho iray amin'ireo klioba baolina kitra lafo vidy indrindra eran-tany. '''Anisan'ny mpanorina ny fikambanana Eoropeana ho an'ny Klioba (European Club Association) i Manchester United.''' Ity fikambanana ity dia natsangana tamin'ny taona 2008 ho solon'ny G-14 sy ny European Club Forum, ary i Manchester United dia anisan'ireo klioba 16 voalohany nanorina azy.en.wikipedia.org. == Fiandohan'ny Manchester United (1878–1902) == Tamin'ny taona 1878, dia natsangana tao Newton Heath, Manchester, i Newton Heath LYR Football Club, ho an'ny mpiasa ao amin'ny departemantan'ny fiara sy wagon'ny Lancashire and Yorkshire Railway (LYR). Nandray anjara tamin'ny fifaninanana eo an-toerana izy ireo ary naniry ny hiditra ao amin'ny Football League, izay naorina tamin'ny 1888. Na izany aza, voarara izy ireo ary niditra tamin'ny ligy hafa, saingy tsy naharitra noho ny olana ara-bola. Tamin'ny 1889, niara-niasa tamin'ny klioba hafa i Newton Heath LYR mba hamorona ny Football Alliance, ligy fifaninanana eo an-toerana. Nandresy ny laharana faha-8 izy ireo tamin'ny taom-pilalaovana voalohany. Taorian'ny fiovan'ny ligy tamin'ny 1892, dia nidiran'i Newton Heath tamin'ny Football League amin'ny Division I. Na izany aza, nisaraka tamin'ny LYR izy ireo tamin'izany fotoana izany ary nanova ny anarana ho Newton Heath ihany. Tamin'ny 1902, rehefa nisy olana ara-bola, dia nividy ny klioba i John Henry Davies, mpanao labiera iray, ary nanova ny anarana ho Manchester United Football Club. Nandritra izany fotoana izany, ny loko dia niova avy amin'ny maitso sy volamena ho mena sy fotsy. Ireo taona niasàn'i Matt Busby (1945–1969) tao amin'ny Manchester United dia manamarika ny fiandohan'ny vanim-potoana lehibe ho an'ny klioba, izay nipoiran'ny ekipa mahery vaika sy feno talenta, fantatra amin'ny anarana hoe "Busby Babes". ---- == 🏴 Fidirana sy fanombohana == Tamin'ny Oktobra 1945, taorian'ny ady lehibe faharoa, dia notendrena ho mpanazatra ny Manchester United i Matt Busby, mpilalao taloha tao amin'ny Manchester City sy Liverpool. Nanao fanovana lehibe izy tamin'ny fitantanana ny ekipa, anisan'izany ny fanapahan-kevitra amin'ny fisafidianana mpilalao, ny fividianana mpilalao vaovao, ary ny fanatanterahana fiofanana miaraka amin'ny ekipa. Nandritra ny taom-pilalaovana voalohany niarahan'i Busby tamin'ny ekipa, dia nahazo ny laharana faharoa tamin'ny First Division izy ireo ary nandresy tamin'ny FA Cup tamin'ny 1948.es.wikipedia.org ---- === 🌟 Ny "Busby Babes" sy ny fandrosoana === Tamin'ny 1952, nahazo ny lohateny voalohany tamin'ny First Division tao anatin'ny 41 taona ny Manchester United. Nandresy indray tamin'ny 1956 sy 1957 izy ireo, miaraka amin'ny ekipa izay nanana salan-taonan'ny 22 taona, ka nahazo ny anarana hoe "Busby Babes" noho ny fitokisan'i Busby tamin'ny tanora. Tamin'ny 1957, ny Manchester United dia lasa ekipa anglisy voalohany nandray anjara tamin'ny Coupe d'Europe des Clubs Champions (Champions League ankehitriny), na dia teo aza ny fanoheran'ny Fédération Anglaise de Football. Nandritra izany dia nahavita nandresy tamin'ny RSC Anderlecht tamin'ny isa 10-0, izay mbola ho an'ny fandresena lehibe indrindra tamin'ny tantaran'ny klioba tamin'ny sehatra iraisam-pirenena. ---- === ✈️ Ny loza tamin'ny sidina tao Munich (1958) === Tamin'ny 6 Febroary 1958, nisy loza tamin'ny sidina tao Munich izay nahafatesan'ny mpilalao 8 sy ny mpikambana 3 ao amin'ny ekipa, anisan'izany i Duncan Edwards izay maty 15 andro taorian'ny loza. I Matt Busby, izay voa mafy ihany koa, dia nandalo fitsaboana nandritra ny volana maro. Na dia teo aza izany, dia naverina tamin'ny laoniny ny ekipa tamin'ny alalan'ny fanampiana avy amin'ny mpanazatra Jimmy Murphy sy ny fanampiana avy amin'ny Real Madrid tamin'ny alalan'ny lalao fanangonam-bola. ---- === 🏆 Ny fiverenana sy ny fandresena tamin'ny Coupe d'Europe (1968) === Rehefa naverina tamin'ny laoniny ny ekipa, dia nanao fanampiana vaovao i Busby tamin'ny alalan'ny fividianana mpilalao vaovao toy i Denis Law sy George Best. Tamin'ny 1963, nandresy tamin'ny FA Cup izy ireo, ary tamin'ny 1965 sy 1967, nahazo ny lohateny tamin'ny First Division indray. Tamin'ny 1968, nandresy tamin'ny Coupe d'Europe des Clubs Champions izy ireo tamin'ny fandresena 4-1 tamin'ny Benfica tao Wembley, ka lasa ekipa anglisy voalohany nahazo io lohateny io. Ity fandresena ity dia fanamarihana lehibe tamin'ny fahaizan'i Busby sy ny ekipa, ary nankalazaina ho valim-pitia tamin'ny ezaka sy ny faharetana taorian'ny loza tamin'ny sidina tao Munich. ---- === 🏁 Fialan-tsasatra sy lova === Taorian'ny 24 taona niasàna ho mpanazatra, dia niala tamin'ny 1969 i Matt Busby. Nandritra ny taom-pilalaovana farany niarahan'i Busby tamin'ny ekipa, dia nahazo ny FA Cup izy ireo tamin'ny fandresena tamin'ny Bolton Wanderers. Tamin'ny 1968, i Busby dia nasandratra ho Sir Matt Busby noho ny fandraisany anjara lehibe tamin'ny fananganana sy fanamafisana ny Manchester United ho ekipa iraisam-pirenena malaza. === 🏴 Ny vanim-potoanan'i Busby (1945–1969) === ==== 1945: Nidiran'i Matt Busby tao amin'ny Manchester United ==== Tamin'ny taona 1945, tonga tao amin'ny Manchester United i Matt Busby, mpanazatra avy any Skôtlànda. Nanao fanavaozana tamin'ny paikadiny izy, nanapa-kevitra ny hampiditra mpilalao vaovao sy hitarika ny fiofanana miaraka amin'ny mpanampy azy, Jimmy Murphy. Tamin'ny taona voalohany, nahavita nahazo ny laharana faharoa tamin'ny fiadiana ny ho tompondakan'i Angletera sy nandresy tamin'ny FA Cup tamin'ny 1948 ny ekipa, tamin'ny alalan'ireo mpilalao avy ao an-toerana: Stan Pearson, Jack Rowley, Charlie Mitten, ary Allenby Chilton. ==== 1952–1958: Fampandrosoana sy ny "Busby Babes" ==== Tamin'ny taona 1952, nahazo ny tompondakan'i Angletera indray ny Manchester United. Tamin'ny taona 1956, nahazo ny tompondaka indray izy ireo, miaraka amin'ny ekipa izay nanana salan-taonan'ny 22 taona, nahavita nandefa baolina 103 (rekord ho an'ny klioba). Ireo mpilalao tamin'io taranaka io, izay nasongadina tamin'ny anarana hoe Duncan Edwards, izay nanomboka milalao tamin'ny faha-16 taonany, dia nantsoina hoe "Busby Babes". Tamin'ny taona 1957, nahazo ny tompondaka indray izy ireo, saingy resy tamin'ny famaranana FA Cup tamin'ny Aston Villa. Tamin'izany fotoana izany, ny Manchester United dia lasa klioba anglisy voalohany nandray anjara tamin'ny Coupe d'Europe des clubs champions (na Ligue des champions ankehitriny), na dia nifanohitra tamin'ny fanoheran'ny Federasiona anglisy aza, ary resy tamin'ny semi-famaranana tamin'ny Real Madrid. ==== 1958: Ny loza tao Munich ==== Tamin'ny 6 febroary 1958, niseho ny loza tao Munich izay nahafatesan'ireo mpilalao valo sy mpikambana telo tao amin'ny ekipa: Geoff Bent, Roger Byrne, Eddie Colman, Mark Jones, David Pegg, Tommy Taylor, Liam Whelan, Walter Crickmer (sekretera tao amin'ny klioba), Bert Whalley (mpanazatra mpanampy), Tom Curry (mpanazatra mpanampy), ary Duncan Edwards, izay voavonjy tamin'ny loza saingy maty roa herinandro taty aoriana tany hopitaly. Mpilalao hafa maro koa no naratra, anisan'izany i Matt Busby, izay nijanona tany hopitaly mandritra ny roa volana, ary Johnny Berry izay niala tamin'ny fanatanjahantena noho ny ratra nahazo azy. Tamin'ny loza, ny mpanampy mpilalao Harry Gregg dia nahavonjy mpandeha roa sy ireo mpiara-milalao aminy Bobby Charlton sy Dennis Viollet tamin'ny fanesorana azy ireo avy tao amin'ny fiaramanidina mirehitra. Na dia voadona mafy aza ny Manchester United tamin'ny loza tao Munich, dia nanohy ny fiadiana ny ho tompondaka izy ireo, saingy resy tamin'ny famaranana [[FA Cup]] tamin'ny Bolton Wanderers. ==== 1960–1969: Fananganana indray sy ny fahombiazana iraisam-pirenena ==== Tamin'ny taona 1960, nanangana indray ny ekipa i Matt Busby, nampiditra mpilalao vaovao toy i Denis Law sy Pat Crerand, ary nanome fahafahana ireo tanora vaovao, anisan'izany i [[George Bes]]<nowiki/>t. Tamin'ny taona 1963, nahazo ny FA Cup izy ireo, saingy nifarana tamin'ny laharana faha-19 tamin'ny fiadiana ny ho tompondaka. Tamin'ny taona 1964, tonga tamin'ny laharana faharoa izy ireo, ary tamin'ny taona 1965 sy 1967 dia nahazo ny tompondaka indray. Tamin'ny taona 1968, nandresy tamin'ny Coupe des clubs champions européens izy ireo, tamin'ny fandresena tamin'ny Benfica Lisbonne 4-1 taorian'ny fanampiny, ary lasa klioba anglisy voalohany nahazo ity fifaninanana iraisam-pirenena ity. Tamin'izany ekipa izany dia nisy mpilalao telo nahazo ny [[Ballon d'Or]]: Bobby Charlton, Denis Law, ary George Best. Vitsy aorian'izay, resy tamin'ny famaranana Coupe intercontinentale tamin'ny Estudiantes de La Plata izy ireo. ==== 1969: Fialan'i Matt Busby ==== Taorian'ny 24 taona niasany ho mpanazatra tao amin'ny Manchester United, dia nanapa-kevitra i Matt Busby ny hiala tamin'ny 1969 taorian'ny fiafaran'ny taom-pilalaovana. Nandritra ny fotoanany dia nahazo ny tompondaka dimy tamin'ny First Division, FA Cup roa, Charity Shield dimy, ary Coupe des clubs champions européens izy ireo.[[ballon d'or]] ---- == 🏴 Ny Taona Tsy Nahazoan'ny Manchester United Loka (1969–1986) == === 🧤 Wilf McGuinness sy ny fiandohan'ny krizy (1969–1971) === Taorian'ny nisotroan-dronono tamin'ny 1969, dia i Wilf McGuinness no nandimby an'i Matt Busby tamin'ny maha-mpandrindra ny ekipa. Nifarana tamin'ny laharana faha-8 tamin'ny taom-pilalaovana 1969–1970 ny ekipa, ary taorian'ny fiandohan-taona ratsy tamin'ny 1970–1971, dia nesorina tamin'ny toerany izy ary naverina ho mpanampy an'i Matt Busby nandritra ny enim-bolana. Nisy fandrosoana kely tamin'ny ekipa, saingy rehefa niala tamin'ny 1971 i Busby, dia very ireo mpilalao tsara indrindra toa an'i Nobby Stiles sy Pat Crerand. === ⚽ Frank O'Farrell sy Tommy Docherty (1972–1974) === Nandimby an'i McGuinness tamin'ny 1972 i Frank O'Farrell, saingy niala tao anatin'ny 18 volana ihany. Nandimby azy tamin'ny 1972 i Tommy Docherty, izay nahavita nanafaka ny ekipa tamin'ny fihenan'ny ambaratonga tamin'ny taom-pilalaovana 1972–1973. Na izany aza, tamin'ny 1974, rehefa nandefa baolina tamin'ny Manchester United i Denis Law, dia niverina tamin'ny fihenan'ny ambaratonga ny ekipa, ary niala tamin'ny ekipa i George Best sy Bobby Charlton. === 🏆 Fiverenana sy fandresena tamin'ny 1976–1977 === Niverina tamin'ny ambaratonga voalohany ny ekipa tamin'ny 1975–1976 ary tonga tamin'ny famaranan'ny FA Cup tamin'ny 1976, saingy resy tamin'ny Southampton. Tamin'ny 1977, dia tonga indray tamin'ny famaranan'ny FA Cup izy ireo ary nandresy tamin'ny Liverpool tamin'ny 2–1. Na izany aza, taorian'ny fandresena, dia nesorina tamin'ny toerany i Docherty noho ny fifandraisany amin'ny vadin'ny mpitsabo ara-batana ao amin'ny ekipa. === 🔄 Dave Sexton sy Ron Atkinson (1977–1986) === Nandimby an'i Docherty tamin'ny 1977 i Dave Sexton, izay nanangana ekipa mifantoka amin'ny fiarovana. Na dia nandresy tamin'ny lalao farany fito aza izy ireo tamin'ny 1981, dia nesorina tamin'ny toerany i Sexton tamin'ny taona 1981. Nandimby azy tamin'ny 1981 i Ron Atkinson, izay nividy an'i Bryan Robson tamin'ny £1.5 tapitrisa, vola be indrindra tamin'izany fotoana izany. Nandresy tamin'ny FA Cup tamin'ny 1983 sy 1985 ny ekipa, saingy tamin'ny 1985–1986, na dia nahavita nandresy tamin'ny lalao 10 voalohany aza izy ireo, dia niala tamin'ny toerany i Atkinson tamin'ny faran'ny taona. === 🏆 Ny Triplé (1998–1999) === ==== Fandresena tamin'ny Premier League ==== Tamin'ny taom-pilalao 1998–1999, nahazo ny lohateny Premier League ho azy ny Manchester United tamin'ny alalan'ny fifaninanana mafy tamin'ny Arsenal sy Chelsea. Tamin'ny andro farany, nandresy tamin'ny Tottenham Hotspur 2–1 izy ireo, ka nahazo ny lohateny ho azy tamin'ny isa tokana fotsiny. ==== Fandresena tamin'ny FA Cup ==== Tamin'ny 22 Mey 1999, nandresy tamin'ny Newcastle United 2–0 ny Manchester United tao amin'ny Wembley Stadium. Ireo tanjona nataon'i Teddy Sheringham sy Paul Scholes no nahafahan'izy ireo nandresy sy nahazo ny FA Cup ho azy ireo. ==== Fandresena tamin'ny UEFA Champions League ==== Ny 26 Mey 1999, tao amin'ny Camp Nou any Barcelona, nandresy tamin'ny Bayern Munich 2–1 ny Manchester United tamin'ny famaranana Champions League. Na dia 1–0 aza ny Bayern tamin'ny minitra faha-6, dia nandresy tamin'ny tanjon'i Teddy Sheringham sy Ole Gunnar Solskjær tamin'ny fotoana fanampiny ny United. Ity no nahatonga azy ireo ho tompondaka Eoropeana indray, 31 taona taorian'ny nahazoany izany voalohany tamin'ny 1968. ==== Fandresena tamin'ny Coupe Intercontinentale ==== Tamin'ny 30 Novambra 1999, nandresy tamin'ny Palmeiras 1–0 ny Manchester United tao amin'ny National Stadium any Tokyo. Ny tanjon'i Roy Keane no nahafahan'izy ireo nandresy sy nahazo ny Coupe Intercontinentale ho azy ireo. ---- === ⭐ Ny Tanjona sy Ny Ekipa === Nandritra ity taom-pilalao ity, ny Manchester United dia nitarika tamin'ny alalan'ny ekipa matanjaka sy feno talenta. Ireo mpilalao toy ny Roy Keane, Ryan Giggs, David Beckham, Dwight Yorke, ary Teddy Sheringham dia samy nanampy tamin'ny fahombiazana tamin'ny taom-pilalao. Ny fitarihan'i Sir Alex Ferguson dia nanampy tamin'ny fanatanterahana ity triplé ity, izay mbola tsy nisy nahavita izany teo amin'ny tantaran'ny baolina kitra anglisy. == Ny Fialan'i Ferguson (hatramin'ny 2013) == === Fiovan'ny mpanazatra (2013-2016) === Tamin'ny 8 Mey 2013, nanambara ny fialany i Sir Alex Ferguson taorian'ny 27 taona nitantanana ny ekipa. Nandimby azy teo amin'ny maha-mpanazatra an'i Manchester United i David Moyes, izay efa mpanazatra tany Everton, tamin'ny fifanarahana mandritra ny enina taona. Na izany aza, tsy nahavita ny andrasana izy, ka niala tamin'ny 22 Aprily 2014 noho ny tsy fahombiazana tamin'ny vokatra azo. Na dia teo aza ny fividianana an'i Juan Mata tamin'ny volana Janoary, dia nijanona tamin'ny laharana faha-7 tamin'ny Premier League ny ekipa, ary voafitaka tamin'ny dingana fahatelo tamin'ny FA Cup, tamin'ny antsasaky ny farany tamin'ny League Cup, ary tamin'ny antsasaky ny farany tamin'ny Ligue des champions. Nandimby an'i Moyes tamin'ny maha-mpanazatra an'i Manchester United i Louis van Gaal tamin'ny volana Jolay 2014, tamin'ny fifanarahana mandritra ny telo taona. Nandritra ny taom-pilalaovana 2014-2015, dia nahavita ny ekipa tamin'ny laharana faha-4 tamin'ny Premier League, nahazo 70 isa, ary tafiditra indray amin'ny Ligue des champions. Na izany aza, tamin'ny taom-pilalaovana 2015-2016, dia nijanona tamin'ny laharana faha-5 izy ireo, ka tsy tafiditra tamin'ny Ligue des champions, ary voafitaka tamin'ny antsasaky ny farany tamin'ny FA Cup. == Fiverenan'ny ekipa amin'ny alalan'i Mourinho (2016-2018) == '''Ho an'ny antsipirian'ny vanim-potoana: Jereo ny vanim-potoana 2016-2017, 2017-2018 ary 2018-2019.''' === 2016–2017: Fandresena telo amin'ny vanim-potoana voalohany === Tamin'ny taom-pilalao voalohany niarahan'i José Mourinho tamin'ny Manchester United, dia nahazo ny Community Shield tamin'ny fandresena 2-1 tamin'ny Leicester, ny FA Cup tamin'ny fandresena 3-2 tamin'ny Southampton, ary indrindra ny UEFA Europa League tamin'ny fandresena 2-0 tamin'ny Ajax Amsterdam. Ireo fandresena ireo dia nahatonga an'i Manchester United ho ekipa fahadimy nahavita nandrombaka ny Ligue des Champions, Coupe des Coupes, ary Ligue Europa. Niverina tamin'ny Ligue des Champions ny ekipa ary tafiditra tamin'ny Supercoupe de l'UEFA. Nandritra ny taom-pivarotana, dia nividy an'i Éric Bailly (Villarreal, 38 M€), Zlatan Ibrahimović (PSG, maimaim-poana), Henrikh Mkhitaryan (Borussia Dortmund, 40 M€), ary Paul Pogba (Juventus, 105 M€ + 5 M€ bonus). === 2017–2018: Fampandrosoana sy fanamby === Tamin'ny taom-pilalao 2017–2018, dia nahita fandrosoana ny ekipa, saingy tsy ampy hahazoana ny laharana voalohany. Tamin'ny taom-pivarotana, dia nividy an'i Romelu Lukaku (Everton, 85 M€ + 17 M€ bonus), Nemanja Matić (Chelsea, 40 M€ + 5 M€ bonus), ary Victor Lindelöf (Benfica, 35 M€ + 10 M€ bonus). Niala tamin'ny ekipa kosa i Wayne Rooney (Everton, 10 M€) sy Henrikh Mkhitaryan (Arsenal). Nandritra ny taom-pilalao, dia nisy fifanakalozana tamin'ny volana janoary tamin'ny alalan'ny fifanakalozana an'i Mkhitaryan sy Alexis Sánchez avy amin'ny Arsenal. Nandritra ny taom-pilalao, dia nisy fihenam-bidy teo amin'ny ekipa, saingy mbola afaka nanatrika ny Ligue des Champions tamin'ny vanim-potoana faharoa. === 2018–2019: Fiovana sy fanamby vaovao === Tamin'ny taom-pilalao 2018–2019, dia nisy fiovana teo amin'ny fitantanana, ary nisy fanamby vaovao ho an'ny ekipa. Nandritra ny taom-pivarotana, dia nividy an'i Fred (Shakhtar Donetsk, 59 M€) sy Diogo Dalot (FC Porto, 22 M€). Niala tamin'ny ekipa kosa i Michael Carrick (fisotroan-dronono) sy Daley Blind (Ajax Amsterdam, 16 M€). Nandritra ny taom-pilalao, dia nisy fiovana teo amin'ny fitantanana, ary nisy fanamby vaovao ho an'ny ekipa. Nandritra ny taom-pilalao, dia nisy fiovana teo amin'ny fitantanana, ary nisy fanamby vaovao ho an'ny ekipa. == 🟥 Fidiran’i Ole Gunnar Solskjær (2019–2022) == === 2019: Fidirana sy faharesena lehibe === Tamin'ny 6 martsa 2019, nanao comeback tsy hay hadinoina ny Manchester United tamin'ny lalao miverina tamin'ny Ligue des champions niaraka tamin'ny Paris Saint-Germain, nahazoany 3-1 tao amin'ny Parc des Princes taorian'ny faharesena 0-2 tany Paris. Nandritra io lalao io, nisy tanora avy ao amin'ny akademia tahaka an'i Mason Greenwood sy Tahith Chong no nanao ny lalao voalohany tamin'ny Ligue des champions. Tamin'ny 28 martsa 2019, nanamafy ny maha-mpitantana feno an'i Solskjær ny Manchester United taorian'ny fifanarahana telo taona. Nampidirina tamin'ny ekipa ihany koa i Mike Phelan ho mpiara-mitantana voalohany. Na izany aza, tamin'ny faran'ny taom-pilalaovana 2018–2019, dia nijanona tamin'ny laharana faha-6 ny United tamin'ny Premier League ary niala tamin'ny ampahefa-dalana tamin'ny FA Cup sy Ligue des champions. === 2020: Fampandrosoana sy faharesena amin'ny antsasaky ny famaranana === Na teo aza ny fandrosoana tamin'ny taom-pilalaovana 2019–2020, nahavita niverina tamin'ny laharana faha-3 izy ireo, mankany amin'ny Ligue des champions. Nefa dia niala tamin'ny antsasaky ny famaranana tamin'ny FA Cup, League Cup, ary Ligue Europa izy ireo. === 2021: Fampidirana ireo mpilalao vaovao sy fanafihana amin'ny Super League === Tamin'ny volana aogositra 2021, niverina tany Manchester United i Cristiano Ronaldo avy any Juventus, niaraka tamin'i Jadon Sancho sy Raphaël Varane. Nefa, tamin'ny volana aprily 2021, dia nanao fanambarana fa ho mpikambana ao amin'ny Super League Eoropeana ny United, saingy niala tamin'ny tetikasa taorian'ny fialan'ny filoha lefitra Ed Woodward. === 2022: Fialana sy fanoloana === Tamin'ny faran'ny taona 2021, taorian'ny faharesena 0-5 tamin'ny Liverpool, dia niala tamin'ny toerany i Ole Gunnar Solskjær. Nandimby azy i Ralf Rangnick ho mpanampy mpanazatra mandra-pahatongan'ny faran'ny taom-pilalaovana. Na izany aza, dia nisy faharesena hafa, anisan'izany ny faharesena 0-4 tamin'ny Liverpool tamin'ny volana aprily 2022, ka nitarika ny fanendrena an'i Erik ten Hag ho mpanazatra vaovao. == 🏆 Trophée roa tao anatin'ny roa taona teo ambany fitarihan'i Ten Hag sy ny fidiran'ny Ineos (2022–2024) == === 🔴 Fiverenana amin'ny laoniny sy ny fanombohan'ny taom-pilalao 2022–2023 === Tamin'ny taom-pilalao 2022–2023, dia nanomboka ny fitarihan'i Erik ten Hag tao amin'ny Manchester United. Na dia teo aza ny fanombohana sarotra, dia nahavita nandresy tamin'ny FA Cup sy ny EFL Cup ny ekipa. Tamin'ny EFL Cup, dia nandresy tamin'ny Newcastle United tamin'ny isa 2–0 tamin'ny faran'ny volana Febroary 2023 ny Manchester United, ka nahazo ny loka voalohany hatramin'ny 2017. Tamin'ny FA Cup kosa, dia tonga tamin'ny famaranana ny ekipa, saingy resy tamin'ny Manchester City tamin'ny isa 2–1 tamin'ny volana Jona 2023. === 💰 Fidiran'ny Ineos sy ny fanavaozana === Tamin'ny volana Desambra 2023, dia nahazo anjara 25%-n'ny Manchester United i Sir Jim Ratcliffe, tompon'ny orinasa Ineos, ary nanana fifehezana tanteraka ny lafiny ara-panatanjahantena. Nanao fanavaozana amin'ny fotodrafitrasa toy ny fanamboarana ny kianja Carrington sy ny fanatsarana ny Old Trafford izy ireo. === ⚽ Taom-pilalao 2023–2024: Fahombiazana sy olana === Na dia teo aza ny fanombohana sarotra tamin'ny taom-pilalao 2023–2024, dia nahavita nandresy tamin'ny FA Cup indray ny Manchester United tamin'ny volana Mey 2024, rehefa nandresy tamin'ny Manchester City tamin'ny isa 2–1 tamin'ny famaranana. Ireo mpilalao tanora Garnacho sy Mainoo no nanatanteraka ny baolina ho an'ny ekipa. Na izany aza, dia nisy fahasahiranana tamin'ny Premier League, ka tonga tamin'ny laharana faha-8 izy ireo, izay ambany indrindra hatramin'ny 1990. === 👥 Fanovana amin'ny fitantanana === Tamin'ny volana Oktobra 2024, dia niala tamin'ny andraikiny i Sir Dave Brailsford, izay tompon'andraikitra tamin'ny fanavaozana ny lafiny ara-panatanjahantena tao amin'ny Manchester United, ary niverina amin'ny andraikiny amin'ny ekipa bisikileta Ineos. Nandritra ny fitarihan'i Brailsford, dia nisy fanavaozana tamin'ny fotodrafitrasa, saingy tsy nahomby tamin'ny fanatsarana ny zava-bitan'ny ekipa izany. == 🏆 Palmarès == Ny Manchester United dia manana ny iray amin'ireo tahiry manan-danja indrindra amin'ny baolina kitra, miaraka amin'ny loka 70 azony: 68 amin'ireo loka lehibe sy roa amin'ny Division 2, izay mahatonga azy ho klioba manana ny anjara toerana lehibe indrindra amin'ny tantaran'ny baolina kitra anglisy. Ny ankamaroan'ny loka dia azo tamin'ny fitarihan'i Sir Alex Ferguson, izay nahazo loka 38, izany hoe mihoatra ny antsasaky ny tahiry manontolo. ---- == 🏆 Loka sy zava-bita tsara indrindra amin'ny fifaninanana ofisialy == === 🏠 Fifaninanana an-toerana === * '''Ligin'ny Anglisy (20):''' 1908, 1911, 1952, 1956, 1957, 1965, 1967, 1993, 1994, 1996, 1997, 1999, 2000, 2001, 2003, 2007, 2008, 2009, 2011, 2013 * '''Fikambanana Anglisy (13):''' 1909, 1948, 1963, 1977, 1983, 1985, 1990, 1994, 1996, 1999, 2004, 2016, 2024 * '''Ligin'ny Kaopy (6):''' 1992, 2006, 2009, 2010, 2017, 2023 * '''Community Shield (21):''' 1908, 1911, 1952, 1956, 1957, 1965, 1967, 1977, 1983, 1990, 1993, 1994, 1996, 1997, 2003, 2007, 2008, 2010, 2011, 2013, 2016 * '''Ligin'ny Diviziona Faharoa (2):''' 1936, 1975 === 🌍 Fifaninanana iraisam-pirenena === * '''Ligin'ny Champions (3):''' 1968, 1999, 2008 * '''Ligue Europa / Coupe UEFA (1):''' 2017 * '''Super Coupe de l'UEFA (1):''' 1991 * '''Coupe du Monde des Clubs (1):''' 2008 * '''Coupe des Vainqueurs de Coupes (1):''' 1991 * '''Coupe Intercontinentale (1):''' 1999 === 👶 Fifaninanana ho an'ny tanora === * '''FA Youth Cup (11):''' 1953, 1954, 1955, 1956, 1957, 1964, 1992, 1995, 2003, 2011, 2022 * '''FIFA Youth Cup (18):''' 1954, 1957, 1959, 1960, 1961, 1962, 1965, 1966, 1968, 1969, 1975, 1976, 1978, 1979, 1981, 1982, 2004, 2005 * '''Champions Youth Cup (1):''' 2007 * '''Milk Cup (4):''' 1991, 2003, 2008, 2009 * '''Premier Academy League (4):''' 1999, 2001, 2010, 2018 * '''Lancashire League Division One (12):''' 1955, 1984, 1985, 1987, 1988, 1990, 1991, 1993, 1995, 1996, 1997, 1998 * '''Lancashire League Division Two (5):''' 1965, 1970, 1972, 1989, 1997 * '''Lancashire League Division One Supplementary Cup (4):''' 1955, 1956, 1960, 1964 * '''Lancashire League Division Two Supplementary Cup (10):''' 1956, 1957, 1960, 1962, 1964, 1965, 1966, 1970, 1972, 1977 ---- == 🏆 Fifaninanana faritra == * '''Premier Reserve League North (4):''' 2005, 2006, 2010, 2012 * '''Premier Reserve League National Playoff (4):''' 2005, 2006, 2010, 2012 * '''Central League North (9):''' 1913, 1921, 1939, 1947, 1956, 1960, 1994, 1996, 1997 * '''Central League Division 1 West (1):''' 2005 * '''Central League Cup (1):''' 2005 * '''Manchester Senior Cup (25):''' 1908, 1910, 1912, 1913, 1920, 1924, 1926, 1931, 1934, 1936, 1937, 1939, 1948, 1955, 1957, 1959, 1964, 1999, 2000, 2001, 2004, 2006, 2008, 2009, 2010 * '''Lancashire Senior Cup (13):''' 1898, 1913, 1914, 1920, 1929, 1938, 1941, 1943, 1946, 1951, 1969. == 📊 Taham-pahavitrihana sy Isa == * '''Ryan Giggs''' no mpilalao manana ny isan'ny lalao betsaka indrindra tao amin'ny Manchester United, nanao 963 lalao nandritra ny taom-pilalao 1991-2014. * '''Wayne Rooney''' no mpanam-bola lehibe indrindra tamin'ny tantaran'ny klioba, nahavita nanoratra 253 baolina teo amin'ny ligy, FA Cup, League Cup, ary ny fifaninanana iraisam-pirenena. * '''David Gaskell''' no mpilalao tanora indrindra nanao ny fihaonana voalohany tamin'ny Manchester United, tamin'ny 16 taona sy 19 andro, ny 24 Oktobra 1956. * '''Billy Meredith''' no mpilalao antitra indrindra nanao fihaonana tamin'ny Manchester United, tamin'ny 46 taona sy 271 andro, ny 7 Mey 1921. ---- == 🏆 Mpilalao Nanao Lalao Betsaka Indrindra == {| class="wikitable" !N° !Anarana !Taona !Lalao |- |1 |Ryan Giggs |1991–2014 |963 |- |2 |Bobby Charlton |1956–1973 |758 |- |3 |Paul Scholes |1994–2013 |718 |- |4 |Bill Foulkes |1952–1970 |688 |- |5 |Gary Neville |1992–2011 |602 |- |6 |Wayne Rooney |2004–2017 |559 |- |7 |David de Gea |2011–2023 |545 |- |8 |Alex Stepney |1966–1978 |539 |- |9 |Tony Dunne |1960–1973 |535 |- |10 |Denis Irwin |1990–2002 |529 |} ---- == ⚽ Mpilalao Mpandresy Baolina == {| class="wikitable" !N° !Anarana !Taona !Baolina |- |1 |Wayne Rooney |2004–2017 |253 |- |2 |Bobby Charlton |1956–1973 |249 |- |3 |Denis Law |1962–1973 |237 |- |4 |Jack Rowley |1937–1955 |211 |- |5 |Dennis Viollet |1953–1962 |179 |- |6 |George Best |1963–1974 |137 |- |7 |Ryan Giggs |1991–2014 |168 |- |8 |Joe Spence |1919–1933 |158 |- |9 |Mark Hughes |1980–1986, 1988–1995 |163 |- |10 |Paul Scholes |1994–2013 |155 |} ---- == 🏅 Mpilalao Nahazo Loka Maro Indrindra == {| class="wikitable" !N° !Anarana !Taona !Loka |- |1 |Ryan Giggs |1991–2014 |35 |- |2 |Paul Scholes |1994–2013 |23 |- |3 |Gary Neville |1992–2011 |22 |- |4 |Denis Irwin |1990–2002 |18 |- |5 |Roy Keane |1993–2005 |17 |- |6 |Michael Carrick |2006–2018 |14 |- |7 |Wayne Rooney |2004–2017 |16 |- |8 |Gary Pallister |1989–1997 |15 |- |9 |Peter Schmeichel |1991–1999 |15 |- |10 |Nicky Butt |1992–2004 |15 |} ---- == 🏆 Loka Manokana sy Fandresena Iraisam-pirenena == * '''Ballon d'Or''': Denis Law (1964), Bobby Charlton (1966), George Best (1968), Cristiano Ronaldo (2008) * '''Golden Boy''': Wayne Rooney (2004), Anderson (2008), Anthony Martial (2015) * '''Joueur de l'année UEFA''': David Beckham (1999), Cristiano Ronaldo (2008) * '''Joueur FIFA de l'année''': Cristiano Ronaldo (2008) * '''Prix Puskás de la FIFA''': Cristiano Ronaldo (2009), Alejandro Garnacho (2024) * '''Soulier d'Or Européen''': Cristiano Ronaldo (31 baolina, 2008) * '''Meilleur buteur de la Ligue des champions''': Dennis Viollet (9 baolina, 1957), Denis Law (9 baolina, 1969), Dwight Yorke (8 baolina, 1999), Ruud van Nistelrooy (10 baolina, 2002; 12 baolina, 2003; 8 baolina, 2005), Cristiano Ronaldo (8 baolina, 2008) * '''Meilleur buteur de la Ligue Europa''': Bruno Fernandes (8 baolina, 2020), Marcus Rashford (6 baolina, 2023) * '''Palmarès iraisam-pirenena''': Mpilalao maro tao amin'ny Manchester United no nandray anjara tamin'ny fandresena tamin'ny fifaninanana iraisam-pirenena toy ny Coupe du Monde, Coupe des Confédérations. 71zyy6y2ku1pyxdosney6bsb20cyykr 1106922 1106921 2025-06-11T12:12:26Z Gaël RALANTONIRINA 35834 1106922 wikitext text/x-wiki Ny Klioba Manchester United dia klioba Anglisy any amin'ny Distrikan'ny Trafford amin'ny renivotry ny Stretford,ao amin'ny manodidina andrefan'ny tanànan'i Manchester Ny klioba dia niorina tamin'ny taona 1878 ary mbola Newton Heath no anarany tamin'izany. '''Manchester United dia iray amin'ireo klioba baolina kitra malaza indrindra eto an-tany, ary ankafizin'ny olona maro, anisan'izany ireo olo-malaza iraisam-pirenena.''' Araka ny tatitra avy amin'ny Forbes tamin'ny volana May 2022, dia manan-danja mitentina $4.6 miliara i Manchester United, izay mahatonga azy ho iray amin'ireo klioba baolina kitra lafo vidy indrindra eran-tany. '''Anisan'ny mpanorina ny fikambanana Eoropeana ho an'ny Klioba (European Club Association) i Manchester United.''' Ity fikambanana ity dia natsangana tamin'ny taona 2008 ho solon'ny G-14 sy ny European Club Forum, ary i Manchester United dia anisan'ireo klioba 16 voalohany nanorina azy.en.wikipedia.org. == Fiandohan'ny Manchester United (1878–1902) == Tamin'ny taona 1878, dia natsangana tao Newton Heath, Manchester, i Newton Heath LYR Football Club, ho an'ny mpiasa ao amin'ny departemantan'ny fiara sy wagon'ny Lancashire and Yorkshire Railway (LYR). Nandray anjara tamin'ny fifaninanana eo an-toerana izy ireo ary naniry ny hiditra ao amin'ny Football League, izay naorina tamin'ny 1888. Na izany aza, voarara izy ireo ary niditra tamin'ny ligy hafa, saingy tsy naharitra noho ny olana ara-bola. Tamin'ny 1889, niara-niasa tamin'ny klioba hafa i Newton Heath LYR mba hamorona ny Football Alliance, ligy fifaninanana eo an-toerana. Nandresy ny laharana faha-8 izy ireo tamin'ny taom-pilalaovana voalohany. Taorian'ny fiovan'ny ligy tamin'ny 1892, dia nidiran'i Newton Heath tamin'ny Football League amin'ny Division I. Na izany aza, nisaraka tamin'ny LYR izy ireo tamin'izany fotoana izany ary nanova ny anarana ho Newton Heath ihany. Tamin'ny 1902, rehefa nisy olana ara-bola, dia nividy ny klioba i John Henry Davies, mpanao labiera iray, ary nanova ny anarana ho Manchester United Football Club. Nandritra izany fotoana izany, ny loko dia niova avy amin'ny maitso sy volamena ho mena sy fotsy. Ireo taona niasàn'i Matt Busby (1945–1969) tao amin'ny Manchester United dia manamarika ny fiandohan'ny vanim-potoana lehibe ho an'ny klioba, izay nipoiran'ny ekipa mahery vaika sy feno talenta, fantatra amin'ny anarana hoe "Busby Babes". ---- == 🏴 Fidirana sy fanombohana == Tamin'ny Oktobra 1945, taorian'ny ady lehibe faharoa, dia notendrena ho mpanazatra ny Manchester United i Matt Busby, mpilalao taloha tao amin'ny Manchester City sy Liverpool. Nanao fanovana lehibe izy tamin'ny fitantanana ny ekipa, anisan'izany ny fanapahan-kevitra amin'ny fisafidianana mpilalao, ny fividianana mpilalao vaovao, ary ny fanatanterahana fiofanana miaraka amin'ny ekipa. Nandritra ny taom-pilalaovana voalohany niarahan'i Busby tamin'ny ekipa, dia nahazo ny laharana faharoa tamin'ny First Division izy ireo ary nandresy tamin'ny FA Cup tamin'ny 1948.es.wikipedia.org ---- === 🌟 Ny "Busby Babes" sy ny fandrosoana === Tamin'ny 1952, nahazo ny lohateny voalohany tamin'ny First Division tao anatin'ny 41 taona ny Manchester United. Nandresy indray tamin'ny 1956 sy 1957 izy ireo, miaraka amin'ny ekipa izay nanana salan-taonan'ny 22 taona, ka nahazo ny anarana hoe "Busby Babes" noho ny fitokisan'i Busby tamin'ny tanora. Tamin'ny 1957, ny Manchester United dia lasa ekipa anglisy voalohany nandray anjara tamin'ny Coupe d'Europe des Clubs Champions (Champions League ankehitriny), na dia teo aza ny fanoheran'ny Fédération Anglaise de Football. Nandritra izany dia nahavita nandresy tamin'ny RSC Anderlecht tamin'ny isa 10-0, izay mbola ho an'ny fandresena lehibe indrindra tamin'ny tantaran'ny klioba tamin'ny sehatra iraisam-pirenena. ---- === ✈️ Ny loza tamin'ny sidina tao Munich (1958) === Tamin'ny 6 Febroary 1958, nisy loza tamin'ny sidina tao Munich izay nahafatesan'ny mpilalao 8 sy ny mpikambana 3 ao amin'ny ekipa, anisan'izany i Duncan Edwards izay maty 15 andro taorian'ny loza. I Matt Busby, izay voa mafy ihany koa, dia nandalo fitsaboana nandritra ny volana maro. Na dia teo aza izany, dia naverina tamin'ny laoniny ny ekipa tamin'ny alalan'ny fanampiana avy amin'ny mpanazatra Jimmy Murphy sy ny fanampiana avy amin'ny Real Madrid tamin'ny alalan'ny lalao fanangonam-bola. ---- === 🏆 Ny fiverenana sy ny fandresena tamin'ny Coupe d'Europe (1968) === Rehefa naverina tamin'ny laoniny ny ekipa, dia nanao fanampiana vaovao i Busby tamin'ny alalan'ny fividianana mpilalao vaovao toy i Denis Law sy George Best. Tamin'ny 1963, nandresy tamin'ny FA Cup izy ireo, ary tamin'ny 1965 sy 1967, nahazo ny lohateny tamin'ny First Division indray. Tamin'ny 1968, nandresy tamin'ny Coupe d'Europe des Clubs Champions izy ireo tamin'ny fandresena 4-1 tamin'ny Benfica tao Wembley, ka lasa ekipa anglisy voalohany nahazo io lohateny io. Ity fandresena ity dia fanamarihana lehibe tamin'ny fahaizan'i Busby sy ny ekipa, ary nankalazaina ho valim-pitia tamin'ny ezaka sy ny faharetana taorian'ny loza tamin'ny sidina tao Munich. ---- === 🏁 Fialan-tsasatra sy lova === Taorian'ny 24 taona niasàna ho mpanazatra, dia niala tamin'ny 1969 i Matt Busby. Nandritra ny taom-pilalaovana farany niarahan'i Busby tamin'ny ekipa, dia nahazo ny FA Cup izy ireo tamin'ny fandresena tamin'ny Bolton Wanderers. Tamin'ny 1968, i Busby dia nasandratra ho Sir Matt Busby noho ny fandraisany anjara lehibe tamin'ny fananganana sy fanamafisana ny Manchester United ho ekipa iraisam-pirenena malaza. === 🏴 Ny vanim-potoanan'i Busby (1945–1969) === ==== 1945: Nidiran'i Matt Busby tao amin'ny Manchester United ==== Tamin'ny taona 1945, tonga tao amin'ny Manchester United i Matt Busby, mpanazatra avy any Skôtlànda. Nanao fanavaozana tamin'ny paikadiny izy, nanapa-kevitra ny hampiditra mpilalao vaovao sy hitarika ny fiofanana miaraka amin'ny mpanampy azy, Jimmy Murphy. Tamin'ny taona voalohany, nahavita nahazo ny laharana faharoa tamin'ny fiadiana ny ho tompondakan'i Angletera sy nandresy tamin'ny FA Cup tamin'ny 1948 ny ekipa, tamin'ny alalan'ireo mpilalao avy ao an-toerana: Stan Pearson, Jack Rowley, Charlie Mitten, ary Allenby Chilton. ==== 1952–1958: Fampandrosoana sy ny "Busby Babes" ==== Tamin'ny taona 1952, nahazo ny tompondakan'i Angletera indray ny Manchester United. Tamin'ny taona 1956, nahazo ny tompondaka indray izy ireo, miaraka amin'ny ekipa izay nanana salan-taonan'ny 22 taona, nahavita nandefa baolina 103 (rekord ho an'ny klioba). Ireo mpilalao tamin'io taranaka io, izay nasongadina tamin'ny anarana hoe Duncan Edwards, izay nanomboka milalao tamin'ny faha-16 taonany, dia nantsoina hoe "Busby Babes". Tamin'ny taona 1957, nahazo ny tompondaka indray izy ireo, saingy resy tamin'ny famaranana FA Cup tamin'ny Aston Villa. Tamin'izany fotoana izany, ny Manchester United dia lasa klioba anglisy voalohany nandray anjara tamin'ny Coupe d'Europe des clubs champions (na Ligue des champions ankehitriny), na dia nifanohitra tamin'ny fanoheran'ny Federasiona anglisy aza, ary resy tamin'ny semi-famaranana tamin'ny Real Madrid. ==== 1958: Ny loza tao Munich ==== Tamin'ny 6 febroary 1958, niseho ny loza tao Munich izay nahafatesan'ireo mpilalao valo sy mpikambana telo tao amin'ny ekipa: Geoff Bent, Roger Byrne, Eddie Colman, Mark Jones, David Pegg, Tommy Taylor, Liam Whelan, Walter Crickmer (sekretera tao amin'ny klioba), Bert Whalley (mpanazatra mpanampy), Tom Curry (mpanazatra mpanampy), ary Duncan Edwards, izay voavonjy tamin'ny loza saingy maty roa herinandro taty aoriana tany hopitaly. Mpilalao hafa maro koa no naratra, anisan'izany i Matt Busby, izay nijanona tany hopitaly mandritra ny roa volana, ary Johnny Berry izay niala tamin'ny fanatanjahantena noho ny ratra nahazo azy. Tamin'ny loza, ny mpanampy mpilalao Harry Gregg dia nahavonjy mpandeha roa sy ireo mpiara-milalao aminy Bobby Charlton sy Dennis Viollet tamin'ny fanesorana azy ireo avy tao amin'ny fiaramanidina mirehitra. Na dia voadona mafy aza ny Manchester United tamin'ny loza tao Munich, dia nanohy ny fiadiana ny ho tompondaka izy ireo, saingy resy tamin'ny famaranana [[FA Cup]] tamin'ny Bolton Wanderers. ==== 1960–1969: Fananganana indray sy ny fahombiazana iraisam-pirenena ==== Tamin'ny taona 1960, nanangana indray ny ekipa i Matt Busby, nampiditra mpilalao vaovao toy i Denis Law sy Pat Crerand, ary nanome fahafahana ireo tanora vaovao, anisan'izany i [[George Bes]]<nowiki/>t. Tamin'ny taona 1963, nahazo ny FA Cup izy ireo, saingy nifarana tamin'ny laharana faha-19 tamin'ny fiadiana ny ho tompondaka. Tamin'ny taona 1964, tonga tamin'ny laharana faharoa izy ireo, ary tamin'ny taona 1965 sy 1967 dia nahazo ny tompondaka indray. Tamin'ny taona 1968, nandresy tamin'ny Coupe des clubs champions européens izy ireo, tamin'ny fandresena tamin'ny Benfica Lisbonne 4-1 taorian'ny fanampiny, ary lasa klioba anglisy voalohany nahazo ity fifaninanana iraisam-pirenena ity. Tamin'izany ekipa izany dia nisy mpilalao telo nahazo ny [[Ballon d'Or]]: Bobby Charlton, Denis Law, ary George Best. Vitsy aorian'izay, resy tamin'ny famaranana Coupe intercontinentale tamin'ny Estudiantes de La Plata izy ireo. ==== 1969: Fialan'i Matt Busby ==== Taorian'ny 24 taona niasany ho mpanazatra tao amin'ny Manchester United, dia nanapa-kevitra i Matt Busby ny hiala tamin'ny 1969 taorian'ny fiafaran'ny taom-pilalaovana. Nandritra ny fotoanany dia nahazo ny tompondaka dimy tamin'ny First Division, FA Cup roa, Charity Shield dimy, ary Coupe des clubs champions européens izy ireo.[[ballon d'or]] ---- == 🏴 Ny Taona Tsy Nahazoan'ny Manchester United Loka (1969–1986) == === 🧤 Wilf McGuinness sy ny fiandohan'ny krizy (1969–1971) === Taorian'ny nisotroan-dronono tamin'ny 1969, dia i Wilf McGuinness no nandimby an'i Matt Busby tamin'ny maha-mpandrindra ny ekipa. Nifarana tamin'ny laharana faha-8 tamin'ny taom-pilalaovana 1969–1970 ny ekipa, ary taorian'ny fiandohan-taona ratsy tamin'ny 1970–1971, dia nesorina tamin'ny toerany izy ary naverina ho mpanampy an'i Matt Busby nandritra ny enim-bolana. Nisy fandrosoana kely tamin'ny ekipa, saingy rehefa niala tamin'ny 1971 i Busby, dia very ireo mpilalao tsara indrindra toa an'i Nobby Stiles sy Pat Crerand. === ⚽ Frank O'Farrell sy Tommy Docherty (1972–1974) === Nandimby an'i McGuinness tamin'ny 1972 i Frank O'Farrell, saingy niala tao anatin'ny 18 volana ihany. Nandimby azy tamin'ny 1972 i Tommy Docherty, izay nahavita nanafaka ny ekipa tamin'ny fihenan'ny ambaratonga tamin'ny taom-pilalaovana 1972–1973. Na izany aza, tamin'ny 1974, rehefa nandefa baolina tamin'ny Manchester United i Denis Law, dia niverina tamin'ny fihenan'ny ambaratonga ny ekipa, ary niala tamin'ny ekipa i George Best sy Bobby Charlton. === 🏆 Fiverenana sy fandresena tamin'ny 1976–1977 === Niverina tamin'ny ambaratonga voalohany ny ekipa tamin'ny 1975–1976 ary tonga tamin'ny famaranan'ny FA Cup tamin'ny 1976, saingy resy tamin'ny Southampton. Tamin'ny 1977, dia tonga indray tamin'ny famaranan'ny FA Cup izy ireo ary nandresy tamin'ny Liverpool tamin'ny 2–1. Na izany aza, taorian'ny fandresena, dia nesorina tamin'ny toerany i Docherty noho ny fifandraisany amin'ny vadin'ny mpitsabo ara-batana ao amin'ny ekipa. === 🔄 Dave Sexton sy Ron Atkinson (1977–1986) === Nandimby an'i Docherty tamin'ny 1977 i Dave Sexton, izay nanangana ekipa mifantoka amin'ny fiarovana. Na dia nandresy tamin'ny lalao farany fito aza izy ireo tamin'ny 1981, dia nesorina tamin'ny toerany i Sexton tamin'ny taona 1981. Nandimby azy tamin'ny 1981 i Ron Atkinson, izay nividy an'i Bryan Robson tamin'ny £1.5 tapitrisa, vola be indrindra tamin'izany fotoana izany. Nandresy tamin'ny FA Cup tamin'ny 1983 sy 1985 ny ekipa, saingy tamin'ny 1985–1986, na dia nahavita nandresy tamin'ny lalao 10 voalohany aza izy ireo, dia niala tamin'ny toerany i Atkinson tamin'ny faran'ny taona. === 🏆 Ny Triplé (1998–1999) === ==== Fandresena tamin'ny Premier League ==== Tamin'ny taom-pilalao 1998–1999, nahazo ny lohateny Premier League ho azy ny Manchester United tamin'ny alalan'ny fifaninanana mafy tamin'ny Arsenal sy Chelsea. Tamin'ny andro farany, nandresy tamin'ny Tottenham Hotspur 2–1 izy ireo, ka nahazo ny lohateny ho azy tamin'ny isa tokana fotsiny. ==== Fandresena tamin'ny FA Cup ==== Tamin'ny 22 Mey 1999, nandresy tamin'ny Newcastle United 2–0 ny Manchester United tao amin'ny Wembley Stadium. Ireo tanjona nataon'i Teddy Sheringham sy Paul Scholes no nahafahan'izy ireo nandresy sy nahazo ny FA Cup ho azy ireo. ==== Fandresena tamin'ny UEFA Champions League ==== Ny 26 Mey 1999, tao amin'ny Camp Nou any Barcelona, nandresy tamin'ny Bayern Munich 2–1 ny Manchester United tamin'ny famaranana Champions League. Na dia 1–0 aza ny Bayern tamin'ny minitra faha-6, dia nandresy tamin'ny tanjon'i Teddy Sheringham sy Ole Gunnar Solskjær tamin'ny fotoana fanampiny ny United. Ity no nahatonga azy ireo ho tompondaka Eoropeana indray, 31 taona taorian'ny nahazoany izany voalohany tamin'ny 1968. ==== Fandresena tamin'ny Coupe Intercontinentale ==== Tamin'ny 30 Novambra 1999, nandresy tamin'ny Palmeiras 1–0 ny Manchester United tao amin'ny National Stadium any Tokyo. Ny tanjon'i Roy Keane no nahafahan'izy ireo nandresy sy nahazo ny Coupe Intercontinentale ho azy ireo. ---- === ⭐ Ny Tanjona sy Ny Ekipa === Nandritra ity taom-pilalao ity, ny Manchester United dia nitarika tamin'ny alalan'ny ekipa matanjaka sy feno talenta. Ireo mpilalao toy ny Roy Keane, Ryan Giggs, David Beckham, Dwight Yorke, ary Teddy Sheringham dia samy nanampy tamin'ny fahombiazana tamin'ny taom-pilalao. Ny fitarihan'i Sir Alex Ferguson dia nanampy tamin'ny fanatanterahana ity triplé ity, izay mbola tsy nisy nahavita izany teo amin'ny tantaran'ny baolina kitra anglisy. == Ny Fialan'i Ferguson (hatramin'ny 2013) == === Fiovan'ny mpanazatra (2013-2016) === Tamin'ny 8 Mey 2013, nanambara ny fialany i Sir Alex Ferguson taorian'ny 27 taona nitantanana ny ekipa. Nandimby azy teo amin'ny maha-mpanazatra an'i Manchester United i David Moyes, izay efa mpanazatra tany Everton, tamin'ny fifanarahana mandritra ny enina taona. Na izany aza, tsy nahavita ny andrasana izy, ka niala tamin'ny 22 Aprily 2014 noho ny tsy fahombiazana tamin'ny vokatra azo. Na dia teo aza ny fividianana an'i Juan Mata tamin'ny volana Janoary, dia nijanona tamin'ny laharana faha-7 tamin'ny Premier League ny ekipa, ary voafitaka tamin'ny dingana fahatelo tamin'ny FA Cup, tamin'ny antsasaky ny farany tamin'ny League Cup, ary tamin'ny antsasaky ny farany tamin'ny Ligue des champions. Nandimby an'i Moyes tamin'ny maha-mpanazatra an'i Manchester United i Louis van Gaal tamin'ny volana Jolay 2014, tamin'ny fifanarahana mandritra ny telo taona. Nandritra ny taom-pilalaovana 2014-2015, dia nahavita ny ekipa tamin'ny laharana faha-4 tamin'ny Premier League, nahazo 70 isa, ary tafiditra indray amin'ny Ligue des champions. Na izany aza, tamin'ny taom-pilalaovana 2015-2016, dia nijanona tamin'ny laharana faha-5 izy ireo, ka tsy tafiditra tamin'ny Ligue des champions, ary voafitaka tamin'ny antsasaky ny farany tamin'ny FA Cup. == Fiverenan'ny ekipa amin'ny alalan'i Mourinho (2016-2018) == '''Ho an'ny antsipirian'ny vanim-potoana: Jereo ny vanim-potoana 2016-2017, 2017-2018 ary 2018-2019.''' === 2016–2017: Fandresena telo amin'ny vanim-potoana voalohany === Tamin'ny taom-pilalao voalohany niarahan'i José Mourinho tamin'ny Manchester United, dia nahazo ny Community Shield tamin'ny fandresena 2-1 tamin'ny Leicester, ny FA Cup tamin'ny fandresena 3-2 tamin'ny Southampton, ary indrindra ny UEFA Europa League tamin'ny fandresena 2-0 tamin'ny Ajax Amsterdam. Ireo fandresena ireo dia nahatonga an'i Manchester United ho ekipa fahadimy nahavita nandrombaka ny Ligue des Champions, Coupe des Coupes, ary Ligue Europa. Niverina tamin'ny Ligue des Champions ny ekipa ary tafiditra tamin'ny Supercoupe de l'UEFA. Nandritra ny taom-pivarotana, dia nividy an'i Éric Bailly (Villarreal, 38 M€), Zlatan Ibrahimović (PSG, maimaim-poana), Henrikh Mkhitaryan (Borussia Dortmund, 40 M€), ary Paul Pogba (Juventus, 105 M€ + 5 M€ bonus). === 2017–2018: Fampandrosoana sy fanamby === Tamin'ny taom-pilalao 2017–2018, dia nahita fandrosoana ny ekipa, saingy tsy ampy hahazoana ny laharana voalohany. Tamin'ny taom-pivarotana, dia nividy an'i Romelu Lukaku (Everton, 85 M€ + 17 M€ bonus), Nemanja Matić (Chelsea, 40 M€ + 5 M€ bonus), ary Victor Lindelöf (Benfica, 35 M€ + 10 M€ bonus). Niala tamin'ny ekipa kosa i Wayne Rooney (Everton, 10 M€) sy Henrikh Mkhitaryan (Arsenal). Nandritra ny taom-pilalao, dia nisy fifanakalozana tamin'ny volana janoary tamin'ny alalan'ny fifanakalozana an'i Mkhitaryan sy Alexis Sánchez avy amin'ny Arsenal. Nandritra ny taom-pilalao, dia nisy fihenam-bidy teo amin'ny ekipa, saingy mbola afaka nanatrika ny Ligue des Champions tamin'ny vanim-potoana faharoa. === 2018–2019: Fiovana sy fanamby vaovao === Tamin'ny taom-pilalao 2018–2019, dia nisy fiovana teo amin'ny fitantanana, ary nisy fanamby vaovao ho an'ny ekipa. Nandritra ny taom-pivarotana, dia nividy an'i Fred (Shakhtar Donetsk, 59 M€) sy Diogo Dalot (FC Porto, 22 M€). Niala tamin'ny ekipa kosa i Michael Carrick (fisotroan-dronono) sy Daley Blind (Ajax Amsterdam, 16 M€). Nandritra ny taom-pilalao, dia nisy fiovana teo amin'ny fitantanana, ary nisy fanamby vaovao ho an'ny ekipa. Nandritra ny taom-pilalao, dia nisy fiovana teo amin'ny fitantanana, ary nisy fanamby vaovao ho an'ny ekipa. == 🟥 Fidiran’i Ole Gunnar Solskjær (2019–2022) == === 2019: Fidirana sy faharesena lehibe === Tamin'ny 6 martsa 2019, nanao comeback tsy hay hadinoina ny Manchester United tamin'ny lalao miverina tamin'ny Ligue des champions niaraka tamin'ny Paris Saint-Germain, nahazoany 3-1 tao amin'ny Parc des Princes taorian'ny faharesena 0-2 tany Paris. Nandritra io lalao io, nisy tanora avy ao amin'ny akademia tahaka an'i Mason Greenwood sy Tahith Chong no nanao ny lalao voalohany tamin'ny Ligue des champions. Tamin'ny 28 martsa 2019, nanamafy ny maha-mpitantana feno an'i Solskjær ny Manchester United taorian'ny fifanarahana telo taona. Nampidirina tamin'ny ekipa ihany koa i Mike Phelan ho mpiara-mitantana voalohany. Na izany aza, tamin'ny faran'ny taom-pilalaovana 2018–2019, dia nijanona tamin'ny laharana faha-6 ny United tamin'ny Premier League ary niala tamin'ny ampahefa-dalana tamin'ny FA Cup sy Ligue des champions. === 2020: Fampandrosoana sy faharesena amin'ny antsasaky ny famaranana === Na teo aza ny fandrosoana tamin'ny taom-pilalaovana 2019–2020, nahavita niverina tamin'ny laharana faha-3 izy ireo, mankany amin'ny Ligue des champions. Nefa dia niala tamin'ny antsasaky ny famaranana tamin'ny FA Cup, League Cup, ary Ligue Europa izy ireo. === 2021: Fampidirana ireo mpilalao vaovao sy fanafihana amin'ny Super League === Tamin'ny volana aogositra 2021, niverina tany Manchester United i Cristiano Ronaldo avy any Juventus, niaraka tamin'i Jadon Sancho sy Raphaël Varane. Nefa, tamin'ny volana aprily 2021, dia nanao fanambarana fa ho mpikambana ao amin'ny Super League Eoropeana ny United, saingy niala tamin'ny tetikasa taorian'ny fialan'ny filoha lefitra Ed Woodward. === 2022: Fialana sy fanoloana === Tamin'ny faran'ny taona 2021, taorian'ny faharesena 0-5 tamin'ny Liverpool, dia niala tamin'ny toerany i Ole Gunnar Solskjær. Nandimby azy i Ralf Rangnick ho mpanampy mpanazatra mandra-pahatongan'ny faran'ny taom-pilalaovana. Na izany aza, dia nisy faharesena hafa, anisan'izany ny faharesena 0-4 tamin'ny Liverpool tamin'ny volana aprily 2022, ka nitarika ny fanendrena an'i Erik ten Hag ho mpanazatra vaovao. == 🏆 Trophée roa tao anatin'ny roa taona teo ambany fitarihan'i Ten Hag sy ny fidiran'ny Ineos (2022–2024) == === 🔴 Fiverenana amin'ny laoniny sy ny fanombohan'ny taom-pilalao 2022–2023 === Tamin'ny taom-pilalao 2022–2023, dia nanomboka ny fitarihan'i Erik ten Hag tao amin'ny Manchester United. Na dia teo aza ny fanombohana sarotra, dia nahavita nandresy tamin'ny FA Cup sy ny EFL Cup ny ekipa. Tamin'ny EFL Cup, dia nandresy tamin'ny Newcastle United tamin'ny isa 2–0 tamin'ny faran'ny volana Febroary 2023 ny Manchester United, ka nahazo ny loka voalohany hatramin'ny 2017. Tamin'ny FA Cup kosa, dia tonga tamin'ny famaranana ny ekipa, saingy resy tamin'ny Manchester City tamin'ny isa 2–1 tamin'ny volana Jona 2023. === 💰 Fidiran'ny Ineos sy ny fanavaozana === Tamin'ny volana Desambra 2023, dia nahazo anjara 25%-n'ny Manchester United i Sir Jim Ratcliffe, tompon'ny orinasa Ineos, ary nanana fifehezana tanteraka ny lafiny ara-panatanjahantena. Nanao fanavaozana amin'ny fotodrafitrasa toy ny fanamboarana ny kianja Carrington sy ny fanatsarana ny Old Trafford izy ireo. === ⚽ Taom-pilalao 2023–2024: Fahombiazana sy olana === Na dia teo aza ny fanombohana sarotra tamin'ny taom-pilalao 2023–2024, dia nahavita nandresy tamin'ny FA Cup indray ny Manchester United tamin'ny volana Mey 2024, rehefa nandresy tamin'ny Manchester City tamin'ny isa 2–1 tamin'ny famaranana. Ireo mpilalao tanora Garnacho sy Mainoo no nanatanteraka ny baolina ho an'ny ekipa. Na izany aza, dia nisy fahasahiranana tamin'ny Premier League, ka tonga tamin'ny laharana faha-8 izy ireo, izay ambany indrindra hatramin'ny 1990. === 👥 Fanovana amin'ny fitantanana === Tamin'ny volana Oktobra 2024, dia niala tamin'ny andraikiny i Sir Dave Brailsford, izay tompon'andraikitra tamin'ny fanavaozana ny lafiny ara-panatanjahantena tao amin'ny Manchester United, ary niverina amin'ny andraikiny amin'ny ekipa bisikileta Ineos. Nandritra ny fitarihan'i Brailsford, dia nisy fanavaozana tamin'ny fotodrafitrasa, saingy tsy nahomby tamin'ny fanatsarana ny zava-bitan'ny ekipa izany. == 🏆 Palmarès == Ny Manchester United dia manana ny iray amin'ireo tahiry manan-danja indrindra amin'ny baolina kitra, miaraka amin'ny loka 70 azony: 68 amin'ireo loka lehibe sy roa amin'ny Division 2, izay mahatonga azy ho klioba manana ny anjara toerana lehibe indrindra amin'ny tantaran'ny baolina kitra anglisy. Ny ankamaroan'ny loka dia azo tamin'ny fitarihan'i Sir Alex Ferguson, izay nahazo loka 38, izany hoe mihoatra ny antsasaky ny tahiry manontolo. ---- == 🏆 Loka sy zava-bita tsara indrindra amin'ny fifaninanana ofisialy == === 🏠 Fifaninanana an-toerana === * '''Ligin'ny Anglisy (20):''' 1908, 1911, 1952, 1956, 1957, 1965, 1967, 1993, 1994, 1996, 1997, 1999, 2000, 2001, 2003, 2007, 2008, 2009, 2011, 2013 * '''Fikambanana Anglisy (13):''' 1909, 1948, 1963, 1977, 1983, 1985, 1990, 1994, 1996, 1999, 2004, 2016, 2024 * '''Ligin'ny Kaopy (6):''' 1992, 2006, 2009, 2010, 2017, 2023 * '''Community Shield (21):''' 1908, 1911, 1952, 1956, 1957, 1965, 1967, 1977, 1983, 1990, 1993, 1994, 1996, 1997, 2003, 2007, 2008, 2010, 2011, 2013, 2016 * '''Ligin'ny Diviziona Faharoa (2):''' 1936, 1975 === 🌍 Fifaninanana iraisam-pirenena === * '''Ligin'ny Champions (3):''' 1968, 1999, 2008 * '''Ligue Europa / Coupe UEFA (1):''' 2017 * '''Super Coupe de l'UEFA (1):''' 1991 * '''Coupe du Monde des Clubs (1):''' 2008 * '''Coupe des Vainqueurs de Coupes (1):''' 1991 * '''Coupe Intercontinentale (1):''' 1999 === 👶 Fifaninanana ho an'ny tanora === * '''FA Youth Cup (11):''' 1953, 1954, 1955, 1956, 1957, 1964, 1992, 1995, 2003, 2011, 2022 * '''FIFA Youth Cup (18):''' 1954, 1957, 1959, 1960, 1961, 1962, 1965, 1966, 1968, 1969, 1975, 1976, 1978, 1979, 1981, 1982, 2004, 2005 * '''Champions Youth Cup (1):''' 2007 * '''Milk Cup (4):''' 1991, 2003, 2008, 2009 * '''Premier Academy League (4):''' 1999, 2001, 2010, 2018 * '''Lancashire League Division One (12):''' 1955, 1984, 1985, 1987, 1988, 1990, 1991, 1993, 1995, 1996, 1997, 1998 * '''Lancashire League Division Two (5):''' 1965, 1970, 1972, 1989, 1997 * '''Lancashire League Division One Supplementary Cup (4):''' 1955, 1956, 1960, 1964 * '''Lancashire League Division Two Supplementary Cup (10):''' 1956, 1957, 1960, 1962, 1964, 1965, 1966, 1970, 1972, 1977 ---- == 🏆 Fifaninanana faritra == * '''Premier Reserve League North (4):''' 2005, 2006, 2010, 2012 * '''Premier Reserve League National Playoff (4):''' 2005, 2006, 2010, 2012 * '''Central League North (9):''' 1913, 1921, 1939, 1947, 1956, 1960, 1994, 1996, 1997 * '''Central League Division 1 West (1):''' 2005 * '''Central League Cup (1):''' 2005 * '''Manchester Senior Cup (25):''' 1908, 1910, 1912, 1913, 1920, 1924, 1926, 1931, 1934, 1936, 1937, 1939, 1948, 1955, 1957, 1959, 1964, 1999, 2000, 2001, 2004, 2006, 2008, 2009, 2010 * '''Lancashire Senior Cup (13):''' 1898, 1913, 1914, 1920, 1929, 1938, 1941, 1943, 1946, 1951, 1969. == 📊 Taham-pahavitrihana sy Isa == * '''Ryan Giggs''' no mpilalao manana ny isan'ny lalao betsaka indrindra tao amin'ny Manchester United, nanao 963 lalao nandritra ny taom-pilalao 1991-2014. * '''Wayne Rooney''' no mpanam-bola lehibe indrindra tamin'ny tantaran'ny klioba, nahavita nanoratra 253 baolina teo amin'ny ligy, FA Cup, League Cup, ary ny fifaninanana iraisam-pirenena. * '''David Gaskell''' no mpilalao tanora indrindra nanao ny fihaonana voalohany tamin'ny Manchester United, tamin'ny 16 taona sy 19 andro, ny 24 Oktobra 1956. * '''Billy Meredith''' no mpilalao antitra indrindra nanao fihaonana tamin'ny Manchester United, tamin'ny 46 taona sy 271 andro, ny 7 Mey 1921. ---- == 🏆 Mpilalao Nanao Lalao Betsaka Indrindra == {| class="wikitable" !N° !Anarana !Taona !Lalao |- |1 |Ryan Giggs |1991–2014 |963 |- |2 |Bobby Charlton |1956–1973 |758 |- |3 |Paul Scholes |1994–2013 |718 |- |4 |Bill Foulkes |1952–1970 |688 |- |5 |Gary Neville |1992–2011 |602 |- |6 |Wayne Rooney |2004–2017 |559 |- |7 |David de Gea |2011–2023 |545 |- |8 |Alex Stepney |1966–1978 |539 |- |9 |Tony Dunne |1960–1973 |535 |- |10 |Denis Irwin |1990–2002 |529 |} ---- == ⚽ Mpilalao Mpandresy Baolina == {| class="wikitable" !N° !Anarana !Taona !Baolina |- |1 |Wayne Rooney |2004–2017 |253 |- |2 |Bobby Charlton |1956–1973 |249 |- |3 |Denis Law |1962–1973 |237 |- |4 |Jack Rowley |1937–1955 |211 |- |5 |Dennis Viollet |1953–1962 |179 |- |6 |George Best |1963–1974 |137 |- |7 |Ryan Giggs |1991–2014 |168 |- |8 |Joe Spence |1919–1933 |158 |- |9 |Mark Hughes |1980–1986, 1988–1995 |163 |- |10 |Paul Scholes |1994–2013 |155 |} ---- == 🏅 Mpilalao Nahazo Loka Maro Indrindra == {| class="wikitable" !N° !Anarana !Taona !Loka |- |1 |Ryan Giggs |1991–2014 |35 |- |2 |Paul Scholes |1994–2013 |23 |- |3 |Gary Neville |1992–2011 |22 |- |4 |Denis Irwin |1990–2002 |18 |- |5 |Roy Keane |1993–2005 |17 |- |6 |Michael Carrick |2006–2018 |14 |- |7 |Wayne Rooney |2004–2017 |16 |- |8 |Gary Pallister |1989–1997 |15 |- |9 |Peter Schmeichel |1991–1999 |15 |- |10 |Nicky Butt |1992–2004 |15 |} ---- == 🏆 Loka Manokana sy Fandresena Iraisam-pirenena == * '''Ballon d'Or''': Denis Law (1964), Bobby Charlton (1966), George Best (1968), Cristiano Ronaldo (2008) * '''Golden Boy''': Wayne Rooney (2004), Anderson (2008), Anthony Martial (2015) * '''Joueur de l'année UEFA''': David Beckham (1999), Cristiano Ronaldo (2008) * '''Joueur FIFA de l'année''': Cristiano Ronaldo (2008) * '''Prix Puskás de la FIFA''': Cristiano Ronaldo (2009), Alejandro Garnacho (2024) * '''Soulier d'Or Européen''': Cristiano Ronaldo (31 baolina, 2008) * '''Meilleur buteur de la Ligue des champions''': Dennis Viollet (9 baolina, 1957), Denis Law (9 baolina, 1969), Dwight Yorke (8 baolina, 1999), Ruud van Nistelrooy (10 baolina, 2002; 12 baolina, 2003; 8 baolina, 2005), Cristiano Ronaldo (8 baolina, 2008) * '''Meilleur buteur de la Ligue Europa''': Bruno Fernandes (8 baolina, 2020), Marcus Rashford (6 baolina, 2023) * '''Palmarès iraisam-pirenena''': Mpilalao maro tao amin'ny Manchester United no nandray anjara tamin'ny fandresena tamin'ny fifaninanana iraisam-pirenena toy ny Coupe du Monde, Coupe des Confédérations. s4k97d8tbdvjnb94amj232167ss7t1c 0 293454 1107034 1106767 2025-06-12T09:50:47Z Claudia Rahary Soa 35828 /* Antony */ 1107034 wikitext text/x-wiki [[Sary:Sunlight and shadow; (1880) (14589771638).jpg|vignette|Herisetra atao amin'ny ankizy]] '''Ny herisetra mianjady amin'ny ankizy''' (na fanolanana ankizy) dia vohafaritra ao anatiny antono lehibe mantonga ny [[ankizy]] iray tsy hivoatra, tsy ho taonga am tanjony na mety handratra azy mihintsy izany. Voalaza matetika fa ny ankizy no solofo sy hoavin'ity tontolo ity fa saingy mbola maro ny herisetra isedrain'ireo ankizy reo ka Miteraka tsy fahasakiana Andro aminy izany. Ny Fikambanana Iraisam-pirenena Momba ny Fahasalamana (Organisation Mondial de la Santé:OMS) dia mampiditra ao anatin’ny fanararaotana atao amin’ny ankizy ny [[herisetra]] sy ny fanilihana ara-batana na ara-pihetseham-po, anisan’izany ny fanolanana sy ny fanararaotana ara-barotra. Manohintohina ny [[fahasalamana]], ny fahavelomana ary ny fivoaran’ilay [[Zaza (vahoaka)|zaza]] izany. Araka ny tatitry ny Fikambanana Iraisam-pirenena Momba ny Fahasalamana, (Organisation Mondial de la Santé:OMS), ankizy 3 amin’ny 4 maneran-tany no tratran’izany fanararaotana izany<ref>{{Lien web |langue=fr-FR |titre=Maltraitance et violence infantile |url=https://www.unicef.fr/convention-droits-enfants/protection/maltraitances-infantiles/ |site=UNICEF |consulté le=2025-06-05}}</ref>. ==Famaritana== Ny fanararaotana atao amin'ny [[ankizy]] (na fanolanana ankizy) dia fitambaran'ny fomba fanaratsiana sy fampijaliana atao amin'ny olona mbola tsy ampy 18 taona, izay mahatonga fahavoazana na mety hitranga amin'ny [[Fahasalamana|fahasalamany]] ara-batana sy ara-tsaina, ny fahavelomany, ny fivoarany ara-tsaina sy ara-batana, na koa ny fahamendrehany sy ny hasiny maha-olona azy. Ireo fomba fanararaotana ireo dia mety ahitana ny herisetra ara-batana, ny herisetra ara-tsaina, ny fanadinoana, ny tsy fanomezana izay ilain'ny ankizy, ary koa ny fanararaotana ara-nofo. Ireo fahavoazana ireo dia mety hisy fiantraikany lalina sy maharitra amin'ny fiainan'ny ankizy<ref>{{Lien web |langue=fr |titre=Maltraitance des enfants |url=https://www.who.int/fr/news-room/fact-sheets/detail/child-maltreatment |site=www.who.int |consulté le=2025-06-03}}</ref>. == karazany == Miseho aminy hendrika sy fomba maro samihafa ny herisetra mianjady amin'ny ankizy, Azo sokajaina miavaka sy mazava tsara anefa izany <ref name=":0">{{Lien web |langue=en-US |titre=Child Abuse and Neglect - HelpGuide.org |url=https://www.helpguide.org/relationships/domestic-abuse/child-abuse-and-neglect |site=www.helpguide.org |date=2018-11-02 |consulté le=2025-06-05}}</ref> ===Ny ratra amin’ny loha vokatry ny herisetra amin’ny zaza=== Amin’ny tranga 10 ka hatramin’ny 40 isanjato, ny [[Zazakely|zaza]] vao teraka dia mety hahazo ratra amin’ny loha izay mahafaty noho ny herisetra ataon’ny olon-dehibe<ref>{{Lien web |langue=fr |titre=Quels sont les différents types de maltraitance infantile ? |url=https://sante.lefigaro.fr/social/sante-publique/maltraitance-infantile/types-maltraitance |site=Le Figaro Santé |consulté le=2025-06-05}}</ref>. ===Ny tsy firaharahana lalina=== Tsy raharahain’ny olon-dehibe izay tompon’andraikitra amin’ny zaza ny filàna fototra ilainy toy ny [[sakafo]], [[fitafiana]], fahadiovana, sy [[fitsaboana]]. Misy antony maro mifamatotra izay mandray anjara amin’ny tsy firaharahana na fanararaotana atao amin’ny zaza dia misy sehatra telo lehibe iaviany: Ny sehatra mifandray amin’ny toetra sy ny tantaram-piainan’ny [[ray aman-dreny]] sy ny zaza: Anisan’izany ny toetran’ny ray aman-dreny sy ny zaza, ny zavatra niainan’ny ray aman-dreny tamin’ny fahazazany, ary ny fiparitahan’ny herisetra avy amin’ny taranaka iray mankany amin’ny iray hafa. Ny sehatra ifandraisan’ny ray aman-dreny sy ny zaza: Manasongadina ny fihetsiky ny ray aman-dreny amin’ny zaza sy ny fifandraisana misy eo amin’izy ireo andavanandro. Ny sehatra manodidina amin’ny ankapobeny: Anisan’izany ny fanohanana ara-tsosialy sy ara-piarahamonina, ny fari-piainana ara-toekarena, ny toe-draharaha eny amin’ny manodidina, ny fomban-drazana ary ny [[kolontsaina]] iainana. Ireo sehatra telo ireo dia mifamatotra sy miara-misy, ary samy afaka mitarika na manamafy ny tranganà fanararaotana na tsy firaharahana atao amin’ny aankizy<ref>{{Lien web |langue=fr |titre=Maltraitance des enfants : la négligence {{!}} Encyclopédie sur le développement des jeunes enfants |url=https://www.enfant-encyclopedie.com/maltraitance-des-enfants/selon-experts/la-negligence-legard-des-enfants-un-tour-dhorizon |site=www.enfant-encyclopedie.com |date=2019-08-01 |consulté le=2025-06-05}}</ref>. ===Ny fanararaotana ara-tsaina sy ara-pihetseham-po=== Anisan’izany ny fanalam-baraka, ny fanevatevana miverimberina, ny fanimbana ny fananan’ny zaza, ary ny fitakiana tafahoatra na tsy mifanaraka amin’ny taonany. ===Ny fanolanana sy fanararaotana ara-nofo=== Misy olon-dehibe mandray anjara amin’ny asa ara-nofo miaraka amin’ny zaza, na manaiky izany ilay zaza na tsia. Maro ihany koa ny tranga fanararaotana ara-nofo: araka ny fanadihadiana nataon’ny Inserm sy Ined tamin’ny taona 2006, 8,8% n’ny [[vehivavy]] sy 2,8% n’ny lehilahy no nilaza fa efa niezahan’olondehibe nanao firaisana tamin’izy ireo na noterena hanao izany talohan’ny faha-18 taonany. Mazàna, amin’ny tranga 10 hatramin’ny 40 isan-jato, ny [[herisetra]] atao amin’ny lohan’ny zazakely dia mety hahafaty. Ny fanadinoana tanteraka ny andraikitra dia miseho rehefa tsy omena [[sakafo]], [[fitafiana]], fahadiovana ary [[fitsaboana]] sahaza ny zaza. Ny herisetra ara-tsaina dia ahitana fanaratsiana, fanompa tsy an-kijanona, fanimbana ny fananan’ny zaza, ary fitakiana tafahoatra na tsy mety aminy. Ny fanararaotana ara-nofo dia atao rehefa misy olon-dehibe manao fihetsika ara-nofo amin’ny zaza, na manaiky izy na tsia. Araka ny fanadihadiana nataon’ny Inserm sy Ined tamin’ny 2006, 8,8%-n’ny vehivavy sy 2,8%-n’ny lehilahy no nilaza fa efa niharan’ny fanararaotana ara-nofo na saika nanaovana izany talohan’ny faha-18 taonany<ref name=":0" />. ===Herisetra ara-batana=== Anisan’ny fanararaotana ara-batana ny fampiasana hery amin’ny ankizy amin’ny fomba fanahy iniana sy tsy vokatry ny [[loza]] tampoka, izay mety hahatonga ratra, na hampidi-doza amin’ny fahasalamany. Ireto avy ny ohatra:Kapoka (amin’ny tanana na amin’ny zavatra mafy);fikapohana, fanipazana, famely amin’ny [[tongotra]] na amin’ny totohondry; fampihinanana amin’ny nifin’olona; fandoroana; famoizana amin’ny poizina;famoretana na fampisavorovoroana amin’ny [[rivotra]] (fanaovana ho safotry na ho tototry ny rivotra);famoretana amin’ny tendany; fampihovitrovitroana mahery vaika; fanipazana amin-kery; fanomezana rano betsaka na fikasihana amin’ny rano (fampisotroana na fanandratana any anaty rano); famoronana soritr’aretina na fanaovana an’ilay zaza ho [[marary]] amin’ny fomba fanahy iniana. Ireo rehetra ireo dia manimba tanteraka ny fahasalamana ara-batana sy ara-tsaina amin’ny ankizy, ary manitsakitsaka ny zony. Voasokajy ho heloka bevava amin’ny lalàna izany amin’ny ankamaroan’ny firenena<ref>{{Lien web |langue=fr |titre=ou commence la maltraitance |url=https://www.actionenfance.org/protection-enfance/ou-commence-la-maltraitance-infantile/}}</ref>. == Fiantraikany== == Fepetra ara-dalana== ==Loharano== biricjsesar1sf4pj6ko83s9qgnr0yd 1107035 1107034 2025-06-12T09:51:01Z Claudia Rahary Soa 35828 /* Antony */ 1107035 wikitext text/x-wiki [[Sary:Sunlight and shadow; (1880) (14589771638).jpg|vignette|Herisetra atao amin'ny ankizy]] '''Ny herisetra mianjady amin'ny ankizy''' (na fanolanana ankizy) dia vohafaritra ao anatiny antono lehibe mantonga ny [[ankizy]] iray tsy hivoatra, tsy ho taonga am tanjony na mety handratra azy mihintsy izany. Voalaza matetika fa ny ankizy no solofo sy hoavin'ity tontolo ity fa saingy mbola maro ny herisetra isedrain'ireo ankizy reo ka Miteraka tsy fahasakiana Andro aminy izany. Ny Fikambanana Iraisam-pirenena Momba ny Fahasalamana (Organisation Mondial de la Santé:OMS) dia mampiditra ao anatin’ny fanararaotana atao amin’ny ankizy ny [[herisetra]] sy ny fanilihana ara-batana na ara-pihetseham-po, anisan’izany ny fanolanana sy ny fanararaotana ara-barotra. Manohintohina ny [[fahasalamana]], ny fahavelomana ary ny fivoaran’ilay [[Zaza (vahoaka)|zaza]] izany. Araka ny tatitry ny Fikambanana Iraisam-pirenena Momba ny Fahasalamana, (Organisation Mondial de la Santé:OMS), ankizy 3 amin’ny 4 maneran-tany no tratran’izany fanararaotana izany<ref>{{Lien web |langue=fr-FR |titre=Maltraitance et violence infantile |url=https://www.unicef.fr/convention-droits-enfants/protection/maltraitances-infantiles/ |site=UNICEF |consulté le=2025-06-05}}</ref>. ==Famaritana== Ny fanararaotana atao amin'ny [[ankizy]] (na fanolanana ankizy) dia fitambaran'ny fomba fanaratsiana sy fampijaliana atao amin'ny olona mbola tsy ampy 18 taona, izay mahatonga fahavoazana na mety hitranga amin'ny [[Fahasalamana|fahasalamany]] ara-batana sy ara-tsaina, ny fahavelomany, ny fivoarany ara-tsaina sy ara-batana, na koa ny fahamendrehany sy ny hasiny maha-olona azy. Ireo fomba fanararaotana ireo dia mety ahitana ny herisetra ara-batana, ny herisetra ara-tsaina, ny fanadinoana, ny tsy fanomezana izay ilain'ny ankizy, ary koa ny fanararaotana ara-nofo. Ireo fahavoazana ireo dia mety hisy fiantraikany lalina sy maharitra amin'ny fiainan'ny ankizy<ref>{{Lien web |langue=fr |titre=Maltraitance des enfants |url=https://www.who.int/fr/news-room/fact-sheets/detail/child-maltreatment |site=www.who.int |consulté le=2025-06-03}}</ref>. == karazany == Miseho aminy hendrika sy fomba maro samihafa ny herisetra mianjady amin'ny ankizy, Azo sokajaina miavaka sy mazava tsara anefa izany <ref name=":0">{{Lien web |langue=en-US |titre=Child Abuse and Neglect - HelpGuide.org |url=https://www.helpguide.org/relationships/domestic-abuse/child-abuse-and-neglect |site=www.helpguide.org |date=2018-11-02 |consulté le=2025-06-05}}</ref> ===Ny ratra amin’ny loha vokatry ny herisetra amin’ny zaza=== Amin’ny tranga 10 ka hatramin’ny 40 isanjato, ny [[Zazakely|zaza]] vao teraka dia mety hahazo ratra amin’ny loha izay mahafaty noho ny herisetra ataon’ny olon-dehibe<ref>{{Lien web |langue=fr |titre=Quels sont les différents types de maltraitance infantile ? |url=https://sante.lefigaro.fr/social/sante-publique/maltraitance-infantile/types-maltraitance |site=Le Figaro Santé |consulté le=2025-06-05}}</ref>. ===Ny tsy firaharahana lalina=== Tsy raharahain’ny olon-dehibe izay tompon’andraikitra amin’ny zaza ny filàna fototra ilainy toy ny [[sakafo]], [[fitafiana]], fahadiovana, sy [[fitsaboana]]. Misy antony maro mifamatotra izay mandray anjara amin’ny tsy firaharahana na fanararaotana atao amin’ny zaza dia misy sehatra telo lehibe iaviany: Ny sehatra mifandray amin’ny toetra sy ny tantaram-piainan’ny [[ray aman-dreny]] sy ny zaza: Anisan’izany ny toetran’ny ray aman-dreny sy ny zaza, ny zavatra niainan’ny ray aman-dreny tamin’ny fahazazany, ary ny fiparitahan’ny herisetra avy amin’ny taranaka iray mankany amin’ny iray hafa. Ny sehatra ifandraisan’ny ray aman-dreny sy ny zaza: Manasongadina ny fihetsiky ny ray aman-dreny amin’ny zaza sy ny fifandraisana misy eo amin’izy ireo andavanandro. Ny sehatra manodidina amin’ny ankapobeny: Anisan’izany ny fanohanana ara-tsosialy sy ara-piarahamonina, ny fari-piainana ara-toekarena, ny toe-draharaha eny amin’ny manodidina, ny fomban-drazana ary ny [[kolontsaina]] iainana. Ireo sehatra telo ireo dia mifamatotra sy miara-misy, ary samy afaka mitarika na manamafy ny tranganà fanararaotana na tsy firaharahana atao amin’ny aankizy<ref>{{Lien web |langue=fr |titre=Maltraitance des enfants : la négligence {{!}} Encyclopédie sur le développement des jeunes enfants |url=https://www.enfant-encyclopedie.com/maltraitance-des-enfants/selon-experts/la-negligence-legard-des-enfants-un-tour-dhorizon |site=www.enfant-encyclopedie.com |date=2019-08-01 |consulté le=2025-06-05}}</ref>. ===Ny fanararaotana ara-tsaina sy ara-pihetseham-po=== Anisan’izany ny fanalam-baraka, ny fanevatevana miverimberina, ny fanimbana ny fananan’ny zaza, ary ny fitakiana tafahoatra na tsy mifanaraka amin’ny taonany. ===Ny fanolanana sy fanararaotana ara-nofo=== Misy olon-dehibe mandray anjara amin’ny asa ara-nofo miaraka amin’ny zaza, na manaiky izany ilay zaza na tsia. Maro ihany koa ny tranga fanararaotana ara-nofo: araka ny fanadihadiana nataon’ny Inserm sy Ined tamin’ny taona 2006, 8,8% n’ny [[vehivavy]] sy 2,8% n’ny lehilahy no nilaza fa efa niezahan’olondehibe nanao firaisana tamin’izy ireo na noterena hanao izany talohan’ny faha-18 taonany. Mazàna, amin’ny tranga 10 hatramin’ny 40 isan-jato, ny [[herisetra]] atao amin’ny lohan’ny zazakely dia mety hahafaty. Ny fanadinoana tanteraka ny andraikitra dia miseho rehefa tsy omena [[sakafo]], [[fitafiana]], fahadiovana ary [[fitsaboana]] sahaza ny zaza. Ny herisetra ara-tsaina dia ahitana fanaratsiana, fanompa tsy an-kijanona, fanimbana ny fananan’ny zaza, ary fitakiana tafahoatra na tsy mety aminy. Ny fanararaotana ara-nofo dia atao rehefa misy olon-dehibe manao fihetsika ara-nofo amin’ny zaza, na manaiky izy na tsia. Araka ny fanadihadiana nataon’ny Inserm sy Ined tamin’ny 2006, 8,8%-n’ny vehivavy sy 2,8%-n’ny lehilahy no nilaza fa efa niharan’ny fanararaotana ara-nofo na saika nanaovana izany talohan’ny faha-18 taonany<ref name=":0" />. ===Herisetra ara-batana=== Anisan’ny fanararaotana ara-batana ny fampiasana hery amin’ny ankizy amin’ny fomba fanahy iniana sy tsy vokatry ny [[loza]] tampoka, izay mety hahatonga ratra, na hampidi-doza amin’ny fahasalamany. Ireto avy ny ohatra:Kapoka (amin’ny tanana na amin’ny zavatra mafy);fikapohana, fanipazana, famely amin’ny [[tongotra]] na amin’ny totohondry; fampihinanana amin’ny nifin’olona; fandoroana; famoizana amin’ny poizina;famoretana na fampisavorovoroana amin’ny [[rivotra]] (fanaovana ho safotry na ho tototry ny rivotra);famoretana amin’ny tendany; fampihovitrovitroana mahery vaika; fanipazana amin-kery; fanomezana rano betsaka na fikasihana amin’ny rano (fampisotroana na fanandratana any anaty rano); famoronana soritr’aretina na fanaovana an’ilay zaza ho [[marary]] amin’ny fomba fanahy iniana. Ireo rehetra ireo dia manimba tanteraka ny fahasalamana ara-batana sy ara-tsaina amin’ny ankizy, ary manitsakitsaka ny zony. Voasokajy ho heloka bevava amin’ny lalàna izany amin’ny ankamaroan’ny firenena<ref>{{Lien web |langue=fr |titre=ou commence la maltraitance |url=https://www.actionenfance.org/protection-enfance/ou-commence-la-maltraitance-infantile/}}</ref>. ==Antony== == Fiantraikany== == Fepetra ara-dalana== ==Loharano== imjcre6nynfztglm8ejgw5yiakexf4r 1107036 1107035 2025-06-12T09:51:25Z Claudia Rahary Soa 35828 /* Antony */ 1107036 wikitext text/x-wiki [[Sary:Sunlight and shadow; (1880) (14589771638).jpg|vignette|Herisetra atao amin'ny ankizy]] '''Ny herisetra mianjady amin'ny ankizy''' (na fanolanana ankizy) dia vohafaritra ao anatiny antono lehibe mantonga ny [[ankizy]] iray tsy hivoatra, tsy ho taonga am tanjony na mety handratra azy mihintsy izany. Voalaza matetika fa ny ankizy no solofo sy hoavin'ity tontolo ity fa saingy mbola maro ny herisetra isedrain'ireo ankizy reo ka Miteraka tsy fahasakiana Andro aminy izany. Ny Fikambanana Iraisam-pirenena Momba ny Fahasalamana (Organisation Mondial de la Santé:OMS) dia mampiditra ao anatin’ny fanararaotana atao amin’ny ankizy ny [[herisetra]] sy ny fanilihana ara-batana na ara-pihetseham-po, anisan’izany ny fanolanana sy ny fanararaotana ara-barotra. Manohintohina ny [[fahasalamana]], ny fahavelomana ary ny fivoaran’ilay [[Zaza (vahoaka)|zaza]] izany. Araka ny tatitry ny Fikambanana Iraisam-pirenena Momba ny Fahasalamana, (Organisation Mondial de la Santé:OMS), ankizy 3 amin’ny 4 maneran-tany no tratran’izany fanararaotana izany<ref>{{Lien web |langue=fr-FR |titre=Maltraitance et violence infantile |url=https://www.unicef.fr/convention-droits-enfants/protection/maltraitances-infantiles/ |site=UNICEF |consulté le=2025-06-05}}</ref>. ==Famaritana== Ny fanararaotana atao amin'ny [[ankizy]] (na fanolanana ankizy) dia fitambaran'ny fomba fanaratsiana sy fampijaliana atao amin'ny olona mbola tsy ampy 18 taona, izay mahatonga fahavoazana na mety hitranga amin'ny [[Fahasalamana|fahasalamany]] ara-batana sy ara-tsaina, ny fahavelomany, ny fivoarany ara-tsaina sy ara-batana, na koa ny fahamendrehany sy ny hasiny maha-olona azy. Ireo fomba fanararaotana ireo dia mety ahitana ny herisetra ara-batana, ny herisetra ara-tsaina, ny fanadinoana, ny tsy fanomezana izay ilain'ny ankizy, ary koa ny fanararaotana ara-nofo. Ireo fahavoazana ireo dia mety hisy fiantraikany lalina sy maharitra amin'ny fiainan'ny ankizy<ref>{{Lien web |langue=fr |titre=Maltraitance des enfants |url=https://www.who.int/fr/news-room/fact-sheets/detail/child-maltreatment |site=www.who.int |consulté le=2025-06-03}}</ref>. == karazany == Miseho aminy hendrika sy fomba maro samihafa ny herisetra mianjady amin'ny ankizy, Azo sokajaina miavaka sy mazava tsara anefa izany <ref name=":0">{{Lien web |langue=en-US |titre=Child Abuse and Neglect - HelpGuide.org |url=https://www.helpguide.org/relationships/domestic-abuse/child-abuse-and-neglect |site=www.helpguide.org |date=2018-11-02 |consulté le=2025-06-05}}</ref> ===Ny ratra amin’ny loha vokatry ny herisetra amin’ny zaza=== Amin’ny tranga 10 ka hatramin’ny 40 isanjato, ny [[Zazakely|zaza]] vao teraka dia mety hahazo ratra amin’ny loha izay mahafaty noho ny herisetra ataon’ny olon-dehibe<ref>{{Lien web |langue=fr |titre=Quels sont les différents types de maltraitance infantile ? |url=https://sante.lefigaro.fr/social/sante-publique/maltraitance-infantile/types-maltraitance |site=Le Figaro Santé |consulté le=2025-06-05}}</ref>. ===Ny tsy firaharahana lalina=== Tsy raharahain’ny olon-dehibe izay tompon’andraikitra amin’ny zaza ny filàna fototra ilainy toy ny [[sakafo]], [[fitafiana]], fahadiovana, sy [[fitsaboana]]. Misy antony maro mifamatotra izay mandray anjara amin’ny tsy firaharahana na fanararaotana atao amin’ny zaza dia misy sehatra telo lehibe iaviany: Ny sehatra mifandray amin’ny toetra sy ny tantaram-piainan’ny [[ray aman-dreny]] sy ny zaza: Anisan’izany ny toetran’ny ray aman-dreny sy ny zaza, ny zavatra niainan’ny ray aman-dreny tamin’ny fahazazany, ary ny fiparitahan’ny herisetra avy amin’ny taranaka iray mankany amin’ny iray hafa. Ny sehatra ifandraisan’ny ray aman-dreny sy ny zaza: Manasongadina ny fihetsiky ny ray aman-dreny amin’ny zaza sy ny fifandraisana misy eo amin’izy ireo andavanandro. Ny sehatra manodidina amin’ny ankapobeny: Anisan’izany ny fanohanana ara-tsosialy sy ara-piarahamonina, ny fari-piainana ara-toekarena, ny toe-draharaha eny amin’ny manodidina, ny fomban-drazana ary ny [[kolontsaina]] iainana. Ireo sehatra telo ireo dia mifamatotra sy miara-misy, ary samy afaka mitarika na manamafy ny tranganà fanararaotana na tsy firaharahana atao amin’ny aankizy<ref>{{Lien web |langue=fr |titre=Maltraitance des enfants : la négligence {{!}} Encyclopédie sur le développement des jeunes enfants |url=https://www.enfant-encyclopedie.com/maltraitance-des-enfants/selon-experts/la-negligence-legard-des-enfants-un-tour-dhorizon |site=www.enfant-encyclopedie.com |date=2019-08-01 |consulté le=2025-06-05}}</ref>. ===Ny fanararaotana ara-tsaina sy ara-pihetseham-po=== Anisan’izany ny fanalam-baraka, ny fanevatevana miverimberina, ny fanimbana ny fananan’ny zaza, ary ny fitakiana tafahoatra na tsy mifanaraka amin’ny taonany. ===Ny fanolanana sy fanararaotana ara-nofo=== Misy olon-dehibe mandray anjara amin’ny asa ara-nofo miaraka amin’ny zaza, na manaiky izany ilay zaza na tsia. Maro ihany koa ny tranga fanararaotana ara-nofo: araka ny fanadihadiana nataon’ny Inserm sy Ined tamin’ny taona 2006, 8,8% n’ny [[vehivavy]] sy 2,8% n’ny lehilahy no nilaza fa efa niezahan’olondehibe nanao firaisana tamin’izy ireo na noterena hanao izany talohan’ny faha-18 taonany. Mazàna, amin’ny tranga 10 hatramin’ny 40 isan-jato, ny [[herisetra]] atao amin’ny lohan’ny zazakely dia mety hahafaty. Ny fanadinoana tanteraka ny andraikitra dia miseho rehefa tsy omena [[sakafo]], [[fitafiana]], fahadiovana ary [[fitsaboana]] sahaza ny zaza. Ny herisetra ara-tsaina dia ahitana fanaratsiana, fanompa tsy an-kijanona, fanimbana ny fananan’ny zaza, ary fitakiana tafahoatra na tsy mety aminy. Ny fanararaotana ara-nofo dia atao rehefa misy olon-dehibe manao fihetsika ara-nofo amin’ny zaza, na manaiky izy na tsia. Araka ny fanadihadiana nataon’ny Inserm sy Ined tamin’ny 2006, 8,8%-n’ny vehivavy sy 2,8%-n’ny lehilahy no nilaza fa efa niharan’ny fanararaotana ara-nofo na saika nanaovana izany talohan’ny faha-18 taonany<ref name=":0" />. ===Herisetra ara-batana=== Anisan’ny fanararaotana ara-batana ny fampiasana hery amin’ny ankizy amin’ny fomba fanahy iniana sy tsy vokatry ny [[loza]] tampoka, izay mety hahatonga ratra, na hampidi-doza amin’ny fahasalamany. Ireto avy ny ohatra:Kapoka (amin’ny tanana na amin’ny zavatra mafy);fikapohana, fanipazana, famely amin’ny [[tongotra]] na amin’ny totohondry; fampihinanana amin’ny nifin’olona; fandoroana; famoizana amin’ny poizina;famoretana na fampisavorovoroana amin’ny [[rivotra]] (fanaovana ho safotry na ho tototry ny rivotra);famoretana amin’ny tendany; fampihovitrovitroana mahery vaika; fanipazana amin-kery; fanomezana rano betsaka na fikasihana amin’ny rano (fampisotroana na fanandratana any anaty rano); famoronana soritr’aretina na fanaovana an’ilay zaza ho [[marary]] amin’ny fomba fanahy iniana. Ireo rehetra ireo dia manimba tanteraka ny fahasalamana ara-batana sy ara-tsaina amin’ny ankizy, ary manitsakitsaka ny zony. Voasokajy ho heloka bevava amin’ny lalàna izany amin’ny ankamaroan’ny firenena<ref>{{Lien web |langue=fr |titre=ou commence la maltraitance |url=https://www.actionenfance.org/protection-enfance/ou-commence-la-maltraitance-infantile/}}</ref>. == Fiantraikany== == Fepetra ara-dalana== ==Loharano== biricjsesar1sf4pj6ko83s9qgnr0yd 0 293543 1106939 1106740 2025-06-11T16:24:39Z 102.68.196.5 Nanitsy tsipelina 1106939 wikitext text/x-wiki [[Sary:Luis N. Morones en la cárcel de Los Mochis, Sinaloa, 1932.jpg|vignette|sary fanehoana olona voafonja]] Manerantany, dia ratsy avokoa ireo Fepetra ny zo maha olona ireo voafonja. Manana [[zo]] fototra ohatran'ny olombelona rehetra ihany anefa izy ireny. == Tantarany == Anisany mpikambana ao anatin'ny [[Firenena Mikambana|Firenena mikambana]] (Nation unies) i [[Madagasikara]] ka mankatò ireo fanampahan-kevitra entitra iraisam-pirena . Taminy 1957, ny fanampahan-kevitrin'ny Firenena mikambana nametraka Ireo lalàna mifehy ireo voafonja "règles minima pour le traitement de détenus". Narahin'ny ny "les principes fondamentaux au traitement des détenus" Izay nolaniana sy neken'ny fivoriambe n'y Firenena mikambana tamin'ny 14 desambra 1990<ref>https://www.ohchr.org/FR/ProfessionalInterest/Pages/BasicPrinciplesTreatmentOfPrisoners.aspx</ref>. == Ireo fonja malagasy sy ny zava misy: == Tsy fahampian-tsakafo, tsy fahampiana na tsy fisian'ny fikoloam-pahasalamana ary tsy fahampiana fahafenoana mihoam-papana no hita amin'ireo fonja manerana ny nosy. Ohatra ny fonja ny Antanimora izay namboarina ahazaka voafonja 800, tamin'ny 2019 miisa 4352 no voafonja mipetraka tao ka ny 498 vehivavy<ref>https://www.ohchr.org/fr/stories/2019/12/humanizing-prison-world-diplomatic-victory-madagascar</ref>. Any [[Manakara]], raha namboarina hitazomana voafonja 121, ny fonjan' ny manakara miiisa 700 eo eo ny voafonja ao tamin'ny septambra 2018<ref>https://www.amnesty.fr/peine-de-mort-et-torture/actualites/depuis-2017-52-personnes-sont-mortes-en-detention</ref>. ==== Ara pahasalamana: ==== Tsy fanana toeram-pasalamana na fikarakarana vatana , eo koa ireo fandavan'ireo tompon'andraikitra ireo voafonja hivoaka hitsabo-tena, ka mahatonga fahafatesana<ref>https://mg.globalvoices.org/2023/11/28/167135/</ref>. == Loharano == </references> fpun28lu4cpngr38m5so73qqwdmq421 0 293998 1106948 1106861 2025-06-11T16:58:51Z Mihaino 35843 Nanampy ny lahatsoratra 1106948 wikitext text/x-wiki {{Infobox olona|anarana=Aya Nakamura, Aya Coco Danioko|teraka=10 mai 1995|toerana=Bamako, Mali|asa=Mpihira|firenena=France|image=Disque de Diamant Aya Nakamura.jpg}} [[Sary:Disque de Diamant Aya Nakamura.jpg|vignette|Aya Nakamura]] == AYA NAKAMURA == Teraka tamin'ny 10 mai 1995, tao Bamako, Mali i Aya Coco Danioko, izay mampiasa ny anarana hoe: Aya Nakamura eo amin'ny sehatra maha-mpanakanto azy, mpihira frantsay Maliàna. Nanao fandrosoana teo amin'ny sehatry ny [[mozika]] izy, tamin'ny alalan'ny rakikira voalohany, mitondra ny lohateny hoe: "Journal intime", taorian'ny fanombohana izay nahasarika ny sain'ny maro tao amin'ny [[Tambajotra sôsialy|tambajotra sosialy]] sy fiaraha-miasa maro samihafa, izay nivoaka tamin'ny taona 2017, nahazoany mari-pahankasitrahana "disque de platine", roa taona taty aoriana.Tamin'ny taona 2018, namoaka ny rakikira faharoa mitondra ny lohateny "Nakamura" izy, izay nahatonga azy ho malaza amin'ny [[vahoaka]] maro noho ny hira "Djadja". Nahazo ny mari-pankasitrahana "disque de diamant", io rakikira io, nivarotra mihoatra ny 550000 dika [[Frantsa]] ary mihoatra ny 1,2 tapitrisa maneran-tany. Ity rakikira ity no rakikira frantsay be mpihaino indrindra maneran-tany, miaraka amin'ny 1,9lavitrisa fihainoana (stremeas)tamin'ny volana aogositra 2024. Ny hirany dia mahavita mandresy lahatra amin'ireo firenena miteny frantsay sy ny any ivelany. Izy no mpanakanto vehivavy miteny frantsay be mpihaino indrindra ao amin'ny Spotify miaraka amin'ny mpihaino 20 tapitrisa isam-bolana, tamin'ny taona 2020. Namoaka ny rakikira fahatelo mitondra ny lohateny hoe: "Aya" izy, tamin'io taona io ihany. Io rakikira io dia nahazo ny mari-mpakasitrahana : "double disque de platine" tamin'ny taona 2023, namarotana 200000 dika. Tamin'ny volana janoary 2023, namoaka ny rakikira fahaefatra, mitondra ny lohateny hoe: "DNK" izy, manondro ny anaran'ny fianakaviany hoe Donioko. Nahazo ny mari-mpankasitrahana: "double disque de platine" io rakikira io fito volana taorian'ny nivoahany, niaraka tamin'ny namarotana 100000 dika. Nanomboka ny fitetezam-paritra sy ny iraisam-pirenena izy, ka nivarotra ireo tapakila rehetra ho an'ireo fampisehoana telo tao amin'ny Accor Arena, nandritra ny dimy amby folo minitra, izany hoe tapakila 60000. ==== Fiantombohana sy fahombiazana voalohany miaraka amin'ny ''Journal intime'' (2014-2017) ==== 2617mcowqn1qashqlmzwcy8apas6hnn 1106949 1106948 2025-06-11T17:19:13Z Mihaino 35843 Nanampy ny lahatsoratra 1106949 wikitext text/x-wiki {{Infobox olona|anarana=Aya Nakamura, Aya Coco Danioko|teraka=10 mai 1995|toerana=Bamako, Mali|asa=Mpihira|firenena=France|image=Disque de Diamant Aya Nakamura.jpg}} [[Sary:Disque de Diamant Aya Nakamura.jpg|vignette|Aya Nakamura]] == AYA NAKAMURA == Teraka tamin'ny 10 mai 1995, tao Bamako, Mali i Aya Coco Danioko, izay mampiasa ny anarana hoe: Aya Nakamura eo amin'ny sehatra maha-mpanakanto azy, mpihira frantsay Maliàna. Nanao fandrosoana teo amin'ny sehatry ny [[mozika]] izy, tamin'ny alalan'ny rakikira voalohany, mitondra ny lohateny hoe: "Journal intime", taorian'ny fanombohana izay nahasarika ny sain'ny maro tao amin'ny [[Tambajotra sôsialy|tambajotra sosialy]] sy fiaraha-miasa maro samihafa, izay nivoaka tamin'ny taona 2017, nahazoany mari-pahankasitrahana "disque de platine", roa taona taty aoriana.Tamin'ny taona 2018, namoaka ny rakikira faharoa mitondra ny lohateny "Nakamura" izy, izay nahatonga azy ho malaza amin'ny [[vahoaka]] maro noho ny hira "Djadja". Nahazo ny mari-pankasitrahana "disque de diamant", io rakikira io, nivarotra mihoatra ny 550000 dika [[Frantsa]] ary mihoatra ny 1,2 tapitrisa maneran-tany. Ity rakikira ity no rakikira frantsay be mpihaino indrindra maneran-tany, miaraka amin'ny 1,9lavitrisa fihainoana (stremeas)tamin'ny volana aogositra 2024. Ny hirany dia mahavita mandresy lahatra amin'ireo firenena miteny frantsay sy ny any ivelany. Izy no mpanakanto vehivavy miteny frantsay be mpihaino indrindra ao amin'ny Spotify miaraka amin'ny mpihaino 20 tapitrisa isam-bolana, tamin'ny taona 2020. Namoaka ny rakikira fahatelo mitondra ny lohateny hoe: "Aya" izy, tamin'io taona io ihany. Io rakikira io dia nahazo ny mari-mpakasitrahana : "double disque de platine" tamin'ny taona 2023, namarotana 200000 dika. Tamin'ny volana janoary 2023, namoaka ny rakikira fahaefatra, mitondra ny lohateny hoe: "DNK" izy, manondro ny anaran'ny fianakaviany hoe Donioko. Nahazo ny mari-mpankasitrahana: "double disque de platine" io rakikira io fito volana taorian'ny nivoahany, niaraka tamin'ny namarotana 100000 dika. Nanomboka ny fitetezam-paritra sy ny iraisam-pirenena izy, ka nivarotra ireo tapakila rehetra ho an'ireo fampisehoana telo tao amin'ny Accor Arena, nandritra ny dimy amby folo minitra, izany hoe tapakila 60000. Nasain'i Anna Wintour i Aya Nakamura hanatrika ny "Met Gala" tamin'ny 6 may 2024, ary nihira nandritra ny lamaody "Vogue world Paris" tamin'ny jona 2024, amin'ilay hira "fly", amin'ny endrika "orchestré", tao anatin'ilay akanjo rebareba avo lenta nataon'i Jean-Paul Gaultier. Io fampisehoana io dia noderain'ny mpitsikera sy ireo mpanakanto toa an-dry Madonna. Nandritra ny lalao olaimpika fahavaratra 2024, dia izy no nanao ny hira nandritra ny lanonam-panokafana tamin'ny 26 jolay 2024, nahitana mpijery 31,4 tapitrisa tamin'ny fahitalavitra, io no isa ambony indrindra teo amin'ny tantaran'ny fahitalavitra frantsay. ==== Fiantombohana sy fahombiazana voalohany miaraka amin'ny ''Journal intime'' (2014-2017) ==== n8q0zel7jkdf1sg6lcrwr4i42mu0qtp 1106960 1106949 2025-06-11T18:05:44Z Mihaino 35843 Nanampy ny lahatsoratra 1106960 wikitext text/x-wiki {{Infobox olona|anarana=Aya Nakamura, Aya Coco Danioko|teraka=10 mai 1995|toerana=Bamako, Mali|asa=Mpihira|firenena=France|image=Disque de Diamant Aya Nakamura.jpg}} [[Sary:Disque de Diamant Aya Nakamura.jpg|vignette|Aya Nakamura]] == AYA NAKAMURA == Teraka tamin'ny 10 mai 1995, tao Bamako, Mali i Aya Coco Danioko, izay mampiasa ny anarana hoe: Aya Nakamura eo amin'ny sehatra maha-mpanakanto azy, mpihira frantsay Maliàna. Nanao fandrosoana teo amin'ny sehatry ny [[mozika]] izy, tamin'ny alalan'ny rakikira voalohany, mitondra ny lohateny hoe: "Journal intime", taorian'ny fanombohana izay nahasarika ny sain'ny maro tao amin'ny [[Tambajotra sôsialy|tambajotra sosialy]] sy fiaraha-miasa maro samihafa, izay nivoaka tamin'ny taona 2017, nahazoany mari-pahankasitrahana "disque de platine", roa taona taty aoriana.Tamin'ny taona 2018, namoaka ny rakikira faharoa mitondra ny lohateny "Nakamura" izy, izay nahatonga azy ho malaza amin'ny [[vahoaka]] maro noho ny hira "Djadja". Nahazo ny mari-pankasitrahana "disque de diamant", io rakikira io, nivarotra mihoatra ny 550000 dika [[Frantsa]] ary mihoatra ny 1,2 tapitrisa maneran-tany. Ity rakikira ity no rakikira frantsay be mpihaino indrindra maneran-tany, miaraka amin'ny 1,9lavitrisa fihainoana (stremeas)tamin'ny volana aogositra 2024. Ny hirany dia mahavita mandresy lahatra amin'ireo firenena miteny frantsay sy ny any ivelany. Izy no mpanakanto vehivavy miteny frantsay be mpihaino indrindra ao amin'ny Spotify miaraka amin'ny mpihaino 20 tapitrisa isam-bolana, tamin'ny taona 2020. Namoaka ny rakikira fahatelo mitondra ny lohateny hoe: "Aya" izy, tamin'io taona io ihany. Io rakikira io dia nahazo ny mari-mpakasitrahana : "double disque de platine" tamin'ny taona 2023, namarotana 200000 dika. Tamin'ny volana janoary 2023, namoaka ny rakikira fahaefatra, mitondra ny lohateny hoe: "DNK" izy, manondro ny anaran'ny fianakaviany hoe Donioko. Nahazo ny mari-mpankasitrahana: "double disque de platine" io rakikira io fito volana taorian'ny nivoahany, niaraka tamin'ny namarotana 100000 dika. Nanomboka ny fitetezam-paritra sy ny iraisam-pirenena izy, ka nivarotra ireo tapakila rehetra ho an'ireo fampisehoana telo tao amin'ny Accor Arena, nandritra ny dimy amby folo minitra, izany hoe tapakila 60000. Nasain'i Anna Wintour i Aya Nakamura hanatrika ny "Met Gala" tamin'ny 6 may 2024, ary nihira nandritra ny lamaody "Vogue world Paris" tamin'ny jona 2024, amin'ilay hira "fly", amin'ny endrika "orchestré", tao anatin'ilay akanjo rebareba avo lenta nataon'i Jean-Paul Gaultier. Io fampisehoana io dia noderain'ny mpitsikera sy ireo mpanakanto toa an-dry Madonna. Nandritra ny lalao olaimpika fahavaratra 2024, dia izy no nanao ny hira nandritra ny lanonam-panokafana tamin'ny 26 jolay 2024, nahitana mpijery 31,4 tapitrisa tamin'ny fahitalavitra, io no isa ambony indrindra teo amin'ny tantaran'ny fahitalavitra frantsay. Tamin'ny 23 febroary 2025, tamin'ny 1ora sy 48minitra, ny "clip de single Djadja" dia lasa hira fahaefatra amin'ny teny frantsay, nahatratra mihoatra ny 1miliara ny mpijery ao amin'ny "You Tube", aorian'ny "Dernière Danse" an'i Indila, "Papaoutai an'i Stromae, ary "Ego" an'i Willy William. Lasa mpanakanto Afrikana voalohany manana lahatsary mihoatra ny 1miliara fijery izy. Tao anatin'ny enina taona, dia lasa izy ihany koa no mpanakanto miteny frantsay nahatratra izany haingana indrindra. ==== Fiantombohana sy fahombiazana voalohany miaraka amin'ny ''Journal intime'' (2014-2017) ==== rp1ju6gqlbfsjaljaj25mmi2qqodyef 1106961 1106960 2025-06-11T18:16:24Z Mihaino 35843 1106961 wikitext text/x-wiki {{Infobox olona|anarana=Aya Nakamura, Aya Coco Danioko|teraka=10 mai 1995|toerana=Bamako, Mali|asa=Mpihira|firenena=France|image=Disque de Diamant Aya Nakamura.jpg}} [[Sary:Disque de Diamant Aya Nakamura.jpg|vignette|Aya Nakamura]] == AYA NAKAMURA == Teraka tamin'ny 10 mai 1995, tao [[Bamako]], [[Malỳ|Mali]] i Aya Coco Danioko, izay mampiasa ny anarana hoe: [[Aya Nakamura]] eo amin'ny sehatra maha-mpanakanto azy, mpihira [[frantsay]] [[Maliana (vahoaka)|Maliàna]]. Nanao fandrosoana teo amin'ny sehatry ny [[mozika]] izy, tamin'ny alalan'ny rakikira voalohany, mitondra ny lohateny hoe: "Journal intime", taorian'ny fanombohana izay nahasarika ny sain'ny maro tao amin'ny [[Tambajotra sôsialy|tambajotra sosialy]] sy fiaraha-miasa maro samihafa, izay nivoaka tamin'ny taona 2017, nahazoany mari-pahankasitrahana "disque de platine", roa taona taty aoriana.Tamin'ny taona 2018, namoaka ny rakikira faharoa mitondra ny lohateny "Nakamura" izy, izay nahatonga azy ho malaza amin'ny [[vahoaka]] maro noho ny hira "Djadja". Nahazo ny mari-pankasitrahana "disque de diamant", io rakikira io, nivarotra mihoatra ny 550000 dika [[Frantsa]] ary mihoatra ny 1,2 tapitrisa maneran-tany. Ity rakikira ity no rakikira frantsay be mpihaino indrindra maneran-tany, miaraka amin'ny 1,9lavitrisa fihainoana (stremeas)tamin'ny volana aogositra 2024. Ny hirany dia mahavita mandresy lahatra amin'ireo [[firenena]] miteny [[frantsay]] sy ny any ivelany. Izy no mpanakanto vehivavy miteny frantsay be mpihaino indrindra ao amin'ny Spotify miaraka amin'ny mpihaino 20 tapitrisa isam-bolana, tamin'ny taona 2020. Namoaka ny rakikira fahatelo mitondra ny lohateny hoe: "Aya" izy, tamin'io taona io ihany. Io rakikira io dia nahazo ny mari-mpakasitrahana : "double disque de platine" tamin'ny taona 2023, namarotana 200000 dika. Tamin'ny volana janoary 2023, namoaka ny rakikira fahaefatra, mitondra ny lohateny hoe: "DNK" izy, manondro ny anaran'ny fianakaviany hoe Donioko. Nahazo ny mari-mpankasitrahana: "double disque de platine" io rakikira io fito volana taorian'ny nivoahany, niaraka tamin'ny namarotana 100000 dika. Nanomboka ny fitetezam-paritra sy ny iraisam-pirenena izy, ka nivarotra ireo tapakila rehetra ho an'ireo fampisehoana telo tao amin'ny Accor Arena, nandritra ny dimy amby folo minitra, izany hoe tapakila 60000. Nasain'i Anna Wintour i [[Aya Nakamura]] hanatrika ny "Met Gala" tamin'ny 6 may 2024, ary nihira nandritra ny lamaody "Vogue world Paris" tamin'ny jona 2024, amin'ilay hira "fly", amin'ny endrika "orchestré", tao anatin'ilay akanjo rebareba avo lenta nataon'i Jean-Paul Gaultier. Io fampisehoana io dia noderain'ny mpitsikera sy ireo mpanakanto toa an-dry Madonna. Nandritra ny lalao olaimpika fahavaratra 2024, dia izy no nanao ny [[hira]] nandritra ny lanonam-panokafana tamin'ny 26 jolay 2024, nahitana mpijery 31,4 tapitrisa tamin'ny [[fahitalavitra]], io no isa ambony indrindra teo amin'ny tantaran'ny fahitalavitra frantsay. Tamin'ny 23 febroary 2025, tamin'ny 1ora sy 48minitra, ny "clip de single Djadja" dia lasa hira fahaefatra amin'ny [[Fiteny frantsay|teny frantsay]], nahatratra mihoatra ny 1miliara ny mpijery ao amin'ny "You Tube", aorian'ny "Dernière Danse" an'i Indila, "Papaoutai an'i Stromae, ary "Ego" an'i Willy William. Lasa mpanakanto [[Afrikana (vahoaka)|Afrikana]] voalohany manana lahatsary mihoatra ny 1miliara fijery izy. Tao anatin'ny enina taona, dia lasa izy ihany koa no mpanakanto miteny frantsay nahatratra izany haingana indrindra. ==== Fiantombohana sy fahombiazana voalohany miaraka amin'ny ''Journal intime'' (2014-2017) ==== 7ei2k0nmd4zjkslxy84fo6vbbu153t4 1106964 1106961 2025-06-11T18:47:13Z Mihaino 35843 Nanampy ny lahatsoratra 1106964 wikitext text/x-wiki {{Infobox olona|anarana=Aya Nakamura, Aya Coco Danioko|teraka=10 mai 1995|toerana=Bamako, Mali|asa=Mpihira|firenena=France|image=Disque de Diamant Aya Nakamura.jpg}} [[Sary:Disque de Diamant Aya Nakamura.jpg|vignette|Aya Nakamura]] == AYA NAKAMURA == Teraka tamin'ny 10 mai 1995, tao [[Bamako]], [[Malỳ|Mali]] i Aya Coco Danioko, izay mampiasa ny anarana hoe: [[Aya Nakamura]] eo amin'ny sehatra maha-mpanakanto azy, mpihira [[frantsay]] [[Maliana (vahoaka)|Maliàna]]. Nanao fandrosoana teo amin'ny sehatry ny [[mozika]] izy, tamin'ny alalan'ny rakikira voalohany, mitondra ny lohateny hoe: "Journal intime", taorian'ny fanombohana izay nahasarika ny sain'ny maro tao amin'ny [[Tambajotra sôsialy|tambajotra sosialy]] sy fiaraha-miasa maro samihafa, izay nivoaka tamin'ny taona 2017, nahazoany mari-pahankasitrahana "disque de platine", roa taona taty aoriana.Tamin'ny taona 2018, namoaka ny rakikira faharoa mitondra ny lohateny "Nakamura" izy, izay nahatonga azy ho malaza amin'ny [[vahoaka]] maro noho ny hira "Djadja". Nahazo ny mari-pankasitrahana "disque de diamant", io rakikira io, nivarotra mihoatra ny 550000 dika [[Frantsa]] ary mihoatra ny 1,2 tapitrisa maneran-tany. Ity rakikira ity no rakikira frantsay be mpihaino indrindra maneran-tany, miaraka amin'ny 1,9lavitrisa fihainoana (stremeas)tamin'ny volana aogositra 2024. Ny hirany dia mahavita mandresy lahatra amin'ireo [[firenena]] miteny [[frantsay]] sy ny any ivelany. Izy no mpanakanto vehivavy miteny frantsay be mpihaino indrindra ao amin'ny Spotify miaraka amin'ny mpihaino 20 tapitrisa isam-bolana, tamin'ny taona 2020. Namoaka ny rakikira fahatelo mitondra ny lohateny hoe: "Aya" izy, tamin'io taona io ihany. Io rakikira io dia nahazo ny mari-mpakasitrahana : "double disque de platine" tamin'ny taona 2023, namarotana 200000 dika. Tamin'ny volana janoary 2023, namoaka ny rakikira fahaefatra, mitondra ny lohateny hoe: "DNK" izy, manondro ny anaran'ny fianakaviany hoe Donioko. Nahazo ny mari-mpankasitrahana: "double disque de platine" io rakikira io fito volana taorian'ny nivoahany, niaraka tamin'ny namarotana 100000 dika. Nanomboka ny fitetezam-paritra sy ny iraisam-pirenena izy, ka nivarotra ireo tapakila rehetra ho an'ireo fampisehoana telo tao amin'ny Accor Arena, nandritra ny dimy amby folo minitra, izany hoe tapakila 60000. Nasain'i Anna Wintour i [[Aya Nakamura]] hanatrika ny "Met Gala" tamin'ny 6 may 2024, ary nihira nandritra ny lamaody "Vogue world Paris" tamin'ny jona 2024, amin'ilay hira "fly", amin'ny endrika "orchestré", tao anatin'ilay akanjo rebareba avo lenta nataon'i Jean-Paul Gaultier. Io fampisehoana io dia noderain'ny mpitsikera sy ireo mpanakanto toa an-dry Madonna. Nandritra ny lalao olaimpika fahavaratra 2024, dia izy no nanao ny [[hira]] nandritra ny lanonam-panokafana tamin'ny 26 jolay 2024, nahitana mpijery 31,4 tapitrisa tamin'ny [[fahitalavitra]], io no isa ambony indrindra teo amin'ny tantaran'ny fahitalavitra frantsay. Tamin'ny 23 febroary 2025, tamin'ny 1ora sy 48minitra, ny "clip de single Djadja" dia lasa hira fahaefatra amin'ny [[Fiteny frantsay|teny frantsay]], nahatratra mihoatra ny 1miliara ny mpijery ao amin'ny "You Tube", aorian'ny "Dernière Danse" an'i Indila, "Papaoutai an'i Stromae, ary "Ego" an'i Willy William. Lasa mpanakanto [[Afrikana (vahoaka)|Afrikana]] voalohany manana lahatsary mihoatra ny 1miliara fijery izy. Tao anatin'ny enina taona, dia lasa izy ihany koa no mpanakanto miteny frantsay nahatratra izany haingana indrindra. TANTARAM-PIAINANY Fahazazana Teraka tamin'ny 10 may 1995, tao Bamako, any Mali, avy amin'ny fianakaviana mpitendry zavamaneno sy mpitantara nantin-drazana. Dimy mianadahy ry zareo, ary izy no zokiny indrindra. Volana vitsivitsy taorian'ny nahaterahany dia tonga tany Frantsa ny fianakaviany ary nipetraka tao Aulnay-sous-Bois izy ireo fony mbola zaza. Ny Rainy dia mpiasa ao amin'ny fisotroana ao amin'ny seranam-piaramanidina Roissy, ary ny reniny mpihira sy mpitantara nentin-drazana. Tsy nahazo antoka ny amin'izay lalan'asa mety ho raisiny izy, ka nanomboka nianatra lamaody tao La Courneuve: "Te ho lasa mpamorona lamaody aho, hoy izy, fa tsy nankafy izany intsony aho, ka dia nankany amin'ny mozika ka niafara tamin'izany". Teraka tao Mali izy, nefa nangataka zom-pirenena frantsay tamin'ny taona 2017, ary nahazo izany tamin'ny 30 avrily 2021. ==== Fiantombohana sy fahombiazana voalohany miaraka amin'ny ''Journal intime'' (2014-2017) ==== nfh6cdial7avxwfp5xl87sk47b7cgdp 1106966 1106964 2025-06-11T19:18:47Z Mihaino 35843 Nanampy ny lahatsoratra 1106966 wikitext text/x-wiki {{Infobox olona|anarana=Aya Nakamura, Aya Coco Danioko|teraka=10 mai 1995|toerana=Bamako, Mali|asa=Mpihira|firenena=France|image=Disque de Diamant Aya Nakamura.jpg}} [[Sary:Disque de Diamant Aya Nakamura.jpg|vignette|Aya Nakamura]] == AYA NAKAMURA == Teraka tamin'ny 10 mai 1995, tao [[Bamako]], [[Malỳ|Mali]] i Aya Coco Danioko, izay mampiasa ny anarana hoe: [[Aya Nakamura]] eo amin'ny sehatra maha-mpanakanto azy, mpihira [[frantsay]] [[Maliana (vahoaka)|Maliàna]]. Nanao fandrosoana teo amin'ny sehatry ny [[mozika]] izy, tamin'ny alalan'ny rakikira voalohany, mitondra ny lohateny hoe: "Journal intime", taorian'ny fanombohana izay nahasarika ny sain'ny maro tao amin'ny [[Tambajotra sôsialy|tambajotra sosialy]] sy fiaraha-miasa maro samihafa, izay nivoaka tamin'ny taona 2017, nahazoany mari-pahankasitrahana "disque de platine", roa taona taty aoriana.Tamin'ny taona 2018, namoaka ny rakikira faharoa mitondra ny lohateny "Nakamura" izy, izay nahatonga azy ho malaza amin'ny [[vahoaka]] maro noho ny hira "Djadja". Nahazo ny mari-pankasitrahana "disque de diamant", io rakikira io, nivarotra mihoatra ny 550000 dika [[Frantsa]] ary mihoatra ny 1,2 tapitrisa maneran-tany. Ity rakikira ity no rakikira frantsay be mpihaino indrindra maneran-tany, miaraka amin'ny 1,9lavitrisa fihainoana (stremeas)tamin'ny volana aogositra 2024. Ny hirany dia mahavita mandresy lahatra amin'ireo [[firenena]] miteny [[frantsay]] sy ny any ivelany. Izy no mpanakanto vehivavy miteny frantsay be mpihaino indrindra ao amin'ny Spotify miaraka amin'ny mpihaino 20 tapitrisa isam-bolana, tamin'ny taona 2020. Namoaka ny rakikira fahatelo mitondra ny lohateny hoe: "Aya" izy, tamin'io taona io ihany. Io rakikira io dia nahazo ny mari-mpakasitrahana : "double disque de platine" tamin'ny taona 2023, namarotana 200000 dika. Tamin'ny volana janoary 2023, namoaka ny rakikira fahaefatra, mitondra ny lohateny hoe: "DNK" izy, manondro ny anaran'ny fianakaviany hoe Donioko. Nahazo ny mari-mpankasitrahana: "double disque de platine" io rakikira io fito volana taorian'ny nivoahany, niaraka tamin'ny namarotana 100000 dika. Nanomboka ny fitetezam-paritra sy ny iraisam-pirenena izy, ka nivarotra ireo tapakila rehetra ho an'ireo fampisehoana telo tao amin'ny Accor Arena, nandritra ny dimy amby folo minitra, izany hoe tapakila 60000. Nasain'i Anna Wintour i [[Aya Nakamura]] hanatrika ny "Met Gala" tamin'ny 6 may 2024, ary nihira nandritra ny lamaody "Vogue world Paris" tamin'ny jona 2024, amin'ilay hira "fly", amin'ny endrika "orchestré", tao anatin'ilay akanjo rebareba avo lenta nataon'i Jean-Paul Gaultier. Io fampisehoana io dia noderain'ny mpitsikera sy ireo mpanakanto toa an-dry Madonna. Nandritra ny lalao olaimpika fahavaratra 2024, dia izy no nanao ny [[hira]] nandritra ny lanonam-panokafana tamin'ny 26 jolay 2024, nahitana mpijery 31,4 tapitrisa tamin'ny [[fahitalavitra]], io no isa ambony indrindra teo amin'ny tantaran'ny fahitalavitra frantsay. Tamin'ny 23 febroary 2025, tamin'ny 1ora sy 48minitra, ny "clip de single Djadja" dia lasa hira fahaefatra amin'ny [[Fiteny frantsay|teny frantsay]], nahatratra mihoatra ny 1miliara ny mpijery ao amin'ny "You Tube", aorian'ny "Dernière Danse" an'i Indila, "Papaoutai an'i Stromae, ary "Ego" an'i Willy William. Lasa mpanakanto [[Afrikana (vahoaka)|Afrikana]] voalohany manana lahatsary mihoatra ny 1miliara fijery izy. Tao anatin'ny enina taona, dia lasa izy ihany koa no mpanakanto miteny frantsay nahatratra izany haingana indrindra. TANTARAM-PIAINANY Fahazazana Teraka tamin'ny 10 may 1995, tao Bamako, any Mali, avy amin'ny fianakaviana mpitendry zavamaneno sy mpitantara nantin-drazana. Dimy mianadahy ry zareo, ary izy no zokiny indrindra. Volana vitsivitsy taorian'ny nahaterahany dia tonga tany Frantsa ny fianakaviany ary nipetraka tao Aulnay-sous-Bois izy ireo fony mbola zaza. Ny Rainy dia mpiasa ao amin'ny fisotroana ao amin'ny seranam-piaramanidina Roissy, ary ny reniny mpihira sy mpitantara nentin-drazana. Tsy nahazo antoka ny amin'izay lalan'asa mety ho raisiny izy, ka nanomboka nianatra lamaody tao La Courneuve: "Te ho lasa mpamorona lamaody aho, hoy izy, fa tsy nankafy izany intsony aho, ka dia nankany amin'ny mozika ka niafara tamin'izany". Teraka tao Mali izy, nefa nangataka zom-pirenena frantsay tamin'ny taona 2017, ary nahazo izany tamin'ny 30 avrily 2021. Asa sy fiainana an-tsehatra Fiandohana sy fahombiazana voalohany, niarahana amin'ny "Journal intime"(2014-2017). Nanomboka nanoratra tononkira izy tamin'ny fahazazany. Namoaka ny hirany voalohany mitondra ny lohateny hoe "Karma" tao amin'ny tambajotran-tserasera izy tamin'ny taona 2014, fony vao sivy amby folo taona. Nifidy anarana an-tsehatra avy amin'ny anaran'iray amin'ireo mpilalao ao: Hiro Nakamura izy, noho ny fitiavanay manokana ilay andian-tantara amin'ny fahitalavitra mitondra ny lohateny hoe:"Heroes". Niara-namorona hira mitantara fisarahana amin'ny fitiavana ihany koa izy sy Seysey, antsoina hoe "J'ai mal", amin'ny gadona "Zouk love". Nahazo mpijery mihoatra ny iray tapitrisa tao amin'ny "You Tube" ilay sarimihetsika. Lasa mpamokatra sy mpitantana ny asany amin'ny sehatra ara-java-kanto i Dembo Camara, sakaizany efa ela. Tamin'ny taona 2015, niara-niasa tamin'ny mpamorona mozika Christopher Ghenda izy, tamin'ny famoronana hira mitondra ny lohateny hoe "Brisé", nahatratra telo amby folo tapitrisa ny mpijery izanh tao amin'ny "You Tube". Nandefa hira hafa koa izy,niarahany tamin'ilay mpanao "rap" fababy, nitondra ny lohateny hoe: "Love d'un voyau", ka vao mainka nahazo fankasitrahana bebe kokoa tao amin'ny "You Tube". Nanao fampisehoana tao amin'ny kianja "Stade omnisports Modibo-Keïta" any Bamako izy, ho fanehoana ny firaiketam-pony amin'ny fiaviany, tamin'ny fandraisana anjara mialoha tamin'ny seho nataon'i Davido. Nanao hira manokana ho an'i Oumou Sangaré, iray amin'ireo mpihira malaza indrindra ao Mali, teraka tao Bamako tahaka azy ihany koa. Nanaiky handray anjara tao anatin'ilay "clip" mozika i Oumou Sangaré, hita tao anatin'izy io ny firaisankina sy fiarahana feno hafaliana teo amin'izy mirahavavy. ==== Fiantombohana sy fahombiazana voalohany miaraka amin'ny ''Journal intime'' (2014-2017) ==== 7ccxwl36sevi6nxbizt16ogjb8g802v 1106968 1106966 2025-06-11T19:29:22Z Mihaino 35843 1106968 wikitext text/x-wiki {{Infobox olona|anarana=Aya Nakamura, Aya Coco Danioko|teraka=10 mai 1995|toerana=Bamako, Mali|asa=Mpihira|firenena=France|image=Disque de Diamant Aya Nakamura.jpg}} [[Sary:Disque de Diamant Aya Nakamura.jpg|vignette|Aya Nakamura]] == AYA NAKAMURA == Teraka tamin'ny 10 mai 1995, tao [[Bamako]], [[Malỳ|Mali]] i Aya Coco Danioko, izay mampiasa ny anarana hoe: [[Aya Nakamura]] eo amin'ny sehatra maha-mpanakanto azy, mpihira [[frantsay]] [[Maliana (vahoaka)|Maliàna]]. Nanao fandrosoana teo amin'ny sehatry ny [[mozika]] izy, tamin'ny alalan'ny rakikira voalohany, mitondra ny lohateny hoe: "Journal intime", taorian'ny fanombohana izay nahasarika ny sain'ny maro tao amin'ny [[Tambajotra sôsialy|tambajotra sosialy]] sy fiaraha-miasa maro samihafa, izay nivoaka tamin'ny taona 2017, nahazoany mari-pahankasitrahana "disque de platine", roa taona taty aoriana.Tamin'ny taona 2018, namoaka ny rakikira faharoa mitondra ny lohateny "Nakamura" izy, izay nahatonga azy ho malaza amin'ny [[vahoaka]] maro noho ny hira "Djadja". Nahazo ny mari-pankasitrahana "disque de diamant", io rakikira io, nivarotra mihoatra ny 550000 dika [[Frantsa]] ary mihoatra ny 1,2 tapitrisa maneran-tany. Ity rakikira ity no rakikira frantsay be mpihaino indrindra maneran-tany, miaraka amin'ny 1,9lavitrisa fihainoana (stremeas)tamin'ny volana aogositra 2024. Ny hirany dia mahavita mandresy lahatra amin'ireo [[firenena]] miteny [[frantsay]] sy ny any ivelany. Izy no mpanakanto vehivavy miteny frantsay be mpihaino indrindra ao amin'ny Spotify miaraka amin'ny mpihaino 20 tapitrisa isam-bolana, tamin'ny taona 2020. Namoaka ny rakikira fahatelo mitondra ny lohateny hoe: "Aya" izy, tamin'io taona io ihany. Io rakikira io dia nahazo ny mari-mpakasitrahana : "double disque de platine" tamin'ny taona 2023, namarotana 200000 dika. Tamin'ny volana janoary 2023, namoaka ny rakikira fahaefatra, mitondra ny lohateny hoe: "DNK" izy, manondro ny anaran'ny fianakaviany hoe Donioko. Nahazo ny mari-mpankasitrahana: "double disque de platine" io rakikira io fito volana taorian'ny nivoahany, niaraka tamin'ny namarotana 100000 dika. Nanomboka ny fitetezam-paritra sy ny iraisam-pirenena izy, ka nivarotra ireo tapakila rehetra ho an'ireo fampisehoana telo tao amin'ny Accor Arena, nandritra ny dimy amby folo minitra, izany hoe tapakila 60000. Nasain'i Anna Wintour i [[Aya Nakamura]] hanatrika ny "Met Gala" tamin'ny 6 may 2024, ary nihira nandritra ny lamaody "Vogue world Paris" tamin'ny jona 2024, amin'ilay hira "fly", amin'ny endrika "orchestré", tao anatin'ilay akanjo rebareba avo lenta nataon'i Jean-Paul Gaultier. Io fampisehoana io dia noderain'ny mpitsikera sy ireo mpanakanto toa an-dry Madonna. Nandritra ny lalao olaimpika fahavaratra 2024, dia izy no nanao ny [[hira]] nandritra ny lanonam-panokafana tamin'ny 26 jolay 2024, nahitana mpijery 31,4 tapitrisa tamin'ny [[fahitalavitra]], io no isa ambony indrindra teo amin'ny tantaran'ny fahitalavitra frantsay. Tamin'ny 23 febroary 2025, tamin'ny 1ora sy 48minitra, ny "clip de single Djadja" dia lasa hira fahaefatra amin'ny [[Fiteny frantsay|teny frantsay]], nahatratra mihoatra ny 1miliara ny mpijery ao amin'ny "You Tube", aorian'ny "Dernière Danse" an'i Indila, "Papaoutai an'i Stromae, ary "Ego" an'i Willy William. Lasa mpanakanto [[Afrikana (vahoaka)|Afrikana]] voalohany manana lahatsary mihoatra ny 1miliara fijery izy. Tao anatin'ny enina taona, dia lasa izy ihany koa no mpanakanto miteny frantsay nahatratra izany haingana indrindra. == TANTARAM-PIAINANY == == Fahazazana == Teraka tamin'ny 10 may 1995, tao [[Bamako]], any [[Malỳ|Mali]], avy amin'ny [[fianakaviana]] mpitendry [[zavamaneno]] sy mpitantara nentin-drazana. Dimy mianadahy ry zareo, ary izy no zokiny indrindra. Volana vitsivitsy taorian'ny nahaterahany dia tonga tany [[Frantsa]] ny finakaviany ary nipetraka tao Aulnay-sous-Bois izy ireo fony mbola zaza. Ny Rainy dia mpiasa ao amin'ny fisotroana ao amin'ny seranam-piaramanidina Roissy, ary ny reniny mpihira sy mpitantara nentin-drazana. Tsy nahazo antoka ny amin'izay lalan'asa mety ho raisiny izy, ka nanomboka nianatra [[lamaody]] tao La Courneuve: "Te ho lasa mpamorona lamaody aho, hoy izy, fa tsy nankafy izany intsony aho, ka dia nankany amin'ny [[mozika]] ka niafara tamin'izany". Teraka tao Mali izy, nefa nangataka [[zom-pirenena frantsay]] tamin'ny taona 2017, ary nahazo izany tamin'ny 30 avrily 2021. == Asa sy fiainana an-tsehatra == Fiandohana sy fahombiazana voalohany, niarahana amin'ny "Journal intime"(2014-2017). Nanomboka nanoratra tononkira izy tamin'ny fahazazany. Namoaka ny hirany voalohany mitondra ny lohateny hoe "Karma" tao amin'ny [[Tambajotra sôsialy|tambajotran-tserasera]] izy tamin'ny taona 2014, fony vao sivy amby folo taona. Nifidy anarana an-tsehatra avy amin'ny anaran'iray amin'ireo mpilalao ao: Hiro Nakamura izy, noho ny fitiavanay manokana ilay andian-tantara amin'ny [[fahitalavitra]] mitondra ny lohateny hoe:"Heroes". Niara-namorona [[hira]] mitantara fisarahana amin'ny [[fitiavana]] ihany koa izy sy Seysey, antsoina hoe "J'ai mal", amin'ny gadona "Zouk love". Nahazo mpijery mihoatra ny iray tapitrisa tao amin'ny "You Tube" ilay [[sarimihetsika]]. Lasa mpamokatra sy mpitantana ny asany amin'ny sehatra ara-java-kanto i Dembo Camara, sakaizany efa ela. Tamin'ny taona 2015, niara-niasa tamin'ny mpamorona mozika Christopher Ghenda izy, tamin'ny famoronana hira mitondra ny lohateny hoe "Brisé", nahatratra telo amby folo tapitrisa ny mpijery izanh tao amin'ny "You Tube". Nandefa hira hafa koa izy,niarahany tamin'ilay mpanao "rap" fababy, nitondra ny lohateny hoe: "Love d'un voyau", ka vao mainka nahazo fankasitrahana bebe kokoa tao amin'ny "You Tube". Nanao fampisehoana tao amin'ny kianja "Stade omnisports Modibo-Keïta" any Bamako izy, ho fanehoana ny firaiketam-pony amin'ny fiaviany, tamin'ny fandraisana anjara mialoha tamin'ny seho nataon'i Davido. Nanao hira manokana ho an'i Oumou Sangaré, iray amin'ireo mpihira malaza indrindra ao Mali, teraka tao Bamako tahaka azy ihany koa. Nanaiky handray anjara tao anatin'ilay "clip" mozika i Oumou Sangaré, hita tao anatin'izy io ny firaisankina sy fiarahana feno hafaliana teo amin'izy mirahavavy. ==== Fiantombohana sy fahombiazana voalohany miaraka amin'ny ''Journal intime'' (2014-2017) ==== 109b5xrf35cnmtvp4zi4dhjd8zx28ol 1106969 1106968 2025-06-11T19:30:12Z Mihaino 35843 Nampiditra loharano 1106969 wikitext text/x-wiki {{Infobox olona|anarana=Aya Nakamura, Aya Coco Danioko|teraka=10 mai 1995|toerana=Bamako, Mali|asa=Mpihira|firenena=France|image=Disque de Diamant Aya Nakamura.jpg}} [[Sary:Disque de Diamant Aya Nakamura.jpg|vignette|Aya Nakamura]] == AYA NAKAMURA == Teraka tamin'ny 10 mai 1995, tao [[Bamako]], [[Malỳ|Mali]] i Aya Coco Danioko, izay mampiasa ny anarana hoe: [[Aya Nakamura]] eo amin'ny sehatra maha-mpanakanto azy, mpihira [[frantsay]] [[Maliana (vahoaka)|Maliàna]]. Nanao fandrosoana teo amin'ny sehatry ny [[mozika]] izy, tamin'ny alalan'ny rakikira voalohany, mitondra ny lohateny hoe: "Journal intime", taorian'ny fanombohana izay nahasarika ny sain'ny maro tao amin'ny [[Tambajotra sôsialy|tambajotra sosialy]] sy fiaraha-miasa maro samihafa, izay nivoaka tamin'ny taona 2017, nahazoany mari-pahankasitrahana "disque de platine", roa taona taty aoriana.Tamin'ny taona 2018, namoaka ny rakikira faharoa mitondra ny lohateny "Nakamura" izy, izay nahatonga azy ho malaza amin'ny [[vahoaka]] maro noho ny hira "Djadja". Nahazo ny mari-pankasitrahana "disque de diamant", io rakikira io, nivarotra mihoatra ny 550000 dika [[Frantsa]] ary mihoatra ny 1,2 tapitrisa maneran-tany. Ity rakikira ity no rakikira frantsay be mpihaino indrindra maneran-tany, miaraka amin'ny 1,9lavitrisa fihainoana (stremeas)tamin'ny volana aogositra 2024. Ny hirany dia mahavita mandresy lahatra amin'ireo [[firenena]] miteny [[frantsay]] sy ny any ivelany. Izy no mpanakanto vehivavy miteny frantsay be mpihaino indrindra ao amin'ny Spotify miaraka amin'ny mpihaino 20 tapitrisa isam-bolana, tamin'ny taona 2020. Namoaka ny rakikira fahatelo mitondra ny lohateny hoe: "Aya" izy, tamin'io taona io ihany. Io rakikira io dia nahazo ny mari-mpakasitrahana : "double disque de platine" tamin'ny taona 2023, namarotana 200000 dika. Tamin'ny volana janoary 2023, namoaka ny rakikira fahaefatra, mitondra ny lohateny hoe: "DNK" izy, manondro ny anaran'ny fianakaviany hoe Donioko. Nahazo ny mari-mpankasitrahana: "double disque de platine" io rakikira io fito volana taorian'ny nivoahany, niaraka tamin'ny namarotana 100000 dika. Nanomboka ny fitetezam-paritra sy ny iraisam-pirenena izy, ka nivarotra ireo tapakila rehetra ho an'ireo fampisehoana telo tao amin'ny Accor Arena, nandritra ny dimy amby folo minitra, izany hoe tapakila 60000. Nasain'i Anna Wintour i [[Aya Nakamura]] hanatrika ny "Met Gala" tamin'ny 6 may 2024, ary nihira nandritra ny lamaody "Vogue world Paris" tamin'ny jona 2024, amin'ilay hira "fly", amin'ny endrika "orchestré", tao anatin'ilay akanjo rebareba avo lenta nataon'i Jean-Paul Gaultier. Io fampisehoana io dia noderain'ny mpitsikera sy ireo mpanakanto toa an-dry Madonna. Nandritra ny lalao olaimpika fahavaratra 2024, dia izy no nanao ny [[hira]] nandritra ny lanonam-panokafana tamin'ny 26 jolay 2024, nahitana mpijery 31,4 tapitrisa tamin'ny [[fahitalavitra]], io no isa ambony indrindra teo amin'ny tantaran'ny fahitalavitra frantsay. Tamin'ny 23 febroary 2025, tamin'ny 1ora sy 48minitra, ny "clip de single Djadja" dia lasa hira fahaefatra amin'ny [[Fiteny frantsay|teny frantsay]], nahatratra mihoatra ny 1miliara ny mpijery ao amin'ny "You Tube", aorian'ny "Dernière Danse" an'i Indila, "Papaoutai an'i Stromae, ary "Ego" an'i Willy William. Lasa mpanakanto [[Afrikana (vahoaka)|Afrikana]] voalohany manana lahatsary mihoatra ny 1miliara fijery izy. Tao anatin'ny enina taona, dia lasa izy ihany koa no mpanakanto miteny frantsay nahatratra izany haingana indrindra. == TANTARAM-PIAINANY == == Fahazazana == Teraka tamin'ny 10 may 1995, tao [[Bamako]], any [[Malỳ|Mali]], avy amin'ny [[fianakaviana]] mpitendry [[zavamaneno]] sy mpitantara nentin-drazana. Dimy mianadahy ry zareo, ary izy no zokiny indrindra. Volana vitsivitsy taorian'ny nahaterahany dia tonga tany [[Frantsa]] ny finakaviany ary nipetraka tao Aulnay-sous-Bois izy ireo fony mbola zaza. Ny Rainy dia mpiasa ao amin'ny fisotroana ao amin'ny seranam-piaramanidina Roissy, ary ny reniny mpihira sy mpitantara nentin-drazana. Tsy nahazo antoka ny amin'izay lalan'asa mety ho raisiny izy, ka nanomboka nianatra [[lamaody]] tao La Courneuve: "Te ho lasa mpamorona lamaody aho, hoy izy, fa tsy nankafy izany intsony aho, ka dia nankany amin'ny [[mozika]] ka niafara tamin'izany". Teraka tao Mali izy, nefa nangataka [[zom-pirenena frantsay]] tamin'ny taona 2017, ary nahazo izany tamin'ny 30 avrily 2021. == Asa sy fiainana an-tsehatra == Fiandohana sy fahombiazana voalohany, niarahana amin'ny "Journal intime"(2014-2017). Nanomboka nanoratra tononkira izy tamin'ny fahazazany. Namoaka ny hirany voalohany mitondra ny lohateny hoe "Karma" tao amin'ny [[Tambajotra sôsialy|tambajotran-tserasera]] izy tamin'ny taona 2014, fony vao sivy amby folo taona. Nifidy anarana an-tsehatra avy amin'ny anaran'iray amin'ireo mpilalao ao: Hiro Nakamura izy, noho ny fitiavanay manokana ilay andian-tantara amin'ny [[fahitalavitra]] mitondra ny lohateny hoe:"Heroes". Niara-namorona [[hira]] mitantara fisarahana amin'ny [[fitiavana]] ihany koa izy sy Seysey, antsoina hoe "J'ai mal", amin'ny gadona "Zouk love". Nahazo mpijery mihoatra ny iray tapitrisa tao amin'ny "You Tube" ilay [[sarimihetsika]]. Lasa mpamokatra sy mpitantana ny asany amin'ny sehatra ara-java-kanto i Dembo Camara, sakaizany efa ela. Tamin'ny taona 2015, niara-niasa tamin'ny mpamorona mozika Christopher Ghenda izy, tamin'ny famoronana hira mitondra ny lohateny hoe "Brisé", nahatratra telo amby folo tapitrisa ny mpijery izanh tao amin'ny "You Tube". Nandefa hira hafa koa izy,niarahany tamin'ilay mpanao "rap" fababy, nitondra ny lohateny hoe: "Love d'un voyau", ka vao mainka nahazo fankasitrahana bebe kokoa tao amin'ny "You Tube". Nanao fampisehoana tao amin'ny kianja "Stade omnisports Modibo-Keïta" any Bamako izy, ho fanehoana ny firaiketam-pony amin'ny fiaviany, tamin'ny fandraisana anjara mialoha tamin'ny seho nataon'i Davido. Nanao hira manokana ho an'i Oumou Sangaré, iray amin'ireo mpihira malaza indrindra ao Mali, teraka tao Bamako tahaka azy ihany koa. Nanaiky handray anjara tao anatin'ilay "clip" mozika i Oumou Sangaré, hita tao anatin'izy io ny firaisankina sy fiarahana feno hafaliana teo amin'izy mirahavavy. == Loharano == ==== Fiantombohana sy fahombiazana voalohany miaraka amin'ny ''Journal intime'' (2014-2017) ==== 44q5dhhlg4h9j04ed150ea8c95i78dg 1106970 1106969 2025-06-11T19:37:57Z Mihaino 35843 Nampiditra loharano 1106970 wikitext text/x-wiki {{Infobox olona|anarana=Aya Nakamura, Aya Coco Danioko|teraka=10 mai 1995|toerana=Bamako, Mali|asa=Mpihira|firenena=France|image=Disque de Diamant Aya Nakamura.jpg}} [[Sary:Disque de Diamant Aya Nakamura.jpg|vignette|Aya Nakamura]] == AYA NAKAMURA == Teraka tamin'ny 10 mai 1995, tao [[Bamako]], [[Malỳ|Mali]] i Aya Coco Danioko, izay mampiasa ny anarana hoe: [[Aya Nakamura]] eo amin'ny sehatra maha-mpanakanto azy, mpihira [[frantsay]] [[Maliana (vahoaka)|Maliàna]]. Nanao fandrosoana teo amin'ny sehatry ny [[mozika]] izy, tamin'ny alalan'ny rakikira voalohany, mitondra ny lohateny hoe: "Journal intime", taorian'ny fanombohana izay nahasarika ny sain'ny maro tao amin'ny [[Tambajotra sôsialy|tambajotra sosialy]] sy fiaraha-miasa maro samihafa, izay nivoaka tamin'ny taona 2017, nahazoany mari-pahankasitrahana "disque de platine", roa taona taty aoriana.Tamin'ny taona 2018, namoaka ny rakikira faharoa mitondra ny lohateny "Nakamura" izy, izay nahatonga azy ho malaza amin'ny [[vahoaka]] maro noho ny hira "Djadja". Nahazo ny mari-pankasitrahana "disque de diamant", io rakikira io, nivarotra mihoatra ny 550000 dika [[Frantsa]] ary mihoatra ny 1,2 tapitrisa maneran-tany. Ity rakikira ity no rakikira frantsay be mpihaino indrindra maneran-tany, miaraka amin'ny 1,9lavitrisa fihainoana (stremeas)tamin'ny volana aogositra 2024. Ny hirany dia mahavita mandresy lahatra amin'ireo [[firenena]] miteny [[frantsay]] sy ny any ivelany. Izy no mpanakanto vehivavy miteny frantsay be mpihaino indrindra ao amin'ny Spotify miaraka amin'ny mpihaino 20 tapitrisa isam-bolana, tamin'ny taona 2020. Namoaka ny rakikira fahatelo mitondra ny lohateny hoe: "Aya" izy, tamin'io taona io ihany. Io rakikira io dia nahazo ny mari-mpakasitrahana : "double disque de platine" tamin'ny taona 2023, namarotana 200000 dika. Tamin'ny volana janoary 2023, namoaka ny rakikira fahaefatra, mitondra ny lohateny hoe: "DNK" izy, manondro ny anaran'ny fianakaviany hoe Donioko. Nahazo ny mari-mpankasitrahana: "double disque de platine" io rakikira io fito volana taorian'ny nivoahany, niaraka tamin'ny namarotana 100000 dika. Nanomboka ny fitetezam-paritra sy ny iraisam-pirenena izy, ka nivarotra ireo tapakila rehetra ho an'ireo fampisehoana telo tao amin'ny Accor Arena, nandritra ny dimy amby folo minitra, izany hoe tapakila 60000. Nasain'i Anna Wintour i [[Aya Nakamura]] hanatrika ny "Met Gala" tamin'ny 6 may 2024, ary nihira nandritra ny lamaody "Vogue world Paris" tamin'ny jona 2024, amin'ilay hira "fly", amin'ny endrika "orchestré", tao anatin'ilay akanjo rebareba avo lenta nataon'i Jean-Paul Gaultier. Io fampisehoana io dia noderain'ny mpitsikera sy ireo mpanakanto toa an-dry Madonna. Nandritra ny lalao olaimpika fahavaratra 2024, dia izy no nanao ny [[hira]] nandritra ny lanonam-panokafana tamin'ny 26 jolay 2024, nahitana mpijery 31,4 tapitrisa tamin'ny [[fahitalavitra]], io no isa ambony indrindra teo amin'ny tantaran'ny fahitalavitra frantsay. Tamin'ny 23 febroary 2025, tamin'ny 1ora sy 48minitra, ny "clip de single Djadja" dia lasa hira fahaefatra amin'ny [[Fiteny frantsay|teny frantsay]], nahatratra mihoatra ny 1miliara ny mpijery ao amin'ny "You Tube", aorian'ny "Dernière Danse" an'i Indila, "Papaoutai an'i Stromae, ary "Ego" an'i Willy William. Lasa mpanakanto [[Afrikana (vahoaka)|Afrikana]] voalohany manana lahatsary mihoatra ny 1miliara fijery izy. Tao anatin'ny enina taona, dia lasa izy ihany koa no mpanakanto miteny frantsay nahatratra izany haingana indrindra. == TANTARAM-PIAINANY == == Fahazazana == Teraka tamin'ny 10 may 1995, tao [[Bamako]], any [[Malỳ|Mali]], avy amin'ny [[fianakaviana]] mpitendry [[zavamaneno]] sy mpitantara nentin-drazana. Dimy mianadahy ry zareo, ary izy no zokiny indrindra. Volana vitsivitsy taorian'ny nahaterahany dia tonga tany [[Frantsa]] ny finakaviany ary nipetraka tao Aulnay-sous-Bois izy ireo fony mbola zaza. Ny Rainy dia mpiasa ao amin'ny fisotroana ao amin'ny seranam-piaramanidina Roissy, ary ny reniny mpihira sy mpitantara nentin-drazana. Tsy nahazo antoka ny amin'izay lalan'asa mety ho raisiny izy, ka nanomboka nianatra [[lamaody]] tao La Courneuve: "Te ho lasa mpamorona lamaody aho, hoy izy, fa tsy nankafy izany intsony aho, ka dia nankany amin'ny [[mozika]] ka niafara tamin'izany". Teraka tao Mali izy, nefa nangataka [[zom-pirenena frantsay]] tamin'ny taona 2017, ary nahazo izany tamin'ny 30 avrily 2021. == Asa sy fiainana an-tsehatra == Fiandohana sy fahombiazana voalohany, niarahana amin'ny "Journal intime"(2014-2017). Nanomboka nanoratra tononkira izy tamin'ny fahazazany. Namoaka ny hirany voalohany mitondra ny lohateny hoe "Karma" tao amin'ny [[Tambajotra sôsialy|tambajotran-tserasera]] izy tamin'ny taona 2014, fony vao sivy amby folo taona. Nifidy anarana an-tsehatra avy amin'ny anaran'iray amin'ireo mpilalao ao: Hiro Nakamura izy, noho ny fitiavanay manokana ilay andian-tantara amin'ny [[fahitalavitra]] mitondra ny lohateny hoe:"Heroes". Niara-namorona [[hira]] mitantara fisarahana amin'ny [[fitiavana]] ihany koa izy sy Seysey, antsoina hoe "J'ai mal", amin'ny gadona "Zouk love". Nahazo mpijery mihoatra ny iray tapitrisa tao amin'ny "You Tube" ilay [[sarimihetsika]]. Lasa mpamokatra sy mpitantana ny asany amin'ny sehatra ara-java-kanto i Dembo Camara, sakaizany efa ela. Tamin'ny taona 2015, niara-niasa tamin'ny mpamorona mozika Christopher Ghenda izy, tamin'ny famoronana hira mitondra ny lohateny hoe "Brisé", nahatratra telo amby folo tapitrisa ny mpijery izanh tao amin'ny "You Tube". Nandefa hira hafa koa izy,niarahany tamin'ilay mpanao "rap" fababy, nitondra ny lohateny hoe: "Love d'un voyau", ka vao mainka nahazo fankasitrahana bebe kokoa tao amin'ny "You Tube". Nanao fampisehoana tao amin'ny kianja "Stade omnisports Modibo-Keïta" any Bamako izy, ho fanehoana ny firaiketam-pony amin'ny fiaviany, tamin'ny fandraisana anjara mialoha tamin'ny seho nataon'i Davido. Nanao hira manokana ho an'i Oumou Sangaré, iray amin'ireo mpihira malaza indrindra ao Mali, teraka tao Bamako tahaka azy ihany koa. Nanaiky handray anjara tao anatin'ilay "clip" mozika i Oumou Sangaré, hita tao anatin'izy io ny firaisankina sy fiarahana feno hafaliana teo amin'izy mirahavavy. == Loharano == 1.https://fr.wikipedia.org/wiki/Aya_Nakamura 2.https://www.cheriefm.fr/artistes/aya-nakamura/biographie<nowiki/>3.[[vikidia:Aya_Nakamura|https://fr.vikidia.org/wiki/Aya_]]Nakamura 4.https://open.spotify.com/intl-fr/artist/7IlRNXHjoOCgEAWN5qYksg 5.https://mg.globalvoices.org/2024/07/26/170841 sq2itdohln3i1cub70d38xloh578a81 1107039 1106970 2025-06-12T10:12:39Z Mihaino 35843 Nanampy ny lahatsoratra 1107039 wikitext text/x-wiki {{Infobox olona|anarana=Aya Nakamura, Aya Coco Danioko|teraka=10 mai 1995|toerana=Bamako, Mali|asa=Mpihira|firenena=France|image=Disque de Diamant Aya Nakamura.jpg}} [[Sary:Disque de Diamant Aya Nakamura.jpg|vignette|Aya Nakamura]] == AYA NAKAMURA == Teraka tamin'ny 10 mai 1995, tao [[Bamako]], [[Malỳ|Mali]] i Aya Coco Danioko, izay mampiasa ny anarana hoe: [[Aya Nakamura]] eo amin'ny sehatra maha-mpanakanto azy, mpihira [[frantsay]] [[Maliana (vahoaka)|Maliàna]] Nanao fandrosoana teo amin'ny sehatry ny [[mozika]] izy, tamin'ny alalan'ny rakikira voalohany, mitondra ny lohateny hoe: "Journal intime", taorian'ny fanombohana izay nahasarika ny sain'ny maro tao amin'ny [[Tambajotra sôsialy|tambajotra sosialy]] sy fiaraha-miasa maro samihafa, izay nivoaka tamin'ny taona 2017, nahazoany mari-pahankasitrahana "disque de platine", roa taona taty aoriana.Tamin'ny taona 2018, namoaka ny rakikira faharoa mitondra ny lohateny "Nakamura" izy, izay nahatonga azy ho malaza amin'ny [[vahoaka]] maro noho ny hira "Djadja". Nahazo ny mari-pankasitrahana "disque de diamant", io rakikira io, nivarotra mihoatra ny 550000 dika [[Frantsa]] ary mihoatra ny 1,2 tapitrisa maneran-tany. Ity rakikira ity no rakikira frantsay be mpihaino indrindra maneran-tany, miaraka amin'ny 1,9lavitrisa fihainoana (stremeas)tamin'ny volana aogositra 2024. Ny hirany dia mahavita mandresy lahatra amin'ireo [[firenena]] miteny [[frantsay]] sy ny any ivelany. Izy no mpanakanto vehivavy miteny frantsay be mpihaino indrindra ao amin'ny Spotify miaraka amin'ny mpihaino 20 tapitrisa isam-bolana, tamin'ny taona 2020. Namoaka ny rakikira fahatelo mitondra ny lohateny hoe: "Aya" izy, tamin'io taona io ihany. Io rakikira io dia nahazo ny mari-mpakasitrahana : "double disque de platine" tamin'ny taona 2023, namarotana 200000 dika. Tamin'ny volana janoary 2023, namoaka ny rakikira fahaefatra, mitondra ny lohateny hoe: "DNK" izy, manondro ny anaran'ny fianakaviany hoe Donioko. Nahazo ny mari-mpankasitrahana: "double disque de platine" io rakikira io fito volana taorian'ny nivoahany, niaraka tamin'ny namarotana 100000 dika. Nanomboka ny fitetezam-paritra sy ny iraisam-pirenena izy, ka nivarotra ireo tapakila rehetra ho an'ireo fampisehoana telo tao amin'ny Accor Arena, nandritra ny dimy amby folo minitra, izany hoe tapakila 60000. Nasain'i Anna Wintour i [[Aya Nakamura]] hanatrika ny "Met Gala" tamin'ny 6 may 2024, ary nihira nandritra ny lamaody "Vogue world Paris" tamin'ny jona 2024, amin'ilay hira "fly", amin'ny endrika "orchestré", tao anatin'ilay akanjo rebareba avo lenta nataon'i Jean-Paul Gaultier. Io fampisehoana io dia noderain'ny mpitsikera sy ireo mpanakanto toa an-dry Madonna. Nandritra ny lalao olaimpika fahavaratra 2024, dia izy no nanao ny [[hira]] nandritra ny lanonam-panokafana tamin'ny 26 jolay 2024, nahitana mpijery 31,4 tapitrisa tamin'ny [[fahitalavitra]], io no isa ambony indrindra teo amin'ny tantaran'ny fahitalavitra frantsay. Tamin'ny 23 febroary 2025, tamin'ny 1ora sy 48minitra, ny "clip de single Djadja" dia lasa hira fahaefatra amin'ny [[Fiteny frantsay|teny frantsay]], nahatratra mihoatra ny 1miliara ny mpijery ao amin'ny "You Tube", aorian'ny "Dernière Danse" an'i Indila, "Papaoutai an'i Stromae, ary "Ego" an'i Willy William. Lasa mpanakanto [[Afrikana (vahoaka)|Afrikana]] voalohany manana lahatsary mihoatra ny 1miliara fijery izy. Tao anatin'ny enina taona, dia lasa izy ihany koa no mpanakanto miteny frantsay nahatratra izany haingana indrindra. == TANTARAM-PIAINANY == == Fahazazana == Teraka tamin'ny 10 may 1995, tao [[Bamako]], any [[Malỳ|Mali]], avy amin'ny [[fianakaviana]] mpitendry [[zavamaneno]] sy mpitantara nentin-drazana. Dimy mianadahy ry zareo, ary izy no zokiny indrindra. Volana vitsivitsy taorian'ny nahaterahany dia tonga tany [[Frantsa]] ny finakaviany ary nipetraka tao Aulnay-sous-Bois izy ireo fony mbola zaza. Ny Rainy dia mpiasa ao amin'ny fisotroana ao amin'ny seranam-piaramanidina Roissy, ary ny reniny mpihira sy mpitantara nentin-drazana. Tsy nahazo antoka ny amin'izay lalan'asa mety ho raisiny izy, ka nanomboka nianatra [[lamaody]] tao La Courneuve: "Te ho lasa mpamorona lamaody aho, hoy izy, fa tsy nankafy izany intsony aho, ka dia nankany amin'ny [[mozika]] ka niafara tamin'izany". Teraka tao Mali izy, nefa nangataka [[zom-pirenena frantsay]] tamin'ny taona 2017, ary nahazo izany tamin'ny 30 avrily 2021. == Asa sy fiainana an-tsehatra == Fiandohana sy fahombiazana voalohany, niarahana amin'ny "Journal intime"(2014-2017). Nanomboka nanoratra tononkira izy tamin'ny fahazazany. Namoaka ny hirany voalohany mitondra ny lohateny hoe "Karma" tao amin'ny [[Tambajotra sôsialy|tambajotran-tserasera]] izy tamin'ny taona 2014, fony vao sivy amby folo taona. Nifidy anarana an-tsehatra avy amin'ny anaran'iray amin'ireo mpilalao ao: Hiro Nakamura izy, noho ny fitiavanay manokana ilay andian-tantara amin'ny [[fahitalavitra]] mitondra ny lohateny hoe:"Heroes". Niara-namorona [[hira]] mitantara fisarahana amin'ny [[fitiavana]] ihany koa izy sy Seysey, antsoina hoe "J'ai mal", amin'ny gadona "Zouk love". Nahazo mpijery mihoatra ny iray tapitrisa tao amin'ny "You Tube" ilay [[sarimihetsika]]. Lasa mpamokatra sy mpitantana ny asany amin'ny sehatra ara-java-kanto i Dembo Camara, sakaizany efa ela. Tamin'ny taona 2015, niara-niasa tamin'ny mpamorona mozika Christopher Ghenda izy, tamin'ny famoronana hira mitondra ny lohateny hoe "Brisé", nahatratra telo amby folo tapitrisa ny mpijery izanh tao amin'ny "You Tube". Nandefa hira hafa koa izy,niarahany tamin'ilay mpanao "rap" fababy, nitondra ny lohateny hoe: "Love d'un voyau", ka vao mainka nahazo fankasitrahana bebe kokoa tao amin'ny "You Tube". Nanao fampisehoana tao amin'ny kianja "Stade omnisports Modibo-Keïta" any Bamako izy, ho fanehoana ny firaiketam-pony amin'ny fiaviany, tamin'ny fandraisana anjara mialoha tamin'ny seho nataon'i Davido. Nanao hira manokana ho an'i Oumou Sangaré, iray amin'ireo mpihira malaza indrindra ao Mali, teraka tao Bamako tahaka azy ihany koa. Nanaiky handray anjara tao anatin'ilay "clip" mozika i Oumou Sangaré, hita tao anatin'izy io ny firaisankina sy fiarahana feno hafaliana teo amin'izy mirahavavy. Tamin'ny volana janoary 2016, ilay mpihira dia nahazo fifanarahana tamin'ny tranom-pamokarana mozika "Warner Music". Nitohy ny fiaraha-miasa nataony tamin'io taona io ary namoaka ny hirany faharoa, mitondra ny lohateny hoe:"Super Héros", niarahana tamin'ilay mpanao rap Gradur. Noho ny fahomboazana sy ny fandraisana tsara tany anaty tambajotra sosialy, dia nanomana ny rakikira voalohany izy, naharotra vao vita nohon'ny fahasahiranana tamin'ny fiandohana niaraka niaraka tamin'ny tranom-pamokarana voalohany, ary nohon'ny fahaterahan'ny zanany vavy. Namoaka ny rakikira voalohany mitondra ny lohateny hoe:"Journal intime" izy tamin'ny 25 aogositra 2017. Tsy nilaza tamin'ny tranom-pamokarana mozika izy, momba ny fitondranyvohoka, raha tsy efa feno fito volana, satria hoy izy :"Raha tsy izany dia tsy ho nisy nanasonia fifanarahana tamiko mihitsy". Nahazo takela-bolamena ilay rakikira, araka ny fanamafisan'ny SNEP (Syndicat National de l'Edition Phonographique) any Frantsa, tamin'ny volana febroary 2018. Nandray anjara tamin'ny alin'ni Mali tao Bercy izy, tamin'ny Asabotsy 23 septambra 2017, hetsika nokarakarain'ilay Wati-Boss, Dawala, ho fankalazana ny tsingerin-taona nahaterahan'nh Mali tany Paris amin'ny alalan'ny mozika. Niara-nanaka-danja an-tsehatra tamin'i Oumou Sangaré sy ireo mpanakanto maliàna hafa toa an-dry: Cheick Tidiane Seck, Lassana Hawa, Mokobe,... Izy. Nankatoavina ho "disque de platine" ilay rakikira tamin'ny volana martsa 2020. == Loharano == 1.https://fr.wikipedia.org/wiki/Aya_Nakamura 2.https://www.cheriefm.fr/artistes/aya-nakamura/biographie<nowiki/>3.[[vikidia:Aya_Nakamura|https://fr.vikidia.org/wiki/Aya_]]Nakamura 4.https://open.spotify.com/intl-fr/artist/7IlRNXHjoOCgEAWN5qYksg 5.https://mg.globalvoices.org/2024/07/26/170841 o0j9oizgsfqw0lu6xe7t5m7ld5zp9ch 1107040 1107039 2025-06-12T10:19:32Z Mihaino 35843 1107040 wikitext text/x-wiki {{Infobox olona|anarana=Aya Nakamura, Aya Coco Danioko|teraka=10 mai 1995|toerana=Bamako, Mali|asa=Mpihira|firenena=France|image=Disque de Diamant Aya Nakamura.jpg}} [[Sary:Disque de Diamant Aya Nakamura.jpg|vignette|Aya Nakamura]] == AYA NAKAMURA == Teraka tamin'ny 10 mai 1995, tao [[Bamako]], [[Malỳ|Mali]] i Aya Coco Danioko, izay mampiasa ny anarana hoe: [[Aya Nakamura]] eo amin'ny sehatra maha-mpanakanto azy, mpihira [[frantsay]] [[Maliana (vahoaka)|Maliàna]] Nanao fandrosoana teo amin'ny sehatry ny [[mozika]] izy, tamin'ny alalan'ny rakikira voalohany, mitondra ny lohateny hoe: "Journal intime", taorian'ny fanombohana izay nahasarika ny sain'ny maro tao amin'ny [[Tambajotra sôsialy|tambajotra sosialy]] sy fiaraha-miasa maro samihafa, izay nivoaka tamin'ny taona 2017, nahazoany mari-pahankasitrahana "disque de platine", roa taona taty aoriana.Tamin'ny taona 2018, namoaka ny rakikira faharoa mitondra ny lohateny "Nakamura" izy, izay nahatonga azy ho malaza amin'ny [[vahoaka]] maro noho ny hira "Djadja". Nahazo ny mari-pankasitrahana "disque de diamant", io rakikira io, nivarotra mihoatra ny 550000 dika [[Frantsa]] ary mihoatra ny 1,2 tapitrisa maneran-tany. Ity rakikira ity no rakikira frantsay be mpihaino indrindra maneran-tany, miaraka amin'ny 1,9lavitrisa fihainoana (stremeas)tamin'ny volana aogositra 2024. Ny hirany dia mahavita mandresy lahatra amin'ireo [[firenena]] miteny [[frantsay]] sy ny any ivelany. Izy no mpanakanto vehivavy miteny frantsay be mpihaino indrindra ao amin'ny Spotify miaraka amin'ny mpihaino 20 tapitrisa isam-bolana, tamin'ny taona 2020. Namoaka ny rakikira fahatelo mitondra ny lohateny hoe: "Aya" izy, tamin'io taona io ihany. Io rakikira io dia nahazo ny mari-mpakasitrahana : "double disque de platine" tamin'ny taona 2023, namarotana 200000 dika. Tamin'ny volana janoary 2023, namoaka ny rakikira fahaefatra, mitondra ny lohateny hoe: "DNK" izy, manondro ny anaran'ny fianakaviany hoe Donioko. Nahazo ny mari-mpankasitrahana: "double disque de platine" io rakikira io fito volana taorian'ny nivoahany, niaraka tamin'ny namarotana 100000 dika. Nanomboka ny fitetezam-paritra sy ny iraisam-pirenena izy, ka nivarotra ireo tapakila rehetra ho an'ireo fampisehoana telo tao amin'ny Accor Arena, nandritra ny dimy amby folo minitra, izany hoe tapakila 60000. Nasain'i Anna Wintour i [[Aya Nakamura]] hanatrika ny "Met Gala" tamin'ny 6 may 2024, ary nihira nandritra ny lamaody "Vogue world Paris" tamin'ny jona 2024, amin'ilay hira "fly", amin'ny endrika "orchestré", tao anatin'ilay akanjo rebareba avo lenta nataon'i Jean-Paul Gaultier. Io fampisehoana io dia noderain'ny mpitsikera sy ireo mpanakanto toa an-dry Madonna. Nandritra ny lalao olaimpika fahavaratra 2024, dia izy no nanao ny [[hira]] nandritra ny lanonam-panokafana tamin'ny 26 jolay 2024, nahitana mpijery 31,4 tapitrisa tamin'ny [[fahitalavitra]], io no isa ambony indrindra teo amin'ny tantaran'ny fahitalavitra frantsay. Tamin'ny 23 febroary 2025, tamin'ny 1ora sy 48minitra, ny "clip de single Djadja" dia lasa hira fahaefatra amin'ny [[Fiteny frantsay|teny frantsay]], nahatratra mihoatra ny 1miliara ny mpijery ao amin'ny "You Tube", aorian'ny "Dernière Danse" an'i Indila, "Papaoutai an'i Stromae, ary "Ego" an'i Willy William. Lasa mpanakanto [[Afrikana (vahoaka)|Afrikana]] voalohany manana lahatsary mihoatra ny 1miliara fijery izy. Tao anatin'ny enina taona, dia lasa izy ihany koa no mpanakanto miteny frantsay nahatratra izany haingana indrindra. == TANTARAM-PIAINANY == == Fahazazana == Teraka tamin'ny 10 may 1995, tao [[Bamako]], any [[Malỳ|Mali]], avy amin'ny [[fianakaviana]] mpitendry [[zavamaneno]] sy mpitantara nentin-drazana. Dimy mianadahy ry zareo, ary izy no zokiny indrindra. Volana vitsivitsy taorian'ny nahaterahany dia tonga tany [[Frantsa]] ny finakaviany ary nipetraka tao Aulnay-sous-Bois izy ireo fony mbola zaza. Ny Rainy dia mpiasa ao amin'ny fisotroana ao amin'ny seranam-piaramanidina Roissy, ary ny reniny mpihira sy mpitantara nentin-drazana. Tsy nahazo antoka ny amin'izay lalan'asa mety ho raisiny izy, ka nanomboka nianatra [[lamaody]] tao La Courneuve: "Te ho lasa mpamorona lamaody aho, hoy izy, fa tsy nankafy izany intsony aho, ka dia nankany amin'ny [[mozika]] ka niafara tamin'izany". Teraka tao Mali izy, nefa nangataka [[zom-pirenena frantsay]] tamin'ny taona 2017, ary nahazo izany tamin'ny 30 avrily 2021. == Asa sy fiainana an-tsehatra == Fiandohana sy fahombiazana voalohany, niarahana amin'ny "Journal intime"(2014-2017). Nanomboka nanoratra tononkira izy tamin'ny fahazazany. Namoaka ny hirany voalohany mitondra ny lohateny hoe "Karma" tao amin'ny [[Tambajotra sôsialy|tambajotran-tserasera]] izy tamin'ny taona 2014, fony vao sivy amby folo taona. Nifidy anarana an-tsehatra avy amin'ny anaran'iray amin'ireo mpilalao ao: Hiro Nakamura izy, noho ny fitiavanay manokana ilay andian-tantara amin'ny [[fahitalavitra]] mitondra ny lohateny hoe:"Heroes". Niara-namorona [[hira]] mitantara fisarahana amin'ny [[fitiavana]] ihany koa izy sy Seysey, antsoina hoe "J'ai mal", amin'ny gadona "Zouk love". Nahazo mpijery mihoatra ny iray tapitrisa tao amin'ny "You Tube" ilay [[sarimihetsika]]. Lasa mpamokatra sy mpitantana ny asany amin'ny sehatra ara-java-kanto i Dembo Camara, sakaizany efa ela. Tamin'ny taona 2015, niara-niasa tamin'ny mpamorona mozika Christopher Ghenda izy, tamin'ny [[Famoronana (finoana sy fedrà)|famoronana]] [[hira]] mitondra ny lohateny hoe "Brisé", nahatratra telo amby folo tapitrisa ny mpijery izany tao amin'ny "You Tube". Nandefa hira hafa koa izy,niarahany tamin'ilay mpanao "rap" fababy, nitondra ny lohateny hoe: "Love d'un voyau", ka vao mainka nahazo fankasitrahana bebe kokoa tao amin'ny "You Tube". Nanao fampisehoana tao amin'ny [[kianja]] "Stade omnisports Modibo-Keïta" any [[Bamako]] izy, ho fanehoana ny firaiketam-pony amin'ny fiaviany, tamin'ny fandraisana anjara mialoha tamin'ny seho nataon'i Davido. Nanao hira manokana ho an'i Oumou Sangaré, iray amin'ireo mpihira malaza indrindra ao [[Malỳ|Mali]], teraka tao Bamako tahaka azy ihany koa. Nanaiky handray anjara tao anatin'ilay "clip" mozika i Oumou Sangaré, hita tao anatin'izy io ny firaisankina sy fiarahana feno hafaliana teo amin'izy mirahavavy. Tamin'ny volana janoary 2016, ilay mpihira dia nahazo fifanarahana tamin'ny tranom-pamokarana mozika "Warner Music". Nitohy ny fiaraha-miasa nataony tamin'io taona io ary namoaka ny hirany faharoa, mitondra ny lohateny hoe:"Super Héros", niarahana tamin'ilay mpanao rap Gradur. Noho ny fahombiazana sy ny fandraisana tsara tany anaty [[Tambajotra sôsialy|tambajotra sosialy]], dia nanomana ny rakikira voalohany izy, naharitra vao vita nohon'ny fahasahiranana tamin'ny fiandohana niaraka tamin'ny tranom-pamokarana voalohany, ary nohon'ny fahaterahan'ny zanany vavy. Namoaka ny rakikira voalohany mitondra ny lohateny hoe:"Journal intime" izy tamin'ny 25 aogositra 2017. Tsy nilaza tamin'ny tranom-pamokarana mozika izy, momba ny fitondrany vohoka, raha tsy efa feno fito volana, satria hoy izy :"Raha tsy izany dia tsy ho nisy nanasonia fifanarahana tamiko mihitsy". Nahazo takela-bolamena ilay rakikira, araka ny fanamafisan'ny SNEP (Syndicat National de l'Edition Phonographique) any [[Frantsa]], tamin'ny volana febroary 2018. Nandray anjara tamin'ny alin'ni Mali tao Bercy izy, tamin'ny Asabotsy 23 septambra 2017, hetsika nokarakarain'ilay Wati-Boss, Dawala, ho fankalazana ny tsingerin-taona nahaterahan'nh [[Malỳ|Mali]] tany [[Paris]] amin'ny alalan'ny mozika. Niara-nanaka-danja an-tsehatra tamin'i Oumou Sangaré sy ireo mpanakanto maliàna hafa toa an-dry: Cheick Tidiane Seck, Lassana Hawa, Mokobe,... Izy. Nankatoavina ho "disque de platine" ilay rakikira tamin'ny volana martsa 2020. == Loharano == 1.https://fr.wikipedia.org/wiki/Aya_Nakamura 2.https://www.cheriefm.fr/artistes/aya-nakamura/biographie<nowiki/>3.[[vikidia:Aya_Nakamura|https://fr.vikidia.org/wiki/Aya_]]Nakamura 4.https://open.spotify.com/intl-fr/artist/7IlRNXHjoOCgEAWN5qYksg 5.https://mg.globalvoices.org/2024/07/26/170841 10b2hdyfh6yd2db9a4gcjt75din98mk 1107041 1107040 2025-06-12T10:26:07Z Mihaino 35843 1107041 wikitext text/x-wiki {{Infobox olona|anarana=Aya Nakamura, Aya Coco Danioko|teraka=10 mai 1995|toerana=Bamako, Mali|asa=Mpihira|firenena=France|image=Disque de Diamant Aya Nakamura.jpg}} [[Sary:Disque de Diamant Aya Nakamura.jpg|vignette|Aya Nakamura]] == AYA NAKAMURA == Teraka tamin'ny 10 mai 1995, tao [[Bamako]], [[Malỳ|Mali]] i Aya Coco Danioko, izay mampiasa ny anarana hoe: [[Aya Nakamura]] eo amin'ny sehatra maha-mpanakanto azy, mpihira [[frantsay]] [[Maliana (vahoaka)|Maliàna]] Nanao fandrosoana teo amin'ny sehatry ny [[mozika]] izy, tamin'ny alalan'ny rakikira voalohany, mitondra ny lohateny hoe: "Journal intime", taorian'ny fanombohana izay nahasarika ny sain'ny maro tao amin'ny [[Tambajotra sôsialy|tambajotra sosialy]] sy fiaraha-miasa maro samihafa, izay nivoaka tamin'ny taona 2017, nahazoany mari-pahankasitrahana "disque de platine", roa taona taty aoriana.Tamin'ny taona 2018, namoaka ny rakikira faharoa mitondra ny lohateny "Nakamura" izy, izay nahatonga azy ho malaza amin'ny [[vahoaka]] maro noho ny hira "Djadja". Nahazo ny mari-pankasitrahana "disque de diamant", io rakikira io, nivarotra mihoatra ny 550000 dika [[Frantsa]] ary mihoatra ny 1,2 tapitrisa maneran-tany. Ity rakikira ity no rakikira frantsay be mpihaino indrindra maneran-tany, miaraka amin'ny 1,9lavitrisa fihainoana (stremeas)tamin'ny volana aogositra 2024. Ny hirany dia mahavita mandresy lahatra amin'ireo [[firenena]] miteny [[frantsay]] sy ny any ivelany.<ref>1.<nowiki>https://fr.wikipedia.org/wiki/Aya_Nakamura</nowiki></ref> Izy no mpanakanto vehivavy miteny frantsay be mpihaino indrindra ao amin'ny Spotify miaraka amin'ny mpihaino 20 tapitrisa isam-bolana, tamin'ny taona 2020. Namoaka ny rakikira fahatelo mitondra ny lohateny hoe: "Aya" izy, tamin'io taona io ihany. Io rakikira io dia nahazo ny mari-mpakasitrahana : "double disque de platine" tamin'ny taona 2023, namarotana 200000 dika. Tamin'ny volana janoary 2023, namoaka ny rakikira fahaefatra, mitondra ny lohateny hoe: "DNK" izy, manondro ny anaran'ny fianakaviany hoe Donioko. Nahazo ny mari-mpankasitrahana: "double disque de platine" io rakikira io fito volana taorian'ny nivoahany, niaraka tamin'ny namarotana 100000 dika. Nanomboka ny fitetezam-paritra sy ny iraisam-pirenena izy, ka nivarotra ireo tapakila rehetra ho an'ireo fampisehoana telo tao amin'ny Accor Arena, nandritra ny dimy amby folo minitra, izany hoe tapakila 60000. Nasain'i Anna Wintour i [[Aya Nakamura]] hanatrika ny "Met Gala" tamin'ny 6 may 2024, ary nihira nandritra ny lamaody "Vogue world Paris" tamin'ny jona 2024, amin'ilay hira "fly", amin'ny endrika "orchestré", tao anatin'ilay akanjo rebareba avo lenta nataon'i Jean-Paul Gaultier. Io fampisehoana io dia noderain'ny mpitsikera sy ireo mpanakanto toa an-dry Madonna. Nandritra ny lalao olaimpika fahavaratra 2024, dia izy no nanao ny [[hira]] nandritra ny lanonam-panokafana tamin'ny 26 jolay 2024, nahitana mpijery 31,4 tapitrisa tamin'ny [[fahitalavitra]], io no isa ambony indrindra teo amin'ny tantaran'ny fahitalavitra frantsay. Tamin'ny 23 febroary 2025, tamin'ny 1ora sy 48minitra, ny "clip de single Djadja" dia lasa hira fahaefatra amin'ny [[Fiteny frantsay|teny frantsay]], nahatratra mihoatra ny 1miliara ny mpijery ao amin'ny "You Tube", aorian'ny "Dernière Danse" an'i Indila, "Papaoutai an'i Stromae, ary "Ego" an'i Willy William. Lasa mpanakanto [[Afrikana (vahoaka)|Afrikana]] voalohany manana lahatsary mihoatra ny 1miliara fijery izy. Tao anatin'ny enina taona, dia lasa izy ihany koa no mpanakanto miteny frantsay nahatratra izany haingana indrindra.<ref>1.<nowiki>https://fr.wikipedia.org/wiki/Aya_Nakamura</nowiki></ref> == TANTARAM-PIAINANY == == Fahazazana == Teraka tamin'ny 10 may 1995, tao [[Bamako]], any [[Malỳ|Mali]], avy amin'ny [[fianakaviana]] mpitendry [[zavamaneno]] sy mpitantara nentin-drazana. Dimy mianadahy ry zareo, ary izy no zokiny indrindra. Volana vitsivitsy taorian'ny nahaterahany dia tonga tany [[Frantsa]] ny finakaviany ary nipetraka tao Aulnay-sous-Bois izy ireo fony mbola zaza. Ny Rainy dia mpiasa ao amin'ny fisotroana ao amin'ny seranam-piaramanidina Roissy, ary ny reniny mpihira sy mpitantara nentin-drazana. Tsy nahazo antoka ny amin'izay lalan'asa mety ho raisiny izy, ka nanomboka nianatra [[lamaody]] tao La Courneuve: "Te ho lasa mpamorona lamaody aho, hoy izy, fa tsy nankafy izany intsony aho, ka dia nankany amin'ny [[mozika]] ka niafara tamin'izany".<ref>5.<nowiki>https://mg.globalvoices.org/2024/07/26/170841</nowiki></ref> Teraka tao Mali izy, nefa nangataka [[zom-pirenena frantsay]] tamin'ny taona 2017, ary nahazo izany tamin'ny 30 avrily 2021.<ref>2.<nowiki>https://www.cheriefm.fr/artistes/aya-nakamura/biographie3.https://fr.vikidia.org/wiki/Aya_Nakamura</nowiki></ref> == Asa sy fiainana an-tsehatra == Fiandohana sy fahombiazana voalohany, niarahana amin'ny "Journal intime"(2014-2017). Nanomboka nanoratra tononkira izy tamin'ny fahazazany. Namoaka ny hirany voalohany mitondra ny lohateny hoe "Karma" tao amin'ny [[Tambajotra sôsialy|tambajotran-tserasera]] izy tamin'ny taona 2014, fony vao sivy amby folo taona. Nifidy anarana an-tsehatra avy amin'ny anaran'iray amin'ireo mpilalao ao: Hiro Nakamura izy, noho ny fitiavanay manokana ilay andian-tantara amin'ny [[fahitalavitra]] mitondra ny lohateny hoe:"Heroes". Niara-namorona [[hira]] mitantara fisarahana amin'ny [[fitiavana]] ihany koa izy sy Seysey, antsoina hoe "J'ai mal", amin'ny gadona "Zouk love". Nahazo mpijery mihoatra ny iray tapitrisa tao amin'ny "You Tube" ilay [[sarimihetsika]]. Lasa mpamokatra sy mpitantana ny asany amin'ny sehatra ara-java-kanto i Dembo Camara, sakaizany efa ela. Tamin'ny taona 2015, niara-niasa tamin'ny mpamorona mozika Christopher Ghenda izy, tamin'ny [[Famoronana (finoana sy fedrà)|famoronana]] [[hira]] mitondra ny lohateny hoe "Brisé", nahatratra telo amby folo tapitrisa ny mpijery izany tao amin'ny "You Tube". Nandefa hira hafa koa izy,niarahany tamin'ilay mpanao "rap" fababy, nitondra ny lohateny hoe: "Love d'un voyau", ka vao mainka nahazo fankasitrahana bebe kokoa tao amin'ny "You Tube". Nanao fampisehoana tao amin'ny [[kianja]] "Stade omnisports Modibo-Keïta" any [[Bamako]] izy, ho fanehoana ny firaiketam-pony amin'ny fiaviany, tamin'ny fandraisana anjara mialoha tamin'ny seho nataon'i Davido. Nanao hira manokana ho an'i Oumou Sangaré, iray amin'ireo mpihira malaza indrindra ao [[Malỳ|Mali]], teraka tao Bamako tahaka azy ihany koa. Nanaiky handray anjara tao anatin'ilay "clip" mozika i Oumou Sangaré, hita tao anatin'izy io ny firaisankina sy fiarahana feno hafaliana teo amin'izy mirahavavy. Tamin'ny volana janoary 2016, ilay mpihira dia nahazo fifanarahana tamin'ny tranom-pamokarana mozika "Warner Music". Nitohy ny fiaraha-miasa nataony tamin'io taona io ary namoaka ny hirany faharoa, mitondra ny lohateny hoe:"Super Héros", niarahana tamin'ilay mpanao rap Gradur. Noho ny fahombiazana sy ny fandraisana tsara tany anaty [[Tambajotra sôsialy|tambajotra sosialy]], dia nanomana ny rakikira voalohany izy, naharitra vao vita nohon'ny fahasahiranana tamin'ny fiandohana niaraka tamin'ny tranom-pamokarana voalohany, ary nohon'ny fahaterahan'ny zanany vavy. Namoaka ny rakikira voalohany mitondra ny lohateny hoe:"Journal intime" izy tamin'ny 25 aogositra 2017. Tsy nilaza tamin'ny tranom-pamokarana mozika izy, momba ny fitondrany vohoka, raha tsy efa feno fito volana, satria hoy izy :"Raha tsy izany dia tsy ho nisy nanasonia fifanarahana tamiko mihitsy". Nahazo takela-bolamena ilay rakikira, araka ny fanamafisan'ny SNEP (Syndicat National de l'Edition Phonographique) any [[Frantsa]], tamin'ny volana febroary 2018. Nandray anjara tamin'ny alin'ni Mali tao Bercy izy, tamin'ny Asabotsy 23 septambra 2017, hetsika nokarakarain'ilay Wati-Boss, Dawala, ho fankalazana ny tsingerin-taona nahaterahan'nh [[Malỳ|Mali]] tany [[Paris]] amin'ny alalan'ny mozika. Niara-nanaka-danja an-tsehatra tamin'i Oumou Sangaré sy ireo mpanakanto maliàna hafa toa an-dry: Cheick Tidiane Seck, Lassana Hawa, Mokobe,... Izy. Nankatoavina ho "disque de platine" ilay rakikira tamin'ny volana martsa 2020. == Loharano == 1.https://fr.wikipedia.org/wiki/Aya_Nakamura 2.https://www.cheriefm.fr/artistes/aya-nakamura/biographie<nowiki/>3.[[vikidia:Aya_Nakamura|https://fr.vikidia.org/wiki/Aya_]]Nakamura 4.https://open.spotify.com/intl-fr/artist/7IlRNXHjoOCgEAWN5qYksg 5.https://mg.globalvoices.org/2024/07/26/170841 pvil6bkvzjpd4dqapaqfaenjkl8wvkr 0 294003 1106928 2025-06-11T13:00:06Z Thelezifor 15140 Teny mitovy fanoratra 1106928 wikitext text/x-wiki Ny teny hoe '''andriana''' dia mety hanondro: * ''[[Andriana (zavamaniry)|Andriana]]'', vondron-karazan-javamaniry mamomy eto [[Madagasikara]]; * ''[[Andriana (bibikely)|Andriana]]'', vondron-karazam-bibikely velona eto Madagasikara; * [[Andriana]], ny sarangam-poko ambony indrindra tamin' ny vanim-potoan' ny mpanjaka teto Madagasikara. t53b0z6cfr30r0l0a389ut544olbw53 1107027 1106928 2025-06-12T08:52:26Z Thelezifor 15140 Rohy anatiny 1107027 wikitext text/x-wiki Ny teny hoe '''andriana''' dia mety hanondro: * ''[[Andriana (Apiaceae)|Andriana]]'', vondron-karazan-javamaniry mamomy eto [[Madagasikara]]; * ''[[Andriana (bibikely)|Andriana]]'', vondron-karazam-bibikely velona eto Madagasikara; * [[Andriana]], ny sarangam-poko ambony indrindra tamin' ny vanim-potoan' ny mpanjaka teto Madagasikara. 8d8xwr5gd4a8cx60qd0twvaj0y1nohk 14 294004 1106933 2025-06-11T14:09:56Z 41.213.235.225 Pejy noforonina tamin'ny « [[sokajy:mpilalao baolina kitra]] [[sokajy:mpilalo hongroà]] » 1106933 wikitext text/x-wiki [[sokajy:mpilalao baolina kitra]] [[sokajy:mpilalo hongroà]] 2wyyypnf8hnuez7blplansfuuvbwf5m 14 294005 1106934 2025-06-11T14:10:14Z 41.213.235.225 Pejy noforonina tamin'ny « [[sokajy:Hongaria]] » 1106934 wikitext text/x-wiki [[sokajy:Hongaria]] 35opz8v9w40z9zesfreudwlyfolbv0e 14 294006 1106952 2025-06-11T17:25:22Z 41.213.235.225 Pejy noforonina tamin'ny « [[Sokajy:Tantaran'i Okraina]] [[Sokajy:Tantaran'i Rosia]] » 1106952 wikitext text/x-wiki [[Sokajy:Tantaran'i Okraina]] [[Sokajy:Tantaran'i Rosia]] rf8a1lwtpmxjmn9zc11rgzh9wua2ipo 1106955 1106952 2025-06-11T17:26:41Z 41.213.235.225 1106955 wikitext text/x-wiki [[Sokajy:Tantaran'i Okraina]] [[Sokajy:Tantaran'i Rosia]] [[Sokajy:Ady]] fbd81xzmjzh6zbl1wgkv1wtoaz2ho69 14 294007 1106953 2025-06-11T17:25:39Z 41.213.235.225 Pejy noforonina tamin'ny « [[Sokajy:Tantaran'i Okraina]] [[Sokajy:Tantaran'i Rosia]] » 1106953 wikitext text/x-wiki [[Sokajy:Tantaran'i Okraina]] [[Sokajy:Tantaran'i Rosia]] rf8a1lwtpmxjmn9zc11rgzh9wua2ipo 1106954 1106953 2025-06-11T17:26:17Z 41.213.235.225 1106954 wikitext text/x-wiki [[Sokajy:Tantaran'i Okraina]] [[Sokajy:Tantaran'i Rosia]] [[Sokajy:Ady]] fbd81xzmjzh6zbl1wgkv1wtoaz2ho69 0 294008 1106957 2025-06-11T18:03:03Z 2806:2F0:55C1:CC29:F406:D0DE:8D90:A100 Pejy noforonina tamin'ny « [[Sary:Malapterurus_electricus_1.jpg|thumb|250px|''Malapterurus electricus'']] Ny '''Aratra sakaloha''' na '''Malapteruridae''' dia fianakavian'ny ''[[Siluriformes]]''. Ity fianakaviana ity dia ahitana karazana roa, ''Malapterurus'' sy ''Paradoxoglanis'', misy karazany 21. Karazam-biby maromaro amin'io fianakaviana io no manana fahafahana mamokatra herinaratra, mitondra taitra hatramin'ny 350 volta avy amin'ny taova elektrikany. Any amin'ny tropikan'i Afrika... » 1106957 wikitext text/x-wiki [[Sary:Malapterurus_electricus_1.jpg|thumb|250px|''Malapterurus electricus'']] Ny '''Aratra sakaloha''' na '''Malapteruridae''' dia fianakavian'ny ''[[Siluriformes]]''. Ity fianakaviana ity dia ahitana karazana roa, ''Malapterurus'' sy ''Paradoxoglanis'', misy karazany 21. Karazam-biby maromaro amin'io fianakaviana io no manana fahafahana mamokatra herinaratra, mitondra taitra hatramin'ny 350 volta avy amin'ny taova elektrikany. Any amin'ny tropikan'i Afrika sy ny Reniranon' i Nily no ahitana trondro elektrônika. Mazàna aratra sakaloha sy mpihinam-boankazo ny trondro paty elektrika. 9dr22ne3yapwh86qsyst4tfbws7qcjp 0 294009 1106973 2025-06-11T21:55:40Z 41.213.235.225 Pejy noforonina tamin'ny « {{infobox olona |sary= |anarana=Louis XIII |teraka=27 septambra 1601 - |maty=14 Mey 1643 |firenena= {{Frantsa}} |mpiaraka= |asa= * [[mpanao politika]] |taona niasàna= }} '''Louis XIII''' (* 27 septambra 1601 - 14 Mey 1643) dia mpanjakan'i {{Frantsa}} nanomboka tamin'ny 1643 mandra-pahafatiny tamin'ny 1643 sy ny mpanjakan'i Navarre (toa an'i Louis II) tamin'ny 1610 ka hatramin'ny 1620, rehefa natambatra tamin'ny satroboninahitra frantsay ny satrobonin'i Nava... » 1106973 wikitext text/x-wiki {{infobox olona |sary= |anarana=Louis XIII |teraka=27 septambra 1601 - |maty=14 Mey 1643 |firenena= {{Frantsa}} |mpiaraka= |asa= * [[mpanao politika]] |taona niasàna= }} '''Louis XIII''' (* 27 septambra 1601 - 14 Mey 1643) dia mpanjakan'i {{Frantsa}} nanomboka tamin'ny 1643 mandra-pahafatiny tamin'ny 1643 sy ny mpanjakan'i Navarre (toa an'i Louis II) tamin'ny 1610 ka hatramin'ny 1620, rehefa natambatra tamin'ny satroboninahitra frantsay ny satrobonin'i Navarre. Fotoana fohy talohan'ny nahaterahany fahasivy dia lasa mpanjakan'i Frantsa i Louis XIII sy Navarre taorian'ny namonoana an'i [[Henri IV (mpanjakan' i Frantsa)|Henry IV]]. [[sokajy:Biôgrafia]] {{vangovango}} [[sokajy:mpanao politika frantsay]] [[sokajy:Teraka tamin'ny taona 1601]] [[sokajy:Maty tamin'ny taona 1643]] [[Sokajy:Mpanjakan'i Frantsa]] 37xarputuk6z9fmp6gvyjuj3sq9yflq 1106974 1106973 2025-06-11T21:56:26Z 41.213.235.225 1106974 wikitext text/x-wiki {{infobox olona |sary= |anarana=Louis XIII |teraka=27 septambra 1601 - |maty=14 Mey 1643 |firenena= {{Frantsa}} |mpiaraka= |asa= * [[mpanao politika]] |taona niasàna= }} '''Louis XIII''' (* 27 septambra 1601 - 14 Mey 1643) dia mpanjakan'i {{Frantsa}} nanomboka tamin'ny 1643 mandra-pahafatiny tamin'ny 1643 sy ny mpanjakan'i Navarre (toa an'i Louis II) tamin'ny 1610 ka hatramin'ny 1620, rehefa natambatra tamin'ny satroboninahitra frantsay ny satrobonin'i Navarre. Fotoana fohy talohan'ny nahaterahany fahasivy dia lasa mpanjakan'i Frantsa i Louis XIII sy Navarre taorian'ny namonoana an'i [[Henri IV (mpanjakan' i Frantsa)|Henry IV]]. [[en:Louis XIII]] {{vangovango}} [[sokajy:mpanao politika frantsay]] [[sokajy:Teraka tamin'ny taona 1601]] [[sokajy:Maty tamin'ny taona 1643]] [[Sokajy:Mpanjakan'i Frantsa]] eq0rccj8foq4m60y015pfj8y1r4ic8k 1106975 1106974 2025-06-11T22:08:43Z 41.213.235.225 1106975 wikitext text/x-wiki {{infobox olona |sary= |anarana=Louis XIII |teraka=27 septambra 1601 - |maty=14 Mey 1643 |firenena= {{Frantsa}} |mpiaraka= |asa= * [[mpanao politika]] |taona niasàna= }} '''Louis XIII''' (* 27 septambra 1601 - 14 Mey 1643) dia mpanjakan'i {{Frantsa}} nanomboka tamin'ny 1643 mandra-pahafatiny tamin'ny 1643 sy ny mpanjakan'i Navarre (toa an'i Louis II) tamin'ny 1610 ka hatramin'ny 1620, rehefa natambatra tamin'ny satroboninahitra frantsay ny satrobonin'i Navarre. Fotoana fohy talohan'ny nahaterahany fahasivy dia lasa mpanjakan'i Frantsa i Louis XIII sy Navarre taorian'ny namonoana an'i [[Henri IV (mpanjakan' i Frantsa)|Henry IV]]. == Mpanjakan'i Frantsa == {|border="1" align="center" style="border: 10px solid #0; background-color:#FFFFFF" |-align="center" bgcolor="DDEEFF" !nodimbiasany ![[Sary:Flag of France.svg|40px]] Mpanjakan'i [[Frantsa ]] !mpandimby |-align="center" | [[Henri IV (mpanjakan' i Frantsa)|Henry IV]]<br/>1589-1610 || [[Louis XIII (Frantsa)|Louis XIII]] <br/>1610-1643|| [[Louis XIV]]<br/>1643-1710 || |-bgcolor="#DDEEFF" |- |} [[en:Louis XIII]] {{commonscat|Louis XIII of France}} [[sokajy:mpanao politika frantsay]] [[sokajy:Teraka tamin'ny taona 1601]] [[sokajy:Maty tamin'ny taona 1643]] [[Sokajy:Mpanjakan'i Frantsa]] gum1j3jstej2rcw8ffhcprkmc6x23z0 14 294010 1107005 2025-06-12T05:43:40Z 41.213.235.225 Pejy noforonina tamin'ny « [[Sokajy:Moanina ]] [[Sokajy:Fiangonana Ôrtôdôksa]] » 1107005 wikitext text/x-wiki [[Sokajy:Moanina ]] [[Sokajy:Fiangonana Ôrtôdôksa]] llxlutsge1ouzdiykcfblwohjp0ozjk 14 294011 1107007 2025-06-12T05:46:03Z 41.213.235.225 Pejy noforonina tamin'ny « [[sokajy:mpamorona]] [[sokajy:mpanao italiana]] » 1107007 wikitext text/x-wiki [[sokajy:mpamorona]] [[sokajy:mpanao italiana]] jlp7hn5iyq1n8b5dk4sep2ye71izfy2 14 294012 1107009 2025-06-12T05:50:32Z 41.213.235.225 Pejy noforonina tamin'ny « [[Sokajy:Moanina benediktina]] [[Sokajy:Moanina frantsay]] » 1107009 wikitext text/x-wiki [[Sokajy:Moanina benediktina]] [[Sokajy:Moanina frantsay]] 2dz6p5wwnpyww9qqytja341jyxh8rbo 14 294013 1107010 2025-06-12T05:50:57Z 41.213.235.225 Pejy noforonina tamin'ny « [[Sokajy:Mpanao frantsay]] » 1107010 wikitext text/x-wiki [[Sokajy:Mpanao frantsay]] sbkg6yk6y9ewqsm8ktuusr959lsnwan 14 294014 1107012 2025-06-12T05:54:19Z 41.213.235.225 Pejy noforonina tamin'ny « [[Sokajy:Moanina]] [[Sokajy:Protestantisma]] » 1107012 wikitext text/x-wiki [[Sokajy:Moanina]] [[Sokajy:Protestantisma]] q2uqcsw4xdq5fejm08t1h9evu5dvn6q 14 294015 1107014 2025-06-12T05:56:04Z 41.213.235.225 Pejy noforonina tamin'ny « [[Sokajy:Mpanao mongoliana]] » 1107014 wikitext text/x-wiki [[Sokajy:Mpanao mongoliana]] ja63m590574q2z3u2kczr4b7psdsc6w 14 294016 1107015 2025-06-12T05:56:38Z 41.213.235.225 Pejy noforonina tamin'ny « [[Sokajy:Mpanao]] [[Sokajy:Mongolia]] » 1107015 wikitext text/x-wiki [[Sokajy:Mpanao]] [[Sokajy:Mongolia]] p5lykfj01mbt8w9c667eljhfaxynh4w 0 294017 1107026 2025-06-12T08:51:41Z Thelezifor 15140 Fihodinana 1107026 wikitext text/x-wiki #FIHODINANA[[Andriana (Apiaceae)]] j3icg8qnl9jjsdhuao0ijf6ltmhkd7p 0 294018 1107028 2025-06-12T08:59:57Z Thelezifor 15140 Vondron-karazana bibikely ao amin' ny fianakaviana Tetrigidae. 1107028 wikitext text/x-wiki Ny '''''Andriana''''' dia vondron-karazana [[Insecta|bibikely]], ao amin' ny filaharana ''[[Orthoptera]]'' ao amin' ny fianakaviana ''[[Tetrigidae]]''. Tsy fahita afa-tsy eto [[Madagasikara]] ny karazana ao amin' ity vondron-karazana ity. Araka ny ''Orthoptera Species File'' (29 Jona 2018) dia ireto ny karazana ao amin' io vondrona io: * ''Andriana hancocki'' (Bruner, 1910) * ''Andriana intermedia'' Devriese, 1991 * ''Andriana pyramidata'' Rehn, 1929 * ''Andriana tertia'' Günther, 1974 fam5iufyx2e192ti4opabgnv367lrpe 0 294019 1107030 2025-06-12T09:12:58Z Thelezifor 15140 Filaharana ao amin' ny kilasin' ny Insecta (bibikely). 1107030 wikitext text/x-wiki [[Sary:Two eastern Lubber grasshopers (Romalea microptera), mating.jpg|vignette|310x310px|Ny ''Romalea guttata'', karazana ''Orthoptera'' [[Caelifera]] ([[valala]]) izay tsy hita afa-tsy ao amin' ny faritra atsimo amin' i [[Amerika Avaratra]].]] Ny '''Orthoptera''' dia filaharana ao amin' ny kilasin' ny ''[[Insecta]]'' (bibikely). Ireo biby ireo dia manana elatra mahitsy manaraka ny vatany. Misy karazana 22&nbsp;000 eo ho izy ireo eo eto an-tany. Ny ankamaroan' ireo karazana ireo dia mihinana zavamaniry, na dia maro aza no mpiremby. Ity fiklaharana ity dia mizara ho zana-pilaharna roa: dia ny ''[[Ensifera]]'' (izay ahitana ny [[angely]] sy karazana valala mpitsambikina sasany) sy ny ''[[Caelifera]]'' (ahitana ny [[valala]] mpanidina). == Lisitry ny zana-pilaharana == [[Sary:Pholidoptera griseoaptera weibchen 2.jpg|vignette|''Pholidoptera griseoaptera'', anisan' ny ''[[Ansifera]]''.]] Araka ny ''Orthoptera Species File'' <small>(17</small> <small>Mey 2012)</small> dia ireto ny zana-pilaharana ao amin' ny Orthoptera: * ''[[Caelifera]]''; * ''[[Ensifera]]''; * ''Titanoptera'' †. ha92rr48857dveoj3gi0m4svxb8tc67 0 294020 1107032 2025-06-12T09:17:53Z Thelezifor 15140 nanova ny anaran'i [[Valala]] ho [[Acrididea]] i Thelezifor 1107032 wikitext text/x-wiki #FIHODINANA [[Acrididea]] n4dkxy2fa1oniqux04ec3i9l81k2akz 1107037 1107032 2025-06-12T09:53:18Z Thelezifor 15140 Bibikely isan-karazany, ao amin' ny flaharana Orthoptera 1107037 wikitext text/x-wiki [[Sary:Melanoplus femurrubrum 20070903.jpg|vignette|294x294px|''Melanoplus femurrubrum'': valala aniszn' ny ''Caelifera'']] Ny '''valala''' dia bibikely isan-karazany miloko maitso na manja, ary misy tongony efatra ka ny roa eo aoriana lava kokoa noho ny eo aloha, izay ahafahany mitsambikina. Ao amin' ny flaharana [[Orthoptera]] no misy azy. Ahitana valala ny ao amin' ny zana-pilaharana [[Caelifera]] sy [[Ensifera]] nefa tsy ny karazana rehetra ao amin' izy ireo dia atao hoe "valala" avokoa. == Ny bibikely anisan' ny ''Caelifera'' == Ny [[Caelifera]] dia ahitana valala nefa ahitana ihany koa bibikely tsy valala. === Ny bibikely anisan' ny ''Caelifera'' sady atao hoe "valala" === === Ny bibikely anisan' ny ''Caelifera'' nefa tsy atao hoe "valala" === [[Sary:Pygmy mole cricket (8071068977) cropped.jpg|vignette|193x193px|Bibikely ao amin' ny ''Caelifera'' ihany koa]] == Ny bibikely anisan' ny ''Ensifera'' == Ny ''[[Ensifera]]'' dia ahitana valala nefa ahitana ihany koa bibikely tsy valala. === Ny bibikely anisan' ny ''Ensifera'' sady atao hoe "valala" === [[Sary:Macropterous form of Roesel's bush cricket (Metrioptera roeseli f. diluta) (6076102397).jpg|vignette|250x250px|''Metrioptera roeselii diluta''; anisan' ny ''Ensifera'']] === Ny bibikely anisan' ny ''Ensifera'' nefa tsy anisan' ny atao hoe "valala" === [[Sary:Gryllus campestris MHNT.jpg|vignette|236x236px|[[Angely]] (''Gryllus campestris''): anisan' ny ansifera]] Ny Ensifera dia ahitana koa ny [[angely]] izay tsy anisan' ny atao hoe "valala". od1srajdd52gh9migzezxzuzeggmc8h 0 294021 1107045 2025-06-12T11:10:35Z Mihaino 35843 Noforonina tamin'ny alalan'ny fandikana an'i "[[:fr:Special:Redirect/revision/226376682|Amir (chanteur)]]" 1107045 wikitext text/x-wiki {{Infobox Biographie2|charte=chanteur|nom=Amir|image=Amir Haddad 2016.jpg|légende=Amir en 2016.|nom de naissance=Laurent Amir Khalifa Khedider Haddad|date de naissance=20 juin 1984|lieu de naissance=|date de décès=|lieu de décès=|profession=[[Auteur-compositeur-interprète]]|profession autre=|genre=[[Pop (musique)|Pop]]|instrument=[[Voix (instrument)|Voix]], [[guitare]], [[piano]]|années actives=Depuis [[2008 en musique|2008]]|label=Sash Productions<br />[[Warner Music France]]|influences=|site web={{URL|amirofficiel.com}}|discographie=-}}Amir Haddad, izay fantatra amin'ny anarana hoe Amir, dia teraka tamin'ny 20 jona 1984, tao amin'ny boriborin-tany faha roa amby folo ao Paris. Izy dia mpamoron-kira, mpihira, ary mpanakanto frantsay- israeliana. Taorian'ny nandraisany anjara tamin'ny famaranana tamin'ny vanim-potoana fahatelo tamin'ny hoe <nowiki><i id="mwFQ"><span about="#mwt9" class="lang-en" data-cx="[{&amp;quot;adapted&amp;quot;:true,&amp;quot;partial&amp;quot;:false,&amp;quot;targetExists&amp;quot;:true,&amp;quot;mandatoryTargetParams&amp;quot;:[],&amp;quot;optionalTargetParams&amp;quot;:[]}]" data-mw="{&amp;quot;parts&amp;quot;:[{&amp;quot;template&amp;quot;:{&amp;quot;target&amp;quot;:{&amp;quot;wt&amp;quot;:&amp;quot;Lang&amp;quot;,&amp;quot;href&amp;quot;:&amp;quot;./Endrika:Lang&amp;quot;},&amp;quot;params&amp;quot;:{&amp;quot;1&amp;quot;:{&amp;quot;wt&amp;quot;:&amp;quot;en&amp;quot;},&amp;quot;2&amp;quot;:{&amp;quot;wt&amp;quot;:&amp;quot;The Voice&amp;quot;}},&amp;quot;i&amp;quot;:0}}]}" data-ve-no-generated-contents="true" id="mwFg" lang="en" typeof="mw:Transclusion">The Voice</span></nowiki><nowiki></i></nowiki> , la plus belle voix", dia nofidiana hisolo tena an'i Frantsa tamin'ny "eurovision" 2016. Nahazo ny laharana fahaenina izy tamin'izany, niaraka tamin'ilay hira mitondra ny lohateny hoe: "J'ai cherché", izay nalaina avy amin'ny rakikira "Au coeur de moi". tdqwyx1iwkf282siut7s82pkpahaj0d 1107046 1107045 2025-06-12T11:15:25Z Mihaino 35843 1107046 wikitext text/x-wiki == Amir == Amir Haddad, izay fantatra amin'ny anarana hoe Amir, dia teraka tamin'ny 20 jona 1984, tao amin'ny boriborin-tany faha roa amby folo ao Paris. Izy dia mpamoron-kira, mpihira, ary mpanakanto frantsay- israeliana. Taorian'ny nandraisany anjara tamin'ny famaranana tamin'ny vanim-potoana fahatelo tamin'ny hoe"The voice,la plus belle voix", dia nofidiana hisolo tena an'i Frantsa tamin'ny "eurovision" 2016. Nahazo ny laharana fahaenina izy tamin'izany, niaraka tamin'ilay hira mitondra ny lohateny hoe: "J'ai cherché", izay nalaina avy amin'ny rakikira "Au coeur de moi". 7pfln59oabsl0jp00ej7dyzwenz0pnw 1107051 1107046 2025-06-12T11:35:09Z Mihaino 35843 Nanampy ny lahatsoratra 1107051 wikitext text/x-wiki == AMIR == Amir Haddad, izay fantatra amin'ny anarana hoe Amir, dia teraka tamin'ny 20 jona 1984, tao amin'ny boriborin-tany faha roa amby folo ao Paris. Izy dia mpamoron-kira, mpihira, ary mpanakanto frantsay- israeliana. Taorian'ny nandraisany anjara tamin'ny famaranana tamin'ny vanim-potoana fahatelo tamin'ny hoe"The voice,la plus belle voix", dia nofidiana hisolo tena an'i Frantsa tamin'ny "eurovision" 2016. Nahazo ny laharana fahaenina izy tamin'izany, niaraka tamin'ilay hira mitondra ny lohateny hoe: "J'ai cherché", izay nalaina avy amin'ny rakikira "Au coeur de moi". FIAINANA SY FIANDOHANA Laurent Amir Khalifa Khedider Haddad, dia teraka tao amin'ny boriborin-tany faharoa amby foloao Paris, ny 20 jona 1984. Fianakaviana Jiosy Sefarada avy any Gonizia sy Marôka. Ny 22 aprily 2023, dia maty ny reniny, Carmi Haddad, rehefa feno dimy amby enimpolo taona. Manana zom-pirenena Frantsay-Israeliana izy. Manana fahasembanana amin'ny fandrenesana izy fony vao teraka, ny sofiny anakavia ihany no mandreha. Nisy nanao diagnostika azy afaka fotoana vitsy taty aoriana, fa manana olana amin'ny fifantohana sy fahavitrihana tafahoatra izy. Nifindra monina tany Israely ny fianakaviany, fony vao valo taona izy, taorian'ny nipetrahany tao Sarcelles, ao amin'ny departemanta Val-d'Oise. Amir, anarany faharoa no ampiasainy andavanandro. Nanao miaramila tany amin'ny tafika Israelianina izy noho ny fahaizany miteny teny roa (frantsay sy hebreo), ka serza-mpitari-tafika ao amin'ny sampan-draharaha misahana ny fampitam-baovao no asany. Lasa nalaza tany Israely izy tamin'ny 2006, rehefa tonga tamin'ny famaranana tamin'ny "Kokhav Noad", ilay fifaninana mitovitovy amin'ny "Nouvelle Star" any Frantsa. Nanomboka nianatra nify tany amin'ny Oniversite Hebreo ao Jerosalema iz, tamin'io taona io ihany, narahiny tamin'ny fitohizan'ny asa mozika izany. qi9lteynu7dkwf095il6cc7smb6c8e2 1107052 1107051 2025-06-12T11:35:47Z Mihaino 35843 1107052 wikitext text/x-wiki == AMIR == Amir Haddad, izay fantatra amin'ny anarana hoe Amir, dia teraka tamin'ny 20 jona 1984, tao amin'ny boriborin-tany faha roa amby folo ao Paris. Izy dia mpamoron-kira, mpihira, ary mpanakanto frantsay- israeliana. Taorian'ny nandraisany anjara tamin'ny famaranana tamin'ny vanim-potoana fahatelo tamin'ny hoe"The voice,la plus belle voix", dia nofidiana hisolo tena an'i Frantsa tamin'ny "eurovision" 2016. Nahazo ny laharana fahaenina izy tamin'izany, niaraka tamin'ilay hira mitondra ny lohateny hoe: "J'ai cherché", izay nalaina avy amin'ny rakikira "Au coeur de moi". == FIAINANA SY FIANDOHANA == Laurent Amir Khalifa Khedider Haddad, dia teraka tao amin'ny boriborin-tany faharoa amby foloao Paris, ny 20 jona 1984. Fianakaviana Jiosy Sefarada avy any Gonizia sy Marôka. Ny 22 aprily 2023, dia maty ny reniny, Carmi Haddad, rehefa feno dimy amby enimpolo taona. Manana zom-pirenena Frantsay-Israeliana izy. Manana fahasembanana amin'ny fandrenesana izy fony vao teraka, ny sofiny anakavia ihany no mandreha. Nisy nanao diagnostika azy afaka fotoana vitsy taty aoriana, fa manana olana amin'ny fifantohana sy fahavitrihana tafahoatra izy. Nifindra monina tany Israely ny fianakaviany, fony vao valo taona izy, taorian'ny nipetrahany tao Sarcelles, ao amin'ny departemanta Val-d'Oise. Amir, anarany faharoa no ampiasainy andavanandro. Nanao miaramila tany amin'ny tafika Israelianina izy noho ny fahaizany miteny teny roa (frantsay sy hebreo), ka serza-mpitari-tafika ao amin'ny sampan-draharaha misahana ny fampitam-baovao no asany. Lasa nalaza tany Israely izy tamin'ny 2006, rehefa tonga tamin'ny famaranana tamin'ny "Kokhav Noad", ilay fifaninana mitovitovy amin'ny "Nouvelle Star" any Frantsa. Nanomboka nianatra nify tany amin'ny Oniversite Hebreo ao Jerosalema iz, tamin'io taona io ihany, narahiny tamin'ny fitohizan'ny asa mozika izany. n5krb3f9frboiwuaj4fs2hjfhf96srn