Википедија mkwiki https://mk.wikipedia.org/wiki/%D0%93%D0%BB%D0%B0%D0%B2%D0%BD%D0%B0_%D1%81%D1%82%D1%80%D0%B0%D0%BD%D0%B8%D1%86%D0%B0 MediaWiki 1.45.0-wmf.4 first-letter Медиум Специјална Разговор Корисник Разговор со корисник Википедија Разговор за Википедија Податотека Разговор за податотека МедијаВики Разговор за МедијаВики Предлошка Разговор за предлошка Помош Разговор за помош Категорија Разговор за категорија Портал Разговор за Портал TimedText TimedText talk Модул Разговор за модул 10 1649 5380325 5375216 2025-06-15T10:51:27Z Bjankuloski06 332 5380325 wikitext text/x-wiki <noinclude>{{/Заглавие}}</noinclude> <!-----------------СОДРЖИНАТА НА ПРЕДЛОШКАТА Е ПОД ОВОЈ РЕД-----------------------> [[Податотека:St.Ahil from Langi.JPG|десно|160п|Поглед на островот Видринец од селото Л’нки]] * ... дека '''[[Видринец]]''' е најмалиот од четирите [[преспа]]нски острови? * ... дека '''[[Моштенци]]те''' се подгрупа на македонскиот народ која живее во јужниот дел на [[Македонија|Р.&nbsp;Македонија]] и поголем број села во [[Егејска Македонија]]? * ... дека песната „'''[[Благуњо дејче, пожаранче]]'''“ ја опева неостварената љубов на Аце Абаџијата кон познатата убавица Благуња Ѓолова (1889 - 1956), родум од гостиварско [[Пожаране]]? * ... врвот на вулканот '''[[Чимборасо]]''' во Еквадор е најоддалечената точка на Земјата од нејзиното средиште? * ... дека хемискиот елемент '''[[индиум]]''' (In) не е наречен по Индија, туку по бојата '''[[индиго]]''' која ја оддава при [[спектроскопија|спектроскопско]] набљудување? *... помеѓу XIV и XVI век, во [[Белорусија]] се користела '''[[белоруска арабица]]''' меѓу доселените [[Татари-Липки|Татари]], кои го усвоиле [[белоруски јазик|белорускиот јазик]], задржувајќи го писмото од татарскиот? * ... дека родителите на [[Цар Самоил]] се погребани во '''[[Црква „Св. Герман“ - Герман|старата црква]]''' во преспанско-леринското село [[Герман (Леринско)|Герман]]? * ... дека '''[[Јеловјане]]''' и '''[[Урвич]]''' во [[Горни Полог]] (Тетовско) се '''[[Горанци|горански села]]''', иако не се во областа [[Гора (област)|Гора]]? * ... дека '''[[Свети Стефан]]''' е првиот христијански '''[[маченик]]'''? * ... дека '''[[Маличко Езеро|Маличкото Езеро]]''', помеѓу [[Охридско Езеро|Охридското Езеро]] на север и градот [[Горица (Албанија)|Горица]] (Корча) на југ, е исцедено во 1940-тите во борба против [[маларија]]та? * ... дека '''[[кафе]]то''' станало пораспространето во [[Западна Европа]] откако било прифатено за „христијански пијалак“ од папата [[Папа Климент VIII|Климент VIII]]? * ... дека според три различни преданија, во гробницата „'''[[Струмин гроб]]'''“ е закопана сестра на [[Крале Марко]], ќерка на властелин од периодот пред средновековието или принцот [[Персеј]], роднина на Александар Македонски? * ...дека роденото име на '''[[Бранислав Нушиќ]]''' е ''Алкибијад Нуша'' бидејќи татко му бил [[Македонски Власи|Влав]] од битолското село [[Магарево]]? * ...дека геолозите ги прифатиле '''[[тектоника на плочите|тектонските плочи]]''' дури кон крајот на 1960-тите? * ...дека островот '''[[Градиште (остров)|Градиште]]''' во [[Тиквешко Езеро|Тиквешкото Езеро]] е прогласен за [[културно наследство на Македонија]] поради остатоците од утврдената античка населба '''[[Градиште (остров)#Утврдено градиште и Град Тиквеш|Град Тиквеш]]''' која се наоѓала на тоа возвишение? * ... дека [[Скопје|скопската]] населба '''[[Кисела Вода (населба)|Кисела Вода]]''' е наречена по чудотворниот извор кој се наоѓал на местото на денешната црквичка '''„[[Црква „Св. Никита“ - Кисела Вода|Св. Никита]]“'''? * ... дека '''[[Лучано Павароти]]''' првично сакал да биде професионален '''[[голман]]'''? * ... дека планетата [[Венера (планета)|Венера]] македонскиот народ ја нарекувал „'''[[Обденица]]'''“? * ... дека '''[[Блаженства]]та''' се девет препораки на [[Исус Христос|Христос]] („Блажени се...“) изречени во неговата [[Беседа на гората]]? * ... дека пред да стапи во римската војска, царот '''[[Максимин Трак|Максимин]]''' во младоста бил [[Тракијци|тракиски]] овчар и разбојник? * ... дека во 1000 г. '''[[Охридска патријаршија|Охридската патријаршија]]''' излегувала на 4 мориња (Егејско, Јонско, Јадранско и Црно)? * ...дека скопската '''[[Саат-кула (Скопје)|Саат-кула]]''' е првата саат-кула во Османлиското Царство, а нејзиниот часовник е донесен во XVI век од новоосвоениот град '''[[Сигет]]''' во Унгарија? * ... дека '''[[Удовски Остров|Удовскиот Остров]]''' кај с.&nbsp;[[Удово]] на реката [[Вардар]] е најголемиот речен [[Острови во Македонија|остров во Македонија]] и втор остров по површина во земјата? * ... дека поимот '''[[екологија]]''' прв го вовел германскиот биолог '''[[Ернст Хекел]]''' во 1866 година? * ... дека '''[[Горчливо Езеро|Горчливото Езеро]]''' во [[Кукушко]], [[Егејска Македонија]] е трипати [[соленост|посолено]] од [[Мртво Море|Мртвото Море]]? <!-----------------СОДРЖИНАТА НА ПРЕДЛОШКАТА Е НАД ОВОЈ РЕД-----------------------> <noinclude> ---- [[Категорија:Главна страница|Дали сте знаеле]] </noinclude> mmsaeba3wj9ipm5xwjiwwbkwjdwseu3 5380326 5380325 2025-06-15T10:51:36Z Bjankuloski06 332 5380326 wikitext text/x-wiki <noinclude>{{/Заглавие}}</noinclude> <!-----------------СОДРЖИНАТА НА ПРЕДЛОШКАТА Е ПОД ОВОЈ РЕД-----------------------> [[Податотека:St.Ahil from Langi.JPG|десно|180п|Поглед на островот Видринец од селото Л’нки]] * ... дека '''[[Видринец]]''' е најмалиот од четирите [[преспа]]нски острови? * ... дека '''[[Моштенци]]те''' се подгрупа на македонскиот народ која живее во јужниот дел на [[Македонија|Р.&nbsp;Македонија]] и поголем број села во [[Егејска Македонија]]? * ... дека песната „'''[[Благуњо дејче, пожаранче]]'''“ ја опева неостварената љубов на Аце Абаџијата кон познатата убавица Благуња Ѓолова (1889 - 1956), родум од гостиварско [[Пожаране]]? * ... врвот на вулканот '''[[Чимборасо]]''' во Еквадор е најоддалечената точка на Земјата од нејзиното средиште? * ... дека хемискиот елемент '''[[индиум]]''' (In) не е наречен по Индија, туку по бојата '''[[индиго]]''' која ја оддава при [[спектроскопија|спектроскопско]] набљудување? *... помеѓу XIV и XVI век, во [[Белорусија]] се користела '''[[белоруска арабица]]''' меѓу доселените [[Татари-Липки|Татари]], кои го усвоиле [[белоруски јазик|белорускиот јазик]], задржувајќи го писмото од татарскиот? * ... дека родителите на [[Цар Самоил]] се погребани во '''[[Црква „Св. Герман“ - Герман|старата црква]]''' во преспанско-леринското село [[Герман (Леринско)|Герман]]? * ... дека '''[[Јеловјане]]''' и '''[[Урвич]]''' во [[Горни Полог]] (Тетовско) се '''[[Горанци|горански села]]''', иако не се во областа [[Гора (област)|Гора]]? * ... дека '''[[Свети Стефан]]''' е првиот христијански '''[[маченик]]'''? * ... дека '''[[Маличко Езеро|Маличкото Езеро]]''', помеѓу [[Охридско Езеро|Охридското Езеро]] на север и градот [[Горица (Албанија)|Горица]] (Корча) на југ, е исцедено во 1940-тите во борба против [[маларија]]та? * ... дека '''[[кафе]]то''' станало пораспространето во [[Западна Европа]] откако било прифатено за „христијански пијалак“ од папата [[Папа Климент VIII|Климент VIII]]? * ... дека според три различни преданија, во гробницата „'''[[Струмин гроб]]'''“ е закопана сестра на [[Крале Марко]], ќерка на властелин од периодот пред средновековието или принцот [[Персеј]], роднина на Александар Македонски? * ...дека роденото име на '''[[Бранислав Нушиќ]]''' е ''Алкибијад Нуша'' бидејќи татко му бил [[Македонски Власи|Влав]] од битолското село [[Магарево]]? * ...дека геолозите ги прифатиле '''[[тектоника на плочите|тектонските плочи]]''' дури кон крајот на 1960-тите? * ...дека островот '''[[Градиште (остров)|Градиште]]''' во [[Тиквешко Езеро|Тиквешкото Езеро]] е прогласен за [[културно наследство на Македонија]] поради остатоците од утврдената античка населба '''[[Градиште (остров)#Утврдено градиште и Град Тиквеш|Град Тиквеш]]''' која се наоѓала на тоа возвишение? * ... дека [[Скопје|скопската]] населба '''[[Кисела Вода (населба)|Кисела Вода]]''' е наречена по чудотворниот извор кој се наоѓал на местото на денешната црквичка '''„[[Црква „Св. Никита“ - Кисела Вода|Св. Никита]]“'''? * ... дека '''[[Лучано Павароти]]''' првично сакал да биде професионален '''[[голман]]'''? * ... дека планетата [[Венера (планета)|Венера]] македонскиот народ ја нарекувал „'''[[Обденица]]'''“? * ... дека '''[[Блаженства]]та''' се девет препораки на [[Исус Христос|Христос]] („Блажени се...“) изречени во неговата [[Беседа на гората]]? * ... дека пред да стапи во римската војска, царот '''[[Максимин Трак|Максимин]]''' во младоста бил [[Тракијци|тракиски]] овчар и разбојник? * ... дека во 1000 г. '''[[Охридска патријаршија|Охридската патријаршија]]''' излегувала на 4 мориња (Егејско, Јонско, Јадранско и Црно)? * ...дека скопската '''[[Саат-кула (Скопје)|Саат-кула]]''' е првата саат-кула во Османлиското Царство, а нејзиниот часовник е донесен во XVI век од новоосвоениот град '''[[Сигет]]''' во Унгарија? * ... дека '''[[Удовски Остров|Удовскиот Остров]]''' кај с.&nbsp;[[Удово]] на реката [[Вардар]] е најголемиот речен [[Острови во Македонија|остров во Македонија]] и втор остров по површина во земјата? * ... дека поимот '''[[екологија]]''' прв го вовел германскиот биолог '''[[Ернст Хекел]]''' во 1866 година? * ... дека '''[[Горчливо Езеро|Горчливото Езеро]]''' во [[Кукушко]], [[Егејска Македонија]] е трипати [[соленост|посолено]] од [[Мртво Море|Мртвото Море]]? <!-----------------СОДРЖИНАТА НА ПРЕДЛОШКАТА Е НАД ОВОЈ РЕД-----------------------> <noinclude> ---- [[Категорија:Главна страница|Дали сте знаеле]] </noinclude> 0wzu6nliz8e60z2rhdven9dgma6g78s 0 1935 5380124 5279305 2025-06-14T18:25:39Z InternetArchiveBot 92312 Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.9.5 5380124 wikitext text/x-wiki [[Податотека:Paris_Opera_full_frontal_architecture,_May_2009.jpg|мини|300п|[[Опера Гарние|Палата Гарние]] од [[Париска опера|париската опера]]]] [[Податотека:Macbeth_applause_at_Savonlinna_Opera_festival_in_2007_-_panoramio.jpg|мини|300п|''[[Макбет|Магбет]]'' на [[Оперски фестивал Савонлина|оперскиот фестивал Савонлина]] во [[замокот Свети Олаф]], [[Савонлина]], [[Финска]], во 2007 година]] [[Податотека:Teatro_alla_Scala_interior_Milan.jpg|мини|300п|[[Ла Скала (Милано)|Ла Скала]] од [[Милано]]]] '''Опера''' — форма на [[Драмска уметност|театар]] во која [[музика]]та има водечка улога, а деловите ги преземаат [[Пеење|пејачи]], но се разликува од [[Мјузикл|музичкиот театар]].<ref>Some definitions of opera: "dramatic performance or composition of which music is an essential part, branch of art concerned with this" (''[[Concise Oxford English Dictionary]]''); "any dramatic work that can be sung (or at times declaimed or spoken) in a place for performance, set to original music for singers (usually in costume) and instrumentalists" ([[Amanda Holden (writer)|Amanda Holden]], ''Viking Opera Guide''); "musical work for the stage with singing characters, originated in early years of 17th century" (''[[Pears' Cyclopaedia]]'', 1983 ed.).</ref> Таквото „дело“ (буквален превод на италијанскиот збор „опера“) е типично соработката помеѓу [[композитор]]от и [[Либрето|либретистот]]<ref>[[Richard Wagner]] and [[Arrigo Boito]] are notable creators who combined both roles.</ref> и вклучува голем број на [[Сценска уметност|изведувачки уметности]], како што се [[глума]], [[сценографија]], [[костум]], а понекогаш и [[танц]] или [[балет]]. Претставата обично се изведува во [[оперска куќа]], придружена од [[оркестар]] или помал [[музички ансамбл]], кој од раниот XIX век го води [[диригент]]. Операта е клучен дел од традицијата на западната [[класична музика]].<ref>Comparable art forms from various other parts of the world, many of them ancient in origin, are also sometimes called "opera" by analogy, usually prefaced with an adjective indicating the region (for example, [[Chinese opera]]). These independent traditions are not derivative of Western opera but are rather distinct forms of [[musical theatre]]. Opera is also not the only type of Western musical theatre: in the ancient world, [[Theatre of ancient Greece|Greek drama]] featured singing and instrumental accompaniment; and in modern times, other forms such as the [[Musical theatre|musical]] have appeared.</ref> Првобитно сфатено како целосно отпеано парче, за разлика од претставата со песни, операта опфаќа [[:Категорија:Оперски жанрови|бројни жанрови]], вклучително и некои што вклучуваат говорен дијалог, како што се [[Мјузикл|музички театар]], ''[[Зингшпил]]'' и ''[[комична опера|Опера]]''. Во традиционалната нумерна опера пејачите користат два стила на пеење: [[Рецитатив (опера)|рецитаторски]], стил на говор,<ref name="Apel, p. 7182">{{harvnb|Apel|1969|p=718}}</ref> и автономни [[Арија|арии]]. Во XIX век се издигна континуираната [[Gesamtkunstwerk|музичка драма]] . '''Операта потекнува''' од [[Италија]] на крајот на XVI век (со скоро целосно изгубената опера ''[[Дафне]]'' на [[Џакопо Пери]], произведена во [[Фиренца]] во 1598 година), особено од дела на [[Клаудио Монтеверди]], од кои најпознатата - ''[[Орфеј (опера)|Орфеј]]'', и наскоро се рашири низ остатокот од [[Европа]]: [[Хајнрих Шутц]] во [[Германија]], [[Жан Батист Лили]] во [[Франција]] и [[Хенри Персел]] во [[Англија]] помогнаа во воспоставувањето на нивните национални традиции во XVII век. Во XVIII век, италијанската опера продолжи да доминира во поголемиот дел од [[Европа]] (освен [[Франција]]), привлекувајќи странски композитори како [[Георг Фридрих Хендл|Георг Фридрик Хендел]]. [[Оперска серија|Опера серија]] била најпрестижната форма на италијанска опера, сè додека [[Кристоф Вилибалд Глук|Кристоф Вилибалд Глук не]] реагирал против нејзината вештачност со неговите „реформациски“ опери во 1760-тите. Најреномирана фигура на операта од крајот на XVIII век е [[Волфганг Амадеус Моцарт]], кој започнал со оперска серија, но е најпознат по неговите италијански [[Стрип опера|комични опери]], особено ''„[[Свадбата на Фигаро]]“'' (''Le nozze di Figaro''), ''[[Дон Џовани]]'' и ''[[Така прават сите (опера)|Така прават сите]]'', како и ''Грабнувањето од сарајот'' (''Die Entführung aus dem Serail'') и ''[[Волшебната флејта]]'' (''Die Zauberflöte''), обележја во [[Германија|германската]] традиција. Првата третина од XIX век го видела високиот стил на [[бел канто]], со тоа што [[Џоакино Росини]], [[Гаетано Доницети]] и [[Винченцо Белини]] создадоа дела што сè уште се изведуваат. Исто така, се појави и појавата на [[Гранд опера]], специфицирана од делата на [[Даниел Обер|Обер]] и [[Iaакомо Мејербир|Мејербир]]. Средината до крајот на XIX век била златно време за операта, предводена и доминирана од [[Џузепе Верди]] во Италија и [[Рихард Вагнер]] во Германија. Популарноста на операта продолжила и низ ерата на [[Веризам|веризмот]] во Италија и современата [[француска опера]] до [[Џакомо Пучини]] и [[Рихард Штраус]] на почетокот на XX век. Во текот на XIX век, се појавиле паралелни оперски традиции во централна и источна Европа, особено во [[Русија]] и [[Чешка (историска област)|Бохемија]]. Во XX век се случиле многу експерименти со модерни стилови, како што се [[атоналност]] и [[серијализам]] ([[Арнолд Шенберг]] и [[Албан Берг]]), [[Неокласицизам (музика)|неокласицизам]] ([[Игор Стравински]]) и [[минимализам]] ([[Филип Глас]] и [[Џон Адамс]]). Со зголемувањето на технологијата за снимање, пејачите како [[Енрико Карузо]] и [[Марија Калас]] станале познати на пошироката публика, надвор од кругот на обожаватели на опери. Од пронаоѓањето на [[радио]] и [[телевизија]], оперите се изведувале и на овие медиуми (и биле пишувани за нив). Почнувајќи од 2006 година, голем број големи [[Оперска куќа|оперски куќи]] започнаа да презентираат [[Видео со висока дефиниција|видео]] преноси со [[Видео со висока дефиниција|висока дефиниција]] во живо од нивните настапи во [[кино]]салите ширум светот. Од 2009 година, целосните перформанси може да се преземат и да се [[пренос во живо|пренесуваат во живо]]. [[Податотека:Frontispiece of L'Orfeo.jpg|мини|250п|''[[Орфеј (опера)|Орфеј]],'' Мелодрама од [[Клаудио Монтеверди]]. Сцената [[Мантова]] во 1607 година, памфлетот бил објавен во 1609 година.]] == Оператска терминологија == [[Податотека:Parsifal-affisch.jpg|мини|Постер за премиерата на „Парсифал“ на [[Рихард Вагнер]]]] Зборовите на една опера се познати како [[либрето]] (буквално „мала книга“). Некои композитори, особено [[Вагнер]], ги пишувале своите либрета; други работеле во тесна соработка со нивните либретисти, на пр. [[Моцарт]] со [[Лоренцо да Понте|Лоренцо Да Понте]]. Традиционалната опера, која честопати се нарекува „бројчена опера“, се состои од два начина на пеење: [[рецитатив]]ни, пасуси за водење на приказната, испеани во стил дизајниран да ги имитира и потенцира флексиите на говорот,<ref name="Apel, p. 718">{{Harvnb|Apel|1969}}</ref> и [[арија]]та („воздух“ или формална песна) во која ликовите ги изразуваат своите емоции во поструктуриран мелодичен стил. Често се појавуваат вокални дуети, трија и други ансамбли, а рефрените се користат за коментар на дејството. Во некои форми на опера, како што се [[Сингспил|сингшпил]], [[комична опера]], [[оперета]] и [[полуопера]], рецитативот најмногу се заменува со говорен дијалог. Мелодичните или полумелодичните пасуси што се случуваат среде, или наместо, рецитативно, се нарекуваат и [[ариозо]]. Терминологијата на различни видови на оперски гласови е опишана во детали подолу.<ref>General information in this section comes from the relevant articles in ''The Oxford Companion to Music'', by P. Scholes (10th ed., 1968).</ref> И во барокниот и во класичниот период, рецитаторот можел да се појави во две основни форми, од кои секоја бил придружуван од различен инструментален ансамбл: ''secco'' (сув) рецитатор, отпеан со слободен ритам диктиран од акцентот на зборовите, придружуван само од ''[[Басо продолжение|басо континуо или континуирачки бас]]'', што обично било [[чембало]] и [[виолончело]]; или ''во придружба'' (исто така познато како ''струментато'') во кое оркестарот обезбедува придружба. Во текот на XVIII век, ариите сè повеќе биле придружувани од оркестрите. До XIX век, ''соучесникот'' ја освоил предноста, оркестарот играл многу поголема улога, а [[Вагнер]] направил револуција во операта со укинување на скоро целата разлика помеѓу аријата и рецитаторот во неговата потрага за она што Вагнер го нарекол „''бесконечна мелодија''“. Последователните композитори имале тенденција да го следат примерот на Вагнер, иако некои, како што е [[Игор Стравински|Стравински]] во неговото ''[[Напредокот на Гребла|„]][[Прогресот на Рејк (опера)|Прогресот на Рејк]]“,'' го поддржале овој тренд. == Историја == === Потекло === [[Податотека:Claudio_Monteverdi.jpg|мини|[[Клаудио Монтеверди]]]] Италијанскиот збор ''опера'' значи „работа“, и во смисла на направениот труд и на произведениот резултат. Италијанскиот збор потекнува од латинската ''опера'', единствена именка што значи „работа“, а исто така и множина од именката ''[[wiktionary:opus|опус]]''. Според англискиот речник во [[Англиски речник од Оксфорд|Оксфорд]], италијанскиот збор бил првпат употребен во смисла „композиција која е синтеза од поезија, танц и музика“ во 1639 година; првата забележана англиска употреба во оваа смисла датира од 1648 година.<ref>''Oxford English Dictionary'', 3rd ed., s.v. "[http://www.oed.com/view/Entry/131729 opera]".</ref> ''[[Дафне]]'' од [[Јакопо Пери]] била најраната композиција која се сметала за опера, каква што подразбираме денес. Напишана е околу 1597 година, главно под инспирација на елитен круг на писмени [[Фиренца|фирентински]] [[Хуманизам|хуманисти]], кои се именувале како „[[Фиренца Камерата|Камерата де Барди]]“. Значајно е тоа што ''Дафне'' била обид да се оживее класичната [[Трагедија|грчка драма]], дел од поширокото заживување на антиката, карактеристично за [[ренесанса]]та. Членовите на Камерата сметале дека првично се пееле „хорските“ делови од грчките драми, а можеби дури и целиот текст на сите улоги; така операта била замислена како начин на „враќање“ на оваа состојба. ''Дафне,'' сепак, е изгубена. Подоцнежното дело на Пери, ''[[Евридика (Пери)|Евридика]]'', датира од 1600 година, а e првата оперска претстава што преживеала до денес. Честа да се биде на првата опера која до ден денес се изведува, сепак, оди на [[Клаудио Монтеверди]] и неговата опера [[Орфеј (опера)|Орфеј]], создадена за дворецот на [[Мантова]] во 1607 година.<ref>''Oxford Illustrated History of Opera'', Chapter 1; articles on Peri and Monteverdi in ''The Viking Opera Guide''.</ref> Судот во [[Гонзагас]] во [[Мантова]], работодавачи на Монтеверди, одиграле значајна улога во потеклото на операта, со вработувањето на не само дворски пејачи туку и на „женски концерти“ или женски дворски пејачки (''кончерто деле доне -'' ита. ''concerto delle donne'' (до 1598 година), a и на една од првите вистински оперски пејачки - [[Мадам Европа]].<ref>Karin Pendle, ''Women and Music'', 2001, p. 65: "From 1587–1600 a Jewish singer cited only as Madama Europa was in the pay of the Duke of Mantua,"</ref> === Италијанска опера === ==== Барокна ера ==== [[Податотека:Vivaldi.jpg|лево|мини|[[Антонио Вивалди]], во 1723 година]] [[Податотека:Ceskystage.jpg|мини|300п|Приватен барокен театар во [[Чешки Крумлов]]]] [[Податотека:Pannini,_Giovanni_Paolo_-_Musical_Fête_-_1747.png|мини|300п|[[Театро Аргентина]] ([[Џовани Паоло Панини|Панини]], 1747, [[Лувр|Музеј ду Лувр]])]] Операта не останала ограничена на публиката во дворците долго време. Во 1637 година, во [[Венеција]] се појавила идејата за „сезона“ (често за време на [[карневал]]от) на јавно присутни опери поддржани од продажба на билети. [[Клаудио Монтеверди|Монтеверди]] се преселил во градот од Мантова и ги компонирал своите последни опери, „''[[Враќањето на Улис во својата татковина|Враќањето на Улис во својата татковина“]] ([[:en:Il ritorno d'Ulisse in patria|Il ritorno d'Ulisse in patria]])'' и ''[[Крунисувањето на Попеа|„Крунисување на Попеа“]] ([[:en:L'incoronazione di Poppea|L'incoronazione di Poppea]])'', за венецијанскиот театар во 1640-тите. Неговиот најважен следбеник, [[Франческо Кавали]], помогнал во ширењето на операта низ цела [[Италија]]. Во овие рани барокни опери, широката комедија била измешана со трагични елементи, мешавина што предизвикувала некои образовани чувствителности, предизвикувајќи го првото од многуте реформски движења на операта, спонзорирани од [[Аркадиска академија|Аркадиската академија]], кои се поврзуваат со поетот [[Метастазио|Метастасио]], чии [[Либрето|либрета]] помогнале да се кристализира жанрот на [[опера серија]], која станала водечка форма на италијанската опера до крајот на XVIII век. Откако метастазискиот идеал бил цврсто воспоставен, комедијата во операта од барокот била резервирана за она што се нарекува [[Офе бафа|опера буфа]]. Пред ваквите елементи да бидат принудени да бидат исфрлени од оперската серија, многу либрета се одликувале со одделно расплетно комедиско дејствие како „опера во рамките на опера“. Една од причините за ова било обид да се привлечат припадниците на растечката трговска класа, ново богатите, но сепак не толку културни како благородништвото, во јавните [[оперска куќа|оперски куќи]]. Овие засебни заплети скоро веднаш воскреснале во одделно развојната традиција, делумно произлезена од ''уметничката комедија'' (ита. [[Комедија дел арте|commedia dell'arte]] - комедија деларте), долгогодишна процветана импровизациона сценска традиција на Италија. Исто како што некогаш биле изведувани интермедии меѓу актите на сценски претстави, оперите во новиот комичен жанр на „интермеци“, кои се развивале главно во [[Неапол]] во 1710-тите и 20-тите, првично се поставувале за време на интермисијата на оперската серија. Тие сепак станале толку популарни што наскоро биле нудени како посебни продукции. ''Оперската серија'' била покачена во тонот и била многу стилизирана во формата, обично се состоела од ''секо'' рецитатив, испреплетен со долги ''ариа да капо''. Ова дало одлична можност за виртуозно пеење и за време на златното доба на ''оперската серија'', пејачот навистина стане ѕвезда. Улогата на херојот обично се пишувала за високиот машки глас - [[кастрато]], кој бил произведен со [[кастрација]] на пејачот пред [[пубертет]]от, што го спречувало [[Грклан|ларинксот]] на момчето да се трансформира во пубертетот. Кастрати како што се [[Фаринели]] и [[Сенесино]], како и женските сопранки како [[Фаустина Бордони]], станале многу барани низ цела [[Европа]], бидејќи ''оперската серија'' владеела со сцената во секоја земја, освен во [[Франција]]. Фаринели бил еден од најпознатите пејачи на XVIII век. Италијанската опера го поставила барокниот стандард. Италијанските либрета станале норма, дури и германскиот композитор [[Георг Фридрих Хендл|Хендел]] се нашол како композитор на дела како ''[[Риналдо (опера)|Риналдо]]'' и ''[[Ulулио Чезаре|Џулио Чезаре]]'' за лондонската публика. Италијанските либрета останале доминантни и во [[Класична музика|класичниот период]], на пример во оперите на [[Волфганг Амадеус Моцарт|Моцарт]], кој пишувал во [[Виена]] близу крајот на векот. Меѓу водечките композитори на [[оперска серија]], родени во Италија, се [[Алесандро Скарлати]], [[Антонио Вивалди|Вивалди]] и [[Никола Попора|Порпора]].<ref>''Oxford Illustrated History of Opera'', Chapters 1–3.</ref> ==== Реформите на Глук и Моцарт ==== {{listen|type=music | filename = Wolfgang Amadeus Mozart - Don Giovanni - Overtüre.ogg | title = Моцарт K. 527 | description = Увертира од ''[[Дон Џовани]]'' (1787) (6:49 минути) }} [[Податотека:Gluck's_Orphée_-_title_page_illustration_(lightened_and_cropped).jpg|лево|мини|Илустрација за аранжманот на оригиналната виенска верзија на ''[[Орфео ед Евридика|Орфеј од Евридика]]'']] [[Оперска серија|Оперската серија]] имала свои слабости и критичари. Вкусот за разубавување во име на извонредно обучените пејачи и употребата на спектакл како замена за драматичната чистота и единство, предизвикаа напади. ''Есејот на операта од'' [[Франческо Алгароти]] (1755) се покажа како инспирација за реформите на [[Кристоф Вилибалд Глук]]. Тој се залагал дека ''оперската серија'' морала да се врати на основните работи и дека сите различни елементи - музика (и инструментална и вокална), балет и сцена - мора да бидат подложни на главната драма. Во 1765 година [[Мелчиор Грим|Мелкиор Грим]] ја објавил „''Лирска поема“'' ({{Јаз|fr|Poème lyrique}}), влијателен напис за енциклопедијата за оперски [[Либрето|либрета]] и [[лирика]].<ref>{{Наведена мрежна страница|url=http://www.larousse.fr/encyclopedie/musdico/Grimm/167991|title=Encyclopédie Larousse en ligne – Melchior baron de Grimm|last=Larousse|first=Éditions|work=www.larousse.fr}}</ref><ref>{{Наведена книга|url=https://books.google.com/books?id=0zct2C3-jaAC&pg=PA148|title=Music and the Origins of Language: Theories from the French Enlightenment|last=Thomas|first=Downing A|date=15 June 1995|isbn=978-0-521-47307-1|page=148}}</ref><ref>{{Наведена книга|url=https://books.google.com/books?id=JgrFMhZy3aAC&pg=PA248|title=Lully Studies|last=Heyer|first=John Hajdu|date=7 December 2000|publisher=Cambridge University Press|isbn=978-0-521-62183-0|via=Google Books}}</ref><ref>{{Наведена книга|url=https://books.google.com/books?id=SqdTxG3jUNMC&pg=PA171|title=A History of Western Musical Aesthetics|last=Lippman|first=Edward A.|date=26 November 1992|publisher=U of Nebraska Press|isbn=978-0-8032-7951-3|via=Google Books}}</ref><ref>{{Наведена мрежна страница|url=http://www.kcl.ac.uk/artshums/depts/music/research/proj/esf/pos/sem1.aspx|title=King's College London – Seminar 1|work=www.kcl.ac.uk|accessdate=2020-10-01|archive-date=2018-11-18|archive-url=https://web.archive.org/web/20181118183917/https://www.kcl.ac.uk/artshums/depts/music/research/proj/esf/pos/sem1.aspx}}</ref> Неколку композитори од тој период, вклучувајќи ги и [[Николо omомели|Николо Џомели]] и [[Томасо Траета]], се обиделе да ги применат овие идеали во пракса. Првиот кој успеал бил Глук. Глук настојувал да постигне „убава едноставност“. Ова е очигледно во неговата прва реформска опера, ''[[Орфео ед Евридика|Орфеј од Евридика]]'', каде што неговите невиртуозни вокални мелодии се поткрепени со едноставни хармонии и побогато присуство на оркестар низ целата композиција. Реформите на Глук имале резонанца низ целата оперска историја. [[Карл Марија фон Вебер|Вебер]], [[Волфганг Амадеус Моцарт|Моцарт]] и [[Рихард Вагнер|Вагнер]], особено, биле под влијание на неговите идеали. Моцарт, на многу начини бил наследникот на Глук, комбинирал извонредно чувство за [[драма]], [[хармонија]], [[мелодија]] и [[контрапункт]] за да напише серија комични опери со либрета од [[Лоренцо да Понте]], особено ''[[Свадбата на Фигаро]]'', ''[[Дон Џовани]]'' и ''[[Така прават сите (опера)|Така прават сите]]'', кои остануваат меѓу најомилените, најпопуларните и најпознатите опери денес. Но, придонесот на Моцарт за ''опера серија'' бил подложен на мешана критика; до неговото време изумирала, па и покрај таквите фини дела како ''[[Идоменео]]'' и ''[[Милосрдието на Тито]]'', тој немало да успее повторно да ја оживее оваа уметничката форма.<ref>''Man and Music: the Classical Era'', ed. [[Neal Zaslaw]] (Macmillan, 1989); entries on Gluck and Mozart in ''The Viking Opera Guide''.</ref> ==== Бел канто, Верди и веризам ==== [[Податотека:Giuseppe_Verdi_by_Giovanni_Boldini.jpg|мини|[[Џузепе Верди]], од [[Ovanовани Болдини|Џовани Болдини]], 1886 година]] Оперското движење „[[Бел канто]]“ цветало во почетокот на XIX век, а за тоа говорат оперите на [[Џоакино Росини|Росини]], [[Винченцо Белини|Белини]], [[Гаетано Доницети|Доницети]], [[Џовани Пацини|Пацини]], [[Саверио Меркаданте|Меркаданте]] и многу други. Буквално „убаво пеење“, опера „''Бел канто''“ произлегува од истоимената италијанска стилистичка школа за пеење. Линиите на бел канто се обично цветни и сложени, за кои е потребна врвна подвижност и контрола на висината. Примери за познати опери во стилот на бел канто вклучуваат оперите на [[Џоакино Росини|Росини]]: ''[[Севилскиот бербер]]ин'' ([[:en:The Barber of Seville|Il barbiere di Siviglia]])'' и ''[[Пепелашка]]'' ([[:en:La Cenerentola|La Cenerentola]]);'' на [[Винченцо Белини|Белини]]: ''[[Норма (опера)|Норма]]'' ([[:en:Norma (opera)|Norma]]), ''[[Месечарка (опера)|Месечарка]]'' (''[[:en:La sonnambula|La sonnambula]]'') и ''[[Пуританци (опера)|„Пуританци“]]'' (''[[:en:I puritani|I puritani]]''); и на [[Гаетано Доницети|Доницети]], ''[[Лусија ди Ламермур]]'' ([[:en:Lucia di Lammermoor|Lucia di Lammermoor]])'', ''[[Еликсирот на љубовта]]'' ([[:en:L'elisir d'amore|L'elisir d'amore]])'' и ''[[Дон Пасквале]]'' ([[:en:Don Pasquale|Don Pasquale]]). {{listen|type=music | filename = La_Donna_E_Mobile_Rigoletto.ogg | title = „Жената е подвижна“ | description = [[Енрико Каурсо]] пее "[[„Жената е подвижна“]]", од ''[[Риголето]]'' на [[Џузепе Верди]](1908) | filename2 = No Pagliaccio non son.ogg | title2 = „Не, не сум кловн“ | description2 = Арија од [[Руџеро Леонкавало]]вата ''[[Кловнови]]''. Изведена од Енрико Карусо. }} Следејќи ја ерата на бел-канто, подиректниот, посилен стил бил брзо популаризиран од [[Џузепе Верди]], почнувајќи од неговата библиска опера „''[[Набуко]]''“. Оваа опера, и оние што би следеле во кариерата на Верди, направиле револуција во италијанската опера, менувајќи ја од само приказ на вокален огномет, со делата на [[Џоакино Росини|Росини]] и [[Гаетано Доницети|Доницети]], во драматично раскажување приказни. Оперите на Верди одекнувале со растечкиот дух на италијанскиот национализам во пост-[[Наполеон Бонапарт|Наполеоновата]] ера и тој брзо станал икона на патриотското движење за обединета [[Италија]]. Во раните 1850-ти, Верди ги создал своите три најпопуларни опери: „''[[Риголето (опера)|Риголето]]''“ ([[:en:Rigoletto|Rigoletto]]), „''[[Трубадур (опера)|Трубадур]]''“ (''[[:en:Il trovatore|Il trovatore]]'') и „''[[Травијата]]''“ ([[:en:La traviata|La traviata]]). Првата од нив, ''Риголето'', се покажала како најсмела и најреволуционерена опера. Во неа, Верди ја замаглил разликата помеѓу аријата и рецитативот како никогаш порано, водејќи ја операта да биде „непрекината низа дуети“. ''Травијата'' исто така била и роман. Ја раскажува приказната за куртизаната и често се наведува како една од првите „реални“ опери, затоа што наместо да има големи кралеви и фигури од литературата, се фокусирала на трагедиите на обичниот живот и општеството. После овие, тој продолжил да го развива својот стил, компонирајќи ја можеби најголемата француска [[гранд опера]] - ''[[Дон Карлос (опера)|Дон Карлос]]'', и ја завршил својата кариера со две [[Вилијам Шекспир|дела инспирирани од Шекспир]], „''[[Отело (опера)|Отело]]''“ и „''[[Фалстаф (опера)|Фалстаф]]''“, кои откриваат колку италијанската опера пораснала во софистицираност од раниот XIX век. Овие последни две дела го покажале Верди како најмајсторски оркестриран и се неверојатно влијателни и модерни до денес. Во ''Фалстаф'', Верди го поставува врвниот стандард за формата и стилот што доминирале понатаму во операта во текот на XX век. Наместо долги, суспендирани мелодии, ''Фалстаф'' содржи многу мали мотиви и мото, кои наместо да се прошируваат, се воведуваат и последователно се испуштаат, за подоцна да бидат обновени повторно. Овие мотиви никогаш не се прошируваат и, кога публиката очекува ликот да навлезе во долга мелодија, зборува нов лик, воведувајќи нова фраза. Оваа мода на опера ја режирала операта од Верди, па наваму, вршејќи огромно влијание врз неговите наследници [[Џакомо Пучини]], [[Рихард Штраус]] и [[Бенџамин Бритен]].<ref>{{Наведена мрежна страница|url=http://www.richardstrauss.at/strauss-and-wagner.html|title=Strauss and Wagner – Various articles – Richard Strauss|work=www.richardstrauss.at}}</ref> По Верди, во Италија се појавила сентименталната „реална“ мелодрама на [[веризмот]]. Ова било стил воведен од [[Пјетро Маскањи]] преку „''[[Кавалерија рустикана]]''“ ([[:en:Cavalleria rusticana|Cavalleria rusticana]])'' и [[Руџеро Леонкавало]]вата - „''[[Палјачи]]''“ (''[[:en:Pagliacci|Pagliacci]]'') кои подоцна почнуваат да доминираат во светот оперски сцени со ваквите популарни дела како [[Џакомо Пучини]] со „''[[Боеми (опера)|Боеми]]“'', „''[[Тоска (опера)|Тоска]]“'', и „''[[Мадам Батерфлај]]''“. Подоцнежните италијански композитори, како што се [[Лучано Берио|Берио]] и [[Лујџи Ноно|Ноно]], експериментирале со [[Модернизам|модернизмот]].<ref>''Oxford Illustrated History of Opera'', Chapters 5, 8 and 9. ''Viking Opera Guide'' entry on Verdi.</ref> === Германска опера=== Првата германска опера била „''[[Дафне (опера) - Хајнрих Шутц|Дафне]]“'', компонирана од [[Хајнрих Шутц]] во 1627 година, но музичкиот резултат не преживеал. Италијанската опера до крајот на XVIII век имала големи влијанија врз земјите во кои се зборувал [[германски јазик]]. Како и да е, природните форми се развивале и покрај ова влијание. Во 1644 година, [[Сигмунд Теофил Стаден|Сигмунд Стаден]] го произвел првиот ''[[сингшпил]]'', „''[[Зелевиг]]''“ ([[:en:Seelewig|Seelewig]]), популарна форма на опера на германски јазик во која пеењето се менува со говорен дијалог. Кон крајот на XVII век и почетокот на XVIII век, ''Oper am Gänsemarkt'' во [[Хамбург]] претставил германски опери од [[Рајнхард Кајзер|Кајзер]], [[Георг Филип Телеман|Телеман]] и [[Георг Фридрих Хендл|Хендл]]. Сепак, повеќето од најголемите германски композитори од тоа време, вклучувајќи го и самиот Хендл, како и [[Карл Хајнрих Граун|Граун]], [[Јохан Адолф Хасе|Хасе]] и подоцна [[Кристоф Вилибалд Глук|Глук]], избрале да ги пишуваат повеќето свои опери на странски јазици, особено на италијански. За разлика од италијанската опера, која генерално била составена за аристократската класа, германската опера била генерално составена за народните маси и имала тенденција да изведува едноставни фолклорни мелодии, и дури по доаѓањето на [[Моцарт]], германската опера била во можност да одговара на нејзиниот Италијански колега во музичката софистицираност.<ref>''Man and Music: the Classical Era'' ed. [[Neal Zaslaw]] (Macmillan, 1989), pp. 242–47, 258–60;''Oxford Illustrated History of Opera'' pp. 58–63, 98–103. Articles on Hasse, Graun and Hiller in ''Viking Opera Guide''.</ref> Театарската дружина на [[Абел Сејлер]] била пионер во сериозната опера на германски јазик во 1770-тите, означувајќи прекин со претходната поедноставна музичка забава.<ref>Francien Markx,&nbsp;''E. T. A. Hoffmann, Cosmopolitanism, and the Struggle for German Opera'', p. 32,&nbsp;BRILL, 2015,&nbsp;{{ISBN|9004309578}}</ref><ref>[[Thomas Bauman]], "New directions: the Seyler Company" (pp.&nbsp;91–131), in&nbsp;''North German Opera in the Age of Goethe'',&nbsp;Cambridge University Press, 1985</ref> [[Податотека:RichardWagner.jpg|лево|мини|Рихард Вагнер]] [[Волфганг Амадеус Моцарт|Моцартовиот]] ''сингшпил,''“ (''[[:en:Die Entführung aus dem Serail|Die Entführung aus dem Serail]]'') и (1791) „''Магичната флејта“'' (''[[:en:Die Zauberflöte|Die Zauberflöte]]'') биле значаен чекор напред во остварување на меѓународно признание на германската опера. Традицијата била развиена во XIX век од [[Лудвиг ван Бетовен|Бетовен]] со својата опера „''[[Фиделио (опера)|Фиделио]]“'' (1805), инспириран од климата на [[Француска револуција|Француската револуција]]. [[Карл Марија фон Вебер]] воспоставил [[Германски романтизам|германска романтична]] опера во опозиција на доминацијата на италијанската [[бел канто]]. Неговата опера „[[Волшебниот стрелец]]“ (''[[:en:Der Freischütz|Der Freischütz]]'') од 1821 година ја покажува неговата генијалност за создавање натприродна атмосфера. Меѓу другите оперски композитори во тоа време се [[Хајнрих Маршнер|Маршнер]], [[Франц Шуберт|Шуберт]] и [[Алберт Лорцинг|Лорцинг]], но најзначајната фигура несомнено е [[Рихард Вагнер|Вагнер]]. [[Податотека:Siegfried_and_the_Twilight_of_the_Gods_p_180.jpg|десно|мини|Брунхилфа се фрла на погребалната клада на Зигфрид, во [[Рихард Вагнер|Вагнеровата]] опера, ''„[[Самрак на боговите (опера)|Самрак на боговите]]“ (Götterdämmerung).'']] Вагнер бил еден од најреволуционерните и најконтроверзните композитори во музичката историја. Почнувајќи под влијание на [[Карл Марија фон Вебер|Вебер]] и [[Џакомо Мејербир|Мејербир]], тој постепено развил нов концепт на опера како „комплетно уметничко дело“, спој на музика, поезија и сликарство. Тој во голема мера ја зголемил улогата и моќта на оркестарот, создавајќи партитури со комплексна мрежа на [[лајтмотив]]и, периодични теми кои често поврзувани со ликовите и концептите на драмата, од чии прототипи може да се слушнат во неговите претходни опери, како што се „''[[Летечкиот Холанѓанец (опера)|Летечкиот Холанѓани]]“ ([[:en:The Flying Dutchman (opera)|Der fliegende Holländer]])'', „''[[Танхојзер]]“'' (''[[:en:Lohengrin (opera)|Lohengrin]]'') и ''[[Лоенгрин (опера)|Лоенгрин]] ([[:en:Lohengrin (opera)|Lohengrin]])''; и тој бil подготвен да ги прекрши прифатените музички конвенции, како што е тоналноста, во неговата потрага по поголема експресивност. Во неговите зрели музички драми, „''[[Тристан и Изолда (опера)|Тристан и Изолда]]“ ([[:en:Tristan und Isolde|Tristan und Isolde]])'', „''[[Нирнбершките мајстори-пејачи]]“ ([[:en:Die Meistersinger von Nürnberg|Die Meistersinger von Nürnberg]])'', „''[[Прстенот на Нибелунзите]]“ ([[:en:Der Ring des Nibelungen|Der Ring des Nibelungen]])'' и „''[[Парсифал]]“ ([[:en:Parsifal|Parsifal]])'', тој ја укинал разликата помеѓу арија и рецитал во полза на непречен проток на „бесконечна мелодија“. Вагнер во своите дела внел и нова филозофска димензија во операта, која обично се засновала на приказни од германската или [[Крал Артур|артуровата легенда]]. Конечно, Вагнер изградил и своја [[оперска куќа]] во [[Бајројт]] со дел од покровителството од [[Лудвиг II (Баварија)|Лудвиг Втори Баварски]], исклучиво посветено на изведување на свои дела во стилот што го фаворизирал. Операта никогаш не би била иста по Вагнер и за многу композитори неговото наследство се покажало како тежок товар. Од друга страна, [[Рихард Штраус]] ги прифатил вагнеровите идеи, но ги донел во потполно нови насоки, заедно со вметнување на новата форма воведена од Верди. Славата најпрво ја здоби со скандалозната „''[[Саломе (опера)|Саломе]]“'' и мрачната трагедија „''[[Електра (опера)|Електра“]]'', во која тоналноста се приближила до границите. Тогаш Штраус го сменил опсегот во својот најголем успех, „''[[Кавалер со ружа (опера)|Кавалер со ружа]]“ ([[:en:Der Rosenkavalier|Der Rosenkavalier]])'', каде што Моцарт и виенските [[валцер]]и станале исто толку важни влијанија како Вагнер. Штраус продолжил да произведува многу разновидни оперски дела, честопати со либрета од поетот [[Хуго фон Хофманштал]]. Други композитори кои дале поединечен придонес во германската опера на почетокот на XX век се [[Александар фон Землински]], [[Ерих Волфганг Корнголд|Ерих Корнголд]], [[Франц Шрекер]], [[Паул Хиндемит|Пол Хиндемит]], [[Курт Вајл]] и роденот италијанец - [[Феручио Бузони]]. Оперските иновации на [[Арнолд Шенберг]] и неговите наследници се дискутираат во делот за модернизмот .<ref>General outline for this section from ''The Oxford Illustrated History of Opera'', Chapters 1–3, 6, 8 and 9, and ''The Oxford Companion to Music''; more specific references from the individual composer entries in ''The Viking Opera Guide''.</ref> Во текот на крајот на XIX век, австрискиот композитор [[Јохан Штраус (син)|Јохан Штраус Втори]], обожавател на [[Француски јазик|француски]] јазични [[Оперета|оперети]] компонирани од [[Жак Офенбах]], составил неколку оперти на германски јазик, од кои најпозната била ''[[Умри Фледермаус|„Лилјакот“]] ([[:en:Die Fledermaus|Die Fledermaus]])'', која сè уште редовно се изведува и денес.<ref>[[John Kenrick (theatre writer)|Kenrick, John]]. [http://www.musicals101.com/operetta.htm A History of The Musical: European Operetta 1850–1880]. Musicals101.com</ref> Како и да е, наместо да го копираат стилот на Офенбах, оперетите на Штраус Втори имале изразито [[Виена|виенски]] вкус, што го зацврстило местото на Штраус Втори, како еден од најпознатите композитори на оперети на сите времиња. === Француска опера === [[Податотека:Armide_Lully_by_Saint-Aubin.jpg|лево|мини|300п|Претстава на операта ''„Армиде“'', на Лили, во Сал ду Пале-Ројал во 1761 година]] {{Listen|type=music | filename = Carmen - Prelude to Act 1.ogg | title = Прелудиум од акт 1, опера Кармен (2:05) | description = }} Во соперништво со увезените италијански оперски продукции, посебна француска традиција била основана од Италијанецот [[Жан Батист Лили|Жан-Батист Лили]] во дворот на [[Луј XIV|кралот Луј XIV]]. И покрај странското потекло, Лили основал [[Академија за музика]] и ја монополизирал француската опера од 1672 година. Почнувајќи од „''[[Кадмус и Хермиона]]“ ([[:en:Cadmus et Hermione|Cadmus et Hermione]])'', Лили и неговиот либретист [[Филип Квино|Квино]] создадале ''трагедија во музиката'', форма во која танчерската музика и хорското пишување биле особено истакнати. Оперите на Лили, исто така, покажуваат грижа за експресивен [[Рецитатив (опера)|рецитатив]] што одговарал на контурите на [[францускиот јазик]]. Во XVIII век, најважниот наследник на Лили бил [[Жан Филип Рамо|Жан-Филип Рамо]], кој компонирал пет ''трагедии,'' како и бројни дела во други жанрови како што се [[опера-балет]], сите забележителни по нивната богата оркестрација и хармонска смелост. И покрај популарноста на италијанската [[опера серија]] низ поголемиот дел од [[Европа]], за време на [[Барок|барокниот период]], италијанската опера никогаш не стекнала голема основа во [[Франција]], каде наместо тоа била попопуларна нејзината сопствена национална оперска традиција.<ref>{{наведена книга|url=https://archive.org/details/shorthistoryofop0004grou|title=A Short History of Opera|last1=Grout|first1=Donald Jay|last2=Williams|first2=Hermine Weigel|publisher=Columbia University Press|year=2003|isbn=978-0-231-11958-0|page=[https://archive.org/details/shorthistoryofop0004grou/page/133 133]|authorlink1=Donald Jay Grout|accessdate=11 April 2014|url-access=registration}}</ref> По смртта на Рамо, Германецот [[Кристоф Вилибалд Глук|Глук]] го убедиле да произведе шест опери за [[Париз|париската сцена]] во 1770-тите. Тие го покажуваат влијанието на Рамо, но поедноставено и со поголем фокус на драмата. Во исто време, до средината на XVIII век, друг жанр добивал популарност во Франција: [[комична опера]]. Ова било еквивалентно на германскиот [[Зингшпил|сингшпил]], каде ариите се менуваат со говорен дијалог. Забележителни примери во овој стил биле произведени од [[Пјер-Александар Монсињи|Монсињи]], [[Франсоа-Андре Даникан Филидор|Филидор]] и, пред сè, [[Андре Гретри|Гретри]]. За време на [[Француска револуција|Револуционерниот]] период, композиторите како [[Етјен Мехул]] и [[Лујџи Черубини]], кои биле следбеници на Глук, донеле нова сериозност во жанрот, која во никој случај не била целосно „комична“. Друг феномен во овој период била „пропагандна опера“ што славела револуционерни успеси, на пример [[Франсоа-Јосеф Госек|Госековата]] „''[[Триумфот на Републиката (опера)|Триумфот на Републиката]]“'' (''Le triomphe de la République'') од 1793 година. [[Податотека:Jean-Baptiste Lully 1.jpeg|мини|лево|[[Жан Батист Лили]]]] [[Податотека:Salzburger_Festspiele_2012_-_Carmen.jpg|мини|[[Магдалена Кожена]] и [[Jonонас Кауфман|Јонас Кауфман]] во сцена од ''[[Кармен (опера)|Кармен]]'', [[Фестивал во Салцбург|Салцбургшки фестивал]], 2012 година]] До 1820-тите години, влијанието на Глук во Франција, дало начин да се „вкуси“ италијанското [[бел канто]], особено по доаѓањето на [[Џоакино Росини|Росини]] во [[Париз]]. Операта „''[[Гијом Тел]]“'' од Росини, помогнала да се најде новиот жанр на [[гранд опера]], форма чиј најпознат експонент бил уште еден странец, [[Жакомо Мејербир]]. Делата на Мејербер, како што се „''[[Хугенотите (опера)|Хугенотите]]“ ([[:en:Les Huguenots|Les Huguenots]])'', го потенцирале виртуозното пеење и извонредните сценски ефекти. Полесната ''комична опера'' доживеала огромен успех и во рацете на [[Франсоа-Адриен Боаљдју|Боаљдју]], [[Даниел Обер|Обер]], [[Фердинанд Херолд|Херолд]] и [[Адолф Адам|Адам]]. Во оваа клима, оперите на композиторот роден во Франција, [[Ектор Берлиоз|Хектор Берлиоз]], се бореле да бидат слушнати. Епското ремек-дело на Берлиоз, „''[[Тројанците (опера)|Тројанците]]''“ (''[[:en:Les Troyens|Les Troyens]]''), кулминација на глукиската традиција, не добила целосна изведба скоро 100 години. Во втората половина на XIX век, [[Жак Офенбах]] создал [[оперета]] со духовити и цинични дела како што е „''[[Орфеј од подземниот свет (опера)|Орфеј од подземниот свет“]] ([[:en:Orphée aux enfers|Orphée aux enfers]])'', како и со операта ''[[Les Contes d'Hoffmann|„Приказните за Хофман“]] ([[:en:Les Contes d'Hoffmann|Les Contes d'Hoffmann]])''; [[Шарл Гуно]] постигнал огромен успех со „''[[Фауст (опера)|Фауст]]'' “ (''[[:en:Faust (opera)|Faust]]''); и [[Жорж Бизе]] ја компонирал „''[[Кармен (опера)|Кармен]]“ ([[:en:Carmen|Carmen]])'', која што, откако публиката научила да ја прифаќа нејзината мешавина од [[романтизам]] и реализам, станала најпопуларна од сите опери-комики. [[Жил Масне]], [[Камиј Сен-Санс]] и [[Лео Делибес]] компонирале дела кои сè уште се дел од стандардниот репертоар, како примери се: „''[[Манон (опера)|Манон]]''“ (''[[:en:Manon|Manon]]'') на Масне, ''[[Самсон и Далила (опера)|„Самсон и Далила]]“ ([[:en:Samson and Delilah (opera)|Samson et Dalila]] )'' на Сен-Санс и „''[[Лакме (опера)|Лакме]]“ ([[:en:Lakmé|Lakmé]])'' на Делибс. Нивните опери формирале друг жанр, ''лирска опера'', комбинирана од ''комична'' ''опера'' и ''гранд опера''. Помалку грандиозен жанр е од гранд операта, но без говорен дијалог од опера комика. Во исто време, влијанието на [[Рихард Вагнер]] се чувствувало како предизвик за француската традиција. Многу француски критичари луто ги отфрлиле музичките драми на Вагнер, додека многу француски композитори внимателно ги имитирале со варијабилен успех. Можеби најинтересниот одговор бил од [[Клод Дебиси]]. Како и во делата на Вагнер, оркестарот игра водечка улога во уникатната опера на ''Дебиси, [[Пелеас и Мелисанда (опера)|Пелеас и Мелисанда]]'' (''[[:en:Pelléas et Mélisande (opera)|Pelléas et Mélisande]]'') од 1902 и нема вистински арии, само рецитивни. Но, драмата е недоразјаснета, енигматична и целосно не-вагнериска. Други познати имиња од XX век вклучуваат [[Морис Равел|Равел]], [[Пол Дукас|Дукас]], [[Алберт Русел|Русел]] и [[Дариус Милод|Милод]]. [[Франсис Пуленк]] е еден од ретките повоени композитори, од која било националност, чии опери (вклучувајќи ја и „''[[Дијалози на кармелитите (опера)|Дијалози на кармелитите]]''“ фр. ''[[:en:Dialogues of the Carmelites|Dialogues des Carmélites]]'') добиле основа на меѓународниот репертоар. Долгата света драма на [[Оливие Месијан]] „''[[Свети Франсоа од Асизи (опера)|Свети Франсоа од Асизи]]''“(1983) исто така привлекла широко внимание.<ref>General outline for this section from ''The Oxford Illustrated History of Opera'', Chapters 1–4, 8 and 9; and ''The Oxford Companion to Music'' (10th ed., 1968); more specific references from the individual composer entries in ''The Viking Opera Guide''.</ref> === Англиска опера === [[Податотека:Henry_Purcell.jpg|лево|мини|[[Хенри Персел]]]] {{Listen|type=music|filename=Stay, Prince and hear.ogg|title=Остани, принцу и слушни|description=Сцена од [[Хенри Персел|Перселовата]] ''[[Дидонана и Енеј]]''. Гласникот на вештерките, во форма на самиот Меркур, се обидува да го убеди Енеj да ја напушти Картагина.}} Во [[Англија]], претходникот на операта била ''жига'' од XVII век. Ова било додаток што доаѓал на крајот од претставата. Тоа често било клеветливо и скандалозно и се состоело во главниот дел на дијалогот поставен на музика наредена од популарни мелодии. Во овој поглед, жигите ги предвидуваат баладните опери во XVIII век. Во исто време, ''[[француската маска]]'' (''masque)'' добивала цврста позиција во Англискиот двор, со уште по раскошен сјај и високо реална глетка, каква што не била видена порано. [[Иниго Џонс]] станал квинтесенцијален дизајнер на овие продукции и овој стил продолжил да доминира на англиската сцена три века. Овие ''маски'' содржеле песни и танци. Во „''Љубовници направени во мажи''“ на [[Бен Џонсон]] (1617), „целата маска беше испеана по италијански начин, рецитативен стил“.<ref name="IvanhoeSite">[http://www.webrarian.co.uk/ivanhoe/ivan01.html From Webrarian.com's] {{Семарх|url=https://web.archive.org/web/20070927062651/http://www.webrarian.co.uk/ivanhoe/ivan01.html |date=2007-09-27 }} ''[[Ivanhoe (opera)|Ivanhoe]]'' site.</ref> Англискиот Комонвелт ги затворил театрите со цел да ги запре сите настани што може да доведат до воспоставување англиска опера. Сепак, во 1656 година, [[Драматург на претстава|драматургот]] Сер [[Вилијам Давенант]] ја продуцирал ''[[Опсадата на Родос|„Опсадата на Родос“]] ([[:en:The Siege of Rhodes|The Siege of Rhodes]])''. Бидејќи неговиот театар не бил лиценциран за производство на драми, тој побарал од неколку од водечките композитори ([[Хенри Лоус|Лоус]], [[Хенри Кук|Кук]], [[Метју Лок (композитор)|Лок]], [[Чарлс Колман|Колман]] и [[Џорџ Хадсон|Хадсон]]) да му музицираат дела од него. Овој успех бил проследен со „''[[Суровоста на Шпанците во Перу]]“'' ,1658 година (''[[:en:The Cruelty of the Spaniards in Peru|The Cruelty of the Spaniards in Peru]]'') и ''[[Историјатот на сер Франсис Дрејк|„Историјата на Сер Франсис Дрејк“]]'' (''[[:en:The History of Sir Francis Drake|The History of Sir Francis Drake]]'') од 1659 година. Овие дела беа охрабрени од [[Оливер Кромвел]] затоа што беа критички настроени кон [[Шпанија]]. Со англиската реставрација, странските (особено француските) музичари биле добредојдени назад. Во 1673 година, „''[[Психа (Лок)|Психа]]“'' (''[[:en:Psyche (Locke)|Psyche]]'') од [[Томас Шедвел|Томас Шадвел]], била заснована на истоимениот „комеди-балет“ од 1671 година, продуциран од [[Жан Батист Поклен Молиер|Молиер]] и [[Жан Батист Лили|Жан-Батист Лули]]. Вилијам Девенент ја продуцирал ''„[[Бура (опера)|Бура]]“'' (''The Tempest'') во истата година, што било првото музичко прилагодување на една [[Вилијам Шекспир|претстава]] од [[Вилијам Шекспир|Шекспир]] (компонирана од Лок и Џонсон). Околу 1683 година, [[Johnон Блоу|Џон Блоу]] ја создал „''[[Венера и Адонис (опера)|Венера и Адонис]]“ ([[:en:Venus and Adonis (opera)|Venus and Adonis]])'', честопати замислена како првата вистинска опера на англиски јазик. Непосреден наследник на Блоу бил попознатиот [[Хенри Персел]]. И покрај успехот на неговото ремек-дело ''[[Дидиона и Енеј(опера)|„Дидиона и Енеј]]“'' (''[[:en:Dido and Aeneas|Dido and Aeneas]]''), 1689 година, во кое дејството се надоврзува со употреба на рецитатив во италијански стил, во голем дел од најдобрите дела на Персел не било компонирањето на типична опера, наместо тоа, тој работел во рамките на [[Полуопера|полуоперскиот]] формат, каде изолирани сцени и маски се содржани во структурата на говорна претстава, како што се [[Вилијам Шекспир|Шекспир]] во ''[[Самовилската кралица|„Самовилската кралицата“]] ([[:en:The Fairy-Queen|The Fairy-Queen]]) на'' Персел (1692) и Бомонт и Флечер во ''„Пророчицата“'' (''The Prophetess''), 1690 година и ''Бондука (Bonduca),'' 1696. Главните ликови на претставата имале тенденција да не бидат вклучени во музичките сцени, што значи дека Персел ретко бил во можност да ги развива своите ликови преку песна. И покрај овие пречки, неговата цел (и целта на неговиот соработник [[Џон Драјден]]) била да воспостави сериозна опера во Англија, но овие надежи завршија со раната смрт на Персел на 36-годишна возраст. [[Податотека:Thomas_Augustine_Arne.png|лево|мини|[[Томас Арне]]]] После Персел, популарноста на операта во Англија се намалила за неколку децении. Оживеан интерес за опера се случил во 1730-тите, што во голема мера се припишува на [[Томас Арне|Томас Арн]], како за неговите сопствени композиции, така и за предупредувањето кон Хендел за комерцијалните можности на големи дела на англиски јазик. Арн бил првиот англиски композитор кој експериментирал со ''опера комика'' во италијански стил, а најголем успех му била „''[[Томас и Сали (опера)|Томас и Сали]]“ ([[:en:Thomas and Sally|Thomas and Sally]])'' во 1760 година. Неговата опера „''[[Артаксеркс (опера)|Артаксеркс“]]'' (''[[:en:Artaxerxes (opera)|Artaxerxes]]''), 1762 година, била првиот обид да се постави целосна [[опера серија]] на англиски јазик и била огромен успех, држејќи се на сцената до 1830-тите. Иако Арне имитирал многу елементи на италијанската опера, тој бил можеби единствениот англиски композитор во тоа време кој можел да ги надмине италијанските влијанија и да создаде свој единствен и изразито англиски глас. Неговата модернизирана баладна опера, „''Љубов во село“'' (1762), започнала мода за ''пастиш'' опера која траела до XIX век. [[Чарлс Бурни]] напишал дека Арн вовел „лесна, воздушна, оригинална и пријатна мелодија, потполно различна од онаа на Персел или Хендел, кого сите англиски композитори или го краделе или имитирале“. [[Податотека:The_Mikado_Three_Little_Maids.jpg|мини|''[[Микадо (опера)|Микадо]]'' (литографија)]] Покрај Арн, другата доминантна сила во англиската опера во тоа време бил [[Георг Фридрих Хендл|Џорџ Фридрих Хендел]], чијашто ''опера серија'' ги исполнувала оперативните сцени во [[Лондон]] со децении потоа и влијаел на повеќето домашни композитори, како [[Џон Фредерик Лампе]], кој компонирал користејќи италијански модели. Оваа состојба продолжила во текот на XVIII и XIX век, вклучително и во творештвото на [[Мајкл Вилијам Балфе]], а оперите на големите италијански композитори, како и оние на [[Моцарт]], [[Бетовен]] и Мејербер, продолжиле да доминираат на музичката сцена во Англија. Единствени исклучоци биле [[Опера во балада|баладните опери]], како што е „''[[Операта на питачите (опера)|Операта на питачите]]“ ([[:en:The Beggar's Opera|The Beggar's Opera]])'' на ''[[Џон Геј|Џон]]'' [[Џон Геј|Геј]] (1728), музички [[Бурлеска|бурлески]], европски [[Оперета|оперети]] и [[Лесна опера|лесни опери]] од доцната [[викторијанска ера]], особено [[Савојски опери|Савојските опери]] на [[Сер Вилијам Швенк Гилберт|В.Ш. Гилберт]] и [[Артур Саливан]], сите видови музички забави честопати биле од шеговит карактер во однос на оператските конвенции. Саливан напишал само една голема опера, „''[[Иванхо (опера)|Иванхо]]“ ([[:en:Ivanhoe (opera)|Ivanhoe]])'' (следејќи ги напорите на голем број млади англиски композитори, почнувајќи од 1876 година),<ref name="IvanhoeSite"/> но тој тврдел дека дури и неговите лесни опери се дел од школата на „англиска“ опера, наменета за замена на Француски оперети (обично изведувани во лоши преводи) кои доминиралр на лондонската сцена од средината на XIX век до 1870-тите. Лондонскиот ''[[Дејли телеграф]]'' се согласувал, опишувајќи ја сцената: „вистинска англиска опера, претходник на многу други, да се надеваме, а можеби и значаен за напредок кон национална лирска сцена“.<ref>The ''Daily Telegraph''{{'}}s review of ''Yeomen'' stated, "The accompaniments... are delightful to hear, and especially does the treatment of the woodwind compel admiring attention. Schubert himself could hardly have handled those instruments more deftly. ...we have a genuine English opera, forerunner of many others, let us hope, and possibly significant of an advance towards a national lyric stage." (quoted at p. 312 in Allen, Reginald (1975). ''The First Night Gilbert and Sullivan''. London: Chappell & Co. Ltd.).</ref> Саливан продуцирал неколку лесни опери во 1890-тите, кои биле од посериозна природа од оние во сериите „G&S“, вклучувајќи ги „''[[Хадон Хол (опера)|Хадон Хол]]“'' (''[[:en:Haddon Hall (opera)|Haddon Hall]]'') и „''[[Каменот на убавината (опера)|Каменот на Убавината]]“'', (''[[:en:The Beauty Stone|The Beauty Stone]]'') но ''Иванхо'' (која имала 55 последователни настапи, користејќи различни улоги - рекорд до Бродвејската „''[[Боеми (опера)|Боеми]]''“) преживува како негова единствена гранд опера. Во XX век, англиската опера утврдила поголема независност, со дела на [[Ралф Вон Вилијамс]], а особено на [[Бенџамин Бритен|Бенџамин Бритн]], кои се во низата дела кои денес остануваат на стандардниот репертоар, откриле одличен талент за драматичната и врвна музикалност. Во поново време [[Харисон Биртвистл|Сер Харисон Биртвистл]] се појавил како еден од најзначајните современи британски композитори од неговата прва опера „''[[Панч и Џуди (опера)|Панч и Џуди]]“'' до неговиот последен критички успех со „[[Минотаурот (опера)|''Минотаурот'']]“. Во првата деценија на XXI век, либретистот на раната опера во Биртвистл, [[Мајкл Најман]], се фокусира на компонирање опери, вклучувајќи ги „''[[Соочувајќи се со Гоја (опера)|Соочувајќи се со Гоја]]“'', „''[[Човек и момче: Дада (опера)|Човек и момче: Дада]]''“ и ''[[Љубовта значи (опера)|„Љубовта значи“]]''. Денес композиторите како [[Томас Адес]] продолжуваат да извезуваат англиска опера во странство.<ref>''Oxford Illustrated History of Opera'', Chapters 1, 3 and 9. ''The Viking Opera Guide'' articles on Blow, Purcell and Britten.</ref> Исто така, во XX век, американските композитори како [[Џорџ Гершвин]] (''[[Порги и Бес (опера)|Порги и Бес]]''), [[Скот Џоплин]] (''[[Тремониша (опера)|Тремониша]]''), [[Леонард Бернштајн]] (''[[Кандид (оперета)|Кандид]]''), [[Жан Карло Меноти]], [[Даглас Мур]] и [[Карлајл Флојд]] започнаа да придонесуваат со опери на англиски јазик, поточно со популарни музички стилови. Нив ги следеа композитори како [[Филип Глас]] (''[[Ајнштајн на плажа]]''), [[Марк Адамо]], ''[[Џон Кориџлијано]]'' (''[[Духовите во Версај|Духовите на Версај]]''), [[Роберт Моран]], [[Џон Адамс (композитор)|Џон Адамс]] (''[[Никсон во Кина]]''), [[Андре Превин]] и [[Џејк Хеџи]]. Многу современи оперски композитори на XXI век се појавија како [[Миси Мацоли|Миси Maцоли]], [[Кевин Путс]], [[Том Сипуло|Том Cипуло]], [[Хуанг Руо|Хуанг Руo]], [[Дејвид Т.Литл|Дејвид Т. Литл]], [[Теренс Бленчард]], [[Џенифер Хигдон]], [[Тобијас Пикер|Тобиас Пикер]], [[Мајкл Чинг]] и [[Рики Ијан Гордон]] . === Руска опера === [[Податотека:Feodor_Chaliapin_as_Ivan_Susanin.jpg|лево|мини|[[Фјодор Шаљапин]] како [[Иван Сусанин]] во „[[Живот за Царот (опера)|Живот за Царот]]“ на [[Михаил Иванович Глинка|Глинка]]]] {{Listen|filename=Moussorgski Monologue Boris Godounov.ogg|title= „''Борис Годунов''“ на Модест Мусоргски, „Постигнав врховна моќ“ <br>(Верзија на Николај Римски Корсаков)|description= перформанс од [[Фјодор Шељепин]]}} Операта била донесена во [[Русија]] во 1730-тите години од италијанските оперски трупи и наскоро станала важен дел од забавата за рускиот царски двор и [[аристократија]]та. Многу странски композитори како [[Балдасаре Галупи]], [[Џовани Паисиело]], [[Џузепе Сарти]] и [[Доменико Чимароза|Доменико Цимароза]] (како и разни други) биле поканети во Русија да компонираат нови опери, претежно на [[италијански јазик]]. Истовремено, некои домашни музичари како [[Максим Березовски]] и [[Дмитри Бортнијански]] биле испратени во странство да научат да пишуваат опери. Првата опера напишана на руски јазик била „''[[Цефал и Прокрис (опера)|Цефал и Прокрис]]“'' од италијанскиот композитор [[Франческо Араја]] (1755). Развојот на опера на руски јазик бил поддржан од руските композитори [[Василиј Пашкевич]], [[Евстигниј Ипатевич Фомин|Евстигниј Фомин]] и [[Алексеј Верстовски]]. Сепак, вистинското раѓање на руската опера се случило со [[Михаил Иванович Глинка|Михаил Глинка]] и неговите две одлични опери „''[[Живот за Царот (опера)|Живот за царот]]“'' (''Жизнь за царя''од), 1836 година и „''[[Руслан и Људмила (опера)|Руслан и Људмила]]“'' (''Руслан и Людмила''), 1842 година. После него, во текот на XIX век во Русија, биле напишани такви оперски ремек-дела како „''[[Русалка (опера)|Русалка]]“'' (''Руса́лка'') и „''[[Камен гостин (опера)|Камениот гостин]]“'' (''Каменный гость'') од [[Александар Даргомижски]], „''[[Борис Годунов (опера)|Борис Годунов]]“'' и „''[[Ховашчина (опера)|Ховашчина]]''“ (''Хованщина'') од [[Модест Мусоргски]], „''[[Принцот Игор (опера)|Кнез Игор]]“'' (''Князь Игорь'') од [[Александар Бородин]], „''[[Јуџин Онегин (опера)|Евгениј Онегин]]“'' и „''[[Пикова дама (опера)|Пиковата дама]]“'' (''Пиковая дама'') од [[Петар Илич Чајковски|Петар Чајковски]], и „''[[Снежната девојка]]“'' (''Снегурочка–Весенняя сказка'') и „''[[Садко (опера)|Садко]]“'' од [[Николај Римски-Корсаков]]. Овие случувања го отсликувале растот на рускиот [[национализам]] низ уметничкиот спектар, како дел од поопштото движење на [[Славофилизам|славофилизмот]]. Во XX век, [[Традиција|традициите]] на руската опера беа развиени од многу композитори, вклучително и [[Сергеј Рахманинов|Сергеј Рахмањинов]] во неговите дела „''[[Страшниот витез|Сиромавиот витез]]“'' (''Скупой рыцарь'') и ''[[Франческа да Римини (Рахмањинов)|Франческа да Римини]]'', [[Игор Стравински]] во „[[Славејот (опера)|Славејот]]“ (Соловей), „''[[Мавра]]“'', „[[Цар Едип (опера)|Цар Едип]]“ (''Царь Эдип'') и „[[Прогресот на Рејк (опера)|Прогресот на Рејк]]''“ (Похожде́ния пове́сы)'', [[Сергеј Прокофјев|Сергеј Прокофиев]] во ''[[Коцкар (Прокофиев)|„Коцкарот“]] (Игрок)'', „''[[Убовта за три портокали|Љубовта за три портокали]]“ (Любовь к трём апельсинам)'', „''[[Огнен ангел (опера)|Огнениот ангел]]“ ( Огненный ангел)'', „''[[Свршувачка во манастир]]“ (Обручение в монастыре)'' и „''[[Војна и мир (Прокофиев)|Војна и мир]]“ (Война и мир)''; како и [[Димитриј Шостакович|Дмитри Шостакович]] во ''[[Носот (опера)|„Нос“]]'' и „''[[Лејди Магбет од областа Мтсенск (опера)|Лејди Магбет од областа Мцсенск“]] (Леди Макбет Мценского уезда)'', [[Едисон Денисов]] во ''[[L'écume des jours (опера)|„Пената на деновите“]] ([[:en:L'écume des jours (opera)|L'écume des jours]])'' и [[Алфред Шнитке]] - ''[[L'écume des jours (опера)|„Животот со идиот]]“ (Жизнь с идиотом)'' и „ ''[[Historia von D. Johann Fausten (опера)|Историјата на Ф. Д. Јохан Фаустен“]] ([[:en:Historia von D. Johann Fausten (opera)|Historia von D. Johann Fausten]])''.<ref>[[Taruskin, Richard]]: "Russia" in ''The New Grove Dictionary of Opera'', ed. [[Stanley Sadie]] (London, 1992); ''Oxford Illustrated History of Opera'', Chapters 7–9.</ref> ===Македонска опера=== [[Податотека:Trajko Prokopiev.jpg|мини|лево|150п|[[Трајко Прокопиев]]]] [[Македонија|Македонското]] музичко минато сè уште не е јасно разјаснето. Не можеме да зборуваме за музичката дејност во однос на сериозната музика пред повоениот период, но за време на дотичниот, имаме доста богато творештво и креативни композитори, кои се залагале за реставрација и дефинирање на идентитетот на македонскиот народ, преку своите композиции, меѓу кои и многубројни опери, од кои како најистакнати можеме да ги издвоиме:<ref>[[Тома Прошев]], Современа македонска музика, стр. 24, 1986 година, Пула</ref> [[Податотека:Ристо Аврамовски.jpg|мини|лево|150п|[[Ристо Аврамовски]]]] *[[Јосиф Чешмеџиев]] #„[[Тајната на Вардар]]“ од 1918 година #„[[Меглена]]“ од 1924 година *[[Трајко Прокопиев]] #„[[Разделба]]“ од 1971 година #„[[Кузман Капидан (опера)|Кузман Капидан]]“ од 1978 година *[[Кирил Македонски]] #„[[Гоце (опера)|Гоце]]“ од 1953 година #„[[Цар Самуил (опера)|Цар Самуил]]“ од 1966 година #„[[Илинден (опера)|Илинден]]“ од 1972 година *[[Тома Прошев]] #„[[Пајажина (опера)|Пајажина]]“ од 1958 година #„[[Малиот Принц (опера)|Малиот Принц]]“ од 1965 година #„[[Аретеј]]“ од 1972 година *[[Ристо Аврамовски]] #„[[Лидија од Македонија]]“ од 2001 година === Други национални опери === [[Податотека:Prodana cover 1919.JPG|мини|''[[Разменетата невеста|„Продадената невеста“]]'' од [[Беджих Сметана]]]] {{listen|type=music |filename=Smetana - Bartered Bride overture.ogg|title= Увертира од ''Продадената невеста''|description=Перформанс од Лондонската Филхармонија, Диригент - Хамилтон Харти, 1930}} [[Шпанија]], исто така, произвела своја карактеристична форма на опера, позната како [[зарзуела]], која имала две одделни никулци: еден од средината на XVII век до средината на XVIII век, и друг почеток околу 1850 година. За време на крајот на XVIII век, па сè до средината на XIX век, [[Италијанска опера|италијанската опера]] била неизмерно популарна во Шпанија, заменувајќи ја родната форма. [[Чешка|Чешките]] композитори, исто така, развиле свое успешно национално оперско движење во XIX век, почнувајќи од [[Беджих Сметана]], кој напишал осум опери, вклучително и меѓународно популарната ''[[Продадената невеста (опера)|„Продадената невеста“]] (Prodaná nevěsta)''. [[Антонин Дворжак]], најпознат по „''[[Русалка (опера)|Русалка]]“'', напишал 13 опери; и [[Леош Јаначек|Леош Јаначeк]] добил меѓународно признание во XX век за иновативни дела вклучувајќи „[[Нејзината посвоена ќерка (опера)|Нејзината посвоена ќерка]]“ (''Její pastorkyňa''), „''[[Лукавиот Мал Виксен|Малата итра лисица]]“ (Příhody lišky Bystroušky)'' и „''[[Кажа Кабанова|Катја Кабанова]]“ (Káťa Kabanová)''. Во [[Источна Европа]] започнале да се појавуваат неколку национални опери. [[Украина|Украинската]] опера е развиена од [[Семе Хулак-Артемовски|Семен Хулак-Артемовски]] (1813–1873) чие најпознато дело ''[[Козак преку Дунав (опера)|Козак преку Дунав]]'' ''[[:en:Zaporozhets za Dunayem|Zaporozhets za Dunayem]]'') редовно се изведува низ целиот свет. Меѓу другите украински оперски композитори се и [[Микола Лисенко]] (''[[Тарас Булба (опера)|Тарас Булба]]'' и ''[[Наталка Полтавка (опера)|Наталка Полтавка]]''), [[Херохи Маиборода|Хеорхиј Маиборода]] и [[Јулиј Меитус]]. На крајот на векот, во [[Грузија]] започнала да се појавува изразито национално оперско движење под водство на [[Захарија Палиашвили]], кој споил локални [[Народна музика|народни песни]] и приказни со [[Романтистичка музика|романтични]] класични теми од XIX век. [[Податотека:Erkel_Ferenc_Györgyi_Alajos.jpg|лево|мини|[[Ференц Еркел]], татко на унгарската опера]] {{Listen|type=music |filename=Emmy Destinn - Antonin Dvorak - Rusalka - Song to the Moon (restored).ogg |title="Песна за месечината" (либрето на германски: "Lieblicher Mond") |description=Изведена од [[Еми Дестин]], 1915}} Клучната фигура на унгарската национална опера во XIX век бил [[Ференц Еркел]], чии дела претежно се занимаваа со историски теми. Меѓу неговите најчесто изведувани опери се ''[[Хунијади Ласло (опера)|Хунјади Ласло]]'' и ''[[Банк бан|Банк Бан]]''. Најпозната модерна унгарска опера е „[[Бела Барток|Замокот на синобрадестиот војвода]]“ (''A kékszakállú herceg vára'') на [[Бела Барток]]. [[Станислав Мониуско|Станислав Мониуцковата]] опера „''[[Прогонетата куќа (опера)|Прогонетата куќа]]''“ (пол. ''Straszny Dwór;'' анг. ''The Haunted Manor)'' (1861-1864) претставува врв на XIX век на полската национална опера.<ref>See the chapter on "Russian, Czech, Polish and Hungarian Opera to 1900" by [[John Tyrrell (musicologist)|John Tyrrell]] in ''The Oxford Illustrated History of Opera'' (1994).</ref> Во XX век, други опери создадени од полски композитори биле „''[[Кралот Роџер]]“'' од [[Карол Симановски]] и „''[[Убу Рекс]]“'' од [[Кшиштоф Пендерецки]]. Првата позната опера од [[Турција]] ( [[Отоманско Царство|Отоманската империја]]) била ''[[Аршак Втори (опера)|Аршак Втори]]'', која била [[Ерменија|ерменска]] опера составена од етнички ерменски композитор [[Тигран Чухаџијан]] во 1868 година и делумно изведена во 1873 година. Целосно била претставена во 1945 година во Ерменија. [[Податотека:Leyli_and_Majnun_opera_1908.jpg|мини|320x320пкс|Сцена од операта ''„[[Лејли и Мајнун (опера)|Лејли и Мајнун]]“'' од [[Узеир Хаџибејовс]], 1934 година. [[Азербејџанска државна академска опера и балет|Државниот академски театар за опера и балет на Азербејџан]]]] Првите години на [[Советски Сојуз|Советскиот Сојуз се]] појавиле нови национални опери, како што е „''[[Короглу (опера)|Короглу]]“'' (1937) од [[азербејџан]]скиот композитор [[Узеир Хаџибејов]]. Првата [[киргистан]]ска опера, „''Аи-Чурек“'', премиерно била прикажана во [[Москва]] во ''[[Болшојскиот театар]]'' на 26 мај 1939 година, за време на Киргистанската уметничка декада. Компонирана е од [[Владимир Власов]], [[Абдилас Малдибаев]] и [[Владимир Фере]]. Либретото го напишаа Јомарт Боконбаев, Јусуп Турусбеков и Кибанихбек Маликов. Операта е заснована на киргистанскиот херојски еп ''[[Манас (еп)|Манас]]''.<ref>Abazov, Rafis (2007). [https://books.google.com/books?id=y3Sk7GeUe5oC&pg=PA145 ''Culture and Customs of the Central Asian Republics''], pp. 144–45. Greenwood Publishing Group, {{ISBN|0-313-33656-3}}</ref><ref>Igmen, Ali F. (2012). [https://books.google.com/books?id=HFnHjAn18sgC&pg=PA163 ''Speaking Soviet with an Accent''], p. 163. University of Pittsburgh Press. {{ISBN|0-8229-7809-1}}</ref> Во [[Иран]], операта добила поголемо внимание по воведувањето на западната класична музика кон крајот на XIX век. Сепак, им требало до средината на XX век, за иранските композитори да започнат да ја искусуваат оваа област, а особено со изградбата на [[Сала Рудаки|театарот Рудаки]] во 1967 година, се овозможило поставување на голем број на дела за сцената. Можеби, најпознатата иранска опера е „[[Ростам и Сохраб (опера)|Ростам и Сохраб“]] од [[Лорис Tjeknavorian|Лорис Цекнаворијан,]] премиерно прикажана во раните 2000-ти. Кинеската современа класична опера, форма на кинески јазик во западен стил, која се разликува од традиционалната кинеска опера, имала опери кои датираат од ''[[Белокоса девојче|„Белокосата девојка“]]'' во 1945 година.<ref>{{наведена енциклопедија|title=China|year=2001}}</ref><ref>Zicheng Hong, ''A History of Contemporary Chinese Literature'', 2007, p. 227: "Written in the early 1940s, for a long time ''[[The White-Haired Girl]]'' was considered a model of new western-style opera in China."</ref><ref>Biographical Dictionary of Chinese Women – Volume 2 – p. 145 Lily Xiao Hong Lee, A.D. Stefanowska, Sue Wiles – 2003 "... of the PRC, [[Zheng Lücheng]] was active in his work as a composer; he wrote the music for the Western-style opera [[Cloud Gazing]]."</ref> Во [[Латинска Америка]], операта започнала како резултат на европската колонизација. Првата опера некогаш напишана на [[Америка]] била „Пурпурната роза“, од [[Томас де Торехон и Веласко]], иако ''„[[Партенопа (Зумаја)|Партенопа]]“'', од Мексиканецот [[Мануел де Зумаја]], била првата опера напишана од композитор роден во Латинска Америка (музиката денес е изгубена). Првата [[бразил]]ска опера со либрето на португалски јазик била „Ноќта на Свети Јован“ (''A Noite de São João)'', од [[Елиас Алварес Лобо]]. Сепак, [[Антонио Карлос Гомеш|Антонио Карлос Гомес]] генерално се смета за најистакнат бразилски композитор, кој имал релативен успех во [[Италија]] со своите опери со бразилска тематика и италијанско либрето, како што е „''Гуарани''“. Операта во [[Аргентина]] се развила во XX век по инаугурацијата [[Театро Колон]] во [[Буенос Аирес]] - со операта „''Аврора“'', од [[Еторе Паница]], под силно влијание на италијанската традиција, поради имиграцијата. Меѓу другите важни композитори од Аргентина се [[Фелипе Боеро]] и [[Алберто Гинастера]]. === Осврт кон операта како музичко-сценско дело === Во дваесет и петтата глава на „[[Кандид]]“, преку зборовите на [[венеција]]нскиот благородник Пококуранте, [[Волтер]] ја критикува операта со следниве зборови: „Можеби би ја сакал операта повеќе, ако луѓето не ја измислеа тајната како од неа да направат чудовиште кое ми е одвратно.“. Потоа, тој ја опишув операта како „лоши трагедии ставени во музика, каде што случките се ставени само за да се вметнат без никаква смисла две-три глупави песни кои треба да ја покажат убавината на грлото на некоја пејачка“.<ref>Volter, ''Kandid''. Beograd: Rad, 1961, стр. 95.</ref> === Современи, неодамнешни и модернистички трендови === ==== Модернизам ==== Можеби најочигледна стилска манифестација на модернизмот во операта е развојот на [[атоналност]]а. Оддалечувањето од традиционалниот тон во операта започнало со [[Рихард Вагнер]], а особено со [[Акорд Тристан|''Тристановиот акордот'']] . Композитори како [[Рихард Штраус|Ричард Штраус]], [[Клод Дебиси]], [[Џакомо Пучини]], [[Паул Хиндемит|Пол Хиндемит]], Бенџамин Бритн и [[Ханс Питцнер|Ханс Пфицнер]] ја наметнале вагнерската хармонија понатаму со поекстремно користење на [[Хроматика|хроматизмот]] и поголема употреба на [[дисонанца]]та. Друг аспект на модернистичката опера е пренасочување од долгите, суспендирани мелодии, кон кратко и брзо мото, како што прв го илустрирал [[Џузепе Верди]] во неговата „''[[Фалстаф (опера)|Фалстаф]]“''. Композитори како Штраус, Бритн, [[Дмитри Шостакович|Шостакович]] и [[Игор Стравински|Стравински]] го прифатиле и прошириле овој стил. [[Податотека:Schiele_-_Bildnis_des_Komponisten_Arnold_Schönberg_._1917.jpg|лево|мини|[[Арнолд Шенберг]] во 1917 година; портрет на [[Егон Шиле]]]] Оперативниот модернизам всушност започнал во оперите на двајцата виенски композитори, [[Арнолд Шенберг]] и неговиот студент, [[Албан Берг]], композитори и поборници за атоналитетот и неговиот подоцнежен развој (како што беше изработено од Шенберг), [[Додекафонија|дуодекафонија]]. Раните музичко-драмски дела на Шенберг, „''[[Очекување (опера)|Очекување]]“'' (''[[:en:Erwartung|Erwartung]]''), 1909, премиера во 1924, и „''Среќната рака''“ (''[[:en:Die glückliche Hand|Die glückliche Hand]]'') прикажуваат голема употреба на хроматска хармонија и дисонанца воопшто. Шенберг, исто така, повремено го користел говорниот глас. Двете опери на ученикот на Шенберг, Албан Берг, „''[[Возек]]“'' (1925) и „''[[Лулу (опера)|Лулу]]“'' (нецелосни по неговата смрт во 1935 година) имаат многу исти одлики како што е опишано погоре, иако Берг ја комбинирал својата лична интерпретација на дванаесет-тонската техника на Шенберг со мелодиски пасуси на потрадиционална тонска природа (по карактер прилично Малеријан) што можеби делумно објаснува зошто неговите опери останале на стандардниот репертоар, и покрај нивната контроверзна музика и заплети. Теориите на Шенберг влијаеле (директно или индиректно) на значителен број оперски композитори од тогаш, дури и ако тие самите не компонирале користејќи ги неговите техники. [[Податотека:Igor_Stravinsky_Essays.jpg|мини|[[Игор Стравински|Стравински]] во 1921 година]] Така, композиторите биле под влијание на Англичанецот [[Бенџамин Бритен|Бенјамин Бритн]], германецот [[Ханс Вернер Хенце]] и русинот [[Димитриј Шостакович|Дмитри Шостакович]]. [[Филип Глас]] исто така ја користи атоналноста, иако неговиот стил е генерално опишан како [[Минималистичка музика|минималистички]], обично се смета за нов развој на XX век.<ref>{{Наведена мрежна страница|url=https://www.classicfm.com/discover-music/periods-genres/modern/minimalism-guide/|title=Minimalist music: where to start|work=Classic FM}}</ref> Сепак, употребата на атоналност кај оператcкиот модернизам, исто така, предизвикала реакција во форма на [[Неокласицизам (музика)|неокласицизам]]. Ран водач на ова движење бил [[Феручио Бузони|Феручио Бусони]], кој во 1913 година го напишал либретото за неговата неокласична опера „''[[Арлекин (опера)|Арлекин“]]'' (првпат изведена во 1917 година).<ref>Chris Walton, "Neo-classical opera" in {{Harvnb|Cooke|2005}}</ref> Исто така, меѓу авангардата бил и Русинот [[Игор Стравински]]. Откако компонирал музика за продуцентските балети „ ''[[Петрушка (балет)|Петрушка“]]'' од Дјагилев (1911) и ''[[Обредот на пролетта (балет)|„Обредот на пролетта“]]'' (1913), Стравински се свртел кон неокласицизмот, што кулминирало во неговиот опера-ораториум „[[Цар Едип (опера)|Цар Едип]]''“'' (1927). Стравински веќе се отклонил од трендовите на модернистичките трендови од неговите први балети, за производство на помали дела кои целосно не се квалификувале како опера, но содржеле многу оперски елементи, вклучувајќи „''[[Ренард (Стравински)|Ренард]]“'' (1916: "бурлеска во песна и танц") и „''[[Histoire du soldat|Волшебничката приказна]]“'' (1918: „да се чита, свири и танцува“; и во двата случаи, описите и упатствата се на композиторот). Подоцна, глумците декларирале делови од говорот во одреден ритам над инструменталната придружба, необично сличен на постариот германски жанр на ''[[мелодрама]]''. После неговите дела инспирирани од [[Николај Римски-Корсаков|Римски-Корсаков]], „''[[Славејот (опера)|Славејот]]“'' (1914) и „''[[Мавра]]''“(1922), Стравински продолжил да ја игнорира [[Серијализам|серијалистичката техника]] и на крајот ја напишал полноправната опера во стилот на XVIII век, дијатонската опера - „''Прогресот на Рејк“'' (1951). Неговиот отпор кон серијализмот (став што го напуштил по смртта на Шенберг) се покажало како инспирација за многумина други композитори.<ref>''Oxford Illustrated History of Opera'', Chapter 8; ''The Viking Opera Guide'' articles on Schoenberg, Berg and Stravinsky; Malcolm MacDonald ''Schoenberg'' (Dent,1976); Francis Routh, ''Stravinsky'' (Dent, 1975).</ref> ==== Други трендови ==== Вообичаен тренд во текот на XX век, и во операта и во општите оркестарски репертоари, е употребата на помали оркестри како мерка за намалување на трошоците; големите оркестри од романтичната ера со огромни гудачки делови, повеќекратни харфи, дополнителни рогови и егзотични удирачки инструменти веќе не биле изводливи. Бидејќи владиното и приватното покровителство на уметноста се намалувале во текот на XX век, новите дела често биле нарачувани и изведувани со помали буџети, што многу често резултирало во дела од камерна големина и кратки опери во еден акт. Многу опери на [[Бенџамин Бритен|Бенџамин Бритн]] се напишани за дури 13 инструменталисти; Реализацијата на [[Марк Адамо]] со двата чина за „''[[Мали жени (опера)|Мали жени“]]'' е напишана за 18 инструменталисти. Друга одлика на операта на крајот на XX век е појавата на современи историски опери, за разлика од традицијата да се засновани на подалечна историја, повторување на современи измислени приказни или драми или мит или легенда. „''[[Смртта на Клингхофер]]“'', „''[[Никсон во Кина]]“'' и „''[[Доктор Атомик]]“'' од [[Johnон Адамс (композитор)|Џон Адамс]], „''[[Мртов човек што шета (опера)|Мртовец што шета]]“'' од [[Џејк Хеџи]] и „''[[Ана Никол]]“'' од [[Марк-Ентони Пресврт|Марк-Ентони Тарнеџ]] ја прикажуваат драматизацијата на сцената на настаните во последното живо сеќавање, каде ликовите портретирани во операта биле живи за време на премиерната изведба. Метрополитенската опера во [[САД]] известува дека просечната возраст на нејзината публика сега е 60 години.<ref>{{Наведени вести|url=http://artsbeat.blogs.nytimes.com/2011/02/17/met-backtracks-on-drop-in-average-audience-age/|title=Met Backtracks on Drop in Average Audience Age|last=Wakin|first=Daniel J.|date=17 February 2011|work=The New York Times}}</ref> Многу оперски компании доживеале сличен тренд, а мрежните места на оперските компании се преполни со обиди да привлечат помлада публика. Овој тренд е дел од поголемиот тренд на старејачката публика за [[класична музика]] од последните децении на XX век.<ref>General reference for this section: ''Oxford Illustrated History of Opera'', Chapter 9.</ref> Во обид да привлече помлада публика, Метрополитен опера нуди студентски попуст за купување билети.<ref>{{Наведена мрежна страница|url=http://www.metoperafamily.org/metopera/about/education/student.aspx|title=Information about Metropolitan Opera Company student discounts|publisher=Metoperafamily.org|accessdate=9 November 2010}}</ref> Помалите компании во САД имаат кревка егзистенција и тие обично зависат од поддршката од државните и локалните власти, локалните бизниси и донации. Како и да е, некои помали компании нашле начини да привлечат нова публика. [[Опера Каролина]] нуди попусти и настани на демографската возраст од 21 до 40 години.<ref>[http://www.operayoungprofessionals.org/ Opera Carolina discount information] {{webarchive|url=https://web.archive.org/web/20141221220758/http://www.operayoungprofessionals.org/|date=21 December 2014}}</ref> Покрај радио и телевизиските преноси на оперски претстави, кои постигнале одреден успех во стекнувањето нова публика, со преносите на настапи во живо во HD до кино-салите што покажало потенцијал за привлекување нова публика. Од 2006 година, Метрополитенската опера емитува настапи во живо на неколку стотици филмски екрани низ целиот свет.<ref>{{Наведена мрежна страница|url=http://www.metoperafamily.org/metopera/broadcast/hd_events_alternates.aspx|title=On Air & On Line: 2007–08 HD Season|year=2007|publisher=The Metropolitan Opera|accessdate=10 April 2008|archive-date=2008-05-09|archive-url=https://web.archive.org/web/20080509143809/http://www.metoperafamily.org/metopera/broadcast/hd_events_alternates.aspx|url-status=dead}}</ref> ==== Од мјузикли назад кон операта ==== [[Податотека:Broadway Theaters 45th Street Night.jpg|мини|300п|Театрите [[Џон Голден]], [[Бернард Б. Џејкобс]], [[Гералд Шенфелд]] и [[Бут]] на [[45-та улица (Менхетен)|45-та Западна улица]] во [[Театарскиот округ, Менхетен|Театарски округ]], [[Менхетн]]]] Кон крајот на 1930-тите, некои [[мјузикл]]и започнале да се пишуваат со оператска структура. Овие дела вклучуваат сложени полифониски ансамбли и ги одразуваат музичките случувања во нивното време. “''[[Порги и Бес]]“'' (1935), под влијание на џез стилови и „''[[Кандид (оперета)|Кандид]]“'' (1956), со своите измамнички, лирски пасуси и фарсични пародии на операта, и двајцата се отворија на [[Бродвеј (театар)|Бродвеј,]] но станале прифатени како дел од репертоарот на операта. Популарните [[мјузикл]]и како „Снежен брод“, „Приказна од западната страна“, ''[[Бригадон|„Бригадон]]“'', „''[[Свини Тод (мјузикл)|Свини Тод]]“'', „''[[Страст (мјузикл)|Пасија]]“'', „''[[Евита (мјузикл)|Евита]]“'', „''[[Светлината на плоштадот (мјузикл)|Светлото во Пијаца]]“'', „''[[Фантомот на операта (мјузикл од 1986 година)|Фантомот од Операта]]“'' и други, раскажуваат драматични приказни преку сложена музика и во 2010-тите понекогаш се гледале во оперските куќи.<ref>{{cite news|url=https://www.theguardian.com/music/2003/dec/17/classicalmusicandopera1|title=Sweeney Todd, Royal Opera House, London|last=Clements|first=Andrew|date=17 December 2003|work=The Guardian|location=London}}</ref> ''[[Најсреќната Фела|Најсреќното момче]]'' (1952) е квазиопера и ја оживеа Њујоршката опера. Други рок-музички влијанија, како што се „''[[Кој е Томи|Томи]]''“(1969) и „''[[Исус Христос Суперarвезда|Исус Христос Суперстар]]“'' (1971), „''[[Клетници (мјузикл)|Клетници]]“'' (1980), „''[[Кирија (мјузикл)|Кирија]]“'' (1996), „''[[Пролетно будење (мјузикл)|Пролетно будење]]“'' (2006) и „''[[Наташа, Пјер и Големата комета од 1812 година|Наташа, Пјер и Големата комета од 1812]]“'' (2012) најмуваат разни оператски сегменти, преку композиција, рецитатив наместо дијалог и [[лајтмотив]]и. === Акустично подобрување во операта === Суптилен вид на звучно електронско засилување наречено [[акустично подобрување]] се користи во некои современи концертни сали и театри каде што се изведуваат опери. Иако ниедна од поголемите оперски куќи „... ''не користи традиционално зајакнување на звукот во стилот на [[Бродвеј (театар)|Бродвеј]], во кое повеќето ако не сите пејачи се опремени со радио микрофони измешани во серија грозни звучници расфрлани низ театарот''“, многумина користат звучен систем за акустично зајакнување и за суптилно зајакнување на надворешнитем сценски гласови, деца пејачи, дијалог на сцената и звучни ефекти (на пр., црковните ѕвона во ''[[Тоска (опера)|Тоска]]'' или ефекти на грмотевици во вагнерските опери).<ref>Kai Harada, [http://industryclick.com/magazinearticle.asp?releaseid=5643&magazinearticleid=66853&siteid=15&magazineid=138 "Opera's Dirty Little Secret"] {{webarchive|url=https://web.archive.org/web/20131031082324/http://industryclick.com/magazinearticle.asp?releaseid=5643&magazinearticleid=66853&siteid=15&magazineid=138|date=31 October 2013}}, ''Entertainment Design'', 1 March 2001</ref> == Оператски гласови == Оператската вокална техника еволуирала, во време пред електронското засилување, за да им овозможи на пејачите да произведат доволен волумен за да се слушнат преку оркестарот, без инструменталистите да мора значително да го компромитираат нивниот волумен. === Вокални класификации === Пејачите и улогите што ги играат се класифицираат според [[пејачки глас|типот на гласот]], засновано на [[теситура]]та, [[агилност]]а, [[Моќ (гласовна)|моќта]] и [[тембар]]от на нивниот глас. Машките пејачи можат да бидат класифицирани според [[Вокален опсег|вокалниот опсег]] како [[бас]], [[бас-баритон]], [[баритон]], [[тенор]] и [[контратенор]], а пејачките како [[контраалт|контралт]], [[мецосопран]] и [[сопран]]. (Мажите понекогаш пеат во „женските“ вокални опсези, во тој случај тие се нарекуваат [[сопранист]] или [[контратенор]]. Контратенорот најчесто се среќава во операта, понекогаш пее делови напишани за [[кастрати]] - кастрирани на млада возраст, специјално за да им се даде поголем опсег на пеење). Пејачите потоа се класифицираат според големината - на пример, сопранот може да се опише како лирски сопрано, [[Колоратура|колоратурен]], [[субрето]], [[спинто]] или [[драматичен]] сопран. Овие термини, иако не опишуваат целосно еден глас за пеење, го поврзуваат гласот на пејачот со улогите најсоодветни за вокалните одлики на пејачот. Сепак, може да се направи друга подкласификација според глумечките вештини или барања, на пример, ''[[бас|басо-буфо,]]'' кој честопати мора да биде специјалист за брз безначаен говор, како и комичен глумец. Ова е детално спроведено во системот ''[[Фах]]'' на германски јазик, каде историската опера и говорната [[драма]] честопати ги ставала истата репертоарна компанија. Гласот на еден/на пејач/ка може драстично да се менува во текот на неговиот/нејзиниот живот, ретко достигнувајќи вокална зрелост до третата деценија, а понекогаш и не до средната возраст. Двата типа на француски глас, ''премиерниот дугазон'' и ''втор дугасон'', беа именувани по последователни етапи во кариерата на [[Луиз-Розали Лефевр]]. Други поими кои потекнуваат од системот за пронаоѓање „''ѕвезди“'' во париските театри се ''[[Jeanан-Блез Мартин|баритон-мартин]]'' и [[сопран|соколски сопран]]. === Историска употреба на гласовни делови === : Сопранот најчесто се користел како глас за женскиот протагонист во оперите од втората половина на XVIII век. Претходно, вообичаено било тој дел да го пее кој било кој женски глас, па дури и [[Кастрато|кастрат]]. Тековниот акцент на широк вокален опсег бил првенствено изум на [[класицистичка музика|класичниот период]]. Пред тоа, главниот виртуозитет, а не опсегот, бил приоритет, сопранските делници ретко се протегаа над висока [[А (музичка нота)|А]] ([[Георг Фридрих Хендл|Хендел]], на пример, напишал само една улога што се протега до висока Ц), иако кастратот [[Фаринели]] се тврди дека поседува високо Д (неговиот долен опсег бил исто така извонреден, се протегал до тенорско Ц). Мецосопранот, поим со релативно неодамнешно потекло, исто така имал голем репертоар, почнувајќи од главната женска улога во Перселовата „ ''Дидонана и Енеј“,'' до улоги во тешка категорија, како што е Бранган во „Вагонер“, „''Тристан и Изолда“'' (и двете се улоги што понекогаш ги пеат сопрани; таму е прилично големо движење помеѓу овие два типа на глас). За вистинските контралти, опсегот на улоги е поограничен, што предизвика интерна шега дека контралто пее само „вештерки, кучки и злобници“. Во последниве години, многу од улогите од ерата на барокот, првично напишани за жени, и оние првично отпеани од кастрати, се прераспоредени во контратенори. Тенорскиот глас, од класичната ера наваму, традиционално ја доби улогата на машки протагонист. Многу од најпредизвикувачките тенорски улоги на репертоарот беа напишани за време на ерата на ''бел-канто'', како што е низата на [[Гаетано Доницети|Доницети]] од 9 Ц над средната Ц за време на „[[Синот на режимот (опера)|''Синот на режимот'']]“. Со Вагнер се ставил акцент на вокалната големина за неговите улоги ''главни'' ликови, со оваа категорија на вокали опишана како ''Хелдентенор''; овој херојски глас има италијански колега во такви улоги како ''Калаф'' во „[[Турандот (опера)|Турандот]]“ на [[Џакомо Пучини|Пучини]]. Басите имаат долга историја во операта, користени се во ''опера серија'' во споредни улоги, а понекогаш и за комично олеснување (како и давање контраст на надмоќноста на високите гласови во овој жанр). Бас-репертоарот е широк и разновиден, се протега од комедијата на Лепорело во „''[[Дон Џовани]]“'' до благородништвото на Вотан во [[Der Ring des Nibelungen|''кругот'' на ''прстенот на'' Вагнер]], до конфликтниот крал Филип од [[Верди]], „''[[Дон Карлос]]’''. Помеѓу басот и тенорот е баритонот, кој исто така варира во тежина, од, да речеме, ''Гуглиелмо'' во „[[Така прават сите (опера)|''Така прават сите'']]“ од ''Моцарт.'' до Поса во „''Дон Карлос“'' од Верди; вистинската ознака „баритон“ не била стандардна сè до средината на XIX век. === Познати пејачи === [[Податотека:callasvioletta.jpg|лево|мини|300п|[[Марија Калас]] како Виолета во [[Џузепе Верди|Вердиевата]] [[Травијата]] во легендарната продукција на [[Ла Скала (Милано)|Ла Скала]] од 1955 година]] [[Податотека:Senesino_portrait_edited.jpg|мини|200п|Кастрато [[Сенесино]], ц. 1720 година]] {{multiple image | width = 150 | footer = [[Тројцата тенори]]: [[Пласидо Доминго]], [[Лучано Павароти]] и [[Хосе Карерас]]. | image1=Plácido Domingo backstage at the Washington National Opera (November 3, 2002).jpg | image2=Luciano Pavarotti 2004.jpg | image3=Jose Carreras - World Economic Forum Annual Meeting 2011 - cropped.jpg }} Раните изведби на опера биле премногу ретки за пејачите да заработат за живот исклучиво од стилот, но со раѓањето на комерцијалната опера во средината на XVII век, започнале да се појавуваат професионални изведувачи. Улогата на машкиот херој обично му била доверена на [[Кастрато|кастрат]], а до XVIII век, кога била изведувана италијанската опера низ цела [[Европа]], водечките кастрати кои поседувале извонредна вокална виртуозност, како што се [[Сенесино]] и [[Фаринели]], станале меѓународни ѕвезди. Кариерата на првата голема женска ѕвезда (или [[прима дона]]), [[Ана Ренци]], датира од средината на XVII век. Во XVIII век, голем број италијански сопрани се здобиле со меѓународно реноме и честопати се впуштиле во жестоко соперништво, како што бил случајот со [[Фаустина Бордони]] и [[Франческа Кузони]], кои започнале тепачка една со друга, за време на изведбата на опера од Хендел. Французите не сакале кастрати, претпочитајќи нивните машки херои да ги пее висок тенор, од кои [[Josephозеф Легрос|Жозеф Легрос]] (1739–1793) е водечки пример. Иако покровителството на операта се намалило во минатиот век во корист на другите уметности и медиуми (како што се мјузикли, кино, радио, телевизија и снимања), масовните медиуми и доаѓањето на снимањето ја поддржале популарноста на многу познати пејачи и пејачки, вклучувајќи ги [[Марија Калас]], [[Енрико Карузо]], [[Амелита Гали-Курчи|Амелита Гали-Курци]], [[Кирстен Флагстад]], [[Хуан Арвизу]],<ref>{{Cite web|url=https://www.thefreelibrary.com/Mexican+musicians+in+California+and+the+United+States,+1910-50.-a0155283831|title=Mexican musicians in California and the United States, 1910–50. – Free Online Library|website=www.thefreelibrary.com}}</ref><ref>[https://books.google.com/books?id=lzmTAwAAQBAJ ''Agustin Lara: A Cultural Biography'' – "Juan Arvizu Biography" – operatic tenor] Andrew Grant Wood. Oxford University Press New York 2014 p. 34 {{ISBN|978-0-19-989245-7}}</ref> [[Нестор Места Хаирес|Нестор Места Чеирес]],<ref>{{Cite web|url=https://www.elsiglodetorreon.com.mx/noticia/956791.nestor-mesta-chayres.html|title=Néstor Mesta Cháyres|website=El Siglo}}</ref><ref>{{Cite web|url=https://books.google.com/books?id=FxoEAAAAMBAJ&pg=PT2|title=Billboard|last=Inc|first=Nielsen Business Media|date=29 June 1946|publisher=Nielsen Business Media, Inc.|via=Google Books}}</ref><ref>{{Cite web|url=https://translate.google.com/translate?hl=en&sl=es&u=http://eglycolinamarinprimera.blogspot.com/2014/09/nestor-mesta-chayres-mejico.html&prev=search|title=Google Translate|website=translate.google.com}}</ref> [[Марио дел Монако|Марио Дел Монако]], [[Рената Тебалди]], [[Риса Стивенс]], [[Алфредо Краус]], [[Франко Корели]], [[Монсерат Кабали|Монсерат Кабале]], [[Anоан Сатерленд|Џоан Сатерленд]], [[Биргит Нилсон]], [[Нели Мелба]], [[Роза Понсел|Роса Понселе]], [[Бениамино igигли|Бенијамино Џигли]], [[Јуси Бјерлинг|Јуси Бјорлинг]], [[Фјодор Шаљапин|Феодор Чалиапин]], [[Сесилија Бартоли]], [[Рене Флеминг]], [[Мерилин Хорн]], [[Брин Терфел]] и "[[Тројцата тенори]]" ([[Лучано Павароти]], [[Пласидо Доминго]] и [[Хосе Карерас]]). == Промена на улогата на оркестарот == Пред 1700-тите, италијанските опери користеле мал [[гудачки оркестар]], но тој ретко свирел како придружба на пејачите. Оперските солоа во овој период биле придружувани од групата [[Басо продолжение|басо континуо]], која се состоела од [[чембало]], „откинати инструменти“ како што се [[лејта]] и бас инструмент.<ref name="John Spitzer 2009 pp. 112-139">John Spitzer. (2009). Orchestra and voice in eighteenth-century Italian opera. In: Anthony R. DelDonna and Pierpaolo Polzonetti (eds.) [[Cambridge Companions to Music|The Cambridge Companion to Eighteenth-Century Opera]]. pp. 112–39. [Online]. Cambridge Companions to Music. Cambridge: Cambridge University Press.</ref> Гудачкиот оркестар обично свирел само кога пејачот не пеел, како на пример за време на „влезовите и излезите на пејачите“ помеѓу вокалните броеви, [или] за [придружно] танцување“. Другата улога за оркестарот во овој период била свирење на оркестарско [[Риторноло|ритонело]] за да се означи крајот на солото на пејачот. За време на раните 1700-ти, некои композитори почнале да го користат гудачкиот оркестар за да обележат одредени арии или рецитативи „... како специјални“; до 1720 година, повеќето арии биле придружени од оркестар. Композитори од опера како [[Доменико Саро]], [[Леонардо Винчи]], [[Iaамбатиста Перголези|Џиамбатиста Перголези]], [[Леонардо Лео]] и [[Јохан Адолф Хасе]] додале нови инструментите во оперскиот оркестар и им дале нови улоги на инструментите. Тие додале дувачки инструменти на жичените и користеле оркестарски инструменти за свирење на инструментални солоа, како начин да се обележат одредени арии како посебни. [[Податотека:Fotothek_df_roe-neg_0006329_030_Orchester_im_Orchestergraben.jpg|десно|мини|300п|Германски оперски оркестар од раните 1950-ти]] Оркестарот обезбедил и инструментална [[увертира]] пред пејачите да излезат на сцената од 1600-тите. [[Јакопо Пери|Периевата]] е „''[[Евридика (опера)|Евридика]]“'' отвора со кратко инструментално [[Риторноло|ритонело]] и [[Клаудио Монтеверди|Монтевердиевата]] „''[[Орфеј (опера)|Орфеј]]''“ (1607) отвора со [[токата]], во овој случајот - пригушени [[Труба|труби]]. Француската увертира, како што има во оперите на [[Жан Батист Лили|Жан-Батист Лули]]<ref>Waterman, George Gow, and James R. Anthony. 2001. "French Overture". ''The New Grove Dictionary of Music and Musicians'', second edition, edited by [[Stanley Sadie]] and [[John Tyrrell (musicologist)|John Tyrrell]]. London: Macmillan Publishers.</ref> состои од бавен вовед во обележан „точкест ритам“, проследен со живо движење во стил на [[Фуга (музика)|фугато]]. Увертирата често била проследена со низа мелодии за танцување пред да се крене завесата. Овој стил на увертира се користел и во англиската опера, особено во „[[Дидона и Енеја (опера)|''Дидона и Енеја'']]“ од [[Хенри Персел]]. [[Георг Фридрих Хендл|Хендел]] ја користел и формата на француска увертира во некои од неговите италијански опери, како што е „[[Јулиј Цезар (опера)|Јулиј Цезар]]“.<ref>{{Наведена книга|url=https://books.google.com/books?id=8fHja-D-FvsC|title=Handel|last=Burrows|first=Donald|date=2012|publisher=Oxford University Press|isbn=978-0-19-973736-9|page=178}}</ref> Во Италија, посебна форма наречена „увертира“ се појавила во 1680-тите, и станала воспоставена особено преку оперите на [[Алесандро Скарлати]] и се проширила низ цела Европа, заменувајќи ја француската форма како стандардна оперска увертира до средината на XVIII век.<ref name="Fisher 2001">Fisher, Stephen C. 2001. "Italian Overture." ''The New Grove Dictionary of Music and Musicians'', second edition, edited by [[Stanley Sadie]] and [[John Tyrrell (musicologist)|John Tyrrell]]. London: Macmillan Publishers.</ref> Тој користи три генерално хомофонични движења: брзо - бавно - брзо. Движењето на отворањето обично било во двоен метар и во главниот клуч; бавното движење во претходните примери било кратко и можело да биде во контрастен клуч; заклучното движење наликувало на танц, најчесто со ритми на [[жига]] или [[менует]] и се враќало на клучот од делот за отворањето. Како што еволуирала формата, првото движење можело да вклучува елементи слични на [[фанфар]]и и го добила образецот на таканаречената „форма на сонатина“ (сонатна форма без развоен дел), а спориот дел станал попроширен и лирски. Во италијанската опера по околу 1800 година, „увертирата“ станала позната како ''синфониа.''<ref name="FISH3">Fisher, Stephen C. 1998. "Sinfonia". ''[[The New Grove Dictionary of Opera]]'', four volumes, edited by [[Stanley Sadie]]. London: Macmillan Publishers, Inc. {{ISBN|0-333-73432-7}}</ref> Фишер, исто така, го забележал терминот ''Синфониа аванти лопера'' (буквално, „симфонијата пред операта“) како „ран термин за синфониа што се користел за започнување опера, односно како увертира за разлика од една што служела за да започне подоцна дел од работата".<ref name="FISH3"/> Во операта од XIX век, во некои опери, увертирата, ''Воршпил'', ''Ајнлејтунг'', ''Вовед'' или како било што може да се нарече, била дел од музиката што се одвива пред да се крене завесата; специфична, крута форма која веќе не била потребна за увертирата. Улогата на оркестарот како придружба на пејачите се сменила во текот на XIX век, со преминот од класичниот стил, во ерата на романтичарите. Општо, оркестрите станале поголеми, додадени биле нови инструменти, како што се дополнителни ударни инструменти (на пр., Бас тапан, кимбали, итн.) [[Оркестрација]]та на делови од оркестарот исто така се развивала во текот на XIX век. Во вагнерските опери, предниот дел на оркестарот ја надминал увертирата. Во вагнерските опери, како што е „''Прстенскиот Циклус''“, оркестарот честопати играл рекурентни музички теми или [[Лајтмотив|лајт-]] мотиви, улога што му давала значење на оркестарот, кој „... го подигна својот статус на [[прима дона]]та“.<ref>{{Наведена книга|title=Encyclopedia of the Romantic Era|last=Murray|first=Christopher John|date=2004|publisher=Taylor & Francis|page=772}}</ref> Оперите на [[Вагнер]] биле оценети со невиден обем и сложеност, додавајќи повеќе месинг инструменти и огромни големини на ансамблот: навистина, неговиот резултат на „''[[Рајнско Злато (опера)|Рајнско Злато]]''“ бара шест [[Харфа|харфи]]. Кај Вагнер и делата на следните композитори, како што е Бенџамин Бритн, оркестарот „честопати комуницира факти за приказната што ги надминува нивоата на свесност на ликовите во неа“. Како резултат, критичарите почнале да го сметаат оркестарот како изведувачка улога аналогна на литературниот раскажувач.“<ref>{{Наведена книга|title=Storytelling in Opera and Musical Theater|last=Penner|first=Nina|publisher=Indiana University Press|year=2020|isbn=9780253049971|location=Bloomington, IN|pages=89}}</ref> Како што се менувала улогата на оркестарот и другите инструментални ансамбли во текот на историјата на операта, се менувала и улогата на водење на музичарите. Во ерата на барокот, музичарите обично биле диригирани од чембалистот, иако за францускиот композитор Лули се знае дека диригирал со долга палка. Во 1800-тите, за време на класичниот период, првиот виолинист, познат и како [[концерт-мајстор]], го водел оркестарот додека седел. Со текот на времето, некои диригенти започнале да стојат и да користат гестови на раце и раце за да ги водат изведувачите. На крајот, оваа улога на музички директор станала именувана како [[диригентство|диригент]], и се користел подиум за да им се олесни на сите музичари да го видат. Додека биле прикажани Вагнеровите опери, комплексноста на делата и огромните оркестри што се користеле, му дале на диригентот важна улога. Современите оперски диригенти имаат предизвикувачка улога: тие мораат да диригираат и на оркестарот во оркестарската бина и пејачите на сцената. == Јазични и преведувачки проблеми == [[Податотека:Karl_Friedrich_Schinkel_Die_Sternenhalle_der_Königin_der_Nacht_Bühnenbild_Zauberflöte_Mozart.tif|мини|лево|400п|Кралицата на ноќта во продукција од 1815 година на [[Моцарт]]овата ''[[Волшебната флејта|„Волшебната флејта“]]'']] Од времето на [[Георг Фридрих Хендл|Хендел]] и [[Моцарт]], многу композитори го претпочитале италијанскиот јазик за либретата во нивните опери. Од ерата на бел канто до [[Верди]], композиторите понекогаш имале верзии на нивните опери и на италијански и на француски јазик. Поради ова, оперите како „[[Лучија од Ламермур (опера)|''Лучија од Ламермур'']]“ или „''[[Дон Карлос (опера)|Дон Карлос]]“'' денес се сметаат за канонски и во нивната француска и италијанска верзија. До средината на 50-тите години на минатиот век, било прифатливо да се создаваат преведени опери, дури и ако тие не биле овластени од композиторот или оригиналните либретисти. На пример, оперските куќи во [[Италија]] рутински го поставувалеа Вагнер на италијански јазик <ref>{{Наведени вести|url=https://www.theaustralian.com.au/arts/whose-language-is-opera-the-audiences-or-the-composers/news-story/b8b5ea7dfc230f1eda72a2eb329d1daa|title=Whose language is opera: the audience's or the composer's?|last=Lyndon Terracini|date=11 April 2011|work=[[The Australian]]|access-date=13 April 2018|author-link=Lyndon Terracini}}</ref> По [[Втората светска војна]], стипендиите за опера се подобриле, уметниците се фокусирале на оригиналните верзии, а преводите не оделе во прилог. Познавањето на европски јазици, особено [[италијански]], [[француски]] и [[Германски јазик|германски]], денес е важен дел од обуката за професионални пејачи.“ „Најголемиот дел од оперската обука е во лингвистиката и музичарството“, објаснува мецосопранот [[Долора Зајик]]. „[Морам да разберам] не само што пеам, туку и што пеат сите други. Пеам италијански, [[чешки]], [[руски]], француски, германски, [[англиски]]“.<ref>[https://www.npr.org/blogs/deceptivecadence/2014/03/19/291410969/dolora-zajick-singing-is-connected-to-the-body "For Opera Powerhouse Dolora Zajick, 'Singing Is Connected To The Body'"] (Fresh Air, 19 March 2014)</ref> Во 80-тите години на минатиот век, започнале да се појавуваат супертитули (понекогаш наречени поднаслови). Иако супепреводите првично биле скоро универзално осудени како одвлекување на вниманието,<ref>[[Anthony Tommasini|Tommasini, Anthony]]. [https://www.nytimes.com/2008/07/06/arts/music/06tomm.html "So That's What the Fat Lady Sang"] (''The New York Times'', 6 July 2008)</ref> денес многу оперски куќи обезбедуваат или супепреводите, генерално проектирани над лакот на [[Процениум|просенумот]] во театарот, или поединечни екрани на седиштата каде што гледачите можат да изберат повеќе од еден јазик. ТВ-преностите обично вклучуваат преводи дури и ако се наменети за публика која добро знае одреден јазик (на пример, РАИ или радиотелевизија Италија - емисија на италијанска опера). Овие преводи не се насочени само кон глувите, туку и кон публиката генерално, бидејќи пеењето на дискурсот е многу потешко да се разбере отколку говорниот - дури и во ушите на оние на кои им е мајчин јазик. Преводите на еден или повеќе јазици станаа стандардни во оперските преноси, симултаните емисии и ДВД-изданијата. Денес, оперите ретко се изведуваат преведени. Исклучоците се: [[Англиска национална опера]], [[Оперски театар од Сент Луис|Оперски театар во Сент Луис]], [[Оперски театар од Питсбург]] и [[Опера Југоисток]]. кои претпочитаат англиски преводи.<ref>[http://www.operasoutheast.org.uk/all-past-productions.html "Opera South East's past productions back to 1980... OSE has always sung its operatic productions in English, fully staged and with orchestra (the acclaimed Sussex Concert Orchestra)."] (Opera South East website's history of ProAm past productions)</ref> Друг исклучок се оперски продукции наменети за младата публика, како што Хумпердинковата „''[[Ивица и Марица (опера)|Ивица и Марица]]“''<ref>{{Наведена мрежна страница|url=http://www.allmusic.com/album/humperdinck-hansel-and-gretel-mw0001866247|title=Humperdinck's ''Hansel & Gretel'': A Review|last=Eddins|first=Stephen|publisher=AllMusic.com}}</ref> и некои продукции на Моцартовата „''[[Волшебната флејта]]“''.<ref>[[Anthony Tommasini|Tommasini, Anthony]]. [https://www.nytimes.com/2005/07/04/arts/music/04magi.html "A Mini-''Magic Flute''? Mozart Would Approve"] (''The New York Times'', 4 July 2005)</ref> == Финансирање == [[Податотека:Opera_singers'_tribute_to_Confidencen_2016_(1).jpg|мини|300п|Шведски оперски пејачи во чест на [[Кјерстин Делерт]] и [[Доверлив|театарот „Палатата Улриксдал“]] на 40-годишниот јубилеј во 2016 година од неговото финансирање, реновирање и последователно отворање.]] [[Опера Север|Надвор]] од [[САД]], а особено во [[Европа]], повеќето оперски куќи добиваат јавни субвенции од даночни обврзници.<ref>{{Наведено списание|date=16 August 2001|title=Special report: Hands in their pockets|url=https://www.economist.com/special-report/2001/08/16/hands-in-their-pockets|journal=The Economist|url-access=subscription|archive-url=https://web.archive.org/web/20180907172508/https://www.economist.com/special-report/2001/08/16/hands-in-their-pockets|archive-date=7 September 2018}}</ref> Во [[Милано]], Италија, 60% од годишниот буџет на [[Ла Скала (Милано)|Ла Скала]] од 115€&nbsp;милиони е од продажба на билети и приватни донации, а останатите 40% доаѓаат од јавни средства.<ref>{{Наведени вести|url=http://entertainment.timesonline.co.uk/tol/arts_and_entertainment/stage/opera/article7136329.ece|title=Is it curtains for Italys opera houses|last=Owen|first=Richard|date=26 May 2010|work=The Times|location=London|access-date=2020-10-01|archive-date=2020-07-12|archive-url=https://web.archive.org/web/20200712014302/https://www.the-tls.co.uk/|url-status=dead}}</ref> Во 2005 година, Ла Скала добила 25% од вкупната државна субвенција на Италија од 464€&nbsp;милиони за сценската уметност.<ref>{{Наведени вести|url=http://news.bbc.co.uk/1/hi/entertainment/4381128.stm|title=Italy facing opera funding crisis|last=Willey|first=David|date=27 October 2005|work=BBC News}}</ref> Во [[Велика Британија]], Уметничкиот совет [[Англија]] обезбедува средства за „''Опера Север''“, „[[Кралска опера|Кралската опера]]’, „[[Велшка национална опера|Велшката национална опера]]’ и „[[Англиска национална опера|Англиската национална опера]]“. Помеѓу 2012 и 2015 година, овие четири оперски компании заедно со „[[Англиски национален балет|Англискиот национален балет]]“, „[[Кралски балет во Бирмингем|Кралскиот балет Бирмингем]]“ и „[[Северен балет]]“ учествуваа со 22% во средствата во националното портфолио на Уметничкиот совет. За време на тој период, Советот презел анализа на неговото финансирање за големи оперски и балетски компании, поставувајќи препораки и цели за компаниите да се состанат пред одлуките за финансирање 2015-2018 година.<ref>[[Arts Council England]] (2015). [http://www.artscouncil.org.uk/funding/our-investment-2015-18/national-portfolio/opera-and-ballet-statement/ "Arts Council England's analysis of its investment in large-scale opera and ballet"] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20150323121819/http://www.artscouncil.org.uk/funding/our-investment-2015-18/national-portfolio/opera-and-ballet-statement/|date=23 March 2015}}. Retrieved 5 May 2015.</ref> Во февруари 2015 година, загриженоста во врска со деловниот план на Англиската национална опера довела до тоа Уметничкиот совет да го стави „под посебни аранжмани за финансирање“ во она што ''„Индипендент“'' го нарекло „невиден чекор“ за закана со повлекување на јавните средства, доколку загриженоста на Советот не била исполнета до 2017 година.<ref>Clark, Nick (15 February 2015). [https://www.independent.co.uk/arts-entertainment/classical/news/english-national-operas-public-funding-may-be-withdrawn-10042767.html "English National Opera's public funding may be withdrawn"]. ''The Independent''. Retrieved 5 May 2015.</ref> Европското јавно финансирање на операта довело до диспаритет помеѓу бројот на оперски куќи во [[Европа]] и [[САД]] во текот на целата година. На пример, „Германија има околу 80 оперски куќи во текот на целата година [заклучно со 2004 година], додека САД, со повеќе од трипати повеќе од населението, нема. Дури и Метрополитската Опера има само седуммесечна сезона.“<ref>{{Наведена мрежна страница|url=http://www.osborne-conant.org/arts_funding.htm|title=Marketplace of Ideas: But First, The Bill A Personal Commentary on American and European Cultural Funding|last=Osborne|first=William|date=11 March 2004|work=www.osborne-conant.org|publisher=William Osborne and Abbie Conant|accessdate=21 May 2017}}</ref> == Телевизија, кино и Интернет == [[Податотека:Sydney_Opera_House_-_Dec_2008.jpg|мини|400п|[[Сиднејска опера|Операта во Сиднеј]]]] Пресвртница за оперското емитување во [[САД]] била постигната на 24 декември 1951 година, со ''директен'' пренос на ''Амал и ноќните посетители'', опера во еден чин од [[Ianан Карло Меноти|Жан Карло Меноти]]. Тоа била првата опера специјално составена за телевизија во [[Америка]].<ref name="Telegraphobit2">[https://www.telegraph.co.uk/news/main.jhtml?view=DETAILS&grid=&xml=/news/2007/02/02/db0201.xml Obituary: Gian Carlo Menotti] {{Семарх|url=https://web.archive.org/web/20071215024223/http://www.telegraph.co.uk/news/main.jhtml?view=DETAILS&grid=&xml=%2Fnews%2F2007%2F02%2F02%2Fdb0201.xml |date=2007-12-15 }}, ''[[The Daily Telegraph]]'', 2 February 2007. Accessed 11 December 2008</ref> Друга пресвртница се случила во [[Италија]] во 1992 година, кога ''[[Тоска (опера)|Тоска]]'' била пренесувана во живо од нејзините оригинални римски поставки и времиња во денот: Првиот чин се случил од црквата ''Сант Андреа дела Вале'' во XVI век во едно саботно пладне; Палацо Фарнезе во XVI век бил амбиент за вториот во 20:15 часот; и во неделата во 6 часот наутро, третиот чин бил пренесен од Кастел Сант’Анџело. Продукцијата била пренесена преку сателит во 105 земји.<ref name="O'Connor 1 January 1993">{{Наведени вести|url=https://www.nytimes.com/1993/01/01/news/tv-weekend-a-tosca-performed-on-actual-location.html?scp=2&sq=tosca%20in%20the%20settings%20and%20at%20the%20times&st=cse|title=A ''Tosca'' performed on actual location|last=O'Connor|first=John J.|date=1 January 1993|work=The New York Times|access-date=4 July 2010}}</ref> Големите оперски компании започнале да ги презентираат своите претстави во локалните кина низ САД и многу други земји. Операта Метрополитен (Мет) започнала серија HD видео преноси во живо во киносалите ширум светот во 2006 година.<ref>[http://www.metopera.org/hdlive Metropolitan Opera] high-definition live broadcast page</ref> Во 2007 година, Мет претставите биле прикажани во над 424 театри во 350 американски градови. „''[[Боеми (опера)|Боеми]]“'' излегла на 671 екран ширум светот. започнала со претходно регистрирана видео-трансмисија во март 2008 година. Заклучно со јуни 2008 година, приближно 125 театри во 117 градови во САД ги носеле прикажувањата. Преносите на HD видео-операта се претставени преку истите HD-проектори за дигитално кино што се користат за големи [[Кината во Соединетите Американски Држави|холивудски филмови]].<ref>{{Наведена мрежна страница|url=http://www.thebiggerpicture.us/opera|title=The Bigger Picture|publisher=Thebiggerpicture.us|archive-url=https://web.archive.org/web/20101109064153/http://www.thebiggerpicture.us/opera/|archive-date=9 November 2010|accessdate=9 November 2010}}</ref> Европските оперски куќи и фестивали, вклучувајќи ја Кралската опера во [[Лондон]], [[Ла Скала (Милано)|Ла Скала]] во Милано, ''Салцбуршки фестивал'', ''Ла Фенис'' во [[Венеција]] и ''Маџио Музикале'' во [[Фиренца]], исто така, ги пренесувале своите продукции на театрите во градовите низ целиот свет од 2006 година, вклучително и 90 градови во САД ''Операта во Сан Франциско.''<ref>[http://opera.emergingpictures.com Emerging Pictures] {{webarchive|url=https://web.archive.org/web/20080630062054/http://opera.emergingpictures.com/|date=30 June 2008}}</ref><ref>"Where to See Opera at the Movies" sidebar p. W10 in 21–22 June 2008 ''The Wall Street Journal''.</ref> Појавата на Интернет влијаела и на начинот на кој публиката ја консумира опера. Во 2009 година, британската фестивалска опера „Глиндебурн“ понуди за прв пат онлајн дигитално преземање на видео запис за целосната продукција на „''[[Тристан и Изолда (опера)|Тристан и Изолда]]“'' во 2007 година. Во 2013 во сезона, фестивалот ги емитувал сите шест свои продукции, на Интернет.<ref>[[Classic FM (UK)|Classic FM]] (26 August 2009). [http://www.classicfm.com/composers/wagner/news/glyndebourne-announces-downloadable-opera/#k4oDKFadPL9Jyl05.97 "Download Glyndebourne"]. Retrieved 21 May 2016.</ref><ref>[[Rhinegold Publishing]] (28 April 2013). [http://www.rhinegold.co.uk/access-all-arias-glyndebourne-2013/ "With new pricing and more streaming the Glyndebourne Festival is making its shows available to an ever wider audience"]. Retrieved 21 May 2016.</ref> Во јули 2012 година на првата онлајн заедница опера била премиерно прикажана на ''оперскиот фестивал Саволина''. Насловен како ''слободна волја'', тој е создаден од членови на Интернет групата „''Опера од Вас“''. Нејзините 400 членови од 43 земји го напишаа либретото, ја компонираа музиката и ги дизајнираа сценографијата и костумите користејќи ја веб-платформата „Wreckamovie“. Оперскиот фестивал во Савонлина обезбеди професионални солисти, хор од 80 члена, симфониски оркестар и сценска машинерија. Тој бил изведен во живо на фестивалот и пренесуван во живо на Интернет.<ref>Partii, Heidi (2014). [https://books.google.com/books?id=bwUcBgAAQBAJ&pg=PA209 "Supporting Collaboration in Changing Cultural Landscapes"], pp. 208–09 in Margaret S Barrett (ed.) ''Collaborative Creative Thought and Practice in Music''. Ashgate Publishing. {{ISBN|1-4724-1584-1}}</ref> == Видете и: == * [[Македонска опера]] == Наводи == === Белешки === {{Наводи}} === Главни извори === * {{Наведена книга|title=Harvard Dictionary of Music|publisher=Belknap Press of Harvard University Press|year=1969|isbn=0-674-37501-7|editor-last=Apel|editor-first=Willi|editor-link=Willi Apel|edition=2|location=Cambridge, Massachusetts}}<bdi>{{Наведена книга|title=Harvard Dictionary of Music|publisher=Belknap Press of Harvard University Press|year=1969|isbn=0-674-37501-7|editor-last=Apel|editor-first=Willi|editor-link=Willi Apel|edition=2|location=Cambridge, Massachusetts}}</bdi> {{Наведена книга|title=Harvard Dictionary of Music|publisher=Belknap Press of Harvard University Press|year=1969|isbn=0-674-37501-7|editor-last=Apel|editor-first=Willi|editor-link=Willi Apel|edition=2|location=Cambridge, Massachusetts}} * {{Наведена книга|title=The Cambridge Companion to Twentieth-Century Opera|last=Cooke|first=Mervyn|publisher=Cambridge University Press|year=2005|isbn=0-521-78009-8|location=Cambridge}}<bdi>{{Наведена книга|title=The Cambridge Companion to Twentieth-Century Opera|last=Cooke|first=Mervyn|publisher=Cambridge University Press|year=2005|isbn=0-521-78009-8|location=Cambridge}}</bdi> {{Наведена книга|title=The Cambridge Companion to Twentieth-Century Opera|last=Cooke|first=Mervyn|publisher=Cambridge University Press|year=2005|isbn=0-521-78009-8|location=Cambridge}} Погледнете исто така [https://books.google.com/books?id=fovWU9Prkj0C&pg=PA108 делумен преглед на] Google Books. * ''Речникот на New Grove of Opera'', редактиран од Стенли Сади (1992), 5.448 страници, е најдобрата, и убедливо најголема, општа референца на англиски јазик.{{ISBN|0-333-73432-7|1-56159-228-5}}[[ISBN (identifier)|ISBN]]&nbsp;[[Специјална:BookSources/0-333-73432-7|0-333-73432-7]] <span>,</span> [[Special:BookSources/1-56159-228-5|1-56159-228-5]] * ''Водич за операта Викинг'', изменето од Аманда Холден (1994), 1.328 страници,{{ISBN|0-670-81292-7}} * ''Илустрираната историја на операта во Оксфорд'', изд. Роџер Паркер (1994) * ''Речникот на операта Оксфорд'', од он Ворак и Јуан Вест (1992), 782 страници,{{ISBN|0-19-869164-5}} * ''Опера, груб водич'', од Метју Бојден и сор. (1997), 672 страници,{{ISBN|1-85828-138-5}} * ''Опера: Концизна историја'', од Лесли Ори и Родни Милнес, Свет на уметноста, Темза и Хадсон === Други извори === * ДиГетани, Џон Луис: ''Покана за опера'', Сидро книги, 1986/91.{{ISBN|0-385-26339-2}}[[ISBN (identifier)|ISBN]]&nbsp;[[Special:BookSources/0-385-26339-2|0-385-26339-2]] * Доршел, Андреас, „Парадоксот на операта“, ''Кембриџ квартал'' 30 (2001), бр. 4, стр. 283–306, дискусија за естетиката на операта. * Силке Леополд, „Идејата за националната опера, околу 1800 година“, ''Обединети и разновидни во европската култура во 1800 година'', изд. Тим Бланинг и Хаген Шулце (Њујорк: Оксфорд Универзитет Прес, 2006), стр. 19–34. * МекМареј, Џесика М. и Алисон Брустер Францети: ''Книгата со 101 опера „Либрето“: Комплетни текстови на оригинален јазик со преводи на англиски јазик'', издавачи на „Црно куче“ и „Левентал“, 1996 година. {{ISBN|978-1-884822-79-7}} * Рус, Самуел Холанд (1919) - ''Книга Виктолара во операта'', ''Приказни за операте со илустрации'', Камден, Њујорк. [https://archive.org/stream/victrolabookofo00rous#page/n5/mode/2up] Интернет архива. * Симон, Хенри В. - ''Трезор на Гранд опера'', Симон и Шустер, Њујорк, 1946 година. == Библиографија == * Хауард Мајер Браун, „Опера“ - ''Речникот на музиката и музичарите во Њу Гроув''. 2001 година Оксфорд Универзити Прес * [https://www.britannica.com/art/opera-music „Опера“] Херберт Вајнсток и Барбара Русано Ханинг од ''[[Енциклопедија Британика]]'' == Дополнителна литература == * {{Наведена книга|title=A History of Opera|last=Abbate|first=Carolyn|last2=Parker|first2=Roger|publisher=W W Norton|year=2012|isbn=978-0-393-05721-8|location=New York|ref=none|author-link=Carolyn Abbate}} * {{Наведена книга|title=Hitos de la Música Universal y Retratos de sus Grandes Protagonistas|last=Valls|first=María Antonia|publisher=Círculo de Lectores|others=(Illustrated by [[Willi Glasauer]])|year=1989|location=Barcelona|ref=none}} == Надворешни врски == * [https://www.operabase.com/home/en Operabase, сеопфатна база на податоци за оперски изведби] * [http://www.stageagent.com/browse/showtype/opera StageAgent, синопси и описи на карактери за повеќето големи опери] {{Семарх|url=https://web.archive.org/web/20100106005815/http://stageagent.com/browse/showtype/opera |date=2010-01-06 }} * [http://operamusique.googlepages.com/ Vocabulaire de l'Opéra] {{Семарх|url=https://web.archive.org/web/20090228114542/http://operamusique.googlepages.com/ |date=2009-02-28 }} * [http://opera.stanford.edu/main.html OperaGlass, ресурси на Универзитетот Стенфорд] * [http://www.historicopera.com HistoricOpera, историски оперски слики] [[Категорија:Музика]] [[Категорија:Пеење]] [[Категорија:Вокална музика]] [[Категорија:Театар]] [[Категорија:Драмска уметност]] [[Категорија:Опера]] [[Категорија:Италијански пронајдоци]] gx0o2ql9gpfwc3fnh550lz78nn01n3g 0 5781 5380040 5371342 2025-06-14T12:37:04Z InternetArchiveBot 92312 Rescuing 0 sources and tagging 1 as dead.) #IABot (v2.0.9.5 5380040 wikitext text/x-wiki {{Заштитено-анон}} :''За други значења на поимот '''Илинден''' воидете на [[Илинден (појаснување)|појаснителната страница]]'' '''ОМО „Илинден“''' е една од неколкуте [[Македонци|македонски]] организации во [[Бугарија|Република Бугарија]], во [[Пиринска Македонија]]. == Создавање и развој == На [[14 април]] [[1990]] во градот [[Сандански]], во домот на [[Вихрен Запрев]] се собираат 38 претставници на четири македонски организации со основна задача создавање на една обединета македонска организација во Бугарија. Преку обединување на постоечките македонски организации во составот на новата организација тогаш влегуваат: „[[Комитетот за заштита на правата на Македонците]]“ од Благоевград, „[[Македонско културно-просветното друштво „Јане Сандански“]]“ од село [[Микрево]], „[[ВМРО 89]]" од [[Благоевград]] и [[ВМРО Илинден]]" од [[Петрич]].<ref>Владимир Коцелов, Спомени на един Македонец от Пирина,Благоевград 2006, 63 стр.</ref><ref>Борис Павлов, По трагите на вистината (спомени за една голема љубов – Македонија), Прилеп 2015, 74 - 77 стр.</ref> [[Сократ Маркилов]] и [[Атанас Кирјаков]] предлагаат новата организација да се вика ВМРО, но мнозинството го отфрла тој предлог со мотив дека името на михајловистичката ВМРО предизвикува многу негативни асоциации меѓу населението во Пиринска Македонија. Мнозинството го прифаќа името Обединета македонска организација „Илинден“.<ref name=":0">{{Наведена книга|url=https://www.pollitecon.com/Assets/Ebooks/Makedonski-Iselenichki-Meridijani.pdf|title=Македонски иселенички меридијани|last=Катин|first=Славе|publisher=Македонска Искра|year=2017|isbn=978-608-202-056-3|pages=469-471}}</ref> На обединувачкиот состанок се избира првото раководство: [[Стојан Георгиев Томовичин]] за претседател, [[Сократ Маркилов]] (Почесен претседател), [[Јордан Костадинов]] за потпретседател, [[Петар Марчев]] секретар, [[Атанас Кирјаков]] главен координатор, [[Кирил Иванов]] (касиер). За членови на Координативниот совет се избрани [[Красимир Илиев]] од [[Дамјаница]], [[Јордан Бербатов]] од [[Благоевград]], [[Теодосиј Попов]] од [[Симитли]], [[Красимир Тупареев]] од [[Катунци]], [[Георги Сухаров]] од [[Петрич]], [[Костадин Златинов]] од [[Микрево]] и [[Димитар Карамачев]] од [[Петрич]].<ref name=":0" /> По падот на комунизмот, во Бугарија завладува голема еуфорија, а кај Македонците се раѓа надеж дека конечно ќе можат да ги повратат националните права од времето на комунистичкиот режим на [[Георги Димитров]]. До [[10 мај]] 1990 година, ОМО „Илинден“ во своите редови има околу седум илјади членови, меѓу кои се и познатите активисти [[Сократ Маркилов]], [[Илија Кочев]], [[Георги Сухарев]], [[Панде Илиев]], [[Иван Тимчев]], [[Кирил Богов]], [[Иван Тасев]] и [[Атанас Доганов]].<ref name=":0" /> === Саботирање од страна на бугарските тајни служби === Од самиот почеток ОМО „Илинден“ се соочува со големи потешкотии во својата дејност. Првиот голем удар организацијата го добива одвнатре, со предавството на Красимир Илиев кој работи за Бугарските безбедносни органи. Бугарските судови и натаму одбиваат да ја регистрираат, додека политичарите и медиумите ја прогласуваат за „сепаратистичка и антибугарска организација, а нејзините членови за „платеници на странските тајни служби“. Честопати нејзините членови се апсени и физички малтретирани.<ref>[http://www.vecer.com.mk/default.asp?ItemID=CAAE66C4201EF74992B33271549F4A10 Б’лгарска работа]{{Мртва_врска|date=April 2024 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }}</ref> == Весници == Организацијата ги издавала весниците „Скорнување“ и „Независима Македонија“ (Независна Македонија), кои повеќепати се одземани од бугарската полиција, а сега нивното печатање е запрено поради недостиг на финансиско обезбедување.<ref name=":0" /> == Судски процеси пред Европскиот суд за човекови права == На судските процеси на ОМО „Илинден“ против Бугарија пред Европскиот суд за човекови права, бугарската држава беше неколкупати осудувана за кршењето на правата на Македонците, со препорака бугарските судови да ја регистрираат организацијата. Вкупно досега организацијата има добиени пет дела за периодот од 2005 година до 2011, но бугарскиот суд и држава одбиваат да ги изполнат пресудите на судот во [[Стразбур]]. На својата пета национална конференција, одржана на 21 септември 2010 година во градот [[Сандански]], во присуство на 98 делегати од [[Пиринска Македонија]] организацијата избра нов управувачки совет од 9 лица. Во него влегуваат претседателот [[Јордан Костадинов]], [[Иван Хаџиев]], [[Славчо Бараков]], инж. [[Јордан Бербатов]], [[Александар Манчев]], [[Дарина Иванова]], [[Божидар Кирјанов]] и [[Георги Андонов]]. Избрана е и ревизиска комисија во состав [[Петар Мирчев]], инж. [[Тодор Арнаудов]] и [[Кирил Иванов]]. Донесена е одлука да се направи обид да биде регистрирана како невладина организација, како и да дејствува заедно со [[ОМО Илинден - Пирин]] за остварување човековите права на Македонците во [[Бугарија]].[http://virtual-melnik.com/component/content/article/1411-varna/1033-2010-09-21-03-33-09.html]{{Мртва_врска|date=June 2025 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }}{{Мртва_врска|date=May 2025 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }}{{Мртва_врска|date=May 2025 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }}{{Мртва_врска|date=April 2025 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }}{{Мртва_врска|date=March 2025 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }}{{Мртва_врска|date=February 2025 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }}{{Мртва_врска|date=February 2025 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }}{{Мртва_врска|date=January 2025 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }}{{Мртва_врска|date=January 2025 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }}{{Мртва_врска|date=December 2024 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }}{{Мртва_врска|date=November 2024 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }}{{Мртва_врска|date=November 2024 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }}{{Мртва_врска|date=October 2024 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }}{{Мртва_врска|date=September 2024 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }}{{Мртва_врска|date=August 2024 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }}{{Мртва_врска|date=August 2021 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }}<ref name=":0" /> == Поврзано == * [[ОМО Илинден - Пирин|ОМО ИЛИНДЕН - ПИРИН]] * [[Пиринска Македонија]] * [[Македонците во Бугарија|Македонците во Пиринска Македонија]] == Наводи == {{наводи}} == Надворешни врски == * [http://cmiskp.echr.coe.int/tkp197/view.asp?action=html&documentId=791690&portal=hbkm&source=externalbydocnumber&table=F69A27FD8FB86142BF01C1166DEA398649 ОМО Илинден и други против Бугарија, дело 59491/00] * [http://cmiskp.echr.coe.int/tkp197/view.asp?item=2&portal=hbkm&action=html&highlight=UNITED%20%7C%20MACEDONIAN%20%7C%20ORGANISATION%20%7C%20ILINDEN&sessionid=82123894&skin=hudoc-en ОМО Илинден и Иванов против Бугарија 1, дело 44079/98] * [http://cmiskp.echr.coe.int/tkp197/view.asp?item=7&portal=hbkm&action=html&highlight=UNITED%20%7C%20MACEDONIAN%20%7C%20ORGANISATION%20%7C%20ILINDEN&sessionid=82123894&skin=hudoc-en Станков и ОМО Илинден против Бугарија, дела 29221/95 и 29225/95] * [http://cmiskp.echr.coe.int/tkp197/view.asp?item=1&portal=hbkm&action=html&highlight=34960/04&sessionid=82123523&skin=hudoc-en ОМО Илинден и други против Бугарија, дело 34960/04] * [http://cmiskp.echr.coe.int/tkp197/view.asp?item=9&portal=hbkm&action=html&highlight=UNITED%20%7C%20MACEDONIAN%20%7C%20ORGANISATION%20%7C%20ILINDEN&sessionid=82123894&skin=hudoc-en ОМО Илинден и Иванов против Бугарија 2, дело 37586/04] *[http://www.mn.mk/istorija/5808 ОМО Илинден и ОМО Илинден - Пирин] [[Категорија:Македонски организации во дијаспората]] [[Категорија:Пиринска Македонија]] [[Категорија:Свети Врач]] [[Категорија:Појавено во 1990 година во Македонија]] [[bg:ОМО Илинден]] 0njm7loniexzqhm5so4glyxr22zvo5v 0 6171 5380258 5365550 2025-06-15T04:59:32Z InternetArchiveBot 92312 Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.9.5 5380258 wikitext text/x-wiki {{Инфокутија Држава во САД | изворно име = ''Pennsylvania'' | име = Пенсилванија | старо име = | знаме = Flag of Pennsylvania.svg | старо знаме = | печат = Seal_of_Pennsylvania.svg | карта = Map of USA NJ.svg | прекар = ''Keystone State''; ''Quaker State'';<br />''Coal State''; ''Oil State''; ''State of Independence'' | мото = ''Праведност, слобода и независност'' | главен град = [[Харисбург, Пенсилванија|Харисбург]] | официјални јазици = ''нема'' ([[англиски јазик|англиски]], де факто) | јазици = [[англиски јазик|англиски]] 91,6%<br />[[Шпански јазик|шпански]] 3,1%<ref name=2000CenEst>{{Наведена мрежна страница | title = Пенсилванија - Јазици | publisher = Advameg, Inc|accessdate = 2010-05-07 | url = http://www.city-data.com/states/Pennsylvania-Languages.html}}</ref> <br /> [[Пенсилвански германски јазик|пенсилвански германски]] | најголем град = [[Филаделфија]] | гувернер = [[Том Корбет]] ([[Демократска партија (САД)|Д]]) | сенатори = [[Боб Кејси]] (Д)<br />[[Пет Томи]] (Д) | поштенски кратенки = ПА | традиционална кратенка = ''Penn'' или ''Penna'' | површина место = 33 | вкупна површина = 119&nbsp;283 | вода = 2.7 | население место = 6 | 2000 население = 12&nbsp;702&nbsp;379 (2000.)<ref name=09CenEst>{{Наведена мрежна страница | title = Annual Estimates of the Resident Population for the United States, Regions, States, and Puerto Rico: April 1, 2000 to July 1, 2009 | publisher = United States Census Bureau | accessdate = 2009-12-30 | url = http://www.census.gov/popest/states/tables/NST-EST2009-01.csv}}</ref> | густина место = 11 | 2000 густина = 109.6 | влез-ред = 2 | влез-датум = [[12 декември]] [[1787]] | временска зона = [[Источна стандардна временска зона|Источна]]: [[UTC]]-5/[[Летно време|-4]] | ВЗ1Каде = | временска зона 2 = | ВЗ2Каде = | латитуда = 39°43′ N to 42°16′ N | лонгитуда = 74°41′ W to 80°31′ W | широчина = 455 | должина = 255 | највисока точка = [[Маунт Дејвис, Пенсилванија|Маунт Дејвис]]<ref name=usgs>{{Наведена мрежна страница| date =April 29, 2005| url =http://erg.usgs.gov/isb/pubs/booklets/elvadist/elvadist.html#Highest| title =Elevations and Distances in the United States| publisher =U.S Geological Survey| accessdate =2006-11-07| archive-date =2008-06-01| archive-url =https://web.archive.org/web/20080601170143/http://erg.usgs.gov/isb/pubs/booklets/elvadist/elvadist.html#Highest| url-status =dead}}</ref> | највисока височина = 979 | најниска точка = [[Делавер (река)|Делавер]]<ref name=usgs/> | најниска височина = 0 | ISO код = US-PA | веб-сајт = www.pa.gov | белешки = }} '''Пенсилванија''', официјално позната како '''Заедница Пенсилванија''' ([[англ.]] ''Commonwealth of Pennsylvania''), е сојузна држава во [[САД]] која е сместена на североисточниот и централно-атлантскиот регион на Соединетите Држави, поточно во регионот на [[Големите Езера]]. Државата се граничи со [[Делавер]] на југоисток, [[Мериленд]] на југ, [[Западна Вирџинија]] на југозапад, [[Охајо]] на запад, [[Онтарио]], [[Канада]], на северозапад, [[Њујорк (сојузна држава)|Њујорк]] на север и [[Њу Џерси]] на исток. [[Список на држави и територии на САД според површина|Според површина]], Пенсилванија се наоѓа на 33 место во САД, [[Список на сојузни држави и територии на САД по број на жители|според бројот на жители]] на шестото и [[Список на држави и територии на САД според густина на население|според густина]] на население на 9 место меѓу 50-те сојузни држави. Четирите најнаселени градови во државата се [[Филаделфија]], [[Питсбург (Пенсилванија)|Питсбург]], [[Алентаун, Пенсилванија|Алентаун]] и [[Ири, Пенсилванија|Ири]]. Главниот град на државата е [[Харисбург (Пенсилванија)|Харисбург]]. Пенсилванија има брег долг 82 км на езерото [[Ири]] и 92 км на реката [[Делавер (река)|Делавер]].<ref name="Coastalmanagement.noaa.gov">{{Наведена мрежна страница|url=http://coastalmanagement.noaa.gov/mystate/pa.html |title=NOAA Office of Ocean and Coastal Resources |publisher=Coastalmanagement.noaa.gov |accessdate=25 јуни 2012}}</ref> Според пописот од 2010 државата се нашла меѓу оние со најголем број европско-американски жители и голем број на [[Афроамериканци]]. == Географија == [[Податотека:Окрузи во Пенсилванија.gif|мини|350п|Окрузите во Пенсилванија.]] Должината на Пенсилванија изнесува 274 км, а широчината 455 км.<ref name=pageo>{{Наведена мрежна страница|url=http://www.netstate.com/states/geography/pa_geography.htm |title=Pennsylvania geography |publisher=Netstate.com |accessdate=25 јули 2012}}</ref> Од вкупно 119,282 км², 116,075 км² се земјена површина, 1,269 км² се внатрешни водени подрачја, а 1,940 км² е водената површина на езерото [[Ири]]. Таа е [[Список на држави и територии на САД според површина|33. најголема]] држава во САД.<ref>{{Наведена мрежна страница|url=http://www.timetemperature.com/tzus/pennsylvania_time_zone.shtml |title=Pennsylvania Time Zone |publisher=Timetemperature.com |accessdate=24 јули 2012}}</ref> Пенсилванија има 82км<ref name="Cr.nps.gov">{{Наведена мрежна страница |url=http://www.cr.nps.gov/history/online_books/shore/shore8.htm |title=National Parks Service: Our Fourth Shore |publisher=Cr.nps.gov |date=December 22, 2003 |accessdate=25 јули 2012 |archive-date=2011-05-18 |archive-url=https://web.archive.org/web/20110518085351/http://www.cr.nps.gov/history/online_books/shore/shore8.htm |url-status=dead }}</ref> долго крајбрежје при езерото Ири и 92км<ref name="Coastalmanagement.noaa.gov"/> долго крајбрежје по реката Делавер. Границите на држава ги сочинуваат [[Масон-Диксонова линија|Масон-Диксоновата линија]] (39°43' С) на југ, реката Делавер на исток, 80°31' на запад и [[42. северен напоредник|42° СГШ]] на север со исклучок на кратки сегменти на западниот крај каде триаголник се протега северно до езерото Ири. Пенсилванија се граничи со шест држави: [[Њујорк (сојузна држава)|Њујорк]] на север, [[Њу Џерси]] на исток, [[Делавер]] и [[Мериленд]] на југоисток, [[Западна Вирџинија]] на југозапад и [[Охајо]] на запад. Исто така, Пенсилванија дели водена граница со Канада. Од оригиналните [[тринаесет колонии]], Пенсилванија е единствената држава која нема граница на [[Атлантски Океан|Атлантскиот Океан]]. [[Податотека:National-atlas-pennsylvania.png|мини|десно|320п|Карта на Пенсилванија на која се прикажани поголемите градови и патишта]] Меѓу поголемите градови во оваа држава се: Филаделфија, Јорк, [[Ридинг, Пенсилванија|Ридинг]] и [[Ланчестер, Пенсилванија|Ланчестер]] на југоисток, Питсбург на југозапад, трите града Алентаун, [[Бетлеем, Пенсилванија|Бетлеем]] и [[Истон, Пенсилванија|Истон]] во централен исток (познат и како Лехај Валеи), трите града [[Скрентон, Пенсилванија|Скрентон]], [[Вилксбар, Пенсилванија|Вилксбар]] и [[Хезлтон, Пенсилванија|Хезлтон]] на североисток и Ири на северозапад. [[Вилијамспорт, Пенсилванија|Вилијамспорт]] служи како „центар“ на северо-централниот регион, а главен град на државата е Харисбург. == Клима == {{Главна|Клима на Пенсилванија}} Од различната топологија на Пенсилванија произлегуваат и неколку различни клими. Опфаќајќи две поголеми зони, во најголемиот дел од државата со исклучок на југоисточниот корнер, преовладува [[умереноконтинентална клима]]. [[Филаделфија]] има одлики на [[влажна суптропска клима]] која го покрива и поголемиот дел од Делавер и Мериленд на југот. Движејќи се кон внатрешниот планински предел на државата климата станува значително поладна, бројот на облачни денови се зголемува и зимските снежни врнежи се поголеми. Во западните предели на државата, особено градовите близу езерото Ири, количината на снежни врнежи достигнува 254 сантиметри на годишно ниво. Исто така, дождовите се во изобилство застапени низ целата држава во текот на годината. {| class="wikitable" "text-align:center;font-size:90%;"| | colspan="13" style="text-align:center;font-size:120%;background:#E8EAFA;"| Месечни нормални високи и ниски температури за различни градови во Пенсилванија (во целзиус) |- ! style="background:#e5afaa; color:#000; height:30px;"| Град ! style="background:#e5afaa; color:#000;"| Јан. ! style="background:#e5afaa; color:#000;"| Фев. ! style="background:#e5afaa; color:#000;"| Мар. ! style="background:#e5afaa; color:#000;"| Апр. ! style="background:#e5afaa; color:#000;"| Мај. ! style="background:#e5afaa; color:#000;"| Јун. ! style="background:#e5afaa; color:#000;"| Јул. ! style="background:#e5afaa; color:#000;"| Авг. ! style="background:#e5afaa; color:#000;"| Сеп. ! style="background:#e5afaa; color:#000;"| Окт. ! style="background:#e5afaa; color:#000;"| Ное. ! style="background:#e5afaa; color:#000;"| Дек. |- ! style="background:#f8f3ca; color:#000; height:16px;"| Скрентон | style="text-align:center; background:#f8f3ca; color:#000;"| 1/-7 | style="text-align:center; background:#f8f3ca; color:#000;"| 3/-6 | style="text-align:center; background:#f8f3ca; color:#000;"| 8/-2 | style="text-align:center; background:#f8f3ca; color:#000;"| 15/4 | style="text-align:center; background:#f8f3ca; color:#000;"| 21/9 | style="text-align:center; background:#f8f3ca; color:#000;"| 25/14 | style="text-align:center; background:#f8f3ca; color:#000;"| 28/17 | style="text-align:center; background:#f8f3ca; color:#000;"| 27/15 | style="text-align:center; background:#f8f3ca; color:#000;"| 28/12 | style="text-align:center; background:#f8f3ca; color:#000;"| 16/5 | style="text-align:center; background:#f8f3ca; color:#000;"| 10/1 | style="text-align:center; background:#f8f3ca; color:#000;"| 3/-4 |- ! style="background:#f8f3ca; color:#000; height:16px;"| Ири | style="text-align:center; background:#f8f3ca; color:#000;"| 1/-6 | style="text-align:center; background:#f8f3ca; color:#000;"| 2/-6 | style="text-align:center; background:#f8f3ca; color:#000;"| 7/-2 | style="text-align:center; background:#f8f3ca; color:#000;"| 13/3 | style="text-align:center; background:#f8f3ca; color:#000;"| 19/9 | style="text-align:center; background:#f8f3ca; color:#000;"| 24/15 | style="text-align:center; background:#f8f3ca; color:#000;"| 27/18 | style="text-align:center; background:#f8f3ca; color:#000;"| 26/17 | style="text-align:center; background:#f8f3ca; color:#000;"| 22/13 | style="text-align:center; background:#f8f3ca; color:#000;"| 16/8 | style="text-align:center; background:#f8f3ca; color:#000;"| 10/3 | style="text-align:center; background:#f8f3ca; color:#000;"| 3/-3 |- ! style="background:#f8f3ca; color:#000; height:16px;"| Питсбург | style="text-align:center; background:#f8f3ca; color:#000;"| 2/-6 | style="text-align:center; background:#f8f3ca; color:#000;"| 4/-5 | style="text-align:center; background:#f8f3ca; color:#000;"| 10/-1 | style="text-align:center; background:#f8f3ca; color:#000;"| 17/4 | style="text-align:center; background:#f8f3ca; color:#000;"| 22/9 | style="text-align:center; background:#f8f3ca; color:#000;"| 26/14 | style="text-align:center; background:#f8f3ca; color:#000;"| 28/17 | style="text-align:center; background:#f8f3ca; color:#000;"| 28/17 | style="text-align:center; background:#f8f3ca; color:#000;"| 24/12 | style="text-align:center; background:#f8f3ca; color:#000;"| 17/6 | style="text-align:center; background:#f8f3ca; color:#000;"| 11/2 | style="text-align:center; background:#f8f3ca; color:#000;"| 4/-4 |- ! style="background:#f8f3ca; color:#000; height:16px;"| Харисбург | style="text-align:center; background:#f8f3ca; color:#000;"| 3/-5 | style="text-align:center; background:#f8f3ca; color:#000;"| 5/-4 | style="text-align:center; background:#f8f3ca; color:#000;"| 10/0 | style="text-align:center; background:#f8f3ca; color:#000;"| 18/5 | style="text-align:center; background:#f8f3ca; color:#000;"| 23/11 | style="text-align:center; background:#f8f3ca; color:#000;"| 28/17 | style="text-align:center; background:#f8f3ca; color:#000;"| 30/19 | style="text-align:center; background:#f8f3ca; color:#000;"| 29/19 | style="text-align:center; background:#f8f3ca; color:#000;"| 25/14 | style="text-align:center; background:#f8f3ca; color:#000;"| 18/7 | style="text-align:center; background:#f8f3ca; color:#000;"| 12/2 | style="text-align:center; background:#f8f3ca; color:#000;"| 5/-3 |- ! style="background:#f8f3ca; color:#000; height:16px;"| Филаделфија | style="text-align:center; background:#f8f3ca; color:#000;"| 4/-3 | style="text-align:center; background:#f8f3ca; color:#000;"| 7/-2 | style="text-align:center; background:#f8f3ca; color:#000;"| 12/1 | style="text-align:center; background:#f8f3ca; color:#000;"| 18/7 | style="text-align:center; background:#f8f3ca; color:#000;"| 23/12 | style="text-align:center; background:#f8f3ca; color:#000;"| 28/18 | style="text-align:center; background:#f8f3ca; color:#000;"| 30/20 | style="text-align:center; background:#f8f3ca; color:#000;"| 29/20 | style="text-align:center; background:#f8f3ca; color:#000;"| 25/15 | style="text-align:center; background:#f8f3ca; color:#000;"| 19/9 | style="text-align:center; background:#f8f3ca; color:#000;"| 13/4 | style="text-align:center; background:#f8f3ca; color:#000;"| 7/-1 |- ! style="background:#f8f3ca; color:#000; height:16px;"| Алентаун | style="text-align:center; background:#f8f3ca; color:#000;"| 2/-6 | style="text-align:center; background:#f8f3ca; color:#000;"| 4/-5 | style="text-align:center; background:#f8f3ca; color:#000;"| 10/-1 | style="text-align:center; background:#f8f3ca; color:#000;"| 17/4 | style="text-align:center; background:#f8f3ca; color:#000;"| 22/9 | style="text-align:center; background:#f8f3ca; color:#000;"| 27/15 | style="text-align:center; background:#f8f3ca; color:#000;"| 29/18 | style="text-align:center; background:#f8f3ca; color:#000;"| 28/17 | style="text-align:center; background:#f8f3ca; color:#000;"| 24/12 | style="text-align:center; background:#f8f3ca; color:#000;"| 18/5 | style="text-align:center; background:#f8f3ca; color:#000;"| 12/1 | style="text-align:center; background:#f8f3ca; color:#000;"| 5/-4 |- ! style="background:#f8f3ca; color:#000; height:16px;"| Источен Строудсбург | style="text-align:center; background:#f8f3ca; color:#000;"| 2/-9 | style="text-align:center; background:#f8f3ca; color:#000;"| 4/-8 | style="text-align:center; background:#f8f3ca; color:#000;"| 9/-3 | style="text-align:center; background:#f8f3ca; color:#000;"| 16/2 | style="text-align:center; background:#f8f3ca; color:#000;"| 22/8 | style="text-align:center; background:#f8f3ca; color:#000;"| 27/13 | style="text-align:center; background:#f8f3ca; color:#000;"| 29/15 | style="text-align:center; background:#f8f3ca; color:#000;"| 28/14 | style="text-align:center; background:#f8f3ca; color:#000;"| 24/10 | style="text-align:center; background:#f8f3ca; color:#000;"| 18/3 | style="text-align:center; background:#f8f3ca; color:#000;"| 10/-1 | style="text-align:center; background:#f8f3ca; color:#000;"| 4/-5 |- | colspan="13" style="text-align:center;font-size:90%;background:#E8EAFA;"|[http://www.nws.noaa.gov/climate/xmacis.php?wfo=phi], [http://www.nws.noaa.gov/climate/xmacis.php?wfo=bgm], [http://www.nws.noaa.gov/climate/xmacis.php?wfo=ctp], [http://www.nws.noaa.gov/climate/xmacis.php?wfo=pbz], [http://www.nws.noaa.gov/climate/xmacis.php?wfo=cle], [http://www.weather.com/weather/wxclimatology/monthly/graph/USPA0463?from=36hr_bottomnav_undeclared Источен Строудсбург] |} == Историја == {{Главна|Историја на Пенсилванија}} Пред [[Комонвелт|заедницата]] да биде поставена од Европејците, областа била дом на [[Ленапи|Делавери]] (познати и како Лени Ленапи), [[Сасквехеноки]], [[Ирокези]], [[Ири индијанци|Ири]], [[Шауни индијанци|Шаќуни]] и останати [[Американски староседелци|американски индијански нации]].<ref>{{Наведена мрежна страница|url=http://www.accessgenealogy.com/native/pennsylvania/ |title=Pennsylvania Indian tribes |publisher=Accessgenealogy.com |accessdate=25 јули 2012}}</ref> И [[Нова Холандија|холанѓаните]] и англичаните тврделе дека двете страни од реката Делавер биле дел од нивното колонијално земјиште во Америка.<ref>{{Наведена книга |last= Полин, Чарлс |first= Едитирано од Џон К. Рајт |title= „Атлас на историска географија на соединетите држави|year= 1932|publisher= издаватели - „Carnegie Institution of Washington“ и „American Geographical Society“|location= Њујорк, Њујорк и Вашингрон Д.Ц.|isbn= | pages= 42}}</ref><ref>{{Наведена книга |last= Свиндлер|first= Филијам Ф.|title= „Извори и документи од уставот на соединетите држави“. 10 тома. |year= 1973–1979|publisher= издавател - „Oceana Publications“ |location= локација - Добс Фери, Њујорк |isbn= | pages= Vol. 10: 17–23}}</ref><ref>{{Наведена книга |last= Ван Зент|first= Фрекнклин К|title= „Граници на соединетите држави и неколкуте држави: геолошко професионално патување - 909“.|year= 1976|publisher= издавател - „Government Printing Office“ |location= Вашингтон |isbn= |pages= 74; 92}}</ref> Холанѓаните биле првите кои го присвоиле и имале влијание врз изторијата на Пенсилванија.<ref>{{Наведена книга |last= Ван Зент|first= Френклин К.|title= „Граници на соединетите држави и неколкуте држави: геолошко професионално патување - 909“.|year= 1976|publisher= издавател - „Government Printing Office“ |location=локација - Вашингтон Д.Ц. |isbn= |page= стр. 74}}</ref> До 3 јуни 1631, [[Холандија|холанѓаните]] започнале од полуостровот Делмарва со воспоставувањето на [[Званенделска колонија|званенделската колонија]] на страната на денешен [[Луис, Делавер]].<ref>{{Наведена книга |last= Манро|first= Џон А.|title= „Колонијален Делавер: Историја“.|year= 1978|publisher= издавател „KTO Press“|location= Милвуд, Њујорк |isbn= | pages= стр. 9–12}}</ref> Во 1638 [[швеѓани]]те додале масло на веќе започнатиот оган со воспоставувањето на новата [[Нова Шведска|Шведска колонија]] на страната на денешен [[Вилмингтон, Делавер]], со центар во [[Кристина (тврдина)|тврдината Кристина]]. Новите Швеѓани, во најголем дел, го контролирале долниот предел од регионот околу реката Делавер (делови од денешен Делавер, Њу Џерси и Пенсилванија), но таму и не воспоставиле многу колонии.<ref>{{Наведена книга |last= Мјурно|first= Џон А.|title= „Колонијален Делавер: Историја“.|year= 1978|publisher= издавател „KTO Press“|location= Милвуд, Њујорк |isbn= | page= стр. 16}}</ref><ref>{{Наведена книга |last= Мекормик|first= Ричард П.|title= „Њу Џерси: од колонија до држава, 1609-1789“. Историски серии за Њу Џерси, Volume 1.|year= 1964|publisher= издавател „D. Van Nostrand Company“|location= Принстон, Њу Џерси |isbn= | page= стр. 12}}</ref> [[Податотека:Edward Hicks - Penn's Treaty.jpeg|мини|десно|250п|Договорот на [[Вилијам Пен|Пен]] со индијанците, [[Едвард Хикс]]]] На 12 марти, 1664, кралот [[Чарлс II од Англија]] му дал дозвола на [[Џејмс II Стјуарт|Џејмс, војвода од Јорк]], за контрола на земјиштето во кое било вклучена и оригиналната компанија Вирџинија од Плимаут Грент, како и друго земјиште. Овој потег на Чарлс бил, повторно, оспоруван од холанѓаните од Нова Холандија поради тоа што вклучувал и делови од денешна Пенсилванија.<ref>{{Наведена книга |last= Свиндлер|first= Вилијам Ф.|title= „Извори и документи од уставот на соединетите држави“. 10 тома |year= 1973–1979|publisher= издавател „Oceana Publications“ |location= Добс Фери, Њујорк |isbn= | pages= том 4: стр. 278–280}}</ref> На 24 јуни 1664, [[Војвода од Јорк|војводата од Јорк]] продал голем дел од својот посед, кој ја вклучувал денешната територија на Њу Џерси, на [[Џон Беркли]] и [[Џорџ Картрет]] за да добие сопствена колонија. Во тој период земјиштето не било во Британска сопственост, но продажбата за делот од Нова Холандија, на западниот предел од реката [[Делавер (река)|Делавер]], била извршена. Британското освојување на Нова Холандија било започнато на 29 август 1664, кога [[Нов Амстердам]] бил принуден да се предаде соочувајќи се со топовите на британските бродови на пристаништето Њујорк.<ref>{{Наведена книга |last= Ван Зент|first= Френклин К.|title= „Граници на соединетите држави и неколку држави: Геолошко професионално патување - 909“.|year= 1976|publisher= издавател „Government Printing Office“ |location= Вашингтон Д.Ц. |isbn= | page= стр. 79}}</ref><ref>{{Наведена книга |last= Свиндлер|first= Вилијам Ф.|title= „Извори и документи од уставот на соединетите држави“. 10 тома |year= 1973–1979|publisher= издавател „Oceana Publications“ |location= Добс Фери, Њујорк |isbn= | pages= Том 6: стр. 375–377}}</ref> Ова освојување продолжило и било завршено во октомври 1664, кога британците ја освоиле тврдината [[Касмир (тврдина)|Касмир]], денешен [[Њукасл, Делавер]]. [[Податотека:John Dickinson portrait.jpg|мини|десно|200п|[[Џон Дикинсон]]]] Мирот од Бреда помеѓу [[Англија]], [[Франција]] и [[Холандија]] го означил крајот на британското освојување на 21 јули 1667,<ref>{{Наведена книга|title=„Листовите на Фарнхем“ (1603–1688). Тома 7 и 8 од документираната историја на државата Мејн.|last=Фарнхем|first=Мери Френсис|publisher=издавател „Collections of the Maine Historical Society“, втората серија.|year=1901–1902|isbn=|location=Портланд, Мејн|pages=Том. 7: стр. 311, 314}}</ref><ref>{{Наведена книга |last= Пери |first= Клив |title= „Серија договори за консолидација: 231 том.|year= 1969–1981|publisher= издавател „Oceana Publications“ |location= Добс Пери, Њујорк |isbn= | pages= том 10: стр. 231}}</ref> иако имало привремени промени. На 12 септември 1672, како дел од третата Англо-Холандска војна, холанѓаните ја реосвоиле провинцијата [[Њујорк (провинција)|Њујорк]]/[[Нов Амстердам]] и таму воспоставиле три окружни суда кои подоцна станале и оригинални окрузи во денешна Пенсилванија и Делавер.<ref>{{Наведена книга |last=Фернау |first=Б. |title= „Документи поврзани со колонијалната историја на државата Њујорк“; Тома 12–15.|year=1853–1887 |location= локација - Албени, Њујорк |isbn= | pages= Том 12: стр. 507–508}}</ref> Подоцна, на 9 февруари 1674, ова било делумно ревидирано кога [[Договорот од Вестминстер (1674)|договорот од Вестминстер]] ја завршил третата Англо-Холандска војна и ги променило сите политички односи во „status quo ante bellum“ (како што работите биле пред војната). Британците ги задржале холандските колонии со нивните холандски имиња.<ref>{{Наведена книга |last=Пери |first=Клив |title= „Серија договори за консолидација“; 231 том|year=1969–1981 |publisher= изадавател „Oceana Publications“|location= локација - Добс Фери, Њујорк|isbn= |pages= том 13: стр. 136}}</ref> До 11 јуни 1674, Њујорк одржал контрола врз оддалечените провинции, меѓу кои и Апленд (тогашен округ кој подоцна ќе стане Пенсилванија), но имињата започнале да се заменуваат со британски имиња, што се одвивало до 11 ноември 1674.<ref>{{Наведена книга |last=Ферноу |first=Б. |title= „Документи поврзани со колонијалната историја на државата Њујорк: тома 12-15“.|year=1853–1887 |location= локација - Албени, Њујорк |isbn= | pages=том 12: стр. 515}}</ref> Апленд бил поделен на 12 ноември 1674, произведувајќи еден општ преглед на денешната граница помеѓу Пенсилванија и Делавер.<ref>{{Наведена книга |last= Армстронг|first= Едвард; Editor|title= „Запис на судот во Апленд, во Пенсилванија“, 1676 до 1681|year= 1860|publisher= издавател - „Memoirs of the Historical Society of Pennsylvania“ Том 7|isbn= | pages= стр. 119, 198}}</ref> На 28 февриари, 1681, Чарлс II му доделил земјиште<ref>[http://avalon.law.yale.edu/17th_century/pa01.asp Повелба за провинцијата Пенсилванија - 1681]. Оваа повелба, доделена од Чарлс II на Вилијам Пен го прави него и неговите наследници сопственици на провинцијата, која во чест на неговиот татко - адмиралот Вилијам Пен (чии парични побарувања и услуги беа побарани) е наречена Пенсилванија. За да ја возвиши својата титула, Вилјам Пен купи, на 1682-08-24, земјиште од војводата од Јорк до земјите западно од реката Делавер.</ref> на [[Вилијам Пен]] за да си го отплати долгот од $16,000<ref> {{Наведена книга| url=http://books.google.com/?id=4rQBAAAAMAAJ| title= „Пенсилванската заедница на колонијални гувернери“, Том 1| editor= „Pennsylvania Society of Colonial Governors“| pages=стр. 180–181| year=1916| chapter=поглавје - Семјуел Карпентер}} </ref> (околу $2.100.000 во 2008, прилагодено на инфлацијата на недвижнините)<ref>{{Наведена мрежна страница |url= http://www.measuringworth.com/ppoweruk/result.php?use%5B%5D=CPI&use%5B%5D=NOMINALEARN&year_early=1681&pound71=16000&shilling71=&pence71=&amount=16000&year_source=1681&year_result=2008 |title= „Measuring Worth“ |publisher= издаватек „Measuring Worth“ |accessdate= 25 јуни 2012 |archive-date= 2011-07-14 |archive-url= https://web.archive.org/web/20110714064027/http://www.measuringworth.com/ppoweruk/result.php?use%5B%5D=CPI&use%5B%5D=NOMINALEARN&year_early=1681&pound71=16000&shilling71=&pence71=&amount=16000&year_source=1681&year_result=2008 |url-status= dead }}</ref> кој му го должел на таткото на Вилијам, адмиралот Вилијам Пен. Ова било еден од најголемите трансфери на имот на индивидуалец во историјата.<ref name=quapoly>{{Наведена мрежна страница|url=http://www.pym.org/exhibit/p078.html|archiveurl=https://web.archive.org/web/20080524050103/http://www.pym.org/exhibit/p078.html|archivedate=2008-05-24|title=„Квекерите и политичкиот процес“|publisher=Pym.org|date=March 28, 2006|accessdate=25 јуни 2012|url-status=dead}}</ref> Земјиштето било наречено Пенсилванија. Вилијам Пен, кој сакал да го вика Њувелс или Силванија, бил засрамен од промената, плашејќи се дека луѓето ќе мислат дека го именувал според неговото име, но кралот Чарлс не сакал да го преименува земјиштето.<ref>{{Наведена книга| url=http://www.britannia.com/celtic/wales/facts/facts1.html| title=архивска копија| access-date=2012-06-27| archive-date=2015-02-22| archive-url=https://web.archive.org/web/20150222003958/http://www.britannia.com/celtic/wales/facts/facts1.html| url-status=dead}}</ref> Пен воспоставил влада со две иновации кои во голема мера биле копирани од Новиот Свет: окружната комисија и слобода во верското уверување.<ref name=quapoly /> Она што било Апленд, а подоцна станало дел од Пенсилванија кој ја оформувал границата помеѓу оваа држава и Делавер, било преименувано во округ [[Честер, Пенсилванија (округ)|Честер]] кога Пенсилванија ја институционализирала нејзината колонијална влада на 4 март 1681.<ref>{{Наведена книга |last= Армстронг|first= Едвард; Editor|title= „Документи од судот во Апленд, во Пенсилванија“, 1676 до 1681|year= 1860|publisher= издавател „Memoirs of the Historical Society of Pennsylvania“. Том 7|isbn= | page= стр. 196}}</ref><ref>{{Наведена книга |last= Свиндлер|first= Вилијам Ф.|title= „Извори и документи од уставот на соединетите држави“. 10 тома |year= 1973–1979|publisher= издавател - „Oceana Publications“ |location= локација - Добс Фери, Њујорк |isbn= | pages= 8 том: стр. 243}}</ref> Водачот на квекерите, Вилијам Пен, потпишал мировен договор со Тамани, водачот на племето Делавер, со што започнал еден долг период на пријателски односи помеѓу квекерите и индијанците.<ref>Дејвид Јонт (2007). "''[http://books.google.com/books?id=pk7ycUq3cxsC&pg=PA82&dq&hl=en#v=onepage&q=&f=false How the Quakers invented America]''". Rowman & Littlefield. p.82. ISBN 0-7425-5833-9</ref> Подоцна следеле и други договори помеѓу Вилијам Пен и останатите народи. Сè додека тој бил жил неговите договори никогаш не биле нарушени.<ref>Сиднеј Г. Фишер (2009). "''[http://books.google.com/books?id=zKzFgAlx1CkC&pg=PA13&dq&hl=en#v=onepage&q=&f=false The Quaker Colonies]''". Echo Library. p.13 ISBN 1-4068-5110-8</ref> === 18 век === Помеѓу 1730 и 1764 оваа колонија правела свои пари за да ја надополни празнината од недостатокот на злато и сребро. Парламентот го забранил ова со законот за валути во 1764 година. Хартиените пари биле нарекувани [[Колонијална потврда|колонијални потврди]] за сопственост. Колонијата пуштила во употреба и „кредитни сметки“ кои биле добри како и златните и сребрените пари поради нивниот законски статус. Со оглед на тоа што тие биле издавани од владата, а не од некоја банкарска институција, тоа биле понуди од слободен интерес кои во голема мера ги подмирувале владините трошоци од оданочувањето на луѓето. Исто така, тоа промовирало генерална вработеност и просперитет, што се должело на употребената дескреција од владата и не пуштајќи во промет многу пари кои би можеле да предизвикаат инфлација. [[Бенџамин Френклин]] бил вмешан во создавањето на оваа валута за која рекол дека нејзината корисност никогаш нема да биде оспорена, а, исто така, излегува во пресрет на „претпазливото одобрување“ од [[Адам Смит]].<ref>Хамилтон, Александер и Сирет, Харолд К. ''„Трудот на Александар Хамилтон“''. 1963, page 240.</ref> [[Податотека:PhiladelphiaPresidentsHouse.jpg|мини|десно|250п|Претседателската куќа во Пенсилванија во раните 1770-ти. Подоцна служела како претседателски дворец на Џорџ Вашингрон и Џон Адамс, 1790-1800, додека Филаделфија била привремен национален главен град]] По првиот конгрес на американските колонии во 1765, делегатот [[Џон Дикинсон (политичар)|Џон Дикинсон]] од [[Филаделфија]], Пенсилванија, ја напишал декларацијата за правата и поплаките. Конгресот бил првиот состанок на [[Тринаесет колонии|тринаесетте колони]] повикан на иницијатива на собранието на [[Масачусетс]], но само девет од нив испратиле делегати.<ref>{{Наведена мрежна страница|url=http://memory.loc.gov/ammem/collections/continental/timeline.html |title=„Library of Congress timeline 1764–1765“ |publisher=Memory.loc.gov |accessdate=25 јуни 2012}}</ref> Тогаш Дикинсон го напишал писмото од фармер во Пенсилванија до жителите во британските колонии кое било објавено во пенсилванската хроника помеѓу 2 декември 1767, и 15 февруари 1768.<ref>{{Наведена мрежна страница|url=http://18thcenturyreadingroom.blogspot.com/2005_10_01_18thcenturyreadingroom_archive.html |title=„Писмата на Дикинсон“ |publisher=18thcenturyreadingroom.blogspot.com |accessdate=25 јуни 2012}}</ref> Кога [[Татковци основачи на САД|татковците основачи на соединетите држави]] биле свикани во Филаделфија во 1774, 12 колонии испратиле претставници на состанокот.<ref>{{Наведена мрежна страница|url=http://memory.loc.gov/ammem/collections/continental/timeline1e.html |title=„Library of Congress timeline 1773–1774“ |publisher=Memory.loc.gov |accessdate=July 31, 2010}}</ref> На [[Втор континентален конгрес|вториот континентален конгрес]], кој, исто така, се одржал во Филаделфија (во мај 1775), била напишана и потпишана [[Декларација за независност (САД)|декларацијата за независност]],<ref>{{Наведена мрежна страница|url=http://www.loc.gov/rr/program/bib/ourdocs/DeclarInd.html |title=„Библиотека на конгресот: Примарни документи - Декларацијата за независност“ |publisher=Loc.gov |date=July 20, 2010 |accessdate=25 јуни 2012}}</ref> но кога градот бил освоен од британците, континенталниот конгрес се преместил на запад. По преместувањето претставниците се сренале во судската куќа [[Ланчестер, Пенсилванија|Ланчестер]] во сабота на 27 септември 1777, а потоа и во [[Јорк, Пенсилванија|Јорк]]. Тука тие ги напишале [[Членови на конфедерацијата|членовите на конфедерацијата]] која 13 независни колонии ги споила во една нација. Подоцна бил напишан и [[Устав на Соединетите Американски Држави|уставот]], а Филаделфија била повторно избрана за лулка на новата американска нација.<ref>{{Наведена мрежна страница|url=http://www.senate.gov/reference/reference_item/Nine_Capitals_of_the_United_States.htm |title=„Деветте главни града на соединетите држави“ |publisher=Senate.gov |date=March 26, 2009 |accessdate=25 јуни 2012}}</ref> Пенсилванија била втора држава која го ратификувала уставот на соединетите држави на 12 декември 1787,<ref>{{Наведена мрежна страница|url=http://memory.loc.gov/ammem/today/dec12.html |title=Пенсилванија го ратификува уставот од 1787 |publisher=Memory.loc.gov |accessdate=25 јуни 2012}}</ref> пет дена откако Делавер први го направиле истото. [[Колеџ Дикинсон|Колеџот Дикинсон]] во [[Карлисл, Пенсилванија]], бил првиот колеџ во соединетите држави. Основан во 1773, колеџот бил ратификуван пет дена по [[Договор од Париз 1783|договорот од Париз]] на 9 септември 1783. Школото било основано од [[Бенџамин Раш]] и именувано по Џон Дикинсон. [[Податотека:HillsCapitol.jpg|мини|десно|250п|„Hills Capitol“ употребуван од 1821 сè додека не изгорел во 1897]] Половина век, генералното собрание се среќавало на различни места, генерално Филаделфија, пред да започне регуларно да се собира во независна хала во Филаделфија во низа од 63 години.<ref name=legiscap>{{Наведена мрежна страница |url=http://www.legis.state.pa.us/WU01/VC/visitor_info/brown/capitols.htm |title=„Главни градови на Пенсилванија“ |publisher=Legis.state.pa.us |accessdate=25 јуни 2012 |archive-date=2000-06-15 |archive-url=https://web.archive.org/web/20000615224551/http://www.legis.state.pa.us/WU01/VC/visitor_info/brown/capitols.htm |url-status=dead }}</ref> Сепак, им била потребна по централна локација, а и масакрот на т.н „Paxton Boys“ во 1763 го загрижило собранието. Така, во 1799, генералното собрание се преместило во судницата во градот Ланчестер<ref name=legiscap/> за во 1812 да се пресели во Харисбург.<ref name=legiscap/> Генералното собрание се среќавало во старата судница на округот [[Округ Дауфин, Пенсилванија|Дауфин]] сè до декември 1821,<ref name=legiscap/> кога округот во федерален стил „Хилс Капитол“ (именуван по неговиот градител [[Стивен Хилс]], архитект од Ланчестер) бил изграден на врв на земјиште од четири хектари и резервиран како седиште на државната власт од страна на претприемачки син и истоименик на [[Џон Харис]] со потекло од Јоркшир кој основал центар за тргување во 1705 и фериброд во 1733 на источниот брег од реката Сасквехана<ref>{{Наведена мрежна страница|url=http://www.angelfire.com/on/Canadiangenealogy/harris.html|title=„Историја од Џон Харис“|last=|first=|date=|year=2001|work=|publisher=издавател „Mrs. Carlyle C. Browne“ (потомок на Сара Ен Харис, петтата ќерка на Алфред Бингем Харис и внука на Елиша Џон Харис од Менсион, Харисбург, Пенсилванија, САД)|archive-url=|archive-date=|dead-url=|accessdate=25 јуни 2012}}</ref>. Главниот град на врвот изгорел на 2 февруари 1897, во текот на тешка снежна бура, најверојатно поради лошо поставена цевка за загревање на водата.<ref name=legiscap/> Генералното собрание се среќавало во методистичката црква Грејс (која сè уште опстојува) додека не бил изграден новиот главен округ. Следел голем избор на архитекти кои се пријавиле на конкурсот, меѓу кои бил избран [[Хенри Ајвс Коб]], архитект од [[Чикаго]], и бил задолжен за дизајнирање и градење на објект кој ќе го замени сегашниот во кој се собирале претставниците. Како и да е, буџетот не можел да си дозволи поголеми трошоци за проектот, па истиот бил грубо завршен поради што генералното собрание одбило да се среќава таму. Во 1901 бил објавен нов конкурс на кој бил избран архитектот [[Џозеф Милер Хјустон]] од [[Филаделфија]], Пенсилванија, на кого му била доделена задачата за дизајнирање на денешната собраниска зграда на Пенсилванија. Вклучувајќи ја и работата на Коб, Џозеф го трансофрмирал објектот во одлично атхитектско дело завршено во 1907 година.<ref name=legiscap/> [[Податотека:Federal Emergency Relief Administration, FERA camp for unemployed women in Arcola, PA - NARA - 196583.tif|мини|десно|250п|Кампот за невработени жени на федералната администрација за итна помош на Рузвелт, 1934]] Новата собраниска згада добила позитивни критики.<ref name=legiscap/> Инспирацијата за нејзината купола прозлегла од куполата на [[Базилика Свети Петар|базиликата Св. Петар]] во Рим.<ref name=legiscap/> Претседателот [[Теодор Рузвелт]] ја нарекол „најубавото државно собрание во целата нација“ и рекол: „тоа е најзгодната градба која некогаш сум ја видел“. Во 1989, „[[The New York Times]]“ ја пофалиле како: „грандиозна, па дури и прекрасна на моменти, но, исто така и работна градба, со дозволен пристап за сите граѓани... градба која се поврзува со реалноста на секојдневниот живот“.<ref name=legiscap/> Пенсилванија вбројува 9% од вкупната дрвена површина во соединетите држави. Во 1923, претседателот [[Келвин Кулиџ]] ја ограничил националната шума Алегени, под авторитет на [[Неделен закон|неделниот закон од 1911]], во северозападниот дел од дрвжавата во окрузите Елк, Форест, Меккин и Ворен со цел за производство на дрва и заштита на водениот базен на реката [[Алгени (река)|Алгени]]. Алгени е единствената национална шума на државата. [[Џејмс Бјукенан]] од округот [[Округ Френклин, Пенсилванија|Френклин]], единствениот неоженет претседател на САД<ref name="jimbo">{{Наведена мрежна страница |url=http://www.whitehouse.gov/history/presidents/jb15.html |title=„James Buchanan White House biography“ |publisher=Whitehouse.gov |accessdate=25 јуни 2012 |archive-date=2008-03-06 |archive-url=https://web.archive.org/web/20080306180145/http://www.whitehouse.gov/history/presidents/jb15.html |url-status=dead }}</ref>, е, исто така, и единствениот претседател кој е роден во Пенсилванија. [[Битка кај Гетисбург|Битката кај Гетисбург]], големата пресвртна точка на граѓанската војна, се водела во близина на [[Гетисбург, Пенсилванија]]. Отприлика 350.000 пенсилванци служеле во [[Војска на унијата|армијата на унијата]] заедно со 8.600 [[воени волонтери]], Афроамериканци. Пенсилванија е, исто така, дом на првата комерцијално ископана нафта. Во 1859, близу [[Тајтусвил, Пенсилванија|Тајтусвил]], [[Едвин Дрејк|Едвин Л. Дрејк]] успешно издупчил дупка која довела до првиот голем нафтен бум во историјата соединтетите држави. == Демографија == {{Население низ историјата |source= Податоци од 1790–2010 | url = | title = Пенсилванија: Популација и процентуални разлики<ref name=2000CenEst/><ref name=09CenEst/> |1790 |434373 |1800 |602365 |1810 |810091 |1820 |1049458 |1830 |1348233 |1840 |1724033 |1850 |2311786 |1860 |2906215 |1870 |3521951 |1880 |4282891 |1890 |5258113 |1900 |6302115 |1910 |7665111 |1920 |8720017 |1930 |9631350 |1940 |9900180 |1950 |10498012 |1960 |11319366 |1970 |11793909 |1980 |11863895 |1990 |11881643 |2000 |12281054 |2010 |12702379 }} Според [[Биро за попис на САД|бирото за попис на САД]], во јули 2011, населението на Пенсилванија е проценета на 12.742.886, 0,32% раст од [[Попис во САД во 2010|пописот во САД во 2010]].<ref name=PopEstUS>{{Наведена мрежна страница|url=http://www.census.gov/popest/data/state/totals/2011/tables/NST-EST2011-01.csv|title=Annual Estimates of the Resident Population for the United States, Regions, States, and Puerto Rico: April 1, 2010 to July 1, 2011|format=comma-separated values|work=2011 Population Estimates|publisher=„United States Census Bureau“, Population Division|date=December 2011|accessdate=25 јуни 2012}}</ref> Од вкупниот број на луѓе кои живеат во Пенсилванија, 74,5% се родени во оваа држава, 18,4% се родени во друга држава во САД, 1,5% се родени во [[Порторико]], островските области на соединетите држави и 5,6% се со странско потекло.<ref>http://factfinder2.census.gov/faces/tableservices/jsf/pages/productview.xhtml?src=bkmk</ref> Според пописот во САД во 2010, 81,9% од населението се белци (од кои 79,5% нелатиноамерикански белци), 10,8% се црнци или Афроамериканци, 0,2% се американски индијанци и домородци од Алјаска, 2,7% се Азијци, 1,9% од две или повеќе раси. 5,7% од вкупното население се од хиспанско или латинско потекло (тие можат да бидат од било која раса).<ref>{{Наведена мрежна страница |url=http://quickfacts.census.gov/qfd/states/42000.html |title=„Брзи факти за Пенсилванија од бирото за попис на САД“ |publisher=Quickfacts.census.gov |date= |accessdate=25 јуни 2012 |archive-date=2014-10-06 |archive-url=https://web.archive.org/web/20141006065329/http://quickfacts.census.gov/qfd/states/42000.html |url-status=dead }}</ref> Хиспанското население во Пенсилванија пораснала за 82,6% помеѓу 2000 и 2010 што го прави овој пораст еден од најголемите за латиноамериканското население во САД. Значителниот пораст на латиноамериканското население се должи на имиграцијата во државата, особено од Порторико, кој е на територија на САД, но и со помал замав од земјите како Доминиканската Република, Мексико и останати централни и јужноамерикански земји. Исто така и хиспанското население кое живее во Њујорк и Њу Џерси ги напушта своите домови за во Пенсилванија да пронајдат посигурно место за живеење. Азиското население пораснало за речиси 60% што се должи на зголемена имиграција на Индијци, Виетнамци и Кинези, како и азиски доселеници во Филаделфија кои се преселуваат од Њујорк. Бројчено гледано, големиот пораст на Азијците, ја сместува Пенсилванија меѓу првите најнаселени земји од Азијци во САД. Црното и афроамериканското население бележи пораст од 13% што е најголем во однос на останатите земји врсници на Пенсилванија, односно Њујорк, Њу Џерси, Охајо, Илиноис и Мичиген. За разлика од останатите, белото население бележи пад од 0,7%, тренд кој почнува се почесто да се појавува во САД. Дванаесет други држави, исто така, бележат пад на белото население.<ref>{{Наведена мрежна страница |author=2010, податоци од пописот |url=http://2010.census.gov/2010census/data/ |title=„2010, податоци од пописот |publisher=2010.census.gov |accessdate=25 јуни 2012 |archive-date=2013-10-16 |archive-url=https://web.archive.org/web/20131016135253/http://2010.census.gov/2010census/data |url-status=dead }}</ref> Центарот на населеност на Пенсилванија се наоѓа во округот [[Округ Пери, Пенсилванија|Пери]], во околијата на Данканон.<ref>{{Наведена мрежна страница | title = „Население и центри на населеност по држава - 2000“ | publisher = издавател - биро за попис на САД | accessdate =25 јуни 2012 | url = http://www.census.gov/geo/www/cenpop/statecenters.txt}}</ref> [[Податотека:Популација на Пенсилванија.gif|мини|десно|300п|Населението на Пенсилванија од 1970 до 2000]] [[Податотека:Густина на население во Пенсилванија.gif|мини|десно|330п|Густина на населението во Пенсилванија]] Од 2006, Пенсилванија има проценето население од 12.440.621 жител, што е пораст од 35.273 за разлика од претходните години и пораст од 159.567 од 2000 година. Нето миграцијата во другите држави резултирала со пад од 27.718, а, пак, имиграцијата од останатите држави резултирала со пораст од 127.007 жители. [[Статистички миграции|Миграцијата]] на домородни Пенсилванци резултирала со пад од 100.000 жители. Во 2006, 5,00% од пенсилванците биле родени во странство (621.480 жители). Државата има проценета стапка на сиромаштија, во 2005, од 11,9%.<ref name=PAFacts /> Во 2005, исто така, Пенсилванија се рангирала на третото место според бројот на [[Стасрост|стари]] (65+) жители.<ref name=PAFacts /> Пенсилванците родени во странство се, во најголем дел, од [[Азија]] (36%), [[Европа]] (35,9%), [[Латинска Америка]] (30,6%), [[Африка]] (5%), [[Северна Америка]] (3,1%) и [[Океанија]] (0,4). Пријавеното Хиспанско население во Пенсилванија, особено помеѓу Азијците, Хавајците и белите раси, значително се зголемило во последните неколку години. Хиспанското население е најбројна во Алентаун, Ланчестер, Ридинг, Хазлтон и околу Филаделфија со над 20% од истото население. Не е јасно колку од оваа промена се одразува врз промената на структурата на населението и колку се одразува на подготвеноста да се одреди статусот на малцинствата. Во 2010 е проценето дека 85% од вкупното хиспанско население во Пенсилванија живее во полупречник од 240км околу Филаделфија, со 20% кои живеат во градот. Пријавеното население на Пенсилванија е 5,9% под 5 години, 23,8% под 18 години и 15,6% на 65 годишна возраст или постари. Женските сочинуваат 51,7% од вкупното население.<ref name="censusPA">{{Наведена мрежна страница |url=http://factfinder.census.gov/servlet/SAFFFacts?_event=&geo_id=04000US42&_geoContext=01000US%7C04000US42&_street=&_county=&_cityTown=&_state=04000US42&_zip=&_lang=en&_sse=on&ActiveGeoDiv=&_useEV=&pctxt=fph&pgsl=040&_submenuId=factsheet_1&ds_name=ACS_2004_SAFF&_ci_nbr=null&qr_name=null&reg=null%3Anull&_keyword=&_industry= |title=FactFinder: Census 2000 Demographic Profile Highlights |publisher=Factfinder.census.gov |accessdate=25 јуни 2012 |archive-date=2008-09-29 |archive-url=https://web.archive.org/web/20080929075346/http://factfinder.census.gov/servlet/SAFFFacts?_event=&geo_id=04000US42&_geoContext=01000US%7C04000US42&_street=&_county=&_cityTown=&_state=04000US42&_zip=&_lang=en&_sse=on&ActiveGeoDiv=&_useEV=&pctxt=fph&pgsl=040&_submenuId=factsheet_1&ds_name=ACS_2004_SAFF&_ci_nbr=null&qr_name=null&reg=null%3Anull&_keyword=&_industry= |url-status=dead }}</ref> Најголемите групи народи според потеклото се наведени подолу, изразени во проценти од вкупниот број на луѓе кои одговориле со точно потекло на пописот од 2006-2008:<ref>{{Наведена мрежна страница |author=American FactFinder, United States Census Bureau |url=http://factfinder.census.gov/servlet/ADPTable?_bm=y&-context=adp&-qr_name=ACS_2008_3YR_G00_DP3YR2&-ds_name=ACS_2008_3YR_G00_&-tree_id=3308&-redoLog=false&-_caller=geoselect&-geo_id=04000US42&-format=&-_lang=en |title=American Community Survey 3-Year Estimates |publisher=Factfinder.census.gov |accessdate=25 јуни 2012 |archive-date=2020-02-11 |archive-url=https://archive.today/20200211181836/http://factfinder.census.gov/servlet/ADPTable?_bm=y&-context=adp&-qr_name=ACS_2008_3YR_G00_DP3YR2&-ds_name=ACS_2008_3YR_G00_&-tree_id=3308&-redoLog=false&-_caller=geoselect&-geo_id=04000US42&-format=&-_lang=en |url-status=dead }}</ref> *28,5% [[Германци]] *18,2% [[Ирци]] *12,8% [[Италијанци]] *9,6% [[Афроамериканци]] *8,5% [[Англичани]] *7,2% [[Полјаци]] *4,2% [[Француски Канаѓани]] *2,9% [[Порториканци]]<ref name=census>{{Наведена мрежна страница|url=http://www.census.gov/prod/cen2010/briefs/c2010br-04.pdf |title=„Порториканци во Пенсилванија“ |accessdate=25 јуни 2012}}</ref> *2,2% [[Холанѓани]] * 2,0% [[Словаци]] * 2,0% [[Шкотски Ирци]] * 1,7% [[Шкоти]] * 1,6% [[Руси]] * 1,5% [[Велшани]] * 1,2% [[Унгарци]] * 1,0% [[Западни Индијци]] * 1,0% [[Украинци]] * 1,0% [[Мексиканци]] Петте најголеми групи народи во Пенсилванија со странско потекло се: Германци (28,5%), Ирци (18,2%), Италијанци (12,8%), Англичани (8,5%) и Полјаци (7,2%). {| class=wikitable ! colspan = 9 | Демографија на Пенсилванија |- ! colspan = 1 | Според раса ! Белци ! Црнци ! АИДА* ! Азијци ! ДХПО* |- | 2010 (вкупно население) | style="text-align:center;"| 87,60% | style="text-align:center;"| 10,71% | style="text-align:center;"| 0,43% | style="text-align:center;"| 2,04% | style="text-align:center;"| 0,07% |- | 2000 (само хиспанско население) | style="text-align:center;"| 2,74% | style="text-align:center;"| 0,44% | style="text-align:center;"| 0,06% | style="text-align:center;"| 0,03% | style="text-align:center;"| 0,02% |- | 2005 (вкупно население) | style="text-align:center;"| 86,83% | style="text-align:center;"| 11,20% | style="text-align:center;"| 0,45% | style="text-align:center;"| 2,46% | style="text-align:center;"| 0,09% |- | 2005 (само хиспанско население) | style="text-align:center;"| 3,52% | style="text-align:center;"| 0,53% | style="text-align:center;"| 0,07% | style="text-align:center;"| 0,05% | style="text-align:center;"| 0,02% |- | Пораст од 2000-05 (вкупно население) | style="text-align:center;"| 0,32% | style="text-align:center;"| 5,83% | style="text-align:center;"| 5,64% | style="text-align:center;"| 22,23% | style="text-align:center;"| 18,99% |- | Пораст од 2000-05 (само нехиспанско) | style="text-align:center;"| -0,64% | style="text-align:center;"| 5,21% | style="text-align:center;"| 2,77% | style="text-align:center;"| 21,86% | style="text-align:center;"| 14,13% |- | Пораст од 2000-05 (само хиспанско население) | style="text-align:center;"| 29,86% | style="text-align:center;"| 20,24% | style="text-align:center;"| 23,61% | style="text-align:center;"| 45,64% | style="text-align:center;"| 35,44% |- | *АИДА - Американски индијанци или домородци од Алјаска, ДХПО - Домородни Хавајци или Тихоокеански островјани |} === Религија === {{Цитатник|Новата суверена, исто така, донесе неколку мудри и длабоки закони за оваа колонија која остана секогаш иста до овој ден. Целта е да не се малтретира ниедна личност врз основа на религија и да се гледаат како браќа сите оние кои веруваат во еден Бог. <br /> – [[Франсоа Волтер]], зборувајќи за Вилијам Пен}} Од сите колонии, само [[Род Ајленд]] имала религиозна слобода сигурна како и во Пенсилванија и единствениот резултат бил појава на широк религиозен и национален [[мултикултурализам]], истиот кој опстојувал до ден денес. Населението на Пенсилванија во 2000 изнесувало 12.281.054 од кои 8.448.193 било проценето дека припаѓаат на некоја организирана религија. Според асоцијацијата за архиви за религиозни податоци во [[Државен универзитет на Пенсилванија|државниот универзитет Пенсилванија]], постојат веродостојни податоци за 7.116.348 религиозни приврзаници во Пенсилванија во 2000 со постоечки 150 различни уверувања.<ref name=arda>{{Наведена мрежна страница |url=http://www.thearda.com/mapsReports/reports/state/42_2000.asp |title=„The Arda“ |publisher=издавател - „The Arda“ |accessdate=25 јуни 2012 |archive-date=2010-04-13 |archive-url=https://web.archive.org/web/20100413155228/http://www.thearda.com/mapsReports/reports/state/42_2000.asp }}</ref> Нивните здруженија, вклучувајќи го и процентот на сите верници се следниве:<ref>Оваа статистика се базина на 7,116,348 од проценети 8,448,193 религиозни приврзаници во Пенсилванија,<!--ref name=arda /--> и само најголемите од 115 различни уверувања се искажани овдека.</ref> *[[Римокатоличка црква|Римски Католици]]: 3.802.524 (53,43%) *[[Православие|Православни]]: 75.354 (1,06%) *[[Протестантство|Протестанти]]: 2.140.628 (30%) **[[Евангелско-методистичка црква]]: 659.350 (9,27%) **[[Евангелиско-лутеранска црква]] во Америка: 611.913 (8,60%) **[[Презвитеријанство|Презвитеријанска]] црква: 324.714 (4,56%) **[[Обединета црква на Исус Христос]]: 241.844 (3,40%) **[[Американски баптистички цркви]] во САД: 132.858 (1,87%) **[[Американска епископална црква]]: 116.511 (1,64%) *[[Евангелизам|Евангелистички протестанти]]: 704.204 (10%) **[[Генерален совет на собранието на Бога во САД]]: 84.153 (1,18%) **[[Црквата на Бретхрен]]: 52.684 (0,74%) **[[Менонитна црква во САД]]: 48.215 (0,68%) **[[Алијанса на Кристијан и мисионерите]]: 45.926 (0,65%) **[[Јужна баптистичка конвенција]]: 44.432 (0,62%) **Независни нехаризматични цркви: 42.992 (0,60%) *Останати **[[Јудаизам|Евреи]] (проценка): 283.000 (3,98%) (4 најголема во САД) (можно е бројката да биде до 350.000) **[[Ислам|Муслимани]]: 71.190 (1,00%) **[[Црква на Исус Христос од светците од последните денови|Црквата на Исус Христос од светците од последните денови]]: 31.032 (0,44%) **[[Унитарен универзализам]]: 6.778 (0,10%) Иако Пенсилванија има бројно население од [[Амиши]], [[Холмс Сити, Охјо]], ја има најголемата заспатеност на Амиши во светот.<ref>{{Наведена мрежна страница|author=Webb Design Inc. |url=http://www.visitamishcountry.com/ |title=„Држава на Амиши“ &#124; Охајо &#124; Информации на посетител |publisher=Visitamishcountry.com |accessdate=25 јуни 2012}}</ref> Иако постоењето на Пенсилванија е по заслуга на постоењето на квекерите и многу други постари групи од комонвелтот кои сега се посветени на учењето на религиозното општество од пријатели (како што се официјално познати), квекерите денес се во многу мал број. === Пенсилвански Германци === Пенсилванските Германци се меѓу најважнаите доселенички групи во оваа сојузна држава. Нивното англиско име ''Pennsylvania Dutch'' дава погрешен впечаток дека се работи за Холанѓани, што се должи на англизацијата традиционалниот етноним ''Deitsch'' (дијалектниот автоним). [[Пенсилвански германски јазик|Пенсилванскиот германски јазик]] е потомок на [[Фалечки дијалект|фалечкиот дијалект]] од групата на [[западносредногермански дијалекти]].<ref>{{Наведена мрежна страница|url=http://dictionary.reference.com/search?q=dutch&x=57&y=13 |title=Дефиниција на „dutch“ |publisher=Dictionary.reference.com |accessdate=25 јуни 2012}}</ref> Иако овој јазик сè уште го зборуваат некои стари Амиши и Менонити (поточно во околината на округот Ланчестер), истиот е скоро истребен како секојдневен јазик. Сепак, неколку зборови преминале и во употребата на англискиот јазик. == Стопанство == [[Податотека:Bethlehem Steel.jpg|мини|десно|250п|Затворената фабрика на „Bethlehem Steel“ во Бетлеем, Пенсилванија. Овој плац во 2009 станал мулти-милионерски ресорт на казина.]] [[Бруто домашен производ|Бруто домашниот производ]] на Пенсилванија во 2010 изнесувал 570 милијарди [[американски долар]]и што ја сместува државата на 6-то место во нацијата.<ref name=stategdp>{{Наведена мрежна страница|title=БДП по држава|url=http://greyhill.com/gdp-by-state|publisher=Greyhill Advisors|accessdate=25 јуни 2012|archive-date=2012-02-03|archive-url=https://www.webcitation.org/65BTm6Yzy?url=http://greyhill.com/gross-state-product}}</ref> Доколку Пенсилванија има независна економија, таа би се рангирала на 18-то место во светот. Гледано по глава на жител, Пенсилванија се рангира на 29-то место, помеѓу 50-те држави, со 39.830 долари.<ref name=stategdp/> [[Филаделфија]] на југоисточниот корнер, [[Питсбург]] на југозападниот корнер, [[Ири, Пенсилванија|Ири]] на северозападниот корнер, [[Вајоминг (долина)|Скрентон-Вилкс-Бар]] на североисточниот корнер и [[Лихај (долина)|Алентоун-Бетлеем-Истон]] на источниот корнер се урбани производствени центри. Поголемиот дел од заедницата е урбана, оваа дихотомија влијае на државната политика, како и на државната економија. Филаделфија е дом на шест компании од листата „Fortune 500“<ref name=F500>{{наведени вести|url=http://money.cnn.com/magazines/fortune/fortune500/2007/states/PA.html |title=„Fortune 500“ |publisher=„CNN“ |date=April 30, 2007 |accessdate=25 јуни 2012}}</ref> со повеќето сместени во предградијата како Кралот од Прусија кое е водач во финансиската и осигурителната индустрија. Питсбург е дом на осум компании од листата „Fortune 500“ меѓу кои и „U.S. Steel“, „PPG Industries“ и „H.J. Transportation Systems“<ref name=F500 /> која е најголемиот производител на возни локомитиви во [[САД]]. Како што и во САД, како целина, и во повеќето држави, и тука најголем приватен работодавач е „Wall-Mart“, а веднаш по него следува универзитетот Пенсилванија.<ref>{{Наведена мрежна страница |last=Рамос |first=Стефани |url=http://www.dailypennsylvanian.com/node/27453 |title=„Wal-Mart tops Pa. list of largest private employers“ |publisher=Dailypennsylvanian.com |date=October 25, 2002 |accessdate=25 јуни 2012 |archive-date=2012-05-03 |archive-url=https://archive.today/20120503100137/http://www.dailypennsylvanian.com/node/27453 |url-status=dead }}</ref><ref>{{Наведена мрежна страница | url=http://www.paworkstats.state.pa.us/admin/gsipub/htmlarea/uploads/pasep_t50.pdf | title=Pennsylvania Top 50 Employers | publisher=издавател - „Заедницата на Пенсилвнија“ | date=March 28, 2011 | accessdate=25 јуни 2012 }}{{Мртва_врска|date=January 2024 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }}</ref> Од април 2012, стапката на невработеност е 7,4%.<ref>[http://www.deptofnumbers.com/unemployment/pennsylvania/]| title= „Department of Numbers“ | accessdate=25 јуни 2012</ref> === Банкарство === Првата национална, специјализирана, банка во САД, „Bank of North America“, е основана во 1781 во Филаделфија. По серија спојувања, „Bank of North America“ е дел од „Wells Fargo“. Филаделфија е, исто така, дом на првата национална банка оформена според [[Закон за националните банки (САД)|законот за национално банкарство]] донесен во 1863. Истата година, „Pittsburgh Savings“ и „Trust Company“ добиле национална повелба и биле преименувани во „First National Bank of Pittsburgh“ како дел од националниот банкарски закон. Оваа банка сè уште постои како „PNC Financial Services“ со непроменето седиште во Питсбург. „PNC“ е најголемата банка во државата, а шеста по големина во САД. === Земјоделство === Пенсилванија е рангирана на 19-то место според целокупното земјоделско производство, но прва во производството на [[Фунгикултура|печурки]], втора за [[Јаболко|јаболки]], трета за [[Божиќно дрво|божиќни дрва]] и [[Јајце|јајца]], четврта за [[Шумски расадник|хортикултурни расадници]] и [[бусен]], [[млеко]], [[пченка]] за добитокот, одгледување на [[грозје]] (како и сок од грозје)<ref name = PAwine/> и во одгледување на коњи. Исто така, се рангира на 8-то место во производство на [[вино]].<ref name=PAwine>{{Наведена мрежна страница| url = http://www.pennsylvaniawine.com/Facts.aspx| title = Факти за виното во Пенсилванија| publisher = издавател - „Pennsylvania Wine & Wineries“| accessdate = 2012-06-27| archive-date = 2009-02-23| archive-url = https://web.archive.org/web/20090223213434/http://pennsylvaniawine.com/Facts.aspx| url-status = dead}}</ref> === Коцкање === Казината биле легализирани во Пенсилванија во 2004 година. Моментално има девет казина низ државата и три во изградба или планирани. Само трките со коњи, слот машините и електронските игри биле легални во Пенсилванија, а законот за легализација на игрите како покер, блекџек, рулет итн. бил одобрен од државната легислатива во јануари 2010, и потпишан од гувернерот на седми во истиот месец. Спортското обложување е нелегално. Гувернерот [[Ед Рендел]], во 2009, размислувал за легализирање на видео покер машините во барови и приватни клубови откако било проценето дека околу 17.000 илегални машини се во употреба низ државата.<ref>{{Наведена мрежна страница |url=http://www.kyw1060.com/Pa--Lawmakers-Consider-Table-Games--More-Small-Cas/5763077 |title=архивски примерок |accessdate=2012-06-27 |archive-date=2009-11-28 |archive-url=https://web.archive.org/web/20091128081600/http://www.kyw1060.com/Pa--Lawmakers-Consider-Table-Games--More-Small-Cas/5763077 |url-status=dead }}</ref> Според неговиот план, на секој кој ќе имал лиценца за алкохол ќе му било дозволено да има најмногу 5 машини. Државата ќе наплаќа 50% данок од нето приходот од коцкањето откако играчот кој победил биде исплатен. Останатите 50% би останале за личноста која ги поседува машините. === Филм === [[Пенсилванска филмска продукција за даночен кредит|Пенсилванската филмска продукција за даночен кредит]] започнала во 2004 и го стимулирала развитокот на филмската индустрија во државата. == Власт == {| border="1" cellpadding="4" cellspacing="4" style="float:right; margin:2em; border:1px #aaa solid; border-collapse:collapse; font-size:95%;" |+ '''Резултати од претседателските избори'''<ref>{{Наведена мрежна страница|url=http://www.uselectionatlas.org/RESULTS/compare.php?year=2008&fips=42&f=0&off=0&elect=0&type=state|title = Presidential General Election Results Comparison – Pennsylvania|publisher=Dave Leip's Atlas of United States Presidential Elections|year=2005|accessdate=July 7, 2007}}</ref> |- style="background:lightgrey;" ! Година ! [[Републиканска партија (САД)|Републиканци]] ! [[Демократска партија (САД)|Демократи]] |- | style="text-align:center; background:#f0f0ff;"|[[Претседателски избори во САД, 2008|2008]] | style="text-align:center; background:#fff3f3;"|44,15% ''2.655.885'' | style="text-align:center; background:#f0f0ff;"|'''54,47%''' ''3.276.363'' |- | style="text-align:center; background:#f0f0ff;"|[[Претседателски избори во САД, 2004|2004]] | style="text-align:center; background:#fff3f3;"|48,42% ''2.793.847'' | style="text-align:center; background:#f0f0ff;"|'''50,92%''' ''2.938.095'' |- | style="text-align:center; background:#f0f0ff;"|[[Претседателски избори во САД, 2000|2000]] | style="text-align:center; background:#fff3f3;"|46,43% ''2.281.127'' | style="text-align:center; background:#f0f0ff;"|'''50,60%''' ''2.485.967'' |- | style="text-align:center; background:#f0f0ff;"|[[Претседателски избори во САД, 1996|1996]] | style="text-align:center; background:#fff3f3;"|39,97% ''1.801.169'' | style="text-align:center; background:#f0f0ff;"|'''49,17%''' ''2.215.819'' |- | style="text-align:center; background:#f0f0ff;"|[[Претседателски избори во САД, 1992|1992]] | style="text-align:center; background:#fff3f3;"|36,13% ''1.791.841'' | style="text-align:center; background:#f0f0ff;"|'''45,15%''' ''2.239.164'' |- | style="text-align:center; background:#fff3f3;"|[[Претседателски избори во САД, 1988|1988]] | style="text-align:center; background:#fff3f3;"|'''50,70%''' ''2.300.087'' | style="text-align:center; background:#f0f0ff;"|48,39% ''2.194.944'' |- | style="text-align:center; background:#fff3f3;"|[[Претседателски избори во САД, 1984|1984]] | style="text-align:center; background:#fff3f3;"|'''53,34%''' ''2.584.323'' | style="text-align:center; background:#f0f0ff;"|45,99% ''2.228.131'' |- | style="text-align:center; background:#fff3f3;"|[[Претседателски избори во САД, 1980|1980]] | style="text-align:center; background:#fff3f3;"|'''49,59%''' ''2.261.872'' | style="text-align:center; background:#f0f0ff;"|42,48% ''1.937.540'' |- | style="text-align:center; background:#f0f0ff;"|[[Претседателски избори во САД, 1976|1976]] | style="text-align:center; background:#fff3f3;"|47,73% ''2.205.604'' | style="text-align:center; background:#f0f0ff;"|'''50,40%''' ''2.328.677'' |- | style="text-align:center; background:#fff3f3;"|[[Претседателски избори во САД, 1972|1972]] | style="text-align:center; background:#fff3f3;"|'''59,11%''' ''2.714.521'' | style="text-align:center; background:#f0f0ff;"|39,13% ''1.796.951'' |- | style="text-align:center; background:#f0f0ff;"|[[Претседателски избори во САД, 1968|1968]] | style="text-align:center; background:#fff3f3;"|44,02% ''2.090.017'' | style="text-align:center; background:#f0f0ff;"|'''47,59%''' ''2.259.405'' |- | style="text-align:center; background:#f0f0ff;"|[[Претседателски избори во САД, 1964|1964]] | style="text-align:center; background:#fff3f3;"|34,70% ''1.673.657'' | style="text-align:center; background:#f0f0ff;"|'''64,92%''' ''3.130.954'' |- | style="text-align:center; background:#f0f0ff;"|[[Претседателски избори во САД, 1960|1960]] | style="text-align:center; background:#fff3f3;"|48,74% ''2.439.956'' | style="text-align:center; background:#f0f0ff;"|'''51,06%''' ''2.556.282'' |} {| class=wikitable ! colspan = 6 | Регистирани гласачи и партиски вклучувања од 28 јуни 2010<ref>{{Наведена мрежна страница | title = Voter Registration Statistics – Current Voter Registration Statistics | publisher = Pennsylvania Division of Voter Registration | format = Microsoft Excel | accessdate = July 7, 2010 | url = http://www.portal.state.pa.us/portal/server.pt/community/voter_registration_statistics/12725 | archive-date = 2010-03-11 | archive-url = https://web.archive.org/web/20100311194356/http://www.portal.state.pa.us/portal/server.pt/community/voter_registration_statistics/12725 | url-status = dead }}</ref> |- ! colspan = 1 | Партија ! Број на гласачи ! Процент |- | [[Демократска партија (САД)|Демократи]] | style="text-align:center;"| 4.309.604 | style="text-align:center;"| 51,00% |- | [[Републиканска партија (САД)|Републиканци]] | style="text-align:center;"| 3.122.036 | style="text-align:center;"| 36,95% |- | Неопределени | style="text-align:center;"| 492.077 | style="text-align:center;"| 5,82% |- | Помали партии | style="text-align:center;"| 525.962 | style="text-align:center;"| 6,22% |- ! colspan = 1 | Вкупно ! style="text-align:center;"| 8.449.679 ! style="text-align:center;"| 100% |} === Влада === Пенсилванија имала пет [[Устав на Пенсилванија|устави]] за време на својата државност:<ref name=jenkinslaw>{{Наведена мрежна страница |author=„Jenkins Law Library“ |url=http://www.jenkinslaw.org/collection/researchguides/publications/ann-constitutions.php |title=23 „Pennsylvania Law Weekly 324“ (27 март 2000) |publisher=Jenkinslaw.org |accessdate=25 јуни 2012 |archive-date=2010-01-13 |archive-url=https://web.archive.org/web/20100113203057/http://www.jenkinslaw.org/collection/researchguides/publications/ann-constitutions.php |url-status=dead }}</ref> 1776, 1790, 1838, 1874 и 1968. Пред тоа, провинцијата Пенсилванија цел век била управувана од т.н владина рамка (устав на провинцијата Пенсилванија) од кој која постоеле четири верзии: 1682, 1683, 1696 и 1701.<ref name=jenkinslaw /> Главниот град на Пенсилванија е [[Харисбург (Пенсилванија)|Харисбург]]. Законодавниот дом се наоѓа во истиот град. На претходните избори, Пенсилванија се покажла [[Демократска партија (САД)|демократски]] ориентирана земја. Сепак, во 2010, републиканците повторно добиле место во сенатот со изборот на [[Пет Томеј]], како и поголем дел од конгресните места во државата, а и контрола над двата дома на државното законодавство. Како и во останатите функции, републиканците повторно ја добиле гувернерската канцеларија со изборот на [[Том Корбет]] на 18 јануари 2011. ==== Гувернер ==== {{Главна|Список на гувернери на Пенсилванија}} Моменталниот гувернер е Том Корбет, поранешен јавен обвинител во Пенсилванија. Другите избрани функционери кои ја сочунуваат извршната власт се [[Заменик гувернер на Пенсилванија|заменик гувернерот]] Џим Каули, [[Јавен обвинител на Пенсилванија|јавниот обвинител]] Линда Кели, [[Ревизор на Пенсилванија|ревизорот]] Џек Венгер и [[Државен благајник на Пенсилванија|државниот благајник]] Роберт Мекорд. ==== Генерално собрание ==== Пенсилванија има [[Дводомен парламент|дводомна законодавна власт]] воспоставена со уставот на заедницата од 1790. Оригиналниот устав на провинцијата од Вилијам Пен имал еднодомен парламент.<ref>{{Наведена мрежна страница|url=http://www.phmc.state.pa.us/BAH/dam/rg/rg7.htm |title=Државни архиви на Пенсилванија |publisher=Phmc.state.pa.us |accessdate=25 јуни 2012}}</ref> [[Генерално собрание на Пенсилванија|Генералното собрание]] вклучува 50 [[Државен сенат на Пенсилванија|сенатори]]<ref>{{Наведена мрежна страница|url=http://www.legis.state.pa.us/cfdocs/legis/home/member_information/senators_alpha.cfm |title=Сенатори на Пенсилванија |publisher=Legis.state.pa.us |accessdate=25 јуни 2012}}</ref> и 203 [[Претставнички дом на Пенсилванија|претставници]].<ref>{{Наведена мрежна страница|url=http://www.legis.state.pa.us/cfdocs/legis/home/member_information/representatives_alpha.cfm |title=Претставнички фом на Пенсилванија |publisher=Legis.state.pa.us |accessdate=25 јуни 2012}}</ref> Џо Скарнати е моменталниот претседател на државниот сенат,<ref>{{Наведена мрежна страница |url=http://www.legis.state.pa.us/cfdocs/legis/home/member_information/senate_bio.cfm?districtnumber=30 |title=Сенат на Пенсилванија |publisher=Legis.state.pa.us |accessdate=25 јуни 2012 |archive-date=2012-11-14 |archive-url=https://web.archive.org/web/20121114032223/http://www.legis.state.pa.us/cfdocs/legis/home/member_information/senate_bio.cfm?districtnumber=30 |url-status=dead }}</ref> Доминик Пилеџи е водачот на мнозинството<ref>{{Наведена мрежна страница |url=http://www.legis.state.pa.us/cfdocs/legis/home/member_information/senate_bio.cfm?districtnumber=48 |title=Дејвид Брајдбил |publisher=Legis.state.pa.us |accessdate=25 јуни 2012 |archive-date=2006-11-29 |archive-url=https://web.archive.org/web/20061129211637/http://www.legis.state.pa.us/cfdocs/legis/home/member_information/senate_bio.cfm?districtnumber=48 |url-status=dead }}</ref> и Џеј Коста е водачот на помалиот број сенатори.<ref>{{Наведена мрежна страница |url=http://www.legis.state.pa.us/cfdocs/legis/home/member_information/senate_bio.cfm?districtnumber=22 |title=Роберт Мелоу |publisher=Legis.state.pa.us |accessdate=25 јуни 2012 |archive-date=2012-11-14 |archive-url=https://web.archive.org/web/20121114044519/http://www.legis.state.pa.us/cfdocs/legis/home/member_information/senate_bio.cfm?districtnumber=22 |url-status=dead }}</ref> Сем Смит е претседател на претставничкиот дом<ref>{{Наведена мрежна страница|url=http://www.legis.state.pa.us/cfdocs/legis/home/member_information/house_bio.cfm?id=67 |title=Претставнички дом на Пенсилванија |publisher=Legis.state.pa.us |accessdate=25 јуни 2012}}</ref> со Мајк Турзеј како водач на мнозинството<ref>{{Наведена мрежна страница|url=http://www.legis.state.pa.us/cfdocs/legis/home/member_information/house_bio.cfm?id=61 |title=Претставнички дом на Пенсилванија |publisher=Legis.state.pa.us |accessdate=25 јуни 2012}}</ref> и Френк Дермоди како водач на помалиот број претставници.<ref>{{Наведена мрежна страница |url=http://www.legis.state.pa.us/cfdocs/legis/home/member_information/house_bio.cfm?id=0 |title=Претставнички дом на Пенсилванија |publisher=Legis.state.pa.us |accessdate=25 јуни 2012 |archive-date=2012-07-02 |archive-url=https://web.archive.org/web/20120702044231/http://www.legis.state.pa.us/cfdocs/legis/home/member_information/House_bio.cfm?id=0 |url-status=dead }}</ref> По изборите во 2010, републиканците го имаат мнозинството во претставничкиот дом и сенатот. ==== Судство ==== Пенсилванија е поделена на 60 судски области,<ref name=courts>{{Наведена мрежна страница |url=http://www.aopc.org/T/CommonPleas/listofcounties.htm |title=Judicial districts |publisher=Aopc.org |accessdate=July 31, 2010 |archive-date=2010-07-20 |archive-url=https://web.archive.org/web/20100720213457/http://www.aopc.org/T/CommonPleas/listofcounties.htm |url-status=dead }}</ref> меѓу кои повеќето (освен Филаделфија) имаат магистерски окружни судии (порано нарекувани окружни судии и судии на мирот) кои главно преседаваат на прелиминарни сослушувања за кривични и прекршочни дела, сите мали кривични дела и мали граѓански тужби.<ref name=courts /> Повеќето кривични и граѓански предмети потекнуваат од судовите на заеднички правни основи, кои, исто така, служат како [[Апелационен суд|апелациони]] судови за окружните судии и за локалните агенциски одлуки.<ref name=courts /> [[Врховен суд|Врховниот суд]] ги прима сите жалби од судовите на заеднички правни основи. Тој има единствено право за издавање налози за прислушување. Врховниот суд на Пенсилванија е последниот апелационен суд. Сите судии во Пенсилванија се избрани, а врховниот судија се определува според стажот.<ref name=courts /> ==== Оданочување ==== Пенсилванија го има 10-от највисон данок во соединетите држави. Жителите плаќаат вкупно 83.7 милијарди американски долари на државата и локалните власти, а просчната сума по глава на жител е 6.640 долари на годишно ниво. Жителите делат 76% од вкупното даночно оптоварување. Многу државни политичари се обиделе да го зголемат уделот на данок платен од извори надвор од државата. Предложено е да се оданочуваат профитните извори како на пример бушењето на природен гас, со оглед на тоа што Пенсилванија е единствената држава која не го оданочува овој процес.<ref>{{Наведена мрежна страница |url=http://articles.philly.com/2011-07-03/news/29733315_1_shale-tax-extraction-tax-drilling-tax |title=„Shale tax comes up dry for 3d year“ |publisher=Articles.philly.com |date=July 3, 2011 |accessdate=25 јуни 2012 |archive-date=2016-03-04 |archive-url=https://web.archive.org/web/20160304081641/http://articles.philly.com/2011-07-03/news/29733315_1_shale-tax-extraction-tax-drilling-tax |url-status=dead }}</ref> Додатните профитни идеи вклучуваат обид да се стават патарини на меѓудржавните автопати, особено на „[[Интерстејт 80|Interstate 80]]“ кој е во голема мера употребуван од странски патници.<ref>{{Наведена мрежна страница |url=http://www.tollroadsnews.com/node/4527 |title=„Gov Rendell says all of Pennsylvania's transit agencies will get I-80 toll $s“ |publisher=TOLLROADSnews |date=January 6, 2010 |accessdate=25 јуни 2012 |archive-date=2012-04-05 |archive-url=https://web.archive.org/web/20120405231239/http://www.tollroadsnews.com/node/4527 |url-status=dead }}</ref> [[Данок на промет|Данокот на промет]] обезбедува 39% од приходите на комонвелтот, [[Персонален данок на доход|данокот на доход]] 34%, [[Данок|даноците]] за моторни возила околу 12% и таксите за [[Пушење|цигари]] и [[Алкохолен пијалак|алкохолни пијалаци]] 5%. Личниот данок на доход е рамен на 3,07%. Поединечниот доход за оданочување се заснова на следниве осум видови на приход: компензација (плата), интерес, дивиденди, нето профит од активностите на бизнисот, професија или фарма, нето добивка или доход од диспозиции на имот, нето добивка или доход од ренти, патенти и авторски права, доход остварен преку имот или фондови и добивки од коцкање и [[лотариja]] (освен лотарија на Пенсилванија).<ref>{{Наведена мрежна страница|url=http://www.portal.state.pa.us/portal/server.pt/community/personal_income_tax/11409 |title=Персонален данок на доход |publisher=Portal.state.pa.us |accessdate=25 јуни 2012}}</ref> Окрузите, општините и школските области наметнуваат [[Данок на имот|даноци на имот]]. Генерално даночната стапка на вкупната плата е ограничена на 1% од приходите, но некои општини со т.н. „домашно правило“ можат да наплатат и повеќе од 1%. 32 од вкупно 67-те окрузи од комонвелтот наметнуваат личен данок на акции, обврзници и слични средства. === Застапеност во 112-от конгрес === Двата [[Сенат на Соединетите Американски Држави|сенатори]] на Пенсилванија во 112-от конгрес се [[Боб Кајеси Џуниор]] и Пет Томеј. [[Претставнички дом на Соединетите Американски Држави|Претставниците]] на Пенсилванија за мандатот започнат во јануари 2011, се Боб Бреди (прв), Чака Фата (2), Мајк Кели (3), Џејсон Алтмир (4), Глен Томсон (5), Џим Џерлач (6), Пет Михан (7), Мајк Фитзпатрик (8), Бил Шустер (9), Тим Марино (10), Лу Барлета (11), Марк Криц (12), Алисон Швац (13), Мајк Дојли (14), Чарли Дент(15), Џо Питс (16), Тим Холден (17), Тим Марфи (18) и Тод Платс (19).<ref>{{Наведена мрежна страница |url=http://frwebgate.access.gpo.gov/cgi-bin/getdoc.cgi?dbname=108_congressional_directory&docid=cdir108_txt-39 |title=Congressional Directory Online |accessdate=July 31, 2010 }}{{Мртва_врска|date=September 2021 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }}</ref> === Регионална моќ === Во последанта декада, ниедна политичка партија не била силно доминантна во Пенсилванија. Ова, комбинирано со 6-то место на Пенсилванија според бројто на жители, ја прави една од најважните држави за политичка добивка. Демократите преовладуваат во окрузите [[Округ Филаделфија, Пенсилванија|Филаделфија]], [[Округ Делавер, Пенсилванија|Делавер]], [[Округ Ири, Пенсилванија|Ири]], [[Округ Алгени, Пенсилванија|Алгени]] и [[Округ Лакавана, Пенсилванија|Лакавана]]. Републиканците претежно доминираат во окрузите [[Округ Ланчестер, Пенсилванија|Ланчестер]], [[Округ Јорк, Пенсилванија|Јорк]], [[Округ Френклин, Пенсилванија|Френклин]], [[Округ Вестморленд, Пенсилванија|Вестморленд]], [[Округ Батлер, Пенсилванија|Батлер]], [[Округ Блеир, Пенсилванија|Блеир]], [[Округ Лајкоминг, Пенсилванија|Лајкоминг]] и [[Округ Кјумберленд, Пенсилванија|Кјумберленд]]. Окрузите кои претставуваат можност за пресврт се [[Округ Лихај, Пенсилванија|Лихај]], [[Округ Нортамптон, Пенсилванија|Нортамптон]], [[Округ Беркс, Пенсилванија|Беркс]], [[Округ Бакс, Пенсилванија|Бакс]], [[Округ Честер, Пенсилванија|Честер]], [[Округ Дауфин, Пенсилванија|Дауфин]], [[Округ Камбрија, Пенсилванија|Камбрија]], [[Округ Бивер, Пенсилванија|Бивер]], [[Округ Мерсер, Пенсилванија|Мерсер]] и [[Округ Монро, Пенсилванија|Монро]]. Генерално, демократите се силни во големите метро области, делумно [[Филаделфија]], [[Питсбург]], Ридинг, Ири, Скрентон, Вилкс-Баре и Алентаун, додека републиканците се поддржани во руралните подрачја во централниот предел на планините Алгени и северните окрузи. Од 1992, Пенсилванците најчесто го избирале демократскиот претставник за претседател на изборите (иако метрополитенската област на Питсбург во 2008 се одлучила за републиканскиот претставник), гласајќи за [[Бил Клинтон]] двапати со голема разлика, и слично и за Ал Гор во 2000 година. На претседателските избори во 2004, сенаторот [[Цон Кери|Џон Ф. Кери]] го победил [[Џорџ В. Буш]] во Пенсилванија со разлика 2.938.095 (50,92%) спрема 2.793.847 (48,42%). Неодамна, на претседателските избори во 2008 година, демократот [[Барак Обама]] го победил републиканецот [[Џон Мекејн]] во Пенсилванија со разлика 3.184.778 (54%) спрема 2.584.088 (44%). Државата има 20 изборни гласа.<ref name=PAFacts>{{Наведена мрежна страница | url = http://pasdc.hbg.psu.edu/pasdc/whats_new/2007factsfortheweb.pdf | archiveurl = https://www.webcitation.org/5n8Tu9lEk?url=http://pasdc.hbg.psu.edu/pasdc/whats_new/2007factsfortheweb.pdf | archivedate = 2010-01-29 | title = Факти за Пенсилванија, 2007 | publisher = издавател „Pennsylvania State Data Center Penn State Harrisburg“ | year = 2007 | accessdate = 25 јуни 2012 | format = PDF | url-status = dead }}</ref> Изборите од 2010 посведочиле за републиканските победи низ државата. Тие презеле контрола врз канцеларијата на гувернерот и двата дома на државниот законодавен систем. Републиканецот Пат Томеј го поразил демократот Џо Сестак во трката за место во сенатот на САД кое претходно му било доделено на демократот Арлин Спектер (Спектер ги победил претходните избори како републиканец, но во 2009 ја променил партијата). Републиканците, исто така, освоиле пет, претходно демократски, места во претставничкиот дом со што создале сооднос од 12:7 во нивна полза. === Окрузи === [[Податотека:Philly skyline.jpg|мини|десно|250п|Панорама на Филаделфија, најголемиот град во Пенсилваија]] {{Поврзано|Список на окрузи во Пенсилванија|Список на градови во Пенсилванија}} Пенсилванија е поделена на 67 [[Округ (САД)|окрузи]].<ref name="PA Manual 6-3">''The Pennsylvania Manual'', стр. 6-3.</ref> Окрузите понатаму се поделени на општини кои се инкорпорирани како [[град]]ови, [[реон]]и или населени места.<ref name="PA Manual 6-5">''Pennsylvania Manual'', стр. 6-5.</ref> Еден од окрузите, округот Филаделфија, е консолидиран во 1854, со што им ги одземал сите авторитети на градовите и околиите. Во Пенсилванија има вкупно 56 града кои се класифицираат според бројот на жители како град од прва, втора или трета каласа.<ref name="PA Manual 6-3"/><ref>''The Pennsylvania Manual'', стр. 6-46.</ref> Филаделфија, најголемиот град во Пенсилванија, има население од 1.547.297 жители и е единствениот град во државата од класа ’А’.<ref name="PA Manual 6-5"/> Питсбург (305.647) и Скрентон (76.072) се градови од втора А класа и втора класа.<ref name="PA Manual 6-5"/> [[Податотека:Pittsburgh WEO Night 1.jpg|мини|десно|250п|Панорама на Питсбург, вториот по големина град во Пенсилваија]] Останатите градови, како третиот и четвртиот најголем, односно Алентаун (107.815) и Ири (103.571) па сè до најмалиот град, Паркер, со население од само 738 жители се градови од трета класа. [[Податотека:Allentown.jpg|мини|лево|200п|Панорама на Алентаун, третиот по големина град во Пенсилваија]] Градовите од прва и втора класа се регулирани од „силна градоначалничка“ структура на градоначалничко-советничка влада, додека трета класа на градови се регулирани или од „слаба градоначалничка“ структура или, пак, од советничко-менаџерска влада.<ref name="PA Manual 6-5"/> Реоните се генерално помали од градовите со оглед на тоа што повеќето пенсилвански градови биле инкорпорирани како реони пред да бидат инкорпорирани во градови. Во Пенсилванија има 958 реони и сите се раководени од „слаба градоначалничка“ форма на градоначалничко-советничка влада. Месните заедници се третата група на општини во Пенсилванија и се класифицирани или како прва класа или како заедници од втора класа. Има 1.454 месни заедници од втора класа и 93 од прва.Втората класа може да стане прва доколку има густина на населеноста поголема од 300 жители на 120км2 и биде изгласан [[референдум]] за промената.<ref name="PA Manual 6-3"/><ref name="PA Manual 6-5"/> == Образование == [[Податотека:Penn campus 2.jpg|мини|десно|250п|Универзитетот Пенсилванија во Филаделфија]] Пенсилванија има 500 јавни училишни области, илјадници од приватни училишта, државно финансирани колеџи и универзитети и над 100 приватни институции за повисоко образование. === Основно и средно образование === {{Поврзано|Список на колеџи и универзитети во Пенсилванија}} Генерално, според државниот закон, училишната настава е задолжителна во Пенсилванија за деца на возраст од 8 до 17 години, или до дипломирањето во некое акредитирано средно училиште.<ref>[http://www.pde.state.pa.us/] {{Семарх|url=https://web.archive.org/web/20120727061658/http://www.pde.state.pa.us/ |date=2012-07-27 }} 'Оддел за образование на Пенсилванија. 4 декември 2009.'</ref> Од 2005, 83,8% од жителите на Пенсилванија на возраст од 18 до 24 имаат завршено средно училиште. Помеѓу жителите на возраст од 25 години и повеќе, 86,7% имаа диплома од средно училиште. 25,7% имаа запишано студии за повисока диплома.<ref>[http://nces.ed.gov/] 'Национален центар за образовни статистики (НЦОС). 4 декември 2009.'</ref> Државните студенти доследно се покажуваат добро на стандардизираните тестови. Во 2007, Пенсилванија се рангирала на 14-то место во математика, 12-то во читање и 10 во пишување на ученици од осмо одделение.<ref>„НЦОС.“</ref> Во 1998, генералното собрание на Пенсилванија го изгласало законот 169 кој дозволувал родителите или старателите дома да ги школуваат своите деца како опција за задолжително одење на училиште. Овој закон ги специфицирал барањата и одговорностите на родителите и школските области каде фамилиите живеат. === Високо образование === Државниот систем на Пенсилванија за високо образование („[[Државен систем на Пенсилванија за високо образование|PASSHE]]“) е [[Државен универзитет|државниот универзитетски]] систем на заедницата со 14 институции во сопственост на државата. Системот на заедницата за високо образование е организационо тело од 4 државно поврзани школа во Пенсилванија. Овие школа се независни институции кои добиваат одредена финансиска помош од државата. Исто така, има 15 јавно финансирани двегодишни колеџи и технички училишта кои се одвоени од „PASSHE“ системот. Додатно, има многу приватни двегодишни и четиригодишни технички училишта, колеџи и универзитети. Универзитетот Карниџ Мелон, државниот универзитет на Пенсилванија, универзитетот во Пенсилванија и универзитетот во Питсбург се членови на асоцијацијата на американски универзитети, покана уникатна за водечките истражувачки универзитети. Универзитетот на Пенсилванија се смета за првиот универзитет во соединетите држави кој го има основано и првото медицинско училиште во САД, како и универзитет кој е единствен во елитната школска лига во државата. Пенсилванската академија за ликовни уметности е првото, а воедно и најстарото уметничко училиште во САД.<ref name=pafa.org>{{Наведена мрежна страница|title=History of the School|url=http://www.pafa.org/School/Overview/History-of-the-School/350/|work=pafa.org|accessdate=25 јуни 2012|archive-date=2011-06-15|archive-url=https://web.archive.org/web/20110615012302/http://www.pafa.org/School/Overview/History-of-the-School/350/|url-status=dead}}</ref> Фармацевсткиот колеџ во Филаделвија, сега дел од универзитетот за наука во Филаделфија, било првото фармацевстко училиште во САД.<ref name=usciences.edu>{{Наведена мрежна страница|title=About – University of the Sciences|url=http://www.usciences.edu/about/|work=usciences.edu|accessdate=25 јуни 2012}}</ref> == Рекреација == [[Податотека:Baughman's Rock Overlook.ogv|мини|десно|230п|Лудите железници „Steel Force“ и „Thunderhawk“ во паркот „Dorney Park and Wildwater Kingdom“, Алентаун]] Пенсилванија е дом на првата зоолошка градина во нацијата, зоолошката „[[Зоолошка градина на Филаделфија|Philadelphia Zoo]]“. Меѓу останатите високо акредитирани зоолошки се „Erie Zoo“ и „Pittsburgh Zoo & PPG Aquarium“. „Legihg Valley Zoo“ и „ZOOAMERICA“ се, исто така, значајни зоолошки градини. Заедницата може да се пофали со некои од најдобрите музеи во државата меѓу кои музејот [[Карниџ (музеј)|Карниџ]] во Питсбург, музејот за ликовна уметност [[Филаделфија (музеј)|Филаделфија]] и уште неколку други. Еден од уникатните музеи е музејот [[Худини (музеј)|Худини]] во Скрентон, единствената градба во светот посветена на легендарниот магионичар.<ref>{{Наведена мрежна страница|url=http://www.houdini.org |title=Houdini Harry Houdini attractions magic Scranton Poconos Pocono birthday party show seance School Assembly Programs birthday“ |publisher=Houdini.org |accessdate=25 јуни 2012}}</ref> Пенсилванија е, исто така, дом на националниот птичарник сместен во [[Питсбург (Пенсилванија)|Питсбург]]. Сите 121 државени паркови во Пенсилванија имаат одобрен слободен влез. Пенсилванија нуди поголем број на значителни забавни паркови, меѓу кои „Camel Beach“, „Conneaut Lake Park“, „Dorney Park & Wildwater Kingdom“, „Dutch Wonderland“, „DelGrosso Amusement Park“, „Hersheypark“, „Idlewild Park“, „Kennywood“, „Knoebels“, „Lakemont Park“, „Sandcastle Waterpark“, „Sesame Place“, „Great Wolf Lodge“ и „Waldameer Park“. Пенсилванија е и дом на најголемиот внатрешен воден парк на источниот брег, „Splash Lagoon“ во Ири. Пенсилванија има и значајни музички фестивали. Меѓу нив се Мјузикфест и НЕАРфест во Бетлехем, Филаделфија фолк фестивалот, Криешн Фестивал, големиот Алентаун саем и Пурпл Дор. Има приближно еден милион лиценцирани ловци во Пенсилванија. Белоопашестиот елен, зајакот, верверицата, мисирката и тетребот се вообичаените видови дивеч. Пенсилванија се смета за една од најдобрите земји во нацијата, заедно со [[Тексас]] и [[Алабама]], за ловење мисирки. Спортскиот лов во Пенсилванија обезбедува голем поттик за економијата на зедницата. Извештајот од центарот за рурална Пенсилванија (легислативна агенција на пенсилванското генерално собрание) покажал дека ловењето, рибарењето и обработката на кожа генерираат 9.6 милијарди долари. Клубот „Boone and Crockett“ покажува дека пет од десетте најголеми (според големината на [[череп]]от) црни мечки потекнуваат од државата.<ref name=blackbear>{{Наведена мрежна страница | url = http://local.lancasteronline.com/4/212407 | title = Државата Пенсилванија останува дом на северноамериканските најголеми црни мечки | last = Рејли | first = П. | publisher = „Intelligencer Journal“ | date = 15 ноември 2007 | accessdate = 25 јуни 2012 | archive-date = 2007-11-16 | archive-url = https://web.archive.org/web/20071116162447/http://local.lancasteronline.com/4/212407 | url-status = dead }}</ref> Исто така, државата има поставено рекорд за најголем [[лов]] на [[Американска црна мечка|црни мечки]] во книгите на „Boone & Crockett“ со 332 килограми. Најголемата мртва мечка е пронајдена во [[Јута]] во 1975, а втората најголема е илегално уловена во Пенсилванија во 1987.<ref name=blackbear/> == Сообраќај == {{Поврзано|Список на аеродроми во Пенсилванија}} {{Multiple image | direction = vertical | image1 = Allegheny Mountain Tunnel.JPG | caption1 = Надворешен поглед | image2 = 2215 - Pennsylvania Turnpike Tunnel.JPG | caption2 = Внатрешен поглед | width = 200 | footer = Планинскиот тунел во Алгени кој е најдолгиот од петте тунели на „Pennsylvania Turnpike“}} [[Оддел за транспорт на Пенсилванија|Пенсилванското одделение за транспорт]] поседува 64.150км од 195.970км долгиот автопат во државата што ја рангира на петтото место за најголем државен автопатен систем во САД.<ref name="PennDOT fact 7">„Книга со факти на транспортниот оддел на Пенсилванија“, стр јули</ref> Системот „Пенсилванија автопати“ е долг 861км со главна линија која се протега од Охајо до Филаделфија и Њу Џерси.<ref name="PennDOT fact 7"/> Надгледуван е од страна на комисијата на „Пенсилванија автопати“. Друга поголема источно-западна рута е интерстејт 80 кој примарно се протега во северниот дел од државата, од [[Охајо]] до [[Њу Џерси]]. [[Интерстејт 90]] се протега на релативно малата далечина помеѓу Охајо и [[Њујорк (сојузна држава)|Њујорк]] преку округот Ири во екстремните северозападни делови од државата. Примарен северо-јужен автопат е [[Интерстејт 79]] од својот терминал Ири, преку Питсбург, до западна Вирџинија, [[Интерстејт 81]] од Њујорк преку Скрентон, Лакавана и Харисбург до Мериленд и Интерстејт 476 кој започнува 11км северно од границата со Делавер, во Честер, округот Делавер, и патува 212км до Кларкс Самит, округот Лакавана, каде што му се придружува на Интерстејт 81. Сите, освен 32км од [[Интерстејт 476]] се дел од североисточното проширување на „Пенсилванија автопати“, додека автопатот јужно од главната линија на „Пенсилванија автопати“ е официјално наречен „Меморијачен Автопат на Ветерани“. [[југоисточна транспорт агенција на Пенсилванија|југоисточната пенсилванска транспортна агенција]] е шестата најголема транзитна агенција во САД и управува со патничкиот, тешкиот и железничкиот транспорт, како и со автобускиот превоз во метрополитенската област на Филаделфија.<ref>"Книга со факти на државниот транспорт - 2010", стр август</ref> Меѓуградскиот патнички железнички транспорт е обезбеден од [[Амтрак]], со поголем дел од сообраќајот на Кистоун услугата со висока брзина во коридорот Кистоун помеѓу Харисбург и 30-та улична станица во Филаделфија пред да се упати северно кон Њујорк; пенсилванците ја имаат истата рута од Њујорк до Харисбург, проширена до Питсбург.Возот Капитол Лимитед поминува низ Питсбург, како и низ Конелсвил, на неговиот пат од Чикаго до Вашингтон.<ref name="PennDOT fact 10"/> Патувајќи помеѓу Чикаго и Њујорк, Лејкшор Лимитед поминува низ Ири по еднаш во секоја насока. Има 67 кратки линии, товарни железнички пруги кои работат во Пенсилванија. Тоа е највисоката бројка во целата нација.<ref name="PennDOT fact 10">„Книга со факти на одделот за транспорт на Пенсилванија“, стр октомври</ref> Пенсилванија има шест големи аеродроми: „Philadelphia International“, „Pittsburgh International“, „Lehigh International“, „Harrisburg International“, „Erie International“ и „Wilkes-Barre/Scranton International“. Вкупно има 134 јавни аеродроми во државата.<ref name="PennDOT fact 10"/> Пристаништето во Питсбург е второто најголемо внатрешно пристаниште во САД и 18 во светот. Пристаништето во Филаделфија е 24-то најголемо пристаниште во САД.<ref>„Waterborne Commerce Statistics Center“, стр. 5-4.</ref> Единственото пристаниште на Пенсилванија на [[Големи Езера|големите езера]] е сместено во [[Ири]]. == Спорт == [[Податотека:Citizens Bank Park, May 2009.jpg|мини|лево|230п|„Citizens Bank Park“ во јужна Филаделфија, дом на „Philadelphia Phillies“]] Пенсилванија е дом на многу професионални спортски тимови: „Pittsburgh Steelers“ и „Philadelphia Eagles“ од националната рагби лига, „Philadeplphia Phillies“ и „Pittsburgh Pirates“ од [[Главна бејзбол лига|главната бејзбол лига]], „Philadelphia 76ers“ од [[NBA|националната кошаркарска асоцијација]], „Philadelphia Flyers“ и „Pittsburgh Penguins“ од националната хокеарска лига, „Philadelphia Union“ од [[Главна фудбалска лига|главната фудбалска лига]], „Erie Bayhawks“ од националната кошаркарска асоцијација за развој на лигата, „Wilkes-Barre/Scranton Penguins“ и „Hershey Bears“ од американската хокеарска лига и „Philadelphia Wings“ од националната лакросе лига. Овие тимови вкупно имаат освоено 7 „World Series“ првенства („Pirates“ 5, „Phillies“ 2), 16 „National League“ знамиња („Pirates“ 9, „Phillies“ 7), 3 супербоул награди од т.н стара [[субербоул]] ера („Eagles“), 6 супербоул првенства („Steelers“), 1 аренабоул првенство („Soul“), 2 „NBA“ првенства („76ers“), 5 Стенли купови („Penguins“ 3, „Flyers“ 2), 11 Калдер купови („Bears“) и 6 награди во националната лакросе лига („Wings“). Има многу тимови низ државата кои се во послабите лиги, а неколку од нив се поврзани или со „Phillies“ или, пак, со „Pirates“. Во 2008, „Phillies“ го преселиле нивниот ААА-левел тим, „Lehigh Valley IronPigs“ од [[Отава]], [[Онтарио]], во [[Канада]], на ново конструиран стадион – „Coca-Cola Park“ во Алентаун. „Lehigh Valley“ е јадрото на обожавателите и за „Phillies“ и за „Philadelphia Eagles“, кои своите пред сезонски обуки ги одржуваат на терените на универзитетот во Лихај. Според тоа, се очекува „Lehigh Valley IronPigs“ (именувани по елементот кој се користи како инструментален дел во конструкцијата на железото кое е голем составен дел од локалната економија во последните неколку декади) да се покаже популарен пред публиката во Алентаун и обожавателите на „Lehigh Valley Phillies“. [[Податотека:Cokepark allentown.jpg|мини|десно|230п|„Coca-Cola Park“ во Алентаун, дом на „Lehigh Valley IronPigs“]] Рагбито на колеџ е многу популарно во Пенсилванија. Тренерот Џо Патерно го предводел тимот „Penn State University Nittany Lions“ во времето кога тој се изборил на два национални првенства (1982 и 1986), како и пет безпоразителни сезони (1968, 1969, 1973 и 1994). На 22 јануари 2012, [[Џо Патерно]] починал од [[Рак (болест)|рак]] на [[Бел дроб|белите дробови]]. „Penn State“ сега имаат нов тренер, Бил Обрајан, кој претходно бил на функцијата офанзивен координатор на „New England Patriots“. Игрите кои „Penn State“ ги игра на домашен терен се одржуваат на вториот по големина терен во САД, стадионот „Beaver“ со 107.282 седишта. Покрај овој клуб, „University of Pittsburgh Panthers“ освоиле девет национални првенства (1915, 1916, 1917, 1929, 1931, 1934, 1936, 1937 и 1976) и изиграле осум непоразителни сезони (1904, 1910, 1915, 1916, 1917, 1920, 1937 и 1976).<ref>{{Наведено списание |url=http://graphics.fansonly.com/photos/schools/pitt/sports/m-footbl/auto_pdf/06guide-pantherhistory.pdf |title=Историја на „Panther“ – „Pitt Football“ - 2006 |accessdate=25 јуни 2012 |archive-date=2018-10-01 |archive-url=https://web.archive.org/web/20181001213249/http://graphics.fansonly.com/photos/schools/pitt/sports/m-footbl/auto_pdf/06guide-pantherhistory.pdf |url-status=dead }}</ref> „Pittsburgh Panthers“ ги игра своите домашни натпревани на „Neinz Field“, стадион кој го дели со „Pittsburgh Steelers“. Меѓу другите колеџи во Пенсилванија кои го имаат освоено државното првенство се „Lafayettle College“ (1896), „Villanova University“ (2009) и „University of Pennsylvania“ (1895, 1897, 1904 и 1908).<ref>{{Наведена мрежна страница |url=http://www.cfbdatawarehouse.com/data/national_championships/nchamps_team.php |title=„Recognized National Championships by Team“ |publisher=Cfbdatawarehouse.com |accessdate=25 јуни 2012 |archive-date=2012-01-13 |archive-url=https://web.archive.org/web/20120113173331/http://www.cfbdatawarehouse.com/data/national_championships/nchamps_team.php |url-status=dead }}</ref> [[Кошарка]]та на колеџите е, исто така, популарна во државата, а особено во Филаделфија каде што пет универзитети колективно ја сочинуваат „Големата петорка“ и имаат богата традиција во првата кошаркарска дивизија „NCAA“. Националната титула во кошрката на колеџ ја имаат освоено следниве универзитети од Пенсилванија: „La Salle University“ (1954), „Temple University“ (1938), „University of Pennsylvania“ (1920 и 1921), „University of Pittsburgh (1928 и 1930)“ и „Villanova University“ (1985). [[Податотека:Pocono Victory Lane.JPG|мини|десно|230п|Тркачката патека Поконо во Лонг Понд]] И фудбалот, со тек на времето, добива на популарност во Пенсилванија. Додатно на учеството во клубот Филаделфија Заедница во машката фудбалска лига, моментално државата има три тима кои се компетентни за натпреварувањето во „Lamar Hunt U.S. Open Cup“, на годишно ниво. Другите два тима од Пенсилванија се „Pittsburgh Riverhounds“ и „Harrisburh City Islanders“ кои се дел од втората фудбалска лига во САД („USL-2“). Трките со коњи во Пенсилванија се составени од следниве тркачки патеки: „The Meadows“ во близина на Питсбург, „Pocono Downs“ во Вилкс Баре и „Harrah’s Philadelphia“ во Честер кои нудат трки со впрегнати коњи и „Penn National Race Course“ во Грантвил, „Racins“ (поранешен „Philadelphia Park“) во [[Бенслем, Пенсилванија|Бенслем]] и „Persque Isle Downs“ во близина на Ири кои нудат трки со расни (чистокрвни) коњи. [[Арнолд Палмер]] e еден од најдобрите професионални голфери на 20-от век кој потекнува од Латроби, додека, Џим Фјурик, моментален член на [[Професионална голферска асоцијација на САД|професионалната голферска асоцијација]] (ПГА), израснал во близина на Ланчестер. == Храна == Во книгата „Yo Mama Coock Like a Yankee“, авторот Шерон Харнс Силвермен ја нарекува Пенсилванија „светски главен град на ужинката“.<ref>{{Наведена мрежна страница |url=http://www.pittsburghlive.com/x/pittsburghtrib/news/cityregion/s_546927.html |title=Pa. knack for snacks a Farm Show feature – Pittsburgh Tribune-Review |publisher=Pittsburghlive.com |date=11 јануари 2008 |accessdate=25 јуни 2012 |archive-date=2009-11-08 |archive-url=https://web.archive.org/web/20091108051209/http://www.pittsburghlive.com/x/pittsburghtrib/news/cityregion/s_546927.html |url-status=dead }}</ref> Таа е водечка земја во производството на [[Перек|переци]] и чипс од домати. „Sturgis Pretzel House“ се првите претставници на переците во Америка. Исто така, компаниите како „Anderson Barkery Company“, „Intercourse Pretzel Factory“ и „Snyder’s of Hanover“ се водечки производители во заедницата. Две од трите водечки компании за производство на чипс од домати се стационирани во Пенсилванија: „Utz Quality Foods, Inc.“ која започната со производство на чипсот во 1921 во [[Ханвовер, Пенсилванија]], и „Wise Snack Foods“ која започнала да прави чипс во 1921 во Берик (третата, „Lay’s Potato Chips“, е компанија од Тексас). Останатите компании како „Herr Foods“, „Martin’s Potato Chips“, „Snyder’s“ од [[Берлин]] (не се поврзани со „Snyder’s“ од Хановер) и „Troyer Farms Potato Products“ се, исто така, познати производители на чипс од домати. Центарот на индустријата за производство на чоколада во [[САД]] е во [[Херши, Пенсилванија]], каде што се стационирани благите „Mars“, „Godiva“ и „Wilbur Chocolate Company“, а и помали производители како „Asher’s“ во близина на [[Лансдејл, Пенсилванија|Лансдејл]] и „Gertrude Hawk“ од [[Данмор, Пенсилванија|Данмор]]. Меѓу другите забележливи компании се „Just Bom“ во Бетлехем кои ги произведуваат „Hot Tamales“, „Mike and Ikes“ омилениот мармалад на источниот брег „Peeps“, „Benzel’s Pretzels“ и „Boyer Brothers“ од Атлуна кои се добро познати по нивните „Mallo Cups“. „Auntie Anne’s Pretzels“ започнале да продаваат на пазар во Даунингтон, Пенсилванија, а денес имаат корпоративен центар во градот Ланчестер.<ref>{{Наведена мрежна страница | title = Историја на компанијата: „Auntie Anne's Pretzels“ | publisher = издавател „Auntie Anne's“ | accessdate = 25 јуни 2012 | url = http://www.auntieannes.com/company_history.aspx | archive-date = 2010-09-17 | archive-url = https://web.archive.org/web/20100917154526/http://auntieannes.com/company_history.aspx | url-status = dead }}</ref> Традиционалната Пенсилванско-Холндска храна вклучува кокошкина пита, „schnitz un knepp“ (исушени јаболка, хејм и кнедлики), „fasnachts“ (покриени крофни), переци, болоња и др. „Shoofly“ питата е уште едно традиционално Пенсилванско-Холандско јадење. „D.G. Yuengling & Son“, најстарата американска пиварница, произведува пиво во Потсвил уште од 1829 година. == Државни симболи == {{Главна|Список на државни симболи во Пенсилванија}} [[Податотека:RuffedGrouse23.jpg|мини|десно|210п|Птицата на игрите, тетреб.]] [[Податотека:USBrigNiagaraInPort.JPG|мини|десно|220п|„USS“ Нијагара.]] * '''[[Список на гесла на државите во САД|Мото]]''': „Праведност, слобода и независност“ * '''Дрво''': Источен пелин<ref name="PA Manual 1-6">''The Pennsylvania Manual'', стр. 1-6</ref> * '''[[Список на државни птици во САД|Птица]]''': тетреб<ref name="PA Manual 1-5">''The Pennsylvania Manual'', стр. 1-5</ref> * '''Цвеќе''': планински ловор<ref name="PA Manual 1-5"/> * '''Инсект''': пенсилванска светулка<ref name="PA Manual 1-5"/> * '''Животно''': белоопашест елен<ref name="PA Manual 1-5"/> * '''Куче''': германска дога<ref name="PA Manual 1-5"/> * '''Риба''': Брук пастрмка<ref name="PA Manual 1-5"/> * '''Фосил''': „Phacops rana“<ref name="PA Manual 1-6"/> * '''Пијалак''': млеко<ref name="PA Manual 1-6"/> * '''Песна''': „Пенсилванија“<ref>''The Pennsylvania Manual'', стр. 1-7</ref> * '''Брод''': „USS“ Нијагара<ref name="PA Manual 1-6"/> * '''Електрична локомотива''': „GG1“ 4859<ref name="PA Manual 1-6"/> * '''Парна локомотива''': „K4s“ 1361 и „K4s“ 3750<ref name="PA Manual 1-6"/> * '''Разубавувачко растение''': Коронила<ref name="PA Manual 1-6"/> === Прекари === Пенсилванија е позната и како клучна држава од 1802,<ref name=autogenerated1>{{Наведена мрежна страница |url=http://www.phmc.state.pa.us/bah/pahist/symbols.asp?secid=31 |title=PHMC: Државни симболи |accessdate=2012-06-27 |archive-date=2009-01-22 |archive-url=https://web.archive.org/web/20090122180951/http://www.phmc.state.pa.us/bah/pahist/symbols.asp?secid=31 |url-status=dead }}</ref> засновано на нејзината централна положба во однос на оригиналнтие [[тринаесет колонии]] во [[САД]] и, исто така, поради тоа што токму тука се потпишани мнгоу важни американски документи (како на пример [[Декларација за независност (САД)|декларацијата за независност]]). Пенсилванија е и економски клучна држава потенцирајќи ги индустријата за вагони и пушки<ref>{{Наведена мрежна страница|url=http://www.lowellpl.lib.in.us/s2002mar.htm |title=„Lowell Tribune“, 26 март 2002 |publisher=Lowellpl.lib.in.us |accessdate=25 јуни 2010}}</ref> на север и земјоделската индустрија на југ. Друг пенсилвански прекар е и дрвжавата [[Квекери|Квекер]] поради тоа што во колонијалните времиња официјално била препознавана како провинција Квекер<ref>{{Наведена мрежна страница |url=http://www.dgs.state.pa.us/dgs/lib/dgs/pa_manual/section1/the_quaker_province_1681-1776.pdf#search=%22quaker%20province%20%22 |title=The Quaker Province |accessdate=2012-06-27 |archive-date=2009-03-25 |archive-url=https://web.archive.org/web/20090325035935/http://www.dgs.state.pa.us/dgs/lib/dgs/pa_manual/section1/the_quaker_province_1681-1776.pdf#search=%22quaker%20province%20%22 |url-status=dead }}</ref> во чест на првата уставна влада<ref>{{Наведена мрежна страница |url=http://www.yale.edu/lawweb/avalon/states/pa04.htm |title=Frame of Government |publisher=Yale.edu |accessdate=25 јуни 2012 |archive-date=2010-06-17 |archive-url=https://web.archive.org/web/20100617071216/http://www.yale.edu/lawweb/avalon/states/pa04.htm |url-status=dead }}</ref> на Вилијам Пен која обезбедила [[Почитичка слобода|слобода]] на [[совест]]. „Јаглената држава“, „Нафтената држава“, „Чоколадната држава“ и „Железната држава“ биле прекари на Пенсилванија прифатени во времето кога овие индустрии биле во најголем подем.<ref>{{Наведена мрежна страница|url=http://www.netstate.com/states/intro/pa_intro.htm |title=The State of Pennsylvania – An Introduction the Keystone State from |publisher=Netstate.Com |accessdate=25 јуни 2012}}</ref> При влегување во државата, на многу патни знаци, пишува „Државата на независноста“. == Значајни личности == {{Главна|Значајни личности од Пенсилванија}} ==Пенсилванија како тема во уметноста и во популарната култура== * „Јоргованот на Пенсилванија“ - песна на полскиот поет [[Јан Лехоњ]].<ref>''Savremena poljska poezija''. Beograd: Nolit, 1964, стр. 29-30.</ref> == Галерија == <center><gallery> Податотека:Downtown_Aliquippa.jpg|[[Аликвипа, Пенсилванија|Аликвипа]] Податотека:AllentownPA Skyline.jpg|[[Алентаун, Пенсилванија|Алентаун]] Податотека:Altoona Downtown from Brush Mountain.jpg|[[Алтуна, Пенсилванија|Алтуна]] Податотека:Beaver Falls.jpg|[[Бивер Фолс, Пенсилванија|Бивер Фолс]] Податотека:Bedford pitt street.jpg|[[Бедфорд, Пенсилванија|Бедфорд]] Податотека:Bethlehem_Pennsylvania_downtown.jpg|[[Бетлеем, Пенсилванија|Бетлеем]] Податотека:Blairsville Pennsylvania Market Street 2010.jpg|[[Блеирсвил, Пенсилванија|Блеирсвил]] Податотека:Butler PA skyline.jpg|[[Батлер, Пенсилванија|Батлер]] Податотека:Carlisle, Pennsylvania.jpg|[[Карлис, Пенсилванија|Карлис]] Податотека:Memorial_Square_Chambersburg.jpg|[[Чамберсбург, Пенсилванија|Чамберсбург]] Податотека:Clarion, Pennsylvania.jpg|[[Клерион, Пенсилванија|Клерион]] Податотека:Clearfield County Courthouse Apr 10.JPG|[[Клирфилд, Пенсилванија|Клирфилд]] Податотека:Corry,_Pennsylvania_Skyline.jpg|[[Кори, Пенсилванија|Кори]] Податотека:Pottercourthousecoudersport.jpg|[[Каудерспорт, Пенсилванија|Каудерспорт]] Податотека:Easton_Skyline.jpg|[[Истон, Пенсилванија|Истон]] Податотека:Cambria County Courthouse - Ebensburg, PA.jpg|[[Ебенсбург, Пенсилванија|Ебенсбург]] Податотека:Eriesky2.jpg|[[Ири, Пенсилванија|Ири]] Податотека:Franklin, Pennsylvania.jpg|[[Френклин, Пенсилванија|Френклин]] Податотека:Greencastle PA Square.JPG|[[Гринкасл, Пенсилванија|Гринкасл]] Податотека:Hanover theatre PA.jpg|[[Хановер, Пенсилванија|Хановер]] Податотека:Harrisburg,_Pennsylvania_State_Capital_Building.jpg|[[Харисбург (Пенсилванија)|Харисбург]] Податотека:Hershey, Pennsylvania.JPG|[[Хершеи, Пенсилванија|Хершеи]] Податотека:2008 03 30 - Hollidaysburg - Blair St 2.JPG|[[Холидаисбург, Пенсилванија|Холидеисбург]] Податотека:Indiana Theater Sign.jpg|[[Индијана, Пенсилванија|Индијана]] Податотека:Jeannette-pennsylvania-downtown.jpg|[[Џанет, Пенсилванија|Џанет]] Податотека:Johnstownview.jpg|[[Џонстаун, Пенсилванија|Џонстаун]] Податотека:Lancaster Pennsylvania downtown.jpg|[[Ланчестер, Пенсилванија|Ланчестер]] Податотека:Lewisburg, Pennsylvania.jpg|[[Луисбург, Пенсилванија|Луисбург]] Податотека:ltownsquare1.jpg|[[Луистаун, Пенсилванија|Луистаун]] Податотека:Clinton County Pennsylvania Courthouse.JPG|[[Лок Хевен, Пенсилванија|Лок Хевен]] Податотека:McKeesRocksPA.jpg|[[Мекис Рокс, Пенсилванија|Мекис Рокс]] Податотека:Meadville, Pennsylvania.jpg|[[Мидвил, Пенсилванија|Мидвил]] Податотека:Monessen01.JPG|[[Монисен, Пенсилванија|Монисен]] Податотека:Kennedy_Square.jpg|[[Њукасл, Пенсилванија|Њукасл]] Податотека:Palmyra Downtown.jpg|[[Палмира, Пенсилванија|Палмира]] Податотека:Philadelphia_Panorama_From_Camden.JPG|[[Филаделфија]] Податотека:Phoenixville downtown.jpg | [[Фениксвил]] Податотека:Duquesne Incline from top.jpg|[[Питсбург (Пенсилванија)|Питсбург]] Податотека:Pittston_City.jpg|[[Питстон, Пенсилванија|Питстон]] Податотека:Pottsville.jpg|[[Потсвил, Пенсилванија|Потсвил]] Податотека:Groundhogday2005.jpg|[[Понксотауни, Пенсилванија|Понксотауни]] Податотека:Reading, Pennsylvani skyline.jpg|[[Ридинг, Пенсилванија|Ридинг]] Податотека:Renovo, Pennsylvania_14_Street.jpg|[[Реново, Пенсилванија|Реново]] Податотека:Ridgway PA from Country Club Apr 10.JPG|[[Риџвеј, Пенсилванија|Риџвеј]] Податотека:DowntownScranton2003.jpg|[[Скрентон, Пенсилванија|Скрентон]] Податотека:Selinsgrove, Pennsylvania.jpg|[[Селинсгрув, Пенсилванија|Селинсгрув]] Податотека:Uprising3.JPG|[[Шемокин, Пенсилванија|Шемокин]] Податотека:ThecornerSC.JPG|[[Стејт Колеџ, Пенсилванија|Стејт Колеџ]] Податотека:Sunbury, Pennsylvania.jpg|[[Санбјури, Пенсилванија|Санбјури]] Податотека:Tyrone Borough Historic District Apr 10.JPG|[[Тајрон, Пенсилванија|Тајрон]] Податотека:Warren Pennsylvania.jpg|[[Ворен, Пенсилванија|Ворен]] Податотека:WashingtonCountyCourthouse.JPG|[[Вашингтон, Пенсилванија|Вашингтон]] Податотека:Waynesboro, Pennsylvania.JPG|[[Вејнсборо, Пенсилванија|Вејнсборо]] Податотека:Wilkes Barre Panorama.jpg|[[Вилкс-Баре, Пенсилванија|Вилкс-Баре]] Податотека:City Hall Williamsport Pennsylvania.JPG|[[Вилјамспорт, Пенсилванија|Вилјамспорт]] </gallery></center> == Наводи == {{наводи}} {{Политичка поделба на САД}} {{Избрана}} {{Нормативна контрола}} [[Категорија:Пенсилванија|*]] 7jhvutjg2vfhqiyemomxt8pd3jk88xr 0 8419 5380167 5287196 2025-06-14T21:51:36Z InternetArchiveBot 92312 Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.9.5 5380167 wikitext text/x-wiki {{Infobox settlement <!-- See Template:Infobox settlement for additional fields and descriptions --> | name = Општина Валандово | settlement_type = [[Општини во Македонија|Општина]] | image_skyline = | image_alt = | image_caption = | image_flag = Flag of Valandovo Municipality, North Macedonia.svg | flag_alt = | image_seal = | seal_alt = | image_shield = Coat of arms of Valandovo Municipality.svg | shield_alt = | nickname = | motto = | image_map = {{Македонија општини OSM map}} | map_alt = | map_caption = | pushpin_map = | pushpin_label_position = | pushpin_map_alt = | pushpin_map_caption = | coordinates = | coordinates_footnotes = | subdivision_type = [[Список на држави во светот|Држава]] | subdivision_name = [[Македонија]] | subdivision_type1 = [[Региони во Македонија|Регион]] | subdivision_name1 = [[Југоисточен Регион|Југоисточен]] | established_title = Година кога е основана | established_date = 1913 (во рамки на [[Кралство Србија]]) | seat = [[Валандово]] | parts_type = Населени места | parts_style = | p1 = [[Валандово]] и селата: [[Ајранли]], [[Аразли]], [[Бајрамбос]], [[Балинци]], [[Баракли]], [[Башали]], [[Башибос]], [[Брајковци]], [[Булунтули]], [[Вејсели]], [[Горна Маала]], [[Градец (Валандовско)|Градец]], [[Грчиште]], [[Дедели]], [[Ѓулели]], [[Јосифово]], [[Калково]], [[Казандол]], [[Кочули]], [[Марвинци]], [[Пирава]], [[Плавуш]], [[Прстен (село)|Прстен]], [[Раброво]], [[Собри]], [[Татарли]], [[Терзели]], [[Удово]], [[Чалакли]] и [[Честево]] | government_footnotes = | leader_party = | leader_title = Градоначалник | leader_name = [[Перо Костадинов]] | unit_pref = Metric<!-- or US or UK --> | area_footnotes = | area_total_km2 = 331,4 | area_land_km2 = | area_water_km2 = | area_water_percent = | area_note = | elevation_footnotes = | elevation_m = | population_footnotes = <ref name="попис2021">{{наведена мрежна страница|url=https://www.stat.gov.mk/PrikaziSoopstenie.aspx?rbrtxt=146|title=Попис на населението, домаќинствата и становите во Република Северна Македонија, 2021 - прв сет на податоци|publisher=[[Државен завод за статистика на Македонија]]|language=македонски|accessdate=30 март 2022}}</ref> | population_total = 10508 | population_as_of = 2021 | population_density_km2 = auto | population_demonym = | population_note = | timezone1 = [[Средноевропско време|CET]] | utc_offset1 = +01:00 | timezone1_DST = [[Средноевропско летно време|CEST]] | utc_offset1_DST = +02:00 | postal_code_type = | postal_code = | area_code_type = [[Повикувачки броеви во Македонија|Повикувачки број]] | area_code = +034 | iso_code = | blank_name = [[Автомобилски регистарски таблички во Македонија|Регистарски таблички]] | blank_info = VA | website = {{URL|https://www.valandovo.gov.mk/}} | footnotes = }} [[File:Valandovo Municipality.svg|thumb|right|245px|Карта на општина Валандово со селските атари.]] [[File:Ethnic groups of Valandovo Municipality.svg|thumb|right|245px|Демографска карта на општина Валандово со селските атари.]] '''Општина Валандово''' — [[општина]] во југоисточна [[Република Македонија|Македонија]]. Седиште на општината е [[Градови во Македонија|градот]] [[Валандово]]. == Географија == === Местоположба === Денешното Валандовско административно–територијално (општинско) подрачје се наоѓа на југоисточниот дел на [[Македонија]], распространет на југ од [[Демиркаписка Клисура|Демиркаписката Клисура]], источно од реката [[Вардар]] и на запад и север од планинските огранки на [[Плавуш (планина)|Плавуш]] и [[Беласица]]. На север, општината Валандово се граничи со [[Општина Конче]], на исток со [[Општина Струмица]], на југоисток со [[Општина Дојран]] и [[Општина Богданци]], а на запад со [[Општина Гевгелија]]. Оттука, општината Валандово се наоѓа на патиштата кои водат кон [[Струмица]] и [[Дојран]], а низ територијата на општината минува автопатот Е-75. Општината е оддалечена 26 километри од граничниот премин Дојран и 30 километри од граничниот премин [[Богородица]], како и 48 километри од граничниот премин [[Ново Село]]. Територијата на општината Валандово се протега на 331 квадратни километри. === Релјеф === Според релјефот, општината Валандово се дели на два дела: ридско-планински и рамничарски. Првиот зафаќа 208 квадратни километри (63% од територијата), и тоа: целата северна страна оградена со планината Плавуш, источната страна кон планината Беласица и јужната страна кон [[Погана]]. Рамничарскиот дел зафаќа 123 квадратни километри (37&nbsp;%) и се протега од изворот на [[Анска Река]], на подножјето на Беласица, по целиот нејзин тек, сè до нејзиното влевање во [[Вардар]]. Просечната надморска височина на општината изнесува 226 метри, а на валандовското поле 82 метри, со што општината Валандово е една од најниските општини во Македонија.<ref>''Туристички акционен план на општина Гевгелија и општина Валандово'', Гевгелија: Фондација за локален и ИТ развој - Гевгелија, декември 2010, стр. 18.</ref> === Хидрографија === По централниот дел на Валандовската котлина се протега Анска Река, која претставува продолжение на ''Башибоска Река''. Во јужната страна на општината тече реката ''Студена Вода'', а на северната страна тече реката ''Мичковица'', при што двете реки ги прифаќаат подземните води од јужниот и северниот масив. Студена Вода се влева во Анска Река кај месноста Страиште, а Мичковица се влева во Вардар крај селото [[Марвинци]].<ref>''Туристички акционен план на општина Гевгелија и општина Валандово'', Гевгелија: Фондација за локален и ИТ развој - Гевгелија, декември 2010, стр. 19.</ref> === Клима === Валандовската општина се одликува со [[средоземна клима]], со многу топли денови, со блага зима, при што просечните температури се движат од -5 до {{темп|35}}. Годишното количеството врнежи изнесува од 400 до 600 литри на квадратен метар, од кои најголем дел се во зимските и пролетните месеци. Во општината има 290 сончеви денови во текот на годината, просечната годишна температура изнесува {{темп|14,5}}, а апсорбираната топлинска енергија надминува 4 000 степени годишно.<ref>''Туристички акционен план на општина Гевгелија и општина Валандово'', Гевгелија: Фондација за локален и ИТ развој - Гевгелија, декември 2010, стр. 18-19.</ref> === Минерални богатства === Валандовската котлина се наоѓа на седименти од [[геологија|геолошки]] и органски талози. Самата котлина претставува моќен расед со длабочина меѓу 300 и 500 метри. Тоа се потврдува со [[палеонтологија|палеонтолошкиот]] наод на заби од [[лофодон]] (еден вид [[мамути]]), најдени покрај селото [[Прстен (село)|Прстен]], што покажува дека во раните геолошки периоди, во котлината имало бујна растителна вегетација. Раседот на кој се простира Валандовската котлина е причина за честите тектонски активности ([[земјотрес]]и) кои го погаѓаат ова трусно подрачје, од кои најсилен бил земјотресот од [[1931]] година. Во однос на минералните богатства, во месноста Раброво до [[1960]] година се експлоатирал рудникот за [[хром]], во месноста Казандол се пронајдени минерали богати со [[бакар]], а над селото [[Бајрамбос]] се вршени испитувања за присуство на минерали богати со благородни елементи.<ref>''Туристички акционен план на општина Гевгелија и општина Валандово'', Гевгелија: Фондација за локален и ИТ развој - Гевгелија, декември 2010, стр. 20.</ref> == Историја == Во општината Валандово постојат повеќе [[археологија|археолошки]] наоѓалишта, кои сведочат за богатата историја на овој крај. Така, во минатото, општината била дел од областа [[Пајонија]], за што постојат бројни докази. На пример, во близина на селото [[Дедели]] се наоѓа голема некропола со површина од околу 1 000 квдаратни метри, во која се пронајдени т.н. рамни скелетни гробови од пајонско време, оградени со камени плочи во форма на ковчези (цисти). На просторот каде што денес се наоѓа градот [[Валандово]] се пронајдени остатоци од римската антика, кои се присутни во трите зони на археолошкиот комплекс "Валандово". Исто така, во овој комплекс се пронајдени остатоци од [[Пајонија|пајонската]] цивилизација, како и од старомакедонскиот, [[Стар Рим|римскиот]] и [[Византија|рановизантискиот]] период. Врз основа на овие откритија се проценува дека во антиката Валандово достигнало висок цивилизациски развој, за што сведочат мозаичната површина од околу 200 м² во северозападниот дел на градот, како и мозаиците откриени во месностите "Расадник" и "Стакина чешма". На оддалеченост од 7 километри југозападно од Валандово, од левата страна на [[Вардар]], во близината на селото [[Марвинци]], се наоѓа археолошкото наоѓалиште [[Исар-Марвинци]] (Исар-Кале), во кое се откриени траги од праисториска населба врз чии остатоци подоцна се развила античка населба од [[хеленистички период|старомакедонскиот период]]. Оваа населба прераснала во значаен економски, сообраќаен и културен центар на областа, која се нарекувала ''Амфакситида''. Според некои претпоставки, во Валандовската котлина се наоѓал [[епископ]]скиот град ''Добер'', кој за првпат се споменува кон крајот на [[5 век]] од страна на хелинистичкиот историчар [[Тукидид]]. == Стопанство == Главна стопанска гранка е [[земјоделство]]то. Повеќето луѓе во Валандовскиот регион се занимаваат со [[лозарство]] и [[сточарство]]. Од земјоделските култури најмногу се произведуваат: [[зелка]], [[кромид]], [[пиперка]], [[жито]], [[јапонско јаболко]], [[калинка]] итн. Иако се наоѓа во близина на коридорот 10 и магистралниот пат Е-75, општината Валандово се одликува со слабо развиена туристичка дејност. Така, според Пописот на капацитетите во угостителството од [[2008]] година, во општината имало 26 угостителски објекти (ресторани, кафе-барови итн.) и само еден хотел „Анска Река“, со капацитет од 26 легла.<ref>''Туристички акционен план на општина Гевгелија и општина Валандово'', Гевгелија: Фондација за локален и ИТ развој - Гевгелија, декември 2010, стр. 10.</ref> == Демографија == Според пописот од 2002 година,{{ref|statgov}} општината Валандово имала 11 890 жители и 3 545 домаќинства, а според пописот од 2021 година имала 10.508 жители:<ref name="ДЗС">{{наведена мрежна страница|url=http://makstat.stat.gov.mk/PXWeb/pxweb/mk/MakStat/MakStat__Naselenie__ProcenkiNaselenie/126_Popis_Ops_NasPolStar3112_mk.px/table/tableViewLayout2/?rxid=46ee0f64-2992-4b45-a2d9-cb4e5f7ec5ef|title=Население во Република Македонија на 31.12 по специфични возрасни групи, по пол, по општини, по години|publisher=[[Државен завод за статистика на Република Македонија]]|language=македонски|accessdate=2 мај 2018}}{{Мртва_врска|date=May 2023 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }}</ref> {| class="wikitable" | | colspan="2" |'''2002''' | colspan="2" |'''2021''' |- |'''НАРОД''' |'''број''' |<small>'''%'''</small> |'''број''' |<small>'''%'''</small> |- |'''ВКУПНО''' |'''11.890''' |'''100''' |'''10.508''' |'''100''' |- |[[Македонци]] |9.830 |82.67 |8.166 |77.71 |- |[[Турци]] |1.333 |11.21 |1.412 |13.44 |- |[[Срби]] |639 |5.37 |469 |4.46 |- |останати |88 |0.74 |97 |0.92 |- |лица без податоци |/ |/ |364 |3.46 |} {| class="wikitable sortable" border="1" cellspacing="0" cellpadding="2" | '''Вероисповед''' | '''Вкупно''' |- | [[Православието во Македонија|православни]] | '''10.135''' |- | [[Исламот во Македонија|муслимани]] | 1.355 |- | [[Католицизмот во Македонија|католици]] | 10 |- | [[Протестантството во Македонија|протестанти]] | 0 |- | останати | 390 |- |} {| class="wikitable sortable" border="1" cellspacing="0" cellpadding="2" | '''Јазик''' | '''Вкупно''' |- |[[Македонски јазик|македонски]] | '''9.892''' |- |[[Албански јазик|албански]] | 0 |- |[[Турски јазик|турски]] | 1.324 |- |[[Ромски јазик|ромски]] | 24 |- |[[Влашки јазик|влашки]] | 1 |- |[[Српски јазик|српски]] | 621 |- |[[Босански јазик|бошњачки]] | 0 |- | останати | 28 |- |} Во однос на образовната структура на населението постаро од 15 години, 313 жители (3,2&nbsp;%) се без образование, 2 495 жители (25,9&nbsp;%) се со нецелосно основно образование, 2 859 жители (29,7&nbsp;%) имаат завршено основно училиште, 3 416 жители (35,4&nbsp;%) се со средно образование, 235 жители (2,4&nbsp;%) имаат виша школа, 314 жители (3,2&nbsp;%) имаат високо образование, а во општината има и еден магистер и тројца доктори на науки. Според економската активност, работната сила ја сочинуваат 9 590 жители, од кои 5 434 се економски активни, додека 4 156 се економски неактивни. Во рамките на економски активното население, 3 236 жители се вработени, а 2 198 се невработени. Во структурата на вработените преовладуваат оние кои се вработени во земјоделството (41,5&nbsp;%), 35,5% работат во услугите и 22,3% се вработени во индустријата.<ref>''Туристички акционен план на општина Гевгелија и општина Валандово'', Гевгелија: Фондација за локален и ИТ развој - Гевгелија, декември 2010, стр. 20-21.</ref> == Населени места == {| class="wikitable" | colspan="1" rowspan="1" | ! colspan="1" |ВКУПНО ! colspan="1" |Македонци ! colspan="1" |Албанци ! colspan="1" |Турци ! colspan="1" |Роми ! colspan="1" |Власи ! colspan="1" |Срби ! colspan="1" |Бошњаци ! colspan="1" |Други ! colspan="1" |Лица за кои податоците се преземени од административни извори |- ![[Општина Валандово]] |'''10.508''' |8.166 |10 |1.412 |24 | - |469 |4 |59 |364 |- ! rowspan="1" |[[Ајранли]] |'''-''' | - | - | - | - | - | - | - | - | - |- ! rowspan="1" |[[Аразли]] |'''-''' | - | - | - | - | - | - | - | - | - |- ! rowspan="1" |[[Бајрамбос]] |'''1''' | - | - |1 | - | - | - | - | - | - |- ! rowspan="1" |[[Балинци]] |'''366''' |281 | - | - | - | - |82 | - | - |3 |- ! rowspan="1" |[[Баракли]] |'''-''' | - | - | - | - | - | - | - | - | - |- ! rowspan="1" |[[Башали]] |'''-''' | - | - | - | - | - | - | - | - | - |- ! rowspan="1" |[[Башибос]] |'''110''' | - | - |103 | - | - | - | - | - |7 |- ! rowspan="1" |[[Брајковци]] |'''384''' |360 | - |3 | - | - |14 | - |2 |5 |- ! rowspan="1" |[[Булунтули]] |'''-''' | - | - | - | - | - | - | - | - | - |- ! rowspan="1" |<u>[[Валандово]]</u> |'''3 671''' |3 393 |1 |47 |16 | - |47 |1 |36 |130 |- ! rowspan="1" |[[Вејсели]] |'''-''' | - | - | - | - | - | - | - | - | - |- ! rowspan="1" |[[Градец (Валандовско)|Градец]] |'''3''' |3 | - | - | - | - | - | - | - | - |- ! rowspan="1" |[[Грчиште]] |'''176''' |171 | - | - | - | - |3 | - | - |2 |- ! rowspan="1" |[[Дедели]] |'''252''' |1 | - |236 | - | - | - | - | - |15 |- ! rowspan="1" |[[Ѓулели]] |'''-''' | - | - | - | - | - | - | - | - | - |- ! rowspan="1" |[[Јосифово]] |'''1 651''' |1 116 |2 |376 |3 | - |97 | - |9 |48 |- ! rowspan="1" |[[Казандол]] |'''182''' | - |1 |167 | - | - | - |1 | - |13 |- ! rowspan="1" |[[Кочули]] |'''53''' | - | - |50 | - | - | - |1 | - |2 |- ! rowspan="1" |[[Марвинци]] |'''437''' |196 |2 |1 | - | - |215 |1 |1 |21 |- ! rowspan="1" |[[Пирава]] |'''1 586''' |1 505 |2 | - |5 | - |4 | - |7 |63 |- ! rowspan="1" |[[Плавуш]] |'''-''' | - | - | - | - | - | - | - | - | - |- ! rowspan="1" |[[Прстен (село)|Прстен]] |'''30''' | - |1 |29 | - | - | - | - | - | - |- ! rowspan="1" |[[Раброво]] |'''248''' |230 | - | - | - | - |2 | - |1 |15 |- ! rowspan="1" |[[Собри]] |'''180''' |172 | - | - | - | - |1 | - |1 |6 |- ! rowspan="1" |[[Татарли]] |'''-''' | - | - | - | - | - | - | - | - | - |- ! rowspan="1" |[[Терзели]] |'''-''' | - | - | - | - | - | - | - | - | - |- ! rowspan="1" |[[Удово]] |'''766''' |738 | - |11 | - | - |3 | - |2 |12 |- ! rowspan="1" |[[Чалакли]] |'''412''' | - |1 |388 | - | - |1 | - | - |22 |- ! rowspan="1" |[[Честево]] |'''-''' | - | - | - | - | - | - | - | - | - |} == Самоуправа и политика == Градоначалник на општина Валандово е [[Перо Костадинов]] од редовите на [[СДСМ]]. Тој бил избран на [[Локални избори во Македонија (2017)|локалните избори од 2017 година]] за мандат од четири години.<ref>{{Наведена мрежна страница|url=http://www.sec.mk/mandati-za-gradonachalnici-i-sovet-lokalni-izbori-2017/|title=Мандати за градоначалници и совет во РМ – Локални избори 2017|last=|first=|date=|work=[[Државна изборна комисија на Македонија]]|archive-url=|archive-date=|dead-url=|accessdate=18 октомври 2017}}</ref> Советот на општина Валандово е составен од 15 члена. Според последните локални избори од 2017 година, членовите на советот според политичката припадност за мандатот 2017-2021 се: [[File:Council of Valandovo Municipality 2017.svg|thumb|300px|center|{{легенда|#2212FF|СДСМ: 9 места}} {{легенда|#C22E0A|ВМРО-ДПМНЕ: 6 места}}]] == Општествени установи == Во [[1983]] година, со здружување на киното "Хром", пионерскиот дом и локалната радио-станица, е формиран културниот центар "25 Мај", кој претставува најважна културна институција во општината. Во просториите на културниот дом се сместени седиштата на повеќе културни организации и институции, како што се: "[[Фолк-фест Валандово]]", КУД "[[Гоце Делчев]]", "Распеани Валандовчани" и "Радио Валандово". Исто така, во составот на домот работи матичната библиотека "Гоце Делчев", како и постојаната музејска збирка.<ref>''Туристички акционен план на општина Гевгелија и општина Валандово'', Гевгелија: Фондација за локален и ИТ развој - Гевгелија, декември 2010, стр. 22.</ref> == Културни и природни знаменитости == Во општината Валандово постојат повеќе археолошки наоѓалишта, од кои најпознати се:<ref>''Туристички акционен план на општина Гевгелија и општина Валандово'', Гевгелија: Фондација за локален и ИТ развој - Гевгелија, декември 2010, стр. 23.</ref> * Археолошкото наоѓалиште "Исар-Марвинци (Исар-Кале)", кој се наоѓа во близина на селото Марвинци, на оддалеченост од 7 километри југозападно од Валандово. Тука се најдени остатоци од праисториска населба и развиена хелинистичка населба. * Археолошкиот комплекс "Валандово", кој се наоѓа на просторот на денешниот град Валандово, богат со остатоци од пајонската цивилизација, хелинистичкиот период, римската антика и рановизантискиот период. * Подземниот споменик на културата „Идомена“, кој потекнува од пред римскиот период, т.е. крајот на 4 век и почетокот на 5 век пред нашата ера. * Некрополата кај селото Додели, во која се најдени гробови од пајонското време. Општината Валандово е богата и со фосилни пронајдоци. На пример, во месноста "Јолбурун", крај ''Прстенска Река'', пронајдени се фосили на праисториски животни од семејството на [[слон]]овите - [[мастодон]]и, познати под името „Фосилите од башибос“. Почнувајќи од [[1985]] година, во Валандово се одржува најпознатиот македонски фестивал на новосоздадени народни песни "Фолк Фест Валандово". Од [[1992]] година, во селото [[Чалакли]] се одржува фестивалот на пролетни веселби "ХИД-БАХ ШЕН ФЕСТ", кој е посветен на празнувањето на пролетнот празник ''Хидрелез'' и на негувањето на традициите на локалното турско население.<ref>''Туристички акционен план на општина Гевгелија и општина Валандово'', Гевгелија: Фондација за локален и ИТ развој - Гевгелија, декември 2010, стр. 22-23.</ref> == Личности == [[Ѓорге Иванов]] - Универзитетски професор и претседател на [[Република Македонија]]. [[Петар Гошев]] - Поранешен претседател на ЦК на [[СКМ-ПДП]], основач и прв претседател на [[Демократска партија|Демократската партија]], пратеник во [[Собрание на Република Македонија|Собранието на Република Македонија]], министер за финансии и гувернер на [[Народна банка на Република Македонија|Народната банка на Република Македонија]]. [[Нано Ружин]] - Универзитетски професор, поранешен пратеник во Собранието на Република Македонија и поранешен амбасадор на [[Македонија]] во [[НАТО]]. == Култура и спорт == Во општината делуваат следниве спортски клубови: * ФК Победа (Валандово) * ФК Валандово-Вардар * КК Александрија (Валандово) * OK Валандово (Валандово) Во Валандово се изгради првата спортска сала под името „[[Филип II Македонски]]“, како дел од проектот на Ввадата за изградба на нови 35 сали низ [[Република Македонија]]. == Наводи == {{наводи}} # {{note|statgov}} [http://www.stat.gov.mk/pdf/kniga_13.pdf Резултати од пописот на македонски и англиски (PDF)] == Надворешни врски == * [http://www.valandovo.gov.mk/ Портал на Општина Валандово] {{Семарх|url=https://web.archive.org/web/20201126184607/http://www.valandovo.gov.mk/ |date=2020-11-26 }} * [http://abv.mk/company.aspx?id=14371 Општина Валандово во „АБВ - деловен именик“]{{Мртва_врска|date=August 2021 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }} {{Општини во Република Македонија}} {{Општина Валандово}} [[Категорија:Општина Валандово| ]] nae1mc9qas1thw93x7yanbnikt4y1zj 0 8464 5380231 5298875 2025-06-14T22:44:26Z InternetArchiveBot 92312 Rescuing 0 sources and tagging 1 as dead.) #IABot (v2.0.9.5 5380231 wikitext text/x-wiki {{Infobox settlement <!-- See Template:Infobox settlement for additional fields and descriptions --> | name = Општина Старо Нагоричане | settlement_type = [[Општини во Македонија|Општина]] | image_skyline = | image_alt = | image_caption = | image_flag = Flag of Staro Nagoričane, North Macedonia.svg | flag_alt = | image_seal = | seal_alt = | image_shield = Coat of arms of Staro Nagoričane.svg | shield_alt = | nickname = | motto = | image_map = {{Македонија општини OSM map}} | map_alt = | map_caption = | pushpin_map = | pushpin_label_position = | pushpin_map_alt = | pushpin_map_caption = | coordinates = | coordinates_footnotes = | subdivision_type = [[Список на држави во светот|Држава]] | subdivision_name = [[Македонија]] | subdivision_type1 = [[Региони во Македонија|Регион]] | subdivision_name1 = [[Североисточен Регион|Североисточен]] | established_title = Година кога е основана | established_date = 1913 (во рамки на [[Кралство Србија]]) | seat = [[Старо Нагоричане]] | parts_type = Населени места | parts_style = 39 | p1 = Селата: [[Алгуња]], [[Аљинце]], [[Арбанашко]], [[Бајловце]], [[Брешко]], [[Буковљане]], [[Војник]], [[Враготурце]], [[Врачевце]], [[Дејловце]], [[Длабочица (Кумановско)|Длабочица]], [[Добрача]], [[Драгоманце]], [[Дренок (Кумановско)|Дренок]], [[Жегљане]], [[Жељувино]], [[Канарево]], [[Карловце]], [[Коинце]], [[Кокино]], [[М'гленце]], [[Макреш (Кумановско)|Макреш]], [[Малотино]], [[Младо Нагоричане]], [[Никуљане]], [[Облавце]], [[Орах]], [[Осиче (Кумановско)|Осиче]], [[Пелинце]], [[Пузајка]], [[Рамно]], [[Руѓинце]], [[Старо Нагоричане]], [[Степанце]], [[Стрезовце]], [[Стрновац]], [[Цветишница]], [[Цвиланце]] и [[Челопек (Кумановско)|Челопек]] | government_footnotes = | leader_party = | leader_title = Градоначалник | leader_name = [[Жаклина Јовановска]] | unit_pref = Metric<!-- or US or UK --> | area_footnotes = | area_total_km2 = 433,41 | area_land_km2 = | area_water_km2 = | area_water_percent = | area_note = | elevation_footnotes = | elevation_m = | population_footnotes = <ref name="попис2021">{{наведена мрежна страница|url=https://www.stat.gov.mk/PrikaziSoopstenie.aspx?rbrtxt=146|title=Попис на населението, домаќинствата и становите во Република Северна Македонија, 2021 - прв сет на податоци|publisher=[[Државен завод за статистика на Македонија]]|language=македонски|accessdate=30 март 2022}}</ref> | population_total = 3501 | population_as_of = 2021 | population_density_km2 = auto | population_demonym = | population_note = | timezone1 = [[Средноевропско време|CET]] | utc_offset1 = +01:00 | timezone1_DST = [[Средноевропско летно време|CEST]] | utc_offset1_DST = +02:00 | postal_code_type = | postal_code = | area_code_type = [[Повикувачки броеви во Македонија|Повикувачки број]] | area_code = +031 | iso_code = | blank_name = [[Автомобилски регистарски таблички во Македонија|Регистарски таблички]] | blank_info = KU | website = {{URL|http://staronagoricane.gov.mk/}} | footnotes = }} [[File:Staro Nagoričane Municipality.svg|thumb|right|250px|Карта на Општината.]] [[File:Ethnic groups of Staro Nagoričane Municipality.svg|thumb|right|250px|Демографска карта на Општината.]] '''Општина Старо Нагоричане''' — [[општина]] во [[Северна Македонија|северниот дел на Македонија]]. Центар на општината е селото [[Старо Нагоричане]]. Општина Старо Нагоричане како општина е формирана 1996 година,во неа гравитираат 39 населби. Во општината постојат 43 архиелошки наоѓалишта, 14 некрополи, 6 архелошки објекти и 2 осамени наоди. Археолошките наоѓалишта потекнуваат од следните хронолошки периоди: неолит, бакарно време, брозено време, железно време, рана антика, римски период, доцна антика и среден век. Градоначалник е Жаклина Јовановска. Претходно, територијата на Општина Старо Нагоричане била во рамките на [[Општина Куманово]]. == Географија == Општина Старо Нагоричане се наоѓа во североисточниот регион во Република Македонија. Во општина Старо Нагоричане се наоѓаат селата: [[Алгуња]], [[Аљинце]], [[Арбанашко]], [[Бајловце]], [[Брешко]], [[Буковљане]], [[Војник]], [[Враготурце]], [[Врачевце]], [[Дејловце]], [[Длабочица]], [[Добрача]], [[Драгоманце]], [[Дренок]], [[Жегљане]], [[Жељувино]], [[Канарево]], [[Карловце]], [[Коинце]], [[Кокино]], [[М’гленце]], [[Макреш]], [[Малотино]], [[Младо Нагоричане]], [[Никуљане]], [[Облавце]], [[Орах]], [[Осиче]], [[Пелинце]], [[Пузајка]], [[Рамно]], [[Руѓинце]], [[Старо Нагоричане]], [[Степанце]], [[Стрезовце]], [[Стрновац]], [[Цветишница]], [[Цвиланце]] и [[Челопек (Кумановско)]]. Селото [[Младо Нагоричане]] според атарот кој го зафаќа е најголемо село во [[Македонија]]. Планината [[Козјак (планина)]] е средновисока планина во североисточниот дел на [[Македонија]], долж границата со [[Република Србија]] и опфаќа голем дел од територијата на Општината Старо Нагоричане. Највисок врв на планината е [[Перен]] со 1326 метри надморска висина. <ref>{{нмс | author= | title=Врв 4/12: Перен на Козјак (1326 мнв) | url=https://https/ | accessdate=2024-02-05 | archive-date=2020-06-25 | archive-url=https://web.archive.org/web/20200625000000/https://https//udn.com/news/story/121424/4659358 | url-status=dead }}</ref> Најголема река која тече низ Општината Старо Нагоричане е [[Пчиња]], а нејзина најголема притока е реката [[Петрошница]]. Во атарот на село [[Орах]] се наоѓа [[Мокро Езеро]] природно езеро од вулканско-денудациско потекло, помеѓу народот познато како Карпинско Езеро. == Историја == До 1965 година на сегашната општинска територија постоела општина Старо Нагоричане којашто е укината од страна на тогашната власт. Со новиот закон за територијална организација од 1996 година, општина Старо Нагоричане е возобновена и како општински центар е земено [[Старо Нагоричане|с. Старо Нагоричане]], односно искористена е истата општинска зграда во којашто функционирала општината до 1965 година.<ref>{{Наведена мрежна страница |url=http://www.stn.gov.mk/node.aspx?id=16 |title=архивски примерок |accessdate=2015-05-24 |archive-date=2015-03-05 |archive-url=https://web.archive.org/web/20150305022539/http://www.stn.gov.mk/node.aspx?id=16 |url-status=dead }}</ref> == Стопанство == Населението во Општината Старо Нагоричане најчесто се занимава со земјоделие. Фармерите кои егзистираат на ова територија најчесто имаат посеви со житни култури како што се пченица, јачмен, овес, пченка и рж. Од сточарството најзастапено е одгледувањето на свињи, крави, овци и кози. Во минатото имало неколку живинарски фарми на кои се одгледувале кокошки и ноеви. Застапено е и одгледување на винска лоза. == Демографија == [[Попис на населението во Македонија (2002)]] на територија на Општина Старо Нагоричане имало 4840 жители од кои:<ref>{{нмс | author= | title=https://www.stat.gov.mk/Publikacii/knigaX.pdf}}</ref> {| class="wikitable sortable" border="1" cellspacing="0" cellpadding="2" | '''Националности''' | '''Број на жители''' |- | [[Македонци]] | '''3906''' |- | [[Срби]] | 926 |- | [[Албанци]] | 1 |- | [[Роми]] | 1 |- | Не кажале националност | 6 |- |} [[Попис на населението во Македонија (2021)]] бројката на население во Општината Старо Нагоричане е намалена на 3501 жители, што е намалување за огромни 27.6%.<ref>{{нмс | author= https://popis2021.stat.gov.mk/%D0%90%D0%BA%D1%82%D0%B8%D0%B2%D0%BD%D0%BE%D1%81%D1%82%D0%B8/%D0%9E%D0%B1%D1%80%D0%B0%D1%9C%D0%B0%D1%9A%D0%B5-%D0%BD%D0%B0-%D0%B4%D0%B8%D1%80%D0%B5%D0%BA%D1%82%D0%BE%D1%80%D0%BE%D1%82-%D0%BD%D0%B0-%D0%94%D1%80%D0%B6%D0%B0%D0%B2%D0%BD%D0%B8%D0%BE%D1%82-%D0%B7%D0%B0%D0%B2%D0%BE%D0%B4-%D0%B7%D0%B0-%D1%81%D1%82%D0%B0%D1%82%D0%B8%D1%81%D1%82%D0%B8%D0%BA%D0%B0-%D0%BF%D0%BE-%D0%BF%D0%BE%D0%B2%D0%BE%D0%B4-%D0%B7%D0%B0%D0%B2%D1%80%D1%88%D1%83%D0%B2%D0%B0%D1%9A%D0%B5%D1%82%D0%BE-%D0%BD%D0%B0-%D0%9F%D0%BE%D0%BF%D0%B8%D1%81-2021/}}</ref> {| class="wikitable sortable" border="1" cellspacing="0" cellpadding="2" | '''Националности''' | '''Број на жители''' |- |[[Македонци]] | '''2513''' |- |[[Срби]] | 585 |- |[[Албанци]] | 13 |- |[[Роми]] | 3 |- |Не кажале националност | 9 |- |} == Општествени установи == На територијата на Општината Старо Нагоричане функционираат 3 општински основни училишта и 1 градинка: * [[ОУ „Христијан Тодоровски-Карпош“ - Младо Нагоричане]] * [[ОУ „Светозар Марковиќ“ - Старо Нагоричане]] * [[ОУ „Христијан Тодоровски-Карпош“ - Драгоманце]] * [[ЈУДГ „Ангел Шајче“ - објект „Изворче“ - Младо Нагоричане]] <ref name="ДЗС">{{наведена мрежна страница|url=https://sdk.mk/index.php/dopisna-mrezha/otvorena-prvata-gradinka-vo-staro-nagorichane/ |title=Отворена Првата Градинка Во Старо Нагоричане |date=2018-03-30 }}</ref> == Самоуправа и политика == Градоначалник на општина Старо Нагоричане е [[Жаклина Јовановска]] од редовите на [[СДСМ]]. Таа била реизбрана на [[Локални избори во Македонија (2021)]] за нов мандат од четири години.<ref>{{Наведена мрежна страница|url=https://rezultati2021lokalni2krug.sec.mk/mk/mayr/r/35|title=архивска копија|accessdate=2024-02-05|archive-date=2024-02-05|archive-url=https://web.archive.org/web/20240205120810/https://rezultati2021lokalni2krug.sec.mk/mk/mayr/r/35|url-status=dead}}</ref> Советот на општина Старо Нагоричане е составен од 9 члена. Според последните локални избори од 2021 година, членовите на советот според политичката припадност за мандатот 2021-2025 се: [[File:Council of Staro Nagoricane Municipality 2017.svg|thumb|300px|center|{{легенда|#2212FF|СДСМ: 5 места}} {{легенда|#C22E0A|ТМРО: 2 места}} {{легенда|#FFFF21|Независни: 1 место}} {{легенда|#C0C0C0|ДПСМ: 1 места}}]] '''Претходни градоначалници:''' Милован Трајковиќ (1996-2000) Власте Димковиќ (2000-2009) Миодраг Јовановиќ (2009-2013) Милован Стојковски (2013-2017) <ref>{{Наведена мрежна страница|url=https://kumanovonews.mk/vesti/milovan-stojkovski-od-dpsm-kandidat-za-gradonacalnik-na-staro-nagoricane |title=Милован Стојковски од ДПСМ кандидат за градоначалник на Старо Нагоричане }}</ref> == Културни и природни знаменитости == Во рамките на општината се наоѓаат следниве знаменитости: * [[Зебрњак]] * [[Костоперска карпа]] * [[Црква „Св. Ѓорѓи Победоносец“ - Младо Нагоричане]] * [[Црква „Св. Петка“ - Младо Нагоричане]] * [[Црква „Св. Ѓорѓи“ - Старо Нагоричане]] * [[Испосница на Свети Прохор Пчински]] * [[Геотермална бања Стрновац]] * [[Манастирска Црква Света Богородица во Забел]] * [[Меморијален Центар АСНОМ]] * [[Светиот даб]] * [[Кокино]] * [[Карпино]] * [[Сув орах]] == Редовни настани == == Личности == * [[Карпош]] - водач на Карпошовото востание и легендарен македонски ајдутски војвода * [[Станко Младеновски]] - македонски политичар * [[Роса Пауновска]] - македонски изведувач на народни песни * [[Тимотеј Дебарско-кичевски]] - митрополит на [[Дебарско-кичевската епархија]] * [[Тоде Илиќ]] - градоначалник на [[Општина Куманово]] * [[Марјан Димитријевски]] - македонски историчар * [[Горазд Европски]] - архијереј на [[Македонска православна црква - Охридска архиепископија]] == Иселеништво == == Наводи == {{наводи}} == Надворешни врски == * [http://www.stn.gov.mk/ Портал на Општина Старо Нагоричане] {{Семарх|url=https://web.archive.org/web/20140313062603/http://www.stn.gov.mk/ |date=2014-03-13 }} * [http://abv.mk/company.aspx?id=26094 Општина Старо Нагоричане во „АБВ - деловен именик“] {{Семарх|url=https://web.archive.org/web/20160306082211/http://www.abv.mk/company.aspx?id=26094 |date=2016-03-06 }} * [http://www.akademik.mk/servisni-informacii/opshtina-staro-nagorichane/]{{Мртва_врска|date=June 2025 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }} {{Општини во Република Македонија}} {{Општина Старо Нагоричане}} [[Категорија:Општина Старо Нагоричане| ]] 03l0zezn009sfv3cqbeuc2a9gguykiw 0 8857 5380107 5360780 2025-06-14T16:57:08Z SpectralWiz 106165 5380107 wikitext text/x-wiki {{Инфокутија за село во Република Македонија | име = Софилари | слика = Поглед на Софилари 2.jpg | големина на слика = 300п | опис = Воздушен поглед на Софилари | општина = {{општинскигрб|Општина Штип}} | регион = {{грб|Источен Регион}} | област = | население = 7 | година = 2021 | поштенски број = 2000 | повикувачки број = 032 | надморска височина = 250 | lat_dir=N | lat_deg=41 | lat_min=42 | lat_sec=33 | lon_dir=E | lon_deg=22 | lon_min=08 | lon_sec=12 | слава = | мрежно место = | карта = Софилари во Општина Штип.svg }} '''Софилари''' — село во [[Општина Штип]], во околината на градот [[Штип]]. == Географија и местоположба == [[Податотека:Поглед на Софилари.jpg|мини|300п|лево|Воздушен поглед на селото]] Селото се наоѓа во средишниот дел на [[Општина Штип]], непосредно до реката [[Брегалница]], од нејзината лева страна.<ref name="енциклопедија">{{наведена книга|last=Панов|first=Митко|title= Енциклопедија на селата во Република Македонија|url= https://commons.wikimedia.org/wiki/File:%D0%95%D0%BD%D1%86%D0%B8%D0%BA%D0%BB%D0%BE%D0%BF%D0%B5%D0%B4%D0%B8%D1%98%D0%B0_%D0%BD%D0%B0_%D1%81%D0%B5%D0%BB%D0%B0%D1%82%D0%B0_%D0%B2%D0%BE_%D0%A0%D0%B5%D0%BF%D1%83%D0%B1%D0%BB%D0%B8%D0%BA%D0%B0_%D0%9C%D0%B0%D0%BA%D0%B5%D0%B4%D0%BE%D0%BD%D0%B8%D1%98%D0%B0.pdf|accessdate=2 март 2025|year=1998|publisher=Патрија|location=Скопје|language=македонски|page=280}}</ref> Селото е рамничарско, сместено на надморска височина од 250 метри. Од градот [[Штип]], селото е оддалечено 6 километри.<ref name="енциклопедија" /> До селото води асфалтен пат, кој се двои од [[Регионален пат 2433|регионалниот пат 2433]], кој пак започнува од [[Регионален пат 1204|регионалниот пат 1204]] (Штип-Радовиш).<ref name="енциклопедија" /> == Историја == Подрачјето на Софилари било населено уште од [[Доцна антика|доцноантичкото време]], за што сведочат остатоци на повеќе наоѓалишта, сместени во близина на селото.<ref name="АрхеоКарта">{{АрхеоКарта|440}}</ref> == Стопанство == Атарот на селото е голем и зафаќа простор од 6,3 километри квадратни. На него преовладуваат пасиштата на површина од 306 [[хектар]]и, на обработливото земјиште отпаѓаат 195 хектари и на шумите 63 хектари.<ref name="енциклопедија" /> Селото, во основа, има полјоделско-сточарска функција. Во минатото, во него имало земјоделска задруга „Братство“ и продавница.<ref name="енциклопедија" /> {{clear}} <center>'''Речни острови во реката [[Брегалница]] кај Софилари'''</center> <gallery mode="packed" heights="150px"> Податотека:Речни острови во Брегалница кај Софилари 2.jpg| Податотека:Речни острови во Брегалница кај Софилари 3.jpg| Податотека:Речни острови во Брегалница кај Софилари.jpg| </gallery> == Население == {{Население низ историјата | cols = 2 | graph-pos = bottom |1948|179 |1953|250 |1961|273 |1971|234 |1981|130 |1991|88 |1994|59 |2002|33 |2021|7 }} Според статистиката на [[Васил К’нчов]] („[[Македонија. Етнографија и статистика|Македонија, Етнографија и статистика]]“) од 1900 година, во Селце живееле 45 жители, сите [[Македонци]].<ref name=":2">[http://www.promacedonia.org/vk/vk_2_36.htm Кънчов, Васил. „Македония. Етнография и статистика“. София, 1900, стр. 231.]</ref> Според егзархискиот секретар [[Димитар Мишев]], („[[La Macédoine et sa Population Chrétienne]]“) во 1905 година во Софилари имало 56 [[Македонци]], под врховенството на [[Бугарска егзархија|Бугарската егзархија]].<ref>Brancoff, D.M. "La Macedoine et sa Population Chretienne". Paris, 1905, pp. 134-135.</ref> Според германска карта издадена во 1941 година, а заснована на пописот на [[Кралство Југославија|Кралството Југославија]] од 1931 година, селото имало 25 до 50 [[Власи]].<ref>{{Наведена мрежна страница|url=http://maps.mapywig.org/m/German_maps/series/200K_Volkstumskarte_Jugoslawien/VKJug_Bl_36_40-42_KRIVA_PALANKA_1941.jpg|title=200K Volkstumskarte Jugoslawien}}</ref> Селото е мало, коешто во 1961 година броело 273 жители, од кои 146 биле Власи, а 119 биле Македонци. Во 1994 година бројот се намалил на 59 жители, од кои 33 биле Македонци, а 26 жители Власи.<ref name="енциклопедија" /> Според пописот од 2002 година, во селото живееле 33 жители, од кои 21 [[Македонци|Македонец]] и 12 [[Македонски Власи|Власи]].<ref name="попис">{{нмс|url=http://www.stat.gov.mk/Publikacii/knigaX.pdf|title=Попис на Македонија |date=2002|publisher=Завод за статистика на Македонија|accessdate=2 март 2025}}</ref> Според последниот попис од 2021 година, во селото живееле 7 жители, од кои 6 [[Македонци]] и 1 [[Македонски Власи|Влав]]. Низ годините ова било вкупното население и етничка припадност на населението во Софилари: {| class="wikitable" ! Година ! Македонци ! Албанци ! Турци ! Власи ! Срби ! {{крат|Ост.|Останати}} ! Вкупно |- style="text-align:center;" |'''1948''' |— |— |— |— |— |— |'''179''' |- style="text-align:center;" |'''1953''' |88 |0 |0 |162 |0 |0 |'''250''' |- style="text-align:center;" |'''1961''' |119 |2 |2 |— |4 |146 |'''273''' |- style="text-align:center;" |'''1971''' |113 |6 |0 |— |0 |115 |'''234''' |- style="text-align:center;" |'''1981''' |62 |11 |0 |56 |0 |1 |'''130''' |- style="text-align:center;" |'''1991''' |43 |1 |0 |43 |1 |0 |'''88''' |- style="text-align:center;" |'''1994''' |33 |0 |0 |26 |0 |27 |'''59''' |- style="text-align:center;" |'''2002''' |21 |0 |0 |12 |0 |0 |'''33''' |- style="text-align:center;" |'''2021''' |6 |0 |0 |1 |0 |0 |'''7''' |} <small>* Извор: [[Државен завод за статистика на Република Македонија]] (1948-2021), според податоци од официјалните пописи во соодветните години</small> === Родови === Според истражувањата од 1963 година, родови во селото се: * '''Влашки родови''' ** '''Доселеници:''' ''Стерјовци'' (''13 к.'') со старо презиме ''Гуцевци'', првонаселеници од 1913 година. Потекнуваат од тројца браќа. ''Бакарци'' (''2 к.''), ''Зиковци'' (''2 к.''), ''Рибовци'' (''2 к.''), ''Тодоровци'' (''1 к.''), ''Тикови'' (''1 к.''), ''Симеонови'' (''1 к.''), ''Накови'' (''1 к.''), ''Пушови'' (''1 к.'') и ''Диневи'' (''1 к.'') сите родови се доселени во 1946 г. Родот Зиковци е доселен од [[кочанското]] село [[Врбица (Кочанско)|Врбица]], а останатите порано биле номади. * '''Македонски родови''' ** '''Доселеници:''' ''Филипови'' (2 ''к.''), ''Ангелови'' (3 ''к.''), ''Јаневи'' (4 ''к.''), ''Атанасови'' (''2 к.''), ''Костови'' (2 ''к.''), ''Веселинови'' (2 ''к.''), ''Петкови'' (2 ''к.''), ''Виткови'' (2 ''к.''), ''Насеви'' (''1 к.''), ''Јанкови'' (''1 к.''), ''Лазарови'' (''1 к.'') и ''Стојкови'' (''1 к.'') се доселени меѓу 1946–1962 г. од села во околината на [[Кратово]] и [[Крива Паланка]].<ref name=":22">{{Наведена книга|title=Денешни села и население во долниот слив на Брегалница|last=Трифуноски|first=Јован|last2=Нетков|first2=Васил|publisher=Зборник на Штипскиот народен музеј|year=1964|volume=III|location=Штип|pages=40-41|orig-year=1962-1963}}</ref> <!--=== Иселеништво === == Општествени установи ==--> == Самоуправа и политика == На крајот од XIX век, Софилари било село во [[Штипска Каза|Штипската Каза]] на [[Отоманско Царство|Отоманското Царство]]. Селото влегува во рамките на [[Општина Штип]], една од ретките општини која не била променета при новата територијална поделба на Македонија во 2004 година. Во периодот од 1996-2004 година, селото било во рамките на некогашната [[Општина Штип]]. Во периодот 1957-1996 година, селото се наоѓало во рамките на големата Општина Штип. Во периодот од 1955 до 1957 година, селото влегувало во рамките на тогашната општина Лакавица. Во периодот 1952-1955, селото било дел од тогашната општина Драгоево, во која покрај селото Софилари се наоѓале селата Драгоево, Едеклерци, Јамуларци, Пенуш, Селце, Скандалци, Топлик, Хаџи Реџепли, Хаџи Сејдели, Хаџи Хамзали и Црешка. Во периодот 1950-1952, селото било исто така дел од некогашната општина Драгоево, во која влегувале селата Драгоево, Пенуш, Селце, Софилари, Топлик, Хаџи Реџепли, Хаџи Хамзали и Црешка. === Избирачко место === Во селото постои избирачкото место бр. 2291 според [[Државна изборна комисија на Македонија|Државната изборна комисија]], сместено во приватна куќа.<ref>{{Наведена мрежна страница|url=http://mojotizbor.mk/arhiva/parlamentarni-izbori-2011/9-uncategorised/194-opisi-na-izbiracki-mesto.html|title=Описи на ИМ|last=|first=|date=|work=|archive-url=https://web.archive.org/web/20230817210325/https://mojotizbor.mk/arhiva/parlamentarni-izbori-2011/9-uncategorised/194-opisi-na-izbiracki-mesto.html|archive-date=2023-08-17|dead-url=|accessdate=3 ноември 2019|url-status=dead}}</ref> Истото било затворено во 2024 година. На [[Македонски претседателски избори (2019)|претседателските избори во 2019 година]], на ова избирачко место биле запишани вкупно 14 гласачи.<ref>{{Наведена мрежна страница|url=https://rezultati.sec.mk/mk-MK/1/r/all/56/1613|title=Претседателски избори 2019|last=|first=|date=|work=|archive-url=https://web.archive.org/web/20191229144944/https://rezultati.sec.mk/mk-MK/1/r/all/56/1613|archive-date=2019-12-29|dead-url=|accessdate=3 ноември 2019|url-status=dead}}</ref> На [[Локални избори во Македонија (2021)|локалните избори во 2021 година]], на ова избирачко место биле запишани вкупно 16 гласачи.<ref>{{Наведена мрежна страница|url= https://ep.sec.mk/election/results/electionType/local/electionYear/2021/electionRound/21/municipality/591/pollingStation/23542|title=Резултати|work=[[Државна изборна комисија]]|archive-url=|archive-date=|dead-url=|accessdate=2 март 2025}}</ref> == Културни и природни знаменитости == ;Археолошки наоѓалишта<ref name="АрхеоКарта"/> * [[Поле (Софилари)|Поле]] — населба од доцноантичкото време; * [[Црквиште (Софилари)|Црквиште]] — вила рустика од доцноантичкото време. ;Цркви * [[Црква „Св. Јоаким Осоговски“ - Софилари|Црква „Св. Јоаким Осоговски“]] — главна селска црква <!--== Редовни настани == == Личности == ;Родени во или по потекло од Софилари == Култура и спорт ==--> == Галерија == <gallery mode="packed" heights="150px"> Податотека:Брегалница кај Софилари 2.jpg|Реката Брегалница кај селото Податотека:Брегалница кај Софилари.jpg|Реката Брегалница кај селото Податотека:Поглед во Софилари.jpg|Поглед во селото </gallery> == Поврзано == * [[Општина Штип]] == Наводи == {{наводи|2}} == Надворешни врски == {{Ризница-ред|Sofilari}} {{Општина Штип}} [[Категорија:Софилари| ]] [[Категорија:Села во Македонија]] [[Категорија:Штипски села]] [[Категорија:Села во Општина Штип]] irs2dl5q4wudbq78en28josbookds13 5380108 5380107 2025-06-14T16:58:04Z SpectralWiz 106165 5380108 wikitext text/x-wiki {{Инфокутија за село во Република Македонија | име = Софилари | слика = Поглед на Софилари 2.jpg | големина на слика = 300п | опис = Воздушен поглед на Софилари | општина = {{општинскигрб|Општина Штип}} | регион = {{грб|Источен Регион}} | област = | население = 7 | година = 2021 | поштенски број = 2000 | повикувачки број = 032 | надморска височина = 250 | lat_dir=N | lat_deg=41 | lat_min=42 | lat_sec=33 | lon_dir=E | lon_deg=22 | lon_min=08 | lon_sec=12 | слава = | мрежно место = | карта = Софилари во Општина Штип.svg }} '''Софилари''' — село во [[Општина Штип]], во околината на градот [[Штип]]. == Географија и местоположба == [[Податотека:Поглед на Софилари.jpg|мини|300п|лево|Воздушен поглед на селото]] Селото се наоѓа во средишниот дел на [[Општина Штип]], непосредно до реката [[Брегалница]], од нејзината лева страна.<ref name="енциклопедија">{{наведена книга|last=Панов|first=Митко|title= Енциклопедија на селата во Република Македонија|url= https://commons.wikimedia.org/wiki/File:%D0%95%D0%BD%D1%86%D0%B8%D0%BA%D0%BB%D0%BE%D0%BF%D0%B5%D0%B4%D0%B8%D1%98%D0%B0_%D0%BD%D0%B0_%D1%81%D0%B5%D0%BB%D0%B0%D1%82%D0%B0_%D0%B2%D0%BE_%D0%A0%D0%B5%D0%BF%D1%83%D0%B1%D0%BB%D0%B8%D0%BA%D0%B0_%D0%9C%D0%B0%D0%BA%D0%B5%D0%B4%D0%BE%D0%BD%D0%B8%D1%98%D0%B0.pdf|accessdate=2 март 2025|year=1998|publisher=Патрија|location=Скопје|language=македонски|page=280}}</ref> Селото е рамничарско, сместено на надморска височина од 250 метри. Од градот [[Штип]], селото е оддалечено 6 километри.<ref name="енциклопедија" /> До селото води асфалтен пат, кој се двои од [[Регионален пат 2433|регионалниот пат 2433]], кој пак започнува од [[Регионален пат 1204|регионалниот пат 1204]] (Штип-Радовиш).<ref name="енциклопедија" /> == Историја == Подрачјето на Софилари било населено уште од [[Доцна антика|доцноантичкото време]], за што сведочат остатоци на повеќе наоѓалишта, сместени во близина на селото.<ref name="АрхеоКарта">{{АрхеоКарта|440}}</ref> == Стопанство == Атарот на селото е голем и зафаќа простор од 6,3 километри квадратни. На него преовладуваат пасиштата на површина од 306 [[хектар]]и, на обработливото земјиште отпаѓаат 195 хектари и на шумите 63 хектари.<ref name="енциклопедија" /> Селото, во основа, има полјоделско-сточарска функција. Во минатото, во него имало земјоделска задруга „Братство“ и продавница.<ref name="енциклопедија" /> {{clear}} <center>'''Речни острови во реката [[Брегалница]] кај Софилари'''</center> <gallery mode="packed" heights="150px"> Податотека:Речни острови во Брегалница кај Софилари 2.jpg| Податотека:Речни острови во Брегалница кај Софилари 3.jpg| Податотека:Речни острови во Брегалница кај Софилари.jpg| </gallery> == Население == {{Население низ историјата | cols = 2 | graph-pos = bottom |1948|179 |1953|250 |1961|273 |1971|234 |1981|130 |1991|88 |1994|59 |2002|33 |2021|7 }} Според статистиката на [[Васил К’нчов]] („[[Македонија. Етнографија и статистика|Македонија, Етнографија и статистика]]“) од 1900 година, во Селце живееле 45 жители, сите [[Македонци]].<ref name=":2">[http://www.promacedonia.org/vk/vk_2_36.htm Кънчов, Васил. „Македония. Етнография и статистика“. София, 1900, стр. 231.]</ref> Според егзархискиот секретар [[Димитар Мишев]], („[[La Macédoine et sa Population Chrétienne]]“) во 1905 година во Софилари имало 56 [[Македонци]], под врховенството на [[Бугарска егзархија|Бугарската егзархија]].<ref>Brancoff, D.M. "La Macedoine et sa Population Chretienne". Paris, 1905, pp. 134-135.</ref> Според германска карта издадена во 1941 година, а заснована на пописот на [[Кралство Југославија|Кралството Југославија]] од 1931 година, селото имало 25 до 50 [[Власи]].<ref>{{Наведена мрежна страница|url=http://maps.mapywig.org/m/German_maps/series/200K_Volkstumskarte_Jugoslawien/VKJug_Bl_36_40-42_KRIVA_PALANKA_1941.jpg|title=200K Volkstumskarte Jugoslawien}}</ref> Селото е мало, коешто во 1961 година броело 273 жители, од кои 146 биле Власи, а 119 биле Македонци. Во 1994 година бројот се намалил на 59 жители, од кои 33 биле Македонци, а 26 жители Власи.<ref name="енциклопедија" /> Според пописот од 2002 година, во селото живееле 33 жители, од кои 21 [[Македонци|Македонец]] и 12 [[Македонски Власи|Власи]].<ref name="попис">{{нмс|url=http://www.stat.gov.mk/Publikacii/knigaX.pdf|title=Попис на Македонија |date=2002|publisher=Завод за статистика на Македонија|accessdate=2 март 2025}}</ref> Според последниот попис од 2021 година, во селото живееле 7 жители, од кои 6 [[Македонци]] и 1 [[Македонски Власи|Влав]]. Низ годините ова било вкупното население и етничка припадност на населението во Софилари: {| class="wikitable" ! Година ! Македонци ! Албанци ! Турци ! Власи ! Срби ! {{крат|Ост.|Останати}} ! Вкупно |- style="text-align:center;" |'''1948''' |— |— |— |— |— |— |'''179''' |- style="text-align:center;" |'''1953''' |88 |0 |0 |162 |0 |0 |'''250''' |- style="text-align:center;" |'''1961''' |119 |2 |2 |— |4 |146 |'''273''' |- style="text-align:center;" |'''1971''' |113 |6 |0 |— |0 |115 |'''234''' |- style="text-align:center;" |'''1981''' |62 |11 |0 |56 |0 |1 |'''130''' |- style="text-align:center;" |'''1991''' |43 |1 |0 |43 |1 |0 |'''88''' |- style="text-align:center;" |'''1994''' |33 |0 |0 |26 |0 |27 |'''59''' |- style="text-align:center;" |'''2002''' |21 |0 |0 |12 |0 |0 |'''33''' |- style="text-align:center;" |'''2021''' |6 |0 |0 |1 |0 |0 |'''7''' |} <small>* Извор: [[Државен завод за статистика на Република Македонија]] (1948-2021), според податоци од официјалните пописи во соодветните години</small> === Родови === Според истражувањата од 1963 година, родови во селото се: * '''Влашки родови''' ** '''Доселеници:''' ''Стерјовци'' (''13 к.'') со старо презиме ''Гуцевци'', првонаселеници од 1913 година. Потекнуваат од тројца браќа. ''Бакарци'' (''2 к.''), ''Зиковци'' (''2 к.''), ''Рибовци'' (''2 к.''), ''Тодоровци'' (''1 к.''), ''Тикови'' (''1 к.''), ''Симеонови'' (''1 к.''), ''Накови'' (''1 к.''), ''Пушови'' (''1 к.'') и ''Диневи'' (''1 к.'') сите родови се доселени во 1946 г. Родот Зиковци е доселен од [[кочанското]] село [[Врбица (Кочанско)|Врбица]], а останатите порано биле номади. * '''Македонски родови''' ** '''Доселеници:''' ''Филипови'' (2 ''к.''), ''Ангелови'' (3 ''к.''), ''Јаневи'' (4 ''к.''), ''Атанасови'' (''2 к.''), ''Костови'' (2 ''к.''), ''Веселинови'' (2 ''к.''), ''Петкови'' (2 ''к.''), ''Виткови'' (2 ''к.''), ''Насеви'' (''1 к.''), ''Јанкови'' (''1 к.''), ''Лазарови'' (''1 к.'') и ''Стојкови'' (''1 к.'') се доселени меѓу 1946–1962 г. од села во околината на [[Кратово]] и [[Крива Паланка]].<ref name=":22">{{Наведена книга|title=Денешни села и население во долниот слив на Брегалница|last=Трифуноски|first=Јован|last2=Нетков|first2=Васил|publisher=Зборник на Штипскиот народен музеј|year=1964|volume=III|location=Штип|pages=40-41|orig-year=1962-1963}}</ref> <!--=== Иселеништво === == Општествени установи ==--> == Самоуправа и политика == На крајот од XIX век, Софилари било село во [[Штипска Каза|Штипската Каза]] на [[Отоманско Царство|Отоманското Царство]]. Селото влегува во рамките на [[Општина Штип]], една од ретките општини која не била променета при новата територијална поделба на Македонија во 2004 година. Во периодот од 1996-2004 година, селото било во рамките на некогашната [[Општина Штип]]. Во периодот 1957-1996 година, селото се наоѓало во рамките на големата Општина Штип. Во периодот од 1955 до 1957 година, селото влегувало во рамките на тогашната општина Лакавица. Во периодот 1952-1955, селото било дел од тогашната општина Драгоево, во која покрај селото Софилари се наоѓале селата Драгоево, Едеклерци, Јамуларци, Пенуш, Селце, Скандалци, Топлик, Хаџи Реџепли, Хаџи Сејдели, Хаџи Хамзали и Црешка. Во периодот 1950-1952, селото било исто така дел од некогашната општина Драгоево, во која влегувале селата Драгоево, Пенуш, Селце, Софилари, Топлик, Хаџи Реџепли, Хаџи Хамзали и Црешка. === Избирачко место === Во селото постои избирачкото место бр. 2291 според [[Државна изборна комисија на Македонија|Државната изборна комисија]], сместено во приватна куќа.<ref>{{Наведена мрежна страница|url=http://mojotizbor.mk/arhiva/parlamentarni-izbori-2011/9-uncategorised/194-opisi-na-izbiracki-mesto.html|title=Описи на ИМ|last=|first=|date=|work=|archive-url=https://web.archive.org/web/20230817210325/https://mojotizbor.mk/arhiva/parlamentarni-izbori-2011/9-uncategorised/194-opisi-na-izbiracki-mesto.html|archive-date=2023-08-17|dead-url=|accessdate=3 ноември 2019|url-status=dead}}</ref> Истото било затворено во 2024 година. На [[Македонски претседателски избори (2019)|претседателските избори во 2019 година]], на ова избирачко место биле запишани вкупно 14 гласачи.<ref>{{Наведена мрежна страница|url=https://rezultati.sec.mk/mk-MK/1/r/all/56/1613|title=Претседателски избори 2019|last=|first=|date=|work=|archive-url=https://web.archive.org/web/20191229144944/https://rezultati.sec.mk/mk-MK/1/r/all/56/1613|archive-date=2019-12-29|dead-url=|accessdate=3 ноември 2019|url-status=dead}}</ref> На [[Локални избори во Македонија (2021)|локалните избори во 2021 година]], на ова избирачко место биле запишани вкупно 16 гласачи.<ref>{{Наведена мрежна страница|url= https://ep.sec.mk/election/results/electionType/local/electionYear/2021/electionRound/21/municipality/591/pollingStation/23542|title=Резултати|work=[[Државна изборна комисија]]|archive-url=|archive-date=|dead-url=|accessdate=2 март 2025}}</ref> == Културни и природни знаменитости == ;Археолошки наоѓалишта<ref name="АрхеоКарта"/> * [[Поле (Софилари)|Поле]] — населба од доцноантичкото време; * [[Црквиште (Софилари)|Црквиште]] — вила рустика од доцноантичкото време. ;Цркви * [[Црква „Св. Јоаким Осоговски“ - Софилари|Црква „Св. Јоаким Осоговски“]] — главна селска црква <!--== Редовни настани == == Личности == ;Родени во или по потекло од Софилари == Култура и спорт ==--> == Галерија == <gallery mode="packed" heights="150px"> Податотека:Брегалница кај Софилари 2.jpg|Реката Брегалница кај селото Податотека:Брегалница кај Софилари.jpg|Реката Брегалница кај селото Податотека:Поглед во Софилари.jpg|Поглед во селото </gallery> == Поврзано == * [[Општина Штип]] == Наводи == {{наводи|2}} == Надворешни врски == {{Ризница-ред|Sofilari}} {{Општина Штип}} [[Категорија:Софилари| ]] [[Категорија:Села во Македонија]] [[Категорија:Штипски села]] [[Категорија:Села во Општина Штип]] hkg5w0movgcftza756880wp4yqn63mo 0 8874 5380110 5165147 2025-06-14T17:06:13Z SpectralWiz 106165 5380110 wikitext text/x-wiki {{Инфокутија за село во Република Македонија | име=Хаџи-Хамзали | слика= | опис= | регион= {{грб|Источен Регион}} | општина={{општинскигрб|Општина Штип}} | област = | население=0 | година=2002 | поштенски број= | повикувачки број=032 | надморска височина=370 | lat_dir=N | lat_deg=41 | lat_min=40 | lat_sec=57 | lon_dir=E | lon_deg=22 | lon_min=02 | lon_sec=14 | мрежно место= | карта = Хаџи-Хамзали во Општина Штип.svg }} '''Хаџи-Хамзали''' — село во [[Општина Штип]], [[источна Македонија]]. Денес нема жители.<ref name="попис">{{нмс|url=http://www.stat.gov.mk/Publikacii/knigaX.pdf|title=Попис на Македонија|date=2002|publisher=Завод за статистика на Македонија|accessdate=4 јануари 2021}}</ref> == Географија и местоположба == Селото лежи во северниот дел на [[Конечка Планина]], од левата страна на реката [[Крива Лакавица]]. Сместено е југозападно градот [[Штип]], а атарот зафаќа површина од {{км2|20,9}}.<ref name="ЕнцСела">{{ЕнцСела|1=309}}</ref> == Историја == Во [[римска Македонија|римско]] и [[доцна антика|доцноантичко време]] во околината на Хаџи-Хамзали се наоѓала тврдината [[Исар (Хаџи-Хамзали)|Исар]], која го контролирала патот [[Стоби]]-[[Астибо]]-[[Пауталија]].<ref name="АрхеоКарта">{{АрхеоКарта|443}}</ref> Наоѓалиштето се наоѓа на истоимениот рид (наречен и Хисар), на околу 5,5&nbsp;км југоисточно од селото.<ref>[https://www.geonames.org/9006837/hisar.html Хисар (9006837)] — GeoNames</ref> Во XIX век Хаџи-Хамзали било турско село во Штипската каза на Отоманското Царство.<ref name=":0">{{МЕС|231}}</ref> На етничката карта од 1927 г. [[Леонард Шулце Јена]] го покажува ''Хаџи-Хамзали'' (Hadži-Hamzali) како турско село.<ref>[http://www.kroraina.com/knigi/gall/ls/title.html Leonhard Schultze Jena. "Makedonien, Landschafts- und Kulturbilder", Jena, G. Fischer, 1927]</ref> <!--== Стопанство ==--> == Население == {{Население низ историјата|1948|91|1953|117|1961|106|1971|0|1981|0|1991|0|1994|0|2002|0|2021|0|cols=2|graph-pos=bottom}} Според статистиката на [[Васил К’нчов]] („[[Македонија. Етнографија и статистика]]“) од 1900 г. ''Аџамзалци'' имало 325 жители, сите [[Македонски Турци|Турци]].<ref name=":0" /> Според германска карта издадена во 1941 година, а заснована на пописот на [[Кралство Југославија|Кралството Југославија]] од 1931 година, селото имало 25 до 50 [[Турци]].<ref>{{Наведена мрежна страница|url=http://maps.mapywig.org/m/German_maps/series/200K_Volkstumskarte_Jugoslawien/VKJug_Bl_36_40-42_KRIVA_PALANKA_1941.jpg|title=200K Volkstumskarte Jugoslawien}}</ref> Селото било раселено по 1961 година, когашто броело 106 жители. Според пописот од 2002 година, Хаџи-Хамзали немало ниеден жител.<ref name="попис" /> Истото било потврдено и на последниот попис од 2021 година. {{Пописи|325|—|91|117|106|0|0|0|0|0|0}} === Родови === Според истражувањата од 1963 година, родови во селото се: * '''Турски родови''' ** '''Доселеници:''' ''Басри'' (5 ''к.''), ''Асанови'' (4 ''к.''), ''Ибишови'' (2 ''к.'') и ''Шабанови'' (1 ''к.'') потомци на основачот на селото Аџи-Амзо; ''Асанови'' (''2 к.'') доселени се од селото [[Орта Маало]]; ''Бејтула'' (''1 к.'') доселени се во 1961 г. од селото [[Црешка]].<ref name=":22">{{Наведена книга|title=Денешни села и население во долниот слив на Брегалница|last=Трифуноски|first=Јован|last2=Нетков|first2=Васил|publisher=Зборник на Штипскиот народен музеј|year=1964|volume=III|location=Штип|pages=44|orig-year=1962-1963}}</ref> <!--== Општествени установи == == Самоуправа и политика ==--> == Културни и природни знаменитости == ;Археолошки наоѓалишта * [[Исар (Хаџи-Хамзали)|Исар]] — тврдина (кастел) од римско и доцноантичко време <!-- == Редовни настани == == Личности == == Култура и спорт == == Иселеништво ==--> == Наводи == {{наводи}} == Надворешни врски == {{рвр-авто}} {{Општина Штип}} [[Категорија:Хаџи-Хамзали| ]] [[Категорија:Села во Македонија]] [[Категорија:Штипски села]] [[Категорија:Села во Општина Штип]] [[Категорија:Раселени села во Македонија]] efdzwhwgb48uokxukcvgq70zdzzhzr7 0 9220 5380352 5258451 2025-06-15T11:40:25Z InternetArchiveBot 92312 Rescuing 0 sources and tagging 1 as dead.) #IABot (v2.0.9.5 5380352 wikitext text/x-wiki {{Infobox Military Conflict |conflict = Прва балканска војна |partof = [[Балкански војни]] |image = [[Податотека:First Balkan War Photobox 2.jpg|300px]] |caption = |date = 8 октомври 1912 - 30 мај 1913<br>({{Age in years, months, weeks and days|month1=10|day1=08|year1=1912|month2=05|day2=30|year2=1913}}) |place = [[Балкански Полуостров]] |casus = |territory= |result = Победа на [[Балкански сојуз|Балканскиот сојуз]], [[Лондонски договор, 1913|Лондонски договор]] и поделба на [[Македонија]] |combatant1=[[Податотека:Ottoman Flag.svg|22x20px]] [[Отоманско Царство]] |combatant2=[[Балкански сојуз]]: <br /> [[Податотека:Flag of Bulgaria (1878-1944).svg|22x20px]] [[Царство Бугарија]] <br /> [[Податотека:Flag of Greece (1828-1978).svg|22x20px]] [[Кралство Грција]] <br /> [[Податотека:Flag of Montenegro (1905–1918).svg|22x20px]] [[Кралство Црна Гора]] <br /> [[Податотека:State Flag of Serbia (1882-1918).svg|22x20px]] [[Кралство Србија]] |commander1=[[Податотека:Ottoman Flag.svg|22x20px]] [[Низам Паша]] <br /> [[Податотека:Ottoman Flag.svg|22x20px]] [[Зеки Паша]] <br /> [[Податотека:Ottoman Flag.svg|22x20px]] [[Есат Паша]] <br /> [[Податотека:Ottoman Flag.svg|22x20px]] [[Абдула Паша]] |commander2= [[Податотека:Flag of Bulgaria (1878-1944).svg|22x20px]] [[Фердинанд I]] <br /> [[Податотека:Flag of Greece (1828-1978).svg|22x20px]] [[Константин I (крал на Грција)|Константин I]] <br /> [[Податотека:Flag of Montenegro (1905–1918).svg|22x20px]] [[Никола I Петровиќ|Никола I]] <br /> [[Податотека:State Flag of Serbia (1882-1918).svg|22x20px]] [[Петар I Караѓорѓевиќ|Петар I]] |strength1=[[Податотека:Ottoman Flag.svg|22x20px]] 570.000 |strength2=[[Податотека:Flag of Bulgaria (1878-1944).svg|22x20px]] 350.000+ <br /> [[Податотека:Flag of Greece (1828-1978).svg|22x20px]] 125.000 <br /> [[Податотека:Flag of Montenegro (1905–1918).svg|22x20px]] 44.500 <br /> [[Податотека:State Flag of Serbia (1882-1918).svg|22x20px]] 230.000 <br>'''Вкупно: 749.500+''' |casualties1= [[Податотека:Ottoman Flag.svg|22x20px]] '''Отоманско Царство''' <br />50.000 загинати<br />100.000 ранети<br />115.000 заробени<br />75.000 загинати или исчезнати<br /> '''Вкупно: 340.000 загинати, ранети и заробени''' |casualties2= [[Податотека:Flag of Bulgaria (1878-1944).svg|22x20px]] '''Бугарија:'''<ref>[http://www.bulgarianartillery.it/Bulgarian%20Artillery%201/T_OOB/Troops%20losses_1912-13.htm Bulgarian troops losses during the Balkan Wars]</ref><br />8.840 загинати <br />4.926 исчезнати<br />36.877 ранети <br />10.995 загинати или исчезнати<br /> [[Податотека:Flag of Greece (1828-1978).svg|22x20px]] '''Грција:'''<ref>Hellenic Army General staff: ''A concise history of the Balkan Wars'', page 287, 1998.</ref><br />2.373 загинати во акција <br />9.295 ранети<br />580 измрзнати<br />1.558 загинати или ранети<br /> [[Податотека:Flag of Montenegro (1905–1918).svg|22x20px]] '''Црна Гора:'''<ref>Erickson, Edward J. (2003). Defeat in Detail: The Ottoman Army in the Balkans, 1912–1913. Greenwood Publishing Group. ISBN 0-275-97888-5.</ref><br />2.836 загинати во акција и починати од болести <br />6.602 ранети<br /> [[Податотека:State Flag of Serbia (1882-1918).svg|22x20px]] '''Србија:''' <br />5.000 загинати <br />18.000 ранети<ref>''Βιβλίο εργασίας 3, Οι Βαλκανικοί Πόλεμοι'', ΒΑΛΕΡΙ ΚΟΛΕΦ and ΧΡΙΣΤΙΝΑ ΚΟΥΛΟΥΡΗ, translation by ΙΟΥΛΙΑ ΠΕΝΤΑΖΟΥ, CDRSEE, Thessaloniki 2005, page 120,'''(Greek)'''. Retrieved from http://www.cdsee.org {{Семарх|url=https://web.archive.org/web/20150627234917/http://www.cdsee.org/ |date=2015-06-27 }}</ref><br /> '''Вкупно: 108.000 загинати и ранети''' |casualties3= |notes= |campaignbox = {{Прва балканска војна}} }} '''Прва балканска војна''' — воен конфликт помеѓу [[Османлиското Царство]] и членките на [[Балкански сојуз|Балканскиот сојуз]]: [[Бугарија]], [[Србија]], [[Грција]] и [[Црна Гора]]. Војната започнала на 25 септември ([[8 октомври (настани)|8 октомври]] по нов стил) [[1912]] година и завршила на 17 мај ([[30 мај (настани)|30 мај]] по нов стил) [[1913]] година со победа на сојузниците. Сојузничката победа ставила крај на петвековната османлиската доминација на [[Балканскиот Полуостров]] и поделба на [[Македонија]] помеѓу победниците. [[Османлиското Царство]] ги изгубила своите територии на полуостровот, со исклучок на еден тесен појас на северниот брег на [[Мраморното Море]]. Останатиот дел на [[Тракија]] заедно со источна Македонија потпаднале под бугарска власт. Српската војска ги освоила [[Косово]], северозападна Македонија и во други области, [[Грција]] - Епир, бројни острови во [[Егејското Море]] и југозападна Македонија до [[Солун]], а веднаш по [[Лондонски мировен договор|Лондонскиот мировен договор]] е создадена независна албанска држава, меѓутоа барањето на [[Албанци]]те за обединување на сите територии каде што живеле во една политичка целина останало неостварено. Антагонизмот и претензиите над Македонија помеѓу балканските држави довеле до раскинување на [[Балкански сојуз|Балканскиот сојуз]] и започнување на [[Втора балканска војна|Втората балканска војна]]. Според Карнегиевата анкета, причини за започнување на Првата балканска војна биле: военото и политичкото ослабување на [[Османлиско Царство|Османлиското Царство]], угнетувањето на христијаните, неуспешната борба на [[Македонска револуционерна организација|Македонската револуционерна организација]], противречностите помеѓу големите сили и стремежот на балканските држави за завладување на нови територии. ==Заднина== {{quote|'''Кај голем дел водечки државници во Србија ... може да се воочи убедувањето дека Ориенталното прашање не е докрај решено, и дека порано или подоцна, Турција ќе биде натерана сè повеќе да се повлекува од Балканскиот Полуостров...'''|''Фон Баир''|Извештај, 1880<ref>Извештај 55 Белград 18.10.1880&nbsp;г., 14400.</ref>}} === Берлински конгрес === {{Главна|Берлински конгрес}} [[Податотека:Bundesarchiv Bild 183-R29818, Otto von Bismarck.jpg|150px|мини|лево|Ото фон Бизмарк]] [[Податотека:Berliner kongress.jpg|thumb|350px|[[Антон фон Вернер]]. ''Берлински конгрес''.]] Некои од големите сили, особено [[Австроунгарија]], [[Британија]] и [[Франција]], не биле задоволни со содржината на [[Санстефански Договор|Санстефанскиот договор]]. Причината за незадоволството била што тие сметале дека на [[Русија]] ѝ биле дадени преголеми отстапки. Поради тоа, под закана со војна, тие го иницирале новиот мировен состанок. Конгресот имал за цел да изврши ревизија на Санстефанскиот договор и да го спречи ширењето на руското влијание на Балканот. Исцрпени од претходната меѓусебна војна, Турција и Русија прифатиле одржување на нов мировен конгрес, кој го организирала Германија на чело со [[Ото фон Бизмарк]]<ref>Krasner, Stephen D. (1999). „Sovereignty: Organized Hypocrisy“. Princeton University Press. стр. 165. ISBN 069100711X.</ref>. На Конгресот било одлучено: на Отоманското Царство да ѝ бидат вратени [[Македонија]] и [[Одринска Тракија]], а територијата на [[Бугарија]] е околу трипати намалена од предвидената во Санстефанскиот договор. Од остатокот од територијата на [[Санстефанска Бугарија]], односно [[Источна Румелија]] потпаднала под турска власт и се здобила со статус на автономна област; [[Србија]], [[Црна Гора]] и [[Романија]] да добијат независност; Бугарија добила статус на вазално кнежевство во рамките на Отоманското Царство; [[Босна и Херцеговина]] ѝ била доделена на [[Австроунгарија]]. По Берлинскиот конгрес, Солсбери, Роберт Гаскон-Сесил истакнал: {{Цитат|'''Треба повторно да го воспоставиме неодржливото турско управување со јужниот Балкан. Иако ова е чисто одложување на крајот. Не останала виталност (б.н животна сила) повеќе во нив...'''<ref>Taylor, A. J. P. (1954). The Struggle for Mastery in Europe 1848–1918. Oxford University Press. p. 253.</ref>}} На овој начин моќта на [[Отоманското Царство]] во Европа и Азија била значително намалена. Влијанието на [[Руското Царство]] на Балканот исто така се намалило за сметка на зголеменото влијание на Австроунгарија. Иако била основа за стекнување на државен суверенитет на некои од балканските држави, оваа територијална поделба на Балканот не ги решила сите прашања и аспирации, туку испровоцирала понатамошни тензии кои кулминирале со [[Балканските војни]], а подоцна и [[Првата светска војна]]. ===Источно прашање=== {{Главна|Источно прашање}} Во текот на [[19 век]], големите сили имале различни погледи за решавање на т.н. „Источно прашање“ и интегритетот на [[Отоманското Царство]]. [[Руското Царство]] се стремело да воспостави контрола над [[Босфорот]] и преку него да си обезбеди излез на [[Средоземно Море|Средоземното Море]], руската влада водела [[Панславизам|пансловенски]] надворешна политика и ги поддржувала [[Бугарија]] и [[Србија]]. [[Велика Британија]] од своја страна сакала да го спречи [[Руското Царство]] да излезе на [[Средоземно Море|Средоземното Море]] и залагала за зачувување на [[Османлиско Царство|Османлиското Царство]] и ''статус кво''. Еден француски историчар во 1898 година истакнал: {{Цитат|'''Источното прашање долго било ограничено на односите помеѓу Османлиското Царство и христијанските европски земји. И не можело да биде поинаку бидејќи единствените проблеми со кој европските политичари се соочувале биле независноста на дунавските кнежевства или независноста на Грција, војната помеѓу Русија и Турција околу превласта во Црното Море, автономијата на Египет, Внатрешната организација и административните реформи на Османлиското Царство под европско влијание, дипломатските односи помеѓу христијанските сили и султанот...'''}} [[Австроунгарија]] имала агресивна политика кон [[Балканот]]. Откако [[Хабсбуршка династија|Хабсбурзите]] ја изгубиле [[Италија]], ''Монархијата'' немала основа за создавање на колнијално царство, [[Австроунгарија]] реално можела територијално да се прошири само на [[Балканскиот Полуостров]], нивна стратрешка цел е освојување на [[Солун]] и излегување на [[Егејско Море|Егејското Море]]. Од тактички причини, [[Хабсбуршка династија|Хабсбурзите]] се залагале за зачувување на [[Отоманското Царство]] со цел добивање на време за остварување на своите планови. Една од главните цели на [[Италија]] е да недозволи некоја од големите сили да добие пристап на [[Јадранското Море]]. [[Германско Царство|Германија]] се стремело за зачувување на суверенитетот и инегритетот на [[Османлиско Царство|Османлиското Царство]] со цела да ја претвори во своја колонија. === Македонско прашање === {{Главна|Македонско прашање}} [[Податотека:Ferdinand of Bulgaria.jpg|Фердинанд I|мини|лево|150п]] [[Податотека:Makedonien ethnisch (1892).JPG|thumb|350п|десно|Македонското население според австриска статистика]] Кон крајот на 19 и почетоко на 20 век, особено било актуелно [[Македонско прашање|Македонското прашање]] околу кое се кршеле копјата на балканските држави. [[Бугарија]], [[Србија]] и [[Грција]] имале свои [[Странски пропаганди во Македонија|пропаганди на територијата на Македонија]] со цел да биле придобијат што повеќе т.н. „национални приврзаници“ кои би се искористиле како „внатрешни сојузници“ и оправдувачки фактор за територијалните претензии на балканските држави кои ги имале кон Македонија. Покрај пропагандната дејснот, била водена и жива дипломатска активност по ова прашање. {{Цитат|'''Грчкиот премиер Трикупис во 1899 година повеќе мислел на грчко-турска војна, отколку на балкански сојуз. Според него, грчки соперник на Грција во Македонија била Бугарија. Тој сметал дека расплетот на македонското прашање ќе дојде по една голема војна по 3, 5 или 8 години. Трикупис сметал дека Македонија ќе биде грчка или бугарска, зависно од победникот во војната. Доколку победат Бугарите, ќе успеат да го словенизираат населението до Тесалија. Ако победи Грција, ќе ги направи сите Грци до Источна Румелија.'''<ref name="Ванчо Ѓорѓиев, Слобода или Смрт">Ванчо Ѓорѓиев, Слобода или Смрт...</ref>}} На [[6 април]] [[1896]] година, штотуку признатиот бугарски кнез [[Фердинанд I]] се сретнал со српскиот дипломатски претставник [[Владан Ѓорѓевиќ]]. Фердинанд ја истакнал потребата од [[српско-бугарски односи|српско-бугарско зближување]] за што главен проблем претставувале нивните спротивставени интереси во Македонија. Во разговорот, Фердинанд потенцирал дека додека [[Срби]]те и [[Бугари]]те се расправале за ''раженот'', ''зајакот сè уште бил во шума''. Во контекст на тоа Фердинанд истакнал: {{Цитат|'''Во Македонија, главната маса од населението ниту се Бугари, ниту Срби, туку Словени и христијани, кои зборуваат јазик подеднакво далечен или ако сакате подеднакво близок на српскиот и на бугарскиот јазик, но, јазик, кој е посебен дијалект, ако не и посебен јазик. Наместо да се караме околу тоа, дали тој е дијалект на српскиот или бугарскиот јазик, ние треба заеднички да работиме и тоа овде (Цариград б.н) кај нашиот заеднички татко Султанот, за да им даде на своите верни поданици во Македонија такви реформи кои ќе им осигураат човечки живот и културен развиток... Ако тоа се реши, културата на Македонците ќе го реши прашањето кое што никоја сила не може да го реши, па дури ако Србите и Бугарите поради тоа ја фрлаат на коцка својата државна егзистенција'''<ref name="AMF CARI">'' Државен архив на Репубилка Македонија (ДАРМ), ф. Политичко Одделени (ПО), мф.446, Пов. Но. 228, Цариград, 26. III 1896.''</ref>}} Тој понудил формирање на сојуз во кој, според него, требало да влезат [[Бугарија]], [[Србија]] и [[Црна Гора]], но бил против влегувањето на [[Грција]], сметајќи дека таа сака да го искористи српско-бугарскиот антагонизам и да приграби голем дел од [[Македонија]]. На [[1 март]] [[1897]] г. во [[Софија]] пристигнал српскиот крал со својата делегација. Два дена подоцна бил потпишан договорот меѓу кралството Србија и кнежевството Бугарија, а договорот предвидувал: :''1) Двете влади договорно да ги разгледуваат прашањата од заеднички интерес на српскиот и бугарскиот народ во Османлиското Царство'' :''2) Ниедна од договорните страни, без претходна согласност на другата, да не презема ништо на политички и воен план што ќе го наруши постојното статус кво'' :''3) Додека заемно не се утврдат српските и бугарските интерси на национален, црковен и просветен план во Отоманското Царство, двете страни да не си пречат, туку заемно да си помагаат'' :''4) Со спогодбата да се запознае кнезот на Црна Гора и да се покани и тој да пристапи''<ref name="Ванчо Ѓорѓиев, Слобода или Смрт">Ванчо Ѓорѓиев, Слобода или Смрт...</ref> По потпишувањето на договорот, [[Србија]] постојано барала поделба на [[Македонија]] 50:50 и, според [[Белград]], териториите западно од реката [[Вардар]] требало да ѝ припаднат на [[Србија]] заедно со [[Скопје]] и [[Куманово]], а источно од [[Вардар]] на [[Бугарија]], додека [[Солун]] требало да се наоѓа под заедничка управа. Меѓутоа, српско-бугарските односи биле влошени поради бугарскиот трговски аген [[Димитар Ризов]] од [[Скопје]]. Во почетокот на 1899 година, [[Владан Ѓорѓевиќ]] во Париз имал средба со бугарскиот дипломатски претставник каде јасно истакнал дека Македонското прашање за Србија претставува ''борба за живот или смрт''. Тој исткнал дека ако Србија и Бугарија не се договорат околу [[Македонија]], тогаш Србите ќе си го земат она што им припаѓа. Овој став, од страна на [[Александар Обреновиќ]] му бил презентиран и на Шишманов, бугарскиот дипломатски претставник во [[Белград]]. Набргу потоа, Шишманов имал аудиенција кај Милан. Во текот на средбата, Милан истакнал: {{Цитат|'''Македонците лесно може да се амалгамираат со бугарскиот или српскиот елемент, бидејќи разликата меѓу двата јазика била многу мала... во Македонија можело да се сретнат чисти Срби или Бугари, но тие биле толку малку што не можат да го определат карактерот на Македонија, која од своја страна била словенска земја, ниту бугарска, ниту српска... Македонија требало да се подели помеѓу Бугарија и Србија.'''<ref>Ванчо Ѓорѓиев, Слобода или Смрт, Македонското револуционерно националноослободително движење во Солунскиот вилает 1893-1903, Скопје, 2003.</ref>}} Поради развојот на македонското револуционерно националноослободително движење кон крајот на 19 и почетокот на [[XX век]] грчката влада во [[Атина]] сметала дека нејзините интереси во Македонија се згрозени, отука Грците искажале готовност во помагање на Османлиите за уништување на [[Македонска револуционерна организација|Македонската револуционерна организација]]. Во 1900 година, овој став во [[Цариград]] бил изнесен од Маврокордатис пред османлиските власти. Од своја страна грчкиот конзул во престолнината на [[Османлиско Царство|Османлиското Царство]], Евгенијадис сметал дека Македонија треба да остане под османска власт сè додека грцизмот не успее таму да ја заземе власта. Во [[1903]] г., поради случувањата во [[Македонија]] дошло до влошување на односите меѓу [[Бугарија]] и останатите балкански држави. Францускиот амбасадор во [[Лондон]] - Кабон, по средбата со српскиот крал и романскиот дипломатски претставник, истакнал: {{Цитат|'''Романија, Србија и Грција имале желба да ја видат Бугарија на колена пред султанот, исто како што балканските земји сакале да ја видат Грција во една грчко-турска војна... христијанските народи на Балканот биле подготвени да се уништат меѓу себе, поради што прифаќале соработка со неверникот'''}} Српскиот крал на средбата со Кабон се искажал: ''против сите опции за Македонија. Против делење, против автономија, бидејќи не сакал да види реприза на Источна Румелија и против реформи спроведени од страна на големите сили... да види војна меѓу Бугарија и Турција, со што Бугарија би добила една лекција за наредните 25 години да не помисли да се меша во Македонија''. Во текот на [[Илинденско востание|Илинденското востание]], црногорскиот кнез [[Никола Петровиќ Његош|Никола]] имал средба со бугарскиот дипломатски претставник во [[Цетиње]]. На оваа средба, кнезот истакнал дека [[Црна Гора]] може да покрене 50.000 војници против [[Османлиско Царство|Османлиското Царство]], а [[Србија]], [[Бугарија]] и [[Црна Гора]] би можеле заедно да изведат 500.000 војници. Меѓу другото, кнезот сметал на руска, англиска и италијанска помош и така би го решиле [[Македонско прашање|македонското прашање]] со делба или автономија. Во текот на [[1903]] г. дошло до затегнување на турско-бугарската граница. За да се нормализираат односите, во [[октомври]] [[1903]] г., во [[Цариград]] бил испратен [[Григор Начовиќ]]. Под притисок на големите сили, двете држави започнале преговори, а Фердинанд, под притисок на [[Германија]], се откажал од барањето за спроведување на реформи во [[Одринско]]. Од овие преговори произлегла [[Бугарско-турска спогодба]] од [[1904]] г. По [[Илинденско востание|Илинденското востание]] било евинденто дека македонскиот народ предводен од [[Македонска револуционерна организација|Македонската револуционерна организација]] тргнал по свој сопствен пат кој не се вклопувал во визиите на балканските држави за иднината на Македонија. Отука тие ја засилиле вооружената пропагандна и започнала т.н [[Борба за Македонија]] која траела сè до [[Младотурска револуција|Младотурската револуција]]. Овој конфликт е кулминацијата од дејствувањето на трите поголеми пропаганди во [[Македонија]], кој работеле за остварување на националистичките планови на нивните држави, а од другата страна била [[Македонска револуционерна организација|Македонската револуционерна организација]], таа се залагала за самостојно работење и борба за извојување на човекови права и [[слобода]] преку едно внатрешно востание. Врховистичките, грчките и српските чети ја имале поддршката на [[Бугарија]], [[Грција]] и [[Србија]], а грчките чети, поради отворениот Турцизам, ја имаале наклонетоста и на самата [[Отоманско Царство|Империја]], но андартите често се откажувале од помошта на османлиската војска и се здружувале со четите на [[Српско четничко движење|Српското четничко движење]]. На територијата на [[Македонија]] грчките чети се судрувале и со [[Власи]]те кај кој била силна романската пропаганда како и со дејците на албанското националноослободително движење. Во текот на [[Младотурска револуција|Младотурската револуција]] во [[Македонија]], според турските извори, имало околу 110 чети на [[Македонска револуционерна организација|Македонската револуционерна организација]], 80 андартски чети, 20 српски и 8 влашки чети. === Босанска криза === {{Главна|Босанска криза}} Во [[1908]] г., австрискиот министер [[Алојз Лекс фон Ерентал]] ја анектирал [[Босна и Херцеговина]]. Оваа област, врз основа на [[Берлински конгрес|Берлинскиот конгрес]], била под австриски мандат, но формално-правно таа сè уште била дел од [[Османлиско Царство|Османлиското Царство]]<ref>[http://92.55.94.23/learn/docs/9525f834-88d6-48c1-af92-ce14e030bcbc.pdf THE BALKAN WARS 1912–1913]{{Мртва_врска|date=August 2021 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }}</ref>. Областа била анектирана без консултации со останатите големи сили. Франц Јосиф I во царска прокламација од 7 октомври 1908 истакнал: {{Цитат|'''Кога пред едно поколение Нашата Војска ја прекорачи Вашата земја, дедено ви е Вам уверување, дека не дошле како душмани, туку како Ваши пријатели со цврста волја, да ги отстранат сите зла, кои Вашата татковина со години тешко ја притискале. Овие зборови, дадени Вам во оној сериозен момент, чесно е одржана. Нашат влада отсекогаш сериозно се трудела во мир и законитост внимателно да работи, а на Вашата татковина да ѝ донесе среќна иднина...'''<ref>Иван Божић, Сима Ћирковић, Милорад Екмечић, Владимир Дедијер, Историја Југославије, Просвета, Београд 1972. — скуп слика између страна 368-369. Чланак написан на основу факсимила објављене прокламације.</ref>}} Кралството [[Србија]] од стратешки интереси имала територијални претензии кон оваа област. [[Србија]] извршила мобилизација и ја повикала [[Русија]] на помош, [[Австроунгарија]] се обратила кон [[Германија]]. Со тоа е создала првата криза која ја тресела [[Европа]] во почетокот на [[XX век]]. [[Русија]] била подготвена да влезе во војна, но под влијание на [[Франција]] се откажала од таквата намера. Во целата криза била вовлечена [[Бугарија]] и кнезот Фердинанд. На [[Австроунгарија]] ѝ бил потребен сојузник на [[Балкан]]от, кој би ја неутрализирал [[Србија]] во евентуална војна и [[Виена]] го избрала Фердинанд. Неколку дена пред самата анексија, во [[Виена]] биле водени тајни преговори меѓу [[Фердинанд I|Фердинанд]] и [[Франц Јосиф]]. Кнезот прифатил да биде австриски сојузник, под услов да се прогласи за цар и [[Бугарија]] да стане независна држава<ref>Guy Gauthier, Les Aigles at les Lions, Histoire des monarchies balkaniques, Éditions France-Empire, 1996.</ref>. Условите биле прифатени. По извршената анексија, Србија своите територијални апетити можела да ги задоволи само кон југ ([[Македонија]]) и југозапад ([[Албанија]]). ===Албанско национално движење=== {{Главна|Албанско национално движење}} [[Податотека:Hasan Pristina.jpg|150px|мини|лево|Хасан Приштина]][[Податотека:Albanski vilajet.png|300px|мини|десно|Албански вилает]] Со потпишувањето на [[Санстефански мировен договор|Санстефанскиот мировен договор]] било предвидено еден дел од предели во кои живеело албанско население да им се отстапи на [[Бугарија]], [[Србија]] и [[Црна Гора]]. По [[Берлинскиот конгрес]] дошло до појава на албанското национално движење. Во цела Албанија биле организирани масовни протести. Против овој договор биле и големите сили и затоа решиле да направат исправка на Берлинскиот конгрес. Во ваква напната состојба во Албанија се барала организација на сите сили за одбрана на албанските етнички области од распарчување. За таа цел се јавила потреба од создавање на единствен центар за организирање на албанските активности. На [[10 јуни (настани)|10 јуни]] 1878 година во [[Призрен]] била формирана [[Призренска лига|Албанската лига]]. Албанските патриоти мислеле дека организираното ослободително востание и прогласување на независност на Албанија е единствен начин да им се спротивстават на балканските држави и големите сили. На собранието на Лигата била донесена одлука да се известат Големите сили дека Албанскиот народ е решен да не дозволи поделба на неговата територија и дека е подготвен веднаш да преземе мерки за практично реализирање на автономија на Албанија и соединување на вилаети каде што живееле Албанци. По предавањето на [[Улцињ]] на [[Црна Гора]], [[Високата Порта]] почнала да се подготвува да ја ликвидира Призренската Лига. Албанците кои барале автономија Султанот ги прогласил за најопасни непријатели на Османлиското Царство. Во декември 1880 г. на Косово започнале албански вооружени напади против османлиската администрација. Во почетокот на 1881. г. бил организиран вонреден собир на Лигата во [[Призрен]] на кој учествувале само оние кои ја поддржувале програмата за автономија. Собирот решил да ги раздолжи од своите органи оние кои не ја поддржувале автономијата. По прочистувањето на своите редови Лигата прогласила ''Привремена влада'' на чело со [[Имер Призрени]] - претседател, а за потпретседател бил избран [[Шаип Спахиу]]. По формирањето на Привремената влада, биле формирани и редовни воени сили како и нова администрација во ослободените краишта. [[Податотека:Shkup1912.jpg|300px|мини|десно|Албанските востаници во Скопје]] Воените сили биле под команда на Сулејман Вокши. Во јануари 1881 г. силите воспоставиле контрола на Косово и на одделни региони од северозападниот дел на Македонија. Но, во април 1881 г. османлиските војски ги разбиле војските на привремената влада и извршиле невиден терор на Косово и во цела Албанија. Илјадници Албанци биле уапсени и казнети со тешка робија, меѓу нив и Абдул Фрашери, член на Привремената влада. [[Младотурска револуција|Младотурската револуција]] од 1908 година, повторно ги раздвижила [[Албанци]]те. На Балканот, Албанците поради изгубените привилегии кренале две поголеми востанија<ref>[http://www.escholarship.org/editions/view?docId=ft7n39p1dn&chunk.id=introduction&toc.depth=1&toc.id=introduction&brand=ucpress Arabs and Young Turks - Ottomanism, Arabism, and Islamism in the Ottoman Empire, 1908–1918, Hasan Kayalı, UNIVERSITY OF CALIFORNIA PRESS, Berkeley · Los Angeles · London, © 1997 The Regents of the University of California]</ref><ref name=autogenerated1>[http://www.zvrk.rs/Mskola/Istorija/srpskaistorija/balkanski%20ratovi/index.htm Vladimir Ćorović, Istorija Srpskog naroda, (1885-1941), Balkanski ratovi]</ref>. Првото востание било кренато во 1910 година, а второто во јануари 1912 година. Албанците особено биле незадоволни од: ''зголемување на даноците, обврзна воена служба и разоружување на цивилното албанско население''<ref>{{Наведена мрежна страница |url=http://dedgjoluli.org/history1911uprising.php |title=The Highland Uprising of 1911 - Romeo Gurakuqi, University of Shkodra "Luigj Gurakuqi" - Department of History, Phoenix Shkodra 2002 |accessdate=2012-11-07 |archive-date=2011-07-25 |archive-url=https://web.archive.org/web/20110725223246/http://www.dedgjoluli.org/history1911uprising.php |url-status=dead }}</ref>. Првото поголемо востание кое било кренато во пролета 1910 година, било задушено од казнена младотурска експедиција предводена од Шефкет Торгут Паша. Првото востание било помогнато од [[Црна Гора]] и [[Бугарија]]. Второто востание започанло во јануари 1912 година, со пари и оружје помогнале [[Србија]] и [[Црна Гора]]<ref>[http://www.rastko.rs/cms/files/books/474e828f5a0ad СРБИЈА, ЦРНА ГОРА И КОСОВО – ПРЕГЛЕД 1878-1914]{{Мртва_врска|date=June 2025 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }}</ref>. Востанието било предводено од Општ вистанички комитет, а водачи на востанието биле [[Хасан Приштина]], [[Бајрам Цури]], [[Неџиб Драга]], [[Риза Бег Креизи]] и други. Најважните востанички барања биле: обединување на четирите вилаети (Косовскиот, Скадарскиот Јанискиот и Скопскиот) во еден Албански вилает<ref>{{Наведена мрежна страница |url=http://www.srpskaanalitika.com/arhiva-3-2008.html |title=Intervju Dr. Slavenka Terzića |accessdate=2012-11-07 |archive-date=2010-01-25 |archive-url=https://web.archive.org/web/20100125072917/http://www.srpskaanalitika.com/arhiva-3-2008.html |url-status=dead }}</ref> и Албанците да добијат поголеми политички права во однос на неалбанското христијанско население. Востанието ја принудило [[Османлиско Царство|Османлиското Царство]] да прифати спроведување на 12 од 14 барања на албанските востаници. Повторното деградација на христијанското население како граѓани од втор ред во [[Османлиско Царство|Османлиското Царство]], од страна на балканските држави било искористено како еден од поводите за започнување на Првата балканска војна. == Дипломатски подотовки == {{панорама|Panorama of Saint Petersburg from Palace Bridge.jpg|1000px|Поглед на [[Нева]] во Санкт Петербург}} {{quote|'''Од почетокот на влошувањето на кризата на Балканот следниве две точки јасно се истакнати на царското министерство: 1. Дека избувнувањето на војната на Балканот е готово неизбежно 2. Неопходно е да се стори сè за мирот во регионот, треба истовремено да се преземат мерки за локализација на војната во случај на негово избивање. Дури кога ќе бидат постигнати овие две цели, можеме да очекуваме директен контакт со виенскиот кабинет... Ако и понатаму продолжиме со проценка на овие значајнио акции, прво мора да укажеме на декларацијата за неповредливост на територијалниот статус кво и друго, мора да бидеме свесни на следните фактори: Општо е познато дека оваа декларација била нераскинливо поврзана со уште еден фактор - дека и големите сили ќе преземат одговорност за успехот на реформите. А кој ги спречи во тоа? Балканските земји. Не, тие само спроведоа истражување за значењето на договорените гаранции. Всушност било сосема спротивно. Големите сили не барале од Турција таква декларација и Турција одговорила дека нема да дозволи странска интервенција и дека сама ќе ги спроведе потребните реформи. Така што второто прашање кое се однесува на декларацијата - спроведување на реформите од страна на големите сили - останало нерешено поради Турција, која не дозволувала странска интервенција. Ова, по нашето мислење, ја поништува декларацијата за неповредливост на територијалниот статус кво, ние нема да бидеме препрека на балканските земји по ова прашање. Ако се размислува на овој начин, прашањето за статусот кво не е за нас од пресудно значење, во случај на негово кршење треба да се истакне следното: 1. Недостаток одинтерес на големите сили за територијално ширење 2. Како компезација, принцип на рамнотежа помеѓу балканските земји заоснован врз договорите кои претходеле на нивниот сојуз...'''|''Сазонов, Сергеj Димитриевич''|''Циркуларно писмо до руските претставништва во странство''<ref>Balkanski rat ili Ruska narandžasta knjiga, str. 19.-21.</ref>}} ===Улогата на Русија=== Анексијата на [[Босна и Херцеговина]] од страна на [[Австроунгарија]] бил силен удар за Србија која со доаѓањето на [[Петар I Караѓорѓевиќ|Петар Караѓорѓевиќ]] на српскиот престол, ги прекинала блиските врски со [[Виена]]. Српските националисти, во претходниот период, се надевале дека [[Босна и Херцеговина]] ќе стане дел од српската држава. Меѓутоа со анексијата таквите желби сè помалку имале реална основа. Настанала вистинска криза. Српските водачи се свртеле кон [[Руското Царство]] за помош. Меѓутоа руската влада не била во можност да ѝ помогне на Србија и српските водачи биле принудени да го изменат првобитниот став кон анексијата и да дадат уверување дека Србија: ''ќе ја смени актуелната политика кон Австроунгарија и... од сега со неа ќе живее во добрососедски односи''<ref>Barbara Jelavich, St. Petersburg and Moscow: Tsarist and Soviet Foreign Policy, 1814-1974, Bloomington: Indiana University Press, 1974, страна 266-265</ref>. Барбара Јелавич истакнува: {{Цитат|'''Дури и посеризозен бил потикот на Русија им го дала на балканските држави за започнување преговори за создавање на меѓусебен сојуз. Руската цел била да се создаде фронт против Хабсбуршката Монархија, а не да испровоцира војна или крајна поделба на османлиските области во Европа. Сепак, со активна помош на дипломатски претставници, балканските влади потпишале серија документи, што, всушност, претставувале сојузи насочени против Османлиското Царство...'''}} [[Босанска криза|Босанската криза]] била понижувачка за Србија и Русија. Од тој момент, [[Руското Царство]] ја менува својата позиција кон [[Виена]] и ја напушта политиката на соработка со [[Австроунгарија]]. Русија отогаш била подготвена да договара и да поддржува политика на повторно отворање на т.н [[Источно прашање]]. Но, Русија имала за цел да создаде фронт против [[Австроунгарија]], а не да потикне војна или поделба на османлиските провинции на Балканот. Меѓутоа, со активна поддршка на руската дипломатија, балканските држави потпишале серија на документи со кој всушност се создал [[Балкански сојуз|Балканскиот сојуз]] против [[Османлиско Царство|Османлиското Царство]]. === Балкански сојуз === {{Главна|Балкански сојуз}} [[Податотека:Occupied territories in the Balkans, end of April 1913.png|350px|мини|десно|Територијалните придобивки на балканските држави по Првата балканска војна и линијата на разграничување според предвоениот таен договор меѓу Србија и Бугарија]] Содавањето на еден Балкански сојуз бил дамнешна желба. Бугаринот [[Иван Вазов]] истакнал: {{Цитат|'''Балкански сојуз е два збора за кои од целото свое срце посакувам да добијат тело и крв, и што поскоро да станат стварност. А зошто сè уште не станале стварност. За тоа има многу причини: грешки од нашата историја (и српски и бугарски), и блиски и далечни, недостаток на зрели политички мисли меѓу оние кои управуваат со судбината или со нашите две држави, склоност кон судири и соперништво типично само за Словените. Како што се гледа, има многу препреки за реализација на оваа идеја. Треба да вооружи со храброст за меѓусебни остапки, ни треба храброст за меѓусебни остапки да ги заборавиме сите себични национални интереси и да мислиме само на едно: дека и бугарскиот и српскиот народ ќе бидат слободни, моќни само во братски марш напреди во цврст политички сојуз...'''<ref>Balkanski rat u slici i riječi, br. 6, 24. feb. (9. mart) 1913.</ref>}} Обидите за создавање на сојуз помеѓу [[Бугарија]] и [[Србија]] започнале уште пред стивнувањето на [[Босанска криза|Босанската криза]], која била предизвикана од анексијата на [[Босна и Херцеговина]] од страна на [[Австроунгарија]]<ref>Стр. Димитров, стр. 300-304.</ref>. Преговорите се одолговлекувале три години (1909-1911) поради Македонија. [[Софија]] и [[Белград]] не можеле да се договорат околу поделбата на оваа османлиска провинција. [[Руското Царство]] посредува во српско-бугарските преговори и обидот за постигнување на договор, меѓутоа руските дипломати одбиле да ѝ дадат на Бугарија гаранции во случај на романски напад<ref>Стателова, стр. 407-408, 410-413.</ref>. Меѓутоа, неколку околности ги забрзуваат преговорите и ја потикнуваат војната: * Обидите на бугарската дипломатија да издејствуват од [[Цариград]] прекин на прогонството врз македонското егзархиско население, пропаднале<ref>Стателова, стр. 409-410, 422-423.</ref>. * Неуспешните обиди на бугарската дипломатија биле повод за [[Обиди за возобновување и реосновање на ВМОРО|ВМРО]] да започне борба против Младотурската власт преку терористички методи со извршување на т.н [[Магарешки атентати]]. Со атентатите и со очекуваните последици од нив се сакало да се вознемири и пробуди европското јавно мислење против Турците. * Во септември 1911 година избувнува [[Турско-италијанска војна|Турско-италијанската војна]]. Конфликтот го одвлекол вниманието и силите на [[Отоманското Царство]] од [[Балканот]] за заштита на својата провинција [[Либија]]. Релативно брзо по анексијата на Босна и Херцеговина уште една голема сила, овој пат [[Италија]], го прекршила принципот на ''статус кво'', односно зачувување на суверенитетот и интегритетот на Отоманското Царство<ref>Стателова, стр. 423-424.</ref>. * Во летото на 1912 година, албанските востаници ги освојуваат [[Косово]] и [[Скопје]]. Османлиската влада е принудена на отстапки кон албанските барањата за автономија. Можноста од албанска контрола врз Косово и Македонија, ги потикнува балканските сојузници да ги забрзаат воените подготовки и постигнување на меѓусебен договор<ref name="eld3-5">Елдъров, [http://www.vi-books.com/vis/vis6/vis6.4/vis6.4.pdf стр. 3-5] {{Семарх|url=https://web.archive.org/web/20080509090004/http://www.vi-books.com/vis/vis6/vis6.4/vis6.4.pdf |date=2008-05-09 }}</ref><ref>Карнегиева анкета, [http://www.kroraina.com/knigi/karnegi/glava1_3.html стр. 44]</ref>. На [[29 февруари (настани)|29 февруари]] 1912 година Бугарија и Србија го склучуваат [[Српско-бугарски договор]], кои во следните месеци бил зацврстен со [[Воена конвенција кон српско-бугарската спогодба|Бугарско-српска воена конвенција]] потпишан помеѓу генерал штабовите на двете држави. Одделно од Србите, владата на [[Иван Гешов]] влегла во преговори со [[Грција]], кои резултираат со [[Бугарско-грчки договор|Бугарско-грчкиот договор]] од [[16 мај (настани)|16 мај]]. Неколку дена пред почетокот на воените дејствија [[Софија]] и [[Атина]] договараат и меѓусебна воена конвенција. Во меѓувреме, во август, е постигнат Бугарско-црногорски договор<ref>Стателова, стр. 434-438, 442-443.</ref>. Кон крајот на летото на 1912 година се направени последните обиди за спречување на вооружениот конфликт. На [[25 септември (настани)|25 септември]], кога мобилизацијата на војските на балканските земји веќе е во тек, [[Австроунгарија]] и [[Руско Царство|Русија]] издаваат декларација во која ги предупредуваат дека нема да дозволат промена на границите на Балканот, и ветуваат дека ќе ги обноват напорите за реформи во Македонија. Следниот ден црногорската војска ја напаѓа Скадарската тврдина. На [[30 септември (настани)|30 септември]], Бугарија испраќа нота од името на балканските сојузници во која ја повикува османлиската влада да обезбеди во рок од шест месеци автономија на етничките малцинства во империјата. Како одговор на ова барање, Цариград им објавил војна на сојузниците на [[4 октомври (настани)|4 октомври]]<ref name="karneg46">Карнегиева анкета, [http://www.kroraina.com/knigi/karnegi/glava1_3.html стр. 45-46]</ref><ref>Георгиев, Трифонов, стр. 20-21.</ref>. Бугарија и Грција на [[5 октомври (настани)|5 октомври]] и објавиле војна на империјата, а Србија два дена подоцна<ref name="EB1-188-189"/> == Воени подготовки == {{панорама|NSRW Balkans15.jpg|900px|Османлиски војници}} {{quote|'''Балканските држави сигурно не тргнуваат во војна за да добијат нешто од ветувањата за реформи во Турција, туку со надеж дека ќе добијат политичка полна автономија за христијанските провинции или барем донекаде територијално да се прошираат... Конечниот успех на балканските држави ќе зависи секако од нивната воена подготвеност и во пронаоѓањето на заеднички интереси. Ако тој сојуз е создаден на солидни темели успехот ќе му биде сигурен, а ќе може да се спротивстави како една целина, како една власт, на сите обиди однадвор. '''|''Обзор, згребски дневен лист''|10 октомври 1912<ref>„Обзор“, који је излазио измеѓу 1860. и 1941, био један од најчитанијих дневних листова у Загребу. Кад су избили балкански ратови, уредник је био Славко Водварка.</ref>}} ===Демографски и економски потенцијал. Односот на силите=== Балканските сојузници биле мали држави, кои финансиски зависеле од големите европски земји ([[Франција]], [[Германија]], [[Австроунгарија]]), со аграрна економија (со исклучок на Грција, која била ориентирана исклучиво кон надворешната трговија) и неразвиена индустрија, неспособна да издржи долготрајна војна. Последното особено било видливо за време на војната, кога бугарската и другите сојузнички армии немаат доволно облека, муниција и сл.<ref>Балканската война 1912-1913 (ДВИ 1961), стр. 67-72.</ref> Османлиското Царство има слични економски и финансиски слабости. Империјата по бројот на населението и површината на територијатабилае надмоќна во однос на балканските држави, меѓутоа таа предност била кородирала од слабата администрација, националните судири, слабата економија и недоразвитата транспортна мрежа<ref>Балканската война 1912-1913 (ДВИ 1961), стр. 73-74.</ref>. ==== Зголемување на балканското население 1878-1912 ==== {| style="text-align:center;" class="wikitable" |- ! style="text-align: left;" | Датум на пописот ! style="text-align: left;" | [[Романија]] ! style="text-align: left;" | [[Бугарија]] ! style="text-align: left;" | [[Србија]] ! style="text-align: left;" | [[Грција]] |- |align=left|1878 - 1879 || 4.486 || || || 1.679 |- |align=left|1880 || || 2.823 || || |- |align=left|1884|| || || 1.902|| |- |align=left|1887|| ||3.154 || || |- |align=left|1889 - 1890||5.038|| || 2.162|| 2.187 |- |align=left|1892|| ||3.311|| || |- |align=left|1894||5.406 || || || 714.000 |- |align=left|1895 - 1896|| || || 2.312||2.434 |- |align=left|1899 - 1900||5.957||3.744||2.494|| |- |align=left|1905|| ||4.036 ||2.689 || |- |align=left|1907|| || || || 2.632 |- |align=left|1910|| ||4.338 || 2.912|| |- |align=left|1912||7.235<ref>Jackson-Lampe, str. 166.</ref>|| || || |- |} ==== Буџетите на балканските држави 1898-1912 ==== {| class="wikitable" |- ! align=left rowspan=2| Години ! align=left colspan=3| [[Романија]] ! align=left colspan=3| [[Бугарија]] ! align=left colspan=3| [[Србија]] ! align=left colspan=3| [[Грција]] |- align=left | '''Приходи'''|| '''Расходи''' ||'''П-Р''' || '''Приходи'''||'''Расходи''' ||'''П-Р''' || '''Приходи'''||'''Расходи''' ||'''П-Р''' || '''Приходи'''||'''Расходи''' ||'''П-Р''' |- align=right |'''1900''' ||210 ||237 ||-27 ||81 ||96 ||-15 ||75 ||84 ||-9 ||120 ||109 ||+11 |- align=right |'''1905''' ||308 || 263 || +45 ||128 ||125 ||+3 ||95 ||87 ||+8 ||130 ||116 ||+4 |- align=right |'''1910''' ||583 || 525 ||+58 ||81 ||198 ||-17 ||126 ||128 ||-2 ||175 ||141 ||+34 |- align=right |'''1911''' ||644 ||533 ||+111 ||199||181||+18 ||140||125 ||+15 ||240 ||181 ||+59<ref>Jackson-Lampe, p. 234.</ref> |} ====Човекови ресурси за време на балканските војни 1912-1913&nbsp;г.==== {| style="text-align:center;" class="wikitable" |- ! style="text-align: left;" | Страни ! style="text-align: left;" | Површина (км²) ! style="text-align: left;" | Население (1912 г.) ! style="text-align: left;" | Воени резерви |- |align=left|[[Бугарија]] || 96.345 || 4.430.000 || 714.000 |- |align=left|[[Србија]] || 48.303 || 2.910.000 || 400.000 |- |align=left|[[Грција]] || 63.211 || 2.630.000 || 300.000 |- |align=left|[[Црна Гора]] || 9.000 || 247.000 || 30.000 |- |align=left|'''[[Балкански сојуз]]''' ||'''216.859'''|| '''10.217.000''' || '''1.444.000''' |- |align=left|'''[[Османска Империја]]''' ||'''2.983.000'''<ref>Г. Георгиев, Лјудски ресурси замалја које су судјеловале у Балканском рату 1912.-1913..</ref> ||'''24.800.000''' || '''1.000.000''' |} === Мобилизција и планови на Османлиското Царство === [[Податотека:Abdullah Pasha.jpg|150px|мини|лево|Абдула Паша]][[Податотека:Ottoman flag.svg|350px|мини|десно|Знаме на Османлиското Царство]]{{multiple image<!-- begin stack of images, scroll down for article --> |direction = vertical | width = 350 |image1 =Ottoman troops in retreat from Lule Burgas across the bridge at Karisdiran.jpg|caption1 =Османлиски војници <br> |image2 =Ottoman redif soldiers.jpg| caption2 =Османлиски редифи <br> |image3 =Barbaroshayreddin.jpg| caption3 =Барбароса Хајредин <br> | image4 = | caption4 =<br> }} Во моментот, кога балканските сојузници ги мобилизирале своите војници, дел од османлиските сили веќе биле мобилизирани за војната против [[Италија]]. На 10 и 12 септември, османлиската власт извршила делумна мобилизација во своите европски провинции: Тракија, Македонија, Косово и Албанија, а на 18 септември е прогласена општа мобилизација<ref>ВБТ, т. I, стр. 312-313.</ref>. На 5 октомври, кога Бугарија и Грција извршиле напад врз Османлиското Царство, во [[Лозана]] бил склучен мировен договор со [[Италија]]<ref>Encyclopedia Britannica: [http://www.britannica.com/EBchecked/topic/297469/Italo-Turkish-War ''Italo-Turkish War 1911-1912'']</ref>, со што османлиските власти можеле да се фокусираат на [[Балканот]]. Пред почетокот на Првата балканска војна, османлиските власти се соочувале со голем број на проблеми и војната со Италија, а воениот судир со четирите балкански држави за многумина во империјата бил неочекуван. Изет Фуад-паша истакнува: {{Цитат|'''Никој од нашето окружување не веруваше дека ќе има војна со Бугарија, а уште помалку со останатите четири балкански државаи. Сите и секаде говореа: „Тоа е блеф.“ Сепак, веќе долго ( б.н време) беше очигледно дека овие мали земји, заедно со Русија и Австрија, не смеат да ни дадат време да еден ден да станеме особено моќни. Ако режимот на Абдул Хамид опстанеше, до војна немаше ни да дојде бидејќи политичарите на тие мали и големи сили добро знаеја дека тој режим мошне брзо ќе доведеше до резултатите за кои тие сонуваа...'''}} Османлиската врховна комада сакала да мобилизира 750.000 луѓе. Меѓутоа, поради лошата организација и проблемите во транспортот (недостиг на персонал во железницата и на товарни животни), мобилизацијата и концентрацијата на воените сили се одвивале бавно во споредба со балканските држави<ref name="erick80">Erickson, стр. 78-84.</ref>. До почетокот на воените дејствија, османската власт и команда успеале да соберат 430.000 војници со 930 топови<ref>История на Българите: Военна история, том V, стр. 417.</ref>, а според други извори - само 300.000 војници<ref>Большая советская энциклопедия: [https://web.archive.org/web/20050514201151/http://www.cultinfo.ru/fulltext/1/001/008/092/584.htm ''Балканские войны 1912-1913'']</ref>. Во текот на воените дејствија, османските сили се искачиле на 570.000 војници и 4.000 топови<ref name="въчков-93"/>. Османлискиот план за војна против балканските сојузници предвидувал: : 1) концентрација на главните сили на север против Бугарите и Србите во Тракија и Македонија; и : 2) одбранбени операции против Грција и Црна Гора, за кои биле одвоени послаби воени сили. Против бугарските сили во [[Тракија (појаснување)|Тракија]], требало да настапи '''Источната армија''' на чело со Абдула Паша. До 4 октомври оваа армија одвај броела 120.000 војници, наместо предвидените 320.000 војници според предвидениот план<ref>ВБТ, т. I, стр. 505-506.</ref>. Во оваа армија влегувале нецелосните сили на I, II, III, IV и XVII корпус, војници од ''Одринскиот утврден регион'' (шест дивизии и дополнителни сили), ''Самостојната коњаничка дивизија'' и ''Крџалискиот одред''. Според османлискиот план, до завршувањето на концентрирањето на Источната армија северозападно од [[Виза]], Одринската тврдина требало да ја заштити оваа османлиска армија од бугарските сили. Крџалискиот одред кои се состоел од две дивизии и еден полк, ја зазел реката Арда и требало да ги пресече бугарските сили од пристапот кон [[Егејското Море]] и на тој начин да ги заштити комуникациите помеѓу [[Цариград]] и [[Македонија]]. Османлискиот план за воени дејствија предвидувал опколување и странични напади врз бугарските сили меѓу Тунџели и Странџа<ref name="erick80"/>. [[Податотека:Ali Riza Pasha.jpg|150px|мини|лево|Али Риза Паша.]] Планот предвидувал доколку османлиските сили успешно се пресметаат со бугарските војски, да се преземе офанзива врз Царството Бугарија по двата брега на реката [[Марица]], освојување на Хасково и Трново со Сејмен (Симеоновград), како и потиснување на бугарската армија кон север во правец на [[Стара Планина]]<ref>ВБТ, т. I, стр. 428-429.</ref>. Меѓутоа, османлискиот план не го предвидел настапувањето на Третата бугарска армија во правец на [[Лозенград]]<ref name="erick80"/>. Против српско-бугарската офанзива во Македонија била сконцентрирана '''Вардарската армија''' на чело со [[Зеки Паша]], кој сметал дека главниот српски напад ќе биде извршен во правец на [[Врање]]. Отука, Зеки Паша ги собрал своите главни сили (V, VI и VII корпсус - вкупно околу 58.000 луѓе) за против напад во реонот [[Штип]] и [[Куманово]]. '''Струмскиот корпус''' во јачина од 28.000 војници.<ref name="vbt1-511">ВБТ, т. I, стр. 511.</ref>, трбало да изврши помошен напад во [[Кресненска Клисура|Кресненската Клисура]] против Втората сојузничка армија и на тој начин д аго обезбеди десното османлиско крило во борбите околу [[Куманово]] и [[Врање]].<ref>Erickson, стр. 173.</ref><ref>Hall, стр. 47-48.</ref> Против грчките сили требало да се спротивстави '''Јанискиот корпус''' во јачина од 22.000 војници под команда на Еасат Паша кој имал задача да ги одбрани Епир и Јужна Албанија. VIII корпус во јачина од 29.000 војници и под команда на Хасан Тахсин Паша го преградил преминот помеѓу [[Тесалија]] и [[Солун]]<ref>Erickson, стр. 214-216.</ref>. Во Северна Албанија во борбите против црногорските сили и одбраната на Скадар биле сконцентрирани 25.000 војници <ref name="vbt1-511"/>. Сите османлиски сили западно од реката [[Места]] ја формирале '''Западната армија''' под команда на [[Али Риза Паша]]<ref>Erickson, стр. 163-164.</ref>. За да се спротивстават на грчката поморска надмоќност, османлиските власти се обиделе да ги купат модерните германски оклопни крстосувачи ''Блухер'' и ''Молотке''. Меѓутоа, османлиските власти не можеле да си ја дозволата нивната висока цена и затоа се задоволиле со двата стари воени брод од класата ''Брандербург'', а двата брода биле именувани како ''Барбароса Хајредин'' и ''Тургут Реис''. Овие два брода и крстосувачите ''Хамидиие'' и ''Мисидије'' го сочинувале јадрото на Османлиската флота<ref>Erickson (2003), p. 131.</ref> до летото 1912 година, меѓутоа се наоѓале во тешка механичка состоја. Флотата имала задача да ги обезбеди османлиските комуникации во Црното, Мраморното и Егејското Море. Во почетокот на војната Отоманското Царство имала десет авиони. Два од нив се наоѓале во близината на [[Солун]], а другите осум биле стационирани во [[Сан Стефано]]<ref name="turav">Жирохов, М. [http://www.airwar.ru/history/av1ww/turk/turk.html ''Турецкая авиация в Первой Балканской войне''] (от „Уголок неба. Авиационная енциклопедия“, 24.05.2009)</ref>. === Мобилизција и планови на Балканскиот сојуз === Балканскиот сојуз мобилизација на своите војници објавил на 17-18 септември<ref name="EB1-188-189">ЕБ, т. I, стр. 188-189.</ref>. Четирите балкански држави на оружје кренеале 1,2 милиони луѓе со околу 2000 топа<ref name="въчков-93">Въчков, стр. 93.</ref>. За вкупниот број на активни војници и офицери постојат повеќе разлини бројки од 632.000<ref>Рябинин, [http://militera.lib.ru/h/ryabinin_aa/02.html стр. 147]</ref> до 750.000<ref>Encyclopaedia Britannica: [http://www.britannica.com/EBchecked/topic/50300/Balkan-Wars ''Balkan Wars''] (21.04.2009)</ref>. Меѓутоа балканските држави имале проблем со транспортот на луѓе и опрема. Бугарскиот генерал [[Иван Фичев]] истакнува: {{Цитат|'''Неодамнешното истражување покажа дека нашата (б.н бугарската) железница нема да биде во состојба да одговори на војните потреби во случај на војна. Значи, нашите оперативни проекти тешко би можеле да се задоволат кога се земаат во предвит потребите за превозот за време на мобилизацијата и концентрацијата на војската на теренот. Поради краткото постоење на бугарското кралство, железницата не можела да го постигне својот полн развој и на тој начин да стане доверливо средство во одбраната на државата. Две товарни железнички пруги кои поминувале низ северена Бугарија и јужна Бугарија и трансбалканската пруга - Горна Ораховица, Трново, Стара Загора, станаа најважните пруги за воент транспорт во време на мобилизацијата. Технички гледано, нашите железнички пруги, кои биле градени исклучиво за потребите на трговијата, имаа многу недостатоци: остар нагиб, мал полупречник, мал број на станици, нема платформи за утовар на војните возови, незадоволувачки залихи на вода во најголемиот дел од железничките станици и многу мал број на скретници...'''<ref>Вълков, Г., Генерал Иван Фичев. Избрани произведения, София, 1988, Военно издателство</ref>.}} Прeдвоените договори на Бугарија, Србија и Грција предвидувале конкретни аранжмани за координација на активностите сојузниците, меѓутоа тие немале заеднички план за борбените операции, а секоја страна дејствува во зависност од потребите. Распределбата на балканските сили против империјата не била избалансирана и отука главниот товар против Турција паднал врз грбот на бугарската армија во [[Источна Тракија]]. Србите и Грците се насочиле своите војници во Западниот оперативен театар, кој поради оддалеченоста од центарот на османлиската држава е второстепен од воена гледна точка, но има огромно политичко значење, бидејќи од развојот на воените дејствија зависело кој ќе владее [[Македонија]]<ref>Криворов, [http://www.vi-books.com/vis/vis6/vis6.4/vis6.4.pdf стр. 15-16] {{Семарх|url=https://web.archive.org/web/20080509090004/http://www.vi-books.com/vis/vis6/vis6.4/vis6.4.pdf |date=2008-05-09 }}</ref>. ==== Бугарија ==== [[Податотека:Flag of Bulgaria.svg|350px|мини|Знамето на Царството Бугарија]] Бугарската армија била мобилизирана во втората половина на септември и броела околу 600.000 војници со 1.116 топови<ref>Крапчански, стр. 161</ref>. Редовните активните сили се состоеле од 336.000 војници и офицери, а останатите биле распоредени во волонтерски, гранични и други делови<ref>ВБТ, т. I, стр. 308-309.</ref><ref>Георгиев, Трифонов, стр. 39-41.</ref>. Од редовите на [[Македонска емиграција во Бугарија|македонската емиграција]], [[Обиди за возобновување и реосновање на ВМОРО|македонското револуционерно движење]] и бегалците од [[Османлиско Царство|Османлиското Царство]] кои не биле прифатени во редовната војска, било формирано [[Македонско-одринско ополчение|Македонско-одринското доброволство]] во јачина од 14.670 души.<ref>Национално-освободителното движение на македонските и тракийските българи, том III, стр. 269-273.</ref>. Во периодот помеѓу 4-8 октомври<ref name="IBD-II-53">Георгиев, Трифонов, стр. 53.</ref> биле формирани три главни бугарски армии: * '''Прва армија''' - 67.000 војници под команда на пешадискиот генерал Васил Кутинчев - распоредена на двата брега на реката Тунџели во реонот на Казалагач, а Штабот бил сместен во [[Јамбол]]. Во нејзиниот состав влегувале три пешадиски дивизии: 1-ва под команда на генерал-мајор Стефан Тошев, 3-та (генерал-мајор Иван Сарафов) и 10-та (генерал-мајор Стојо Брадистилов)<ref name="EB1-188-189"/><ref name="vbt-II-10-11">ВБТ, т. II, стр. 10-11.</ref>. * '''Втора армија''', командант генерал-полковник Никола Иванов, во состав две пешадиски дивизии (8-ма, на чело со генерал-мајор Димитар Кирков, и 9-та на генерал-мајор Радој Сираков) Хасковскиот одред и Коњаничката зборна бригада, распоредени во реонот на [[Трново]] Сејмен-Харманли<ref name="EB1-188-189"/><ref name="vbt-II-10-11">ВБТ, т. II, стр. 10-11.</ref>. * '''Трета армија''' - над 83.000 војници, под команда на генерал-полковник Радко Димитриев - распоредена источно од [[Јамбол]], со седиште во Стралџа. Во нејзиниот состав влегувале три пешадиски дивизии: 4-та под команда на генерал-мајор [[Климент Бојаџиев]], 5-та (генерал-мајор Павел Христов) и 6-та (генерал-мајор Православ Танев)<ref name="EB1-188-189"/><ref name="vbt-II-10-11"/>. [[Податотека:Ivan Fichev.jpg|150px|мини|лево|Иван Фичев]][[Податотека:The Supreme Military Council in 1910 (Kingdom of Bulgaria).jpg|350px|мини|десно|Високиот воен совет на Бугарската армија во 1910 година. Седат во првиот ред од лево кон десно: ген. Волк Велчев, ген. Георги Агура, ген. Никола Иванов, ген. Данаил Николаев, ген.Васил Кутинчев, ген.Радко Димитриев, ген. Павел Христов; во вториот ред: ген.Иван Фичев, полк Георги Тодоров, ген. Вичо Диков, ген. Стилиjaн Ковачев, ген. Кирил Ботjов, полк Петар Марков, ген. Стефан Тошев, ген. Атанас Назламов; во третиот ред: полк Пантелеj Cenov, ген.Иван Сарафов, ген. Илија Димитриев, ген. Радован Сираков и полк. Симеон Jaнков]]. Конечниот план за бугарското офанзива во [[Одринска Тракија|Тракија]] предвидувал нанасеување на главниот удар со 1-та и 3-та армија во просторот меѓу [[Одрин]] и [[Лозенград]] со општо напредување кон [[Цариград]]. Бугарската команда сметала дека ќе постигне успех преку елементот на изненадување. Затоа армијата на Кутинчев е рапоредена напред, на еден премин на бугарско-турската граница, а војниците на Димитриев биле сместени зад позициите на Самостојната коњаничка дивизија на генералот Атанас Назламов. ''Втора армија'' имала задача да го опколи [[Едрене]] и со помош на Хасковскиот одред да удри кон Крџали. Општиот фрон кој требало да го покриваат трите бугарски армии бил со широчина ос 120 километри<ref name="EB1-188-189"/><ref>Криворов, [http://www.vi-books.com/vis/vis6/vis6.4/vis6.4.pdf стр. 12-13] {{Семарх|url=https://web.archive.org/web/20080509090004/http://www.vi-books.com/vis/vis6/vis6.4/vis6.4.pdf |date=2008-05-09 }}</ref>. За офанзивата во Западните Родопи и Пиринскиот крај бугарската команда подготвила една целосна дивизија и други делови. Родопскиот одред под команда на генерал Стилијан Ковачева, во јачина од 23.000 војници во сосотав на 2-а пешадиска дивизија, бил фокусиран врз турските сили во Тамрашкиот клин и долината на Места. Седмата рилска пешадиска дивизија во јачина од 37.000 војници под команда на генерал Георги Тодоров, кај [[Дупница]] и [[Ќустендил]] челкала наредба за офанзива по текот на долината на [[Струма]] во правец кон [[Солун]] <ref name="EB1-188-189"/><ref>Крапчански, стр. 181-182.</ref><ref>ЕБ, т. V, стр. 806.</ref>. Од [[22 септември (настани)|22 септември]], Бугарскиот генералштаб во соработка со Штабот на македонско-одринските доброволни чети започнал со префрлање на чети на османлиска територија, главно на просторот Македонија, со задача да извршуваат диверзански акции и прибирање на информации за местоположбата, бројот и составот на османлиските сили. Бројот на четите се искачил на 59. На територијата на Македонија веќе дејствувале неколку десетици чети на [[Обиди за возобновување и реосновање на ВМОРО|ВМРО]], а вкупниот број на четниците се искачил на 3.000 души<ref>Национално-освободителното движение на македонските и тракийските българи, том III, стр. 274-277.</ref>. Во октомври 1912 година бугарската борбен флота располага со наставниот команден брод „Надеж“ (тип „Авизо“ 717 т) и шест лесни торпедоносеци „Дрзки“, „Смели“, „Летечки“, „Шумни“, „Храбри“ и „Строги“ (97.5 т) - сите од француско производство<ref name="bvnamore">Балканская война на море, стр. 5-7.</ref><ref>Георги Купов, Торпилирането на крайцера „Хамидие“, стр. 6-7.</ref>. Главните бугарски пристаништа [[Варна]] и [[Бургас]] биле заштитени со подводни мини. При објавувањето на мобилизацијата на [[17 септември (настани)|17 септември]] 1912 година бугарската војска располага само со два воздушни балони („Софија 1“ и „Годар“) и еден авион („Блерио XI“)<ref>Миланов, стр. 23, 24.</ref>. Во текот на војната бројот на авионите во бугарската армија достигнува 29<ref name="bulav">Жирохов, М. [http://www.airwar.ru/history/av1ww/bulgar/bulgar.html ''Болгарская авиация в Первой Балканской войне''] (от „Уголок неба. Авиационная енциклопедия“, 24.05.2009)</ref>. Врховен командант на бугарската армија бил бугарскиот цар [[Фердинанд I|Фердинанд]], но реално со целата бугарска армија командувале помошник-командантот генерал [[Михаил Савов]] и на началникот на Генералштабот генерал [[Иван Фичев]], кои се наоѓаале во [[Стара Загора]]<ref name="sazdlalk279">Саздов, Лалков, стр. 279.</ref>. ==== Србија ==== [[Податотека:P Bojovic.jpg|150px|мини|лево|Петар Бојовиќ]] [[Податотека:State Flag of Serbia (1882-1918).svg|350px|мини|Знамето на Кралството Србија]] Пред самиот почеток на војната, во престолнината на [[Србија]] преовладувала општа воена атмосфера меѓу обичните граѓани и речиси сите ја посакувале војната. Србите биле заморени од неуспешните војни кои ги воделе во последните 50 години. Весникот ''Хрватско движење'' објавува: {{Цитат|'''Вчера се пренесе низ градот неповолна вест. „Мириса на мир!“ Говореа Белграѓаните, засолнувајќи го својот нос со марамче. Ако на Србинот му дадете да бира: мир или колера? - тој со своите две раце би ја зграбил колерата... Кога ќе започне војната? Сите прашуваат; тоа го знаат само ладниот ветер кои пири од македонската страна и министерските столови, кои долго во ноќта се осветлени од електричното светло, но никои од овие не сака да проговори...'''<ref>Hrvatski pokret, 9-31 oktobar 1912.</ref>}}. Српската држава мобилизира околу 366.000 луѓе со 544 топови, од кои околу 190.000 души биле во активната војска. Од овие сили биле формирани три армии и два самостојни одреда: * '''Прва српска армија''' - била сконцентрирана околу [[Врање]] (наијужниот регион на тогашна Србија, најблиску до Македонија). Таа е најсилната српска воена групација со приближно 90.000 борци. Тие формираале пет пешадиски дивизии (I Моравска, I Дунавска, I Дринска, II Дунавската и II Тимошка) и една коњаничка дивизија<ref name="vbt1-420">ВБТ, т. I, стр. 420-421, 500-501.</ref>. Главен командант бил српскиот престолонаследникот [[Александар I Караѓорѓевиќ|Александар Караѓорѓевиќ]], меѓутоа клучна улога имале генералите [[Петар Бојовиќ]] и [[Радомир Путник]]. * '''Втора сојузничка армија''' - составена од една српска (I Тимошка) и една бугарска (7-та Рилска) дивизија со вкупна јачина од 50.000 борци под команда на српскиот генерал [[Степа Степановиќ]]. Оваа армија била распоредена на територијата на Бугарија, во реонот помеѓу на [[Дупница]] и [[Ќустендил]]<ref name="vbt1-420"/>. * '''Трета српска армија''' - под команда на српскиот генерал [[Божидар Јанковиќ]] и во состав од три дивизии (I Шумадиска, I Моравска, II Дринска) и една бригада (со вкупно 60.000 војници). Оваа армија била распоредена во реонот помеѓу [[Куршумлија]] и [[Медвеѓе]]<ref name="vbt1-420"/>. * '''Ибарски одред''' - составен од I Шумадиска дивизија и други сили во вкупна јачина од 12.000 војници. Одредот бил распореден во околината на [[Кралево]] и требало да дејствува во правец кон [[Нови Пазар]] и [[Косовска Митровица]]<ref name="vbt1-420"/>. * '''Јаворски одред''' - состевен од една самостојна бригада со јачина од околу 8.000 војници. Одредот зазел уште позападни позиции, кон [[Пожега]]<ref name="vbt1-420"/>. [[Податотека:Radomir Putnik (Serbia; her people, history and aspirations, 1915).jpg|150px|мини|лево|Радомир Путник]] Српскиот врховнен командант [[Александар I Караѓорѓевиќ]], во консултации генералите [[Радомир Путник]] и [[Петар Бојовиќ]], при распоредувањето на српските сили тргнал од претпоставката дека Османлиите во почетокот ќе применат пасивна одбрана на своите албански и македонски територии, било оценето дека најдобрата одбранбена линија се протегала на потегот [[Врање]]-[[Куманово]]-[[Штип]], според српскиот план за дејствување кон оваа одбранбена линија требало да тргне ''Првата српска армија''. ''Втората сојузничка армија'' имала задача да ја обиколи оваа линија од запад преку [[Крива Паланка]] и [[Кочани]], a ''Трета српска армија'' требала да дејствува на североисток кон [[Приштина]] и [[Скопје]]. ''Ибарскиот одред'' требало да навлезе во [[Косово]], додека пак ''Јаворски одред'' требало да остане на својата позиција и да дејствува во случај ако [[Австроунгарија]] се вмеша во војната, подцна овој одред се вклучил во воените операции на територијата на [[Новопазарски санџак|Новопазарскиот санџак]].<ref name="vbt1-420"/><ref>Криворов, [http://www.vi-books.com/vis/vis6/vis6.4/vis6.4.pdf стр. 13-14] {{Семарх|url=https://web.archive.org/web/20080509090004/http://www.vi-books.com/vis/vis6/vis6.4/vis6.4.pdf |date=2008-05-09 }}</ref>. Српската воена авијација се состоела од само четири авиони кои своите воени дејствија ги започнале во последните денови на војната, при опсадата на [[Скадар]]<ref name="serbav">Жирохов, М. [http://www.airwar.ru/history/av1ww/serbia/serbia.html ''Сербская авиация в Первой Балканской войне''] (от „Уголок неба. Авиационная енциклопедия“, 24.05.2009)</ref>. Пред официјалното влегување на [[Србија]] во војната повторно биле активирани силите на распуштениот [[Српски комитет на четничка акција]] чии чети долги години воделе борби со [[Македонска револуционерна организација|Македонската револуционерна организација]] во т.н [[Борба за Македонија]]. Две недели пред преминувањето на границата од страна на српската регуларна армија, на територијата на Македонија биле активни повеќе српски четнички сили. Четничките сили го запоседнале [[Козјак (планина)|Козјак]] и со паралата ослободување и проторување на Османлиите, успеале да ги покренат речиси сите козјачки села во борбата против [[Османлиското Царство]]. Биле активирани повеќе познати војводи и четници, меѓу нив биле: [[Јован Грковиќ Гапон]], војводата [[Доксим Михаиловиќ]] од [[Галичник]], [[Спасе Павлов-Гарда]], [[Јован Довезенски]], [[Василие Трбиќ]], [[Јован Бабунски]], [[Јован Долгач]] и други. ==== Грција ==== [[Податотека:Constantineiofgreece.jpg|150px|мини|лево|Грчкиот престолонаследник Константин]] [[Податотека:Flag of Greece (1822-1978).svg|350px|мини|десно|Знаме на Кралството Грција]] Грчката држава пред почетокот на војната имала на располагање 125.000 војници, а од овие копнени сили биле формирани две армии. * '''Тесалиска армија''' (околу 100.000 борци на чело со грчкиот престолонаследник [[Константин I (крал на Грција)|Константин]]). Оваа воена групација била распоредена околу градот [[Лариса]], со задача - освојување на [[Солун]] преку јужна Македонија. * '''Епирска армија''' (13.000 војници на чело со генералот Константинос Сапундзакис), со задача - офанзива во [[Епир]] и [[Албанија|јужна Албанија]]<ref>Erickson, стр. 216; Hall, стр. 59.</ref>. Двете воени групаци заедно имале околу 250 топа<ref name="въчков-93"/><ref name="IBTrud418">История на българите, том V: Военна история, стр. 418.</ref>. Во последната фаза од војната, бројот на грчките војници се искачил на 215.000 души<ref>Карнегиева анкета [http://www.kroraina.com/knigi/karnegi/prilozhenie_Ib.htm стр. 366]</ref>. ''Тесалиската армија'' имала четири авиони. Во 1911-1912 година, грчката држава повторно ги активирала своите андартските чети кои се бореле против [[Македонска револуционерна организација|Македонската револуционерна организација]] во т.н [[Борба за Македонија]]. Кон крајот на август 1912 година во [[Македонија]] влегле андартските вооружени чети на [[Михаил Анагностакос]], [[Панајотис Пападзанетеас]], Александрос Занас и многу други. Нивната активност била насочена во околината на [[Солун]] и [[Халкидик]]<ref>[http://www.scribd.com/doc/49281820/The-Macedonian-Struggle-1903-1912-by-Basil-K-Gounaris The Macedonian Struggle1903-1912.Pavingthe Way fortheLiberation Basil K. Gounari]</ref>. Со формирањето на [[Балкански сојуз|Балканскиот сојуз]] и почетокот на Првата балканска војна, андартските чети активно се вклучиле ја помагале офанзивата на сојузничките армии. Меѓутоа, [[Грција]] била особено важен фактор на [[Балкански сојуз|Балканскиот сојуз]], поради релативно моќната морнарица. [[Бугарско-грчка воена конвенција|Бугарско-грчката воена конвенција]] од [[22 септември (настани)|22 септември]] 1912 година предвидувала, грчката флота на чело со адмиралот [[Павлос Кунтуриотис]]) да го спречи прееминувањето на османлиските војници од [[Мала Азија]] на [[Балканот]] преку [[Егејското Море]]<ref>Фуракис, [http://www.vi-books.com/vis/vis6/vis6.4/vis6.4.pdf стр. 17-18] {{Семарх|url=https://web.archive.org/web/20080509090004/http://www.vi-books.com/vis/vis6/vis6.4/vis6.4.pdf |date=2008-05-09 }}</ref>. Грчката флота била поделена на две воени групации и една помошна, односно разузунувачка: [[Податотека:Averof Today2.jpg|350px|мини|десно|Грчкиот крстосувач - „Авероф“]] * '''Егејска флота''' : ''Воени бродови'' : 4 (Авероф, Спетсаи, Рибар, Хидра) : ''Уништувачи'' : 10 (Стрела, Безел, Ника, Наукратис, Војвода, Нова генерација, Аспис, Бура, Молња, Копје) : ''Разузунувачи'': 4 (Лав, Пантер, Орел и Сокол) : ''Торпедни чамци'': 5 (11, 12, 14, 15, 16) : ''Подморници'': 1 (Делфин) : ''Хидроавиони'': 1<ref name="grav">Жирохов, М. [http://www.airwar.ru/history/av1ww/greece/greece.html ''Греческая авиация в Первой Балканской войне''] (от „Уголок неба. Авиационная енциклопедия“, 24.05.2009)</ref> : ''Mинери'': 1 (Марс) * '''Јонска флота''' : ''Парни воени бродови со артилерија'' 2: (Актион, Амвракија) : ''Парни корвети'': 4 (Αλφειός, Αχελώος, Πηνειός, Ευρώτας) : ''Mали воени бродови'' (Топовници): 3 (Α, Β, Δ) * '''Крстосувачка ескадрила''' :''Запленети бродови'': :: ''Комерцијални бродови'': 5 (Хесперија, Микале, Македонија, Атина, Аркадија) ::''Помошни бродови'': 3 (Αιγιαλεία, Μονεμβασία, Ναυπλία) ==== Црна Гора ==== Во почетокот на војната, [[Црна Гора]] имала 30.000 војници и 140 топови<ref name="EB1-188-189"/>. Малку подоцна кон нив се приклучиле и околу 4.500 доброволци од [[Босна]], [[Херцеговина]] и други области на [[Австроунгарија]], населени со словенско население. Главната цел на црногорската армија е освојување [[Скадар]], со што би се обезбедила доминацијата на Црна Гора во северна [[Албанија]]<ref>Hall, стр. 55, 57.</ref>. За таа цел се определени три девизии со јачина од 22.000 војници (од вкупно четири дивизии) кои требало да ја нападнат главната тврдина преку северниот и јужниот брег на [[Скадарско Езеро|Скадарското Езеро]]. Четвртата дивизија и една бригада требало да дејствуваат кон [[Новопазарски санџак|Новопазарскиот санџак]] кои територијално ги одвојувал Црна Гора и Србија. Главен командант бил црногорскиот крал [[Никола I Петровиќ]], меѓутоа вистинската команда се наоѓала во рацете на началникот на црногорскиот генералштаб-генерал Лазаровиќ<ref>ВБТ, т. I, стр. 422-423.</ref><ref name="krivor1415">Криворов, [http://www.vi-books.com/vis/vis6/vis6.4/vis6.4.pdf стр. 14-15] {{Семарх|url=https://web.archive.org/web/20080509090004/http://www.vi-books.com/vis/vis6/vis6.4/vis6.4.pdf |date=2008-05-09 }}</ref>. === Воружување === [[Податотека:1626 - Salzburg - Festung Hohensalzburg - Repetier.JPG|200px|мини|лево]] [[Податотека:Mannlicher schoennauer 1903-14.jpg|мини|десно|350п|Mанлихерка]] Главно пешадиско оружје во Првата балканска војна била австриската пушка „Манлихер“ во неколку варијанти (во бугарската армија - примероци од 1888 и 1895 година], во грчката - „Манлихер-Шонауер“) и германската „Маузер“ (во османлиската и српската армија) Масовно била користена и Мартинката („Хенри-Мартин“) од страна на османлиските сили, а бугарските и српските војници ја користеле и „Берданката“, како и други модели со калибар меѓу 6,5 и 7,62 мм. Коњаницата била вооружена со карабини „Манлихер“ и „Маузер“. Балканските и османлиските војски биле вооружени и со тешки митралези „Максим“ (232 парчиња во бугарската армија), „Хочкис“ (420 османлиската армија), „Норденфелд“ и други модели. Артилеријата на завојуваните страни била произведена од француската фирма „Шнајдер“ и германската „Круп“. Во годините пред војната, „Шнајдер“ ги снабдува Бугарија, Србија и Грција со модерни полски и планински топови, главно во калибар 75-мм. (Во периодот 1897-1907 година трошоците на Бугарија за Шнајдеровото оружје се трипати поголеми отколку за германското и австриското. Меѓутоа најголемиот дел од артилеријата на балканските сојузници се состола од застарени топови. Истото важи и за османлиската армија, но по 1908 година, таа успева да набави над 800 модерни топови од фирмата „Круп“ (75 и 105-мм). == Воени дејствија до првото примирје (октомври - ноември 1912)== {{Triple image|center|Bulgarian Czar Ferdinand at Adrianople.jpg|320|Ac.balkanwar.jpg|320|Serbian and Montenegrin officers in Đakovica, 1913.jpg|320|Царот Фердинанд кај Одрин|Загинати бугарски војници во Одринско|Српски и црногорски офицери во Ѓаковица}} {{quote|'''На петти октомври беше одржана сеопшта молитва. Фердинанд ја прочита прокламацијата за објавувањето на војната, а Методије Кусевич, митрополит на Стара Загора, одржа говор. Се сеќавам на тие моменти како некој сон. Додека излегувавме од црквата, бевме длабоко погодени, но и понесени од воодушевувањето дека ќе победиме. Упорната борба за време на препородот која секогаш била хрбара и успешна - последниот пример е обединувањето на Источна Румелија и Кнежсетсвото Бугарија во 1885. - кое му донесе на бугарскиот народ огромна самодоверба, можам да кажам дури и нова вера во националниот оптимизам. Од друга страна, Шејново, Шипка и Сливница покажаа дека Бугарите останале неослабени и ја покажаа храброста по која нивните предци со векови биле познати. Пред себеси имавме силен непријател, меѓутоа ја потценивме неговата сила. Чудно, после пет векови под турски јарем, сега, откако владеевме со Турците во Бугрија само триесет и четири години, ги потценивме. Во Бугарија беше омилена приказната дека Турција е држава на умирање. Во печатот, султанот секогаш беше прикажуван како болен со повез околу окото. Во војската многу Бугари на вежбите во стрелање од пушка, пукаа во мета која имаше облик на кукла со фес на главата за да се уверат себеси дека султанот е донапред одредена жртва... '''|''Симеон Радев''|Тоа, што го видов}} Географските одлики и воено стратешките одлуки на противниците довеле до формирање на неколку театри на воените дејствија во периметар меѓу [[Цариград]], [[Варна]], [[Скадар]] и [[Арта]] (на Јонско Море). Обидите на османлиската воена команда да се стекне со стратегиска иницијатива во првите денови на војната не успеала, поради иницијативата ја диктирале балканските сојузници. Бугарската армија својот главен удар го нанесува во [[Источна Тракија]]. Бугарските и османлиските сили имале помали судири во [[Родопи]]те и Западна Тракија. Грчката и бугарската војска започанле со свое настапување кон [[Солун]], односно од север, по течението на реката [[Струма]] и од југ преку долината на [[Бистрица]]. Овие операции се поддржани од грчката флота во [[Егејското Море]]. Главниот дел од српската армија навлегува во [[Македонија]], оној дел кој подоцна ќе биде познат како [[Вардарска Македонија]]. Заедно со Црногорците, српските сили ги освоиле [[Санџак]] и [[Косово]] и си пробиле пат низ северна [[Албанија]]. Во [[Епир]], грчките и османлиските сили се бореле за тврдината [[Јанина]]. === Настапување на бугарските сили во Источна Тракија === Во [[Источна Тракија]], од почетокот на октомври па сè до затишјето на воените дејствија во ноември, помеѓу бугарските и османлиските војници се воделе три големи борби. Во текот на Лозенградската операција, 9-10 октомври, Источната османлиска армија на чело со Абдула Паша од [[Одрин]] и [[Лозенград]] започанала да настапува во правец на север. Абдул Паша испратил проглас во кој истакнал: {{Цитат|'''Браќа по оружје и земјаци, одлучивме да го поразиме непријателот кој гази по светата замја на нашата татковина. Утрешниот и задутрешниот ден ќе бидат најсветите деннови на Бајрам за секој муслиманин. Конечниот пораз на непријателите кои толку години ја вознемируваат нашата земја и нашиот народ, и не ги оставаат во мир нашите браќа кои во Бугарија, мора да се смета за света должност на секој муслиманин. Затоа секој офицер и секој братски војник треба да се бори до крај за спас на нашата татковина во која секоја стапка е натопена со крв нашите предсти. Спасот на нашата татковина и на нашиот народ ќе зависат од храброста и одлучноста која што вие ќе ја прикажете во следните два дена. Мој храбри и непоколебливи пријатели! Верувам дека желбата за освета која ја чувствувате во своите срца ќе биде гаранција дека ќе ја исполните својата должност... Напред, драги мои деца! Запамтете дека ве чека среќа на земјата и рај после смрта. Со нас е Алах како и мухамедовиот дух и молитвите на калифата земски - нашиот драг султан.'''<ref>В. Георгиев – Ст. Трифонов</ref>}} [[Податотека:First Balkan war.png|350px|мини|десно|Основни правци на сојузничката офанзива]] Но Источната османлиска армија не успеала да стигне до турско - бугарската границата кога Првата бугарска армија го одбила нападот и го блокира Одринскиот гранизон. Десното османлиско крило паднало под притисокот на Третата бугарска армија која извршила маневар кај [[Странџа]] и се нашла зад позициите на Источната османлиска армија. Главните борби се воделе кај селата Муратчал и Кајпа, Гечкинли, Селиолу, Ескиполос, Петра и Ериклер. Турските војнци почанле да ги напуштаат воените редови, а на 11 октомври, без борба бугарските сили ги окупирале [[Лозенград]]<ref name="peichev_224">Пейчев, стр. 224.</ref><ref>Атанасов, стр. 128.</ref><ref name="markov1.2">Марков, [http://www.kroraina.com/knigi/gm_bw1/gm_1_2.html 1.2. Преломната изненада Лозенград]</ref>. По освојувањето на Лозенград, бугарските сили не го продолжиле своето дејствување против непријателот кој се повлекувал. Оваа постапка им овозможила на османлиските сили да се реорганизираат и зад реката Караагач, која го попречувала патот кон [[Цариград]], да довлечкаат засилување. Новоформираната Прва источна армија ја зазела областа околу [[Лулебургаз]], а Втората источна армија се разместила во околината на [[Бунархисар]]. [[Податотека:Bulgarian light artillery - Balkan War.jpg|350px|мини|десно|Бугарска лесна артилерија]] На 15 октомври, овие османлиски армии се судриле со Третата бугарска армија, која подоцна била поддржана од Првата бугарска армија. Борбата продолќила во следните шест дена со променлив успех од двете страни. Од двете страни имало повеќе од 40.000 загинати и ранети војници. Под команда на бугарскиот генерал Ратко Димитриев, бугарските сили постигнале решавачки успех со пробивот на центарот на османлиската одбрана<ref name="sazdlalk279"/><ref name="markov1.3">Марков, [http://www.kroraina.com/knigi/gm_bw1/gm_1_3.html 1.3. Битката между Бунархисар и Люлебургаз пречупва статуквото]</ref>. И по овој успех, бугарските сили повторно не започнале со гонење на Османлиите. На 24 октомври, Првата и Третата бугарска армија ја обновиле офанзивата во правец на [[Цариград]]. Два дена порано, новата османлиска влада на чело со Ќамил Паша побарала од Франција и Русија молба за посредување на примирје со Бугарија, но [[Фердинанд I]] го игнорирал османлискиот предлог, како и руското предупредување да не се напаѓа престолнината на [[Османлиско Царство|Османлиското Царство]].<ref>Марков, [http://www.kroraina.com/knigi/gm_bw1/gm_1_5a.html 1.5. Високата порта моли за милост]</ref>. На 4 и 5 ноември, бугарските војски ја нападнале Чаталџанската утврдена позиција која се протегала од Црното и [[Мраморното Море]] на 40 километри западно од Цариград. Бугарската иницијатива пропаднала, а од бугарска страна загинале 12.000 војници<ref name="mark21">Марков, [http://www.kroraina.com/knigi/gm_bw1/gm_2_1.html 2.1. Бугарска иницијатива]</ref>. Во меѓувреме, на 9 и 18 октомври, бугарските сили кај [[Одрин]] ги одбиле двата обида на Османлискиот гарнизон. До средината на ноември, Втората бугарска армија целосно ја блокирала тврдината. Опсадата на Одрин траела следните четири месеци<ref>ЕБ, т. IV, стр. 695.</ref>. Успешната офанзива на бугарските сили во Тракија ја принудила османлиската воена команда да ги задржи засилувањата, кои првенствено требало да се испратат против српските и грчките сили, за одбрана на Тракија и [[Цариград]]<ref>ВБТ, т. VI, стр. 1, 4.</ref>. === Српското настапување во Македонија === [[Податотека:AlejandroDeYugoslavia--strickenlandserb00aske.jpg|150px|мини|лево|Александар I Караѓорѓевиќ]]На 7 октомври, Првата српска армија започнала офанзива од [[Врање]] и навлегла во [[Македонија]]<ref>ВБТ, т. VI, стр. 68.</ref>. Пред навлегувањето во Македонија, српските војници имале перцепција дека на оваа територија живеело српско населени, меѓутоа сотојбата била поинаква. Карнегиевата анкета дошла до заклучок дека: {{Цитат|'''Српскиот војник, како и грчкиот, црврсто верувал дека во Македонија ќе пронајде сонародници, луѓе кои го говорат неговиот јазик и кои ќе го поздрават со ''да живее''. Меѓутоа наишол на луѓе кои говореле поинаков јазик, кои извикувал ''ура!'' Или погрешно разбирал или ништо не разбирал. Теоријата за постоењето на српска Македонија и грчка Македонија која ја научил во младоста била погрешна. Но неговото патриотско убедување дека Македонија треба да биде грчка или српска, останало недопрено. Несомнено, Македонија за него била онаква каква што била во времето на Душан Силниот или во времето на визатинските цареви. Бугарските агитатори и активисти кај населението ја всадувале идејата дека се Бугари. Меѓутоа агитаторите треба да се протераат од земјата и таа ќе биде она што отсекогаш била, српска или грчка. Кој биле тие агитатори кои го принудиле народот да го заборави српскиот и грчкиот јазик? Најпрво, тоа биле свешениците, потоа учителите, и најпосле, револуционерните елементи кои под стариот режим основале една организација (б.н ВМРО), потоа предводниците на бандите и нивните членови, селаните кои ги снабдувале со храна и пари - со една реченица целокупното машко население во зависност од тоа колку било образовано и информирано...'''<ref>Carnegie, str. 51., 52..</ref>}} Следниот ден, Тимошката дивизија (од Втората сојузна армија) се упатила од Ќустендил и ги освоила [[Крива Паланка]], [[Страцин]] и [[Кратово]], меѓутоа на 10 октомври западно од [[Кратово]]<ref>ВБТ, т. VI, стр. 137.</ref>, напредувањето на Тимошката дивизија било запрено до страна на Петнаесеттата османлиска дивизија. Во исто време, главните сили на Вардарската османлиска армија и Првата српска армија се судриле во [[Кумановска битка|Битката кај Куманово]]. Следниот дена (11 октомври), Првата српска армија го разбила турскиот центар<ref>ВБТ, VI, стр. 76-88, 90-91.</ref>. По оваа битка во српски раце, заедно со [[Куманово]] се нашла и вантрешноста на Македонија, како и железничката линија што ги поврзвала [[Солун]] и [[Косово Поле]]. На 13 октомври српските, на чело со Александар Караѓорѓевиќ, влегле во [[Скопје]].<ref>Рябинин, [http://militera.lib.ru/h/ryabinin_aa/05.html стр. 207]</ref>. По три дневни борби (21-23 октомври) во планините северно од [[Прилеп]] биле разбиени османлиските сили, оставени од Зеки паша, и го освоиле градот. Поразените османлиски војници се повлекувале кон [[Битола]]. Еден дел од нив останале изолирани во долината на [[Црн Дрим]]. Во [[Битола]], осмалиските сили се соочиле со притисок од две страни, српските сили од север и грчкото настапување од правец на [[Острово]] и [[Лерин]]. Во Битката кај селото Екши Су, недалеку од Лерин, на 23-24 октомври Петтата грчка дивизија била поразена и одбиена кон [[Кожани]] од страна на Шестиот османлиски корпус под команда на Џавит Паша. Во [[Битка кај Битола (Прва балканска војна)|Битката кај Битола]] на 4 и 5 ноември, Вардарската османлиска армија билла поразена. На 7 ноември српските сили влегле во [[Битола]]. Во почетокот на декември, откако изгубиле добар дел од своите сили, Зеки Паша се повлекол во [[Корча]] и [[Белград (Албанија)|Белград]] до јужна [[Албанија]]<ref>ВБТ, т. VI, стр. 163-166, 207-211.</ref><ref>Рябинин, [http://militera.lib.ru/h/ryabinin_aa/05.html стр. 216-218]</ref>. По победата над Вардарската османлиска армија и повлекувањето на нејзините остатоците во јужна Албанија, српската команда оделила значителни сили за помош на своите сојузници во Тракија и Албанија. Уште во октомври 1912 година, пред Битката кај Битола, под ѕидовите на [[Одрин]] биле префрлени Тимошката и Дунавската дивизија под команда на генералот Степа Степановиќ<ref>Hall, стр. 41.</ref>. Други три српски дивизии ја зајакнале црногорската опсада на [[Скадар]] во почетокот на 1913 година<ref name="vbtvi237">ВБТ, т. VI, стр. 235-237.</ref>. === Превласт на грчката флота во Егесјкото Море === [[Податотека:AlmiranteCoundouritis--inheartofgermani00vaka.jpg|150px|мини|лево|Павлос Кунтуриотис]] [[Податотека:Battle Elli.jpg|300px|мини|десно|Битката кај Ели]] Од октомври па до средината на ноември, грчката воена флота контролирала голем број на егејски острови, вклучувајќи ги [[Тасос]], [[Самотракија]], [[Тенедос]], [[Хиос]], [[Лезбос]]. По воспоставувањето на основа на островот [[Лемнос]].<ref>Hall, стр. 64.</ref>, на 14 октомври грчкиот адмирал Павлос Кунтуриотис ги блокирал [[Дарданелите]] и ги прекинал османлиските поморски комуникации помеѓу [[Мала Азија]] и [[Македонија]]<ref name="furakis"/>. На тој начин, грчката флота уште во првите денови на војната се стекнале со доминација во [[Егесјкото Море]] и не дозволувала пренесување на турските војници за [[Солун]]. Источната османлиска армија, која се борела против бугарските сили кај при Лулебургас и Чаталџа била ослабена, бидејќи била принудена да одвои дел од своите сили за заштита на [[Галиполе|Галиполскиот полуостров]], а засилувањата од [[Сирија]] и [[Палестина]] многу бавно, преку копнена рута, се движеле кон воените подрчја. По освојувањето на Солун, кон крајот на октомври сојузниците ги користеле егејски правци (во солунското пристаниште) за испраќање на свои војници во [[Источна Тракија]] (Седмата рилска дивизија)<ref>ВБТ, т. VII, стр. 62-63.</ref> и во [[Албанија]] (против [[Скадар]])<ref name="vbtvi237"/>. Грчкиот успех бил олеснет од фактот дека во првите недели на војната османлиската команда главнината од своја флота ја користела за заштита на војниците и воените набавки преку [[Црното Море]], а во почетокот на ноември и за одбивање на нападот на бугарската армија кај [[Чаталџа]] со помош на тешката бродска артилерија<ref name="bwnamore1114">Балканская война на море, стр. 11-14.</ref>. Зачувувајќи ја контролата над теснец, османлиската морнарица непречено пренесувала војски против бугарските сили, од [[Мала Азија]] во [[Источна Тракија]]<ref name="markov1.3"/>. Дури на почетокот на декември, по примирјето на фронтот кај Чаталџа, османлиската флота направила обид за пробивање на блокадата на Дарданелите, но во Битката кај Ели (3 декември 1912 година), обидот пробаднал. Месец дена подоцна, бил вториот обид за деблокада, при што дошло до Битката кај Лемнос (5 јануари 1913 година)<ref name="furakis">Фуракис, [http://www.vi-books.com/vis/vis6/vis6.4/vis6.4.pdf стр. 19-20] {{Семарх|url=https://web.archive.org/web/20080509090004/http://www.vi-books.com/vis/vis6/vis6.4/vis6.4.pdf |date=2008-05-09 }} (27.2.2008)</ref>. Само крстосувачот Хамидије успеал да ја пробие блокадата и до крајот на војната, постојано ја вознемирувал грчката трговска морнарица и воени транспортни бродови во [[Егејското Море|Егејското]], [[Средоземното Море|Средоземното]], [[Јонското Море|Јонското]] и [[Јадранското Море]]<ref>Венедиков, Й., стр. 952-954</ref>. === Бугарски и грчки операции за освојување на Солун === [[Податотека:Grèce 1ere Guerre balkanique.png|350px|мини|Грчаката офанзива]] [[Податотека:King George I of Greece and Tsar Ferdinand of Bulgaria at Thessaloniki.jpg|мини|десно|350п|Бугарскиот цар Фердинанд и грчкиот крал Георги во Солун]] На 5 октомври грчката армија започнала офанзива од [[Тесалија]] кон [[Солун]]. Во Битката кај Еласона, следниот ден, грчките сили успеале да ја пробијат османлиската одбрана и напредувале до преминот Гликово. Во Битката кај Гликово (Сарандапоро), на 9-10 октомври, османлиските сили биле разбиени и Тесалиската грчка армија навлегла во долината на реката [[Бистрица]]. На 19 и 20 октомври, Тесалиската армија извојувала решавачка победа кај [[Ениџе Вардар]], со што и бил отворен патот кон [[Солун]]. Недела дена подоцна, 27 октомври, османлискиот командант Тахсин-паша го предал градот на принцот Константин<ref name="strdimitr334">Стр. Димитров, стр. 334-335.</ref><ref>Марков, [http://www.kroraina.com/knigi/gm_bw1/gm_1_4.html 1.4. Напредување кон Солун]</ref>. По падот на Солун била испратена една грчка телеграма во која било истакнато: {{Цитат|'''Освојувањето на Солун се очекува во последните 24 часа, меѓутоа објавувањето дека грчката војска вчера вмарширала во градот доведе до силни изливи на емоции и радост. Најпрво Атина, а потоа и останатите делови на Грција, после големите случувања почувствуваа неопишливо олеснување кое избива од душата на целата (грчка б.н) нација. Никој не можеше да верува дека во војната против Турција грчката војска толку брзо победоносно ќе влезе во овој најголем македонски град. А оваа победа - чии губитоци после долгите и тешки борби сразмерни на нејзиното значење, посебно во овој период на годината кога непријателот, повлекувајќи се, ги уништи мостовите па војската се бореше со надојдената река - добива уште на значење поради иронијата со која европското мнение во почеткот ја прими објавата на грчко - турската војна и поради бројноста на непријателските војници против кој се бореше нашата војска. Грчките војници први го ослободија македонскиот град, како некогаш турските, но во суштина, секогаш грчки провинции, па нивното население, кое до вчера беше под турска доминација, сега конечно може слободно да диши. Робовите можат да ги кренат главите и да ја слават својата слобода. Грчката крв која е пролеана во оваа борба дојде како капка роса за да го оживее овеаното цеќе на македонската слобода. Поради тоа никој не е тажен. Родителите кои ги изгубиле синовите во светатат борба за својата земја ја благословуваа својата среќа, а ако некоја мајка пролеала солза, тоа било само затоа што разбрала дека смрта на нејзиниот сакан син ја донесе слободата на илјадници наши браќа. А ако помладите браќа искажуваа тага, тоа беше само затоа што самите немаа среќа да учествуваат во таа благородна победа. Остварувањето на идеалот на нацијата, барем за некој сонародници, создава општо чувство, на неограничена радост. Секое грчко чувство, секоја грчка душа, каде и да се наоѓа на планетата, сега се свртени кон полињата на Македонија. Со влегувањето во Солун, грчката војска додаде уште една славна страница во грчката историја и стекна ново почитување на својата сила.'''<ref>Емброс, Атина, 27 октомври 1912.</ref>}} Од север кон [[Солун]], настапувала Седмата бугарска дивизија која стигнала неколку часа по пристигнувањето на грчките сили. Офанзивата на Седмата бугарска дивизија започнала на 5 октомври со освојувањето на [[Царево село]] и [[Горна Џумаја]]. Десната колона на 11 октомври го освоила [[Кочани]], а централната и левата колона ја зазеле [[Кресненска Клисура|Кресненската Клисура]] на 14 октомври, при што бил поразен Струмскиот османлиски одред<ref>ВБТ, т. VI, стр. 100-104, 106-111, 113-120.</ref>. Следниот ден, офанзивата била запрена со наредба командантот на Втората сојузна армија, генералот Степановиќ. Три дена подоцна, на 18 октомври, заменик командантот на бугарската армија, генералот Савов ја поништил наредбата на српскиот генерал и издал наредба за настапување кон Солун. На 22-23 октомври, бугарските сили ја преминале [[Рупелска Клисура|Рупелската Клисура]], а на 27 октомври се наоѓале кај [[Ајватово]] на 12 километри од [[Солун]]<ref>ВБТ, т. VI, стр. 122, 126-127, 131-136, 182-184, 190-193.</ref>. При овие операции, источното крило на Рилската дивизија била обезбедувана од Родопскиот одред кој го зазел преминот на 11 октомври, Неврокоп (18 октомври) и Сер (25 октомври). По падот на [[Солун]], Родопскиот одред учествувал во офанзива кон исток во правец на [[Скеча]] и Ќумурџина<ref>ВБТ, т. VI, стр. 32-44, 50, 171-181.</ref>. === Поразот на Османлиите во Родопите и Западна Тракија === [[Податотека:Nikola Genev - DA Karastoyanov.jpg|150px|мини|лево|Генералот Никола Генев]] [[Податотека:Monument-ossuary, Srednogorets 2021 01.jpg|мини|десно|Спомен-костурница на борците од Дваесетипрвиот средногорски полк, кои на 21 октомври 1912 година кои ја запреле османлиската контраофанзива кај Аламидере]] Во првите недели на војната, бугарските сили кои биле распоредени во централниот и источниот дел на [[Родопи]]те, Хасковскиот одред и левото крило на Родопскиот одред (Првата бригада на Втората пешадиска дивизија и Деветтиот полк) имале задача да ги покриваат Чепеларе - Хасково - Пловдив во случај на евентуална контраофанзива на османлиските сили со што би се загрозила позадината на бугарските сили кои дејствувале во [[Источна Тракија]]<ref>Иванов, стр. 43-44{{Br}}ВБТ, т. VI, стр. 51.</ref>. Затоа до почетокот на ноември, дејствувањето на бугарските сили во Родопите имале ограничен опсег и имале за цел заземање на погодни позиции за одбрана. На 8 октомври 1912 година, Хасковскиот одред однел победа над Крџалскиот корпус и влегол во [[Крџали]]. Османлиските сили под команда на Мехмед Паша Јавер се повлекле во Мастанли. Бугарските сили не ги гонеле непријателите, а по неколку дена поголемиот дел од Хасковскиот одред бил префрлен кај [[Одрин]], за да земе учество во опколувањето на тамошната тврдина. За одбрана на средното течение на [[Арта]] биле оставени малубројни сили, од Крџалискиот бугарски одред, кои успеале да го одбијат противнападот на Мехмед Паша Јавер во почетокот на ноември<ref>Иванов, стр. 59-60.</ref><ref>Михов, стр. 41-42, 180-181.</ref><ref>Erickson, стр. 149-150.</ref>. До 8 октомври, Родопскиот одред успеал да го освои Довлен со целата Тамрашка област. До 13 октомври, одредот ги контролирал Пашмакли и околните села, а неколку дена подоцна направил неуспешен обид за прекинување на железничката пруга кај селото [[Бук]], меѓу [[Драма]] и [[Скеча]]. Одредот се зацврстил на заземените позиции и на 19-21 октомври го одбил османлискиот противнапад кај [[Голем Палас]] и [[Смиљан (Бугарија)|Смиљан]]<ref>ВБТ, т. VI, стр. 22, 29-30, 51-61.</ref>. Во почетокот на ноември, по освојувањето на [[Солун]] од страна на грчките сили и протерувањето на главните османлиски сили кон Цариград, главната бугарска команда издала наредба за чистење на Родопските планини од османлиските војници како и освојување на Западна Тракија. Крџалискиот одред на генералот [[Никола Генев]], зајакнат со Третат бригада при [[Македонско-одрински доброволни чети|Македонско-одринските доброволни чети]], 4 ноември презел офанзива и во наредните четири ги разбива османлиските сили кај Мастанли и Балкан Торес<ref>Иванов, стр. 162 сл.</ref>. На 8 ноември, одредот ја освоил [[Ќумурџина]] и по краток одмор ја продолжува офанзивата во правец на пристаништето [[Дедеагач]]<ref>ЕБ, т. I, стр. 185, 190.</ref>. Прогонуван од војските на генерал Генев, Мехмед Паша Јавер со своите главни сили во јачина од 9.000 војници и 8 топа бил принуден да се повлече на југоситок во правец на османлиската база на Галипоскиот полустров. Меѓутоа кај Мерхамли, на десниот брег на [[Марица]], на 14 ноември османлискиот корпус бил пресретнат од одредот на полковник Александар Танев (една коњичка бригада и една бригада на [[Македонско-одрински доброволни чети|Македонско-одринските доброволни чети]] и по кратка борба, Мехмед Паша Јавер бил принуден да капитулира<ref>Иванов, стр. 176-178.</ref>. Како резултата на победите кај Балкан Тореси и Мерхамли, бугарските сили ги освоиле [[Родопи]]те и [[Западна Тракија]]. На тој начин била осигурана поздаината на армиите кај [[Чаталџа]] и [[Одрин]], а биле обезбедени и снабдувачките линии во пристаништето Дедеагач и железницата во Димотика и Чорлу<ref>ЕБ, т. III, стр. 675.</ref>. === Сојузнички операции во Албанија, Косово, Санџак и Епир === [[Податотека:Mitar Martinovich Min of Montenegro.jpg|150px|мини|лево|Митар Мартиновиќ]] [[Податотека:Hasan Riza Bey and his staff.jpg|250px|мини|десно|Хасан Риза Паша со својот штаб]] На 26 септември 1912 година, црногорските војски под команда на престолонаследникот кнезот Данило и генералот [[Митар Мартиновиќ]] настапуваат од двете страни на [[Скадарско Езеро|Скадарското Езеро]] и на почетокот на октомври пристигнале пред [[Скадар]], кој бил бранет од дваесет и четири илјади османлиски војници и бранета од 24 илјади турска војска и пет илјади албански доброволци чело со [[Хасан Риза Паша]] и [[Есад Паша Топтани]]. Првите два напад (на 11 и 15 октомври) биле некоординирани и со тешки загуби, бидејќи Црногорците немале доволно пешадија и артилерија. Со српска помош во почетокот на ноември тие ги прекинале врските на Есад Паша со централна Албанија, но не успеале целосно да го блокираат [[Скадар]] и да запрат снабдувањето на гаризонот<ref>Hall, стр. 55-57.</ref>. Битката за [[Косово]] започнала на 2 октомври со напад на албанските против српските сили кај границата. На 7 октомври, Третата српска армија под команда на генералот [[Божидар Јанковиќ]] го пробила својот пат кај [[Подуево]] во долината на реката [[Лаб]]. На 9 октомври, српските сили влегле во [[Приштина]]. Османлискиот приштински одред (со многу албански доброволци во него) го дал последен отпор во преминот кај [[Качаник]], но отстапува при веста за падот на [[Скопје]] на 13 октомври<ref>ВБТ, т. VI, стр. 138-139.</ref>. Во тоа време (во средината на октомври) Црногорската источна дивизија, под команда на генералот [[Јанко Вукотиќ]], во соработка со Јаворскиот српски одред, ги освојува западниот дел на Новопазарскиот санџак со градовите Плевља и Бело Поле. Српската ибарска група на 10 октомври го освоила [[Нови Пазар]]. Малубројните османлиски сили се повлекле во западниот дел на [[Косово]], прогонувани од црногорските сили. На 20 октомври, црногорските сили го освоиле [[Пеќ]], а два дена подоцна заедно со Третат српска војска влегле во [[Ѓаково]]<ref>Hall, стр. 54, 58.</ref>. Успесите во [[Македонија]] и [[Косово]] и блокирањето на Скадарскиот гарнизон им овозможиле на српските трупи да навлезат во северна и централна [[Албанија]]. По пат, тие наипле на отпор само од албанските герилци. На 4 ноември, десната колона на Третата српска армија стигнала до градот Лежа (Леш, Алесио) и се соединиле со црногорските сили во регионот. Левата колона стигнала до [[Тирана]], а на 15 ноември било освоено пристаништето [[Драч]]<ref>Hall, стр. 54.</ref>. Иистиот ден (28 ноември по нов стил) албанскот национално собрание во [[Валона]] прогласило независност на Албанија и ги повикало големите сили на помош против странските војници кои навлегле во земјата<ref>Stickney, стр. 19-20.</ref>. Во [[Епир]] на 21 октомври, грчките сили по освојувањето на [[Превеза]] успеале да го контролираат Абракискиот Залив. Во средината на ноември тие пристиганле пред [[Јанина]]. По освојувањето на Солун, биле префрлени дополнителни три дивизии. Со нивна помош Јаниската тврдината била блокирана од три страни<ref name="strdimitr334"/>. ===Блокада на бугарскиот црноморски брег === [[Податотека:Karte der Stadt Warna 1897.jpg|200px|мини|лево|Варна]] Иако бугарскиот флота претставува помалку од половина процент од бугарската војска во 1912, воените морнари било активно вклучени во борбите по море и копно. Првата минско-артилериска позиција во историјата на Бугарија била изградена во [[Варненски Залив|Варненскиот Залив]]. Во заливот се наоѓала минската преграда од околу 240 француски ударни мини „Сотер и Харли“. Во [[Бургаски Залив|Бургаскиот Залив]] не биле поставени мини, но и двата залива биле прогласени за минирани, што ги принудило османлиските бродови да бидат претпазливи во своите дејствија пред двата бугарски пристанишни града<ref>Георги Купов, Торпилирането на крайцера „Хамидие“, стр. 10.</ref>. На 4 октомври 1912 година, османлиската ескадра го блокирала градот [[Варна]], а трговските бродови кои биле на пар кон ова пристаниште биле задржани. На 6-8 октомври, градот и воените објекти биле изложени на артилериски напад од кај морето. За да го спречи бомбардирањето, бугарската команда од [[Шумен]] довела тешка артилерија. На 8 октомври, била бомбардирана [[Каварна]], а на 18 октомври и [[Бургас]]<ref name="bwnamore1114"/>. Истовремено, со овие операции османлиската флота сакала да ги прикрие испораките на оружје од [[Германија]] кои се одвивале преку романското пристаниште [[Констанца]]<ref>ЕБ, т. VII, стр. 247.</ref>. Бугарските торпедоносни бродови добиле задача да го попречат пренесувањето на оружјето за [[Османлиското Царство]] преку романското пристаниште [[Констанца]]. Од страна на бугарската разузнавачка служба пристигнала информација за ново пренесување на оружје кое требало да се случи на 7 октомври од страна на египетските бродови „Акдениз“ и „Казалирмак“ под заштита на османлиска воена ескадра. Една група составена од четири бугарски торпедоносци „Летечки“, „Храбар“, „Строг“ и „Дрозок“ под команда на капетанот Димитар Добрев на 7 спроти 8 ноември започанле акција попречување на овој османлиски конвој. Бугарскиот бродови успеале да ја пронајдат само обезбедувачката османлиска ескадра предводена од крстосувачот Хамидије. Сите бугарски торпедоносци стрелаат кон Хамидије, меѓутоа успешен истрел извршил торпедоносец „Дрзок“. Хамидије бил тешко оштетен и се спасил едниствено поради интервенцијата на османлиските кораби<ref>Георгиев, Трифонов, стр. 62-63.</ref><ref>Георги Купов, Торпилирането на крайцера „Хамидие“, стр. 55-77.</ref>. По оваа битка, блокадата на бугарскиот црноморски брег била укината. До 18 ноември, османлсиката флота се насочила кон [[Дарданели]]те<ref>Балканская война на море, стр. 15-16.</ref> и по безуспешните обиди за пробивање на грчката блокада, се фокусирала во поддршка на копнените операции на османлиската армија во [[Источна Тракија]]. === Улога на воздухопловните сили === [[Податотека:Bulgarian balloon at Odrin 1912.jpg|150px|мини|лево|Бугарски набљудувачки балон над Одрин]] [[Податотека:Bleriot XI - Simeon Petrov.jpg|300px|мини|десно|Командантот на Првото бугарско воздухопловно одделение поручникот Симеон Петров во францускиот авион Блерио XI]] Во Првата балканска војна борбената авијација сè уште била во својот зародиж. Авионите првенствено биле користени за разузнавање на поголем простор (до 60 километри). Бомбардирањата на непријателските позиции се извршувале со рачно изработени бомби и гранати, самото бомбарадирање имало за цел да влијае врз моралот на непријателот отколку нанаесување на голама физичка штета.<ref name="turav"/><ref name="bulav"/><ref name="serbav"/><ref name="grav"/> Воздушни борби нема, бидејќи авионите не се опремени со оружје<ref>Жирохов, М. [http://www.airwar.ru/history/locwar/europe/1912/1912.html ''Авиация в Балканской войне 1912-13 гг.'']</ref>. Први во акција атспаиле грчките воздушни сили во [[Тесалија]]. На 6 октомври 1912 година грчки авион ги бомбардирал османлиските позиции. По заземањето на [[Солун]], грчкте воздушни сили биле пренесени во Превеза, од каде требало да им помогнат на грчките војнци кои дејствувале против тврдината [[Јанина]]<ref name="grav"/>. Бугарските воздушни сили биле сместени на еден километар југоисточно од [[Свиленград]]. Во периодот помеѓу 16 октомври-17 ноември, бугарските авиони извршиле 15 полетувања, нивните задачи се состоеле од борбени задачи кои најчесто вклучувсле разузунување на [[Одрин|одринскиот реон]], како и реоните на Караагач, Јуруш, Ескикадин, Доганџа, Емекчикој, и потегот меѓу Марица и Тунџели<ref>Миланов, стр. 36.</ref>. Првото бугарско воздушно бомбардирање врз османлиските позиции кај Одрин било извршено на 17 ноември<ref name="bulav"/>. == Чаталџанско примирје == {{Triple image|center|Istanbul location Arnavutköy.svg|320|Destroyed mosque after fighting in Chataldja.jpg|320|Chataldja armistice.jpg|350|Чаталџа|Уништена џамија по борбите во Чаталџа|Претставниците на завојуваните страни при склучувањето на примирјето}} {{quote|'''Од сите страни во ист момент слушнав дека нашите војници дав дена не добиле леб. Веднаш спроведов истрага. Од мене ја криеле вистината дека Хадемкој Рамнодушниот ги испланирал залихите на тој начин за да ни наштети. А нашите јадни војници сè до последниот момент не се жалеле. Какви храбри луѓе. Луѓе од исклучителен ков. Кога ќе се потпише мир, ќе се одигра голем воен фудбалски натпревар помеѓу нас, помеѓу абдулахистите (Абдулах Паша, командант на Источната османлиска армија б.н) и назимистите (Назим Паша, османлиски министер за војна б.н). Каква шанса, каква среќа да не припаѓаш на ниедна страна! Ова приказна за ускратувањето на леб за војниците сè почесто се потврдува. Од сите страни, од сите корпуси, сите го напаѓаат Хадемкој Рамнодушниот. Ова е лудило. Командантот побудалел, воените заповедници полуделе, сите сме полуделе. Некои луѓе три дена не пробале леб. Железницата е близу, главниот град е веднаш зад нас... Дали некогаш во животот сте се наоѓале меѓу 21 000 луѓе кои четири дена не јаделе леб? Е, јас сега сум во таква состојба...'''|''Изет Фуад Паша''|15-16 декември 1912<ref>Изет-Фуад Паша, стр. 255.</ref>}} По неуспешниот напад при [[Чаталџа]], Бугарија го прифатила османлиското барање за примирје кон крајот на октомври. [[Софија]] го искористила предлогот на големите сили за посредување, упатено непосредно пред борбата и воспоставува контакт со османлиската влада преку рускиот амбасадор во [[Цариград]]. По еднонеделни преговори, на 20 ноември кај Чаталџа бил склучен договор за запирање на воените дејствија меѓу Бугарија, Србија и Црна Гора, од една страна, и Османлиското Царство од друга. Според условите на примирјето армиите на завојуваните страни ги задржале своите позиции. Примирјето не било подпишано од [[Грција]], која ги опседнувала османлиските сили кај Јанина и барала овој град да им биде предаден. Сепак грчките претставници учествувале во мирната конференција, која била отворена на 3 декември во [[Лондон]] и се одвивала паралелно со конференција на амбасадорите на големите сили<ref name="stat452">Стателова, стр. 452-455.</ref>. Во текот на преговорите, османлиската влада понудила [[Македонија]] и [[Албанија]] да добијат автономија<ref>Стр. Димитров, стр. 335-337.</ref>, но планот бил отфрлен од сојузниците кои ги сакале сите територии западно од линијата Мидија - Енос. Под притисок на големите сили владата на Ќамил Паша се согласила на отстапки, но пред да го стори тоа, владата паднала. Новата влада, која дошла на власт по Младотурскиот преврат во [[Цариград]] на 10 јануари, подготвувала контраофанзива во [[Источна Тракија]] и не испратила одговор на сојузничките услови. Неколку дена подоцна, на 16 јануари, преговорите во [[Лондон]] биле прекинати<ref>Стателова, стр. 458-460.</ref>. == Воени дејствија (декември 1912 - март 1913 г.) == {{Triple image|center|Bizani Infantry charge.jpg|300|Ottoman soldiers displaying the captured standard of the Montenegrin force during the Siege of Scutari.jpg|370|Skadar predaja zastave.jpg|310|Грчки војници во напад|Османлиски и албански борци со заробено црногорско знаме во Скадар|Црногорскиот крал Никола во Скадар}} {{quote|'''Кажуваат дека некои војници кај штабот викале: Бегајте! Што ќе барате тука? Готово е. Секој на своја страна! Така некои војници побегнаа од фронтот. Настана непотребна паника. Војниците, кои ги ширеа тие гласини, беа Бугари. Јас мислам дека тоа е вистина. Имаше Грци и Бугари во нашата војска. Беа наши државјани. Меѓутоа тие беа турски предавници. Многу од нив со години се бореа против нас. Ова ни е лекција. Нашата власт мора илјадници пати го доживеала тоа така што не би смееле да примаме во војската никој освен муслиманите. Меѓутоа тие (унионистите б.н) кажуваат: Таков е уставот. Тоа не може така. И тие се наши граѓани. Тие се со нас и во добро и во лошо. И тоа беше вистина, меѓутоа состојбата беше ваква. Секогаш Турчинот беше тој што го плаќаше крвавиот данок. Секогаш тој плаќаше со својот живот. Турската нација изумираше... Некој кажуваат дека паниката ја предизикале унионистите, кој наводно викале Бегајте! Нашата војска во Румелија ја победија Србите. Војската се повлече длабоко во Албанија. Кажуваат дека албанските баталјони побегнале од фронтот. Србите ги навлекле Албанците да го направат тоа. Тоа беше вистина. Грците ја изведоа опсадата на Јанина. Таму Вехир Паша и неговиот брат Есад Паша даваа жесток отпор. Нивниот главен командант, Али Фуад, покажа големо јунаштво и беше ранет. И албанските војници дезертираа од Јанина. Турските војници беа гладни и болни. Храбрите војници долго ја бранеа Јанина, меѓутоа на крајот и таа падна. Хасан Риза Паша покажа големо јунаштво во Скадар. Благодарение на него, опсадата на овој град траеше мошне долго. Хасан Риза беше извонреден војник. На крајот албанскиот Есад Паша, кој уште одамна го принуди Абдул Хамид на абдикација, нареди Хасан Риза да се погуби. Неговата смрт беше голема загуба за Турците. Есад беше прав никаквец. Подоцна, по стекнувањето на независноста, Албанците го убија, меѓутоа што со тоа добија? Скадар падна. Командантот на Солун, албанецот Ташин Паша безусловно го предаде Солун без борба. КАжуваат дека за тоа зел пари од Грците. Синџирот на случувањата покажува дека сите несреќи ги предизвикале Албанците. Одличен начин за да се покаже што значи поставувањето на надворешен елемент на важни места. Овој кабинет навистина беше глуп.'''|''Риза Нур''| ''Сеќавања''<ref>Риза Нур, Сеќавања</ref>}} === Во Епир и Албанија === [[Податотека:Scutari - 37-42.jpg|200px|мини|лево|Скадарската област]] [[Податотека:Turkish forces in Shkodër.jpg|350px|мини|десно|Османлиски сили во Скадар]] По одбивањето на Грција да се приклучи кон Чаталџанското примирје, нејзините војници го продолжиле настапувањето во Епир, но долго време немале успех. Првите два напад над Јанинската тврдина (во почетокот на декември 1912 и на 7-9 јануари 1913 година) биле одбиени од османлискиот гаризон. Третиот напад кој се случил на 21 февруари 1913 година завршил со одлучна грчка победа. Поголемиот дел од османлискиот гаризонот на чело со Есад Паша се предал. По падот на Јанина, Грчките сили го освоиле целиот [[Епир]]<ref>Erickson, стр. 293-304.</ref>. Примирјето од 20 ноември 1912 година не било почитувано ниту во северна [[Албанија]]. По преземањето на градот [[Елбасан]], во почетокот на декември, српските сили ја запреле својата офанзива во правец на југ од реката [[Шкумба]] со намера да се освојат териториите на север од неа. Областа јужно од реката останале под контрола на остатоците од Вардарската османлиска армија (корпусот на Џавид Паша), кој се повлекол во јужна Албанија по поразот кај [[Битола]]. Во окупираните албански територии се развило силно герилско движење против српските сили. Во март, српските војски ја минале реката Шкумба, за да ги разбијат албанските чети. Иако Џавид Паша бил засилен со неколку илјади борци од Јанискиот гарнизон, бил поразен и се повлекол кон градот [[Белград (Албанија)|Белград]] на 30 март<ref>Hall, стр. 85.</ref>. Црногорските сили кои го опседнувале [[Скадар]], биле засилени од српски војници, но двата обиди за освојување на тврдината (на 25-27 јануари и на 18-19 февруари 1913 година) пропаднале<ref>ВБТ, т. VI, стр. 234-237.</ref>. Веднаш по примирјето од 1 април, [[Србија]] ги повлекла своите војници од [[Албанија]] под притисок на [[Австроунгарија]], која се плашела дека српскиот излез на [[Јадранското Море]] ќе загрози нејзините поморските комуникации. Црногорските војници ја продолжиле опсадата на [[Скадар]] и на 10 април влегле во тврдината, која била напуштена од османлиско-албанскиот гарнизон, меѓутоа под притисок на големите сили, црногорските војници биле принудени да го напуштат [[Скадар]]<ref>Hall, стр. 73.</ref><ref>Boekh, стр. 46-47.</ref><ref>ВБТ, т. VI, стр. 238-239.</ref>. === Во Источна Тракија === [[Податотека:Ahmed Izzet Pasha 1913.jpg|150px|мини|лево|Ахмед Изет Паша]] [[Податотека:Bulgarian heavy artillery - Balkan War.jpg|350px|мини|десно|Тешка бугарска артилерија]] Со прекинот на лондонските преговори за мир, Младотурската влада сметала дека ќе дојде до делумен пресврт во војната, со што [[Османлиското Царство]] ќе ја задржи контролат над [[Источна Тракија]]. За време на примирјето, Младотурската влада поќнала да собира значителни сили кај своитре утврдени позции кај [[Чаталџа]] и [[Булаир]] (на преминот на Галиполскиот полуостров). Планот на новиот османлиски командант, [[Ахмед Изет Паша]], за одблокирање на [[Одрин]] предвидувал троен напад. Главниот удар треба да биде нанесен во Булаир од Галиполската армија. Ударот требало да биде помогнат со десант на брегот на Мраморното Море во тилот на бугарските сили. Чаталџанската османлска армија требало да го изврши вториот помошен удар<ref>ВБТ, т. VII, стр. 166-168.</ref>. Во очекување на османлиската контраофанзива, бугарската команда ги зајакнала позициите на Првата и Треатат бугарска армија при [[Чаталџа]] и по брегот на [[Црното Море|Црното]] и [[Мраморното Море]]. Кај [[Одрин]], Втората бугарска армија била засилена со две дивизии и опсадна артилерија од Србија. За заштита на тилот на трите армии, во средината на декември 1912 година била создадена Четврта бугарска армија на чело со генерал [[Стилијан Ковачев]]а. Во нејзиниот состав влегувале и две пешадиски дивизии, кои во првата фаза на војната делуваат во Источна Македонија и Родопите, Седмата рилска и Втората тракиска дивизија, делови од [[Македонско-одрински доброволни чети|Македонско-одринските доброволни чети]], Коњаничка дивизија и една Зборна коњичка бригада<ref name="Erickson, стр. 273-274">Erickson, стр. 273-274.</ref>. На 26 јануари 1913 година, османлиските војски започнале офанзива од Галиполе. Истовремено, кај Шаркој со осум илјади војници бил извршен десант. Во решавачката битка кај Булаир, Галиполската османлиска армија била поразена од Седматата рилска дивизија. Два дена подоцна Десетиот османлиски корпус под команда Хуршид паша се повлекува од плацдармата, заземена кај Шаркој. Бугарската крајбрежна стража одбила уште неколку помали десанти во Источна Тракија. Османлиската офанзива кај Чаталџа започнува три дена пред офанзивата во Булаир, на 23 јануари<ref>Марков, [http://www.kroraina.com/knigi/gm_bw1/gm_3_1.html 3.1. Сражението „кланица“ при Булаир и Шаркьой]</ref>. По борбите со променлив успех, во почетокот на февруари, бугарските војници се повлекле на 10-20 км западно од Чаталџа.<ref name="Erickson, стр. 273-274"/>. На 11-13 март 1913 година бугарско-српските сили ја освоиле Одринскта тврдина. Османлискиот командант Шукри Паша се предал со шеесет илјади својата армија. Истовремено со напад на Одрин, Првата и Третата бугарска армија настапуваат против Чаталџа и ги протерале османлиските сили пд територијата која ја зазеле во јануари. На 31 март, завојуваните страни склучиле примирје кое стапило во сила следниот ден<ref>Марков, [http://www.kroraina.com/knigi/gm_bw1/gm_3_4.html 3.4. Бойните действия временно се прекратяват]</ref>. == Македонците во балканската војна == {{Triple image|center|Todor Alexandrov Hristo Matov, Georgi Monchev, Vlade Slankov, Nikola Ivanov IMARO.JPG|370|Makedonski Glas.jpg|150|Yane Sandanski cheta imaro.JPG|430|Тодор Александров, Христо Матов, Георги Мончев, Владимир Сланков и Никола Иванов во Димотика во Балканската војна.|Првата страница од првиот број на списанието „Македонски Глас“.|Јане Сандански со својата чета}} {{quote|'''... Во името на законот на природата, во името на историјата, во име на здравиот разум, ве преколнуваме, браќа, да го прифатите следното известување: Македонија е населена со хомоген словенски народ кои има своја историја, свој начин на живот, кои во минатото имал своја држава, свои идеи, и според кои тој има право сам да одлучува. Македонија треба да биде независна држава внатре во своите етнички, географски и културно-историски граници, со влада одговорна пред народно собрание. Македонската држава треба да биде посебна и рамноправна единица внатре во Балканскиот сојуз со заедничка царинска граница. Во црковните прашања во Македонија е неопходно повторно да се воспостави старата автокефална Охридска црква која потоа би воспоставила канонски односи со другите православни цркви... Браќа сојузници - ослободители! Се надеваме дека нашите зборови ќе најдат пат до вашето срце и душа, и дека ќе го следите примерот на великодушната Русија и во интерес на сопствената историја, неодложно ќе го подржите создавањето на македонската држава со што ќе биде сочуваан мирот и складот помеѓу себе. Ова решение потекнува од големата словенско-хеленска идеја за Балкански сојуз, а во интрес е и на светската култура и правда.'''|''Димитрија Чуповски''|''Mеморандум на група македонски интелектуалци''<ref>Одбрани текстови за историјата на македонскиот народ, стр. 810-812.</ref>}} [[Податотека:Dimitrija Cupovski- portret.jpg|200px|мини|лево|Димитрија Чуповски]] [[Податотека:Karta Makedonija 1913.jpg|thumb|right|350px|Картата на Македонија изработена од Чуповски во 1913 година]] Пред самиот почеток на Балканските војни, [[Димитрија Чуповски]] со останатите членови на [[Македонско научно-литературно другарство во Санкт Петербург|Македонскотo научно-литературно другарство во Санкт Петербург]] настапувале на јавни собири во рускиот печат и јавен живот. По почетокот на војните, Димитрија пристигнува во [[Велес]] и со [[Петар Попарсов]] организираат ''Општомакедонска конференција'' во [[декември]] [[1912]] година. Целта на конференцијата била да се донесат заклучоци, а воедно и да се испрати сигнал, за зачувување на целоста на Македонија и обезбедување на слободата и државноста на истата. На самата конференција и од нејзиниот исход, Чуповски добива полна поддршка и полномошност за застапување на тие интереси преку [[Македонска колонија во Петроград|Македонската колонија во Петроград]] и да ги презентира истите тие интереси пред Русија и [[Европа]], воопшто. Во тој момент Чуповски ја објавува и првата карта за Македонија во боја и на македонски јазик - „Карта Македониіа“. Покрај картата, Чуповски ги објавува и „Македонски народници“ во март [[1913]] година и „Меморандум на Македонците“<ref>[http://www.mn.mk/aktuelno/2964-Memorandum-za-nezavisnost-na-Makedonija-od-1-mart-1913-godina Меморандум за независност на Македонија од 1 март 1913 година]</ref> на [[1 март]] [[1913]] година. Сите три, Чуповски ги испраќа до [[Лондонска конференција|Лондонската конференција]] и до рускиот печат за подобро запознавање со [[Македонско прашање|македонското прашање]] и желбата на Македонците за своја слободна татковина. На [[7 јуни]] бил потпишан и „Меморандумот на Македонците“ кој пак бил испратен до владите на балканските држави, додека пак на [[9 јуни]] [[1913]] година Чуповски и МНЛД го издаваат својот прв број на македонското списание на [[руски јазик]] „[[Македонски глас (Петроград)|Македонски Глас]]“. Ова списание со 11 броја кое излегувало од [[20 ноември]] [[1914]] година е важен историски архив за борбата на Македонците за зачувување на територијалната целост на Македонија и за извојувањето на македонската национална слобода. Непосредно пред објавувањето на Првата балканската војна по дознавањето за [[Српско-бугарска спогодба|Српско-бугарската спогодба]], македонското национално јадро од [[Битола]], односно [[Македонски сепаратистички кружок|македонскиот сепаратистички кружок]], на 15 август 1912 година испратил Програмско писмо до Другарството и до високи раководни органи во [[Русија]], во кое се наведува дека Балканскиот сојуз е создаден заради поделба на [[Македонија]] од страна на [[Србија]], [[Бугарија]] и [[Грција]], а не за нејзино ослободување. Тие не ја признаваат [[Македонци|македонската националност]], па сакаат да ја србизираат, бугаризираат и грцизираат. На Македонија, на потомците на [[Кирил и Методиј]] може да ѝ помогне само [[Русија]], и тоа на следниов начин: # енергично застапување на братска Русија во полза на Македонците; # уништување на бугарската, на српската и на грчката пропаганда во Македонија; # обновување на црковната независност; # слободен развиток на националната свест, т.е. на свеста дека Словеномакедонците се еден и неделив народ; # отворање училишта на македонски јазик; # македонската интелигенција треба еднаш засекогаш да ја прекине срамната продажба на својата совест и чест на бугарските, на српските и на грчките пазари; и # широка внатрешна самоуправа на Македонија. Во писмото на крајот се наведува: {{Цитат|'''дека во Македонија мириса на смрт. Дека единствениот спас за нашето дело, за нашата независност, а со тоа и за спасот на Европа од војна е вмешувањето на Русија, но не во вид на поддршка на словенскиот сојуз против Турција, туку како морална поддршка на Македонија и брз, решителен притисок врз Турција за неодложно спроведување реформи во Македонија. Ако Русија му даде поддршка на Балканскиот сојуз, тогаш ќе избувне балканска воја, а Србија, Бугарија и Грција ќе ја поделат Македонија.'''}} [[Податотека:BASA 1933K-3-68-2 Todor Alexandrov.jpg|200px|мини|лево|Тодор Александров]] [[Податотека:Тодор Александрово војничка униформа.jpg|мини|десно|350п|[[Александар Протугеров]] и [[Тодор Александров]]]] Во предвечерието на војната, македонското револуционерно движење и [[Македонската емиграција во Бугарија|македонската емиграција]] се наоѓале во криза и внатрешни поделби. Непосредното организирање на македонската емиграција и нејзиното активирање во подготовките за војна на Бугарија против Турција, започнало во септември 1912 година. На чело на овие сили бил [[Александар Протогеров]] и Централниот комитет на [[ВМРО (Автономистичка)|ВМРО]] - [[Тодор Александров]] и други нивни соработници. Истовремено со објавувањето и текот на општата мобилизација во Бугарија во втората половина на септември 1912 година, раководителите на ЦК т.е. десните претставници на ВМРО: Тодор Александров, [[Александар Протогеров]], [[Тодор Лазаров]], потоа, полковник Николов, Петар Д'рвингов, Христо Матов и други, биле повикани кај началникот на Штабот на бугарската армија, генералот [[Иван Фичев]], од кого добиле заповед веднаш да пристапат кон организирање на доброволечки - македонски оружени чети. Организацијата му била доверена на [[Александар Протогеров]] и полковникот [[Петар Дрвингов|Петар Д'рвингов]]. Тие, уште пред почетокот на војната, требало да навлезат во Османската држава, односно Македонија, со цел да развијат известувачка служба и во содејство со месното население да ја попречуваат мобилизацијата и концентрацијата на османските војски<ref>Виолета Аковска и Никола Жежов „ПРЕДАВСТВАТА И АТЕНТАТИТЕ ВО МАКЕДОНСКАТА ИСТОРИЈА“, Скопје, 2004.</ref> [[Податотека:Macedono-Odrin Volunteer Corps.jpg|thumb|десно|350px|Воjници од Македонско-одринското ополчение]] Штабот на [[Македонско-одринско ополчение|Македоно-одринските доброволечки чети]] во состав: Протогеров, Д'рвингов, Николов, Атанасов и Величков, ја започнал работата околу прифаќањето и организирањето, обуката и испраќањето на доброволечките чети преку граница, во Македонија. Пријавувањето на македонските емигранти било масовно. Во текот на октомври, до почетокот на воените дејствија против Османската држава, до Штабот или лично до Протогеров, или до другите членови на Штабот, пристигнувале бројни телеграми во кои илјадници Македонци се јавувале како доброволци во четите или доброволечките одреди за да учествуваат во војната против Османската држава. Четите подготвени од Штабот, упатени во Македонија преку одредените пунктови, ја минале границата меѓу 8 и 11 октомври 1912 година и се нашле во заднината на османските војски и власти, по точно означени реони низ Македонија. Овие чети пристигнати од Бугарија, на теренот наишле на други, од порано постоечки чети кои биле под раководството на Централниот комитет на ВМРО, на чело со Тодор Александров, [[Христо Чернопеев]], [[Петар Чаулев]] и други војводи. Некои од овие чети дејствувале и самостојно, а имало и такви што биле под раководството на серските револуционери на чело со [[Јане Сандански]]. Во почетокот на Првата балканска војна во [[Македонија]] биле формирани два српски четнички одреди, кои биле под српската Врховна команда: [[Козјачки одред|Козјачкиот]], кој дејствувал во реонот на [[Скопска Црна Гора]], па сè до [[Крива Паланка]] со 11 чети, [[Прекувардарски одред|Прекувардарскиот]], кој се состоел од 16 чети; [[Податотека:Milan Gyurlukov.JPG|200px|мини|лево|Милан Ѓурлуков]] [[Податотека:Vojin Popović-Vuk in the First Balkan War.jpg|350px|мини|десно|[[Воин Поповиќ-Вук]] со својата чета]] Во летото [[1912]] година, во [[Македонија]] бил формиран Горски штаб на српските чети. Овој штаб извршил реорганизација на српските чети. За командант на Горскиот штаб во Македонија е поставен капетанот [[Воин Поповиќ-Вук]], членови на штабот биле поручник [[Светозар Ранковиќ]], поручник [[Никола Брзаковиќ]], поручник [[Миливое Чолак Антиќ]] и потпоручник [[Милан Ковиниќ]]. Во Горскиот штаб влегле и поранешните членови на српската четничка организација [[Српски комитет на четничка акција]]. Во почетокот на [[Балкански војни|Балканските војни]] овој штаб бил засилен со седум подофицери од српската армија и со 15 нови војводи. Со Горскиот штаб непосредно раководела Врховната команда, а бил стациониран на територијата на која дејствувала Првата армија и бил потчинет на штабот на Првата армија. Во штабовите на Втората и на Третата армија имало оддели за комитски работи. Со оглед на тоа дека Горскиот штаб бил стациониран на [[Козјак]] и се движел на релацијата [[Скопска Црна Гора]] - [[Крива Паланка]], единиците (11 чети) што му припаѓале го нарекувале Козјачки одре. По [[Кумановска битка|Кумановската битка]], станал Кумановски одред, а најпознат е како четнички одред на [[Воин Поповиќ-Вук]]. Штабот на одредот го сочинувале [[Срби]], односно српски офицери, а четниците и локалните војводи главно биле [[Македонци]]. Покрај Козјачкиот горски штаб кој станал главен за цела Македонија, биле создадени горски штабови за [[Порече]] и за [[Азот]]. Командант на Поречкиот штаб бил потпоручникот [[Милан Ковиниќ]], а во Азот, [[Милан Ѓокиќ]]. Со оглед на тоа дека Поречкиот и Азотскиот штаб формирале чети и во околиите на [[Кичево]] и на [[Дебар]], таа формација (16 чети) е наречена Прекувардарски одред. Составот на четите бил од 10 до 15 луѓе. Вкупната бројна состојба на четниците според формацискиот состав на двата одреда изнесувала околу 400 луѓе<ref>Македонска енциклопедија, МАНУ, Скопие, 2009 г., стр. 382-383.</ref>. Операциите на српските и грчките војски во Македонија бил олеснети од активностите на [[Обиди за возобновување и реосновање на ВМОРО|ВМРО]] во тилот на османлиските сили. Заедно со милициите на локалното македонско население, силите на силите на Внатрешната револуционерна организација достигнале околу 15.000 луѓе. Некои од четите, предводени од [[Ефрем Чучков]], [[Петар Чаулев]], [[Методи Стојчев]], [[Васил Чекаларов]], [[Христо Силјанов]], [[Иван Попов]] и други војводи, броеле до неколку стотици четници. Во Прилепското, четата на [[Милан Ѓурлуков]] навлегла со околу илјада борци. Овие сили ги ослободите градовите [[Велес]], [[Кратово]], [[Штип]], [[Крушево]] и [[Охрид]], уште пред пристигнувањето на српските сили. Дел од четите на ВМРО земале дирекно учество во [[Битка кај Куманово (Прва балканска војна)|Битката кај Куманово]], а четата на [[Милан Ѓурлуков]] помогнала во освојувањето на преминот кон [[Прилеп]]. Костурската здужена чета која била составена од четите на [[Васил Чекаларов]], [[Христо Силјанов]] и [[Иван Попов]], по почетокот на воените дејствија, запонале со акција на потегот [[Лерин]] - [[Костур (град)|Костур]]<ref>Македоно-одринското опълчение 1912-1913 г. Личен състав, Главно управление на архивите, 2006, стр. 580, 892.</ref>. Одредите на [[Петар Чаулев]], [[Христо Силјанов]] и други војводи, во [[Охридско]] заробиле стотина османлиски војници, а во [[Костурско]] 2.500 војници<ref>Гоцев, стр. 21-24.</ref>. [[Податотека:Яне Сандански (1872-1915).jpg|150px|мини|лево|Јане Сандански]] [[Податотека:Sandanski2.jpg|350px|мини|десно|Сандански со бугарски офицери од Седмата пешадиска рилска дивизија]] [[Јане Сандански]] формирал одред од 300 души и заедно со војводите [[Стоју Хаџиев]], [[Димитар Арнаудов]], [[Георги Казепов|Ѓорги Казепов]], [[Крсто Чапрашиков]], [[Иван Чонтев]] и четата на [[Александар Бујнов]] кој останал на лекување во [[Неврокоп]], на мазги и на коњи тргнале за [[Солун]] како претходница на бугарската Седма дивизија. Одредот од 300 Македонци предводен од Сандански, заедно со бугарската коњаничка група на мајорот Цонев, на 28 октомври 1912 година влегол во [[Солун]]. Истовремено, влегле и грчки трупи предводени од престолонаследникот [[Константин I (крал на Грција)|Константин]], а потоа влегла главнината на бугарската војска. Во [[Солун]] особено бил свечено пречекан Сандански, кој имал изграден авторитет уште во [[Младотурската револуција]] како борец за слобода и за рамноправност прокламирани во неговиот Манифест до сите народности во Османлиското Царство. Поради тоа, народот го пречекал со аплаузи и со повици ''Да живее Сандански!'', а од грчкото население со ''Зито Сандански!''. На една прослава организирана од генералот [[Георги Тодоров]], началник на Штабот на Седмата рилска дивизија, се држеле здравици за ослободувањето на [[Македонија]] и за нејзиното приклучување кон татковината [[Бугарија]]. На таквите здравици станал и Сандански и наздравил со зборовите: {{Цитат|'''Пијам за слободна и автономна Македонија, за која се бореа и дадоа скапи жртви обединетите балкански народи.'''}} По овие зборови, бугарските офицери со пцости и со закани му се нафрлиле на Сандански, а некои му се заканиле дека за таквите зборови ќе го исечат со своите сабји. Сандански навидум спокоен, си заминал со сознанието дека протерувањето на турските сили за Македонија не значело ослободување, дека македонскиот народ е измамен, дека следи распарчување и нова окупација на Македонија. == Лондонски мировен договор == {{Triple image|center|Midia-enos-map.jpg|300|St James's Palace, North Front, by Charles Wild, 1819 - royal coll 922161 257088 ORI 0.jpg |400|Prima guerra balcanica.bg.png|300|Линија на разграничување Мидија-Енос|Палатата „Сент Џејмс“|Територии под контрола на балканските сили кон крајот на април 1913 година }} {{quote|'''Конечниот пораз на Турција нема да биде крај на балканската трагедија... Државите кои го основале Балканскиот сојуз почнале освојувачка војна за територии. И сосема е природно, кога ќе се земе предвид световното соперништво помеѓу овие народи и нивниот ограничен менталитет, дека најкритичниот момент во развојот на случувањата јужно од Дунав ќе биде моментот кога сојузниците ќе треба да го поделат воениот плен... Под рушевините на европска Турција остана нов вулкан кој за секогаш ќе го тресе европскиот мир. Оваа ситуација не може да се излечи со полумерки и платонски интервенции. Европа има морална обврска да покаже огромна сила за на време да ги спречи надметнувањата и борбите кои го разоруваат балканскиот свет...'''|''Мискареа''|''Букурешт 20 март 1913''<ref>Miscarea, Bukurest, 20. mart/ 2. april 1913.</ref>}} Состаноците на Лондонската конференција на 18 април 1913 година<ref name="giza34">Гиза, [http://www.promacedonia.org/ag/ag_3_4.html 3.4. Лондонската конференция]</ref> биле обновени во услови на засилен анатгонизам меѓу балканските сојузници за распределбата на освоени османлиски територии. Во февруари и мај се случиле спорадични судири меѓу бугарските и грчките војници североисточно од [[Солун]]. Србија и Грција се подготвуваат за заедничка борба против Бугарија<ref>Саздов, Лалков, стр. 289.</ref><ref>Марков, [http://www.kroraina.com/knigi/gm_bw1/gm_3_2.html 3.2.]</ref><ref name="mark44"/>. Во предвчерието на [[Втора балканска војна|Втората балканска војна]], британскиот министер за надворешни работи Едвард Греј поставил ултиматум за завршување на преговорите со [[Османлиското Царство]] до крајот на месецов. Мировниот договор бил потпишан на 17 мај 1913 година во палатата „Сент Џејмс“<ref name="giza34"/>. Договорот ставил крај на војната помеѓу [[Османлиското Царство]] и [[Балкански сојуз|Балканскиот сојуз]]. Империјата се откажала од сите права на запад од линијата Мидија - Енос, Источна Тракија и од суверенитетот над островот Крит. Договорот гарантира создавањето на албанска држава, во која влегувал и Скадар. Други прашања - поделбата на Македонија, статусот на островите во Егејското Море, воените репарации, биле оставени отворени<ref name="mark44">Марков, [http://www.kroraina.com/knigi/gm_bw1/gm_4_4.html 4.4. Лондонският договор за мир]</ref><ref>Boeckh, стр. 54.</ref>. == Последици == {{Triple image|center|Ac.balkanwar.jpg|350|Shqiptarë e ikur nga ushtria serbe në Selanik.jpg|330|Muslim refugees in the initial phase of the First Balkan War.png|330|Загинати бугарски војници|Албански бегалци|Турски бегалци}} {{quote|'''Сите поголеми места во новоослободените краишта беа полни со бедни, голи и боси, гладни и жедни сирачиња. Нивните хранители и бранители заминале во царската војска да се борат, а жените, старците и децата останаа без заштита и тие од страв ги оставија своите домови и се во нив, бегајќи во градовите верувајќи дека таму ќе најдат заштита. Гонети од глата, присилени се да просат за корка леб. И отука во новоослободените градови, човек не може да мине низ улица, а да не му здосадат молбите на турските сираци, нешто да им подели. Еден офицер ми изнесува една ваква слика од Кавадарци: Кавадарци ги полни турските сирачиња кои умираат од глад. На еден агол седнал еден српски војник... на еден камен, во крилото зел две момчиња, Турчиња, еден на едното друг на другото колено, со двете раце ги прегрнал, во едната рака држи таин (војнички леб), а во другата нож. Со ножот го сече таинот, првиот залаг му го дава едното, другиот на другото Турче, а третиот го зема за себе. Јас застанав отстрана и срцето ме заболе, што при рака немам фотографски апарат, да ја сними оваа величествена слика на љубовта на српскиот војник кон децата на победениот непријател и неговото сочувство кон нивната несреќа '''|''Српски војник им помага на турските деца''<ref>Балкански рат у слици и ријечи 12, 7. (20.) април 1913.</ref>}} === Воени жртви === Човечките загуби на сојузничките сили одделно за секоја земја биле: * [[Бугарија]] – околу 87.000 души, 14.000 убиени во борби, 19.000 починати од болести, 50.000 ранети; * [[Србија]] - 39.000 убиени, умрени и ранети; * [[Грција]] - околу 29.000 луѓе (околу 5.000 убиени и над 23.000 ранети); и * [[Црна Гора]] - околу 9.500 луѓе (меѓу кои 2.800 убиени). За загубите на [[Османлиско Царство|Османлиското Царство]] нема сигурни податоци. Нејзините загубите се проценуваат на околу 100.000 или 340.000 луѓе (вклучувајќи 225.000 убиени, умрени од болести и ранети, околу 115.000 заробени)<ref>Erickson, стр. 329.</ref>. ===Цивилно население === Првата балканска војна нанела голема штета врз жителите на областите низ кои поминале војниците. Во [[Тракија]] и [[Родопи]]те биле уништени голем број села (турски, грчки и бугарски)<ref>Георгиев, Трифонов, стр. 115-116, 128, 133.</ref><ref>Карнегиева анкета, [http://www.kroraina.com/knigi/karnegi/glava3_2.html стр. 117-120]</ref>. Од Лозенградскиот округ избегале околу 50.000 Турци. Десетици илјади Бугари биле принудени да побараат заштита во областите заземени од бугарската војска<ref>Трифонов, Тракия, [http://www.promacedonia.org/giliev/st/st_1_3.html стр. 32-34, 37]</ref>. Муслиманското население во Македонија било подложено на репресија од Македонците и од сојузничките војски, што довело до многу илјадни бегалски бранови кон поголемите градови ([[Скопје]], [[Битола]] и [[Солун]]) и кон [[Мала Азија]]<ref>Карнегиева анкета, [http://www.kroraina.com/knigi/karnegi/glava2_1.html стр. 67-71], [http://www.kroraina.com/knigi/karnegi/glava4_1.html стр. 144]</ref>. Опустошувањата, прекинот на трговијата и репресијата врз мирното население, извршени и од двете завојувани страни, довеле до масовен глад во текот на зимата и пролетта 1913 година, кој ги зафатил Одринско, делови од Родопите и регионот на Ќумурџина<ref>Трифонов, Тракия, [http://www.promacedonia.org/giliev/st/st_1_3.html стр. 36]</ref><ref>Георгиев, Трифонов, стр. 115, 119, 122, 135;{{Br}}Карнегиева анкета, [http://www.kroraina.com/knigi/karnegi/glava3_1.html стр. 104-107]</ref>. Епидемијата на колера и дизентеријата ги одзеле животи на многу жители во [[Источна Тракија]] и [[Бугарија]] во есента 1912 година. Победниците започнале политика на национална и верска асимилација во новоосвоените територии. Под раководството на Бугарската православна црква во јануари-февруари 1913 година биле покрстени илјадници помаци од [[Родопи]]те (вклучувајќи ги оние од старите предели на Царството Бугарија) и од [[Порече]] на [[Места]] и [[Струма]] во Македонија<ref>Георгиев, Трифонов, стр. 117-121, 126-131.</ref>. Албанците во Косово и Македонија, кои се спротивставиле на српските и црногорските војски, биле подложени на масовни колежи<ref>Hall, стр. 137-138.</ref>. Во [[Вардарска Македонија]] уште од есента 1912 година српските окупациски власти извршиле притисок врз Македонците да се изјаснуваат како Срби. Управувањето, утврдено од [[Обиди за возобновување и реосновање на ВМОРО|ВМОРО]] во [[Охрид]], [[Велес]] и други градови, било растурено, многу дејци на револуционерната организација биле уапсени или убиени. На гонења биле подложени и егзархиски свештеници и учители, на чие место дошле Срби. Егзархиските училишта биле затворени, а српските чети извршиле насилно разоружување на месните милиција, придружено со тепање и убиства. Грците во југозападна Македонија спроведуваат слична политика спрема Македонците<ref>Гоцев, стр. 30-35.</ref><ref>Гоцев, стр. 35-36.</ref>. === Ескалација и конфликт помеѓу сојузниците === Сојузничкиот антагонизам околу [[Македонија]], довел до распаѓање на [[Балкански сојуз|Балканскиот сојуз]] веднаш по склучувањето на мирот со Османлиите. Напорите на Русија да ја исполни својата улогата на арбитер, определена со договорот меѓу Бугарија и Србија, пропаднал<ref>Саздов, Лалков, стр. 276, 290.</ref>. На 19 мај 1913 година (два дена по потпишувањето на Лондонскиот мир) бил склучен грчко-српскиот договор со кој двете страни ја гарантирал заедничка граница во Македонија, како и попречување на бугарските стремежи за промена на ''статус квото''. На 16 јуни, бугарската армија ги нападнала позициите на Србите и Грците со што започнала [[Втората балканска војна]]<ref>Стр. Димитров, стр. 344-346.</ref>. == Хронологија == {| style="text-align:center;" class="wikitable" |- ! style="text-align: left;" | Година ! style="text-align: left;" | Месец ! style="text-align: centar;" | Настани |- |align=left|'''<big>1911</big>'''||<small>летото</small>||<small>Оживување на албанското национално движење</small> |- ||| <small>[[4 декември (настани)|4 декември]]</small>||<small>Напад на [[Внатрешна македонска револуционерна организација (Автономистичка)|ВМРО]] во [[Штип]]. Османските противмерки биле повод за започнување на преговорите помеѓу [[Србија]] и [[Бугарија]].</small> |- |||<small>[[16 септември (настани)|16 септември]]</small>||<small>[[Италија]] и објавила војна на [[Османлиското Царство]] поради припојувањето на [[Либија]].</small> |- |align=left|'''<big>1912</big>'''||[[16 мај (настани)|16 мај]]||<small>Склучен [[Таен бугарско-грчки мировен договор (1912)|Тајниот бугарско-грчки мировен договор]] за одбранбен сојуз.</small> |- |||<small>[[21 мај (настани)|21]]-[[27 мај (настани)|27 мај]]</small>||<small>[[Италија]] ги презела островите [[Додеканези]]те.</small> |- |||<small>[[1 август (настани)|1 август]]</small>||<small>[[ВМРО (Автономистичка)|ВМРО]] извршува напад во [[Кочани]]. Османлиските против мерки ги раздвижиле балканските христијански држави.</small> |- |||<small>[[30 јули (настани)|30 јули]]</small>||<small>Албанските бунтовници побарале распуштање на Османлискиот парламент во рок од 48 часа и врачиле барање за автономија (четирите европски вилаети [[Скадарски вилает|Скадарскиот]], [[Јаниски вилает|Јанискиот]], [[Косовски вилает|Косовскиот]] и [[Битолски вилает|Битолскиот]] да се обединат во една провинција, [[Албанци]]те да служат војска само во таа провинција, албанскиот јазик да биде јазикот на администрацијата и образованието, сите [[Албанци]] да имаат право да носат оружје).</small> |- |||<small>[[15 август (настани)|15 август]]</small>||<small>Усмен договор помеѓу [[Србија]], [[Бугарија]] и [[Црна Гора]]: [[Бугарија]] дава воен заем на [[Црна Гора]] и ја плаќа црногорската војска во текот на војната. Црна Гора прифатила да завојува со [[Висока Порта|Високата Порта]] без претходна провокација.</small> |- |||<small>[[15 септември (настани)|15 септември]]</small>||<small>Српската влада го испраќа своето тајно упатство под број ''5669'' до сите свои амбасади да делуваат за припојување на [[Охрид]] и [[Прилеп]] кон српската држава.</small> |- |||<small>[[17 септември (настани)|17 септември]]</small>||<small>Ултиматум на [[Балкански сојуз|Балканскиот сојуз]] до Портата за неодложна автономија на [[Македонија]] според [[Берлински конгрес|Берлинскиот конгрес]].</small> |- |||<small>[[18 септември (настани)|18 септември]]</small>||<small>Балканските држави и Империјата објавиле вонредна состојба и општа мобилизација. [[ВМРО (Автономистичка)|ВМРО]] формира 70 мали групи за извидување и саботажи во [[Македонија]] и [[Одринска Тракија|Тракија]].</small> |- |||<small>[[22 септември (настани)|22 септември]]</small>||<small>[[Бугарско-грчки договор|Таен воен сојуз]] помеѓу [[Бугарија]] и [[Грција]].</small> |- |||<small>[[23 септември (настани)|23 септември]]</small>||<small>Се формира [[Македонско-одринско ополчение|Македонско-одринското ополчение]] .</small> |- |||<small>[[26 септември (настани)|26 септември]]</small>||<small>Црногорската војска започнува воени дејствиа против [[Висока Порта|Високата Порта]].</small> |- |||<small>[[2 октомври (настани)|2 октомври]]</small>||<small>Потпишан мировен договор помеѓу [[Италија]] и [[Османлиското Царство]].</small> |- |||<small>[[3 октомври (настани)|3 октомври]]</small>||<small>[[Османлиското Царство]] го отфрлила ултиматумот на членките на [[Балкански сојуз|Балканскиот сојуз]] и ги прекинува дипломатските односи со [[Србија]], [[Бугарија]], [[Црна Гора]], а се обидува да ги подобри односите со [[Грција]].</small> |- |||<small>[[4 октомври (настани)|4 октомври]]</small>||<small>Империјата им објавува војна на балканските сојузници.</small> |- |||<small>[[5 октомври (настани)|5]]-[[7 октомври (настани)|7 октомври]]</small>||<small>Бугарија, Србија, Грција и Црна Гора и објавиле војна на [[Висока Порта|Високата Порта]]. [[Романија]] ја објавила својата неутралност. Почеток на воените дејствија.</small> |- |||<small>[[7 октомври (настани)|7]]-[[15 октомври (настани)|15 октомври]]</small>||<small>Бугарската војска ги освојува Источните [[Родопи]] и ја спречува османлиската контраофанзива (15-25 октомври)</small> |- |||<small>[[8 октомври (настани)|8]]-[[13 октомври (настани)|13 октомври]]</small>||<small>Првата и Третата бугарска армија го пробиле првиот османлиски фронт Ескиполос-Петра, го освоиле [[Лозенград]], а Втората бугарска армија го опоколила [[Одрин]].</small> |- |||<small>[[13 октомври (настани)|13 октомври]]</small>||<small>Српската војска ги освоила [[Скопје]], [[Куманово]], [[Велес]] и [[Штип]] во [[Македонија]].</small> |- |||<small>[[9 октомври (настани)|9]]-[[10 октомври (настани)|10 октомври]]</small>||<small>Грчката војска победила во Битката кај [[Сарантапорос]].</small> |- |||<small>[[15 октомври (настани)|15 октомври]]</small>||<small>Воведување на српскиот администратитев систем во [[Косово]] и [[Македонија]].</small> |- |||<small>[[16 октомври (настани)|16 октомври]]</small>||<small>Првото бомбардирање од авион во истооријата на војувањето - бугарската авијација го бомбардира одринското утрврдување.</small> |- |||<small>[[17 октомври (настани)|17]]-[[20 октомври (настани)|20 октомври]]</small>||<small>Првата и Третата бугарска армија го пробиле вториот османлиски одбранбен фронт кај Лула Бургас-Бунархисар.</small> |- |||<small>[[19 октомври (настани)|19]]-[[20 октомври (настани)|20 октомври]]</small>||<small>Грчката војска победила во Битката кај [[Јанина]].</small> |- |||<small>[[27 октомври (настани)|27 октомври]]</small>||<small>Во [[Романија]] била формирана нова влада на чело со Титу Мајореско.</small> |- |||<small>[[28 октомври (настани)|28 октомври]]</small>||<small>Утрото, Грчката војска влегува во [[Солун]], а попладнето во градот влегла бугарската Рилска дивизија. Почетокот на спорот околу [[Солун]].</small> |- |||<small>[[29 октомври (настани)|29 октомври]]</small>||<small>[[Висока Порта|Високата Порта]] побарала примирје од Софија. [[Фердинанд I]] ја убедил бугарската влада да го одбие предлогот и да го прикрие од сојузниците.</small> |- |||<small>[[1 ноември (настани)|1 ноември]]</small>||<small>Почеток на покрстувањето на [[Помаци]]те во Родопите.</small> |- |||<small>[[4 ноември (настани)|4]]-[[5 ноември (настани)|5 ноември]]</small>||<small>Првата и Третата бугарска армија извршиле неуспешен напад врз османлиските одбранбени позиции кај Чаталџа </small> |- |||<small>[[4 ноември (настани)|4]]-[[9 ноември (настани)|9 ноември]]</small>||<small>Декларации на Централниот комитет на [[ВМРО (Автономистичка)|ВМРО]] против српските и грчките активности во [[Македонија]].</small> |- |||<small>[[9 ноември (настани)|9 ноември]]</small>||<small>Воведување на бугарската администрација на освоените територии.</small> |- |||<small>[[14 ноември (настани)|14 ноември]]</small>||<small>[[Македонско-одринско ополчение|Македонско-одринското ополченство]] ги победува османлиските сили во западна [[Одринска Тракија|Тракија]].</small> |- |||<small>[[18 ноември (настани)|18 ноември]]</small>||<small>Македонско-романското друштво врши притисок врз романската влада за дејствување.</small> |- |||<small>[[20 ноември (настани)|20 ноември]]</small>||<small>Примирје помеѓу сојузниците и [[Висока Порта|Високата Порта]]. [[Грција]] го отфрлила примирјето и продлжила со воените дејствија во северен [[Епир]].</small> |- |||<small>[[20 ноември (настани)|20]]-[[21 ноември (настани)|21 ноември]]</small>||<small>Првите судири помеѓу бугарската и грчката војска во близината [[Солун]], кон крајот на месецот судирот бил прекинат.</small> |- |||<small>[[28 ноември (настани)|28 ноември]]</small>||<small>Националниот конгрес во [[Валона]] ја прогласил независноста на [[Албанија]].</small> |- |||<small>[[3 декември (настани)|3 декември]]</small>||<small>Грчко-османлиска поморска битка кај островот Ели.</small> |- |||<small>[[3 декември (настани)|3]]-[[24 декември (настани)|24 декември]]</small>||<small>[[Лондонска мировна конференција]]. Сојузниците ги побарале османлиските провинции во [[Европа]], западно од линијата Енос-Мидија и островот [[Крит]]. Портата предложила на [[Македонија]] да ѝ се даде автономија и одбила да ги остапи териториите. На [[Божиќ]], претставниците на Портата се повлекле од преговорите, меѓутоа големите сили извршиле притисок и барањето на балканските сојузници било прифатено. Било истакнато дека [[Албанија]] треба да стане независна држава.</small> |- |||<small>[[8 декември (настани)|8]]-[[17 декември (настани)|17 декември]]</small>||<small>Тајна бугарска мисија во [[Цариград]] со цел склучување на одделен мир со [[Османлиско Царство|Османлиското Царство]].</small> |- |align=left|'''<big>1913</big>'''||<small>[[5 јануари (настани)|5 јануари]]</small>||<small>Грчко-османлиска поморска битка кај Лемнос.</small> |- |||<small>[[16 јануари (настани)|16 јануари]]</small>||<small>Бугарско-романски протокол во Лондон за корегирање на територијата во [[Добруџа]]. Под притисок на [[Руското Царство]], Софија е подготвена на исправка на границата.</small> |- |||<small>[[21 јануари (настани)|21 јануари]]</small>||<small>Поратат го осудува примирјето и тргнува во акција под паролата ''Софија или смрт!''</small> |- |||<small>[[26 јануари (настани)|26]]-[[28 јануари (настани)|28 јануари]]</small>||<small>Османлиска контраофанзива на Галиполе и Чаталџа, меѓутоа бугарската војска го одбила нападот.</small> |- |||<small>[[30 јануари (настани)|30 јануари]]-[[2 февруари (настани)|2 февруари]]</small>||<small>Безуспешни бугарско-романски преговори за [[Добруџа]] во Софија.</small> |- |||<small>[[5 февруари (настани)|5 февруари]]</small>||<small>Објавен тајниот мировен договор помеѓу [[Австроунгарија]] и [[Романија]].</small> |- |||<small>[[21 февруари (настани)|21 февруари]]</small>||<small>Грчката војска ја освоила Јанина. Бугарско-грчки инцидент кај Нигрита.</small> |- |||<small>[[5 март (настани)|5 март]]</small>||<small>Убиство на грчкиот крал [[Георгиос I]] во [[Солун]].</small> |- |||<small>[[11 март (настани)|11 март]]-[[13 март (настани)|13 март]]</small>||<small>Бугарската војска го освоила [[Одрин]].</small> |- |||<small>[[18 март (настани)|11 март]]-[[26 април (настани)|26 април]]</small>||<small>Конференција на големите сили во [[Санкт Петербург]] по прашањето за [[Добруџа]]. Бугарија ја отстапила Силистрија на Романија и ги гарантира правата на [[Власите во Македонија|Власите]] во Македонија. Тензиите продолжуваат.</small> |- |||<small>[[10 април (настани)|10 април]]</small>||<small>Црногорската војска го освоила [[Скадар]].</small> |- |||<small>[[13 април (настани)|13 април]]</small>||<small>Примирје помеѓу Сојузниците и Портата.</small> |- |||<small>[[22 април (настани)|22 април]]</small>||<small>Потпишан грчко-српски протокол, следниот ден двете држави потпишале воен сојуз.</small> |- |||<small>[[19 мај (настани)|19]]-[[21 мај (настани)|21 мај]]</small>||<small>Бугарско-грчката комисија во Солун, постигнала договор за разграничување помеѓу двете страни. </small> |- |||<small>[[17 мај (настани)|17 мај]]</small>||<small> [[Лондонски договор (1913)|Лондонски договор]].</small> |- |} == Галерија == === Карти === <center> <gallery> Image:Balkan 1912 es.svg Image:Bulgaria before Balkans Wars.jpg Image:First Balkan War.SVG Image:Guerres balkaniques - situation avant 1912.png Image:Serbian aspirations 1912.jpg Image:First Balkan war - liberated territories 1913.png Image:Minia Enoz Line.jpg Image: Image: Image: Image: Image: <center> <gallery> Image: Image: Image: Image: Image: Image: Image: Image: Image: </gallery> </center> === Општо === <center> <gallery> Image:Gendarmes crétois.jpg Image:0S75mmQF2.JPG Image:Ac.balkanwar.jpg Image:Bulgarian 51st Regiment staff.jpg Image:Bulgarian balloon at Odrin 1912.jpg Image:Bulgarien Farman M.F.7.jpg Image:First Balkan War Medal.jpg Image: Image: Image: Image: Image: <center> <gallery> Image: Image: Image: Image: Image: Image: Image: Image: Image: </gallery> </center> === Битки === <center> <gallery> Image:1912-13 Shukru Pasha.jpg Image:Adrianople siege artillery.jpg Image:Kumanovo1912&nbsp;маrcossouza.jpg Image:Bizani Infantry charge.jpg Image:Battle of Sarantaporos (Christidis).png Image:Albanian soldiers (Siege of Shkodër).jpg Image:Greek infantry Giannitsa 1912.jpg Image: Image: Image: Image: Image: <center> <gallery> Image: Image: Image: Image: Image: Image: Image: Image: Image: </gallery> </center> ===Споменици === <center> <gallery> Image:Macedonian Greeks 1912&nbsp;моnument.jpg Image:Mnimio svoronu.jpg Image:The Monument at Srednogorets.JPG Image:Monument Zebrnjak near Kumanovo.jpg Image:Zebrnjak, Kumanovo.jpg Image: Image: Image: Image: Image: <center> <gallery> Image: Image: Image: Image: Image: Image: Image: Image: Image: </gallery> </center> === Карикатури и друго === <center> <gallery> Image:Европа и немирните деца.png Image:Балканот против тиранинот (тирани против тиранин).png Image:Ослободување на Грција.png Image:Bulgarians overrun the Turkish positions (cartoon).png Image:Патување од задоволство.png Image:Averof in January 1913 between Tenedos and Lemnos.jpg Image:DC-1913-18-d-Crnogorci-slave-pad-skadra.jpg Image: Image: Image: Image: Image: <center> <gallery> Image: Image: Image: Image: Image: Image: Image: Image: Image: </gallery> </center> == Поврзано == * [[Балкански сојуз]]; * [[Лондонски договор (1913)]]; * [[Втора балканска војна]]; * [[Балкански војни]]. ==Наводи== {{наводи|2}} == Литература == === На македонски === * „Македонија во времето на Балканските и првата светска војна “(1912-1918)– Д-р Петар Стојанов, Институт за Национална Историја, Скопје, 1969 * Ванчо Ѓорѓиев, Слобода или Смрт, Македонското револуционерно националноослободително движење во Солунскиот вилает 1893 - 1903, Скопје, 2003 === На руски === * Жебокрицкий В. А., Болгария накануне Балканских войн 1912—1913 г., Киев, 1960 * Жогов П. В., Дипломатия Германии и Австро-Венгрии и Первая Балканская война, М., 1969 * Мерников А. Г., Спектор А. А., Всемирная история войн, Минск, 2005 * Петросян Ю. А., Османская империя: могущество и гибель. Исторические очерки, М., 1990 * Писарев Ю. А., Великие державы и Балканы накануне Первой мировой войны, М., 1986 * Хальгартен Г., Империализм до 1914 года. Социологическое исследование германской внешней политики до Первой мировой войны, М., 1961 * Балканские народы и европейские правительства в XVIII — начале XX в М., Документы и исследования, 1982 === На бугарски === * Атанасов, Щ. и др.'Българското военно изкуство през капитализма, Държавно военно издателство при МНО, София 1959 * Балканската война 1912-1913, Държавно военно издателство, София 1961 * Венедиков, Йордан. Морските действия между Турците и гърците в Балканската война (1912-1913), Българска военна мисъл, г.IV, кн.40, София 1937, с. 947-954 * Войната между България и Турция през 1912-1913 г. (ВБТ), Том I, II, VI, VII, Министерство на войната, София 1928-1937 * Въчков, Ал. Балканската война 1912-1913, „Анжела“, София 2005 * Гиза''', А. ''[http://www.promacedonia.org/ag/ Балканските държави и македонският въпрос], София, 2001, Македонски Научен Институт (от сайта „Книги за Македония“, 06.05.2009) * Георгиев, В.; Трифонов, Ст. История на българите 1878-1944 в документи, том II, „Просвета“, София 1996, ISBN 954-01-0756-3 * Гоцев, Д. Национално-освободителната борба в Македония 1912-1915, Издателство на БАН, София 1981 * История на Българите, том V: Военна история (колектив), ИК „Труд“, София 2007, ISBN 954-528752-7 * Крапчански, В. и др. Кратък обзор на бойния състав, организацията, попълването и мобилизацията на българската армия от 1878 до 1944 г., Държавно военно издателство, София 1961 === На англиски === * {{Наведена книга |title=Defeat in Detail: The Ottoman Army in the Balkans, 1912–1913 |last=Erickson |first=Edward J. |year=2003 |publisher=Greenwood Publishing Group |isbn=0-275-97888-5 | url=http://books.google.com/books?id=3fYuy5iUi_sC}} * {{Наведена книга | last=Fotakis |first=Zisis |title=Greek naval strategy and policy, 1910–1919 |year=2005 |publisher=Routledge |isbn=978-0-415-35014-3}} * {{Наведена книга |title=The Balkan Wars, 1912–1913: Prelude to the First World War |last=Hall |first=Richard C. |year=2000 |publisher=Routledge |isbn=0-415-22946-4 | url=http://books.google.com/books?id=ZSllgZ-1D4YC }} * {{Наведена книга |title=The Ottoman Steam Navy, 1828–1923 | last1=Langensiepen | first1=Bernd | last2=Güleryüz | first2=Ahmet | year=1995 | publisher = Conway Maritime Press | isbn = 0-85177-610-8}} * {{Наведена книга |title=The Balkan Wars, 1912 to 1913 |last=Schurman |first=Jacob Gould |year=2004 |publisher=Kessinger Publishing |isbn=1-4191-5345-5 }} * {{Наведена книга |title=The Rise of Nationality in the Balkans | first =R. W. | last = Seton-Watson | year=2009 | origyear=1917 | publisher=BiblioBazaar | isbn=978-1-113-88264-6 | url=http://books.google.com/books?id=gD0N3nJRFGgC}} * {{Наведена книга | last1=Uyar | first1=Mesut | last2=Erickson | first2=Edward | title=A Military History of the Ottomans: From Osman to Atatürk | year=2009 | isbn=978-0-275-98876-0}} === На грчки=== * Γενικόν Επιτελείον Στρατού., Ο ελληνικός στρατός κατά τους Βαλκανικούς Πολέμους 1912—1913, Τόμοι Α'—Γ' ==Надворешни врски == {{рв|First Balkan War}} * [http://www.istorijskabiblioteka.com/art2:savez-u-vozu Историјска библиотека:Савез склопљен у возу] * [http://www.novosti.rs/dodatni_sadrzaj/feljtoni.120.html?item_id=798 1912. Први балкански рат („Вечерње новости“, фељтон, септембар 2012)] {{Семарх|url=https://web.archive.org/web/20121202112254/http://www.novosti.rs/dodatni_sadrzaj/feljtoni.120.html?item_id=798 |date=2012-12-02 }} * [http://www.srpskadijaspora.info/vest.asp?id=17159 Sto godina od Prvog Balkanskog rata] {{Семарх|url=https://web.archive.org/web/20160305175108/http://srpskadijaspora.info/vest.asp?id=17159 |date=2016-03-05 }} * [http://www.politika.rs/rubrike/Tema-nedelje/Sto-godina-od-Prvog-Balkanskog-rata/Rat-je-dobijen-posle-nekoliko-sedmica.sr.html Рат је добијен после неколико седмица („Политика“, 7. октобар 2012)] * [http://www.politika.rs/rubrike/Drustvo/Knjeginja-Dolgorukova-lecila-Srbe.sr.html Књегиња Долгорукова лечила Србе („Политика“, 21. октобар 2012)] * [http://www.gutenberg.org/files/11676/11676.txt Project Guttenberg: The Balkan Wars: 1912-1913] * [http://www.kroraina.com/knigi/gm_bw1/bw1_intentions.png Замисълът на действие на страните през Балканската война] (карта) * [http://faq.macedonia.org/images/bigmkd2.jpg Карта на немски] {{Семарх|url=https://web.archive.org/web/20060110211900/http://faq.macedonia.org/images/bigmkd2.jpg |date=2006-01-10 }} * [http://varna.info.bg/1912.htm Атаката на „Дръзки“ срещу „Хамидие“] {{Семарх|url=https://web.archive.org/web/20100111065907/http://varna.info.bg/1912.htm |date=2010-01-11 }} * [http://www.promacedonia.org/ob/index.html Отон Барбар. Моите спомени отъ войните 1912—1918, част I Спомени от Балканската война 1912—1913, София 1923] * [http://www.100godini-balkanskivoini.bg Сайт за 100 години от балканските войни] {{Семарх|url=https://web.archive.org/web/20140320134046/http://100godini-balkanskivoini.bg/ |date=2014-03-20 }} на Национален военноисторически музей|Националния военноисторически музей {{Избрана}} [[Категорија:Прва балканска војна| ]] [[Категорија:Војни на Отоманското Царство]] [[nl:Balkanoorlogen#De Eerste Balkanoorlog]] 8voolognkobnvrxyysoulkk4scyfl7g 0 9604 5380106 5315381 2025-06-14T16:23:55Z InternetArchiveBot 92312 Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.9.5 5380106 wikitext text/x-wiki {{Инфокутија Населено место <!--See Template:Infobox Settlement for additional fields that may be available--> <!--See the Table at Infobox Settlement for all fields and descriptions of usage--> <!-- Basic info ----------------> |name = |official_name = |other_name = |native_name = <small>Auckland / Tāmaki Makaurau</small> |nickname = Град на едрата |settlement_type = [[метрополитенска област|Метрополитенски град]] <!-- e.g. Town, Village, City, etc.--> |total_type = <!-- to set a non-standard label for total area and population rows --> |motto = <!-- images and maps -----------> |image = [[File:AucklandMontage24032011.jpg|300px]] |imagesize = 300px |image_caption = Знаменитости на Окленд |image_flag = |flag_size = |image_seal = |seal_size = |image_shield = |shield_size = |image_blank_emblem = |blank_emblem_type = |blank_emblem_size = |image_map = |mapsize = |map_caption = |image_map1 = |mapsize1 = |map_caption1 = |image_dot_map = |dot_mapsize = |dot_map_caption = |dot_x = |dot_y = |pushpin_map = Нов Зеланд |pushpin_label_position = left |pushpin_map_caption = Окленд на Северниот Остров |pushpin_mapsize = <!-- Location ------------------> |coordinates_display = inline,title |coordinates_region = NZ |subdivision_type = Земја |subdivision_name = {{NZ}} |subdivision_type1 = [[Список на острови на Нов Зеланд|Остров]] |subdivision_name1 = [[Северен Остров (Нов Зеланд)|Северен]] |subdivision_type2 = [[Региони во Нов Зеланд|Регион]] |subdivision_name2 = [[Окленд (регион)|Окленд]] |subdivision_type3 = Територијална управа |subdivision_name3 = Окленд <!-- Local Boards --------------> |parts_type=Месни одбори |p1= Хибискус и Заливи |p2= Апер Харбор |p3= Каипатики |p4= Девонпорт-Такапуна |p5= Венец Ваитакере |p6= Хендерсон-Меси |p7= Фау |p8= Алберт-Идн |p9= Пукетапапа |p10= Ваитемата |p11= Оракеи |p12= Маунгакиекие-Тамаки |p13= Мангере-Отахуху |p14= Отара-Папатоетое |p15= Хавик |p16= Манурева |p17= Папакура <!-- Politics -----------------> |government_footnotes = |government_type = |leader_title1 = Градоначалник |leader_name1 = [[Вејн Браун]] |established_title = Населен од Маори |established_date = ~ 1350 |established_title1 = Населен од Европејци |established_date1 = 1840 <!-- Area ---------------------> |area_magnitude = |unit_pref = <!--Enter: Imperial, to display imperial before metric--> |area_footnotes = |area_urban_km2 = 559.2 |area_urban_footnotes =<ref name="mrq">[http://www.aucklandcouncil.govt.nz/EN/planspoliciesprojects/reports/technicalpublications/Documents/mrq20110303.pdf Monitoring Research Quarterly], March 2011 Volume 4 Issue 1, page 4.</ref> |area_land_km2 = <!--See table @ Template:Infobox Settlement for details on unit conversion--> |area_water_km2 = |area_total_sq_mi = |area_land_sq_mi = |area_water_sq_mi = |area_water_percent = <!-- Elevation --------------------------> |elevation_footnotes = <!--for references: use <ref> </ref> tags--> |elevation_m = |elevation_ft = |elevation_max_m = 196 |elevation_max_ft = |elevation_min_m = 0 |elevation_min_ft = <!-- Population -----------------------> | population_as_of = {{Новозеландски попис 2018|||y}} | population_footnotes = | population_urban = {{Новозеландски попис 2018||y}} | population_density_urban_km2 = auto | population_blank1_title = Регион/метро | population_blank1 = {{Новозеландски попис 2018|Auckland council|y}} <!-- General information ---------------> |timezone = [[Време во Нов Зеланд|NZST]] |utc_offset = +12 |timezone_DST = NZDT |utc_offset_DST = +13 |coor_pinpoint = |latd=36 |latm=50 |lats=26 |latNS=S |longd=174 |longm=44 |longs=24 |longEW=E <!-- Area/postal codes & others --------> |blank_name = Месни племиња |blank_info = Нгати Фатуа, Таинуи, Нгати Акарана |postal_code_type = Пошт. бр. |postal_code = 0500-2999 |area_code = 09 |website = [http://www.aucklandcouncil.govt.nz/EN/Pages/default.aspx aucklandcouncil.govt.nz] |footnotes = }} '''Окленд''' ({{lang-en|Auckland}}, {{lang-mi|Tāmaki Makaurau}}) — град на [[Северен Остров|Северниот Остров]] на [[Нов Зеланд]] и најголем град во земјата. На [[Маорски јазик|маорски]] градот го носи името ''Tāmaki Makaurau'' или ''Ākarana''. Има околу 1,6 милиони жители, и со тоа е најголем град во Нов Зеланд, многу поголем од било кој друг — една третина од населението на Нов Зеланд. Се простира меѓу заливот [[Хаураки (залив)|Хаураки]] на [[Тихи Океан|Тихиот Океан]] на исток, ниските планински венци [[Хунуа]] на југоисток, заливот [[Манукау (залив)|Манукау]] на југозапад и планинскиот венец [[Ваитакере (планина)|Ваитакере]] и помалите венци на северозапад. Централниот дел од населената област го зазема [[теснец]]от помеѓу заливот (или „пристаниште“) [[Манукау (залив)|Манукау]] на [[Тасманово Море|Тасмановото Море]] и заливот [[Ваитемата]] на [[Тихи Океан|Тихиот Океан]]). Окленд е еден од многу ретките градови на светот со пристаништа на две мориња/океани. == Историја == === Маорските доселеници === ''Tamaki Makaurau'' („Теснец на илјада љубовници“), денес познат како Окленд, бил најпрвин населен од [[Маори]]те околу [[1350]] г. Регионот бил вреднуван поради богатата и плодна почва. Маорите правеле терасести утврдени села („[[Па (утврдување)|па]]“) на мртви и зарамнети вулканиски врвови. Пред доаѓањето на Белците, Маорите имале околу 20.000 вакви села во регионот, бројка која подоцна го квалификува местото како град. Прекопаните ридови можат да се видат и денес околу поголемите вулкани како ридот [[Алберт (рид)|Алберт]], [[Идн (рид)|Идн]] и [[Еднодрвен Рид|Еднодрвниот Рид]]. Теснецот е широк околу 8 км со тоа што ридот Идн и Еднодрвниот Рид се наоѓаат на најтесното место. Ова ѝ овозможила на областа големи стратешки предности. Теснецот исто така има високопродуктивни почви, кои претставувале голем [[земјоделие|аграрен]] потенцијал, а двете пристаништа давале разнообразни [[Морски плодови|каи моана]] (морски плодови). Двете главни племиња кои живееле во областа биле [[Нгати Фатуа]] и [[Таинуи]]. Доаѓањето на Рвропејците и трговијата со пушки ја промениле рамнотежата на власта помеѓу [[иви]]-те (луѓето) и резултирало во неизбежен вооружен конфликт. Европското доселеништво значително го намалило бројот на Маорите во (денешен) централен Окленд заради меѓумаорските војувања, новите болести (особено [[сипаници]] и [[туберкулоза]]), и другите проблеми од кои [[домородечки народи|домородечките народи]] страдале како резултат на [[колонизација]]та. Имало периоди на миграција на Европејци и Māori, и затоа, уште од почетната фаза на колонизација се отворил проблемот на многу мало маорско население во регионот. Апихаи Те Кавау (ц. 1760-1869), водач на [[хапу]]то Нгати Таоу , бил близок пријател на [[Самуел Марсден]]. През десетмесечен период во 1821-1822 г. тој имал важна улога во 1,000 експедицијата од илјада милји „Амиофенуа“. Овие битки се воделе во поголемиот дел од централниот и јужниот Северен остров. Завршиле со сојузувањето на Нгати Фатујските сили на Те Кавау, со Таранаките со кои претходно биле во војна, и нивната победа над па-то на Таинуи Матакитаки во неговата одбрана од [[Нгапухи]]ските сили на [[Хонги Хика]]. Кон 1840 г. Те Кавау станал врховен водач на Нгати Фатуа. Те Кавау бил предупреден за репресалиите што може да уследат од страна на поразените Нга Пухи, и затоа му понудил земја околу денешниот градски центар на управникот [[Вилијам Хобсон]]. Тој и шест други водачи патувале по [[Залив на островите|Заливот на островите]]истата година за да ја официјализираат понудата и го потпишале [[Ваитангски договор|Ваитангскиот договор]] на [[20 март]]. Нгати Фатуа сигурно би очекувале од англискиот [[колонијализам]] зголемена безбедност и трговски погодности. Ова значело поголем пристап до развиеното пристаниште за сообраќај и извоз на земјоделските производи од плодните предели на [[Ваикато]] и [[Хаурашка Низина|Хаурашката Низина]] на [[Таинуи]] на пазарите во [[затвореничка колонија|австралиските затворенички колонии]] и за [[Сиднеј]]скиот пазар. Продажната цена за првите 3.000 [[акр]]и (12 км²) била готовина и трговска стока во вредност од £341 (околу 31.400 денешни [[евро|евра]]) Како што маорското население се смалувало во последните сто години, така се смалувала и земјата под управа на Нгати Фатуа. За 20 години, тие изгубиле 40% од нивната земја, дел од неа по пат на владина конфискација. При најнискиот број на население, земјиштето на Нгати Фатуа се намалило на неколку акри кај [[Оракеи]], земја која Те Кавау ја декларирал како „последно упориште“. === Раѓањето на Окленд === По потпишувањето на [[Ваитангски договор|Ваитангскиот договор]] во февруари 1840, новиот управител на Нов Зеланд, [[Вилијам Хобсон]], се соочил со задашата да избере нов [[главен град]] на колонијата. Во тоа време, главните европејски населени места се наоѓале во регионот на [[Залив на островите|Заливот на островите]]. Меѓутоа, неговата местоположба била премногу незгодна и нецентрална за да може да биде поврзан со другите делови на новозеландскиот архипелаг. [[Податотека:Map_of_Auckland.jpg|thumb|200px|Германска карта на Окленд од 1888 г.]] Дури и во 1840 [[Порт Николсон]] (денешното [[Велингтонско пристаниште]]) бил очигледниот избор за административното седиште. Местото било сместено во централниот дел на југот на [[Северен остров|Северниот остров]], близу до [[Јужен остров|Јужниот остров]] и истото се развивало бргу, и ветувало многу. Но [[Новозеландкска компанија|Новозеландската компанија]] и [[Вејкфилдки браќа|Вејкфилдските браќа]] го основале и понатаму го доминирале Порт Николсон. Освен тоа, истото веќе имало лошо име кај [[Маори]]те за бескрупулозното, па дури и незаконско заземање на земја. По првичната препорака на мисионерот [[Хенри Вилијамс]] со поддршка на Генералниот Геометар, [[Фелтон Метју]], и со понудата на земја од Нгати Фатуа, Хобсон ја избрал јужната страна на заливот [[Ваитемата]] за идна престолнина, а за привременна престолнина го поставил [[Окиато]] (исто така познат како Стар Расел) на Заливот на островите. Главниот судија, Капетан [[Вилијам Корнвалис Сајмондс]], наскоро купил и повеќе земја од Нгати Фатуа, и основоположничката [[церемонија]] започнала во 13:00 часот на [[18 септември]] [[1840]] г., веројатно на височинката на горниот крај на денешната најглавна улица во Окленд, [[Квин Стрит, Окленд|Квин Стрит]]. Хобсон го крстил ова населено место Окленд во чест на [[Џорџ Идн, прв гроф на Окленд|Џорџ Идн, првиот гроф на Окленд]], негов патрон и пријател. Името се здобило со кралско одобрение во [[1842]] г. Уште од почеткот постоел постојан прилив на нови жители од другите краишта на Нов Зеланд и од светот. Најпрвин тоа биле претежно доселеници од [[Нов Јужен Велс]], но првите [[имиграција|имигрантски]] бродови директно од Британија почнале да доаѓаат уште од 1842 г. Уште од раното доба источната страна на населбата била резервирана за владините членови, додека механичарите и занаетчиите, т.н. „неофицијални“ доселеници, се собирале на западната страна. Оваа географска класна поделба сè уште постои во Окленд. Подоцна [[Порт Николсон]] (денешен [[Велингтон]]) станал престолнина, и така останал сѐ до денес. Предностите што ги нудела централната местоположба станале уште поочигледни кога [[Јужен остров|Јужниот остров]] станал просперитетен со откривањето на [[злато]] во [[Отаго]], и со развојот на овчарството на големо и [[разладување]]то, особено [[разладни бродови|разладните бродови]] со кои замрзнато месо можело безбедно да се пренесува до Велика Британија. Парламентот проработел за првпат во [[Велингтон]] во [[1862]]. [[1868]] [[влада]]та се преселила таму. === Ширењето на Окленд === [[Податотека:Oklend-mapa.png|thumb|right|200px|Карта на Окленд и неговата местоположба во северниот остров]] Окленд се оформил како база за операциите на управителот [[Џорџ Греј]] против востаничкото [[движење за маорски крал]] во раните 1860-ти години. Грејовиот ''модус операнди'' подразбирал отворање на регионите [[Ваикато]] и [[Кинг Кантри]] со изградбата на патишта како на пр. [[Велик јужен пат|Великиот јужен пат]], (чиј голем дел денес го сочинува [[Државен автопат 1 (Ноз Зеланд)|Државниот автопат 1]]). Ова овозможило голема подвижност на војската и дотек на цивилни доселеници. Исто така ова им дало можност на [[пакеха]] (белците) за станат влијателни и да донесуват закони во областа [[Јужен Окленд]]. Кон средината на XIX век, Европејците главно се доселувале на [[Јужен Остров|Јужниот Остров]]. Меѓутоа Окленд полека станал стопански најзначаен град. Во предградијата се саделе градини и овоштарници, додека обработката на [[каури]] дрва и исползувањето на смоли ги отворило планинските венци [[Ваитакере (венци)|Ваитакере]]. Во 1880-тите години се стравувало од [[Руска Империја|руска]] инвазија и заота биле изградени утврдувања со крајбрежни топови на разни места како на пр. [[Девонпорт (Нов Зеланд)|Девонпорт]] и на островот [[Ваихеке]], каде што топовите сè уште можат да се видат. Во 1900 г. Окленд станал наголемиот град во Нов Зеланд. За време на [[Втората светска војна]], Окленд бил надлетан од непријателски јапонски авион кој бил неуспешно следен од единици на [[Кралско новозеландско воздухопловство|Кралското новозеландско воздухопловство]]. Во 1950-тите бил изграден [[Оклендски заливски мост|Оклендскиот заливски мост]] кој го поврзува [[Северен Брег (Нов Зеланд)|Северниот Брег]] со центарот на градот и другите делови. По иницијатива на [[Лабуристичка партија (Нов Зеланд)|Лабуристичката партија]] во 1930-тите, 40-тите и 50-тите години биле изградени многу социјални домови, обично на плацеви од четврт акр (1.000 m²) - традиција која и денес постои и покрај честите пределби. Окленд претежно се состои од [[Населби во Окленд|населби]]: иако нема повеќе од една седмина од населениоето на Лондон, градот се простира врз огромна површина - факт што ја објаснува неефикасноста и непопуларноста на јавниот превоз во градот. == Географија и клима == === Вулкани === [[Податотека:Rangitoto Island North Head.jpg|thumb|right|200px|Островот [[Рангитото]] од Окленд]] Окленд се простира врз [[вулкан]]ите на [[Оклендско вукланско поле|Окленското вулканско поле]]. Постојат 50 вулкански отвори во градот во облик на конуси, езера, лагуни, острови и депресии, и неколку од нив имаат изливано големи количини на лава. Најголемиот број на конусите се веќе целосно или делумно изрударени. Сите вулкани се поединечно мртво, иако самото вулканско поле не е мтрво, туку само заспано. Најмладиот и најголемиот вулкан се наоѓа на островот [[Рангитото]], и е создаден во последните 1000 години. „Ранги“ значи „небо“, а „тото“ значи „крв“, што знали дека името му е дадено откога некои Маори ја проследиле ерупцијата. Заради неговата големина, симетрија, местоположба во однос на морскиот приод кон Окленд и неговата видливост од многу делови на Окленд, Рангитото е најзначајната георграфска атракција во градот. Островот е мистично тивок и е речиси ненаселен од птици и инсекти (или било кои други животни) заради богатата киселинска почва и видот на вегетација кој расте на ваква каменеста почва. === Теснец и пристаништа === Окленд се простира врз и околу [[проток]], потесен од два километра на најтесното место. Постојат две пристаништа во оклендската населена област околу теснецот, заливот [[Ваитемата]] на север, и заливот [[Мануку (залив)|Манукау]] на југ. Постојат два моста преку нив, [[Оклендски заливски мост|Окленскиот заливски мост]] на заливот [[Ваитемата (залив)|Ваитемата]] и [[Мангерски мост|мангерскиот мост]] на пристаништето Манукау. === Клима === Окленд има умерено-топла клима со толли, влажни лета и не многу ладни, но влажни и долги зими. Јануарските температури се движат од 21 до 24&nbsp;°C. Февруари и март се потопли од јануари, а во јули максималната температура изнесува 14-16&nbsp;°C. Регионот се одликува со високо ниво на врнежи (преку 1100 мм годишно), особено зиме. Климатските услови варираат во разните делови од градот заради нивните географски окружувања како ридови, дрвја и струите на океанскиот ветер. Во градот никогаш не е забележан снег, за разлика од градовите на [[Јужен остров|Јужниот остров]] каде врне снег скоро секоја година. Забележан е снег северно од Окленд, кај [[Каикохе]]. {{Weather box |location = [[Оклендски аеродром|Оклендскиот аеродром]] (1981–2010, крајности: 1962–денес) |metric first = Yes |single line = Yes |Jan record high C = 30.0 |Feb record high C = 30.5 |Mar record high C = 29.8 |Apr record high C = 26.0 |May record high C = 24.6 |Jun record high C = 23.8 |Jul record high C = 19.0 |Aug record high C = 20.6 |Sep record high C = 22.0 |Oct record high C = 23.6 |Nov record high C = 25.9 |Dec record high C = 28.3 |year record high C = 30.5 |Jan high C = 23.1 |Feb high C = 23.7 |Mar high C = 22.4 |Apr high C = 20.1 |May high C = 17.7 |Jun high C = 15.5 |Jul high C = 14.7 |Aug high C = 15.1 |Sep high C = 16.5 |Oct high C = 17.8 |Nov high C = 19.5 |Dec high C = 21.6 |year high C = 19.0 |Jan mean C = 19.1 |Feb mean C = 19.7 |Mar mean C = 18.4 |Apr mean C = 16.1 |May mean C = 14.0 |Jun mean C = 11.8 |Jul mean C = 10.9 |Aug mean C = 11.3 |Sep mean C = 12.7 |Oct mean C = 14.2 |Nov mean C = 15.7 |Dec mean C = 17.8 |year mean C = 15.2 |Jan low C = 15.2 |Feb low C = 15.8 |Mar low C = 14.4 |Apr low C = 12.1 |May low C = 10.3 |Jun low C = 8.1 |Jul low C = 7.1 |Aug low C = 7.5 |Sep low C = 8.9 |Oct low C = 10.4 |Nov low C = 12.0 |Dec low C = 14.0 |year low C = 11.3 |Jan record low C = 5.6 |Feb record low C = 8.7 |Mar record low C = 6.6 |Apr record low C = 3.9 |May record low C = 0.9 |Jun record low C = −1.1 |Jul record low C = −3.9 |Aug record low C = −1.7 |Sep record low C = 1.7 |Oct record low C = −0.6 |Nov record low C = 4.4 |Dec record low C = 7.0 |year record low C = −3.9 |rain colour = green |Jan rain mm = 73.3 |Feb rain mm = 66.1 |Mar rain mm = 87.3 |Apr rain mm = 99.4 |May rain mm = 112.6 |Jun rain mm = 126.4 |Jul rain mm = 145.1 |Aug rain mm = 118.4 |Sep rain mm = 105.1 |Oct rain mm = 100.2 |Nov rain mm = 85.8 |Dec rain mm = 92.8 |year rain mm = 1210.7 |unit rain days = 1,0 мм |Jan rain days = 8.0 |Feb rain days = 7.1 |Mar rain days = 8.4 |Apr rain days = 10.6 |May rain days = 12.0 |Jun rain days = 14.8 |Jul rain days = 16.0 |Aug rain days = 14.9 |Sep rain days = 12.8 |Oct rain days = 12.0 |Nov rain days = 10.3 |Dec rain days = 9.3 |year rain days = 135.7 |time day = 09:00 ч. |Jan humidity = 79.3 |Feb humidity = 79.8 |Mar humidity = 80.3 |Apr humidity = 83.0 |May humidity = 85.8 |Jun humidity = 89.8 |Jul humidity = 88.9 |Aug humidity = 86.2 |Sep humidity = 81.3 |Oct humidity = 78.5 |Nov humidity = 77.2 |Dec humidity = 77.6 |year humidity = 82.3 |Jan sun = 228.8 |Feb sun = 194.9 |Mar sun = 189.2 |Apr sun = 157.3 |May sun = 139.8 |Jun sun = 110.3 |Jul sun = 128.1 |Aug sun = 142.9 |Sep sun = 148.6 |Oct sun = 178.1 |Nov sun = 188.1 |Dec sun = 197.2 |year sun = 2003.1 |source 1 = NIWA<ref name="NIWA">{{нмс|url=http://www.niwa.co.nz/education-and-training/schools/resources/climate|title= Auckland 1981–2010 averages|accessdate=13 December 2015|publisher=NIWA}}</ref> |source 2 = CliFlo<ref>{{нмс | url =http://cliflo.niwa.co.nz| title = CliFLO - National Climate Database | accessdate =13 December 2015 | publisher = NIWA}}</ref> }} == Население == === Култури === Во Окленд постојат разни култури. Најголемиот дел од населението се од европско (главно [[Британци|британско]]) потекло, но постојат и големи заедници на [[Маори]], [[Тихоокеански островјани]] и разни [[Азијати]]. Окленд ја има најголемата заедница на [[полинезија|полинезијци]] во светот, поголема од било кој град. Речиси еднакво голем дел од населението е сочинет од граѓани доселени или со потекло од [[Азија]] (главно [[источна Азија]]). Ова се должи на фактот што Нов Зеланд е водечката земја во имиграција во светот, која главно се доселува во Окленд. Разни етнички групи од целиот свет живеат таму и со тоа Окленд е најкосмополитскиот град во земјата. Преку 14 странски државјани се доселуваат во Окленд секој ден. Во 2001 г. [[Новозеландски попис на население и живеалишта|новозеландскиот попис на население и живеалишта]] укажува на следниве бројки: * 66.9[[%]] од жителите на Окленд се [[Европејци]]. * 14.9% од жителите на Окленд се [[Тихоокеански островјани]]. * 14.6% од жителите на Окленд се [[Азијати]]. * 11.5% од жителите на Окленд се [[Маори]]. * 1.3% од жителите на Окленд припаѓаат на други етнички групи. ('''Забелешка''': овие постотоци не сочинуваат 100%, бидејќи некои жители припаѓаат на повеќе од една етничка група). === Религија === Како остатокот од земјата, половината од жителите на Окленд номинално се [[Христијанство|христијани]], но помалку од 10% се активни верници и речиси 40% воопшто немаат вера (по пописот од 2001 г). Главните цркви се [[англиканство]], [[презвитеријанство]] и [[Римокатолицизам]]. [[Пентекостализам|Пентелосталните]] и [[харизматици|харизматичките]] цркви се одликуваат со најбрз пораст. Други вери донесени од разната имиграција се [[Будизам|будизмот]], [[Химдуизам|хиндуизмот]] и [[ислам]]от. Исто така постои и мала но прилично стара [[Јудаизам|еврејска]] заедница. Постои и уште помала [[рационализам|рационалистичка]] група. == Стил на живеење == Привлечни аспекти од животот во Окленд се неговата умерена клима и бројните можности за образование, забава и разонода. По квалитет на живот, Окленд се рангира на осмо место по [[Цирих]] и [[Женева]] во истражувањето за ранг-листа од 55 града. (Врска: [http://www.citymayors.com/features/quality_survey.html Mercer Consulting quality of life survey]) Окленд се наоѓа на 31-во место на УБС-списокот на најбогатите градови во светот. [http://www.citymayors.com/economics/richest_cities.html] === Разонода === [[Податотека:Auckland-CityOfSails.jpg|250px|right|thumb|Градот на едрата]] Окленд се нарекува „градот на едрата“ заради тоа што во пристаништето секогаш можат да се видат стотиви јахти. Градот има разни кафулиња, ресторани, и ноќни клубови. Улиците Хај Стрит, [[Квин Стрит, Окленд|Квин Стрит]], [[Понсонби Роуд]] и [[Карангахапе Роуд]] исто така се популарни урбани места за забава. [[Њумаркет (Нов Зеланд)|Њумаркет]] и Парнел се поекслузивни места за шопинг. Пазарите во [[Отара]] и [[Авондејл]], како и Викторија Парк Маркет нудат разнолик алтернативен шопинг. Популарни плажи во Окленд се наоѓаат во населбите [[Мисионерски залив, Нов Зеланд|Мисионерски залив]], [[Девонпорт, Нов Зеланд|Девонпорт]], [[Такапуна]], Долг залив и Мараетаи, а популарни сурферски плажи се [[Пиха]] и [[Муриваи]]. Со ферибот може да се отиде до Девонпорт, островот [[Ваихеке]] и островот Рангитото. Пријатни места за [[пикник]] се главниот оклендски парк наречен [[Оклендски градски парк|Оклендскиот графски парк]] (Окленд Домејн), [[Албертов парк|Албертовиот парк]], [[Еднодрвен Рид|Паркот на Еднодрвниот Рид]] и [[Западни извори|Западните извори]]. Окленд има многубројни терени за [[рагби]] и [[крикет]] (како на пр. [[Идн парк]]), и места за тркачки спортови, тенис, бадминтон, пливање, гудбал, рагби лига и многу други спортови. Секоја година во март во градот се одржува [[крос]] од 8,4 км познат како „Околу заливите“ кој почнува во центарот и оди по водата до населбата [[Сент Хелиерс, Нов Зеланд|Сент Хелиерс]]. Овој настан привлекува десетици илјади посетители. Во Градското собрание и Аотеа центарот се одржуваат разни конференции како и културни настани од типот на театарски претстави, [[капа хака]]и опера. Многу народни блага се изложени во [[Оклендска уметничка галерија|Оклендската уметничка галерија]], како на пример делата на [[Колин МекКаон]]. Други важни културни артефакти се наоѓаат во [[Оклендски военоспоменички музеј|Оклендскиот военоспоменички музеј]], [[Новозеландски национален поморски музеј|Новозеландскиот национален поморски музеј]], и [[Сообраќајно-технолошки музеј|Сообраќајно-технолошкиот музеј]] (МОТАТ). Егзотични животни можат да се видат во [[Оклендска ЗОО градина|Оклендската ЗОО градина]] и [[Кели Тартонов подводен свет|Кели Тартоновиот подводен свет]]. Во градот исто така се одржуваат рок концерти и слични настани (како на пр. [[Big Day Out]]) === Работа === [[Податотека:nz-auckland1.JPG|250px|right|thumb|Дел од центарот на Окленд гледан од [[Небесна Кула|Небесната Кула]]]] Секој работен ден, многу професионални работници доаѓаат во центарот на градот од сите краишта. Најголемиот дел од големите меѓународни корпорации имаат претставништва во Окленд. Најскапиот деловен простор е во долниот реон на улицата Квин Стрит и Вијадуктскиот базен. Голем дел од техничките и индустриски работници се сместени во [[Јужен Окленд]]. === Станување === Најчестиот вид на станбено место во градот е бунгалов од „[[четврт акр]]“ (1.000 м²) и таоа резултира во сообраќајни метежи и зависност од автомобили. Локалната власт се обидува да го контролира овој тренд, со стратегии за станување како лепенки и станови и забрана за пределба на имоти во реоните на крајот од градот. == Сообраќај == === Патишта и железници === Окленд се соочува со значителен проблем на сообраќајни метежи. Постои голема мрежа на [[автопат]]ишта, планирана пред повеќе децении, но истата останува недовршена и во 2006 г. Првобитниот план веројатно никогаш нема да се оствари заради тоа што истиот денес е економски неисплатлив; меѓутоа, постои број на суштински празнини во мометалната мрежа. Од 2001 г., почнати се неколку проекти за изградба на автопатишта кај и околу Централниот јазол, додека нови патишта се во изградба југозападно од градот и во горниот дел од пристаништето. Во Окленд, како и во цел Нов Зеланд, автопатиштата се финансираат многу повеќе од јавниот превоз, и панираната патна мрежа е прилично голема во однос на големината на Окленд. [[Податотека:CMJ.jpg|350px|thumb|Цетралниот јазол]] Скорешните подобрувања на Северниот автопат го намалија патното време од Северниот Брег до [[Орева]], додека истовремено проширувајќи го сообраќајниот метеж во јужната област [[Родни (област)|Родни]]. Предвидено е дека Орева по некое време ќе стане дел од градот како резултат на северно-ориентираната експанзија на градот. [[Сообраќаен центар Бритомарт|Сообраќајниот центар „Бритомарт“]], отворен во јули 2003 г. е централна раскрсница за автобуси, нешто возови и фериботи. === Аеродроми === [[Оклендски меѓународен аеродром|Оклендскиот меѓународен аеродром]], најголемиот аеродром во Нов Зеланд, се наоѓа во јужната населба [[Мангере]], која е дел од областа [[Манукау]]. === Фериботи === [[Податотека:Feri terminal.jpg|thumb|200px|left|Ферибот-терминалот во Окленд]] Фериботите се популарен облик на јавен превоз. Жителите на [[Северен Брег (Нов Зеланд)|Северниот Брег]] го избегнуваат сообраќајниот метеж на автопатот со тоа што го користат фериботот од Девонпорт, Бејзвотер и Стенлиевиот залив до центарот на градот. Фериботите исто така го поврзуваат градот со островите [[Рангитото]] и [[Ваихеке]] како и со населбата Залив на полумесечината. == Атракции == [[Податотека:Nebesna kula.jpg|thumbnail|300px|right|[[Небесна Кула|Небесната Кула]] во Окленд]] * [[Небесна Кула|Небесната Кула]], највисокиот самостоен објект на [[Јужна полутопка|јужната полутопка]]. Висока е 328 м. * Врвот на ридот [[Идн (рид)|Идно]] го нуди најдобриот поглед на градот. Тоа е едновремено највисоката точка во Окленд. Меѓутоа на тој [[вулканска купа]] ѝ се заканува опасност да се спласне како резултат на честите посетители. * [[Еднодрвен Рид]] (Маунгакиекие) - вулканска купа јасно видлив во јужните централни населби. Дрвото е исечено и повеќе го нема. * ридот [[Викторија (рид)|Викторија]] нуди неверојатен поглед на градот и се наоѓа во центарот на населбата Девонпорт. * островот [[Рангитото]] - го чува простапот кон Ваитематското пристаниште, и претставува уште една атракција. * [[Идн Парк]] - таму се наоѓа главниот градски [[стадион]] и е чест домаќин на натпревари во кои играат националниот [[рагби]] тим [[Ол Блекс]] и националниот [[крикет]] тим [[Новозеландски крикет тим|Блек Кепс]]. * [[Стадион Ериксон]] - каде се одржуваат главно натпревари во [[рагби лига]]та и [[фудбал]]. * [[Стадион Вестерн Спрингс]] - природен [[амфитеатар]] кој главно се користи за [[Тркачка патека|спидвеј]] трки и поп и рок концерти. * [[Плоштад Аотеа]], [[Квин Стрит (Окленд)|Квин Стрит]] и [[Карангахапе Роуд]]- средиштето на оклендскиот центар. * [[Оклендски пристаништен мост]] - го поврзува Окленд со [[Северен Брег (Нов Зеланд)|Северниот Брег]] и е симбол на градот. * [[Вијадуктски базен]] - Марина во центарот на градот, и собиралиште за регатата на Купот на Америка во 2000 и 2003 г. Денес местото е полно со кафулиња и клубови. * [[Трговски центар Ботани]] - е голем трговски центар, еден од најголемите во градот во кој има и кино, куглана, комплекс од ресторани за брза храна и голем број на продавници. [[Податотека:Auckland_pan_view_from_mount_eden.jpg|thumb|none|560px|Панорамски поглед на Окленд од Маунт Идн]] == Поврзано == * [[Окленд (регион)]] * [[Список на населби во Окленд]] * [[Оклендски универзитет]] * [[Оклендски военоспоменички музеј]] * [[Оклендска филхармонија]] * [[Окленд (област)]] * [[Џорџ Идн, прв гроф на Окленд]] == Наводи == <references/> == Надворешни врски == * Совет на Град Окленд: [http://www.aucklandcity.govt.nz/ aucklandcity.govt.nz] {{en}} * Туризам Окленд: [http://www.aucklandnz.com/ aucklandnz.com], [http://www.auckland-life.com/ auckland-life.com] {{Семарх|url=https://web.archive.org/web/20070928120432/http://www.auckland-life.com/ |date=2007-09-28 }} {{en}} * Разонода и животен стил: [http://www.searchauckland.co.nz/ 1] {{Семарх|url=https://web.archive.org/web/20060713060759/http://www.searchauckland.co.nz/ |date=2006-07-13 }}, [http://www.auckland-life.com 2] {{Семарх|url=https://web.archive.org/web/20070928120432/http://www.auckland-life.com/ |date=2007-09-28 }}, [http://www.zeal.com/category/preview.jhtml?cid=10101744 3] {{Семарх|url=https://web.archive.org/web/20060211220119/http://www.zeal.com/category/preview.jhtml?cid=10101744 |date=2006-02-11 }}, [http://www.nz.co.nz/nz/skyscroll/default.asp 4] {{Семарх|url=https://web.archive.org/web/20060720202121/http://www.nz.co.nz/nz/skyscroll/default.asp |date=2006-07-20 }}, [http://auckland.wiki.org.nz/ 5] {{Семарх|url=https://web.archive.org/web/20060824084153/http://auckland.wiki.org.nz/ |date=2006-08-24 }} {{en}} * Улични карти: [http://www.wises.co.nz 1], [http://www.nzmaps.co.nz 2] {{Семарх|url=https://web.archive.org/web/20181221062231/http://nzmaps.co.nz/ |date=2018-12-21 }} {{en}} * Здравство: [http://www.adhb.govt.nz/ Окленд], [http://www.whl.co.nz/ Ваитемата], [http://www.cmdhb.govt.nz/ грофовии Манукау] {{en}} * Вести: [http://www.nzherald.co.nz/ nzherald.co.nz], [[The New Zealand Herald]] {{en}} * Сообраќај: [http://www.rideline.co.nz/ Автобуси & возови] {{Семарх|url=https://web.archive.org/web/20060207031926/http://www.rideline.co.nz/ |date=2006-02-07 }}, [http://traffic.transit.govt.nz/ Сообраќаен надзор], [http://www.auckland-airport.co.nz/ Аеродром] {{Семарх|url=https://web.archive.org/web/20160322143850/http://www.auckland-airport.co.nz/ |date=2016-03-22 }}, [http://www.aucklandmotorways.co.nz/ Информации за градскиот автопат] {{en}} === Македонска заедница === * [https://www.mcsnz.org/ Македонско културно друштво] {{Семарх|url=https://web.archive.org/web/20190604002012/https://www.mcsnz.org/ |date=2019-06-04 }} — заедница на [[Македонци]]те во Окленд и Нов Зеланд пошироко {{mk}} {{en}} {{Управна поделба на Окленд}} {{Новозеландски теми}} {{Нормативна контрола}} [[Категорија:Окленд| ]] [[Категорија:Градови во Нов Зеланд]] [[Категорија:Окленд (регион)]] [[Категорија:Населени места основани во 1840 година]] mrteetwplriaul7bkg0e5gati94ebpd 0 11255 5380115 5303384 2025-06-14T17:12:37Z SpectralWiz 106165 5380115 wikitext text/x-wiki {{Инфокутија за село во Република Македонија | слика=Фотолов Е.Лушкоска - Бекирлија 06.jpg | опис=Разрушени куќи во Бекирлија | име=Бекирлија | регион={{грб|Вардарски Регион}} | општина={{општинскигрб|Општина Лозово}} | население=1 | поштенски број= {{ПБ-Македонија|име={{СТРАНИЦА}}}} | надморска височина=223 | географска широчина=41° 40' 48" | географска должина=21° 56' 27" | lat_dir=N | lat_deg=41 | lat_min=40 | lat_sec=48 | lon_dir=E | lon_deg=21 | lon_min=56| lon_sec=27 | мрежно место= | карта= Бекирлија во Општина Лозово.svg }} '''Бекирлија''' ([[Турски јазик|турски]]: ''Bekirli'', ''Бекирли'') — село во [[Општина Лозово]], во областа [[Овче Поле]]. == Потекло и значење на името == Името на селото има турско потекло. Всушност е составено од два дела, личното име ''Бекир'' и наставката ''-ли,'' каде оваа наставка во [[Турски јазик|турскиот јазик]] се користи за означување на нечије место. Кога сето ова би се превело на [[македонски јазик]], би имало значење во смисла на: “место каде што живее Бекир”. == Географија и местоположба == Селото се наоѓа на најјужниот дел од територијата на [[Општина Лозово]], недалеку од устието на реката Светиниколска или Азамак, во [[Брегалница]]. Селото е рамнинско, на надморска височина од 230 метри. Од патот [[Штип]]-[[Велес]] населбата е оддалечена 15,3 км, а од централното место [[Свети Николе]] 36,3 км. == Историја == На крајот на XIX век селото било дел од Штипската каза на [[Отоманско Царство|Отоманското Царство]]. == Стопанство == Атарот се допира со териториите на општините [[Штип]] и [[Велес]]. Тој зафаќа простор од 16,6 км². На него преовладуваат пасиштата на површината од 892,9 ха, обработливото земјиште зазема површина од 510,8 ха, а на шумите отпаѓаат 114,3 ха. Селото има полјоделско-сточарска функција.<ref>{{Наведена книга|title=Енциклопедија на селата во Република Македонија|last=Панов|first=Митко|publisher=Патрија|year=1998|location=Скопје|pages=23}}</ref> == Население == {{Население низ историјата | cols = 2 | graph-pos = bottom |1948|134 |1953|161 |1961|116 |1971|70 |1981|25 |1991|25 |1994|15 |2002|5 |2021|1 }} Според податоците на бугарскиот етнограф [[Васил К’нчов]], селото во 1900 година имало 270 [[Турци]].<ref name=":0">[http://www.promacedonia.org/vk/vk_2_32.htm Кънчов, Васил. „Македония. Етнография и статистика“. София, 1900, стр.226.]</ref> Како турско село означено било и од страна на [[Леонард Шулце Јена]] и [[Димитар Гаџанов]]. Според германска карта издадена во 1941 година, а заснована на пописот на [[Кралство Југославија|Кралството Југославија]] од 1931 година, селото имало 100 [[Турци]].<ref>{{Наведена мрежна страница|url=http://maps.mapywig.org/m/German_maps/series/200K_Volkstumskarte_Jugoslawien/VKJug_Bl_36_40-42_KRIVA_PALANKA_1941.jpg|title=200K Volkstumskarte Jugoslawien}}</ref> Селото е мало и во фаза на раселување, бидејќи Турците што живееле во него, во значителен број се иселиле во [[Турција]]. Во 1961 година броело 116 жители, од кои 77 биле [[Албанци]], а шест жители [[Турци]], додека во 1994 година имало само 15 жители, населено со турско население. Според пописот од 2002 година, населението на Бекирлија броело 5 жители, сите [[Турци]]. Според последниот попис од 2021 година, во селото живеел 1 жител, [[Турци|Турчин]]. {{Пописи|270|—|134|161|116|70|25|25|15|5|1}} === Родови === Според истражувањата од 1963 година, родови во селото се: * '''Турски родови''' ** '''Доселеници:''' ''Раимови'' (''1 к.'') остаток од некогашните побројни турски родови. * '''Влашки родови''' ** '''Доселеници:''' ''Ѓорѓиеви'' (1 ''к.'') доселени се во 1912 година; ''Сотирови'' (1 ''к.'') и ''Бошкови'' (1 ''к.'') доселени се во 1956 година.<ref name=":22">{{Наведена книга|title=Денешни села и население во долниот слив на Брегалница|last=Трифуноски|first=Јован|last2=Нетков|first2=Васил|publisher=Зборник на Штипскиот народен музеј|year=1964|volume=III|location=Штип|pages=49|orig-year=1962-1963}}</ref> ==Самоуправа и политика== === Избирачко место === Селото е опфатено во избирачкото место бр. 1709 според [[Државна изборна комисија на Македонија|Државната изборна комисија]], сместени во просториите на приватна куќа на селото [[Кишино]].<ref>{{Наведена мрежна страница|url=http://mojotizbor.mk/arhiva/parlamentarni-izbori-2011/9-uncategorised/194-opisi-na-izbiracki-mesto.html|title=Описи на ИМ|last=|first=|date=|work=|archive-url=https://web.archive.org/web/20230817210325/https://mojotizbor.mk/arhiva/parlamentarni-izbori-2011/9-uncategorised/194-opisi-na-izbiracki-mesto.html|archive-date=2023-08-17|dead-url=|accessdate=3 ноември 2019|url-status=dead}}</ref> На [[Македонски претседателски избори (2019)|претседателските избори во 2019 година]], на ова избирачко место биле запишани вкупно 25 гласачи.<ref>{{Наведена мрежна страница|url=https://rezultati.sec.mk/mk-MK/1/r/all/56/1613|title=Претседателски избори 2019|last=|first=|date=|work=|archive-url=https://web.archive.org/web/20191229144944/https://rezultati.sec.mk/mk-MK/1/r/all/56/1613|archive-date=2019-12-29|dead-url=|accessdate=3 ноември 2019|url-status=dead}}</ref> == Културни и природни знаменитости == == Редовни настани == == Личности == * [[Хатиџе Муратова|Атиџе Муратова]] — [[Македонија|македонска]] пчеларка и глумица. == Култура и спорт == Во ова село е сниман документарниот филм ''[[Медена земја]]'', каде освоил многу награди на европските и американските кинофестивали и бил единствениот филм на фестивалот „Санденс“ во 2019 г. што освоил три награди. Исто така, филмот бил предложен на [[Оскари 2020|92-та церемонија на Оскарите]] во категориите за најдобар меѓународен филм и за најдобар документарен филм.<ref>{{Наведена мрежна страница|url=https://makfax.com.mk/kultura/%D0%BC%D0%B5%D0%B4%D0%B5%D0%BD%D0%B0-%D0%B7%D0%B5%D0%BC%D1%98%D0%B0-%D0%BC%D0%B0%D0%BA%D0%B5%D0%B4%D0%BE%D0%BD%D1%81%D0%BA%D0%B8-%D0%BA%D0%B0%D0%BD%D0%B4%D0%B8%D0%B4%D0%B0%D1%82/|title=„Медена земја“ – македонски кандидат за „Оскар“|last=Magleshov|first=Vasko|work=Makfax|accessdate=27 August 2019}}</ref><ref name="THR">{{Наведена мрежна страница|url=https://www.hollywoodreporter.com/news/oscars-2020-north-macedonia-selects-honeyland-best-international-feature-category-1234863|title=Oscars: North Macedonia Selects 'Honeyland' for Best International Feature Category|last=Holdsworth|first=Nick|work=The Hollywood Reporter|accessdate=27 August 2019}}</ref> Со ова постигнување, тој е единствениот документарен филм во историјата што добил две номинации во уште една категорија, освен таа за документарни филмови. Исто така, тој е вториот македонски филм, по ''[[Пред дождот]]'' на [[Милчо Манчевски]] од 1994 година, кој бил предложен за наградата „[[Оскар]]“. == Иселеништво == Значителен број од неговите жители се иселиле во [[Турција]]. ==Галерија== <center> <gallery mode="packed" heights="120px"> File:Фотолов Е.Лушкоска - Бекирлија 05.jpg|Разрушена стара куќа во Бекирлија File:Фотолов Е.Лушкоска - Бекирлија 08.jpg|Куќа во Бекирлија File:Фотолов Е.Лушкоска - Бекирлија 07.jpg|Глетка од Бекирлија </gallery> </center> == Поврзано == * [[Овче Поле]] * [[Општина Лозово]] * [[Свети Николе]] == Наводи == {{наводи}} == Надворешни врски == * [https://maps.google.com/maps?q=%D0%91%D0%B5%D0%BA%D0%B8%D1%80%D0%BB%D0%B8%D1%98%D0%B0,+%D0%9C%D0%B0%D0%BA%D0%B5%D0%B4%D0%BE%D0%BD%D0%B8%D1%98%D0%B0&hl=mk&ie=UTF8&ll=41.679827,21.940588&spn=0.004351,0.010568&sll=41.799623,21.942015&sspn=0.004343,0.010568&oq=%D0%91%D0%B5%D0%BA%D0%B8%D1%80,+%D0%9C%D0%B0%D0%BA%D0%B5%D0%B4%D0%BE%D0%BD%D0%B8%D1%98%D0%B0&t=h&hnear=Bekirlijia,+Macedonia+(FYROM)&z=17 Сателитска снимка на Бекирлија] на Карти на Гугл {{Македонија-гео-никулец}} {{Општина Лозово}} [[Категорија:Села во Македонија]] [[Категорија:Светиниколски села]] [[Категорија:Села во Општина Лозово]] [[Категорија:Бекирлија| ]] tqwpjz1r0k58qhkdbktsxhuhas7dofo 0 11288 5380351 5010578 2025-06-15T11:25:29Z InternetArchiveBot 92312 Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.9.5 5380351 wikitext text/x-wiki {{Инфокутија Агли | name = Празен агол | image = Angle empty1.svg | caption = Празен агол &alpha; има 0^o = 0 | type = агол во рамнина (2д) | support = самостоен | other = конвексен }} Во елементарната [[геометрија]], '''празен агол''' е [[агол]] без никаква ротација. Значи, двата краци на празен агол се совпаѓаат и самиот агол е една полуправа. Нема кружен лак. Внатрешниот дел од празен агол е празен.<ref>{{Наведена мрежна страница|url=http://www.cut-the-knot.org/Curriculum/Geometry/Angle.shtml|title=Angles|last=Bogomolny|first=A.|year =2010|language=англиски|accessdate=1 декември 2013}} интерактивeн</ref> *Празен агол има нула [[степен (агол)]|степен]и, односно е еднаков на 0^o. *Празен агол има 0 радијани, односно е еднаков на 0. <span style="font-size:1.3em">Празен агол: &nbsp;</span> <math> \alpha = 0^{\circ} = 0</math> ==Одлики во елементарна геометрија== *Празен агол има 0^o. Доказ: [[Полн агол]], т.е. цела кружница има 360&deg;. Празен агол нема дел од кружница, односно е 0&deg;.) *Конструкција на празен агол: Се црта полуправа која не мора да е хоризонтална, со зголемена почетна точка. До полуправата (но не кај темето) се пиши означување како на пример &alpha;=0&deg;. *Бидејќи при цртање, агли се повторуваат за секој 360^o, т.е. за секоја целосна ротација околу кружницата (во позитивен или негативна насока), честопати ** Се смета дека празен агол е истиот агол како [[полн агол]]=360^o и се пиши: 0^o=360^o.<ref>{{Наведена мрежна страница|url=http://mathforum.org/library/drmath/view/64382.html|title=Zero Degree and 360 Degree Angles|publisher=Math Forum|year=2003|language=англиски|accessdate=1 декември 2013|archive-date=2014-10-20|archive-url=https://web.archive.org/web/20141020055340/http://mathforum.org/library/drmath/view/64382.html|url-status=dead}}</ref> ** Компјутерски апликации го цртат [[полн агол]] од 360^o како празен агол. *Празен агол е единствениот агол каде што големината во [[степен (агол)|степени]] се совпаѓа со големината во [[радијан]]и, т.е. 0^o = 0. ==Стандардна позиција== Во декартов [[правоаголен координатен систем]], аголoт &alpha; е во ''стандардна позиција'' ако темето е О(0,0), а почетниот крак е позитивниот дел од ''х''-оска. Крајниот крак се добива по ротација за големината на &alpha; во насоката спротивен на стрелките на часовникот. *Крајниот крак на празен агол во стандардна позиција е пак '''позитивниот''' дел од ''х''-оската, односно се наоѓа помеѓу IV-иот и I-иот [[квадрант (геометрија)|квадрант]]. Лак нема. *Складни агли во степени: 0&deg;=360&deg;=-360&deg;. *Складни агли во радијани: 0=2&pi;=-2&pi;. (Оваа равенка важи само за агли. Се разбира дека како броеви; 0&ne;2&pi;&ne;-2&pi;. Формално, треба да се користи знакот за [[складност]], односно 0&cong;2&pi;&cong;-2&pi;.) {| class=wikitable style="float:right" width=150px |- align=center |[[Податотека: right_triangle_empty.svg]] |- style="font-size:85%" align=center |Триаголник во [[единична кружница]] со агол &alpha;=0^o е дегенериран триаголник.. |} ==Тригонометрија== *Во [[тригонометрија]]та, соодветниот триаголник во [[единична кружница|едничната кружниа]] со празен агол е ''дегенериран'' правоаголен триаголник. (Дегенериран триаголник е триаголник каде што едната страна има нула должина така да е ''сплеснат''. Автроматско, внатрешните агли на дегенериран триаголник се 90^o, 90^o, и 0^o. Дегенерирани триаголници се наоѓа при празен 0^o, прав 90^o, рамен 180^o, 270^o и полн 360^o агол.) Кај празен агол, крајната точка на хипотенузата ''c'' е (1,0). Оваа точка лежи на (позитивниот дел од) ''х''-оската. Значи, крајната точка на легната (соседната) страна ''b'' e (1,0) и оваа легната страна и хипотенузата се преклопуваат и ''b''=1. Триаголникот нема висинa, односно спротивната страна е ''a''=0. Се разбира дека хипотенузата е полупречник ''c''=1 (види слика).<ref>{{Наведена мрежна страница|last1=Weisstein|first1=Eric W.|title=Trigonometry Angles--0|publisher=From MathWorld--A Wolfram Web Resource|url=http://mathworld.wolfram.com/TrigonometryAngles0.html|language=англиски|accessdate=1 декември 2013}}</ref> <div style="margin-left:15px"> {| class=wikitable |- |&alpha; |<math>0^{\circ} =0</math> |- |sin(&alpha;) |<math>\sin (0^{\circ}) =0</math> |- |cos(&alpha;) |<math>\cos (0^{\circ}) = 1</math> |- |tan(&alpha;) |<math>\tan (0^{\circ})= 0</math> |} Доказ: &nbsp; <math>\sin (0^{\circ}) =\frac{a}{c}=\frac{0}{1}=0 \,,\,\,\,\cos (0^{\circ})=\frac{b}{c} =\frac{1}{1}= 1 \,,\,\,\,\tan (0^{\circ}) =\frac{a}{b}=\frac{0}{1}=0</math>. </div> ==Други факти== *Аголот помеѓу две [[паралелни прави]] е 0&deg;, односно е празен агол. *Аголот помеѓу два колинеарни вектори е 0&deg;, односно е празен агол. *Ако [[векторски производ|векторскиот производ]] на два вектора е 0, тогаш аголот помеѓу нив е празен и тие се паралелни или колинеарни.<ref>{{Наведена мрежна страница|url=http://tutorial.math.lamar.edu/Classes/CalcII/CrossProduct.aspx|title=Cross Product|last1=Dawkins|first1=P.|publisher=Lamar University|language=англиски|accessdate=1 декември 2013}}</ref> ==Наводи== {{наводи}} == Поврзани теми == *[[Агол]] *[[Видови агли]] *[[Полн агол]] *[[Тригонометрија]] == Надворешни врски == *{{Наведена мрежна страница|url=http://mathforum.org/library/drmath/view/62997.html|title=Angles as turns: How can angles be negative?|year=2010|year=2003|language=англиски|accessdate=1 декември 2013}} *{{Наведена мрежна страница|url=http://www.mathopenref.com/trigangle.html|title=Angles (trigonometry)|year=2010| publisher =Math Open Reference|year=2009|accessdate=1 December 2013}} interactive [[Категорија:Агол]] [[Категорија:Елементарна геометрија]] [[Категорија:Геометрија]] [[Категорија:Тригонометрија]] [[Категорија:Математичко образование]] nrojcsdov4fmzkfsw5bbqpvxbehgsvb 0 11289 5380308 5010473 2025-06-15T10:00:22Z InternetArchiveBot 92312 Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.9.5 5380308 wikitext text/x-wiki {{Инфокутија Агли | name = Полн агол | image = Angle full1.svg | caption = Полн агол &alpha; има 360^o = 2&pi; &asymp; 6,2832 | type = агол во рамнина (2д) | support = самостоен }} Во елементарната [[геометрија]], '''полн агол''' е [[агол]] чија ротација е цела кружница. Значи, двата краци на полн агол се совпаѓаат и самиот агол е една полуправа (види и [[празен агол]]). Кружниот лак со што се означува полн агол е кружница. Внатрешниот дел од полн агол е целата рамнина.<ref>{{Наведена мрежна страница|url=http://www.cut-the-knot.org/Curriculum/Geometry/Angle.shtml|title=Angles|last=Bogomolny|first=A.|year =2010|language=англиски|accessdate=1 декември 2013}} интерактивeн</ref> *Полн агол има триста и шеесет [[степен (агол)|степен]]и, односно 360^o. *Полн агол има 2&pi; [[радијан]]и, односно е еднаков на 2&pi;. <span style="font-size:1.3em">Полн агол: &nbsp;</span> <math> \alpha = 360^{\circ} = 2 \pi \approx 6,2832</math> ==Одлики во елементарна геометрија== *Полн агол има 360^o. Доказ: Полн агол е цела кружница, а таа (по дефиниција) има 360&deg; (види [[агол]]). *Конструкција на полн агол: Се црта полуправа која не мора да е хоризонтална, со зголемена почетна точка (темето). Се црта кружница чиј центар е точката. До кружницата се пиши означување како на пример &alpha;=360&deg;. *Бидејќи при цртање, агли се повторуваат за секој 360^o, т.е. за секоја целосна ротација околу кружницата, честопати ** Се смета дека полн агол е истиот агол како [[празен агол]]=0^o и се пиши: 0^o=360;^o.<ref>{{Наведена мрежна страница|url=http://mathforum.org/library/drmath/view/64382.html|title=Zero Degree and 360 Degree Angles|publisher=Math Forum|year=2003|language=англиски|accessdate=1 декември 2013|archive-date=2014-10-20|archive-url=https://web.archive.org/web/20141020055340/http://mathforum.org/library/drmath/view/64382.html|url-status=dead}}</ref> ** Компјутерски апликации го цртат полн агол од 360^o како празен агол (решение за ова во [[Геогебра]] е да се користи 359.99^o). ==Стандардна позиција== Во декартов [[правоаголен координатен систем]], аголoт &alpha; е во ''стандардна позиција'' ако темето е О(0,0), а почетниот крак е позитивниот дел од ''х''-оска. Крајниот крак се добива по ротација за големината на &alpha; во насоката спротивен на стрелките на часовникот. *Крајниот крак на полн агол во стандардна позиција е пак '''позитивниот''' дел од ''х''-оската, односно се наоѓа помеѓу IV-иот и I-иот [[квадрант (геометрија)|квадрант]]. Лакот е (било која) кружница со центар во О(0,0), а насоката на лакот не мора да се означува. *Складни агли во степени: 0&deg;=360&deg;=-360&deg;. *Складни агли во радијани: 0=2&pi;=-2&pi;. (Оваа равенка важи само за агли. Се разбира дека како броеви; 0&ne;2&pi;&ne;-2&pi;. Формално, треба да се користи знакот за [[складност]], односно 0&cong;2&pi;&cong;-2&pi;.) {| class=wikitable style="float:right" width=150px |- align=center |[[Податотека: right_triangle_360.svg]] |- style="font-size:85%" align=center |Триаголник во [[единична кружница]] со агол &alpha;=360^o е дегенериран триаголник. |} ==Тригонометрија== *Во [[тригонометрија]]та, соодветниот триаголник во [[единична кружница|едничната кружниа]] со полн агол е ''дегенериран'' правоаголен триаголник. (Дегенериран триаголник е триаголник каде што едната страна има нула должина така да е ''сплеснат''. Автроматско, внатрешните агли на дегенериран триаголник се 90^o, 90^o, и 0^o. Дегенерирани триаголници се наоѓа при празен 0^o, прав 90^o, рамен 180^o, 270^o и полн 360^o агол.) Кај полн агол, крајната точка на хипотенузата ''c'' е (1,0) (исто како при [[празен агол]]). Оваа точка лежи на (позитивниот дел од) ''х''-оската. Значи крајната точка на легната (соседната) страна ''b'' e (1,0), оваа легната страна и хипотенузата се преклопуваат и ''b''=1. Триаголникот нема висинa, односно спротивната страна ''a''=0. Се разбира дека хипотенузата е полупречник ''c''=1 (види слика).<ref>{{Наведена мрежна страница|last1=Weisstein|first1=Eric W.|title=Trigonometry Angles--0|publisher=From MathWorld--A Wolfram Web Resource|url=http://mathworld.wolfram.com/TrigonometryAngles0.html|language=англиски|accessdate=1 декември 2013}}</ref> <div style="margin-left:15px"> {| class=wikitable |- |&alpha; |<math>360^{\circ}=2\pi</math> |- |sin(&alpha;) |<math>\sin (360^{\circ}) =\sin (0^{\circ}) =0</math> |- |cos(&alpha;) |<math>\cos (360^{\circ}) =\cos (0^{\circ}) = 1</math> |- |tan(&alpha;) |<math>\tan (360^{\circ})=\tan (0^{\circ})= 0</math> |} </div> ==Наводи== {{наводи}} == Поврзани теми == *[[Агол]] *[[Видови агли]] *[[Празен агол]] *[[Тригонометрија]] == Надворешни врски == *{{Наведена мрежна страница|url=http://mathforum.org/library/drmath/view/62997.html|title=Angles as turns: How can angles be negative?|year=2010|year=2003|language=англиски|accessdate=1 декември 2013}} *{{Наведена мрежна страница|url=http://www.mathopenref.com/trigangle.html|title=Angles (trigonometry)|year=2010| publisher =Math Open Reference|year=2009|accessdate=1 December 2013}} interactive [[Категорија:Агол]] [[Категорија:Елементарна геометрија]] [[Категорија:Геометрија]] [[Категорија:Тригонометрија]] [[Категорија:Математичко образование]] soqxkh5rf1o8uzh0pazqyu6e058ponx 0 13136 5380314 4887345 2025-06-15T10:36:40Z Д.Ильин 45803 5380314 wikitext text/x-wiki Во [[геометрија]]та, '''Архимедово тело''' или [[полуправилни полиедри|'''полуправилно тело''']] е полуправилен [[испакнат мноагуаголник|испакнат]] [[полиедар]] кој се состои од два или повеќе типа на [[правилен полиедар]] кои се среќаваат во исти [[теме (математика)|темиња]]. Тие се разликуваат од [[Платонски тела|Платонските тела]], кои се состојат од само еден тип на [[многуаголник]] чии страни се среќаваат во исто теме, и од [[Џонсонови тела|Џонсоновите тела]], чии правилни многуаголни страни не се среќаваат во исти темиња. == Потекло на името == Архимедовите тела се именувани по [[Архимед]], кој зборувал за нив во едно негово дело кое не е зачувано. За време на [[ренесанса]]та, [[уметник|уметниците]] и [[математичар]]ите ги вреднувале ''чистите облици'' и одново ги откриле сите овие облици. Истражувањата завршиле околу [[1619]] со делото на [[Јоханес Кеплер]], кој ги дефинирал призмите, антипризмите и неиспакнатите тела познати како [[Кеплер-Поансово тело|Кеплер-Поансови тела]]. == Класификација == Постојат 13 Архимедови тела (15 ако ги броиме [[обратна слика|обратните слики]] на две [[хиралитет (математика)|енантиоморфи]]). Овде ''темената конфигурација'' се однесува на тип на правилни многуаголници кои се среќаваат во кое било дадено теме. На пример, темена поставеност (4,6,8) значи дека тој [[квадрат]], [[хексагон]] и [[октагон]] се среќаваат во теме (со тоа што другите се сметаат за во насока на часовник околу темето). Бројот на темиња е 720° поделен со [[Дефект (геометрија)|аголниот дефект]] на темето. {| class="wikitable" style="text-align:center" |- ! Име ! слика ! colspan=2|Страни ! Рабови ! Темиња ! [[Темена поставеност]] ! [[Група на симетрија]] |- | [[потсечен тетраедар]] | [[Податотека:truncatedtetrahedron.jpg|60px|Потсечен тетраедар]]<br /><small>([[:image:truncatedtetrahedron.gif|анимација]])</small> | 8 || 4 триаголници<br />4 [[шестаголник|шестаголници]] || 18 | 12 | 3.6.6 || T_d |- | [[кубоктаедар]] | [[Податотека:cuboctahedron.jpg|60px|Кубоктаедар]]<br /><small>([[:image:cuboctahedron.gif|анимација]])</small> | &nbsp;14&nbsp; || 8 [[триаголник (геометрија)|триаголници]]<br />6 [[квадрат]]и | 24 || 12 || 3.4.3.4 | O_h |- | [[потсечена коцка]]<br />или потсечен шестаголник | [[Податотека:truncatedhexahedron.jpg|60px|Потсечен шестаголник]]<br /><small>([[:image:truncatedhexahedron.gif|анимација]])</small> | 14 || 8 триаголници<br />6 [[осумаголник|осумаголници]] || 36 | 24 | 3.8.8 || O_h |- | [[потсечен осумаголник]] | [[Податотека:truncatedoctahedron.jpg|60px|Потсечен осумаголник]]<br /><small>([[:image:truncatedoctahedron.gif|анимација]])</small> | 14 || 6 квадрати<br />8 шестаголници || 36 || 24 | 4.6.6 || O_h |- | [[ромбикубоктаедар]]<br />или мал ромбикубоктаедар | [[Податотека:rhombicuboctahedron.jpg|60px|Ромбикубоктаедар]]<br /><small>([[:image:rhombicuboctahedron.gif|анимација]])</small> | 26 ||8 триаголници<br />18 квадрати || 48 || 24 | 3.4.4.4 || O_h |- | [[потсечен кубоктаедар]]<br />or голем кубоктаедар | [[Податотека:truncatedcuboctahedron.jpg|60px|Потсечен кубоктаедар]]<br /><small>([[:image:truncatedcuboctahedron.gif|анимација]])</small> | 26 || 12 квадрати<br />8 честоаголници<br />6 осумаголници | 72 || 48 || 4.6.8 || O_h |- | [[чпртава коцка]]<br />или чпртав кубоктаедар<br />(2 [[хиралитет (математика)|хирални]] форми) | [[Податотека:snubhexahedronccw.jpg|60px|Чпртав хексаедар (Ccw)]]<br /><small>([[:image:snubhexahedronccw.gif|анимација]])</small><br />[[Податотека:snubhexahedroncw.jpg|60px|Чпртав хексаедар (Cw)]]<br /><small>([[:image:snubhexahedroncw.gif|анимација]])</small> | 38 ||32 триаголника<br />6 квадрати || 60 || 24 | 3.3.3.3.4 | O |- | [[икосиододекаедар]] | [[Податотека:icosidodecahedron.jpg|60px|Икосидодекаедар]]<br /><small>([[:image:icosidodecahedron.gif|анимација]])</small> | 32 || 20 триаголника<br />12 [[петаголник|петаголници]] | 60 || 30 | 3.5.3.5 || I_h |- | [[потсечен додекаедар]] | [[Податотека:truncateddodecahedron.jpg|60px|Потсечен додекаедар]]<br /><small>([[:image:truncateddodecahedron.gif|анимација]])</small> | 32 ||20 триаголника<br />12 [[десеттоаголник|десеттоаголници]] || 90 | 60 | 3.10.10 || I_h |- | [[потсечен икосаедар]]<br />или [[фудбалска топка]] | [[Податотека:truncatedicosahedron.svg|60px|Потсечен икосаедар]]<br /><small>([[:image:truncatedicosahedron.gif|анимација]])</small> | 32 || 12 петаголника<br />20 шестаголника || 90 | 60 | 5.6.6 || I_h |- | [[ромбикосиододекаедар]]<br />или мал ромбикосиододекаедар | [[Податотека:rhombicosidodecahedron.jpg|60px|Ромбикосиододекаедар]]<br /><small>([[:image:rhombicosidodecahedron.gif|анимација]])</small> | 62 || 20 триаголника<br />30 квадрати<br />12 петаголници | 120 || 60 || 3.4.5.4 | I_h |- | [[потсечен икосидодекаедар]]<br />или голем ромбикосиододекаедар | [[Податотека:truncatedicosidodecahedron.jpg|60px|Потсечен икосидодекаедар]]<br /><small>([[:image:truncatedicosidodecahedron.gif|анимација]])</small> | 62 ||30 квадрата<br />20 шестаголници<br />12 десеттоаголници | 180 || 120 || 4.6.10 | I_h |- | [[чпртав додекаедар]]<br />или чпртав икосиододекаедар<br />(2 [[хиралитет (математика)|хирални]] форми) | [[Податотека:snubdodecahedronccw.jpg|60px|Чпртав додекаедар (Ccw)]]<br /><small>([[:image:snubdodecahedronccw.gif|анимација]])</small><br />[[Податотека:snubdodecahedroncw.jpg|60px|Чпртав додекаедар (Cw)]]<br /><small>([[:image:snubdodecahedroncw.gif|анимација]])</small> | 92 || 80 триаголници<br />12 петаголници|| 150 | 60 | 3.3.3.3.5 | I |} Кубоктаедарот и икосиододекаедарот се еднообразни по рабови и се нарекуваат квазиправилни. Чпртавата коцка и чпртавиот додекаедар се познати и како''хирални'', бидејќи се и од лев и од десен. Кога нешто е од повеќе облици кои меѓусебно си се тридимензионални [[обратна слика|обратни слики]], овие форми ги нарекуваме енантиоморфи. [[Дуален полиедар|Дуалите]] на Архимедовите тела се нарекуваат [[Каталаново тело|Каталанови тела]]. Заедно со [[бипирамида|бипирамидите]] и [[трапезоедар|трапезоедрите]], се тела со еднообразни страни (лица) со правилни темиња. == Поврзано == * [[Список на еднообразни полиедри]] == Надворешни врски == * [http://www.software3d.com/Archimedean.html Книжни модели на Архимедовите тела] * [http://www.mathconsult.ch/showroom/unipoly/ Еднообразните полиедри] * [http://www.cs.utk.edu/~plank/plank/origami/penultimate/intro.html Модуларни оригами] * [http://ibiblio.org/e-notes/3Dapp/Convex.htm Интерактивни 3Д полиедри] {{Семарх|url=https://web.archive.org/web/20050403235101/http://ibiblio.org/e-notes/3Dapp/Convex.htm |date=2005-04-03 }} во Јава {{Нормативна контрола}} [[Категорија:Архимедови тела| ]] [[Категорија:Полиедри]] [[Категорија:Архимед|Тела]] 339lz77q15zhzhpzkxpzs9xk9f9pg1c 0 16125 5380319 5371030 2025-06-15T10:44:58Z Bjankuloski06 332 5380319 wikitext text/x-wiki [[Податотека:Селани во носии од с. Сакулево, Леринско Поле (1918).png|мини|300п|Селани во машки и женски носии од селото [[Сакулево]], Леринско Поле (1918)]] '''Носијата од Леринско Поле''' се надоврзува на носијата од [[Носија од Битолско Поле|Битолско Поле]], но со забележливи разлики во обликувањето и украсувањето на одделните облеки. Населението во овој предел, нознато под етнонимот моштени, ја зачувало својата традиционална носија, особено женската.<ref>{{Наведена книга|title=Етнологија на Македонците|last=Томовски|first=Крум|publisher=МАНУ|year=1996|isbn=9989-649-25-1|location=Скопје|pages=154}}</ref> Истата доживеала бројни промени, но сепак, на почетокот на 20-ти век, одредени елементи од нејзиниот состав, со постаро културно потекло, останале препознатлив белег на оваа заедница.<ref name=":2">{{Наведена книга|title=Македонски народни носии|last=Јаневски|first=Владимир|publisher=Здружение на етнокореолози на Македонија|year=2024|isbn=978-608-65803-2-2|location=Скопје|pages=167}}</ref> Во [[Македонија]], селата каде се носела моштенска носија се [[Бач]], [[Живојно]], [[Гермијан]] и [[Совиќ|Совиќ (Сович)]].<ref name=":1">{{Наведена книга|title=Битолски регион, Население и Населби|last=Огненовски|first=Трајко|publisher=Општина Битола|year=2009|isbn=978-86-17-12355-4|location=Битола|pages=57}}</ref><ref name=":0">{{Наведена книга|title=Народната Култура на Егејска Македонија|last=Пенушлиски|first=Кирил|publisher=Мисла|year=2002|isbn=86-15-00248-7|location=Скопје|pages=389}}</ref> Некои села во [[Лерин (општина)|леринско]] (поточно тие спомнати [[Горни Села (област)#:~:text=%D0%9C%D0%B5%D1%9F%D0%B8%D1%82%D0%BB%D0%B8%D1%98%D0%B0%20%D0%B8%20%D0%9A%D1%80%D0%B5%D0%BC%D0%B5%D0%BD%D0%B8%D1%86%D0%B0-,%D0%93%D0%BE%D1%80%D0%BD%D0%B8%20%D0%BB%D0%B5%D1%80%D0%B8%D0%BD%D1%81%D0%BA%D0%B8%20%D1%81%D0%B5%D0%BB%D0%B0,-%3A%20%D0%9D%D0%B5%D0%B3%D0%BE%D1%87%D0%B0%D0%BD%D0%B8%2C|тука]]<ref>{{Наведена книга|url=https://eprints.ugd.edu.mk/9330/1/Kniga%20%D0%95%D1%82%D0%BD%D0%BE%D0%BA%D0%BE%D1%80%D0%B5%D0%BE%D0%BB%D0%BE%D1%88%D0%BA%D0%B8%20%D0%BA%D0%B0%D1%80%D0%B0%D0%BA%D1%82%D0%B5%D1%80%D0%B8%D1%81%D1%82%D0%B8%D0%BA%D0%B8%20%D0%BF%D1%80%D0%B5%D0%BB%D0%BE%D0%BC%D0%B5%D0%BD%D0%B0.pdf|title=Етнокореолошки карактеристики на Македонските Народни Ора (по избрани примери)|last=Јаневски|first=Владимир|publisher=д-р Зоранчо Малинов|year=2013|isbn=978-9989-642-82-1|location=Скопје|pages=56}}</ref>) имаат носија која се одделува од таа во останатиот лерински крај. == Женската носија == Од традиционалната женска носија најдолго се зачувала кошулата, чија спечифична везбена декорација, изведена исклучиво со крвчиња, остро и на прв поглед ја диференцира од поголемиот број македонски кошули. [[Македонски вез|Везот]] на долниот дел на кошулата се одржувал се до Втората светска војна, додека ракавните везови се напуштиле од порано.<ref name=":0" /> Над кошулата се носела горна безракавна облека од црн шајак тн. „ќурдија“, со расцепени поли, украсена со волнена оптока и купечки гајтани, а на градите со апликации „чапрази“ од индустриска материја. Зимно време носеле „ресачка“ од црн шајак, со реси од внатрешната страна, но поинаку украсена од костурскиот „власеник“. Подоцна, ќурдијата ја заменале со долга, безракавна облека, широка во долниот дел, која достигнува до везот на кошулата „ф’стан“, волнен за зиме, памучен за лето, или со „[[антерија]]“ од пругаста лито ткаена ткаенина [[алаџа]], полнета со коноп.<ref name=":0" /> Се опашувале со волнен „прегач“, [[скутина]] од две дипли, а на главата носеле бели „даркми“. На градите се кителе со метален накит од сребрени синџири, поткитени со пари, а на појасот носеле метални [[пафти]] „ѓубеци“.<ref name=":0" /> Во периодот на невестинството, невестите од крајот на 19-ти и почеток на 20-ти век облекувале кошула позната како орјаните поли. Полуракавите локално познати како калчунки се носеле под ракавите на таа кошула, додека на градите се врзувало таканаречено гушалче. Како дел од постарите културни обележја во овој регион, се појавува и зелената сагија, која се препашувала со појас. Врз појасот, во предниот дел, се носел прегач украсен со буфки. За време на невестинството, врз коланот се ставале [[пафти]] наречени губеци, а на градите се носел украсен ќостек точе, украсен со синџири. Косата имала една плетенка, на која се закачувал декоративен ќустек направен од повеќе синџири. Главата најпрво се заврзувала со марама, по што се покривала со белата ткаенина наречена Даркма. На нозете се обувале чорапи и [[Чевли|чели]].<ref name=":2" />[[Податотека:Voshtarani now Meliti.jpg|мини|300п|Деца во носии од с. [[Овчарани]], Леринско поле (1917)]] == Машката носија == Машката носија била изработувана од бело [[Памук|памучно]] платно, поточно во летниот период. Во зимскиот период се изработувале облеки од клашна. Во составот на носијата биле застапени платнени гаќи и кошула, клашнен елек, волнени чорапи, и капа. Народната носија во овој крај била изработувана за различни периоди од животот на човекот со кои се одредувала возраста, брачната состојба, социјално економската положба. Но оваа носија почнала да се напушта од среднината на ХХ век. <ref name=":1" /> == Галерија == <gallery> Податотека:Моштенска носија.JPG|Женска носија од Моштенските села Податотека:Dress from Armenohori, Florina (Moshtenski type).jpg|Женска носија од с. [[Арменово]], Леринско поле Податотека:Female dress from Ammohori, Florina (Moshtenski Type).jpg|Женска носија од с. [[Песочница (село)|Песочница]], Леринско поле </gallery> == Наводи == <references /> == Надворешни врски == * [[Лерин (општина)|Општина Лерин]] * [[Суровичево (општина)|Општина Суровичево]] * [[Општина Новаци]] ([[Бач]], [[Живојно]], [[Гермијан]] и [[Совиќ|Совиќ/Сович]] {{рв|National costume of Mošteni}} {{Македонски народни носии}} [[Категорија:Јужномакедонска етничка целина]] h4z4jyrwuqbq81w9cjwitvl2qz1kiy9 5380320 5380319 2025-06-15T10:45:23Z Bjankuloski06 332 5380320 wikitext text/x-wiki [[Податотека:Селани во носии од с. Сакулево, Леринско Поле (1918).png|мини|300п|Селани во машки и женски носии од селото [[Сакулево]], Леринско Поле (1918)]] '''Носијата од Леринско Поле''' се надоврзува на носијата од [[Носија од Битолско Поле|Битолско Поле]], но со забележливи разлики во обликувањето и украсувањето на одделните облеки. Населението во овој предел, нознато под етнонимот [[Моштенци]], ја зачувало својата традиционална носија, особено женската.<ref>{{Наведена книга|title=Етнологија на Македонците|last=Томовски|first=Крум|publisher=МАНУ|year=1996|isbn=9989-649-25-1|location=Скопје|pages=154}}</ref> Истата доживеала бројни промени, но сепак, на почетокот на 20-ти век, одредени елементи од нејзиниот состав, со постаро културно потекло, останале препознатлив белег на оваа заедница.<ref name=":2">{{Наведена книга|title=Македонски народни носии|last=Јаневски|first=Владимир|publisher=Здружение на етнокореолози на Македонија|year=2024|isbn=978-608-65803-2-2|location=Скопје|pages=167}}</ref> Во [[Македонија]], селата каде се носела моштенска носија се [[Бач]], [[Живојно]], [[Гермијан]] и [[Совиќ|Совиќ (Сович)]].<ref name=":1">{{Наведена книга|title=Битолски регион, Население и Населби|last=Огненовски|first=Трајко|publisher=Општина Битола|year=2009|isbn=978-86-17-12355-4|location=Битола|pages=57}}</ref><ref name=":0">{{Наведена книга|title=Народната Култура на Егејска Македонија|last=Пенушлиски|first=Кирил|publisher=Мисла|year=2002|isbn=86-15-00248-7|location=Скопје|pages=389}}</ref> Некои села во [[Лерин (општина)|леринско]] (поточно тие спомнати [[Горни Села (област)#:~:text=%D0%9C%D0%B5%D1%9F%D0%B8%D1%82%D0%BB%D0%B8%D1%98%D0%B0%20%D0%B8%20%D0%9A%D1%80%D0%B5%D0%BC%D0%B5%D0%BD%D0%B8%D1%86%D0%B0-,%D0%93%D0%BE%D1%80%D0%BD%D0%B8%20%D0%BB%D0%B5%D1%80%D0%B8%D0%BD%D1%81%D0%BA%D0%B8%20%D1%81%D0%B5%D0%BB%D0%B0,-%3A%20%D0%9D%D0%B5%D0%B3%D0%BE%D1%87%D0%B0%D0%BD%D0%B8%2C|тука]]<ref>{{Наведена книга|url=https://eprints.ugd.edu.mk/9330/1/Kniga%20%D0%95%D1%82%D0%BD%D0%BE%D0%BA%D0%BE%D1%80%D0%B5%D0%BE%D0%BB%D0%BE%D1%88%D0%BA%D0%B8%20%D0%BA%D0%B0%D1%80%D0%B0%D0%BA%D1%82%D0%B5%D1%80%D0%B8%D1%81%D1%82%D0%B8%D0%BA%D0%B8%20%D0%BF%D1%80%D0%B5%D0%BB%D0%BE%D0%BC%D0%B5%D0%BD%D0%B0.pdf|title=Етнокореолошки карактеристики на Македонските Народни Ора (по избрани примери)|last=Јаневски|first=Владимир|publisher=д-р Зоранчо Малинов|year=2013|isbn=978-9989-642-82-1|location=Скопје|pages=56}}</ref>) имаат носија која се одделува од таа во останатиот лерински крај. == Женската носија == Од традиционалната женска носија најдолго се зачувала кошулата, чија спечифична везбена декорација, изведена исклучиво со крвчиња, остро и на прв поглед ја диференцира од поголемиот број македонски кошули. [[Македонски вез|Везот]] на долниот дел на кошулата се одржувал се до Втората светска војна, додека ракавните везови се напуштиле од порано.<ref name=":0" /> Над кошулата се носела горна безракавна облека од црн шајак тн. „ќурдија“, со расцепени поли, украсена со волнена оптока и купечки гајтани, а на градите со апликации „чапрази“ од индустриска материја. Зимно време носеле „ресачка“ од црн шајак, со реси од внатрешната страна, но поинаку украсена од костурскиот „власеник“. Подоцна, ќурдијата ја заменале со долга, безракавна облека, широка во долниот дел, која достигнува до везот на кошулата „ф’стан“, волнен за зиме, памучен за лето, или со „[[антерија]]“ од пругаста лито ткаена ткаенина [[алаџа]], полнета со коноп.<ref name=":0" /> Се опашувале со волнен „прегач“, [[скутина]] од две дипли, а на главата носеле бели „даркми“. На градите се кителе со метален накит од сребрени синџири, поткитени со пари, а на појасот носеле метални [[пафти]] „ѓубеци“.<ref name=":0" /> Во периодот на невестинството, невестите од крајот на 19-ти и почеток на 20-ти век облекувале кошула позната како орјаните поли. Полуракавите локално познати како калчунки се носеле под ракавите на таа кошула, додека на градите се врзувало таканаречено гушалче. Како дел од постарите културни обележја во овој регион, се појавува и зелената сагија, која се препашувала со појас. Врз појасот, во предниот дел, се носел прегач украсен со буфки. За време на невестинството, врз коланот се ставале [[пафти]] наречени губеци, а на градите се носел украсен ќостек точе, украсен со синџири. Косата имала една плетенка, на која се закачувал декоративен ќустек направен од повеќе синџири. Главата најпрво се заврзувала со марама, по што се покривала со белата ткаенина наречена Даркма. На нозете се обувале чорапи и [[Чевли|чели]].<ref name=":2" />[[Податотека:Voshtarani now Meliti.jpg|мини|300п|Деца во носии од с. [[Овчарани]], Леринско поле (1917)]] == Машката носија == Машката носија била изработувана од бело [[Памук|памучно]] платно, поточно во летниот период. Во зимскиот период се изработувале облеки од клашна. Во составот на носијата биле застапени платнени гаќи и кошула, клашнен елек, волнени чорапи, и капа. Народната носија во овој крај била изработувана за различни периоди од животот на човекот со кои се одредувала возраста, брачната состојба, социјално економската положба. Но оваа носија почнала да се напушта од среднината на ХХ век. <ref name=":1" /> == Галерија == <gallery> Податотека:Моштенска носија.JPG|Женска носија од моштенските села Податотека:Dress from Armenohori, Florina (Moshtenski type).jpg|Женска носија од с. [[Арменово]], Леринско поле Податотека:Female dress from Ammohori, Florina (Moshtenski Type).jpg|Женска носија од с. [[Песочница (село)|Песочница]], Леринско поле </gallery> == Наводи == <references /> == Надворешни врски == * [[Лерин (општина)|Општина Лерин]] * [[Суровичево (општина)|Општина Суровичево]] * [[Општина Новаци]] ([[Бач]], [[Живојно]], [[Гермијан]] и [[Совиќ|Совиќ/Сович]] {{рв|National costume of Mošteni}} {{Македонски народни носии}} [[Категорија:Јужномакедонска етничка целина]] deynqg2j148odsvn3y1nj2m86xts1oq 0 21661 5380345 5308190 2025-06-15T11:15:35Z Gurther 105215 додадена [[Категорија:Јордан Хаџи Константинов-Џинот]] користејќи го [[:en:Wikipedia:HotCat|HotCat]] 5380345 wikitext text/x-wiki <noinclude>{{заштитено-анон}}</noinclude> {{Инфокутија за личност | име=Јордан Хаџи Константинов-Џинот | портрет= Dzinot.jpg | опис=Портрет на Јордан Хаџи-Константинов - Џинот | наставка= | роден-дата=околу [[1821]] | роден-место= [[Велес]], денес [[Република Македонија]]| починал-дата=[[29 август]] [[1882]] | починал-место= [[Велес]], денес [[Република Македонија]] | |роднини=[[Аџи Евка Зафирова]]}} '''Јордан Хаџи Константинов-Џинот''' — македонски просветител (еден од зачетниците на [[просветителство]]то во [[Македонија]]), роден кон крајот на [[1821]] или на почетокот на [[1822]] година, во [[Велес]] на [[Прцорек (Велешка населба)|Прцорек]] (познато велешко маало), на левата страна на [[Вардар]]. == Живот и работен век == [[Податотека:Džinot na Mostot na umetnosta (2).JPG|мини|Споменик на Јордан Хаџи Константинов-Џинот на [[Мост на уметноста|Мостот на уметноста]]]] По завршувањето на ќелијните школи во родниот град, Јордан своето школување го продолжил во [[Самоков (Бугарија)|Самоков]] и [[Солун]]. Работата како учител во Велес ја започнува во [[1838]] година кога отпочнува со реализирање на идејата за воведување на народен [[македонски јазик]] во училиштата. Покрај воведувањето на народниот македонски јазик во училиштата Џинот е заслужен и за осовременувањето на наставата, бидејќи вовел нови предмети. Со тоа учениците покрај тоа што добивале знаења за свештени лица, со новите предмети внесени од Хаџи Константинов, учениците се здобивале и со знаења кои подоцна со успех ги применувале во трговијата и занаетчиството. Училиштето во Велес се наоѓало во црква во која клисар бил неговиот татко. По несогласувањата со гркоманско настроените градски големци околу употребата на народниот македонски јазик во наставата, тој бил протеран од Велес. По протерувањето од и затворањето на неговото училиште во Велес, Хаџи Константинов патувал во [[Солун]], [[Света Гора]], [[Србија]] и [[Романија|Влашко]]. Во [[1848]] година заминал на работа како учител во [[Скопје]] во познатата скопска црква [[Света Богородица]] каде останал 10 години. Во Скопје како учител бил повикан од побогати трговци од [[Македонци|македонска националност]] како Константин Икономов, браќата Попови, Кочови, Зафир Малев и други угледни граѓани од [[Пајко Маало]], за што бил плаќан со годишна плата. За време на својот престој во Скопје, Џинот ги извршил и првите метеоролошки мерења на времето во [[Македонија]]. Од Скопје на големо незадоволство на македонското население бил истеран од турските власти кои биле потплатени од гркоманските фамилии и свештеници. Интензивно работел на организирање приредби и училишни претстави, соработувал со „Цариградски весник“, ги интензивирал врските и преписките со разни културни установи, а особено во [[Русија]]. Неговата развиена просветителска дејност предизвикала прогони од власта и губење на работата. Учителствувал и во [[Прилеп]] од каде исто така бил протеран поради жестоките судири со [[фанариоти]]те, а од Западна Македонија собирал стари книжевно-историски документи. По прогонот од Прилеп, кратко време учителствувал и во селото [[Ваташа]] во ќелијните училишта во Моклишиот и Полошкиот манастир. Од 1860 до 1866 година бил прогонет на 101 година робија во [[Мала Азија]], која со помош на негови пријатели се смалила до 3 години и каде го изгубил едното око. Сите години по враќањето ги поминал во родниот Велес. Умрел на [[29 август]] [[1882]] година. Неговиот гроб се наоѓа во дворот на црквата „Св. Спас“. == Дела == [[File:Таблица перваја (Џинот).jpg|thumb|мини|лево|Страница од „Таблица перваја“]] Јордан Хаџи-Константинов-Џинот четири децении работел на воведување на просвета на народен јазик како писател и сестран творец од областа на културата. Прво дело му е „Таблица перваја“ внесена во употреба во [[1845]] година, кое служело како учебно помагало при основното описменување на учениците. Составил две збирки на [[афоризам|афоризми]]. Во првата збирка сите афоризми почнуваат со зборот „човек“, а втората содржи 34 мисли за човекот, животот и светот. Џинот две децении пишувал стихови за одредени поводи и потреби. Во нив ги воспевал образованието, просветата, убавината, слободата, патриотските чувства и сопствената биографија. Негови дела се: „''Плач на скопското училиште многотрудное''” (објавена во „Цариградски весник“ во 1851 година) во која се зборува за неговите напори за отворање на училишта и борбата со гркоманските свештеници и чорбаџии; „''Дионис Вакхо''” ; „''Труд ми е името''”, која е вистинска [[апотеоза]] на трудот; „''Рај божји''”; „''Аврора''” во која се воспеваат патриотските чувства и патриотската функција на просветата; „''Крај реката Вардар''” и „''Горка чаша кнеза Лазара последна тајна вечера''”, која е една од најдолгите песни во [[Македонија]] од овој книжевен период. Драмските обиди на Џинот се првите од овој вид во македонската книжевност. Нив ги изведувале неговите ученици од Скопското училиште во дворот на црквата [[Света Богородица]]. Тоа се „''Миневра и девет музи''”, „''Разговор или прави человек''”, „''Училиште и учение''”, „''Басна''”, „''Сербија шетаетсја в земел своих''”. Првите четири од наведените драмски обиди отпечатени се во „Цариградски весник”, а во драмите „''Минерва и девет музи''“ и „''Сербија шетаетсја в земел своих''“ ја изразуваат неговата идеја дека ослободувањето од долговековното турско ропство и од духовното туторство на грчката црква лежи во македонското национално единство и слободната соработка на словенските земји. Џинот исто така се занимавал и со преведувачка дејност, со собирање на народни умотворби и лексички материјал. Намерата да издаде повеќе јазичен речник не успеал да ја реализира. Џинот е првиот македонски драмски писател и просветител заедно со [[Кирил Пејчиновиќ]] и [[Јоаким Крчовски]]. == Објавени книги == * '''Iордан Хаџи Констандинов''', ''О основанию Блъгарског Патрияршества'', „Гласник Друштва србске словестности“, VII, Београд (1855) * '''Iордан Хаџи Констандинов''', ''Слово Кирила славенца солунскаго филозофа бугарскаго'', „Гласник Друштва србске словестности“, VIII, Београд (1856) * [http://strumski.com/biblioteka/?id=801 "Бог"], Јордан Хаџи Константинов-Џинот, "Цариградски весник", Цариград, 21 јули 1851 година * [http://strumski.com/biblioteka/?id=868 "Болгарска писменост"], Јордан Хаџи Константинов-Џинот, "Цариградски весник", Цариград, 19 јули 1852 година == Библиографија== * Поленаковиќ, Харалампие. 1963. „Неколку необјавени писма од Јордан Џинот“. Во: Годишен зборник на Филозофскиот факултет, кн. 15. * Тодоровски, Гане. 2004. Книга за Џинот. Скопје: Матица македонска. * Тушевски, Ванчо. 2003. Јордан Хаџи Константинов Џинот. Скопје: Менора. {{Македонска книжевност}} {{Македонско национално движење}} {{ОСНОВНОПОДРЕДУВАЊЕ:Хаџи Константинов-Џинот, Јордан}} [[Категорија:Македонски просветители|Х]] [[Категорија:Македонски афористи]] [[Категорија:Починати во Велес]] [[Категорија:Родени во 1818 година]] [[Категорија:Починати во 1882 година]] [[Категорија:Луѓе од Велес]] [[Категорија:Јордан Хаџи Константинов-Џинот]] imnfkn231p51wnp18v3iyn9t338od16 0 27009 5380329 4758462 2025-06-15T10:54:20Z Bjankuloski06 332 5380329 wikitext text/x-wiki {{Поврзано|Свети Ахил (појаснување)}} {{внимание}} [[Податотека:Agios Axillios.JPG|мини|десно|Поглед на Свети Ахил преку понтонскиот мост]] [[Податотека:Agios Ahilleios Mikri Prespa 200704.JPG|мини|десно|Остатоци од базиликата „[[Св. Ахил (базилика)|Свети Ахил]]“ на Цар Самоил]] '''Свети Ахил''' — остров во [[Мало Преспанско Езеро|Малото Преспанско Езеро]] со должина од околу 1.700 метри. Највисоко место е врвот Кале (1.025 м). Островот бил населен уште од антиката. Во југозападниот дел се пронајдени остатоци од античката македонска населба ''Лика''. Во средниот век тука бил [[замок]]от — управно седиште на [[Самоилово царство|Самоиловата држава]], градот ''Преспа'', како и дворците на царот [[Самоил (цар)|Самоил]]. Денес единствено населено место на островот е истоименото село [[Ахил (село)|Ахил]]. Претставува мала населба од неколку куќи. Во почетокот на XX век имало 4 куќи, најголемата од нив припаѓала на родот Марковци, којшто претставувал [[задруга]] од 70 членови. Друго стара семејство се Петковци, чијшто наследници и денес живеат таму. Во 1907 година селото веќе броело 7 куќи. Месното население верува дека бројот на куќите не смее да надмине 11, така што ако биде изградена 12 таа се руши. Тоа е зошто некогаш имало 12 цркви, и поради тоа местото се смета за свето и не треба да го продолжува човечкиот грев. Црквите што постоеле (или сè уште постојат) се следниве: * Свети Никола * [[Црква „Св. Ѓорѓи“ - Ахил|Свети Ѓорѓи]] * Свети Атанас во местото Фојка * Спасова црква во местото Спас * [[Црква „Св. Димитриј“ - Ахил|Свети Димитриј]] * [[Црква „Св. Апостоли“ - Ахил|Дванаесет Апостоли]] * [[Црква „Пресвета Богородица Порфирна“ - Ахил|Света Богородица]] * [[Св. Ахил (базилика)|Свети Ахил]] * Света Марина == Поврзано == * [[Видринец]] * [[Мало Преспанско Езеро]] == Надворешни врски == {{рвр|Agios Ahillios}} [[Категорија:Острови во Егејска Македонија]] [[Категорија:Преспанско Езеро]] [[Категорија:Преспа (општина)]] [[Категорија:Ахил (село)]] hv73ubsf2yqxnnnzeagrgdw42y6a9q5 5380331 5380329 2025-06-15T10:55:14Z Bjankuloski06 332 /* Поврзано */ 5380331 wikitext text/x-wiki {{Поврзано|Свети Ахил (појаснување)}} {{внимание}} [[Податотека:Agios Axillios.JPG|мини|десно|Поглед на Свети Ахил преку понтонскиот мост]] [[Податотека:Agios Ahilleios Mikri Prespa 200704.JPG|мини|десно|Остатоци од базиликата „[[Св. Ахил (базилика)|Свети Ахил]]“ на Цар Самоил]] '''Свети Ахил''' — остров во [[Мало Преспанско Езеро|Малото Преспанско Езеро]] со должина од околу 1.700 метри. Највисоко место е врвот Кале (1.025 м). Островот бил населен уште од антиката. Во југозападниот дел се пронајдени остатоци од античката македонска населба ''Лика''. Во средниот век тука бил [[замок]]от — управно седиште на [[Самоилово царство|Самоиловата држава]], градот ''Преспа'', како и дворците на царот [[Самоил (цар)|Самоил]]. Денес единствено населено место на островот е истоименото село [[Ахил (село)|Ахил]]. Претставува мала населба од неколку куќи. Во почетокот на XX век имало 4 куќи, најголемата од нив припаѓала на родот Марковци, којшто претставувал [[задруга]] од 70 членови. Друго стара семејство се Петковци, чијшто наследници и денес живеат таму. Во 1907 година селото веќе броело 7 куќи. Месното население верува дека бројот на куќите не смее да надмине 11, така што ако биде изградена 12 таа се руши. Тоа е зошто некогаш имало 12 цркви, и поради тоа местото се смета за свето и не треба да го продолжува човечкиот грев. Црквите што постоеле (или сè уште постојат) се следниве: * Свети Никола * [[Црква „Св. Ѓорѓи“ - Ахил|Свети Ѓорѓи]] * Свети Атанас во местото Фојка * Спасова црква во местото Спас * [[Црква „Св. Димитриј“ - Ахил|Свети Димитриј]] * [[Црква „Св. Апостоли“ - Ахил|Дванаесет Апостоли]] * [[Црква „Пресвета Богородица Порфирна“ - Ахил|Света Богородица]] * [[Св. Ахил (базилика)|Свети Ахил]] * Света Марина == Поврзано == * [[Видринец]] — друг остров во Малото Преспанско Езеро * [[Мало Преспанско Езеро]] == Надворешни врски == {{рвр|Agios Ahillios}} [[Категорија:Острови во Егејска Македонија]] [[Категорија:Преспанско Езеро]] [[Категорија:Преспа (општина)]] [[Категорија:Ахил (село)]] of0jgmeb3d38qdk2m8lnewbohte8own 0 31511 5380065 5359184 2025-06-14T13:22:31Z Marco Mitrovich 114460 /* Надворешни врски */ 5380065 wikitext text/x-wiki {{Инфокутија Населено место | name = Босилеград | native_name = Босилеград | settlement_type = Гратче и Општина | image_skyline = {{Photomontage|position=center |photo1a = Bosilegrad-house-03.jpg |photo1b = Bosilegrad-school-3.jpg |photo2a = Bosilegrad-entrance.jpg |photo2b = Vasil Levski Bosilegrad.jpg |photo3a = Bosilegrad-church-01.jpg |photo3b = Bosilegrad-fountains.jpg |size = 270 |spacing = 1 |color = #FFFFFF |border = 1 |foot_montage = }} | image_alt = | image_caption = Босилеград | image_flag = Flag of Bosilegrad.svg | image_shield = Grb bosilegrada.png | nickname = | pushpin_map = Serbia | pushpin_label_position = | pushpin_map_alt = | pushpin_map_caption = | latd = 42 |latm = 29 |lats = 52.96 |latNS = N | longd = 22 |longm = 28 |longs = 8.96 |longEW = E | coor_pinpoint = | coordinates_type = | coordinates_display = | coordinates_footnotes = | subdivision_type = Држава | subdivision_name = [[Србија]] | subdivision_type1 = Управен Округ | subdivision_name1 = [[Пчињски Управен Округ|Пчињски]] | subdivision_type2 = Општина | subdivision_name2 = Босилеград | dimensions_footnotes = | elevation_footnotes = | elevation_m = 696 | population_footnotes = | population_as_of = 2022 | population_blank1_title = Гратче | population_blank1 = 2.348 | population_blank2_title = Општина | population_blank2 = 6.065 | population_density_km2 = auto | population_demonym = | population_note = | timezone1 = [[Средноевропско време|CET]] |utc_offset = +1 | utc_offset1 = | timezone1_DST = [[Средноевропско летно време|CEST]] |utc_offset_DST = +2 | utc_offset1_DST = | postal_code_type = Пошт. бр. | postal_code = 17540 | area_code_type = | area_code = 017 | registration_plate = VR | website = {{url|http://www.bosilegrad.org/}} }} '''Босилеград''' — гратче и седиштето на истоимена општина во [[Пчињски Управен Округ|Пчињскиот Управен Округ]], [[Србија]]. Според пописот од 2022 година имало 2.348 жители, а во општинана 6.065 жители.<ref>[http://pop-stat.mashke.org/serbia-census.htm All places: 1948, 1953, 1961, 1971, 1981, 1991, 2002, 2011, 2022 censuses] pop-stat.mashke.org </ref> Од Босилеград потекнува српски поет [[Мирослав Антиќ]].<ref>[https://jugmedia.rs/juznjacko-poreklo-miroslava-mike-antica/ Južnjačko poreklo Miroslava Mike Antića] jugmedia.rs</ref> == Населени места == Населби во општината: [[Барје (Босилеград)|Барје]], [[Белут]], [[Бистар]], '''Босилеград''', [[Бранковци]], [[Бресница (Босилеград)|Бресница]], [[Буцељево]], [[Гложје]], [[Голеш (Србија)|Голеш]], [[Горна Лисина]], [[Горна Љубата]], [[Горна Ржана]], [[Горно Тламино]], [[Грујинци]], [[Доганица]], [[Долна Лисина]], [[Долна Љубата]], [[Долна Ржана]], [[Долно Тламино]], [[Дукат (Босилеград)|Дукат]] , [[Жеравино]], [[Зли Дол (Србија)|Зли Дол]], [[Извор (Босилеград)|Извор]], [[Јарешник]], [[Караманица]], [[Милевци]], [[Млекоминци]], [[Мусуљ]], [[Назарица]], [[Паралово (Босилеград)|Паралово]], [[Плоча (Босилеград)|Плоча]], [[Радичевци]], [[Рајчиловци]], [[Ресен (Србија)|Ресен]] , [[Рибарци (Србија)|Рибарци]], [[Рикачево]], [[Црноштица]]. [[Податотека:Municipalities of Serbia Bosilegrad.png|мини|центар|200п|Општина Босилеград во карта на Србија]] == Демографија == Во населбата Босилеград живеат 2068 полнолетни жители, а просечната старост на населението изнесува 37 година (36,9 кај мажите и 37,1 кај жените). Во градот има 890 домаќинства, а просечниот број на членови по домаќинство е 3,03. Овој град е воглавно населен со [[Бугари]] (спрема пописот од [[2002]] година), а во последните три пописа, приметен е пораст во бројот на населението.<ref name="Anon. o709">{{cite web | title=2022 Census of Population, Households and Dwellings | url=https://publikacije.stat.gov.rs/G2023/PdfE/G20234001.pdf | access-date=2023-12-07}}</ref> ;Етнички состав во гратчето {{bar box |float=center |title=Етнички групи 2022 година<ref>[http://pop-stat.mashke.org/serbia-ethnic-loc2022.htm Ethnic composition, all places: 2022 census] pop-stat.mashke.org</ref> |titlebar=#ddd |barwidth=300px |bars= {{Столбен постоток|[[Бугари]]|green|72}} {{Столбен постоток|[[Срби]]|red|12.5}} {{Столбен постоток|неизјаснени|olive|10.2}} }} ;Етнички состав во општината {{bar box |float=center |title=Етнички групи 2022 година |titlebar=#ddd |barwidth=300px |bars= {{Столбен постоток|[[Бугари]]|green|67.2}} {{Столбен постоток|[[Срби]]|red|12.9}} {{Столбен постоток|неизјаснени|olive|11.4}} }} == Поврзано == * [[Димитровград (Србија)|Димитровград]] (Цариброд) * [[Пчињски Управен Округ]] * [[Јужна Србија]] * [[Западни покраини]] * [[Бугари во Србија]] == Наводи == {{наводи}} == Надворешни врски == * [https://novo.radio.bosilegrad.rs/ Novi Radio Bosilegrad] {{sr}} * [https://tvinfobosilegrad.co.rs/ TV Info Bosilegrad] {{sr}} [[Категорија:Градови во Јужна Србија]] [[Категорија:Босилеград| ]] [[Категорија:Општини во Србија]] [[Категорија:Пчињски Управен Округ]] 9j62gu23cw8hj31dxj660oji0vkzbwm 0 32075 5380073 5359431 2025-06-14T13:36:35Z Marco Mitrovich 114460 5380073 wikitext text/x-wiki {{Инфокутија Населено место | native_name = Димитровград | native_name_lang = | official_name = Димитровград | other_name = | settlement_type = Град и Општина | image_shield = Emblem of Dimitrovgrad (Serbia).svg | image_skyline = Dimitrovgrad-tsaribrod-view.jpg | image_caption = Панорама на Димитровград | pushpin_map = Serbia | latd = 43 |latm = 1 |lats = 0 |latNS = N | longd = 22 |longm = 47 |longs = 0 |longEW = E | subdivision_type = [[Список на држави во светот|Држава]] | subdivision_name = {{знаме|Србија}} | subdivision_type1 = [[Окрузи во Србија|Управен Округ]] | subdivision_name1 = [[Пиротски Управен Округ|Пиротски]] | subdivision_type2 = Општина | subdivision_name2 = Димитровград | parts_type = Населени места | parts_style = para | p1 = 43 | leader_title = Градоначалник | leader_party = | leader_name = | area_footnotes = <ref name="area-dimitrovgrad">{{Наведена мрежна страница |title=Насеља општине Димитровград |url=http://webrzs.stat.gov.rs/axd/Registar/SlikeRegioni/Mapiranemape/CentralnaSrbija/ReDimitrovgrad.pdf |website=stat.gov.rs |publisher=Републички завод за статистика на Србија |accessdate= |language=српски |format=pdf |archive-date=2021-01-26 |archive-url=https://web.archive.org/web/20210126123053/https://webrzs.stat.gov.rs/axd/Registar/SlikeRegioni/Mapiranemape/CentralnaSrbija/ReDimitrovgrad.pdf |url-status=dead }}</ref> | area_blank1_title = Град | area_blank1_km2 = 17.15 | area_blank2_title = Општина | area_blank2_km2 = 483 | elevation_m = 545 | population_footnotes = <ref>{{Наведена мрежна страница |title=Попис становиштва, домаћинстава и станова 2011. у Републици Србији|url=https://pod2.stat.gov.rs/ObjavljenePublikacije/Popis2011/Knjiga20.pdf |website=stat.gov.rs |publisher=Републички завод за статистика на Србија |accessdate= |language=српски |format=pdf }}</ref> | population_as_of = 2022 | population_blank1_title = Град | population_blank1 = 5.188 | population_density_blank1_km2 = auto | population_blank2_title = Општина | population_blank2 = 8.043 | population_density_blank2_km2 = auto | timezone = [[Средноевропско време|СЕВ]] | utc_offset = +1 | timezone_DST = [[Средноевропско летно време|СЕЛВ]] | utc_offset_DST = +2 | postal_code_type = [[Поштенски броеви во Србија|Поштенски број]] | postal_code = 18320 | area_code_type = [[Повикувачки броеви во Србија|Повикувачки број]] | area_code = +381(0)18 | blank_name = [[Автомобилски регистарски таблички во Србија|Таблички]] | blank_info = PI | website = {{url|www.dimitrovgrad.rs}} }} '''Димитровград''' или '''Цариброд''' — [[град]] и седиштето ма истоимената општина во [[Србија]]. Таа е дел од [[Пиротски Управен Округ|Пиротскиот Управен Округ]] чие седиште е [[Пирот]]. Во 2022 година, општината имала 8.043 жители, а во градот 5.188 жители. Градот е преименуван од Цариброд во Димитровград во чест на бугарскиот државник [[Георги Димитров]]. Од Димитровград потекнува [[Владо Георгиев]], српски поп пејач, композитор и текстописец. == Населени места == Населби во општината: [[Бански Дол]], [[Барје (Димитровград)|Барје]], [[Бачево (Србија)|Бачево]], [[Белеш (Србија)|Белеш]], [[Било (село)|Било]], [[Бољев Дол]], [[Браќевци]], [[Бребевница]], [[Верзар]], [[Височки Одоровци]], [[Влковија]], [[Врапча]], [[Гојин Дол]], [[Горна Невља]], [[Горни Криводол]], [[Градиње (Србија)|Градиње]], [[Грапа]], [[Гуленовци]], '''Димитровград''', [[Долна Невља]], [[Долни Криводол]], [[Драговита]], [[Жељуша (Србија)|Жељуша]], [[Изатовци]], [[Искровци]], [[Каменица (Димитровград)|Каменица]], [[Куса Врана]], [[Лукавица (Димитровград)|Лукавица]], [[Мазгош]], [[Мојинци]], [[Паскашија]], [[Петачинци]], [[Петерлаш]], [[Планиница (Димитровград)|Планиница]], [[Поганово]], [[Прача (Србија)|Прача]], [[Протопопинци]], [[Радејна]], [[Сенокос (Србија)|Сенокос]], [[Скрвеница]], [[Сливница (Димитровград)|Сливница]], [[Смиловци (Србија)|Смиловци]], [[Трнски Одоровци]]. [[Податотека:Municipalities of Serbia Dimitrovgrad.png|мини|центар|200п|Општина Димитровград во карта на Србија]] == Население == ;Етнички состав во градот {{bar box |float=center |title=Етнички групи 2022 година<ref>[http://pop-stat.mashke.org/serbia-ethnic-loc2022.htm Ethnic composition, all places: 2022 census] pop-stat.mashke.org</ref> |titlebar=#ddd |barwidth=300px |bars= {{Столбен постоток|[[Бугари]]|green|45.8}} {{Столбен постоток|[[Срби]]|red|23.5}} {{Столбен постоток|неизјаснени|olive|19}} }} ;Етнички состав во општината {{bar box |float=center |title=Етнички групи 2022 година |titlebar=#ddd |barwidth=300px |bars= {{Столбен постоток|[[Бугари]]|green|45.6}} {{Столбен постоток|[[Срби]]|red|25}} {{Столбен постоток|неизјаснени|olive|19.1}} }} == Образование == * Основното училиште „Христо Ботев“ во Димитровград * Гимназија „Св. Кирило и Методије“ * Вишо економско училиште во Блаце, истурено одељење Димитровград == Галерија == <gallery> Dimitrovgrad - Main Street.jpg|Центарот на градот Dimitrovgrad Town Hall - Serbia.jpg|Општинската зграда Cultural centre - Dimitrovgrad - Serbia.jpg|Домот на културата Biblioteka Detko Petrov, Dimitrovgrad 03.JPG|Библиотека Crkva Rođenja Presvete Bogorodice, Dimitrovgrad 04.JPG|Црква „Рождество на Пресвета Богородица“ National Council of the Bulgarians in Serbia01.jpg|Национален совет на Бугарите во Србија Tsaribrod E2.JPG|Железничка станица Izložba radova Dimitra Ilijeva, Dimitrovgrad 08.JPG|Изложба на дела на [[Димитар Илиев]] </gallery> == Познати личности == * [[Јелена Костов]], српска пејачка * [[Владица Димитров]], српски политичар и претставник на бугарската заедница во Србија == Поврзано == * [[Димитровград (Бугарија)]] * [[Димитровград (Русија)]] * [[Пиротски Управен Округ]] * [[Јужна Србија]] * [[Западни Покраини]] * [[Босилеград]] * [[Бугари во Србија]] ==Наводи== {{наводи}} == Надворешни врски == * [https://www.udimitrovgradu.rs/ ТО Цариброд] {{sr}} * [https://rtcaribrod.rs/sr/dimitrovgrad-od-a-do-s-2/ Radio Televizija Caribrod] {{sr}} * [https://kulturacaribrod.rs/kud.html Центар за културу Димитровград] {{sr}} {{Градови во Јужна Србија}} [[Категорија:Димитровград (Србија)| ]] [[Категорија:Градови во Јужна Србија]] [[Категорија:Општини во Србија]] [[Категорија:Пиротски Управен Округ]] [[Категорија:Бугарско-српски гранични премини]] athtqmn4cpht56yi4jbsfq5md5b9q7h 0 33955 5380332 5379521 2025-06-15T10:55:45Z 185.100.244.138 Нов Митрополит има 5380332 wikitext text/x-wiki {{Infobox Orthodox Church| |show_name = [[Податотека:Macedonian cross.svg|left|40x40px]] [[Податотека:Coat of arms of the Macedonian Orthodox Church.png|right|40x40px]] <center><small>Дебарско-кичевска епархија</small></center> |image = [[File:Старо Климентово училиште 02.JPG|300п]] |caption = Митрополитска резиденција |founder = [[МПЦ]] |independence = |recognition = [[православие]] |primate=[[Тимотеј Дебарско-кичевски|Тимотеј]] |headquarters= [[Охрид]] |territory= [[Охрид]], [[Струга]], [[Кичево]], [[Дебар]], [[Македонски Брод]] |possessions= |language=[[македонски]], [[старословенски]] |population= |website= http://www.dke.org.mk/}} [[File:Dioceses of the Macedonian Orthodox Church (2013-2023).svg|300п|десно|thumb|Карта на епархиите во Македонија.]] [[File:G. Timotej.JPG|десно|мини|250п|Митрополитот Тимотеј]] '''Дебарско-кичевска епархија''' — една од 15-те епархии на [[Македонска православна црква|Македонската православна црква]] која го опфаќа југозападниот дел на Македонија и е со седиште во градот [[Охрид]]. На чело на епархијата Неговото Високопреосвештенство митрополитот г. Георгиј, кој ја носи титулата '''Митрополит Дебарско-кичевски и Плаошки'''.<ref>{{нмс|url=http://preminportal.com.mk/content/category/22/108/161/|title=Митрополит Дебарско-кичевски и Плаошки, г. Тимотеј|publisher=Премин|accessdate=2012-09-01}}</ref> Ги опфаќа градовите [[Охрид]], [[Струга]], [[Дебар]], [[Кичево]] и [[Македонски Брод|Брод]]. Дебарско-кичевската епархија вкупно зафаќа 3565,1&nbsp;км². Во нејзин состав се наоѓаат вкупно 14 општини, 5 градови, 262 села.<ref>Дебарско-кичевска епархија. [http://www.mpc.org.mk/MPC/de.asp mpc.org.mk]</ref> ==Историја== Охрид како македонски православен центар, е седиште на оваа епархија. Тука се наоѓало седиштето на древната [[Охридска Архиепископија]], која неканонски била укината во [[1767]] година, но повторно возобновена како [[Македонска православна црква]] во [[1967]] година, на Црковно народниот собор во катедралната црква на охридските архиепископи „Света Софија“. Со возобновувањето на Охридската Архиепископија во лицето на Македонската православна црква, на [[17 јули]] [[1967]] година, на Третиот црковно народен собор, се возобновила и древната [[Величка епархија]] со седиште во [[Охрид]]. Само после една година, на одржаниот Црковно народен собор на [[17 октомври]] [[1968]] година, со одлука бр. 538, древната Величка епархија е преименувана во Дебарско-кичевска епархија, повторно со седиште во Охрид. ===Митрополити=== *Прв епископ Велички, а подоцна Митрополит Дебарско-кичевски бил г. Методиј (Ѓорѓи Попоски). Роден на [[27 март]] [[1914]] година во [[Прилеп]]. На [[27 октомври]] [[1936]] година бил ракоположен за [[ѓакон]], а за свештеник во јули [[1937]] година. На [[13 март]] [[1966]] година бил избран за [[епископ]] Велички, а во [[1968]] година бил востоличен за Митрополит Дебарско-кичевски, со која управувал до неговото упокојување на [[25 февруари]] [[1976]] година. *Втор митрополит Дебарско-кичевски бил г. Ангелариј (Цветко Крстески). Роден на [[7 април]] [[1911]] година во село [[Долнени]], [[Прилепско]]. [[1932]] година, во [[црквата „Свети Димитриј“ во Битола]] бил ракоположен за ѓакон, а за свештеник истата година во црквата „Света Богородица“, исто така, во Битола. Монашки потстриг примил во [[1972]] година. Во [[1975]] година бил хиротонисан за епископ Пелагониски, а во [[1977]] година бил востоличен за Митрополит Дебарско-кичевски. После изборот за Архиепископ Охридски и Македонски, на [[19 август]] [[1981]] година, со Дебарско-кичевската епархија администрирал уште еден месец, до [[20 септември]] [[1981]] година. *Трет митрополит Дебарско-кичевски е г. Тимотеј (Славе Јованоски). Роден е на [[20 октомври]] [[1951]] година во [[Младо Нагоричане]], [[Кумановско]]. Монашки потстриг прима на [[10 септември]] [[1981]] година во [[Бигорскиот манастир]], а на [[11 септември]] [[1981]] година е ракоположен за [[јероѓакон]] во истиот манастир. На [[13 септември]] [[1981]] година е ракоположен за [[јеромонах]] во [[Кичевскиот манастир]], а за архимандрит е произведен во манастирот „Свети Наум Охридски“ во Битола. По изборот за епископ, на [[20 септември]] [[1981]] година е хиротонисан за [[архијереј]] на МПЦ во [[црквата „Свети Димитриј“ во Скопје]]. Од [[21 септември]] [[1981]] година е назначен за Митрополит Австралиски и администратор на Дебарско-кичевската епархија. Со Австралиската епархија раководел до [[1995]] година, од кога продолжил да раководи со Дебарско-кичевската епархија како Митрополит Дебарско-кичевски. == Манастири == Во оваа епархија се наоѓаат следниве познати цркви и манастири: * [[Плаошник]], Охрид * [[Манастир „Св. Наум“ - Охрид]] * [[Црква „Св. Стефан“ - Охрид]] * [[Црква „Св. Еразмо“ - Охрид]] * [[Лакочерејски манастир]], Охридско * [[Лешански манастир]], Охридско * [[Велгошки манастир „Св. Петка“]], Охридско * [[Велгошки манастир „Св. Илија“]], Охридско * [[Црква „Св. Богородица Заумска“]], Охридско * [[Раички манастир]], Дебарско * [[Кичевски манастир]] * [[Кнежински манастир]], Кичевско * [[Калишки манастир]], Струшко * [[Бигорски манастир]], крај реката Радика * [[Поречки манастир]], Горни Манастирец, Македонски Брод <gallery align=center> File: Св Наум.JPG|[[Манастир „Св. Наум“ - Охрид|Манастир „Св. Наум“]] File: St.-Sophia-Ohrid.jpg|[[Црква „Св. Софија“ - Охрид|Црква „Св. Софија“]] File: Church of St. John at Kaneo 6.jpg|[[Црква „Св. Јован Канео“ - Охрид|Црква „Св. Јован Канео“]] File: Porechki Manastir 20.JPG|[[Поречки Манастир]] </gallery> == Архерејски намесништва == Епархијата е поделена на четири архијерејски намесништва, и тоа: [[Охридско архијерејско намесништво|Охридско]], [[Струшко архијерејско намесништво|Струшко]], [[Кичевско архијерејско намесништво|Кичевско]], [[Бродско архијерејско намесништво|Бродско]] и [[Дебарско архијерејско намесништво|Дебарско]]. === Охридско === [[Охридско архијерејско намесништво|Охридското архијерејско намесништво]] е поделено на следниве парохии: # [[Прва охридска парохија]] # [[Втора охридска парохија]] # [[Трета охридска парохија]] # [[Четврта охридска парохија]] # [[Петта охридска парохија]] # [[Шеста охридска парохија]] # [[Седма охридска парохија]] # [[Осма охридска парохија]] # [[Деветта охридска парохија]] # [[Белчишка парохија]] # [[Велгошка парохија]] # [[Велмејска парохија]] # [[Коселска парохија]] # [[Мешеишка парохија]] # [[Пештанска парохија]] # [[Слатинска парохија]] # [[Требенишка парохија]] === Струшко === [[Струшко архијерејско намесништво|Струшкото архијерејско намесништво]] е поделено на следниве парохии: # [[Прва струшка парохија]] # [[Втора струшка парохија]] # [[Трета струшка парохија]] # [[Четврта струшка парохија|Четврта струшка парохија (Драслајчка)]] # [[Вевчанска парохија]] # [[Ложанска парохија]] === Кичевско === [[Кичевско архијерејско намесништво|Кичевското архијерејско намесништво]] е поделено на следниве парохии: # [[Прва кичевска парохија]] # [[Втора кичевска парохија]] # [[Трета кичевска парохија]] # [[Четврта кичевска парохија]] === Дебарско === [[Дебарско архијерејско намесништво|Дебарското архијерејско намесништво]] се состои само од [[Дебарско-реканска парохија|Дебарско-реканската парохија]] === Бродско === [[Бродско архијерејско намесништво|Бродското архијерејско намесништво]] е поделено на следниве парохии: # [[Бродска парохија]] # [[Манастиречка парохија]] # [[Русјачка парохија]] == Наводи == {{наводи}} == Надворешни врски == * [http://www.dke.org.mk Официјално мрежно место] {{Дебарско-кичевска епархија}} {{Епархии на МПЦ}} [[Категорија:Дебарско-кичевска епархија| ]] pq5d91gykgy0y9rnkmq1d0xcu6943a8 5380335 5380332 2025-06-15T10:57:39Z 185.100.244.138 https://kanal5.com.mk/igumenot-georgij-e-izbran-za-nov-mitropolit-debarsko-kichevski/a703210 5380335 wikitext text/x-wiki {{Infobox Orthodox Church| |show_name = [[Податотека:Macedonian cross.svg|left|40x40px]] [[Податотека:Coat of arms of the Macedonian Orthodox Church.png|right|40x40px]] <center><small>Дебарско-кичевска епархија</small></center> |image = [[File:Старо Климентово училиште 02.JPG|300п]] |caption = Митрополитска резиденција |founder = [[МПЦ]] |independence = |recognition = [[православие]] |primate=[[Тимотеј Дебарско-кичевски|Тимотеј]] |headquarters= [[Охрид]] |territory= [[Охрид]], [[Струга]], [[Кичево]], [[Дебар]], [[Македонски Брод]] |possessions= |language=[[македонски]], [[старословенски]] |population= |website= http://www.dke.org.mk/}} [[File:Dioceses of the Macedonian Orthodox Church (2013-2023).svg|300п|десно|thumb|Карта на епархиите во Македонија.]] [[File:G. Timotej.JPG|десно|мини|250п|Митрополитот Тимотеј]] '''Дебарско-кичевска епархија''' — една од 15-те епархии на [[Македонска православна црква|Македонската православна црква]] која го опфаќа југозападниот дел на Македонија и е со седиште во градот [[Охрид]]. На чело на епархијата Неговото Високопреосвештенство митрополитот г.Георгиј, кој ја носи титулата '''Митрополит Дебарско-кичевски и Плаошки'''.<ref>{{нмс|url=http://preminportal.com.mk/content/category/22/108/161/|title=Митрополит Дебарско-кичевски и Плаошки, г. Тимотеј|publisher=Премин|accessdate=2012-09-01}}</ref> Ги опфаќа градовите [[Охрид]], [[Струга]], [[Дебар]], [[Кичево]] и [[Македонски Брод|Брод]]. Дебарско-кичевската епархија вкупно зафаќа 3565,1&nbsp;км². Во нејзин состав се наоѓаат вкупно 14 општини, 5 градови, 262 села.<ref>Дебарско-кичевска епархија. [http://www.mpc.org.mk/MPC/de.asp mpc.org.mk]</ref> ==Историја== Охрид како македонски православен центар, е седиште на оваа епархија. Тука се наоѓало седиштето на древната [[Охридска Архиепископија]], која неканонски била укината во [[1767]] година, но повторно возобновена како [[Македонска православна црква]] во [[1967]] година, на Црковно народниот собор во катедралната црква на охридските архиепископи „Света Софија“. Со возобновувањето на Охридската Архиепископија во лицето на Македонската православна црква, на [[17 јули]] [[1967]] година, на Третиот црковно народен собор, се возобновила и древната [[Величка епархија]] со седиште во [[Охрид]]. Само после една година, на одржаниот Црковно народен собор на [[17 октомври]] [[1968]] година, со одлука бр. 538, древната Величка епархија е преименувана во Дебарско-кичевска епархија, повторно со седиште во Охрид. ===Митрополити=== *Прв епископ Велички, а подоцна Митрополит Дебарско-кичевски бил г. Методиј (Ѓорѓи Попоски). Роден на [[27 март]] [[1914]] година во [[Прилеп]]. На [[27 октомври]] [[1936]] година бил ракоположен за [[ѓакон]], а за свештеник во јули [[1937]] година. На [[13 март]] [[1966]] година бил избран за [[епископ]] Велички, а во [[1968]] година бил востоличен за Митрополит Дебарско-кичевски, со која управувал до неговото упокојување на [[25 февруари]] [[1976]] година. *Втор митрополит Дебарско-кичевски бил г. Ангелариј (Цветко Крстески). Роден на [[7 април]] [[1911]] година во село [[Долнени]], [[Прилепско]]. [[1932]] година, во [[црквата „Свети Димитриј“ во Битола]] бил ракоположен за ѓакон, а за свештеник истата година во црквата „Света Богородица“, исто така, во Битола. Монашки потстриг примил во [[1972]] година. Во [[1975]] година бил хиротонисан за епископ Пелагониски, а во [[1977]] година бил востоличен за Митрополит Дебарско-кичевски. После изборот за Архиепископ Охридски и Македонски, на [[19 август]] [[1981]] година, со Дебарско-кичевската епархија администрирал уште еден месец, до [[20 септември]] [[1981]] година. *Трет митрополит Дебарско-кичевски е г. Тимотеј (Славе Јованоски). Роден е на [[20 октомври]] [[1951]] година во [[Младо Нагоричане]], [[Кумановско]]. Монашки потстриг прима на [[10 септември]] [[1981]] година во [[Бигорскиот манастир]], а на [[11 септември]] [[1981]] година е ракоположен за [[јероѓакон]] во истиот манастир. На [[13 септември]] [[1981]] година е ракоположен за [[јеромонах]] во [[Кичевскиот манастир]], а за архимандрит е произведен во манастирот „Свети Наум Охридски“ во Битола. По изборот за епископ, на [[20 септември]] [[1981]] година е хиротонисан за [[архијереј]] на МПЦ во [[црквата „Свети Димитриј“ во Скопје]]. Од [[21 септември]] [[1981]] година е назначен за Митрополит Австралиски и администратор на Дебарско-кичевската епархија. Со Австралиската епархија раководел до [[1995]] година, од кога продолжил да раководи со Дебарско-кичевската епархија како Митрополит Дебарско-кичевски. == Манастири == Во оваа епархија се наоѓаат следниве познати цркви и манастири: * [[Плаошник]], Охрид * [[Манастир „Св. Наум“ - Охрид]] * [[Црква „Св. Стефан“ - Охрид]] * [[Црква „Св. Еразмо“ - Охрид]] * [[Лакочерејски манастир]], Охридско * [[Лешански манастир]], Охридско * [[Велгошки манастир „Св. Петка“]], Охридско * [[Велгошки манастир „Св. Илија“]], Охридско * [[Црква „Св. Богородица Заумска“]], Охридско * [[Раички манастир]], Дебарско * [[Кичевски манастир]] * [[Кнежински манастир]], Кичевско * [[Калишки манастир]], Струшко * [[Бигорски манастир]], крај реката Радика * [[Поречки манастир]], Горни Манастирец, Македонски Брод <gallery align=center> File: Св Наум.JPG|[[Манастир „Св. Наум“ - Охрид|Манастир „Св. Наум“]] File: St.-Sophia-Ohrid.jpg|[[Црква „Св. Софија“ - Охрид|Црква „Св. Софија“]] File: Church of St. John at Kaneo 6.jpg|[[Црква „Св. Јован Канео“ - Охрид|Црква „Св. Јован Канео“]] File: Porechki Manastir 20.JPG|[[Поречки Манастир]] </gallery> == Архерејски намесништва == Епархијата е поделена на четири архијерејски намесништва, и тоа: [[Охридско архијерејско намесништво|Охридско]], [[Струшко архијерејско намесништво|Струшко]], [[Кичевско архијерејско намесништво|Кичевско]], [[Бродско архијерејско намесништво|Бродско]] и [[Дебарско архијерејско намесништво|Дебарско]]. === Охридско === [[Охридско архијерејско намесништво|Охридското архијерејско намесништво]] е поделено на следниве парохии: # [[Прва охридска парохија]] # [[Втора охридска парохија]] # [[Трета охридска парохија]] # [[Четврта охридска парохија]] # [[Петта охридска парохија]] # [[Шеста охридска парохија]] # [[Седма охридска парохија]] # [[Осма охридска парохија]] # [[Деветта охридска парохија]] # [[Белчишка парохија]] # [[Велгошка парохија]] # [[Велмејска парохија]] # [[Коселска парохија]] # [[Мешеишка парохија]] # [[Пештанска парохија]] # [[Слатинска парохија]] # [[Требенишка парохија]] === Струшко === [[Струшко архијерејско намесништво|Струшкото архијерејско намесништво]] е поделено на следниве парохии: # [[Прва струшка парохија]] # [[Втора струшка парохија]] # [[Трета струшка парохија]] # [[Четврта струшка парохија|Четврта струшка парохија (Драслајчка)]] # [[Вевчанска парохија]] # [[Ложанска парохија]] === Кичевско === [[Кичевско архијерејско намесништво|Кичевското архијерејско намесништво]] е поделено на следниве парохии: # [[Прва кичевска парохија]] # [[Втора кичевска парохија]] # [[Трета кичевска парохија]] # [[Четврта кичевска парохија]] === Дебарско === [[Дебарско архијерејско намесништво|Дебарското архијерејско намесништво]] се состои само од [[Дебарско-реканска парохија|Дебарско-реканската парохија]] === Бродско === [[Бродско архијерејско намесништво|Бродското архијерејско намесништво]] е поделено на следниве парохии: # [[Бродска парохија]] # [[Манастиречка парохија]] # [[Русјачка парохија]] == Наводи == {{наводи}} == Надворешни врски == * [http://www.dke.org.mk Официјално мрежно место] {{Дебарско-кичевска епархија}} {{Епархии на МПЦ}} [[Категорија:Дебарско-кичевска епархија| ]] a1o6kqakf51rttxrbd1be1knkrp6zmc 0 34304 5380155 5374796 2025-06-14T20:02:30Z Dandarmkd 31127 5380155 wikitext text/x-wiki {{Инфокутија за личност | име=Таки Хрисик| портрет=| опис=македонски композитор| наставка= | роден-дата={{роден на|27|септември|1920}}| роден-место={{роден во|Крушево}}, [[Кралство СХС]]| починал-дата={{починал на|15|ноември|1983}} | починал-место= {{починал во|Скопје}}, [[СР Македонија]], [[СФРЈ]]| }} '''Таки Хрисик''' ({{роден во|Крушево}}, {{роден на|27|септември|1920}} - {{починал во|Скопје}}, {{починал на|15|ноември|1983}}) ― [[СР Македонија|македонски]] [[композитор]] и музички педагог. ==Животопис== [[Музика]] учел кај [[Прва Австриска Република|австрискиот]] композитор и [[диригент]] Алберт Храше, а музичкото образование го доизградил по ослободувањето во [[Скопје]]. Потоа заминал во [[Битола]], каде што работел како наставник по музика во [[Учителска школа (Скопје)|Учителската школа]] и во Гимназијата. Во меѓувреме работел и како диригент на хорот „Стив Наумов“<ref>{{Наведена мрежна страница |url=http://promacedonia.org/mak_enc/encyclopaedia_macedonica_2.pdf/ |title=Таки Хрисик |accessdate=2020-08-10 |archive-date=2020-10-17 |archive-url=https://web.archive.org/web/20201017223133/http://promacedonia.org/mak_enc/encyclopaedia_macedonica_2.pdf }}</ref>. ==Творештво== Во [[СФРЈ]], постоеле неколку обиди за промена на химната ''[[Еј, Словени]]''. Последен посериозен обид бил во 1973/74 година. Тогаш како најприфатлива била мелодијата од македонскиот композитор Таки Хрисик, која всушност била и одбрана како најдобра на анонимен конкусрс<ref>{{Наведена мрежна страница |url=http://bregalnicki.mk/ubomir-cuculovski-se-ava-e-na-ona-shto-e-sledi/ |title=СЕЌАВАЊЕ НА ОНА ШТО ЌЕ СЛЕДИ |accessdate=2020-08-10 |archive-date=2021-01-16 |archive-url=https://web.archive.org/web/20210116095155/https://bregalnicki.mk/ubomir-cuculovski-se-ava-e-na-ona-shto-e-sledi/ |url-status=dead }}</ref>. Хрисик бил автор на голем број на хорски дела, камерна музика, соло песни, оркестарски дела и околу 1500 мелографски записи на македонски и влашки песни<ref>[https://www.discogs.com/Taki-Hrisik-Sve%C4%8Dana-Pesma/master/636591/ Taki Hrisik ‎– Svečana Pesma]{{Мртва_врска|date=September 2021 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }}</ref>. Неговата свечена песна за браќата [[Св. Кирил и Методиј]] е химна на [[Универзитетот Св. Кирил и Методиј]] во Скопје. Работел како диригент на хорот „Стив Наумов“ во [[Битола]]. ==Наводи== {{наводи}} {{ОСНОВНОПОДРЕДУВАЊЕ:Хрисик, Таки}} [[Категорија:Македонски композитори]] [[Категорија:Македонски Власи]] [[Категорија:Југословенски композитори]] [[Категорија:Македонскин диригенти]] [[Категорија:Југословенски диригенти]] p6i94ug9ykoau9daze50q7b8gws94o1 5380156 5380155 2025-06-14T20:03:08Z Dandarmkd 31127 5380156 wikitext text/x-wiki {{Инфокутија за личност | име=Таки Хрисик| портрет=| опис=македонски композитор| наставка= | роден-дата={{роден на|27|септември|1920}}| роден-место={{роден во|Крушево}}, [[Кралство СХС]]| починал-дата={{починал на|15|ноември|1983}} | починал-место= {{починал во|Скопје}}, [[СР Македонија]], [[СФРЈ]]| }} '''Таки Хрисик''' ({{роден во|Крушево}}, {{роден на|27|септември|1920}} - {{починал во|Скопје}}, {{починал на|15|ноември|1983}}) ― [[СР Македонија|македонски]] [[композитор]] и музички педагог. ==Животопис== [[Музика]] учел кај [[Прва Австриска Република|австрискиот]] композитор и [[диригент]] Алберт Храше, а музичкото образование го доизградил по ослободувањето во [[Скопје]]. Потоа заминал во [[Битола]], каде што работел како наставник по музика во [[Учителска школа (Скопје)|Учителската школа]] и во Гимназијата. Во меѓувреме работел и како диригент на хорот „Стив Наумов“<ref>{{Наведена мрежна страница |url=http://promacedonia.org/mak_enc/encyclopaedia_macedonica_2.pdf/ |title=Таки Хрисик |accessdate=2020-08-10 |archive-date=2020-10-17 |archive-url=https://web.archive.org/web/20201017223133/http://promacedonia.org/mak_enc/encyclopaedia_macedonica_2.pdf }}</ref>. ==Творештво== Во [[СФРЈ]], постоеле неколку обиди за промена на химната ''[[Еј, Словени]]''. Последен посериозен обид бил во 1973/74 година. Тогаш како најприфатлива била мелодијата од македонскиот композитор Таки Хрисик, која всушност била и одбрана како најдобра на анонимен конкусрс<ref>{{Наведена мрежна страница |url=http://bregalnicki.mk/ubomir-cuculovski-se-ava-e-na-ona-shto-e-sledi/ |title=СЕЌАВАЊЕ НА ОНА ШТО ЌЕ СЛЕДИ |accessdate=2020-08-10 |archive-date=2021-01-16 |archive-url=https://web.archive.org/web/20210116095155/https://bregalnicki.mk/ubomir-cuculovski-se-ava-e-na-ona-shto-e-sledi/ |url-status=dead }}</ref>. Хрисик бил автор на голем број на хорски дела, камерна музика, соло песни, оркестарски дела и околу 1500 мелографски записи на македонски и влашки песни<ref>[https://www.discogs.com/Taki-Hrisik-Sve%C4%8Dana-Pesma/master/636591/ Taki Hrisik ‎– Svečana Pesma]{{Мртва_врска|date=September 2021 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }}</ref>. Неговата свечена песна за браќата [[Св. Кирил и Методиј]] е химна на [[Универзитетот Св. Кирил и Методиј]] во Скопје. Работел како диригент на хорот „Стив Наумов“ во [[Битола]]. ==Наводи== {{наводи}} {{ОСНОВНОПОДРЕДУВАЊЕ:Хрисик, Таки}} [[Категорија:Македонски композитори]] [[Категорија:Македонски Власи]] [[Категорија:Југословенски композитори]] [[Категорија:Македонски диригенти]] [[Категорија:Југословенски диригенти]] lmz6yp2nt8e7zdhl3urkg0mbvd9zm0q 0 38048 5380288 5294083 2025-06-15T09:02:52Z Kwintesencjax 102724 5380288 wikitext text/x-wiki {{Инфокутија Земја на Евровизија |Име = Македонија |Знаме = EuroMacedonia.svg |Медиумски организатор = [[Македонска радиотелевизија|МРТ]] |Национален избор = |Број на учества = 18 |Прво учество = [[Детска Евровизија 2003|2003]] |Најдобар пласман = 5 место, <br>[[Детска Евровизија 2007|2007]] и [[Детскиот избор за песна на Евровизија 2008|2008]] |Најлош пласман = 17 место, [[Детскиот избор за песна на Евровизија 2015|2015]] |Вебсајт = |ЕБУ страница= http://www.junioreurovision.tv/page/country-profile?country=27 }} [[Податотека:JESC 2013 (Macedonia) Barbara Popović at rehearsal 2.jpg|мини|Барбара Поповиќ на Детски избор за песна на Евровизија 2013]] Македонија учествува на [[Детски избор за песна на Евровизија|Детскиот избор за песна на Евровизија]] од самиот почеток во 2003 година. Македонија освојувала 5, 6, 7, 8, 9, 12, 15 место. Најлошиот резултат бил остварен во 2015 со 17-тото (последно) место. == Претставници == *{{легенда|gold|'''Прво место'''}}</small> *{{легенда|silver|'''Второ место'''}}</small> *{{легенда|#CC9966|'''Трето место'''}}</small> *{{легенда|#FE8080|'''Последно место'''}}</small> {| class="wikitable sortable" |- bgcolor="#CCCCCC" ! Година ! Изведувач ! Песна ! Позиција ! Бодови |- | [[Детски избор за песна на Евровизија 2003|2003]] | [[Марија Арсовска|Марија]]<ref>{{Наведена мрежна страница|url=https://esckaz.com/2004/2003.htm|title=Junior Eurovision 2003 / Детское Евровидение 2003|work=esckaz.com|accessdate=2022-12-11}}</ref> и [[Викторија Лоба|Викторија]] | "Ти не ме познаваш" | 12 | 19 |- | [[Детски избор за песна на Евровизија 2004|2004]] | [[Мартина Силјановска]] | "Забава" | 7 | 64 |- | [[Детски избор за песна на Евровизија 2005|2005]] | [[Денис Димоски]] | "Роденденски бакнеж" | 8 | 68 |- bgcolor="#FE8080" | [[Детски избор за песна на Евровизија 2006|2006]] | [[Зана Алиу]] | "Вљубена" | 15 | 14 |- | [[Детски избор за песна на Евровизија 2007|2007]] | [[Росица Кулакова]] и [[Димитар Стојменовски]] | "Динг динг донг" | 5 | 111 |- | [[Детски избор за песна на Евровизија 2008|2008]] | [[Боби Андонов]] | "Прати ми СМС" | 5 | 93 |- | [[Детски избор за песна на Евровизија 2009|2009]] | [[Сара Маркоска]] | "За љубовта" | 12 | 31 |- | [[Детски избор за песна на Евровизија 2010|2010]] | [[Ања Ветерова]] | "Eooo, Eooo" | 12 | 38 |- | [[Детски избор за песна на Евровизија 2011|2011]] | [[Доријан Длака]] | "Жими овој фрак" | 12 | 31 |- bgcolor="#FE8080" | [[Детски избор за песна на Евровизија 2013|2013]] | [[Барбара Поповиќ]] | "Охрид и музика" | 12 | 19 |- bgcolor="#FE8080" | [[Детски избор за песна на Евровизија 2015|2015]] | [[Ивана Петковска|Ивана]] и [[Магдалена Алексовска|Магдалена]] | "Плетенка" | 17 | 26 |- | [[Детски избор за песна на Евровизија 2016|2016]] | [[Мартија Станојковиќ]] | "Love will lead our way" | 12 | 41 |- | [[Детски избор за песна на Евровизија 2017|2017]] | [[Мина Блажев]] | "Dancing through life" | 12 | 69 |- | [[Детска Евровизија 2018|2018]] | [[Марија Спасовска]] | "Дома" |12 |99 |- |[[Детска Евровизија 2019|2019]] |[[Мила Москов]] |"Fire" |6 |150 |- |[[Детска Евровизија 2022|2021]] | [[Дајте музика#Настапот на Детската евровизија|Дајте Музика]] | "Green Forces" |9 |114 |- |[[Детска Евровизија 2022|2022]] |[[Лара Трпческа|Лара]], [[Јован Јакимовски|Јован]] и [[Ирина Давидовска|Ирина]] |"Животот е пред мене" |14 |54 |- |[[Детска Евровизија 2023|2023]] |[[Тамара Грујеска]] |"Кажи ми, кажи ми кој" |12 |76 |- |[[Детска Евровизија 2024|2024]] |Ана и Алексеј |"Маратон" |16 |54 |- |[[Детска Евровизија 2025|2025]] |Нела Манческа | | | |} == Поврзано == * [[Детски избор за песна на Евровизија]] * [[Македонија на Евровизија]] * [[Република Македонија]] == Наводи == {{Македонија на Детска Евровизија}} [[Категорија:Земји на Детскиот избор за песна на Евровизија|Македонија]] [[Категорија:Македонија на Детскиот избор за песна на Евровизија]] rv0jf45d9eyejyx87gzou5ebqsv2aso 0 45161 5380354 5172460 2025-06-15T11:48:03Z SpectralWiz 106165 5380354 wikitext text/x-wiki {{Инфокутија Место во Грција |name = Јанаково |name_local = Γιαννακοχώρι |image_skyline = |caption_skyline = |city_flag = |city_seal = |nickname = |image_map = {{ПолКарта | Егејска Македонија Негуш | ширина = | опис = <center>Местоположба на Јанаково во општината [[Негуш (општина)|Негуш]] и областа Централна Македонија</center> | релјефна = | натпис = Јанаково | натпис_гол = | положба = | позадина = | бележник = | бележник_гол = | врска = | ГШ_степ = 40 | ГШ_мин = 40 | ГШ_прав = N | ГД_степ = 22 | ГД_мин = 03 | ГД_прав = E }} |map_caption = Местоположба во областа |lat_deg = 40 |lat_min = 40 |lon_deg = 22 |lon_min = 03 |elevation_min = |elevation = 290 |elevation_max = |periph = [[Централна Македонија (Грција)|Централна Македонија]] |periphunit = [[Иматија]] |prefec = |municipality = [[Негуш (општина)|Негуш]] |municunit = Негуш |established_c = |established_m = |districts = |mayor = |party = |since = |population_as_of = 2011 |population = 415 |area = |population_metro = |area_metro = |population_urban = |area_urban = |population_village = |area_village = |pop_municipality = |area_municipality = |pop_municunit = |area_municunit = |pop_community = |area_community = |postal_code = |area_code = |licence = |website = }} '''Јанаково''' или '''Јанакево''' ({{lang-el|Γιαννακοχώρι}}, ''Јанакохори''; книжевно: ''Γιαννακοχώριον'', ''Јанакохорион''; до 1926 година: ''Γιαννάκοβο'', ''Јанаково''; книжевно: ''Γιαννάκοβον'', ''Јанаковон''<ref>[http://pandektis.ekt.gr/pandektis/handle/10442/168866 Μετονομασίες των Οικισμών της Ελλάδας. Γιαννάκοβον - Γιαννακοχώρι]</ref>) — [[село]] во [[Воденско]], [[Егејска Македонија]], дел од денешната [[Негуш (општина)|Општина Негуш]], во [[Централна Македонија (Грција)|Централна Македонија]], [[Грција]]. == Географија и местоположба == Селото се наоѓа на седум километри северно од градот [[Негуш]], на патот што води од Негуш за селото [[Голема Река (Негушко)|Голема Река]], на надморска височина од 290 метри.<ref name="НМЕМ">{{НМЕМ|дел=I|глава=Берски округ|страници=35-36}}</ref> Вкупната површина на селскиот атар изнесува 18 квадратни километри. Сместено е во североисточните пазувите на планината [[Каракамен]] (Негуш Планина или Дурла). == Историја == Селото порано било многу поголемо, но настрадало во времето на [[Негушко востание|Негушкото востание]], поради што голем дел од селаните се раселиле на сите страни.<ref name="НМЕМ" /> Селото Јанаково, како и селата од целото ова подрачје, до 1924 година било населено исклучително со македонско население.<ref name="НМЕМ" /> По [[Прва светска војна|Првата светска војна]], во 1922 година во селото биле населени понтски [[Грци]], бегалци од [[Понт]]. Во 1928 година, Јанаково претставувало мешана населба со 17 бегалски семејства со вкупно 79 жители.<ref>{{Наведена мрежна страница |url=http://www.freewebs.com/onoma/eap.htm |title=Κατάλογος των προσφυγικών συνοικισμών της Μακεδονίας σύμφωνα με τα στοιχεία της Επιτροπής Αποκαταστάσεως Προσφύγων (ΕΑΠ) έτος 1928 |accessdate=20 јуни 2012 |archive-date=20 јуни 2012 |archive-url=https://archive.today/20120630054150/www.freewebs.com/onoma/eap.htm |url-status=live }}</ref>. Во 1926 година, името на селото било променето во Јанакохорион (''Γιαννακοχώρι''). == Стопанство == Поголемиот дел од обработливите површини во селото се наводнуваат од реката Голема Река, поради што е развиено овоштарството, а само на ограничени површини се сеат памук и пченица.<ref name="НМЕМ" /> == Население == Во „[[Етнографија на вилаетите Адријанопол, Монастир и Салоника]]“ се вели дека во [[1873]] г. ''Јанакиево (Yanakievo)'' било село во Воденската каза со 15 домаќинства и 70 жители.<ref>„Македонија и Одринско. Статистика на населението од 1873 г.“ Македонски научен институт, Софија, 1995, стр. 158-159.</ref> Во [[1900]] година според [[Васил К’нчов]] („[[Македонија. Етнографија и статистика]]“) во Јанаково живееле 70 [[Македонци]] христијани.<ref name="НМЕМ" /><ref>[http://www.promacedonia.org/vk/vk_2_04.htm К’нчов, Васил. Македонија. Етнографија и статистика, Софија, 1900, стр. 149.]</ref> По податоци на секретарот на [[Бугарска егзархија|Бугарската егзархија]], [[Димитар Мишев]] („[[La Macédoine et sa Population Chrétienne]]“) во [[1905]] година во ''Јанакиево (Yanakievo)'' имало 72 Македонци.<ref>Brancoff, D.M. La Macédoine et sa Population Chrétienne, Paris, 1905, pp. 190-191.</ref> Во пописот од 1913 година било забележано со 47, а во 1920 година со 128 жители. По 1924 година тука се населиле неколку бегалски семејства (вкупно 80 бегалци), така што селото станало мешана населба, која во 1928 година била забележана со 229 жители, во 1940 година со 461, во 1951 година со 418, во 1961 година со 504, во 1971 година со 444, во 1981 година со 440, а во 1991 година со 468 жители, од кои нешто повеќе од половината [[Македонци]].<ref name="НМЕМ" /> Во пописот спроведен во 2001 година, селото било попишано со 410 жители. Во најновиот спроведен попис од 2011 година во Грција, селото било забележано со 415 жители. {{Пописи-ЕМ|229|461|418|504|440|468|410|415}} == Самоуправа и политика == Селото припаѓа на општинската единица Негуш со седиште во [[Негуш|истоимениот]] град, која припаѓа на поголемата општина [[Негуш (општина)|Негуш]], во округот [[Иматија]]. Воедно, селото е дел од општинскиот оддел Јанаково, во кој е единствено село. <!--== Општествени установи ==--> == Културни и природни знаменитости == * [[Кула (Јанаково)|Кула]] (или Драгаца) — кула од османлиско време, прогласена за споменик на културата.<ref name="Διαρκής κατάλογος">{{нмс | url = http://listedmonuments.culture.gr/fek.php?ID_FEKYA=8139&v17= | title = ΥΑ ΥΠΠΕ/ΔΙΛΑΠ/Γ/2113/43532 π.ε/11-4-1985 - ΦΕΚ 244/Β/2-5-19852 | access-date = 30 јуни 2018 | publisher = Διαρκής κατάλογος κηρυγμένων αρχαιολογικών τόπων και μνημείων | archive-date = 2023-03-01 | archive-url = https://web.archive.org/web/20230301030521/http://listedmonuments.culture.gr/fek.php?ID_FEKYA=8139&v17= | url-status = dead }}</ref> <!--== Редовни настани == == Личности == == Култура и спорт == == Иселеништво ==--> == Наводи == {{наводи|2}} === Белешки === * {{БИМ}} {{Негуш}} [[Категорија:Негуш]] e1711xz6lj81ohkdxrwxjeg1bvo67yn 0 46804 5380260 5132629 2025-06-15T05:34:32Z InternetArchiveBot 92312 Rescuing 0 sources and tagging 1 as dead.) #IABot (v2.0.9.5 5380260 wikitext text/x-wiki [[Податотека:Persian Empire, 490 BC.gif|мини|300px|Персиското царство околу [[490 п.н.е.]]]] '''Персија''' или '''Персиско Царство''' ({{lang-fa|امپراتوری ایران}}) се нарекуваат низата царства кои постоеле на [[Иранска Висорамнина|Иранската Висорамнина]] и натаму во југозападна Азија, Средна Азија и Кавказот во периодот од VI век п.н.е. до XX век. Најраспространето од тие царства, кое постоело од 550-330 г. п.н.е. била Ахајменидското Царство, едно време под водство на Дариус I и Ксеркс I - познати во антиката како непријатели на грчките градови. Таа била воспоставена од Цирус Големиот, кој го отфрлил Царството на Медите и освоил голема територија од Средниот Исток, вклучувајќи ги [[Вавилон]], [[Асирија]], [[Феникија]] и [[Лидија]]. Ова царство завршило со освојувањата на [[Александар Македонски]]. == За името на Персија == ''Персија'' традиционално се нарекува државата [[Иран]], нејзиниот народ и претходните царства, уште од 600 г. п.н.е. Ова име потекнува од античкото грчко име за Иранската поморска провинција наречена „Фарс“ или „Парс“.<ref>{{наведена книга|last=Akbarzadeh|first=D.|author2=A. Yahyanezhad|title=The Behistun Inscriptions (Old Persian Texts)|publisher=Khaneye-Farhikhtagan-e Honarhaye Sonati|year=2006|language=fa|isbn=964-8499-05-5|page=57}}</ref> ''Персис'' е хеленизираното, а ''Персија'' латинизираното име на оваа провинција, од која и целото царство го добило името во европските јазици. Од антички времиња сите странци земјата ја нарекувале Персија, сѐ до [[21 март]] 1935 година кога Шахот [[Реза Пахлеви]] побарал сите да ја нарекуваат земјата '''Иран''' - име кое домашните го користеле уште од времето на Сасанидската династија (III-VII век). Иран значи земја на Аријците. Во 1959, Шахот Реза Мохамед одобрил да се користат и Иран и Персија во западните јазици. == Медејско Царство 729-550 г. п.н.е. == [[Податотека:Median-empire-600BCE.png|thumb|right|250px|Медејското Царство околу 600.г.п.н.е.]] Најстариот запис за Персијците доаѓа од [[Асирија]] од написи од околу 844.г.п.н.е. кои ги нарекуваат ''Парсу''<ref>{{наведена книга | edition = 2 | publisher = Cambridge University Press | isbn = 0521228042 | pages = 15 | last = Hammond | first = N. G. L. |author2=M. Ostwald | others = John Boardman, D. M. Lewis (eds.) | title = The Cambridge Ancient History Set: The Cambridge Ancient History Volume 4: Persia, Greece and the Western Mediterranean, c.525-479 BC: Persia, Greece and ... C.525-479 B.C. Ed.J.Boardman, Etc v. 4 | date = 1988-11-24 }}</ref> и ги лоцира во регионот на Езерото Урмија (денес во северозападен Иран близу Турција), заедно со друга група - Медејци.<ref name="Mede">{{Наведена мрежна страница |first= |last= |authorlink= |author=[[Simo Parpola|Parpola, Simo]] |author2= |title=Assyrian Identity in Ancient Times and Today |url=http://www.aina.org/articles/assyrianidentity.pdf |format=PDF |work=[[Assyriology]] |publisher=[[Journal of Assyrian Academic Studies]] |id= |pages=3 |page= |date= |accessdate= |language=en |quote=Етнонимите како „Арапски“ (Arbāyu), „Медејски“ (Mādāyu), „Египетски“ (Muşurāyu) и „Урарски“ (Urarţāyu) се од доцниот VIII век п.н.е. наваму, и ги носат Асиризирани влијателни луѓе на високи позиции.}}</ref> Следните два века, Персијците и Медејците повремено биле притока на Асирците. Регионот на Перс бил анектира од Саргон од Асирија околу 719 г. п.н.е. Конечно Медејците дошле до формирање на свое царство, а Персијците им биле потчинети. Медејското Царство постоело од 727 до 549 година п.н.е., веројатно настанало со здружување на номадски племиња и појава на кралска династија. Царството околу 600.г.п.н.е. се раширило сѐ до [[Мала Азија]]. == Ахејменидското Царство 550 - 330 г. п.н.е. == {{Персиска уметност}} Околу 653 г. п.н.е. Медејците потпаднале под власта на [[Скити]]те и Тесп, синот на Ахајмен, веројатно ги повел номадските Персијци да се населат во јужен Иран во ова време и така ја воспоставил првата организирана Персиска држава. Цирус II Велики ги обединил раситнетите групи околу 559 г. п.н.е. Во тоа време Персијците сѐ уште биле дел од Медејското Царство управувано од Астијаг. Во 550 п.н.е. Цирус ги обединил Персијците и го поразил Астијаг, и со тоа Персија стекнала контрола врз Медеја. [[Податотека:Map of the Achaemenid Empire.jpg|left|thumb|250px| Ахејменидското царство во најголемиот територијален подем.]] Во следните години, Цирус ја освоил Лидија во Мала Азија, ја проширил територијата во Средна Азија, и конечно го освоил [[Вавилон]] во 539.п.н.е. Синот на Цирус, Камбис II, го анектирал [[Египет]] кон Ахајменидското Царство. Царството достигнало најголема експанзија под водство на Дариј I. Тој ги предводел освојувачките војски по долината на реката [[Инд]] и во [[Тракија]] во Европа. Предводел и казнена експедиција против грчките градови која запрела со [[Маратонска битка|Маратонската битка]]. Неговиот син Ксеркс имал успеси и со [[Термопилка битка|Термопилската битка]], но потоа ја загубил поморската моќ по [[Битката кај Саламис]] и ја повлекол главнината од своите сили од Грција. Преостанатите конечно биле победени во 479 п.н.е. Дариј I го поделил царството на 23 сатрапии (провинции) раководени од сатрапи, вовел даночен систем за провинциите, го презел Асирскиот поштенски систем и го доразвил, исто така развил сопствена шпионска мрежа. Покрај тоа, го подобрил Кралскиот Пат (патот од Суса во Персија до Сардија во Мала Азија, на брегот на Средоземното Море, долг 2700 км) и со тоа ги поврзал краевите на царството. Ахајменидското Царство ги обединило народите и кралствата од сите поголеми цивилизации од тоа време во Југозападна Азија и Североисточна Африка. == Хеленистичка Персија 330 - 250 г. п.н.е. == Ахајменидската династија [[Грчко - персиски војни|никогаш не ја покорила Грција]], но често се ставала на страната на едни или на други во меѓусебните војни помеѓу Грчките градови. [[Филип II]], кој ги покорил грчките држави и создал доволен потенцијал, прв решил да го искористи слабото водство на Персија од Артаксеркс III во 338 п.н.е. и ги нападнал Персијците. Неговиот наследник [[Александар III Македонски]] во 336 година ги продолжил нападите на Персија. Иако неговиот противник, Дариј III, бил искусен воин со репутација за храброст, тој не бил дораснат на Александар: За само 8 години овој [[Походи на Александар Македонски|ја освоил целата Персиска држава]]. [[Податотека:Map of the Achaemenid Empire.jpg|left|thumb|250px|Map-alexander-empire.png]] По смртта на Александар, неговиот генерал Селек I Никатор се обидел да ја преземе контролата врз Персија, Месопотамија, Сирија и Мала Азија. Неговото владеачко семејство е познато како Селекова Династија. Но, во 281. п.н.е. бил убиен од [[Птоломеј II Керавн|Птоломеј Керавн]] пред да ја освои Грција и Македонија. И во следните 30 години Персија останала под силно културно влијание на Стара Грција, а трговијата помеѓу Кина и Европа (тнр. Патот на свилата) цветала. Покрај тоа, влијанијата од [[Будизам|Будизмот]] од Индија, [[Зороастризам|Зороастризмот]] од Грција и [[јудаизмот]] нашле место во уметноста и културата. Околу 250 п.н.е. Персија сепак се распаднала, и била освоена од Партија од исток и од [[Римско Царство|Рим]] од запад. == Партија 250 г п.н.е. - 226 г.н.е. == [[Податотека:LocationParthia.PNG|250px|right|thumb|Партија.]] [[Податотека:SurenaImage.jpg|left|200px|thumb|Метална статуа на принц од Партија (се смета дека е Сурена), 100 г. н.е. од Народниот Музеј на Иран во [[Техеран]].]] Водачите на Партија, кои ја освоиле Персија од исток, припаѓале на иранско племе кое се населило таму во времето на Александар. Тие прогласиле независност од Селеците во 238.п.н.е., но нивните обиди да го обединат Иран останале неуспешни сѐ до доаѓањето на власт на Митриад I на престолот, околу 170 п.н.е. Партијската конфедерација се граничела со Рим по реката Еуфрат. Двете држави станале големи соперници, особено околу контролата на Ерменија. Војните биле многу чести, при што [[Месопотамија]] постојано служела како бојно поле. Овој период се одликувал со слабо политичко единство и постојани војни помеѓу едни вазали со други. Меѓусебните војни и војните со Римјаните постепено ја истоштиле земјата. Во 224 г. Персискиот вазалски крал се побунил и две години подоцна го освоил Ктеспион со што ставил крај на Партија. Со ова започнало и второто Персиско Царство, раководено од Сасанидските кралеви. Тие биле од провинцијата Персис, од каде што била и првата Персиска Империја и Ахајменидите. == Сасанидско Царство (226. - 651.) == {{Главна|Сасанидско Царство}} [[Податотека:Sassanid_Empire_620.png|250px|thumb|Сасанидското Царство во 610.]] Сасанидското Царство (персиски:ساسانیان) било основано од Ардашир I по победата над Партијскиот крал Артабанус IV. Тој повел востание против Партија во обид да ја возобнови славата на Персија и да ја озакони хеленизираната форма на [[Зороастризам|Зороастриската религија]] која се практикувала во Југозападен Иран. По победата, се прогласил за шах на новото Персиско Царство. Сасанидските цареви се гледало себеси како наследници на Персија од времето на Дариј и Цирус. Тие презеле агресивни експанзионистички политики и ги повратиле источните земји кои Кушаните ги имале освоено во времето на Партија. Сасанидите продолжиле да војуваат со Рим, дури и го заробиле римскиот цар Валеријан во 260. год. За разлика од Партија, новото царство било мошне централизирано. Народот бил цврсто организиран во кастински систем: свештеници, војници, писари и обични луѓе. Зороастризмот станал официјална државна религија и се раширил надвор од Персија кон провинциите. Повремено имало и прогони на верници од други религии. Источната православна црква била особено прогонувана, но ова било делумно и поради нејзината поврзаност со [[Источното Римско Царство]]. [[Несторијанизам|Несторијанските]] христијани биле толерирани, а понекогаш и фаворизирани во Царството. Војните и верската контрола кои првобитно го поттикнале развојот на царството, подоцна придонеле за негов пад. Источните региони биле освоени од [[Белите хуни]] во доцниот V век. Приврзаниците на некои секти се побуниле во истото време. Царот Косрау I подоцна успеал да ја консолидира Персија и ги освоил [[Антиохија]] и [[Јемен]]. Помеѓу 605. и 629&nbsp;г. Сасанидите го анектирале и Левант и Египет, а потоа се рашириле и во Анадолија. Сепак, следната војна со римјаните конечно го уништила царството. Во текот на долгиот конфликт, Сасинидските војски стигнале до [[Цариград]], но не успеале да ги победат Византијците. Во меѓувреме Византискиот цар Хераклиј ги заобиколил персиските главнини во Мала Азија и ја нападнал заднината во Северна Месопотамија. Сасанидите биле принудени да ги предадат освоените земји и да се повлечат. Поради ширењето на [[Ислам]]от и падот на Сасанидското Царство, Персијците потпаднале под власт на арапски владетели во тек на скоро два века, пред да можат повторно да се ослободат. Во овој период извесен број мали и бројно послаби арапски племиња мигрирале во Иран.<ref>Zarinkoob, pp. 355-357</ref> Исто и некои турски племиња се населиле во Персија во периодот од IX-XII век.<ref>Zarinkoob, pp. 461, 519</ref> == Падот на Персиското Царство == Поразот од Византија коинцидирал со експанзијата на Исламот и на Арапскиот Калифат, и земјата била освоена во периодот 643.-650. Последниот Сасанидски цар, Јаздгерд III, се обидел да се одбрани од муслиманите склучувајќи сојузи со Турците, а потоа и со Кинезите, но без успех. [[Податотека:Asia_900ad.jpg|thumb|300px|Персија во 900. година поделена помеѓу Саманидите, Сафаридите и Абасидите. Сликата е од Томас А. Лесман.]] Умајадската династија владеела со Персија во следните 100 години, следени од Абасидската династија. Во 913. западна Персија била освоена од Бувахидската племенска конфедерација од бреговите на [[Касписко Море]]. Тие го прогласиле за главен град градот Шираз. Во 1037 Турците-Селџуци извршиле инвазија од североисток и создале големо царство. Нив ги замениле друга група турски племиња од Кварезмија, околу [[Аралското Море]], кои владееле следните два века. Во 1219 [[Џингис Кан]] ја нападнал територијата на Персија, а неговата инвазија ја довршил неговиот внук Хулагу Кан до 1258., и Персија станала дел од големото Монголско Царство. Бидејќи монголите не успеале да создадат организирана држава, во следниот период Персија се распаднала, а нејзините деловите потпаднале под власт на разни племиња и држави во регионот. == Сефевидска династија (1500 - 1722) == Сефевидскиот шах Исмаил го отфрлил владеењето на Акојунлу Турците во регионот на Азербејџан и го возобновил Персиското Царство. Тој ја проширил државата и таа ги вклучувала териториите на денешните Азербејџан, Иран, Ирак и поголем дел од Авганистан. Проширувањето на Исмаил било сопрено од Отоманското Царство во Битката кај Чалдиран во 1514 и оттогаш Персија била во постојана војна со Отоманското Царство. [[Податотека:Naghshe Jahan Square Isfahan modified.jpg|200px|thumb|left|Плоштадот Нагш-и-Јахан е еден од спомениците од сефевидската ера.]] Во 1588 Шахот Абас I вовел културна и политичка ренесанса. Склучил мир со Турција, го преселил седиштето во Исфахан, кој станал центар на верата и културата,ја реформирал војската, ги протерал Узбеците во денешен [[Узбекистан]] и со помош на Англичаните го освоил стратешкиот остров Хормуц во Арапскиот Залив од Португалците.<ref>{{Наведена мрежна страница |url=http://india_resource.tripod.com/Europetrade.html |title=European Domination of the Indian Ocean Trade |publisher= |accessdate=2007-01-10 |archive-date=2013-01-06 |archive-url=https://archive.today/20130106114556/india_resource.tripod.com/Europetrade.html |url-status=dead }}</ref> Сефевидите биле [[Шиити|шиитски муслимани]], и под нивно водство Иран станал и до денес останал најголема шиитска земја во исламскиот свет. Под Сефевидите, Персија го доживеала својот последен период како голема империјална сила. Во 1639 била исцртана конечната граница со Отоманското Царство, која и до денес е границата помеѓу Иран и Турција и Иран и Ирак. Сефевидското Царство пропаднало во 1722 г. == Иран и Европа (1722 - 1914) == Во [[1722]] година, [[Петар Велики]] од [[Русија]] ја нападнал Персија со цел да овладее со центална [[Азија]]. Русите го освоиле [[Баку]]. [[Отоманци]]те ги следеле [[Руси]]те и го освоиле [[Исфахан]]. <!-- [[Податотека:The Russo-British Pact in 1905.jpg|thumb|right|The blue areas of Persia were to be Russian controlled, while the southeast pink region was to be British.]] za slikava imam pobarano dozvola za koristewe od avtorot--> Англо-рускиот договор од [[1907]] година ги формализирал зоните на влијание на Русија и [[Англија]]. Персија нашла релативна стабилност под водството на династијата Каџар, која владеела од [[1779]] до [[1925]], но немала можност да се натпреварува со индустриските сили од [[Европа]], особено притисната од Русија на [[север]] и Англија на [[југ]]. Секоја од нив откинала парчиња од Персија, кои подоцна станале: [[Бахреин]], [[Азербејџан]], [[Туркменистан]], [[Ерменија]], [[Грузија]] и [[Узбекистан]]. И покрај неколкуте краткотрајни обиди да се возобнови царството, Персија останала на удар на европските колонијални империи во доцниот [[XVIII век|XVIII]] и целиот [[XIX век]]. Иако таа не била никогаш директно освоена, постепено станала економски зависна од Европа. ==Персија како тема во уметноста и популарната култура== Персија се јавува како тема во [[уметност]]а и во [[Популарна култура|популарната култура]]: * „Персијанецот“ (''Persa'') - [[комедија]] на [[Стар Рим|староримскиот]] писател [[Тит Макциј Плавт|Плавт]].<ref>„Белешка за писателот“, во: Т. М. Плаут, ''Скржавецот (Аулулариа)''. Скопје: Детска радост, 2013, стр. 137.</ref> * „[[Персијанци (драма на Есхил)|Персијанци]]“ - драма на [[Стара Грција|старогрчкиот]] писател [[Есхил]].<ref>[http://www.knjizara.com/Persijanci-Eshil-132473 Knizara.com, Persijanci (пристапено на 24.1.2016)]{{Мртва_врска|date=June 2025 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }}</ref> * „Лет над Персија“ - песна на полскиот поет [[Антони Слонимски]].<ref>''Savremena poljska poezija''. Beograd: Nolit, 1964, стр. 51.</ref> * „[[Принцот од Персија: Песокот на времето (филм од 2010)|Принцот од Персија: Песокот на времето]]“ (''Prince of Persia: The Sands of Time'') - [[филм]] од [[2010]] година.<ref>[http://www.imdb.com/title/tt0473075/ IMBd, Prince of Persia: The Sands of Time (2010) (пристапено на 26.1.2016)]</ref> == Поврзано == * [[Иран]] * [[Иранска монархија]] == Наводи == {{reflist}} * Stronach, David "Darius at Pasargadae: A Neglected Source for the History of Early Persia," Topoi * [[Abdolhossein Zarinkoob]], ''Ruzgaran: tarikh-i Iran az aghz ta saqut saltnat Pahlvi'' Sukhan, 1999. ISBN 964-6961-11-8 * Ali Akbar Sarfaraz, Bahman Firuzmandi ''Mad, Hakhamanishi, Ashkani, Sasani'', Marlik, 1996. ISBN 964-90495-1-7 * Daniel, Elton, ''The History of Iran'', Greenwood Press, 2001 * [http://www.iranchamber.com/history/historic_periods.php Iran Chamber Society (History of Iran)] {{Семарх|url=https://web.archive.org/web/20061110131804/http://www.iranchamber.com/history/historic_periods.php |date=2006-11-10 }} == Надворешни врски == * [http://www.collage.ws/gallery01.html Persia] * [http://www.spentaproductions.com/cyruspreview.htm In Search of Cyrus the Great: Spenta Productions - a Documentary Movie about Cyrus the Great] * [http://www.iraninfo.dk/iranske-dokumentar-film-iranian-documentaries/persepolis-recreated-filmen-om-genskabelse-af-perse.html Persepolis Recreated - Reconstruction of Persepolis MOVIE DOCUMENTARY] {{Семарх|url=https://web.archive.org/web/20070304074751/http://www.iraninfo.dk/iranske-dokumentar-film-iranian-documentaries/persepolis-recreated-filmen-om-genskabelse-af-perse.html |date=2007-03-04 }} * [http://www.chn.ir/en Iran’s Cultural Heritage News Agency (CHN)] {{Семарх|url=https://web.archive.org/web/20060303035734/http://www.chn.ir/en/ |date=2006-03-03 }} * [http://ancientneareast.tripod.com/Persia.html The History of the Ancient Near East] * [http://fax.libs.uga.edu/DS272xB4/ Persia] {{Семарх|url=https://web.archive.org/web/20050531082202/http://fax.libs.uga.edu/DS272xB4/ |date=2005-05-31 }}, by S.G.W. Benjamin, 1891 * [http://www.fordham.edu/halsall/ancient/asbook05.html Ancient History Sourcebook: Persia] * [http://www.persiandna.com/history.htm PersianDNA] History of the Great Persian Empire and the Ancient Zoroastrian Religion. * [http://www.ichodoc.ir/ Iran Cultural Heritage Organization Documentation Center] {{Семарх|url=https://web.archive.org/web/20081207013936/http://www.ichodoc.ir/ |date=2008-12-07 }} (Persian) * [http://www.to-miras.ir/ Iran Cultural Heritage Organization Technical Office for Preservation and Restoration] {{Семарх|url=https://web.archive.org/web/20060110192749/http://www.to-miras.ir/ |date=2006-01-10 }} (Persian) * [http://www.rcccr.org/ Iran Research Center for Conservation of Cultural Relics] {{Семарх|url=https://web.archive.org/web/20060118080138/http://www.rcccr.org/ |date=2006-01-18 }} * [http://www.chn.ir/ Iran Cultural Heritage News Agency] {{Семарх|url=https://web.archive.org/web/20120424134102/http://www.chn.ir/ |date=2012-04-24 }} (Recommended) * [http://persepolistablets.blogspot.com/ Persepolis Fortification Archive Project] * [http://www.persepolis.ir/ Persepolis Official website] {{Семарх|url=https://web.archive.org/web/20080309060159/http://www.persepolis.ir/ |date=2008-03-09 }} * [http://www.persiansarenotarabs.com/ Persians Are Not Arabs] * [http://oi.uchicago.edu/OI/MUS/PA/IRAN/PAAI/PAAI.html Oriental Institute Photographic Archives] {{Семарх|url=https://web.archive.org/web/20070205040025/http://oi.uchicago.edu/OI/MUS/PA/IRAN/PAAI/PAAI.html |date=2007-02-05 }} (Nearly 1,000 archaeological photographs of Persepolis and Ancient Persia) * [http://www.payvand.com/news/06/mar/1212.html Publication of Old Maps of Persia (Iran) in The Netherlands] {{Семарх|url=https://web.archive.org/web/20080523234912/http://www.payvand.com/news/06/mar/1212.html |date=2008-05-23 }} * [http://www.irantravel.biz/ Iran Cultural, Natural and Historical Attractions] * ''Persian Wars'', [http://www.isidore-of-seville.com/herodotus/10.html Herodotus on the Web] {{Семарх|url=https://web.archive.org/web/20090220082042/http://www.isidore-of-seville.com/herodotus/10.html |date=2009-02-20 }}. [[Категорија:Персија|*]] [[Категорија:Историја на Иран]] [[Категорија:Поранешни царства]] [[Категорија:Поранешни монархии]] [[Категорија:Земји основани во 550 п.н.е.]] [[Категорија:Земји распаднати во 330 п.н.е.]] [[Категорија:Бронзено време]] [[Категорија:Зороастризам]] [[Категорија:Азербејџан во стариот век]] [[Категорија:Пакистан во стариот век]] [[Категорија:Предисламска историја на Авганистан]] [[Категорија:Царства и кралства во Индија]] e0ptgvohu1j73xjzgat3h3da8zkqpwl 10 52489 5380267 4122186 2025-06-15T07:18:58Z Bjankuloski06 332 5380267 wikitext text/x-wiki {{asbox | image = Rorzer Oceania Globe.svg | pix = 40 | subject = | qualifier = поврзана со [[Океанија]] | category = Никулци за Океанија | tempsort = | name = Предлошка:Океанија-никулец }}<noinclude> </noinclude> axdnrle7m7uv592vpa28zkfrqkrmm63 5380268 5380267 2025-06-15T07:19:22Z Bjankuloski06 332 5380268 wikitext text/x-wiki {{asbox | image = Rorzer Oceania Globe.svg | pix = 30 | subject = | qualifier = поврзана со [[Океанија]] | category = Никулци за Океанија | tempsort = | name = Предлошка:Океанија-никулец }}<noinclude> </noinclude> 4xhjwlizefrade4uhqkh53760rzaqqy 4 54758 5380153 5379562 2025-06-14T19:55:35Z Ehrlich91 24281 /* Report concerning Kolega2357 */ Одговор 5380153 wikitext text/x-wiki {{Порталски прегледник}}<br/> {{Википедија:Огласна табла за администратори/шаблон}} ==Однесување на корисникот [[Корисник:Виолетова|Виолетова]]== Станува збор за статијата [[Филип Петровски]]. Корисникот [[Корисник:Виолетова|Виолетова]] избриша реченици кои директно се цитирани од списанието „Фокус“ велејќи дека цитираната статија ја немало на интернет. Откако на [[Разговор со корисник:Виолетова#Филип Петровски|нејзината разговорна страница]] и објаснив дека е најдобро да побара од корисникот [[Корисник:ГП|ГП]], кој ја напишал содржината, по мејл да ѝ испрати скенирани страници од „Фокус“, повторно ревертираше со истото објаснување дека статијата од Фокус ја нема на Интернет. Како шлаг на тортата, своерачно ја заклучи статијата иако е вмешана страна во спорот. Вакво несериозно однесување од администратор ретко имам видено. Молам за трето мислење.--[[User:Retrohead|Retrohead]] <small>([[User talk:Retrohead|разговор]])</small> 18:58, 2 мај 2017 (CEST) * Виолетова е една од постарите уредувачи на мк википедија... Работи согласно правилата на википедија... сметам дека делувањето на Retrohead е чисто троловско... --[[User:Dalco26|Еден Македонец]] <small>([[User talk:Dalco26|разговор]])</small> 19:03, 2 мај 2017 (CEST) :И стварно не знам како овој коментар има врска со поднесеното барање. Молам прво прочитај го спорот па дај мислење.--[[User:Retrohead|Retrohead]] <small>([[User talk:Retrohead|разговор]])</small> 19:04, 2 мај 2017 (CEST) ::Навистина сум изненаден поради бришењето на моето уредување, поради две причини: прво, во него немаше ништо спорно, навредливо итн., туку станува збор за наведување факти; второ, уредувањето беше поткрепено со соодветен извор, а тоа е списанието „Фокус“. Не знаев дека единствениот критериум за вклучување на некој извор е него да го има на интернет. На пример, што ако цитирате некоја книга (да речеме, Историја на македонскииот народ), која е во печатена форма, т.е. ја нема на интернет? И во тој случај, уредувањето ќе биде избришано, зашто изворот го нема на интернет? Не сум некој искусен уредувач, ама ова навистина не го разбирам. Всушност, малку сум разочаран, зашто на овој начин ми се намалува мотивацијата да продолжам со уредување, зашто некои администратори си земаат преголема слобода. Поздрав. [[User:ГП|ГП]] <small>([[User talk:ГП|разговор]])</small> 19:15, 2 мај 2017 (CEST) :::Се работи за [https://mk.wikipedia.org/w/index.php?title=%D0%A4%D0%B8%D0%BB%D0%B8%D0%BF_%D0%9F%D0%B5%D1%82%D1%80%D0%BE%D0%B2%D1%81%D0%BA%D0%B8&diff=prev&oldid=3590507 измени] наравени од мене. Линковите се непостоечки, и се избришани и/или заменети со други постоечки, а некаде беа користени како потврда линкови од блог. Спорната реченица избришана од статијата не само што е нерелевантна за статија за биографија, туку и нема соодветен линк, освен пишан текст во Фокус во кој е пренесено од анкетени лист доставен до Антикорупциската комисија. Го опоменав корисникот [[User:Retrohead|Retrohead]] да не ги враќа промените и да види што сè враќа, но откако двапати ги врати измените, ја заклучив статијата, за да нема уредувачки војни. Поздрав - [[User:Виолетова|Виолетова]] <small>([[User talk:Виолетова|разговор]])</small> 19:19, 2 мај 2017 (CEST) ::::Видете [[User:Виолетова|Виолетова]], штом сте вмешана страна во спор, ќе побарате друг администратор да делува. Ова твоето е „кадија те тужи, кадија ти суди“. Второ, товарот е врз тебе да обезбедиш консензус за промените бидејќи ти ги иницираш. Вака да си направиш како ти чини па да заклучиш статија е детски и крајно несериозно.--[[User:Retrohead|Retrohead]] <small>([[User talk:Retrohead|разговор]])</small> 19:42, 2 мај 2017 (CEST) ::::::Со смирени глави. И да згрешила Виолетова, човек е се случува. Вратете ја статијата на последната стабилна верзија и промените да се дискутираат на разговорната страница. Направи проблеми и недоразбирања и со други корисници. Колку што разбрав Виолетова бришела реченица која не може никако да се провери, а ГП си сфати него го ревертирала. Ве молам да не се расправате за глупости и избегнувајте теми кои може лесно да не '''исполитизираат'''. Веќе пишав еднаш за ова. --<big><font face="Monotype Corsiva">[[Корисник:MacedonianBoy|Никола]] ^{[[Разговор со корисник:MacedonianBoy|Стоіаноски]]}</font></big> 19:47, 2 мај 2017 (CEST) Заклучување страница се прави заради избегнување на уредувачка војна. Консензус за секои промени не треба да се обезбедува, инаку Википедија не би можела да се надградува, ниту текстовите ќе бидат веродостојни - [[User:Виолетова|Виолетова]] <small>([[User talk:Виолетова|разговор]])</small> 19:48, 2 мај 2017 (CEST) ::Ако нешто е оспорено, да, ќе се бара консензус.--[[User:Retrohead|Retrohead]] <small>([[User talk:Retrohead|разговор]])</small> 19:50, 2 мај 2017 (CEST) :::Апсолутно.--<big><font face="Monotype Corsiva">[[Корисник:MacedonianBoy|Никола]] ^{[[Разговор со корисник:MacedonianBoy|Стоіаноски]]}</font></big> 20:00, 2 мај 2017 (CEST) * Како што можев да разберам од напишаното на сите вмешани страни и како што ја проверив историјата на страницата „Филип Петровски“, моето мислење е следно: 1. добро е што страницата е заклучена за уредување додека не го разрешиме тоа тука, иако можеби е добро да се користи и самата страница „Филип Петровски“, бидејќи се работи за внес на нова содржина во постоечката статија; 2. секоја врска поврзана со личноста треба да се внесе во релевантната страница, бидејќи ова не е автобиографија, па авторите си пишуваат сами статии, туку е енциклопедиска содржина, која се уредува од сите објавени извори, пишани или електронски; 3. Виолетова требало да го извести ГП за отстранувањето на уредувањата или требало да побара доказ во самиот момент на отстранување на содржината; 4. Далчо смири ги страстите и коментирај разумно и аргументирано. Поздрав --[[User:Ehrlich91|Ehrlich91]] <small>([[User talk:Ehrlich91|разговор]])</small> 19:50, 2 мај 2017 (CEST) **Број 5: Далчо да смири страстите или дотичниот корисник? (види негов разговор) Број 6. Што има да се известо ГП кога ГП не ги внел тие информации?--<big><font face="Monotype Corsiva">[[Корисник:MacedonianBoy|Никола]] ^{[[Разговор со корисник:MacedonianBoy|Стоіаноски]]}</font></big> 19:52, 2 мај 2017 (CEST) :::Без разлика кој ги внел тие податоци, не се сеќавам дека сме известувале корисник дека неговите информации се ревертирани. - [[User:Виолетова|Виолетова]] <small>([[User talk:Виолетова|разговор]])</small> 19:57, 2 мај 2017 (CEST) ::::Неоправдано се отстранети, тоа е проблемот. Ако го нема списанието на интернет, купи го во продавница, побарај го од лице кое го има, но не бриши ако не можеш веднаш да го најдеш.--[[User:Retrohead|Retrohead]] <small>([[User talk:Retrohead|разговор]])</small> 20:02, 2 мај 2017 (CEST) Јас не гледам дека се неоправдано отстранети. Прво, покажи ми во чија биографија на македонски политичар постојат такви податоци (јас не најдов, иако сите даваат изјави за сопственост и приватни фирми до Антикорупциската комисија)? Тој дел е значи нерелевантен. Второ, побарав он-лајн верзија за тие информации - такво нешто не постои. Поздрав - [[User:Виолетова|Виолетова]] <small>([[User talk:Виолетова|разговор]])</small> 20:16, 2 мај 2017 (CEST) :Штом е објавен во политичко списание нормално дека е релевантен. Ако најдеш за некој друг слободно дополни, никој не те спречува.--[[User:Retrohead|Retrohead]] <small>([[User talk:Retrohead|разговор]])</small> 20:20, 2 мај 2017 (CEST) ::А тоа што тебе не ти се допаѓа и што не постои на друго место, еве ти вики литература за читање: [[:en:Wikipedia:Other stuff exists]] и [https://en.wikipedia.org/wiki/Wikipedia:Arguments_to_avoid_in_deletion_discussions#I_don.27t_like_it I don't like it]--[[User:Retrohead|Retrohead]] <small>([[User talk:Retrohead|разговор]])</small> 20:22, 2 мај 2017 (CEST) :::Жане, тоа што никој друг не напишал во статија за друг политичар вакво нешто не значи дека постојат. Пишувам биографии за велосипедисти каде што се користат сите можни извори. Воедно, при пишување на селата, често користам списанија, весници, книги, кои не се објавени на интернет, а дури и усни кажувања, при што се цитира човекот кој го кажал тоа, што се смета за извор. Така што, изворот е релевантен и е потребно да се внесе во статијата, но ве повикувам дискусијава за точниот извор да се префрли во разговорната страница. Поздрав --[[User:Ehrlich91|Ehrlich91]] <small>([[User talk:Ehrlich91|разговор]])</small> 20:27, 2 мај 2017 (CEST) ::::[[User:Retrohead|Retrohead]], не би било лошо и самиот да ги проучиш страниците што ги постираш. ::::Тони, никаде не реков дека извор од пишан медиум не е релевантен, туку дека тие податоци се нерелевантни за статијата. Поздрав - [[User:Виолетова|Виолетова]] <small>([[User talk:Виолетова|разговор]])</small> 20:33, 2 мај 2017 (CEST) :::::Како тоа имотна состојба е нерелевантна? И за Бил Гејтс ќе бришеме колку пари и имот има?--[[User:Retrohead|Retrohead]] <small>([[User talk:Retrohead|разговор]])</small> 20:34, 2 мај 2017 (CEST) >Отворив тема за дискусија на соодветната разговорна страница на личноста, искажете ги аргументите таму, па ќе се одлучи. Поздрав --[[User:Ehrlich91|Ehrlich91]] <small>([[User talk:Ehrlich91|разговор]])</small> 20:38, 2 мај 2017 (CEST) == Однесување на корисникот [[Корисник:Raso_mk|Рашо мк]] == Дојдов на Википедија да придонесам со ажурирање на состојбите т.е да ги променам податоците во врска со Скопскиот аеродром. Се обидов да направам некои измени т.е да го сменам името од Александар Велики во Меѓународен аеродром Скопје но истите беа одбиени од [[Корисник:Raso_mk|Рашо мк]]. Забележав дека администраторот спречува да се промени името и на англиската Википедија. Како објективен македонец кој ја сфаќа сериозно науката и Википедија, сметам дека секој администратор треба да биде пред се ОБЈЕКТИВЕН а потоа слободоумен и да почитува факти и закони без да му се одземе правото да биде националист/ултра патриот. Сите сме повеќе или помалку патриоти но Википедија е место за точни информации а не за наши желби и приказни. Искрено, екстремниот национализам на македонската Википедија е една од главните причини поради која избегнувам да придонесувам на истата, значи добронамерно ви давам критика (не само кон Рашо туку и кон потенцијалните останати националисти), научете да бидете објективни дури и кога целото ваше битие вреска од субјективност. .[[User:Macedonicus|Macedonicus]] <small>([[User talk:Macedonicus|разговор]])</small> 15:06, 7 февруари 2018 (CET) ::Извини да те прашам нешто, кај го виде ти екстремниот национализам? Ова да ги сфатам како навреда и личен напад кон целата македонска Вики-заедница? Стварно ми падна во очи овој „опис“ на нашата заедница, која ако не си доволно информиран, е мала и се труди во секој поглед да го следи развојот на останатите големи проекти и не заслужува вакви карактеризации во никој случај. Се најдобро--<big><font face="Monotype Corsiva">[[Корисник:MacedonianBoy|Никола]] ^{[[Разговор со корисник:MacedonianBoy|Стоіаноски]]}</font></big> 10:30, 8 февруари 2018 (CET) :Одговорено е на мојата страна на разговор. А воедно и засегната страница има разговорна страница, па тоа таму се решава. --[[Корисник:Raso mk|'''<font face="Segoe Script" color="#00008B" size="3px">Р</font>''']][[Разговор со корисник:Raso mk|'''<font face="Segoe Script" color="blue" size="3px">ашо</font>''']][[Image:Aero-stub img.svg]] 15:17, 7 февруари 2018 (CET) ::{{одговор|Macedonicus}} {{одговор|Raso_mk}} Навистина не го гледам твоето мислење за национализам на нашата Википедија, особено погледнувајќи ги останатите балкански изданија на истата Википедија, но добро, секој си има право на свое мислење. Рашо веќе ти одговорил и на неговата страница, а мислам дека се работи за прва промена и работава можела да се реагира на самата страница на разговор на статијата. Нормално дека штом ја имаме одлуката во која е наведено преименувањето може и треба да се промени името на статијата. Употребувајќи медиумски написи за вакви работи лично не претпочитам и не треба да се користат. И на крај, коментирање за некого според неговата корисничка страница и употреба на големи букви при пишување се смета да некоректен однос кон личноста од која се жалиш. --[[User:Ehrlich91|Ehrlich91]] <small>([[User talk:Ehrlich91|разговор]])</small> 21:10, 7 февруари 2018 (CET) :::{{одговор|Ehrlich91}} {{одговор|Raso_mk}} Директен линк од сајтот на Владата не е медиумски напис, поофицијално од тоа не може да биде. Медиумски напис би било да ставам линк од Курир или Фокус. Дали сум некоректен или коректен, не знам, само споделив како јас и многу други ја перципираат македонската Википедија и зошто не ја земаат за релевантен извор на податоци, вие (администраторите) сте десетина души, ние (читателите и крајните корисници) сме многу повеќе и мислам дека кога даваме критика за субјективизам и национализам тоа го даваме добронамерно. Одговорноста да креирате квалитетни и објективни содржини која ја имате вие е огромна, и тука не треба да има простор за субјективизам и лични ставови. Не ме интересира какви содржини имаат Балканските википедии, јас се интересирам за македонската, впрочем национализмот и филуваните приказни кај нашите содржини се директна последица на балканскиот национализам и потребата за реципроцитет. Јас не мислам дека треба да бидеме исти како останатите туку подобри, но тоа е сепак само мое мислење, ваше е да си одредувате политики на работа и да одлучувате што е дозволено а што не. [[User:Macedonicus|Macedonicus]] <small>([[User talk:Macedonicus|разговор]])</small> 09:32, 8 февруари 2018 (CET) ::::Незнам само зошто ја „тупите“ толку, кога сме имале слични случаи и во минатото, ако не се лажам со новите министри... Значи, како практика ни е додека не излезе некој податок во Службен весник, може да стои старото име, доколку некој го оспорува тоа... И доста со избрзани коментари околку тоа кој бил поголем националист (што не гледам ништо страшно во тоа)--[[User:Тиверополник|Тиверополник]] <small>([[User talk:Тиверополник|разговор]])</small> 09:49, 8 февруари 2018 (CET) :Момци, се обидував да не коментирам. Не се чувствувам навреден. Ултра патриот е сепак патриот, па макар и хардкор и подобро е од тој од спротивната страна на спектарот. Ама видете, така ме нарекува некој кој себеси се нарекува Мацедоникус. Позз--[[Корисник:Raso mk|'''<font face="Segoe Script" color="#00008B" size="3px">Р</font>''']][[Разговор со корисник:Raso mk|'''<font face="Segoe Script" color="blue" size="3px">ашо</font>''']][[Image:Aero-stub img.svg]] 10:17, 8 февруари 2018 (CET) *За да стапи еден законски акт во сила треба да биде објавен со Службен весник. Основен принцип на правото во Македонија. Чекајте, нека се објави во Службен весник и ќе го смениме насловот (којс поред мене е бљак).--<big><font face="Monotype Corsiva">[[Корисник:MacedonianBoy|Никола]] ^{[[Разговор со корисник:MacedonianBoy|Стоіаноски]]}</font></big> 10:27, 8 февруари 2018 (CET) == Масовно создавање на статии за години == Почитувани администратори, во текот на последните два дена забележав масовно создавање на празни статии за години од повеќе IP-адреси. Вчера блокирав една IP-адреса на 2 часа и започнав со бришење на статиите, но денес гледам дека повторно се создавани истите статии од друга IP-адреса и истата ја блокирав бесконечно. Ќе ве замолам да ги надгледувате скорешните промени и внимавате да не се појави истиот проблем повторно. Ви благодарам.--[[User:Kiril Simeonovski|Kiril Simeonovski]] <small>([[User talk:Kiril Simeonovski|разговор]])</small> 08:53, 15 мај 2018 (CEST) P.S. Успеав да ги избришам сите статии уредени од три различни IP-адреси со помош на алатката за [[Специјална:Nuke|групно бришење]] и го променив блокот на 2 часа.--[[User:Kiril Simeonovski|Kiril Simeonovski]] <small>([[User talk:Kiril Simeonovski|разговор]])</small> 09:03, 15 мај 2018 (CEST) == I need help reviewing a Global RFC == <div lang="en" dir="ltr" class="mw-content-ltr">Dear admins, I am preparing a [[m:User:Micru/Draft RFC|Global Request for Comments about financial support for admins ]] that might be relevant for you . Can you please review the draft and give me some feedback about how to improve it? Thank you. [[m:MassMessage|MassMessage]] sent by [[m:User:Micru|Micru]] on 20:00, 7 јуни 2018 (CEST) </div> <!-- Пораката ја испрати Корисник:Micru@metawiki преку списокот на https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Global_message_delivery/Targets/All_Admins&oldid=18110688 --> == Прикачување на слика == Zdravo, sakam da prikacam slika na Ротаракт Клуб Битола Широк Сокак, т.е логото на организацијата но тоа никак не можам да го направам...Помош?<small>—Претходниот непотпишан коментар е додаден од [[Корисник:BitolaMakedonija|BitolaMakedonija]] ([[Разговор со корисник:BitolaMakedonija|разговор]] • [[Special:Contributions/BitolaMakedonija|придонеси]]) 23:01, 11 октомври 2018</small><!-- Шаблон:Непотпишан --> ::Здраво. Пробајте на следната [https://commons.wikimedia.org/wiki/Special:UploadWizard врска]. Сè најдобро--<big><font face="Monotype Corsiva">[[Корисник:MacedonianBoy|Никола]] ^{[[Разговор со корисник:MacedonianBoy|Стоіаноски]]}</font></big> 11:44, 12 октомври 2018 (CEST) == New Wikimedia password policy and requirements == <div class="plainlinks mw-content-ltr" lang="en" dir="ltr"> {{int:please-translate}} The Wikimedia Foundation security team is implementing a new [[m:Password policy|password policy and requirements]]. [[mw:Wikimedia_Security_Team/Password_strengthening_2019|You can learn more about the project on MediaWiki.org]]. These new requirements will apply to new accounts and privileged accounts. New accounts will be required to create a password with a minimum length of 8 characters. Privileged accounts will be prompted to update their password to one that is at least 10 characters in length. These changes are planned to be in effect on December 13th. If you think your work or tools will be affected by this change, please let us know on [[mw:Talk:Wikimedia_Security_Team/Password_strengthening_2019|the talk page]]. {{Int:Feedback-thanks-title}} </div> [[m:User:CKoerner (WMF)|CKoerner (WMF)]] ([[m:User talk:CKoerner (WMF)|talk]]) 22:21, 6 декември 2018 (CET) <!-- Пораката ја испрати Корисник:CKoerner (WMF)@metawiki преку списокот на https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=User:CKoerner_(WMF)/Sandbox&oldid=18693867 --> == објавата за Селен == почитувани, во подзаглавјето Индикаторни растителни видови кај објавата за елементот Селен има чудни реченици и називи како: Перо принцот??? итн. <small>—Претходниот непотпишан коментар е додаден од [[Special:Contributions/46.217.48.210|46.217.48.210]] ([[User talk:46.217.48.210|разговор]]) 17:00, 24 јули 2020</small><!-- Шаблон:НепотпишанIP --> == Корекција на статијата за Игор Крајчев == Почитувани ве молам за корекција на статијата за Игор Крајчев во делот каде се вели дека бил назначен за директор од редовите на СДСМ. Тоа е ноторна лага. Јас никогаш не сум бил член на СДСМ за да бидам избран од нивните редови. Ве молам најитно да се отстрани тој елемент Со почит, Игор Крајчев <small>—Претходниот непотпишан коментар е додаден од [[Special:Contributions/185.100.245.247|185.100.245.247]] ([[User talk:185.100.245.247|разговор]]) 23:43, 22 декември 2020</small><!-- Шаблон:НепотпишанIP --> == Needing attention == https://en.wikipedia.org/wiki/Wikipedia:Administrators%27_noticeboard/Incidents#About_user_Jingiby <small>—Претходниот непотпишан коментар е додаден од [[Special:Contributions/77.28.169.134|77.28.169.134]] ([[User talk:77.28.169.134|разговор]]) 20:28, 12 април 2021</small><!-- Шаблон:НепотпишанIP --> == Пријава на корисници == Сакам да ги пријавам уредниците {{Vandal|Sashko1999}} и {{Vandal|Jingiby}} за вандализирање на статијата [[Бугари]]. Покрај '''вандализирањето''' мислам дека имам основна причина за сомнеж за нивен [[:en:Wikipedia:Tag_team|Team Tagging]] на истата статија. Двајцата ги бришат моите уредувања кои се потврдени од Бугарски автор и двајцата се правдаат во отопивукавањата дека тоа го прават според разговорот со мене (со цел да ва намамат вас да не го гледате разговорот) - во разговорот нити се дошло до таков консензус нити сум прифатил такво еднострано уредување на статијата. А како што гледам не еднаш туку десетици пати се и двајцата опоменати да не бришат цитирани извори. Како дополнителен проблем ве молам разгледајте ја можноста да се стави забрана за цитирање и линкување на сајтот Крораина (кој е прекуцуван сајт а не оригинални книги и токму во оваа статија, уредникот {{Vandal|Sashko1999}}, првично го девалвираше мојот извор посочувајќи дека јас самоволно сум ја уредувал статијата со зборовите „текстот е отстранет пред се затоа што оваа констатација не постои во изворот кој е наведен, таа е донесена и напишана самоволно од Forbidden History, еве ја книгата која е посочена како извор па слободно проверете. http://macedonia.kroraina.com/da/index.html“ - на што му укажав дека '''неговиот извор (крораина е манипулативно прекуцан)''' е нерелевантен - книгата која ја цитирав ја има на [https://books.google.mk/books?id=S8IJAQAAIAAJ&focus=searchwithinvolume&q=%D1%87%D1%83%D0%B2%D0%B0%D1%88%D0%B8 Google Books на страна 106] и го пишува токму она што е цитирано од моја страна. Ве молам за санкции бидејќи веќе наликува на уредувачка војна. Ви благодарам, [[User:Forbidden History|Forbidden History]] <small>([[User talk:Forbidden History|разговор]])</small> 07:53, 17 мај 2021 (CEST) :Здраво на сите. Предметниот уредник се обидува да ја смени стабилната од години верзија на статијата „Бугари“, но без да има согласие за целта на страницата за разговор. За таа цел, тој води уредничка војна со двајцата споменати по-горе уредници. Промените што тој се обидува да ги наметне се пристрасни и се надвор од главната тема на статијата Бугари. Обидува се да прокара тенденција да се изедначат современите Бугари со протобугарите кои се исчезнти во средниот век, обидувајќи се да намете прека врска врз основа на јазичната сличност на имињата, што не е сериозно од научна гледна точка. Исто така ги меша протословените со современата бугарска нација, кои иако се преко етногенетски поврзани, не се идентични. Додава слики кои не се директно поврзани со темата на статијата. Мислам дека тој само се обидува просто да ја вандализира и да ја претвори во форум, а не во енциклопедиска статија. Мислам исто дека има одредена сума расизам и бугарофобија во неговите редакции, што е неприфатливо. Благодарам. [[User:Jingiby|Jingiby]] <small>([[User talk:Jingiby|разговор]])</small> 08:32, 17 мај 2021 (CEST) ::Молам и овие напади кон мене на расизам и т.н. бугарофобија да се земат во предвид кон санкционирањето на овие уредници. Ви благодарам [[User:Forbidden History|Forbidden History]] <small>([[User talk:Forbidden History|разговор]])</small> 09:07, 17 мај 2021 (CEST) :::Се извинувам ако ова се сфати како личен напад, но ваква е мојата проценка за додавката кон статијата, а не за редакторот. [[User:Jingiby|Jingiby]] <small>([[User talk:Jingiby|разговор]])</small> 09:27, 17 мај 2021 (CEST) {{одговор|Forbidden History|Sashko1999|Jingiby}} Пријавата ја префрлив на оваа страница со наслов „Пријава на корисници“ затоа што отсекогаш тука сме ги разгледувале ваквите барања до администраторите.--[[User:Kiril Simeonovski|Kiril Simeonovski]] <small>([[User talk:Kiril Simeonovski|разговор]])</small> 10:21, 17 мај 2021 (CEST) :Се извинувам, прв пат сум ставен во ситуација да пријавувам корисници. Ти благодарам за преместувањето. [[User:Forbidden History|Forbidden History]] <small>([[User talk:Forbidden History|разговор]])</small> 10:49, 17 мај 2021 (CEST) Здраво, сакам да кажам дека оваа пријава е апсолутно безпредметна, ние во разговор веќе го решивме прашањето за тој дел од статијата, администраторот се согласи и ги прифати моите измени, но уредувачот Forbidden History повторно го вметна истиот текст кој претходно му беше избришан. Значи ако има некаков вандализам, тој сигурно не е од мене, туку од уредувачот Forbidden History. Еве гледам дека администраторот Ehrlich91 ги има прегледано најновите измени за тој дел од статијата и ги има прифатено, што значи дека тој не ги одобрува измените на уредувачот Forbidden History. Благодарам. --[[User:Sashko1999|Sashko1999]] <small>([[User talk:Sashko1999|разговор]])</small> 15:21, 18 мај 2021 (CEST) :Немој да манипулираш. Нити сум се согласил со тебе во разговорт нити е донесен консензус. Се согласив да го употребиш терминот прабугари, се согласив да ги тргнеш веб страните кои ги користев како навод (иако се релевантни за тоа што беа цитирани). А Ehrlich91 ги прегледа твоите 15 промени а не мојата. И дадов коментар во разговорот дека ќе чекам да ги звршиш па да реагирам и поставам мои измени. Вандализирање е бришење на цитирани написи од книга. Тоа го направи два пати исто како и Jingiby. Така да Админите ќе одредат дали е беспредметна мојата пријава или не е. [[User:Forbidden History|Forbidden History]] <small>([[User talk:Forbidden History|разговор]])</small> 09:01, 19 мај 2021 (CEST) Кој е статусот со оваа пријава за вандализам? Дали е донесена одлука за постапката на овие двајца уредници? Ви благодарам[[User:Forbidden History|Forbidden History]] <small>([[User talk:Forbidden History|разговор]])</small> 12:07, 3 јуни 2021 (CEST) @[[User:Kiril Simeonovski|Kiril Simeonovski]], Дали може некое инфо до каде е статусот на мојава пријава? Ви благодарам, [[User:Forbidden History|Forbidden History]] <small>([[User talk:Forbidden History|разговор]])</small> 18:11, 22 јуни 2021 (CEST) :Мислењата на адмнистраторите во врска со пријавата и конечната одлука ќе бидат објавени на оваа страница.--[[User:Kiril Simeonovski|Kiril Simeonovski]] <small>([[User talk:Kiril Simeonovski|разговор]])</small> 18:49, 22 јуни 2021 (CEST) ::4 месеци се поминати од мојата пријава на овие двајца корисници. Дали е донесена некаква одлука за нивниот однос? Ви благодарам [[User:Forbidden History|Forbidden History]] <small>([[User talk:Forbidden History|разговор]])</small> 21:11, 12 септември 2021 (CEST) == Пријава на корисникот [[User:Протогер|Протогер]] == Сакам да го пријавам корисникот [[User:Протогер|Протогер]] за дрска навреда кон Македoнските борци за слобода, а со тоа и целиот македонски народ и историја, направено на оваа [https://mk.wikipedia.org/wiki/%D0%A0%D0%B0%D0%B7%D0%B3%D0%BE%D0%B2%D0%BE%D1%80:%D0%92%D0%B5%D0%BB%D0%BA%D0%BE_%D0%A1%D0%BA%D0%BE%D1%87%D0%B8%D0%B2%D0%B8%D1%80%D1%81%D0%BA%D0%B8 | разговорна страна], каде сите нас особено македонските борци за слобода после 1944 ги нарекува ШУМКАРИ и дека тој дава дозвола да се фалсификуваат статиите за нив, но не и за комитите. Ви благодарам, [[User:Forbidden History|Forbidden History]] <small>([[User talk:Forbidden History|разговор]])</small> 19:01, 4 ноември 2021 (CET) :Сите ние, фала Богу, не потекнуваме од комунистички герилци со нејасно минато. Барем повеќе е напишано за војводите и се со проверливи извори. Тоа е тоа. Поздрав! --[[User:Протогер|Протогер]] <small>([[User talk:Протогер|разговор]])</small> 07:48, 5 ноември 2021 (CET) ::{{одговор|Протогер}} Јас сега го читам разговорот и така можеш да си разговараш со твои пријатели, а не на јавен простор. Така што, те опоменувам дека на следен ваков испад ќе бидеш блокиран. Поздрав --[[User:Ehrlich91|Ehrlich91]] <small>([[User talk:Ehrlich91|разговор]])</small> 10:01, 5 ноември 2021 (CET) === Санкционирање === Здраво [[User:Ehrlich91|Ehrlich91]], покрај навредите на национална основа, уредникот [[User:Протогер|Протогер]] прекрши уште најмалку две правила на Википедија и затоа го актуелизирам повторно прашањетo за негово санкционирање и забрана да уредува на Википедија на македoнски јазик (кој патем не го ни знае доволно). Покрај навредите на национална основа и навредите кон македонската историја, го пријавувам и за вандализирање [https://mk.wikipedia.org/wiki/%D0%92%D0%B8%D0%BA%D0%B8%D0%BF%D0%B5%D0%B4%D0%B8%D1%98%D0%B0:%D0%92%D0%B0%D0%BD%D0%B4%D0%B0%D0%BB%D0%B8%D0%B7%D0%B0%D0%BC Википедија:Вандализам] на страницата [https://mk.wikipedia.org/wiki/%D0%92%D0%B5%D0%BB%D0%BA%D0%BE_%D0%A1%D0%BA%D0%BE%D1%87%D0%B8%D0%B2%D0%B8%D1%80%D1%81%D0%BA%D0%B8 Велко Скочивирски], бидејќи повеќе пати брише цитирани извори, кои не дозволува да се вметнат и го пријавувам за прекршување на правилото за тројно враќање [https://mk.wikipedia.org/wiki/%D0%92%D0%B8%D0%BA%D0%B8%D0%BF%D0%B5%D0%B4%D0%B8%D1%98%D0%B0:%D0%9F%D1%80%D0%B0%D0%B2%D0%B8%D0%BB%D0%BE_%D0%BD%D0%B0_%D1%82%D1%80%D0%BE%D1%98%D0%BD%D0%BE_%D0%B2%D1%80%D0%B0%D1%9C%D0%B0%D1%9A%D0%B5 Википедија:Правило на тројно враќање], сето ова доведе до уредничко војување. Ве молам да ги разгледате неговите активности на страната [https://mk.wikipedia.org/wiki/%D0%92%D0%B5%D0%BB%D0%BA%D0%BE_%D0%A1%D0%BA%D0%BE%D1%87%D0%B8%D0%B2%D0%B8%D1%80%D1%81%D0%BA%D0%B8 Велко Скочивирски], Ви благодарам, [[User:Forbidden History|Forbidden History]] <small>([[User talk:Forbidden History|разговор]])</small> 10:02, 7 ноември 2021 (CET) :{{одговор|Ehrlich91}}, Конечно не се согласувам. Видете го [[Разговор:Велко Скочивирски]], таму јасно сум изјавил аргументи за моето мислење и јас придонесов за подобрување на статијата, додека [[Корисник:Forbidden History]] тенденциозно го манипулира сето тоа. --[[User:Протогер|Протогер]] <small>([[User talk:Протогер|разговор]])</small> 10:25, 7 ноември 2021 (CET) ::Статијата уште не сум ја проверил и стои со таков статус, бидејќи треба да се посветам на нејзе. Најпрвин ќе ја разгледам, па потоа ќе кажам мислење. --[[User:Ehrlich91|Ehrlich91]] <small>([[User talk:Ehrlich91|разговор]])</small> 17:05, 7 ноември 2021 (CET) == Global ban proposal for Musée Annam == <div lang="en" dir="ltr" class="mw-content-ltr"> Apologies for writing in English. {{int:Please-translate}} There is an on-going discussion about a proposal that Musée Annam be globally banned from editing all Wikimedia projects. You are invited to participate at [[:m:Requests for comment/Global ban for Musée Annam|Requests for comment/Global ban for Musée Annam]] on Meta-Wiki. {{int:Feedback-thanks-title}} [[User:NguoiDungKhongDinhDanh|NguoiDungKhongDinhDanh]] ([[User talk:NguoiDungKhongDinhDanh|<span class="signature-talk">{{int:Talkpagelinktext}}</span>]]) 15:22, 27 декември 2021 (CET) </div> <!-- Пораката ја испрати Корисник:1234qwer1234qwer4@metawiki преку списокот на https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Requests_for_comment/Global_ban_for_Mus%C3%A9e_Annam/Invitations/AN&oldid=22500565 --> == Избришана објава == Почитувани, зошто е избришана објавата за Проф. д-р Јосиф Тосевски? Дали е прекршено некое правило? Можете ли да ме упатите што треба да направам за да се врати објавата. <small>—Претходниот непотпишан коментар е додаден од [[Special:Contributions/62.162.130.217|62.162.130.217]] ([[User talk:62.162.130.217|разговор]]) 11:18, 12 јануари 2022</small><!-- Шаблон:НепотпишанIP --> == Избришана објава == Почитувани, зошто е избришана објавата за Проф Д-р Јосиф Тосевски? Дали е прекршено некое правило? Може ли да ме упатите што треба да направам да се врати. Однапред благодарам. <small>—Претходниот непотпишан коментар е додаден од [[Корисник:Tosevski123|Tosevski123]] ([[Разговор со корисник:Tosevski123|разговор]] • [[Special:Contributions/Tosevski123|придонеси]]) 11:42, 12 јануари 2022</small><!-- Шаблон:Непотпишан --> == Бришење на страница == Почитувани администратори, две мои страни беа избришани, ок сваќам си ја вршите работата, межѓутоа може ли на некој начин да ми се образложи зошто мојата статија е избришана, неке било какво објаснување, а не само твојата страна е избришана <small>—Претходниот непотпишан коментар е додаден од [[Корисник:Equestian|Equestian]] ([[Разговор со корисник:Equestian|разговор]] • [[Special:Contributions/Equestian|придонеси]]) 21:43, 21 март 2022</small><!-- Шаблон:Непотпишан --> == Correcting file extensions == Hello! These are files whose file extension (.jpg) doesn't match their MIME (image/png) and they hence need to be moved: * [[:File:Beloto_cigance-kultura_thumb.jpg]] → [[:File:Beloto_cigance-kultura_thumb.png]] * [[:File:Macedonian_populations.jpg]] → [[:File:Macedonian_populations.bmp]] * [[:File:Makedoncite_vo_Makedonija.svg]] → [[:File:Makedoncite_vo_Makedonija.bmp]] * [[:File:Makedonski_tenkisti.jpg]] → [[:File:Makedonski_tenkisti.bmp]] * [[:File:Takethat.jpeg]] → [[:File:Takethat.bmp]] * [[:File:Takethatalbum.jpeg]] → [[:File:Takethatalbum.bmp]] * [[:File:Њерт.jpg]] → [[:File:Њерт.bmp]] * [[:File:Асдф3.jpg]] → [[:File:Асдф3.bmp]] * [[:File:Гргр.jpg]] → [[:File:Гргр.bmp]] * [[:File:Дсф.jpg]] → [[:File:Дсф.bmp]] * [[:File:Ттр.jpg]] → [[:File:Ттр.bmp]] Thanks. [[User:Jonteemil|Jonteemil]] <small>([[User talk:Jonteemil|разговор]])</small> 00:20, 10 јули 2022 (CEST) == Случајна грешка и мое трајно блокирање == Здраво пред неколку дена сум блокиран на неодредено време, зошто додека сум едитирал и креирал нови страници не сум ги приметил известувањата дека правам грешка па ми ги избришаа сите создадени страници и сите едитирања од мене на веќе создадени страници, а поради лоша интернет конекција пораките не ми ги отвораше системот и принудно ги игнорирав, значи без да имам лоша намера грешев, а и нов член сум така да затоа и ме зачуди ваквото строго блокирање, поднесов барање за разгледување на мојот блок веднаш, но се уште ништо се нема сменето, ќе ве молам за помош околу мојот проблем. [[User:Meglen MK|Meglen MK]] <small>([[User talk:Meglen MK|разговор]])</small> 15:16, 6 септември 2022 (CEST) == Please remove rights from [[meta:Requests for comment/Global ban for Velimir Ivanovic|globally banned]] user == *[[User:Kolega2357]] *[[User:Kolega2357-Bot]] Thanks! [[User:AlPaD|AlPaD]] <small>([[User talk:AlPaD|разговор]])</small> 11:17, 11 септември 2022 (CEST) == Марионетство == @[[Корисник:Ehrlich91|Ehrlich91]], [[Корисник:Kiril Simeonovski|Kiril Simeonovski]] имам силна причина да верувам дека уредникот [[Корисник:АлександарЧетник|АлександарЧетник]] е втор профил на уредникот [[Корисник:Sashko1999|Sashko1999]]. Погледнете ги активностите на двата профила и секако погледнете кај мене на [https://mk.wikipedia.org/w/index.php?title=%D0%A0%D0%B0%D0%B7%D0%B3%D0%BE%D0%B2%D0%BE%D1%80_%D1%81%D0%BE_%D0%BA%D0%BE%D1%80%D0%B8%D1%81%D0%BD%D0%B8%D0%BA:Forbidden_History&action=history Разговорна страна] како Александар ми поставил прашање, па потоа се заборавил и како Сашко го едитирал. Истото се случува и на статиите за селата кои ги уредувал и Александар а потота како Сашко. Барам да се разгледа ова прашање, бидејќи уредникот Сашко е и порано пријавуван од моја страна за вандализам. Но, ова ги поминува сите правила на Википедија и ве молам да се разгледа случајот и да се банираат сите IP адреси од кој овој уредник се поврзува. И секако да ги известите и останатите јазични википедии. Ви Благодарам. [[User:Forbidden History|Forbidden History]] <small>([[User talk:Forbidden History|разговор]])</small> 18:15, 6 октомври 2022 (CEST) :Тој профил не е мој, немам потреба од втор профил, бидејќи веќе си имам еден. Ама го познавам човекот кој го раководи тој профил и затоа му помагам во некои негови уредувања, нешто кое не се коси со ниту едно правило на Википедија. [[User:Sashko1999|Sashko1999]] <small>([[User talk:Sashko1999|разговор]])</small> 18:34, 6 октомври 2022 (CEST) ::Во што се состои твоето помагање, седна да му куцаш зборови во Разговорна страна кај друг уредник? Премногу ниско да кажеш и да се вадиш со вакво нешто. ::Инаку да и тоа се коси со правилата на Википедија се вика организирано напаѓање и работење. Така да ти благодарам што си призна уште еден прекршок. Мислам дека веќе е јасно дека покрај старите предупредувања за вандализам, за негирање на македонска историја, марионество и организирање Team не едно веќе кршиш 4 правила! [[User:Forbidden History|Forbidden History]] <small>([[User talk:Forbidden History|разговор]])</small> 18:58, 6 октомври 2022 (CEST) :::Ха-ха-ха. :::Доколку мислиш дека сме истите личности, повели да се сретенеме во живо ако си од Скопје. Сашко ми е мој добар другар и ми помага околу едитирање. :::Дали може да ми кажеш каде постои правилото на википедија за "негирање на македонска( заборави да го членуваш зборот) историја? :::Ќе те замолам следен пат да ги членуваш зборовите и да не го негираш македонскиот јазик. :::Ти благодрам. [[User:АлександарЧетник|АлександарЧетник]] <small>([[User talk:АлександарЧетник|разговор]])</small> 21:20, 6 октомври 2022 (CEST) ::::Ширењето на бугарската пропаганда врз официјална државна историја е кршење правило. Оди на бугарската википедија да уредуваш секаде каде што не се признава македонскиот јазик, не да извитоперувате со твојот втор профил Сашко. Фатен си на дело во живо! Ти толку да знаеше македонски јазик немаше да имаш потреба да се корегираш самиот себеси од другиот профил. Си има админи се е на виделина. [[User:Forbidden History|Forbidden History]] <small>([[User talk:Forbidden History|разговор]])</small> 08:22, 8 октомври 2022 (CEST) :::Кој ви дозволил да пишувате на Википедија македонски? Сашко како негатор на македонската историја, а вие како негатор на македонскиот јазик не треба да имате дозвола за пишување. :::,,Така да ти благодарам што си призна уште еден прекршок." ( Така да -> Така што ) :::Би те советувал доколку не го познаваш македонскиот јазик, да започнеш да пишуваш статии на српски. :::Ти благодарам. [[User:АлександарЧетник|АлександарЧетник]] <small>([[User talk:АлександарЧетник|разговор]])</small> 22:02, 6 октомври 2022 (CEST) :::: Значи заклучокот е дека јас не кршам ниту едно правило, ама затоа [[Корисник:Forbidden History|Forbidden History]] го крши правилото за правилно пишување на македонскиот јазик. Така што мислам дека тој треба повеќе да се позанимава со македонскиот јазик, а помалку со безпотребни пријавувања на Википедија. [[User:Sashko1999|Sashko1999]] <small>([[User talk:Sashko1999|разговор]])</small> 22:21, 6 октомври 2022 (CEST) :::::Заклучокот ќе го донесат админите. Прочита погоре од едниот профил еве и на другиот...да ти одговорам. Ако ти е толку важен макеоднскиот јазик, ќе го бранеше на бугарската википедија. Ама, не е така-туку сосема обратно е, ти овде си дојден со друга цел да манипулираш со македонската историја и да ја вртиш на бугарска воденица. Па сега и екипа си основал дечкото. Тоа е кршење правила. Вандализирање е исто така кршење правила. Марионество е исто така кршење правила... :::::Ова ли е граматички точно напишано од твојот друг профил "Кој ви дозволил да пишувате на Википедија македонски?".... Админите се овде да ги забранат ваквите уредници кои со подли и заднински намери пробуваат да едититраат и да извртуваат историски факти и кои не се придржуваат до нормите и принципите на википедија. А за граматика си има посебен админ кој ја корегира во самите статии. Не може секој да си дозволи човек како тебе, да му корегира дури и во разговорни страници на другиот профил... :) [[User:Forbidden History|Forbidden History]] <small>([[User talk:Forbidden History|разговор]])</small> 08:29, 8 октомври 2022 (CEST) :::::: Точно, заклучокот ќе го донесат админите. Јас сум овде веќе 7 години и на твоја жалост ќе ме гледаш уште долго, а ќе гледаш и се повеќе мои истомисленици. Патем, не е макеоднски, туку е македонски јазик. Мислам дека ти треба сериозно описменување на тебе. [[User:Sashko1999|Sashko1999]] <small>([[User talk:Sashko1999|разговор]])</small> 13:54, 8 октомври 2022 (CEST) :::::::Барем јас немам 4 корекции на својот текст. Сум згрешил во куцање и сега што. Да ги искорегирам, ќе ти помине главоболката? Ти можеш и 50 години да имаш профил на вики, што си сработил од него и со него е друга работа. А, си постојат и санкции и казни исто така... [[User:Forbidden History|Forbidden History]] <small>([[User talk:Forbidden History|разговор]])</small> 20:19, 8 октомври 2022 (CEST) :Јас немам докази за марионетство, но знам дека корисникот @[[Корисник:АлександарЧетник|АлександарЧетник]] веќе го опоменав за неговото однесување со внес на податоци. @[[Корисник:Sashko1999|Sashko1999]], многу е побитно кој како пишува на самите статии и со што придонесува на самата Википедија, отколку во разговор. @[[Корисник:Forbidden History|Forbidden History]] Ќе ја следиме состојбата и одлуката за нив би зависела од нивните дејствија на Википедија. --[[User:Ehrlich91|Ehrlich91]] <small>([[User talk:Ehrlich91|разговор]])</small> 15:58, 13 октомври 2022 (CEST) ::Јас ќе се согласам со било каква ваша одлука, бидејќи Ве почитувам како администратори. Но, би сакал да добијам одговор зошто некој би ја посетувал мојата разговорна страница, за да му корегира текст на некој друг уредник? ::Зарем не е добра санкција да му се даде забрана да уредува статии поврзани со историјата на балканските земји (бидејќи и до сега има правено прекршоци и не бил санкциониран). Благодарам [[User:Forbidden History|Forbidden History]] <small>([[User talk:Forbidden History|разговор]])</small> 19:01, 15 октомври 2022 (CEST) == Page protection for [[User talk:Bjankuloski06]] and archives == Target of an LTA ([[:en:wp:LTA/GRP]]). Apologies for writing in English. [[User:Leonidlednev|Leonidlednev]] <small>([[User talk:Leonidlednev|разговор]])</small> 20:33, 11 мај 2023 (CEST) == New special page to fight spam == {{int:please-translate}} <div lang="en" dir="ltr" class="mw-content-ltr"> Hello, We are replacing most of the functionalities of [[MediaWiki:Spam-blacklist]] with a new special page called [[Special:BlockedExternalDomains]]. In this special page, admins can simply add a domain and notes on the block (usually reasoning and/or link to a discussion) and the added domain would automatically be blocked to be linked in Wikis anymore (including its subdomains). Content of this list is stored in [[MediaWiki:BlockedExternalDomains.json]]. You can see [[:w:fa:Special:BlockedExternalDomains]] as an example. Check [[phab:T337431|the phabricator ticket]] for more information. This would make fighting spam easier and safer without needing to know regex or accidentally breaking wikis while also addressing the need to have some notes next to each domain on why it’s blocked. It would also make the list of blocked domains searchable and would make editing Wikis in general faster by optimizing matching links added against the blocked list in every edit (see [[phab:T337431#8936498]] for some measurements). If you want to migrate your entries in [[MediaWiki:Spam-blacklist]], there is a python script in [[phab:P49299]] that would produce contents of [[MediaWiki:Spam-blacklist]] and [[MediaWiki:BlockedExternalDomains.json]] for you automatically migrating off simple regex cases. Note that this new feature doesn’t support regex (for complex cases) nor URL paths matching. Also it doesn’t support bypass by spam whitelist. For those, please either keep using [[MediaWiki:Spam-blacklist]] or switch to an abuse filter if possible. And adding a link to the list might take up to five minutes to be fully in effect (due to server-side caching, this is already the case with the old system) and admins and bots automatically bypass the blocked list. Let me know if you have any questions or encounter any issues. Happy editing. [[User:Ladsgroup|Amir]] ([[User talk:Ladsgroup|talk]]) 11:41, 19 јуни 2023 (CEST) </div> <!-- Пораката ја испрати Корисник:Ladsgroup@metawiki преку списокот на https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=User:Ladsgroup/target_ANs&oldid=25167735 --> == Уредник Василко и неговите закани за Википедија на македонски јазик == Здраво на сите, ви пишувам за последната порака на уредникот [[Корисник:Василко|Василко]] кој ја има оставено на мојата [[Разговор со корисник:Ehrlich91#Санкционирање за навреди|страница за разговор]] дека ќе ја пријавувал Википедија на македонски јазик на Мета поради „нашето однесување“. --[[User:Ehrlich91|Ehrlich91]] <small>([[User talk:Ehrlich91|разговор]])</small> 20:10, 27 јуни 2023 (CEST) :Според мене неговото пријавување кон Мета се чувствува повеќе како заканување отколку вистинско пријавување, не верувам дека ќе ја пријави Македонската Википедија но иако ќе ја пријави мислам дека ќе нема санкции или некој последици кон Македонската Википедија. Овој уредник има лоша историја со бришејќи потребни информации и дела заради нивните гледишта и се чувствувам дека треба да има последици на неговиот однос. [[User:Gurther|Gurther]] <small>([[User talk:Gurther|разговор]])</small> 21:00, 27 јуни 2023 (CEST) == Податотеки за преименување == Hello and sorry for writing in English. Can any admin rename the files in [[:Категорија:Податотеки за преименување]]. Their file extensions are incorrect. [[User:Jonteemil|Jonteemil]] <small>([[User talk:Jonteemil|разговор]])</small> 16:40, 29 јули 2023 (CEST) == Смолвил (ТВ серија) == Здраво и се извинуваме за користењето на Google Translate. Ве молиме заштитете ја страницата [[Смолвил (ТВ серија)]]. Вандализам од [[w:en:WP:LTA/GRP|GRP]] долгорочен насилник. Ви благодарам - [[User:Antandrus|Antandrus]] <small>([[User talk:Antandrus|разговор]])</small> 00:48, 17 август 2023 (CEST) == Jimbo's talk page == {{ping|Bjankuloski06}}, {{ping|Carshalton}} [[User talk:Jimbo Wales]] was created by GRP a month ago. Please do something about that, and check the speedy deletion category. Apologies for writing in English. --[[User:Leonidlednev|Leonidlednev]] <small>([[User talk:Leonidlednev|разговор]])</small> 06:37, 15 септември 2023 (CEST) == Request for protection == Hi, sorry for writing you in English, I want to ask you to protect [[Разговор со корисник:Wutsje|this talk page]], since the user is not active here and the page is targeted by a long-term abuser (called GRP)! I had to suppress the last edits, being potentially libelous content (according to [[m:Special:MyLanguage/Oversight policy|oversight policy]])! I ping last active admin [[User:Bjankuloski06|Bjankuloski06]]! Thanks :) --[[User:Superpes15|Superpes15]] <small>([[User talk:Superpes15|разговор]])</small> 11:06, 1 октомври 2023 (CEST) :{{готово}} Thank you for pointing it out. [[Корисник:Bjankuloski06|Б. Јанкулоски]] <small>([[Разговор со корисник:Bjankuloski06|разговор]])</small> 11:11, 1 октомври 2023 (CEST) == [[Отров]] == Continuous vandalism on this page by anonim(s?). Seems a protection is required. Thanks & sorry for English. [[User:I am smiling|I am smiling]] <small>([[User talk:I am smiling|разговор]])</small> 15:37, 21 ноември 2023 (CET) :{{done}} by [[Корисник:Bjankuloski06]], thanks! [[User:I am smiling|I am smiling]] <small>([[User talk:I am smiling|разговор]])</small> 13:43, 27 ноември 2023 (CET) == Март == Please semiprotect [[Март]] against more vandalism by [[:en:WP:LTA/GRP|this WMF banned user]]. Thanks, [[User:Wutsje|Wutsje]] <small>([[User talk:Wutsje|разговор]])</small> 21:16, 28 ноември 2023 (CET) :{{done}} Thanks for noting it.--[[User:Kiril Simeonovski|Kiril Simeonovski]] <small>([[User talk:Kiril Simeonovski|разговор]])</small> 22:42, 28 ноември 2023 (CET) == Not consistent content with insulting and incorrect statements == Dear Wikipedia representatives, Some time ago I came up to a page that was previously known to me: [[Коце Ципушев|https://mk.wikipedia.org/wiki/%D0%9A%D0%BE%D1%86%D0%B5_%D0%A6%D0%B8%D0%BF%D1%83%D1%88%D0%B5%D0%B2]] and I was unpleasantly surprised, even astonished by the content change. Namely, the page is dedicated to a Macedonian and Bulgarian revolutionary, known as Kosta Tsipushev, from the 19th and 20th century. The Macedonian version of the page, that I have shared above, contains insulting and inaccurate information. It is not consistent with the Bulgarian and the English version given here: https://en.wikipedia.org/wiki/Kosta_Tsipushev https://bg.wikipedia.org/wiki/%D0%9A%D0%BE%D1%86%D0%B5_%D0%A6%D0%B8%D0%BF%D1%83%D1%88%D0%B5%D0%B2 The Macedonian version seems to be heavily politically and ideologically biased and contains statements like: "bulgarian fascist servant", "traitor of the Macedonian resistance", "Bulgarian spy". Those are heavy accusations and are not supported by any means of any valid objective source giving such an evidence. Even the source the admins of the page use (Angel Dinev -[https://www.scribd.com/document/209275040/%D0%9F%D0%BE%D0%BB%D0%B8%D1%82%D0%B8%D1%87%D0%BA%D0%B8%D1%82%D0%B5-%D1%83%D0%B1%D0%B8%D1%81%D1%82%D0%B2%D0%B0-%D0%B2%D0%BE-%D0%91%D1%83%D0%B3%D0%B0%D1%80%D0%B8%D1%98%D0%B0-%D0%90%D0%BD%D0%B3%D0%B5%D0%BB-%D0%94%D0%B8%D0%BD%D0%B5%D0%B2-1951-%D1%80%D0%B5%D0%BE%D0%B1%D1%98%D0%B0%D0%B2%D0%B5%D0%BD%D0%BE-1983 „Политичките убиства во Бугарија“] ) to justify their writing does not mention any espionage activity. I tried to correct it and debate with the content editors but they then constrained the access to the page so that it could not be edited. I would kindly ask you to somehow react to those violations and to free the page for further editing. Best Regards, Konstantin Dzhekov [[User:Kdzekov|Kdzekov]] <small>([[User talk:Kdzekov|разговор]])</small> 23:53, 26 декември 2023 (CET) :Покрај тоа што овој уредник прекрши неколку википедија правила, тој продолжи со лични навреди кон уредници, кон македонскиот народ па и со закани кон хакнување на страната. Да почнам со ред. :'''1.''' Најпрво го прекрши вики правилото за [[Википедија:Вандализам|вандализам]], по што беше опоменат од @[[Корисник:Ehrlich91|Ehrlich91]] но си продолжи со истиот наратив. :'''2.''' па потоа со правни закани, [[Википедија:Без правни закани|кршејќи го и ова правило]] - цитат на неговите закани ('''[[Разговор:Коце Ципушев#Реакција по повод лаги и навреди врз ликот и делото на Коце Ципушев|"Се обраќам кон вас што сте ја ставиле последната содржина на странава. Доколку не ја тргнете содржината ќе покренам тужба."]]''') :'''3.''' тој продолжи во негов стил но сега прекршувајќи и друго правило со напад кон [[Википедија:Без лични напади|уредниците кои уредувале на статијата]] - цитат ('''"Можете ли тоа да си го претставите, малоумници едни?!")''' :'''4.''' па потоа со закани и исмевање на македонскиот народ и официјалната историографска фела и наука (го цитирам: '''"Можете ли тоа да си го претставите, малоумници едни?! Се декларирал како Бугарин, и тоа му го зимате за грев. Па сите се декларирале како Бугари во тоа време, сите што сте ги спомнале погоре. Писмени ли сте, сте прочитале ли нешто повеќе од фалсификувана историја?")''' :'''5.''' за да од вчера уште еднаш се закани доколку овде не бил решен спорот во негова-бугарска полза тој ќе превземал акција страната да биде хакната) - тоа може да се прочита [[Разговор:Коце Ципушев#Околу вашите книги и автори|овде]]. Цитат ('''"Најотворено ви кажувам дека доколку не го промените начинот на којшто сте го пишале текстот и доколку не се промени текстот воопшто, страната ќе биде симната (hack-ната)."''') :'''6.''' Покрај се ова тој крши уште едно правило, а тоа дека тој бил негов близок роднина, пто веднаш станува јасно зопто е овде дојден и со каква цел - цитат '''"Коце Ципушев не е бугароман, туку македонски бугарин. Тоа никој не го крие, и си го знаеме многу добро ние што сме упатени или блиски."''' :Молам уредников да биде санкциониран и да му се забрани уредување на македонската википедија. Ви благодарам [[User:Forbidden History|Forbidden History]] <small>([[User talk:Forbidden History|разговор]])</small> 16:58, 27 декември 2023 (CET) ::Само што бев предмет на нова навреда од уредникот - цитат: ::'''"Токмак еден! Бизону! Зарем “Спомени“ на Христо Татарчев и “Автобиографија“ на Григор Прличев се бугарскли фејк глупости ?! Ти си срам и изрод на македонскоиот народ, ти и таквите како тебе прават раздор и ги кочат работите да мрднат, пред се политички, па после и во другите сфери."''' ::И само да додадам, покрај 5те книги кои ги цитирам за изродот, предавникот и крвникот на македонците Коце Ципушев, имам уште да додадам книги и автори. Секако да нагласам дека во дел од документите кога е создавана оваа држава Македонија, по која плука уредников, токму Коце Ципушев е посочен како фашистички соработник и предавник. Во такви државотворни документи да си влезен со име и презиме како предавник, е доволен показател зошто токму неговото име е издвоено во таа топ листа на предавници. [[User:Forbidden History|Forbidden History]] <small>([[User talk:Forbidden History|разговор]])</small> 20:34, 27 декември 2023 (CET) :@[[Корисник:Kdzekov|Kdzekov]] Јазичните изданија на Википедија не се исти, ниту ќе бидат исти, бидејќи се разликуваат изворите кои ги користат и особено историографијата на јазикот кој го користи таа Википедија. Уредникот @[[Корисник:Forbidden History|Forbidden History]] ти објасни со извори зашто е тоа така напишано. Бидејќи целта на ова ти е само оваа статија, при што користиш навреди и некакви закани, ова нека ти биде последна опомена, пред да бидеш санкциониран. --[[User:Ehrlich91|Ehrlich91]] <small>([[User talk:Ehrlich91|разговор]])</small> 10:50, 30 декември 2023 (CET) == Request == Sorry for english, please protect [[Ерусалим]]: persistent vandalism by WMF-banned user. I ping last active sysop {{ping|Bjankuloski06}}. Thanks, --[[User:Mtarch11|Mtarch11]] <small>([[User talk:Mtarch11|разговор]])</small> 04:38, 2 април 2024 (CEST) == LTA spam on my userpage == Hello, dear colleagues! I would like to ask if you could delete [[User talk:Aca|my userpage]] on this project. It is targeted for a while by a long-term abuser Velimir Ivanovic ([[:m:Requests for comment/Global ban for Velimir Ivanovic|banned globally]]). I would also suggest preventive protection of the page for 1 year, if possible. Thank you in advance and greetings from the Serbo-Croatian project! – [[User:Aca|Aca]] <small>([[User talk:Aca|разговор]])</small> 21:22, 16 август 2024 (CEST) == отстранете ја забраната за уредување на Marvel Comics == .....треба да се направи update на филмовите,лично јас ги направив табелите со целата филмографија на Marvel,не знам кој стави забрана но ве замолувам да се отстрани забраната. [[User:NadyBarbieGirl|NadyBarbieGirl]] <small>([[User talk:NadyBarbieGirl|разговор]])</small> 02:56, 19 октомври 2024 (CEST) :@[[Корисник:NadyBarbieGirl|NadyBarbieGirl]] {{Done}} --[[User:Ehrlich91|Ehrlich91]] <small>([[User talk:Ehrlich91|разговор]])</small> 14:44, 19 октомври 2024 (CEST) ==Неточно цитирање на зборовите на Ѓорче Петров== Во страницата [[Статица]] се споменуваат зборови на Ѓорче Петров за селото Статица и пишува: "За потеклото на жителите на тоа село, запишал дека се од арнаутско (албанско) потекло, но под влијание од околните села ја загубиле народноста и јазикот и сега се сметаат за Македонци". Бидејќи Ѓорче Петров запишал дека жителите на Статица се сметаат за Бугари, го поправив, но бев [https://mk.wikipedia.org/w/index.php?title=%D0%A1%D1%82%D0%B0%D1%82%D0%B8%D1%86%D0%B0&diff=prev&oldid=5318652 одбиен] от уредник. Не сакам да започнувам уредувачка војна, а со оглед на други слични дискусии, сакам да прашам дали има проблем зборовите на Ѓорче Петров да не се фалсификувани, туку да останат напишани како што се во соодветниот извор.--[[User:Simin|Simin]] <small>([[User talk:Simin|разговор]])</small> 14:23, 19 јануари 2025 (CET) :@[[Корисник:Simin|Simin]] За оваа конкретна статија, употребената реченица е од книгата на Ѓорче Петров која беше реобјавена во 2015 година напишан на современ македонски јазик, така што тој што ја пишувал статијата го користел тој извор. За останатите теми ќе си биде отворена расправа на Селска чешма во оваа недела. --[[User:Ehrlich91|Ehrlich91]] <small>([[User talk:Ehrlich91|разговор]])</small> 11:21, 20 јануари 2025 (CET) ::Сакате да кажете дека во изданието на Марио Шаревски не пишува Бугари, туку Македонци?--[[User:Simin|Simin]] <small>([[User talk:Simin|разговор]])</small> 20:45, 20 јануари 2025 (CET) :::@[[Корисник:Ehrlich91|Ehrlich91]] @[[Корисник:Simin|Simin]] Како прво на книгата не пишува никаде дека е на Ѓорче Петров, туку истата нема автор. Дека наводно бил автор Ѓорче Петров. си го измисли бугарската пропаганда. Човекот напишал книга ама дали е таа во оригинал или некој фалсификувал...не може да се каже. Така да книги со сомнително потекло не би ни требало да се цитираат. [[User:Forbidden History|Forbidden History]] <small>([[User talk:Forbidden History|разговор]])</small> 16:01, 26 јануари 2025 (CET) ::::@[[Корисник:Forbidden History|Forbidden History]], како прво во историографијата, вклучително и од соработникот на МАНУ Марио Шаревски, е прифатено дека автор на книгата е Ѓорче Петров. Вашето мислење е интересно, но не се јасни вашите квалификации да го правите оригинално истражување. Како второ, книгата и онака е цитирана на Википедија и без разлика кој и е автор, не треба да се фалсификува.--[[User:Simin|Simin]] <small>([[User talk:Simin|разговор]])</small> 19:41, 2 февруари 2025 (CET) :::::Па, тоа ти зборувам, дека веројатно е веќе фалсификувана од тие твоите. Администраторите овде можеби не се запознаени со тоа, па ако мислиш дека ќе поминеш со "бугарски финти" и кај мене, малку се лажеш. Како сакаш врти ги работите на книгата на која се повикувате нема автор. А ако се повикуваш на книгата на Марио Шаревски во неа пишува Македонци...така, да...сам се вплеткуваш во нешто од кое не можеш да излезеш. И Кнчов пишува дека Мкедонците сами и сите околу нив се декларирале како Македонци, па сепак вие пишувате секаде дека се Бугари...или за овој автор ова нема да важи? [[User:Forbidden History|Forbidden History]] <small>([[User talk:Forbidden History|разговор]])</small> 17:46, 5 февруари 2025 (CET) ::::::@[[Корисник:Forbidden History|Forbidden History]], зборовите на уредникот Forbidden History имаат значење само ако се поддржани од сигурни извори, според правилата на Википедија. Ако во историографијата, вклучително и во македонистичката, е прифатено дека автор на оваа книга е Ѓорче Петров, зошто уредникот Forbidden History смета дека може да се обидува да го негира ова, да прави свое истражување, кое не е за Википедија? Како сакаш врти ги работите, станува збор за правила. :::::: Како одговори на: "...книгата и онака е цитирана на Википедија и без разлика кој и е автор, не треба да се фалсификува"? Со тоа што Шаревски исто фалсификувал "македонци". Или со бесмислениот аргумент за К’нчов? Прво К’нчов не е Петров. Второ, К’нчов има предвид многу поавтентично разбирање на Македонците - регионалното. Тој пишува дека Бугарите и Власите се нарекуваат Македонци. Многумина од нас сме Македонци, но не сме македонисти. Секако, поважно е што К’нчов не е Петров.--[[User:Simin|Simin]] <small>([[User talk:Simin|разговор]])</small> 21:47, 10 февруари 2025 (CET) == Report concerning 92.55.124.46 == {{User|92.55.124.46}} Vandalism <small>[[:m:Special:MyLanguage/User:TenWhile6/XReport|XReport]]</small> --[[User:TenWhile6|TenWhile6]] <small>([[User talk:TenWhile6|разговор]])</small> 11:46, 11 февруари 2025 (CET) == Report concerning Kolega2357 == {{User|Kolega2357}} Please remove autopatrolled from WMF-banned user. <small>[[:m:Special:MyLanguage/User:TenWhile6/XReport|XReport]]</small> --[[User:Hide on Rosé|Hide on Rosé]] <small>([[User talk:Hide on Rosé|разговор]])</small> 10:33, 13 јуни 2025 (CEST) :@[[Корисник:MacedonianBoy|MacedonianBoy]] @[[Корисник:Bjankuloski06|Bjankuloski06]] Мислам дека вие двајца како бирократи можете да го отстраните овој статус од овој корисник. Јас го отстранив само уредник. --[[User:Ehrlich91|Ehrlich91]] <small>([[User talk:Ehrlich91|разговор]])</small> 21:55, 14 јуни 2025 (CEST) 6ufdri4d7nmramb34x1hv1x67qgb8x2 0 60094 5380083 5372291 2025-06-14T14:33:04Z Иван Ж 57150 /* Моментален состав */ 5380083 wikitext text/x-wiki {{Infobox football club | clubname = Реал Мадрид | current = | image = [[File:Logo Real Madrid.SVG|160px|Лого]] | fullname = Фудбалски Клуб Реал Мадрид<br />Real Madrid Club de Fútbol<ref name="Real Madrid Club de Fútbol"/> | nickname ={{Nowrap|''Los Reyes'' (Kралевите)}} {{Nowrap|''Los Blancos'' (Белци)}} {{Nowrap|''Los Merengues'' (Меренги)}} {{Nowrap|''Los Vikingos'' (Викинзи)}}<ref name=VIKINGOS>{{cite Reyes (Кралеви) web|author=|url=http://ligadecampeones.com/los-vikingos-arrasan-europa-98430/ |title=Los vikingos arrasan Europa |publisher=Ligadecampeones.com |date=23 November 1960 |accessdate=2013-02-18}}</ref> <!-- Los Galacticos is not a nickname for the club it refers to a group of players only. --> | founded = {{Start date and years ago|df=yes|1902|03|06}}<br />како ''Фудбалски Клуб Мадрид''<ref name="Real Madrid turns 106 (I)"/> | ground = [[Сантјаго Бернабеу]] | capacity = 85,454<ref>{{Наведена мрежна страница|title = El Bernabéu estrena 900 localidades más | url = http://www.as.com/futbol/articulo/bernabeu-estrena-900-localidades/20110821dasdaiftb_44/Tes | publisher = as.com | accessdate =20 October 2011}}</ref> | chrtitle = Претседател | chairman = [[Флорентино Перес]] | mgrtitle = Тренер | manager = [[Карло Анчелоти]]<ref>https://www.bbc.com/sport/football/44459380</ref> | league = [[Ла лига]] | season = 2023-24 | position = 1-во место | website = http://www.realmadrid.com | pattern_la1 = _realmadridcf2324h | pattern_b1 = _realmadridcf2324h | pattern_ra1 = _realmadridcf2324h | pattern_sh1 = _realmadridcf2324h | pattern_so1 = _realmadridcf2324hl | leftarm1 = FFFFFF | body1 = FFFFFF | rightarm1 = FFFFFF | shorts1 = FFFFFF | socks1 = FFFFFF | pattern_la2 = _realmadridcf2324a | pattern_b2 = _realmadridcf2324a | pattern_ra2 = _realmadridcf2324a | pattern_sh2 = _realmadridcf2324a | pattern_so2 = _realmadridcf2324al | leftarm2 = 000030 | body2 = 000030 | rightarm2 = 000030 | shorts2 = 000030 | socks2 = 000030 | pattern_la3 = _realmadridcf2324t | pattern_b3 = _realmadridcf2324t | pattern_ra3 = _realmadridcf2324t | pattern_sh3 = _realmadridcf2324t | pattern_so3 = _realmadridcf2324tl | leftarm3 = 000000 | body3 = 000000 | rightarm3 = 000000 | shorts3 = 000000 | socks3 = 000000 }} '''Фудбалски клуб Реал Мадрид''' ({{lang-es|'''Real Madrid Club de Fútbol'''}}), попознат и како '''Реал Мадрид''' и '''Los Blancos (Белите)''' — професионален [[фудбал]]ски шпански тим од [[Мадрид]]. Клубот е основан во [[1902]] година и игра во [[Премиера (Ла лига)|Шпанската Премиера]]. Тој е најуспешниот шпански клуб, со 35 национални шампионски титули, деветнаесет пати бил освојувач на Кралскиот куп ([[Копа дел Реј]]) и рекордни 15 пати победувал во [[Лига на шампиони во фудбал|Лигата на шампиони]].<ref name="Madrid the masters of Europe">{{Наведена мрежна страница |title = Реал Мадрид Кралевите во Европа | url = http://www.uefa.com/competitions/ucl/news/kind=8192/newsid=3047.html | publisher = uefa.com | date = 2003-07-08 }}</ref> Реал Мадрид е еден од основачите на [[Г-14]], која претставува група од 14 водечки екипи во [[Европа]].<ref>{{Наведена мрежна страница|title = Реал Мадрид е еден од основачите на Г-14|url = http://www.g14.com|publisher = G14.com|accessdate = 2021-08-09|archive-date = 2006-06-13|archive-url = https://web.archive.org/web/20060613035116/http://www.g14.com/|url-status = dead}}</ref> Клубот своите домашни натпревари ги игра на стадионот „[[Сантјаго Бернабеу]]“ во Мадрид. На [[23 декември]] [[2000]] година, [[ФИФА]] го наградила кралскиот тим со наградата “Најдобар клуб во 20 век“.<ref name="106 years of history">{{Наведена мрежна страница |title = 106 години од историјата | url = http://www.realmadrid.com/cs/Satellite/en/1202728273671/noticia/Noticia/106_years_of_history.htm | publisher = Realmadrid.com| date = 2008-03-08 }}</ref><ref name="Real Madrid turns 106 (1991-2008)">{{Наведена мрежна страница |title = 106 години од создавањето на Реал Мадрид (1902-2008) | url = http://www.realmadrid.com/cs/Satellite/en/1202730576269/noticia/Noticia/Real_Madrid_turns_106_(1991-2008).htm | publisher = Realmadrid.com}}</ref> Реал Мадрид е најуспешниот тим во сите натпреварувања организирани од [[УЕФА]], со освоени 10 титули во Лигата или Купот на Шампионите и две во [[УЕФА Лига Европа|Купот на УЕФА]].<ref>{{Наведена мрежна страница |title = Клупски факти:Реал Мадрид | url = http://www.uefa.com/footballeurope/club=50051/club.html | publisher = Uefa.com }}</ref> Реал Мадрид е најголем и најуспешен [[фудбал]]ски тим во светот според истражувањето на Универзитетот Харвард спроведено во [[2007]] година.<ref>{{Наведена мрежна страница |title = Харвард Видеолектура | url = http://www.realmadrid.com/cs/Satellite/en/1202728350886/noticia/Noticia/Harvard_videolecture.htm | publisher = Realmadrid.com}}</ref>Исто така е еден од најбогатите во светот.<ref>{{Наведена мрежна страница | title = Манчестер Јунајтед зајакнува, но Реал Мадрид останува на врвот | url = http://www.deloitte.com/dtt/press_release/0,1014,sid%253D2834%2526cid%253D191865,00.html | publisher = Deloitte UK | accessdate = 2008-07-18 | archive-date = 2008-11-23 | archive-url = https://web.archive.org/web/20081123042222/http://www.deloitte.com/dtt/press_release/0,1014,sid%253D2834%2526cid%253D191865,00.html | url-status = dead }}</ref><ref name="Soccer Team Valuations">{{Наведена мрежна страница |title = Најбогатите фудбалски тимови | url = http://www.forbes.com/lists/2008/34/biz_soccer08_Soccer-Team-Valuations_Revenue.html | publisher = forbes.com }}</ref> == Историја == Фудбалот беше запознаен со [[Мадрид]] преку професорите и студентите од Факултетот ''Либре де Енсењанза'' и неколку апсолвенти од Оксфорд<ref>{{Наведена мрежна страница | title = Реал Мадрид Слики, играње фудбал, Шпанската лига LFP историја, екипи | url = http://www.webdelfuturo.com/liga-espanola-de-futbol/real-madrid-cf.php | publisher = WDF | accessdate = 2008-07-18 | archive-date = 2007-10-11 | archive-url = https://web.archive.org/web/20071011061026/http://webdelfuturo.com/liga-espanola-de-futbol/real-madrid-cf.php | url-status = dead }}</ref> Тие го основаат клубот ''Фудбал Скај'' во [[1895]] година играјќи саботата наутро во Монклоа. Клубот се дели на два клуба ''Њу фудбал де Мадрид'' и ''Клуб Еспањол де Мадрид''. Претседател на подоцнежниот клуб е Хулио Палакиос. Подоцнежниот клуб се дели повторно во [[1902]] година и резултира со создавањето на Сосиедад Мадрид ФК<ref name="Real Madrid turns 106 (I)"/>. Прв претседател беше Хуан Падрос Рубио, прв секретар беше Мануел Мендио, а прв сопственик беше Хосе де Горостизага<ref name="Juan Padrós">{{Наведена мрежна страница |title = Претседател Хосе де Горостизага | url = http://www.realmadrid.com/cs/Satellite/en/Presidents/1193041516821/1193042117717/contenido/Presidente/Juan_Padros.htm | publisher = Realmadrid.com }}</ref>. Хуан Падрос Рубио ќе биде подоцна заменет од неговиот брат Карлос Падрос од [[Шпанија]].<ref name="Carlos Padrós">{{Наведена мрежна страница |title = Претседател - Хосе Пардос | url = http://www.realmadrid.com/cs/Satellite/en/1193041516821/1193042117473/contenido/Presidente/Carlos_Padros.htm | publisher = Realmadrid.com }}</ref> После три години од основањето, во [[1905]], Реал Мадрид ја освои својата прва титула во [[Чамартин Стадион|Естадио Чамартин]]. Тимот ја освои првата од четирите последователни [[Копа дел Реј]] титули (во ова време единствениот куп во Шпанија). Во [[1912]] година, тимот се сели во ''Кампо де Одонел'' после преселувањето на повеќе мали стадиони<ref name="History - Chapter 1 - FROM THE ESTRADA LOT TO THE NICE, LITTLE O’DONNELL PITCH">{{Наведена мрежна страница |title = Историја - Страница 1 - Од Естрадата, многу до убаво, малиот Одонел терен | url = http://www.realmadrid.com/cs/Satellite/en/Santiago_Bernabeu/1193041512791/Historia/History.htm | publisher = Realmadrid.com}}</ref>. Во 1920 година името на тимот се менува во ФК Реал Мадрид, откако Кралот му ја дава на тимот Титулата Реал(Ројал) <ref name="Real Madrid turns 106 (II)">{{Наведена мрежна страница |title = Дебито на Бернабеу со име ''Реал'' (1911-1920) | url = http://www.realmadrid.com/cs/Satellite/en/1202730681252/noticia/Noticia/Real_Madrid_turns_106_(II).htm | publisher = Realmadrid.com }}</ref> [[Сантјаго Бернабеу Јесте]] станува претседател во [[1945]] година<ref name="Real Madrid turns 106 (V)">{{Наведена мрежна страница |title = Бернабеу ја почнунува својата работа како претседател со обновување на стадионот Чамартин (1941-1950) | url = http://www.realmadrid.com/cs/Satellite/en/1202730681924/noticia/Noticia/Real_Madrid_turns_106_(V).htm | publisher = Realmadrid.com }}</ref> Под негово председаваштво, клубот, стадионот Сантјаго Бернабеу и Суидад Депортиво се обновија од [[Шпанската Граѓанска Војна]]. Почнувајќи од [[1953]] тој вложи многу пари во страдегијата за купување на играчи од светска класа од странство, најважн беше купувањето на [[Алфредо ди Стефано]] правејќи го првиот мултинационале.<ref name="Real Madrid turns 106 (VI)">{{Наведена мрежна страница|title = Специјална декада (1951-1960) | url = http://www.realmadrid.com/cs/Satellite/en/1202730565386/noticia/Noticia/Real_Madrid_turns_106_(VI).htm | publisher = Realmadrid.com }}</ref> Во [[1955]] година работејќи на една идеја предложена од еден француски новинар и уредувач на ''Л’Екип Габриел Ханот'' и градејќи го [[Копа Латина]](натпреварување помеѓу тимовите од [[Италија]],[[Шпанија]],[[Португалија]] и [[Франција]]) Бернабеу се среќава во ''Амбасадор Хотел'' во Париз со Бедригнан и Густав Себес и го создава она што денессе нарекува[[Лига/Куп на Шампиони|Лига на Шампиони]]<ref>{{Наведена мрежна страница| url=http://www.uefa.com/magazine/news/Kind=512/newsId=419682.html | title=Долу капите за Ханот | publisher=uefa.com | author=Matthew Spiro}}</ref>. Тоа беше под водство на Бернабеу, а Реал Мадрид стана главна силаво Шпанскиот и Европкиот фудбал. Овој клуб го освои Купот на пет пати во низа помеѓу 1956 и 1960, вклучувајќи го и незаборавното финале на Хампден Парк во финалето на [[Куп на Шампиони 1960/1961|Купот на Шампиони 1961]] освојуваќи го со победа над [[Ајнтрахт Франкфурт]] со 7-3<ref name="Real Madrid turns 106 (VI)"/>. Со оваа победа го освои петпати со ред Купот на Шампиони и заслужено го доби '''''[[УЕФА орден за слава]]'''''<ref name="badge of honour">{{Наведена мрежна страница| url=http://www.uefa.com/newsfiles/19071.pdf | title=Лига на Шампионите | format=[[PDF]]| publisher = UEFA }}; Page 4, §2.01 "Cup" & Page 26, §16.10 "Title-holder logo"</ref> Реал Мадрид го освојува Европскиот Куп по шести пат во [[1966]] година победувајќи го во финалето [[ФК Партизан|Партизан]] со 2-1, со тимови составени од единствено од играчи родени во заемјата од каде што потекнува тимот за кој играле - првпат во историјата на ова натпреварување.<ref name="Real Madrid turns 106 (VII)">{{Наведена мрежна страница |title = Генерациското враќање беше успешно (1961-1970) | url = http://www.realmadrid.com/cs/Satellite/en/1202730565958/noticia/Noticia/Real_Madrid_turns_106_(VII).htm | publisher = Realmadrid.com }}</ref> Исто така беше и вице-првак на Европа во [[Куп на Шампиони 1961/62|1962]],[[Куп на Шампиони 1963/64|1964]] и [[Куп на Шампиони 1980/81|1981]]. Тимот исто така го освои [[УЕФА Куп]]от двапати и трипати бил вице-првак во [[Куп на Победниците на Куповите|Купот на Победниците на Куповите]]. <ref name="Madrid awake from European slumber">{{Наведена мрежна страница |title = Мадрид се разбуди од Европскиот сон | url = http://www.uefa.com/competitions/uefacup/history/season=1984/intro.html | publisher = uefa.com }}</ref><ref name="Madrid the comeback kings">{{Наведена мрежна страница |title = Мадрид, кралевите повратници | url = http://www.uefa.com/competitions/uefacup/history/season=1985/intro.html | publisher = uefa.com }}</ref><ref name="Final 1">{{Наведена мрежна страница |title = Финале | url = http://www.uefa.com/competitions/ecwc/history/season=1970/round=808/index.html | publisher = uefa.com }}</ref><ref name="Final 2">{{Наведена мрежна страница |title = Финале | url = http://www.uefa.com/competitions/ecwc/history/season=1982/round=873/index.html | publisher = uefa.com }}</ref> Во раните 80-ти Реал Мадрид ја изгуби власта врз титулата на Ла Лига сè додека една група од домашни ѕвезди, позната како ''ЛА Квинта де Боитре'' која почна да доминира во Шпанскиот фудбал<ref>{{Наведена мрежна страница |title = The “Квинта де Боитре” era begins | url = http://www.realmadrid.com/cs/Satellite/en/1202735906881/noticia/Noticia/1985_86.htm | publisher = Realmadrid.com | accessdate = 2008-07-11}}</ref> Името ''Ортаци на грабливците'' доаѓаше од прекарот кој му беше даден на еден од членовите, [[Емилио Бутрагоењо]]. Отсанатите четири членови беа : [[Маноло Санчиз Хонтијело]], [[Рафаел Мартин Васкес]], [[Хосе Мигел Гонсалес Мартин|Хосе Мигел Гонсалес Мартин-Мичел]] и [[Мигел Пардеза]].<ref name="Real Madrid turns 106 (IX)">{{Наведена мрежна страница |title = 1981-1990 Пет Ла Лига титули и нов рекорд | url = http://www.realmadrid.com/cs/Satellite/en/1202730567810/noticia/Noticia/Real_Madrid_turns_106_(IX).htm | publisher = Realmadrid.com }}</ref> Со Ла Квинта де Боитре( Сега со четири члена кога Пардеза замина во Сарагоса во [[1986]]) имаше најдобар состав во Шпанија и во Европа, а во втората половина на 80-тите освои два УЕФА Купа и 5 титули во Ла лига во низа<ref name="Real Madrid turns 106 (IX)"/> Васкес замина во [[1990]] во [[Торино]], во [[1992]] направи враќање во Реал Мадрид, но потоа во [[1995]] замина во [[Депортиво ла Коруња]]. Во 1995 и [[1996]] Бутрагуењо и Мичел го напуштија клубот и заминаја во Атлетико Сајела, [[Мексико]].<ref name="1992-2001">{{Наведена мрежна страница |title = 1991-2000 - Од Раул до новиот милениум | url = http://www.realmadrid.com/cs/Satellite/en/1193041516534/Historia/Club.htm | publisher = Realmadrid.com }}</ref> Во 1996 предтседателот [[Лорецо Санз]] го назначи [[Фабио Капело]] за тренер.<ref name="Real Madrid turns 106 (1991-2008)"/>. Тој беше тренер само една сезона, во кој тој беше шампион, за во клубот пристигна засилувања добри исто колку што Реал ги имаше тогаш: [[Раул Гонсалес]], [[Фернандо Хиеро]] и [[Фернандо Редондо]]. Засилувањата за таа сезона беа: [[Роберто Карлос|Роберто Карлос да Силва]], [[Предраг Мијатовиќ]], [[Давор Шукер]] и [[Кларенс Сидорф]]. Како резултат Реал Мадрид(со засилувањето [[Фернандо Мориентес]] кој дојде во 1997), конечно заврши 32-годишно чекање на седмата титула во Лигата или Купот на Шампиони, победувајќи го [[Јувентус]] во финалето со 1-0 со голот на Предраг Мијатович.<ref name="Real Madrid turns 106 (1991-2008)"/><ref name="1992-2001"/> Во [[2000]] [[Флорентино Перес]] беше новоназначениот претседател на тимот и се заколна дека ќе го избрише клупскиот долг и ќе го модернизира клупските простории, како и да е Перес вети дека ќе се движат кон победа со потпишувањето договор со [[Луис Фиго]].<ref>{{Наведена мрежна страница |title = Договор на Фиго со Реал | url = http://news.bbc.co.uk/sport1/hi/football/europe/848836.stm | publisher = BBC.com }}</ref> На [[16 јули]] Перес ги доби изборите.<ref>{{Наведена мрежна страница |title = Ерата на Флорентино Перес| url = http://www.realmadrid.com/cs/Satellite/es/1193040472604/1193040504604/contenido/Presidente/Florentino_Perez.htm | publisher = Realmadrid.com}}</ref> Клубот контроверзно го премести стадионот за тренинг и користеше пари за да ги собере познатите ''Галактикос'' играчи, како што беа:[[Зинедин Зидан]], [[Роналдо]], [[Роберто Карлос|Роберто Карлос да Силва]], [[Луис Фиго]], [[Раул Гонсалес]] и [[Дејвид Бекам]]. То беше сомнително, но во секој случај плаќаше за да ги освои [[Лига на Шампиони 2001/02|Лига на шампиони 2002]] и Ла лига во сезоната 2002/03, потоа клубот неуспешно се обидуваше да ја осви Ла лига наредните три години.<ref name="2002 - 2011">{{Наведена мрежна страница |title = 2001-сегашност - Real Madrid | url = http://www.realmadrid.com/cs/Satellite/en/1193041516534/Historia/Club.htm | publisher = Realmadrid.com }}</ref> [[Рамон Калдерон]] беше избран за нов претседател на клубот на [[2 јули]] [[2006], кој дополнително го назначи [[Фабио Капело]] за нов тренер на клубот и Предраг Мијатовиќ за нов спортски директор.<ref name="Real Madrid turns 106 (1991-2008)"/> Реал Мадрид ја освои сезоната 2006/07 за првпат по четири години <ref name="Madrid are the CHAMPIONS: Together we could! Thank you all!">{{Наведена мрежна страница |title = Реал Мадрид 3-1 Мајорка | url = http://www.realmadrid.com/cs/Satellite/en/1202730196845/noticia/Noticia/Real_Madrid_3-1_Mallorca.htm | publisher = Realmadrid.com }}</ref>. Сепак и покрај освојувањето на [[Ла лига|Ла Лига]], Капело ја напушти функцијата тренер на Реал Мадрид еден месец подоцна, во јуни 2007, за на негово место дојде Германецот [[Бернд Шустер]].<ref name="Real Madrid sack manager Capello">{{наведени вести| title = Реал Мадрид го отпушти Капело| url = http://news.bbc.co.uk/sport1/hi/football/europe/6248514.stm| publisher = BBC Sport}}</ref><ref>{{Наведена мрежна страница |title = Назначување на нов менаџер | url = http://www.realmadrid.com/cs/Satellite/en/1202730287363/noticia/Noticia/Signing_the_contract.htm |publisher = Realmadrid.com }}</ref> Реал Мадрид во сезоната 2007/08 ја освои по 31^ви пат ја освои Ла Лига и по осумнаесет години ја освои двапати со ред.<ref>{{Наведена мрежна страница |title = Првите две титули со ред по осумнаестет години | url = http://www.realmadrid.com/cs/Satellite/en/1202735919333/noticia/Noticia/2007_08.htm |publisher =Realmadrid.com }}</ref> Исто така Реал Мадрид постави нов Ла Лига рекорд освојуваќи 85 бода.<ref>{{Наведена мрежна страница |title = Шампиони | url = http://www.realmadrid.com/cs/Satellite/en/Real_Madrid_C.F._-_Official_Web_Site/1193040487639/1202736707935/noticia/Noticia/Un_Campeon_de_record.htm |publisher =Realmadrid.com |language=es}}</ref> == Химни == Реал Мадрид моментално има две химни === „Химна на Реал Мадрид“ === Оваа песна е официјаната химна на Реал Мадрид<ref>{{Наведена мрежна страница |title = Химна на Реал Мадрид |url = http://www.realmadrid-futbol.com/Himno.htm |publisher = realmadrid-futbol.com |language = es |accessdate = 2008-07-23 |archive-date = 2012-11-30 |archive-url = https://web.archive.org/web/20121130211640/http://www.realmadrid-futbol.com/Himno.htm |url-status = dead }}</ref> [[Податотека:Real Madrid Hymn.ogg]] {| class="wikitable collapsible collapsed" align="center" style="width:50%;" ! ''„Химна на Реал Мадрид“'' текст {{es}} |- | valign="top" align="center"| De las glorias deportivas, que campean por España va el Madrid con su bandera, limpia y blanca que no empaña. Club castizo y generoso, todo nervio y corazón, veteranos y noveles, veteranos y noveles, miran siempre sus laureles con respeto y emoción. ¡Hala Madrid!, ¡Hala Madrid! Noble y bélico adalid, caballero del honor. ¡Hala Madrid!, ¡Hala Madrid! A triunfar en buena lid, defendiendo tu color ¡Hala Madrid!, ¡Hala Madrid!, ¡Hala Madrid! Enemigo en la contienda, cuando pierde da la mano sin envidias ni rencores, como bueno y fiel hermano. Los domingos por la tarde, caminando a Chamartín, las mocitas madrileñas, las mocitas madrileñas van alegres y risueñas porque hoy juega su Madrid ¡Hala Madrid!, ¡Hala Madrid! Noble y bélico adalid, caballero del honor. ¡Hala Madrid!, ¡Hala Madrid! A triunfar en buena lid, defendiendo tu color ¡Hala Madrid!, ¡Hala Madrid!, ¡Hala Madrid! |} === „Химна за Стогодишнината“ === За клупската стогодишнина која се беше во 2002 година беше составена нова химна. Автор на музиката и на текстот беше Шпанскиот композитор [[Хосе Кано]]. Таа беше изведувана од шпанскиот тенор [[Пласидо Доминго]]. „Химна за Стогодишнината“ ја заменува претходната химна, па се размисува да биде официјана химна на Реал Мадрид. Ова е химна која може да се слушни кога фудбалерите се облечени во бели дресови излегуваќи на теренот на Сантјаго Бернабеу. Додека се снимаше новата химна, Пласидо вклучи 82 музиканти.<ref>{{Наведена мрежна страница|title = Химна за стогодишнината |url = http://www.realmadrid.pl/index.php?co=hymn&newlang=en | publisher = realmadrid.pl }}</ref> [[Податотека:Real Madrid Hymn2.ogg]] {| class="wikitable collapsible collapsed" align="center" style="width:50%;" ! ''"Химна за стогодишнината"'' текст {{es}} |- | valign="top" align="center"| Hala Madrid! ¡Hala Madrid! Campo de estrellas Donde crecí ¡Hala Madrid! Juegas en verso Que sepa el universo Cómo juega el Madrid Sale el Madrid a luchar Sale el Madrid a ganar ¡Hala Madrid! ¡Hala Madrid! |} == Грб == [[Податотека:real crest.png|thumb|150px|left|Првиот грб на Реал Мадрид]] [[Податотека:Logo Real Madrid.SVG|thumb|150px|right|Клупскиот грб 1941-2001]] Првиот грб на Реал Мадрид бил со едноставен дизајн. То се состоеше од декоративно поставените три иницијали “MCF“ од Мадрид Фудбалски клуб (Madrid Club de Futbol) со темносина боја на бел дрес. Првата измена во грбот беше направена во 1908, кога на буквите им е дадена повеќе аеродиманичност и биле ставени во круг.<ref name="Historia del Escudo">{{Наведена мрежна страница |title = Историја| url = http://www.realmadridfans.org/escudo.htm | publisher = Realmadridfans.org |language=es}}</ref>. Следната измена не беше направена сè до 1920 година кога кралот [[Алфонсо XIII]], давајќи му на клубот ројална заштита, а со тоа давајќи му титула Реал, грубо Ројал, додека претседател беше [[Педро Парагес]] <ref name="Pedro Parages">{{Наведена мрежна страница |title = Редседател - Педро Парагес | url = http://www.realmadrid.com/cs/Satellite/en/1193041516821/1193042223056/contenido/Presidente/Pedro_Parages.htm | publisher = Realmadrid.com |}}</ref>. Тогаш беше додадена и круната на кралот Алфонсо и клубот сега се нарекуваше Реал Мадрид фудбалски клуб (Real Madrid Club de Futbol).<ref name="Historia del Escudo"/> Монархијата во 1931 година донесе одлука да се избришат сите знаци додадени од кралот, а со тоа и круната од кралот, а додека титулата ''Реал'' беше отстранета од името година подоцна. На нејзино место беше додадена темната дудинка на бандите од регионот ''Кастиља''.<ref name="Real Madrid turns 106 (IV)">{{Наведена мрежна страница |title = Првпат две победи во лигата (1931-1940) | url = http://www.realmadrid.com/cs/Satellite/en/1202730681729/noticia/Noticia/Real_Madrid_turns_106_(IV).htm | publisher = Realmadrid.com }}</ref> Во 1941, две години после завршувањето на Шпанската граѓанска војна „Круната на Реал Мадрид“("Real Corona" или "Royal Crown" ) беше повторно вратена на грбот на тимот, а дудинската лента од бандите беше оставена на знакот сметајќи се како добар.<ref name="Real Madrid turns 106 (V)"/> Во додавањето, боите беа изменети и грбот беше во повеќе бои,а додека златната беше посебно истакната. А клубот повторно беше наречен Реал Мадрид Фудбалски Клуб.<ref name="Historia del Escudo"/> Најголемото модернизирање на боите беше направено во 2001, кога клубот побара подобра позиција за себеси во 21^от век. и стандардизирање на грбот. Една од најголемите промени беше промената на бандитсата лента со заматена сенка<ref>{{Наведена мрежна страница |title = Историја | url = http://www.realmadridfans.org/escudo.htm | publisher = Realmadridfans.org|language=es}} (See 2001: Un Escudo para el Siglo XXI)</ref> == Дрес == {{Фудбалски дрес во рамка| шема_лр = | шема_т = _bluerightsash | шема_др = | леварака = FFFFFF | тело = FFFFFF | деснарака = FFFFFF | шорцеви = FFFFFF | чорапи = 00008B | наслов = Оригинален дрес на Реал Мадрид | align = left }} Реал Мадрид секогаш носи бел дрес со бели шорцеви, иако во почетокот имало и сина коса линија на дресот (дизајнот бил зачуавн од клупскиот грб, но за разлика отсега се носеле темносини чорапи.<ref name="Real Madrid turns 106 (III)">{{Наведена мрежна страница| title = A spectacular leap towards the future (1921-1930) | url = http://www.realmadrid.com/cs/Satellite/en/1202730681768/noticia/Noticia/Real_Madrid_turns_106_(III).htm | publisher = Realmadrid.com | date =2007-02-28 |accessdate =2008-07-12|author=Luís Miguel González}}</ref><ref>{{Наведена мрежна страница | title = Equipación | url = http://www.realmadrid-futbol.com/Equipacion.htm | publisher = realmadrid-futbol.com | accessdate = 2008-07-11 | language = es | archive-date = 2008-05-10 | archive-url = https://web.archive.org/web/20080510150523/http://www.realmadrid-futbol.com/Equipacion.htm | url-status = dead }}</ref> Дресот со линија бил заменет со целосно бел дрес, кој бил направен после носењето на дресот од [[Коринтиан]] во 1902.<ref name="Madrid the masters of Europe"/><ref>Дресот на Реал Мадрид во 1905 година еше целосно бел, па навивачите ги наркоја ''Los Blancos'' (Белите)</ref> Во истата година сините чорапи биле заменети со црни. Во раните 40^ти тренерот извршил промена на дресот со додавање копчиња и клупскиот грб на левата страна ( што се нема случено никогаш поред тоа ). На 23 ноември 1947, на натпревариот против [[Атлетико Мадрид]], Реал стана првиот шпански тим кој носел дрес со бројки.<ref name="Real Madrid turns 106 (V)"/> Традиционалниот гостински дрес на Реал е целосно црн или целосно виолетов. Производител на моменатлниот дрес на Реал е [[Адидас]] со кој има склучено договор уште од 1998.<ref>{{Наведена мрежна страница |title = Водачи во фудбалските џинови |url=http://www.realmadrid.com/cs/Satellite/en/1202733617742/noticia/Noticia/Leaders_in_sporting_goods.htm | publisher = Realmadrid.com |quote=Ramón Calderón says: Ние ја почнавме нашата соработка со Адидас во 1998 }}</ref><ref>{{Наведена мрежна страница |title = Нашите Спонзори - Адидас |url=http://www.realmadrid.com/cs/Satellite/en/1193042216490/contenido/Patrocinador/Adidas.htm | publisher = Realmadrid.com </ref>. Првиот спонзор на Реал [[Зунуси]] го спонзорирасе од 1982 до 1985. После тоа беше спонзориаран од [[Пармалат]] и Отајса, после тоа следеше долгогодишниот договор со Тека склуцен во 1992<ref name="Evolución Del Uniforme del Real Madrid (1902-1989)">{{Наведена мрежна страница |title = Еволуцијата на дресот на Реал Мадрид(1902-1989) |url = http://www.leyendablanca.galeon.com/uniformes.htm |publisher = Leyendablanca.com |accessdate = 2008-11-15 |archive-date = 2012-01-21 |archive-url = https://web.archive.org/web/20120121234444/http://www.leyendablanca.galeon.com/uniformes.htm |url-status = dead }}</ref><ref name="Evolución Del Uniforme del Real Madrid (1991-2008)">{{Наведена мрежна страница |title = Еволуцијата на дресот на Реал Мадрид (1991-2008) |url=http://www.leyendablanca.galeon.com/uniformes2.htm |publisher = Leyendablanca.com }}</ref>. Во 2001 тие го прекинаа нивниот договор со Тека и една година го носеа логото '''''Realmadrid.com''''' за да го промовираат своето мрежно место. Во 2002 година склучија договор со [[Сименс]], во 2006 година се појави логото на '''''BenQ Siemens''''' на дресот од Реал.<ref>{{Наведена мрежна страница |title = BenQ Mobile е нов спонзор на Реал |url=http://www.realmadrid.com/cs/Satellite/en/1202735411099/noticia/Noticia/BenQ_Mobile_Scores_As_Real_Madrid&%238217,s_New_Major_Sponsor.htm | publisher = Realmadrid.com }}</ref> Моментален спонзор на Реал е [[www.bwin.com|bwin.com]] поради финансиските проблемите на '''''BenQ Siemens'''''<ref>{{Наведена мрежна страница |title = Реал Мадрид и Bwin склучија нов спонзорски договор |url=http://www.realmadrid.com/cs/Satellite/en/1202730193846/noticia/Noticia/Three_year_deal.htm | publisher = Realmadrid.com | date = 2008-06-11| accessdate = 2008-07-18 }}</ref><ref>{{Наведена мрежна страница |title = Нашите спонзори - bwin.com |url=http://www.realmadrid.com/cs/Satellite/en/1193042218494/contenido/Patrocinador/bwin.htm | publisher = Realmadrid.com | }}</ref> === Спонзори и производители === {| class="wikitable" style="text-align: center" |- !Период !Произведодител !Спонзори<ref name="Evolución Del Uniforme del Real Madrid (1902-1989)"/><ref name="Evolución Del Uniforme del Real Madrid (1991-2008)"/> |- |1980–1982 |rowspan=3|[[Адидас]] |rowspan=1|<small>''без спонзор''</small> |- |1982–1985 |rowspan=1|[[Зануси]] |- |1985–1986 |rowspan=2|[[Пармалат]] |- |1986–1989 |rowspan=4|[[Хумел]] |- |1989–1990 |rowspan=1|Рени Пикот |- |1990–1992 |rowspan=1|Отајса |- |1992–1994 |rowspan=3|Тека |- |1994–1998 |rowspan=1|[[Келме]] |- |1998–2001 |rowspan=6|[[Адидас]] |- |2001–2002 |rowspan=1|[http://www.realmadrid.com/cs/Satellite/en/Home Realmadrid.com] |- |2002–2005 |rowspan=1|[[Сименс Мобајл]] |- |2005–2006 |rowspan=1|[[Сименс]] |- |2006–2007 |rowspan=1|[[BenQ Siemens]] |- |2007-2010–<small>''Сегашност''</small> |rowspan=1|[[Bet & Win|bwin.com]] |-2013 fly emirates |} == Стадиони == [[Податотека:Real2007.jpg|thumb|200px|Реал Мадрид на [[Сантјаго Бернабеу]] за во 2007 за време на натпреварот со [[Реал Бетис]]]] После неговото создавање во 1902 година во првите години тимот се преселуваше помеѓу повеќе мали игралишта сè додека не се пресели на ''Кампо ди О’Донел''.<<ref name="History&nbsp;— Chapter 1 - From the Estrada Lot to the nice, little O’Donnel pitch">{{Наведена мрежна страница |title = Историја&nbsp;— Страна 1 - О’Донел стадион | url = http://www.realmadrid.com/cs/Satellite/en/Santiago_Bernabeu/1193041512791/Historia/History.htm | publisher = Realmadrid.com}}</ref> Ова стадион беше домашен стадио за Реал дури 11 години. После ова тој се пресели на ''Кампо ди Суидад Линеал'', мал стадион со капацитет од 8 000 гледачи. После ова Реал Мадрид домашните натпревари ги играше на ''Стадионот Чамартин'', започнувајќи на 17 мај 1923 со натпреварот против [[Њукасл]]. На овај стадион кој имаше капацитет од 22 500 глењдачи Реал ја освои првата Шпанска титула<ref name="Real Madrid turns 106 (III)"/>. После неколку успеси на овај стадион преседателот на Реал [[Сантјаго Бернабеу]] одлучи дека ''Стадионот Чамартин'' не е доволен за амбициите на клубот. Новиот стадион беше изграден на 14 декември 1947 година.<ref name="Real Madrid turns 106 (V)"/><ref>{{Наведена мрежна страница| title = Историја&nbsp;— Страна 3 - Новиот Чамартин, пример за стадион | url = http://www.realmadrid.com/cs/Satellite/en/Santiago_Bernabeu/1193041512791/Historia/History.htm| publisher = Realmadrid.com | accessdate =2008-07-12}}</ref> Ова беше денешниот [[Сантјаго Бернабеу]], но така не беше познат сè до 1955.<ref name="Real Madrid turns 106 (VI)"/> Првиот натпревар на овај стадион беше натпреварот помеѓу Реал и португалскиот [[Белененсес]] со победа на Реал од 3-1, а првиот гол го постигна Сабино Баринага.<ref name="Real Madrid turns 106 (V)"/> Капацитетот на стадионот се менуваше. Па така после проширувањето во 1953 капацитетот беше 120 000 гледачи.<ref name="60th Anniversary">{{Наведена мрежна страница| title = Шеесет годишница | url = http://www.realmadrid.com/cs/Satellite/en/1202729991092/noticia/Noticia/60th_Anniversary.htm | publisher = Realmadrid.com | date =2007-12-13| accessdate =2008-07-12|author=Javier Palomino}}</ref><ref>{{Наведена мрежна страница| title = Историја&nbsp;— CСтрана 4 | url = http://www.realmadrid.com/cs/Satellite/en/Santiago_Bernabeu/1193041512791/Historia/History.htm | publisher = Realmadrid.com | accessdate =2008-07-12}}</ref> После низата од неколку модернизации на УЕФА ( во 1998/99 беа забранети стоечките места и се замениа со седечки ) се намали капацитетот на околу 75 000 гледачи.<ref name="60th Anniversary"/> Последното проширување беше од 5 000 столчиња и капацитетот изнесува 80 000 гледачи, направено во 2003. Планот за додавање покрив сѐ уште не е завршен.<ref>{{Наведена мрежна страница |title = Историја&nbsp;— Страна 10 - Иднина| url = http://www.realmadrid.com/cs/Satellite/en/Santiago_Bernabeu/1193041512791/Historia/History.htm | publisher = Realmadrid.com| accessdate = 2008-07-13}}</ref> Сантјаго Бернабеу на финалто на Европското првенство во 1964, финалето на Светското првенство во 1982 и финалињата во 1957, 1969 и 1980 на Лигата на Шампиони. А треба да биди домаќин на финалето во 2010 година во Лига на шампиони.<ref>{{Наведена мрежна страница| title = Конечно на Бернабеу | url = http://www.realmadrid.com/cs/Satellite/en/1202729990178/noticia/Noticia/Final_at_the_Bernabeu.htm | publisher = Realmadrid.com }}</ref> Стадионот има свое метро во 10^та алеја и е наречено ''Сантјаго Бернабеу''<ref>{{Наведена мрежна страница |title = Santiago Bernabéu station| url = http://www.metromadrid.es| publisher = Metromadrid.es| accessdate = 2007-09-30|language=es}}</ref>. Сантјаго Бернабеу беше често надградуван според Фудбалските стандарди на УЕФА.<ref>{{Наведена мрежна страница|title = Сега Бернабеу е Елитен | url=http://www.realmadrid.com/cs/Satellite/en/1202729454004/noticia/Noticia/The_Bernabeu_is_now_Elite.htm | publisher = Realmadrid.com }}</ref> На 9 мај 2006 беше отворен новиот стадион [[Алфредо ди Стефано Стадион|Алфредо ди Стефано]] каде што обично Реал тренира. Првиот меч беше помеѓу Реал Мадрид и Стејд Реимс, реприза на финалето на Купот на шампиони 1955/56, првото финале во Купот на шампиони. Реал победи 6-1 со головите на [[Серхио Рамос|Рамос]], [[Антонио Касано|Касано]] (2), [[Роберто Солдадо|Солдадо]] (2) и [[Хосе Мануел Хурадо|Хурадо]]. Овај стадион собира 5 000 гледачи и е домашен терен на Реал Мадрид Кастиља. == Статистики и рекорди == [[Податотека:Raul Gonzalez 10mar2007.jpg|thumb|200px|A од сегашните играчи на Реал Мадрид, [[Раул Гонсалес]] има изиграно најмногу натпревари и постигнато најмногу голови.]] [[Маноло Санчис|Мануел Санчиз Хонтијуело]] го држи рекордот на најмногу изиграни натпревари, кој има изиграно 710 натпревари за првиот тим на Реал од 1983 до 2001.<ref>{{Наведена мрежна страница |title = Легенди&nbsp;— Мануел Санчиз Хонтијуело | url = http://www.realmadrid.com/cs/Satellite/en/1193041516860/1202817389172/jugador/JugadorLegendario/Sanchis.htm| publisher = realmadrid.com }}</ref> Втор е напаѓачот [[Сантиљана]] со изиграни 643 натпревари. Рекордот за голман со најмногу настап иго држи [[Икер Касиљас|Касиљас]] со изиграни над 500 натпревари. Додека играч со најмногу меѓународни натпревари од Реал е [[Луис Фиго|Фиго]] со 127 настапи за репрезентацијата (47 додека беше во тимот).<ref>{{Наведена мрежна страница | title = ФИФА Клуб на векот | url = http://www.fifa.com/mm/document/fifafacts/centclub/centuryclub%5f56649.pdf | format = PDF | publisher = fifa.com | accessdate = 2008-12-09 | archive-date = 2016-03-03 | archive-url = https://web.archive.org/web/20160303170152/http://www.fifa.com/mm/document/fifafacts/centclub/centuryclub_56649.pdf | url-status = dead }}</ref> [[Алфредо ди Стефано]] е играчот којшто има постигнати најмногу голови за Реал дури 307 во 396 натпревари помеѓу 1953 и 1964.<ref>{{Наведена мрежна страница |title = Животот на Ди Стефано II| url = http://www.realmadrid.com/cs/Satellite/en/1202728357314/noticia/Noticia/The_life_of_Di_Stefano_II.htm | publisher = realmadrid.com }}</ref> Ди Стефано беше и најдобар стрелец во Лигата на Шампиони со 49 гола на 58 натпревари сè додека не беше престигнат од [[Раул Гонсалес|Раул]] (исто од Реал) во 2005. Ди Стефано е исто така најдобар стрелец во лигата со 216 голови ,а зад него е Раул со 211 во лигата <ref>{{Наведена мрежна страница |url=http://www.rsssf.com/tablesm/madridtops.html |title=Реал Мадрид&nbsp;— Најдобри стрелци меѓу 1929-2009 (Државно првенство) |publisher=Rsssf.com }}</ref>, а 302 во сите натпреварувања. Најбрз гол во историјата на клубот (15 секунди) е постигнат од [[Роналдо]] на [[3 декември]] [[2003]] на градското дерби со [[Атлетико Мадрид]].<ref>{{Наведена мрежна страница| title = Брзиот шут на Роналдо го направи херој во Реал| url = http://edition.cnn.com/2003/SPORT/football/12/03/spain.real| publisher = CNN.com| 4 = | accessdate = 2008-12-09| archive-date = 2009-02-13| archive-url = https://web.archive.org/web/20090213075801/http://edition.cnn.com/2003/SPORT/football/12/03/spain.real/| url-status = dead}}</ref> Официјално најголем исполнетост е 83.329 за мечот во [[Копа дел Реј]] во 2006. Легалниот капачитет на [[Сантјаго Бернабеу]] е 80.354.<ref>{{Наведена мрежна страница|title=Просеен капацитет во Шпанија&nbsp;— Премиера Дивизија 2007/08|url=http://www.european-football-statistics.co.uk/attn/current/aveesp.htm|publisher=European Football Statistics|accessdate=2008-12-09|archive-date=2008-06-13|archive-url=https://web.archive.org/web/20080613220015/http://www.european-football-statistics.co.uk/attn/current/aveesp.htm|url-status=dead}}</ref> Просечна исполнетост на стадионот во 2007/08 беше 76.234 гледачи, најголема во Европските Лиги.<ref>{{Наведена мрежна страница |title=Европските капацитети |url=http://www.european-football-statistics.co.uk/attn/attneng.htm |publisher=European Football Statistics |accessdate=2008-12-09 |archive-date=2008-06-13 |archive-url=https://web.archive.org/web/20080613212457/http://www.european-football-statistics.co.uk/attn/attneng.htm |url-status=dead }}</ref> Исто така Реал го има поставено шпанскиот рекорд во освоени титули, дури 31 и најмногу освоени во низа (5, од 1960 до 1965 и од 1985 до 1990).<ref>{{Наведена мрежна страница | title = Реал МАдрид | url = http://www.lfp.es/historico/primera/clasificaciones/grafico_clasificacion_clubes.asp?cod=01 | publisher = lpf.es | accessdate = 2008-12-09 | archive-date = 2008-12-27 | archive-url = https://web.archive.org/web/20081227155632/http://www.lfp.es/historico/primera/clasificaciones/grafico_clasificacion_clubes.asp?cod=01 | url-status = dead }}</ref> Со 121 неизгубен меч на домашен терен во лигат (од 17 февруари 1957 до 7 март 1965) го држи рекорот во Шпанија.<ref>{{Наведена мрежна страница| title = Непобедливи во Лигата на домашен терен|url = http://www.rsssf.com/miscellaneous/unbeaten.html#home| publisher = rsssf.com| accessdate = 2008-12-07}}</ref> Реал исто така со 9 освоени титули и со 21 полуфинале го држи рекордот во Лигата на шампионите.<ref>{{Наведена мрежна страница |title = Историја| url = http://www.uefa.com/competitions/ucl/history/index.html | publisher = Uefa.com }}</ref> Раул е најдобар стрелец во Лигата на Шампиони со 64 гола. Исто така Реал го држи и рекордот со 15 учества по ред во Купот на Шампиони почнувајќи од 1955/56 до 1969/70. Трансферот на [[Зинедин Зидан]] кој го чинеше Реал 76 милиони евра (повеќе од 100 милиони долари или 45,8 милиони фунти) е најскапо платен трансфер во историјата на фудбалот.<ref name="Madrid the masters of Europe"/><ref>{{Наведена мрежна страница |title = Зидан направи рекорден трансфер во Реал |url = http://news.bbc.co.uk/sport2/hi/football/europe/1421741.stm | publisher = BBC Sport}}</ref> Најголемата продажбан а клубот е направена на 1 септември 2008 година, кога [[Робињо]] беше продаден на [[Манчестер Сити]] за 42 милиони евра (32,5 милиони фунти).<ref name=Robinho>{{Наведена мрежна страница |url=http://news.bbc.co.uk/sport2/hi/football/teams/m/man_city/7593026.stm |title=Манчестер Сити го победи Челзи во трката по Робињо}}</ref> == Приврзаници и соперништво == За време на домашните натпревари повеќе од седиштата се зафатено со купувањето сезонски карти. А просек е 68.670.<ref name="Real Madrid Club de Fútbol"/> За да се земе сезонска карта мора да си член на навивачкиот клуб. Не сите членови на навивачкиот клуб земаат сезонска карта. Клубот има повеќр од 1.800 ''peñas'' (здружени навивачки групи), не само во Шпанија,туку насекаде во светот.Реал Мадрид ја имаше прв честа да прими 65.000 гледачи на своите трибини, во [[Премиера (Ла Лига)|Шпанската Премиера]] . Во 2004/05 Реал по просек имаш по 71.900 гледачи.<ref>Прва беше Барселона со просек од 76.000.</ref> Клубот исто така има и големи противници, а натпреварот против нив е големо дерби. Едно од нив е [[Ел Класико]] со [[ФК Барселона|Барселона]], кој е најголем соперник.<ref>{{Наведена мрежна страница |title = El Clásico - Real Madrid vs. Barcelona| url = http://www.marca.com/futbol/especialespartidos0607/realmadrid-barcelona/index.html| publisher = Marca.com| accessdate = 2008-07-11| language= es}}</ref> Некои навивачи на Реал се наречени ''Ultras Sur '' навивачи. Овие навивачи се познати по нивната приврзаност кон десните партии. Овие навивачи имаат склучено сојуз со некои со некои од ''Irriducibili'' навивачите на [[ФК Лацио|Лацио]]. Во некои прилики тие ги навредуваат противничките играчи, и заради тоа се под истрага на [[УЕФА]].<ref>{{Наведена мрежна страница|title = UEFA investigate Real Madrid supporters| url = http://news.bbc.co.uk/sport1/hi/football/europe/4037269.stm| publisher = BBC Sport| accessdate = 2008-06-03}}</ref> === Ел Класико === Соперништвото со Барселона предизвика некои политички тензии помеѓу [[Кастиља]]нците и [[Каталонија|Каталонците]].<ref>{{Наведена мрежна страница |title = Политиката на Реал Мадрид| url = http://www.madrid-tourist-guide.com/en/football/real-madrid-fc.html| publisher = Madrid-tourist-guide.com}}</ref> [[Мадрид]] е седиште на парламентот и кралската фамилија. Особено за време на владеењето на генералот Франко, кога дојде до покажување на козервативните сили. За време на 50-тите години од минатиот век, кои се расправаа за трансферот на [[Алфредо ди Стефано]], кој конечно заигра за Реал Мадрид и беше клучен за наредните успеси во клубот.<ref>Jimmy Burns: ''Луќето од Барса се воодушевени '', Bloomsbury Publishing, Лондон 1999, страна 31-34</ref>. Соперништвото стаса и во Европските лиги, кога двапати се сретнаа меѓу себе и Реал Мадрид победи во 1960,а Барса во 1961. Во 2000 соперништвото повторно се појави поради сомневања во трансферот на [[Луис Фиго]], кој ја напапушти Барселона и замина во Реал.<ref>{{Наведена мрежна страница |title = Договорот со Реал Мадрид на Фиго |url = http://news.bbc.co.uk/sport2/hi/football/europe/848836.stm |publisher = BBC Sport}}</ref>. Овие два тима се сретнаја повторно во 2002 година во полуфиналето на [[Лига на Шампиони 2001/02|Лигата на Шампиони]]. Реал победи и подоцна стана шампион а Шпанските медиуми ова го нарекоа ''Натпревар на Векот''. Најтрофејните клубови во Шпанија, повторно го обновуваат нивното соперништво со нивните чести изјави дека атакуваат на Трофејот во Ла Лига. Сега кога Ибрахимовиќ е во Барселона , ќе се одржи една од најдобрите натпревари на Реал Мадрид и Барселона во новата сезона 2009-2010. === Ел Дерби Мадрилењо === [[Податотека:Bernabeu en un Madrid-Atleti.JPG|right|thumb|200px|Навивачите на Реал Мадрид за време на Ел Дерби Мадрилењо]] Најблискиот сосед на клубот е [[ФК Атлетико Мадрид|Атлетико Мадрид]] кој е исто така голем соперник гледан низ очите на навивачите на Реал. Атлетико е создаден од 3 [[Баскија|Баскиски]] студенти во 1903, во 1904 година му се приклучиле исфрлените играчи од Реал Мадрид. Тогаш навивачките тензии почнале бидејќи навивачите на Реал биле од средната класа на луѓе, а на Атлетико билеод работниците. Денес овие контроверзи се многу заматени. Тие се сретнаа на 21 февруари 1929 година во третото коло на [[Премиера (Ла лига)|Шпанската дивизија]] на поранешниот [[Чамартин]]. Ова е првото официјално дерби помеѓу овие тима и Реал победи со 2-1.<ref name="Real Madrid turns 106 (III)"/>. Ова дерби за првпат доби меѓународен карактер кога се сретнаа во Лигата на шампиони во 1959 година во полуфиналето. Во првиот натпревар победи со 2-1, а на вториот Атлетико со 1-0. Понатаму изиграа плеј-оф во кој Реал победи со 2-1. Како и да било Атлетико направи неколку одмазди, под водство на поранешниот тренер на Реал Мадрид [[Хосе Виљалонга]], победувајќи ги двапати Реал Мадрид во финалињата на [[Копа дел Реј]] во 1960 и 1961<ref>Реал победи во Ел Дерби Мардилењо по 75 пат.</ref> Помеѓу 1961 и 1989 кога Реал доминираше во Ла Лига, само Атлетико направи неколку сериозни предизвици освојувајќи ги титулите во 1966, 1970, 1973 и 1977. Во 1965 Атлетико стана првиот тим кој го победил Реал на [[Сантјаго Бернабеу]] во осум години. Натпреварите на Реал против Атлетико се многу поволни за него.<ref>{{Наведена мрежна страница|title = Една за годините | url = http://www.realmadrid.com/cs/Satellite/en/1202728441904/noticia/Noticia/One_for_the_ages.htm | publisher =Realmadrid.com }}</ref> А кулминацијата доаѓа во 2003 кога Реал ја освои титулата во Ла лига во сезоната 2002/03 победувајќи убедливо на [[Висенте Калдерон Стадион|Висенте Калдерон]] со 4-0.<ref>{{Наведена мрежна страница|title = Дербито врти 78 | url = http://www.realmadrid.com/cs/Satellite/en/1202730679362/noticia/Noticia/The_derby_turns_78.htm | publisher =Realmadrid.com }}</ref> == Буџет == Додека беше под водство на [[Флорентино Перес]] (2000-2006) Реал ја започна својата амбиција да стане најбогат професионален клуб.<ref>{{Наведена мрежна страница |title=Перес одново склучи договор за претседател на клубот|url=http://news.bbc.co.uk/sport1/hi/football/europe/4757112.stm|publisher=BBC}}</ref> Клубот одстапи дело од своите игралишта на Градот [[Мадрид]] во 2001, а остатокот го продаде на четири корпорации : ''Репсол YPF, Мутуа Аутовилистика де Мадрид, Сакур Валехамосо и ОХЛ''. Ова поништување на долговите од Реал му овозможи да купи скапи и добри играчи како : Зинедин Зидан, Луис Фиго, Роналдо и Дејви Бекам, и со што започна ерата на Галактикосите. Гадот Мадрид ги продаде овие игралишта со што се вратија парите и беше купено место.<ref name="2001-2010">{{Наведена мрежна страница |title = 2001-Present&nbsp;— Real Madrid surpasses the century mark| url = http://www.realmadrid.com/cs/Satellite/en/1193041516534/Historia/Club.htm | publisher = Realmadrid.com | accessdate = 2008-07-12}}</ref> Судот тврди (но нема евиденција за тврдење) дека Градот Мадрид финанскиски му помогнал на клубот.<ref>{{Наведена мрежна страница |title = ЕУ го истражува имотниот договор на Реал Мадрид |url = http://www.independent.co.uk/sport/football/european/eu-investigates-real-madrid-property-deal-572010.html |publisher = independent.co.uk |date = 2004-03-04 |accessdate = 2008-08-14 |archive-date = 2009-02-13 |archive-url = https://archive.today/20090213210310/http://www.independent.co.uk/sport/football/european/eu-investigates-real-madrid-property-deal-572010.html |url-status = dead }}</ref> Продажбата на игралиштето ги врати долговите на Реал кои изнесуваа 270 милиони евра и му дозволи на клубот да влегува во невидени трошоци, за да купи некои големи имиња. Отанатите пари беа потрошени за спортски комплекс за тренинзи надвор од градот.<ref>{{Наведена мрежна страница |title = 'Грешките се забранети' |url = http://sportsillustrated.cnn.com/soccer/news/2001/05/08/madrid_bayern_ap/ |publisher = CNN/Sports Illustrated |accessdate = 2008-12-11 |archive-date = 2013-03-09 |archive-url = https://web.archive.org/web/20130309203743/http://sportsillustrated.cnn.com/soccer/news/2001/05/08/madrid_bayern_ap/ |url-status = dead }}</ref> После сезоната 2004/05 Реал го презеде ме првото место од Манчестер Јунајтед, кој беше најголем заработувач во фудбалот дури 8 години. Приходот на Реал на крајот од сезоната на 30 јуни порасна за 17%, односно 275,7 милиони евра (190 милиони фунти).<ref>{{Наведена мрежна страница|title = Реал Мадрид го презеде првото место од Манчестер Јунајтед како најголем заработувач во фудбалскиот свет |url=http://www.realmadrid.com/cs/Satellite/en/1202736025284/noticia/Noticia/Real_Madrid_end_United_reign_as_the_game_s_biggest_earner.htm | publisher = Realmadrid.com }}</ref> Додека политиката на Перес резултираше со покачување на финансиите кое главно се базираше на поголемиот маркетинг низ светот, во Азија се зголемија критиките дека премногу се фокусира на брендот од Реал Мадрид, а перформансите на клубот не се доволни. Во јануари 2007, Реал ги плати своите длогви од 224 милиони евра и падна на второто место, веднаш зад Манчестер Јунајтед. Тие повторно се искачија на врвот по два месеци со склучениот договор со Адидас од кој заработија 762 милиони. Долгот на Манчестер се намали на 872 милиони откако во 2005 беше 1,25 билиони евра.<ref>{{Наведена мрежна страница|title = Дологите и приходите на европските клубови во 2007 |url = http://www.forbes.com/lists/2008/34/biz_soccer08_Soccer-Team-Valuations_DOV.html |publisher=[[Forbes]] }}</ref> Во септември 2007, Реал се сметаше дека е најбогат бренд со [[BBDO]].<ref>{{Наведена мрежна страница |title=25 најбогатите фудбалски клубови во Европа |url=http://www.bbdo.de/de/home/presse/aktuell/2007/19_09_2007_-_real0.download.Par.0001.Link1Download.File1Title.pdf |format=PDF |publisher=[[BBDO]] (Batten, Barton, Durstine & Osborn) |accessdate=2008-12-11 |archive-date=2008-12-18 |archive-url=https://web.archive.org/web/20081218005945/http://www.bbdo.de/de/home/presse/aktuell/2007/19_09_2007_-_real0.download.Par.0001.Link1Download.File1Title.pdf }}</ref> И е рангиран на второто место за најбогат клуб со цена од 951 милион евра (640 милиони фунти/1,285 билиони долари) во мај 2008.<ref name="The Most Valuable Soccer Teams">{{наведени вести|title=Најбогатите фудбалски клубови|publisher=[[Forbes]]|url=http://www.forbes.com/lists/2008/34/biz_soccer08_Real-Madrid_340002.html}}</ref> Исто така стана најбогат клуб во декември 2008 со приход од 351 милион евра (236 милиони фунти/474 милиони долари).<ref name="Soccer Team Valuations"/><ref name="The Most Valuable Soccer Teams"/> Студиите на Харвард Универзитетот покажуваат дека ''Реал Мадрид'' е еден од најважните 20 брендови во светот, и дека сите негови играчи се добро познати во светот. Уште се покажува дека Реал има најмногу навивачи во светот (дури 287 милиони луѓе), а додека втор е Манчестер Јунајтед со големо заостанување.<ref>{{Наведена мрежна страница |url=http://www.upcomillas.es/eng/noticias/noticia.aspx?ID=122 |title=архивска копија |accessdate=2008-12-11 |archive-date=2012-05-20 |archive-url=https://web.archive.org/web/20120520160109/http://upcomillas.es/eng/Noticias/noticia.aspx?ID=122 |url-status=dead }}</ref> == Играчи == === Моментален состав === Шпанските клубови се задолжени да имаат 3 играчи кои немаат државјанство од земја од [[Европска Унија|ЕУ]]. Списокот на фудбалери ја прикажува само првата националност на играчот, нема неевропски играч кој има двојно државјанство со земја од ЕУ. Играчите од земјите од [[Африка]], [[Кариби]]те и Тихиот Океан се потписници на Конотои Договорот. {{updated|19 мај 2022}}<ref name="Squad">{{Наведена мрежна страница|url=http://www.realmadrid.com/futbol/plantilla |title=Plantilla de Jugadores del Real Madrid &#124; Real Madrid CF |publisher=Realmadrid.com |accessdate=22 July 2017|language=es}}</ref> {{fs start}} {{Fs player|no= 1|pos=GK|nat=BEL|name=[[Тибо Куртоа]]}} {{fs player|no= 2|pos=DF|nat=ESP|name=[[Дани Карвахал]]}} {{fs player|no= 3|pos=DF|nat=BRA|name=[[Едер Милитао]]}} {{fs player|no= 4|pos=DF|nat=AUT|name=[[Давид Алаба]]}} {{fs player|no= 5|pos=MF|nat=ENG|name=[[Џуд Белингам]]}} {{fs player|no= 6|pos=DF|nat=FRA|name=[[Едуардо Камавингва]]}} {{Fs player|no= 7|pos=FW|nat=BEL|name=[[Винисиус Жуниор]]}} {{fs player|no= 8|pos=MF|nat=GER|name=[[Тони Крос]]}} {{fs player|no=10|pos=MF|nat=CRO|name=[[Лука Модриќ]]}} {{fs player|no=11|pos=FW|nat=BRA|name=[[Родриго Гоес|Родриго]]}} {{Fs player|no=12|pos=DF|nat=ENG|name=[[Трент Александер-Арнолд]]}} {{Fs player|no=13|pos=GK|nat=UKR|name=[[Андриј Лунин]]}} {{fs mid}} {{fs player|no=14|pos=FW|nat=ESP|name=[[Хоселу]]}} {{Fs player|no=15|pos=MF|nat=URU|name=[[Федерико Валверде]]}} {{fs player|no=17|pos=FW|nat=ESP|name=[[Лукас Васкес]]}} {{fs player|no=18|pos=MF|nat=FRA|name=[[Орелиен Чуамени]]|}} {{fs player|no=19|pos=MF|nat=ESP|name=[[Дани Себалјос]]}} {{Fs player|no=20|pos=DF|nat=ESP|name=[[Фран Гарсија (фудбалер 1999)|Фран Гарсија]]}} {{Fs player|no=21|pos=MF|nat=MAR|name=[[Брахим Дијас]]}} {{fs player|no=22|pos=DF|nat=GER|name=[[Антонио Ридигер]]}} {{Fs player|no=23|pos=DF|nat=FRA|name=[[Ферлан Менди]]}} {{Fs player|no=24|pos=FW|nat=TUR|name=[[Арда Ѓулер]]}} {{Fs player|no=25|pos=GK|nat=ESP|name=[[Кепа Арисабалага]]}} {{Fs end}} == Менаџери == Реал Мадрид во својата историја има 41 менаџер, од кои прв бил англичанецот [[Артур Џонсон]] во 1910 година. Најмногу на клупата на Реал седел тренерот [[Мигел Муњос]] (1960-1974) со 604 натпревари. Аргентинецот Луис Карнилја има најголем процент на победи кој изнесува 69,81%, а додека најмал има Јакинто Куинкокес 37,21% :''Сите менаџери на Реал Мардид ''<ref name="Coaches">{{Наведена мрежна страница | title = Тренери | url =http://www.realmadrid.com/cs/Satellite/en/Club/1193041516841/Entrenadores/Coaches.htm | publisher = Realmadrid.com }}</ref><ref>{{Наведена мрежна страница | title = Aquí están todos los entrenadores del Real Madrid. | url = http://www.historialago.com/rm_016_entrenadores.htm | publisher = Historialago.com | accessdate = 2008-12-12 | archive-date = 2016-03-04 | archive-url = https://web.archive.org/web/20160304054707/http://www.historialago.com/rm_016_entrenadores.htm | url-status = dead }}</ref> {| class="wikitable" style="text-align: center" |- !rowspan="2" style="width: 9em"|Име !rowspan="2"|Националност !rowspan="2" style="width: 10em"|Од !rowspan="2" style="width: 10em"|До !colspan="7"|Натпревари |- !width=35|Изиграни!!width=35|Победи!!width=35|Нерешени!!width=35|Порази!!width=45|Дадени!!width=45|Примени !!width=45|%Победи |- |align=left|[[Артур Џонсон]] |{{знамеикона|England}} |align=left|1910 |align=left|1920 ||—||—||—||—||—||—|| |- |align=left|[[Хуан де Карсел]] |{{знамеикона|Spain}} |align=left|1920 |align=left|1926 ||—||—||—||—||—||—|| |- |align=left|[[Педро Лоренте]] |{{знамеикона|Spain}} |align=left|1926 |align=left|1926 ||—||—||—||—||—||—|| |- |align=left|[[Сантјаго Бернабеу Јесте]] |{{знамеикона|Spain}} |align=left|1926 |align=left|1927 ||—||—||—||—||—||—|| |- |align=left|[[Хосе Бараондо]] |{{знамеикона|Spain}} |align=left|1927 |align=left|1929 ||18||11||1||6||40||27||{{#expr:11/18*100 round 2}}% |- |align=left|[[Хосе Куиранте]] |{{знамеикона|Spain}} |align=left|1929 |align=left|1930 ||18||7||3||8||45||42||{{#expr:7/18*100 round 2}}% |- |align=left|[[Липо Хертца]] |{{знамеикона|Hungary}} |align=left|1930 |align=left|1932 ||36||17||12||7||61||42||{{#expr:17/36*100 round 2}}% |- |align=left|[[Роберт Фирш]] |{{знамеикона|Austria}} |align=left|1932 |align=left|1934 ||36||23||4||9||91||46||{{#expr:23/36*100 round 2}}% |- |align=left|[[Франциско Бру]] |{{знамеикона|Spain}} |align=left|1934 |align=left|1941 ||107||65||9||33||269||162||{{#expr:65/107*100 round 2}}% |- |align=left|[[Хуан Армет]] |{{знамеикона|Spain}} |align=left|1941 |align=left|Септември 1943 ||46||23||7||16||96||72||{{#expr:23/46*100 round 2}}% |- |align=left|[[Рамон Енкинас]] |{{знамеикона|Spain}} |align=left|Септември 1943 |align=left|Мај 1945 ||84||45||15||24||199||126||{{#expr:45/84*100 round 2}}% |- |align=left|[[Јакинто Куинкокес]] |{{знамеикона|Spain}} |align=left|Мај 1945 |align=left|Март 1946 ||35||18||10||7||70||37||{{#expr:18/35*100 round 2}}% |- |align=left|[[Балтазар Албениз]] |{{знамеикона|Spain}} |align=left|Март 1946 |align=left|Април 1947 ||35||18||5||12||82||66||{{#expr:18/35*100 round 2}}% |- |align=left|[[Јакинто Куинкокес]] |{{знамеикона|Spain}} |align=left|Април 1947 |align=left|Јануари 1948 ||17||5||4||8||32||41||{{#expr:5/17*100 round 2}}% |- |align=left|[[Мајкл Кипинг]] |{{знамеикона|England}} |align=left|Јануари 1948 |align=left|Октомври 1950 ||82||37||20||25||192||153||{{#expr:37/82*100 round 2}}% |- |align=left|[[Балатазар Албениз]] |{{знамеикона|Spain}} |align=left|Октомври 1950 |align=left|Март 1951 ||16||7||2||7||41||37||{{#expr:7/16*100 round 2}}% |- |align=left|[[Хектор Скароне]] |{{знамеикона|Uruguay}} |align=left|Март 1951 |align=left|Април 1952 ||48||25||10||13||113||73||{{#expr:25/48*100 round 2}}% |- |align=left|[[хуан Антонио Ипиња]] |{{знамеикона|Spain}} |align=left|Април 1952 |align=left|Мај 1953 ||36||21||2||11||82||57||{{#expr:21/36*100 round 2}}% |- |align=left|[[Енрике Фернандес]] |{{знамеикона|Uruguay}} |align=left|Мај 1953 |align=left|Декември 1954 ||50||31||8||11||126||60||{{#expr:31/50*100 round 2}}% |- |align=left|[[Хосе Виљалонга]] |{{знамеикона|Spain}} |align=left|Декември 1954 |align=left|Април 1957 ||105||66||14||25||269||141||{{#expr:66/105*100 round 2}}% |- |align=left|[[Луис Карнилја]] |{{знамеикона|Argentina}} |align=left|Април 1957 |align=left|Февруари 1959 ||68||48||11||9||178||58||{{#expr:48/68*100 round 2}}% |- |align=left|[[Мигел Муњос]] |{{знамеикона|Spain}} |align=left|Февруари 1959 |align=left|Април 1959 ||9||5||2||2||31||9||{{#expr:5/9*100 round 2}}% |- |align=left|[[Луис Карнилја]] |{{знамеикона|Argentina}} |align=left|Април 1959 |align=left|Јули 1959 ||13||8||1||4||28||16||{{#expr:8/13*100 round 2}}% |- |align=left|[[Мануел Флеитас]] |{{знамеикона|Paraguay}} |align=left|Јули 1959 |align=left|Април 1960 ||32||23||4||6||109||42||{{#expr:23/32*100 round 2}}% |- |align=left|[[Мигел Муњос]] |{{знамеикона|Spain}} |align=left|Април 1960 |align=left|Јануари 1974 ||595||352||126||117||1194||553||{{#expr:352/595*100 round 2}}% |- |align=left|[[Луис Моловни]] |{{знамеикона|Spain}} |align=left|Јануари 1974 |align=left|Мај 1974 ||23||13||2||8||49||26||{{#expr:13/23*100 round 2}}% |- |align=left|[[Миљан Миљанич]] |{{знамеикона|Yugoslavia}} |align=left|Мај 1974 |align=left|Септември 1977 ||134||67||36||31||231||150||{{#expr:67/134*100 round 2}}% |- |align=left|[[Луис Моловни]] |{{знамеикона|Spain}} |align=left|Септември 1977 |align=left|Јуни 1979 ||90||51||24||15||196||94||{{#expr:51/90*100 round 2}}% |- |align=left|[[Вујадин Бошков]] |{{знамеикона|Yugoslavia}} |align=left|Јуни 1979 |align=left|Март 1982 ||139||80||31||28||249||136||{{#expr:80/139*100 round 2}}% |- |align=left|[[Луис Моловни]] |{{знамеикона|Spain}} |align=left|Март 1982 |align=left|Април 1982 ||6||4||1||1||11||7||{{#expr:4/6*100 round 2}}% |- |align=left|[[Алфредо ди Стефано]] |{{знамеикона|Argentina}} |align=left|Април 1982 |align=left|Април 1984 ||108||63||23||22||192||113||{{#expr:63/108*100 round 2}}% |- |align=left|[[Амансио Амаро]] |{{знамеикона|Spain}} |align=left|Април 1984 |align=left|Април 1985 ||47||19||13||15||69||52||{{#expr:19/47*100 round 2}}% |- |align=left|[[Луис Моловни]] |{{знамеикона|Spain}} |align=left|Април 1985 |align=left|Април 1986 ||61||39||7||15||137||67||{{#expr:39/61*100 round 2}}% |- |align=left|[[Лео Бенхакер]] |{{знамеикона|Netherlands}} |align=left|Април 1986 |align=left|Јуни 1989 ||169||107||40||22||357||158||{{#expr:107/169*100 round 2}}% |- |align=left|[[Џон Тошак]] |{{знамеикона|Wales}} |align=left|Јуни 1989 |align=left|Ноември 1990 ||64||41||15||8||160||75||{{#expr:41/64*100 round 2}}% |- |align=left|[[Алфредо ди Стефано]] |{{знамеикона|Argentina}} |align=left|Ноември 1990 |align=left|Март 1991 ||21||9||3||9||32||22||{{#expr:9/21*100 round 2}}% |- |align=left|[[Радомир Антич]] |{{знамеикона|Yugoslavia}} |align=left|Март 1991 |align=left|Јануари 1992 ||39||28||6||5||85||31||{{#expr:28/39*100 round 2}}% |- |align=left|[[Лео Бенхакер]] |{{знамеикона|Netherlands}} |align=left|Јануари 1992 |align=left|Јуни 1992 ||28||14||7||7||47||27||{{#expr:14/28*100 round 2}}% |- |align=left|[[Бенито Флоро]] |{{знамеикона|Spain}} |align=left|Јуни 1992 |align=left|Mарт 1994 ||92||52||21||19||165||90||{{#expr:52/92*100 round 2}}% |- |align=left|[[Висенте дел Боске]] |{{знамеикона|Spain}} |align=left|Март 1994 |align=left|Мај 1994 ||11||5||1||5||23||22||{{#expr:5/11*100 round 2}}% |- |align=left|[[Јорге Валдано]] |{{знамеикона|Argentina}} |align=left|Мај 1994 |align=left|Јануари 1996 ||78||39||17||22||142||87||{{#expr:39/78*100 round 2}}% |- |align=left|[[Висенте дел Боске]] |{{знамеикона|Spain}} |align=left|Јануари 1996 |align=left|Јануари 1996 ||1||1||0||0||5||0||{{#expr:1/1*100 round 2}}% |- |align=left|[[Арсенио Иглесио]] |{{знамеикона|Spain}} |align=left|Јануари 1996 |align=left|Мај 1996 ||21||11||4||6||33||22||{{#expr:11/21*100 round 2}}% |- |align=left|[[Фабио Капело]] |{{знамеикона|Italy}} |align=left|Мај 1996 |align=left|Јуни 1997 ||48||31||12||5||96||41||{{#expr:31/48*100 round 2}}% |- |align=left|[[Јуп Хејнкес]] |{{знамеикона|Germany}} |align=left|Јуни 1997 |align=left|Мај 1998 ||53||26||15||12||92||55||{{#expr:26/53*100 round 2}}% |- |align=left|[[Гус Хидинк]] |{{знамеикона|Netherlands}} |align=left|Мај 1998 |align=left|февруари 1999 ||34||19||4||11||73||48||{{#expr:19/34*100 round 2}}% |- |align=left|[[Џон Тошак]] |{{знамеикона|Wales}} |align=left|февруари 1999 |align=left|Ноември 1999 ||37||19||9||9||73||62||{{#expr:19/37*100 round 2}}% |- |align=left|[[Висенте дел Боске]] |{{знамеикона|Spain}} |align=left|Ноември 1999 |align=left|Јуни 2003 ||233||127||56||50||461||267||{{#expr:127/233*100 round 2}}% |- |align=left|[[Карлос Куироз]] |{{знамеикона|Portugal}} |align=left|Јуни 2003 |align=left|Мај 2004 ||59||35||11||14||113||76||{{#expr:35/59*100 round 2}}% |- |align=left|[[Хосе Антонио Камачо]] |{{знамеикона|Spain}} |align=left|Мај 2004 |align=left|Септември 2004 ||6||4||0||2||7||5||{{#expr:4/6*100 round 2}}% |- |align=left|[[Мариано Гарсија Рамон]] |{{знамеикона|Spain}} |align=left|Септември 2004 |align=left|Декември 2004 ||20||12||4||4||37||18||{{#expr:12/20*100 round 2}}% |- |align=left|[[Вандерлеи Луксембурго]] |{{знамеикона|Brazil}} |align=left|Декември 2004 |align=left|Декември 2005 ||45||28||7||10||83||45||{{#expr:28/45*100 round 2}}% |- |align=left|[[Хуан Рамос Лопес Каро]] |{{знамеикона|Spain}} |align=left|Декември 2005 |align=left|Мај 2006 ||48||23||13||12||82||50||{{#expr:23/48*100 round 2}}% |- |align=left|[[Фабио Капело]] |{{знамеикона|Italy}} |align=left|Мај 2006 |align=left|Јуни 2007 ||50||28||12||10||91||55||{{#expr:28/50*100 round 2}}% |- |align=left|[[Бернд Шустер]] |{{знамеикона|Germany}} |align=left|Јуни 2007 |align=left|Декември 2008 ||75||44||9||22||156||100||{{#expr:44/75*100 round 2}}% |- |align=left|[[Хуанде Рамос]] |{{знамеикона|Spain}} |align=left|Декември 2008 |align=left| ||1||1||0||0||3||0||{{#expr:1/1*100 round 2}}% |- |} === Менаџери кои освоиле титули === {| class="wikitable" !rowspan="3" |Име !rowspan="3" |Период !colspan="8" |Трофеи !rowspan="3" |Вкупно |- !colspan="4" |Домашни !colspan="4" |Интернационални |- ! width=33|[[Премиера(Ла лига)|Ла Лига]] ! width=33|[[Копа дел Реј|КР]] ! width=33|[[Суперкопа де Еспања|ССЕ]] ! width=33|[[Копа де ла Лига|КЛ]] ! width=33|[[Лига на Шампиони|ЛШ]] ! width=33|[[УЕФА Куп|УЕФА]] ! width=33|[[УЕФА Супер Куп|СК]] ! width=33|[[Интерконтинентален Куп|ИК]] |- |{{знамеикона|England}} [[Артур Џонсон]] |1910–20 |<center>0||<center>5||<center>0||<center>0||<center>0||<center>0||<center>0||<center>0||<center>5 |- |{{знамеикона|Hungary|1940}} [[Липо Хертцка]] |1930–32 |<center>1||<center>0||<center>0||<center>0||<center>0||<center>0||<center>0||<center>0||<center>1 |- |{{знамеикона|Austria}} [[Роберт Фирш]] |1932–34 |<center>1||<center>0||<center>0||<center>0||<center>0||<center>0||<center>0||<center>0||<center>1 |- |[[Податотека:Flag of the Second Spanish Republic.svg|23п]] [[Франциско Бру]] |1934–41 |<center>0||<center>1||<center>0||<center>0||<center>0||<center>0||<center>0||<center>0||<center>1 |- |[[Податотека: Flag of Spain 1945 1977.svg|23п]] [[Јакинто Куинкокес]] |1945–46, 1947–48 |<center>0||<center>1||<center>0||<center>0||<center>0||<center>0||<center>0||<center>0||<center>1 |- |[[Податотека: Flag of Spain 1945 1977.svg|23п]] [[Балтазар Албениз]] |1946–47, 1950–51 |<center>0||<center>1||<center>0||<center>0||<center>0||<center>0||<center>0||<center>0||<center>1 |- |{{знамеикона|Uruguay}} [[Енрике Фернандес]] |1953–54 |<center>1||<center>0||<center>0||<center>0||<center>0||<center>0||<center>0||<center>0||<center>1 |- |[[Податотека: Flag of Spain 1945 1977.svg|23п]][[Хосе Виљалонга]] |1954–57 |<center>2||<center>0||<center>0||<center>0||<center>2||<center>0||<center>0||<center>0||<center>4 |- |{{знамеикона|Argentina}} [[Луис Карнилја]] |1957–59, 1959 |<center>1||<center>0||<center>0||<center>0||<center>2||<center>0||<center>0||<center>0||<center>3 |- |[[Податотека: Flag of Spain 1945 1977.svg|23п]][[Мигел Муњос]] |1959, 1960–74 |<center>9||<center>2||<center>0||<center>0||<center>2||<center>0||<center>0||<center>1||<center>14 |- |{{знамеикона|Serbia}} [[Миљан Миљанич]] |1974–77 |<center>2||<center>1||<center>0||<center>0||<center>0||<center>0||<center>0||<center>0||<center>3 |- |{{знамеикона|Serbia}} [[Вујадин Бошков]] |1979–82 |<center>1||<center>1||<center>0||<center>0||<center>0||<center>0||<center>0||<center>0||<center>2 |- |{{знамеикона|Spain}} [[Луис Моловни]] |1974, 1977–79, 1982, 1985–86 |<center>3||<center>3||<center>0||<center>1||<center>0||<center>2||<center>0||<center>0||<center>9 |- |{{знамеикона|Netherlands}} [[Лео Бенхакер]] |1986–89, 1992 |<center>3||<center>1||<center>1||<center>0||<center>0||<center>0||<center>0||<center>0||<center>5 |- |{{знамеикона|Wales}} [[Џон Тошак]] |1989–90, 1999 |<center>1||<center>0||<center>1||<center>0||<center>0||<center>0||<center>0||<center>0||<center>2 |- |{{знамеикона|Argentina}} [[Алфредо ди Стефано]] |1990–91 |<center>0||<center>0||<center>1||<center>0||<center>0||<center>0||<center>0||<center>0||<center>1 |- |{{знамеикона|Serbia}} [[Радомир Антич]] |1991–92 |<center>0||<center>0||<center>1||<center>0||<center>0||<center>0||<center>0||<center>0||<center>1 |- |{{знамеикона|Spain}} [[Бенито Флоро]] |1992–94 |<center>0||<center>1||<center>1||<center>0||<center>0||<center>0||<center>0||<center>0||<center>2 |- |{{знамеикона|Argentina}} [[Јорге Валдано]] |1994–96 |<center>1||<center>0||<center>0||<center>0||<center>0||<center>0||<center>0||<center>0||<center>1 |- |{{знамеикона|Germany}} [[Јап Хејнкес]] |1997–98 |<center>0||<center>0||<center>1||<center>0||<center>1||<center>0||<center>0||<center>0||<center>2 |- |{{знамеикона|Netherlands}} [[Гус Хидинк]] |1998–99 |<center>0||<center>0||<center>0||<center>0||<center>0||<center>0||<center>0||<center>1||<center>1 |- |{{знамеикона|Spain}} [[Висете дел Боске]] |1999-2003 |<center>2||<center>0||<center>1||<center>0||<center>2||<center>0||<center>1||<center>1||<center>7 |- |{{знамеикона|Portugal}} [[Карлос Куироз]] |2003–04 |<center>0||<center>0||<center>1||<center>0||<center>0||<center>0||<center>0||<center>0||<center>1 |- |{{знамеикона|Italy}} [[Фабио Капело]] |2006–07 |<center>2||<center>0||<center>0||<center>0||<center>0||<center>0||<center>0||<center>0||<center>2 |- |{{знамеикона|Germany}} [[Бернд Шустер]] |2007–08 |<center>1||<center>0||<center>1||<center>0||<center>0||<center>0||<center>0||<center>0||<center>2 |- |} == Претседатели == Од неговото создавање, сопственици на Реал беа само неговите членови (сите Шпанци) наречени ''socios'', спротивно на повеќето Европските тимови. [[Сантјаго Бернабеу Јесте]] е преседателот кој се задржал најдолго време на претседателското место (дури 35 години 1943-1978). Во јули 2000 поранешниот играч на Реал [[Алфредо ди Стефано]] беше назначен за Почесен претседател на клубот.<ref>{{Наведена мрежна страница | title = Животот на Ди Стефано IV | url = http://www.realmadrid.com/cs/Satellite/en/1202728358016/noticia/Noticia/The_life_of_Di_Stefano_IV.htm | publisher = Realmadrid.com }}</ref> :''Според 21 септември 2008''<ref>{{Наведена мрежна страница |title = Претседатели | url = http://www.realmadrid.com/cs/Satellite/en/Club/1193041516821/Presidentes/Presidents.htm | publisher = Realmadrid.com }}</ref> [[Податотека:Ramón Calderón.jpg|thumb|right|250px|[[Рамон Калдерон]], поранешен претседател на Реал Мадрид]] [[Податотека:Florentino perez.jpg|thumb|right|200px|[[Флорентино Перес]], сегашен претсдател на Реал Мадрид.]] {| class="wikitable" style="text-align: left" |- !rowspan="1"|Име !rowspan="1"|Од !rowspan="1"|До |- |- |- |[[Податотека:Flag of Spain (1785-1873 and 1875-1931).svg|23п]] [[Хулиан Паласиос]] |align=left|1900 |align=left|1902 |- |[[Податотека:Flag of Spain (1785-1873 and 1875-1931).svg|23п]] [[Хуан Пардос]] |align=left|1902 |align=left|1904 |- |[[Податотека:Flag of Spain (1785-1873 and 1875-1931).svg|23п]] [[Карлос Пардос]] |align=left|1904 |align=left|1908 |- |[[Податотека:Flag of Spain (1785-1873 and 1875-1931).svg|23п]] [[Адолфо Мелендес]] |align=left|1908 |align=left|1916 |- |[[Податотека:Flag of Spain (1785-1873 and 1875-1931).svg|23п]] [[Педро Парагас]] |align=left|1916 |align=left|1926 |- |[[Податотека:Flag of Spain (1785-1873 and 1875-1931).svg|23п]] [[Луис де Уркуихо]] |align=left|1926 |align=left|1930 |- |[[Податотека:Flag of the Second Spanish Republic.svg|23п]] [[Луис Усера]] |align=left|1930 |align=left|1935 |- |[[Податотека:Flag of the Second Spanish Republic.svg|23п]] [[Рафаел Санчес Гуера]] |align=left|1935 |align=left|1936 |- |[[Податотека:Flag of the Second Spanish Republic.svg|23п]] [[Адолфо Мелендес]] |align=left|1936 |align=left|1940 |- |{{знамеикона|ESP|1938}} [[Антонио Сантос Парабла]] |align=left|1940 |align=left|1943 |- |[[Податотека:Flag of Spain 1945 1977.svg|23п]] [[Сантјаго Бернабеу Јесте]] |align=left|1943 |align=left|1978 |- |{{знамеикона|ESP}} [[Луис де Карлос]] |align=left|1978 |align=left|1985 |- |{{знамеикона|ESP}} [[Рамон Мендоса]] |align=left|1985 |align=left|1995 |- |{{знамеикона|ESP}} [[Лоренцо Санс]] |align=left|1995 |align=left|2000 |- |{{знамеикона|ESP}} [[Флорентино Перес]] |align=left|2000 |align=left|2006 |- |{{знамеикона|ESP}} [[Рамон Калдерон]] |align=left|2006 |align=left|2008 |- |{{знамеикона|ESP}} [[Флорентино Перес]] |align=left|2008 |align=center|- |- |} == Трофеи == Реал Мадрид е најтрофејниот клуб во Шпанија, освојувајќи 57 домашни титули и 18 меѓународни титули. Со ова тој е втор тим по бројот на освоени официјални меѓународни титули, (веднаш зад [[Милан]]), а трет во светот (зад Милан и Бока Јуниорс), а сите да се организирани од УЕФА или ФИФА. Реал беше одбран за Клуб на 20^тиот век, а беше прогласен на 23 декември 2000.<ref name="106 years of history"/> Исто така доби Орден за заслуга во 2004.<ref>{{Наведена мрежна страница | title = Прославите го обележаја отворањето на ФИФА конгресот во Париз, родното место на ФИФА | url = http://www.fifa.com/aboutfifa/federation/releases/newsid=92643.html | publisher = fifa.com | date = 2004-05-20 | accessdate = 2008-07-13 | archive-date = 2009-02-14 | archive-url = https://web.archive.org/web/20090214101851/http://www.fifa.com/aboutfifa/federation/releases/newsid%3D92643.html | url-status = dead }}</ref> После ова на Реал му се дозволи да го носи Орденот на слава на својот дрес за време на натпреварите во Лигата на Шампиони поради што победија во повеќе 5 различни купа во Европа.<ref name="badge of honour"/> === Домашни === * '''[[Премиера (Ла лига)|Ла Лига]]'''<ref name="TROPHY ROOM">{{Наведена мрежна страница |title=Соба на трофеи|url=http://www.realmadrid.com/cs/Satellite/en/First_Team/1193041481370/Palmares/Honours.htm |publisher=Realmadrid.com }}</ref> :''Прваци (31 – рекорд):'' 1931–32, 1932–33, 1953–54], 1954–55, 1956–57, 1957–58, 1960–61, 1961–62, 1962–63, 1963–64, 1964–65, 1966–67, 1967–68, 1968–69, 1971–72, 1974–75, 1975–76, 1977–78, 1978–79, 1979–80, 1985–86, 1986–87, 1987–88, 1988–89, 1989–90, 1994–95, 1996–97, 2000–01, 2002–03, 2006–07, 2007–08 :''Вице-прваци (17):'' 1928–29, 1933–34, 1934–35, 1935–36, 1941–42, 1944–45, 1958–59, 1959–60, 1965–66, 1980–81, 1982–83, 1983–84, 1991–92, 1992–93, 1998–99, 2004–05, 2005–06 * '''[[Копа дел Реј]]'''<ref name="TROPHY ROOM"/> :''Прваци (17):'' 1904–05, 1905–06, 1906–07, 1907–08, 1916–17, 1933–34, 1935–36, 1945–46, 1946–47, 1961–62, 1969–70, 1973–74, 1974–75, 1979–80, 1981–82, 1988–89, 1992–93 :''Вице-прваци (19):'' 1902–03, 1915–16, 1917–18, 1923–24, 1928–29, 1929–30, 1932–33, 1939–40, 1942–43, 1957–58, 1959–60, 1960–61, 1967–68, 1978–79, 1982–83, 1989–90, 1991–92, 2001–02, 2003–04 * '''[[Суперкопа де Еспања]]'''<ref name="Real Madrid Club de Fútbol"/><ref>Трофејот беше познат како Куп на Шампиони 1940, Куп на Аргентина (1945), Куп [[Ева Дуарте]] (1947-53) и Суперкопа де Еспања (1982-''сегашност'')</ref> :''Прваци (8 – record):'' 1988, 1989*, 1990, 1993, 1997, 2001, 2003, 2008 :''Вице-прваци (3):'' 1982, 1995, 2007 :<small>(* ''Ги освои Копа дел Реј и Ла Лига'')</small> * '''[[Копа де ла Лига]]'''<ref name="Trofeos de Futbol">{{Наведена мрежна страница |title=Трофеите на фудбалот |url=http://www.realmadrid.com/cs/Satellite/es/Club/1193040475224/PalmaresTotal/Palmares.htm |publisher=Realmadrid.com }}</ref> :''Прваци (1):'' 1984–85 :''Вице-прваци (1):'' 1982–83 === Интернационални === * '''[[УЕФА Лига на шампиони]]'''<ref name="TROPHY ROOM"/> :''Прваци (9 – record):'' [[Куп на Шампиони 1955/56|1955–56]]*, [[Куп на Шампиони 1956/57|1956–57]], [[Куп на Шампиони 1957/58|1957–58]], [[Куп на Шампиони 1958/59|1958–59]], [[Куп на Шампиони 1959/60|1959–60]], [[Куп на Шампиони 1965/66|1965–66]], [[Лига на Шампиони 1997/98|1997–98]], [[Лига на Шампиони 1999/2000|1999–2000]], [[Лига на Шампиони 2001/02|2001–02]]. :''Вице-прваци (3):'' [[Куп на Шампиони 1961/62|1961–62]], [[Куп на Шампиони 1963/64|1963–64]], [[Куп на Шампиони 1980/81|1980–81]] :<small>(* ''Први победници во историјата на натпреварувањето'')</small> * '''[[Интерконтинентал Куп]]'''<ref name="TROPHY ROOM"/> :''Прваци (3 – record):'' 1960, 1998, 2002 :''Вице-прваци (2):'' 1966, 2000 * '''[[УЕФА Куп]]'''<ref name="TROPHY ROOM"/> :''Прваци (2):'' [[УЕФА Куп 1984/85|1984–85]], [[УЕФА Куп 1985/86|1985–86]] * '''[[УЕФА Куп на победниците на куповите]]''' :''Вице-прваци (2):'' 1970–71, 1982–83 * '''[[УЕФА Супер Куп]]'''<ref name="TROPHY ROOM"/> :''Прваци (1):'' 2002 :''Вице-прваци (2):'' 1998, 2000 == Белешки == {{|2}} == Наводи == {{наводи}} == Надворешни врски == * [http://www.realmadrid.com/cs/Satellite/en/Home Realmadrid.com] Официјаен мрежно место на клубот * [http://www.youtube.com/realmadridcf Real Madrid, Canal Oficial] Официјален Youtube канал на Реал Мадрид * [http://www.lfp.es/competiciones/2007-08/primera/equipo.asp?equ=rma Real Madrid Club de Fútbol] {{Семарх|url=https://web.archive.org/web/20071221025548/http://www.lfp.es/competiciones/2007-08/primera/equipo.asp?equ=rma |date=2007-12-21 }} на официјалното мрежно место на Премиера (Ла лига) * [http://www.uefa.com/footballeurope/club=50051/competition=1/index.html Real Madrid CF] на официјалната страна на УЕФА * [http://www.marca.com/edicion/marca/futbol/1a_division/real_madrid/es/index.html Real Madrid news] од Марка {{es}} * [http://www.as.com/futbol/equipo/Real-Madrid-1 Real Madrid news] од АС{{es}} * [http://www.skysports.com/football/teams/realmadrid Real Madrid news] од Скај Спорт {{Нормативна контрола}} [[Категорија:Г-14 клубови|Реал Мадрид]] [[Категорија:Реал Мадрид]] [[Категорија:Фудбалски клубови од Шпанија|Реал Мадрид]] [[Категорија:Европски шампиони|Реал Мадрид]] dgtxlfm63528eu1jcnoteww9y1374gp 5380089 5380083 2025-06-14T14:47:37Z Иван Ж 57150 /* Моментален состав */ 5380089 wikitext text/x-wiki {{Infobox football club | clubname = Реал Мадрид | current = | image = [[File:Logo Real Madrid.SVG|160px|Лого]] | fullname = Фудбалски Клуб Реал Мадрид<br />Real Madrid Club de Fútbol<ref name="Real Madrid Club de Fútbol"/> | nickname ={{Nowrap|''Los Reyes'' (Kралевите)}} {{Nowrap|''Los Blancos'' (Белци)}} {{Nowrap|''Los Merengues'' (Меренги)}} {{Nowrap|''Los Vikingos'' (Викинзи)}}<ref name=VIKINGOS>{{cite Reyes (Кралеви) web|author=|url=http://ligadecampeones.com/los-vikingos-arrasan-europa-98430/ |title=Los vikingos arrasan Europa |publisher=Ligadecampeones.com |date=23 November 1960 |accessdate=2013-02-18}}</ref> <!-- Los Galacticos is not a nickname for the club it refers to a group of players only. --> | founded = {{Start date and years ago|df=yes|1902|03|06}}<br />како ''Фудбалски Клуб Мадрид''<ref name="Real Madrid turns 106 (I)"/> | ground = [[Сантјаго Бернабеу]] | capacity = 85,454<ref>{{Наведена мрежна страница|title = El Bernabéu estrena 900 localidades más | url = http://www.as.com/futbol/articulo/bernabeu-estrena-900-localidades/20110821dasdaiftb_44/Tes | publisher = as.com | accessdate =20 October 2011}}</ref> | chrtitle = Претседател | chairman = [[Флорентино Перес]] | mgrtitle = Тренер | manager = [[Карло Анчелоти]]<ref>https://www.bbc.com/sport/football/44459380</ref> | league = [[Ла лига]] | season = 2023-24 | position = 1-во место | website = http://www.realmadrid.com | pattern_la1 = _realmadridcf2324h | pattern_b1 = _realmadridcf2324h | pattern_ra1 = _realmadridcf2324h | pattern_sh1 = _realmadridcf2324h | pattern_so1 = _realmadridcf2324hl | leftarm1 = FFFFFF | body1 = FFFFFF | rightarm1 = FFFFFF | shorts1 = FFFFFF | socks1 = FFFFFF | pattern_la2 = _realmadridcf2324a | pattern_b2 = _realmadridcf2324a | pattern_ra2 = _realmadridcf2324a | pattern_sh2 = _realmadridcf2324a | pattern_so2 = _realmadridcf2324al | leftarm2 = 000030 | body2 = 000030 | rightarm2 = 000030 | shorts2 = 000030 | socks2 = 000030 | pattern_la3 = _realmadridcf2324t | pattern_b3 = _realmadridcf2324t | pattern_ra3 = _realmadridcf2324t | pattern_sh3 = _realmadridcf2324t | pattern_so3 = _realmadridcf2324tl | leftarm3 = 000000 | body3 = 000000 | rightarm3 = 000000 | shorts3 = 000000 | socks3 = 000000 }} '''Фудбалски клуб Реал Мадрид''' ({{lang-es|'''Real Madrid Club de Fútbol'''}}), попознат и како '''Реал Мадрид''' и '''Los Blancos (Белите)''' — професионален [[фудбал]]ски шпански тим од [[Мадрид]]. Клубот е основан во [[1902]] година и игра во [[Премиера (Ла лига)|Шпанската Премиера]]. Тој е најуспешниот шпански клуб, со 35 национални шампионски титули, деветнаесет пати бил освојувач на Кралскиот куп ([[Копа дел Реј]]) и рекордни 15 пати победувал во [[Лига на шампиони во фудбал|Лигата на шампиони]].<ref name="Madrid the masters of Europe">{{Наведена мрежна страница |title = Реал Мадрид Кралевите во Европа | url = http://www.uefa.com/competitions/ucl/news/kind=8192/newsid=3047.html | publisher = uefa.com | date = 2003-07-08 }}</ref> Реал Мадрид е еден од основачите на [[Г-14]], која претставува група од 14 водечки екипи во [[Европа]].<ref>{{Наведена мрежна страница|title = Реал Мадрид е еден од основачите на Г-14|url = http://www.g14.com|publisher = G14.com|accessdate = 2021-08-09|archive-date = 2006-06-13|archive-url = https://web.archive.org/web/20060613035116/http://www.g14.com/|url-status = dead}}</ref> Клубот своите домашни натпревари ги игра на стадионот „[[Сантјаго Бернабеу]]“ во Мадрид. На [[23 декември]] [[2000]] година, [[ФИФА]] го наградила кралскиот тим со наградата “Најдобар клуб во 20 век“.<ref name="106 years of history">{{Наведена мрежна страница |title = 106 години од историјата | url = http://www.realmadrid.com/cs/Satellite/en/1202728273671/noticia/Noticia/106_years_of_history.htm | publisher = Realmadrid.com| date = 2008-03-08 }}</ref><ref name="Real Madrid turns 106 (1991-2008)">{{Наведена мрежна страница |title = 106 години од создавањето на Реал Мадрид (1902-2008) | url = http://www.realmadrid.com/cs/Satellite/en/1202730576269/noticia/Noticia/Real_Madrid_turns_106_(1991-2008).htm | publisher = Realmadrid.com}}</ref> Реал Мадрид е најуспешниот тим во сите натпреварувања организирани од [[УЕФА]], со освоени 10 титули во Лигата или Купот на Шампионите и две во [[УЕФА Лига Европа|Купот на УЕФА]].<ref>{{Наведена мрежна страница |title = Клупски факти:Реал Мадрид | url = http://www.uefa.com/footballeurope/club=50051/club.html | publisher = Uefa.com }}</ref> Реал Мадрид е најголем и најуспешен [[фудбал]]ски тим во светот според истражувањето на Универзитетот Харвард спроведено во [[2007]] година.<ref>{{Наведена мрежна страница |title = Харвард Видеолектура | url = http://www.realmadrid.com/cs/Satellite/en/1202728350886/noticia/Noticia/Harvard_videolecture.htm | publisher = Realmadrid.com}}</ref>Исто така е еден од најбогатите во светот.<ref>{{Наведена мрежна страница | title = Манчестер Јунајтед зајакнува, но Реал Мадрид останува на врвот | url = http://www.deloitte.com/dtt/press_release/0,1014,sid%253D2834%2526cid%253D191865,00.html | publisher = Deloitte UK | accessdate = 2008-07-18 | archive-date = 2008-11-23 | archive-url = https://web.archive.org/web/20081123042222/http://www.deloitte.com/dtt/press_release/0,1014,sid%253D2834%2526cid%253D191865,00.html | url-status = dead }}</ref><ref name="Soccer Team Valuations">{{Наведена мрежна страница |title = Најбогатите фудбалски тимови | url = http://www.forbes.com/lists/2008/34/biz_soccer08_Soccer-Team-Valuations_Revenue.html | publisher = forbes.com }}</ref> == Историја == Фудбалот беше запознаен со [[Мадрид]] преку професорите и студентите од Факултетот ''Либре де Енсењанза'' и неколку апсолвенти од Оксфорд<ref>{{Наведена мрежна страница | title = Реал Мадрид Слики, играње фудбал, Шпанската лига LFP историја, екипи | url = http://www.webdelfuturo.com/liga-espanola-de-futbol/real-madrid-cf.php | publisher = WDF | accessdate = 2008-07-18 | archive-date = 2007-10-11 | archive-url = https://web.archive.org/web/20071011061026/http://webdelfuturo.com/liga-espanola-de-futbol/real-madrid-cf.php | url-status = dead }}</ref> Тие го основаат клубот ''Фудбал Скај'' во [[1895]] година играјќи саботата наутро во Монклоа. Клубот се дели на два клуба ''Њу фудбал де Мадрид'' и ''Клуб Еспањол де Мадрид''. Претседател на подоцнежниот клуб е Хулио Палакиос. Подоцнежниот клуб се дели повторно во [[1902]] година и резултира со создавањето на Сосиедад Мадрид ФК<ref name="Real Madrid turns 106 (I)"/>. Прв претседател беше Хуан Падрос Рубио, прв секретар беше Мануел Мендио, а прв сопственик беше Хосе де Горостизага<ref name="Juan Padrós">{{Наведена мрежна страница |title = Претседател Хосе де Горостизага | url = http://www.realmadrid.com/cs/Satellite/en/Presidents/1193041516821/1193042117717/contenido/Presidente/Juan_Padros.htm | publisher = Realmadrid.com }}</ref>. Хуан Падрос Рубио ќе биде подоцна заменет од неговиот брат Карлос Падрос од [[Шпанија]].<ref name="Carlos Padrós">{{Наведена мрежна страница |title = Претседател - Хосе Пардос | url = http://www.realmadrid.com/cs/Satellite/en/1193041516821/1193042117473/contenido/Presidente/Carlos_Padros.htm | publisher = Realmadrid.com }}</ref> После три години од основањето, во [[1905]], Реал Мадрид ја освои својата прва титула во [[Чамартин Стадион|Естадио Чамартин]]. Тимот ја освои првата од четирите последователни [[Копа дел Реј]] титули (во ова време единствениот куп во Шпанија). Во [[1912]] година, тимот се сели во ''Кампо де Одонел'' после преселувањето на повеќе мали стадиони<ref name="History - Chapter 1 - FROM THE ESTRADA LOT TO THE NICE, LITTLE O’DONNELL PITCH">{{Наведена мрежна страница |title = Историја - Страница 1 - Од Естрадата, многу до убаво, малиот Одонел терен | url = http://www.realmadrid.com/cs/Satellite/en/Santiago_Bernabeu/1193041512791/Historia/History.htm | publisher = Realmadrid.com}}</ref>. Во 1920 година името на тимот се менува во ФК Реал Мадрид, откако Кралот му ја дава на тимот Титулата Реал(Ројал) <ref name="Real Madrid turns 106 (II)">{{Наведена мрежна страница |title = Дебито на Бернабеу со име ''Реал'' (1911-1920) | url = http://www.realmadrid.com/cs/Satellite/en/1202730681252/noticia/Noticia/Real_Madrid_turns_106_(II).htm | publisher = Realmadrid.com }}</ref> [[Сантјаго Бернабеу Јесте]] станува претседател во [[1945]] година<ref name="Real Madrid turns 106 (V)">{{Наведена мрежна страница |title = Бернабеу ја почнунува својата работа како претседател со обновување на стадионот Чамартин (1941-1950) | url = http://www.realmadrid.com/cs/Satellite/en/1202730681924/noticia/Noticia/Real_Madrid_turns_106_(V).htm | publisher = Realmadrid.com }}</ref> Под негово председаваштво, клубот, стадионот Сантјаго Бернабеу и Суидад Депортиво се обновија од [[Шпанската Граѓанска Војна]]. Почнувајќи од [[1953]] тој вложи многу пари во страдегијата за купување на играчи од светска класа од странство, најважн беше купувањето на [[Алфредо ди Стефано]] правејќи го првиот мултинационале.<ref name="Real Madrid turns 106 (VI)">{{Наведена мрежна страница|title = Специјална декада (1951-1960) | url = http://www.realmadrid.com/cs/Satellite/en/1202730565386/noticia/Noticia/Real_Madrid_turns_106_(VI).htm | publisher = Realmadrid.com }}</ref> Во [[1955]] година работејќи на една идеја предложена од еден француски новинар и уредувач на ''Л’Екип Габриел Ханот'' и градејќи го [[Копа Латина]](натпреварување помеѓу тимовите од [[Италија]],[[Шпанија]],[[Португалија]] и [[Франција]]) Бернабеу се среќава во ''Амбасадор Хотел'' во Париз со Бедригнан и Густав Себес и го создава она што денессе нарекува[[Лига/Куп на Шампиони|Лига на Шампиони]]<ref>{{Наведена мрежна страница| url=http://www.uefa.com/magazine/news/Kind=512/newsId=419682.html | title=Долу капите за Ханот | publisher=uefa.com | author=Matthew Spiro}}</ref>. Тоа беше под водство на Бернабеу, а Реал Мадрид стана главна силаво Шпанскиот и Европкиот фудбал. Овој клуб го освои Купот на пет пати во низа помеѓу 1956 и 1960, вклучувајќи го и незаборавното финале на Хампден Парк во финалето на [[Куп на Шампиони 1960/1961|Купот на Шампиони 1961]] освојуваќи го со победа над [[Ајнтрахт Франкфурт]] со 7-3<ref name="Real Madrid turns 106 (VI)"/>. Со оваа победа го освои петпати со ред Купот на Шампиони и заслужено го доби '''''[[УЕФА орден за слава]]'''''<ref name="badge of honour">{{Наведена мрежна страница| url=http://www.uefa.com/newsfiles/19071.pdf | title=Лига на Шампионите | format=[[PDF]]| publisher = UEFA }}; Page 4, §2.01 "Cup" & Page 26, §16.10 "Title-holder logo"</ref> Реал Мадрид го освојува Европскиот Куп по шести пат во [[1966]] година победувајќи го во финалето [[ФК Партизан|Партизан]] со 2-1, со тимови составени од единствено од играчи родени во заемјата од каде што потекнува тимот за кој играле - првпат во историјата на ова натпреварување.<ref name="Real Madrid turns 106 (VII)">{{Наведена мрежна страница |title = Генерациското враќање беше успешно (1961-1970) | url = http://www.realmadrid.com/cs/Satellite/en/1202730565958/noticia/Noticia/Real_Madrid_turns_106_(VII).htm | publisher = Realmadrid.com }}</ref> Исто така беше и вице-првак на Европа во [[Куп на Шампиони 1961/62|1962]],[[Куп на Шампиони 1963/64|1964]] и [[Куп на Шампиони 1980/81|1981]]. Тимот исто така го освои [[УЕФА Куп]]от двапати и трипати бил вице-првак во [[Куп на Победниците на Куповите|Купот на Победниците на Куповите]]. <ref name="Madrid awake from European slumber">{{Наведена мрежна страница |title = Мадрид се разбуди од Европскиот сон | url = http://www.uefa.com/competitions/uefacup/history/season=1984/intro.html | publisher = uefa.com }}</ref><ref name="Madrid the comeback kings">{{Наведена мрежна страница |title = Мадрид, кралевите повратници | url = http://www.uefa.com/competitions/uefacup/history/season=1985/intro.html | publisher = uefa.com }}</ref><ref name="Final 1">{{Наведена мрежна страница |title = Финале | url = http://www.uefa.com/competitions/ecwc/history/season=1970/round=808/index.html | publisher = uefa.com }}</ref><ref name="Final 2">{{Наведена мрежна страница |title = Финале | url = http://www.uefa.com/competitions/ecwc/history/season=1982/round=873/index.html | publisher = uefa.com }}</ref> Во раните 80-ти Реал Мадрид ја изгуби власта врз титулата на Ла Лига сè додека една група од домашни ѕвезди, позната како ''ЛА Квинта де Боитре'' која почна да доминира во Шпанскиот фудбал<ref>{{Наведена мрежна страница |title = The “Квинта де Боитре” era begins | url = http://www.realmadrid.com/cs/Satellite/en/1202735906881/noticia/Noticia/1985_86.htm | publisher = Realmadrid.com | accessdate = 2008-07-11}}</ref> Името ''Ортаци на грабливците'' доаѓаше од прекарот кој му беше даден на еден од членовите, [[Емилио Бутрагоењо]]. Отсанатите четири членови беа : [[Маноло Санчиз Хонтијело]], [[Рафаел Мартин Васкес]], [[Хосе Мигел Гонсалес Мартин|Хосе Мигел Гонсалес Мартин-Мичел]] и [[Мигел Пардеза]].<ref name="Real Madrid turns 106 (IX)">{{Наведена мрежна страница |title = 1981-1990 Пет Ла Лига титули и нов рекорд | url = http://www.realmadrid.com/cs/Satellite/en/1202730567810/noticia/Noticia/Real_Madrid_turns_106_(IX).htm | publisher = Realmadrid.com }}</ref> Со Ла Квинта де Боитре( Сега со четири члена кога Пардеза замина во Сарагоса во [[1986]]) имаше најдобар состав во Шпанија и во Европа, а во втората половина на 80-тите освои два УЕФА Купа и 5 титули во Ла лига во низа<ref name="Real Madrid turns 106 (IX)"/> Васкес замина во [[1990]] во [[Торино]], во [[1992]] направи враќање во Реал Мадрид, но потоа во [[1995]] замина во [[Депортиво ла Коруња]]. Во 1995 и [[1996]] Бутрагуењо и Мичел го напуштија клубот и заминаја во Атлетико Сајела, [[Мексико]].<ref name="1992-2001">{{Наведена мрежна страница |title = 1991-2000 - Од Раул до новиот милениум | url = http://www.realmadrid.com/cs/Satellite/en/1193041516534/Historia/Club.htm | publisher = Realmadrid.com }}</ref> Во 1996 предтседателот [[Лорецо Санз]] го назначи [[Фабио Капело]] за тренер.<ref name="Real Madrid turns 106 (1991-2008)"/>. Тој беше тренер само една сезона, во кој тој беше шампион, за во клубот пристигна засилувања добри исто колку што Реал ги имаше тогаш: [[Раул Гонсалес]], [[Фернандо Хиеро]] и [[Фернандо Редондо]]. Засилувањата за таа сезона беа: [[Роберто Карлос|Роберто Карлос да Силва]], [[Предраг Мијатовиќ]], [[Давор Шукер]] и [[Кларенс Сидорф]]. Како резултат Реал Мадрид(со засилувањето [[Фернандо Мориентес]] кој дојде во 1997), конечно заврши 32-годишно чекање на седмата титула во Лигата или Купот на Шампиони, победувајќи го [[Јувентус]] во финалето со 1-0 со голот на Предраг Мијатович.<ref name="Real Madrid turns 106 (1991-2008)"/><ref name="1992-2001"/> Во [[2000]] [[Флорентино Перес]] беше новоназначениот претседател на тимот и се заколна дека ќе го избрише клупскиот долг и ќе го модернизира клупските простории, како и да е Перес вети дека ќе се движат кон победа со потпишувањето договор со [[Луис Фиго]].<ref>{{Наведена мрежна страница |title = Договор на Фиго со Реал | url = http://news.bbc.co.uk/sport1/hi/football/europe/848836.stm | publisher = BBC.com }}</ref> На [[16 јули]] Перес ги доби изборите.<ref>{{Наведена мрежна страница |title = Ерата на Флорентино Перес| url = http://www.realmadrid.com/cs/Satellite/es/1193040472604/1193040504604/contenido/Presidente/Florentino_Perez.htm | publisher = Realmadrid.com}}</ref> Клубот контроверзно го премести стадионот за тренинг и користеше пари за да ги собере познатите ''Галактикос'' играчи, како што беа:[[Зинедин Зидан]], [[Роналдо]], [[Роберто Карлос|Роберто Карлос да Силва]], [[Луис Фиго]], [[Раул Гонсалес]] и [[Дејвид Бекам]]. То беше сомнително, но во секој случај плаќаше за да ги освои [[Лига на Шампиони 2001/02|Лига на шампиони 2002]] и Ла лига во сезоната 2002/03, потоа клубот неуспешно се обидуваше да ја осви Ла лига наредните три години.<ref name="2002 - 2011">{{Наведена мрежна страница |title = 2001-сегашност - Real Madrid | url = http://www.realmadrid.com/cs/Satellite/en/1193041516534/Historia/Club.htm | publisher = Realmadrid.com }}</ref> [[Рамон Калдерон]] беше избран за нов претседател на клубот на [[2 јули]] [[2006], кој дополнително го назначи [[Фабио Капело]] за нов тренер на клубот и Предраг Мијатовиќ за нов спортски директор.<ref name="Real Madrid turns 106 (1991-2008)"/> Реал Мадрид ја освои сезоната 2006/07 за првпат по четири години <ref name="Madrid are the CHAMPIONS: Together we could! Thank you all!">{{Наведена мрежна страница |title = Реал Мадрид 3-1 Мајорка | url = http://www.realmadrid.com/cs/Satellite/en/1202730196845/noticia/Noticia/Real_Madrid_3-1_Mallorca.htm | publisher = Realmadrid.com }}</ref>. Сепак и покрај освојувањето на [[Ла лига|Ла Лига]], Капело ја напушти функцијата тренер на Реал Мадрид еден месец подоцна, во јуни 2007, за на негово место дојде Германецот [[Бернд Шустер]].<ref name="Real Madrid sack manager Capello">{{наведени вести| title = Реал Мадрид го отпушти Капело| url = http://news.bbc.co.uk/sport1/hi/football/europe/6248514.stm| publisher = BBC Sport}}</ref><ref>{{Наведена мрежна страница |title = Назначување на нов менаџер | url = http://www.realmadrid.com/cs/Satellite/en/1202730287363/noticia/Noticia/Signing_the_contract.htm |publisher = Realmadrid.com }}</ref> Реал Мадрид во сезоната 2007/08 ја освои по 31^ви пат ја освои Ла Лига и по осумнаесет години ја освои двапати со ред.<ref>{{Наведена мрежна страница |title = Првите две титули со ред по осумнаестет години | url = http://www.realmadrid.com/cs/Satellite/en/1202735919333/noticia/Noticia/2007_08.htm |publisher =Realmadrid.com }}</ref> Исто така Реал Мадрид постави нов Ла Лига рекорд освојуваќи 85 бода.<ref>{{Наведена мрежна страница |title = Шампиони | url = http://www.realmadrid.com/cs/Satellite/en/Real_Madrid_C.F._-_Official_Web_Site/1193040487639/1202736707935/noticia/Noticia/Un_Campeon_de_record.htm |publisher =Realmadrid.com |language=es}}</ref> == Химни == Реал Мадрид моментално има две химни === „Химна на Реал Мадрид“ === Оваа песна е официјаната химна на Реал Мадрид<ref>{{Наведена мрежна страница |title = Химна на Реал Мадрид |url = http://www.realmadrid-futbol.com/Himno.htm |publisher = realmadrid-futbol.com |language = es |accessdate = 2008-07-23 |archive-date = 2012-11-30 |archive-url = https://web.archive.org/web/20121130211640/http://www.realmadrid-futbol.com/Himno.htm |url-status = dead }}</ref> [[Податотека:Real Madrid Hymn.ogg]] {| class="wikitable collapsible collapsed" align="center" style="width:50%;" ! ''„Химна на Реал Мадрид“'' текст {{es}} |- | valign="top" align="center"| De las glorias deportivas, que campean por España va el Madrid con su bandera, limpia y blanca que no empaña. Club castizo y generoso, todo nervio y corazón, veteranos y noveles, veteranos y noveles, miran siempre sus laureles con respeto y emoción. ¡Hala Madrid!, ¡Hala Madrid! Noble y bélico adalid, caballero del honor. ¡Hala Madrid!, ¡Hala Madrid! A triunfar en buena lid, defendiendo tu color ¡Hala Madrid!, ¡Hala Madrid!, ¡Hala Madrid! Enemigo en la contienda, cuando pierde da la mano sin envidias ni rencores, como bueno y fiel hermano. Los domingos por la tarde, caminando a Chamartín, las mocitas madrileñas, las mocitas madrileñas van alegres y risueñas porque hoy juega su Madrid ¡Hala Madrid!, ¡Hala Madrid! Noble y bélico adalid, caballero del honor. ¡Hala Madrid!, ¡Hala Madrid! A triunfar en buena lid, defendiendo tu color ¡Hala Madrid!, ¡Hala Madrid!, ¡Hala Madrid! |} === „Химна за Стогодишнината“ === За клупската стогодишнина која се беше во 2002 година беше составена нова химна. Автор на музиката и на текстот беше Шпанскиот композитор [[Хосе Кано]]. Таа беше изведувана од шпанскиот тенор [[Пласидо Доминго]]. „Химна за Стогодишнината“ ја заменува претходната химна, па се размисува да биде официјана химна на Реал Мадрид. Ова е химна која може да се слушни кога фудбалерите се облечени во бели дресови излегуваќи на теренот на Сантјаго Бернабеу. Додека се снимаше новата химна, Пласидо вклучи 82 музиканти.<ref>{{Наведена мрежна страница|title = Химна за стогодишнината |url = http://www.realmadrid.pl/index.php?co=hymn&newlang=en | publisher = realmadrid.pl }}</ref> [[Податотека:Real Madrid Hymn2.ogg]] {| class="wikitable collapsible collapsed" align="center" style="width:50%;" ! ''"Химна за стогодишнината"'' текст {{es}} |- | valign="top" align="center"| Hala Madrid! ¡Hala Madrid! Campo de estrellas Donde crecí ¡Hala Madrid! Juegas en verso Que sepa el universo Cómo juega el Madrid Sale el Madrid a luchar Sale el Madrid a ganar ¡Hala Madrid! ¡Hala Madrid! |} == Грб == [[Податотека:real crest.png|thumb|150px|left|Првиот грб на Реал Мадрид]] [[Податотека:Logo Real Madrid.SVG|thumb|150px|right|Клупскиот грб 1941-2001]] Првиот грб на Реал Мадрид бил со едноставен дизајн. То се состоеше од декоративно поставените три иницијали “MCF“ од Мадрид Фудбалски клуб (Madrid Club de Futbol) со темносина боја на бел дрес. Првата измена во грбот беше направена во 1908, кога на буквите им е дадена повеќе аеродиманичност и биле ставени во круг.<ref name="Historia del Escudo">{{Наведена мрежна страница |title = Историја| url = http://www.realmadridfans.org/escudo.htm | publisher = Realmadridfans.org |language=es}}</ref>. Следната измена не беше направена сè до 1920 година кога кралот [[Алфонсо XIII]], давајќи му на клубот ројална заштита, а со тоа давајќи му титула Реал, грубо Ројал, додека претседател беше [[Педро Парагес]] <ref name="Pedro Parages">{{Наведена мрежна страница |title = Редседател - Педро Парагес | url = http://www.realmadrid.com/cs/Satellite/en/1193041516821/1193042223056/contenido/Presidente/Pedro_Parages.htm | publisher = Realmadrid.com |}}</ref>. Тогаш беше додадена и круната на кралот Алфонсо и клубот сега се нарекуваше Реал Мадрид фудбалски клуб (Real Madrid Club de Futbol).<ref name="Historia del Escudo"/> Монархијата во 1931 година донесе одлука да се избришат сите знаци додадени од кралот, а со тоа и круната од кралот, а додека титулата ''Реал'' беше отстранета од името година подоцна. На нејзино место беше додадена темната дудинка на бандите од регионот ''Кастиља''.<ref name="Real Madrid turns 106 (IV)">{{Наведена мрежна страница |title = Првпат две победи во лигата (1931-1940) | url = http://www.realmadrid.com/cs/Satellite/en/1202730681729/noticia/Noticia/Real_Madrid_turns_106_(IV).htm | publisher = Realmadrid.com }}</ref> Во 1941, две години после завршувањето на Шпанската граѓанска војна „Круната на Реал Мадрид“("Real Corona" или "Royal Crown" ) беше повторно вратена на грбот на тимот, а дудинската лента од бандите беше оставена на знакот сметајќи се како добар.<ref name="Real Madrid turns 106 (V)"/> Во додавањето, боите беа изменети и грбот беше во повеќе бои,а додека златната беше посебно истакната. А клубот повторно беше наречен Реал Мадрид Фудбалски Клуб.<ref name="Historia del Escudo"/> Најголемото модернизирање на боите беше направено во 2001, кога клубот побара подобра позиција за себеси во 21^от век. и стандардизирање на грбот. Една од најголемите промени беше промената на бандитсата лента со заматена сенка<ref>{{Наведена мрежна страница |title = Историја | url = http://www.realmadridfans.org/escudo.htm | publisher = Realmadridfans.org|language=es}} (See 2001: Un Escudo para el Siglo XXI)</ref> == Дрес == {{Фудбалски дрес во рамка| шема_лр = | шема_т = _bluerightsash | шема_др = | леварака = FFFFFF | тело = FFFFFF | деснарака = FFFFFF | шорцеви = FFFFFF | чорапи = 00008B | наслов = Оригинален дрес на Реал Мадрид | align = left }} Реал Мадрид секогаш носи бел дрес со бели шорцеви, иако во почетокот имало и сина коса линија на дресот (дизајнот бил зачуавн од клупскиот грб, но за разлика отсега се носеле темносини чорапи.<ref name="Real Madrid turns 106 (III)">{{Наведена мрежна страница| title = A spectacular leap towards the future (1921-1930) | url = http://www.realmadrid.com/cs/Satellite/en/1202730681768/noticia/Noticia/Real_Madrid_turns_106_(III).htm | publisher = Realmadrid.com | date =2007-02-28 |accessdate =2008-07-12|author=Luís Miguel González}}</ref><ref>{{Наведена мрежна страница | title = Equipación | url = http://www.realmadrid-futbol.com/Equipacion.htm | publisher = realmadrid-futbol.com | accessdate = 2008-07-11 | language = es | archive-date = 2008-05-10 | archive-url = https://web.archive.org/web/20080510150523/http://www.realmadrid-futbol.com/Equipacion.htm | url-status = dead }}</ref> Дресот со линија бил заменет со целосно бел дрес, кој бил направен после носењето на дресот од [[Коринтиан]] во 1902.<ref name="Madrid the masters of Europe"/><ref>Дресот на Реал Мадрид во 1905 година еше целосно бел, па навивачите ги наркоја ''Los Blancos'' (Белите)</ref> Во истата година сините чорапи биле заменети со црни. Во раните 40^ти тренерот извршил промена на дресот со додавање копчиња и клупскиот грб на левата страна ( што се нема случено никогаш поред тоа ). На 23 ноември 1947, на натпревариот против [[Атлетико Мадрид]], Реал стана првиот шпански тим кој носел дрес со бројки.<ref name="Real Madrid turns 106 (V)"/> Традиционалниот гостински дрес на Реал е целосно црн или целосно виолетов. Производител на моменатлниот дрес на Реал е [[Адидас]] со кој има склучено договор уште од 1998.<ref>{{Наведена мрежна страница |title = Водачи во фудбалските џинови |url=http://www.realmadrid.com/cs/Satellite/en/1202733617742/noticia/Noticia/Leaders_in_sporting_goods.htm | publisher = Realmadrid.com |quote=Ramón Calderón says: Ние ја почнавме нашата соработка со Адидас во 1998 }}</ref><ref>{{Наведена мрежна страница |title = Нашите Спонзори - Адидас |url=http://www.realmadrid.com/cs/Satellite/en/1193042216490/contenido/Patrocinador/Adidas.htm | publisher = Realmadrid.com </ref>. Првиот спонзор на Реал [[Зунуси]] го спонзорирасе од 1982 до 1985. После тоа беше спонзориаран од [[Пармалат]] и Отајса, после тоа следеше долгогодишниот договор со Тека склуцен во 1992<ref name="Evolución Del Uniforme del Real Madrid (1902-1989)">{{Наведена мрежна страница |title = Еволуцијата на дресот на Реал Мадрид(1902-1989) |url = http://www.leyendablanca.galeon.com/uniformes.htm |publisher = Leyendablanca.com |accessdate = 2008-11-15 |archive-date = 2012-01-21 |archive-url = https://web.archive.org/web/20120121234444/http://www.leyendablanca.galeon.com/uniformes.htm |url-status = dead }}</ref><ref name="Evolución Del Uniforme del Real Madrid (1991-2008)">{{Наведена мрежна страница |title = Еволуцијата на дресот на Реал Мадрид (1991-2008) |url=http://www.leyendablanca.galeon.com/uniformes2.htm |publisher = Leyendablanca.com }}</ref>. Во 2001 тие го прекинаа нивниот договор со Тека и една година го носеа логото '''''Realmadrid.com''''' за да го промовираат своето мрежно место. Во 2002 година склучија договор со [[Сименс]], во 2006 година се појави логото на '''''BenQ Siemens''''' на дресот од Реал.<ref>{{Наведена мрежна страница |title = BenQ Mobile е нов спонзор на Реал |url=http://www.realmadrid.com/cs/Satellite/en/1202735411099/noticia/Noticia/BenQ_Mobile_Scores_As_Real_Madrid&%238217,s_New_Major_Sponsor.htm | publisher = Realmadrid.com }}</ref> Моментален спонзор на Реал е [[www.bwin.com|bwin.com]] поради финансиските проблемите на '''''BenQ Siemens'''''<ref>{{Наведена мрежна страница |title = Реал Мадрид и Bwin склучија нов спонзорски договор |url=http://www.realmadrid.com/cs/Satellite/en/1202730193846/noticia/Noticia/Three_year_deal.htm | publisher = Realmadrid.com | date = 2008-06-11| accessdate = 2008-07-18 }}</ref><ref>{{Наведена мрежна страница |title = Нашите спонзори - bwin.com |url=http://www.realmadrid.com/cs/Satellite/en/1193042218494/contenido/Patrocinador/bwin.htm | publisher = Realmadrid.com | }}</ref> === Спонзори и производители === {| class="wikitable" style="text-align: center" |- !Период !Произведодител !Спонзори<ref name="Evolución Del Uniforme del Real Madrid (1902-1989)"/><ref name="Evolución Del Uniforme del Real Madrid (1991-2008)"/> |- |1980–1982 |rowspan=3|[[Адидас]] |rowspan=1|<small>''без спонзор''</small> |- |1982–1985 |rowspan=1|[[Зануси]] |- |1985–1986 |rowspan=2|[[Пармалат]] |- |1986–1989 |rowspan=4|[[Хумел]] |- |1989–1990 |rowspan=1|Рени Пикот |- |1990–1992 |rowspan=1|Отајса |- |1992–1994 |rowspan=3|Тека |- |1994–1998 |rowspan=1|[[Келме]] |- |1998–2001 |rowspan=6|[[Адидас]] |- |2001–2002 |rowspan=1|[http://www.realmadrid.com/cs/Satellite/en/Home Realmadrid.com] |- |2002–2005 |rowspan=1|[[Сименс Мобајл]] |- |2005–2006 |rowspan=1|[[Сименс]] |- |2006–2007 |rowspan=1|[[BenQ Siemens]] |- |2007-2010–<small>''Сегашност''</small> |rowspan=1|[[Bet & Win|bwin.com]] |-2013 fly emirates |} == Стадиони == [[Податотека:Real2007.jpg|thumb|200px|Реал Мадрид на [[Сантјаго Бернабеу]] за во 2007 за време на натпреварот со [[Реал Бетис]]]] После неговото создавање во 1902 година во првите години тимот се преселуваше помеѓу повеќе мали игралишта сè додека не се пресели на ''Кампо ди О’Донел''.<<ref name="History&nbsp;— Chapter 1 - From the Estrada Lot to the nice, little O’Donnel pitch">{{Наведена мрежна страница |title = Историја&nbsp;— Страна 1 - О’Донел стадион | url = http://www.realmadrid.com/cs/Satellite/en/Santiago_Bernabeu/1193041512791/Historia/History.htm | publisher = Realmadrid.com}}</ref> Ова стадион беше домашен стадио за Реал дури 11 години. После ова тој се пресели на ''Кампо ди Суидад Линеал'', мал стадион со капацитет од 8 000 гледачи. После ова Реал Мадрид домашните натпревари ги играше на ''Стадионот Чамартин'', започнувајќи на 17 мај 1923 со натпреварот против [[Њукасл]]. На овај стадион кој имаше капацитет од 22 500 глењдачи Реал ја освои првата Шпанска титула<ref name="Real Madrid turns 106 (III)"/>. После неколку успеси на овај стадион преседателот на Реал [[Сантјаго Бернабеу]] одлучи дека ''Стадионот Чамартин'' не е доволен за амбициите на клубот. Новиот стадион беше изграден на 14 декември 1947 година.<ref name="Real Madrid turns 106 (V)"/><ref>{{Наведена мрежна страница| title = Историја&nbsp;— Страна 3 - Новиот Чамартин, пример за стадион | url = http://www.realmadrid.com/cs/Satellite/en/Santiago_Bernabeu/1193041512791/Historia/History.htm| publisher = Realmadrid.com | accessdate =2008-07-12}}</ref> Ова беше денешниот [[Сантјаго Бернабеу]], но така не беше познат сè до 1955.<ref name="Real Madrid turns 106 (VI)"/> Првиот натпревар на овај стадион беше натпреварот помеѓу Реал и португалскиот [[Белененсес]] со победа на Реал од 3-1, а првиот гол го постигна Сабино Баринага.<ref name="Real Madrid turns 106 (V)"/> Капацитетот на стадионот се менуваше. Па така после проширувањето во 1953 капацитетот беше 120 000 гледачи.<ref name="60th Anniversary">{{Наведена мрежна страница| title = Шеесет годишница | url = http://www.realmadrid.com/cs/Satellite/en/1202729991092/noticia/Noticia/60th_Anniversary.htm | publisher = Realmadrid.com | date =2007-12-13| accessdate =2008-07-12|author=Javier Palomino}}</ref><ref>{{Наведена мрежна страница| title = Историја&nbsp;— CСтрана 4 | url = http://www.realmadrid.com/cs/Satellite/en/Santiago_Bernabeu/1193041512791/Historia/History.htm | publisher = Realmadrid.com | accessdate =2008-07-12}}</ref> После низата од неколку модернизации на УЕФА ( во 1998/99 беа забранети стоечките места и се замениа со седечки ) се намали капацитетот на околу 75 000 гледачи.<ref name="60th Anniversary"/> Последното проширување беше од 5 000 столчиња и капацитетот изнесува 80 000 гледачи, направено во 2003. Планот за додавање покрив сѐ уште не е завршен.<ref>{{Наведена мрежна страница |title = Историја&nbsp;— Страна 10 - Иднина| url = http://www.realmadrid.com/cs/Satellite/en/Santiago_Bernabeu/1193041512791/Historia/History.htm | publisher = Realmadrid.com| accessdate = 2008-07-13}}</ref> Сантјаго Бернабеу на финалто на Европското првенство во 1964, финалето на Светското првенство во 1982 и финалињата во 1957, 1969 и 1980 на Лигата на Шампиони. А треба да биди домаќин на финалето во 2010 година во Лига на шампиони.<ref>{{Наведена мрежна страница| title = Конечно на Бернабеу | url = http://www.realmadrid.com/cs/Satellite/en/1202729990178/noticia/Noticia/Final_at_the_Bernabeu.htm | publisher = Realmadrid.com }}</ref> Стадионот има свое метро во 10^та алеја и е наречено ''Сантјаго Бернабеу''<ref>{{Наведена мрежна страница |title = Santiago Bernabéu station| url = http://www.metromadrid.es| publisher = Metromadrid.es| accessdate = 2007-09-30|language=es}}</ref>. Сантјаго Бернабеу беше често надградуван според Фудбалските стандарди на УЕФА.<ref>{{Наведена мрежна страница|title = Сега Бернабеу е Елитен | url=http://www.realmadrid.com/cs/Satellite/en/1202729454004/noticia/Noticia/The_Bernabeu_is_now_Elite.htm | publisher = Realmadrid.com }}</ref> На 9 мај 2006 беше отворен новиот стадион [[Алфредо ди Стефано Стадион|Алфредо ди Стефано]] каде што обично Реал тренира. Првиот меч беше помеѓу Реал Мадрид и Стејд Реимс, реприза на финалето на Купот на шампиони 1955/56, првото финале во Купот на шампиони. Реал победи 6-1 со головите на [[Серхио Рамос|Рамос]], [[Антонио Касано|Касано]] (2), [[Роберто Солдадо|Солдадо]] (2) и [[Хосе Мануел Хурадо|Хурадо]]. Овај стадион собира 5 000 гледачи и е домашен терен на Реал Мадрид Кастиља. == Статистики и рекорди == [[Податотека:Raul Gonzalez 10mar2007.jpg|thumb|200px|A од сегашните играчи на Реал Мадрид, [[Раул Гонсалес]] има изиграно најмногу натпревари и постигнато најмногу голови.]] [[Маноло Санчис|Мануел Санчиз Хонтијуело]] го држи рекордот на најмногу изиграни натпревари, кој има изиграно 710 натпревари за првиот тим на Реал од 1983 до 2001.<ref>{{Наведена мрежна страница |title = Легенди&nbsp;— Мануел Санчиз Хонтијуело | url = http://www.realmadrid.com/cs/Satellite/en/1193041516860/1202817389172/jugador/JugadorLegendario/Sanchis.htm| publisher = realmadrid.com }}</ref> Втор е напаѓачот [[Сантиљана]] со изиграни 643 натпревари. Рекордот за голман со најмногу настап иго држи [[Икер Касиљас|Касиљас]] со изиграни над 500 натпревари. Додека играч со најмногу меѓународни натпревари од Реал е [[Луис Фиго|Фиго]] со 127 настапи за репрезентацијата (47 додека беше во тимот).<ref>{{Наведена мрежна страница | title = ФИФА Клуб на векот | url = http://www.fifa.com/mm/document/fifafacts/centclub/centuryclub%5f56649.pdf | format = PDF | publisher = fifa.com | accessdate = 2008-12-09 | archive-date = 2016-03-03 | archive-url = https://web.archive.org/web/20160303170152/http://www.fifa.com/mm/document/fifafacts/centclub/centuryclub_56649.pdf | url-status = dead }}</ref> [[Алфредо ди Стефано]] е играчот којшто има постигнати најмногу голови за Реал дури 307 во 396 натпревари помеѓу 1953 и 1964.<ref>{{Наведена мрежна страница |title = Животот на Ди Стефано II| url = http://www.realmadrid.com/cs/Satellite/en/1202728357314/noticia/Noticia/The_life_of_Di_Stefano_II.htm | publisher = realmadrid.com }}</ref> Ди Стефано беше и најдобар стрелец во Лигата на Шампиони со 49 гола на 58 натпревари сè додека не беше престигнат од [[Раул Гонсалес|Раул]] (исто од Реал) во 2005. Ди Стефано е исто така најдобар стрелец во лигата со 216 голови ,а зад него е Раул со 211 во лигата <ref>{{Наведена мрежна страница |url=http://www.rsssf.com/tablesm/madridtops.html |title=Реал Мадрид&nbsp;— Најдобри стрелци меѓу 1929-2009 (Државно првенство) |publisher=Rsssf.com }}</ref>, а 302 во сите натпреварувања. Најбрз гол во историјата на клубот (15 секунди) е постигнат од [[Роналдо]] на [[3 декември]] [[2003]] на градското дерби со [[Атлетико Мадрид]].<ref>{{Наведена мрежна страница| title = Брзиот шут на Роналдо го направи херој во Реал| url = http://edition.cnn.com/2003/SPORT/football/12/03/spain.real| publisher = CNN.com| 4 = | accessdate = 2008-12-09| archive-date = 2009-02-13| archive-url = https://web.archive.org/web/20090213075801/http://edition.cnn.com/2003/SPORT/football/12/03/spain.real/| url-status = dead}}</ref> Официјално најголем исполнетост е 83.329 за мечот во [[Копа дел Реј]] во 2006. Легалниот капачитет на [[Сантјаго Бернабеу]] е 80.354.<ref>{{Наведена мрежна страница|title=Просеен капацитет во Шпанија&nbsp;— Премиера Дивизија 2007/08|url=http://www.european-football-statistics.co.uk/attn/current/aveesp.htm|publisher=European Football Statistics|accessdate=2008-12-09|archive-date=2008-06-13|archive-url=https://web.archive.org/web/20080613220015/http://www.european-football-statistics.co.uk/attn/current/aveesp.htm|url-status=dead}}</ref> Просечна исполнетост на стадионот во 2007/08 беше 76.234 гледачи, најголема во Европските Лиги.<ref>{{Наведена мрежна страница |title=Европските капацитети |url=http://www.european-football-statistics.co.uk/attn/attneng.htm |publisher=European Football Statistics |accessdate=2008-12-09 |archive-date=2008-06-13 |archive-url=https://web.archive.org/web/20080613212457/http://www.european-football-statistics.co.uk/attn/attneng.htm |url-status=dead }}</ref> Исто така Реал го има поставено шпанскиот рекорд во освоени титули, дури 31 и најмногу освоени во низа (5, од 1960 до 1965 и од 1985 до 1990).<ref>{{Наведена мрежна страница | title = Реал МАдрид | url = http://www.lfp.es/historico/primera/clasificaciones/grafico_clasificacion_clubes.asp?cod=01 | publisher = lpf.es | accessdate = 2008-12-09 | archive-date = 2008-12-27 | archive-url = https://web.archive.org/web/20081227155632/http://www.lfp.es/historico/primera/clasificaciones/grafico_clasificacion_clubes.asp?cod=01 | url-status = dead }}</ref> Со 121 неизгубен меч на домашен терен во лигат (од 17 февруари 1957 до 7 март 1965) го држи рекорот во Шпанија.<ref>{{Наведена мрежна страница| title = Непобедливи во Лигата на домашен терен|url = http://www.rsssf.com/miscellaneous/unbeaten.html#home| publisher = rsssf.com| accessdate = 2008-12-07}}</ref> Реал исто така со 9 освоени титули и со 21 полуфинале го држи рекордот во Лигата на шампионите.<ref>{{Наведена мрежна страница |title = Историја| url = http://www.uefa.com/competitions/ucl/history/index.html | publisher = Uefa.com }}</ref> Раул е најдобар стрелец во Лигата на Шампиони со 64 гола. Исто така Реал го држи и рекордот со 15 учества по ред во Купот на Шампиони почнувајќи од 1955/56 до 1969/70. Трансферот на [[Зинедин Зидан]] кој го чинеше Реал 76 милиони евра (повеќе од 100 милиони долари или 45,8 милиони фунти) е најскапо платен трансфер во историјата на фудбалот.<ref name="Madrid the masters of Europe"/><ref>{{Наведена мрежна страница |title = Зидан направи рекорден трансфер во Реал |url = http://news.bbc.co.uk/sport2/hi/football/europe/1421741.stm | publisher = BBC Sport}}</ref> Најголемата продажбан а клубот е направена на 1 септември 2008 година, кога [[Робињо]] беше продаден на [[Манчестер Сити]] за 42 милиони евра (32,5 милиони фунти).<ref name=Robinho>{{Наведена мрежна страница |url=http://news.bbc.co.uk/sport2/hi/football/teams/m/man_city/7593026.stm |title=Манчестер Сити го победи Челзи во трката по Робињо}}</ref> == Приврзаници и соперништво == За време на домашните натпревари повеќе од седиштата се зафатено со купувањето сезонски карти. А просек е 68.670.<ref name="Real Madrid Club de Fútbol"/> За да се земе сезонска карта мора да си член на навивачкиот клуб. Не сите членови на навивачкиот клуб земаат сезонска карта. Клубот има повеќр од 1.800 ''peñas'' (здружени навивачки групи), не само во Шпанија,туку насекаде во светот.Реал Мадрид ја имаше прв честа да прими 65.000 гледачи на своите трибини, во [[Премиера (Ла Лига)|Шпанската Премиера]] . Во 2004/05 Реал по просек имаш по 71.900 гледачи.<ref>Прва беше Барселона со просек од 76.000.</ref> Клубот исто така има и големи противници, а натпреварот против нив е големо дерби. Едно од нив е [[Ел Класико]] со [[ФК Барселона|Барселона]], кој е најголем соперник.<ref>{{Наведена мрежна страница |title = El Clásico - Real Madrid vs. Barcelona| url = http://www.marca.com/futbol/especialespartidos0607/realmadrid-barcelona/index.html| publisher = Marca.com| accessdate = 2008-07-11| language= es}}</ref> Некои навивачи на Реал се наречени ''Ultras Sur '' навивачи. Овие навивачи се познати по нивната приврзаност кон десните партии. Овие навивачи имаат склучено сојуз со некои со некои од ''Irriducibili'' навивачите на [[ФК Лацио|Лацио]]. Во некои прилики тие ги навредуваат противничките играчи, и заради тоа се под истрага на [[УЕФА]].<ref>{{Наведена мрежна страница|title = UEFA investigate Real Madrid supporters| url = http://news.bbc.co.uk/sport1/hi/football/europe/4037269.stm| publisher = BBC Sport| accessdate = 2008-06-03}}</ref> === Ел Класико === Соперништвото со Барселона предизвика некои политички тензии помеѓу [[Кастиља]]нците и [[Каталонија|Каталонците]].<ref>{{Наведена мрежна страница |title = Политиката на Реал Мадрид| url = http://www.madrid-tourist-guide.com/en/football/real-madrid-fc.html| publisher = Madrid-tourist-guide.com}}</ref> [[Мадрид]] е седиште на парламентот и кралската фамилија. Особено за време на владеењето на генералот Франко, кога дојде до покажување на козервативните сили. За време на 50-тите години од минатиот век, кои се расправаа за трансферот на [[Алфредо ди Стефано]], кој конечно заигра за Реал Мадрид и беше клучен за наредните успеси во клубот.<ref>Jimmy Burns: ''Луќето од Барса се воодушевени '', Bloomsbury Publishing, Лондон 1999, страна 31-34</ref>. Соперништвото стаса и во Европските лиги, кога двапати се сретнаа меѓу себе и Реал Мадрид победи во 1960,а Барса во 1961. Во 2000 соперништвото повторно се појави поради сомневања во трансферот на [[Луис Фиго]], кој ја напапушти Барселона и замина во Реал.<ref>{{Наведена мрежна страница |title = Договорот со Реал Мадрид на Фиго |url = http://news.bbc.co.uk/sport2/hi/football/europe/848836.stm |publisher = BBC Sport}}</ref>. Овие два тима се сретнаја повторно во 2002 година во полуфиналето на [[Лига на Шампиони 2001/02|Лигата на Шампиони]]. Реал победи и подоцна стана шампион а Шпанските медиуми ова го нарекоа ''Натпревар на Векот''. Најтрофејните клубови во Шпанија, повторно го обновуваат нивното соперништво со нивните чести изјави дека атакуваат на Трофејот во Ла Лига. Сега кога Ибрахимовиќ е во Барселона , ќе се одржи една од најдобрите натпревари на Реал Мадрид и Барселона во новата сезона 2009-2010. === Ел Дерби Мадрилењо === [[Податотека:Bernabeu en un Madrid-Atleti.JPG|right|thumb|200px|Навивачите на Реал Мадрид за време на Ел Дерби Мадрилењо]] Најблискиот сосед на клубот е [[ФК Атлетико Мадрид|Атлетико Мадрид]] кој е исто така голем соперник гледан низ очите на навивачите на Реал. Атлетико е создаден од 3 [[Баскија|Баскиски]] студенти во 1903, во 1904 година му се приклучиле исфрлените играчи од Реал Мадрид. Тогаш навивачките тензии почнале бидејќи навивачите на Реал биле од средната класа на луѓе, а на Атлетико билеод работниците. Денес овие контроверзи се многу заматени. Тие се сретнаа на 21 февруари 1929 година во третото коло на [[Премиера (Ла лига)|Шпанската дивизија]] на поранешниот [[Чамартин]]. Ова е првото официјално дерби помеѓу овие тима и Реал победи со 2-1.<ref name="Real Madrid turns 106 (III)"/>. Ова дерби за првпат доби меѓународен карактер кога се сретнаа во Лигата на шампиони во 1959 година во полуфиналето. Во првиот натпревар победи со 2-1, а на вториот Атлетико со 1-0. Понатаму изиграа плеј-оф во кој Реал победи со 2-1. Како и да било Атлетико направи неколку одмазди, под водство на поранешниот тренер на Реал Мадрид [[Хосе Виљалонга]], победувајќи ги двапати Реал Мадрид во финалињата на [[Копа дел Реј]] во 1960 и 1961<ref>Реал победи во Ел Дерби Мардилењо по 75 пат.</ref> Помеѓу 1961 и 1989 кога Реал доминираше во Ла Лига, само Атлетико направи неколку сериозни предизвици освојувајќи ги титулите во 1966, 1970, 1973 и 1977. Во 1965 Атлетико стана првиот тим кој го победил Реал на [[Сантјаго Бернабеу]] во осум години. Натпреварите на Реал против Атлетико се многу поволни за него.<ref>{{Наведена мрежна страница|title = Една за годините | url = http://www.realmadrid.com/cs/Satellite/en/1202728441904/noticia/Noticia/One_for_the_ages.htm | publisher =Realmadrid.com }}</ref> А кулминацијата доаѓа во 2003 кога Реал ја освои титулата во Ла лига во сезоната 2002/03 победувајќи убедливо на [[Висенте Калдерон Стадион|Висенте Калдерон]] со 4-0.<ref>{{Наведена мрежна страница|title = Дербито врти 78 | url = http://www.realmadrid.com/cs/Satellite/en/1202730679362/noticia/Noticia/The_derby_turns_78.htm | publisher =Realmadrid.com }}</ref> == Буџет == Додека беше под водство на [[Флорентино Перес]] (2000-2006) Реал ја започна својата амбиција да стане најбогат професионален клуб.<ref>{{Наведена мрежна страница |title=Перес одново склучи договор за претседател на клубот|url=http://news.bbc.co.uk/sport1/hi/football/europe/4757112.stm|publisher=BBC}}</ref> Клубот одстапи дело од своите игралишта на Градот [[Мадрид]] во 2001, а остатокот го продаде на четири корпорации : ''Репсол YPF, Мутуа Аутовилистика де Мадрид, Сакур Валехамосо и ОХЛ''. Ова поништување на долговите од Реал му овозможи да купи скапи и добри играчи како : Зинедин Зидан, Луис Фиго, Роналдо и Дејви Бекам, и со што започна ерата на Галактикосите. Гадот Мадрид ги продаде овие игралишта со што се вратија парите и беше купено место.<ref name="2001-2010">{{Наведена мрежна страница |title = 2001-Present&nbsp;— Real Madrid surpasses the century mark| url = http://www.realmadrid.com/cs/Satellite/en/1193041516534/Historia/Club.htm | publisher = Realmadrid.com | accessdate = 2008-07-12}}</ref> Судот тврди (но нема евиденција за тврдење) дека Градот Мадрид финанскиски му помогнал на клубот.<ref>{{Наведена мрежна страница |title = ЕУ го истражува имотниот договор на Реал Мадрид |url = http://www.independent.co.uk/sport/football/european/eu-investigates-real-madrid-property-deal-572010.html |publisher = independent.co.uk |date = 2004-03-04 |accessdate = 2008-08-14 |archive-date = 2009-02-13 |archive-url = https://archive.today/20090213210310/http://www.independent.co.uk/sport/football/european/eu-investigates-real-madrid-property-deal-572010.html |url-status = dead }}</ref> Продажбата на игралиштето ги врати долговите на Реал кои изнесуваа 270 милиони евра и му дозволи на клубот да влегува во невидени трошоци, за да купи некои големи имиња. Отанатите пари беа потрошени за спортски комплекс за тренинзи надвор од градот.<ref>{{Наведена мрежна страница |title = 'Грешките се забранети' |url = http://sportsillustrated.cnn.com/soccer/news/2001/05/08/madrid_bayern_ap/ |publisher = CNN/Sports Illustrated |accessdate = 2008-12-11 |archive-date = 2013-03-09 |archive-url = https://web.archive.org/web/20130309203743/http://sportsillustrated.cnn.com/soccer/news/2001/05/08/madrid_bayern_ap/ |url-status = dead }}</ref> После сезоната 2004/05 Реал го презеде ме првото место од Манчестер Јунајтед, кој беше најголем заработувач во фудбалот дури 8 години. Приходот на Реал на крајот од сезоната на 30 јуни порасна за 17%, односно 275,7 милиони евра (190 милиони фунти).<ref>{{Наведена мрежна страница|title = Реал Мадрид го презеде првото место од Манчестер Јунајтед како најголем заработувач во фудбалскиот свет |url=http://www.realmadrid.com/cs/Satellite/en/1202736025284/noticia/Noticia/Real_Madrid_end_United_reign_as_the_game_s_biggest_earner.htm | publisher = Realmadrid.com }}</ref> Додека политиката на Перес резултираше со покачување на финансиите кое главно се базираше на поголемиот маркетинг низ светот, во Азија се зголемија критиките дека премногу се фокусира на брендот од Реал Мадрид, а перформансите на клубот не се доволни. Во јануари 2007, Реал ги плати своите длогви од 224 милиони евра и падна на второто место, веднаш зад Манчестер Јунајтед. Тие повторно се искачија на врвот по два месеци со склучениот договор со Адидас од кој заработија 762 милиони. Долгот на Манчестер се намали на 872 милиони откако во 2005 беше 1,25 билиони евра.<ref>{{Наведена мрежна страница|title = Дологите и приходите на европските клубови во 2007 |url = http://www.forbes.com/lists/2008/34/biz_soccer08_Soccer-Team-Valuations_DOV.html |publisher=[[Forbes]] }}</ref> Во септември 2007, Реал се сметаше дека е најбогат бренд со [[BBDO]].<ref>{{Наведена мрежна страница |title=25 најбогатите фудбалски клубови во Европа |url=http://www.bbdo.de/de/home/presse/aktuell/2007/19_09_2007_-_real0.download.Par.0001.Link1Download.File1Title.pdf |format=PDF |publisher=[[BBDO]] (Batten, Barton, Durstine & Osborn) |accessdate=2008-12-11 |archive-date=2008-12-18 |archive-url=https://web.archive.org/web/20081218005945/http://www.bbdo.de/de/home/presse/aktuell/2007/19_09_2007_-_real0.download.Par.0001.Link1Download.File1Title.pdf }}</ref> И е рангиран на второто место за најбогат клуб со цена од 951 милион евра (640 милиони фунти/1,285 билиони долари) во мај 2008.<ref name="The Most Valuable Soccer Teams">{{наведени вести|title=Најбогатите фудбалски клубови|publisher=[[Forbes]]|url=http://www.forbes.com/lists/2008/34/biz_soccer08_Real-Madrid_340002.html}}</ref> Исто така стана најбогат клуб во декември 2008 со приход од 351 милион евра (236 милиони фунти/474 милиони долари).<ref name="Soccer Team Valuations"/><ref name="The Most Valuable Soccer Teams"/> Студиите на Харвард Универзитетот покажуваат дека ''Реал Мадрид'' е еден од најважните 20 брендови во светот, и дека сите негови играчи се добро познати во светот. Уште се покажува дека Реал има најмногу навивачи во светот (дури 287 милиони луѓе), а додека втор е Манчестер Јунајтед со големо заостанување.<ref>{{Наведена мрежна страница |url=http://www.upcomillas.es/eng/noticias/noticia.aspx?ID=122 |title=архивска копија |accessdate=2008-12-11 |archive-date=2012-05-20 |archive-url=https://web.archive.org/web/20120520160109/http://upcomillas.es/eng/Noticias/noticia.aspx?ID=122 |url-status=dead }}</ref> == Играчи == === Моментален состав === Шпанските клубови се задолжени да имаат 3 играчи кои немаат државјанство од земја од [[Европска Унија|ЕУ]]. Списокот на фудбалери ја прикажува само првата националност на играчот, нема неевропски играч кој има двојно државјанство со земја од ЕУ. Играчите од земјите од [[Африка]], [[Кариби]]те и Тихиот Океан се потписници на Конотои Договорот. {{updated|19 мај 2022}}<ref name="Squad">{{Наведена мрежна страница|url=http://www.realmadrid.com/futbol/plantilla |title=Plantilla de Jugadores del Real Madrid &#124; Real Madrid CF |publisher=Realmadrid.com |accessdate=22 July 2017|language=es}}</ref> {{fs start}} {{Fs player|no= 1|pos=GK|nat=BEL|name=[[Тибо Куртоа]]}} {{fs player|no= 2|pos=DF|nat=ESP|name=[[Дани Карвахал]]}} {{fs player|no= 3|pos=DF|nat=BRA|name=[[Едер Милитао]]}} {{fs player|no= 4|pos=DF|nat=AUT|name=[[Давид Алаба]]}} {{fs player|no= 5|pos=MF|nat=ENG|name=[[Џуд Белингам]]}} {{fs player|no= 6|pos=DF|nat=FRA|name=[[Едуардо Камавингва]]}} {{Fs player|no= 7|pos=FW|nat=BEL|name=[[Винисиус Жуниор]]}} {{Fs player|no=15|pos=MF|nat=URU|name=[[Федерико Валверде]]}} {{fs player|no=10|pos=MF|nat=CRO|name=[[Лука Модриќ]]}} {{fs player|no=11|pos=FW|nat=BRA|name=[[Родриго Гоес|Родриго]]}} {{Fs player|no=12|pos=DF|nat=ENG|name=[[Трент Александер-Арнолд]]}} {{Fs player|no=13|pos=GK|nat=UKR|name=[[Андриј Лунин]]}} {{fs mid}} {{fs player|no=14|pos=FW|nat=ESP|name=[[Хоселу]]}} {{Fs player|no=15|pos=MF|nat=ТУР|name=[[Арда Ѓулер]]}} {{fs player|no=17|pos=FW|nat=ESP|name=[[Лукас Васкес]]}} {{fs player|no=18|pos=MF|nat=FRA|name=[[Орелиен Чуамени]]|}} {{fs player|no=19|pos=MF|nat=ESP|name=[[Дани Себалјос]]}} {{Fs player|no=20|pos=DF|nat=ESP|name=[[Фран Гарсија (фудбалер 1999)|Фран Гарсија]]}} {{Fs player|no=21|pos=MF|nat=MAR|name=[[Брахим Дијас]]}} {{fs player|no=22|pos=DF|nat=GER|name=[[Антонио Ридигер]]}} {{Fs player|no=23|pos=DF|nat=FRA|name=[[Ферлан Менди]]}} {{Fs player|no=24|pos=FW|nat=NED|name=[[Дин Хојсен]]}} {{Fs end}} == Менаџери == Реал Мадрид во својата историја има 41 менаџер, од кои прв бил англичанецот [[Артур Џонсон]] во 1910 година. Најмногу на клупата на Реал седел тренерот [[Мигел Муњос]] (1960-1974) со 604 натпревари. Аргентинецот Луис Карнилја има најголем процент на победи кој изнесува 69,81%, а додека најмал има Јакинто Куинкокес 37,21% :''Сите менаџери на Реал Мардид ''<ref name="Coaches">{{Наведена мрежна страница | title = Тренери | url =http://www.realmadrid.com/cs/Satellite/en/Club/1193041516841/Entrenadores/Coaches.htm | publisher = Realmadrid.com }}</ref><ref>{{Наведена мрежна страница | title = Aquí están todos los entrenadores del Real Madrid. | url = http://www.historialago.com/rm_016_entrenadores.htm | publisher = Historialago.com | accessdate = 2008-12-12 | archive-date = 2016-03-04 | archive-url = https://web.archive.org/web/20160304054707/http://www.historialago.com/rm_016_entrenadores.htm | url-status = dead }}</ref> {| class="wikitable" style="text-align: center" |- !rowspan="2" style="width: 9em"|Име !rowspan="2"|Националност !rowspan="2" style="width: 10em"|Од !rowspan="2" style="width: 10em"|До !colspan="7"|Натпревари |- !width=35|Изиграни!!width=35|Победи!!width=35|Нерешени!!width=35|Порази!!width=45|Дадени!!width=45|Примени !!width=45|%Победи |- |align=left|[[Артур Џонсон]] |{{знамеикона|England}} |align=left|1910 |align=left|1920 ||—||—||—||—||—||—|| |- |align=left|[[Хуан де Карсел]] |{{знамеикона|Spain}} |align=left|1920 |align=left|1926 ||—||—||—||—||—||—|| |- |align=left|[[Педро Лоренте]] |{{знамеикона|Spain}} |align=left|1926 |align=left|1926 ||—||—||—||—||—||—|| |- |align=left|[[Сантјаго Бернабеу Јесте]] |{{знамеикона|Spain}} |align=left|1926 |align=left|1927 ||—||—||—||—||—||—|| |- |align=left|[[Хосе Бараондо]] |{{знамеикона|Spain}} |align=left|1927 |align=left|1929 ||18||11||1||6||40||27||{{#expr:11/18*100 round 2}}% |- |align=left|[[Хосе Куиранте]] |{{знамеикона|Spain}} |align=left|1929 |align=left|1930 ||18||7||3||8||45||42||{{#expr:7/18*100 round 2}}% |- |align=left|[[Липо Хертца]] |{{знамеикона|Hungary}} |align=left|1930 |align=left|1932 ||36||17||12||7||61||42||{{#expr:17/36*100 round 2}}% |- |align=left|[[Роберт Фирш]] |{{знамеикона|Austria}} |align=left|1932 |align=left|1934 ||36||23||4||9||91||46||{{#expr:23/36*100 round 2}}% |- |align=left|[[Франциско Бру]] |{{знамеикона|Spain}} |align=left|1934 |align=left|1941 ||107||65||9||33||269||162||{{#expr:65/107*100 round 2}}% |- |align=left|[[Хуан Армет]] |{{знамеикона|Spain}} |align=left|1941 |align=left|Септември 1943 ||46||23||7||16||96||72||{{#expr:23/46*100 round 2}}% |- |align=left|[[Рамон Енкинас]] |{{знамеикона|Spain}} |align=left|Септември 1943 |align=left|Мај 1945 ||84||45||15||24||199||126||{{#expr:45/84*100 round 2}}% |- |align=left|[[Јакинто Куинкокес]] |{{знамеикона|Spain}} |align=left|Мај 1945 |align=left|Март 1946 ||35||18||10||7||70||37||{{#expr:18/35*100 round 2}}% |- |align=left|[[Балтазар Албениз]] |{{знамеикона|Spain}} |align=left|Март 1946 |align=left|Април 1947 ||35||18||5||12||82||66||{{#expr:18/35*100 round 2}}% |- |align=left|[[Јакинто Куинкокес]] |{{знамеикона|Spain}} |align=left|Април 1947 |align=left|Јануари 1948 ||17||5||4||8||32||41||{{#expr:5/17*100 round 2}}% |- |align=left|[[Мајкл Кипинг]] |{{знамеикона|England}} |align=left|Јануари 1948 |align=left|Октомври 1950 ||82||37||20||25||192||153||{{#expr:37/82*100 round 2}}% |- |align=left|[[Балатазар Албениз]] |{{знамеикона|Spain}} |align=left|Октомври 1950 |align=left|Март 1951 ||16||7||2||7||41||37||{{#expr:7/16*100 round 2}}% |- |align=left|[[Хектор Скароне]] |{{знамеикона|Uruguay}} |align=left|Март 1951 |align=left|Април 1952 ||48||25||10||13||113||73||{{#expr:25/48*100 round 2}}% |- |align=left|[[хуан Антонио Ипиња]] |{{знамеикона|Spain}} |align=left|Април 1952 |align=left|Мај 1953 ||36||21||2||11||82||57||{{#expr:21/36*100 round 2}}% |- |align=left|[[Енрике Фернандес]] |{{знамеикона|Uruguay}} |align=left|Мај 1953 |align=left|Декември 1954 ||50||31||8||11||126||60||{{#expr:31/50*100 round 2}}% |- |align=left|[[Хосе Виљалонга]] |{{знамеикона|Spain}} |align=left|Декември 1954 |align=left|Април 1957 ||105||66||14||25||269||141||{{#expr:66/105*100 round 2}}% |- |align=left|[[Луис Карнилја]] |{{знамеикона|Argentina}} |align=left|Април 1957 |align=left|Февруари 1959 ||68||48||11||9||178||58||{{#expr:48/68*100 round 2}}% |- |align=left|[[Мигел Муњос]] |{{знамеикона|Spain}} |align=left|Февруари 1959 |align=left|Април 1959 ||9||5||2||2||31||9||{{#expr:5/9*100 round 2}}% |- |align=left|[[Луис Карнилја]] |{{знамеикона|Argentina}} |align=left|Април 1959 |align=left|Јули 1959 ||13||8||1||4||28||16||{{#expr:8/13*100 round 2}}% |- |align=left|[[Мануел Флеитас]] |{{знамеикона|Paraguay}} |align=left|Јули 1959 |align=left|Април 1960 ||32||23||4||6||109||42||{{#expr:23/32*100 round 2}}% |- |align=left|[[Мигел Муњос]] |{{знамеикона|Spain}} |align=left|Април 1960 |align=left|Јануари 1974 ||595||352||126||117||1194||553||{{#expr:352/595*100 round 2}}% |- |align=left|[[Луис Моловни]] |{{знамеикона|Spain}} |align=left|Јануари 1974 |align=left|Мај 1974 ||23||13||2||8||49||26||{{#expr:13/23*100 round 2}}% |- |align=left|[[Миљан Миљанич]] |{{знамеикона|Yugoslavia}} |align=left|Мај 1974 |align=left|Септември 1977 ||134||67||36||31||231||150||{{#expr:67/134*100 round 2}}% |- |align=left|[[Луис Моловни]] |{{знамеикона|Spain}} |align=left|Септември 1977 |align=left|Јуни 1979 ||90||51||24||15||196||94||{{#expr:51/90*100 round 2}}% |- |align=left|[[Вујадин Бошков]] |{{знамеикона|Yugoslavia}} |align=left|Јуни 1979 |align=left|Март 1982 ||139||80||31||28||249||136||{{#expr:80/139*100 round 2}}% |- |align=left|[[Луис Моловни]] |{{знамеикона|Spain}} |align=left|Март 1982 |align=left|Април 1982 ||6||4||1||1||11||7||{{#expr:4/6*100 round 2}}% |- |align=left|[[Алфредо ди Стефано]] |{{знамеикона|Argentina}} |align=left|Април 1982 |align=left|Април 1984 ||108||63||23||22||192||113||{{#expr:63/108*100 round 2}}% |- |align=left|[[Амансио Амаро]] |{{знамеикона|Spain}} |align=left|Април 1984 |align=left|Април 1985 ||47||19||13||15||69||52||{{#expr:19/47*100 round 2}}% |- |align=left|[[Луис Моловни]] |{{знамеикона|Spain}} |align=left|Април 1985 |align=left|Април 1986 ||61||39||7||15||137||67||{{#expr:39/61*100 round 2}}% |- |align=left|[[Лео Бенхакер]] |{{знамеикона|Netherlands}} |align=left|Април 1986 |align=left|Јуни 1989 ||169||107||40||22||357||158||{{#expr:107/169*100 round 2}}% |- |align=left|[[Џон Тошак]] |{{знамеикона|Wales}} |align=left|Јуни 1989 |align=left|Ноември 1990 ||64||41||15||8||160||75||{{#expr:41/64*100 round 2}}% |- |align=left|[[Алфредо ди Стефано]] |{{знамеикона|Argentina}} |align=left|Ноември 1990 |align=left|Март 1991 ||21||9||3||9||32||22||{{#expr:9/21*100 round 2}}% |- |align=left|[[Радомир Антич]] |{{знамеикона|Yugoslavia}} |align=left|Март 1991 |align=left|Јануари 1992 ||39||28||6||5||85||31||{{#expr:28/39*100 round 2}}% |- |align=left|[[Лео Бенхакер]] |{{знамеикона|Netherlands}} |align=left|Јануари 1992 |align=left|Јуни 1992 ||28||14||7||7||47||27||{{#expr:14/28*100 round 2}}% |- |align=left|[[Бенито Флоро]] |{{знамеикона|Spain}} |align=left|Јуни 1992 |align=left|Mарт 1994 ||92||52||21||19||165||90||{{#expr:52/92*100 round 2}}% |- |align=left|[[Висенте дел Боске]] |{{знамеикона|Spain}} |align=left|Март 1994 |align=left|Мај 1994 ||11||5||1||5||23||22||{{#expr:5/11*100 round 2}}% |- |align=left|[[Јорге Валдано]] |{{знамеикона|Argentina}} |align=left|Мај 1994 |align=left|Јануари 1996 ||78||39||17||22||142||87||{{#expr:39/78*100 round 2}}% |- |align=left|[[Висенте дел Боске]] |{{знамеикона|Spain}} |align=left|Јануари 1996 |align=left|Јануари 1996 ||1||1||0||0||5||0||{{#expr:1/1*100 round 2}}% |- |align=left|[[Арсенио Иглесио]] |{{знамеикона|Spain}} |align=left|Јануари 1996 |align=left|Мај 1996 ||21||11||4||6||33||22||{{#expr:11/21*100 round 2}}% |- |align=left|[[Фабио Капело]] |{{знамеикона|Italy}} |align=left|Мај 1996 |align=left|Јуни 1997 ||48||31||12||5||96||41||{{#expr:31/48*100 round 2}}% |- |align=left|[[Јуп Хејнкес]] |{{знамеикона|Germany}} |align=left|Јуни 1997 |align=left|Мај 1998 ||53||26||15||12||92||55||{{#expr:26/53*100 round 2}}% |- |align=left|[[Гус Хидинк]] |{{знамеикона|Netherlands}} |align=left|Мај 1998 |align=left|февруари 1999 ||34||19||4||11||73||48||{{#expr:19/34*100 round 2}}% |- |align=left|[[Џон Тошак]] |{{знамеикона|Wales}} |align=left|февруари 1999 |align=left|Ноември 1999 ||37||19||9||9||73||62||{{#expr:19/37*100 round 2}}% |- |align=left|[[Висенте дел Боске]] |{{знамеикона|Spain}} |align=left|Ноември 1999 |align=left|Јуни 2003 ||233||127||56||50||461||267||{{#expr:127/233*100 round 2}}% |- |align=left|[[Карлос Куироз]] |{{знамеикона|Portugal}} |align=left|Јуни 2003 |align=left|Мај 2004 ||59||35||11||14||113||76||{{#expr:35/59*100 round 2}}% |- |align=left|[[Хосе Антонио Камачо]] |{{знамеикона|Spain}} |align=left|Мај 2004 |align=left|Септември 2004 ||6||4||0||2||7||5||{{#expr:4/6*100 round 2}}% |- |align=left|[[Мариано Гарсија Рамон]] |{{знамеикона|Spain}} |align=left|Септември 2004 |align=left|Декември 2004 ||20||12||4||4||37||18||{{#expr:12/20*100 round 2}}% |- |align=left|[[Вандерлеи Луксембурго]] |{{знамеикона|Brazil}} |align=left|Декември 2004 |align=left|Декември 2005 ||45||28||7||10||83||45||{{#expr:28/45*100 round 2}}% |- |align=left|[[Хуан Рамос Лопес Каро]] |{{знамеикона|Spain}} |align=left|Декември 2005 |align=left|Мај 2006 ||48||23||13||12||82||50||{{#expr:23/48*100 round 2}}% |- |align=left|[[Фабио Капело]] |{{знамеикона|Italy}} |align=left|Мај 2006 |align=left|Јуни 2007 ||50||28||12||10||91||55||{{#expr:28/50*100 round 2}}% |- |align=left|[[Бернд Шустер]] |{{знамеикона|Germany}} |align=left|Јуни 2007 |align=left|Декември 2008 ||75||44||9||22||156||100||{{#expr:44/75*100 round 2}}% |- |align=left|[[Хуанде Рамос]] |{{знамеикона|Spain}} |align=left|Декември 2008 |align=left| ||1||1||0||0||3||0||{{#expr:1/1*100 round 2}}% |- |} === Менаџери кои освоиле титули === {| class="wikitable" !rowspan="3" |Име !rowspan="3" |Период !colspan="8" |Трофеи !rowspan="3" |Вкупно |- !colspan="4" |Домашни !colspan="4" |Интернационални |- ! width=33|[[Премиера(Ла лига)|Ла Лига]] ! width=33|[[Копа дел Реј|КР]] ! width=33|[[Суперкопа де Еспања|ССЕ]] ! width=33|[[Копа де ла Лига|КЛ]] ! width=33|[[Лига на Шампиони|ЛШ]] ! width=33|[[УЕФА Куп|УЕФА]] ! width=33|[[УЕФА Супер Куп|СК]] ! width=33|[[Интерконтинентален Куп|ИК]] |- |{{знамеикона|England}} [[Артур Џонсон]] |1910–20 |<center>0||<center>5||<center>0||<center>0||<center>0||<center>0||<center>0||<center>0||<center>5 |- |{{знамеикона|Hungary|1940}} [[Липо Хертцка]] |1930–32 |<center>1||<center>0||<center>0||<center>0||<center>0||<center>0||<center>0||<center>0||<center>1 |- |{{знамеикона|Austria}} [[Роберт Фирш]] |1932–34 |<center>1||<center>0||<center>0||<center>0||<center>0||<center>0||<center>0||<center>0||<center>1 |- |[[Податотека:Flag of the Second Spanish Republic.svg|23п]] [[Франциско Бру]] |1934–41 |<center>0||<center>1||<center>0||<center>0||<center>0||<center>0||<center>0||<center>0||<center>1 |- |[[Податотека: Flag of Spain 1945 1977.svg|23п]] [[Јакинто Куинкокес]] |1945–46, 1947–48 |<center>0||<center>1||<center>0||<center>0||<center>0||<center>0||<center>0||<center>0||<center>1 |- |[[Податотека: Flag of Spain 1945 1977.svg|23п]] [[Балтазар Албениз]] |1946–47, 1950–51 |<center>0||<center>1||<center>0||<center>0||<center>0||<center>0||<center>0||<center>0||<center>1 |- |{{знамеикона|Uruguay}} [[Енрике Фернандес]] |1953–54 |<center>1||<center>0||<center>0||<center>0||<center>0||<center>0||<center>0||<center>0||<center>1 |- |[[Податотека: Flag of Spain 1945 1977.svg|23п]][[Хосе Виљалонга]] |1954–57 |<center>2||<center>0||<center>0||<center>0||<center>2||<center>0||<center>0||<center>0||<center>4 |- |{{знамеикона|Argentina}} [[Луис Карнилја]] |1957–59, 1959 |<center>1||<center>0||<center>0||<center>0||<center>2||<center>0||<center>0||<center>0||<center>3 |- |[[Податотека: Flag of Spain 1945 1977.svg|23п]][[Мигел Муњос]] |1959, 1960–74 |<center>9||<center>2||<center>0||<center>0||<center>2||<center>0||<center>0||<center>1||<center>14 |- |{{знамеикона|Serbia}} [[Миљан Миљанич]] |1974–77 |<center>2||<center>1||<center>0||<center>0||<center>0||<center>0||<center>0||<center>0||<center>3 |- |{{знамеикона|Serbia}} [[Вујадин Бошков]] |1979–82 |<center>1||<center>1||<center>0||<center>0||<center>0||<center>0||<center>0||<center>0||<center>2 |- |{{знамеикона|Spain}} [[Луис Моловни]] |1974, 1977–79, 1982, 1985–86 |<center>3||<center>3||<center>0||<center>1||<center>0||<center>2||<center>0||<center>0||<center>9 |- |{{знамеикона|Netherlands}} [[Лео Бенхакер]] |1986–89, 1992 |<center>3||<center>1||<center>1||<center>0||<center>0||<center>0||<center>0||<center>0||<center>5 |- |{{знамеикона|Wales}} [[Џон Тошак]] |1989–90, 1999 |<center>1||<center>0||<center>1||<center>0||<center>0||<center>0||<center>0||<center>0||<center>2 |- |{{знамеикона|Argentina}} [[Алфредо ди Стефано]] |1990–91 |<center>0||<center>0||<center>1||<center>0||<center>0||<center>0||<center>0||<center>0||<center>1 |- |{{знамеикона|Serbia}} [[Радомир Антич]] |1991–92 |<center>0||<center>0||<center>1||<center>0||<center>0||<center>0||<center>0||<center>0||<center>1 |- |{{знамеикона|Spain}} [[Бенито Флоро]] |1992–94 |<center>0||<center>1||<center>1||<center>0||<center>0||<center>0||<center>0||<center>0||<center>2 |- |{{знамеикона|Argentina}} [[Јорге Валдано]] |1994–96 |<center>1||<center>0||<center>0||<center>0||<center>0||<center>0||<center>0||<center>0||<center>1 |- |{{знамеикона|Germany}} [[Јап Хејнкес]] |1997–98 |<center>0||<center>0||<center>1||<center>0||<center>1||<center>0||<center>0||<center>0||<center>2 |- |{{знамеикона|Netherlands}} [[Гус Хидинк]] |1998–99 |<center>0||<center>0||<center>0||<center>0||<center>0||<center>0||<center>0||<center>1||<center>1 |- |{{знамеикона|Spain}} [[Висете дел Боске]] |1999-2003 |<center>2||<center>0||<center>1||<center>0||<center>2||<center>0||<center>1||<center>1||<center>7 |- |{{знамеикона|Portugal}} [[Карлос Куироз]] |2003–04 |<center>0||<center>0||<center>1||<center>0||<center>0||<center>0||<center>0||<center>0||<center>1 |- |{{знамеикона|Italy}} [[Фабио Капело]] |2006–07 |<center>2||<center>0||<center>0||<center>0||<center>0||<center>0||<center>0||<center>0||<center>2 |- |{{знамеикона|Germany}} [[Бернд Шустер]] |2007–08 |<center>1||<center>0||<center>1||<center>0||<center>0||<center>0||<center>0||<center>0||<center>2 |- |} == Претседатели == Од неговото создавање, сопственици на Реал беа само неговите членови (сите Шпанци) наречени ''socios'', спротивно на повеќето Европските тимови. [[Сантјаго Бернабеу Јесте]] е преседателот кој се задржал најдолго време на претседателското место (дури 35 години 1943-1978). Во јули 2000 поранешниот играч на Реал [[Алфредо ди Стефано]] беше назначен за Почесен претседател на клубот.<ref>{{Наведена мрежна страница | title = Животот на Ди Стефано IV | url = http://www.realmadrid.com/cs/Satellite/en/1202728358016/noticia/Noticia/The_life_of_Di_Stefano_IV.htm | publisher = Realmadrid.com }}</ref> :''Според 21 септември 2008''<ref>{{Наведена мрежна страница |title = Претседатели | url = http://www.realmadrid.com/cs/Satellite/en/Club/1193041516821/Presidentes/Presidents.htm | publisher = Realmadrid.com }}</ref> [[Податотека:Ramón Calderón.jpg|thumb|right|250px|[[Рамон Калдерон]], поранешен претседател на Реал Мадрид]] [[Податотека:Florentino perez.jpg|thumb|right|200px|[[Флорентино Перес]], сегашен претсдател на Реал Мадрид.]] {| class="wikitable" style="text-align: left" |- !rowspan="1"|Име !rowspan="1"|Од !rowspan="1"|До |- |- |- |[[Податотека:Flag of Spain (1785-1873 and 1875-1931).svg|23п]] [[Хулиан Паласиос]] |align=left|1900 |align=left|1902 |- |[[Податотека:Flag of Spain (1785-1873 and 1875-1931).svg|23п]] [[Хуан Пардос]] |align=left|1902 |align=left|1904 |- |[[Податотека:Flag of Spain (1785-1873 and 1875-1931).svg|23п]] [[Карлос Пардос]] |align=left|1904 |align=left|1908 |- |[[Податотека:Flag of Spain (1785-1873 and 1875-1931).svg|23п]] [[Адолфо Мелендес]] |align=left|1908 |align=left|1916 |- |[[Податотека:Flag of Spain (1785-1873 and 1875-1931).svg|23п]] [[Педро Парагас]] |align=left|1916 |align=left|1926 |- |[[Податотека:Flag of Spain (1785-1873 and 1875-1931).svg|23п]] [[Луис де Уркуихо]] |align=left|1926 |align=left|1930 |- |[[Податотека:Flag of the Second Spanish Republic.svg|23п]] [[Луис Усера]] |align=left|1930 |align=left|1935 |- |[[Податотека:Flag of the Second Spanish Republic.svg|23п]] [[Рафаел Санчес Гуера]] |align=left|1935 |align=left|1936 |- |[[Податотека:Flag of the Second Spanish Republic.svg|23п]] [[Адолфо Мелендес]] |align=left|1936 |align=left|1940 |- |{{знамеикона|ESP|1938}} [[Антонио Сантос Парабла]] |align=left|1940 |align=left|1943 |- |[[Податотека:Flag of Spain 1945 1977.svg|23п]] [[Сантјаго Бернабеу Јесте]] |align=left|1943 |align=left|1978 |- |{{знамеикона|ESP}} [[Луис де Карлос]] |align=left|1978 |align=left|1985 |- |{{знамеикона|ESP}} [[Рамон Мендоса]] |align=left|1985 |align=left|1995 |- |{{знамеикона|ESP}} [[Лоренцо Санс]] |align=left|1995 |align=left|2000 |- |{{знамеикона|ESP}} [[Флорентино Перес]] |align=left|2000 |align=left|2006 |- |{{знамеикона|ESP}} [[Рамон Калдерон]] |align=left|2006 |align=left|2008 |- |{{знамеикона|ESP}} [[Флорентино Перес]] |align=left|2008 |align=center|- |- |} == Трофеи == Реал Мадрид е најтрофејниот клуб во Шпанија, освојувајќи 57 домашни титули и 18 меѓународни титули. Со ова тој е втор тим по бројот на освоени официјални меѓународни титули, (веднаш зад [[Милан]]), а трет во светот (зад Милан и Бока Јуниорс), а сите да се организирани од УЕФА или ФИФА. Реал беше одбран за Клуб на 20^тиот век, а беше прогласен на 23 декември 2000.<ref name="106 years of history"/> Исто така доби Орден за заслуга во 2004.<ref>{{Наведена мрежна страница | title = Прославите го обележаја отворањето на ФИФА конгресот во Париз, родното место на ФИФА | url = http://www.fifa.com/aboutfifa/federation/releases/newsid=92643.html | publisher = fifa.com | date = 2004-05-20 | accessdate = 2008-07-13 | archive-date = 2009-02-14 | archive-url = https://web.archive.org/web/20090214101851/http://www.fifa.com/aboutfifa/federation/releases/newsid%3D92643.html | url-status = dead }}</ref> После ова на Реал му се дозволи да го носи Орденот на слава на својот дрес за време на натпреварите во Лигата на Шампиони поради што победија во повеќе 5 различни купа во Европа.<ref name="badge of honour"/> === Домашни === * '''[[Премиера (Ла лига)|Ла Лига]]'''<ref name="TROPHY ROOM">{{Наведена мрежна страница |title=Соба на трофеи|url=http://www.realmadrid.com/cs/Satellite/en/First_Team/1193041481370/Palmares/Honours.htm |publisher=Realmadrid.com }}</ref> :''Прваци (31 – рекорд):'' 1931–32, 1932–33, 1953–54], 1954–55, 1956–57, 1957–58, 1960–61, 1961–62, 1962–63, 1963–64, 1964–65, 1966–67, 1967–68, 1968–69, 1971–72, 1974–75, 1975–76, 1977–78, 1978–79, 1979–80, 1985–86, 1986–87, 1987–88, 1988–89, 1989–90, 1994–95, 1996–97, 2000–01, 2002–03, 2006–07, 2007–08 :''Вице-прваци (17):'' 1928–29, 1933–34, 1934–35, 1935–36, 1941–42, 1944–45, 1958–59, 1959–60, 1965–66, 1980–81, 1982–83, 1983–84, 1991–92, 1992–93, 1998–99, 2004–05, 2005–06 * '''[[Копа дел Реј]]'''<ref name="TROPHY ROOM"/> :''Прваци (17):'' 1904–05, 1905–06, 1906–07, 1907–08, 1916–17, 1933–34, 1935–36, 1945–46, 1946–47, 1961–62, 1969–70, 1973–74, 1974–75, 1979–80, 1981–82, 1988–89, 1992–93 :''Вице-прваци (19):'' 1902–03, 1915–16, 1917–18, 1923–24, 1928–29, 1929–30, 1932–33, 1939–40, 1942–43, 1957–58, 1959–60, 1960–61, 1967–68, 1978–79, 1982–83, 1989–90, 1991–92, 2001–02, 2003–04 * '''[[Суперкопа де Еспања]]'''<ref name="Real Madrid Club de Fútbol"/><ref>Трофејот беше познат како Куп на Шампиони 1940, Куп на Аргентина (1945), Куп [[Ева Дуарте]] (1947-53) и Суперкопа де Еспања (1982-''сегашност'')</ref> :''Прваци (8 – record):'' 1988, 1989*, 1990, 1993, 1997, 2001, 2003, 2008 :''Вице-прваци (3):'' 1982, 1995, 2007 :<small>(* ''Ги освои Копа дел Реј и Ла Лига'')</small> * '''[[Копа де ла Лига]]'''<ref name="Trofeos de Futbol">{{Наведена мрежна страница |title=Трофеите на фудбалот |url=http://www.realmadrid.com/cs/Satellite/es/Club/1193040475224/PalmaresTotal/Palmares.htm |publisher=Realmadrid.com }}</ref> :''Прваци (1):'' 1984–85 :''Вице-прваци (1):'' 1982–83 === Интернационални === * '''[[УЕФА Лига на шампиони]]'''<ref name="TROPHY ROOM"/> :''Прваци (9 – record):'' [[Куп на Шампиони 1955/56|1955–56]]*, [[Куп на Шампиони 1956/57|1956–57]], [[Куп на Шампиони 1957/58|1957–58]], [[Куп на Шампиони 1958/59|1958–59]], [[Куп на Шампиони 1959/60|1959–60]], [[Куп на Шампиони 1965/66|1965–66]], [[Лига на Шампиони 1997/98|1997–98]], [[Лига на Шампиони 1999/2000|1999–2000]], [[Лига на Шампиони 2001/02|2001–02]]. :''Вице-прваци (3):'' [[Куп на Шампиони 1961/62|1961–62]], [[Куп на Шампиони 1963/64|1963–64]], [[Куп на Шампиони 1980/81|1980–81]] :<small>(* ''Први победници во историјата на натпреварувањето'')</small> * '''[[Интерконтинентал Куп]]'''<ref name="TROPHY ROOM"/> :''Прваци (3 – record):'' 1960, 1998, 2002 :''Вице-прваци (2):'' 1966, 2000 * '''[[УЕФА Куп]]'''<ref name="TROPHY ROOM"/> :''Прваци (2):'' [[УЕФА Куп 1984/85|1984–85]], [[УЕФА Куп 1985/86|1985–86]] * '''[[УЕФА Куп на победниците на куповите]]''' :''Вице-прваци (2):'' 1970–71, 1982–83 * '''[[УЕФА Супер Куп]]'''<ref name="TROPHY ROOM"/> :''Прваци (1):'' 2002 :''Вице-прваци (2):'' 1998, 2000 == Белешки == {{|2}} == Наводи == {{наводи}} == Надворешни врски == * [http://www.realmadrid.com/cs/Satellite/en/Home Realmadrid.com] Официјаен мрежно место на клубот * [http://www.youtube.com/realmadridcf Real Madrid, Canal Oficial] Официјален Youtube канал на Реал Мадрид * [http://www.lfp.es/competiciones/2007-08/primera/equipo.asp?equ=rma Real Madrid Club de Fútbol] {{Семарх|url=https://web.archive.org/web/20071221025548/http://www.lfp.es/competiciones/2007-08/primera/equipo.asp?equ=rma |date=2007-12-21 }} на официјалното мрежно место на Премиера (Ла лига) * [http://www.uefa.com/footballeurope/club=50051/competition=1/index.html Real Madrid CF] на официјалната страна на УЕФА * [http://www.marca.com/edicion/marca/futbol/1a_division/real_madrid/es/index.html Real Madrid news] од Марка {{es}} * [http://www.as.com/futbol/equipo/Real-Madrid-1 Real Madrid news] од АС{{es}} * [http://www.skysports.com/football/teams/realmadrid Real Madrid news] од Скај Спорт {{Нормативна контрола}} [[Категорија:Г-14 клубови|Реал Мадрид]] [[Категорија:Реал Мадрид]] [[Категорија:Фудбалски клубови од Шпанија|Реал Мадрид]] [[Категорија:Европски шампиони|Реал Мадрид]] jxjtqbvwml3jvbs8sd0i3aozwjt2f8j 0 63901 5380270 5226119 2025-06-15T07:22:11Z Bjankuloski06 332 5380270 wikitext text/x-wiki :''Видете [[Алофи (остров)]] за островот во состав на [[Валис и Футуна]].'' {{Инфокутија-населено место |name = Алофи | native_name = ''Alofi'' |settlement_type = Град |image_skyline = Alofi.jpg |image_alt = Мештани на Алофи како одат по улица. |image_caption = Улица во Алофи |image_map = Niue-karta od CIA.png |mapsize = 180px |map_alt = Location of Alofi on a map of Niue. |map_caption = Местоположба на Алофи (ѕвезда) |image_map1 = Физичка карта на Ниуе.svg |mapsize1 = 180px |map_alt1 = Местоположба на Алофи во рамките на Ниуе. |map_caption1 = Административна поделба на Ниуе - Алофи е на западната страна. |subdivision_type = Земја |subdivision_name = [[Ниуе]] |subdivision_type1 = [[Села во Ниуе|Село]] |subdivision_name1 = [[Алофи Север]] и [[Алофи Југ]] |leader_title = Пратеник за Алофи Север |leader_name = Вајга Тукуитога<ref name=MFAT>[[#MFAT|Министерство за надворешни работи и трговија на Нов Зеланд]]</ref> |leader_title1 = Пратеник за Алофи Југ |leader_name1 = Далтон Тагелаги |area_magnitude = |area_blank1_title = Вкупна површина на Алофи Север и Алофи Југ |area_blank1_km2 = 46.48 |area_blank1_sq_mi = |elevation_footnotes = <ref name=weather>[[#weather|Weatherbase]]</ref> |elevation_m = 21 |elevation_ft = |population_footnotes = <ref name=SPC>[[#SPC|SPC 2008]], стр. 4.</ref> |population_total = 581 |population_as_of = 2006 |population_density_km2 = 12.5 |population_density_sq_mi= 32.46 |population_blank1_title = Алофи Север |population_blank1 = 147 |population_blank2_title = Алофи Југ |population_blank2 = 434 |demographics_type1 = Жители |demographics1_footnotes = <ref name=SPC1>[[#SPC|SPC 2008]], стр. 5.</ref> |demographics1_title1 = Жители (Алофи Север) |demographics1_info1 =143 |demographics1_title2 = Посетители (Алофи Север) |demographics1_info2 =4 |demographics1_title3 = Жители (Алофи Југ) |demographics1_info3 =411 |demographics1_title4 = Посетители (Алофи Југ) |demographics1_info4 = 23 |timezone1 = UTC-11 |utc_offset1 = -11 |area_code = +683 }} '''Алофи''' ([[Ниуеански јазик|ниуеански]]: ''Alofi'') — [[главен град|главниот град]] на [[Тихи Океан|тихоокеанската]] зависна островска земја [[Ниуе]]. Местото брои 610 жители (Попис 2022). Се состои од две села — [[Алофи Север]] (нас. 256) и [[Алофи Југ]], каде е сместена владата (нас. 358). Гратчето лежи во средината Алофискиот Залив, на западниот брег на островот, недалеку од единствениот отвор во [[корален гребен|коралниот гребен]] кој го окружува Ниуе. Заливот се протега низ 30% од должината на островот (околу 7 километри) од ’ртот Халагиги на југ до ’ртот Макапу на север. Во јануари [[2004]], Ниуе било погодено од силна тропска бура — [[Циклон Хета|циклонот Хета]] — во кој загинале двајца и нанел штета низ целиот остров. Многу од објектите во Алофи биле уништени, меѓу кои и болницата. По бурата владините згради биле преместени на помалку изложено место, 3 km копнено од западното крајбрежје наречено „Фонуакула“. Ова место сепак е во рамките на селскиот атар на Алофи Југ. Меѓу малкумината познати Ниуеанци спаѓа семејството Тумкар, кое живеело во Австралија од 1998. Тие биле првите доктори во историјата на ова место. == Наводи == {{наводи|2}} *{{Наведена мрежна страница |author=Министерство за надворешни работи и трговија на Нов Зеланд |authorlink=Министерство за надворешни работи и трговија (Нов Зеланд) |title=Ниуе - Преглед на податоци за земјата |url=http://www.mfat.govt.nz/Countries/Pacific/Niue.php |publisher=Министерство за надворешни работи и трговија на Нов Зеланд |date=22 јуни 2009 |accessdate=3 август 2009 |ref=MFAT |archive-date=2011-08-21 |archive-url=https://www.webcitation.org/616rzOCNX?url=http://www.mfat.govt.nz/Countries/Pacific/Niue.php |url-status=dead }} *{{Наведена книга|last1=Siosikefu|first1=Маргарет Хаген|last2=Хаберкорн|first2=Џералд|title=Преглед на населението на Ниуе според пописот на населението и домовите од 2006: водич за и|url=http://www.spc.int/prism/Country/NU/stats/Reports/Census%202006/NIUE%20PROFILE-25-02WEB.pdf|archiveurl=https://www.webcitation.org/5il4HDP14?url=http://www.spc.int/prism/Country/NU/stats/Reports/Census%202006/NIUE%20PROFILE-25-02WEB.pdf|archivedate=2009-08-03|format=PDF|accessdate=3 август 2009|year=2008|publisher=[[Секретаријат на тихоокеанската заедница]]|publication-place=Нумеа, Нова Каледонија|place=Окленд, Нов Зеланд|isbn=978-982-00-0235-7|id=AACR2 304.609 9626|pages=4–5|ref=SPC|postscript=<!--None-->|url-status=live}} *{{Наведена мрежна страница |title= Weatherbase: Историја на времето во Алофи, Ниуе |url= http://www.weatherbase.com/weather/weatherall.php3?s=22819&refer=&units=metric |archiveurl= https://web.archive.org/web/20111104045658/http://www.weatherbase.com/weather/weatherall.php3?s=22819&refer=&units=metric |work= |publisher= Weatherbase |year= 2009 |accessdate= 3 август 2009 |ref= weather |archive-date= 2011-11-04 |url-status= dead }} == Надворешни врски == * [http://www.seafriends.org.nz/niue/history.htm Историја на Ниуе] {{en}} [[Категорија:Главни градови на државите]] [[Категорија:Ниуе]] [[Категорија:Главни градови во Океанија]] 3w7reh93ut8dsqamyphqx40tsujbees 5380279 5380270 2025-06-15T07:34:47Z Bjankuloski06 332 5380279 wikitext text/x-wiki :''Видете [[Алофи (остров)]] за островот во состав на [[Валис и Футуна]].'' {{Инфокутија-населено место |name = Алофи | native_name = ''Alofi'' |settlement_type = Град |image_skyline = Alofi.jpg |image_alt = Мештани на Алофи како одат по улица. |image_caption = Улица во Алофи |image_map = Niue-karta od CIA.png |mapsize = 180px |map_alt = Location of Alofi on a map of Niue. |map_caption = Местоположба на Алофи (ѕвезда) |image_map1 = Физичка карта на Ниуе.svg |mapsize1 = 180px |map_alt1 = Местоположба на Алофи во рамките на Ниуе. |map_caption1 = Административна поделба на Ниуе - Алофи е на западната страна. |subdivision_type = Земја |subdivision_name = [[Ниуе]] |subdivision_type1 = [[Села во Ниуе|Село]] |subdivision_name1 = [[Алофи Север]] и [[Алофи Југ]] |leader_title = Пратеник за Алофи Север |leader_name = Вајга Тукуитога<ref name=MFAT>[[#MFAT|Министерство за надворешни работи и трговија на Нов Зеланд]]</ref> |leader_title1 = Пратеник за Алофи Југ |leader_name1 = Далтон Тагелаги |area_magnitude = |area_blank1_title = Вкупна површина на Алофи Север и Алофи Југ |area_blank1_km2 = 46.48 |area_blank1_sq_mi = |elevation_footnotes = <ref name=weather>[[#weather|Weatherbase]]</ref> |elevation_m = 21 |elevation_ft = |population_footnotes = <ref name=SPC>[[#SPC|SPC 2008]], стр. 4.</ref> |population_total = 581 |population_as_of = 2006 |population_density_km2 = 12.5 |population_density_sq_mi= 32.46 |population_blank1_title = Алофи Север |population_blank1 = 147 |population_blank2_title = Алофи Југ |population_blank2 = 434 |demographics_type1 = Жители |demographics1_footnotes = <ref name=SPC1>[[#SPC|SPC 2008]], стр. 5.</ref> |demographics1_title1 = Жители (Алофи Север) |demographics1_info1 =143 |demographics1_title2 = Посетители (Алофи Север) |demographics1_info2 =4 |demographics1_title3 = Жители (Алофи Југ) |demographics1_info3 =411 |demographics1_title4 = Посетители (Алофи Југ) |demographics1_info4 = 23 |timezone1 = UTC-11 |utc_offset1 = -11 |area_code = +683 }} '''Алофи''' ([[ниуеански јазик|ниуеански]] и {{lang-en|Alofi}}) — [[главен град|главниот град]] на [[Тихи Океан|тихоокеанската]] зависна островска земја [[Ниуе]]. Местото брои 610 жители (Попис 2022). Се состои од две села — [[Алофи Север]] (нас. 256) и [[Алофи Југ]], каде е сместена владата (нас. 358). Гратчето лежи во средината Алофискиот Залив, на западниот брег на островот, недалеку од единствениот отвор во [[корален гребен|коралниот гребен]] кој го окружува Ниуе. Заливот се протега низ 30% од должината на островот (околу 7 километри) од ’ртот Халагиги на југ до ’ртот Макапу на север. Во јануари [[2004]], Ниуе било погодено од силна тропска бура — [[Циклон Хета|циклонот Хета]] — во кој загинале двајца и нанел штета низ целиот остров. Многу од објектите во Алофи биле уништени, меѓу кои и болницата. По бурата владините згради биле преместени на помалку изложено место, 3 km копнено од западното крајбрежје наречено „Фонуакула“. Ова место сепак е во рамките на селскиот атар на Алофи Југ. Меѓу малкумината познати Ниуеанци спаѓа семејството Тумкар, кое живеело во Австралија од 1998. Тие биле првите доктори во историјата на ова место. == Наводи == {{наводи|2}} *{{Наведена мрежна страница |author=Министерство за надворешни работи и трговија на Нов Зеланд |authorlink=Министерство за надворешни работи и трговија (Нов Зеланд) |title=Ниуе - Преглед на податоци за земјата |url=http://www.mfat.govt.nz/Countries/Pacific/Niue.php |publisher=Министерство за надворешни работи и трговија на Нов Зеланд |date=22 јуни 2009 |accessdate=3 август 2009 |ref=MFAT |archive-date=2011-08-21 |archive-url=https://www.webcitation.org/616rzOCNX?url=http://www.mfat.govt.nz/Countries/Pacific/Niue.php |url-status=dead }} *{{Наведена книга|last1=Siosikefu|first1=Маргарет Хаген|last2=Хаберкорн|first2=Џералд|title=Преглед на населението на Ниуе според пописот на населението и домовите од 2006: водич за и|url=http://www.spc.int/prism/Country/NU/stats/Reports/Census%202006/NIUE%20PROFILE-25-02WEB.pdf|archiveurl=https://www.webcitation.org/5il4HDP14?url=http://www.spc.int/prism/Country/NU/stats/Reports/Census%202006/NIUE%20PROFILE-25-02WEB.pdf|archivedate=2009-08-03|format=PDF|accessdate=3 август 2009|year=2008|publisher=[[Секретаријат на тихоокеанската заедница]]|publication-place=Нумеа, Нова Каледонија|place=Окленд, Нов Зеланд|isbn=978-982-00-0235-7|id=AACR2 304.609 9626|pages=4–5|ref=SPC|postscript=<!--None-->|url-status=live}} *{{Наведена мрежна страница |title= Weatherbase: Историја на времето во Алофи, Ниуе |url= http://www.weatherbase.com/weather/weatherall.php3?s=22819&refer=&units=metric |archiveurl= https://web.archive.org/web/20111104045658/http://www.weatherbase.com/weather/weatherall.php3?s=22819&refer=&units=metric |work= |publisher= Weatherbase |year= 2009 |accessdate= 3 август 2009 |ref= weather |archive-date= 2011-11-04 |url-status= dead }} == Надворешни врски == * [http://www.seafriends.org.nz/niue/history.htm Историја на Ниуе] {{en}} [[Категорија:Главни градови на државите]] [[Категорија:Ниуе]] [[Категорија:Главни градови во Океанија]] jbmtdmxzw3l5rv79va4mospehu2qb6h 10 63929 5380269 3914762 2025-06-15T07:20:42Z Bjankuloski06 332 Пренасочување кон [[Предлошка:Административна поделба на Нов Зеланд]] 5380269 wikitext text/x-wiki #ПРЕНАСОЧУВАЊЕ [[Предлошка:Административна поделба на Нов Зеланд]] sueuuurspx1s8y7xw9bdihno6f08f8g 0 78497 5380151 5334818 2025-06-14T19:39:17Z CommonsDelinker 746 Бришење на "[[Слика:Krste_Bitovski_4008-224x300.jpg|Krste_Bitovski_4008-224x300.jpg]]", беше избришана од [[c:Главна страница|Заедничката ризница]] од страна на [[c:User:Yann|Yann]] поради: Copyright violation, see [[:c:Commons:Licensing|]]. 5380151 wikitext text/x-wiki '''Крсте Битовски''' ([[Габреш]], [[Костурско]], [[1926]] - [[Скопје]], [[9 јануари]] [[2009]]) — [[Македонија|македонски]] [[историчар]] и еден од основоположниците на современата македонска историографија. Заедно со [[Манол Пандевски]] се нарекувани „двата столба“ на оваа институција. Има објавено над 100 научни труда, монографии, збирки на документи, статии, мемоари на историски личности, итн. Автор е и на еден том од повеќетомната „''Историја на Македонија''“. Роден е [[1926]] година во с. [[Габреш]] - [[Костур (Грција)|Костурско]], [[Егејска Македонија]]. За време на [[Втората светска војна]] се преселува во [[Вардарска Македонија]], во [[Битола]]. По завршувањето на војната и завршувањето на факултетот за историја се вработува во [[Институтутот за Национална Историја]], но набрзо, следен од [[УДБА]] и домашните предавници ќе заврши 2,5 години на островот на смртта, [[Голи Оток]], во досиејата на тајните служби воден како „интелектуален [[Македонист]]“. По излегувањето од затвор својот работен век го продолжува во Институтот за национална историја. Во 1965 година ја одбранил докторската дисертација на тема „Дејноста на Пелагониската митрополија (1878-1912)“. За своите дела е добитник е многубројни државни награди. Добитник е на највискоката награда на Град Скопје „13 Ноември“, „[[Награда 11 Октомври|11 Октомври]]“ и наградата „[[Награда Гоце Делчев|Гоце Делчев]]“. ==Значајни дела== * „Дејноста на Пелагониската митрополија (1878-1912)“, Скопје, 1968. * „Македонија и Кнежевството Бугарија (1893-1903)“, Скопје, 1977. * „Македонија во време на Големата Источната криза (1875-1881)“, Скопје, 1882. * „Дипломатските огласи на Илинденското востание“, Скопје, 1983. * „Солунските атентати“, Скопје, 1985. * „Континуитетот на македонските национално ослободителни борби во XIX и почеток на XX век“, Скопје, 1998. * „Грчката „Македонска борба“, Скопје, 2001. {{македонија-биог-никулец}} {{ОСНОВНОПОДРЕДУВАЊЕ:Битовски, Крсте}} [[Категорија:Македонски историчари]] [[Категорија:Македонски писатели]] [[Категорија:Југословенски историчари]] [[Категорија:Југословенски писатели]] [[Категорија:Луѓе од Габреш (Костурско)]] [[Категорија:Починати во Скопје]] [[Категорија:Апсолвенти на универзитетот „Св. Кирил и Методиј“]] [[Категорија:Затвореници на Голи Оток]] [[Категорија:Родени во 1926 година]] [[Категорија:Починати во 2009 година]] [[Категорија:Македонски затвореници и притвореници]] [[Категорија:Затвореници и притвореници во Југославија]] [[Категорија:Затвореници и притвореници во Хрватска]] mvaw90tqxyntmxpw955kjhkpvqhkajt 0 122245 5380162 5206067 2025-06-14T21:26:45Z InternetArchiveBot 92312 Rescuing 1 sources and tagging 1 as dead.) #IABot (v2.0.9.5 5380162 wikitext text/x-wiki {{Без извори|датум=ноември 2009}} {{Внимание}} {{Викифицирање}} [[Податотека:Oprah Winfrey (2004).jpg|thumb|220px|Опра Винфри]] '''Опра Геил Винфри''' ([[англиски]]: Oprah Gail Winfrey) е американска медијска личност. Номинирана за [[Оскар|академска награда]] за [[актер]]ка, [[продуцент]], [[критичар]] за книжевност, и издавач на магазини, најдобро позната по неа нареченото многунаградувано шоу, кое стана најгледано шоу од таков тип во историјата. Таа беше рангирана како најбогата афро американка на 20 -от век најголем афро американски [[филантроп]] на сите времиња. И еднаш беше единствениот црн милијардер. Таа е исто така според некои проценки највлијателна жена во светот. Винфри е родена во сиромашниот рурален дел на [[Мисисипи]], за млади мајки а подоцна е израсната во град од внатрешноста во близина на [[Милвоки]]. Таа ги има почувствувано тешкотиите во нејзиното детство, вклучувајќи го и тоа дека е силувана на 9 години, и тоа што со 14 останува бремена. Трагедијата ја следи со смртта на нејзиниот син како бебе. Испратена да живее со нејзиниот татко, бербер, во [[Тенеси]] каде уште дури е во средно училиште, на 19 години, прифаќа работа во радио и започнува како ко-водител на локалните вести. Со нејзината емоционална зрелост за кратко време добива преноси на арената на дневните контакт емисии, по добивање на трето место на локално ниво таа добива и прво место во [[Чикаго]], покренува сопствено производство и создава фирма позната и во странство. Како вид на медиумска комуникација и се припишува создавањето на интимните исповеди, таа ги популаризира и развива таквиот вид контакт емисии кои ги обмислил Фил Донахју, за кои од Јејл универзитетот тврдат дека потекнуваат од табуата на 20 век и дозволено на луѓето да влезат во ЛГТБ матицата. До средината на 1990-тите таа го продолжува нејзиното шоу со акцент на книжевност, само-подобрување и духовност. Иако критикувана за признавање на конфесионалната култура и промоција на контроверзна само-помош, таа е објект на почитување за нејзините напори да им помогне на другите да ги надминат своите проблеми. Во 2006 година го поддржува [[Барак Обама]], по некои проценки со над милон гласови на крајот на 2008 година во демократски натпревар, за кое достигање гувернерот на [[Илиноис]] и нуди место во [[Сенат на САД|сенатот на САД]]. == Ран живот == Иако постојат конфликтни извештаи за тоа како настнало нејзиното име Опра "Oprah", Винфри оригинално беше наречена Орпа (Orpah) по (Biblical) библискиот лик од книгата за Рут (Ruth). Според интервјуто на Академијата на остварувањата, Винфри тврди дека дејзиното семејство и пријатели во неможност да го кажат името Орпа, ја ставаат буквата „п“ пред „р“ на сите места освен во родниот лист [23]. Винфри е родена во Кочиуко, Мисисипи од невенчани родители. Таа подоцна објаснува дека тие по една тинејџерска сексуална средба, својот однос набргу го прекинуваат [25]. Нејзината мајка, Вернита Ли (Vernita Lee), била служавка, а нејзиниот татко Вернон Винфри (Vernon Winfrey), бил рудар, а подоцна работел како бербер пред да стане градски советник. Таткото на Винфри, кога таа се родила бил во Оружените сили (Armed Forces). По нејзиното раѓање, мајка и на Винфри патувала на север и Винфри првите шест години ги поминува на село со бабата, Хејти Меј Ли (Hattie Mae Lee, која била толку сиромашна да Винфри често носела фустани направени од вреќи за компири, поради што била забава за локалните деца [26]. Нејзината баба веќе на три години ја научила да чита и ја води во локалната црква, каде ја нарекуваат „Проповедник“ поради нејзината способност да ја рецитира Библијата. Кога Винфри беше малечка, баба и ја тепаше секогаш кога таа не ги извршувала своите задачи и ако била лоша [27]. На шест години, Винфри се сели со мајка и во град од внатрешноста во близина на Милвоки, Висконсин (Milwaukee, Wisconsin), која и давала помалку поддршка и охрабрување од баба и, поради тоа што нејзината мајка Вернита Ли, долго време морала да работи како собарица[28]. Винфри тврдеше дека е малтретирана од нејзиниот братучед, вујко, семеен пријател започнувајќи кога имала 9 години, нешто што таа првпат го откри на своите гледачи во 1986 епизода од нејзиното шоу, чија тема беше сексуалното ззлоупотребување.Покрај нејзиниот тежок домашен живот, Винфри прерипува две одделенија, станува љибимец на учителот, а во време кога полни 13 години добива стипендија за средното училиште Никол (Nicolet High School во предградието на Глендејл Милвоки, Висконсин (Glendale, Wisconsin). По тешките години со 13 години Винфри е далеку од својата куќа. Кога полни 14 години, таа останува бремена, но нејзиниот син умира бргу по раѓањето. Исто таа година, нејзината фрустрирана мајка ја испраќа да живее кај нејзиниот татко во Нешвил, Тенеси (Nashville, Tennessee). Вернон е строг, но ја поттикнувал и го направил нејзиното образование приоритетно. Винфри станува добар студент, изгласана е за најпопуларна девојка, се придружува кон средношколскиот ораторски тим, и се пласира на второ место во државата за најдобра интерпретација. Победува на ораторски натпревар, кој и обезбедува целосна стипендија за Државниот универзитет од Тенеси (Tennessee State University), каде студира комуникации. На 17 години Винфри победува на натпревар за најубава Црна мис на Тенеси Miss Black Tennessee beauty pageant[32]. Таа привлекува внимание на локалната црнечка радио станица, WVOL, каде е хонорарно примена да работи на вести[29]. Таму работи дури е во средното училиште, и во првите две години од колеџот. Изборот на нејзината кариера во медиумите не ја изненади нејзината баба, која рекла дека откако Винфри почнала да зборува, таа е на сцената. Како дете, таа правела интервјуа со пченкарен клип со својата кукла, на оградата од семејниот имот. Винфри подоцна признава дека баба и имала влијание на неа, и вели дека Хети Меј ја охрабрила да зборува во јавноста и и дала позитивно чувство за себе[33]. Работи во локалните медиуми, била и најмлад водител на вести и прва жена водител во Нешвил WLAC-TV (Nashville's WLAC-TV). 1976 се сели во Балтимор WJZ-TV (Baltimore's WJZ-TV) и станува ководител во шест вести. Нејзе за приклучува Ричард Шер како ко-домаќин на WJZ локалната контакт емисија. Луѓето зборуваат, која премиерно се одрѓува на 14 август 1978 година. Таа е и многу добар домаќин во локалната емисија бирање за долар (Dialing for Dollars) [34] Кариера и успех Телевизија Во 1983 година, Винфри оди во Чикаго каде станува домаќин во WLS-TV's , пола часовна контакт емисија, на АМ Чикаго. Првата еписода е емитувана на 2 јануари 1984 година. Во рок од месец дена Винфри го презема шоуто кое од последно место е рангирано на највисоко оценето во Чикаго. Шоуто е преименувано во Опра Винфри Шоу (The Oprah Winfrey Show), проширено на цел саат, а на национално ниво започнува да се емитува на 8 јуни 1986 година[35] . На 20 годишнината од нејзиното шоу, Опра открива дека филмскиот критичар Роџер Еберт (Roger Ebert) е тој кој ја убедувал да потпише синдикален договор со Кралот на Светот (King World). Еберт предвидел дека ќе создаде 40 пати повеќе приходи како негов водител во ТВ шоу, во филмовите (At the Movies) [36]. Таа го изненадува Донахју (Donahue) на локалниот маркет, шоуто на Винфри двојно ја зголемува публиката на национално ниво, депласирајќи го Донахју кој е број еден за контакт емисии во Америка. Нивниот натпревар станува предмет на голем број истражувања. Весникот Тајм пишува, “Малку луѓе би се кладеле на таквиот брз успех на Опра Винфри како домаќин на најпопуларното шоу на ТВ. На полето на доминацијата на белите мажи, таа како црна жена има големо влијание. Недостатоците во новинарската цврстина ги надополнува со простосрдечен интерес, робусен хумор и над се емпатија. Гостите со тажни приказни кажуваат дека можат да видат и по некоја солза во нејзините очи“, кажува Фил Донахју. Тие често се наоѓаат затекнати откривајќи работи кои никој не би можел да ги замисли на национална ТВ. Тоа е разговор кој го сметаат како сесија од групна терапија“. Винфри на првата емисија на Опра Винфри Шоу во 1986 година. ТВ колумнистот Хауард Розенберг (Howard Rosenberg) кажува, “Таа е широка, целосна, голема, цврста, гласна, агресивна, активна, смешна, симпатична, душевна, приземна. Таа го знае правецот на движење на Фил Донахју.“ Њусдеј (Newsday) заклучува, “Опра Винфри е пооштра од Донахју, пожива, пооригинална, и многу добро прифатена од нејзината публика, ако не и во светот.“ Марта Бејлс (Martha Bayles) од Вол Стрит Журнал (The Wall Street Journal) пишува, “ Таа е олеснување да се види како со брблив продавач, допадлива но реална во проценката на сопствените културни и верски корени.“ Во средината на 1990 - тите прифаќа полесно ориентиран таблоид формат, работи на контакт емисии за срцеви болести кај жените, геополитика со Лиса Линг (Lisa Ling), духовност и медитација, дарувања и уредување на домовите. Таа често интервјуира личности за прашања во кои директно се вкључува на некој начин, како што е ракот, добротворните акции или злоупотребите. Освен тоа, таа ги интервјуира обичните луѓе кои постигнале значајни достигања или се вклучени во сегашни важни прашања. Во 1993 година, Винфри е домаќин во интервјуто со Мајкл Џексон (Michael Jackson), кое станува четврта најгледана емисија во историјата на американската телевизија, како секогаш најгледано интервју со стомилионска публика. Дотогаш најпознато шоу на Винфри била првата епизода од деветнаесеттата сезона на Опра Винфри Шоу во есента 2004 година. При прикажување на емисијата секој член од публиката добил нов Г6 седан, а донацијата на 276 возила Понтијак како најголем штос за јавноста. Емисијата имала толкаво внимание од медиумите така што и данокот за автомобилите бил доведен во прашање. Во текот на судењето против Винфри (види Influence), таа го најмува д-рФил Мекгроу компанија (Courtroom Sciences, Inc.), да и помогне во анализата на пресудата. Винфри оставила таков впечаток на Д-рФил, така што повикот да учествува во нејзиното шоу тој со задоволство го прифаќа, што постигнува голем успех. Мек Гроу се појавува на Опра Винфри Шоу неколку години пред појавувањето во свое сопствено шоу, д-рФил, во 2002 година, кое изворно го има создадено Винфри и нејзината фирма Харпо Продакшн (Harpo Productions), во соработка со ЦБС Парамаунт (CBS Paramount) кој го изработува шоуто. Винфри постигна договор за продолжување на нејзиното шоу за прикажување во сезоната 2010 – 2011, по што ќе прославува 25 години од нејзиното прво појавување во етерот. Таа планира да биде домаќин во 140 епизоди во сезоната, кога на крајната сезона ќе се врати на сегашните 130 епизоди[2]. Во 2004 година таа е домаќин на Том Круз на Концертот на доделувањето на Нобеловата награда за мир. На концертот настапувале Синди Лопер (Cyndi Lauper), Андреја Бочели (Andrea Bocelli), Џош Стоун (Joss Stone), Крис Боти (Chris Botti), Диана Крал (Diana Krall), Тони Бенет (Tony Bennett) и други. Концертот е емитиран на 23 декември 2004 година. Како домаќин на телевизија, Винфри е соосновач на кабелската телевизија Кислород (Oxygen). Таа воедно е и претседател на Харпо Продукција (Опра напишано наопаку). Филм Опра Винфри како Софија во Бојата на пурпурот (The Color Purple). Во 1985 година, Винфри глуми во филмот на Стивен Спилберг филмска адаптација на добитничката на Пулицеровата награда на Алис Вокер со Бојата на пурпурот. По што била и нарекувана и со името Софија. Следната година Винфри е номинирана на Академи Авард (Academy Award) за најголема поддршка на глумиците (Best Supporting Actress), но губи од Анџелика Хјустон (Anjelica Huston). Бојата на пурпурот сега е адаптирана во мјузикл на Бродвеј и е отворена во 2005 година, со Винфри како продуцент. Во октомври 1998, Винфри е продуцент и глумец во филмот Љубена (Beloved), врз основа на добитникот на Пулицеровата награда Тони Морисон (Toni Morrison's Pulitzer Prize) за роман со исто име. Подготовка на нејзината улога како Сети ја направил глумец и бивш роб, Винфри доживува 24 часовна симулација на ропство, била врзана и оставена сама во шума. Покрај големата пропаганда, вклучувајќи и две емисии посветени исклучиво за филмот, со умерени критики, филмот Љубена остварува слаби финансиски резултати, за кој губат околу 30 милиони долари. Работејќи со осетливи лица, Винфри успева да опстане и да остане инспирирана и мотивирана. “Овде работевме на проект со тешкотиите на политичкиот и социјалниот реализам, а таа успева да ги разведри работите“, рекол глумецот Тенди Њутон (Thandie Newton). “Работев со многу добри глумци и знам дека Опра нема направено многу филмови. Бев изненаден. Беше многу силна глумица и тоа затоа што е многу паметна. Таа е современа. Таа восхитува со нејзиниот бистар ум. [37]“ Во 2005 година, Харпо Продукција објавува друг филм адаптација на познатиот американски роман, на Зора Нил Хјустон (Zora Neale Hurston), Нејзините очи го гледаат Бога (1937) (Their Eyes Were Watching God). Направен за телевизија, заснован е на тв драма со Сузан-Лори Парк, како звезда и Хали Бери како главни женски улоги. Во 2006 во филмот за Гуската Гаси таа го дава гласот за Шарлот Веб (Charlotte's Web). Исто така таа го дава гласот на Џаџ Бамблден во филмот за Пчелите (Bee Movie) во 2007 како соработник со Џери Сеинфилд (Jerry Seinfeld) и Рене Зелвегер (Renee Zellweger). Подоцна во 2008, компанијата на Винфри Харпо Филм (Harpo Films) потпишува ексклузивен договор со ХБО (HBO) [38]. Книги и списанија Винфри на насловна страна на О, Опра Магазин. Винфри издава две списанија: О, Опра Магазин (O, The Oprah Magazine) и О и Дом (O at Home). Соавтор е на пет книги; со објавувањето за нејзината книга за слабеење (таа е соавтор со нејзиниот тренер Боб Грин), кој вели дека уште необјавената книга ќе ги надмине сите рекорди за профит, кој претходно го држи автобиографската книга на бившиот американски претседател Бил Клинтон “Мојот живот“ (My Life)[39]. Во 2002 година Фортуна (Fortune), го нарекува О, Опра магазинот, како најуспешен почеток било кога во индустријата[40], и иако доаѓа до опаѓање на продажбата за повеќе од 10 % (на 2,4 милиони Евра) од 2005 до 2008 година[41], изданието од јануари 2009 е најпродавано издание по изданието од 2006 година[42]. Читателите за нејзиниот магазин велат дека таа е повисоко на скалата од нејзиното ТВ шоу, заработува 63 000 долари годишно (доста над американските женски медиуми) [43]. Интернет Oprah.com е мрежно место создадено од компаниите на Винфри за претставување на можностите и интерактивни односи со нејзините емисии, магазини, литературни клубови и добротворни акции. Опра.ком страната ја има видено повеќе од 70 милиони посетители и повеќе од 6 милиони корисници за месец, примени се 20.000 пораки неделно[44] . Винфри е основач на “ Опра - весник за барање на грабнати деца“, преку шоуто и мрежната страница, се помага да се пронајдат и оптужат грабнувачите на деца. Во првите 48 часа, двајца грабнувачи се затворени[45][46] . Радио На 9 февруари 2006 година објавувено е дека Винфри потпишала тригодишен фоговор вреден 55 милиони долари со ХМ Сателит Радио (XM Satellite Radio) за отворање на нов радио канал. Каналот Опра и Пријатели (Oprah & Friends), значаен придонес на популарноста на Опра Винфри Шоу и О, Опра магазинот, даваат Нејт Беркус (Nate Berkus), д-р Мехмет Оз (Dr. Mehmet Oz), Боб Грин (Bob Greene), д-р Робин Смит (Dr. Robin Smith) и Меријан Вилијамсон (Marianne Williamson). Опра и Пријатели започнува да се емитува во 11 часот наутро, на 25 септември 2006 година, од новото студио на Винфри во Чикаго. Каналот се емитува 24 часа дневно, седум дена од неделата на ХМ Радио канал 156. Винфри бара да биде во етерот 30 минути неделно, 39 недели во годината. Триесет минути неделното шоу го подготвува Винфри заедно со пријателот Гејл Кинг (Gayle King). Идни проекти На 15 јануари 2008 година Винфри со Дискавери Комуникации (Discovery Communications) објавува дека подготвува промена на Дискавери Здравствен Канал (Discovery Health Channel) во нов канал наречен ОВН: Опра Винфри Мрежа (OWN: The Oprah Winfrey Network). Ќе биде достапен за повеќе од 70 милиони семејства бидејќи позицијата е претставена на Дискавери Здравствениот Канал. Тоа е бесплатен договор со Винфри контролата на следење на нејзиното мрежно место Опра.ком [47]. Личен живот Куќи Поглед од воздух на Опра Монтесито имот Винфри сега живее на „ Ветена земја“, нејзиниот имот од 42 акри (170.000м2) со поглед на океанот и планините е во Монтесито, Калифорнија (Montecito, California), надвор од Санта Барбара (Santa Barbara). Винфри исто така има куќа во Лавелет, Њу Џерси (Lavallette, New Jersey), апартман во Чикаго (Chicago), и имот во Рибниот Остров (Fisher Island“ на брегот на Мајами (Miami), куќа во Дагласвил, Џорџија, (Douglasville, Georgia), (која ја купува во 2005 година)[48], ски куќа на остров од Антигва (Antigua). Седиштето на шоуто на Винфри е во Чикаго, таа најголем дел од времето го поминува таму, во соседството на Стритвил (Streeterville), додека преостанатото време во Калифорнија. Од нејзиниот имот на Мауи, Хаваи (Maui, Hawaii), се покрива О и Дом и нејзиното ТВ шоу. Винфри исто така поседува куќа во Авалон, Њу Џерси (Avalon, New Jersey). Семејство Винфри и нејзиниот сопруг Стедман Грахам (Stedman Graham) се заедно од 1986 година. Тие се верија во ноември 1992 година за да се земат, но церемонијата никогаш не се одржа [49]. Винфри со причина верува дека никогаш немала деца, бидејќи девојките студенти во Јужна Африка од Опра Академијата за девојки (Oprah Winfrey Leadership Academy for Girls), се нејзините ќерки:„ Јас никогаш не сум имала деца, никогаш и не помислувам да имам деца. Сега имам 152 ќерки, очекувам наредната година уште 75. Тоа е слично како и времето во бременоста [50]…! Јас на мајките, на членовите од семејствата, на тетките, на бабите – бидејќи повеќето девојки ги имааат изгубено семејствата, нивните родители – им кажав: „Вашите ќерки се сега мои ќерки, а јас ви ветувам дека ќе се грижам за нив, ви ветувам. [51]“ „Кога ја гледав Опра со тие девојки, “ потврдува нејзиниот најдобар пријател Гејл Кинг, „ размислувам дека тоа значи дека е мајка, и тоа се случува на еден или на друг начин [52]. Њусвик пишува за студентка по име Теласа Мсумби, која тивко шепоти „Ние сме сега твои ќерки [52]. “ Винфри ќе ја подучува класата во училиштето преку сателит, планира да потроши многу од нејзината пензија, ќе изгради куќа во кампусот каде планира да користи иста храна, чаршафи, завеси и сè што студентите користат. „Сакам да бидам блиску до моите девојчиња и да можам да видам како тие работат“. Роднини Во 2004 во една епизода од нејзиното шоу, Опра открива дека има полубрат кој бил геј и дека починал од СИДА (AIDS).[53] Во февруари 2006 година на прашање од нејзиниот магазин, О, Винфри рекла дека го чувствува еден свој роднина како издаица, кој открил во National Enquirer дека како тинејџерка Винфри имала бебе кое починало во болница една недела подоцна [54]. Во 2006 година Винфри го посетува Грејсленд (Graceland) на краткото патување со Кралот Гејл (Gayle King). Таа вечера со Лиса Мари Присли (Lisa Marie Presley) и нејзиниот сопруг Мајкл Локвуд (Michael Lockwood), таа тогаш рекла дека презимето на баба и е исто Присли [55]. Преку ПБС(PBS) програмата за истражување на афроамериканскиот живот(African American Lives), во 2006 година, Винфри прави тест за својот ДНК(DNA). Генетскиот тест кој ја одредува нејзината мајчинска линија покажал дека потекнува од етничката заедница- Кпели, кое денес живее во Либерија (Liberia). Генетскиот код покажува дека 89% е од Суб-Сахарска Африка (Sub-Saharan African). Таа е дел природна Американка (Native American) (8%) и Источна Азијка (Native American) (околу 3%). Романтична историја Односот на Винфри и Греам е документиран низ годините, со голем број романтични написи, домашниот живот и љубовните одмори. Пред средбата со Греам, љубовниот живот на Винфри бил помалку стабилен. Сама запишала дека како тинејџерка била жртва на сексуално злоставување, Винфри родила машко дете во 14 година, кој набргу умира. Во 1997 година бившото момче Рендолф Кук се обидува да ја тужи Винфри со побарување од 20 милиони долари за наводно блокирање на сите книги во кои тврди дека живееле заедно неколку месеци и се дрогирале [56][57][58]. Со побарувањата на Кук по вторпат, од извештаите, на површината излегува дека Винфри користела дрога во нејзината љубовна афера. Таа опишува „Често со текот на годините ... во моите обиди да се извлечам кажував, дека се срамам од моите постапки во 20-тите, виновна сум за тоа, но тоа е мој живот, мојата голема тајна која е секогаш во моите мисли“, објаснува таа за себе. „Секогаш чувствував дека дрогата сама по себе не е проблем, туку тоа дека бев зависник од тој човек.“ Таа додав: „Не можам да мислам на ништо друго што не би можела да направам за тој човек [59].“ Љубовниот живот на Винфри не бил секогаш бучен. Нејзината средношколска љубов Антони Оти ја потсетува на еден невин начин на додворување кое го правел во вишите класови од средното училиште да ја придобие Винфри, по што останале илјадници љубовни белешки. Винфри го сочувува своето достоинство и како примерен студент[60]. Таа се мажи двапати, но Оти тврди дека таа секогаш потајно знаела дека е предодредена за подобар далеку поголем живот отколку што тој можел да и пружи [61] На Денот на вљубените кога биле постар, плашејќи се од вистината Оти оди кај Винфри и ја повикува на страна да раговараат. „Знаев дека со тоа ќе ја изгубам својата љубов. Таа ми одговори дека ќе ја раскине врската со мене бидејќи нема време за врска, тоа го скрши моето срце. [62]“ Неколку години подоцна од нивната средба, Оти ги открива деталите од врската со Винфри[61]. Во 1971 година, неколку месеци по врската со Оти, Винфри се сретнува со Вилијам „Буба“ Тејлор од Државниот Универзитет во Тенеси. Новинарот на ЦБС Џорџ Маер (George Mair), тврди дека Тејлор за Винфри е првата нејзина силна љубов. Винфри му помага на Тејлор да добие работа на WVOL, со оглед дека Маер, е секогаш покрај неа, вклучувајќи ги нивните литературни почетоци тој останува со неа[63].Тејлор не сакаше да живее во Нешвил со Винфри, по што таа се сели да работи во Балтимор во WJZ-TV во јуни 1976 година. „Бевме навистина внимателни еден за друг, “ Винфри ќе рече подоцна „Имавме длабока љубов. Никогаш нема да ја заборавам.“ [64] Кога менаџерите на WJZ-TV ја критикуваат Винфри кога плаче во емисија кога известува од трагедии, и биле незадоволни од нејзиниот физички изглед (посебно кога и паѓа косата од лошата трајна), Винфри удобно се завртува кон Лојд Крамер. „Лојд беше навистина најдобар“. „Тој човек ме сакаше кога бев запоставена. Тој беше со мене низ сите лоши искуства. Тој човек е најзабавен романтичар кој сум имала “.[65] Според Маер, кога Крамер замина во NBC во Њујорк Винфри се врза за човек за кој пријателите кажуваа да го избегнува. Винфри подоцна се сеќава: “Со тој човек имав четиригодишна врска. Не живеев со него. Не живеев со него – мислам дека би било безвредно. Колку повеќе ме одбиваше, толку повеќе го сакав. Се чувствував бедно, немоќно. На крајот бев долу на колена молејќи за него“. [66] Маер известува дека најголемиот проблем во оваа силна љубовна врска е што љубовникот е во брак, кој не е подготвен да ја напушти својата жена. Винфри станува толку депресивна така што на 8 септември 1981 година сакајќи да се убие пишува писмо до најдобриот пријател Гејл Кинг известувајќи го за своите планови [66]. “Таа белешка била преувеличена“ Винфри кажува на Џон Бартел за женски магазин. „Не би можела да се убијам. Се плашам минута да останам сама; нешто да не се случи а јас да пропуштам“. [67] Според Винфри, некои емоционални успони и падови постапно доведуваат до тежината на проблемот: “Причината за создавањето на тешкотиите на прво место е причина за жалната историја на навредливите врски со мажи кои имаат потреба да се докажуваат. Имам потреба некој да ме сака, бидејќи самата не се сакам многу. Така јас завршив со окрутни мажи кои ми кажуваа колку бев себична, а јас одговарав: Благодарам, во право сте - им бев благодарна на нив. Со тоа што чувствував дека заслужувам нешто подобро. Тоа е причината поради која подоцна се здебелив. Тоа беше совршен начин на ублажување на неодобрувања од светот[67]. Блиски пријатели Најдобар пријател на Винфри од нејзините дваесетти е Гејл Кинг (Gayle King). Кинг е бивш домаќин во Гејл Кинг Шоу и моментно е еден од уредниците на О, во Опра Магазинот. Од 1997 година, кога Винфри играше терапевт во една епизода од Елен ситком во која што Елен Деџенерис (Ellen DeGeneres) излезе од плакарот, Винфри и Кралот беа мета на упорни трачери дека тие се геј. „Јас разбирам зошто луѓето мислат дека сме геј“ Винфри вели во магазинот во август 2006 година. „Нема дефиниција во нашата култура за ваква врска помеѓу жени затоа разбирам зошто луѓето ги етикетираат - Како можеш да бидеш близок, без да бидеш сексуален?“ [68] „Јас кажав скоро сè што имаше да се каже. Сите мои работи се кажани. Луѓето мислат дека ќе бидам толку засрамена бидејќи сум геј и дека нема да го признаам тоа. Ви се молам.“ Друг најдобар пријател на Винфри е Марија Шривер (Maria Shriver) сегашната прва дама на Калифорнија ( First Lady of California).[69] Винфри ја смета Маја Анџелу (Maya Angelou), автор на “Знам зошто затворената птица пее“ (I Know Why the Caged Bird Sings ) како нејзин ментор и близок пријател; таа ја нарекува Анџелу нејзина “мајка-сестра-пријател“[70]. Винфри беше домаќин во еднонеделното Карибско (Caribbean) крстарење за 150 гости за 70-тиот роденден на Анџелу во 1998 година, и во 2008 година, и приреди екстравагантна прослава за 80-тиот роденден во клубот Мар-А-Лаго на Доналд Трамп (Donald Trump's Mar-A-Lago)во Палм Бич, Флорида (Palm Beach, Florida).[71]. Во 1989 Винфри беше лично допрена со кризата од СИДА-та во 1980-тите која што беше толку дискутирана во нејзиното шоу, долгогодишен соработник Били Рицо, беше зафатен од таа болест. Рицо беше единствениот човек помеѓу четирите личности од продукцискиот тим на кого што Винфри се потпираше во своите рани години во Чикаго, долго пред да има голема екипа. “Го сакам Били како брат“, велеше таа тогаш. “Тој е прекрасен, смешен, талентирано момче, и срцекршачки е да го гледам него толку болен“. Винфри го посетуваше секојдневно во неговите последни денови. Здравје На 16 октомври 2007 година, Винфри откри дека има нарушување на штитната жлезда која направи да се здебели 20 килограми. “Кон крајот на мај, јас бев толку уморна, не можев да сватам што се случува во мојот живот. Завршив одејќи во Африка и поминав таму месец со моите прекрасни ќерки, сѐ уште се чувствувам многу уморно, многу уморно, одејќи од доктор на доктор, обидувајќи се да сватам што беше погрешно и конечно сфатив дека јас буквално некако ја избркав мојата штитна жлезда,“ Винфри кажа во своето шоу. Таа исто така дискутира повеќе за нејзината приказна во Октомвриското издание 2007 година на Опра Магазинот. Набргу Винфри одлучи да стане вегетаријанец vegan за три недели.[72] Претприемништво и богатство Родена во рурална сиромаштија, одгледана од мајка во сиромашно соседство, Винфри стана милионер на 32 години кога нејзиното шоу стана национално. Заради големината на добивката од шоуто Винфри беше во позиција да преговара за поседување на шоуто за да оформи своја продукциска компанија. Во 1994 година рејтинзите на шоуто сѐ уште растеа и Винфри преговараше за договор кој и носеше девет бројки годишно. Сметана за најбогата жена во забавата во раните 1990-ти, на 41 годишна возраст богатството на Винфри премина уште една миља, кога нејзината мрежа вредна 340 милиони долари го замени Бил Козби како единствен најбогат Афро Американец. Иако црните луѓе се помалку од 13% во популацијата на САД, Винфри остана единствениот Афро Американец доволно богат да се рангира помеѓу 400 најбогати луѓе на Америка скоро секоја година од 1995 (Црна Телевизија за забава)(Black Entertainment Television) основана од Боб Џонсон (Bob Johnson) ја приклучи неа на листата од 2001 до 2003 пред неговата бивша жена да му одземе дел од неговото богатство, иако тој се вратил во 2006). [74] Со мрежа вредна (net-worth) 800 милиони долари, Винфри е сметана за најбогат Афро Американец на 20иот век. За да го прослави својот статус како историска личност, професор Жулиет Е.К, Вокер на Универзитетот на Илиноис (University of Illinois) го создаде курсот "Историја 298: Опра Винфри, тајкунот." [75] Форбс' меѓународниот лист на богати ја смести Винфри како единствен црн билионер во светот во 2004, 2005, и 2006 и како првата црна жена билионер во светската историја. [7][76] Според Форбс, Винфри вреди над 2.7 билиони, како во септември 2008,[77] и го презеде местото на бившата Ебеј ЦЕО Мег Витман (Ebay CEO Meg Whitman ) како најбогатата жена која сама заработила во Америка. [78] Во јули 2007 ТВ Водичот (TV Guide) извести дека Винфри е највисоко платениот ТВ забавувач во САД за време на минатата година. Таа заработи проценети 260 милиони долари во текот на годината. Оваа сума беше 5 пати повеќе отколку што беше заработено од личноста на второто место-музичкиот уредник Симон Ковел (Simon Cowell), кој заработил 45 милиони долари. [79] Во 2008 нејзината добивка се зголеми на 275 милиони долари. [80] Влијание Рангирања како највлијателна жена во светот Винфри беше наречена "дискутабилно најмоќната жена во светот" од страна на CNN и од Тајм.ком, [81] "дискутабилно највлијателната жена во светот" од Американ Спектатор (American Spectator), [82] "еден од 100 луѓе кои највеќе влијаеле на 20 век" и "еден од највлијателните луѓе" од 2004, 2005, 2006, 2007 и 2008 од Тајм (Time). Винфри е единствена личност во светот којашто успеала да биде на сите шест списоци (all six lists) [83]. Кон крајот на 20иот век Лајф (Life) ја смести Винфри и како највлијателна жена и како највлијателна црна личност од нејзина генерација, и во приказна за насловната страна на магазинот ја нарече "Најмоќната жена во Америка".[84] Лејдис Хоум Журнал исто така ја рангираше Винфри број еден во нивниот список на најмоќни жени во Америка и сенаторот Барак Обама (Barack Obama) има кажано дека таа е "можеби највлијателната жена во државата".[85] Во 1998 Винфри стана првата жена и првиот црнец во топ забавната неделна листа (Entertainment Weekly's) од 101 најмоќни луѓе во забавната индустрија. [86] Во 2003 Винфри ги пробива Супермен (Superman) и Елвис Присли (Elvis Presley) за да бидат изгласани за најдобрата поп икона на сите времиња од страна на ВХ1. [87]Форбс ја изгласа неа за светски најмоќна славна личност во 2005, [88] 2007, [89] и 2008. [80] Колумнистот Маурин Дауд (Maureen Dowd) се чини дека се согласува со вакви проценки: Таа е топ алфа жена во оваа држава. Таа има повеќе углед од претседателот. Други успешни жени како што се Хилари Клинтон (Hillary Clinton) и Марта Стујарт (Martha Stewart), мораа да бидат јавно замолчени пред да тргнат напред. Дури и Конди (Condi) мораше да изигрува штитеник со Буш. Ништо од ова не и се случи на Опра- таа е приказна за успех без никаков прекин. [90] Венити Фер (Vanity Fair) напиша: “ Опра Винфри дискутабилно има повеќе влијание на културата отколку некој универзитетски претседател, политичар или религиски водич освен можеби Папата. [91] ” Бил О'Рили (Bill O'Reilly) кажа: “ Јас мислам дека ова е жена којашто од ништо се издигна да биде најмоќната жена, Јас мислам, во светот. Мислам дека Опра Винфри е најмоќната жена во светот, не само во Америка. Таа има лојално следување; таа има талент; и таа успеа самата да стане фабулозно богата и фабулозно моќна. [92] ” Биографот Кити Кели (Kitty Kelley) тврди дека таа отсекогаш била "фасцинирана" од Винфри: “ Како жена, таа има wielded непроцентна големина на влијание над Американската култура и психа,...Нема друга личност во 20иот век чии уверувања и вредности влијаеле на американската јавност во таков значителен начин. [93] ...Ја гледам неа како веројатно најмоќната жена во нашето општество.Јас мислам дека Опра има влијаено на секој медиум на кој била. [94] ” Влијанието на Винфри достигнува многу повеќе од поп-култура и во неповрзани индустрии каде што многу веруваат дека таа има моќ да предизвика огромни маркетиншки пресврти за само еден момент. За време на шоу за кравјото лудило (mad cow disease) со Хауард Лиман (Howard Lyman) ( во програма на април 16,1996), Винфри извикна,"Само што ме стопира од јадење на друг бургер!" Тексашки сточар ја тужеше (sued) неа и Лиман во 1998 за "лажно клеветење (defamation) на уништлива храна" и "бизнис ", тврдејќи дека забелешките на Винфри подоцна ги разишаа сточните цени, чинејќи ги произведувачите на говедско некои 12 милиони долари USD$. На 26 февруари, по судење во Амарило (Amarillo), судот на Тексас (Texas) во сточарската земја, судијата процени дека Винфри и Лиман не се виновни за штетите.(По судењето, таа прими разгледница од Розен Бар (Roseanne Barr) читајќи "Честито го победи месото!") Во јуни 2005 првиот случај на кравјо лудило е пронајден во крава во Тексас. УСДА (USDA) заклучи дека најверојатно е заразена во Тексас во 1997. [95] Во 2005 Винфри беше прогласена за најголемата жена во американската историја како дел од јавното гласање како дел од Најголемите американци (The Greatest American). Таа беше рангирана на 9 место на списокот на најголеми американци. Гласањата за проценување на популарноста на Винфри не престануваа. Ноемвриско Галуп гласање процени дека 73% од возрасните американци имаат убав поглед за Винфри. Друго Галуп гласање процени 74% во јануари 2007, иако потоа опадна на 66% кога Галуп го направи истото гласање во октомври 2007. Во декември 2007 Фокс Њус гласањето процени 55%.[96] Според најценетото годишно гласање на Галуп, американците упорно ја рангираа Винфри како една од најценетите жени во светот.Нејзиниот највисок ранг беше во 2007 кога таа беше статистички врзана за првото место со Хилари Клинтон (Hillary Clinton). [97] Медиска контра култура Додека Фил Донахју имаше пионерска работа со воведување на таблоид контакт емисии (tabloid talk show), со топлина, интимност и личните исповеди[15], Винфри доведе до тоа да напави вистинска револуционерна популаризација[15][17][18]. Во научните текстови на Фрикс повратни разговори (Freaks Talk Back),[19] професорот по социологија од Јејл (Yale), Џошуа Џемјсон (Joshua Gamson) тврди дека со забавниот жанр на ваквите контакт емисии се дава неопходна односно видлива поддршка од страна на медиумите за геј, бисексуалците, транвеститите, и транссексуалците како луѓе со што општеството на 20 век ги приближува и прифаќа. Во книгата како преглед на уредникот Мајкл Бронски (Michael Bronski) пишува “Во блиското минато, лезбијките, хомосексуалците, бисексуалците, немале пристап на телевизија. Со измислувањето и пропагирањето во забаавните контакт емисии на Џери Спрингер, Џени Џонс, Опра, и Џералдо (Jerry Springer, Jenny Jones, Geraldo) луѓето вон редовната сексуалност сега се појавуваат во дневните соби на луѓето ширум Америка секојдневно во неделата. “Пример на една таква емисија на Винфри бил во 1980-тите кога за целиот свет, членовите во студиото пред публиката станувале еден по еден, се претставиле и изјавиле дека се геј. Исто така во 1980 Винфри покажува дека во Вест Вирџинија се соочуваат со општа параноја, бидејќи во градот живее геј човек кој има СИДА. Винфри интервјуира човек кој бил избркан од општеството, градоначалникот на градот кој го испразнил базенот во кој човекот отишол да се бања, и се дебатирало во градот непријателски за тој човек. “Слушам дека тоа е во град со страв од Бога“, “Каде е тоа што претставува христијанска љубов и разбирање?“ Во тек на прикажувањето на геј брак во 1990 година, женската публика на Винфри се жалеле дека се постојано под сексуално влијание на мажите, таа изјавува дека е уморна од сето тоа. “Знаете ли зошто сум уморна, од хетеросексуалните мажи кои ги малтретираат и силуваат своите девојки. Тоа е тоа од што сум уморна.“ Нејзината изјава предизвикува во студиото овации од публиката. Таблоидните ток шоуа создадоа потреба за барање на алтернативни сексуални ориентации и идентитет прифатлив во современото општество. Пример со вклучување на Магазинот Тајм во напис за раниот 21 век кога се помлади и помлади хомосексуалци излегуваат од шупите со што се намалува бројот на нивните самоубиства. Популарните ситком Вил и Грејс во кое се прикажува таква врска е исто пример за отворањето кон таквите теми. Иако има измени во согласност со времето, во нејзините емисии, Винфри продолжува да прикажува и вклучува геј гости на кои сака да им помогне отворено да се декларираат како геј личности. Како што се нејзиниот фризер Андре Вокер, шминкер Реџи Велс, декоратерот Нејт Беркус кој по учеството во нејзиното шоу, се здобива со симпатии во Средна Америка за губењето на својот партнер во цунамито од 2004 година. Терапеутски агресивниот стил на Винфри, стил на исповед, во своите емисии создава водечки медиумски стил во националната култура од 1980 до 1990-тите, за кој некои тврдат дека потекнува од табуата на 20 век. Вол Стрит Журнал има сковано поим “Опрафикција“ што значи јавно признание како вид на терапија[99]. Во април 1997, Винфри глуми терапевт во ситком Елен (во реалноста Елен Деџенерис) (Ellen DeGeneres) која вели дека е [[лезбијка]]. Во 1998, Марк Стејн во Националната ревија (National Review) пишува за Винфри “Денес е навистина епохален момент од историјата на Републиката, кога Елен вели “Да! Јас сум геј“, Опра е на нејзина страна гостин во ситком, звезда терапевт. Опра книжевен клуб Главен напис: Oprah's Book Club На крајот на 1996 година [102], Винфри воведува нов сегмент во нејзината емисија: Опра книжевен клуб. Сегмент фокусиран на новите книги и класиката, со шт се доведува често до популаризација на книгите. Клубот на книгата стана толку силен што кога Винфри ќе воведе нова книга во клубот, таа автоматски станува најпродавана (познато како Опра ефект) (Oprah Effect), на пример, кога е одбран класичниот роман на Џон Стајнбек (John Steinbeck) Источно од Еден (East of Eden), таа се наоѓа на врвот на графиконот. Со тоа претставување на афторите, Винфри им носи дополнителна продажба од повеќе милиони книги [103]. Во читање со Опра: Книжевниот клуб ја менува Америка, Кетлин Руни ја опишува Винфри како “озбилна американска интелектуалка која го развива користењето на електронските медиуми, посебно телевизијата и Интернетот, преку нив, да се чита, да се истакнат нивните елементи и социјални користи со што би се мотивирале милионите луѓе кои порано не читале да читаат“. Опра книжевниот клуб избирал понекогаш книги кои се спорни. Многу важниот автор Џонатан Францен (Jonathan Franzen) прашува за процесот на селекција и веродостојност [104], по што во живо на телевизија се конфронтира преку наводите за фабрикуваната гледаност на Џејмс Фреј (James Frey), во Милион мали парчиња (A Million Little Pieces). Во мај 2009 година, Винфри се извинува на Фреј за јавната конфронтација со него во претходната година[105]. Филантропија Во 1998 година, Винфри започнува со Опра Ангелска Мрежа (Oprah's Angel Network), да ги поттикне луѓето на љубов кон другите ширум светот да ја разберат разликата во животите на непривилегираните. Во согласност со тоа, Опра Ангелската Мрежа поддржува проекти и дава грантови на непрофитни организации ширум светот кои ја поддржуваат таа визија. До денес мрежата има дадено повеќе од 51 милион долари (од што 1 милион долари е донација на Џон Бон Џови (Jon Bon Jovi)). Винфри лично ги покрива административните трошоци поврзани со љубовта, така што 100% од сите средства одат за љубовни програми[116]. Иако шоуто на Винфри е познато на јавноста со обезбедување на парите за љубовните програми, и автомобилите и подароците се често подароци на големите корпорациите во замена за деловен публицитет, позади сцената Винфри лично донира повеќе сопствени пари од било кој шоу бизнис во Америка. Во 2005 година по Бизнис Вик (Business Week) таа е прогласена за првата црна личност, како една од 50-те најголеми филантропи, со оглед на проценетите 303 милиони долари [117], Винфри беше на 32 место (philanthropic). Исто така во повеќе наврати беше рангирана помеѓу најголемите филантропи [118]. За ураганот Катарина (Hurricane Katrina), Опра ги замоли гледачите да ги отворат срцата - да помогнат. Во септември 2006, Опра Ангелска Мрежа за ураганот Катарина регистрира вкупно повеќе од 11 милиони долари. Изградени се куќи во 4 држави - Тексас, Мисисипи, Луизијана, Алабама - пред годишнината на ураганите Катарина и Рита [119]. Винфри исто така ги поттикнува гледачите со сопствени донации да донираат 10 милиони долари. Винфри исто така помага на 250 Афроамериканци да го завршат своето образование на Морхаус Колеџ во Атланта, Џорџија[121]. Винфри е прв примател на Боб Хоуп Хуманитарна награда за 2002 година, Еми награда за услуги на телевизија и филм. Таа на прославата на двасетгодишнината на националната телевизија, за да им се заблагодари на вработените, ги води нив и нивните семејства (вкупно 1065 лица) на летен одмор на Хаваите во 2006 година [122]. Јужна Африка Во 2004, Винфри и нејзиниот тим снимија епизода од нејзинито шоу насловено Божиќната добрина на Опра, во која Винфри, и нејзината најдобра другарка Гејл Кинг, нејзиниот партнер Стедман Грахам, и некој од членовите од екипажот патуваа во Јужна Африка да донесат внимание на незгодата на младите деца погодени од сиромаштијата и сидата. Во текот на 21 дневниот виорен пат, Винфри и нејзинито екипаж посетија школи и сиропиталишта во областите погодени од сиромаштија, и на различни локации на сместување во областите дистрибуираа божиќни подароци за 50 илјади деца, кукли за девојчињата и фудбалски топки за момчињата. Покрај тоа, на секое дете му бесе даде ранец полн со школски прибор и два комплети на школска униформа според нивниот пол,како додаток на тоа и два пара на чорапи, два пара на долна облека, и еден пар на чевли. Во текот на шоуто, Винфри прати молба до гледачите да донираат парични средства на Опрах’с Ангел Нетворк за сиромашни и за децата погодени од СИДА во Африка, и вети дека таа лично ќе се погрижи да види каде одат парите. Само од тоа шоу, гледачите околу светот донираа преку 7 милион долари. Винфри инвестираше 40 милиони долари и дел од нејзиното време, објави Академијата на Опра Винфри за девојки, блиску Јохансбург во Јужна Африка. Школата се отвори во јануари 2007. Нелсон Мендела ја пофали Винфри за надминувањето на сопствената неповолноа младост за да стане добротвор за другите и за инвестирањето во иднината на Јужна Африка. Другите, вклучувајќи го и Алисон Самјуел од Њусвик, забележа на необичноста на школата и се запраша дали 40-те милион долари можеле да бидат потрошени за далеку поголем број на студент, доколку биле потрошени со помал нагласок на луксузни опкружувања а со поголем нагласок на практичност. Политичка поддршка Главен Артикл: Поддршката на Опра Винфри на Барак Обама Винфри изврши политичко влијание, поддржувајќи го Барак Обама на претседателските избори во 2008. Ова е првпат таа да направи ваква јавна поддршка. Винфри одржа настан за собирање средства за Обама на 8 септември на нејзиниот имот во Санта Барбара, Калифорнија. Во декември 2007-ма, Винфри се придружи на Обама на серија на релија во раните примарни држави на лова, Нов Хемшајр, и Јужна Каролина. Настанот Колумбија, Јужна Каролина на 9 декември 2007 привлече толпа од приближно 30.000, најмногу досега за било кој политички настан во 2007. Една анализа од страна на два економиста на Универзитетот од Мериленд, Колеџ Парк процени дека Винфриевата поддршка беше одговорна за од 423.123 до 1.596.995 гласови за Обама и тоа примарно само за Демократската, заснована на примерок од неколку држави кој не го вклучуваше Тексас, Мичиген, Северна Дакота, Канзас, или Алјаска. Резултатите предложија дека во државите од примерокот поддршката од Опра беше одговорна за разликата во гласовите помеѓу Обама и Хилари Клинтон. Седиште на сенатот - разгледување Главен Артикл: Опра Винфри и Барак Обама во седиштето на сенатот (Oprah Winfrey and Barack Obama's senate seat Гувернерот на Илиноис известува дека се задоволни од помошта и влијанието на Винфри за изборот на Барак Обама поради што и предлага дека за неа има упразнето место во сенатот. Гувернерот Благојевиќ (Blagojevich) ги сумира причините и значајното влијание на големиот број ток шоуа: “ “За почеток, таа е можеби најинструментализирано лице во изборот на Барак Обама за претседател. Таа е значајна личност во Америка и ширум светот. Таа има силна поддршка и влијание врз луѓето. Нејзиниот глас е поголем од гласот на сите 100 сенатори заедно. Ако беше сенатор таа ќе дадеше глас за програмата на Обама, а таа е во позиција да го искористи своето неверојатно влијание. Таа очигледно не може да се купи. Таа е по моја проценка многу импресивно, и многу добра личност. [130]… Од друга страна би требало да го напушти тоа што го работи? Сметам дека сенатор е добра работа, но не е за Опра. [131] ” Винфри одговара на предлогот, напоменувајќи дека иако апсолутно не е заинтересирана, таа не се чувствува како сенатор. [132] Политичкиот аналитичар Крис Метју (Chris Mathews) поддржувајќи ја идејата Винфри да биде сенатор сугерира дека со неа сенатот би го подигнал колективниот коефициент на интелегенција. Образложувајќи понатаму тој вели: “ Било којшто мисли дека Винфри не би била добар сенатор за Илиноис е луд. Таа добива со било кого. Таа ги поврзува луѓето. Таа е во политика последните 20 години. Таа е далеку пред голем број луѓе во човечките односи. И таа слуша.... и мислам дека таа е високо со Вил Роџерс (Will Rogers) и Боб Хоуп (Bob Hope) и е наша најдобра личност на минатиот век. ” Активизам за правата на животните Винфри е именувана како „Личност на 2008“ за заштита на животните во групата на луѓе ко се грижат за Етичкиот третман на Животните (PETA). Според ПЕТА, Винфри ја користи нејзината слава и слушајќи ја публиката има помага, вклучувајќи ги и животните. ПЕТА ја фали Винфри која користејќи ги разговорите во нејзините емисии каде се откриваат бројните измачувања над животните.[134] See also African American portal • List of awards and nominations for Oprah Winfrey • Lists of billionaires • Harpo Productions • Oprah Winfrey's Legends Ball • Oprah Winfrey Leadership Academy for Girls • The Oprah Winfrey Show • Media works of Oprah Winfrey • Mononymous persons • New Earth Church Наводи 1. ^ TV Guide: Oprah Earns $385 Million Per Year - omg! news on Yahoo! 2. ^ a b King World Productions (2004-08-04). Oprah Winfrey signs with King World Productions for new three-year contract to continue as host and producer of "The Oprah Winfrey Show" through 2010-2011. Press release. http://www.kingworld.com/release/oprah_winfrey.html {{Семарх|url=https://web.archive.org/web/20070210090815/http://www.kingworld.com/release/oprah_winfrey.html |date=2007-02-10 }}. Посетено на 2006-07-13. 3. ^ Noon, Chris (2007-01-02). "Oprah The Educator". Forbes. http://www.forbes.com/facesscan/2007/01/02/oprah-winfrey-education-face-cx_cn_0102autofacescan02.html?partner=rss {{Семарх|url=https://web.archive.org/web/20080605142105/http://www.forbes.com/facesscan/2007/01/02/oprah-winfrey-education-face-cx_cn_0102autofacescan02.html?partner=rss |date=2008-06-05 }}. Посетено на 2008-08-25. 4. ^ Urban Mecca (2004-11-19). Oprah Winfrey Debuts as First African-American On BusinessWeek's Annual Ranking of 'Americas Top Philanthropists'. Press release. http://www.urbanmecca.com/artman/publish/article_174.shtml {{Семарх|url=https://web.archive.org/web/20041120105057/http://www.urbanmecca.com/artman/publish/article_174.shtml |date=2004-11-20 }}. Посетено на 2008-08-25. 5. ^ Oprah Winfrey the richest black person in the world. African Echo Vol. 43, 2006-09-11. Retrieved 2006-09-11 6. ^ a b "#562 Oprah Winfrey". Forbes Special Report: The World's Billionaires (2006). Forbes. October 2006. http://www.forbes.com/lists/2006/10/O0ZT.html. Посетено на 2008-08-25. 7. ^ a b Malonson, Roy Douglas (2006-05-10). "Condi and Oprah aren’t good role models for Black motherhood". African-American News & Issues. http://www.aframnews.com/html/2006-05-10/publisher.htm {{Семарх|url=https://web.archive.org/web/20060520021215/http://www.aframnews.com/html/2006-05-10/publisher.htm |date=2006-05-20 }}. Посетено на 2008-08-25. 8. ^ Usborne, David (2007-01-03). "Oprah's £20m school proves she's not all talk". Independent News and Media. http://www.independent.co.uk/news/world/africa/oprahs-16320m-school-proves-shes-not-all-talk-430617.html. Посетено на 2007-03-04. 9. ^ Oprah brings Tolle's 'Earth' to the classroom - USATODAY.com 10. ^ Meldrum Henley-on-Klip, Andrew (2007-01-03). "'Their story is my story' Oprah opens $40m school for South African girls". Guardian Unlimited. http://www.guardian.co.uk/media/2007/jan/03/broadcasting.schoolsworldwide. Посетено на 2007-03-04. 11. ^ Doyle, Leonard (2007-09-07). "Oprah throws house party to aid Obama bid". The Independent. http://www.independent.co.uk/news/world/americas/oprah-throws-house-party-to-aid-obama-bid-401528.html. Посетено на 2008-02-08. 12. ^ The most influential US liberals: 1-20 - Telegraph 13. ^ a b Mowbray, Nicole (2003-03-02). "Oprah's path to power". Guardian Unlimited. http://www.guardian.co.uk/media/2003/mar/02/pressandpublishing.usnews1. Посетено на 2008-08-25. 14. ^ Oprah Winfrey TV Show Bio History Life Story Email Address Write Ophra 15. ^ a b c d e Tannen, Deborah (1998-06-08). "Oprah Winfrey". The TIME 100. TIME. http://www.time.com/time/time100/artists/profile/winfrey.html {{Семарх|url=https://web.archive.org/web/20000408213456/http://www.time.com/time/time100/artists/profile/winfrey.html |date=2000-04-08 }}. Посетено на 2008-08-25. 16. ^ "Oprah Apologizes; The Selling of Spying". Presenters: Howard Kurtz. CNN Reliable Sources (CNN). 2006-01-29. Transcript. 17. ^ a b Dr. Leonard Mustazza. Coming After Oprah. Press release. http://www.personal.psu.edu/faculty/l/x/lxm7/oprah.html {{Семарх|url=https://web.archive.org/web/20030625111121/http://www.personal.psu.edu/faculty/l/x/lxm7/oprah.html |date=2003-06-25 }}. Посетено на 2008-08-25. 18. ^ a b c "Oprahization". Word Spy. http://www.wordspy.com/words/Oprahization.asp {{Семарх|url=https://web.archive.org/web/20121108182000/http://www.wordspy.com/words/Oprahization.asp |date=2012-11-08 }}. Посетено на 2008-08-25. 19. ^ a b "An interview and excerpt from Freaks Talk Back". University of Chicago Press. http://www.press.uchicago.edu/Misc/Chicago/280640.html. Посетено на 2008-08-25. 20. ^ Mandela, Nelson. "Oprah Winfrey". The TIME 100. TIME. https://archive.today/20130630105242/www.time.com/time/specials/2007/time100/article/0,28804,1595326_1615754,00.html. Посетено на 2008-02-01. 21. ^ Steven, By (6 август 2008). "So Much for One Person, One Vote - Freakonomics Blog - NYTimes.com". Freakonomics.blogs.nytimes.com. http://freakonomics.blogs.nytimes.com/2008/08/06/so-much-for-one-person-one-vote/. Посетено на 2008-11-30. 22. ^ http://macedoniaonline.eu/content/view/5230/53/ {{Семарх|url=https://web.archive.org/web/20120315134132/http://macedoniaonline.eu/content/view/5230/53/ |date=2012-03-15 }} 23. ^ "Oprah Winfrey Interview". Oprah Winfrey. Academy of Achievement. 1991-01-21. http://www.achievement.org/autodoc/page/win0int-1. Посетено на 2008-08-25. 24. ^ a b "Oprah Winfrey". The Biography Channel. http://www.thebiographychannel.co.uk/biography_story/169:1814/1/Oprah_Winfrey.htm {{Семарх|url=https://web.archive.org/web/20080307090105/http://www.thebiographychannel.co.uk/biography_story/169%3A1814/1/Oprah_Winfrey.htm |date=2008-03-07 }}. Посетено на 2008-02-08. 25. ^ see Jill Nelson, "The Man Who Saved Oprah Winfrey," Washington Post, 14 декември 1981; p. W30 26. ^ Paul Harris. "The Observer Profile: Oprah Winfrey" The Observer (London, UK), 20 ноември 2005, p.&nbsp;27 27. ^ "Oprah Winfrey Biography and Photos". American Girl. 2006-03-17. http://www.americangirl.co.uk/index.php/2006/03/17/oprah_winfrey_biography_and_photos {{Семарх|url=https://web.archive.org/web/20101201210504/http://www.americangirl.co.uk/index.php/2006/03/17/oprah_winfrey_biography_and_photos |date=2010-12-01 }}. Посетено на 2008-08-25. 28. ^ Jill Nelson. "The Man Who Saved Oprah Winfrey." Washington Post, 14 декември 1986, p. W30 29. ^ a b Lee Winfrey, "Praise from All Corners for New Talk Show Host," Syracuse Herald Journal, 9 септември 1986, p.&nbsp;44 30. ^ Thomas Morgan. "Troubled Girl's Evolution into an Oscar Nominee." New York Times, 4 март 1986, p.&nbsp;C17 31. ^ Oprah Winfrey Biography - Academy of Achievement 32. ^ "Oprah Winfrey Biography: People.com". People.com. http://www.people.com/people/oprah_winfrey/biography. Посетено на 2008-03-13. 33. ^ Mel Novit. "Oprah: Talk Show Dynamo Treats the Audience Like a Friend." Syracuse Post-Standard, 14 септември 1986, p. A9 34. ^ Alchin, L.K.. "Oprah Winfrey Timeline". History Timelines. http://www.history-timelines.org.uk/people-timelines/05-oprah-winfrey-timeline.htm {{Семарх|url=https://archive.today/20120802113511/http://www.history-timelines.org.uk/people-timelines/05-oprah-winfrey-timeline.htm |date=2012-08-02 }}. Посетено на 2008-02-08. 35. ^ Meredith Vieira, host.. Who Wants to Be a Millionaire?. [TV-series]. 36. ^ Ebert, Roger (2005-11-16). "How I gave Oprah her start". Chicago Sun-Times. http://rogerebert.suntimes.com/apps/pbcs.dll/article?AID=/20051116/COMMENTARY/511160301 {{Семарх|url=https://web.archive.org/web/20080621204816/http://rogerebert.suntimes.com/apps/pbcs.dll/article?AID=%2F20051116%2FCOMMENTARY%2F511160301 |date=2008-06-21 }}. Посетено на 2008-08-25. 37. ^ (Vogue October 1998) 38. ^ Frankel, Daniel (2008-12-16), "Oprah Winfrey pacts with HBO", Variety, http://www.variety.com/article/VR1117997464.html?categoryid=14&cs=1 39. ^ Glaister, Dan (2006-05-22). "Oprah Winfrey book deal tops Clinton's $12m". The Guardian. http://www.guardian.co.uk/world/2006/may/22/books.media. Посетено на 2008-08-25. 40. ^ Sellers, Patricia (2002-04-08). "The Business of Being Oprah". Fortune. http://www.mutualofamerica.com/articles/Fortune/2002_04_08/Oprah1.asp {{Семарх|url=https://web.archive.org/web/20081208125132/http://www.mutualofamerica.com/articles/Fortune/2002_04_08/Oprah1.asp |date=2008-12-08 }}. Посетено на 2008-08-25. 41. ^ Edward Wyatt (2008). "A Few Tremors in Oprahland" (in English). The New York Times. http://www.nytimes.com/2008/05/26/business/media/26oprah.html. Посетено на September 25 2008. 42. ^ http://www.wwd.com/media-news/fashion-memopad/amis-new-deal-boosting-sales-1961835?navSection=media-news&toc_preselected=65#/article/media-news/fashion-memopad/amis-new-deal-boosting-sales-1961835?page=1. 43. ^ The Business of Being Oprah 44. ^ "About Oprah". Harpo, Inc.. http://www.oprah.com/article/pressroom/oprahsbio/20080602_orig_oprahsbio {{Семарх|url=https://web.archive.org/web/20090227064716/http://www.oprah.com/article/pressroom/oprahsbio/20080602_orig_oprahsbio |date=2009-02-27 }}. Посетено на 2008-08-25. 45. ^ "Two Accused Child Molesters—Captured!". Oprah’s Child Predator Watch List. Harpo, Inc.. 2005-10-11. http://www.oprah.com/entity/seriesandspecials/2005/predator/captured/davis/captured_davis_284_101.jhtml {{Семарх|url=https://web.archive.org/web/20080922105127/http://www.oprah.com/entity/seriesandspecials/2005/predator/captured/davis/captured_davis_284_101.jhtml |date=2008-09-22 }}. Посетено на 2008-08-25. 46. ^ "The Oprah Show Captures Accused Child Molesters!". Presenter: Oprah Winfrey. The Oprah Winfrey Show. 2005-10-11. http://www.oprah.com/tows/200510/tows_past_20051011.jhtml{{Мртва_врска|date=September 2021 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }}. 47. ^ Discovery Communications (2008-01-15). OPRAH WINFREY AND DISCOVERY COMMUNICATIONS TO FORM NEW JOINT VENTURE: "OWN: The Oprah Winfrey Network". Press release. http://corporate.discovery.com/news/press/08q1/announcement_0115.html {{Семарх|url=https://web.archive.org/web/20080702040607/http://corporate.discovery.com/news/press/08q1/announcement_0115.html |date=2008-07-02 }}. Посетено на 2008-01-15. 48. ^ [1] 49. ^ A Look Into the Personal Life of Oprah Winfrey 50. ^ "Inside Oprah's $40 Million New Year's Gift". ExtraTV. 2007-01-02. Archived from the original on 2007-12-17. https://web.archive.org/web/20071217143124/http://extratv.warnerbros.com/2007/01/inside_oprahs_40_million_new_ye.html. Посетено на 2008-08-25. 51. ^ Associated Press (2007-01-03). "Oprah Talks About Her South African 'Dreamgirls'". ABC. http://abclocal.go.com/kgo/story?section=news/entertainment&id=4901853 {{Семарх|url=https://web.archive.org/web/20110629033048/http://abclocal.go.com/kgo/story?section=news%2Fentertainment&id=4901853 |date=2011-06-29 }}. Посетено на 2008-08-25.[broken citation] 52. ^ a b c Samuels, Allison (2007-01-08). "Oprah Goes to School". MSNBC. 3 of 3. http://www.msnbc.msn.com/id/16396343/site/newsweek/page/3/. Посетено на 2007-03-05. 53. ^ Oprah Winfrey, host.. The Oprah Winfrey Show. [TV-series]. King World Productions. 54. ^ "Oprah Winfrey: I Was 'Devastated' by Relative's Betrayal". People. 2007-02-20. http://www.people.com/people/article/0,,20009251,00.html. Посетено на 2008-08-25. 55. ^ The Oprah Winfrey Show: Oprah and Gayle's cross-country journey" (2006). 56. ^ Randolph L. Cook v Oprah Winfrey, 7th FindLaw 973403 (7th Cir. 1998-04-08). 57. ^ "Representative Matters". Jackson Walker L.L.P. http://www.jw.com/site/jsp/practiceinfo.jsp?id=12&matter=1 {{Семарх|url=https://web.archive.org/web/20031019082638/http://www.jw.com/site/jsp/practiceinfo.jsp?id=12&matter=1 |date=2003-10-19 }}. Посетено на 2008-08-25. 58. ^ Oprah Blocks Tell-All Book, Suit Says by Marcus Errico Jan 31, 1997, E Online! 59. ^ "Oprah reveals on her show she smoked crack cocaine during her 20s". Jet. 1995-01-30. http://www.findarticles.com/p/articles/mi_m1355/is_n12_v87/ai_16404541. Посетено на 2008-08-25. Archived at FindArticles in 2004. 60. ^ Mair, George (1995). Oprah Winfrey: The Real Story. Carol Pub. Group. pp.&nbsp;28–29. ISBN 1-55972-250-9. 61. ^ a b Mair, George (1995). Oprah Winfrey: The Real Story. Carol Pub. Group. p.&nbsp;30. ISBN 1-55972-250-9. 62. ^ Mair, George (1995). Oprah Winfrey: The Real Story. Carol Pub. Group. p.&nbsp;31. ISBN 1-55972-250-9. 63. ^ Mair, George (1995). Oprah Winfrey: The Real Story. Carol Pub. Group. p.&nbsp;33. ISBN 1-55972-250-9. 64. ^ Mair, George (1995). Oprah Winfrey: The Real Story. Carol Pub. Group. p.&nbsp;43. ISBN 1-55972-250-9. 65. ^ Mair, George (1995). Oprah Winfrey: The Real Story. Carol Pub. Group. p.&nbsp;47. ISBN 1-55972-250-9. 66. ^ a b Mair, George (1995). Oprah Winfrey: The Real Story. Carol Pub. Group. p.&nbsp;49. ISBN 1-55972-250-9. 67. ^ a b Mair, George (1995). Oprah Winfrey: The Real Story. Carol Pub. Group. p.&nbsp;50. ISBN 1-55972-250-9. 68. ^ a b Lehner, Marla (2006-07-18). "Oprah: Gayle and I Are Not Gay". People. http://www.people.com/people/article/0,26334,1215402,00.html {{Семарх|url=https://web.archive.org/web/20070421013629/http://www.people.com/people/article/0%2C26334%2C1215402%2C00.html |date=2007-04-21 }}. Посетено на 2008-08-25. 69. ^ ABC News: Shriver Struggles With Kennedy Legacy 70. ^ Winfrey, Oprah. "Oprah's cut with Maya Angelou". Oprah.com. http://www.oprah.com/article/omagazine/oprahscut/omag_200012_maya{{Мртва_врска|date=June 2025 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }}. Посетено на 2007-10-02. 71. ^ Grondahl, Paul (2008-05-18). "Palace sets stage for literature's everywoman". Times Union. http://timesunion.com/AspStories/story.asp?storyID=689048&category=ARTS&newsdate=5/18/2008 {{Семарх|url=https://web.archive.org/web/20090614001437/http://www.timesunion.com/AspStories/story.asp?storyID=689048&category=ARTS&newsdate=5%2F18%2F2008 |date=2009-06-14 }}. Посетено на 2008-05-29. 72. ^ The PETA Files: Oprah to Go Vegan for Three Weeks! 73. ^ US Census Bureau. "The Black Population: 2000" (PDF). http://www.census.gov/prod/2001pubs/c2kbr01-5.pdf. Посетено на 2008-09-07. 74. ^ Regan, Michael P. (2004-02-27). "Billionaires' ranks open to 'Harry Potter' author". Arizona Daily Star. http://www.azstarnet.com/sn/harrypotter/11614 {{Семарх|url=https://web.archive.org/web/20090719075253/http://www.azstarnet.com/sn/harrypotter/11614 |date=2009-07-19 }}. Посетено на 2008-08-25. 75. ^ Mills, Marja (2001-03-07). "Oprah College Course". Race Matters. http://www.racematters.org/oprahcollegecourse.htm {{Семарх|url=https://web.archive.org/web/20090611065707/http://www.racematters.org/oprahcollegecourse.htm |date=2009-06-11 }}. Посетено на 2008-08-25. 76. ^ "TV Hostess, Oprah Becomes First Black Woman Billionaire". THISDAYonline. 2004-11-15. http://www.thisdayonline.com/archive/2003/03/02/20030302news06.html {{Семарх|url=https://web.archive.org/web/20090611015240/http://www.thisdayonline.com/archive/2003/03/02/20030302news06.html |date=2009-06-11 }}. Посетено на 2008-08-25. 77. ^ "The 400 Richest Americans: #155 Oprah Winfrey - Forbes.com". Forbes.com. http://www.forbes.com/lists/2008/54/400list08_Oprah-Winfrey_O0ZT.html. Посетено на 2008-11-30. 78. ^ Forbes magazine 21 март 2007, pg 160 claims there are only 10 self-made women billionaires in the world and Winfrey is the richest of the 4 listed as U.S. billionaires 79. ^ Oprah tops list of highest paid TV stars 80. ^ a b Content not available - omg! news on Yahoo! 81. ^ "19. Oprah Winfrey". 2001 Global Influentails. TIME. 2001. https://web.archive.org/web/20011202030631/http://www.time.com/time/2001/influentials/ Посетено на 2008-08-25. 82. ^ The American Spectator 83. ^ https://archive.today/20130630120135/www.time.com/time/specials/2007/article/0,28804,1733748_1733756_1735241,00.html. 84. ^ "The 50 Most Influential Boomers". LIFE. http://www.life.com/Life/boomers/50boomers01.html#05 {{Семарх|url=https://web.archive.org/web/20051223110753/http://www.life.com/Life/boomers/50boomers01.html#05 |date=2005-12-23 }}. Посетено на 2007-03-06. 85. ^ "Interview With Barack Obama". Larry King Live. CNN. 2006-10-19. http://transcripts.cnn.com/TRANSCRIPTS/0610/19/lkl.01.html. Посетено на 2007-03-06. 86. ^ Oprah Winfrey named most powerful person in entertainment industry - Entertainment Weekly rankings - Brief Article | Jet | Find Articles at BNET.com 87. ^ "Oprah named greatest icon". The Age. 2003-07-23. http://www.theage.com.au/articles/2003/07/23/1058853120238.html. Посетено на 2008-08-25. 88. ^ Associated Press (2005-06-17). "Oprah Tops Powerful Celebs List". CBS News. http://www.cbsnews.com/stories/2005/06/16/entertainment/main702512.shtml {{Семарх|url=https://web.archive.org/web/20090304014203/http://www.cbsnews.com/stories/2005/06/16/entertainment/main702512.shtml |date=2009-03-04 }}. Посетено на 2008-08-25. 89. ^ BBC NEWS | Entertainment | Oprah 'most powerful celebrity' 90. ^ Mackensie, Susie (2006-03-11). "Woman of mass derision". Guardian Online. http://www.guardian.co.uk/books/2006/mar/11/features.pressandpublishing. Посетено на 2007-03-12. 91. ^ Harrow, Susan. "Inside the Book... The Ultimate Guide to Getting Booked on Oprah". PRSecrets.com. http://www.prsecrets.com/store/inside-oprah-book.html {{Семарх|url=https://web.archive.org/web/20080923013545/http://www.prsecrets.com/store/inside-oprah-book.html |date=2008-09-23 }}. Посетено на 2007-03-12. 92. ^ "After repeated whining, O'Reilly -- who won't have "loathsome" "secular-progressives" on his show—to appear on Oprah". Media Matters. 2006-10-23. http://mediamatters.org/items/200610240003 {{Семарх|url=https://web.archive.org/web/20090104133204/http://mediamatters.org/items/200610240003 |date=2009-01-04 }}. Посетено на 2008-08-25. 93. ^ Jones, Bonami (2006-12-08). "Kitty Kelley To Write Bio of Oprah". VIBE. http://www.vibe.com/news/news_headlines/2006/12/kitty_kelley_to_write_bio_for_oprah/ {{Семарх|url=https://web.archive.org/web/20081007201255/http://www.vibe.com/news/news_headlines/2006/12/kitty_kelley_to_write_bio_for_oprah/ |date=2008-10-07 }}. Посетено на 2008-08-25. 94. ^ Argetsinger, Amy; Roxanne Roberts (2006-12-14). "From 'Jackie Oh!' to Oprah: Tell-All Queen Expands Her Empire". Washington Post. http://www.washingtonpost.com/wp-dyn/content/article/2006/12/13/AR2006121302462.html. Посетено на 2008-08-25. 95. ^ Clifford, John (2005-06-25). "Regarding the Epidemiological Investigation into the recently confirmed BSE case" (PDF). [[Министерство за земјоделство на САД|United States Department of Agriculture]]. http://www.aphis.usda.gov/lpa/issues/bse/BSE_statement6-29-05.pdf {{Семарх|url=https://web.archive.org/web/20070614011329/http://www.aphis.usda.gov/lpa/issues/bse/BSE_statement6-29-05.pdf |date=2007-06-14 }}. Посетено на 2007-03-12. 96. ^ Costas Panagopulos. "Obama supporter Oprah takes a big dive - Costas Panagopoulos - Politico.com". Politico.com. http://www.politico.com/news/stories/0408/9427_Page2.html. Посетено на 2008-11-30. 97. ^ "Obama, Hillary Clinton Share “Most Admired” Billing". Gallup.com. 2008-12-26. http://www.gallup.com/poll/113572/Obama-Hillary-Clinton-Share-Most-Admired-Billing.aspx. Посетено на 2009-05-04. 98. ^ "Freaks Talk Back: Tabloid Talk Shows and Sexual Nonconformity (Paperback)". Amazon.com. http://www.amazon.com/dp/0226280659/. Посетено на 2008-08-25. 99. ^ The Church of O | Christianity Today | A Magazine of Evangelical Conviction 100. ^ Clinton as TV host? The thought doesn't rate - smh.com.au 101. ^ The Story Behind Oprah’s Riveting Show - Newsweek National News - MSNBC.com 102. ^ Oprah's Book Club Archive 103. ^ The Book Standard is closed 104. ^ Jonathan Franzen and Oprah 105. ^ "Oprah Apologizes to Author James Frey". TVGuide.com. http://www.tvguide.com/News/Oprah-Apologizes-Author-1006075.aspx {{Семарх|url=https://web.archive.org/web/20090517124623/http://www.tvguide.com/News/Oprah-Apologizes-Author-1006075.aspx |date=2009-05-17 }}. Посетено на 2009-05-14. 106. ^ The Church of O. Christianity Today, 22 март 2002. Retrieved 7 јули 2006. 107. ^ Books - Marcia Z. Nelson: 'The Gospel According to Oprah' 108. ^ Pinsky, Mark (2007) [2003]. The Gospel According to the Simpsons. Bigger and possibly even Better! edition. Gardners Books. pp.&nbsp;229–235. ISBN 978-0-664-23265-8. 109. ^ "Oprah throws party for U.S. Olympic medalists | Sports | Reuters". Reuters.com. 3 септември 2008. http://www.reuters.com/article/sportsNews/idUSN0329753620080903. Посетено на 2008-11-30. 110. ^ "Oprah Winfrey: America's ultimate brand: from television to publishing, this media maven has turned her name into a $1 billion fortune | Black Enterprise | Find Articles at BNET". Findarticles.com. http://findarticles.com/p/articles/mi_m1365/is_/ai_n15652746. Посетено на 2008-11-30. 111. ^ Hollywood belle. "Oprah earns £128m to lead TV earnings - Media, News - The Independent". Independent.co.uk. http://www.independent.co.uk/news/media/oprah-earns-pound128m-to-lead-tv-earnings-403883.html. Посетено на 2008-11-30. 112. ^ Tannen, Deborah. "TIME 100: Oprah Winfrey". Time.com. http://www.time.com/time/time100/artists/profile/winfrey.html {{Семарх|url=https://web.archive.org/web/20000408213456/http://www.time.com/time/time100/artists/profile/winfrey.html |date=2000-04-08 }}. Посетено на 2008-11-30. 113. ^ Cockcroft, Lucy. "Oprah Winfrey Show suffers ratings slump - Telegraph". Telegraph.co.uk. http://www.telegraph.co.uk/news/newstopics/celebritynews/2037083/Oprah-Winfrey-Show-suffers-ratings-slump.html {{Семарх|url=https://web.archive.org/web/20081013132022/http://www.telegraph.co.uk/news/newstopics/celebritynews/2037083/Oprah-Winfrey-Show-suffers-ratings-slump.html |date=2008-10-13 }}. Посетено на 2008-11-30. 114. ^ NewsMax May 2007 pg 65 115. ^ Zoepf, Katherine (18 септември 2008). "Dammam Journal - Saudi Women Find an Unlikely Role Model - Oprah - NYTimes.com". Nytimes.com. doi:Saudi Arabia. http://www.nytimes.com/2008/09/19/world/middleeast/19oprah.html?pagewanted=1&_r=1. Посетено на 2008-11-30. 116. ^ "The History of Oprah's Angel Network". Harpo Productions. http://www.oprah.com/entity/angelnetwork {{Семарх|url=https://web.archive.org/web/20090227104625/http://www.oprah.com/entity/angelnetwork |date=2009-02-27 }}. Посетено на 2008-08-25. 117. ^ The 50 Most Generous Philanthropists 118. ^ "Oprah Winfrey tops list of 30 most generous stars". www.meeja.com.au. 2008-09-12. http://www.meeja.com.au/index.php?display_article_id=200. Посетено на 2008-09-12. 119. ^ Building Oprah Katrina Homes 120. ^ Mirabella, Linda. "Cash Donations, Benefit Concerts, Celebrity Auctions and Celectrity Volunteers to Beneift Victims of Hurricanes Katrina and Rita". LAStarz. http://www.la-starz.com/HurricaneKatrina_CelebrityEfforts.html {{Семарх|url=https://web.archive.org/web/20080622181458/http://www.la-starz.com/HurricaneKatrina_CelebrityEfforts.html |date=2008-06-22 }}. Посетено на 2008-08-25. 121. ^ Morehouse College | News Release 122. ^ Boykin, Keith (2006-09-19). "Oprah's Back". keithboykin.com. http://www.keithboykin.com/arch/2006/09/19/oprahs_back {{Семарх|url=https://web.archive.org/web/20061101021534/http://www.keithboykin.com/arch/2006/09/19/oprahs_back |date=2006-11-01 }}. Посетено на 2008-08-25. 123. ^ "Christmas Kindness". Harpo Productions. http://www.oprah.com/entity/seriesandspecials/2003/christmaskindness/pres_2003_ck_main.jhtml {{Семарх|url=https://web.archive.org/web/20080831100937/http://www.oprah.com/entity/seriesandspecials/2003/christmaskindness/pres_2003_ck_main.jhtml |date=2008-08-31 }}. Посетено на 2008-08-25. 124. ^ "Mandela cheers Oprah's new school". IOL. 2007-01-02. http://www.iol.co.za/index.php?from=rss_News&set_id=1&click_id=&art_id=iol1167724874160B243 {{Семарх|url=https://web.archive.org/web/20080114211223/http://www.iol.co.za/index.php?from=rss_News&set_id=1&click_id=&art_id=iol1167724874160B243 |date=2008-01-14 }}. Посетено на 2008-08-25. 125. ^ Samuels, A. (2007, January 8). Oprah goes to school. Newsweek. Retrieved 8 јануари 2007. 126. ^ [2][broken citation] 127. ^ [3][broken citation] 128. ^ About 30,000 see Obama-Oprah In SC - First Read - msnbc.com 129. ^ The Role of Celebrity Endorsements in Politics: Oprah, Obama, and the 2008 Democratic Primary 130. ^ http://www.foxnews.com/story/0,2933,485046,00.html 131. ^ http://www.foxnews.com/story/0,2933,484104,00.html 132. ^ http://www.wbbm780.com/Oprah--Absolutely-Not--Interested-In-Senate-Seat/3726315 133. ^ http://www.msnbc.msn.com/id/28899478/ 134. ^ http://economictimes.indiatimes.com/ET_Cetera/Oprah_Winfrey_named_PETAs_Person_of_the_Year/articleshow/3867001.cms 135. ^ Trash TV pulls America down the tubes - Cover Story | Insight on the News | Find Articles at BNET.com 136. ^ Tuning in to talk - popularity of talk programming | American Demographics | Find Articles at BNET.com 137. ^ Shapiro, Ben (19 март 2003). "The Oprah schnook club". Townhall.com. http://townhall.com/columnists/BenShapiro/2003/03/19/the_oprah_schnook_club {{Семарх|url=https://web.archive.org/web/20090615155807/http://townhall.com/columnists/BenShapiro/2003/03/19/the_oprah_schnook_club |date=2009-06-15 }}. 138. ^ O, The Oprah Magazine October 2006 pg 367 139. ^ Dude Where’s My Country by Michael Moore, pg 87 140. ^ Dude Where’s My Country, pg 255-258 141. ^ Office of the White House Press Secretary (2003-02-06). President Bush: "World Can Rise to This Moment". Press release. http://georgewbush-whitehouse.archives.gov/news/releases/2003/02/20030206-17.html. Посетено на 2008-08-25. 142. ^ The Color Purple: The Musical 143. ^ Huff, Richard; Chrisena Coleman (2005-12-03). "It's Win-Winfrey situation for Dave as ratings soar". New York Daily News. http://www.nydailynews.com/entertainment/story/371235p-315854c.html {{Семарх|url=https://web.archive.org/web/20051205032533/http://www.nydailynews.com/entertainment/story/371235p-315854c.html |date=2005-12-05 }}. Посетено на 2007-03-05. 144. ^ Yahoo.TV, Letterman to appear on `Oprah' 145. ^ "email account mapi exchange microsoft at urbancelebritynews.com". Urbancelebritynews.com. http://www.urbancelebritynews.com/news/junestories/lucacrisoprahfeud.html {{Семарх|url=https://web.archive.org/web/20090608064220/http://www.urbancelebritynews.com/news/junestories/lucacrisoprahfeud.html |date=2009-06-08 }}. Посетено на 2008-11-30. 146. ^ Poniewozik, James, "Oprah Winfrey, Journalist?" Salon Media Circus; D'Addario, Dan, "The Audacity of Hype", Media Frenzy, [4][broken citation]. 147. ^ de Moraes, Lisa. "Dave Chappelle, Rematerializing Guy", The Washington Post, 4 февруари 2006. Accessed 15 мај 2008. 148. ^ [5][broken citation] 149. ^ Celebrity Scandals and Gossip - NY Daily News 150. ^ WHNT-TV, Huntsville, AL: Our Apologies 151. ^ James Randi's Swift - 2 март 2007 152. ^ Birkenhead, Peter.Oprah's ugly secret, Salon Life, 5 март 2007. Accessed 15 мај 2008. 153. ^ Bercovici, Jeff. "Oprah and Sarah: Anatomy of a Non-troversy - Media Blog - Jeff Bercovici - Mixed Media - Portfolio.com". Portfolio.com. http://www.portfolio.com/views/blogs/mixed-media/2008/09/07/oprah-and-sarah-anatomy-of-a-non-troversy. Посетено на 2008-11-30. 154. ^ a b c d Friedman, Emily (2008-09-05). "Is Oprah Biased? Host Won't Interview Palin". ABC News. http://abcnews.go.com/Entertainment/story?id=5736716&page=1. Посетено на 2008-09-05. 155. ^ a b "Oprah's 'Church' Video Draws Over 5 Million to YouTube". The Christian Post. 2008-04-23. http://www.christianpost.com/article/20080423/oprah-s-church-video-draws-over-5-million-to-youtube.htm. Посетено на 2008-04-23. {{Нормативна контрола}} [[Категорија:Водители]] [[Категорија:Носители на Претседателскиот медал на слободата]] [[Категорија:Живи луѓе]] [[Категорија:Родени во 1954 година]] gfavxxy64jolm3wxrggvcys81jxvel4 0 131019 5380259 5355720 2025-06-15T05:26:30Z InternetArchiveBot 92312 Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.9.5 5380259 wikitext text/x-wiki [[File:Персиска мачка во куќа во Македонија.jpg|thumb|right|300px|Персиска мачка]] '''Персиската мачка''' ( {{Lang-fa|گربه پارسی}} ) е долго-влакнеста раса на [[Мачка|мачки]] која се одликува со тркалезно лице и кратка муцка. Во земјите од англиско говорно подрачје е позната и како „персиска долго-влакнеста“. Првите документирани предци на персиските мачки биле увезени во [[Италија]] од [[Иран|Персија]] околу 1620 година <ref>{{Наведена мрежна страница|url=https://persiancatcorner.com/persian-cat-information/|title=Persian Cat Information {{!}} Persian Cat Corner|work=Persian Cat Resource}}</ref><ref>{{Наведена мрежна страница|url=https://idealbloghub.com/persian-cat-facts-breed-information-and-characteristics/|title=Breed Profile: The Persian|work=www.cfa.org|accessdate=January 1, 2020|archive-date=2022-06-22|archive-url=https://web.archive.org/web/20220622234453/https://idealbloghub.com/persian-cat-facts-breed-information-and-characteristics/|url-status=dead}}</ref> Широко признати за убави мачки од крајот на 19 век, персиските мачки први биле одледувани од [[Англичани]]те, а потоа главно од [[американци]]те по [[Втора светска војна|Втората светска војна]]. Некои љубители на мачки ги сметаат хималајските и егзотичните кратко-влакнести како варијанти на оваа раса, додека други ги третираат како посебни раси. Селективното размножување спроведено од одгледувачите на мачки, овозможило развој на широк спектар на бои на крзното, но исто така довело до создавање на персиски мачки со сè порамно лице . Фаворизирана од обожавателите, оваа структура на главата може да донесе со себе голем број здравствени проблеми. Како што е случајот со [[Сијамска мачка|сијамската]] раса, имало напори од страна на некои одгледувачи да го зачуваат постариот тип на мачки, ''традиционалната раса'', со поизразена муцка. Наследната полицистична бубрежна болест е распространета кај оваа раса, која влијае на речиси половина од популацијата во некои земји.<ref>{{Наведена мрежна страница|url=http://icatcare.org/advice/polycystic-kidney-disease|title=Polycystic kidney disease {{!}} International Cat Care|work=icatcare.org|accessdate=July 8, 2016}}</ref><ref>{{Наведена мрежна страница|url=http://www.vet.cornell.edu/fhc/Health_Information/PolycysticKidneyDisease.cfm|title=Polycystic Kidney Disease|work=www.vet.cornell.edu|accessdate=July 8, 2016}}</ref> Во 2021 година, персиските мачки биле рангирани како четврта најпопуларна раса на мачки во светот според Здружението на љубители на мачки, американски непрофитен регистар за мачки.<ref>{{Наведена мрежна страница|url=https://cfa.org/cfa-news-releases/top-breeds-2020/|title=The Cat Fanciers' Association Announces Most Popular Breeds for 2020|date=February 25, 2021|work=cfa.org|accessdate=April 8, 2021|archive-date=2021-04-23|archive-url=https://web.archive.org/web/20210423133453/https://cfa.org/cfa-news-releases/top-breeds-2020/|url-status=dead}}</ref> == Потекло == Не е јасно кога за прв пат се појавиле долго-влакнести мачки, бидејќи не постојат познати примероци со долго влакно на [[Африканска дива мачка|африканската дива мачка]], предок на домашниот подвид. [[Податотека:Persian_aka_Angora_from_1894.JPG|лево|мини| Ангора/Персиец од ''Кралската природна историја'' (1894)]] Првите документирани предци на персиската мачка биле увезени од [[Хорасан]], Персија, на [[Апенински Полуостров|италијанскиот полуостров]] во 1620 година од страна на Пјетро дела Вале ; и од Ангора (сега [[Анкара]] ), [[Отоманско Царство|Отоманска Турција]], во Франција од Николас-Клод Фабри де Переск во исто време. Хорасанските мачки ( {{Lang-fa|گربه خراسانی}} ) биле обложени со сиво, додека оние од Ангора биле бели. Од Франција, набрзо стигнале до [[Велика Британија (остров)|Велика Британија]] .<ref>{{Наведена мрежна страница|url=https://edigitalblog.com/persian-cat-facts-price-in-india-breed-information-and-characteristics/|title=The History of Persian Cats {{!}} Cat Owner Club|work=www.catownerclub.com|accessdate=February 23, 2020|archive-date=2022-01-24|archive-url=https://web.archive.org/web/20220124114028/https://edigitalblog.com/persian-cat-facts-price-in-india-breed-information-and-characteristics/|url-status=dead}}</ref> Неодамнешните [[Генетика|генетски истражувања]] покажуваат дека денешните персиски мачки не се поврзани со расите на мачки од [[Близок Исток|Блискиот Исток]], туку со оние од [[Западна Европа]], при што истражувачите наведуваат дека „Иако раната персиска мачка всушност потекнува од Персија, современата персиска мачка го изгубила својот филогеографски потпис“.<ref>{{Наведено списание|last=Lipinski|first=Monika J.|last2=Froenicke|first2=Lutz|last3=Baysac|first3=Kathleen C.|last4=Billings|first4=Nicholas C.|last5=Leutenegger|first5=Christian M.|last6=Levy|first6=Alon M.|last7=Longeri|first7=Maria|last8=Niini|first8=Tirri|last9=Ozpinar|first9=Haydar|date=January 2008|title=The Ascent of Cat Breeds: Genetic Evaluations of Breeds and Worldwide Random Bred Populations|journal=Genomics|volume=91|issue=1|pages=12–21|doi=10.1016/j.ygeno.2007.10.009|pmc=2267438|pmid=18060738}}</ref> == Развој == === Персиски мачки и Ангорски мачки ===   Првата персиска мачка била претставена на првото организирано шоу за мачки, во 1871 година во Кристал Палас во Лондон, Англија, организирано од Харисон Вир . Како што примероците поблиску до подоцна воспоставената персиска конформација станаа попопуларни типови, беа направени обиди да се разликува од Ангорската мачка .<ref name="Helgren">{{Наведена мрежна страница|url=http://www.iams.com/iams/en_US/jsp/IAMS_Page.jsp?pageID=CBD&breedPage=persian.html|title=Cat Breed Detail: Persian Cats|last=Helgren|first=J. Anne.|date=2006|work=Iams.com|publisher=Telemark Productions / Procter & Gamble|archive-url=https://web.archive.org/web/20081119191145/http://www.iams.com/iams/en_US/jsp/IAMS_Page.jsp?pageID=CBD&breedPage=persian.html|archive-date=November 19, 2008|accessdate=July 9, 2015}}</ref> Првиот стандард за раса (тогаш наречен листа на ''поени на извонредност'' ) бил издаден во 1889 година од страна на промоторот на изложбата за мачки, Веир. Веир изјавил дека Персијката се разликувала од Ангора по тоа што опашката била подолга, влакното пополно и погусто на крајот и главата поголема, со помалку зашилени уши.<ref>{{Наведена книга|url=https://archive.org/details/ourcatsallaboutt00weir|title=Our Cats and All About Them|last=Weir|first=Harrison|date=1889|publisher=R. Clements & Co.|location=Tunbridge Wells, UK|lccn=2002554760|ol=3664970M|access-date=July 9, 2015}}</ref> Дороти Бевил зборува за разликата помеѓу двата вида во ''Книгата за сите мачки'' од 1909 година:<ref name="champion">{{Наведена книга|url=https://archive.org/details/everybodyscatboo00cham|title=Everybody's Cat Book|last=Champion|first=Dorothy Bevill|publisher=Lent & Graff|year=1909|location=New York|page=[https://archive.org/details/everybodyscatboo00cham/page/n22 17]|lccn=10002159|oclc=8291178|ol=7015748M|access-date=July 9, 2015}}</ref><blockquote>Денешните долго-влакнести мачки со педигре се несомнено добиени со вкрстување на ангорската и персиската мачка; втората има позаоблена глава од првата, исто така крзното е со сосема поинаков квалитет.</blockquote> Бевил забележал дека ангорските мачки и персиските мачки биле вештачки вкрстени, што резултирало со подобрување за секоја раса, но исто така тврди дека долго-влакнестата мачка добиена од вкрстувањето од 1909 година добила значително поголемо карактерситики од персиската мачка, отколку од ангорската. Белвил изразил жалење поради недостатокот на дистинкција помеѓу различните типови на долго-влакнести мачки од страна на англиските љубители на мачки, кои во 1887 година решиле да ги групираат под терминот „долго-влакнести мачки“.<ref name="champion"/><ref name="Helgren2">{{Наведена мрежна страница|url=http://www.iams.com/iams/en_US/jsp/IAMS_Page.jsp?pageID=CBD&breedPage=turkango.html|title=Cat Breed Detail: Turkish Angora|last=Helgren|first=J. Anne|date=2006|work=Iams.com|publisher=Telemark Productions / Procter & Gamble|archive-url=https://web.archive.org/web/20100509130400/http://www.iams.com/iams/en_US/jsp/IAMS_Page.jsp?pageID=CBD&breedPage=turkango.html|archive-date=May 9, 2010|accessdate=July 9, 2015}}</ref>  <sup class="noprint Inline-Template" style="white-space:nowrap;">&#x5D;</sup> === Традиционална персиска мачка === [[Податотека:SnowyandHazy.jpg|мини|Традиционални персиски мачки]] '''Традиционални персиски''', или '''персиски со лице на кукла''',<ref>{{Наведена мрежна страница|url=http://buyfuffy.com|title=Cats and Kittens: Maine coon Kittens|accessdate=March 17, 2016}}</ref> се донекаде неодамнешни имиња за она што во суштина е оригиналната раса на персиска мачка, без развој на екстремни одлики. Бидејќи многу одгледувачи на мачки во [[Соединети Американски Држави|Соединетите Американски Држави]], [[Германија]], [[Италија]] и други делови од светот почнале да го толкуваат персискиот стандард за убавина поинаку, тие со текот на времето го развиле „пеке-лице“ или „ултра-тип“ со рамен нос, како резултат на две генетски мутации, без промена на името на расата од „персиски“. Некои организации, вклучително и Здружението на љубители на мачки (ЦФА), го сметаат типот на пеке-лице како нивен модерен стандард за персиската раса. Така, [[ретроним]]от традиционални персиски мачки е создаден за да се однесува на оригиналниот тип, кој сè уште се одгледува, на ист начин како преименувањето на [[Сијамска мачка|сијамската мачка]] во оригинален стил како Традиционална сијамска или тајландска, за да се разликува од долгогодишниот модерен развој што го презеле како едноставно „сијамски“ мачки. === Пеке-лице и ултра-тип === Во доцните 1950-ти, спонтана мутација на црвените персиски персијци го родила персискиот „пеке-лице“, именуван по кучето [[пекинезер]] со рамно лице. Таа била регистрирана како посебна раса во ЦФА, но не била распостранета до средината на 1990-тите поради сериозни здравствени проблеми; само 98 мачки биле регистрирани помеѓу 1958 и 1995 година. И покрај тоа, на одгледувачите на мачки им се допаднал изгледот и почнале да ги размножуваат персиските мачки со пеке-лице. Прекумерното акцентирање на одликите на расата со селективно одгледување (наречено ''екстремно'' или ''ултра типизирање'' ) дало резултати слични на персиските мачки со лицето на пеке. Терминот пеке-лице се користи за да се однесува на ултра-типизираната персиска мачка, но правилно се користи само за да се однесува на црвените таблести Персијци кои ја носат мутацијата. Многу љубители и судии на ЦФА сметаа дека промената на изгледот е „придонес за расата“.<ref name="messybeastLHC">{{Наведена мрежна страница|url=http://www.messybeast.com/longhair-cats.htm|title=Longhaired Cats|last=Hartwell|first=Sarah|date=2013|work=Messybeast Cats|publisher=Sarah Hartwell|accessdate=July 9, 2015}}</ref><ref name="CFA Saunders">{{Наведена мрежна страница|url=http://www.cfainc.org/breeds/profiles/articles/persian-solid02.html|title=Solid Color Persians Are...Solid As a Rock?|last=Saunders|first=Lorraine|date=November 2002|work=Cat Fanciers' Almanac|publisher=Cat Fanciers' Association|archive-url=https://web.archive.org/web/20101201041221/http://cfainc.org//breeds/profiles/articles/persian-solid02.html|archive-date=December 1, 2010|accessdate=July 9, 2015}}</ref><ref name="CFA Brocato">{{Наведена мрежна страница|url=http://www.cfainc.org/breeds/profiles/articles/persian-solid.html|title=Stargazing: A Historical View of Solid Color Persians|last=Brocato|first=Judy|last2=Brocato|first2=Greg|date=March 1995|work=Cat Fanciers' Almanac|publisher=Cat Fanciers' Association|archive-url=https://web.archive.org/web/20101201043934/http://cfainc.org//breeds/profiles/articles/persian-solid.html|archive-date=December 1, 2010|accessdate=July 9, 2015}}</ref><ref name="ultracat">{{Наведена мрежна страница|url=http://www.messybeast.com/ultracat.htm|title=Novelty Breeds and Ultra-Cats – A Breed Too Far?|last=Hartwell|first=Sarah|date=2010|work=Messybeast Cats|accessdate=July 9, 2015}}</ref>    [[Податотека:Stephanie_2.jpg|десно|мини| Персиска мачка со умерени одлики]] Додека изгледот на персиските мачки се менувал, стандардот на Советот за персиски раси за персискиот вид останал во основа ист. Стандардот за персиската раса е, по својата природа, донекаде отворен и фокусиран на заоблена глава, големи, широко распространети тркалезни очи со горниот дел од носот усогласени со дното на очите. За стандарни персиски мачки одликите се, заоблено тело со кратки, добро обликувани нозе, широки гради и кружен изглед, речиси сè за идеалната персиска мачка се смета за „округло“. Дури кон крајот на 1980-тите, стандардите биле променети за да се ограничи развојот на екстремниот изглед.<ref>{{Наведена мрежна страница|url=https://persiancatcorner.com/why-do-persian-cats-look-angry/|title=Why Do Persian Cats Look Angry?|last=Shaun|work=Persian Cat Corner|language=en-GB|accessdate=February 23, 2020}}</ref> Во 2004 година, во стандардот за раса било додадено дека муцката не треба да биде премногу изразена.<ref>{{Наведена мрежна страница|url=http://www.persianbc.org/bcpoll_2003.php|title=2003 Breed Council Ballot Proposals and Results|year=2004|publisher=CFA Persian Breed Council|accessdate=October 17, 2009}}</ref> Стандардите биле изменети уште еднаш во 2007 година, овој пат за да го рефлектираат рамното лице, а сега се вели дека челото, носот и брадата треба да бидат во вертикално порамнување.<ref>{{Наведена мрежна страница|url=http://www.persianbc.org/bcpoll_2006.php|title=2006 Breed Council Ballot Proposals and Results|year=2007|publisher=CFA Persian Breed Council|accessdate=October 17, 2009}}</ref> == Варијанти == === Химелајска мачка === [[Податотека:Chocolate_Himlayan.jpg|десно|мини| Хималајскиот вид е создаден со вкрстување на персиската со сијамската мачка. Ова вкрстување , исто така, ги довело чоколадните бои во еднобојните Персијци.]] Во 1950 година, [[Сијамска мачка|сијамската мачка]] била вкрстена со персиската мачка за да се создаде раса со тип на тело на персиска, но боја на сијамките. Името го добило Химелајска мачка, по други животни со шарени точки како што е хималајскиот зајак . Хималајската мачка се водела како посебна раса во САД до 1984 година, кога ЦФА ја споила со персиската, на приговорот на советите на расите на двете раси. Некои персиски одгледувачи не биле задоволни од воведувањето на оваа мелез мачка во нивните „чисти“ персиски линии.<ref name="Helgren3">{{Наведена мрежна страница|url=http://www.iams.com/iams/en_US/jsp/IAMS_Page.jsp?pageID=CBD&breedPage=himalaya.html|title=Cat Breed Detail: Himalayan|last=Helgren|first=J. Anne.|date=2006|work=Iams.com|publisher=Telemark Productions / Procter & Gamble|archive-url=https://web.archive.org/web/20081119190910/http://www.iams.com/iams/en_US/jsp/IAMS_Page.jsp?pageID=CBD&breedPage=himalaya.html|archive-date=November 19, 2008|accessdate=July 9, 2015}}</ref>  <sup class="noprint Inline-Template" style="white-space:nowrap;">&#x5D;</sup> === Егзотична кратко-влакнеста мачка === [[Податотека:Brown_Exotic_Shorthair_Kitten.jpg|десно|мини| Егзотична кратко-влакнеста мачка е слична на персисиската по темперамент и тип, но има кратко, густо влакно.]] Персиската била вкрстена тајно од некои американски одгледувачи на кратки влакна (АСХ) во доцните 1950-ти за да се „подобри“ нивната раса. Изгледот на мелезот добил признание, но другите одгледувачи биле незадоволни од промените и се залагале за нови стандарди за раса кои ќе ја дисквалификуваат вкрстената кратко-влакнеста мачка. Одлегудвачите на овие мачки кои го виделе потенцијалот на вкрстувањето предложиле, и на крајот успеале, да ја натераат ЦФА да ја признае како нова раса во 1966 година, под името Егзотична кратко-влакнеста мачка . Редовното вкрстосување со персиската ја направила денешната егзотична кратко-влакнеста мачка слична со персиската во секој поглед, вклучувајќи го и темпераментот и конформацијата, со исклучок на краткото густо влакно. Оваа мачка дури и наследила голем дел од здравствените проблеми на персиската мачка. Поради полесното за четкање некои Егзотичните кратко-влакнеста мачка да ја наречат „персиска мачка за мрзеливиот човек“. Поради редовното вкрстосување со персиската, некои егзотички кратко-влакнести мачки може да носат копија од рецесивниот ген за долго крзно. Кога две такви мачки се парат, има една од четири шанси за потомството да биде со долга коса. Овие мачки не се сметаат за персиски од ЦФА, иако Меѓународната асоцијација за мачки ги прифаќа како персијци. Други здруженија ги регистрираат како посебна раса на егзотични долго-влакнести мачки.<ref name="Helgren4">{{Наведена мрежна страница|url=http://www.iams.com/iams/en_US/jsp/IAMS_Page.jsp?pageID=CBD&breedPage=exotshor.html|title=Cat Breed Detail: Exotic Shorthair|last=Helgren|first=J. Anne.|date=2006|work=Iams.com|publisher=Telemark Productions / Procter & Gamble|archive-url=https://web.archive.org/web/20081119193040/http://www.iams.com/iams/en_US/jsp/IAMS_Page.jsp?pageID=CBD&breedPage=exotshor.html|archive-date=November 19, 2008|accessdate=July 9, 2015}}</ref>  <sup class="noprint Inline-Template" style="white-space:nowrap;">&#x5D;</sup> === Долго-влакнеста Чинчила и Стерлинг мачка === [[Податотека:Doll_face_silver_Persian.jpg|лево|мини| Сребрена персиска мачка со т.н „кукла лице"]] Во САД, постоеше обид да се воспостави сребрената персискиа мачка како посебна раса наречена Стерлинг, но тоа не било прифатено. Овој вид на мачки се признати како персиски мачки од ЦФА. Во [[Јужноафриканска Република|Јужна Африка]], обидот да се одвои расата бил поуспешен; Советот за мачки на Јужна Африка (СМЈА) ги регистрирала мачките со пет генерации чистокрвни чинчила како долго-влакнести чинчила мачки. Овие мачки имаат малку подолг нос од персискиот, што резултира со поздраво дишење и помалку солзење на очите. Неговото крзно е проѕирно, а само врвовите носат црн пигмент, одлика што се губи кога ќе се вкрсти со други обоени Персијци. Надворешното вкрстување, исто така, може да резултира со губење на облогата на носот и усните. Една од одликите на оваа раса е сино-зелената или зелената боја на очите.<ref>[http://www.chinchillafactssite.com/chinchillas-as-pets/persian-longhair-cat/#appearance Difference Between Chinchilla Rodent and Chinchilla Cat] {{Семарх|url=https://web.archive.org/web/20170703115557/http://www.chinchillafactssite.com/chinchillas-as-pets/persian-longhair-cat/#appearance|date=July 3, 2017}} Chinchillafactssite.com</ref> == Популарност == [[Податотека:GCCF_breed_registration_data_-_Top_5_breeds_of_2008.jpg|десно|мини| Популарноста на персиската мачка (сина линија) во Велика Британија опадна во последните две децении]] Во 2008 година, персиската мачка била најпопуларната раса на педигре мачки во САД.<ref name="CFAdata2008">[http://www.cfainc.org/press/2008-breed-popularity.pdf 2008 Top Pedigreed Breeds] {{Семарх|url=https://web.archive.org/web/20100401080256/http://www.cfainc.org/press/2008-breed-popularity.pdf}} CFA. March 2009.</ref> Во Обединетото Кралство, бројот на регистрирани персиски мачки кои се чуваат во домашни услови се намалил од раните 1990-ти, а персиската мачка го загубила своето прво место од британската кратко влакнеста мачка во 2001 година. Во 2012 година, таа била 6-та најпопуларна раса, зад британската влакнеста мачка, рагдолска мачка, сијамска мачка, Мејн Кун и бурманска.<ref>{{Наведена мрежна страница|url=http://www.gccfcats.org/pdf/breedanalysis/2012breeds_ranking.pdf|title=Analysis of Breeds Registered|year=2013|publisher=Governing Council of the Cat Fancy|archive-url=https://web.archive.org/web/20131230233852/http://www.gccfcats.org/pdf/breedanalysis/2012breeds_ranking.pdf|archive-date=December 30, 2013|accessdate=December 30, 2013}}</ref> Во Франција, персиската е единствената раса чија регистрација се намалила помеѓу 2003 и 2007 година, опаѓајќи за повеќе од една четвртина.<ref>{{Наведена мрежна страница|url=http://www.aniwa.com/fr/chat/document/fr/chat/magazine/tendances/statistiques-race-chat-loof-fff/index.htm|title=Palmarès du chat de race en France: Les données 2008 du LOOF|last=Javerzac|first=Anne-marie|year=2008|publisher=ANIWA|language=fr|archive-url=https://web.archive.org/web/20081026133939/http://www.aniwa.com/fr/chat/document/fr/chat/magazine/tendances/statistiques-race-chat-loof-fff/index.htm|archive-date=October 26, 2008}}</ref> == Класификација по регистри == [[Податотека:Persian_Cat_01.jpg|мини|Персиска мачка како домашно милениче во куќа во Иран]] [[Податотека:Chocolate_Persian.jpg|десно|мини| Чоколадна боја на периска мачка]] Стандардите за раса на различни организации на љубители на мачки може да ги третираат хималајските и егзотичните кратко- влакнести (или едноставно егзотичните) како варијанти на персиската или како посебни раси. Здружението на љубители на мачки (ЦФА) ги третира химелајските мачки како вид со бои и на персиската и на егзотичната, кои имаат посебни, но речиси идентични одлики (се разликуваат по должината на крзното).<ref name="CFA std">{{Наведена мрежна страница|url=http://www.cfainc.org/Portals/0/documents/breeds/standards/persian.pdf|title=Persian Show Standard|last=<!--Staff writer(s); no by-line.-->|date=2015|work=CFAInc.com|publisher=Cat Fanciers' Association|location=Alliance, Ohio|accessdate=July 9, 2015|archive-date=2015-07-10|archive-url=https://web.archive.org/web/20150710164617/http://www.cfainc.org/Portals/0/documents/breeds/standards/persian.pdf|url-status=dead}}</ref> Меѓународната асоцијација за мачки (МАМ) ги третира и двете како варијанти на персиската.<ref name="TICA std">{{Наведена мрежна страница|url=http://www.tica.org/members/publications/standards/ps.pdf|title=Persian Breed Group|last=<!--Staff writer(s); no by-line.-->|date=May 1, 2004|work=TICA.org|publisher=[[The International Cat Association]]|location=Harlingen, Texas|archive-url=https://web.archive.org/web/20100802122540/http://www.tica.org/members/publications/standards/ps.pdf|archive-date=August 2, 2010|accessdate=July 9, 2015}}</ref> Светската федерација на мачки (СФМ) ги третира персиските и егзотичните кратко-влакнести како посебни раси.<ref name="WFC std">{{Наведена мрежна страница|url=http://www.wcf-online.de/WCF-EN/library/PER_en_2010-01-01.pdf|title=Breed Standards: Persian&ndash;Colourpoint|last=<!--Staff writer(s); no by-line.-->|date=January 1, 2010|work=WCF-Online.de|publisher=World Cat Federation|location=Essen, Germany|accessdate=July 9, 2015|archive-date=2020-11-29|archive-url=https://web.archive.org/web/20201129100702/http://www.wcf-online.de/WCF-EN/library/PER_en_2010-01-01.pdf|url-status=dead}}</ref> == Одлики == Персиската мачка, која најчесто се одледува има екстремно долго и дебело крзно, кратки нозе, широка глава со ушите поставени далеку, големи очи и екстремно скратена муцка. Расата првично била основана со кратка муцка, но со текот на времето, оваа одлика станала крајно претерана, особено во Северна Америка. Персиските мачки може да ги имаат речиси сите бои. Персиската мачка генерално се опишува како тивка мачка. Мирна по природа, доста добро се прилагодува на станбениот живот. Хималајските мачки имаат тенденција да бидат поактивни поради влијанието на сијамските особини. Во една студија која ги споредувала перцепциите на сопствениците на мачки за нивните мачки, Персиските мачки биле повисоко рангирани од мачките без потекло за блискоста и наклонетоста кон сопствениците, пријателството кон странците, чистотата, предвидливоста, вокализацијата и преземањето на храната.<ref>{{Наведена книга|title=Companion Animals & Us: Exploring the Relationships Between People & Pets|last=Turner|first=D. C.|publisher=Cambridge University Press|year=2000|isbn=978-0-521-63113-6|editor-last=Podberscek|editor-first=A. L.|location=Cambridge, UK|pages=257–271|chapter=Human-cat interactions: relationships with, and breed differences between, non-pedigree, Persian and Siamese cats|editor-last2=Paul|editor-first2=E. S.|editor-last3=Serpell|editor-first3=J. A.}}</ref> == Здравје и животен век == Податоците за осигурување на домашни миленици од Шведска покажуваат дека просечниот животен век на мачките од персиската група (Персијци, Чинчили, Хималаи и Егзотични) е нешто над 12,5 години, додека повеќето мачки живеат до околу 15 години. 76% од оваа група живееле до 10 години или повеќе, а 52% доживеале 12,5 или повеќе години.<ref name="auto">{{Наведено списание|last=Egenvall|first=A.|last2=Nødtvedt|first2=A.|last3=Häggström|first3=J.|last4=Ström Holst|first4=B.|last5=Möller|first5=L.|last6=Bonnett|first6=B. N.|year=2009|title=Mortality of Life-Insured Swedish Cats during 1999—2006: Age, Breed, Sex, and Diagnosis|journal=Journal of Veterinary Internal Medicine|volume=23|issue=6|pages=1175–1183|doi=10.1111/j.1939-1676.2009.0396.x|pmc=7167180|pmid=19780926}}</ref> Податоците од ветеринарната клиника од Англија покажуваат просечен животен век од 12-17 години, со средна вредност од 14,1.<ref>{{Наведено списание|last=O'Neill|first=D. G.|date=2014|title=Longevity and mortality of cats attending primary care veterinary practices in England|url=https://researchonline.rvc.ac.uk/id/eprint/8438/1/8438.pdf|journal=Journal of Feline Medicine and Surgery|volume=17|issue=2|pages=125–33|doi=10.1177/1098612X14536176|pmid=24925771}} "n=70, median=14.1, IQR 12.0-17.0, range 0.0-21.2"</ref> Современата брахицефална мачка има голем заоблен череп и скратено лице и нос. Оваа конформација на лицето ја прави расата склона кон тешкотии со дишењето, проблеми со кожата и очите и тешкотии при раѓање. Анатомските абнормалности поврзани со брахицефаличните раси може да предизвикаат отежнато дишење .<ref>{{Наведено списание|last=Künzel|first=W.|last2=Breit|first2=S.|last3=Oppel|first3=M.|year=2003|title=Morphometric Investigations of Breed-Specific Features in Feline Skulls and Considerations on their Functional Implications|journal=Anatomia, Histologia, Embryologia|volume=32|issue=4|pages=218–223|doi=10.1046/j.1439-0264.2003.00448.x|pmid=12919072}}</ref> Неправилно формираните солзни канали предизвикуваат епифора, прелевање на солзи на лицето, што е вообичаено. Ентропион, преклопување на очните капаци навнатре, предизвикува триење на трепките на рожницата и може да доведе до кинење, болка, инфекција и оштетување на рожницата. Оваа состојба не е невообичаена кај персиските мачки и обично го опфаќа медијалниот аспект на долниот очен капак.<ref name="ReferenceA">{{Наведена книга|title=Veterinary ophthalmology|date=2021|isbn=978-1-119-44181-6|editor-last=Kirk N. Gelatt|edition=Sixth|location=Hoboken, NJ|oclc=1143827380}}</ref> Слично на тоа, кај трихијаза на горните очни капаци или трихијаза на назални набори, трепките/влакното од очниот капак и влакната од наборот на носот во близина на окото растат на начин што се тријат на рожницата.<ref>{{Наведена книга|title=Ophthalmology for the Veterinary Practitioner|last=Stades|first=Frans Cornelis|publisher=Schlütersche|year=2007|isbn=978-3-89993-011-5|edition=2 rev. and expanded|location=Hannover|display-authors=etal}}</ref> Дистоција, абнормално или тешко породување, е релативно честа појава кај персиските мачки.<ref>{{Наведено списание|last=Gunn-Moore|first=D. A.|last2=Thrusfield|first2=M. V.|year=1995|title=Feline dystocia: prevalence, and association with cranial conformation and breed|journal=Vet Rec|volume=136|issue=14|pages=350–353|doi=10.1136/vr.136.14.350|pmid=7610538}}</ref> Следствено, стапката на мртвородени мачиња е повисока од нормалната, која се движи од 16,1% до 22,1%, а една студија од 1973 година ја става стапката на смртност на мачиња (вклучувајќи мртвородени) на 29,2%.<ref>Susan Little [http://catvet.homestead.com/Devon_Rex_Project_Report_1st_Year.doc Aspects of Reproduction and Kitten Mortality in the Devon Rex cat And a Review of the Literature] Devon Rex Kitten Information Project</ref> Ветеринарната студија во 2010 година ги документирала сериозните здравствени проблеми предизвикани од брахицефаличната глава.<ref name="Schlueter">{{Наведено списание|last=Schlueter|first=C.|last2=Budras|first2=K. D.|last3=Ludewig|first3=E.|last4=Mayrhofer|first4=E.|last5=Koenig|first5=H. E.|last6=Walter|first6=A.|last7=Oechtering|first7=G. U.|year=2009|title=Brachycephalic feline noses: CT and anatomical study of the relationship between head conformation and the nasolacrimal drainage system|url=http://www.fabcats.org/news/breeding/JFMS%20artice.pdf|journal=Journal of Feline Medicine & Surgery|volume=11|issue=11|pages=891–900|doi=10.1016/j.jfms.2009.09.010|pmid=19857852}}</ref> [[Податотека:Purr_Lexus_Persian_Kitty_January_3_2015_19_years_and_6_months_old.jpg|лево|мини| 19,5 годишна традиционална персиска мачка. Таква долговечност е ретка кај оваа раса.<ref name="auto">{{Наведено списание|last=Egenvall|first=A.|last2=Nødtvedt|first2=A.|last3=Häggström|first3=J.|last4=Ström Holst|first4=B.|last5=Möller|first5=L.|last6=Bonnett|first6=B. N.|year=2009|title=Mortality of Life-Insured Swedish Cats during 1999—2006: Age, Breed, Sex, and Diagnosis|journal=Journal of Veterinary Internal Medicine|volume=23|issue=6|pages=1175–1183|doi=10.1111/j.1939-1676.2009.0396.x|pmc=7167180|pmid=19780926}}</ref>]] Како последица на програмата на Би-Би-Си ''Pedigree Dogs Exposur'', одгледувачите на мачки, исто така, биле под притисок од ветеринарните здруженија и здруженијата за заштита на животните, при што персиската била издвоена како една од најпогодените раси од здравствени проблеми.<ref>{{Наведени вести|url=https://www.telegraph.co.uk/health/petshealth/4990966/Inbred-pedigree-cats-suffering-from-life-threatening-diseases-and-deformities.html|title=Inbred pedigree cats suffering from life-threatening diseases and deformities|last=Copping|first=Jasper|date=March 14, 2009|work=The Daily Telegraph|access-date=November 8, 2009|archive-url=https://web.archive.org/web/20090317090715/http://www.telegraph.co.uk/health/petshealth/4990966/Inbred-pedigree-cats-suffering-from-life-threatening-diseases-and-deformities.html|archive-date=March 17, 2009|location=London}}</ref> Приврзаниците на благосостојбата на животните предложиле промени во стандардите за раси за да се спречат болестите предизвикани од прекумерно или ултра типизирање и да се забрани размножување на животни надвор од поставените граници.<ref>{{Наведена книга|title=The Welfare of Cats|last=Steiger|first=Andreas|publisher=Springer|year=2005|isbn=978-1-4020-6143-1|editor-last=Rochlitz|editor-first=Irene|series=3|chapter=Chapter 10: Breeding and Welfare|chapter-url=http://www.springerlink.com/content/w2421766j16ln803/?p=e886e2e0eec64cb489fa933f7e88f339&pi=9}}{{Мртва_врска|date=October 2022 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }}</ref> Освен стандардот ГЦЦФ која ги ограничува високите носеви, стандардите ТИЦА <ref name="TICA std"/> и ФИФе бараат ноздрите да бидат отворени, при што ФИФe наведува дека ноздрите треба да овозможат „слободен и лесен премин на воздух“. Германскиот закон за благосостојба на животните исто така забранува одгледување на брахицефалични мачки кај кои врвот на носот е повисок од долните очни капаци.<ref name="Schlueter"/> Полицистичната бубрежна болест (ПКД) која предизвикува откажување на бубрезите кај погодените возрасни мачки има стапка на инциденца од 36-49% кај персиската раса.<ref>{{Наведена мрежна страница|url=http://www.ufaw.org.uk/POLYCYSTICKIDNEYDISEASEPERSIAN.php|title=Polycystic Kidney Disease|work=Genetic welfare problems of companion animals|publisher=Universities Federation for Animal Welfare|archive-url=https://web.archive.org/web/20120403162407/http://www.ufaw.org.uk/POLYCYSTICKIDNEYDISEASEPERSIAN.php|archive-date=April 3, 2012|accessdate=August 4, 2012}}</ref> Расата - и изведените, како британската долго-влакнеста мачка и химелајската мачка - се особено склони кон автосомно доминантна полицистична бубрежна болест (AДПKД).<ref>{{Наведена книга|url=https://books.google.com/books?id=zt08DgAAQBAJ&pg=PA558|title=Veterinary Medical Guide to Dog and Cat Breeds|last=Bell|first=Jerold|last2=Cavanagh|first2=Kathleen|last3=Tilley|first3=Larry|last4=Smith|first4=Francis W. K.|date=2012|publisher=Teton NewMedia|isbn=9781482241419|pages=558–559}}</ref> Цистите се развиваат и растат во бубрегот со тек на времето, заменувајќи ги ткивата на бубрезите и зголемувајќи го бубрегот. Бубрежна инсуфициенција се развива подоцна во животот, на просечна возраст од 7 години (во опсег од 3 до 10 години). Симптомите вклучуваат прекумерно пиење и мокрење, намален апетит, губење на тежината и депресија.<ref>{{Наведено списание|last=Hosseininejad|first=M.|last2=Vajhi|first2=A.|last3=Marjanmehr|first3=H.|last4=Hosseini|first4=F.|year=2008|title=Polycystic kidney in an adult Persian cat: Clinical, diagnostic imaging, pathologic, and clinical pathologic evaluations|journal=Comparative Clinical Pathology|volume=18|pages=95–97|doi=10.1007/s00580-008-0744-0}}</ref> Болеста е автосомно доминантна и ДНК скринингот е претпочитан метод за елиминирање на генот во расата. Поради ДНК тестирањето, повеќето одговорни персиски одгледувачи сега имаат мачки кои повеќе не го носат генот ПКД, па оттука и нивните потомци го немаат тој ген. Пред да биде достапен ДНК скринингот, се користел ултразвук. Сепак, ултразвукот е добар само во денот кога ќе се направи, а многу мачки за кои се сметало дека се здрави, всушност биле носители на генот ПКД. Само преку скрининг на ДНК и размножување мачки кои се негативни за генот ПКД во иднина ќе има мачиња кои се исто така негативни за генот, ефикасно отстранувајќи го овој ген.<ref>Lyons, Leslie. [http://www.vetmed.ucdavis.edu/PHR/LyonsDen/pkd.htm Polycystic Kidney Disease (PKD)] {{Семарх|url=https://web.archive.org/web/20091105080443/http://www.vetmed.ucdavis.edu/PHR/LyonsDen/pkd.htm |date=2009-11-05 }} Feline Genome Project</ref> Хипертрофичната кардиомиопатија е честа срцева болест која се појавува кај сите мачки. Кај персисиската мачка веројатно е наследна. Болеста предизвикува задебелување на левата срцева комора, што во некои случаи може да доведе до ненадејна смрт. Има тенденција да ги погоди мачорите и мачките од средна до стара возраст. Пријавената стапка на инциденца кај персиските мачки е 6,5%.<ref>{{Наведена книга|url=https://books.google.com/books?id=_aSMmFN4TQYC&pg=PA34|title=The Feline Patient|last=Norsworthy|first=Gary D.|last2=Crystal|first2=Mitchell A.|last3=Fooshee Grace|first3=Sharon|last4=Tilley|first4=Larry P.|publisher=Wiley-Blackwell|year=2007|isbn=978-0-7817-6268-7|page=34}}</ref> За разлика од ПКД, која може да се открие дури и кај многу млади мачки, срцевите тестови за ХЦМ треба да се прават редовно со цел ефикасно да се следи состојбата . Прогресивната ретинална атрофија е дегенеративно очно заболување, со автосомно рецесивен начин на наследување кај персиските мачки.<ref>{{Наведено списание|last=Rah|first=H|last2=Maggs|first2=D. J.|last3=Blankenship|first3=T. N.|last4=Narfstrom|first4=K|last5=Lyons|first5=L. A.|year=2005|title=Early-onset, autosomal recessive, progressive retinal atrophy in Persian cats|journal=Investigative Ophthalmology & Visual Science|volume=46|issue=5|pages=1742–7|doi=10.1167/iovs.04-1019|pmid=15851577|doi-access=free}}</ref> Базално-клеточниот карцином е рак на кожата кој најчесто се манифестира како израсток на главата, грбот или горниот дел од градниот кош. Иако често се доброќудни, ретки случаи на малигнитет може да се појават кај Персиските мачки.<ref name="HVH">Cat Owner's Home Veterinary Handbook</ref> Сините персиски мачки се предиспонирани за синдромот Чедијак-Хигаши . Белите мачки, вклучувајќи ги и белите персијци, се склони кон глувост, особено оние со сини очи.<ref>Strain, George M. [http://www.lsu.edu/deafness/catbreeds.htm Cat Breeds With Congenital Deafness]</ref> Персијците се повеќе склони кон несакани ефекти на лекот за рингворм Грисеофулвин .<ref>[http://www.veterinarypartner.com/Content.plx?P=A&C=31&A=543&S=0 Griseofulvin (Fulvicin)] VeterinaryPartner.com</ref> Како и кај кучињата, дисплазијата на колкот влијае на поголемите раси, како што се Мејн Кунс и Персијците. Малата големина на мачките значи дека тие имаат тенденција да не бидат толку погодени од оваа болест.<ref name="HVH">Cat Owner's Home Veterinary Handbook</ref> Персијците се подложни на малоклузија (неправилен залак), што може да влијае на нивната способност да ја фатат, држат и џвакаат храната.<ref name="HVH" /> Рамното лице на Персиецот може да го отежне подигањето на храната, толку многу што специјално обликуваните кипови се создадени од компаниите за храна за домашни миленици за да им помогнат на Персијците.<ref>[http://www.royalcanin.co.uk/my_pet/cat_products/feline_breed_nutrition/persian.aspx Persian 30] Royal Canin</ref> Други болести на кои персиската мачка е предиспонирана се наведени подолу:<ref name="Pred">{{Наведена книга|title=Breed Predispositions to Diseases in Dogs and Cats|last=Gould|first=Alex|last2=Thomas, Alison|publisher=Blackwell Publishing|year=2004|isbn=978-1-4051-0748-8|location=[[Ames, Iowa]]}}</ref> * Дерматолошка – примарна себореја, идиопатска периокуларна кора, [[дерматофитоза]] (рингворм),<ref>{{Наведена мрежна страница|url=http://www.ufaw.org.uk/DERMATOPHYTOSISINPERSIAN.php|title=Dermatophytosis|work=Genetic welfare problems of companion animals|publisher=Universities Federation for Animal Welfare|archive-url=https://web.archive.org/web/20140311141834/http://www.ufaw.org.uk/DERMATOPHYTOSISINPERSIAN.php|archive-date=March 11, 2014|accessdate=August 4, 2012}}</ref> пиодерма на фацијални набори, идиопатски [[дерматит]]ис на лицето (исто така и синдром на валкано лице), повеќе епитријални цисти (очни капаци) * Окуларна – колобома, солзна пунктална аплазија, корнеална секвеструм, вродена [[Перде (заболување)|катаракта]] <ref name="ReferenceA"/> * Уринарна-калциум оксалат уролитијаза ( болест на долниот уринарен тракт кај мачки ) * Репродуктивно - крипторхизам * Гастроинтестинален – вроден портосистемски шант,<ref>{{Наведена мрежна страница|url=http://www.ufaw.org.uk/PORTOSYSTEMICSHUNTPERSIAN.php|title=Portosystemic Shunt|work=Genetic welfare problems of companion animals|publisher=Universities Federation for Animal Welfare|archive-url=https://web.archive.org/web/20150328011905/http://www.ufaw.org.uk/PORTOSYSTEMICSHUNTPERSIAN.php|archive-date=March 28, 2015|accessdate=August 4, 2012}}</ref> вродена полицистична болест на црниот дроб (поврзана со ПКД) * Кардиоваскуларна - перитонеоперикардна дијафрагмална хернија * Имунолошко – [[системски лупус еритематозус]] * Невролошка - алфа-манозидоза * Неопластичен - базално-клеточен карцином, тумори на лојните жлезди * Прекумерно солзење на очите * Вцрвенување на очите * Чувствителност на топлина * Предиспозиција за рингворм, габична инфекција Иако овие здравствени проблеми се чести, многу персиски мачки немаат ниту еден од овие проблеми. == Здравје и етика == Персиските мачки, познати по структурата на лицето(сплескано лице), предизвикуваат загриженост за етиката за размножување на мачки со овие одредени деформитети. Брахицефалијата е многу барана одлика од страна на љубителите на мачки, што создава големи очи слични на був и целокупно минијатурно лице. Иако оваа одлика прави мачката биде „поубава“, тоа резултира со многу здравствени проблеми, вклучително и нефункционални назолакримални системи каде солзите се наталожуваат и течат по лицето, меко и долго непце што ги попречува горните дишни патишта, а со тоа го отежнува дишењето и исто така дефекти на забите и вилицата. (брахигнатија) каде забите растат нанадвор во неприродни позиции, што го отежнува јадењето и ја зголемува можноста за формирање на наслаги гингивитис. Ваквите здравствени проблеми влијаат на квалитетот на животот на многу персиски мачки, особено на оние кои спаѓаат во одредена категорија, и покренуваат прашања за етичноста и законитоста на овие програми за размножување на мачки со деформитети. == Персиските мачки во уметноста == Во светот на уметноста, уметниците веќе долго време ја покажуваат нивната љубов кон персиската мачка овековечувајќи ја во уметноста. Едно уметничко дело за кое се тврди дека е „најголемата слика на мачки во светот“ е продадено на аукција за повеќе од 820.000 долари. Масло портретот од крајот на 19 век се нарекува Љубовниците на мојата сопруга, а некогаш му припаѓал на богат филантроп кој нарачал уметник да го наслика огромниот асортиман на својата сопруга, составен од турски ангорски мачки и персиски мачки. Други популарни персиски слики вклучуваат една бела персиска мачка од познатиот народен уметник Ворен Кимбл и две бели персиски мачки како гледаат во чинија со златна рипка, насликана од покојниот портретист на мачки Артур Хејер . Персиска мачка се наоѓа и на уметнички поштенски марки ширум светот.<ref>{{Наведени вести|url=http://mentalfloss.com/article/70373/sothebys-auctioning-what-might-be-worlds-largest-cat-painting|title=Sotheby's Is Auctioning Off What Might Be the World's Largest Cat Painting|date=October 26, 2015|access-date=June 20, 2017|language=en|archive-date=2022-06-21|archive-url=https://web.archive.org/web/20220621113015/https://www.mentalfloss.com/article/70373/sothebys-auctioning-what-might-be-worlds-largest-cat-painting|url-status=dead}}</ref><ref>{{Наведени вести|url=http://www.architecturaldigest.com/story/carl-kahler-my-wifes-lovers-auction|title=Carl Kahler My Wife's Lovers Auction {{!}} Architectural Digest|work=Architectural Digest|access-date=June 20, 2017|language=en}}</ref><ref>{{Наведени вести|url=http://mentalfloss.com/article/71010/10-fancy-facts-about-persian-cats|title=10 Fancy Facts About Persian Cats|date=November 20, 2015|access-date=June 20, 2017|language=en}}</ref><ref>{{Наведени вести|url=https://iheartcats.com/u-s-postal-stamps-will-feature-cats-in-2016/|title=U.S. Postal Stamps Will Feature Cats In 2016|work=iHeartCats.com – Because Every Cat Matters ™|access-date=June 20, 2017|language=en-US|archive-date=2017-08-11|archive-url=https://web.archive.org/web/20170811105733/https://iheartcats.com/u-s-postal-stamps-will-feature-cats-in-2016/|url-status=dead}}</ref><ref>{{Наведена мрежна страница|url=https://petsoranimals.com/2020/01/the-top-10-smartest-cat-breeds-in-the-world/|title=The Top 10 Smartest Cat Breeds In The World|date=January 4, 2020|work=Pets or Animals|language=en|accessdate=January 20, 2020|archive-date=2021-12-07|archive-url=https://web.archive.org/web/20211207024931/https://petsoranimals.com/2020/01/the-top-10-smartest-cat-breeds-in-the-world/|url-status=dead}}</ref> == Наводи == {{Наводи}} == Надворешни врски == * {{Dmoz|Recreation/Pets/Cats/Breeds/Persian}} * [https://web.archive.org/web/20040605123253/http://www.cfainc.org/breeds/profiles/persian.html Информации за расата: персиска мачка] [[Категорија:Мачешки раси]] mhmg675k9ul0cxij5gay0idhfv8v24t 0 157173 5380262 4448501 2025-06-15T06:25:34Z InternetArchiveBot 92312 Rescuing 0 sources and tagging 1 as dead.) #IABot (v2.0.9.5 5380262 wikitext text/x-wiki {{Без извори|датум=ноември 2009}} '''Петко Домазетовски''' — [[Македонци|македонски]] [[поет]], [[раскажувач]] и [[фолклорист]]. == Животопис == Петко Домазетовски е роден на {{роден на|18|октомври|1935}} година во с. [[Јабланица]], [[Струшко]]. Завршил [[Филолошки факултет во Скопје]]. Работи како претседател и главен и одговорен уредник во Друштвото за наука, култура и уметност „Браќа Миладиновци“ - Струга. Покренувач е и главен и одговорен уредник на гласникот на Друштвото „Изворник“ (списание за наука и култура). Член на [[Друштво на писателите на Македонија|ДПМ]] од [[1971]] година. Добитник е на наградата „Ванчо Николески“ (за песна, Битола)<ref>[http://biblioteka.msu.edu.mk/author/1362/books/ Петко Домазетовски]{{Мртва_врска|date=June 2025 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }}</ref>,<ref>[https://books.google.mk/books/about/%D0%9C%D0%B0%D0%BA%D0%B5%D0%B4%D0%BE%D0%BD%D1%81%D0%BA%D0%B0_%D0%BD%D0%B0%D1%80%D0%BE%D0%B4%D0%BD%D0%B0_%D0%BF%D0%BE.html?id=xvgSAQAAIAAJ&redir_esc=y/ Македонска народна поетска ризница]</ref>. == Творештво == * Каде спие ветерот (поезија, 1966) * Смирено небо (поезија, 1969) * Читанка за 5-6 курс за основно образование на возрасните (1978) * Сонцето е чудно (поезија, 1972) * Поздрав на пролетта (раскази, 1972) * Партизански раскази (избор, 1979) * Планински шепоти (поезија, 1981) * Патор, патор, ножиња (избор од народна поезија, 1983) * Игри немирни (поезија, 1985) * Радосни трепети (поезија, 1990) * Брези и залези (поезија, 1995) * Како се буди денот (поезија, 1995) * Македонско народно литературно богатство (прирачник за ученици од основните училишта, соавтор) * Сонот на детето (поетска читанка, соавтор, 1996) * Читанка за ИВ одделение (соавтор, 1999) * Српски извори за историјата на македонскиот народ (1892-1899), заедно со д-р Глигор Тодоровски, 1999) * Ѕунат трепетликите (поезија, 1999) * Галоп на дождот (поезија, 2000) * Чудна шара Буба Мара (поезија, 2000) * Народни сказни од Долни Дримкол (2000) * Седит моме на сребрено столче (народна поезија, 2000) * Подвиквет ми капидан од горје (народна поезија, 2000) * Јабланица, Долни Дримкол - Струшко (монографија, 2000) * Нашите зимски празници (соавтор, 2000) * Тропнало оро големо (народна поезија, 2000) * Македонски народни пословици (соавтор, 2000) * Нашите пролетни празници (соавтор, 2000) * Нашите зимски и пролетни празници (соавтор, 2000) * Гора и рамнина (поезија, 2000) * Читанка на македонски раскази за деца (соавтор, 2000) * Окупацијата на западна Македонија 1941-1944 (документи, заедно со д-р Глигор Тодоровски, 2000) ==Наводи== {{наводи}} {{Биографија-никулец}} {{DEFAULTSORT:Домазетовски, Петко}} [[Категорија:Македонски писатели]] [[Категорија:Луѓе од Струга]] [[Категорија:Јабланица (село)]] [[Категорија:Македонски раскажувачи]] [[Категорија:Македонски фолклористи]] cmqx6cut1jhfh2wz2dfzp06fhoj67vx 0 181275 5380309 5279389 2025-06-15T10:07:44Z InternetArchiveBot 92312 Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.9.5 5380309 wikitext text/x-wiki {{Инфокутија поранешна држава | native_name=<small>Кралство Полска и Големо Кнежевство Литванија</small> | common_name=Кралство Полска и Големо Кнежевство Литванија | continent=Европа | status=Државна заедница | p1=Кралство Полска | image_p1=[[Податотека:Herb Polska (Alex K).svg|25п|Грб]] | p2=Големо Кнежевство Литванија | image_p2=[[Податотека:Herb Lytwa (Alex K).svg|25п|Грб]] | s1=Кралство Прусија | flag_s1=Flag_of_the_Kingdom_of_Prussia_(1750-1801).svg | s2=Кралство Галиција и Лодомерија | flag_s2=Flag of the Habsburg Monarchy.svg | s3=Руска Империја | flag_s3=Flag of Russia.svg | year_start=1569 | date_start=1 јули | event_start=[[Лублински Сојуз]] | year_end=1795 | date_end=24 октомври | event_end=[[Поделби на Полска|Трета поделба]] | event1=[[Поделби на Полска|Прва поделба]] | date_event1=5 август 1772 | event2=[[Устав од 3 мај 1791 година|Третомајски устав]] | date_event2=3 мај 1791 | event3=[[Поделби на Полска|Втора поделба]] | date_event3=23 јануари 1793 | image_flag=Banner of Poland-Lithuania.svg | flag = | flag_type = Знамето на [[Сигизмунд III]] | image_coat=Arms of Poland-Lithuania under the House of Vasa.svg | symbol= Грб на Полско-Литванската ДЗ | image_map=Polish-Lithuanian Commonwealth (orthographic projection).svg | image_map_caption=Полско-Литванската ДЗ во 1619 | government_type=[[Наследна монархија]] (1569 — 1573),<br />[[Изборна монархија]] (1573 — 1791),<br />Наследна монархија (1791 — 1795) | legislature=[[Сејм]] | title_deputy=[[Список на литвански владетели|Големи војводи]] | deputy1=[[Список на литвански владетели|Список]] | title_leader=[[Список на полски владетели|Кралеви]] | leader1=[[Список на литвански владетели|Список]] | religion={{Collapsible list|titlestyle = font-weight:normal; background:transparent; text-align:left; |title=Видете го списокот|[[Римокатоличка црква|Римокатоличка]] | [[Грчка католичка црква|Гркокатоличка]] | [[Православие]] | [[Протестантство]] (various sects) | [[Јудаизам]] | [[Ислам]]}} | capital='''Полско-Литванска ДЗ''': [[Краков]], [[Варшава]] (1600); Големо Кнежевство Литванија: [[Вилнус]] {{ref label|А|а|а}} | stat_area1=815000 | stat_pop1=6500000 | stat_year1=1582 | stat_area2=990000 | stat_pop2=10500000 | stat_year2=1618 | national_motto={{lang-la|Si Deus Nobiscum quis contra nos}}<br />(''Ако Бог е со нас, тогаш кој е против нас'')<br />[[Pro Fide, Lege et Rege]]<br />(латински: ''За верата, правото и кралството'', 18 век) | common_languages= {{Collapsible list|titlestyle = font-weight:normal; background:transparent; text-align:left; |title=[[#Јазици|Список]]|[[Полски јазик|полски]] | [[Латински јазик|латински]] | [[Рутенски јазик|рутенски]] | [[Литвански јазик|литвански]] | [[Германски јазик|германски]] | [[Хебрејски јазик|хебрејски]] | [[Ерменски јазик|ерменски]] }} }} '''Полско-литванска Државна Заедница''' или '''Жечпосполита''' (официјално: „''Земја на Двата Народа''“, „''Жечпосполита на Двата Народа''“; [[полски јазик|полски]]: ''Rzeczpospolita Obojga Narodów''; [[литвански јазик|литвански]]: ''Žečpospolita Abiejų tautų respublika''; [[латински јазик|латински]]: ''Serenissima Res Publica Poloniae'') — федерација меѓу [[Кралство Полска|Кралството Полска]] и [[Големо Кнежевство Литванија|Големото Кнежевство Литванија]], кое постоело во периодот од 1569 до 1795 година. Земјата во текот на своето постоење била една од најголемите во [[Европа]].{{ref label|Б|б|б}}{{ref label|В|в|в}}<ref>[http://www.britannica.com/EBchecked/topic/466681/Poland "Poland." Encyclopædia Britannica. 2009. Encyclopædia Britannica Online]</ref><ref name="books.google.com">[http://books.google.com/books?id=2Y8GNIp42ysC&pg=PR1&dq=from+da+to+yes Yale Richmond, ''From Da to Yes: Understanding the East Europeans''], Intercultural Press, 1995, стр. 51</ref> Сојузот имал некои специфични одлики. Така, политичкиот систем (познат и како „Златна слобода“) се одликувал со строга контрола врз власта на монархот. Оваа контрола била спроведувана од страна на законодавното тело „[[сејм]]“, коешто било под контрола на аристократијата („[[шлахта]]“). Ваквиот политички систем претставувал предвесник на современите концепции на [[демократија]]та,<ref name="Janowski">Maciej Janowski, ''Polish Liberal Thought'', Central European University Press, 2001, ISBN 963-9241-18-0, Google Print: [http://books.google.com/books?ie=UTF-8&vid=ISBN9639241180&id=ieF7NYaEqQYC&pg=PA3&lpg=PA3&dq=Polish+Lithuanian+Commonwealth+federation&vq=4&sig=ePKU45u4CTs4btOI8KKxV4nwxA4 p3], [http://books.google.com/books?ie=UTF-8&vid=ISBN0887068332&id=8keIXDyF_EoC&pg=PA13&lpg=PA13&dq=Polish+Lithuanian+Commonwealth+federation&sig=7scGhSOWNHxZm7xKeUimB9Cr4D0 p12]</ref>[[уставна монархија|уставната монархија]]<ref name="Schroeder">Paul W. Schroeder, ''The Transformation of European Politics 1763–1848'', Oxford University Press, 1996, ISBN 0-19-820654-2, [http://books.google.com/books?ie=UTF-8&vid=ISBN0198206542&id=BS2z3iGPCigC&pg=PA84&lpg=PA84&dq=Poland+%22constitutional+monarchy%22&sig=VDTkfWKi5PAqIlCIKlGa6tha6lw Google print p84]</ref><ref name="Ludwikowski">Rett R. Ludwikowski, ''Constitution-Making in the Region of Former Soviet Dominance'', Duke University Press, 1997, ISBN 0-8223-1802-4, [http://books.google.com/books?ie=UTF-8&vid=ISBN0822318024&id=qw8o0_c0m74C&pg=PA34&lpg=PA34&dq=Poland+%22constitutional+monarchy%22&sig=tFj2eSPXILPkUodrTTGxQtj7X4w Google Print, p34]</ref><ref name="Sanford">George Sanford, ''Democratic Government in Poland: Constitutional Politics Since 1989'', Palgrave, 2002, ISBN 0-333-77475-2, [http://books.google.com/books?ie=UTF-8&vid=ISBN0333774752&id=tOaXi0hX1RAC&pg=PA11&lpg=PA11&dq=Poland+%22constitutional+monarchy%22&sig=lnh18en73lGnEOdO0GkC-mh42z0 Google print p11—constitutional monarchy], [http://books.google.com/books?ie=UTF-8&vid=ISBN0333774752&id=tOaXi0hX1RAC&pg=PA3&lpg=PA3&dq=Poland+anarchy&sig=wQoLBVyfoT7MaBQ_66fD0LS_Nf4 p3—anarchy]</ref> и [[федерација]]та.<ref name="Gella">Aleksander Gella, ''Development of Class Structure in Eastern Europe: Poland and Her Southern Neighbors'', SUNY Press, 1998, ISBN 0-88706-833-2, [http://books.google.com/books?ie=UTF-8&vid=ISBN0887068332&id=8keIXDyF_EoC&pg=PA13&lpg=PA13&dq=Polish-Lithuanian+Commonwealth+%22federation%22+Gella&sig=7scGhSOWNHxZm7xKeUimB9Cr4D0 Google Print, p13]</ref> Двете земји, кои го сочинувале сојузот биле формално еднакви, но сепак Полска била доминантен партнер во сојузот.{{ref label|Г|г|г}} Полско-литванската Државна Заедница се одликувала со висок степен на етнички диверзитет и невообичаена верска трпеливост,{{ref label|Д|д|д}}<ref name="Stephan">Halina Stephan, ''Living in Translation: Polish Writers in America'', Rodopi, 2003, ISBN 90-420-1016-9, [http://books.google.com/books?ie=UTF-8&vid=ISBN9042010169&id=y6DiiTcheBsC&pg=PA373&lpg=PA373&dq=%22Polish-Lithuanian+Commonwealth%22+%22religious+tolerance%22&sig=7jfUlvptDx-pgOMmctVSJPY7i9s Google Print p373]</ref> којашто сепак, со тек на време се менувала.<ref name="Feliks Gross">Feliks Gross, ''Citizenship and Ethnicity: The Growth and Development of a Democratic Multiethnic Institution'', Greenwood Press, 1999, ISBN 0-313-30932-9, [http://books.google.com/books?ie=UTF-8&vid=ISBN0313309329&id=I6wM4X9UQ8QC&pg=PA122&lpg=PA122&dq=Polish-Lithuanian+Commonwealth+religious+tolerance&sig=4DfNp5W5HoFxS_dc6gt3Jo8B4NQ Google Print, p122 (notes)]</ref> По неколку декади на моќ, за време на Златниот век на заедницата,{{ref label|Ѓ|ѓ|ѓ}}<ref>{{Наведена книга |author=Francis Dvornik |author2= |title=The Slavs in European History and Civilization |year=1992 |editor= |page=300 |pages= |department= | chapterurl = |publisher=Rutgers University Press |location= |isbn=08-13507-99-5 |url=http://books.google.com/books?id=LACpYP-g1y8C&printsec=frontcover&hl=pl |format= |accessdate=}}</ref><ref>{{Наведена книга |author=Salo Wittmayer Baron |author2= |title=A social and religious history of the Jews |year=1976 |editor= |pages= |department= | chapterurl = |publisher=Columbia University Press |location= |isbn=02-31088-53-1 |url= |format= |accessdate=}}</ref> државата се соочила со период на политичко,<ref name="Sanford" /><ref name="Republicanism">Martin Van Gelderen, Quentin Skinner, ''Republicanism: A Shared European Heritage'', Cambridge University Press, 2002, ISBN 0-521-80756-5 [http://books.google.com/books?ie=UTF-8&vid=ISBN0521807565&id=sLO_aRQiDwgC&pg=PA54&lpg=PA54&dq=Polish+anarchy&sig=J0EJ6ZkLpycczRPDZ0brNKijzsM Google Print: p. 54]</ref> воено и економско<ref>[http://www.j-bradford-delong.net/movable_type/2003_archives/001447.html The Causes of Slavery or Serfdom: A Hypothesis] {{Семарх|url=https://web.archive.org/web/20071215054739/http://www.j-bradford-delong.net/movable_type/2003_archives/001447.html |date=2007-12-15 }}, Evsey Domar (1970) "The Causes of Slavery or Serfdom: A Hypothesis", Economic History Review '''30''':1 (March), стр. 18–32.</ref> опаѓање. Слабостите кои брзо се појавувале довеле до нејзините [[Поделби на Полска|поделби]], меѓу соседите: [[Австриско Царство|Австрија]], [[Кралство Прусија|Прусија]] и [[Руска Империја|Русија]], на крајот од [[18 век|XVIII век]]. Кратко пред пропаѓањето, биле направени обиди за големи реформи и притоа бил донесен [[Устав од 3 мај 1791 година|уставот од 3 мај 1791]], кој бил вториот најстар национален [[устав]] во современата историја.{{ref label|Е|е|е}}<ref name="britannica.com">[http://www.britannica.com/EBchecked/topic/466681/Poland "Poland." Encyclopædia Britannica. 2009. Encyclopædia Britannica Online.]</ref><ref name="ReferenceA">{{Наведена книга|title=Constitutions of the World|first=Albert|last=Blaustein|publisher=Fred B. Rothman & Company|year=1993|url=http://books.google.com/books?ie=UTF-8&vid=ISBN083770362X&id=2xCMVAFyGi8C&pg=PA15&lpg=PA15&dq=May+second+constitution+1791&sig=CSUWpkkxK7voCkrPXYAmFyfMWMY}}</ref><ref name="ReferenceB">Isaac Kramnick, ''Introduction'', {{Наведена книга|url=http://books.google.com/books?ie=UTF-8&visbn=0140444955&id=WSzKOORzyQ4C&pg=PA13&lpg=PA13&dq=May+second+oldest+constitution&sig=V8SxrTUQsbI3LI8RUgTbFKJFgE0|title=The Federalist Papers|last=Madison|first=James|publisher=Penguin Classics|year=1987|isbn=0-14-044495-5|location=|pages=}}</ref> == Историја == {{Главна|Историја на Полска (1569 — 1795)|Историја на Литванија||Историја на Белорусија}} === Етимологија на името === Името „''Жечпосполита''“ (пол. ''Rzeczpospolita)'' е словенизирана верзија на латинското ''Res Publica'', (lat. r''es,'' полски: ''rzecz'' и lat. ''publica,'' полски: ''pospolita).''[[Податотека:Great Chorąży of the Polish Crown.jpg|мини|десно|150п|Себастијан Собиески со полската круна на венчавката на Зигмунд III, насликан од непознат сликар околу 1605]] === Основање и реформи === Сојузот бил основан со основањето на [[Лублински Сојуз|Лубинскиот Сојуз]]. Овој настан се смета за еден од најголемите успеси на [[Зигмунд II Август]], последниот монарх од [[Јагелонци|династијата на Јагелонците]]. По неговата смрт, следувал период од три години на т.н. меѓуцарствие. Овој период завршил со воведување на нови реформи и промени на уставот на сојузот. Со овие промени на [[аристократија]]та ѝ била доделена поголема власт. Во времето на избор на нов крал, шлахтата повеќе се залагала за странски кандидат, којшто нема да има право да создаде уште една таква моќна династија каква што била онаа на Јагелонците. Но, ваквите стремежи, често доведувале до создавање, односно избирање на неефективни монарси, кои биле постојано во конфликт со аристократијата. Освен тоа, со исклучок на [[Стефан Батори]] (1576 — 1586), монарсите кои потекнувале од друга земја најчесто се стремеле, интересите на сојузот да ги потчинат кон интересите на земјата од каде што тие потекнувале. Тоа најмногу се почувствувало во времето на првите два крала од шведската [[Васа (династија)|династија Васа]], чија политика ја довела земјата до конфликт со [[Шведска]] и го означува почетокот на распаѓањето на сојузот. === Златен век === [[Податотека:Polish-Lithuanian Commonwealth 1635.png|мини|лево|150п|Сојузот во 1635 година]] Со спроведените реформи, сојузот започнал да зајакнува во сите сфери. Организацијата на државата била налик на демократија, што било во спротивност со апсолутистичките монархии кои постоеле во тоа време во Европа. Парламентот („сејм“) и неговите институции биле управувани од страна на аристократијата и не биле наклонети кон постојано војување, за разлика од соседните земји во тоа време. Потврда за ова е и неучеството на сојузот во [[Триесетгодишна војна|Триесетгодишната војна]]. Сепак, најголеми воени успеси, Полско-литванската Државна Заедница постигнала против [[Шведска]], [[Русија]] и [[Османлиско Царство|Османлиското Царство]]. Сојузот за краток период владеела дури и со [[Руска Империја|руската престолнина]], [[Москва]]. Богатството на земјата започнале да се зголемува, со зголемувањето на профитабилноста од земјоделскиот извоз. Големиот природен прираст во [[западна Европа]] ја зголемило побарувачката за храна, па Полско-литванската Државна Заедница станала водечка земја во Европа, по производството на [[жито]]. Профитот, кој го заработувале трговците бил наменет, пред сè за развој на руралната економија, иако во тој период во западна Европа во подем биле [[урбанизација]]та и [[капитализам|капитализмот]]. === Намалување на моќта === Годините по востанието на Зебжидовски (1606 — 1607) го одбележале периодот на значително зголемување на магнатите и демократизацијата во шлахтата постепено била претворана во [[олигархија]] на магнатите. Моќта на сојузот започнала да се намалува по двојниот неуспех во [[1648]] година, односно по големите востание на [[Козаци]]те и [[Кримски Татари|Кримските Татари]], на чело со [[Богдан Хмелницки]]. Вториот неуспех е војната против [[Шведска]] во 1655 година. Шведска, како сојузници ги имала [[Трансилванија]] и [[Бранденбург]]. На крајот на [[17 век]], во времето на [[Јан III]], сојузот му нанел неколку порази на [[Османлиско Царство|Османлиското Царство]]. [[Битка кај Виена (1683)|Битката кај Виена]] во [[1683]] година довела до пресврт во 250-годишната војна помеѓу христијанска Европа и муслиманската Османлиско Царство. Во текот на следните шеснаесет години, [[Османлии]]те постепено биле протерувани од [[Средна Европа|средна]] кон [[јужна Европа]]. Во [[XVIII век]], сојузот се соочил со внатрешни проблеми, кои биле причинети и поради лошите односи со соседните земји. Овие настани во целост го дестабилизирале политичкиот систем на земјата, доведувајќи го на работ од [[анархија]]. === Подоцнежни реформи === [[Податотека:Wojniakowski_Passing_of_the_3rd_of_May_Constitution.jpg|мини|десно|200п|Изгласувањето на новиот [[Уставот од 3 мај 1791 година|устав]] во Сејмот, 3 мај 1791]] Полско-литванската Државна Заедница направила повеќе обиди да го реформира својот политички систем. На [[3 мај]] [[1791]] година, во Сејмот бил изгласан [[Устав од 3 мај 1791 година|уставот од 3 мај 1791]], кој бил вториот најстар национален [[устав]] во современата историја.{{ref label|Е|е|е}}<ref name="britannica.com"/><ref name="ReferenceA"/><ref name="ReferenceB"/> Уставот го претворил политичкиот систем на сојузот во унитарна држава со наследна монархија. Освен тоа, со донесувањето на уставот биле укинати, но и задржани некои елементи од стариот систем. Така, со новиот устав било укинато слободното вето; се предвидувало поделба на власта на законодавна, извршна и судска; се создал народен суверенитет, кој ги проширил политичките права; се зголемиле правата на селското население; се сочувала религиозната толеранција. Овие реформи сепак биле воведени многу доцна, ако се има предвид фактот што по само неколку месеци, сојузот била нападнат од страна на сите свои соседи, кои биле задоволни со напуштањето на сојузот, но грубо реагирале на обидите за реформи на кралот [[Станислав август Поњатовски|Станислав Август Поњатовски]] и другите обиди за реформи, кои би ја зајакнале државата.<ref name="Pacy_and_Hughes_2001">{{Наведена книга|last=Pacy|first=James S.|author2=James T. McHugh|title=Diplomats Without a Country: Baltic Diplomacy, International Law, and the Cold War|orig-year=30 август 2001|url=http://books.google.com/books?ie=UTF-8&visbn=0313318786&id=wRbdAwtxVIAC&pg=PA18&lpg=PA18&dq=Union+of+Lublin&vq=autonomy&sig=gX3YrDKVd16OrwDC8RHYcz8UyVE|accessdate=3 септември 2006|edition=1 |publisher=Greenwood Press|location=Post Road West, Westport, Connecticut|isbn=0-313-31878-6}}</ref> Русија стравувала од реформите предвидени со новиот устав на сојузот и од можноста истата да стане европска империја. [[Катерина Велика]] го сметала уставот за фатален за нејзиното влијание<ref name="Bourne">Henry Eldridge Bourne, ''The Revolutionary Period in Europe 1763 to 1815'', Kessinger Publishing, 2005, ISBN 1-4179-3418-2, [http://books.google.com/books?ie=UTF-8&vid=ISBN1417934182&id=dgYqPfGuNy8C&pg=PA161&lpg=PA161&dq=feared+the+Polish+May+Constitution&sig=ioOXFOCWjTK765FD8YKK0SbAmg4 Google Print p161]{{Мртва_врска|date=February 2023|bot=InternetArchiveBot|fix-attempted=yes}}</ref> и го прогласила за [[Јакобинци|јакобински]].<ref name="Menzel">Wolfgang Menzel, ''Germany from the Earliest Period Vol. 4'', Kessinger Publishing, 2004, ISBN 1-4191-2171-5, [http://books.google.com/books?ie=UTF-8&vid=ISBN1419121715&id=E6YFqBUYecoC&pg=PA33&lpg=PA33&dq=feared+the+Polish+May+Constitution&sig=urESknTUAHC3AjxGW_iCaBCIVD0 Google Print, p33]{{Мртва_врска|date=February 2023|bot=InternetArchiveBot|fix-attempted=yes}}</ref> [[Григори Потемкин]] направил нацрт на [[Тарговицка конфедерација|Тарговицката конфедерација]], што посочувало на тоа дека уставот е „зараза на демократски идеи“.<ref name="Madariaga">Isabel de Madariaga, ''Russia in the Age of Catherine the Great'', Sterling Publishing Company, Inc. 2002, ISBN 1-84212-511-7, [http://books.google.com/books?ie=UTF-8&vid=ISBN1842125117&id=OA0yDoVBW0QC&vq=%223+May%22&dq=feared+the+Polish+May+Constitution&lpg=PA432&pg=PA431&sig=dFgzUbGba8mmMMgWzYGOz8tppYw Google Print p431]{{Мртва_врска|date=February 2023|bot=InternetArchiveBot|fix-attempted=yes}}</ref> Во меѓувреме, Прусија и Австрија, кои исто така биле исплашени од создавање на моќна Полска, го искористиле уставот како изговор за понатамошни територијални проширувања.<ref name="Menzel" /> Прускиот министер [[Евалд фон Херцберг]], уставот го нарекол „удар за пруската монархија“,<ref name="Buffalo" >Carl L. Bucki, [http://info-poland.buffalo.edu/classroom/constitution.html The Constitution of 3 мај 1791] {{Семарх|url=https://web.archive.org/web/20081205130036/http://info-poland.buffalo.edu/classroom/constitution.html |date=2008-12-05 }}</ref>, плашејќи се од нова доминација на Полска над Прусија.<ref name="Bourne" /><ref name="Wandycz">Piotr Stefan Wandycz, ''The Price of Freedom: A History of East Central Europe from the Middle Ages to the Present'', Routledge (UK), 2001, ISBN 0-415-25491-4, [http://books.google.com/books?ie=UTF-8&vid=ISBN0415254914&id=vdS_WBHGBcYC&pg=PA130&lpg=PA130&dq=feared+the+Polish+May+Constitution&sig=5GVTwb6gx1v4BlMebzrAA91tMMQ Google Print p131]{{Мртва_врска|date=February 2023|bot=InternetArchiveBot|fix-attempted=yes}}</ref> Сепак, третомајскиот устав никогаш не бил целосно спроведен, а сојузот постоел уште само 4 години од неговото донесување. === Поделба на сојузот === {{Главна|Поделби на Полска}} ==== Прва поделба ==== [[Податотека:Rzeczpospolita Rozbiory 1.png|мини|десно|200п|Полско-литванската Државна Заедница по првата поделба (1772)]] На [[6 февруари]] [[1772]] во [[Санкт Петербург]] била склучена согласност меѓу Прусија и Русија, а на 19 февруари истата година во [[Виена]], била потпишана конвенција за поделба. На 25 јули во Санкт Петербург била склучена нова конвенција, според која и Австрија зела учество во поделбата. На почетокот на август, руските, пруските и австриските војски навлегле во Полска и ги поделиле заземените области, во склад со конвенцијата. На 5 август, бил издаден окупацискиот манифест, со кој се барало вчудовидената земја, истрошена со напорите на [[Барска конфедерација|Барската конфедерација]] да пружи соодветен отпор.<ref name="Brit">Partitions of Poland (2008), Encyclopædia Britannica.</ref> Сепак, се војувале неколку битки и опсади, бидејќи полските трупи одбиле да го положат оружјето. Конвенцијата за поделба била ратификувана на 22 септември 1772.<ref name="Corwin">Edward Henry Lewinski Corwin, ''The Political History of Poland'', 1917, стр. 310-315, [http://books.google.com/books?id=9foDAAAAYAAJ&dq Google Print]</ref><ref name="Corwin"/><ref name="Davies392">Norman Davies, ''God's Playground: A History of Poland in Two Volumes'', Oxford University Press, 2005, ISBN 0-19-925339-0, [http://books.google.com/books?id=b912JnKpYTkC&pg=RA1-PA392&vq=Frederick+partition&dq=Frederick+partition+Davies&lr=&publisher=gbs_search_s&sig=jzdAqAdKtMUuft_TWEFglh-ktRY Google Print, p.392]</ref> Кралот на Прусија, Фридрих II Велики бил воодушевен од победата. Неговата држава ги добила териториите не [[Вармија|Ермланд]] (Вармија), [[кралска Прусија]] ([[полски јазик|полски]]: ''Prusy Królewskie'') (подоцна, територијата го добила називот [[Западна Прусија]]) до реката [[Нотеќ]] ([[германски јазк|германски]]: ''Netze''), територии од Поморското Војводство без градот [[Гдањск]] (Данциг), [[Поморско Војводство|Поморското Војводство]], делови од [[Кујавија]] (без градот [[Торуњ]]) и делови од [[Големополска]].<ref name="Brit"/> На Русија и припаднале делови од Инфлант и [[Ливонија]] и делови од источна [[Белорусија]], до реките [[Даугава|Двина]], [[Друт]] и [[Днепар]], клучувајќи ги војводствата [[Витебск]], [[Полацк]] и [[Мстиславл]].<ref name="Brit"/> Австрија ги зазела [[Зтор]] и [[Освенцим]] и делови од [[Малополска]], вклучувајќи ги јужните делови од Краковското Војводство, делови од Сандомјешкото Војводство, цела [[Галиција]], но не и градот [[Краков]].<ref name="Brit"/> Со оваа поделба, Полско-литванската Државна Заедница загубила 30 % од својата територија и население од околу 4 милиони жители (1/3 од вкупниот број на население).<ref name="Brit"/> ==== Втора поделба ==== [[Податотека:Разделы-Польши2.png|мини|десно|200п|Втората поделба (1793)]] Во 1790 година бил потпишан [[Полско-пруски договор|полско-прускиот договор]]. Условите во договорот биле такви, што новата поделба на Полско-литванската Државна Заедница била неизбежна. Со донесувањето на [[Устав од 3 мај 1791|новиот устав]] на сојузот, четиригодишниот Сејм ја презел законодавната власт и одлучил војската да се зголеми до 100.000 луѓе. Со донесувањето на третомајскиот устав, Русија била исплашена од можноста, Полско-литванската Државна Заедница да ја прошири својата територијата до границите во кои била до 1772. Проруската „хетманска“ партија ја создала [[Тарговицка конфедерација|Тарговицката конфедерација]], која со поддршка од Австрија ѝ се спротивставила на полската „патриотска“ партија. Во воените дејствија, литванската војска била уништена, а полската била принудена да се повлече до реката [[Буг]]. Во јануари 1793, пруската војска навлегла во [[Големополска]], и тоа не како сојузник, туку како потврдувач на новата поделба.<ref name="lz">Jerzy Lukowski, Hubert Zawadzki, ''A Concise History of Poland'', Cambridge University Press, 2001, ISBN 0-521-55917-0, [http://books.google.com/books?vid=ISBN0521559170&id=NpMxTvBuWHYC&pg=PA103&lpg=PA103&dq=Grodno+Sejm+1793&sig=sOHgzS2aQQzUBXNG8-edo5BSUl4 Google Print, p.101-103]</ref><ref name=hsw>Henry Smith Williams, ''The Historians' History of the World'', The Outlook Company, 1904, [http://books.google.com/books?vid=LCCN05017306&id=LFbTIBgjbqQC&pg=PA89&lpg=PA89&dq=Grodno+bribed Google Print, p.88-91]</ref> На [[23 јануари]] [[1793]] година, Русија и Прусија потпишале конвенција за втората поделба на сојузот, која била потврдена на [[Гродненски сејм|Гродненскиот сејм]] (последен сејм на сојузот). Од оваа поделба на сојузот, на Русија и припаднал значителен дел од западна Белорусија и делови од [[Украина]], а на Прусија градовите [[Гдањск]] и [[Торуњ]], скоро цела Полска, делови од Мазовија и Краковското Војводство. ==== Трета поделба ==== [[Податотека:Partitions of Poland.png|мини|десно|200п|Третата и конечна поделба на Полско-литванската Државна Заедница (1795)]] Неуспехот на [[Кошќушково востание|востанието]] против силите кои учествувале во поделбите на сојузот, предводено од [[Тадеуш Кошќушко]], а кое имало за цел ослободување на освоените територии, претставувало повод за завршната поделба и ликвидација на Полско-литванската Државна Заедница. На [[24 октомври]] [[1795]] година, бил потпишана нова конвенција, според која трите земји вклучени во претходните поделби ги поделиле и останатите територии на државата. Како резултат на оваа поделба, Руската Империја добила територии источно од реките [[Буг]] и [[Њемен]], кои зафаќале површина од околу 120.000&nbsp;км² и на кои живеело население од околу 1.200.000 жители. На Прусија ѝ припаднал најголем дел од Мазовецкото Војводство, вклучувајќи го и градот [[Варшава]], како и делови од Трокското, Подлашкото и Равското Војводство. Овие територии зафаќале површина од околу 55.000&nbsp;км², на која живееле околу 1.000.000 жители, од кои најголемиот дел биле [[Полјаци]]. Австрија зазела територии од Краковското, Сандомирското, [[Лублинско Војводство|Лублинското]], делови од Мазовецкото, Подлашкото, Холмското и Брест-Литовското Војводство, со површина од околу 47.000&nbsp;км² и 1.200.000 жители. === Резултати од поделбите === На [[15 јануари]] [[1797]] година била потпишана последната конвенција, со која се потврдила поделбата на Полско-литванската Државна Заедница и со која било укинато полското граѓанство и во целост биле ликвидирани остатоците од државата. Кон оваа конвенција бил приложен акт од 1795 со абдикацијата на кралот [[Станислав Август|Станислав Август Поњатовски]]. == Географија == [[Податотека:MercatormapFullEurope16thcentury.jpg|мини|десно|160п|Карта на Европа од 16 век од [[Герард Меркатор]]]] [[Податотека:Poland1764physical.jpg|мини|десно|160п|Топографска карта на Полско-литванската Државна Заедница од 1764]] Границите на сојузот во текот на своето постоење се менувале преку различни војни и договори. По мировниот договор од [[1582]] година, сојузот зафаќал површина од 815 000 км², на којашто живееле околу 6.500.000 жители. Во 1618 година, површината на територијата изнесувала 990 000 км², со околу 10.500.000 жители. Во текот на своето постоење, во сојузот било планирано да се создаде и [[Рутенско Кнежевство]]. Ова, особено за време на востанието на Козаците во [[Украина]] во 1648 година, на чело со [[Богдан Хмелницки]]. Идејата била, новото кнежевство да биде со ист административен статус како и Кралството Полска и Големото Кнежевство Литванија, а државата да се нарекува ''Полско-Литванско-Рутенски Сојуз''. Сепак, тоа никогаш не се остварило. Во текот на [[16 век]], полскиот картограф [[Мартин Кромер]] издал атлас, кој се викал ''Polonia sive de situ, populis, moribus, magistratibus et Republica regni Polonici libri duo'' и истиот се сметал за најдобар опис на земјата и нејзината територија. Кормеровото дело, како и картите на некои негови современици, како [[Герард Меркатор]], го прикажуваат сојузот претежно како [[рамнина|рамнинска]] земја. Југоисточните делови на земјата, односно [[Источни Креси|Источните Креси]] биле [[степа|степкски]] предели. Јужната граница ја формирале [[Карпати]]те, а северната граница [[Балтичко Море|Балтичкото Море]]. Како и другите европски држави во тоа време, сојузот имал голема површина со [[шума|шуми]], особено во источниот дел од земјата. Денес, од овие шумски површини, само шумата Бјаловиеза спаѓа во групата на неповредени [[прашума|прашуми]] во Европа. == Административна поделба == [[Податотека:Polish-Lithuanian_Commonwealth_(1619).png|мини|десно|200п|Границите на Полско-литванската Државна Заедница по [[Деулинско примирје|Деулинското примирје]] во 1618{{легенда|hotpink|[[Кралство Полска]]}} {{легенда|lightpink|[[Кнежевство Прусија]]}} {{легенда|plum|[[Големо Кнежевство Литванија]]}} {{легенда|lightgrey|[[Кнежевство Курландија]]}} {{легенда|#A9A9A9|[[Кнежевство Ливонија]]}} {{легенда|lightgreen|[[Шведска Ливонија|Шведска]] и [[Данска Естонија|данска]] Естонија}}]] И покрај тоа што поимот ''Полска'' понекогаш се употребува за именување на целата земја, сепак таа била дел од целината на сојузот кој се состоела од два основни дела: * [[Кралство Полска|Кралството Полска]]; * [[Големо Кнежевство Литванија|Големото Кнежевство Литванија]]. Полска имала речиси двапати поголем број на население од Литванија, а и приходите биле околу пет пати поголеми. Административно, земјата била поделена на војводства кои биле управувани од војводи. Војводствата биле поделени на помали административни единици. Градовите биле раководени од кастелани. Териториите кои ѝ припаѓале на Полско-литванската Државна Заедница, денес се дел од неколку држави во [[Средна Европа|средна]] и [[источна Европа]]: Полска, [[Украина]], [[Молдавија]] ([[Приднестровие]]), [[Белорусија]], [[Русија]], Литванија, [[Летонија]] и [[Естонија]]. [[Романија]]. Неколку мали градови, кои денес се наоѓаат во [[Словачка]], во тоа време биле дел од [[Кралство Унгарија|Кралството Унгарија]], а по [[Договор од Лубовла|договорот од Лубовла]] станале дел од Полско-литванската Државна Заедница. Значајни територии, кои биле дел од сојузот, без оглед на нивниот административен статус биле: * [[Малополска]] ([[полски]]: ''Małopolska'') — Јужна Полска, со центар во градот [[Краков]]; * [[Големополска]] (полски: ''Wielkopolska'') — централно-западен дел од земјата; * [[Мазовија]] (полски: ''Mazowsze'') — [[Централна Полска]] со центар [[Варшава]] * [[Кнежевство Ливонија|Ливонија]] (полски: ''Inflanty'') — вазалство во северниот дел од земјата од 1561, кое било освоено од Шведска во 1620-те и во 1660 година; * [[Кнежевство Курландија|Курландија]] (полски: ''Kurlandia'') — северно вазалство на земјата; * [[Прусија]] (полски: ''Prusy'') — делови кои припаѓале на сојузот; * Кралска Прусија (полски: ''Prusy Krolewskie'') — од [[1569]] година; * [[Кнежевство Прусија]] — до [[1660]] година; * [[Источни Креси]] — југоисточен дел од земјата; * [[Рутенија]] — источниот дел на сојузот, на границата со [[Русија]] * [[Саможитија]] (полски: ''Semigalia'') — Западна Литванија; * [[Шлеска]] (полски: ''Śląsk'') — само дел од провинцијата; * [[Померанија]] (полски: ''Pomorze'') — поим за земјите околу [[Балтичко Море|Балтичкото Море]]; * [[Галиција]] (полски: ''Galicja'') — териториите околу [[Лавов]] (денес во Западма [[Украина]]). == Управување == Полско-литванската Државна Заедница била формирана со обединување на [[Кралство Полска|Кралството Полска]] и [[Големо Кнежевство Литванија|Големото Кнежевство Литванија]] во [[1569]] година. Сојузот претставувал продолжение на [[Полско-Литвански Сојуз|Полско-Литванскиот Сојуз]], кој постоел од [[1386]] година. Во следните два века, земјата успешно се справувала со постојаните напади од страна на [[Тевтонци]]те, [[Монголи]]те, [[Руси]]те и [[Османлии]]те. Новиот сојуз бил еден од најголемите во [[Европа]] во [[16 век|XVI.]] и [[17 век|XVII век]], по површината и по бројот на наслелението.{{ref label|Б|б|б}}{{ref label|В|в|в}}<ref name="books.google.com"/><ref>[http://www.britannica.com/EBchecked/topic/466681/Poland "Poland." Encyclopædia Britannica. 2009. Encyclopædia Britannica Online. Retrieved 20 Feb. 2009]</ref> Земјата се одликувала со строги контроли врз моќта на монархот. Овие контроли биле донесени од страна на законодавната власт („Сејм“) и истите биле контролирани од страна на благородништвото („шлахта“). Овој специфичен систем бил предвесник на современите концепти на демократијата,<ref name="Janowski"/> [[уставна монархија|уставната монархија]] <ref name="Schroeder"/><ref name="Ludwikowski"/><ref name="Sanford"/> и [[федерација]]та.<ref name="Gella"/> Двете членки на сојузот, формално биле еднакви, но сепак Полска била доминантна во управувањето.{{ref label|Г|г|г}} Сојузот, во текот на своето постоење, се одликувала со големо и разновидно етничко малцинство кое живеело во земјата, како и со голема верска трпеливост{{ref label|Д|д|д}}<ref name="Stephan"/>, иако степенот на толеранција, секогаш не бил на исто ниво.<ref name="Feliks Gross"/> Економијата на земјата се засновувала на селското стопанство. Првиот век од нејзиното постоење е познат како [[Златен век на Полско-литванската Државна Заедница]], а вториот век се поврзува со воени порази и економска нестабилност. По неколку декади на незаменлива моќ,{{ref label|Ѓ|ѓ|ѓ}}<ref>{{Наведена книга |author=Francis Dvornik |author2= |title=The Slavs in European History and Civilization |year=1992 |editor= |page=300 |pages= |department= | chapterurl = |publisher=Rutgers University Press |location= |isbn=08-13507-99-5 |url=http://books.google.com/books?id=LACpYP-g1y8C&printsec=frontcover&hl=pl |format= |accessdate=}} {{en}}</ref><ref>{{Наведена книга |author=Salo Wittmayer Baron |author2= |title=A social and religious history of the Jews |year=1976 |editor= |pages= |department= | chapterurl = |publisher=Columbia University Press |location= |isbn=02-31088-53-1 |url= |format= |accessdate=}} {{en}}</ref> сојузот влегол во период на долготраен политички,<ref name="Sanford"/><ref name="Republicanism"/> воен и економски <ref name="Domar">[http://www.j-bradford-delong.net/movable_type/2003_archives/001447.html The Causes of Slavery or Serfdom: A Hypothesis] {{Семарх|url=https://web.archive.org/web/20071215054739/http://www.j-bradford-delong.net/movable_type/2003_archives/001447.html|date=2007-12-15}}, discussion and full online text of Evsey Domar (1970) "The Causes of Slavery or Serfdom: A Hypothesis", [[Economic History Review]] '''30''':1 (March), стр. 18–32</ref> пад. Во [[1795]] година, сојузот бил уништен од страна на соседните [[апсолутизам|апсолутистички]] сили: [[Австрија]], [[Прусија]] и [[Русија]]. Непосредно пред нејзиното распаѓање, сојузот во текот на [[1795]] година усвоил големи реформи кои подоцна биле искористени при создавањето и кодифицирањето на уставот на современите денешни држави{{ref label|Е|е|е}}<ref name="ReferenceA"/><ref name="ReferenceB"/><ref>[http://www.britannica.com/EBchecked/topic/466681/Poland "Poland." Encyclopædia Britannica. 2009. Encyclopædia Britannica Online.] Retrieved 5 август 2009</ref>. === Војска === [[Податотека:Zbroje husarskie.JPG|мини|десно|150п|[[Хусари|Хусарски]] оклопи од првата половина на XVII век]] Војската на Полско-литванската Државна Заедница била раководена од страна на четири хетмани. Таа вклучувала: * Редовна војска ([[полски јазик|полски]]: ''Wojsko kwarciane''), која се одржувала преку даноците на населението. * Полуредовна војска (полски: ''Wojsko komputowe''), која била повикувана во време на војна. Подоцна, оваа гарда била приклучена кон редовната војска. * Војска на аристократијата (полски:''Pospolite ruszenie''), односно шлахта. * Селска армија (полски:''Piechota łanowa''). * Регистрирани Козаци — војска, која била составена од [[Козаци]]. Оваа војска, обично војувала како пешадија, а до [[1699]] и како коњаница. * Кралска гарда — оваа војска се состоела од мал дел на војници кои го заштитувала монархот и неговото семејство * Наемници — оваа армија била повикувана за помагање на редовната војска. * Деловна војска. Морнарицата на сојузот била мала и нејзината улога во историјата на сојузот е релативно безначајна. Сепак, Полско-Литванската морнарица остварила победа над шведската морнарица во Битката кај Олива во 1627 година. На [[Црно Море|Црното Море]], Козаците биле познати по нивните ненадејни пљачки во Отоманското Царство, со помош на нивните бродови „чаики“. Тие, дури палеле и некои населби од отоманскиот главен град [[Историја на Истанбул|Цариград]]. == Државно уредување == === „Златна слобода“ === Политичката доктрина на Полско-литванската Државна Заедница била: <blockquote>''Нашата држава е република на чие чело стои монарх.''</blockquote> Оваа реченица, прв ја употребил канцеларот [[Јан Замојски]], притоа додавајќи: <blockquote>''Rex regnat et non gubernat.'' (''Кралот царува, но не управува.'')</blockquote> Сојузот имал парламент („сејм“), сенат и крал којшто бил избиран. Кралот бил задолжен да ги почитува барањата и интересите на граѓаните, во однос на правата кои биле воведени од страна на кралот Хенрик. [[Податотека:Unia Lubelska.JPG|мини|десно|200п|„Лублински Сојуз“ од [[Јан Матејко]], 1869 година. Денес, сликата се наоѓа во националниот музеј во [[Варшава]], Полска]] Власта на монархот била ограничена, и тоа на сметка на многубројната [[аристократија]]. При избирањето на секој нов крал, тој морал најпрвин да се обврзе на почитување на точките донесени од страна на кралот Хенрик, кои претставувале основа на политичкиот систем. Со тек на време, тие биле заменети со ''[[Pacta conventa (Полска)|Pacta conventa]]'', кои претставувале специјални отстапки направени од страна на новоизбраниот крал. Од тој момент, кралот станал по природа партнер со аристократската класа и постојано бил под надзор на група сенатори. Основите на Полско-литванската Државна Заедница, кои ја претставувале т.н. златна слобода ([[полски јазик|полски]]:'' Zlota Wolność'', поим, кој бил за првпат употребен во 1573 година) вклучувале: * Слободен избор на кралот од страна на аристократијата. * Парламент или ''[[Сејм]]'', којшто бил свикуван од страна на кралот на секои две години. * ''Pacta conventa'', договор којшто го потпишувал секој нов избран крал и којшто ги содржел правата на кралот. * Востание (полски: ''rokosz''), односно право на [[шлахта]]та на законски бунт против кралот, доколку е забележително дека се нарушени основните слободи на народот. * Слободно вето (полски: ''liberum veto'') - право на определен претставник на Сејмот да се спротивстави на некое решение на мнозинството. Донесувањето на слободното вето ги поништувало сите закони, кои биле донесени во текот на една сесија од работата на Сејмот. * Конфедерација (полски: ''konfederacja'') - право на создавање на организација за наложување на општа политичка цел. Провинциите на сојузот имале голема [[автономија]]<ref name=Pacy_and_Hughes_2001/>. Секое [[војводство]] имало свој сопствен парламент, „сејмик“ (полски: ''sejmik''), кој поседувал значителна политичка власт вклучително и избор на „посел“ (полски: ''poseł''), односно пратеник во Сејмот. [[Големо Кнежевство Литванија|Големото Кнежевство Литванија]] имало своја сопствена војска и институции.<ref>{{Наведена книга |last=Bardach |first=Juliusz |title=O Rzeczpospolitą Obojga Narodów |year=1998 |location=Warszawa}}</ref>. [[Податотека:Potęga Rzeczypospolitej u zenitu. Złota wolność. Elekcja R.P. 1573.jpg|мини|лево|200п|''Републиката во зенитот на својата моќ. Златна слобода. Кралски избори во 1573'' од Јан Матејко]] „Златните слободи“ создале држава која била необична за тоа време, ако се има предвид империјализмот којшто владеел во соседните земји.<ref name="Gella"/>. Сличен систем во [[Европа]] владеел само во [[Венецијанска Република|Венецијанската Република]]<ref name="Olk">Joanna Olkiewicz, ''Najaśniejsza Republika Wenecka'' (Most Serene Republic of Venice), Książka i Wiedza, 1972, Warszawa</ref>. И двете земји биле познати како најрамнодушни републики.<ref name="Notes">Joseph Conrad, ''Notes on Life and Letters: Notes on Life and Letters'', Cambridge University Press, 2004, ISBN 0-521-56163-9, [http://books.google.com/books?ie=UTF-8&vid=ISBN0521561639&id=x8oAq189BcwC&pg=PA422&lpg=PA422&dq=autonomy+Polish-Lithuanian+Commonwealth&sig=NamslH94ra0LUsjcr8FSOPMNmzo Google Print, p422 (notes)]{{Мртва_врска|date=February 2023|bot=InternetArchiveBot|fix-attempted=yes}}</ref> Причината, најмногу се огледа во моќта на шлахтата над сите останати општествени и политички сили во сојузот, вклучувајќи го и самиот крал. Со тек на време, шлахтата добила толку големи привилегии (''[[Nihil novi]]'' од [[1505]]), што не дозволувала на ниту еден монарх да ја отстрани од власта на сојузот. Во време кога повеќето европски земји се стремеле кон [[централизација]], [[апсолутна монархија]] и [[реигиозни војни|верски]] или династички војни, Полско-литванската Државна Заедница експериментирала со [[децентрализација]]<ref name="Gella"/>, [[конфедерација]] и [[федерацијата]], [[демократија]], [[верска толеранција]], па дури и [[пацифизам]]. Системот на сојузот, во денешно време е тешко да се категоризира. Затоа, таа се определува како мешавина од: * [[федерација]] — поради широката автономија на регионите; * [[олигархија]]<ref name="Gella" /> — бидејќи само шлахтата или само околу 10 % од вкупното население имало политичко право; * [[демократија]] — бидејќи целата шлахта поседувала исти права, а Сејмот можел да употреби вето за некои важни решенија на кралот. Десетте отсто (шлахтата) од вкупното население, кои ги поседувале овие права<ref>{{Наведена книга |author=David Sneath |author2= |title=The headless state: aristocratic orders, kinship society, & misrepresentations of nomadic inner Asia |year=2007|editor= |page=188 |pages= |department= | chapterurl = |publisher=Columbia University Press |location= |isbn=02-31140-54-1 |url=http://books.google.com/books?id=OR14qaApQbgC&printsec=frontcover&hl=pl |format= |accessdate=}} {{en}}</ref>, сепак биле поголем дел од останатите европски земји.<ref>{{Наведена книга |author=M. L. Bush |author2= |title=Rich noble, poor noble |year=1988 |editor= |page=8-9 |pages= |department= | chapterurl = |publisher=Manchester University Press ND |location= |isbn=07-19023-81-5 |url=http://books.google.com/books?id=TIG7AAAAIAAJ&printsec=frontcover&hl=pl |format= |accessdate=}} {{en}}</ref> Така на пример, во [[Франција]] во 1789, само 1 % од населението имало право на глас, а во 1867 во [[Обединето Кралство|Обединетото Кралство]] истото право го имале околу 3 % од населението.<ref>{{Наведена книга |author=David Sneath |author2= |title=The headless state: aristocratic orders, kinship society, & misrepresentations of nomadic inner Asia |year=2007|editor= |page=188 |pages= |department= | chapterurl = |publisher=Columbia University Press |location= |isbn=02-31140-54-1 |url=http://books.google.com/books?id=OR14qaApQbgC&printsec=frontcover&hl=pl |format= |accessdate=}} {{en}}</ref><ref>{{Наведена книга |author=M. L. Bush |author2= |title=Rich noble, poor noble |year=1988 |editor= |page=8–9 |pages= |department= | chapterurl = |publisher=Manchester University Press ND |location= |isbn=07-19023-81-5 |url=http://books.google.com/books?id=TIG7AAAAIAAJ&printsec=frontcover&hl=pl |format= |accessdate=}}</ref> * [[изборна монархија]] — бидејќи на чело на земјата стоел монарх којшто бил избиран од страна на шлахтата; * [[уставна монархија]] — бидејќи монархот бил задолжен кон ''pacta conventa'' и други закони. === Политички играчи === Основните играчи во политиката на сојузот биле: * монарсите, кои се бореле главно за проширување на својата власт и создавање на [[апсолутизам|апсолутна монархија]]; * [[магнат]]ите, кои биле најбогатата класа заедно со аристократијата и кои се стремеле индиректно да добијат право и привилегии во управувањето со државата; * [[шлахта]]та, која главно се стремела да ги засили позициите на Сејмот и земјата да биде управувана од страна на рамноправна аристократска класа. Магнатите и шлахтата биле во постојано неединство, при што се создавале различни фракции, кои го поддржувале или монархот или некој од магнатите<ref name="wandycz">{{Наведена книга |author=Piotr Stefan Wandycz |author2= |title=The United States and Poland |year=1980 |editor= |page=17 |pages= |department= | chapterurl = |publisher= Harvard University Press|location= |isbn=06-74926-85-4 |url=http://books.google.com/books?id=_XaFaNshCrkC&printsec=frontcover&hl=pl |format= |accessdate=}}</ref>. === Политички систем === Политичкиот систем на сојузот честопати бил под големо влијание на надворешни сили и фактори, кои често знаеле да поткупат некои странски претставници за да го искористат правото на вето во Сејмот при воведување на некои нови реформи во сојузот<ref name="Bullitt">William Bullitt, ''The Great Globe Itself: A Preface to World Affairs'', Transaction Publishers, 2005, ISBN 1-4128-0490-6, [http://books.google.com/books?ie=UTF-8&vid=ISBN1412804906&id=guYU3I5f2ZgC&pg=PA42&lpg=PA42&dq=bribe+Polish+parliament&sig=9dk5sNNNWL-pfBwoOCP1CCKPW6c Google Print, pp42–43]</ref><ref name="Adams">John Adams, ''The Political Writings of John Adams'', Regnery Gateway, 2001, ISBN 0-89526-292-4, [http://books.google.com/books?ie=UTF-8&vid=ISBN0895262924&id=zwKs6Wf2NUEC&pg=PA242&lpg=PA242&dq=May+Constitution+reason+for+partitions+of+Poland&sig=MSPWv6t3GdmfHUFcblV6VLt_Vf0 Google Print, p.242]</ref>. Овие настани довеле до создавање на „политичка парализа“ и [[анархија]] во сојузот, што траело повеќе од еден век, односно од средината на XVII век до крајот на [[XVIII век]], сè додека соседните земји не ги стабилизирале своите внатрешно-политички власти и сè додека истите не ја зголемиле својата воена моќ. == Економија == [[Податотека:Zboze Placi.jpg|мини|десно|180п|Наплата на жито]] [[Податотека:Zboze Nie Placi.jpg|мини|десно|180п|Одбивање на наплатата]] Основно занимање на населението било [[феудализам|феудалното]] [[земјоделство]]. Имотот на просечен аристократ, вклучувал голема фарма, која била обработувана од страна на закрепостените селани.<ref>Evsey D. Domar, "Capitalism, socialism, and serfdom: essays", Cambridge University Press, 1989, стр. 23 [http://books.google.com/books?id=G2RY6D3-UqgC&pg=PA233&dq=serfdom+Poland+Lithuania].</ref> Ропството во Полска било укинато во [[15 век|XV век]], а во Литванија, истото било формално укинато во 1588 година<ref>{{Наведена мрежна страница|url=http://www.britannica.com/blackhistory/article-24160 |title=Welcome to Encyclopædia Britannica's Guide to History |publisher=Britannica.com |date=31 јануари 1910|accessdate=1 февруари 2009}}</ref>. Производството било наменето како за домашниот така и за странскиот пазар. Веќе кон крајот на [[17 век|XVII век]], положбата на селаните драстично се влошила, бидејќи шлахтата се обидела да ја компензира намалената цена на житото за сметка на земјоделското население. И покрај тоа што Полско-литванската Државна Заедница била најголемиот производител на жито во [[Европа]]<ref>Perry Anderson, ''Lieages of the Absolutist States'',Verso, 1 декември 1996, ISBN 978-0-86091-710-6, [http://books.google.com/books?ie=UTF-8&vid=ISBN086091710X&id=EhtMbM1Z8BkC&dq=Union+of+Lublin&lpg=PA284&pg=PA285&sig=Iz4vVbE7WIYY8AI-_UNKwB6C7wY Google Print p285]</ref>, сепак најгоелмиот дел од тоа производство било наменето за самата земја. Потрошувачката на [[жито]] во Полска и [[Прусија]] во периодот од 1560 до 1570 година се проценува дека било околу 113.000 тони, а просечното производство во сојузот во текот на [[16 век|XVI век]] било околу 120.000 тони. Од оваа количина, околу 6 % била наменета за извоз. Потрошувачката во градовите изнесувала околу 19 %, а останатиот дел се потрошувал во селата. Најверојатно, околу 2 % од извозот бил наменет за населението на [[Западна Европа]]. Во секој случај, житото било најважниот извозен производ, којшто се произведувал во државата. Сопственикот на земјата обично склучувал договор со трговци од [[Гдањск]] за доставување на житото до пристаништето на [[Балтичко Море|Балтичкото Море]]<ref>{{Наведена книга | author = Krzysztof Olszewski |author2=| title = The Rise and Decline of the Polish-Lithuanian Commonwealth due to Grain Trade| year = 2007 | editor = | page =7 | pages = |department= | chapterurl = | publisher= | location = | isbn = | url =http://venus.unive.it/olszewski/Polish%20Grain%20Trade%20-%20Krzysztof%20Olszewski.pdf | format = | accessdate =22 април 2009}}</ref>. За да не запловат по морските води, превозните бродови пловеле по големите реки, како [[Висла]], [[Пилица]], [[Западен Буг]], [[Сан]], [[Нида]], [[Виепж]] и [[Њеман]]. Реките имале значително развиена инфраструктура со речни пристаништа. Поголемиот дел од речниот превоз се вршел во правец југ-север. [[Податотека:15 ducats of Sigismund III Vasa from 1617.png|мини|десно|170п|Ковани монети од почетокот на XVII век]] Од Гдањск, бродовите кои главно биле од [[Холандија]] и [[Фландрија]] го пренесувале житото кон [[Антверпен]] и [[Амстердам]]. Локалните бродови вршеле само 2 % од вкупниот превоз. Освен жито, се извезувале и дрвени материјали, дрвени производи, катран и пепел. Во периодите, во кои во земјата преовладувала суша, се извезувале [[кожа]], [[памук]], [[лен]] и други ткаенини, кои главно се превезувале во [[Свето Римско Царство|Светото Римско Царство]], вклучувајќи ги и градовите [[Лајпциг]] и [[Нирнберг]]. Биле извезувани и големи стада на крави (околу 50.000 глави) кон јужните делови. Од друга страна пак, земјата увезувала различни луксузни стоки, како [[облека]], [[риба]], [[пиво]], [[вино]] и [[овошје]].<ref name="pach">{{Наведена книга |author= |author2=Zsigmond Pál Pach, Zs. P. Pach |title=The role of East-Central Europe in international trade, 16th and 17th centuries |year=1970 |editor= |page=220 |pages= |department= | chapterurl = |publisher=Akadémiai Kiadó |location= |isbn=|url=http://books.google.com/books?id=xFZ9AAAAMAAJ&hl=pl&pgis=1 |format= |accessdate=}}</ref> Овие производи сочинувале 90 % од вкупниот извоз на земјата по копнен и по поморски пат.<ref name="pach" /> Мал број на бродови ги превезувале стоките јужно од Гдањск, до другите делови на земјата. Во периодот меѓу XVI. и XVII век, трговскиот биланс на сојузот станал негативен. Во времето на [[Големи географски откритија|големите географски откритија]], биле создадени и отворени голем број на трговски патишта, при што економијата на сојузот започнала да го губи своето значење на светскиот пазар, главно поради намалениот извоз. Но, и покрај тоа, сојузот и во наредните периоди останала важен патоказ меѓу Истокот и Западот, бидејќи превозот на многу стоки морал да поминува преку нејзината територија. Така на пример, персиските килими кои биле превезувани низ земјата, биле познати и како „полски килими.({{lang-fr|Polonaise}}).<ref>{{Наведена мрежна страница |author= |url=http://www.museu.gulbenkian.pt/obra.asp?num=t71&nuc=a4&lang=en |title="Polonaise" carpet |work=www.museu.gulbenkian.pt |publisher= |pages= |page= |date= |accessdate=18 мај 2009 |archive-date=2003-02-28 |archive-url=https://web.archive.org/web/20030228150012/http://www.museu.gulbenkian.pt/obra.asp?num=t71&nuc=a4&lang=en |url-status=dead }} {{en}}</ref> Парични единици на Полско-литванската Државна Заедница биле [[злота]]та и [[грош]]от. Сепак, во Гдањск се ковале посебни монети. == Култура == [[Податотека:Siemenowicz rocket.png|мини|десно|60п|Скица на повеќекатна ракета од делото ''Artis Magnæ Artilleriæ pars prima'' на [[Казимир Семенович]]]] Во времето на своето постоење, Полско-литванската Државна Заедница претставувала еден од најважните европски центри на полето на културата, општествениот развој и политичкиот систем. Сојузот бил познат по својот т.н. ''квазидемократски политички систем'' и истиот бил позитивно оценет од страна на различни филозофи, како на пример [[Еразмо Ротердамски]]. За време на [[контрареформација]]та, сојузот ја задржал верската трпеливост. Таа довела до создавање на нова христијанска секта на полските крстители, кои биле претходници на британските и американските унијати.<ref name="fedorowicz">{{Наведена книга |author=|author2=J. K. Fedorowicz, Maria Bogucka, Henryk Samsonowicz |title=A Republic of nobles: studies in Polish history to 1864|year=1982 |editor= |page=209 |pages= |department= | chapterurl = |publisher= CUP Archive |location= |isbn=05-21240-93-X |url=http://books.google.com/books?id=p7U8AAAAIAAJ&printsec=frontcover&hl=pl |format= |accessdate=}}</ref>. Со својот политички систем, во земјата живееле многу филозофи, меѓу кои најпознати се [[Анджеј Моджевски]], [[Вавжинец Гошлицки]] и [[Пјотр Скарга]]. Подоцна, делата на [[Станислав Сташич]] и [[Хуго Колонтај]] помогнале во создавањето на идејата за донесување на [[Устав од 3 мај 1791|третомајскиот устав]], кој содржел револуционерни политички принципи. [[Јагелонски универзитет|Јагелонскиот универзитет]] во [[Краков]] е еден од најстарите универзитети во Европа. [[Вилнушки универзитет|Вилнушкиот универзитет]] и [[Јагелонски универзитет|Јагелонскиот универзитет]] биле главните научни центри во земјата. Комисијата за национално образование ([[полски]]: ''Komisja Edukacji Narodowej'') била формирана во 1773 година, како прва таква институција во светот. Денес, оваа институција по државите во светот е позната како [[Министерство за образование на Полска|министерство за образование]]<ref name="Playground">{{Наведена книга |author=Norman Davies |author2= |title=God's Playground: A History of Poland |year=2005 |editor= |page=167 |pages= |department= | chapterurl = |publisher= Columbia University Press |location= |isbn=02-31128-19-3 |url=http://books.google.com/books?id=EBpghdZeIwAC&hl=pl |format= |accessdate=}}</ref>. Научниот напредок бил забележителен во сите области, а одредени поединци, биле повикани и работеле во другите земји. Така инженерот [[Кристоф Арцишевски]] бил на служба во Холандија, а бил и адмирал на холандската морнарица во војната против [[Шпанско колонијално царство|Шпанија]] за контрола на територијата на [[Бразил]].<ref>{{Наведена мрежна страница |author= |url=http://www.warsawvoice.pl/view/2437/ |title=Setting Sail |work=www.warsawvoice.pl |publisher= |pages= |page= |date=29 мај 2003 |accessdate=21 мај 2009 |archive-date=2008-01-26 |archive-url=https://web.archive.org/web/20080126150531/http://www.warsawvoice.pl/view/2437/ |url-status=dead }} {{en}}</ref> Во 1628 година, чешкиот учител, научник, просветител и писател [[Јан Амос Коменски]] добил азил во сојузот, бидејќи во [[Чешка]] владеела контрареформацијата и голем број на протестанти биле прогонувани.<ref name="fedorowicz" /><ref name="peucker">{{Наведена мрежна страница |author=Paul Peucker |url=http://www.moravian.org/news/2007/550_resources/Jan_Amos_Comenius_Bulletin_Insert.pdf |title=Jan Amos Comenius (1592–1670) |work=www.moravian.org |publisher= |pages= |page= |date= |accessdate=18 мај 2009 |archive-date=2009-09-02 |archive-url=https://web.archive.org/web/20090902190417/http://www.moravian.org/news/2007/550_resources/Jan_Amos_Comenius_Bulletin_Insert.pdf |url-status=dead }}</ref> == Уметност == === Литература === [[File:Ignacy Krasicki 111.PNG|мини|десно|150п|Портрет на Игнациј Красицки од Пер Крафт, 1767]] Најпознати писaтели, кои твореле во време на постоењето на сојузот биле [[Јан Кочановски]], [[Ваклав Потоцки]], [[Игнациј Красицки]] и [[Јулијан Урсин]]. Голем број од благородничкото население („шлахта“) се занимавало со пишување на мемоари и дневници. Меѓу најпознатите се ''Мемоарите на полската историја'' од [[Албрехт Станислав Радзивил]] и мемоарите на [[Јан Кризостом Пасек]]. [[Јакуб Собиески]] (1590 — 1646) (татко на [[Јан III Собиески]]) е познат по своите споменари. За време на [[Битка кај Хотин|Битката кај Хотин]] (1621), тој напишал дневник, насловен ''Commentariorum chotinensis belli libri tres'' („Дневник на хотинската војна“), кој бил објавен во 1646 година во [[Гдањск]]. Дневникот послужил како основа за поемата ''Развојот на хотинската војна'' од [[Вацлав Потоцки]]. Јакуб Собиески е и автор на инструкции напишани за патувањето на неговите синови во [[Краков]] (1640) и [[Франција]] (1645), кои содржат принципи за најдобро слободно образование. === Сликарство === [[Податотека:Coffin_portrait_of_Barbara_Lubomirska.jpg|мини|десно|140п|Ковчежен портрет на Барбара Домицела Лубомирска, 1676]] Карактеристични за [[Сарматизам|сарматскиот]] период биле [[ковчежен портрет|ковчежните портрети]], кои се употребувале при погребите, но и другите церемонии.<ref name="leszno" >{{Наведена мрежна страница |author= |url=http://www.muzeum.leszno.pl/new/_index.php?wer=en&op=zbiory |title=Portraits collection |work=www.muzeum.leszno.pl |publisher= |pages= |page= |date= |accessdate=18 мај 2009 |archive-date=2013-05-10 |archive-url=https://web.archive.org/web/20130510074231/http://www.muzeum.leszno.pl/new/_index.php?wer=en&op=zbiory |url-status=dead }}</ref> По правило, ваквите портрети биле сликани на платно на метал, кое било во облик на многуаголник (најчесто шестаголник или осумаголник) и по изработката се додавало на предниот дел од ковчегот.<ref>{{Наведена книга |author=Mariusz Karpowicz |author2= |title=Baroque in Poland |year=1991 |editor= |page=68 |pages= |department= | chapterurl = |publisher= Arkady |location= |isbn=83-21334-12-1 |url=http://books.google.pl/books?id=A3lZAAAAIAAJ&pgis=1 |format= |accessdate=}}</ref> Друга одлика е честата употреба на црн [[мермер]]. [[Олтар]]ите, портите, балустрадите, столбовите, спомениците, надгробните камења и цели соби биле украсувани со црн мермер. === Музика === [[Податотека:Bazylikalezajsk2.jpg|мини|лево|125п|[[Барок]]ни [[оргула|оргули]] во градот [[Лежајск]], направена од Станислав Стуѕински и Јан Гловински]] Музиката во земјата во целина се засновала на религиозна основа. Голем број на благородници основале хорови во училиштата и црквите, каде што настапувале нивните музички ансамбли. Некои од нив, како на пример [[Станислав Лубомирски]], граделе оперски куќи. Други пак, како [[Јанус Тишкиевич]] и [[Кништоф Радзивил]] биле познати како големи мецени во областа на уметноста.<ref name="mikos">{{Наведена мрежна страница |author=Michael J. Mikoś |url=http://www.staropolska.pl/ang/baroque/Mikos_baroque/Cultural_b.html |title=Baroque |work=www.staropolska.pl |publisher= |pages= |page= |date= |accessdate=13 мај 2009}} {{en}}</ref>. Во земјата биле активни и странски композитори. Кралот [[Сигизмунд III]], во земјата довел италијански [[композитор]]и и [[диригент]]и, меѓу кои и [[Лука Маренциом]], [[Анибал Стабили]], [[Асприло Пацели]], [[Марко Скафи]] и [[Диомед Катон]], за да работат со кралскиот оркестар. == Архитектура == Честопати, под водство на магнатите се граделе монументални објекти како цркви, катедрали или дворци. Денешниот претседателски дворец во [[Варшава]] бил изграден од 1635 до 1640 година и е дело на [[Станислав Конецполски]]. Најголеми проекти во тоа време биле изградбите на цели градови, но и покрај тоа, со тек на време, некои од нив биле запоставени. Најчесто, градовите биле именувани по магнатите, кои ја финансирале изградбата. Најпознат таков град е градот Замошќ, кој бил основан од страна на [[Јан Замојски]], а бил проектиран од страна на италијанскиот архитект [[Бернардо Морандо]]. == Шлахта и сарматизам == [[Податотека:Rembrandt. A Polish Nobleman. 1637.PNG|мини|десно|120п|''Полски благородник'' од [[Рембрант ван Рајн|Рембрабнт]]]] Во Полско-литванската Државна Заедница била распространета идеологијата [[сарматизам]], чие име го добила од [[шлахта]]та. Овој систем на верување бил значаен дел од културата на шлахтата, кој ги опфаќал сите аспекти на нејзиниот живот. Сарматизмот ја гарантирал еднаквоста помеѓу шлахтата, традицијата, провинцискиот селски живот и мирот, религијата, смелоста, еднаквоста и слободата. Движењето, едноставно помагало за поврзување на големиот број на култури кои опстојувале во сојузот, создавајќи силно чувство на единство и гордост од „Златните слободи“ на шлахтата. Сепак, многубројните грешки на движењето биле знак за пропаѓањето на сојузот кон крајот на [[XVIII век]]. Најкритични кон него биле полските реформисти, кои сакале да наложат радикални промени во општественото уредување. == Демографија и религија == [[Податотека:Józef Brandt - Wesele kozackie.jpg|мини|лево|140п|''Козачка свадба'', [[Јозеф Бранд]]]] Во земјата никогаш не преовладувале [[католицизам|католицизмот]] и полското население. Ова најмногу се должи на федерацијата со [[Литванија]], како и приклучувањето на [[Украина]] во составот на земјата, каде Полјаците биле третирани само како посебно малцинство. Најголеми етнички малцинства кои живееле во земјата биле [[Полјаци]]те, [[Литванци]]те, [[Украинци]]те и [[Белоруси]]те (Украинците и Белорусите, популарно биле нарекувани [[Рутени]]). Понекогаш, жителите на Големото кнежевство Литванија биле нарекувани ''Литвини'', словенски термин за Литванци. Во периодот по потпишувањето на договорот од Лублин, населението на Полско-литванската Државна Заедница било околу 7.000.000. Од овој број, околу 4.500.000 биле Полјаци, 750.000 Литванци, 700.000 [[Евреи]] и 2.000.000 Рутени.{{ref label|Ж|ж|ж}} Во 1618 година, односно по мировниот [[договор од Деулино]], населението на сојузот се зголемило, заедно со неговата територија, достигнувајќи 11.500.000. Така, околу 4.500.000 биле Полјаци, 3.500.000 Украинци, 1.500.000 Белоруси, 750.000 Литванци, 750.000 Пруси, 500.000 Евреи и 500.000 Ливони. Во тоа време, благородништвото опфаќало околу 10 % од населението, а [[буржоазија]]та околу 15 %<ref name="Pogonowski">Based on [https://archive.today/20120630213052/homepage.interaccess.com/~netpol/POLISH/historia/MAPY/1618.jpg Карта со население од 1615] (p115), карта со јазици од 1618 (p119), карта со загуби од 1657–67 (p128) и [https://archive.today/20120711215753/homepage.interaccess.com/~netpol/POLISH/historia/MAPY/1717.jpg Географска карта од 1717] (p141), Iwo Cyprian Pogonowski, ''Poland a Historical Atlas'', Hippocrene Books, 1987, ISBN 0-88029-394-2</ref>. Во периодот од 1648 до 1657 година, намалувањето на населението се проценува на околу 4.000.000 жители.<ref name="Pogonowski"/> Во периодот до [[реформација]]та, шлахтата била составена од католици и православни верници. По реформацијата, голем број на население го примиле протестантството. По периодот на [[контрареформација]]та, [[Римокатоличка црква|римокатолилчката црква]] ја вратила својата контрола во [[Полска]] и шлахтата била исклучиво составена од католици, и покрај тоа што католицизмот не бил доминантна религија во земјата. == Јазици == Поради големата етничка разновидност и соединувањето на повеќе култури, во Полско-литванската Државна Заедница во употреба биле повеќе јазици. Сите јазици не биле еднакво прифатени. Во продолжение се наведени јазиците со најмногу говорници и со нивниот статус во државата: * [[Полски јазик|полски]] — официјално признаен<ref name="Lieven"/> како доминантен јазик, користен од страна на поголемиот дел од аристократското население<ref name="Lieven">Anatol Lieven, ''The Baltic Revolution: Estonia, Latvia, Lithuania and the Path to Independence'', Yale University Press, 1994, ISBN 0-300-06078-5, [http://books.google.com/books?id=iz3NACNOpCAC&pg=PA48&dq=Polish+Latin+Ruthene+German+Armenian+Hebrew&as_brr=3&ei=0IQrR7LJOo7O7gL3rfiWBQ&sig=ASA_slGMGPCgz3f-2qnpzzsx-v8 Google Print, p.48]</ref><ref name="Barbour">Stephen Barbour, Cathie Carmichael, ''Language and Nationalism in Europe'', Oxford University Press, 2000, ISBN 0-19-925085-5, [http://books.google.com/books?id=1ixmu8Iga7gC&pg=PA194&dq=Polish-Lithuanian+%22Polish+language%22&as_brr=3&ei=SZArR_qUNIPy6wKV6JiCCA&sig=HTmhBejbDqk578fZP4xFdzf7umU Google Print p.184]</ref><ref name="DahlB">Östen Dahl, Maria Koptjevskaja-Tamm, ''The Circum-Baltic Languages: Typology and Contact'', John Benjamins Publishing Company, 2001, ISBN 90-272-3057-9, [http://books.google.com/books?id=CsesLE3efLwC&pg=PA45&dq=Polish-Lithuanian+%22Polish+language%22&as_brr=3&ei=SZArR_qUNIPy6wKV6JiCCA&sig=FOEhKdQoJB72pcLgnmYCU1jjbiA Google Print, p.45]</ref><ref name="Price">Glanville Price, ''Encyclopedia of the Languages of Europe'', Blackwell Publishing, 1998, ISBN 0-631-22039-9, [http://books.google.com/books?id=CPX2xgmVe9IC&pg=PA30&dq=Polish-Lithuanian+%22Polish+language%22&as_brr=3&ei=QJErR8OEMJSq7ALlwKWWBQ&sig=djnVUBSLAYmg5elnR9Tyr8yexyE Google Print, p.30]</ref> и од страна на населението во некои провинции.<ref name="Teich">Mikulas Teich, ''The National Question in Europe in Historical Context'', Cambridge University Press, 1993, ISBN 0-521-36713-1, [http://books.google.com/books?id=Hu2SnETtV3kC&pg=PA295&vq=variety+of+languages&dq=%22Golden+Liberty%22&as_brr=3&sig=aecSY6mWpqFzXjuQsZ5w09vtZvY Google Print, p.295]</ref> Овој јазик бил и официјален во поголемите градови и нивната администрација.<ref name="Teich"/> * [[Латински јазик|латински]]<ref name="Lieven"/><ref name="Stone"/> — обично се користел во надворешните односи<ref name="OConnor">Kevin O'Connor, ''Culture And Customs of the Baltic States'', Greenwood Press, 2006, ISBN 0-313-33125-1, [http://books.google.com/books?id=IpR0-OrrwssC&pg=PA115&vq=Lithuanian+language+commonwealth&dq=Lithuanian+language+commonwealth&sig=FAxU-v9CFWQ8df833WOLM0qiEUY Google Print, p.115]</ref> и бил втор најпопуларен јазик меѓу аристократското население.<ref name="Friedrich">Karin Friedrich et al. ''The Other Prussia: Royal Prussia, Poland and Liberty, 1569–1772'', Cambridge University Press, 2000, ISBN 0-521-58335-7, [http://books.google.com/books?id=qsBco40rMPcC&pg=PA88&dq=Latin+language+szlachta&as_brr=3&ei=J44rR5_XFZXC7AK4xeGVBQ&sig=3ecP0DjPuCLnTaEdVI76Ck8xSE8 Google Print, p.88]</ref> * [[Рутенски јазик|рутенски]]<ref name="Lieven"/><ref name="OConnor"/> — бил службен јазик во [[Големо Кнежевство Литванија|Големото Кнежевство Литванија]] до 1697 година (кога бил заменет со полскиот). Јазикот се користел во некои надворешни односи.<ref name="Stone">Daniel. Z Stone, ''[http://books.google.com/books?vid=ISBN0295980931&id=LFgB_l4SdHAC&pg=PA46&lpg=PA46&dq=%22official+language%22+Poland+Lithuania&sig=vUDl2wB7wuTLJuBYjxX2KuKxpNs A History of East Central Europe]'', p.46</ref><ref name="OConnor"/><ref>Piotr Eberhardt, Jan Owsinski, ''Ethnic Groups and Population Changes in Twentieth-century Central-Eastern Europe: History, Data, Analysis'', M.E. Sharpe, 2003, ISBN 0-7656-0665-8, [http://books.google.com/books?id=jLfX1q3kJzgC&pg=RA1-PA177&vq=language+replaced&dq=demographics+%22Grand+Duchy+of+Lithuania%22&as_brr=3&publisher=gbs_search_s&cad=0 Google Print, p.177]</ref> * [[Литвански јазик|литвански]]<ref name="Lieven"/><ref name="Dahl">Östen Dahl, Maria Koptjevskaja-Tamm, ''The Circum-Baltic Languages: Typology and Contact'', John Benjamins Publishing Company, 2001, ISBN 90-272-3057-9, [http://books.google.com/books?id=CsesLE3efLwC&pg=PA41&dq=Lithuanian+language+commonwealth&sig=mVaZQjGYtrpEQfvrn1fn6ZVP8u0#PPA44,M1 Google Print, p.41]</ref> — се користел само во некои официјални документи во кнежевството.{{ref label|З|з|з}}<ref name=Zigmas>{{Наведена книга | last = Zinkevičius | first = Z. | authorurl= |author2=| title = Rytų Lietuva praeityje ir dabar | publisher= Vilnius: Mokslo ir enciklopedijų leidykla | year = 1993 | location = | page = 70|quote= Official usage of Lithuanian language in the 16th century Lithuania's cities proves magistrate's decree of Vilnius city, which was sealed by Žygimantas Augustas in 1552...//Courts juratory were written in Lithuanian language. In fact, such [courts juratory written in Lithuanian] survived from the 17th century...| url = | doi = | id = | isbn = 5-420-01085-2}}</ref><ref>{{Наведена мрежна страница | url = http://i34.photobucket.com/albums/d101/no_name_2/Edt1458.jpg | title = "Mes Wladislaus..." ''a letter from Wladyslaw Vasa issued in 1639 written in Lithuanian language''| accessdate=3 септември 2006}}</ref><ref>{{Наведена книга |author = Ališauskas V.|author2=L. Jovaiša|author3= M. Paknys|author4= R. Petrauskas|author5= E. Raila |display-authors=et al. | title = Lietuvos Didžiosios Kunigaikštijos kultūra. Tyrinėjimai ir vaizdai | publisher= | year = 2001 | location = Vilnius| page = 500 | quote= In 1794 Government's declarations were carried out and in Lithuanian.| url = | doi = | id = | isbn = 9955-445-26-2}}</ref> * [[Германски јазик|германски]]<ref name="Lieven"/> — се користел во некои надворешни односи,<ref name="OConnor"/> како и во делови од земјата каде што живеело германско население.<ref name="Teich"/><ref name="Milosz">Czesław Miłosz, ''The History of Polish Literature'', University of California Press, 1983, ISBN 0-520-04477-0, [http://books.google.com/books?id=11MVdBYUX5oC&pg=PA108&dq=languages+Polish-Lithuanian+German&as_brr=3&ei=cI8rR6rOD4Hc7QLG4emWBQ&sig=AhSypZxLsBVG-l0yCFDnusO6R5M Google Print, p.108]</ref> * [[Хебрејски јазик|хебрејски]]<ref name="Lieven"/> — го зборувало еврејското население во земјата. * [[јидиш]]<ref name="Teich"/> — се користел, но не бил признаен како официјален.<ref name="Ostrowski">Jan K. Ostrowski, ''Land of the Winged Horsemen: Art in Poland, 1572–1764'', Yale University Press, 1999, ISBN 0-300-07918-4, [http://books.google.com/books?id=ucOZCQMVMNIC&pg=PA27&dq=Polish-Lithuanian+Hebrew+Armenian&as_brr=3&ei=h5IrR_ntH4qA6wLWveyWBQ&sig=WEs5wRUJzc46Oy_QHC0GtfT3zXM#PPA27,M1 Google Print, p.27]</ref><ref name=autogenerated1>{{Наведена книга |author=Joanna B. Michlic |author2=|title=Poland's threatening other: the image of the Jew from 1880 to the present |year=2006 |editor= |page=42 |pages= |department= | chapterurl = |publisher=U of Nebraska Press |location= |isbn=08-03232-40-3 |url=http://books.google.com/books?id=t6h2pI7o_zQC&printsec=frontcover&hl=pl |format= |accessdate=}} {{en}}</ref> * [[Ерменски јазик|ерменски]]<ref name="Lieven"/> — го зборувало ерменското малцинство во земјата.<ref name=autogenerated1 /><ref>{{Наведена книга |author=Rosemary A. Chorzempa |author2= |title=Polish roots |year=1993 |editor= |pages= |department= | chapterurl = |publisher= Genealogical Pub. |location= |isbn=08-06313-78-1 |url= |format= |accessdate=}}</ref> == Поврзано == * [[Историја на Полска]] * [[Историја на Литванија]] * [[Историја на Белорусија]] * [[Полско-Литванско-Рутенски Сојуз]] * [[Полски јазик]] == Белешки == * {{note label|А|а|а}} Историчарите сметаат дека промената на главниот град на државата од Краков во Варшава, била во периодот од 1595 до 1611 година, иако Варшава не бил официјално не бил именуван за главен град, сè до 1793.<ref name=camb1>{{Наведена книга|title=Trade and urban development in Poland: an economic geography of Cracow, from its origins to 1795 - Volume 20 of Cambridge studies in historical geography|url=http://books.google.com/books?id=-XdByzq85zMC&pg=PA187&dq=warsaw+capital+1611&cd=2#v=onepage&q=warsaw%20capital%201611&f=false|year=1994|author=Francis W. Carter|pages=186-187|publisher=Cambridge University Press}}{{Мртва_врска|date=February 2023 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }}</ref> [[Сејм]]от на сојузот започнал да се состанува во Варшава, кратко по создавањето на [[Лублински Сојуз|Лублинскиот Сојуз]], а и нејзините владетели своите резиденции ги преместиле во Варшава, иако крунисувањето продолжило да се одржува во Краков.<ref name=camb1/> Современиот концепт на единствен главен град бил до некој степен неприменлив во феудалниот сојуз.<ref name=camb1/> Според некои историчари, Варшава бил главен град на целиот сојуз.<ref>{{Наведена книга|title=The Polish-Lithuanian state, 1386-1795|author=Daniel Stone|url=http://books.google.com/books?id=LFgB_l4SdHAC&pg=PA221&dq=warsaw+real+capital+commonwealth&lr=&cd=1#v=onepage&q=warsaw%20real%20capital%20commonwealth&f=false|publisher=University of Washington Press|year=2001|ISBN=9780295980935|page=221}}</ref><ref>{{Наведена книга|url=http://books.google.com/books?id=6Eh9KQTrOckC&pg=PA126&dq=warsaw+became+capital+new+union&lr=&cd=1#v=onepage&q=warsaw%20became%20capital%20new%20union&f=false|title=A history of eastern Europe: crisis and change|author=Robert Bideleux, Ian Jeffries|publisher=Routledge|year=1998|page=126|ISBN=9780415161114}}</ref> Вилнус, главниот град на Големото Кнежевство Литванија,<ref name=davies >{{Наведена книга|title=Europe: A History|author=Norman Davies|publisher=HarperCollins|url=http://books.google.com/books?id=4StZDvPCcJEC&pg=PA660&dq=vilnius+capital+grand+duchy&cd=2#v=onepage&q=vilnius%20capital%20grand%20duchy&f=false|year=1998|pages=657-660}}</ref><ref>Politics and reformations: communities, polities, nations, and empires, 2007 стр. 206</ref><ref>Zeitschrift für Ostmitteleuropa-Forschung, 2006, изд. 55; стр. 2</ref> понекогаш се споменувал како втор главен град на сојузот.<ref>{{Наведена книга|url=http://books.google.com/books?id=_bU1jKS2ETkC&pg=PT232&dq=vilnius+second+capital+commonwelath&lr=&cd=27#v=onepage&q=&f=false|author=Thomas A. Brady, Christopher Ocker; entry by David Frick|publisher=Brill Publishers|year=2007|title=Politics and reformations: communities, polities, nations, and empires : essays in honor of Thomas A. Brady, Jr|ISBN=9789004161733|page=206}}</ref><ref>{{Наведена книга|url=http://books.google.com/books?id=5pAwqsSyTlsC&pg=PA11&dq=vilnius+capital+commonwealth+venclova&lr=&cd=1#v=onepage&q=vilnius%20capital%20commonwealth%20venclova&f=false|author=Marcel Cornis-Pope, John Neubauer; essay by Tomas Venclova|year=2004|ISBN=9789027234537|title=History of the literary cultures of East-Central Europe: junctures and disjunctures in the 19th and 20th centuries (Volume 2) |publisher=John Benjamins Publishing Company|ISBN=9789027234537|page=11}}</ref> * {{note label|Б|б|б}} Во време на врвот на владеењето, Полско-литванската Државна Заедница зафаќала површина од 1.130.000&nbsp;км² и била повеќеетничка заедница со население од 11 милиони.<ref name="pbs map">[http://www.pbs.org/wnet/heritage/episode5/atlas/map3.html# Heritage: Interactive Atlas: Polish-Lithuanian Commonwealth] {{Семарх|url=https://web.archive.org/web/20141006165959/http://www.pbs.org/wnet/heritage/episode5/atlas/map3.html |date=2014-10-06 }}, [https://archive.today/20120630213052/homepage.interaccess.com/~netpol/POLISH/historia/MAPY/1618.jpg] и [https://archive.today/20120711215753/homepage.interaccess.com/~netpol/POLISH/historia/MAPY/1717.jpg].</ref> * {{note label|В|в|в}} Полско-литванската Државна Заедница била земја која својот „Златен век“ го имала за време на XVI. и почетокот на XVII век. Кралството на последните Јагелонци било апсолутно најголемата држава во Европа.<ref>Norman Davies, ''Europe: A History'', Pimlico 1997, стр. 554</ref> * {{note label|Г|г|г}} „Формално, Полска и Литванија, очигледно биле составни делови на федерацијата... Но, Полска, која ја задржала надлежноста над освоените литвански територии, имала поголема застапеност и станала доминантен партнер.“<ref name="EB_Lublin" >{{наведена енциклопедија | ency=Encyclopædia Britannica| edition= | year=2006| article=Union of Lublin|url=http://www.britannica.com/eb/article-9049222}}</ref> * {{note label|Д|д|д}} Овој квалитет на сојузот бил спознаен од нејзините современици. Роберт Бартон, во своето дело ''Анатомија на меланхолијата'', за првпат издадена во 1621 година, за Полска запишал: <blockquote>„Полска е кутија со сите религии, каде самосетанците, сицинијанците, фотинијанците (...), аријанците, анабаптистите може да се најдат; во Европа, Полска и Амстердам се вообичаени засолништа (за Евреите).“<ref>Burton, Robert, ''The Anatomy of Melancholy'', Sixth edition, J. W. Moore, 1847</ref></blockquote> * {{note label|Ѓ|ѓ|ѓ}} „Во средината на 1500-тите, обединетата Полска била најголемата држава во Европа и веројатно најмоќната нација на континентот.“<ref>[http://www.britannica.com/EBchecked/topic/466681/Poland "Poland". Encyclopædia Britannica. 2009. Encyclopædia Britannica Online.]</ref> * {{note label|Е|е|е}} Џон Маркоф го опишува донесувањето на современите кодифицирани национални устави како еден од патоказите на демократијата и наведува дека „прва европска земја која го следела американскиот пример била Полска во 1791.“ <ref>John Markoff, ''Waves of Democracy'', 1996, ISBN 0-8039-9019-7, стр. 121</ref> * {{note label|Ж|ж|ж}} Ова се однесува на вкупното и еврејското население според Фрази. За другите проценки според Погоновски, видете ја следната референца (<ref>Charles A. Frazee, ''World History the Easy Way'', Barron's Educational Series, ISBN 0-8120-9766-1, [http://books.google.com/books?vid=ISBN0812097661&id=Br-ElA3OpEMC&pg=PA50&lpg=PA50&ots=tguZsY7DB0&dq=demographics+Poland+Lithuania+7000000&sig=wNm4yPFP_PNvqrfFb6BKUp9hZxA Google Print, 50]</ref>). * {{note label|З|з|з}} „Официјалната употреба на литванскиот јазик во литванските градови во XVI век се докажува со магистерските трудови во Вилнус, кои биле отпечатени од страна на Жигимантас Аугустас во 1552... Закониците на дворовите биле пишувани на литвански јазик. Всушност, тие (закониците на дворовите напишани во Литванија) опстојале од XVII век...“<ref>{{Наведена книга | last = Zinkevičius | first = Z. | authorurl= |author2=| title = Rytų Lietuva praeityje ir dabar | publisher= Vilnius: Mokslo ir enciklopedijų leidykla | year = 1993 | location = | page = 70| url = | doi = | id = | isbn = 5-420-01085-2}}</ref> == Наводи == {{наводи|2}} == Надворешни врски == {{commons|Polish-Lithuanian Commonwealth}} * [http://www.commonwealth.pl Заедницата на различните култури: Полско наследство] {{Семарх|url=https://web.archive.org/web/20110624022527/http://www.commonwealth.pl/ |date=2011-06-24 }} {{pl}} * [http://viduramziu.lietuvos.net/ Историја на Литванија во средниот век] * [http://rzecz-pospolita.com/ Полско-литванска Државна Заедница - карти, историски градови во Полска, Украина, Белорусија и Литванија] {{Семарх|url=https://web.archive.org/web/20210417044200/http://rzecz-pospolita.com/ |date=2021-04-17 }} {{pl}} {{Избрана}} {{Нормативна контрола}} [[Категорија:Полско-литванска Државна Заедница| ]] [[Категорија:Поранешни држави во Европа]] [[Категорија:Поранешни државни заедници]] [[Категорија:Среден век]] [[Категорија:Историја на Полска]] [[Категорија:Историја на Литванија]] [[Категорија:Историја на Белорусија]] [[Категорија:Историја на Украина]] [[Категорија:Поранешни монархии во Европа]] [[Категорија:Држави и територии распаднати во 1795 година]] [[Категорија:Држави и територии настанати во 1569 година]] ou68ohwx0w9iabd6tabrgartp9ns57w 0 183820 5380265 5107507 2025-06-15T07:17:42Z Bjankuloski06 332 5380265 wikitext text/x-wiki {{Инфокутија за држава |native_name = Niuē Fekai |common_name = Ниуе |image_flag = Flag of Niue.svg |image_coat =Public_Seal_of_Niue.svg |image_map = LocationNiue.png |national_anthem = „[[Химна на Ниуе|Господе на небесата]]“<br />''Ko e Iki he Lagi'' |capital = [[Алофи]] |demonym = Ниуеец |latd= |latm= |latNS= |longd= |longm= |longEW= |largest_city = |official_languages = [[ниуеански јазик]], [[англиски јазик]] |government_type = уставна монархија |leader_title1 = Шеф на држава |leader_name1 = [[Чарлс III]] |leader_title2 = Премиер |leader_name2 = [[Далтон Талаги]] |sovereignty_type = |established_event1 = [[Уставен акт на Ниуе|Уставен акт]] |established_date1 = 19 октомври 1974 |area_rank = |area_magnitude = |area_km2 = 260 |area_sq_mi = 100 |percent_water = 0 |population_estimate = 1.398<ref>{{Наведена мрежна страница| url=https://www.cia.gov/library/publications/the-world-factbook/geos/ne.html| title=Ниуе| work=Светска книга на факти| publisher=[[Централна разузнавачка агенција]]| accessdate=20 јули 2009| archive-date=2018-12-31| archive-url=https://web.archive.org/web/20181231200913/https://www.cia.gov/library/publications/the-world-factbook/geos/ne.html| url-status=dead}} {{en}}</ref> |population_estimate_year = јули 2009 |population_estimate_rank = 218 |population_census = |population_census_year = |population_density_km2 =5.35 |population_density_sq_mi =13.9 |population_density_rank = н/п |GDP_PPP_year = |GDP_PPP = $7.6 милиони |GDP_PPP_rank = <small>н/п</small> |GDP_PPP_per_capita = |GDP_PPP_per_capita_rank = <small>н/п</small> |HDI_year = |HDI = |HDI_rank = |HDI_category = |currency = [[Новозеландски долар]] (постои и неофицијален ниуеански долар) |currency_code = NZD |time_zone = |utc_offset = -11 |time_zone_DST = |utc_offset_DST = |drives_on = лево |cctld = [[.nu]] |calling_code = 683 |footnotes = }} '''Ниуе''' е островска држава во [[Океанија]]. Често Ниуе се нарекува како „Карпа на Тихиот Океан“ и месното население ја нарекува државата „карпата“. Ниуе е самоуправувачка држава во сојуз со [[Нов Зеланд]] и нема потполна независност. На чело на државата е [[Елизабета II]] како монарх на [[Велика Британија]] и англискоговорните држави. Ниуе се наоѓа на 2.400 километри од Нов Зеланд помеѓу [[Тонга]], [[Самоа]] и [[Куковите Острови]]. Голем дел од населението се Полинезијци. Главен град на Ниуе е [[Алофи]], има вкупна површина од 260 км² со вкупно население од 1.398 жители. == Поврзано == [[Податотека:Физичка карта на Ниуе.svg|мини|лево|300п|Физичка карта на Ниуе]] * [[Административна поделба на Ниуе]] * [[Меѓународен аеродром Ниуе]] == Наводи == {{наводи}} == Библиографија == * Hekau, Maihetoe & al., ''Niue: A History of the Island'', [[Сува]]: Институт за тихоокеански студии (УСП) и влада на Ниуе, 1982 [нема ISBN] * Тригир, Едвард, [http://www.jps.auckland.ac.nz/document/Volume_2_1893/Volume_2%2C_No.1%2C_March_1893/Niue%3A_or_Savage_Island%2C_by_Edward_Tregear%2C_p_11-16/p1?action=null „Ниуе: или Дивјачки Остров“] {{Семарх|url=https://web.archive.org/web/20100626041724/http://www.jps.auckland.ac.nz/document/Volume_2_1893/Volume_2%2C_No.1%2C_March_1893/Niue%3A_or_Savage_Island%2C_by_Edward_Tregear%2C_p_11-16/p1?action=null |date=2010-06-26 }}, ''The Journal of the Polynesian Society'', том. 2, март 1893, стр.&nbsp;11–16 {{en}} == Поврзано == * [[Полинезија]] * [[Океанија]] * [[Кралство Нов Зеланд]] * [[Ниуеански јазик]] {{sisterlinks|Niue}} == Надворешни врски == ; Влада * [http://www.gov.nu/ Влада на Ниуе] ; Општо * {{CIA World Factbook link|ne|Ниуе}} * [http://ucblibraries.colorado.edu/govpubs/for/niue.htm Ниуе на UCB] {{Семарх|url=https://web.archive.org/web/20080607085350/http://ucblibraries.colorado.edu/govpubs/for/niue.htm |date=2008-06-07 }} ; Патување * [http://www.niueisland.com Туристичка канцеларија на Ниуе] {{Океанија-никулец}} {{Нов Зеланд-никулец}} {{coord|19|03|S|169|55|W|display=title}} {{Кралство Нов Зеланд}} {{Држави и територии на Океанија}} {{Нормативна контрола}} [[Категорија:Ниуе|*]] [[Категорија:Држави во Океанија]] [[Категорија:Островски земји]] [[Категорија:Држави и територии настанати во 1974 година]] [[Категорија:Населени места основани во 10 век]] mwm9jcaupbwufz5esthcg0duv7e79mw 5380266 5380265 2025-06-15T07:18:02Z Bjankuloski06 332 5380266 wikitext text/x-wiki {{Инфокутија за држава |native_name = Niuē Fekai |common_name = Ниуе |image_flag = Flag of Niue.svg |image_coat =Public_Seal_of_Niue.svg |image_map = LocationNiue.png |national_anthem = „[[Химна на Ниуе|Господе на небесата]]“<br />''Ko e Iki he Lagi'' |capital = [[Алофи]] |demonym = Ниуеец |latd= |latm= |latNS= |longd= |longm= |longEW= |largest_city = |official_languages = [[ниуеански јазик]], [[англиски јазик]] |government_type = уставна монархија |leader_title1 = Шеф на држава |leader_name1 = [[Чарлс III]] |leader_title2 = Премиер |leader_name2 = [[Далтон Талаги]] |sovereignty_type = |established_event1 = [[Уставен акт на Ниуе|Уставен акт]] |established_date1 = 19 октомври 1974 |area_rank = |area_magnitude = |area_km2 = 260 |area_sq_mi = 100 |percent_water = 0 |population_estimate = 1.398<ref>{{Наведена мрежна страница| url=https://www.cia.gov/library/publications/the-world-factbook/geos/ne.html| title=Ниуе| work=Светска книга на факти| publisher=[[Централна разузнавачка агенција]]| accessdate=20 јули 2009| archive-date=2018-12-31| archive-url=https://web.archive.org/web/20181231200913/https://www.cia.gov/library/publications/the-world-factbook/geos/ne.html| url-status=dead}} {{en}}</ref> |population_estimate_year = јули 2009 |population_estimate_rank = 218 |population_census = |population_census_year = |population_density_km2 =5.35 |population_density_sq_mi =13.9 |population_density_rank = н/п |GDP_PPP_year = |GDP_PPP = $7.6 милиони |GDP_PPP_rank = <small>н/п</small> |GDP_PPP_per_capita = |GDP_PPP_per_capita_rank = <small>н/п</small> |HDI_year = |HDI = |HDI_rank = |HDI_category = |currency = [[Новозеландски долар]] (постои и неофицијален ниуеански долар) |currency_code = NZD |time_zone = |utc_offset = -11 |time_zone_DST = |utc_offset_DST = |drives_on = лево |cctld = [[.nu]] |calling_code = 683 |footnotes = }} '''Ниуе''' е островска држава во [[Океанија]]. Често Ниуе се нарекува како „Карпа на Тихиот Океан“ и месното население ја нарекува државата „карпата“. Ниуе е самоуправувачка држава во сојуз со [[Нов Зеланд]] и нема потполна независност. На чело на државата е [[Елизабета II]] како монарх на [[Велика Британија]] и англискоговорните држави. Ниуе се наоѓа на 2.400 километри од Нов Зеланд помеѓу [[Тонга]], [[Самоа]] и [[Куковите Острови]]. Голем дел од населението се Полинезијци. Главен град на Ниуе е [[Алофи]], има вкупна површина од 260 км² со вкупно население од 1.398 жители. == Поврзано == [[Податотека:Физичка карта на Ниуе.svg|мини|лево|300п|Физичка карта на Ниуе]] * [[Административна поделба на Ниуе]] * [[Меѓународен аеродром Ниуе]] == Наводи == {{наводи}} == Библиографија == * Hekau, Maihetoe & al., ''Niue: A History of the Island'', [[Сува]]: Институт за тихоокеански студии (УСП) и влада на Ниуе, 1982 [нема ISBN] * Тригир, Едвард, [http://www.jps.auckland.ac.nz/document/Volume_2_1893/Volume_2%2C_No.1%2C_March_1893/Niue%3A_or_Savage_Island%2C_by_Edward_Tregear%2C_p_11-16/p1?action=null „Ниуе: или Дивјачки Остров“] {{Семарх|url=https://web.archive.org/web/20100626041724/http://www.jps.auckland.ac.nz/document/Volume_2_1893/Volume_2%2C_No.1%2C_March_1893/Niue%3A_or_Savage_Island%2C_by_Edward_Tregear%2C_p_11-16/p1?action=null |date=2010-06-26 }}, ''The Journal of the Polynesian Society'', том. 2, март 1893, стр.&nbsp;11–16 {{en}} == Поврзано == * [[Полинезија]] * [[Океанија]] * [[Кралство Нов Зеланд]] * [[Ниуеански јазик]] == Надворешни врски == ; Влада * [http://www.gov.nu/ Влада на Ниуе] ; Општо * {{CIA World Factbook link|ne|Ниуе}} * [http://ucblibraries.colorado.edu/govpubs/for/niue.htm Ниуе на UCB] {{Семарх|url=https://web.archive.org/web/20080607085350/http://ucblibraries.colorado.edu/govpubs/for/niue.htm |date=2008-06-07 }} ; Патување * [http://www.niueisland.com Туристичка канцеларија на Ниуе] {{Океанија-никулец}} {{Нов Зеланд-никулец}} {{coord|19|03|S|169|55|W|display=title}} {{Кралство Нов Зеланд}} {{Држави и територии на Океанија}} {{Нормативна контрола}} [[Категорија:Ниуе|*]] [[Категорија:Држави во Океанија]] [[Категорија:Островски земји]] [[Категорија:Држави и територии настанати во 1974 година]] [[Категорија:Населени места основани во 10 век]] l8o3shnx3uvw0pu5qf8gbo0xllga5qe 5380271 5380266 2025-06-15T07:22:26Z Bjankuloski06 332 5380271 wikitext text/x-wiki {{Инфокутија за држава |native_name = Niuē Fekai |common_name = Ниуе |image_flag = Flag of Niue.svg |image_coat =Public_Seal_of_Niue.svg |image_map = LocationNiue.png |national_anthem = „[[Химна на Ниуе|Господе на небесата]]“<br />''Ko e Iki he Lagi'' |capital = [[Алофи]] |demonym = Ниуеец |latd= |latm= |latNS= |longd= |longm= |longEW= |largest_city = |official_languages = [[ниуеански јазик]], [[англиски јазик]] |government_type = уставна монархија |leader_title1 = Шеф на држава |leader_name1 = [[Чарлс III]] |leader_title2 = Премиер |leader_name2 = [[Далтон Талаги]] |sovereignty_type = |established_event1 = [[Уставен акт на Ниуе|Уставен акт]] |established_date1 = 19 октомври 1974 |area_rank = |area_magnitude = |area_km2 = 260 |area_sq_mi = 100 |percent_water = 0 |population_estimate = 1.398<ref>{{Наведена мрежна страница| url=https://www.cia.gov/library/publications/the-world-factbook/geos/ne.html| title=Ниуе| work=Светска книга на факти| publisher=[[Централна разузнавачка агенција]]| accessdate=20 јули 2009| archive-date=2018-12-31| archive-url=https://web.archive.org/web/20181231200913/https://www.cia.gov/library/publications/the-world-factbook/geos/ne.html| url-status=dead}} {{en}}</ref> |population_estimate_year = јули 2009 |population_estimate_rank = 218 |population_census = |population_census_year = |population_density_km2 =5.35 |population_density_sq_mi =13.9 |population_density_rank = н/п |GDP_PPP_year = |GDP_PPP = $7.6 милиони |GDP_PPP_rank = <small>н/п</small> |GDP_PPP_per_capita = |GDP_PPP_per_capita_rank = <small>н/п</small> |HDI_year = |HDI = |HDI_rank = |HDI_category = |currency = [[Новозеландски долар]] (постои и неофицијален ниуеански долар) |currency_code = NZD |time_zone = |utc_offset = -11 |time_zone_DST = |utc_offset_DST = |drives_on = лево |cctld = [[.nu]] |calling_code = 683 |footnotes = }} '''Ниуе''' е островска држава во [[Океанија]]. Често Ниуе се нарекува како „Карпа на Тихиот Океан“ и месното население ја нарекува државата „карпата“. Ниуе е самоуправувачка држава во сојуз со [[Нов Зеланд]] и нема потполна независност. На чело на државата е [[Елизабета II]] како монарх на [[Велика Британија]] и англискоговорните држави. Ниуе се наоѓа на 2.400 километри од Нов Зеланд помеѓу [[Тонга]], [[Самоа]] и [[Куковите Острови]]. Голем дел од населението се Полинезијци. Главен град на Ниуе е [[Алофи]], има вкупна површина од 260 км² со вкупно население од 610 жители. == Поврзано == [[Податотека:Физичка карта на Ниуе.svg|мини|лево|300п|Физичка карта на Ниуе]] * [[Административна поделба на Ниуе]] * [[Меѓународен аеродром Ниуе]] == Наводи == {{наводи}} == Библиографија == * Hekau, Maihetoe & al., ''Niue: A History of the Island'', [[Сува]]: Институт за тихоокеански студии (УСП) и влада на Ниуе, 1982 [нема ISBN] * Тригир, Едвард, [http://www.jps.auckland.ac.nz/document/Volume_2_1893/Volume_2%2C_No.1%2C_March_1893/Niue%3A_or_Savage_Island%2C_by_Edward_Tregear%2C_p_11-16/p1?action=null „Ниуе: или Дивјачки Остров“] {{Семарх|url=https://web.archive.org/web/20100626041724/http://www.jps.auckland.ac.nz/document/Volume_2_1893/Volume_2%2C_No.1%2C_March_1893/Niue%3A_or_Savage_Island%2C_by_Edward_Tregear%2C_p_11-16/p1?action=null |date=2010-06-26 }}, ''The Journal of the Polynesian Society'', том. 2, март 1893, стр.&nbsp;11–16 {{en}} == Поврзано == * [[Полинезија]] * [[Океанија]] * [[Кралство Нов Зеланд]] * [[Ниуеански јазик]] == Надворешни врски == ; Влада * [http://www.gov.nu/ Влада на Ниуе] ; Општо * {{CIA World Factbook link|ne|Ниуе}} * [http://ucblibraries.colorado.edu/govpubs/for/niue.htm Ниуе на UCB] {{Семарх|url=https://web.archive.org/web/20080607085350/http://ucblibraries.colorado.edu/govpubs/for/niue.htm |date=2008-06-07 }} ; Патување * [http://www.niueisland.com Туристичка канцеларија на Ниуе] {{Океанија-никулец}} {{Нов Зеланд-никулец}} {{coord|19|03|S|169|55|W|display=title}} {{Кралство Нов Зеланд}} {{Држави и територии на Океанија}} {{Нормативна контрола}} [[Категорија:Ниуе|*]] [[Категорија:Држави во Океанија]] [[Категорија:Островски земји]] [[Категорија:Држави и територии настанати во 1974 година]] [[Категорија:Населени места основани во 10 век]] mmi3epn3trfsjxv36slvb4ia3rm71e8 5380272 5380271 2025-06-15T07:24:14Z Bjankuloski06 332 5380272 wikitext text/x-wiki {{Инфокутија за држава |native_name = Niuē Fekai |common_name = Ниуе |image_flag = Flag of Niue.svg |image_coat =Public_Seal_of_Niue.svg |image_map = LocationNiue.png |national_anthem = „[[Химна на Ниуе|Господе на небесата]]“<br />''Ko e Iki he Lagi'' |capital = [[Алофи]] |demonym = Ниуеец |latd= |latm= |latNS= |longd= |longm= |longEW= |largest_city = |official_languages = [[ниуеански јазик]], [[англиски јазик]] |government_type = уставна монархија |leader_title1 = Шеф на држава |leader_name1 = [[Чарлс III]] |leader_title2 = Премиер |leader_name2 = [[Далтон Талаги]] |sovereignty_type = |established_event1 = [[Уставен акт на Ниуе|Уставен акт]] |established_date1 = 19 октомври 1974 |area_rank = |area_magnitude = |area_km2 = 260 |area_sq_mi = 100 |percent_water = 0 |population_estimate = 1.398<ref>{{Наведена мрежна страница| url=https://www.cia.gov/library/publications/the-world-factbook/geos/ne.html| title=Ниуе| work=Светска книга на факти| publisher=[[Централна разузнавачка агенција]]| accessdate=20 јули 2009| archive-date=2018-12-31| archive-url=https://web.archive.org/web/20181231200913/https://www.cia.gov/library/publications/the-world-factbook/geos/ne.html| url-status=dead}} {{en}}</ref> |population_estimate_year = јули 2009 |population_estimate_rank = 218 |population_census = |population_census_year = |population_density_km2 =5.35 |population_density_sq_mi =13.9 |population_density_rank = н/п |GDP_PPP_year = |GDP_PPP = $7.6 милиони |GDP_PPP_rank = <small>н/п</small> |GDP_PPP_per_capita = |GDP_PPP_per_capita_rank = <small>н/п</small> |HDI_year = |HDI = |HDI_rank = |HDI_category = |currency = [[Новозеландски долар]] (постои и неофицијален ниуеански долар) |currency_code = NZD |time_zone = |utc_offset = -11 |time_zone_DST = |utc_offset_DST = |drives_on = лево |cctld = [[.nu]] |calling_code = 683 |footnotes = }} '''Ниуе''' ({{lang-niu|Niuē}}, {{lang-en|Niue}}) — островска држава во [[Океанија]]. Често Ниуе се нарекува како „Карпа на Тихиот Океан“ и месното население ја нарекува државата „карпата“. Ниуе е самоуправувачка држава во сојуз со [[Нов Зеланд]] и нема потполна независност. На чело на државата е [[Елизабета II]] како монарх на [[Велика Британија]] и англискоговорните држави. Ниуе се наоѓа на 2.400 километри од Нов Зеланд помеѓу [[Тонга]], [[Самоа]] и [[Куковите Острови]]. Голем дел од населението се Полинезијци. Главен град на Ниуе е [[Алофи]], има вкупна површина од 260 км² со вкупно население од 610 жители. == Поврзано == [[Податотека:Физичка карта на Ниуе.svg|мини|лево|300п|Физичка карта на Ниуе]] * [[Административна поделба на Ниуе]] * [[Меѓународен аеродром Ниуе]] == Наводи == {{наводи}} == Библиографија == * Hekau, Maihetoe & al., ''Niue: A History of the Island'', [[Сува]]: Институт за тихоокеански студии (УСП) и влада на Ниуе, 1982 [нема ISBN] * Тригир, Едвард, [http://www.jps.auckland.ac.nz/document/Volume_2_1893/Volume_2%2C_No.1%2C_March_1893/Niue%3A_or_Savage_Island%2C_by_Edward_Tregear%2C_p_11-16/p1?action=null „Ниуе: или Дивјачки Остров“] {{Семарх|url=https://web.archive.org/web/20100626041724/http://www.jps.auckland.ac.nz/document/Volume_2_1893/Volume_2%2C_No.1%2C_March_1893/Niue%3A_or_Savage_Island%2C_by_Edward_Tregear%2C_p_11-16/p1?action=null |date=2010-06-26 }}, ''The Journal of the Polynesian Society'', том. 2, март 1893, стр.&nbsp;11–16 {{en}} == Поврзано == * [[Полинезија]] * [[Океанија]] * [[Кралство Нов Зеланд]] * [[Ниуеански јазик]] == Надворешни врски == ; Влада * [http://www.gov.nu/ Влада на Ниуе] ; Општо * {{CIA World Factbook link|ne|Ниуе}} * [http://ucblibraries.colorado.edu/govpubs/for/niue.htm Ниуе на UCB] {{Семарх|url=https://web.archive.org/web/20080607085350/http://ucblibraries.colorado.edu/govpubs/for/niue.htm |date=2008-06-07 }} ; Патување * [http://www.niueisland.com Туристичка канцеларија на Ниуе] {{Океанија-никулец}} {{Нов Зеланд-никулец}} {{coord|19|03|S|169|55|W|display=title}} {{Кралство Нов Зеланд}} {{Држави и територии на Океанија}} {{Нормативна контрола}} [[Категорија:Ниуе|*]] [[Категорија:Држави во Океанија]] [[Категорија:Островски земји]] [[Категорија:Држави и територии настанати во 1974 година]] [[Категорија:Населени места основани во 10 век]] o33zttw32gopnhzm3euhfwjtpdwerpe 5380274 5380272 2025-06-15T07:26:07Z Bjankuloski06 332 5380274 wikitext text/x-wiki {{Инфокутија за држава |native_name = Niuē Fekai |common_name = Ниуе |image_flag = Flag of Niue.svg |image_coat =Public_Seal_of_Niue.svg |image_map = LocationNiue.png |national_anthem = „[[Химна на Ниуе|Господе на небесата]]“<br />''Ko e Iki he Lagi'' |capital = [[Алофи]] |demonym = Ниуеец |latd= |latm= |latNS= |longd= |longm= |longEW= |largest_city = |official_languages = [[ниуеански јазик]], [[англиски јазик]] |government_type = уставна монархија |leader_title1 = Шеф на држава |leader_name1 = [[Чарлс III]] |leader_title2 = Премиер |leader_name2 = [[Далтон Талаги]] |sovereignty_type = |established_event1 = [[Уставен акт на Ниуе|Уставен акт]] |established_date1 = 19 октомври 1974 |area_rank = |area_magnitude = |area_km2 = 260 |area_sq_mi = 100 |percent_water = 0 |population_estimate = 1.398<ref>{{Наведена мрежна страница| url=https://www.cia.gov/library/publications/the-world-factbook/geos/ne.html| title=Ниуе| work=Светска книга на факти| publisher=[[Централна разузнавачка агенција]]| accessdate=20 јули 2009| archive-date=2018-12-31| archive-url=https://web.archive.org/web/20181231200913/https://www.cia.gov/library/publications/the-world-factbook/geos/ne.html| url-status=dead}} {{en}}</ref> |population_estimate_year = јули 2009 |population_estimate_rank = 218 |population_census = |population_census_year = |population_density_km2 =5.35 |population_density_sq_mi =13.9 |population_density_rank = н/п |GDP_PPP_year = |GDP_PPP = $7.6 милиони |GDP_PPP_rank = <small>н/п</small> |GDP_PPP_per_capita = |GDP_PPP_per_capita_rank = <small>н/п</small> |HDI_year = |HDI = |HDI_rank = |HDI_category = |currency = [[Новозеландски долар]] (постои и неофицијален ниуеански долар) |currency_code = NZD |time_zone = |utc_offset = -11 |time_zone_DST = |utc_offset_DST = |drives_on = лево |cctld = [[.nu]] |calling_code = 683 |footnotes = }} '''Ниуе''' ({{lang-niu|Niuē}}, {{lang-en|Niue}}) — островска држава во [[Океанија]]. Често Ниуе се нарекува како „Карпа на Тихиот Океан“ и месното население ја нарекува државата „карпата“. Ниуе е самоуправувачка држава во слободно здружение со [[Нов Зеланд]] и нема потполна независност. На чело на државата е [[Елизабета II]] како монарх на [[Велика Британија]] и англискоговорните држави. Ниуе се наоѓа на 2.400 километри од Нов Зеланд помеѓу [[Тонга]], [[Самоа]] и [[Куковите Острови]]. Голем дел од населението се Полинезијци. Главен град на Ниуе е [[Алофи]], има вкупна површина од 260 км² со вкупно население од 610 жители. == Поврзано == [[Податотека:Физичка карта на Ниуе.svg|мини|лево|300п|Физичка карта на Ниуе]] * [[Административна поделба на Ниуе]] * [[Меѓународен аеродром Ниуе]] == Наводи == {{наводи}} == Библиографија == * Hekau, Maihetoe & al., ''Niue: A History of the Island'', [[Сува]]: Институт за тихоокеански студии (УСП) и влада на Ниуе, 1982 [нема ISBN] * Тригир, Едвард, [http://www.jps.auckland.ac.nz/document/Volume_2_1893/Volume_2%2C_No.1%2C_March_1893/Niue%3A_or_Savage_Island%2C_by_Edward_Tregear%2C_p_11-16/p1?action=null „Ниуе: или Дивјачки Остров“] {{Семарх|url=https://web.archive.org/web/20100626041724/http://www.jps.auckland.ac.nz/document/Volume_2_1893/Volume_2%2C_No.1%2C_March_1893/Niue%3A_or_Savage_Island%2C_by_Edward_Tregear%2C_p_11-16/p1?action=null |date=2010-06-26 }}, ''The Journal of the Polynesian Society'', том. 2, март 1893, стр.&nbsp;11–16 {{en}} == Поврзано == * [[Полинезија]] * [[Океанија]] * [[Кралство Нов Зеланд]] * [[Ниуеански јазик]] == Надворешни врски == ; Влада * [http://www.gov.nu/ Влада на Ниуе] ; Општо * {{CIA World Factbook link|ne|Ниуе}} * [http://ucblibraries.colorado.edu/govpubs/for/niue.htm Ниуе на UCB] {{Семарх|url=https://web.archive.org/web/20080607085350/http://ucblibraries.colorado.edu/govpubs/for/niue.htm |date=2008-06-07 }} ; Патување * [http://www.niueisland.com Туристичка канцеларија на Ниуе] {{Океанија-никулец}} {{Нов Зеланд-никулец}} {{coord|19|03|S|169|55|W|display=title}} {{Кралство Нов Зеланд}} {{Држави и територии на Океанија}} {{Нормативна контрола}} [[Категорија:Ниуе|*]] [[Категорија:Држави во Океанија]] [[Категорија:Островски земји]] [[Категорија:Држави и територии настанати во 1974 година]] [[Категорија:Населени места основани во 10 век]] 0qpdp7dnt5rsp98pqxa41ya0hxbx0zu 5380276 5380274 2025-06-15T07:26:55Z Bjankuloski06 332 5380276 wikitext text/x-wiki {{Инфокутија за држава |native_name = Niuē Fekai |common_name = Ниуе |image_flag = Flag of Niue.svg |image_coat =Public_Seal_of_Niue.svg |image_map = LocationNiue.png |national_anthem = „[[Химна на Ниуе|Господе на небесата]]“<br />''Ko e Iki he Lagi'' |capital = [[Алофи]] |demonym = Ниуеец |latd= |latm= |latNS= |longd= |longm= |longEW= |largest_city = |official_languages = [[ниуеански јазик]], [[англиски јазик]] |government_type = уставна монархија |leader_title1 = Шеф на држава |leader_name1 = [[Чарлс III]] |leader_title2 = Премиер |leader_name2 = [[Далтон Талаги]] |sovereignty_type = |established_event1 = [[Уставен акт на Ниуе|Уставен акт]] |established_date1 = 19 октомври 1974 |area_rank = |area_magnitude = |area_km2 = 260 |area_sq_mi = 100 |percent_water = 0 |population_estimate = 1.398<ref>{{Наведена мрежна страница| url=https://www.cia.gov/library/publications/the-world-factbook/geos/ne.html| title=Ниуе| work=Светска книга на факти| publisher=[[Централна разузнавачка агенција]]| accessdate=20 јули 2009| archive-date=2018-12-31| archive-url=https://web.archive.org/web/20181231200913/https://www.cia.gov/library/publications/the-world-factbook/geos/ne.html| url-status=dead}} {{en}}</ref> |population_estimate_year = јули 2009 |population_estimate_rank = 218 |population_census = |population_census_year = |population_density_km2 =5.35 |population_density_sq_mi =13.9 |population_density_rank = н/п |GDP_PPP_year = |GDP_PPP = $7.6 милиони |GDP_PPP_rank = <small>н/п</small> |GDP_PPP_per_capita = |GDP_PPP_per_capita_rank = <small>н/п</small> |HDI_year = |HDI = |HDI_rank = |HDI_category = |currency = [[Новозеландски долар]] (постои и неофицијален ниуеански долар) |currency_code = NZD |time_zone = |utc_offset = -11 |time_zone_DST = |utc_offset_DST = |drives_on = лево |cctld = [[.nu]] |calling_code = 683 |footnotes = }} '''Ниуе''' ({{lang-niu|Niuē}}, {{lang-en|Niue}}) — островска држава во [[Океанија]]. Често Ниуе се нарекува како „Карпа на Тихиот Океан“ и месното население ја нарекува државата „карпата“. Ова самоуправувачка држава во слободно здружение со [[Нов Зеланд]] и нема потполна независност. На чело на државата е [[Чарлс III]] како монарх на [[Велика Британија]] и англојазичните држави. Ниуе се наоѓа на 2.400 километри од Нов Зеланд помеѓу [[Тонга]], [[Самоа]] и [[Куковите Острови]]. Голем дел од населението се Полинезијци. Главен град е [[Алофи]] со население од 610 жители. == Поврзано == [[Податотека:Физичка карта на Ниуе.svg|мини|лево|300п|Физичка карта на Ниуе]] * [[Административна поделба на Ниуе]] * [[Меѓународен аеродром Ниуе]] == Наводи == {{наводи}} == Библиографија == * Hekau, Maihetoe & al., ''Niue: A History of the Island'', [[Сува]]: Институт за тихоокеански студии (УСП) и влада на Ниуе, 1982 [нема ISBN] * Тригир, Едвард, [http://www.jps.auckland.ac.nz/document/Volume_2_1893/Volume_2%2C_No.1%2C_March_1893/Niue%3A_or_Savage_Island%2C_by_Edward_Tregear%2C_p_11-16/p1?action=null „Ниуе: или Дивјачки Остров“] {{Семарх|url=https://web.archive.org/web/20100626041724/http://www.jps.auckland.ac.nz/document/Volume_2_1893/Volume_2%2C_No.1%2C_March_1893/Niue%3A_or_Savage_Island%2C_by_Edward_Tregear%2C_p_11-16/p1?action=null |date=2010-06-26 }}, ''The Journal of the Polynesian Society'', том. 2, март 1893, стр.&nbsp;11–16 {{en}} == Поврзано == * [[Полинезија]] * [[Океанија]] * [[Кралство Нов Зеланд]] * [[Ниуеански јазик]] == Надворешни врски == ; Влада * [http://www.gov.nu/ Влада на Ниуе] ; Општо * {{CIA World Factbook link|ne|Ниуе}} * [http://ucblibraries.colorado.edu/govpubs/for/niue.htm Ниуе на UCB] {{Семарх|url=https://web.archive.org/web/20080607085350/http://ucblibraries.colorado.edu/govpubs/for/niue.htm |date=2008-06-07 }} ; Патување * [http://www.niueisland.com Туристичка канцеларија на Ниуе] {{Океанија-никулец}} {{Нов Зеланд-никулец}} {{coord|19|03|S|169|55|W|display=title}} {{Кралство Нов Зеланд}} {{Држави и територии на Океанија}} {{Нормативна контрола}} [[Категорија:Ниуе|*]] [[Категорија:Држави во Океанија]] [[Категорија:Островски земји]] [[Категорија:Држави и територии настанати во 1974 година]] [[Категорија:Населени места основани во 10 век]] qje4ouvyv3wf748b2gqt1whizuskh6d 5380277 5380276 2025-06-15T07:31:59Z Bjankuloski06 332 5380277 wikitext text/x-wiki {{Инфокутија за држава |native_name = Niuē Fekai |common_name = Ниуе |image_flag = Flag of Niue.svg |image_coat =Public_Seal_of_Niue.svg |image_map = LocationNiue.png |national_anthem = „[[Химна на Ниуе|Господе на небесата]]“<br />''Ko e Iki he Lagi'' |capital = [[Алофи]] |demonym = Ниуеец |latd= |latm= |latNS= |longd= |longm= |longEW= |largest_city = |official_languages = [[ниуеански јазик]], [[англиски јазик]] |government_type = уставна монархија |leader_title1 = Шеф на држава |leader_name1 = [[Чарлс III]] |leader_title2 = Премиер |leader_name2 = [[Далтон Тагелаги]] |sovereignty_type = |established_event1 = [[Уставен акт на Ниуе|Уставен акт]] |established_date1 = 19 октомври 1974 |area_rank = |area_magnitude = |area_km2 = 260 |area_sq_mi = 100 |percent_water = 0 |population_estimate = 1.398<ref>{{Наведена мрежна страница| url=https://www.cia.gov/library/publications/the-world-factbook/geos/ne.html| title=Ниуе| work=Светска книга на факти| publisher=[[Централна разузнавачка агенција]]| accessdate=20 јули 2009| archive-date=2018-12-31| archive-url=https://web.archive.org/web/20181231200913/https://www.cia.gov/library/publications/the-world-factbook/geos/ne.html| url-status=dead}} {{en}}</ref> |population_estimate_year = јули 2009 |population_estimate_rank = 218 |population_census = |population_census_year = |population_density_km2 =5.35 |population_density_sq_mi =13.9 |population_density_rank = н/п |GDP_PPP_year = |GDP_PPP = $7.6 милиони |GDP_PPP_rank = <small>н/п</small> |GDP_PPP_per_capita = |GDP_PPP_per_capita_rank = <small>н/п</small> |HDI_year = |HDI = |HDI_rank = |HDI_category = |currency = [[Новозеландски долар]] (постои и неофицијален ниуеански долар) |currency_code = NZD |time_zone = |utc_offset = -11 |time_zone_DST = |utc_offset_DST = |drives_on = лево |cctld = [[.nu]] |calling_code = 683 |footnotes = }} '''Ниуе''' ({{lang-niu|Niuē}}, {{lang-en|Niue}}) — островска држава во [[Океанија]]. Често Ниуе се нарекува како „Карпа на Тихиот Океан“ и месното население ја нарекува државата „карпата“. Ова самоуправувачка држава во слободно здружение со [[Нов Зеланд]] и нема потполна независност. На чело на државата е [[Чарлс III]] како монарх на [[Велика Британија]] и англојазичните држави. Ниуе се наоѓа на 2.400 километри од Нов Зеланд помеѓу [[Тонга]], [[Самоа]] и [[Куковите Острови]]. Голем дел од населението се Полинезијци. Главен град е [[Алофи]] со население од 610 жители. == Поврзано == [[Податотека:Физичка карта на Ниуе.svg|мини|лево|300п|Физичка карта на Ниуе]] * [[Административна поделба на Ниуе]] * [[Меѓународен аеродром Ниуе]] == Наводи == {{наводи}} == Библиографија == * Hekau, Maihetoe & al., ''Niue: A History of the Island'', [[Сува]]: Институт за тихоокеански студии (УСП) и влада на Ниуе, 1982 [нема ISBN] * Тригир, Едвард, [http://www.jps.auckland.ac.nz/document/Volume_2_1893/Volume_2%2C_No.1%2C_March_1893/Niue%3A_or_Savage_Island%2C_by_Edward_Tregear%2C_p_11-16/p1?action=null „Ниуе: или Дивјачки Остров“] {{Семарх|url=https://web.archive.org/web/20100626041724/http://www.jps.auckland.ac.nz/document/Volume_2_1893/Volume_2%2C_No.1%2C_March_1893/Niue%3A_or_Savage_Island%2C_by_Edward_Tregear%2C_p_11-16/p1?action=null |date=2010-06-26 }}, ''The Journal of the Polynesian Society'', том. 2, март 1893, стр.&nbsp;11–16 {{en}} == Поврзано == * [[Полинезија]] * [[Океанија]] * [[Кралство Нов Зеланд]] * [[Ниуеански јазик]] == Надворешни врски == ; Влада * [http://www.gov.nu/ Влада на Ниуе] ; Општо * {{CIA World Factbook link|ne|Ниуе}} * [http://ucblibraries.colorado.edu/govpubs/for/niue.htm Ниуе на UCB] {{Семарх|url=https://web.archive.org/web/20080607085350/http://ucblibraries.colorado.edu/govpubs/for/niue.htm |date=2008-06-07 }} ; Патување * [http://www.niueisland.com Туристичка канцеларија на Ниуе] {{Океанија-никулец}} {{Нов Зеланд-никулец}} {{coord|19|03|S|169|55|W|display=title}} {{Кралство Нов Зеланд}} {{Држави и територии на Океанија}} {{Нормативна контрола}} [[Категорија:Ниуе|*]] [[Категорија:Држави во Океанија]] [[Категорија:Островски земји]] [[Категорија:Држави и територии настанати во 1974 година]] [[Категорија:Населени места основани во 10 век]] t91kvc2eu01fpn8psyvuged0qpjwo46 0 191916 5380353 4993352 2025-06-15T11:40:44Z 37.61.121.43 5380353 wikitext text/x-wiki {{Infobox officeholder |name = Вацлав Хавел |office = прв [[Претседател на Чешка]] |image = Vaclav Havel.jpg |predecessor = прв на оваа функција |primeminister = [[Вацлав Клаус]]<br />[[Јосеф Тошовски]]<br />[[Милош Земан]]<br />[[Владимир Шпидла]] |successor = [[Вацлав Клаус]] |signature = Vaclav Havel Signature.svg |party = [[Граѓански форум (партија)|ГФ]] {{small|(1989–1991)}} |office1 = 10-ти [[Листа на претседатели на Чехословачка|Претседател на Чехословачка]] |predecessor1 = [[Густав Хушак]] |primeminister1 = [[Маријан Чалфа]]<br />[[Јан Страски]] |successor1 = позицијата била укината |birth_date = {{birth date|1922|7|5|df=y}} |birth_place = [[Прага]], [[Чехословачка]] |death_date = {{death date and age|2004|12|18|1922|7|5|df=y}} |death_place = [[Влчице (Трутнов)|Влчице]], [[Чешка]] |spouse = {{unbulleted list|{{marriage|[[Олга Хавлова|Олга Шплихалова]]|1964|1996|reason=смрт}}|{{marriage|[[Дагмар Хавлова|Дагмар Вешкрнова]]|1997}}}} |alma_mater = [[Чешки технички универзитет во Прага|Чешки технички универзитет]]<br />Академија за сценски уметности |website = [http://www.vaclavhavel.cz/Index.php?&setln=2 www.vaclavhavel.cz]<br />[http://www.vaclavhavel-library.org/en/ www.vaclavhavel-library.org] |term_start = 2 февруари 1993 |term_end = 2 февруари 2003 |term_start1 = 29 декември 1989 |term_end1 = 20 јули 1992 }} '''Вацлав Хавел''' (роден на {{роден на|5|јули|1922}} во {{роден во|Прага|}} - {{починал на|18|декември|2004}}<ref>[http://www.mia.com.mk/default.aspx?vId=89621062&lId=1 Почина поранешниот чешки претседател Вацлав Хавел]{{Мртва_врска|date=August 2021 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }}, ''МИА'', 18 декември 2011</ref>) — чешки [[драматург]], [[есеист]], [[дисидент]] и [[политичар]]. Тој служел како десетти и последен претседател на [[Чехословачка]] (1989-92) и прв претседател на [[Чешка Република|Чешката Република]] (1993-2003). Има напишано над дваесет претстави и бројни документарни дела, преведувани низ целиот свет. Има добиено бројни награди и признанија и е изгласан за еден од стоте врвни светски интелектуалци во глобалната анкета на магазинот Проспект во 2005 г.<ref>{{Наведена мрежна страница |url= http://www.prospectmagazine.co.uk/prospect-100-intellectuals/ |title= Prospect Intellectuals: The 2005 List |author= |date= |work= |publisher= |accessdate= 6 април 2010 |archive-date= 2009-09-30 |archive-url= https://web.archive.org/web/20090930143349/http://www.prospectmagazine.co.uk/prospect-100-intellectuals/ |url-status= dead }}</ref> Тој бил еден од основачките потписници на Прашката декларација за европската совест и комунизмот<ref>{{Наведена мрежна страница |url= http://www.praguedeclaration.org/ |title= Prague Declaration - Declaration Text |author= |date= 3 June 2008 |work= |publisher= |accessdate= 28 јануари 2010 |archive-date= 2008-09-29 |archive-url= https://web.archive.org/web/20080929021343/http://www.praguedeclaration.org/ |url-status= dead }}</ref>. == Наводи == {{наводи}} == Надворешни врски == * [http://www.vaclavhavel.cz/ Официјално мрежно место] * [http://www.nybooks.com/authors/207 Václav Havel archive] from ''[[The New York Review of Books]]'' * [http://havel.columbia.edu/biblio_humanrights.html "Havel at Columbia: Bibliography: Human Rights Archive] * [http://www.untitledtheater.com/havel/havel-festival.html Havel Festival] {{Семарх|url=https://web.archive.org/web/20150108060642/http://www.untitledtheater.com/havel/havel-festival.html |date=2015-01-08 }} * [http://www.vons.cz/en The Committee for the Defence of the Unjustly Persecuted (VONS)] (Website about a history of the VONS) * [http://www.litencyc.com/php/speople.php?rec=true&UID=11839 Václav Havel] at the Literary Encyclopedia * [http://www.nndb.com/people/956/000023887/ Notable Names Database] {{писател-никулец}} {{Претседатели на Чешка}} {{Нормативна контрола}} [[Категорија:Чешки писатели]] [[Категорија:Чешки политичари]] [[Категорија:Носители на Големиот крст на Легијата на честа]] [[Категорија:Носители на Претседателскиот медал на слободата]] [[Категорија:Творци на вештачки јазици]] [[Категорија:Членови на Кралското книжевно друштво]] [[Категорија:Носители на Големиот крст од посебна класа на Орденот за заслуги за СР Германија]] [[Категорија:Книжевни теоретичари]] [[Категорија:Членови на Американското филозофско друштво]] fqn9kdlx70j78udtybfu2s27pflx4oq 0 209780 5380067 5360299 2025-06-14T13:23:47Z Marco Mitrovich 114460 5380067 wikitext text/x-wiki {{Инфокутија Населено место | name = Владичин Хан | native_name = Владичин Хан | settlement_type = Град и Општина | image_skyline = {{Photomontage|position=center |photo1a = Vladičin Han, Serbia.jpg |photo2a = Spomenik žrtvama fašističkog terora, Vladičin Han, Srbija.jpg |photo2b = JŽ 461-021.JPG |photo3a = Kalimanka river, Vladičin Han, Serbia.JPG |photo3b = Town Hall, Vladičin Han, Serbia (1).JPG |photo4a = Crkveno jezero 02.jpg |size = 270 |spacing = 1 |color = #FFFFFF |border = 1 |foot_montage = }} | image_alt = | image_caption = Владичин Хан | image_flag = Vladicin Han - Municipal Flag.png | image_shield = Vladicin Han - Greater Coat of Arms 01.png | nickname = | pushpin_map = Serbia | pushpin_label_position = | pushpin_map_alt = | pushpin_map_caption = | latd = 42 |latm = 42 |lats = 22.86 |latNS = N | longd = 22 |longm = 3 |longs = 29.56 |longEW = E | coor_pinpoint = | coordinates_type = | coordinates_display = | coordinates_footnotes = | subdivision_type = Држава | subdivision_name = [[Србија]] | subdivision_type1 = Управен Округ | subdivision_name1 = [[Пчињски Управен Округ|Пчињски]] | subdivision_type2 = Општина | subdivision_name2 = Владичин Хан | dimensions_footnotes = | elevation_footnotes = | elevation_m = 386 | population_footnotes = | population_as_of = 2022 | population_blank1_title = Град | population_blank1 = 7.343 | population_blank2_title = Општина | population_blank2 = 17.532 | population_density_km2 = auto | population_demonym = | population_note = | timezone1 = [[Средноевропско време|CET]] |utc_offset = +1 | utc_offset1 = | timezone1_DST = [[Средноевропско летно време|CEST]] |utc_offset_DST = +2 | utc_offset1_DST = | postal_code_type = Пошт. бр. | postal_code = 17510 | area_code_type = | area_code = 017 | registration_plate = VR | website = {{url|https://www.vladicinhan.org.rs/}} }} '''Владичин Хан''' — град и седиштето на истоимената општина, [[Пчињски Управен Округ]], [[Србија]]. Според пописот во 2022, самото место имало 7.343 жители, а општината броела 17.532 жители.<ref>[http://pop-stat.mashke.org/serbia-census.htm All places: 1948, 1953, 1961, 1971, 1981, 1991, 2002, 2011, 2022 censuses] pop-stat.mashke.org </ref> Овој град е сместен долж главната магистрала [[Белград]]—[[Ниш]]—[[Скопје]]—[[Солун]] ([[Европски пат Е75|Европски пат E75]]). Во селото Врбово кај Владичин Хан е роден пејач на народната музика Станиша Стошиќ, нарекуван ''татко за јужњачки мелос'' ([[торлачки дијалект|торлачки]]) и српски ''[[Лучано Павароти|Павароти]]''.<ref>[https://zutocvece.org.rs/tuzno-secanje-stanisa-stosic-26-jul-1945-8-april-2008/ Тужно сећање: Станиша Стошић (26. јул 1945 — 8. април 2008)] zutocvece.org.r</ref> == Населени места == Општината Владичин Хан ги опфаќа следниве населени места: [[Балиновце]], [[Бачвиште]], [[Белановце (Владичин Хан)|Белановце]], [[Белишево]], [[Богошево]], [[Брестово (Владичин Хан)|Брестово]], '''Владичин Хан''', [[Врбово (Владичин Хан)|Врбово]], [[Гариње]], [[Горно Јабуково]], [[Грамаѓе]], [[Декутнице]], [[Долно Јабуково]], [[Дупљане (Владичин Хан)|Дупљане]], [[Житораѓе]], [[Зебнице (Србија)|Зебинце]], [[Јагњило (Владичин Хан)|Јагњило]], [[Јастребац (Владичин Хан)|Јастребац]], [[Јовац (Владичин Хан)|Јовац]], [[Калиманце]], [[Кацапун]], [[Козница (Владичин Хан)|Козница]], [[Копитарце]], [[Костомлатица]], [[Кржинце]], [[Кукавица (Владичин Хан)|Кукавица]], [[Куново (Србија)|Куново]], [[Лебет]], [[Лепеница (Србија)|Лепеница]], [[Летовиште]], [[Љутеж]], [[Мазараќ]], [[Манајле]], [[Мањак (Србија)|Мањак]], [[Мртвица (Србија)|Мртвица]], [[Островица (Владичин Хан)|Островица]], [[Полом (Владичин Хан)|Полом]], [[Прекодолце]], [[Прибој (Владичин Хан)|Прибој]], [[Равна Река (Владичин Хан)|Равна Река]], [[Рдово]], [[Репинце]], [[Репиште (Владичин Хан)|Репиште]], [[Ружиќ (Србија)|Ружиќ]], [[Солачка Сена]], [[Срнеќи Дол]], [[Стубал (Владичин Хан)|Стубал]], [[Сува Морава]], [[Теговиште]], [[Урвич (Србија)|Урвич]], [[Џеп]]. [[Податотека:Municipalities of Serbia Vladičin Han.png|мини|центар|200п|Општина Владичин Хан во карта на Србија]] == Демографија == Етничкиот состав на општината е следниов: {{bar box |float=center |title=Етнички групи 2022 година |titlebar=#ddd |barwidth=300px |bars= {{Столбен постоток|[[Срби]]|red|87.6}} {{Столбен постоток|[[Роми]]|brown|7.5}} }} == Познити личности == * [[Бобан Марковиќ]], српски музичар и трубач * [[Предраг Бубало]], српски политичар и поранешни министер == Поврзано == * [[Пчињски Управен Округ]] * [[Јужна Србија]] == Наводи == {{наводи}} == Надворешни врски == * [http://vladicinhanvesti.rs/ Vladičin Han Vesti] {{sr}} * [https://ktb.rs/ Центар за културне делатности, туризам и библиотекарство општине Владичин Хан] {{sr}} {{Градови во Јужна Србија}} [[Категорија:Градови во Јужна Србија]] [[Категорија:Општини во Србија]] [[Категорија:Владичин Хан| ]] [[Категорија:Пчињски Управен Округ]] 6iidq15wfadtgmq8z0ba5mdctvwht65 3 734078 5380152 5378539 2025-06-14T19:52:03Z Ehrlich91 24281 /* Македонија */ Одговор 5380152 wikitext text/x-wiki {{Архиви|[[Разговор со корисник:Ehrlich91/Архива|Архива 2011]] {{,}} [[Разговор со корисник:Ehrlich91/Архива 2|Архива 2012]] {{,}} [[Разговор со корисник:Ehrlich91/Архива 3|Архива 2013]] {{,}} [[Разговор со корисник:Ehrlich91/Архива 4|Архива 2014]] {{,}} [[Разговор со корисник:Ehrlich91/Архива 5|Архива 2015]] {{,}} [[Разговор со корисник:Ehrlich91/Архива 6|Архива 2016]] {{,}} [[Разговор со корисник:Ehrlich91/Архива 7|Архива 2017]] {{,}} [[Разговор со корисник:Ehrlich91/Архива 8|Архива 2018]] {{,}} [[Разговор со корисник:Ehrlich91/Архива 9|Архива 2019]] {{,}} [[Разговор со корисник:Ehrlich91/Архива 10|Архива 2020]] {{,}} [[Разговор со корисник:Ehrlich91/Архива 11|Архива 2021]] {{,}} [[Разговор со корисник:Ehrlich91/Архива 12|Архива 2022]]}} == Маќедонија == Дали знаете дека [[Ѓорѓија Пулевски]] напишал македонска историја наречена [[Славјанско-маќедонска општа историја]]? [[User:Savasampion|Savasampion]] <small>([[User talk:Savasampion|разговор]])</small> 19:38, 9 јануари 2023 (CET) :@[[Корисник:Savasampion|Savasampion]] Не мора употреба на сарказам. Дури и со ова, не ја сфаќам потребата од пренасочување. --[[User:Ehrlich91|Ehrlich91]] <small>([[User talk:Ehrlich91|разговор]])</small> 17:35, 10 јануари 2023 (CET) == Наградени сте! == {| style="background-color: #fdffe7; border: 1px solid #fceb92;" |rowspan="2" style="vertical-align: middle; padding: 5px;" | [[Податотека:Team Barnstar Hires.png|100px]] |style="font-size: x-large; padding: 3px 3px 0 3px; height: 1.5em;" | '''Награда за колегијалност''' |- |style="vertical-align: middle; padding: 3px;" | Благодарам за разбирање! [[User:Academician.NYAS|Academician.NYAS]] <small>([[User talk:Academician.NYAS|разговор]])</small> 03:40, 19 април 2023 (CEST) |} == Славко Јаневски == Здраво. Зошто сите мои промени на оваа статија беа одбиени? Повеќето од нив беа конструктивни. Нема смисла да има линкови на секој чекор. Само не бев свесен дека Македонија е најчестото име тука. [[User:Василко|Василко]] <small>([[User talk:Василко|разговор]])</small> 17:14, 18 мај 2023 (CEST) :@[[Корисник:Василко|Василко]] Одговорот лежи во зборот „повеќето“. Да, не треба да има врски до годините и тие може да се отстранат, но истовремено ги менуваш и другите работи, за кои нема никаква потреба. --[[User:Ehrlich91|Ehrlich91]] <small>([[User talk:Ehrlich91|разговор]])</small> 20:43, 18 мај 2023 (CEST) :Не сум сменил ништо, освен името. Само ги остранив линковите за годините, месеците и националноста, а ставив и линк таму за неговата етничка припадност. Националност и државјанство се едно исто, затоа не мора да го пишува два пати. Тие промени кои се конструктивни можаат да се вратат. [[User:Василко|Василко]] <small>([[User talk:Василко|разговор]])</small> 23:16, 18 мај 2023 (CEST) ::@[[Корисник:Василко|Василко]] Статијата си е добра и вака и без твоите промени, особено што го имаше променето името Македонија, за кое заедницата на Википедија на македонски јазик има донесено одлука дека ќе продолжи да се користи, без разлика на уставните измени. --[[User:Ehrlich91|Ehrlich91]] <small>([[User talk:Ehrlich91|разговор]])</small> 20:05, 20 мај 2023 (CEST) :::Признав дека не бев свесен за името. Само не знам што ќе му се на статијата толку линкови и дупликати. Овде станува збор за енциклопедиски стандард и стил. Повеќето од корисниците нема да кликнат ни на пола од линковите, бидејќи се за општи работи и прекумерни, затоа треба да има соодветно ниво на линкови. [[User:Василко|Василко]] <small>([[User talk:Василко|разговор]])</small> 23:06, 22 мај 2023 (CEST) ::::@[[Корисник:Василко|Василко]] Направи ги измените за годините и врските до нив повторно. Поздрав --[[User:Ehrlich91|Ehrlich91]] <small>([[User talk:Ehrlich91|разговор]])</small> 21:23, 24 мај 2023 (CEST) == Прашање == Зошто сакаш да ми ја избришеш сликата? https://mk.wikipedia.org/wiki/%D0%91%D0%BE%D1%80%D0%B8%D1%81_%D0%90%D1%80%D1%81%D0%BE%D0%B2 [[User:АлександарЧетник|АлександарЧетник]] <small>([[User talk:АлександарЧетник|разговор]])</small> 16:10, 28 мај 2023 (CEST) :@[[Корисник:АлександарЧетник|АлександарЧетник]] За која фотографија правиме муабет и што сум избришал? Поновата фотографија (твоја, подигната на 18 мај 2023) ја имам ставено во инфокутијата, а на статијата има уредувања со ИП адреса. --[[User:Ehrlich91|Ehrlich91]] <small>([[User talk:Ehrlich91|разговор]])</small> 21:24, 29 мај 2023 (CEST) ::Фотографијата од Кривопанечката градска општина е избришана без причина?? Зошто го направи тоа? [[User:АлександарЧетник|АлександарЧетник]] <small>([[User talk:АлександарЧетник|разговор]])</small> 23:21, 29 мај 2023 (CEST) :::https://mk.wikipedia.org/w/index.php?title=%D0%91%D0%BE%D1%80%D0%B8%D1%81_%D0%90%D1%80%D1%81%D0%BE%D0%B2&oldid=4979023 :::Зошто ја избрша сликата-документот не разбирам? [[User:АлександарЧетник|АлександарЧетник]] <small>([[User talk:АлександарЧетник|разговор]])</small> 23:23, 29 мај 2023 (CEST) ::::Исто сакам да те прашам зошто ми е избришен текстот од оваа страница за кметскиот намесник. https://mk.wikipedia.org/w/index.php?title=%D0%94%D0%BE%D0%B1%D1%80%D0%BE%D0%B2%D0%BD%D0%B8%D1%86%D0%B0&action=history [[User:АлександарЧетник|АлександарЧетник]] <small>([[User talk:АлександарЧетник|разговор]])</small> 23:39, 29 мај 2023 (CEST) == Наградени сте! == {| style="background-color: #fdffe7; border: 1px solid #fceb92;" |rowspan="2" style="vertical-align: middle; padding: 5px;" | [[Податотека:Original Barnstar Hires.png|100px]] |style="font-size: x-large; padding: 3px 3px 0 3px; height: 1.5em;" | '''Општа награда''' |- |style="vertical-align: middle; padding: 3px;" | ЗА ПРИДОНЕС ВО РАЗВОЈОТ НА МАКЕДОНСКАТА ВИКИПЕДИЈА [[User:Academician.NYAS|Academician.NYAS]] <small>([[User talk:Academician.NYAS|разговор]])</small> 20:03, 15 јуни 2023 (CEST) |} == Санкционирање за навреди == Здраво @[[Корисник:Ehrlich91|Ehrlich91]] те тагнав на два разговора, но сум сигурен дека си презафатен па за да не ги пропуштиш таговите, ќе ти пишам и овде. 1.Првиот случај е [[Разговор:Тане Николов|Станислав, кого веќе го санксионираше]], му помина казната,а тој се врати и повторно пцуе - молам за подолга и поригорозна санкција овој пат. 2.Вториот случај е [[Разговор со корисник:Gurther|Василко кој го нарекува Ѓубре, уредникот Gurther]], замолувам и овој уредник да биде санкциониран. Благодарам [[User:Forbidden History|Forbidden History]] <small>([[User talk:Forbidden History|разговор]])</small> 10:38, 27 јуни 2023 (CEST) :Слободно санкционарајте ме, но и јас ќе ја информирам Meta Wikimedia за вашето однесување тука и дека не сте заинтересирани да градите енциклопедија. Да не завршите како хрватската википедија, па после ќе видиме што ќе правите. Плус уредникот Gurther исто така ме има нападнато лично повеќе пати, како и други уредници. Да нарекуваш конструктивни уредувања "вандализам" е само по себе личен напад. [[User:Василко|Василко]] <small>([[User talk:Василко|разговор]])</small> 19:08, 27 јуни 2023 (CEST) ::@[[Корисник:Василко|Василко]] имаш порака од мене на твојата страница за разговор, а за твојата суптилна закана за пријава на Мета ќе те пријавам и на огласната табла на администратори @[[Корисник:Forbidden History|Forbidden History]] фала ти, првиот уредник е уште блокиран, нешто си грешка, додека за вториот еве му последна шанса. --[[User:Ehrlich91|Ehrlich91]] <small>([[User talk:Ehrlich91|разговор]])</small> 20:06, 27 јуни 2023 (CEST) :::Ehrlich, не мора да се мачиш. Можеш слободно да ме блокираш (на мое барање). Пријавата на Мета се подготвува и таа ќе ви ја достави stewart, а јас лично ќе те информирам и таму. Очигледно Википедијата има системски проблеми кои не можаат да бидаат разрешени локално, а и недостасува арбитражна комисија. Ви благодарам. [[User:Василко|Василко]] <small>([[User talk:Василко|разговор]])</small> 17:56, 28 јуни 2023 (CEST) :::Благодарам @[[Корисник:Ehrlich91|Ehrlich91]], веројатно дека одговорил на пораката, па помислив дека повторно може да уредува. Погрешно сум разбрал, се извинувам. [[User:Forbidden History|Forbidden History]] <small>([[User talk:Forbidden History|разговор]])</small> 08:00, 22 јули 2023 (CEST) == Need your input on a policy impacting gadgets and UserJS == <div lang="en" dir="ltr" class="mw-content-ltr"> Dear interface administrator, This is Samuel from the Security team and I hope my message finds you well. There is an [[m:Talk:Third-party resources policy|ongoing discussion]] on a proposed policy governing the use of external resources in gadgets and UserJS. The proposed [[m:Special:MyLanguage/Third-party resources policy|Third-party resources policy]] aims at making the UserJS and Gadgets landscape a bit safer by encouraging best practices around external resources. After an initial non-public conversation with a small number of interface admins and staff, we've launched a much larger, public consultation to get a wider pool of feedback for improving the policy proposal. Based on the ideas received so far, the proposed policy now includes some of the risks related to user scripts and gadgets loading third-party resources, best practices for gadgets and UserJS developers, and exemptions requirements such as code transparency and inspectability. As an interface administrator, your feedback and suggestions are warmly welcome until July 17, 2023 on the [[m:Talk:Third-party resources policy|policy talk page]]. Have a great day!</div> <bdi lang="en" dir="ltr">[[m:User:Samuel (WMF)|Samuel (WMF)]], on behalf of the Foundation's Security team</bdi> 14:08, 10 јули 2023 (CEST) <!-- Пораката ја испрати Корисник:Samuel (WMF)@metawiki преку списокот на https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=User:Samuel_(WMF)/IAdmins_MassMessage_list_2&oldid=25272792 --> == Invitation to Rejoin the [https://mdwiki.org/wiki/WikiProjectMed:Translation_task_force Healthcare Translation Task Force] == [[File:Wiki Project Med Foundation logo.svg|right|frameless|125px]] You have been a [https://mdwiki.toolforge.org/prior/index.php?lang=mk medical translators within Wikipedia]. We have recently relaunched our efforts and invite you to [https://mdwiki.toolforge.org/Translation_Dashboard/index.php join the new process]. Let me know if you have questions. Best [[User:Doc James|<span style="color:#0000f1">'''Doc James'''</span>]] ([[User talk:Doc James|talk]] · [[Special:Contributions/Doc James|contribs]] · [[Special:EmailUser/Doc James|email]]) 12:34, 6 August 2023 (UTC) <!-- Пораката ја испрати Корисник:Doc James@metawiki преку списокот на https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Global_message_delivery/Targets/Top_translatiors/mk&oldid=25414915 --> == Статијата „Бугари (Национален термин)“ == Би посакал објаснување зошто статијата беше избришана, ви благодарам [[User:Gurther|Gurther]] <small>([[User talk:Gurther|разговор]])</small> 20:44, 24 август 2023 (CEST) :Само што ти оставив порака на твојата страница за разговор --[[User:Ehrlich91|Ehrlich91]] <small>([[User talk:Ehrlich91|разговор]])</small> 20:46, 24 август 2023 (CEST) == Медал за учество во хуманитарни или мировни операции == Здраво, која е причината што е одбиена проманата на страницата за Медалот за учество во хуманитарни или мировни операции? Што е спорно!? [[User:PhoenixOr|PhoenixOr]] <small>([[User talk:PhoenixOr|разговор]])</small> 19:17, 3 септември 2023 (CEST) :{{ping|PhoenixOr}} Промената се однесува на целосна измена на статијата, што вообичаено не се прави така, особено ако добро се сеќавам уредувањето беше неумесно изведено и го користише новото уставно име, за кое ние на Википедија имаме донесено одлука во заедницата дека нема да се користи (туку ќе продолжи користењето на името [[Википедија:Македонија|Македонија]]). --[[User:Ehrlich91|Ehrlich91]] <small>([[User talk:Ehrlich91|разговор]])</small> 20:44, 7 септември 2023 (CEST) ::Секако дека ќе биде промена на целата страница, кога медалот до сега не ни постоеше и сите тие информации и детали не ни постоеја. Затоа, впрочем, и воопшто се менува страницата и во суштина сега се создава. ::Разликите во користењето на името на државата сметам дека не може да се причина за целосно бришење. Првин затоа што јас не можам да ја знам одлуката и праксата на заедницата; а уште поважно - можеше да се коригира само тоа, однапред или отпосле, а не да се поништува измената во целост. Впрочем, како што и беше случај и сега - некој друг после мене направи промена на моите промени само на името на државата. ::Во секој случај, најважно е дека сега страницата е изменета, реална и детална. Тоа, впрочем, е и најважно и поента на нејзиното постоење, нели! [[User:PhoenixOr|PhoenixOr]] <small>([[User talk:PhoenixOr|разговор]])</small> 09:15, 8 септември 2023 (CEST) :::@[[Корисник:PhoenixOr|PhoenixOr]] Надмениов однос воопшто не ме допира. Побара зашто сум го направил тоа, ти одговорив, гледам си ги направил пак измените, некој ти ги прифатил и ја досредил статијата, и тоа е. Статијата постои од 2021 година, не си ја напишал ти (ако веќе одиме со односов), и никој ја немаше избришано, ниту пак јас имав за намера да не постои. --[[User:Ehrlich91|Ehrlich91]] <small>([[User talk:Ehrlich91|разговор]])</small> 21:01, 8 септември 2023 (CEST) ::::Навистина не разбирам каде гледаш надмен однос!? Те молам појасни ми што е надмено. :) [[User:PhoenixOr|PhoenixOr]] <small>([[User talk:PhoenixOr|разговор]])</small> 18:26, 10 септември 2023 (CEST) == Васил Априлов == Гледам дека продолжувате да отстранувате уредувања без гледајќи што содржи во текстот, има присутни разни извори што тврдат дека Априлов самиот себеси се гледал како Грцин, дури давал донации кон Грчкото ослободително востание и дури учествувал во востанието во одредено ниво, не разбирам што е проблемот со текстот и како што гледам други администратори не гледат проблем со текстот, освен тебе. Нејќам да почне уредничка војна [[User:Gurther|Gurther]] <small>([[User talk:Gurther|разговор]])</small> 19:20, 9 септември 2023 (CEST) :[[Корисник:Ehrlich91|Ehrlich91]], би посакал соработка, бидејќи досега не сум добил прецисен одговор бидејќи во разни англиски извори, дури Бугарски извори тврдат дека човекот имал грчки/хеленофилски идентитет. [[User:Gurther|Gurther]] <small>([[User talk:Gurther|разговор]])</small> 11:41, 15 септември 2023 (CEST) == Суверен Воен Ред на Малта == Пишувам овде бидејќи тамошната разговорна страница беше за бришење. Статијата ја пренасочив назад в [[Малтешки ред]], и направив пренасочување, но не од оваа верзија, која е правописно погрешна, туку исправната (Суверен воен ред на Малта). [[Корисник:Bjankuloski06|Б. Јанкулоски]] <small>([[Разговор со корисник:Bjankuloski06|разговор]])</small> 07:38, 23 ноември 2023 (CET) == Васил Кацаров == Зошто профилот/страницата, за васил е избрисана од вас?, која е прицината " Не е рекламиранје/спам ", има референции, исто така е преведена од Espanol Wiki, дали мозе да се врати страницата и да се поправи, сто е греска сто е потребно да се објасни? [[User:Админ.МК|Админ.МК]] <small>([[User talk:Админ.МК|разговор]])</small> 04:38, 1 декември 2023 (CET) :@[[Корисник:Админ.МК|Админ.МК]] Вториот пат статијата беше нималку преведена, а првиот пат се користеа суперлативи, што за живи личности не се прави, освен за исклучителни ситуации, каде навистина е така. И основно пребарување на интернет покажува дека освен една иста ваква содржина што си ја ставил тука, за Васил Кацаров нема ништо, така што личноста не е релевантна, што спаѓа во критериумот „саморекламирање“. --[[User:Ehrlich91|Ehrlich91]] <small>([[User talk:Ehrlich91|разговор]])</small> 18:41, 1 декември 2023 (CET) == Thank you for being a medical contributors! == <div lang="en" dir="ltr" class="mw-content-ltr"> {| style="background-color: #fdffe7; border: 1px solid #fceb92;" |rowspan="2" style="vertical-align: middle; padding: 5px;" | [[File:Wiki Project Med Foundation logo.svg|130px]] |style="font-size: x-large; padding: 3px 3px 0 3px; height: 1.5em;" |'''The 2023 Cure Award''' |- | style="vertical-align: middle; padding: 3px;" |In 2023 you '''[https://mdwiki.org/wiki/WikiProjectMed:WikiProject_Medicine/Stats/Top_medical_editors_2023_(all) were one of the top medical editors in your language]'''. Thank you from [[m:WikiProject_Med|Wiki Project Med]] for helping bring free, complete, accurate, up-to-date health information to the public. We really appreciate you and the vital work you do! Wiki Project Med Foundation is a [[meta:Wikimedia_thematic_organizations|thematic organization]] whose mission is to improve our health content. '''[https://docs.google.com/forms/d/e/1FAIpQLSdWfjVFbDO4ji-_qn2SsAgdCflhcOZychLnr1JUacsPaBr1eA/viewform Consider joining for 2024]''', there are no associated costs. Additionally one of our primary efforts revolves around translation of health content. We invite you to '''[https://mdwiki.toolforge.org/Translation_Dashboard/index.php try our new workflow]''' if you have not already. Our dashboard automatically [https://mdwiki.toolforge.org/Translation_Dashboard/leaderboard.php collects statistics] of your efforts and we are working on [https://mdwiki.toolforge.org/fixwikirefs.php tools to automatically improve formating]. |} Thanks again :-) -- [https://mdwiki.org/wiki/User:Doc_James <span style="color:#0000f1">'''Doc James'''</span>] along with the rest of the team at '''[[m:WikiProject_Med|Wiki Project Med Foundation]]''' 23:24, 3 февруари 2024 (CET) </div> <!-- Пораката ја испрати Корисник:Doc James@metawiki преку списокот на https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Global_message_delivery/Targets/Top_Other_Language_Editors_2023&oldid=26173705 --> == Категорија:Македонски Народни Носии == ако може да ја додадеш страната за [[Носии од Горноџумајско поле|носии од горноџумајско поле]] под шопскиот дел кај категоријата Македонски Народни Носии имам и јас пробано еднаш, но малку згрешено ми идеше, и го избришав на крај. мислам дека вам убаво ќе ви излези (поточно: [[Предлошка:Македонски народни носии]]) [[User:Big ooga booga mf|Big ooga booga mf]] <small>([[User talk:Big ooga booga mf|разговор]])</small> 19:53, 18 април 2024 (CEST) == <span lang="en" dir="ltr" class="mw-content-ltr">Reminder to vote now to select members of the first U4C</span> == <div lang="en" dir="ltr" class="mw-content-ltr"> <section begin="announcement-content" /> :''[[m:Special:MyLanguage/Universal Code of Conduct/Coordinating Committee/Election/2024/Announcement – vote reminder|You can find this message translated into additional languages on Meta-wiki.]] [https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&group=page-{{urlencode:Universal Code of Conduct/Coordinating Committee/Election/2024/Announcement – vote reminder}}&language=&action=page&filter= {{int:please-translate}}]'' Dear Wikimedian, You are receiving this message because you previously participated in the UCoC process. This is a reminder that the voting period for the Universal Code of Conduct Coordinating Committee (U4C) ends on May 9, 2024. Read the information on the [[Universal Code of Conduct/Coordinating Committee/Election/2024|voting page on Meta-wiki]] to learn more about voting and voter eligibility. The Universal Code of Conduct Coordinating Committee (U4C) is a global group dedicated to providing an equitable and consistent implementation of the UCoC. Community members were invited to submit their applications for the U4C. For more information and the responsibilities of the U4C, please [[Universal Code of Conduct/Coordinating Committee/Charter|review the U4C Charter]]. Please share this message with members of your community so they can participate as well. On behalf of the UCoC project team,<section end="announcement-content" /> </div> [[m:User:RamzyM (WMF)|RamzyM (WMF)]] 00:53, 3 мај 2024 (CEST) <!-- Пораката ја испрати Корисник:RamzyM (WMF)@metawiki преку списокот на https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Universal_Code_of_Conduct/Coordinating_Committee/Election/2024/Previous_voters_list_3&oldid=26721208 --> == Македонски народни носии: предлошка == имам направено повеќе страници околу носии од одредени предели во егејска македонија (кајларско, воденско и мегленско). ако може да ги внесиш во предлошката кај „јужномакедонски носии“. фала многу :) исто така јас сега ја составувам таа за пазарскиот крај :D [[User:Big ooga booga mf|Big ooga booga mf]] <small>([[User talk:Big ooga booga mf|разговор]])</small> 00:47, 19 мај 2024 (CEST) :ја составив од пазарско (се откажив барајки за машката моментално, сигурно ќе се најди в'иднина :) [[User:Big ooga booga mf|Big ooga booga mf]] <small>([[User talk:Big ooga booga mf|разговор]])</small> 15:33, 19 мај 2024 (CEST) ::@[[Корисник:Big ooga booga mf|Big ooga booga mf]] {{готово}} --[[User:Ehrlich91|Ehrlich91]] <small>([[User talk:Ehrlich91|разговор]])</small> 21:25, 20 мај 2024 (CEST) == Hi! == Hi Ehrlich91, I sent an e-mail to you. Did you receive it? :) [[User:İmmortalance|İmmortalance]] <small>([[User talk:İmmortalance|разговор]])</small> 20:59, 20 јуни 2024 (CEST) == Thank you == Hello! Thank you for deleting files also on Commons. I have some problems getting {{tl|СегаРизница}} to work as planned. It seems the template does not add files to a category but there are more files tagged according to [[Специјална:ШтоВодиОвде/Предлошка:СегаРизница]]. Files copied from other wikis is a bit of a challenge in the project I have with license migration and getting rid of disclaimers in GFDL ([[Википедија:Барања_за_одобрување_на_бот#Bot_status_for_User:MGA73bot]]). So I'm very happy that files are getting deleted. --[[User:MGA73|MGA73]] <small>([[User talk:MGA73|разговор]])</small> 17:45, 15 јули 2024 (CEST) == Скандал со тетратки == Здраво @[[Корисник:Ehrlich91|Ehrlich91]], Се надевам дека си добро. Сакам да разберам подобро зошто беше одбиена модификацијата што ја предложив на страницата за „скандалот со тетратки“, каде што ја сменив описната фраза во „Предмет тетратки“. Мојата намера беше да прилагодам јазикот за да одрази пообјективен тон, особено бидејќи терминот „скандал“ може да имплицира предрасуди и да влијае на перцепцијата за неутралноста што Википедија се обидува да ја одржи. Разбирам дека „тетратки“ беше медиумското име дадено на случајот, но мислам дека употребата на помалку сензационалистички јазик би помогнала во презентирањето на информациите на пообјективен и согласно со упатствата на Википедија за импарцијалност. Можеш ли, те молам, да ми објасниш конкретни причини зошто се преферираше задржувањето на зборот „скандал“ во овој случај? Отворен сум за дискусија и за подобро разбирање на контекстот или уредувачките политики кои можеби ја оправдуваат одлуката. Ти благодарам за твоето време и труд во одржувањето на квалитетот и прецизноста на содржината на Википедија. Со почит, Sflexas [[User:Sflexas|Sflexas]] <small>([[User talk:Sflexas|разговор]])</small> 14:09, 17 јули 2024 (CEST) :@[[Корисник:Sflexas|Sflexas]] Здраво, го сменив насловот од скандал во случај --[[User:Ehrlich91|Ehrlich91]] <small>([[User talk:Ehrlich91|разговор]])</small> 15:22, 17 јули 2024 (CEST) == Прашање == Зошто ми го избриша текстот? https://mk.wikipedia.org/w/index.php?title=%D0%9A%D0%BE%D1%81%D1%82%D0%B8%D0%BD%D1%86%D0%B8&oldid=prev&diff=5041802 [[User:АлександарЧетник|АлександарЧетник]] <small>([[User talk:АлександарЧетник|разговор]])</small> 18:23, 21 јули 2024 (CEST) :@[[Корисник:АлександарЧетник|АлександарЧетник]] Ова е од пред една година. Инаку, текст што содржи монографски податоци не е местото за во енциклопедиска статија, не може да се даваат податоци за сите вклучени во нешто, ако почнеме така, тогаш ќе пишуваме книга, а не кратка енциклопедиска статија. Плус, изворот не можам да го пронајдам, ќе ми треба дополнителен доказ за ова, за да го проверам. --[[User:Ehrlich91|Ehrlich91]] <small>([[User talk:Ehrlich91|разговор]])</small> 22:26, 26 јули 2024 (CEST) == СИЕ Пролет 2024 - Награда за најдобар постоечки корисник == ''Вредносен купон во вредност од 2.000 денари за најдобар постоечки корисник, кој претходно не учествувал на уредувачките натпревари „СИЕ Пролет“.'' На кое претходно издание на СИЕ Пролет јас сум учествувал? Како јас сум отстранет од добивање на оваа награда на [[Википедија:Уредувачки натпревари/СИЕ Пролет 2024#Резултати|СИЕ Пролет 2024]]? [[User:Dandarmkd|Dandarmkd]] <small>([[User talk:Dandarmkd|разговор]])</small> [[User:Dandarmkd|Dandarmkd]] <small>([[User talk:Dandarmkd|разговор]])</small> 21:13, 31 јули 2024 (CEST) :@[[Корисник:Dandarmkd|Dandarmkd]] Не бев достапен, но гледам дека Кирил го средил ова и ги поправил резултатите. --[[User:Ehrlich91|Ehrlich91]] <small>([[User talk:Ehrlich91|разговор]])</small> 22:00, 12 август 2024 (CEST) == Non-free files == Hello! I made [[Корисник:MGA73/OrphanNon-free]] and other lists of files that may not be okay. I do not know if you have noticed. I made a comment at [[Википедија:Селска_чешма#Чистење_датотеки_и_бришење_датотеки]]. [[User:MGA73|MGA73]] <small>([[User talk:MGA73|разговор]])</small> 17:20, 14 август 2024 (CEST) == Прашање == Зошто е избришана оваа страница!? https://mk.wikipedia.org/wiki/A%D0%BD%D0%B3%D0%B5%D0%BB%D0%B8%D0%BD%D0%B0_%D0%91%D0%B0%D0%BD%D0%BE%D0%B2%D0%B8%D1%9C-%D0%9C%D0%B0%D1%80%D0%BA%D0%BE%D0%B2%D1%81%D0%BA%D0%B0 [[User:Александра Стојановиќ|Александра Стојановиќ]] <small>([[User talk:Александра Стојановиќ|разговор]])</small> 00:27, 17 август 2024 (CEST) :Која е потребата да се избрише страница стара 4 години? [[User:Александра Стојановиќ|Александра Стојановиќ]] <small>([[User talk:Александра Стојановиќ|разговор]])</small> 00:50, 17 август 2024 (CEST) ::@[[Корисник:Александра Стојановиќ|Александра Стојановиќ]] Едноставна е потребата, бидејќи статијата не ги задоволуваше ни најмалите критериуми да биде статија, а поминале четири години и никој не ја средил. Врски до англиската Википедија (како на пр. за Скопје), несредена библиографија, несредени извори и еден куп други причини. --[[User:Ehrlich91|Ehrlich91]] <small>([[User talk:Ehrlich91|разговор]])</small> 07:00, 17 август 2024 (CEST) == Source that institutions agree on it about Samuil == Hello, I want to know why you removed my edit, I was just gonna put a source which is "The Legend of the Bulgar-Slayer" by Paul Stephenson which is published by Cambridge Press and it confirms that Samuil is a Bulgarian ruler and it explains also the debates between North Macedonia and Bulgaria, I want to put my source [[User:The Hunter2k19|The Hunter2k19]] <small>([[User talk:The Hunter2k19|разговор]])</small> 13:42, 22 август 2024 (CEST) :@[[Корисник:The Hunter2k19|The Hunter2k19]] За таа статија е доста веќе дискутирано и како што и самиот знаеш, ние се водиме по изворите достапни во македонскиот јазик и во нашата историографија. Ако сакаш да користиме странски извори, тогаш зашто на бугарската Википедија не стои македонски јазик, туку норма, и ред други работи? --[[User:Ehrlich91|Ehrlich91]] <small>([[User talk:Ehrlich91|разговор]])</small> 21:43, 22 август 2024 (CEST) ::The difference is that, this source is world accepted and it is an American source not "Bulgarian propaganda", we can debate on that topic if you want, and the nickname ,,Bulgar-slayer" gives enough details on the topic. If it is necessary, just add he is Bulgarian-Macedonian. The agreement between North Macedonia and Bulgaria should not be broken. And the wiki community must also follow those rules, because it is a worldwide community, which is with the aim to give a knowedge, not just make an encyclopedia rewritten for someone else's personal interests towards only one group of people. The community of Wikipedia must follow neutrality and the sources must be respected [[User:The Hunter2k19|The Hunter2k19]] <small>([[User talk:The Hunter2k19|разговор]])</small> 00:36, 23 август 2024 (CEST) :::@[[Корисник:The Hunter2k19|The Hunter2k19]] А зашто дебатираш само со мене, јас не сум врховен судија на македонската заедница. Има уште 11 други администратори и ред други уредници, и има уште стотици други книги кои викаат дека Цар Самоил бил македонски владетел, и јас не можам да одам против тоа. А за неутралноста, македонската Википедија е каде каде понеутрална од вашата, во која бришете цел еден народ и јазик и употребувате термини како Северномакедонци, што сами си ги измислувате, така што првин зачисти си по дома, па после на други кажувај. --[[User:Ehrlich91|Ehrlich91]] <small>([[User talk:Ehrlich91|разговор]])</small> 09:59, 23 август 2024 (CEST) ::::Agreements are agreements and must be followed. Bulgarians do not use "north macedonian" for mentioning your nationality but still according to your agreement with Greece you must use the name "North Macedonia". As a Wikipedia admin you are taking the responsibility to keep peace and follow the rules, and maintain the neutrality. My source is legit and it is a fact that he can be called also "Bulgarian" than just "Macedonian" and as a Bulgarian I can tell you that you are also putting "propaganda" as Bulgaria is "making" according to you. And about your question why I am telling you this stuff and judging only your action - it is very clear, you are the admin and you reverted my edit. I have my source which is legit and the book is written by the American author Paul Stephenson, published in 2003 by Cambridge University Press and if that source is ignored then I will allow myself to report those kind of actions, because you are disrespecting the sources and the facts, claiming it is a propaganda, and pretending the wikipedia must be in the interests of the officials in your country. [[User:The Hunter2k19|The Hunter2k19]] <small>([[User talk:The Hunter2k19|разговор]])</small> 01:24, 24 август 2024 (CEST) :::::@[[Корисник:The Hunter2k19|The Hunter2k19]] Да, и јас ти укажав дека не можеш со еден извор да го смениш воведот и да напишеш дека нешто е сосем различно од стотици други извори, особено не без расправа во заедницата, а тоа го немаш направено, а јас не сум врховен судија за да донесам одлука. Постапи по сите чекори и јави се. Поздрав --[[User:Ehrlich91|Ehrlich91]] <small>([[User talk:Ehrlich91|разговор]])</small> 16:37, 24 август 2024 (CEST) == две работи == # дали би можело на подгрупата струмско-местански носии да се додаде „[[Народни носии од Серско]]“ (струма тече низ серско, come on) # зошто ми ги остранивте едитите околу селата косоврасти и горно мелничани? ако сакате доказ околу тоа, [https://ibb.co/3kk2c67 повеле вам] :) ако може да се дефинира регион [[Рекански Регион|голема река]], тогаш зошто да не се додаде како опис кон селата косоврасти и мелничани (горно и долно) дека спаѓаат во тој регион *исто така, во делото на бранислав русиќ околу [https://docs.google.com/file/d/0B3ma9plMXxAEcHhaeXF6R3NzdnM/edit?resourcekey=0-hoaMEDW_XQVKSiJ2ftBeTQ жупа], меѓу набројаните села, мелничани никогаш ли е вклучено меѓу нив затоа, најмногу би имало смисла да се воведат под прецизниот регион „голема река“ (на пр. Горно Косоврасти - село во Голема река... итн) [[User:Big ooga booga mf|Big ooga booga mf]] <small>([[User talk:Big ooga booga mf|разговор]])</small> 12:46, 11 декември 2024 (CET) :исто така одобрија страницата за тапан ако може :) [[User:Big ooga booga mf|Big ooga booga mf]] <small>([[User talk:Big ooga booga mf|разговор]])</small> 18:41, 11 декември 2024 (CET) ::@[[Корисник:Big ooga booga mf|Big ooga booga mf]] Здраво, статијата за носии е додадена во шаблонот, ова можеш и сам да го правиш, само треба да го најдеш шаблонот што се употребува користејќи Шаблон: или Предлошка: и потоа без празно место името на шаблонот, кој е спомнат (во случајов Македонски народни носии). ::Што се однесува за селата Косоврасти и Горно Мелничани, јас ти ги вратив уредувањата, затоа што во самите статии веќе нашироко има објаснување зашто се користи таа област. Во прилог подолу го додавам извадокот од статијата. Работата не е баш црно бело и треба да се земе во обзир тоа при уредување на вакви специфични примери, кои од различни автори се сметаат во различни области. Ќе го разгледам ова и ќе смислам како да го смислам воведот. :::„Етнографски селото Горно Косоврасти заедно со Долно Косоврасти, се наоѓаат на самата граница помеѓу областите Долна Река од Реканскиот Крај, односно мијачкиот етнографски предел и Дебарско, односно областа наречена Дебарско Поле, брсјачкиот етнографски предел, но сепак во Горно Косоврасти преовладуваат јазично-говорните, културно-фолклорните и обичајно-традициските одлики на дебарскиот крај и брсјачкиот предел со одредени мијачки примеси.“ ::Поздрав --[[User:Ehrlich91|Ehrlich91]] <small>([[User talk:Ehrlich91|разговор]])</small> 20:28, 11 декември 2024 (CET) == [[Модул:Cycling_race]] == Можете ли да го ажурирате овој модул од неговиот родител, [[Wikidata:Module:Cycling race]]? Не можам, бидејќи е заштитена со „каскадна заштита“ со тоа што е вградена во вашата архива за разговор со корисници, [[Разговор_со_корисник:Ehrlich91/Архива_5]]. Ова ажурирање ја кочи работата на Википодатоци за да се ослободи од застарената сопственост; ажурирањето е направено на 21 јазик, а останаа само португалски и македонски. Благодарам! [[User:Swpb|Swpb]] <small>([[User talk:Swpb|разговор]])</small> 19:25, 2 јануари 2025 (CET) :@[[Корисник:Swpb|Swpb]] {{done}} Sorry, I noticed your message on the Village pump, but due to the holidays, I did not respond to update the module. Now, I updated the code from the Wikidata. --[[User:Ehrlich91|Ehrlich91]] <small>([[User talk:Ehrlich91|разговор]])</small> 19:35, 2 јануари 2025 (CET) ::благодарам!! [[User:Swpb|Swpb]] <small>([[User talk:Swpb|разговор]])</small> 21:49, 2 јануари 2025 (CET) == Фалсификување на извор? == Сигурен сум дека со оваа [https://mk.wikipedia.org/w/index.php?title=%D0%94%D1%80%D0%B0%D0%B3%D0%B0%D1%80%D0%B8%D0%BD%D0%BE&diff=prev&oldid=5318581 промена] сфаќате дека jа заменувате вистинската информациjа во изворот. [[User:Simin|Simin]] <small>([[User talk:Simin|разговор]])</small> 13:01, 19 јануари 2025 (CET) :@[[Корисник:Simin|Simin]] А ти сигурно знаеш дека правиш промена само во едно село, а истиот извор со зборовите „Македонци“ или „македонско“ население се користи во сите други 1750 села. Така што, слободно покрени расправа на Селска чешма, не може промена да биде во само една статија, кога истото се повторува насекаде. Одбивањето беше чисто од таа причина. --[[User:Ehrlich91|Ehrlich91]] <small>([[User talk:Ehrlich91|разговор]])</small> 13:12, 19 јануари 2025 (CET) ::Може ли да ми испратите линк кон расправа на Селска чешма каде што можам да видам дека конкретно за овој извор е постигнат консензус дека во статиите на Википедија наместо „води како чисто бугарско село“ да се замени со „... како чисто македонско село“? На тој начин можам да знам кои се можните аргументи за таа замена и да нема излишно повторување.--[[User:Simin|Simin]] <small>([[User talk:Simin|разговор]])</small> 13:26, 19 јануари 2025 (CET) :::@[[Корисник:Simin|Simin]] Не можам да го најдам тоа во моментов, така што слободно отвори нова тема на обичната селска чешма или на [[Википедија:Огласна табла за администратори|огласната табла за администратори]]. --[[User:Ehrlich91|Ehrlich91]] <small>([[User talk:Ehrlich91|разговор]])</small> 13:34, 19 јануари 2025 (CET) ::::Па, ако нема таков разговор за начинот на цитирање на изворов, по кој основ се враќаат фалсификуваните информации? Зарем тој што мисли дека невистината треба да стои, не треба да почне разговор?--[[User:Simin|Simin]] <small>([[User talk:Simin|разговор]])</small> 14:02, 19 јануари 2025 (CET) :::::@[[Корисник:Simin|Simin]] Цело време ти посочувам дека за ова треба опфатна заедничка одлука на администраторите, и ти викам отвори расправа. Вака се сите статии на македонски јазик, вака се и сите други современени македонски извори, јас само ти посочувам дека ти си тој што сакаш да смениш нешто, па затоа слободно прашај ги и останатите администратори или целата заедница. Во меѓувреме гледам пак продолжуваш со промени, истите нема да ти бидат прифатени, и многу си свесен во ова што го правиш. --[[User:Ehrlich91|Ehrlich91]] <small>([[User talk:Ehrlich91|разговор]])</small> 14:06, 19 јануари 2025 (CET) ::::::Разбирам дека треба опфатна заедничка одлука на администраторите за да се следат правилата на Википедија и фер цитирање на еден одреден извор. Нема да Ве замарам повеќе. Ви благодарам.--[[User:Simin|Simin]] <small>([[User talk:Simin|разговор]])</small> 14:12, 19 јануари 2025 (CET) == мојот здравев == ја уредив страната, само да ја оправдате. иначи, од друга страна, арни ми сте во животот? :D [[User:Big ooga booga mf|Big ooga booga mf]] <small>([[User talk:Big ooga booga mf|разговор]])</small> 13:18, 21 јануари 2025 (CET) == Барање од преместувач на датотеки на Commons == Добро утро Ве молам, извинете што едноставно ви пишувам на вашата страница за разговор и велам дека користам и програма за преведување. Видов дека си проверил многу мои уредувања и дека си и сисоп овде. Поради проблемите со читањето не можам да ја најдам sysop таблата и затоа ве прашувам овде. Па, јас сум активен овде само затоа што сум Filemover и ги преименувам датотеките на Commons и понекогаш го правам тоа рачно без скрипта. Исто така понекогаш разменувам и постари jpg/png/gif датотеки ако има подобра во SVG вектор. Сакав да ве прашам дали е можно да се зголемат моите кориснички права за да не морате да ги проверувате моите објави во иднина. Со над 42.000 уредувања на глобално ниво, ова не би требало да биде проблем и другите јазични верзии го исполнија моето барање веднаш и без никакви проблеми. Во спротивно нема да работам многу овде поради јазични проблеми. Затоа, нема да правам никакви корекции на текстот или да ги подобрувам написите на друг начин. Среќен сум што тоа им го оставам на моите македонски колеги. Разменувам само лајкови за лајкови. Ви благодарам. Најдобри желби од Швајцарија. [[User:Ziv|Ziv]] <small>([[User talk:Ziv|разговор]])</small> 11:07, 26 јануари 2025 (CET) :@[[Корисник:Ziv|Ziv]] {{done}} It was not a problem for me to approve your edits, as you are not editing quite frequent on our wiki, but it is not a problem to be autoconfirmed user. All the best --[[User:Ehrlich91|Ehrlich91]] <small>([[User talk:Ehrlich91|разговор]])</small> 19:33, 26 јануари 2025 (CET) ::Hello @[[Корисник:Ehrlich91|Ehrlich91]], thank you so much. Same to you. Greetings, [[User:Ziv|Ziv]] <small>([[User talk:Ziv|разговор]])</small> 20:26, 26 јануари 2025 (CET) == Талат Џафери == '''Здраво, Ehrlich91''' [[Талат Џафери]] беше '''технички премиер''', а не редовно избран премиер на Македонија. Сите претходни технички премиери во статиите на Википедија се именувани како „Технички премиер на Македонија“, па нема причина Џафери да биде исклучок. Ве молам да престанете со бришење на корекциите бидејќи нема ништо неточно или погрешно во нив. Ако имате аргументи за спротивното, ве молам да ги образложите за разговор за да се постигне консензус. [[User:Инквизитор771|Инквизитор771]] <small>([[User talk:Инквизитор771|разговор]])</small> 17:01, 23 февруари 2025 (CET) :@[[Корисник:Инквизитор771|Инквизитор771]] Проблемот во твоите уредувања е што при нешто добро, ти правиш уште три други работи, кои не се прифатливи. На пример, при твоето уредување за Талат Џафери, го имаш избришано како му е името на албански. Воедно, не се пишува '''техничен''', тоа не постои, туку може евентуално да биде технички. Го внесов во инфокутијата технички, а твоето друго уредување го отфрлив. --[[User:Ehrlich91|Ehrlich91]] <small>([[User talk:Ehrlich91|разговор]])</small> 17:12, 23 февруари 2025 (CET) ::А дали си свесен за проблемите со твоите уредувања? Прво, некои од моите уредувања што ги правам, ти ги бришеш целосно без да објасниш, а потоа, кога ќе те прашам за причината, ми одговараш дека текстот бил спорен или погрешно напишан и едноставно го избришуваш целосно. Разбирам дека можеби постојат корекции кои треба да се направат, но зошто мораш да избришеш се, наместо само да корегираш она што не е во ред? ::Во врска со твојот коментар дека во едно уредување правам „нешто добро“ и уште „три други работи“, моето уредување беше целосно исправно, и го правам тоа за да не бидам принуден да уредувам по сто пати истото нешто. Не ми е јасно кои делови од моето уредување беа проблематични за тебе, особено кога сите беа во согласност со стандардите. ::Со врска за албанскиот јазик , да имам проблем со него, особено имам проблем со тоа што во твоите уредувања редовно ставаш имиња на албански јазик. Тоа е неприфатливо и нема место на Македонската Википедија. Македонската Википедија е на македонски јазик и сите имиња и термини треба да бидат на македонски, во согласност со јазичната и културна политика на енциклопедијата. [[User:Инквизитор771|Инквизитор771]] <small>([[User talk:Инквизитор771|разговор]])</small> 17:35, 23 февруари 2025 (CET) :::@[[Корисник:Инквизитор771|Инквизитор771]] Многу празни зборови. Не сум должен да ти ги поправам твоите уредувања цело време, бидејќи си имам јас за уредување други теми. Ова не се мои уредувања, туку администраторски постапки, кога ги прегледувам уредувањата на други корисници, меѓу кои си и ти. За последната точка те повикувам да си ги прочиташ уште еднаш политиките на Википедија, а Википедија не е на национална енциклопедија, туку е на јазикот. За личности кои не се Македонци и те како треба да го пишува нивното име на нивниот мајчин јазик. --[[User:Ehrlich91|Ehrlich91]] <small>([[User talk:Ehrlich91|разговор]])</small> 17:42, 23 февруари 2025 (CET) == СУ „Д-р Панче Караѓозов“ - Скопје == Ehrlich91 можеш да го смениш името на статијата на училиштево од '''СУ „Д-р Панче Караѓозов“ - Скопје''' до '''СМУГС „Д-р Панче Караѓозов“ - Скопје''' . бидејќи тоа е правилното име. мене не ми дозволува [[User:Инквизитор771|Инквизитор771]] <small>([[User talk:Инквизитор771|разговор]])</small> 21:32, 3 март 2025 (CET) :@[[Корисник:Инквизитор771|Инквизитор771]] {{done}} Бев отсутен од Википедија, па дури сега ја забележувам поракава. Средено, ама мислам дека имаш можност и ти самиот да преместуваш страници, така што во горниот десен дел до Историја имаш паѓачко место и Премести. Ако го немаш, слободно пишувај ми и ќе ги преместувам. --[[User:Ehrlich91|Ehrlich91]] <small>([[User talk:Ehrlich91|разговор]])</small> 21:52, 16 март 2025 (CET) ::го имам дугмето за премести но секојпат кога ќе пробам да преместам ми вика дека немам дозвола [[User:Инквизитор771|Инквизитор771]] <small>([[User talk:Инквизитор771|разговор]])</small> 15:36, 30 март 2025 (CEST) == Стоунвол == Ја уредував таа страница за уредувачкиот викенд на тема Протести.... сега сите подобрувања ми се изгубени... [[User:19user99|19user99]] <small>([[User talk:19user99|разговор]])</small> 10:27, 23 март 2025 (CET) :@[[Корисник:19user99|19user99]] Инфокутијата ја отстранив бидејќи не ја имаше преведено воопшто. Ако сакаш да ја додадеш, ископирај ја од англиската верзија. --[[User:Ehrlich91|Ehrlich91]] <small>([[User talk:Ehrlich91|разговор]])</small> 10:28, 23 март 2025 (CET) ::@[[Корисник:Ehrlich91|Ehrlich91]] токму инфокутијата ја преведов (заедно со десетици други промени) но бидејќи отстранивте додека уште уредував кога објавив ми ги снема сите подобрувања и остана на вашето. -- [[User:19user99|19user99]] <small>([[User talk:19user99|разговор]])</small> 10:58, 23 март 2025 (CET) :::@[[Корисник:19user99|19user99]] Мене системот не ми дава дека некој во меѓувреме уредува, но тебе ќе ти даде. Па затоа токму кога ти си одбрал да ја зачуваш, требало да отидеш подолу од твојот постоечки прозорец и да одбереш објави со моите промени. Јас сега не можам да ја повратам статијата, бидејќи ти нигде не си ја зачувал. Ова може да се случи и другпат кога една статија се уредува од повеќе уредници, па така треба да штиклираш дека сакаш да ја објавиш твојата содржина. --[[User:Ehrlich91|Ehrlich91]] <small>([[User talk:Ehrlich91|разговор]])</small> 11:02, 23 март 2025 (CET) == Отстранување на Северна == мислам сите знаеме за ова - ако сакаш може и јавна дискусија со сите македонски администратори да направиме, но Северна Македонија и Република Северна Македонија веднашка треба да биде остранета од сите македонски статиии да биде заменета со Македонија и Република Македонија, како што ти кажа во 2019 г. , не сме обврзани со одлуки на владата, туку на нашата заедница, и за ова веќе се дискутира темелно на нашата селска пумпа. Ќе го користиме терминот Македонија за земја која сега официјално се нарекува Северна Македонија, бидејќи избираме да го следиме вообичаеното правило за именување на некое место/зграда/објект. Не можеме да дозволиме да подлегнеме на заканите од странски сили, вклучувајќи ги и грчките и англиско-бугарските администратори на Википедија, кои се обидуваат да ја изменат нашата историја и идентитет. Ние сме Македонци и не треба да дозволиме да бидеме замолчени или принудени да прифатиме туѓи наративи. Нашето име и идентитет се неотстапни и треба да бидат јасно присутни во сите извори, вклучувајќи ја и Википедијата. Знам дека ти и сите останати македонски администратори не го прифаќаат ова срамно име , кои се тие да ни кажуваат за нашата историја и идентитет кои се тие да ни го кажуваат нашиот идентитет и самосвест, зашто им подлегате на странските притисоци, ние не треба ни да збориме со нив дали знаеш на бугарската википедија како сме наречени Северномакедонци, и ние треба на овие луѓе да им подлегнеме кои активно шират омраза кон нас. Мислам дека дојде време и дека треба да се продолжи темелна дискусија за отстранување на северна, без разлика на какви било политички притисоци или договори. Наша одговорност е да го браниме нашето име и идентитет од сите обиди за негово изменување или бришење. [[User:Инквизитор771|Инквизитор771]] <small>([[User talk:Инквизитор771|разговор]])</small> 16:03, 30 март 2025 (CEST) :@[[Корисник:Инквизитор771|Инквизитор771]] Не разбирам од каде е поттикот за оваа порака, но името на државата како што е и статијата [[Македонија]] не е променeто на нашата Википедија и не знам што и од каде треба да се отстранува. --[[User:Ehrlich91|Ehrlich91]] <small>([[User talk:Ehrlich91|разговор]])</small> 17:44, 30 март 2025 (CEST) ::Мислев во статијата Македонија да се отстрани Официјално позната како Република Северна Македонија за тоа мислев [[User:Инквизитор771|Инквизитор771]] <small>([[User talk:Инквизитор771|разговор]])</small> 19:39, 30 март 2025 (CEST) :::@[[Корисник:Инквизитор771|Инквизитор771]] Па тоа е факт, не може да отстрануваме факти, колку и да не се согласуваме. Државата ги издава законите и институциите се наречени со тоа име, така што не, не треба да го отстраниме тоа од воведниот дел на статијата за Македонија. --[[User:Ehrlich91|Ehrlich91]] <small>([[User talk:Ehrlich91|разговор]])</small> 19:41, 30 март 2025 (CEST) ==Прва лига на Република Српска== Здраво, кој дел од страницата не е на македонски јазик? Ви благодарам.--[[User:Zvakazvaka|Zvakazvaka]] <small>([[User talk:Zvakazvaka|разговор]])</small> 18:21, 31 март 2025 (CEST) :@[[Корисник:Zvakazvaka|Zvakazvaka]] Делот каде ги имаш споменато клубовите и градовите, најмалку на едно место немаше „ќ“. Провери ги уште еднаш. --[[User:Ehrlich91|Ehrlich91]] <small>([[User talk:Ehrlich91|разговор]])</small> 18:28, 31 март 2025 (CEST) ::Се надевам дека е поправено. [[User:Zvakazvaka|Zvakazvaka]] <small>([[User talk:Zvakazvaka|разговор]])</small> 08:18, 2 април 2025 (CEST) == СУ „Димитар Влахов“ - Скопје == [[Корисник:Ehrlich91|Ehrlich91]] можеш и за оваа страница да го смениш името во СУГС „Димитар Влахов“ - Скопје бидејќи мене сеуште не ми дава да променувам наслови [[User:Инквизитор771|Инквизитор771]] <small>([[User talk:Инквизитор771|разговор]])</small> 23:41, 5 април 2025 (CEST) :можеш и да го смениш насловот на СУ „Панче Арсовски“ во СУГС „Панче Арсовски“ [[User:Инквизитор771|Инквизитор771]] <small>([[User talk:Инквизитор771|разговор]])</small> 00:13, 6 април 2025 (CEST) ::@[[Корисник:Инквизитор771|Инквизитор771]] {{готово}} --[[User:Ehrlich91|Ehrlich91]] <small>([[User talk:Ehrlich91|разговор]])</small> 17:55, 8 април 2025 (CEST) :::Извини вака но можеш и СУ „Никола Карев“ – Скопје да го смениш во СУГС „Никола Карев“ – Скопје. Мене ми вика дека збрането е да создавам наслови кои содржат голем број големи букви [[User:Инквизитор771|Инквизитор771]] <small>([[User talk:Инквизитор771|разговор]])</small> 23:17, 8 април 2025 (CEST) == Уредник == Благодарам и фала на забелешка. ;) [[User:Marco Mitrovich|Марко Митровиќ]] <small>([[User talk:Marco Mitrovich|разговор]])</small> 18:41, 8 април 2025 (CEST) Ке можеш да преместувааш статијата [[Свирце (Медвеђа)]] на [[Свирце (Медвеѓа)]], бидејки јас не можам. --[[User:Marco Mitrovich|Марко Митровиќ]] <small>([[User talk:Marco Mitrovich|разговор]])</small> 23:18, 12 април 2025 (CEST) Када се пишува ''живеат'' со едно и со два ''а''? [[User:Marco Mitrovich|Марко Митровиќ]] <small>([[User talk:Marco Mitrovich|разговор]])</small> 22:23, 1 мај 2025 (CEST) :@[[Корисник:Marco Mitrovich|Marco Mitrovich]] Во примерот живеат не може да има две аа и да биде '''живеаат'''. Има случаи на три самогласки (вокали) едно до друго, но тоа е ретко и никогаш во овој редослед. --[[User:Ehrlich91|Ehrlich91]] <small>([[User talk:Ehrlich91|разговор]])</small> 10:07, 2 мај 2025 (CEST) несум го имал од каде да ''консултирам'' транскрипцијата од италијанскиот на македонски јазик. :) Едино за Тавела не е погрешка во прашање, така се вика на молишкохрватски јазик, а Тавена на италијанскиот. [[User:Marco Mitrovich|Марко Митровиќ]] <small>([[User talk:Marco Mitrovich|разговор]])</small> 17:54, 15 мај 2025 (CEST) :@[[Корисник:Marco Mitrovich|Marco Mitrovich]] Нема никаков проблем, ги прегледав статиите и тие што имаа проблем ги преместив. Во принцип следи како се веќе преведени на српски/руски јазик и во 95% од случаите ќе биде истата транскрипција. За Тавела премести го тогаш штом е таква работата. --[[User:Ehrlich91|Ehrlich91]] <small>([[User talk:Ehrlich91|разговор]])</small> 19:54, 15 мај 2025 (CEST) == Барање на оценувачки статус == Добар ден, се пријавив како кандидат за оценувачки статус. Можете да ја видете мојата кандидатура во [https://mk.wikipedia.org/wiki/%D0%92%D0%B8%D0%BA%D0%B8%D0%BF%D0%B5%D0%B4%D0%B8%D1%98%D0%B0:%D0%91%D0%B0%D1%80%D0%B0%D1%9A%D0%B0_%D0%B7%D0%B0_%D0%BE%D1%86%D0%B5%D0%BD%D1%83%D0%B2%D0%B0%D1%87%D0%BA%D0%B8_%D1%81%D1%82%D0%B0%D1%82%D1%83%D1%81#%D0%A2%D0%B5%D0%BA%D0%BE%D0%B2%D0%BD%D0%B8_%D0%BD%D0%BE%D0%BC%D0%B8%D0%BD%D0%B0%D1%86%D0%B8%D0%B8_%D0%B7%D0%B0_%D0%BE%D1%86%D0%B5%D0%BD%D1%83%D0%B2%D0%B0%D1%87%D0%BA%D0%B8_%D1%81%D1%82%D0%B0%D1%82%D1%83%D1%81 тековните номинации]. Ако имате време ве молам гласајте, ако имате проблем со мојата кандидатура ве молам [https://mk.wikipedia.org/wiki/%D0%92%D0%B8%D0%BA%D0%B8%D0%BF%D0%B5%D0%B4%D0%B8%D1%98%D0%B0:%D0%91%D0%B0%D1%80%D0%B0%D1%9A%D0%B0_%D0%B7%D0%B0_%D0%BE%D1%86%D0%B5%D0%BD%D1%83%D0%B2%D0%B0%D1%87%D0%BA%D0%B8_%D1%81%D1%82%D0%B0%D1%82%D1%83%D1%81#%D0%94%D0%B8%D1%81%D0%BA%D1%83%D1%81%D0%B8%D1%98%D0%B0 дискутирајте го во самата номинација], сакам да го подобрам мојот придонес во македонската Википедија. Ви благодарам. [[User:Gurther|Gurther]] <small>([[User talk:Gurther|разговор]])</small> 12:03, 16 мај 2025 (CEST) == Викисредба (29 мај 2025) == Добар ден Ehrlich91, ве поканувам на третата викисредба од оваа тековна година што ќе се одржи на 29 мај во „Daily Food & Wine“ во Скопје. Повеќе информации околу викисредбата имате на следната [[Википедија:Викисредба (29 мај 2025)|врска]] (исто така и местоположба на угостителскиот објект на Google Maps). Се надевам ќе ни ја збогатите средбата со вашето присуство. Убав ден! [[User:Jtasevski123|Jtasevski123]] <small>([[User talk:Jtasevski123|разговор]])</small> 12:01, 27 мај 2025 (CEST) == Join us at the Next CEE Catch up! Learn about Temporary accounts! == Hi everyone, We want to announce the tenth '''[[:m:Wikimedia CEE Hub/Catch up|CEE Catch Up]]''' session, which will be dedicated to the '''Temporary accounts''', as this important change is going to affect every Wikipedia soon, so it is important for patrollers and functionaries like you to understand this change. On wikis where temporary accounts are enabled, IP addresses of unregistered editors are not visible publicly. Only those who fight spam, vandalism, harassment and disinformation have access to IP addresses there. The session will take place on '''10th of June 2025, 18:00-19:00 CEST''' (check your ''[https://zonestamp.toolforge.org/1749571200 local time]''). If you are interested in this topic, then '''[[:m:Event:CEE Catch up Nr. 10 (June 2025)|sign-up for the session here]]'''. [[User:TRistovski-CEEhub|TRistovski-CEEhub]] ([[User talk:TRistovski-CEEhub|разговор]]) 13:17, 29 мај 2025 (CEST) <!-- Пораката ја испрати Корисник:TRistovski-CEEhub@metawiki преку списокот на https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Global_message_delivery/Targets/CEE_admins&oldid=28802724 --> == Македонија == Имаш ли некоја македонска литературата за македонско население во Прешевско, Бујановачко и Трговишко? Пошто за тоа словенското население се вика дека е српско. [[User:Marco Mitrovich|Марко Митровиќ]] <small>([[User talk:Marco Mitrovich|разговор]])</small> 18:44, 9 јуни 2025 (CEST) :@[[Корисник:Marco Mitrovich|Marco Mitrovich]] Здраво Марко, има книга за Горна Пчиња од [[Јован Трифуноски]], ќе ја побарам како пдф и ќе ти ја пратам на мејл. Поздрав --[[User:Ehrlich91|Ehrlich91]] <small>([[User talk:Ehrlich91|разговор]])</small> 21:52, 14 јуни 2025 (CEST) == Бришење на страница == Здраво Ehrlich, Ве замолувам да ја погледнете статијата [[Владимир Блажев-Панчо]] и да видете дали може да се избрише поради лошо-направена содржина, од неискусна ИП адреса. Убав ден! [[User:Todot3123|Todot3123]] <small>([[User talk:Todot3123|разговор]])</small> 12:14, 10 јуни 2025 (CEST) dzt0whawpfge1svqcoxp014wrxklubx 0 739162 5380125 5200557 2025-06-14T18:27:38Z InternetArchiveBot 92312 Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.9.5 5380125 wikitext text/x-wiki Еден '''[[оперативен систем]] за поддршка на [[безжична мрежа]]''' (Wi-Fi) обично се состои од два дела: Драјвер ниво на поддршка и конфигурациско управувана поддршка. [[Драјвер]] поддршките обично пружаат повеќе производители на чип-сетови. Исто така располагаат со Unix клонови како Linux и FreeBSD, понекогаш и со open source проекти. Конфигурациско управувана поддршка се состои од софтвер кој набројува, придружува и проверува состојба на достапните Wi-Fi мрежи. Исто така вклучува поддршка за разни начини на шифрирање. Овие софтверски пакети најчесто го осигуруваат оперативниот систем за поддршка со стандардниот модел на драјвер. == Microsoft Windows == Microsoft Windows има сеопфатен пакет од драјвери кој поддржуваат Wi-Fi, а квалитетот зависи од произведувачот на хардверот. Произведувачите на хардвер речиси секогаш даваат драјвери со нивните производи. Windows праќа многу малку драјвери за Wi-Fi, но зависи и од производителот на оригиналната опрема (OEM) и производителот на уредот, за да бидеме сигурни дека корисникот ќе добие драјвер. Конфигурацијата и управувањето зависат од верзијата на [[Windows]]. *Поранешните верзии на Windows, како што се 98, МЕ и 2000 немаат направено конфигурациска поддршка и управувањето зависи од софтверот на произведувачот. *[[Microsoft Windows XP]] има вгнездено конфигурациски управувана поддршка. Оригиналната верзија на Windows XP вклучува рудиментирана поддршка која е многу подобрена во Service Pack 2. Поддршка за [[WPA2]] и некои други сигуроносни протоколи бараат ажурирања од [[Microsoft]]. Многу производители на хардвер имаат свој софтвер и бараат корисникот да ја онеспособи Windows поддршката за [[Wi-Fi]]. * [[Windows Vista]] и [[Windows 7]] ја подобрија Wi-Fi поддршката од Windows XP, со подобар интерфејс и предлог да се конектирате со јавна Wi-Fi мрежа, кога нема други достапни мрежи. == Mac OS X and classic Mac OS == [[Apple]] е присвојувач на Wi-Fi, тие поставиле Wi-Fi мрежи на аеродромите, засновани на [[802.11b]] стандард, во јули 1999 година. Apple подоцна воведува AirPort Extreme, имплементација на [[802.11g]] стандард. Сите Apple компјутери, почнувајќи со оригиналниот iBook во 1999 година, или имаат вградено AirPort 802.11 вмрежување или беа специјално дизајнирани за да обезбедат 802,11 вмрежување само со додавање на внатрешна AirPort картичка во компјутерот во која е вградена антена. Сите Intel-засновани Macs или доаѓаат со вграден AirPort Extreme или слот за AirPort картичка, и сите преносни Macs (сите MacBooks и поранешните iBooks и PowerBooks)имаат вклучено Wi-Fi за неколку години. При крајот на 2006, Apple почна со испорака на Macs Broadcom Wi-Fi чипови, кои исто така го поддржа предлогот за 802.11n стандард, но оваа можност беше оневозможена и Apple не сакаше да ја прикаже на способноста на хардверот сè до некое време подоцна, кога предлогот напредуваше понатаму. Во јануари 2007 Macworld Expo, Apple објави дека нивните компјутери ќе започнат пренос со 802.11n поддршка. Системскиот пренос со една скриена можност може лесно да се отклучи преку софтверот и поради сметководствени барања на Sarbanes-Oxley, Apple не можат слободно да додадат функции на веќе продадениот хардвер и мора да номинално да продаваат надградби за околу 2$. == Open source Unix-like systems == Linux, FreeBSD и слични UNIX клонови имаат многу појака поддршка за Wi-Fi. Благодарение на [[open source]] на овие оперативни системи голем број различни стандарди се развиени за конфигурирање и управување со Wi-Fi уреди. * [[Linux]] насекаде има Wi-Fi поддршка. Универзалните драјвери за многу чипсети за Wi-Fi се на располагање, или комерцијално или без цена, а некои производители не произведуваат драјвери за Linux, туку само на Windows. Заради тоа, многу популарни чипсети или немаат универзален Linux драјвер. За овие, слободно достапно [[NdisWrapper]] и неговиот конкурент [[DriverLoader]] овозможува на Windows x86 и 64 битни варијанти [[NDIS]] драјвери, за да може да се користат на x86-засновани на Linux систем и 86_64 архитектури од 6 јануари 2005 година. Поради недостатокот на универзалните драјвери, некои Linux дистрибуции не нудат лесен кориснички интерфејс и конфигурирање на Wi-Fi, тоа може да биде комплицирана операција во споредба со конфигурирање на жични [[Ethernet]] драјвери. *[[FreeBSD]] има Wi-Fi поддршка слична на Linux. Поддршка за FreeBSD е најдобра во 7.x верзиите, која воведе целосна поддршка за WPA и WPA2, иако во некои случаи зависи од драјверот. FreeBSD доаѓа со драјвери за многу безжични картички и чипсети, вклучувајќи ги и оние направени од страна на Atheros, Ralink, Cisco, D-Link, Netgear и многу Centrino чипсети, и дава поддршка за преку другите порти. FreeBSD, исто така има "Project Evil", која дава можност да се користи Windows x86 NDIS драјвери на x86-засновани системи FreeBSD како ndiswrapper на Linux и Windows amd64 NDIS драјверите на AMD64-засновани системи. *[[NetBSD]], [[OpenBSD]] и [[Dragonfly BSD]] имаат Wi-Fi поддршка сличен на FreeBSD. Код за некои од драјверите, како и кернел рамка за нивна поддршка, најчесто се дели меѓу 4 BSDs. *Haiku има прелиминарна Wi-Fi поддршка од септември 2009 година. *[[Solaris]] и [[OpenSolaris]] имаат проект за безжично вмрежување за да обезбедат Wi-Fi драјвери и поддршка. *[[Android]] има вгнездено поддршка за WiFi, со тоа се претпочита над мобилната телефонска мрежа. ==Поврзано== {{Portal|Електроника}} {{wikibooks|Nets, Webs and the Information Infrastructure}} * [[List of WLAN channels]] * [[Wireless Access Point]] ==Наводи== # [http://www.penmachine.com/techie/airport1400.html Wirelessly Networking a PowerBook 1400 or Other Old Apple Laptop: Step By Step] Retrieved 2007-08-31 # [http://www.techworld.com/applications/news/index.cfm?newsID=5922&pagtype=samechan Move to push Wi-Fi into Linux kernel] Techworld May 3, 2006. Retrieved 2007-08-31 # [http://www.hpl.hp.com/personal/Jean_Tourrilhes/Linux/ Jean Tourrilhes (July 25, 2007). Wireless LAN resources for Linux] {{Семарх|url=https://web.archive.org/web/20110101184027/http://www.hpl.hp.com/personal/Jean_Tourrilhes/Linux/ |date=2011-01-01 }} Retrieved 2007-08-31 # [http://www.linuxant.com/driverloader/ Driverloader for Wireless LAN Devices"] {{Семарх|url=https://web.archive.org/web/20070517112417/http://www.linuxant.com/driverloader/ |date=2007-05-17 }} Retrieved 2008-02-08. # [http://www.linuxhomenetworking.com/wiki/index.php Linux home networking] {{Семарх|url=https://web.archive.org/web/20110410003242/http://www.linuxhomenetworking.com/wiki/index.php |date=2011-04-10 }} Retrieved 2007-08-31. # [http://dev.osdrawer.net/news/32 Colin Günther] {{Семарх|url=https://web.archive.org/web/20110723233410/http://dev.osdrawer.net/news/32 |date=2011-07-23 }} September 14, 2009. Retrieved 2009-10-11 # [http://opensolaris.org/os/community/laptop/wireless/ Sun Microsystems] {{Семарх|url=https://web.archive.org/web/20051023003138/http://opensolaris.org/os/community/laptop/wireless/ |date=2005-10-23 }} March 10, 2008. Retrieved 2008-03-10 == Надворешни врски == * [http://www.wi-fi.org Wi-Fi Alliance] {{Семарх|url=https://web.archive.org/web/20091007005125/http://www.wi-fi.org/wifi-protected-setup |date=2009-10-07 }} [[Категорија:Wi-Fi]] jh2ahb9kd0j6rav2pwpr1ll78ywismx 0 746736 5380250 5348167 2025-06-15T03:13:41Z InternetArchiveBot 92312 Rescuing 2 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.9.5 5380250 wikitext text/x-wiki {{Infobox mountain | name = Парикутин<br />Parícutin | photo = paricutin.jpg | photo_caption = Парикутин во 1994 година | elevation_m = 2,808 | elevation_ref = <ref>https://www.britannica.com/place/Paricutin</ref> | prominence_m = 208 | prominence_ref = | location = [[Уруапан]], [[Мичоакан]], [[Мексико]] | coordinates = {{coord|19|29|34.8|N|102|15|3.6|W|type:mountain_region:MX|display=inline,title}} | type = | age = 1941-1952 | volcanic_arc/belt = [[Трансмексикански Вулкански Појас]] | last_eruption = од 1943 до 1952 | first_ascent = 1943 | easiest_route = планинарење }} '''Парикутин''' — најпознат вулкан во [[Мексико]] кој се наоѓа во мексиканската држава [[Мичоакан]], близу до градот [[Уруапан]] и 332 километри западно од [[Град Мексико]] во вулканско поле со околу 1,000 вулкански средишта. Вулканот е [[згуреста купа]] а ерупциите започнале во 1943 година на местото што пред тоа било поле со [[пченка]] и кое за една година се подигнало на 336 метри. Ерупциите продолжиле до 1952 година, така што конусот се извишил уште 88 метри. По примерот на Парикутин, вулканолозите имале можност да бидат сведоци и да го документираат создавањето, извишувањето и гаснењето на еден вулкан. [[Податотека:Paricutín_volcano.jpg|лево|мини|Парикутин во 1997]] == Значење == Паракутин за првпат ѝ дал можност на модерната наука да документира животен циклус на ваков тип ерупција. Во тек на неговата деветгодишна активност, научниците направиле скици, го мапирале и го фотографирале вулканот. До 1952, ерупцијата направила конус во височина од 424 метрии значително го оштетила подрачјето исфрлувајќи камен, пепел и [[лава]]. Тројца погинале, два града комплетно биле евакуирани и закопани под лавата а три други градови биле позначително оштетени од ерупциите. Илјадници жители биле трајно преселени од нивните домови и два нови града биле создадени за да ги прифатат раселените лица. Иако поширокиот регион сè уште останува вулкански активен, Парикутин сега е во хибернација и станал туристичка атракција. Во 1997, телевизијата Си-ен-ен го вклучила Парикутин во нивниот список на [[Светски чуда|Седумте природни светски чуда]].<ref>{{Наведена мрежна страница|last1=Alonso|first1=Nathalie|title=7 Natural Wonders of the World Today|url=http://traveltips.usatoday.com/7-natural-wonders-world-today-101007.html|website=USA Today Travel Tips|accessdate=13 April 2017|archive-date=2023-04-09|archive-url=https://web.archive.org/web/20230409180553/https://traveltips.usatoday.com/7-natural-wonders-world-today-101007.html|url-status=dead}}</ref> [[Податотека:Eje Neovolcánico Mexico.jpg|мини|266x266пкс|Поставеност на [[Трансмексикански Вулкански Појас|Трансмексиканскиот Вулкански Појас]] ]] == Опис == Парикутин се наоѓа во мексиканската општина Нуево Парангарикутиро, Мичоакан, 29 километри западно од градот Уруапан и околу 322 км западно од [[Мексико (град)|Град Мексико]].<ref name="mnhsi">{{Наведена мрежна страница|title=Parícutin: The Birth of a Volcano|publisher=Smithsonian National Museum of Natural History|url=http://www.mnh.si.edu/onehundredyears/expeditions/Paricutin.html|accessdate=April 8, 2015|archive-date=2013-01-03|archive-url=https://web.archive.org/web/20130103191416/http://www.mnh.si.edu/onehundredyears/expeditions/Paricutin.html|url-status=dead}}</ref><ref name="mexdes">{{Наведена мрежна страница|title=Tips viajero Volcán Paricutín (Michoacán)|publisher=Mexico Desconocio magazine|location=Mexico City|url=http://www.mexicodesconocido.com.mx/tips-viajero-volcan-paricutin-michoacan.html|accessdate=April 8, 2015}}</ref> Вулканот е сместен на северната падина на Танкитаро, кој пак се наоѓа на врвот на стар штитест вулкан издигнат на 3170 метри надморска височина и 424 метри над долината Кицочо-Кијусуру,<ref name="mlnolan">{{Cite thesis|last=Nolan|first=Mary Lee|title=The towns of the volcano: A study of the human consequences of the eruption of Parícutin Volcano|type=PhD|year=1972|publisher=Texas A&M University|oclc=7312281}}</ref> опкружена со стари вулкански планински синџири и со мали [[вулкански конус]]и и долини со мали обработливи површини, овоштарници или мали населби.<ref name="mlnolan" /><ref name="jordonez">{{наведени вести|author=Juan Guillermo Ordóñez|title=Desafío Extremo / Aventura inolvidable en el Paricutín|newspaper=El Norte|location=Monterrey|date=February 3, 2013|page=2}}</ref> [[Податотека:Paricutin 30 613.jpg|мини|259x259пкс|Парикутин, Мексико. Ерупција на Парикутин во 1943 со пирокластични фрагменти кои ја прикажуваат конусна форма на вулканот.]] Вулканот лежи и е производ на [[Трансмексикански Вулкански Појас|Трансмексиканскиот Вулкански Појас]], кој се движи 900 км од запад кон исток преку централниот дел на [[Мексико]]. Тој ја вклучува планината [[Сиера Невада (појаснување)|Сиера Невада]] (збир угасени вулкани) како и илјадници згурести купи и вулкански активности. Вулканската активност ја создала [[Мексиканска Висорамнина|Централната Мексиканска Висорамнина]] со карпести депозити до длабочина 1.8 километри. Таа исто така создала и плодна почва преку талозите пепел а со тоа и поголемиот дел на продуктивното мексиканско обработливо земјиште.<ref name="unmuseum">{{Наведена мрежна страница|title=Paricutin: The Volcano in a Cornfield|publisher=The Museum of Unnatural History|url=http://www.unmuseum.org/7wonders/paricutin.htm|accessdate=April 8, 2015|archive-date=2022-03-17|archive-url=https://web.archive.org/web/20220317090021/http://www.unmuseum.org/7wonders/paricutin.htm|url-status=dead}}</ref> Вулканската активност тука е резултат на подвлекувањето на Риверската и [[Кокоска Плоча|Кокоската Плоча]] долж Централноамериканскиот жлеб.<ref name="mgardine">{{Наведено списание|last=Gardine|first=Matt|last2=West|first2=Michael E.|last3=Cox|first3=Tiffany|title=Dike emplacement near Paricutin volcano, Mexico in 2006|journal=Bulletin of Volcanology|volume=73|issue=2|date=March 2011|pages=123–132|doi=10.1007/s00445-010-0437-9}}</ref> Поспецифично, вулканот е најмладиот од приближно 1,400 вулкански отвори на мичоаканското вулканско поле, 40000 квадратни километри [[базалт]]ска висорамнина исполнета со [[Згуреста купа|згурести купи]] налик на Парикутин, како и мали [[Штитест вулкан|штитести вулкани]], [[мар]], туф прстени и [[лавина купола|лавини куполи]].<ref name="mgardine" /><ref name="geosdsu">{{Наведена мрежна страница|title=The eruption of Parícutin (1943–1952)|work=How Volcanos Work|publisher=San Diego State University|url=http://www.geology.sdsu.edu/how_volcanoes_work/Paricutin.html|accessdate=April 8, 2015|archive-date=2007-06-04|archive-url=https://web.archive.org/web/20070604150645/http://www.geology.sdsu.edu/how_volcanoes_work/Paricutin.html|url-status=dead}}</ref> [[Згуреста купа|Згурестите купи]] се најтипични за вулканите во Мексико, кои наеднаш се појавуваат и градат планини во конусен облик со стрмни падини пред да бидат угаснати. Таков вулкан, претходник на Парикутин, бил и вулканот [[Ел Хорујо]] (Мичоакан) кој еруптирал во 1759.<ref name="unmuseum" /><ref name="niegan">{{наведени вести|author=Antimio Cruz|title=Niegan en Paricutin una nueva erupcion|newspaper=Reforma|location=Mexico City|date=February 20, 2003|page=4}}</ref> [[Податотека:ViewParicutinFromAngahuan.JPG|лево|мини|Поглед на вулканот од градот Ангахуан.]] Денес вулканот изнесува околу 200 метри попречно и може да се искачи или да се обиколи.<ref name="jordonez" /> Иако класифициран како угасен од страна на научниците, Парикутин уште содржи топлина па при реакција со дождови [[кратер]]от испушта пареа.<ref name="jordonez" /><ref name="lonelyplanet">{{Наведена мрежна страница|title=Volcán Paricutín|publisher=Lonely Planet guides|url=http://www.lonelyplanet.com/mexico/western-central-highlands/angahuan/sights/natural-landmarks/volcan-paricutin|accessdate=|date=|work=|last=|first=|archive-url=|archive-date=|dead-url=}}</ref><ref name="chocan">{{наведени вести|author=Adán García|title=Chocan versiones sobre El Paricutin|newspaper=Mural|location=Guadalajara|date=December 5, 1998|page=10}}</ref> Силите кои го создале вулканот сè уште се активни. Во 1997 имало силен рој од 230 земјотреси во околината на Парикутин поради тектонските поместувања од кои 5 биле со магнитуда од над 3.9.<ref name="mgardine" /> Имало извештај за татнежи во 1995 и за црн чад со татнежи во 1998.<ref name="chocan" /> Летото 2006 имало забележано поголем рој вулкански [[земјотрес]]и, со 300 сместени близу до вулканот,кои покажувале магматско движење но без ерупција на Парикутин или на некој друг вулкан.<ref name="mgardine" /> == Формирање == [[Податотека:Paricutin 30 612.jpg|мини|Парикутин, [[Мексико]]. Овој слајд го прикажува конусот од пепел веднаш по неговото раѓање во 1943 година во [[пченкарно поле]]. За време на краткиот деветгодишен животен век (1943-1952), вулканот изградил конус од 410 метри со екстензивни лавини полиња околу основата на конусот. Повеќе од 2 км<sup title="Тефра" href="Тефра">3</sup> од [[Тефра|еруптивниот производ (пепел, згура и лава)]] биле произведени во првите неколку години. Пепелни конуси како овој најчесто се формирани од една ерупција. Секоја последователна ерупција во истата област формира свој сопствен конус.]] Парикутин избувнал во 1943 и бил активен до 1952, невообичаено долго за ваков тип вулкани.Тој поминал низ неколку еруптивни фази.<ref name="redilce2">{{Наведена мрежна страница|title=Volcanes Nombre del volcán: Paricutín|publisher=Instituto Latinoamericano de Comunicación Educativo|url=http://red.ilce.edu.mx/sitios/tabletas/asignaturas/PA7_YY_B0_IN_00012/paricutin.htm|accessdate=April 8, 2015|archive-date=2022-02-20|archive-url=https://web.archive.org/web/20220220124217/http://red.ilce.edu.mx/sitios/tabletas/asignaturas/PA7_YY_B0_IN_00012/paricutin.htm|url-status=dead}}</ref> Неколку недели пред ерупцијата жителите пријавувале дека слушаат звуци налик на грмотевици.<ref name="geology.sdsu.edu">[http://www.geology.sdsu.edu/how_volcanoes_work/Paricutin.html "The eruption of Parícutin (1943–1952)"] {{Семарх|url=https://web.archive.org/web/20070604150645/http://www.geology.sdsu.edu/how_volcanoes_work/Paricutin.html |date=2007-06-04 }}. ''How Volcanos Work''. San Diego State University.</ref> Таквиот звук одговарал на длабоки земјотреси предизвикани од движење на [[магма]]та. Подоцнежна студија покажала дека пред ерупцијата се случиле 21 [[земјотрес]] со интензитет над 3.2, пет недели пред вулканот да еруптира.<ref name="geology.sdsu.edu"/> Една недела пред ерупција на вулканот, весниците пишувале за 25-30 земјотреси на ден. Ден пред ерупцијата, бројот се проценува на 300.<ref>{{Наведено списание|last=Gardine|first=Matt|last2=West|first2=Michael E.|last3=Cox|first3=Tiffany|date=2011-03-01|title=Dike emplacement near Parícutin volcano, Mexico in 2006|url=https://link.springer.com/article/10.1007/s00445-010-0437-9|journal=Bulletin of Volcanology|language=en|volume=73|issue=2|pages=123–132|doi=10.1007/s00445-010-0437-9|issn=0258-8900}}</ref> Ерупцијата почнала на 20 февруари 1943, во околу 16:00 по месно време. Центарот на вулканската активност бил во [[Пченкарно поле|поле со пченка]], во сопственост на Дионизио Пулидо. Дента, тој и неговото семејство работеле на полето, расчистувајќи го за новата пролетна сеидба.<ref>[http://www.unmuseum.org/7wonders/paricutin.htm "Paricutin: The Volcano in a Cornfield"] {{Семарх|url=https://web.archive.org/web/20220317090021/http://www.unmuseum.org/7wonders/paricutin.htm |date=2022-03-17 }}. The Museum of Unnatural History. </ref> Наеднаш земјата на која работеле се подигнала и формирала попречна пукнатина од 2-2,5 метри. Тие пријавиле дека забележале звуци и чад што мирисал на скапани јајца, што укажува на присуство на [[водороден сулфид]]. За неколку часа, пукнатината се развила во мал [[кратер]].<ref name="mnhsi" /> На тој прв ден, вулканот имал [[стромболска ерупција|стромболска]] пирокластична активност и во рок од 24 часа се создал згурест конус висок 50 метри, создаден од исфрлање фрагменти лапили со големина на орев и нешто поголеми полустопени вулкански бомби.<ref>[http://red.ilce.edu.mx/sitios/tabletas/asignaturas/PA7_YY_B0_IN_00012/paricutin.htm "Volcanes Nombre del volcán: Paricutín"] {{Семарх|url=https://web.archive.org/web/20220220124217/http://red.ilce.edu.mx/sitios/tabletas/asignaturas/PA7_YY_B0_IN_00012/paricutin.htm |date=2022-02-20 }}. Instituto Latinoamericano de Comunicación Educativo</ref> До крајот на неделата, според извештаите,конусот достигнал височина од 100-150 метри.<ref name="mnhsi" /><ref name="geosdsu" /> Наскоро, долината била покриена со чад и со [[Вулканска пепел|пепел]]. Деветгодишната активност е поделена на четири фази со имиња кои потекнуваат од [[Пурепечки јазик|пурепечкиот јазик]]. *[[Податотека:ParicutinMichoacan007.JPG|мини|Црковното ѕвоно во градот [[Сан Хуан Парангарикутиро]], закопан во лавата на вулканот Парикутин]]''Прва фаза'' наречена ''Quitzocho'' (од 22 февруари до 18 октомври 1943) била сконцентрирана на пукнатините кои се формирале во долината Кујусуро и формирањето на почетниот конус. Во тек на оваа фаза, исфрлениот вулкански материјал во најголем дел бил [[лапили]] и [[Вулканска бомба|бомби]]. Во март ерупцијата се засилила со еруптивни столбови кои достигнувале по неколку километри. За четири месеци, конусот достигнал 200 метри а за осум месеци достигнал до 365. На 12 јуни 1943 лавата почнала да тече кон селото Парикутин со што жителите морале да бидат евакуирани уште следниот ден. * Втора фаза наречена ''Sapichi'', со значење "дете" (од 18 октомври 1943 до 8 јануари 1944) се однесува на страничниот отвор и други отвори на вулканот на северната страна на конусот.<ref name="geosdsu" /> [[Вулканска пепел|Пепел]] и бомби продолжиле да бидат исфрлани но од новиот отвор лавата потекла кон градот [[Сан Хуан Парангарикутиро]], од каде луѓето трајно биле раселени. До август, градот бил комплетно покриен со лава и пепел, и каде денес се видливи само горните делови на главната градска црква.<ref name="geosdsu" /> Евакуациите на населените места Парикутин и Сан Хуан биле успешно спроведени без фатални последици поради спорото движење на [[лава]]та. Овие две фази траеле една година но во текот на кои бил исфрлен 90% од вкупниот исфрлен материјал од конусот а воедно и биле создадени 4/5 (330 метри) од крајната височина на вулканот од 424 метри над долината. Пепелта од вулканот стигнала и до [[Мексико (град)|Град Мексико]].<ref name="unmuseum" /><ref name="geosdsu" /> * Третата фаза (''Taqué-Ahuan'') (од 8 јануари 1944 до 12 јануари 1945) се фокусира на серија пукнатини на јужната страна на конусот како и зголемување на вулканската активност во центарот. Лавата во оваа фаза главно течела во правец запад - северозапад. Во тек на овој период на југ се формиралa маса денес наречена Лос Хорнитос.<ref name="redilce2" /> Следните 7 години вулканот не бил многу активен. Имало исфрлање на пепел, камења и лава но спорадично, со периоди кога не покажувал никаква активност. Професионалните [[Геологија|геолози]] се повлекле од подрачјето во 1948 година а единствен кој останал да го набљудува вулканот бил геологот [[Каледони Гутиерез]]. Последната посилна активност била забележана од него помеѓу јануари и февруари 1952 година кога се случиле неколку последователни ерупции со столб од чад од три километри.<ref name="redilce2" /> == Поврзано == * [[Трансмексикански Вулкански Појас]] * [[Вулкани во Мексико]] * [[Згуреста купа|Згурести купи]] == Надворешни врски == {{рв|Paricutin}} * [http://www.mnh.si.edu/onehundredyears/expeditions/Paricutin.html Парикутин: Раѓањето на еден вулкан] {{Семарх|url=https://web.archive.org/web/20130103191416/http://www.mnh.si.edu/onehundredyears/expeditions/Paricutin.html |date=2013-01-03 }} * [http://www.geology.sdsu.edu/how_volcanoes_work/Paricutin.html Ерупцијата на Парикутин (1943-1952)] {{Семарх|url=https://web.archive.org/web/20070604150645/http://www.geology.sdsu.edu/how_volcanoes_work/Paricutin.html |date=2007-06-04 }} * [http://www.youtube.com/watch?v=ZZnvzSpNLAE Документарен филм (англиски/шпански) Вулканот Парикутин (4min)] == Наводи == {{наводи|2}} [[Категорија:Планини во Мексико]] [[Категорија:Вулкани во Мексико]] 0wm46gw27rdgeud4qmxxc5jc0zfjxtr 10 752886 5380263 4106667 2025-06-15T06:35:47Z Milenioscuro 37162 5380263 wikitext text/x-wiki {{#switch:{{{1}}} | name = местоположба во рамките на Македонија | top = 42.5 | bottom = 40.7 | left = 20.3 | right = 23.2 | image = Reliefkarte Mazedonien.png }}<noinclude>{{ПолКарта/Инфо}} [[Категорија:Положбени карти по земја|Македонија-празна]] [[Категорија:Положбени карти за Македонија|Археолошко наоѓалиште]] {{документација}} </noinclude> b968w830f70l7ljzbotldesn6emusjf 0 784157 5380306 5214573 2025-06-15T09:43:29Z Denis BGRUS 16059 Фото 5380306 wikitext text/x-wiki {{Инфокутија за личност | име = Васил Дилев - Дитљак | портрет = Vasil Dilev.jpg | px = 180п | занимање = фудбалер и тренер | опис = | роден-дата = {{роден на|||1913}} | роден-место ={{роден во|Скопје}} | починал-дата = {{починал на|17|октомври|2011}} | починал-место = {{починал во|Скопје}}, {{МКД}} | наставка = }} '''Васил Дилев - Дитљак''' ({{роден во|Скопје}}, {{роден на|||1913}} - {{починал во|Скопје}}, {{починал на|17|октомври|2011}}) — легендарен македонски фудбалски голман, а подоцна и тренер. ==Животопис== Дилев е роден во [[Скопје]] во [[1913]] година и бил еден од пионерите на македонскиот фудбал и како голман го чувал голот на [[СК Македонија]] и [[ФК Вардар]]. По завршувањето на фудбалската кариера бил првиот тренер во Македонија со положен тренерски испит. Кариерата ја почнал со неполни 17 години во Победа од Скопје, но набрзо се нашол на голот на Славија, со која во далечната [[1934]] година учествувал во квалификациите во [[Белград]] за влегување во тогашната Прва југословенска лига против БСК и белградска Југославија. Играл против најголемите фудбалски ѕвезди во тоа време [[Моша Марјановиќ]], [[Александар Тирнаниќ]], Арсениевиќ, кои таа година играле и на [[Светско првенство во фудбал 1930|Светското првенство]] во [[Монтевидео]] во [[Уругвај]], кога Југославија го освои четвртото место. Васил Дилев бил последниот жив фудбалер на СК Македонија, фудбалскиот клуб кој во [[1941]] година со одлука на бугарските власти станува дел од првенството на [[Бугарија]]. Тимот бил предводен од тренерот [[Илеш Шпиц]] и водел борба за титулата со познатиот тим Левски. Починал во [[Скопје]] на 97 годишна возраст на [[17 октомври]] [[2011]] година.<ref>{{Наведена мрежна страница|url=http://24fudbal.com.mk/vesti/228/pocina-legendarniot-vasil-dilev-ditljak|title=Почина легендарниот Васил Дилев - Дитљак|last=|first=|date=18 октомври 2011|work=|publisher=24 фудбал|archive-url=https://web.archive.org/web/20111120161235/http://24fudbal.com.mk/vesti/228/pocina-legendarniot-vasil-dilev-ditljak|archive-date=2011-11-20|dead-url=|accessdate=2011-12-04|url-status=dead}}</ref> == Наводи == {{наводи}} == Надворешни врски == *[http://www.utrinski.com.mk/default.asp?ItemID=2613E557630E754C859F1A48398FCD6A Голманот со качкет замина во легендите]{{Мртва_врска|date=August 2021 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }} - Утрински Весник *[http://sportefe.com/makfudbal/video-in-memoriam-pochina-ditljak ВИДЕО: IN Memoriam: Почина „Дитљак“] {{ОСНОВНОПОДРЕДУВАЊЕ:Дилев, Васил}} [[Категорија:Фудбалери од Скопје]] [[Категорија:Југословенски фудбалери]] [[Категорија:Фудбалски тренери од Скопје]] i9sbtnsmudtjn8lvseifot45e5484mi 0 872865 5380298 5372139 2025-06-15T09:29:19Z Bjankuloski06 332 5380298 wikitext text/x-wiki {{Викификација}} [[Податотека:Gem.pebbles.800pix.labelled.jpg|десно|мини|300п|Видови на скапоцени камења]] '''Скапоцен камен''' ('''драг''', драгоцен или '''бесценет камен''') — парче [[минерал]] кој во исполирана и изделкан облик се користи за правење накит или други украси. Меѓутоа одредени карпести (како [[син камен]] и осргански материјали (како килибарот или ахатот т.е. црн килибар) не се минерали, но сепак се користат за изработка на накит поради нивниот сјај или нивните физички особини кои имаат уметничка вредност. Реткоста е уште една одлика која што ја дава вредноста на скапоцениот камен. Уште од XIX век, од најраната антика освен за накит, изрезбаните и гравираните скапоцени камења како пехарите биле најголемите луксузни уметнички форми, резбаријата на [[Карл Фаберже]] била последната најзначајна изработка во оваа традиција. ==== Особености и подредба ==== Традиционалната подредба на западот, останата уште од Старите Грци, започнала со разликувањето на драги и полудраги камења. Слични разликувања се направени и во другите култури. Во современата употреба драги камења се :дијамантот, рубинот, сафирот и смарагдот, а сите останати се полудраги. Оваа разлика ја одразува реткоста на овие посебни камења, како и нивниот квалитет уште од древни времиња. Сите се проѕирни со префинета боја на својот чист облик. Другите камења се подредени според својата боја, проѕирност и цврстина. Традиционалната особеност не ги погодува модерните вредности, на пример додека гранатот е релативно евтин „ зелениот гранат наречен Tsavorite, може да биде многу повреден отколку смарагдот од среден квалитет. цврст камен е уште еден ненаучен израз за полудрагите камења кои се употребуваат во историјата на уметноста и археологијата. Употребата на термините „скапоцени“ и „полускапоцени“ во трговски контекст се веројатно погрешни, бидејќи лажно опфаќа одредени камења кои се во основа повеќе вредни од другите. Во денешно време камењата ги идентификувааат гемолози коишто ги опишуваат скапоцените камења, како и нивните особености користејки стручна терминологија што се однесува на полето на гемологијата. Првата одлика што гемолозите ја користат за да го откријат видот на скапоцениот камен е нивната [[хемиска структура]]. На пример, дијамантите се направени од јаглерод (C) a рубините од алуминиум оксид (Al2O3). Следува дека многу скапоцени камења се кристали коишто се распоредени според својот кристален систем каде што има правоаголни, триаголни или моноклонски. Другиот термин што се употребуве е Хабитен, за оние форми на скапоцени камења што најчесто се наоѓаат. На пример дијамантите, кои имаат кубичен кристален систем најчесто се најдени како [[осумаголник|осумаголни]]. Скапоцените камења се подредени под различни групи, видови и различности. На пример рубинот е од црвениот спектар на видот Корунд, додека пак било која друга боја на корундот се смета за сафир. Смарагдот (зелен), [[аквамарин]]от (син), [[берил]] (црвен), хелиодор (жолт), морганит (розов) сите овие се видови на Берилот. Скапоцените камења се одликуваат со показател на прекршување на светлината, протстранетост, специфична гравитација, цврстина, расцепи, пукнатини и сјај. Тие може да покажуваат состојба на колоритност или на двојно прекршување. Тие може да имаат луминисценција и карактеристично впивање на спектар. Некоја честичка или пукнатина може да биде присутна како негова содржина. Скапоцените камења исто така може да бидат подредени во однос на нивната „вода“ (квалитет). Ова е познато подредување на овие камења според нивниот сјај, прозирност или пак блескавост. Најпрозирните камења се сметаат за најквалитетни, додека второстепени и третитостепени се оние со помала прозирност. ==== Вредност ==== Нема сеопфатен систем за проценка на скапоцените камења. Дијамантите се оценуваат со употреба на систем кој го развил Гемолошкиот институт на Америја (ГИА) уште од 1950те години. Од историска гледна точка сите скапоцени камења биле оценувани со голо око. ГИА системот вклучувал и голем новитет: 10 пати голем коефициент на зголемување како класичен облик за оценување на чистината на каменот. Другите пак сè уште се проценуваат според голото око. Претставен е нов мнемониски уред таканаречен; „Четири критериуми “ (боја, облик, чистина и карат) кој ќе им помогне на потрошувачите да ги разберат факторите кои се употребуваат за да се оцени еден дијамант. Со изменување, овие категории може да бидат корисни при оцена на сите скапоцени камења. Четирите критериуми имаат различна тежина во зависност од тоа дали се применуваат на обоени скапоцени камења или на безбоен дијамант. За дијамантите, се намалува примарниот фактор за вредност, проследен со јасност и боја. Дијамантите се створени да блескаат, да ја разложат својата светлина во составните бои на виножитото, исечкани во светлосни мали парченца (светкавци), и доставени до човечкото око (сјај). Но доколку го задржат својот груб кристален облик, дијамантот нема да ги има овие особености, затоа за да постигне ова потребна е посебна техника која е наречена брусење. Камењата кои имаат своја боја, вклучувајќи ги и обоените дијаманти, основни одлучувачи на квалитетот се нивната чистина и убавината на таа боја. Физичките одлики кои ги прават обоените камења скапоцени се бојата, јасноста на бојата во помала мера (смарагдите секогаш се во помал број)кога се отсекуваат како необични оптички појави како што се појасна боја и астерија (ефект на звезда). Јаснотијата на бојата е нерамна со создавањето на бојата во скапоцениот камен. Грците, на пример многу го вреднуваат ефектот на звездата кој се наоѓа во каменот, кој се сметал како моќна љубовна магија, а Елена Тројанска била позната по носењето на ѕвездениот корунд. Од историска гледна точка скапоцените камења биле класифицирани во драги и полудраги камења. Таквата дефинираност на овие камења постојано се менува и варира заедно со културата, и отсекогаш била тешка задача да се одлучи што е тоа што скапоцените камења ги прави да бидат скапоцени. На страна од дијамантот пак, рубинот, сафирот, смарагдот, бисерот (кој не е скапоцен камен) и опалот се смета дека се скапоцени. Аметистот се сметал за скапоцен камен исто така како и во Грција сè до пронаоѓањето на поголема маса во Бразил во XIX век. Дури и во последниов век определени скапоцени камења како што се аквамаринот, оливинот и мачкиното око се популарни и поради тоа се сметаат за скапоцени. Денес во наше време пазарот не прави таква разлика. Многу скапоцени камења се употребуваат како најскап накит, секако зависно од заштитното име на дизајнерот, модните трендови, понудата на пазарот, обработката итн. И покрај тоа дијамантите, рубините, сафирите и смарагдите сè уште имаат репутација која што ги надминува другите скапоцени камења. Ретки или пак необични камења во главно се сметаат оние коишто едвај се среќаваат од страна на познавачите вклучувајќи ги андалуситот, аксинитот, каситеритот, клиногумитот и црвениот берил. Цените на скапоцените камења може многу да се променат (како и оние на танзанитот низ годините) или може да бидат доста стабилни или непроменливи (како оние на дијамантите). Всушност цените на големите скапоцени камења за карат се повисоки отколку на оние помалите, но популарноста на одредена величина на каменот може да делува врз цената. Просечните цени може да се одвиваат од 1 американски долар за карат за нормален аметист до 20.000-50.000 американски долари за трикаратниот колекционерски речиси совршен рубин наречен гулабова црвена крв. ==== Брусење и полирање ==== Некои скапоцени камења се корастат како кристали или пак во некоја друг облик зависно од тоа во каква се наоѓаат. Повеќето од нив сепак се брусат и полираат при што се користат како накит. Мала фабрика во Тајланд обработува илјадници карати сафир годишно наречени кабошони (елипсовиден облик) и камења кои се обработуваат со фацета (брусалица) со тоа што полира мали мазни прозорчиња наречени фацети со правилни мерки на прави агли. Камењата кои се непроѕирни како :опалот, тиркизот, варицитот итн, се најчесто брусени во елипсовиден облик. Овие скапоцени камења се дизајнирани така да ја покажат бојата на каменот или својствата на неговата површина како на опалот и на ѕвездениот сафир. Се користат брусни тркала и полирачи за да може да се избруси, обликува и исполира мазниот камен со облик на купола. Скапоцените камења кои се проиѕирни се нормално брусени, тоа е метода која што ги покажува оптичките особини на скапоцениот камен. Доколку аглите се премногу длабоки или премногу плитки, светлината ќе помине низ него и нема да се рефлектира кон гледачот. Брусалицата се користи за да се држи каменот на рамен круг за брусење и полирање со рамните фацети. Ретко но сепак се користат брусалици кои користат виткани кругови за да брусат и полираат виткани фацети. ==== Боја ==== Бојата на било кој материјал се должи на светлината од самата природа. Дневната светлина , која се нарекува и бела светлина, е всушност комбинација на сите бои од спектарот. Кога светлината ќе погоди некој материјал, повеќето зраци од светлината се впива додека пак мало количевство на одредена честота или бранова должина се рефлектира. Делот кој се рефлектира окото го прифаќа како боја. Рубинот изгледа црвен затоа што ги впива комплетно сите бои на дневната светлина (сина и жолта на пример) додека пак ја рефлектира црвената светлина Истиот материјал може да се појави во повеќе различни бои. На пример рубинот и сафирот го имаат истиот хемиски состав (двата камења се корунд) но имаат различни бои. Може да се случи дури и истиот скапоцен камен да има различни бои : кај сафирот се појавуваат неколку различни нијанси на сина и розова, а елегантниот сафир се експонира со цел круг на бои од жолта до портокалово-розова од неодамна е наречен Padparadscha sapphire. (папрадаша сафир) Разликата во боите се заснова на атомската структура на каменот. Иако различните камења во суштина имаат ист состав, тие не се сосема еднакви. Секој момент некој атом е заменет со сосема некој друг различен атом (може да биде во неколку, како еден во милион атоми.). Овие таканаречени примеси се доволни за да впијат одредена боја, а да остават другите бои да немаат никаков ефект врз каменот. На пример берилот, кој е безбоен и е во своја чиста минерален облик, станува смарагд со примеса на хром. Доколку додадете манган наместо хром, берилот ќе стане розов морганит. Со железо тој станува аквамарин. Некои обработки на скапоцените камења го користат фактот дека овие примеси може да бидат управувани, со тоа што ќе ја сменат бојата на скапоцениот камен. ==== Обработка ==== Скапоцените камења најчесто се обработуваат за да ја сменат бојата и бистрината на каменот. Вредноста на каменот може да зависи од видот и степенот на обработка. Некои обработки доста се користат бидејќи некои камења се цврсти, додека пак другите најчесто и не се употребуваат бидејќи бојата на скапоцениот камен не е цврста и може да се врати во првобитната нијанса. ==== Топлина ==== Топлината може да придонесе за бојата и јасноста на скапоцениот камен. Процесот на загревање со векови им е доста познат на обработувачите на скапоцени камења, и за многу видови на камења веќе и загревањето на каменот е веќе вообичаена техника. Повеќето цитрини се направени со загревање на аметистот, а пак со делумно загревање на силен степен се добива Аметрин- камен кој е половина аметист и половина цитрин. Аквамаринот најчесто се загрева за да се отстранат жолтеникавите нијанси и да се смени зелената боја во посакуваната сина или за да се прочисти веќе постоечката сина боја во почиста сина. Скоро цел танзанит се загрева на пониски температури за да се отстранат кафените тонови и да се добие посакуваната синовиолетова боја. Значителен дел од сите сафири и рубини се обработува со разновидни обработувања на топлина за да се истакнат бојата и јасноста. Доколку накитот со дијаманти се загрева (при поправки) дијамантот треба да се заштити со [[борна киселина]], а пак дијамантот (кој е чист јаглен) може да изгори на површината или пак комплетно. доколку накит кој содржи сафири или пак рубини се загрева не треба да биде обложен со борна киселина или било која друга супстанца бидејќи ова би можело да ја изгребе површината, значи не треба да бидат заштитени како што тоа го прават со дијамантот. Сеедно дали скапоцениот камен е природен или лабораториски направен (вештачки) камен, особеностите на било кој од нив се еднакви. Вештачките имаат по интезивна боја ако примесите не биле во лабораторија или пак не ја измениле јасноста на бојата на каменот. ==== Кварц==== 'Кварцот' е втор најмногу протстран минерал на Земјината кора после момирокот. Направен е од системот на SiO4 каде што секое соединение на кислород се дели на два тетраедара давајки им ја целокупната формула SiO2. Има доста разни видови кварц, од кои некои се и полудраги камења. Особено во Европа и средниот исток, разновидноста на кварцот постои уште од [[стар век|древно време]] од најчесто користените минерали за правење на накит и резби на камен. === Сооднос и структура на кристалот === Кварцот припаѓа на триагоналниот кристален систем. Идеалната кристален облик е шестрана призма со шестранични пирамиди на секој крај. Во природата кварцните кристали се најчесто сплеткани, искривени или пак толку сраснати со густо распоредени кристалчиња од кварц или други минерали што едвај им се познава дел од нивниот облик, или заедно се појавуваат во големо распротстранување. Добро обликуваните кристали во буквална смисла се формираат во лежиште каде што имаат спокоен раст во празнината, но бидејќи кристалите мора да бидат прилепени кој другиот крај на матрицата, само еден крај во вид на пирамида е присутен. Во Херкимер Каунти, Њујорк забележана е појава каде што Херкимер дијамантите имаат завршетоци на двата краја. Кварцниот отвор е таква состојба каде што празнината е речиси тркалезен облик, која што е обложена со кристали кои се насочени кон внатрешната стран. ==== Поврзани кварцни (силикатни) минерали ==== Тридимитот и кристобалитот се SiO₂ полиморфи со висока температура коишто се среќаваат во висококварцните вулкански карпи.Коезитот е погуст кварцен полиморф (многуобличен) кој може да се најде на места кои некогаш биле погодени од метеор, или пак во метаморфните карпи (што си го променуваат изгледот) формирани под притисок поголем од оној којшто е вообичаен за Земјината кора. ==== Вештачки кварц ==== Повеќето кварцови кои се употребуваат во микроелектрониката се произведени по вештачки пат. Големи, во стерилизатор преку хидротермален процес се создадени совршени кристали. Процесот вклучува обработување на здробените природни кварцови со топол воден раствор на основа на натриум хидроксид. Хидроксидот се употребува како минерализер т.е. тој помага да се испушти хранливата состојка на кварцот. Потребни се високи температури, најчесто околу 675&nbsp;°C. Растворениот кварц тогаш се кристализира во кристални зрна на прилично пониски температури. Во 2005 година во САД се произведени речиси 200 тони кварц. Вештачкиот кварц најчесто се проценува според неговиот основен Q-фактор, кој е мерка на неговата пиезоелектричка реакција и негов индикатор за чистината на кристалот. ==== Употреба ==== Кварцот е извор на многу силициумски соединенија како силициумите (на пример висококвалитетните полимери) силициумот (на пример микроелектроните) и многу други компоненти од трговско значење. Кварцот во облик на песок е намален преку јаглетоплинска реакција како прв чекор во овие интезивно енергетски процеси. ==== Пиезоелектрика ==== Кварцните кристали имаат [[пиезоелектричен ефект|пиезоелектрични]] особини: тие развиваат [[електричен потенцијал]] при примена на механички притисок. Првата примена на кварцните кристали била со фоногравските магнети. Најчеста пиезоелектрична употреба на кварцот денеска е како кристален осцилатор. Кварцниот саат е познат уред кој користи минерал. Честотата на кварцниот осцилатор е сменета со механично полнење, а ова се користи за многу прецизни мерки на многу мали промени на масите во кварцниот микробаланс и во плазма мониторите. Во 1880 година Жак и Пјер Кири ги откриле функциите на пиезоелектриката на кварцот. Болтер Гајтан Кади во 1927година прв го развил Кварцниот осцилатор или резонатор. ==== Скапоцените камења и разноликите каменоресци ==== Најзначајната разлика помеѓу видовите на кварцот е микрокристалинот (посебни кристали видливи со голо око) и видовите на крокристалинот или на криптокристалинот (агрегати на кристали видливи само под висок степен на зголемување) ==== Видови на необработени кристали ==== Чистиот кварц, народски наречен карпест кристал (понекогаш наречен бистар кварц) е безбоен и проѕирен или делумно проѕирен. Најчести обоени видови се: цитринот, розовиот кварц, аметистот, сивиот кварц, и млечниот кварц. === Цитрин === Цитринот е вид на кварц чија боја се движи од бледо жолта до кафена. Природниот цитрин е многу редок : комерцијалните цитрини се топлински обработен аметист. Цитринот содржи и траги од Fe3+ и навистина многу тешко се наоѓа. Името доаѓа од [[латински јазик|латинскиот]] збор [[citrina]] кој значи „жолта“. === Розов кварц=== Розовиот кварц е вид на кварц кој се одликува со бледорозова боја до розикаво црвена боја. Бојата обично се смета како резултат на количината на трагите од титан, железо и манган во поголема количина. Некои видови на кварц содржат микроскопски рутил игли кои произведуваат соѕвездие во преносна светлина. Последните истражувања за прекршувњето на зраците констатираат дека бојата се должи на тенките мискроскопски влакна од можниот думортиерит со поголема количина на кварц. Во кристален облик (многу ретко се наоѓа) е наречен розов кварц и неговата боја се мисли дека е произведена од трагите на фосфатот или алуминиумот. Бојата во кристалите е очигледно осетлива на светлина и е предмет на избледување. Првите кристали биле пронајдени во пегматитот блиску Румфорд, Маин, Америка, но повеќето кристали на пазарот доаѓаат од сојузната држава [[Минаш Жераис]], [[Бразил]]. === Аметист === Аметистот е облик на кварц чија боја е од светла до темна или пак виолетова мат. ===Сивкав кварц === Сивкавиот кварц е сив, проѕирна верзија на кварцот, според бистрината е од скоро целосно проѕирен до кафено – сив кристал кој е скоро непроѕирен. === Млечен кварц === Млечниот кварц можеби е еден од најчестиот вид на кристалниот кварц и може да се најде речиси насекаде. Белата боја може да се предизвика со течна содржина на гас, течност или и двете, заглавени додека трае формирањето на кристалот. Заматеноста која е создадена при оваа содржина вистински ја ограничува неговата употреба во повеќето оптички и квалитетни примени на скапоцените камења. === Рубин === Рубинот е розова до крваво-црвена боја, вид од минерални корунди (алуминиум оксид). Црвената боја е предизвикана главно поради присуството на елементот хром. Неговото име доаѓа од латинскиот збор ruber, што значи црвен. Другите видови на квалитетните корунди се наречени Сафири. Рубинот се смета за еден од 4те драгоцени камења, заедно со сафирот, смарагдот и дијамантот. Цената на рубинот се одлучува според бојата на рубинот. Најсветлиот и највредниот Црвен наречен боја на гулабова крв, кој има голема привилегираност и покрај другите рубини со сличен квалитет. По бојата следи и јасноста : слична е со дијамантите. Резбањето и тежината се исто така важни фактори за одлуката на цената. == Физичи особини == Рубините имаат цврстина од 9,0 според [[Мосова скала|Мосовата скала]] на цврстината на минералите. Од природните скапоцени камењА само мосанитот и дијамантот се со поголема цврстина од 10,0 според Мос, а мосанитот е некаде помеѓу [[корунд]]от (рубинот) и [[дијамант]]от според цврстината. Рубинот е α-Алуминиум (нај стабилен облик на Al2O3) во која мал дел од 3 позитивни јони на алуминиум се заменува со три позитивни јони на хромот. Секој од Cr3+ е опколен осумаголно со 6 негативни јони на кислород. Ова кристалографско уредување силно влијае на секој позитивен хром, по што резултира на светла апсорпција во зелено-жолтиот регион на спектарот и се претвора во црвена боја на каменото. Кога јоните на хромот ја примаат жолто – зелената светлина таа се претвора во црвен сјај (луминисценција). Ова испуштање на сјај, придонесува на црвената боја која што се добива со одземањето на зелената и виолетовата светлина од белата светлина, и додава сјај на изгледот на скапоцениот камен. Сите природни рубини имаат свои несовршености, вклучувајќи ја чистината на бојата и содржината на рутилните иглички познати како „ свила“. Обично необработените камења се загреваат пред да се обработат. Скоро сите рубини во денешно време се обработени во некој облик, а загревањето на камењата е како најсоодветна алатка. Како и да е, рубините кои воопшто не се обработени во некој облик а се со одличен квалитет се сè уште на високо место. Некои рубини покажуваат астеризам или звезда од 3 или 6 точки. Овие рубини се обработени во кабохони за да го истакнат вистинскиот ефект. Астеризмите се најдобровидливи со еден извор на светлина, и се движат низ каменот како што светлината се движи или како што каменот ротира. === Природна појава === Могок долината во Горен Мајамар (Бурма) со векови била главниот извор на рубини во светот. Тоа место има произведено некои од најубавите рубини што некогаш биле пронајдени. Најдобрата боја на мајнмар рубините е опишана како гулабова крв. Во централен Мајнмар, местото Монг Су почна да произведува рубини во текот на 90те и рапидно стана најголемото место за пронаоѓање на рубини. Неодамна во Мјанмар е пронајден талог од рубин сместен во северниот дел од државата Качин. Рубините уште од дамнешна историја се ископуваат во Тајланд, Палин и Самлоут, Дистрикт од Камбоџија, Бурма, Индија, Авганистан и во Пакистан. Рубините многу ретко се наоѓаат во Шри Ланка, загоа пак розовите сафири се многу чести. По Втората светска војна во Танзанија, Мадагаскар, Виетнам, Непал, Таџикистан и Пакистан најдени се траги (талози) од рубин. Неколку рубини се најдени и во САД во Монтана, Северна Каролина и Јужна Каролина. Неодамна се пронајдени поголеми талози на рубин под ледената плоча на Гриеланд. Во 2002 година во Васегес реката во Кенија се пронајдени рубини. Постојат извештаи дека се најдени големи остатоци на рубин во Мозамбија, во Нанхубир во Кабо Делгадо во округот на Монтепуез. Спинелот е друг вид на црвен скапоцен камен, понекогаш може да се најде заедно со рубинот во склоп на ист камен или мермер. Оние кои немаат толку искуство со скапоцени камења Црвениот спинел може да го помешаат со рубинот. Како и да е, најпрекрасните црвени спинели може да имаат приближна цена со онаа на просечниот рубин. === Фактори кои влијаат на вредноста === Дијамантите се оценуваат според критериум 4 ЦС кој е именуван според бојата, обработката и тежината на каратот. Сличните природни рубини се проценуваат со критериумот ЦС како и нивната големина и географско потекло. ==== Боја ==== Со вреднувањето на обоените скапоцени камења, бојата е единствениот најважен фактор. Бојата се дели на три компоненти: нијанска, интезивност и тон. Нијансата се упатува на бојата која што ние ја користиме како секојдневен термин. Прозирни скапоцени камења се наоѓаат во следниве нијанси: црвена, портокалова, жолта, зелена, сина, виолетова, пурпурна и розова.Првите 6 се познати како спектарни нијанси, последните две како изведени спектарни нијанси.Пурпурната е нијанса која што е помеѓу црвена и сина. Розовата е побледа нијанса на црвената боја. Во природата има многу малку чисти нијанси на скапоцени камења, се зборува за примарни, секундарни или терцијални нијанси.Во врска со рубинот, примарната нијанса мора да биде црвена. Сите други нијанси на видот на скапоцениот камен корунд се нарекуваат сафир.Рубинот може да има неколку секундарни нијанси. Можни се портокалова, пурпурна, виолетова и розова. ==== Обработка и разубавување ==== Подобрувањето на квалитетот на скапоцените камења со нивна обработка е многу честа појава.Некои обработки се употребуваат во скоро сите случаи и се сметаат за најприфатени. Во текот на доцните деведесетти години, големата понуда на евтини материјали предизвика ненадеен наплив во понудата на топлински обработени рубини, што доведе до пад на цената на рубинот. Под подобрување се подразбира промена на бојата, подобрување на проѕирноста со растворање на рутилни снопчиња, лечењето на фрактурите (испукнатините) или пак нивно целосно полнење. Најчеста обработка е со примена на топлина. Повеќето ако не и сите, рубини на долниот крај на пазарот се применува топлина на грубите камења за да се подобри бојата, да се отстранат виолетовата нијанса, сините траги и свиленоста. Овие топлински обработки се најчесто на температура од 1800&nbsp;°C (3300&nbsp;°F) степени.Некои рубини подлежат на процес со загревање на пониска температура, на јаглени цевки на температура од 1300&nbsp;°C (2400&nbsp;°F) степени за 20-30 минути. Свилата е само делумно уништена откако бојата се подобрува. Другата обработка, која што стана најчеста во последниве години, е со стаклено полнење.Полнењето на исцепините во внатрешноста на рубинот со олово стакло или сличен материјал значително ја подобри провидноста на каменот, правејќи ги претходните рубини кои биле несоодветни да бидат погодни за аплицирање на накитот. Процесот се случува во 4 чекори. * Грубите камења се полираат претходно за да се искоренат сите нечистотии од површината коишто можат да му наштетат на процесот. *Грубоста се отстранува со Флуороводород *Првиот процес на загревање во коишто не се додаваат спојници. Загревањето ги искоренува сите нечистотии од внатрешноста на испукнатините. Иако ова може да се направи на температури до 1400&nbsp;°C (2500&nbsp;°F) степени, најчесто се случува на температура од околу 900&nbsp;°C (1600&nbsp;°F) степени од свилата која е недопрена. *Вториот процес на загревање е во електрична рерна со различни хемиски додатоци. Најразлични решенија и мешавани се покажаа како успешни, како и да е оловото кое што најмногу содржи стаклен прав е најмногу употребувано во моментов.Рубинот се потопува во масла, а потоа прекриени со прав ставени на плоча се ставаат во рерна каде се загреваат на 900&nbsp;°C (1600&nbsp;°F) 1 саат во оксидирачка атмосфера. Со загревање портокаловата боја во прав се претвора во проѕирна до обоена жолта паста која што ги исполнува сите испукнатини. Откако ќе се олади, бојата на пастата е целосно проѕирна и значително ја истакнува целосната прозирност на рубинот. Ако е потребно да се додаде боја, тогаш стаклениот прав може да биде „ засилен „ со бакар или други метални оксиди како и други елементи на пример натриум, калциум, калиуми др. Вториот процес на загревање може да се повтори три или четири пати дури и да се применат различни мешавини. Ако се загрее оној накит кој содржи рубини (при поправка) не смее да биде во контакт со борна киселина или со други супстанци доколку тие може да ја вдлабнат површината. Не мора да бидат заштитени какко дијамантот. === Аметист === Аметистот е виолетова верзија на кварцот кој многу често се користи во накитот. Името доаѓа од Стара Грција: ἀ -не, и μέθυστος, methustos –пијаница, кое се однесува на верувањето дека овој камен го шптити својот сопственик од опијанување, Старите Грци и романи го носеле аметистот и исто така правеле од нив садови за пиење со верување дека тие ќе го сопрат опијанувањето. Тој е еден од многуте форми на кварцот. Аметистот е традционален камен за месецот Февруари. ==== Структура ==== Аметистот е пупрпурна верзија на кварцот (SiO2), која содржи нечистотии на железо, кое што ја дава пурпурната боја на минералот. Цврстината на минералот е иста како и на кварцот така што го прави погодна за накит. ==== Нијанса и боја ==== Аметистот се наоѓа во првични нијанси од 75–80%, светлорозово-виолетова до темнопурпурна нијанса, 15–20% од сина и црвена нијанса (зависно од светлосниот извор). Зелениот кварц понекогаш е погрешно наречен зелен аметист што е навистина погрешно и не е прифатливо име за материјал, правилниот термин би бил Празиолит. Другите имиња за зелениот кварц се вермарин, позеленет аметист или лимонов цитрин. На многу променлив интезитет, бојата на аметистот е најчесто поставена во паралелни ленти на лицето на кристалот. Еден аспект на возвишената уметност ги вклучува брусењето со кое што се добива точната бојата со цел да се направи бојата на избрусените камења, хомогена. Фактот дека понекогаш само тенок слој на виолетова боја е присутна во камен, или дека бојата не е хомогена често го прави за тешка за сечење.. Бојата на аметистот е демонстрирана како резултат на структура на тривалентно железо (Fe3+). Кога ќе се загрее аметистот може да се претвори во жолто-портокалова, жолто –кафена, или пак темнокафена и може да личи на цитрин. ==== Историја ==== Старите Египќани го употребувале аметистот како скапоцен камен и бил во голема мера застапен во древните скапоцени резбани камења. Грците верувале дека каменот аметист може да го спречи опијанувањето, додека средно европските војници носеле амајлии од аметист како заштитници во битката- Причината е тоа дека се верувало за аметистот дека лекува луѓе и ги чува трезни. Во гробовите на англосаксонците во англија биле пронајдени монистри од аметист. На 1902-та изложба во Диселдорф, Германија била презентирана голема геодезија или пак аметист-пештера пронајдена блиску Санта Крус во јужен Бразил. Во XIX век, за бојата на аметистот заслужен е присутниот манган. Сепак бидејќи е способен да подлежи на многу големи измени па дури и да биде разреден од топлина, од некои извори се верува дека е од органски извор. исто така се појавува железо тиоцијанат а и сулфур е детектиран во овој минерал. ==== Вештачки аметист ==== Вештачкиот аметист е произведен од гама-зраци, рендгенското зрачење на електронските снопчиња на чистиот кварц кој е прв смешан со железни нечистотии. На изложување на топлина, ефектите од зрачењето може делумно да бидат откажани и аметистот да стане жолт кварц, а во накитот се нарекува само „Изгорен аметист“. Вештачкиот аметист е направен како имитација на најдобриот, квалитетен аметист. Неговите хемиски и физички особини се толку слични со оние на природниот аметист така што без гемолошки испитувања (кои најчесто се чинат скапи) не може да се разликува со голема веројантност,. Има еден тест којшто е врз основа на законот на Бразилското извивање (облик на кварцно извивање каде што десните и левите кварцни структури се комбинирани во еден кристал) којшто може да се употреби како многу полесен идентификатор на вештачкиот аметист. Возможно е споените аметисти да се синтетизираат, но овој вид не е достапен во големи количини на пазарот. ==== Митологија ==== Грчкиот збор ''аметистос'' може да се преведе како „непијани“, од грчки A-„не“ + methustos „опијанети“. Аметистот се смета за силен противотров против пијанство, и затоа пехарите за вино често биле изгравирани со нив. Во старогрчката митологија, Дионис, богот на пијанството и виното ја прогонувал девицата (девојката) со име Аметистос, која што ја одбивала неговата љубов. Аметистос се молела на боговите да остане чиста, молитва на која што божицата Артемида и одговорила така што ја трансформирала во Бел камен. Покорен од желбата на Аметиста да остане чиста, Дионис истурил вино врз каменот како курбан, обојувајќи го кристалот пурпурен. Разноликоста на приказната вклучува дека Дионис бил навредуван од смртник па поради тоа и се заколнал дека ќе го убие следниот смртник кој ќе помине по неговиот пат, создавајќи крволочни тигри кои ќе го одмаздат неговиот гнев. Но излегло дека тој смртник е една прекрасна млада жена, Аметиста, која што била на пат да и оддаде почит на Артемида. Артемида и го поштедила живот така што претворила девојката во статуа од чист кртистален кварц за да ја заштити од грубите канџи. Дионис гледајќи во преубавата статуа поради тоа што се каел исплакал солзи од вино. Солзите на богот го претвориле кварцот пурпурен. Другата верзија на приказната го вклучува и титанот Реја кој го претставува Дионис со каменот Аметист со цел да предизвика умереност во пиењето на вино. ==== Географска распротстранетост ==== Аметистот се произведува во најголеми количини во Минас Гераис во Бразил каде што се создава во големи геоди заедно со вулкански карпи. Многу од шупливите рубини од југозападен Бразил и Уругвај содржат посев на кристали на аметисти во внатрешноста. Артигас, Уругвај и соседната бразилска држава Рио гранде до Сул се големи светски создавачи познати по квантитетот, Минас Гераис како и Мато Гросо, Еспирито Санто, Бахиа и државите Сеара, сите се важни производители во Бразил. Исто така е пронајдено и ископано во Јужна Кореја. Најголем површински ископ на аметиста жила во светот е во Мајсау, под Австрија. Од Русија доаѓа многу квалитетен аметист, особено од Екатеринбург блиску Муршинка, каде што се создава во шуплините на гранитните карпи. Многу места во јужна Индија произведуваат аметист. Еден од најголемите произведувачи е Замбија во Јужна Африка со годишно производство од околу 1000 тона. Аметистот се појавува во многу места во Америка. Помеѓу овие се спомнати : Мазатзал планинскиот реон во Гила и земјите на Марикопа, Аризона, Езерата Ред Федер близу Колинс, Колорадо, Планината Аметист, Тексас, Јелоу стоун Националниот парк, Делавер Каунти во Пенсилванија, Хаувуд Каунти во Северна Каролина, Дир Хил и Стоу, Маина и во езерото Супериор во регионот Минесота, Висконсин, Мичиган и Онтарио во Канада. Аметистот релативно често се наоѓа во Онтарио и во неколку места низ Нова Скотиа. Најголемиот рудник на аметист во Северна Америка се наоѓа во Тандер Беј, Онтарио. ==== Вредност ==== До XVIII век, аметистот бил вклучен во кардиналот, или во највредните скапоцени камења (заедно со дијамантот, сафирот, рубинот и смарагдот). Но, бидејќи големо количество е откриено во локации како што се Бразил, изгуби доста голем дел од својата вредност. Собирачите трагаат по длабочината на бојата, доколку е возможно со црвен отсјај доколку е соодветно избрусено. Највисококвалитетниот аметист (наречен „длабоко Руски“) е особено редок и затоа доколку се најде таков неговата вредност зависи од побарувачката на собирачите. Тој како и да е сè уште се подредува според поголемиот сјај, помал од оној на сафирите или рубините (падраша сафирот или рубинот гулабова крв) === Авентурин === Авентуринот е облик на кварц којшто се одликува со своја проѕирност и присуство на содржина на платиминерал којшто го дава сјајниот или блескавиот ефект авентуресценција. Најчеста боја на Авентуринот е зелената, но исто така тој може да биде и портокалов, кафен, жолт, син или пак сив. Портокаловите и кафените се својствени за хематитот или гоетитот. Бидејќи авентуринот е камен, неговите физички особини се : неговата специфична гравитација може да биде помеѓу 2,64-2,69 а неговата цврстина е нешто пониска од обичниот кварц кој тежи 6,5. Авентуринскиот момирок или сончевиот камен може да се помешаат со портокаловиот и црвениот кварц авентурин, иако првиот е со поголема проѕирност. Авентуринот е често врзан и изобилството на пурпурни листови може да го направи матен така што тој може да биде на прв поглед помешан со малахитот. Името Авентурин произлегува од италијанскиот збор ventura којшто значи случајно. Ова е наговестување на среќното откритие на стаклото на авентурин или златен камен, од некоја гледна точка во XVIII век. Иако тој прв бил пронајден, златниот камен е заедничка имитација на авентуринот и сончевиот камен. Златниот камен визуелно се разликува од подоцниве два минерали поради неговите груби дамки од бакар, дисперзирани заедно со стаклото во еден натприроден единствен начин. Тој е обично златно кафен, но може да се најде и син или зелен. Поголемиот дел на зелен и синозелен авентурин потекнува од Индија (особено во околината на Мајсур и Мадрас) каде што е обработен од страна на продуктивни занаетчии. Во Чиле, Шпанија и Русија се пронајдени крем бели, сиви и портокалови материјали. Повеќето се изгравирани на монисти и облици во најфините примероци претставени во кабошони, а подоцна и во накит. === Сафир === Сафирот (грчки: σάπφειρος, син камен) е скапоцен камен кој е еден вид на минералот корунд, алуминиум оксид (α-Al2O3), која е друга боја а не црвена или темнорозова, каде што каменот би се нарекувал рубин се смета за различен скапоцен камен. Количината на трагите на другите елементи како железо, титан или хром може да му придонесат на корундот сина, жолта, розова, портокалова или зеленкаста боја. Чистиот Хром е чиста нечистотија од рубини. Како и да е, комбинацијата од на пр. Хром и титан може да му дадат на сафирот боја различна од црвената. Сафирите се најчесто носени во накитот.Сафирите може да се најдат по природен пат, со барање по одредени таложења (кои се должат на отпорот да бидат кородирани во споредба со камењата со помала цврстина), или формирањата на карпите, или пак тие можат да бидат рачно изработени за индустриска или декоративна намена во големи кристални топки. Поради значителната цврстина на сафирите (и во главно на алуминиум оксидот) сафирите се употребуваат во некои неукрасни апликации вклучувајќи ги инфрацрвените оптички компоненти, како што се научни инструменти : високоиздржливите стакла (прозори) (исто така употребени во научните алати). ==== Природни сафири ==== Сафирот е еден од двата или трите видови на скапоцени камења на корундот, од кои едниот е црвен а другиот темнорозов рубин. Иако сината е нивната најпозната боја, сафирите се направени од било која боја освен црвена. Сафирите исто така може да се и безбојни, а може да се најдат во нијанси на сиво и црно. Цената на природните сафири варира зависно од нивната боја, читина, големина, обработка, и секако квалитетот – како и нивното географско потекло. Значителни талози на сафир се пронајдени во Источна Австралија, Тајланд, Шри Ланка, Мадагаскар, ИсточнаАфрика и во Северна Америка во неколку локации, најмногу во Монтана. Сафирот и рубините се ајчесто пронајдени заедно на исто место, но обично еден скапоцен камен е во поголемо изобилство. ==== Син сафир ==== Бојата на скапоцените камења се разделува во три компоненти : нијанса, интезивност и тоналитет. Интезивноста се однесува на живописноста или светлината или обоеноста на нијансата, тоналитетот за светлоста или темноста на нијансата. Синиот сафир постои во неколку мешавии на неговата примарна (сина) и секундарна нијанса, неколку нијансни тонови и нијанси на светлина. Сините сафири се проценуваат според чистината на примарната нијанса. Пурпурна, виолетова и зелена се најчестите второстепени нијанси пронајдени на синиот сафир. Виолетовата и пурпурната може да придонесат за целокупната убавина на бојата, додека пак зелената се смета дека може да делува негативно. Сините сафири што имаат повеќе од 15% виолетова или пурпурна боја во главно се смета дека се со најпрефинет квалитет. Сините сафири со било колкава количина на зелена боја како втора нијанса не се сметаат за скапоцени камења со префинет квалитет. Сивата боја е нормално заситувачки модификатор или маска најдена во сините сафири. Сивата боја го намалува интезивитетот или светлината на нијансата и така добива негативен ефект. Бојата на префинетите сини сафири може да се опише како живописна речиси темновиолетова до пурпурна сина каде што приманата сина нијанса е најмалку 85% застапена, а секундарната нијанса е не повеќе од 15% застапена без ни најмалку мешање на второстепено зелена нијанса или пак зелена покриеност. 423 каратниот (85g) сафир Логан којшто се наоѓа во Националниот природонаучен музеј во Вашингтон е еден од најголемите фацетни квалитетни скапоцени камења на синиот сафир што воопшто постојат. ==== Луксузна боја на сафирот ==== Жолтите и зелените сафири исто така доста се наоѓаат.Како што хромот расте, Розовите сафири се продлабочуваат во бојата. Колку е подлабока розовата боја толку поголема е нивната парична вредност. Сафирите исто така може да се сретнат во нијанси на портокалова и кафена, а пак безбојните сафири понекогаш се употребуваат како замена на дијамантот во накитот. Падмарага сафирите секогаш носат поголеми цени дури и од најпрефинетите сини сафири. Во последно време, повеќето сафири од оваа боја се појавуваат на пазарот како резултат на вештачка обработка која што се нарекува : решеткаста дифузија. === Папрадаша=== Папрадаша е розово-портокалов корунд, со низок до среден интезивитет и светол тон, првично ископан во Шри Ланка, но исто така се пронајдени талози во Виетнам и Африка. Папрадаша сафирите се ретки, најретко од се е комплетно природната разноличност, без никаква трага на преработка. Името потекнува од [[санскрит]]скиот збор „падмарага“ (падма = лотус; рага = боја). Боја, слична на [[лотосов цвет]]. ==== Ѕвезден сафир ==== Ѕвездениот сафир е вид на сафир којшто изразува ѕвезда исто како појавата позната како астеризам. Ѕвездениот сафир содржи иглични пресеци како содржина (често минерален траг, минерал создаден примарно од титан оксид) којшто создава привидение од 6 зрачна шема во облик на ѕвезда кога се гледа со надземен извор на светлина. Црната ѕвезда од Квинсленд се верув дека е најголемиот ѕвезден сафир којшто некогаш бил ископан, и тежи 733 карати. Звездата од Индија (која тежи 563,4 карати) се мисли дека е вториот по големина ѕвезден сафир, и моментално е изложен во [[Американски природонаучен музеј|Американскиот природонаучен музеј]] во Њујорк . 182 каратната Ѕвезда од Бомбај, која е сместена во Националниот природонаучен музеј во Вашингтон е пример за син ѕвезден сафир. Вредноста на ѕвездениот сафир, како и да е зависи не само од тежината на каменот туку и од бојата, прозирноста и интезивитетот на астеризмот. ==== Менување на бојата на сафирот ==== Ретката разноликост на сафирот, позната како сафир којшто ја менува бојата, постои во разлиќни бои и различна светлина. Овие сафири кои ја менуваат бојата на надворешна дневна светлина се пурпурни а а на флуоресцентна светлина да бидат и зеленкасти. Некои камења менуваат боја целосно а некои само делумно, со тоа што некои камења од сини одат кон сино виолетова боја. Додека овие сафири коишто ја менуваат својата боја доаѓаат од повеќе различни месте, скапоцените камчиња од танзанија е главниот извор. Одредени вештачки сафири кои ја менуваат својата боја се продаваат како лабораториски или синтетички александрит, којшто е прецизно наречен симунат (исто така е наречен александриум) вториот е всушност тип на крисоберил-сосема различни супстанци чиј плеохроизам е различен и многу појасен отколку корундот (сафирот) кој менува бои. ==== Извор на боја ==== Рубините се корунди кои содржат `` нечистотиии од хром кои впиваат жолто-зелена светлина и се резултира во подлабока рубинова црвена боја со зголемена содржина. Пурпурните сафири содржат траги од вандиум и доаѓа до неколку разновидни нијанси. Корундот кој содржи ~0,01% од титанот е безбојна. Доколку се присутни траги од железо, многу бледа жолтеникава до зелена боја може да биде видена. Доколку се присутни нечистотии од титан и железо, како и да е резултатот ќе биде прекрасна модросина боја. За разлика од локализираната (мегуатомска) апсорпција на светлина која што ја предизвикува бојата за нечистотии на хромот и вандиумот, сината боја на сафирите доаѓа од интервалентно преносно полнење, што подразбира пренесување на електрон од еден јон на преносен метал на друг преку спроводник или валентна врска. Железото може да биде во облик на Fe2+ или Fe3+ додека пак титанот во главно го има обликот Ti4+. Доколку јоните на Fe2+ и Ti4+ се заменат со Al3+, се создаваат области на нерамнотежа на полнењето. Преносот на еден електрон од Fe2+ и Ti4+ може да предизвика промена на валентната состојба во двете соединенија. Поради таа валентна промена се случува специфична промена на енергијата на електронот и се впива електромагнетна енергија. Брановата должина на впиената енергија ја дава жолтата светлина. Кога оваа светлина се одзема од карактеристичната бела светлина се комплетира резултатот на сина боја. Понекогаш кога атомското растојание е различно и оди во различен правец тогаш се добива резултат на синозелено двобојство. Интервалентниот пренос е процес којшто создава силно обоена појава со мал процент на примеси. додека 1% на хром мора да биде присутен во корундот пред да се појави црвена рубин боја, сината сафирна боја е присутна на само 0,01% титан и железо. ==== Обработка ==== Сафирите може да се обработуваат со неколку методи за да се разубави и подобри нивната јасност и боја. Се практикува загревањето на природните сафири за да се подобри и разубави нивната боја. Ова се прави со загревање на сафирот по неколку часа на температура од 500 до 1800&nbsp;°C , или пак со загревање на непотполна азотна атмосферска печка седум дена или повеќе. По загревањето камењата стануваат се посини но губат некои свои рутилни соединенија (свила). Кога се употребуваат високи температури, каменот ја губи целата свила и станува чист при зголемување. Уште од римско време постои доказот дека сафирот и другите камења биле предмет на греење. Оние камења кои не се загреваат се многу ретки и често се продаваат заедно со потврда од независни гемолошки лаборатории со која се потврдува дека „нема знаци на топлинска обработка“. Јого-сафирите не треба да бидат загреани бидејќи нивната сина боја е постојана и јака, тие се во главно без примеси и имаат постојана чистина (јасност). Во 1980-тите Кога Интергем Лимитед започнал да го рекламира Јого-каменот како светски гарантиран не обработен сафир, изјавата го погодила пазарот на скапоцени камења бидејќи претходно процесот на загревање бил таен (неоткриен), но во 1982 година проблемот со загревањето на камењата станал уште поголем. Во тоа време 95% од сафирите во целиот свет биле термално обработени за да ја подобрат својата природна боја. Соочувајки се со овој проблем, оние скапоцени камења кои биле загревани многу често избледувале со тек на време. Обучените гемологисти можат да препознаат камен кој е загреан со точност од 95%. Обработката со дифузија е нешто поконтраверзна со тоа што таа се користи за да се додадат елементи на сафирот за намена да се подоврат боите. Најчесто берилиумот е дифузиран во сафир при загревање на многу висока температура, речиси до точката на топење на сафирот. Првично со овој процес се создадени (околу 2000) портокалови сафири, иако сега процесот е унапреден и многу бои на сафирот се најчесто обработени со берилиумот. Не е етички тајно да се продаваат сафири обработени со берилиум, и цената би требало да им биде многу пониска од природниот скапоцен камен или од оној кој сам се разубавува преку самостојно загревање. Оние камења кои се обработени со дифузија на површината се воглавно одобрени бидејќи кога деланките на каменот повторно се полираат, папрадаша обоениот слој може да се отстрани. (постојат некои камења обработени со дифузија на коишто бојата им оди многу подлабоко од површината). Проблемот е во фактот дека обработените папрадаши се понекогаш навистина многу тешки за да се препознаат, затоа се и причина да се добие сертификат од угледната гемолошка лабораторија (на пример Gubelin, SSEF, AGTA, итн, ) како препорака пред да се инвестира во нив. Според упатствата на Федералната комисија за трговија во САД се бара откривање на каков било начин на разубавување којшто има значителен ефект врз вредноста на скапоцениот камен. ==== Откопување ==== Сафирите се откопуваат од алувијални талози или пак од првичните подземни работи. Рударските локации се Бурма, Мадагаскар, Шри Ланка, Австралија, Тајланд, Индија, Пакистан, Авганистан, Танзанија, Кенија и Кина. Логан сафирот, ѕвездата на Индија, и ѕвездата на Бомбај потекнуваат од рудниците во Шри Ланка. Мадагаскар е светски водач во производство на сафир (од 2007) особено со неговите талози во градот Иакака и околу него. Пред отворањето на Иакака рудниците, Австралија беше најголемиот производител на сафири (како во 1987 година). Во 1991 бил откриен нов извор на сафири во Андранондамбо, јужен Мадагаскар. во 1993 започнале со ископување на сафирот по што после неколку годи ни го напуштиле поради потешкотиите за да се подобри лежиштето на сафирот. Во северна Америка се извадени сафири од неколку талози во Монтана, по Мисури реката во близина на Елена, Монтана, Драи Котонвуд Крик во близина на Мисула, Монтана и Рок Крик во близина на Филипзбург, Монтана. Пронајдени се префинети сини Јого-сафири во Јого Гулх, западно од Левинстон, Монтана. Неколку ископи на сафири и рубини исто така се пронајдени во околината на Франклин. Талозите од сафир во Кашмир сè уште се добро познати во индустријата на скапоцени камења, и порај фактот дека највисокото производство во оваа околина најмногу зазема место со релативно краток период на крајот од XIX и почетокот на XX век. ==== Вештачки сафир ==== Во 1902 година францускиот хемичар Август Вернел разви процес за производство на вештачки сафирни кристали.во процесот Вернел именуван по него се додава префинет земјен прав на оксихидрогенскиот пламен а ова се случува директно наспроти покривката. Земјата полека се таложи во пламенот создавајќи „боул, од сафир, во облик на солза. Може да се додадат хемиски додатоци за да се создаде вештачка верзија на рубинот, и сите други природни бои на сафирот и плус сите други бои кои не се виделе во геологијата. Вештачкиот материјал за сафир е идентичен на природниот сафир, освен тоа тој може да се направи без недостатоци кои може да се најдат во природниот камен. Недостатокот на процесот Вернеул е дека големите кристали имаат висок процент на внатрешна крутина. Многу методи на рачната изработка на сафирот се варијации на процесот Цохралски кој е измислен во 1916 година. Во овој процес мал сафирен кристал се натопува во сад направен од скапоценеиот метал родиум, кој содржи стопена алуминиум, а потоа полека сеповлекува на со стапка од 1 до 100 [[мм]] на час. На крајот алуминиумот се кристализира, создавајки голем долг камен во облик на [[морков]] со големина од над 400 мм во пречник и со тежина од околу 500 кг. == Наводи == {{наводи}} {{Скапоцени камења}} {{Нормативна контрола}} [[Категорија:Скапоцени камења| ]] [[Категорија:Материјали]] [[Категорија:Минералогија]] [[Категорија:Минерали|*]] [[Категорија:Накит]] 7xww7gos431dvwhoq0zni03qbp6qjo9 5380299 5380298 2025-06-15T09:29:59Z Bjankuloski06 332 5380299 wikitext text/x-wiki [[Податотека:Gem.pebbles.800pix.labelled.jpg|десно|мини|300п|Видови на скапоцени камења]] '''Скапоцен камен''' ('''драг''', драгоцен или '''бесценет камен''') — парче [[минерал]] кој во исполирана и изделкан облик се користи за правење накит или други украси. Меѓутоа одредени карпести (како [[син камен]] и осргански материјали (како килибарот или ахатот т.е. црн килибар) не се минерали, но сепак се користат за изработка на накит поради нивниот сјај или нивните физички особини кои имаат уметничка вредност. Реткоста е уште една одлика која што ја дава вредноста на скапоцениот камен. Уште од XIX век, од најраната антика освен за накит, изрезбаните и гравираните скапоцени камења како пехарите биле најголемите луксузни уметнички форми, резбаријата на [[Карл Фаберже]] била последната најзначајна изработка во оваа традиција. ==== Особености и подредба ==== Традиционалната подредба на западот, останата уште од Старите Грци, започнала со разликувањето на драги и полудраги камења. Слични разликувања се направени и во другите култури. Во современата употреба драги камења се :дијамантот, рубинот, сафирот и смарагдот, а сите останати се полудраги. Оваа разлика ја одразува реткоста на овие посебни камења, како и нивниот квалитет уште од древни времиња. Сите се проѕирни со префинета боја на својот чист облик. Другите камења се подредени според својата боја, проѕирност и цврстина. Традиционалната особеност не ги погодува модерните вредности, на пример додека гранатот е релативно евтин „ зелениот гранат наречен Tsavorite, може да биде многу повреден отколку смарагдот од среден квалитет. цврст камен е уште еден ненаучен израз за полудрагите камења кои се употребуваат во историјата на уметноста и археологијата. Употребата на термините „скапоцени“ и „полускапоцени“ во трговски контекст се веројатно погрешни, бидејќи лажно опфаќа одредени камења кои се во основа повеќе вредни од другите. Во денешно време камењата ги идентификувааат гемолози коишто ги опишуваат скапоцените камења, како и нивните особености користејки стручна терминологија што се однесува на полето на гемологијата. Првата одлика што гемолозите ја користат за да го откријат видот на скапоцениот камен е нивната [[хемиска структура]]. На пример, дијамантите се направени од јаглерод (C) a рубините од алуминиум оксид (Al2O3). Следува дека многу скапоцени камења се кристали коишто се распоредени според својот кристален систем каде што има правоаголни, триаголни или моноклонски. Другиот термин што се употребуве е Хабитен, за оние форми на скапоцени камења што најчесто се наоѓаат. На пример дијамантите, кои имаат кубичен кристален систем најчесто се најдени како [[осумаголник|осумаголни]]. Скапоцените камења се подредени под различни групи, видови и различности. На пример рубинот е од црвениот спектар на видот Корунд, додека пак било која друга боја на корундот се смета за сафир. Смарагдот (зелен), [[аквамарин]]от (син), [[берил]] (црвен), хелиодор (жолт), морганит (розов) сите овие се видови на Берилот. Скапоцените камења се одликуваат со показател на прекршување на светлината, протстранетост, специфична гравитација, цврстина, расцепи, пукнатини и сјај. Тие може да покажуваат состојба на колоритност или на двојно прекршување. Тие може да имаат луминисценција и карактеристично впивање на спектар. Некоја честичка или пукнатина може да биде присутна како негова содржина. Скапоцените камења исто така може да бидат подредени во однос на нивната „вода“ (квалитет). Ова е познато подредување на овие камења според нивниот сјај, прозирност или пак блескавост. Најпрозирните камења се сметаат за најквалитетни, додека второстепени и третитостепени се оние со помала прозирност. ==== Вредност ==== Нема сеопфатен систем за проценка на скапоцените камења. Дијамантите се оценуваат со употреба на систем кој го развил Гемолошкиот институт на Америја (ГИА) уште од 1950те години. Од историска гледна точка сите скапоцени камења биле оценувани со голо око. ГИА системот вклучувал и голем новитет: 10 пати голем коефициент на зголемување како класичен облик за оценување на чистината на каменот. Другите пак сè уште се проценуваат според голото око. Претставен е нов мнемониски уред таканаречен; „Четири критериуми “ (боја, облик, чистина и карат) кој ќе им помогне на потрошувачите да ги разберат факторите кои се употребуваат за да се оцени еден дијамант. Со изменување, овие категории може да бидат корисни при оцена на сите скапоцени камења. Четирите критериуми имаат различна тежина во зависност од тоа дали се применуваат на обоени скапоцени камења или на безбоен дијамант. За дијамантите, се намалува примарниот фактор за вредност, проследен со јасност и боја. Дијамантите се створени да блескаат, да ја разложат својата светлина во составните бои на виножитото, исечкани во светлосни мали парченца (светкавци), и доставени до човечкото око (сјај). Но доколку го задржат својот груб кристален облик, дијамантот нема да ги има овие особености, затоа за да постигне ова потребна е посебна техника која е наречена брусење. Камењата кои имаат своја боја, вклучувајќи ги и обоените дијаманти, основни одлучувачи на квалитетот се нивната чистина и убавината на таа боја. Физичките одлики кои ги прават обоените камења скапоцени се бојата, јасноста на бојата во помала мера (смарагдите секогаш се во помал број)кога се отсекуваат како необични оптички појави како што се појасна боја и астерија (ефект на звезда). Јаснотијата на бојата е нерамна со создавањето на бојата во скапоцениот камен. Грците, на пример многу го вреднуваат ефектот на звездата кој се наоѓа во каменот, кој се сметал како моќна љубовна магија, а Елена Тројанска била позната по носењето на ѕвездениот корунд. Од историска гледна точка скапоцените камења биле класифицирани во драги и полудраги камења. Таквата дефинираност на овие камења постојано се менува и варира заедно со културата, и отсекогаш била тешка задача да се одлучи што е тоа што скапоцените камења ги прави да бидат скапоцени. На страна од дијамантот пак, рубинот, сафирот, смарагдот, бисерот (кој не е скапоцен камен) и опалот се смета дека се скапоцени. Аметистот се сметал за скапоцен камен исто така како и во Грција сè до пронаоѓањето на поголема маса во Бразил во XIX век. Дури и во последниов век определени скапоцени камења како што се аквамаринот, оливинот и мачкиното око се популарни и поради тоа се сметаат за скапоцени. Денес во наше време пазарот не прави таква разлика. Многу скапоцени камења се употребуваат како најскап накит, секако зависно од заштитното име на дизајнерот, модните трендови, понудата на пазарот, обработката итн. И покрај тоа дијамантите, рубините, сафирите и смарагдите сè уште имаат репутација која што ги надминува другите скапоцени камења. Ретки или пак необични камења во главно се сметаат оние коишто едвај се среќаваат од страна на познавачите вклучувајќи ги андалуситот, аксинитот, каситеритот, клиногумитот и црвениот берил. Цените на скапоцените камења може многу да се променат (како и оние на танзанитот низ годините) или може да бидат доста стабилни или непроменливи (како оние на дијамантите). Всушност цените на големите скапоцени камења за карат се повисоки отколку на оние помалите, но популарноста на одредена величина на каменот може да делува врз цената. Просечните цени може да се одвиваат од 1 американски долар за карат за нормален аметист до 20.000-50.000 американски долари за трикаратниот колекционерски речиси совршен рубин наречен гулабова црвена крв. ==== Брусење и полирање ==== Некои скапоцени камења се корастат како кристали или пак во некоја друг облик зависно од тоа во каква се наоѓаат. Повеќето од нив сепак се брусат и полираат при што се користат како накит. Мала фабрика во Тајланд обработува илјадници карати сафир годишно наречени кабошони (елипсовиден облик) и камења кои се обработуваат со фацета (брусалица) со тоа што полира мали мазни прозорчиња наречени фацети со правилни мерки на прави агли. Камењата кои се непроѕирни како :опалот, тиркизот, варицитот итн, се најчесто брусени во елипсовиден облик. Овие скапоцени камења се дизајнирани така да ја покажат бојата на каменот или својствата на неговата површина како на опалот и на ѕвездениот сафир. Се користат брусни тркала и полирачи за да може да се избруси, обликува и исполира мазниот камен со облик на купола. Скапоцените камења кои се проиѕирни се нормално брусени, тоа е метода која што ги покажува оптичките особини на скапоцениот камен. Доколку аглите се премногу длабоки или премногу плитки, светлината ќе помине низ него и нема да се рефлектира кон гледачот. Брусалицата се користи за да се држи каменот на рамен круг за брусење и полирање со рамните фацети. Ретко но сепак се користат брусалици кои користат виткани кругови за да брусат и полираат виткани фацети. ==== Боја ==== Бојата на било кој материјал се должи на светлината од самата природа. Дневната светлина , која се нарекува и бела светлина, е всушност комбинација на сите бои од спектарот. Кога светлината ќе погоди некој материјал, повеќето зраци од светлината се впива додека пак мало количевство на одредена честота или бранова должина се рефлектира. Делот кој се рефлектира окото го прифаќа како боја. Рубинот изгледа црвен затоа што ги впива комплетно сите бои на дневната светлина (сина и жолта на пример) додека пак ја рефлектира црвената светлина Истиот материјал може да се појави во повеќе различни бои. На пример рубинот и сафирот го имаат истиот хемиски состав (двата камења се корунд) но имаат различни бои. Може да се случи дури и истиот скапоцен камен да има различни бои : кај сафирот се појавуваат неколку различни нијанси на сина и розова, а елегантниот сафир се експонира со цел круг на бои од жолта до портокалово-розова од неодамна е наречен Padparadscha sapphire. (папрадаша сафир) Разликата во боите се заснова на атомската структура на каменот. Иако различните камења во суштина имаат ист состав, тие не се сосема еднакви. Секој момент некој атом е заменет со сосема некој друг различен атом (може да биде во неколку, како еден во милион атоми.). Овие таканаречени примеси се доволни за да впијат одредена боја, а да остават другите бои да немаат никаков ефект врз каменот. На пример берилот, кој е безбоен и е во своја чиста минерален облик, станува смарагд со примеса на хром. Доколку додадете манган наместо хром, берилот ќе стане розов морганит. Со железо тој станува аквамарин. Некои обработки на скапоцените камења го користат фактот дека овие примеси може да бидат управувани, со тоа што ќе ја сменат бојата на скапоцениот камен. ==== Обработка ==== Скапоцените камења најчесто се обработуваат за да ја сменат бојата и бистрината на каменот. Вредноста на каменот може да зависи од видот и степенот на обработка. Некои обработки доста се користат бидејќи некои камења се цврсти, додека пак другите најчесто и не се употребуваат бидејќи бојата на скапоцениот камен не е цврста и може да се врати во првобитната нијанса. ==== Топлина ==== Топлината може да придонесе за бојата и јасноста на скапоцениот камен. Процесот на загревање со векови им е доста познат на обработувачите на скапоцени камења, и за многу видови на камења веќе и загревањето на каменот е веќе вообичаена техника. Повеќето цитрини се направени со загревање на аметистот, а пак со делумно загревање на силен степен се добива Аметрин- камен кој е половина аметист и половина цитрин. Аквамаринот најчесто се загрева за да се отстранат жолтеникавите нијанси и да се смени зелената боја во посакуваната сина или за да се прочисти веќе постоечката сина боја во почиста сина. Скоро цел танзанит се загрева на пониски температури за да се отстранат кафените тонови и да се добие посакуваната синовиолетова боја. Значителен дел од сите сафири и рубини се обработува со разновидни обработувања на топлина за да се истакнат бојата и јасноста. Доколку накитот со дијаманти се загрева (при поправки) дијамантот треба да се заштити со [[борна киселина]], а пак дијамантот (кој е чист јаглен) може да изгори на површината или пак комплетно. доколку накит кој содржи сафири или пак рубини се загрева не треба да биде обложен со борна киселина или било која друга супстанца бидејќи ова би можело да ја изгребе површината, значи не треба да бидат заштитени како што тоа го прават со дијамантот. Сеедно дали скапоцениот камен е природен или лабораториски направен (вештачки) камен, особеностите на било кој од нив се еднакви. Вештачките имаат по интезивна боја ако примесите не биле во лабораторија или пак не ја измениле јасноста на бојата на каменот. ==== Кварц==== 'Кварцот' е втор најмногу протстран минерал на Земјината кора после момирокот. Направен е од системот на SiO4 каде што секое соединение на кислород се дели на два тетраедара давајки им ја целокупната формула SiO2. Има доста разни видови кварц, од кои некои се и полудраги камења. Особено во Европа и средниот исток, разновидноста на кварцот постои уште од [[стар век|древно време]] од најчесто користените минерали за правење на накит и резби на камен. === Сооднос и структура на кристалот === Кварцот припаѓа на триагоналниот кристален систем. Идеалната кристален облик е шестрана призма со шестранични пирамиди на секој крај. Во природата кварцните кристали се најчесто сплеткани, искривени или пак толку сраснати со густо распоредени кристалчиња од кварц или други минерали што едвај им се познава дел од нивниот облик, или заедно се појавуваат во големо распротстранување. Добро обликуваните кристали во буквална смисла се формираат во лежиште каде што имаат спокоен раст во празнината, но бидејќи кристалите мора да бидат прилепени кој другиот крај на матрицата, само еден крај во вид на пирамида е присутен. Во Херкимер Каунти, Њујорк забележана е појава каде што Херкимер дијамантите имаат завршетоци на двата краја. Кварцниот отвор е таква состојба каде што празнината е речиси тркалезен облик, која што е обложена со кристали кои се насочени кон внатрешната стран. ==== Поврзани кварцни (силикатни) минерали ==== Тридимитот и кристобалитот се SiO<sub>2</sub> полиморфи со висока температура коишто се среќаваат во висококварцните вулкански карпи.Коезитот е погуст кварцен полиморф (многуобличен) кој може да се најде на места кои некогаш биле погодени од метеор, или пак во метаморфните карпи (што си го променуваат изгледот) формирани под притисок поголем од оној којшто е вообичаен за Земјината кора. ==== Вештачки кварц ==== Повеќето кварцови кои се употребуваат во микроелектрониката се произведени по вештачки пат. Големи, во стерилизатор преку хидротермален процес се создадени совршени кристали. Процесот вклучува обработување на здробените природни кварцови со топол воден раствор на основа на натриум хидроксид. Хидроксидот се употребува како минерализер т.е. тој помага да се испушти хранливата состојка на кварцот. Потребни се високи температури, најчесто околу 675&nbsp;°C. Растворениот кварц тогаш се кристализира во кристални зрна на прилично пониски температури. Во 2005 година во САД се произведени речиси 200 тони кварц. Вештачкиот кварц најчесто се проценува според неговиот основен Q-фактор, кој е мерка на неговата пиезоелектричка реакција и негов индикатор за чистината на кристалот. ==== Употреба ==== Кварцот е извор на многу силициумски соединенија како силициумите (на пример висококвалитетните полимери) силициумот (на пример микроелектроните) и многу други компоненти од трговско значење. Кварцот во облик на песок е намален преку јаглетоплинска реакција како прв чекор во овие интезивно енергетски процеси. ==== Пиезоелектрика ==== Кварцните кристали имаат [[пиезоелектричен ефект|пиезоелектрични]] особини: тие развиваат [[електричен потенцијал]] при примена на механички притисок. Првата примена на кварцните кристали била со фоногравските магнети. Најчеста пиезоелектрична употреба на кварцот денеска е како кристален осцилатор. Кварцниот саат е познат уред кој користи минерал. Честотата на кварцниот осцилатор е сменета со механично полнење, а ова се користи за многу прецизни мерки на многу мали промени на масите во кварцниот микробаланс и во плазма мониторите. Во 1880 година Жак и Пјер Кири ги откриле функциите на пиезоелектриката на кварцот. Болтер Гајтан Кади во 1927година прв го развил Кварцниот осцилатор или резонатор. ==== Скапоцените камења и разноликите каменоресци ==== Најзначајната разлика помеѓу видовите на кварцот е микрокристалинот (посебни кристали видливи со голо око) и видовите на крокристалинот или на криптокристалинот (агрегати на кристали видливи само под висок степен на зголемување) ==== Видови на необработени кристали ==== Чистиот кварц, народски наречен карпест кристал (понекогаш наречен бистар кварц) е безбоен и проѕирен или делумно проѕирен. Најчести обоени видови се: цитринот, розовиот кварц, аметистот, сивиот кварц, и млечниот кварц. === Цитрин === Цитринот е вид на кварц чија боја се движи од бледо жолта до кафена. Природниот цитрин е многу редок : комерцијалните цитрини се топлински обработен аметист. Цитринот содржи и траги од Fe3+ и навистина многу тешко се наоѓа. Името доаѓа од [[латински јазик|латинскиот]] збор [[citrina]] кој значи „жолта“. === Розов кварц=== Розовиот кварц е вид на кварц кој се одликува со бледорозова боја до розикаво црвена боја. Бојата обично се смета како резултат на количината на трагите од титан, железо и манган во поголема количина. Некои видови на кварц содржат микроскопски рутил игли кои произведуваат соѕвездие во преносна светлина. Последните истражувања за прекршувњето на зраците констатираат дека бојата се должи на тенките мискроскопски влакна од можниот думортиерит со поголема количина на кварц. Во кристален облик (многу ретко се наоѓа) е наречен розов кварц и неговата боја се мисли дека е произведена од трагите на фосфатот или алуминиумот. Бојата во кристалите е очигледно осетлива на светлина и е предмет на избледување. Првите кристали биле пронајдени во пегматитот блиску Румфорд, Маин, Америка, но повеќето кристали на пазарот доаѓаат од сојузната држава [[Минаш Жераис]], [[Бразил]]. === Аметист === Аметистот е облик на кварц чија боја е од светла до темна или пак виолетова мат. ===Сивкав кварц === Сивкавиот кварц е сив, проѕирна верзија на кварцот, според бистрината е од скоро целосно проѕирен до кафено – сив кристал кој е скоро непроѕирен. === Млечен кварц === Млечниот кварц можеби е еден од најчестиот вид на кристалниот кварц и може да се најде речиси насекаде. Белата боја може да се предизвика со течна содржина на гас, течност или и двете, заглавени додека трае формирањето на кристалот. Заматеноста која е создадена при оваа содржина вистински ја ограничува неговата употреба во повеќето оптички и квалитетни примени на скапоцените камења. === Рубин === Рубинот е розова до крваво-црвена боја, вид од минерални корунди (алуминиум оксид). Црвената боја е предизвикана главно поради присуството на елементот хром. Неговото име доаѓа од латинскиот збор ruber, што значи црвен. Другите видови на квалитетните корунди се наречени Сафири. Рубинот се смета за еден од 4те драгоцени камења, заедно со сафирот, смарагдот и дијамантот. Цената на рубинот се одлучува според бојата на рубинот. Најсветлиот и највредниот Црвен наречен боја на гулабова крв, кој има голема привилегираност и покрај другите рубини со сличен квалитет. По бојата следи и јасноста : слична е со дијамантите. Резбањето и тежината се исто така важни фактори за одлуката на цената. == Физичи особини == Рубините имаат цврстина од 9,0 според [[Мосова скала|Мосовата скала]] на цврстината на минералите. Од природните скапоцени камењА само мосанитот и дијамантот се со поголема цврстина од 10,0 според Мос, а мосанитот е некаде помеѓу [[корунд]]от (рубинот) и [[дијамант]]от според цврстината. Рубинот е α-Алуминиум (нај стабилен облик на Al2O3) во која мал дел од 3 позитивни јони на алуминиум се заменува со три позитивни јони на хромот. Секој од Cr3+ е опколен осумаголно со 6 негативни јони на кислород. Ова кристалографско уредување силно влијае на секој позитивен хром, по што резултира на светла апсорпција во зелено-жолтиот регион на спектарот и се претвора во црвена боја на каменото. Кога јоните на хромот ја примаат жолто – зелената светлина таа се претвора во црвен сјај (луминисценција). Ова испуштање на сјај, придонесува на црвената боја која што се добива со одземањето на зелената и виолетовата светлина од белата светлина, и додава сјај на изгледот на скапоцениот камен. Сите природни рубини имаат свои несовршености, вклучувајќи ја чистината на бојата и содржината на рутилните иглички познати како „ свила“. Обично необработените камења се загреваат пред да се обработат. Скоро сите рубини во денешно време се обработени во некој облик, а загревањето на камењата е како најсоодветна алатка. Како и да е, рубините кои воопшто не се обработени во некој облик а се со одличен квалитет се сè уште на високо место. Некои рубини покажуваат астеризам или звезда од 3 или 6 точки. Овие рубини се обработени во кабохони за да го истакнат вистинскиот ефект. Астеризмите се најдобровидливи со еден извор на светлина, и се движат низ каменот како што светлината се движи или како што каменот ротира. === Природна појава === Могок долината во Горен Мајамар (Бурма) со векови била главниот извор на рубини во светот. Тоа место има произведено некои од најубавите рубини што некогаш биле пронајдени. Најдобрата боја на мајнмар рубините е опишана како гулабова крв. Во централен Мајнмар, местото Монг Су почна да произведува рубини во текот на 90те и рапидно стана најголемото место за пронаоѓање на рубини. Неодамна во Мјанмар е пронајден талог од рубин сместен во северниот дел од државата Качин. Рубините уште од дамнешна историја се ископуваат во Тајланд, Палин и Самлоут, Дистрикт од Камбоџија, Бурма, Индија, Авганистан и во Пакистан. Рубините многу ретко се наоѓаат во Шри Ланка, загоа пак розовите сафири се многу чести. По Втората светска војна во Танзанија, Мадагаскар, Виетнам, Непал, Таџикистан и Пакистан најдени се траги (талози) од рубин. Неколку рубини се најдени и во САД во Монтана, Северна Каролина и Јужна Каролина. Неодамна се пронајдени поголеми талози на рубин под ледената плоча на Гриеланд. Во 2002 година во Васегес реката во Кенија се пронајдени рубини. Постојат извештаи дека се најдени големи остатоци на рубин во Мозамбија, во Нанхубир во Кабо Делгадо во округот на Монтепуез. Спинелот е друг вид на црвен скапоцен камен, понекогаш може да се најде заедно со рубинот во склоп на ист камен или мермер. Оние кои немаат толку искуство со скапоцени камења Црвениот спинел може да го помешаат со рубинот. Како и да е, најпрекрасните црвени спинели може да имаат приближна цена со онаа на просечниот рубин. === Фактори кои влијаат на вредноста === Дијамантите се оценуваат според критериум 4 ЦС кој е именуван според бојата, обработката и тежината на каратот. Сличните природни рубини се проценуваат со критериумот ЦС како и нивната големина и географско потекло. ==== Боја ==== Со вреднувањето на обоените скапоцени камења, бојата е единствениот најважен фактор. Бојата се дели на три компоненти: нијанска, интезивност и тон. Нијансата се упатува на бојата која што ние ја користиме како секојдневен термин. Прозирни скапоцени камења се наоѓаат во следниве нијанси: црвена, портокалова, жолта, зелена, сина, виолетова, пурпурна и розова.Првите 6 се познати како спектарни нијанси, последните две како изведени спектарни нијанси.Пурпурната е нијанса која што е помеѓу црвена и сина. Розовата е побледа нијанса на црвената боја. Во природата има многу малку чисти нијанси на скапоцени камења, се зборува за примарни, секундарни или терцијални нијанси.Во врска со рубинот, примарната нијанса мора да биде црвена. Сите други нијанси на видот на скапоцениот камен корунд се нарекуваат сафир.Рубинот може да има неколку секундарни нијанси. Можни се портокалова, пурпурна, виолетова и розова. ==== Обработка и разубавување ==== Подобрувањето на квалитетот на скапоцените камења со нивна обработка е многу честа појава.Некои обработки се употребуваат во скоро сите случаи и се сметаат за најприфатени. Во текот на доцните деведесетти години, големата понуда на евтини материјали предизвика ненадеен наплив во понудата на топлински обработени рубини, што доведе до пад на цената на рубинот. Под подобрување се подразбира промена на бојата, подобрување на проѕирноста со растворање на рутилни снопчиња, лечењето на фрактурите (испукнатините) или пак нивно целосно полнење. Најчеста обработка е со примена на топлина. Повеќето ако не и сите, рубини на долниот крај на пазарот се применува топлина на грубите камења за да се подобри бојата, да се отстранат виолетовата нијанса, сините траги и свиленоста. Овие топлински обработки се најчесто на температура од 1800&nbsp;°C (3300&nbsp;°F) степени.Некои рубини подлежат на процес со загревање на пониска температура, на јаглени цевки на температура од 1300&nbsp;°C (2400&nbsp;°F) степени за 20-30 минути. Свилата е само делумно уништена откако бојата се подобрува. Другата обработка, која што стана најчеста во последниве години, е со стаклено полнење.Полнењето на исцепините во внатрешноста на рубинот со олово стакло или сличен материјал значително ја подобри провидноста на каменот, правејќи ги претходните рубини кои биле несоодветни да бидат погодни за аплицирање на накитот. Процесот се случува во 4 чекори. * Грубите камења се полираат претходно за да се искоренат сите нечистотии од површината коишто можат да му наштетат на процесот. *Грубоста се отстранува со Флуороводород *Првиот процес на загревање во коишто не се додаваат спојници. Загревањето ги искоренува сите нечистотии од внатрешноста на испукнатините. Иако ова може да се направи на температури до 1400&nbsp;°C (2500&nbsp;°F) степени, најчесто се случува на температура од околу 900&nbsp;°C (1600&nbsp;°F) степени од свилата која е недопрена. *Вториот процес на загревање е во електрична рерна со различни хемиски додатоци. Најразлични решенија и мешавани се покажаа како успешни, како и да е оловото кое што најмногу содржи стаклен прав е најмногу употребувано во моментов.Рубинот се потопува во масла, а потоа прекриени со прав ставени на плоча се ставаат во рерна каде се загреваат на 900&nbsp;°C (1600&nbsp;°F) 1 саат во оксидирачка атмосфера. Со загревање портокаловата боја во прав се претвора во проѕирна до обоена жолта паста која што ги исполнува сите испукнатини. Откако ќе се олади, бојата на пастата е целосно проѕирна и значително ја истакнува целосната прозирност на рубинот. Ако е потребно да се додаде боја, тогаш стаклениот прав може да биде „ засилен „ со бакар или други метални оксиди како и други елементи на пример натриум, калциум, калиуми др. Вториот процес на загревање може да се повтори три или четири пати дури и да се применат различни мешавини. Ако се загрее оној накит кој содржи рубини (при поправка) не смее да биде во контакт со борна киселина или со други супстанци доколку тие може да ја вдлабнат површината. Не мора да бидат заштитени какко дијамантот. === Аметист === Аметистот е виолетова верзија на кварцот кој многу често се користи во накитот. Името доаѓа од Стара Грција: ἀ -не, и μέθυστος, methustos –пијаница, кое се однесува на верувањето дека овој камен го шптити својот сопственик од опијанување, Старите Грци и романи го носеле аметистот и исто така правеле од нив садови за пиење со верување дека тие ќе го сопрат опијанувањето. Тој е еден од многуте форми на кварцот. Аметистот е традционален камен за месецот Февруари. ==== Структура ==== Аметистот е пупрпурна верзија на кварцот (SiO2), која содржи нечистотии на железо, кое што ја дава пурпурната боја на минералот. Цврстината на минералот е иста како и на кварцот така што го прави погодна за накит. ==== Нијанса и боја ==== Аметистот се наоѓа во првични нијанси од 75–80%, светлорозово-виолетова до темнопурпурна нијанса, 15–20% од сина и црвена нијанса (зависно од светлосниот извор). Зелениот кварц понекогаш е погрешно наречен зелен аметист што е навистина погрешно и не е прифатливо име за материјал, правилниот термин би бил Празиолит. Другите имиња за зелениот кварц се вермарин, позеленет аметист или лимонов цитрин. На многу променлив интезитет, бојата на аметистот е најчесто поставена во паралелни ленти на лицето на кристалот. Еден аспект на возвишената уметност ги вклучува брусењето со кое што се добива точната бојата со цел да се направи бојата на избрусените камења, хомогена. Фактот дека понекогаш само тенок слој на виолетова боја е присутна во камен, или дека бојата не е хомогена често го прави за тешка за сечење.. Бојата на аметистот е демонстрирана како резултат на структура на тривалентно железо (Fe3+). Кога ќе се загрее аметистот може да се претвори во жолто-портокалова, жолто –кафена, или пак темнокафена и може да личи на цитрин. ==== Историја ==== Старите Египќани го употребувале аметистот како скапоцен камен и бил во голема мера застапен во древните скапоцени резбани камења. Грците верувале дека каменот аметист може да го спречи опијанувањето, додека средно европските војници носеле амајлии од аметист како заштитници во битката- Причината е тоа дека се верувало за аметистот дека лекува луѓе и ги чува трезни. Во гробовите на англосаксонците во англија биле пронајдени монистри од аметист. На 1902-та изложба во Диселдорф, Германија била презентирана голема геодезија или пак аметист-пештера пронајдена блиску Санта Крус во јужен Бразил. Во XIX век, за бојата на аметистот заслужен е присутниот манган. Сепак бидејќи е способен да подлежи на многу големи измени па дури и да биде разреден од топлина, од некои извори се верува дека е од органски извор. исто така се појавува железо тиоцијанат а и сулфур е детектиран во овој минерал. ==== Вештачки аметист ==== Вештачкиот аметист е произведен од гама-зраци, рендгенското зрачење на електронските снопчиња на чистиот кварц кој е прв смешан со железни нечистотии. На изложување на топлина, ефектите од зрачењето може делумно да бидат откажани и аметистот да стане жолт кварц, а во накитот се нарекува само „Изгорен аметист“. Вештачкиот аметист е направен како имитација на најдобриот, квалитетен аметист. Неговите хемиски и физички особини се толку слични со оние на природниот аметист така што без гемолошки испитувања (кои најчесто се чинат скапи) не може да се разликува со голема веројантност,. Има еден тест којшто е врз основа на законот на Бразилското извивање (облик на кварцно извивање каде што десните и левите кварцни структури се комбинирани во еден кристал) којшто може да се употреби како многу полесен идентификатор на вештачкиот аметист. Возможно е споените аметисти да се синтетизираат, но овој вид не е достапен во големи количини на пазарот. ==== Митологија ==== Грчкиот збор ''аметистос'' може да се преведе како „непијани“, од грчки A-„не“ + methustos „опијанети“. Аметистот се смета за силен противотров против пијанство, и затоа пехарите за вино често биле изгравирани со нив. Во старогрчката митологија, Дионис, богот на пијанството и виното ја прогонувал девицата (девојката) со име Аметистос, која што ја одбивала неговата љубов. Аметистос се молела на боговите да остане чиста, молитва на која што божицата Артемида и одговорила така што ја трансформирала во Бел камен. Покорен од желбата на Аметиста да остане чиста, Дионис истурил вино врз каменот како курбан, обојувајќи го кристалот пурпурен. Разноликоста на приказната вклучува дека Дионис бил навредуван од смртник па поради тоа и се заколнал дека ќе го убие следниот смртник кој ќе помине по неговиот пат, создавајќи крволочни тигри кои ќе го одмаздат неговиот гнев. Но излегло дека тој смртник е една прекрасна млада жена, Аметиста, која што била на пат да и оддаде почит на Артемида. Артемида и го поштедила живот така што претворила девојката во статуа од чист кртистален кварц за да ја заштити од грубите канџи. Дионис гледајќи во преубавата статуа поради тоа што се каел исплакал солзи од вино. Солзите на богот го претвориле кварцот пурпурен. Другата верзија на приказната го вклучува и титанот Реја кој го претставува Дионис со каменот Аметист со цел да предизвика умереност во пиењето на вино. ==== Географска распротстранетост ==== Аметистот се произведува во најголеми количини во Минас Гераис во Бразил каде што се создава во големи геоди заедно со вулкански карпи. Многу од шупливите рубини од југозападен Бразил и Уругвај содржат посев на кристали на аметисти во внатрешноста. Артигас, Уругвај и соседната бразилска држава Рио гранде до Сул се големи светски создавачи познати по квантитетот, Минас Гераис како и Мато Гросо, Еспирито Санто, Бахиа и државите Сеара, сите се важни производители во Бразил. Исто така е пронајдено и ископано во Јужна Кореја. Најголем површински ископ на аметиста жила во светот е во Мајсау, под Австрија. Од Русија доаѓа многу квалитетен аметист, особено од Екатеринбург блиску Муршинка, каде што се создава во шуплините на гранитните карпи. Многу места во јужна Индија произведуваат аметист. Еден од најголемите произведувачи е Замбија во Јужна Африка со годишно производство од околу 1000 тона. Аметистот се појавува во многу места во Америка. Помеѓу овие се спомнати : Мазатзал планинскиот реон во Гила и земјите на Марикопа, Аризона, Езерата Ред Федер близу Колинс, Колорадо, Планината Аметист, Тексас, Јелоу стоун Националниот парк, Делавер Каунти во Пенсилванија, Хаувуд Каунти во Северна Каролина, Дир Хил и Стоу, Маина и во езерото Супериор во регионот Минесота, Висконсин, Мичиган и Онтарио во Канада. Аметистот релативно често се наоѓа во Онтарио и во неколку места низ Нова Скотиа. Најголемиот рудник на аметист во Северна Америка се наоѓа во Тандер Беј, Онтарио. ==== Вредност ==== До XVIII век, аметистот бил вклучен во кардиналот, или во највредните скапоцени камења (заедно со дијамантот, сафирот, рубинот и смарагдот). Но, бидејќи големо количество е откриено во локации како што се Бразил, изгуби доста голем дел од својата вредност. Собирачите трагаат по длабочината на бојата, доколку е возможно со црвен отсјај доколку е соодветно избрусено. Највисококвалитетниот аметист (наречен „длабоко Руски“) е особено редок и затоа доколку се најде таков неговата вредност зависи од побарувачката на собирачите. Тој како и да е сè уште се подредува според поголемиот сјај, помал од оној на сафирите или рубините (падраша сафирот или рубинот гулабова крв) === Авентурин === Авентуринот е облик на кварц којшто се одликува со своја проѕирност и присуство на содржина на платиминерал којшто го дава сјајниот или блескавиот ефект авентуресценција. Најчеста боја на Авентуринот е зелената, но исто така тој може да биде и портокалов, кафен, жолт, син или пак сив. Портокаловите и кафените се својствени за хематитот или гоетитот. Бидејќи авентуринот е камен, неговите физички особини се : неговата специфична гравитација може да биде помеѓу 2,64-2,69 а неговата цврстина е нешто пониска од обичниот кварц кој тежи 6,5. Авентуринскиот момирок или сончевиот камен може да се помешаат со портокаловиот и црвениот кварц авентурин, иако првиот е со поголема проѕирност. Авентуринот е често врзан и изобилството на пурпурни листови може да го направи матен така што тој може да биде на прв поглед помешан со малахитот. Името Авентурин произлегува од италијанскиот збор ventura којшто значи случајно. Ова е наговестување на среќното откритие на стаклото на авентурин или златен камен, од некоја гледна точка во XVIII век. Иако тој прв бил пронајден, златниот камен е заедничка имитација на авентуринот и сончевиот камен. Златниот камен визуелно се разликува од подоцниве два минерали поради неговите груби дамки од бакар, дисперзирани заедно со стаклото во еден натприроден единствен начин. Тој е обично златно кафен, но може да се најде и син или зелен. Поголемиот дел на зелен и синозелен авентурин потекнува од Индија (особено во околината на Мајсур и Мадрас) каде што е обработен од страна на продуктивни занаетчии. Во Чиле, Шпанија и Русија се пронајдени крем бели, сиви и портокалови материјали. Повеќето се изгравирани на монисти и облици во најфините примероци претставени во кабошони, а подоцна и во накит. === Сафир === Сафирот (грчки: σάπφειρος, син камен) е скапоцен камен кој е еден вид на минералот корунд, алуминиум оксид (α-Al2O3), која е друга боја а не црвена или темнорозова, каде што каменот би се нарекувал рубин се смета за различен скапоцен камен. Количината на трагите на другите елементи како железо, титан или хром може да му придонесат на корундот сина, жолта, розова, портокалова или зеленкаста боја. Чистиот Хром е чиста нечистотија од рубини. Како и да е, комбинацијата од на пр. Хром и титан може да му дадат на сафирот боја различна од црвената. Сафирите се најчесто носени во накитот.Сафирите може да се најдат по природен пат, со барање по одредени таложења (кои се должат на отпорот да бидат кородирани во споредба со камењата со помала цврстина), или формирањата на карпите, или пак тие можат да бидат рачно изработени за индустриска или декоративна намена во големи кристални топки. Поради значителната цврстина на сафирите (и во главно на алуминиум оксидот) сафирите се употребуваат во некои неукрасни апликации вклучувајќи ги инфрацрвените оптички компоненти, како што се научни инструменти : високоиздржливите стакла (прозори) (исто така употребени во научните алати). ==== Природни сафири ==== Сафирот е еден од двата или трите видови на скапоцени камења на корундот, од кои едниот е црвен а другиот темнорозов рубин. Иако сината е нивната најпозната боја, сафирите се направени од било која боја освен црвена. Сафирите исто така може да се и безбојни, а може да се најдат во нијанси на сиво и црно. Цената на природните сафири варира зависно од нивната боја, читина, големина, обработка, и секако квалитетот – како и нивното географско потекло. Значителни талози на сафир се пронајдени во Источна Австралија, Тајланд, Шри Ланка, Мадагаскар, ИсточнаАфрика и во Северна Америка во неколку локации, најмногу во Монтана. Сафирот и рубините се ајчесто пронајдени заедно на исто место, но обично еден скапоцен камен е во поголемо изобилство. ==== Син сафир ==== Бојата на скапоцените камења се разделува во три компоненти : нијанса, интезивност и тоналитет. Интезивноста се однесува на живописноста или светлината или обоеноста на нијансата, тоналитетот за светлоста или темноста на нијансата. Синиот сафир постои во неколку мешавии на неговата примарна (сина) и секундарна нијанса, неколку нијансни тонови и нијанси на светлина. Сините сафири се проценуваат според чистината на примарната нијанса. Пурпурна, виолетова и зелена се најчестите второстепени нијанси пронајдени на синиот сафир. Виолетовата и пурпурната може да придонесат за целокупната убавина на бојата, додека пак зелената се смета дека може да делува негативно. Сините сафири што имаат повеќе од 15% виолетова или пурпурна боја во главно се смета дека се со најпрефинет квалитет. Сините сафири со било колкава количина на зелена боја како втора нијанса не се сметаат за скапоцени камења со префинет квалитет. Сивата боја е нормално заситувачки модификатор или маска најдена во сините сафири. Сивата боја го намалува интезивитетот или светлината на нијансата и така добива негативен ефект. Бојата на префинетите сини сафири може да се опише како живописна речиси темновиолетова до пурпурна сина каде што приманата сина нијанса е најмалку 85% застапена, а секундарната нијанса е не повеќе од 15% застапена без ни најмалку мешање на второстепено зелена нијанса или пак зелена покриеност. 423 каратниот (85g) сафир Логан којшто се наоѓа во Националниот природонаучен музеј во Вашингтон е еден од најголемите фацетни квалитетни скапоцени камења на синиот сафир што воопшто постојат. ==== Луксузна боја на сафирот ==== Жолтите и зелените сафири исто така доста се наоѓаат.Како што хромот расте, Розовите сафири се продлабочуваат во бојата. Колку е подлабока розовата боја толку поголема е нивната парична вредност. Сафирите исто така може да се сретнат во нијанси на портокалова и кафена, а пак безбојните сафири понекогаш се употребуваат како замена на дијамантот во накитот. Падмарага сафирите секогаш носат поголеми цени дури и од најпрефинетите сини сафири. Во последно време, повеќето сафири од оваа боја се појавуваат на пазарот како резултат на вештачка обработка која што се нарекува : решеткаста дифузија. === Папрадаша=== Папрадаша е розово-портокалов корунд, со низок до среден интезивитет и светол тон, првично ископан во Шри Ланка, но исто така се пронајдени талози во Виетнам и Африка. Папрадаша сафирите се ретки, најретко од се е комплетно природната разноличност, без никаква трага на преработка. Името потекнува од [[санскрит]]скиот збор „падмарага“ (падма = лотус; рага = боја). Боја, слична на [[лотосов цвет]]. ==== Ѕвезден сафир ==== Ѕвездениот сафир е вид на сафир којшто изразува ѕвезда исто како појавата позната како астеризам. Ѕвездениот сафир содржи иглични пресеци како содржина (често минерален траг, минерал создаден примарно од титан оксид) којшто создава привидение од 6 зрачна шема во облик на ѕвезда кога се гледа со надземен извор на светлина. Црната ѕвезда од Квинсленд се верув дека е најголемиот ѕвезден сафир којшто некогаш бил ископан, и тежи 733 карати. Звездата од Индија (која тежи 563,4 карати) се мисли дека е вториот по големина ѕвезден сафир, и моментално е изложен во [[Американски природонаучен музеј|Американскиот природонаучен музеј]] во Њујорк . 182 каратната Ѕвезда од Бомбај, која е сместена во Националниот природонаучен музеј во Вашингтон е пример за син ѕвезден сафир. Вредноста на ѕвездениот сафир, како и да е зависи не само од тежината на каменот туку и од бојата, прозирноста и интезивитетот на астеризмот. ==== Менување на бојата на сафирот ==== Ретката разноликост на сафирот, позната како сафир којшто ја менува бојата, постои во разлиќни бои и различна светлина. Овие сафири кои ја менуваат бојата на надворешна дневна светлина се пурпурни а а на флуоресцентна светлина да бидат и зеленкасти. Некои камења менуваат боја целосно а некои само делумно, со тоа што некои камења од сини одат кон сино виолетова боја. Додека овие сафири коишто ја менуваат својата боја доаѓаат од повеќе различни месте, скапоцените камчиња од танзанија е главниот извор. Одредени вештачки сафири кои ја менуваат својата боја се продаваат како лабораториски или синтетички александрит, којшто е прецизно наречен симунат (исто така е наречен александриум) вториот е всушност тип на крисоберил-сосема различни супстанци чиј плеохроизам е различен и многу појасен отколку корундот (сафирот) кој менува бои. ==== Извор на боја ==== Рубините се корунди кои содржат `` нечистотиии од хром кои впиваат жолто-зелена светлина и се резултира во подлабока рубинова црвена боја со зголемена содржина. Пурпурните сафири содржат траги од вандиум и доаѓа до неколку разновидни нијанси. Корундот кој содржи ~0,01% од титанот е безбојна. Доколку се присутни траги од железо, многу бледа жолтеникава до зелена боја може да биде видена. Доколку се присутни нечистотии од титан и железо, како и да е резултатот ќе биде прекрасна модросина боја. За разлика од локализираната (мегуатомска) апсорпција на светлина која што ја предизвикува бојата за нечистотии на хромот и вандиумот, сината боја на сафирите доаѓа од интервалентно преносно полнење, што подразбира пренесување на електрон од еден јон на преносен метал на друг преку спроводник или валентна врска. Железото може да биде во облик на Fe2+ или Fe3+ додека пак титанот во главно го има обликот Ti4+. Доколку јоните на Fe2+ и Ti4+ се заменат со Al3+, се создаваат области на нерамнотежа на полнењето. Преносот на еден електрон од Fe2+ и Ti4+ може да предизвика промена на валентната состојба во двете соединенија. Поради таа валентна промена се случува специфична промена на енергијата на електронот и се впива електромагнетна енергија. Брановата должина на впиената енергија ја дава жолтата светлина. Кога оваа светлина се одзема од карактеристичната бела светлина се комплетира резултатот на сина боја. Понекогаш кога атомското растојание е различно и оди во различен правец тогаш се добива резултат на синозелено двобојство. Интервалентниот пренос е процес којшто создава силно обоена појава со мал процент на примеси. додека 1% на хром мора да биде присутен во корундот пред да се појави црвена рубин боја, сината сафирна боја е присутна на само 0,01% титан и железо. ==== Обработка ==== Сафирите може да се обработуваат со неколку методи за да се разубави и подобри нивната јасност и боја. Се практикува загревањето на природните сафири за да се подобри и разубави нивната боја. Ова се прави со загревање на сафирот по неколку часа на температура од 500 до 1800&nbsp;°C , или пак со загревање на непотполна азотна атмосферска печка седум дена или повеќе. По загревањето камењата стануваат се посини но губат некои свои рутилни соединенија (свила). Кога се употребуваат високи температури, каменот ја губи целата свила и станува чист при зголемување. Уште од римско време постои доказот дека сафирот и другите камења биле предмет на греење. Оние камења кои не се загреваат се многу ретки и често се продаваат заедно со потврда од независни гемолошки лаборатории со која се потврдува дека „нема знаци на топлинска обработка“. Јого-сафирите не треба да бидат загреани бидејќи нивната сина боја е постојана и јака, тие се во главно без примеси и имаат постојана чистина (јасност). Во 1980-тите Кога Интергем Лимитед започнал да го рекламира Јого-каменот како светски гарантиран не обработен сафир, изјавата го погодила пазарот на скапоцени камења бидејќи претходно процесот на загревање бил таен (неоткриен), но во 1982 година проблемот со загревањето на камењата станал уште поголем. Во тоа време 95% од сафирите во целиот свет биле термално обработени за да ја подобрат својата природна боја. Соочувајки се со овој проблем, оние скапоцени камења кои биле загревани многу често избледувале со тек на време. Обучените гемологисти можат да препознаат камен кој е загреан со точност од 95%. Обработката со дифузија е нешто поконтраверзна со тоа што таа се користи за да се додадат елементи на сафирот за намена да се подоврат боите. Најчесто берилиумот е дифузиран во сафир при загревање на многу висока температура, речиси до точката на топење на сафирот. Првично со овој процес се создадени (околу 2000) портокалови сафири, иако сега процесот е унапреден и многу бои на сафирот се најчесто обработени со берилиумот. Не е етички тајно да се продаваат сафири обработени со берилиум, и цената би требало да им биде многу пониска од природниот скапоцен камен или од оној кој сам се разубавува преку самостојно загревање. Оние камења кои се обработени со дифузија на површината се воглавно одобрени бидејќи кога деланките на каменот повторно се полираат, папрадаша обоениот слој може да се отстрани. (постојат некои камења обработени со дифузија на коишто бојата им оди многу подлабоко од површината). Проблемот е во фактот дека обработените папрадаши се понекогаш навистина многу тешки за да се препознаат, затоа се и причина да се добие сертификат од угледната гемолошка лабораторија (на пример Gubelin, SSEF, AGTA, итн, ) како препорака пред да се инвестира во нив. Според упатствата на Федералната комисија за трговија во САД се бара откривање на каков било начин на разубавување којшто има значителен ефект врз вредноста на скапоцениот камен. ==== Откопување ==== Сафирите се откопуваат од алувијални талози или пак од првичните подземни работи. Рударските локации се Бурма, Мадагаскар, Шри Ланка, Австралија, Тајланд, Индија, Пакистан, Авганистан, Танзанија, Кенија и Кина. Логан сафирот, ѕвездата на Индија, и ѕвездата на Бомбај потекнуваат од рудниците во Шри Ланка. Мадагаскар е светски водач во производство на сафир (од 2007) особено со неговите талози во градот Иакака и околу него. Пред отворањето на Иакака рудниците, Австралија беше најголемиот производител на сафири (како во 1987 година). Во 1991 бил откриен нов извор на сафири во Андранондамбо, јужен Мадагаскар. во 1993 започнале со ископување на сафирот по што после неколку годи ни го напуштиле поради потешкотиите за да се подобри лежиштето на сафирот. Во северна Америка се извадени сафири од неколку талози во Монтана, по Мисури реката во близина на Елена, Монтана, Драи Котонвуд Крик во близина на Мисула, Монтана и Рок Крик во близина на Филипзбург, Монтана. Пронајдени се префинети сини Јого-сафири во Јого Гулх, западно од Левинстон, Монтана. Неколку ископи на сафири и рубини исто така се пронајдени во околината на Франклин. Талозите од сафир во Кашмир сè уште се добро познати во индустријата на скапоцени камења, и порај фактот дека највисокото производство во оваа околина најмногу зазема место со релативно краток период на крајот од XIX и почетокот на XX век. ==== Вештачки сафир ==== Во 1902 година францускиот хемичар Август Вернел разви процес за производство на вештачки сафирни кристали.во процесот Вернел именуван по него се додава префинет земјен прав на оксихидрогенскиот пламен а ова се случува директно наспроти покривката. Земјата полека се таложи во пламенот создавајќи „боул, од сафир, во облик на солза. Може да се додадат хемиски додатоци за да се создаде вештачка верзија на рубинот, и сите други природни бои на сафирот и плус сите други бои кои не се виделе во геологијата. Вештачкиот материјал за сафир е идентичен на природниот сафир, освен тоа тој може да се направи без недостатоци кои може да се најдат во природниот камен. Недостатокот на процесот Вернеул е дека големите кристали имаат висок процент на внатрешна крутина. Многу методи на рачната изработка на сафирот се варијации на процесот Цохралски кој е измислен во 1916 година. Во овој процес мал сафирен кристал се натопува во сад направен од скапоценеиот метал родиум, кој содржи стопена алуминиум, а потоа полека сеповлекува на со стапка од 1 до 100 [[мм]] на час. На крајот алуминиумот се кристализира, создавајки голем долг камен во облик на [[морков]] со големина од над 400 мм во пречник и со тежина од околу 500 кг. == Наводи == {{наводи}} {{Скапоцени камења}} {{Нормативна контрола}} [[Категорија:Скапоцени камења| ]] [[Категорија:Материјали]] [[Категорија:Минералогија]] [[Категорија:Минерали|*]] [[Категорија:Накит]] a59att183zvfb1szi45ie044ynhivle 5380300 5380299 2025-06-15T09:30:31Z Bjankuloski06 332 /* Вредност */ 5380300 wikitext text/x-wiki [[Податотека:Gem.pebbles.800pix.labelled.jpg|десно|мини|300п|Видови на скапоцени камења]] '''Скапоцен камен''' ('''драг''', драгоцен или '''бесценет камен''') — парче [[минерал]] кој во исполирана и изделкан облик се користи за правење накит или други украси. Меѓутоа одредени карпести (како [[син камен]] и осргански материјали (како килибарот или ахатот т.е. црн килибар) не се минерали, но сепак се користат за изработка на накит поради нивниот сјај или нивните физички особини кои имаат уметничка вредност. Реткоста е уште една одлика која што ја дава вредноста на скапоцениот камен. Уште од XIX век, од најраната антика освен за накит, изрезбаните и гравираните скапоцени камења како пехарите биле најголемите луксузни уметнички форми, резбаријата на [[Карл Фаберже]] била последната најзначајна изработка во оваа традиција. ==== Особености и подредба ==== Традиционалната подредба на западот, останата уште од Старите Грци, започнала со разликувањето на драги и полудраги камења. Слични разликувања се направени и во другите култури. Во современата употреба драги камења се :дијамантот, рубинот, сафирот и смарагдот, а сите останати се полудраги. Оваа разлика ја одразува реткоста на овие посебни камења, како и нивниот квалитет уште од древни времиња. Сите се проѕирни со префинета боја на својот чист облик. Другите камења се подредени според својата боја, проѕирност и цврстина. Традиционалната особеност не ги погодува модерните вредности, на пример додека гранатот е релативно евтин „ зелениот гранат наречен Tsavorite, може да биде многу повреден отколку смарагдот од среден квалитет. цврст камен е уште еден ненаучен израз за полудрагите камења кои се употребуваат во историјата на уметноста и археологијата. Употребата на термините „скапоцени“ и „полускапоцени“ во трговски контекст се веројатно погрешни, бидејќи лажно опфаќа одредени камења кои се во основа повеќе вредни од другите. Во денешно време камењата ги идентификувааат гемолози коишто ги опишуваат скапоцените камења, како и нивните особености користејки стручна терминологија што се однесува на полето на гемологијата. Првата одлика што гемолозите ја користат за да го откријат видот на скапоцениот камен е нивната [[хемиска структура]]. На пример, дијамантите се направени од јаглерод (C) a рубините од алуминиум оксид (Al2O3). Следува дека многу скапоцени камења се кристали коишто се распоредени според својот кристален систем каде што има правоаголни, триаголни или моноклонски. Другиот термин што се употребуве е Хабитен, за оние форми на скапоцени камења што најчесто се наоѓаат. На пример дијамантите, кои имаат кубичен кристален систем најчесто се најдени како [[осумаголник|осумаголни]]. Скапоцените камења се подредени под различни групи, видови и различности. На пример рубинот е од црвениот спектар на видот Корунд, додека пак било која друга боја на корундот се смета за сафир. Смарагдот (зелен), [[аквамарин]]от (син), [[берил]] (црвен), хелиодор (жолт), морганит (розов) сите овие се видови на Берилот. Скапоцените камења се одликуваат со показател на прекршување на светлината, протстранетост, специфична гравитација, цврстина, расцепи, пукнатини и сјај. Тие може да покажуваат состојба на колоритност или на двојно прекршување. Тие може да имаат луминисценција и карактеристично впивање на спектар. Некоја честичка или пукнатина може да биде присутна како негова содржина. Скапоцените камења исто така може да бидат подредени во однос на нивната „вода“ (квалитет). Ова е познато подредување на овие камења според нивниот сјај, прозирност или пак блескавост. Најпрозирните камења се сметаат за најквалитетни, додека второстепени и третитостепени се оние со помала прозирност. ==== Вредност ==== Нема сеопфатен систем за проценка на скапоцените камења. Дијамантите се оценуваат со употреба на систем кој го развил Гемолошкиот институт на Америја (ГИА) уште од 1950те години. Од историска гледна точка сите скапоцени камења биле оценувани со голо око. ГИА системот вклучувал и голем новитет: 10 пати голем коефициент на зголемување како класичен облик за оценување на чистината на каменот. Другите пак сè уште се проценуваат според голото око. Претставен е нов мнемониски уред таканаречен; „Четири критериуми “ (боја, облик, чистина и карат) кој ќе им помогне на потрошувачите да ги разберат факторите кои се употребуваат за да се оцени еден дијамант. Со изменување, овие категории може да бидат корисни при оцена на сите скапоцени камења. Четирите критериуми имаат различна тежина во зависност од тоа дали се применуваат на обоени скапоцени камења или на безбоен дијамант. За дијамантите, се намалува примарниот фактор за вредност, проследен со јасност и боја. Дијамантите се створени да блескаат, да ја разложат својата светлина во составните бои на виножитото, исечкани во светлосни мали парченца (светкавци), и доставени до човечкото око (сјај). Но доколку го задржат својот груб кристален облик, дијамантот нема да ги има овие особености, затоа за да постигне ова потребна е посебна техника која е наречена брусење. Камењата кои имаат своја боја, вклучувајќи ги и обоените дијаманти, основни одлучувачи на квалитетот се нивната чистина и убавината на таа боја. Физичките одлики кои ги прават обоените камења скапоцени се бојата, јасноста на бојата во помала мера (смарагдите секогаш се во помал број) кога се отсекуваат како необични оптички појави како што се појасна боја и астерија (ефект на звезда). Јаснотијата на бојата е нерамна со создавањето на бојата во скапоцениот камен. Грците, на пример многу го вреднуваат ефектот на звездата кој се наоѓа во каменот, кој се сметал како моќна љубовна магија, а Елена Тројанска била позната по носењето на ѕвездениот корунд. Од историска гледна точка скапоцените камења биле класифицирани во драги и полудраги камења. Таквата дефинираност на овие камења постојано се менува и варира заедно со културата, и отсекогаш била тешка задача да се одлучи што е тоа што скапоцените камења ги прави да бидат скапоцени. На страна од дијамантот пак, рубинот, сафирот, смарагдот, бисерот (кој не е скапоцен камен) и опалот се смета дека се скапоцени. Аметистот се сметал за скапоцен камен исто така како и во Грција сè до пронаоѓањето на поголема маса во Бразил во XIX век. Дури и во последниов век определени скапоцени камења како што се аквамаринот, оливинот и мачкиното око се популарни и поради тоа се сметаат за скапоцени. Денес во наше време пазарот не прави таква разлика. Многу скапоцени камења се употребуваат како најскап накит, секако зависно од заштитното име на дизајнерот, модните трендови, понудата на пазарот, обработката итн. И покрај тоа дијамантите, рубините, сафирите и смарагдите сè уште имаат репутација која што ги надминува другите скапоцени камења. Ретки или пак необични камења во главно се сметаат оние коишто едвај се среќаваат од страна на познавачите вклучувајќи ги андалуситот, аксинитот, каситеритот, клиногумитот и црвениот берил. Цените на скапоцените камења може многу да се променат (како и оние на танзанитот низ годините) или може да бидат доста стабилни или непроменливи (како оние на дијамантите). Всушност цените на големите скапоцени камења за карат се повисоки отколку на оние помалите, но популарноста на одредена величина на каменот може да делува врз цената. Просечните цени може да се одвиваат од 1 американски долар за карат за нормален аметист до 20.000-50.000 американски долари за трикаратниот колекционерски речиси совршен рубин наречен гулабова црвена крв. ==== Брусење и полирање ==== Некои скапоцени камења се корастат како кристали или пак во некоја друг облик зависно од тоа во каква се наоѓаат. Повеќето од нив сепак се брусат и полираат при што се користат како накит. Мала фабрика во Тајланд обработува илјадници карати сафир годишно наречени кабошони (елипсовиден облик) и камења кои се обработуваат со фацета (брусалица) со тоа што полира мали мазни прозорчиња наречени фацети со правилни мерки на прави агли. Камењата кои се непроѕирни како :опалот, тиркизот, варицитот итн, се најчесто брусени во елипсовиден облик. Овие скапоцени камења се дизајнирани така да ја покажат бојата на каменот или својствата на неговата површина како на опалот и на ѕвездениот сафир. Се користат брусни тркала и полирачи за да може да се избруси, обликува и исполира мазниот камен со облик на купола. Скапоцените камења кои се проиѕирни се нормално брусени, тоа е метода која што ги покажува оптичките особини на скапоцениот камен. Доколку аглите се премногу длабоки или премногу плитки, светлината ќе помине низ него и нема да се рефлектира кон гледачот. Брусалицата се користи за да се држи каменот на рамен круг за брусење и полирање со рамните фацети. Ретко но сепак се користат брусалици кои користат виткани кругови за да брусат и полираат виткани фацети. ==== Боја ==== Бојата на било кој материјал се должи на светлината од самата природа. Дневната светлина , која се нарекува и бела светлина, е всушност комбинација на сите бои од спектарот. Кога светлината ќе погоди некој материјал, повеќето зраци од светлината се впива додека пак мало количевство на одредена честота или бранова должина се рефлектира. Делот кој се рефлектира окото го прифаќа како боја. Рубинот изгледа црвен затоа што ги впива комплетно сите бои на дневната светлина (сина и жолта на пример) додека пак ја рефлектира црвената светлина Истиот материјал може да се појави во повеќе различни бои. На пример рубинот и сафирот го имаат истиот хемиски состав (двата камења се корунд) но имаат различни бои. Може да се случи дури и истиот скапоцен камен да има различни бои : кај сафирот се појавуваат неколку различни нијанси на сина и розова, а елегантниот сафир се експонира со цел круг на бои од жолта до портокалово-розова од неодамна е наречен Padparadscha sapphire. (папрадаша сафир) Разликата во боите се заснова на атомската структура на каменот. Иако различните камења во суштина имаат ист состав, тие не се сосема еднакви. Секој момент некој атом е заменет со сосема некој друг различен атом (може да биде во неколку, како еден во милион атоми.). Овие таканаречени примеси се доволни за да впијат одредена боја, а да остават другите бои да немаат никаков ефект врз каменот. На пример берилот, кој е безбоен и е во своја чиста минерален облик, станува смарагд со примеса на хром. Доколку додадете манган наместо хром, берилот ќе стане розов морганит. Со железо тој станува аквамарин. Некои обработки на скапоцените камења го користат фактот дека овие примеси може да бидат управувани, со тоа што ќе ја сменат бојата на скапоцениот камен. ==== Обработка ==== Скапоцените камења најчесто се обработуваат за да ја сменат бојата и бистрината на каменот. Вредноста на каменот може да зависи од видот и степенот на обработка. Некои обработки доста се користат бидејќи некои камења се цврсти, додека пак другите најчесто и не се употребуваат бидејќи бојата на скапоцениот камен не е цврста и може да се врати во првобитната нијанса. ==== Топлина ==== Топлината може да придонесе за бојата и јасноста на скапоцениот камен. Процесот на загревање со векови им е доста познат на обработувачите на скапоцени камења, и за многу видови на камења веќе и загревањето на каменот е веќе вообичаена техника. Повеќето цитрини се направени со загревање на аметистот, а пак со делумно загревање на силен степен се добива Аметрин- камен кој е половина аметист и половина цитрин. Аквамаринот најчесто се загрева за да се отстранат жолтеникавите нијанси и да се смени зелената боја во посакуваната сина или за да се прочисти веќе постоечката сина боја во почиста сина. Скоро цел танзанит се загрева на пониски температури за да се отстранат кафените тонови и да се добие посакуваната синовиолетова боја. Значителен дел од сите сафири и рубини се обработува со разновидни обработувања на топлина за да се истакнат бојата и јасноста. Доколку накитот со дијаманти се загрева (при поправки) дијамантот треба да се заштити со [[борна киселина]], а пак дијамантот (кој е чист јаглен) може да изгори на површината или пак комплетно. доколку накит кој содржи сафири или пак рубини се загрева не треба да биде обложен со борна киселина или било која друга супстанца бидејќи ова би можело да ја изгребе површината, значи не треба да бидат заштитени како што тоа го прават со дијамантот. Сеедно дали скапоцениот камен е природен или лабораториски направен (вештачки) камен, особеностите на било кој од нив се еднакви. Вештачките имаат по интезивна боја ако примесите не биле во лабораторија или пак не ја измениле јасноста на бојата на каменот. ==== Кварц==== 'Кварцот' е втор најмногу протстран минерал на Земјината кора после момирокот. Направен е од системот на SiO4 каде што секое соединение на кислород се дели на два тетраедара давајки им ја целокупната формула SiO2. Има доста разни видови кварц, од кои некои се и полудраги камења. Особено во Европа и средниот исток, разновидноста на кварцот постои уште од [[стар век|древно време]] од најчесто користените минерали за правење на накит и резби на камен. === Сооднос и структура на кристалот === Кварцот припаѓа на триагоналниот кристален систем. Идеалната кристален облик е шестрана призма со шестранични пирамиди на секој крај. Во природата кварцните кристали се најчесто сплеткани, искривени или пак толку сраснати со густо распоредени кристалчиња од кварц или други минерали што едвај им се познава дел од нивниот облик, или заедно се појавуваат во големо распротстранување. Добро обликуваните кристали во буквална смисла се формираат во лежиште каде што имаат спокоен раст во празнината, но бидејќи кристалите мора да бидат прилепени кој другиот крај на матрицата, само еден крај во вид на пирамида е присутен. Во Херкимер Каунти, Њујорк забележана е појава каде што Херкимер дијамантите имаат завршетоци на двата краја. Кварцниот отвор е таква состојба каде што празнината е речиси тркалезен облик, која што е обложена со кристали кои се насочени кон внатрешната стран. ==== Поврзани кварцни (силикатни) минерали ==== Тридимитот и кристобалитот се SiO₂ полиморфи со висока температура коишто се среќаваат во висококварцните вулкански карпи.Коезитот е погуст кварцен полиморф (многуобличен) кој може да се најде на места кои некогаш биле погодени од метеор, или пак во метаморфните карпи (што си го променуваат изгледот) формирани под притисок поголем од оној којшто е вообичаен за Земјината кора. ==== Вештачки кварц ==== Повеќето кварцови кои се употребуваат во микроелектрониката се произведени по вештачки пат. Големи, во стерилизатор преку хидротермален процес се создадени совршени кристали. Процесот вклучува обработување на здробените природни кварцови со топол воден раствор на основа на натриум хидроксид. Хидроксидот се употребува како минерализер т.е. тој помага да се испушти хранливата состојка на кварцот. Потребни се високи температури, најчесто околу 675&nbsp;°C. Растворениот кварц тогаш се кристализира во кристални зрна на прилично пониски температури. Во 2005 година во САД се произведени речиси 200 тони кварц. Вештачкиот кварц најчесто се проценува според неговиот основен Q-фактор, кој е мерка на неговата пиезоелектричка реакција и негов индикатор за чистината на кристалот. ==== Употреба ==== Кварцот е извор на многу силициумски соединенија како силициумите (на пример висококвалитетните полимери) силициумот (на пример микроелектроните) и многу други компоненти од трговско значење. Кварцот во облик на песок е намален преку јаглетоплинска реакција како прв чекор во овие интезивно енергетски процеси. ==== Пиезоелектрика ==== Кварцните кристали имаат [[пиезоелектричен ефект|пиезоелектрични]] особини: тие развиваат [[електричен потенцијал]] при примена на механички притисок. Првата примена на кварцните кристали била со фоногравските магнети. Најчеста пиезоелектрична употреба на кварцот денеска е како кристален осцилатор. Кварцниот саат е познат уред кој користи минерал. Честотата на кварцниот осцилатор е сменета со механично полнење, а ова се користи за многу прецизни мерки на многу мали промени на масите во кварцниот микробаланс и во плазма мониторите. Во 1880 година Жак и Пјер Кири ги откриле функциите на пиезоелектриката на кварцот. Болтер Гајтан Кади во 1927година прв го развил Кварцниот осцилатор или резонатор. ==== Скапоцените камења и разноликите каменоресци ==== Најзначајната разлика помеѓу видовите на кварцот е микрокристалинот (посебни кристали видливи со голо око) и видовите на крокристалинот или на криптокристалинот (агрегати на кристали видливи само под висок степен на зголемување) ==== Видови на необработени кристали ==== Чистиот кварц, народски наречен карпест кристал (понекогаш наречен бистар кварц) е безбоен и проѕирен или делумно проѕирен. Најчести обоени видови се: цитринот, розовиот кварц, аметистот, сивиот кварц, и млечниот кварц. === Цитрин === Цитринот е вид на кварц чија боја се движи од бледо жолта до кафена. Природниот цитрин е многу редок : комерцијалните цитрини се топлински обработен аметист. Цитринот содржи и траги од Fe3+ и навистина многу тешко се наоѓа. Името доаѓа од [[латински јазик|латинскиот]] збор [[citrina]] кој значи „жолта“. === Розов кварц=== Розовиот кварц е вид на кварц кој се одликува со бледорозова боја до розикаво црвена боја. Бојата обично се смета како резултат на количината на трагите од титан, железо и манган во поголема количина. Некои видови на кварц содржат микроскопски рутил игли кои произведуваат соѕвездие во преносна светлина. Последните истражувања за прекршувњето на зраците констатираат дека бојата се должи на тенките мискроскопски влакна од можниот думортиерит со поголема количина на кварц. Во кристален облик (многу ретко се наоѓа) е наречен розов кварц и неговата боја се мисли дека е произведена од трагите на фосфатот или алуминиумот. Бојата во кристалите е очигледно осетлива на светлина и е предмет на избледување. Првите кристали биле пронајдени во пегматитот блиску Румфорд, Маин, Америка, но повеќето кристали на пазарот доаѓаат од сојузната држава [[Минаш Жераис]], [[Бразил]]. === Аметист === Аметистот е облик на кварц чија боја е од светла до темна или пак виолетова мат. ===Сивкав кварц === Сивкавиот кварц е сив, проѕирна верзија на кварцот, според бистрината е од скоро целосно проѕирен до кафено – сив кристал кој е скоро непроѕирен. === Млечен кварц === Млечниот кварц можеби е еден од најчестиот вид на кристалниот кварц и може да се најде речиси насекаде. Белата боја може да се предизвика со течна содржина на гас, течност или и двете, заглавени додека трае формирањето на кристалот. Заматеноста која е создадена при оваа содржина вистински ја ограничува неговата употреба во повеќето оптички и квалитетни примени на скапоцените камења. === Рубин === Рубинот е розова до крваво-црвена боја, вид од минерални корунди (алуминиум оксид). Црвената боја е предизвикана главно поради присуството на елементот хром. Неговото име доаѓа од латинскиот збор ruber, што значи црвен. Другите видови на квалитетните корунди се наречени Сафири. Рубинот се смета за еден од 4те драгоцени камења, заедно со сафирот, смарагдот и дијамантот. Цената на рубинот се одлучува според бојата на рубинот. Најсветлиот и највредниот Црвен наречен боја на гулабова крв, кој има голема привилегираност и покрај другите рубини со сличен квалитет. По бојата следи и јасноста : слична е со дијамантите. Резбањето и тежината се исто така важни фактори за одлуката на цената. == Физичи особини == Рубините имаат цврстина од 9,0 според [[Мосова скала|Мосовата скала]] на цврстината на минералите. Од природните скапоцени камењА само мосанитот и дијамантот се со поголема цврстина од 10,0 според Мос, а мосанитот е некаде помеѓу [[корунд]]от (рубинот) и [[дијамант]]от според цврстината. Рубинот е α-Алуминиум (нај стабилен облик на Al2O3) во која мал дел од 3 позитивни јони на алуминиум се заменува со три позитивни јони на хромот. Секој од Cr3+ е опколен осумаголно со 6 негативни јони на кислород. Ова кристалографско уредување силно влијае на секој позитивен хром, по што резултира на светла апсорпција во зелено-жолтиот регион на спектарот и се претвора во црвена боја на каменото. Кога јоните на хромот ја примаат жолто – зелената светлина таа се претвора во црвен сјај (луминисценција). Ова испуштање на сјај, придонесува на црвената боја која што се добива со одземањето на зелената и виолетовата светлина од белата светлина, и додава сјај на изгледот на скапоцениот камен. Сите природни рубини имаат свои несовршености, вклучувајќи ја чистината на бојата и содржината на рутилните иглички познати како „ свила“. Обично необработените камења се загреваат пред да се обработат. Скоро сите рубини во денешно време се обработени во некој облик, а загревањето на камењата е како најсоодветна алатка. Како и да е, рубините кои воопшто не се обработени во некој облик а се со одличен квалитет се сè уште на високо место. Некои рубини покажуваат астеризам или звезда од 3 или 6 точки. Овие рубини се обработени во кабохони за да го истакнат вистинскиот ефект. Астеризмите се најдобровидливи со еден извор на светлина, и се движат низ каменот како што светлината се движи или како што каменот ротира. === Природна појава === Могок долината во Горен Мајамар (Бурма) со векови била главниот извор на рубини во светот. Тоа место има произведено некои од најубавите рубини што некогаш биле пронајдени. Најдобрата боја на мајнмар рубините е опишана како гулабова крв. Во централен Мајнмар, местото Монг Су почна да произведува рубини во текот на 90те и рапидно стана најголемото место за пронаоѓање на рубини. Неодамна во Мјанмар е пронајден талог од рубин сместен во северниот дел од државата Качин. Рубините уште од дамнешна историја се ископуваат во Тајланд, Палин и Самлоут, Дистрикт од Камбоџија, Бурма, Индија, Авганистан и во Пакистан. Рубините многу ретко се наоѓаат во Шри Ланка, загоа пак розовите сафири се многу чести. По Втората светска војна во Танзанија, Мадагаскар, Виетнам, Непал, Таџикистан и Пакистан најдени се траги (талози) од рубин. Неколку рубини се најдени и во САД во Монтана, Северна Каролина и Јужна Каролина. Неодамна се пронајдени поголеми талози на рубин под ледената плоча на Гриеланд. Во 2002 година во Васегес реката во Кенија се пронајдени рубини. Постојат извештаи дека се најдени големи остатоци на рубин во Мозамбија, во Нанхубир во Кабо Делгадо во округот на Монтепуез. Спинелот е друг вид на црвен скапоцен камен, понекогаш може да се најде заедно со рубинот во склоп на ист камен или мермер. Оние кои немаат толку искуство со скапоцени камења Црвениот спинел може да го помешаат со рубинот. Како и да е, најпрекрасните црвени спинели може да имаат приближна цена со онаа на просечниот рубин. === Фактори кои влијаат на вредноста === Дијамантите се оценуваат според критериум 4 ЦС кој е именуван според бојата, обработката и тежината на каратот. Сличните природни рубини се проценуваат со критериумот ЦС како и нивната големина и географско потекло. ==== Боја ==== Со вреднувањето на обоените скапоцени камења, бојата е единствениот најважен фактор. Бојата се дели на три компоненти: нијанска, интезивност и тон. Нијансата се упатува на бојата која што ние ја користиме како секојдневен термин. Прозирни скапоцени камења се наоѓаат во следниве нијанси: црвена, портокалова, жолта, зелена, сина, виолетова, пурпурна и розова.Првите 6 се познати како спектарни нијанси, последните две како изведени спектарни нијанси.Пурпурната е нијанса која што е помеѓу црвена и сина. Розовата е побледа нијанса на црвената боја. Во природата има многу малку чисти нијанси на скапоцени камења, се зборува за примарни, секундарни или терцијални нијанси.Во врска со рубинот, примарната нијанса мора да биде црвена. Сите други нијанси на видот на скапоцениот камен корунд се нарекуваат сафир.Рубинот може да има неколку секундарни нијанси. Можни се портокалова, пурпурна, виолетова и розова. ==== Обработка и разубавување ==== Подобрувањето на квалитетот на скапоцените камења со нивна обработка е многу честа појава.Некои обработки се употребуваат во скоро сите случаи и се сметаат за најприфатени. Во текот на доцните деведесетти години, големата понуда на евтини материјали предизвика ненадеен наплив во понудата на топлински обработени рубини, што доведе до пад на цената на рубинот. Под подобрување се подразбира промена на бојата, подобрување на проѕирноста со растворање на рутилни снопчиња, лечењето на фрактурите (испукнатините) или пак нивно целосно полнење. Најчеста обработка е со примена на топлина. Повеќето ако не и сите, рубини на долниот крај на пазарот се применува топлина на грубите камења за да се подобри бојата, да се отстранат виолетовата нијанса, сините траги и свиленоста. Овие топлински обработки се најчесто на температура од 1800&nbsp;°C (3300&nbsp;°F) степени.Некои рубини подлежат на процес со загревање на пониска температура, на јаглени цевки на температура од 1300&nbsp;°C (2400&nbsp;°F) степени за 20-30 минути. Свилата е само делумно уништена откако бојата се подобрува. Другата обработка, која што стана најчеста во последниве години, е со стаклено полнење.Полнењето на исцепините во внатрешноста на рубинот со олово стакло или сличен материјал значително ја подобри провидноста на каменот, правејќи ги претходните рубини кои биле несоодветни да бидат погодни за аплицирање на накитот. Процесот се случува во 4 чекори. * Грубите камења се полираат претходно за да се искоренат сите нечистотии од површината коишто можат да му наштетат на процесот. *Грубоста се отстранува со Флуороводород *Првиот процес на загревање во коишто не се додаваат спојници. Загревањето ги искоренува сите нечистотии од внатрешноста на испукнатините. Иако ова може да се направи на температури до 1400&nbsp;°C (2500&nbsp;°F) степени, најчесто се случува на температура од околу 900&nbsp;°C (1600&nbsp;°F) степени од свилата која е недопрена. *Вториот процес на загревање е во електрична рерна со различни хемиски додатоци. Најразлични решенија и мешавани се покажаа како успешни, како и да е оловото кое што најмногу содржи стаклен прав е најмногу употребувано во моментов.Рубинот се потопува во масла, а потоа прекриени со прав ставени на плоча се ставаат во рерна каде се загреваат на 900&nbsp;°C (1600&nbsp;°F) 1 саат во оксидирачка атмосфера. Со загревање портокаловата боја во прав се претвора во проѕирна до обоена жолта паста која што ги исполнува сите испукнатини. Откако ќе се олади, бојата на пастата е целосно проѕирна и значително ја истакнува целосната прозирност на рубинот. Ако е потребно да се додаде боја, тогаш стаклениот прав може да биде „ засилен „ со бакар или други метални оксиди како и други елементи на пример натриум, калциум, калиуми др. Вториот процес на загревање може да се повтори три или четири пати дури и да се применат различни мешавини. Ако се загрее оној накит кој содржи рубини (при поправка) не смее да биде во контакт со борна киселина или со други супстанци доколку тие може да ја вдлабнат површината. Не мора да бидат заштитени какко дијамантот. === Аметист === Аметистот е виолетова верзија на кварцот кој многу често се користи во накитот. Името доаѓа од Стара Грција: ἀ -не, и μέθυστος, methustos –пијаница, кое се однесува на верувањето дека овој камен го шптити својот сопственик од опијанување, Старите Грци и романи го носеле аметистот и исто така правеле од нив садови за пиење со верување дека тие ќе го сопрат опијанувањето. Тој е еден од многуте форми на кварцот. Аметистот е традционален камен за месецот Февруари. ==== Структура ==== Аметистот е пупрпурна верзија на кварцот (SiO2), која содржи нечистотии на железо, кое што ја дава пурпурната боја на минералот. Цврстината на минералот е иста како и на кварцот така што го прави погодна за накит. ==== Нијанса и боја ==== Аметистот се наоѓа во првични нијанси од 75–80%, светлорозово-виолетова до темнопурпурна нијанса, 15–20% од сина и црвена нијанса (зависно од светлосниот извор). Зелениот кварц понекогаш е погрешно наречен зелен аметист што е навистина погрешно и не е прифатливо име за материјал, правилниот термин би бил Празиолит. Другите имиња за зелениот кварц се вермарин, позеленет аметист или лимонов цитрин. На многу променлив интезитет, бојата на аметистот е најчесто поставена во паралелни ленти на лицето на кристалот. Еден аспект на возвишената уметност ги вклучува брусењето со кое што се добива точната бојата со цел да се направи бојата на избрусените камења, хомогена. Фактот дека понекогаш само тенок слој на виолетова боја е присутна во камен, или дека бојата не е хомогена често го прави за тешка за сечење.. Бојата на аметистот е демонстрирана како резултат на структура на тривалентно железо (Fe3+). Кога ќе се загрее аметистот може да се претвори во жолто-портокалова, жолто –кафена, или пак темнокафена и може да личи на цитрин. ==== Историја ==== Старите Египќани го употребувале аметистот како скапоцен камен и бил во голема мера застапен во древните скапоцени резбани камења. Грците верувале дека каменот аметист може да го спречи опијанувањето, додека средно европските војници носеле амајлии од аметист како заштитници во битката- Причината е тоа дека се верувало за аметистот дека лекува луѓе и ги чува трезни. Во гробовите на англосаксонците во англија биле пронајдени монистри од аметист. На 1902-та изложба во Диселдорф, Германија била презентирана голема геодезија или пак аметист-пештера пронајдена блиску Санта Крус во јужен Бразил. Во XIX век, за бојата на аметистот заслужен е присутниот манган. Сепак бидејќи е способен да подлежи на многу големи измени па дури и да биде разреден од топлина, од некои извори се верува дека е од органски извор. исто така се појавува железо тиоцијанат а и сулфур е детектиран во овој минерал. ==== Вештачки аметист ==== Вештачкиот аметист е произведен од гама-зраци, рендгенското зрачење на електронските снопчиња на чистиот кварц кој е прв смешан со железни нечистотии. На изложување на топлина, ефектите од зрачењето може делумно да бидат откажани и аметистот да стане жолт кварц, а во накитот се нарекува само „Изгорен аметист“. Вештачкиот аметист е направен како имитација на најдобриот, квалитетен аметист. Неговите хемиски и физички особини се толку слични со оние на природниот аметист така што без гемолошки испитувања (кои најчесто се чинат скапи) не може да се разликува со голема веројантност,. Има еден тест којшто е врз основа на законот на Бразилското извивање (облик на кварцно извивање каде што десните и левите кварцни структури се комбинирани во еден кристал) којшто може да се употреби како многу полесен идентификатор на вештачкиот аметист. Возможно е споените аметисти да се синтетизираат, но овој вид не е достапен во големи количини на пазарот. ==== Митологија ==== Грчкиот збор ''аметистос'' може да се преведе како „непијани“, од грчки A-„не“ + methustos „опијанети“. Аметистот се смета за силен противотров против пијанство, и затоа пехарите за вино често биле изгравирани со нив. Во старогрчката митологија, Дионис, богот на пијанството и виното ја прогонувал девицата (девојката) со име Аметистос, која што ја одбивала неговата љубов. Аметистос се молела на боговите да остане чиста, молитва на која што божицата Артемида и одговорила така што ја трансформирала во Бел камен. Покорен од желбата на Аметиста да остане чиста, Дионис истурил вино врз каменот како курбан, обојувајќи го кристалот пурпурен. Разноликоста на приказната вклучува дека Дионис бил навредуван од смртник па поради тоа и се заколнал дека ќе го убие следниот смртник кој ќе помине по неговиот пат, создавајќи крволочни тигри кои ќе го одмаздат неговиот гнев. Но излегло дека тој смртник е една прекрасна млада жена, Аметиста, која што била на пат да и оддаде почит на Артемида. Артемида и го поштедила живот така што претворила девојката во статуа од чист кртистален кварц за да ја заштити од грубите канџи. Дионис гледајќи во преубавата статуа поради тоа што се каел исплакал солзи од вино. Солзите на богот го претвориле кварцот пурпурен. Другата верзија на приказната го вклучува и титанот Реја кој го претставува Дионис со каменот Аметист со цел да предизвика умереност во пиењето на вино. ==== Географска распротстранетост ==== Аметистот се произведува во најголеми количини во Минас Гераис во Бразил каде што се создава во големи геоди заедно со вулкански карпи. Многу од шупливите рубини од југозападен Бразил и Уругвај содржат посев на кристали на аметисти во внатрешноста. Артигас, Уругвај и соседната бразилска држава Рио гранде до Сул се големи светски создавачи познати по квантитетот, Минас Гераис како и Мато Гросо, Еспирито Санто, Бахиа и државите Сеара, сите се важни производители во Бразил. Исто така е пронајдено и ископано во Јужна Кореја. Најголем површински ископ на аметиста жила во светот е во Мајсау, под Австрија. Од Русија доаѓа многу квалитетен аметист, особено од Екатеринбург блиску Муршинка, каде што се создава во шуплините на гранитните карпи. Многу места во јужна Индија произведуваат аметист. Еден од најголемите произведувачи е Замбија во Јужна Африка со годишно производство од околу 1000 тона. Аметистот се појавува во многу места во Америка. Помеѓу овие се спомнати : Мазатзал планинскиот реон во Гила и земјите на Марикопа, Аризона, Езерата Ред Федер близу Колинс, Колорадо, Планината Аметист, Тексас, Јелоу стоун Националниот парк, Делавер Каунти во Пенсилванија, Хаувуд Каунти во Северна Каролина, Дир Хил и Стоу, Маина и во езерото Супериор во регионот Минесота, Висконсин, Мичиган и Онтарио во Канада. Аметистот релативно често се наоѓа во Онтарио и во неколку места низ Нова Скотиа. Најголемиот рудник на аметист во Северна Америка се наоѓа во Тандер Беј, Онтарио. ==== Вредност ==== До XVIII век, аметистот бил вклучен во кардиналот, или во највредните скапоцени камења (заедно со дијамантот, сафирот, рубинот и смарагдот). Но, бидејќи големо количество е откриено во локации како што се Бразил, изгуби доста голем дел од својата вредност. Собирачите трагаат по длабочината на бојата, доколку е возможно со црвен отсјај доколку е соодветно избрусено. Највисококвалитетниот аметист (наречен „длабоко Руски“) е особено редок и затоа доколку се најде таков неговата вредност зависи од побарувачката на собирачите. Тој како и да е сè уште се подредува според поголемиот сјај, помал од оној на сафирите или рубините (падраша сафирот или рубинот гулабова крв) === Авентурин === Авентуринот е облик на кварц којшто се одликува со своја проѕирност и присуство на содржина на платиминерал којшто го дава сјајниот или блескавиот ефект авентуресценција. Најчеста боја на Авентуринот е зелената, но исто така тој може да биде и портокалов, кафен, жолт, син или пак сив. Портокаловите и кафените се својствени за хематитот или гоетитот. Бидејќи авентуринот е камен, неговите физички особини се : неговата специфична гравитација може да биде помеѓу 2,64-2,69 а неговата цврстина е нешто пониска од обичниот кварц кој тежи 6,5. Авентуринскиот момирок или сончевиот камен може да се помешаат со портокаловиот и црвениот кварц авентурин, иако првиот е со поголема проѕирност. Авентуринот е често врзан и изобилството на пурпурни листови може да го направи матен така што тој може да биде на прв поглед помешан со малахитот. Името Авентурин произлегува од италијанскиот збор ventura којшто значи случајно. Ова е наговестување на среќното откритие на стаклото на авентурин или златен камен, од некоја гледна точка во XVIII век. Иако тој прв бил пронајден, златниот камен е заедничка имитација на авентуринот и сончевиот камен. Златниот камен визуелно се разликува од подоцниве два минерали поради неговите груби дамки од бакар, дисперзирани заедно со стаклото во еден натприроден единствен начин. Тој е обично златно кафен, но може да се најде и син или зелен. Поголемиот дел на зелен и синозелен авентурин потекнува од Индија (особено во околината на Мајсур и Мадрас) каде што е обработен од страна на продуктивни занаетчии. Во Чиле, Шпанија и Русија се пронајдени крем бели, сиви и портокалови материјали. Повеќето се изгравирани на монисти и облици во најфините примероци претставени во кабошони, а подоцна и во накит. === Сафир === Сафирот (грчки: σάπφειρος, син камен) е скапоцен камен кој е еден вид на минералот корунд, алуминиум оксид (α-Al2O3), која е друга боја а не црвена или темнорозова, каде што каменот би се нарекувал рубин се смета за различен скапоцен камен. Количината на трагите на другите елементи како железо, титан или хром може да му придонесат на корундот сина, жолта, розова, портокалова или зеленкаста боја. Чистиот Хром е чиста нечистотија од рубини. Како и да е, комбинацијата од на пр. Хром и титан може да му дадат на сафирот боја различна од црвената. Сафирите се најчесто носени во накитот.Сафирите може да се најдат по природен пат, со барање по одредени таложења (кои се должат на отпорот да бидат кородирани во споредба со камењата со помала цврстина), или формирањата на карпите, или пак тие можат да бидат рачно изработени за индустриска или декоративна намена во големи кристални топки. Поради значителната цврстина на сафирите (и во главно на алуминиум оксидот) сафирите се употребуваат во некои неукрасни апликации вклучувајќи ги инфрацрвените оптички компоненти, како што се научни инструменти : високоиздржливите стакла (прозори) (исто така употребени во научните алати). ==== Природни сафири ==== Сафирот е еден од двата или трите видови на скапоцени камења на корундот, од кои едниот е црвен а другиот темнорозов рубин. Иако сината е нивната најпозната боја, сафирите се направени од било која боја освен црвена. Сафирите исто така може да се и безбојни, а може да се најдат во нијанси на сиво и црно. Цената на природните сафири варира зависно од нивната боја, читина, големина, обработка, и секако квалитетот – како и нивното географско потекло. Значителни талози на сафир се пронајдени во Источна Австралија, Тајланд, Шри Ланка, Мадагаскар, ИсточнаАфрика и во Северна Америка во неколку локации, најмногу во Монтана. Сафирот и рубините се ајчесто пронајдени заедно на исто место, но обично еден скапоцен камен е во поголемо изобилство. ==== Син сафир ==== Бојата на скапоцените камења се разделува во три компоненти : нијанса, интезивност и тоналитет. Интезивноста се однесува на живописноста или светлината или обоеноста на нијансата, тоналитетот за светлоста или темноста на нијансата. Синиот сафир постои во неколку мешавии на неговата примарна (сина) и секундарна нијанса, неколку нијансни тонови и нијанси на светлина. Сините сафири се проценуваат според чистината на примарната нијанса. Пурпурна, виолетова и зелена се најчестите второстепени нијанси пронајдени на синиот сафир. Виолетовата и пурпурната може да придонесат за целокупната убавина на бојата, додека пак зелената се смета дека може да делува негативно. Сините сафири што имаат повеќе од 15% виолетова или пурпурна боја во главно се смета дека се со најпрефинет квалитет. Сините сафири со било колкава количина на зелена боја како втора нијанса не се сметаат за скапоцени камења со префинет квалитет. Сивата боја е нормално заситувачки модификатор или маска најдена во сините сафири. Сивата боја го намалува интезивитетот или светлината на нијансата и така добива негативен ефект. Бојата на префинетите сини сафири може да се опише како живописна речиси темновиолетова до пурпурна сина каде што приманата сина нијанса е најмалку 85% застапена, а секундарната нијанса е не повеќе од 15% застапена без ни најмалку мешање на второстепено зелена нијанса или пак зелена покриеност. 423 каратниот (85g) сафир Логан којшто се наоѓа во Националниот природонаучен музеј во Вашингтон е еден од најголемите фацетни квалитетни скапоцени камења на синиот сафир што воопшто постојат. ==== Луксузна боја на сафирот ==== Жолтите и зелените сафири исто така доста се наоѓаат.Како што хромот расте, Розовите сафири се продлабочуваат во бојата. Колку е подлабока розовата боја толку поголема е нивната парична вредност. Сафирите исто така може да се сретнат во нијанси на портокалова и кафена, а пак безбојните сафири понекогаш се употребуваат како замена на дијамантот во накитот. Падмарага сафирите секогаш носат поголеми цени дури и од најпрефинетите сини сафири. Во последно време, повеќето сафири од оваа боја се појавуваат на пазарот како резултат на вештачка обработка која што се нарекува : решеткаста дифузија. === Папрадаша=== Папрадаша е розово-портокалов корунд, со низок до среден интезивитет и светол тон, првично ископан во Шри Ланка, но исто така се пронајдени талози во Виетнам и Африка. Папрадаша сафирите се ретки, најретко од се е комплетно природната разноличност, без никаква трага на преработка. Името потекнува од [[санскрит]]скиот збор „падмарага“ (падма = лотус; рага = боја). Боја, слична на [[лотосов цвет]]. ==== Ѕвезден сафир ==== Ѕвездениот сафир е вид на сафир којшто изразува ѕвезда исто како појавата позната како астеризам. Ѕвездениот сафир содржи иглични пресеци како содржина (често минерален траг, минерал создаден примарно од титан оксид) којшто создава привидение од 6 зрачна шема во облик на ѕвезда кога се гледа со надземен извор на светлина. Црната ѕвезда од Квинсленд се верув дека е најголемиот ѕвезден сафир којшто некогаш бил ископан, и тежи 733 карати. Звездата од Индија (која тежи 563,4 карати) се мисли дека е вториот по големина ѕвезден сафир, и моментално е изложен во [[Американски природонаучен музеј|Американскиот природонаучен музеј]] во Њујорк . 182 каратната Ѕвезда од Бомбај, која е сместена во Националниот природонаучен музеј во Вашингтон е пример за син ѕвезден сафир. Вредноста на ѕвездениот сафир, како и да е зависи не само од тежината на каменот туку и од бојата, прозирноста и интезивитетот на астеризмот. ==== Менување на бојата на сафирот ==== Ретката разноликост на сафирот, позната како сафир којшто ја менува бојата, постои во разлиќни бои и различна светлина. Овие сафири кои ја менуваат бојата на надворешна дневна светлина се пурпурни а а на флуоресцентна светлина да бидат и зеленкасти. Некои камења менуваат боја целосно а некои само делумно, со тоа што некои камења од сини одат кон сино виолетова боја. Додека овие сафири коишто ја менуваат својата боја доаѓаат од повеќе различни месте, скапоцените камчиња од танзанија е главниот извор. Одредени вештачки сафири кои ја менуваат својата боја се продаваат како лабораториски или синтетички александрит, којшто е прецизно наречен симунат (исто така е наречен александриум) вториот е всушност тип на крисоберил-сосема различни супстанци чиј плеохроизам е различен и многу појасен отколку корундот (сафирот) кој менува бои. ==== Извор на боја ==== Рубините се корунди кои содржат `` нечистотиии од хром кои впиваат жолто-зелена светлина и се резултира во подлабока рубинова црвена боја со зголемена содржина. Пурпурните сафири содржат траги од вандиум и доаѓа до неколку разновидни нијанси. Корундот кој содржи ~0,01% од титанот е безбојна. Доколку се присутни траги од железо, многу бледа жолтеникава до зелена боја може да биде видена. Доколку се присутни нечистотии од титан и железо, како и да е резултатот ќе биде прекрасна модросина боја. За разлика од локализираната (мегуатомска) апсорпција на светлина која што ја предизвикува бојата за нечистотии на хромот и вандиумот, сината боја на сафирите доаѓа од интервалентно преносно полнење, што подразбира пренесување на електрон од еден јон на преносен метал на друг преку спроводник или валентна врска. Железото може да биде во облик на Fe2+ или Fe3+ додека пак титанот во главно го има обликот Ti4+. Доколку јоните на Fe2+ и Ti4+ се заменат со Al3+, се создаваат области на нерамнотежа на полнењето. Преносот на еден електрон од Fe2+ и Ti4+ може да предизвика промена на валентната состојба во двете соединенија. Поради таа валентна промена се случува специфична промена на енергијата на електронот и се впива електромагнетна енергија. Брановата должина на впиената енергија ја дава жолтата светлина. Кога оваа светлина се одзема од карактеристичната бела светлина се комплетира резултатот на сина боја. Понекогаш кога атомското растојание е различно и оди во различен правец тогаш се добива резултат на синозелено двобојство. Интервалентниот пренос е процес којшто создава силно обоена појава со мал процент на примеси. додека 1% на хром мора да биде присутен во корундот пред да се појави црвена рубин боја, сината сафирна боја е присутна на само 0,01% титан и железо. ==== Обработка ==== Сафирите може да се обработуваат со неколку методи за да се разубави и подобри нивната јасност и боја. Се практикува загревањето на природните сафири за да се подобри и разубави нивната боја. Ова се прави со загревање на сафирот по неколку часа на температура од 500 до 1800&nbsp;°C , или пак со загревање на непотполна азотна атмосферска печка седум дена или повеќе. По загревањето камењата стануваат се посини но губат некои свои рутилни соединенија (свила). Кога се употребуваат високи температури, каменот ја губи целата свила и станува чист при зголемување. Уште од римско време постои доказот дека сафирот и другите камења биле предмет на греење. Оние камења кои не се загреваат се многу ретки и често се продаваат заедно со потврда од независни гемолошки лаборатории со која се потврдува дека „нема знаци на топлинска обработка“. Јого-сафирите не треба да бидат загреани бидејќи нивната сина боја е постојана и јака, тие се во главно без примеси и имаат постојана чистина (јасност). Во 1980-тите Кога Интергем Лимитед започнал да го рекламира Јого-каменот како светски гарантиран не обработен сафир, изјавата го погодила пазарот на скапоцени камења бидејќи претходно процесот на загревање бил таен (неоткриен), но во 1982 година проблемот со загревањето на камењата станал уште поголем. Во тоа време 95% од сафирите во целиот свет биле термално обработени за да ја подобрат својата природна боја. Соочувајки се со овој проблем, оние скапоцени камења кои биле загревани многу често избледувале со тек на време. Обучените гемологисти можат да препознаат камен кој е загреан со точност од 95%. Обработката со дифузија е нешто поконтраверзна со тоа што таа се користи за да се додадат елементи на сафирот за намена да се подоврат боите. Најчесто берилиумот е дифузиран во сафир при загревање на многу висока температура, речиси до точката на топење на сафирот. Првично со овој процес се создадени (околу 2000) портокалови сафири, иако сега процесот е унапреден и многу бои на сафирот се најчесто обработени со берилиумот. Не е етички тајно да се продаваат сафири обработени со берилиум, и цената би требало да им биде многу пониска од природниот скапоцен камен или од оној кој сам се разубавува преку самостојно загревање. Оние камења кои се обработени со дифузија на површината се воглавно одобрени бидејќи кога деланките на каменот повторно се полираат, папрадаша обоениот слој може да се отстрани. (постојат некои камења обработени со дифузија на коишто бојата им оди многу подлабоко од површината). Проблемот е во фактот дека обработените папрадаши се понекогаш навистина многу тешки за да се препознаат, затоа се и причина да се добие сертификат од угледната гемолошка лабораторија (на пример Gubelin, SSEF, AGTA, итн, ) како препорака пред да се инвестира во нив. Според упатствата на Федералната комисија за трговија во САД се бара откривање на каков било начин на разубавување којшто има значителен ефект врз вредноста на скапоцениот камен. ==== Откопување ==== Сафирите се откопуваат од алувијални талози или пак од првичните подземни работи. Рударските локации се Бурма, Мадагаскар, Шри Ланка, Австралија, Тајланд, Индија, Пакистан, Авганистан, Танзанија, Кенија и Кина. Логан сафирот, ѕвездата на Индија, и ѕвездата на Бомбај потекнуваат од рудниците во Шри Ланка. Мадагаскар е светски водач во производство на сафир (од 2007) особено со неговите талози во градот Иакака и околу него. Пред отворањето на Иакака рудниците, Австралија беше најголемиот производител на сафири (како во 1987 година). Во 1991 бил откриен нов извор на сафири во Андранондамбо, јужен Мадагаскар. во 1993 започнале со ископување на сафирот по што после неколку годи ни го напуштиле поради потешкотиите за да се подобри лежиштето на сафирот. Во северна Америка се извадени сафири од неколку талози во Монтана, по Мисури реката во близина на Елена, Монтана, Драи Котонвуд Крик во близина на Мисула, Монтана и Рок Крик во близина на Филипзбург, Монтана. Пронајдени се префинети сини Јого-сафири во Јого Гулх, западно од Левинстон, Монтана. Неколку ископи на сафири и рубини исто така се пронајдени во околината на Франклин. Талозите од сафир во Кашмир сè уште се добро познати во индустријата на скапоцени камења, и порај фактот дека највисокото производство во оваа околина најмногу зазема место со релативно краток период на крајот од XIX и почетокот на XX век. ==== Вештачки сафир ==== Во 1902 година францускиот хемичар Август Вернел разви процес за производство на вештачки сафирни кристали.во процесот Вернел именуван по него се додава префинет земјен прав на оксихидрогенскиот пламен а ова се случува директно наспроти покривката. Земјата полека се таложи во пламенот создавајќи „боул, од сафир, во облик на солза. Може да се додадат хемиски додатоци за да се создаде вештачка верзија на рубинот, и сите други природни бои на сафирот и плус сите други бои кои не се виделе во геологијата. Вештачкиот материјал за сафир е идентичен на природниот сафир, освен тоа тој може да се направи без недостатоци кои може да се најдат во природниот камен. Недостатокот на процесот Вернеул е дека големите кристали имаат висок процент на внатрешна крутина. Многу методи на рачната изработка на сафирот се варијации на процесот Цохралски кој е измислен во 1916 година. Во овој процес мал сафирен кристал се натопува во сад направен од скапоценеиот метал родиум, кој содржи стопена алуминиум, а потоа полека сеповлекува на со стапка од 1 до 100 [[мм]] на час. На крајот алуминиумот се кристализира, создавајки голем долг камен во облик на [[морков]] со големина од над 400 мм во пречник и со тежина од околу 500 кг. == Наводи == {{наводи}} {{Скапоцени камења}} {{Нормативна контрола}} [[Категорија:Скапоцени камења| ]] [[Категорија:Материјали]] [[Категорија:Минералогија]] [[Категорија:Минерали|*]] [[Категорија:Накит]] h8z25lzw7wtxd4ggd6sdvbq9nluvuos 5380301 5380300 2025-06-15T09:30:46Z Bjankuloski06 332 5380301 wikitext text/x-wiki [[Податотека:Gem.pebbles.800pix.labelled.jpg|десно|мини|300п|Видови на скапоцени камења]] '''Скапоцен камен''' ('''драг''', драгоцен или '''бесценет камен''') — парче [[минерал]] кој во исполирана и изделкан облик се користи за правење накит или други украси. Меѓутоа одредени карпести (како [[син камен]] и осргански материјали (како килибарот или ахатот т.е. црн килибар) не се минерали, но сепак се користат за изработка на накит поради нивниот сјај или нивните физички особини кои имаат уметничка вредност. Реткоста е уште една одлика која што ја дава вредноста на скапоцениот камен. Уште од XIX век, од најраната антика освен за накит, изрезбаните и гравираните скапоцени камења како пехарите биле најголемите луксузни уметнички форми, резбаријата на [[Карл Фаберже]] била последната најзначајна изработка во оваа традиција. ==== Особености и подредба ==== Традиционалната подредба на западот, останата уште од Старите Грци, започнала со разликувањето на драги и полудраги камења. Слични разликувања се направени и во другите култури. Во современата употреба драги камења се :дијамантот, рубинот, сафирот и смарагдот, а сите останати се полудраги. Оваа разлика ја одразува реткоста на овие посебни камења, како и нивниот квалитет уште од древни времиња. Сите се проѕирни со префинета боја на својот чист облик. Другите камења се подредени според својата боја, проѕирност и цврстина. Традиционалната особеност не ги погодува модерните вредности, на пример додека гранатот е релативно евтин „ зелениот гранат наречен Tsavorite, може да биде многу повреден отколку смарагдот од среден квалитет. цврст камен е уште еден ненаучен израз за полудрагите камења кои се употребуваат во историјата на уметноста и археологијата. Употребата на термините „скапоцени“ и „полускапоцени“ во трговски контекст се веројатно погрешни, бидејќи лажно опфаќа одредени камења кои се во основа повеќе вредни од другите. Во денешно време камењата ги идентификувааат гемолози коишто ги опишуваат скапоцените камења, како и нивните особености користејки стручна терминологија што се однесува на полето на гемологијата. Првата одлика што гемолозите ја користат за да го откријат видот на скапоцениот камен е нивната [[хемиска структура]]. На пример, дијамантите се направени од јаглерод (C) a рубините од алуминиум оксид (Al2O3). Следува дека многу скапоцени камења се кристали коишто се распоредени според својот кристален систем каде што има правоаголни, триаголни или моноклонски. Другиот термин што се употребуве е Хабитен, за оние форми на скапоцени камења што најчесто се наоѓаат. На пример дијамантите, кои имаат кубичен кристален систем најчесто се најдени како [[осумаголник|осумаголни]]. Скапоцените камења се подредени под различни групи, видови и различности. На пример рубинот е од црвениот спектар на видот Корунд, додека пак било која друга боја на корундот се смета за сафир. Смарагдот (зелен), [[аквамарин]]от (син), [[берил]] (црвен), хелиодор (жолт), морганит (розов) сите овие се видови на Берилот. Скапоцените камења се одликуваат со показател на прекршување на светлината, протстранетост, специфична гравитација, цврстина, расцепи, пукнатини и сјај. Тие може да покажуваат состојба на колоритност или на двојно прекршување. Тие може да имаат луминисценција и карактеристично впивање на спектар. Некоја честичка или пукнатина може да биде присутна како негова содржина. Скапоцените камења исто така може да бидат подредени во однос на нивната „вода“ (квалитет). Ова е познато подредување на овие камења според нивниот сјај, прозирност или пак блескавост. Најпрозирните камења се сметаат за најквалитетни, додека второстепени и третитостепени се оние со помала прозирност. ==== Вредност ==== Нема сеопфатен систем за проценка на скапоцените камења. Дијамантите се оценуваат со употреба на систем кој го развил Гемолошкиот институт на Америја (ГИА) уште од 1950те години. Од историска гледна точка сите скапоцени камења биле оценувани со голо око. ГИА системот вклучувал и голем новитет: 10 пати голем коефициент на зголемување како класичен облик за оценување на чистината на каменот. Другите пак сè уште се проценуваат според голото око. Претставен е нов мнемониски уред таканаречен; „Четири критериуми “ (боја, облик, чистина и карат) кој ќе им помогне на потрошувачите да ги разберат факторите кои се употребуваат за да се оцени еден дијамант. Со изменување, овие категории може да бидат корисни при оцена на сите скапоцени камења. Четирите критериуми имаат различна тежина во зависност од тоа дали се применуваат на обоени скапоцени камења или на безбоен дијамант. За дијамантите, се намалува примарниот фактор за вредност, проследен со јасност и боја. Дијамантите се створени да блескаат, да ја разложат својата светлина во составните бои на виножитото, исечкани во светлосни мали парченца (светкавци), и доставени до човечкото око (сјај). Но доколку го задржат својот груб кристален облик, дијамантот нема да ги има овие особености, затоа за да постигне ова потребна е посебна техника која е наречена брусење. Камењата кои имаат своја боја, вклучувајќи ги и обоените дијаманти, основни одлучувачи на квалитетот се нивната чистина и убавината на таа боја. Физичките одлики кои ги прават обоените камења скапоцени се бојата, јасноста на бојата во помала мера (смарагдите секогаш се во помал број) кога се отсекуваат како необични оптички појави како што се појасна боја и астерија (ефект на ѕвезда). Јаснотијата на бојата е нерамна со создавањето на бојата во скапоцениот камен. Грците, на пример многу го вреднуваат ефектот на ѕвездата кој се наоѓа во каменот, кој се сметал како моќна љубовна магија, а Елена Тројанска била позната по носењето на ѕвездениот корунд. Од историска гледна точка скапоцените камења биле класифицирани во драги и полудраги камења. Таквата дефинираност на овие камења постојано се менува и варира заедно со културата, и отсекогаш била тешка задача да се одлучи што е тоа што скапоцените камења ги прави да бидат скапоцени. На страна од дијамантот пак, рубинот, сафирот, смарагдот, бисерот (кој не е скапоцен камен) и опалот се смета дека се скапоцени. Аметистот се сметал за скапоцен камен исто така како и во Грција сè до пронаоѓањето на поголема маса во Бразил во XIX век. Дури и во последниов век определени скапоцени камења како што се аквамаринот, оливинот и мачкиното око се популарни и поради тоа се сметаат за скапоцени. Денес во наше време пазарот не прави таква разлика. Многу скапоцени камења се употребуваат како најскап накит, секако зависно од заштитното име на дизајнерот, модните трендови, понудата на пазарот, обработката итн. И покрај тоа дијамантите, рубините, сафирите и смарагдите сè уште имаат репутација која што ги надминува другите скапоцени камења. Ретки или пак необични камења во главно се сметаат оние коишто едвај се среќаваат од страна на познавачите вклучувајќи ги андалуситот, аксинитот, каситеритот, клиногумитот и црвениот берил. Цените на скапоцените камења може многу да се променат (како и оние на танзанитот низ годините) или може да бидат доста стабилни или непроменливи (како оние на дијамантите). Всушност цените на големите скапоцени камења за карат се повисоки отколку на оние помалите, но популарноста на одредена величина на каменот може да делува врз цената. Просечните цени може да се одвиваат од 1 американски долар за карат за нормален аметист до 20.000-50.000 американски долари за трикаратниот колекционерски речиси совршен рубин наречен гулабова црвена крв. ==== Брусење и полирање ==== Некои скапоцени камења се корастат како кристали или пак во некоја друг облик зависно од тоа во каква се наоѓаат. Повеќето од нив сепак се брусат и полираат при што се користат како накит. Мала фабрика во Тајланд обработува илјадници карати сафир годишно наречени кабошони (елипсовиден облик) и камења кои се обработуваат со фацета (брусалица) со тоа што полира мали мазни прозорчиња наречени фацети со правилни мерки на прави агли. Камењата кои се непроѕирни како :опалот, тиркизот, варицитот итн, се најчесто брусени во елипсовиден облик. Овие скапоцени камења се дизајнирани така да ја покажат бојата на каменот или својствата на неговата површина како на опалот и на ѕвездениот сафир. Се користат брусни тркала и полирачи за да може да се избруси, обликува и исполира мазниот камен со облик на купола. Скапоцените камења кои се проиѕирни се нормално брусени, тоа е метода која што ги покажува оптичките особини на скапоцениот камен. Доколку аглите се премногу длабоки или премногу плитки, светлината ќе помине низ него и нема да се рефлектира кон гледачот. Брусалицата се користи за да се држи каменот на рамен круг за брусење и полирање со рамните фацети. Ретко но сепак се користат брусалици кои користат виткани кругови за да брусат и полираат виткани фацети. ==== Боја ==== Бојата на било кој материјал се должи на светлината од самата природа. Дневната светлина , која се нарекува и бела светлина, е всушност комбинација на сите бои од спектарот. Кога светлината ќе погоди некој материјал, повеќето зраци од светлината се впива додека пак мало количевство на одредена честота или бранова должина се рефлектира. Делот кој се рефлектира окото го прифаќа како боја. Рубинот изгледа црвен затоа што ги впива комплетно сите бои на дневната светлина (сина и жолта на пример) додека пак ја рефлектира црвената светлина Истиот материјал може да се појави во повеќе различни бои. На пример рубинот и сафирот го имаат истиот хемиски состав (двата камења се корунд) но имаат различни бои. Може да се случи дури и истиот скапоцен камен да има различни бои : кај сафирот се појавуваат неколку различни нијанси на сина и розова, а елегантниот сафир се експонира со цел круг на бои од жолта до портокалово-розова од неодамна е наречен Padparadscha sapphire. (папрадаша сафир) Разликата во боите се заснова на атомската структура на каменот. Иако различните камења во суштина имаат ист состав, тие не се сосема еднакви. Секој момент некој атом е заменет со сосема некој друг различен атом (може да биде во неколку, како еден во милион атоми.). Овие таканаречени примеси се доволни за да впијат одредена боја, а да остават другите бои да немаат никаков ефект врз каменот. На пример берилот, кој е безбоен и е во своја чиста минерален облик, станува смарагд со примеса на хром. Доколку додадете манган наместо хром, берилот ќе стане розов морганит. Со железо тој станува аквамарин. Некои обработки на скапоцените камења го користат фактот дека овие примеси може да бидат управувани, со тоа што ќе ја сменат бојата на скапоцениот камен. ==== Обработка ==== Скапоцените камења најчесто се обработуваат за да ја сменат бојата и бистрината на каменот. Вредноста на каменот може да зависи од видот и степенот на обработка. Некои обработки доста се користат бидејќи некои камења се цврсти, додека пак другите најчесто и не се употребуваат бидејќи бојата на скапоцениот камен не е цврста и може да се врати во првобитната нијанса. ==== Топлина ==== Топлината може да придонесе за бојата и јасноста на скапоцениот камен. Процесот на загревање со векови им е доста познат на обработувачите на скапоцени камења, и за многу видови на камења веќе и загревањето на каменот е веќе вообичаена техника. Повеќето цитрини се направени со загревање на аметистот, а пак со делумно загревање на силен степен се добива Аметрин- камен кој е половина аметист и половина цитрин. Аквамаринот најчесто се загрева за да се отстранат жолтеникавите нијанси и да се смени зелената боја во посакуваната сина или за да се прочисти веќе постоечката сина боја во почиста сина. Скоро цел танзанит се загрева на пониски температури за да се отстранат кафените тонови и да се добие посакуваната синовиолетова боја. Значителен дел од сите сафири и рубини се обработува со разновидни обработувања на топлина за да се истакнат бојата и јасноста. Доколку накитот со дијаманти се загрева (при поправки) дијамантот треба да се заштити со [[борна киселина]], а пак дијамантот (кој е чист јаглен) може да изгори на површината или пак комплетно. доколку накит кој содржи сафири или пак рубини се загрева не треба да биде обложен со борна киселина или било која друга супстанца бидејќи ова би можело да ја изгребе површината, значи не треба да бидат заштитени како што тоа го прават со дијамантот. Сеедно дали скапоцениот камен е природен или лабораториски направен (вештачки) камен, особеностите на било кој од нив се еднакви. Вештачките имаат по интезивна боја ако примесите не биле во лабораторија или пак не ја измениле јасноста на бојата на каменот. ==== Кварц==== 'Кварцот' е втор најмногу протстран минерал на Земјината кора после момирокот. Направен е од системот на SiO4 каде што секое соединение на кислород се дели на два тетраедара давајки им ја целокупната формула SiO2. Има доста разни видови кварц, од кои некои се и полудраги камења. Особено во Европа и средниот исток, разновидноста на кварцот постои уште од [[стар век|древно време]] од најчесто користените минерали за правење на накит и резби на камен. === Сооднос и структура на кристалот === Кварцот припаѓа на триагоналниот кристален систем. Идеалната кристален облик е шестрана призма со шестранични пирамиди на секој крај. Во природата кварцните кристали се најчесто сплеткани, искривени или пак толку сраснати со густо распоредени кристалчиња од кварц или други минерали што едвај им се познава дел од нивниот облик, или заедно се појавуваат во големо распротстранување. Добро обликуваните кристали во буквална смисла се формираат во лежиште каде што имаат спокоен раст во празнината, но бидејќи кристалите мора да бидат прилепени кој другиот крај на матрицата, само еден крај во вид на пирамида е присутен. Во Херкимер Каунти, Њујорк забележана е појава каде што Херкимер дијамантите имаат завршетоци на двата краја. Кварцниот отвор е таква состојба каде што празнината е речиси тркалезен облик, која што е обложена со кристали кои се насочени кон внатрешната стран. ==== Поврзани кварцни (силикатни) минерали ==== Тридимитот и кристобалитот се SiO<sub>2</sub> полиморфи со висока температура коишто се среќаваат во висококварцните вулкански карпи.Коезитот е погуст кварцен полиморф (многуобличен) кој може да се најде на места кои некогаш биле погодени од метеор, или пак во метаморфните карпи (што си го променуваат изгледот) формирани под притисок поголем од оној којшто е вообичаен за Земјината кора. ==== Вештачки кварц ==== Повеќето кварцови кои се употребуваат во микроелектрониката се произведени по вештачки пат. Големи, во стерилизатор преку хидротермален процес се создадени совршени кристали. Процесот вклучува обработување на здробените природни кварцови со топол воден раствор на основа на натриум хидроксид. Хидроксидот се употребува како минерализер т.е. тој помага да се испушти хранливата состојка на кварцот. Потребни се високи температури, најчесто околу 675&nbsp;°C. Растворениот кварц тогаш се кристализира во кристални зрна на прилично пониски температури. Во 2005 година во САД се произведени речиси 200 тони кварц. Вештачкиот кварц најчесто се проценува според неговиот основен Q-фактор, кој е мерка на неговата пиезоелектричка реакција и негов индикатор за чистината на кристалот. ==== Употреба ==== Кварцот е извор на многу силициумски соединенија како силициумите (на пример висококвалитетните полимери) силициумот (на пример микроелектроните) и многу други компоненти од трговско значење. Кварцот во облик на песок е намален преку јаглетоплинска реакција како прв чекор во овие интезивно енергетски процеси. ==== Пиезоелектрика ==== Кварцните кристали имаат [[пиезоелектричен ефект|пиезоелектрични]] особини: тие развиваат [[електричен потенцијал]] при примена на механички притисок. Првата примена на кварцните кристали била со фоногравските магнети. Најчеста пиезоелектрична употреба на кварцот денеска е како кристален осцилатор. Кварцниот саат е познат уред кој користи минерал. Честотата на кварцниот осцилатор е сменета со механично полнење, а ова се користи за многу прецизни мерки на многу мали промени на масите во кварцниот микробаланс и во плазма мониторите. Во 1880 година Жак и Пјер Кири ги откриле функциите на пиезоелектриката на кварцот. Болтер Гајтан Кади во 1927година прв го развил Кварцниот осцилатор или резонатор. ==== Скапоцените камења и разноликите каменоресци ==== Најзначајната разлика помеѓу видовите на кварцот е микрокристалинот (посебни кристали видливи со голо око) и видовите на крокристалинот или на криптокристалинот (агрегати на кристали видливи само под висок степен на зголемување) ==== Видови на необработени кристали ==== Чистиот кварц, народски наречен карпест кристал (понекогаш наречен бистар кварц) е безбоен и проѕирен или делумно проѕирен. Најчести обоени видови се: цитринот, розовиот кварц, аметистот, сивиот кварц, и млечниот кварц. === Цитрин === Цитринот е вид на кварц чија боја се движи од бледо жолта до кафена. Природниот цитрин е многу редок : комерцијалните цитрини се топлински обработен аметист. Цитринот содржи и траги од Fe3+ и навистина многу тешко се наоѓа. Името доаѓа од [[латински јазик|латинскиот]] збор [[citrina]] кој значи „жолта“. === Розов кварц=== Розовиот кварц е вид на кварц кој се одликува со бледорозова боја до розикаво црвена боја. Бојата обично се смета како резултат на количината на трагите од титан, железо и манган во поголема количина. Некои видови на кварц содржат микроскопски рутил игли кои произведуваат соѕвездие во преносна светлина. Последните истражувања за прекршувњето на зраците констатираат дека бојата се должи на тенките мискроскопски влакна од можниот думортиерит со поголема количина на кварц. Во кристален облик (многу ретко се наоѓа) е наречен розов кварц и неговата боја се мисли дека е произведена од трагите на фосфатот или алуминиумот. Бојата во кристалите е очигледно осетлива на светлина и е предмет на избледување. Првите кристали биле пронајдени во пегматитот блиску Румфорд, Маин, Америка, но повеќето кристали на пазарот доаѓаат од сојузната држава [[Минаш Жераис]], [[Бразил]]. === Аметист === Аметистот е облик на кварц чија боја е од светла до темна или пак виолетова мат. ===Сивкав кварц === Сивкавиот кварц е сив, проѕирна верзија на кварцот, според бистрината е од скоро целосно проѕирен до кафено – сив кристал кој е скоро непроѕирен. === Млечен кварц === Млечниот кварц можеби е еден од најчестиот вид на кристалниот кварц и може да се најде речиси насекаде. Белата боја може да се предизвика со течна содржина на гас, течност или и двете, заглавени додека трае формирањето на кристалот. Заматеноста која е создадена при оваа содржина вистински ја ограничува неговата употреба во повеќето оптички и квалитетни примени на скапоцените камења. === Рубин === Рубинот е розова до крваво-црвена боја, вид од минерални корунди (алуминиум оксид). Црвената боја е предизвикана главно поради присуството на елементот хром. Неговото име доаѓа од латинскиот збор ruber, што значи црвен. Другите видови на квалитетните корунди се наречени Сафири. Рубинот се смета за еден од 4те драгоцени камења, заедно со сафирот, смарагдот и дијамантот. Цената на рубинот се одлучува според бојата на рубинот. Најсветлиот и највредниот Црвен наречен боја на гулабова крв, кој има голема привилегираност и покрај другите рубини со сличен квалитет. По бојата следи и јасноста : слична е со дијамантите. Резбањето и тежината се исто така важни фактори за одлуката на цената. == Физичи особини == Рубините имаат цврстина од 9,0 според [[Мосова скала|Мосовата скала]] на цврстината на минералите. Од природните скапоцени камењА само мосанитот и дијамантот се со поголема цврстина од 10,0 според Мос, а мосанитот е некаде помеѓу [[корунд]]от (рубинот) и [[дијамант]]от според цврстината. Рубинот е α-Алуминиум (нај стабилен облик на Al2O3) во која мал дел од 3 позитивни јони на алуминиум се заменува со три позитивни јони на хромот. Секој од Cr3+ е опколен осумаголно со 6 негативни јони на кислород. Ова кристалографско уредување силно влијае на секој позитивен хром, по што резултира на светла апсорпција во зелено-жолтиот регион на спектарот и се претвора во црвена боја на каменото. Кога јоните на хромот ја примаат жолто – зелената светлина таа се претвора во црвен сјај (луминисценција). Ова испуштање на сјај, придонесува на црвената боја која што се добива со одземањето на зелената и виолетовата светлина од белата светлина, и додава сјај на изгледот на скапоцениот камен. Сите природни рубини имаат свои несовршености, вклучувајќи ја чистината на бојата и содржината на рутилните иглички познати како „ свила“. Обично необработените камења се загреваат пред да се обработат. Скоро сите рубини во денешно време се обработени во некој облик, а загревањето на камењата е како најсоодветна алатка. Како и да е, рубините кои воопшто не се обработени во некој облик а се со одличен квалитет се сè уште на високо место. Некои рубини покажуваат астеризам или звезда од 3 или 6 точки. Овие рубини се обработени во кабохони за да го истакнат вистинскиот ефект. Астеризмите се најдобровидливи со еден извор на светлина, и се движат низ каменот како што светлината се движи или како што каменот ротира. === Природна појава === Могок долината во Горен Мајамар (Бурма) со векови била главниот извор на рубини во светот. Тоа место има произведено некои од најубавите рубини што некогаш биле пронајдени. Најдобрата боја на мајнмар рубините е опишана како гулабова крв. Во централен Мајнмар, местото Монг Су почна да произведува рубини во текот на 90те и рапидно стана најголемото место за пронаоѓање на рубини. Неодамна во Мјанмар е пронајден талог од рубин сместен во северниот дел од државата Качин. Рубините уште од дамнешна историја се ископуваат во Тајланд, Палин и Самлоут, Дистрикт од Камбоџија, Бурма, Индија, Авганистан и во Пакистан. Рубините многу ретко се наоѓаат во Шри Ланка, загоа пак розовите сафири се многу чести. По Втората светска војна во Танзанија, Мадагаскар, Виетнам, Непал, Таџикистан и Пакистан најдени се траги (талози) од рубин. Неколку рубини се најдени и во САД во Монтана, Северна Каролина и Јужна Каролина. Неодамна се пронајдени поголеми талози на рубин под ледената плоча на Гриеланд. Во 2002 година во Васегес реката во Кенија се пронајдени рубини. Постојат извештаи дека се најдени големи остатоци на рубин во Мозамбија, во Нанхубир во Кабо Делгадо во округот на Монтепуез. Спинелот е друг вид на црвен скапоцен камен, понекогаш може да се најде заедно со рубинот во склоп на ист камен или мермер. Оние кои немаат толку искуство со скапоцени камења Црвениот спинел може да го помешаат со рубинот. Како и да е, најпрекрасните црвени спинели може да имаат приближна цена со онаа на просечниот рубин. === Фактори кои влијаат на вредноста === Дијамантите се оценуваат според критериум 4 ЦС кој е именуван според бојата, обработката и тежината на каратот. Сличните природни рубини се проценуваат со критериумот ЦС како и нивната големина и географско потекло. ==== Боја ==== Со вреднувањето на обоените скапоцени камења, бојата е единствениот најважен фактор. Бојата се дели на три компоненти: нијанска, интезивност и тон. Нијансата се упатува на бојата која што ние ја користиме како секојдневен термин. Прозирни скапоцени камења се наоѓаат во следниве нијанси: црвена, портокалова, жолта, зелена, сина, виолетова, пурпурна и розова.Првите 6 се познати како спектарни нијанси, последните две како изведени спектарни нијанси.Пурпурната е нијанса која што е помеѓу црвена и сина. Розовата е побледа нијанса на црвената боја. Во природата има многу малку чисти нијанси на скапоцени камења, се зборува за примарни, секундарни или терцијални нијанси.Во врска со рубинот, примарната нијанса мора да биде црвена. Сите други нијанси на видот на скапоцениот камен корунд се нарекуваат сафир.Рубинот може да има неколку секундарни нијанси. Можни се портокалова, пурпурна, виолетова и розова. ==== Обработка и разубавување ==== Подобрувањето на квалитетот на скапоцените камења со нивна обработка е многу честа појава.Некои обработки се употребуваат во скоро сите случаи и се сметаат за најприфатени. Во текот на доцните деведесетти години, големата понуда на евтини материјали предизвика ненадеен наплив во понудата на топлински обработени рубини, што доведе до пад на цената на рубинот. Под подобрување се подразбира промена на бојата, подобрување на проѕирноста со растворање на рутилни снопчиња, лечењето на фрактурите (испукнатините) или пак нивно целосно полнење. Најчеста обработка е со примена на топлина. Повеќето ако не и сите, рубини на долниот крај на пазарот се применува топлина на грубите камења за да се подобри бојата, да се отстранат виолетовата нијанса, сините траги и свиленоста. Овие топлински обработки се најчесто на температура од 1800&nbsp;°C (3300&nbsp;°F) степени.Некои рубини подлежат на процес со загревање на пониска температура, на јаглени цевки на температура од 1300&nbsp;°C (2400&nbsp;°F) степени за 20-30 минути. Свилата е само делумно уништена откако бојата се подобрува. Другата обработка, која што стана најчеста во последниве години, е со стаклено полнење.Полнењето на исцепините во внатрешноста на рубинот со олово стакло или сличен материјал значително ја подобри провидноста на каменот, правејќи ги претходните рубини кои биле несоодветни да бидат погодни за аплицирање на накитот. Процесот се случува во 4 чекори. * Грубите камења се полираат претходно за да се искоренат сите нечистотии од површината коишто можат да му наштетат на процесот. *Грубоста се отстранува со Флуороводород *Првиот процес на загревање во коишто не се додаваат спојници. Загревањето ги искоренува сите нечистотии од внатрешноста на испукнатините. Иако ова може да се направи на температури до 1400&nbsp;°C (2500&nbsp;°F) степени, најчесто се случува на температура од околу 900&nbsp;°C (1600&nbsp;°F) степени од свилата која е недопрена. *Вториот процес на загревање е во електрична рерна со различни хемиски додатоци. Најразлични решенија и мешавани се покажаа како успешни, како и да е оловото кое што најмногу содржи стаклен прав е најмногу употребувано во моментов.Рубинот се потопува во масла, а потоа прекриени со прав ставени на плоча се ставаат во рерна каде се загреваат на 900&nbsp;°C (1600&nbsp;°F) 1 саат во оксидирачка атмосфера. Со загревање портокаловата боја во прав се претвора во проѕирна до обоена жолта паста која што ги исполнува сите испукнатини. Откако ќе се олади, бојата на пастата е целосно проѕирна и значително ја истакнува целосната прозирност на рубинот. Ако е потребно да се додаде боја, тогаш стаклениот прав може да биде „ засилен „ со бакар или други метални оксиди како и други елементи на пример натриум, калциум, калиуми др. Вториот процес на загревање може да се повтори три или четири пати дури и да се применат различни мешавини. Ако се загрее оној накит кој содржи рубини (при поправка) не смее да биде во контакт со борна киселина или со други супстанци доколку тие може да ја вдлабнат површината. Не мора да бидат заштитени какко дијамантот. === Аметист === Аметистот е виолетова верзија на кварцот кој многу често се користи во накитот. Името доаѓа од Стара Грција: ἀ -не, и μέθυστος, methustos –пијаница, кое се однесува на верувањето дека овој камен го шптити својот сопственик од опијанување, Старите Грци и романи го носеле аметистот и исто така правеле од нив садови за пиење со верување дека тие ќе го сопрат опијанувањето. Тој е еден од многуте форми на кварцот. Аметистот е традционален камен за месецот Февруари. ==== Структура ==== Аметистот е пупрпурна верзија на кварцот (SiO2), која содржи нечистотии на железо, кое што ја дава пурпурната боја на минералот. Цврстината на минералот е иста како и на кварцот така што го прави погодна за накит. ==== Нијанса и боја ==== Аметистот се наоѓа во првични нијанси од 75–80%, светлорозово-виолетова до темнопурпурна нијанса, 15–20% од сина и црвена нијанса (зависно од светлосниот извор). Зелениот кварц понекогаш е погрешно наречен зелен аметист што е навистина погрешно и не е прифатливо име за материјал, правилниот термин би бил Празиолит. Другите имиња за зелениот кварц се вермарин, позеленет аметист или лимонов цитрин. На многу променлив интезитет, бојата на аметистот е најчесто поставена во паралелни ленти на лицето на кристалот. Еден аспект на возвишената уметност ги вклучува брусењето со кое што се добива точната бојата со цел да се направи бојата на избрусените камења, хомогена. Фактот дека понекогаш само тенок слој на виолетова боја е присутна во камен, или дека бојата не е хомогена често го прави за тешка за сечење.. Бојата на аметистот е демонстрирана како резултат на структура на тривалентно железо (Fe3+). Кога ќе се загрее аметистот може да се претвори во жолто-портокалова, жолто –кафена, или пак темнокафена и може да личи на цитрин. ==== Историја ==== Старите Египќани го употребувале аметистот како скапоцен камен и бил во голема мера застапен во древните скапоцени резбани камења. Грците верувале дека каменот аметист може да го спречи опијанувањето, додека средно европските војници носеле амајлии од аметист како заштитници во битката- Причината е тоа дека се верувало за аметистот дека лекува луѓе и ги чува трезни. Во гробовите на англосаксонците во англија биле пронајдени монистри од аметист. На 1902-та изложба во Диселдорф, Германија била презентирана голема геодезија или пак аметист-пештера пронајдена блиску Санта Крус во јужен Бразил. Во XIX век, за бојата на аметистот заслужен е присутниот манган. Сепак бидејќи е способен да подлежи на многу големи измени па дури и да биде разреден од топлина, од некои извори се верува дека е од органски извор. исто така се појавува железо тиоцијанат а и сулфур е детектиран во овој минерал. ==== Вештачки аметист ==== Вештачкиот аметист е произведен од гама-зраци, рендгенското зрачење на електронските снопчиња на чистиот кварц кој е прв смешан со железни нечистотии. На изложување на топлина, ефектите од зрачењето може делумно да бидат откажани и аметистот да стане жолт кварц, а во накитот се нарекува само „Изгорен аметист“. Вештачкиот аметист е направен како имитација на најдобриот, квалитетен аметист. Неговите хемиски и физички особини се толку слични со оние на природниот аметист така што без гемолошки испитувања (кои најчесто се чинат скапи) не може да се разликува со голема веројантност,. Има еден тест којшто е врз основа на законот на Бразилското извивање (облик на кварцно извивање каде што десните и левите кварцни структури се комбинирани во еден кристал) којшто може да се употреби како многу полесен идентификатор на вештачкиот аметист. Возможно е споените аметисти да се синтетизираат, но овој вид не е достапен во големи количини на пазарот. ==== Митологија ==== Грчкиот збор ''аметистос'' може да се преведе како „непијани“, од грчки A-„не“ + methustos „опијанети“. Аметистот се смета за силен противотров против пијанство, и затоа пехарите за вино често биле изгравирани со нив. Во старогрчката митологија, Дионис, богот на пијанството и виното ја прогонувал девицата (девојката) со име Аметистос, која што ја одбивала неговата љубов. Аметистос се молела на боговите да остане чиста, молитва на која што божицата Артемида и одговорила така што ја трансформирала во Бел камен. Покорен од желбата на Аметиста да остане чиста, Дионис истурил вино врз каменот како курбан, обојувајќи го кристалот пурпурен. Разноликоста на приказната вклучува дека Дионис бил навредуван од смртник па поради тоа и се заколнал дека ќе го убие следниот смртник кој ќе помине по неговиот пат, создавајќи крволочни тигри кои ќе го одмаздат неговиот гнев. Но излегло дека тој смртник е една прекрасна млада жена, Аметиста, која што била на пат да и оддаде почит на Артемида. Артемида и го поштедила живот така што претворила девојката во статуа од чист кртистален кварц за да ја заштити од грубите канџи. Дионис гледајќи во преубавата статуа поради тоа што се каел исплакал солзи од вино. Солзите на богот го претвориле кварцот пурпурен. Другата верзија на приказната го вклучува и титанот Реја кој го претставува Дионис со каменот Аметист со цел да предизвика умереност во пиењето на вино. ==== Географска распротстранетост ==== Аметистот се произведува во најголеми количини во Минас Гераис во Бразил каде што се создава во големи геоди заедно со вулкански карпи. Многу од шупливите рубини од југозападен Бразил и Уругвај содржат посев на кристали на аметисти во внатрешноста. Артигас, Уругвај и соседната бразилска држава Рио гранде до Сул се големи светски создавачи познати по квантитетот, Минас Гераис како и Мато Гросо, Еспирито Санто, Бахиа и државите Сеара, сите се важни производители во Бразил. Исто така е пронајдено и ископано во Јужна Кореја. Најголем површински ископ на аметиста жила во светот е во Мајсау, под Австрија. Од Русија доаѓа многу квалитетен аметист, особено од Екатеринбург блиску Муршинка, каде што се создава во шуплините на гранитните карпи. Многу места во јужна Индија произведуваат аметист. Еден од најголемите произведувачи е Замбија во Јужна Африка со годишно производство од околу 1000 тона. Аметистот се појавува во многу места во Америка. Помеѓу овие се спомнати : Мазатзал планинскиот реон во Гила и земјите на Марикопа, Аризона, Езерата Ред Федер близу Колинс, Колорадо, Планината Аметист, Тексас, Јелоу стоун Националниот парк, Делавер Каунти во Пенсилванија, Хаувуд Каунти во Северна Каролина, Дир Хил и Стоу, Маина и во езерото Супериор во регионот Минесота, Висконсин, Мичиган и Онтарио во Канада. Аметистот релативно често се наоѓа во Онтарио и во неколку места низ Нова Скотиа. Најголемиот рудник на аметист во Северна Америка се наоѓа во Тандер Беј, Онтарио. ==== Вредност ==== До XVIII век, аметистот бил вклучен во кардиналот, или во највредните скапоцени камења (заедно со дијамантот, сафирот, рубинот и смарагдот). Но, бидејќи големо количество е откриено во локации како што се Бразил, изгуби доста голем дел од својата вредност. Собирачите трагаат по длабочината на бојата, доколку е возможно со црвен отсјај доколку е соодветно избрусено. Највисококвалитетниот аметист (наречен „длабоко Руски“) е особено редок и затоа доколку се најде таков неговата вредност зависи од побарувачката на собирачите. Тој како и да е сè уште се подредува според поголемиот сјај, помал од оној на сафирите или рубините (падраша сафирот или рубинот гулабова крв) === Авентурин === Авентуринот е облик на кварц којшто се одликува со своја проѕирност и присуство на содржина на платиминерал којшто го дава сјајниот или блескавиот ефект авентуресценција. Најчеста боја на Авентуринот е зелената, но исто така тој може да биде и портокалов, кафен, жолт, син или пак сив. Портокаловите и кафените се својствени за хематитот или гоетитот. Бидејќи авентуринот е камен, неговите физички особини се : неговата специфична гравитација може да биде помеѓу 2,64-2,69 а неговата цврстина е нешто пониска од обичниот кварц кој тежи 6,5. Авентуринскиот момирок или сончевиот камен може да се помешаат со портокаловиот и црвениот кварц авентурин, иако првиот е со поголема проѕирност. Авентуринот е често врзан и изобилството на пурпурни листови може да го направи матен така што тој може да биде на прв поглед помешан со малахитот. Името Авентурин произлегува од италијанскиот збор ventura којшто значи случајно. Ова е наговестување на среќното откритие на стаклото на авентурин или златен камен, од некоја гледна точка во XVIII век. Иако тој прв бил пронајден, златниот камен е заедничка имитација на авентуринот и сончевиот камен. Златниот камен визуелно се разликува од подоцниве два минерали поради неговите груби дамки од бакар, дисперзирани заедно со стаклото во еден натприроден единствен начин. Тој е обично златно кафен, но може да се најде и син или зелен. Поголемиот дел на зелен и синозелен авентурин потекнува од Индија (особено во околината на Мајсур и Мадрас) каде што е обработен од страна на продуктивни занаетчии. Во Чиле, Шпанија и Русија се пронајдени крем бели, сиви и портокалови материјали. Повеќето се изгравирани на монисти и облици во најфините примероци претставени во кабошони, а подоцна и во накит. === Сафир === Сафирот (грчки: σάπφειρος, син камен) е скапоцен камен кој е еден вид на минералот корунд, алуминиум оксид (α-Al2O3), која е друга боја а не црвена или темнорозова, каде што каменот би се нарекувал рубин се смета за различен скапоцен камен. Количината на трагите на другите елементи како железо, титан или хром може да му придонесат на корундот сина, жолта, розова, портокалова или зеленкаста боја. Чистиот Хром е чиста нечистотија од рубини. Како и да е, комбинацијата од на пр. Хром и титан може да му дадат на сафирот боја различна од црвената. Сафирите се најчесто носени во накитот.Сафирите може да се најдат по природен пат, со барање по одредени таложења (кои се должат на отпорот да бидат кородирани во споредба со камењата со помала цврстина), или формирањата на карпите, или пак тие можат да бидат рачно изработени за индустриска или декоративна намена во големи кристални топки. Поради значителната цврстина на сафирите (и во главно на алуминиум оксидот) сафирите се употребуваат во некои неукрасни апликации вклучувајќи ги инфрацрвените оптички компоненти, како што се научни инструменти : високоиздржливите стакла (прозори) (исто така употребени во научните алати). ==== Природни сафири ==== Сафирот е еден од двата или трите видови на скапоцени камења на корундот, од кои едниот е црвен а другиот темнорозов рубин. Иако сината е нивната најпозната боја, сафирите се направени од било која боја освен црвена. Сафирите исто така може да се и безбојни, а може да се најдат во нијанси на сиво и црно. Цената на природните сафири варира зависно од нивната боја, читина, големина, обработка, и секако квалитетот – како и нивното географско потекло. Значителни талози на сафир се пронајдени во Источна Австралија, Тајланд, Шри Ланка, Мадагаскар, ИсточнаАфрика и во Северна Америка во неколку локации, најмногу во Монтана. Сафирот и рубините се ајчесто пронајдени заедно на исто место, но обично еден скапоцен камен е во поголемо изобилство. ==== Син сафир ==== Бојата на скапоцените камења се разделува во три компоненти : нијанса, интезивност и тоналитет. Интезивноста се однесува на живописноста или светлината или обоеноста на нијансата, тоналитетот за светлоста или темноста на нијансата. Синиот сафир постои во неколку мешавии на неговата примарна (сина) и секундарна нијанса, неколку нијансни тонови и нијанси на светлина. Сините сафири се проценуваат според чистината на примарната нијанса. Пурпурна, виолетова и зелена се најчестите второстепени нијанси пронајдени на синиот сафир. Виолетовата и пурпурната може да придонесат за целокупната убавина на бојата, додека пак зелената се смета дека може да делува негативно. Сините сафири што имаат повеќе од 15% виолетова или пурпурна боја во главно се смета дека се со најпрефинет квалитет. Сините сафири со било колкава количина на зелена боја како втора нијанса не се сметаат за скапоцени камења со префинет квалитет. Сивата боја е нормално заситувачки модификатор или маска најдена во сините сафири. Сивата боја го намалува интезивитетот или светлината на нијансата и така добива негативен ефект. Бојата на префинетите сини сафири може да се опише како живописна речиси темновиолетова до пурпурна сина каде што приманата сина нијанса е најмалку 85% застапена, а секундарната нијанса е не повеќе од 15% застапена без ни најмалку мешање на второстепено зелена нијанса или пак зелена покриеност. 423 каратниот (85g) сафир Логан којшто се наоѓа во Националниот природонаучен музеј во Вашингтон е еден од најголемите фацетни квалитетни скапоцени камења на синиот сафир што воопшто постојат. ==== Луксузна боја на сафирот ==== Жолтите и зелените сафири исто така доста се наоѓаат.Како што хромот расте, Розовите сафири се продлабочуваат во бојата. Колку е подлабока розовата боја толку поголема е нивната парична вредност. Сафирите исто така може да се сретнат во нијанси на портокалова и кафена, а пак безбојните сафири понекогаш се употребуваат како замена на дијамантот во накитот. Падмарага сафирите секогаш носат поголеми цени дури и од најпрефинетите сини сафири. Во последно време, повеќето сафири од оваа боја се појавуваат на пазарот како резултат на вештачка обработка која што се нарекува : решеткаста дифузија. === Папрадаша=== Папрадаша е розово-портокалов корунд, со низок до среден интезивитет и светол тон, првично ископан во Шри Ланка, но исто така се пронајдени талози во Виетнам и Африка. Папрадаша сафирите се ретки, најретко од се е комплетно природната разноличност, без никаква трага на преработка. Името потекнува од [[санскрит]]скиот збор „падмарага“ (падма = лотус; рага = боја). Боја, слична на [[лотосов цвет]]. ==== Ѕвезден сафир ==== Ѕвездениот сафир е вид на сафир којшто изразува ѕвезда исто како појавата позната како астеризам. Ѕвездениот сафир содржи иглични пресеци како содржина (често минерален траг, минерал создаден примарно од титан оксид) којшто создава привидение од 6 зрачна шема во облик на ѕвезда кога се гледа со надземен извор на светлина. Црната ѕвезда од Квинсленд се верув дека е најголемиот ѕвезден сафир којшто некогаш бил ископан, и тежи 733 карати. Звездата од Индија (која тежи 563,4 карати) се мисли дека е вториот по големина ѕвезден сафир, и моментално е изложен во [[Американски природонаучен музеј|Американскиот природонаучен музеј]] во Њујорк . 182 каратната Ѕвезда од Бомбај, која е сместена во Националниот природонаучен музеј во Вашингтон е пример за син ѕвезден сафир. Вредноста на ѕвездениот сафир, како и да е зависи не само од тежината на каменот туку и од бојата, прозирноста и интезивитетот на астеризмот. ==== Менување на бојата на сафирот ==== Ретката разноликост на сафирот, позната како сафир којшто ја менува бојата, постои во разлиќни бои и различна светлина. Овие сафири кои ја менуваат бојата на надворешна дневна светлина се пурпурни а а на флуоресцентна светлина да бидат и зеленкасти. Некои камења менуваат боја целосно а некои само делумно, со тоа што некои камења од сини одат кон сино виолетова боја. Додека овие сафири коишто ја менуваат својата боја доаѓаат од повеќе различни месте, скапоцените камчиња од танзанија е главниот извор. Одредени вештачки сафири кои ја менуваат својата боја се продаваат како лабораториски или синтетички александрит, којшто е прецизно наречен симунат (исто така е наречен александриум) вториот е всушност тип на крисоберил-сосема различни супстанци чиј плеохроизам е различен и многу појасен отколку корундот (сафирот) кој менува бои. ==== Извор на боја ==== Рубините се корунди кои содржат `` нечистотиии од хром кои впиваат жолто-зелена светлина и се резултира во подлабока рубинова црвена боја со зголемена содржина. Пурпурните сафири содржат траги од вандиум и доаѓа до неколку разновидни нијанси. Корундот кој содржи ~0,01% од титанот е безбојна. Доколку се присутни траги од железо, многу бледа жолтеникава до зелена боја може да биде видена. Доколку се присутни нечистотии од титан и железо, како и да е резултатот ќе биде прекрасна модросина боја. За разлика од локализираната (мегуатомска) апсорпција на светлина која што ја предизвикува бојата за нечистотии на хромот и вандиумот, сината боја на сафирите доаѓа од интервалентно преносно полнење, што подразбира пренесување на електрон од еден јон на преносен метал на друг преку спроводник или валентна врска. Железото може да биде во облик на Fe2+ или Fe3+ додека пак титанот во главно го има обликот Ti4+. Доколку јоните на Fe2+ и Ti4+ се заменат со Al3+, се создаваат области на нерамнотежа на полнењето. Преносот на еден електрон од Fe2+ и Ti4+ може да предизвика промена на валентната состојба во двете соединенија. Поради таа валентна промена се случува специфична промена на енергијата на електронот и се впива електромагнетна енергија. Брановата должина на впиената енергија ја дава жолтата светлина. Кога оваа светлина се одзема од карактеристичната бела светлина се комплетира резултатот на сина боја. Понекогаш кога атомското растојание е различно и оди во различен правец тогаш се добива резултат на синозелено двобојство. Интервалентниот пренос е процес којшто создава силно обоена појава со мал процент на примеси. додека 1% на хром мора да биде присутен во корундот пред да се појави црвена рубин боја, сината сафирна боја е присутна на само 0,01% титан и железо. ==== Обработка ==== Сафирите може да се обработуваат со неколку методи за да се разубави и подобри нивната јасност и боја. Се практикува загревањето на природните сафири за да се подобри и разубави нивната боја. Ова се прави со загревање на сафирот по неколку часа на температура од 500 до 1800&nbsp;°C , или пак со загревање на непотполна азотна атмосферска печка седум дена или повеќе. По загревањето камењата стануваат се посини но губат некои свои рутилни соединенија (свила). Кога се употребуваат високи температури, каменот ја губи целата свила и станува чист при зголемување. Уште од римско време постои доказот дека сафирот и другите камења биле предмет на греење. Оние камења кои не се загреваат се многу ретки и често се продаваат заедно со потврда од независни гемолошки лаборатории со која се потврдува дека „нема знаци на топлинска обработка“. Јого-сафирите не треба да бидат загреани бидејќи нивната сина боја е постојана и јака, тие се во главно без примеси и имаат постојана чистина (јасност). Во 1980-тите Кога Интергем Лимитед започнал да го рекламира Јого-каменот како светски гарантиран не обработен сафир, изјавата го погодила пазарот на скапоцени камења бидејќи претходно процесот на загревање бил таен (неоткриен), но во 1982 година проблемот со загревањето на камењата станал уште поголем. Во тоа време 95% од сафирите во целиот свет биле термално обработени за да ја подобрат својата природна боја. Соочувајки се со овој проблем, оние скапоцени камења кои биле загревани многу често избледувале со тек на време. Обучените гемологисти можат да препознаат камен кој е загреан со точност од 95%. Обработката со дифузија е нешто поконтраверзна со тоа што таа се користи за да се додадат елементи на сафирот за намена да се подоврат боите. Најчесто берилиумот е дифузиран во сафир при загревање на многу висока температура, речиси до точката на топење на сафирот. Првично со овој процес се создадени (околу 2000) портокалови сафири, иако сега процесот е унапреден и многу бои на сафирот се најчесто обработени со берилиумот. Не е етички тајно да се продаваат сафири обработени со берилиум, и цената би требало да им биде многу пониска од природниот скапоцен камен или од оној кој сам се разубавува преку самостојно загревање. Оние камења кои се обработени со дифузија на површината се воглавно одобрени бидејќи кога деланките на каменот повторно се полираат, папрадаша обоениот слој може да се отстрани. (постојат некои камења обработени со дифузија на коишто бојата им оди многу подлабоко од површината). Проблемот е во фактот дека обработените папрадаши се понекогаш навистина многу тешки за да се препознаат, затоа се и причина да се добие сертификат од угледната гемолошка лабораторија (на пример Gubelin, SSEF, AGTA, итн, ) како препорака пред да се инвестира во нив. Според упатствата на Федералната комисија за трговија во САД се бара откривање на каков било начин на разубавување којшто има значителен ефект врз вредноста на скапоцениот камен. ==== Откопување ==== Сафирите се откопуваат од алувијални талози или пак од првичните подземни работи. Рударските локации се Бурма, Мадагаскар, Шри Ланка, Австралија, Тајланд, Индија, Пакистан, Авганистан, Танзанија, Кенија и Кина. Логан сафирот, ѕвездата на Индија, и ѕвездата на Бомбај потекнуваат од рудниците во Шри Ланка. Мадагаскар е светски водач во производство на сафир (од 2007) особено со неговите талози во градот Иакака и околу него. Пред отворањето на Иакака рудниците, Австралија беше најголемиот производител на сафири (како во 1987 година). Во 1991 бил откриен нов извор на сафири во Андранондамбо, јужен Мадагаскар. во 1993 започнале со ископување на сафирот по што после неколку годи ни го напуштиле поради потешкотиите за да се подобри лежиштето на сафирот. Во северна Америка се извадени сафири од неколку талози во Монтана, по Мисури реката во близина на Елена, Монтана, Драи Котонвуд Крик во близина на Мисула, Монтана и Рок Крик во близина на Филипзбург, Монтана. Пронајдени се префинети сини Јого-сафири во Јого Гулх, западно од Левинстон, Монтана. Неколку ископи на сафири и рубини исто така се пронајдени во околината на Франклин. Талозите од сафир во Кашмир сè уште се добро познати во индустријата на скапоцени камења, и порај фактот дека највисокото производство во оваа околина најмногу зазема место со релативно краток период на крајот од XIX и почетокот на XX век. ==== Вештачки сафир ==== Во 1902 година францускиот хемичар Август Вернел разви процес за производство на вештачки сафирни кристали.во процесот Вернел именуван по него се додава префинет земјен прав на оксихидрогенскиот пламен а ова се случува директно наспроти покривката. Земјата полека се таложи во пламенот создавајќи „боул, од сафир, во облик на солза. Може да се додадат хемиски додатоци за да се создаде вештачка верзија на рубинот, и сите други природни бои на сафирот и плус сите други бои кои не се виделе во геологијата. Вештачкиот материјал за сафир е идентичен на природниот сафир, освен тоа тој може да се направи без недостатоци кои може да се најдат во природниот камен. Недостатокот на процесот Вернеул е дека големите кристали имаат висок процент на внатрешна крутина. Многу методи на рачната изработка на сафирот се варијации на процесот Цохралски кој е измислен во 1916 година. Во овој процес мал сафирен кристал се натопува во сад направен од скапоценеиот метал родиум, кој содржи стопена алуминиум, а потоа полека сеповлекува на со стапка од 1 до 100 [[мм]] на час. На крајот алуминиумот се кристализира, создавајки голем долг камен во облик на [[морков]] со големина од над 400 мм во пречник и со тежина од околу 500 кг. == Наводи == {{наводи}} {{Скапоцени камења}} {{Нормативна контрола}} [[Категорија:Скапоцени камења| ]] [[Категорија:Материјали]] [[Категорија:Минералогија]] [[Категорија:Минерали|*]] [[Категорија:Накит]] 67pb7iysj52teug5x6wcuba10b538aq 5380302 5380301 2025-06-15T09:31:01Z Bjankuloski06 332 5380302 wikitext text/x-wiki [[Податотека:Gem.pebbles.800pix.labelled.jpg|десно|мини|300п|Видови на скапоцени камења]] '''Скапоцен камен''' ('''драг''', драгоцен или '''бесценет камен''') — парче [[минерал]] кој во исполирана и изделкан облик се користи за правење накит или други украси. Меѓутоа одредени карпести (како [[син камен]] и органски материјали (како килибарот или ахатот т.е. црн килибар) не се минерали, но сепак се користат за изработка на накит поради нивниот сјај или нивните физички особини кои имаат уметничка вредност. Реткоста е уште една одлика која што ја дава вредноста на скапоцениот камен. Уште од XIX век, од најраната антика освен за накит, изрезбаните и гравираните скапоцени камења како пехарите биле најголемите луксузни уметнички форми, резбаријата на [[Карл Фаберже]] била последната најзначајна изработка во оваа традиција. ==== Особености и подредба ==== Традиционалната подредба на западот, останата уште од Старите Грци, започнала со разликувањето на драги и полудраги камења. Слични разликувања се направени и во другите култури. Во современата употреба драги камења се :дијамантот, рубинот, сафирот и смарагдот, а сите останати се полудраги. Оваа разлика ја одразува реткоста на овие посебни камења, како и нивниот квалитет уште од древни времиња. Сите се проѕирни со префинета боја на својот чист облик. Другите камења се подредени според својата боја, проѕирност и цврстина. Традиционалната особеност не ги погодува модерните вредности, на пример додека гранатот е релативно евтин „ зелениот гранат наречен Tsavorite, може да биде многу повреден отколку смарагдот од среден квалитет. цврст камен е уште еден ненаучен израз за полудрагите камења кои се употребуваат во историјата на уметноста и археологијата. Употребата на термините „скапоцени“ и „полускапоцени“ во трговски контекст се веројатно погрешни, бидејќи лажно опфаќа одредени камења кои се во основа повеќе вредни од другите. Во денешно време камењата ги идентификувааат гемолози коишто ги опишуваат скапоцените камења, како и нивните особености користејки стручна терминологија што се однесува на полето на гемологијата. Првата одлика што гемолозите ја користат за да го откријат видот на скапоцениот камен е нивната [[хемиска структура]]. На пример, дијамантите се направени од јаглерод (C) a рубините од алуминиум оксид (Al2O3). Следува дека многу скапоцени камења се кристали коишто се распоредени според својот кристален систем каде што има правоаголни, триаголни или моноклонски. Другиот термин што се употребуве е Хабитен, за оние форми на скапоцени камења што најчесто се наоѓаат. На пример дијамантите, кои имаат кубичен кристален систем најчесто се најдени како [[осумаголник|осумаголни]]. Скапоцените камења се подредени под различни групи, видови и различности. На пример рубинот е од црвениот спектар на видот Корунд, додека пак било која друга боја на корундот се смета за сафир. Смарагдот (зелен), [[аквамарин]]от (син), [[берил]] (црвен), хелиодор (жолт), морганит (розов) сите овие се видови на Берилот. Скапоцените камења се одликуваат со показател на прекршување на светлината, протстранетост, специфична гравитација, цврстина, расцепи, пукнатини и сјај. Тие може да покажуваат состојба на колоритност или на двојно прекршување. Тие може да имаат луминисценција и карактеристично впивање на спектар. Некоја честичка или пукнатина може да биде присутна како негова содржина. Скапоцените камења исто така може да бидат подредени во однос на нивната „вода“ (квалитет). Ова е познато подредување на овие камења според нивниот сјај, прозирност или пак блескавост. Најпрозирните камења се сметаат за најквалитетни, додека второстепени и третитостепени се оние со помала прозирност. ==== Вредност ==== Нема сеопфатен систем за проценка на скапоцените камења. Дијамантите се оценуваат со употреба на систем кој го развил Гемолошкиот институт на Америја (ГИА) уште од 1950те години. Од историска гледна точка сите скапоцени камења биле оценувани со голо око. ГИА системот вклучувал и голем новитет: 10 пати голем коефициент на зголемување како класичен облик за оценување на чистината на каменот. Другите пак сè уште се проценуваат според голото око. Претставен е нов мнемониски уред таканаречен; „Четири критериуми “ (боја, облик, чистина и карат) кој ќе им помогне на потрошувачите да ги разберат факторите кои се употребуваат за да се оцени еден дијамант. Со изменување, овие категории може да бидат корисни при оцена на сите скапоцени камења. Четирите критериуми имаат различна тежина во зависност од тоа дали се применуваат на обоени скапоцени камења или на безбоен дијамант. За дијамантите, се намалува примарниот фактор за вредност, проследен со јасност и боја. Дијамантите се створени да блескаат, да ја разложат својата светлина во составните бои на виножитото, исечкани во светлосни мали парченца (светкавци), и доставени до човечкото око (сјај). Но доколку го задржат својот груб кристален облик, дијамантот нема да ги има овие особености, затоа за да постигне ова потребна е посебна техника која е наречена брусење. Камењата кои имаат своја боја, вклучувајќи ги и обоените дијаманти, основни одлучувачи на квалитетот се нивната чистина и убавината на таа боја. Физичките одлики кои ги прават обоените камења скапоцени се бојата, јасноста на бојата во помала мера (смарагдите секогаш се во помал број) кога се отсекуваат како необични оптички појави како што се појасна боја и астерија (ефект на ѕвезда). Јаснотијата на бојата е нерамна со создавањето на бојата во скапоцениот камен. Грците, на пример многу го вреднуваат ефектот на ѕвездата кој се наоѓа во каменот, кој се сметал како моќна љубовна магија, а Елена Тројанска била позната по носењето на ѕвездениот корунд. Од историска гледна точка скапоцените камења биле класифицирани во драги и полудраги камења. Таквата дефинираност на овие камења постојано се менува и варира заедно со културата, и отсекогаш била тешка задача да се одлучи што е тоа што скапоцените камења ги прави да бидат скапоцени. На страна од дијамантот пак, рубинот, сафирот, смарагдот, бисерот (кој не е скапоцен камен) и опалот се смета дека се скапоцени. Аметистот се сметал за скапоцен камен исто така како и во Грција сè до пронаоѓањето на поголема маса во Бразил во XIX век. Дури и во последниов век определени скапоцени камења како што се аквамаринот, оливинот и мачкиното око се популарни и поради тоа се сметаат за скапоцени. Денес во наше време пазарот не прави таква разлика. Многу скапоцени камења се употребуваат како најскап накит, секако зависно од заштитното име на дизајнерот, модните трендови, понудата на пазарот, обработката итн. И покрај тоа дијамантите, рубините, сафирите и смарагдите сè уште имаат репутација која што ги надминува другите скапоцени камења. Ретки или пак необични камења во главно се сметаат оние коишто едвај се среќаваат од страна на познавачите вклучувајќи ги андалуситот, аксинитот, каситеритот, клиногумитот и црвениот берил. Цените на скапоцените камења може многу да се променат (како и оние на танзанитот низ годините) или може да бидат доста стабилни или непроменливи (како оние на дијамантите). Всушност цените на големите скапоцени камења за карат се повисоки отколку на оние помалите, но популарноста на одредена величина на каменот може да делува врз цената. Просечните цени може да се одвиваат од 1 американски долар за карат за нормален аметист до 20.000-50.000 американски долари за трикаратниот колекционерски речиси совршен рубин наречен гулабова црвена крв. ==== Брусење и полирање ==== Некои скапоцени камења се корастат како кристали или пак во некоја друг облик зависно од тоа во каква се наоѓаат. Повеќето од нив сепак се брусат и полираат при што се користат како накит. Мала фабрика во Тајланд обработува илјадници карати сафир годишно наречени кабошони (елипсовиден облик) и камења кои се обработуваат со фацета (брусалица) со тоа што полира мали мазни прозорчиња наречени фацети со правилни мерки на прави агли. Камењата кои се непроѕирни како :опалот, тиркизот, варицитот итн, се најчесто брусени во елипсовиден облик. Овие скапоцени камења се дизајнирани така да ја покажат бојата на каменот или својствата на неговата површина како на опалот и на ѕвездениот сафир. Се користат брусни тркала и полирачи за да може да се избруси, обликува и исполира мазниот камен со облик на купола. Скапоцените камења кои се проиѕирни се нормално брусени, тоа е метода која што ги покажува оптичките особини на скапоцениот камен. Доколку аглите се премногу длабоки или премногу плитки, светлината ќе помине низ него и нема да се рефлектира кон гледачот. Брусалицата се користи за да се држи каменот на рамен круг за брусење и полирање со рамните фацети. Ретко но сепак се користат брусалици кои користат виткани кругови за да брусат и полираат виткани фацети. ==== Боја ==== Бојата на било кој материјал се должи на светлината од самата природа. Дневната светлина , која се нарекува и бела светлина, е всушност комбинација на сите бои од спектарот. Кога светлината ќе погоди некој материјал, повеќето зраци од светлината се впива додека пак мало количевство на одредена честота или бранова должина се рефлектира. Делот кој се рефлектира окото го прифаќа како боја. Рубинот изгледа црвен затоа што ги впива комплетно сите бои на дневната светлина (сина и жолта на пример) додека пак ја рефлектира црвената светлина Истиот материјал може да се појави во повеќе различни бои. На пример рубинот и сафирот го имаат истиот хемиски состав (двата камења се корунд) но имаат различни бои. Може да се случи дури и истиот скапоцен камен да има различни бои : кај сафирот се појавуваат неколку различни нијанси на сина и розова, а елегантниот сафир се експонира со цел круг на бои од жолта до портокалово-розова од неодамна е наречен Padparadscha sapphire. (папрадаша сафир) Разликата во боите се заснова на атомската структура на каменот. Иако различните камења во суштина имаат ист состав, тие не се сосема еднакви. Секој момент некој атом е заменет со сосема некој друг различен атом (може да биде во неколку, како еден во милион атоми.). Овие таканаречени примеси се доволни за да впијат одредена боја, а да остават другите бои да немаат никаков ефект врз каменот. На пример берилот, кој е безбоен и е во своја чиста минерален облик, станува смарагд со примеса на хром. Доколку додадете манган наместо хром, берилот ќе стане розов морганит. Со железо тој станува аквамарин. Некои обработки на скапоцените камења го користат фактот дека овие примеси може да бидат управувани, со тоа што ќе ја сменат бојата на скапоцениот камен. ==== Обработка ==== Скапоцените камења најчесто се обработуваат за да ја сменат бојата и бистрината на каменот. Вредноста на каменот може да зависи од видот и степенот на обработка. Некои обработки доста се користат бидејќи некои камења се цврсти, додека пак другите најчесто и не се употребуваат бидејќи бојата на скапоцениот камен не е цврста и може да се врати во првобитната нијанса. ==== Топлина ==== Топлината може да придонесе за бојата и јасноста на скапоцениот камен. Процесот на загревање со векови им е доста познат на обработувачите на скапоцени камења, и за многу видови на камења веќе и загревањето на каменот е веќе вообичаена техника. Повеќето цитрини се направени со загревање на аметистот, а пак со делумно загревање на силен степен се добива Аметрин- камен кој е половина аметист и половина цитрин. Аквамаринот најчесто се загрева за да се отстранат жолтеникавите нијанси и да се смени зелената боја во посакуваната сина или за да се прочисти веќе постоечката сина боја во почиста сина. Скоро цел танзанит се загрева на пониски температури за да се отстранат кафените тонови и да се добие посакуваната синовиолетова боја. Значителен дел од сите сафири и рубини се обработува со разновидни обработувања на топлина за да се истакнат бојата и јасноста. Доколку накитот со дијаманти се загрева (при поправки) дијамантот треба да се заштити со [[борна киселина]], а пак дијамантот (кој е чист јаглен) може да изгори на површината или пак комплетно. доколку накит кој содржи сафири или пак рубини се загрева не треба да биде обложен со борна киселина или било која друга супстанца бидејќи ова би можело да ја изгребе површината, значи не треба да бидат заштитени како што тоа го прават со дијамантот. Сеедно дали скапоцениот камен е природен или лабораториски направен (вештачки) камен, особеностите на било кој од нив се еднакви. Вештачките имаат по интезивна боја ако примесите не биле во лабораторија или пак не ја измениле јасноста на бојата на каменот. ==== Кварц==== 'Кварцот' е втор најмногу протстран минерал на Земјината кора после момирокот. Направен е од системот на SiO4 каде што секое соединение на кислород се дели на два тетраедара давајки им ја целокупната формула SiO2. Има доста разни видови кварц, од кои некои се и полудраги камења. Особено во Европа и средниот исток, разновидноста на кварцот постои уште од [[стар век|древно време]] од најчесто користените минерали за правење на накит и резби на камен. === Сооднос и структура на кристалот === Кварцот припаѓа на триагоналниот кристален систем. Идеалната кристален облик е шестрана призма со шестранични пирамиди на секој крај. Во природата кварцните кристали се најчесто сплеткани, искривени или пак толку сраснати со густо распоредени кристалчиња од кварц или други минерали што едвај им се познава дел од нивниот облик, или заедно се појавуваат во големо распротстранување. Добро обликуваните кристали во буквална смисла се формираат во лежиште каде што имаат спокоен раст во празнината, но бидејќи кристалите мора да бидат прилепени кој другиот крај на матрицата, само еден крај во вид на пирамида е присутен. Во Херкимер Каунти, Њујорк забележана е појава каде што Херкимер дијамантите имаат завршетоци на двата краја. Кварцниот отвор е таква состојба каде што празнината е речиси тркалезен облик, која што е обложена со кристали кои се насочени кон внатрешната стран. ==== Поврзани кварцни (силикатни) минерали ==== Тридимитот и кристобалитот се SiO₂ полиморфи со висока температура коишто се среќаваат во висококварцните вулкански карпи.Коезитот е погуст кварцен полиморф (многуобличен) кој може да се најде на места кои некогаш биле погодени од метеор, или пак во метаморфните карпи (што си го променуваат изгледот) формирани под притисок поголем од оној којшто е вообичаен за Земјината кора. ==== Вештачки кварц ==== Повеќето кварцови кои се употребуваат во микроелектрониката се произведени по вештачки пат. Големи, во стерилизатор преку хидротермален процес се создадени совршени кристали. Процесот вклучува обработување на здробените природни кварцови со топол воден раствор на основа на натриум хидроксид. Хидроксидот се употребува како минерализер т.е. тој помага да се испушти хранливата состојка на кварцот. Потребни се високи температури, најчесто околу 675&nbsp;°C. Растворениот кварц тогаш се кристализира во кристални зрна на прилично пониски температури. Во 2005 година во САД се произведени речиси 200 тони кварц. Вештачкиот кварц најчесто се проценува според неговиот основен Q-фактор, кој е мерка на неговата пиезоелектричка реакција и негов индикатор за чистината на кристалот. ==== Употреба ==== Кварцот е извор на многу силициумски соединенија како силициумите (на пример висококвалитетните полимери) силициумот (на пример микроелектроните) и многу други компоненти од трговско значење. Кварцот во облик на песок е намален преку јаглетоплинска реакција како прв чекор во овие интезивно енергетски процеси. ==== Пиезоелектрика ==== Кварцните кристали имаат [[пиезоелектричен ефект|пиезоелектрични]] особини: тие развиваат [[електричен потенцијал]] при примена на механички притисок. Првата примена на кварцните кристали била со фоногравските магнети. Најчеста пиезоелектрична употреба на кварцот денеска е како кристален осцилатор. Кварцниот саат е познат уред кој користи минерал. Честотата на кварцниот осцилатор е сменета со механично полнење, а ова се користи за многу прецизни мерки на многу мали промени на масите во кварцниот микробаланс и во плазма мониторите. Во 1880 година Жак и Пјер Кири ги откриле функциите на пиезоелектриката на кварцот. Болтер Гајтан Кади во 1927година прв го развил Кварцниот осцилатор или резонатор. ==== Скапоцените камења и разноликите каменоресци ==== Најзначајната разлика помеѓу видовите на кварцот е микрокристалинот (посебни кристали видливи со голо око) и видовите на крокристалинот или на криптокристалинот (агрегати на кристали видливи само под висок степен на зголемување) ==== Видови на необработени кристали ==== Чистиот кварц, народски наречен карпест кристал (понекогаш наречен бистар кварц) е безбоен и проѕирен или делумно проѕирен. Најчести обоени видови се: цитринот, розовиот кварц, аметистот, сивиот кварц, и млечниот кварц. === Цитрин === Цитринот е вид на кварц чија боја се движи од бледо жолта до кафена. Природниот цитрин е многу редок : комерцијалните цитрини се топлински обработен аметист. Цитринот содржи и траги од Fe3+ и навистина многу тешко се наоѓа. Името доаѓа од [[латински јазик|латинскиот]] збор [[citrina]] кој значи „жолта“. === Розов кварц=== Розовиот кварц е вид на кварц кој се одликува со бледорозова боја до розикаво црвена боја. Бојата обично се смета како резултат на количината на трагите од титан, железо и манган во поголема количина. Некои видови на кварц содржат микроскопски рутил игли кои произведуваат соѕвездие во преносна светлина. Последните истражувања за прекршувњето на зраците констатираат дека бојата се должи на тенките мискроскопски влакна од можниот думортиерит со поголема количина на кварц. Во кристален облик (многу ретко се наоѓа) е наречен розов кварц и неговата боја се мисли дека е произведена од трагите на фосфатот или алуминиумот. Бојата во кристалите е очигледно осетлива на светлина и е предмет на избледување. Првите кристали биле пронајдени во пегматитот блиску Румфорд, Маин, Америка, но повеќето кристали на пазарот доаѓаат од сојузната држава [[Минаш Жераис]], [[Бразил]]. === Аметист === Аметистот е облик на кварц чија боја е од светла до темна или пак виолетова мат. ===Сивкав кварц === Сивкавиот кварц е сив, проѕирна верзија на кварцот, според бистрината е од скоро целосно проѕирен до кафено – сив кристал кој е скоро непроѕирен. === Млечен кварц === Млечниот кварц можеби е еден од најчестиот вид на кристалниот кварц и може да се најде речиси насекаде. Белата боја може да се предизвика со течна содржина на гас, течност или и двете, заглавени додека трае формирањето на кристалот. Заматеноста која е создадена при оваа содржина вистински ја ограничува неговата употреба во повеќето оптички и квалитетни примени на скапоцените камења. === Рубин === Рубинот е розова до крваво-црвена боја, вид од минерални корунди (алуминиум оксид). Црвената боја е предизвикана главно поради присуството на елементот хром. Неговото име доаѓа од латинскиот збор ruber, што значи црвен. Другите видови на квалитетните корунди се наречени Сафири. Рубинот се смета за еден од 4те драгоцени камења, заедно со сафирот, смарагдот и дијамантот. Цената на рубинот се одлучува според бојата на рубинот. Најсветлиот и највредниот Црвен наречен боја на гулабова крв, кој има голема привилегираност и покрај другите рубини со сличен квалитет. По бојата следи и јасноста : слична е со дијамантите. Резбањето и тежината се исто така важни фактори за одлуката на цената. == Физичи особини == Рубините имаат цврстина од 9,0 според [[Мосова скала|Мосовата скала]] на цврстината на минералите. Од природните скапоцени камењА само мосанитот и дијамантот се со поголема цврстина од 10,0 според Мос, а мосанитот е некаде помеѓу [[корунд]]от (рубинот) и [[дијамант]]от според цврстината. Рубинот е α-Алуминиум (нај стабилен облик на Al2O3) во која мал дел од 3 позитивни јони на алуминиум се заменува со три позитивни јони на хромот. Секој од Cr3+ е опколен осумаголно со 6 негативни јони на кислород. Ова кристалографско уредување силно влијае на секој позитивен хром, по што резултира на светла апсорпција во зелено-жолтиот регион на спектарот и се претвора во црвена боја на каменото. Кога јоните на хромот ја примаат жолто – зелената светлина таа се претвора во црвен сјај (луминисценција). Ова испуштање на сјај, придонесува на црвената боја која што се добива со одземањето на зелената и виолетовата светлина од белата светлина, и додава сјај на изгледот на скапоцениот камен. Сите природни рубини имаат свои несовршености, вклучувајќи ја чистината на бојата и содржината на рутилните иглички познати како „ свила“. Обично необработените камења се загреваат пред да се обработат. Скоро сите рубини во денешно време се обработени во некој облик, а загревањето на камењата е како најсоодветна алатка. Како и да е, рубините кои воопшто не се обработени во некој облик а се со одличен квалитет се сè уште на високо место. Некои рубини покажуваат астеризам или звезда од 3 или 6 точки. Овие рубини се обработени во кабохони за да го истакнат вистинскиот ефект. Астеризмите се најдобровидливи со еден извор на светлина, и се движат низ каменот како што светлината се движи или како што каменот ротира. === Природна појава === Могок долината во Горен Мајамар (Бурма) со векови била главниот извор на рубини во светот. Тоа место има произведено некои од најубавите рубини што некогаш биле пронајдени. Најдобрата боја на мајнмар рубините е опишана како гулабова крв. Во централен Мајнмар, местото Монг Су почна да произведува рубини во текот на 90те и рапидно стана најголемото место за пронаоѓање на рубини. Неодамна во Мјанмар е пронајден талог од рубин сместен во северниот дел од државата Качин. Рубините уште од дамнешна историја се ископуваат во Тајланд, Палин и Самлоут, Дистрикт од Камбоџија, Бурма, Индија, Авганистан и во Пакистан. Рубините многу ретко се наоѓаат во Шри Ланка, загоа пак розовите сафири се многу чести. По Втората светска војна во Танзанија, Мадагаскар, Виетнам, Непал, Таџикистан и Пакистан најдени се траги (талози) од рубин. Неколку рубини се најдени и во САД во Монтана, Северна Каролина и Јужна Каролина. Неодамна се пронајдени поголеми талози на рубин под ледената плоча на Гриеланд. Во 2002 година во Васегес реката во Кенија се пронајдени рубини. Постојат извештаи дека се најдени големи остатоци на рубин во Мозамбија, во Нанхубир во Кабо Делгадо во округот на Монтепуез. Спинелот е друг вид на црвен скапоцен камен, понекогаш може да се најде заедно со рубинот во склоп на ист камен или мермер. Оние кои немаат толку искуство со скапоцени камења Црвениот спинел може да го помешаат со рубинот. Како и да е, најпрекрасните црвени спинели може да имаат приближна цена со онаа на просечниот рубин. === Фактори кои влијаат на вредноста === Дијамантите се оценуваат според критериум 4 ЦС кој е именуван според бојата, обработката и тежината на каратот. Сличните природни рубини се проценуваат со критериумот ЦС како и нивната големина и географско потекло. ==== Боја ==== Со вреднувањето на обоените скапоцени камења, бојата е единствениот најважен фактор. Бојата се дели на три компоненти: нијанска, интезивност и тон. Нијансата се упатува на бојата која што ние ја користиме како секојдневен термин. Прозирни скапоцени камења се наоѓаат во следниве нијанси: црвена, портокалова, жолта, зелена, сина, виолетова, пурпурна и розова.Првите 6 се познати како спектарни нијанси, последните две како изведени спектарни нијанси.Пурпурната е нијанса која што е помеѓу црвена и сина. Розовата е побледа нијанса на црвената боја. Во природата има многу малку чисти нијанси на скапоцени камења, се зборува за примарни, секундарни или терцијални нијанси.Во врска со рубинот, примарната нијанса мора да биде црвена. Сите други нијанси на видот на скапоцениот камен корунд се нарекуваат сафир.Рубинот може да има неколку секундарни нијанси. Можни се портокалова, пурпурна, виолетова и розова. ==== Обработка и разубавување ==== Подобрувањето на квалитетот на скапоцените камења со нивна обработка е многу честа појава.Некои обработки се употребуваат во скоро сите случаи и се сметаат за најприфатени. Во текот на доцните деведесетти години, големата понуда на евтини материјали предизвика ненадеен наплив во понудата на топлински обработени рубини, што доведе до пад на цената на рубинот. Под подобрување се подразбира промена на бојата, подобрување на проѕирноста со растворање на рутилни снопчиња, лечењето на фрактурите (испукнатините) или пак нивно целосно полнење. Најчеста обработка е со примена на топлина. Повеќето ако не и сите, рубини на долниот крај на пазарот се применува топлина на грубите камења за да се подобри бојата, да се отстранат виолетовата нијанса, сините траги и свиленоста. Овие топлински обработки се најчесто на температура од 1800&nbsp;°C (3300&nbsp;°F) степени.Некои рубини подлежат на процес со загревање на пониска температура, на јаглени цевки на температура од 1300&nbsp;°C (2400&nbsp;°F) степени за 20-30 минути. Свилата е само делумно уништена откако бојата се подобрува. Другата обработка, која што стана најчеста во последниве години, е со стаклено полнење.Полнењето на исцепините во внатрешноста на рубинот со олово стакло или сличен материјал значително ја подобри провидноста на каменот, правејќи ги претходните рубини кои биле несоодветни да бидат погодни за аплицирање на накитот. Процесот се случува во 4 чекори. * Грубите камења се полираат претходно за да се искоренат сите нечистотии од површината коишто можат да му наштетат на процесот. *Грубоста се отстранува со Флуороводород *Првиот процес на загревање во коишто не се додаваат спојници. Загревањето ги искоренува сите нечистотии од внатрешноста на испукнатините. Иако ова може да се направи на температури до 1400&nbsp;°C (2500&nbsp;°F) степени, најчесто се случува на температура од околу 900&nbsp;°C (1600&nbsp;°F) степени од свилата која е недопрена. *Вториот процес на загревање е во електрична рерна со различни хемиски додатоци. Најразлични решенија и мешавани се покажаа како успешни, како и да е оловото кое што најмногу содржи стаклен прав е најмногу употребувано во моментов.Рубинот се потопува во масла, а потоа прекриени со прав ставени на плоча се ставаат во рерна каде се загреваат на 900&nbsp;°C (1600&nbsp;°F) 1 саат во оксидирачка атмосфера. Со загревање портокаловата боја во прав се претвора во проѕирна до обоена жолта паста која што ги исполнува сите испукнатини. Откако ќе се олади, бојата на пастата е целосно проѕирна и значително ја истакнува целосната прозирност на рубинот. Ако е потребно да се додаде боја, тогаш стаклениот прав може да биде „ засилен „ со бакар или други метални оксиди како и други елементи на пример натриум, калциум, калиуми др. Вториот процес на загревање може да се повтори три или четири пати дури и да се применат различни мешавини. Ако се загрее оној накит кој содржи рубини (при поправка) не смее да биде во контакт со борна киселина или со други супстанци доколку тие може да ја вдлабнат површината. Не мора да бидат заштитени какко дијамантот. === Аметист === Аметистот е виолетова верзија на кварцот кој многу често се користи во накитот. Името доаѓа од Стара Грција: ἀ -не, и μέθυστος, methustos –пијаница, кое се однесува на верувањето дека овој камен го шптити својот сопственик од опијанување, Старите Грци и романи го носеле аметистот и исто така правеле од нив садови за пиење со верување дека тие ќе го сопрат опијанувањето. Тој е еден од многуте форми на кварцот. Аметистот е традционален камен за месецот Февруари. ==== Структура ==== Аметистот е пупрпурна верзија на кварцот (SiO2), која содржи нечистотии на железо, кое што ја дава пурпурната боја на минералот. Цврстината на минералот е иста како и на кварцот така што го прави погодна за накит. ==== Нијанса и боја ==== Аметистот се наоѓа во првични нијанси од 75–80%, светлорозово-виолетова до темнопурпурна нијанса, 15–20% од сина и црвена нијанса (зависно од светлосниот извор). Зелениот кварц понекогаш е погрешно наречен зелен аметист што е навистина погрешно и не е прифатливо име за материјал, правилниот термин би бил Празиолит. Другите имиња за зелениот кварц се вермарин, позеленет аметист или лимонов цитрин. На многу променлив интезитет, бојата на аметистот е најчесто поставена во паралелни ленти на лицето на кристалот. Еден аспект на возвишената уметност ги вклучува брусењето со кое што се добива точната бојата со цел да се направи бојата на избрусените камења, хомогена. Фактот дека понекогаш само тенок слој на виолетова боја е присутна во камен, или дека бојата не е хомогена често го прави за тешка за сечење.. Бојата на аметистот е демонстрирана како резултат на структура на тривалентно железо (Fe3+). Кога ќе се загрее аметистот може да се претвори во жолто-портокалова, жолто –кафена, или пак темнокафена и може да личи на цитрин. ==== Историја ==== Старите Египќани го употребувале аметистот како скапоцен камен и бил во голема мера застапен во древните скапоцени резбани камења. Грците верувале дека каменот аметист може да го спречи опијанувањето, додека средно европските војници носеле амајлии од аметист како заштитници во битката- Причината е тоа дека се верувало за аметистот дека лекува луѓе и ги чува трезни. Во гробовите на англосаксонците во англија биле пронајдени монистри од аметист. На 1902-та изложба во Диселдорф, Германија била презентирана голема геодезија или пак аметист-пештера пронајдена блиску Санта Крус во јужен Бразил. Во XIX век, за бојата на аметистот заслужен е присутниот манган. Сепак бидејќи е способен да подлежи на многу големи измени па дури и да биде разреден од топлина, од некои извори се верува дека е од органски извор. исто така се појавува железо тиоцијанат а и сулфур е детектиран во овој минерал. ==== Вештачки аметист ==== Вештачкиот аметист е произведен од гама-зраци, рендгенското зрачење на електронските снопчиња на чистиот кварц кој е прв смешан со железни нечистотии. На изложување на топлина, ефектите од зрачењето може делумно да бидат откажани и аметистот да стане жолт кварц, а во накитот се нарекува само „Изгорен аметист“. Вештачкиот аметист е направен како имитација на најдобриот, квалитетен аметист. Неговите хемиски и физички особини се толку слични со оние на природниот аметист така што без гемолошки испитувања (кои најчесто се чинат скапи) не може да се разликува со голема веројантност,. Има еден тест којшто е врз основа на законот на Бразилското извивање (облик на кварцно извивање каде што десните и левите кварцни структури се комбинирани во еден кристал) којшто може да се употреби како многу полесен идентификатор на вештачкиот аметист. Возможно е споените аметисти да се синтетизираат, но овој вид не е достапен во големи количини на пазарот. ==== Митологија ==== Грчкиот збор ''аметистос'' може да се преведе како „непијани“, од грчки A-„не“ + methustos „опијанети“. Аметистот се смета за силен противотров против пијанство, и затоа пехарите за вино често биле изгравирани со нив. Во старогрчката митологија, Дионис, богот на пијанството и виното ја прогонувал девицата (девојката) со име Аметистос, која што ја одбивала неговата љубов. Аметистос се молела на боговите да остане чиста, молитва на која што божицата Артемида и одговорила така што ја трансформирала во Бел камен. Покорен од желбата на Аметиста да остане чиста, Дионис истурил вино врз каменот како курбан, обојувајќи го кристалот пурпурен. Разноликоста на приказната вклучува дека Дионис бил навредуван од смртник па поради тоа и се заколнал дека ќе го убие следниот смртник кој ќе помине по неговиот пат, создавајќи крволочни тигри кои ќе го одмаздат неговиот гнев. Но излегло дека тој смртник е една прекрасна млада жена, Аметиста, која што била на пат да и оддаде почит на Артемида. Артемида и го поштедила живот така што претворила девојката во статуа од чист кртистален кварц за да ја заштити од грубите канџи. Дионис гледајќи во преубавата статуа поради тоа што се каел исплакал солзи од вино. Солзите на богот го претвориле кварцот пурпурен. Другата верзија на приказната го вклучува и титанот Реја кој го претставува Дионис со каменот Аметист со цел да предизвика умереност во пиењето на вино. ==== Географска распротстранетост ==== Аметистот се произведува во најголеми количини во Минас Гераис во Бразил каде што се создава во големи геоди заедно со вулкански карпи. Многу од шупливите рубини од југозападен Бразил и Уругвај содржат посев на кристали на аметисти во внатрешноста. Артигас, Уругвај и соседната бразилска држава Рио гранде до Сул се големи светски создавачи познати по квантитетот, Минас Гераис како и Мато Гросо, Еспирито Санто, Бахиа и државите Сеара, сите се важни производители во Бразил. Исто така е пронајдено и ископано во Јужна Кореја. Најголем површински ископ на аметиста жила во светот е во Мајсау, под Австрија. Од Русија доаѓа многу квалитетен аметист, особено од Екатеринбург блиску Муршинка, каде што се создава во шуплините на гранитните карпи. Многу места во јужна Индија произведуваат аметист. Еден од најголемите произведувачи е Замбија во Јужна Африка со годишно производство од околу 1000 тона. Аметистот се појавува во многу места во Америка. Помеѓу овие се спомнати : Мазатзал планинскиот реон во Гила и земјите на Марикопа, Аризона, Езерата Ред Федер близу Колинс, Колорадо, Планината Аметист, Тексас, Јелоу стоун Националниот парк, Делавер Каунти во Пенсилванија, Хаувуд Каунти во Северна Каролина, Дир Хил и Стоу, Маина и во езерото Супериор во регионот Минесота, Висконсин, Мичиган и Онтарио во Канада. Аметистот релативно често се наоѓа во Онтарио и во неколку места низ Нова Скотиа. Најголемиот рудник на аметист во Северна Америка се наоѓа во Тандер Беј, Онтарио. ==== Вредност ==== До XVIII век, аметистот бил вклучен во кардиналот, или во највредните скапоцени камења (заедно со дијамантот, сафирот, рубинот и смарагдот). Но, бидејќи големо количество е откриено во локации како што се Бразил, изгуби доста голем дел од својата вредност. Собирачите трагаат по длабочината на бојата, доколку е возможно со црвен отсјај доколку е соодветно избрусено. Највисококвалитетниот аметист (наречен „длабоко Руски“) е особено редок и затоа доколку се најде таков неговата вредност зависи од побарувачката на собирачите. Тој како и да е сè уште се подредува според поголемиот сјај, помал од оној на сафирите или рубините (падраша сафирот или рубинот гулабова крв) === Авентурин === Авентуринот е облик на кварц којшто се одликува со своја проѕирност и присуство на содржина на платиминерал којшто го дава сјајниот или блескавиот ефект авентуресценција. Најчеста боја на Авентуринот е зелената, но исто така тој може да биде и портокалов, кафен, жолт, син или пак сив. Портокаловите и кафените се својствени за хематитот или гоетитот. Бидејќи авентуринот е камен, неговите физички особини се : неговата специфична гравитација може да биде помеѓу 2,64-2,69 а неговата цврстина е нешто пониска од обичниот кварц кој тежи 6,5. Авентуринскиот момирок или сончевиот камен може да се помешаат со портокаловиот и црвениот кварц авентурин, иако првиот е со поголема проѕирност. Авентуринот е често врзан и изобилството на пурпурни листови може да го направи матен така што тој може да биде на прв поглед помешан со малахитот. Името Авентурин произлегува од италијанскиот збор ventura којшто значи случајно. Ова е наговестување на среќното откритие на стаклото на авентурин или златен камен, од некоја гледна точка во XVIII век. Иако тој прв бил пронајден, златниот камен е заедничка имитација на авентуринот и сончевиот камен. Златниот камен визуелно се разликува од подоцниве два минерали поради неговите груби дамки од бакар, дисперзирани заедно со стаклото во еден натприроден единствен начин. Тој е обично златно кафен, но може да се најде и син или зелен. Поголемиот дел на зелен и синозелен авентурин потекнува од Индија (особено во околината на Мајсур и Мадрас) каде што е обработен од страна на продуктивни занаетчии. Во Чиле, Шпанија и Русија се пронајдени крем бели, сиви и портокалови материјали. Повеќето се изгравирани на монисти и облици во најфините примероци претставени во кабошони, а подоцна и во накит. === Сафир === Сафирот (грчки: σάπφειρος, син камен) е скапоцен камен кој е еден вид на минералот корунд, алуминиум оксид (α-Al2O3), која е друга боја а не црвена или темнорозова, каде што каменот би се нарекувал рубин се смета за различен скапоцен камен. Количината на трагите на другите елементи како железо, титан или хром може да му придонесат на корундот сина, жолта, розова, портокалова или зеленкаста боја. Чистиот Хром е чиста нечистотија од рубини. Како и да е, комбинацијата од на пр. Хром и титан може да му дадат на сафирот боја различна од црвената. Сафирите се најчесто носени во накитот.Сафирите може да се најдат по природен пат, со барање по одредени таложења (кои се должат на отпорот да бидат кородирани во споредба со камењата со помала цврстина), или формирањата на карпите, или пак тие можат да бидат рачно изработени за индустриска или декоративна намена во големи кристални топки. Поради значителната цврстина на сафирите (и во главно на алуминиум оксидот) сафирите се употребуваат во некои неукрасни апликации вклучувајќи ги инфрацрвените оптички компоненти, како што се научни инструменти : високоиздржливите стакла (прозори) (исто така употребени во научните алати). ==== Природни сафири ==== Сафирот е еден од двата или трите видови на скапоцени камења на корундот, од кои едниот е црвен а другиот темнорозов рубин. Иако сината е нивната најпозната боја, сафирите се направени од било која боја освен црвена. Сафирите исто така може да се и безбојни, а може да се најдат во нијанси на сиво и црно. Цената на природните сафири варира зависно од нивната боја, читина, големина, обработка, и секако квалитетот – како и нивното географско потекло. Значителни талози на сафир се пронајдени во Источна Австралија, Тајланд, Шри Ланка, Мадагаскар, ИсточнаАфрика и во Северна Америка во неколку локации, најмногу во Монтана. Сафирот и рубините се ајчесто пронајдени заедно на исто место, но обично еден скапоцен камен е во поголемо изобилство. ==== Син сафир ==== Бојата на скапоцените камења се разделува во три компоненти : нијанса, интезивност и тоналитет. Интезивноста се однесува на живописноста или светлината или обоеноста на нијансата, тоналитетот за светлоста или темноста на нијансата. Синиот сафир постои во неколку мешавии на неговата примарна (сина) и секундарна нијанса, неколку нијансни тонови и нијанси на светлина. Сините сафири се проценуваат според чистината на примарната нијанса. Пурпурна, виолетова и зелена се најчестите второстепени нијанси пронајдени на синиот сафир. Виолетовата и пурпурната може да придонесат за целокупната убавина на бојата, додека пак зелената се смета дека може да делува негативно. Сините сафири што имаат повеќе од 15% виолетова или пурпурна боја во главно се смета дека се со најпрефинет квалитет. Сините сафири со било колкава количина на зелена боја како втора нијанса не се сметаат за скапоцени камења со префинет квалитет. Сивата боја е нормално заситувачки модификатор или маска најдена во сините сафири. Сивата боја го намалува интезивитетот или светлината на нијансата и така добива негативен ефект. Бојата на префинетите сини сафири може да се опише како живописна речиси темновиолетова до пурпурна сина каде што приманата сина нијанса е најмалку 85% застапена, а секундарната нијанса е не повеќе од 15% застапена без ни најмалку мешање на второстепено зелена нијанса или пак зелена покриеност. 423 каратниот (85g) сафир Логан којшто се наоѓа во Националниот природонаучен музеј во Вашингтон е еден од најголемите фацетни квалитетни скапоцени камења на синиот сафир што воопшто постојат. ==== Луксузна боја на сафирот ==== Жолтите и зелените сафири исто така доста се наоѓаат.Како што хромот расте, Розовите сафири се продлабочуваат во бојата. Колку е подлабока розовата боја толку поголема е нивната парична вредност. Сафирите исто така може да се сретнат во нијанси на портокалова и кафена, а пак безбојните сафири понекогаш се употребуваат како замена на дијамантот во накитот. Падмарага сафирите секогаш носат поголеми цени дури и од најпрефинетите сини сафири. Во последно време, повеќето сафири од оваа боја се појавуваат на пазарот како резултат на вештачка обработка која што се нарекува : решеткаста дифузија. === Папрадаша=== Папрадаша е розово-портокалов корунд, со низок до среден интезивитет и светол тон, првично ископан во Шри Ланка, но исто така се пронајдени талози во Виетнам и Африка. Папрадаша сафирите се ретки, најретко од се е комплетно природната разноличност, без никаква трага на преработка. Името потекнува од [[санскрит]]скиот збор „падмарага“ (падма = лотус; рага = боја). Боја, слична на [[лотосов цвет]]. ==== Ѕвезден сафир ==== Ѕвездениот сафир е вид на сафир којшто изразува ѕвезда исто како појавата позната како астеризам. Ѕвездениот сафир содржи иглични пресеци како содржина (често минерален траг, минерал создаден примарно од титан оксид) којшто создава привидение од 6 зрачна шема во облик на ѕвезда кога се гледа со надземен извор на светлина. Црната ѕвезда од Квинсленд се верув дека е најголемиот ѕвезден сафир којшто некогаш бил ископан, и тежи 733 карати. Звездата од Индија (која тежи 563,4 карати) се мисли дека е вториот по големина ѕвезден сафир, и моментално е изложен во [[Американски природонаучен музеј|Американскиот природонаучен музеј]] во Њујорк . 182 каратната Ѕвезда од Бомбај, која е сместена во Националниот природонаучен музеј во Вашингтон е пример за син ѕвезден сафир. Вредноста на ѕвездениот сафир, како и да е зависи не само од тежината на каменот туку и од бојата, прозирноста и интезивитетот на астеризмот. ==== Менување на бојата на сафирот ==== Ретката разноликост на сафирот, позната како сафир којшто ја менува бојата, постои во разлиќни бои и различна светлина. Овие сафири кои ја менуваат бојата на надворешна дневна светлина се пурпурни а а на флуоресцентна светлина да бидат и зеленкасти. Некои камења менуваат боја целосно а некои само делумно, со тоа што некои камења од сини одат кон сино виолетова боја. Додека овие сафири коишто ја менуваат својата боја доаѓаат од повеќе различни месте, скапоцените камчиња од танзанија е главниот извор. Одредени вештачки сафири кои ја менуваат својата боја се продаваат како лабораториски или синтетички александрит, којшто е прецизно наречен симунат (исто така е наречен александриум) вториот е всушност тип на крисоберил-сосема различни супстанци чиј плеохроизам е различен и многу појасен отколку корундот (сафирот) кој менува бои. ==== Извор на боја ==== Рубините се корунди кои содржат `` нечистотиии од хром кои впиваат жолто-зелена светлина и се резултира во подлабока рубинова црвена боја со зголемена содржина. Пурпурните сафири содржат траги од вандиум и доаѓа до неколку разновидни нијанси. Корундот кој содржи ~0,01% од титанот е безбојна. Доколку се присутни траги од железо, многу бледа жолтеникава до зелена боја може да биде видена. Доколку се присутни нечистотии од титан и железо, како и да е резултатот ќе биде прекрасна модросина боја. За разлика од локализираната (мегуатомска) апсорпција на светлина која што ја предизвикува бојата за нечистотии на хромот и вандиумот, сината боја на сафирите доаѓа од интервалентно преносно полнење, што подразбира пренесување на електрон од еден јон на преносен метал на друг преку спроводник или валентна врска. Железото може да биде во облик на Fe2+ или Fe3+ додека пак титанот во главно го има обликот Ti4+. Доколку јоните на Fe2+ и Ti4+ се заменат со Al3+, се создаваат области на нерамнотежа на полнењето. Преносот на еден електрон од Fe2+ и Ti4+ може да предизвика промена на валентната состојба во двете соединенија. Поради таа валентна промена се случува специфична промена на енергијата на електронот и се впива електромагнетна енергија. Брановата должина на впиената енергија ја дава жолтата светлина. Кога оваа светлина се одзема од карактеристичната бела светлина се комплетира резултатот на сина боја. Понекогаш кога атомското растојание е различно и оди во различен правец тогаш се добива резултат на синозелено двобојство. Интервалентниот пренос е процес којшто создава силно обоена појава со мал процент на примеси. додека 1% на хром мора да биде присутен во корундот пред да се појави црвена рубин боја, сината сафирна боја е присутна на само 0,01% титан и железо. ==== Обработка ==== Сафирите може да се обработуваат со неколку методи за да се разубави и подобри нивната јасност и боја. Се практикува загревањето на природните сафири за да се подобри и разубави нивната боја. Ова се прави со загревање на сафирот по неколку часа на температура од 500 до 1800&nbsp;°C , или пак со загревање на непотполна азотна атмосферска печка седум дена или повеќе. По загревањето камењата стануваат се посини но губат некои свои рутилни соединенија (свила). Кога се употребуваат високи температури, каменот ја губи целата свила и станува чист при зголемување. Уште од римско време постои доказот дека сафирот и другите камења биле предмет на греење. Оние камења кои не се загреваат се многу ретки и често се продаваат заедно со потврда од независни гемолошки лаборатории со која се потврдува дека „нема знаци на топлинска обработка“. Јого-сафирите не треба да бидат загреани бидејќи нивната сина боја е постојана и јака, тие се во главно без примеси и имаат постојана чистина (јасност). Во 1980-тите Кога Интергем Лимитед започнал да го рекламира Јого-каменот како светски гарантиран не обработен сафир, изјавата го погодила пазарот на скапоцени камења бидејќи претходно процесот на загревање бил таен (неоткриен), но во 1982 година проблемот со загревањето на камењата станал уште поголем. Во тоа време 95% од сафирите во целиот свет биле термално обработени за да ја подобрат својата природна боја. Соочувајки се со овој проблем, оние скапоцени камења кои биле загревани многу често избледувале со тек на време. Обучените гемологисти можат да препознаат камен кој е загреан со точност од 95%. Обработката со дифузија е нешто поконтраверзна со тоа што таа се користи за да се додадат елементи на сафирот за намена да се подоврат боите. Најчесто берилиумот е дифузиран во сафир при загревање на многу висока температура, речиси до точката на топење на сафирот. Првично со овој процес се создадени (околу 2000) портокалови сафири, иако сега процесот е унапреден и многу бои на сафирот се најчесто обработени со берилиумот. Не е етички тајно да се продаваат сафири обработени со берилиум, и цената би требало да им биде многу пониска од природниот скапоцен камен или од оној кој сам се разубавува преку самостојно загревање. Оние камења кои се обработени со дифузија на површината се воглавно одобрени бидејќи кога деланките на каменот повторно се полираат, папрадаша обоениот слој може да се отстрани. (постојат некои камења обработени со дифузија на коишто бојата им оди многу подлабоко од површината). Проблемот е во фактот дека обработените папрадаши се понекогаш навистина многу тешки за да се препознаат, затоа се и причина да се добие сертификат од угледната гемолошка лабораторија (на пример Gubelin, SSEF, AGTA, итн, ) како препорака пред да се инвестира во нив. Според упатствата на Федералната комисија за трговија во САД се бара откривање на каков било начин на разубавување којшто има значителен ефект врз вредноста на скапоцениот камен. ==== Откопување ==== Сафирите се откопуваат од алувијални талози или пак од првичните подземни работи. Рударските локации се Бурма, Мадагаскар, Шри Ланка, Австралија, Тајланд, Индија, Пакистан, Авганистан, Танзанија, Кенија и Кина. Логан сафирот, ѕвездата на Индија, и ѕвездата на Бомбај потекнуваат од рудниците во Шри Ланка. Мадагаскар е светски водач во производство на сафир (од 2007) особено со неговите талози во градот Иакака и околу него. Пред отворањето на Иакака рудниците, Австралија беше најголемиот производител на сафири (како во 1987 година). Во 1991 бил откриен нов извор на сафири во Андранондамбо, јужен Мадагаскар. во 1993 започнале со ископување на сафирот по што после неколку годи ни го напуштиле поради потешкотиите за да се подобри лежиштето на сафирот. Во северна Америка се извадени сафири од неколку талози во Монтана, по Мисури реката во близина на Елена, Монтана, Драи Котонвуд Крик во близина на Мисула, Монтана и Рок Крик во близина на Филипзбург, Монтана. Пронајдени се префинети сини Јого-сафири во Јого Гулх, западно од Левинстон, Монтана. Неколку ископи на сафири и рубини исто така се пронајдени во околината на Франклин. Талозите од сафир во Кашмир сè уште се добро познати во индустријата на скапоцени камења, и порај фактот дека највисокото производство во оваа околина најмногу зазема место со релативно краток период на крајот од XIX и почетокот на XX век. ==== Вештачки сафир ==== Во 1902 година францускиот хемичар Август Вернел разви процес за производство на вештачки сафирни кристали.во процесот Вернел именуван по него се додава префинет земјен прав на оксихидрогенскиот пламен а ова се случува директно наспроти покривката. Земјата полека се таложи во пламенот создавајќи „боул, од сафир, во облик на солза. Може да се додадат хемиски додатоци за да се создаде вештачка верзија на рубинот, и сите други природни бои на сафирот и плус сите други бои кои не се виделе во геологијата. Вештачкиот материјал за сафир е идентичен на природниот сафир, освен тоа тој може да се направи без недостатоци кои може да се најдат во природниот камен. Недостатокот на процесот Вернеул е дека големите кристали имаат висок процент на внатрешна крутина. Многу методи на рачната изработка на сафирот се варијации на процесот Цохралски кој е измислен во 1916 година. Во овој процес мал сафирен кристал се натопува во сад направен од скапоценеиот метал родиум, кој содржи стопена алуминиум, а потоа полека сеповлекува на со стапка од 1 до 100 [[мм]] на час. На крајот алуминиумот се кристализира, создавајки голем долг камен во облик на [[морков]] со големина од над 400 мм во пречник и со тежина од околу 500 кг. == Наводи == {{наводи}} {{Скапоцени камења}} {{Нормативна контрола}} [[Категорија:Скапоцени камења| ]] [[Категорија:Материјали]] [[Категорија:Минералогија]] [[Категорија:Минерали|*]] [[Категорија:Накит]] 85wrl4rc52l1ucyc2wqg5hgb1yjhlnn 0 972364 5380243 5221828 2025-06-15T01:50:35Z InternetArchiveBot 92312 Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.9.5 5380243 wikitext text/x-wiki {{Infobox officeholder |name = Пак Чон Хи |image = Park Chung hee.jpg |imagesize = 150п |smallimage = |alt = |caption = |order = |office = Претседател на Јужна Кореја |term_start = 24 март 1962 |term_end = 26 октомври 1979 |predecessor = [[Јун По]] |successor = [[Чои Кју]] |order2 = |office2 = Претседател на Врховниот совет за национална обнова |term_start2 = 3 јули 1961 |term_end2 = 17 декември 1963 |predecessor2 = [[Чанг До]] |successor2 = укината |order3 = |office3 = |term_start3 = |term_end3 = |predecessor3 = |successor3 = |birth_date = [[30 септември (родени)|30 септември]] 1917 |birth_place = [[Гуми]], [[Јужна Кореја]] |death_date = [[26 октомври (починале)|26 октомври]] 1979 |death_place = [[Сеул]], [[Јужна Кореја]] |birthname = 박정희<br>朴正熙 |nationality = Кореец |spouse = Ким Хо Нам <br> Јук Јанг <small>(1925-1974)</small> |children = Пак Геун<br>Пак Сео<br>Пак Ји |alma_mater = Национална академија Кјунгпоок <br /> Империјална јапонска воена академија <br /> Корејска воена академија |occupation = политичар |profession = војник |religion = [[Будизам|Будист]] |signature = Park Chung-hee signature.svg |signature_alt = |website = |footnotes = |blank1 = |nickname = ''Парков'' <ref name="San José" /> |allegiance = {{знаменце|War Ensign of Manchukuo.svg}} [[Империјална армија на Манџоу-Го]]<br /> {{знаменце|War flag of the Imperial Japanese Army.svg}} [[Квантунгшка армија]]<br /> {{знаменце|Flag_of_the_Army_of_the_Republic_of_Korea.svg}} [[Армија на Република Кореја]] |branch = |serviceyears = 1942 - 1963 |rank = [[генерал]] |unit = |commands = |battles = [[Втора светска војна]] <br> [[Корејска војна]] <br> [[Виетнамска војна]] |awards = |military_blank1 = |military_data1 = |military_blank2 = |military_data2 = |military_blank3 = |military_data3 = |military_blank4 = |military_data4 = |military_blank5 = |military_data5 = }} '''Пак Чон Хи''' ({{lang-ko|박정희}}; {{рн|30|септември|1917}} - {{пн|26|октомври|1979}}) — генерал и [[претседател на Јужна Кореја]]. Организирал и предводел државен удар со кој ја освоил власта во [[Јужна Кореја]]. Најпрво владеел преку воената хунта наречена [[Врховен совет за национална обнова]], а во 1963 година победил на претседателските избори (со што била создадена [[Трета република на Јужна Кореја|Третата република]]). Бил реизбран за претседател во 1967, 1971, 1972 (кога била основана [[Четврта република на Јужна Кореја|Четвртата република]] преку уставот Јушин, создаден за да му овозможи Чон Хи да остане на власт), и 1978 година. Пак е заслужен за брзиот економски раст на [[Јужна Кореја]] преку извозно ориентираната индустријализација <ref>''Developmental Dictatorship and the Park Chung-hee Era'' (Homa & Sekey, 2006)</ref>. Меѓутоа, тој е контроверзна политичка личност во историјата на Јужна Кореја, поради својот авторитарен начин на владеење со земјата, особено по 1971 година. Во 1999 година, од страна на магазинот ''Time'' Пак Чон Хи бил рангиран меѓу стоте највлијателни „Азијци на векот“<ref>[http://www.time.com/time/asia/asia/magazine/1999/990823/cover1.html Time Asia: Asians of the Century] {{Семарх|url=https://web.archive.org/web/20100919210106/http://www.time.com/time/asia/asia/magazine/1999/990823/cover1.html |date=2010-09-19 }}, August 1999, посетено на April 20, 2010</ref>. На [[26 октомври (починале)|26 октомври]] 1979 година, врз него бил извршен успешен [[атентат]]<ref>[http://news.bbc.co.uk/onthisday/hi/dates/stories/october/26/newsid_2478000/2478353.stm#startcontent BBC News' "On this day"]</ref>. Чон Хи бил убиен од страна на Ким Jae Кју (1926-1980), стар пријател на Чон Хи и директот на Корејска централна разузнавачка агенција. Постои поделеност околу неговото наследство, од една страна се истакнува неговата улога во обновата на [[Јужна Кореја]] по катастрофалната [[Корејска војна]], а од друга страна се осудува неговиот [[авторитаризам]], особено силен по 1971 година. == Ран живот == Пак Чон Хи е роден на [[30 септември (родени)|30 септември]] 1917 година, во Гуми, кога [[Кореја]] била под [[Јапонија|јапонска власт]]. Негови родители биле: Пак Сенг, татко, (тогаш на возраст од 46 години) и Баек Нам-Хуи, мајка (45 години). Имал неколку браќа (Пак Донг-Хи, Пак Му-Хи, Пак Хан-Саенг, Пак Санг-хи) и сестри (Пак Гви-Хи, Пак Jae-Хи). Пак Чон Хи потекнувал од локалниот огранок на кланот ''Горјеонг Бак''. Пристапил во учителската школа ''Тегу'', која била омилено училиште за потенцијалните идни учители. Се запишал на 8 април 1932 година, а по пет години учење дипломирал, на 25 март 1937 година. Неговите училишни денови се совпаднале со јапонската инвазија врз [[Кина]], која започнала со [[Манџуријски инцидент|Манџуријскиот инцидент]] од 1931 година, а кулминирала со [[Втора јапонско - кинеска војна|Втората јапонско - кинеска војна]] од 1937 година. Пак Чон Хи неколку годин работел како учител во Мунгјеонг, а училиштето што го посетувал денес е музеј. == Воена кариера == [[Податотека:Park Japan.JPG|мини|лево|150п|Чон Хи како јапонски војник]] Во април 1940 година, Пак Чон Хи се запишал при Академијата на империјална армија на Манџоу-Го и успешно ги завршил студиите во 1942 година со врвни оценки. Поради својата способност бил избран за офицерско дошколување при Токиската воена академија во [[Јапонија]]. Дипломирал како трет во својата класа и како поручник бил назначен во 8 - та пешадиска дивизија при армијата на Манџоу-Го. Во овој период, како и повеќето други Корејците од тоа времето, Чон Хи имал јапонски име ''Такаги Масао''), но за разлика од многу други Корејците кои биле принудени да имаат јапонски имиња, усвојување на јапонското име од страна на Чон Хи било на доброволна основа. По дипломирањето во Токиската воена академија, Чон Хи го усвоил јапонското име ''Окамото Минору'' <ref name="San José">{{Наведена мрежна страница |url=http://www.sjsu.edu/faculty/watkins/park.htm |title=San José State University Department of Economics |accessdate=2012-03-30 |archive-date=2017-07-10 |archive-url=https://web.archive.org/web/20170710092216/http://www.sjsu.edu/faculty/watkins/park.htm |url-status=dead }}</ref>, кое било користено од неговите јапонски претпоставени за време на неговата служба во [[Манџурија]]. Како припадник на Империјална армија на Манџоу-Го учествувал во последниот период на [[Втората светска војна]]. Чон Хи како поручник служел во Квантунгшката армија, дел од Јапонската империјална армија, и учествувал во борбите против кинеските комунистички сили на [[Мао Це Тунг]]. Квантунгшката армија се борела и против корејските герилци, но не е јасно дали Чон Хи се борел против нив <ref>[http://wiki.galbijim.com/Park_Chung-hee Park Chung-hee]</ref>. [[Податотека:Park Chung-hee, Manchu Shinmun.jpg|мини|лево|150п|Писмо на Пак Чон Хи]][[Податотека:Park Chung-hee was U.S. studid in U.S Army Artillery School.jpg|мини|десно|250п|Чон Хи во американската артилериска школа]] По поразот на [[Јапонија]] во [[Втората светска војна]], по препорака на својот постар брат, Чон Хи се приклучил во влијателната комунистички група, Работничка партија на Јужна Кореја, која дејствувала на територијата на американската окупација зона, која подоцна станала [[Јужна Кореја]]. По војната, пристапил во војската на [[Јужна Кореја]] и учествувал во бунт кој избувнал во провинцијата Јеола, предводен од новата армија формирана со поддршка на [[САД]]. Во 1948 година, кога било откриено дека учествувал во дејноста на [[Комунизам|комунистичка]] ќелија, организирана во рамките на Јужнокорејската армија, бил осуден смрт. Меѓутоа поради соработка со властите бил помилуван <ref name="San José" />, Чон Хи ги понудил имињата на неговите комунистички соработници и бил исклучен од армија, без почести. За време на [[Корејска војна|Корејската војна]] се вратил на воена служба и станал експерт за логистика. Меѓутоа бил обвинет дека е комунист. Генералот Паек Сунјеоп, корејски воен херој, го искористил својот ранг и статус во ослободувањето на Чон Хи од овие обвиненија и бришење на дамката од неговото име. Го продолжил военото образование и се стекнал со специјална обука во ''Fort Sill'', [[Оклахома]], [[Соединети Американски Држави|Соединетите Американски Држави]]. Со своите способности во текот на годините постојано напредувал во воената кариера и на крајот го стекнал чинот [[генерал]]. == Освојување на власта == === Политички тензии === [[Податотека:Vicepresident of South Korea, Chang Myon.jpg|мини|лево|150п|Чанг Мијон]][[File:4.19 혁명.jpg|thumb|десно|300px|Априлската револуција]] Под притисок на 19-то априлско студенско движење, на [[26 април (настани)|26 април]] 1960 година [[Јее Сунг Ман]], првиот претседател на [[Јужна Кореја]], поднел оставка. На [[13 април (настани)|13 април]] 1960 година, власта била преземена од нова влада. Меѓутоа, ова било краткотраен период на парламентарно владеење во [[Јужна Кореја]], со симболичниот претседател [[Јун Бо Сен]]. Вистинската власт била во рацете на [[премиер]]от, [[Чанг Мијон]]. Јун и Чанг немале голем кредибилитет во Корејската демократската партија. Тие не можеле да се согласат за составот на кабинетот, а Чанг се обидел да ја одржи на бледа коалиција, извршувајќи реконструкција кабинет на кабинетот, трипати во рок од пет месеци. Под притисок на левицата, владата на Чанг започнала со серија на чисти меѓу воените и полициски функционери кои биле обвинети за [[анти]]-[[Демократија|демократски]] активности или [[корупција]]. За оваа цел бил донесен посебен закон на [[31 октомври (настани)|31 октомври]] 1960 година <ref name="Nahm 1996, p. 411">Nahm (1996, p.&nbsp;411).</ref><ref>[http://100.naver.com/100.nhn?docid=729443 Policies of the 2nd Republic] {{Семарх|url=https://web.archive.org/web/20210304105333/http://100.naver.com/100.nhn?docid=729443 |date=2021-03-04 }} at Doosan Encyclopedia</ref>. Околу 40 000 луѓе биле ставени под истрага, а од нив, повеќе од 2 200 владини функционери и 4 000 полицајци биле исчистени <ref name="Nahm 1996, p. 411"/>. Покрај тоа, Владата сакала да го намали персоналот на рмијата за 100 000 души <ref>Nahm, loc. cit.</ref>. Иако владата била формирана со поддршка на јавноста, таа не успеала да имплементираа ефективни реформи и отука дошло до социјални немири и политички превирања. Од една страна владата била притисната од економијата која се наоѓала во тешка положба поради владеењето на Јун Бо Сен, а од друга страна биле студентите кои го собориле Бо Сен. Студентите постојано демонстрирале по улиците и повикувале на политички и економски реформи. Законот и редот не можеле да бидат спроведувани, бидејќи полицијата, долгогодишен инструмент на Јун Бо Сен, била деморализирана и целосно дискредитирана во очите на јавноста. Внатрешно партиските фракциски расправии го нарушиле угледот на Демократската партија меѓу народот. === Државен удар=== {{Главна|Мајски државен удар}} ==== Фракционерство во војската ==== Директен фактор во поплочувањето на патот за државен удар било самото фракционерство на Јужнокорејската армија, тогаш една од најголемите во светот со околу 600 000 војници <ref name="KimVogel p41">Kim & Vogel 2011, p. 41.</ref>. Армијата добила засебен идентитет, изграден последотвателно од двојната јапонско-американска обука, комбинирајќи го јапонскиот милитаристички етос со американскиот дух на техничка ефикасност, проширувајќи ја својата мисија од одбрана на земјата од комунистичката агресија до изградба на современа нација <ref name="KimVogel p41" />. Армијата била поделена, од една страна биле регионалните команданти, а од друга страна бил фракциите кои постоеле меѓу офицерите. Највлијателни биле офицерските фракции, а меѓу нив постоел јаз и натпреварувачки дух. Едната фракција била составена од офицери кои дипломирале во Јапонската воена академија и Манџуриското службеничко училиште, а во другата фракција се наоѓале пониските офицери кои завршиле во Корејската воена академија по [[Втората светска војна]] <ref name="KimVogel p39">Kim & Vogel 2011, p. 39.</ref>. Пак Чон Хи ги посетувал сите три институции и се нашол во уникатна позиција за раководење на воената коалција која го извршила државниот удар. Тој имал екстензивни врски со високите команданти на армијата и помладите офицери <ref name="KimVogel p39" />. Пак Чон Хи, како висок офицер - генерал-мајор, се нашол во политичките турбуленции и ја искажал својата поддршка за реформисти, а на [[2 мај (настани)|2 мај]] побарал оставака од началникот на Генералштабот Сонг Јо Чан <ref>Kim 2004, p. 58.</ref><ref>Kim & Vogel 2011, p. 44.</ref>. На [[24 септември (настани)|24 септември]], шеснаесет полковници, предводена од страна на Ким Јонг Пил, побарале оставка од началникот на Здружениот генерал штаб - Чои Јонг-Хуи, во инцидентот познат како ''"револт против постарите"'' (하극상 사건) <ref>Kim 2004, p. 62.</ref>. До овој момент, првичниот план за државен удар веќе бил во напредна фаза, а револтот отстранил важен потенцијален непријател. ==== Планирање и организација ==== [[Податотека:South Koreans at Pusan.jpg|мини|десно|300п|Јужнокорејски војници]] Во почетокот на 1960 година, Чон Хи и реформистичките офицери подготвувале план за државен удар кој требало да биде изведен на [[8 мај (настани)|8 мај]] со цел да се собори претседателот Јее Сунг Ман, меѓутоа тој поднел оставка под притисок студенското движење <ref>''East Asian History, Issues 25-26''. Australian National University, p. 134.</ref>. Помеѓу мај и октомври 1960 година, Чон Хи собрал голем број офицери за да организира нов план за државен удар, во голема мера врз основа на неговите врски со другите дипломирани студенти од Манџуријската воената академија. Чон Хи успеал да ја обезбеди лојалноста на уредник на дневниот весник Пусан, за да обезбеди пропагандна основа за државниот удар. До октомври, Чон Хи собрал девет основни членови за ударот, а од својот близок соработник Ким Јонг Пил побарал да биде генерален секретар <ref>Kim & Vogel 2011, p. 45.</ref>. Заговорниците одлучиле да го искористат анти-корупцијата движење во рамките на војската за оставраување на својата цел. Чон Хи требало да агитира меѓу другите генерали, а другите меѓу младите офицери, на тој начин требало да се изгради заговорничка мрежа во и околу [[Сеул]] <ref name="KimVogel p46">For this paragraph: Kim & Vogel 2011, p. 46.</ref>. Во текот на следната половина на година, плановите за државен удар станале јавна тајна во рамките на војската. Чон Хи не успеал да ја придобие командата на военото контраразузнавање и Деветта оклопна дивизија, но планирањето продолжило непречено. Како што се доближувал крајот на годината, Чон Хи започнал паралелни разговори надвор од основното заговорничко јадро и структурирал лабава мрежа на поддржувачи за неговиот план, а меѓу другото тој разговарал со генерал-мајорот Ли Чу-Ил и се согласиле, по државниот удар, новиот началник на Генералштабот - Чанг До Јонг да застане на чело на Воениот револуционерен комитет, за да се добие поддршкат од целата армија <ref>Kim & Vogel 2011, p. 47.</ref>. Чон Хи успеал да обезбеди финансиска поддршка од истакнати стопанственици, во висина од вкупно 7,5 милиони хвани <ref>Kim & Vogel 2011, p. 49.</ref>. На 10 април 1961 година, Чон Хи го открил планот за државен удар на началникот на Генералштабот, Чанг До Јонг. Тој индирекно дозволил да се изврши државен удар, односно ја одбил водачката позиција која му била понудена, не ја информирал владата и не наредил апсење на заговорниците. Оваа му овозможило на Чон Хи, да го претстави Чанг како ''"невидливата рака"'' на државниот удар. Било одлучено државниот удар да се изврши на [[12 мај (настани)|12 мај]], меѓутоа акцијата била одложена за [[16 мај]] во 03:00 часот. ==== Тек на настаните ==== [[File:장도영.jpg|thumb|лево|150px|Чанг До Јонг]][[Податотека:Park Jong-gyu 1961.jpg|thumb|300px|right|Пак Чон Хи (во средина) и војници со задача да го реализираат државниот удар]] Заговорот бил обелоденет во раните утрински часови на [[16 мај (настани)|16 мај]], и била преземена брза акција. Контраразузнавачката команда покренала аларм дека бунт е во тек, а одред на воената полиција бил испратен за апсење на осомничените сторители. Чон Хи се префрлил во ''Шестиот окружнен армиски штаб'' за да ја преземе контрола на државен удар и одржал говор пред насобраните војници. Говорот бил успешен, а воената полиција која била испратена да ги уапси бунтовниците преминале на нивната страна. Чон Хи, имајќи под контрола ''Шестата окружна армија'', го избрал Ким Jae Чун да организира претходница за окупација на [[Сеул]] и испратил порака до Чанг До Јонг, да одлучи дали ќе се приклучи на државниот удар или да се соочи со последиците поради поддршката на владата. Потоа, Чон Хи заминал во командата на специјалните сили и издал наредба за преминување на реката [[Хан (река во Кореја)|Хан]] и заземање на Сината куќа, претседателската резиденција. Во меѓувреме, артилериската бригада го окупирала централниот армиски штаб и го обезбедила центарот на Сеул и областите северно од Хан. До 04:15 часот, по кратката размена на оган со лојалистите од воената полиција кои биле чувари на мостот преку Хан, силите на Чон Хи ги окупирале административни згради на сите три гранки на власта. Тие ја продолжиле својата акција и ја зазеле зградата на Корејската радиодифузна компанија од каде издале проглас дека власта била заземена од Воениот револуционерен комитет. Во прогласот биле претставени политичките цели државниот удар: антикомунизам, зајакнување на односите со [[Соединетите Американски Држави]], елиминирање на политичката корупција, изградбата на автономна националната економија, обединување на Кореја и отстранување на тогашните политичари. Прогласот бил издаден во име на Чанг До Јонг, како претседател на воениот комитет и без негова согласност. Утрото, Маринскиот корпус под команда на Ким Јунг Геун, ја освил Сината куќа. Владата се распаднала, премиерот Чанг Мијон избегал од сеул, а претседателот Јун Бо Сен го прифатил државниот удар како свршен чин <ref>Kim & Vogel 2011, p. 50"</ref>. Јун продолжил да служи како номинален шеф на државата до 1963 година. Командантот на Првата армија, Ји Хан-Лим, започнал со мобилизирање на резервните сили за да го сузбие државниот удар, но се повлекол плашеќи се од можност удар од страна на [[Северна Кореја]]. Два дена подоцна тој бил уапсен. Дваесет тешко вооружени дивизии го поддржале државниот удар во [[Сеул]] и ги уништиле сите шанси за задушување на ударот. По три дена криење, премиерот Чанг Мијон објавил оставка на целата влада и отстапување на власта во рацете на новата воена хунта <ref name="KimVogel p54">Kim & Vogel 2011, p. 54.</ref>. Армиските кадети промарширале низ улиците и ја објавиле својата поддршка за државниот удар. Чанг До Јанг го прифатил назначувањето за претседавач на Воениот револуционерен комитетот, а државниот удар завршил <ref name="KimVogel p54" />. === Врховен совет за национална обнова === {{Главна|Врховен совет за национална обнова}} [[Податотека:5.16 장도영과 박정희.jpg|мини|лево|250п|Чанг До Јонг и Пак Чон Хи]][[File:장도영, 박정희 1961년 5.16 군사정변.jpg|thumb|300px|right|Водачите на Воениот комитет. Сликани на 20 мај, четири дена по државниот удар: Чанг До Јонг (лево) и Пак Чон Хи (десно).]] Новата власт бил формирана веднаш по државниот удар. Веднаш бил прогласен воен закон. На [[20 мај (настани)|20 мај]], Воениот револуционерен комитет бил преименуван во Врховен совет за национална обнова, а следниот ден бил формиран советот. Генералот Чанк, претседателот на комитетот останал началник на генералшатбот и ги презел функциите на премиерот и министерот за одбрана со што станал формален шеф на новата власт <ref name="KimVogel p89">Kim & Vogel 2011, p. 89.</ref>. Врховниот совет за национална обнова бил формализиран како воена хунта од триесет високо рангирани воени офицери, поделени во поткомитетите, преземајќи широки овластувања: прогласување на законите, надгледување на целата власт и слично. При формирањето на новата влада, дошло до интензивна внатрешна борба за власт, меѓутоа Чон Хи, во следните два месеци успеал да приграби што поголем дел од власта во своите раце. На [[6 јуни (настани)|6 јуни]], Врховен совет донел закон за вонредни мерки за национална обнова, со кој му биле оземени овластувањата на Чанг До Јонг, како министер за одбрана и началникот на Генералштабот. Најголемиот дел од овој закон бил изработен од страна на Ји Сеок Че, кој работел под инструкции Чон Хи, за да го ''елиминира'' Чанг <ref name="KimVogel p89" />. Четири дена подоцна, на [[10 јуни (настани)|10 јуни]], Врховниот совет донел закон со кој било прецизирано дека заменикот на претседателот на Врховен совет, односно Чон Хи, ќе биде претседател на Постојаниот комитет, со што Чон Хи добил дополнителни овластувања. На 3 јули, Чанг бил уапсен под обвинение за заговор за извршување на контраудар, а Чон Хи ги презел Врховениот совет и Постојаниот комитет <ref name="KimVogel p89" />. ==Јужна Кореја под Пак Чон Хи== === Диктатура === [[Податотека:Park_Chung-hee_1963's.png|мини|лево|150п|Чон Хи во 1963 година]][[Податотека:Armed Forces Day of South Korea (1973) 1.jpg|мини|десно|300п|Денот на вооружените сили на Јужна Кореја (1973)]] Веднаш по државниот удар се започнало со подготовки за формирање на една разузнавачка агенција. На [[10 јуни (настани)|10 јуни]] стапил во сила на Законот под ''бр. 619'', со кој била формирана [[Корејска централна разузнавачка агенција|Корејската централна разузнавачка агенција]], а за директор на агенцијата бил поставен Ким Јонг Пил, близок соработник на Чон Хи. КЦРА била основа за зацврстување на власта во рацете на Чон Хи и Ким Јонг Пил, преку неа бил отстранет Чанг и биле спроведени широки чистки во цивилните институции <ref name="KimVogel p91-2">Kim & Vogel 2011, pp. 91&ndash;92.</ref>. На 20 јули бил објавена политичка програма која имала за цел пензионирање на околу 41 000 на бирократи и намалување на бројот на државните службеници за 200 000 души <ref>Kim & Vogel 2011, p. 92.</ref>. Основањето на КЦРА и почетокот на чистките претставувале консолидација и развојот на Хиовиот режим Под притисокот на американската администрацијата на [[Џон Кенеди]], Чон Хи се согласи да се возобнови цивилната власт. Во декември 1962 година се одржал референдум за враќање во претседателскиот систем во државата, референдумот бил наводно донесен со 78% од вкупните гласови <ref name="Yonhap 2004, p. 271">Yonhap (2004, p.&nbsp;271).</ref>. Чон Хи и останатите вени водачи ветиле дека нема да се кандидират на следните избори. Меѓутоа, Чон Хи се кандидирал за претседател како кандидат на новоформираната Демократско републиканака партија, составена главно од членови на Корејската централна разузнавачка агенција. Во 1963 година, се одржале претседателски избори на кој Чон Хи, со тесно мнозинство, победил <ref>Yonhap 2004, p. 271</ref>. Со изборот на Чон Хи за претседател започнала [[Трета република на Јужна Кореја|Третата република]], а неговата влада најавила петгодишниот план за економски развој кој бил пазарно индустриски ориентиран. Врвен приоритет бил ставен врз развојот и модернизацијата на јужнокорејската економија, а главен слоган станал: ''Најпрво развој, обединување подоцна''. Во 1967 година, Чон Хи повторно се кандидирал на претседателските избори и освоил 51,4% од гласовите. Уставот од 1963 година го ограничувал претседателствувањето на два мандата, а Чон Хи откако бил инаугуриран за вториот мандат, ветил дека ќе ја напушти функцијата во 1971 година. Меѓутоа, со помош на Корејската централна разузнавачка агенција и неговите сојузници во законодавниот дом, успеал да протурка уставните амандмани во националното собрание во 1969 година, му овозможиле да бара трет мандат <ref>The Academy of Korean Studies (2005, pp198-201)</ref><ref>Nahm (1996, p.&nbsp;423); Yonhap, loc. cit.</ref>. Против уставните промени избувнале протести и демонстрации, но Чон Хи бил повторно избран за претседател во 1971 година <ref>Nahm (1996, p.&nbsp;424);</ref>. Веднаш по својата трета инаугурација за претседател, Чон Хи прогласил вонредна состојба ''"врз основа на опасните од меѓународната ситуација."'' Во октомври 1972 година, го распуштил парламентот и го суспендирал Уставот. Во декември, бил донесен нов устав, позната како Уставот Јушин (대한민국) со кој била основана [[Четврта република на Јужна Кореја|Четвртата република]]. Новиот устав бил потврден со плебисцит во кој имало голем број на нерегуларности и цензура на печатот. Зборот Јушин (维新), Чон Хи го позајмил од [[периодот Мејџи]]. Новиот устав драстично ја зголемил моќта на Чон Хи. Изборот на претседател бил пренесен на изборниот колеџ, на Националната конференција за обединување. Претседателскиот мандат бил зголемен за шест години, без ограничување на повторен избор. Уставот го претворил претседателство на Чон Хи во правна диктатура. На изборите во 1972 и 1978 година, повторно бил реизбран без опозиција. [[Податотека:Kim Dae-jung (Cropped).png|мини|лево|150п|[[Ким Де-џунг]]]][[Податотека:Card Stunt for Park Chung-hee.jpg|мини|десно|300п|Парада на вооружените сили во 1973 година, во позадина е ликот на Чон Хи]] Две години по претседателските избори од 1972 година, Чон Хи и наредил на Корејската централна разузнавачка агенција да го киднапира водачот на опозицијата, [[Ким Де-џунг]]. Тој бил киднапиран од јужнокорејските агенти во хотел во [[Токио]] и однесен во брод, каде што, според повеќето верзии на настанот, агентите планирале да го убијат и да го фрлат неговото телото во морето. На Ким му биле врзани очите и бил однесен во [[Осака]], меѓутоа, агентите биле невнимателни и откриени од властите. Бидејќи киднаперите биле фатени на дело, на Ким му бил поштеден животот. Тој подоцна бил пренесен во [[Јужна Кореја]] и ставен во домашен притвор од страна на Чон Хи <ref>[http://www.utrinski.com.mk/?ItemID=9C08C253D6B9A84E93110FFDAABB2665 Јужна Кореја со задоцнување призна киднапирање на нобеловец]{{Мртва_врска|date=August 2021 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }}</ref>. Ким одлежал шест години затвор, три години во егзил и десет години домашен притвор и набљудување, бидејќи одбил да соработува со владата на Чон Хи. Кон крајот на 70 - те години на [[XX век]], во [[Јужна Кореја]] избувнале демонстрации против системот Јушин кои покажале дека непопуларност на Чон Хи се зголемила во државата. Демонстраците против Чон Хи биле познати ''"Пу-Ма борба."'' На [[16 октомври (настани)|16 октомври]] 1979 година, студентските демонстрации, кои започнале пред Националниот универзитет во [[Пусан]] и се прошириле на улиците, повикале за крај на диктатурата и системот Јушин. Целиот ден на улиците се воделе борби помеѓу студентите и полицијата, а пред градското собрание се собрале околу 50 000 протестанти. Откако бил нападнати неколку јавни функционери и 400 демонстранти биле уапсени, во Пусан била прогласен вонредна состојба на [[18 октомври (настани)|18 октомври]]. На 18 октомври, протестите кон [[Масан]]. Во демонтрациите во овој град учествувале околу 10 000 души, главно студентите од Универзитетот Кујуннам и работниците кои побарале распушање на сиситемот Јушин. Во Масан биле нападнати полициската станица и канелариите на владејачката партија, по што бил воведен полициски час <ref>Shin, Gi-Wook. "Introduction." Contentious Kwangju: the May 18 Uprising in Korea's Past and Present. Eds. Gi-Wook Shin and Kyung Moon Hwang. Lanham: Rowman & Littlefield Publishers, 2003. </ref>. === Економско чудо од реката Хан === {{Главна|Економско чудо од реката Хан}} ==== Значењето на Чон Хи ==== [[File:South Korea's GDP (PPP) growth from 1911 to 2008.png|thumb|right|300px| Пораст на јужнокорејската економија]] Терминот [[Економско чудо од реката Хан|Чудото од реката Хан]] се однесува на економскиот развој на [[Јужна Кореја]] во периодот помеѓу 1953 и 1996 година. Во текот на овој период, [[Јужна Кореја]] од сиромашна земја со неразвиена инфраструктура и екомонија се трансформирала во 13 - та најголема економија во светот и станала пример за многу земји во развој <ref>[http://koreatimes.co.kr/www/news/nation/2009/07/113_48292.html S. Korea Is a Role Model for Africa: Obama] The Korea Times, 2009-11-07</ref>. По [[Втората светска војна]] и [[Корејска војна|Корејската војна]], милиони живееле во сиромаштија, илијадници невработени луѓе се бореле за основната егзистенција. Кога Пак Чон Хи ја презеде власта во 1961 година, [[Јужна Кореја]] имаа приходот по жител, на помалку од 100 долари годишно. Во тој момент, [[Јужна Кореја]] најмногу зависела од странска помош, која во најголем дел доаѓа од [[Соединетите Американски Држави]], во замена за вклучување на [[Јужна Кореја]] во [[Виетнамската војна]]. Пак Чон Хи е еден од најважните личности кои придонеле за [[Економско чудо од реката Хан|Чудото од реката Хан]]. Под негова власт, јужнокорејската економија започнала за опоравува. Чон Хи го објавил првиот пет годишен план за економски развој и ги мобилизирал соте ресурси за самохрана економија. Иако тој имал многубројни планови и придонеси за јужнокорејската економија, најважното нешто што Чон Хи го всадил во [[Јужна Кореја]] е чувството за самодоверба. Овој психолошки поттик им дал на Корејците надеж и мотивација на патот кон економскиот успех <ref name="choe">Ch'oe, Yong-ho, Peter H. Lee, and Wm. Theodore de Bary “Politics and Economy in South Korea” Sources of Korean Tradition Volume II: From the Sixteenth to the Twentieth Centuries. Columbia University Press, 2006. Pages 370&ndash;373.</ref>. Новото мото на Чон Хи гласело: ''"Однесувајте се вработени како семејство"''. Со ова мото, корејските работници биле 2,5 пати повеќе продуктивни од американските работници, иако корејски работници биле платени со само една десетина од американските плати <ref name="cumings">Cumings, Bruce. Korea's Place in the Sun: a Modern History. New York: Norton, 2005. Print.</ref>. Многумина го истакнуваат неговиот придонес за развојот и обновата на јужнокорејската економијата Кореја. Некои дури и го именуваат како најголемиот јужнокорејскиот претседател, но многумина го критикуваат за неговите грубо и сурово диктаторство. Меѓутоа, [[Јужна Кореја]] немала да има економска револуција ако не постоел Пак Чон Хи. И покрај неговата груба и сурова политики, тој има клучна улога во економскиот успех на [[Јужна Кореја]] <ref name="choe"/>. ==== Економски реформи ==== [[Податотека:박정희 농촌순시.jpg|мини|лево|150п|Чон Хи во посета на руралните области]][[Image:CongressBuilding SEATO.jpg|thumb|300px|right|Претседател Пак Чон Хи, стои третиот од лево, на конвенција СЕАТО во 1966 година]] Пак Чон Хи е генерално ја имал клучна улога во развојот на економијата на Јужна Кореја, форсирајќи извозно ориентирана индустријализација. Кога тој дошол на власт во 1961 година, приходите по глава на жител во Јужна Кореја биле само 72,00 $. [[Северна Кореја]] имала поголема економска и воена моќ на полуостровот поради наследените јапонски економски објекти како и големите количини на економска, техничка и финансиска помош од другите комунистички земји, како што се [[Советскиот Сојуз]], [[Источна Германија]] и [[Полска]]. Пак Чон Хи како офицер во Империјалната армија на Манџоу-Го, го видел економскиот развој на Манџоу-Го преку јапонските инвестиции во инфраструктурата и тешката индустрија. Пак Чон Хи имал намера да добие пари и технологија за [[Јужна Кореја]] преку јапонските грантови и поволни кредити, отука тој ги нормализира дипломатските односи со [[Јапонија]] во 1965 година, преку ''Договорот за основните односи помеѓу Јапонија и Република Кореја''. Многумина се сомневале во оваа политика на Чон Хи и дошло до немири. Меѓутоа, оваа стратегија успеала да го привлече јапонски капитал и технологијата, како и американска помош, за развој на [[тешка индустрија]] и инфраструктура во [[Јужна Кореја]]. Еден од првите проекти на режимот на Пак Чон Хи беше изградбата на автопатот [[Сеул]] - [[Пусан]]. Овој автопат ги поврзува двата најголеми града во [[Јужна Кореја]], но во времето на неговата изградба тој имал најмногу симболична намена. За да се постигне индустријализација на [[Јужна Кореја]], Пак Чон Хи главно се потпирал врз приватните бизниси т.н ''Чаебол''. Но, во некои случаи, особено на ''Pohang Iron'' и ''Steel Company (POSCO)'', Чон Хи избрал да ги користат јавните претпријатија. Во однос на челикот, тој се одлучи за јавно претпријатие, поради неуспехот на приватниот бизнис во развивањето на успешна челичната индустрија. Режимот на Чон Хи иницирал успешна програма за индустријализацијата на [[Јужна Кореја]] врз основа на извозно ориентирани индустрии кои биле водени и потпомогнати од страна на владата. ==== Создавање на развојни економски агенции ==== * Одбор за економско планирање * Министерството за трговија и индустрија * Министерство за финансии <ref name="San José"/> === Надворешна политика === [[Податотека:East Asia.png|мини|десно|300п|[[Источна Азија]]]] Пак Чон Хи испратил над 300.000 јужнокорејски војници во [[Виетнамската војна]] <ref>Nahm (1996, p.&nbsp;425)</ref>, најбројни по силите на [[Соединети Американски Држави]] <ref>''Developmental Dictatorship and the Park Chung-hee Era'' p248 (Homa & Sekey, 2006)</ref>. Главни причини на оваа политика биле: одржување на добри односи со [[САД]], спречување на домино-ефектот за ширење на [[Комунизам|комунизмот]] во [[Источна Азија]] <ref>''Developmental Dictatorship and the Park Chung-hee Era'' p258 (Homa & Sekey, 2006)</ref> и за подобрување на меѓународната положба на [[Јужна Кореја]]. Во јануари 1965 година, Чон Хи објавил дека е "време за Јужна Кореја да се одвикне од пасивната позиција на добивањето помош или очекување на интервенција и дека е време да се преземе проактивна улога во преземањето на одговорност за главните меѓународни прашања <ref>''Developmental Dictatorship and the Park Chung-hee Era'' p260 (Homa & Sekey, 2006)</ref>. Во 60-те година, Чон Хи одржал говори во кој ги посочил Англо-јапонскиот сојуз и [[Британска Империја]] како главни виновници за освојувањето на [[Кореја]] од страна на [[Јапонија]] <ref>[http://www.publications.parliament.uk/pa/cm200708/cmselect/cmfaff/449/449we05.htm Dr. J. E. Hoare, providing written evidence to the British House of Commons Select Committee on Foreign Affairs.]</ref>. На барање на [[САД]], Пак Чон Хи испратенил околу 320.000 јужнокорејски војници за да се борат заедно со силите на [[САД]] и [[Јужен Виетнам]] за време на [[Виетнамската војна]], за да го зајакне воен сојуз со [[САД]]. Меѓутоа имало и финансиски стимулации за учество на [[Јужна Кореја]] во војната. Јужнокорејскиот воен персонал бил финансиран од страна на [[САД]], а нивните плати се биле директно уплатени до Јужнокорејската влада. Во замена за воената обврска, [[Јужна Кореја]] добила десетици милијарди долари во форма на грантови, кредити, субвенции и технологија од страна на американските влади на Џонсон и Никсон <ref>http://www.allacademic.com/meta/p_mla_apa_research_citation/1/1/3/6/7/p113675_index.html</ref>. == Обиди за атентат == === Напад врз Сината куќа === {{Главна|Напад врз Сината куќа}} [[Податотека:Korea-Seoul-Blue House (Cheongwadae) Reception Center 0688&9-07 cropped.jpg|мини|десно|300п|Претстедателската резиденција ''Сината куќа'']] На [[21 јануари (настани)|21 јануари]] 1968 година, триесет и еден припадник на ''Единицата 124'' од корејските народна специјални сили на [[Северна Кореја]], се обиделе да извршат атентат врз Чон Хи и речиси успеале во тоа. Тие биле запрени на само 800 метри од претстедателската резиденција ''Сината куќа'', од страна на полициска патрола, а во судирот биле убиени двајца атентатори, а останатите биле заробени. Како одговор на обидот за атентат, Јужнокорејската влада ја формирала ''Единицата 684'', која имала задача да го убие севернокоресјкиот водач [[Ким Ил Сунг|Ким Ил-Сунг]], но таа била распуштена во 1971 година. === Втор обид === На [[15 август (настани)|15 август]] 1974 година, Чон Хи држел говорот во Националниот театар во текот на церемонијата со која се прославувало ослободувањето [[Кореја]] од 29 годишната јапонска колонијална доминација. Во текот на говорот, севернокорејскиот таен агент Мун Се Гванг истрелал со пиштолот кон Чон Хи. Куршумите го промашиле претседател, но од заскитаните куршуми биле погодени неговата жена Јук Јан, која починала во текот на денот, и една девојка. Инцидентот бил снимен на видео <ref>[http://www.dailymotion.com/video/x2xdd9_attempted-assassination-of-presiden Park Chung-hee assassination attempt]</ref>. Чон Хи го продолжил својот говор иако негова сопруга била ранета и спроведена од сцената <ref>{{Наведена книга |last= Shaw |first= Karl |title= Power Mad! |title= Šílenství mocných |edition= |year= 2005 |origyear= 2004 |publisher= Metafora |location= Praha |language= cs |isbn= 80-7359-002-6 |page= 13 }}</ref>. == Убиство == {{Главна|Убиство на Пак Чон Хи}} [[Податотека:Yuk yeong-su 03.jpg|мини|десно|300п|Пак Чон Хи со семејството]] На [[26 октомври (настани)|26 октомври]] 1979 година, Чон Хи бил застрелан од страна на Ким Jae Кју, директорот на Корејската централна разузнавачка агенција. Ким тврдел дека Чон Хи е пречка за воведување на [[демократија]]та во [[Јужна Кореја]], а својот чин го оценил како [[патриотизам]]. Потоа Ким го застрелал главниот раководител на телохранителите на Чон Хи, а неговите агенти убиле уште четири телохранители по што целата група била уапсена. Убиството на Пак Чон Хи се оценува како спонтан чин на страст од страна на поединец или како дел од претходно подготвен обидот за државен удар од страна на разузнавачката служба <ref>[http://news.bbc.co.uk/onthisday/hi/dates/stories/october/26/newsid_2478000/2478353.stm 1979: South Korean President killed]</ref>. Пак Чон Хи како [[Будизам|будист]] <ref>{{наведени вести|url=http://www.time.com/time/printout/0,8816,912510,00.html|title=World: A Very Tough Peasant|date=5 November 1979|work=TIME|accessdate=25 February 2012|archive-date=2012-09-17|archive-url=https://archive.today/20120917175544/http://www.time.com/time/printout/0,8816,912510,00.html|url-status=dead}}</ref> бил закопан на Сеулските националните гробишта си сите државни почести <ref>{{Наведена мрежна страница |url=http://www.arirang.co.kr/News/News_View.asp?nseq=94287 |title=Government Consulting Late Frm. Pres. Kim's Family for Funeral |accessdate=2012-03-31 |archive-date=2016-03-04 |archive-url=https://web.archive.org/web/20160304215332/http://www.arirang.co.kr/News/News_View.asp?nseq=94287 |url-status=dead }}</ref>. == Идеологија == [[Податотека:Tomb of President Park Chung Hee and Mrs.Park in Seoul National Cemetery.JPG|мини|десно|300п|Гробот на Пак Чон Хи]] Политичката идеологија Чон Хи била мешана. По завршувањето на [[Втората светска војна]] учествувал во дејноста на комунистичка ќелија која била организирана во рамките на Јужнокорејската армија. Имало силни сомневања дека Чон Хи е крипто-комунист, а понекогаш медиумите го именувале како Парков ("Parkov"), русизирана верзија на неговото лично име. Иако Чон Хи немал симпатии кон комунистичко движење, тој, според некои автори, имал [[сталин]]истички размислувања и погледи <ref name="San José" />. Неговата склоност кон централното планирање и автократската контрола, најверојатно потекнуваат од негово искуство во Јапонската рамија. Јапонската армија не била запознаена со поимите за слободен пазар и при окупацијата на [[Манџоу-Го]] спровеле сталинистичка економска програма за развој <ref name="San José" />. Програмата за економски развој Чон Хи најмногу е заснована врз [[периодот Мејџи]] и [[Советскиот Сојуз]]. Иако режимот на Чон Хи не ги презел ситните бизниси, биле национализирани банките. Мотивацијата за оваа мерка се состоела во намерата за стекнување на контрола врз протокот на капиталот во земјата и насочување на финансиските средства во секторите кои владата сакала да ги развие. Чон Хи формирал три моќни агенции за надгледување на неговата програма за развој, а тие имале голема сличност со јапонските агенции за економски развој. == Наследство == Голем број на Јужнокорејци, особено оние од реонот Јеонгнам, го сметаат Пак Чон Хи за еден од најголемите водачи во историјата на [[Кореја]], истакнувајќи го големиот индустриски и економски раст [[Јужна Кореја]] за време на неговиот режим. Тој се оценува како една од главните личности за доведување на економскиот просперитет во [[Јужна Кореја]]. Денес, Пак Чон Хи е признаен и почитуван од страна на некои Корејците како најефикасен водач на својата земја кој е заслужен за претворањето на [[Јужна Кореја]] во економска сила <ref>{{наведени вести |url=http://www.time.com/time/asia/asia/magazine/1999/990823/park1.html |date=23 August 1999 |title=TIME: The Most Influential Asians of the Century |first=Donald |last=Gregg |work=Time |access-date=2012-03-31 |archive-date=2007-01-17 |archive-url=https://web.archive.org/web/20070117221404/http://www.time.com/time/asia/asia/magazine/1999/990823/park1.html |url-status=dead }}</ref>. Неговата ќерка Пак Геун Хје била избран за претседател на конзервативната корејската партија [[Саенури]] во 2004 година. Таа подоцна поднела оставка со цел да се подготви за претседателска кандидатура на претстојните избори. Меѓутоа таа изгубила од внатрешнопартискиот соперник Ли Мјунг Бак <ref>{{наведени вести |url=http://news.bbc.co.uk/1/hi/world/asia-pacific/5040964.stm |date=2 June 2006 |title= S Korean famous daughter aims high |first= Charles |last=Scanlon |work=BBC News}}</ref>. Кај дел од граѓаните на [[Јужна Кореја]], постои загиженост за претседателствувањето на Ли Мјунг Бак, во однос на изразување на силна авторитарна боја, слична како кај Пак Чон Хи <ref>{{наведени вести | first = Steven | last = Borowiec | title = The conflicted legacy of Park Chung-hee | date = 2011-12-14 | url = http://www.atimes.com/atimes/South_Asia/NC02Df01.html | work = Asia Times Online | accessdate = 2012-03-30 | quote = The specter of dictatorship is never far off in South Korea. The ruling Lee Myung-bak regime has been accused of reverting to such strong-arm tactics as gagging the media and persecuting critical citizens. | archive-date = 2012-05-12 | archive-url = https://web.archive.org/web/20120512131503/http://www.atimes.com/atimes/South_Asia/NC02Df01.html | url-status = dead }}</ref>. == Семејство == Чон Хи бил во брак со Ким Хо Нам, но подоцна се развел од неа. Потоа, Потоа се оженил за Јук Јанг Соо. Парот имал две ќерки и еден син. Постарата ќерка, [[Пак Кун-хе]] подоцна станала познат политичар во [[Јужна Кореја]] и претседател на корејската конзервативна партија [[Партија Саенури|Саенури]], таа е моментален претседател на [[Република Кореја]]. == Галерија == <center> <gallery> Слика:Bundesarchiv B 145 Bild-F019521-0013, Berlin, Staatsbesuch Präsident von Süd-Korea.jpg Слика:Park Chung-hee, 1961-August-21.jpg Слика:Former President Park Chung-hee houses.JPG </gallery> </center> == Извори == {{наводи}} == Литература == * ''Our Nation's Path: Ideology of Social Reconstruction'', by Park Chung-hee. (Hollym Publishers, 1970.) * ''Troubled Tiger: Businessmen, Bureaucrats, and Generals in South Korea'', by Mark Clifford. ([http://www.mesharpe.com/ M. E. Sharpe], 1994.) * ''Developmental Dictatorship and the Park Chung-hee Era'' ([http://changbi.com/english/html/intro.asp Changbi Publishers] {{Семарх|url=https://web.archive.org/web/20120309082424/http://changbi.com/english/html/intro.asp |date=2012-03-09 }}, 2003), a collection of essays edited by Lee Byeong-cheon. (English translation published by [http://homabooks.com/ Homa & Sekey Books], 2006.) ==Надворешни врски== {{Ризница-врска|Park Chung-hee}} * [http://www.ioc.u-tokyo.ac.jp/~worldjpn/documents/texts/JPKR/19651218.S1J.html 日韓条約批准書交換に関する朴正煕韓国大統領談話] * [http://news.bbc.co.uk/onthisday/hi/dates/stories/october/26/newsid_2478000/2478353.stm#startcontent BBC News' "On this day"]: a recollection of Park's assassination. * [http://www.wilsoncenter.org/index.cfm?fuseaction=topics.home&topic_id=230972 North Korean International Documentation Project (NKIDP)] {{Семарх|url=https://web.archive.org/web/20110701103815/http://www.wilsoncenter.org/index.cfm?topic_id=230972&fuseaction=topics.home |date=2011-07-01 }} * [http://www.wilsoncenter.org/index.cfm?topic_id=230972&fuseaction=topics.publications&doc_id=474527&group_id=474507 NKIDP: Crisis and Confrontation on the Korean Peninsula: 1968-1969, A Critical Oral History] {{Семарх|url=https://web.archive.org/web/20110605122452/http://www.wilsoncenter.org/index.cfm?topic_id=230972&fuseaction=topics.publications&doc_id=474527&group_id=474507 |date=2011-06-05 }} * {{наведени вести |author=Casey Lartigue, Jr. |url=http://eng.cfe.org/mboard/bbsDetail.asp?cid=mn2007713123749&idx=2003 |title=Park Chung-hee: Dictator or benevolent autocrat? |publisher=[[Center for Free Enterprise]] |date=2011-07-20 |access-date=2012-03-30 |archive-date=2011-11-04 |archive-url=https://web.archive.org/web/20111104010839/http://eng.cfe.org/mboard/bbsDetail.asp?cid=mn2007713123749&idx=2003 |url-status=dead }} {{Избрана}} {{Нормативна контрола}} {{ОСНОВНОПОДРЕДУВАЊЕ:Пак, Чон Хи}} [[Категорија:Претседатели на Јужна Кореја]] [[Категорија:Премиери на Јужна Кореја]] [[Категорија:Јужнокорејски политичари]] [[Категорија:Јужнокорејски генерали]] [[Категорија:Антикомунисти]] [[Категорија:Носители на Големиот крст од посебна класа на Орденот за заслуги за СР Германија]] 2chinzg0rxacv0138dc4wavq48q863v 0 973252 5380146 5331821 2025-06-14T19:29:13Z Carshalton 30527 /* Клупска кариера */ 5380146 wikitext text/x-wiki {{Infobox football biography 3 | playername = {{знамеикона|Јапонија}} Шинџи Кагава | image = [[Податотека:Kagawa Shinji, Japanese footballer 3.jpg|250px]] | height = {{height|m=1.75}} | dateofbirth = {{birth date and age|df=yes|1989|3|17}} | cityofbirth = {{роден во|Кобе|}} | countryofbirth = [[Јапонија]] | currentclub = {{Fb team Borussia Dortmund}} | clubnumber = 7 | position = [[Среден ред (фудбал)|Среден ред]] | youthyears1 = 2001-2005 | youthclubs1 = ФК Мијаги Барселона | years1 = 2006–2010 | caps1 = 125 | goals1 = 55 | clubs1 = {{Fb team Cerezo Osaka}} | years2 = 2010-2012 | caps2 = 49 | goals2 = 21 | clubs2 = {{Fb team Borussia Dortmund}} | years3 = 2012-2014 | caps3 = 38 | goals3 = 6 | clubs3 = {{Fb team Manchester United}} | years4 = 2014- | caps4 = 97 | goals4 = 20 | clubs4 = {{Fb team Borussia Dortmund}} | nationalyears1 = 2011- | nationalcaps1 = 97 | nationalgoals1 = 31 | nationalteam1 = {{знамеикона|Јапонија}} [[Фудбалска репрезентација на Јапонија|Јапонија]] | pcupdate = 25 мај 2012 | ntupdate = 12 јуни 2012 }} '''Шинџи Кагава''' ( јапонски: 香 川 真 司 | англиски: Kagawa Shinji ) (роден 17 март 1989) — [[Јапонија|Јапонски]] [[фудбалер]], [[Среден ред (фудбал)|играч од средниот ред]] на [[ФК Борусија Дортмунд|Борусија Дортмунд]] и на [[Фудбалска репрезентација на Јапонија|јапонската репрезентација]]. Тој претходно играл за [[ФК Церезо Осака|Церезо Осака]] во својата родна Јапонија, пред да дојде во својот сегашен клуб Борусија Дортмунд, откаде преминал во англискиот [[ФК Манчестер Јунајтед|Манчестер Јунајтед]] во [[2012]] година, за по две сезони во летото [[2014]] повторно да се врати во Борусија. Тој е исто така активен репрезентативец на [[Фудбалска репрезентација на Јапонија|Јапонија]]. == Клупска кариера == Кагава почнал да игра фудбал во неговото основно училиште. Тој се приклучил на Кобе НК фудбалски клуб, а подоцна се преселил во ФК Мијаги Барселона во [[Сендај]]. [[ФК Серезо Осака|Серезо Осака]] брзо го забележува неговиот талент и потпишува со него на возраст од 17. Тој беше првиот играч во Јапонија што успеал да потпише професионален договор пред да дипломира во средно училиште, освен играчите промовирани од младинските состави на клубовите од Џеј-лигата. Во 2007 година, тој доби редовна позиција, но клубот пропушти да избори промоција во [[Џеј-Лига|Џеј-лигата]]. До средината на 2010 година, кагава беше претставен со Агенцијата за спорт, за која работи пензионираниот германски професионален фудбалер [[Томас Крот]], кои на крајот го средува неговиот трансфер во [[ФК Борусија Дортмунд|Борусија Дортмунд]]. === Борусија Дортмунд === [[Податотека:Shinji kagawa.jpg|thumb|105px|left|Кагава ја прославува титулата со [[ФК Борусија Дортмунд|Борусија Дортмунд]] во [[Бундеслига|сезоната 2010-11 во Бундеслигата]]]] Во летото на 2010 година, Кагава се префрли од Церезо во Борусија Дортмунд за 350.000 €. На релативно скромната цена на трансферот му претходеше клаузулата во договорот на Кагава со Церезо, која му дозволува да го напушти клубот поевтино ако тој има можност да заигра во Европа. На 23 август 2010 година, тој го направи својот деби настап во германската [[Бундеслига]], почнувајќи во почетните 11 за неговиот нов клуб [[ФК Борусија Дортмунд|Борусија Дортмунд]]. По постигнувањето на својте прв два натпреварувачки гола за клубот во квалификациите за [[УЕФА Лига Европа|Лига Европа]] против [[ФК Карабах|Карабах]], тој продолжи во овоаа форма постигнувајќи го својот прв гол во натпревар од Бундеслигата против [[ФК Волфсбург|Волфсбург]], во кој Дортмунд победи со 2:0. Во локалното дерби против [[ФК Шалке 04|Шалке 04]], во кое Дортмунд победи со 3-1, Кагава рече пред-натпревар дека тој ќе постигне два гола, тој потоа отиде за да ги реализира својте два погодока во мечот (тоа го стори во 20-тата и 58-мата минута во мечот), што го прави еден од фаворитите на навивачите. Кагава го пропушти вториот дел од сезоната во Бундеслигата поради повреда која ја заработи играјќи за националната селекција на Јапонија на Азискиот куп, но успеа да постигне осум гола во 18 настапи. Неговиот силен напор во првата половина на сезоната помогна неговиот тим да заврши како шампион во [[Бундеслига]]та за таа сезона. Тој беше избран исто така и во ''Најдобрите XI во Бундеслигата за сезоната''. Кагава се вратил на време за почетокот на новата сезона во [[Бундеслига]]та и брзо го најде својот пат назад во почетната линија на тимот. Кагава го постигна својот прв гол во новата Бундеслигашка сезона на 18 септември, во разочарувачкиот пораз од 2-1 од [[ФК Хановер 96|Хановер 96]], кога неговиот тим прими два гола во последните три минути од мечот. На 22 октомври, Кагава го отвори резултатот во седмата минута за Дортмунд против [[ФК Келн|Келн]] во победата од 5-0 пред 80.200 домашни навивачи на [[Сигнал Идуна Парк]]. Кагава постигна погодок повторно на 5 ноември, кога Дортмунд го прегази [[ФК Волфсбург|Волфсбург]] со 5-1 и се приближи на два бода до водачот во лигата, тимот на [[ФК Баерн Минхен|Баерн Минхен]]. Тој постигна гол на крајот од мечот со [[Арсенал ФК|Арсенал]] во [[УЕФА Лига на Шампиони|Лигата на шампионите]] во групната фаза, што Дортмунд го загуби со 2-1. На 28 јануари 2012 година, Кагава постигна два гола во 3-1 победата на ''милионерите'' против [[ТСГ Хофенхајм 1899|Хофенхајм]]. Кагава го постигна единствениот гол на натпреварот против [[ФК Вердер Бремен|Вердер Бремен]] на 17 март, со погодок со глава по одличната асистенција на [[Илкај Ѓундоган]] во 8-ата минута. Кагава постигна два гола во демолирањето на Дортмунд со 6-1 над Келн на 25 март, зачувувајќи ја предноста на неговиот тим од 5 бода пред Баерн во трката за титулата. Неговиот погодок за водство на Борусија од 2-0 против Менхенгладбах значеше и одбрана на титулата во Бундеслигата на две кола пред крајот. Кагава исто така постигна погодок и забележа асистенција во финалето на [[Куп на Германија|Германскиот Куп]] против соперникот [[Баерн Минхен]]. === Манчестер Јунајтед === На 5 јуни 2012 година [[ФК Манчестер Јунајтед|Манчестер Јунајтед]] и Борусија Дортмунд се договорија околу трансферот на Кагава на [[Олд Трафорд]], трансфер кој го прави Кагава да биде првиот [[Јапонија|јапонец]] кој ќе игра за клубот. Трансферот беше официјализиран на 22 јуни 2012 година кога Кагава успешно ги мина лекарските прегледи во [[ФК Манчестер Јунајтед|Манчестер Јунајтед]], и доби дозвола за играње во [[ФА Премиер лига|Англиската Премиер Лига]]. ===Враќање во Борусија Дортмунд=== На 31 август [[2014]], Кагава се вратил во својот поранешен клуб [[ФК Борусија Дортмунд|Борусија Дортмунд]], потпишувајќи договор вреден до 30 јуни [[2018]]. == Титули == === Клупски === ==== {{знамеикона|Германија}} Борусија Дортмунд ==== *'''{{Трофеј-Бундеслига}} [[Бундеслига]]''' (2): 2010–2011, 2011–2012. *'''{{Трофеј-Фудбалски куп на Германија}} [[Куп на Германија|Германски Куп]]''' (1): 2011-2012. ==== {{знамеикона|Англија}} Манчестер Јунајтед ==== *'''{{Трофеј-Англија (Премиер лига)}} [[Премиер лига]]''' (1): 2012-2013. *'''{{Трофеј-Комјунити Шилд}} [[ФА Комјунити Шилд|Комјунити Шилд]]''' (1): 2013. === Репрезентативни === *'''[[Азиски куп]]''' (1) : 2011 == Надворешни врски == {{Порталкутија |right=yes |boxwidth=200px |marign=0px |name1=Биографија |image1=P vip.svg |name2=Фудбал |image2=Soccer ball.svg }} * [http://uk.soccerway.com/players/shinji-kagawa/25072/ Шинџи Кагава на soccerway] {{Семарх|url=https://web.archive.org/web/20220504083514/https://uk.soccerway.com/players/shinji-kagawa/25072/ |date=2022-05-04 }} * [http://www.transfermarkt.co.uk/shinji-kagawa/profil/spieler/81785 Шинџи Кагава на transfermarkt] * [http://www.whoscored.com/players/42862 Шинџи Кагава на whoscored] * [http://www.goal.com/en/people/japan/29077/shinji-kagawa Шинџи Кагава на Goal.com] {{Семарх|url=https://web.archive.org/web/20150511112919/http://www.goal.com/en/people/japan/29077/shinji-kagawa |date=2015-05-11 }} {{Borussia Dortmund squad}} {{ОСНОВНОПОДРЕДУВАЊЕ:Кагава}} [[Категорија:Живи луѓе]] [[Категорија:Јапонски фудбалери]] [[Категорија:Фудбалери на ФК Борусија Дортмунд]] [[Категорија:Фудбалери на ФК Манчестер Јунајтед]] [[Категорија:Фудбалери од Бундеслигата]] [[Категорија:Родени во 1989 година]] of6a1ivgwcz21hyamuyi0kj1a6yirrn 5380147 5380146 2025-06-14T19:29:28Z Carshalton 30527 5380147 wikitext text/x-wiki {{Infobox football biography 3 | playername = {{знамеикона|Јапонија}} Шинџи Кагава | image = [[Податотека:Kagawa Shinji, Japanese footballer 3.jpg|250px]] | height = {{height|m=1.75}} | dateofbirth = {{birth date and age|df=yes|1989|3|17}} | cityofbirth = {{роден во|Кобе|}} | countryofbirth = [[Јапонија]] | currentclub = {{Fb team Borussia Dortmund}} | clubnumber = 7 | position = [[Среден ред (фудбал)|Среден ред]] | youthyears1 = 2001-2005 | youthclubs1 = ФК Мијаги Барселона | years1 = 2006–2010 | caps1 = 125 | goals1 = 55 | clubs1 = {{Fb team Cerezo Osaka}} | years2 = 2010-2012 | caps2 = 49 | goals2 = 21 | clubs2 = {{Fb team Borussia Dortmund}} | years3 = 2012-2014 | caps3 = 38 | goals3 = 6 | clubs3 = {{Fb team Manchester United}} | years4 = 2014- | caps4 = 97 | goals4 = 20 | clubs4 = {{Fb team Borussia Dortmund}} | nationalyears1 = 2011- | nationalcaps1 = 97 | nationalgoals1 = 31 | nationalteam1 = {{знамеикона|Јапонија}} [[Фудбалска репрезентација на Јапонија|Јапонија]] | pcupdate = 25 мај 2012 | ntupdate = 12 јуни 2012 }} '''Шинџи Кагава''' ( јапонски: 香 川 真 司 | англиски: Kagawa Shinji ) (роден 17 март 1989) — [[Јапонија|Јапонски]] [[фудбалер]], [[Среден ред (фудбал)|играч од средниот ред]] на [[ФК Борусија Дортмунд|Борусија Дортмунд]] и на [[Фудбалска репрезентација на Јапонија|јапонската репрезентација]]. Тој претходно играл за [[ФК Серезо Осака|Серезо Осака]] во својата родна Јапонија, пред да дојде во својот сегашен клуб Борусија Дортмунд, откаде преминал во англискиот [[ФК Манчестер Јунајтед|Манчестер Јунајтед]] во [[2012]] година, за по две сезони во летото [[2014]] повторно да се врати во Борусија. Тој е исто така активен репрезентативец на [[Фудбалска репрезентација на Јапонија|Јапонија]]. == Клупска кариера == Кагава почнал да игра фудбал во неговото основно училиште. Тој се приклучил на Кобе НК фудбалски клуб, а подоцна се преселил во ФК Мијаги Барселона во [[Сендај]]. [[ФК Серезо Осака|Серезо Осака]] брзо го забележува неговиот талент и потпишува со него на возраст од 17. Тој беше првиот играч во Јапонија што успеал да потпише професионален договор пред да дипломира во средно училиште, освен играчите промовирани од младинските состави на клубовите од Џеј-лигата. Во 2007 година, тој доби редовна позиција, но клубот пропушти да избори промоција во [[Џеј-Лига|Џеј-лигата]]. До средината на 2010 година, кагава беше претставен со Агенцијата за спорт, за која работи пензионираниот германски професионален фудбалер [[Томас Крот]], кои на крајот го средува неговиот трансфер во [[ФК Борусија Дортмунд|Борусија Дортмунд]]. === Борусија Дортмунд === [[Податотека:Shinji kagawa.jpg|thumb|105px|left|Кагава ја прославува титулата со [[ФК Борусија Дортмунд|Борусија Дортмунд]] во [[Бундеслига|сезоната 2010-11 во Бундеслигата]]]] Во летото на 2010 година, Кагава се префрли од Церезо во Борусија Дортмунд за 350.000 €. На релативно скромната цена на трансферот му претходеше клаузулата во договорот на Кагава со Церезо, која му дозволува да го напушти клубот поевтино ако тој има можност да заигра во Европа. На 23 август 2010 година, тој го направи својот деби настап во германската [[Бундеслига]], почнувајќи во почетните 11 за неговиот нов клуб [[ФК Борусија Дортмунд|Борусија Дортмунд]]. По постигнувањето на својте прв два натпреварувачки гола за клубот во квалификациите за [[УЕФА Лига Европа|Лига Европа]] против [[ФК Карабах|Карабах]], тој продолжи во овоаа форма постигнувајќи го својот прв гол во натпревар од Бундеслигата против [[ФК Волфсбург|Волфсбург]], во кој Дортмунд победи со 2:0. Во локалното дерби против [[ФК Шалке 04|Шалке 04]], во кое Дортмунд победи со 3-1, Кагава рече пред-натпревар дека тој ќе постигне два гола, тој потоа отиде за да ги реализира својте два погодока во мечот (тоа го стори во 20-тата и 58-мата минута во мечот), што го прави еден од фаворитите на навивачите. Кагава го пропушти вториот дел од сезоната во Бундеслигата поради повреда која ја заработи играјќи за националната селекција на Јапонија на Азискиот куп, но успеа да постигне осум гола во 18 настапи. Неговиот силен напор во првата половина на сезоната помогна неговиот тим да заврши како шампион во [[Бундеслига]]та за таа сезона. Тој беше избран исто така и во ''Најдобрите XI во Бундеслигата за сезоната''. Кагава се вратил на време за почетокот на новата сезона во [[Бундеслига]]та и брзо го најде својот пат назад во почетната линија на тимот. Кагава го постигна својот прв гол во новата Бундеслигашка сезона на 18 септември, во разочарувачкиот пораз од 2-1 од [[ФК Хановер 96|Хановер 96]], кога неговиот тим прими два гола во последните три минути од мечот. На 22 октомври, Кагава го отвори резултатот во седмата минута за Дортмунд против [[ФК Келн|Келн]] во победата од 5-0 пред 80.200 домашни навивачи на [[Сигнал Идуна Парк]]. Кагава постигна погодок повторно на 5 ноември, кога Дортмунд го прегази [[ФК Волфсбург|Волфсбург]] со 5-1 и се приближи на два бода до водачот во лигата, тимот на [[ФК Баерн Минхен|Баерн Минхен]]. Тој постигна гол на крајот од мечот со [[Арсенал ФК|Арсенал]] во [[УЕФА Лига на Шампиони|Лигата на шампионите]] во групната фаза, што Дортмунд го загуби со 2-1. На 28 јануари 2012 година, Кагава постигна два гола во 3-1 победата на ''милионерите'' против [[ТСГ Хофенхајм 1899|Хофенхајм]]. Кагава го постигна единствениот гол на натпреварот против [[ФК Вердер Бремен|Вердер Бремен]] на 17 март, со погодок со глава по одличната асистенција на [[Илкај Ѓундоган]] во 8-ата минута. Кагава постигна два гола во демолирањето на Дортмунд со 6-1 над Келн на 25 март, зачувувајќи ја предноста на неговиот тим од 5 бода пред Баерн во трката за титулата. Неговиот погодок за водство на Борусија од 2-0 против Менхенгладбах значеше и одбрана на титулата во Бундеслигата на две кола пред крајот. Кагава исто така постигна погодок и забележа асистенција во финалето на [[Куп на Германија|Германскиот Куп]] против соперникот [[Баерн Минхен]]. === Манчестер Јунајтед === На 5 јуни 2012 година [[ФК Манчестер Јунајтед|Манчестер Јунајтед]] и Борусија Дортмунд се договорија околу трансферот на Кагава на [[Олд Трафорд]], трансфер кој го прави Кагава да биде првиот [[Јапонија|јапонец]] кој ќе игра за клубот. Трансферот беше официјализиран на 22 јуни 2012 година кога Кагава успешно ги мина лекарските прегледи во [[ФК Манчестер Јунајтед|Манчестер Јунајтед]], и доби дозвола за играње во [[ФА Премиер лига|Англиската Премиер Лига]]. ===Враќање во Борусија Дортмунд=== На 31 август [[2014]], Кагава се вратил во својот поранешен клуб [[ФК Борусија Дортмунд|Борусија Дортмунд]], потпишувајќи договор вреден до 30 јуни [[2018]]. == Титули == === Клупски === ==== {{знамеикона|Германија}} Борусија Дортмунд ==== *'''{{Трофеј-Бундеслига}} [[Бундеслига]]''' (2): 2010–2011, 2011–2012. *'''{{Трофеј-Фудбалски куп на Германија}} [[Куп на Германија|Германски Куп]]''' (1): 2011-2012. ==== {{знамеикона|Англија}} Манчестер Јунајтед ==== *'''{{Трофеј-Англија (Премиер лига)}} [[Премиер лига]]''' (1): 2012-2013. *'''{{Трофеј-Комјунити Шилд}} [[ФА Комјунити Шилд|Комјунити Шилд]]''' (1): 2013. === Репрезентативни === *'''[[Азиски куп]]''' (1) : 2011 == Надворешни врски == {{Порталкутија |right=yes |boxwidth=200px |marign=0px |name1=Биографија |image1=P vip.svg |name2=Фудбал |image2=Soccer ball.svg }} * [http://uk.soccerway.com/players/shinji-kagawa/25072/ Шинџи Кагава на soccerway] {{Семарх|url=https://web.archive.org/web/20220504083514/https://uk.soccerway.com/players/shinji-kagawa/25072/ |date=2022-05-04 }} * [http://www.transfermarkt.co.uk/shinji-kagawa/profil/spieler/81785 Шинџи Кагава на transfermarkt] * [http://www.whoscored.com/players/42862 Шинџи Кагава на whoscored] * [http://www.goal.com/en/people/japan/29077/shinji-kagawa Шинџи Кагава на Goal.com] {{Семарх|url=https://web.archive.org/web/20150511112919/http://www.goal.com/en/people/japan/29077/shinji-kagawa |date=2015-05-11 }} {{Borussia Dortmund squad}} {{ОСНОВНОПОДРЕДУВАЊЕ:Кагава}} [[Категорија:Живи луѓе]] [[Категорија:Јапонски фудбалери]] [[Категорија:Фудбалери на ФК Борусија Дортмунд]] [[Категорија:Фудбалери на ФК Манчестер Јунајтед]] [[Категорија:Фудбалери од Бундеслигата]] [[Категорија:Родени во 1989 година]] n1uclqyds5bhdeucyrqtucruuaiulz5 0 973964 5380261 5371551 2025-06-15T06:12:06Z InternetArchiveBot 92312 Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.9.5 5380261 wikitext text/x-wiki {{Инфокутија за велосипедист | name = Петер Саган | image = Cambrai - Tour de France, étape 4, 7 juillet 2015, arrivée (B36) (cropped).JPG | caption = Саган на [[Тур де Франс 2015]] | fullname = Петер Саган | nickname = „Петар Велики“<ref>{{нмс|url=http://www.hln.be/hln/nl/2444/Ronde-Van-Vlaanderen/article/detail/2664891/2016/04/03/Peter-De-Grote-vijfde-wereldkampioen-die-Ronde-wint-Cancellara-vloekt-Vanmarcke-knap-op-drie.dhtml|title='Peter De Grote' vijfde wereldkampioen die Ronde wint, Cancellara vloekt, Vanmarcke knap op drie|first=Dimitri Eeckhaut en Glenn|last=Bogaert|date=3 април 2016|publisher=|accessdate=4 јули 2017}}</ref><br>„Турминатор“<ref>{{наведени вести|last=Скот|first=Џорџ|title=Peter Sagan gets custom ‘Tourminator’ Cannondale SuperSix Evo for Tour de France|url=https://roadcyclinguk.com/gear/sagan-custom-bike948.html|accessdate=3 декември 2016|work=Road Cycling UK |publisher=Mpora|date=3 јули 2012}}</ref><br>„Халк“<ref>{{наведени вести|url= http://www.cyclingnews.com/news/video-sagan-on-nicknames-victories-and-tour-de-france-green-jersey/|accessdate=3 декември 2016|title=Video: Sagan on nicknames, victories and Tour de France green jersey|work=Cyclingnews.com|publisher=Immediate Media Company|date=7 јули 2013}}</ref> | birth_date = {{birth date and age|1990|01|26|df=yes}} | birth_place = [[Жилина]], {{TCH}} | height = 1,84 м<ref name="BORA - hansgrohe">{{нмс|title=Peter Sagan|url=https://www.bora-hansgrohe.com/en/rider/peter-sagan/304599|work=bora-hansgrohe.com|accessdate=17 мај 2019}}{{Мртва_врска|date=October 2022 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }}</ref> | weight = 78 кг<ref name="BORA - hansgrohe"/> | currentteam = {{ct|BOH}} | discipline = друмски велосипедизам | role = возач | ridertype = спринтер<br>Специјалист за класици | amateuryears = 2009 | amateurteams = Дукла Тренчин Мерида | proyears = 2010–2014<br />2015-2016<br />2017- | proteams = {{ct|LIQ|2010}}<br />{{ct|SAX|2015}}<br />{{ct|BOH|2017}} | majorwins = '''[[Голема трка (велосипедизам)|Големи трки]]''' :'''[[Тур де Франс]]''' ::[[Бодовен пласман на Тур де Франс|Бодовен пласман]] ([[Тур де Франс 2012|2012]], [[Тур де Франс 2013|2013]], [[Тур де Франс 2014|2014]], [[Тур де Франс 2015|2015]], [[Тур де Франс 2016|2016]], [[Тур де Франс 2018|2018]], [[Тур де Франс 2019|2019]]) ::[[Награда за борбеност на Тур де Франс|Награда за борбеност]] ([[Тур де Франс 2016|2016]]) ::12 поединечни етапи ([[Тур де Франс 2012|2012]], [[Тур де Франс 2013|2013]], [[Тур де Франс 2016|2016]], [[Тур де Франс 2017|2017]], [[Тур де Франс 2018|2018]], [[Тур де Франс 2019|2019]]) :'''[[Вуелта а Еспања]]''' ::4 поединечни етапи ([[Вуелта а Еспања 2011|2011]], [[Вуелта а Еспања 2015|2015]]) '''[[Етапна трка|Етапни трки]]''' :[[Трка околу Полска]] ([[Трка околу Полска 2011|2011]]) :[[Трка околу Калифорнија]] (2015) '''[[Класични велосипедски трки|Еднодневни трки и класици]]''' :[[Светско првенство во друмски велосипедизам|Светски друмски првак]] ([[Светско првенство во друмски велосипедизам 2015|2015]], [[Светско првенство во друмски велосипедизам 2016|2016]], [[Светско првенство во друмски велосипедизам 2017|2017]]) :[[Европски првенства во друмски велосипедизам|Европски друмски првак]] (2016) :[[Податотека:MaillotSlovakia.gif|20п]] Национален друмски првак (2011, 2012, 2013, 2014, 2015, 2018) :[[Податотека:MaillotSlovakia.gif|20п]] Национален хронометарски првак (2015) :[[Трка околу Фландрија]] ([[Трка околу Фландрија 2016|2016]]) :[[Париз-Рубе]] ([[Париз-Рубе 2018|2018]]) :[[Гент-Вевелгем]] ([[Гент-Вевелгем 2013|2013]], [[Гент-Вевелгем 2016|2016]], [[Гент-Вевелгем 2018|2018]]) :[[Гран при Монтреал]] ([[Гран при Монтреал 2013|2013]]) :[[Гран при Квебек]] ([[Гран при Квебек 2016|2016]], [[Гран при Квебек 2017|2017]]) :[[Е3 Харелбеке]] ([[Е3 Харелбеке 2014|2014]]) :[[Курне-Брисел-Курне]] (2017) :Награда Брабант (2013) '''Други''' <br /> :[[Светска турнеја на UCI]] ([[Светска турнеја на UCI 2016|2016]]) :[[Светски пласман UCI]] (2016) :[[Златен велосипед]] (2016) | medaltemplates = {{MedalCountry| {{СВК}} }} {{Medal|Sport|[[Друмски велосипедизам]]}} {{MedalCompetition|[[Светско првенство во друмски велосипедизам|Светски првенства]]}} {{MedalGold|[[Светско првенство во друмски велосипедизам 2017|Берген 2016]]|друмска трка}} {{MedalGold|[[Светско првенство во друмски велосипедизам 2016|Доха 2016]]|друмска трка}} {{MedalGold|[[Светско првенство во друмски велосипедизам 2015|Ричмонд 2015]]|друмска трка}} {{MedalCompetition | [[Европски првенства во друмски велосипедизам|Европски првенства]] }} {{MedalGold | Плимелек 2016|друмска трка}} {{MedalSport| [[Планински велосипедизам]] }} {{MedalCompetition|Светски првенства}} {{MedalGold|Вал ди Соле 2008|крос кантри јуниори}} {{MedalCompetition|Европски првенства}} {{MedalGold|Санкт Вендел|крос кантри јуниори}} {{MedalSport| [[Велокрос]] }} {{MedalCompetition|Светски првенства}} {{MedalSilver|Тревизо 2008|јуниорска трка}} {{MedalCompetition | Европски првенства }} {{MedalBronze | Хитнау 2007 | јуниорска трка }} | updated = 12 јануари 2020 }} '''Петер Саган''' ({{lang-sk|Peter Sagan}}; р. {{роден|26|јануари|1990}} во {{роден во|Жилина}}) — [[Словачка|словачки]] професионален [[друмски велосипедист]], кој вози за [[Светска турнеја на UCI|UCI World Tour]] екипата {{ct|BOH}}.<ref>{{наведени вести|url=https://www.cyclingnews.com/features/team-preview-bora-hansgrohe/|title=2020 Team Preview: Bora-Hansgrohe|first=Бери|last=Рајан|work=Cyclingnews.com|publisher=Future plc|date=28 декември 2019 |accessdate=1 јануари 2020}}</ref> Саган имал успешна јуниорска кариера во планинскиот велосипедизам и велокросот, победувајќи на Светското првенство во 2008 година, пред да се префрли во [[Друмски велосипедизам|друмскиот велосипедизам]]. Саган е сметан за еден од најголемите таленти, откако освоил некои престижни победи,<ref>{{наведени вести|title=Inside Cycling with John Wilcockson: Man of the week Sagan — a Merckx in the making?|first=Џон|last=Вилкоксон|url=http://velonews.competitor.com/2011/02/news/inside-cycling-with-john-wilcockson-man-of-the-week-sagan-%E2%80%94-a-merckx-in-the-making_162049|newspaper=Velonews.com|date=28 февруари 2011|accessdate=19 јуни 2011|archive-date=2012-07-03|archive-url=https://web.archive.org/web/20120703035336/http://velonews.competitor.com/2011/02/news/inside-cycling-with-john-wilcockson-man-of-the-week-sagan-%E2%80%94-a-merckx-in-the-making_162049|url-status=dead}}</ref><ref>{{наведени вести|title= Breschel: Peter Sagan is the biggest talent in cycling|first=Даниел|last=Бенсон|url=http://www.cyclingnews.com/news/breschel-peter-sagan-is-the-biggest-talent-in-cycling/|newspaper=CyclingNews.com|date=7 декември 2014|accessdate=16 март 2019}}</ref> вклучувајќи ги: три [[Светско првенство во друмски велосипедизам|светски првенства]], едно [[Европски првенства во друмски велосипедизам|европско]], две етапи на [[Париз-Ница]], седум на [[Тирено-Адријатико]], една на [[Тур де Романди]], три и генерален пласман на [[Трка околу Полска|Трката околу Полска]], рекордни седумнаесет и генерален пласман на [[Трка околу Калифорнија|Трката околу Калифорнија]],<ref name="competitor1">{{наведени вести|url=http://velonews.competitor.com/2012/05/race-report/sagan-makes-an-even-four-with-amgen-win-in-clovis_219094|title=Саган ја собори рекордната седма победа во Кловис|work=VeloNews|publisher=Competitor Group, Inc.|date=16 мај 2012|accessdate=17 мај 2012|archive-date=2012-06-19|archive-url=https://web.archive.org/web/20120619113735/http://velonews.competitor.com/2012/05/race-report/sagan-makes-an-even-four-with-amgen-win-in-clovis_219094|url-status=dead}}</ref> и рекордни петнаесет на [[Тур де Свис]]. Освоил бројни класици, вклучувајќи ги монументите [[Париз-Рубе]] и [[Трка околу Фландрија]], три изданија на [[Гент-Вевелгем]] и [[Е3 Харелбеке]], заедно со шеснаесет етапи на [[Голема трка (велосипедизам)|големите трки]]: четири на [[Вуелта а Еспања]] и дванаесет на [[Тур де Франс]]. Откако станал прв возач кој го освоил [[Бодовен пласман на Тур де Франс|бодовниот пласман на Тур де Франс]] во неговите први пет обиди, стигнал до рекордни седум победи, во [[Тур де Франс 2012|2012]], [[Тур де Франс 2013|2013]], [[Тур де Франс 2014|2014]], [[Тур де Франс 2015|2015]], [[Тур де Франс 2016|2016]], [[Тур де Франс 2018|2018]] и [[Тур де Франс 2019|2019]]. По неговата победа на [[Светско првенство во друмски велосипедизам 2017|Светското друмско првенство 2017]], Саган ја носел виножито-маичката во сезоната 2018 трета година по ред.<ref>{{нмс|url=http://www.cyclingnews.com/news/world-championships-peter-sagan-claims-second-world-title-in-lottery-sprint/|title=World Championships: Peter Sagan claims second world title in 'lottery' sprint}}</ref> Потпишал тригодишен договор со германската екипа {{ct|BOH|2017}}, почнувајќи од 2017 година.<ref>{{нмс|url= http://www.cyclingnews.com/news/bora-hansgrohe-announce-peter-sagan-signing/|title=Bora-Hansgrohe announce Peter Sagan signing}}</ref> == Ран живот и аматерска кариера == Саган е најмалиот во семејство со три постари браќа и една сестра. Бил одгледан од неговата сестра, бидејќи неговите родители поголемиот дел од денот го поминувале во малата продавница, која тие ја поседувале во неговиот роден град. Неговиот брат [[Јурај Саган]] е исто така професионален велосипедист и е исто така член на екипата {{ct|BOH|nolink=yes}}.<ref>{{наведени вести|title=UCI WorldTour Transfers 2017 Round Up|url=http://www.procyclinguk.com/uci-worldtour-2017-transfers-update/|newspaper=ProCyclingUK|date=26 јануари 2017|accessdate=14 февруари 2017}}</ref> Саган започнал да вози велосипед на возраст од девет години, кога се приклучил на ''Cyklistický spolok Žilina'', мал локален клуб во неговиот роден град. Низ неговите јуниорски години Саган возел и планински и друмски велосипедизам и бил добро познат по неговиот необичен стил на возење во патики за тенис и маички, пиејќи само чиста вода. Саган привлекол поголемо внимание, кога се појавил на Словачкиот куп со велосипед позајмен од неговата сестра, откако по грешка го продал неговиот, а велосипедот од спонзорот VeloSprint доцнел во испораката. Возејќи обичен велосипед со не толку добри кочници и ограничена брзина, тој ја освоил трката.<ref>{{наведени вести|title=Champion Sagan says uninterested in worlds circuit trial run|url= http://www.muslimglobal.com/2017/09/champion-sagan-says-uninterested-in.html|accessdate=24 септември 2017|publisher=Muslim Global}}</ref><ref>{{наведени вести|title=Bilancia Petra Sagana v sezóne 2007|first=Peter|last=Zánický|url=http://www.mtbiker.sk/clanky/1060/bilancia-petra-sagana-v-sezone-2007.html|newspaper=Mtbiker.sk |date=14 јануари 2008|accessdate=18 мај 2012}}</ref> == Професионална кариера == === 2009 === Саган го покажал неговиот талент во професионалниот велосипедизам, кога бил примен од екипата Дукла Тренчин Мерида, словачка екипата во континенталната про (втора) дивизија. Во 2008, победил на светското јуниорско првенство во планински велосипедизам во Вале ди Соле. Истата година, завршил втор на светското јуниорско првенство во велокрос во Тревизо и на јуниорскиот [[Париз-Рубе]].<ref>{{наведени вести|title=Саган, каква приказна...|url=http://www.uci.ch/Modules/ENews/ENewsDetails.asp?id=NTg1Mw&MenuId=MTI1OTU&BackLink=%2Ftemplates%2FUCI%2FUCI5%2Flayout.asp%3FMenuId%3DMTI1OTU|newspaper=uci.ch|date=19 јуни 2008|accessdate= 19 јуни 2011}}</ref> Саган се придружил на екипата {{ct|QST|2009}} за друмско тестирање, но не успеал да добие договор. Неговата фрустрација била толку голема, што тој одлучил да се откаже од друмскиот велосипедизам, меѓутоа притиснат од неговото семејство, тој се обидел со {{ct|LIQ|2010}} и успеал. Ликвигас му понудил на Саган двегодишен договор (2010–2011) со можност да вози планински велосипедизам за Канондале. Договорот бил продолжен до крајот на 2012 во април 2010. Докторите и менаџерите на Ликвигас биле зачудени од резултатите на медицинските тестови на Саган, велејќи дека никогаш не виделе возач со 19 години да биде толку физички силен и способен како Саган. Во текот на тренирањето, Саган уништил повеќе планински велосипедизам отколку кој било друг возач, поради неговата способност да вози повеќе отколку што издржува велосипедот. Неговите колеги започнале да го викаат Терминатор, и покрај тоа што како личност е мирен и многу љубезен.<ref>{{нмс|url= http://www.cyclingweekly.co.uk/news/blog/530281/peter-sagan-rider-profile.html|title=Петер Саган: Профил|last1=Абрахам|first1=Ричард |website=Cycling Weekly|accessdate=26 октомври 2013}}</ref> === 2010 === {{quote box | width = 300px | align = left | bgcolor = #c6dbf7 | quote = „Ви велам, овој млад Словенец покажува голем талент“. | source = [[Ленс Армстронг]] грешејќи ја националност на Саган во текот на [[Тур Даун Андер 2010]].<ref name="DownUnder2010" /> }} Ликвигас го одредил Саган за неговата прва [[UCI ProTour|Pro Tour]] друмска трка [[Тур Даун Андер 2010|Тур Даун Андер]] во јануари 2010 година, на возраст од 19 години. Тој бил вклучен во пад во текот на втората етапа, но останал да вози со 17 шавови на неговата рака и левото бедро. На кралската етапа до Вилунга тој се приклучил во нападот преку последното искачување со [[Кедел Еванс]], [[Алехандро Валверде]] и [[Луис Леон Санчес]]. Четворката се борела да се оддалечи од спринтерската група во следните 20 километри, со што Санчес победил на крајот.<ref name=DownUnder2010>{{наведени вести|title=LATEST FEATURES: LIVE FROM LAKE COMO: SAGAN LETS HIS LEGS DO THE TALKING|first=Грегор |last=Браун|url=http://www.roadbikeaction.com/ARCHIVE-HOME-PAGE--LATEST-FEATURES/content/100/2756/Live-from-Lake-Como-Sagan-Lets-His-Legs-Do-the-Talking.html|date=4 февруари 2010|accessdate=20 јуни 2011}}</ref> Саган ја освоил првата и втората ProTour етапа во текот на друмската трка [[Париз-Ница 2010]]. Саган првично не бил одреден за трката, но му се приклучил на составот од екипата, откако неговиот совозач [[Маќеј Боднар]] ја скршил неговата клучна коска.<ref>{{наведени вести|title=BOY WONDER THE FUTURE IS NOW FOR PETER SAGAN|first=Брајан|last=Холкомб|url=http://www.velonews-digital.com/velonews/201009?pg=48#pg48|newspaper=velonews-digital.com|date=15 јуни 2010|accessdate=19 јуни 2011|archive-date=2017-11-11|archive-url=https://web.archive.org/web/20171111094610/http://www.velonews-digital.com/velonews/201009?pg=48#pg48|url-status=dead}}</ref> Неговата прва етапна победа била постигната на 10 март 2010 година, кога Саган се приклучил на нападот поттикнат од [[Николас Роуш]] на последното искачување на третата етапа во Орилак и ги поминал Роуш и [[Хоаким Родригес]] за етапна победа. Оваа етапна победа исто така му го донела и водството во бодовниот пласман.<ref>{{Наведена мрежна страница |url=http://www.cyclingnews.com/races/68th-paris-nice-his/stage-3/results |title=архивски примерок |accessdate=2012-04-17 |archive-date=2010-03-12 |archive-url=https://web.archive.org/web/20100312084628/http://www.cyclingnews.com/races/68th-paris-nice-his/stage-3/results }}</ref> Втората ProTour победа на Саган дошла два дена подоцна со соло напад во петтата етапа во [[Екс ан Прованс]]. Напаѓајќи во последните три километри од крајот на тешкото искачување, Саган бил способен да се оддели од главната група за победа.<ref>{{Наведена мрежна страница |url=http://www.cyclingnews.com/races/68th-paris-nice-his/stage-5/results |title=архивски примерок |accessdate=2012-04-17 |archive-date=2010-03-14 |archive-url=https://web.archive.org/web/20100314083507/http://www.cyclingnews.com/races/68th-paris-nice-his/stage-5/results }}</ref> Покрај неговата две етапни победи, Саган исто така завршил втор на етапата 2 до Лимож и трет на шестата етапа до Турет сир Луп. Збирот на високите места во етапите и бодовите од средните спринтови му ја донеле зелената маичка на Саган за 2010. Ја завршил етапата на 17. место, три минути и дваесет и една секунда за победникот на трката [[Алберто Контадор]], кој го пофалил младиот Словак и предвидел дека во иднина ќе му биде конкурент. Исто така завршил осми во пласманот за млад возач.<ref>{{наведени вести |title= Саган ја освои неговата втора етапа со извонреден напад |first= Даниел|last=Бенсон |url=http://www.cyclingnews.com/races/paris-nice-2010/stage-5/results |date=12 март 2010 |accessdate=20 јуни 2011}}</ref> {{quote box | width = 300px | align = left | bgcolor = #c6dbf7 | quote = „Не сакам да бидам втор [[Еди Меркс]]. Сакам да бидам прв Петер Саган. | source = Саган на конференција за печатот во Словачка за бројните споредби со Еди Меркс<ref name="cyclingquotes">{{нмс|url=http://www.cyclingquotes.com/news/peter_sagan_-_the_worlds_4_best_pro_rider/|title=Peter Sagan – The world's #4 best pro rider|publisher=CyclingQuotes|date=19 ноември 2013|accessdate=4 април 2014}}{{Мртва_врска|date=March 2025 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }}</ref> }} [[Податотека:Peter Sagan 2010 TOC.jpg|десно|мини|Саган носејќи ја зелената маичка на [[Трка околу Калифорнија 2010]].]] На [[Трка околу Калифорнија 2010]], Саган победил на петтата и шестата етапа, доаѓајќи со кандидатите за генерален пласман во исто време. По грешка на етапата 3, тој каснел 17 секунди. Двете етапни победи не само што го поместиле на третото место во генералниот пласман, туку го преземал водството и во бодовниот пласман. На седмата етапа, хронометарот низ [[Лос Анџелес]], тој доцнел само 9 секунди. Иако претходно имал некои успеси во пролозите, овој хронометар бил малку подолг и тој изгубил една минута и 35 секунди во генералниот пласман. И покрај овој неуспех, тој сепак успеал да го задржи водството во бодовниот пласман и пласманот за млад возач. Завршил осми во крајниот пласман, зад сезонските ветерани како [[Леви Лајпхајмер]], [[Мајкл Роџерс (велосипедист)|Мајкл Роџерс]], [[Давид Забриски]], [[Крис Хорнер]] и [[Јенс Фогт]], сите добро познати во велосипедизмот. Саган завршил четврти на почетниот пролог на [[Тур де Свис 2010]], само три секунди зад [[Фабијан Канчелара]], но завршил скоро 11 минути зад групата на втората етапа и не успеал да ја започне трката следниот ден поради алергија.<ref>{{наведени вести |title= Петер Саган се откажа на Тур де Свис |first=Џеред |last=Грубер |url=http://www.velonation.com/News/ID/4543/Peter-Sagan-out-of-the-Tour-de-Suisse.aspx |newspaper=Velonation.com |date=15 јуни 2010 |accessdate=19 јуни 2011}}</ref> По паузата во јули, се вратил со добра форма подоцна во сезоната, обезбедувајќи високи места во голем број европски трки, како и второто место на првото издание на [[Гран при Монтреал 2010|Гран при Монтреал]]. Возел на [[Светско првенство во друмски велосипедизам 2010|Светското друмско првенство]] во Гилонг, [[Австралија]] за Словачка, но не успеал да направи пробив во долгата трка. Планирал да вози неколку сезонски трки, вклучувајќи го и [[Париз-Тур]] и [[Џиро ди Ломбардија]], но проблемите со цревата го принудиле да се откаже.<ref>{{наведени вести|title= Одложен почетокот на сезоната за Петер Саган, сè уште страда од стомачни проблеми|first=Џеред|last=Грубер|url= http://www.velonation.com/News/ID/6527/Peter-Sagans-season-start-pushed-back-still-suffering-from-stomach-problems.aspx|newspaper= Velonation.com|date=28 ноември 2010|accessdate=19 јуни 2011}}</ref> === 2011 === Саган бил подготвен да продолжи во 2011 со истата екипа, сега преименувана во {{ct|LIQ|2011}}. Во тренинг-кампот во декември 2010, Саган изјавил дека негова прва цел за сезоната 2011 ќе биде [[Милано-Санремо]].<ref>[http://www.cyclingnews.com/news/liquigas-cannondale-hit-the-dolomites-for-training-camp Liquidas-Cannondale Hit The Dolomites For Training Camp]</ref> По почетокот на неговата сезона со некои добри пласмани во неколку италијански еднодневни трки, Саган сериозно ја започнал сезоната на [[Џиро ди Сардења]]. Ги освоил трите од петте етапи на трката, како и генералниот и бодовниот пласман, тесно победувајќи го [[Хосе Серпа]] за 3 секунди во генералниот пласман.<ref>{{нмс|url=http://www.cyclingnews.com/races/giro-di-sardegna-2-1/stage-5/results|title=Саган го обезбди успехот на Сардења|last1=Фаранд|first1=Стивен|date=26 февруари 2011|website=Cyclingnews.com|accessdate=26 октомври 2013}}</ref> Во текот на [[Трка околу Калифорнија]], ја освоил етапата 5 на патот кон победа во бодовниот пласман втора година по ред на оваа трка.<ref name="tourofcal11">{{нмс|url=http://velonews.competitor.com/2011/05/news/chris-horner-wins-2011-amgen-tour-of-california-as-matt-goss-takes-stage-8-s_175419|title=Крис Хорнер ја освои Трката околу Калифорнија 2011 додека Мет Гос ја освои осмата етапа|publisher=VeloNews.com|date=22 мај 2011|accessdate=4 април 2014|archive-date=2016-03-03|archive-url=https://web.archive.org/web/20160303190855/http://velonews.competitor.com/2011/05/news/chris-horner-wins-2011-amgen-tour-of-california-as-matt-goss-takes-stage-8-s_175419|url-status=dead}}</ref> Во јуни учествувал на [[Тур де Свис]], освојувајќи го импресивното трето место во воведниот пролог. Потоа ја освоил и планинската етапа 3, докажувајќи ја својата разновидност, кога го достигнал [[Дамијано Кунего]] близу Гросе Шајдег и потоа го одминал на самата цел. Исто така, Саган успеал да дојде до подиум на уште две низински етапи, како и победа на етапата 8 во масовен спринт. Оваа победа била доволна да го обезбеди бодовниот пласман на оваа трка.<ref name=2011results>{{нмс|url=http://www.cqranking.com/men/asp/gen/rider_palm.asp?riderid=12193&year=2011&all=0&current=0|title=Петер Саган|website=Cycling Quotient|accessdate=26 октомври 2013}}</ref> Тој возел на [[Трка околу Полска|Трката околу Полска]] како подготовка за Вуелта. Ја преземал водечката маичка по победата на етапата 4 и потоа ја освоил и етапата 5. Иако ја загубил маичката од [[Даниел Мартин (велосипедист)|Даниел Мартин]] по тешката завршница на етапата 6, тој успеал да ја поврати на последниот ден од трката, благодарение на бонус секунди на средните спринтови и второто место на етапата. Исто така го освоил и бодовниот пласман.<ref name=2011results /><ref>{{нмс|url=http://2011.tourdepologne.pl/en/?showNewsLite=66|title=Трка околу Полска: Успех на Петер Саган во Краков|date=6 август 2011|website=[[Трка околу Полска]]|accessdate=26 октомври 2013|archive-date=2013-10-29|archive-url=https://web.archive.org/web/20131029190845/http://2011.tourdepologne.pl/en/?showNewsLite=66|url-status=dead}}</ref> Саган возел и на [[Вуелта а Еспања 2011|Вуелта а Еспања]], што му било прво појавување на некоја [[Голема трка (велосипедизам)|голема трка]]. Тој не разочарал, заработувајќи три етапни победи на трката. На етапата 6 предизвикал поделба на малата водечка група кога го возеле последниот спуст. Тројца негови колеги го преживеале спустот, како и [[Пабло Ластрас]] ({{ct|MOV|2011}}), кој заедно со Саган заминал кон победа во спринт.<ref>{{наведени вести|url= http://www.velonation.com/News/ID/9533/Vuelta-a-Espana-Peter-Sagan-wins-as-Liquigas-Cannondale-tears-stage-six-apart.aspx|title=Vuelta a España: Peter Sagan wins as Liquigas-Cannondale tears stage six apart|work=Velo Nation|publisher=Velo Nation LLC|date=25 август 2011|accessdate=13 октомври 2012|author=}}</ref> Исто така, ја освоил етапата 12 во спринтерска завршница. Негова следна цел била последната етапа во [[Мадрид]], каде победил благодарение на многу малата разлика од соперниците [[Даниеле Бенати]] и [[Алесандро Петаки]].<ref>{{наведени вести|url=http://www.velonation.com/News/ID/9745/Vuelta-a-Espana-Peter-Sagans-third-stage-win-seals-Juan-Jose-Cobos-victory.aspx|title=Вуелта а Еспања: Трета етапна победа за Петер Саган, печат на победата за Хуан Хосе Кобо|work=Velo Nation|publisher=Velo Nation LLC|date=11 септември 2011|accessdate=13 октомври 2012|author=Бен Аткинс}}</ref> === 2012 === {{quote box | width = 300px | align = right | bgcolor = #c6dbf7 | quote = „Денес Петер Саган беше феноменален на последното искачување и успеа до крајот. Доколку победи Нибали, му должи на Саган автомобил или нешто“. | source = [[Крис Хорнер]] за постигнувањето на Саган на шестата етапа на [[Тирено-Адријатико 2012]].<ref name=TirrenoAdriatico2012>{{наведени вести|title=Родригес победи во Офида|url=http://eurosport.yahoo.com/12032012/58/rodriguez-wins-offida.html|date=12 март 2012|accessdate=13 март 2012|work=Yahoo!Eurosport|publisher=TF1 Group}}{{Мртва_врска|date=October 2022 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }}</ref>}} [[Податотека:Peter Sagan.jpg|мини|лево|Саган завршил петти на [[Трка околу Фландрија 2012|Трката околу Фландрија]].]] На почетокот на 2012, Саган неофицијално објавил дека ќе го продолжи неговиот договор со Ликвигас до 2014. Во договорот, потпишан пред [[Вуелта а Еспања]], Саган добил подобри финансиски користи за можноста да вози и неговиот брат Јурај во екипата. „За мене, Ликвигас беше првиот избор. Имав понуди од други екипи, кои дури и би ми дале поголема слобода во групата. Но Ликвигас ме доведе во професионалниот велосипедизам, тие веруваа во мене и јас сакам да им возвратам на тоа“, коментирал Саган за 53x11, чешки велосипедски месечник. Ја започнал сезоната во добра форма, освојувајќи етапа, како и бодовниот пласман на [[Трка околу Оман 2012|Трката околу Оман]]. Саган победил на етапата 4 на [[Тирено-Адријатико 2012|Тирено-Адријатико]] и исто така играл клучна улога во помагањето на [[Винченцо Нибали]] во победата на целата трка. Добрата форма на Саган продолжува во сезоната на класиците, со четвртото место на [[Милано-Санремо 2012|Милано-Санремо]], второ на [[Гент-Вевелгем 2012|Гент-Вевелгем]], етапна победа на [[Три дена Де Пане 2012|Три дена Де Пане]], петто место на [[Трка околу Фландрија 2012|Трката околу Фландрија]] и третото на [[Амстел Голд Рејс 2012|Амстел Голд Рејс]]. На првата етапа на [[Трка околу Калифорнија 2012|Трката околу Калифорнија]], Саган имал незгода на 7 километри пред крајот. Но, успеал да се врати во групата и да ја избегне несреќата, која се случила на 3 километри пред крајот на етапата. Неговиот колега [[Даниел Ос]] го довел во последните неколку километри и Саган ги отспринтал сите соперници, земајќи ја етапната победа.<ref>{{наведени вести|url=http://www.cyclingnews.com/tour-of-california/stage-1/results|title=Трка околу Калифорнија: Петер Саган победи во Санта Роса|work=Cycling News|publisher=Future Publishing Limited|date=13 мај 2012|accessdate=14 мај 2012|archive-date=2012-05-17|archive-url=https://web.archive.org/web/20120517002725/http://www.cyclingnews.com/tour-of-california/stage-1/results|url-status=dead}}</ref> Следниот ден, повторно ја освоил етапата 2 во [[Санта Крус]]. Откако доживеал пад на искачувањето, тој повторно се вратил и неговата екипа го довела до последната кривина на трката, на само неколку стотина метри од целта. Саган излегол прв од кривината и забрзал до крајот, со што ја освоил втората победа по ред.<ref>{{наведени вести|url=http://velonews.competitor.com/2012/05/tour-of-california/sagan-wins-stage-2-of-the-amgen-tour_218533|title=Саган победи и на втората етапа|work=Velo News|publisher=Competitor Group, Inc.|date=14 мај 2012|accessdate=14 мај 2012|first=|last=|archive-date=2012-12-26|archive-url=https://web.archive.org/web/20121226172701/http://velonews.competitor.com/2012/05/tour-of-california/sagan-wins-stage-2-of-the-amgen-tour_218533|url-status=dead}}</ref> На третата етапа, Саган ја однел третата последователна победа со многу тесна разлика пред [[Хајнрих Хауслер]] ({{ct|GRM|2012a}}) третпат по ред.<ref>{{наведени вести|url= http://www.cyclingnews.com/tour-of-california/stage-3/results|title= Саган до тројна победа во Ливермор|work= Cycling News|publisher= Future Publishing Limited|date= 15 мај 2012|accessdate= 16 мај 2012|first= Лаура|last= Вајсло|archive-date= 2012-05-16|archive-url= https://web.archive.org/web/20120516021823/http://www.cyclingnews.com/tour-of-california/stage-3/results|url-status= dead}}</ref> Тој повторно победил на четвртата етапа во масовниот спринт.<ref>{{наведени вести|url= http://www.velonation.com/News/ID/11892/Tour-of-California-Peter-Sagan-sprints-again-to-go-four-from-four.aspx |title=Трка околу Калифорнија: Петер Саган со спринт повторно до победа 4 од 4|work= VeloNation |publisher= VeloNation LLC|date=16 мај 2012|accessdate=16 мај 2012|first=Бен |last=Аткинс}}</ref> Откако завршила трката, Саган имал пет етапни победи, вклучувајќи ја осмата и последна етапа во [[Лос Анџелес]]<ref>{{наведени вести|url=http://www.cyclingnews.com/tour-of-california/stage-8/results|title=Гесинк до победа во крајниот пласман на Трката околу Калифорнија|work=Cyling News|publisher=Future Publishing Limited|date=20 мај 2012|accessdate=29 мај 2012|first=Лаура|last=Вајсло|archive-date=2012-05-23|archive-url=https://web.archive.org/web/20120523034717/http://www.cyclingnews.com/tour-of-california/stage-8/results|url-status=dead}}</ref> и бодовниот пласман, надминувајќи го претходниот рекорд по број на етапни победи на Трката околу Калифорнија со вкупно осум етапи, кој му припаѓал на [[Леви Лајпхајмер]] од екипата {{ct|OPQ|2012}} со шест победи. Тој исто така бил награден за неговиот резултат со спринтерската маичка.<ref>{{наведени вести|url=http://velonews.competitor.com/2012/05/race-report/sagan-makes-an-even-four-with-amgen-win-in-clovis_219094|title=Sagan nabs record-breaking seventh career Amgen win in Clovis|work=VeloNews|publisher=Competitor Group, Inc.|date=16 мај 2012|accessdate=17 мај 2012|archive-date=2012-06-19|archive-url=https://web.archive.org/web/20120619113735/http://velonews.competitor.com/2012/05/race-report/sagan-makes-an-even-four-with-amgen-win-in-clovis_219094|url-status=dead}}</ref><ref>{{наведени вести|url=http://www.amgentourofcalifornia.com/news/press/Peter-Sagan-repeats-performance-and-clinches-Stage-4-victory.html|title=Петер Саган го повтори резултатот и стигна до победа на етапата 4|work=[[Трка околу Калифорнија]]|publisher=Anschutz Entertainment Group|date=16 мај 2012|accessdate=17 мај 2012|archive-date=2012-05-19|archive-url=https://web.archive.org/web/20120519090619/http://www.amgentourofcalifornia.com/news/press/Peter-Sagan-repeats-performance-and-clinches-Stage-4-victory.html|url-status=dead}}</ref> {{quote box | width = 300px | align = right | bgcolor = #c6dbf7 | quote = „Никогаш немам видено возач како него. Мислам дека никој нема. Тој е единствен. Може да очекува сè, бидејќи може да победи што и да посака. Сè. Ако некогаш победи на Тур де Франс, нема да биде изненадување за мене. Гледајте го“. | source = [[Иван Басо]] за Саган.<ref name=IvanBasso>{{наведени вести|title=Second Coming of the Cannibal?|url= http://www.bicycling.com/news/pro-cycling/second-coming-cannibal|date=9 февруари 2013|accessdate=9 февруари 2013|work=Bicycling}}</ref>}} [[Податотека:Peter Sagan TDF2012.jpg|мини|лево|Саган носејќи ја зелената маичка на етапата 19 на [[Тур де Франс 2012|Тур де Франс]]]] Саган покажал добра форма уште еднаш на трката од [[Светска турнеја на UCI|Светската турнеја]] [[Тур де Свис 2012|Тур де Свис]] преку освојување четири етапи и маичката во бодовниот пласман. Ги подредил работите со некако изненадувачката победа на воведниот пролог, надминувајќи го локалниот фаворит и специјалист за хронометри [[Фабијан Канчелара]] ({{ct|RNT|2012}}) за 4 секунди на патеката од 7,3 километри.<ref>{{наведени вести |url=http://www.velonation.com/News/ID/12074/Tour-de-Suisse-Peter-Sagan-descends-fearlessly-to-take-opening-time-trial.aspx|title=Тур де Свис: Петер Саган се спушташе бестрашно за победа на воведниот хронометар|work= Velo Nation|publisher=Velo Nation LLC|date=9 јуни 2012|accessdate=9 август 2012|first=Бен|last=Аткинс}}</ref> Втората етапа не била поставена за него бидејќи била планинска, но успеал на третата етапа во драматична завршница, каде групата ги достигнале последните двајца бегалци во последниот километар. Асфалтот бил влажен од дождот и стапалото на Саган излегло од неговата педала на една од последните кривини, но тој успеал да одржи рамнотежа и да го помине возачот на {{ct|OGE|2012b}} [[Баден Кук]] пред целта, со рацете во воздух и носејќи ја белата маичка за најдобар спринтер.<ref>{{наведени вести|url=http://www.velonation.com/News/ID/12094/Tour-de-Suisse-Peter-Sagan-wins-stage-three-as-Swiss-Railways-gives-the-breakaway-a-chance.aspx|title=Тур де Свис: Петер Саган ја освои етапата три, додека Швајцарските Железници им дадоа шанса на бегалците|work=Velo Nation|publisher=Velo Nation LLC|date=11 јуни 2012|accessdate=9 август 2012|first=Бен|last=Аткинс}}</ref> Следниот ден ја освоил неговата трета победа во четири дена, уште еднаш во дождливи услови. На околу 350 метри пред целта, [[Маркус Бургхарт]] од {{ct|BMC|2012}} започнал спринт до целта. Саган го поминал неговиот колега и влегол во заветрината на Бургхарт и го поминал за победа. Ѝ заблагодарил на неговата екипа за нивните напоро, особено на [[Морено Мозер]], кој „го затвора секој напад на крајот на трката, дозволувајќи ми да спринтам; големо благодарам до Морено и се надевам дека ќе можам да му ја вратам услугата наскоро“.<ref>{{наведени вести|url=http://www.velonation.com/News/ID/12101/Tour-de-Suisse-Sagan-unbeatable-again-in-a-rain-sodden-fourth-stage.aspx|title=Тур де Свис: Саган непобедлив повторно на дождливата четврта етапа|work=Velo Nation |publisher=Velo Nation LLC|date=12 јуни 2012|accessdate=9 август 2012|first=Бен|last=Аткинс}}</ref> Следната победа дошла на етапата 6, последната етапа на трката, која била поставена за спринтери. Последните километри во Бишофсцел биле во урбана област со остри кривини и Саган останал на чело на групата. На 200 метри пред целта, Саган влегол во лева кривина и излегол на калдрма со полна брзина. Ги допрел бариерите додека од позади се појавил возачот на {{ct|OGE|2012b|nolink=yes}} [[Михаел Албасини]] и спринтал за победа. Кога го прашале за блискиот пад во споменатата кривина, Словакот одговорил: „Краевите на Тур де Свис никогаш не се прави, така треба да измислиш нешто и да најдеш простор [...].“<ref>{{наведени вести|url=http://www.cyclingnews.com/races/tour-de-suisse-2012/stage-6/results|title=Саган победи на етапата 6 во Бишофсцел|work=Cycling News|publisher=Future Publishing Limited|date=14 јуни 2012|accessdate=9 август 2012|first=Сузан|last=Вестемајер}}</ref> {{quote box | width = 300px | align = right | bgcolor = #c6dbf7 | quote =„Би му ги исчистил и чевлите на Басо, доколку ме замоли, бидејќи не можам да изразам колку сум му благодарен“. | source = Петер Саган за помошта на Басо на третата етапа на [[Тур де Франс 2012|Тур де Франс]].<ref name=TourdeFrance2012>{{наведени вести|title=Саган ја освои етапата 3 на Тур де Франс; Канчелара останува во водство|url=http://velonews.competitor.com/2012/07/race-report/sagan-wins-stage-3-of-the-tour-de-france-cancellara-retains-lead_227216|date=3 јули 2012|accessdate=3 јули 2012|work=Velonews|publisher=Competitor Group|archive-date=2012-08-09|archive-url=https://web.archive.org/web/20120809065157/http://velonews.competitor.com/2012/07/race-report/sagan-wins-stage-3-of-the-tour-de-france-cancellara-retains-lead_227216|url-status=dead}}</ref> }} Пред [[Тур де Франс 2012|Тур де Франс]], Саган направил облог со претседателот на Ликвигас Паоло Ѕани. Доколку Саган освои две етапи и зелената маичка, Ѕани ќе му купи автомобил Порше. Саган го започнал [[Тур де Франс 2012|Тур]] со завршување на 53. место на прологот, откако изгубил некое време на кривините. Ја освоил [[Тур де Франс 2012 - пролог до етапа 10#Етапа 1|првата етапа]] во Серен на врвот на мало искачување, откако се одвоил од другите следејќи го [[Фабијан Канчелара]] ({{ct|RNT|2012}}) и го отспринтал него и [[Едвалд Боасон Хаген]] ({{ct|SKY|2012}}).<ref>{{наведени вести|url= http://www.cyclingnews.com/tour-de-france/stage-1/results|title=Саган триумфира во Серен |work=Cycling News|publisher=Future Publishing Limited|date=1 јули 2012|accessdate=1 јули 2012|first=Сузан|last=Вестемајер}}</ref> На [[Тур де Франс 2012 - пролог до етапа 10#Етапа 3|етапата 3]], стигнал прв на последното искачување од категоријата 4 во Булоњ-сур-Мер, поминувајќи ја и оставајќи ја групата зад него.<ref>{{наведени вести|url=http://www.cyclingnews.com/tour-de-france/stage-3/results |title=Саган танцува на втората етапна победа на Тур де Франс |work=Cycling News|publisher=Future Publishing Limited|date=3 јули 2012|accessdate=3 јули 2012}}</ref> Откако ја поминал целната линија, која била сместена на 700 метри стрмно искачување, тој направил гест имитирајќи го Форест Гамп.<ref>{{наведени вести|url=http://www.supersport.com/cycling/tour-de-france/news/120703/Sagan_nails_second_Tour_victory|title=Саган ја освоил втората победа на Тур |work= SuperSport|publisher=MultiChoice LTD|date=3 јули 2012|accessdate=4 јули 2012}}</ref> Потоа ја освоил и [[Тур де Франс 2012 - пролог до етапа 10#Етапа 6|етапата 6]], која има терен за масовен спринт и завршувала во Мец. Ги победил главните спринтери [[Андре Грајпел]] од {{ct|OLO|2012}} и [[Метју Гос]] од екипата {{ct|OGE|2012b}}, за малку повеќе од должината на едно тркало.<ref>{{наведени вести|url=http://www.cyclingnews.com/tour-de-france/stage-6/results|title=Саган ја освоил шестата етапа на Тур де Франс во Мец |work=Cycling News|publisher=Future Publishing Limited|date=6 јули 2012|accessdate=6 јули 2012|first=Лес|last=Кларк}}</ref> Ја завршил трката со 3 етапни победи и зелената маичка, исто така заработувајќи ја наградата за најборбен возач на планинската [[Тур де Франс 2012 - етапа 11 до етапа 20#Етапа 14|етапа 14]].<ref>{{наведени вести|url= http://www.cyclingnews.com/news/sagan-i-wanted-a-tour-stage-win-and-i-got-three|title=Саган: Сакав етапна победа на Тур и добив три |work=Cycling News|publisher=Future Publishing Limited|date=23 јули 2012 |accessdate=26 јули 2012}}</ref> Добил Порше по направениот облог со менаџментот на Ликвигас, дека може да победи 2 етапи и да го освои бодовниот пласман.<ref>{{наведени вести|url=http://www.cyclingnews.com/news/sagan-set-to-win-porsche-in-paris|title=Саган подготвен да освои Порше во Париз |work=Cycling News|publisher=Future Publishing Limited|date=17 јули 2012|accessdate=26 јули 2012}}</ref> === 2013 === {{quote box | width = 300px | align = right | bgcolor = #c6dbf7 | quote = „Тој е вонсериски возач. Тој е супер, супер добар. Нè прави сите да изгледаме како јуниори“ | source = [[Марк Кевендиш]] за Саган.<ref name=MarkCavendish>{{наведени вести|title=Кевендиш: Саган нè прави сите да изгледаме како јуниори|url=http://velonews.competitor.com/2013/03/news/road/cavendish-sagans-making-us-all-look-like-juniors_279284|date=27 март 2013|accessdate=15 декември 2013|work=Velonews magazine|publisher=Competitor Group, Inc.|archive-date=2016-06-12|archive-url=https://web.archive.org/web/20160612221123/http://velonews.competitor.com/2013/03/news/road/cavendish-sagans-making-us-all-look-like-juniors_279284|url-status=dead}}</ref> }} [[Податотека:UPCC 2013 Final stage 3.jpg|мини|Саган изведува победнички поздрав на третата етапа на САД Про Сајклинг Челинџ 2013]] Во 2013 година, екипата на Саган го променила своето име во {{ct|LIQ|2013}}, бидејќи Ликвигас ставил крај на своето спонзорство по осум години.<ref>{{наведени вести|url=http://velonews.competitor.com/2012/12/analysis/as-liquigas-exits-cycling-company-claims-brand-recognition-worth-at-least-five-times-its-investment_267889|title=As Liquigas exits cycling, company claims brand recognition worth ‘at least’ five times its investment|work=VeloNews|publisher=Competitor Group, Inc.|date=7 декември 2012|accessdate=13 февруари 2013|author=Грегор Браун|archive-date=2016-06-10|archive-url=https://web.archive.org/web/20160610101131/http://velonews.competitor.com/2012/12/analysis/as-liquigas-exits-cycling-company-claims-brand-recognition-worth-at-least-five-times-its-investment_267889|url-status=dead}}</ref> Саган ја започнал сезоната на [[Тур де Сан Луис]], доаѓајќи близу успех на последната етапа кога за една секунда завршил зад [[Матија Гаваци]].<ref>{{наведени вести|url=http://www.velonation.com/News/ID/13800/Tour-de-San-Luis-Daniel-Diaz-confirms-overall-as-Mattia-Gavazzi-marks-return-with-stage-seven-victory.aspx |title=Daniel Diaz confirms overall as Mattia Gavazzi marks return with stage seven victory|work=VeloNation |publisher=VeloNation LLC|date=27 јануари 2013|accessdate=13 февруари 2013|first=Бен|last=Аткинс}}</ref> Првата победа во сезоната ја освоил на втората етапа на [[Трка околу Оман|Трката околу Оман]]. Саган се одвоил од групата во последните километри, им се приклучил на тројцата бегалци, но продолжил со својот напор и забележал соло победа.<ref>{{наведени вести|url=http://www.velonation.com/News/ID/13925/Tour-of-Oman-Peter-Sagan-wins-stage-two-in-a-late-solo-break.aspx|title=Трка околу Оман: Петер Саган победи на втората етапа преку одвојување од групата|work=VeloNation|publisher=Velo Nation LLC|date=12 февруари 2013|accessdate=13 февруари 2013|author=Бен Аткинс}}</ref> Повторно победил следниот ден, на истата патека од втората етапа од минатогодишното издание, која исто така ја освоил.<ref>{{наведени вести|url=http://www.bicycling.com/news/pro-cycling/tour-oman-peter-sagan-wins-again|title=Трка околу Оман: Повторно победа на Петер Саган|work=Bicycling |agency=AFP|date=13 February 2013|accessdate=15 февруари 2013}}</ref> Пред почетокот на етапата 5, Саган објавил дека се повлекува поради [[бронхитис]].<ref>{{наведени вести|url=http://www.cyclingnews.com/races/tour-of-oman-2013/stage-5/results|title=Трка околу Оман: Фрум ја освои етапата пет|work=Cycling News|publisher= Future Publishing Limited|date=15 февруари 2013|accessdate=15 февруари 2013}}</ref> Забележал победа на неговата прва трка, Гран Премио Чита ди Камаиоре кога ја отспринтал групата од дванаесет возачи.<ref>{{наведени вести|url=http://www.velonation.com/News/ID/14034/Sagan-over-bronchitis-sprints-to-victory-in-GP-Camaiore.aspx |title=Sagan over bronchitis, sprints to victory in G.P. Camaiore|work=VeloNation|publisher=VeloNation LLC |date=28 февруари 2013|accessdate=28 февруари 2013|author=Шејн Стоукс}}</ref> Завршил втор на Страде Бјанке, додека неговиот колега [[Морено Мозер]] ја освоил трката. Саган ги покривал доцните обиди за бегство со цел да му помогне на Мозер во победата, а потоа и самиот нападнал за заокружување на еден-два победа за {{ct|LIQ|2013|nolink=yes}}.<ref>{{наведени вести|url=http://velonews.competitor.com/2013/03/news/moreno-moser-wins-2013-strade-bianche-on-final-climb_276525|title=Морено Мозер победи на Страде Бјанке 2013 на последното искачување|work=VeloNews|publisher=Competitor Group, Inc.|date=2 март 2013|accessdate=2 март 2013|archive-date=2016-03-05|archive-url=https://web.archive.org/web/20160305150301/http://velonews.competitor.com/2013/03/news/moreno-moser-wins-2013-strade-bianche-on-final-climb_276525|url-status=dead}}</ref> Ги освоил етапите 3 и 6 на [[Тирено-Адријатико 2013|Тирено-Адријатико]]. На етапата 3 ги отспринтал [[Марк Кевендиш]] и [[Андре Грајпел]] во услови на дожд откако неговата екипа ја зголемила брзината на екипата на малото искачување близу целта.<ref>{{наведени вести|url=http://au.eurosport.com/cycling/sagan-beats-cavendish-in-tirreno-adriatico-sprint_sto3656798/story.shtml|title=Саган го победи Кевендиш на спринт на Тирено-Адријатико|work=Eurosport|date=9 март 2013|accessdate=11 март 2013}}</ref> На етапата 6, Саган го преживеал искачувањето со наклон и до 30% и создал бегство со поранешниот колега [[Винченцо Нибали]] и [[Хоаким Родригес]]. И обајцата ги победил во спринтот.<ref>{{наведени вести|url=http://www.cyclingnews.com/races/tirreno-adriatico-2013/stage-6/results|title=Саган победи, Нибали го презема водството на трката по бегството на Тирено-Адријатико|work=Cyclingnews|publisher=Future Publishing Limited|date=11 март 2013|accessdate=11 март 2013}}</ref> [[Податотека:Tour de France 20130704 Aix-en-Provence 077.jpg|upright|мини|лево|Саган ја носи зелената маичка како предводник на [[Бодовен пласман на Тур де Франс|бодовниот пласман]] на [[Тур де Франс 2013]]]] Извонредната форма на Саган се одразила и на [[Милано-Санремо 2013|Милано-Санремо]] каде бил голем фаворит за победа. Меѓутоа, Саган бил победен во спринтерската завршница од [[Гералд Чолек]].<ref>{{Наведена мрежна страница|last=Рајан|first=Бери|title=Саган пропушти можност на Милано-Санремо|url=http://www.cyclingnews.com/news/sagan-rues-missed-opportunity-at-milan-san-remo|work=Cycling News|publisher=Future Publishig Limited |accessdate=18 март 2013|date=17 март 2013}}</ref> Победил на трката [[Гент-Вевелгем 2013|Гент-Вевелгем]], која била скратена за 50 километри поради ладното време. Саган се одвоил од групата на 10 возачи на 4 километри пред крајот и победил сам, откако извел неколку круга по поминувањето на целта.<ref>{{наведени вести|url= http://www.bbc.co.uk/sport/0/cycling/21919397|title=Петер Саган победи на еднодневниот класик Гент-Вевелгем со стил|work=BBC Sports|publisher=BBC|date=24 март 2013|accessdate=26 март 2013}}</ref> Два дена подоцна, Саган ја докажал својата добра форма на Три дена Де Пане, каде победил во спринтот на првата етапа пред [[Арно Демар]] од {{ct|FDJ|2013a}}. Демар се жалел на организаторите на трката дека Саган малку скршнал во последните метри, но без успех и Саган ја задржал победата.<ref>{{наведени вести|url=http://www.cyclingnews.com/races/vdk-driedaagse-de-panne-koksijde-2013/stage-1/results|title=Саган ја освои воведната етапа на Три дена Де Пане|work=Cycling News|publisher=Future Publishing Limited|date=26 март 2013|accessdate=26 март 2013}}</ref> Саган завршил како втор на [[Трка околу Фландрија 2013|Трката околу Фландрија]] откако заминал во бегство со [[Фабијан Канчелара]] и им се приклучил [[Јирген Рулантс]]. Канчелара нападнал на последното искачување, Патерберг, каде отпаднал Саган и стигнал сам до победа.<ref>{{наведени вести|url=http://www.bicycling.com/news/pro-cycling/cancellara-wins-2013-tour-flanders|title=Канчелара ја освои Трката околу Фландрија 2013|work=Bicycling.com|agency=AFP|date=31 март 2013|accessdate=1 април 2013}}</ref> Саган предизвикал контроверзија на подиумот откако го штипнал задникот на една од девојките на подиумот<ref>{{наведени вести|url= http://www.belfasttelegraph.co.uk/sport/othersports/slovakian-cyclist-peter-sagan-criticised-for-pinching-the-bottom-of-podium-girl-after-tour-de-flanders-29166831.html|title=Словачкиот велосипедист Петер Саган критикуван за штипкање на задникот на девојката на подиумот по Трката околу Фландрија|work=Belfasttelegraph.co.uk|date=1 април 2013|accessdate=1 април 2013|author=Ема Бамфорд}}</ref> и по силната медиумска реакција, се извинил наредниот ден.<ref>{{наведени вести|url=http://www.cyclingnews.com/news/sagan-apologizes-for-the-pinch-on-tour-of-flanders-podium|title=Саган се извини за штипкањето на подиумот на Трката околу Фландрија|work=Cyclingnews|publisher=Future Publishing Limited|date=1 април 2013|accessdate=1 април 2013}}</ref> На церемонијата за потпишување пред Брабант Пејл, Саган лично ѝ се извинил на девојката од подиумот (Маја Леје) и ѝ подарил букет цвеќиња.<ref>{{наведени вести|url=http://velonews.competitor.com/2013/04/news/sagan-apologizes-gives-flowers-to-podium-girl-after-flanders-incident_281536?utm_medium=whats-hot|title=Саган се извини и даде цвеќиња на девојката од подиумот по инцидентот во Фландрија|work=VeloNews|publisher=Competitor Group, Inc.|date=9 април 2013|accessdate=10 април 2013|archive-date=2013-09-21|archive-url=https://web.archive.org/web/20130921074736/http://velonews.competitor.com/2013/04/news/sagan-apologizes-gives-flowers-to-podium-girl-after-flanders-incident_281536?utm_medium=whats-hot|url-status=dead}}</ref> Подоцна ја освоил трката, откако го достигнал нападот на [[Грег ван Авермат]] во последните километри. Само [[Филип Жилбер]] можел да го следи, но Саган бил побрз во последните метри на целта.<ref>{{наведени вести|url=http://www.velonation.com/News/ID/14339/Peter-Sagan-outsprints-Philippe-Gilbert-to-take-the-Brabantse-Pijl.aspx|title=Петер Саган го отспринта Филип Жилбер за победа на Брабант Пејл|work=VeloNation|publisher=VeloNation LLC|date=9 април 2013|accessdate=10 април 2013|author=Бен Аткинс}}</ref> Негова следна победа била третата етапа во мај на [[Трка околу Калифорнија|Трката околу Калифорнија]]. Во масовниот спринт, Саган стигнал од далеку до [[Мајкл Метјус (велосипедист)|Мајкл Метјус]], наоѓајќи премин на десната страна патот во последен миг.<ref>{{наведени вести|url=http://velonews.competitor.com/2013/05/news/sagan-wins-stage-3-of-2013-amgen-tour-of-california_286705|title=Саган ја освои третата етапа на Трката околу Калифорнија|work=VeloNews|publisher=Competitor Group, Inc.|date=14 мај 2013|accessdate=15 мај 2013|archive-date=2016-03-03|archive-url=https://web.archive.org/web/20160303210533/http://velonews.competitor.com/2013/05/news/sagan-wins-stage-3-of-2013-amgen-tour-of-california_286705|url-status=dead}}</ref> Ја завршил трката со победа на последната етапа, обезбедувајќи ја маичката во бодовниот пласман четврта година по ред.<ref>{{наведени вести|url=http://velonews.competitor.com/2013/05/news/peter-sagan-wins-finale-as-tejay-van-garderen-wins-2012-amgen-tour-of-california_287671|title=Петер Саган победи на последната етапа додека Тиџеј ван Гардерен ја освои Трката околу Калифорнија|work=VeloNews|publisher=Competitor Group, Inc.|date=19 мај 2013|accessdate=26 мај 2013|archive-date=2016-03-03|archive-url=https://web.archive.org/web/20160303210513/http://velonews.competitor.com/2013/05/news/peter-sagan-wins-finale-as-tejay-van-garderen-wins-2012-amgen-tour-of-california_287671|url-status=dead}}</ref> На третата етапа на [[Тур де Свис 2013|Тур де Свис]], Саган покажал дека сè уште има вештина да се искачува на врвовите. Откако успеал да ја намали групата на искачувањето, Саган бил во можност да се оддалечи заедно со [[Руј Кошта (велосипедист)|Руј Кошта]], [[Роман Кројцигер]] и [[Матијас Франк]] на завршниот спуст, кој бил влажен и тесен. Четворката се одржала пред остатокот од групата и Саган ја освоил етапата.<ref>{{наведени вести|url=http://www.bicycling.com/news/pro-cycling/sagan-wins-tour-de-suisse-stage-3|title=Саган ја освои третата етапа на Тур де Свис|work=Bicycling|date=10 јуни 2013|accessdate=17 јуни 2013}}</ref> Саган ја зациментирал неговата победа во бодовниот пласман со освојувањето на осмата етапа, која била порамна и повеќе наменета за спринтерите. Го добил најдоброто од [[Даниеле Бенати]] и [[Филип Жилбер]].<ref>{{наведени вести|url=http://velonews.competitor.com/2013/06/news/peter-sagan-wins-stage-8-of-the-2013-tour-de-suisse_291019|title=Петер Саган ја освои осмата етапа на Тур де Свис 2013|work=VeloNews|publisher=Competitor Group, Inc.|date=15 јуни 2013|accessdate=17 јуни 2013|archive-date=2016-03-04|archive-url=https://web.archive.org/web/20160304110006/http://velonews.competitor.com/2013/06/news/peter-sagan-wins-stage-8-of-the-2013-tour-de-suisse_291019|url-status=dead}}</ref> Потоа го освоил националното друмско првенство по третпат, изјавувајќи дека ќе биде среќен да го носи националниот грб на неговата маичка на [[Тур де Франс 2013|Тур де Франс]].<ref>{{наведени вести|url=http://www.cyclingnews.com/news/tour-de-frances-top-sprinters-in-national-colors|title=Најдобрите спринтери на Тур де Франс во национални бои|work=Cyclingnews.com|publisher= Future plc|date=23 јуни 2013|accessdate=24 јуни 2013}}</ref> На Тур де Франс, Саган забележал бројни втори места пред да победи на седмата етапа, откако неговата екипа работела да ги отстрани најдобрите спринтери на искачувањето од втора категорија на етапата. Ја отспринтал избраната група на велосипедисти во која се наоѓал, поминувајќи на целта пред [[Џон Дегенколб]].<ref>{{наведени вести|url= http://www.theglobeandmail.com/sports/more-sports/slovakian-peter-sagan-wins-stage-7-of-tour-de-france/article13023710/|title=Словакот Петер Саган ја освои седмата етапа на Тур де Франс|work=The Associated Press|publisher=The Globe and Mail|date=5 јули 2013|accessdate=17 јули 2013|author=Jerome Pugmire|archiveurl=https://archive.today/20130717150751/http://www.theglobeandmail.com/sports/more-sports/slovakian-peter-sagan-wins-stage-7-of-tour-de-france/article13023710/|archivedate=2013-07-17}}</ref> Саган ја задржал зелената маичка до Париз и ја офарбал неговата брада во зелено за да ја истакне победата.<ref>{{наведени вести|url=http://www.telegraph.co.uk/sport/othersports/cycling/tour-de-france/10149880/Tour-de-France-2013-stage-21-as-it-happened.html|title=Tour de France 2013, stage 21: as it happened|work=The Telegraph|publisher=Telegraph Media Group Limited|date=21 јули 2013|accessdate=16 октомври 2013|author=Џон Меклири}}</ref> Потоа го освоил спринтерскиот пласман и неколку етапи на САД Про Сајклинг Челинџ (4 етапни победи) и Трката околу Алберта (2 етапни победи). Саган останал без победа на [[Гран при Квебек 2013|Гран при Квебек]] каде силно забрзан на едно од последните искачување, но ослабил пред целта. Ова го надокнадил по два дена откако победил на [[Гран при Монтреал 2013|Гран при Монтреал]], побегнувајќи од водечката група на искачување на 5 километри пред целта и сам дошол до победа.<ref>{{наведени вести|url=http://www.montrealgazette.com/sports/Slovac+Sagan+wins+Grand+Prix+Cycliste+Montr%C3%A9al/8915273/story.html|title=Slovac Sagan wins Grand Prix Cycliste de Montréal|work=The Montreal Gazette|publisher=Postmedia Network Inc.|date=15 септември 2013|accessdate=16 октомври 2013|author=Пат Хајки}}</ref> Успешната година 2013 била признаена во [[Словачка]], каде бил прогласен за спортист на годината, за првпат во неговата кариера.<ref name="Athleteofyear2013">{{нмс|url=http://www.cyclingquotes.com/news/peter_sagan_wins_slovakian_athlete_of_the_year_award/|title=Петер Саган ја освоил наградата спортист на годината во Словачка|publisher=CyclingQuotes|date=22 декември 2013|accessdate=3 февруари 2014|author=Мат Шу|archive-date=2013-12-26|archive-url=https://web.archive.org/web/20131226165453/http://www.cyclingquotes.com/news/peter_sagan_wins_slovakian_athlete_of_the_year_award/|url-status=dead}}</ref> === 2014 === [[Податотека:Le Touquet-Paris-Plage - Tour de France, étape 4, 8 juillet 2014, départ (B169).JPG|мини|upright|Саган на Тур де Франс 2014, носејќи ја зелената маичка]] Саган ја започнал 2014 на Тур де Сан Луис, каде завршил втор на последната етапа.<ref>{{наведени вести|title=Sagan eyes Milan-San Remo after San Luis outing|url=http://www.cyclingnews.com/news/sagan-eyes-milan-san-remo-after-san-luis-outing|first=Питер|last=Хајмас|work= Cyclingnews.com|publisher=Future plc|date=27 јануари 2014|accessdate=10 февруари 2014}}</ref> Потоа настапил на Дубаи Тур, каде завршил на второто и третото место. На двапати [[Марсел Кител]] бил подобар од него во спринтот.<ref>{{наведени вести|title=Саган задоволен со второто место на спринтот во Дубаи|url=http://www.cyclingnews.com/news/sagan-satisfied-with-second-in-the-dubai-tour-sprint|first=Стивен|last= Фаранд|work=Cyclingnews.com|publisher=Future plc|date=6 февруари 2014|accessdate=10 февруари 2014}}</ref><ref>{{наведени вести|title=Марсел Кител ја освои третата етапа|url=http://www.cyclingnews.com/races/tour-of-dubai-2014/stage-3/results|first=Даниел|last=Бенсон|work= Cyclingnews.com|publisher=Future plc|date=7 февруари 2014|accessdate=10 февруари 2014}}</ref> Завршил повторно како втор на Страде Бјанке, овој пат поразен од [[Михал Квјатковски]]. Двајцата возачи нападнале на 21 километар пред целта, но Квјатковски бил посилен на последното искачување.<ref>{{наведени вести|title=Sagan struggles to smile after second place in Strade Bianche|url=http://www.cyclingnews.com/news/sagan-struggles-to-smile-after-second-place-in-strade-bianche|first=Стивен|last=Фаранд|work=Cyclingnews.com|publisher=Future plc|date=9 март 2014|accessdate=23 март 2014}}</ref><ref>{{наведени вести|title=Квјатковски победи на Страде Бјанке|url= http://www.cyclingnews.com/races/strade-bianche-2014/results|first=Даниел|last=Бенсон|work=Cyclingnews.com|publisher=Future plc|date=8 март 2014|accessdate=24 март 2014}}</ref> На [[Тирено-Адријатико 2014|Тирено-Адријатико]], Саган освоил една етапа и бодовниот пласман.<ref>{{нмс|url=http://velonews.competitor.com/2014/03/news/sagan-grabs-stage-3-win-at-tirreno-adriatico_320056|title=Саган ја посветил етапната победа на Тирено на болната мајка|publisher=VeloNews|date=14 март 2014|accessdate=23 март 2014|archive-date=2016-06-14|archive-url=https://web.archive.org/web/20160614203955/http://velonews.competitor.com/2014/03/news/sagan-grabs-stage-3-win-at-tirreno-adriatico_320056|url-status=dead}}</ref><ref>{{нмс|url=http://www.cyclingnews.com/races/tirreno-adriatico-2014/stage-7/photos/297440|title=Петер Саган го освои бодовниот пласман на Тирено-Адријатико 2014|publisher=Cycling News|accessdate=23 март 2014|archive-date=2015-07-13|archive-url=https://web.archive.org/web/20150713222946/http://www.cyclingnews.com/races/tirreno-adriatico-2014/stage-7/photos/297440|url-status=dead}}</ref> Саган завршил десетти на [[Милано-Санремо 2014|Милано-Санремо]], и покрај тоа што бил сметан за еден од фаворитите пред трката.<ref>{{наведени вести|title=Sagan suffers in the cold and rain at Milan-San Remo |url=http://www.cyclingnews.com/news/sagan-suffers-in-the-cold-and-rain-at-milan-san-remo|accessdate=12 април 2014|date=23 март 2014 |first=Стивен|last=Фаранд|work=Cyclingnews.com|publisher=Future plc}}</ref><ref>{{наведени вести|title=Sagan: I'll be satisfied if I win Milan-San Remo|url=http://www.cyclingnews.com/news/sagan-ill-be-satisfied-if-i-win-milan-san-remo|accessdate=12 април 2014|date=20 март 2014 |work=Cyclingnews.com|publisher=Future plc}}</ref> Потоа победил на [[Е3 Харелбеке 2014|Е3 Харелбеке]] и завршил трет на [[Гент-Вевелгем 2014|Гент-Вевелгем]]. Следниот обид на Саган за победа на некој монумент бил на [[Трка околу Фландрија 2014|Трката околу Фландрија]], но завршил само на 16. место.<ref>{{наведени вести|title=Канчелара победи на Трката околу Фландрија 2014|url= http://www.cyclingnews.com/races/tour-of-flanders-2014/results|accessdate=12 април 2014|date=6 април 2014|work=Cyclingnews.com|publisher= Future plc}}</ref> Една недела подоцна Саган настапил на [[Париз-Рубе 2014|Париз-Рубе]], каде завршил на шестото место.<ref>{{нмс|last= Рајан|first=Бери|title=Sagan happy to give a demonstration at Paris-Roubaix|url=http://www.cyclingnews.com/news/sagan-happy-to-give-a-demonstration-at-paris-roubaix|publisher=Future plc|accessdate=27 април 2014}}</ref> Саган ја освоил претпоследната етапа на Трката околу Калифорнија 2014,<ref>{{наведени вести|url=http://velonews.competitor.com/2014/05/news/peter-sagan-wins-stage-7-amgen-tour-california_328468|title=Петер Саган победи на седмата етапа на Трката околу Калифорнија|work=VeloNews|publisher=Competitor Group, Inc.|date=17 мај 2014|accessdate=18 мај 2014|archive-date=2014-06-20|archive-url=https://web.archive.org/web/20140620194807/http://velonews.competitor.com/2014/05/news/peter-sagan-wins-stage-7-amgen-tour-california_328468|url-status=dead}}</ref> и го освоил спринтерскиот пласман, петта година по ред. ВО првата недела на [[Тур де Франс 2014|Тур]], Саган забележал седум завршници по ред во првите пет, без притоа да забележи победа, подвиг кој не бил забележан после [[Шарл Пелисје]] кој имал осум завршници во првите пет по ред во 1914 година.<ref>{{наведени вести|url= http://sportsspiritactu.wordpress.com/2014/07/11/tour-de-france-2014-meme-sans-gagner-sagan-marque-lhistoire/|title=Тоur de France 2014 – Même sans gagner, Sagan marque l’histoire|work=SportsSpiriit|publisher=WordPress|date=11 јули 2014|accessdate=24 јули 2014|language= француски}}</ref> Седмиот од овие резултати бил многу близок спринт помеѓу Саган и [[Матео Трентин]] решен во фотофиниш, во кој Саган морал да се помири со второто место за само неколку милиметри.<ref>{{наведени вести|url=http://www.cyclingnews.com/tour-de-france/stage-7/results|title=Трентин победи на седмата етапа на Тур де Франс|work=Cyclingnews.com|publisher=Future plc|date=11 јули 2014|accessdate=24 јули 2014}}</ref> Саган извозел на 63 етапи на Тур де Франс, од кои на 58 ја носел зелената маичка. Доколку се исклучат воведните етапи, каде ниеден возач не носи ниедна маичка, Саган поминал 58 од 60 етапи во зелената маичка. 26 пати завршил во првите пет. На почетокот на август, Саган и неговиот постар брат [[Јурај Саган]] потпишале тригодишен договор со {{ct|SAX|2014}} почнувајќи од 2015 година.<ref name="tinkoff-transfer">{{нмс|url=http://www.tinkoffsaxo.com/news/tinkoff-saxo-signs-peter-sagan/|title=Тинкоф-Саксо потпиша со Петер Саган|publisher=Тим Тинкоф-Саксо|date=8 август 2014|accessdate=8 август 2014}}</ref> Се очекува да заработува 3,5 милиони евра годишно.<ref name="sagan-contract-value">{{нмс|url=http://sport.sme.sk/c/7324232/novy-saganov-sef-u-nas-ukaze-peter-este-viac-ako-doteraz.html|title=Novy Saganov sef: u nas ukaze Peter este viac|publisher=Petit Press|date=9 август 2014|accessdate=9 август 2014}}</ref> Саган настапил на [[Класика де Сан Себастијан 2014|Класика де Сан Себастијан]], но се повлекол.<ref>{{наведени вести|url= http://www.procyclingstats.com/race/Clasica_Ciclista_San_Sebastian_2014|title=34. Класика де Сан Себастијан|work=Procyclingstats|date=2 август 2014|accessdate=31 август 2014}}</ref> Потоа учествувал на [[Вуелта а Еспања 2014|Вуелта а Еспања]] и имал потешкотии во првата недела, додека прв позначаен резултат му бил третото место на [[Вуелта а Еспања 2014 - етапа 1 до етапа 11#Етапа 8|осмата етапа]].<ref>{{наведени вести|url=http://velonews.competitor.com/2014/08/news/results-2014-vuelta-espana-stage-8_343289|title=Резултати: Вуелта а Еспања 2014, етапа 8|work=VeloNews|publisher=Competitor Group, Inc.|date=30 август 2014|accessdate=31 август 2014}}</ref> Ова му бил единствен подиум пред да се повлече на [[Вуелта а Еспања 2014 - етапа 12 до етапа 21#Етапа 14|четиринаесеттата етапа]].<ref>{{наведени вести|url= http://www.sportsmole.co.uk/cycling/news/sagan-withdraws-from-vuelta-a-espana_175273.html|title=Петер Саган од Канондејл се повлече од Вуелта а Еспања|work=Sports Mole|publisher=Sports Mole|date=6 септември 2014|accessdate=6 септември 2014|author=Џо Шарат}}</ref> Се вратил на 16 септември на Копа Берноки, каде бил помошник на неговиот колега [[Елија Вивијани]].<ref>{{наведени вести|url=http://www.cyclingquotes.com/news/viviani_wins_unusually_hard_coppa_bernocchi/|title=Вивијани победи на неочекувано тешката Копа Берноки|work=CyclingQuotes|publisher=CyclingQuotes.com 2013|date=16 септември 2014|accessdate=16 септември 2014|archive-date=2014-11-29|archive-url=https://web.archive.org/web/20141129053255/http://www.cyclingquotes.com/news/viviani_wins_unusually_hard_coppa_bernocchi/|url-status=dead}}</ref> Во ноември, Саган се искачил на [[Килиманџаро]] заедно со неговата нова екипа Тинкоф-Саксо како подготовка за идната сезона.<ref>{{наведени вести|url= http://www.cyclingweekly.co.uk/news/latest-news/film-released-alberto-contador-peter-sagan-tinkoff-saxo-team-climbing-kilimanjaro-144313 |title=Film released of Alberto Contador, Peter Sagan and Tinkoff-Saxo team climbing Kilimanjaro|work=Cycling Weekly|publisher=IPC Media Sports & Leisure network|date=12 ноември 2014|accessdate=22 ноември 2014|author=Најџел Вин}}</ref> === 2015 === [[Податотека:Antwerpen - Scheldeprijs, 8 april 2015, vertrek (B116).JPG|мини|лево|upright|Саган на Шелдепрејс 2015]] Саган ја започнал неговата сезона на Трката околу Катар, освојувајќи го првото место на подиумот во сезоната на четвртата етапа, каде завршил втор.<ref>{{наведени вести|url=http://velonews.competitor.com/2015/02/news/kristoff-grabs-another-qatar-stage-win-terpstra-stays-front_360629|title=Кристоф освои уште една етапна победа во Катар, Терпстра остана напред|work=VeloNews|publisher=Competitor Group, Inc.|date=11 февруари 2015|accessdate=11 февруари 2015}}{{Мртва_врска|date=October 2022 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }}</ref> Повторно завршил втор наредниот ден. Ја завршил трката прв во пласманот за млад возач и ја освоил белата маичка. Потоа се упатил на Трката околу Оман, каде не успеал да дојде до првата победа во сезоната. Потоа, учествувал на [[Тирено-Адријатико 2015|Тирено-Адријатико]], каде завршил втор на првата<ref>{{наведени вести|url= http://www.cyclingweekly.co.uk/news/latest-news/debusschere-wins-tirreno-adriatico-stage-two-as-cavendish-caught-up-in-crash-161997 |title=Дебишер победи на втората етапа на Тирено-Адријатико додека Кевендиш учествувал во пад|work=Cycling Weekly|publisher=IPC Media Sports & Leisure network|date=12 март 2015|accessdate=12 март 2015|author=Стјуарт Кларк}}</ref> и на втората етапа.<ref>{{наведени вести|url= http://www.cyclingnews.com/races/tirreno-adriatico-2015/stage-3/results|title=Тирено-Адријатико: Ван Авермат победи на третата етапа |work=Cyclingnews.com|publisher=Future plc|date=13 март 2015|accessdate=13 март 2015}}</ref> На шестата етапа, Саган ја освоил првата победа во боите на Тинкоф-Саксо на рамната етапа во многу лоши услови со дожд и бегства во групата.<ref>{{наведени вести|url= http://www.cyclingweekly.co.uk/news/latest-news/peter-sagan-takes-first-victory-of-season-in-tirreno-adriatico-162391|title=Петер Саган ја оствари првата победа во сезоната на Тирено-Адријатико|work=Cycling Weekly|publisher=IPC Media Sports & Leisure network|date=16 март 2015|accessdate=16 март 2015|author=Најџел Вин}}</ref> Ја завршил етапната трка прв во бодовниот пласман и ја освоил црвената маичка. Потоа учествувал на монументот [[Милано-Санремо 2015|Милано-Санремо]], каде спринтал до четвртото место.<ref>{{наведени вести|url=http://velonews.competitor.com/2015/03/news/results-2015-milano-sanremo_364169|title=Резултати: Милано-Санремо 2015|work=VeloNews|publisher=Competitor Group, Inc.|date=22 март 2015|accessdate=22 март 2015|archive-date=2015-04-29|archive-url=https://web.archive.org/web/20150429010140/http://velonews.competitor.com/2015/03/news/results-2015-milano-sanremo_364169|url-status=dead}}</ref> На [[Е3 Харелбеке 2015|Е3 Харелбеке]], Саган се одвоил од главната група со [[Герајнт Томас]] и [[Здењек Штибар]] на 41. километар, но опаднал во темпото откако Томас нападнал на четвртиот километар пред целта и завршил на 30. место.<ref>{{наведени вести|url=http://www.cyclingnews.com/races/e3-harelbeke-2015/results |title=Томас сам се одвоил од Штибар и победи на Е3 Харелбеке|work=Cyclingnews.com|publisher=Future plc|date=27 март 2015|accessdate=27 март 2015}}</ref> Два дена подоцна завршил десетти на [[Гент-Вевелгем 2015|Гент-Вевелгем]], каде само 39 возачи ја завршиле трката поради лошите временски услови.<ref>{{наведени вести|url=http://www.cyclingweekly.co.uk/racing/luca-paolini-wins-memorable-edition-of-ghent-wevelgem-164332|title=Лука Паолини освои издание за паметење на Гент-Вевелгем|work=Cycling Weekly|publisher=IPC Media Sports & Leisure network |date=29 март 2015|accessdate=29 март 2015|author=Најџел Вин}}</ref> Во април се нашол на четвртото место на [[Трка околу Фландрија 2015|Трката околу Фландрија]]. Ја следел водечката двојка со [[Грег ван Авермат]], но се нашол во проблеми при крајот, слично како на Е3 Харелбеке.<ref>{{наведени вести|url=http://www.cyclingnews.com/news/sagan-falls-short-again-in-tour-of-flanders-finale|title=Sagan falls short again in Tour of Flanders finale|work=Cyclingnews.com|publisher=Future plc|date=5 април 2015|accessdate=5 април 2015|author=Бери Рајан}}</ref> На [[Париз-Рубе 2015|Париз-Рубе]] бил во група која ја следела победничката двојка, но имал механички проблем со менувачот и морал да го промени неговиот велосипед во последните десет километри, што го чинело скапоцено време. Завршил на 23. место.<ref>{{наведени вести|url= http://www.cyclingnews.com/news/broken-shifter-spoils-sagans-chances-at-paris-roubaix|title=Расипан менувач ги уништи шансите на Саган на Париз-Рубе|work=Cyclingnews.com|publisher=Future plc|date=12 април 2015|accessdate=13 април 2015|author=Садб О’Ши}}</ref> По прекинот на натпревари, Саган се вратил во мај на Трката околу Калифорнија. На првата етапа, завршил втор, во заветрина на Марк Кевендиш.<ref>{{наведени вести|url=http://www.cyclingquotes.com/news/cavendish_crushes_the_opposition_in_california_opener/|title=Cavendish crushes the opposition in California opener|work=Cycling Quotes|publisher=CyclingQuotes.com 2013|date=10 мај 2015|accessdate=11 мај 2015|author=Емил Акселгард|archive-date=2015-09-27|archive-url=https://web.archive.org/web/20150927120303/http://cyclingquotes.com/news/cavendish_crushes_the_opposition_in_california_opener/|url-status=dead}}</ref> Повторно стигнал до второто место следниот ден зад Кевендиш, но овој загубил за половина тркало.<ref>{{наведени вести|url=http://www.cyclingquotes.com/news/cavendish_beats_sagan_in_close_sprint_in_california/|title=Кевендиш го победи Саган во близок спринт на Калифорнија|work=Cycling Quotes|publisher=CyclingQuotes.com 2013|date=11 мај 2015|accessdate=11 мај 2015|author=Емил Акселгард|archive-date=2015-09-23|archive-url=https://web.archive.org/web/20150923212330/http://www.cyclingquotes.com/news/cavendish_beats_sagan_in_close_sprint_in_california/|url-status=dead}}</ref> На третата етапа, Саган уште еднаш го повторил второто место зад осамениот бегалец, [[Томс Скујинш]], кој завршил минута пред него.<ref>{{наведени вести|url=http://www.cyclingweekly.co.uk/racing/mark-cavendish-loses-tour-of-california-overall-lead-to-surprise-stage-winner-170979|title=Марк Кевендиш го изгуби водството на Трката околу Калифорнија од изненадувачкиот етапен победник |work=Cycling Weekly|publisher=IPC Media Sports & Leisure network|date=12 мај 2015|accessdate=12 мај 2015|author=Најџел Вин}}</ref> На четвртата етапа, Саган победил одвојувајќи се од [[Ваутер Виперт]] и Кевендиш на малото искачување пред целта. Откако поминал низ целта, Саган го удрил неговото предно тркало двапати на асфалтот и се упатил кон публиката за прослава.<ref>{{наведени вести|url= http://www.cyclingnews.com/races/tour-of-california-2015/stage-4/results|title=Трка околу Калифорнија: Саган конечно до победа во Авила Бич|work=Cyclingnews.com|publisher=Future plc|date=13 мај 2015|accessdate=13 мај 2015}}</ref> На петтата етапа, Саган се нашол на третото место. Меѓутоа, на идниот хронометар во Санта Кларита, Саган се покажал себеси на рамната и техничка патека, освојувајќи ја водечката маичка притоа.<ref>{{наведени вести|url=http://velonews.competitor.com/2015/05/race-report/sagan-wears-amgen-tour-of-california-yellow-after-winning-tt_370429|title=Саган ја носи жолтата маичка по победата на хронометарот|work=VeloNews|publisher=Competitor Group, Inc.|date=15 мај 2015|accessdate=15 мај 2015|author=Спенсер Паулисон|archive-date=2016-06-12|archive-url=https://web.archive.org/web/20160612053222/http://velonews.competitor.com/2015/05/race-report/sagan-wears-amgen-tour-of-california-yellow-after-winning-tt_370429|url-status=dead}}</ref> На следната седма етапа до Маунт Болди, Саган го изгубил водството од [[Жилијан Алафилип]], меѓутоа со изненадувачки силен резултат кон крајот на етапата, се нашол на две секунди зад Алафилип во генералниот пласман и му дало шанса да го преземе водството преку временските бонуси на завршната етапа.<ref>{{нмс|url= http://www.cyclingnews.com/races/tour-of-california-2015/stage-7/results |title=Трка околу Калифорнија: Алафилип победи на Маунт Болди |date=18 мај 2015|website=Cyclingnews.com|accessdate=19 мај 2015}}</ref> Освоил секунда на средниот спринт на последната етапа до Пасадена, пред да заврши на третото место на целта, освојувајќи четири секунди бонус што му донело разлика од три секунди во генералното водство.<ref>{{нмс|url=http://www.cyclingnews.com/races/tour-of-california-2015/stage-8/results|title=Саган ја освои Трката околу Калифорнија со временски бонус|date=18 мај 2015|website=Cyclingnews.com|accessdate=19 мај 2015}}</ref> [[Податотека:Peter Sagan - Tour de France 2015 (19444229335).jpg|мини|Саган во текот на [[Тур де Франс 2015]]]] По мал одмор, Саган се вратил на [[Тур де Свис 2015|Тур де Свис]]. Завршил четврти на прологот и десетти на втората етапа по освојувањето на спринтот во втората група на етапата. На планинската трета етапа, неговиот колега [[Рафал Мајка]] му помогнал во одбивањето на многу напади, пред Саган да ја претекне намалената група за победа на целта.<ref>{{наведени вести|url=http://www.cyclingweekly.co.uk/news/latest-news/peter-sagan-wins-stage-three-of-the-tour-de-suisse-thomas-fourth-overall-177045|title=Петер Саган победи на третата етапа на Тур де Свис; Томас четврти во генералниот|work=Cycling Weekly|publisher=IPC Media Sports & Leisure network|date=15 јуни 2015|accessdate=15 јуни 2015|author=Стјуарт Кларк}}</ref> Бил втор на четвртата етапа, пропуштајќи го водството на трката за една секунда.<ref>{{наведени вести|url= http://www.cyclingnews.com/races/tour-de-suisse-2015/stage-4/results|title=Тур де Свис: Метјус победи на етапата 4|work=Cyclingnews.com |publisher=Future plc|date=16 јуни 2015|accessdate=16 јуни 2015}}</ref> Ја освоил шестата етапа во масовен спринт за израмнување на рекордот за победи на Тур де Свис на единаесет. Носители на рекордот се [[Иго Кобле]] и [[Ферди Кублер]].<ref>{{наведени вести|url= http://www.cyclingnews.com/races/tour-de-suisse-2015/stage-6/results|title=Тур де Свис: Саган победи на етапата 6|work=Cyclingnews.com |publisher=Future plc|date=18 јуни 2015|accessdate=18 јуни 2015}}</ref> Саган бил приклештен во спринтот на следната етапа со сомнителен потег на [[Хосе Хоакин Рохас]], но успеал да дојде до второто место зад [[Александер Кристоф]].<ref>{{наведени вести|url=http://velonews.competitor.com/2015/06/news/road/kristoff-claims-tour-de-suisse-stage-7-in-long-range-sprint_374546|title=Кристоф победи на седмата етапа на Тур де Свис во долг спринт|work=VeloNews|publisher=Competitor Group, Inc.|date=19 јуни 2015|accessdate=19 јуни 2015|archive-date=2015-06-19|archive-url=https://web.archive.org/web/20150619215859/http://velonews.competitor.com/2015/06/news/road/kristoff-claims-tour-de-suisse-stage-7-in-long-range-sprint_374546|url-status=dead}}</ref> Ја завршил Тур де Свис со маичка од бодовниот пласман. Потоа го освоил националното хронометарско првенство на 26 јуни,<ref>{{наведени вести|url=http://cyclingquotes.com/news/sagan_crushes_the_opposition_at_slovakian_tt_championships/|title=СSagan crushes the opposition at Slovakian TT championships|work=Cycling Quotes|publisher=CyclingQuotes.com 2013|date=26 јуни 2015|accessdate=26 јуни 2015|last=Акселгард|first=Емил|archive-date=2015-06-27|archive-url=https://web.archive.org/web/20150627072612/http://cyclingquotes.com/news/sagan_crushes_the_opposition_at_slovakian_tt_championships/|url-status=dead}}</ref> по што следувала победа на националното друмско првенство два дена подоцна. Обете трки биле одржани во родниот град на Саган, Жилина.<ref>{{наведени вести|url=http://www.sport.co.uk/cycling/nibali-valverde-and-sagan-amongst-the-national-champions/6439623/#Rje5RYLZr4bvX2TB.97|title=Нибали, Валверде и Саган помеѓу националните прваци|work=sport.co.uk|publisher=2012–2015 Sport.co.uk|date=29 јуни 2015|accessdate=30 јуни 2015|last=Монкс|first=Кев|archive-date=2015-09-24|archive-url=https://web.archive.org/web/20150924104620/http://www.sport.co.uk/cycling/nibali-valverde-and-sagan-amongst-the-national-champions/6439623/#Rje5RYLZr4bvX2TB.97|url-status=dead}}</ref> На [[Тур де Франс 2015|Тур де Франс]], откако имал дупната гума и ја достигнал 25-члената водечка група, Саган дошол до второто место на втората етапа, каде [[Андре Грајпел]] го победил за влакно.<ref>{{наведени вести|url=http://www.cyclingnews.com/tour-de-france/stage-2/results |title=Tour de France: Greipel wins storm-swept stage to Neeltje Jans|work=Cyclingnews.com|publisher=Immediate Media Company|date=5 јули 2015|accessdate=5 јули 2015}}</ref> На четвртата етапа со калдрма, Саган спринтал за трето место штитејќи го својот водач Контадор.<ref>{{наведени вести|url=http://road.cc/content/news/156648-tour-de-france-stage-4-tony-martin-attacks-finally-get-yellow|title=Тур де Франс етапа 4: Тони Мартин нападна за конечно да дојде до жолто|work=RoadCC|publisher=Farrelly Atkinson Ltd|date=7 јули 2015|accessdate=7 јули 2015 |last=Мекмајкл|first=Сајмон}}</ref> На петтата етапа повторно се нашол втор зад Грајпел откако имал задоцнет напад на целта.<ref>{{наведени вести|url=http://road.cc/content/news/156880-tour-de-france-stage-5-andr-greipel-takes-second-win-mark-cavendish-third|title=Тур де Франс етапа 5: Андре Грајпел до втора победа, Марк Кевендиш трет|work=RoadCC|publisher=Farrelly Atkinson Ltd|date=8 јули 2015|accessdate=8 јули 2015|last=Мекмајкл|first=Сајмон}}</ref> Морал повторно да се задоволи со второто место на шестата етапа, откако [[Здењек Штибар]] отишол сам на последното мало искачување пред целта.<ref>{{наведени вести|url=http://www.cyclingnews.com/tour-de-france/stage-6/results|title=Tour de France: Stybar wins stage 6 on short, punchy hill in Le Havre|work=Cyclingnews.com|publisher=Immediate Media Company|date=9 јули 2015 |accessdate=9 јули 2015}}</ref> На следната етапа завршил трет зад Кевендиш и Грајпел.<ref>{{наведени вести|url= http://www.cyclingnews.com/tour-de-france/stage-7/results|title=Тур де Франс: Кевендиш до негова прва во Фужер|work=Cyclingnews.com |publisher=Immediate Media Company|date=10 јули 2015|accessdate=10 јули 2015}}</ref> Се нашол повторно втор на тринаесеттата етапа, завршувајќи со тркалото на [[Грег ван Авермат]].<ref>{{наведени вести|url=http://www.cyclingnews.com/tour-de-france/stage-13/results|title= Tour de France: Van Avermaet wins uphill sprint in Rodez|work=Cyclingnews.com|publisher=Immediate Media Company|date=17 јули 2015 |accessdate=17 јули 2015}}</ref> На следната етапа, Саган бил дел од бегство, освојувајќи најмногу бодови на средните спринтови и завршувајќи петти.<ref>{{наведени вести|url=http://www.cyclingnews.com/tour-de-france/stage-14/results|title=Tour de France: Cummings soars to victory in Mende|work=Cyclingnews.com|publisher=Immediate Media Company|date=18 јули 2015|accessdate=18 јули 2015}}</ref> На петнаесеттата етапа, Саган повторно бил во бегство и завршил четврти во завршниот спринт. Ја добил наградата за борбеност на етапата.<ref>{{наведени вести|url=http://www.cyclingweekly.co.uk/racing/tour-de-france/andre-greipel-makes-it-three-as-he-wins-tour-de-france-stage-15-183283|title=André Greipel makes it three as he wins Tour de France stage 15|work=Сycling Weekly|publisher=Time Inc. UK|date=19 јули 2015|accessdate=19 јули 2015|last=Виндзор|first=Ричард}}</ref> На следната етапа, со искачување од втора категорија близу целта, [[Рубен Плаза]] ({{ct|MOV|2015|nolink=yes}}) избегал од водечката група. Саган го следел преку спустот, но не успеал и Плаза стигнал до победа. Саган се нашол втор и повторно ја освоил наградата за борбеност на етапата.<ref>{{наведени вести|url=http://www.cyclingnews.com/tour-de-france/stage-16/results|title=Tour de France stage 16: Plaza gives Lampre-Merida a win in Gap|work=Cyclingnews.com|publisher=Immediate Media Company|date=20 јули 2015|accessdate=20 јули 2015}}</ref> Саган освоил пет втори места на Тур и зелената маичка со разлика од 66 бода пред Грајпел.<ref>{{наведени вести|url=http://www.cyclingnews.com/tour-de-france/stage-21/results|title=Крис Фрум победи на Тур де Франс 2015|work=Cyclingnews.com|publisher=Immediate Media Company|date=26 јули 2015|accessdate=27 јули 2015}}</ref> Саган ја запрел својата суша со победи на големите трки на [[Вуелта а Еспања 2015|Вуелта а Еспања]] кога ги претекнал [[Насер Бухани]] и [[Џон Дегенколб]] на [[Вуелта а Еспања 2015 - етапа 1 до етапа 11#Етапа 3|третата етапа]].<ref>{{наведени вести|url= http://www.cyclingnews.com/vuelta-a-espana/stage-3/results/|title=Вуелта а Еспања: Петер Саган победи на третата етапа|work= Cyclingnews.com|publisher=Immediate Media Company|date=24 август 2015|accessdate=24 август 2015}}</ref> На следната етапа завршил втор зад Алехандро Валверде во масовна завршница.<ref>{{наведени вести|url=http://www.cyclingnews.com/vuelta-a-espana/stage-4/results/|title=Вуелта а Еспања: Валверде победи на четвртата етапа|work=Cyclingnews.com|publisher=Immediate Media Company|date=25 август 2015|accessdate=25 август 2015}}</ref> На [[Вуелта а Еспања 2015 - етапа 1 до етапа 11#Етапа 8|осмата етапа]], мотор од организацијата на трката кој ја претекнувал групата предизвикал Саган да падне.<ref>{{наведени вести|url=http://www.cyclingweekly.co.uk/racing/vuelta-a-espana/five-talking-points-from-stage-eight-of-the-vuelta-a-espana-189119|title=Five talking points from stage eight of the Vuelta a España|work=Cycling Weekly|publisher=Time Inc. UK|date=29 август 2015|accessdate=29 август 2015|last=Елтон-Волтерс|first=Џек}}</ref> Иако Саган ја завршил етапата, бил приморан да се повлече од Вуелта, додека водел во бодовниот пласман.<ref>{{наведени вести|url= http://velonews.competitor.com/2015/08/news/peter-sagan-calls-it-a-vuelta-after-incident-with-moto_383209|title=Peter Sagan calls it a Vuelta after incident with moto|work=VeloNews|publisher=Competitor Group, Inc.|date=30 август 2014|accessdate=1 септември 2015}}</ref> На 27 септември, Саган го освоил [[Светско првенство во друмски велосипедизам|Светското друмско првенство]] во Ричмонд, Вирџинија. Нападнал на краткото калдрмисано искачување сместено на малку повеќе од два километри пред завршницата, победувајќи сам.<ref>{{наведени вести |url=http://www.theguardian.com/sport/2015/sep/27/peter-sagan-mens-road-race-world-championships|title=Петер Саган сам до победа на друмската трка на Светското првенство|work=The Guardian|agency=Press Association|publisher=Guardian News and Media Limited|date=27 септември 2015|accessdate=27 септември 2015}}</ref> Ја завршил сезоната со трката Абу Даби, забележувајќи две втори места.<ref>{{наведени вести|url=http://www.cyclingnews.com/races/abu-dhabi-tour-2015/stage-4/results/|title=Чавес победи на воведната Абу Даби Тур|work= Cyclingnews.com|publisher=Immediate Media Company|date=11 октомври 2015|accessdate=11 октомври 2015}}</ref> === 2016 === {{quote box | width = 300px | align = left | bgcolor = #c6dbf7 | quote = „Ако ја изгубам жолтата, ја имам зелената. Ако ја изгубам зелената маичка, ја имам виножито-маичката.“ | source = Саган на конференција за печатот по освојувањето на првата жолта маичка на [[Тур де Франс 2016]]<ref>{{нмс|url= http://www.cyclingnews.com/news/sagan-celebrates-taking-tour-de-france-yellow-but-is-critical-of-dangerous-riding/|title=Sagan celebrates taking Tour de France yellow but is critical of dangerous riding|publisher=Immediate Media Company Limited|date=3 јули 2016 |accessdate=3 јули 2016}}</ref> }} Саган ја започнал сезоната на Тур де Сан Луис, освојувајќи го првиот подиум во годината на втората етапа, завршувајќи втор.<ref>{{наведени вести|url=http://www.cyclingweekly.co.uk/news/latest-news/tour-de-san-luis-fernando-gaviria-wins-stage-two-207691|title=Tour de San Luis: Fernando Gaviria wins stage two|work=Cycling Weekly|publisher=Time Inc. UK|date=19 јануари 2016|accessdate=19 јануари 2016|last=Вин |first=Најџел}}</ref> Во февруари, по тринеделен тренинг на Сиера Невада во Шпанија, настапил на воведните трки во белгиската класична сезона, завршувајќи втор на Омлоп Хет Ниувсблад и седми на Курне-Брисел-Курне.<ref>{{нмс|title=Sagan debuts rainbow jersey in Europe at Omloop|url=http://velonews.competitor.com/2016/02/news/sagan-debuts-rainbow-jersey-in-europe-at-omloop_396396|website=VeloNews.com|accessdate=28 февруари 2016|archive-date=2016-06-01|archive-url=https://web.archive.org/web/20160601233135/http://velonews.competitor.com/2016/02/news/sagan-debuts-rainbow-jersey-in-europe-at-omloop_396396|url-status=dead}}</ref> Потоа, завршил четврти на Страде Бјанке, каде бил дел од четиричлениот одлучувачки потег, но отпаднал на последното искачување до Сиена.<ref>{{наведени вести|url=http://velonews.competitor.com/2016/03/news/road/cancellara-nabs-third-strade-bianche-win_397363|title=Cancellara nabs third career Strade Bianche victory|work=VeloNews|publisher=Competitor Group, Inc.|date=5 март 2016|accessdate=5 март 2016|archive-date=2016-10-13|archive-url=https://web.archive.org/web/20161013173907/http://velonews.competitor.com/2016/03/news/road/cancellara-nabs-third-strade-bianche-win_397363|url-status=dead}}</ref> Учествувал на [[Тирено-Адријатико 2016|Тирено-Адријатико]], каде завршил втор во генералниот пласман, една секунда зад [[Грег ван Авермат]]. Ова издание на трката било различно од останатите, бидејќи единствената планинска етапа била откажана поради снег. Саган, исто така, ја освоил маичката во бодовниот пласман.<ref>{{наведени вести|url=http://www.cyclingnews.com/tirreno-adriatico/stage-7/results/|title=Tirreno-Adriatico: Van Avermaet claims overall victory|work=Cyclingnews.com|publisher=Immediate Media Company|date=15 март 2016|accessdate=15 март 2016|archive-date=2016-03-15|archive-url=https://web.archive.org/web/20160315153209/http://www.cyclingnews.com/tirreno-adriatico/stage-7/results/|url-status=dead}}</ref> Саган го освоил своето осмо второ место без победа од Светското првенство на белгискиот класик [[Е3 Харелбеке 2016|Е3 Харелбеке]], пред да ја освои првата победа како светски првак на [[Гент-Вевелгем 2016|Гент-Вевелгем]],<ref>http://www.bbc.com/sport/cycling/35908455</ref> станувајќи прв моментален светски првак кој ја освоил трката од [[Рик ван Лој]] во 1962 година.<ref>{{нмс|url=http://www.cyclingweekly.co.uk/news/latest-news/peter-sagan-theres-more-to-life-than-winning-or-second-places-218485|title=Peter Sagan: ‘There’s more to life than winning or second places’|last1=Браун|first1=Грегор|date=27 март 2016 |website=Cycling Weekly|accessdate=27 март 2016}}</ref> По неговата победа на Гент-Вевелгем, Саган станал [[Светски пласман UCI|светски број 1]] во новосоздадениот пласман.<ref>{{нмс|url= http://www.cyclingnews.com/news/sagan-tops-uci-worldtour-and-world-rankings/|title=Sagan tops UCI WorldTour and World Rankings|website= Cycling News|accessdate=2 август 2016}}</ref> [[Податотека:ParisRoubaix2016 2.JPG|мини|upright|Саган на [[Париз-Рубе 2016]]]] Ги продолжил успесите освојувајќи го својот прв монумент на [[Трка околу Фландрија 2016|Трката околу Фландрија]], победувајќи го неговиот последен соперник [[Сеп Ванмарке]] на Патерберг и завршувајќи ги последните 14 километри од трката сам, додека двоецот Канчелара-Ванмарке го држеле на поглед, но не успеале да го стигнат. Саган ја посветил својата победа на двајцата велосипедисти, кои починале тие денови, [[Антоан Демоатје]] и [[Дан Мингер]].<ref>{{наведени вести|url= http://www.cyclingweekly.co.uk/cycling-weekly/peter-sagan-dedicates-flanders-win-to-demoitie-myngheer-219440|title=Peter Sagan dedicates Flanders win to Antoine Demoitié and Daan Myngheer|work=Cycling Weekly|publisher=Time Inc. UK|date=3 април 2016|accessdate=3 април 2016 |last=Браун|first=Грегор}}</ref> Една недела подоцна учествувал на [[Париз-Рубе 2016|Париз-Рубе]], завршувајќи единаесетти откако главната група се поделила. Извел акробација на калдрмата откога Канчелара паднал директно пред него, правејќи „зајачки скок“ над велосипедот на Швајцарецот и избегнувајќи пад, и покрај тоа што само едната патика му била прикачена за педалите.<ref>{{наведени вести|url=http://velonews.competitor.com/2016/04/news/road/hayman-wins-paris-roubaix_402132|title=Hayman wins Paris-Roubaix|work=VeloNews|publisher=Competitor Group, Inc.|date=10 април 2016|accessdate=10 април 2016}}</ref> На Трката околу Калифорнија, Саган ја освоил првата етапа, каде имало масовен спринт, и четвртата етапа. На седмата етапа бил дел од бегството, останувајќи сам педесет километри, но бил достигнат на 20 километри до целта. Сепак успеал да дојде до второто место за само неколку сантиметри зад [[Александер Кристоф]].<ref>{{наведени вести|url=http://www.cyclingnews.com/races/tour-of-california-2016/stage-7/results/|title=Tour of California: Kristoff wins in Santa Rosa|work=Cyclingnews.com|publisher=Immediate Media Company|date=19 мај 2016|accessdate=19 мај 2016}}</ref> На осмата етапа повторно завршил на второто место и го задржал бодовниот пласман.<ref>{{нмс|url= http://www.procyclingstats.com/race/Amgen_Tour_of_California_2016_Stage_8|title=11th Amgen Tour of California (2.HC) Stage 8 » Sacramento › Sacramento |publisher=ProCyclingStats|accessdate=26 мај 2016}}</ref> На следната трка, [[Тур де Свис 2016|Тур де Свис]], Саган спринтал за победа на ридестата прва етапа. Тоа било рекордна дванаесетта победа за словачкиот возач на швајцарската трка.<ref>{{наведени вести|url=http://www.cyclingweekly.co.uk/news/racing/peter-sagan-wins-record-breaking-twelfth-tour-de-suisse-stage-233105|title= Peter Sagan wins record-breaking 12th Tour de Suisse stage|work=Cycling Weekly|publisher=Time Inc. UK|date=12 јуни 2016|accessdate=12 јуни 2016|last=Падикомб|first=Стивен}}</ref> Следниот ден освоил уште една етапа откако се приклучил на доцното бегство по нападот на намалената главна група на крајот на искачувањето и претекнувајќи го двоецот.<ref>{{наведени вести|url=http://www.cyclingnews.com/races/tour-de-suisse-2016/stage-3/results/|title=Tour de Suisse: Sagan wins stage 3|work=Cyclingnews.com|publisher=Immediate Media Company|date=13 јуни 2016|accessdate=13 јуни 2016}}</ref> На [[Тур де Франс 2016|Тур де Франс]], Саган завршил трет на првата етапа. Потоа, ја освоил втората етапа која вклучувала завршница на искачување од трета категорија, при што ја освоил жолтата маичка по првпат во својата кариера. Спомнал дека не знаел дека победил, мислејќи дека други возачи од бегството ја поминале целта пред него.<ref>{{наведени вести|url=http://www.cyclingnews.com/tour-de-france/stage-2/results/|title=Tour de France: Sagan wins stage 2|work=Cyclingnews.com|publisher=Immediate Media Company|date=3 јули 2016|accessdate=3 јули 2016}}</ref> Саган бил дел од бегството на десеттата етапа. Завршил втор зад [[Мајкл Метјус (велосипедист)|Мајкл Метјус]] и ја освоил наградата за борбеност за неговиот труд.<ref>{{наведени вести|url=http://www.cyclingweekly.co.uk/news/racing/tour-de-france/peter-sagan-what-can-i-say-it-didnt-go-very-well-259251|title=Peter Sagan: ‘What can I say? It didn’t go very well’|work=Cycling Weekly |publisher=Time Inc. UK|date=12 јули 2016|accessdate=12 јули 2016|last=Браун|first=Грегор}}</ref> На следната етапа, Саган се одвоил со носителот на жолтата маичка [[Крис Фрум]], [[Герајнт Томас]] и неговиот колега [[Маќеј Боднар]] во завршните километри. Го претекнал Фрум, осуетувајќи ги спринтерските планови. По етапата, прашан зашто извел таков смел потег, изјавил: „Ние сме уметници“.<ref>{{наведени вести|url=http://velonews.competitor.com/2016/07/tour-de-france/sagan-on-attack-with-froome-we-are-artists_414544|title=Sagan on attack with Froome: "We are artists"|work=VeloNews|publisher=Competitor Group, Inc.|date=13 јули 2013|accessdate=13 јули 2013|last=Худ|first=Ендру|archive-date=2016-10-18|archive-url=https://web.archive.org/web/20161018231853/http://velonews.competitor.com/2016/07/tour-de-france/sagan-on-attack-with-froome-we-are-artists_414544|url-status=dead}}</ref> Саган ја освоил третата победа на етапата 16 во [[Берн]], победувајќи го [[Александер Кристоф]] во спринт за неколку центиментри. Завршил втор зад Грајпел на последната етапа на Шанзелизе, обезбедувајќи ја зелената маичка. Исто така, бил прогласен за најборбен возач на целиот Тур.<ref>{{наведени вести|url=http://www.welovecycling.com/wide/2016/07/25/heroes-2016-tour-de-france/|title=The Heroes of the 2016 Tour de France|work=WeloveCycling|date=25 јули 2016|accessdate=21 септември 2016|last=Мортковиц|first=Зигфрид}}</ref> Негова следна трка му била [[Велосипедизам на Летните олимписки игри 2016|планинската трка]] на Олимпијадата. Имал дупната гума на вториот круг, додека бил трет на патеката и поради тоа не успеал да забележи значаен резултат.<ref>{{наведени вести|url= http://www.cyclingweekly.co.uk/news/racing/olympics/peter-sagan-suffers-disastrous-day-in-olympic-mtb-after-bright-start-276795|title= Peter Sagan suffers disastrous day in Olympic MTB after bright start|work=Cycling Weekly|publisher=Time Inc. UK|date=21 август 2016 |accessdate=22 август 2016|last=Бенџамин|first=Хаворт}}</ref> По напуштањето на [[ГП Западна Франција 2016|ГП Западна Франција]] поради вирус,<ref>{{наведени вести|url=http://www.cyclingweekly.co.uk/news/racing/peter-sagan-abandons-bretagne-classic-illness-280030|title=Peter Sagan abandons first road race after Olympics with illness|work=Cycling Weekly|publisher=Time Inc. UK|date=28 август 2016|accessdate=21 септември 2016|last=Вин|first=Најџел}}</ref> победил на [[Гран при Квебек 2016|Гран при Квебек]]<ref>{{наведени вести|url= http://montrealgazette.com/sports/peter-sagan-beats-olympic-champion-at-grand-prix-cycliste-in-quebec-city|title=Peter Sagan beats Olympic champion at Grand Prix Cycliste in Quebec City|work=Montreal Gazette|publisher=Postmedia Network|date=9 септември 2016 |accessdate=21 септември 2016|last=Хајки|first=Пат}}</ref> и завршил втор на [[Гран при Монтреал 2016|Гран при Монтреал]]. Во текот на 2016 година, агентот на Саган, Ломбарди, водел преговори за нов договор со {{ct|BOH|2017}}. Според Олег Тинков, сопственикот на екипата Тинкоф, Саган се очекувало да заработи 6 милиони евра. Старата екипа Тинкоф ќе ја напуштел на крајот од сезоната 2016, кога се очекувало да се распадне.<ref name="sagan-contract-value"/> На 16 октомври, Саган го освоил Светското првенство по вторпат во [[Доха]], [[Катар]]. На целта дошол заедно со 24 други возачи вклучени во бегството, победувајќи во масовниот спринт пред Британецот [[Марк Кевендиш]] и [[Том Бонен]] од Белгија, соодветно.<ref>{{наведени вести |last=Рајан|first=Бери|title=World Championships: Peter Sagan claims second world title in 'lottery' sprint|url= http://www.cyclingnews.com/news/world-championships-peter-sagan-claims-second-world-title-in-lottery-sprint/|accessdate=3 декември 2016 |work=Cyclingnews.com|publisher=Immediate Media Company|date=16 октомври 2016}}</ref> Во декември му била доделена престижната награда „[[Златен велосипед]]“ како најдобар возач во годината.<ref>{{наведени вести|title=Sagan awarded Velo d'Or|url= http://www.cyclingnews.com/news/sagan-awarded-velo-dor/|accessdate=3 декември 2016|work=Cyclingnews.com|publisher=Immediate Media Company|date=1 декември 2016}}</ref> === 2017 === [[Податотека:Tour de France 2017, Stage 1 (35617310996).jpg|мини|250п|десно|Саган на првата етапа на [[Тур де Франс 2017]]]] Саган ја започнал сезоната 2017 на [[Тур Даун Андер 2017|Тур Даун Андер]], каде завршил на второто место на етапите 3, 4 и 6.<ref>{{наведени вести|url= http://www.cyclingnews.com/news/sagan-happy-with-early-form-after-tour-down-under/|title=Sagan happy with early form after Tour Down Under|work=CyclingNews |date=22 јануари 2017|accessdate=5 март 2017}}</ref> По тренинг следните неколку недели, Саган завршил втор на [[Омлоп Хет Ниусблад 2017|Омлоп Хет Ниусблад]] зад олимпискиот првак [[Грег ван Авермат]].<ref>{{наведени вести|title=Greg Van Avermaet outsprints Peter Sagan to complete back-to-back wins at Omloop Het Nieuwsblad|url=http://www.telegraph.co.uk/cycling/2017/02/25/greg-van-avermaet-outsprints-peter-sagan-complete-back-to-back/|work=The Telegraph|date=25 февруари 2017|accessdate=5 март 2017}}</ref> Следниот ден, Саган нападнал од бегство на завршните стотина метри и ја освоил првата победа во сезоната на Курне-Брисел-Курне. Ова било прва победа за новата екипа {{ct|BOH}} и 90. победа за Саган во неговата кариера.<ref>{{наведени вести|url= http://www.velonews.com/2017/02/news/sagan-wins-kuurne-brussels-kuurne_431296|title=Sagan wins Kuurne-Brussels-Kuurne|date=26 февруари 2017|accessdate=5 март 2017|work=VeloNews}}</ref> Саган настапил на [[Страде Бјанке 2017|Страде Бјанке]] како фаворит, но по падот на околу 75 километри од трката, се повлекол 20 километри подоцна наведувајќи болест. Саган тврдел дека веројатно му треба шиење на неговата рака по падот и се надевал дека ќе биде подготвен за трката на почетокот на следната недела.<ref>{{нмс|url=http://www.cyclingnews.com/news/sagan-abandons-strade-bianche-due-to-illness/|title=Sagan abandons Strade Bianche due to illness|work=CyclingNews|date=4 март 2017|accessdate=5 март 2017}}</ref> Саган ја постигнал втората победа во сезоната со спринт на целта пред групата на третата етапа на [[Тирено-Адријатико 2017|Тирено-Адријатико]]. Два дена подоцна, Саган спринтал за уште една победа на петтата етапа по стрмното искачување. Следниот ден го освоил второто место зад колумбискиот спринтер [[Фернандо Гавирија]] и ја обезбедил црвената маичка во бодовниот пласман. На завршниот хронометар, Саган за малку избегнал повреда вртејќи од патот, кога жена со нејзиното куче поминувала на патот. Завршил втор на [[Милано-Санремо 2017|Милано-Санремо]] откако започнал напад близу целта на падините на Поџо, а зад него биле [[Михал Квјатковски]] и [[Жилијан Алафилип]]. Полјакот Квјатковски бил подобар од него на крајот во близок спринт на Вија Рома и Саган се задоволил со второто место.<ref>{{наведени вести |url=http://www.cyclingnews.com/races/milan-san-remo-2017/results/|title=Kwiatkowski wins Milan-San Remo|work=Cyclingnews.com|publisher=Immediate Media Company |date=18 март 2017|accessdate=18 март 2017|last=Вестемајер|first=Сузан}}</ref> Саган настапил на [[Трка околу Фландрија 2017|Трката околу Фландрија]] со надеж да ја одбрани титулата. На 55 километри пред целта, [[Филип Жилбер]] нападнал во групата и отишол во соло бегство. Во обид да се доближи до него, Саган започнал потера со соперникот [[Грег ван Авермат]]. На 17 километри до целта и 59 секунди зад Жилбер, рачката на Саган закачила во јакна обесена од гледач на пречката на Ауде Кваремонт што предизвикало да падне и да ги сруши шансите за победа. По трката изјавил: „За жал, мојот пад на Ауде Кваремонт значеа дека е крај. Не знам како паднав, но овие работи се дел од велосипедизмот“.<ref>{{Наведена мрежна страница |url=http://pelotonmagazine.com/racing/gilbert-takes-monument-number-five-day-surprises/ |title=архивски примерок |accessdate=2017-05-25 |archive-date=2017-06-17 |archive-url=https://web.archive.org/web/20170617221213/http://pelotonmagazine.com/racing/gilbert-takes-monument-number-five-day-surprises/ |url-status=dead }}</ref> На [[Тур де Свис 2017|Тур де Свис]], Саган успеал да освои две други победи, на петтата и осмата етапа. Исто така, го освоил бодовниот пласман. Саган ја освоил третата етапа на [[Тур де Франс 2017|Тур де Франс]] во Вител.<ref>{{наведени вести|last=Канингем|first=Крег|title=Peter Sagan storms to Tour de France stage three victory as Thomas keeps lead|url=http://www.cyclingweekly.com/news/racing/tour-de-france/peter-sagan-storms-tour-de-france-stage-three-victory-thomas-keeps-lead-339320|accessdate=6 јули 2017|work=Cycling Weekly|publisher=Time Inc. UK|date=3 јули 2017}}</ref> По завршницата во масовен спринт на четвртата етапа, на која Саган завршил како втор, бил дисквалификуван откако организаторите на трката оцениле дека предизвикал [[Марк Кевендиш]] да падне, при што претседателот на судиите Филип Марин изјавил дека тој „сериозно ги загрозил некои од своите колеги“.<ref>{{наведени вести|first=Вилијам|last=Фотерингем|url= https://www.theguardian.com/sport/2017/jul/04/mark-cavendish-crash-tour-de-france-stage-four|title=Mark Cavendish out of Tour and Peter Sagan disqualified after horror crash|work=The Guardian|date=4 јули 2017|accessdate=4 јули 2017}}</ref><ref>{{наведени вести|last=Робертшо|first=Хенри|title=Peter Sagan disqualified from Tour de France|url=http://www.cyclingweekly.com/news/racing/peter-sagan-disqualified-tour-de-france-339582|accessdate=6 јули 2017|work=Cycling Weekly|publisher=Time Inc. UK|date=4 јули 2017}}</ref> Пред падот, Кевендиш се обидел да навлези низ просторот кој видел дека се затвора. Мислењата биле главно негативни за тоа дали Саган требало да биде дисквалификуван од трката.<ref>{{наведени вести|first=Кевин|last=Вилијамс|url=http://www.chicagotribune.com/sports/columnists/ct-peter-sagan-elbow-tour-de-france-20170705-story.html|title=Did officials make the right call in DQing Peter Sagan? A racing cyclist weighs in|date=5 јули 2017|accessdate=5 јули 2017}}</ref> Кевендиш се повлекол од трката истиот ден поради повреди.<ref>{{наведени вести|title=Tour de France 2017: Mark Cavendish out of race after breaking shoulder in crash|url=http://www.bbc.co.uk/sport/cycling/40499580|access-date=6 јули 2017|work=BBC Sport|publisher=BBC|date=4 јули 2017}}</ref> По дисквалификувањето од Тур, светскиот првак се насочил кон [[Трка околу Полска 2017|Трката околу Полска]], каде ја освоил првата етапа. Исто така, изјавил дека ќе ја пропушти Вуелта, тренирајќи за рекордната трета последователна победа на Светското првенство во Норвешка. На 8 септември, Саган спринтал за својата 100. победа во кариерата на [[Гран при Квебек 2017]].<ref>http://www.steephill.tv/classics/grand-prix-cycliste-de-quebec/#spoiler</ref> На 24 септември, Саган го освоил [[Светско првенство во друмски велосипедизам 2017|Светското друмско првенство]] трета година по ред. Го започнал завршното искачување на 80. место и завршил во масовниот спринт пред Норвежанецот [[Александер Кристоф]] и Австралиецот [[Мајкл Метјус (велосипедист)|Мајкл Метјус]].<ref>{{нмс|url=https://www.theguardian.com/sport/2017/sep/24/peter-sagan-world-champion-cycling-men-elite-road-race|title=Peter Sagan times sprint to perfection to win third world title in a row}}</ref> === 2018 === [[Податотека:TDF24646 sagan (43769469381).jpg|мини|десно|upright|Саган ја носи зелената маичка на [[Тур де Франс 2018]]]] Саган ја започнал сезоната 2018 со победа на [[Пиплс Чојс Класик 2018|Пиплс Чојс Класик]], критериум пред трката [[Тур Даун Андер 2018|Тур Даун Андер]]. Два дена подоцна, го освоил третото место на првата етапа на Тур Даун Андер во масовен спринт со [[Андре Грајпел]] и [[Кејлеб Јуан]], соодветно.<ref name="steephill.tv">{{нмс|url=http://www.steephill.tv/tour-down-under/#spoiler|title=2018 Tour Down Under Live Video, Preview, Startlist, Route, Results, Photos, TV|website=www.steephill.tv|accessdate=8 април 2018}}</ref> На четвртата етапа, Саган го одржал темпото на водечката група и успеал да стигне до првата победа во сезоната по спустот до целта.<ref name="steephill.tv"/> Ја избегнал сезоната на првите трки во Белгија за да се подготвува во камп на [[Сиера Невада (Шпанија)|Сиера Невада]] пред да ја започне европската сезона во Италија. Завршил осми на [[Страде Бјанке 2018|Страде Бјанке]],<ref>{{нмс |last1=Флечер|first1=Патрик|title=Strade Bianche: Benoot crushes the gravel in emphatic solo victory|url=http://www.cyclingnews.com/races/strade-bianche-2018/results/|website=Cyclingnews|publisher=Immediate Media Company|accessdate=8 април 2018}}</ref> 43. на [[Тирено-Адријатико 2018|Тирено-Адријатико]],<ref>{{нмс|last1=О’Ши|first1=Садб|title=Tirreno-Adriatico: Kwiatkowski holds on to win the overall|url=http://www.cyclingnews.com/races/tirreno-adriatico-2018/stage-7/results/|website=Cyclingnews|accessdate=8 април 2018}}</ref> и шести на [[Милано-Санремо 2018|Милано-Санремо]].<ref>{{нмс |last1=Фаранд|first1=Стивен|title=Sagan praises Nibali after Italian dominates Milan-San Remo|url=http://www.cyclingnews.com/news/sagan-praises-nibali-after-italian-dominates-milan-san-remo/|website=Cyclingnews|publisher=Immediate Media Company|accessdate=8 април 2018}}</ref> Одејќи на [[Калдрмисани класици|калдрмисаните класици]], завршил на 26. место на [[Е3 Харелбеке 2018|Е3 Харелбеке]] пред да ја освои рекордната и израмнувачка победа на [[Гент-Вевелгем 2018|Гент-Вевелгем]].<ref>{{нмс|title=Peter Sagan wins Gent-Wevelgem|url=http://www.cyclingnews.com/races/gent-wevelgem-2018/results/|website=Cyclingnews|publisher=Immediate Media Company|accessdate=8 април 2018}}</ref> Една недела подоцна завршил шести на [[Трка околу Фландрија 2018|Трка околу Фландрија]].<ref>{{нмс|last1=Бенсон|first1=Даниел|title=Tour of Flanders - Race debrief|url= http://www.cyclingnews.com/news/tour-of-flanders-race-debrief/|website=Cyclingnews|publisher=Immediate Media Company|accessdate=8 април 2018}}</ref> На 8 април, Саган победил на [[Париз-Рубе 2018|Париз-Рубе]] со напад на 55 километри пред целта приклучувајќи се на раното бегство.<ref>{{нмс|url= https://www.bbc.co.uk/sport/cycling/43691591|title=Paris-Roubaix: World champion Peter Sagan wins first title|work=BBC Sport|accessdate=8 април 2018}}</ref> Единствено [[Силван Дилје]] успеал да го следи, а Саган го поразил Швајцарецот во меѓусебниот спринт на велодромот во Рубе. Ја затворил класичната сезона со четвртото место на [[Амстел Голд Рејс 2018|Амстел Голд Рејс]].<ref>{{нмс|title=Sagan closes out Classics with fourth in Amstel Gold Race|url= http://www.cyclingnews.com/news/sagan-closes-out-classics-with-fourth-in-amstel-gold-race-news-shorts/|website=Cyclingnews|publisher=Immediate Media Company|accessdate=15 април 2018}}</ref> На [[Тур де Франс 2018|Тур де Франс]], Саган ја завршил првата етапа втор зад [[Фернандо Гавирија]].<ref>{{нмс|url= https://www.letour.fr/en/news/2018/stage-1/gaviria-makes-history/1268880|title=Gaviria makes history|date=7 јули 2018|website=Тур де Франс|accessdate=30 јули 2018}}</ref> На втората етапа, Саган победил и ја освоил зелената маичка и ја носел до крајот на трката.<ref>{{нмс|url= https://www.letour.fr/en/news/2018/stage-2/peter-sagan-takes-stage-win-and-yellow-jersey/1269119|title=Peter Sagan takes stage win and yellow jersey |date=8 јули 2018|website=Тур де Франс|accessdate=30 јули 2018}}</ref> Повторно победил на петтата етапа<ref>{{нмс|url= https://www.letour.fr/en/news/2018/stage-5/peter-sagan-doubles-up/1269986|title=Peter Sagan doubles up|date=11 јули 2018|website=Тур де Франс|accessdate= 30 јули 2018}}</ref> и на тринаесеттата етапа.<ref>{{нмс|url=https://www.letour.fr/en/news/2018/stage-13/its-sagan-again/1272934|title=It’s Sagan again |date=20 јули 2018|website=Тур де Франс|accessdate=30 јули 2018}}</ref> Паднал при спуст на седумнаесеттата етапа,<ref>{{нмс|url= https://www.cyclingweekly.com/news/racing/tour-de-france/peter-sagans-tour-de-france-in-doubt-after-heavy-crash-on-descent-on-stage-17-388092|title= Peter Sagan's Tour de France in doubt after heavy crash on descent on stage 17|last=Пит|first=Верн|date=25 јули 2018|website=cyclingweekly.com |accessdate=30 јули 2018}}</ref> но ја завршил и го освоил [[Бодовен пласман на Тур де Франс|бодовниот пласман]].<ref>{{нмс|url= https://www.letour.fr/en/news/2018/stage-21/peter-sagan-happy-to-be-alive-and-in-green/1275960|title=Peter Sagan: 'Happy to be alive and in green'|date= 29 јули 2018|website=Tour de France|accessdate=30 јули 2018}}</ref> === 2019 === Саган ја освоил петтата етапа<ref>{{нмс|title=Tour de France: Peter Sagan wins stage 5|url=http://www.cyclingnews.com/tour-de-france/stage-5/results/ |website=www.cyclingnews.com|access-date=2019-07-10}}</ref> на [[Тур де Франс 2019|Тур де Франс]]. Го освоил бодовниот пласман, станувајќи прв возач кој го освоил седум пати. == Личен живот == Саган се оженил со својата девојка Катарина Смолкова во [[Долни Кубин]] на 11 ноември 2015 година.<ref>{{наведени вести|url= http://sportky.zoznam.sk/c/141541/exkluzivne-foto-zo-svadby-sagana-peter-ako-rusky-oligarcha-nevesta-ako-v-rozpravke|title=FOTO zo svadby Sagana a exkluzívne fakty: Peter ako ruský oligarcha, nevesta z rozprávky|language=sk|work= Športky.sk|date=11 ноември 2015}}</ref> Живеат во [[Монако]].<ref>{{наведени вести|url=https://cyclingtips.com/2017/01/peter-sagan-from-supermarket-anonymity-to-monaco-and-dealing-with-fame/|title=Peter Sagan on dealing with fame: Going from supermarket anonymity to Monaco glitz|date=22 јануари 2017|accessdate=5 март 2017|work=CyclingTips.com|archive-date=2017-09-25|archive-url=https://web.archive.org/web/20170925181552/https://cyclingtips.com/2017/01/peter-sagan-from-supermarket-anonymity-to-monaco-and-dealing-with-fame/|url-status=dead}}</ref> Нивното прво дете, Марлон, се родило на 25 октомври 2017 година. Саган е католик и се сретнал со [[Папа Франциск|папата Франциск]] во Ватикан во јануари 2018 година.<ref>http://www.cyclingnews.com/news/peter-sagan-i-like-pope-francis-hes-cool/</ref> == Достигнувања == ;2010 * Саган ја освоил својата прва етапа на некоја трка од[[Светска турнеја на UCI|Светската турнеја]], на третата етапа на [[Париз-Ница 2010]].<ref>{{наведени вести|url=http://www.cyclingnews.com/races/paris-nice-2010/stage-3/results/|title=Sagan gets his victory, Voigt into yellow|publisher=Immediate Media Company|work=Cyclingnews.com|date=10 март 2010|accessdate=10 октомври 2016}}</ref> Освоил уште една етапа на трката,<ref>{{наведени вести|url=http://www.cyclingweekly.co.uk/news/latest-news/peter-sagan-does-it-again-at-paris-nice-62500|title=Peter Sagan does it again at Paris-Nice|publisher=Time Inc. UK|work=Cycling Weekly|date=12 март 2010|accessdate=10 октомври 2016}}</ref> како и бодовниот пласман. ;2011 * Саган ги освоил своите први етапи на некоја [[Голема трка (велосипедизам)|голема трка]], победувајќи на три етапи на [[Вуелта а Еспања 2011|Вуелта а Еспања]].<ref>{{наведени вести|url=http://velonews.competitor.com/2011/08/news/peter-sagan-wins-stage-6-of-the-2011-vuelta-a-espana_189632|title=Peter Sagan wins stage 6 of the 2011 Vuelta a España as Sylvain Chavanel holds lead|work=VeloNews|publisher=Competitor Group, Inc.|date=25 август 2011|accessdate=10 октомври 2016|archive-date=2016-10-11|archive-url=https://web.archive.org/web/20161011064015/http://velonews.competitor.com/2011/08/news/peter-sagan-wins-stage-6-of-the-2011-vuelta-a-espana_189632|url-status=dead}}</ref><ref>{{наведени вести|url= http://www.cyclingweekly.co.uk/news/sagan-takes-second-2011-vuelta-stage-win-48986|title=Sagan takes second 2011 Vuelta stage win |publisher=Time Inc. UK|work=Cycling Weekly|date=1 септември 2011|accessdate=10 октомври 2016}}</ref><ref>{{наведени вести|url= http://www.velonation.com/News/ID/9745/Vuelta-a-Espana-Peter-Sagans-third-stage-win-seals-Juan-Jose-Cobos-victory.aspx|title=Vuelta a España: Peter Sagan's third stage win seals Juan José Cobo's victory|first=Бен|last=Аткинс|publisher=VeloNation LLC|work=VeloNation|date= 11 септември 2011|accessdate=10 октомври 2016}}</ref> ;2012 * По четвртата последователна етапна победа на Трката околу Калифорнија 2012, Саган засновал нов рекорд по број на етапни победи, вкупно седум.<ref>{{наведени вести|url=http://velonews.competitor.com/2012/05/race-report/sagan-makes-an-even-four-with-amgen-win-in-clovis_219094|title=Sagan nabs record-breaking seventh career Amgen win in Clovis|work=VeloNews|publisher=Competitor Group, Inc.|date=16 мај 2012|accessdate=8 октомври 2016|archive-date=2012-06-19|archive-url=https://web.archive.org/web/20120619113735/http://velonews.competitor.com/2012/05/race-report/sagan-makes-an-even-four-with-amgen-win-in-clovis_219094|url-status=dead}}</ref> * Саган ја освоил воведната друмска етапа на [[Тур де Франс 2012]], негова прва на Тур, на {{Age in years and days|1990|1|26|2012|7|1}}. Со тоа, Саган станал најмладиот возач кој освоил етапа на Тур по [[Ленс Армстронг]] на [[Тур де Франс 1993]].<ref>{{наведени вести|url= http://www.telegraph.co.uk/sport/othersports/cycling/tour-de-france/9368369/Tour-de-France-2012-Peter-Sagan-wins-first-stage-in-sprint-finish-as-Fabian-Cancellara-retains-yellow-jersey.html|first=Брендан|last=Галагер|title=Tour de France 2012: Peter Sagan wins first stage in sprint finish as Fabian Cancellara retains yellow jersey|publisher=Telegraph Media Group|work=The Daily Telegraph|date=1 јули 2012 |accessdate=8 октомври 2016}}</ref> * Саган станал деветти возач кој го освоил [[Бодовен пласман на Тур де Франс|бодовниот пласман на Тур де Франс]] при неговиот прв настап на трката.<ref>{{нмс|url=http://www.irishpeloton.com/2012/07/2012-tour-de-france-trivia/|title=2012 Tour de France Trivia|publisher= Cillian Kelly|work=Irish Peloton|date=22 јули 2012|accessdate=8 октомври 2016}}</ref> ;2013 * Саган освоил вкупно 22 трки, најмногу од било кој професионален возач во 2013 година.<ref>{{нмс|url= http://www.cqranking.com/men/asp/gen/VictoryRankingRider.asp?year=2013|title=Victory Ranking 2013|work=CQ Ranking|publisher=Cycling Quotient|accessdate=8 октомври 2016}}</ref> ;2015 * Саган станл прв словачки велосипедист кој го освоил Светското друмско првенство, забележувајќи победа во [[Светско првенство во друмски велосипедизам 2015|Ричмонд, Вирџинија]].<ref>{{наведени вести|url=https://www.theguardian.com/sport/2015/sep/27/peter-sagan-mens-road-race-world-championships|title=Peter Sagan goes solo to win men's road race at world championships|publisher=Guardian Media Group|work=The Guardian|agency=Press Association|date=27 септември 2015|accessdate=8 октомври 2016}}</ref> ;2016 * Саган станал прв словачки возач кој победил на монумент, освојувајќи ја [[Трка околу Фландрија 2016|Трката околу Фландрија]].<ref>{{наведени вести|url=http://www.cyclingweekly.co.uk/news/racing/peter-sagan-wins-tour-of-flanders-219413|first=Најџел|last=Вин|title=Peter Sagan wins Tour of Flanders|publisher=Time Inc. UK|work=Cycling Weekly|date=3 април 2016|accessdate=8 октомври 2016}}</ref> При тоа станал број 1 во [[Светски пласман UCI|Светскиот пласман]].<ref>{{наведени вести|url=http://www.cyclingnews.com/news/sagan-tops-uci-worldtour-and-world-rankings/|title=Sagan tops UCI WorldTour and World Rankings|publisher=Immediate Media Company|work=Cyclingnews.com|date=4 април 2016|accessdate=8 октомври 2016}}</ref> * Саган ги надминал [[Иго Кобле]] и [[Фердинанд Киблер]] по најмногу етапни победи на [[Тур де Свис]], со неговата дванаесетта победа на втората етапа на [[Тур де Свис 2016]].<ref>{{наведени вести|url=http://www.cyclingweekly.co.uk/news/racing/peter-sagan-wins-record-breaking-twelfth-tour-de-suisse-stage-233105|first=Стивен|last=Падикомб|title=Peter Sagan wins record-breaking 12th Tour de Suisse stage |publisher=Time Inc. UK|work=Cycling Weekly|date=12 јуни 2016|accessdate=8 октомври 2016}}</ref> * Саган станал втор возач кој го освоил бодовниот пласман на Тур де Франс пет пати.<ref>{{наведени вести|url= http://www.cyclingnews.com/news/tour-de-france-sagan-all-but-seals-fifth-consecutive-green-jersey/|title=Tour de France: Sagan all but seals fifth consecutive green jersey|first=Кирстен|last=Фратини|publisher=Immediate Media Company|work=Cyclingnews.com|date=20 јули 2016 |accessdate=8 октомври 2016}}</ref><ref>{{наведени вести|url=http://road.cc/content/tech-news/198575-peter-sagan’s-green-specialized-venge-final-tour-de-france-stage|title=Peter Sagan's green Specialized Venge for final Tour de France stage|publisher=Farrelly Atkinson (F-At) Limited|work=Road.cc|first=Дејвид|last=Артур|date=25 јули 2016|accessdate=8 октомври 2016}}</ref> * Откако настанот бил отворен за сениори по првпат, Саган станал прв победник во друмската трка на Европското друмско првенство.<ref>{{наведени вести|url=http://www.cyclingnews.com/news/world-champion-sagan-celebrates-winning-european-title-in-plumelec/|title=World champion Sagan celebrates winning European title in Plumelec|publisher=Immediate Media Company|work=Cyclingnews.com|date=19 септември 2016 |accessdate=8 октомври 2016}}</ref><ref>{{нмс|url=http://uec.ch/documents/road/2016/plumelec/results/res_road_melite.pdf|title=Men Road Race: Classement Final / Final Classification|work=UEC.ch|publisher=Union Européenne de Cyclisme|date=18 септември 2016|accessdate=8 октомври 2016|format=[[PDF]]|archive-date=2016-09-19|archive-url=https://web.archive.org/web/20160919072035/http://uec.ch/documents/road/2016/plumelec/results/res_road_melite.pdf|url-status=dead}}</ref> * Саган го освоил поединечниот пласман во [[Светска турнеја на UCI 2016|Светската турнеја]] по првпат.<ref>{{наведени вести|url= http://www.cyclingweekly.co.uk/news/latest-news/peter-sagan-honoured-thrilled-top-2016-worldtour-288277|first=Најџел|last=Вин|title=Peter Sagan 'honoured and thrilled' to top 2016 WorldTour|publisher=Time Inc. UK|work=Cycling Weekly|date=3 октомври 2016|accessdate=8 октомври 2016}}</ref> * Саган ја задржал [[Светско првенство во друмски велосипедизам 2016|светската титула]] во [[Катар]],<ref>{{наведени вести|url= http://www.cyclingnews.com/races/uci-road-world-championships-2016/elite-men-road-race/results/|title=World Championships: Sagan beats Cavendish to defend elite men's world title in Doha|work=Cyclingnews.com|publisher=Immediate Media Company|date=16 октомври 2016 |accessdate=16 октомври 2016}}</ref> станувајќи прв возач кој ја задржал титулата по [[Паоло Бетини]] во 2006 и 2007 година.<ref>{{наведени вести|url=http://www.eurosport.com/cycling/world-championships/2016/peter-sagan-wins-successive-world-title-in-doha_sto5914526/story.shtml |title=Peter Sagan wins successive world title in Doha|work=Eurosport|publisher=Discovery Communications|date=16 октомври 2016 |accessdate=16 октомври 2016}}</ref> ;2017 * Саган ја освоил 100. победа на [[Гран при Квебек 2017|Гран при Квебек]]. * Станал првиот возач кој ја освоил трипати по ред друмската трка на Светското првенство и прв кој освоил три титули на три различни континенти, освојувајќи ја друмската трка на [[Светско првенство во друмски велосипедизам 2017|Светското првенство во Берген]].<ref>{{нмс|last1=Бетер|first1=Мајкл|title=Three-Peter: Sagan wins world title for third year running|url=http://www.velonews.com/2017/09/race-report/three-peter-sagan-wins-world-title-third-year-running_448904|website= Velonews|accessdate=24 септември 2017}}</ref> Исто така станал петти и најмлад возач кој освоил три титули во кариерата. ;2018 * Саган го освоил својот втор монумент со победа на [[Париз-Рубе 2018]] по нападот од главната група на 55 километри од целта.<ref>{{нмс|title=Peter Sagan wins Paris-Roubaix|url=http://www.cyclingnews.com/races/paris-roubaix-2018/results/|website=CyclingNews.com|accessdate=8 април 2018}}</ref> * По петнаесеттата етапа на [[Тур де Франс 2018]], Саган ја добил својата 100. зелена маичка. * Саган станал втор возач кој го освоил шест пати [[Бодовен пласман на Тур де Франс|бодовниот пласман на Тур де Франс]]. ;2019 * Саган станал прв возач кој го освоил седум пати [[Бодовен пласман на Тур де Франс|бодовниот пласман на Тур де Франс]]. === Велокрос === {{div col}} ;2006-2007 : 1. [[Податотека:MaillotSlovakia.gif|20п]] Национално јуниорско првенство : 3. Јуниор Витлофвелдрит : 7. Европско јуниорско првенство : 10. Светско јуниорско првенство : Јуниор Велокрос Газет ван Антверпен ::2. Азенкрос : Светски јуниорски куп ::6. Велокрос Калмтхут ;2007-2008 : 1. [[Податотека:MaillotSlovakia.gif|20п]] Национално јуниорско првенство : 2. [[Податотека:silver medal blank.svg|15п]] Светско јуниорско првенство : 3. [[Податотека:bronze medal blank.svg|15п]] Европско јуниорско првенство : 8. Краен пласман Светски јуниорски куп ::3. Керсттрофе Хофстаде ::6. Трофео Мама & Папа Герчоти ::6. Велокрос Левин : Јуниор Суперпрестиж ::1. Суперпрестиж Дигем ;2008-2009 : 6. Велокрс Подбрезова {{div col end}} === планински велосипедизам === {{div col}} ;2007 : 3. [[Податотека:bronze medal blank.svg|15п]] Европско јуниорско првенство : 8. Светско јуниорско првенство ;2008 : 1. [[Податотека:Jersey rainbow.svg|20п]] Светско јуниорско првенство : 1. [[Податотека:UEC Champion Jersey.svg|15п]] Европско јуниорско првенство ;2009 : 2. Гран при Донани : 4. Светско првенство под 23 години : 4. Кутна Хора ;2016 : 4. Чешки Страбаг Куп во Теплице {{div col end}} === друмски велосипедизам === {{palmares start|3}} ;2006 : 3. Национално јуниорско првенство ;2007 : 1. [[Податотека:MaillotSlovakia.svg|20п]] Национално јуниорско првенство : 1. [[Податотека:Jersey polkadot.svg|20п]] Планински пласман Трка околу Долна Саксонија (јуниори) : 2. Краен пласман Ла Куп ди Пресиден де ла Вил де Груѓанѕ : 4. Светско првенство : 4. Краен пласман Трка на три етапи ::1. Етапа 1 : 6. Краен пласман [[Трофео Карлсберг]] ::1. Етапа 4 : 8. Европско јуниорско првенство ;2008 : Национални јуниорски првенства ::1. [[Податотека:MaillotSlovakia.svg|20п]] Друмска трка ::2. Хронометар : 1. [[Податотека:Jersey yellow.svg|20п]] Краен пласман По Стајерски ::1. [[Податотека:Jersey green.svg|20п]] Бодовен пласман ::1. [[Податотека:Jersey polkadot.svg|20п]] Планински пласман ::1. Етапа 1 ::1. Етапа 2 : 1. [[Податотека:Jersey yellow.svg|20п]] Краен пласман Низ Истра : 1. Етапа 3b [[Трофео Карлсберг]] : 1. Етапа 4 [[Џиро дела Луниџана]] : 2. Јуниорски Париз-Рубе : 2. Краен пласман Мировна трка (јуниори) ::1. Етапа 4 : 8. Европско првенство ;2009 : 1. ГП Кооператива : 2. Краен пласман Патеките на крал Никола : 3. Гран при Бока : 4. Краен пласман Гран при Брадло : 4. Трка околу Војводина II : 7. Краен пласман Докола Мазовска ::1. [[Податотека:jersey green.svg|20п]] Бодовен пласман ::1. [[Податотека:jersey white.svg|20п]] Пласман за млад возач ::1. Етапа 2 ::1. Етапа 5 : 9. [[Џиро дел Белведере]] : 10. Европско првенство под 23 години : 10. Државно првенство ;2010 : [[Париз-Ница 2010|Париз-Ница]] ::1. [[Податотека:jersey green.svg|20п]] Бодовен пласман ::1. Етапа 3 ::1. Етапа 5 : 1. Етапа 1 [[Тур де Романди 2010|Тур де Романди]] : 2. Меѓународно првенство Филаделфија : 2. [[Гран при Монтреал 2010|Гран при Монтреал]] : 2. [[Џиро дел Венето]] : 4. [[Џиро дела Ромања]] : 7. [[ГП Уест-Франција 2010|ГП Уест-Франција]] : 8. Краен пласман [[Трка околу Калифорнија 2010|Трка околу Калифорнија]] ::1. [[Податотека:jersey green.svg|20п]] Бодовен пласман ::1. [[Податотека:jersey white.svg|20п]] Пласман за млад возач ::1. Етапа 5 ::1. Етапа 6 ;2011 : 1. [[Податотека:MaillotSlovakia.gif|20п]] Национален друмски првак : 1. Краен пласман [[Податотека:jersey red.svg|20п]] [[Џиро ди Сардења]] ::1. [[Податотека:jersey green.svg|20п]] Бодовен пласман ::1. Етапа 1 ::1. Етапа 3 ::1. Етапа 4 : 1. [[Податотека:jersey yellow.svg|20п]] Краен пласман [[Трка околу Полска 2011|Трка околу Полска]] ::1. [[Податотека:jersey green.svg|20п]] Бодовен пласман ::1. Етапа 4 ::1. Етапа 5 : [[Тур де Свис 2011|Тур де Свис]] ::1. [[Податотека:jersey blue.svg|20п]] Бодовен пласман ::1. Етапа 3 ::1. Етапа 8 : [[Трка околу Калифорнија 2011|Трка околу Калифорнија]] ::1. [[Податотека:jersey green.svg|20п]] Бодовен пласман ::1. Етапа 5 : [[Вуелта а Еспања 2011|Вуелта а Еспања]] ::1. Етапа 6 ::1. Етапа 12 ::1. Еташа 21 : 1. ГП Индустрија е Комерсио ди Прато : 2. Меѓународно првенство Филаделфија : 3. Класика Сарда : 4. Гран Премио дела Коста Етруски ;2012 : 1. [[Податотека:MaillotSlovakia.gif|20п]] Национален друмски првак : [[Тур де Франс 2012|Тур де Франс]] ::1. [[Податотека:jersey green.svg|20п]] Бодовен пласман ::1. [[Тур де Франс 2012 - пролог до етапа 10#Етапа 1|Етапа 1]] ::1. [[Тур де Франс 2012 - пролог до етапа 10#Етапа 3|Етапа 3]] ::1. [[Тур де Франс 2012 - пролог до етапа 10#Етапа 6|Етапа 6]] : [[Трка околу Калифорнија]] ::1. [[Податотека:jersey green.svg|20п]] Бодовен пласман ::1. Етапа 1 ::1. Етапа 2 ::1. Етапа 3 ::1. Етапа 4 ::1. Етапа 8 : [[Тур де Свис 2012|Тур де Свис]] ::1. [[Податотека:jersey white.svg|20п]] Бодовен пласман ::1. Етапа 1 ([[Поединечен хронометар|ITT]]) ::1. Етапа 3 ::1. Етапа 4 ::1. Етапа 6 : [[Трка околу Оман 2012|Трка околу Оман]] ::1. [[Податотека:jersey green.svg|20п]] Бодовен пласман ::1. Етапа 2 : 1. Етапа 4 [[Тирено-Адријатико 2012|Тирено-Адријатико]] : 1. Етапа 1 [[Три дена Де Пане]] : 2. [[Гент-Вевелгем 2012|Гент-Вевелгем]] : 2. Класик Венендал-Венендал : 3. [[Амстел Голд Рејс 2012|Амстел Голд Рејс]] : 4. [[Милано-Санремо 2012|Милано-Санремо]] : 5. [[Трка околу Фландрија 2012|Трка околу Фландрија]] : 8. [[Светска турнеја на UCI 2012|Светска турнеја на UCI]] ;2013 : 1. [[Податотека:MaillotSlovakia.gif|20п]] Национално друмско првенство : 1. [[Гент-Вевелгем 2013|Гент-Вевелгем]] : 1. Брабант Пејл : 1. Гран Премио Чита ди Камаиоре : 1. [[Гран при Монтреал 2013|Гран при Монтреал]] : [[Тур де Франс 2013|Тур де Франс]] ::1. [[Податотека:jersey green.svg|20п]] [[Бодовен пласман на Тур де Франс|Бодовен пласман]] ::1. Етапа 7 : [[Тур де Свис 2013|Тур де Свис]] ::1. [[Податотека:jersey polkadot.svg|20п]] Бодовен пласман ::1. Етапа 3 ::1. Етапа 8 : [[САД Про Сајклинг Челинџ]] ::1. [[Податотека:jersey green.svg|20п]] Спринтерски пласман ::1. Етапа 1 ::1. Етапа 3 ::1. Етапа 6 ::1. Етапа 7 : [[Трка околу Алберта]] ::1. [[Податотека:jersey green.svg|20п]] Спринтерски пласман ::1. Пролог ::1. Етапа 1 ::1. Етапа 5 : [[Трка околу Калифорнија]] ::1. [[Податотека:jersey green.svg|20п]] Спринтерски пласман ::1. Етапа 3 ::1. Етапа 8 : [[Трка околу Оман]] ::1. Етапа 2 ::1. Етапа 3 : [[Тирено-Адријатико 2013|Тирено-Адријатико]] ::1. Етапа 3 ::1. Етапа 6 : 1. Етапа 1 [[Три дена Де Пане]] : 2. [[Страде Бјанке]] : 2. [[Милано-Санремо 2013|Милано-Санремо]] : 2. [[Е3 Харелбеке 2013|Е3 Харелбеке]] : 2. [[Трка околу Фландрија 2013|Трка околу Фландрија]] : 4. [[Светска турнеја на UCI 2013|Светска турнеја на UCI]] : 6. Светско друмско првенство : 10. [[Гран при Квебек 2013|Гран при Квебек]] ;2014 : 1. [[Податотека:MaillotSlovakia.gif|20п]] Национално друмско првенство : 1. [[Е3 Харелбеке 2014|Е3 Харелбеке]] : [[Тур де Франс 2014|Тур де Франс]] ::1. [[File:jersey green.svg|20п|Зелена маичка]] [[Бодовен пласман на Тур де Франс|Бодовен пласман]] : [[Тирено-Адријатико 2014|Тирено-Адријатико]] ::1. [[Податотека:jersey red.svg|20п]] Бодовен пласман ::1. Етапа 3 : [[Тур де Свис 2014|Тур де Свис]] ::1. [[Податотека:jersey polkadot.svg|20п]] Бодовен пласман ::1. Етапа : [[Трка околу Калифорнија]] ::1. [[Податотека:jersey green.svg|20п]] Спринтерски пласман ::1. Етапа 7 : 1. Етапа 4 [[Трка околу Оман]] : 1. Етапа 1 [[Три дена Де Пане]] : 2. [[Страде Бјанке]] : 3. [[Гент-Вевелгем 2014|Гент-Вевелгем]] : 6. [[Париз-Рубе 2014|Париз-Рубе]] : 7. Копа Берноки : 10. [[Милано-Санремо 2014|Милано-Санремо]] ;2015 : 1. [[Податотека:Jersey rainbow.svg|20п]] [[Светско првенство во друмски велосипедизам 2015|Светско друмско првенство]] : Национални првенства ::1. [[Податотека:MaillotSlovakia.gif|20п]] Друмска трка ::1. [[Податотека:MaillotSlovakia.gif|20п]] Хронометар : 1. [[Податотека:jersey yellow.svg|20п]] Краен пласман [[Трка околу Калифорнија]] ::1. Етапа 4 ::1. Етапа 6 (ITT) : [[Тур де Франс 2015|Тур де Франс]] ::1. [[Податотека:jersey green.svg|20п|link=Бодовен пласман на Тур де Франс]] Бодовен пласман ::[[Податотека:Jersey red number.svg|20п]] Награда за борбеност на етапите 15 и 16 : [[Тирено-Адријатико 2015|Тирено-Адријатико]] ::1. [[Податотека:jersey red.svg|20п]] Бодовен пласман ::1. Етапа 6 : [[Тур де Свис 2015|Тур де Свис]] ::1. [[Податотека:jersey black.svg|20п]] Бодовен пласман ::1. Етапа 3 ::1. Етапа 6 : [[Вуелта а Еспања 2015|Вуелта а Еспања]] ::1. Етапа 3 : 4. [[Милано-Санремо 2015|Милано-Санремо]] : 4. [[Трка околу Фландрија 2015|Трка околу Фландрија]] : 6. Краен пласман [[Трка околу Катар]] ::1. [[Податотека:jersey white.svg|20п]] Пласман за млад возач : 10. [[Гент-Вевелгем 2015|Гент-Вевелгем]] ;2016 : 1. Краен пласман [[Светска турнеја на UCI 2016|Светска турнеја]] : 1. [[Податотека:Jersey rainbow.svg|20п]] [[Светско првенство во друмски велосипедизам 2016|Светско друмско првенство]] : 1. [[Податотека:UEC Champion Jersey.svg|20п]] Европско друмско првенство : 1. [[Трка околу Фландрија 2016|Трка околу Фландрија]] : 1. [[Гент-Вевелгем 2016|Гент-Вевелгем]] : 1. [[Гран при Квебек 2016|Гран при Квебек]] : [[Тур де Франс 2016|Тур де Франс]] ::1. [[Податотека:jersey green.svg|20п]] [[Бодовен пласман на Тур де Франс|Бодовен пласман]] ::1. Етапа 2 ::1. Етапа 11 ::1. Етапа 16 ::[[Податотека:Jersey red number.svg|20п]] [[Награда за борбеност на Тур де Франс|Награда за борбеност]] на етапа 10 и на цела трка : [[Трка околу Калифорнија]] ::1. [[Податотека:jersey green.svg|20п]] Бодовен пласман ::1. Етапа 1 ::1. Етапа 4 : [[Тур де Свис 2016|Тур де Свис]] ::1. Етапа 2 ::1. Етапа 3 : Државно првенство : 2. [[Е3 Харелбеке 2016|Е3 Харелбеке]] : 2. [[Гран при Монтреал 2016|Гран при Монтреал]] : 2. Краен пласман [[Тирено-Адријатико 2016|Тирено-Адријатико]] ::1. [[Податотека:jersey red.svg|20п]] Бодовен пласман : 2. [[Омлоп Хет Ниусблад]] : 3. Краен пласман [[Енеко Тур 2016|Енеко Тур]] ::1. [[Податотека:jersey red.svg|20п]] Бодовен пласман ::1. Етапа 3 ::1. Етапа 4 : 4. [[Страде Бјанке]] : 7. [[Курне-Брисел-Курне]] ;2017 : 1. [[Податотека:Jersey rainbow.svg|20п]] [[Светско првенство во друмски велосипедизам 2017|Светско друмско првенство]] : 1. [[Гран при Квебек 2017|Гран при Квебек]] : 1. [[Курне-Брисел-Курне]] : [[Тирено-Адријатико 2017|Тирено-Адријатико]] ::1. [[Податотека:Jersey red.svg|20п]] Бодовен пласман ::1. Етапа 3 ::1. Етапа 5 : [[Тур де Свис 2017|Тур де Свис]] ::1. [[Податотека:jersey black.svg|20п]] Бодовен пласман ::1. Етапа 5 ::1. Етапа 8 : [[Трка околу Калифорнија 2017|Трка околу Калифорнија]] ::1. [[Податотека:Jersey green.svg|20п]] Бодовен пласман ::1. Етапа 3 : [[Трка околу Полска 2017|Трка околу Полска]] ::1. [[Податотека:Jersey white.svg|20п]] Бодовен пласман ::1. Етапа 1 : 1. Етапа 3 [[Тур де Франс 2017|Тур де Франс]] : 2. Национално друмско првенство : 2. [[Милано-Санремо 2017|Милано-Санремо]] : 2. [[Омлоп Хет Ниусблад 2017|Омлоп Хет Ниусблад]] : 3. [[Гент-Вевелгем 2017|Гент-Вевелгем]] : 4. Краен пласман [[Светска турнеја на UCI 2017|Светска турнеја]] : 7. Краен пласман [[БинкБенк Тур 2017|БинкБенк Тур]] ::1. [[Податотека:Jersey blue.svg|20п]] Бодовен пласман ::1. Етапа 1 ::1. Етапа 3 : 9. [[Гран при Монтреал 2017|Гран при Монтреал]] ;2018 : 1. [[Податотека:MaillotSlovakia.gif|20п]] Национално друмско првенство : 1. [[Париз-Рубе 2018|Париз-Рубе]] : 1. [[Гент-Вевелгем 2018|Гент-Вевелгем]] : [[Тур де Франс 2018|Тур де Франс]] ::1. [[Податотека:jersey green.svg|20п]] [[Бодовен пласман на Тур де Франс|Бодовен пласман]] ::1. Етапа 2 ::1. Етапа 5 ::1. Етапа 13 : [[Тур де Свис 2018|Тур де Свис]] ::1. [[Податотека:jersey black.svg|20п]] Бодовен пласман ::1. Етапа 2 : [[Тур Даун Андер 2018|Тур Даун Андер]] ::1. [[Податотека:jersey green.svg|20п]] Бодовен пласман ::1. Етапа 4 : 2. [[Светска турнеја на UCI 2018|Светска турнеја]] : 4. [[Амстел Голд Рејс 2018|Амстел Голд Рејс]] : 6. [[Милано-Санремо 2018|Милано-Санремо]] : 6. [[Трка околу Фландрија 2018|Трка околу Фландрија]] : 8. [[Страде Бјанке 2018|Страде Бјанке]] : 10. [[Јуроајс Класик 2018|Јуроајс Класик]] ;2019 : [[Тур де Франс 2019|Тур де Франс]] ::1. [[Податотека:jersey green.svg|20п]] [[Бодовен пласман на Тур де Франс|Бодовен пласман]] ::1. Етапа 5 : [[Тур де Свис 2019|Тур де Свис]] ::1. [[Податотека:jersey black.svg|20п]] Бодовен пласман ::1. Етапа 3 : 1. Етапа 1 [[Трка околу Калифорнија 2019|Трка околу Калифорнија]] : 1. Етапа 3 [[Тур Даун Андер 2019|Тур Даун Андер]] : 2. [[Гран при Квебек 2019|ГП Квебек]] : 4. [[Милано-Санремо 2019|Милано-Санремо]] : 4. Државно првенство : 5. [[Светско првенство во друмски велосипедизам 2019|Светско првенство]] : 5. [[Париз-Рубе 2019|Париз-Рубе]] : 6. [[Јуроајс Класик 2019|Јуроајс Класик]] {{palmares end}} === Критериуми === {{пст|3}} ;2011 : 2. Критериум де Алкобендас ;2012 : 1. Критериум Алст : 1. Профронде ван Ломел : 1. Меѓународен критериум Бавикхофе : 2. Профронде Стипхут : 2. Профронде ван Сурхејстервен : 2. Антверпен Дерни Ренен : 2. ГП Осло : 3. Туркритериум Нинове : 3. Гуден Пејл ;2013 : 2. Критериум Саитама ;2014 : 2. Критериум Саитама ;2015 : 1. Критериум Алст : 1. Профронде ван Сурхејстервен : 2. Профронде ван Ломел ;2016 : 1. Критериум Саитама ;2017 : 3. [[Пиплс Чојс Класик 2017|Пиплс Чојс Класик]] ;2018 : 1. [[Пиплс Чојс Класик 2018|Пиплс Чојс Класик]] : 1. Тур де Франс Шангај : 1. Критериум Алст : 1. Критериум Руселаре : 1. Критериум Херенталс ;2019 : 2. [[Пиплс Чојс Класик 2019|Пиплс Чојс Класик]] : 3. Профронде Етен-Лер {{пстк}} === Статистика === {| class="wikitable" ! scope="col" colspan=11 align=center| Распоред на резултатите на монументите |- ! [[Класични велосипедски трки|Монумент]] ! 2010 ! 2011 ! 2012 ! 2013 ! 2014 ! 2015 ! 2016 ! 2017 ! 2018 ! 2019 |- style="text-align:center;" | style="text-align:left; background:#efefef;"|[[Милано-Санремо]] | — | [[Милано-Санремо 2011|17]] | style="background:#ddf;" |[[Милано-Санремо 2012|4]] | style="background:#C0C0C0;"|[[Милано-Санремо 2013|'''2''']] | style="background:#ddf;" |[[Милано-Санремо 2014|10]] | style="background:#ddf;" |[[Милано-Санремо 2015|4]] | [[Милано-Санремо 2016|12]] | style="background:#C0C0C0;"|[[Милано-Санремо 2017|'''2''']] | style="background:#ddf;" |[[Милано-Санремо 2018|6]] | style="background:#ddf;" |[[Милано-Санремо 2019|4]] |- style="text-align:center;" | style="text-align:left; background:#efefef;"|[[Трка околу Фландрија]] | — | [[Трка околу Фландрија 2011|СО]] | style="background:#ddf;" |[[Трка околу Фландрија 2012|5]] | style="background:#C0C0C0;"|[[Трка околу Фландрија 2013|'''2''']] | [[Трка околу Фландрија 2014|16]] | style="background:#ddf;" |[[Трка околу Фландрија 2015|4]] | style="background:gold;" |[[Трка околу Фландрија 2016|'''1''']] | [[Трка околу Фландрија 2017|27]] | style="background:#ddf;" |[[Трка околу Фландрија 2018|6]] | [[Трка околу Фландрија 2019|11]] |- style="text-align:center;" | style="text-align:left; background:#efefef;"|[[Париз-Рубе]] | [[Париз-Рубе 2010|СО]] | [[Париз-Рубе 2011|86]] | — | — | style="background:#ddf;" |[[Париз-Рубе 2014|6]] | [[Париз-Рубе 2015|23]] | [[Париз-Рубе 2016|11]] | [[Париз-Рубе 2017|38]] | style="background:gold;" |[[Париз-Рубе 2018|'''1''']] | style="background:#ddf;" |[[Париз-Рубе 2019|5]] |- style="text-align:center;" | style="text-align:left; background:#efefef;"|[[Лиеж-Бастоњ-Лиеж]] | — | — | — | — | — | — | — | — | — | — |- style="text-align:center;" | style="text-align:left; background:#efefef;"|[[Џиро ди Ломбардија]] | [[Џиро ди Ломбардија 2010|СО]] | — | — | [[Џиро ди Ломбардија 2013|СО]] | — | — | — | — | — | — |- ! scope="col" colspan=11 align=center| Распоред на резултатите на класиците |- style="background:#EEEEEE;" ! [[Класични велосипедски трки|Класик]] ! 2010 ! 2011 ! 2012 ! 2013 ! 2014 ! 2015 ! 2016 ! 2017 ! 2018 ! 2019 |- style="text-align:center;" | style="text-align:left; background:#efefef;"|[[Омлоп Хет Ниусблад]] | [[Омлоп Хет Ниусблад 2010|66]] | — | — | — | — | — | style="background:#C0C0C0;"|[[Омлоп Хет Ниусблад 2016|'''2''']] | style="background:#C0C0C0;"|[[Омлоп Хет Ниусблад 2017|'''2''']] | — | — |- style="text-align:center;" | style="text-align:left; background:#efefef;"|[[Курне-Брисел-Курне]] | [[Курне-Брисел-Курне 2010|СО]] | — | — | — | — | — | style="background:#ddf;" |[[Курне-Брисел-Курне 2016|7]] | style="background:gold;" |[[Курне-Брисел-Курне 2017|'''1''']] | — | — |- style="text-align:center;" | style="text-align:left; background:#efefef;"|[[Страде Бјанке]] | — | — | [[Страде Бјанке 2012|26]] | style="background:#C0C0C0;"|[[Страде Бјанке 2013|'''2''']] | style="background:#C0C0C0;"|[[Страде Бјанке 2014|'''2''']] | [[Страде Бјанке 2015|31]] | style="background:#ddf;" |[[Страде Бјанке 2016|4]] | [[Страде Бјанке 2017|СО]] | style="background:#ddf;" |[[Страде Бјанке 2018|8]] | — |- style="text-align:center;" | style="text-align:left; background:#efefef;"|[[Е3 Харелбеке]] | — | — | [[Е3 Харелбеке 2012|14]] | style="background:#C0C0C0;"|[[Е3 Харелбеке 2013|'''2''']] | style="background:gold;" |[[Е3 Харелбеке 2014|'''1''']] | [[Е3 Харелбеке 2015|30]] | style="background:#C0C0C0;"|[[Е3 Харелбеке 2016|'''2''']] | [[Е3 Харелбеке 2017|108]] | [[Е3 Харелбеке 2018|26]] | [[Е3 Бинкбенк Класик 2019|17]] |- style="text-align:center;" | style="text-align:left; background:#efefef;"|[[Гент-Вевелгем]] | — | [[Гент-Вевелгем 2011|49]] | style="background:#C0C0C0;"|[[Гент-Вевелгем 2012|'''2''']] | style="background:gold;" |[[Гент-Вевелгем 2013|'''1''']] | style="background:#C9AE5D;"|[[Гент-Вевелгем 2014|'''3''']] | style="background:#ddf;" |[[Гент-Вевелгем 2015|10]] | style="background:gold;" |[[Гент-Вевелгем 2016|'''1''']] | style="background:#C9AE5D;"|[[Гент-Вевелгем 2017|'''3''']] | style="background:gold;" |[[Гент-Вевелгем 2018|'''1''']] | [[Гент-Вевелгем 2019|32]] |- style="text-align:center;" | style="text-align:left; background:#efefef;"|[[Схелдепрејс]] | — | — | — | — | [[Схелдепрејс 2014|70]] | [[Схелдепрејс 2015|72]] | [[Схелдепрејс 2016|СО]] | [[Схелдепрејс 2017|СО]] | — | — |- style="text-align:center;" | style="text-align:left; background:#efefef;"|[[Брабантсе Пејл]] | — | — | [[Брабантсе Пејл 2012|СО]] | style="background:gold;" |[[Брабантсе Пејл 2013|'''1''']] | — | — | — | — | — | — |- style="text-align:center;" | style="text-align:left; background:#efefef;"|[[Амстел Голд Рејс]] | — | [[Амстел Голд Рејс 2011|97]] | style="background:#C9AE5D;"|[[Амстел Голд Рејс 2012|'''3''']] | [[Амстел Голд Рејс 2013|36]] | — | — | — | — | style="background:#ddf;" |[[Амстел Голд Рејс 2018|4]] | [[Амстел Голд Рејс 2019|СО]] |- style="text-align:center;" | style="text-align:left; background:#efefef;"|[[Флеш Валон]] | — | — | — | [[Флеш Валон 2013|12]] | — | — | — | — | — | [[Флеш Валон 2019|СО]] |- style="text-align:center;" | style="text-align:left; background:#efefef;"|[[Класика де Сан Себастијан]] | — | — | — | — | [[Класика де Сан Себастијан 2014|СО]] | — | — | — | — | — |- style="text-align:center;" | style="text-align:left; background:#efefef;"|[[Јуроајс Класик|Класик Хамбург]] | [[Ватенфал Класик 2010|79]] | — | [[Ватенфал Класик 2012|14]] | — | — | — | — | — | style="background:#ddf;" |[[Јуроајс Класик 2018|10]] | style="background:#ddf;" |[[Јуроајс Класик 2019|6]] |- style="text-align:center;" | style="text-align:left; background:#efefef;"|[[Класик Бретања]] | style="background:#ddf;" |[[ГП Западна Франција 2010|7]] | — | [[ГП Западна Франција 2012|СО]] | — | — | — | [[Класик Бретања 2016|СО]] | — | — | — |- style="text-align:center;" | style="text-align:left; background:#efefef;"|[[Гран при Квебек]] | [[Гран при Квебек 2010|19]] | — | [[Гран при Квебек 2012|26]] | style="background:#ddf;" |[[Гран при Квебек 2013|10]] | — | — | style="background:gold;" |[[Гран при Квебек 2016|'''1''']] | style="background:gold;" |[[Гран при Квебек 2017|'''1''']] | — | style="background:#C0C0C0;"|[[Гран при Квебек 2019|'''2''']] |- style="text-align:center;" | style="text-align:left; background:#efefef;"|[[Гран при Монтреал]] | style="background:#C0C0C0;"|[[Гран при Монтреал 2010|'''2''']] | — | [[Гран при Монтреал 2012|12]] | style="background:gold;" |[[Гран при Монтреал 2013|'''1''']] | — | — | style="background:#C0C0C0;"|[[Гран при Монтреал 2016|'''2''']] | style="background:#ddf;" |[[Гран при Монтреал 2017|9]] | — | [[Гран при Монтреал 2019|18]] |- ! scope="col" colspan=11 align=center|Распоред на резултатите на етапните трки |- style="background:#EEEEEE;" ! Етапна трка ! 2010 ! 2011 ! 2012 ! 2013 ! 2014 ! 2015 ! 2016 ! 2017 ! 2018 ! 2019 |- style="text-align:center;" | style="text-align:left; background:#efefef;"| {{cjersey|orange}} [[Тур Даун Андер]] | [[Тур Даун Андер 2010|28]] | — | — | — | — | — | — | [[Тур Даун Андер 2017|71]] | [[Тур Даун Андер 2018|32]] | [[Тур Даун Андер 2019|55]] |- style="text-align:center;" | style="text-align:left; background:#efefef;"| {{cjersey|gold}} [[Трка околу Катар]] | — | — | [[Трка околу Катар 2012|39]] | — | — | style="background:#ddf;"| [[Трка околу Катар 2015|6]] | — | colspan="3" {{N/a|откажана}} |- style="text-align:center;" | style="text-align:left; background:#efefef;"| {{cjersey|red}} [[Трка околу Оман]] | — | — | [[Трка околу Оман 2012|36]] | [[Трка околу Оман 2013|СО]] | [[Трка околу Оман 2014|49]] | [[Трка околу Оман 2015|51]] | — | — | — | — |- style="text-align:center;" | style="text-align:left; background:#efefef;"| {{cjersey|yellow}} [[Париз-Ница]] | [[Париз-Ница 2010|16]] | [[Париз-Ница 2011|СО]] | — | — | — | — | — | — | — | — |- style="text-align:center;" | style="text-align:left; background:#efefef;"| {{cjersey|blue}} [[Тирено-Адријатико]] | — | — | [[Тирено-Адријатико 2012|43]] | [[Тирено-Адријатико 2013|33]] | [[Тирено-Адријатико 2014|29]] | [[Тирено-Адријатико 2015|50]] | style="background:#C0C0C0;"|[[Тирено-Адријатико 2016|'''2''']] | [[Тирено-Адријатико 2017|47]] | [[Тирено-Адријатико 2018|43]] | [[Тирено-Адријатико 2019|105]] |- style="text-align:center;" | style="text-align:left; background:#efefef;"| {{cjersey|yellow}} [[Тур де Романди]] | [[Тур де Романди 2010|12]] | — | — | — | — | — | — | — | — | — |- style="text-align:center;" | style="text-align:left; background:#efefef;"| {{cjersey|yellow}} [[Трка околу Калифорнија]] | style="background:#ddf;"|[[Трка околу Калифорнија 2010|8]] | [[Трка околу Калифорнија 2011|35]] | [[Трка околу Калифорнија 2012|42]] | [[Трка околу Калифорнија 2013|56]] | [[Трка околу Калифорнија 2014|55]] | style="background:gold;"|[[Трка околу Калифорнија 2015|'''1''']] | [[Трка околу Калифорнија 2016|35]] | [[Трка околу Калифорнија 2017|39]] | [[Трка околу Калифорнија 2018|58]] | [[Трка околу Калифорнија 2019|79]] |- style="text-align:center;" | style="text-align:left; background:#efefef;"| {{cjersey|yellow}} [[Тур де Свис]] | [[Тур де Свис 2010|СО]] | [[Тур де Свис 2011|50]] | [[Тур де Свис 2012|65]] | [[Тур де Свис 2013|48]] | [[Тур де Свис 2014|68]] | [[Тур де Свис 2015|30]] | [[Тур де Свис 2016|111]] | [[Тур де Свис 2017|72]] | [[Тур де Свис 2018|76]] | [[Тур де Свис 2019|76]] |- style="text-align:center;" | style="text-align:left; background:#efefef;"| {{cjersey|yellow}} [[Трка околу Полска]] | — | style="background:gold;"|[[Трка околу Полска 2011|'''1''']] | — | — | — | — | — | [[Трка околу Полска 2017|35]] | — | — |- style="text-align:center;" | style="text-align:left; background:#efefef;"| {{cjersey|green}} [[БинкБенк Тур]] | — | — | — | — | — | — | style="background:#C9AE5D;"|[[Енеко Тур 2016|'''3''']] | style="background:#ddf;"|[[БинкБенк Тур 2017|7]] | — | — |} ==== Резултати на првенствата ==== {| class="wikitable plainrowheaders" |- ! scope="col" colspan=2| Настан ! scope="col" | 2010 ! scope="col" | 2011 ! scope="col" | 2012 ! scope="col" | 2013 ! scope="col" | 2014 ! scope="col" | 2015 ! scope="col" | 2016 ! scope="col" | 2017 ! scope="col" | 2018 ! scope="col" | 2019 |- style="text-align:center;" ! scope="row" rowspan=3| [[Податотека:Gold medal olympic.svg|15п]] [[Велосипедизам на Летните олимписки игри|Олимписки игри]] ! scope="row" | хронометар | colspan="3" rowspan="3" {{N/a|неодржано}} | — | colspan="3" rowspan="3" {{N/a|неодржано}} | — | colspan="3" rowspan="3" {{N/a|неодржано}} |- style="text-align:center;" ! scope="row" | друмска трка | [[Велосипедизам на Летните олимписки игри 2012 - друмска трка за мажи|34]] | — |- style="text-align:center;" ! scope="row" | крос-кантри | — | [[Велосипедизам на Летните олимписки игри 2016 - крос-кантри за мажи|35]] |- style="text-align:center;" ! scope="row" rowspan=3| [[Податотека:Jersey rainbow.svg|20п]] [[Светско првенство во друмски велосипедизам|Светски првенства]] ! scope="row"| хронометар | — | — | — | — | — | — | — | — | — | — |- style="text-align:center;" ! scope="row"| друмска трка | [[Светско првенство во друмски велосипедизам 2010|СО]] | [[Светско првенство во друмски велосипедизам 2011|12]] | [[Светско првенство во друмски велосипедизам 2012|14]] | style="background:#ddf;" |[[Светско првенство во друмски велосипедизам 2013|6]] | [[Светско првенство во друмски велосипедизам 2014|43]] | style="background:gold;" |[[Светско првенство во друмски велосипедизам 2015|'''1''']] | style="background:gold;" |[[Светско првенство во друмски велосипедизам 2016|'''1''']] | style="background:gold;" |[[Светско првенство во друмски велосипедизам 2017|'''1''']] | [[Светско првенство во друмски велосипедизам 2018|СО]] | style="background:#ddf;" |[[Светско првенство во друмски велосипедизам 2019|5]] |- style="text-align:center;" ! scope="row" rowspan=2| [[Податотека:EuropeanChampionJersey(2016).png|20п]] [[Европски првенства во друмски велосипедизам|Европски првенства]] ! scope="row"| хронометар | colspan="7" rowspan="2" {{N/a|неодржано}} | — | — | — |- style="text-align:center;" ! scope="row"| друмска трка | style="background:gold;" |[[Европско првенство во друмски велосипедизам 2016|'''1''']] | — | [[Европско првенство во друмски велосипедизам 2018|СО]] | — |- style="text-align:center;" ! scope="row" rowspan=2| [[Податотека:MaillotSlovakia.svg|20п]] Национални првенства ! scope="row"| хронометар | — | — | — | — | — | style="background:gold;" |'''1''' | — | — | — | — |- style="text-align:center;" ! scope="row"| друмска трка | — | style="background:gold;" |'''1''' | style="background:gold;" |'''1''' | style="background:gold;" |'''1''' | style="background:gold;" |'''1''' | style="background:gold;" |'''1''' | style="background:#C0C0C0;"|'''2''' | style="background:#C0C0C0;"|'''2''' | style="background:gold;" |'''1''' | style="background:#ddf;" |4 |} ==== Резултатите на големите трки ==== {| class="wikitable" |- | !2011 !2012 !2013 !2014 !2015 !2016 !2017 !2018 !2019 |- ![[Џиро д’Италија|Џиро]] | style="text-align:center;"| ДНЕ | style="text-align:center;"| ДНЕ | style="text-align:center;"| ДНЕ | style="text-align:center;"| ДНЕ | style="text-align:center;"| ДНЕ | style="text-align:center;"| ДНЕ | style="text-align:center;"| ДНЕ | style="text-align:center;"| ДНЕ | style="text-align:center;"| ДНЕ |- | style="text-align:right;"|Освоени етапи | style="text-align:center;"| — | style="text-align:center;"| — | style="text-align:center;"| — | style="text-align:center;"| — | style="text-align:center;"| — | style="text-align:center;"| — | style="text-align:center;"| — | style="text-align:center;"| — | style="text-align:center;"| — |- | style="text-align:right;"|Бодовен пласман | style="text-align:center;"| — | style="text-align:center;"| — | style="text-align:center;"| — | style="text-align:center;"| — | style="text-align:center;"| — | style="text-align:center;"| — | style="text-align:center;"| — | style="text-align:center;"| — | style="text-align:center;"| — |- ![[Тур де Франс|Тур]] | style="text-align:center;"| ДНЕ | style="text-align:center; background:#ddd;"| 42 | style="text-align:center; background:#ddd;"| 82 | style="text-align:center; background:#ddd;"| 60 | style="text-align:center; background:#ddd;"| 46 | style="text-align:center; background:#ddd;"| 95 | style="text-align:center; background:#000000; color:#FFFFFF;"| ДСК-4 | style="text-align:center; background:#ddd;"| 71 | style="text-align:center; background:#ddd;"| 82 |- | style="text-align:right;"|Освоени етапи | style="text-align:center;"| — | style="text-align:center;"| 3 | style="text-align:center;"| 1 | style="text-align:center;"| 0 | style="text-align:center;"| 0 | style="text-align:center;"| 3 | style="text-align:center;"| 1 | style="text-align:center;"| 3 | style="text-align:center;"| 1 |- | style="text-align:right;"|Бодовен пласман | style="text-align:center;"| — | style="text-align:center; background:#0f0;"| 1 | style="text-align:center; background:#0f0;"| 1 | style="text-align:center; background:#0f0;"| 1 | style="text-align:center; background:#0f0;"| 1 | style="text-align:center; background:#0f0;"| 1 | style="text-align:center;"| — | style="text-align:center; background:#0f0;"| 1 | style="text-align:center; background:#0f0;"| 1 |- ![[Вуелта а Еспања|Вуелта]] | style="text-align:center; background:#ddd;"| 121 | style="text-align:center;"| ДНЕ | style="text-align:center;"| ДНЕ | style="text-align:center; background:#AAAAAA;"| ДНФ-14 | style="text-align:center; background:#AAAAAA;"| ДНС-9 | style="text-align:center;"| ДНЕ | style="text-align:center;"| ДНЕ | style="text-align:center; background:#ddd;"| 119 | style="text-align:center;"| ДНЕ |- | style="text-align:right;"|Освоени етапи | style="text-align:center;"| 3 | style="text-align:center;"| — | style="text-align:center;"| — | style="text-align:center;"| 0 | style="text-align:center;"| 1 | style="text-align:center;"| — | style="text-align:center;"| — | style="text-align:center;"| 0 | style="text-align:center;"| — |- | style="text-align:right;"|Бодовен пласман | style="text-align:center; background:#eee8aa;"| 4 | style="text-align:center;"| — | style="text-align:center;"| — | style="text-align:center;"| — | style="text-align:center;"| — | style="text-align:center;"| — | style="text-align:center;"| — | style="text-align:center; background:#D8BFD8;"| 2 | style="text-align:center;"| — |- |} {{grandtourlegend}} ==== Број на победи по година ==== Оваа табела вклучува број на победи, втори и трети места по година, исклучувајќи ги трките надвор од Светската турнеја. {| class="wikitable" |- ! !! 2010<ref>{{нмс|url=http://www.procyclingstats.com/rider.php?=&season=2010&id=140797&SortOn=Position|title=Профил на Петер Саган &nbsp;– 2010|publisher=Pro Cycling Stats|accessdate=23 март 2014}}</ref> !! 2011<ref>{{нмс|url=http://www.procyclingstats.com/rider.php?=&SortOn=Position&id=140797&season=2011|title=Профил на Петер Саган&nbsp;– 2011|publisher=Pro Cycling Stats|accessdate=23 март 2014}}</ref> !! 2012<ref>{{нмс|url=http://www.procyclingstats.com/rankings.php?=&id=2049|title=Профил на Петер Саган&nbsp;– 2012|publisher=Pro Cycling Stats|accessdate=23 март 2014}}</ref> !! 2013<ref>{{нмс|url=http://www.procyclingstats.com/rankings/PCS_Wins_2013_12_31__1__Wins |title=Профил на Петер Саган&nbsp;– 2013|publisher=Pro Cycling Stats|accessdate=23 март 2014}}</ref> !! 2014<ref>{{нмс|url= http://www.procyclingstats.com/rankings/PCS_Wins_2014_03_22__1__Wins|title=Профил на Петер Саган&nbsp;– 2014|publisher=Pro Cycling Stats |date=22 март 2014|accessdate=23 март 2014}}</ref>!! 2015<ref>{{нмс|url= http://www.procyclingstats.com/rankings/PCS_Wins_2015_05_22__1__Wins |title=PCS Wins » .1+ Wins » 2015 |publisher=Pro Cycling Stats |accessdate=23 мај 2015}}</ref> !! 2016<ref>{{нмс|url=http://www.procyclingstats.com/rider.php?id=140797&season=2016&sort=position |title=Peter Sagan Profile&nbsp;– 2016 |publisher=Pro Cycling Stats |accessdate=14 јули 2016}}</ref> !! 2017<ref>{{нмс|url=http://www.procyclingstats.com/rider.php?id=140797&season=2017&sort=position |title=Peter Sagan Profile&nbsp;– 2017|publisher=Pro Cycling Stats|accessdate=21 јануари 2017}}</ref> !! 2018<ref>{{нмс|url= http://www.procyclingstats.com/rider.php?id=140797&season=2018&sort=position|title=Peter Sagan Profile&nbsp;– 2018|publisher=Pro Cycling Stats |accessdate=16 јануари 2018}}</ref> !! 2019<ref>{{нмс|url=http://www.procyclingstats.com/rider.php?id=140797&season=2019&sort=position|title=Peter Sagan Profile&nbsp;– 2019 |publisher=Pro Cycling Stats |accessdate=9 јануари 2019}}</ref> !! Вкупно |- | '''Победи''' || 5 || 15 || 16 || 22 || 7 || 10 || 14 || 12 || 8 || 4 ||'''113''' |- | '''2.^места''' || 8 || 7 || 8 || 10 || 10 || 17 || 12 || 11 || 10 || 8 || 103 |- | '''3.^места''' || 1 || 4 || 5 || 5 || 7 || 5 || 6 || 4 || 8 || 5 || 50 |} <small>{{Updated|12 јануари 2020}}</small> == Награди == * Словачки спортист на годината: 2013, 2015, 2017 * [[Златен велосипед]]: 2016<ref>{{наведени вести|title=Sagan awarded Velo d'Or|url=http://www.cyclingnews.com/news/sagan-awarded-velo-dor/|accessdate=3 декември 2016|work=Cyclingnews.com|publisher=Immediate Media Company|date=1 декември 2016}}</ref> == Наводи == {{наводи|3}} == Надворешни врски == {{Ризница-врска|Peter Sagan}} * {{Официјална}} {{en}} * {{Sports-Reference}} * {{cycling archives}} * {{CQ ranking}} * {{ProCyclingStats}} {{s-start}} {{s-ach}} {{succession box | | before = [[Зузана Штефечекова]]<br>[[Анастасија Кузмина]]<br>[[Матеј Тот]] | after = [[Анастастија Кузмина]]<br>[[Матеј Тот]]<br>моментален | title = Спортист на годината во Словачка | years = 2013<br>2015<br>2017 |}} {{s-end}} {{Navboxes | title = Спортските награди и достигнување на Петер Саган | list1 = {{Бодовен пласман на Тур де Франс}} {{Награда за борбеност на Тур де Франс}} {{Златен велосипед}} }} {{Возачи во Бора}} {{Нормативна контрола}} {{избрана статија}} {{ОСНОВНОПОДРЕДУВАЊЕ:Саган, Петер}} [[Категорија:Словачки велосипедисти]] [[Категорија:Родени во 1990 година]] [[Категорија:Живи луѓе]] [[Категорија:Луѓе од Жилина]] [[Категорија:Етапни победници на Тур де Свис]] [[Категорија:Словачки етапни победници на Тур де Франс]] [[Категорија:Словачки етапни победници на Вуелта а Еспања]] [[Категорија:Велосипедисти на Летните олимписки игри 2012]] [[Категорија:Велосипедисти на Летните олимписки игри 2016]] [[Категорија:Олимписки велосипедисти на Словачка]] [[Категорија:Светски прваци во друмски велосипедизам]] grxcus6hmyes62whawp1kyx59rq1c17 0 981236 5380159 5062789 2025-06-14T20:45:26Z 2001:1C01:2F80:7000:114C:87D8:60BD:2CC5 Правописни грешки 5380159 wikitext text/x-wiki {{Инфокутија Населено место <!--more fields are available for this Infobox--See Template:Infobox Settlement--> |settlement_type = |coordinates_display = inline,title |coordinates_region = TR |map_caption =Location of Nicaea within Turkey. |official_name = Никеја |native_name = Νίκαια |pushpin_map =Turkey |pushpin_label_position = <!-- the position of the pushpin label: left, right, top, bottom, none --> |pushpin_map_caption =Местоположба на Никеја |pushpin_mapsize = |latd = 40 |latm = 25.74 |latNS = N |longd = 29 |longm = 43.17 |longEW = E }} '''Никеја''' ({{lang-el|Νίκαια}}) — назив за денешниот град во [[Турција]], [[Изник]] кој се наоѓа во [[Анадолија]]. [[Податотека:Lefke Kapisi Iznik 932a.jpg|мини|лево|250px|Портата на стариот дел од градот.]] Градот е познат по тоа што бил местото каде се одржиле два историски вселенски собори на христијанската црква. Освен тоа, градот е познат по тоа што бил престолнина на Никејската империја во времето кога Византија се распаднала поради кртстоносната инвазија во [[Цариград]] во [[1204]] година. Градот се наоѓа на источниот брег од [[Аскалион]], на надморска висина од 90 метри а денеска има околу 15.000 жители. [[Категорија:Старогрчки градови во Турција]] [[Категорија:Витинија]] [[Категорија:Градови во Византија]] [[Категорија:Крстоносни места]] [[Категорија:Населени места основани во 4 век п.н.е.]] 7hqitdxhw412s71sblc2mofr7dlkut2 0 1057031 5380220 5314020 2025-06-14T22:30:29Z Carshalton 30527 5380220 wikitext text/x-wiki {{Infobox Football biography-retired | playername = Анџело Ди Ливио | image = [[Податотека:KL 2018 (3).jpg|200px]] | height = {{height|m=1.73}} | dateofbirth = {{birth date and age|df=yes|1966|7|26}} | cityofbirth = {{роден во|Рим|}} | countryofbirth = [[Италија]] | nationality = {{flagsport|ITA}} [[Италија]] | retired = 2005 <small>(38 г.)</small> | position = [[Среден ред (фудбал)|среден ред]] | years1 = 1984-1985 | caps1 = 0 | goals1 = 0 | clubs1 = {{Fb team Roma}} | years2 = 1985-1986 | caps2 = 13 | goals2 = 0 | clubs2 = →{{Fb team Reggiana}} | years3 = 1986-1987 | caps3 = 31 | goals3 = 1 | clubs3 = →{{Fb team Nocerina}} | years4 = 1987-1989 | caps4 = 72 | goals4 = 4 | clubs4 = {{Fb team Perugia}} | years5 = 1989-1993 | caps5 = 138 | goals5 = 13 | clubs5 = {{Fb team Padova}} | years6 = 1993-1999 | caps6 = 186 | goals6 = 3 | clubs6 = {{Fb team Juventus}} | years7 = 1999-2005 | caps7 = 169 | goals7 = 8 | clubs7 = {{Fb team Fiorentina}} | nationalyears1 = 1995-2002 | nationalcaps1 = 40 | nationalgoals1 = 0 | nationalteam1 = {{flagsport|ITA}} [[Фудбалска репрезентација на Италија|Италија]] }} '''Анџело Ди Ливио''' (роден на [[26 јули]] [[1966]] во [[Рим]]) — поранешен [[италија]]нски [[фудбалер]], [[Среден ред (фудбал)|играч од средниот ред]]. == Биографија == Анџело е во брак со Сабрина со која има син, [[Лоренцо Ди Ливио|Лоренцо]], кој исто така е фудбалер.<ref>{{Наведена мрежна страница|author=Francesco Oddi|url=http://www.gazzetta.it/calcio/nuove-forze-calcio/07-01-2016/papa-livio-lorenzo-ha-piu-qualita-me-ed-gia-maturo-140182895235.shtml|title=Papà Di Livio: "Lorenzo? Ha più qualità di me, ed è già maturo"|date=7 јануари 2016}}</ref> ==Технички карактеристики== За време на својот престој во {{Fb team (N) Juventus}}, под водството на [[Марчело Липи]], тој играл како [[Среден ред (фудбал)#Мецала|мецала]], [[Одбрана (фудбал)#Страничен бек|бек]] или [[Среден ред (фудбал)#Крило|крилен напаѓач]], и тоа најчесто по десната страна,<ref name=polverosi>{{Citation|Polverosi|стр. 675}}.</ref> иако не малку пати бил користен и по левата страна<ref name="tmw1">{{Наведена мрежна страница|url=http://www.tuttomercatoweb.com/?action=read&id=41347|title=Di Livio: "Capello non mi volle alla Roma"|date=15 октомври 2006|accessdate=9 август 2010}}</ref><ref name="tuttojuve1">{{Наведена мрежна страница|url=http://www.tuttojuve.com/?action=read&idnotizia=26504|title=Gli eroi in bianconero: Angelo DI LIVIO|date=3 август 2010|accessdate=9 август 2010|author=Stefano Bedeschi}}</ref> додека во {{Fb team (N) Fiorentina}} ја покривал позицијата на [[Среден ред (фудбал)#Централен играч од средниот ред|централен играч од средниот ред]], играјќи во различни улоги.<ref name=polverosi/> Одличен во дефанзивна фаза на игра и обдарен со спринт, пожртвуваност и издржливост, тој бил познат како ''Il soldatino'' (превод на мак. малиот војник),<ref name=ansaldo>{{наведени вести|url=http://www.archiviolastampa.it/component/option,com_lastampa/task,search/mod,libera/action,viewer/Itemid,3/page,33/articleid,0707_01_1995_0135_0037_10464144/|department=Angelo Di Livio|title=Vialli e Sousa primi della classe|author=Marco Ansaldo|publisher=La Stampa|date=22 мај 1995|page=33}}</ref> прекар кој го добил од својот соиграч во {{Fb team (N) Juventus}} и [[Фудбалска репрезентација на Италија|италијанската репрезентација]], [[Роберто Баџо]], поради неговиот карактеристичен начин на движење по теренот, напред-назад по крилната позиција.<ref>{{Наведена мрежна страница|url=http://www.cinquantamila.it/storyTellerThread.php?threadId=DI+LIVIO+Angelo|title=Angelo Di Livio|author=Giorgio Dell'Arti|author2=Maria Elena Ribezzo|date=17 јануари 2014|accessdate=29 октомври 2016|archive-date=2020-06-14|archive-url=https://web.archive.org/web/20200614202636/https://www.cinquantamila.it/storyTellerThread.php?threadId=DI+LIVIO+Angelo|url-status=dead}}</ref> ==Клупска кариера== ===Почетоци=== Започнал да игра фудбал во Полиспортива Буфалота, клуб кој го носи своето име по [[Буфалота|истоимениот кварт]] во [[Рим]], каде Ди Ливио пораснал.<ref>{{Наведена мрежна страница |url=http://www.pianeta-calcio.it/?page=vedi_incontri_vip&id=257 |title=Pianeta-calcio.it |accessdate=2020-06-14 |archive-date=2013-03-13 |archive-url=https://web.archive.org/web/20130313002811/http://www.pianeta-calcio.it/?page=vedi_incontri_vip&id=257 |url-status=dead }}</ref> На возраст од петнаесет години, тој се приклучил на младинскиот тим на {{Fb team (N) Roma}}, со која го освоил [[Турнир Вијареџо|Турнирот Вијареџо]] во 1983 година. Во сезоната 1984-1985, бил промовиран во првиот тим на Рома, но не добил шанса од тренерот [[Роберто Клаглуна]] да дебитира. Откако не направил ниту еден официјален настап за Рома во сезоната, во следната тој бил позајмен на [[ФК Реџана 1919|Реџана]] во [[Серија Ц1]], каде ги одиграл својте први минути како професионалец завршувајќи го престојот таму со 13 настапи. Потоа, тој бил позајмен една сезона и во [[Ночерина Калчо|Ночерина]] во истата лига, каде го постигнал првиот гол во својата кариера. Во клубот тој играл заедно со [[Алдо Фирикано]], кој подоцна му бил соиграч и во {{Fb team (N) Fiorentina}}.<ref>{{Наведена мрежна страница|url=https://www.tuttomercatoweb.com/serie-b/nocerina-l-ex-firicano-sono-rimasto-legato-ai-colori-rossoneri-340043|title=Nocerina, l'ex Firicano: "Sono rimasto legato ai colori rossoneri"|publisher=tuttomercatoweb.com|date=22 март 2012|accessdate=14 јуни 2020}}</ref> [[Податотека:Angelo Di Livio, Perugia '88-89.jpg|thumb|left|175px|Ди Ливио во дресот на {{Fb team (N) Perugia}} во сезоната 1988-1989.]] Во летото 1987 година, Ди Ливио бил испратен на трета позајмица по ред, приклучувајќи и се на {{Fb team (N) Perugia}} со која се натпреварувал во [[Серија Ц2]]. Веќе во првата сезона тој заедно со уште еден голем талент во тоа време [[Фабрицио Раванели]] (со кој подоцна ќе играат заедно и во Јувентус) помогнале да биде освоено првенството и Перуџа да избори промоција во Ц1.<ref>{{Наведена мрежна страница|url=https://www.ilposticipo.it/interviste/di-livio-tifavo-roma-da-bambino-ma-mi-merito-la-stella-allo-stadium-i-calciatori-di-oggi-salvo-solo-de-rossi-e-chiellini-e-su-totti/|title=Di Livio: “Tifavo Roma da bambino, ma mi merito la stella allo Stadium. I calciatori di oggi? Salvo solo De Rossi e Chiellini. E su Totti…”|publisher=ilposticipo.it|language=it|date=21 декември 2018|accessdate=15 јуни 2020|archive-date=2020-06-15|archive-url=https://web.archive.org/web/20200615123504/https://www.ilposticipo.it/interviste/di-livio-tifavo-roma-da-bambino-ma-mi-merito-la-stella-allo-stadium-i-calciatori-di-oggi-salvo-solo-de-rossi-e-chiellini-e-su-totti/|url-status=dead}}</ref> По завршувањето на сезоната, клубот од [[Умбрија]] го откупил Ди Ливио од Рома и тој останал во црвено-белите уште една цела сезона, пред да ја напушти Перуџа во октомври 1989 година кога во есенската трансфер-сесија се преселил во {{Fb team (N) Padova}}, во [[Серија Б]].<ref name="tuttojuve1" /> ===Падова=== Дебитирал во втората италијанската лига на 22 октомври 1989, во натпреварот Падова-[[УС Анконитана АСД|Анкона]] 1-2. Својот прв гол за Падова го постигнал на 10 декември 1989, во победата со 1-0 на гостувањето кај [[УС Катанцаро 1929|Катанцаро]]. Тој одиграл 4 сезони во Падова, останувајќи во клубот од [[Венето]] до завршувањето на сезоната 1992-1993. Вкупно за клубот одиграл 138 првенствени натпревари и постигнал 13 голови. ===Јувентус=== По долги години играње во помали клубови, во летото 1993 година Ди Ливио заедно со соиграчот од Падова, [[Алесандро Дел Пјеро]], потпишале за еден од најсилните италијански клубови {{Fb team (N) Juventus}} воден од тренерот [[Џовани Трапатони]].<ref name="tuttojuve1"/> Трансферот на Ди Ливио изнесувал 4 милијарди италијански лири.<ref>{{Наведена книга|title=Calciatori ‒ La raccolta completa Panini 1961-2012|publisher=Panini|language=it|year=2012|pages=10|volume=Vol. 10 (1993-1994)}}</ref> Своето деби во [[Серија А]] го имал возраст од 27 години, на 5 септември 1993 година во гостинскиот натпревар против клубот во кој поникнал, {{Fb team (N) Roma}}, што завршил 2-1 за домаќините. Својот прв гол за ''бјанконерите'' го постигнал на 27 октомври, во поразот со 4-3 од [[ФК Венеција|Венеција]] во [[Фудбалски куп на Италија|Купот на Италија]], додека својот прв гол во лигата го постигнал на почетокот на неговата втора сезона во Јувентус, на 25 септември 1994 година, во победата со 1-0 на домашен терен над {{Fb team (N) Sampdoria}}. Втората сезона во [[Торино]] под водството на новиот тренер [[Марчело Липи]] ја завршил со 27 настапи (1 гол) во [[Серија А 1994-1995|Серија А]] и 9 настапи во [[Фудбалски куп на Италија 1994-1995|Купот на Италија]], помагајќи му на Јувентус да ја освои [[Двојна круна (фудбал)|двојната круна]]: првенството и купот, што биле и првите два освоени трофеи во кариерата на Ди Ливио. Клубот исто така стигнал до финалето на [[Куп на УЕФА 1994-1995|Купот на УЕФА]], каде биле поразени од друг италијански клуб {{Fb team (N) Parma}} со вкупен резултат 2-1 за ''млекарите''. Ди Ливио играл и во двата финални натпревари. Во сезоната 1995-1996, Ди Ливио го постигнал својот прв гол во европските натпревраувања, откако ја погодил мрежата на [[Романија|романската]] екипа [[ФК Стеауа Букурешт|Стеауа Букурешт]] во победата со 3-0 на [[Деле Алпи]] во групната фаза од [[УЕФА Лига на шампиони 1995/96|Лигата на шампионите]]. Својот трет трофеј со Јувентус го освоил во [[Суперкуп на Италија 1995|Суперкупот на Италија]] по победата со 1-0 над Парма во Торино; тој се појавил во игра од клупата за резерви на местото на стрелецот на единствениот гол во овој натпревар [[Џанлука Вијали]] во 78-мата минута. И во текот на оваа сезона тој бил стандарен првотимец забележувајќи 44 настапи во сите натпреарувања. Јувентус не успеал да ги одбрани титулите во Серија А и Купот на Италија, но затоа ја освоиле својата втора титула во [[УЕФА Лига на шампиони 1995/96|Лигата на шампионите]], победувајќи го холандскиот {{Fb team (N) Ajax}} во [[Финале на УЕФА Лигата на шампионите во 1996 година|финалето]] одиграно во [[Рим]] по изведување на пенали со 4-2 откако во регуларниот тек на натпреварот и продолженијата резултатот бил нерешен 1-1. Ди Ливио влегол во игра во 57-мата минута од финалето на местото на [[Пауло Соуса]], а после победата на Јувентус, тој се приклучил на мала група на играчи кои го освоиле ова престижно натпреварување во својот роден град; покрај Ди Ливио тоа го сториле уште [[Енрике Матеос]] и [[Мигел Муњос]] (Мадрид), [[Алекс Степни]] (Лондон), [[Никола Анелка]] (Париз) и [[Гарет Бејл]] (Кардиф).<ref>{{Наведена мрежна страница|language=en|author=Andrew Richardson|url=https://www.thesun.co.uk/sport/football/3531959/gareth-bale-real-madrid-juventus-champions-league/|title=Gareth Bale to make history if Real Madrid beat Juventus in Champions League final as sixth man to win it in home city|date=10 мај 2017}}</ref> [[Податотека:Angelo Di Livio Juventus.jpg|thumb|right|Ди Ливио во дресот на Јувентус.]] Во следните две сезони, Ди Ливио освоил уште две скудета во Серија А и играл уште две финалиња во Лигата на шампионите, но за разлика од првото овие две финалиња биле со неповолен исход за неговиот Јувентус откако тие биле поразени со 3-1 од {{Fb team (N) Borussia Dortmund}} во [[Минхен]] ([[Финале на УЕФА Лигата на шампионите во 1997 година|1997]]) и со 1-0 од {{Fb team (N) Real Madrid}} во [[Амстердам]] ([[Финале на УЕФА Лигата на шампионите во 1998 година|1998]]). Покрај тоа освоил уште еден [[Суперкуп на Италија 1997|Суперкуп на Италија]] победувајќи ја {{Fb team (N) Vicenza}} со 3-0, [[Суперкуп на УЕФА|Суперкупот на УЕФА]] победувајќи го {{Fb team (N) Paris Saint-Germain}} со вкупен резултат 9-2 и [[Интерконтинентален куп|Интерконтиненталниот куп]] со победа над [[ФК Ривер Плејт|Ривер Плејт]] со 1-0; тој играл во сите тие натпревари. Неговата последна сезона во дресот на Јувентус била сезоната 1998-1999, во која клубот доживеал неочекуван крах и долгогодишниот тренер Липи бил отпуштен и заменет со [[Карло Анчелоти]]. По завршувањето на сезоната, клубот се решил за поголема реконструкција и продажба на некои повозрасни играчи со подолг стаж во клубот, како Ди Ливио, [[Анџело Перуци]] и [[Дидје Дешан]]. Вкупо за Јувентус одиграл шест сезони во кои забележал 269 настапи и постигнал 6 гола. ===Фјорентина=== И покрај силната врска која ја имал со Јувентус, во летото 1999 година тој бил продаден против негова волја во {{Fb team (N) Fiorentina}}. Дебитирал за ''виола'' на 11 август 1999, во натпреварот од квалификациите за [[УЕФА Лига на шампиони 1999/2000|Лигата на шампионите]] против полската екипа {{Fb team (N) Widzew Lodz}}, во кој неговиот тим забележал победа со 3-1 на [[Стадион Артемио Франки|Артемио Франки]]. Својот прв гол во виолетовиот дрес го постигнал на 6 ноември 1999, во ремито 1-1 на гостувањето против {{Fb team (N) Cagliari}} во Серија А. Во сезоната 2000-2001, Ди Ливио го освоил својот прв трофеј со Фјорентина, [[Фудбалски куп на Италија 2000-2001|Купот на Италија]], после победата со вкупен резултат 2-1 во финалето против {{Fb team (N) Parma}}; ова бил неговиот втор трофеј во купот во неговата кариера по оној освоен со ''бјанконерите'' шест години порано. Сепак, само година дена по овој успех, следеле тешки денови за клубот од [[Фиренца]] кој се соочил со големи финансиски проблеми и на крајот со испаѓање од Серија А по 7 последователни сезони таму. Набргу потоа во 2002 година Фјорентина прогласила банкрот, по што била преместена во [[Серија Ц2]] под новото име [[Флорентија Виола сезона 2002-2003|Флорентија Виола]], а Ди Ливио - кој бил назначен за [[капитен]] на ''виола'' во претходната сезона - решил да остане со цел да му помогне на клубот во овие тешки денови. Откако клубот, кој станал носител на спортската традиција на исчезнатиот популарен италијански клуб, го освоил Ц2 првенството тие истовремено добиле уште една промоција и право да играат во Серија Б следната сезона заради спортските заслуги остварени во минатото. Следната сезона во Серија Б, клубот го вратил старото име Фјорентина, а Ди Ливио одиграл 41 натпревар и постигнал 4 гола; тој исто така играл за својот тим и во двата натпревари против {{Fb team (N) Perugia}} во плејофот за промоција во Серија А, помагајќи му на клубот конечно да се врати во највисокиот ранг на италијанскиот фудбал по само две години пауза. Ди Ливио останал во Фјорентина до крајот на сезоната 2004-2005, по која клубот не му го обновил договорот и тој решил да се пензионира од активното играње фудбал. Својот последен официјален натпревар го одиграл на 29 мај 2005 во победата над [[Бреша Калчо|Бреша]] со 3-0. Вкупно за Фјорентина одиграл 214 натпревари и постигнал 8 голови. ==Репрезентативна кариера== Своето деби за [[Фудбалска репрезентација на Италија|сениорската репрезентација на Италија]] го направил на возраст од 29 години, на 6 септември 1995, во натпреварот Италија-{{NazNB|FUrep|SLO}} (1-0). Потоа тој бил повикуван од страна на четири различни селектори и учествувал на неколку турнири: [[Европско првенство во фудбал 1996|Европското првенство 1996]] во Англија (под водство на [[Ариго Саки]]), [[Светско првенство во фудбал 1998|Светското првенство 1998]] во Франција (со [[Чезаре Малдини]]), [[Европско првенство во фудбал 2000|Европското првенство 2000]] во Белгија и Холандија (со [[Дино Ѕоф]]) и, речиси со 36 години, настапил и на [[Светско првенство во фудбал 2002|Светското првенство 2002]] во Јужна Кореја и Јапонија (со Џовани Трапатони). На 18 јуни 2002 година, Ди Ливио го одиграл својот последен натпревар во националниот дрес, во осминафиналето на мундијалот во 2002, против домаќинот {{NazNB|FUrep|KOR}}: незаборавно, во текот на овој натпревар, сите погледи биле свртени кон судијата [[Бајрон Морено]], кој го исклучил од игра [[Франческо Тоти]].<ref>{{Наведена мрежна страница|url=https://www.calcionews24.com/di-livio-italia-corea-del-sud-2002-fu-uno-scandalo-lo-sanno-tutti/|title=Di Livio: «Italia-Corea del Sud 2002 fu uno scandalo, lo sanno tutti»|date=21 мај 2020|accessdate=16 јуни 2020}}</ref> Во една изјава потоа Ди Ливио рекол дека судијата Морено му го уништил мундијалот.<ref>{{Наведена мрежна страница|url=http://www.violanews.com/news.asp?idnew=57533|title=Di Livio: «Moreno rovinò il mio Mondiale»|date=8 јуни 2010|accessdate=9 август 2010|url-status=dead}}{{Мртва_врска|date=September 2021 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }}</ref> Вкупно тој забележал 40 настапи за ''аѕурите'', од кои само во 12 играл од почеток до крајот на натпреварот. === Хронологија на репрезентативните настапи === {{Репрезентативни настапи|ITA}} {{Cronopar|6-9-1995|Удине|ITA|1|0|SLO||Квалификации за Евро|1996|}} {{Cronopar|8-10-1995|Сплит|CRO|1|1|ITA||Квалификации за Евро|1996|}} {{Cronopar|24-1-1996|Терни|ITA|3|0|WAL||Пријателска|13={{suboff|79}}}} {{Cronopar|29-5-1996|Кремона|ITA|2|2|BEL||Пријателска|13={{suboff|46}}}} {{Cronopar|1-6-1996|Будимпешта|HUN|0|2|ITA||Пријателска|}} {{Cronopar|11-6-1996|Ливерпул|ITA|2|1|RUS||Евро|1996|Прва фаза|13={{suboff|62}}}} {{Cronopar|19-6-1996|Манчестер|ITA|0|0|GER||Евро|1996|Прва фаза|13={{subon|81}}}} {{Cronopar|5-10-1996|Кишињев|MDA|1|3|ITA||Квал. за СП|1998|13={{subon|46}}}} {{Cronopar|9-10-1996|Перуџа|ITA|1|0|GEO (1990-2004)||Квал. за СП|1998|13={{suboff|82}}}} {{Cronopar|22-1-1997|Палермо|ITA|2|0|NIR||Пријателска|13={{suboff|79}}}} {{Cronopar|12-2-1997|Лондон|ENG|0|1|ITA||Квал. за СП|1998}} {{Cronopar|29-3-1997|Трст|ITA|3|0|MDA||Квал. за СП|1998|13={{suboff|75}}}} {{Cronopar|2-4-1997|Хожув|POL|0|0|ITA||Квал. за СП|1998}} {{Cronopar|30-4-1997|Неапол|ITA|3|0|POL||Квал. за СП|1998}} {{Cronopar|4-6-1997|Нант|ENG|2|0|ITA||Турнир во Франција|13={{suboff|46}}}} {{Cronopar|8-6-1997|Лион|ITA|3|3|BRA||Турнир во Франција|13={{subon|88}}}} {{Cronopar|11-6-1997|Париз|ITA|2|2|FRA||Турнир во Франција}} {{Cronopar|10-9-1997|Тбилиси|GEO (1990-2004)|0|0|ITA||Квал. за СП|1998|}} {{Cronopar|11-10-1997|Рим|ITA|0|0|ENG||Квал. за СП|1998}} {{Cronopar|28-1-1998|Катанија|ITA|3|0|SVK||Пријателска|13={{suboff|46}}}} {{Cronopar|2-6-1998|Гетеборг|SWE|1|0|ITA||Пријателска|13={{suboff|46}}}} {{Cronopar|11-6-1998|Бордо|ITA|2|2|CHL||Светско првенство|1998|Прва фаза|13={{suboff|61}}}} {{Cronopar|17-6-1998|Монпелје|ITA|3|0|CMR||Светско првенство|1998|Прва фаза|13={{subon|83}}}} {{Cronopar|27-6-1998|Марсеј|ITA|1|0|NOR||Светско првенство|1998|Осминафинале|13={{subon|63}}}} {{Cronopar|3-7-1998|Париз|ITA|0|0|FRA||Светско првенство|1998|Четвртфинале|dts|3-4}} {{Cronopar|5-6-1999|Болоња|ITA|4|0|WAL||Квалификации за Евро|2000|13={{subon|69}}}} {{Cronopar|9-6-1999|Лозана|CHE|0|0|ITA||Квалификации за Евро|2000|13={{subon|60}}}} {{Cronopar|11-6-2000|Арнем|TUR|1|2|ITA||Евро|2000|Прва фаза|13={{subon|83}}}} {{Cronopar|19-6-2000|Ајндховен|ITA|2|1|SWE||Евро|2000|Прва фаза|13={{suboff|64}}}} {{Cronopar|7-10-2000|Милано|ITA|3|0|ROU||Квал. за СП|2002}} {{Cronopar|11-10-2000|Анкона|ITA|2|0|GEO (1990-2004)||Квал. за СП|2002}} {{Cronopar|15-11-2000|Торино|ITA|1|0|ENG||Пријателска|13={{suboff|52}}}} {{Cronopar|28-3-2001|Трст|ITA|4|0|LTU||Квал. за СП|2002|13={{subon|82}}}} {{Cronopar|25-4-2001|Перуџа|ITA|1|0|RSA||Пријателска|13={{subon|82}}}} {{Cronopar|2-6-2001|Тбилиси|GEO (1990-2004)|1|2|ITA||Квал. за СП|2002|13={{subon|58}}}} {{Cronopar|6-10-2001|Парма|ITA|1|0|HUN||Квал. за СП|2002|13={{subon|79}}}} {{Cronopar|7-11-2001|Саитама|JPN|1|1|ITA||Пријателска|13={{subon|89}}}} {{Cronopar|18-5-2002|Прага|CZE|1|0|ITA||Пријателска|13={{subon|69}}}} {{Cronopar|3-6-2002|Сапоро|ITA|2|0|ECU||Светско првенство|2002|Прва фаза|13={{subon|64}}}} {{Cronopar|18-6-2002|Теџон|ITA|1|2|KOR||Светско првенство|2002|Осминафинале|зг|13={{suboff|72}}}} {{Cronofin|40|0|69||Играчи на италијанската фудбалска репрезентација#Вечна список на играчи по бројот на настапи за италијанската репрезентација}} ==Статистика== ===Клупска статистика=== ''Статистиката е ажурирана на 29 мај 2005.'' {| class="wikitable center" style="text-align:center; font-size:90%" |- ! rowspan="2" | Сезона ! rowspan="2" | Клуб ! colspan="3" | Првенство ! colspan="3" | Национален куп ! colspan="3" | Континентален куп ! colspan="3" | Останати купови ! colspan="2" | Вкупно |- ! Лига ! Наст ! Гол ! Лига ! Наст ! Гол ! Лига ! Наст ! Гол ! Лига ! Наст ! Гол ! Наст ! Гол |- || [[ФК Рома сезона 1984-1985|1984-1985]] || {{flagsport|ITA}} {{Fb team (N) Roma}} || [[Серија А 1984-1985|А]] || 0 || 0 || [[Фудбалски куп на Италија 1984-1985|КИ]] || 0 || 0 || [[УЕФА Куп на победниците на куповите 1984-1985|КПК]] || 0 || 0 || - || - || - || 0 || 0 |- || [[ФК Реџана 1919 сезона 1985-1986|1985-1986]] || {{flagsport|ITA}} {{Fb team (N) Reggiana}} || [[Серија Ц1 1985-1986|Ц1]] || 13 || 0 || [[Фудбалски куп на Италија 1985-1986|КИ]] || 5 || 0 || - || - || - || - || - || - || 18 || 0 |- || [[ФК Ночерина 1910 сезона 1986-1987|1986-1987]] || {{flagsport|ITA}} [[ФК Ночерина 1910|Ночерина]] || [[Серија А Ц1 1986-1987|Ц1]] || 31 || 1 || - || - || - || - || - || - || - || - || - || 31 || 1 |- | [[ФК Перуџа сезона 1987-1988|1987-1988]] || rowspan=3 | {{flagsport|ITA}} {{Fb team (N) Perugia}} || [[Серија Ц2 1987-1988|Ц2]] || 34 || 3 || - || - || - || - || - || - || - || - || - || 34 || 3 |- | [[ФК Перуџа сезона 1988-1989|1988-1989]] || [[Серија Ц1 1988-1989|Ц1]] || 33 || 1 || - || - || - || - || - || - || - || - || - || 33 || 1 |- | [[ФК Перуџа сезона 1989-1990|јул.-окт. 1989]] || [[Серија Ц1 1989-1990|Ц1]] || 5 || 0 || - || - || - || - || - || - || - || - || - || 5 || 0 |- !colspan="3"| Вкупно Перуџа || 72 || 4 || || - || - || || - || - || || - || - || 72 || 4 |- | [[ФК Падова сезона 1989-1990|окт. 1989-1990]] || rowspan=4 | {{flagsport|ITA}} {{Fb team (N) Padova}} || [[Серија Б 1989-1990|Б]] || 29 || 2 || - || - || - || - || - || - || - || - || - || 29 || 2 |- | [[ФК Падова сезона 1990-1991|1990-1991]] || [[Серија Б 1990-1991|Б]] || 36 || 3 || [[Фудбалски куп на Италија 1990-1991|КИ]] || 2 || 0 || - || - || - || - || - || - || 38 || 3 |- | [[ФК Падова сезона 1991-1992|1991-1992]] || [[Серија Б 1991-1992|Б]] || 36 || 3 || [[Фудбалски куп на Италија 1991-1992|КИ]] || 4 || 0 || - || - || - || - || - || - || 40 || 3 |- | [[ФК Падова сезона 1992-1993|1992-1993]] || [[Серија Б 1992-1993|Б]] || 36 || 5 || [[Фудбалски куп на Италија 1992-1993|КИ]] || 1 || 0 || - || - || - || - || - || - || 37 || 5 |- !colspan="3"| Вкупно Падова || 137 || 13 || || 7 || 0 || || - || - || || - || - || 144 || 13 |- | [[ФК Јувентус сезона 1993-1994|1993-1994]] || rowspan=6 | {{flagsport|ITA}} {{Fb team (N) Juventus}} || [[Серија А 1993-1994|А]] || 33 || 0 || [[Фудбалски куп на Италија 1993-1994|КИ]] || 2 || 1 || [[Куп на УЕФА 1993-1994|КУ]] || 2 || 0 || - || - || - || 37 || 1 |- | [[ФК Јувентус сезона 1994-1995|1994-1995]] || [[Серија А 1994-1995|А]] || 27 || 1 || [[Фудбалски куп на Италија 1994-1995|КИ]] || 9 || 0 || [[Куп на УЕФА 1994-1995|КУ]] || 10 || 0 || - || - || - || 46 || 1 |- | [[ФК Јувентус сезона 1995-1996|1995-1996]] || [[Серија А 1995-1996|А]] || 32 || 0 || [[Фудбалски куп на Италија 1995-1996|КИ]] || 2 || 0 || [[УЕФА Лига на шампиони 1995/96|ЛШ]] || 9 || 1 || [[Суперкуп на Италија 1995|СИ]] || 1 || 0 || 44 || 1 |- | [[ФК Јувентус сезона 1996-1997|1996-1997]] || [[Серија А 1996-1997|А]] || 32 || 1 || [[Фудбалски куп на Италија 1996-1997|КИ]] || 4 || 0 || [[УЕФА Лига на шампиони 1996/97|ЛШ]] || 11 || 0 || [[Суперкуп на УЕФА 1996|СУ]]+[[Интерконтинентален куп 1996|ИнтК]] || 2+1 || 0 || 50 || 1 |- | [[ФК Јувентус сезона 1997-1998|1997-1998]] || [[Серија А 1997-1998|А]] || 30 || 0 || [[Фудбалски куп на Италија 1997-1998|КИ]] || 6 || 0 || [[УЕФА Лига на шампиони 1997/98|ЛШ]] || 7 || 0 || [[Суперкуп на Италија 1997|СИ]] || 1 || 0 || 44 || 0 |- | [[ФК Јувентус сезона 1998-1999|1998-1999]] || [[Серија А 1998-1999|А]] || 33+2<ref>Плејоф за [[Куп на УЕФА]]/[[Интертото куп|Интертото]].</ref> || 1 || [[Фудбалски куп на Италија 1998-1999|КИ]] || 4 || 1 || [[УЕФА Лига на шампиони 1998/99|ЛШ]] || 8 || 0 || [[Суперкуп на Италија 1998|СИ]] || 1 || 0 || 48 || 2 |- !colspan="3"| Вкупно Јувентус || 187+2 || 3 || || 27 || 2 || || 47 || 1 || || 6 || 0 || 269 || 6 |- || [[ФК Фјорентина сезона 1999-2000|1999-2000]] || rowspan=6|{{flagsport|ITA}} {{Fb team (N) Fiorentina}} || [[Серија А 1999-2000|А]] || 30 || 2 || [[Фудбалски куп на Италија 1999-2000|КИ]] || 2 || 0 || [[УЕФА Лига на шампиони 1999/2000|ЛШ]] || 14<ref>2 настапи во третото квалификациско коло.</ref> || 0 || - || - || - || 46 || 2 |- || [[ФК Фјорентина сезона 2000-2001|2000-2001]] || [[Серија А 2000-2001|A]] || 33 || 1 || [[Фудбалски куп на Италија 2000-2001|КИ]] || 8 || 0 || [[Куп на УЕФА 2000-2001|КУ]] || 2 || 0 || - || - || - || 43 || 1 |- || [[ФК Фјорентина сезона 2001-2002|2001-2002]] || [[Серија А 2001-2002|А]] || 32 || 1 || [[Фудбалски куп на Италија 2001-2002|КИ]] || 0 || 0 || [[Куп на УЕФА 2001-2002|КУ]] || 4 || 0 || [[Суперкуп на Италија 2001|СИ]] || 1 || 0 || 37 || 1 |- | [[Флорентија Виола сезона 2002-2003|2002-2003]] || [[Серија Ц2 2002-2003|Ц2]] || 21 || 0 || [[Фудбалски куп на Италија Серија Ц 2002-2003|КИ-Ц]] || 3 || 0 || - || - || - || - || - || - || 24 || 0 |- | [[ФК Фјорентина сезона 2003-2004|2003-2004]] || [[Серија Б 2003-2004|Б]] || 41+2<ref>Плејоф за промоција.</ref> || 4 || [[Фудбалски куп на Италија Серија Ц 2003-2004|КИ-Ц]] || 2 || 0 || - || - || - || - || - || - || 45 || 4 |- | [[ФК Фјорентина сезона 2004-2005|2004-2005]] || [[Серија А 2004-2005|А]] || 12 || 0 || [[Фудбалски куп на Италија 2004-2005|КИ]] || 7 || 0 || - || - || - || - || - || - || 19 || 0 |- !colspan="3"| Вкупно Фјорентина || 169+2 || 8 || || 22 || 0 || || 20 || 0 || || 1 || 0 || 214 || 8 |- !colspan="3"| Вкупно во кариерата || 613 || 29 || || 61 || 2 || || 67 || 1 || || 7 || 0 || 748 || 32 |} ===Репрезентативна статистика=== :Извор:<ref>{{Наведена мрежна страница|url=http://www.rsssf.com/miscellaneous/dilivio-intl.html|title=Архивиран примерок|accessdate=13 October 2010|url-status=dead|archiveurl=https://web.archive.org/web/20110527222400/http://www.rsssf.com/miscellaneous/dilivio-intl.html|archivedate=27 May 2011 }}</ref> {|class="wikitable" style="text-align:center" |colspan="3"|'''[[Фудбалска репрезентација на Италија]]''' |- !Год.!!Наст!!Гол |- |1995||2||0 |- |1996||7||0 |- |1997||10||0 |- |1998||6||0 |- |1999||2||0 |- |2000||5||0 |- |2001||5||0 |- |2002||3||0 |- !Вкупно||40||0 |} ==Титули== ===={{flagsport|ITA}} Рома==== *'''[[Турнир Вијареџо]]''' : 1 : 1983 ===={{flagsport|ITA}} Перуџа==== *'''[[Серија Ц2]]''' : 1 : 1987-1988 <small>(група Ц)</small> ===={{flagsport|ITA}} Јувентус ==== *'''{{Трофеј-Скудето}} [[Серија А]]''' : 3 : 1994–1995, 1996–1997, 1997–1998 *'''{{Трофеј-Куп на Италија}} [[Фудбалски куп на Италија|Куп на Италија]]''' : 1 : 1994-1995 *'''{{Трофеј-Суперкуп на Италија}} [[Суперкуп на Италија]]''' : 2 : 1995, 1997 *'''{{Трофеј-Лига на шампиони}} [[УЕФА Лига на шампиони]]''' : 1 : 1995–1996 *'''{{Трофеј-Интерконтинентален куп}} [[Интерконтинентален куп]]''' : 1 : 1996 *'''{{Трофеј-Суперкуп на Европа}} [[Суперкуп на УЕФА]]''' : 1 : 1996 ===={{flagsport|ITA}} Фјорентина==== *'''[[Фудбалски куп на Италија|Куп на Италија]]''' : 1 : 2000-2001 *'''[[Серија Ц2]]''' : 1 : 2002-2003 <small>(група Б)</small> ==Почести== [[Податотека:Cavaliere OMRI BAR.svg|60px]] [[Орден за заслуги на Италијанската Република]] <br> — [[Рим]], [[12 јули]] [[2000]]. На иницијатива на [[Претседател на Италија|Претседателот на Републиката]].<ref>{{Наведена мрежна страница|url=http://www.quirinale.it/elementi/DettaglioOnorificenze.aspx?decorato=89841|title=Cavaliere Ordine al merito della Repubblica Italiana Sig. Angelo Di Livio|accessdate=9 август 2010}}</ref> == Наводи == {{наводи}} == Библиографија == <!-- ВНИМАНИИЕ! ОВОЈ ПАСУС ОД СТАТИЈАТА НАДОПОЛНУВА НЕКОЈ НАВОДИ, ОДНОСНО СО КЛИКАЊЕ НА ИМЕТО НА АВТОРОТ ВО НАВОДОТ ВОДИ ОВДЕ И ПОКАЖУВА ОД КОЈА КНИГА Е НАВЕДЕНО. ВЕ МОЛАМ НЕ ГО БРИШЕТЕ ОВОЈ ПАСУС!--> * {{Cite book (bibliography) | author=Alberto Polverosi |title= [http://www.treccani.it/enciclopedia/angelo-di-livio_(Enciclopedia-dello-Sport) DI LIVIO, Angelo] (Enciclopedia-dello-Sport)| | language = италијански |година=2002 |cid=Polverosi}} ==Надворешни врски== {{Порталкутија |right=yes |boxwidth=200px |marign=0px |name1=Биографија |image1=P vip.svg |name2=Фудбал |image2=Soccer ball.svg |name3=Италија |image3=Flag of Italy.svg }} {{рв|Angelo Di Livio}} *[https://int.soccerway.com/players/angelo-di-livio/104077/ Анџело Ди Ливио на soccerway] *[https://www.transfermarkt.com/angelo-di-livio/profil/spieler/21148 Анџело Ди Ливио на transfermarkt] *[https://www.espn.com/soccer/player/_/id/82107/angelo-di-livio Анџело Ди Ливио на espn] *[https://www.whoscored.com/Players/106635 Анџело Ди Ливио на whoscored] *{{en}} [http://www.rsssf.com/miscellaneous/dilivio-intl.html Статистика на RSSSF.com] {{Јувентус-Шампион на Европа 1996}} {{Состав на Италија на ЕП фудбал 1996}} {{Состав на Италија на СП фудбал 1998}} {{Состав на Италија на ЕП фудбал 2000}} {{Состав на Италија на СП фудбал 2002}} {{ОСНОВНОПОДРЕДУВАЊЕ:Ди Ливио, Анџело}} [[Категорија:Фудбалери на ФК Рома]] [[Категорија:Фудбалери на ФК Перуџа]] [[Категорија:Фудбалери на ФК Падова]] [[Категорија:Фудбалери на ФК Јувентус]] [[Категорија:Фудбалери на ФК Фјорентина]] [[Категорија:Италијански фудбалери]] [[Категорија:Живи луѓе]] [[Категорија:Фудбалери во Серија А]] [[Категорија:Родени во 1966 година]] hmnd9cer66cze27uj6obrpzsrv994pd 0 1061941 5380227 5348155 2025-06-14T22:34:55Z CommonsDelinker 746 Замена на [[File:25_rubles_palladium_1989_Ivan_III.jpg]] со [[File:RR3415-0002_25_rubles_palladium_1989_Ivan_III.jpg]] (од страна на [[c:User:CommonsDelinker|CommonsDelinker]] поради: [[:c:COM:FR|File renamed]]: [[:c:COM:FR#FR4|Criterion 4]] (harmonizing 5380227 wikitext text/x-wiki {{инфокутија паладиум}} '''Паладиум''' (Pd, лат. palladium) — хемиски елемент со симбол '''Pd''' атомски број 46 од VIIIB група. Тој е редок [[метал]] , со сребреникаво бела боја. Бил откриен во 1803 година од страна на [[Вилијам Хјуд Волстон]] во Лондон. Тој го именувал металот според [[Палада|астеоридот Палада]]. Металите: Паладиум, [[Платина]], [[Родиум]], [[Рутениум]], [[Иридиум]] и [[Осмиум]] формират група елементи која е наречена [[платинска група]] на метали. Тие имаат слични хемиски својства. Паладиумот има најниска точка на топење од групата. Повеќе од половина од достапната количина на паладиумот во светот (и неговиот [[конгенист]] [[платина]]) се користи за катализатори, кој претвораат до 90% од штетните гасови во [[издувен систем|издувните системи]] на автомобилите во помалку штетни супстанци (од штетните: јаглеводороди ([[:en:Hydrocarbon|hydrocarbons]]), јаглерод моноксид, азот диоксид''';''' во помалку штетните спагаат: азот, јаглерод диоксид и водена пареа). Паладиумот, исто така, се користи во електроника, стоматологија, медицина, прочистување на водород (во производство), применета хемија, третирање на подземни води и накит. Паладиумот е клучна компонента во горивните ќелии, во кои се одвива реакција помеѓу водород и кислород за да се добие струја, топлина и вода. [[Руда|Рудните]] резерви на платина и други метали од [[платинска група|платинската група]] се ретки. Најголемите резерви можат да се најдат во норитскиот појас од комплексот Бушвелд Игнеус ([[:en:Bushveld Igneous Complex|Igneous Complex]]) распространет во Трансваловиот басен ([[:en:Transvaal Basin|Transvaal Basin]]) во Јужно Африканска Република; комплексот Стилвотер ([[:en:Stillwater igneous complex|Stillwater Complex]]) во [[Монтана]], [[Соединети Американски Држави|САД]]; Базенот Садбери ([[:en:Sudbury Basin|Sudbury Basin]]) и округот Тандер Беј ([[:en:Thunder Bay District|Thunder Bay District]]) во [[Онтарио]], [[Канада]]; и комплексот [[Нориљск]] во Русија. Паладиумот, исто така, може да се добие со [[рециклирање]] на искористени [[катализатор]]и. Поради широката примена и ограничените резерви има голем интерес за [[:en:Palladium as an investment|инвестирање]]. ==Каратеристики== Паладиумот припаѓа на десеттата група на периодниот систем. Конфигурацијата во последните електонски орбитали е во соогласност со хундово правило. Електроните од Ѕ(С) орбиталата се придрижуваат до D(Д) пополнувајки ја, бидејќи имаат помала енергија. {| class="wikitable floatleft" border="1" cellpadding="3" cellspacing="0" |- ![[атомски број|Z]] !! [[хемиски елемент|Елемент]] !! [[Електронски слој|Број на електрони/слоеви]] |- | 28 || [[никел]] || 2, 8, 16, 2 (или 2, 8, 17, 1) |- | 46 || паладиум || 2, 8, 18, 18 |- | 78 || [[платина]] || 2, 8, 18, 32, 17, 1 |- | 110 || [[дармштатиум]] || 2, 8, 18, 32, 32, 16, 2 (предвидено) |} Паладиумот е мек сребрено бел метал кој наликува на платина. Од платинската група на метали паладиумот има најмала густина и најниска точка на топење. При жарење е мек и еластичен([[Дуктилност|дуктилен]]) а при ладење му се зголемува неговата цврстина и јачина. Паладиумот се раствора полека во концентрирана азотна киселина, во концентрирана сулфурна киселина и во хлороводородна киселина. Лесно се раствора на собна температура во [[царска вода]] (aqua regia). Паладиумот не реагира со кислород на стандардна температура (кога ќе се изложи на воздух, не потемнува и не го губи сјајот). Кога паладиум ќе се загрее на тепература од 800&nbsp;°C ќе се создаде слој од паладиум(II) оксид(PdO). Доколку е изложен на влажен воздух кој содржи сулфур може делумно да го изгуби сјајот(кородира).<ref>{{Наведена книга|last1=Craig|first1=Bruce D.|last2=Anderson |first2=David S. |title=Handbook of corrosion data |date=1995 |publisher=ASM International |isbn=978-0-87170-518-1|page=126 |url=https://books.google.com/books?id=KXwgAZJBWb0C&pg=RA1-PT126|chapter= Atmospheric Environment}}</ref> Кога тенок слој од паладиум ќе се бомбардира со алфа-честички, на ниска температура ќе покаже суперспроводливи особини, при T_c=3.2 K.<ref>B. Strizker, Phys. Rev. Lett., 42, 1769 (1979). </ref> ===Изотопи=== {{Главна|Изотопи на паладиумот}} Во природата може да се најдат седум [[изотоп]]и од паладиум, од кој шест се стабилни изотопи. Најстабилните [[радиоизотоп]]и ([https://prezi.com/55f7iayazk0v/presentation/ радиоактивни изотопи]) се: [[Паладиум-107|¹⁰⁷Pd]] со [[Период на полураспад|период на полу распад]] од 6.5 милиони години (застапен во природата), [[Pd-103|¹⁰³Pd]] со [[Период на полураспад|период на полу распад]] од 17 денови и ¹⁰⁰Pd со [[Период на полураспад|период на полу распад]] од 3.63 денови. [[Атомска тежина|Релативна атомска маса]] на други осумнаесет изотопи се движи помеѓу 90.94948(64) [[Атомска единица за маса|u]] (⁹¹Pd) to 122.93426(64)&nbsp;[[Атомска единица за маса|u]] (¹²³Pd).<ref>{{Наведена мрежна страница|accessdate=12 November 2009|url=http://physics.nist.gov/PhysRefData/Compositions/index.html|title= Atomic Weights and Isotopic Compositions for Palladium (NIST)}}</ref> [[Период на полураспад|Периодот на полу распад]] на овие изотопи е помал од триесет минути. Исклучок се: ¹⁰¹Pd ([[Период на полураспад|период на полу распад]]: 8.47 часа), ¹⁰⁹Pd ([[Период на полураспад|период на полу распад]]: 13.7 часа), и ¹¹²Pd ([[Период на полураспад|период на полу распад]]: 21 часа).<ref name="NUBASE">{{Наведено списание| first = Audi| last = Georges|title = The NUBASE Evaluation of Nuclear and Decay Properties| journal = Nuclear Physics A| volume = 729| pages = 3–128| date = 2003| doi=10.1016/j.nuclphysa.2003.11.001| bibcode=2003NuPhA.729....3A| last2 = Bersillon| first2 = O.| last3 = Blachot| first3 = J.| last4 = Wapstra| first4 = A. H.| url = http://hal.in2p3.fr/in2p3-00014184| citeseerx = 10.1.1.692.8504}}</ref> За изотопи со помала атомска маса од најзастапениот стабилен изотоп,¹⁰⁶Pd, радиоактивното распагање се одвива преку електронски зафат(β+ распад) при што како производ на ова распаѓање се добива родиум. За изотопи со поголема атомска маса од ¹⁰⁶Pd, при бета(β- распад) радиоактиво распаѓање се добива сребро.<ref name="NUBASE"/> Радиогеничното ¹⁰⁷Ag ,што се добива преку радиоактивно распаѓање на ¹⁰⁷Pd, било откриено во 1978 <ref>{{Наведено списание|title=Evidence for the existence of ¹⁰⁷Pd in the early solar system|journal=[[Geophysical Research Letters]]|first3=R.|date=1978|volume=359|last3=Hutchison|pages=1079–1082|doi=10.1098/rsta.2001.0893|first1=W. R.|last1=Kelly|first2=G. J.|last2=Gounelle|issue=1787|bibcode=2001RSPTA.359.1991R}}</ref> во метеоритот Санта Клара [[Santa Clara, Durango|Santa Clara]]<ref>{{Наведена мрежна страница|url=http://mexicogemstones.com/pdf/MexicoMeteorites.pdf|archive-url=https://web.archive.org/web/20060506085632/http://www.mexicogemstones.com/pdf/MexicoMeteorites.pdf|url-status=dead|archive-date=2006-05-06|title=Mexico's Meteorites|work=mexicogemstones.com}}</ref> од 1976. Научниците претпоставуваат дека формирањето на малите планети со железно јадро се случило 10 милиони години по нуклеосинтезата.¹⁰⁷Pd Корелацијата на '''¹⁰⁷Pd''' наспроти '''Ag''' забележани во телата во [[Сончев Систем|Сончевиот Систем]], кои се истопиле во периодот на создавањето на системот, мора да го оддаваат присуството на нуклиди со краток живот при самото создавање на сончевиот Систем .<ref>{{Наведено списание|title=The isotopic composition of Ag in meteorites and the presence of ¹⁰⁷Pd in protoplanets| journal =Geochimica et Cosmochimica Acta|date=1990|volume=54|issue=6|pages=1729–1743|doi=10.1016/0016-7037(90)90404-9|first1=J. H.|last1 = Chen|first2=G. J.|last2=Wasserburg|bibcode = 1990GeCoA..54.1729C }}</ref> ==Соединенија== : ''{{Поврзанакат|Соединенија на паладиумот}}'' Паладиумот во соединенијата најчесто се наоѓа во 0 и +2 оксидациска состојба, но може да се најде и во други оксидациски состојби. Соединенијата на паладиум се многу слични со оние на платината. {|align="center" class="wikitable" |<center>[[File:Alpha-palladium(II)-chloride-xtal-3D-balls.png|200px]]</center>||<center>[[File:Pd6Cl12-from-xtal-1996-CM-3D-ellipsoids.png|120px]]</center> |- |<center><small>Структура на ''α''-PdCl₂</center>||<center> <small>Структура на ''β''-PdCl₂</center> |} ===Паладиум (II)=== Паладиум(II) хлорид (PdCl₂) — главен почетен материјал за други спединенија на паладиум. Тој се добива при реакција на паладиум и хлор. Се користи на хетерогени паладиумски катализатори како што се паладиум на бариум(II) сулфат паладиум на јаглерод и паладиум(II) хлорид на јаглерод.<ref>{{OrgSynth|title=Palladium Catalysts|author=Mozingo, Ralph|collvol=3|collvolpages=685|year=1955|prep=cv3p0685}}</ref> Раствори од PdCl₂ во азотна киселина реагираат со оцетна киселина по што се добива паладиум(II) ацетат. PdCl₂ реагира со лиганди(L) и гради квадратно планарни комплексни соединенија од типот PdCl₂L₂. Еден пример за вакво соединение е дериватот на бензонитрил PdX₂(PhCN)₂.<ref>{{Наведено списание|title=Bis(Benzonitrile)Dichloro Complexes of Palladium and Platinum|pages=60–63|journal=[[Inorganic Syntheses]]|volume=28|doi=10.1002/9780470132593.ch13|date=1990|first1=Gordon K.|last1=Anderson|first2=Minren|last2=Lin|last3=Sen|first3=Ayusman|last4=Gretz|first4=Efi|series=Inorganic Syntheses|isbn=978-0-470-13259-3}}</ref><ref>{{Наведено списание|doi=10.1134/S1070328408110110|title=Palladium complexes based on optically active terpene derivatives of ethylenediamine|journal=Russian Journal of Coordination Chemistry|volume=34|issue=11|pages=855–857|year=2008|last1=Zalevskaya|first1=O. A|last2=Vorob'eva|first2=E. G|last3=Dvornikova|first3=I. A|last4=Kuchin|first4=A. V}}</ref> :PdCl₂ + 2 L → PdCl₂L₂ (L = PhCN, PPh₃, NH₃, ит.н.) Комплексното соединение бис(трифенилфосфин)паладиум(II) дихлорид е корисен катализатор.<ref>{{OrgSynth|title=Palladium-catalyzed reaction of 1-alkenylboronates with vinylic halides: (1Z,3E)-1-Phenyl-1,3-octadiene|collvol=8|collvolpages=532|author=Miyaura, Norio|author2=Suzuki, Akira|last-author-amp=yes|year=1993|prep=cv8p0532}}</ref>[[File:Palladium(II) acetate.jpg|thumb|upright|[[Паладиум(II) ацетат]]]] ===Пладиум (0)=== Паладиумот формира повеќе нулаваленти комплексни соединенија со формули PdL₄, PdL₃ и PdL₂. На пример, редукција на смесата од PdCl₂(PPh₃)₂ и PPh₃ дава тетракис(трифенилфосфин)паладиум(0):<ref>{{Наведено списание|journal = [[Inorg. Synth.]]|volume = 13|pages = 121–124|title = 23. Tetrakis(triphenylphosphine)palladium(0)|first1 = D. R.|last1 = Coulson|doi = 10.1002/9780470132449.ch23|date = 1972|last2 = Satek|first2 = L. C.|last3 = Grim|first3 = S. O.|series = Inorganic Syntheses|isbn = 978-0-470-13244-9}}</ref> :2 PdCl₂(PPh₃)₂ + 4 PPh₃ + 5 [[Hydrazine|N₂H₄]] → 2 Pd(PPh₃)₄ + N₂ + 4 N₂H₅⁺Cl⁻ Друго важно паладиум(0) комплексно соединение е трис(дибензилидинацетон)дипаладиум(0) (Pd₂(dba)₃), кое што се добива со редукција на натриум тетрахлоро паладат во присуство на дибензилидинацетон.<ref>{{Наведено списание |doi=10.1039/C29700001065 |title=A novel palladium(0) complex; bis(dibenzylideneacetone)palladium(0) |journal=Journal of the Chemical Society D: Chemical Communications |issue=17 |pages=1065 |year=1970 |last1=Takahashi |first1=Y |last2=Ito |first2=Ts |last3=Sakai |first3=S |last4=Ishii |first4=Y }}</ref> Паладиум(0) како и пакадиум (II), се користат како катализатори во реакции на спојување([[palladium-catalyzed coupling reactions|coupling reactions]]) за што [[Richard F. Heck]], [[Ei-ichi Negishi]], и [[Akira Suzuki (chemist)|Akira Suzuki]] добиле Нобелова награда во 2010. таквите реакции имаат широка примена за добивање на [[:en:Fine chemical|хемикалии со голема чистота]]. Паладиум(II) ацетат, тетракис(трифенилфосфин)паладиум(0) (Pd(PPh₃)₄) и трис(дибензилидинацетон)дипаладиум(0) (Pd₂(dba)₃) се користат како катализатори или преткатализатри.<ref>{{Наведена книга|url = https://books.google.com/?id=WLb962AKlSEC&pg=PA392|chapter = Application to Organic Synthesis |page = 392|title = The Organometallic Chemistry of the Transition Metals|first = Robert H.|last = Crabtree|publisher = John Wiley and Sons|date = 2009|isbn = 978-0-470-25762-3}}</ref> ===Други оксидациски состојби=== Иако паладиум(IV) соединенијата се релативно ретки, еден пример за такво соидинение е натриум хексахлоро паладат(IV), Na₂[PdCl₆]. познати се и неколку соединенија на паладиум(III).<ref>{{Наведена книга|doi=10.1007/978-3-642-17429-2_6 |pmid=21461129 |pmc=3066514 |chapter=Palladium(III) in Synthesis and Catalysis |title=Higher Oxidation State Organopalladium and Platinum Chemistry |volume=35 |pages=129–156 |series=Topics in Organometallic Chemistry |year=2011 |last1=Powers |first1=David C |last2=Ritter |first2=Tobias |isbn=978-3-642-17428-5 }}</ref> Паладиум(VI) бил откриен во 2002,<ref name=pmid11786638>{{Наведено списание |doi=10.1126/science.1067027 |pmid=11786638 |title=Synthesis and Structure of Formally Hexavalent Palladium Complexes |journal=Science |volume=295 |issue=5553 |pages=308–310 |year=2002 |last1=Chen |first1=W |last2=Shimada |first2=S |last3=Tanaka |first3=M }}</ref><ref name=pmid11786632>{{Наведено списание |doi=10.1126/science.1067921 |pmid=11786632 |title=CHEMISTRY: A New Oxidation State for Pd? |journal=Science |volume=295 |issue=5553 |pages=288–289 |year=2002 |last1=Crabtree |first1=R. H }}</ref> но подоцна ова открие било отфлено.<ref>{{Наведено списание |pmid=19750645 |year=2002 |last1=Aullón |first1=G |title=Hexakis(silyl)palladium(VI) or palladium(II with eta2-disilane ligands? |journal=Angewandte Chemie (International Ed. In English) |volume=41 |issue=11 |pages=1956–9 |last2=Lledós |first2=A |last3=Alvarez |first3=S }}</ref><ref>{{Наведено списание |pmid=19750644 |year=2002 |last1=Sherer |first1=E. C |title=Electronic structure and bonding in hexacoordinate silyl-palladium complexes |journal=Angewandte Chemie (International Ed. In English) |volume=41 |issue=11 |pages=1953–6 |last2=Kinsinger |first2=C. R |last3=Kormos |first3=B. L |last4=Thompson |first4=J. D |last5=Cramer |first5=C. J }}</ref> Постојат комплексни соединенија на паладиум со различна валентност, на пример, Pd₄(CO)₄(OAc)₄Pd(acac)₂ формира бесконечана паладиумска низа со алтернативно мегусебно поврзани Pd₄(CO)₄(OAc)₄ и Pd(acac)₂ единици .<ref name="pmid25319757">{{Наведено списание |doi=10.1002/anie.201408461 |pmid=25319757 |title=A Motif for Infinite Metal Atom Wires |journal=Angewandte Chemie International Edition |volume=53 |issue=51 |pages=14087–14091 |year=2014 |last1=Yin |first1=Xi |last2=Warren |first2=Steven A |last3=Pan |first3=Yung-Tin |last4=Tsao |first4=Kai-Chieh |last5=Gray |first5=Danielle L |last6=Bertke |first6=Jeffery |last7=Yang |first7=Hong }}</ref> ==Историја== [[File:Wollaston William Hyde Jackson color.jpg|thumb|upright|left|[[William Hyde Wollaston|Вилијам Хјуд Волстон]]]] [[Вилијам Хјуд Волстон]] првпат го забележал неговото откритие на нов благороден метал во неговиот лабаратриски бележник во јули 1802. Металот го именувал паладиум во август. Во април 1803 Волстон прочистил одредена количина од металот и го понудил во мала продавница во Сохо. Ричард Ченевикс тврдел дека паладиумот е всушност легура на платина и жива. Како реакција на оваа остра критика, Волстон анонимно понудил награда од 20 долари за 20 зрна синтетичка легура од паладиум.<ref name="contr">{{Наведено списание|doi = 10.1080/00033797800200431|title = The Wollaston/Chenevix controversy over the elemental nature of palladium: A curious episode in the history of chemistry|date = 1978|last1 = Usselman|first1 = Melvyn|journal = Annals of Science|volume = 35|issue = 6|pages = 551–579}}</ref> Ченевикс ги објавил своите истражувања на паладиум во 1803 година, за '''кој(што)''' бил награден со Коплиев медал. Волстон ги објавил своето откритие на родиум во 1804 и објавил дел од истражувањата на паладиум.<ref name="Disco">{{Наведено списание|journal=Platinum Metals Review|url=http://www.platinummetalsreview.com/dynamic/article/view/47-4-175-183|title=Rhodium and Palladium – Events Surrounding Its Discovery|author=Griffith, W. P.|volume=47|issue=4|date=2003|pages=175–183|access-date=2019-01-31|archive-date=2013-04-19|archive-url=https://web.archive.org/web/20130419230209/http://www.platinummetalsreview.com/article/47/4/175-183/|url-status=dead}}</ref><ref>{{Наведено списание |title= On a New Metal, Found in Crude Platina |first=W. H. |last=Wollaston |authorlink=William Hyde Wollaston |journal=[[Philosophical Transactions of the Royal Society of London]] |volume=94 |date=1804 |pages=419–430 |doi=10.1098/rstl.1804.0019| url = https://books.google.com/books?id=7AZGAAAAMAAJ&pg=PA419}}</ref> Во публикација од 1805, го објави своето откритие на јавноста.<ref name="contr" /><ref>{{Наведено списание|title = On the Discovery of Palladium; With Observations on Other Substances Found with Platina|first = W. H.|last = Wollaston|authorlink = William Hyde Wollaston|journal = [[Philosophical Transactions of the Royal Society of London]]|volume = 95|date = 1805|pages = 316–330|doi = 10.1098/rstl.1805.0024}}</ref> It was named by Wollaston in 1802 after the asteroid [[2 Pallas]], which had been discovered two months earlier.<ref name="CRC">{{Наведена книга|author=Hammond, C. R.|chapter=The Elements|title=Handbook of Chemistry and Physics|edition=81st|publisher=CRC press|isbn=978-0-8493-0485-9|date=2004}}</ref> Wollaston found palladium in crude platinum ore from [[South America]] by dissolving the ore in [[aqua regia]], neutralizing the solution with натриум хидроксид [[sodium hydroxide]], and precipitating platinum as амониум хлороплатинат [[ammonium chloroplatinate]] with амониум хлорид [[ammonium chloride]]. He added жива(II) цијанид [[mercuric cyanide]] to form the compound паладиум(II) цијанид [[palladium(II) cyanide]], which was heated to extract palladium metal.<ref name="Disco" /> Во минатото паладиум хлоридот бил препичуван како третман за туберкуло'''за, с'''о доза од 0.065&nbsp;g на ден(одприлика еден милиграм за секој килограм телесна тежина). Овој тетман имал многу несакани последици и затоа бил заменет со поефикасни лиекови.<ref>{{Наведено списание|title=The Art of Meeting Palladium Specifications in Active Pharmaceutical Ingredients Produced by Pd-Catalyzed Reactions|first=Christine E. |last=Garrett|author2=Prasad, Kapa|journal= Advanced Synthesis & Catalysis|volume=346 |issue=8 |date=2004 |pages=889–900 |doi=10.1002/adsc.200404071}}</ref> Главнината од паладиумот се користи за изработка катализатори во автомобилската индустрија.<ref name="Kiel" /> Непосредно пред 2000 година, извозот на паладиум од страна на Русија повеќекратно бил попречен и не бил навремен. Поради политички причини, извозната квота не била испорачана на време.<ref>{{Наведена мрежна страница|url=http://www.lbma.org.uk/assets/5d_Williamson_lbmaconf2003.pdf|title=Russian PGM Stocks|last=Williamson|first=Alan|work=The LBMA Precious Metals Conference 2003|publisher=The London Bullion Market Association|accessdate=2 October 2010|archive-date=2013-10-21|archive-url=https://web.archive.org/web/20131021171646/http://www.lbma.org.uk/assets/5d_Williamson_lbmaconf2003.pdf|url-status=dead}}</ref> Како резултат на ова се јавила паника на пазарот која предизвикала цената на паладиумот да достигне $1340 (долари) за [[тројна унца]] (дотогаш највисока цена по тројна унца).<ref name="chart-all">{{Наведена мрежна страница |url=http://www.infomine.com/investment/metal-prices/palladium/all/ |title=Historical Palladium Prices and Price Chart |accessdate=2015-01-27 |publisher=InvestmentMine}}</ref> Во тој период автомобилаката компанија [[Форд]] ([[:en:Ford Motor Company|Ford Motor Company)]], стравувајки дека непостојаниот дотур на паладиум ќе го наруши произвотството, натрупува залихи. поради падот на цените во 2001, Форд има изгубено една милијарда долари.<ref>{{Наведена мрежна страница|date=16 January 2002|title=Ford fears first loss in a decade|publisher=BBC News|url=http://news.bbc.co.uk/1/hi/business/1763406.stm|accessdate=19 September 2008}}</ref> World demand for palladium increased from 100 tons in 1990 to nearly 300&nbsp;tons in 2000. The global production of palladium from mines was 222&nbsp;[[tonne]]s in 2006 according to the [[United States Geological Survey]].<ref name="USGS07CS">{{Наведена мрежна страница|url=http://minerals.usgs.gov/minerals/pubs/commodity/platinum/platimcs07.pdf|title=Platinum-Group Metals|date=January 2007|work=Mineral Commodity Summaries|publisher=[[United States Geological Survey]]|accessdate=2019-01-31|archive-date=2017-07-09|archive-url=https://web.archive.org/web/20170709121002/https://minerals.usgs.gov/minerals/pubs/commodity/platinum/platimcs07.pdf|url-status=dead}}</ref> Many were concerned about a steady supply of palladium in the wake of Russia's military maneuvers in Ukraine, partly as sanctions could hamper Russian palladium exports; any restrictions on Russian palladium exports would exacerbate what is already expected to be a large palladium deficit in 2014.<ref>{{наведени вести |author=Nat Rudarakanchana |date=2014-03-27 |title=Palladium Fund Launches In South Africa, As Russian Supply Fears Warm Prices |url=http://www.ibtimes.com/palladium-fund-launches-south-africa-russian-supply-fears-warm-prices-1563708|publisher=International Business Times}}</ref> Those concerns pushed palladium prices to their highest level since 2001.<ref>{{наведени вести|url=https://www.cnbc.com/2014/08/20/palladium-prices-russia-conflict-pushes-price-for-commodity-higher.html|title=The other commodity that's leaping on Ukraine war|last=Rosenfeld|first=Everett|date=2014-08-20|work=CNBC|access-date=2018-01-29}}</ref> In September 2014 they soared above the $900 per ounce mark. In 2016 however palladium cost around $614 per ounce as Russia managed to maintain stable supplies.<ref>{{наведени вести|url=https://www.bloomberg.com/view/articles/2017-08-30/palladium-rally-is-about-more-than-just-autos|title=Palladium Rally Is About More Than Just Autos|date=2017-08-30|work=Bloomberg.com|access-date=2018-01-29|language=en}}</ref> In January 2019 palladium futures climbed past $1,344 per ounce for the first time on record, mainly due to the strong demand from the automotive industry.<ref>{{Наведена мрежна страница|url=https://oilprice.com/Metals/Commodities/Dont-Expect-Palladium-Prices-to-Plunge.html|title=Don’t Expect Palladium Prices To Plunge {{!}} OilPrice.com|website=OilPrice.com|language=en|access-date=2018-01-29}}</ref> ==Присуство== [[File:2005palladium (mined).PNG|thumb|upright=1.6|Palladium output in 2005]] Севкупниот ископ од сите рудници достигнал до 208,000 килограми во 2016, каде Русија ископуваше најмногу со 82,000 килограми, '''пропратена''' од јужна африка и САД.<ref>{{Наведена мрежна страница|url=https://minerals.usgs.gov/minerals/pubs/mcs/|title=USGS Minerals Information: Mineral Commodity Summaries|website=minerals.usgs.gov|language=en|access-date=2018-01-29}}</ref> Руската компанија Норлиск Никел глобално произведува најголема количина паладиум со 39% .<ref>{{Наведена мрежна страница|url=https://www.nornickel.com/news-and-media/press-releases-and-news/norilsk-nickel-group-announces-preliminary-consolidated-production-results-for-4-th-quarter-and-full-2016-and-production-outlook-for-2017/?sphrase_id=316142|title=«Norilsk Nickel» Group announces preliminary consolidated production results for 4 th quarter and full 2016, and production outl|website=Nornickel|language=en-US|access-date=2018-01-29|archive-date=2018-01-29|archive-url=https://web.archive.org/web/20180129195356/https://www.nornickel.com/news-and-media/press-releases-and-news/norilsk-nickel-group-announces-preliminary-consolidated-production-results-for-4-th-quarter-and-full-2016-and-production-outlook-for-2017/?sphrase_id=316142|url-status=dead}}</ref> <!--In 2005, Russia was the top producer of palladium, with at least 50% world share, followed by South Africa, Canada and the U.S., reports the [[British Geological Survey]].<ref name="BGS">{{Наведена книга|first1=L. E.|last1=Hetherington|first2=T. J.|last2=Brown|first3=A. J.|last3=Benham|first4= T.|last4 = Bide|first5=P. A. J.|last5=Lusty|first6=V. L.|last6=Hards|first7=S. D.|last7=Hannis|first8=N. E.|last8=Idoine|title= World mineral statistics British Geological Survey|url=http://www.bgs.ac.uk/downloads/start.cfm?id=1388|place=Keyworth, Nottingham|page=88}}</ref>--> Паладиумот може да се најде како '''слободен''' метал во легура со злато и други метали од платинската група '''in [[placer mining|placer]] deposits''' на планината [[Урал (планина)|Урал]], [[Австралија]], [[Етиопија]] и во [[Северна Америка|Северна]] и [[Јужна Америка]].За произвотство на паладиум , овие резерви немаат големо значење. Најважните '''комерцијални''' извори се резервите на никeл и бакар кој се наоѓаат во [[Басен Садбери|басенот Садбери]], [[Онтарио]] и [[Нориљск|Норлиск]]-Талнах во Сибир.Други поголеми депозити се среќаваат во [[Меренскиот гребен]] како и [[Платинска група|платинската група]] метали во комплексот [[Бушвелд Игнеус]] во [[Јужноафриканска Република|Јужна африка]]. Комплексот Стилвотер Игнеус во [[Монтана]] и рудната зона Роди во комплексот Лак де зиљ ([[Lac des Îles igneous complex]]) во [[Онтарио]] се остнатите два извори на паладиум во [[Канада]] и [[САД]].<ref name="USGS07CS" /><ref name="USGS07YB">{{Наведена мрежна страница|url=http://minerals.usgs.gov/minerals/pubs/commodity/platinum/myb1-2007-plati.pdf|title=Platinum-Group Metals|date=January 2007|work=Mineral Yearbook 2007|publisher=[[United States Geological Survey]]|accessdate=2014-12-01|archive-date=2017-07-09|archive-url=https://web.archive.org/web/20170709115319/https://minerals.usgs.gov/minerals/pubs/commodity/platinum/myb1-2007-plati.pdf|url-status=dead}}</ref> Паладиумот се среќава во ретките минерали [[Коперит (минерал)|коперит]]<ref>{{Наведено списание|journal=Mineralogical Magazine|date=1994|volume=58|issue= 2|pages=223–234|title=Compositional variation of cooperite, braggite, and vysotskite from the Bushveld Complex|first1=Sabine M. C.| last1 =Verryn|first2=Roland K. W.|last2=Merkle|doi=10.1180/minmag.1994.058.391.05|bibcode=1994MinM...58..223V}}</ref> и [[Поларит (минерал)|поларит]].<ref>{{Наведено списание|last1 = Genkin|first1 = A. D.|last2 = Evstigneeva|first2 = T. L.|date = 1986|title = Associations of platinum- group minerals of the Norilsk copper-nickel sulfide ores|journal = Economic Geology|volume = 8l|pages = 1203–1212|doi = 10.2113/gsecongeo.81.5.1203|issue = 5}}</ref> Познати се и многу други паладиумови минерали, но тие се многу ретки.<ref>http://www.mindat.org</ref> Паладиумот се создава во реактори за јадрено цепење и може да се оддвои(екстрахира) од искористено јадрено гориво, но не се користи ово ј извор на паладиум. Ниедна од постоечките постројки нема опрема која е соодветна за оддвојуванје на паладиумот од радиоактивниот отпад.<ref>{{Наведено списание|title = Recovery of Value Fission Platinoids from Spent Nuclear Fuel. Part I PART I: General Considerations and Basic Chemistry|url = http://www.platinummetalsreview.com/pdf/pmr-v47-i2-074-087.pdf|first1 = Zdenek|last1 = Kolarik|first2 = Edouard V.|last2 = Renard|journal = Platinum Metals Review|volume = 47|issue = 2|date = 2003|pages = 74–87|access-date = 2019-01-31|archive-date = 2015-09-24|archive-url = https://web.archive.org/web/20150924074448/http://www.platinummetalsreview.com/pdf/pmr-v47-i2-074-087.pdf|url-status = dead}}</ref> ==Примена== [[File:Aufgeschnittener Metall Katalysator für ein Auto.jpg|thumb|Пресек на [[Каталитички претвора]] со метално јадро]] [[File:RR3415-0002 25 rubles palladium 1989 Ivan III.jpg|thumb|Комеморативната советскатата монета од 25 рубљи — редок случај на употреба на паладиум во монети.]] Денес памадиумот најмногу се користи во катализатори.<ref name=unctad/>. Тој се користи и во накит, стоматологија,<ref name=unctad/><ref>{{Наведено списание|journal=Platinum Metals Review|title=Palladium in Restorative Dentistry: Superior Physical Properties make Palladium an Ideal Dental Metal|first=Roy|last=Rushforth|volume=48|issue=1|date=2004|url=http://www.platinummetalsreview.com/article/48/1/30-31/|access-date=2019-01-31|archive-date=2015-09-24|archive-url=https://web.archive.org/web/20150924074122/http://www.platinummetalsreview.com/article/48/1/30-31/|url-status=dead}}</ref> во изработка на часовници, лентички за проверка на шеќер, авионски свекички (свеќици) и електрични контакти.<ref>{{Наведена книга|title = Jewelry-making through history: an encyclopedia|first = Rayner W.|last = Hesse|publisher = Greenwood Publishing Group|date = 2007|page = 146|url = https://books.google.com/?id=DIWEi5Hg93gC&pg=PA146|chapter = palladium|isbn = 978-0-313-33507-5}}</ref> Паладиумот исто така се користи во професионални флејти (концертни или класични).<ref>{{Наведена книга|title = The flute book: a complete guide for students and performers|first = Nancy|last = Toff|publisher = Oxford University Press|date = 1996|page =20 |isbn = 978-0-19-510502-5 |url = https://books.google.com/?id=pCSanDD4CtsC&pg=PA20}}</ref> Паладиумот како пазарна стока има меѓународен ИСО (ISO) код XPD и 964. Паладиум еден од четирите метали кој има таков код, останатите се [[злато]] [[сребро]] и [[платина]].'''<ref>{{Наведена книга|url = https://books.google.com/books?id=2neeMTPKtEMC&pg=PA34|chapter = Precious Metals|page =34|title = Foreign exchange: a practical guide to the FX markets|isbn = 978-0-471-73203-7|author = Weithers, Timothy Martin|date = 2006}}</ref>''' Бидејќи апсорбира [[водород]], паладиумот е клучен елемент во контроверзните експериментите со [[ладно соединување]] кој започнале во 1989. ===Катализа=== Паладиумот кога е иситнет, како кај црн паладиум (смеса од паладиум и јаглерод), станува повеќенаменски катализатор којшто хетерогено ги забрзува каталитичките процеси како што се хидрогенизација, дехидрогенизација, крекинг на нафта. Основната состојка на катализаторот Линдрал е паладиумот, таканаречен линдрален паладиум.<ref>{{Наведена книга|url=https://books.google.com/books?id=mTHQB7MkUFsC&pg=PA270|title=Organic chemistry|author1=Brown, William Henry|author2=Foote, Christopher S|author3=Iverson, Brent L|date=2009|publisher=Cengage Learning|isbn=978-0-495-38857-9|page=270|chapter=Catalytic reduction}}</ref> Соединенија што содржат паладиум ги олеснуваат реакциите со ковалентна (јаглерод-јаглерод) врска. На пример: * [[Хекова реакција]] * [[Сузукиева реакција]] * Цуџи-Тростова реакција * Векеров процес * Негишиева реакција * Стилова реакција * Соногаширина реакција Дисперзиран во спроводни материјали, паладиумот е одличен електрокатализатор кај оксидација на [[првичен алкохол|првични алкохоли]] во алкална средина.<ref>{{Наведена книга|page=90|url=https://books.google.com/?id=RDT0OUdlj0MC&pg=PA90| title=Palladium reagents and catalysts: new perspectives for the 21st century| first = Jiro |last = Tsuji |publisher= John Wiley and Sons|date = 2004|isbn =978-0-470-85032-9}}</ref> Паладиумот е исто така повеќе наменски метал за хомогена калализа, во комбинација со широк спектар на лиганди за високо селективни хемиски трансформации. Каталитичките органски реакции со паладиум беа признаени за Нобелова награда по хемија во 2010 година. Во 2008 година студиите покажаа дека паладиумот е ефикасен катализатор во јаглеродо флуоридни врски.<ref>{{Наведено списание|journal = Chemical & Engineering News|volume = 86|issue = 35|date = 2008|title = Palladium's Hidden Talent|pages = 53–56|first =Carmen|last = Drahl|doi =10.1021/cen-v086n035.p053}}</ref> Паладиумот како катализатор најмногу се користиво органската хемија и во индустријата. Неговата употреба расте како алатка за синтетичка биологија, во 2017 година во живо било демонстрирано третирање на болест кај цицачи со ппомош на каталитичка активност од наночестички на паладиум.[[File:Kumada Catalytic Cycle.png|thumb|upright=1.8|Catalytic cycle for Kumada cross coupling reaction, which is widely used in the synthesis of fine chemicals.]] <ref name="pmid28699627">{{Наведено списание |doi=10.1038/ncomms15906 |pmid=28699627 |pmc=5510178 |title=Nano-palladium is a cellular catalyst for in vivo chemistry |journal=Nature Communications |volume=8 |pages=15906 |year=2017 |last1=Miller |first1=Miles A |last2=Askevold |first2=Bjorn |last3=Mikula |first3=Hannes |last4=Kohler |first4=Rainer H |last5=Pirovich |first5=David |last6=Weissleder |first6=Ralph }}</ref> ===Електроника=== Втората најчеста примена на паладиумот е во електониката, во произвотство на повеќеслојни керамички контензатори. Паладиумот (и легура на паладиум и сребро) во овие контензатори се користи во електодите.<ref name="unctad" /> Паладиумот (понекогаш во легура со никел) се користи за обложување на компоненти и конектори во електроника ви во материјалите за лемење.<ref>{{Наведена книга|author=Mroczkowski, Robert S. |title=Electronic connector handbook: theory and applications|url=https://books.google.com/books?id=XGkw8YR-uXsC&pg=SA3-PA30|date=1998|publisher=McGraw-Hill Professional|isbn=978-0-07-041401-3|pages=3–}}</ref><ref>{{Наведена книга|author=Harper, Charles A. |title=Passive electronic component handbook|url=https://books.google.com/books?id=OtlKBAcFBQAC&pg=PA580|date=1997|publisher=McGraw-Hill Professional|isbn=978-0-07-026698-8|pages=580–}}</ref> Според податоците на Џонсон Мети во 2006 година, во електорнската индустрија се употрепиле 33.2&nbsp;тони паладиум.<ref name="matthey">{{Наведена мрежна страница|date = 2007|publisher = [[Johnson Matthey]]|title = Platinum 2007|url = http://www.platinum.matthey.com/uploaded_files/2007/07_palladium.pdf |first = David|last = Jollie|format=PDF |archiveurl=https://web.archive.org/web/20080216100834/http://www.platinum.matthey.com/uploaded_files/2007/07_palladium.pdf |archivedate=2008-02-16}}</ref> ===Технологија=== Водородот лесно дифузира низ загреан паладиум<ref name=CRC/> ,мембрански реактори со паладиумови мембрани се користат во произвотство на водород со голема честота.<ref>{{Наведено списание|last1 = Shu|first1 = J.|last2 = Grandjean|first2 = B. P. A.|last3 = Neste|first3 = A. Van|last4 = Kaliaguine|first4 = S.|title = Catalytic palladium-based membrane reactors: A review|journal = The Canadian Journal of Chemical Engineering|volume = 69|pages = 1036|date = 1991|doi = 10.1002/cjce.5450690503|issue = 5}}</ref> Паладиум се користи во паладиум-водородни електроди во електро-хемиски проучувања. Паладиум (II) хлорид лесно катализира гасовид јаглерод моноксид и се користи во детектори на јаглерод моноксид.<ref>{{Наведено списание|last1 = Allen|first1 = T. H.|last2 = Root|first2 = W. S.|title = An improved palladium chloride method for the determination of carbon monoxide in blood|url = http://www.jbc.org/content/216/1/319.short|journal = The Journal of Biological Chemistry|volume = 216|issue = 1|pages = 319–323|date = 1955|pmid = 13252031}}</ref> ===Складирање на водород=== {{Главна|Паладиум Хидрат(Palladium hydride)}} Паладиумот лесно апсорбира водород на собна температура, создаавјки паладуим хидрид PdH_x ,каде x е помала од 1.<ref>{{Наведено списание|doi=10.1007/BF02667685|title=The H-Pd (hydrogen-palladium) System|date=1994|last1=Manchester|first1=F. D.|last2=San-Martin|first2=A.|last3=Pitre|first3=J. M.|journal=Journal of Phase Equilibria|volume=15|pages=62–83}}</ref> Иако ова својство е присутно кај многу преодни метали,паладиумот има единствен висок апсорпционен капацитет, и не ја губи својата ковливост сè додека x не се приближи до 1'''<ref name="gr">{{Greenwood&Earnshaw|pages=1150–151}}</ref>''' Ова својство се рагледувало за да се дизајнира ефикасен, евтин, и безбеден начин за скалдирање водородно гориво, но паладиумот е премноги скап за оваа намена.<ref name="grochala">{{Наведено списание |last1=Grochala |first1=Wojciech |last2=Edwards |first2=Peter P. |title=Thermal Decomposition of the Non-Interstitial Hydrides for the Storage and Production of Hydrogen |journal=Chemical Reviews |volume=104 |issue=3 |pages=1283–316 |year=2004 |pmid=15008624 |doi=10.1021/cr030691s }}</ref> содржината на [[водород]]от во паладиумот може да се поврзе со [[магнетната супсцетибилност]], која опаѓа со порастот на водорот и се изедначува на нула за PdH_0.62. Во кој било друг повисок [[однос]], растворот станува [[Дијамагнетност|дијамагнетичен]]'''.<ref>Mott, N. F. and Jones, H. (1958) ''The Theory of Properties of metals and alloys''. Oxford University Press. {{ISBN|0-486-60456-X}}. p. 200</ref>''' ===Стоматологија=== Паладиумот во мали количини(околу 0.5%) се користи во некој легури од кој се прават амалгамски пломби. Тој помага да се намали корозијата и да го зболеми металниот сјај на конечниот '''продукт'''.<ref>{{Наведено списание |last1=Colon |first1=Pierre |last2=Pradelle-Plasse |first2=Nelly |last3=Galland |first3=Jacques |title=Evaluation of the long-term corrosion behavior of dental amalgams: influence of palladium addition and particle morphology |journal=Dental Materials |volume=19 |issue=3 |pages=232–9 |year=2003 |pmid=12628436 |doi=10.1016/S0109-5641(02)00035-0 }}</ref> ===Накит=== Паладиумот се користи како [[скапоцен метал]] во накит од 1939, како алтернатива на платина во легурата „бело злато“, каде поради природната бела боја на паладиумот, тој немора да се обложува со [[родиум]]. Платината има многу помла густина. Слично на златото, паладиумот може да се обработи во форма на лист кои може да има дебелина од 100&nbsp;nm.<ref name=CRC/> За разлика од платината паладиумот може да ја изгуби бојата на теператури поголеми од 400&nbsp;°C,<ref>{{Наведена книга|first=Dinesh C. |last=Gupta|author2=Langer, Paul H. |author3=ASTM Committee F-1 on Electronics|title=Emerging semiconductor technology: a symposium|url=https://books.google.com/books?id=u-a9LvarW-8C&pg=PA273|date=1987|publisher=ASTM International|isbn=978-0-8031-0459-4|pages=273–}}</ref> и е релативно крута. Пред 2004, паладиумот во накит главно се употребувал во произвотство на бело злато. Паладиумот е еден од трите најпопуларни метали кој се користат како легура во бело злато(се користат и никел и сребро).<ref name=unctad>{{Наведена мрежна страница|publisher = [[United Nations Conference on Trade and Development]]|url = http://www.unctad.org/infocomm/anglais/palladium/uses.htm|title = Palladium|accessdate =5 February 2007|archiveurl = https://web.archive.org/web/20061206003556/http://www.unctad.org/infocomm/anglais/palladium/uses.htm <!--Added by H3llBot-->|archivedate = 6 December 2006}}</ref> Легурата од паладиум и злато е посакпа од легура на никел и злато, но понекогаш (Pd) може да предизвика алергиски реакции(но може да се појават алергиски реакции и со никел).<ref>{{Наведено списание |last1=Hindsen |first1=M. |last2=Spiren |first2=A. |last3=Bruze |first3=M. |title=Cross-reactivity between nickel and palladium demonstrated by systemic administration of nickel |journal=Contact Dermatitis |volume=53 |issue=1 |pages=2–8 |year=2005 |pmid=15982224 |doi=10.1111/j.0105-1873.2005.00577.x }}</ref> За време на Втората светска војна паладиумот бил стратешки ресурс. Затоа, дел од накитот во тој период е направен од паладиум. Во минатото се избегнувало користење на паладиум во накит бидејќи бил тежок за [[леење]]. Кога овој проблем бил надминаат тој се почнала да се користи во накит, делумно поради зголемувањето на цената на платина во исто време со падот на цената на паладиум.<ref name="wsj">{{наведени вести|last = Holmes |first = E.|title = Palladium, Platinum's Cheaper Sister, Makes a Bid for Love|publisher = Wall Street Journal (Eastern edition)|date = 13 February 2007|pages = B.1}}</ref> На почетокот на 2004, заради наглиот раст на цените на злато и платина, Кина почна да произведува големи количества на накит од паладиум, користејки 37 тони во 2005. Со промената на релативните цени падна и побарувачката на паладиум на падна на 17.4 тони во 2009.<ref name="USGS09YB">{{Наведена мрежна страница|publisher=[[United States Geological Survey]]|date=January 2007|title=Platinum-Group Metals|work=Mineral Yearbook 2009|url=http://minerals.usgs.gov/minerals/pubs/commodity/platinum/myb1-2009-plati.pdf|accessdate=2019-01-31|archive-date=2019-01-10|archive-url=https://web.archive.org/web/20190110110820/https://minerals.usgs.gov/minerals/pubs/commodity/platinum/myb1-2009-plati.pdf|url-status=dead}}</ref><ref name="USGS06YB">{{Наведена мрежна страница|publisher=[[United States Geological Survey]]|date=January 2007|title=Platinum-Group Metals|work=Mineral Yearbook 2006|url=http://minerals.usgs.gov/minerals/pubs/commodity/platinum/myb1-2006-plati.pdf|accessdate=2019-01-31|archive-date=2019-01-11|archive-url=https://web.archive.org/web/20190111062032/https://minerals.usgs.gov/minerals/pubs/commodity/platinum/myb1-2006-plati.pdf|url-status=dead}}</ref> Поради зголемената побарувачката на паладиум како катализатор цената пораснала за одприлика 50% од таа на платина во јануари 2019.<ref name="JMM">{{Наведена мрежна страница |date=2019 | title=Johnson Matthey Base Prices |url=http://www.platinum.matthey.com/prices/price-tables |access-date=7 January 2019 }}</ref> Во јануари 2010, биле воведени жигови ([[:en:Hallmark|hallmark]], потврда на состав кај благородни метали) од страна на „канцелариите за проценка“(assay offices) во Обидинетото Кралство. Од тогаш жиговите се неопходни за целиот накит кој се рекламира како чист паладиум или негова легура. Тој може да има цисто тоа од 500, 950 или 999 делови паладиом од 1000 дела легура.<!-- Johnson Matthey estimated that in 2004, with the introduction of palladium jewelry in China, demand for palladium for jewelry fabrication was {{convert|920,000|ozt|MT}}, or approximately 14% of the total palladium demand for 2004&nbsp;— an increase of almost {{convert|700,000|ozt|MT}} from the previous year. This growth continued during 2005, with estimated worldwide jewelry demand for palladium of about {{convert|1,400,000|ozt|MT}} 1.4&nbsp;million ounces (44&nbsp;t), or almost 21% of net palladium supply, again with most of the demand centered in China. 37,000&nbsp;кг in 2005 15,500 (2007) 20,200 (2008) 17,400 (2009) --> Перцата кои направени од злато понекогаш се обожуваат со паладиум кога се бара ребреникав изглед(наместо злател). Шифер ([[:en:Sheaffer|Sheaffer]]) го користи паладиумот како облога со децении, за акцент на златната боја или целосно обложување на златото. ===Фотографија=== Со користење на платина и платинови соли може да се принтаат фотографии во црно-бело. често користен во комбинација со платина, паладиммот е алтернатива на сребро.<ref>{{Наведено списание|first = Mike|last = Ware|title = Book Review of : Photography in Platinum and Palladium|journal = Platinum Metals Review|volume = 49|issue = 4|pages = 190–195|date = 2005|doi = 10.1595/147106705X70291}}</ref><!-- This is very minimal application and is not widely adopted ===Уметност=== Palladium leaf is one of several alternatives to [[silver]] leaf used in [[Illuminated manuscript|manuscript illumination]]. The use of silver leaf is problematic because it tarnishes quickly, dulling the appearance and requiring constant cleaning. Palladium is a suitable substitute owing to its resistance to tarnishing. [[Aluminium]] leaf is another inexpensive alternative, but aluminium is much more difficult to work than gold or silver and results in less-than-optimal results when employing traditional metal leafing techniques, so palladium leaf is considered the best substitute despite its considerable cost. Platinum leaf may be used to the same effect as silver leaf with similar working properties, but it is not as commercially available on demand in leaf form.<ref>{{Наведена книга|first = Margaret|last = Morgan|title = The Bible of Illuminated Letters|publisher = Barron's Educational Series|isbn = 978-0-7641-5820-9|page = 50|year = 2007}}</ref><ref>{{Наведена мрежна страница| publisher = [[Theodore Gray]]|title = Palladium Leaf|url = http://www.theodoregray.com/PeriodicTable/Samples/046.6/index.s12.html}}</ref> --> <!-- ==Истражување== ===Ладно соединување=== {{Главна|Ладно соединување}} Palladium plays an important role in the ongoing research into cold-fusion energy. ===Цврсто металично стакло=== Research is being done to develop metallic glass as a microalloy featuring palladium, a metal with a high "bulk-to-shear" stiffness ratio that counteracts the intrinsic brittleness of glassy materials. The initial samples of the new metallic glass were microalloys of palladium with [[phosphorous]], [[silicon]] and [[germanium]] that yielded glass rods approximately one millimeter in diameter. Adding [[silver]] to the mix enabled the Cal Tech researchers to expand the thickness of the glass rods to six millimeters.<ref>{{наведени вести |url=http://www.scientificcomputing.com/news/2011/01/new-glass-stronger-any-known-material |title=New Glass Stronger than Any Known Material |date=2011-01-11}}</ref> ===Алтернативи=== [[Pseudo palladium]] (RhAg) is a binary alloy consisting of equal parts of rhodium (atomic number 45) and silver (atomic number 47). This alloy exhibits properties of palladium (atomic number 46).<ref>{{Наведено списание |last1=Kusada |first1=Kohei |last2=Yamauchi |first2=Miho |last3=Kobayashi |first3=Hirokazu |last4=Kitagawa |first4=Hiroshi |last5=Kubota |first5=Yoshiki |title=Hydrogen-Storage Properties of Solid-Solution Alloys of Immiscible Neighboring Elements with Pd |journal=Journal of the American Chemical Society |volume=132 |issue=45 |pages=15896–8 |year=2010 |pmid=20979361 |doi=10.1021/ja107362z }}</ref> --> ==Токсичност== {{Chembox | show_footer = no |Section7={{Chembox Hazards | ExternalSDS = | GHSPictograms = {{GHS07}} | GHSSignalWord = Предупредување | HPhrases = {{H-phrases|317|}} | PPhrases = {{P-phrases|261|273|280|302+352|321|333+313|363|501}}<ref>https://www.sigmaaldrich.com/MSDS/MSDS/DisplayMSDSPage.do?country=US&language=en&productNumber=373192&brand=ALDRICH&PageToGoToURL=https%3A%2F%2Fwww.sigmaaldrich.com%2Fcatalog%2Fproduct%2Faldrich%2F373192%3Flang%3Den</ref> | NFPA-H = 0 | NFPA-F = 0 | NFPA-R = 0 | NFPA-S = | NFPA_ref = }} }} Паладиумот е метал со ниска токсичност. [[Човечко тело|Човечкото тело]] тешко го апсорбира кога ќе се внесе во телото. Паладиумовите сили убиваат некои растениа како што е [[воден зумбул|водениот зумбул]], но погелемиот број на растенија се отпорни иако тестовите покажуваат дека нивото повисоко од 0,0003%, има влијание на растот на билката. Високите дози на паладиум можно е да се отровни, тетирањата на [[глодачи]] наведуваат на помислата дека е [[канцероген]], сепак не постојат цврсти докази дека елеметот е штетен по здравјето на луѓето.<ref>{{Наведена книга|first = John|last = Emsley|title = Nature's Building Blocks: An A-Z Guide to the Elements|publisher = Oxford University Press|isbn = 978-0-19-960563-7|pages = 384, 387|date = 2011}}</ref> ==Предупредување== Паладиумот ,како и други метали од паладиумовата група, е прилично инертен. Постојат случаи на алергиски контактен дерматитис, но не се достапни доволно информации за неговите ефекти. Се покажало дека луѓето кој имаат алергиска реакција од паладиум исто така реагираат со никел. За тие луѓе се препорачува да избегнуваат забни пломби кои содржат паладиум.<ref name="Kiel">{{Наведено списание|last1 = Kielhorn|first1 = Janet|last2 = Melber|first2 = Christine|last3 = Keller|first3 = Detlef|last4 = Mangelsdorf|first4 = Inge|title = Palladium – A review of exposure and effects to human health|journal = International Journal of Hygiene and Environmental Health|volume = 205|issue = 6|pages = 417–32|date = 2002|pmid = 12455264|doi = 10.1078/1438-4639-00180}}</ref><ref>{{Наведена книга|pages = 549–563|chapter = Health Risk Potential of Palladium|url = https://books.google.com/?id=OnNZqylS_Z8C&pg=PA549|title = Palladium emissions in the environment: analytical methods, environmental assessment and health effects|first1 = Fathi|last1 =Zereini|first2 = Friedrich|last2 = Alt|publisher = Springer Science & Business|date = 2006|isbn = 978-3-540-29219-7}}</ref><ref>{{Наведено списание|last1 = Wataha|first1 = J. C.|last2 = Hanks|first2 = C. T.|title = Biological effects of palladium and risk of using palladium in dental casting alloys|journal = Journal of Oral Rehabilitation|volume = 23|issue = 5|pages = 309–20|date = 1996|pmid = 8736443|doi = 10.1111/j.1365-2842.1996.tb00858.x}}</ref><ref>{{Наведено списание|last1 = Aberer|first1 = Werner|last2 = Holub|first2 = Henriette|last3 = Strohal|first3 = Robert|last4 = Slavicek|first4 = Rudolf|title = Palladium in dental alloys – the dermatologists' responsibility to warn?|journal = Contact Dermatitis|volume = 28|issue = 3|pages = 163–5|date = 1993|pmid = 8462294|doi = 10.1111/j.1600-0536.1993.tb03379.x}}</ref><ref>{{Наведено списание|last1 = Wataha|first1 = John C.|last2 = Shor|first2 = Kavita|title = Palladium alloys for biomedical devices|journal = Expert Review of Medical Devices|volume = 7|issue = 4|pages = 489–501|date = 2010|pmid = 20583886|doi = 10.1586/erd.10.25}}</ref> Мала количина на паладиум се испусшта од автомобили кој имаат катализатори. Се испушта помеѓу 4 и 108&nbsp;ng/km од автомобилите, а вкупниот внес преку храна е проценува дека е помал од 2&nbsp;µg по човек на ден. Паладиумот може да се внесе(конзумира) од стоматолошки пломби, од кои се проценува дека се внесува помалку од 15&nbsp;µg по човек на ден. Луѓе кој работат со паладиум или негови соединенија можно е да имаат многу поголем внес. За растворливи соединенија како на пример паладиум хлорид, 99% се отстранува од телото во рамките на 3 дена.<ref name="Kiel" /> Кај глувци средната смртоносна доза([[median lethal dose]])(LD₅₀) за растворливи соединенија на паладиум е 200&nbsp;mg/kg за орална конзумација и 5&nbsp;mg/kg доколку се прими преку вена.<ref name="Kiel"/> ==Поврзано== * [[Процвет на стоки во 2000-тите]] * [[Паладиумот како инвестиција]] * [[Псевдо паладиум]] == Наводи == {{наводи}} ==Надворешни врски== {{Commons|Palladium}} * [http://www.periodicvideos.com/videos/046.htm Palladium] at ''The Periodic Table of Videos'' (University of Nottingham) * [http://www.kitco.com/charts/livepalladium.html Current and Historical Palladium Price] * [http://www.twst.com/tt/info/info1677.htm Special Market Report on Palladium and Precious Metals] * {{cite EB1911|wstitle=Palladium (chemistry) |display=Palladium |volume=20 |pages=636–637|short=x}} {{Компактен периоден систем}} {{Соединенија на паладиумот}} {{Нормативна контрола}} [[Категорија:Паладиум| ]] [[Категорија:Хемиски елементи]] [[Категорија:Благородни метали]] [[Категорија:Преодни метали]] [[Категорија:Скапоцени метали]] [[Категорија:Самородни елементи]] [[Категорија:Платинска група]] iekiv9gut44e9n5y2tmt09eips7welc 0 1076352 5380039 5378107 2025-06-14T12:36:33Z Marco Mitrovich 114460 5380039 wikitext text/x-wiki {{Инфокутија Населено место |official_name = Чукарка |other_name =[[албански]] Çukarka |native_name = Чукарка |nickname = |settlement_type =село |motto = |image_skyline = |imagesize = |image_caption = |image_flag = |flag_size = |image_seal = |seal_size = |image_map = |mapsize = |map_caption = |pushpin_map = Србија |pushpin_label_position =bottom |pushpin_mapsize= |pushpin_map_caption = |subdivision_type = Држава |subdivision_name ={{знаме|Serbia}} |subdivision_type1 = Округ |subdivision_name1 =[[Пчињски Округ]] |subdivision_type2 =Општина |subdivision_name2 =[[Општина Прешево]] |subdivision_type3 = |subdivision_name3 = |government_footnotes = |government_type = |leader_title = |leader_name = |established_title = |established_date = |area_magnitude = |unit_pref =Imperial |area_footnotes = |area_total_km2 = |area_land_km2 = |population_as_of = 2002 |population_footnotes = |population_note = |population_total =512 |population_density_km2 = |timezone =[[средноевропско време|CET]] |utc_offset = +1 |timezone_DST = [[средноевропско летно време|CEST]] |utc_offset_DST = +2 |latd= 42|latm= 17|lats= 03|latNS= N |longd= 21|longm= 42|longs=01 |longEW= E |elevation_footnotes = |elevation_m = |elevation_ft = |postal_code_type = |postal_code = -{VR}- |area_code = 017 |blank_name = |blank_info = |website = |footnotes = }} '''Чукарка''' — село во [[Србија]] во [[општина Прешево]] во [[Пчињски Округ|Пчињскиот Округ]]. Се наоѓа јужно во [[Прешевска Долина|Прешевската долина]] веднаш до [[Србија|српско]]-[[Македонија|македонската]] граница и магистралниот пат [[Белград]]-[[Скопје]]. Во селото постои џамија, српската црква Св. Ѓоргија, основно училиште и селски гробишта. Исто така има и воден резервоар, кое служи за снабдување на селото со вода. Според пописот од 2002. селото имало 512 жители (според пописот од 1991 селото имало 526 жители). ==Демографија== Во селото Чукарка живеат 307 полнолетни жители, а просечната старост на населението изнесува 28,9 години (28,5 кај машките и 29,3 кај жените). Во селото има 105 домаќинства, а просечниот број на членови по домаќинство е 4,88. Ова село е главно населено со [[Албанци]] (според пописот од [[2002]] година). [[Срби|Српското]] население во селото ги слават Св. Петка, Св. Архангел и Св. Никола. Населението е доселено од 1924. до 1931. година од [[Ристовац]] кај [[Врање]], [[Горна Пчиња]] и други места. == Статистички податоци == {{Графикон постоци |извор=<ref>{{Стат Књига 1}}</ref> |ширина=300px |наслов=Етнички состав според пописот во Србија од 2002 година |позадина=#ddd |позиција=left |шипке= {{Врста са постотком|[[Албанци]]|yellow|427|83.39}} {{Врста са постотком|[[Срби]]|blue|85|16.60}} {{Врста са постотком|непознато|red|0|0.0}} }} == Наводи == {{наводи}} {{Општина Прешево}} [[Категорија:Населени места во Јужна Србија]] [[Категорија:Населени места во Вардарска Македонија]] [[Категорија:Прешево]] [[Категорија:Албански населби во Србија]] a5hmeqqv8qhc6chsa6xur62je021ss3 0 1083115 5380076 4919815 2025-06-14T13:51:02Z InternetArchiveBot 92312 Rescuing 0 sources and tagging 1 as dead.) #IABot (v2.0.9.5 5380076 wikitext text/x-wiki {{Taxobox | name = Обична бурница | status = LC | status_system = IUCN3.1 | image = Puffinus puffinus -Iceland -flying-6.jpg | image_width = 250px | image_caption = ''Puffinus puffinus'' | regnum = [[Животни]] | phylum = [[Хордати]] | classis = [[Птици]] | ordo = [[Цевконосни]] | familia = [[Procellariidae]] | genus = ''[[Puffinus]]'' | species = '''Обична бурница''' | binomial = ''Puffinus puffinus'' | binomial_authority = ([[Morten Thrane Brunnich|Brünnich]], 1764) | synonyms = ''Procellaria puffinus'' {{Taxobox_authority | author = Brünnich | date = 1764}} }} '''Обична бурница''' (''Puffinus puffinus'') или '''мал завој''' е птица со средна големина од редот на [[цевконосни]]те, семејството морски птици ''Procellariidae''. Научното име на овој вид птица било повеќепати менувано, во XVII век ја викале ''морската птица од [[Ман (остров)|островот Ман]]''. ''Пафин'' е англиско-нормански збор кој се користи како термин за излечените примероци на малечките бурници. Атлантската морска птица (наречена пафин) го добила своето име многу подоцна, веројатно поради нејзините слични навики при правењето гнезда.<ref name = leehaney1996>Lee & Haney (1996)</ref> Во Македонија, двата вида, ''обичната буравесник'' и ''[[средоземна бурница|средоземната бурница]]'' (''Puffinus yelkouan'') се викаат '''мал завој''' бидејќи порано тие се сметале за еден вид. Според списокот на „Авибазата“ на ''Denis Lepage'', оваа птица ја има во [[Македонија]], но нејзиното присуство не е посведочено. ==Опис== [[File:Puffinus puffinus -Iceland -flying-6 cropped.jpg|thumb|left]] Оваа птица е долга 30-38 сантиметри, со [[распон на крилја]]та 76-89 сантиметри. Таа има карактеристичен лет, со неколку мавтања на крилјата брцнува во водата и речиси ја допира со врвот на крилјата. Оваа птица изгледа како летечки крст со крилја кои ги држи под прав агол во однос на телото и ја менува својата боја од црна во бела бидејќи горниот дел од телото кој е со црна боја и долниот дел од телото кој е со бела боја, наизменично се изложени на светлина додека лета ниско над морето. ==Таксономија== Порано, секој жив примерок од видот ''Puffinus'' со средна големина, се сметал за подвид на P. puffinus. Сегашната средоземна и балерска бурница (Sangster et.al. 2002), хјутонскиот, црниот, таунсендскиот, хавајскиот и флутерската бурница сега се сметаат за посебни видови. Од нив, само хавајскиот и можеби таунсендскиот, се блиски до овој вид - манска бурница или бурницата од [[Ман (остров)|островот Ман]] (Austin 1966). Претходниот Puffinus puffinus "супервид" испадна дека е примерок на повеќе или помалку далечна лоза. Меѓутоа, вклучувајќи ги изумрените видови наведени подолу, барем Средоземниот таксион очигледно претставува супервид и тоа со право, и можеби видовите од Нов Зеланд. Исто така, на овој комплекс изгледа му припаѓаат и неколку видови кои веќе се изумрени: *Лавина бурница или олсонска бурница (''Puffinus olsoni'') од [[Канарски Острови|Канарските Oстрови]]; *Холова бурница (''Puffinus holeae'') кој се среќавала на западниот брег од [[Пиринејски Полуостров|Пиринејскиот Полуостров]]; *Скарлетна бурница (''Puffinus spelaeus'') од јужниот остров на [[Нов Зеланд]]. Неразјаснетите остатоци пронајдени на Менорка може да припаѓаат на веќе именуваниот таксион или пак на некој нов; тие не се од балеарската бурница (Alcover 2011) и можат да бидат поблиски до ''P. holeae'' отколку до некој друг познат вид, жив или истребен. Таму, исто така, постоеле доцна плиоценски и рани плеистоценски видови познати од [[Ибица]], ''Puffinus nestori'', кои можеби се директни предци на средоземната бурница (Heidrich et al 1998). ==Распространетост== Претставката ''Mанов'' означува потекло од [[Ман (остров)|островот Ман]], и се должи на некогашната голема колонија на овие птици пронајдени на еден мал остров, јужно од островот Ман. Од таму овој вид беше истребен во периодот на нивното размножување поради ненадејна појава на стаорци по еден бродолом во 18 век, меѓутоа при една неодамнешна контрола се утврди дека овие птици во мал број се враќаат да се размножуваат на истиот остров. [[File:800,Manx shearwater.jpg|thumb|left|Manx Shearwater]] ==Поведение== Мановите буравесници се долговечни птици. Бурницата која се размножувала на островот Коупленд, Северна Ирска, беше познат како најстара дива птица во светот во 2003/2004 година; една птица на петгодишна возраст била обележана во јули 1953 год, пуштена на слобода и повторно уловена во јули 2003 година на старост од најмалку 55 години. Тие се многу друштвени птици и може да се видат во голем број од бродови или од копно, посебно во есен. Тивки се преку ден на море, но во текот на ноќта колониите каде се размножуваат, живнуваат и испуштаат гласни и пискави звуци. ===Исхрана=== Обичната бурница се храни со мали [[риби]] (особено ситни харинги, сардини), [[рак]]чиња, [[полип]]и и остатоци од фрлена храна во водата. Птицата оди во потрага по храна поединечно или во мали групи, и гледа да ги искористи морските [[цицачи]] и јатата на рибите грабливки кои го туркаат својот плен на површината. Овој вид не следи бродови. ===Размножување=== [[file:Puffinus puffinus MHNT ZOO 2010 11 42 Bardsey Island Wales.jpg|thumb|Јајце.]] Овој вид се размножува во северниот Атлантик, во големи колонии на острови или крајбрежни гребени околу [[Велика Британија]] и [[Ирска]]. Се гнездат долж северноатлантскиот брег на североисточна [[Америка]] од 1970-те години, а оттогаш па наваму, почнуваат да се размножуваат и на југ до Заливот Мејн, со тоа што е потврдено дека еден пар птици се вгнездил на Матиникус Рок. Тие се моногамни птици кои [[Птичје гнездо|гнездат]] во дупки и снесуваат едно бело [[јајце]] кое го посетуваат само преку ноќ за да го заштитат од големите [[галеби]]. На островите обично нема грабливи [[цицачи]] (но на островот Рум, околу 4 проценти од пилињата се плен на [[обичен елен|обичлниот елен]] кому му треба повеќе калциум.<ref>{{Наведено списание | doi = 10.1111/j.1469-7998.1988.tb02451.x | volume = 216| issue = 3| pages = 565–573| last = R. W. Furness | first1 = R. W.| title = Predation on ground-nesting seabirds by island populations of red deer ''Cervus elaphus'' and sheep ''Ovis''| journal = Journal of Zoology| year = 1988}}</ref>) ===Се селиње=== Ова е [[Преселба на птиците|птица преселница]] која прелетува преку 10.000 километри до Јужна Америка во зима, користејќи ги водите на јужните делови од [[Бразил]] и [[Аргентина]]<ref>{{Наведено списание | doi = 10.1098/rspb.2008.1577 | volume = 276| issue = 1660| pages = 1215–1223 | last = T. G. Guilford | first1 = T | last2 = Meade | first2 = J | last3 = Willis | first3 = J | last4 = Phillips | first4 = RA | last5 = Boyle | first5 = D | last6 = Roberts | first6 = S | last7 = Collett | first7 = M | last8 = Freeman | first8 = R | last9 = Perrins | first9 = CM| title = Migration and stopover in a small pelagic seabird, the Manx shearwater 'Puffinus puffinus': insights from machine learning | journal = Proc. Roy. Soc. B| year = 2009 | pmid = 19141421 | pmc = 2660961}}</ref> така што 55 годишната птица која е спомната претходно веројатно има прелетано преку 1.000.000 километри (не сметајќи ги секојдневните летови во потрага по риба). За една друга птица која била обележана во 1957 година (на околу 5 годишна возраст) и која сè уште се размножува на островот Бардсеј во Велс, орнитологот Крис Мед во април 2002 пресметал дека има прелетано над 8.000.000 км за време на својот 50 годишен живот.<ref name=CNN2002>{{Наведена мрежна страница | url=http://edition.cnn.com/2002/WORLD/europe/04/18/britain.bird/index.html?iref=allsearch | title=Oldest bird clocks 5 million miles | publisher=CNN.com | date=18 April 2002 | accessdate=31 March 2013 | author=Anon}}</ref> ==Фолклор== Во 19-от век новелата за островот Ман „Манкс“ („Жителот на островот Ман“) од Хол Кеин, зборува за сатанистичкиот фолклор кој ја опкружува оваа птица очигледно поради нејзиниот необичен глас и темен изглед. ==Наводи== {{reflist}} ==Литература== *Alcover, Josep Antoni (2001): Nous avenços en el coneixement dels ocells fòssils de les Balears. ''Anuari Ornitològic de les Balears'' '''16''': 3–13. [Article in Catalan, English abstract] [http://www.gobmallorca.com/ornit/anuari/anuari2001/fossils.pdf PDF fulltext] *Austin, Jeremy J. (1996): Molecular Phylogenetics of ''Puffinus'' Shearwaters: Preliminary Evidence from Mitochondrial Cytochrome ''b'' Gene Sequences. ''Molecular Phylogenetics and Evolution'' '''6'''(1): 77–88. <small>{{DOI|10.1006/mpev.1996.0060}}</small> (HTML abstract) * {{IUCN2006|assessors=BirdLife International|year=2004|id=49706|title=Puffinus puffinus|downloaded=12 May 2006}} Database entry includes justification for why this species is of least concern *Bull, John L.; Farrand, John Jr.; Rayfield, Susan & National Audubon Society (1977): ''The Audubon Society field guide to North American birds, Eastern Region''. Alfred A. Knopf, New York. <small>ISBN 0-394-41405-5</small><!-- 1984 is reprint --> *Heidrich, Petra; Amengual, José F. & Wink, Michael (1998): Phylogenetic relationships in Mediterranean and North Atlantic shearwaters (Aves: Procellariidae) based on nucleotide sequences of mtDNA. ''Biochemical Systematics and Ecology'' '''26'''(2): 145–170. <small>{{DOI|10.1016/S0305-1978(97)00085-9}}</small> [http://www.uni-heidelberg.de/institute/fak14/ipmb/phazb/pubwink/1998/8.%201998.pdf PDF fulltext] *Holdaway, Richard N; Worthy, Trevor H. & Tennyson, Alan J. D. (2001): A working list of breeding bird species of the New Zealand region at first human contact. ''New Zealand Journal of Zoology'' '''28'''(2): 119–187. [http://www.rsnz.org/publish/nzjz/2001/11.pdf PDF fulltext] * Lee, D.S. & Haney, J.C. (1996): ''Manx Shearwater (Puffinus puffinus)'', In: The Birds of North America, No. 257, (Poole, A. & Gill, F. eds). The Academy of Natural Sciences, Philadelphia, PA and The American Ornithologists' Union, Washington, DC *Sangster, George; Knox, Alan G.; Helbig, Andreas J. & Parkin, David T. (2002): Taxonomic recommendations for European birds. ''[[Ibis (journal)|Ibis]]'' '''144'''(1): 153–159. <small>{{DOI|10.1046/j.0019-1019.2001.00026.x}}</small> [http://www.blackwell-synergy.com/doi/pdf/10.1046/j.0019-1019.2001.00026.x PDF fulltext] {{Семарх|url=https://web.archive.org/web/20190913061731/http://www.blackwell-synergy.com/doi/pdf/10.1046/j.0019-1019.2001.00026.x |date=2019-09-13 }} ==Надворешни врски== {{рв|Puffinus puffinus}} * [http://blx1.bto.org/birdfacts/results/bob460.htm BTO BirdFacts – Manx Shearwater] * for the Copeland bird ringed in 1953: ** [https://web.archive.org/web/20021012211833/http://website.lineone.net/~kmandjs/recent.htm Copeland Bird Observatory] ** [http://news.bbc.co.uk/1/hi/northern_ireland/3032326.stm BBC News] * for the Bardsey Island bird ringed in 1957: ** [http://www.bbfo.org.uk/who.htm Bardsey Island Bird Observatory] {{Семарх|url=https://web.archive.org/web/20040517085325/http://www.bbfo.org.uk/who.htm |date=2004-05-17 }} ** [http://news.bbc.co.uk/1/hi/wales/north_west/2976141.stm BBC News] ** [http://www.wildlifebritain.com/news.cfm/id/36 Wildlife Britain news] {{Семарх|url=https://web.archive.org/web/20081121205656/http://www.wildlifebritain.com/news.cfm/id/36 |date=2008-11-21 }} *[http://sounds.bl.uk/View.aspx?item=022M-W1CDR0001409-0700V0.xml Song of the Manx Shearwater] – a British Library sound recording. *[http://www.flickr.com/search/groups/?w=42637302@N00&q=manx+shearwater&m=pool Flicker Field Guide Birds of the World] Photographs *VIREO [http://vireo.acnatsci.org/search.html?Form=Search&SEARCHBY=Scientific&KEYWORDS=Puffinus+puffinus&showwhat=images&AGE=All&SEX=All&ACT=All&Search=Search&VIEW=All&ORIENTATION=All&RESULTS=24]{{Мртва_врска|date=June 2025 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }} Eleven images. [[Категорија:Птици]] 6a0fzmen02j3mf4s2hjecd1u0dc2ojq 10 1092123 5380255 3804761 2025-06-15T04:13:53Z Milenioscuro 37162 5380255 wikitext text/x-wiki {{#switch:{{{1}}} | name = Лихтенштајн | top = 47.2952 | bottom = 47.0298 | left = 9.3726 | right = 9.7287 | image = Liechtenstein location map.svg | image1 = Liechtenstein relief location map.svg }}<noinclude>{{ПозКарта/Инфо}} [[Категорија:Положбени карти по земја|Лихтенштајн]] </noinclude> n4008sqdnbwkkjruvbcdmtelnbvm0ip 0 1117282 5380246 5014313 2025-06-15T02:24:09Z InternetArchiveBot 92312 Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.9.5 5380246 wikitext text/x-wiki [[Image:NGC 4414 (NASA-med).jpg|thumb|[[NGC 4414]], памучеста спирална галаксија]] '''Памучеста спирална галаксија''' — вид на [[спирална галаксија]], која е целосна спротивнност на [[добро обликувана спирална галаксија|добро обликуваната галаксија]].<ref>COSMOS - SAO Encyclopedia of Astronomy, [http://astronomy.swin.edu.au/cms/astro/cosmos/G/Grand+Design+Spiral "Grand Design Spiral"] (accessed 23 April 2010)</ref> За разлика од добро обликуваната спирална архитектура на добро обликуваната галаксија памучестата спирална галаксија е парчеста, со испрекинати [[спирален крак|спирални краци]].<ref>COSMOS - SAO Encyclopedia of Astronomy, [http://astronomy.swin.edu.au/cms/astro/cosmos/F/Flocculent+Spiral "Flocculent Spiral"] (accessed 23 April 2010)</ref> Приближно 30% од спиралните галаксии се памучести галаксии, 10% се добро обликувани, а останатите се „многукраки“.<ref>Case Western Reserve University, '''Chris Mihos''', ''ASTR222 - Spring 2008'', [http://burro.cwru.edu/Academics/Astr222/Galaxies/Spiral/spiral.html "Spiral Structure"] {{Семарх|url=https://web.archive.org/web/20190608213202/http://burro.cwru.edu/Academics/Astr222/Galaxies/Spiral/spiral.html |date=2019-06-08 }} (accessed 23 April 2010)</ref> Многукраките спирални галаксии понекогаш се класифицирани како памучести спирални галаксии.<ref>University of Virginia, '''Mark Whittle''', ''ASTR 553/554 : Extragalactic Astronomy (2007)'', [http://www.astro.virginia.edu/class/whittle/astr553/Topic05/Lecture_5.html "Lecture 5: Spiral Galaxies"] {{Семарх|url=https://web.archive.org/web/20100707135532/http://www.astro.virginia.edu/class/whittle/astr553/Topic05/Lecture_5.html |date=2010-07-07 }} (accessed 23 April 2010)</ref> Прототип за памучеста спирална галаксија е [[NGC 2841]].<ref name="Elmegreen-1981-CH3">"A Near-Infrared Atlas of Spiral Galaxies", '''Debra Meloy Elmegreen''', [http://nedwww.ipac.caltech.edu/level5/Elmegreen/Elm3.html "CH3. Discussion"] (accessed 23 April 2010)</ref> ==Примери== <!-- this should not contain more than 10 examples, any more should go into [[:Category:Flocculent spiral galaxies]] or [[List of flocculent spiral galaxies]] --> {|class=wikitable |- ! Пример ! Класа ! Слика ! Соѕвездие ! Забелешки |- | [[NGC 4414]] | [[непречкеста спирална галаксија|SA]]([[прстенеста галаксија|r]]s)c | [[Image:NGC 4414 (NASA-med).jpg|100px]] | [[Береникина Коса (соѕвездие)|Береникина Коса]] | <ref>APOD, [http://apod.nasa.gov/apod/ap020403.html "NGC 4414: A Flocculent Spiral Galaxy"], ''3 April 2002'' (accessed 23 April 2010)</ref> |- | [[NGC 2841]] | [[непречкеста спирална галаксија|SA]]([[прстенеста галаксија|r]])b | [[Image:NGC 2841 Hubble WikiSky.jpg|100px]] | [[Голема Мечка (соѕвездие)|Голема Мечка]] | <ref name="Elmegreen-1981-CH3"/> |- | [[NGC 7793]] | [[непречкеста спирална галаксија|SA]](s)d | [[Image:Phot-14b-09-fullres 2.JPG|100px]] | [[Вајар (соѕвездие)|Вајар]] | <ref name="Elmegreen-1981-CH3"/> |- | [[Вртимушка (галаксија)|Вртимушка]]<br/>(Месје 101) | [[Преодна спирална галаксија|SAB]]([[прстенеста галаксија|r]]s)cd | [[Image:M101 hires STScI-PRC2006-10a.jpg|100px]] | [[Голема Мечка (соѕвездие)|Голема Мечка]] | <ref>Spitzer/JPL/NASA, [http://spitzer.caltech.edu/images/1945-ssc2008-14b-The-Pinwheel-Galaxy-M101-in-the-Infrared "The Pinwheel Galaxy, M101, in the Infrared"], ''07.21.08'' (accessed 23 April 2010)</ref> |- |} == Наводи == {{наводи}} * [http://nedwww.ipac.caltech.edu/level5/Elmegreen/paper.pdf PDF] "A Near-Infrared Atlas of Spiral Galaxies", '''Debra Meloy Elmegreen''', 1981, {{doi|10.1086/190757}}, {{bibcode|1981ApJS...47..229E}} == Надворешни врски == {{Wiktionary}} * [http://astronomy.swin.edu.au/cms/astro/cosmos/F/Flocculent+Spiral Памучеста спирална галаксија] — Астрономска енциклопедија COSMOS {{en}} {{Галаксија-никулец}} {{Галаксија}} [[Категорија:Памучести спирални галаксии| ]] [[Категорија:Спирални галаксии]] [[Категорија:Морфолошки типови на галаксии]] 3qvp4imfxizvkdi5ep4wbs60h7a2o5v 0 1121413 5380187 4286264 2025-06-14T22:21:22Z Andrew012p 85224 отстранета [[Категорија:Хорор филмови]] користејќи го [[:en:Wikipedia:HotCat|HotCat]] 5380187 wikitext text/x-wiki '''Паранормална активност 2''' ([[англиски]]: ''Paranormal Activity 2'') е американски [[филм]] од [[2010]] година, во [[режија]] на Тод Вилијамс. Главните улоги ги играат: Кејти Федерстон, Мика Слот, Брајан Боланд и Моли Ефраим.<ref>[http://www.imdb.com/title/tt1536044/?ref_=nv_sr_5 IMDb, Paranormal Activity 2 (пристапено на 3.1.2015)]</ref> ==Содржина== Даниел реј, со својата жена, Кристи, ќерката Ели, новородениот син, Хантер и нивното [[куче]], се селат во Карлсбад, [[Калифорнија]]. По неколку дена, тие откриваат дека некој влегол во нивниот стан, но притоа ништо не недостига. За да спречат повторно да се случи тоа, тие монтираат неколку [[Камера|камери]] што постојано снимаат сè што се случува во куќата.<ref>''Антена'', број 861, 26.12.2014, стр. 29.</ref> == Наводи == {{наводи}} [[Категорија:Американски филмови]] [[Категорија:Филмови на англиски јазик]] [[Категорија:Филмови од 2010 година]] ovnxo5gbwcvto6znkowzx1m02602ew7 5380188 5380187 2025-06-14T22:21:28Z Andrew012p 85224 додадена [[Категорија:Американски хорор-филмови]] користејќи го [[:en:Wikipedia:HotCat|HotCat]] 5380188 wikitext text/x-wiki '''Паранормална активност 2''' ([[англиски]]: ''Paranormal Activity 2'') е американски [[филм]] од [[2010]] година, во [[режија]] на Тод Вилијамс. Главните улоги ги играат: Кејти Федерстон, Мика Слот, Брајан Боланд и Моли Ефраим.<ref>[http://www.imdb.com/title/tt1536044/?ref_=nv_sr_5 IMDb, Paranormal Activity 2 (пристапено на 3.1.2015)]</ref> ==Содржина== Даниел реј, со својата жена, Кристи, ќерката Ели, новородениот син, Хантер и нивното [[куче]], се селат во Карлсбад, [[Калифорнија]]. По неколку дена, тие откриваат дека некој влегол во нивниот стан, но притоа ништо не недостига. За да спречат повторно да се случи тоа, тие монтираат неколку [[Камера|камери]] што постојано снимаат сè што се случува во куќата.<ref>''Антена'', број 861, 26.12.2014, стр. 29.</ref> == Наводи == {{наводи}} [[Категорија:Американски филмови]] [[Категорија:Филмови на англиски јазик]] [[Категорија:Филмови од 2010 година]] [[Категорија:Американски хорор-филмови]] iuh5qep796czz3f81q34gblxoz2dx0w 5380189 5380188 2025-06-14T22:21:34Z Andrew012p 85224 додадена [[Категорија:Филмови за демони]] користејќи го [[:en:Wikipedia:HotCat|HotCat]] 5380189 wikitext text/x-wiki '''Паранормална активност 2''' ([[англиски]]: ''Paranormal Activity 2'') е американски [[филм]] од [[2010]] година, во [[режија]] на Тод Вилијамс. Главните улоги ги играат: Кејти Федерстон, Мика Слот, Брајан Боланд и Моли Ефраим.<ref>[http://www.imdb.com/title/tt1536044/?ref_=nv_sr_5 IMDb, Paranormal Activity 2 (пристапено на 3.1.2015)]</ref> ==Содржина== Даниел реј, со својата жена, Кристи, ќерката Ели, новородениот син, Хантер и нивното [[куче]], се селат во Карлсбад, [[Калифорнија]]. По неколку дена, тие откриваат дека некој влегол во нивниот стан, но притоа ништо не недостига. За да спречат повторно да се случи тоа, тие монтираат неколку [[Камера|камери]] што постојано снимаат сè што се случува во куќата.<ref>''Антена'', број 861, 26.12.2014, стр. 29.</ref> == Наводи == {{наводи}} [[Категорија:Американски филмови]] [[Категорија:Филмови на англиски јазик]] [[Категорија:Филмови од 2010 година]] [[Категорија:Американски хорор-филмови]] [[Категорија:Филмови за демони]] gi1d5kqyhflfvcv6egjw6aac210ows3 0 1123159 5380186 5367566 2025-06-14T22:21:08Z Andrew012p 85224 додадена [[Категорија:Филмови за демони]] користејќи го [[:en:Wikipedia:HotCat|HotCat]] 5380186 wikitext text/x-wiki {{Закосен наслов}}'''Паранормална активност''' ([[англиски]]: ''Paranormal Activity'') — американски [[хорор]]-[[филм]] од [[2007]] година, во [[режија]] на Орен Пели. Главните улоги ги толкуваат: Кети Федерсон и Мика Слоут. == Содржина == Младата Кети и нејзиното момче Мика имаат тригодишна врска и се вселуваат во нова куќа, планирајќи заеднички живот. Таа му се доверув на момчето дека чувствува нечие присуство во куќата, особено ноќе во спалната соба, Мика купува [[видео]]-[[камера]] и ја поставува да снима додека тие спијат. Притоа, од снимките тие забележуваат необјаснето отворање и затворање на вратата и нечии чекори кои водат до креветот. Тогаш, Кети му признава на момчето дека уште како осумгодишно девојче имала искуство со лоши [[Дух|духови]].<ref>''Антена'', број 865, 23.1.2015, стр. 17.</ref> == Наводи == {{наводи}} [[Категорија: Американски филмови]] [[Категорија: Филмови на англиски јазик]] [[Категорија:Филмови од 2007 година]] [[Категорија:Американски хорор-филмови]] [[Категорија:Филмови за демони]] 8gwwhy96g6bbi3v0uk9wdo4b9qjygps 0 1124151 5380333 5141839 2025-06-15T10:56:03Z Bjankuloski06 332 5380333 wikitext text/x-wiki {{Инфокутија Остров | name = Мал Град{{малзак|Maligrad}} | image name = Lake Prespa Albania.jpg | image caption = Поглед на Мал Град | location = Преспанско Езеро | coordinates = {{Coord|40|47|31|N|20|55|59|E}} | area_km2 = 0.05 |elevation_m = 860 | country = {{знаме|Албанија}} }} '''Мал Град''' ({{lang-sq|Maligrad}}) — [[остров]] во [[Преспанското Езеро]] во областа [[Мала Преспа]], [[Албанија]]. Зафаќа површина од околу 5 [[хектар]]и. Забележителен е по своите [[пештера|пештери]] и кружна [[спила]]. Има дрвја и песочен дел. [[Податотека:Prespa Lake National Maligrad Church.jpg|мини|лево|Црквата „[[Црква „Рождество на Пресвета Богородица“ - Мал Град|Рождество на пресв. Богородица]]“]] На островот се наоѓа познатата црква „[[Црква „Рождество на Пресвета Богородица“ - Мал Град|Рождество на пресв. Богородица]]“ изградена 1345 г. и обновена по налог на благородникот [[Кесар Новак]] во 1369 г.<ref name="Anamali">{{наведена книга|last=Anamali|first=Skënder|title=Historia e popullit shqiptar në katër vëllime|volume=I|year=2002|pages=294–295|publisher=Botimet Toena|oclc=52411919}}</ref> Ова е помалиот од двата острова во Преспанското Езеро, од кој другиот е многу поголемиот [[Голем Град]] во [[Република Македонија]]. == Поврзано == * [[Голем Град]] * [[Мала Преспа]] * [[Црква „Рождество на Пресвета Богородица“ - Мал Град]] == Наводи == {{наводи}} {{Албанија-гео-никулец}} {{Острови во Албанија}} [[Категорија:Острови во Албанија]] [[Категорија:Горица (област)]] [[Категорија:Преспанско Езеро]] 0o2aydzej47lquqqe98klkattfpjx3n 0 1127436 5380198 5224964 2025-06-14T22:25:22Z Andrew012p 85224 додадена [[Категорија:Американски филмови]] користејќи го [[:en:Wikipedia:HotCat|HotCat]] 5380198 wikitext text/x-wiki {{Закосен наслов}}'''Злокобен''' ([[англиски]]: ''Sinister'') — американски [[филм]] од [[2012]] година, во [[режија]] на Скот Дериксон. Главните улоги ги толкуваат: [[Итан Хок]] и Џулиет Рајланс. == Содржина == [[Писател]]от на вистинити злосторства, Елисон Освалт (го игра Хок), се сели со [[семејство]]то во куќа во која е извршено стравично злосторство, но неговото семејство не знае за тоа. Тој се обидува да дознае за злосторствата што се случиле таму и да напише [[книга]] за тоа, со намера да ја оживее својата кариера, која веќе е на залезот. Во куќата, тој пронаоѓа и гледа видео-ленти за кои мисли дека ќе му помогнат во истражувањето, но притоа сфаќа дека открил нешто што не го очекувал.<ref>„Злокобен“, ''Антена'', број 874, 27.3.2015, стр. 18.</ref> <ref>„Злокобен“, ''Антена'', број 884, 5.6.2015, стр. 27.</ref> == Наводи == {{наводи}} [[Категорија: Филмови на англиски јазик]] [[Категорија: Филмови со Итан Хоук]] [[Категорија:Филмови од 2012 година]] [[Категорија:Американски филмови]] dxfqykbhetb2beui3nv17sjlk01cyxn 5380199 5380198 2025-06-14T22:25:30Z Andrew012p 85224 додадена [[Категорија:Американски хорор-филмови]] користејќи го [[:en:Wikipedia:HotCat|HotCat]] 5380199 wikitext text/x-wiki {{Закосен наслов}}'''Злокобен''' ([[англиски]]: ''Sinister'') — американски [[филм]] од [[2012]] година, во [[режија]] на Скот Дериксон. Главните улоги ги толкуваат: [[Итан Хок]] и Џулиет Рајланс. == Содржина == [[Писател]]от на вистинити злосторства, Елисон Освалт (го игра Хок), се сели со [[семејство]]то во куќа во која е извршено стравично злосторство, но неговото семејство не знае за тоа. Тој се обидува да дознае за злосторствата што се случиле таму и да напише [[книга]] за тоа, со намера да ја оживее својата кариера, која веќе е на залезот. Во куќата, тој пронаоѓа и гледа видео-ленти за кои мисли дека ќе му помогнат во истражувањето, но притоа сфаќа дека открил нешто што не го очекувал.<ref>„Злокобен“, ''Антена'', број 874, 27.3.2015, стр. 18.</ref> <ref>„Злокобен“, ''Антена'', број 884, 5.6.2015, стр. 27.</ref> == Наводи == {{наводи}} [[Категорија: Филмови на англиски јазик]] [[Категорија: Филмови со Итан Хоук]] [[Категорија:Филмови од 2012 година]] [[Категорија:Американски филмови]] [[Категорија:Американски хорор-филмови]] fdkwjvae2yvynfyq922r4xcdvbiljvy 5380200 5380199 2025-06-14T22:25:36Z Andrew012p 85224 додадена [[Категорија:Филмови за демони]] користејќи го [[:en:Wikipedia:HotCat|HotCat]] 5380200 wikitext text/x-wiki {{Закосен наслов}}'''Злокобен''' ([[англиски]]: ''Sinister'') — американски [[филм]] од [[2012]] година, во [[режија]] на Скот Дериксон. Главните улоги ги толкуваат: [[Итан Хок]] и Џулиет Рајланс. == Содржина == [[Писател]]от на вистинити злосторства, Елисон Освалт (го игра Хок), се сели со [[семејство]]то во куќа во која е извршено стравично злосторство, но неговото семејство не знае за тоа. Тој се обидува да дознае за злосторствата што се случиле таму и да напише [[книга]] за тоа, со намера да ја оживее својата кариера, која веќе е на залезот. Во куќата, тој пронаоѓа и гледа видео-ленти за кои мисли дека ќе му помогнат во истражувањето, но притоа сфаќа дека открил нешто што не го очекувал.<ref>„Злокобен“, ''Антена'', број 874, 27.3.2015, стр. 18.</ref> <ref>„Злокобен“, ''Антена'', број 884, 5.6.2015, стр. 27.</ref> == Наводи == {{наводи}} [[Категорија: Филмови на англиски јазик]] [[Категорија: Филмови со Итан Хоук]] [[Категорија:Филмови од 2012 година]] [[Категорија:Американски филмови]] [[Категорија:Американски хорор-филмови]] [[Категорија:Филмови за демони]] dznekaeb5xd2ut1kamflgwbvr3wxkrv 10 1128737 5380145 4084069 2025-06-14T19:28:43Z Carshalton 30527 5380145 wikitext text/x-wiki [[Податотека:600px Rosa e Blu con Fiore Rosa.png|20px|Серезо Осака]] {{fb team |t=Серезо Осака |tan=Серезо Осака |tc=JPN |abb={{#if:{{{abb|}}}|CZO}} |oc={{#if:{{{oc|}}}|{{{oc}}} }} }}<!-- --><noinclude>[[Категорија:Fb_team_предлошки Јапонија|Серезо Осака]][[it:Template:Calcio Cerezo]] </noinclude> r79s5urustkc6sqnpb6npdnaph6tuuc 0 1128829 5380062 5358965 2025-06-14T13:20:07Z Marco Mitrovich 114460 5380062 wikitext text/x-wiki {{Инфокутија Населено место | native_name = Сурдулица | native_name_lang = sr | official_name = Сурдулица | other_name = | settlement_type = Град и општина | image_shield = BigCOAofSurdulica.JPG | image_flag = Zastava Surdulice.png | image_skyline = {{Photomontage|position=center |photo1a = Centar Surdulice 2.JPG |photo1b = Vlasina lake.jpg |photo2a = Surdulica park.JPG |photo2b = Средиште Сурдулице - Centre of Surdulica.JPG |photo3a = Surdulica.JPG |photo3b = Biblioteka "Radoje Domanović", Surdulica, nova zgrada.JPG |photo4a = |size = 270 |spacing = 1 |color = #FFFFFF |border = 1 |foot_montage = }} | image_caption = Сурдулица | mapsize = 200px | pushpin_map = Serbia | latd = 42 |latm =41 |latNS =N | longd = 22 |longm=10 |longEW=E | coordinates_display = inline,title | coordinates_region= RS | subdivision_type = Држава | subdivision_name = {{знаме|Serbia}} | subdivision_type1 = [[Окрузи во Србија|Управен Округ]] | subdivision_name1 = [[Пчињски Управен Округ|Пчињски]] | parts_type = Населени места | parts_style = para | p1 = 41 | leader_title = Градоначалник | leader_name = | area_blank1_title = Општина | area_blank1_km2 = 628 | area_footnotes = <ref>{{Serbian municipalities 2006}}</ref> | population_footnotes = <ref>{{Serbian census 2011}}</ref> | population_as_of = 2022 | population_blank1_title = Град | population_blank1 = 9.242 | population_blank2_title = Општина | population_blank2 = 16.991 | timezone = [[средноевропско време|CET]] | utc_offset = +1 | timezone_DST = [[средноевропско летно време|CEST]] | utc_offset_DST = +2 | postal_code_type = [[Поштенски броеви во Србија|Поштенски број]] | postal_code = 17530 | area_code_type = [[Повикувачки броеви во Србија|Повикувачки број]] | area_code = +381 17 | blank_name = [[Регистарски таблички во Србија|Таблици]] | blank_info = SC | website = {{url|www.surdulica.rs}} }} '''Сурдулица''' — град и седиштето на истоимената општина, [[Пчињски Управен Округ]], [[Србија]]. Со пописот од 2022 година во Србија, бројoт на население е 9.242 жители. ==Име== Името Сурдулица се појавува уште од [[1530]]. година. Турците во Сурдулица живееле до [[1888]]. година. Се наоѓа на надморска висина од 475 метри. Сместена е во котлина опкружена со планини: [[Чемерник]], [[Варденик]] и [[Кукавица (планина)|Кукавица]]. Патот по планините Чемерник и Варденик води до [[Власинско Езеро]] кое е на надморска висина од 1230 метри. Во Сурдулица протекуваат две реки и тоа [[Врла]] и [[Романовска Река]]. == Историја == === Праисторија === Локацијата на Сурдулица во праисториско време се наоѓала на подрачје на денешната градска населба (градска периферија). Во античкото време Сурдулица ја сменува локацијата, во подножјето на Варденик. Локацијата на Сурдулица како селска населба во средновековно феудално време, повеќе е пространа во однос на периодот пред тоа. Се наоѓала на истиот простор и во новиот век. === Први пишани траги === [[податотека:Средиште Сурдулице - Centre of Surdulica1.JPG|мини|270п|д|Поглед на средиот дел на Сурдулица]] [[податотека:Surdulica.JPG|мини|270п|д|Градска зона]] [[податотека: Пешачка улица у Сурдулици - Pedestrian Street in Surdulica.JPG|мини|270п|д|Пешачка улица во Сурдулица]] [[податотека: Приобаље Врле у Сурдулици - Vrla Waterfront in Surdulica.JPG|мини|270п|д|Кејот на реката Врла во Сурдулица]] [[податотека: Здање општине Сурдулица - Surdulica Municipality Hall.JPG|мини|270п|д|Зградата на општината во Сурдулица]] Првите пишани траги од Сурдулица се од патописецот Бенедикт Курипешич од [[1530]] година. Во средниот век Сурдулица беше во состав на српската средновековна држава. Во владеењето на Неманиќи, Цесар Угљеша ја држел Сурдулица од 1402. до 1423. година. Во средновековна Србија во време на турското владеење Сурдулица е рударско село, бидејќи во близина имало рудник на железо. ===Во состав на Србија === [[Податотека:Ostatky Srbů povražděných Bulhary.jpg|мини|Костурницата]] Оваква местоположба Сурдулица ја имала сè до ослободување од Турците [[1877]]. година, кага од основ ја изменила својата слика со доселување на бројно српско население, со раселување на турско и албанско население. Таа слика се менува кога Сурдулица од селска населба настанува варошица и седиште на [[Врањски Округ|Врањскиот Округ]]. ===НАТО бомбардирање=== За жал » Српска костурница », Сурдулица повторно ја добива 1999 година, на почетокот на 21 век, за време на агресијата на [[НАТО]] врз Србија. Во секојдневните разарнувања на градот и околината настрадале околу 700 згради вклучувајќи и болницата, градскиот водовод, училиште Ј. Ј. Змај, а животот го загубиле 35 лица. === Модерно време === Денес Сурдулица е обновена и повторно е убав и модеран град и општина со развиено земјоделство, патна мрежа, електро, водоводна и канализациска мрежа, со развиени училишта, здравство и со бројни институциии од интерес за сите граѓани. == Географија == Сурдулица низ својaтa историјa израснува во убав, модеран град со околу 13.000 жители и околу 5.000 вработени во општината. Градот Сурдулица се наоѓа во источниот дел на Масуричката Котлина, од двете страни на реката Врла (долга 27&nbsp;км), десна притока на река [[Јужна Морава]]. Градот е на место каде Врла излази од Варденичката Клисура и тече преку Масуричка Котлина. Тука Врла има од левата страна притока, Романовска Река. Од двете страни се на реки на Сурдулица, при што се дава живописен изглед, а реките овозможуваат модерен урбанистички развој. == Населени места == Населби во општината: [[Алакинце (Србија)|Алакинце]], [[Бацијевце]], [[Бело Поље (Сурдулица)|Бело Поље]], [[Биновце]], [[Битврѓа]], [[Божица (село)|Божица]], [[Власина Округлица]], [[Власина Рид]], [[Власина Стојковиќева]], [[Вучаделце]], [[Горна Козница]], [[Горно Романовце]], [[Грознатовци]], [[Дањино Село]], [[Дикава]], [[Долно Романовце]], [[Драјинци]], [[Дуги Дел]], [[Дугојница]], [[Загужање]], [[Јелашница (Сурдулица)|Јелашница]], [[Калабовце]], [[Кијевац (Сурдулица)|Кијевац]], [[Клисура (Сурдулица)|Клисура]], [[Колуница]], [[Кострошевци]], [[Лескова Бара]], [[Масурица]], [[Мачкатица]], [[Ново Село (Сурдулица)|Ново Село]], [[Паља]], [[Рѓавица]], [[Стајковце (Сурдулица)|Стајковце]], [[Стрезимировци]], [[Сувојница]], '''Сурдулица''', [[Сухи Дол (Србија)|Сухи Дол]], [[Топли До (Сурдулица)|Топли До]], [[Топли Дол]], [[Троскач]], [[Ќурковица (Сурдулица)|Ќурковица]]. [[Податотека:Municipalities of Serbia Surdulica.png|мини|центар|200п|Општина Сурдулица во карта на Србија]] == Индустрија == Во првата година по војната во 1946 година, Сурдулица го обновува земјоделството, занаетчиството и трговијата. На крајот од првата година по војната се почнува со првите работи на изградба на ХЕ »Власина«, со тоа и интензивен нов живот во самиот град и неговата околина. Годините на изградба на големиот електроенергетски систем го обновиле крајот, поради потребите со него се развиваат и најјаките денешни сурдулички компании за вода »Роса«, »Симпо-Стил« и во последно време и голем број на приватни и мали претпријатија. == Здравство == Примарната здравствена заштита во општината го дава Домот на здравство со амбулантите во сите поголеми села и Власина Клисура и Божица. Во Сурдулица постои и општа болница со сите потребни одделенија и специјалната болница за лекување на туберкулоза. == Образование == Со основното образование на област на општината на Сурдулица има околу 2,673 ученици од првото до осмо одделение во 127 одделенија во 7 основни училишта. Во основното образование е тенденција на подобрување на материјалната основа на работата со сè потешки услови на обезбедување на финансиски средства, во што општината има голема поддршка од [[Европската Унија]]. Во област на основното образование, останува и понатаму изразена тенденција на опаѓање на бројот на ученици во селските подрачја како последица на изумирање на селата што претставува голем проблем на Србија каде општината очекува економска политика на државата. Во област на детската заштита во Сурдулица постојат две многу функционални градинки, со капацитет на 252 деца во една смена. Покрај воспитните групи во градот има објекти за полудневен престој во селата: Јелашница, Сувојница, Биновце, Масурица, Алакинце и Бело Поле. Со донација на германската влада изградена е зграда на ромскиот образовен центар во кој се одржуваат програми на помош на ромските и останатите деца во образованието. Во Сурдулица има 3 средни училишта: гимназија, земјоделско-шумарско и техничко, што овозможува целосна образовна покриеност на учениците. Од скоро во Сурдулица почнува со работа и приватниот факултет „Мега Тренд“, вистина со скромен капацитет, но со самото постоење дава на мештаните и на околните места можност за полесно студирање. Постои можност за отворање на други факултети на територија на општината на Сурдулица. За тоа постои и техничка можност, и желба на локалната самоуправа и на населението. Со таквиот чекор, се појавува можност на развој не само на градот, туку и на локалната индустрија, туризмот, зголемувње на стандардот на населението и она што е моментално голем проблем на малите градови, спречување на одлив на население. == Култура == Во област на општината културни активности се одвиваат преку културните центри со прикажување на филмови, аматерски активности, и останати содржаи на градската библиотека »Радоје Домановиќ« која освен со библиотека се занимава и со издавање и организирање на литературни вечери, трибини и со мултимедијални проекти и со образување на загрозени и ранливи групи. == Православни цркви == На територијата на Сурдулица постои вкупно 11 православни храмови, а и многу места кои нароот ги нарекува како цркви, манастири, каде се наоѓаат остатоци, најчесто темели на старите (за време на Турците) цркви и капели и кои и денес се почитуваат од народот. *Клисура: храм Св. Троица, изграден во 1878. год. *Власина: храм Св. Пророка Илије од 18 век. *Јелашница: храм Раѓање на Светата Богородице, изграден во 1892. год. *Мачкатица: храм на Св. Јован Крстител од 19 века. *Сувојница: храм Св. Троица. *Сурдулица: храм Св. голем. Георгија, изграден во 1895. год. Храм Св. Пантелејмон од 19 век изграден на темелите на манастир Св. Роман, за чија старост нема податок, но се смета дека е подигнат од страната на византискиот цар Роман Диоген во 11 век и дека бил како попатна станица за одмор помеѓу Рилски манастир и Св. Прохор Пчињски кој е изграден од истиот ктитор. == Демографија == Во населбата Сурдулица живеат 8,476 жители, а просечната старост на населението е 37,2 години (36,4 кај мажите и 37,9 кај жените). Има 3239 домаќинства, а просечниот број на членови по домаќинство е 3,36. Оваа населба е главно населена со [[Срби]], а во последните три пописи, констатиран е пад во бројот на населението. == Туризам == Власина, со својата недопрена природа и со простор на кој на десетини километри наоколу нема загадување, има скромни туристички капацитети кои се во текот на сезоната преполни. Туристичките објекти се распоредени на просторот на целата Власина. На патот од Сурдулица кон Власина се наоѓа одморалиштата на претпријатијата "Српски шуми" со дваеесет легла и "Застава" со околу педесет легла. Од Промаја до браната распоредени се бројни викендици, но најбројни се на самата брана. Во таа област се наоѓа и хотел "Власина" кој со депандансот има околу 200 квалитетни легла со објекти кои пружаат добар одмор на гостите. Покрај хотелот Власина се наоѓа и одморалиштето на Заводот за вработување, ЕПС, Феријалниот сојуз, Невтурс, хотел Нарцис и други објекти со вкупно 500 легла. Подалеку од браната према Власотинце се наоѓа Црна Трава која има убав мотел "Вилин луг" со 30 кревети. Во приватниот смештај можно е да се ангажира околу 1000 легла. Сите набројани капацитети во текот на летната и зимската сезона се главно полни. Населението од овој крај многу очекува од реализацијата на проекти со кои Власина е туристички центар кој има републичко значење и за чија реализација се направени сите потребни планови пред повеќе од 10 години. Туристичката понуда ја збогатуваат и традиционалните манифестации: * лов на волци, * собир на ловци, * зимски фестивал на рекреација, * рибарско котле, * "Власинско лето" - традиционален натпревар на трубачи, * собир на горани, * средба на борци, * натпревари во риболов итн. Носителите на развојот на туризмот на Власина се ХУП Европа од Сурдулица, Туристички сојуз Сурдулица и други институции од овој и од соседните градови. == Познати личности == * [[Александра Филиповиќ]], српска писателка и сатиричар == Наводи == {{наводи}} == Надворешни врски == * [https://infosurdulica.rs/ Info Surdulica] {{sr}} * [https://www.fk-radnik.com/ ФК Радник Сурдулица] {{sr}} {{Градови во Јужна Србија}} [[Категорија:Сурдулица| ]] [[Категорија:Градови во Јужна Србија]] [[Категорија:Општини во Србија]] [[Категорија:Пчињски Управен Округ]] td1bp33rkbvx6b0awuwfzhs7ekyyggh 0 1128832 5380057 5370073 2025-06-14T13:13:13Z Marco Mitrovich 114460 5380057 wikitext text/x-wiki {{Инфокутија Населено место | name = Грданица |native_name =Грделица |image_skyline=Grdelica.jpg |image_caption=Грделица | pushpin_map = Serbia | subdivision_type = Држава | subdivision_name = [[Србија]] | subdivision_type1 = [[Окрузи во Србија|Управен Округ]] | subdivision_name1 = [[Јабланички Управен Округ|Јабланички]] | subdivision_type2 = Град | subdivision_name2 = [[Лесковац]] | elevation_m = 363 | population_total = 1.694 |population_as_of= 2022 |population_blank1 = | timezone = [[средноевропско време|CET]] | utc_offset = +1 | timezone_DST = [[средноевропско летно време|CEST]] | utc_offset_DST = +2 |postal_code_type=[[Поштенски броеви во Србија|Поштенски број]] | postal_code = 16220 |area_code_type=[[Повикувачки броеви во Србија|Повикувачки број]] | area_code = +381 16 || blank_name = [[Регистарски таблички во Србија|Таблички]] | blank_info = LE | mapsize = 200px |latd = 42 |latm =53 |latNS =N |longd = 22 |longm=04 |longEW=E }} '''Грделица''' е градско населено место во градот [[Лесковац]], [[Јабланички Управен Округ]]. Според пописот од 2022 година, местото имало 1.694 жители.<ref>[http://pop-stat.mashke.org/serbia-census.htm All places: 1948, 1953, 1961, 1971, 1981, 1991, 2002, 2011, 2022 censuses] pop-stat.mashke.org </ref> == Географија == До [[1965]] година, ова населено место е со статус на општина '''Општина Грделица''' која ја сочинувале населените места: [[Бистрица (Лесковац)|Бистрица]], [[Боќевица]], [[Бојишина]], [[Бричевље]], [[Црвени Брег (Лесковац)|Црвени Брег]], [[Дедина Бара]], [[Добротин (Лесковац)|Добротин]], [[Долни Буниброд]], [[Горни Буниброд]], [[Граово]], [[Грделица (село)]], '''Грделица''', [[Губеревац (Лесковац)|Губеревац]], [[Кораќевац]], [[Ковачева Бара]], [[Козаре (Србија)|Козаре]], [[Крпејце]], [[Личин Дол]], [[Мала Грабовница]], [[Мала Копашница]], [[Мрковица]], [[Несврта (Лесковац)|Несврта]], [[Ново Село (Лесковац)|Ново Село]], [[Ораовица (Грделичко)|Ораовица]], [[Падеж (Лесковац)|Падеж]], [[Палојце]], [[Предејане (село)]], [[Предејане]], [[Слатина (Лесковац)|Слатина]], [[Сушевље]], [[Тулово]], [[Тупаловце]], [[Велика Грабовница]], [[Велика Копашница]], [[Велика Сејаница]], [[Виље Коло]], [[Загужане]], [[Зољево]] и [[Жижавица]]. По укинување на општината, подачјето на поранешната општина во потполност влегло во состав на општина [[Лесковац]]. Надморска височина е 363 метри. == Назив и историја == Името Грделица најверојатно настанало од [[топоним]]от '''Град Јелица''' кој означува населба на ридот над денешното гратче. Остатоците на оваа тврдина се видливи до денес. Во состав на српската држава е од времето на [[Стефан Немања]] кој оваа област ја добил на управа од [[Византија]]. По долг период под турско владење, повторно влегува во состав на Србија по ослободувањето во [[1877]] година. Со заслуга на тогашниот народен пратеник Аранѓел Маринковиќ станува локален административен центар и седиште на општината. Помеѓу двете светски војни, Грделица е центар на текстилната индуструха и земјоделието. Во 1965 година, Грделица го губи статусот на општина и се припојува кон Општината Лесковац. Од тогаш го губи значењето, и доживува економска и културна деградација. Со систематско уништување на индустријата, денес Грделица е едно од најнеразвиените места во Србија. == Демографија == Во Грделица живеат 1820 пунолетни жители, а просечна старост на населението изнесува 37,3 година (36,5 кај мажите и 38,1 кај жените). Во населбата има 739 домаќинства, а просечен број на членови по домаќинство е 3,22. == Наводи == {{наводи}} [[Категорија:Градови во Јужна Србија]] [[Категорија:Лесковац]] eebtlchlt1l98rkpetb6x68lwvmr9kl 0 1129279 5380237 5193908 2025-06-14T23:36:40Z Carshalton 30527 5380237 wikitext text/x-wiki {{Infobox football biography-retired | playername = Џон Чарлс | image = [[Податотека:John Charles.jpg|200px]] | fullname = Вилијам Џон Чарлс | height = {{height|m=1.88}} | dateofbirth = {{birth date|df=yes|1931|12|27}} | cityofbirth = {{роден во|Свонзи|}} | countryofbirth = [[Велс]] | dateofdeath = 21 февруари 2004 (72 години) | cityofdeath = {{роден во|Вејкфилд|}} | countryofbirth = [[Англија]] | nationality = {{flagsport|WAL}} [[Велс]] | currentclub = | clubnumber = | position = [[Напад (фудбал)|напаѓач]] | retired = 1972 <small>(41 г.)</small> | youthyears1 = | youthclubs1 = [[Податотека:600px Bianco con cigno Nero.svg|20px]] [[АФК Свонзи Сити|Свонзи Таун]] | youthyears2 = | youthclubs2 = {{Fb team Leeds United}} | years1 = 1948-1957 | caps1 = 297 | goals1 = 157 | clubs1 = {{Fb team Leeds United}} | years2 = 1957-1962 | caps2 = 155 | goals2 = 108 | clubs2 = {{Fb team Juventus}} | years3 = 1962 | caps3 = 11 | goals3 = 3 | clubs3 = {{Fb team Leeds United}} | years4 = 1962-1963 | caps4 = 10 | goals4 = 4 | clubs4 = {{Fb team Roma}} | years5 = 1963-1966 | caps5 = 69 | goals5 = 18 | clubs5 = {{Fb team Cardiff City}} | years6 = 1966-1971 | caps6 = 173 | goals6 = 80 | clubs6 = {{Fb team Hereford United}} | years7 = 1972-1974 | caps7 = | goals7 = | clubs7 = {{Fb team Merthyr Tydfil}} | nationalyears1 = 1950-1965 | nationalcaps1 = 38 | nationalgoals1 = 15 | nationalteam1 = {{знамеикона|Велс|1953}}{{знамеикона|Велс}} [[Фудбалска репрезентација на Велс|Велс]] | manageryears1 = 1967–1971 |managerclubs1 = {{Fb team Hereford United}} (играч-менаџер) | manageryears2 = 1972–1974 |managerclubs2 = {{Fb team Merthyr Tydfil}} (играч-менаџер) }} '''Вилијам Џон Чарлс''' (27 декември 1931 - 21 февруари 2004) бил [[Велс|велшки]] [[фудбалер]], [[Напад (фудбал)|напаѓач]], посебно запаметен при настапите за [[ФК Лидс Јунајтед|Лидс Јунајтед]] и [[ФК Јувентус|Јувентус]]. Неговиот прекар бил ''Il Gigante Buono'' (превод на мак. добриот џин). Неговиот брат, [[Мел Чарлс]] и внукот (син на брат му) [[Џереми Чарлс]], исто така, настапувале за велшката репрезентација. Неговиот прав внук, [[Џејк Чарлс]], во моментов игра за [[АФК Хадерсфилд Таун|Хадерсфилд Таун]], и настапува за младите репрезентации на Велс. ==Технички одлики== Оценет од страна на многумина како најголемиот all-round играч кој доаѓа од Велика Британија,<ref>[http://www.ifhof.com/hof/charles.asp IFHOF.com]</ref> бидејќи тој бил подеднакво вешт и во врвот на нападот но и како централен дефанзивец. Поради неговата висина, фигура, и сила, се истакнал со добра игра во воздухот, иако тој бил и плоден стрелец кога е во прашање играта со нога, поради неговиот моќен и прецизен шут. И покрај неговата конструкција, тој исто така бил брз играч надарен со добра техничка способност и одлични додавања, кои му дозволувале да постигнува многу голови но и да создава шанси за гол за својте соиграчи.<ref>{{Наведена мрежна страница|title=John William CHARLES|url=http://ilpalloneracconta.blogspot.ca/2007/12/john-william-charles.html|accessdate=23 December 2014}}</ref> Тој е вклучен во [[100-те легенди на фудбалската лига]] и бил примен во ''Куќата на славните на англискиот фудбал''. Тој никогаш не добил жолт или црвен картон во текот на целата негова кариера,<ref>[http://www.bbc.com/news/10324664 Footballer John Charles' Italian medal auctioned] ... Преземено 8 мај 2015...</ref> што се должело на неговата филозофија никогаш да не ги удира или намерно повредува противничките играчи. == Биографија и кариера == Џон Чарлс е роден во реонот [[Кумбурла]] на градот [[Свонзи]] на 27 декември [[1931]]. Уште како дете, Чарлс станал заинтересирани за фудбалот, често играјќи со неговиот брат Мел. За време на својте училишни денови, Чарлс се зачленил во секторот фудбал при училиштето кој бил под покровителство на клубот [[АФК Свонзи Сити|Свонзи Таун]]. На возраст од 14 години, Чарлс бил повикан во главниот тим на Свонзи, но затоа што бил на многу рана возраст, тој не одиграл ниту еден натпревар за клубот, всушност, не бил регистриран дури и на клупата. === Лидс Јунајтед === Еден ден, додека играл за Гендрос, локален младински клуб, тој бил забележан од страна на скаути на [[Англија|англискиот]] клуб [[ФК Лидс Јунајтед|Лидс Јунајтед]] и бил повикан на проби во клубот во септември [[1948]]. Откако импресионирал на пробите, клубот од [[Јоркшир]] му понудил договор на 17-годишниот Чарлс. Тој првично играл за вториот тим на Лидс, каде што тренер бил [[Френк Бакли (фудбалер)|Мејџор Бакли]] кој го поставил велшанецот на неколку позиции како десен бек, внатрешен играч од средниот ред, па дури и лево крило. Своето деби за првиот тим на Лидс, Чарлс го имал на 19 април [[1949]] во пријателски натпревар против екипата на [[ФК Квин оф д Саут|Квин оф д Саут]], играјќи како централен одбранбен играч пред околу 20.000 навивачи. Натпреварот завршил со резултат 0-0. Во истиот месец, Чарлс дебитирал во англиското првенство во натпреварот против [[ФК Блекбурн Роверс|Блекбурн Роверс]], играјќи исто така како централен дефанзивец. Еден ден, поради повредите на неколку играчи Чарлс бил испратен на позицијата напаѓач и веќе во вториот свој натпревар на таа позиција постигнал два гола, што предизвикало големи контроверзии кај тренерскиот персонал околу тоа каква улога му се дава на Џон. Сепак, тој Чарлс во одбраната сè до сезоната 1952-1953, во која на Лидс му се приклучил одличниот дефанзивец [[Џек Чарлтон]], а потоа не можејќи да ја издржи конкуренцијата во одбраната, бил испратен на позицијата централен напаѓач; менување на улогите на велшанецот му било од корист - бидејќи во првата сезона во новата улога, Чарлс постигнал 26 гола, а во следната сезона цели 42. Вкупно за Лидс, одиграл 297 натпревари и постигнал 150 гола. === Јувентус === Со својата игра Чарлс го привлекол вниманието на [[италија]]нските клубови. Така, претставникот на екипата на [[ФК Јувентус|Јувентус]] Џиџи Пероначе често бил присутен на натпреварите на Лидс, а на 6 април [[1957]] и лично го изразил интересот на клубот за негово ангажирање. На 10 април истата година за време на натпреварот на велшката репрезентација против [[Фудбалска репрезентација на Северна Ирска|Северна Ирска]], кога Чарлс за првпат пат ја носел капитенската лента на својот репрезентација на натпреварот присуствувал и [[Список на претседатели на ФК Јувентус|претседателот на Јувентус]] Умберто Ањели, кој бил толку воодушевен од играта на велшанецот што веднаш започнал да преговара со играчот за негов трансфер во [[Торино]]. После 11 дена, од Лидс соопштиле дека нема да се мешаат околу одлуката на водачот на тимот. Во тие години, услугите на агентите речиси воопшто не се користеле, но Чарлс ги имал, и тука, Јуве има среќа: Едвард Сомерфилд, агентот на Чарлс, соработувал со Кенет Волстенхолм, голем обожавател на италијанскиот фудбал запознаен со многу големи личности од фудбалот на Апенините<ref name="juvent.org">{{Наведена мрежна страница |url=http://www.juvent.org/index.php?newsid=30 |title=Статија на juvent.org |accessdate=2015-05-08 |archive-date=2016-03-04 |archive-url=https://web.archive.org/web/20160304121625/http://www.juvent.org/index.php?newsid=30 |url-status=dead }}</ref>, а покрај тоа, Волстенхолм го сметал Чарлс за најдобриот играч во светот во тоа време. Преговорите се одржале во Хотелот "Квинс" во Лидс од 16:30-22:00, а Сомерфилд бил добро подготвен да ги договори со италијанците износот, платата, годините и законите за потпишувањето на договорот да се заврши брзо. Потоа Ањели имал средба со Чарлс за да на крајот да ги договорат личните услови на играчот. Бидејќи уште во август 1957 година, Чарлс станал играч на ''"Старата дама"'' уплатениот износ на сметката на Лидс, од 65.000 [[фунта|фунти]] станал рекорд во [[Обединето Кралство|Британија]]. Исто така, Чарлс станал вториот британски фудбалер кој во моментот играл надвор од Велика Британија, по трансферот на [[Џон Фокс Вотсон|Џон Вотсон]] од [[ФК Фулам|Фулам]] во [[ФК Реал Мадрид|Реал Мадрид]]. [[Податотека:1957–58 Serie A - AC Verona v Juventus FC - John Charles.jpg|thumb|right|Џон Чарлс (црно-бела опрема), во акција со Јувентус против {{Fb team (N) Verona}} во сезоната 1957-1958.]] На 8 септември 1957 година, Чарлс го направил своето деби за "бјанконерите" за време на натпреварот со [[ФК Хелас Верона|Верона]], кој завршил со резултат 3-2; головите на [[Џампјеро Бониперти]] и [[Омар Сивори]] го направиле резултатот 2-2, а Чарлс го постигнал победничкиот гол. Следната недела тој го постигнал единствениот гол во победата над [[Удинезе Калчо|Удинезе]], а потоа го постигнал одлучувачкиот погодок во победата со 3-2 над [[ФК Џенова|Џенова]]. Така, тој го постигнал победничкиот гол во својте први три натпревари за клубот. Истата година, во Јувентус дошол уште еден голем фудбалер - Омар Сивори, а наскоро двајцата станале најдобриот напаѓачки тандем во Серија А. Чарлс изјавил: "Тоа едноставно така се случи, ние да играме заедно. Станавме едно. Класичен напаѓачки тандем џинот и бебето<ref name = "juvent.org"/>. Тоа не го спречило Чарлс да му удри шлаканица на Сивори кога тој реагирал премногу насилно во еден од натпреварите од сезоната. Чарлс брзо се навикнал на животот во новата држава: ''"Јас ја научив Италија доволно брзо и не бев обземен од носталгија. Мислам дека преселбата од Свонзи во Лидс како 16-годишно момче за мене беше многу потешка. Овој трансфер, од Лидс во Италија се испоставил сосема поинаков. Покрај тоа, јас го научив италијанскиот јазик. Ова беше важно, затоа што морав да комуницирам со луѓето, и на теренот и надвор од него"''.<ref name = "juvent.org"/>. Доказ за тоа бил фактот што веќе во својата прва сезона, Чарлс бил најдобар стрелец во Серија А со 28 гола. [[Податотека:Sivori, Charles, Boniperti.jpg|thumb|лево|200px|Чарлс (во средина) со соиграчите [[Омар Сивори]] (лево) и [[Џампјеро Бониперти]] (десно); маѓичното трио на [[ФК Јувентус|Јувентус]].]] Пред да ги доведе двајцата напаѓачи, Јувентус не блескал во претходната сезона, тимот завршил на 9. место, но доаѓањето на новите играчи му помогнало на клубот да го освои "скудетото". Чарлс се сеќава: ''"Јувентус собра неколку одлични играчи, вклучувајќи ме и мене, и ние го освоивме "скудетото", да бидам искрен, јас дури и не можев да замислам дека ќе бидеме во можност да го освоиме првото место веќе во мојата прва сезона"''<ref name = "juvent.org"/>. Исто така веќе во првата сезона, станал идол на навивачите на Јувентус кој го нарекле "добриот џин" заради неговото џентлменско однесување на теренот. Сепак, Чарлс признал дека главниот мотив за неовата преселба во Италија биле парите: ''"Ако ме служи мојата меморија, откако си заминав од Лидс играв за неделна плата од 18 £. Пред тоа, јас никогаш не бев слушнал за Јувентус. Не знаев ништо за Торино, но парите понудени од страна на италијанците, беа многу привлечни. Самото плаќање на надомест по потпишувањето на договорот - беше многу добар надомест. Исто така тие плаќаа и бонуси. Ако ние победиме против тимови како што се [[ФК Торино|Торино]], [[ФК Интер|Интер]] и [[ФК Милан|Милан]], бонусот изнесуваше 100, 200 или дури и 300 £"''.<ref name = "juvent.org"/>. Во [[Торино]] Чарлс бил ѕвезда, живеел во куќата со неговата сопруга, Пеги, и неговите синови Тери, Мелвин и Питер; каде и да е, насекаде го следеле навивачите кој го обожавале Чарлс како славна личност. Секојпат кога излегувал во градот, луѓето доаѓале да земаат автограми од него. Чарлс поминал пет сезони во Јувентус освојувајќи три шампионски титули и два италијански купа, откако одиграл повеќе од 150 натпревари за клубот и постигнал 93 гола, а тоа е тешко во италијанскиот фудбал. Според Чарлс: ''"Одбранбените играчи беа многу груби кон напаѓачите, можам да ве уверам, и премногу груби. Тие ги знаеја сите трикови на напаѓачите. Ако отидеш во противничкиот шеснаесетник за време на корнер, еден од одбранбените играчи ти ја гази ногата а другите те влечат за дрес. Но фантастичната одбрана во Италија сè уште се игра"''.<ref name = "juvent.org"/> За време на својот престој во Јуве, Чарлс имал и неуспеси, бидејќи не успеале да го освојат [[Лига на шампиони|Купот на шампионите]], но освојувањето на скудетото, се разбира, отсекогаш било главната цел на "Јуве".<ref name = "juvent.org"/>. Во [[1962]] Чарлс одлучил да ја напушти Италија, и тоа не можело да го спречи дури и новиот понуден договор за 14 илјади фунти. Тој сакал неговите деца да се школуваат во Велика Британија. Чарлс останал во сеќавање на навивачите на "Старата дама"; во [[1997]] на стогодишнината на клубот, Чарлс бил прогласен од навивачите за најдобар странски играч во историјата на Јувентус. {{среди}} ===Последните десет години од кариерата=== Откако завршил неговиот период во Јувентус, Дон Реви платил рекордни за клубот 53,000 £ за да го врати Чарлс во Лидс. Како резултат на тоа се создала возбуда меѓу навивачите, а Лидс Јунајтед ја зголемиле цената на билетите за натпреварите за почетокот на сезоната 1962-1963. Меѓутоа, вториот престој на Чарлс на [[Иланд Роуд]] бил помалку успешен. По пет години во Италија, тој наишол на потешкотии одново да се прилагоди на животот и фудбалот во Англија. По само 11 натпревари и три гола - во сенка на неговите поранешни настапи за клубот - Чарлс бил продаден на [[ФК Рома|Рома]] за 70.000 £. Првично, овој трансфер бил успешен и Чарлс го постигнал првиот гол по само петнаесет минути игра во својот прв натпревар за Рома, против [[ФК Болоња|Болоња]]. Меѓутоа почетните ветувања никогаш не се исполниле, и Чарлс повторно ја сменил клупската средина една година подоцна. Тој му се приклучил на [[ФК Кардиф Сити|Кардиф Сити]], каде што останал до [[1966]] година, по која ја завршил неговата кариера. Тој подоцна станал менаџер на [[ФК Херефорд Јунајтед|Херефорд Јунајтед]] и [[ФК Мертир Тајдфил|Мертир Тајдфил]], како и технички директор на канадскиот тим [[Хамилтон Стилерс]], пред да стане тренер во средината на сезоната 1987. == Репрезентативна кариера == [[File:John Charles, Wales versus Scotland, Ninian Park, 1954.jpg|thumb|right|200px|Чарлс со репрезентацијата на [[Фудбалска репрезентација на Велс|Велс]] во 1954 година, на [[Нинијан Парк]] пред почетокот на натпреварот против [[Фудбалска репрезентација на Шкотска|Шкотска]].]] Чарлс за првпат играл за [[Фудбалска репрезентација на Велс|велшката репрезентација]] набргу по својот 18-ти роденден. Тој настапувал за Велс на [[1958 ФИФА Светско Првенство|Светското првенство 1958]] во [[Шведска]] - единственото светско првенство за кое оваа репрезентација успеала да се квалификува. Тоа исто така било единствениот пат кога сите четири британски нации се квалификувале за исто Светското првенство, но само Велс и [[Фудбалска репрезентација на Северна Ирска|Северна Ирска]] успеале да ја минат фазата по групи. Велс останал непоразен во групната фаза, игрјаќи нерешено со [[Фудбалска репрезентација на Унгарија|Унгарија]] (благодарение на голот на Чарлс), [[Фудбалска репрезентација на Мексико|Мексико]], и подоцнежните вице-шампиони [[Фудбалска репрезентација на Шведска|Шведска]]. Унгарија исто така, освоила три бода, по што следел плеј-оф натпревар, во кој Велс ја победил Унгарија со 2-1 на [[Стадион Росунда|Стадионот Росунда]] и се пласирале во четврт-финалето; меѓутоа данокот што го платиле во тој натпревар бил огромен бидејќи Чарлс се повредил во натпреварот и морал да го пропушти остатокот од турнирот. Велс бил елиминиран од [[Фудбалска репрезентација на Бразил|Бразил]] во четврт-финалето, благодарение на голот на [[Пеле]] во 66-тата минута; Бразилците продолжиле понатаму и подоцна станале шампиони на турнирот. Селекторот на Велс, [[Џими Марфи (фудбалер)|Џими Марфи]] потоа изјавил: ''"Со Џон Чарлс во тимот и ние можевме да триумфираме"''. Вкупно за Велс, Чарлс одиграл 38 натпревари и постигнал 15 гола. Чарлс исто така играл и за [[Фудбалска репрезентација на Велика Британија|репрезентацијата на Велика Британија]] против Ирска во [[1955]] година. ===Хронологија на репрезентативните настапи=== {{Репрезентативни настапи|WAL}} {{Cronopar|08-03-1950|Рексам|WAL (1807-1953)|0|0|NIR||Квалификации за Светско првенство|1950}} {{Cronopar|16-05-1951|Рексам|WAL (1807-1953)|3|2|SUI||Пријателска}} {{Cronopar|15-04-1953|Белфаст|NIR|2|3|WAL (1807-1953)|2|Британско првенство|1953}} {{Cronopar|14-05-1953|Коломб|FRA|6|1|WAL (1807-1953)||Пријателска}} {{Cronopar|21-05-1953|Белград|YUG (1943-1992)|5|2|WAL (1807-1953)||Пријателска}} {{Cronopar|10-10-1953|Кардиф|WAL (1953-1959)|1|4|ENG||Квалификации за Светско првенство|1954}} {{Cronopar|04-11-1953|Глазгов|SCO|3|3|WAL (1953-1959)|2|Квалификации за Светско првенство|1954}} {{Cronopar|31-03-1954|Рексам|WAL (1953-1959)|1|2|NIR|1|Квалификации за Светско првенство|1954}} {{Cronopar|09-05-1954|Виена|AUT|2|0|WAL (1953-1959)||Пријателска}} {{Cronopar|22-09-1954|Кардиф|WAL (1953-1959)|1|3|YUG (1943-1992)||Пријателска|}} {{Cronopar|16-10-1954|Кардиф|WAL (1953-1959)|0|1|SCO||Британско првенство|1955}} {{Cronopar|10-11-1954|Лондон|ENG|2|0|WAL (1953-1959)|2|Британско првенство|1955}} {{Cronopar|20-04-1955|Белфаст|NIR|2|3|WAL (1953-1959)|3|Британско првенство|1955}} {{Cronopar|22-10-1955|Кардиф|WAL (1953-1959)|2|1|ENG||Британско првенство|1956}} {{Cronopar|09-11-1955|Глазгов|SCO|2|0|WAL (1953-1959)||Британско првенство|1956}} {{Cronopar|23-11-1955|Рексам|WAL (1953-1959)|1|2|AUT||Пријателска}} {{Cronopar|11-04-1956|Кардиф|WAL (1953-1959)|1|1|NIR||Британско првенство|1956}} {{Cronopar|20-10-1956|Кардиф|WAL (1953-1959)|2|2|SCO||Британско првенство|1957}} {{Cronopar|14-11-1956|Лондон|ENG|3|1|WAL (1953-1959)|1|Британско првенство|1957}} {{Cronopar|10-04-1957|Белфаст|NIR|0|0|WAL (1953-1959)||Британско првенство|1957|13={{Капитен}}}} {{Cronopar|01-05-1957|Кардиф|WAL (1953-1959)|1|0|CSK||Квалификации за Светско првенство|1958|13={{Капитен}}}} {{Cronopar|19-05-1957|Лајпциг|GDR|2|1|WAL (1953-1959)||Квалификации за Светско првенство|1958|13={{Капитен}}}} {{Cronopar|26-07-1957|Прага|CSK|2|0|WAL (1953-1959)||Квалификации за Светско првенство|1958|13={{Капитен}}}} {{Cronopar|15-01-1958|Рамат Ган|ISR|0|2|WAL (1953-1959)||Квалификации за Светско првенство|1958}} {{Cronopar|05-02-1958|Кардиф|WAL (1953-1959)|2|0|ISR||Квалификации за Светско првенство|1958}} {{Cronopar|08-06-1958|Сандвикен|HUN|1|1|WAL (1953-1959)|1|Светско првенство|1958|Прва фаза}} {{Cronopar|11-06-1958|Солна|WAL (1953-1959)|1|1|MEX||Светско првенство|1958|Прва фаза}} {{Cronopar|15-06-1958|Солна|SWE|0|0|WAL (1953-1959)||Светско првенство|1958|Прва фаза}} {{Cronopar|17-06-1958|Солна|HUN|1|2|WAL (1953-1959)||Светско првенство|1958|Прва фаза (бараж)}} {{Cronopar|04-11-1959|Глазгов|SCO|1|1|WAL|1|Британско првенство|1960}} {{Cronopar|14-10-1961|Кардиф|WAL|1|1|ENG||Британско првенство|1962}} {{Cronopar|12-05-1962|Рио де Жанеиро|BRA|3|1|WAL||Пријателска}} {{Cronopar|16-05-1962|Саун Пауло|BRA|3|1|WAL||Пријателска}} {{Cronopar|22-05-1962|Мексико|MEX|2|1|WAL|1|Пријателска|14=Мексико (град)}} {{Cronopar|22-10-1962|Кардиф|WAL|2|3|SCO|1|Британско првенство|1963|13={{Капитен}}}} {{Cronopar|20-11-1963|Глазгов|SCO|2|1|WAL||Британско првенство|1963}} {{Cronopar|03-10-1963|Кардиф|WAL|3|2|SCO||Британско првенство|1964}} {{Cronopar|30-05-1965|Москва|SOV (1955-1980)|2|1|WAL||Квалификации за Светско првенство|1966}} {{Cronofin|38|15}} ==Титули== ==={{flagsport|ITA}} Јувентус === *'''{{Скудето}} [[Серија А]]''' : 3 : 1957-1958, 1959-1960, 1960-1961. *'''{{Трофеј-Куп на Италија}} [[Куп на Италија]]''' : 2 : 1958-1959, 1959-1960 ==={{flagsport|WAL}} Кардиф Сити === *'''[[Фудбалски куп на Велс|Куп на Велс]]''' : 2 : 1963-1964, 1964-1965 ====Лични награди==== * Најдобар стрелец во [[Серија А]] за сезоната 1957-1958 (28 гола) * 100-те легенди на фудбалската лига ==Почести== [[Податотека:Order BritEmp (civil) rib.PNG|60px]] [[Ред на Британската Империја|Член на Британската Империја]] <br> ''«За неговите заслуги во фудбалот и спортот во Велика Британија»'' <br> — [[Лондон]], [[16 јуни]] [[2001]] == Наводи == {{наводи}} == Надворешни врски == {{Порталкутија |right=yes |boxwidth=200px |marign=0px |name1=Биографија |image1=P vip.svg |name2=Фудбал |image2=Soccer ball.svg }} * [http://www.myjuve.it/giocatori-juventus/john_william-charles-73.aspx Статистика на Myjuve.it] {{Нормативна контрола}} {{ОСНОВНОПОДРЕДУВАЊЕ:Чарлс, Џон}} [[Категорија:Велшки фудбалери]] [[Категорија:Фудбалери на ФК Лидс Јунајтед]] [[Категорија:Фудбалери на ФК Јувентус]] [[Категорија:Фудбалери на ФК Рома]] [[Категорија:Фудбалери на ФК Кардиф Сити]] [[Категорија:Фудбалери во Серија А]] [[Категорија:Заповедници на Редот на Британската Империја]] [[Категорија:Починати во 2004 година]] [[Категорија:Родени во 1931 година]] 1nspki1xblms7337d86tyeczkjw3rci 0 1143681 5380121 5078684 2025-06-14T17:25:49Z InternetArchiveBot 92312 Rescuing 0 sources and tagging 1 as dead.) #IABot (v2.0.9.5 5380121 wikitext text/x-wiki '''Оливер Вуксановиќ''' е адвокат роден на 30 септември 1966 година, во Скопје. Дипломирал на [[Правен факултет „Јустинијан I“ - Скопје|Правниот факултет „Јустинијан I“ - Скопје]] при [[Универзитет „Св. Кирил и Методиј“]]. Во периодот од септември 1995 година до март 2001 година бил вршител на должност на Прв Извршен директор на канцеларијата на „A.T.E.O.” во Македонија, Асоцијација на трговски европски организации, со седиште во [[Брисел]] („A.T.E.O.” Association of Trading European Organisations).<ref name="vuksanovic.mk">{{Наведена мрежна страница |url=http://www.vuksanovic.mk/oliver |title=архивски примерок |accessdate=2015-09-22 |archive-date=2015-07-02 |archive-url=https://web.archive.org/web/20150702084029/http://www.vuksanovic.mk/oliver |url-status=dead }}</ref> Адвокатот Оливер Вуксановиќ ја продолжува традицијата на првата Адвокатската канцеларија ВУКСАНОВИЌ која датира од 1867 година, кога во [[Цетиње]], [[Црна Гора]] е основана првата адвокатска канцеларија ВУКСАНОВИЌ, чиј основач е адвокатот Вук Вуксановиќ.<ref name="vuksanovic.mk"/> [http://www.akademik.mk/wp-content/uploads/2015/05/akademik-23.png]{{Мртва_врска|date=June 2025 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }} ==Кариера== ===Неформално образование=== Оливер Вуксановиќ има завршено повеќе курсеви и семинари со кои го подобрил своето знаење од областа на правото. Меѓу другите се: * Школа за брокерско-берзанско работење и тргување со хартии од вредност во организација на Владата на Република Македонија, во период од 06.1997 – 03.1998 во времетраење од 9-девет месеци, Скопје * Oбука за спречување на перење на пари и корупција во организација на [[Council of Europe anti-Corruption Group (GRECO)]], 10.2012, Скопје * Базична обука за практична примена на Законот за кривична постапка во Република Македонија во организација на [[U.S. Department of State – Bureau of International Narcotics and Law Enforcement Affairs (INL)]], [[American Bar Association]] Rule of Law Intiative и [[Адвокатска комора на Република Македонија]], 07.2012, Скопје *Базична обука за практична примена на Законот за кривична постапка во [[Република Македонија]] во организација на [[OSCE Organisation for Security and Cooperation in Europe – Spillover Monitor Mission to Skopje]], и [[Академија за судии и обвинители на Република Македонија]], 09.2011, Скопје * Oбука за спречување на перење на пари и корупција во организација на [[Council of Europe anti-Corruption Group (GRECO)]], 10.2010, Виена, Австрија *Обука за едукатор за практична примена на Европската конвенција за човекови права во Република Македонија во организација на : OSCE [[Organisation for Security and Cooperation in Europe]], Spillover Monitor Mission to Skopje, 12.2009, Скопје * Обука за едукатор за практична примена на Законот за малолетничка правда во [[Република Македонија]] во организација на [[OSCE Organisation for Security and Cooperation in Europe, Spillover Monitor Mission to Skopje]], 11.2009, [[Маврово]] *Обука за актуелности во правото на [[Република Македонија]] и на [[Европската Унија]] во организација на [[Асоцијација за правоекономски истражувања и едукација „ЈУРИДИКА“]], 10.2009, Скопје * Базична обука за практична примена на Законот за малолетничка правда во [[Република Македонија]] во организација на [[OSCE Organisation for Security and Cooperation in Europe, Spillover Monitor Mission to Skopje]], 05.2009, Скопје ===Библиографија и издадени трудови=== * 2004 “Договор за закуп – историски приказ и појавни облици” Годишник на МЕЃУНАРОДЕН ПРАВЕН ФОРУМ, Белград, 2004, * 2005 “Институти на Европските Заедници и на Евраопската Унија и нивната улога и функција во процесот за прием на Република Македонија во ЕУ во асоцијативно а понатаму и полноправно членство во ЕУ”, Годишник на МЕЃУНАРОДЕН ПРАВЕН ФОРУМ, Белград, 2005, * 2006 “Музичко авторско дело и правна природа на авторските договори за издавање музичко дело со осврт на авторскоправна заштита на авторот на музичко дело” Судиска ревија, број 3 – 4, Здружение на судиите на Република Македонија, 2006, * 2007 “Организиран криминал – компаративно истражување за различните нормативни и теориски дефинирања на организираниот криминал како специфична форма на криминалот” – Годишник на МЕЃУНАРОДЕН ПРАВЕН ФОРУМ, Белград, 2007 * Во дневните весници има објавени преку 90 текстови во кои се обработувани актуелните политички збиднувања. ===Членување во меѓународни асоцијации=== Член на [[“MENSA Internacional”]] Од 1995 член на '''ATEO''' – [[The Association of Trading European Organisation]] Од 2008 член на '''IBA''' – [[International Bar Association]] Од 2008 член на '''NACDL''' – [[National Association of Criminal Defense Lawyers]] Од 2008 член на '''AIEL''' – [[The Association of Law Office Independent European Lawyers]] Од 2009 член на '''CBA''' – [[The Criminal Bar Association]] Од 2009 член на '''ECBA''' – [[European Criminal Bar Association]] Од 2009 член на '''EYBA''' – [[European Young Bar Association]] Од 2009 член на '''COMB''' – [[The Commercial Bar Association]] Од 2009 член на '''IABA''' – [[Inter-American Bar Association]] Од 2009 член на '''IPBA''' – [[Inter-Pacific Bar Association]] Од 2009 член на '''ABCL''' – [[The Association of Business and Commercial Lawyer]] == Наводи == {{наводи}} == Надворешни врски == * [http://www.vuksanovic.mk/ официјална страница] {{ОСНОВНОПОДРЕДУВАЊЕ:Вуксановиќ, Оливер}} [[Категорија:Македонски адвокати]] rk04mlexkprcttq5tkk73o85ua3xcg3 0 1146311 5380044 5379955 2025-06-14T12:41:03Z Marco Mitrovich 114460 Одбиена последната промена (од [[Специјална:Придонеси/92.53.53.45|92.53.53.45]]) и ја поврати преработката 5373678 на Ehrlich91 5380044 wikitext text/x-wiki {{Infobox Officeholder |name = Трајко Славески |honorific-suffix = |image = |imagesize = 250px |office1 = [[Совет на Град Скопје|Претседател на советот на Град Скопје]] |term_start1 = [[17 ноември]] [[2021]] |term_end1 = [[29 мај]] [[2025]] |president1 = |predecessor1 = [[Љубица Јанчева]] |successor1 = |office2 = [[Министер за развој на Република Македонија|Министер за развој]] |term_start2 = [[1999]] |term_end2 = [[2000]] |president2 = [[Љубчо Георгиевски]] |predecessor2 = [[Милијана Даневска]] |successor2 = нема<ref>Министерството за развој се обединило со Министерството за економија</ref> |office3 = [[Министер за финансии на Република Македонија|Министер за финансии]] |term_start3 = [[22 август]] [[2006]] |term_end3 = [[8 јули]] [[2009]] |predecessor3 = [[Никола Поповски]] |successor3 = [[Зоран Ставрески]] |office4 = Гувернер на [[Народната банка на Македонија]] |term_start4 = [[28 мај]] [[2025]] |term_end4 = трае |predecessor4 = [[Анита Ангеловска-Бежоска]] |successor4 = |birth_date = {{роден на и возраст|df=yes|1960|9|22}} |birth_place = [[Охрид]], [[НР Македонија]], [[ФНРЈ]] |death_date = |death_place = |nationality = [[Македонци|Македонец]] |party = [[ВМРО-ДПМНЕ]] |spouse = |children = |alma_mater = |profession = економист, политичар |religion = [[Православие|Православен христијанин]] |website = }} '''Трајко Славески''' ([[Охрид]], [[22 септември]] [[1960]] година) — [[Македонија|македонски]] економист, професор на [[Економски факултет - Скопје|Економскиот факултет]] во Скопје, поранешен министер за финансии (од [[2006]] до [[2009]] година) и министер за развој (од [[1999]] до [[2000]] година) во владите на [[ВМРО ДПМНЕ]] и моментален гувернер на [[Народна банка на Македонија|Народната банка на Македонија]]. == Потекло == Трајко Славески е роден на 22 септември 1960 година во [[Охрид]]. == Научна кариера == Славески дипломирал на Економскиот факултет во [[Скопје]] во [[1983]] година, а магистрирал и докторирал на истиот факултет во [[1988]] и [[1997]] год., респективно. Последипломските студии ги завршил на Калифорнискиот државен Универзитет во Чико, [[САД]] (1986 – 1987&nbsp;г.) и на Универзитетот [[Харвард]] (1989 - 1990&nbsp;г.). Во март [[2003]] година бил избран во звањето вонреден професор за предметите [[Макроекономија]] и [[Државна регулација]]. Славески бил визитинг-професор на Државниот Универзитет во [[Аризона]] во [[1997]] год. Од [[1999]] год., предавал на последипломскиот студиум „South Easteren European Studies“ на Националниот и каподистриски Универзитет во [[Атина]], [[Грција]]. Славески е автор и соавтор на осум книги и бројни статии, објавени во Македонија и странство, во научни и стручни списанија, од областа на [[приватизација]]та, економското преструктуирање, економскиот растеж и развој, економските и социјалните функции на државата и др. Учествувал на голем број меѓународни конференции посветени на транзицијата и развојни прашања. Бил раководител на неколку владини проекти од кои произлегле официјални владини документи, како, на пр: Среднорочната стратегија за развој и реформи „Македонија 2003“, (2000 година) и Националната стратегија за намалување на [[сиромаштија]]та (2002 година). Полиња на професионален интерес: микроекономија и макроекономија; политичка економија на транзицијата и приватизацијата; бизнисот и владата (државата); економските и социјалните функции на државата; економика на работната сила; економика на корупцијата и организираниот криминал. Славески бил член на неколку меѓународни истражувачки мрежи. Претседател е на извршниот одбор на невладината организација АМЕ ([[Асоцијација за модерна економија]]) со седиште во Скопје и Тетово. == Политичка кариера == Во периодот [[1999]] - [[2000]] година, Славевски бил министер за развој во владата на [[Љубчо Георгиевски]]. Од ноември 2000 до септември 2002&nbsp;г., ја извршувал функцијата советник на министерот за финансии и национален координатор за подготовка на „Националната стратегија за намалување на сиромаштијата“. Во мај [[2005]] година бил избран за потпретседател на [[ВМРО ДПМНЕ]]. Од април 2005 до август 2006 година бил член на [[Совет на Град Скопје|Советот на град Скопје]]. По победата на ВМРО ДПМНЕ на [[парламентарни избори во 2006 година|парламентарните избори во 2006 година]], на [[27 август]] [[2006]] година бил избран за [[Министер за финансии на Македонија|министер за финансии]]. Оваа функција ја извршувал до [[10 јули]] [[2009]] година, кога бил разрешен од Собранието. На [[Локални избори во Македонија (2021)|локалните избори]] одржани во [[2021]] година бил носител на листата советници на коалицијата за ''Обнова на Македонија'' предводена од [[Внатрешна македонска револуционерна организација - Демократска партија за македонско национално единство|ВМРО - ДПМНЕ]]. На конститутивната седница на [[Совет на Град Скопје|Советот на Град Скопје]], одржана на [[17 ноември]] [[2021]] година бил избран за претседател на Советот на Град Скопје. Во мај [[2025]] година, на предлог на претседателката [[Гордана Сиљановска-Давкова]], бил избран за гувернер на [[Народна банка на Македонија]]. == Наводи == {{наводи}} == Надворешни врски == * [http://slaveski.blog.com.mk/ Блог на Трајко Славески] {{Семарх|url=https://web.archive.org/web/20080330071835/http://slaveski.blog.com.mk/ |date=2008-03-30 }} {{S-start}} {{s-bef|before=[[Милијана Даневска]]}} {{s-ttl|title=[[Министер за развој на Република Македонија|Министер за развој]]|years=[[28 декември]] [[1999]] – [[1 ноември]] [[2002]]}} {{s-aft|after=нема}} |- {{s-bef|before=[[Никола Поповски]]}} {{s-ttl|title=[[Министер за финансии на Македонија|Министер за финансии]]|years= [[28 август]] [[2006]] – [[8 јули]] [[2009]]}} {{s-aft|after=[[Зоран Ставрески]]}} {{S-end}} {{Мин-Фин-Мак}} {{Гувернери на Народна банка на Македонија}} {{Состав на Владата на Македонија (2006)}} {{Состав на Владата на Македонија (1998)}} {{ОСНОВНОПОДРЕДУВАЊЕ:Славевски, Трајко}} [[Категорија:Живи луѓе]] [[Категорија:Политичари од Охрид]] [[Категорија:Македонски универзитетски професори]] [[Категорија:Македонски економисти]] [[Категорија:Состав на Владата на Република Македонија од 2006]] [[Категорија:Состав на Владата на Република Македонија од 2008]] [[Категорија:Министри за финансии на Република Македонија]] [[Категорија:Политичари од ВМРО-ДПМНЕ]] [[Категорија:Апсолвенти на универзитетот „Св. Кирил и Методиј“]] [[Категорија:Гувернери на НБРМ]] 0tkm8sd5fpeeu2ocavpxq6ye0ai0vfl 0 1150615 5380059 5357757 2025-06-14T13:17:01Z Marco Mitrovich 114460 5380059 wikitext text/x-wiki {{Инфокутија Населено место | name = Алексинац | native_name = Алексинац | settlement_type = Град и Општина | image_shield = Blason_Aleksinac.jpg | image_flag = | image_skyline = Zgrada opstine Aleksinac.JPG | image_caption = Алексинац | pushpin_map = Serbia | latd = 43 |latm =33 |latNS =N | longd = 21 |longm=42 |longEW=E | coordinates_display = inline,title | coordinates_region= RS | subdivision_type = Држава | subdivision_name = {{знаме|Serbia}} | subdivision_type1 = [[Окрузи во Србија|Управен Округ]] | subdivision_name1 = [[Нишавски Управен Округ|Нишавски]] | subdivision_type2 = Општина | subdivision_name2 = Алексинац | parts_type = Населени места | parts_style = para | p1 = 72 | leader_title = | leader_name = | leader_title1 = | leader_name1 = | area_blank1_title = Општина | area_blank1_km2 = 707 | area_footnotes = | population_footnotes = <ref>{{Serbian census 2011}}</ref> | population_as_of = попис 2022 | population_blank1_title = Град | population_blank1 = 14.593 | population_blank2_title = Општина | population_blank2 = 43.098 | timezone = [[средноевропско време|CET]] | utc_offset = +1 | timezone_DST = [[средноевропско летно време|CEST]] | utc_offset_DST = +2 | postal_code_type = [[Поштенски кодови во Србија|Поштенски код]] | postal_code = 18220 | blank_name = | blank_info = | area_code = 018 | area_code_type = [[Повикувачки броеви во Србија|Повикувачки број]] | registration_plate=AL | website = {{url|www.aleksinac.org}} }} '''Алексинац'''— град и седиштето на истоимената општина во [[Нишавски Управен Округ|Нишавскиот Управен Округ]], [[Србија]]. Според пописот од 2022 година во градот живееле 14.593 жители, додека во општината 43.098.<ref>[http://pop-stat.mashke.org/serbia-census.htm All places: 1948, 1953, 1961, 1971, 1981, 1991, 2002, 2011, 2022 censuses] pop-stat.mashke.org </ref> == Име == По легендата име потекнува од некои Алекса кои тука имаше свои имот кои добиаше од турскиот заповедникот, како чуварот на [[Цариград]]скиот пат.<ref>[https://www.rts.rs/lat/vesti/drustvo/1849747/aleksinac-grad-rudara-i-dzezera.html Aleksinac, grad rudara i džezera] .rts.rs</ref> [[Податотека:Municipalities of Serbia Aleksinac.png|мини|центар|200п|Општина Алексинац во карта на Србија]] == Наводи == {{наводи}} {{Градови во Јужна Србија}} [[Категорија:Алексинац| ]] [[Категорија:Градови во Јужна Србија]] [[Категорија:Општини во Србија]] [[Категорија:Нишавски Управен Округ]] 3pxrd62wug36ufu8dptulo1n12uvyes 0 1159190 5380140 4275705 2025-06-14T19:16:14Z Carshalton 30527 5380140 wikitext text/x-wiki {{Infobox football biography 3 |playername={{знамеикона|Јапонија}} {{PAGENAME}} |image= |dateofbirth={{birth date and age|1976|6|18|df=yes}} |cityofbirth= |countryofbirth=[[Јапонија]] |position=[[Напад (фудбал)|Напад]] |currentclub= |clubnumber= |years1=1995–2000|clubs1=[[Cerezo Osaka]]|caps1=|goals1= |years2=1995–1996|clubs2=→[[FC Volendam|Volendam]]|caps2=|goals2= |years3=2001|clubs3=[[RCD Espanyol|Espanyol]]|caps3=|goals3= |years4=2001|clubs4=[[Cerezo Osaka]]|caps4=|goals4= |years5=2001|clubs5=[[ФК Болтон Вондерерс|Болтон Вондерерс]]|caps5=|goals5= |years6=2002–2006|clubs6=[[Cerezo Osaka]]|caps6=|goals6= |years7=2007–2008|clubs7=[[Shimizu S-Pulse]]|caps7=|goals7= |years8=2009|clubs8=[[Cerezo Osaka]]|caps8=|goals8= |nationalyears1=1997–2002|nationalteam1={{знамеикона|Јапонија}} [[Фудбалска репрезентација на Јапонија|Јапонија]]|nationalcaps1=29|nationalgoals1=10 }} '''{{PAGENAME}}''' (роден {{роден на|18|јуни|1976}}) — [[Јапонија|јапонски]] [[фудбал]]ер. ==Репрезентативна кариера== {{PAGENAME}} бил член на [[Фудбалска репрезентација на Јапонија|јапонската репрезентација]] на [[Светско првенство во фудбал 2002|Светското првенство 2002]]. ==Статистика== {| class="wikitable" style="text-align:center;" !colspan="3"|{{знамеикона|Јапонија}} [[Фудбалска репрезентација на Јапонија|Јапонија]] |- !Сезона!!Настапи!!Голови |- |1997||5||2 |- |1998||0||0 |- |1999||0||0 |- |2000||11||6 |- |2001||8||1 |- |2002||5||1 |- !Вкупно||29||10 |} ==Надворешни врски== *[http://www.national-football-teams.com/player/3442/Akinori_Nishizawa.html National Football Teams] *[http://www.japannationalfootballteam.com/en/players/nishizawa_akinori.html Japan National Football Team Database] {{Состав на Јапонија на Светското првенство 2002}} {{ОСНОВНОПОДРЕДУВАЊЕ:Нишизава, Акинори}} [[Категорија:Живи луѓе]] [[Категорија:Јапонски фудбалери]] [[Категорија:Фудбалери на ФК Болтон Вондерерс]] [[Категорија:Фудбалери на ФК Еспањол]] hk3pvo41pq7apq859d9mja8xclcvvsy 5380143 5380140 2025-06-14T19:25:55Z Carshalton 30527 5380143 wikitext text/x-wiki {{Infobox football biography-retired |playername = {{PAGENAME}} |image = |dateofbirth = {{birth date and age|1976|6|18|df=yes}} |height = {{height|m=1.80}} |cityofbirth = [[Шизуока]] |countryofbirth = [[Јапонија]] |nationality = {{flagsport|JPN}} [[Јапонија]] |position = [[Напад (фудбал)|напаѓач]] |currentclub = |clubnumber = |retired = 2009 |years1=1995–2000 |clubs1= {{Fb team Cerezo Osaka}} |caps1= 124 |goals1= 43 |years2=1995–1996 |clubs2= →{{Fb team Volendam}} |caps2= 0 |goals2= 0 |years3=2001 |clubs3= {{Fb team Espanyol}} |caps3= 6 |goals3= 0 |years4=2001 |clubs4= {{Fb team Cerezo Osaka}} |caps4= 0 |goals4= 0 |years5=2001 |clubs5= {{Fb team Bolton}} |caps5= 0 |goals5= 0 |years6=2002–2006 |clubs6= {{Fb team Cerezo Osaka}} |caps6= 148 |goals6= 41 |years7=2007–2008 |clubs7= {{Fb team Shimizu S-Pulse}} |caps7= 43 |goals7= 5 |years8=2009 |clubs8= {{Fb team Cerezo Osaka}} |caps8= 18 |goals8= 1 |nationalyears1=1997–2002|nationalteam1={{flagsport|JPN}} [[Фудбалска репрезентација на Јапонија|Јапонија]]|nationalcaps1=29|nationalgoals1=10 }} '''{{PAGENAME}}''' (роден {{роден на|18|јуни|1976}}) — поранешен [[Јапонија|јапонски]] [[фудбал]]ер. ==Репрезентативна кариера== {{PAGENAME}} бил член на [[Фудбалска репрезентација на Јапонија|јапонската репрезентација]] на [[Светско првенство во фудбал 2002|Светското првенство 2002]]. ==Статистика== {| class="wikitable" style="text-align:center;" !colspan="3"|{{знамеикона|Јапонија}} [[Фудбалска репрезентација на Јапонија|Јапонија]] |- !Сезона!!Настапи!!Голови |- |1997||5||2 |- |1998||0||0 |- |1999||0||0 |- |2000||11||6 |- |2001||8||1 |- |2002||5||1 |- !Вкупно||29||10 |} ==Надворешни врски== *[http://www.national-football-teams.com/player/3442/Akinori_Nishizawa.html National Football Teams] *[http://www.japannationalfootballteam.com/en/players/nishizawa_akinori.html Japan National Football Team Database] {{Состав на Јапонија на Светското првенство 2002}} {{ОСНОВНОПОДРЕДУВАЊЕ:Нишизава, Акинори}} [[Категорија:Живи луѓе]] [[Категорија:Јапонски фудбалери]] [[Категорија:Фудбалери на ФК Болтон Вондерерс]] [[Категорија:Фудбалери на ФК Еспањол]] ftwt80jmfybovlp6o5iv47h5ffxi3mk 0 1159447 5380148 4376727 2025-06-14T19:30:42Z Carshalton 30527 5380148 wikitext text/x-wiki {{Infobox football biography 3 |playername = {{PAGENAME}} |image = [[File:FC Admira Wacker Mödling vs. FC Red Bull Salzburg (Cup) 2017-04-26 (093).jpg|250px]] |dateofbirth = {{birth date and age|1995|1|16|df=yes}} |cityofbirth = [[Изумисано]] |countryofbirth = [[Јапонија]] |nationality = {{flagsport|JPN}} [[Јапонија]] |position = [[Среден ред (фудбал)|среден ред]] |currentclub = {{Fb team Liverpool}} |clubnumber = 18 |years1 = 2012–2014 |caps1= 62 |goals1= 7 | clubs1 = {{Fb team Cerezo Osaka}} |years2 = 2015–2020 |caps2= 136 |goals2= 42 | clubs2 = {{Fb team Salzburg}} |years3 = 2020- |caps3= 18 |goals3= 1 | clubs3 = {{Fb team Liverpool}} |nationalyears1 = 2011 | nationalcaps1 = 4 | nationalgoals1 = 1 | nationalteam1 = {{flagsport|JPN}} [[Фудбалска репрезентација на Јапонија под 17 години|Јапонија 17]] |nationalyears2 = 2012 | nationalcaps2 = 8 | nationalgoals2 = 5 | nationalteam2 = {{flagsport|JPN}} [[Фудбалска репрезентација на Јапонија под 20 година|Јапонија 20]] |nationalyears3 = 2011-2012 | nationalcaps3 = 3 | nationalgoals3 = 1 | nationalteam3 = {{flagsport|JPN}} [[Олимписка фудбалска репрезентација на Јапонија|Јапонија 23]] |nationalyears4 = 2015- | nationalcaps4 = 26 | nationalgoals4 = 12 | nationalteam4 = {{flagsport|JPN}} [[Фудбалска репрезентација на Јапонија|Јапонија]] }} '''{{PAGENAME}}''' (роден {{роден на|16|јануари|1995}}) — [[Јапонија|јапонски]] [[фудбал]]ер, [[Среден ред (фудбал)|играч од средниот ред]] на [[ФК Ливерпул|Ливерпул]] и на [[Фудбалска репрезентација на Јапонија|јапонската репрезентација]]. ==Статистика== {| class="wikitable" style="text-align:center;" !colspan="3"|{{знамеикона|Јапонија}} [[Фудбалска репрезентација на Јапонија|Јапонија]] |- !Сезона!!Настапи!!Голови |- |2015||2||0 |- !Вкупно||2||0 |} ==Надворешни врски== *[http://www.national-football-teams.com/player/60928/Takumi_Minamino.html National Football Teams] {{Состав на ФК Ливерпул}} {{ОСНОВНОПОДРЕДУВАЊЕ:Минамино, Такуми}} [[Категорија:Живи луѓе]] [[Категорија:Јапонски фудбалери]] [[Категорија:Фудбалери на ФК Ливерпул]] [[Категорија:Фудбалери на ФК Саутхемптон]] [[Категорија:Фудбалери на ФК Монако]] 35aikx9yf7q9bldf6dx56shdubgvp5s 0 1160418 5380289 5294084 2025-06-15T09:05:25Z Kwintesencjax 102724 5380289 wikitext text/x-wiki {{Инфокутија Земја на Евровизија |Име = Полска |Знаме = EuroPolonia.svg |Медиумски организатор = [[Telewizja Polska|ТВП]] |Број на учевства = 2 |Прво учевство = [[Детскиот избор за песна на Евровизија 2003|2003]] |Најдобар пласман = 1 место, [[Детска Евровизија 2018|2018]], [[Детска Евровизија 2019|2019]] |Најлош пласман = 17 место, [[Детскиот избор за песна на Евровизија 2004|2004]] |Вебсајт = |ЕБУ страница= http://www.junioreurovision.tv/page/country-profile?country=32 |Број на учества=10|Прво учество=[[Детска Евровизија 2003|2003]]|Национален избор=}} [[Податотека:Viki Gabor JESC 2019 winner.jpg|мини|Вики Габор на Детски избор за песна на Евровизија 2019]] Полска учествувала на [[Детски избор за песна на Евровизија|Детскиот избор за песна на Евровизија]] уште од неговото основање во [[Детски избор за песна на Евровизија 2003|2003]] година. Меѓутоа откако во својте први две учества го освојувала последното место, нивниот радиодифузер [[Telewizja Polska|ТВП]] се повлекол од учество на Детската евровизија во 2005 година поради финансиски причини. После единаесет години пауза Полска ќе се врати во натпреварувањето во [[Детски избор за песна на Евровизија 2016|2016]] година. == Претставници == *{{легенда|gold|'''Прво место'''}}</small> *{{легенда|silver|'''Второ место'''}}</small> *{{легенда|#CC9966|'''Трето место'''}}</small> *{{легенда|#FE8080|'''Последно место'''}}</small> {| class="wikitable sortable" |- bgcolor="#CCCCCC" ! Година ! Изведувач ! Песна ! Позиција ! Бодови |- bgcolor="#FE8080" | [[Детски избор за песна на Евровизија 2003|2003]] | [[Касија Журавик]] | "Coś Mnie Nosi" | 16 | 3 |- bgcolor="#FE8080" | [[Детски избор за песна на Евровизија 2004|2004]] | [[KWADro]] | "Łap życie" | 17 | 3 |- | [[Детски избор за песна на Евровизија 2016|2016]] | Оливија Вичорек | "Nie zapomnij" | 11 |60 |- |[[Детска Евровизија 2017|2017]] |Алис Рега |"Mój dom" |8 |138 |- bgcolor="gold" |[[Детска Евровизија 2018|2018]] |оксана Венгел |"Anyone I Want to Be" | rowspan="2" |1 |215 |- bgcolor="gold" |[[Детска Евровизија 2019|2019]] |Вики Габор |"Superhero" |278 |- |[[Детска Евровизија 2020|2020]] |Ала Трач |"I’ll Be Standing" |9 |90 |- bgcolor="silver" |[[Детска Евровизија 2021|2021]] |Сара Џејмс |"Somebody" |2 |218 |- |[[Детска Евровизија 2022|2022]] |Лора |"To The Moon" |10 |95 |- |[[Детска Евровизија 2023|2023]] |Maja Krzyżewska |"I Just Need a Friend" |6 |124 |- |[[Детска Евровизија 2024|2024]] |Доминик Арим |"All Together" |12 |61 |- |[[Детска Евровизија 2025|2025]] |Мариана Клос | | | |} == Поврзано == * [[Детски избор за песна на Евровизија]] * [[Полска на Евровизија]] [[Категорија:Земји на Детскиот избор за песна на Евровизија|Полска]] 7o7czwonjzja94txsys50xddr0x1qpi 0 1167074 5380084 5298838 2025-06-14T14:39:23Z Иван Ж 57150 5380084 wikitext text/x-wiki {{Infobox football biography 3 | name = Тибо Куртоа | fullname = Тибо Никола Марк Куртоа<ref>[http://actas.rfef.es/actas/RFEF_CmpActa1?cod_primaria=1000144&CodActa=14518 Acta del Partido celebrado el 28 de август de 2011, en Madrid – Atlético Madrid vs Osasuna] {{Семарх|url=https://archive.today/20120707194803/http://actas.rfef.es/actas/RFEF_CmpActa1?cod_primaria=1000144&CodActa=14518 |date=2012-07-07 }}; [[Royal Spanish Football Federation|RFEF]], 28 August 2011 {{es}}</ref> | image = [[Податотека:Courtois aug 2014.jpg|200px]] | birth_date = {{Birth date and age|1992|5|11|df=y}} | birth_place = [[Бре (Белгија)|Бре]], [[Белгија]] | nationality = {{flagsport|BEL}} [[Белгија]] | height = {{height|m=2.00}}<ref>{{наведени вести|url=http://www.chelseafc.com/teams/first-team/thibaut-courtois.html|title=Player Profile: Thibaut Courtois|publisher=chelseafc.com}}</ref> | position = [[голман]] | currentclub = {{Fb team Real Madrid}} | clubnumber = 1 | youthyears1 = | youthclubs1 = {{симбол2|Flag of None.svg}} Билзен | youthyears2 = | youthclubs2 = {{Fb team Genk}} | years1 = 2009-2011 | caps1 = 41 | goals1 = 0 | clubs1 = {{Fb team Genk}} | years2 = 2011-2018 | caps2 = 126 | goals2 = 0 | clubs2 = {{Fb team Chelsea}} | years3 = 2011-2014 | caps3 = 111 | goals3 = 0 | clubs3 = →{{Fb team Atletico Madrid}} | years4 = 2018- | caps4 = 200 | goals4 = 0 | clubs4 = {{Fb team Real Madrid}} | nationalyears1 = 2009–2010 | nationalcaps1 = 4 | nationalgoals1 = 0 | nationalteam1 = {{знамеикона|Белгија}} [[Фудбалска репрезентација на Белгија под 18 години|Белгија 18]] | nationalyears2 = 2011– | nationalcaps2 = 103 | nationalgoals2 = 0 | nationalteam2 = {{знамеикона|Белгија}} [[Фудбалска репрезентација на Белгија|Белгија]] }} '''Тибо Куртоа''' (роден на {{роден на|11|мај|1992}} во [[Бре (Белгија)|Бре]], [[Белгија]]) — [[Белгија|белгиски]] [[фудбалер]], [[голман]] на {{Fb team (N) Real Madrid}} и на [[Фудбалска репрезентација на Белгија|белгиската репрезентација]]. ==Биографија== Роден во [[Провинција Лимбург (Белгија)|Лимбург]]<ref>{{Cite news|language=en|author=Kristof Terreur|url=https://www.theguardian.com/football/2014/sep/20/chelsea-thibaut-courtois-profile|title=Chelsea's Thibaut Courtois: from clumsy boy to top of the world|newspaper=The Observer |date=20 септември 2014|access-date=14 ноември 2023}}</ref> од татко Тјери Куртоа, [[Валонци|валонец]] од [[Ене]],<ref>{{Cite news|language=fr|url=https://www.dhnet.be/archive/la-meilleure-formation-51b7e49ae4b0de6db99576cb|title="La meilleure formation"|publisher=[[La Dernière Heure/Les Sports]]|date=10 февруари 2011|access-date=14 ноември 2023}}</ref> и мајка Гите Ламбрехтс, [[Фламанци|фламанка]] од [[Билзен]], двајцата [[одбојка]]ри; благодарение на ова потекло, тој носи презиме од француско говорно подрачје, но во исто време зборува течно и [[холандски јазик]]. Тој е помлад брат на [[Валери Куртоа|Валери]], [[Либеро (одбојка)|либерото]] на [[Женска одбојкарска репрезентација на Белгија|женската одбојкарска репрезентација на Белгија]].<ref>{{cite web |url=http://www.fivb.org/viewPressRelease.asp?No=44886&Language=it#.V3AuKNSLTDc|title=Incontriamo: Valerie Courtois "la Tigre Gialla" belga|date=21 април 2014}}</ref> Од 2023 година, тој е сопственик на автомобилски тим, ТЦ Рејсинг, основан во соработка со шпанскиот возач [[Роберто Мерхи]].<ref>{{Cite web|title=Courtois e Palou i nuovi team ammessi per il 2024|author=Massimo Costa|date=15 ноември 2023|url=https://www.italiaracing.net/Courtois-e-Palou-i-nuovi-team-ammessi-per-il-2024/249312/1097 }}</ref> ==Технички карактеристики== Голман со комплетен репертоар, без посебни слабости,<ref name=liga>{{cite web|url=http://usa.laliga.es/en/news/courtois-experienced-youth|title=Courtois, experienced youth|date=29 април 2014|access-date=30 gennaio 2016|language=en|archiveurl=https://web.archive.org/web/20160205151338/http://usa.laliga.es/en/news/courtois-experienced-youth|archivedate=5 февруари 2016|url-status=dead}}</ref> се издвојува по чувството за поставеност,<ref name=corsport>{{cite web|url=http://www.corrieredellosport.it/calcio/talent_scout/2012/05/02-236962/Courtois,+il+Chelsea+ha+il+portiere+del+futuro|title=Courtois, il Chelsea ha il portiere del futuro|data=2 maggio 2012|author=Stefano Chioffi|access-date=29 јануари 2016|url-status=dead|archiveurl=https://web.archive.org/web/20160206112003/http://www.corrieredellosport.it/calcio/talent_scout/2012/05/02-236962/Courtois,+il+Chelsea+ha+il+portiere+del+futuro|archivedate=6 февруари 2016}}</ref><ref name=espn>{{cite web|url=http://www.espnfc.us/barclays-premier-league/23/blog/post/2789948/cech-de-gea-courtois-among-best-premier-league-goalkeepers|title=Cech, De Gea and beyond, Premier League goalkeeping talent is rich|language=en|author=Michael Cox|access-date=30 јануари 2016}}</ref> карактерните квалитети<ref name=corsport/><ref>{{cite web|url=https://www.telegraph.co.uk/sport/football/teams/chelsea/11184558/Chelsea-goalkeeper-Thibaut-Courtois-has-to-improve-to-be-called-the-best-in-the-world-says-Edwin-van-der-Sar.html|title=Chelsea goalkeeper Thibaut Courtois has to improve to be called the best in the world, says Edwin van der Sar|language=en|author=Matt Law|date=24 октомври 2014|access-date=30 јануари 2016}}</ref> и способност за високо излегување од голот, овозможено од неговиот значителен раст.<ref>{{cite web|url=https://www.telegraph.co.uk/sport/football/teams/manchester-united/11260655/David-de-Gea-is-Manchester-Uniteds-most-important-player-right-now.html|title=David de Gea is Manchester United's most important player right now|author=Gary Neville|language=en|date=28 ноември 2014|access-date=30 јануари 2016}}</ref> Извонреден е и на линијата благодарение на одличните рефлекси,<ref name=liga/> способен е да одбрани дури и во ситуации еден на еден со противничкиот напаѓач.<ref name=espn/> ==Клупска кариера== ===Генк=== Својата кариера ја започнал во локалниот клуб Близен,<ref>{{cite web |url=http://www.kbilzersevv.be/ |title=K.Bilzerse-Waltwilder VV |website=kbilzersevv.be |accessdate=2024-04-24 |archive-date=2012-03-31 |archive-url=https://web.archive.org/web/20120331000001/http://www.kbilzersevv.be/ |url-status=dead }}</ref> како [[Одбрана (фудбал)#Страничен бек|лев бек]]. Набргу потоа, во 1999 година, тој се приклучил на {{Fb team (N) Genk}} на седумгодишна возраст и токму таму бил претворен во голман. Своето деби за Генк го направил на 17 април 2009 година, во домашниот натпревар против {{Fb team (N) Gent}} кој завршил 2-2; на крајот на сезоната, и покрај тоа што бил спореден актер, го освоил својот прв трофеј, националниот куп на Белгија. На 29 јули 2010 година, тој го направил своето деби во европските купови, на гостувањето кај [[Финска|финскиот]] [[ФК Интер Турку|Интер Турку]] во [[УЕФА Лига Европа 2010-2011|Лига Европа]], кој завршил со убедлива победа на белгијците од 1-5.<ref>{{Cite web|url=http://it.uefa.com/uefaeuropaleague/matches/season=2011/round=2000126/match=2002759/index.html|title=Turku 1 - 5 Genk|date=29 јули 2010}}</ref> Во својата трета и последна година во Генк, сезоната 2010-2011, тој бил редовен стартер на голот и протагонист во освојувањето на белгиското првенство. ===Атлетико Мадрид=== [[Податотека:Thibaut Courtois - 02.jpg|thumb|upright|left|Куртоа со Атлетико Мадрид во 2013]] Со ипресивните одбрани во последна сезона во Генк, го привлекол интересот на англискиот {{Fb team (N) Chelsea}}, кој го купил на 26 јули 2011 година и потоа веднаш го позајмил на [[Шпанија|шпанскиот]] клуб {{Fb team (N) Atletico Madrid}}.<ref>{{Cite web|language=en|url=http://www.chelseafc.com/page/LatestNews/0,,10268~2402319,00.html|title=COURTOIS COMPLETED|date=26 luglio 2011|url-status=dead|archiveurl=https://web.archive.org/web/20120703001510/http://www.chelseafc.com/page/LatestNews/0,,10268~2402319,00.html|archivedate=3 јули 2012}}</ref> Првично натпреварувајќи се да го преземе наследството на [[Давид де Хеа]] со поискусниот [[Серхио Асенхо]], Куртоа го имал своето деби за Атлетико во натпреварот од [[УЕФА Европа Лига|Лига Европа]] против [[Виторија Гимараеш]],<ref>{{Cite web|title=Match: Guimaraes v Atlético Madrid - Europa League|url=http://soccernet.espn.go.com/match/_/id/327646?cc=3888|access-date=28 agosto 2011|archive-date=2 novembre 2012|archiveurl=https://web.archive.org/web/20121102053601/http://soccernet.espn.go.com/match/_/id/327646?cc=3888|url-status=dead}}</ref> додека неговото деби во [[Примера Дивисион (Шпанија)|Примера Дивисион]] дошло на 28 август 2011 против {{Fb team (N) Osasuna}}, кое завршило 0-0. Добрите настапи кои ги понудил на стартот од сезоната дефинитивно му гарантираат стартно место.<ref>{{Cite web |url=http://soccernet.espn.go.com/player/_/id/134283/thibaut-courtois?cc=5901 |title=Thibaut Courtois Bio, Stats, News |date=11 мај 1992 |access-date=27 април 2012 |url-status=dead }}{{Мртва_врска|date=May 2024 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }}</ref> На 26 ноември 2011 година, го добил првиот црвен картон во кариерата за време на [[Мадридски дерби|дербито]] против {{Fb team (N) Real Madrid}}, поради професионален фаул над [[Карим Бензема]].<ref>{{Cite web|title=Atletico Madrid's Gregorio Manzano: Thibaut Courtois' red card in Real Madrid clash was wrong|url=http://www.goal.com/en-gb/news/3277/la-liga/2011/11/27/2776507/atletico-madrids-gregorio-manzano-thibaut-courtois-red-card|author=Luis Mira|access-date=27 ноември 2011}}</ref> На 9 мај 2012 година, во [[Букурешт]], со Куртоа на голот, Атлетико ја освоил [[УЕФА Лига Европа 2011-2012|Лига Европа]], победувајќи го {{Fb team (N) Athletic Bilbao}} со 3-0 во финалето.<ref>{{cite web|language=en|url=http://soccernet.espn.go.com/report?id=341106&cc=5901|title=Report: Atlético Madrid v Athletic Bilbao - UEFA Europa League|access-date=10 мај 2012|archivedate=12 мај 2012|archiveurl=https://web.archive.org/web/20120512060222/http://soccernet.espn.go.com/report?id=341106&cc=5901|url-status=dead}}</ref> Позајмицата на Куртоа во Мадрид била обновена за сезоната 2012-2013. На 31 август, тој го започнал натпреварот од [[Суперкуп на УЕФА 2012|Суперкупот на УЕФА 2012]], во кој популарните ''Атлети'' го победиле Челси со 4-1. Втората сезона во Шпанија, ја завршил со освојување на [[Фудбалски куп на Шпанија 2012-2013|Купот на Шпанија]]. Позајмицата на голманот меѓу Атлетико и Челси била обновена и за следната година: овој пат се вметнува клаузула од 3 милиони евра која шпанците би требало да ја платат на англичаните доколку двата тима повторно се сретнат, а играчот уште еднаш се сретнал против тимот во чија сопственост се наоѓа;<ref>{{cite web|url=http://www.gazzetta.it/Calcio/Champions-League/10-04-2014/champions-clausola-blocca-courtois-contro-chelsea-80418671593.shtml|title=Champions, una clausola blocca Courtois contro il Chelsea|author=Valeria Clari|date=10 Aprile 2014}}</ref> сепак, [[УЕФА]] го прогласила договорот за ништовен во април 2014 година, кога Куртоа и ''Колчонеросите'' повторно се нашле против ''Сините'' за полуфиналето на [[УЕФА Лига на шампиони 2013/14|Лигата на шампионите]], бидејќи било оценето дека е штетно за интегритетот и прописите на спортското натпреварување.<ref>{{cite web|url=http://www.repubblica.it/sport/calcio/champions/2014/04/11/news/champions_uefa_clausola_nulla_courtois_puo_giocare_contro_il_chelsea-83315398/|title=Champions, Uefa: clausola nulla, Courtois può giocare contro il Chelsea|date=11 април 2014}}</ref> Куртоа го напуштил Атлетико на крајот на сезоната, откако играл во [[Финале на УЕФА Лигата на шампионите во 2014 година|финалето]] на Лигата на шампионите во [[Лисабон]], кое тој и неговите соиграчи го загубиле по [[Продолжеток (спорт)|продолженија]] од градскиот ривал Реал Мадрид. Неколку дена претходно, ремизирајќи 1-1 на [[Камп Ноу]] против [[ФК Барселона|Барселона]], Атлетико го освоил шпанското првенство по 18 години. ===Челси=== [[File:Chelsea 2 QPR 1 (15066336874).jpg|thumb|upright|Куртоа со Челси во 2014]] Во летото 2014 Куртоа се вратил во Челси, веднаш добивајќи го стартното место во тимот.<ref>{{cite news |title=Thibaut Courtois: Jose Mourinho says keeper will return to Chelsea And would be the future of Chelsea fc |url=https://www.bbc.co.uk/sport/0/football/27857265 |access-date=18 June 2014 |website=BBC Sport |date=16 June 2014}}</ref> Дебитирал за ''Сините'' на 18 август 2014, во рамките на првото коло од [[Премиер лига на Англија 2013-2014|Премиер лигата 2013-2014]], против {{Fb team (N) Burnley}} на [[Трф Мор]], натпревар кој Челси го добил со 3-1 и покрај тоа што првиот гол го постигнале домаќините преку [[Скот Арфилд]] кој го совладал Куртоа во 14-тата минута.<ref>{{cite news |title=Burnley 1–3 Chelsea |url=https://www.bbc.co.uk/sport/0/football/28735901 |access-date=18 August 2014 |website=BBC Sport |date=18 August 2014}}</ref> Во следниот натпревар, тој ја сочувал својата мрежа сува, во победата со 2-0 над {{Fb team (N) Leicester City}}. На 1 март 2015 година, Куртоа го освоил првиот трофеј со Челси, кога ''Сините'' го совладале [[ФК Тотенхем Хотспар|Тотенхем]] со 2–0 во финалето на [[Лига куп на Англија 2014-2015|Лига купот]], во натпревар во кој Куртоа останал неискористена замена за [[Петр Чех]];<ref>{{cite news |last1=McNulty |first1=Phil |title=Chelsea 2–0 Tottenham |url=https://www.bbc.co.uk/sport/0/football/31572594 |access-date=2 March 2015 |website=BBC Sport |date=1 March 2015}}</ref> Неколку месеци подоцна, Челси триумфирал и во првенството, за кое Куртоа придонел со 32 настапи и голем број на важни одбрани. Следната сезона, Куртоа бранел во поразот со 1-0 од [[ФК Арсенал|Арсенал]] во [[ФА Комјунити Шилд 2015|ФА Комјунити Шилд]],<ref>{{cite news |last1=Cryer |first1=Andy |title=Arsenal 1–0 Chelsea |url=https://www.bbc.co.uk/sport/0/football/33667216 |access-date=2 August 2015 |website=BBC Sport |date=2 August 2015}}</ref> а шест дена подоцна, на отворањето на кампањата во [[Премиер лига на Англија 2015-2016|Премиер лигата]] во натпреварот на домашен терен против [[АФК Свонзи Сити|Свонзи Сити]], тој добил директен црвен картон за направен прекршок за пенал врз [[Бафетимби Гоми]].<ref>{{cite news |last1=Johnston |first1=Neil |title=Chelsea 2–2 Swansea |url=https://www.bbc.co.uk/sport/0/football/33744668 |access-date=8 August 2015 |website=BBC Sport |date=8 August 2015}}</ref> Откако ја отслужил суспензијата, на 23 август, тој му одбранил удар од белата точка на [[Џејмс Морисон (фудбалер)|Џејмс Морисон]], во победата со 3-2 на гостувањето кај {{Fb team (N) West Bromwich}}.<ref>{{cite news |last1=Magowan |first1=Alistair |title=West Brom 2–3 Chelsea |url=https://www.bbc.co.uk/sport/0/football/33950789 |access-date=23 August 2015 |website=BBC Sport |date=23 August 2015}}</ref> На 16 април 2016, во натпреаварот на домашен терен против {{Fb team (N) Manchester City}}, тој повторно бил ислучен по прекршокот што го направил над [[Фернандињо (фудбалер)|Фернандињо]], станувајќи шесттиот голман во историјата на Премиер лигата кој двапати бил исклучен во рамките на една сезона.<ref>{{cite news |last1=Reddy |first1=Luke |title=Chelsea 0–3 Manchester City |url=https://www.bbc.co.uk/sport/football/36003978 |access-date=16 April 2016 |website=BBC Sport |date=16 April 2016}}</ref> Во сезоната 2016-2017, под водството на новиот тренер, италијанецот [[Антонио Конте]], Куртоа со Челси го освојува својот втор наслов во Премиер лигата. Бранејќи во 36 од 38-те натпревари на клубот, тој успеал да ја сочува својата мрежа во 16 натпревари, што му било доволно да ја освои наградата [[Златна ракавица на Премиер лигата на Англија|Златна ракавица на Премиер лигата]].<ref>{{cite web |url=https://www.premierleague.com/stats/top/players/clean_sheet |title=Premier League Player Stats – Clean sheets |publisher=Premier League|access-date=7 July 2018}}</ref> Куртоа, исто така, играл во [[Финале на ФА Купот во 2017 година|финалето]] на [[ФА Куп]]от, кое Челси го загубил со 2–1 од Арсенал.<ref>{{cite web |url=http://www.thefa.com/news/2017/may/27/arsenal-chelsea-emirates-fa-cup-final-report-270517 |title=Arsenal 2–1 Chelsea |publisher=The Football Association |access-date=8 July 2018}}</ref> ===Реал Мадрид=== [[File:FC RB Salzburg versus Real Madrid (Testspiel, 7. August 2019) 03.jpg|thumb|upright|left|Куртоа со Реал Мадрид во 2019]] На 8 август 2018 година, Куртоа се вратил во Мадрид, овојпат потпишувајќи за [[ФК Реал Мадрид|Реал]],<ref>{{Cite web|language=es|url=https://www.realmadrid.com/cs/Satellite?c=RM_Noticia_FA&cid=1330593624793&pagename=RealMadridResponsive/RM_Noticia_FA/RM_Noticia|title=Comunicado Oficial: Thibaut Courtois|date=8 август 2018|access-date=8 август 2018}}</ref> со што му се исполнила желбата да биде поблиску до својте деца. Своето деби за клубот го направил на 1 септември 2018 година, во победата со 4–1 над [[ФК Леганес|Леганес]]. Во следните години со ''Los Blancos'' тој триумфирал три пати во [[Примера Дивисион (Шпанија)|шпанското првенство]] - изедначувајќи се со [[Хосе Луис Перес-Паѓа]], како единствени играчи што го освоиле шпанското првенство со двата големи мадридски тима<ref>{{cite web|url=https://www.marca.com/en/football/real-madrid/2020/07/18/5f1227e922601d187f8b456f.html|title=Courtois equals a record from 1954|author=Santiago T. Peredo|date=18 јули 2020|language=en}}</ref> но, пред сè, го освоил оној трофеј што му недостасувал во карерата, со освојувањето на [[УЕФА Лига на шампиони 2021/2022|УЕФА Лигата на шампионите 2021-2022]] кога во финалето на 28 мај во [[Париз]] бил победен {{Fb team (N) Liverpool}} (1-0).<ref>{{cite web|url=https://sport.sky.it/calcio/champions-league/2022/05/29/courtois-liverpool-real-madrid-intervista|title=Real Madrid, Courtois: "Ridevano di me, oggi mi sono preso una rivincita"|date=2022-05-29}}</ref> Пред почетокот на [[Примера Дивисион (Шпанија) 2023-2024|сезоната 2023-2024]], Куртоа доживеал руптура на [[предните вкрстени лигаменти]] на левото колено за време на тренинг, повреда поради која бил принуден да се подложи на операција и да ја пропушти целата сезона.<ref>{{Cite web|url=https://www.realmadrid.com/noticias/2023/08/10/parte-medico-de-courtois|title=Parte médico de Courtois|date=10 август 2023}}</ref> ==Репрезентативна кариера== [[File:Thibaut Courtois WC2022.jpg|thumb|upright|Куртоа со белгиската репрезентација на [[Светско првенство во фудбал 2022|Светското првенство 2022]]]] Својот прв повик во [[Фудбалска репрезентација на Белгија|белгиската репрезентација]] Куртоа го добил на 3 јуни 2011 година, за натпреварот од [[Квалификации за Европско првенство во фудбал 2012|квалификациите]] за [[Европско првенство во фудбал 2012|Европското првенство 2012]] против {{NazNB|FUrep|TUR}}, но не влегол во игра. Во октомври истата година, повторно бил повикан за следните натпревари од квалификациите против {{NazNB|FUrep|KAZ}}<ref>{{Cite web|title=Match Stats: Belgium v Kazakhstan|url=http://soccernet.espn.go.com/match?id=308557&cc=5901|access-date=7 октомври 2011|url-status=dead}}{{Мртва_врска|date=May 2024 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }}</ref> и {{NazNB|FUrep|GER}}, но и во двата наврати останал на клупата.<ref>{{Cite web|title=Match Stats: Belgium v Germany|url=http://soccernet.espn.go.com/report/_/id/308577?cc=5901|access-date=11 ottobre 2011|archivedate=15 октомври 2011|archiveurl=https://web.archive.org/web/20111015013020/http://soccernet.espn.go.com/report/_/id/308577?cc=5901|url-status=dead}}</ref> На 15 ноември 2011 година, тој го направил своето деби во пријателскиот натпревар против {{NazNB|FUrep|FRA}} (0-0), со што станал најмладиот играч кој заиграл за националниот тим.<ref>{{Cite web|title=Courtois makes Debut|url=http://www.guardian.co.uk/football/2011/nov/15/france-belgium-international-friendly?newsfeed=true|access-date=15 ноември 2011}}</ref><ref>{{Cite web|title=Belgium Draws|url=http://www.taiwannews.com.tw/etn/news_content.php?id=1760001|access-date=16 ноември 2011|archive-date=17 октомври 2013|archiveurl=https://web.archive.org/web/20131017183120/http://www.taiwannews.com.tw/etn/news_content.php?id=1760001|url-status=dead}}</ref><ref>{{Cite web|title=Chelsea FC Loan Roundup: 11/20/11|url=http://www.weaintgotnohistory.com/2011/11/20/2576282/chelsea-fc-loan-roundup-11-20-11|author=Stephen Schmidt|date=2011-11-20 |access-date=20 ноември 2011}}</ref> Набргу потоа, тој станал редовна "единица" меѓу стативите на голот на Белгија, бранејќи во сите 10 натпревари од [[Квалификации за Светско првенство во фудбал 2014|квалификациите]] за [[Светско првенство во фудбал 2014|Светското првенство 2014]], чувајќи ја својата мрежа сува во шест од нив. Давајќи важен придонес за неговата земја да се квалификува, Куртоа бил повикан во тимот и за самиот ''Мундијал'' во Бразил во јуни 2014, каде бил на голот во сите пет натпревари на Белгија на турнирот на патот на репрезентацијата до четвртфиналето каде била елиминирана од {{NazNB|FUrep|ARG}} со 1-0. Кон крајот на деценијата, тој бил повикан за [[Европско првенство во фудбал 2016|Европското првенство 2016]] во Франција,<ref>{{Cite web|url=http://www.belgianfootball.be/nl/selectie-rode-duivels|title=Selectie Rode Duivels|date=31 мај 2016|access-date=31 мај 2016|language=nl}}</ref> кое за Белгијците завршило со нова елиминација во четвртфиналето (овојпат подобар бил {{NazNB|FUrep|WAL}} со 3-1), и за [[Светско првенство во фудбал 2018|Светското првенство 2018]] во Русија,<ref>{{Cite web|url=https://www.chelseafc.com/en/news/2018/6/14/world-cup-brief--part-two|title=World Cup brief: Part two|language=en|access-date=2021-05-22}}</ref> каде со својата репрезентација стигнал до историското трето место, совладувајќи ја {{NazNB|FUrep|ENG}} во утешното финале и последователно бил награден како најдобар голман на турнирот.<ref>{{Cite web|url=https://sport.sky.it/calcio/mondiali/2018/07/15/mondiali-2018-russia-premi-modric-mbappe.html|title=I premi: Modric miglior giocatore, Mbappé giovane|date=15 јули 2018}}</ref> Во 2021 година, тој бил избран да ја претставува Белгија на завршницата на [[Европско првенство во фудбал 2020|Европското првенство 2020]],<ref>{{cite web|url=https://it.uefa.com/uefaeuro-2020/news/0269-1246554bab17-7945da117886-1000--i-convocati-per-uefa-euro-2020/|title=Tutti i convocati per UEFA EURO 2020|date=2021-06-09}}</ref> одложено за една година поради [[Пандемија на КОВИД-19|пандемијата на КОВИД-19]], на кое белгиската репрезентација била елиминирана во четвртфиналето од подоцнежниот шампион {{NazNB|FUrep|ITA}}. Повикан следната година и за [[Светско првенство во фудбал 2022|Светското првенство 2022]] во Катар, тука тој го одбележил 100-тиот настап за националниот тим за време на натпреварот против {{NazNB|FUrep|CRO}} (0-0) во групната фаза на 1 декември, кој исто така ја означил и елиминација на ''црвените ѓаволи'' од натпреварувањето.<ref>{{Cite web|url=https://www.sportmediaset.mediaset.it/speciale/mondiali-qatar-2022/mondiali-2022-croazia-belgio-0-0_58117022-202202k.shtml|title=Mondiali 2022, Croazia-Belgio 0-0: Lukaku e compagni eliminati|date=2022-12-01}}</ref> ===Хронологија на репрезентативните настапи=== {{Репрезентативни настапи|BEL}} {{Cronopar|15-11-2011|Сен Дени|FRA|0|0|BEL|-|Пријателска}} {{Cronopar|25-5-2012|Брисел|BEL|2|2|MNE|-2|Пријателска|13={{suboff|51}}}} {{Cronopar|15-8-2012|Брисел|BEL|4|2|NLD|-2|Пријателска}} {{Cronopar|7-9-2012|Кардиф|WAL|0|2|BEL|-|Квал. за СП|2014}} {{Cronopar|11-9-2012|Брисел|BEL|1|1|HRV|-1|Квал. за СП|2014}} {{Cronopar|12-10-2012|Белград|SRB|0|3|BEL|-|Квал. за СП|2014}} {{Cronopar|16-10-2012|Брисел|BEL|2|0|SCO|-|Квал. за СП|2014}} {{Cronopar|22-3-2013|Скопје|MKD|0|2|BEL|-|Квал. за СП|2014}} {{Cronopar|26-3-2013|Брисел|BEL|1|0|MKD|-|Квал. за СП|2014}} {{Cronopar|7-6-2013|Брисел|BEL|2|1|SRB|-1|Квал. за СП|2014}} {{Cronopar|14-8-2013|Брисел|BEL|0|0|FRA|-|Пријателска}} {{Cronopar|6-9-2013|Глазгов|SCO|0|2|BEL|-|Квал. за СП|2014}} {{Cronopar|11-10-2013|Загреб|HRV|1|2|BEL|-1|Квал. за СП|2014}} {{Cronopar|15-10-2013|Брисел|BEL|1|1|WAL|-1|Квал. за СП|2014}} {{Cronopar|5-3-2014|Брисел|BEL|2|2|CIV|-2|Пријателска}} {{Cronopar|1-6-2014|Солна|SWE|0|2|BEL|-|Пријателска}} {{Cronopar|7-6-2014|Брисел|BEL|1|0|TUN|-|Пријателска}} {{Cronopar|17-6-2014|Бело Хоризонте|BEL|2|1|ALG|-1|Светско првенство|2014|Прва фаза}} {{Cronopar|22-6-2014|Рио де Жанеиро|BEL|1|0|RUS|-|Светско првенство|2014|Прва фаза}} {{Cronopar|26-6-2014|Сао Паоло|KOR|0|1|BEL|-|Светско првенство|2014|Прва фаза}} {{Cronopar|1-7-2014|Салвадор|BEL|2|1|USA|-1|Светско првенство|2014|Осминафинале|dts|14=Салвадор (Бразил)}} {{Cronopar|5-7-2014|Бразилија|ARG|1|0|BEL|-1|Светско првенство|2014|Четвртфинале}} {{Cronopar|4-9-2014|Лиеж|BEL|2|0|AUS|-|Пријателска}} {{Cronopar|10-10-2014|Брисел|BEL|6|0|AND|-|Квал. за ЕП|2016}} {{Cronopar|13-10-2014|Зеница|BIH|1|1|BEL|-1|Квал. за ЕП|2016}} {{Cronopar|12-11-2014|Брисел|BEL|3|1|ISL|-1|Пријателска}} {{Cronopar|16-11-2014|Брисел|BEL|0|0|WAL|-|Квал. за ЕП|2016}} {{Cronopar|28-3-2015|Брисел|BEL|5|0|CYP|-|Квал. за ЕП|2016}} {{Cronopar|31-3-2015|Ерусалим|ISR|0|1|BEL|-|Квал. за ЕП|2016}} {{Cronopar|7-6-2015|Сен Дени|FRA|3|4|BEL|-3|Пријателска}} {{Cronopar|12-6-2015|Кардиф|WAL|1|0|BEL|-1|Квал. за ЕП|2016}} {{Cronopar|3-9-2015|Брисел|BEL|3|1|BIH|-1|Квал. за ЕП|2016}} {{Cronopar|6-9-2015|Никозија|CYP|0|1|BEL|-|Квал. за ЕП|2016}} {{Cronopar|29-3-2016|Леирија|PRT|2|1|BEL|-2|Пријателска}} {{Cronopar|28-5-2016|Женева|CHE|1|2|BEL|-1|Пријателска}} {{Cronopar|1-6-2016|Брисел|BEL|1|1|FIN|-1|Пријателска}} {{Cronopar|5-6-2016|Брисел|BEL|3|2|NOR|-2|Пријателска}} {{Cronopar|13-6-2016|Лион|BEL|0|2|ITA|-2|Евро|2016|Прва фаза}} {{Cronopar|18-6-2016|Бордо|BEL|3|0|IRL|-|Евро|2016|Прва фаза}} {{Cronopar|22-6-2016|Ница|SWE|0|1|BEL|-|Евро|2016|Прва фаза}} {{Cronopar|26-6-2016|Тулуза|HUN|0|4|BEL|-|Евро|2016|Осминафинале}} {{Cronopar|1-7-2016|Лил|WAL|3|1|BEL|-3|Евро|2016|Четвртфинале}} {{Cronopar|1-9-2016|Брисел|BEL|0|2|ESP|-2|Пријателска}} {{Cronopar|7-10-2016|Брисел|BEL|4|0|BIH|-|Квал. за СП|2018}} {{Cronopar|10-10-2016|Фаро|GIB|0|6|BEL|-|Квал. за СП|2018|14=Фаро (Португалија)}} {{Cronopar|9-11-2016|Амстердам|NED|1|1|BEL|-1|Пријателска}} {{Cronopar|13-11-2016|Брисел|BEL|8|1|EST|-1|Квал. за СП|2018}} {{Cronopar|25-3-2017|Брисел|BEL|1|1|GRC|-1|Квал. за СП|2018}} {{Cronopar|5-6-2017|Брисел|BEL|2|1|CZE|-1|Пријателска}} {{Cronopar|9-6-2017|Талин|EST|0|2|BEL|-|Квал. за СП|2018}} {{Cronopar|31-8-2017|Лиеж|BEL|9|0|GIB|-|Квал. за СП|2018}} {{Cronopar|3-9-2017|Атина|GRC|1|2|BEL|-1|Квал. за СП|2018}} {{Cronopar|7-10-2017|Сараево|BIH|3|4|BEL|-3|Квал. за СП|2018}} {{Cronopar|10-10-2017|Брисел|BEL|4|0|CYP|-|Квал. за СП|2018}} {{Cronopar|10-11-2017|Брисел|BEL|3|3|MEX|-3|Пријателска}} {{Cronopar|2-6-2018|Брисел|BEL|0|0|PRT|-|Пријателска}} {{Cronopar|6-6-2018|Брисел|BEL|3|0|EGY|-|Пријателска}} {{Cronopar|11-6-2018|Брисел|BEL|4|1|CRI|-1|Пријателска}} {{Cronopar|18-6-2018|Сочи|BEL|3|0|PAN|-|Светско првенство|2018|Прва фаза}} {{Cronopar|23-6-2018|Москва|BEL|5|2|TUN|-2|Светско првенство|2018|Прва фаза|14=Москва (Русија)}} {{Cronopar|28-6-2018|Калининград|ENG|0|1|BEL|-|Светско првенство|2018|Прва фаза}} {{Cronopar|2-7-2018|Ростов на Дон|BEL|3|2|JPN|-2|Светско првенство|2018|Осминафинале}} {{Cronopar|6-7-2018|Казањ|BRA|1|2|BEL|-1|Светско првенство|2018|Четвртфинале}} {{Cronopar|10-7-2018|Санкт Петерсбург|FRA|1|0|BEL|-1|Светско првенство|2018|Полуфинале}} {{Cronopar|14-7-2018|Санкт Петерсбург|BEL|2|0|ENG|-|Светско првенство|2018|за 3. место|13={{Капитен}}}} {{Cronopar|7-9-2018|Глазгов|SCO|0|4|BEL|-|Пријателска}} {{Cronopar|11-9-2018|Рејкјавик|ISL|0|3|BEL|-|УЕФА Лига на нации|2018-2019|Прва фаза}} {{Cronopar|12-10-2018|Брисел|BEL|2|1|CHE|-1|УЕФА Лига на нации|2018-2019|Прва фаза}} {{Cronopar|15-11-2018|Брисел|BEL|2|0|ISL|-|УЕФА Лига на нации|2018-2019|Прва фаза}} {{Cronopar|18-11-2018|Луцерн|CHE|5|2|BEL|-5|УЕФА Лига на нации|2018-2019|Прва фаза}} {{Cronopar|21-3-2019|Брисел|BEL|3|1|RUS|-1|Квал. за ЕП|2020}} {{Cronopar|24-3-2019|Никозија|CYP|0|2|BEL|-|Квал. за ЕП|2020}} {{Cronopar|8-6-2019|Брисел|BEL|3|0|KAZ|-|Квал. за ЕП|2020}} {{Cronopar|11-6-2019|Брисел|BEL|3|0|SCO|-|Квал. за ЕП|2020}} {{Cronopar|6-9-2019|Серавале|SMR|0|4|BEL|-|Квал. за ЕП|2020}} {{Cronopar|9-9-2019|Глазгов|SCO|0|4|BEL|-|Квал. за ЕП|2020}} {{Cronopar|10-10-2019|Брисел|BEL|9|0|SMR|-|Квал. за ЕП|2020}} {{Cronopar|13-10-2019|Астана|KAZ|0|2|BEL|-|Квал. за ЕП|2020}} {{Cronopar|16-11-2019|Санкт Петерсбург|RUS|1|4|BEL|-1|Квал. за ЕП|2020}} {{Cronopar|15-11-2020|Левен|BEL|2|0|ENG|-|УЕФА Лига на нации|2020-2021|Прва фаза}} {{Cronopar|18-11-2020|Левен|BEL|4|2|DNK|-2|УЕФА Лига на нации|2020-2021|Прва фаза}} {{Cronopar|24-3-2021|Левен|BEL|3|1|WAL|-1|Квал. за СП|2022}} {{Cronopar|27-3-2021|Прага|CZE|1|1|BEL|-1|Квал. за СП|2022}} {{Cronopar|6-6-2021|Брисел|BEL|1|0|HRV|-|Пријателска}} {{Cronopar|12-6-2021|Санкт Петерсбург|BEL|3|0|RUS|-|Евро|2020|Прва фза}} {{Cronopar|17-6-2021|Копенхаген|DNK|1|2|BEL|-1|Евро|2020|Прва фаза}} {{Cronopar|21-6-2021|Санкт Петерсбург|FIN|0|2|BEL|-|Евро|2020|Прва фаза}} {{Cronopar|27-6-2021|Севиља|BEL|1|0|PRT|-|Евро|2020|Осминафинале}} {{Cronopar|2-7-2021|Минхен|BEL|1|2|ITA|-2|Евро|2020|Четвртфинале}} {{Cronopar|2-9-2021|Талин|EST|2|5|BEL|-2|Квал. за СП|2022}} {{Cronopar|5-9-2021|Брисел|BEL|3|0|CZE|-|Квал. за СП|2022}} {{Cronopar|7-10-2021|Торино|BEL|2|3|FRA|-3|УЕФА Лига на нации|2020-2021|Полуфинале}} {{Cronopar|10-10-2021|Торино|ITA|2|1|BEL|-2|УЕФА Лига на нации|2020-2021|за 3. место}} {{Cronopar|13-11-2021|Брисел|BEL|3|1|EST|-1|Квал. за СП|2022}} {{Cronopar|22-9-2022|Брисел|BEL|2|1|WAL|-1|УЕФА Лига на нации|2022-2023|Прва фаза}} {{Cronopar|25-9-2022|Амстердам|NLD|1|0|BEL|-1|УЕФА Лига на нации|2022-2023|Прва фаза}} {{Cronopar|18-11-2022|Кувајт|BEL|1|2|EGY|-2|Пријателска|14=Кувајт (град)}} {{Cronopar|23-11-2022|Ал Рајан|BEL|1|0|CAN|-|Светско првенство|2022|Прва фаза|15=[[Светско првенство во фудбал 2022 - група Ф#Белгија - Канада|детали]]}} {{Cronopar|27-11-2022|Доха|BEL|0|2|MAR|-|Светско првенство|2022|Прва фаза|15=[[Светско првенство во фудбал 2022 - група Ф#Белгија - Мароко|детали]]}} {{Cronopar|1-12-2022|Ал Рајан|HRV|0|0|BEL|-|Светско првенство|2022|Прва фаза|13=<ref>100-ти настап.</ref>|15=[[Светско првенство во фудбал 2022 - група Ф#Хрватска - Белгија|детали]]}} {{Cronopar|24-3-2023|Солна|SWE|0|3|BEL|-|Квал. за ЕП|2024}} {{Cronopar|17-6-2023|Брисел|BEL|1|1|AUT|-1|Квал. за ЕП|2024}} {{Cronofin|102|-81|7||Фудбалска репрезентација на Белгија#Играчи со најмногу настапи|Фудбалска репрезентација на Белгија#Играчи со најмногу настапи}} ==Статистика== ===Клупска статистика=== ''Статистиката е ажурирана на 4 јуни 2023.'' {| class="wikitable" style="font-size:90%;width:99%;text-align:center;" |- ! rowspan="2" | Сезона ! rowspan="2" | Клуб ! colspan="3" | Првенство ! colspan="3" | Национален куп ! colspan="3" | Континентален куп ! colspan="3" | Останати купови ! colspan="2" | Вкупно |- ! Лига ! Наст ! Гол ! Лига ! Наст ! Гол ! Лига ! Наст ! Гол ! Лига ! Наст ! Гол ! Наст ! Гол |- || 2008-2009 || rowspan=3|{{flagsport|BEL}} {{Fb team (N) Genk}} || [[Белгиска Про лига 2008-2009|ПЛ]] || 1 || -2 || [[Фудбалски куп на Белгија 2008-2009|КБ]] || 0 || 0 || - || - || - || - || - || - || 1 || -2 |- || 2009-2010 || [[Белгиска Про лига 2009-2010|ПЛ]] || 0 || 0 || [[Фудбалски куп на Белгија 2009-2010|КБ]] || 0 || 0 || [[УЕФА Лига Европа 2010-2011|ЛЕ]] || 0 || 0 || [[Суперкуп на Белгија 2009|СБ]] || 0 || 0 || 0 || 0 |- || 2010-2011 || [[Белгиска Про лига 2010-2011|ПЛ]] || 30+10<ref name=off>Плејоф.</ref> || -27 + -12<ref name=off/> || [[Фудбалски куп на Белгија 2010-2011|КБ]] || 1 || -2 || [[УЕФА Лига Европа 2010-2011|ЛЕ]] || 3<ref name=pr>Во квалификациските кола.</ref> || -6<ref name=pr/> || - || - || - || 44 || -47 |- !colspan="3"|Вкупно Генк || 41 || -41 || || 1 || -2 || || 3 || -6 || || 0 || 0 || 45|| -49 |- || [[ФК Атлетико Мадрид сезона 2011-2012|2011-2012]] || rowspan=3|{{flagsport|ESP}} {{Fb team (N) Atletico Madrid}} || [[Примера Дивисион (Шпанија) 2011-2012|ПД]] || 37 || -41 || [[Фудбалски куп на Шпанија 2011-2012|КШ]] || 0 || 0 || [[УЕФА Лига Европа 2011-2012|ЛЕ]] || 15<ref>Еден настап во квалификациските кола.</ref> || -9 || - || - || - || 52 || -50 |- || [[ФК Атлетико Мадрид сезона 2012-2013|2012-2013]] || [[Примера Дивисион (Шпанија) 2012-2013|ПД]] || 37 || -29 || [[Фудбалски куп на Шпанија 2012-2013|КШ]] || 8 || -5 || [[УЕФА Лига Европа 2012-2013|ЛЕ]] || 0 || 0 || [[Суперкуп на УЕФА 2012|СУ]] || 1 || -1 || 46 || -35 |- || [[ФК Атлетико Мадрид сезона 2013-2014|2013-2014]] || [[Примера Дивисион (Шпанија) 2013-2014|ПД]] || 37 || -24 || [[Фудбалски куп на Шпанија 2013-2014|КШ]] || 5 || -5 || [[УЕФА Лига Европа 2013-2014|ЛШ]] || 12 || -10 || [[Суперкуп на Шпанија 2013|СШ]] || 2 || -1 || 56 || -40 |- !colspan="3"|Вкупно Атлетико Мадрид || 111 || -94 || || 13 || -10 || || 27 || -19 || || 3 || -2 || 154 || -125 |- || [[ФК Челси сезона 2014-2015|2014-2015]] || rowspan="4" |{{flagsport|ENG}} {{Fb team (N) Chelsea}} || [[Премиер лига на Англија 2014-2015|ПЛ]] || 32 || -30 || [[ФА Куп 2014-2015|ФАКуп]]+[[Лига куп на Англија 2014-2015|ЛК]] || 0+2 || -1 || [[УЕФА Лига на шампиони 2014-2015|ЛШ]] || 5 || -4 || - || - || - || 39 || -35 |- || [[ФК Челси сезона 2015-2016|2015-2016]] || [[Премиер лига на Англија 2015-2016|ПЛ]] || 23 || -29 || [[ФА Куп 2015-2016|ФАКуп]]+[[Лига куп на Англија 2015-2016|ЛК]] || 3+0 || -4 || [[УЕФА Лига на шампиони 2015/16|ЛШ]] || 3 || -4 || [[ФА Комјунити Шилд 2015|КШ]] || 1 || -1 || 30 || -38 |- | [[ФК Челси сезона 2016-2017|2016-2017]] || [[Премиер лига на Англија 2016-2017|ПЛ]] || 36 || -28 || [[ФА Куп 2016-2017|ФАКуп]]+[[Лига куп на Англија 2016-2017|ЛК]] || 3+0 || -4 || - || - || - || - || - ||-||39||-32 |- | [[ФК Челси сезона 2017-2018|2017-2018]] || [[Премиер лига на Англија 2017-2018|ПЛ]] ||35|| -34 || [[ФА Куп 2017-2018|ФАКуп]]+[[Лига куп на Англија 2017-2018|ЛК]] || 1+1 || 0 ||[[УЕФА Лига на шампиони 2017-2018|ЛШ]]||8||-12||[[ФА Комјунити Шилд 2017|КШ]]||1||-1||46 | -47 |- ! colspan="3" |Вкупно Челси ||126|| -121 || ||10|| -9 || || 16 || -20 || || 2 || -2 || 154 || -152 |- || [[ФК Реал Мадрид сезона 2018-2019|2018-2019]] || rowspan="6" |{{flagsport|ESP}} {{Fb team (N) Real Madrid}} || [[Примера Дивисион (Шпанија) 2018-2019|ПД]] || 27 || -36 ||[[Фудбалски куп на Шпанија 2018-2019|КШ]] || 1 || -2 || [[УЕФА Лига на шампиони 2018-2019|ЛШ]] || 5 || -8 || [[Суперкуп на УЕФА 2018|СУ]]+[[Светско клупско првенство во фудбал 2018|Скп]] || 0+2 || -2 || 35 || -48 |- | [[ФК Реал Мадрид сезона 2019-2020|2019-2020]] || [[Примера Дивисион (Шпанија) 2019-2020|ПД]] || 34 || -20 ||[[Фудбалски куп на Шпанија 2019-2020|КШ]] || 0 || 0 || [[УЕФА Лига на шампиони 2019-2020|ЛШ]] || 7 || -11 ||[[Суперкуп на Шпанија 2019|СШ]] || 2 || -1 || 43 || -32 |- | [[ФК Реал Мадрид сезона 2020-2021|2020-2021]] || [[Примера Дивисион (Шпанија) 2020-2021|ПД]] || 38 || -28 ||[[Фудбалски куп на Шпанија 2020-2021|КШ]] || 0 || 0 || [[УЕФА Лига на шампиони 2020-2021|ЛШ]] || 12 || -14 ||[[Суперкуп на Шпанија 2020|СШ]] || 1 || -2 || 51 || -44 |- | [[ФК Реал Мадрид сезона 2021-2022|2021-2022]] || [[Примера Дивисион (Шпанија) 2021-2022|ПД]] || 36 || -29 || [[Фудбалски куп на Шпанија 2021-2022|КШ]] || 1 || -1 || [[УЕФА Лига на шампиони 2021-2022|ЛШ]] || 13 || -14 || [[Supercopa de España 2022|SS]] || 2 || -2 || 52 || -46 |- | [[ФК Реал Мадрид сезона 2022-2023|2022-2023]] || [[Примера Дивисион (Шпанија) 2022-2023|ПД]] || 31 || -29 || [[Фудбалски куп на Шпанија 2022-2023|КШ]] || 5 || -5 || [[УЕФА Лига на шампиони 2022-2023|ЛШ]] || 10 || -11 || [[Суперкуп на УЕФА 2022|СУ]]+[[Суперкуп на Шпанија 2023|СШ]]+[[Светско клупско првенство во фудбал 2022|Скп]] || 1+2+0 || 0 + -4 + 0 || 49 || -49 |- || [[ФК Реал Мадрид сезона 2023-2024|2023-2024]] || [[Примера Дивисион (Шпанија) 2023-2024|ПД]] || 0 || 0 || [[Фудбалски куп на Шпанија 2023-2024|КШ]] || 0 || 0 || [[УЕФА Лига на шампиони 2023-2024|ЛШ]] || 0 || 0 || [[Суперкуп на Шпанија 2024|СШ]] || 0 || 0 || 0 || 0 |- ! colspan="3" |Вкупно Реал Мадрид || 166 || -142 || || 7 || -8 || || 47 || -58 || || 10 || -11 || 230 || -219 |- ! colspan="3" |Вкупно во кариерата || 444 || -398 || || 31 || -29 || || 93 || -103 || || 15 || -15 || 583 || -545 |} ===Репрезентативна статистика=== {| class="wikitable" style="text-align:center" |- !Репрезентација!!Година!!Настапи!!Голови |- |rowspan="13"|{{flagsport|BEL}} [[Фудбалска репрезентација на Белгија|Белгија]] |2011||1||0 |- |2012||6||0 |- |2013||7||0 |- |2014||13||0 |- |2015||6||0 |- |2016||14||0 |- |2017||8||0 |- |2018||15||0 |- |2019||9||0 |- |2020||2||0 |- |2021||13||0 |- |2022||6||0 |- |2023||2||0 |- !colspan="2"|Вкупно!!102!!0 |} == Титули == [[File:Chelsea 2 Spurs 0 Capital One Cup winners 2015 (16507642678).jpg|thumb|[[Петр Чех]] и Куртоа позираат со пехарот од [[Лига куп на Англија 2014-2015|Лига купот на Англија 2014-2015]] освоен со ''Сините'']] ===Клупски=== {{Тitle style - Genk}} *'''[[Белгиска Про лига|Прва лига на Белгија]]''' : 1 : 2010-2011 *'''[[Фудбалски куп на Белгија|Куп на Белгија]]''' : 1 : 2008-2009 {{Тitle style - Atletico Madrid}} *'''{{Трофеј-Шпанија (Примера Дивисион)}} [[Примера Дивисион (Шпанија)|Примера Дивисион]]''' : 1 : [[Примера Дивисион (Шпанија) 2013-2014|2013-2014]] *'''{{Трофеј-Куп на Шпанија}} [[Фудбалски куп на Шпанија|Куп на Шпанија]]''' : 1 : 2012-2013 *'''{{Трофеј-Куп на УЕФА}} [[Лига Европа]]''' : 1 : 2011-2012 *'''{{Трофеј-Суперкуп на Европа}} [[Суперкуп на УЕФА|Суперкуп на Европа]]''' : 1 : 2012 {{Тitle style - Chelsea}} *'''{{Трофеј-Англија (Премиер лига)}} [[Премиер лига на Англија|Премиер лига]]''' : 1 : [[Премиер лига на Англија 2014-2015|2014-2015]] *'''{{Трофеј-Англија (Лига куп)}} [[Лига куп]]''' : 1 : 2014-2015 {{Тitle style - Real Madrid}} *'''{{Трофеј-Шпанија (Примера Дивисион)}} [[Примера Дивисион (Шпанија)|Примера Дивисион]]''' : 3 : 2019-2020, 2021-2022, 2023-2024 *'''{{Трофеј-Куп на Шпанија}} [[Фудбалски куп на Шпанија|Куп на Шпанија]]''' : 1 : 2022-2023 *'''{{Трофеј-Суперкуп на Шпанија}} [[Суперкуп на Шпанија]]''' : 2 : 2020, 2022 *'''{{Трофеј-Лига на шампиони}} [[УЕФА Лига на шампиони|Лига на шампиони]]''' : 1 : 2021-2022 *'''{{Трофеј-Суперкуп на Европа}} [[Суперкуп на УЕФА]]''' : 1 : 2022 *'''{{Трофеј-Светско клупско првенство}} [[Светско клупско првенство во фудбал|Светско клупско првенство]]''' : 1 : 2018 == Наводи == {{наводи}} == Надворешни врски == {{Ризница-врска|Thibaut Courtois}} {{Порталкутија |right=yes |boxwidth=200px |marign=0px |name1=Биографија |image1=P vip.svg |name2=Фудбал |image2=Soccer ball.svg |name3=Белгија |image3=Flag of Belgium.svg }} * [https://us.soccerway.com/players/thibaut-courtois/77294/ Тибо Куртоа на soccerway] * [https://www.transfermarkt.com/thibaut-courtois/profil/spieler/108390 Тибо Куртоа на transfermarkt] * [https://www.espn.com/soccer/player/_/id/134283/thibaut-courtois Тибо Куртоа на espn] * [https://www.whoscored.com/Players/73798/Show/Thibaut-Courtois Тибо Куртоа на whoscored] {{Navboxes |bg= #d4071a |fg= #ffce4a |bordercolor= black |title= Состави на Белгија |list1= {{Состав на Белгија на СП фудбал 2014}} {{Состав на Белгија на ЕП фудбал 2016}} {{Состав на Белгија на СП фудбал 2018}} {{Состав на Белгија на СП фудбал 2022}} }} {{Нормативна контрола}} {{DEFAULTSORT:Куртоа, Тибо}} [[Категорија:Белгиски фудбалери]] [[Категорија:Фудбалски голмани]] [[Категорија:Фудбалери на ФК Челзи]] [[Категорија:Фудбалери на ФК Атлетико Мадрид]] [[Категорија:Фудбалери на ФК Реал Мадрид]] [[Категорија:Живи луѓе]] 7tfgs5c3jq3qeckbzfit9ylmmwv7xoi 0 1167300 5380315 5326742 2025-06-15T10:37:36Z InternetArchiveBot 92312 Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.9.5 5380315 wikitext text/x-wiki {{Инфокутија Верски објект | building_name =Портата на сите народи | image =Nations Gate palace (kakh-e-darvaz-e-keshvarha) in Persepolis.tif | caption =Поглед кон Портата | map_type = | map_size = | map_caption = | location ={{Flag icon|Иран}} [[Персеполис]], [[Марвдашт]], [[Иран]] | geo = {{coord|29.934444|52.891389|display=inline,title}} | religious_affiliation = | rite = | region = 70 км североисточно од денешниот град Шираз, во областа Фарс, денешен Иран | state =[[Марвдашт]] | province =[[Фарс]] | territory =[[Иран]] | prefecture = | sector = [[Персеполис]] | district = | cercle = | municipality = Марвдашт | consecration_year = | status = урнатини | functional_status = | heritage_designation = | leadership = | website = http://whc.unesco.org/en/list/114 | architecture = | architect = | architecture_type = [[Ахеменидска архитектура]] | architecture_style = | general_contractor = | facade_direction = | groundbreaking = | year_completed = | construction_cost = | specifications =да | capacity = | length = | width = | width_nave = | height_max = | dome_quantity = | dome_height_outer = | dome_height_inner = | dome_dia_outer = | dome_dia_inner = | minaret_quantity = | minaret_height = | spire_quantity = | spire_height = | materials =камен | nrhp = | added = | refnum = | designated = }} '''Портата на сите нации''' или на '''Портата на Ксеркс''' е палата која се наоѓа во урнатините на античкиот град [[Персеполис]], во Иран. Изградбата на Скалите на сите народи и Портата на сите народи била наредена од страна на [[Ахеменидско Царство|ахеменидскиот]] крал [[Ксеркс I]] (486-465 г. п.н.е.), наследникот на основачот на Персеполис, [[Дариј I]].<ref>{{Наведена мрежна страница |url=http://wikitravelbook.com/?page=artreader&id=119 |title=Gate of All Nations |accessdate=2016-12-11 |archive-date=2014-03-07 |archive-url=https://web.archive.org/web/20140307235016/http://wikitravelbook.com/?page=artreader&id=119 |url-status=dead }}</ref> ==Палатата== Палатата се сосотела од една голема просторија чиј покрив се потпирал врз четири камени столбови, кои во основата имале форма на ѕвоно. Паралелно со внатрешните ѕидови од оваа соба, се наоѓала клупа од камен, која се прекинувала во делот кај влезовите. Надворешните ѕидови, направени од широк блок од кал, биле украсени со ниши. Секој од трите ѕида, на исток, на запад и на југ, имале голем влез од камен. Два огромни бикови го крепеле западниот влез, а на источниот влез имало две огромни статуи [[Ламасу]] во [[Новоасирско Царство|асирски]] стил. Над секоја од овие четири колосални фигури, имало изгравирано посвета на три јазика, во која се кажувало дека Ксеркс ја изградил Портата. Јужниот влез бил најширок од трите влеза, и се отворал кон [[Ападана]]. Направите за вртење, кои се нјдени во внатрешните агли од сите врати на палатата, укажуваат дека најверојатно имало дрвени двокрилни врати, украсени со метални украси. ==Надворешни врски== * {{рв|Gate of All Nations}} * [http://oi.uchicago.edu/museum/collections/pa/persepolis/gate_xerxes.html Портата на Ксеркс] {{Семарх|url=https://web.archive.org/web/20120730075450/http://oi.uchicago.edu/museum/collections/pa/persepolis/gate_xerxes.html |date=2012-07-30 }} * [http://wikimapia.org/2531494/The-Gate-of-All-Nations Портата на сите народи] * [http://www.persepolis3d.com/control_structures/gate_of_all_nations.htm Скалите и Портата] {{Семарх|url=https://web.archive.org/web/20191023061713/http://www.persepolis3d.com/control_structures/gate_of_all_nations.htm |date=2019-10-23 }} * [http://www.bavanatecotour.com/iran_persepolis.htm Шираз Персеполис] {{Семарх|url=https://web.archive.org/web/20190425213247/http://www.bavanatecotour.com/iran_persepolis.htm |date=2019-04-25 }} * [http://www.livius.org/pen-pg/persepolis/persepolis_gate_all_nations.html Персеполис: Портата на сите народи] {{Семарх|url=https://web.archive.org/web/20161119034828/http://www.livius.org/pen-pg/persepolis/persepolis_gate_all_nations.html |date=2016-11-19 }} == Наводи == {{наводи}} [[Категорија:Персеполис]] [[Категорија:Иранска архитектура]] [[Категорија:Светско наследство во Иран]] okyrvhy8exxy2eg7y1qtvd21nv4lfy3 0 1170056 5380070 5359155 2025-06-14T13:33:54Z Marco Mitrovich 114460 5380070 wikitext text/x-wiki {{Инфокутија Населено место | native_name = Бабушница | native_name_lang = sr | official_name = Бабушница | settlement_type = [[Список на градови во Србија|Град]] и [[Општини во Србија|Општина]] | image_shield = Grb_Babusnice.jpg | image_skyline = Babušnica01.jpg | image_caption = Бабушница | pushpin_map = Serbia | latd = 43 |latm =04 |latNS =N | longd = 22 |longm=25 |longEW=E | coordinates_display = inline,title | coordinates_region = RS | subdivision_type = [[Држава]] | subdivision_name = {{знаме|Србија}} | subdivision_type1 = [[Окрузи во Србија|Управен Округ]] | subdivision_name1 = [[Пиротски Управен Округ|Пиротски]] | subdivision_type2 = Општина | subdivision_name2 = Бабушница | parts_type = Населени места | parts_style = para | p1 = 53 | leader_title = Градоначалник | leader_name = | leader_title1 = | leader_name1 = | area_blank1_title = Општина | area_blank1_km2 = 529 | area_footnotes = | population_footnotes = <ref>{{Serbian census 2011}}</ref> | population_as_of = 2022 | population_blank1_title = Град | population_blank1 = 4.254 | population_blank2_title = Општина | population_blank2 = 9.109 | timezone = [[Средноевропско време|CET]] | utc_offset = +1 | timezone_DST = [[Средноевропско летно време|CEST]] | utc_offset_DST = +2 | postal_code_type = Поштенски код | postal_code = 18330 | blank_name = [[Автомобилски регистарски таблички во Србија|Регистарски таблички]] | blank_info = PI | area_code = +381 18 | area_code_type = [[Повикувачки броеви во Србија|Повикувачки број]] | website = {{url|https://www.babusnica.rs/}} }} '''Бабушница''' — град и седиштето на истоимената општина во [[Пиротски Управен Округ|Пиротскиот Управен Округ]] во [[Јужна Србија]]. Според податоците од 2022 година, во градот живееле 4.254 жители додека на територијата на општината 9.109 жители. Од селото Горчинце кај Бабушница потекнува [[Ана Брнабиќ]], српски политичар, министерка и [[премиер]]ка на [[Србија]] и претседател на [[Народно собрание на Србија]].<ref>[https://www.pirotskevesti.rs/ana-brnabic-obisla-rodno-selo-svoje-majke-u-babusnici-foto/ Ana Brnabić obišla rodno selo svoje majke u Babušnici (foto)] pirotskevesti.rs</ref> ==Географија== Општината граничи со општините [[Гаџин Хан]] на северозапад, [[Бела Паланка]] на север, [[Пирот]] и [[Димитровград (Србија)|Димитровград]] на исток, [[Бугарија]] и на југ со [[Црна Трава]] и [[Власотинце]]. == Населени места == Населби во општината: [[Александровац (Бабушница)|Александровац]], '''Бабушница''', [[Бердуј]], [[Берин Извор]], [[Богдановац (Бабушница)|Богдановац]], [[Братишевац]], [[Брестов Дол]], [[Вава (село)|Вава]], [[Валниш]], [[Велико Боњинце]], [[Војници (село)|Војници]], [[Врело (Бабушница)|Врело]], [[Вучи Дел]], [[Горно Крњино]], [[Горни Стрижевац]], [[Горчинце]], [[Грнчар (Србија)|Грнчар]], [[Дол (Бабушница)|Дол]], [[Долно Крњино]], [[Долни Стрижевац]], [[Драгинац (Бабушница)|Драгинац]], [[Дучевац]], [[Завидинце]], [[Звонце]], [[Извор (Бабушница)|Извор]], [[Јасенов Дел]], [[Калуѓерево]], [[Камбелевац]], [[Кијевац (Бабушница)|Кијевац]], [[Лесковица (Бабушница)|Лесковица]], [[Линово]], [[Љубераѓа]], [[Мало Боњинце]], [[Масуровац|Масуровци]], [[Мезграја (Бабушница)|Мезграја]], [[Модра Стена]], [[Нашушковица]], [[Остатовица]], [[Пресека (Бабушница)|Пресека]], [[Проваљеник]], [[Радињинце|Радињинци]], [[Радосин|Радосињ]], [[Радошевац (Бабушница)|Радошевац]], [[Ракита (Србија)|Ракита]], [[Раков Дол]], [[Раљин]], [[Ресник (Бабушница)|Ресник]], [[Стол (село)|Стол]], [[Стрелац (Србија)|Стрелац]], [[Студена (Бабушница)|Студена]], [[Сурачево]], [[Црвена Јабука (Бабушница)|Црвена Јабука]], [[Штрбовац]]. [[Податотека:Municipalities of Serbia Babušnica.png|мини|центар|200п|Општина Бабушница во карта на Србија]] ==Историја== Од 1929 до 1941, Бабушница била дел од [[Моравска бановина|Моравска Бановина]] во рамките на [[Кралството Југославија]]. ==Наводи== {{reflist}} ==Надворешни врски== {{рв|Babušnica}} + [https://www.tobabusnica.com/ Turistička organizacija opštine Babušnica] {{sr}} [[Категорија:Бабушница| ]] [[Категорија:Општини во Србија]] [[Категорија:Градови во Јужна Србија]] [[Категорија:Пиротски Управен Округ]] ilzs54xdthbbjpurhdj8jdu4oaw02vv 0 1170081 5380068 5357691 2025-06-14T13:26:56Z Marco Mitrovich 114460 5380068 wikitext text/x-wiki {{Инфокутија Населено место | native_name = Бела Паланка | native_name_lang = sr | official_name = Бела Паланка | other_name = | settlement_type = [[List of cities in Serbia|Град]] и [[Municipalities and cities of Serbia|општина]] | image_shield = Blason de Bela Palanka.png | image_flag = | image_skyline = Bela_Palanka_pogled_sa_brda.JPG | image_caption = Поглед на Бела Паланка | image_map = Municipalities of Serbia Bela Palanka.png | map_caption = Местоположба на Бела Паланка на мапата на Србија | mapsize = 200px | latd = 43 |latm =13 |latNS =N | longd = 22 |longm=19 |longEW=E | coordinates_display = inline,title | coordinates_region = RS | subdivision_type = [[Список на држави во светот|Земја]] | subdivision_name = {{знаме|Србија}} | subdivision_type1 = [[Subdivisions of Serbia|Регион]] | subdivision_name1 = [[Јужна и Источна Србија]] | subdivision_type2 = [[Districts of Serbia|Округ]] | subdivision_name2 = [[Пиротски округ|Пирот]] | parts_type = Settlements | parts_style = para | p1 = 46 | leader_title = Градоначалник | leader_name = Горан Миљковиќ ([[Демократска партија (Србија)|ДС]]) | leader_title1 = | leader_name1 = | area_blank1_title = Општина | area_blank1_km2 = 551 | area_footnotes = <ref>{{Serbian municipalities 2006}}</ref> | population_footnotes = <ref>{{Serbian census 2011}}</ref> | population_as_of = 2011 попис | population_blank1_title = Град | population_blank1 = 8112 | population_blank2_title = Оштина | population_blank2 = 12051 | timezone = [[средноевропско време|CET]] | utc_offset = +1 | timezone_DST = [[средноевропско летно време|CEST]] | utc_offset_DST = +2 | postal_code_type = [[Postal codes in Serbia|Поштенски број]] | postal_code = 18310 | blank_name = [[Serbian car license plates|Car plates]] | blank_info = PI{{Verify source|date=July 2007}} | area_code = +381 18 | area_code_type = [[Telephone numbers in Serbia|Area code]] | website = {{url|www.belapalanka.org.rs}} }} '''Бела Паланка''' е град и општина која се наоѓа во [[Пиротскиот Округ]] во [[Јужниот и Источниот дел на Србија|источна Србија]]. Спрема податоците од 2011г. населението во градот изнесувало 8,112,жители додека во целата општина 12,051 жител. Во античко време градот бил познат како [[Ремесиана|Ремезијана]]. Името ''Бела Паланка'' значи 'белиот град'. ==Географија== Бела Паланка е мал град во југоисточниот дел на земјата и е опкружен со села и планини. Градот е достапен до блискиот град Ниш со автобуси на Ниш Експрес кои работат од [[Ниш]] до [[Пирот]], [[Бабушница]], [[Димитровград (Србија)|Димитровград]], и [[Софија]]. ==Демографија== Етнички групи во општината(2002 попис): * [[Срби]] = 12,981 * [[Роми]] = 1,228 * Други ==Историја== Градот првично бил заземан од страна на [[Дакијци]]те и бил познат како [[Aiadava|Аиадава]] или [[Aeadaba|Аеадаба]]. [[Тракијци]]те ја населувале оваа област, сè до нивната асимилација од страна на [[Римско Царство|Римјаните]]. Во [[Антика|античкиот]] период, во областа на денешна Бела Паланка, постоел важниот град Ремезијана. Основана околу 280 година пр. Хр., Ремезијана најверојатно го добила своето име по [[Келти|келтското]] племе ''Реми'' (чие присуство на овие простори не е потврдено), или по [[Тракијци|тракиското]] лично име ''Ремезис'' или ''Ромезис''. Во различни антички патни карти, Ремезијана се споменува под неколку имиња како патна станица (''mansio''). Скоро ништо не е познато за најраната историја на населбата. Во IV век епископ на Ремезијана бил Св. [[Никита Ремезијански]] кој го покрстил Тракијското племе Беси и најверојатно [[Библија Бесика|ја превел]] Библијата на [[Тракиски јазик|нивниот јазик]]. Од 1929 до 1941, Бела Паланка била дел од [[Моравска бановина|Моравската Бановина]] на [[Кралството Југославија]]. ==Галерија== <gallery> Податотека:Bela Palanka nocu.jpg|Бела паланка ноќe Податотека:BelaPalankaFontana.JPG|Градска фонтана Податотека:BelaPalankaVrelo.JPG|Пролет во Бела Паланка Податотека:Donja Koritnica.jpg|[[Долна Коритница]] Податотека:Bela Palanka Sept Sev.jpg|Римски споменик од III век од времето на [[Септимиј Север]] </gallery> == Поврзано == * [[Библија Бесика]] *[[Административна поделба на Србија]] ==Наводи== {{reflist|colwidth=30em}} ==Надворешни врски== {{рв|Бела Паланка}} * [http://www.belapalanka.org.rs Бела Паланка] * [http://www.belapalanka.net Bela Palanka - tourist portal] {{Семарх|url=https://web.archive.org/web/20100930091914/http://www.belapalanka.net/ |date=2010-09-30 }} {{Градови во Јужна Србија}} [[Категорија:Градови во Јужна Србија]] [[Категорија:Општини во Србија]] [[Категорија:Пиротски Управен Округ]] qoer4b69du7q16wi1aayx3ibiiwwvrg 5380069 5380068 2025-06-14T13:32:52Z Marco Mitrovich 114460 5380069 wikitext text/x-wiki {{Инфокутија Населено место | native_name = Бела Паланка | native_name_lang = sr | official_name = Бела Паланка | other_name = | settlement_type = [[List of cities in Serbia|Град]] и [[Municipalities and cities of Serbia|општина]] | image_shield = Blason de Bela Palanka.png | image_flag = | image_skyline = Bela_Palanka_pogled_sa_brda.JPG | image_caption = Поглед на Бела Паланка | image_map = Municipalities of Serbia Bela Palanka.png | map_caption = Местоположба на Бела Паланка на мапата на Србија | mapsize = 200px | latd = 43 |latm =13 |latNS =N | longd = 22 |longm=19 |longEW=E | coordinates_display = inline,title | coordinates_region = RS | subdivision_type = [[Список на држави во светот|Земја]] | subdivision_name = {{знаме|Србија}} | subdivision_type1 = [[Окрузи во Србија|Управен округ]] | subdivision_name1 = [[Пиротски Управен Округ|Пиротски]] | subdivision_type2 = [[Општини во Србија|Општина]] | subdivision_name2 = Бела Паланка | parts_type = Settlements | parts_style = para | p1 = 46 | leader_title = Градоначалник | leader_name = Горан Миљковиќ ([[Демократска партија (Србија)|ДС]]) | leader_title1 = | leader_name1 = | area_blank1_title = Општина | area_blank1_km2 = 551 | area_footnotes = <ref>{{Serbian municipalities 2006}}</ref> | population_footnotes = <ref>{{Serbian census 2011}}</ref> | population_as_of = 2011 попис | population_blank1_title = Град | population_blank1 = 8112 | population_blank2_title = Оштина | population_blank2 = 12051 | timezone = [[средноевропско време|CET]] | utc_offset = +1 | timezone_DST = [[средноевропско летно време|CEST]] | utc_offset_DST = +2 | postal_code_type = [[Postal codes in Serbia|Поштенски број]] | postal_code = 18310 | blank_name = [[Serbian car license plates|Car plates]] | blank_info = PI{{Verify source|date=July 2007}} | area_code = +381 18 | area_code_type = [[Telephone numbers in Serbia|Area code]] | website = {{url|www.belapalanka.org.rs}} }} '''Бела Паланка''' е град и општина која се наоѓа во Пиротскиот Управен Округ во [[Јужна Србија]]. Спрема податоците од 2011г. населението во градот изнесувало 8,112,жители додека во целата општина 12,051 жител. Во античко време градот бил познат како [[Ремесиана|Ремезијана]]. Името ''Бела Паланка'' значи 'белиот град'. ==Географија== Бела Паланка е мал град во југоисточниот дел на земјата и е опкружен со села и планини. Градот е достапен до блискиот град Ниш со автобуси на Ниш Експрес кои работат од [[Ниш]] до [[Пирот]], [[Бабушница]], [[Димитровград (Србија)|Димитровград]], и [[Софија]]. ==Демографија== Етнички групи во општината(2002 попис): * [[Срби]] = 12,981 * [[Роми]] = 1,228 * Други ==Историја== Градот првично бил заземан од страна на [[Дакијци]]те и бил познат како [[Aiadava|Аиадава]] или [[Aeadaba|Аеадаба]]. [[Тракијци]]те ја населувале оваа област, сè до нивната асимилација од страна на [[Римско Царство|Римјаните]]. Во [[Антика|античкиот]] период, во областа на денешна Бела Паланка, постоел важниот град Ремезијана. Основана околу 280 година пр. Хр., Ремезијана најверојатно го добила своето име по [[Келти|келтското]] племе ''Реми'' (чие присуство на овие простори не е потврдено), или по [[Тракијци|тракиското]] лично име ''Ремезис'' или ''Ромезис''. Во различни антички патни карти, Ремезијана се споменува под неколку имиња како патна станица (''mansio''). Скоро ништо не е познато за најраната историја на населбата. Во IV век епископ на Ремезијана бил Св. [[Никита Ремезијански]] кој го покрстил Тракијското племе Беси и најверојатно [[Библија Бесика|ја превел]] Библијата на [[Тракиски јазик|нивниот јазик]]. Од 1929 до 1941, Бела Паланка била дел од [[Моравска бановина|Моравската Бановина]] на [[Кралството Југославија]]. ==Галерија== <gallery> Податотека:Bela Palanka nocu.jpg|Бела паланка ноќe Податотека:BelaPalankaFontana.JPG|Градска фонтана Податотека:BelaPalankaVrelo.JPG|Пролет во Бела Паланка Податотека:Donja Koritnica.jpg|[[Долна Коритница]] Податотека:Bela Palanka Sept Sev.jpg|Римски споменик од III век од времето на [[Септимиј Север]] </gallery> == Поврзано == * [[Библија Бесика]] *[[Административна поделба на Србија]] ==Наводи== {{reflist|colwidth=30em}} ==Надворешни врски== {{рв|Бела Паланка}} * [http://www.belapalanka.org.rs Бела Паланка] * [http://www.belapalanka.net Bela Palanka - tourist portal] {{Семарх|url=https://web.archive.org/web/20100930091914/http://www.belapalanka.net/ |date=2010-09-30 }} {{Градови во Јужна Србија}} [[Категорија:Градови во Јужна Србија]] [[Категорија:Општини во Србија]] [[Категорија:Пиротски Управен Округ]] m1lmym0sgxyr04ztxudbimudw8dk4is 0 1177801 5380313 4674797 2025-06-15T10:34:24Z Carshalton 30527 /* Група Б */ 5380313 wikitext text/x-wiki {{Инфокутија за меѓународно фудбалско натпреварување | име_на_турнирот = Европско првенство во фудбал за играчи под 21 година 2017 <!-- оригинално име на турнирот (прифатено од УЕФА и(ли) ФИФА) --> | лого = 2017 UEFA European Under-21 Championship.png | големина = 300px | земја = {{знамеикона|Полска}} [[Полска]] | градови = 6 | стадиони = 6 | период = [[16 јуни]] — [[30 јуни]] [[2017]] | учесници = 12 | шампион = {{fbu GER 21}} | 2 место = {{fbu ESP 21}} | 3 место = {{fbu ENG 21}}<br>{{fbu ITA 21}} | 4 место = <!-- да се стави и слика од знамето на четвртото место; ако нема одиграно натпревар за трето место, двете репрезентации да се напишат како носители на бронзен медал --> | публика = {{#expr: <!--Group A-->11672 + 14911 + 12087 + 14651 + 11203 + 13176 +<!--Group B-->10724 + 8269 + 5121 + 13862 + 7533 + 12058 +<!--Group C-->14051 + 8754 + 13251 + 9298 + 9047 + 14039 +<!--Semifinals-->13214 + 13105 +<!--Final-->14059}} | натпревари = 21 | голови = 65 | стрелец = {{знамеикона|Шпанија}} [[Саул Нигес]] | бголов = 5 | најдобар = {{знамеикона|Шпанија}} [[Дани Себалјос]] | претходно = [[Европско првенство во фудбал за играчи под 21 година 2015|''2015'']] | следно = [[Европско првенство во фудбал за играчи под 21 година 2019|''2019'']] }} '''Европско првенство во фудбал за играчи под 21 година 2017''' — 21. издание на [[УЕФА Европско првенство за играчи под 21 година|европските првенства во фудбал за играчи под 21 година]], [[фудбал]]ско натпреварување кое се одржува на секои две години за репрезентациите за играчи под 21 година, организирано од страна на [[УЕФА]]. Завршниот турнир ќе биде одржан во [[Полска]] од 16 до 30 јуни 2017 година, откако нивната понуда била избрана од страна на Извршниот комитет на УЕФА на 26 јануари 2015 година во [[Нион]], [[Швајцарија]].<ref>{{Наведена мрежна страница|url=http://www.uefa.com/under21/news/newsid=2202908.html|title=Poland to host 2017 Under-21 EUROs|publisher=UEFA.com|date=26 January 2015}}</ref> Играчи родени на или по 1 јануари 1994 година ќе можат да земат учество на турнирот. На 24 јануари 2014, УЕФА потврдила дека бројот на учесници на завршниот турнир 2017 ќе биде зголемен од 8 на 12 екипи.<ref>{{Наведена мрежна страница|title=U21 final tournament expanding to 12 teams|url=http://www.uefa.com/under21/news/newsid=2046485.html|publisher=UEFA.com|accessdate=23 February 2014|date=24 January 2014}}</ref> [[Фудбалска репрезентација на Германија под 21 година|Германија]] ја освоила титулата победувајќи ја [[Фудбалска репрезентација на Шпанија под 21 година|Шпанија]] во финалето во [[Краков]] со 1-0.<ref>{{наведени вести|url=https://www.theguardian.com/football/2017/jun/30/germany-spain-european-under-21-champ-match-report|title=Germany stun Spain to claim Under-21 title after Mitchell Weiser header|publisher=[[The Guaridan]]|author=Ed Aarons|date=30 јуни 2017|accessdate=16 август 2018}}</ref> == Избор на домаќин == Домаќинот бил објавен на состанокот на Извршниот комитет на УЕФА во [[Нион]] на 26 јануари 2015 година. Кон крајот на април 2014 година полската фудбалска асоцијација [[Полски фудбалски сојуз|PZPN]] многу силно укажува на тоа дека земјата има големи шанси да биде домаќин на турнирот. Наддавање да ги пречекаат најдобрите младински тимови во Европа беше една од причините за повлекување на Полска од трката за организацијата на [[Европско првенство во фудбал 2020|Европското првенство 2020]].<ref>{{Наведена мрежна страница|url=http://stadiumdb.com/news/2014/04/euro_croatia_poland_and_portugal_also_withdraw|title=Euro 2020: Croatia, Poland and Portugal also withdraw|publisher=StadiumDB.com.com|date=28 April 2014|accessdate=30 May 2014}}</ref> ==Квалификации== Вкупно 53 земји членки на УЕФА влегле во натпреварувањето (без Гибралтар), заедно со домаќинот Полска кој се квалификувале автоматски, другите 52 екипи се натпреварувале во квалификациите за турнирот за да се утврдат преостанатите 11 места на завршниот турнир.<ref>{{Наведена мрежна страница|url=http://www.uefa.com/under21/news/newsid=2203200.html|title=Seedings set for 2017 U21 qualifying draw|publisher=UEFA.com|date=30 January 2015}}</ref> Квалификациите, се одржале од март 2015 до ноември 2016 година, и се состоеле од два круга:<ref name="regulations">{{Наведена мрежна страница|title=Regulations of the UEFA European Under-21 Championship, 2015–17|url=http://www.uefa.com/MultimediaFiles/Download/Regulations/uefaorg/Regulations/02/20/49/90/2204990_DOWNLOAD.pdf|website=UEFA.com|format=PDF|accessdate=26 January 2015}}</ref> * '''Квалификациска фаза по групи''': 52-те екипи биле поделени во девет групи - седум групи од по шест екипи и две групи од по пет екипи. Секоја група се играла по двоен [[Бергеров систем]], дома и гости. Победниците од деветте групи се квалификувале директно за финалниот турнир, додека четирите најдобри второпласирани (не сметајќи ги резултатите против шестопласираниот тим) на крајот одат во баражот. *'''Бараж''': Четирите екипи со ждрепка се одредени во два двомеч натпревари за да се утврдат последните две екипи кој ќе се квалификуваат за завршниот турнир. ===Квалификувани екипи=== Следните екипи се квалификувале за завршниот турнир {| class="wikitable sortable" |- ! Држава ! Квалификувана како ! Дата на квалификација ! Учество ! Последно учество ! Најдобар резултат |- | {{fbu POL 21}} || Домаќин || {{sort|01|26 јануари 2015}} || {{sort|06|6-то}} || [[УЕФА Европско првенство за играчи под 21 година - 1994|1994]] || {{sort|05|Четвртфинале}} ([[УЕФА Европско првенство за играчи под 21 година - 1982|1982]], [[УЕФА Европско првенство за играчи под 21 година - 1984|1984]], [[УЕФА Европско првенство за играчи под 21 година - 1986|1986]], [[УЕФА Европско првенство за играчи под 21 година - 1992|1992]], [[УЕФА Европско првенство за играчи под 21 година - 1994|1994]]) |- | {{fbu POR 21}} || победник во квал. група 4 || {{sort|02|6 септември 2016}} || {{sort|08|8-мо}} || [[УЕФА Европско првенство за играчи под 21 година - 2015|2015]] || {{sort|02|Финалист}} ([[УЕФА Европско првенство за играчи под 21 година - 1994|1994]], [[УЕФА Европско првенство за играчи под 21 година - 2015|2015]]) |- | {{fbu DEN 21}} || победник во квал. група 5 || {{sort|03|6 септември 2016}} || {{sort|07|7-мо}} || [[УЕФА Европско првенство за играчи под 21 година - 2015|2015]] || {{sort|03|Полуфинале}} ([[УЕФА Европско првенство за играчи под 21 година - 1992|1992]], [[УЕФА Европско првенство за играчи под 21 година - 2015|2015]]) |- | {{fbu ENG 21}} || победник во квал. група 9 || {{sort|04|6 октомври 2016}} || {{sort|14|14-то}} || [[УЕФА Европско првенство за играчи под 21 година - 2015|2015]] || {{sort|01|'''Победник'''}} ([[УЕФА Европско првенство за играчи под 21 година - 1982|1982]], [[УЕФА Европско првенство за играчи под 21 година - 1984|1984]]) |- | {{fbu SVK 21}} || победник во квал. група 8 || {{sort|05|6 октомври 2016}} || {{sort|02|2-ро}} || [[УЕФА Европско првенство за играчи под 21 година - 2000|2000]] || {{sort|04|Четврто место}} ([[УЕФА Европско првенство за играчи под 21 година - 2000|2000]]) |- | {{fbu GER 21}} || победник во квал. група 7 || {{sort|06|7 октомври 2016}} || {{sort|11|11-то}} || [[УЕФА Европско првенство за играчи под 21 година - 2015|2015]] || {{sort|01|'''Победник'''}} ([[УЕФА Европско првенство за играчи под 21 година - 2009|2009]]) |- | {{fbu CZE 21}} || победник во квал. група 1 || {{sort|07|7 октомври 2016}} || {{sort|13|13-то}} || [[УЕФА Европско првенство за играчи под 21 година - 2015|2015]] || {{sort|01|'''Победник'''}} ([[УЕФА Европско првенство за играчи под 21 година - 2002|2002]]) |- | {{fbu SWE 21}} || победник во квал. група 6 || {{sort|08|10 октомври 2016}} || {{sort|08|8-мо}} || [[УЕФА Европско првенство за играчи под 21 година - 2015|2015]] || {{sort|01|'''Победник'''}} ([[УЕФА Европско првенство за играчи под 21 година - 2015|2015]]) |- | {{fbu ITA 21}} || победник во квал. група 2 || {{sort|09|11 октомври 2016}} || {{sort|19|19-то}} || [[УЕФА Европско првенство за играчи под 21 година - 2015|2015]] || {{sort|01|'''Победник'''}} ([[УЕФА Европско првенство за играчи под 21 година - 1992|1992]], [[УЕФА Европско првенство за играчи под 21 година - 1994|1994]], [[УЕФА Европско првенство за играчи под 21 година - 1996|1996]], [[УЕФА Европско првенство за играчи под 21 година - 2000|2000]], [[УЕФА Европско првенство за играчи под 21 година - 2004|2004]]) |- | {{fbu MKD 21}} || победник во квал. група 3 || {{sort|10|11 октомври 2016}} || {{sort|01|1-во}} || —|| {{sort|99|Деби}} |- | {{fbu ESP 21}} || победник во плејофот || {{sort|11|15 ноември 2016}} || {{sort|13|13-то}} || [[УЕФА Европско првенство за играчи под 21 година - 2013|2013]] || {{sort|01|'''Победник'''}} ([[УЕФА Европско првенство за играчи под 21 година - 1986|1986]], [[УЕФА Европско првенство за играчи под 21 година - 1998|1998]], [[УЕФА Европско првенство за играчи под 21 година - 2011|2011]], [[УЕФА Европско првенство за играчи под 21 година - 2013|2013]]) |- | {{fbu SRB 21}} || победник во плејофот || {{sort|12|15 ноември 2016}} || {{sort|10|10-то}} || [[УЕФА Европско првенство за играчи под 21 година - 2015|2015]] || {{sort|01|'''Победник'''}} ([[УЕФА Европско првенство за играчи под 21 година - 1978|1978]]) |} ===Завршен жреб=== Ждрепката за завршниот турнир се одржала на 1 декември 2016 во 18:00 часот по [[средноевропско време]], во Конгресниот центар во [[Краков]]. {| |- valign=top | {| class="wikitable" |- |+Домаќин (Позиција A1) |- ! width=180| Екипа |- | {{fbu POL 21}} |} | {| class="wikitable" |- |+Шешир 1 |- ! width=180| Екипи !! {{Tooltip|Coeff|UEFA Under-21 National Team Coefficient}} |- | {{fbu GER 21}} || align=right| 39,037 |- | {{fbu POR 21}} || align=right| 38,378 |} | {| class="wikitable" |- |+Шешир 2 |- ! width=180| Екипи !! {{Tooltip|Coeff|UEFA Under-21 National Team Coefficient}} |- | {{fbu ENG 21}} || align=right| 36,621 |- | {{fbu ESP 21}} || align=right| 36,536 |- | {{fbu DEN 21}} || align=right| 35,590 |} | {| class="wikitable" |- |+Шешир 3 |- ! width=180| Екипи !! {{Tooltip|Coeff|UEFA Under-21 National Team Coefficient}} |- | {{fbu ITA 21}} || align=right| 35,546 |- | {{fbu SWE 21}} || align=right| 34,259 |- | {{fbu CZE 21}} || align=right| 33,690 |- | {{fbu SRB 21}} || align=right| 31,060 |- | {{fbu SVK 21}} || align=right| 31,057 |- | {{fbu MKD 21}} || align=right| 23,283 |} |} ==Стадиони== На 7 јуни 2016, [[Полски фудбалски сојуз|Фудбалскиот сојуз на Полска]] избрал шест стадиони:<ref>{{Наведена мрежна страница|url=https://www.laczynaspilka.pl/reprezentacja/reprezentacje-mlodziezowe/reprezentacja-mlodziezowa-u-21/za-nami-konferencja-one-year-to-go-final-imprezy-w-krakowie|title=Za nami konferencja One Year To Go! Finał imprezy w Krakowie!|publisher=Sport.interia.pl|date=7 June 2016|accessdate=7 June 2016}}</ref> {| class=wikitable style=text-align:center width=1120 |- !width=25%|Првиот натпревар и Група A !width=25%|Група A !width=25%|Група Б |- |'''[[Лублин]]''' |'''[[Келце]]''' |'''[[Гдиња]]''' |- |[[Арена Лублин]] |[[Колпортер арена]] |[[Стадион ГОСИР]] |- |Капацитет: '''15,500''' |Капацитет: '''15,500''' |Капацитет: '''15,139''' |- |[[File:Arena_Lublin_podczas_XI_Lubelskiego_Festiwalu_Nauki_10.jpg|250px]] |[[File:Stadion_MOSiR_Kielce_02_ssj_20060415.jpg|270px]] |[[File:Stadion_miejski_w_Gdyni.jpg|250px]] |} {| class=wikitable style=text-align:center width=1120 |- !width=25%|Група Б !width=25%|Група Ц, полуфинале, и финале !width=25%|Група Ц и полуфинале |rowspan=5| {{location map+|float=middle|Poland |width=270 |caption= |places= {{location map~|Poland |lat=50.8221 |long=20.4755 |label='''<small>[[Келце]]</small>''' |position=right}} {{location map~|Poland |lat=50.15 |long=19 |label='''<small>[[Тихи]]</small>''' |position=top}} {{location map~|Poland |lat=54.366667 |long=18.633333 |label='''<small>[[Гдиња]]</small>''' |position=bottom}} {{location map~|Poland |lat=50.061389 |long=19.938333 |label='''<small>[[Краков]]</small>'''}} {{location map~|Poland |lat=51.14 |long=22.44 |label='''<small>[[Лублин]]</small>''' |position=top}} {{location map~|Poland |lat= 53.116667 |long=18 |label='''<small>[[Бидгошч]]</small>''' |position=top}} }} |- |'''[[Бидгошч]]''' |'''[[Краков]]''' |'''[[Тихи]]''' |- |[[Стадион Здзислав Кшишковијак|Спортски комплекс Завиша]] |[[Стадион Краковија]] |[[Градски стадион во Тихи|Стадион Миејски]] |- |Капацитет: '''20,247''' |Капацитет: '''15,016''' |Капацитет: '''15,300''' |- |[[File:Stadion_Zawisza_Bydgoszcz_front_panorama.jpg|250px]] |[[File:Krakow_Cracovia_1.jpg|250px]] |[[File:Tychy_stadion_wewn.jpg|250px]] |} ==Фаза по групи== ===Група A=== {| class="wikitable sortable" style="text-align:center;" |- !width=7%|{{Tooltip|Поз.|Позиции}} !width=27%|Репрезентација !width=10%|{{Tooltip|Бод|Бодови}} !width=7%|{{Tooltip|ОН|Одиграни натпревари}} !width=7%|{{Tooltip|П|Победи}} !width=7%|{{Tooltip|Н|Нерешени}} !width=7%|{{Tooltip|И|Изгубени}} !width=7%|{{Tooltip|ДГ|Постигнати голови}} !width=7%|{{Tooltip|ПГ|Примени голови}} !width=7%|{{Tooltip|ГР|Гол-разлика}} |- bgcolor=#ccffcc |1.||style="text-align:left;"|{{fbu ENG 21}} |'''7'''|| 3 || 2 || 1 || 0 || 5 || 1 || +4 |- |- |2.||style="text-align:left;"|{{fbu SVK 21}} |'''6'''|| 3 || 2 || 0 || 1 || 6 || 3 || +3 |- |3.||style="text-align:left;"|{{fbu SWE 21}} |'''2'''|| 3 || 0 || 2 || 1 || 2 || 5 || -3 |- |4.||style="text-align:left;"|{{fbu POL 21}} |'''1'''|| 3 || 0 || 1 || 2 || 3 || 7 || -4 |} {{Football box collapsible no.2 |nobars = 1 | дата = {{Start date|2017|6|16|df=y}} | време = 18:00 | екипа1 = {{fbu-rt SWE 21}} | резултат = 0–0 | екипа2 = {{fbu ENG 21}} | голови1 = | голови2 = | стадион = [[Колпортер арена]], [[Келце]] | гледачи = 11,672 | судија = [[Тобијас Стилер]] ([[Германија]]) | извештај = [http://www.uefa.com/under21/season=2017/matches/round=2000645/match=2021139/index.html Извештај] }} ---- {{Football box collapsible no.2 |nobars = 1 | дата = {{Start date|2017|6|16|df=y}} | време = 20:45 | екипа1 = {{fbu-rt POL 21}} | резултат = 1-2 | екипа2 = {{fbu SVK 21}} | голови1 = [[Патрик Липски|Липски]] {{goal|1}} | голови2 = [[Мартин Ваљент|Ваљент]] {{goal|20}}<br />[[Павол Шафранко|Шафранко]] {{goal|78}} | стадион = [[Арена Лублин]], [[Лублин]] | гледачи = 14,911 | судија = [[Сердар Гезбијук]] ([[Холандија]]) | извештај = [http://www.uefa.com/under21/season=2017/matches/round=2000645/match=2021140/index.html Извештај] }} ---- {{Football box collapsible no.2 |nobars = 1 | дата = {{Start date|2017|6|19|df=y}} | време = 18:00 | екипа1 = {{fbu-rt SVK 21}} | резултат = 1-2 | екипа2 = {{fbu ENG 21}} | голови1 = [[Мартин Хриен|Хриен]] {{goal|23}} | голови2 = [[Алфи Моусон|Моусон]] {{goal|50}}<br />[[Нејтан Редмонд|Редмонд]] {{goal|61}} | стадион = [[Колпортер арена]], [[Келце]] | гледачи = 12,087 | судија = [[Гедиминас Мажелка]] ([[Литванија]]) | извештај = [http://www.uefa.com/under21/season=2017/matches/round=2000645/match=2021141/index.html Извештај] }} ---- {{Football box collapsible no.2 |nobars = 1 | дата = {{Start date|2017|6|19|df=y}} | време = 20:45 | екипа1 = {{fbu-rt POL 21}} | резултат = 2-2 | екипа2 = {{fbu SWE 21}} | голови1 = [[Лукаш Монета|Монета]] {{goal|6}}<br />[[Давид Ковнацки|Ковнацки]] {{goal|90+1|пен.}} | голови2 = [[Карлос Страндберг|Страндберг]] {{goal|36}}<br />[[Јакоб Уне Ларсон|Уне Ларсон]] {{goal|41}} | стадион = [[Арена Лублин]], [[Лублин]] | гледачи = 14,651 | судија = [[Славко Винчиќ]] ([[Словенија]]) | извештај = [http://www.uefa.com/under21/season=2017/matches/round=2000645/match=2021142/index.html Извештај] }} ---- {{Football box collapsible no.2 |nobars = 1 | дата = {{Start date|2017|6|22|df=y}} | време = 20:45 | екипа1 = {{fbu-rt ENG 21}} | резултат = 3-0 | екипа2 = {{fbu POL 21}} | голови1 = [[Демараи Греј|Греј]] {{goal|6}}<br />[[Џејкоб Марфи|Марфи]] {{goal|69}}<br />[[Луис Бејкер|Бејкер]] {{goal|82|пен.}} | голови2 = | стадион = [[Колпортер арена]], [[Келце]] | гледачи = 13,176 | судија = [[Харалд Лехнер]] ([[Австрија]]) | извештај = [http://www.uefa.com/under21/season=2017/matches/round=2000645/match=2021145/index.html Извештај] }} ---- {{Football box collapsible no.2 |nobars = 1 | дата = {{Start date|2017|6|22|df=y}} | време = 20:45 | екипа1 = {{fbu-rt SVK 21}} | резултат = 3-0 | екипа2 = {{fbu SWE 21}} | голови1 = [[Мартин Хриен|Хриен]] {{goal|5}}<br />[[Јарослав Михалик|Михалик]] {{goal|69}}<br />[[Лубо Шатка|Шатка]] {{goal|73}} | голови2 = | стадион = [[Арена Лублин]], [[Лублин]] | гледачи = 11,203 | судија = [[Хесус Хил Мансано]] ([[Шпанија]]) | извештај = [http://www.uefa.com/under21/season=2017/matches/round=2000645/match=2021146/index.html Извештај] }} ===Група Б=== {| class="wikitable sortable" style="text-align:center;" |- !width=7%|{{Tooltip|Поз.|Позиции}} !width=27%|Репрезентација !width=10%|{{Tooltip|Бод|Бодови}} !width=7%|{{Tooltip|ОН|Одиграни натпревари}} !width=7%|{{Tooltip|П|Победи}} !width=7%|{{Tooltip|Н|Нерешени}} !width=7%|{{Tooltip|И|Изгубени}} !width=7%|{{Tooltip|ДГ|Постигнати голови}} !width=7%|{{Tooltip|ПГ|Примени голови}} !width=7%|{{Tooltip|ГР|Гол-разлика}} |- bgcolor=#ccffcc |1.||style="text-align:left;"|{{fbu ESP 21}} |'''9'''|| 3 || 3 || 0 || 0 || 9 || 1 || +8 |- |- |2.||style="text-align:left;"|{{fbu POR 21}} |'''6'''|| 3 || 2 || 0 || 1 || 7 || 5 || +2 |- |3.||style="text-align:left;"|{{fbu SRB 21}} |'''1'''|| 3 || 0 || 1 || 2 || 2 || 5 || -3 |- |4.||style="text-align:left;"|{{fbu MKD 21}} |'''1'''|| 3 || 0 || 1 || 2 || 4 ||11 || -7 |} {{Football box collapsible no.2 |nobars = 1 | дата = {{Start date|2017|6|17|df=y}} | време = 18:00 | екипа1 = {{fbu-rt POR 21}} | резултат = 2-0 | екипа2 = {{fbu SRB 21}} | голови1 = [[Гонсало Гуедеш|Гуедеш]] {{goal|37}}<br>[[Бруно Фернандеш|Фернандеш]] {{goal|88}} | голови2 = | стадион = [[Стадион Здзислав Кшишковијак|Спортски комплекс Завиша]], [[Бидгошч]] | гледачи = 10,724 | судија = [[Беноа Бастијен]] ([[Франција]]) | извештај = [http://www.uefa.com/under21/season=2017/matches/round=2000645/match=2021138/index.html Извештај] }} ---- {{Football box collapsible no.2 |nobars = 1 | дата = {{Start date|2017|6|17|df=y}} | време = 20:45 | екипа1 = {{fbu-rt ESP 21}} | резултат = 5-0 | екипа2 = {{fbu MKD 21}} | голови1 = [[Саул Нигес|Нигес]] {{goal|10}}<br>[[Марко Асенсио|Асенсио]] {{goal|16||54||72}}<br>[[Жерар Деулофеу|Деулофеу]] {{goal|35|пен.}} | голови2 = | стадион = [[Стадион ГОСИР]], [[Гдиња]] | гледачи = 8,269 | судија = [[Харалд Лехнер]] ([[Австрија]]) | извештај = [http://www.uefa.com/under21/season=2017/matches/round=2000645/match=2021137/index.html Извештај] }} ---- {{Football box collapsible no.2 |nobars = 1 | дата = {{Start date|2017|6|20|df=y}} | време = 18:00 | екипа1 = {{fbu-rt SRB 21}} | резултат = 2-2 | екипа2 = {{fbu MKD 21}} | голови1 = [[Мијат Гачиновиќ|Гачиновиќ]] {{goal|24}}<br />[[Урош Ѓурѓевиќ|Ѓурѓевиќ]] {{goal|90}} | голови2 = [[Енис Барди|Барди]] {{goal|64|пен.}}<br />[[Никола Ѓорѓев|Ѓорѓев]] {{goal|83}} | стадион = [[Стадион Здзислав Кшишковијак|Спортски комплекс Завиша]], [[Бидгошч]] | гледачи = 5,121 | судија = [[Боби Мејден]] ([[Шкотска]]) | извештај = [http://www.uefa.com/under21/season=2017/matches/round=2000645/match=2021144/index.html Извештај] }} ---- {{Football box collapsible no.2 |nobars = 1 | дата = {{Start date|2017|6|20|df=y}} | време = 20:45 | екипа1 = {{fbu-rt POR 21}} | резултат = 1-3 | екипа2 = {{fbu ESP 21}} | голови1 = [[Брума (фудбалер)|Брума]] {{goal|77}} | голови2 = [[Саул Нигес|Нигес]] {{goal|21}}<br>[[Сандро Рамирес|Рамирес]] {{goal|65}}<br>[[Ињаки Вилијамс|Вилијамс]] {{goal|90+3}} | стадион = [[Стадион ГОСИР]], [[Гдиња]] | гледачи = 13,832 | судија = [[Тобијас Штилер]] ([[Германија]]) | извештај = [http://www.uefa.com/under21/season=2017/matches/round=2000645/match=2021143/index.html Извештај] }} ---- {{Football box collapsible no.2 |nobars = 1 | дата = {{Start date|2017|6|23|df=y}} | време = 20:45 | екипа1 = {{fbu-rt MKD 21}} | резултат = 2-4 | екипа2 = {{fbu POR 21}} | голови1 = [[Енис Барди|Барди]] {{goal|40}}<br />[[Кире Маркоски|Маркоски]] {{goal|80}} | голови2 = [[Едгар Ие]] {{goal|2}}<br>[[Брума (фудбалер)|Брума]] {{goal|22||90+1}}<br>[[Даниел Поденсе|Поденсе]] {{goal|57}} | стадион = [[Стадион ГОСИР]], [[Гдиња]] | гледачи = 7,533 | судија = [[Иван Кружлијак]] ([[Словачка]]) | извештај = [http://www.uefa.com/under21/season=2017/matches/round=2000645/match=2021147/index.html Извештај] }} ---- {{Football box collapsible no.2 |nobars = 1 | дата = {{Start date|2017|6|23|df=y}} | време = 20:45 | екипа1 = {{fbu-rt SRB 21}} | резултат = 0-1 | екипа2 = {{fbu ESP 21}} | голови1 = | голови2 = [[Денис Суарес|Суарес]] {{goal|38}} | стадион = [[Стадион Здзислав Кшишковијак|Спортски комплекс Завиша]], [[Бидгошч]] | гледачи = 12,058 | судија = [[Гедиминас Мажелка]] ([[Литванија]]) | извештај = [http://www.uefa.com/under21/season=2017/matches/round=2000645/match=2021148/index.html Извештај] }} ===Група Ц=== {| class="wikitable sortable" style="text-align:center;" |- !width=7%|{{Tooltip|Поз.|Позиции}} !width=27%|Репрезентација !width=10%|{{Tooltip|Бод|Бодови}} !width=7%|{{Tooltip|ОН|Одиграни натпревари}} !width=7%|{{Tooltip|П|Победи}} !width=7%|{{Tooltip|Н|Нерешени}} !width=7%|{{Tooltip|И|Изгубени}} !width=7%|{{Tooltip|ДГ|Постигнати голови}} !width=7%|{{Tooltip|ПГ|Примени голови}} !width=7%|{{Tooltip|ГР|Гол-разлика}} |- bgcolor=#ccffcc |1.||style="text-align:left;"|{{fbu ITA 21}} |'''6'''|| 3 || 2 || 0 || 1 || 4 || 3 || +1 |- |- bgcolor=#ccffcc |2.||style="text-align:left;"|{{fbu GER 21}} |'''6'''|| 3 || 2 || 0 || 1 || 5 || 1 || +4 |- |3.||style="text-align:left;"|{{fbu DEN 21}} |'''3'''|| 3 || 1 || 0 || 2 || 4 || 7 || -3 |- |4.||style="text-align:left;"|{{fbu CZE 21}} |'''3'''|| 3 || 1 || 0 || 2 || 5 || 7 || -2 |} {{Football box collapsible no.2 |nobars = 1 | дата = {{Start date|2017|6|18|df=y}} | време = 18:00 | екипа1 = {{fbu-rt GER 21}} | резултат = 2-0 | екипа2 = {{fbu CZE 21}} | голови1 = [[Макс Мајер|Мајер]] {{goal|44}}<br>[[Серж Гнабри|Гнабри]] {{goal|50}} | голови2 = | стадион = [[Градски стадион во Тихи|Стадион Миејски]], [[Тихи]] | гледачи = 14,051 | судија = [[Хесус Хил Мансано]] ([[Шпанија]]) | извештај = [http://www.uefa.com/under21/season=2017/matches/round=2000645/match=2021149/index.html Извештај] }} ---- {{Football box collapsible no.2 |nobars = 1 | дата = {{Start date|2017|6|18|df=y}} | време = 20:45 | екипа1 = {{fbu-rt DEN 21}} | резултат = 0-2 | екипа2 = {{fbu ITA 21}} | голови1 = | голови2 = [[Лоренцо Пелегрини|Пелегрини]] {{goal|54}}<br>[[Андреа Петања|Петања]] {{goal|86}} | стадион = [[Стадион Краковија]], [[Краков]] | гледачи = 8,754 | судија = [[Иван Кружлијак]] ([[Словачка]]) | извештај = [http://www.uefa.com/under21/season=2017/matches/round=2000645/match=2021150/index.html Извештај] }} ---- {{Football box collapsible no.2 |nobars = 1 | дата = {{Start date|2017|6|21|df=y}} | време = 18:00 | екипа1 = {{fbu-rt CZE 21}} | резултат = 3-1 | екипа2 = {{fbu ITA 21}} | голови1 = [[Михал Травник|Травник]] {{goal|24}}<br>[[Марек Хавлик|Хавлик]] {{goal|79}}<br>[[Михаел Луфтнер|Луфтнер]] {{goal|85}} | голови2 = [[Доменико Берарди|Берарди]] {{goal|70}} | стадион = [[Градски стадион во Тихи|Стадион Миејски]], [[Тихи]] | гледачи = 13,251 | судија = [[Беноа Бастјен]] ([[Франција]]) | извештај = [http://www.uefa.com/under21/season=2017/matches/round=2000645/match=2021152/index.html Извештај] }} ---- {{Football box collapsible no.2 |nobars = 1 | дата = {{Start date|2017|6|21|df=y}} | време = 20:45 | екипа1 = {{fbu-rt GER 21}} | резултат = 3-0 | екипа2 = {{fbu DEN 21}} | голови1 = [[Деви Селке|Селке]] {{goal|53}}<br>[[Марк-Оливер Кемпф|Кемпф]] {{goal|73}}<br>[[Надием Амири|Амири]] {{goal|79}} | голови2 = | стадион = [[Стадион Краковија]], [[Краков]] | публика = 9,298 | судија = [[Сердар Гезбијук]] ([[Холандија]]) | извештај = [http://www.uefa.com/under21/season=2017/matches/round=2000645/match=2021151/index.html Извештај] }} ---- {{Football box collapsible no.2 |nobars = 1 | дата = {{Start date|2017|6|24|df=y}} | време = 20:45 | екипа1 = {{fbu-rt ITA 21}} | резултат = 1-0 | екипа2 = {{fbu GER 21}} | голови1 = [[Федерико Бернардески|Бернардески]] {{goal|31}} | голови2 = | стадион = [[Стадион Краковија]], [[Краков]] | гледачи = 14,039 | судија = [[Славко Винчиќ]] ([[Словенија]]) | извештај = [http://www.uefa.com/under21/season=2017/matches/round=2000645/match=2021153/index.html Извештај] }} ---- {{Football box collapsible no.2 |nobars = 1 | дата = {{Start date|2017|6|24|df=y}} | време = 20:45 | екипа1 = {{fbu-rt CZE 21}} | резултат = 2-4 | екипа2 = {{fbu DEN 21}} | голови1 = [[Патрик Шик|Шик]] {{goal|27}}<br>[[Томаш Чори|Чори]] {{goal|54}} | голови2 = [[Лукас Андерсен|Андерсен]] {{goal|23}}<br>[[Кенет Зохоре|Зохоре]] {{goal|35||73}}<br>[[Маркус Ингвартсен|Ингвартсен]] {{goal|90+1}} | стадион = [[Градски стадион во Тихи|Стадион Миејски]], [[Тихи]] | гледачи = 9,047 | судија = [[Боби Мејден]] ([[Шкотска]]) | извештај = [http://www.uefa.com/under21/season=2017/matches/round=2000645/match=2021154/index.html Извештај] }} === Поредок на второпласираните екипи === {| class="wikitable sortable" style="text-align:center;" |- !width=7%|{{Tooltip|Поз.|Позиции}} !width=27%|Репрезентација !width=10%|{{Tooltip|Бод|Бодови}} !width=7%|{{Tooltip|ОН|Одиграни натпревари}} !width=7%|{{Tooltip|П|Победи}} !width=7%|{{Tooltip|Н|Нерешени}} !width=7%|{{Tooltip|И|Изгубени}} !width=7%|{{Tooltip|ДГ|Постигнати голови}} !width=7%|{{Tooltip|ПГ|Примени голови}} !width=7%|{{Tooltip|ГР|Гол-разлика}} !width=7%|{{Tooltip|Гру|Група}} |- style="background:#B0FFB0;" |1.||style="text-align:left;"|'''{{fbu GER 21}} |'''6'''|| 3 || 2 || 0 || 1 || 5 || 1 || +4 || Ц |- style="background:#FFCCCC;" |2.||style="text-align:left;"|{{fbu SVK 21}} |'''6'''|| 3 || 2 || 0 || 1 || 6 || 3 || +3 || А |- style="background:#FFCCCC;" |3.||style="text-align:left;"|{{fbu POR 21}} |'''6'''|| 3 || 2 || 0 || 1 ||7|| 5 || +2 || Б |} ==Нокаут фаза== Во нокаут фазата, [[Продолжеток (спорт)|продолженијата]] и [[Пенал (фудбал)|пеналите]] ќе го одлучуваат победникот доколку е неопходно.<ref name="regulations"/> ===Bracket=== {{Round4 <!--Date-Place/Team 1/Score 1/Team 2/Score 2 --> <!--semi-finals --> |27 јуни – [[Градски стадион во Тихи|Тихи]]|{{fbu ENG 21}}|2 (2)|{{fbu GER 21}}|'''2 (4)''' |27 јуни – [[Стадион Краковија|Краков]]|{{fbu ESP 21}}|'''3'''|{{fbu ITA 21}}|1 <!--final --> |30 јуни – [[Краков]]|'''{{fbu GER 21}}'''|'''1'''|{{fbu ESP 21}}|0 }} ===Полуфинале=== {{Football box collapsible no.2 |nobars = 1 | дата = 27 јуни 2017 | време = 18:00 | екипа1 = {{fbu-rt ENG 21}} | екипа2 = {{fbu GER 21}} | резултат = 2–2 | голови1 = [[Демараи Греј|Греј]] {{goal|41}}<br />[[Тами Абрахам|Абрахам]] {{goal|50}} | голови2 = [[Дави Зелке|Зелке]] {{goal|35}}<br />[[Феликс Плате|Плате]] {{goal|70}} | aet = yes | пенали1 = [[Луис Бејкер (фудбалер)|Бејкер]] {{pengoal}}<br />[[Тами Абрахам|Абрахам]] {{penmiss}}<br />[[Бен Чилвел|Чилвел]] {{pengoal}}<br />[[Џејмс Ворд-Проус|Ворд-Проус]] {{pengoal}}<br />[[Нејтан Редмонд|Редмонд]] {{penmiss}} | пенали = 3–4 | пенали2 = {{pengoal}} [[Максимилијан Арнолд|Арнолд]]<br />{{penmiss}} [[Јаник Герхардт|Герхардт]]<br />{{pengoal}} [[Максимилијан Филип|Филип]]<br />{{pengoal}} [[Макс Мејер|Мејер]]<br />{{pengoal}} [[Надием Амири|Амири]] | стадион = [[Градски стадион во Тихи]], [[Тихи]] | гледачи = 13,214 | судија = [[Гедиминас Мажелка]] ([[Литванија]]) | извештај = [http://www.uefa.com/under21/season=2017/matches/round=2000646/match=2022540/index.html Извештај] }} ---- {{Football box collapsible no.2 |nobars = 1 | дата = 27 јуни 2017 | време = 21:00 | екипа1 = {{fbu-rt ESP 21}} | екипа2 = {{fbu ITA 21}} | резултат = 3–1 | голови1 = [[Саул Нигес|Нигес]] {{goal|53||63||74}} | голови2 = [[Федерико Бернардески|Бернардески]] {{goal|62}} | стадион = [[Стадион Краковија]], [[Краков]] | гледачи = 13,105 | судија = [[Славко Винчиќ]] ([[Словенија]]) | извештај = [http://www.uefa.com/under21/season=2017/matches/round=2000646/match=2022541/index.html Извештај] }} ===Финале=== {{Football box collapsible no.2 |nobars = 1 | дата = 30 јуни 2017 | време = 20:45 | екипа1 = {{fbu-rt GER 21}} | екипа2 = {{fbu ESP 21}} | резултат = 1–0 | голови1 = [[Мичел Вајзер|Вајзер]] {{goal|40}} | голови2 = | стадион = [[Стадион Краковија]], [[Краков]] | гледачи = 14,059 | судија = [[Беноа Бастјен]] ([[Франција]]) | извештај = [http://www.uefa.com/under21/season=2017/matches/round=2000646/match=2022541/index.html Извештај] }} ==Победник== {| width=95% |- align=center |'''Победник на Европско првенство за играчи под 21 година - 2017'''<br><br>{{знамеикона|Германија|size=150px}}<br>'''[[Фудбалска репрезентација на Германија под 21 година|Германија]]'''<br>'''2. титула''' |} ==Список на стрелци== <div align=center> {|table width=100% |width=50% valign="top"| {{Classifica marcatori/inizio|пенали=да}} {{Classifica marcatori|голови=5|пенали=0|ESP|име=[[Саул Нигес]]|клуб={{NazU21|FUrep|ESP}}|глава=да}} {{Classifica marcatori|голови=3|пенали=0|ESP|име=[[Марко Асенсио]]|клуб={{NazU21|FUrep|ESP}}|позадина=}} {{Classifica marcatori|голови=3|пенали=0|POR|име=[[Брума (фудбалер)|Брума]]|клуб={{NazU21|FUrep|POR}}|позадина=}} {{Classifica marcatori|голови=2|пенали=0|ITA|име=[[Федерико Бернардески]]|клуб={{NazU21|FUrep|ITA}}|позадина=да}} {{Classifica marcatori|голови=2|пенали=0|ENG|име=[[Демараи Греј]]|клуб={{NazU21|FUrep|ENG}}|позадина=да}} {{Classifica marcatori|голови=2|пенали=0|DNK|име=[[Кенет Зохоре]]|клуб={{NazU21|FUrep|DEN}}|позадина=да}} {{Classifica marcatori|голови=2|пенали=0|GER|име=[[Дави Зелке]]|клуб={{NazU21|FUrep|GER}}|позадина=да}} {{Classifica marcatori|голови=2|пенали=0|SVK|име=[[Мартин Хриен]]|клуб={{NazU21|FUrep|SVK}}|позадина=да}} {{Classifica marcatori|голови=2|пенали=1|MKD|име=[[Енис Барди]]|клуб={{NazU21|FUrep|MKD}}|позадина=да}} {{Classifica marcatori/fine}} |}</div align=center> ==Награди== *'''Играч на турнирот:''' {{знамеикона|ESP}} [[Дани Себалјос]]<ref>{{Наведена мрежна страница|url=http://www.uefa.com/under21/news/newsid=2482942.html|title=Spain's Dani Ceballos named Player of the Tournament|publisher=UEFA.com|date=30 June 2017}}</ref> *'''Најдобар стрелец:''' {{знамеикона|ESP}} [[Саул Нигес]]<ref>{{Наведена мрежна страница|url=http://www.uefa.com/under21/news/newsid=2483070.html|title=Saúl Ñíguez wins U21 EURO adidas Golden Boot|publisher=UEFA.com|date=30 June 2017}}</ref> ===Тим на турнирот=== Тимот на Европското првенство за играчи под 21 година 2017 бил избран по завршувањето на турнирот од техничките набљудувачи на УЕФА.<ref>{{Наведена мрежна страница|url=http://www.uefa.com/under21/news/newsid=2483058.html|title=The official Under-21 Team of the Tournament|publisher=UEFA.com|date=1 July 2017}}</ref> {| class="wikitable" style="text-align:center" |- !Позиција !Играч |- |rowspan=1|Голман |align=left|{{знамеикона|GER}} [[Јулиан Полерсбек]] |- |rowspan=4|Одбрана |align=left|{{знамеикона|GER}} [[Џереми Тољан]] |- |align=left|{{знамеикона|SVK}} [[Милан Шкриниар]] |- |align=left|{{знамеикона|GER}} [[Никлас Штарк]] |- |align=left|{{знамеикона|GER}} [[Јаник Герхардт]] |- |rowspan=4|Среден ред |align=left|{{знамеикона|GER}} [[Максимилијан Арнолд]] |- |align=left|{{знамеикона|ESP}} [[Дани Себалјос]] |- |align=left|{{знамеикона|GER}} [[Макс Мајер]] |- |align=left|{{знамеикона|ESP}} [[Саул Нигес]] |- |rowspan=2|Напад |align=left|{{знамеикона|ESP}} [[Марко Асенсио]] |- |align=left|{{знамеикона|ITA}} [[Федерико Бернардески]] |} == Наводи == {{наводи}} ==Надворешни врски== *[http://www.uefa.com/under21/index.html Официјална страна] *[http://www.uefa.com/under21/season=2017/finals/index.html 2017 finals: Poland], UEFA.com *[http://u21poland.com/ UEFA Under-21 Championship Poland 2017 tournament website] {{pl icon}} {{en}} {{Европско првенство во фудбал за играчи под 21 година}} [[Категорија:УЕФА Европско првенство за играчи под 21 година|2017]] 8gmz1ioonmw352dmc3lne8xxg9l4y9v 0 1177857 5380114 5379365 2025-06-14T17:10:54Z Carshalton 30527 /* Хронологија на репрезентативните настапи */ 5380114 wikitext text/x-wiki {{Infobox football biography 3 | name = Елиф Елмас | image = [[Податотека:Елмас против Велс.jpg|250px]] | fullname = Елиф Елмас | birth_date = {{Birth date and age|1999|9|27|df=y}} | birth_place = [[Скопје]], [[Македонија]] | nationality = {{flagsport|MKD}} [[Македонија]] | height = {{height|m=1.82}} | currentclub = {{Fb team Torino}} | clubnumber = 11 | position = [[Среден ред (фудбал)|среден ред]] | youthyears1 = | youthclubs1 = {{симбол2|Flag of None.svg}} Фенербахче Тефејуз | youthyears2 = | youthclubs2 = {{симбол2|Flag of None.svg}} Форца Вардар | youthyears3 = | youthclubs3 = {{Fb team Rabotnički Skopje}} | years1 = 2015-2017 | caps1 = 46 | goals1 = 8 | clubs1 = {{Fb team Rabotnički Skopje}} | years2 = 2017-2019 | caps2 = 34 | goals2 = 4 | clubs2 = {{Fb team Fenerbahce}} | years3 = 2019-2024 | caps3 = 143 | goals3 = 14 | clubs3 = {{Fb team Napoli}} | years4 = 2024- | caps4 = 16 | goals4 = 0 | clubs4 = {{Fb team RB Leipzig}} | years5 = 2025- | caps5 = 5 | goals5 = 3 | clubs5 = →{{Fb team Torino}} | nationalyears1 = 2015 | nationalcaps1 = 2 | nationalgoals1 = 0 | nationalteam1 = {{flagsport|MKD}} [[Фудбалска репрезентација на Македонија под 17 години|Македонија 17]] | nationalyears2 = 2016 | nationalcaps2 = 1 | nationalgoals2 = 0 | nationalteam2 = {{flagsport|MKD}} [[Фудбалска репрезентација на Македонија под 18 години|Македонија 18]] | nationalyears3 = 2016 | nationalcaps3 = 3 | nationalgoals3 = 0 | nationalteam3 = {{flagsport|MKD}} [[Фудбалска репрезентација на Македонија под 19 години|Македонија 19]] | nationalyears4 = 2016 | nationalcaps4 = 9 | nationalgoals4 = 1 | nationalteam4 = {{flagsport|MKD}} [[Фудбалска репрезентација на Македонија под 21 година|Македонија 21]] | nationalyears5 = 2017– | nationalcaps5 = 66 | nationalgoals5 = 13 | nationalteam5 = {{flagsport|MKD}} [[Фудбалска репрезентација на Македонија|Македонија]] }} '''Елиф Елмас''' (р. на {{рн|27|септември|1999}}, во [[Скопје]]) {{--}} [[Македонци|македонски]] [[фудбал]]ер, [[Среден ред (фудбал)|играч од средниот ред]] на [[ФК Торино|Торино]] и на [[Фудбалска репрезентација на Македонија|македонската репрезентација]]. Неговиот прекар е ''дијамант'', поради значењето на неговото презиме преведно од [[Турски јазик|турски]].<ref>{{cite web|url=https://off.net.mk/offside/fudbal/makedonskiot-dijamant-izbrusen-vo-familijarna-slatkarnica|title=Македонскиот дијамант избрусен во фамилијарна слаткарница|publisher=off.net.mk|date=7 јуни 2021|access-date=27 март 2025}}</ref><ref name="Биографија">{{cite web|url=https://ekipa.mk/elif-elmas-prikaznata-za-makedonskiot-dijamant/|title=ЕЛИФ ЕЛМАС – Приказната за македонскиот „ДИЈАМАНТ“!|publisher=ekipa.mk|date=1 јуни 2021|access-date=27 март 2025}}</ref> == Биографија == Елмас е роден во [[Скопје]], од родители со [[Турци|турско]] потекло, а израснал во скопската населба [[Чаир]].<ref name="Биографија"/><ref>{{Cite web|title=Eljif Elmas kimdir? Eljif Elmas, Türkiye Milli Takımı'nda oynayabiliyor mu?|url=https://www.sporx.com/fenerbahcenin-yeni-transferi-eljif-elmas-icin-milli-takim-soku-SXHBQ640928SXQ|website=Sporx|date=17 July 2017|access-date=16 March 2021|language=tr}}</ref> Неговиот татко Џеват бил сопственик на [[слаткарница]], каде во раните години му помагал и самиот Елиф.<ref name="Биографија"/> Својата фудбалска кариера ја започнал во фудбалската школа Форца од каде потоа се преселил во [[ФК Работнички|Работнички]] каде станал професионален фудбалер.<ref>[https://www.mkd.mk/sport/fudbal/od-malite-tereni-vo-shkolata-forca-vardar-jovche-dzhipunov-sozdava-golemi-fudbaleri На малите терени во школата Форца Вардар Јовче Џипунов создава големи фудбалери] {{Семарх|url=https://web.archive.org/web/20190322114834/https://www.mkd.mk/sport/fudbal/od-malite-tereni-vo-shkolata-forca-vardar-jovche-dzhipunov-sozdava-golemi-fudbaleri |date=2019-03-22 }} mkd.mk</ref> Во јули 2017, селекторот на [[Фудбалска репрезентација на Турција|турската репрезентација]] [[Фатих Терим]] се обидел да го наговори Елмас да игра за Турција, но тој одлучил да ја претставува земјата во која е роден.<ref>{{Наведена мрежна страница|url=http://www.sporx.com/fenerbahcenin-yeni-transferi-eljif-elmas-icin-milli-takim-soku-SXHBQ640928SXQ|title=Eljif Elmas kimdir? Eljif Elmas, Türkiye Milli Takımı'nda oynayabiliyor mu?|first=|last=Sporx|date=17 јули 2017|publisher=}}</ref> ==Технички карактеристики== Елмас е играч од [[Среден ред (фудбал)|средниот ред]], кој може да игра на сите напаѓачки позиции во тој дел од теренот, како [[Среден ред (фудбал)|офанзивен играч од средниот ред]] или на двете [[Среден ред (фудбал)#Крило|крила]], иако најмногу ја претпочита улогата лево крило.<ref name=":2">{{Cite web|url=https://www.numero-diez.com/identikit-di-eljif-elmas-napoli-inter/|title=L'identikit di Eljif Elmas|date=2019-07-04|access-date=2020-09-09|archive-date=2020-09-09|archive-url=https://web.archive.org/web/20200909172103/https://www.numero-diez.com/identikit-di-eljif-elmas-napoli-inter/|url-status=dead}}</ref><ref name=":1">{{Cite web|url=https://www.ultimouomo.com/elmas-napoli-caratteristiche/|title=Le potenzialità di Eljif Elmas|access-date=8 септември 2019}}</ref> Опремен со одлична техника,<ref name=":2" /> контрола над топката, агилност и креативност, тој е многу добар и во уфрлувањата од втора позиција и во фазата на одбрана.<ref name=":2" /> Располага со добар удар од далечина, главно со десната нога, но може исто така подеднакво добро да се служи и со левата.<ref name=":1" /> ==Клупска кариера== ===Работнички=== Дебитирал за првиот тим на [[ФК Работнички|Работнички]] на 30 септември 2015 на возраст од 16 години и 3 дена, во победата со 4-0 на гостувањето против [[ФК Гостивар|Гостивар]] во [[Фудбалски куп на Македонија 2015-2016|Купот на Македонија]].<ref>[http://butop.eu.pn/?p=428 Елиф Елмас: од Фенербахче Тефејус, преку Форца, Работнички, Бутоп, па сè до Херенвен!]{{Мртва_врска|date=August 2021 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }} butop.eu.pn</ref> Неколку дена подоцна, на 4 октомври 2015 дебитирал во [[Прва фудбалска лига на Македонија 2015/2016|Првата лига на Македонија]] во победата со 2-0 на домашен терен над [[ФК Металург Скопје|Металург Скопје]]. На 10 април 2016, го постигнал својот прв погодок во кариерата за ''романтичарите'' во победата со 2-0 над [[ФК Хоризонт Турново|Хоризонт Турново]] на домашен терен. Својата прва сезона во дресот на Работнички ја завршил со 11 настапи и 1 гол. Следната сезона, Елмас бил редовен стартер и клучен играч за Работнички. На 28 јуни 2016, дебитирал во [[Европски фудбалски натпреварувања|европските купови]], во натпреварот од првото квалификациско коло за [[УЕФА Лига Европа 2016-2017|УЕФА Лигата на Европа]] против [[ФК Будуќност Подгорица|Будуќност Подгорица]] во [[Скопје]]; натпреварот завршил 1-1, а токму Елмас 18 минути по влегувањето во игра од клупата го постигнал израмнувачкиот гол за својот тим. На отворањето на [[Прва фудбалска лига на Македонија 2016/2017|новата сезона]] во македонското првенство, Елмас постигнал два гола и забележал асистенција во убедливата победа со 4-0 на гостувањето кај [[ФК Македонија Ѓорче Петров|Македонија Ѓорче Петров]]. Одличната форма ја одржувал во текот на целата сезона 2016-2017, која ја завршил со 33 натпревари во првенството на кои постигнал 6 гола и имал 7 асистенции. Одличните игри во сезоната му ја донеле наградата за [[Најдобри во македонскиот фудбал#Млад фудбалер на годината|Млад играч на годината]],<ref name="Млад фудбалер на годината">{{cite news|url=https://ffm.mk/foto-najdobri-vo-makedonskiot-fudbal|title=ФОТО: НАЈДОБРИ во македонскиот фудбал|publisher=ffm.mk|date=4 декември 2018|accessdate=17 ноември 2020|archive-date=2020-02-19|archive-url=https://web.archive.org/web/20200219212654/http://ffm.mk/foto-najdobri-vo-makedonskiot-fudbal|url-status=dead}}</ref> пред [[Јани Атанасов]] од [[ФК Академија Пандев|Академија Пандев]] и [[Енес Фазлагиќ]] од [[ФК Шкендија|Шкендија]].<ref>{{cite news|url=https://www.mkd.mk/sport/fudbal/ffm-gi-objavi-nominaciite-za-najdobrite-vo-makedonskiot-fudbal-za-sezonata-20162017|title=ФФМ ги објави номинациите за најдобрите во македонскиот фудбал за сезоната 2016/2017|publisher=mkd.mk|date=16 ноември 2017|accessdate=17 ноември 2020|archive-date=2021-09-23|archive-url=https://web.archive.org/web/20210923235006/https://www.mkd.mk/sport/fudbal/ffm-gi-objavi-nominaciite-za-najdobrite-vo-makedonskiot-fudbal-za-sezonata-20162017|url-status=dead}}</ref> Елмас го напуштил Работнички во летото 2017, после 51 настап и 9 гола за клубот. ===Фенербахче=== На 28 јули 2017, Елмас потпишал петгодишен договор со турскиот гигант [[ФК Фенербахче|Фенербахче]].<ref>[http://sportmedia.mk/fudbal/reprezentacija/elif-elmaz-go-odbra-fenerbahche Елиф Елмас го одбра Фенербахче!] sportmedia.mk</ref> Веднаш потоа, турскиот клуб објавил дека за трансферот на играчот на Работнички му биле исплатени 180.000 евра и дека Елмас ќе го носи дресот со број 21.<ref>[http://sportmedia.mk/fudbal/internacionalci/fenerbahche-gi-otkri-brojkite-za-elif-elmas Фенербахче ги откри бројките за Елиф Елмас] sportmedia.mk</ref> Своето деби за [[ФК Фенербахче|Фенербахче]] го направил на 28 јануари 2018, во ремито 1-1 на гостувањето кај [[Трабзонспор]] влегувајќи во игра од клупата за резерви на местото на [[Хасан Али Калдирим]] во 64-тата минута.<ref>[https://derbi.mk/talentiraniot-elmas-debitirashe-za-fenerbahche-video/ Талентираниот Елмас дебитираше за Фенербахче (Видео)] {{Семарх|url=https://web.archive.org/web/20181031010908/https://derbi.mk/talentiraniot-elmas-debitirashe-za-fenerbahche-video/ |date=2018-10-31 }} derbi.mk</ref> Својата прва сезона во клубот ја завршил со 5 настапи во лигата и 2 во купот, без постигнат гол. На почетокот на [[ФК Фенербахче сезона 2018-2019|сезоната 2018-2019]], Елмас го имал своето деби во [[УЕФА Лига на шампиони|Лигата на шампионите]], играјќи ги комплетните 90 минути во поразот со 1-0 од [[ФК Бенфика|Бенфика]] на 7 август 2018 во третото квалификациско коло од елитното европско натпреварување. Својот прв гол за ''Фенер'' го постигнал на 16 септември 2018, во победата со 1-0 на гостувањето кај [[Конијаспор]], откако само 6 минути претходно влегол во игра од клупата за резерви.<ref>[https://telma.com.mk/prvenets-za-elmaz-vo-dresot-na-fenerbahche-trajkovski-pogodi-za-palermo/ ПРВЕНЕЦ ЗА ЕЛМАЗ ВО ДРЕСОТ НА ФЕНЕРБАХЧЕ ,ТРАЈКОВСКИ ПОГОДИ ЗА ПАЛЕРМО] [[Телма]]</ref> На 14 април 2019, Елмас постигнал гол во [[Интерконтинентално дерби|интерконтиненталното дерби]] против најголемиот соперник на Фенербахче, {{Fb team (N) Galatasaray}}, во натпревар што завршил 1-1. ===Наполи=== [[Податотека:Elif Elmas 2021.jpg|thumb|left|Елмас играјќи за [[ФК Наполи|Наполи]] против [[ФК Спартак Москва|Спартак Москва]] во [[УЕФА Лига Европа|Лига Европа]].]] На 24 јули 2019 година, Елмас се преселил во [[италија]]нскиот [[ФК Наполи|Наполи]] за обесштетување од 16 милиони евра плус бонуси, потпишувајќи петогодишен договор со ''партенопеите''.<ref>{{Наведена мрежна страница|url=https://kanal5.com.mk/articles/383589/elif-elmas-potpisha-petgodishen-dogovor-so-napoli|title=Елиф Елмас потпиша петгодишен договор со Наполи!|last=|first=|date=|work=|archive-url=|archive-date=|dead-url=|accessdate=}}</ref> Своето деби за клубот го направил на 24 август во победата со 4-3 на гостувањето кај {{Fb team (N) Fiorentina}}, влегувајќи во игра од клупата за резерви на местото на [[Алан Маркес Лоуреиро|Алан]] во 72-рата минута од натпреварот.<ref>{{Наведена мрежна страница|url=https://www.tuttonapoli.net/brevi/ancelotti-fa-esordire-elmas-montella-si-gioca-la-carta-ribery-406212|title=Ancelotti fa esordire Elmas|date=24 август 2019}}</ref> На 17 септември тој го направил своето деби во Лигата на шампионите во победата на домашен терен со 2-0 против [[ФК Ливерпул|Ливерпул]] во групната фаза (претходно тој играл само во квалификациите за елитното европско натпреварување).<ref>{{Cite web|url=https://www.gazzetta.it/Calcio/Serie-A/Napoli/18-09-2019/llorente-l-amuleto-napoli-che-gioia-battere-liverpool-3402589386687.shtml|title=Napoli Liverpool 2-0, Llorrente vendetta compiuta|18 settembre 2019 Elmas gioiello; Diego Armando Maradona Demme}}</ref> На 3 февруари 2020 година, тој го постигнал својот прв гол со дресот на Наполи на гостувањето против {{Fb team (N) Sampdoria}} во натпреварот кој завршил 2-4 за „светлосините“.<ref>{{cite web|url=https://www.tuttosport.com/news/calcio/serie-a/2020/02/03-66377305/sampdoria-napoli_2-4_elmas_e_demme_al_primo_gol_in_serie_a/|title=Sampdoria-Napoli 2-4, Elmas e Demme al primo gol in Serie A|access-date=4 февруари 2020}}</ref> Набргу по враќањето на клупскиот фудбал на терените по паузата предизвикана од [[Пандемија на КОВИД-19|пандемијата на КОВИД-19]], Елмас го освоил својот прв трофеј со Наполи, победувајќи во [[Фудбалски куп на Италија 2019-2020|Купот на Италија]] откако во финалето тие го совладале [[ФК Јувентус|Јувентус]] по изведување на пенали со 4-2. Својата прва сезона во Италија ја завршил со 36 настапи во сите натпреварувања и еден постигнат гол. За време на својата [[ФК Наполи сезона 2020-2021|втора сезона]], Елмас го постигнал својот втор гол во дресот на Наполи во победата со 6-0 на домашен терен над [[ФК Џенова|Џенова]].<ref>{{Cite web|url=https://football-italia.net/highlights-napoli-6-0-genoa/|title=Highlights: Napoli 6-0 Genoa|publisher=football-italia|date=27 септември 2020|access-date=28 ноемвври 2021}}</ref> Сепак, по одигрувањето на тој натпревар било востановено дека поголемиот дел од играчите на Џенова биле зарзени со КОВИД-19, по што и самиот Елмас се заразил и поради тоа ги пропуштил натпреварите на македонската репрезентација во баражот за Европското првенство и во Лигата на нации. На 28 јануари 2021, го постигнал својот прв гол во кариерата во [[Фудбалски куп на Италија 2020-2021|Купот на Италија]] во победата со 4-2 на стадионот [[Стадион „Диего Армандо Марадона“|„Диего Армандо Марадона“]] над [[Специја Калчо|Специја]]. Три дена подоцна, на истиот стадион, тој го отворил резултатот во победата со 2-0 над [[ФК Парма|Парма]] во Серија А. Користен главно како резерва од тренерот [[Џенаро Гатузо]], тој ја завршил сезоната со 44 настапи и 3 гола. Во [[ФК Наполи сезона 2021-2022|следната сезона]], со [[Лучано Спалети]] на клупата, тој продолжил да биде користен најчесто како замена.<ref>{{Cite web |url=https://corrieredellosport.it/news/calcio/europa-league/2021/12/09-87798798/napoli_spalletti_abbiamo_vinto_nelle_difficolta_elmas_sa_fare_tutto_ |title=Napoli, Spalletti: "Abbiamo vinto nelle difficoltà. Elmas sa fare tutto" |access-date=2022-04-04}}</ref> За време на групната фаза од [[УЕФА Лига Европа 2021-2022|Лига Европа]] тој постигнал 4 гола, вклучувајќи го и голот што му донел водство на тимот во домашниот натпревар на 30 септември против {{Fb team (N) Spartak Moscow}}, постигнат по само 12 секунди;<ref>[https://topsport.mk/fudbal/elmas-ekspres-dijamantot-pogodi-po-samo-11-sekundi-igra-za-vodstvo-na-napoli/ Елмас-експрес! „Дијамантот“ погоди по само 11 секунди игра за водство на Наполи!] topsport.mk</ref> гол со кој македонскиот играч од средниот ред влегол во историјата со тоа што го постигнал најбрзиот гол на италијански тим во натпреварувањето,<ref>{{Cite web |url=https://www.sportmediaset.mediaset.it/foto/calcio/europa-league/napoli-il-gol-di-elmas-e-da-record-il-piu-veloce-di-una-squadra-italiana-in-europa-league_38851676-202102k.shtml|title=Napoli, il gol di Elmas è da record: il più veloce di una squadra italiana in Europa League |date=30 септември 2021|access-date=9 ноември 2022}}</ref> но тоа не било доволно за Аѕурите кои го загубиле натпреварот со 2-3. На 9 декември, во последниот натпревар од групната фаза против {{Fb team (N) Leicester City}}, тој го постигнал два гола - за прпат како играч на Наполи -, што им овозможило на наполитанците да го добијат натпреварот (3-2) и да се пласираат во следната фаза.<ref>{{Cite web |url=https://it.uefa.com/uefaeuropaleague/news/0270-13eb37aa7842-88e7347e207a-1000--napoli-leicester-3-2-azzurri-promossi-agli-spareggi/ |title=Napoli - Leicester 3-2: Azzurri promossi agli spareggi |date=9 декември 2021 |access-date=2022-04-04}}</ref> Десет дена подоцна, тој постигнал гол со кој го решил дербито против {{Fb team (N) Milan}} (0-1), натпревар од рамките на 18-тото коло на [[Серија А 2021-2022|Серија А]].<ref>{{Cite web |url=https://www.eurosport.it/calcio/serie-a/2021-2022/milan-napoli-0-1-elmas-subito-il-var-al-90-spalletti-sbanca-san-siro_sto8679795/story.shtml |title=MILAN-NAPOLI 0-1: ELMAS SUBITO, IL VAR AL 90', SPALLETTI SBANCA SAN SIRO |date=20 декември 2021|access-date=9 ноември 2022}}</ref> Третата сезона во синиот дрес ја затворил со 7 гола на 46 настапи. На 31 август 2022 година, тој го постигнал својот прв гол во сезоната [[ФК Наполи сезона 2022-2023|2022-2023]], во ремито на домашен терен против [[ФК Лече|Лече]] (1-1), во рамките на четвртото коло од [[Серија А 2022-2023|првенството]].<ref>{{Cite web |url=https://www.corrieredellosport.it/news/calcio/serie-a/2022/08/31-96403444/napoli-lecce_1-1_elmas_non_basta_colombo_gela_spalletti |title=Napoli-Lecce 1-1: Elmas non basta, Colombo gela Spalletti|date=31 август 2022|access-date=10 ноември 2022}}</ref> На 5 ноември го постигнал решавачкиот гол во победата со 2-1 на домашен терен против {{Fb team (N) Atalanta}}, во 13-тото коло на Серија А.<ref>{{Cite web |url=https://www.repubblica.it/sport/calcio/serie-a/napoli/2022/11/05/news/atalanta_napoli_risultato-373116479/ |title=Atalanta-Napoli 1-2: con Osimhen ed Elmas è fuga scudetto|date=5 ноември 2022|access-date=10 ноември 2022}}</ref> Тој го повторил подвигот една недела подоцна, постигнувајќи гол во домашниот натпревар против {{Fb team (N) Udinese}}, кој завршил со резултат 3-2 во корист на ''партенопеите''.<ref>{{Cite web|url=https://www.gazzetta.it/Calcio/Serie-A/Napoli/12-11-2022/napoli-udinese-3-2-decidono-gol-osimhen-zielinski-ed-elmas-4501081406591.shtml|title=Il Napoli è irresistibile: 11 vittorie consecutive. Ma che paura nel finale con l'Udinese|date=12 ноември 2022 |access-date=12 ноември 2022}}</ref> На 13 јануари 2023 година, тој го постигнал голот за конечен резултат 5-1 во победата на домашен терен против Јувентус, во 18-тото коло од првенството.<ref>{{Cite web|url=https://www.eurosport.it/calcio/serie-a/2022-2023/napoli-juventus-5-1-doppietta-di-osimhen-e-super-kvaratskhelia.-spalletti-in-fuga-a-10-allegri-umili_sto9317239/story.shtml|title=NAPOLI-JUVENTUS 5-1: DOPPIETTA DI OSIMHEN E SUPER KVARATSKHELIA. SPALLETTI IN FUGA A +10, ALLEGRI UMILIATO|date=13 јануари 2023|access-date=16 март 2023}}</ref> На 17 јануари, тој за првпат ја носел [[Капитен|капитенската лента]] на Наполи за време на натпреварот од [[Фудбалски куп на Италија 2022-2023|Купот на Италија]] против {{Fb team (N) Cremonese}}, со што станал вториот најмлад капитен во историјата на клубот по [[Лоренцо Инсиње]].<ref>{{cite web|url=https://makfax.com.mk/sport/elmas-stana-vtoriot-najmlad-kapiten-vo-istorijata-na-napoli/|title=Елмас стана вториот најмлад капитен во историјата на Наполи|publisher=makfax.com.mk|date=18 јануари 2023|access-date=28 март 2025}}</ref> На 4 мај, благодарение на ремито 1-1 на Наполи против Удинезе, тој го освоил првото [[Скудето|скудето]] во својата кариера.<ref>{{Cite web|url=https://www.gazzetta.it/Calcio/Serie-A/Napoli/04-05-2023/udinese-napoli-1-1-gol-lovric-poi-pari-scudetto-osimhen-4601431193666.shtml|title=Brividi per il gol di Lovric, poi Osimhen mette le cose a posto. E scatta la festa|date=4 мај 2023|access-date=7 мај 2023}}</ref><ref>{{Cite web|url=https://www.gazzetta.it/Calcio/Serie-A/Napoli/storie/04-05-2023/scudetto-napoli-schede-27-giocatori-utilizzati-spalletti-4601352691636/|title=Da Meret a Simeone, chi sono i 27 eroi di Spalletti: i numeri e le storie|date=4 мај 2023|access-date=5 мај 2023}}</ref> Сепак, не можејќи да се избори за место во стартната постава ниту во наредната сезона, тој го напуштил Наполи во јануари 2024 година, после 4 ипол години во кои забележал 189 настапи и 19 гола за клубот. ===РБ Лајпциг и Торино=== На 27 декември 2023 година, официјално било објавено дека германскиот клуб од [[Прва Бундеслига (фудбал)|Првата Бундеслига]], {{Fb team (N) RB Leipzig}},<ref name=":3" /><ref name=":4">{{Cite web|url=https://gianlucadimarzio.com/it/elmas-lipsia-napoli-ufficiale-calciomercato|title=Lipsia, ufficiale l'arrivo di Elmas dal Napoli: cifre e dettagli dell'affare|author=Gianluca Di Marzio|website=Gianluca Di Marzio|date=27 декември 2023|access-date=31 декември 2023}}</ref> го купил Елмас за сума од околу 25 милиони евра.<ref name=":4" /><ref>{{Cite web|url=https://www.ilmattino.it/sport/sscnapoli/elmas_lipsia_ufficiale_ultime_notizie_oggi-7834069.html|title=Elmas al Lipsia, è ufficiale! Accordo fino al 2028, c'è anche la firma|website=Il Mattino|date=23 декември 2023|access-date=31 декември 2023}}</ref> Македонскиот фудбалер потпишал четири ипол годишен договор со германскиот клуб.<ref name=":3">{{Cite web|url=https://rbleipzig.com/de/news/2023-2024/transfer-wechsel-eljif-elmas-rb-leipzig-ssc-neapel/|title=Eljif Elmas verstärkt RB Leipzig ab Januar 2024!|date=2023-12-27|language=de|access-date=2023-12-28|archive-date=2023-12-27|archive-url=https://web.archive.org/web/20231227205358/https://rbleipzig.com/de/news/2023-2024/transfer-wechsel-eljif-elmas-rb-leipzig-ssc-neapel/|url-status=dead}}</ref><ref name=":4" /> Тој го направил своето деби за новиот тим на 13 јануари, влегувајќи во игра како замена за [[Бенџамин Хенрихс]] во последните минути од поразот на домашен терен со 1-0 од [[Ајнтрахт Франкфурт]].<ref>{{Cite web|lаnguaге=it|url=https://www.goal.com/it/liste/che-fatica-per-elmas-al-lipsia-impatto-da-incubo-con-la-bundesliga/blt57e4af87675111c5|title=Che fatica per Elmas al Lipsia: impatto da incubo con la Bundesliga {{!}} Goal.com Italia|website=www.goal.com|date=2024-01-28|access-date=2025-01-30}}</ref> Откако останал „замрзнат“ во Лајпциг во првата половина од сезоната 2024-2025,<ref>{{Cite web|language=it-IT|author=|url=https://www.ilnapolista.it/2024/03/elmas-a-lipsia-non-e-contento-non-gioca-mai-bild/|title=Elmas a Lipsia non è contento, non gioca mai (Bild)|sito=ilNapolista|date=2024-03-08|access-date=2025-01-30}}</ref><ref>{{Cite web|language=it-IT|author=Francesco Landi|url=https://www.gonfialarete.com/2024/11/20/quale-futuro-per-elmas-il-macedone-non-trova-spazio-al-lipsia-e-puo-lasciare-gia-a-gennaio/|title=Quale futuro per Elmas? Il macedone non trova spazio al Lipsia e può lasciare già a gennaio|website=Gonfia la Rete|date=2024-11-20|access-date=2025-01-30}}</ref> забележувајќи само 6 настапи во сите натпреварувања, на 30 јануари 2025 година тој се преселил на позајмица со опција за откуп во {{Fb team (N) Torino}} враќајќи се во [[Серија А]].<ref>{{Cite web|url=https://rbleipzig.com/de/news/leihe-transfer-eljif-elmas-rb-leipzig-kaufoption-fc-turin-serie-a|title=Eljif Elmas wechselt per leihe zum FC Turin!|date=30 јануари 2025|language=de|access-date=30 јануари 2025}}</ref><ref>{{Cite web|url=https://www.torinofc.it/news/30/01/2025/elmas-al-toro_33608|title=Elmas al Torino|date=30 јануари 2025|access-date=30 јануари 2025}}</ref> На 14 февруари, тој го направил своето деби за ''биковите'', во натпреварот загубен со 3-2 на гостувањето кај {{Fb team (N) Bologna}}, во рамките на 25-тото коло од [[Серија А 2024-2025|првенството]]; во истиот натпревар, тој го постигнал и својот прв гол во новиот дрес, привремено доведувајќи го својот клуб во водството од 2-1.<ref>{{Cite web|language=it|url=https://www.ansa.it/sito/notizie/sport/calcio/2025/02/14/serie-a-bologna-torino-3-2_13cdbbcb-eb8a-4833-acca-9a596eb3dc5b.html|title=Serie A: Bologna-Torino 3-2 - Calcio - Ansa.it|website=Agenzia ANSA|date=2025-02-14|access-date=2025-02-14}}</ref> ==Репрезентативна кариера== [[Податотека:Elif Elmas and Oleksandr Zinchenko EC 2020 MKD - UKR.jpg|350px|thumb|Елмас (лево) во дресот на [[Фудбалска репрезентација на Македонија|Македонија]] во натпревар против [[Фудбалска репрезентација на Украина|Украина]] за време [[Европско првенство во фудбал 2020|Европското првенство 2020]]]] Елмас ја претставувал македонската репрезентација во категориите под 16, под, 17, под 18, под 19 и под 21 година. Своето деби за [[Фудбалска репрезентација на Македонија|сениорската репрезентација]] го направил на 11 јуни 2017 во поразот со 1-2 од [[Фудбалска репрезентација на Шпанија|Шпанија]] во [[Скопје]] во [[Квалификации за Светско првенство во фудбал 2018|квалификацискиот натпревар за Светското првенство 2018]], влегувајќи во игра на местото на [[Остоја Степановиќ]] во 46-тата минута. Неколку дена подоцна, тој бил повикан во составот на [[Фудбалска репрезентација на Македонија|македонската репрезентација под 21 година]] за [[Европско првенство во фудбал за играчи под 21 година 2017|Европското првенство под 21 година]] во [[Полска]] и бил најмладиот играч во составот.<ref>{{Наведена мрежна страница|url=http://www.ffm.mk/blagoja-milevski-gi-izbra-sedumminata-od-generacijata-199697-za-ep-vo-polska|title=Благоја Милевски ги избра седуммината од генерацијата 1996/97 за ЕП во Полска - ФФМ - Фудбалска федерација на Македонија|publisher=}}</ref> Тој играл во сите три натпревари од групната фаза, по која Македонија го завршила учеството на турнирот со едно реми и два порази.<ref>[https://www.mkd.mk/sport/fudbal/eden-bod-i-chetiri-postignati-gola-za-makedonija-na-prvoto-istorisko-evropsko-prvenstvo Еден бод и четири постигнати гола за Македонија на првото, историско Европско првенство (ВИДЕО)] {{Семарх|url=https://web.archive.org/web/20190322102359/https://www.mkd.mk/sport/fudbal/eden-bod-i-chetiri-postignati-gola-za-makedonija-na-prvoto-istorisko-evropsko-prvenstvo |date=2019-03-22 }} mkd.mk</ref> На 2 септември 2017, го направил својот втор настап за сениорската репрезентација во победата со 1-0 на гостувањето кај [[Фудбалска репрезентација на Израел|Израел]] во [[Хаифа]], исто така во квалификациите за Светското првенство 2018. Својте први голови (два) за македонската сениорска репрезентација ги постигнал во победата со 3-1 над [[Фудбалска репрезентација на Латвија|Латвија]] во Скопје во [[Квалификации за Европско првенство во фудбал 2020|квалификациите за Европското првенство 2020]]. На 31 март 2021 година, тој го постигнал победничкиот гол со кој Македонија ја победила {{NazNB|FUrep|GER}}, во натпревар од [[Квалификации за Светско првенство во фудбал 2022|квалификациите]] за [[Светско првенство во фудбал 2022|Светското првенство 2022]]; со тоа на Германците им бил нанесен само третиот пораз во 87 години во квалификациите за Светското првенство (првите два биле од {{NazNB|FUrep|POR}} во 1985 година и од {{NazNB|FUrep|ENG}} во 2001 година).<ref>{{cite web|url=https://www.goal.com/it/notizie/pandev-ed-elmas-battono-la-germania-clamorosa-impresa-della/10qqgs2h643gx1bq2rkhcv4o6l|title=Pandev ed Elmas battono la Germania: clamorosa impresa della Macedonia|date=31 март 2021}}</ref> Откако Македонија со победа во баражот над [[Фудбалска репрезентација на Грузија|Грузија]] се пласирала на [[Европско првенство во фудбал 2020|Европското првенство 2020]] (одложено за летото 2021 година поради [[Пандемија на КОВИД-19|пандемијата на КОВИД-19]]), прво историско учество на земјата на натпреварувањето,<ref>{{cite web|url=https://ffm.mk/makedonija-e-na-evropsko-|title=Македонија е на Европско!|publisher=[[ФФМ]]|date=12 ноември 2020|access-date=28 март 2025}}</ref> во јуни 2021 Елмас бил повикан да ја претставува репрезентацијата.<ref>{{cite web|url=https://ekipa.mk/angelovski-go-soopshti-spisokot-za-evro-2020-so-churlinov-i-milan-ristovski-na-ep/|title=Ангеловски го соопшти списокот за ЕВРО 2020: Со Чурлинов и Милан Ристовски на ЕП!|publisher=ekipa.mk|date=20 мај 2021|access-date=28 март 2025}}</ref> Тој ги одиграл сите три натпревари на првенството на кое Македонија во [[Европско првенство во фудбал 2020 - група Ц|група]] со {{NazNB|FUrep|AUT}}, {{NazNB|FUrep|UKR}} и {{NazNB|FUrep|NED}} забележала три порази и била елиминирана уште во првата фаза.<ref>{{cite web|url=https://www.aa.com.tr/mk/%D1%81%D0%BF%D0%BE%D1%80%D1%82/%D0%B5%D0%B2%D1%80%D0%BE-2020-%D1%81%D0%B5%D0%B2%D0%B5%D1%80%D0%BD%D0%B0-%D0%BC%D0%B0%D0%BA%D0%B5%D0%B4%D0%BE%D0%BD%D0%B8%D1%98%D0%B0-%D0%B7%D0%B0%D0%B3%D1%83%D0%B1%D0%B8-%D0%BE%D0%B4-%D1%85%D0%BE%D0%BB%D0%B0%D0%BD%D0%B4%D0%B8%D1%98%D0%B0/2281053|title= ЕВРО 2020: Северна Македонија загуби од Холандија|publisher=aa.com.tr|date=21 јуни 2021|access-date=28 март 2025}}</ref><ref>{{Cite web|url=https://www.gazzetta.it/Calcio/Europei/21-06-2021/europei-macedonia-nord-olanda-0-3-gol-depay-doppietta-wijnaldum-4102177065675.shtml|title=Tre su tre, l'Olanda come gli Azzurri. La Macedonia a casa senza punti|date=2021-06-21|access-date=2023-12-28}}</ref> На 17 октомври 2023 година, Елмас за првпат ја предводел Македонија со капитенската лента во победата со 3-1 во пријателскиот натпревар против {{NazNB|FUrep|ARM}}.<ref>{{cite web|url=https://www.gol.mk/fudbal/elmas-dirigirashe-makedonija-ja-preslusha-ermenija-vo-strumica|title=ВИДЕО: Елмас „диригираше“, Македонија ја преслуша Ерменија во Струмица!|publisher=gol.mk|date=17 октомври 2023|access-date=29 март 2025}}</ref> ===Хронологија на репрезентативните настапи=== {{Репрезентативни настапи|MKD}} {{Cronopar|11-6-2017|Скопје|MKD|1|2|ESP|-|Квалификации за Светско првенство|2018|13={{subon|46}} {{yel|78}}}} {{Cronopar|2-9-2017|Хаифа|ISR|0|1|MKD|-|Квалификации за Светско првенство|2018|13={{subon|63}} {{yel|84}}}} {{Cronopar|9-10-2017|Скопје|MKD|4|0|LIE|-|Квалификации за Светско првенство|2018|13={{subon|46}}}} {{Cronopar|6-9-2018|Гибралтар|GIB|0|2|MKD|-|Лига на нации|2018-2019|Прва фаза|13={{subon|46}}}} {{Cronopar|9-9-2018|Скопје|MKD|2|0|ARM|-|Лига на нации|2018-2019|Прва фаза}} {{Cronopar|13-10-2018|Скопје|MKD|4|1|LIE|-|Лига на нации|2018-2019|Прва фаза}} {{Cronopar|16-10-2018|Ереван|ARM|4|0|MKD|-|Лига на нации|2018-2019|Прва фаза|13={{subon|57}} {{yel|2|79|90+3}}}} {{Cronopar|19-11-2018|Скопје|MKD|4|0|GIB|-|Лига на нации|2018-2019|Прва фаза|13={{suboff|73}}}} {{Cronopar|21-03-2019|Скопје|MKD|3|1|LAT|2|Квалификации за Евро|2020|13={{subon|23}}}} {{Cronopar|24-3-2019|Љубљана|SLO|1|1|MKD|-|Квалификации за Евро|2020}} {{Cronopar|7-6-2019|Скопје|MKD|0|1|POL|-|Квалификации за Евро|2020}} {{Cronopar|10-6-2019|Скопје|MKD|1|4|AUT|-|Квалификации за Евро|2020|13={{yel|26}} {{suboff|56}}}} {{Cronopar|5-9-2019|Бершева|ISR|1|1|MKD|-|Квалификации за Евро|2020}} {{Cronopar|9-9-2019|Рига|LAT|0|2|MKD|-|Квалификации за Евро|2020|13={{suboff|88}}}} {{Cronopar|10-10-2019|Скопје|MKD|2|1|SLO|2|Квалификации за Евро|2020}} {{Cronopar|13-10-2019|Варшава|POL|2|0|MKD|-|Квалификации за Евро|2020}} {{Cronopar|16-11-2019|Виена|AUT|2|1|MKD|-|Квалификации за Евро|2020}} {{Cronopar|19-11-2019|Скопје|MKD|1|0|ISR|-|Квалификации за Евро|2020}} {{Cronopar|5-9-2020|Скопје|MKD|2|1|ARM|-|Лига на нации|2020-2021|Прва фаза}} {{Cronopar|8-9-2020|Тбилиси|GEO|1|1|MKD|-|Лига на нации|2020-2021|Прва фаза}} {{Cronopar|12-11-2020|Тбилиси|GEO|0|1|MKD|-|Квалификации за Евро|2020}} {{Cronopar|15-11-2020|Скопје|MKD|2|1|EST|-|Лига на нации|2020-2021|Прва фаза|13={{yel|77}} {{suboff|85}}}} {{Cronopar|25-3-2021|Букурешт|ROU|3|2|MKD|-|Квал. за СП|2022}} {{Cronopar|28-3-2021|Скопје|MKD|5|0|LIE|1|Квал. за СП|2022}} {{Cronopar|31-3-2021|Дисбург|GER|1|2|MKD|1|Квал. за СП|2022}} {{Cronopar|1-6-2021|Скопје|MKD|1|1|SLO|1|Пријателска|13={{suboff|81}}}} {{Cronopar|4-6-2021|Скопје|MKD|4|0|KAZ|-|Пријателска|13={{suboff|73}}}} {{Cronopar|13-6-2021|Букурешт|AUT|3|1|MKD|-|Евро|2020|Прва фаза|15=[[Европско првенство во фудбал 2020 - група Ц#Австрија - Македонија|дет.]]}} {{Cronopar|17-6-2021|Букурешт|UKR|2|1|MKD|-|Евро|2020|Прва фаза|15=[[Европско првенство во фудбал 2020 - група Ц#Украина - Македонија|дет.]]}} {{Cronopar|21-6-2021|Амстердам|MKD|0|3|NLD|-|Евро|2020|Прва фаза|15=[[Европско првенство во фудбал 2020 - група Ц#Македонија - Холандија|дет.]]}} {{Cronopar|2-9-2021|Скопје|MKD|0|0|ARM|-|Квал. за СП|2022}} {{Cronopar|5-9-2021|Рејкјавик|ISL|2|2|MKD|-|Квал. за СП|2022}} {{Cronopar|8-9-2021|Скопје|MKD|0|0|ROU|-|Квал. за СП|2022}} {{Cronopar|8-10-2021|Вадуц|LIE|0|4|MKD|-|Квал. за СП|2022}} {{Cronopar|11-10-2021|Скопје|MKD|0|4|DEU|-|Квал. за СП|2022}} {{Cronopar|11-11-2021|Ереван|ARM|0|5|MKD|-|Квал. за СП|2022|13={{suboff|83}}}} {{Cronopar|14-11-2021|Скопје|MKD|3|1|ISL|2|Квал. за СП|2022}} {{Cronopar|29-3-2022|Порто|PRT|2|0|MKD|-|Квал. за СП|2022|13={{suboff|87}}}} {{Cronopar|2-6-2022|Софија|BGR|1|1|MKD|-|УЕФА Лига на нации|2022-2023|Прва фаза|13={{yel|74}}}} {{Cronopar|5-6-2022|Гибралтар|GIB|0|2|MKD|-|УЕФА Лига на нации|2022-2023|Прва фаза|13={{suboff|65}}}} {{Cronopar|9-6-2022|Скопје|MKD|0|3|GEO|-|УЕФА Лига на нации|2022-2023|Прва фаза|13={{suboff|79}}}} {{Cronopar|12-6-2022|Скопје|MKD|4|0|GIB|-|УЕФА Лига на нации|2022-2023|Прва фаза|13={{suboff|79}}}} {{Cronopar|23-9-2022|Тбилиси|GEO|2|0|MKD||УЕФА Лига на нации|2022-2023|Прва фаза}} {{Cronopar|26-9-2022|Скопје|MKD|0|1|BGR|-|УЕФА Лига на нации|2022-2023|Прва фаза}} {{Cronopar|17-11-2022|Скопје|MKD|1|1|FIN|-|Пријателска|13={{yel|84}} {{suboff|87}}}} {{Cronopar|20-11-2022|Скопје|MKD|1|3|AZE|-|Пријателска|13={{yel|50}} {{suboff|76}}}} {{Cronopar|23-3-2023|Скопје|MKD|2|1|MLT|1|Квал. за ЕП|2024}} {{Cronopar|27-3-2023|Скопје|MKD|1|0|FRO|-|Пријателска|13={{subon|54}}}} {{Cronopar|16-6-2023|Скопје|MKD|2|3|UKR|1|Квал. за ЕП|2024}} {{Cronopar|19-6-2023|Манчестер|ENG|7|0|MKD|-|Квал. за ЕП|2024}} {{Cronopar|9-9-2023|Скопје|MKD|1|1|ITA|-|Квал. за ЕП|2024}} {{Cronopar|12-9-2023|Та Кали|MLT|0|2|MKD|1|Квал. за ЕП|2024}} {{Cronopar|14-10-2023|Прага|UKR|2|0|MKD|-|Квал. за ЕП|2024}} {{Cronopar|17-10-2023|Струмица|MKD|3|1|ARM|-|Пријателска|13={{Капитен}}}} {{Cronopar|17-11-2023|Рим|ITA|5|2|MKD|-|Квал. за ЕП|2024|13={{suboff|72}}}} {{Cronopar|20-11-2023|Скопје|MKD|1|1|ENG|-|Квал. за ЕП|2024|13={{yel|17}}}} {{Cronopar|22-3-2024|Бозтепе|MKD|1|1|MDA|-|Пријателска}} {{Cronopar|25-3-2024|Бозтепе|MNE|1|0|MKD|-|Пријателска|13={{yel|36}} {{suboff|46}}}} {{Cronopar|3-6-2024|Риека|CRO|3|0|MKD|-|Пријателска}} {{Cronopar|10-6-2024|Храдец Кралове|CZE|2|1|MKD|-|Пријателска|13={{suboff|90}}}} {{Cronopar|7-9-2024|Торсхавн|FRO|1|1|MKD|-|УЕФА Лига на нации|2024-2025|Прва фаза}} {{Cronopar|10-9-2024|Скопје|MKD|2|0|ARM|-|УЕФА Лига на нации|2024-2025|Прва фаза|13={{yel|39}}}} {{Cronopar|10-10-2024|Рига|LAT|0|3|MKD|1|УЕФА Лига на нации|2024-2025|Прва фаза}} {{Cronopar|13-10-2024|Ереван|ARM|0|2|MKD|-|УЕФА Лига на нации|2024-2025|Прва фаза}} {{Cronopar|14-11-2024|Скопје|MKD|1|0|LAT|-|УЕФА Лига на нации|2024-2025|Прва фаза|13={{suboff|24}}}} {{Cronopar|22-3-2025|Вадуц|LIE|0|3|MKD|-|Квал. за СП|2026|15=[[Додаток:Квалификации за СП во фудбал 2026 УЕФА - резултати и состави (група Ј)#Лихтенштајн - Македонија|дет.]]}} {{Cronopar|25-3-2025|Скопје|MKD|1|1|WAL|-|Квал. за СП|2026|15=[[Додаток:Квалификации за СП во фудбал 2026 УЕФА - резултати и состави (група Ј)#Македонија - Велс|дет.]]}} {{Cronopar|6-6-2025|Скопје|MKD|1|1|BEL|-|Квал. за СП|2026|15=[[Додаток:Квалификации за СП во фудбал 2026 УЕФА - резултати и состави (група Ј)#Македонија - Белгија|дет.]]}} {{Cronopar|9-6-2025|Астана|KAZ|0|1|MKD|-|Квал. за СП|2026|13={{suboff|67}}|15=[[Додаток:Квалификации за СП во фудбал 2026 УЕФА - резултати и состави (група Ј)#Казхстан - Македонија|дет.]]}} {{Cronofin|69|13||6||Фудбалска репрезентација на Македонија#Играчи со најмногу постигнати голови}} ==Статистика== ===Клупска статистика=== ''Статистиката е ажурирана на 28 март 2025''. {| class="wikitable" style="font-size:90%;width:99%;text-align:center;" |- ! rowspan="2" | Сезона ! rowspan="2" | Клуб ! colspan="3" | Првенство ! colspan="3" | Национален куп ! colspan="3" | Континентален куп ! colspan="3" | Останати купови ! colspan="2" | Вкупно |- ! Лига ! Наст ! Гол ! Лига ! Наст ! Гол ! Лига ! Наст ! Гол ! Лига ! Наст ! Гол ! Наст ! Гол |- || [[ФК Работнички сезона 2015-2016|2015-2016]] || rowspan="2"| {{знамеикона|MKD}} [[ФК Работнички|Работнички]] || [[Прва фудбалска лига на Македонија 2015/2016|ПМЛ]] || 11 || 1 || [[Македонски куп во фудбал 2015/2016|КM]] || 3 || 1 || - || - || - || - || - || - || 14 || 2 |- || [[ФК Работнички сезона 2016-2017|2016-2017]] || [[Прва фудбалска лига на Македонија 2016/2017|ПМЛ]] || 33 || 6 || [[Македонски куп во фудбал 2016/2017|КМ]] || 2 || 0 || [[Лига Европа 2016-2017|ЛЕ]] || 2<ref name="Во квалификациите">Во квалификациите</ref> || 1<ref name="Во квалификациите"/> || - || - || - || 37 || 7 |- !colspan="3"|Вкупно Работнички || 44 || 7 || - || 5 || 1 || - || 2 || 1 || - || - || - || 51 || 9 |- || [[ФК Фенербахче сезона 2017-2018|2017-2018]] || rowspan="2"| {{знамеикона|Турција}} [[ФК Фенербахче|Фенербахче]] || [[Турска Супер лига 2017-2018|ТСЛ]] || 5 || 0 || [[Фудбалски куп на Турција 2017-2018|КТ]] || 2 || 0 || [[Лига Европа 2017-2018|ЛЕ]] || 0 || 0 || - || - || - || 7 || 0 |- || [[ФК Фенербахче сезона 2018-2019|2018-2019]] || [[Турска Супер лига 2018-2019|ТСЛ]] || 29 || 4 || [[Фудбалски куп на Турција 2018-2019|КТ]] || 2 || 0 || [[УЕФА Лига на шампиони 2018/2019|ЛШ]]+[[Лига Европа 2018/2019|ЛЕ]] || 2<ref name="Во третото квалификациско коло">Во третото квалификациско коло</ref>+7 || 0<ref name="Во третото квалификациско коло"/>+0 || - || - || - || 40 || 4 |- !colspan="3"|Вкупно Фенербахче || 34 || 4 || - || 4 || 0 || - || 9 || 0 || - || - || - || 47 || 4 |- || [[ФК Наполи сезона 2019-2020|2019-2020]] || rowspan="5"| {{flagsport|ITA}} [[ФК Наполи|Наполи]] || [[Серија А 2019-2020|А]] || 26 || 1 || [[Фудбалски куп на Италија 2019-2020|КИ]] || 5 || 0 || [[УЕФА Лига на шампиони 2019/2020|ЛШ]] || 5 || 0 || - || - || - || 36 || 1 |- || [[ФК Наполи сезона 2020-2021|2020-2021]] || [[Серија А 2020-2021|А]] || 33 || 2 || [[Фудбалски куп на Италија 2020-2021|КИ]] || 4 || 1 || [[УЕФА Лига Европа 2020/2021|ЛЕ]] || 6 || 0 || [[Суперкуп на Италија 2020|СИ]] || 1 || 0 || 44 || 3 |- || [[ФК Наполи сезона 2021-2022|2021-2022]] || [[Серија А 2021-2022|А]] || 37 || 3 || [[Фудбалски куп на Италија 2021-2022|КИ]] || 1 || 0 || [[УЕФА Лига Европа 2021/2022|ЛЕ]] || 8 || 4 || - || - || - || 46 || 7 |- || [[ФК Наполи сезона 2022-2023|2022-2023]] || [[Серија А 2022-2023|A]] || 36 || 6 || [[Фудбалски куп на Италија 2022-2023|КИ]] || 1 || 0 || [[УЕФА Лига на шампиони 2022-2023|ЛШ]] || 10 || 0 || - || - || - || 47 || 6 |- || [[ФК Наполи сезона 2023-2024|2023-јан. 2024]] || [[Серија А 2023-2024|А]] || 11 || 2 || [[Фудбалски куп на Италија 2023-2024|КИ]] || - || - || [[УЕФА Лига на шампиони 2023-2024|ЛШ]] || 5 || 0 ||[[Суперкуп на Италија 2023|СИ]] || - || - || 16 || 2 |- ! colspan="3" |Вкупно Наполи || 143 || 14 || || 11 || 1 || || 34 || 4 || || 1 || 0 || 189 || 19 |- || [[РБ Лајпциг сезона 2023-2024|јан.-јун. 2024]] || rowspan=2|{{flagsport|GER}} {{Fb team (N) RB Leipzig}} || [[Прва Бундеслига 2023-2024|БЛ]] || 14 || 0 || [[Фудбалски куп на Германија 2023-2024|КГ]] || - || - || [[УЕФА Лига на шампиони 2023-2024|ЛШ]] || 2 || 0 || [[Суперкуп на Германија 2023|СГ]] || - || - || 16 || 0 |- || [[РБ Лајпциг сезона 2024-2025|2024-gen. 2025]] || [[Прва Бундеслига 2024-2025|БЛ]] || 2 || 0 || [[Фудбалски куп на Германија 2024-2025|КГ]] || 1 || 0 || [[УЕФА Лига на шампиони 2024-2025|ЛШ]] || 3 || 0 || - || - || - || 6 || 0 |- ! colspan="3" |Вкупно Лајпциг || 16 || 0 || || 1 || 0 || || 5 || 0 || || - || - || 22 || 0 |- |[[ФК Торино сезона 2024-2025|јан.-јун. 2025]] || {{flagsport|ITA}} {{Fb team (N) Torino}} || [[Серија А 2024-2025|А]] || 5 || 3 || [[Фудбалски куп на Италија 2024-2025|КИ]] || - || - || - || - || - || - || - || - || 5 || 3 |- !colspan="3"|Вкупно во кариерата || 242 || 28 || || 19 || 2 || || 50 || 5 || || 1 || 0 || 312 || 35 |} ===Репрезентативна статистика=== {{updated|27 март 2025}} {| class="wikitable" style="text-align:center" !Репрезентација!!Година!!Настапи!!Голови |- |rowspan="10"|{{flagsport|MKD}} [[Фудбалска репрезентација на Македонија|Македонија]] |- |2017||3||0 |- |2018||5||0 |- |2019||10||4 |- |2020||4||0 |- |2021||15||5 |- |2022||9||0 |- |2023||10||3 |- |2024||9||1 |- |2025||2||0 |- !colspan="2"|Вкупно!!67!!13 |} ==Титули== ===Клупски=== ===={{flagsport|ITA}} Наполи==== *'''{{Трофеј-Скудето}} [[Серија А]]''' : 1 : 2022-2023 *'''{{Трофеј-Куп на Италија}} [[Фудбалски куп на Италија|Куп на Италија]]''' : 1 : 2019-2020 ===Поединечни=== *[[Најдобри во македонскиот фудбал#Млад фудбалер на годината|Најдобар млад играч во македонското првенство]] : 2 : 2016, 2017<ref name="Млад фудбалер на годината"/> *[[Македонски фудбалер на годината#Македонски фудбалер на годината (или Најдобар фудбалер во странство)|Најдобар македонски фудбалер во странство]] : 1 : 2019<ref>{{cite web |title=Доделени наградите и признанијата за најдобрите во македонскиот фудбал |url=https://ffm.mk/dodeleni-nagradite-i-priznanijata-za-najdobrite-vo-makedonskiot-fudbal# |website=ffm.mk }}{{Мртва_врска|date=August 2024 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }}</ref> == Наводи == {{наводи}} ==Надворешни врски== {{Порталкутија |right=yes |boxwidth=200px |marign=0px |name1=Биографија |image1=P vip.svg |name2=Фудбал |image2=Soccer ball.svg |name3=Македонија |image3= Flag of Macedonia.svg }} *[http://us.soccerway.com/players/eljif-elmas/424964/ Елиф Елмас] на soccerway *[https://www.transfermarkt.it/elif-elmas/profil/spieler/400489 Елиф Елмас] на transfermarkt {{Состав на ФК Торино}} {{Состав на Македонија на ЕП фудбал за играчи под 21 година 2017}} {{Состав на Македонија на ЕП фудбал 2020}} {{Navboxes |bg = gold |fg = black |bordercolor = solid 1px #000; |title = Награди |list1 = {{Македонски фудбалер на годината}} }} {{ОСНОВНОПОДРЕДУВАЊЕ:Елмас, Елиф}} [[Категорија:Живи луѓе]] [[Категорија:Фудбалери од Скопје]] [[Категорија:Македонски фудбалери]] [[Категорија:Фудбалери на ФК Работнички (Скопје)]] [[Категорија:Фудбалери на ФК Фенербахче]] [[Категорија:Фудбалери на ФК Наполи]] [[Категорија:Фудбалери на РБ Лајпциг]] [[Категорија:Фудбалери на ФК Торино]] [[Категорија:Македонци-муслимани]] 7sssvd07zxbw26dvslll2ou0dzwigkm 0 1186405 5380327 4849613 2025-06-15T10:53:02Z Bjankuloski06 332 /* Поврзано */ 5380327 wikitext text/x-wiki {{Инфокутија Остров | name = Видринец | sobriquet = | image name = St.Ahil from Langi.JPG | image size = 280 | image caption = Поглед на Видринец од с.&nbsp;[[Л’нки]] | image alt = | image_map = | map alt = | map size = | map caption = | pushpin_map = | pushpin_label = | pushpin_label_position = | pushpin_map_alt = | pushpin_relief = | pushpin_map_caption = | coordinates = {{Coord|40.7556|21.1037|type:isle_scale:10000_region:GR|display=inline,title}} | etymology = | location = | waterbody = [[Мало Преспанско Езеро]] | area km2 = 0.03 | area footnotes = | rank = | length m= | length footnotes = | width m= | width footnotes = | coastline m= | coastline footnotes = | elevation m = | elevation footnotes = | highest mount = | country = [[Егејска Македонија]] (денес во [[Грција]]) | country admin divisions title = [[:Категорија:Историско-географски области во Македонија|Област]] | country admin divisions = [[Голема Преспа]] | country admin divisions title 1 = [[Окрузи во Грција|Округ]] | country admin divisions 1 = [[Лерин (округ)|Лерински]] | country admin divisions title 2 = [[Општини во Грција|Општина]] | country admin divisions 2 = [[Преспа (општина)|Преспа]] | population = ''ненаселен'' | website = | additional info = | footnotes = }} [[Податотека:Lesser Lake Prespa with Agios Achillios island, Florina prefecture, Greece - seen from National Road 15 (southwest) - 01.jpg|мини|десно|300п|Поглед на Видринец (лево) и [[Свети Ахил]] (десно) во Малото Преспанско Езеро.]] '''Видринец''' ({{lang-el|Βιδρονήσι}}; ''Видрониси'') — мал [[остров]] во областа [[Голема Преспа]], [[Егејска Македонија]]. Сместен е во [[Мало Преспанско Езеро|Малото Преспанско Езеро]], денес во состав на општината [[Преспа (општина)|Преспа]] на [[Лерин (округ)|Леринскиот округ]], [[Егејска Македонија]]. == Местоположба == Острвоот е ненаселен и се наоѓа околу еден километар од брегот на с.&nbsp;[[Л’нки]]. Недалеку од него, посеверно во езерото, се наоѓа доста поголемиот и попознатиот остров [[Свети Ахил]]. На Видринец се наоѓа запустената [[Видринечка црква]] (ΧIII - XIV век), а целиот остров зафаќа 3 [[хектар]]и.<ref>{{нмс|url= http://www.limneon.com/default.asp?sid=11275&langid=311|title= Trip to the Small and Big Prespa|accessdate= 2 мај 2017|date= 2 мај 2017|work= limneon}}{{Мртва_врска|date=October 2022 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }}</ref> == Клима == Климата е умерена. Просечната годишна температура е {{темп|10}}. Најтопол месец е јули, со просечна температура од {{темп|22}}, а најстуден е јануари, со {{темп|-2}}.<ref name = "nasa">{{нмс|url= http://neo.sci.gsfc.nasa.gov/dataset_index.php|title= NASA Earth Observations Data Set Index|accessdate= 30 јануари 2016|date= |work= NASA|archive-date= 2019-04-07|archive-url= https://web.archive.org/web/20190407091601/https://neo.sci.gsfc.nasa.gov/dataset_index.php|url-status= dead}}</ref> Просечната годишна количина на врнежи изнесува 1.001&nbsp;мм. Највеќе врнежи има во февруари, со просек од 114&nbsp;мм, а најсув е август, со 33&nbsp;мм.<ref name = "nasarain">{{нмс|url= http://neo.sci.gsfc.nasa.gov/view.php?datasetId=TRMM_3B43M&year=2014|title= NASA Earth Observations: Rainfall (1 month - TRMM)|accessdate= 30 јануари 2016|date= |work= NASA/Tropical Rainfall Monitoring Mission|archive-date= 2019-04-19|archive-url= https://web.archive.org/web/20190419091014/https://neo.sci.gsfc.nasa.gov/view.php?datasetId=TRMM_3B43M&year=2014|url-status= dead}}</ref> == Птици == На островот се гнездат [[птици]] од разни видови, кои се единствените негови жители. Често можат да се видат јата [[корморан]]и и [[пеликан]]и, својствени за целиот преспански крај.<ref>{{нмс |url= http://www.greecewithin.com/articles/274-vidronisi-prespas-inhabited-only-by-birds|title= Vidronisi, Small Prespa Lake - Inhabited only by birds|accessdate=2 мај 2017 |date=6 септември 2006 |work= greecewithin}}</ref> == Поврзано == * [[Видринечка црква]] * [[Голема Преспа]] * [[Свети Ахил (остров)|Свети Ахил]] * [[Мало Преспанско Езеро]] == Наводи == {{наводи}} [[Категорија:Острови во Егејска Македонија]] [[Категорија:Преспа]] [[Категорија:Преспа (општина)]] g7jso077r77rkb24x3h9booy6sj8ri2 5380328 5380327 2025-06-15T10:53:33Z Bjankuloski06 332 /* Поврзано */ 5380328 wikitext text/x-wiki {{Инфокутија Остров | name = Видринец | sobriquet = | image name = St.Ahil from Langi.JPG | image size = 280 | image caption = Поглед на Видринец од с.&nbsp;[[Л’нки]] | image alt = | image_map = | map alt = | map size = | map caption = | pushpin_map = | pushpin_label = | pushpin_label_position = | pushpin_map_alt = | pushpin_relief = | pushpin_map_caption = | coordinates = {{Coord|40.7556|21.1037|type:isle_scale:10000_region:GR|display=inline,title}} | etymology = | location = | waterbody = [[Мало Преспанско Езеро]] | area km2 = 0.03 | area footnotes = | rank = | length m= | length footnotes = | width m= | width footnotes = | coastline m= | coastline footnotes = | elevation m = | elevation footnotes = | highest mount = | country = [[Егејска Македонија]] (денес во [[Грција]]) | country admin divisions title = [[:Категорија:Историско-географски области во Македонија|Област]] | country admin divisions = [[Голема Преспа]] | country admin divisions title 1 = [[Окрузи во Грција|Округ]] | country admin divisions 1 = [[Лерин (округ)|Лерински]] | country admin divisions title 2 = [[Општини во Грција|Општина]] | country admin divisions 2 = [[Преспа (општина)|Преспа]] | population = ''ненаселен'' | website = | additional info = | footnotes = }} [[Податотека:Lesser Lake Prespa with Agios Achillios island, Florina prefecture, Greece - seen from National Road 15 (southwest) - 01.jpg|мини|десно|300п|Поглед на Видринец (лево) и [[Свети Ахил]] (десно) во Малото Преспанско Езеро.]] '''Видринец''' ({{lang-el|Βιδρονήσι}}; ''Видрониси'') — мал [[остров]] во областа [[Голема Преспа]], [[Егејска Македонија]]. Сместен е во [[Мало Преспанско Езеро|Малото Преспанско Езеро]], денес во состав на општината [[Преспа (општина)|Преспа]] на [[Лерин (округ)|Леринскиот округ]], [[Егејска Македонија]]. == Местоположба == Острвоот е ненаселен и се наоѓа околу еден километар од брегот на с.&nbsp;[[Л’нки]]. Недалеку од него, посеверно во езерото, се наоѓа доста поголемиот и попознатиот остров [[Свети Ахил]]. На Видринец се наоѓа запустената [[Видринечка црква]] (ΧIII - XIV век), а целиот остров зафаќа 3 [[хектар]]и.<ref>{{нмс|url= http://www.limneon.com/default.asp?sid=11275&langid=311|title= Trip to the Small and Big Prespa|accessdate= 2 мај 2017|date= 2 мај 2017|work= limneon}}{{Мртва_врска|date=October 2022 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }}</ref> == Клима == Климата е умерена. Просечната годишна температура е {{темп|10}}. Најтопол месец е јули, со просечна температура од {{темп|22}}, а најстуден е јануари, со {{темп|-2}}.<ref name = "nasa">{{нмс|url= http://neo.sci.gsfc.nasa.gov/dataset_index.php|title= NASA Earth Observations Data Set Index|accessdate= 30 јануари 2016|date= |work= NASA|archive-date= 2019-04-07|archive-url= https://web.archive.org/web/20190407091601/https://neo.sci.gsfc.nasa.gov/dataset_index.php|url-status= dead}}</ref> Просечната годишна количина на врнежи изнесува 1.001&nbsp;мм. Највеќе врнежи има во февруари, со просек од 114&nbsp;мм, а најсув е август, со 33&nbsp;мм.<ref name = "nasarain">{{нмс|url= http://neo.sci.gsfc.nasa.gov/view.php?datasetId=TRMM_3B43M&year=2014|title= NASA Earth Observations: Rainfall (1 month - TRMM)|accessdate= 30 јануари 2016|date= |work= NASA/Tropical Rainfall Monitoring Mission|archive-date= 2019-04-19|archive-url= https://web.archive.org/web/20190419091014/https://neo.sci.gsfc.nasa.gov/view.php?datasetId=TRMM_3B43M&year=2014|url-status= dead}}</ref> == Птици == На островот се гнездат [[птици]] од разни видови, кои се единствените негови жители. Често можат да се видат јата [[корморан]]и и [[пеликан]]и, својствени за целиот преспански крај.<ref>{{нмс |url= http://www.greecewithin.com/articles/274-vidronisi-prespas-inhabited-only-by-birds|title= Vidronisi, Small Prespa Lake - Inhabited only by birds|accessdate=2 мај 2017 |date=6 септември 2006 |work= greecewithin}}</ref> == Поврзано == * [[Видринечка црква]] * [[Свети Ахил (остров)|Свети Ахил]] — друг остров во Малото Преспанско Езеро * [[Голема Преспа]] * [[Мало Преспанско Езеро]] == Наводи == {{наводи}} [[Категорија:Острови во Егејска Македонија]] [[Категорија:Преспа]] [[Категорија:Преспа (општина)]] nlp7vytcmu67clbukcgp5csvl81eji7 5380336 5380328 2025-06-15T10:58:54Z Bjankuloski06 332 5380336 wikitext text/x-wiki {{Инфокутија Остров | name = Видринец | sobriquet = | image name = St.Ahil from Langi.JPG | image size = 280 | image caption = Поглед на Видринец од с.&nbsp;[[Л’нки]] | image alt = | image_map = | map alt = | map size = | map caption = | pushpin_map = | pushpin_label = | pushpin_label_position = | pushpin_map_alt = | pushpin_relief = | pushpin_map_caption = | coordinates = {{Coord|40.7556|21.1037|type:isle_scale:10000_region:GR|display=inline,title}} | etymology = | location = | waterbody = [[Мало Преспанско Езеро]] | area km2 = 0.03 | area footnotes = | rank = | length m= | length footnotes = | width m= | width footnotes = | coastline m= | coastline footnotes = | elevation m = | elevation footnotes = | highest mount = | country = [[Егејска Македонија]] (денес во [[Грција]]) | country admin divisions title = [[:Категорија:Историско-географски области во Македонија|Област]] | country admin divisions = [[Голема Преспа]] | country admin divisions title 1 = [[Окрузи во Грција|Округ]] | country admin divisions 1 = [[Лерин (округ)|Лерински]] | country admin divisions title 2 = [[Општини во Грција|Општина]] | country admin divisions 2 = [[Преспа (општина)|Преспа]] | population = ''ненаселен'' | website = | additional info = | footnotes = }} [[Податотека:Lesser Lake Prespa with Agios Achillios island, Florina prefecture, Greece - seen from National Road 15 (southwest) - 01.jpg|мини|десно|300п|Поглед на Видринец (лево) и [[Свети Ахил]] (десно) во Малото Преспанско Езеро.]] '''Видринец''' ({{lang-el|Βιδρονήσι}}; ''Видрониси'') — мал [[остров]] во областа [[Голема Преспа]], [[Егејска Македонија]]. Сместен е во [[Мало Преспанско Езеро|Малото Преспанско Езеро]], денес во состав на општината [[Преспа (општина)|Преспа]] на [[Лерин (округ)|Леринскиот округ]], [[Егејска Македонија]].<mapframe latitude="40.755556" longitude="21.103889" zoom="11" width="300" height="300" align="center" frameless="1"> { "type": "FeatureCollection", "features": [ { "type": "Feature", "properties": {}, "geometry": { "type": "Point", "coordinates": [ 21.103805, 40.75553 ] } } ] } </mapframe> == Местоположба == Острвоот е ненаселен и се наоѓа околу еден километар од брегот на с.&nbsp;[[Л’нки]]. Недалеку од него, посеверно во езерото, се наоѓа доста поголемиот и попознатиот остров [[Свети Ахил]]. На Видринец се наоѓа запустената [[Видринечка црква]] (ΧIII - XIV век), а целиот остров зафаќа 3 [[хектар]]и.<ref>{{нмс|url= http://www.limneon.com/default.asp?sid=11275&langid=311|title= Trip to the Small and Big Prespa|accessdate= 2 мај 2017|date= 2 мај 2017|work= limneon}}{{Мртва_врска|date=October 2022 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }}</ref> == Клима == Климата е умерена. Просечната годишна температура е {{темп|10}}. Најтопол месец е јули, со просечна температура од {{темп|22}}, а најстуден е јануари, со {{темп|-2}}.<ref name = "nasa">{{нмс|url= http://neo.sci.gsfc.nasa.gov/dataset_index.php|title= NASA Earth Observations Data Set Index|accessdate= 30 јануари 2016|date= |work= NASA|archive-date= 2019-04-07|archive-url= https://web.archive.org/web/20190407091601/https://neo.sci.gsfc.nasa.gov/dataset_index.php|url-status= dead}}</ref> Просечната годишна количина на врнежи изнесува 1.001&nbsp;мм. Највеќе врнежи има во февруари, со просек од 114&nbsp;мм, а најсув е август, со 33&nbsp;мм.<ref name = "nasarain">{{нмс|url= http://neo.sci.gsfc.nasa.gov/view.php?datasetId=TRMM_3B43M&year=2014|title= NASA Earth Observations: Rainfall (1 month - TRMM)|accessdate= 30 јануари 2016|date= |work= NASA/Tropical Rainfall Monitoring Mission|archive-date= 2019-04-19|archive-url= https://web.archive.org/web/20190419091014/https://neo.sci.gsfc.nasa.gov/view.php?datasetId=TRMM_3B43M&year=2014|url-status= dead}}</ref> == Птици == На островот се гнездат [[птици]] од разни видови, кои се единствените негови жители. Често можат да се видат јата [[корморан]]и и [[пеликан]]и, својствени за целиот преспански крај.<ref>{{нмс |url= http://www.greecewithin.com/articles/274-vidronisi-prespas-inhabited-only-by-birds|title= Vidronisi, Small Prespa Lake - Inhabited only by birds|accessdate=2 мај 2017 |date=6 септември 2006 |work= greecewithin}}</ref> == Поврзано == * [[Видринечка црква]] * [[Свети Ахил (остров)|Свети Ахил]] — друг остров во Малото Преспанско Езеро * [[Голема Преспа]] * [[Мало Преспанско Езеро]] == Наводи == {{наводи}} [[Категорија:Острови во Егејска Македонија]] [[Категорија:Преспа]] [[Категорија:Преспа (општина)]] iyk9bpivd8yaatc8tox2zpgnxz5xyy5 5380337 5380336 2025-06-15T10:59:43Z Bjankuloski06 332 5380337 wikitext text/x-wiki {{Инфокутија Остров | name = Видринец | sobriquet = | image name = St.Ahil from Langi.JPG | image size = 280 | image caption = Поглед на Видринец од с.&nbsp;[[Л’нки]] | image alt = | image_map = <mapframe latitude="40.755556" longitude="21.103889" zoom="11" width="300" height="300" align="center" frameless="1"> { "type": "FeatureCollection", "features": [ { "type": "Feature", "properties": {}, "geometry": { "type": "Point", "coordinates": [ 21.103805, 40.75553 ] } } ] } </mapframe> | map alt = | map size = | map caption = | pushpin_map = | pushpin_label = | pushpin_label_position = | pushpin_map_alt = | pushpin_relief = | pushpin_map_caption = | coordinates = {{Coord|40.7556|21.1037|type:isle_scale:10000_region:GR|display=inline,title}} | etymology = | location = | waterbody = [[Мало Преспанско Езеро]] | area km2 = 0.03 | area footnotes = | rank = | length m= | length footnotes = | width m= | width footnotes = | coastline m= | coastline footnotes = | elevation m = | elevation footnotes = | highest mount = | country = [[Егејска Македонија]] (денес во [[Грција]]) | country admin divisions title = [[:Категорија:Историско-географски области во Македонија|Област]] | country admin divisions = [[Голема Преспа]] | country admin divisions title 1 = [[Окрузи во Грција|Округ]] | country admin divisions 1 = [[Лерин (округ)|Лерински]] | country admin divisions title 2 = [[Општини во Грција|Општина]] | country admin divisions 2 = [[Преспа (општина)|Преспа]] | population = ''ненаселен'' | website = | additional info = | footnotes = }} [[Податотека:Lesser Lake Prespa with Agios Achillios island, Florina prefecture, Greece - seen from National Road 15 (southwest) - 01.jpg|мини|десно|300п|Поглед на Видринец (лево) и [[Свети Ахил]] (десно) во Малото Преспанско Езеро.]] '''Видринец''' ({{lang-el|Βιδρονήσι}}; ''Видрониси'') — мал [[остров]] во областа [[Голема Преспа]], [[Егејска Македонија]]. Сместен е во [[Мало Преспанско Езеро|Малото Преспанско Езеро]], денес во состав на општината [[Преспа (општина)|Преспа]] на [[Лерин (округ)|Леринскиот округ]], [[Егејска Македонија]].fмап == Местоположба == Острвоот е ненаселен и се наоѓа околу еден километар од брегот на с.&nbsp;[[Л’нки]]. Недалеку од него, посеверно во езерото, се наоѓа доста поголемиот и попознатиот остров [[Свети Ахил]]. На Видринец се наоѓа запустената [[Видринечка црква]] (ΧIII - XIV век), а целиот остров зафаќа 3 [[хектар]]и.<ref>{{нмс|url= http://www.limneon.com/default.asp?sid=11275&langid=311|title= Trip to the Small and Big Prespa|accessdate= 2 мај 2017|date= 2 мај 2017|work= limneon}}{{Мртва_врска|date=October 2022 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }}</ref> == Клима == Климата е умерена. Просечната годишна температура е {{темп|10}}. Најтопол месец е јули, со просечна температура од {{темп|22}}, а најстуден е јануари, со {{темп|-2}}.<ref name = "nasa">{{нмс|url= http://neo.sci.gsfc.nasa.gov/dataset_index.php|title= NASA Earth Observations Data Set Index|accessdate= 30 јануари 2016|date= |work= NASA|archive-date= 2019-04-07|archive-url= https://web.archive.org/web/20190407091601/https://neo.sci.gsfc.nasa.gov/dataset_index.php|url-status= dead}}</ref> Просечната годишна количина на врнежи изнесува 1.001&nbsp;мм. Највеќе врнежи има во февруари, со просек од 114&nbsp;мм, а најсув е август, со 33&nbsp;мм.<ref name = "nasarain">{{нмс|url= http://neo.sci.gsfc.nasa.gov/view.php?datasetId=TRMM_3B43M&year=2014|title= NASA Earth Observations: Rainfall (1 month - TRMM)|accessdate= 30 јануари 2016|date= |work= NASA/Tropical Rainfall Monitoring Mission|archive-date= 2019-04-19|archive-url= https://web.archive.org/web/20190419091014/https://neo.sci.gsfc.nasa.gov/view.php?datasetId=TRMM_3B43M&year=2014|url-status= dead}}</ref> == Птици == На островот се гнездат [[птици]] од разни видови, кои се единствените негови жители. Често можат да се видат јата [[корморан]]и и [[пеликан]]и, својствени за целиот преспански крај.<ref>{{нмс |url= http://www.greecewithin.com/articles/274-vidronisi-prespas-inhabited-only-by-birds|title= Vidronisi, Small Prespa Lake - Inhabited only by birds|accessdate=2 мај 2017 |date=6 септември 2006 |work= greecewithin}}</ref> == Поврзано == * [[Видринечка црква]] * [[Свети Ахил (остров)|Свети Ахил]] — друг остров во Малото Преспанско Езеро * [[Голема Преспа]] * [[Мало Преспанско Езеро]] == Наводи == {{наводи}} [[Категорија:Острови во Егејска Македонија]] [[Категорија:Преспа]] [[Категорија:Преспа (општина)]] p8zcf7ekdsr2x8uc0znq77v4ibtp47t 0 1190329 5380278 5371573 2025-06-15T07:34:03Z InternetArchiveBot 92312 Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.9.5 5380278 wikitext text/x-wiki [[Податотека:World_map_of_countries_by_literacy_rate.svg|десно|мини|300x300пкс|Стапката на писменост по држава во 2015 година (2015 CIA ''[[„Светска книга на факти“ на ЦИА|World Factbook]]''). Сиво = нема податоци.]] [[Податотека:World_illiteracy_1970-2010.svg|мини|300x300пкс|Светската неписменост преполовена помеѓу 1970 и 2015 година.]] [[Податотека:Brain_pathways_for_mirror_discrimination_learning_during_literacy_acquisition.jpg|мини|300x300пкс|Мозочните области кои се вклучени во стекнувањето на писменоста.]] '''Писменост'''<ref>{{ДРМЈ|писменост}}</ref><ref>{{ОДРМЈ|писменост}}</ref>, [[архаизам|архаично]] '''грамотност'''<ref>{{ДРМЈ|грамотност}}</ref><ref>{{ОДРМЈ|грамотен}}</ref> — поим што традиционално се определува како способност за читање и [[пишување]].<ref>"Literate." Merriam-Webster.com. Merriam-Webster, n.d. Web. 19 August 2014. <http://www.merriam-webster.com/dictionary/literate>.</ref> Денес значењето е проширено да вклучува и способност да се користат јазикот, бројките, сликите, сметачите и други основни начини за разбирање, општење, стекнување со корисни знаења, решавање на математички проблеми и употреба на доминантните симболски системи на културата.<ref name="Ed for All, UNESCO">{{Наведена мрежна страница|last1=UNESCO|title=Education for All: A Global Monitoring Report|url=http://www.unesco.org/education/GMR2006/full/chapt6_eng.pdf|website=UNESCO|publisher=UNESCO|page=150}}</ref> Концептот за писменост се проширил во земјите-членки на [[Организација за економска соработка и развој|ОЕЦД]], така што вклучува и вештини за пристап до знаење преку технологијата и способност за проценка на комплексни контексти. Лице кое патува и престојува во странска земја, но не е во можност да чита или пишува на јазикот на месното население во земјата исто така би се сметало од страна на месното население за неписмено. Клучот за писменоста е развојот на читањето, унапредување на вештините кое што започнува со способноста да се разберат изговорените зборови и декодираат напишаните зборови и кулминира во длабоко разбирање на текстот. Развојот на читањето вклучува голем спектар на комплексни јазични основи вклучувајќи свест за говорни звуци ([[фонологија]]), правописни модели ([[правопис]]), значењето на зборот ([[семантика]]та), граматика ([[синтакса]]) и модели на формирање на зборови ([[Морфологија (лингвистика)|морфологија]]), чија севкупност ја обезбедува потребната платформа за разбирање при читањето. Откако овие вештини се стекнати, читателот може да стекне целосна јазична писменост, која вклучува способности да се аплицира на печатениот материјал критичка анализа, оценка и синтеза; да се пишува со точност и кохерентност; и за да се користат информацијата и увидот од текстот како основа за информирани одлуки и креативна мисла.<ref>Margie Gillis, Ed.D., President, Literacy How, Inc., and Research Affiliate, Haskins Laboratories at Yale University; Sally Grimes, Ed.M., Executive Director, Literate Nation and Founder, Grimes Reading Institute; Cinthia Haan, Author and Chair, The Haan Foundation for Children and President, Power4Kids Reading Initiative; Peggy McCardle, Ph.D., M.P.H., Chief, Child Development and Behavior Branch, National Institute of Child Health and Human Development; Louisa Moats, Ed.D., President, Moats Associates Consulting, Inc.; Anthony Pedriana, Author and retired urban schoolteacher and principal; Susan Smartt, Ph.D., Senior Research Associate, National Comprehensive Center for Teacher Quality, Vanderbilt University; Catherine Snow, Ph.D., Author, Researcher and Professor of Education, Harvard Graduate School of Education, Harvard University; Cheryl Ward, M.S.M., C.A.L.P., Co-founder of Wisconsin Reading Coalition and academic language practitioner; Maryanne Wolf, Ed.D., Author and Director, Center for Reading and Language Research, Tufts University.</ref> Неможноста да се направи ова се нарекува неписменост или аналфабетизам.<ref>{{Наведена мрежна страница|url=https://en.oxforddictionaries.com/definition/analphabetism|title=analphabetism {{!}} Definition of analphabetism in English by Oxford Dictionaries|website=Oxford Dictionaries {{!}} English|access-date=18 September 2017|archive-date=2017-10-22|archive-url=https://web.archive.org/web/20171022085907/https://en.oxforddictionaries.com/definition/analphabetism|url-status=dead}}</ref> Организацијата за образование, наука и култура на ООН ([[УНЕСКО]]) ја дефинира писменоста како „способност да се идентификува, разбере, толкува, твори, општи и да се пресметува користејќи печатени и писмени материјали кои се поврзани со различни контексти. Писменоста вклучува континуитет во учењето со цел овозможување на поединците да ги постигнат своите цели, да ги развијат своите знаења и потенцијали и да учествуваат целосно во нивната заедница и поширокото општество“.<ref>{{Наведено списание|url=http://unesdoc.unesco.org/images/0013/001362/136246e.pdf|title=The Plurality of Literacy and its implications for Policies and Programs|work=UNESCO Education Sector Position Paper|year=2004|page=13}}</ref> == Историја == [[Податотека:Illiteracy_france.png|десно|мини|300x300пкс|Стапка на неписменост во Франција во {{римски|18}} и {{римски|19}} век.]] === Праисториска писменост === ==== Потеклото на писменоста ==== Се смета дека писменоста за првпат се има појавено со развојот на нумеричноста околу почетокот на 8 000 година пр.н.е. Писмото се има развиено самостојно најмалку четири пати во историјата на човештвото во [[Месопотамија]], [[Египет]], низинска [[Мезоамерика]] и [[Народна Република Кина|Кина]].<ref name="camb">Chrisomalis, Stephen (2009), "The Origins and Coevolution of Literacy and Numeracy", in Olsen, D. & Torrance, N. (Eds.), ''The Cambridge Handbook of Literacy'' (pp. 59-74). Cambridge: Cambridge University Press.</ref> [[Податотека:Bill_of_sale_Louvre_AO3765.jpg|мини|200x200пкс|Сметка за продажба на машки роб и зграда во Шурупак, сумерска таблета, околу 2600 година пр.н.е.]] Најраните форми на [[Пишување|писмено општење]] потекнуваат од [[Сумер]] во Јужна Месопотамија околу 3500—3000 година пр.н.е. За време на оваа ера, писменоста била „во голема мера функционално прашање, издигната од потребата за справување со нови количини на информации и нов тип на владеење создаден од страна на трговијата и производството од голем обем“.<ref>Easton, P. (in press). "History and spread of literacy", Excerpted from ''Sustaining Literacy in Africa: Developing a Literate Environment'', Paris: UNESCO Press pp. 46-56.</ref> Системите на пишување во Месопотамија првично се појавиле од систем за протоколирање во кои луѓето користеле токенски ознаки за менаџирање со трговијата и земјоделското производство.<ref>{{Наведено списание|last1=Schmandt-Besserat|first1=D|year=1978|title=The earliest precursor of writing|url=|journal=Scientific American|volume=238|issue=6|pages=38–47}}</ref> Токенскиот систем служел како предвесник за почетокот на [[Клинесто писмо|клинестото]] пишување откако луѓето почнале да запишуваат информации на глинени табли. [[Клинесто писмо|Протоклинестите]] текстови покажуваат не само бројчени знаци, но исто така и идеограми кои прикажуваат објекти како се сметаат. [[Египетски хиероглифи|Египетските хиероглифи]] се појавиле околу 3300—3100 година пр.н.е. и прикажувале кралска иконографија која ја потенцирала моќта на елитите. Египетскиот хиероглифски систем на пишување бил првиот систем на нотација кој имал [[Фонетика|фонетски]] вредности. Пишувањето во низинска Мезоамерика за првпат се појавило во цивилизациите на Олмек и Запотек во 900—400 година пр.н.е. Овие цивилизации го користеле [[глиф]]ското пишување и системи на бројчена нотација за цели поврзани со кралската иконографија и календарските системи. Најраните пишани нотации во Кина датираат од династијата Шанг околу 1200 година пр.н.е. Овие систематски нотации биле пронајдени напишани на коски и евидентирани направени жртви, примени трибути и уловени животни, кои биле активности на елитата. Овие натписи на коски претходеле на современото кинескo писмо и содржеле логосилабично писмо и нумерали. Овие примери покажуваат дека раните дела на писменост биле тесно врзани за моќта и главно се користеле за менаџмент, а можеби и помалку од 1 % од населението било писмено бидејќи тоа било ограничено на многу мала владејачка елита. ==== Потеклото на азбуката ==== Според [[Општествена антропологија|социјалниот антрополог]] Џек Гуди постојат две толкувања во однос на потеклото на писмото. Многу класични научници, како што се историчарот Игнациј Гелб, ги кредитираат Старите Грци за создавањето на првиот азбучен систем (околу 750 година пр.н.е.) кои користеле дистинктивни знаци за согласки и самогласки. Но Гуди се спротивставува, „значењето на грчката култура на следната историја на западна Европа доведе до надакцент, од страна на класичарите и другите, на додавањето на одредени знаци на [[Самогласка|самогласки]] во прилог на тие на [[Согласка|согласките]] развиени претходно во Западна Азија“.<ref>Goody, Jack (1987). ''The Interface Between The Written and the Oral''. Cambridge, UK: Cambridge University Press, p. 40-41. {{ISBN|0-521-33268-0}}.</ref> Така, многу научници тврдат дека древните семитски луѓе од Северен Ханан (денешна [[Сирија]]) ја измислиле [[Абџад|согласната азбука]] околу почетокот на 1500 година пр.н.е. За голем дел од развојот на оваа теорија бил заслужен англискиот археолог Флиндерс Петри кој во 1905 година пронашол серија на ханански натписи кои се наоѓале во [[тиркиз]]ни рудници во Серабит ел-Кадем. Десет години подоцна, англискиот египтолог Алан Гардинер резонирал дека овие букви содржат писмо, како и препораки за хананската божица Ашерах. Во 1948 година, Вилијам Ф. Албрајт го дешифрирал текстот користејќи дополнителни докази кои биле откриени по наодите на Гуди. Ова вклучувало серија на натписи од Угарит откриени во 1929 година од страна на францускиот археолог Клод Ф. A. Шефер. Некои од овие натписи биле митолошки текстови (напишани во раниот ханански дијалект) што се состоеле од [[Клинесто писмо|клинеста]] согласна азбука од 32 букви. Друго значајно откритие е направено во 1953 година кога биле откриени три глави на стрели, секоја содржејќи идентични ханански натписи од дванаесеттиот век пр.н.е. Според Френк Мур Крос, овие натписи се состоеле од азбучни знаци кои се појавиле во текот на транзицијата и развојот од пиктографската скрипта во линеарната азбука. Тој дополнително тврди дека „Овие натписи исто така даваат индиции за проширување на дешифрирањата на порани и подоцнежни азбучни текстови“.<ref name="Cross, Frank Moore 1980 p. 1-20">Cross, Frank Moore, "Newly Found Inscriptions in Old Canaanite and Early Phoenician Scripts", ''Bulletin of the American Schools of Oriental Research'', No. 238 (Spring, 1980) p. 1-20.</ref> Согласниот систем на хананското писмо го инспирирале азбучниот развој во следните системи. За време на доцното [[Бронзено време|бронзено време]], наследничките азбуки се појавиле низ средоземниот регион и биле користени за [[Феникиски јазик|феникиско]]то, [[Хебрејски јазик|хебрејско]]то и [[Арамејски јазик|арамејс]]кото писмо. Според Гуди, можно е овие клинести писма да имале влијание врз развојот на грчката азбука неколку векови подоцна. Историски гледано, Грците навеле дека нивниот систем на пишување бил обликуван по пример на феникискиот. Сепак, многу од семитските научници сега веруваат дека [[Старогрчки јазик|старогрчки]]от е повеќе во согласност со раната форма на хананскиот што се користела околу 1100 година пр.н.е. Додека постарите грчки натписи се од околу [[8 век|VIII век]] пр.н.е., [[Епиграфика|епиграфски]] споредби со [[Хананска азбука|протохананскиот]] укажуваат на тоа дека е можно Грците да ја усвоиле согласната азбука при почетокот на 1100 година пр.н.е., а подоцна „додале пет букви кои претставувале самогласки“.<ref name="Goody, Jack 1987 p. 40-49">Goody, Jack (1987). ''The Interface Between The Written and the Oral''. Cambridge, UK: Cambridge University Press, p. 40-49. {{ISBN|0-521-33268-0}}</ref> Феникискиот јазик, за кој се смета дека го содржел првото „линеарно писмо", брзо се проширил во градовите на средоземното пристаниште во северниот дел на Ханан.<ref name="Cross, Frank Moore 1980 p. 1-20"/> Некои археолози веруваат дека феникиското писмото имало и одредено влијание врз развојот на хебрејската и арамејската азбука врз основа на фактот што овие јазици се развиле во текот на истиот период, имале слични одлики и најчесто се категоризираат во иста јазична група.<ref>McCarter, P. Kyle. "The Early Diffusion of the Alphabet", ''The Biblical Archaeologist'' 37, No. 3 (Sep. 1974): 59-61.</ref> Кога Израелците се преселиле во Ханан помеѓу 1200 и 1001 година пр.н.е., тие исто така усвоиле варијација на хананската азбука. Пророкот Варух, писарот на Еремија, ја користел оваа азбука при создавањето на подоцнежните скрипти на [[Стар завет|Стариот завет]]. Првобитната хебрејска азбука била истакната во Медитеранот сè додека халдејските вавилонски владетели не ги истерале Евреите од [[Вавилон]] во шестиот век пр.н.е. Тогаш новата скрипта („коцкест хебрејски") се појавила и постарата верзија брзо изумрела.<ref name="Goody, Jack 1987 p. 40-49"/> [[Арамејска азбука|Арамејската азбука]] исто така се појавила некаде помеѓу 1200 и 1001 година пр.н.е. Со падот на бронзеното доба, Арамејците се преселиле во Ханан и на феникиски територии и ги донеле нивните скрипти со нив. Иако раните докази за ова писмо се ретки, археолозите откриле широк спектар на подоцнежни арамејски текстови напишани околу почетокот на седмиот век пр.н.е. Поради својата долговечност и распространетост во регионот, археменидските владетели го усвоиле како „дипломатски јазик“.<ref>Goody, Jack (1987). ''The Interface Between The Written and the Oral''. Cambridge, UK: Cambridge University Press, p. 50. {{ISBN|0-521-33268-0}}</ref> Современата арамејска азбука брзо се проширила на исток кон Царството на Набатеја, а потоа на [[Синајски Полуостров|Синај]] и на [[Арапски Полуостров|Арапскиот Полуостров]], достигнувајќи дури до [[Африка]]. Арамејските трговци ги донеле постарите варијанти на јазикот сè до [[ Индија]], каде што подоцна влијаеле на развојот на [[Брами|Брамското]] свето писмо. Тоа исто така доведе до развој на [[Арапски јазик|арапски]]от, Пахлави (иранска адаптација) „како и за голем број на азбуки кои се користеле од страна на турски и монголски племиња во [[Сибир]], [[Монголија]] и Туркестан“.<ref>Goody, Jack (1987). ''The Interface Between The Written and the Oral''. Cambridge, UK: Cambridge University Press, p. 49-51. {{ISBN|0-521-33268-0}}</ref> Писменоста во овој период се ширила со трговците и е можно да пораснала на околу 15—20 % од вкупното население. Арамејскиот јазик изумрел со ширењето на [[ислам]]от и со тоа, неговото влијание врз арапскиот. === Античка и посткласична писменост === До неодамна се сметало дека мнозинството од населението во античките времиња било неписмено. Сепак, доста нови истражувања се спротивставуваат на оваа перцепција.<ref>See Brian J. Wright, "Ancient Literacy in New Testament Research: Incorporating a Few More Lines of Enquiry," TrinJ 36 (2015): 161-189. https://www.academia.edu/13211795/_Ancient_Literacy_in_New_Testament_Research_Incorporating_a_Few_More_Lines_of_Enquiry_TrinJ_36_2015_161-189</ref> Ентони ДиРензо тврди дека [[Римска култура|римското општество]] било „цивилизација заснована на книгата и регистарот" и „никој, ни слободен човек ни роб, не можел да си дозволи да биде неписмен“. Слично на ова Дипон укажува, „пишаниот збор бил насекаде околу нив, во приватниот и јавниот живот: закони, календари, прописи во светилиштата и погребните епитафи биле врежани во камен или бронза. Републиката собрала огромна архива на извештаи за секој аспект на јавниот живот“.<ref>Dupont, Florence. (1989) ''Daily Life in Ancient Rome'' Tr. Christopher Woodall. Oxford: Blackwell; p. 223</ref> По падот на [[Западно Римско Царство|Западното Римско Царство]], писменоста станала одлика на елитата и вештините на општење биле од политичка важност. Дури и покрај тоа, во предмодерните времиња веројатно писменоста постоела во повеќе од околу 30{{Endash}}40 % од населението.<ref>This connection is pursued in [//en.wikipedia.org/wiki/Alan_K._Bowman Alan K. Bowman] and [//en.wikipedia.org/wiki/Greg_Woolf Greg Woolf], eds., ''Literacy and Power in the Ancient World'', (Cambridge) 1994.</ref> При крајот на четвртиот век Пустинскиот татко Пахомиј барал писменост од кандидатите за прием на неговите манастири:<blockquote class="">ќе му дадат дваесет псалми или две од посланијата на апостолите или некој друг дел од светото писмо. И ако тој е неписмен, тој ќе оди во првиот, третиот и шестиот час кај некој кој може да го научи и е назначен за него. Тој ќе стои пред него и ќе учи многу студиозно и со сета благодарност. Основите на слоговите, глаголите и именките сите ќе бидат напишани за него, па дури и ако тој не сака тој ќе биде принуден да чита.<ref>[//en.wikipedia.org/wiki/Pachomius Pachomius], Rule 139.</ref></blockquote> == Модерна писменост == === Ширењето на писменоста од средината на XX век === [[Податотека:Figure_1_Adult_literacy_rates_have_increased_Reading_the_past_writing_the_futureUPDATED.svg|мини|Стапките на возрасната писменост континуирано се зголемувале од 1950 година.]] Податоци за писменостa објавени од страна [[УНЕСКО|на УНЕСКО]] покажуваат дека од 1950 година, писменоста на возрасните на светско ниво е зголемена за 5 процентни бодови секоја деценија во просек, од 55,7 проценти во 1950 година до 86,2 проценти во 2015 година. Сепак, за четири децении растот на населението било толку брзо што бројот на неписмени возрасни се зголемувал, од 700 милиони во 1950 година до 878 милиони во 1990 година. Оттогаш, бројот паднал значително на 745 милиони во 2015 година, иако останува повисок отколку во 1950 година и покрај децении на политики за универзално образование, интервенции за писменост и ширењето на печатените материјали и информатичката и комуникациската технологија (ИКТ). Сепак, овие движења биле далеку од униформни помеѓу регионите. === Регионални разлики === Меѓудржавните споредби на стапките на писменост се несовршени со оглед на тоа што различни земји ја дефинираат писменоста на различни начини.<ref>{{Наведено списание|last=Mitra|first=Aniruddha|last2=Bang|first2=James T.|last3=Biswas|first3=Arnab|date=2 January 2015|title=Gender Equality and Economic Growth: Is it Equality of Opportunity or Equality of Outcomes?|url=https://dx.doi.org/10.1080/13545701.2014.930163|journal=Feminist Economics|volume=21|issue=1|pages=110–135|doi=10.1080/13545701.2014.930163|issn=1354-5701}}</ref> Сепак, на располагање се глобални податоци кои покажуваат значителни варијации во стапките на писменост помеѓу светските региони. [[Северна Америка]], [[Европа]], [[Југозападна Азија|Западна Азија]] и [[Средна Азија]] имаат постигнато скоро целосна писменост на возрасните (поединци над 15 годишна возраст) и за мажите и за жените. Повеќето земји во Источна Азија и Тихиот Океан, како и Латинска Америка и Карибите, имаат стапка на писменост над 90 % за возрасните.<ref name=":0">{{Наведено списание|last=UNESCO Institute for Statistics|first=|date=September 2015|title=Adult and Youth Literacy|url=http://www.uis.unesco.org/literacy/Documents/fs32-2015-literacy.pdf|journal=UIS Fact Sheet|volume=No. 32|doi=|pmid=|access-date=2 May 2016|archive-date=2016-03-15|archive-url=https://web.archive.org/web/20160315043900/http://www.uis.unesco.org/literacy/Documents/fs32-2015-literacy.pdf|url-status=dead}}</ref> Неписменоста опстојува во поголема мера во други региони: податоци од Институтот за статистика (UIS) на УНЕСКО од 2013 година укажуваат на стапките на возрасната писменост и тоа само 67,55 % во [[Јужна Азија]] и [[Северна Африка]] 59,76 % во [[потсахарска Африка]].<ref name=":3">{{Наведена мрежна страница|url=http://data.uis.unesco.org/Index.aspx?queryid=166#)|title=Education : Literacy rate|last=UIS|website=data.uis.unesco.org|access-date=22 May 2016}}</ref> [[Податотека:Figure_5_Literacy_has_rapidly_spread_Reading_the_past_writing_the_future.svg|лево|мини|Писменоста брзо се проширила во повеќе региони во текот на последните 25 години.]] Во голем дел од светот, високите стапки на писменост меѓу младите укажуваат на тоа дека неписменоста ќе стане помалку и помалку вообичаена како што помладите генерации со високи нивоа на образовни постигнувања ги заменуваат постарите генерации.<ref>Wagner, Daniel A., Fatima Tuz Zahra, and Jinsol Lee. (2016). ''[https://books.google.com/books?id=k0mUCwAAQBAJ&pg=PA97 Literacy Development: Global Research and Policy Perspectives]''. In ''Childhood and Adolescence: Cross-Cultural Perspectives and Applications''. Ed. Uwe P. Gielen and Jaipaul L. Roopnarine. Santa Barbara: ABC-CLIO. p. 105. {{ISBN|978-1-4408-3223-9}}.</ref> Сепак, во потсахарска Африка и Јужна Азија, каде што поголемиот дел од неписмените млади живеат, пониските универзитетски уписи подразбираат дека неписменоста ќе истрае до поголем степен.<ref>Wagner, Daniel A., Fatima Tuz Zahra, and Jinsol Lee. (2016). "[https://books.google.com/books?id=k0mUCwAAQBAJ&pg=PA97&lpg=PA97&dq=%22Literacy+Development:+Global+Research+and+Policy+Perspectives%22&source=bl&ots=U3fjyktLc4&sig=WWwoXc2jEHTsezj7XicxKODUKVs&hl=en&sa=X&ved=0ahUKEwipv4Si7u7MAhUOLlIKHYe7Dv0Q6AEIHDAA#v=onep Literacy Development: Global Research and Policy Perspectives]." In ''Childhood and Adolescence: Cross-Cultural Perspectives and Applications''. Ed. Uwe P. Gielen and Jaipaul L. Roopnarine. Santa Barbara: ABC-CLIO. p. 106. {{ISBN|978-1-4408-3223-9}}.</ref> Според податоците на UIS од 2013 година, стапката на писменост кај младите (лица на возраст од 15 до 24 години) е 84,03 % во Јужна Азија и Северна Африка и 70,06 % во потсахарска Африка. Покрај ова, писменоста брзо се проширила во повеќе региони во последните 25 години. === Полови разлики === [[Податотека:Figure_4_Progress_towards_gender_parity_Reading_the_past_writing_the_future.svg|мини|Индекси за полова рамноправност во однос на писменоста меѓу младите според регион, 1990-2015. Напредокот кон половата рамноправност во однос на писменоста започна по 1990 година.]] На светско ниво, неписменоста несразмерно влијае врз жените.<ref name=":1">{{Наведено списание|last=Oyitso|first=Mabel|last2=Olomukoro|first2=C. O.|date=3 August 2012|title=Enhancing Women's Development through Literacy Education in Nigeria|url=http://www.ccsenet.org/journal/index.php/res/article/view/19478|journal=Review of European Studies|language=en|volume=4|issue=4|pages=66|doi=10.5539/res.v4n4p66|issn=1918-7181}}</ref> Според податоците од 2015 од UIS собрани од страна на Институтот за статистика на УНЕСКО, околу две третини (63 %) од светското неписмено возрасно население се жени. Оваа нееднаквост била дури и подрастична во претходните децении: од 1970 до 2000 година, глобалниот полов јаз во однос на писменоста се намалила за околу 50 %.<ref>{{Наведено списание|last=Dorius|first=Shawn F.|last2=Firebaugh|first2=Glenn|date=1 July 2010|title=Trends in Global Gender Inequality|url=http://sf.oxfordjournals.org/content/88/5/1941|journal=Social Forces|language=en|volume=88|issue=5|pages=1941–1968|doi=10.1353/sof.2010.0040|issn=0037-7732|pmc=3107548|pmid=21643494}}</ref> Сепак, во последниве години и овој напредок стагнира, со што останатиот полов јаз се одржува речиси постојано во текот на последните две децении. Во принцип, половиот јаз во однос на писменоста не е истакнат како и регионалниот јаз; т.е. разликите помеѓу земјите во однос на општата писменост често се поголеми од половите разлики во рамките на земјите.<ref>The World Bank. (2012). "[http://siteresources.worldbank.org/INTWDR2012/Resources/7778105-1299699968583/7786210-1315936222006/chapter-3.pdf Education and Health: Where do Gender Differences Really Matter]?" in Gender Equality and Development: World Development Report 2012. Washington, D.C: The World Bank: 114. </ref> Меѓутоа, јазот меѓу мажите и жените се смалил од 1990 година наваму, по зголемувањето на машката возрасна писменост на 80 проценти (податоци на сликата).<ref name=":4">{{Наведена книга|url=http://unesdoc.unesco.org/images/0024/002475/247563e.pdf|title=Reading the past, writing the future: Fifty years of promoting literacy|last=UNESCO|first=|publisher=Paris, UNESCO|year=2017|isbn=978-92-3-100214-4|location=|pages=21–23, 26}}</ref> [[Потсахарска Африка]] e регионот со најниски стапки на вкупна писменост и исто така го има најширокиот полов јаз: само 52 % од возрасните жени се образувани, а 68 % од возрасните мажи. Слична половата нееднаквост опстојува во други два региона, [[Северна Африка]] (86 % возрасна машка писменост, 70 % возрасна женска писменост) и Јужна Азија (77 % возрасна машка писменост, 58 % возрасна женска писменост).<ref name=":0" /> Во 1990 година, Светската конференција за образование за сите, која се одржа во Џомтиен, Тајланд, го насочи вниманието на половиот јаз во однос на писменоста и поттикна многу земји во развој да ѝ дадат приоритет на женската писменост.<ref>{{Наведена книга|url=https://books.google.com/books?id=PWz6mAEACAAJ|title=Gender, Literacy, and Empowerment in Morocco|last=Agnaou|first=Fatima|date=1 January 2004|publisher=Routledge|isbn=9780415947657|language=en}}</ref> Во изминатата деценија, агендите за глобалниот развој сè повеќе посветуваат внимание на прашањето за женската писменост. На пример, генералниот секретар [[Бан Ки Мун]] го центрирал неговиот говор за Меѓународниот ден на писменоста околу темата: „Воздигнувањето на жените преку писменоста нѐ воздигнува сите" осврнувајќи се на широкиот општествен напредок кој може да биде промовиран од повисоките стапки на женска писменост.<ref name=":1" /> Во многу контексти, женската неписменост постои паралелно со други аспекти на половата нееднаквост. [[Марта Нусбаум]] смета дека неписмените жени имаат поголеми шанси да станат заробени во насилен брак, со оглед на тоа дека неписменоста им ги ограничува можностите за вработување и им ја влошува позицијата во нивното интра-домаќинско преговарање. Нусбаум дополнително ја поврзува писменоста со потенцијалот на жените делотворно да општат и да соработуваат една со друга со цел „да учествуваат во поголемо движење за политички промени."<ref>{{Наведено списание|last=Nussbaum|first=Martha C.|date=1 January 2004|title=Women's Education: A Global Challenge|url=http://www.journals.uchicago.edu/doi/10.1086/378571|journal=Signs: Journal of Women in Culture and Society|volume=29|issue=2|pages=332–333|doi=10.1086/378571|issn=0097-9740}}</ref> ==== Предизвиците при зголемувањето на женската писменост ==== Социјалните бариери спречуваат проширување на писменоста кај жените и девојчињата. Правејќи ги часовите за писменост достапни може да биде неефикасно кога тие се косат со користењето на вредното ограничено време на жените и девојчињата.<ref>{{Наведено списание|last=Hill|first=M. Anne|last2=King|first2=Elizabeth|date=1 July 1995|title=Women's education and economic well-being|url=https://dx.doi.org/10.1080/714042230|journal=Feminist Economics|volume=1|issue=2|pages=21–46|doi=10.1080/714042230|issn=1354-5701}}</ref> Девојчињата од училишна возраст во многу контексти се соочуваат со построги очекувања од нивните машки колеги во однос на задачите поврзани со домаќинството и грижата за помладите браќа и сестри. Генерациската динамика исто така може да ги овековечи овие разлики: неписмените родители не можат безрезервно да ја ценат вредноста на писменоста за нивните ќерки, особено во традиционалните, рурални општества со очекувања дека девојчињата ќе останат дома.<ref>Al-Mekhlafy, Tawfiq A. (2008). "[http://siteresources.worldbank.org/EDUCATION/Resources/278200-1099079877269/547664-1099080014368/DID_Girls_edu.pdf Strategies for Gender Equality in Basic and Secondary Education: A Comprehensive and Integrated Approach in the Republic of Yemen]." In ''Girls’ Education in the 21st Century: Gender Equality, Empowerment, and Economic Growth,'' ed. Mercy Tembon and Lucia Fort. Washington D.C.: The World Bank.</ref> Прегледот од [[Светска банка|Светската банка]] и Меѓународниот центар за истражување на жените од 2015 година на академската литература заклучи дека детскиот брак, кој предоминантно влијание врз девојчињата, има тенденција да ги намали нивоата на писменост.<ref>Wodon, Quentin, et al. "Child Marriage and the 2030 Agenda: Selected Findings from Early Research." (September 2015). ''The Economic Impacts of Child Marriage''. <nowiki>http://www.costsofchildmarriage.org/publication/child-marriage-and-2030-agenda</nowiki></ref> Анализа на ова прашање од 2008 во Бангладеш најде дека за секоја дополнителна година на одложување на бракот на девојчето, нејзината веројатноста за развој на писменоста се зголемува за 5,6 %.<ref>{{Наведено списание|last=Field|first=Erica|last2=Ambrus|first2=Attila|date=1 October 2008|title=Early Marriage, Age of Menarche, and Female Schooling Attainment in Bangladesh|url=http://www.journals.uchicago.edu/doi/10.1086/593333|journal=Journal of Political Economy|volume=116|issue=5|pages=881–930|citeseerx=10.1.1.662.7231|doi=10.1086/593333|issn=0022-3808}}</ref> Слично на ова, студија од 2014 покажа дека во потсахарска Африка раниот брак значително ја намалува веројатноста на девојчето за описменување. Преглед на литературата за детскиот брак од 2015 година затоа препорачува одложување на бракот како дел од стратегијата за зголемување на нивоата на образовните постигнувања и особено женската писменост.<ref>{{Наведено списание|last=Parsons|first=Jennifer|last2=Edmeades|first2=Jeffrey|last3=Kes|first3=Aslihan|last4=Petroni|first4=Suzanne|last5=Sexton|first5=Maggie|last6=Wodon|first6=Quentin|date=3 July 2015|title=Economic Impacts of Child Marriage: A Review of the Literature|url=https://dx.doi.org/10.1080/15570274.2015.1075757|journal=The Review of Faith & International Affairs|volume=13|issue=3|pages=12–22|doi=10.1080/15570274.2015.1075757|issn=1557-0274}}</ref> ==== Половиот јаз во развиените земји ==== Додека жените и девојчињата го сочинуваат поголемиот дел од глобалното неписмено население, во многу развиени земји половиот јаз во однос на писменоста постои во спротивна насока. Податоците од Програмата за меѓународно оценувањето на студентите (PISA) постојано укажува на недостатоците во однос на писменоста кај момчињата во рамките на земјите-членки на Организацијата за економска соработка и развој (ОЕЦД).<ref>{{Наведено списание|last=Watson|first=Anne|last2=Kehler|first2=Michael|last3=Martino|first3=Wayne|date=1 February 2010|title=The Problem of Boys' Literacy Underachievement: Raising Some Questions|url=http://onlinelibrary.wiley.com/doi/10.1598/JAAL.53.5.1/abstract|journal=Journal of Adolescent & Adult Literacy|language=en|volume=53|issue=5|pages=356–361|doi=10.1598/JAAL.53.5.1|issn=1936-2706}}</ref> Во поглед на таквите наоди, многу образовни специјалисти препорачуваат промени со цел отстранување на сите полови стереотипи кои можат да создадат перцепција за читањето и пишувањето како немашка активност.<ref>{{Наведено списание|last=Senn|first=Nicole|date=1 November 2012|title=Effective Approaches to Motivate and Engage Reluctant Boys in Literacy|url=http://onlinelibrary.wiley.com/doi/10.1002/TRTR.01107/abstract|journal=The Reading Teacher|language=en|volume=66|issue=3|pages=211–220|doi=10.1002/TRTR.01107|issn=1936-2714}}</ref><ref>{{Наведена книга|url=https://books.google.com/books?id=7ZHAAAAACAAJ|title=Me Read? No Way!: A Practical Guide to Improving Boys' Literacy Skills|author1=Manitoba Education|author2=Citizenship and Youth|date=January 2006|publisher=Government of Manitoba|isbn=9780771135064|language=en}}</ref> === Социо-економски влијанија === Многу политички аналитичари ги сметаат стапките на писменост за клучна мерка во однос на вредноста на човечкиот капитал на регионот. На пример, писмените луѓе можат да бидат полесно обучени од неписмените луѓе и генерално имаат повисок социоекономски статус;<ref>{{Наведена мрежна страница|url=http://www.thephonicspage.org/On%20Phonics/profitable.html|title=Phonics. It's Profitable|publisher=[http://www.thephonicspage.org/ The Phonics Page]|accessdate=11 December 2007|postscript=<!--None-->|archive-date=2007-12-21|archive-url=https://web.archive.org/web/20071221151117/http://www.thephonicspage.org/On%20Phonics/profitable.html|url-status=dead}}</ref> на тој начин тие уживаат подобро здравје и шанси за вработување. Меѓународната заедница почна да ја смета писменоста за клучен олеснувач и цел на развојот.<ref>{{Наведено списание|last=Rao|first=Vasudeva|last2=S|first2=B.|last3=Gupta|first3=P. Viswanadha|title=Low Female Literacy: Factors and Strategies|url=http://eric.ed.gov/?id=EJ797610|journal=Australian Journal of Adult Learning|language=en|volume=46|issue=1|pages=84–95|issn=1443-1394}}</ref> Во однос на [[Целите за одржлив развој]] усвоени од страна на ОН во 2015 година, Институтот за доживотно учење на УНЕСКО ја има истакнато „централната улога на писменоста при одговарајќи на предизвиците за одржливиот развој како што се здравјето, социјалната еднаквост, економското зајакнување и одржливоста на животната средина."<ref>{{Наведена книга|url=http://eric.ed.gov/?id=ED564012|title=Transforming Our World: Literacy for Sustainable Development|last=Hanemann|first=Ulrike|publisher=UNESCO Institute for Lifelong Learning|isbn=9789282012000|page=7|language=en}}</ref> === Здравствени влијанија === Неписмените луѓе генерално имаат помалку знаење за хигиената и практиките при исхраната, незнаење кое може да влоши широк спектар на здравствени проблеми.<ref>{{Наведено списание|last=Puchner|first=Laurel D.|date=1 July 1995|title=Literacy links: Issues in the relationship between early childhood development, health, women, families, and literacy|url=http://www.sciencedirect.com/science/article/pii/073805939400041M|journal=International Journal of Educational Development|volume=15|issue=3|pages=307–319|doi=10.1016/0738-0593(94)00041-M}}</ref> Особено во земјите во развој, стапките на писменост исто така имаат импликации за морталитетот на децата; во овие контексти, децата на писмените мајки имаат 50 % поголеми шанси да живеат над возраст од 5 години од децата на неписмените жени.<ref name=":2">{{Наведена мрежна страница|url=https://worldliteracyfoundation.org//wp-content/uploads/2015/02/WLF-FINAL-ECONOMIC-REPORT.pdf|title=The Economic and Social Cost of Illiteracy: A Snapshot of Illiteracy in a Global Context|date=24 August 2015|website=|publisher=World Literacy Foundation|access-date=2 May 2016}}</ref> Истражувањето на јавното здравство се има загрижено повеќе за потенцијалот на писменоста при овозможувањето на жените поуспешен пристап до здравствените системи и со тоа олеснување пристап до придобивките во однос на детското здравје.<ref>{{Наведено списание|last=LeVine|first=Robert A.|last2=Rowe|first2=Meredith L.|title=Maternal Literacy and Child Health in Less-Developed Countries: Evidence, Processes, and Limitations|url=http://content.wkhealth.com/linkback/openurl?sid=WKPTLP:landingpage&an=00004703-200908000-00012|journal=Journal of Developmental & Behavioral Pediatrics|volume=30|issue=4|pages=340–349|doi=10.1097/dbp.0b013e3181b0eeff|access-date=2018-02-25|archive-date=2019-12-13|archive-url=https://web.archive.org/web/20191213112103/https://insights.ovid.com/article/00004703-200908000-00012|url-status=dead}}</ref> На пример, дескриптивен истражувачки проект од 2014 година прави корелација на нивоата на писменост со социо-економскиот статус на жените во Ојо, Нигерија. Студијата тврди дека развојот на писменоста во оваа област ќе придонесе за „економско зајакнување и ќе ги охрабри жените во руралните средини да практикуваат хигиена, што ќе доведе до намалување на стапките на раѓањето и смртта."<ref>OKOJI, O. F., & LADEJI, O. O. (2014). Influence of Adult Literacy Education on Socio-Economic Empowerment of Rural Women in Oyo State, Nigeria. Gender & Behaviour, 12(3), 6016-6026.</ref> === Економски влијанија === Писменоста може да ги зголеми можностите за вработување и пристапот до високото образование. Во 2009 година, Националната агенција за возрасната писменост (NALA) во [[Ирска (остров)|Ирска]] овласти анализа на трошоци и придобивки на обуката за писменост на возрасните. Таа заклучи дека имало економски придобивки за поединците, за компаниите за кои тие работиле, како и за стопанството и за државата како целина—на пример, при зголемување на [[Бруто-домашен производ|бруто-домашниот производ]].<ref>{{Наведена мрежна страница|url=http://www.nala.ie/sites/default/files/press_release_image-2010-March/files/Policy%20Brief%20on%20Adult%20Literacy%20Strategy%202009.pdf|title=nala.ie|format=PDF|accessdate=23 November 2011|url-status=dead|archiveurl=https://web.archive.org/web/20110723224750/http://www.nala.ie/sites/default/files/press_release_image-2010-March/files/Policy%20Brief%20on%20Adult%20Literacy%20Strategy%202009.pdf|archivedate=23 July 2011|df=dmy-all}}</ref> [[Андреј Коротаев|Коротаев]] и соавторите откриле прилично значајна корелација помеѓу степенот на писменост во почетокот на {{римски|19}} век и успешната модернизација и економските откритија во доцниот XX век, така што „образуваните луѓе можеле да се одликуваат со поголемо ниво на иновативна активност, која обезбедува можности за модернизација, развој и економски раст“.<ref>{{Наведено списание|last1=Korotayev|first1=Andrey|last2=Zinkina|first2=Julia|last3=Bogevolnov|first3=Justislav|last4=Malkov|first4=Artemy|title=Global Unconditional Convergence among Larger Economies after 1998?|url=http://www.sociostudies.org/journal/articles/140671/|journal=Journal of Globalization Studies|volume=2|issue=2|year=2011}}</ref> === Напори за промоција на писменоста === Додека неформалното учење во рамките на домот може да игра важна улога во развојот на писменоста, добивките во детската писменост често се јавуваат во рамките на основното училиште. Продолжувањето на глобалната експанзија на јавното образование е чест фокус на поддржувачите на писменоста.<ref>Wagner, Daniel A., Fatima Tuz Zahra, and Jinsol Lee. (2016). "[https://books.google.com/books?id=k0mUCwAAQBAJ&pg=PA97&lpg=PA97&dq=Literacy+Development:+Global+Research+and+Policy+Perspectives&source=bl&ots=U3fjykwJb6&sig=aVTy3ACKOIyoVk7EQtdsnyB-j38&hl=en&sa=X&ved=0ahUKEwjo98DV-O7MAhUHA1IKHa6mCxQQ6AEIIjAA#v=onepage&q= Literacy Development: Global Research and Policy Perspectives]." In ''Childhood and Adolescence: Cross-Cultural Perspectives and Applications''. Ed. Uwe P. Gielen and Jaipaul L. Roopnarine. Santa Barbara: ABC-CLIO. pp. 103-104. {{ISBN|978-1-4408-3223-9}}. </ref> Овие видови на широки подобрувања во образованието често бараат централизирани напори преземени од страна на националните влади; алтернативно, локалните проекти за писменост спроведени од страна на невладините организации можат да играат важна улога, особено во руралните средини.<ref>{{Наведено списание|last=Beckman|first=Paula J.|last2=Gallo|first2=Jessica|date=October 2015|title=Rural Education in a Global Context|url=http://ger.mercy.edu/index.php/ger/article/view/238|journal=Global Education Review|language=en|volume=2|issue=4|page=7|issn=2325-663X}}</ref> Финансирањето на програмите за писменост често доаѓа од големите меѓународни организации за развој. УСАИД, на пример, ги раководи дарителите како Фондацијата на Бил и Мелинда Гејтс и Глобалното партнерство за образование кон прашањето на детската писменост преку развивање на [https://www.eddataglobal.org/reading/ Проценката на читањето во првите одделенија] {{Семарх|url=https://web.archive.org/web/20180831204829/http://eddataglobal.org/reading/ |date=2018-08-31 }}.<ref>Bartlett, Lesley and Julia Frazier (2015). "Literacy and Development." In ''Routledge Handbook of International Education and Development''. Edited by Simon McGrath and Qing Gu. {{ISBN|1317752236}}.</ref> Групите за застапување, како што е Националниот институт за континуирана возрасна едукација често ги повикува меѓународните организации како што се УНЕСКО, [[Меѓународна организација на трудот|Меѓународната организација на трудот]], [[Светска здравствена организација|Светската здравствена организација]] и [[Светска банка|Светската банка,]] да дадат приоритет на поддршката на возрасната женска писменост.<ref>National Institute of Adult Continuing Education (2012). ''[http://www.learningandwork.org.uk/sites/niace_en/files/document-downloads/womensrighttoliteracy_web.pdf Women's Right to Literacy: Advocating Women's Right to Access Learning Literacy through International Development] {{Семарх|url=https://web.archive.org/web/20160701135029/http://www.learningandwork.org.uk/sites/niace_en/files/document-downloads/womensrighttoliteracy_web.pdf |date=2016-07-01 }}.'' Leicester: NIACE.</ref> Напорите да се зголеми писменоста на возрасните често предвидува и други развојни приоритети; на пример, иницијативите во [[Етиопија]], [[Мароко]] и [[Индија]] ги комбинираат програмите за писменост на возрасните со обука за стручни вештини со цел да се поттикне запишувањето и решавањето на комплексните потреби на жените и другите маргинализирани групи кои немаат економски можности.<ref>UNESCO Institute for Lifelong Learning (2013). "[http://unesdoc.unesco.org/images/0022/002225/222588e.pdf Literacy Programmes with a Focus on Women to Reduce Gender Disparities]." Hamburg: UIL.</ref> Во 2013 година, Институтот за доживотно учење на УНЕСКО објави сет на студии на случаи<ref>{{URL|http://unesdoc.unesco.org/images/0022/002225/222588e.pdf}}</ref> на програми кои успешно ги подобриле стапките на женската писменост. Извештајот вклучува земји од различни региони и со различни нивоа на приходи, како одраз на општиот глобален консензус за „потребата за издигнување на жените преку стекнувањето на писменост."<ref>UNESCO Institute for Lifelong Learning (2013). "[http://unesdoc.unesco.org/images/0022/002225/222588e.pdf Literacy Programmes with a Focus on Women to Reduce Gender Disparities]." Hamburg: UIL. p. 7.</ref> Дел од поттикот за фокусот на УНЕСКО врз писменоста е дел од еден поширок напор да се одговори на глобализацијата и „промената кон општествата засновани на знаење" што ги има произведено.<ref>UNESCO (2006). "[http://www.unesco.org/education/GMR2006/full/chapt7_eng.pdf Mapping the Global Literacy Challenge]." In ''Education for All Global Monitoring Report''. p. 187.</ref> Додека глобализацијата презентира нови предизвици, исто така обезбедува нови можности: многу специјалисти за едукација и развој се надеваат дека новите информациски и комуникациски технологии (ICTs) ќе имаат потенцијал да ги прошират можностите за учење и описменување на децата и на возрасните, дури и во оние земјите кои имаат историски тешкотии при подобрувањето на стапките на писменост преку поконвенционални начини.<ref>Wagner, Daniel A., Fatima Tuz Zahra, and Jinsol Lee. (2016). "[https://books.google.com/books?id=k0mUCwAAQBAJ&pg=PA97&lpg=PA97&dq=Literacy+Development:+Global+Research+and+Policy+Perspectives&source=bl&ots=U3fjyluLc6&sig=vQRadxcqk8CjW-EN0te0M3JEWvM&hl=en&sa=X&ved=0ahUKEwikjYegl-_MAhVXRlIKHXOsA68Q6AEIIjAA#v=onepage&q=Literacy%20Development%3A%20Global%20Research%20and%20Policy%20Perspectives&f=false Literacy Development: Global Research and Policy Perspectives]." In ''Childhood and Adolescence: Cross-Cultural Perspectives and Applications''. Ed. Uwe P. Gielen and Jaipaul L. Roopnarine. Santa Barbara: ABC-CLIO. p. 112. {{ISBN|978-1-4408-3223-9}}.</ref> === Писменоста како индикатор за развој === [[Индекс на човековиот развој|Индексот за човековиот развој]], произведен од страна на [[УНДП|Програмата за развој]] на ООН (УНДП), го користи образованието како една од своите три индикатори; оригинално, писменоста на возрасните претставувала две третини од мерилото за овој образовен индекс. Во 2010 година, сепак, УНДП ја замени мерката за возрасната писменост со просечните години на школување. Истражувачки труд на УНДП од 2011 година ја претставил оваа промена како начин да се „осигура актуелна релевантност," тврдејќи дека придобивките во глобалната писменост веќе постигнати помеѓу 1970 и од 2010 година значеле дека стапката на писменост „веројатно нема да биде толку информативна за иднината."<ref>Klugman, Jeni, Francisco Rodriguez, and Hyung-Jin Choi. (April 2011). "[http://hdr.undp.org/sites/default/files/hdrp_2011_01.pdf The HDI 2010: New Controversies, Old Critiques]." ''United Nations Development Programme''. p. 19.</ref> Други научници, сепак, оттогаш предупредуваат против игнорирањето на важноста на писменоста како показател и цел на развојот, особено за маргинализираните групи како што се жените и руралното население.<ref>{{Наведено списание|last=Stromquist|first=Nelly|title=Adult Literacy and Women: A Present Account|url=http://journals.uncc.edu/index.php/DSJ/article/view/506|journal=Dialogues in Social Justice: An Adult Education Journal|language=en|volume=1|issue=1}}</ref> === Писменоста како човеково право === Писменоста е човеково право од суштинско значење за доживотното учење и социјалните промени. Ова е поддржано од Извештајот на меѓународната комисија за образование за [[21 век|XXI век]] од 1996 година и од Хамбуршката изјава од 1997 година: 'Писменоста, широко замислена како основното знаење и вештина која е потребна за сите поради брзото менување на светот, е фундаментално човеково право. (...) Постојат милиони, од кои мнозинството се жени, кои немаат можности да научат или кои имаат недоволно вештини за да бидат во можност да го добијат ова право. Предизвик е да им се овозможи да го сторат тоа. Ова често ќе значи создавање на предуслови за учење преку подигнувањето на свеста. Писменоста е исто така катализатор за учество во социјални, културни, политички и економски активности и за учењето во текот на животот'.<ref>UNESCO 1997. The Hamburg Declaration on Adult Learning, The Agenda for the Future, the Fifth International Conference on Adult Education (CONFINTEA V).</ref><ref>{{Наведена книга|url=http://unesdoc.unesco.org/images/0023/002343/234325E.pdf|title=Mobile phones and literacy: Empowerment in Women's Hands; A Cross-Case Analysis of Nine Experiences|last=UNESCO|first=|publisher=UNESCO|year=2015|isbn=978-92-3-100123-9|location=|pages=22-23}}</ref> == Пошироки и комплементарни дефиниции == Традиционално, писменоста претставувала способност за користење на писмен јазик, активно и пасивно; една дефиниција на писменоста е способноста да се „чита, пишува, слуша и зборува“.<ref>{{Наведена книга|title=Speech to print: language essentials for teachers|last=Moats, Louisa|publisher=Paul H. Brookes Pub|year=2000|isbn=1-55766-387-4|location=Baltimore, MD}}</ref> Од 1980-тите, некои тврдат дека писменоста е идеолошка, што значи дека писменоста секогаш постоела во контекст, во тандем со вредности поврзани со тој контекст.<ref>{{Наведена книга|title=The logic of writing and the organization of society|last=Goody, Jack|publisher=Cambridge University Press|year=1986|isbn=0-521-33962-6|location=Cambridge, UK}}</ref><ref>{{Наведена книга|url=https://books.google.com/?id=9Kn8dVDrF50C|title=The Logic of Writing and the Organization of Society|last=Jack Goody|work=Overview|publisher=Google Books|year=1986|isbn=978-0-521-33962-9}}</ref> Раните дела ја гледаат писменоста како нешто самостојно.<ref>{{Наведена книга|url=https://books.google.com/?id=R0UdWQ5thf8C|title=Literacy in theory and practice|last=Brian V. Street|publisher=Cambridge University Press|year=1984|isbn=978-0-521-28961-0}}</ref><ref>{{Наведена книга|url=https://books.google.com/?id=R0UdWQ5thf8C|title=Literacy in Theory and Practice|last=Brian V. Street|publisher=Cambridge University Press|year=1984|isbn=978-0-521-28961-0|chapter=Overview|chapter-url=https://books.google.com/books?id=R0UdWQ5thf8C&pg=PA2%202}}</ref><ref>{{Наведена книга|url=https://books.google.com/?id=R0UdWQ5thf8C|title=Literacy in theory and practice|last=Brian V. Street|publisher=Cambridge University Press|year=1984|isbn=978-0-521-28961-0|chapter=The 'Autonomous' Model&nbsp;I|chapter-url=https://books.google.com/books?id=R0UdWQ5thf8C&pg=PA19}}</ref><ref>{{Наведена книга|url=https://books.google.com/?id=R0UdWQ5thf8C|title=Literacy in theory and practice|last=Brian V. Street|publisher=Cambridge University Press|year=1984|isbn=978-0-521-28961-0|chapter=The 'Autonomous' Model&nbsp;II|chapter-url=https://books.google.com/books?id=R0UdWQ5thf8C&pg=PA44}}</ref> Некои тврдат дека дефиницијата на писменоста треба да се прошири. На пример во [[Соединети Американски Држави|САД]] Националниот совет на наставници по англиски јазик и Меѓународното здружение за читање додале „нагледно претставување“ во традиционалната список на компетенции. Слично на ова, во [[Шкотска]] писменоста е дефинирана како: „способност да се чита, пишува и користи нумералност, да се справува со информации, да се даваат идеи и мислења, да се донесуваат одлуки и решаваат проблеми, како членови на семејството, работници, граѓани и доживотни ученици“.<ref>"[http://www.scotland.gov.uk/Resource/Doc/158952/0043191.pdf Adult Literacy and Numeracy in Scotland]" (2001)</ref> Се тврди дека писменоста вклучува културни, политички и историски контексти на заедницата во која комуникацијата се одвива.<ref>[//en.wikipedia.org/wiki/Michele_Knobel Michele Knobel] (1999). ''Everyday Literacies: Students, Discourse, and Social Practice'', New York: Lang</ref><ref>Gee, J.&nbsp;P. (1996). ''Social Linguistics and Literacies: Ideologies in Discourses'' Philadelphia: Falmer.</ref> Основниот стандард за писменост во многу места е способноста да се чита весник. Сè повеќе комуникацијата во трговијата и генерално има потреба од способност за користење на сметачи и други дигитални технологии. Од 1990-тите години, кога [[семрежје]]то стана во широка употреба во САД, некои тврдат дека дефиницијата на писменоста треба да вклучува и способност да се користат алатки како што се [[прелистувач]]ите, програмите за обработка и текстуалните пораки. Слични проширени сетови биле наречени мултимедијална писменост, сметачка писменост, информатичка писменост и технолошка писменост.<ref>{{Наведена книга|title=Literacy in the new media age|last=Kress, Gunther R.|publisher=Routledge|year=2003|isbn=0-415-25356-X|location=New York}}</ref><ref>{{Наведена мрежна страница|url=http://www.bgsu.edu/cconline/reviews/charlton/Kress.htm|title=Literacy in the New Media Age|accessdate=2018-02-25|archive-date=2010-07-07|archive-url=https://web.archive.org/web/20100707124015/http://www.bgsu.edu/cconline/reviews/charlton/Kress.htm|url-status=dead}}</ref> Некои научници ја предложуваат идејата на мултиписменост која вклучува функционална писменост, критичка писменост и реторичка писменост.<ref>{{Наведена книга|title=Multiliteracies for a Digital Age|last=Stuart Selber|publisher=Southern Illinois University Press|year=2004|isbn=0-8093-2551-9|location=Carbondale}}</ref> Програми за „уметничка писменост3 постојат во некои места во САД.<ref>{{Наведена книга|title=Integrating multiple literacies in K-8 classrooms: cases, commentaries, and practical applications|last=McKenna, Michael C.|last2=Richards, Janet C.|publisher=L.&nbsp;Erlbaum Associates|year=2003|isbn=0-8058-3945-3|location=Hillsdale, NJ}}</ref> Визуелната писменост исто така вклучува способност да се разберат визуелните форми на комуникација како што е јазикот на телото, слики, мапи и видеа.<ref>An inability to "read" body language is one of the features of [//en.wikipedia.org/wiki/Autism autism].</ref> Некои дефиниции на писменоста често ги вклучуваат сите симболски системи релевантни за одредена заедница. Други жанрови под студија од страна на академијата ги вклучуваат критичката писменост, медиумската писменост, еколошката писменост и здравствената писменост<ref>Zarcadoolas, C., Pleasant, A., & Greer, D. (2006). ''Advancing health literacy: A framework for understanding and action''. Jossey-Bass: San Francisco, CA.</ref> Со зголемениот акцент врз доказно-заснованото донесување на одлуки, како и употребата на статистичка графика и информации, статистичката писменост стана многу важен аспект на писменоста во целина. Меѓународниот статистички проект за писменост е посветен на промоцијата на статистичката писменост кај сите членови на општеството. Со оглед на тоа што голем дел од придобивките во однос на писменоста се благодарение на имањето пристап до писмено лице во домаќинството, поновата литература од областа на економијата, отпочнувајќи со делата на Кушик Басу и Џејмс Фостер, прави разлика помеѓу „проксимално неписмени“ и „изолирано неписмени“. Првиот вид се однесува на неписмено лице кое живее во домаќинство со писмени лица, а вториот на неписмено лице кое живее во домаќинство на неписмени. Она што е актуелно е тоа дека многу луѓе во сиромашните земји не се само неписмени но изолирани неписмени. == Писменоста според континентот == === Писменоста во Европа === ==== Обединето Кралство ==== ===== Англија ===== Писменоста е првично документирана во подрачјето на модерна Англија, на 25 септември 54 година пр.н.е., на ден кога [[Гај Јулиј Цезар|Јулиј Цезар]] и Квнит Цицерон напишале до [[Цицерон|Марко Цицерон]] „од најблискиот брег на Велика Британија“.<ref>R.S.O. Tomlin. Writing and Communication. In Artefacts in Roman Britain, their purpose and use. Lindsay Allason-Jones ed. Cambridge University Press 2011. page 133. {{ISBN|978-0-521-86012-3}}</ref> Писменоста била широко распространета под римската власт, но стана многу ретка и ограничена речиси во целост од црковниците по падот на Западното Римско Царство. Во [[12 век|XII]] и [[13 век|XIII век]] [[Англија|во Англија]], со способноста да се рецитира од Библијата на [[Латински јазик|латински]] обвинетиот доби т.н. корист од свештенството—односно судење пред црковниот суд каде казните биле доста ниски наместо во секуларен суд каде што висина на казната била огромна. Неписмените често ги памтеле псалмите кои се користеле како тест за писменост и добиле корист од свештенството.<ref>{{Наведена книга|author=Baker, John R. |title=An Introduction to English Legal History |publisher=Butterworths LexisNexis |location=London |year=2002 |pages= |isbn=0-406-93053-8 }}</ref> И покрај недостатокот на систем за бесплатно и задолжително основно образование, Англија успеала брзо да достигне универзална писменост во XIX век како резултат на заедничките, неформални системи на учење од членовите на семејството, колегите, работниците и слично. Дури со скоро целосна универзална писменост, јазот меѓу стапките на машката и женската писменост продолжиле до почетокот на дваесеттиот век. Многу женски читатели на Западот во текот на XIX век можеле да читаат, но не можеле да пишуваат.<ref>{{Наведена книга|last1=Lyons|first1=Martyn|title=Books: A Living History|date=2011|publisher=Getty Publications|location=Los Angeles|isbn=9781606060834|page=98|edition=2}}</ref> ===== Велс ===== Формалното високо образование за науките и уметностите во [[Велс]] од [[среден век|средниот век]] до [[18 век|XVIII век]] било само за богатите и за [[свештенство]]то. Како и во Англија, велшката историја и археолошките наоди датираат уште од [[Бронзено време|бронзеното време]] и откриваат не само способност за читање и пишување, но исто така и [[алхемија]],[[ ботаника]], напредна математика и наука. По римската окупација и освојувањето од Англите, образованието во Велс било на многу ниско ниво во почетокот на модерниот период, особено во однос на формалното образование кое било достапно само на англиски јазик, додека поголемиот дел од населението зборувало само [[Велшки јазик|на велшки]]. Првите модерни граматички училишта биле воспоставени во велшките градови како што се Рутин, Брекон и Каубриџ. Еден од првите модерни национални методи на образование кои го користеле мајчиниот велшки јазик бил започнат од страна на Грифит Џонс во 1731. Џонс бил ректор на Ландоурор од 1716 и тој останал таму целиот негов живот. Тој организирал и вовел образовен систем на велшка медиумска циркулација, која била привлечна и делотворна за говорниците на велшкиот јазик кои исто така го изучувале и англискиот јазик кој им даде пристап до пошироки образовни извори. Циркулаторните училишта го научиле половина од вкупното население во Велс да чита. Стапките на писменост во Велс од средината на {{римски|18}} век биле едни од највисоките. [[Податотека:Adriaen_van_Ostade_007.jpg|мини|251x251пкс|Холандски учител и деца, 1662]] ==== Континентална Европа ==== Способноста за читање не морала да подразбира и способност за пишување. Црквниот закон од 1686 (''kyrkolagen'') на Кралството на [[Шведска]] (која во тоа време ја вклучувала целината на модерна Шведска, како и [[Финска]], [[Латвија]] и [[Естонија]]) спроведувала часови за писменост на луѓето и од 1800 способноста за читање била блиску до 100 %. Ова било директно зависно од потребата да се прочитаат религиозни текстови во [[Лутеранство|лутеранската вера]] во [[Шведска]] и [[Финска]]. Како резултат на ова, населението во овие земји било склоно кон читање, конкретно.<ref name="Books: A Living History">{{Наведена книга|last1=Lyons|first1=Martyn|title=Books: A Living History|date=2011|publisher=Getty Publications|location=Los Angeles|isbn=9781606060834|page=97|edition=2}}</ref> Но дури до {{римски|19}} век многу Швеѓани и особено жените не можеле да пишуваат. Исклучок од ова биле мажите и жените од [[Исланд]] кои постигнале високо ниво на писменост без формално образование, библиотеки или печатени книги преку неформалното школување од страна на верските водачи и селските учители.<ref name="Books: A Living History" /> Ситуацијата во Англија била далеку полоша отколку во [[Скандинавија]], [[Франција]] и [[Прусија]]: дури до 1841 година 33 % од сите Англичани и 44 % од англиските жени потпишувале сертификати за брак со нивниот знак бидејќи не биле во можност да го напишат своето име (јавна едукација финансирана од владата не била достапна во Англија до 1870 година и дури потоа била ограничена). Историчарот Ернест Гелнер тврди дека континенталните европски земји биле далеку поуспешни во спроведувањето на реформите на образованието токму поради нивните влади кои биле поподготвени да инвестираат во населението во целина.<ref>{{Наведена книга|author= Ernest Gellner |title=Nations and Nationalism |publisher=Cornell University Press |location=Ithaca, NY |year=1983 |isbn=0-8014-9263-7}}</ref> Надзорот од владата им дозволи на земјите да ја стандардизираат наставната програма и да се обезбеди финансирање преку законодавството на тој начин овозможувајќи им на образовните програми пошироко да достигнат.<ref>{{Наведена книга|url=https://www.worldcat.org/oclc/884586117|title=Literacy in early modern Europe : culture and education, 1500-1800|last=Houston|first=Rab|publisher=Routledge|year=2014|isbn=9780582368101|edition=2-ро|location=Oxfordshire, England|pages=|oclc=884586117}}</ref> Иако денешните концепти на писменост се доста поврзани со пронајдокот на подвижниот тип на машина за печатење од [[15 век|XV век]], сè до [[Индустриска револуција|Индустриската револуција]] во средината на {{римски|19}} век хартијата и книгите не станале достапни за сите класи на индустриското општество. Дотогаш, само мал процент од населението било образувано бидејќи само богатите поединци и институции можеле да си ги дозволат овие материјали. Дури и денес, трошоците за хартија и книги се пречка за универзална писменост во некои помалку развиени нации. Од друга страна, историчарот Харви Граф тврди дека воведувањето на масовното школување било во одредена мера обид да се контролира видот на писменост до која [[Работничка класа|работничката класа]] имала пристап. Според Граф, описменувањето се зголемило надвор од формалните поставки (како што се училишта) и ова неконтролирано, потенцијално критичко читање можело да доведе до зголемување на радикализацијата на населението. Според неговото гледиште, масовното школување требало да ја смири и контролира писменоста, не да ја шири.<ref name="Graff1991">{{Наведена книга|last=Graff|first=Harvey J. |title=The literacy myth: cultural integration and social structure in the nineteenth century |url=https://books.google.com/?id=AAj9sM99qekC|year=1991|publisher=Transaction Publishers|isbn=978-0-88738-884-2|page=[https://books.google.com/books?id=AAj9sM99qekC&pg=PR26 xxvi]}}</ref> Граф исто така укажува, користејќи го примерот на Шведска, дека масовната писменост може да се постигне без формално образование или настава. === Писменоста во Северна Америка === ==== Канада ==== Во неговите истражувања за стапките на писменост на мажите и жените во Нова Франција, Трудел утврдил дека во 1663 од 1.224 лица во Нова Франција кои биле на брак, 59 % од мажите и 46 % од жените ги потпишале нивните имиња, но сепак од колонијата на 3000-плус жители, помалку од 40 % биле домородци.<ref>{{Наведено списание|last=Magnuson|first=Roger|title=Two myths in New France education|journal=McGill Journal of Education|year=1985|volume=20|issue=3|url=http://mje.mcgill.ca/index.php/MJE/article/viewArticle/7636|accessdate=23 October 2012|archive-date=2013-02-04|archive-url=https://web.archive.org/web/20130204135418/http://mje.mcgill.ca/index.php/MJE/article/viewArticle/7636|url-status=dead}}</ref> Стапките на потписи затоа веројатно повеќе ги претставувале стапките на писменост само меѓу француските имигранти. Истражувањето на Магнусон (1985) открил тренд: стапките на потписи за периодот од 1680-1699 биле 42 % за мажите и 30 % за жените; во 1657-1715, тие биле 45 % за мажите и 43 % за жените; во 1745-1754, тие беа повисоки за жените отколку за мажите. Тој верува дека овој нагорен тренд во однос на стапките на жените и нивната способност да потпишат документи во голема мера може да се припише на поголемиот број на женски религиозни одредби, како и пропорционално поактивната улога на жените во здравствената заштита и образованието, додека улогите на машките религиозни одредби во голема мера биле да служат како парохиски свештеници, мисионери, воени капелани и истражувачи. Од 1752 година првиот весник на Канада— ''Halifax Весник''— почнал со објавување.<ref name="thecanadianencyclopedia1">{{Наведена мрежна страница|title=Newspapers|url=http://www.thecanadianencyclopedia.com/articles/newspapers|work=The Canadian Encyclopedia|publisher=Historica-Dominion Institute|accessdate=2018-02-25|archive-date=2013-10-14|archive-url=https://web.archive.org/web/20131014043137/http://www.thecanadianencyclopedia.com/articles/newspapers|url-status=dead}}</ref> Канада ја спровела својата прва анкета за писменост во 1987 година, која открила дека имало повеќе од пет милиони функционално неписмени возрасни лица во Канада или 24 % од возрасната популација. Статистика Канада потоа спроведе три национални и меѓународни истражувања за писменоста на возрасната популација — првото во 1989 година, овластено од страна на одделот на Човечките ресурси и вештини за развој на Канада (HRSDC). ==== Мексико ==== Во последните 40 години, стапката на неписменост во [[Мексико]] континуирано се намалувала. Стапката на неписменост за жените во последниот попис била 8,1 % во споредба со 5,6 % за мажите. Стапките исто така се разликуваат и според регионите и државите. Во Чијапас, [[Гереро]] и Оаксака, земјите со највисока [[Сиромаштија|стапка на сиромаштија]], стапката на неписменост била над 15 % во 2010 година (17,8 %, 16,7 % и 16,3 соодветно). Спротивно на тоа, во Федералниот округ (Мексико Сити) и во некои северни држави, како Нуево Леон,[[ Долна Калифорнија]] и Коахила биле под 3 % во 2010 (2,1 %, 2,2 % и 2,6 %, соодветно).<ref>{{Наведена мрежна страница|url=http://cuentame.inegi.org.mx/poblacion/analfabeta.aspx?tema=P|title=Analfabetismo. Cuéntame de México|website=cuentame.inegi.org.mx|accessdate=2018-02-25|archive-date=2014-10-21|archive-url=https://web.archive.org/web/20141021084934/http://cuentame.inegi.org.mx/poblacion/analfabeta.aspx?tema=P|url-status=dead}}</ref> ==== САД ==== [[Податотека:Farm Security Administration school in Alabama USA 1935.gif|мини|Училиште со една соба во [[Алабама]] околу 1935 година.]] Пред [[20 век|XX век]], неписменоста меѓу белците не била невообичаена и многу од државите со робови легално забраниле да се научи роб да чита.<ref>[https://www.pbs.org/wnet/slavery/experience/education/docs1.html ''Acts against the education of slaves South Carolina, 1740 and Virginia, 1819''] {{Семарх|url=https://web.archive.org/web/20171105035234/http://www.pbs.org/wnet/slavery/experience/education/docs1.html |date=2017-11-05 }} Slavery Experience, PBS</ref> До 1900 ситуацијата била малку подобрена, но 44 % од црнците останале неписмени. Имало значителни подобрувања за [[Афроамериканци]]те и за другите раси потомци на поранешните робови во почетокот на XX век кои немале образовни можности, пораснале во периодот по Граѓанската војна и често имале некои шанси да се здобијат со основно образование. Јазот во однос на неписменоста меѓу белите и црните возрасни личности продолжил низ XX век, а во 1979 стапките биле слични.<ref>{{Наведена мрежна страница|url=http://nces.ed.gov/naal/lit_history.asp |title=National Assessment of Adult Literacy |publisher=Nces.ed.gov |accessdate=23 November 2011}}</ref> Целосно прозно познавање,<ref>[http://nces.ed.gov/naal/kf_demographics.asp NCES NAAL] defines "below basic", "basic", "intermediate", and (fully) "proficient".</ref> што ја мери способноста за обработка на доста комплексен материјал со кој може да се соочи поединецот во секојдневниот живот, имало околу 13 % од општото, 17 % од белото и 2 % од афроамериканското население.<ref>{{Наведена мрежна страница|url=http://nces.ed.gov/naal/kf_demographics.asp#2 |title=NAAL web site graphic |publisher=National Center for Education Statistics |accessdate=23 November 2011}}</ref><ref>{{Наведена мрежна страница|url=http://nces.ed.gov/naal/pdf/2006470.pdf |title=Average scores increase for Blacks and Asians, Decrease for Hispanics |format=PDF |accessdate=23 November 2011}}</ref> Сепак 86 % од општата популација имала основно или повисоко прозно познавање во 2003 година.<ref>{{Наведена мрежна страница|url=https://www.washingtonpost.com/local/education/sat-reading-scores-drop-to-lowest-point-in-decades/2011/09/14/gIQAdpoDTK_story.html?hpid=z2 |title=SAT reading scores drop to lowest point in decades |publisher=Washington Post |date=14 September 2011 |accessdate=23 November 2011}}</ref><ref>[https://www.bloomberg.com/news/articles/2015-09-03/students-bombed-the-sat-this-year-in-four-charts ''Students Bombed the SAT This Year, in Four Charts''] bloomberg.com Sept 2015</ref> === Писменоста во Јужна Америка === Во 1964 година во Бразил, Паоло Фреире бил уапсен и истеран бидејќи им предавал на селаните и ги учел да читаат. Откако демократијата се вратила во [[Бразил]], сепак немало постојан пораст на процентот на образувани луѓе. По враќањето на демократијата во [[Бразил]], стапката на писменост бележела постојан раст.<ref name="Literacy Rate">{{Наведена книга|last1=Baer|first1=Werner|title=The Brazilian economy : growth and development|date=2007|publisher=L. Rienner Publishers|location=Boulder, CO|isbn=978-1-58826-475-6|page=7|edition=6}}</ref> Едукаторите работејќи со проектот Аксе во градот [[Салвадор (Бразил)|Салвадор]] се обидувале да ги подобрат стапките на писменоста меѓу урбаните млади, особено младите кои живееле на улиците преку употреба на музика и танцови од локалната култура. Тие биле охрабрувани да продолжат да се образуваат и да станат професионалци.<ref name="Bernhardt">{{Наведено списание|last1=Bernhardt|first1=Anna Caroline|last2=Yorozu|first2=Rika|last3=Medel-Añonuevo|first3=Carolyn|title=Literacy and life skills education for vulnerable youth: What policy makers can do|journal=International Review of Education|date=2014|volume=60|issue=2|pages=279–299|doi=10.1007/s11159-014-9419-z}}</ref> === Писменоста во Африка === Стапките на писменост во Африка се разликуваат значително меѓу земјите. Највисоката регистрирана стапка на писменост во регионот е во [[Екваторска Гвинеја]] и [[Либија]] (94,2 %), а најниска стапка на писменост има во [[Јужен Судан]] (27%).<ref name="Cwfbl">{{Наведена мрежна страница|url=https://www.cia.gov/library/publications/the-world-factbook/fields/2103.html#xx|title=World|work=[[CIA Factbook]]|accessdate=2018-02-25|archive-date=2016-11-24|archive-url=https://web.archive.org/web/20161124171442/https://www.cia.gov/library/publications/the-world-factbook/fields/2103.html#xx|url-status=dead}}</ref> Посиромашните млади во потсахарска Африка имаат помалку образовни можности да станат писмени во споредба со побогатите семејства. Тие често мораат да го напуштат училиштето бидејќи се потребни во домот на фармата или за грижа на роднините.<ref name="Bernhardt"/> [[Податотека:Figure_2_Most_illiterate_persons_in_South_Asia_and_Subsaharan_Africa_Reading_the_past_writing_the_future.svg|мини|Повеќето неписмени лица денес живеат во Јужна Азија или потсахарска Африка.]] Од 775 милиони неписмени возрасни лица во светот во 2010 година, повеќе од една петтина се во потсахарска Африка – со други зборови, 20 % од возрасната популација.<ref>UNESCO, Information bulletin: School and teaching resources in sub-Saharan Africa, 2012, http://www.uis.unesco.org/Education/Documents/ib9-regional-education-africa-2012-en-v5.pdf {{Семарх|url=https://web.archive.org/web/20170329025424/http://www.uis.unesco.org/Education/Documents/ib9-regional-education-africa-2012-en-v5.pdf |date=2017-03-29 }}</ref> Земјите со најниска стапка на писменост во светот исто така се концентрирани во овој регион. Овие земји се Нигер (28,7 %), Буркина Фасо (28,7 %), Мали (33,4 %), Чад (35,4 %) и Етиопија (39 %), каде стапките на писменост на возрасните се под 50 %. Сепак, постојат одредени исклучоци, како Екваторска Гвинеја, со стапка на писменост од 94 %.<ref>{{Наведена книга|url=http://unesdoc.unesco.org/images/0023/002318/231867e.pdf|title=Digital Services for Education in Africa|last=UNESCO|first=|publisher=UNESCO|year=2015|isbn=|location=|pages=17}}</ref> === Писменоста во Азија === {| class="wikitable" ! Земја ! Стапката на писменост на возрасните ! Стапката на писменост на младите<br> (15-24 години) |- | [[Шри Ланка]] | 92,63 % (2015)<ref name="treasry">{{Наведена мрежна страница | url = http://www.treasury.gov.lk/reports/annualreport/AnnualReport2010-eng.pdf| archive-url = https://web.archive.org/web/20111201012336/http://www.treasury.gov.lk/reports/annualreport/AnnualReport2010-eng.pdf| url-status=dead| archive-date = 1 December 2011| title = Annual Report 2010 | publisher = Ministry of Finance – Sri Lanka | year = 2011 | accessdate = 15 July 2014 }}</ref> | 98 % (2015)<ref name="auto">{{Наведена мрежна страница | url = http://www.indexmundi.com/facts/sri-lanka/literacy-rate | title = Sri Lanka – literacy rate | publisher = indexmundi.com }}</ref> |- | [[Индија]] | 74,04 % (2011)'<nowiki/>'''''<ref>Census of India | url= http://www.censusindia.gov.in/2011-prov-results/indiaatglance.html</ref> | 89,6 % (2015)'<nowiki/>'''''<ref>{{Наведена мрежна страница |url=http://www.uis.unesco.org/DataCentre/Pages/country-profile.aspx?code=IND&regioncode=40535 |title=UNESCO Institute for Statistics |publisher=Stats.uis.unesco.org |date= |accessdate=17 September 2015 |archive-date=2015-10-18 |archive-url=https://web.archive.org/web/20151018002158/http://www.uis.unesco.org/DataCentre/Pages/country-profile.aspx?code=IND&regioncode=40535 }}</ref> |- | [[Бангладеш]] | 71,1 % (2013)<ref>http://cri.org.bd/publication/2015/Bangladesh%20Education%20for%20All/#/6/</ref> | 83,2 % (2015)<ref>{{Наведена мрежна страница|url=http://www.uis.unesco.org/DataCentre/Pages/country-profile.aspx?code=BGD&regioncode=40535 |title=UNESCO Institute for Statistics |publisher=Stats.uis.unesco.org |date= |accessdate=17 September 2015}}</ref> |- | [[Непал]] | 67,5 % (2007) | 89,9 % (2015)'<nowiki/>'''''<ref>{{Наведена мрежна страница |url=http://www.uis.unesco.org/DataCentre/Pages/country-profile.aspx?code=NPL&regioncode=40535 |title=UNESCO Institute for Statistics |publisher=Stats.uis.unesco.org |date= |accessdate=17 September 2015 |archive-date=2016-01-17 |archive-url=https://web.archive.org/web/20160117061256/http://www.uis.unesco.org/DataCentre/Pages/country-profile.aspx?code=NPL&regioncode=40535 }}</ref> |- | [[Пакистан]] | 65,2 % (2015)<ref>{{Наведена мрежна страница|url=http://hdr.undp.org/en/media/HDR_2009_EN_Complete.pdf|title=- Human Development Reports|website=hdr.undp.org}}</ref> | 75,6 % (2015)<ref>{{Наведена мрежна страница |url=http://www.uis.unesco.org/DataCentre/Pages/country-profile.aspx?code=PAK&regioncode=40535 |title=UNESCO Institute for Statistics |publisher=Stats.uis.unesco.org |date= |accessdate=17 September 2015 |archive-date=2018-12-25 |archive-url=https://web.archive.org/web/20181225050612/http://uis.unesco.org/ }}</ref> |} === Писменоста во Океанија === ==== Австралија ==== Околу 56 % од Австралијците на возраст од 15 до 74 години постигнуваат ниво 3 на писменост или повисоко според [http://www.abs.gov.au/ausstats/abs@.nsf/Lookup/4228.0Main+Features202011-12 Австралиско биро за статистика од 2011-2012] и петгодишните деца се на пат да развијат добри јазични и когнитивни вештини. Во 2012-2013 година, Австралија имала 1515 јавни библиотечни сервисни центри, позајмувајќи речиси 174 милиони предмети на 10 милиони австралиски членови на австралиските јавни библиотечни услуги, со просечна цена по глава на жител од само AU$45 според [http://www.nsla.org.au/sites/www.nsla.org.au/files/publications/NSLA.Aust_Pub_Lib_Stats_2012-13.pdf Статистиките за австралиските јавни библиотеки од 2012-2013] {{Семарх|url=https://web.archive.org/web/20150106052604/http://www.nsla.org.au/sites/www.nsla.org.au/files/publications/NSLA.Aust_Pub_Lib_Stats_2012-13.pdf |date=2015-01-06 }}. == Надворешни врски == {{Wiktionary}} * [http://www.unesco.org/education/literacy UNESCO Literacy Portal] * [http://www.unesco.org/uil/litbase UNESCO Effective Literacy Practice Database] * [http://ourworldindata.org/data/education-knowledge/literacy/ Our World In Data] – Visualizations of how literacy around the world has changed historically (by Max Roser). Includes literacy rates for different age groups. Charts for all countries, world maps, and links to more data sources. * {{dmoz|Society/Issues/Education/Literacy}} * [http://www.literacyassessment.co.uk/ Literacy Assessment] * [http://www.standards.dcsf.gov.uk/nationalstrategies/primary/literacysubjectarea The National Strategies for Primary Literacy] {{Семарх|url=https://archive.today/20121223224312/http://www.standards.dcsf.gov.uk/nationalstrategies/primary/literacysubjectarea |date=2012-12-23 }} * [http://daln.osu.edu The Digital Archive of Literacy Narratives] {{Семарх|url=https://web.archive.org/web/20090401204405/http://daln.osu.edu/ |date=2009-04-01 }} * [http://www.literacytrust.org.uk/ National Literacy Trust] == Наводи== {{наводи|2}} {{Нормативна контрола}} {{избрана статија}} [[Категорија:Применета лингвистика]] [[Категорија:Знаење]] [[Категорија:Пишување]] [[Категорија:Писмено општење]] sr5pyeazkvkkmwl8t761c65hh5r20wj 0 1191814 5380318 5375213 2025-06-15T10:44:14Z Bjankuloski06 332 5380318 wikitext text/x-wiki [[Податотека:Моштенска носија.JPG|десно|мини|220п|Моштенска носија од селото [[Бач]]]] '''Моштенци''' — подгрупа на [[Македонци|македонскиот народ]] кој живее во јужниот дел на [[Република Македонија]] и во [[Егејска Македонија]]. Тие се познати по нивната култура, архитектура, обичаи и културно и национално наследство. Традиционалната моштенска носија е широко позната. Моштенци живеат во селата [[Бач]], [[Живојно]], [[Гермијан]] и [[Сович]] и во триесетина села во Егејска Македонија, денес во Грција. Моштенците имаат своја посебни украси и носија која битно се разликува од носијата на соседните мариовски села. Носијата била една од причините поради кои немало мажење и женење меѓу [[Мариовци]] и Моштенци, односно мажење и женење меѓу село Бач и [[Брод (село)|Брод]], иако едното од другото се оддалечени само 2 километри. ==Моштенски носии== {{See also|Носија од Леринско Поле}} <gallery class="center"> Dress_from_Armenohori,_Florina_(Moshtenski_type).jpg|Селска носија од [[Арменово]], Леринско Female dress from Ammohori, Florina (Moshtenski Type).jpg|Селска носија од [[Песочница]], Леринско </gallery> == Поврзано == *[[Мијаци]] *[[Мариовци]] *[[Брсјаци]] [[Категорија:Македонци]] ghf2g2jf0fqyun7gl9ukqgz87oqq032 5380321 5380318 2025-06-15T10:45:38Z Bjankuloski06 332 5380321 wikitext text/x-wiki [[Податотека:Моштенска носија.JPG|десно|мини|220п|Моштенска носија од селото [[Бач]]]] '''Моштенци''' или '''Моштени''' — подгрупа на [[Македонци|македонскиот народ]] кој живее во јужниот дел на [[Република Македонија]] и во [[Егејска Македонија]]. Тие се познати по нивната култура, архитектура, обичаи и културно и национално наследство. Традиционалната моштенска носија е широко позната. Моштенци живеат во селата [[Бач]], [[Живојно]], [[Гермијан]] и [[Сович]] и во триесетина села во Егејска Македонија, денес во Грција. Моштенците имаат своја посебни украси и носија која битно се разликува од носијата на соседните мариовски села. Носијата била една од причините поради кои немало мажење и женење меѓу [[Мариовци]] и Моштенци, односно мажење и женење меѓу село Бач и [[Брод (село)|Брод]], иако едното од другото се оддалечени само 2 километри. ==Моштенски носии== {{See also|Носија од Леринско Поле}} <gallery class="center"> Dress_from_Armenohori,_Florina_(Moshtenski_type).jpg|Селска носија од [[Арменово]], Леринско Female dress from Ammohori, Florina (Moshtenski Type).jpg|Селска носија од [[Песочница]], Леринско </gallery> == Поврзано == *[[Мијаци]] *[[Мариовци]] *[[Брсјаци]] [[Категорија:Македонци]] 80coh9ia12tlhscy05048dl0nclpd1k 0 1191849 5380150 5312160 2025-06-14T19:36:08Z Carshalton 30527 5380150 wikitext text/x-wiki {{Infobox football biography 3 | playername = Кико Касиља | image = [[Податотека:Kiko Casilla 2015 (cropped).jpg|200px]] | fullname = Франсиско Касиља Кортес<ref>{{cite web|url=http://actas.rfef.es/actas/RFEF_CmpActa1?cod_primaria=1000144&CodActa=53784|title=Acta del partido celebrado el 13 de enero de 2019, en Sevilla|trans-title=Minutes of the match held on 13 January 2019, in Seville|publisher=[[Royal Spanish Football Federation]]|language=es|date=13 January 2019|access-date=15 June 2019}}{{Мртва_врска|date=November 2024 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }}</ref> | height = {{height|m=1.91}}<ref>{{cite web|url=https://www.getafecf.com/Primerequipo/Plantilla/FichaJugador.aspx?te=2022&di=1&eq=9&ju=2333&op=39790|title=K. Casilla|language=es|publisher=Getafe CF|access-date=6 March 2023|archive-date=2022-10-25|archive-url=https://web.archive.org/web/20221025170733/https://www.getafecf.com/Primerequipo/Plantilla/FichaJugador.aspx?te=2022&di=1&eq=9&ju=2333&op=39790|url-status=dead}}</ref> | dateofbirth = {{birth date and age|df=yes|1986|2|10}}<ref>{{cite web|url=http://www.fifadata.com/documents/FCWC/2017/pdf/FCWC_2017_Squadlists.pdf|title=FIFA Club World Cup UAE 2017: List of players: Real Madrid CF|publisher=FIFA|page=5|date=30 November 2017|access-date=23 December 2017 |archive-url=https://web.archive.org/web/20171201043355/http://www.fifadata.com/documents/FCWC/2017/pdf/FCWC_2017_Squadlists.pdf |archive-date=1 December 2017}}</ref> | cityofbirth = {{роден во|Алковер|}} | countryofbirth = [[Шпанија]] | nationality = {{flagsport|ESP}} [[Шпанија]] | currentclub = {{Слободен играч}} | clubnumber = | position = [[Голман (фудбал)|голман]] | youthyears1 = | youthclubs1 = {{Fb team Gimnastic}} | youthyears2 = | youthclubs2 = {{Fb team Real Madrid}} | years1 = 2004-2006 | caps1 = 8 | goals1 = 0 | clubs1 = {{Fb team Real Madrid C}} | years2 = 2006-2007 | caps2 = 5 | goals2 = 0 | clubs2 = {{Fb team Real Madrid Castilla}} | years3 = 2007-2008 | caps3 = 25 | goals3 = 0 | clubs3 = {{Fb team Espanyol B}} | years4 = 2012-2015 | caps4 = 115 | goals4 = 0 | clubs4 = {{Fb team Espanyol}} | years5 = 2015-2017 | caps5 = 66 | goals5 = 0 | clubs5 = →{{Fb team Cadiz}} | years6 = 2017-2019 | caps6 = 35 | goals6 = 0 | clubs6 = →{{Fb team Cartagena}} | years7 = 2015-2019 | caps7 = 25 | goals7 = 0 | clubs7 = {{Fb team Real Madrid}} | years8 = 2019-2022 | caps8 = 56 | goals8 = 0 | clubs8 = {{Fb team Leeds United}} | years9 = 2021-2022 | caps9 = 14 | goals9 = 0 | clubs9 = →{{Fb team Elche}} | years10 = 2022-2023 | caps10 = 0 | goals10 = 0 | clubs10 = {{Fb team Getafe}} | nationalyears1 = 2005 | nationalcaps1 = 3 | nationalgoals1 = 0 | nationalteam1 = {{flagsport|ESP}} [[Фудбалска репрезентација на Шпанија под 19 години|Шпанија 19]] | nationalyears2 = 2008 | nationalcaps2 = 1 | nationalgoals2 = 0 | nationalteam2 = {{flagsport|ESP}} [[Фудбалска репрезентација на Шпанија под 21 година|Шпанија 21]] | nationalyears3 = 2014 | nationalcaps3 = 1 | nationalgoals3 = 0 | nationalteam3 = {{flagsport|ESP}} [[Фудбалска репрезентација на Шпанија|Шпанија]] }} '''Франсиско "Кико" Касиља Кортес''' — [[Шпанија|шпански]] [[фудбалер]], кој игра на позицијата [[Голман (фудбал)|голман]]. Кариерата ја започнал во [[ФК Реал Мадрид|Реал Мадрид]], но во почетокот служел само како играч на младинските екипи и подоцна на [[Реал Мадрид Кастиља|резервниот тим]]. Својата среќа ја пронашол во екипата на [[ФК Еспањол|Еспањол]], каде одиграл 126 натпревари во текот на шест сезони во [[Примера Дивисион (Шпанија)|Примера Дивисион]], пред да се врати во Реал Мадрид во 2015 година. Во улогата на втор голман зад [[Кејлор Навас]], Касиља поминал три сезони во Реал Мадрид, освојувајќи многу трофеи со клубот вклучително и три во [[УЕФА Лига на шампиони|Лигата на шампионите]]. Во подоцнежните години од кариерата, го чувал голот на [[ФК Лидс Јунајтед|Лидс Јунајтед]], [[ФК Елче|Елче]] и [[ФК Хетафе|Хетафе]]. Касиља има еден настап за [[Фудбалска репрезентација на Шпанија|шпанската репрезентација]], остварен во пријателски натпревар во 2014 година. == Клупска кариера == === Реал Мадрид === Роден во [[Алконера|Алковер]], [[Тарагона]], [[Каталонија]], Касиља не добивал доволно простор за игра во неговиот две-годишен престој во вториот тим на [[ФК Реал Мадрид|Реал Мадрид]], [[Реал Мадрид Кастиља]]. Во [[Сегунда Дивисион (Шпанија)|сезоната 2005-2006]], тој играл за Кастиља во втората дивизија по унапредувањето од Ц-тимот, но само како трет избор зад [[Жорди Кодина]] и [[Давид Кобењо]].<ref name=VAVEL>{{cite web|url=https://www.vavel.com/es/futbol/2017/10/02/real-madrid/833674-felicidades-kiko.html|title=¡Felicidades, Kiko!|trans-title=Happy birthday, Kiko!|publisher=[[Vavel]]|first=Christian|last=Lancho|language=es|date=2 October 2017|access-date=17 January 2019}}</ref> По само четири настапи со Касиља се очекувало да добие повеќе можности, по заминувањето на првиот избор Кобењо. Меѓутоа, Кодина станал стартер, а [[Антонио Адан]] млад унапреден колега, резерва, а Касиља ја завршил сезоната играјќи само во последниот натпревар од сезоната, по кој клубот испаднал во понизок ранг.<ref>{{cite web|url=https://www.vavel.com/es/futbol/2013/11/26/real-madrid/305872.html|title=La última plantilla que descendió con el Castilla. ¿Qué fue de ellos?|trans-title=The last squad to be relegated with Castilla. What happened to them?|publisher=Vavel|first=Miguel Ángel|last=Balderas|language=es|date=26 November 2013|access-date=20 January 2020}}</ref><ref name=VAVEL/> === Еспањол === [[Податотека:Kiko_Casilla.png|лево|мини|297x297пкс|Касиља во 2013]] Во август 2007, Касиља со слободен трансфер му се приклучил на [[ФК Еспањол|Еспањол]]. На 20 јануари 2008, го направил своето деби во [[Примера Дивисион (Шпанија)|Примера Дивисион]] во поразот со 2-1 на гостувањето кај [[ФК Реал Ваљадолид|Реал Ваљадолид]], влегувајќи како замена за повредениот [[Ињаки Лафуенте]], две минути по стартот на второто полувреме додека вообичаениот стартер [[Карлос Камени]] бил на репрезентативна должност со својата земја на [[Африкански куп на нации 2008|Африканскиот куп на нации]];<ref>{{cite news|url=http://www.marca.com/marcador/futbol/2007_08/primera/jornada_20/vad_esp/|title=Llorente tumba al Espanyol|trans-title=Llorente downs Espanyol|newspaper=[[Marca (newspaper)|Marca]]|first=Almudena|last=Rivera|language=es|date=20 January 2008|access-date=1 April 2014}}</ref><ref>{{cite news|url=http://archivo.marca.com/edicion/marca/futbol/1a_division/espanyol/es/desarrollo/1080468.html|title=La ausencia de Kameni y la lesión de Lafuente hacen debutar a Casilla|trans-title=Kameni's absence and Lafuente's injury enable Casilla's debut|newspaper=Marca|language=es|date=21 January 2008|access-date=6 May 2016}}</ref> тој месец се појавила вест и дека [[ФК Арсенал|Арсенал]] бил заинтересиран за ангажирање на услугите на младиот шпански голман.<ref>{{cite web|url=http://www.tribalfootball.com/article.php?id=71963|title=Arsenal interested in youngster|publisher=Tribal Football|date=2 January 2008|access-date=2 January 2008|url-status=dead|archive-url=https://web.archive.org/web/20080105051512/http://www.tribalfootball.com/article.php?id=71963|archive-date=5 January 2008}}</ref> Без можност да застане повторно на голот, поради конкуренцијата од Камени и новото засилување [[Кристијан Алварес (фудбалер 1985)|Кристијан Алварес]], Касиља му се приклучил на третолигашот [[ФК Кадис|Кадис]] на позајмица до крајот на сезоната 2008-2009.<ref>{{cite news|url=https://www.mundodeportivo.com/20080726/kiko-casilla-al-cadiz-fredson-al-goias_53507541286.html|title=Kiko Casilla, al Cádiz; Fredson, al Goias|trans-title=Casilla, to Cádiz; Fredson, to Goiás|newspaper=[[Mundo Deportivo]]|language=es|date=26 July 2008|access-date=14 January 2019}}</ref> Позајмицата била продолжен и за следната сезона, откако андалусијците се вратиле во втората дивизија, и тој повторно бранел во поголемиот дел од сезоната, но тимот на крајот испаднал.<ref>{{cite web|url=https://www.lavozdigital.es/deportes/cadizcf/noticias/cadiz-cf/como-recibira-carranza-a-kiko-casilla.html|title=¿Cómo recibirá Carranza a Kiko Casilla?|trans-title=How will the Carranza welcome Kiko Casilla?|publisher=La Voz Digital|first=Alfonso|last=Carbonell|language=es|date=2 December 2015|access-date=14 January 2019}}</ref> Касиља сè уште седел на клупата на првиот натпревар на Еспањол во 2010-11, но на 31 август 2010 повторно бил пратен на позајмица во клубот од втората дивизија [[ФК Картагена|Картахена]].<ref>{{cite news|url=http://www.marca.com/2010/09/01/futbol/equipos/cartagena/1283296082.html|title=Casilla jugará en el Cartagena una temporada|trans-title=Casilla will play with Cartagena one season|newspaper=Marca|language=es|date=1 September 2010|access-date=5 June 2013}}</ref> По завршувањето на сезоната, тој се вратил во Еспањол, каде водел борба за статусот прв избор со Алварес.<ref>{{cite news|url=http://www.marca.com/2012/07/24/futbol/equipos/espanyol/1343135054.html|title=Casilla: "La competencia con Cristian Álvarez es bonita"|trans-title=Casilla: "The competition with Cristian Álvarez is a beautiful thing"|newspaper=Marca|language=es|date=24 July 2012|access-date=5 June 2013}}</ref> Откако Аргентинецот си заминал, Касиља станал неприкосновен стартер. На 1 февруари 2015, тој бил исклучен за време на натпреварот против [[ФК Севиља|Севиља]] бранејќи го шутот на [[Јаго Аспас]] со раце надвор од шеснаесеттникот, а неговата замена [[Пау Лопес]] не можел да го спречи поразот од 3-2.<ref>{{cite web|url=http://www.foxsports.com/soccer/story/sevilla-3-espanyol-2-iago-aspas-winner-short-handed-espanyol-la-liga-sunday-scores-020115|title=Iago Aspas' late winner gives Sevilla vengeful win against Espanyol|publisher=[[Fox Sports]]|date=1 February 2015|access-date=1 February 2015}}</ref> ===Враќање во Реал Мадрид=== На 17 јули 2015, Касиља се вратил во Реал Мадрид, потпишувајќи пет годишен договор откако клубот на Еспањол му платил 6 милиони евра.<ref>{{cite web|url=http://www.realmadrid.com/en/news/2015/07/official-announcement-kiko-casilla|title=Official announcement: Kiko Casilla|publisher=Real Madrid CF|date=17 July 2015|access-date=17 July 2015}}</ref> Своето деби во официјален натпревар го направил на 31 октомври, во победата со 3–1 над [[УД Лас Палмас]].<ref>{{cite web|url=http://www.laliga.es/noticias/el-real-madrid-se-aferra-al-liderato-y-sigue-invicto|title=El Real Madrid se aferra al liderato y sigue invicto|trans-title=Real Madrid cling on to first place and are still undefeated|publisher=[[La Liga]]|language=es|date=31 October 2015|access-date=31 October 2015}}</ref> Во првата сезона, Касиља бил резерва на [[Кејлор Навас]],<ref>{{cite news|url=https://www.marca.com/2015/12/04/futbol/equipos/real_madrid/1449219675.html|title='Sanción' para Kiko Casilla|trans-title=‘Sanction’ for Kiko Casilla|newspaper=Marca|first=David|last=G. Medina|language=es|date=4 December 2015|access-date=8 January 2019}}</ref> појавувајќи се само во седум натпревари од сите натпреварувања. Меѓу нив, биле и двата настапи во [[УЕФА Лига на шампиони 2015/16|Лигата на шампионите]],<ref>{{cite web|url=http://www.uefa.com/uefachampionsleague/season=2016/matches/round=2000634/match=2015738/index.html|title=Ronaldo-inspired Madrid hold off Shakhtar|publisher=UEFA|date=25 November 2015|access-date=30 May 2016}}</ref><ref>{{cite web|url=http://www.uefa.com/uefachampionsleague/season=2016/matches/round=2000634/match=2015746/postmatch/report/index.html|title=Ronaldo rampant as Madrid put eight past Malmö|publisher=UEFA|date=8 December 2015|access-date=30 May 2016}}</ref> каде Реал триумфирале.<ref name=CL>{{cite web|url=http://www.uefa.com/uefachampionsleague/season=2016/matches/round=2000638/match=2015789/postmatch/report/index.html|title=Spot-on Real Madrid defeat Atlético in final again|publisher=UEFA|date=28 May 2016|access-date=29 May 2016}}</ref> На 9 август 2016, Касиља бил на голот како замена за повредниот Навас во победата со 3-2 над [[ФК Севиља|Севиља]] во натпреварот од [[Суперкуп на УЕФА 2016|Суперкупот на УЕФА]] во [[Трондхејм]].<ref name=SC>{{cite web|url=http://www.espnfc.co.uk/report?gameId=450351|title=Dani Carvajal's late goal in ET helps Real Madrid win UEFA Super Cup|publisher=[[ESPN FC]]|date=9 August 2016|access-date=9 August 2016}}</ref> Тој успеал повеќе да придонесе за успесите на клубот во својата [[ФК Реал Мадрид сезона 2016-2017|втора година]], во која ''кралевите'' го освоиле [[Примера Дивисион (Шпанија)|националното првенство]] по пет години чекање;<ref>{{cite web|url=http://www.laliga.es/noticias/real-madrid-campeon-de-laliga-santander-2016-17|title=El Real Madrid, campeón de LaLiga Santander 2016/17|trans-title=Real Madrid, LaLiga Santander champions 2016/17|publisher=La Liga|language=es|date=21 May 2017|access-date=22 May 2017}}</ref><ref>{{cite web|url=https://www.bbc.com/sport/football/39926301|title=Malaga 0–2 Real Madrid|publisher=[[BBC Sport]]|date=21 May 2017|access-date=22 May 2017}}</ref> неговиот единствен настап во [[УЕФА Лига на шампиони 2016/17|Лигата на шампионите]], во сезоната во која ја одбраниле титулата, бил во победата со 2-1 над [[ФК Спортинг Лисабон|Спортинг Лисабон]] во групната фаза.<ref>{{cite web|url=https://www.rtp.pt/noticias/liga-dos-campeoes/real-madrid-2-1-sporting_e947220|title=Real Madrid 2–1 Sporting|publisher=[[Rádio e Televisão de Portugal]]|language=pt|date=14 September 2016|access-date=6 June 2017}}</ref> Касиља забележал два настапи во [[УЕФА Лига на шампиони 2017/18|Лигата на шампионите]]<ref>{{cite web|url=https://www.rcnradio.com/deportes/asi-llegan-las-plantillas-de-real-madrid-y-liverpool-la-final-de-la-champions|title=Así llegan Real Madrid y Liverpool a la final de la Champions|trans-title=That is how Real Madrid and Liverpool arrive to the Champions final|publisher=[[RCN Radio]]|language=es|date=25 May 2018|access-date=29 May 2018}}</ref> и 17 вкупно во сите натпреварувања<ref>{{cite web|url=https://www.elespanol.com/elbernabeu/futbol/20180826/casilla-rechazo-auxerre-quedarse-espana/333217176_0.html|title=Casilla rechazó al Auxerre para quedarse en España|trans-title=Casilla rejected Auxerre to stay in Spain|publisher=El Español|first=Ángela|last=Castañeda|language=es|date=26 August 2018|access-date=17 January 2019}}</ref> за време на [[ФК Реал Мадрид сезона 2017–2018|сезоната 2017–2018]], кога Мадрид ја освоиле својата трета последователна и 13-та севкупна титула во најсилното европско клупско натпреварување.<ref name=CL3>{{cite web|url=http://www.uefa.com/uefachampionsleague/season=2018/matches/round=2000885/match=2021711/postmatch/report/index.html|title=Madrid beat Liverpool to complete hat-trick|publisher=UEFA|date=26 May 2018|access-date=28 May 2018}}</ref> Следната сезона, по доаѓањето на [[Тибо Куртоа]] од [[ФК Челси|Челси]] во текот на летото, тој дополнително бил деградиран во хиерархијата, станувајќи трет голман.<ref>{{cite news|url=https://www.marca.com/en/football/real-madrid/2018/08/30/5b87e14f22601d11458b465c.html|title=Zidane returns to Castilla while Casilla remains as third choice|newspaper=Marca|first1=Patricia|last1=Terroba|first2=Conor|last2=Clancy|date=30 August 2018|access-date=8 January 2019}}</ref> ===Лидс Јунајтед=== На 17 јануари 2019, 32-годишниот Касиља ја напуштил Шпанија за првпат во својата кариера и заминал во странство потпишувајќи четиригодишен договор со англискиот [[ФК Лидс Јунајтед|Лидс Јунајтед]], членот на [[Фудбалска лига на Англија Чемпионшип|Чемпионшип]] дивизијата.<ref>{{cite web|url=https://www.leedsunited.com/news/team-news/24407/leeds-united-sign-kiko-casilla|title=Leeds United sign Kiko Casilla|publisher=Leeds United F.C|date=17 January 2019|access-date=17 January 2019}}</ref><ref>{{cite web|url=https://www.realmadrid.com/en/news/2019/01/official-announcement-casilla|title=Official announcement: Casilla|publisher=Real Madrid CF|date=17 January 2019|access-date=17 January 2019}}</ref> Дебитирал на голот на Лидс девет дена подоцна, во победата со 2–1 на гостувањето кај [[ФК Ротерам Јунајтед|Ротерам Јунајтед]].<ref>{{cite news|url=https://www.yorkshireeveningpost.co.uk/sport/football/leeds-united/rotherham-united-1-leeds-united-2-talking-points-mateusz-klich-is-scoring-goals-kiko-casilla-stars-as-whites-left-concerned-over-pablo-hernandez-1-9559837|title=Rotherham United 1 Leeds United 2 – talking points: Mateusz Klich is scoring goals, Kiko Casilla stars as Whites left concerned over Pablo Hernandez|newspaper=[[Yorkshire Evening Post]]|first=Phil|last=Hay|date=27 January 2019|access-date=27 January 2019}}</ref> Во септември 2019 година, Касиља бил обвинет за [[Расизам|расистички напад]] врз напаѓачот на [[ФК Чарлтон Атлетик|Чарлтон Атлетик]], [[Џонатан Леко]], во натпревар помеѓу двата клуба.<ref>{{cite web|url=https://www.bbc.co.uk/sport/football/49895031|title=Charlton v Leeds: Football Association investigates claim of racial discrimination|publisher=BBC Sport|date=1 October 2019|access-date=2 October 2019}}</ref> Тој бил обвинет од [[Фудбалска асоцијација на Англија|ФА]], но останал достапен за избор во текот на истрагата.<ref>{{cite web|url=https://www.leedsunited.com/news/team-news/25747/club-statement-kiko-casilla|title=Club statement: Kiko Casilla|publisher=Leeds United F.C.|date=4 November 2019|access-date=5 November 2019}}</ref> На 28 февруари 2020 година, тој добил суспензија од осум натпревари и парична казна од 60.000 фунти откако бил прогласен за виновен.<ref>{{cite web|url=https://www.bbc.co.uk/sport/football/51628153|title=Leeds goalkeeper gets eight-match ban for racism|publisher=BBC Sport|date=28 February 2020|access-date=28 February 2020}}</ref> Сезоната 2019-2020, за Касиља и Лидс Јунајтед завршила успешно откако клубот успеал да избори промоција во [[Премиер лига на Англија|Премиер лигата]], враќајќи се таму после 16 години отсуство, а голманот придонел за тоа со 17 настапи во Чемпионшип во текот на сезоната. Касиља го одиграл својот прв натпревар во [[Премиер лига на Англија 2020-2021|Премиер лигата]] на 16 јануари 2021 година, во поразот на домашен терен со 0–1 од [[ФК Брајтон енд Хоув Албион|Брајтон енд Хоув Албион]].<ref>{{cite web|url=https://www.bbc.co.uk/sport/football/55598708|title=Leeds 0–1 Brighton: Neal Maupay's goal ends Seagulls' winless league run|publisher=BBC Sport|first=Jonathan|last=Jurejko|date=16 January 2021|access-date=16 January 2021}}</ref> Во текот на [[ФК Лидс Јунајтед сезона 2020-2021|целата сезона]], тој бил втор избор зад младиот французин [[Илан Мелје]].<ref>{{cite web|url=https://www.leeds-live.co.uk/sport/leeds-united/leeds-united-meslier-record-hart-20467614|title=Leeds United goalkeeper Illan Meslier breaks Joe Hart's 13-year Premier League record|publisher=Leeds Live|first=Joe|last=Donnohue|date=26 April 2021|access-date=1 May 2021}}</ref> На 12 јули 2021 година, Касиља бил позајмен на [[ФК Елче|Елче]] за следната [[Примера Дивисион (Шпанија) 2021–2022|сезона во највисоката шпанската дивизија]].<ref>{{cite web|url=https://www.leedsunited.com/news/team-news/28344/kiko-casilla-makes-elche-loan-move|title=Kiko Casilla makes Elche loan move|publisher=Leeds United F.C.|date=12 July 2021|access-date=12 July 2021}}</ref> Првично тој бил стартер, но подоцна го загубил местото од [[Едгар Бадија]].<ref>{{cite news|url=https://www.elespanol.com/alicante/deporte/elche-cf/20211209/badia-siempre-mantenido-confianza-mismo/633437637_0.html|title=Badía: "Siempre he mantenido la confianza en mí mismo"|trans-title=Badía: "I never lost confidence in myself"|newspaper=[[El Español]]|first=Pablo|last=Verdú|language=es|date=9 December 2021|access-date=21 April 2022}}</ref> Договорот на Касиља со Лидс бил раскинат со взаемна согласност на 31 јули 2022 година.<ref>{{cite web|url=https://www.teamtalk.com/leeds-united/leeds-say-goodbye-to-kiko-casilla-with-brief-statement-as-decks-are-cleared-for-popular-replacement|title=Leeds say goodbye to Kiko Casilla with brief statement as decks are cleared for popular replacement|publisher=[[365 Media Group#TEAMtalk|TEAMtalk]]|first=James|last=Marshment|date=31 July 2022|access-date=31 July 2022}}</ref> ===Хетафе=== На 10 август 2022 година, Касиља му се приклучил на [[ФК Хетафе|Хетафе]], потпишувајќи едногодишен договор;<ref>{{cite web|url=https://getafecf.com/Noticia/tabid/137/Article/8412/Comunicado-Oficial-Kiko-Casilla.aspx|title=Comunicado oficial {{!}} Kiko Casilla|trans-title=Official announcement {{!}} Kiko Casilla|publisher=Getafe CF|language=es|date=10 August 2022|access-date=10 August 2022}}</ref> по завршувањето на сезоната го напуштил клубот играјќи само два натпревари и двата во Купот на Шпанија. == Репрезентативна кариера == Касиља ја претставувал младата шпанска репрезентација [[Фудбалска репрезентација на Шпанија под 21 година|под 21 година]], играјќи 29 минути во поразот со 2–0 во [[Пријателски натпревар|пријателски натпревар]] од [[Фудбалска репрезентација на Франција под 21 година|Франција]] во [[Бенидорм]]. На 29 август 2014, Касиља бил повикан од селекторот на [[Фудбалска репрезентација на Шпанија|сениорскатa репрезентација]], [[Висенте дел Боске]], во составот од 23 играчи за септемвриските натпревари против [[Фудбалска репрезентација на Франција|Франција]] и [[Фудбалска репрезентација на Македонија|Македонија]], како трет избор зад [[Икер Касиљас]] и [[Давид де Хеја]].<ref>{{cite web|url=http://www.sefutbol.com/en/these-are-players-called-matches-against-france-and-macedonia|title=These are the players called up for the matches against France and Macedonia|publisher=Royal Spanish Football Federation|date=29 August 2014|access-date=29 August 2014|archive-url=https://web.archive.org/web/20140831194953/http://www.sefutbol.com/en/these-are-players-called-matches-against-france-and-macedonia|archive-date=31 August 2014|url-status=dead}}</ref> Тој го направил своето деби на 18 ноември, заменувајќи го Касиљас во последните 14 минути во пријателскиот натпревар против [[Фудбалска репрезентација на Германија|Германија]] во [[Виго]].<ref>{{cite news|url=http://www.marca.com/eventos/marcador/futbol/2014_15/amistosos_seleccion/5/spa_ale/|title=Experimento pasado por agua|trans-title=Soggy experiment|newspaper=Marca|first=Delfín|last=Melero|language=es|date=18 November 2014|access-date=19 November 2014}}</ref> === Хронологија на репрезентативните настапи === {{Репрезентативни настапи|ESP}} {{Cronopar|18-11-2014|Виго|ESP|0|1|DEU|-1|Пријателска|13={{subon|77}}}} {{Cronofin|1|-1}} == Клупска статистика == === Клупска статистика === ''Статистиката е ажурирана на 16 ноември 2024.'' {| class="wikitable" style="font-size:90%;width:99%;text-align:center;" |- ! rowspan="2" | Сезона ! rowspan="2" | Клуб ! colspan="3" | Првенство ! colspan="3" | Национален куп ! colspan="3" | Континентален куп ! colspan="3" | Останати купови ! colspan="2" | Вкупно |- ! Лига ! Наст ! Гол ! Лига ! Наст ! Гол ! Лига ! Наст ! Гол ! Лига ! Наст ! Гол ! Наст ! Гол |- || [[ФК Еспањол сезона 2007-2008|2007-2008]] || {{flagsport|ESP}} [[ФК Еспањол|Еспањол]] || [[Примера Дивисон (Шпанија) 2007-2008|ПД]] || 4 || -4 || [[Фудбалски куп на Шпанија 2007-2008|КШ]] || 0 || 0 || - || - || - || - || - || - || 4 || -4 |- || [[ФК Кадис сезона 2008-2009|2008-2009]] || rowspan=2|{{flagsport|ESP}} [[ФК Кадис|Кадис]] || [[Сегунда Дивисион Б 2008-2009|СДБ]] || 35+2<ref name=off>Плејоф.</ref> || -40 + 0 || [[Фудбалски куп на Шпанија 2008-2009|КШ]] || - || - || - || - || - || - || - || - || 37 || -40 |- || [[ФК Кадис сезона 2009-2010|2009-2010]] || [[Сегунда Дивисион (Шпанија) 2009-2010|СД]] || 31 || -48 || [[Фудбалски куп на Шпанија 2009-2010|КШ]] || 0 || 0 || - || - || - || - || - || - || 31 || -48 |- !colspan="3"|Вкупно Кадис|| 66+2 || -88 + 0 || || 0 || 0 || || - || - || || - || - || 68 || -88 |- | [[ФК Картехена сезона 2010-2011|2010-2011]] || {{flagsport|ESP}} [[ФК Картахена|Картахена]] || [[Сегунда Дивисион (Шпанија) 2010-2011|СД]] || 35 || -49 || [[Фудбалски куп на Шпанија 2010-2011|КШ]] || 0 || 0 || - || - || - || - || - || - || 35 || -49 |- | [[ФК Еспањол сезона 2011-2012|2011-2012]] || rowspan=4|{{flagsport|ESP}} [[ФК Еспањол|Еспањол]] || [[Примера Дивисион (Шпанија) 2011-2012|ПД]] || 16 || -22 || [[Фудбалски куп на Шпанија 2011-2012|КШ]] || 5 || -6 || - || - || - || - || - || - || 21 || -28 |- | [[ФК Еспањол сезона 2012-2013|2012-2013]] || [[Примера Дивисион (Шпанија) 2012-2013|ПД]] || 21 || -24 || [[Фудбалски куп на Шпанија 2012-2013|КШ]] || 2 || -6 || - || - || - || - || - || - || 23 || -30 |- | [[ФК Еспањол сезона 2013-2014|2013-2014]] || [[Примера Дивисион (Шпанија) 2013-2014|ПД]] || 37 || -47 || [[Фудбалски куп на Шпанија 2013-2014|КШ]] || 4 || -4 || - || - || - || - || - || - || 41 || -51 |- | [[ФК Еспањол сезона 2014-2015|2014-2015]] || [[Примера Дивисион (Шпанија) 2014-2015|ПД]] || 37 || -48 || [[Фудбалски куп на Шпанија 2014-2015|КШ]] || 0 || 0 || - || - || - || - || - || - || 37 || -48 |- !colspan="3"|Вкупно Еспањол|| 115 || -145 || || 11 || -16 || || - || - || || - || - || 126 || -161 |- | [[ФК Реал Мадрид сезона 2015-2016|2015-2016]] || rowspan="4" |{{flagsport|ESP}} [[ФК Реал Мадрид|Реал Мадрид]] || [[Примера Дивисион (Шпанија) 2015-2016|ПД]] || 4 || -6 || [[Фудбалски куп на Шпанија 2015-2016|КШ]] || 1 || -1 || [[УЕФА Лига на шампиони 2015-2016|ЛШ]] || 2 || -3 || - || - || - || 7 || -10 |- | [[ФК Реал Мадрид сезона 2016-2017|2016-2017]] || [[Примера Дивисион (Шпанија) 2016-2017|ПД]] || 11 || -10 || [[Фудбалски куп на Шпанија 2016-2017|КШ]] || 6 || -9 || [[УЕФА Лига на шампиони 2016-2017|ЛШ]] || 1 || -1 || [[Суперкуп на УЕФА 2016|СУ]]+[[Светско клупско првенство во фудбал 2016|Скп]] || 1+0 || -2 || 19 || -22 |- |[[ФК Реал Мадрид сезона 2017-2018|2017-2018]] || [[Примера Дивисион (Шпанија) 2017-2018|ПД]] || 10 || -11 || [[Фудбалски куп на Шпанија 2017-2018|КШ]] || 5 || -4 || [[УЕФА Лига на шампиони 2017-2018|ЛШ]] || 2 || -3 ||[[Суперкуп на УЕФА 2016|СУ]]+[[Суперкуп на Шпанија 2017|СШ]]+[[Светско клупско првенство во фудбал 2016|Скп]] || 0 || 0 || 17 || -18 |- | [[ФК Реал Мадрид сезона 2018-2019|2018-јан. 2019]] || [[Примера Дивисион (Шпанија) 2018-2019|ПД]] || 0 || 0 ||[[Фудбалски куп на Шпанија 2018-2019|КШ]] || 0 || 0 || [[УЕФА Лига на шампиони 2018-2019|ЛШ]] || 0 || 0 || [[Суперкуп на УЕФА 2018|СУ]]+[[Светско клупско првенство во фудбал 2018|Скп]] || 0 || 0 || 0 || 0 |- ! colspan="3" |Вкупно Реал Мадрид || 25 || -27 || || 12 || -14 || || 5 || -7 || || 1 || -2 || 43 || -50 |- | [[ФК Лидс Јунајтед сезона 2018-2019|јан.-јун. 2019]] || rowspan=3|{{flagsport|ENG}} [[ФК Лидс Јунајтед|Лидс Јунајтед]] || [[Фудбалска лига на Англија Чемпионшип 2018-2019|ФЛЧ]] || 17+2 || -18 + -4 || [[ФА Куп 2018-2019|ФАКуп]]+[[Лига куп на Англија 2018-2019|ЛК]] || - || - || - || - || - || - || - || - || 19 || -22 |- | [[ФК Лидс Јунајтед сезона 2019-2020|2019-2020]] || [[Фудбалска лига на Англија Чемпионшип 2019-2020|ФЛЧ]] || 36 || -31 || [[ФА Куп 2019-2020|ФАКуп]]+[[Лига куп на Англија 2019-2020|ЛК]] || 0+2 || -2 || - || - || - || - || - || - || 38 || -33 |- | [[ФК Лидс Јунајтед сезона 2020-2021|2020-2021]] || [[Премиер лига на Англија 2020-2021|ПЛ]] || 3 || -2 || [[ФА Куп 2020-2021|ФАКуп]]+[[Лига куп на Англија 2020-2021|ЛК]] || 1+1 || -3+ -1 || - || - || - || - || - || - || 5 || -6 |- ! colspan="3" |Вкупно Лидс Јунајтед || 56+2 || -51 + -4 || || 4 || -6 || || - || - || || - || - || 62 || -61 |- || [[ФК Елче сезона 2021-2022|2021-2022]] || {{flagsport|ESP}} [[ФК Елче|Елче]] || [[Примера Дивисион (Шпанија) 2021-2022|ПД]] || 14 || -17 || [[Фудбалски куп на Шпанија 2021-2022|КШ]] || 2 || 0 || - || - || - || - || - || - || 16 || -17 |- || [[ФК Хетафе сезона 2022-2023|2022-2023]] || {{flagsport|ESP}} [[ФК Хетафе|Хетафе]] || [[Примера Дивисион (Шпанија) 2022-2023|ПД]] || 0 || 0 || [[Фудбалски куп на Шпанија 2022-2023|КШ]] || 2 || -5 || - || - || - || - || - || - || 2 || -5 |- ! colspan="3" |Вкупно во кариерата || 315 || -381 || || 31 || -41 || || 5 || -7 || || 1 || -2 || 352 || -431 |} == Титули == ===Клупски=== ====Реал Мадрид==== *'''{{Трофеј-Шпанија (Примера Дивисион)}} [[Примера Дивисион (Шпанија)|Примера Дивисион]]''' : 1 : 2016-2017 *'''{{Трофеј-Суперкуп на Шпанија}} [[Суперкуп на Шпанија]]''' : 2 : 2017<ref>{{наведени вести|url=http://www.telegraph.co.uk/football/2017/08/16/real-madrid-vs-barcelona-spanish-super-cup-live-score-updates/|title=Real Madrid 2 Barcelona 0 (5–1 on aggregate): Woeful Barca dismissed as Zinedine Zidane's unstoppable side win Super Cup|publisher=The Daily Telegraph|date=16 August 2017|accessdate=17 August 2017}}</ref> *'''{{Трофеј-Лига на шампиони}} [[УЕФА Лига на шампиони|Лига на шампиони]]''' : 1 : 2015-2016, 2016-2017, 2017-2018 *'''{{Трофеј-Суперкуп на Европа}} [[Суперкуп на УЕФА]]''' : 1 : 2016, 2017 *'''{{Трофеј-Светско клупско првенство}} [[Светско клупско првенство во фудбал|Светско клупско првенство]]''' : 1 : 2016, 2017,<ref>{{Наведена мрежна страница|url=https://www.theguardian.com/football/2017/dec/16/real-madrid-gremio-club-world-cup-cristiano-ronaldo|title=Cristiano Ronaldo free-kick fires Real Madrid to Club World Cup glory|publisher=[[The Guardian]]|date=16 December 2017|accessdate=18 December 2017}}</ref> 2018 ====Лидс Јунајтед==== *'''[[Фудбалска лига на Англија Чемпионшип]]''' : 1 : 2019-2020 == Наводи == {{наводи}} == Надворешни врски == {{рв|Kiko Casilla}} {{Порталкутија |right=yes |boxwidth=200px |marign=0px |name1=Биографија |image1=P vip.svg |name2=Фудбал |image2=Soccer ball.svg |name3=Шпанија |image3=Flag of Spain.svg }} *[https://int.soccerway.com/players/francisco-casilla-cortes/21473/ Кико Касиља на soccerway] *[https://www.transfermarkt.com/kiko-casilla/profil/spieler/27486 Кико Касиља на transfermarkt] *[https://www.espn.com/soccer/player/_/id/87703/kiko-casilla Кико Касиља на espn] *[https://www.whoscored.com/Players/23154/Show/Kiko-Casilla Кико Касиља на whoscored] {{ОСНОВНОПОДРЕДУВАЊЕ:Касиља, Кико}} [[Категорија:Родени во 1986 година]] [[Категорија:Живи луѓе]] [[Категорија:Шпански фудбалери]] [[Категорија:Фудбалски голмани]] [[Категорија:Фудбалери на ФК Реал Мадрид]] [[Категорија:Фудбалери на ФК Еспањол]] [[Категорија:Фудбалери на ФК Лидс Јунајтед]] [[Категорија:Фудбалери на ФК Хетафе]] c4873s6jwcqz1ac0tv0jsn0amuf7j2w 0 1196516 5380085 5312158 2025-06-14T14:41:39Z Иван Ж 57150 5380085 wikitext text/x-wiki {{Infobox football biography 3 | name = Кепа Арисабалага | image = [[File:Kepa Arrizabalaga 2021 (cropped).jpg|250px|]] | image_size = 240 | fullname = Кепа Арисабалага Ревуелта | birth_date = {{birth date and age|1994|10|3|df=y}} | birth_place = [[Ондароа]], Шпанија | nationality = {{flagsport|ESP}} [[Шпанија]] | height = {{height|m=1.89}} | position = [[голман]] | currentclub = {{Fb team Chelsea}} | clubnumber = 13 | youthyears1 = 2004–2012 | youthclubs1 = {{Fb team Athletic Bilbao}} | years1 = 2011–2013 | clubs1 = {{симбол2|600px Giallo e Nero (Strisce).png}} [[Клуб Депортиво Басконија|Басконија]] | caps1 = 31 | goals1 = 0 | years2 = 2012–2015 | clubs2 = {{симбол2|600px Bilbao.png}} [[Билбао Атлетик]] | caps2 = 50 | goals2 = 0 | years3 = 2015–2018 | clubs3 = {{Fb team Athletic Bilbao}} | caps3 = 39 | goals3 = 0 | years4 = 2015 | clubs4 = →{{Fb team Ponferradina}} | caps4 = 20 | goals4 = 0 | years5 = 2015–2016 | clubs5 = →{{Fb team Real Valladolid}} | caps5 = 39 | goals5 = 0 | years6 = 2018– | clubs6 = {{Fb team Chelsea}} | caps6 = 109 | goals6 = 0 | years7 = 2023–2024 | clubs7 = →{{Fb team Real Madrid}} | caps7 = 14 | goals7 = 0 | years8 = 2024– | clubs8 = →{{Fb team AFC Bournemouth}} | caps8 = 31 | goals8 = 0 | nationalyears1 = 2012 | nationalteam1 = {{flagsport|ESP}} [[Фудбалска репрезентација на Шпанија под 18|Шпанија под 18]] | nationalcaps1 = 2 | nationalgoals1 = 0 | nationalyears2 = 2012 | nationalteam2 = {{flagsport|ESP}} [[Фудбалска репрезентација на Шпанија под 19|Шпанија под 19]] | nationalcaps2 = 6 | nationalgoals2 = 0 | nationalyears3 = 2013–2017 | nationalteam3 = {{flagsport|ESP}} [[Фудбалска репрезентација на Шпанија под 21|Шпанија под 21]] | nationalcaps3 = 22 | nationalgoals3 = 0 | nationalyears4 = 2017– | nationalteam4 = {{flagsport|ESP}} [[Фудбалска репрезентација на Шпанија|Шпанија]] | nationalcaps4 = 2 | nationalgoals4 = 0 }} '''Кепа Арисабалага Ревуелта''' (роден на 3 октомври 1994 година, во [[Ондароа]]), познат и само како '''Кепа''',<ref>{{Наведена мрежна страница|url=http://www.sefutbol.com/convocados/kepa-arrizabalaga-0|title=Kepa Arrizabalaga|publisher=[[Royal Spanish Football Federation]]|language=es|accessdate=15 November 2017}}</ref> е [[шпански]] [[фудбал]]ер, [[Голман (фудбал)|голман]] на [[АФК Борнмут|Борнмут]], на заем од [[ФК Челси|Челси]]. Како играч основата ја стекнал во Атлетик Билбао, тој го одиграл својот прв професионален меч, на натпреварот помеѓу Понферадина и [[ФК Реал Ваљадолид|Реал Ваљадолид]], во шпанската втора лига. Аризабалага ја претставувал Шпанија на [[Светско првенство во фудбал 2018|Светското првенство 2018]] во [[Русија]]. == Клупска кариера == Роден е во Ондароа, [[Баскија]], Арисабалага се приклучил во малдите категории на Атлетик Билбао поставување во 2004 година, на возраст од десет години. Тој го направил своето деби во 2011 година, во третата дивизија. На 5 мај 2012, Арисабалага бил повикан во првиот тим на Атлетик Билбао во натпреварот за против Хетафе во [[Ла лига|Ла Лига]],<ref>{{Наведена мрежна страница|url=http://www.athletic-club.net/web/main.asp?a=0&b=1&c=2&d=1000&berria=12069&idi=2|title=Athletic Club-Getafe: Line-ups|date=5 May 2012|publisher=Athletic Bilbao|accessdate=11 December 2014}}</ref> но останал како неискористена замена во нерешениот натпервар на [[Сан Мамес (2013)|стадионот Сан Мамес]].<ref>{{Наведена мрежна страница|url=http://www.marca.com/marcador/futbol/2011_12/primera/jornada_37/ath_get/|title=Sin argumentos en la Catedral|date=5 May 2012|language=es|trans-title=No arguments at the Cathedral|accessdate=11 December 2014}}</ref> Тој исто така бил повикан во пред-сезонските натпревари во јули, а на 23 септември, исто така, бил замена во натпреварот, против [[ФК Малага|Малага]].<ref>{{Наведена мрежна страница|url=http://www.marca.com/eventos/marcador/futbol/2012_13/primera/jornada_5/ath_mga/|title=Europa les pesa|date=23 September 2012|language=es|trans-title=Europe weighs on them|accessdate=11 December 2014}}</ref> Арисабалага беше промовиран во резервите на тимот во јануари 2013 година, за да го покрие повредениот [[Јон Андер Серантес]].<ref>{{Наведена мрежна страница|url=http://bizkaia.eldesmarque.com/athletic-club/33979-en-lezama-apuestan-fuerte-por-kepa-arrizabalaba|title=En Lezama apuestan fuerte por Kepa Arrizabalaga|date=9 January 2013|publisher=El Desmarque|language=es|trans-title=Lezama bets high on Kepa Arrizabalaga|accessdate=11 December 2014|archive-date=2017-12-06|archive-url=https://web.archive.org/web/20171206005921/http://bizkaia.eldesmarque.com/athletic-club/33979-en-lezama-apuestan-fuerte-por-kepa-arrizabalaba|url-status=dead}}</ref> Дебитирал за Б екипата на 16 февруари 2013, одржувајќи чист лист во победата од 1-0 над УД Логронес во Сегунда дивизија Б.<ref>{{Наведена мрежна страница|url=http://xn--uniondeportivalogroes-ubc.com/index.php/8-destacados/131-bilbao-athletic-1-0-union-deportiva-logrones|title=Bilbao Athletic 1–0 Unión Deportiva Logroñés|date=16 February 2013|publisher=UD Logroñés|language=es|accessdate=11 December 2014|archive-date=2013-02-20|archive-url=https://web.archive.org/web/20130220093902/http://xn--uniondeportivalogroes-ubc.com/index.php/8-destacados/131-bilbao-athletic-1-0-union-deportiva-logrones|url-status=dead}}</ref> На 3 март, тој добил црвен картон во победата со 3-1 над [[ФК Аморебиета|Аморебиета]], заедно со неговиот колега [[Јон Гарсија]];<ref>{{Наведени вести|url=http://bizkaia.eldesmarque.com/athletic-club/noticias/34732-el-bilbao-athletic-amenaza-el-liderato-del-alaves|title=El Bilbao Athletic amenaza el liderato del Alavés|date=4 March 2013|access-date=29 November 2015|publisher=El Desmarque|language=es|trans-title=Bilbao Athletic threaten Alavés' lead|archive-date=2015-12-08|archive-url=https://web.archive.org/web/20151208055810/http://bizkaia.eldesmarque.com/athletic-club/noticias/34732-el-bilbao-athletic-amenaza-el-liderato-del-alaves|url-status=dead}}</ref> во април тој претрпел повреда на препоните, која го оддалечила од теренот до септември.<ref>{{Наведена мрежна страница|url=http://bizkaia.eldesmarque.com/athletic-club/37480-Kepa-Arrizabalaga-reaparece-casi-seis-meses-despu%C3%A9s-en-el-Bilbao-Athletic|title=Kepa Arrizabalaga reaparece casi seis meses después en el Bilbao Athletic|date=29 September 2013|publisher=El Desmarque|language=es|trans-title=Kepa Arrizabalaga reappears after nearly six months in Bilbao Athletic|accessdate=11 December 2014|archive-date=2017-12-16|archive-url=https://web.archive.org/web/20171216091047/http://bizkaia.eldesmarque.com/athletic-club/37480-Kepa-Arrizabalaga-reaparece-casi-seis-meses-despu%C3%A9s-en-el-Bilbao-Athletic|url-status=dead}}</ref> Арисабалага редовно настапувал за Б тимот, а по неговото враќање, тој ја скршил десната рака во јануари 2014 година,<ref>{{Наведена мрежна страница|url=http://www.athletic-club.net/web/main.asp?a=0&b=1&c=2&d=1000&berria=13915&idi=2|title=Kepa Arrizabalaga’s injury|date=22 January 2014|publisher=Athletic Bilbao|accessdate=11 December 2014}}</ref> при што бил надвор од теренот еден месец. На 11 март, Хетафе поднел барање за негова позајмица, главно како замена за повредениот [[Мигел Анхел Моја]],<ref>{{Наведена мрежна страница|url=http://www.aupaathletic.com/noticias/noticias-ver.asp?id=11023|title=El Getafe pide la cesión de Kepa Arrizabalaga|date=11 March 2014|publisher=Aupa Athletic|language=es|trans-title=Getafe ask for Kepa Arrizabalaga's loan|accessdate=11 December 2014}}</ref>, но тоа било одбиено еден ден подоцна.<ref>{{Наведена мрежна страница|url=http://athletic.elcorreo.com/noticias/2014-03-12/athletic-rechaza-ceder-hasta-20140312.html|title=El Athletic rechaza ceder hasta final de Liga al portero Kepa al Getafe|date=12 March 2014|language=es|trans-title=Athletic reject loaning goalkeeper Kepa to Getafe until the end of the League|accessdate=11 December 2014|archive-date=2015-01-14|archive-url=https://web.archive.org/web/20150114081242/http://athletic.elcorreo.com/noticias/2014-03-12/athletic-rechaza-ceder-hasta-20140312.html|url-status=dead}}</ref> На 5 јануари 2015 година, Арисабалага бил позајмен на клубот од [[Сегунда Дивисион (Шпанија)|Сегунда Дивисион]], [[ФК Понферадина|Понферадина]].<ref>{{cite web|url=http://www.sdponferradina.com/-/mi|title=Kepa Arrizabalaga se incorpora a la Ponferradina|trans-title=Kepa Arrizabalaga added to Ponferradina|publisher=SD Ponferradina|language=es|date=5 January 2015|access-date=5 January 2015|url-status=dead|archive-url=https://web.archive.org/web/20150109172714/http://www.sdponferradina.com/-/mi|archive-date=9 January 2015}}</ref> Своето деби го направил во ремито 1–1 на домашен терен против [[ФК Расинг Сантандер|Расинг Сантандер]].<ref>{{cite news|url=http://www.marca.com/2015/01/11/futbol/2adivision/1421014655.html|title=El Racing encontró justo premio a su trabajo en el último minuto|trans-title=Racing's work paid off in the last minute|newspaper=Marca|location=Spain|language=es|date=11 January 2015|access-date=14 January 2015|archive-date=10 August 2018|archive-url=https://web.archive.org/web/20180810072631/http://www.marca.com/2015/01/11/futbol/2adivision/1421014655.html|url-status=live}}</ref> На 20 јули 2015 година, Арисабалага се преселил во [[ФК Реал Ваљадолид|Реал Ваљадолид]], исто така во второто ниво, на заем до крајот на [[Сегунда Дивисион (Шпанија) 2015–2016|сезоната]].<ref>{{cite web|url=http://www.realvalladolid.es/noticias/actualidad/20072015/Kepa-cierra-la-porteria-del-Pucela/|title=Kepa cierra la portería del Pucela|trans-title=Kepa shuts down goal of Pucela|publisher=Real Valladolid|language=es|date=20 July 2015|access-date=20 July 2015|archive-date=28 June 2019|archive-url=https://web.archive.org/web/20190628202959/http://www.realvalladolid.es/noticias/actualidad/20072015/Kepa-cierra-la-porteria-del-Pucela/|url-status=live}}</ref> Тој го одиграл својот прв натпревар на 22 август, во поразот со 0–1 од [[ФК Кордоба|Кордоба]],<ref>{{cite news|url=http://www.marca.com/2015/08/23/futbol/equipos/cordoba/1440284201.html|title=Fidel resuelve en un gran partido del Córdoba|trans-title=Fidel the decider in a great Córdoba match|newspaper=Marca|location=Spain|first=Alberto|last=Laz|language=es|date=23 August 2015|access-date=7 September 2015|archive-date=15 August 2018|archive-url=https://web.archive.org/web/20180815164116/http://www.marca.com/2015/08/23/futbol/equipos/cordoba/1440284201.html|url-status=live}}</ref> и пропуштил само три натпревари во сезоната во која неговиот тим завршил на 16-тото место.<ref>{{cite news|url=http://www.diariodevalladolid.es/noticias/deportes/kepa-traera-dinero-zorrilla_125966.html|title=Kepa traerá dinero a Zorrilla|trans-title=Kepa will bring money to Zorrilla|newspaper=Diario de Valladolid|language=es|date=8 August 2018|access-date=9 January 2019|archive-date=9 January 2019|archive-url=https://web.archive.org/web/20190109205400/http://www.diariodevalladolid.es/noticias/deportes/kepa-traera-dinero-zorrilla_125966.html|url-status=live}}</ref> По враќањето од позајмица, Арисабалага бил вклучен во првиот тим на Атлетик, првично како трет избор зад [[Горка Ираисос]] и [[Јаго Херерин]]. Тој го направил своето деби во првата лига на 11 септември 2016 година, започнувајќи во победата со 1–0 на гостински терен над [[ФК Депортиво Ла Коруња|Депортиво Ла Коруња]].<ref>{{cite news|url=http://www.marca.com/eventos/marcador/futbol/2016_17/la-liga/jornada_3/dep_ath/|title=Raúl García exhibe su pegada|trans-title=Raúl García shows his power|newspaper=Marca|location=Spain|first=Jaime|last=Rincón|language=es|date=11 September 2016|access-date=18 September 2016|archive-date=27 March 2019|archive-url=https://web.archive.org/web/20190327023118/https://www.marca.com/eventos/marcador/futbol/2016_17/la-liga/jornada_3/dep_ath/|url-status=live}}</ref> На 22 јануари 2018 година, по големите шпекулации за трансфер кои го поврзувале со [[ФК Реал Мадрид|Реал Мадрид]], Арисабалага го обновил договорот - што требало да му истече истиот јуни - до 2025 година.<ref>{{cite web|url=http://www.skysports.com/football/news/11848/11218301/kepa-arrizabalaga-ends-real-madrid-speculation-by-signing-athletic-bilbao-deal|title=Kepa Arrizabalaga ends Real Madrid speculation by signing Athletic Bilbao deal|website=Sky Sports|date=22 January 2018|access-date=23 January 2018|archive-date=6 September 2018|archive-url=https://web.archive.org/web/20180906095140/http://www.skysports.com/football/news/11848/11218301/kepa-arrizabalaga-ends-real-madrid-speculation-by-signing-athletic-bilbao-deal|url-status=live}}</ref> На 8 август 2018 година, тој се преселил во {{Fb team (N) Chelsea}},<ref>{{cite web |url=https://www.chelseafc.com/en/news/2018/8/8/kepa-arrives-at-chelsea |title=Kepa arrives at Chelsea |language=en |date=8 август 2018|access-date=7 декември 2018}}</ref><ref name=":0">{{Cite web |url=https://www.tuttomercatoweb.com/europa/ufficiale-chelsea-ecco-il-post-courtois-arriva-kepa-arrizabalaga-1143944 |title=UFFICIALE: Chelsea, ecco il post-Courtois: arriva Kepa Arrizabalaga - TUTTOmercatoWEB.com |access-date=3 март 2019}}</ref> по исплатата на ослободителната клаузула од 80 милиони евра утврдена во неговиот договор со Атлетик Билбао.<ref>{{cite web |url=https://www.athletic-club.eus/en/news/19263/kepa-pays-the-termination-clause.html|title=KEPA pays the termination clause |language=en |date=8 август 2018 |dead-link=yes|access-date=9 август 2018 |archiveurl=https://web.archive.org/web/20180808172017/https://www.athletic-club.eus/en/news/19263/kepa-pays-the-termination-clause.html}}</ref> Така, шпанецот станува [[Најскапи трансфери во историјата на фудбалот|најскапиот голман]] во историјата на фудбалот, соборувајќи го рекордот воспоставен само неколку недели претходно од [[Алисон Бекер]].<ref>{{cite news|url=https://www.theguardian.com/football/2018/aug/07/chelsea-kepa-arrizabalaga-athletic-bilbao-record|title=Chelsea to pay £71.6m for Athletic Bilbao goalkeeper Kepa Arrizabalaga|newspaper=The Guardian|first=Dominic|last=Fifield|date=7 August 2018|access-date=14 August 2018|archive-date=13 August 2018|archive-url=https://web.archive.org/web/20180813172123/https://www.theguardian.com/football/2018/aug/07/chelsea-kepa-arrizabalaga-athletic-bilbao-record|url-status=live}}</ref> Своето деби во [[Премиер лига на Англија|Премиер лигата]] го направил три дена подоцна во победата со 3-0 на гости против [[АФК Хадерсфилд Таун|Хадерсфилд Таун]],<ref>{{cite web|url=https://www.bbc.com/sport/football/45067371|title=Huddersfield Town 0–3 Chelsea|website=BBC Sport|first=Michael|last=Emons|date=11 August 2018|access-date=14 August 2018|archive-date=26 March 2019|archive-url=https://web.archive.org/web/20190326060755/https://www.bbc.com/sport/football/45067371|url-status=live}}</ref> одржувајќи шест суви мрежи<ref>{{cite web|url=https://www.goal.com/en-us/news/chelseas-kepa-relishing-being-worlds-most-expensive-keeper/ph9py6s9dsx616jcv411ad0jq|title=Chelsea's Kepa relishing being world's most expensive keeper|website=Goal (website)|publisher=Perform Group|date=10 October 2018|access-date=9 January 2019|archive-date=1 June 2019|archive-url=https://web.archive.org/web/20190601212714/https://www.goal.com/en-us/news/chelseas-kepa-relishing-being-worlds-most-expensive-keeper/ph9py6s9dsx616jcv411ad0jq|url-status=live}}</ref> во серијата на ''сините'' од 12 натпревари без пораз, пред поразот со 3–1 од [[ФК Тотенхем Хотспар|Тотенхем]].<ref>{{cite web|url=https://www.skysports.com/football/tottenham-vs-chelsea/390883|title=Tottenham 3–1 Chelsea: Maurizio Sarri's unbeaten start ended|website=Sky Sports|first=Ron|last=Walker|date=24 November 2018|access-date=25 November 2018|archive-date=3 July 2019|archive-url=https://web.archive.org/web/20190703095843/https://www.skysports.com/football/tottenham-vs-chelsea/390883|url-status=live}}</ref> На 14 август 2023 година, Арисабалага му се приклучил на Реал Мадрид на едногодишна позајмица од Челси.<ref>{{Cite web |date=14 August 2023 |title=Official Announcement: Kepa |url=https://www.realmadrid.com/en/news/2023/08/14/official-announcement-kepa |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20230814094000/https://www.realmadrid.com/en/news/2023/08/14/official-announcement-kepa |archive-date=14 August 2023 |access-date=14 August 2023 |website= |publisher=[[Real Madrid C.F.]] |language=en}}</ref><ref>{{Cite web |title=Kepa is a new Real Madrid player |url=https://www.realmadrid.com/en/news/2023/08/14/kepa-is-a-new-real-madrid-player |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20230814095321/https://www.realmadrid.com/en/news/2023/08/14/kepa-is-a-new-real-madrid-player |archive-date=14 August 2023 |access-date=14 August 2023 |website= |publisher=Real Madrid C.F. |language=en}}</ref> Овој потег бил инициран од долготрајната повреда здобиена од нивниот примарен голман, [[Тибо Куртоа]].<ref>{{Cite web |date=14 August 2023 |title=Kepa joins Madrid on loan to replace Courtois |url=https://www.espn.co.uk/football/story/_/id/38189464/chelsea-kepa-joins-real-madrid-loan-replace-courtois |access-date=14 August 2023 |publisher=ESPN |language=en |archive-date=14 August 2023 |archive-url=https://web.archive.org/web/20230814095814/https://www.espn.co.uk/football/story/_/id/38189464/chelsea-kepa-joins-real-madrid-loan-replace-courtois |url-status=live }}</ref> На 25 август 2023 година, Кепа го направил своето деби за клубот во победата со 1–0 на гости над [[ФК Селта Виго|Селта Виго]], истовремено одржувајќи ја својата прва сува мрежа за тимот воден од [[Карло Анчелоти]].<ref>{{cite web |date=25 August 2023 |title=Celta Vigo 0–1 Real Madrid: Jude Bellingham scores late winner |url=https://www.bbc.com/sport/football/66623788 |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20230825233823/https://www.bbc.com/sport/football/66623788 |archive-date=25 August 2023 |access-date=26 August 2023 |publisher=BBC Sport}}</ref> Сепак, тој не успеал да има големо влијание во Реал, брзо губејќи го своето место од [[Андриј Лунин]].<ref>{{Cite news |last=McGrath |first=Mike |date=2024-04-15 |title=What happened to David de Gea? The Golden Glove winner who cannot find a team |url=https://www.telegraph.co.uk/football/2024/04/15/david-de-gea-next-club-golden-gloves-winner-man-utd/ |access-date=2024-08-22 |work= |publisher=[[The Daily Telegraph|The Telegraph]] |language=en-GB |issn=0307-1235}}</ref> Вкупно, за Реал Мадрид бранел на 20 натпревари во текот на сезоната 2023-2024, по што се вратил во Челси по завршувањето на позајмицата. На 29 август 2024 година, Арисабалага бил позајмен на [[АФК Борнмут|Борнмут]] до крајот на сезоната 2024–2025.<ref>{{cite web |url=https://www.chelseafc.com/en/news/article/kepa-completes-premier-league-loan-switch-bournemouth |title=Kepa completes Premier League loan switch |publisher=Chelsea F.C. |date=29 August 2024 |accessdate=29 August 2024}}</ref><ref>{{cite web |url=https://www.afcb.co.uk/news/2024/august/29/kepa-arrizabalaga-joins-on-loan/ |title=Kepa Arrizabalaga joins on loan |publisher=AFC Bournemouth |date=29 August 2024 |accessdate=29 August 2024}}</ref> ==Репрезентативна кариера== [[File:Kepa Arrizabalaga (6) (cropped).jpg|thumb|upright|Арисабала со [[Фудбалска репрезентација на Шпанија под 19 години|Шпанија под 19]] во 2012]] Арисабалага бил повикан во [[Фудбалска репрезентација на Шпанија под 19 години|репрезентацијата под 19 години]] за [[Европско првенство во фудбал за играчи под 19 години|Европското првенство за играчи под 19 години]] [[Европско првенство во фудбал за играчи под 19 години 2012|2012]]. Тој бил редовен стартер за време на турнирот, на кој неговата земја била крунисана за шампион;<ref name="U19">{{cite web|title=Spain make it six of the best in Estonia|date=16 July 2012|url=https://www.uefa.com/under19/history/2012/|url-status=live|access-date=11 October 2021|publisher=UEFA|archive-date=30 October 2021|archive-url=https://web.archive.org/web/20211030024215/https://www.uefa.com/under19/history/2012/}}</ref> а неговиот главен момент бил во полуфиналето против [[Фудбалска репрезентација на Франција под 19 години|Франција]] кое завршило 3–3, каде што одбранил два пенали со што ја одвел Шпанија до победа по изведување на пенали.<ref>{{cite web|url=http://www.uefa.com/news/newsid=1840396.html|title=Spain finally see off France in semi-final shoot-out|publisher=UEFA|date=12 July 2012|access-date=11 December 2014|archive-date=23 January 2016|archive-url=https://web.archive.org/web/20160123102058/http://www.uefa.com/news/newsid=1840396.html|url-status=live}}</ref> За сениорската репрезентација на Шпанија дебитирал на 11 ноември 2017, играјќи 90 минути во победата со 5-0 над {{NazNB|FUrep|CRI}} во пријателски натпревар во Малага.<ref>{{cite news|url=http://www.chicagotribune.com/90minutes/ct-hoy-silva-nets-brace-spain-thrash-costa-rica-in-friendly-20171111-story.html|title=Silva nets brace, Spain thrash Costa Rica in friendly|newspaper=Chicago Tribune|date=11 November 2017|access-date=12 November 2017|archive-date=27 March 2019|archive-url=https://web.archive.org/web/20190327023120/https://www.chicagotribune.com/90minutes/ct-hoy-silva-nets-brace-spain-thrash-costa-rica-in-friendly-20171111-story.html|url-status=live}}</ref><ref>{{cite web|url=http://www.sefutbol.com/en/match-report-spain-thrash-costa-rica-malaga-5-0-0|title=Match report: Spain thrash Costa Rica in Málaga (5–0)|publisher=Royal Spanish Football Federation|date=11 November 2017|access-date=15 November 2017|archive-url=https://web.archive.org/web/20171116130528/http://www.sefutbol.com/en/match-report-spain-thrash-costa-rica-malaga-5-0-0|archive-date=16 November 2017|url-status=dead}}</ref> Арисабалага бил избран во шпанскиот состав од 23 играчи за [[Светско првенство во фудбал 2018|Светското првенство 2018]] во Русија,<ref>{{cite web|last=Maston|first=Tom|date=21 May 2018|title=Morata misses out on Spain's 23-man World Cup squad|url=http://www.goal.com/en/news/morata-misses-out-on-spain-world-cup-squad/1ub1qz7jod09i1lfvdcy84ea2l|access-date=21 May 2018|website=Goal (website)|publisher=Perform Group|archive-date=9 July 2019|archive-url=https://web.archive.org/web/20190709141140/https://www.goal.com/en/news/morata-misses-out-on-spain-world-cup-squad/1ub1qz7jod09i1lfvdcy84ea2l|url-status=live}}</ref> иако не настапил ниту еднаш на турнирот. ==Титули== ===Клупски=== ====Челси==== * '''{{Трофеј-Лига на шампиони}} [[УЕФА Лига на шампиони]]''' : 1 : 2020-2021<ref>{{cite web |url=https://www.bbc.com/sport/football/57268064 |title=Man. City 0–1 Chelsea |first=Phil |last=McNulty |website=BBC Sport |date=29 May 2021 |access-date=31 May 2021}}</ref> *'''{{Трофеј-УЕФА Лига Европа}} [[УЕФА Лига Европа]]''' : 1 : 2018-2019 * '''{{Трофеј-Суперкуп на Европа}} [[Суперкуп на УЕФА]]''' : 1 : [[Суперкуп на УЕФА 2021|2021]]<ref>{{cite news |url=https://www.bbc.co.uk/sport/football/58157867 |title=Chelsea 1–1 Villarreal |first=Mark |last=Sterling |website=BBC Sport |date=11 August 2021 |access-date=14 February 2022}}</ref> * '''{{Трофеј-Светско клупско првенство}} [[Светско клупско првенство во фудбал|Светско клупско првенство]]''' : 1 : [[Светско клупско првенство во фудбал 2021|2021]]<ref>{{cite news |url=https://www.bbc.co.uk/sport/football/60352740 |title=Chelsea 2–1 Palmeiras |website=BBC Sport |date=12 February 2022 |access-date=14 February 2022}}</ref> ====Реал Мадрид==== *'''{{Трофеј-Шпанија (Примера Дивисион)}} [[Примера Дивисион (Шпанија)|Примера Дивисион]]''' : 1 : 2023-2024 *'''{{Трофеј-Суперкуп на Шпанија}} [[Суперкуп на Шпанија]]''' : 2 : 2024 *'''{{Трофеј-Лига на шампиони}} [[УЕФА Лига на шампиони|Лига на шампиони]]''' : 1 : 2023-2024 ===Репрезентативни=== ;Шпанија *'''[[УЕФА Лига на нации|Лига на нации]]''' : 1 : 2022-2023 == Наводи == {{reflist|2}} ==Надворешни врски== {{Порталкутија |right=yes |boxwidth=200px |marign=0px |name1=Биографија |image1=P vip.svg |name2=Фудбал |image2=Soccer ball.svg |name3=Шпанија |image3=Flag of Spain.svg }} * [https://int.soccerway.com/players/kepa-arrizabalaga-revuelta/200705/ Кепа Арисабалага на soccerway] {{Состав на АФК Борнмут}} {{Состав на Шпанија на СП фудбал 2018}} {{ОСНОВНОПОДРЕДУВАЊЕ:Арисабалага, Кепа}} [[Категорија:Родени во 1994 година]] [[Категорија:Фудбалски голмани]] [[Категорија:Фудбалери од Ла Лига]] [[Категорија:Живи луѓе]] [[Категорија:Шпански фудбалери]] [[Категорија:Фудбалери на ФК Атлетик Билбао]] [[Категорија:Фудбалери на ФК Челзи]] [[Категорија:Фудбалери на ФК Реал Мадрид]] [[Категорија:Фудбалери на АФК Борнмут]] s23dqmujmqhprg6lvwdgvmrxbnohnhf 5380086 5380085 2025-06-14T14:42:52Z Иван Ж 57150 5380086 wikitext text/x-wiki {{Infobox football biography 3 | name = Кепа Арисабалага | image = [[File:Kepa Arrizabalaga 2021 (cropped).jpg|250px|]] | image_size = 240 | fullname = Кепа Арисабалага Ревуелта | birth_date = {{birth date and age|1994|10|3|df=y}} | birth_place = [[Ондароа]], Шпанија | nationality = {{flagsport|ESP}} [[Шпанија]] | height = {{height|m=1.89}} | position = [[голман]] | currentclub = {{Fb team Chelsea}} | clubnumber = 13 | youthyears1 = 2004–2012 | youthclubs1 = {{Fb team Athletic Bilbao}} | years1 = 2011–2013 | clubs1 = {{симбол2|600px Giallo e Nero (Strisce).png}} [[Клуб Депортиво Басконија|Басконија]] | caps1 = 31 | goals1 = 0 | years2 = 2012–2015 | clubs2 = {{симбол2|600px Bilbao.png}} [[Билбао Атлетик]] | caps2 = 50 | goals2 = 0 | years3 = 2015–2018 | clubs3 = {{Fb team Athletic Bilbao}} | caps3 = 39 | goals3 = 0 | years4 = 2015 | clubs4 = →{{Fb team Ponferradina}} | caps4 = 20 | goals4 = 0 | years5 = 2015–2016 | clubs5 = →{{Fb team Real Valladolid}} | caps5 = 39 | goals5 = 0 | years6 = 2018– | clubs6 = {{Fb team Chelsea}} | caps6 = 109 | goals6 = 0 | years7 = 2023–2024 | clubs7 = →{{Fb team Real Madrid}} | caps7 = 14 | goals7 = 0 | years8 = 2024–2025 | clubs8 = →{{Fb team AFC Bournemouth}} | caps8 = 31 | goals8 = 0 | nationalyears1 = 2012 | nationalteam1 = {{flagsport|ESP}} [[Фудбалска репрезентација на Шпанија под 18|Шпанија под 18]] | nationalcaps1 = 2 | nationalgoals1 = 0 | nationalyears2 = 2012 | nationalteam2 = {{flagsport|ESP}} [[Фудбалска репрезентација на Шпанија под 19|Шпанија под 19]] | nationalcaps2 = 6 | nationalgoals2 = 0 | nationalyears3 = 2013–2017 | nationalteam3 = {{flagsport|ESP}} [[Фудбалска репрезентација на Шпанија под 21|Шпанија под 21]] | nationalcaps3 = 22 | nationalgoals3 = 0 | nationalyears4 = 2017– | nationalteam4 = {{flagsport|ESP}} [[Фудбалска репрезентација на Шпанија|Шпанија]] | nationalcaps4 = 2 | nationalgoals4 = 0 }} '''Кепа Арисабалага Ревуелта''' (роден на 3 октомври 1994 година, во [[Ондароа]]), познат и само како '''Кепа''',<ref>{{Наведена мрежна страница|url=http://www.sefutbol.com/convocados/kepa-arrizabalaga-0|title=Kepa Arrizabalaga|publisher=[[Royal Spanish Football Federation]]|language=es|accessdate=15 November 2017}}</ref> е [[шпански]] [[фудбал]]ер, [[Голман (фудбал)|голман]] на [[АФК Борнмут|Борнмут]], на заем од [[ФК Челси|Челси]]. Како играч основата ја стекнал во Атлетик Билбао, тој го одиграл својот прв професионален меч, на натпреварот помеѓу Понферадина и [[ФК Реал Ваљадолид|Реал Ваљадолид]], во шпанската втора лига. Аризабалага ја претставувал Шпанија на [[Светско првенство во фудбал 2018|Светското првенство 2018]] во [[Русија]]. == Клупска кариера == Роден е во Ондароа, [[Баскија]], Арисабалага се приклучил во малдите категории на Атлетик Билбао поставување во 2004 година, на возраст од десет години. Тој го направил своето деби во 2011 година, во третата дивизија. На 5 мај 2012, Арисабалага бил повикан во првиот тим на Атлетик Билбао во натпреварот за против Хетафе во [[Ла лига|Ла Лига]],<ref>{{Наведена мрежна страница|url=http://www.athletic-club.net/web/main.asp?a=0&b=1&c=2&d=1000&berria=12069&idi=2|title=Athletic Club-Getafe: Line-ups|date=5 May 2012|publisher=Athletic Bilbao|accessdate=11 December 2014}}</ref> но останал како неискористена замена во нерешениот натпервар на [[Сан Мамес (2013)|стадионот Сан Мамес]].<ref>{{Наведена мрежна страница|url=http://www.marca.com/marcador/futbol/2011_12/primera/jornada_37/ath_get/|title=Sin argumentos en la Catedral|date=5 May 2012|language=es|trans-title=No arguments at the Cathedral|accessdate=11 December 2014}}</ref> Тој исто така бил повикан во пред-сезонските натпревари во јули, а на 23 септември, исто така, бил замена во натпреварот, против [[ФК Малага|Малага]].<ref>{{Наведена мрежна страница|url=http://www.marca.com/eventos/marcador/futbol/2012_13/primera/jornada_5/ath_mga/|title=Europa les pesa|date=23 September 2012|language=es|trans-title=Europe weighs on them|accessdate=11 December 2014}}</ref> Арисабалага беше промовиран во резервите на тимот во јануари 2013 година, за да го покрие повредениот [[Јон Андер Серантес]].<ref>{{Наведена мрежна страница|url=http://bizkaia.eldesmarque.com/athletic-club/33979-en-lezama-apuestan-fuerte-por-kepa-arrizabalaba|title=En Lezama apuestan fuerte por Kepa Arrizabalaga|date=9 January 2013|publisher=El Desmarque|language=es|trans-title=Lezama bets high on Kepa Arrizabalaga|accessdate=11 December 2014|archive-date=2017-12-06|archive-url=https://web.archive.org/web/20171206005921/http://bizkaia.eldesmarque.com/athletic-club/33979-en-lezama-apuestan-fuerte-por-kepa-arrizabalaba|url-status=dead}}</ref> Дебитирал за Б екипата на 16 февруари 2013, одржувајќи чист лист во победата од 1-0 над УД Логронес во Сегунда дивизија Б.<ref>{{Наведена мрежна страница|url=http://xn--uniondeportivalogroes-ubc.com/index.php/8-destacados/131-bilbao-athletic-1-0-union-deportiva-logrones|title=Bilbao Athletic 1–0 Unión Deportiva Logroñés|date=16 February 2013|publisher=UD Logroñés|language=es|accessdate=11 December 2014|archive-date=2013-02-20|archive-url=https://web.archive.org/web/20130220093902/http://xn--uniondeportivalogroes-ubc.com/index.php/8-destacados/131-bilbao-athletic-1-0-union-deportiva-logrones|url-status=dead}}</ref> На 3 март, тој добил црвен картон во победата со 3-1 над [[ФК Аморебиета|Аморебиета]], заедно со неговиот колега [[Јон Гарсија]];<ref>{{Наведени вести|url=http://bizkaia.eldesmarque.com/athletic-club/noticias/34732-el-bilbao-athletic-amenaza-el-liderato-del-alaves|title=El Bilbao Athletic amenaza el liderato del Alavés|date=4 March 2013|access-date=29 November 2015|publisher=El Desmarque|language=es|trans-title=Bilbao Athletic threaten Alavés' lead|archive-date=2015-12-08|archive-url=https://web.archive.org/web/20151208055810/http://bizkaia.eldesmarque.com/athletic-club/noticias/34732-el-bilbao-athletic-amenaza-el-liderato-del-alaves|url-status=dead}}</ref> во април тој претрпел повреда на препоните, која го оддалечила од теренот до септември.<ref>{{Наведена мрежна страница|url=http://bizkaia.eldesmarque.com/athletic-club/37480-Kepa-Arrizabalaga-reaparece-casi-seis-meses-despu%C3%A9s-en-el-Bilbao-Athletic|title=Kepa Arrizabalaga reaparece casi seis meses después en el Bilbao Athletic|date=29 September 2013|publisher=El Desmarque|language=es|trans-title=Kepa Arrizabalaga reappears after nearly six months in Bilbao Athletic|accessdate=11 December 2014|archive-date=2017-12-16|archive-url=https://web.archive.org/web/20171216091047/http://bizkaia.eldesmarque.com/athletic-club/37480-Kepa-Arrizabalaga-reaparece-casi-seis-meses-despu%C3%A9s-en-el-Bilbao-Athletic|url-status=dead}}</ref> Арисабалага редовно настапувал за Б тимот, а по неговото враќање, тој ја скршил десната рака во јануари 2014 година,<ref>{{Наведена мрежна страница|url=http://www.athletic-club.net/web/main.asp?a=0&b=1&c=2&d=1000&berria=13915&idi=2|title=Kepa Arrizabalaga’s injury|date=22 January 2014|publisher=Athletic Bilbao|accessdate=11 December 2014}}</ref> при што бил надвор од теренот еден месец. На 11 март, Хетафе поднел барање за негова позајмица, главно како замена за повредениот [[Мигел Анхел Моја]],<ref>{{Наведена мрежна страница|url=http://www.aupaathletic.com/noticias/noticias-ver.asp?id=11023|title=El Getafe pide la cesión de Kepa Arrizabalaga|date=11 March 2014|publisher=Aupa Athletic|language=es|trans-title=Getafe ask for Kepa Arrizabalaga's loan|accessdate=11 December 2014}}</ref>, но тоа било одбиено еден ден подоцна.<ref>{{Наведена мрежна страница|url=http://athletic.elcorreo.com/noticias/2014-03-12/athletic-rechaza-ceder-hasta-20140312.html|title=El Athletic rechaza ceder hasta final de Liga al portero Kepa al Getafe|date=12 March 2014|language=es|trans-title=Athletic reject loaning goalkeeper Kepa to Getafe until the end of the League|accessdate=11 December 2014|archive-date=2015-01-14|archive-url=https://web.archive.org/web/20150114081242/http://athletic.elcorreo.com/noticias/2014-03-12/athletic-rechaza-ceder-hasta-20140312.html|url-status=dead}}</ref> На 5 јануари 2015 година, Арисабалага бил позајмен на клубот од [[Сегунда Дивисион (Шпанија)|Сегунда Дивисион]], [[ФК Понферадина|Понферадина]].<ref>{{cite web|url=http://www.sdponferradina.com/-/mi|title=Kepa Arrizabalaga se incorpora a la Ponferradina|trans-title=Kepa Arrizabalaga added to Ponferradina|publisher=SD Ponferradina|language=es|date=5 January 2015|access-date=5 January 2015|url-status=dead|archive-url=https://web.archive.org/web/20150109172714/http://www.sdponferradina.com/-/mi|archive-date=9 January 2015}}</ref> Своето деби го направил во ремито 1–1 на домашен терен против [[ФК Расинг Сантандер|Расинг Сантандер]].<ref>{{cite news|url=http://www.marca.com/2015/01/11/futbol/2adivision/1421014655.html|title=El Racing encontró justo premio a su trabajo en el último minuto|trans-title=Racing's work paid off in the last minute|newspaper=Marca|location=Spain|language=es|date=11 January 2015|access-date=14 January 2015|archive-date=10 August 2018|archive-url=https://web.archive.org/web/20180810072631/http://www.marca.com/2015/01/11/futbol/2adivision/1421014655.html|url-status=live}}</ref> На 20 јули 2015 година, Арисабалага се преселил во [[ФК Реал Ваљадолид|Реал Ваљадолид]], исто така во второто ниво, на заем до крајот на [[Сегунда Дивисион (Шпанија) 2015–2016|сезоната]].<ref>{{cite web|url=http://www.realvalladolid.es/noticias/actualidad/20072015/Kepa-cierra-la-porteria-del-Pucela/|title=Kepa cierra la portería del Pucela|trans-title=Kepa shuts down goal of Pucela|publisher=Real Valladolid|language=es|date=20 July 2015|access-date=20 July 2015|archive-date=28 June 2019|archive-url=https://web.archive.org/web/20190628202959/http://www.realvalladolid.es/noticias/actualidad/20072015/Kepa-cierra-la-porteria-del-Pucela/|url-status=live}}</ref> Тој го одиграл својот прв натпревар на 22 август, во поразот со 0–1 од [[ФК Кордоба|Кордоба]],<ref>{{cite news|url=http://www.marca.com/2015/08/23/futbol/equipos/cordoba/1440284201.html|title=Fidel resuelve en un gran partido del Córdoba|trans-title=Fidel the decider in a great Córdoba match|newspaper=Marca|location=Spain|first=Alberto|last=Laz|language=es|date=23 August 2015|access-date=7 September 2015|archive-date=15 August 2018|archive-url=https://web.archive.org/web/20180815164116/http://www.marca.com/2015/08/23/futbol/equipos/cordoba/1440284201.html|url-status=live}}</ref> и пропуштил само три натпревари во сезоната во која неговиот тим завршил на 16-тото место.<ref>{{cite news|url=http://www.diariodevalladolid.es/noticias/deportes/kepa-traera-dinero-zorrilla_125966.html|title=Kepa traerá dinero a Zorrilla|trans-title=Kepa will bring money to Zorrilla|newspaper=Diario de Valladolid|language=es|date=8 August 2018|access-date=9 January 2019|archive-date=9 January 2019|archive-url=https://web.archive.org/web/20190109205400/http://www.diariodevalladolid.es/noticias/deportes/kepa-traera-dinero-zorrilla_125966.html|url-status=live}}</ref> По враќањето од позајмица, Арисабалага бил вклучен во првиот тим на Атлетик, првично како трет избор зад [[Горка Ираисос]] и [[Јаго Херерин]]. Тој го направил своето деби во првата лига на 11 септември 2016 година, започнувајќи во победата со 1–0 на гостински терен над [[ФК Депортиво Ла Коруња|Депортиво Ла Коруња]].<ref>{{cite news|url=http://www.marca.com/eventos/marcador/futbol/2016_17/la-liga/jornada_3/dep_ath/|title=Raúl García exhibe su pegada|trans-title=Raúl García shows his power|newspaper=Marca|location=Spain|first=Jaime|last=Rincón|language=es|date=11 September 2016|access-date=18 September 2016|archive-date=27 March 2019|archive-url=https://web.archive.org/web/20190327023118/https://www.marca.com/eventos/marcador/futbol/2016_17/la-liga/jornada_3/dep_ath/|url-status=live}}</ref> На 22 јануари 2018 година, по големите шпекулации за трансфер кои го поврзувале со [[ФК Реал Мадрид|Реал Мадрид]], Арисабалага го обновил договорот - што требало да му истече истиот јуни - до 2025 година.<ref>{{cite web|url=http://www.skysports.com/football/news/11848/11218301/kepa-arrizabalaga-ends-real-madrid-speculation-by-signing-athletic-bilbao-deal|title=Kepa Arrizabalaga ends Real Madrid speculation by signing Athletic Bilbao deal|website=Sky Sports|date=22 January 2018|access-date=23 January 2018|archive-date=6 September 2018|archive-url=https://web.archive.org/web/20180906095140/http://www.skysports.com/football/news/11848/11218301/kepa-arrizabalaga-ends-real-madrid-speculation-by-signing-athletic-bilbao-deal|url-status=live}}</ref> На 8 август 2018 година, тој се преселил во {{Fb team (N) Chelsea}},<ref>{{cite web |url=https://www.chelseafc.com/en/news/2018/8/8/kepa-arrives-at-chelsea |title=Kepa arrives at Chelsea |language=en |date=8 август 2018|access-date=7 декември 2018}}</ref><ref name=":0">{{Cite web |url=https://www.tuttomercatoweb.com/europa/ufficiale-chelsea-ecco-il-post-courtois-arriva-kepa-arrizabalaga-1143944 |title=UFFICIALE: Chelsea, ecco il post-Courtois: arriva Kepa Arrizabalaga - TUTTOmercatoWEB.com |access-date=3 март 2019}}</ref> по исплатата на ослободителната клаузула од 80 милиони евра утврдена во неговиот договор со Атлетик Билбао.<ref>{{cite web |url=https://www.athletic-club.eus/en/news/19263/kepa-pays-the-termination-clause.html|title=KEPA pays the termination clause |language=en |date=8 август 2018 |dead-link=yes|access-date=9 август 2018 |archiveurl=https://web.archive.org/web/20180808172017/https://www.athletic-club.eus/en/news/19263/kepa-pays-the-termination-clause.html}}</ref> Така, шпанецот станува [[Најскапи трансфери во историјата на фудбалот|најскапиот голман]] во историјата на фудбалот, соборувајќи го рекордот воспоставен само неколку недели претходно од [[Алисон Бекер]].<ref>{{cite news|url=https://www.theguardian.com/football/2018/aug/07/chelsea-kepa-arrizabalaga-athletic-bilbao-record|title=Chelsea to pay £71.6m for Athletic Bilbao goalkeeper Kepa Arrizabalaga|newspaper=The Guardian|first=Dominic|last=Fifield|date=7 August 2018|access-date=14 August 2018|archive-date=13 August 2018|archive-url=https://web.archive.org/web/20180813172123/https://www.theguardian.com/football/2018/aug/07/chelsea-kepa-arrizabalaga-athletic-bilbao-record|url-status=live}}</ref> Своето деби во [[Премиер лига на Англија|Премиер лигата]] го направил три дена подоцна во победата со 3-0 на гости против [[АФК Хадерсфилд Таун|Хадерсфилд Таун]],<ref>{{cite web|url=https://www.bbc.com/sport/football/45067371|title=Huddersfield Town 0–3 Chelsea|website=BBC Sport|first=Michael|last=Emons|date=11 August 2018|access-date=14 August 2018|archive-date=26 March 2019|archive-url=https://web.archive.org/web/20190326060755/https://www.bbc.com/sport/football/45067371|url-status=live}}</ref> одржувајќи шест суви мрежи<ref>{{cite web|url=https://www.goal.com/en-us/news/chelseas-kepa-relishing-being-worlds-most-expensive-keeper/ph9py6s9dsx616jcv411ad0jq|title=Chelsea's Kepa relishing being world's most expensive keeper|website=Goal (website)|publisher=Perform Group|date=10 October 2018|access-date=9 January 2019|archive-date=1 June 2019|archive-url=https://web.archive.org/web/20190601212714/https://www.goal.com/en-us/news/chelseas-kepa-relishing-being-worlds-most-expensive-keeper/ph9py6s9dsx616jcv411ad0jq|url-status=live}}</ref> во серијата на ''сините'' од 12 натпревари без пораз, пред поразот со 3–1 од [[ФК Тотенхем Хотспар|Тотенхем]].<ref>{{cite web|url=https://www.skysports.com/football/tottenham-vs-chelsea/390883|title=Tottenham 3–1 Chelsea: Maurizio Sarri's unbeaten start ended|website=Sky Sports|first=Ron|last=Walker|date=24 November 2018|access-date=25 November 2018|archive-date=3 July 2019|archive-url=https://web.archive.org/web/20190703095843/https://www.skysports.com/football/tottenham-vs-chelsea/390883|url-status=live}}</ref> На 14 август 2023 година, Арисабалага му се приклучил на Реал Мадрид на едногодишна позајмица од Челси.<ref>{{Cite web |date=14 August 2023 |title=Official Announcement: Kepa |url=https://www.realmadrid.com/en/news/2023/08/14/official-announcement-kepa |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20230814094000/https://www.realmadrid.com/en/news/2023/08/14/official-announcement-kepa |archive-date=14 August 2023 |access-date=14 August 2023 |website= |publisher=[[Real Madrid C.F.]] |language=en}}</ref><ref>{{Cite web |title=Kepa is a new Real Madrid player |url=https://www.realmadrid.com/en/news/2023/08/14/kepa-is-a-new-real-madrid-player |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20230814095321/https://www.realmadrid.com/en/news/2023/08/14/kepa-is-a-new-real-madrid-player |archive-date=14 August 2023 |access-date=14 August 2023 |website= |publisher=Real Madrid C.F. |language=en}}</ref> Овој потег бил инициран од долготрајната повреда здобиена од нивниот примарен голман, [[Тибо Куртоа]].<ref>{{Cite web |date=14 August 2023 |title=Kepa joins Madrid on loan to replace Courtois |url=https://www.espn.co.uk/football/story/_/id/38189464/chelsea-kepa-joins-real-madrid-loan-replace-courtois |access-date=14 August 2023 |publisher=ESPN |language=en |archive-date=14 August 2023 |archive-url=https://web.archive.org/web/20230814095814/https://www.espn.co.uk/football/story/_/id/38189464/chelsea-kepa-joins-real-madrid-loan-replace-courtois |url-status=live }}</ref> На 25 август 2023 година, Кепа го направил своето деби за клубот во победата со 1–0 на гости над [[ФК Селта Виго|Селта Виго]], истовремено одржувајќи ја својата прва сува мрежа за тимот воден од [[Карло Анчелоти]].<ref>{{cite web |date=25 August 2023 |title=Celta Vigo 0–1 Real Madrid: Jude Bellingham scores late winner |url=https://www.bbc.com/sport/football/66623788 |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20230825233823/https://www.bbc.com/sport/football/66623788 |archive-date=25 August 2023 |access-date=26 August 2023 |publisher=BBC Sport}}</ref> Сепак, тој не успеал да има големо влијание во Реал, брзо губејќи го своето место од [[Андриј Лунин]].<ref>{{Cite news |last=McGrath |first=Mike |date=2024-04-15 |title=What happened to David de Gea? The Golden Glove winner who cannot find a team |url=https://www.telegraph.co.uk/football/2024/04/15/david-de-gea-next-club-golden-gloves-winner-man-utd/ |access-date=2024-08-22 |work= |publisher=[[The Daily Telegraph|The Telegraph]] |language=en-GB |issn=0307-1235}}</ref> Вкупно, за Реал Мадрид бранел на 20 натпревари во текот на сезоната 2023-2024, по што се вратил во Челси по завршувањето на позајмицата. На 29 август 2024 година, Арисабалага бил позајмен на [[АФК Борнмут|Борнмут]] до крајот на сезоната 2024–2025.<ref>{{cite web |url=https://www.chelseafc.com/en/news/article/kepa-completes-premier-league-loan-switch-bournemouth |title=Kepa completes Premier League loan switch |publisher=Chelsea F.C. |date=29 August 2024 |accessdate=29 August 2024}}</ref><ref>{{cite web |url=https://www.afcb.co.uk/news/2024/august/29/kepa-arrizabalaga-joins-on-loan/ |title=Kepa Arrizabalaga joins on loan |publisher=AFC Bournemouth |date=29 August 2024 |accessdate=29 August 2024}}</ref> ==Репрезентативна кариера== [[File:Kepa Arrizabalaga (6) (cropped).jpg|thumb|upright|Арисабала со [[Фудбалска репрезентација на Шпанија под 19 години|Шпанија под 19]] во 2012]] Арисабалага бил повикан во [[Фудбалска репрезентација на Шпанија под 19 години|репрезентацијата под 19 години]] за [[Европско првенство во фудбал за играчи под 19 години|Европското првенство за играчи под 19 години]] [[Европско првенство во фудбал за играчи под 19 години 2012|2012]]. Тој бил редовен стартер за време на турнирот, на кој неговата земја била крунисана за шампион;<ref name="U19">{{cite web|title=Spain make it six of the best in Estonia|date=16 July 2012|url=https://www.uefa.com/under19/history/2012/|url-status=live|access-date=11 October 2021|publisher=UEFA|archive-date=30 October 2021|archive-url=https://web.archive.org/web/20211030024215/https://www.uefa.com/under19/history/2012/}}</ref> а неговиот главен момент бил во полуфиналето против [[Фудбалска репрезентација на Франција под 19 години|Франција]] кое завршило 3–3, каде што одбранил два пенали со што ја одвел Шпанија до победа по изведување на пенали.<ref>{{cite web|url=http://www.uefa.com/news/newsid=1840396.html|title=Spain finally see off France in semi-final shoot-out|publisher=UEFA|date=12 July 2012|access-date=11 December 2014|archive-date=23 January 2016|archive-url=https://web.archive.org/web/20160123102058/http://www.uefa.com/news/newsid=1840396.html|url-status=live}}</ref> За сениорската репрезентација на Шпанија дебитирал на 11 ноември 2017, играјќи 90 минути во победата со 5-0 над {{NazNB|FUrep|CRI}} во пријателски натпревар во Малага.<ref>{{cite news|url=http://www.chicagotribune.com/90minutes/ct-hoy-silva-nets-brace-spain-thrash-costa-rica-in-friendly-20171111-story.html|title=Silva nets brace, Spain thrash Costa Rica in friendly|newspaper=Chicago Tribune|date=11 November 2017|access-date=12 November 2017|archive-date=27 March 2019|archive-url=https://web.archive.org/web/20190327023120/https://www.chicagotribune.com/90minutes/ct-hoy-silva-nets-brace-spain-thrash-costa-rica-in-friendly-20171111-story.html|url-status=live}}</ref><ref>{{cite web|url=http://www.sefutbol.com/en/match-report-spain-thrash-costa-rica-malaga-5-0-0|title=Match report: Spain thrash Costa Rica in Málaga (5–0)|publisher=Royal Spanish Football Federation|date=11 November 2017|access-date=15 November 2017|archive-url=https://web.archive.org/web/20171116130528/http://www.sefutbol.com/en/match-report-spain-thrash-costa-rica-malaga-5-0-0|archive-date=16 November 2017|url-status=dead}}</ref> Арисабалага бил избран во шпанскиот состав од 23 играчи за [[Светско првенство во фудбал 2018|Светското првенство 2018]] во Русија,<ref>{{cite web|last=Maston|first=Tom|date=21 May 2018|title=Morata misses out on Spain's 23-man World Cup squad|url=http://www.goal.com/en/news/morata-misses-out-on-spain-world-cup-squad/1ub1qz7jod09i1lfvdcy84ea2l|access-date=21 May 2018|website=Goal (website)|publisher=Perform Group|archive-date=9 July 2019|archive-url=https://web.archive.org/web/20190709141140/https://www.goal.com/en/news/morata-misses-out-on-spain-world-cup-squad/1ub1qz7jod09i1lfvdcy84ea2l|url-status=live}}</ref> иако не настапил ниту еднаш на турнирот. ==Титули== ===Клупски=== ====Челси==== * '''{{Трофеј-Лига на шампиони}} [[УЕФА Лига на шампиони]]''' : 1 : 2020-2021<ref>{{cite web |url=https://www.bbc.com/sport/football/57268064 |title=Man. City 0–1 Chelsea |first=Phil |last=McNulty |website=BBC Sport |date=29 May 2021 |access-date=31 May 2021}}</ref> *'''{{Трофеј-УЕФА Лига Европа}} [[УЕФА Лига Европа]]''' : 1 : 2018-2019 * '''{{Трофеј-Суперкуп на Европа}} [[Суперкуп на УЕФА]]''' : 1 : [[Суперкуп на УЕФА 2021|2021]]<ref>{{cite news |url=https://www.bbc.co.uk/sport/football/58157867 |title=Chelsea 1–1 Villarreal |first=Mark |last=Sterling |website=BBC Sport |date=11 August 2021 |access-date=14 February 2022}}</ref> * '''{{Трофеј-Светско клупско првенство}} [[Светско клупско првенство во фудбал|Светско клупско првенство]]''' : 1 : [[Светско клупско првенство во фудбал 2021|2021]]<ref>{{cite news |url=https://www.bbc.co.uk/sport/football/60352740 |title=Chelsea 2–1 Palmeiras |website=BBC Sport |date=12 February 2022 |access-date=14 February 2022}}</ref> ====Реал Мадрид==== *'''{{Трофеј-Шпанија (Примера Дивисион)}} [[Примера Дивисион (Шпанија)|Примера Дивисион]]''' : 1 : 2023-2024 *'''{{Трофеј-Суперкуп на Шпанија}} [[Суперкуп на Шпанија]]''' : 2 : 2024 *'''{{Трофеј-Лига на шампиони}} [[УЕФА Лига на шампиони|Лига на шампиони]]''' : 1 : 2023-2024 ===Репрезентативни=== ;Шпанија *'''[[УЕФА Лига на нации|Лига на нации]]''' : 1 : 2022-2023 == Наводи == {{reflist|2}} ==Надворешни врски== {{Порталкутија |right=yes |boxwidth=200px |marign=0px |name1=Биографија |image1=P vip.svg |name2=Фудбал |image2=Soccer ball.svg |name3=Шпанија |image3=Flag of Spain.svg }} * [https://int.soccerway.com/players/kepa-arrizabalaga-revuelta/200705/ Кепа Арисабалага на soccerway] {{Состав на АФК Борнмут}} {{Состав на Шпанија на СП фудбал 2018}} {{ОСНОВНОПОДРЕДУВАЊЕ:Арисабалага, Кепа}} [[Категорија:Родени во 1994 година]] [[Категорија:Фудбалски голмани]] [[Категорија:Фудбалери од Ла Лига]] [[Категорија:Живи луѓе]] [[Категорија:Шпански фудбалери]] [[Категорија:Фудбалери на ФК Атлетик Билбао]] [[Категорија:Фудбалери на ФК Челзи]] [[Категорија:Фудбалери на ФК Реал Мадрид]] [[Категорија:Фудбалери на АФК Борнмут]] jc0awotqwg0jiyzv2yovixt5qzfu0oc 5380087 5380086 2025-06-14T14:43:21Z Иван Ж 57150 5380087 wikitext text/x-wiki {{Infobox football biography 3 | name = Кепа Арисабалага | image = [[File:Kepa Arrizabalaga 2021 (cropped).jpg|250px|]] | image_size = 240 | fullname = Кепа Арисабалага Ревуелта | birth_date = {{birth date and age|1994|10|3|df=y}} | birth_place = [[Ондароа]], Шпанија | nationality = {{flagsport|ESP}} [[Шпанија]] | height = {{height|m=1.89}} | position = [[голман]] | currentclub = {{Fb team Chelsea}} | clubnumber = 13 | youthyears1 = 2004–2012 | youthclubs1 = {{Fb team Athletic Bilbao}} | years1 = 2011–2013 | clubs1 = {{симбол2|600px Giallo e Nero (Strisce).png}} [[Клуб Депортиво Басконија|Басконија]] | caps1 = 31 | goals1 = 0 | years2 = 2012–2015 | clubs2 = {{симбол2|600px Bilbao.png}} [[Билбао Атлетик]] | caps2 = 50 | goals2 = 0 | years3 = 2015–2018 | clubs3 = {{Fb team Athletic Bilbao}} | caps3 = 39 | goals3 = 0 | years4 = 2015 | clubs4 = →{{Fb team Ponferradina}} | caps4 = 20 | goals4 = 0 | years5 = 2015–2016 | clubs5 = →{{Fb team Real Valladolid}} | caps5 = 39 | goals5 = 0 | years6 = 2018– | clubs6 = {{Fb team Chelsea}} | caps6 = 109 | goals6 = 0 | years7 = 2023–2024 | clubs7 = →{{Fb team Real Madrid}} | caps7 = 14 | goals7 = 0 | years8 = 2024–2025 | clubs8 = →{{Fb team AFC Bournemouth}} | caps8 = 31 | goals8 = 0 | nationalyears1 = 2012 | nationalteam1 = {{flagsport|ESP}} [[Фудбалска репрезентација на Шпанија под 18|Шпанија под 18]] | nationalcaps1 = 2 | nationalgoals1 = 0 | nationalyears2 = 2012 | nationalteam2 = {{flagsport|ESP}} [[Фудбалска репрезентација на Шпанија под 19|Шпанија под 19]] | nationalcaps2 = 6 | nationalgoals2 = 0 | nationalyears3 = 2013–2017 | nationalteam3 = {{flagsport|ESP}} [[Фудбалска репрезентација на Шпанија под 21|Шпанија под 21]] | nationalcaps3 = 22 | nationalgoals3 = 0 | nationalyears4 = 2017– | nationalteam4 = {{flagsport|ESP}} [[Фудбалска репрезентација на Шпанија|Шпанија]] | nationalcaps4 = 13 | nationalgoals4 = 0 }} '''Кепа Арисабалага Ревуелта''' (роден на 3 октомври 1994 година, во [[Ондароа]]), познат и само како '''Кепа''',<ref>{{Наведена мрежна страница|url=http://www.sefutbol.com/convocados/kepa-arrizabalaga-0|title=Kepa Arrizabalaga|publisher=[[Royal Spanish Football Federation]]|language=es|accessdate=15 November 2017}}</ref> е [[шпански]] [[фудбал]]ер, [[Голман (фудбал)|голман]] на [[АФК Борнмут|Борнмут]], на заем од [[ФК Челси|Челси]]. Како играч основата ја стекнал во Атлетик Билбао, тој го одиграл својот прв професионален меч, на натпреварот помеѓу Понферадина и [[ФК Реал Ваљадолид|Реал Ваљадолид]], во шпанската втора лига. Аризабалага ја претставувал Шпанија на [[Светско првенство во фудбал 2018|Светското првенство 2018]] во [[Русија]]. == Клупска кариера == Роден е во Ондароа, [[Баскија]], Арисабалага се приклучил во малдите категории на Атлетик Билбао поставување во 2004 година, на возраст од десет години. Тој го направил своето деби во 2011 година, во третата дивизија. На 5 мај 2012, Арисабалага бил повикан во првиот тим на Атлетик Билбао во натпреварот за против Хетафе во [[Ла лига|Ла Лига]],<ref>{{Наведена мрежна страница|url=http://www.athletic-club.net/web/main.asp?a=0&b=1&c=2&d=1000&berria=12069&idi=2|title=Athletic Club-Getafe: Line-ups|date=5 May 2012|publisher=Athletic Bilbao|accessdate=11 December 2014}}</ref> но останал како неискористена замена во нерешениот натпервар на [[Сан Мамес (2013)|стадионот Сан Мамес]].<ref>{{Наведена мрежна страница|url=http://www.marca.com/marcador/futbol/2011_12/primera/jornada_37/ath_get/|title=Sin argumentos en la Catedral|date=5 May 2012|language=es|trans-title=No arguments at the Cathedral|accessdate=11 December 2014}}</ref> Тој исто така бил повикан во пред-сезонските натпревари во јули, а на 23 септември, исто така, бил замена во натпреварот, против [[ФК Малага|Малага]].<ref>{{Наведена мрежна страница|url=http://www.marca.com/eventos/marcador/futbol/2012_13/primera/jornada_5/ath_mga/|title=Europa les pesa|date=23 September 2012|language=es|trans-title=Europe weighs on them|accessdate=11 December 2014}}</ref> Арисабалага беше промовиран во резервите на тимот во јануари 2013 година, за да го покрие повредениот [[Јон Андер Серантес]].<ref>{{Наведена мрежна страница|url=http://bizkaia.eldesmarque.com/athletic-club/33979-en-lezama-apuestan-fuerte-por-kepa-arrizabalaba|title=En Lezama apuestan fuerte por Kepa Arrizabalaga|date=9 January 2013|publisher=El Desmarque|language=es|trans-title=Lezama bets high on Kepa Arrizabalaga|accessdate=11 December 2014|archive-date=2017-12-06|archive-url=https://web.archive.org/web/20171206005921/http://bizkaia.eldesmarque.com/athletic-club/33979-en-lezama-apuestan-fuerte-por-kepa-arrizabalaba|url-status=dead}}</ref> Дебитирал за Б екипата на 16 февруари 2013, одржувајќи чист лист во победата од 1-0 над УД Логронес во Сегунда дивизија Б.<ref>{{Наведена мрежна страница|url=http://xn--uniondeportivalogroes-ubc.com/index.php/8-destacados/131-bilbao-athletic-1-0-union-deportiva-logrones|title=Bilbao Athletic 1–0 Unión Deportiva Logroñés|date=16 February 2013|publisher=UD Logroñés|language=es|accessdate=11 December 2014|archive-date=2013-02-20|archive-url=https://web.archive.org/web/20130220093902/http://xn--uniondeportivalogroes-ubc.com/index.php/8-destacados/131-bilbao-athletic-1-0-union-deportiva-logrones|url-status=dead}}</ref> На 3 март, тој добил црвен картон во победата со 3-1 над [[ФК Аморебиета|Аморебиета]], заедно со неговиот колега [[Јон Гарсија]];<ref>{{Наведени вести|url=http://bizkaia.eldesmarque.com/athletic-club/noticias/34732-el-bilbao-athletic-amenaza-el-liderato-del-alaves|title=El Bilbao Athletic amenaza el liderato del Alavés|date=4 March 2013|access-date=29 November 2015|publisher=El Desmarque|language=es|trans-title=Bilbao Athletic threaten Alavés' lead|archive-date=2015-12-08|archive-url=https://web.archive.org/web/20151208055810/http://bizkaia.eldesmarque.com/athletic-club/noticias/34732-el-bilbao-athletic-amenaza-el-liderato-del-alaves|url-status=dead}}</ref> во април тој претрпел повреда на препоните, која го оддалечила од теренот до септември.<ref>{{Наведена мрежна страница|url=http://bizkaia.eldesmarque.com/athletic-club/37480-Kepa-Arrizabalaga-reaparece-casi-seis-meses-despu%C3%A9s-en-el-Bilbao-Athletic|title=Kepa Arrizabalaga reaparece casi seis meses después en el Bilbao Athletic|date=29 September 2013|publisher=El Desmarque|language=es|trans-title=Kepa Arrizabalaga reappears after nearly six months in Bilbao Athletic|accessdate=11 December 2014|archive-date=2017-12-16|archive-url=https://web.archive.org/web/20171216091047/http://bizkaia.eldesmarque.com/athletic-club/37480-Kepa-Arrizabalaga-reaparece-casi-seis-meses-despu%C3%A9s-en-el-Bilbao-Athletic|url-status=dead}}</ref> Арисабалага редовно настапувал за Б тимот, а по неговото враќање, тој ја скршил десната рака во јануари 2014 година,<ref>{{Наведена мрежна страница|url=http://www.athletic-club.net/web/main.asp?a=0&b=1&c=2&d=1000&berria=13915&idi=2|title=Kepa Arrizabalaga’s injury|date=22 January 2014|publisher=Athletic Bilbao|accessdate=11 December 2014}}</ref> при што бил надвор од теренот еден месец. На 11 март, Хетафе поднел барање за негова позајмица, главно како замена за повредениот [[Мигел Анхел Моја]],<ref>{{Наведена мрежна страница|url=http://www.aupaathletic.com/noticias/noticias-ver.asp?id=11023|title=El Getafe pide la cesión de Kepa Arrizabalaga|date=11 March 2014|publisher=Aupa Athletic|language=es|trans-title=Getafe ask for Kepa Arrizabalaga's loan|accessdate=11 December 2014}}</ref>, но тоа било одбиено еден ден подоцна.<ref>{{Наведена мрежна страница|url=http://athletic.elcorreo.com/noticias/2014-03-12/athletic-rechaza-ceder-hasta-20140312.html|title=El Athletic rechaza ceder hasta final de Liga al portero Kepa al Getafe|date=12 March 2014|language=es|trans-title=Athletic reject loaning goalkeeper Kepa to Getafe until the end of the League|accessdate=11 December 2014|archive-date=2015-01-14|archive-url=https://web.archive.org/web/20150114081242/http://athletic.elcorreo.com/noticias/2014-03-12/athletic-rechaza-ceder-hasta-20140312.html|url-status=dead}}</ref> На 5 јануари 2015 година, Арисабалага бил позајмен на клубот од [[Сегунда Дивисион (Шпанија)|Сегунда Дивисион]], [[ФК Понферадина|Понферадина]].<ref>{{cite web|url=http://www.sdponferradina.com/-/mi|title=Kepa Arrizabalaga se incorpora a la Ponferradina|trans-title=Kepa Arrizabalaga added to Ponferradina|publisher=SD Ponferradina|language=es|date=5 January 2015|access-date=5 January 2015|url-status=dead|archive-url=https://web.archive.org/web/20150109172714/http://www.sdponferradina.com/-/mi|archive-date=9 January 2015}}</ref> Своето деби го направил во ремито 1–1 на домашен терен против [[ФК Расинг Сантандер|Расинг Сантандер]].<ref>{{cite news|url=http://www.marca.com/2015/01/11/futbol/2adivision/1421014655.html|title=El Racing encontró justo premio a su trabajo en el último minuto|trans-title=Racing's work paid off in the last minute|newspaper=Marca|location=Spain|language=es|date=11 January 2015|access-date=14 January 2015|archive-date=10 August 2018|archive-url=https://web.archive.org/web/20180810072631/http://www.marca.com/2015/01/11/futbol/2adivision/1421014655.html|url-status=live}}</ref> На 20 јули 2015 година, Арисабалага се преселил во [[ФК Реал Ваљадолид|Реал Ваљадолид]], исто така во второто ниво, на заем до крајот на [[Сегунда Дивисион (Шпанија) 2015–2016|сезоната]].<ref>{{cite web|url=http://www.realvalladolid.es/noticias/actualidad/20072015/Kepa-cierra-la-porteria-del-Pucela/|title=Kepa cierra la portería del Pucela|trans-title=Kepa shuts down goal of Pucela|publisher=Real Valladolid|language=es|date=20 July 2015|access-date=20 July 2015|archive-date=28 June 2019|archive-url=https://web.archive.org/web/20190628202959/http://www.realvalladolid.es/noticias/actualidad/20072015/Kepa-cierra-la-porteria-del-Pucela/|url-status=live}}</ref> Тој го одиграл својот прв натпревар на 22 август, во поразот со 0–1 од [[ФК Кордоба|Кордоба]],<ref>{{cite news|url=http://www.marca.com/2015/08/23/futbol/equipos/cordoba/1440284201.html|title=Fidel resuelve en un gran partido del Córdoba|trans-title=Fidel the decider in a great Córdoba match|newspaper=Marca|location=Spain|first=Alberto|last=Laz|language=es|date=23 August 2015|access-date=7 September 2015|archive-date=15 August 2018|archive-url=https://web.archive.org/web/20180815164116/http://www.marca.com/2015/08/23/futbol/equipos/cordoba/1440284201.html|url-status=live}}</ref> и пропуштил само три натпревари во сезоната во која неговиот тим завршил на 16-тото место.<ref>{{cite news|url=http://www.diariodevalladolid.es/noticias/deportes/kepa-traera-dinero-zorrilla_125966.html|title=Kepa traerá dinero a Zorrilla|trans-title=Kepa will bring money to Zorrilla|newspaper=Diario de Valladolid|language=es|date=8 August 2018|access-date=9 January 2019|archive-date=9 January 2019|archive-url=https://web.archive.org/web/20190109205400/http://www.diariodevalladolid.es/noticias/deportes/kepa-traera-dinero-zorrilla_125966.html|url-status=live}}</ref> По враќањето од позајмица, Арисабалага бил вклучен во првиот тим на Атлетик, првично како трет избор зад [[Горка Ираисос]] и [[Јаго Херерин]]. Тој го направил своето деби во првата лига на 11 септември 2016 година, започнувајќи во победата со 1–0 на гостински терен над [[ФК Депортиво Ла Коруња|Депортиво Ла Коруња]].<ref>{{cite news|url=http://www.marca.com/eventos/marcador/futbol/2016_17/la-liga/jornada_3/dep_ath/|title=Raúl García exhibe su pegada|trans-title=Raúl García shows his power|newspaper=Marca|location=Spain|first=Jaime|last=Rincón|language=es|date=11 September 2016|access-date=18 September 2016|archive-date=27 March 2019|archive-url=https://web.archive.org/web/20190327023118/https://www.marca.com/eventos/marcador/futbol/2016_17/la-liga/jornada_3/dep_ath/|url-status=live}}</ref> На 22 јануари 2018 година, по големите шпекулации за трансфер кои го поврзувале со [[ФК Реал Мадрид|Реал Мадрид]], Арисабалага го обновил договорот - што требало да му истече истиот јуни - до 2025 година.<ref>{{cite web|url=http://www.skysports.com/football/news/11848/11218301/kepa-arrizabalaga-ends-real-madrid-speculation-by-signing-athletic-bilbao-deal|title=Kepa Arrizabalaga ends Real Madrid speculation by signing Athletic Bilbao deal|website=Sky Sports|date=22 January 2018|access-date=23 January 2018|archive-date=6 September 2018|archive-url=https://web.archive.org/web/20180906095140/http://www.skysports.com/football/news/11848/11218301/kepa-arrizabalaga-ends-real-madrid-speculation-by-signing-athletic-bilbao-deal|url-status=live}}</ref> На 8 август 2018 година, тој се преселил во {{Fb team (N) Chelsea}},<ref>{{cite web |url=https://www.chelseafc.com/en/news/2018/8/8/kepa-arrives-at-chelsea |title=Kepa arrives at Chelsea |language=en |date=8 август 2018|access-date=7 декември 2018}}</ref><ref name=":0">{{Cite web |url=https://www.tuttomercatoweb.com/europa/ufficiale-chelsea-ecco-il-post-courtois-arriva-kepa-arrizabalaga-1143944 |title=UFFICIALE: Chelsea, ecco il post-Courtois: arriva Kepa Arrizabalaga - TUTTOmercatoWEB.com |access-date=3 март 2019}}</ref> по исплатата на ослободителната клаузула од 80 милиони евра утврдена во неговиот договор со Атлетик Билбао.<ref>{{cite web |url=https://www.athletic-club.eus/en/news/19263/kepa-pays-the-termination-clause.html|title=KEPA pays the termination clause |language=en |date=8 август 2018 |dead-link=yes|access-date=9 август 2018 |archiveurl=https://web.archive.org/web/20180808172017/https://www.athletic-club.eus/en/news/19263/kepa-pays-the-termination-clause.html}}</ref> Така, шпанецот станува [[Најскапи трансфери во историјата на фудбалот|најскапиот голман]] во историјата на фудбалот, соборувајќи го рекордот воспоставен само неколку недели претходно од [[Алисон Бекер]].<ref>{{cite news|url=https://www.theguardian.com/football/2018/aug/07/chelsea-kepa-arrizabalaga-athletic-bilbao-record|title=Chelsea to pay £71.6m for Athletic Bilbao goalkeeper Kepa Arrizabalaga|newspaper=The Guardian|first=Dominic|last=Fifield|date=7 August 2018|access-date=14 August 2018|archive-date=13 August 2018|archive-url=https://web.archive.org/web/20180813172123/https://www.theguardian.com/football/2018/aug/07/chelsea-kepa-arrizabalaga-athletic-bilbao-record|url-status=live}}</ref> Своето деби во [[Премиер лига на Англија|Премиер лигата]] го направил три дена подоцна во победата со 3-0 на гости против [[АФК Хадерсфилд Таун|Хадерсфилд Таун]],<ref>{{cite web|url=https://www.bbc.com/sport/football/45067371|title=Huddersfield Town 0–3 Chelsea|website=BBC Sport|first=Michael|last=Emons|date=11 August 2018|access-date=14 August 2018|archive-date=26 March 2019|archive-url=https://web.archive.org/web/20190326060755/https://www.bbc.com/sport/football/45067371|url-status=live}}</ref> одржувајќи шест суви мрежи<ref>{{cite web|url=https://www.goal.com/en-us/news/chelseas-kepa-relishing-being-worlds-most-expensive-keeper/ph9py6s9dsx616jcv411ad0jq|title=Chelsea's Kepa relishing being world's most expensive keeper|website=Goal (website)|publisher=Perform Group|date=10 October 2018|access-date=9 January 2019|archive-date=1 June 2019|archive-url=https://web.archive.org/web/20190601212714/https://www.goal.com/en-us/news/chelseas-kepa-relishing-being-worlds-most-expensive-keeper/ph9py6s9dsx616jcv411ad0jq|url-status=live}}</ref> во серијата на ''сините'' од 12 натпревари без пораз, пред поразот со 3–1 од [[ФК Тотенхем Хотспар|Тотенхем]].<ref>{{cite web|url=https://www.skysports.com/football/tottenham-vs-chelsea/390883|title=Tottenham 3–1 Chelsea: Maurizio Sarri's unbeaten start ended|website=Sky Sports|first=Ron|last=Walker|date=24 November 2018|access-date=25 November 2018|archive-date=3 July 2019|archive-url=https://web.archive.org/web/20190703095843/https://www.skysports.com/football/tottenham-vs-chelsea/390883|url-status=live}}</ref> На 14 август 2023 година, Арисабалага му се приклучил на Реал Мадрид на едногодишна позајмица од Челси.<ref>{{Cite web |date=14 August 2023 |title=Official Announcement: Kepa |url=https://www.realmadrid.com/en/news/2023/08/14/official-announcement-kepa |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20230814094000/https://www.realmadrid.com/en/news/2023/08/14/official-announcement-kepa |archive-date=14 August 2023 |access-date=14 August 2023 |website= |publisher=[[Real Madrid C.F.]] |language=en}}</ref><ref>{{Cite web |title=Kepa is a new Real Madrid player |url=https://www.realmadrid.com/en/news/2023/08/14/kepa-is-a-new-real-madrid-player |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20230814095321/https://www.realmadrid.com/en/news/2023/08/14/kepa-is-a-new-real-madrid-player |archive-date=14 August 2023 |access-date=14 August 2023 |website= |publisher=Real Madrid C.F. |language=en}}</ref> Овој потег бил инициран од долготрајната повреда здобиена од нивниот примарен голман, [[Тибо Куртоа]].<ref>{{Cite web |date=14 August 2023 |title=Kepa joins Madrid on loan to replace Courtois |url=https://www.espn.co.uk/football/story/_/id/38189464/chelsea-kepa-joins-real-madrid-loan-replace-courtois |access-date=14 August 2023 |publisher=ESPN |language=en |archive-date=14 August 2023 |archive-url=https://web.archive.org/web/20230814095814/https://www.espn.co.uk/football/story/_/id/38189464/chelsea-kepa-joins-real-madrid-loan-replace-courtois |url-status=live }}</ref> На 25 август 2023 година, Кепа го направил своето деби за клубот во победата со 1–0 на гости над [[ФК Селта Виго|Селта Виго]], истовремено одржувајќи ја својата прва сува мрежа за тимот воден од [[Карло Анчелоти]].<ref>{{cite web |date=25 August 2023 |title=Celta Vigo 0–1 Real Madrid: Jude Bellingham scores late winner |url=https://www.bbc.com/sport/football/66623788 |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20230825233823/https://www.bbc.com/sport/football/66623788 |archive-date=25 August 2023 |access-date=26 August 2023 |publisher=BBC Sport}}</ref> Сепак, тој не успеал да има големо влијание во Реал, брзо губејќи го своето место од [[Андриј Лунин]].<ref>{{Cite news |last=McGrath |first=Mike |date=2024-04-15 |title=What happened to David de Gea? The Golden Glove winner who cannot find a team |url=https://www.telegraph.co.uk/football/2024/04/15/david-de-gea-next-club-golden-gloves-winner-man-utd/ |access-date=2024-08-22 |work= |publisher=[[The Daily Telegraph|The Telegraph]] |language=en-GB |issn=0307-1235}}</ref> Вкупно, за Реал Мадрид бранел на 20 натпревари во текот на сезоната 2023-2024, по што се вратил во Челси по завршувањето на позајмицата. На 29 август 2024 година, Арисабалага бил позајмен на [[АФК Борнмут|Борнмут]] до крајот на сезоната 2024–2025.<ref>{{cite web |url=https://www.chelseafc.com/en/news/article/kepa-completes-premier-league-loan-switch-bournemouth |title=Kepa completes Premier League loan switch |publisher=Chelsea F.C. |date=29 August 2024 |accessdate=29 August 2024}}</ref><ref>{{cite web |url=https://www.afcb.co.uk/news/2024/august/29/kepa-arrizabalaga-joins-on-loan/ |title=Kepa Arrizabalaga joins on loan |publisher=AFC Bournemouth |date=29 August 2024 |accessdate=29 August 2024}}</ref> ==Репрезентативна кариера== [[File:Kepa Arrizabalaga (6) (cropped).jpg|thumb|upright|Арисабала со [[Фудбалска репрезентација на Шпанија под 19 години|Шпанија под 19]] во 2012]] Арисабалага бил повикан во [[Фудбалска репрезентација на Шпанија под 19 години|репрезентацијата под 19 години]] за [[Европско првенство во фудбал за играчи под 19 години|Европското првенство за играчи под 19 години]] [[Европско првенство во фудбал за играчи под 19 години 2012|2012]]. Тој бил редовен стартер за време на турнирот, на кој неговата земја била крунисана за шампион;<ref name="U19">{{cite web|title=Spain make it six of the best in Estonia|date=16 July 2012|url=https://www.uefa.com/under19/history/2012/|url-status=live|access-date=11 October 2021|publisher=UEFA|archive-date=30 October 2021|archive-url=https://web.archive.org/web/20211030024215/https://www.uefa.com/under19/history/2012/}}</ref> а неговиот главен момент бил во полуфиналето против [[Фудбалска репрезентација на Франција под 19 години|Франција]] кое завршило 3–3, каде што одбранил два пенали со што ја одвел Шпанија до победа по изведување на пенали.<ref>{{cite web|url=http://www.uefa.com/news/newsid=1840396.html|title=Spain finally see off France in semi-final shoot-out|publisher=UEFA|date=12 July 2012|access-date=11 December 2014|archive-date=23 January 2016|archive-url=https://web.archive.org/web/20160123102058/http://www.uefa.com/news/newsid=1840396.html|url-status=live}}</ref> За сениорската репрезентација на Шпанија дебитирал на 11 ноември 2017, играјќи 90 минути во победата со 5-0 над {{NazNB|FUrep|CRI}} во пријателски натпревар во Малага.<ref>{{cite news|url=http://www.chicagotribune.com/90minutes/ct-hoy-silva-nets-brace-spain-thrash-costa-rica-in-friendly-20171111-story.html|title=Silva nets brace, Spain thrash Costa Rica in friendly|newspaper=Chicago Tribune|date=11 November 2017|access-date=12 November 2017|archive-date=27 March 2019|archive-url=https://web.archive.org/web/20190327023120/https://www.chicagotribune.com/90minutes/ct-hoy-silva-nets-brace-spain-thrash-costa-rica-in-friendly-20171111-story.html|url-status=live}}</ref><ref>{{cite web|url=http://www.sefutbol.com/en/match-report-spain-thrash-costa-rica-malaga-5-0-0|title=Match report: Spain thrash Costa Rica in Málaga (5–0)|publisher=Royal Spanish Football Federation|date=11 November 2017|access-date=15 November 2017|archive-url=https://web.archive.org/web/20171116130528/http://www.sefutbol.com/en/match-report-spain-thrash-costa-rica-malaga-5-0-0|archive-date=16 November 2017|url-status=dead}}</ref> Арисабалага бил избран во шпанскиот состав од 23 играчи за [[Светско првенство во фудбал 2018|Светското првенство 2018]] во Русија,<ref>{{cite web|last=Maston|first=Tom|date=21 May 2018|title=Morata misses out on Spain's 23-man World Cup squad|url=http://www.goal.com/en/news/morata-misses-out-on-spain-world-cup-squad/1ub1qz7jod09i1lfvdcy84ea2l|access-date=21 May 2018|website=Goal (website)|publisher=Perform Group|archive-date=9 July 2019|archive-url=https://web.archive.org/web/20190709141140/https://www.goal.com/en/news/morata-misses-out-on-spain-world-cup-squad/1ub1qz7jod09i1lfvdcy84ea2l|url-status=live}}</ref> иако не настапил ниту еднаш на турнирот. ==Титули== ===Клупски=== ====Челси==== * '''{{Трофеј-Лига на шампиони}} [[УЕФА Лига на шампиони]]''' : 1 : 2020-2021<ref>{{cite web |url=https://www.bbc.com/sport/football/57268064 |title=Man. City 0–1 Chelsea |first=Phil |last=McNulty |website=BBC Sport |date=29 May 2021 |access-date=31 May 2021}}</ref> *'''{{Трофеј-УЕФА Лига Европа}} [[УЕФА Лига Европа]]''' : 1 : 2018-2019 * '''{{Трофеј-Суперкуп на Европа}} [[Суперкуп на УЕФА]]''' : 1 : [[Суперкуп на УЕФА 2021|2021]]<ref>{{cite news |url=https://www.bbc.co.uk/sport/football/58157867 |title=Chelsea 1–1 Villarreal |first=Mark |last=Sterling |website=BBC Sport |date=11 August 2021 |access-date=14 February 2022}}</ref> * '''{{Трофеј-Светско клупско првенство}} [[Светско клупско првенство во фудбал|Светско клупско првенство]]''' : 1 : [[Светско клупско првенство во фудбал 2021|2021]]<ref>{{cite news |url=https://www.bbc.co.uk/sport/football/60352740 |title=Chelsea 2–1 Palmeiras |website=BBC Sport |date=12 February 2022 |access-date=14 February 2022}}</ref> ====Реал Мадрид==== *'''{{Трофеј-Шпанија (Примера Дивисион)}} [[Примера Дивисион (Шпанија)|Примера Дивисион]]''' : 1 : 2023-2024 *'''{{Трофеј-Суперкуп на Шпанија}} [[Суперкуп на Шпанија]]''' : 2 : 2024 *'''{{Трофеј-Лига на шампиони}} [[УЕФА Лига на шампиони|Лига на шампиони]]''' : 1 : 2023-2024 ===Репрезентативни=== ;Шпанија *'''[[УЕФА Лига на нации|Лига на нации]]''' : 1 : 2022-2023 == Наводи == {{reflist|2}} ==Надворешни врски== {{Порталкутија |right=yes |boxwidth=200px |marign=0px |name1=Биографија |image1=P vip.svg |name2=Фудбал |image2=Soccer ball.svg |name3=Шпанија |image3=Flag of Spain.svg }} * [https://int.soccerway.com/players/kepa-arrizabalaga-revuelta/200705/ Кепа Арисабалага на soccerway] {{Состав на АФК Борнмут}} {{Состав на Шпанија на СП фудбал 2018}} {{ОСНОВНОПОДРЕДУВАЊЕ:Арисабалага, Кепа}} [[Категорија:Родени во 1994 година]] [[Категорија:Фудбалски голмани]] [[Категорија:Фудбалери од Ла Лига]] [[Категорија:Живи луѓе]] [[Категорија:Шпански фудбалери]] [[Категорија:Фудбалери на ФК Атлетик Билбао]] [[Категорија:Фудбалери на ФК Челзи]] [[Категорија:Фудбалери на ФК Реал Мадрид]] [[Категорија:Фудбалери на АФК Борнмут]] i29g03rzdfpqokt56bk6k2v2zmg8o0v 2 1202230 5380165 5375668 2025-06-14T21:30:49Z ListeriaBot 65467 Wikidata list updated [V2] 5380165 wikitext text/x-wiki {{Wikidata list |sparql=SELECT ?item WHERE { ?item wdt:P21 wd:Q6581072 . ?item wdt:P27 wd:Q221 . ?sitelink schema:about ?item . FILTER NOT EXISTS { ?wfr schema:about ?item . ?wfr schema:inLanguage "mk" } } limit 1000 |sort=label |columns=number:#,label:Article,description,p569,p570,p18,item |thumb=100 |links=red }} {| class='wikitable sortable' ! # ! Article ! description ! датум на раѓање ! датум на смрт ! фотографија ! item |- | style='text-align:right'| 1 | [[Aleksandra Kolovska]] | | 2004-02-23 | | | [[:d:Q116690280|Q116690280]] |- | style='text-align:right'| 2 | [[Andrea Sedloska]] | | | | | [[:d:Q115003412|Q115003412]] |- | style='text-align:right'| 3 | [[Andrijana Boškoska]] | | 1979-09-07 | | | [[:d:Q130760296|Q130760296]] |- | style='text-align:right'| 4 | [[Ashley Paris]] | | 1987-09-21 | | [[Податотека:Ashley Paris 55.jpg|center|100px]] | [[:d:Q4805546|Q4805546]] |- | style='text-align:right'| 5 | [[Emilijana Rizoska]] | | 2005-05-21 | | | [[:d:Q116690278|Q116690278]] |- | style='text-align:right'| 6 | [[Gordana Dimitrieska-Kočoska]] | | | | [[Податотека:Gordana Dimitrieska-Kočoska official portrait 2024.jpg|center|100px]] | [[:d:Q134462169|Q134462169]] |- | style='text-align:right'| 7 | [[Lidija Milkova]] | | 1970-12-26 | | | [[:d:Q3832051|Q3832051]] |- | style='text-align:right'| 8 | [[Marija Guguljanova]] | | 1999-11-11 | | | [[:d:Q116690276|Q116690276]] |- | style='text-align:right'| 9 | [[Matea Nikolic]] | | 2002-08-01 | | | [[:d:Q119555659|Q119555659]] |- | style='text-align:right'| 10 | [[Teodora Gulicoska]] | | | | | [[:d:Q130172852|Q130172852]] |- | style='text-align:right'| 11 | [[Valbona Ismaili]] | | 2003-02-24 | | [[Податотека:2019-11-13 Volleyball, 1. Bundesliga Frauen, Schwarz-Weiss Erfurt - Nawaro Straubing 1DX 5028 by Stepro.jpg|center|100px]] | [[:d:Q68313478|Q68313478]] |- | style='text-align:right'| 12 | [[Јована Мицевска]] | македонска ракометарка | 2000-07-26 | | | [[:d:Q115104246|Q115104246]] |- | style='text-align:right'| 13 | [[Љиљана Меѓеши]] | македонска глумица | 1956-04-20 | | | [[:d:Q31185200|Q31185200]] |- | style='text-align:right'| 14 | [[Џансевер]] | турско-македонска пејачка | 1967-07-08 | | | [[:d:Q101064387|Q101064387]] |- | style='text-align:right'| 15 | [[Александра Боканча]] | македонско-молдавска фудбалерка | 1989-10-22 | | | [[:d:Q93769838|Q93769838]] |- | style='text-align:right'| 16 | [[Амелија Уце-Николов]] | македонска пингпонгарка | | | [[Податотека:20220814 ECM22 Table Tennis 9053.jpg|center|100px]] | [[:d:Q113638918|Q113638918]] |- | style='text-align:right'| 17 | [[Ана Марија Зафировска]] | македонска спортистка | 2002-05-11 | | [[Податотека:2020-01-12 Biathlon Single Mixed Relay (2020 Winter Youth Olympics) by Sandro Halank–033.jpg|center|100px]] | [[:d:Q81908280|Q81908280]] |- | style='text-align:right'| 18 | [[Ана Цветановска]] | македонска скијачка | 2000<br/>2000-12-06 | | [[Податотека:46 Ana Cvetanovska 7723.jpg|center|100px]] | [[:d:Q28870411|Q28870411]] |- | style='text-align:right'| 19 | [[Анастасија Овнарска]] | македонска одбојкарка | 2005-06-24 | | | [[:d:Q125416835|Q125416835]] |- | style='text-align:right'| 20 | [[Анастасија Спасевска]] | музичар | 2005-07-21 | | | [[:d:Q130259088|Q130259088]] |- | style='text-align:right'| 21 | [[Андријана Цветковиќ]] | македонска режисерка, амбасадор | 1981-04-05 | | [[Податотека:Ambassador Cvetkovik.jpg|center|100px]] | [[:d:Q55085022|Q55085022]] |- | style='text-align:right'| 22 | [[Анџелика Митрашиновиќ (Q109453977)|Анџелика Митрашиновиќ]] | македонска кошаркарка | 1993-08-14<br/>1993-08-25 | | | [[:d:Q109453977|Q109453977]] |- | style='text-align:right'| 23 | [[Арта Биљали-Зендели]] | македонска политичарка | 1981-04-11 | | | [[:d:Q106645258|Q106645258]] |- | style='text-align:right'| 24 | [[Артина Ќазими]] | политичарка | 1997-04-13 | | | [[:d:Q106645209|Q106645209]] |- | style='text-align:right'| 25 | [[Биг Мама]] | албанско-македонска пејачка | 1986-02-28 | | | [[:d:Q539335|Q539335]] |- | style='text-align:right'| 26 | [[Вангелина Маркудова]] | македонска судијка | 1956 | | | [[:d:Q64005921|Q64005921]] |- | style='text-align:right'| 27 | [[Вера Јанковиќ]] | македонска писателка | 1922-12-16 | 2003-01-21 | | [[:d:Q25461428|Q25461428]] |- | style='text-align:right'| 28 | [[Вера Маркова (Q64007076)|Вера Маркова]] | македонска судијка | 1947-11-21 | | | [[:d:Q64007076|Q64007076]] |- | style='text-align:right'| 29 | [[Викторија Јовановска (Q28867693)|Викторија Јовановска]] | македонска скијачка | 2000-07-11 | | | [[:d:Q28867693|Q28867693]] |- | style='text-align:right'| 30 | [[Викторија Недева]] | македонска фудбалерка | 2003-06-20 | | | [[:d:Q98090292|Q98090292]] |- | style='text-align:right'| 31 | [[Габриела Коскоска]] | македонска шахистка | 1969 | | | [[:d:Q9265219|Q9265219]] |- | style='text-align:right'| 32 | [[Девона Бонер]] | американско-македонска кошаркарка | 1987-08-21 | | [[Податотека:Bonner9-20180601.jpg|center|100px]] | [[:d:Q866093|Q866093]] |- | style='text-align:right'| 33 | [[Драгана Волкановска]] | македонска спортистка | 1993-06-06 | | | [[:d:Q1254659|Q1254659]] |- | style='text-align:right'| 34 | [[Елена Гошева]] | македонска судијка | 1948-03-02 | | | [[:d:Q64005776|Q64005776]] |- | style='text-align:right'| 35 | [[Елена Панеска]] | македонска фудбалерка | 2002-07-10 | | | [[:d:Q98069004|Q98069004]] |- | style='text-align:right'| 36 | [[Елизабета Шелева (Q16633882)|Елизабета Шелева]] | македонска писателка | | | | [[:d:Q16633882|Q16633882]] |- | style='text-align:right'| 37 | [[Елита Речи]] | македонска пејачка | 1981-02-04 | | | [[:d:Q13038573|Q13038573]] |- | style='text-align:right'| 38 | [[Ермира Мехмети]] | политичарка | 1979-10-06 | | | [[:d:Q13038677|Q13038677]] |- | style='text-align:right'| 39 | [[Жанина Мирчевска]] | македонска писателка | 1967-10-20 | | | [[:d:Q18643152|Q18643152]] |- | style='text-align:right'| 40 | [[Ивана Арсениевска]] | македонска ракометарка | 2003-12-08 | | | [[:d:Q116690274|Q116690274]] |- | style='text-align:right'| 41 | [[Ивана Гакидова]] | македонска ракометарка | 1995-02-27 | | | [[:d:Q85981516|Q85981516]] |- | style='text-align:right'| 42 | [[Илза Бафтиари]] | македонска виолончелистка | | | | [[:d:Q44509407|Q44509407]] |- | style='text-align:right'| 43 | [[Катерина Кузмановска]] | македонска политичарка | 1968-06-15 | | | [[:d:Q31155330|Q31155330]] |- | style='text-align:right'| 44 | [[Кети Смилеска]] | македонска политичарка | 1974-12-13 | | | [[:d:Q31207147|Q31207147]] |- | style='text-align:right'| 45 | [[Криси Гивенс]] | американско-македонска кошаркарка | 1985-07-26 | | | [[:d:Q40451177|Q40451177]] |- | style='text-align:right'| 46 | [[Лариса Кисељова]] | руско-македонска ракометарка | 1970-03-11 | | | [[:d:Q2679524|Q2679524]] |- | style='text-align:right'| 47 | [[Лилјана Ѓузелова-Хаџи Бошкова]] | македонска уметница | 1935 | 2018-07-17 | | [[:d:Q111715706|Q111715706]] |- | style='text-align:right'| 48 | [[Лилјана Кузмановска]] | македонска политичарка | 1962-07-15 | | | [[:d:Q31030756|Q31030756]] |- | style='text-align:right'| 49 | [[Линдита Алиу - Тахири]] | македонска новинарка | 1962 | | | [[:d:Q13041633|Q13041633]] |- | style='text-align:right'| 50 | [[Магдалена Манаскова]] | македонска политичарка | 1981-06-22 | | | [[:d:Q31030803|Q31030803]] |- | style='text-align:right'| 51 | [[Марија Јовановска (Q115104251)|Марија Јовановска]] | македонска фудбалерка | 2004-08-30 | | | [[:d:Q115104251|Q115104251]] |- | style='text-align:right'| 52 | [[Марија Петровиќ]] | македонска одбојкарка | 1987-04-15 | | | [[:d:Q15262810|Q15262810]] |- | style='text-align:right'| 53 | [[Маја Бојаџиевска]] | македонска писателка | 1962 | | | [[:d:Q12286337|Q12286337]] |- | style='text-align:right'| 54 | [[Мери Лазарова]] | македонска политичарка | 1984-09-17 | | | [[:d:Q31207150|Q31207150]] |- | style='text-align:right'| 55 | [[Милева Горгиева]] | македонска политичарка | 1963-03-17 | | | [[:d:Q31207158|Q31207158]] |- | style='text-align:right'| 56 | [[Мимоза Несторова-Томиќ]] | македонска архитектка | 1929-06-21 | 2024-05-22 | | [[:d:Q19594838|Q19594838]] |- | style='text-align:right'| 57 | [[Мира Стојчевска]] | македонска политичарка | 1966-07-19 | | | [[:d:Q31207162|Q31207162]] |- | style='text-align:right'| 58 | [[Мојца Седеу]] | македонски перкусионист | 1970 | | | [[:d:Q1943115|Q1943115]] |- | style='text-align:right'| 59 | [[Нада Ципушева]] | македонска политичарка | 1958-01-22 | | | [[:d:Q31030839|Q31030839]] |- | style='text-align:right'| 60 | [[Наташа Илиевска]] | македонска каратистка | 1983-04-04 | | | [[:d:Q24237389|Q24237389]] |- | style='text-align:right'| 61 | [[Наташа Коцевска]] | македонска ракометарка | 1984-04-07 | | | [[:d:Q1966367|Q1966367]] |- | style='text-align:right'| 62 | [[Никица Корубин]] | македонска политичарка | 1976-05-22 | | | [[:d:Q31207202|Q31207202]] |- | style='text-align:right'| 63 | [[Нора Бектеши]] | македонска пејачка | 1992 | | | [[:d:Q51856376|Q51856376]] |- | style='text-align:right'| 64 | [[Павлинче Честојнова]] | македонска политичарка | 1974-03-15 | | | [[:d:Q31030855|Q31030855]] |- | style='text-align:right'| 65 | [[Радица Чонева]] | македонска фудбалерка | 2001-11-08 | | | [[:d:Q97738214|Q97738214]] |- | style='text-align:right'| 66 | [[Светлана Карапетрова]] | македонска политичарка | 1965-03-31 | | | [[:d:Q30306429|Q30306429]] |- | style='text-align:right'| 67 | [[Селвие Салиу]] | македонска политичарка | 1970-08-20 | | | [[:d:Q39250871|Q39250871]] |- | style='text-align:right'| 68 | [[Симона Маџовска]] | македонска ракометарка | 1993-11-02 | | | [[:d:Q116202543|Q116202543]] |- | style='text-align:right'| 69 | [[Славица Бабамова]] | | 1971 | | [[Податотека:Slavica Babamova 2024 (cropped).jpg|center|100px]] | [[:d:Q113813072|Q113813072]] |- | style='text-align:right'| 70 | [[Славица Грковска-Лошкова]] | македонска политичарка | 1970-07-27 | | [[Податотека:Slavica Grkovska official portrait 2022.jpg|center|100px]] | [[:d:Q110628915|Q110628915]] |- | style='text-align:right'| 71 | [[Славица Шуманска-Mитева]] | македонска политичарка | 1980-10-20 | | | [[:d:Q31207167|Q31207167]] |- | style='text-align:right'| 72 | [[Тања Вујисиќ-Тодоровска]] | македонска актерка | 1961-08-28 | | | [[:d:Q44059834|Q44059834]] |- | style='text-align:right'| 73 | [[Теодора Ѓорѓевска]] | македонска фудбалерка | 2000-03-19 | | | [[:d:Q109993253|Q109993253]] |- | style='text-align:right'| 74 | [[Теодора Јанковска]] | македонска фудбалерка | 2002-01-16 | | | [[:d:Q98088309|Q98088309]] |- | style='text-align:right'| 75 | [[Теодора Керамичиева (Q47500045)|Теодора Керамичиева]] | македонска ракометарка | 1996-01-14 | | | [[:d:Q47500045|Q47500045]] |- | style='text-align:right'| 76 | [[Теута Биљали]] | Политичар од Македонија | 1980-05-25 | | | [[:d:Q30557491|Q30557491]] |- | style='text-align:right'| 77 | [[Фитнете Туда]] | македонска новинарка | | | | [[:d:Q13038964|Q13038964]] |- | style='text-align:right'| 78 | [[Фросина Стојковска]] | македонска писателка | 1986 | | | [[:d:Q106258742|Q106258742]] |- | style='text-align:right'| 79 | [[Ширет Елези]] | македонска политичарка | 1981-03-20 | | | [[:d:Q24470416|Q24470416]] |- | style='text-align:right'| 80 | [[Шпреса Хадри]] | Политичар од Македонија | 1964-03-06 | | | [[:d:Q30528658|Q30528658]] |} {{Wikidata list end}} fitdzvejernxlpzdnc5w9hvgnmkl5pw 3 1204739 5380256 4206207 2025-06-15T04:22:00Z Marco Mitrovich 114460 5380256 wikitext text/x-wiki == Категорија == Има за година, а за денови нема. Ако има каде су? [[User:Marco Mitrovich|Марко Митровиќ]] <small>([[User talk:Marco Mitrovich|разговор]])</small> 06:21, 15 јуни 2025 (CEST) hqhrwxyo0jju9rargkwkrbmlfjuv8i8 0 1205414 5380282 5225652 2025-06-15T08:17:18Z InternetArchiveBot 92312 Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.9.5 5380282 wikitext text/x-wiki {{multiple image<!-- begin stack of images, scroll down for article --> |direction = vertical | width = 225 |image1 = Земјоделство (Пелагонија) 02.jpg|caption1 = Плодосмена на [[стрниште]] од ожнеано житно поле, засадено со [[сончоглед]] во [[Пелагонија]]<br> |image2 = Градинарски култури.jpg| caption2 = Наизменично насадени градинарски култури во [[Скопско]]<br> }} '''Плодоред''' — наизменично [[сеидба|засевање]] на исти [[обработливо земјиште|земјишни површини]] со разни земјоделски култури<ref>{{ДРМЈ|Плодоред}}</ref>. Плодоредот претставува план за искористување на вегетационата средина ([[почва]]та), со одгледување на растенија со одреден редослед, како по време така и по простор<ref>{{Наведена мрежна страница|url=http://agencija.gov.mk/download/soveti/poledelstvo/plodored_vo_poledelstvoto.pdf|title=Плодоред во поледелството|last=Јовановски|first=Цветан|date=|work=Агенција за развој на земјоделството|archive-url=https://web.archive.org/web/20211130123014/https://agencija.gov.mk/download/soveti/poledelstvo/plodored_vo_poledelstvoto.pdf|archive-date=2021-11-30|dead-url=|accessdate=15 август 2018|url-status=dead}}</ref>. По пат на плодоредот, вегетационата средина односно почвата, надворешните фактори кои ја сочинуваат таа средина се користат подобро, зашто со менување на културите се користат биолошките разлики меѓу одделни групи на култури и нивното заемно дејствие со самата почва. Плодоредот како техника во поледелството и земјоделството воопшто опфаќа два елементи: *плодосмена — менување на одгледуваните земјоделски култури по време *полесмена — менување на одгледуваните земјоделски култури по простор Времето низ кое една култура од плодоредот ги поминува сите парцели се вика ротација. По правило една ротација трае толкав период колку што е бројот на културите. == Причини за појава на плодоредот == Уште поодамна со искуство е увидено дека, ако една иста земјоделска култура повеќе години се одгледува на исто место (монокултура) приносот опаѓа. Причините при одгледувањето во монокултура при што доаѓа до опаѓање на приносот има повеќе. Најчесто се смета дека една од примарните причини е таа што една иста култура ако се одгледува на стално место се јавува штетно влијание на материите што ги лачи коренот од таа култура. Тие материи од една култура имаат негативно или штетно влијание на самата култура во наредната година. Друга причина е што секоја култура различно влијае на структурата на почвата, осиромашување на почвата со [[органска материја]], различно користење на минералните елементи, различен однос во користење на влага како и зголемена појава на болести, штетници и [[плевел]]и. Структурата на почвата и обогатувањето на почвата со органски материи познато е дека некои култури влијаат на расипување на структурата, а други имаат способност да ја подобруваат. Со менување на културите како биолошко средство без други мерки може да се одржува плодноста на почвата. До колку се одгледуваат во монокултура заради еднострано користење на [[хранливите материи]] постои опасност, постепено доаѓа до осиромашување на почвата во некои елементи, додека со плодоредот заради разликите во користењето на хранливите елементи се одржува рамнотежа на минералните материи во почвата. Значаен фактор на кој влијае плодоредот е заплевеноста. Монокултурата редовно носи интензивно заплевување. Тоа доаѓа од таму што плевелите со одредена култура прават растителна заедница, каде повеќето видови плевели се специјализирани за таа група на култури. Пример одредена група плевели е специјализирана за [[Жито|житни култури]] и тие својот развој го имаат прилагодено кон развојот на житата, па така ако житната култура се одгледува повеќе години на исто место нема биолошки фактори што ќе го редуцираат поинтензивното јавување на овие плевели, а од друга страна доколку постои смена на културите плевелите од претходната култура не опстојуваат во окопните, затоа што никнат во есен или напролет и се уништуваат со обработката. == Правила во плодоредот == Основните правила во плодоредот се: * Културите со длабок коренов систем треба да се одгледуваат после оние со плиток, за да се одржи добра структура; * Да се менуваат културите кои произведуваат мала и голема биомаса на корен; * Менување на културите кои го фиксираат азотот од атмосферата, со оние кои го трошат; * Да се менуваат лиснатите и коренестите култури со житарици, за да се намали заплевеноста на посевот; * До колку постои опасност од зараза на одредени растителни болести или штетници, треба да се избегнува [[сеидба]] на култури кои се осетливи на нив. Овде треба да се почитува правилото за минимален број на години по кои некоја култура може повторно да дојде на исто место. При составувањето на плодоредот треба да се има предвид толеранцијата на културата за повторно одгледување на исто место. Меѓу културите кои имаат поголема толеранција на повторно одгледување на исто место се: [[пченка]]та, [[ориз]]от, [['рж]]та, [[компир]]от и други. Нетолерантни се шеќерната и добиточната репа бидеjќи се шират болести и штетници, како и црвената [[детелина]], [[луцерка]]та, [[грашок]]от, [[обичен граор|граор]], [[сончоглед]]от. Покрај овој принцип има правило за културите во плодоредот. По повеќегодишните легуминозни култури кои ја богатат почвата со [[азот]], ја подобруваат структурата, по правило треба да дојдат култури кои бараат висока плодност како што е пченката, но не се препорачуваат житни култури затоа што полегнуваат. Треба да се менуваат житните култури со окопните но не се препорачува одгледување жито по жито или окопна по окопна == Наводи == <references /> [[Категорија:Земјоделство]] kmvilatc721i885bgmefb4gi3vlur5p 0 1207770 5380163 5379877 2025-06-14T21:27:03Z Dostojewskij 50463 {{родена на|10|август|1997}} 5380163 wikitext text/x-wiki {{внимание}} {{викификација}} [[Податотека:Kylie Jenner1 (cropped).png|thumb|Кајли Џенер (2017)]] '''Кајли Џенер''' е родена на {{родена на|10|август|1997}} година<ref>{{Наведена мрежна страница|url=http://www.people.com/article/kylie-jenner-birthday-instagram-justin-bieber|title=Kylie Jenner Turns 17: How the Kardashians and Justin Bieber Wished Her Happy Birthday|last=Corriston|first=Michele|date=August 10, 2014|work=People (magazine)|publisher=Time Inc.|accessdate=October 20, 2014|quote=The ''Keeping up with the Kardashians'' star turned 17 on Sunday [August 10, 2014]…}}</ref> е американска риалити телевизиска личност, модел, претприемач, и личност на социјалните медиуми. Таа глумеше во телевизиската серија E! која се одржува со ''фамилијата Кардашиан'' од 2007 година и е основач и сопственик на козметичката компанија Кајли Козметика. Во 2012 година, таа соработувала со брендот за облека PacSun, заедно со нејзината сестра Кендал, и создаде линија на облека, "Кендал и Кајли". Во 2015 година, Џенер ја лансирала сопствената козметичка линија наречена Кајли усна колекции, која била преименувана во Кајли козметика следната година.<ref>{{Наведена мрежна страница|url=http://www.glamour.com/story/kylie-jenner-lip-kit-live-blog-all-the-updates-on-her-new-colors-and-when-shes-restocking|title=kylie-jenner-lip-kit-live-blog-all-the-updates-on-her-new-colors-and-when-shes-restocking|accessdate=July 29, 2016}}</ref> Таа, исто така, објави мобилна апликација која достигна број еден на iTunes App Store.<ref>{{Наведена мрежна страница|url=https://nypost.com/2015/09/24/why-kylie-is-the-most-popular-of-the-kardashian-clan/|title=Kylie Jenner Lip Kit Live Blog: All the Updates on Her New Colors and When She's Restocking|last=Jones|first=Tashara|date=September 24, 2015|work=[[New York Post]]|accessdate=July 29, 2016}}</ref> Во 2014 и 2015 година, списанието ''Тајм''  ги навеле сестрите Џенер на нивниот список на највлијателни тинејџери во светот, наведувајќи го своето значително влијание кај тинејџерите на социјалните медиуми.  <ref>{{Наведени вести|url=http://time.com/3486048/most-influential-teens-2014/|title=The 25 Most Influential Teens of 2014|date=October 13, 2014|work=Time|access-date=June 18, 2015|publisher=Time Inc.}}</ref><ref>{{Наведени вести|url=http://time.com/4081618/most-influential-teens-2015/|title=The 30 Most Influential Teens of 2015|work=Time|access-date=October 29, 2015|publisher=Time Inc.}}</ref> Почнувајќи од 2018, со над 100 милиони следбеници, таа е една од топ 10 најпрво следените луѓе на [[Инстаграм]].<ref>{{Наведена мрежна страница|url=https://socialblade.com/instagram/top/100/followers|title=Top 100 Instagram Users by Followers}}</ref> Во 2017 година, Џенер била ставена на списокот на  Форбс славна  100    со што стана најмладата личност на листата. Џенер глумела во нејзината серија , ''Животот на Кајли'', која премиерно ја претставила на Е! на 6 август 2017 година.<ref>{{Наведена мрежна страница|url=http://www.eonline.com/shows/life_of_kylie/news/850269/watch-the-first-look-at-kylie-jenner-s-new-e-series-life-of-kylie|title=Watch the First Look at Kylie Jenner's New E! Series Life of Kylie! on Life of Kylie|last=Malec|first=Brett|date=May 11, 2017|work=E!|accessdate=September 13, 2017}}</ref> Според магазинот ''Форбс'' , нејзината нето вредност е 900 милиони долари.Ова главно му се припишува на нејзината 100% сопственост на  Кајли козметика.<ref>{{Наведени вести|url=https://www.forbes.com/sites/forbesdigitalcovers/2018/07/11/how-20-year-old-kylie-jenner-built-a-900-million-fortune-in-less-than-3-years/|title=How 20-Year-Old Kylie Jenner Built A $900 Million Fortune In Less Than 3 Years|last=Robehmed|first=Natalie|work=Forbes|access-date=2018-07-12|language=en}}</ref> Во изданието на Форбс тие предвидуваат дека Џенер ќе стане најмладиот самопроизведен милијардер некогаш,<ref>{{Наведени вести|url=https://www.huffingtonpost.com/entry/kylie-jenner-covers-forbes-as-the-next-youngest-self-made-billionaire-ever_us_5b45ffbbe4b07aea75463f6b|title=Kylie Jenner Covers Forbes As Next 'Youngest-Ever Self-Made Billionaire'|last=Delbyck|first=Cole|date=2018-07-11|work=Huffington Post|access-date=2018-07-12|language=en-US}}</ref> меѓутоа други го оспоруваат означувањето "само-направено".<ref name="auto1">{{Наведени вести|url=https://www.vox.com/2018/7/13/17568328/kylie-jenner-billionaire-forbes-backlash|title=The controversy over "Kylie Jenner, self-made billionaire," explained|work=Vox|access-date=2018-07-24}}</ref> == Награди и номинации == {| class="wikitable" style="text-align: center; margin-bottom: 10px;" ! scope="col" |Година ! scope="col" |Здружението ! scope="col" |Категорија ! scope="col" |Резултат ! scope="col" style="width:0.5%;" |Уп |- |<center>2013</center> | rowspan="4" |Teen Choice Awards |Избор ТВ Реалноста Ѕвезда: Женски<br /><small>(се дели со женската екипа на ''следење'')</small> | {{Won}} |<center><ref>{{Наведена мрежна страница|url=http://www.latimes.com/entertainment/la-et-teen-choice-2013-awards-winners-list-story.html|title=Complete list of Teen Choice 2013 Awards winners|date=August 11, 2013|work=Los Angeles Times|publisher=Tribune Publishing|accessdate=October 24, 2015}}</ref></center> |- |<center>2014</center> |Избор ТВ Реалноста Ѕвезда: Женски<br /><small>(се дели со женската екипа на ''следење'')</small> | {{Nom}} |<center><ref>{{Наведена мрежна страница|url=http://www.hollywoodreporter.com/news/teen-choice-awards-2014-winners-724423|title=Teen Choice Awards: The Complete Winners List|last=Nordyke|first=Kimberly|date=August 10, 2014|work=The Hollywood Reporter|accessdate=August 17, 2014}}</ref></center> |- | rowspan="2" |<center>До 2015</center> |Избор Instagrammer | {{nom}} | rowspan="2" |<center><ref>{{Наведена мрежна страница|url=http://www.eonline.com/news/674216/teen-choice-awards-2015-nominees-wave-2-revealed|title=Teen Choice Awards 2015 Nominees: Wave 2 Revealed!|last=Johnson|first=Zach|date=July 8, 2015|work=E! Online|publisher=NBCUniversal|accessdate=July 10, 2015}}</ref></center> |- |Избор Selfie Приемател | {{nom}} |} == Белешки == {{белешки}} == Наводи == {{Reflist|30em}} {{ОСНОВНОПОДРЕДУВАЊЕ:Џенер, Кајли}} [[Категорија:Родени во 1997 година]] [[Категорија:Живи луѓе]] [[Категорија:Американски телевизиски глумци]] [[Категорија:Американски блогери]] [[Категорија:Американски модни творци]] [[Категорија:Луѓе од Лос Анџелес]] gfcccdrak564rpqtm3mbakoze4vjcgo 0 1211576 5380228 4283460 2025-06-14T22:35:00Z Andrew012p 85224 5380228 wikitext text/x-wiki {{Infobox film | name = Вистина или предизвик | director = [[Џеф Вадлоу]] | producer = [[Џејсон Блум]] | screenplay = {{Plainlist| [[Мајкл Рејс]], [[Џилијан Џејкобс]], [[Крис Роуч]] и Вадлоу}} | story = Michael Reisz | starring = {{Plainlist|[[Луси Хејл]], [[Тајлер Поси]], [[Вајолет Бин]], [[Хајден Сето]] и [[Ландон Либоарон]] }} | music = [[Метју Маргсон]] | cinematography = Жак Жуфре | editing = Шон Албертсон | studio = [[Blumhouse Productions]] | distributor = [[Universal Pictures]] | released = {{filmdate|2018|04|13}} | runtime = 100 минути | country = САД | language = англиски | budget = $3.5 милиони<ref>{{Наведена мрежна страница|url=https://www.thewrap.com/rampage-stomps-into-theaters-looking-for-big-overseas-launch/|title=‘Rampage’ Stomps Into Theaters in Need of Big Overseas Launch|website=[[TheWrap]]|first=Jeremy|last=Fuster|date=April 10, 2018|accessdate=April 11, 2018}}</ref> | gross = $94.8 милиони<ref name="BOM">{{Наведена мрежна страница |url=http://www.boxofficemojo.com/movies/?id=truthordare2017.htm|title=''Truth or Dare'' (2018)|publisher=Box Office Mojo|accessdate=July 1, 2018}}</ref> }} {{Закосен наслов}}'''Бламхаусова вистина или предизвик''' ([[англиски јазик|англиски]]: ''Blumhouse's Truth or Dare'')<ref>,{{Наведена мрежна страница |last=Mendelson |first=Scott |url=https://www.forbes.com/sites/scottmendelson/2018/01/03/blumhouse-claims-ownership-over-lucy-hales-truth-or-dare/ |title=Blumhouse Claims Ownership Over Lucy Hale's 'Truth Or Dare' |newspaper=[[Forbes]] |date=January 3, 2018 |accessdate=April 19, 2018}}</ref> или едноставно '''Вистината или предизвик''' (''Truth or Dare'') — [[САД|американски]] натприроден филм на ужасите од 2018 година во режија на [[Џеф Вадлоу]] и напишан од [[Мајкл Рејс]], [[Џилијан Џејкобс]], [[Крис Роуч]] и Вадлоу. Во него се појавуваат [[Луси Хејл]], [[Тајлер Поси]], [[Вајолет Бин]], [[Хајден Сето]] и [[Ландон Либоарон]]. Филмот прикажува група студенти што играат игра „вистината или предизвик“ додека се на одмор во [[Мексико]], само да сфатат дека има смртоносни последици ако не ги следат нивните задачи. Џејсон Блум го создал банерот на ''Blumhouse Productions'', а ''Universal Pictures'' го дистрибуира филмот.<ref>{{Наведена мрежна страница|url=https://variety.com/2017/film/news/pretty-little-liars-lucy-hale-blumhouses-truth-or-dare-1202010538/|title='Pretty Little Liars' Star Lucy Hale Joins Blumhouse's 'Truth or Dare'|website=Variety|first=Justin|last=Kroll|date=March 16, 2017|accessdate=May 25, 2017|publisher=[[Penske Business Media]]}}</ref> ==Објава== Филмот првично бил објавен на 27 април 2018 година. Во јануари 2018, датумот на објава бил поместен на 13 април 2018 година.<ref>{{Наведена мрежна страница|title=Blumhouse’s Truth Or Dare’ Moves Up Two Weeks To Friday The 13th – Update|url=http://deadline.com/2018/01/blumhouses-truth-or-dare-april-2018-release-date-1202205290/|website=[[Deadline Hollywood]]|publisher=[[Penske Business Media]]|accessdate=January 11, 2018|date=January 11, 2018|last=D'Alessandro|first=Anthony}}</ref> Службениот трејлер бил објавен на 3 јануари 2018 година.<ref>{{наведени вести|url=https://nofspodcast.com/trailer-truth-dare-die/|title=[Trailer] Death Plays Games in TRUTH OR DARE|date=January 3, 2018|work=Nightmare on Film Street|access-date=January 10, 2018|author=KimmiKillZombie}}</ref> ==Глумци== * [[Луси Хејл]] како Оливија Барон * [[Тајлер Поси]] како Лукас Морено * [[Вајолер Бин]] како Марки Камерон * [[Хајден Сето]] како Бред Ченг * [[Ландон Либоарон]] како Картер/ Сем Михен * [[Нолан Џерард Фанк]] како Тајсон Кјуран * [[Софија Тајлер Али]] како Пенелопе Амари * [[Сем Лернер]] како Рони * [[Аурора Перино]] како Жизел Хамонд * [[Том Чои]] како Хан Ченг * [[Џои Очман]], гласот на Калукс * [[Вера Тајлер]], како Инез Рејес * [[Езми Гарсија]], како млада Инез * [[Ендру Хаувард]] како Рандел Химов == Наводи == {{Reflist|30em}} ==Надворешни врски== * {{IMDb title|6772950}} [[Категорија:Филмови од 2018 година]] [[Категорија:Американски филмови]] [[Категорија:Филмови на англиски јазик]] [[Категорија:Филмови на Universal Pictures]] [[Категорија:Филмови за демони]] ow8gqfcttfwaf73nh2grb6nncd963l9 5380229 5380228 2025-06-14T22:35:28Z Andrew012p 85224 5380229 wikitext text/x-wiki {{Infobox film | name = Вистина или предизвик | director = [[Џеф Вадлоу]] | producer = [[Џејсон Блум]] | screenplay = {{Plainlist| [[Мајкл Рејс]], [[Џилијан Џејкобс]], [[Крис Роуч]] и Вадлоу}} | story = Michael Reisz | starring = {{Plainlist|[[Луси Хејл]], [[Тајлер Поси]], [[Вајолет Бин]], [[Хајден Сето]] и [[Ландон Либоарон]] }} | music = [[Метју Маргсон]] | cinematography = Жак Жуфре | editing = Шон Албертсон | studio = [[Blumhouse Productions]] | distributor = [[Universal Pictures]] | released = {{filmdate|2018|04|13}} | runtime = 100 минути | country = САД | language = англиски | budget = $3.5 милиони<ref>{{Наведена мрежна страница|url=https://www.thewrap.com/rampage-stomps-into-theaters-looking-for-big-overseas-launch/|title=‘Rampage’ Stomps Into Theaters in Need of Big Overseas Launch|website=[[TheWrap]]|first=Jeremy|last=Fuster|date=April 10, 2018|accessdate=April 11, 2018}}</ref> | gross = $94.8 милиони<ref name="BOM">{{Наведена мрежна страница |url=http://www.boxofficemojo.com/movies/?id=truthordare2017.htm|title=''Truth or Dare'' (2018)|publisher=Box Office Mojo|accessdate=July 1, 2018}}</ref> }} {{Закосен наслов}}'''Бламхаусова вистина или предизвик''' ([[англиски јазик|англиски]]: ''Blumhouse's Truth or Dare'')<ref>,{{Наведена мрежна страница |last=Mendelson |first=Scott |url=https://www.forbes.com/sites/scottmendelson/2018/01/03/blumhouse-claims-ownership-over-lucy-hales-truth-or-dare/ |title=Blumhouse Claims Ownership Over Lucy Hale's 'Truth Or Dare' |newspaper=[[Forbes]] |date=January 3, 2018 |accessdate=April 19, 2018}}</ref> или едноставно '''Вистината или предизвик''' (''Truth or Dare'') — [[САД|американски]] натприроден филм на ужасите од 2018 година во режија на [[Џеф Вадлоу]] и напишан од [[Мајкл Рејс]], [[Џилијан Џејкобс]], [[Крис Роуч]] и Вадлоу. Во него се појавуваат [[Луси Хејл]], [[Тајлер Поси]], [[Вајолет Бин]], [[Хајден Сето]] и [[Ландон Либоарон]]. Филмот прикажува група студенти што играат игра „вистината или предизвик“ додека се на одмор во [[Мексико]], само да сфатат дека има смртоносни последици ако не ги следат нивните задачи. Џејсон Блум го создал банерот на ''Blumhouse Productions'', а ''Universal Pictures'' го дистрибуира филмот.<ref>{{Наведена мрежна страница|url=https://variety.com/2017/film/news/pretty-little-liars-lucy-hale-blumhouses-truth-or-dare-1202010538/|title='Pretty Little Liars' Star Lucy Hale Joins Blumhouse's 'Truth or Dare'|website=Variety|first=Justin|last=Kroll|date=March 16, 2017|accessdate=May 25, 2017|publisher=[[Penske Business Media]]}}</ref> ==Објава== Филмот првично бил објавен на 27 април 2018 година. Во јануари 2018, датумот на објава бил поместен на 13 април 2018 година.<ref>{{Наведена мрежна страница|title=Blumhouse’s Truth Or Dare’ Moves Up Two Weeks To Friday The 13th – Update|url=http://deadline.com/2018/01/blumhouses-truth-or-dare-april-2018-release-date-1202205290/|website=[[Deadline Hollywood]]|publisher=[[Penske Business Media]]|accessdate=January 11, 2018|date=January 11, 2018|last=D'Alessandro|first=Anthony}}</ref> Службениот трејлер бил објавен на 3 јануари 2018 година.<ref>{{наведени вести|url=https://nofspodcast.com/trailer-truth-dare-die/|title=[Trailer] Death Plays Games in TRUTH OR DARE|date=January 3, 2018|work=Nightmare on Film Street|access-date=January 10, 2018|author=KimmiKillZombie}}</ref> ==Глумци== * [[Луси Хејл]] како Оливија Барон * [[Тајлер Поси]] како Лукас Морено * [[Вајолер Бин]] како Марки Камерон * [[Хајден Сето]] како Бред Ченг * [[Ландон Либоарон]] како Картер/ Сем Михен * [[Нолан Џерард Фанк]] како Тајсон Кјуран * [[Софија Тајлер Али]] како Пенелопе Амари * [[Сем Лернер]] како Рони * [[Аурора Перино]] како Жизел Хамонд * [[Том Чои]] како Хан Ченг * [[Џои Очман]], гласот на Калукс * [[Вера Тајлер]], како Инез Рејес * [[Езми Гарсија]], како млада Инез * [[Ендру Хаувард]] како Рандел Химов == Наводи == {{Reflist|30em}} ==Надворешни врски== * {{IMDb title|6772950}} [[Категорија:Филмови од 2018 година]] [[Категорија:Американски филмови]] [[Категорија:Филмови на англиски јазик]] [[Категорија:Филмови на Universal Pictures]] [[Категорија:Филмови за демони]] [[Категорија:Американски хорор-филмови]] 6bydg4ietdcw62h3e79l2vv361lys59 5380230 5380229 2025-06-14T22:35:53Z Andrew012p 85224 5380230 wikitext text/x-wiki {{Infobox film | name = Вистина или предизвик | director = [[Џеф Вадлоу]] | producer = [[Џејсон Блум]] | screenplay = {{Plainlist| [[Мајкл Рејс]], [[Џилијан Џејкобс]], [[Крис Роуч]] и Вадлоу}} | story = Michael Reisz | starring = {{Plainlist|[[Луси Хејл]], [[Тајлер Поси]], [[Вајолет Бин]], [[Хајден Сето]] и [[Ландон Либоарон]] }} | music = [[Метју Маргсон]] | cinematography = Жак Жуфре | editing = Шон Албертсон | studio = [[Blumhouse Productions]] | distributor = [[Universal Pictures]] | released = {{filmdate|2018|04|13}} | runtime = 100 минути | country = САД | language = англиски | budget = $3.5 милиони<ref>{{Наведена мрежна страница|url=https://www.thewrap.com/rampage-stomps-into-theaters-looking-for-big-overseas-launch/|title=‘Rampage’ Stomps Into Theaters in Need of Big Overseas Launch|website=[[TheWrap]]|first=Jeremy|last=Fuster|date=April 10, 2018|accessdate=April 11, 2018}}</ref> | gross = $94.8 милиони<ref name="BOM">{{Наведена мрежна страница |url=http://www.boxofficemojo.com/movies/?id=truthordare2017.htm|title=''Truth or Dare'' (2018)|publisher=Box Office Mojo|accessdate=July 1, 2018}}</ref> }} {{Закосен наслов}}'''Бламхаусова вистина или предизвик''' ([[англиски јазик|англиски]]: ''Blumhouse's Truth or Dare'')<ref>,{{Наведена мрежна страница |last=Mendelson |first=Scott |url=https://www.forbes.com/sites/scottmendelson/2018/01/03/blumhouse-claims-ownership-over-lucy-hales-truth-or-dare/ |title=Blumhouse Claims Ownership Over Lucy Hale's 'Truth Or Dare' |newspaper=[[Forbes]] |date=January 3, 2018 |accessdate=April 19, 2018}}</ref> или едноставно '''Вистина или предизвик''' (''Truth or Dare'') — [[САД|американски]] натприроден филм на ужасите од 2018 година во режија на [[Џеф Вадлоу]] и напишан од [[Мајкл Рејс]], [[Џилијан Џејкобс]], [[Крис Роуч]] и Вадлоу. Во него се појавуваат [[Луси Хејл]], [[Тајлер Поси]], [[Вајолет Бин]], [[Хајден Сето]] и [[Ландон Либоарон]]. Филмот прикажува група студенти што играат игра „вистината или предизвик“ додека се на одмор во [[Мексико]], само да сфатат дека има смртоносни последици ако не ги следат нивните задачи. Џејсон Блум го создал банерот на ''Blumhouse Productions'', а ''Universal Pictures'' го дистрибуира филмот.<ref>{{Наведена мрежна страница|url=https://variety.com/2017/film/news/pretty-little-liars-lucy-hale-blumhouses-truth-or-dare-1202010538/|title='Pretty Little Liars' Star Lucy Hale Joins Blumhouse's 'Truth or Dare'|website=Variety|first=Justin|last=Kroll|date=March 16, 2017|accessdate=May 25, 2017|publisher=[[Penske Business Media]]}}</ref> ==Објава== Филмот првично бил објавен на 27 април 2018 година. Во јануари 2018, датумот на објава бил поместен на 13 април 2018 година.<ref>{{Наведена мрежна страница|title=Blumhouse’s Truth Or Dare’ Moves Up Two Weeks To Friday The 13th – Update|url=http://deadline.com/2018/01/blumhouses-truth-or-dare-april-2018-release-date-1202205290/|website=[[Deadline Hollywood]]|publisher=[[Penske Business Media]]|accessdate=January 11, 2018|date=January 11, 2018|last=D'Alessandro|first=Anthony}}</ref> Службениот трејлер бил објавен на 3 јануари 2018 година.<ref>{{наведени вести|url=https://nofspodcast.com/trailer-truth-dare-die/|title=[Trailer] Death Plays Games in TRUTH OR DARE|date=January 3, 2018|work=Nightmare on Film Street|access-date=January 10, 2018|author=KimmiKillZombie}}</ref> ==Глумци== * [[Луси Хејл]] како Оливија Барон * [[Тајлер Поси]] како Лукас Морено * [[Вајолер Бин]] како Марки Камерон * [[Хајден Сето]] како Бред Ченг * [[Ландон Либоарон]] како Картер/ Сем Михен * [[Нолан Џерард Фанк]] како Тајсон Кјуран * [[Софија Тајлер Али]] како Пенелопе Амари * [[Сем Лернер]] како Рони * [[Аурора Перино]] како Жизел Хамонд * [[Том Чои]] како Хан Ченг * [[Џои Очман]], гласот на Калукс * [[Вера Тајлер]], како Инез Рејес * [[Езми Гарсија]], како млада Инез * [[Ендру Хаувард]] како Рандел Химов == Наводи == {{Reflist|30em}} ==Надворешни врски== * {{IMDb title|6772950}} [[Категорија:Филмови од 2018 година]] [[Категорија:Американски филмови]] [[Категорија:Филмови на англиски јазик]] [[Категорија:Филмови на Universal Pictures]] [[Категорија:Филмови за демони]] [[Категорија:Американски хорор-филмови]] rof9nx2i8r56n49wt638tuj57507muo 0 1217082 5380090 5319347 2025-06-14T15:06:35Z Golf5plus 108702 5380090 wikitext text/x-wiki {{Infobox magazine | title = Глобус | logo = Глобус (магазин).jpg | logo_size = <!-- default is 180px --> | image_file = <!-- cover.jpg (omit the "file:" prefix) --> | image_size = <!-- default is 180px --> | image_alt = | image_caption = | editor = [[Бранко Тричковски]] (2007-2009)<br>[[Љубомир Костовски]] (2011-сè уште)<ref>[http://meta.mk/bogata-novinarska-i-urednichka-zhetva-kako-pagashe-slobodata/ Богата новинарска и уредничка жетва: Како паѓаше слободата?] Retrieved 12.05.2018 (Macedonian) </ref><ref>[http://library.fes.de/pdf-files/bueros/skopje/12606.pdf ПОРТРЕТИРАЊЕ НА ЖЕНАТА ВО МАКЕДОНСКИТЕ МЕДИУМИ:РОДОВАТА ЕДНАКВОСТ – КЛИШЕ, ТРАДИЦИЈА ИЛИДЕМОКРАТСКО ПРАВО?] Retrieved 12.05.2018 (Macedonian)</ref><ref>[http://www.libertas.mk/promovirana-knigata-na-branko-trichkovski-vo-podrumot-na-balkanskiot-fritsl/ Промовирана книгата на Бранко Тричковски „Во подрумот на балканскиот Фрицл”] Retrieved 12.05.2018 (Macedonian)</ref> | editor5 = | editor_title = | editor_title5 = | previous_editor = | staff_writer = | photographer = | category = | frequency = | format = | circulation = | publisher = | paid_circulation = | unpaid_circulation = | circulation_year = | total_circulation = | founder = | founded = | firstdate = {{Start date and age|2007|04|23}}<ref>[https://vecer.mk/makedonija/izleze-makedonskiot-globus Излезе македонскиот "Глобус"] Retrieved 12.05.2018 (Macedonian)</ref> | finaldate = <!-- {{End date|YYYY|MM|DD}} --> 2009 | finalnumber = | company = | country = | based = | language = | website = {{URL|http://globusmagazin.mk/}} | issn = | oclc = }} '''Глобус''' — поранешно неделно политичко списание <ref>[https://okno.mk/node/11337 „Глобус“ е мртов, баш ни е гајле!] Retrieved 12.05.2018 (Macedonian)</ref> од [[Македонија]]. Од 2011 година, списанието работи во онлајн издание како портал. Главен и одговорен уредник е новинарот [[Љубомир Костовски]]. ==Надворешни врски== [http://www.globusmagazin.com.mk/ Globus magazine webpage (2007-2017)] {{Семарх|url=https://web.archive.org/web/20111027023326/http://www.globusmagazin.com.mk/ |date=2011-10-27 }} == Наводи == {{наводи}} {{македонски медиуми}} [[Категорија:Македонски списанија]] [[Категорија:Скопски медиуми]] sw4tcday8xu7r3bjgk4y93tp3xzo74r 0 1219620 5380264 5287768 2025-06-15T07:04:25Z InternetArchiveBot 92312 Rescuing 0 sources and tagging 1 as dead.) #IABot (v2.0.9.5 5380264 wikitext text/x-wiki {{Infobox Officeholder||name=Пжемислав Чиж<br><i>(Przemysław Czyż)</i>|image=Przemysław Czyż.jpg|office1=[[Амбасада на Полска во Скопје|Амбасадор на Република Полска во Република Македонија]]|term_start1=2011|term_end1=2013|predecessor1=[[Карол Бахура]]|successor1=[[Јацек Мултановски]]|birth_date={{birth date and age|1972|10|11|df=y}}|birth_place=[[Варшава]]|death_date=|death_place=|profession=[[дипломат]]|party=|spouse=|children=|alma_mater=[[Универзитет во Варшава]]|religion=}} '''Пжемислав Чиж''', {{Lang-pl|Przemysław Czyż}} ([[11 октомври (родени)|11 октомври]] [[1972]] во [[Варшава]]) — полски дипломат, Амбасадор на [[Полска|Република Полска]] во [[Македонија|Република Македонија]] (2011–2013). Дипломирал по правни науки во [[Варшава]] (1996). Работел во неколку издавачки куќи (1987–1990). Од 1996 дипломат. Во Биро на Генерален директор на Министерство за надворешни работи заменик директор (2001–2006) и директор (2006–2009). Директор во Биро за правни работи и јавни набавки (2009–2011). Амбасадор на [[Полска|Република Полска]] во [[Македонија|Република Македонија]] (2011–2013).<ref>{{Наведена мрежна страница|url=https://skopje.msz.gov.pl/mk/embassy/ambassador/|title=Амбасадор|date=2012-12-01|work=skopje.msz.gov.pl|archive-url=https://web.archive.org/web/20121201015534/https://skopje.msz.gov.pl/mk/embassy/ambassador/|archive-date=2012-12-01|accessdate=2019-03-17|url-status=bot: unknown}}</ref><ref>{{Наведена мрежна страница|url=http://orka.sejm.gov.pl/Biuletyn.nsf/0/F600ECBC4D2BB7A8C12578DB004C8F5A?OpenDocument|title=Protokół posiedzenia Komisji Spraw Zagranicznych /nr 231/|last=|first=|date=2011-07-13|work=orka.sejm.gov.pl|language=pl|archive-url=|archive-date=|dead-url=|accessdate=2019-03-17}}{{Мртва_врска|date=June 2025 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }}</ref> == Наводи == {{наводи|30em}} {{Нормативна контрола}} {{DEFAULTSORT:Чиж, Пжемислав}} [[Категорија:Луѓе од Варшава]] [[Категорија:Полски амбасадори]] [[Категорија:Родени во 1972 година]] r8g0sexjfqfe2m33z6vssfuxrjgpevx 0 1220542 5380154 5375284 2025-06-14T19:59:05Z Ehrlich91 24281 5380154 wikitext text/x-wiki {{внимание}} {{Infobox musical artist | Name = DNK | Img = | Img_size = |Img_capt = | Background = group_or_band | birth_place = [[Скопје]] | Genre = [[Поп музика|поп]] | Occupation = | Label = [[Авалон продукција]] | URL = | years_active = [[2001]] - [[2025]] | current_members = [[Владимир Блажев-Панчо]]<br>[[Андреј Ѓорѓиески]] }} '''DNK''' — македонска [[поп]]-група. Основана е во 2001 година. Членови на групата се Владимир Блажев — Панчо (роден 29 јули 1979 во Скопје) и Андреја Ѓорѓиески — Андреј (9 февруари 1982 — 16 март 2025).<ref>{{Наведена мрежна страница|url=http://dnk.mk/%d0%b1%d0%b8%d0%be%d0%b3%d1%80%d0%b0%d1%84%d0%b8%d1%98%d0%b0/|title=Биографија|work=DNK|language=en-US|accessdate=2020-10-16}}</ref> Андреј загинал ноќта на 16 март, враќајќи се во клубот да спаси луѓе по избувнувањето на [[Пожар во ноќен клуб во Кочани|пожарот во ноќниот клуб во Кочани]]. Како изведувачи со претходно музичко искуство и образование (Андреј има завршено нижо и средно музичко училиште и е студент на Музичката Академија во Скопје) се одлучуваат по кариерата во групите ТНТ (Андреј) и ОК Бенд (Панчо) да започнат заедничка кариера во 2001 година кога го пуштаат првиот сингл на ДНК — „Девојка за везден“ за кој снимаат и видео запис. Вториот сингл „Благодарам однапред“ станува евергрин во македонската музичка ризница и освен на првиот [[EP]] албум „Пази дете“ кој ДНК го издаваат во април 2003 година, се наоѓа и на деби албумот „Кажано е се“. По двегодишна пауза, во 2006 година повторно се активираат. Понатаму, во годините што следуваат своето музичко искуство Андреј и Панчо го пренесуваат и на други полиња повторно поврзани со музиката. Панчо стана резидент ДЈ во најпознатите и најголемите македонски и странски клубови, а потоа ја основа Sure Shotz Entertainment agency преку која во Македонија донесе неколку светски и балкански R&B артисти меѓу кои се: Edo Maajka, Connect, V I P, DJ Oli Doboli и многу други. Од друга страна пак Андреј стана музички уредник на единствената музичка телевизија во Македонија - К-15 ТВ и продуцент на шоуто „Мојата Ѕвезда“ од кое излегоа многу нови музички таленти. Како соработници и пријатели со продуцентот [[Врчак]], ДНК стануваат едни од основачите на „Продукција Република“ и први ексклузивци на истата. Забележителни се и нивните настапи на најпрестижниот македонски фестивал „[[Макфест]]“ каде настапија со „Таа тоа го крие“, „Полна месечина“ (за која ја освоија наградата за најдобар сценски настап и за највртена песна помеѓу двата фестивала) и „Прв“ (дует со Врчак, за кој исто така добија награда за најдобар сценски настап). Двократни добитници се и на „Златна орбита на популарноста“, а бројни се и нивните учества на хуманиратни концерти и фестивали како и на манифестацијата „Топол културен бран“ во организација на [[Министерството за култура на Македонија|Министерството за култура]]. Во 2010 година тие го издаваат деби албумот насловен “Кажано е се”, преку нивната матична куќа „Продукција Република“, како продуцент се јавува Врчак, а албумот се состои од 18 песни, меѓу кои сингловите “Полна месечина”, “Пази се од мене”, “Навлечен на тебе”, “Таа тоа го крие” и други.<ref>{{Наведена мрежна страница|url=https://dnk.mk/%d0%ba%d0%b0%d0%b6%d0%b0%d0%bd%d0%be-%d0%b5-%d1%81%d0%b5/|title=Кажано е Се|work=DNK|language=en-US|accessdate=2020-11-02}}</ref> Една година подоцна, во септември 2011, ДНК го одржуваат својот прв соло концерт во Метрополис Арена во Скопје.<ref>{{Наведена мрежна страница|url=https://www.youtube.com/watch?v=hyrZhbwtTlQ|title=DNK - Metropolis Arena - Skopje ( 24.09.2011 ) - YouTube|work=www.youtube.com|accessdate=2020-11-02}}</ref> Во јуни 2012, тие го издаваат синглот “Авион”, како најава за претстојниот албум “Срце”. Албумот “Срце”, издаден во 2013 година, има 15 песни, вклучувајќи ги песните како “Дада”, “Што сака нека биде”, “Од утро до мрак” и други.<ref>{{Наведена мрежна страница|url=https://www.crnobelo.com/novosti/domasni/17384-panco-i-andrej-dnk-nie-sme-emotivni-i-romanticni-momci|title=Панчо и Андреј - ДНК: Ние сме емотивни и романтични момци!|work=CRNOBELO.com|language=mk-mk|accessdate=2020-11-02}}</ref><ref>{{Наведена мрежна страница|url=https://dnk.mk/%d1%81%d1%80%d1%86%d0%b5/|title=Срце|work=DNK|language=en-US|accessdate=2020-11-02}}</ref> Неколку месеци подоцна, во септември 2012, ДНК одржува акустичен концерт во Универзална Сала Скопје,<ref>{{Наведена мрежна страница|url=https://www.mkd.mk/63763/foto-video-galerija/koncert-na-dnk-vo-univerzalna-sala|title=Концерт на ДНК во Универзална сала во Скопје|work=МКД.мк|language=mk|accessdate=2020-11-02|archive-date=2022-06-10|archive-url=https://web.archive.org/web/20220610081145/https://www.mkd.mk/63763/foto-video-galerija/koncert-na-dnk-vo-univerzalna-sala|url-status=dead}}</ref> поддржани од камерен оркестар и бенд во живо.<ref>{{Наведена мрежна страница|url=https://www.crnobelo.com/novosti/nastani/13789-istaknati-muzicari-vo-bendot-na-dnk|title=Истакнати музичари во бендот на ДНК|work=CRNOBELO.com|language=mk-mk|accessdate=2020-11-02}}</ref> Во 2016, тие го издаваат албумот “Уште еден ден”.<ref>{{Наведена мрежна страница|url=http://fashionel.mk/stil/scena/dnk-so-dzvezdena-promocija-na-noviot-album-i-spot|title=ДНК со ѕвездена промоција на новиот албум и спот|last=Facebook|last2=Twitter|date=2016-05-10|work=Fashionel.mk|language=mk|accessdate=2020-11-02|last3=Instagram|last4=YouTube}}</ref><ref>{{Наведена мрежна страница|url=http://www.radiomk.com/cela-makedonska-estrada-na-promocijata-na-noviot-album-na-dnk%e2%80%8f/|title=Цела македонска естрада на промоцијата на новиот албум на ДНК‏|work=RadioMK|language=mk-MK|accessdate=2020-11-02|archive-date=2016-09-15|archive-url=https://web.archive.org/web/20160915224710/http://www.radiomk.com/cela-makedonska-estrada-na-promocijata-na-noviot-album-na-dnk%E2%80%8F/|url-status=dead}}</ref> Овој албум има 12 песни, меѓу кои: “Само таа знае како”, “Најмила”, “Темно е”, “Она е од Шутка”.<ref>{{Наведена мрежна страница|url=https://arhiva.republika.mk/594780|title=Цела македонска естрада на промоцијата на новиот албум на ДНК|work=Република Online|accessdate=2020-11-02|archive-date=2022-06-10|archive-url=https://web.archive.org/web/20220610144910/https://arhiva.republika.mk/594780|url-status=dead}}</ref><ref>{{Наведена мрежна страница|url=https://dnk.mk/%d1%83%d1%88%d1%82%d0%b5-%d0%b5%d0%b4%d0%b5%d0%bd-%d0%b4%d0%b5%d0%bd/|title=Уште Еден Ден|work=DNK|language=en-US|accessdate=2020-11-02}}</ref> Во мај 2017, ДНК слави 15 години постоење со концерт во Метрополис Арена во Скопје.<ref>{{Наведена мрежна страница|url=https://vecer.mk/node/367016|title=ДНК со славенички концерт во Метрополис Арена!|work=vecer.mk|language=mk|accessdate=2020-11-02}}{{Мртва_врска|date=August 2021 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }}</ref><ref>{{Наведена мрежна страница|url=https://www.youtube.com/watch?v=c9-gAKTOtBI|title=DNK - Temno e ( Metropolis Arena / Skopje - DNK Concert 12.05.2017 ) - YouTube|work=www.youtube.com|accessdate=2020-11-02}}</ref> Во 2018, тие ја издаваат компилацијата “The Best Of”, која содржи 22 популарни песни и бонус песната “Дијамант”.<ref>{{Наведена мрежна страница|url=https://nezavisen.mk/днк-со-промоција-на-албум-и-сингл/|title=„ДНК“ со промоција на албум и сингл|last=Sabit|first=Lejla|date=2018-08-31|work=Независен Весник|language=mk-MK|accessdate=2020-11-02}}</ref> Во 2019, ДНК издава 4 синглови: “Кога би знаела се”<ref>{{Наведена мрежна страница|url=https://www.youtube.com/watch?v=bssO9IXf2Ak|title=DNK - KOGA BI ZNAELA SE (official music video) ©2019 - YouTube|work=www.youtube.com|accessdate=2020-11-02}}</ref>, “Ромео и Јулија”<ref>{{Наведена мрежна страница|url=https://www.youtube.com/watch?v=NpUykHhZmsQ|title=DNK feat. IRIE SCRATCH - ROMEO I JULIJA (official music video) ©2019 - YouTube|work=www.youtube.com|accessdate=2020-11-02}}</ref>, “Ние”<ref>{{Наведена мрежна страница|url=https://www.youtube.com/watch?v=Pm8FOvm3FUs|title=DNK - NIE (official music video) ©2019 - YouTube|work=www.youtube.com|accessdate=2020-11-02}}</ref> и “Горе или доле”.<ref>{{Наведена мрежна страница|url=https://www.youtube.com/watch?v=XYn3DXYQm8Q|title=DNK - GORE ILI DOLE (official music video) ©2019 - YouTube|work=www.youtube.com|accessdate=2020-11-02}}</ref><ref>{{Наведена мрежна страница|url=https://www.youtube.com/watch?v=61qJGe8PZm4|title=Ексклузив - 20.06.2019 / Гости во студио „ДНК“ - YouTube|work=www.youtube.com|accessdate=2020-11-02}}</ref> На почетокот на 2020 година тие го издаваат последниот сингл насловен “Јави ми" со анимирано видео.<ref>{{Наведена мрежна страница|url=https://www.youtube.com/watch?v=o65kFxqvJfA|title=DNK - JAVI MI (official music video) ©2020 - YouTube|work=www.youtube.com|accessdate=2020-11-02}}</ref> Во март, тие оддржаа онлајн концерт на YouTube и Facebook.<ref>{{Наведена мрежна страница|url=https://hashtag.mk/bidi-kul-i-shizi-po-doma-dnk-vecherva-so-onlajn-koncert|title=Биди кул и шизи по дома: ДНК вечерва со онлајн концерт|work=Hashtag|accessdate=2020-11-02}}</ref> Во 2021 година, издаваат 4 синглови: "Денови во ноќи", "Сите патишта", "Кобра" и "Ваков таков" Во 2022 година тие издаваат 4 синглови: "Лава", "Милион денови", "Романи" и нивниот голем хит "Ако утре ме нема". На 3 декември 2022 година, по повод 20 години ДНК, тие одржаа концерт во Арена "Борис Трајковски", каде гости им биле врвни музички имиња од македонската естрада: [[Наум Петрески]], Мина Блажев, Таско, Џамбо Агушев, [[Тамара Тодевска]], Магдалена Цветкоска и други. Во 2024 година издаваат синглови: "Посреќна", "Животе брате", "Амајлија" и "Чаршија“. Во 2025 година го издаваат нивниот последен сингл "Фала". == Пожарот во дискотеката ,,Пулс" во Кочани == На 16 март 2025 година, Андреја Ѓорѓиески- Андреј загина во [[Пожар во ноќен клуб во Кочани|пожарот во ноќниот клуб во Кочани]], заедно со фотографот на бендот Александар Ефремов, пратечкиот вокал Сара Пројковска, тапанарот Ѓорѓи Ѓоргиев, клавијатуристот Филип Стевановски и бас гитаристот Александар Коларов. Двајца од членовите на бендот го преживеале првичниот пожар, но починале подоцна попладне. Владимир Блажев познат како "Панчо" се здобил со изгореници на лицето и рацете, и му била дадена терапија со кислород, оставајќи го единствениот преживеан член на бендот. Од пожарот загинаа сите членови на бендот освен Панчо, пратечки вокал Ана и гитаристот Горан Тонев. == Дискографија == === Албуми и компилации<ref>{{Наведена мрежна страница|url=https://open.spotify.com/artist/1RkwPT2wRa0k8cMdCsUCal|title=DNK|work=Spotify|language=en|accessdate=2020-11-02}}</ref> === ДНК има издадено 4 студиски албуми, една "Best of" компилација и едно EP. {| class="wikitable" |+ДНК - албуми, компилации и EP !наслов !година !број на песни |- |Пази дете |2003 |8 |- |Кажано е се |2010 |18 |- |Срце |2013 |16 |- |Уште еден ден |2016 |12 |- |The Best of |2018 |22 |- |Дваесет |2022 |12 |} === Видео записи<ref>{{Наведена мрежна страница|url=https://www.youtube.com/channel/UC-tpJQa07AiNHBh1Xre-dxQ|title=DNKofficial - YouTube|work=www.youtube.com|accessdate=2020-11-02}}</ref> === {| class="wikitable" |- ! Спот !! Година !! Режисер |- |''Девојка за везден'' |2002 | |- |''Пази дете'' |2003 | |- |''Благодарам однапред'' |2004 | |- | '' Полна месечина '' || 2008 || Владимир Митревски-Ѓуле |- | '' Навлечен на тебе'' || 2008 || Владимир Митревски-Ѓуле |- | '' Змеј '' || 2009 || Владимир Митревски-Ѓуле |- |'' Пази се од мене '' || 2009 || |- |'' Едно тело '' || 2010 || Огнен Шапковски |- | '' Спонзоруша ''|| 2011 || |- | '' Кажано е се '' || 2011 || |- |''DADA '' || 2011 || Томато продукција |- | '' Од утро до мрак'' || 2011 || Томато продукција |- | '' Авион '' || 2012 || |- | '' Диско џунгла'' || 2012 || Томато продукција |- | '' Старлета '' || 2013 || Томато продукција |- | '' Што сака нека биде '' || 2013 || |- | '' Север и југ '' || 2014 || Томато продукција |- | '' Опуштено '' || 2014 || |- | '' Она е од Шутка '' || 2014 || Томато продукција |- | '' Најмила '' || 2015 || Томато продукција |- | '' Само таа знае како '' || 2016 || Томато продукција |- | '' Стојам сам '' || 2016 || |- | '' Јас и ти '' || 2016 || Томато продукција |- | '' Аеродром '' || 2016 || Томато продукција |- | '' Звер '' || 2016 || Владимир Митревски-Ѓуле |- | '' Некој друг'' || 2017 || Томато продукција |- | '' Уште еден ден'' || 2017 || Томато продукција |- | '' Невозможна мисија'' || 2017 || Даниел Јовески |- | '' Пола човек'' || 2018 || [[Александар Ристовски - Принц]] |- | '' Дијамант'' || 2018 || Александар Ристовски - Принц |- | '' Кога би знаела се'' || 2019 || CRNI SRBI PRODUCTION |- | '' Горе или Доле'' || 2019 || Даниел Јовески |- | '' Ромео и Јулија'' || 2019 || Илија Димкоски |- | '' Ние'' || 2019 || Даниел Јовески |- | '' Јави ми'' || 2020 || Никола Димов |- | '' Денови во ноќи'' || 2021 || Даниел Јовески |- | '' Кобра'' || 2021 || Валон Азири |- | '' Сите патишта'' || 2021 || |- | ''Ваков таков'' || 2021 || |- | ''Ако утре ме нема'' || 2022 || Владимир Митревски-Ѓуле |- | ''Милион денови'' || 2022 || Владимир Митревски-Ѓуле |- | ''Романи'' || 2022 ||Даниел Јовески |- | ''Мами'' || 2023 || |- | ''Посреќна'' || 2023 || |- | ''Животе брате'' || 2024 ||Огнен Шапковски |- | ''Амајлија'' || 2024 || Даниел Јовески |- | ''Чаршија'' || 2024 || Огнен Шапковски |- | ''Фала'' || 2025 || Огнен Шапковски |} == Наводи == {{наводи}} [[Категорија:Македонски поп-групи]] qy71tkb2hf9gd0nhzuecurq10ckfc4n 3 1220701 5380310 5374466 2025-06-15T10:24:17Z Super Dromaeosaurus 68423 /* Земете учество во уредувачката седмица „Управување со отпад“ */ 5380310 wikitext text/x-wiki {{добредојде}} == Награда од Уредувачки натпревар „СИЕ Пролет 2019“ == Почитуван корисник Chnitke, би сакал да ве известам дека сте добитник на награда од Уредувачки натпревар „СИЕ Пролет 2019“ (Најдобар постоечки корисник), за повеќе информации можете да ме контактирате на : vanderzilson@gmail.com или пак вие оставете ми ваша мејл адреса. ([[User:Иван Ж|Иван Ж]] <small>([[User talk:Иван Ж|разговор]])</small> 19:48, 26 мај 2019 (CEST)) == Нов уредувачки натпревар == Здраво, те повикувам да се приклучиш на натпреварот „Автомобили“ и да создадеме повеќе статии за автомобилските модели во периодот од 20 септември до 19 октомври, со кој сакаме да создадеме нови содржини за оваа тема на нашата Википедија. Обезбедени се награди за најдобрите тројца, како и за други категории. Прочитајте ја [[Википедија:Уредувачки натпревар/Автомобили|проектната страница за натпреварот]] и земете учество. Вклучи се и заедно да ја подобриме македонската Википедија.--[[User:MediaWiki message delivery|MediaWiki message delivery]] <small>([[User talk:MediaWiki message delivery|разговор]])</small> 22:35, 17 септември 2019 (CEST) <!-- Пораката ја испрати Корисник:Ehrlich91@mkwiki преку списокот на https://mk.wikipedia.org/w/index.php?title=%D0%9D%D0%B0%D1%82%D0%BF%D1%80%D0%B5%D0%B2%D0%B0%D1%80_%D0%B7%D0%B0_%D0%B2%D1%80%D0%B5%D0%BC%D0%B5%D0%BD%D1%81%D0%BA%D0%B8_%D0%BF%D0%B5%D1%80%D0%B8%D0%BE%D0%B4%D0%B8&oldid=3878916 --> == Ракомет == Здраво, како што во Македонија е особено популарен ракометот, а темата на Википедија е доста слабо покриено, дојдовме до идеја да организираме уредувачки натпревар на тема „Ракомет“, со цел да ги подобриме постоечките статии, но и да создадеме нови. Натпреварот ќе се одржува цел декември. Има обезбедено награди за учество во натпреварот. Прочитајте ја [[Википедија:Уредувачки натпревар/Ракомет|проектната страница за натпреварот]] и земи учество. Вклучи се и заедно да ја подобриме македонската Википедија.--[[User:MediaWiki message delivery|MediaWiki message delivery]] <small>([[User talk:MediaWiki message delivery|разговор]])</small> 12:23, 30 ноември 2019 (CET) <!-- Пораката ја испрати Корисник:Ehrlich91@mkwiki преку списокот на https://mk.wikipedia.org/w/index.php?title=%D0%9D%D0%B0%D1%82%D0%BF%D1%80%D0%B5%D0%B2%D0%B0%D1%80_%D0%B7%D0%B0_%D0%B2%D1%80%D0%B5%D0%BC%D0%B5%D0%BD%D1%81%D0%BA%D0%B8_%D0%BF%D0%B5%D1%80%D0%B8%D0%BE%D0%B4%D0%B8&oldid=3898255 --> == СИЕ Пролет 2020 == Здраво, мило ми е што си доста активен за време на натпреварот. Само те потсетувам дека согласно правилата на натпреварот „<nowiki>Секоја од создадените или дополнетите статии означувајте ги со шаблонот {{</nowiki>[[Предлошка:СИЕ Пролет 2020|СИЕ Пролет 2020]]<nowiki>}} на страниците од разговор.</nowiki>“. Доколку имаш проблем да се снајдеш, слободно прашај ме. Пример за вакво означување можеш да видиш [[Разговор:Туризам во Босна и Херцеговина|тука]]. Поздрав --[[User:Ehrlich91|Ehrlich91]] <small>([[User talk:Ehrlich91|разговор]])</small> 15:31, 13 април 2020 (CEST) == Кампања на меѓународно ниво за вметнување на фотографии/слики во статиите на кои им недостигаат == Почитуван Chnitke. Сакам да ве известам за кампањата на меѓународно ниво за вметнување на илустрации во википедиските статии на кои им недостигаат наречена „Статии без илустрација“ или на англиски јазик: Wikipedia Pages Wanting Photos (WPWP). Идејата е да се искористат фотографиите и останатите илустрации, кои веќе постојат на [https://commons.wikimedia.org/wiki/Main_Page Ризницата], и да се вметнат во соодветните статии на Википедија. На Википедија на македонски јазик, организатори на оваа кампања се здруженијата на граѓани „ГЛАМ Македонија“ и „Споделено знаење“. Кампањата трае од 1 јули од 31 август 2020 година и има награден фонд од 1.000 евра (1 награда – ваучер од вредност од 12 илјади денари и 8 награди – ваучери од вредност од 6 илјади денари). Дополнително, може да се освои и една од меѓународните награди бидејќи учесникот паралелно учествува на домашната и меѓународната кампања. Наградниот фонд на меѓународната кампања е: прва награда ваучер од 500 долари (САД); втора награда 400 долари; трета награда 300 долари. Како дополнителни награди се: награда за учесник кој поставил најголем број звучни илустрации во статии 200 долари; награда за учесник кој поставил најголем број на видео илустрации во стати 200 долари; награда за учесник кој е нов на Википедија и поставил најголем број на илустрации во статии 200 долари. Учесникот за да влезе во кругот на добитниците треба да закачи илустрации на најмалку 100 статии. [[Википедија:Статии без илустрација|Страница за кампањата]] која претставува и прирачник како се учествува. Доколку учествувате, среќно! [[User:Dandarmkd|Dandarmkd]] <small>([[User talk:Dandarmkd|разговор]])</small> 13:28, 30 јуни 2020 (CEST) Здраво, ви пишувам во врска со вметнувањето на кодовите. Треба да пишете #WPWPMK и #WPWP. [[User:Dandarmkd|Dandarmkd]] <small>([[User talk:Dandarmkd|разговор]])</small> 19:19, 1 јули 2020 (CEST) == [[Рембрант ван Рејн]] == Здраво, убаво што учествувате на наградното уредување: вметнување слики во статиите, ама ќе ве замолам да ги средите 28-те слики ставени во статијата за [[Рембрант ван Рејн]]. Или поставете ги во наслов „Галерија“, или отстранете некои од нив. Статијата не личи на ништо сега, сликите одат надвор од текстот. Да нагласам дека се бара вметнување на илустрација во различни статии, а не 28 илустрации во иста статија. Поздрав и пријатно уредување - [[User:Виолетова|Виолетова]] <small>([[User talk:Виолетова|разговор]])</small> 21:19, 9 јули 2020 (CEST) ::Мојата идеја со пораката беше да ги разјаснам правилата на кампањата (за која има предвидено награди, па оттаму ја нареков наградно уредување, јас не пишав натпревар), а не да ви го одземам еланот и идеализмот. Се извинувам ако не сум се изразила правилно. Што се однесува до „нашиот очаен цивилизациски минимализам, особено во скоро сите области пред се од планетарното творештво“, ќе се согласиме сите дека е така, и дека на Википедија се добредојдени сите што сакаат да придонесат во намалување на истиот. Поздрав и сè најдобро. - [[User:Виолетова|Виолетова]] <small>([[User talk:Виолетова|разговор]])</small> 16:19, 10 јули 2020 (CEST) == Правопис == Здраво, Ве замолувам кога ќе уредувате да запазувате на правописот. Википедија се цели, освен на квантитет на статии, туку и на квалитет односно правилно напишани статии. Поздрав [[User:Dandarmkd|Dandarmkd]] <small>([[User talk:Dandarmkd|разговор]])</small> 21:10, 16 јули 2020 (CEST) Здраво, Ви благодарам за укажувањето. Почнав со прегледување, лекторирање и корегирање на собраниот и поставен материјал . Поздрав [[User:Chnitke|Chnitke]] <small>([[User talk:Chnitke|разговор]])</small> 7.36, 17 јули 2020 (CEST) == Археолошки наоѓалишта во Охридско == Здраво, забележувам дека доста активно создавате статии за археолошките наоѓалиште во Охридско, но уредувачкиот ден на оваа тема е закажан за 18 август, односно утре. Поздрав и пријатно уредување.--[[User:Kiril Simeonovski|Kiril Simeonovski]] <small>([[User talk:Kiril Simeonovski|разговор]])</small> 13:41, 17 август 2020 (CEST) Многу се извинувам, ги побркав датумите. Како можам да ја исправам оваа непријатна грешка. Утре воопшто нема да објавувам - ако е тоа доволно. како можев вака да пропуштам? :Здраво, може да земете да ги подобрите веќе создадените статии или да уредите нови. Не е никаква непријатна грешка и може слободно да си продолжите со уредување. Поздрав.--[[User:Kiril Simeonovski|Kiril Simeonovski]] <small>([[User talk:Kiril Simeonovski|разговор]])</small> 19:48, 18 август 2020 (CEST) == Наградени сте! == {| style="background-color: #fdffe7; border: 1px solid #fceb92;" |rowspan="2" style="vertical-align: middle; padding: 5px;" | [[Податотека:Barnstar of Diligence Hires.png|100px]] |style="font-size: x-large; padding: 3px 3px 0 3px; height: 1.5em;" | '''Награда за трудољубивост''' |- |style="vertical-align: middle; padding: 3px;" | Оваа награда ја доделувам за големата трудољубивост во создавањето нови содржини во последно време. [[User:Kiril Simeonovski|Kiril Simeonovski]] <small>([[User talk:Kiril Simeonovski|разговор]])</small> 10:04, 26 август 2020 (CEST) |} Ви благодарам од срце...Поздрав, имајте успеси == Покана за учество во иницијативата „Цели за одржлив развој“ == '''[[Википедија:Цели за одржлив развој|Цели за одржлив развој]]''' претставува меѓународна иницијатива за збогатување на Википедија со содржини поврзани со [[Цели за одржлив развој|Целите за одржлив развој]] (ЦОР). Преку поврзување на заедница од стотици доброволни уредници од една страна и стручњаци за ЦОР од друга страна, иницијативата се стреми кон зголемување на свеста за целите, зајакнување на целокупното движење за нив и поставување основи за позадлабочено содржинско покривање на темите поврзани со целите во иднина. Во насока на поголема застапеност на темите поврзани со Целите за одржлив развој на македонски јазик, заедницата на Википедија на македонски јазик зема учество преку организирање уредувачка седмица во којашто ги повикува да се вклучат сите заинтересирани уредници и страни со стручни познавања на темата. Иницијативата временски се поклопува со Глобалната седмица на целите и е во времетраење од '''19-26 септември 2020''' година и со доделување на награди за најдобрите учесници. [[User:Dandarmkd|Dandarmkd]] <small>([[User talk:Dandarmkd|разговор]])</small> 15:14, 18 септември 2020 (CEST) == Слики од Сандро Ботичели == Здраво. Гледам дека се распишувавте статии за сликите од Ботичели, но уредувачкиот ден е на 5 ноември, поточно утре. Може да чувате простор за уредување и во текот на утрешниот ден. Поздрав.--[[User:Kiril Simeonovski|Kiril Simeonovski]] <small>([[User talk:Kiril Simeonovski|разговор]])</small> 19:56, 4 ноември 2020 (CET) == Археолошки наоѓалишта во Охридско == Здраво. Би сакал да Ве известам дека уредувачкиот ден за археолошките наоѓалипта во Охридско е закажан за 4 март, односно утре.--[[User:Kiril Simeonovski|Kiril Simeonovski]] <small>([[User talk:Kiril Simeonovski|разговор]])</small> 17:23, 3 март 2021 (CET) Ви Благодарам, повторно го згрешив датумот == Земи учество во СИЕ Пролет 2021 == Здраво, во периодот од 1 до 30 април ќе се одржува регионалниот уредувачки натпревар „СИЕ Пролет 2021“, во кој учествуваат заедници од цела Средна и Источна Европа, со цел создавање и подобрување на статии од сите тие заедници по однапред предложени списоци. Се разбира, дозволено е и пишување статии надвор од предложените списоци на заедниците. Обезбедени се награди за најдобрите тројца, како и за други категории. Прочитајте ја проектната страница за натпреварот и земете учество. Вклучи се и заедно да ја подобриме македонската Википедија.[[User:MediaWiki message delivery|MediaWiki message delivery]] <small>([[User talk:MediaWiki message delivery|разговор]])</small> 21:03, 3 април 2021 (CEST) <!-- Пораката ја испрати Корисник:Ehrlich91@mkwiki преку списокот на https://mk.wikipedia.org/w/index.php?title=%D0%9D%D0%B0%D1%82%D0%BF%D1%80%D0%B5%D0%B2%D0%B0%D1%80_%D0%B7%D0%B0_%D0%B2%D1%80%D0%B5%D0%BC%D0%B5%D0%BD%D1%81%D0%BA%D0%B8_%D0%BF%D0%B5%D1%80%D0%B8%D0%BE%D0%B4%D0%B8&oldid=4491191 --> == Евиденција на статии во СИЕ Пролет 2021 == Здраво. Би сакал да Ви укажам дека на статиите коишто ги уредувате во уредувачкиот натпревар СИЕ Пролет 2021 е неопходно на страницата за разговор да ја додавате предлошката [[Предлошка:СИЕ Пролет 2021|СИЕ Пролет 2021]] и притоа ќе ја наведете темата и земјата за којашто се однесува (пр. [[Разговор:Истанбулска берза]]). На тој начин, статиите коишто ги имате уредувано автоматски ќе бидат вклучени во статистиката од натпреварот. Ви благодарам. Поздрав и пријатно уредување.--[[User:Kiril Simeonovski|Kiril Simeonovski]] <small>([[User talk:Kiril Simeonovski|разговор]])</small> 18:57, 21 април 2021 (CEST) == #WPWPMK == Здраво Chnitke, Добитник си на награда од предизвикот [[Википедија:Статии без илустрација 2023#Резултати|„Статии без илустрација“]]. За ваучерот што ти следува, ако не е проблем да ме побараш на мејл или на Фејсбук. Поздрав - [[User:Виолетова|Виолетова]] <small>([[User talk:Виолетова|разговор]])</small> 11:57, 28 септември 2023 (CEST) [[Image:Tireless Contributor Barnstar.gif|30px|'''Награда за неуморниот уредувач''', [[Корисник:Виолетова|Виолетова]] ]] - ѕвезда за неуморниот уредувач - [[User:Виолетова|Виолетова]] <small>([[User talk:Виолетова|разговор]])</small> 17:14, 28 септември 2023 (CEST) == <span lang="en" dir="ltr" class="mw-content-ltr">Reminder to vote now to select members of the first U4C</span> == <div lang="en" dir="ltr" class="mw-content-ltr"> <section begin="announcement-content" /> :''[[m:Special:MyLanguage/Universal Code of Conduct/Coordinating Committee/Election/2024/Announcement – vote reminder|You can find this message translated into additional languages on Meta-wiki.]] [https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&group=page-{{urlencode:Universal Code of Conduct/Coordinating Committee/Election/2024/Announcement – vote reminder}}&language=&action=page&filter= {{int:please-translate}}]'' Dear Wikimedian, You are receiving this message because you previously participated in the UCoC process. This is a reminder that the voting period for the Universal Code of Conduct Coordinating Committee (U4C) ends on May 9, 2024. Read the information on the [[Universal Code of Conduct/Coordinating Committee/Election/2024|voting page on Meta-wiki]] to learn more about voting and voter eligibility. The Universal Code of Conduct Coordinating Committee (U4C) is a global group dedicated to providing an equitable and consistent implementation of the UCoC. Community members were invited to submit their applications for the U4C. For more information and the responsibilities of the U4C, please [[Universal Code of Conduct/Coordinating Committee/Charter|review the U4C Charter]]. Please share this message with members of your community so they can participate as well. On behalf of the UCoC project team,<section end="announcement-content" /> </div> [[m:User:RamzyM (WMF)|RamzyM (WMF)]] 00:53, 3 мај 2024 (CEST) <!-- Пораката ја испрати Корисник:RamzyM (WMF)@metawiki преку списокот на https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Universal_Code_of_Conduct/Coordinating_Committee/Election/2024/Previous_voters_list_3&oldid=26721208 --> == Земете учество во уредувачкиот натпревар на тема „Хемиски елементи и изотопи“ == Здраво Chnitke, те повикувам да се приклучиш на натпреварот „Хемиски елементи и изотопи“ и да создадеме повеќе статии за хемиските елементи и изотопи во периодот од 10 февруари до 9 март, со кој сакаме да создадеме нови содржини за оваа тема на нашата Википедија. Обезбедени се награди за најдобрите тројца, како и за други категории. Прочитајте ја [[Википедија:Уредувачки натпревари/Хемиски елементи и изотопи|проектната страница]] за натпреварот и земете учество. Вклучи се и заедно да ја подобриме македонската Википедија! [[User:Jtasevski123|Jtasevski123]] <small>([[User talk:Jtasevski123|разговор]])</small> 11:04, 18 февруари 2025 (CET) == Земете учество во СИЕ Пролет 2025 == Здраво Chnitke, те повикувам да се приклучиш на регионалниот уредувачки натпревар „СИЕ Пролет 2025“, во кој учествуваат заедници од цела Средна и Источна Европа, со цел создавање и подобрување на статии од сите тие заедници. Прочитајте ја [[Википедија:Уредувачки натпревари/СИЕ Пролет 2025|проектната страница]] за натпреварот и земете учество. Вклучи се и заедно да ја подобриме македонската Википедија. [[User:Jtasevski123|Jtasevski123]] <small>([[User talk:Jtasevski123|разговор]])</small> 08:46, 1 април 2025 (CEST) == Викисредба (29 мај 2025) == Добар ден Chnitke, ве поканувам на третата викисредба од оваа тековна година што ќе се одржи на 29 мај во „Daily Food & Wine“ во Скопје. Повеќе информации околу викисредбата имате на следната [[Википедија:Викисредба (29 мај 2025)|врска]] (исто така и местоположба на угостителскиот објект на Google Maps). Се надевам ќе ни ја збогатите средбата со вашето присуство. Убав ден! [[User:Jtasevski123|Jtasevski123]] <small>([[User talk:Jtasevski123|разговор]])</small> 12:02, 27 мај 2025 (CEST) == Земете учество во уредувачката седмица „Управување со отпад“ == Здраво Chnitke, те повикувам да се приклучиш на уредувачката седмица на тема „[[Википедија:Управување со отпад|Управување со отпад]]“, која ќе трае од 2 до 8 јуни 2025. Прочитајте ја [[Википедија:Управување со отпад|проектната страница]] за натпреварот и земете учество. Вклучи се и заедно да ја подобриме македонската Википедија. Убав ден! [[User:Jtasevski123|Jtasevski123]] <small>([[User talk:Jtasevski123|разговор]])</small> 09:48, 3 јуни 2025 (CEST) == Палигора 2018 == Hi, sorry for speaking in English. You wrote an article for Коста Шкодреану and used the work by Ристо Палигора about the Црква „Св. Константин и Елена“ - Битола. I am interested in writing an article for this church in English Wikipedia and this source would be very useful. Do you still have access to this source and would it be possible for you to facilitate access to me? Thanks, [[User:Super Dromaeosaurus|Super Dromaeosaurus]] <small>([[User talk:Super Dromaeosaurus|разговор]])</small> 12:24, 15 јуни 2025 (CEST) nla0qauk8x2yuilarqd8ixjvbeessj1 0 1220903 5380061 5357685 2025-06-14T13:19:20Z Marco Mitrovich 114460 5380061 wikitext text/x-wiki {{Инфокутија Населено место | official_name = Куршумлија | other_name = | settlement_type = | image_shield = Blason de Kuršumlija.jpg | image_flag = | image_skyline = Kursumlija-panorama.jpg | image_caption = Панорама на Куршумлија | image_map = Municipalities of Serbia Kuršumlija.png | map_caption = Местоположба на општина Куршумлија во Србија | mapsize = | coordinates = {{coord|43|09|N|21|16|E|region:RS|display=inline,title}} }} '''Куршумлија''' — градска населба во општина Куршумлија, во Топличкиот округ, во јужна Србија. Се наоѓа на реките Топлица, Косаница и Бањска, југоисточно од [[Копаоник]], и северозападно од планината Радан. Според пописот од 2011 година, населеното место Куршумлија има 13200 жители. == Надворешни врски == {{Commons category}} * {{official website|http://kursumlija.org/}} {{Градови во Јужна Србија}} [[Категорија:Куршумлија| ]] [[Категорија:Градови во Јужна Србија]] p0azbdlr8rdce0rrrnxo9d52tpmvh8r 0 1222913 5380342 5309322 2025-06-15T11:10:15Z InternetArchiveBot 92312 Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.9.5 5380342 wikitext text/x-wiki [[Податотека:Berlin_-_Potsdamer_Platz_-_2016.jpg|мини|Воздушен поглед на Постдамер плац во 2016 година.]] [[Податотека:SonyCenterAtNight.jpg|мини|Покривот на Центарот на Sony во текот на ноќта во 2004 година.]] '''Постдамер Плац''' (буквално ''Потсдамскиот плоштад'' ) — важен [[Пјаца|јавен плоштад]] и сообраќајна раскрсница во центарот на [[Берлин]], Германија, што лежи околу 1км јужно од [[Бранденбуршка порта|Бранденбуршката порта]] и Бундестаг (зграда на [[Бундестаг|германскиот парламент]] ), и близу до југоисточниот агол на паркот Тиргартен. Именувана е по градот [[Потсдам]], околу 25км на југозапад, и го означува местото каде што стариот пат од Потсдам поминува низ градскиот ѕид на Берлин на Потсдамската порта. Откако се развил во рамките на просторот за повеќе од еден век од пресекот на руралните сообраќајници во најзрелиот сообраќаен пресек во Европа <ref name="Weitz, Eric D. G2007, page 43">Weitz, Eric D. ''Weimar Germany'', 2007, Princeton University Press,</ref>, бил целосно уништен за време на [[Втора светска војна|Втората светска војна,]] а потоа бил запустен за време на [[Студена војна|Студената војна]] кога бил пресечен од [[Берлински ѕид|Берлинскиот ѕид]]. По [[Повторно обединување на Германија|повторното обединување на Германија]], Постдамер Плац е место за големи проекти за реконструкција. == Втора светска војна == [[Податотека:Potsdamer_Platz_1945.jpg|мини|Разрушување во 1945 година. Забележете го изгорениот Колумбус во левата заднина.]] [[Податотека:Fotothek_df_pk_0000145_001.jpg|десно|мини| Постдамер Плац во октомври 1945 година. Пшор хаус е препознатливата структура на левата страна. Краток пат до Потсдамер Штрасе на левата страна може да се види аголната купола на Вајнхаус Хут, додека на десната страна се урнатините на Кафе Џости и Вајнхаус Реинголд.]] Како што било случај во поголемиот дел од централниот дел на Берлин,<ref>Jack Holland, John Gawthrop: ''Berlin&nbsp;– The Rough Guide'', 1995, Rough Guides Limited Publishers, {{ISBN|1-85828-129-6}}, introductory page IX</ref> речиси сите згради околу Потсдамер Плац биле претворени во урнатини со воздушни напади и тешки артилериски бомбардирања во последните години од Втората светска војна. Трите најструктурни рации (од 363 што ги претрпел градот),<ref>Taylor, Chapter "Thunderclap and Yalta", page 216</ref> се случиле на 23 ноември 1943 година, 3 февруари и 26 февруари 1945 година. Работите не биле поддржани од непосредната близина на хитлеровата канцеларија на Рајх, само еден блок подалеку во Восштрасе, а многу други нацистички владини зданија се граделе во близина, па Потсдам Плац бил главната целна област. Откако бомбардирањето во голема мера било прекинато, започнала инвазијата на земјата, кога советските сили го нападнале центарот на улицата Берлин по улицата,со цел да го освои канцеларството на Рајхот и другите клучни симболи на нацистичката влада. Кога градот бил поделен на сектори од окупаторските сојузници на крајот на војната, плоштадот се нашол на границата помеѓу американскиот, британскиот и [[Советски Сојуз|советскиот]] сектор. И покрај сето уништување, комерцијалниот живот се појавил во урнатините околу Постдамер Плац во рок од само неколку недели по крајот на војната. Долните катови од неколку згради биле опремени за да овозможат работата да продолжи. Улиците биле делумно оперативни повторно од 2 јуни 1946 година, целосно од 16 ноември 1947 година (иако поправките не биле завршени до мај 1948 година) и трамваите до 1952 година. Дел од Хаус Ватерленд повторно отворен во 1948 година во многу поедноставена форма. Новиот источногермански државен малопродажен бизнис HO ги запленил речиси сите поранешни средства на Вертхајм во новоформираната [[Германска Демократска Република]], но не можел повторно да започне со џиновската продавница Лајпцигер Плац (која била премногу оштетена), отворил нова стоковна куќа на приземјето на Колумбусхаус. Канцеларијата на Нарушена народна полиција - воен предвесник на Националната народна армија, го окупирале горниот кат. Во меѓувреме, по должината на Потсдамер Штрасе подигнати биле ред нови продавници на еднокатна. На улиците, дури и продавачите на цвеќиња, за кои областа некогаш била позната, повторно работеле. Областа околу Постдамер плац, исто така, станала фокус за тргување со црн пазар. Бидејќи таму се собирале американските, британските и советските [[Сојузничка окупација на Германија|зони на занимање]], луѓето теоретски само морале да одат неколку чекори низ границите на секторот за да ги избегнат соодветните полициски службеници. == Слики, 1975-1989 == <gallery class="center"> Податотека:Berlin Wall Potsdamer Platz November 1975 looking east.jpg|<nowiki> </nowiki>Берлинскиот ѕид во Потсдамски плац, 1975, гледајќи југоисточно во Стресманнштрасе Податотека:Berlin-former Potsdamer Platz-1982.jpg|<nowiki> </nowiki>Потсдамски плац, 1986 година Податотека:POTSDAMERSTRASSE1986PhotobyNancyWong.jpg|<nowiki> </nowiki>Потсдам-штраз, 1986 година Податотека:Berlin Wall, 1986.jpg|<nowiki> </nowiki>Поглед од страната на Западен Берлин на 25-годишнината од ѕидот. Податотека:Bundesarchiv Bild 183-1989-1111-008, Berlin, neuer Grenzübergang Potsdamer Platz.jpg|<nowiki> </nowiki>Работници отворајќи го плоштадот за нов граничен премин, ноември 1989 година Податотека:Opening Berlin Wall at Potsdamer Platz, DF-ST-91-01388.jpg|<nowiki> </nowiki>Источниот германски офицер го следи сообраќајот што се враќа во Источен Берлин, ноември 1989 година. Податотека:891121b berlin potsdamer platz.jpg|<nowiki> </nowiki>Источен германски офицер проверува автомобил кој се враќа во Источен Берлин, ноември 1989 година. Податотека:891121a berlin potsdamer platz.jpg|<nowiki> </nowiki>Премин помеѓу Исток и Западен Берлин, ноември 1989 година Податотека:Visa Potsdamer Platz.jpg|<nowiki> </nowiki>Потсдамски Платц премин на пасош за печат, 1990 </gallery> == Наводи == {{Наводи}} == Извори == * Тони ле Тисиер: ''Берлин тогаш и сега'', 1992, По битката издавачи,   * Питер Фриче, Карен Хјуит: ''Берлинвакс'', 1994, издавачи на Boxtree Limited,   * Џек Холанд, Џон Галтроп: ''Берлин &nbsp; - The Rough Guide'', 1995, Груб водичи ограничени издавачи,   * Улрике Плевина, Хорст Маутер, Ласло Ф. Фолдењи, Улрих Ффеифер, Алфред Керндл, Тис Шредер: ''Постдамдер Плац &nbsp; - Историја во зборови и слики'', 1996, Дирк Нишен Верлаг,   * Рајмунд Херцш: ''Потсдамскиот плац околу 1930 година'' (Број 184 од серијата ''Д-р Историски град'' ), 1998, Каи Хомилиус Вераг,   * Марк Р. МекГи: ''Берлин 1925-1946-2000'', 2000, Николај Верег,   * ''Fodor's 2002'', 2001, Fodor's Travel,   * Јамин фон Раух, Јохен Вишер: ''Постдамер Плац &nbsp; - Урбана архитектура за нов Берлин'', 2002, Јовис Вераг,   * Ерик Д. Вајс: ''Вајмар Германија'', 2007, Принстон Универзитет Прес,   == Надворешни врски == {{Портал|Berlin}} * [http://www.stadtentwicklung.berlin.de/bauen/wanderungen/en/s4_potsdamerplatz.shtml Прошета низ Берлин: Постдамер Плац] {{Семарх|url=https://web.archive.org/web/20040803183920/http://www.stadtentwicklung.berlin.de/bauen/wanderungen/en/s4_potsdamerplatz.shtml |date=2004-08-03 }} * [https://web.archive.org/web/20080610103008/http://www.stadtentwicklung.berlin.de/bauen/baubilanz/en/potsdamer_platz.html Изградба во Постдамер плац] * [http://www.potsdamer-platz.de Потсдамски Плац] {{Семарх|url=https://web.archive.org/web/20201202033508/http://www.potsdamer-platz.de/ |date=2020-12-02 }} * [http://www.medienarchiv.com/Berlin/index-Berlin/index-Berlin-Potsdamer-Platz.htm Слики на Потсдамскиот плац за време на нејзината изградба] * [http://www.kulturforum-berlin.com/engl_index.html Информации за изложби и концерти на Kulturforum сум Постдамер Плац] {{Семарх|url=https://web.archive.org/web/20110203082655/http://www.kulturforum-berlin.com/engl_index.html |date=2011-02-03 }} * [http://www.potsdamer-platz.org Посветно мрежно место на стариот Потсдамски плац] [[Категорија:Знаменитости во Берлин]] [[Категорија:Плоштади во Берлин]] [[Категорија:Статии со микроформати hAudio]] ikcq9clahcyd4qktznvs5bm0br9gdk7 0 1235348 5380104 5296860 2025-06-14T16:21:49Z Carshalton 30527 5380104 wikitext text/x-wiki {{Infobox football biography 3 | playername = Дани Ингс | image = [[File:Ings West Ham.jpeg|220px]] | fullname = Даниел Вилијам Џон Ингс<ref>{{Hugman|23516|accessdate=25 May 2015}}</ref> | height = {{height|m=1.78}}<ref>{{Наведена мрежна страница |url=https://www.premierleague.com/players/8245/Danny-Ings/overview |title=Danny Ings: Overview |publisher=Premier League |accessdate=3 November 2019}}</ref> | dateofbirth = {{birth date and age|df=yes|1992|7|23}}<ref>{{Наведена мрежна страница |url=https://uk.soccerway.com/players/daniel-william-ings/139523/ |title=D. Ings: Summary |website=Soccerway |publisher=Perform Group |accessdate=3 November 2019}}</ref> | cityofbirth = {{роден во|Винчестер|}} | countryofbirth = [[Англија]] | nationality = {{flagsport|ENG}} [[Англија]] | currentclub = {{Fb team West Ham United}} | clubnumber = 18 | position = [[Напад (фудбал)|напаѓач]] | youthyears1 = | youthclubs1 = {{Fb team AFC Bournemouth}} | years1 = 2009-2011 | caps1 = 27 | goals1 = 7 | clubs1 = {{Fb team AFC Bournemouth}} | years2 = 2010 | caps2 = 9 | goals2 = 4 | clubs2 = →{{Fb team Dorchester Town}} | years3 = 2011-2015 | caps3 = 122 | goals3 = 38 | clubs3 = {{Fb team Burnley}} | years4 = 2015-2018 | caps4 = 14 | goals4 = 3 | clubs4 = {{Fb team Liverpool}} | years5 = 2018-2021 | caps5 = 91 | goals5 = 41 | clubs5 = {{Fb team Southampton}} | years6 = 2021-2023 | caps6 = 48 | goals6 = 13 | clubs6 = {{Fb team Aston Villa}} | years7 = 2023- | caps7 = 52 | goals7 = 4 | clubs7 = {{Fb team West Ham United}} | nationalyears1 = 2013-2015 | nationalcaps1 = 13 | nationalgoals1 = 4 | nationalteam1 = {{flagsport|ENG}} [[Фудбалска репрезентација на Англија под 21 година|Англија 21]] | nationalyears2 = 2015-2020 | nationalcaps2 = 3 | nationalgoals2 = 1 | nationalteam2 = {{flagsport|ENG}} [[Фудбалска репрезентација на Англија|Англија]] }} '''Дани Ингс''' (роден на 15 декември 1992) — [[Англичани|англиски]] [[фудбалер]], [[Напад (фудбал)|напаѓач]] на [[ФК Саутхемптон|Саутхемптон]]. ==Технички одлики== Ингс е динамичен, брз и технички добро поткован напаѓач, кој во текот на својата кариера исто така се има докажано како одличен реализатор.<ref>{{Наведена мрежна страница|url=http://espertodicalcio.blogspot.com/2014/11/storie-di-calcio-danny-ings-e-il-calcio.html|title=Storie di calcio: Danny Ings e il calcio che vorrei}}</ref> ==Клупска кариера== ===Рана кариера=== Ингс е роден во [[Винчестер]], [[Хемпшир]] а израснал во [[Нетли]], исто така во Хемпшир.<ref>{{Наведена мрежна страница |title=Burnley FC player profiles: Danny Ings |url=http://www.burnleyfootballclub.com/team/player-profile/danny-ings/10 |publisher=Burnley F.C. |accessdate=25 May 2015 |archiveurl=https://web.archive.org/web/20150525131020/http://www.burnleyfootballclub.com/team/player-profile/danny-ings/10 |archivedate=25 May 2015}}</ref> Како дете Ингс сонувал да заигра за локалниот клуб {{Fb team (N) Southampton}}, но бил одбиен затоа што бил премал.<ref name=":0">{{Наведена мрежна страница |url=http://www.dailyecho.co.uk/sport/11664945.Burnley_striker_and_ex_Saint_Danny_Ings_takes_aim_at_hometown_club/?ref=mry |title=Burnley striker and ex-Saint Danny Ings takes aim at hometown club |newspaper=Southern Daily Echo |location=Southampton |accessdate=26 June 2016}}</ref> Тој потпишал за Саутхемптон од Нетли Сентрал Спортс, пред да биде ослободен како училишно момче.<ref name="Cherries offers">{{наведени вести |url=http://www.bournemouthecho.co.uk/sport/9141445.Cherries__Boss_Lee_offers_Ings_brand_new_contract/ |newspaper=Southern Daily Echo |location=Southampton |first=Neil |last=Perrett |title=Cherries: Boss Lee offers Ings brand new contract |date=15 July 2011 |accessdate=14 September 2012}}</ref> По отпуштањето од Саутемптон, Ингс играл за Ичен Тајро.<ref>{{наведени вести |first=Simon|last=Hart |title=The rise and rise of Danny Ings |work=The Independent |url=https://www.independent.co.uk/sport/football/football-league/the-rise-and-rise-of-danny-ings-9291444.html |date=26 April 2014|accessdate=1 Jan 2020 }}</ref> ===Борнмут=== Во мај 2008 година, Ингс потпишал двегодишен приправнички договор со екипата на [[АФК Борнмут|Борнмут]], додека сè уште бил средношколец.<ref name="New intake for coach Joe">{{наведени вести |url=http://www.bournemouthecho.co.uk/sport/2268488.new_intake_for_coach_joe/ |newspaper=Southern Daily Echo |location=Southampton |first=Ian |last=Wadley |title=New intake for coach Joe |date=14 May 2008 |accessdate=16 October 2009}}</ref> Тој исто така претходно веќе имал искуство во клубот играјќи за резерверстите на Борнмут.<ref name="New intake for coach Joe"/> Своето деби како професионалец за сениорскиот тим на Борнмут го имал на 6 октомври 2009 година, во поразот со 2-1 на гости од [[ФК Нортхемптон Таун|Нортхемптон Таун]] во [[ЕФЛ Трофи|Фудбал лига Трофи]], заменувајќи го [[Џејсон Тиндал]] од клупата во второто полувреме.<ref>{{наведени вести |url=http://news.bbc.co.uk/sport1/hi/football/8284875.stm |website=BBC Sport |title=Northampton 2–1 Bournemouth |date=6 October 2009 |accessdate=16 October 2009}}</ref> Неговата втора сезона во младинската екипа бил уништена од долгорочната повреда на стомакот, што му го ограничила времето на играње.<ref>{{наведени вести |url=http://www.bournemouthecho.co.uk/sport/8828804.Cherries__Hot_shot_Ings_can_only_get_better/ |newspaper=Southern Daily Echo |location=Southampton |first=Ian |last=Wadley |title=Cherries: Hot-shot Ings can only get better |date=3 February 2011 |accessdate=14 September 2012}}</ref> Тој останал во младинскиот тим до летото 2010 година, кога најпрво потпишал краткорочен тримесечен договор,<ref>{{наведени вести |url=http://www.bournemouthecho.co.uk/sport/8711429.Cherries__Howe_has_high_hopes_for_star_Ings/?action=complain&cid=8964719 |newspaper=Southern Daily Echo |location=Southampton |first=Ian |last=Wadley |title=Cherries: Howe has high hopes for star Ings |date=1 December 2010 |accessdate=14 September 2012}}</ref> за веќе во септември 2010 да потпише договор до крајот на сезоната 2010-2011.<ref name="Cherries offers"/> Во септември 2010 година, тој бил испратен на едномесечен заем во [[ФК Дорчестер Таун|Дорчестер Таун]], клуб од [[Национална лига Југ|Конференција Југ]] шестото ниво на англискиот фудбал.<ref>{{Наведена мрежна страница |url=http://www.dorchestertownfc.co.uk/news/2010/september/11-1.shtml |publisher=Dorchester Town F.C. |first=Adan |last=Summers |title=Ings and out for Magpies |date=11 September 2010 |accessdate=14 September 2012 |archiveurl=https://archive.today/20130420101900/http://www.dorchestertownfc.co.uk/news/2010/september/11-1.shtml |archivedate=20 April 2013}}</ref> Неговото деби за ''страчките'' дошло на 11 септември 2010 година, во кое тој го постигнал изедначувачкиот гол за својот тим во поразот на домашен терен од [[ФК Ебсфлит Јунајтед|Ебсфлит Јунајтед]] со 1-2.<ref>{{Наведена мрежна страница |url=http://www.dorchestertownfc.co.uk/season/201011/reports/ebbsfleet-h-bsbs.shtml |publisher=Dorchester Town F.C. |first=Ky |last=Capel |title=Ebbing away |date=11 September 2010 |accessdate=14 September 2012 |archiveurl=https://archive.today/20130420043611/http://www.dorchestertownfc.co.uk/season/201011/reports/ebbsfleet-h-bsbs.shtml |archivedate=20 April 2013}}</ref> Неговиот втор гол за Дорчестер дошол на 24 септември, реализирајќи пенал во победата од 4-1 над [[ФК Манготсфилд Јунајтед|Манготсфилд Јунајтед]] во [[ФА Куп]]от.<ref>{{Наведена мрежна страница |url=http://www.dorchestertownfc.co.uk/season/201011/reports/mangotsfield-a-fac.shtml |publisher=Dorchester Town F.C. |title=Mangoes crushed by Magpies |date=25 September 2010 |accessdate=14 September 2012 |archiveurl=https://archive.today/20130420094120/http://www.dorchestertownfc.co.uk/season/201011/reports/mangotsfield-a-fac.shtml |archivedate=20 April 2013}}</ref> На 6 октомври, неговиот заем бил продолжен за уште еден месец.<ref>{{Наведена мрежна страница |url=http://www.dorchestertownfc.co.uk/news/2010/october/06-1.shtml |publisher=Dorchester Town F.C. |first=Ky |last=Capel |title=Loanee Danny extends Magpies stay |date=6 October 2010 |accessdate=14 September 2012 |archiveurl=https://archive.today/20130420024801/http://www.dorchestertownfc.co.uk/news/2010/october/06-1.shtml |archivedate=20 April 2013}}</ref> Следниот гол на Ингс за Дорчестер бил во поразот со 4-1 од [[ФК Хавант енд Вотерлувил|Хавант енд Вотерлувил]], со кој страчките биле елиминирани од ФА Купот.<ref>{{Наведена мрежна страница |url=http://www.dorchestertownfc.co.uk/season/201011/reports/havant-a-fac.shtml |publisher=Dorchester Town F.C. |first=Ky |last=Capel |title=Magpies' cup dream is over |date=9 October 2010 |accessdate=14 September 2012 |archiveurl=https://archive.today/20130420075356/http://www.dorchestertownfc.co.uk/season/201011/reports/havant-a-fac.shtml |archivedate=20 April 2013}}</ref> На 16 октомври, тој го постигнал вториот гол во победата со 2-0 во лигата над [[ФК Луис|Луис]], откако влегол како доцна замена на местото на Џузепе Соле.<ref>{{Наведена мрежна страница |url=http://www.dorchestertownfc.co.uk/season/201011/reports/lewes-a-bsbs.shtml |publisher=Dorchester Town F.C. |first=Ky |last=Capel |title=Loan duo strike for Magpies |date=16 October 2010 |accessdate=14 September 2012 |archiveurl=https://archive.today/20130420032857/http://www.dorchestertownfc.co.uk/season/201011/reports/lewes-a-bsbs.shtml |archivedate=20 April 2013}}</ref> Тој го постигнал својот петти погодок во победата со 2-1 над [[ФК Стеинс Таун|Стеинс Таун]].<ref>{{Наведена мрежна страница |url=http://www.dorchestertownfc.co.uk/season/201011/reports/staines-a-bsbs.shtml |publisher=Dorchester Town F.C. |first=Ky |last=Capel |title=Moss earns treble for Magpies |date=30 October 2010 |accessdate=14 September 2012 |archiveurl=https://archive.today/20130420005635/http://www.dorchestertownfc.co.uk/season/201011/reports/staines-a-bsbs.shtml |archivedate=20 April 2013}}</ref> Неговиот прв гол во ноември стигнал во поразот со 1-2 на домашен пораз од [[ФК Мајденхед Јунајтед|Мајденхед Јунајтед]], со кој завршила серијата на Дорчестер од шест натпревари без пораз.<ref>{{Наведена мрежна страница |url=http://www.dorchestertownfc.co.uk/season/201011/reports/maidenhead-h-bsbs.shtml |publisher=Dorchester Town F.C. |first=Ky |last=Capel |title=Magpies' run ended |date=9 November 2010 |accessdate=14 September 2012 |archiveurl=https://archive.today/20130420004016/http://www.dorchestertownfc.co.uk/season/201011/reports/maidenhead-h-bsbs.shtml |archivedate=20 April 2013}}</ref> На 12 ноември 2010 година, неговиот заем бил продолжен по третпат за уште еден месец дополнително.<ref>{{Наведена мрежна страница |url=http://www.dorchestertownfc.co.uk/news/2010/november/12-1.shtml |publisher=Dorchester Town F.C. |first=Ky |last=Capel |title=Danny boy delight for Magpies |date=12 November 2010 |accessdate=14 September 2012 |archiveurl=https://archive.today/20130420002514/http://www.dorchestertownfc.co.uk/news/2010/november/12-1.shtml |archivedate=20 April 2013}}</ref> Тој го постигнал вториот гол во победата од 3-1 над [[АФК Вестон-супер-Мер|Вестон-супер-Мер]] во [[ФА Трофи]] за да им помогне да напредуваат во следната рунда.<ref>{{Наведена мрежна страница |url=http://www.dorchestertownfc.co.uk/season/201011/reports/weston-a-fat.shtml |publisher=Dorchester Town F.C. |first=Ky |last=Capel |title=Away-day joy earns £4,000 for Magpies |date=20 November 2010 |accessdate=14 September 2012 |archiveurl=https://archive.today/20130422042120/http://www.dorchestertownfc.co.uk/season/201011/reports/weston-a-fat.shtml |archivedate=22 April 2013}}</ref> На 23 ноември, неговиот престој во Дорчестер бил прекинат предвреме, бидејќи бил повлечен од назад од неговиот матичен клуб Борнмут поради кризата со повреди играчи во клубот.<ref>{{Наведена мрежна страница |url=http://www.dorchestertownfc.co.uk/news/2010/november/23-1.shtml |publisher=Dorchester Town F.C. |first=Ky |last=Capel |title=Danny departs Magpies |date=23 November 2010 |accessdate=14 September 2012 |archiveurl=https://archive.today/20130420090601/http://www.dorchestertownfc.co.uk/news/2010/november/23-1.shtml |archivedate=20 April 2013}}</ref> На 30 ноември, тој потпишал ново продолжување на договорот до 2012 година.<ref>{{наведени вести |url=http://www.bournemouthecho.co.uk/sport/8711361.Cherries__Ings_signs_contract_extension/ |newspaper=Southern Daily Echo |location=Southampton |first=Neil |last=Perrett |title=Cherries: Ings signs contract extension |date=30 November 2010 |accessdate=14 September 2012}}</ref> Тој го направил своето деби во лигата и воедно првиот старт за Борнмут на 28 декември 2010 година, во гостинскиот пораз со 2-0 од [[ФК Милтон Кинс Донс|Милтон Кинс Донс]] во [[Фудбалска лига Еден на Англија|Лига Еден]], кога бил заменет во првото полувреме од [[Стив Флечер]].<ref>{{наведени вести |url=http://news.bbc.co.uk/sport1/hi/football/eng_div_2/9304980.stm |website=BBC Sport |title=MK Dons 2–0 Bournemouth |date=28 December 2010 |accessdate=14 September 2012}}</ref> Тој започнал да станува редовен стартер во првиот тим на Борнмут во вториот дел од сезоната и го постигнал својот прв професионален гол против [[ФК Свиндон Таун|Свиндон Таун]] на 1 февруари 2011, во победата со 3-2 на [[Дин Корт]].<ref>{{наведени вести |url=http://news.bbc.co.uk/sport1/hi/football/eng_div_2/9377131.stm |website=BBC Sport |title=Bournemouth 3–2 Swindon |date=1 February 2011 |accessdate=14 September 2012}}</ref> Неговата добра форма била наградена со ново продолжување на договорот, овојпат до 2013 година.<ref name="Cherries offers"/> На 26 февруари 2011 година, тој постигнал гол со глава за изедначување на резултатот во победата со 2-1 на гостински терен против [[ФК Дагенам и Редбриџ|Дагенам и Редбриџ]].<ref>{{наведени вести |url=http://news.bbc.co.uk/sport1/hi/football/eng_div_2/9401900.stm |website=BBC Sport |title=Dag & Red 1–2 Bournemouth |date=26 February 2011 |accessdate=14 September 2012}}</ref> На 1 април тој додал уште еден гол на својата сметка стрелајќи во мрежата на [[ФК Питерборо Јунајтед|Питерборо Јунајтед]] во ремито 3-3.<ref>{{наведени вести |url=http://news.bbc.co.uk/sport1/hi/football/eng_div_2/9436462.stm |website=BBC Sport |title=Peterborough 3–3 Bournemouth |date=1 April 2011 |accessdate=14 September 2012}}</ref> Ингс бил во фантастична форма во текот на месец април, постигнувајќи четири гола на три натпревари. Тој постигнал прекрасен гол со "ножички" за изедначување на резултатот во последната минута од натпреварот против [[ФК Транмир Роверс|Транмир Роверс]], меѓутоа, ''црешите'' сепак го загубиле тој натпревар со 2-1 со примен гол на самиот крај.<ref>{{наведени вести |url=https://www.bbc.co.uk/sport/0/football/12945348 |website=BBC Sport |title=Bournemouth 1–2 Tranmere |date=9 April 2011 |accessdate=14 September 2012}}</ref> Тој исто така бил стрелец и во гостинската победа со 2–0 над [[ФК Нотс Каунти|Нотс Каунти]].<ref>{{наведени вести |url=https://www.bbc.co.uk/sport/0/football/13022988 |website=BBC Sport |title=Notts County 0–2 Bournemouth |date=16 April 2011 |accessdate=14 September 2012}}</ref> Во ремито 2-2 против [[ФК Јовил Таун|Јовил Таун]] Ингс за првпат во кариерата постигнал два гола на еден натпревар, од кои еден бил од пенал.<ref>{{наведени вести |url=https://www.bbc.co.uk/sport/0/football/13102925 |website=BBC Sport |title=Yeovil 2–2 Bournemouth |date=23 April 2011 |accessdate=14 September 2012}}</ref> Неговиот последен гол за Борнмут дошол во последниот натпревар на клубот за сезоната, полуфиналниот пораз од [[АФК Хадерсфилд Таун|Хаудерсфилд Таун]] во плејофот за промоција, каде Борнмут бил елиминиран по изведување на пенали.<ref>{{наведени вести |url=https://www.bbc.co.uk/sport/0/football/13356811 |website=BBC Sport |title=Huddersfield 3–3 Bournemouth |date=18 May 2011 |accessdate=14 September 2012}}</ref> Во летото 2011 година, тој бил поврзан со заминување од Борнмут откако големи клубови како [[ФК Селтик|Селтик]], [[ФК Ливерпул|Ливерпул]] и [[ФК Њукасл Јунајтед|Њукасл Јунајтед]] пројавиле интерес за него.<ref name="Cherries offers"/> [[ФК Фулам|Фулам]], уште еден клуб од [[Премиер лига на Англија|Премиер лигата]], пак доставил и официјална понуда од 400,000 фунти за Ингс која била одбиена од Борнмут.<ref name="Cherries offers"/> Во јули 2011 година, Ингс бил награден со својот петти договор за дванаесет месеци, кој сега бил значително подобрен и според кој би требало да биде еден од најдобрите заработувачи во клубот.<ref name="Cherries offers"/> Тој останал во клубот за време на претсезонските подготовки и започнал во првиот натпревар од сезоната во кој ''црешите'' регистрирале тежок пораз од 3-0 на гостувањето кај [[ФК Чарлтон Атлетик|Чарлтон Атлетик]]. Тој натпревар се испоставил и како негов последен настап за Борнмут.<ref>{{наведени вести |url=https://www.bbc.co.uk/sport/0/football/14351895 |website=BBC Sport |title=Charlton 3–0 Bournemouth |date=6 August 2011 |accessdate=14 September 2012}}</ref> ===Барнли=== [[File:Danny Ings.jpg|thumb|left|150px|Ингс играјќи за [[ФК Барнли|Барнли]] во 2012]] На 15 август 2011, Ингс потпишал за [[ФК Барнли|Барнли]], клуб од [[Фудбалска лига Чемпионшип|Чемпионшип лигата]], за необјавена сума за која се верува дека изнесувала околу 1&nbsp;милион фунти.<ref>{{наведени вести |url=http://news.bbc.co.uk/sport1/hi/football/teams/b/burnley/9564859.stm |website=BBC Sport |title=Burnley sign Bournemouth striker Danny Ings |date=15 August 2011 |accessdate=14 September 2012}}</ref> Така тој се споил со поранешниот менаџер од Борнмут [[Еди Хау]], кој се преселил во истата насока осум месеци порано. Своето деби за Барнли го имал на 14 февруари 2012 година, во победата со 2-0 над [[ФК Барнсли|Барнсли]] на [[Трф Мор]], влегувајќи како доцна замена на местото на [[Чарли Остин]].<ref>{{наведени вести |url=http://news.bbc.co.uk/sport1/hi/football/teams/b/burnley/9564859.stm |website=BBC Sport |title=Burnley 2–0 Barnsley |date=14 February 2012 |accessdate=14 September 2012}}</ref> Неговиот прв старт за Барнли се случил еден месец подоцна, на 10 март 2012 година, во ремито 1-1 на домашен терен со [[ФК Кристал Палас|Кристал Палас]].<ref>{{наведени вести |url=https://www.bbc.co.uk/sport/0/football/17243698 |website=BBC Sport |title=Burnley 1–1 Crystal Palace |date=10 March 2012 |accessdate=14 September 2012}}</ref> Својот прв гол за Барнли Ингс го постиганал на 31 март, во победата со 5-1 над [[ФК Портсмут|Портсмут]] на [[Фратон парк]].<ref>{{наведени вести |url=https://www.bbc.co.uk/sport/0/football/17496929 |website=BBC Sport |title=Portsmouth 1–5 Burnley |date=31 March 2012 |accessdate=14 September 2012}}</ref> Веќе во следниот натпревар тој повторно бил стрелец, постигнувајќи го изедначувачкиот гол за својот тим во поразот од 3-1 од [[ФК Бирмингем Сити|Бирмингем Сити]].<ref>{{наведени вести |url=https://www.bbc.co.uk/sport/0/football/17520522 |website=BBC Sport |title=Burnley 1–3 Birmingham |date=3 April 2012 |accessdate=14 September 2012}}</ref> Неговиот трет и последен гол за сезоната дошол во последниот натпревар од кампањата, во ремито 1-1 на домашен терен со [[ФК Бристол Сити|Бристол Сити]] тресејќи ја мрежата на гостите со удар од далечена.<ref>{{наведени вести |url=https://www.bbc.co.uk/sport/0/football/17795497 |website=BBC Sport |title=Burnley 1–1 Bristol City |date=28 April 2012 |accessdate=14 September 2012}}</ref> Својата прва сезона во Барнли ја завршил со 15 настапи и 3 гола сите во лигата. Тој ја започнал [[ФК Барнли сезона 2012–2013|сезоната 2012–2013]] како прв избор во нападот за време на претсезонските подготовки, по продажбата на напаѓачот [[Џеј Родригес]] во Саутхемптон. Ингс започнал добро, постигнувајќи гол во две од пријателските натпревари во претсезоната, меѓутоа за несреќа се здобил со сериозна повреда на коленото во последниот подготвителен натпревар. Деталните прегледи покажале дека тој ја скинал 'рскавицата на коленото (другото колено за разлика од она со кое имал проблеми во претходната сезона), што резултирало со операција, која го задржала надвор од акција два месеци иако првичните предвидувања биле дека ќе пропутши дури шест месеци од сезоната. Својот прв гол за сезоната го постигнал на 22 декември 2012 во ремито 2-2 на гостувањето кај Бирмингем Сити. Во сезоната 2012-2013, тој забележал 33 настапи и 3 гола.<ref>{{наведени вести |url=https://www.bbc.co.uk/sport/0/football/19242581 |website=BBC Sport |title=Burnley's Danny Ings faces up six months out with knee injury |date=13 August 2012 |accessdate=14 September 2012}}</ref> По заминувањето на најдобриот стрелец на Барнли, [[Чарли Остин]] во [[ФК Квинс Парк Ренџерс|Квинс Парк Ренџерс]], Ингс станал главен напаѓач на клубот во [[ФК Барнли сезона 2013–2014|сезоната 2013–2014]].<ref>{{Наведена мрежна страница |url=https://www.bbc.co.uk/sport/0/football/23533841 |title=Charlie Austin: QPR sign Burnley striker for undisclosed fee |website=BBC Sport |date=1 August 2013 |accessdate=1 August 2013}}</ref> Тој собрал низа импресивни настапи во претсезонската кампања на ''кларетс'' и постигнал два гола на воведните три натпревари во лигата, како и гол во [[Лига куп на Англија|Лига купот]] против [[ФК Јорк Сити|Јорк Сити]].<ref>{{наведени вести |title=York 0–4 Burnley |url=https://www.bbc.com/sport/0/football/23499462 |website=BBC Sport |accessdate=8 July 2015 |date=6 August 2013}}</ref> Како награда за неговиот континуирано добар почеток на сезоната, Ингс бил прогласен за ''Играч на месецот во Чемпионшип'' за октомври.<ref name=ChampionshipPOTM>{{Наведена мрежна страница |title=Ings named Player of the Month |url=http://www.football-league.co.uk/championship/news/20131108/ings-named-player-of-the-month_2293322_3528162 |publisher=The Football League |date=8 November 2013 |archiveurl=https://web.archive.org/web/20140818165322/http://www.football-league.co.uk/championship/news/20131108/ings-named-player-of-the-month_2293322_3528162 |archivedate=18 August 2014}}</ref> Во март 2014 година, Ингс бил избран за ''Играч на годината во Чемпионшип'', пред другите двајца номинирани: напаѓачот на Лидс Јунајтед [[Рос Мекормак]] и играчот од средниот ред на Лестер Сити [[Дани Дринквотер]].<ref name=ChampionshipPOTY>{{Наведена мрежна страница |title=Danny Ings named Sky Bet Championship Player of the Year |url=http://www.football-league.co.uk/news/article/danny-ings-named-sky-bet-championship-player-of-the-year-1872482.aspx |publisher=The Football League |date=17 March 2014 |archiveurl=https://web.archive.org/web/20150212163636/http://www.football-league.co.uk/news/article/danny-ings-named-sky-bet-championship-player-of-the-year-1872482.aspx |archivedate=12 February 2015}}</ref> Тој ја заврши сезоната [[Чемпионшип лига на Англија 2013–2014|2013–2014 во Чемпионшип лигата]] со 22 гола, помагајќи му на Барнли да заврши на второто место и да избори промоција во Премиер лигата за наредната сезона.<ref>{{наведени вести |url=http://talksport.com/football/exclusive-ings-burnley-premier-league-and-his-england-hopes-140814107747 |title=Exclusive – Ings on Burnley in the Premier League and his England hopes |accessdate=1 June 2015 |work=TalkSport |archive-date=2015-07-09 |archive-url=https://web.archive.org/web/20150709172958/http://talksport.com/football/exclusive-ings-burnley-premier-league-and-his-england-hopes-140814107747 |url-status=dead }}</ref> [[File:Danny Ings 2015.jpg|thumb|upright|Ингс во Барнли во 2015]] На 19 август 2014 година, Ингс го направил своето деби во [[Премиер лига на Англија|Премиер лига]]та во поразот со 1-3 од [[ФК Челси|Челси]] на Трф Мор.<ref>{{наведени вести |url=https://www.theguardian.com/football/gallery/2014/aug/18/premier-league-burnley-chelsea-gallery-pictures |title=Premier League: Burnley v Chelsea – In pictures |date=19 August 2014 |newspaper=The Guardian |location=London}}</ref> Неговиот прв гол во Премиер лигата дошол во поразот на домашен терен со 1-3 од [[ФК Евертон|Евертон]] на 26 октомври.<ref>{{наведени вести |url=http://www.thefa.com/news/england/under-21/2014/oct/danny-ings-nets-first-premier-league-goal-261014 |title=Danny Ings nets his first Premier League goal for Burnley |date=26 October 2014 |publisher=The Football Association}}</ref> На 22 ноември 2014 година, Ингс ги постигнал двата гола на Барнли во победата со 2-1 на гостувањето кај [[ФК Стоук Сити|Стоук Сити]], што била првата гостинска победа на клубот за [[Премиер лига на Англија 2014–2015|сезоната]].<ref>{{наведени вести |last1=Emons |first1=Michael |title=Stoke 1–2 Burnley |url=https://www.bbc.co.uk/sport/0/football/30065845 |accessdate=23 November 2014 |website=BBC Sport |date=22 November 2014}}</ref> Во текот на јануари и февруари 2015 година, Ингс постигнал пет гола на шест натпревари во Премиер лигата, помагајќи му на тимот да постигне нерешени резултати со [[ФК Њукасл Јунајтед|Њукасл Јунајтед]] и [[ФК Вест Бромвич Албион|Вест Бромвич Албион]], и да го порази Квинс Парк Ренџерс.<ref>{{наведени вести |url=https://www.bbc.com/sport/0/football/31124671 |title=Man Utd 3–1 Burnley |date=11 February 2015 |website=BBC Sport}}</ref> Во мај, тој го постигнал победничкиот гол во победите со 1-0 над [[АФК Хал Сити|Хал Сити]] и [[ФК Астон Вила|Астон Вила]] за да ја заврши сезоната со 11 голови од 35 настапи во лигата, но сепак неуспеал да го спаси својот тим од испаѓање. ===Ливерпул=== На 8 јуни 2015 година, екипата на [[ФК Ливерпул|Ливерпул]] објавила дека тие ги договориле личните услови со Ингс, и дека во скоро време го очекуваат играчот да се појави на медицински тестови,<ref>{{Наведена мрежна страница |url=http://www.liverpoolfc.com/news/latest-news/186426-reds-agree-deal-to-sign-danny-ings |title=Reds agree deal to sign Danny Ings |publisher=Liverpool F.C. |date=8 June 2015 |accessdate=8 June 2015}}</ref> како и дека надоместокот што ќе му биде исплатен на Барнли ќе биде развојен за играчи под 24 години, или ќе биде утврден од страна на трибуналот.<ref>{{наведени вести |url=https://www.independent.co.uk/sport/football/transfers/danny-ings-to-liverpool-reds-may-have-to-pay-record-8m-tribunal-fee-to-secure-free-agent-10284244.html |title=Danny Ings to Liverpool: Reds may have to pay record £8m tribunal fee to secure free agent |date=29 May 2015 |newspaper=The Independent |location=London |first=David |last=Hughes |accessdate=8 June 2015}}</ref> Трибуналот донел одлука, трансфер сумата да биде утврдена од страна на комитетот за фудбалски компензации.<ref>{{Наведена мрежна страница |url=http://www.football-league.co.uk/regulations/20100801/appendix-5_2293633_2128224 |title=Архивиран примерок |publisher=The Football League |accessdate=4 August 2015 |archiveurl=https://web.archive.org/web/20110512091251/http://www.football-league.co.uk/regulations/20100801/appendix-5_2293633_2128224 |archivedate=12 May 2011}}</ref> На 28 април 2016 година, сагата конечно била решена. Ливерпул требало да му плати на Барнли рекордна сума за расправата на трибуналот: 6,5 милиони фунти, со дополнителни 1,5 милиони фунти во бонуси поврзани со перформансите на играчот. Барнли подоцна добил и дополнителни 3,6 милиони фунти поради клаузулата според која на нив им припаѓале 20% од следната продажба, која се случила кога Ливерпул го продал Ингс во Саутхемптон за 18 милиони фунти.<ref>{{наведени вести |url=https://www.theguardian.com/football/2016/apr/28/liverpool-burnley-danny-ings-tribunal-record |title=Liverpool must pay record £8m to Burnley for Danny Ings, tribunal rules |first=Andy |last=Hunter |date=28 April 2016 |newspaper=The Guardian |location=London}}</ref> [[File:Danny Ings Liverpool.jpg|thumb|left|250px|Ингс во Ливерпул во 2017]] Своето деби Ингс го направил на 29 август 2015 година во поразот со 3-0 од [[ФК Вест Хем Јунајтед|Вест Хем Јунајтед]] на [[Енфилд]].<ref>{{Наведена мрежна страница |url=https://www.bbc.co.uk/sport/0/football/34025305 |title=Liverpool 0–3 West Ham |website=BBC Sport |date=29 August 2015 |accessdate=30 August 2015}}</ref> Своето европско деби за клубот го направил на 17 септември во групната фаза од [[УЕФА Лига Европа|Лигата на Европа]] против [[ФК Бордо|Бордо]] во ремито 1-1, влегувајќи како замена на местото на [[Дивок Ориги]].<ref>{{наведени вести |title=Liverpool manager Brendan Rodgers buoyed by young team |url=https://www.bbc.com/sport/0/football/34286275 |accessdate=18 September 2015 |website=BBC Sport}}</ref> Три дена подоцна, тој го заменил [[Кристијан Бентеке]] на полувремето и само три минути подоцна го постигнал својот прв гол за Ливерпул во ремито 1-1 против [[ФК Норвич Сити|Норвич Сити]].<ref>{{Наведена мрежна страница |last1=Jennings |first1=Patrick |title=Liverpool 1–1 Norwich City |url=https://www.bbc.com/sport/0/football/34236959 |website=BBC Sport |accessdate=21 September 2015 |date=20 September 2015}}</ref> На 4 октомври 2015 година, тој го постигнал првиот гол во ремито со истиот резултат против [[ФК Евертон|Евертон]] во [[Дерби на Мерсисајд|Дербито на Мерсисајд]].<ref>{{наведени вести |title=Everton 1–1 Liverpool |url=https://www.bbc.com/sport/0/football/34372497 |website=BBC Sport |accessdate=5 October 2015 |date=4 October 2015}}</ref> На 15 октомври 2015 година, на својата прва тренинг сесија под водство на новиот менаџер [[Јирген Клоп]], Ингс претрпел [[повреда на предниот вкрстен лигамент]] на левото колено и по првите прогнози требало да биде исклучен за остатокот од сезоната.<ref>{{наведени вести |title=Danny Ings: Liverpool striker out for season with knee injury |url=https://www.bbc.co.uk/sport/0/football/34542231 |accessdate=15 October 2015 |website=BBC Sport |date=15 October 2015}}</ref> Сепак, Ингс се вратил на терените порано од предвиденото, забележувајќи настап од клупата за резерви во последниот натпревар од сезоната, ремито 1-1 на гостувањето кај [[ФК Вест Бромвич Албион|Вест Бромвич Албион]].<ref>{{Наведена мрежна страница |last1=Sport |first1=Mike Henson BBC |title=West Bromwich Albion 1–1 Liverpool |url=https://www.bbc.co.uk/sport/football/36240499 |website=BBC Sport |accessdate=15 May 2016}}</ref> Сезоната 2016-2017 Ингс ја започнал играјќи за резервите за да се врати во фитнес форма. На 25 октомври 2016 година, Ингс претрпел оштетување на десното колено на натпреварот од Лига купот против Тотенхем поради што следувал уште еден период надвор од акција овојпат и до 9 месеци.<ref>{{наведени вести |url=https://www.bbc.co.uk/sport/football/37845825 |title=Danny Ings: Liverpool striker to miss rest of the season because of injury |date=2 November 2016 |website=BBC Sport}}</ref> Тој успешно бил подложен на операција за да се поправи штетата на коленото и започнал со рехабилитација во [[Мелвуд]] на 9 ноември.<ref>{{Наведена мрежна страница |url=http://www.liverpoolfc.com/news/first-team/242599-danny-ings-returns-to-melwood-to-begin-rehab |title=Danny Ings returns to Melwood to begin rehab |publisher=Liverpool F.C. |last=Shaw |first=Chris |date=9 November 2016 |accessdate=9 November 2016}}</ref> На 19 септември 2017 година, Ингс го остварил својот прв настап по 11 месеци пауза кога се појавил како замена во второто полувреме од поразот со 2-0 од [[ФК Лестер Сити|Лестер Сити]] во Лига купот.<ref>{{наведени вести |url=https://www.theguardian.com/football/2017/sep/19/leicester-city-liverpool-carabao-cup-match-report |title=Islam Slimani strike seals Leicester win as Liverpool crash out of Carabao Cup |newspaper=The Guardian |location=London |date=20 September 2017 |accessdate=20 September 2017}}</ref> На 21 април 2018 година, тој го постигна својот прв гол по неговото враќање од повредата во реми 2-2 со Вест Бромвич Албион. Ова бил негов прв гол од 2015 година наваму и исто така негов прв и единствен гол под водството на Клоп.<ref>{{наведени вести |url=https://www.bbc.com/sport/football/43762952 |title=West Brom facing relegation despite fightback against Liverpool |website=BBC Sport |date=21 April 2018 |accessdate=21 April 2018}}</ref> ===Саутхемтон=== [[File:Danny Ings 2018.jpg|160px|thumb|right|Ингс играјќи за Саутхемптон во 2018]] Откако имал проблеми да најде простор за игра за време на сезоната 2017–2018 поради одличната форма на напаѓачите [[Роберто Фирмино]], [[Мохамед Салах]] и [[Садио Мане]], Ингс побарал заминување од Ливерпул во текот на летото на 2018 година. Ингс бил популарна фигура во соблекувалната и Јирген Клоп не сакал да го пушти да замине и покрај неговите ограничени настапи во претходната сезона.<ref>{{наведени вести |url=https://www.thetimes.co.uk/article/danny-ings-interview-at-liverpool-i-would-go-home-sit-with-my-dogs-and-feel-upset-i-moved-to-southampton-to-be-happy-tc2d89g8p |title=Danny Ings interview: At Liverpool I would go home, sit with my dogs and feel upset. I moved to Southampton to be happy |first=Paul |last=Joyce |newspaper=The Times |location=London |date=1 September 2018 |accessdate=16 December 2018}}</ref> На 9 август 2018 година, Ингс му се приклучил на [[ФК Саутхемптон|Саутхемптон]] на заем до крајот на сезоната, со можност за постојан трансфер на 1 јули 2019 година,<ref>{{наведени вести |url=https://www.bbc.co.uk/sport/football/45137409 |title=Transfer news: Liverpool's Danny Ings joins Southampton on loan |website=BBC Sport |date=9 August 2018 |accessdate=9 August 2018}}</ref> доколку ''светците'' му исплатат на Ливерпул 18 милиони фунти, плус можни дополнителни 2 милиони фунти во бонуси врз основа на настапи.<ref>{{наведени вести |url=https://www.telegraph.co.uk/football/2018/08/09/danny-ings-completes-20m-southampton-move/ |title=Danny Ings completes £20m Southampton move |first1=Chris |last1=Bascombe |first2=Jeremy |last2=Wilson |newspaper=The Daily Telegraph |date=9 August 2018 |accessdate=10 August 2018}}</ref> На 12 август, тој го направил своето деби како замена во второто полувреме во ремито без голови против неговиот поранешен клуб Барнли.<ref>{{наведени вести |url=https://www.eurosport.com/football/premier-league/2018-2019/danny-ings-makes-debut-as-saints-draw-at-home-to-burnley_sto6886016/story.shtml |title=Danny Ings makes debut as Saints draw at home to Burnley |publisher=Eurosport |date=12 August 2018 |accessdate=6 September 2018}}</ref> Својот прв гол за светците го постигнал пет дена подоцна во својот прв старт за клубот, во поразот со 2-1 од [[ФК Евертон|Евертон]].<ref>{{наведени вести |url=https://southamptonfc.com/news/2018-08-18/match-report-everton-vs-saints-premier-league-1819 |title=Saints beaten despite Ings's first goal |publisher=Southampton F.C. |date=18 August 2018 |accessdate=6 September 2018}}</ref> На почетокот на следниот месец, тој го постигнал првиот гол за Саутхемптон во победата со 2-0 на гостувањето кај [[ФК Кристал Палас|Кристал Палас]], помагајќи му на клубот да ја оствари својата прва првенствена победа во сезоната.<ref>{{наведени вести |url=https://www.theguardian.com/football/2018/sep/01/crystal-palace-southampton-premier-league-match-report |title=Danny Ings stuns Crystal Palace as Southampton claim first league win |first=Paul |last=MacInnes |newspaper=The Guardian |location=London |date=1 September 2018 |accessdate=6 September 2018}}</ref> На 16 декември, Ингс постигнал два гола на еден натпревар за првпат од 2014 година во победата на домашен терен над [[ФК Арсенал|Арсенал]] со 3-2.<ref>[https://www.sportinglife.com/football/news/saints-end-arsenals-run/156189 Southampton 3-2 Arsenal: Danny Ings brace and Charlie Austin winner as Saints end Gunners unbeaten run] sportinglife.com</ref> Сезоната ја завршил со 25 настапи и 8 гола. На 1 јули 2019 година, Саутхемтпон ја искористил опцијата да го откупи трајно Ингс од Ливерпул.<ref>{{Наведена мрежна страница |title=Danny Ings: Southampton sign Liverpool striker for £20m |url=https://www.bbc.co.uk/sport/football/48831514 |website=BBC Sport |accessdate=2 July 2019}}</ref> ===Астон Вила=== ===Вест Хем Јунајтед=== ==Репрезентативна кариера== На 3 октомври 2013 година, Ингс го добил својот прв повик во [[Фудбалска репрезентација на Англија под 21 година|репрезентацијата под 21 година]] од страна на селекторот [[Гарет Саутгејт]].<ref>[https://www.bbc.co.uk/sport/0/football/24386221 "Liverpool winger Raheem Sterling in England Under-21 squad"] BBC Sport. 3 October 2013. Retrieved 20 November 2013.</ref> Тој го направил своето деби една недела подоцна влегувајќи како замена во победата со 4-0 на гостински терен против [[Фудбалска репрезентација на Сан Марино под 21 година|Сан Марино]].<ref>[https://www.bbc.co.uk/sport/0/football/24484759 "San Marino U21s 0–4 England U21s: Harry Kane nets hat-trick"] BBC Sport. 10 October 2013. Retrieved 20 November 2013.</ref> Својот втор настап го имал против истиот противник на 19 ноември, и постигнал два гола во победата на Англија со 9-0 на [[Њу Мидоу]].<ref>[https://www.bbc.co.uk/sport/0/football/24961625 "England U21 9–0 San Marino"] BBC Sport. 19 November 2013. Retrieved 20 November 2013.</ref> Во јуни 2015, бил повикан да ја претставува Англија на [[Европско првенство во фудбал за играчи под 21 година 2015|Европското првенство за играчи под 21 година 2015]], каде играл во сите три натпревари во групата која англичаните не успеале да ја минат. Ингс забележал вкупно 13 настапи и постигнал четири гола за репрезентацијата под 21 година во периодот од 2013 до 2015 година. На 1 октомври 2015 година, Ингс го добил својот прв повик во [[Фудбалска репрезентација на Англија|сениорската репрезентација на Англија]] од селекторот [[Рој Хоџсон]], за последните два натпревари од [[Квалификации за Европско првенство во фудбал 2016|квалификациите за Европското првенство 2016]] против [[Фудбалска репрезентација на Естонија|Естонија]] и [[Фудбалска репрезентација на Литванија|Литванија]].<ref>{{наведени вести |url=https://www.theguardian.com/football/2015/oct/01/england-dele-alli-danny-ings-euro-2016-qualifiers-estonia-lithuania |title=England call up Dele Alli and Danny Ings for final two Euro 2016 qualifiers |newspaper=The Guardian |location=London |accessdate=27 April 2016}}</ref> Своето деби го направил на 12 октомври, заменувајќи го [[Хари Кејн]] во 59-тата минута од натпреварот против Литванија кој Англија го добила со 3-0 во [[Вилнус]].<ref>{{Наведена мрежна страница |last1=McNulty |first1=Phil |title=Lithuania 0 England 3 |url=https://www.bbc.co.uk/sport/0/football/33544077 |website=BBC Sport |accessdate=13 October 2015 |date=12 October 2015}}</ref> === Хронологија на репрезентативните настапи === {{Репрезентативни настапи|ENG}} {{Cronopar|12-10-2015|Вилниус|LTU|0|3|ENG|-|Квалификации за Евро|2016|13={{subon|59}}}} {{Cronofin|1|0}} == Статистика == === Клупска статистика === ''Статистиката е ажурирана на 1 јануари 2020''. {| class="wikitable" style="font-size:90%;width:100%;text-align:center;" |- ! rowspan="2" | Сезона ! rowspan="2" | Клуб ! colspan="3" | Првенство ! colspan="3" | Национален куп ! colspan="3" | Континентален куп ! colspan="3" | Останати купови ! colspan="2" | Вкупно |- ! Лига ! Наст ! Гол ! Лига ! Наст ! Гол ! Лига ! Наст ! Гол ! Лига ! Наст ! Гол ! Наст ! Гол |- || 2009-авг. 2010 || {{flagsport|ENG}} {{Fb team (N) AFC Bournemouth}} || [[Фудбалска лига Два на Англија 2009-2010|ФЛ2]] || 0 || 0 || [[ФА Куп 2009-2010|ФАКуп]] || 0 || 0 || - || - || - || [[Трофеј на фудбалската лига на Англија|ТФЛ]] || 1 || 0 || 1 || 0 |- || авг.-ное. 2010 || {{flagsport|ENG}} Дорчестер Таун || [[Национална лига Југ|НЛЈ]] || 9 || 4 || [[ФА Куп 2010-2011|ФАКуп]] || 2 || 2 || - || - || - || [[Треофеј на фудбалската асоцијација на Англија|ТФА]]+ДСК<ref>Сениор куп на Дорсет</ref> || 1+1 || 1+0 || 13 || 7 |- || [[АФК Борнемут сезона 2010-2011|ное. 2010-2011]] || rowspan=2|{{flagsport|ENG}} {{Fb team (N) AFC Bournemouth}} || [[Фудбалска лига Еден на Англија 2010-2011|ФЛ1]] || 26+2<ref name="Статистика">Во ''плејофот''.</ref> || 7+1<ref name="Статистика" /> || [[ФА Куп 2010-2011|ФАКуп]]+[[Лига куп на Англија 2010-2011|ЛК]] || 0+0 || 0 || - || - || - || - || - || - || 28 || 8 |- || [[АФК Борнмут сезона 2011-2012|авг. 2011]] || [[Фудбалска лига Еден на Англија 2011-2012|ФЛ1]] || 1 || 0 || [[ФА Куп 2011-2012|ФАКуп]]+[[Лига куп на Англија 2011-2012|ЛК]] || 0+0 || 0 || - || - || - || - || - || - || 1 || 0 |- !colspan="3"|Вкупно Борнмут || 29 || 8 || || 0 || 0 || || - || - || || 1 || 0 || 30 || 8 |- || [[ФК Барнли сезона 2011-2012|авг. 2011-2012]] || rowspan=4|{{flagsport|ENG}} {{Fb team (N) Burnley}} || [[Чемпионшип лига на Англија 2011-2012|ЧЛ]] || 15 || 3 || [[ФА Куп 2011-2012|ФАКуп]]+[[Лига куп на Англија 2011-2012|ЛК]] || 0+0 || 0 || - || - || - || - || - || - || 15 || 3 |- || [[ФК Барнли сезона 2012-2013|2012-2013]] || [[Чемпионшип лига на Англија 2012-2013|ЧЛ]] || 32 || 3 || [[ФА Куп 2012-2013|ФАКуп]]+[[Лига куп на Англија 2012-2013|ЛК]] || 1+0 || 0 || - || - || - || - || - || - || 33 || 3 |- || [[ФК Барнли сезона 2013-2014|2013-2014]] || [[Чемпионшип лига на Англија 2013-2014|ЧЛ]] || 40 || 21 || [[ФА Куп 2013-2014|ФАКуп]]+[[Лига куп на Англија 2013-2014|ЛК]] || 1+4 || 1+4 || - || - || - || - || - || - || 45 || 26 |- || [[ФК Барнли сезона 2014-2015|2014-2015]] || [[Премиер лига на Англија 2014-2015|ПЛ]] || 35 || 11 || [[ФА Куп 2014-2015|ФАКуп]]+[[Лига куп на Англија 2014-2015|ЛК]] || 1+1 || 0 || - || - || - || - || - || - || 37 || 11 |- !colspan="3"|Вкупно Барнли || 122 || 38 || || 8 || 5 || || - || - || || - || - || 130 || 43 |- || [[ФК Ливерпул сезона 2015-2016|2015-2016]] || rowspan=3|{{flagsport|ENG}} {{Fb team (N) Liverpool}} || [[Премиер лига на Англија 2015-2016|ПЛ]] || 6 || 2 || [[ФА Куп 2015-2016|ФАКуп]]+[[Лига куп на Англија 2015-2016|ЛК]] || 0+1 || 0+1 || [[УЕФА Лига Европа 2015-2016|ЛЕ]] || 2 || 0 || - || - || - || 9 || 3 |- | [[ФК Ливерпул сезона 2016-2017|2016-2017]] || [[Премиер лига на Англија 2016-2017|ПЛ]] || 0 || 0 || [[ФА Куп 2016-2017|ФАКуп]]+[[Лига куп на Англија 2016-2017|ЛК]] || 0+2 || 0 || - || - || - || - || - || - || 2 || 0 |- | [[ФК Ливерпул сезона 2017-2018|2017-2018]] || [[Премиер лига на Англија 2017-2018|ПЛ]] || 8 || 1 || [[FA Cup 2017-2018|FACup]]+[[English Football League Cup 2017-2018|CdL]] || 1+1 || 0 || [[УЕФА Лига на шампиони 2017/18|ЛШ]] || 4 || 0 || - || - || - || 14 || 1 |- !colspan="3"|Вкупно Ливерпул || 14 || 3 || || 5 || 1 || || 6 || 0 || || - || - || 25 || 4 |- | [[ФК Саутхемптон сезона 2018-2019|2018-2019]] || rowspan=2|{{flagsport|ENG}} {{Fb team (N) Southampton}} || [[Премиер лига на Англија 2018-2019|ПЛ]] || 24 || 7 || [[ФА Куп 2018-2019|ФАКуп]]+[[Лига куп на Англија 2018-2019|ЛК]] || 0+1 || 0+1 || - || - || - || - || - || - || 25 || 8 |- | [[ФК Саутхемтпон сезона 2019-2020|2019-2020]] || [[Премиер лига на Англија 2019-2020|ПЛ]] || 21 || 13 || [[ФА Куп 2019-2020|ФАКуп]]+[[Лига куп на Англија 2019-2020|ЛК]] || 0+2 || 0+2 || - || - || - || - || - || - || 23 || 15 |- !colspan="3"|Вкупно Саутхемптон || 45 || 20 || || 3 || 3 || || - || - || || - || - || 48 || 23 |- !colspan="3"|Вкупно во кариерата || 217+2 || 73 || || 18 || 11 || || 6 || 0 || || 3 || 1 || 246 || 85 |} == Титули == ==== Поединечни ==== * {{симбол2|Football League Awards.svg}} [[Награди на фудбалската лига на Англија]] : 1 :Играч на годината: [[Чемпионшип лига на Англија 2013-2014|Чемпионшип лига 2013-2014]] == Наводи == {{наводи}} ==Надворешни врски== {{Порталкутија |right=yes |boxwidth=200px |marign=0px |name1=Биографија |image1=P vip.svg |name2=Фудбал |image2=Soccer ball.svg |name3=Англија |image3= Flag of England.svg }} *[https://us.soccerway.com/players/daniel-william-ings/139523/ Дани Ингс на soccerway] *[https://www.transfermarkt.com/danny-ings/profil/spieler/134294 Дани Ингс на transfermarkt] *[https://www.espn.com/soccer/player/_/id/141706/danny-ings Дани Ингс на espn] *[https://www.tuttocalciatori.net/Ings_Danny Дани Ингс на tuttocalciatori] {{Состав на ФК Саутхемптон}} {{Состав на Англија на ЕП фудбал под 21 година 2015}} {{ОСНОВНОПОДРЕДУВАЊЕ:Ингс, Дани}} [[Категорија:Фудбалери на АФК Борнмут]] [[Категорија:Фудбалери на ФК Барнли]] [[Категорија:Фудбалери на ФК Ливерпул]] [[Категорија:Фудбалери на ФК Саутхемптон]] [[Категорија:Фудбалери од Премиер Лига]] [[Категорија:Живи луѓе]] [[Категорија:Англиски фудбалери]] [[Категорија:Родени во 1992 година]] odhuvt183udn8o9pl7k29wgv69dmi4f 5380105 5380104 2025-06-14T16:22:49Z Carshalton 30527 /* Надворешни врски */ 5380105 wikitext text/x-wiki {{Infobox football biography 3 | playername = Дани Ингс | image = [[File:Ings West Ham.jpeg|220px]] | fullname = Даниел Вилијам Џон Ингс<ref>{{Hugman|23516|accessdate=25 May 2015}}</ref> | height = {{height|m=1.78}}<ref>{{Наведена мрежна страница |url=https://www.premierleague.com/players/8245/Danny-Ings/overview |title=Danny Ings: Overview |publisher=Premier League |accessdate=3 November 2019}}</ref> | dateofbirth = {{birth date and age|df=yes|1992|7|23}}<ref>{{Наведена мрежна страница |url=https://uk.soccerway.com/players/daniel-william-ings/139523/ |title=D. Ings: Summary |website=Soccerway |publisher=Perform Group |accessdate=3 November 2019}}</ref> | cityofbirth = {{роден во|Винчестер|}} | countryofbirth = [[Англија]] | nationality = {{flagsport|ENG}} [[Англија]] | currentclub = {{Fb team West Ham United}} | clubnumber = 18 | position = [[Напад (фудбал)|напаѓач]] | youthyears1 = | youthclubs1 = {{Fb team AFC Bournemouth}} | years1 = 2009-2011 | caps1 = 27 | goals1 = 7 | clubs1 = {{Fb team AFC Bournemouth}} | years2 = 2010 | caps2 = 9 | goals2 = 4 | clubs2 = →{{Fb team Dorchester Town}} | years3 = 2011-2015 | caps3 = 122 | goals3 = 38 | clubs3 = {{Fb team Burnley}} | years4 = 2015-2018 | caps4 = 14 | goals4 = 3 | clubs4 = {{Fb team Liverpool}} | years5 = 2018-2021 | caps5 = 91 | goals5 = 41 | clubs5 = {{Fb team Southampton}} | years6 = 2021-2023 | caps6 = 48 | goals6 = 13 | clubs6 = {{Fb team Aston Villa}} | years7 = 2023- | caps7 = 52 | goals7 = 4 | clubs7 = {{Fb team West Ham United}} | nationalyears1 = 2013-2015 | nationalcaps1 = 13 | nationalgoals1 = 4 | nationalteam1 = {{flagsport|ENG}} [[Фудбалска репрезентација на Англија под 21 година|Англија 21]] | nationalyears2 = 2015-2020 | nationalcaps2 = 3 | nationalgoals2 = 1 | nationalteam2 = {{flagsport|ENG}} [[Фудбалска репрезентација на Англија|Англија]] }} '''Дани Ингс''' (роден на 15 декември 1992) — [[Англичани|англиски]] [[фудбалер]], [[Напад (фудбал)|напаѓач]] на [[ФК Саутхемптон|Саутхемптон]]. ==Технички одлики== Ингс е динамичен, брз и технички добро поткован напаѓач, кој во текот на својата кариера исто така се има докажано како одличен реализатор.<ref>{{Наведена мрежна страница|url=http://espertodicalcio.blogspot.com/2014/11/storie-di-calcio-danny-ings-e-il-calcio.html|title=Storie di calcio: Danny Ings e il calcio che vorrei}}</ref> ==Клупска кариера== ===Рана кариера=== Ингс е роден во [[Винчестер]], [[Хемпшир]] а израснал во [[Нетли]], исто така во Хемпшир.<ref>{{Наведена мрежна страница |title=Burnley FC player profiles: Danny Ings |url=http://www.burnleyfootballclub.com/team/player-profile/danny-ings/10 |publisher=Burnley F.C. |accessdate=25 May 2015 |archiveurl=https://web.archive.org/web/20150525131020/http://www.burnleyfootballclub.com/team/player-profile/danny-ings/10 |archivedate=25 May 2015}}</ref> Како дете Ингс сонувал да заигра за локалниот клуб {{Fb team (N) Southampton}}, но бил одбиен затоа што бил премал.<ref name=":0">{{Наведена мрежна страница |url=http://www.dailyecho.co.uk/sport/11664945.Burnley_striker_and_ex_Saint_Danny_Ings_takes_aim_at_hometown_club/?ref=mry |title=Burnley striker and ex-Saint Danny Ings takes aim at hometown club |newspaper=Southern Daily Echo |location=Southampton |accessdate=26 June 2016}}</ref> Тој потпишал за Саутхемптон од Нетли Сентрал Спортс, пред да биде ослободен како училишно момче.<ref name="Cherries offers">{{наведени вести |url=http://www.bournemouthecho.co.uk/sport/9141445.Cherries__Boss_Lee_offers_Ings_brand_new_contract/ |newspaper=Southern Daily Echo |location=Southampton |first=Neil |last=Perrett |title=Cherries: Boss Lee offers Ings brand new contract |date=15 July 2011 |accessdate=14 September 2012}}</ref> По отпуштањето од Саутемптон, Ингс играл за Ичен Тајро.<ref>{{наведени вести |first=Simon|last=Hart |title=The rise and rise of Danny Ings |work=The Independent |url=https://www.independent.co.uk/sport/football/football-league/the-rise-and-rise-of-danny-ings-9291444.html |date=26 April 2014|accessdate=1 Jan 2020 }}</ref> ===Борнмут=== Во мај 2008 година, Ингс потпишал двегодишен приправнички договор со екипата на [[АФК Борнмут|Борнмут]], додека сè уште бил средношколец.<ref name="New intake for coach Joe">{{наведени вести |url=http://www.bournemouthecho.co.uk/sport/2268488.new_intake_for_coach_joe/ |newspaper=Southern Daily Echo |location=Southampton |first=Ian |last=Wadley |title=New intake for coach Joe |date=14 May 2008 |accessdate=16 October 2009}}</ref> Тој исто така претходно веќе имал искуство во клубот играјќи за резерверстите на Борнмут.<ref name="New intake for coach Joe"/> Своето деби како професионалец за сениорскиот тим на Борнмут го имал на 6 октомври 2009 година, во поразот со 2-1 на гости од [[ФК Нортхемптон Таун|Нортхемптон Таун]] во [[ЕФЛ Трофи|Фудбал лига Трофи]], заменувајќи го [[Џејсон Тиндал]] од клупата во второто полувреме.<ref>{{наведени вести |url=http://news.bbc.co.uk/sport1/hi/football/8284875.stm |website=BBC Sport |title=Northampton 2–1 Bournemouth |date=6 October 2009 |accessdate=16 October 2009}}</ref> Неговата втора сезона во младинската екипа бил уништена од долгорочната повреда на стомакот, што му го ограничила времето на играње.<ref>{{наведени вести |url=http://www.bournemouthecho.co.uk/sport/8828804.Cherries__Hot_shot_Ings_can_only_get_better/ |newspaper=Southern Daily Echo |location=Southampton |first=Ian |last=Wadley |title=Cherries: Hot-shot Ings can only get better |date=3 February 2011 |accessdate=14 September 2012}}</ref> Тој останал во младинскиот тим до летото 2010 година, кога најпрво потпишал краткорочен тримесечен договор,<ref>{{наведени вести |url=http://www.bournemouthecho.co.uk/sport/8711429.Cherries__Howe_has_high_hopes_for_star_Ings/?action=complain&cid=8964719 |newspaper=Southern Daily Echo |location=Southampton |first=Ian |last=Wadley |title=Cherries: Howe has high hopes for star Ings |date=1 December 2010 |accessdate=14 September 2012}}</ref> за веќе во септември 2010 да потпише договор до крајот на сезоната 2010-2011.<ref name="Cherries offers"/> Во септември 2010 година, тој бил испратен на едномесечен заем во [[ФК Дорчестер Таун|Дорчестер Таун]], клуб од [[Национална лига Југ|Конференција Југ]] шестото ниво на англискиот фудбал.<ref>{{Наведена мрежна страница |url=http://www.dorchestertownfc.co.uk/news/2010/september/11-1.shtml |publisher=Dorchester Town F.C. |first=Adan |last=Summers |title=Ings and out for Magpies |date=11 September 2010 |accessdate=14 September 2012 |archiveurl=https://archive.today/20130420101900/http://www.dorchestertownfc.co.uk/news/2010/september/11-1.shtml |archivedate=20 April 2013}}</ref> Неговото деби за ''страчките'' дошло на 11 септември 2010 година, во кое тој го постигнал изедначувачкиот гол за својот тим во поразот на домашен терен од [[ФК Ебсфлит Јунајтед|Ебсфлит Јунајтед]] со 1-2.<ref>{{Наведена мрежна страница |url=http://www.dorchestertownfc.co.uk/season/201011/reports/ebbsfleet-h-bsbs.shtml |publisher=Dorchester Town F.C. |first=Ky |last=Capel |title=Ebbing away |date=11 September 2010 |accessdate=14 September 2012 |archiveurl=https://archive.today/20130420043611/http://www.dorchestertownfc.co.uk/season/201011/reports/ebbsfleet-h-bsbs.shtml |archivedate=20 April 2013}}</ref> Неговиот втор гол за Дорчестер дошол на 24 септември, реализирајќи пенал во победата од 4-1 над [[ФК Манготсфилд Јунајтед|Манготсфилд Јунајтед]] во [[ФА Куп]]от.<ref>{{Наведена мрежна страница |url=http://www.dorchestertownfc.co.uk/season/201011/reports/mangotsfield-a-fac.shtml |publisher=Dorchester Town F.C. |title=Mangoes crushed by Magpies |date=25 September 2010 |accessdate=14 September 2012 |archiveurl=https://archive.today/20130420094120/http://www.dorchestertownfc.co.uk/season/201011/reports/mangotsfield-a-fac.shtml |archivedate=20 April 2013}}</ref> На 6 октомври, неговиот заем бил продолжен за уште еден месец.<ref>{{Наведена мрежна страница |url=http://www.dorchestertownfc.co.uk/news/2010/october/06-1.shtml |publisher=Dorchester Town F.C. |first=Ky |last=Capel |title=Loanee Danny extends Magpies stay |date=6 October 2010 |accessdate=14 September 2012 |archiveurl=https://archive.today/20130420024801/http://www.dorchestertownfc.co.uk/news/2010/october/06-1.shtml |archivedate=20 April 2013}}</ref> Следниот гол на Ингс за Дорчестер бил во поразот со 4-1 од [[ФК Хавант енд Вотерлувил|Хавант енд Вотерлувил]], со кој страчките биле елиминирани од ФА Купот.<ref>{{Наведена мрежна страница |url=http://www.dorchestertownfc.co.uk/season/201011/reports/havant-a-fac.shtml |publisher=Dorchester Town F.C. |first=Ky |last=Capel |title=Magpies' cup dream is over |date=9 October 2010 |accessdate=14 September 2012 |archiveurl=https://archive.today/20130420075356/http://www.dorchestertownfc.co.uk/season/201011/reports/havant-a-fac.shtml |archivedate=20 April 2013}}</ref> На 16 октомври, тој го постигнал вториот гол во победата со 2-0 во лигата над [[ФК Луис|Луис]], откако влегол како доцна замена на местото на Џузепе Соле.<ref>{{Наведена мрежна страница |url=http://www.dorchestertownfc.co.uk/season/201011/reports/lewes-a-bsbs.shtml |publisher=Dorchester Town F.C. |first=Ky |last=Capel |title=Loan duo strike for Magpies |date=16 October 2010 |accessdate=14 September 2012 |archiveurl=https://archive.today/20130420032857/http://www.dorchestertownfc.co.uk/season/201011/reports/lewes-a-bsbs.shtml |archivedate=20 April 2013}}</ref> Тој го постигнал својот петти погодок во победата со 2-1 над [[ФК Стеинс Таун|Стеинс Таун]].<ref>{{Наведена мрежна страница |url=http://www.dorchestertownfc.co.uk/season/201011/reports/staines-a-bsbs.shtml |publisher=Dorchester Town F.C. |first=Ky |last=Capel |title=Moss earns treble for Magpies |date=30 October 2010 |accessdate=14 September 2012 |archiveurl=https://archive.today/20130420005635/http://www.dorchestertownfc.co.uk/season/201011/reports/staines-a-bsbs.shtml |archivedate=20 April 2013}}</ref> Неговиот прв гол во ноември стигнал во поразот со 1-2 на домашен пораз од [[ФК Мајденхед Јунајтед|Мајденхед Јунајтед]], со кој завршила серијата на Дорчестер од шест натпревари без пораз.<ref>{{Наведена мрежна страница |url=http://www.dorchestertownfc.co.uk/season/201011/reports/maidenhead-h-bsbs.shtml |publisher=Dorchester Town F.C. |first=Ky |last=Capel |title=Magpies' run ended |date=9 November 2010 |accessdate=14 September 2012 |archiveurl=https://archive.today/20130420004016/http://www.dorchestertownfc.co.uk/season/201011/reports/maidenhead-h-bsbs.shtml |archivedate=20 April 2013}}</ref> На 12 ноември 2010 година, неговиот заем бил продолжен по третпат за уште еден месец дополнително.<ref>{{Наведена мрежна страница |url=http://www.dorchestertownfc.co.uk/news/2010/november/12-1.shtml |publisher=Dorchester Town F.C. |first=Ky |last=Capel |title=Danny boy delight for Magpies |date=12 November 2010 |accessdate=14 September 2012 |archiveurl=https://archive.today/20130420002514/http://www.dorchestertownfc.co.uk/news/2010/november/12-1.shtml |archivedate=20 April 2013}}</ref> Тој го постигнал вториот гол во победата од 3-1 над [[АФК Вестон-супер-Мер|Вестон-супер-Мер]] во [[ФА Трофи]] за да им помогне да напредуваат во следната рунда.<ref>{{Наведена мрежна страница |url=http://www.dorchestertownfc.co.uk/season/201011/reports/weston-a-fat.shtml |publisher=Dorchester Town F.C. |first=Ky |last=Capel |title=Away-day joy earns £4,000 for Magpies |date=20 November 2010 |accessdate=14 September 2012 |archiveurl=https://archive.today/20130422042120/http://www.dorchestertownfc.co.uk/season/201011/reports/weston-a-fat.shtml |archivedate=22 April 2013}}</ref> На 23 ноември, неговиот престој во Дорчестер бил прекинат предвреме, бидејќи бил повлечен од назад од неговиот матичен клуб Борнмут поради кризата со повреди играчи во клубот.<ref>{{Наведена мрежна страница |url=http://www.dorchestertownfc.co.uk/news/2010/november/23-1.shtml |publisher=Dorchester Town F.C. |first=Ky |last=Capel |title=Danny departs Magpies |date=23 November 2010 |accessdate=14 September 2012 |archiveurl=https://archive.today/20130420090601/http://www.dorchestertownfc.co.uk/news/2010/november/23-1.shtml |archivedate=20 April 2013}}</ref> На 30 ноември, тој потпишал ново продолжување на договорот до 2012 година.<ref>{{наведени вести |url=http://www.bournemouthecho.co.uk/sport/8711361.Cherries__Ings_signs_contract_extension/ |newspaper=Southern Daily Echo |location=Southampton |first=Neil |last=Perrett |title=Cherries: Ings signs contract extension |date=30 November 2010 |accessdate=14 September 2012}}</ref> Тој го направил своето деби во лигата и воедно првиот старт за Борнмут на 28 декември 2010 година, во гостинскиот пораз со 2-0 од [[ФК Милтон Кинс Донс|Милтон Кинс Донс]] во [[Фудбалска лига Еден на Англија|Лига Еден]], кога бил заменет во првото полувреме од [[Стив Флечер]].<ref>{{наведени вести |url=http://news.bbc.co.uk/sport1/hi/football/eng_div_2/9304980.stm |website=BBC Sport |title=MK Dons 2–0 Bournemouth |date=28 December 2010 |accessdate=14 September 2012}}</ref> Тој започнал да станува редовен стартер во првиот тим на Борнмут во вториот дел од сезоната и го постигнал својот прв професионален гол против [[ФК Свиндон Таун|Свиндон Таун]] на 1 февруари 2011, во победата со 3-2 на [[Дин Корт]].<ref>{{наведени вести |url=http://news.bbc.co.uk/sport1/hi/football/eng_div_2/9377131.stm |website=BBC Sport |title=Bournemouth 3–2 Swindon |date=1 February 2011 |accessdate=14 September 2012}}</ref> Неговата добра форма била наградена со ново продолжување на договорот, овојпат до 2013 година.<ref name="Cherries offers"/> На 26 февруари 2011 година, тој постигнал гол со глава за изедначување на резултатот во победата со 2-1 на гостински терен против [[ФК Дагенам и Редбриџ|Дагенам и Редбриџ]].<ref>{{наведени вести |url=http://news.bbc.co.uk/sport1/hi/football/eng_div_2/9401900.stm |website=BBC Sport |title=Dag & Red 1–2 Bournemouth |date=26 February 2011 |accessdate=14 September 2012}}</ref> На 1 април тој додал уште еден гол на својата сметка стрелајќи во мрежата на [[ФК Питерборо Јунајтед|Питерборо Јунајтед]] во ремито 3-3.<ref>{{наведени вести |url=http://news.bbc.co.uk/sport1/hi/football/eng_div_2/9436462.stm |website=BBC Sport |title=Peterborough 3–3 Bournemouth |date=1 April 2011 |accessdate=14 September 2012}}</ref> Ингс бил во фантастична форма во текот на месец април, постигнувајќи четири гола на три натпревари. Тој постигнал прекрасен гол со "ножички" за изедначување на резултатот во последната минута од натпреварот против [[ФК Транмир Роверс|Транмир Роверс]], меѓутоа, ''црешите'' сепак го загубиле тој натпревар со 2-1 со примен гол на самиот крај.<ref>{{наведени вести |url=https://www.bbc.co.uk/sport/0/football/12945348 |website=BBC Sport |title=Bournemouth 1–2 Tranmere |date=9 April 2011 |accessdate=14 September 2012}}</ref> Тој исто така бил стрелец и во гостинската победа со 2–0 над [[ФК Нотс Каунти|Нотс Каунти]].<ref>{{наведени вести |url=https://www.bbc.co.uk/sport/0/football/13022988 |website=BBC Sport |title=Notts County 0–2 Bournemouth |date=16 April 2011 |accessdate=14 September 2012}}</ref> Во ремито 2-2 против [[ФК Јовил Таун|Јовил Таун]] Ингс за првпат во кариерата постигнал два гола на еден натпревар, од кои еден бил од пенал.<ref>{{наведени вести |url=https://www.bbc.co.uk/sport/0/football/13102925 |website=BBC Sport |title=Yeovil 2–2 Bournemouth |date=23 April 2011 |accessdate=14 September 2012}}</ref> Неговиот последен гол за Борнмут дошол во последниот натпревар на клубот за сезоната, полуфиналниот пораз од [[АФК Хадерсфилд Таун|Хаудерсфилд Таун]] во плејофот за промоција, каде Борнмут бил елиминиран по изведување на пенали.<ref>{{наведени вести |url=https://www.bbc.co.uk/sport/0/football/13356811 |website=BBC Sport |title=Huddersfield 3–3 Bournemouth |date=18 May 2011 |accessdate=14 September 2012}}</ref> Во летото 2011 година, тој бил поврзан со заминување од Борнмут откако големи клубови како [[ФК Селтик|Селтик]], [[ФК Ливерпул|Ливерпул]] и [[ФК Њукасл Јунајтед|Њукасл Јунајтед]] пројавиле интерес за него.<ref name="Cherries offers"/> [[ФК Фулам|Фулам]], уште еден клуб од [[Премиер лига на Англија|Премиер лигата]], пак доставил и официјална понуда од 400,000 фунти за Ингс која била одбиена од Борнмут.<ref name="Cherries offers"/> Во јули 2011 година, Ингс бил награден со својот петти договор за дванаесет месеци, кој сега бил значително подобрен и според кој би требало да биде еден од најдобрите заработувачи во клубот.<ref name="Cherries offers"/> Тој останал во клубот за време на претсезонските подготовки и започнал во првиот натпревар од сезоната во кој ''црешите'' регистрирале тежок пораз од 3-0 на гостувањето кај [[ФК Чарлтон Атлетик|Чарлтон Атлетик]]. Тој натпревар се испоставил и како негов последен настап за Борнмут.<ref>{{наведени вести |url=https://www.bbc.co.uk/sport/0/football/14351895 |website=BBC Sport |title=Charlton 3–0 Bournemouth |date=6 August 2011 |accessdate=14 September 2012}}</ref> ===Барнли=== [[File:Danny Ings.jpg|thumb|left|150px|Ингс играјќи за [[ФК Барнли|Барнли]] во 2012]] На 15 август 2011, Ингс потпишал за [[ФК Барнли|Барнли]], клуб од [[Фудбалска лига Чемпионшип|Чемпионшип лигата]], за необјавена сума за која се верува дека изнесувала околу 1&nbsp;милион фунти.<ref>{{наведени вести |url=http://news.bbc.co.uk/sport1/hi/football/teams/b/burnley/9564859.stm |website=BBC Sport |title=Burnley sign Bournemouth striker Danny Ings |date=15 August 2011 |accessdate=14 September 2012}}</ref> Така тој се споил со поранешниот менаџер од Борнмут [[Еди Хау]], кој се преселил во истата насока осум месеци порано. Своето деби за Барнли го имал на 14 февруари 2012 година, во победата со 2-0 над [[ФК Барнсли|Барнсли]] на [[Трф Мор]], влегувајќи како доцна замена на местото на [[Чарли Остин]].<ref>{{наведени вести |url=http://news.bbc.co.uk/sport1/hi/football/teams/b/burnley/9564859.stm |website=BBC Sport |title=Burnley 2–0 Barnsley |date=14 February 2012 |accessdate=14 September 2012}}</ref> Неговиот прв старт за Барнли се случил еден месец подоцна, на 10 март 2012 година, во ремито 1-1 на домашен терен со [[ФК Кристал Палас|Кристал Палас]].<ref>{{наведени вести |url=https://www.bbc.co.uk/sport/0/football/17243698 |website=BBC Sport |title=Burnley 1–1 Crystal Palace |date=10 March 2012 |accessdate=14 September 2012}}</ref> Својот прв гол за Барнли Ингс го постиганал на 31 март, во победата со 5-1 над [[ФК Портсмут|Портсмут]] на [[Фратон парк]].<ref>{{наведени вести |url=https://www.bbc.co.uk/sport/0/football/17496929 |website=BBC Sport |title=Portsmouth 1–5 Burnley |date=31 March 2012 |accessdate=14 September 2012}}</ref> Веќе во следниот натпревар тој повторно бил стрелец, постигнувајќи го изедначувачкиот гол за својот тим во поразот од 3-1 од [[ФК Бирмингем Сити|Бирмингем Сити]].<ref>{{наведени вести |url=https://www.bbc.co.uk/sport/0/football/17520522 |website=BBC Sport |title=Burnley 1–3 Birmingham |date=3 April 2012 |accessdate=14 September 2012}}</ref> Неговиот трет и последен гол за сезоната дошол во последниот натпревар од кампањата, во ремито 1-1 на домашен терен со [[ФК Бристол Сити|Бристол Сити]] тресејќи ја мрежата на гостите со удар од далечена.<ref>{{наведени вести |url=https://www.bbc.co.uk/sport/0/football/17795497 |website=BBC Sport |title=Burnley 1–1 Bristol City |date=28 April 2012 |accessdate=14 September 2012}}</ref> Својата прва сезона во Барнли ја завршил со 15 настапи и 3 гола сите во лигата. Тој ја започнал [[ФК Барнли сезона 2012–2013|сезоната 2012–2013]] како прв избор во нападот за време на претсезонските подготовки, по продажбата на напаѓачот [[Џеј Родригес]] во Саутхемптон. Ингс започнал добро, постигнувајќи гол во две од пријателските натпревари во претсезоната, меѓутоа за несреќа се здобил со сериозна повреда на коленото во последниот подготвителен натпревар. Деталните прегледи покажале дека тој ја скинал 'рскавицата на коленото (другото колено за разлика од она со кое имал проблеми во претходната сезона), што резултирало со операција, која го задржала надвор од акција два месеци иако првичните предвидувања биле дека ќе пропутши дури шест месеци од сезоната. Својот прв гол за сезоната го постигнал на 22 декември 2012 во ремито 2-2 на гостувањето кај Бирмингем Сити. Во сезоната 2012-2013, тој забележал 33 настапи и 3 гола.<ref>{{наведени вести |url=https://www.bbc.co.uk/sport/0/football/19242581 |website=BBC Sport |title=Burnley's Danny Ings faces up six months out with knee injury |date=13 August 2012 |accessdate=14 September 2012}}</ref> По заминувањето на најдобриот стрелец на Барнли, [[Чарли Остин]] во [[ФК Квинс Парк Ренџерс|Квинс Парк Ренџерс]], Ингс станал главен напаѓач на клубот во [[ФК Барнли сезона 2013–2014|сезоната 2013–2014]].<ref>{{Наведена мрежна страница |url=https://www.bbc.co.uk/sport/0/football/23533841 |title=Charlie Austin: QPR sign Burnley striker for undisclosed fee |website=BBC Sport |date=1 August 2013 |accessdate=1 August 2013}}</ref> Тој собрал низа импресивни настапи во претсезонската кампања на ''кларетс'' и постигнал два гола на воведните три натпревари во лигата, како и гол во [[Лига куп на Англија|Лига купот]] против [[ФК Јорк Сити|Јорк Сити]].<ref>{{наведени вести |title=York 0–4 Burnley |url=https://www.bbc.com/sport/0/football/23499462 |website=BBC Sport |accessdate=8 July 2015 |date=6 August 2013}}</ref> Како награда за неговиот континуирано добар почеток на сезоната, Ингс бил прогласен за ''Играч на месецот во Чемпионшип'' за октомври.<ref name=ChampionshipPOTM>{{Наведена мрежна страница |title=Ings named Player of the Month |url=http://www.football-league.co.uk/championship/news/20131108/ings-named-player-of-the-month_2293322_3528162 |publisher=The Football League |date=8 November 2013 |archiveurl=https://web.archive.org/web/20140818165322/http://www.football-league.co.uk/championship/news/20131108/ings-named-player-of-the-month_2293322_3528162 |archivedate=18 August 2014}}</ref> Во март 2014 година, Ингс бил избран за ''Играч на годината во Чемпионшип'', пред другите двајца номинирани: напаѓачот на Лидс Јунајтед [[Рос Мекормак]] и играчот од средниот ред на Лестер Сити [[Дани Дринквотер]].<ref name=ChampionshipPOTY>{{Наведена мрежна страница |title=Danny Ings named Sky Bet Championship Player of the Year |url=http://www.football-league.co.uk/news/article/danny-ings-named-sky-bet-championship-player-of-the-year-1872482.aspx |publisher=The Football League |date=17 March 2014 |archiveurl=https://web.archive.org/web/20150212163636/http://www.football-league.co.uk/news/article/danny-ings-named-sky-bet-championship-player-of-the-year-1872482.aspx |archivedate=12 February 2015}}</ref> Тој ја заврши сезоната [[Чемпионшип лига на Англија 2013–2014|2013–2014 во Чемпионшип лигата]] со 22 гола, помагајќи му на Барнли да заврши на второто место и да избори промоција во Премиер лигата за наредната сезона.<ref>{{наведени вести |url=http://talksport.com/football/exclusive-ings-burnley-premier-league-and-his-england-hopes-140814107747 |title=Exclusive – Ings on Burnley in the Premier League and his England hopes |accessdate=1 June 2015 |work=TalkSport |archive-date=2015-07-09 |archive-url=https://web.archive.org/web/20150709172958/http://talksport.com/football/exclusive-ings-burnley-premier-league-and-his-england-hopes-140814107747 |url-status=dead }}</ref> [[File:Danny Ings 2015.jpg|thumb|upright|Ингс во Барнли во 2015]] На 19 август 2014 година, Ингс го направил своето деби во [[Премиер лига на Англија|Премиер лига]]та во поразот со 1-3 од [[ФК Челси|Челси]] на Трф Мор.<ref>{{наведени вести |url=https://www.theguardian.com/football/gallery/2014/aug/18/premier-league-burnley-chelsea-gallery-pictures |title=Premier League: Burnley v Chelsea – In pictures |date=19 August 2014 |newspaper=The Guardian |location=London}}</ref> Неговиот прв гол во Премиер лигата дошол во поразот на домашен терен со 1-3 од [[ФК Евертон|Евертон]] на 26 октомври.<ref>{{наведени вести |url=http://www.thefa.com/news/england/under-21/2014/oct/danny-ings-nets-first-premier-league-goal-261014 |title=Danny Ings nets his first Premier League goal for Burnley |date=26 October 2014 |publisher=The Football Association}}</ref> На 22 ноември 2014 година, Ингс ги постигнал двата гола на Барнли во победата со 2-1 на гостувањето кај [[ФК Стоук Сити|Стоук Сити]], што била првата гостинска победа на клубот за [[Премиер лига на Англија 2014–2015|сезоната]].<ref>{{наведени вести |last1=Emons |first1=Michael |title=Stoke 1–2 Burnley |url=https://www.bbc.co.uk/sport/0/football/30065845 |accessdate=23 November 2014 |website=BBC Sport |date=22 November 2014}}</ref> Во текот на јануари и февруари 2015 година, Ингс постигнал пет гола на шест натпревари во Премиер лигата, помагајќи му на тимот да постигне нерешени резултати со [[ФК Њукасл Јунајтед|Њукасл Јунајтед]] и [[ФК Вест Бромвич Албион|Вест Бромвич Албион]], и да го порази Квинс Парк Ренџерс.<ref>{{наведени вести |url=https://www.bbc.com/sport/0/football/31124671 |title=Man Utd 3–1 Burnley |date=11 February 2015 |website=BBC Sport}}</ref> Во мај, тој го постигнал победничкиот гол во победите со 1-0 над [[АФК Хал Сити|Хал Сити]] и [[ФК Астон Вила|Астон Вила]] за да ја заврши сезоната со 11 голови од 35 настапи во лигата, но сепак неуспеал да го спаси својот тим од испаѓање. ===Ливерпул=== На 8 јуни 2015 година, екипата на [[ФК Ливерпул|Ливерпул]] објавила дека тие ги договориле личните услови со Ингс, и дека во скоро време го очекуваат играчот да се појави на медицински тестови,<ref>{{Наведена мрежна страница |url=http://www.liverpoolfc.com/news/latest-news/186426-reds-agree-deal-to-sign-danny-ings |title=Reds agree deal to sign Danny Ings |publisher=Liverpool F.C. |date=8 June 2015 |accessdate=8 June 2015}}</ref> како и дека надоместокот што ќе му биде исплатен на Барнли ќе биде развојен за играчи под 24 години, или ќе биде утврден од страна на трибуналот.<ref>{{наведени вести |url=https://www.independent.co.uk/sport/football/transfers/danny-ings-to-liverpool-reds-may-have-to-pay-record-8m-tribunal-fee-to-secure-free-agent-10284244.html |title=Danny Ings to Liverpool: Reds may have to pay record £8m tribunal fee to secure free agent |date=29 May 2015 |newspaper=The Independent |location=London |first=David |last=Hughes |accessdate=8 June 2015}}</ref> Трибуналот донел одлука, трансфер сумата да биде утврдена од страна на комитетот за фудбалски компензации.<ref>{{Наведена мрежна страница |url=http://www.football-league.co.uk/regulations/20100801/appendix-5_2293633_2128224 |title=Архивиран примерок |publisher=The Football League |accessdate=4 August 2015 |archiveurl=https://web.archive.org/web/20110512091251/http://www.football-league.co.uk/regulations/20100801/appendix-5_2293633_2128224 |archivedate=12 May 2011}}</ref> На 28 април 2016 година, сагата конечно била решена. Ливерпул требало да му плати на Барнли рекордна сума за расправата на трибуналот: 6,5 милиони фунти, со дополнителни 1,5 милиони фунти во бонуси поврзани со перформансите на играчот. Барнли подоцна добил и дополнителни 3,6 милиони фунти поради клаузулата според која на нив им припаѓале 20% од следната продажба, која се случила кога Ливерпул го продал Ингс во Саутхемптон за 18 милиони фунти.<ref>{{наведени вести |url=https://www.theguardian.com/football/2016/apr/28/liverpool-burnley-danny-ings-tribunal-record |title=Liverpool must pay record £8m to Burnley for Danny Ings, tribunal rules |first=Andy |last=Hunter |date=28 April 2016 |newspaper=The Guardian |location=London}}</ref> [[File:Danny Ings Liverpool.jpg|thumb|left|250px|Ингс во Ливерпул во 2017]] Своето деби Ингс го направил на 29 август 2015 година во поразот со 3-0 од [[ФК Вест Хем Јунајтед|Вест Хем Јунајтед]] на [[Енфилд]].<ref>{{Наведена мрежна страница |url=https://www.bbc.co.uk/sport/0/football/34025305 |title=Liverpool 0–3 West Ham |website=BBC Sport |date=29 August 2015 |accessdate=30 August 2015}}</ref> Своето европско деби за клубот го направил на 17 септември во групната фаза од [[УЕФА Лига Европа|Лигата на Европа]] против [[ФК Бордо|Бордо]] во ремито 1-1, влегувајќи како замена на местото на [[Дивок Ориги]].<ref>{{наведени вести |title=Liverpool manager Brendan Rodgers buoyed by young team |url=https://www.bbc.com/sport/0/football/34286275 |accessdate=18 September 2015 |website=BBC Sport}}</ref> Три дена подоцна, тој го заменил [[Кристијан Бентеке]] на полувремето и само три минути подоцна го постигнал својот прв гол за Ливерпул во ремито 1-1 против [[ФК Норвич Сити|Норвич Сити]].<ref>{{Наведена мрежна страница |last1=Jennings |first1=Patrick |title=Liverpool 1–1 Norwich City |url=https://www.bbc.com/sport/0/football/34236959 |website=BBC Sport |accessdate=21 September 2015 |date=20 September 2015}}</ref> На 4 октомври 2015 година, тој го постигнал првиот гол во ремито со истиот резултат против [[ФК Евертон|Евертон]] во [[Дерби на Мерсисајд|Дербито на Мерсисајд]].<ref>{{наведени вести |title=Everton 1–1 Liverpool |url=https://www.bbc.com/sport/0/football/34372497 |website=BBC Sport |accessdate=5 October 2015 |date=4 October 2015}}</ref> На 15 октомври 2015 година, на својата прва тренинг сесија под водство на новиот менаџер [[Јирген Клоп]], Ингс претрпел [[повреда на предниот вкрстен лигамент]] на левото колено и по првите прогнози требало да биде исклучен за остатокот од сезоната.<ref>{{наведени вести |title=Danny Ings: Liverpool striker out for season with knee injury |url=https://www.bbc.co.uk/sport/0/football/34542231 |accessdate=15 October 2015 |website=BBC Sport |date=15 October 2015}}</ref> Сепак, Ингс се вратил на терените порано од предвиденото, забележувајќи настап од клупата за резерви во последниот натпревар од сезоната, ремито 1-1 на гостувањето кај [[ФК Вест Бромвич Албион|Вест Бромвич Албион]].<ref>{{Наведена мрежна страница |last1=Sport |first1=Mike Henson BBC |title=West Bromwich Albion 1–1 Liverpool |url=https://www.bbc.co.uk/sport/football/36240499 |website=BBC Sport |accessdate=15 May 2016}}</ref> Сезоната 2016-2017 Ингс ја започнал играјќи за резервите за да се врати во фитнес форма. На 25 октомври 2016 година, Ингс претрпел оштетување на десното колено на натпреварот од Лига купот против Тотенхем поради што следувал уште еден период надвор од акција овојпат и до 9 месеци.<ref>{{наведени вести |url=https://www.bbc.co.uk/sport/football/37845825 |title=Danny Ings: Liverpool striker to miss rest of the season because of injury |date=2 November 2016 |website=BBC Sport}}</ref> Тој успешно бил подложен на операција за да се поправи штетата на коленото и започнал со рехабилитација во [[Мелвуд]] на 9 ноември.<ref>{{Наведена мрежна страница |url=http://www.liverpoolfc.com/news/first-team/242599-danny-ings-returns-to-melwood-to-begin-rehab |title=Danny Ings returns to Melwood to begin rehab |publisher=Liverpool F.C. |last=Shaw |first=Chris |date=9 November 2016 |accessdate=9 November 2016}}</ref> На 19 септември 2017 година, Ингс го остварил својот прв настап по 11 месеци пауза кога се појавил како замена во второто полувреме од поразот со 2-0 од [[ФК Лестер Сити|Лестер Сити]] во Лига купот.<ref>{{наведени вести |url=https://www.theguardian.com/football/2017/sep/19/leicester-city-liverpool-carabao-cup-match-report |title=Islam Slimani strike seals Leicester win as Liverpool crash out of Carabao Cup |newspaper=The Guardian |location=London |date=20 September 2017 |accessdate=20 September 2017}}</ref> На 21 април 2018 година, тој го постигна својот прв гол по неговото враќање од повредата во реми 2-2 со Вест Бромвич Албион. Ова бил негов прв гол од 2015 година наваму и исто така негов прв и единствен гол под водството на Клоп.<ref>{{наведени вести |url=https://www.bbc.com/sport/football/43762952 |title=West Brom facing relegation despite fightback against Liverpool |website=BBC Sport |date=21 April 2018 |accessdate=21 April 2018}}</ref> ===Саутхемтон=== [[File:Danny Ings 2018.jpg|160px|thumb|right|Ингс играјќи за Саутхемптон во 2018]] Откако имал проблеми да најде простор за игра за време на сезоната 2017–2018 поради одличната форма на напаѓачите [[Роберто Фирмино]], [[Мохамед Салах]] и [[Садио Мане]], Ингс побарал заминување од Ливерпул во текот на летото на 2018 година. Ингс бил популарна фигура во соблекувалната и Јирген Клоп не сакал да го пушти да замине и покрај неговите ограничени настапи во претходната сезона.<ref>{{наведени вести |url=https://www.thetimes.co.uk/article/danny-ings-interview-at-liverpool-i-would-go-home-sit-with-my-dogs-and-feel-upset-i-moved-to-southampton-to-be-happy-tc2d89g8p |title=Danny Ings interview: At Liverpool I would go home, sit with my dogs and feel upset. I moved to Southampton to be happy |first=Paul |last=Joyce |newspaper=The Times |location=London |date=1 September 2018 |accessdate=16 December 2018}}</ref> На 9 август 2018 година, Ингс му се приклучил на [[ФК Саутхемптон|Саутхемптон]] на заем до крајот на сезоната, со можност за постојан трансфер на 1 јули 2019 година,<ref>{{наведени вести |url=https://www.bbc.co.uk/sport/football/45137409 |title=Transfer news: Liverpool's Danny Ings joins Southampton on loan |website=BBC Sport |date=9 August 2018 |accessdate=9 August 2018}}</ref> доколку ''светците'' му исплатат на Ливерпул 18 милиони фунти, плус можни дополнителни 2 милиони фунти во бонуси врз основа на настапи.<ref>{{наведени вести |url=https://www.telegraph.co.uk/football/2018/08/09/danny-ings-completes-20m-southampton-move/ |title=Danny Ings completes £20m Southampton move |first1=Chris |last1=Bascombe |first2=Jeremy |last2=Wilson |newspaper=The Daily Telegraph |date=9 August 2018 |accessdate=10 August 2018}}</ref> На 12 август, тој го направил своето деби како замена во второто полувреме во ремито без голови против неговиот поранешен клуб Барнли.<ref>{{наведени вести |url=https://www.eurosport.com/football/premier-league/2018-2019/danny-ings-makes-debut-as-saints-draw-at-home-to-burnley_sto6886016/story.shtml |title=Danny Ings makes debut as Saints draw at home to Burnley |publisher=Eurosport |date=12 August 2018 |accessdate=6 September 2018}}</ref> Својот прв гол за светците го постигнал пет дена подоцна во својот прв старт за клубот, во поразот со 2-1 од [[ФК Евертон|Евертон]].<ref>{{наведени вести |url=https://southamptonfc.com/news/2018-08-18/match-report-everton-vs-saints-premier-league-1819 |title=Saints beaten despite Ings's first goal |publisher=Southampton F.C. |date=18 August 2018 |accessdate=6 September 2018}}</ref> На почетокот на следниот месец, тој го постигнал првиот гол за Саутхемптон во победата со 2-0 на гостувањето кај [[ФК Кристал Палас|Кристал Палас]], помагајќи му на клубот да ја оствари својата прва првенствена победа во сезоната.<ref>{{наведени вести |url=https://www.theguardian.com/football/2018/sep/01/crystal-palace-southampton-premier-league-match-report |title=Danny Ings stuns Crystal Palace as Southampton claim first league win |first=Paul |last=MacInnes |newspaper=The Guardian |location=London |date=1 September 2018 |accessdate=6 September 2018}}</ref> На 16 декември, Ингс постигнал два гола на еден натпревар за првпат од 2014 година во победата на домашен терен над [[ФК Арсенал|Арсенал]] со 3-2.<ref>[https://www.sportinglife.com/football/news/saints-end-arsenals-run/156189 Southampton 3-2 Arsenal: Danny Ings brace and Charlie Austin winner as Saints end Gunners unbeaten run] sportinglife.com</ref> Сезоната ја завршил со 25 настапи и 8 гола. На 1 јули 2019 година, Саутхемтпон ја искористил опцијата да го откупи трајно Ингс од Ливерпул.<ref>{{Наведена мрежна страница |title=Danny Ings: Southampton sign Liverpool striker for £20m |url=https://www.bbc.co.uk/sport/football/48831514 |website=BBC Sport |accessdate=2 July 2019}}</ref> ===Астон Вила=== ===Вест Хем Јунајтед=== ==Репрезентативна кариера== На 3 октомври 2013 година, Ингс го добил својот прв повик во [[Фудбалска репрезентација на Англија под 21 година|репрезентацијата под 21 година]] од страна на селекторот [[Гарет Саутгејт]].<ref>[https://www.bbc.co.uk/sport/0/football/24386221 "Liverpool winger Raheem Sterling in England Under-21 squad"] BBC Sport. 3 October 2013. Retrieved 20 November 2013.</ref> Тој го направил своето деби една недела подоцна влегувајќи како замена во победата со 4-0 на гостински терен против [[Фудбалска репрезентација на Сан Марино под 21 година|Сан Марино]].<ref>[https://www.bbc.co.uk/sport/0/football/24484759 "San Marino U21s 0–4 England U21s: Harry Kane nets hat-trick"] BBC Sport. 10 October 2013. Retrieved 20 November 2013.</ref> Својот втор настап го имал против истиот противник на 19 ноември, и постигнал два гола во победата на Англија со 9-0 на [[Њу Мидоу]].<ref>[https://www.bbc.co.uk/sport/0/football/24961625 "England U21 9–0 San Marino"] BBC Sport. 19 November 2013. Retrieved 20 November 2013.</ref> Во јуни 2015, бил повикан да ја претставува Англија на [[Европско првенство во фудбал за играчи под 21 година 2015|Европското првенство за играчи под 21 година 2015]], каде играл во сите три натпревари во групата која англичаните не успеале да ја минат. Ингс забележал вкупно 13 настапи и постигнал четири гола за репрезентацијата под 21 година во периодот од 2013 до 2015 година. На 1 октомври 2015 година, Ингс го добил својот прв повик во [[Фудбалска репрезентација на Англија|сениорската репрезентација на Англија]] од селекторот [[Рој Хоџсон]], за последните два натпревари од [[Квалификации за Европско првенство во фудбал 2016|квалификациите за Европското првенство 2016]] против [[Фудбалска репрезентација на Естонија|Естонија]] и [[Фудбалска репрезентација на Литванија|Литванија]].<ref>{{наведени вести |url=https://www.theguardian.com/football/2015/oct/01/england-dele-alli-danny-ings-euro-2016-qualifiers-estonia-lithuania |title=England call up Dele Alli and Danny Ings for final two Euro 2016 qualifiers |newspaper=The Guardian |location=London |accessdate=27 April 2016}}</ref> Своето деби го направил на 12 октомври, заменувајќи го [[Хари Кејн]] во 59-тата минута од натпреварот против Литванија кој Англија го добила со 3-0 во [[Вилнус]].<ref>{{Наведена мрежна страница |last1=McNulty |first1=Phil |title=Lithuania 0 England 3 |url=https://www.bbc.co.uk/sport/0/football/33544077 |website=BBC Sport |accessdate=13 October 2015 |date=12 October 2015}}</ref> === Хронологија на репрезентативните настапи === {{Репрезентативни настапи|ENG}} {{Cronopar|12-10-2015|Вилниус|LTU|0|3|ENG|-|Квалификации за Евро|2016|13={{subon|59}}}} {{Cronofin|1|0}} == Статистика == === Клупска статистика === ''Статистиката е ажурирана на 1 јануари 2020''. {| class="wikitable" style="font-size:90%;width:100%;text-align:center;" |- ! rowspan="2" | Сезона ! rowspan="2" | Клуб ! colspan="3" | Првенство ! colspan="3" | Национален куп ! colspan="3" | Континентален куп ! colspan="3" | Останати купови ! colspan="2" | Вкупно |- ! Лига ! Наст ! Гол ! Лига ! Наст ! Гол ! Лига ! Наст ! Гол ! Лига ! Наст ! Гол ! Наст ! Гол |- || 2009-авг. 2010 || {{flagsport|ENG}} {{Fb team (N) AFC Bournemouth}} || [[Фудбалска лига Два на Англија 2009-2010|ФЛ2]] || 0 || 0 || [[ФА Куп 2009-2010|ФАКуп]] || 0 || 0 || - || - || - || [[Трофеј на фудбалската лига на Англија|ТФЛ]] || 1 || 0 || 1 || 0 |- || авг.-ное. 2010 || {{flagsport|ENG}} Дорчестер Таун || [[Национална лига Југ|НЛЈ]] || 9 || 4 || [[ФА Куп 2010-2011|ФАКуп]] || 2 || 2 || - || - || - || [[Треофеј на фудбалската асоцијација на Англија|ТФА]]+ДСК<ref>Сениор куп на Дорсет</ref> || 1+1 || 1+0 || 13 || 7 |- || [[АФК Борнемут сезона 2010-2011|ное. 2010-2011]] || rowspan=2|{{flagsport|ENG}} {{Fb team (N) AFC Bournemouth}} || [[Фудбалска лига Еден на Англија 2010-2011|ФЛ1]] || 26+2<ref name="Статистика">Во ''плејофот''.</ref> || 7+1<ref name="Статистика" /> || [[ФА Куп 2010-2011|ФАКуп]]+[[Лига куп на Англија 2010-2011|ЛК]] || 0+0 || 0 || - || - || - || - || - || - || 28 || 8 |- || [[АФК Борнмут сезона 2011-2012|авг. 2011]] || [[Фудбалска лига Еден на Англија 2011-2012|ФЛ1]] || 1 || 0 || [[ФА Куп 2011-2012|ФАКуп]]+[[Лига куп на Англија 2011-2012|ЛК]] || 0+0 || 0 || - || - || - || - || - || - || 1 || 0 |- !colspan="3"|Вкупно Борнмут || 29 || 8 || || 0 || 0 || || - || - || || 1 || 0 || 30 || 8 |- || [[ФК Барнли сезона 2011-2012|авг. 2011-2012]] || rowspan=4|{{flagsport|ENG}} {{Fb team (N) Burnley}} || [[Чемпионшип лига на Англија 2011-2012|ЧЛ]] || 15 || 3 || [[ФА Куп 2011-2012|ФАКуп]]+[[Лига куп на Англија 2011-2012|ЛК]] || 0+0 || 0 || - || - || - || - || - || - || 15 || 3 |- || [[ФК Барнли сезона 2012-2013|2012-2013]] || [[Чемпионшип лига на Англија 2012-2013|ЧЛ]] || 32 || 3 || [[ФА Куп 2012-2013|ФАКуп]]+[[Лига куп на Англија 2012-2013|ЛК]] || 1+0 || 0 || - || - || - || - || - || - || 33 || 3 |- || [[ФК Барнли сезона 2013-2014|2013-2014]] || [[Чемпионшип лига на Англија 2013-2014|ЧЛ]] || 40 || 21 || [[ФА Куп 2013-2014|ФАКуп]]+[[Лига куп на Англија 2013-2014|ЛК]] || 1+4 || 1+4 || - || - || - || - || - || - || 45 || 26 |- || [[ФК Барнли сезона 2014-2015|2014-2015]] || [[Премиер лига на Англија 2014-2015|ПЛ]] || 35 || 11 || [[ФА Куп 2014-2015|ФАКуп]]+[[Лига куп на Англија 2014-2015|ЛК]] || 1+1 || 0 || - || - || - || - || - || - || 37 || 11 |- !colspan="3"|Вкупно Барнли || 122 || 38 || || 8 || 5 || || - || - || || - || - || 130 || 43 |- || [[ФК Ливерпул сезона 2015-2016|2015-2016]] || rowspan=3|{{flagsport|ENG}} {{Fb team (N) Liverpool}} || [[Премиер лига на Англија 2015-2016|ПЛ]] || 6 || 2 || [[ФА Куп 2015-2016|ФАКуп]]+[[Лига куп на Англија 2015-2016|ЛК]] || 0+1 || 0+1 || [[УЕФА Лига Европа 2015-2016|ЛЕ]] || 2 || 0 || - || - || - || 9 || 3 |- | [[ФК Ливерпул сезона 2016-2017|2016-2017]] || [[Премиер лига на Англија 2016-2017|ПЛ]] || 0 || 0 || [[ФА Куп 2016-2017|ФАКуп]]+[[Лига куп на Англија 2016-2017|ЛК]] || 0+2 || 0 || - || - || - || - || - || - || 2 || 0 |- | [[ФК Ливерпул сезона 2017-2018|2017-2018]] || [[Премиер лига на Англија 2017-2018|ПЛ]] || 8 || 1 || [[FA Cup 2017-2018|FACup]]+[[English Football League Cup 2017-2018|CdL]] || 1+1 || 0 || [[УЕФА Лига на шампиони 2017/18|ЛШ]] || 4 || 0 || - || - || - || 14 || 1 |- !colspan="3"|Вкупно Ливерпул || 14 || 3 || || 5 || 1 || || 6 || 0 || || - || - || 25 || 4 |- | [[ФК Саутхемптон сезона 2018-2019|2018-2019]] || rowspan=2|{{flagsport|ENG}} {{Fb team (N) Southampton}} || [[Премиер лига на Англија 2018-2019|ПЛ]] || 24 || 7 || [[ФА Куп 2018-2019|ФАКуп]]+[[Лига куп на Англија 2018-2019|ЛК]] || 0+1 || 0+1 || - || - || - || - || - || - || 25 || 8 |- | [[ФК Саутхемтпон сезона 2019-2020|2019-2020]] || [[Премиер лига на Англија 2019-2020|ПЛ]] || 21 || 13 || [[ФА Куп 2019-2020|ФАКуп]]+[[Лига куп на Англија 2019-2020|ЛК]] || 0+2 || 0+2 || - || - || - || - || - || - || 23 || 15 |- !colspan="3"|Вкупно Саутхемптон || 45 || 20 || || 3 || 3 || || - || - || || - || - || 48 || 23 |- !colspan="3"|Вкупно во кариерата || 217+2 || 73 || || 18 || 11 || || 6 || 0 || || 3 || 1 || 246 || 85 |} == Титули == ==== Поединечни ==== * {{симбол2|Football League Awards.svg}} [[Награди на фудбалската лига на Англија]] : 1 :Играч на годината: [[Чемпионшип лига на Англија 2013-2014|Чемпионшип лига 2013-2014]] == Наводи == {{наводи}} ==Надворешни врски== {{Порталкутија |right=yes |boxwidth=200px |marign=0px |name1=Биографија |image1=P vip.svg |name2=Фудбал |image2=Soccer ball.svg |name3=Англија |image3= Flag of England.svg }} *[https://us.soccerway.com/players/daniel-william-ings/139523/ Дани Ингс на soccerway] *[https://www.transfermarkt.com/danny-ings/profil/spieler/134294 Дани Ингс на transfermarkt] *[https://www.espn.com/soccer/player/_/id/141706/danny-ings Дани Ингс на espn] *[https://www.tuttocalciatori.net/Ings_Danny Дани Ингс на tuttocalciatori] {{Состав на ФК Вест Хем Јунајтед}} {{Состав на Англија на ЕП фудбал под 21 година 2015}} {{ОСНОВНОПОДРЕДУВАЊЕ:Ингс, Дани}} [[Категорија:Фудбалери на АФК Борнмут]] [[Категорија:Фудбалери на ФК Барнли]] [[Категорија:Фудбалери на ФК Ливерпул]] [[Категорија:Фудбалери на ФК Саутхемптон]] [[Категорија:Фудбалери од Премиер Лига]] [[Категорија:Живи луѓе]] [[Категорија:Англиски фудбалери]] [[Категорија:Родени во 1992 година]] lb3gp1lbbq8o0ptxl5uemhk2s6fjyaz 0 1244067 5380253 5162012 2025-06-15T03:54:54Z InternetArchiveBot 92312 Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.9.5 5380253 wikitext text/x-wiki {{Italic title}} {{Инфокутија за книга | name = Пат за рајот | image = | caption = | author = [[Драги Михајловски]] | cover_artist = | country = {{знамеикона|Македонија}} [[Македонија]] | language = {{знамеикона|Македонија}} [[македонски]] | genre = раскази и драми | media_type = печатено издание, 125 х 195 mm | publisher = Издавачка куќа [[Три (издавачка куќа)|Три]] | release_date = 2017 | pages = 283 | ISBN =978-608-230-502-8 }} '''Пат за рајот''' — [[Македонски јазик|македонска]] [[книга]] составена од десет [[расказ]]и и три [[драма|драми]] напишани од [[Драги Михајловски]]. Книгата е насловена според еден од расказите и е издадена во [[2017]] година од издавачкото претпријатие [[Три (издавачка куќа)|Три]].<ref name=PZR>[http://www.kniga.mk/pat-za-ra-ot.html Пат за рајот] {{Семарх|url=https://web.archive.org/web/20191117064418/http://www.kniga.mk/pat-za-ra-ot.html |date=2019-11-17 }} на семрежното место на „Книга“.</ref> == Содржина == ===Раскази=== * Кола * Определба * Вака се решаваат работите * Развод * Вака се учи * Кула * Машина за перење * Кучето * Пат за рајот * Лозје Во десетте раскази Михајловски ја продолжува својата потрага по идеалното место за живеење, по некоја своја автентична [[утопија]]. Истовремено, ја развива сопствената основна линија на сликање и портретирање на стремежот од обичните луѓе кон необичното, светото, недостижното. Овој однапред очекуван неуспех се должи на ограниченоста на човекот како смртно битие кое нема што да бара во вонземското, возвишеното, боговското. Но овде, како и во претходните раскази и романи на Михајловски, овој таканаречен пат за [[рај]]от (и рајот како и царството небесно се, всушност, еден вид негативна утопија или дистопија, односно места кон кои само се стремиме, а фактички, најаве не постојат!) е кажан појасно, без многу [[метафора|метафори]] и други споредбени стилски бравури.<ref name=PZR/> ===Драми=== * Швајцарија на Балканите * Трите самовили, стариот слепец и ќелешот * Носко „Швајцарија на Балканите“ е драматазиција на истоимениот [[роман]] од авторот, а другите две драматизации на две [[бајка|бајки]] - волшебни приказни од [[Марко Цепенков]] и од германскиот писател [[Вилхелм Хојф]]. == Поврзано== * [[Драги Михајловски]] * [[Македонска книжевност]] == Наводи== {{наводи}} {{Драги Михајловски}} [[Категорија:Дела на Драги Михајловски]] [[Категорија:Изданија на Три]] t1z0dp06c9ogbeay3jl0irgvwemtoux 0 1251043 5380088 5326492 2025-06-14T14:45:16Z InternetArchiveBot 92312 Rescuing 0 sources and tagging 1 as dead.) #IABot (v2.0.9.5 5380088 wikitext text/x-wiki [[Податотека:Training_on_Education_for_sustainable_development.JPG|десно|мини|270x270пкс|Работилница за образование за одржлив развој во областа Касеше, Уганда]] [[File:WikiProject_ESD_introduction.webm|мини|WikiProject ООР претставување]] '''Образованието за одржлив развој (ООР)''' била програма на ООН која се дефинира како [[образование]] што поттикнува промени во [[знаење]]то, [[Вештина|вештините]], вредностите и ставовите за да се овозможи [[Одржливост|поодржливо]] и поправедно општество за сите.<ref>{{Наведена мрежна страница|url=https://en.unesco.org/themes/education-sustainable-development|title=Education for Sustainable Development|last=https://plus.google.com/+UNESCO|date=2013-05-10|work=UNESCO|language=en|accessdate=2020-05-24}}</ref> ООР има за цел да ги зајакне и опреми сегашните и идните генерации да ги исполнат нивните потреби користејќи избалансиран и интегриран пристап кон економските, социјалните и еколошките димензии на [[Одржлив развој|одржливиот развој]]. ООР е термин што најмногу се користи на меѓународно ниво и од [[Обединети нации|ООН]].<ref>{{Наведена мрежна страница|url=http://www.esdtoolkit.org/|title=Untitled Document|work=Esdtoolkit.org|accessdate=17 October 2017|archive-date=2019-04-02|archive-url=https://web.archive.org/web/20190402051200/http://www.esdtoolkit.org/|url-status=dead}}</ref> Агендата 21 бил првиот меѓународен документ што го идентификувал образованието како основна алатка за постигнување одржлив развој и ги потенцирал областите на дејствување за образованието.<ref>{{Наведена мрежна страница|url=https://unesdoc.unesco.org/ark:/48223/pf0000261801|work=unesdoc.unesco.org|accessdate=2020-05-24}}</ref><ref>{{Наведена книга|url=https://books.google.com.gh/books?id=hwiQDwAAQBAJ&pg=PA27&lpg=PA27&dq=Agenda+21+was+the+first+international+document+that+identified+education+as+an+essential+tool+for+achieving+sustainable+development+and+highlighted+areas+of+action+for+education.&source=bl&ots=yNG33cJdPE&sig=ACfU3U2UtJGdg2mvgOZG72dFgcnfeGmuWg&hl=en&sa=X&ved=2ahUKEwjUwNHfpMzpAhWytXEKHSLjBb0Q6AEwCnoECAgQAQ#v=onepage&q=Agenda%2021%20was%20the%20first%20international%20document%20that%20identified%20education%20as%20an%20essential%20tool%20for%20achieving%20sustainable%20development%20and%20highlighted%20areas%20of%20action%20for%20education.&f=false|title=New Pedagogical Challenges in the 21st Century: Contributions of Research in Education|last=Bernad-Cavero|first=Olga|last2=Llevot-Calvet|first2=Núria|date=2018-07-04|publisher=BoD – Books on Demand|isbn=978-1-78923-380-3|language=en}}</ref> ООР е компонента на мерење во [[Цел за одржлив развој 12|Цел 12 на одржливиот развој]] (ЦОР) за „одговорна потрошувачка и производство“. ЦОР 12 има 11 задачи, а задачата 12.8 е „До 2030 година, да се осигура дека луѓето насекаде ќе имаат соодветни информации и свесност за одржлив развој и начин на живот во хармонија со природата“.<ref>United Nations (2017) Resolution adopted by the General Assembly on 6 July 2017, [[:File:A RES 71 313 E.pdf|Work of the Statistical Commission pertaining to the 2030 Agenda for Sustainable Development]] ([https://undocs.org/A/RES/71/313 A/RES/71/313])</ref> == Концепт и потекло == Една дефиниција за ООР е „интердисциплинарна методологија на учење која ги опфаќа интегрираните социјални, економски и еколошки аспекти на формалната и неформалната наставна програма“.<ref>{{Наведена мрежна страница|url=https://www.heacademy.ac.uk/knowledge-hub/education-sustainable-development-0|title=Education for sustainable development {{!}} Higher Education Academy|work=www.heacademy.ac.uk|language=en|accessdate=2018-07-04|archive-date=2018-07-04|archive-url=https://web.archive.org/web/20180704045944/https://www.heacademy.ac.uk/knowledge-hub/education-sustainable-development-0|url-status=dead}}</ref> [[Брундландска комисија|Брундландската комисијата]] го дефинира одржливиот развој како исполнување на потребите на сегашната генерација, без да се става во ризик капацитетот на генерациите што доаѓаат да ги задоволат сопствените барања.<ref>{{Наведена мрежна страница|url=https://www.sustainabledevelopment2015.org/AdvocacyToolkit/index.php/earth-summit-history/past-earth-summits/58-the-brundtland-commission|title=The Brundtland Commission|work=www.sustainabledevelopment2015.org|language=en-gb|accessdate=2018-07-04|archive-date=2018-07-04|archive-url=https://web.archive.org/web/20180704035244/https://www.sustainabledevelopment2015.org/AdvocacyToolkit/index.php/earth-summit-history/past-earth-summits/58-the-brundtland-commission|url-status=dead}}</ref> Оваа агенција порано била Светската комисија за животна средина и развој создадена во 1983 година.<ref>{{Наведена мрежна страница|url=https://en.reset.org/knowledge/advancing-sustainable-development-through-education-india|title=Education for Sustainable Development {{!}} Development|work=RESET.to|language=en|accessdate=2018-07-04}}</ref> Идејата за одржлив развој потекнува од Конференцијата на ООН за човечкото опкружување во Стокхолм (Шведска 1972 година).<ref>{{Наведена мрежна страница|url=https://sustainabledevelopment.un.org/milestones/humanenvironment|title=UN Conference on the Human Environment .:. Sustainable Development Knowledge Platform|work=sustainabledevelopment.un.org|language=en|accessdate=2018-07-04}}</ref> Оттогаш, имало уште две глобални активности. Тие биле Светската комисија за животна средина и развој на ООН од 1987 година (Извештај за нашата заедничка иднина)<ref>{{Наведена мрежна страница|url=http://www.environmentandsociety.org/mml/un-world-commission-environment-and-development-ed-report-world-commission-environment-and|title=UN World Commission on Environment and Development, ed., Report of the World Commission on Environment and Development: Our Common Future {{!}} Environment & Society Portal|work=www.environmentandsociety.org|language=en|accessdate=2018-07-04}}</ref> и Конференцијата на ООН за животната средина и развој од 1992 година (Самитот во Рио).<ref>{{Наведена мрежна страница|url=http://publications.gc.ca/Collection-R/LoPBdP/BP/bp317-e.htm|title=The Rio Earth Summit: summary of the United Nations conference on Environment and Development (BP-317E)|work=publications.gc.ca|accessdate=2018-07-04}}</ref> За [[УНЕСКО]], образованието за одржлив развој вклучува: {{quote|...интегрирање на клучните прашања за одржлив развој во наставата и учењето. Ова може да вклучува и, на пример, упатства за [[климатски промени|климатските промени]], [[намалување на ризикот од катастрофа]], [[биоразновидност]] и [[намалување на сиромаштијата]] и [[одржлива потрошувачка]]. Исто така, се потребни учествувачки методи на предавање и учење кои ги мотивираат и ги поттикнуваат учениците да го променат своето однесување и да преземат активности за одржлив развој. Како резултат на тоа, ООР промовира критичко размислување, замислување за идни сценарија и донесување одлуки на колаборативен начин.<ref>{{cite web|url=http://www.unesco.org/new/en/education/themes/leading-the-international-agenda/education-for-sustainable-development|title=Education for Sustainable Development|website=UNESCO|accessdate=17 October 2017}}</ref><ref name=":12">{{наведена книга|url=http://unesdoc.unesco.org/images/0023/002330/233030e.pdf|title=Unleashing the Potential: Transforming Technical and Vocational Education and Training|last=Marope|first=P.T.M|last2=Chakroun|first2=B.|last3=Holmes|first3=K.P.|publisher=UNESCO|year=2015|isbn=978-92-3-100091-1|location=|pages=9, 23, 25–26}}</ref>|sign=|source=}} == Цели на одржлив развој == Целите за [[Цели за одржлив развој|одржлив развој]] се 17 цели кои се воспоставени од ООН во 2015 година.<ref>UN Sustainable Development Goals, https://www.un.org/sustainabledevelopment/</ref> [[Цел за одржлив развој 4|Цел 4 за одржлив развој]] се фокусира на образованието, а задачата 4.7 е да се осигура дека на луѓето им се дадени знаења и вештини за промовирање на [[одржлив развој]].<ref>UN Sustainable Development Goal 4: Quality Education, https://www.un.org/sustainabledevelopment/education/</ref> [[Цел за одржлив развој 12|Цел 12 за оддржлив развој]] се концентрира на одговорна потрошувачка и производство, а задачата 12,8 треба да осигура дека секој има информации и „свесност за одржлив развој и начин на живот во хармонија со природата“.<ref name="un.org">UN Sustainable Development Goal 12: Sustainable Consumption and Production, https://www.un.org/sustainabledevelopment/sustainable-consumption-production/</ref> Задачата 12. Б според [[Цел за одржлив развој 12|Цел 12 за ОР,]] исто така, има за цел да ги измери влијанијата на [[Одржлив развој|одржливиот развој]] за одржлив туризам за да создаде работни места и да ја промовира локалната култура и производи.<ref name="un.org"/> == Видете и: == * [[Образование]] * [[Образовна технологија]] * Иднина на образованието == Наводи == {{Наводи}} == Литература == * Egana del Sol P.A. (2019) Education for Sustainable Development: Strategies and Key Issues. In: Leal Filho W., Azul A., Brandli L., Özuyar P., Wall T. (eds) Quality Education. Encyclopedia of the UN Sustainable Development Goals. Springer, Cham * Jones, P., Selby, D., Sterling, S. (2010) ''Sustainability Education: Perspectives and Practice Across Higher Education''. Renouf Publishing. * Sims, G. D. (2007) ''Sustainability Education: where does it belong?'' Minnesota State University. * Li, Z., and Williams, M. (2006) ''Environmental and Geographical Education for Sustainability: cultural contexts.'' Nova Publishers. * Lang, J. (2007) ''How to Succeed with Education for Sustainability.'' Curriculum Corporation. == Надворешни врски == * [http://www.webpages.uidaho.edu/sustainability/ Принципи на одржливост]{{Мртва_врска|date=June 2025 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }} * [http://learningforsustainability.net/ Учење за одржливост] * [http://www.jsedimensions.org/ Весник за образование за одржливост] * [https://web.archive.org/web/20111019154659/http://es-online.info/en Образование и одржливост] * [https://web.archive.org/web/20120328141912/http://rcenortheast.eu/Decade.html Декада на Обединетите нации за образование за одржлив развој (ЕФСД) 2005–2014 година] од [http://www.rcenortheast.eu/ Североисточниот центар за трансформативно образование и истражување] * [https://web.archive.org/web/20150402102420/http://ww2.anglia.ac.uk/ruskin/en/home/microsites/global_sustainability_institute/education_for_sustainability.html Едукација за одржливост на Глобалниот институт за одржливост] [[Категорија:Образование]] [[Категорија:УНЕСКО]] [[Категорија:Одржлив развој]] nl2cxku7d8enag8r69t36cmdmfdzqs2 0 1257152 5380042 5379977 2025-06-14T12:39:39Z Marco Mitrovich 114460 Одбиена последната промена (од [[Специјална:Придонеси/Ivan Stefanovski Student 2028|Ivan Stefanovski Student 2028]]) и ја поврати преработката 5368931 на Ehrlich91: навод 5380042 wikitext text/x-wiki {{Инфокутија Пат | country = MKD | type = Р | route = 1107 | map = {{картаврска|frame=yes|plain=yes|frame-width=290|frame-height=300|frame-align=center|type=line|stroke-width=3|id=Q104543493|title=Р1107}} | map_notes = Протегање на регионалниот пат | map_custom = yes | e-road = | length_km = 127,6 | direction_a = | terminus_a = [[Росоман]] | junction = | direction_b = | terminus_b = [[Ново Лагово]] | cities = | municipalities = [[Општина Росоман|Росоман]], [[Општина Кавадарци|Кавадарци]], [[Општина Прилеп|Прилеп]] }} '''Регионален пат 1107''' (ознака: '''Р1107''') — [[регионални патишта во Македонија|регионален пат]] во [[Македонија]], со насока на движење север-југ, а потоа исток-запад. Има вкупна должина од 127,6 километри и 10 делници. Патот започнува во [[Росоман]] и се движи на југ кон [[Мрежичко]], од каде преку [[Козјак (Мариово)|Козјак]] преминува во [[Мариово]] и се движи на запад кон [[Ново Лагово]].<ref>{{Наведена мрежна страница|url=http://www.roads.org.mk/221/patna-mreza|title=ПАТНА МРЕЖА {{!}} Јавно претпријатие за државни патишта|work=www.roads.org.mk|accessdate=2020-05-12}}</ref> == Делници == Регионалниот пат 1107 според [[Јавно претпријатие за државни патишта|Јавното претпријатие за државни патишта]] има вкупно 10 различни делници. {| class="wikitable" |+Протегање на регионалниот пат ! Делница !! Почеток !Крај !Потег (км) |- | — ! colspan=2 align="center"| врска со {{макпат|А|1}} |0,0 |- |1263 |[[Росоман]] |[[Кавадарци]] ([[Рибарци (Тиквешко)|Рибарци]]) |0,0 - 10,7 |- |1264 |[[Кавадарци]] ([[Ваташа]]) |[[Мушов Гроб]] |10,7 - 41,8 |- |1265 |[[Мушов Гроб]] |[[Рожден]] |41,8 - 56,1 |- |1266 |[[Рожден]] |[[Мајден]] |56,1 - 59,9 |- |1267 |[[Мајден]] |[[Витолиште]] |59,9 - 81,8 |- |1268 |[[Витолиште]] |[[Мелница (Прилепско)|Мелница]] |81,8 - 89,5 |- |1269 |[[Мелница (Прилепско)|Мелница]] |[[Расимбегов мост]] |89,5 - 92,8 |- |1270 |[[Расимбегов мост]] |[[Крушевица (Прилепско)|Крушевица]] |92,8 - 105,1 |- |1271 |[[Крушевица (Прилепско)|Крушевица]] |[[Ново Лагово]] ([[Старо Лагово]]) |105,1 - 127,2 |- |1272 |[[Ново Лагово]] ([[Старо Лагово]]) |[[Ново Лагово]] ([[Прилеп]]) |127,2 - 127,6 |- | — ! colspan=2 align="center"| врска со {{макпат|А|3}} |127,6 |} == Поврзано == * [[Регионални патишта во Македонија]] == Наводи == {{наводи}} == Надворешни врски == {{ПребПат}} {{Патишта во Македонија}} [[Категорија:Регионални патишта во Македонија]] sd3e08wzght0zw4psbjier0h7vsvw9p 0 1265906 5380122 5207998 2025-06-14T18:00:51Z InternetArchiveBot 92312 Rescuing 0 sources and tagging 1 as dead.) #IABot (v2.0.9.5 5380122 wikitext text/x-wiki {{Инфокутија Населено место|name=Ондо|demographics1_title1=Година|area_total_km2=15,500|area_note=|elevation_footnotes=|elevation_m=|population_footnotes={{ref|prelim|1}}|population_total=3,460,877<ref name="PHC Tables">{{Cite web|url=http://population.gov.ng/core-activities/surveys/dataset/2006-phc-priority-tables/|title=2006 PHC Priority Tables – NATIONAL POPULATION COMMISSION|website=population.gov.ng|language=en-US|access-date=15 април 2021|archive-url=https://web.archive.org/web/20171010054745/http://population.gov.ng/core-activities/surveys/dataset/2006-phc-priority-tables/|archive-date=10 октомври 2017|url-status=dead}}</ref>|population_as_of=попис од 2006|population_est=|pop_est_as_of=|population_rank=18. of 36|population_density_km2=auto|population_note=|demographics_type1=[[БДП]] ([[Паритет на куповна моќ|ПКМ]])|demographics1_footnotes=|demographics1_info1=2007|unit_pref=Metric<!-- or US or UK -->|demographics1_title2=Вкупно|demographics1_info2=8.414&nbsp;милијарди $<ref name="C-GIDD GDP">{{cite web|url=http://www.cgidd.com|publisher=Canback Dangel|title=C-GIDD (Canback Global Income Distribution Database)|access-date =15 април 2021}}</ref>|demographics1_title3=По глава на жител|demographics1_info3=2,392 $<ref name="C-GIDD GDP"/>|timezone1=[[Западноафриканско време|ЗАВ]]|utc_offset1=+01|postal_code_type=поштенски број|postal_code=340001|area_code_type=|area_code=|iso_code=[[ISO 3166-2:NG|NG-ON]]|blank_name_sec1=[[Индекс на човековиот развој|ИЧР]] (2018)|blank_info_sec1=0.606<ref name="GlobalDataLab">{{Cite web|url=https://hdi.globaldatalab.org/areadata/shdi/|title=Sub-national HDI - Area Database - Global Data Lab|website=hdi.globaldatalab.org|language=en|access-date=15 април 2021}}</ref><br/>{{color|#fc0|среден}} · 16. од 37|website=<!-- [https://www.facebook.com/SUPPORTAYOMIDE/] -->|area_footnotes=|leader_name3=|official_name=|coordinates_footnotes=|type=[[Сојузни држави во Нигерија|Сојузна држава]]|image_skyline=File:Akure City, Ondo State Nigeria Nigeria.jpg|image_alt=|image_caption=|image_flag=|flag_alt=Flag of Ondo State|flag_size=120px|image_seal=|seal_alt=Грб на Ондо|nickname=Држава на изгрејсонцето|image_map=Nigeria - Ondo.svg|map_alt=|map_caption=Местоположба на Ондо во Нигерија|coor_pinpoint=|subdivision_type=[[Список на држави во светот|Држава]]|leader_title3=|leader_party=[[Конгрес на сите напредници|КСН]]|leader_name2=[[Николас Тофоуомо]]<br />[[Роберт Аџаји Борофис]]<br />[[Ајо Патрик Акињелуре]]|leader_title2=[[Сенат на Нигерија|Сенатори]]|leader_name1=[[Лаку Аједатиуа]]|leader_title1=Заменик гувернер|leader_name=[[Олуваротими Одунајо Акередолу]]|leader_title=Гувернер|government_footnotes=|subdivision_name={{знаме|Нигерија}}|seat=[[Акуре]]|seat_type=[[Список на главни градови на сојузните држави во Нигерија|Главен град]]|parts_style=para|parts_type=[[Месни управни области во Нигерија|Број на управни област]]|established_date=3 февруари 1976|established_title=Датум на создавање|footnotes={{note|prelim|1}} Preliminary results}} '''Сојузната држава Ондо''' ― [[Сојузни држави на Нигерија|држава]] во југозападна [[Нигерија]]. Создадена во февруари 1976 година од поранешната Западна сојузна држава, државата Ондо се граничи со државата Екити (формално дел од државата) на север, државата Коги на североисток, државата Едо на исток, државата Делта на југозапад, државата Осун на северозапад, и [[Атлантски Океан|Атлантскиот Океан]] на југ.<ref>{{Наведена мрежна страница|url=https://www.britannica.com/place/Ondo-state-Nigeria|title=Ondo state border States}}</ref> Главен град на државата е Акуре, поранешна престолнина на античкото Кралство Акуре. Под прекарот „Држава на изгрејсонцето“, државата Ондо е 18-та по големина држава во земјата. Државата е претежно [[Јоруба|јорупска]],<ref>{{Наведена мрежна страница|url=http://www.ekimogundescendant.org/the-people-of-ondo-kingdom-and-their-culture-a-historical-survey-and-political-underpinning/|title=The People Of Ondo Kingdom And Their Culture: A Historical Survey And Political Underpinning – Ondo Connects New Era|language=en-US|accessdate=15 април 2021}}{{Мртва_врска|date=June 2025 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }}</ref><ref>{{Наведување|title=Geography and Society|date=2019-07-04|url=https://www.cambridge.org/core/books/yoruba-from-prehistory-to-the-present/geography-and-society/CC682B3D24A7A9648C018BABC1E2EDEA/core-reader|journal=The Yoruba from Prehistory to the Present|pages=1–28|publisher=Cambridge University Press|language=en|doi=10.1017/9781107587656.001|isbn=978-1-107-58765-6|access-date=2021-03-07}}</ref> и најчесто се зборува на [[Јоруба (јазик)|јорупски јазик]].<ref>{{Наведена мрежна страница|url=http://www.africa.uga.edu/Yoruba/yorubabout.html|title=Yoruba Online|work=www.africa.uga.edu|accessdate=15 април 2021|archive-date=2021-09-18|archive-url=https://web.archive.org/web/20210918235741/http://www.africa.uga.edu/Yoruba/yorubabout.html|url-status=dead}}</ref> Државната економија е доминирана од нафтената индустрија, при што производството на какао, експлоатацијата на асфалт и активностите што се користат во големото крајбрежје на државата исто така служат како главни економски фактори.<ref>{{Наведена мрежна страница|url=https://nipc.gov.ng/nigeria-states/ondo-state/|title=Ondo State|date=9 јануари 2019|work=Nigerian Investment Promotion Commission|language=en-US|accessdate=15 април 2021}}</ref> == Власт и општество == Државата содржи осумнаесет локано самоуправни области, а најголемите се Акоко, Акуре, Окитипупа, Ондо, Илаје и Ово. Мнозинството граѓани на државата живеат во урбани центри. Големите владини универзитети во државата Ондо се Акурскиот сојузен универзитет за технологија, Ондовскиот државен универзитет за наука и технологија, Ондовскиотуниверзитет за медицински науки и Универзитетот „Адекунле Аџасин“ во Акунгба Акоко.<ref>{{Наведена мрежна страница|url=https://www.inspirock.com/nigeria/ondo-state-trip-planner|title=Ondo State Trip Planner • Plan your Ondo State vacation itinerary|work=Inspirock|language=en|accessdate=15 април 2021|archive-date=2021-04-15|archive-url=https://web.archive.org/web/20210415160512/https://www.inspirock.com/nigeria/ondo-state-trip-planner|url-status=dead}}</ref> === Области на локална самоуправа === Државата Ондо се состои од 18 области на локалната самоуправа, тие се: {{div col|colwidth=20em}} *[[Акоко Север-Исток]] (седиште во [[Икаре]]) *[[Акоко Север-Запад]] (седиште во Океагбе) *[[Акоко Југ-Исток]] (седиште во Исуа) *[[Акоко Југ-Запад]] (седиште во [[Ока (Ондо)|Ока]]) *[[Акуре Север]] (седиште во Иџу/Итаогболу) *[[Акуре Југ]] (седиште во [[Акуре]]) *[[Есе Одо]] (седиште во Игбекебо) *[[Иданре]] (седиште во Овена) *[[Ифедоре]] (седиште во Игбара Оке) *[[Илаџе]] (седиште во Игбокода) *[[Иле Олуџи/Океигбо]] (седиште во Иле Олуџи) *[[Иреле]] (седиште во Оде-Иреле) *[[Идигбо]] (седиште во Оре) *[[Окитипупа]] (седиште во [[Окитипупа]]) *[[Ондо Исток]] (седиште во Болорундуро) *[[Ондо Запад]] (седиште во Ондо<ref>{{Cite web|url=https://www.britannica.com/place/Ondo-Nigeria|title=Ondo &#124; Nigeria|website=Encyclopedia Britannica}}</ref>) *[[Осе (Нигерија)|Осе]] (седиште во Ифон) *[[Ово]] (седиште во [[Ово]]) {{div col end}} == Етнички групи == Етничкиот состав на државата Ондо е во голема мера од [[Јоруба|јорупски]] подгрупи на народите Акоко, говорниците на јазикот Едо, Акуре, Икале, Илаџе, Ондо и Ово. Народот Иџау, како што се населенијата на Апои, Фурупага и Арогбо, живеат во крајбрежните области, а голем број луѓе од државата Ондо кои зборуваат врста на [[Јоруба (јазик)|јорупскиот јазик]] сличен на дијалектот во Ифе кои живеат во Оке-Игбо.<ref>{{Наведена книга|url=https://books.google.com/books?id=BiAEvKgVOmAC&q=The+ethnicity+of+Ondo+State&pg=PA149|title=Federal Solutions to Ethnic Problems: Accommodating Diversity|last=Anderson|first=Liam D.|year=2013|isbn=9780415781619|access-date=15 април 2021}}</ref> Религија: Огромното мнозинство од населението се [[христијани]]. == Терциерни установи == * Универзитет „Адекунле Аџасин“, Акунгба Акоко * Универзитет „Ачиверс“, Ово * Адејемов образовен колеџ * Универзитет „Елизад“ * Сојузен земјоделски колеџ, Акуре * Сојузен политехнички, Иле Олуџи * Акурски сојузен технолошки универзитет * Национален отворен универзитет на Нигерија, Акуре * Ондовски државен универзитет за наука и технологија, Окитипупа * Политехнички „Руфус Гива“, Ово * Универзитет за медицински науки, Ондо * Веслиев универзитет за наука и технологија == Наводи == {{наводи}} == Надворешни врски == {{commons category-inline}} * {{Матична|http://www.ondostate.gov.ng/}} * [http://ondostatemoi.com ondostatemoi.com]{{Мртва_врска|date=August 2021 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }} {{Сојузни држави на Нигерија}} [[Категорија:Држави и територии настанати во 1976 година]] [[Категорија:Сојузни држави на Нигерија]] [[Категорија:Координати на Википодатоците]] t7gqjryqyouczlku18x8bovoxkdc7np 0 1266875 5380244 5355629 2025-06-15T02:09:28Z InternetArchiveBot 92312 Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.9.5 5380244 wikitext text/x-wiki {{Инфокутија геолошки временски опсег|name=Палеоархеј|chrono_unit=Era|alternate_spellings=Палеоархаик|synonym1=Млад археј <!--Usage Information-->|celestial_body=earth|usage=Ширум [[Земја (планета)|светот]] ([[Меѓународна комисија по стратиграфија|МКС]])|timescales_used=Временска скала на МКС|formerly_used_by=|not_used_by=<!--Definition-->|strat_unit=Erathem|name_formality=Формален|proposed_by=|timespan_formality=Формален|lower_boundary_def=Дефинирана хронометриски|lower_gssp_location=неодредена|lower_gssp_accept_date=неодреден|upper_boundary_def=Дефинирана хронометриски|upper_gssp_location=неодредена|name_accept_date=|strat_name=|color=Paleoarchean|image_art=|top_bar=all time|time_start= 3600|time_end=3200|image_map=|caption_map=|image_outcrop=|caption_outcrop=|caption_art=<!--Chronology-->|chrono_name=|timeline=Палеоархејски графички времеслед|proposed_boundaries1=пред 4031–3490 милиони години|proposed_boundaries1_ref=Градстајн и други, 2012|proposed_subdivision1=Акастски период, пред 4031–3810 милиони години|proposed_subdivision1_coined=Градстајн и други, 2012|proposed_subdivision2=Исуски период, пред 3810–3490 милиони години|proposed_subdivision2_coined=Градстајн и други, 2012 |upper_gssp_accept_date=неодреден}} [[Податотека:Stromatolithe_Paléoarchéen_-_MNHT.PAL.2009.10.1.jpg|мини|Строматолит формиран од палеоархиски миокробни слоеви, зачуван како [[фосил]], од пилбарскиот кратон, [[Западна Австралија]].]] '''Палеоархејот''', исто така наречен '''палеоархаик''' или '''палеоархејска ера''' (порано познат како '''млад археј'''), ― [[Геолошка скала|геолошка ера]] во рамките на архејскиот еон. Тој се протега на временски период од пред 3600 до 3200 милиони години, ерата е дефинирана хронометриски и се поинакви на одредено ниво на карпестиот дел на [[Земја (планета)|Земјата]]. Името потекнува од [[старогрчки]]от збор палеос (древен). Најстариот утврден животен облик на [[фосил]]изирани бактерии во микробиолошки слоеви, 3480 милиони години, пронајдени во формацијата Дресер во [[Западна Австралија]], е од оваа ера.<ref name="AP-20131113">{{Наведени вести|url=http://apnews.excite.com/article/20131113/DAA1VSC01.html|title=Oldest fossil found: Meet your microbial mom|last=Borenstein|first=Seth|date=13 ноември 2013|work=AP News|access-date=22 април 2021|archive-date=2015-06-29|archive-url=https://web.archive.org/web/20150629230719/http://apnews.excite.com/article/20131113/DAA1VSC01.html|url-status=dead}}</ref><ref name="AST-20131108">{{Наведено списание|last=Noffke|first=Nora|last2=Christian|first2=Daniel|last3=Wacey|first3=David|last4=Hazen|first4=Robert M.|date=8 ноември 2013|title=Microbially Induced Sedimentary Structures Recording an Ancient Ecosystem in the ca. 3.48 Billion-Year-Old Dresser Formation, Pilbara, Western Australia|url=http://online.liebertpub.com/doi/abs/10.1089/ast.2013.1030|journal=Astrobiology|volume=13|issue=12|pages=1103–24|doi=10.1089/ast.2013.1030|pmc=3870916|pmid=24205812|access-date=22 април 2021}}</ref> Во овој период бил создаден првиот суперконтинент Валбара. За време на оваа ера, голем астероид, околу 37 до 58 километри широк, се судрил со Земјата во областа на [[Јужна Африка]] пред околу 3,26 милијарди години, создавајќи одлики познати како Барбертонски Зеленокамен појас.<ref>[http://news.agu.org/press-release/scientists-reconstruct-ancient-impact-that-dwarfs-dinosaur-extinction-blast/ “Scientists reconstruct ancient impact that dwarfs dinosaur-extinction blast”, American Geophysical Union, 9 април 2014]</ref> == Наводи == {{наводи}} == Надворешни врски == * [https://ghkclass.com/ghkC.html?paleoarchean Палеоархеј (хроностратиграфска скала)] {{Семарх|url=https://web.archive.org/web/20210725100555/https://ghkclass.com/ghkC.html?paleoarchean |date=2021-07-25 }} {{Геолошка историја на Земјата}} [[Категорија:Архаик]] [[Категорија:Геолошки ери]] 4jnjg4hqmczwqux8kjyvlvwjb3rmfg0 0 1279468 5380245 5037203 2025-06-15T02:18:33Z InternetArchiveBot 92312 Rescuing 0 sources and tagging 1 as dead.) #IABot (v2.0.9.5 5380245 wikitext text/x-wiki {{Infobox prepared food | name = Палт | image = Palt exterior.jpg | image_size = 200px | imagesize = | caption = Палт со путер и џем од планинска брусница | alternate_name = | country = [[Шведска]] | region = | creator = | course = | served = | main_ingredient = | variations = [[Блодпалт]], [[питепалт]] | calories = | other = }} '''Палт''' е традиционална [[шведска]] кнедла од компири исполнета со месо, од која има многу различни варијанти. Палтот е почеста во северниот дел на Шведска. Палт традиционално се служи со путер и планинска брусница, и една чаша ладно млеко на страна. [[Податотека:Butter_stack_for_palt.jpg|мини|Путер подготвен во оџак за сервирање на палта]] == Варијации == [[Блодпалт]] е старомодно шведско јадење кое сè уште е прилично вообичаено во северна Шведска и Финска. Историјата на јадењето датира од времето кога домаќинствата внимателно ги користеле сите делови на животните за да добијат доволно храна. Блодпалт е направен од крв (од говеда или свиња на југ, ирваси на самиот север) измешана со брашно каде што најчесто се користат 'рж, пченица и/или јачмен. Откако ќе се остави да отстои преку ноќ, се додава пире од зимски компири. „Тестото“ потоа се формира во грутки и се вари додека не исплива на површината, а потоа се служи со пржено свинско месо. Ова го прави јадењето хранлив оброк кој често се јаде во зимскиот период од годината. [[Податотека:Pitepalt.jpg|лево|мини|150x150пкс| [[Питепалт]] кнедла]] [[Питепалт]] е палт од компир и специјалитет на градот Питео, иако варијанти се јадат во целата земја. Ова шведско јадење има речиси исто толку варијанти колку и домаќинства во Питео, но заедничко им е мешавина од пченично и јачменово брашно (додека другите варијанти на компир палт може да користат други брашна како што е 'рж или да го исклучат јачменот), и може да имаат и друго полнење освен свинско месо, како мелено месо, и тогаш се нарекува рамен палт. Целиот палт е направен од суров компир, додека кнедлите направени од претходно варени компири се нарекуваат кропкакор. Ова му дава на питепалтот потемна боја во спор. == Надворешни врски == * [http://www.norrmejerier.se/recept/palt-med-bacon-och-stekta-appelskivor Рецепт за палт од Норланд во Шведска]{{Мртва_врска|date=June 2025 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }} - од Нормејериер [[Категорија:Шведска кујна]] fbyuj4weog3xwtt04g4j1jvgrim5nck 0 1280936 5380292 5275681 2025-06-15T09:12:58Z InternetArchiveBot 92312 Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.9.5 5380292 wikitext text/x-wiki [[Податотека:Exomoon Kepler-1625b-I orbiting its planet (artist’s impression).tiff|алт=|мини| Уметнички приказ на месечината Кеплер-1625б I што кружи околу вонсончевата планета Кеплер-1625б . Се верува дека Кеплер-1625б I има своја подмесечина.<ref>{{Наведен arXiv|last=Forgan|first=Duncan|title=The habitable zone for Earthlike exomoons orbiting Kepler-1625b|date=4 October 2018|eprint=1810.02712v1|class=astro-ph.EP}}</ref><ref>{{Наведена изјава за печат|title=Astronomers Find First Evidence of Possible Moon Outside Our Solar System|date=3 October 2018}}</ref>]] '''Подмесечина''' ('''потсателит''' или '''месечина на месечина''') — [[Природен сателит|месечина]] која кружи околу друга месечина.<ref>{{Наведена мрежна страница|url=https://phys.org/news/2019-01-earth-submoon.html|title=Where is Earth's submoon?|work=phys.org|language=en|accessdate=2020-10-13}}</ref> Со [[Емпиризам|емпириско]] истражување на [[Природен сателит|природните сателити]] во [[Сончев Систем|Сончевиот Систем]], се дошло до заклучок дека e можно подмесечините да бидат елементи во [[Планетарен систем|планетарните системи]]. Во Сончевиот Систем, џиновските планети имаат големи број природни сателити. Откриените [[Вонсончева планета|вонсончеви планети]] најчесто се [[Џиновска планета|џиновски планети]]; и барем една ([[Кеплер-1625б|Кеплер-162бb]]) може да има многу голема [[Вонсончева месечина|егзомесечина]], наречена [[Кеплер-1625б I]], за која се смета дека има подмесечина.<ref name="NGS-20181003">{{Наведени вести|url=https://www.nationalgeographic.com/science/2018/10/news-first-exomoon-nasa-kepler-planets-facts-space/|title=Weird giant may be the first known alien moon - Evidence is mounting that a world the size of Neptune could be orbiting a giant planet far, far away.|last=Drake|first=Nadia|date=3 October 2018|work=[[National Geographic Society]]|access-date=11 October 2018}}</ref><ref>{{Наведена мрежна страница|url=https://www.spacetelescope.org/news/heic1817/|title=Hubble finds compelling evidence for a moon outside the Solar System|date=3 October 2018|work=Hubble Space Telescope|accessdate=11 October 2018|archive-date=2019-08-03|archive-url=https://web.archive.org/web/20190803074714/https://www.spacetelescope.org/news/heic1817/|url-status=dead}}</ref> Но, досега освен вештачките сателити привремено лансирани во [[Орбита на Месечината|орбитата на Месечината]], не е забележана ниту една подмесечина Сончевиот Систем или пошироко. Најчесто, [[Плимна сила|плимните ефекти]] на планетите би го направиле ваквиот систем нестабилен. == Можни подмесечини == === Реја === [[Податотека:Rhean_rings_PIA10246_Full_res.jpg|алт=|мини| Уметнички приказ на прстените околу Реја - месечината на Сатурн]] Откривањето на потенцијален <ref>{{Наведено списание|displayauthors=3|date=7 March 2008|title=The Dust Halo of Saturn's Largest Icy Moon, Rhea|url=http://www.sciencemag.org/cgi/content/abstract/319/5868/1380|journal=Science|volume=319|issue=5868|pages=1380–1384|bibcode=2008Sci...319.1380J|doi=10.1126/science.1151524|pmid=18323452|access-date=12 October 2018}}</ref> [[Прстени од Реа|систем од прстени]] околу [[Природен сателит|природниот сателит]] на [[Сатурн (планета)|Сатурн]] - [[Реја (месечина)|Реа]] придонесле за пресметки кои покажале дека сателитите кои кружат околу Реја имаат стабилни орбити. Исто така, се претпоставува дека прстените се тенки,<ref>{{Наведена мрежна страница|url=https://www.newscientist.com/article/dn13421-saturn-satellite-reveals-first-moon-rings.html|title=Saturn satellite reveals first moon rings|last=Hecht|first=Jeff|date=6 March 2008|work=New Scientist|accessdate=12 October 2018}}</ref> феномен кој се поврзува со [[Пастирска месечина|пастирските месечини]]. Но, со снимките направени од ''вселенското'' летало Касини не се откриле подмесечини или прстени на Реја.<ref>{{Наведено списание|last=Tiscareno|first=Matthew S.|last2=Burns|first2=Joseph A.|last3=Cuzzi|first3=Jeffrey N.|last4=Hedman|first4=Matthew M.|date=July 2010|title=Cassini imaging search rules out rings around Rhea|url=http://www.agu.org/pubs/crossref/2010/2010GL043663.shtml|journal=Geophysical Research Letters|volume=37|issue=14|page=L14205|arxiv=1008.1764|bibcode=2010GeoRL..3714205T|doi=10.1029/2010GL043663|archive-url=https://web.archive.org/web/20100810121201/http://www.agu.org/pubs/crossref/2010/2010GL043663.shtml|archive-date=2010-08-10}}</ref> === Јапет === Исто така, се тврди деја сателитот на Сатурн [[Јапет (месечина)|Јапет]] порано имал подмесечина. Ова е една од неколкуте предложени хипотези за да се објасни [[Екваторијален гребен на Јапет|необичниот екваторијален гребен на Јапет]].<ref>{{Наведена мрежна страница|url=http://news.wustl.edu/news/Pages/21600.aspx|title=How Iapetus, Saturn's outermost moon, got its ridge|last=Fitzpatrick|first=Tony|date=13 December 2010|work=the Source|publisher=Washington University in St. Louis|accessdate=12 October 2018|archive-date=2016-01-06|archive-url=https://web.archive.org/web/20160106214958/https://news.wustl.edu/news/Pages/21600.aspx|url-status=dead}}</ref> == Вештачки потсателити == === Во минатото === Многу вселенски летала кружеле околу [[Месечина]]та, вклучувајќи ги и леталата со екипаж од програмата [[Аполо 11|Аполо]]. До 2021, нема вештачки сателити што кружат околу други месечини. Во 1988 година, [[Советски Сојуз|Советскиот Сојуз]] се обиде да постави [[Мисија Фобос|две роботски сонди]] во [[Квазимесечина|квазиорбитата]] на месечината на Марс - [[Фобос]], но обидот бил неуспешен.<ref>{{Наведена мрежна страница|url=https://nssdc.gsfc.nasa.gov/planetary/phobos.html|title=Phobos Project Information|last=Edwin V. Bell II|date=11 April 2016|work=NASA Space Science Data Coordinated Archive|publisher=[[NASA]]|accessdate=2018-10-15}}</ref> === Во сегашноста === [[Лунарен извидувачки орбитер|Месечевиот извидувачки обиколувач]] (LRO), лансиран на 18 јуни 2009 е роботско вселенско летало на [[НАСА]] што сѐ уште кружи околу Месечината во ексцентрична [[поларна орбита]]. Собраните податоци од ова летало се наведува дека се битни за планирање на идните човечки и роботски мисии на НАСА на Месечината. Со програмата за мапирање се определуваат безбедни места за слетување, лоцирање на потенцијални ресурси на Месечината, определување на нивото на зрачење и се демонстрираат новите достигнувања во технологијата. === Планирани вештачки сателити на месечини во иднина === Во тек е развој на меѓупланетарното вселенско летало - [[Истражувач на ледените месечини на Јупитер|Истражувач на ледените месечини на Јупитер (JUICE)]] кое треба да влезе во орбитата на [[Ганимед (месечина)|Ганимед]] во [[III милениум|2032 година]], со што ќе стане првото вселенско летало што кружи околу месечина на друга планета во Сончевиот Систем (различна од [[Земја (планета)|Земјата]]). Исто така, во 2024 година треба да започне со изградба вселенската станица [[Месечева Порта]] (поддржана од повеќе агенции)<ref>{{Наведена мрежна страница|url=https://porta.mk/kina-i-rusija-kje-gradat-zaednichka-lunarna-stanica/|title=Кина и Русија ќе градат заедничка месечева станица - Порта|language=mk-MK|accessdate=2021-11-19|archive-date=2021-11-19|archive-url=https://web.archive.org/web/20211119204909/https://porta.mk/kina-i-rusija-kje-gradat-zaednichka-lunarna-stanica/|url-status=dead}}</ref> која првенствено ќе служи како поддршка на подоцнежните мисии на НАСА од [[Програма Артемис|програмата Артемис]] за истражување на месечината. Месечевата Порта во иднина може да даде поддршка и за идните мисии на Марс и на оддалечените астероиди. Вселенското летало [[CAPSTONE (вселенско летало)|CAPSTONE]] е планирано да биде лансирано до крајот на 2021 и треба да ја тестира и потврди орбиталната стабилност за Месечевата Порта.<ref>{{Наведена мрежна страница|url=https://kajgana.com/rocket-lab-ke-lansira-satelit-na-nasa-na-mesechinata|title=Rocket Lab ќе лансира сателит на НАСА на Месечината|work=Кајгана|language=mk|accessdate=2021-11-19}}</ref> Планирано е и лансирање на [[Месечева батерија|Месечева Батерија]] - нискобуџетен КјубСат ([[Англиски јазик|анг]]: CubeSat) орбитер за истражување, лоцирање и проценка на количината и составот на воден мраз на Месечината за негова експлоатација во иднина од страна на роботи или луѓе од [[поларна орбита|поларната орбита]]. == Поврзано == {{div col|colwidth=30em}} * [[Двоен астероид]] * [[Околупланетарен диск]] * [[Астероидна месечина]] * [[Јупитерови месечини|Месечини на Јупитер]] * [[Нептунови месечини|Месечини на Нептун]] * [[Сатурнови месечини|Месечини на Сатурн]] * [[Уранови месечини|Месечини на Уран]] * [[Сателитски систем (астрономија)|Сателитски систем]] {{div col end}} == Наводи == {{наводи}} {{Сончев Систем}} [[Категорија:Егзопланетологија]] [[Категорија:Хипотетички месечини]] 324mqteljd3wdtex9a8mxnnkwy65yk4 0 1295075 5380303 4745383 2025-06-15T09:40:27Z Ivan Stefanovski Student 2028 123182 Нови промени во статијата за Ратече 5380303 wikitext text/x-wiki {{Infobox settlement|official_name=Ратече|elevation_m=863,6|image_skyline=Rateče s Ciprnika DP 2016-07-24.jpg|native_name=Rateče|population_total=611|population_as_of=2020|area_total_km2=26,47|pushpin_map_caption=Местоположба во Словенија.|subdivision_name3=[[Општина Крањска Гора|Крањска Гора]]|subdivision_name2=[[Горењски статистички регион|Горењски]]|timezone=[[Средноевропско време|UTC+1]]|subdivision_type2=[[Статистички региони во Словенија|Статистички регион]]|subdivision_type1=Традиционален регион|subdivision_name={{SLO}}|subdivision_type=Држава|coordinates_region=SI|subdivision_name1=[[Горењска]]|longd=13|population_density_km2=auto|postal_code=4283|subdivision_type3=[[Општини во Словенија|Општина]]|pushpin_label_position=left|coordinates_type=region:SI_type:adm1st|longEW=E|longs=47.3|longm=42|lats=47.4|pushpin_map=Словенија|latNS=N|latm=29|latd=46|postal_code_type=Пошт. бр.|imagesize=250px}}'''Ратече''' ([[Словенечки јазик|словенечки]]: ''Rateče'') — населба во [[Општина Крањска Гора]] во северозападниот дел на [[Словенија]], блиску до националната граница со [[Италија]] и [[Австрија]]. Областа е дел од историскиот регион [[Горењска]]. Населбата сега е вклучена во [[Горењски статистички регион|Горењскиот статистички регион]].{{Крањска Гора}} [[Категорија:Општина Крањска Гора]] jbsux7jqgc2y1lrplb04sxpv41tajh9 0 1298135 5380117 5351829 2025-06-14T17:20:03Z Carshalton 30527 /* Хронологија на репрезентативните настапи */ 5380117 wikitext text/x-wiki {{Infobox football biography 3 | playername = Тихомир Костадинов | image = [[Податотека:Tihomir Kostadinov 20180327 (cropped).jpg|200px]] | height = {{height|m=1.78}} | dateofbirth = {{birth date and age|df=yes|1996|3|4}} | cityofbirth = [[Валандово]] | countryofbirth = [[Македонија]] | nationality = {{flagsport|MKD}} [[Македонија]] | position = [[Среден ред (фудбал)|среден ред]] | currentclub = {{Fb team Piast Gliwice}} | clubnumber = 96 | years1 = 2014 | caps1 = 7 | goals1 = 0 | clubs1 = {{Fb team Moravac Mrstane}} | years2 = 2015 | caps2 = 8 | goals2 = 0 | clubs2 = {{Fb team Teteks}} | years3 = 2015-2016 | caps3 = 25 | goals3 = 4 | clubs3 = {{Fb team Dukla Banska Bystrica}} | years4 = 2016-2017 | caps4 = 21 | goals4 = 1 | clubs4 = {{Fb team Zlate Moravce}} | years5 = 2017-2022 | caps5 = 109 | goals5 = 11 | clubs5 = {{Fb team Ruzomberok}} | years6 = 2022- | caps6 = 31 | goals6 = 1 | clubs6 = {{Fb team Piast Gliwice}} | nationalyears1 = 2012 | nationalcaps1 = 2 | nationalgoals1 = 0 | nationalteam1 = {{flagsport|MKD}} [[Фудбалска репрезентација на Македонија под 17 години|Македонија 17]] | nationalyears2 = 2014 | nationalcaps2 = 3 | nationalgoals2 = 0 | nationalteam2 = {{flagsport|MKD}} [[Фудбалска репрезентација на Македонија под 19 години|Македонија 19]] | nationalyears3 = 2015-2019 | nationalcaps3 = 17 | nationalgoals3 = 4 | nationalteam3 = {{flagsport|MKD}} [[Фудбалска репрезентација на Македонија под 21 година|Македонија 21]] | nationalyears4 = 2019- | nationalcaps4 = 19 | nationalgoals4 = 0 | nationalteam4 = {{flagsport|MKD}} [[Фудбалска репрезентација на Македонија|Македонија]] }} '''Тихомир Костадинов''' (роден на [[4 март]] [[1997]], во [[Валандово]]) — [[Македонци|македонски]] [[фудбалер]], [[Среден ред (фудбал)|играч од средниот ред]] на [[ФК Пјаст Гливице|Пјаст Гливице]] и на [[Фудбалска репрезентација на Македонија|македонската репрезентацијата]]. ==Клупска кариера== Роден во [[Валандово]], својата кариера ја започнал во соседна [[Србија]] во екипата на [[ФК Моравац Мрштане|Моравац Мрштане]], за која дебитирал како професионалец во [[Прва лига на Србија 2014-2015|второто ниво на земјата во сезоната 2014-2015]].<ref>{{Soccerway|tihomir-kostadinov/270608}}</ref> Сепак, тој се вратил во Македонија за вториот дел од сезоната, каде играл за [[ФК Тетекс Тетово|Тетекс]] од [[Тетово]]. Во летото 2015 година, се преселил во [[Словачка]], каде ги поминал следните шест ипол години играјќи во [[Суперлига на Словачка|првенството на таа земја]] за три различни екипи [[ФК Дукла Банска Бистрица|Дукла Банска Бистрица]] (2015-2016), [[ФК Вион Злате Моравце|Злате Моравце]] (2016-2017) и на крајот за [[ФК Ружомберок|Ружомберок]], каде се задржал и најдолго од 2017 до 2022 година. Својот прв гол за Ружомберок го постигнал во победата со 3-0 на гостувањето против [[ФК Сеница|Сеница]].<ref>{{cite news|url=https://www.gol.mk/fudbal/kostadinov-go-postigna-debi-golot-za-ruzhomberok|title=Костадинов го постигна деби-голот за Ружомберок|publisher=gol.mk|date=24 октомври 2017|access-date=22 април}}</ref> На 23 декември 2021, Костадинов потпишал за [[Полска|полскиот]] клуб [[ФК Пјаст Гливице|Пјаст Гливице]].<ref>{{cite web|url=https://www.vesti.mk/article/61c47b92075b2192ca521786|title=Костадинов се сели во Полска|publisher=vesti.mk|date=23 декември 2021|access-date=12 април 2022|archive-date=2021-12-23|archive-url=https://web.archive.org/web/20211223141450/https://www.vesti.mk/article/61c47b92075b2192ca521786|url-status=dead}}</ref> Своето деби во полската [[Екстракласа]] го направил на 26 февруари 2022, во натпреварот на домашен терен против [[Гурник Забже]] што завршил 0-0, заменувајќи го [[Рауно Сапинен]] во 65-тата минута. На 9 април 2022, во победата со 1-0 над [[Гурник Лечна]], Костадинов претрпел тешка повреда на [[Преден вкрстен лигамент|предните вкрстени лигаменти]] на десното [[колено]];<ref>{{cite news|url=https://makfax.com.mk/sport/tihomir-kostadinov-gi-skina-ligamentite-na-kolenoto/|title=Тихомир Костадинов ги скина лигаментите на коленото|publisher=MakFax|date=11 април 2022|access-date=22 април}}</ref> десеттина дена подоцна, тој бил успешно опериран во [[Барселона]], по што неговата прва сезона во Полска завршила предвреме со само 6 настапи за Пјаст Гливице.<ref>{{cite news|url=https://derbi.mk/start-na-dolgiot-proces-kostadinov-uspeshno-operiran-po-teshkata-povreda-foto/|title=Старт на долгиот процес: Костадинов успешно опериран по тешката повреда (Фото)|publisher=derbi.mk|date=22 април 2022|access-date=22 април}}</ref> Откако целосно ја пропуштил сезоната 2022-2023, Костадинов го направил долго чеканото враќање на терените за Пјаст Гливице на 24 ноември 2023, влегувајќи во игра како доцна замена во ремито 0-0 против [[ФК Јагелонија Бјалисток|Јагелонија Бјалисток]], само неколку дена подоцна откако претходно настапил за репрезентацијата на Македонија против {{NazNB|FUrep|ENG}}. На 4 август 2024, Костадинов го постигнал својот прв гол во дресот на Пјаст, во првенствената победа со 1-2 на гостувањето кај [[ФК Легија Варшава|Легија Варшава]];<ref>{{cite web|url=https://derbi.mk/moment-koj-kje-go-pameti-kostadinov-vleze-i-ja-reshi-legija-vo-varshava-video/|title=Момент кој ќе го памети: Костадинов влезе и ја реши Легија во Варшава (ВИДЕО)|publisher=derbi.mk|date=5 август 2024|access-date=30 март 2025}}</ref> тој се појавил во игра од клупата за резерви во 79-тата минута при резултат 1-1, а шест минути подоцна го постигнал голот со кој и донел победа на својата екипа. Следниот месец, тој го постигнал својот прв гол и во [[Фудбалски куп на Полска|Купот на Полска]] против нисколигашот Хутник Краков во првото коло од натпреварувањето.<ref>{{cite web|url=https://ekipa.mk/tiho-kostadinov-strelets-za-negoviot-pjas-vo-kupot-na-polska-video/|title=Тихо Костадинов стрелец за неговиот Пјаст во Купот на Полска (ВИДЕО)|date=25 септември 2025|access-date=30 март 2025}}</ref> ==Репрезентативна кариера== Своето деби за [[Фудбалска репрезентација на Македонија|сениорската репрезентација на Македонија]] го направил во ноември 2019 во [[Квалификации за Европско првенство во фудбал 2020|квалификациите за Европското првенство 2020]] против {{NazNB|FUrep|AUT}}.<ref>{{cite web|url=https://eu-football.info/_player.php?id=30846|title=Player Database|website=eu-football.info|accessdate=2020-04-15}}</ref> Во 2021 година, бил повикан да настапи за Македонија на [[Европско првенство во фудбал 2020|Европското првенство 2020]].<ref>{{cite web|url=https://ffm.mk/igor-angelovski-go-objavi-spisokot-za-euro-2020|title=Иго Ангеловски го објави списокот за ЕУРО 2020|publisher=ФФМ|date=20 мај 2021|access-date=22 април 2022|archive-date=2021-06-02|archive-url=https://web.archive.org/web/20210602072613/https://ffm.mk/igor-angelovski-go-objavi-spisokot-za-euro-2020|url-status=dead}}</ref> Таму тој забележал два настапи, и двата влегувајќи како замена од клупата во првиот (против Австрија) и третиот натпревар (против {{NazNB|FUrep|NED}}) од [[Европско првенство во фудбал 2020 - група Ц|групната фаза]], по која неговата репрезентација била елиминирана од турнирот. ===Хронологија на репрезентативните настапи=== {{Репрезентативни настапи|MKD}} {{Cronopar|16-11-2019|Виена|AUT|2|1|MKD|-|Квал. за ЕП|2020}} {{Cronopar|19-11-2019|Скопје|MKD|1|0|ISR|-|Квал. за ЕП|2020}} {{Cronopar|8-10-2020|Скопје|MKD|2|1|KOS|-|Квал. за ЕП|2020|13={{subon|88}}}} {{Cronopar|11-10-2020|Талин|EST|3|3|MKD|-|УЕФА Лига на нации|2020-2021|Прва фаза|13={{suboff|78}}}} {{Cronopar|14-10-2020|Скопје|MKD|1|1|GEO|-|УЕФА Лига на нации|2020-2021|Прва фаза|13={{suboff|89}}}} {{Cronopar|12-11-2020|Тбилиси|GEO|0|1|MKD|-|Квал. за ЕП|2020|13={{subon|84}} {{yel|90+3}}}} {{Cronopar|15-11-2020|Скопје|MKD|2|1|EST|-|УЕФА Лига на нации|2020-2021|Прва фаза|13={{subon|59}}}} {{Cronopar|18-11-2020|Ереван|ARM|1|0|MKD|-|УЕФА Лига на нации|2020-2021|Прва фаза|13={{suboff|62}}}} {{Cronopar|1-6-2021|Скопје|MKD|1|1|SVN|-|Пријателска|13={{subon|58}} {{yel|76}}}} {{Cronopar|4-6-2021|Скопје|MKD|4|0|KAZ|-|Пријателска|13={{yel|52}} {{suboff|73}}}} {{Cronopar|13-6-2021|Букурешт|AUT|3|1|MKD|-|Евро|2020|Прва фаза|13={{subon|63}}}} {{Cronopar|21-6-2021|Амстердам|MKD|0|3|NLD|-|Евро|2020|Прва фаза|13={{subon|69}} {{yel|84}}}} {{Cronopar|2-9-2021|Скопје|MKD|0|0|ARM|-|Квал. за СП|2022|13={{yel|80}} {{suboff|83}}}} {{Cronopar|5-9-2021|Рејкјавик|ISL|2|2|MKD|-|Квал. за СП|2022|13={{suboff|80}}}} {{Cronopar|8-9-2021|Скопје|MKD|0|0|ROU|-|Квал. за СП|2022|13={{yel|71}}}} {{Cronopar|11-10-2021|Скопје|MKD|0|4|GER|-|Квал. за СП|2022|13={{suboff|77}}}} {{Cronopar|11-11-2021|Ереван|ARM|0|5|MKD|-|Квал. за СП|2022|13={{yel|53}} {{suboff|83}}}} {{Cronopar|14-11-2021|Скопје|MKD|3|1|ISL|-|Квал. за СП|2022|13={{yel|45+1}}}} {{Cronopar|29-3-2022|Порто|POR|2|0|MKD|-|Квал. за СП|2022|13={{suboff|75}}}} {{Cronopar|20-11-2023|Скопје|MKD|1|1|ENG|-|Квал. за ЕП|2024|13={{subon|75}}}} {{Cronopar|22-3-2024|Бозтепе|MKD|1|1|MDA|-|Пријателска|13={{subon|63}}}} {{Cronopar|25-3-2024|Бозтепе|MNE|1|0|MKD|-|Пријателска|13={{suboff|77}}}} {{Cronopar|3-6-2024|Риека|CRO|3|0|MKD|-|Пријателска|13={{subon|57}}}} {{Cronopar|10-6-2024|Храдец Кралове|CZE|2|1|MKD|-|Пријателска}} {{Cronopar|10-9-2024|Скопје|MKD|2|0|ARM|-|УЕФА Лига на нации|2024-2025|Прва фаза|13={{subon|59}}}} {{Cronopar|10-10-2024|Рига|LAT|0|3|MKD|-|УЕФА Лига на нации|2024-2025|Прва фаза|13={{subon|55}}}} {{Cronopar|13-10-2024|Ереван|ARM|0|2|MKD|-|УЕФА Лига на нации|2024-2025|Прва фаза|13={{subon|54}}}} {{Cronopar|25-3-2025|Скопје|MKD|1|1|WAL|-|Квал. за СП|2026|15=[[Додаток:Квалификации за СП во фудбал 2026 УЕФА - резултати и состави (група Ј)#Македонија - Велс|дет.]]}} {{Cronopar|6-6-2025|Скопје|MKD|1|1|BEL|-|Квал. за СП|2026|13={{suboff|80}}15=[[Додаток:Квалификации за СП во фудбал 2026 УЕФА - резултати и состави (група Ј)#Македонија - Белгија|дет.]]}} {{Cronopar|9-6-2025|Астана|KAZ|0|1|MKD|-|Квал. за СП|2026|13={{suboff|53}}|15=[[Додаток:Квалификации за СП во фудбал 2026 УЕФА - резултати и состави (група Ј)#Казхстан - Македонија|дет.]]}} {{Cronofin|21|0}} == Наводи == {{наводи}} == Надворешни врски == {{рв|Tihomir Kostadinov}} {{Порталкутија |right=yes |boxwidth=200px |marign=0px |name1=Биографија |image1=P vip.svg |name2=Фудбал |image2=Soccer ball.svg |name3=Македонија |image3=Flag of Macedonia.svg }} *[https://int.soccerway.com/players/tihomir-kostadinov/270608/ Тихомир Костадинов на soccerway] *[https://www.transfermarkt.com/tihomir-kostadinov/profil/spieler/339510 Тихомир Костадинов на transfermarkt] {{Состав на Македонија на ЕП фудбал за играчи под 21 година 2017}} {{Состав на Македонија на ЕП фудбал 2020}} {{ОСНОВНОПОДРЕДУВАЊЕ:Костадинов, Тихомир}} [[Категорија:Живи луѓе]] [[Категорија:Македонски фудбалери]] [[Категорија:Фудбалери од Валандово]] [[Категорија:Фудбалери на ФК Тетекс Тетово]] [[Категорија:Фудбалери на ФК Пјаст Гливице]] [[Категорија:Родени во 1996 година]] 9t1azz1zul98knt88w0st2x3wheek3y 5380118 5380117 2025-06-14T17:20:35Z Carshalton 30527 /* Хронологија на репрезентативните настапи */ 5380118 wikitext text/x-wiki {{Infobox football biography 3 | playername = Тихомир Костадинов | image = [[Податотека:Tihomir Kostadinov 20180327 (cropped).jpg|200px]] | height = {{height|m=1.78}} | dateofbirth = {{birth date and age|df=yes|1996|3|4}} | cityofbirth = [[Валандово]] | countryofbirth = [[Македонија]] | nationality = {{flagsport|MKD}} [[Македонија]] | position = [[Среден ред (фудбал)|среден ред]] | currentclub = {{Fb team Piast Gliwice}} | clubnumber = 96 | years1 = 2014 | caps1 = 7 | goals1 = 0 | clubs1 = {{Fb team Moravac Mrstane}} | years2 = 2015 | caps2 = 8 | goals2 = 0 | clubs2 = {{Fb team Teteks}} | years3 = 2015-2016 | caps3 = 25 | goals3 = 4 | clubs3 = {{Fb team Dukla Banska Bystrica}} | years4 = 2016-2017 | caps4 = 21 | goals4 = 1 | clubs4 = {{Fb team Zlate Moravce}} | years5 = 2017-2022 | caps5 = 109 | goals5 = 11 | clubs5 = {{Fb team Ruzomberok}} | years6 = 2022- | caps6 = 31 | goals6 = 1 | clubs6 = {{Fb team Piast Gliwice}} | nationalyears1 = 2012 | nationalcaps1 = 2 | nationalgoals1 = 0 | nationalteam1 = {{flagsport|MKD}} [[Фудбалска репрезентација на Македонија под 17 години|Македонија 17]] | nationalyears2 = 2014 | nationalcaps2 = 3 | nationalgoals2 = 0 | nationalteam2 = {{flagsport|MKD}} [[Фудбалска репрезентација на Македонија под 19 години|Македонија 19]] | nationalyears3 = 2015-2019 | nationalcaps3 = 17 | nationalgoals3 = 4 | nationalteam3 = {{flagsport|MKD}} [[Фудбалска репрезентација на Македонија под 21 година|Македонија 21]] | nationalyears4 = 2019- | nationalcaps4 = 19 | nationalgoals4 = 0 | nationalteam4 = {{flagsport|MKD}} [[Фудбалска репрезентација на Македонија|Македонија]] }} '''Тихомир Костадинов''' (роден на [[4 март]] [[1997]], во [[Валандово]]) — [[Македонци|македонски]] [[фудбалер]], [[Среден ред (фудбал)|играч од средниот ред]] на [[ФК Пјаст Гливице|Пјаст Гливице]] и на [[Фудбалска репрезентација на Македонија|македонската репрезентацијата]]. ==Клупска кариера== Роден во [[Валандово]], својата кариера ја започнал во соседна [[Србија]] во екипата на [[ФК Моравац Мрштане|Моравац Мрштане]], за која дебитирал како професионалец во [[Прва лига на Србија 2014-2015|второто ниво на земјата во сезоната 2014-2015]].<ref>{{Soccerway|tihomir-kostadinov/270608}}</ref> Сепак, тој се вратил во Македонија за вториот дел од сезоната, каде играл за [[ФК Тетекс Тетово|Тетекс]] од [[Тетово]]. Во летото 2015 година, се преселил во [[Словачка]], каде ги поминал следните шест ипол години играјќи во [[Суперлига на Словачка|првенството на таа земја]] за три различни екипи [[ФК Дукла Банска Бистрица|Дукла Банска Бистрица]] (2015-2016), [[ФК Вион Злате Моравце|Злате Моравце]] (2016-2017) и на крајот за [[ФК Ружомберок|Ружомберок]], каде се задржал и најдолго од 2017 до 2022 година. Својот прв гол за Ружомберок го постигнал во победата со 3-0 на гостувањето против [[ФК Сеница|Сеница]].<ref>{{cite news|url=https://www.gol.mk/fudbal/kostadinov-go-postigna-debi-golot-za-ruzhomberok|title=Костадинов го постигна деби-голот за Ружомберок|publisher=gol.mk|date=24 октомври 2017|access-date=22 април}}</ref> На 23 декември 2021, Костадинов потпишал за [[Полска|полскиот]] клуб [[ФК Пјаст Гливице|Пјаст Гливице]].<ref>{{cite web|url=https://www.vesti.mk/article/61c47b92075b2192ca521786|title=Костадинов се сели во Полска|publisher=vesti.mk|date=23 декември 2021|access-date=12 април 2022|archive-date=2021-12-23|archive-url=https://web.archive.org/web/20211223141450/https://www.vesti.mk/article/61c47b92075b2192ca521786|url-status=dead}}</ref> Своето деби во полската [[Екстракласа]] го направил на 26 февруари 2022, во натпреварот на домашен терен против [[Гурник Забже]] што завршил 0-0, заменувајќи го [[Рауно Сапинен]] во 65-тата минута. На 9 април 2022, во победата со 1-0 над [[Гурник Лечна]], Костадинов претрпел тешка повреда на [[Преден вкрстен лигамент|предните вкрстени лигаменти]] на десното [[колено]];<ref>{{cite news|url=https://makfax.com.mk/sport/tihomir-kostadinov-gi-skina-ligamentite-na-kolenoto/|title=Тихомир Костадинов ги скина лигаментите на коленото|publisher=MakFax|date=11 април 2022|access-date=22 април}}</ref> десеттина дена подоцна, тој бил успешно опериран во [[Барселона]], по што неговата прва сезона во Полска завршила предвреме со само 6 настапи за Пјаст Гливице.<ref>{{cite news|url=https://derbi.mk/start-na-dolgiot-proces-kostadinov-uspeshno-operiran-po-teshkata-povreda-foto/|title=Старт на долгиот процес: Костадинов успешно опериран по тешката повреда (Фото)|publisher=derbi.mk|date=22 април 2022|access-date=22 април}}</ref> Откако целосно ја пропуштил сезоната 2022-2023, Костадинов го направил долго чеканото враќање на терените за Пјаст Гливице на 24 ноември 2023, влегувајќи во игра како доцна замена во ремито 0-0 против [[ФК Јагелонија Бјалисток|Јагелонија Бјалисток]], само неколку дена подоцна откако претходно настапил за репрезентацијата на Македонија против {{NazNB|FUrep|ENG}}. На 4 август 2024, Костадинов го постигнал својот прв гол во дресот на Пјаст, во првенствената победа со 1-2 на гостувањето кај [[ФК Легија Варшава|Легија Варшава]];<ref>{{cite web|url=https://derbi.mk/moment-koj-kje-go-pameti-kostadinov-vleze-i-ja-reshi-legija-vo-varshava-video/|title=Момент кој ќе го памети: Костадинов влезе и ја реши Легија во Варшава (ВИДЕО)|publisher=derbi.mk|date=5 август 2024|access-date=30 март 2025}}</ref> тој се појавил во игра од клупата за резерви во 79-тата минута при резултат 1-1, а шест минути подоцна го постигнал голот со кој и донел победа на својата екипа. Следниот месец, тој го постигнал својот прв гол и во [[Фудбалски куп на Полска|Купот на Полска]] против нисколигашот Хутник Краков во првото коло од натпреварувањето.<ref>{{cite web|url=https://ekipa.mk/tiho-kostadinov-strelets-za-negoviot-pjas-vo-kupot-na-polska-video/|title=Тихо Костадинов стрелец за неговиот Пјаст во Купот на Полска (ВИДЕО)|date=25 септември 2025|access-date=30 март 2025}}</ref> ==Репрезентативна кариера== Своето деби за [[Фудбалска репрезентација на Македонија|сениорската репрезентација на Македонија]] го направил во ноември 2019 во [[Квалификации за Европско првенство во фудбал 2020|квалификациите за Европското првенство 2020]] против {{NazNB|FUrep|AUT}}.<ref>{{cite web|url=https://eu-football.info/_player.php?id=30846|title=Player Database|website=eu-football.info|accessdate=2020-04-15}}</ref> Во 2021 година, бил повикан да настапи за Македонија на [[Европско првенство во фудбал 2020|Европското првенство 2020]].<ref>{{cite web|url=https://ffm.mk/igor-angelovski-go-objavi-spisokot-za-euro-2020|title=Иго Ангеловски го објави списокот за ЕУРО 2020|publisher=ФФМ|date=20 мај 2021|access-date=22 април 2022|archive-date=2021-06-02|archive-url=https://web.archive.org/web/20210602072613/https://ffm.mk/igor-angelovski-go-objavi-spisokot-za-euro-2020|url-status=dead}}</ref> Таму тој забележал два настапи, и двата влегувајќи како замена од клупата во првиот (против Австрија) и третиот натпревар (против {{NazNB|FUrep|NED}}) од [[Европско првенство во фудбал 2020 - група Ц|групната фаза]], по која неговата репрезентација била елиминирана од турнирот. ===Хронологија на репрезентативните настапи=== {{Репрезентативни настапи|MKD}} {{Cronopar|16-11-2019|Виена|AUT|2|1|MKD|-|Квал. за ЕП|2020}} {{Cronopar|19-11-2019|Скопје|MKD|1|0|ISR|-|Квал. за ЕП|2020}} {{Cronopar|8-10-2020|Скопје|MKD|2|1|KOS|-|Квал. за ЕП|2020|13={{subon|88}}}} {{Cronopar|11-10-2020|Талин|EST|3|3|MKD|-|УЕФА Лига на нации|2020-2021|Прва фаза|13={{suboff|78}}}} {{Cronopar|14-10-2020|Скопје|MKD|1|1|GEO|-|УЕФА Лига на нации|2020-2021|Прва фаза|13={{suboff|89}}}} {{Cronopar|12-11-2020|Тбилиси|GEO|0|1|MKD|-|Квал. за ЕП|2020|13={{subon|84}} {{yel|90+3}}}} {{Cronopar|15-11-2020|Скопје|MKD|2|1|EST|-|УЕФА Лига на нации|2020-2021|Прва фаза|13={{subon|59}}}} {{Cronopar|18-11-2020|Ереван|ARM|1|0|MKD|-|УЕФА Лига на нации|2020-2021|Прва фаза|13={{suboff|62}}}} {{Cronopar|1-6-2021|Скопје|MKD|1|1|SVN|-|Пријателска|13={{subon|58}} {{yel|76}}}} {{Cronopar|4-6-2021|Скопје|MKD|4|0|KAZ|-|Пријателска|13={{yel|52}} {{suboff|73}}}} {{Cronopar|13-6-2021|Букурешт|AUT|3|1|MKD|-|Евро|2020|Прва фаза|13={{subon|63}}}} {{Cronopar|21-6-2021|Амстердам|MKD|0|3|NLD|-|Евро|2020|Прва фаза|13={{subon|69}} {{yel|84}}}} {{Cronopar|2-9-2021|Скопје|MKD|0|0|ARM|-|Квал. за СП|2022|13={{yel|80}} {{suboff|83}}}} {{Cronopar|5-9-2021|Рејкјавик|ISL|2|2|MKD|-|Квал. за СП|2022|13={{suboff|80}}}} {{Cronopar|8-9-2021|Скопје|MKD|0|0|ROU|-|Квал. за СП|2022|13={{yel|71}}}} {{Cronopar|11-10-2021|Скопје|MKD|0|4|GER|-|Квал. за СП|2022|13={{suboff|77}}}} {{Cronopar|11-11-2021|Ереван|ARM|0|5|MKD|-|Квал. за СП|2022|13={{yel|53}} {{suboff|83}}}} {{Cronopar|14-11-2021|Скопје|MKD|3|1|ISL|-|Квал. за СП|2022|13={{yel|45+1}}}} {{Cronopar|29-3-2022|Порто|POR|2|0|MKD|-|Квал. за СП|2022|13={{suboff|75}}}} {{Cronopar|20-11-2023|Скопје|MKD|1|1|ENG|-|Квал. за ЕП|2024|13={{subon|75}}}} {{Cronopar|22-3-2024|Бозтепе|MKD|1|1|MDA|-|Пријателска|13={{subon|63}}}} {{Cronopar|25-3-2024|Бозтепе|MNE|1|0|MKD|-|Пријателска|13={{suboff|77}}}} {{Cronopar|3-6-2024|Риека|CRO|3|0|MKD|-|Пријателска|13={{subon|57}}}} {{Cronopar|10-6-2024|Храдец Кралове|CZE|2|1|MKD|-|Пријателска}} {{Cronopar|10-9-2024|Скопје|MKD|2|0|ARM|-|УЕФА Лига на нации|2024-2025|Прва фаза|13={{subon|59}}}} {{Cronopar|10-10-2024|Рига|LAT|0|3|MKD|-|УЕФА Лига на нации|2024-2025|Прва фаза|13={{subon|55}}}} {{Cronopar|13-10-2024|Ереван|ARM|0|2|MKD|-|УЕФА Лига на нации|2024-2025|Прва фаза|13={{subon|54}}}} {{Cronopar|25-3-2025|Скопје|MKD|1|1|WAL|-|Квал. за СП|2026|15=[[Додаток:Квалификации за СП во фудбал 2026 УЕФА - резултати и состави (група Ј)#Македонија - Велс|дет.]]}} {{Cronopar|6-6-2025|Скопје|MKD|1|1|BEL|-|Квал. за СП|2026|13={{suboff|80}}|15=[[Додаток:Квалификации за СП во фудбал 2026 УЕФА - резултати и состави (група Ј)#Македонија - Белгија|дет.]]}} {{Cronopar|9-6-2025|Астана|KAZ|0|1|MKD|-|Квал. за СП|2026|13={{suboff|53}}|15=[[Додаток:Квалификации за СП во фудбал 2026 УЕФА - резултати и состави (група Ј)#Казхстан - Македонија|дет.]]}} {{Cronofin|21|0}} == Наводи == {{наводи}} == Надворешни врски == {{рв|Tihomir Kostadinov}} {{Порталкутија |right=yes |boxwidth=200px |marign=0px |name1=Биографија |image1=P vip.svg |name2=Фудбал |image2=Soccer ball.svg |name3=Македонија |image3=Flag of Macedonia.svg }} *[https://int.soccerway.com/players/tihomir-kostadinov/270608/ Тихомир Костадинов на soccerway] *[https://www.transfermarkt.com/tihomir-kostadinov/profil/spieler/339510 Тихомир Костадинов на transfermarkt] {{Состав на Македонија на ЕП фудбал за играчи под 21 година 2017}} {{Состав на Македонија на ЕП фудбал 2020}} {{ОСНОВНОПОДРЕДУВАЊЕ:Костадинов, Тихомир}} [[Категорија:Живи луѓе]] [[Категорија:Македонски фудбалери]] [[Категорија:Фудбалери од Валандово]] [[Категорија:Фудбалери на ФК Тетекс Тетово]] [[Категорија:Фудбалери на ФК Пјаст Гливице]] [[Категорија:Родени во 1996 година]] s7cghgfygctuoqgpn3e4b3qubbx4su1 5380119 5380118 2025-06-14T17:21:33Z Carshalton 30527 5380119 wikitext text/x-wiki {{Infobox football biography 3 | playername = Тихомир Костадинов | image = [[Податотека:Tihomir Kostadinov 20180327 (cropped).jpg|200px]] | height = {{height|m=1.78}} | dateofbirth = {{birth date and age|df=yes|1996|3|4}} | cityofbirth = [[Валандово]] | countryofbirth = [[Македонија]] | nationality = {{flagsport|MKD}} [[Македонија]] | position = [[Среден ред (фудбал)|среден ред]] | currentclub = {{Fb team Piast Gliwice}} | clubnumber = 96 | years1 = 2014 | caps1 = 7 | goals1 = 0 | clubs1 = {{Fb team Moravac Mrstane}} | years2 = 2015 | caps2 = 8 | goals2 = 0 | clubs2 = {{Fb team Teteks}} | years3 = 2015-2016 | caps3 = 25 | goals3 = 4 | clubs3 = {{Fb team Dukla Banska Bystrica}} | years4 = 2016-2017 | caps4 = 21 | goals4 = 1 | clubs4 = {{Fb team Zlate Moravce}} | years5 = 2017-2022 | caps5 = 109 | goals5 = 11 | clubs5 = {{Fb team Ruzomberok}} | years6 = 2022- | caps6 = 31 | goals6 = 1 | clubs6 = {{Fb team Piast Gliwice}} | nationalyears1 = 2012 | nationalcaps1 = 2 | nationalgoals1 = 0 | nationalteam1 = {{flagsport|MKD}} [[Фудбалска репрезентација на Македонија под 17 години|Македонија 17]] | nationalyears2 = 2014 | nationalcaps2 = 3 | nationalgoals2 = 0 | nationalteam2 = {{flagsport|MKD}} [[Фудбалска репрезентација на Македонија под 19 години|Македонија 19]] | nationalyears3 = 2015-2019 | nationalcaps3 = 17 | nationalgoals3 = 4 | nationalteam3 = {{flagsport|MKD}} [[Фудбалска репрезентација на Македонија под 21 година|Македонија 21]] | nationalyears4 = 2019- | nationalcaps4 = 30 | nationalgoals4 = 0 | nationalteam4 = {{flagsport|MKD}} [[Фудбалска репрезентација на Македонија|Македонија]] }} '''Тихомир Костадинов''' (роден на [[4 март]] [[1997]], во [[Валандово]]) — [[Македонци|македонски]] [[фудбалер]], [[Среден ред (фудбал)|играч од средниот ред]] на [[ФК Пјаст Гливице|Пјаст Гливице]] и на [[Фудбалска репрезентација на Македонија|македонската репрезентацијата]]. ==Клупска кариера== Роден во [[Валандово]], својата кариера ја започнал во соседна [[Србија]] во екипата на [[ФК Моравац Мрштане|Моравац Мрштане]], за која дебитирал како професионалец во [[Прва лига на Србија 2014-2015|второто ниво на земјата во сезоната 2014-2015]].<ref>{{Soccerway|tihomir-kostadinov/270608}}</ref> Сепак, тој се вратил во Македонија за вториот дел од сезоната, каде играл за [[ФК Тетекс Тетово|Тетекс]] од [[Тетово]]. Во летото 2015 година, се преселил во [[Словачка]], каде ги поминал следните шест ипол години играјќи во [[Суперлига на Словачка|првенството на таа земја]] за три различни екипи [[ФК Дукла Банска Бистрица|Дукла Банска Бистрица]] (2015-2016), [[ФК Вион Злате Моравце|Злате Моравце]] (2016-2017) и на крајот за [[ФК Ружомберок|Ружомберок]], каде се задржал и најдолго од 2017 до 2022 година. Својот прв гол за Ружомберок го постигнал во победата со 3-0 на гостувањето против [[ФК Сеница|Сеница]].<ref>{{cite news|url=https://www.gol.mk/fudbal/kostadinov-go-postigna-debi-golot-za-ruzhomberok|title=Костадинов го постигна деби-голот за Ружомберок|publisher=gol.mk|date=24 октомври 2017|access-date=22 април}}</ref> На 23 декември 2021, Костадинов потпишал за [[Полска|полскиот]] клуб [[ФК Пјаст Гливице|Пјаст Гливице]].<ref>{{cite web|url=https://www.vesti.mk/article/61c47b92075b2192ca521786|title=Костадинов се сели во Полска|publisher=vesti.mk|date=23 декември 2021|access-date=12 април 2022|archive-date=2021-12-23|archive-url=https://web.archive.org/web/20211223141450/https://www.vesti.mk/article/61c47b92075b2192ca521786|url-status=dead}}</ref> Своето деби во полската [[Екстракласа]] го направил на 26 февруари 2022, во натпреварот на домашен терен против [[Гурник Забже]] што завршил 0-0, заменувајќи го [[Рауно Сапинен]] во 65-тата минута. На 9 април 2022, во победата со 1-0 над [[Гурник Лечна]], Костадинов претрпел тешка повреда на [[Преден вкрстен лигамент|предните вкрстени лигаменти]] на десното [[колено]];<ref>{{cite news|url=https://makfax.com.mk/sport/tihomir-kostadinov-gi-skina-ligamentite-na-kolenoto/|title=Тихомир Костадинов ги скина лигаментите на коленото|publisher=MakFax|date=11 април 2022|access-date=22 април}}</ref> десеттина дена подоцна, тој бил успешно опериран во [[Барселона]], по што неговата прва сезона во Полска завршила предвреме со само 6 настапи за Пјаст Гливице.<ref>{{cite news|url=https://derbi.mk/start-na-dolgiot-proces-kostadinov-uspeshno-operiran-po-teshkata-povreda-foto/|title=Старт на долгиот процес: Костадинов успешно опериран по тешката повреда (Фото)|publisher=derbi.mk|date=22 април 2022|access-date=22 април}}</ref> Откако целосно ја пропуштил сезоната 2022-2023, Костадинов го направил долго чеканото враќање на терените за Пјаст Гливице на 24 ноември 2023, влегувајќи во игра како доцна замена во ремито 0-0 против [[ФК Јагелонија Бјалисток|Јагелонија Бјалисток]], само неколку дена подоцна откако претходно настапил за репрезентацијата на Македонија против {{NazNB|FUrep|ENG}}. На 4 август 2024, Костадинов го постигнал својот прв гол во дресот на Пјаст, во првенствената победа со 1-2 на гостувањето кај [[ФК Легија Варшава|Легија Варшава]];<ref>{{cite web|url=https://derbi.mk/moment-koj-kje-go-pameti-kostadinov-vleze-i-ja-reshi-legija-vo-varshava-video/|title=Момент кој ќе го памети: Костадинов влезе и ја реши Легија во Варшава (ВИДЕО)|publisher=derbi.mk|date=5 август 2024|access-date=30 март 2025}}</ref> тој се појавил во игра од клупата за резерви во 79-тата минута при резултат 1-1, а шест минути подоцна го постигнал голот со кој и донел победа на својата екипа. Следниот месец, тој го постигнал својот прв гол и во [[Фудбалски куп на Полска|Купот на Полска]] против нисколигашот Хутник Краков во првото коло од натпреварувањето.<ref>{{cite web|url=https://ekipa.mk/tiho-kostadinov-strelets-za-negoviot-pjas-vo-kupot-na-polska-video/|title=Тихо Костадинов стрелец за неговиот Пјаст во Купот на Полска (ВИДЕО)|date=25 септември 2025|access-date=30 март 2025}}</ref> ==Репрезентативна кариера== Своето деби за [[Фудбалска репрезентација на Македонија|сениорската репрезентација на Македонија]] го направил во ноември 2019 во [[Квалификации за Европско првенство во фудбал 2020|квалификациите за Европското првенство 2020]] против {{NazNB|FUrep|AUT}}.<ref>{{cite web|url=https://eu-football.info/_player.php?id=30846|title=Player Database|website=eu-football.info|accessdate=2020-04-15}}</ref> Во 2021 година, бил повикан да настапи за Македонија на [[Европско првенство во фудбал 2020|Европското првенство 2020]].<ref>{{cite web|url=https://ffm.mk/igor-angelovski-go-objavi-spisokot-za-euro-2020|title=Иго Ангеловски го објави списокот за ЕУРО 2020|publisher=ФФМ|date=20 мај 2021|access-date=22 април 2022|archive-date=2021-06-02|archive-url=https://web.archive.org/web/20210602072613/https://ffm.mk/igor-angelovski-go-objavi-spisokot-za-euro-2020|url-status=dead}}</ref> Таму тој забележал два настапи, и двата влегувајќи како замена од клупата во првиот (против Австрија) и третиот натпревар (против {{NazNB|FUrep|NED}}) од [[Европско првенство во фудбал 2020 - група Ц|групната фаза]], по која неговата репрезентација била елиминирана од турнирот. ===Хронологија на репрезентативните настапи=== {{Репрезентативни настапи|MKD}} {{Cronopar|16-11-2019|Виена|AUT|2|1|MKD|-|Квал. за ЕП|2020}} {{Cronopar|19-11-2019|Скопје|MKD|1|0|ISR|-|Квал. за ЕП|2020}} {{Cronopar|8-10-2020|Скопје|MKD|2|1|KOS|-|Квал. за ЕП|2020|13={{subon|88}}}} {{Cronopar|11-10-2020|Талин|EST|3|3|MKD|-|УЕФА Лига на нации|2020-2021|Прва фаза|13={{suboff|78}}}} {{Cronopar|14-10-2020|Скопје|MKD|1|1|GEO|-|УЕФА Лига на нации|2020-2021|Прва фаза|13={{suboff|89}}}} {{Cronopar|12-11-2020|Тбилиси|GEO|0|1|MKD|-|Квал. за ЕП|2020|13={{subon|84}} {{yel|90+3}}}} {{Cronopar|15-11-2020|Скопје|MKD|2|1|EST|-|УЕФА Лига на нации|2020-2021|Прва фаза|13={{subon|59}}}} {{Cronopar|18-11-2020|Ереван|ARM|1|0|MKD|-|УЕФА Лига на нации|2020-2021|Прва фаза|13={{suboff|62}}}} {{Cronopar|1-6-2021|Скопје|MKD|1|1|SVN|-|Пријателска|13={{subon|58}} {{yel|76}}}} {{Cronopar|4-6-2021|Скопје|MKD|4|0|KAZ|-|Пријателска|13={{yel|52}} {{suboff|73}}}} {{Cronopar|13-6-2021|Букурешт|AUT|3|1|MKD|-|Евро|2020|Прва фаза|13={{subon|63}}}} {{Cronopar|21-6-2021|Амстердам|MKD|0|3|NLD|-|Евро|2020|Прва фаза|13={{subon|69}} {{yel|84}}}} {{Cronopar|2-9-2021|Скопје|MKD|0|0|ARM|-|Квал. за СП|2022|13={{yel|80}} {{suboff|83}}}} {{Cronopar|5-9-2021|Рејкјавик|ISL|2|2|MKD|-|Квал. за СП|2022|13={{suboff|80}}}} {{Cronopar|8-9-2021|Скопје|MKD|0|0|ROU|-|Квал. за СП|2022|13={{yel|71}}}} {{Cronopar|11-10-2021|Скопје|MKD|0|4|GER|-|Квал. за СП|2022|13={{suboff|77}}}} {{Cronopar|11-11-2021|Ереван|ARM|0|5|MKD|-|Квал. за СП|2022|13={{yel|53}} {{suboff|83}}}} {{Cronopar|14-11-2021|Скопје|MKD|3|1|ISL|-|Квал. за СП|2022|13={{yel|45+1}}}} {{Cronopar|29-3-2022|Порто|POR|2|0|MKD|-|Квал. за СП|2022|13={{suboff|75}}}} {{Cronopar|20-11-2023|Скопје|MKD|1|1|ENG|-|Квал. за ЕП|2024|13={{subon|75}}}} {{Cronopar|22-3-2024|Бозтепе|MKD|1|1|MDA|-|Пријателска|13={{subon|63}}}} {{Cronopar|25-3-2024|Бозтепе|MNE|1|0|MKD|-|Пријателска|13={{suboff|77}}}} {{Cronopar|3-6-2024|Риека|CRO|3|0|MKD|-|Пријателска|13={{subon|57}}}} {{Cronopar|10-6-2024|Храдец Кралове|CZE|2|1|MKD|-|Пријателска}} {{Cronopar|10-9-2024|Скопје|MKD|2|0|ARM|-|УЕФА Лига на нации|2024-2025|Прва фаза|13={{subon|59}}}} {{Cronopar|10-10-2024|Рига|LAT|0|3|MKD|-|УЕФА Лига на нации|2024-2025|Прва фаза|13={{subon|55}}}} {{Cronopar|13-10-2024|Ереван|ARM|0|2|MKD|-|УЕФА Лига на нации|2024-2025|Прва фаза|13={{subon|54}}}} {{Cronopar|25-3-2025|Скопје|MKD|1|1|WAL|-|Квал. за СП|2026|15=[[Додаток:Квалификации за СП во фудбал 2026 УЕФА - резултати и состави (група Ј)#Македонија - Велс|дет.]]}} {{Cronopar|6-6-2025|Скопје|MKD|1|1|BEL|-|Квал. за СП|2026|13={{suboff|80}}|15=[[Додаток:Квалификации за СП во фудбал 2026 УЕФА - резултати и состави (група Ј)#Македонија - Белгија|дет.]]}} {{Cronopar|9-6-2025|Астана|KAZ|0|1|MKD|-|Квал. за СП|2026|13={{suboff|53}}|15=[[Додаток:Квалификации за СП во фудбал 2026 УЕФА - резултати и состави (група Ј)#Казхстан - Македонија|дет.]]}} {{Cronofin|30|0}} == Наводи == {{наводи}} == Надворешни врски == {{рв|Tihomir Kostadinov}} {{Порталкутија |right=yes |boxwidth=200px |marign=0px |name1=Биографија |image1=P vip.svg |name2=Фудбал |image2=Soccer ball.svg |name3=Македонија |image3=Flag of Macedonia.svg }} *[https://int.soccerway.com/players/tihomir-kostadinov/270608/ Тихомир Костадинов на soccerway] *[https://www.transfermarkt.com/tihomir-kostadinov/profil/spieler/339510 Тихомир Костадинов на transfermarkt] {{Состав на Македонија на ЕП фудбал за играчи под 21 година 2017}} {{Состав на Македонија на ЕП фудбал 2020}} {{ОСНОВНОПОДРЕДУВАЊЕ:Костадинов, Тихомир}} [[Категорија:Живи луѓе]] [[Категорија:Македонски фудбалери]] [[Категорија:Фудбалери од Валандово]] [[Категорија:Фудбалери на ФК Тетекс Тетово]] [[Категорија:Фудбалери на ФК Пјаст Гливице]] [[Категорија:Родени во 1996 година]] gcadqpgmwk3doxmlzo7sxik2z6p7ldz 0 1299418 5380077 5367197 2025-06-14T14:20:55Z Иван Ж 57150 5380077 wikitext text/x-wiki {{Infobox football biography 3 | name = Трент Александер-Арнолд | image = [[File:Trent Alexander-Arnold 2018.jpg|200px]] | image_size = 200 | caption = | fullname = Трент Џон Александер-Арнолд<ref>{{cite web |url=https://tournament.fifadata.com/documents/FWC/2018/pdf/FWC_2018_SQUADLISTS.PDF |title=FIFA World Cup Russia 2018: List of Players: England |publisher=FIFA |page=10 |date=15 July 2018 |archive-url=https://web.archive.org/web/20191206135930/https://tournament.fifadata.com/documents/FWC/2018/pdf/FWC_2018_SQUADLISTS.PDF |archive-date=6 December 2019}}</ref> | birth_date = {{birth date and age|1998|10|7|df=y}}<ref>{{cite web |url=https://www.espn.co.uk/football/player/_/id/223532/trent-alexander-arnold |title=Trent Alexander-Arnold: Overview |publisher=ESPN |access-date=5 September 2020 |archive-date=25 September 2020 |archive-url=https://web.archive.org/web/20200925034755/https://www.espn.co.uk/football/player/_/id/223532/trent-alexander-arnold/ |url-status=live }}</ref> | birth_place = [[Ливерпул]], [[Англија]] | nationality = {{flagsport|ENG}} [[Англија]] | height = {{height|m=1.75}}<ref>{{cite web |url=https://int.soccerway.com/players/trent-arnold/376875/ |title=T. Alexander-Arnold: Summary |website=Soccerway |publisher=Perform Group |access-date=5 September 2020 |archive-date=6 October 2020 |archive-url=https://web.archive.org/web/20201006134628/https://int.soccerway.com/players/trent-arnold/376875/ |url-status=live }}</ref> | position = [[Одбрана (фудбал)|одбрана]] | currentclub = {{Fb team Real Madrid}} | clubnumber = 12 | youthyears1 = 2004–2016 | youthclubs1 = {{Fb team Liverpool}} | years1 = 2016–2025 | caps1 = 259 | goals1 = 18 | clubs1 = {{Fb team Liverpool}} | years2 = 2025- | caps2 = 0 | goals2 = | clubs2 = {{Fb team Real Madrid}} | nationalyears1 = 2013-2014 | nationalcaps1 = 6 | nationalgoals1 = 0 | nationalteam1 = {{flagsport|ENG}} [[Фудбалска репрезентација на Англија под 16 години|Англија 16]] | nationalyears2 = 2014-2015 | nationalcaps2 = 11 | nationalgoals2 = 0 | nationalteam2 = {{flagsport|ENG}} [[Фудбалска репрезентација на Англија под 17 години|Англија 17]] | nationalyears3 = 2016-2017 | nationalcaps3 = 2 | nationalgoals3 = 0 | nationalteam3 = {{flagsport|ENG}} [[Фудбалска репрезентација на Англија под 18 години|Англија 18]] | nationalyears4 = 2016-2017 | nationalcaps4 = 10 | nationalgoals4 = 6 | nationalteam4 = {{flagsport|ENG}} [[Фудбалска репрезентација на Англија под 19 години|Англија 19]] | nationalyears5 = 2017-2019 | nationalcaps5 = 3 | nationalgoals5 = 0 | nationalteam5 = {{flagsport|ENG}} [[Фудбалска репрезентација на Англија под 21 година|Англија 21]] | nationalyears6 = 2018- | nationalcaps6 = 16 | nationalgoals6 = 1 | nationalteam6 = {{flagsport|ENG}} [[Фудбалска репрезентација на Англија|Англија]] | pcupdate = 20 април 2019 | ntupdate = 20 април 2019 }} '''Трент Џон Александер-Арнолд''' (роден на [[7 октомври]] [[1998]], во [[Ливерпул]]) — [[Англичани|англиски]] [[фудбалер]], [[Одбрана (фудбал)|играч од одбраната]] на [[ФК Ливерпул|Ливерпул]] и на [[Фудбалска репрезентација на Англија|англиската репрезентација]]. Познат по својата интелегенција и одличните додавања,<ref name="Passing">{{Cite web|url = https://en.as.com/en/2021/09/14/soccer/1631631113_685262.amp.html|title = Trent Alexander-Arnold is "like Beckham and de Bruyne, but at right-back"|work=As|date = 14 September 2021|access-date = 8 October 2021|archive-date = 8 October 2021|archive-url = https://web.archive.org/web/20211008224206/https://en.as.com/en/2021/09/14/soccer/1631631113_685262.amp.html|url-status = live}}</ref> се смета за еден од најдобрите десни бекови на својата генерација.<ref>{{cite web |last1=Cox |first1=Michael |title=Cox: Alexander-Arnold's poor England form means omission shouldn't be surprising |url=https://theathletic.com/2469964/2021/03/23/cox-alexander-arnolds-poor-england-form-means-omission-is-not-a-great-scandal/ |website=The Athletic |access-date=8 October 2021 |language=en |archive-date=8 October 2021 |archive-url=https://web.archive.org/web/20211008224207/https://theathletic.com/2469964/2021/03/23/cox-alexander-arnolds-poor-england-form-means-omission-is-not-a-great-scandal/ |url-status=live }}</ref><ref>{{cite web |title=Is Alexander-Arnold too good to play right-back? |url=http://www.espn.com/soccer/blog/tactics-and-analysis/67/post/3710971/trent-alexander-arnold-is-already-a-world-class-full-back-but-he-might-not-be-there-for-long |website=ESPN.com |language=en |date=28 November 2018 |access-date=8 October 2021 |archive-date=9 July 2021 |archive-url=https://web.archive.org/web/20210709213333/https://www.espn.com/soccer/blog/tactics-and-analysis/67/post/3710971/trent-alexander-arnold-is-already-a-world-class-full-back-but-he-might-not-be-there-for-long |url-status=live }}</ref><ref>{{cite web|last1=McCambridge|first1=Ed|last2=White|first2=Mark|date=23 April 2021|title=Ranked! The 10 best right-backs in the world|url=https://www.fourfourtwo.com/features/ranked-10-best-right-backs-world-trent-alexander-arnold-liverpool-man-city-cancelo|access-date=14 August 2021|website=FourFourTwo|archive-date=23 August 2021|archive-url=https://web.archive.org/web/20210823222642/https://www.fourfourtwo.com/features/ranked-10-best-right-backs-world-trent-alexander-arnold-liverpool-man-city-cancelo|url-status=live}}</ref><ref>{{cite web|title=Top 50 Best (Full) Backs|url=https://www.footballcritic.com/top-players/backs|access-date=14 August 2021|website=FootballCritic|archive-date=14 August 2021|archive-url=https://web.archive.org/web/20210814010410/https://www.footballcritic.com/top-players/backs|url-status=live}}</ref> Како производ на академијата на Ливерпул, тој го направил своето деби за првиот тим на ''црвените'' во 2016 година и оттогаш е незаменлив на својата позиција во клубот. ==Технички одлики== Кариерата ја започнал како [[Среден ред (фудбал)|играч од средниот ред]], за потоа да биде преместен на позицијата [[Одбрана (фудбал)#Страничен бек|десен бек]] од тренерот [[Јирген Клоп]].<ref name=":0">{{Cite web|url=https://www.ultimouomo.com/trent-alexander-arnold-miglior-terzino-al-mondo/|title=Trent Alexander-Arnold, il miglior terzino al mondo|website=L'Ultimo Uomo|date=2019-11-27|language=it-IT|access-date=2019-11-28}}</ref> Поседува силен карактер, а може да се пофали и со голема брзина и моќно забрзување; покрај тоа, тој е вешт во ссвојување на топката и умее одлично да нафрли<ref name=":0" /> поради што често е споредуван со неговиот сонародник [[Ешли Кол]].<ref>[https://m.tuttomercatoweb.com/il-talento-del-giorno/un-talento-al-giorno-trent-alexander-arnold-scheggia-sulla-destra-1055490 Un talento al giorno, Trent Alexander-Arnold: scheggia sulla destra] tuttomercatoweb.com</ref> Поради неговите физички, атлетски и технички квалитети, како и заради изразената тактичка интелигенција, тој моментално важи за еден од најдобрите [[Одбрана (фудбал)#Страничен бек|десни бекови]], а заедно со колегата од спротивната страна [[Ендрју Робертсон]] формираат еден од најдобрите бековски парови во Европа.<ref>{{cite web|url=https://www.squawka.com/en/best-full-backs-europes-top-leagues/|title=Which teams have the best full-back pairings in Europe’s top five leagues?|lingua=en|date=21 мај 2020}}</ref> ==Клупска кариера== ===Ливерпул=== [[File:FC Salzburg gegen Liverpool FC (UEFA Champions League 10.Dezember 2019) 36.jpg|thumb|left|upright|Александер-Арнолд во дресот на Ливерпул во 2019.]] Израснат во младинскиот сектор на {{Fb team (N) Liverpool}}, тој го направил своето деби за првиот тим на ''црвените'' на 25 октомври 2016, во победата со 2-1 над [[ФК Тотенхем Хотспар|Тотенхем]] во четвртото коло од [[Фудбалски Лига куп на Англија|Лига купот на Англија]].<ref>{{cite news |url=http://www.espn.co.uk/football/liverpool/story/2960077/trent-alexander-arnold-hopeful-of-chance-in-liverpool-first-team |title=Trent Alexander-Arnold hopeful of chance in Liverpool first team |first=Glenn |last=Price |publisher=ESPN |date=28 September 2016 |access-date=11 March 2018 |archive-url=https://web.archive.org/web/20180311002359/http://www.espn.co.uk/football/liverpool/story/2960077/trent-alexander-arnold-hopeful-of-chance-in-liverpool-first-team |archive-date=11 March 2018 |url-status=live }}</ref><ref>{{cite news |url=https://www.bbc.co.uk/sport/football/37686653 |title=Liverpool 2–1 Tottenham Hotspur |first=Luke |last=Reddy |website=BBC Sport |date=25 October 2016 |access-date=11 March 2018 |archive-url=https://web.archive.org/web/20180311002530/http://www.bbc.co.uk/sport/football/37686653 |archive-date=11 March 2018 |url-status=live }}</ref> На 14 декември истата година, тој го направил своето деби во [[Премиер лига на Англија 2016-2017|Премиер лигата]] во победата со 3-0 против {{Fb team (N) Middlesbrough}}.<ref>{{cite news |url=http://www.espn.co.uk/football/club/liverpool/364/blog/post/3019259/adam-lallana-man-of-the-match-performance-leads-liverpool-to-victory |title=Adam Lallana's man-of-the-match performance leads Liverpool to victory |first=Dave |last=Usher |publisher=ESPN |date=14 December 2016 |access-date=11 March 2018 |archive-url=https://web.archive.org/web/20180311003458/http://www.espn.co.uk/football/club/liverpool/364/blog/post/3019259/adam-lallana-man-of-the-match-performance-leads-liverpool-to-victory |archive-date=11 March 2018 |url-status=live }}</ref> Својот прв гол во дресот на Ливерпул го постигнал на 15 август [[2017]] во победата со 2-1 [[Вирсол Рајн-Некар-Арена|на гостувањето]] против [[ФК Хофенхајм 1899|Хофенхајм]], во [[УЕФА Лига на шампиони 2017/18|плејофот од квалификациите]] за [[УЕФА Лига на шампиони|Лигата на шампионите]], од директен [[слободен удар]].<ref>{{Cite web|language = en|url = https://www.thesun.co.uk/sport/football/4250582/hoffenheim-1-liverpool-2-trent-alexander-arnold-champions-league-goal/|title = WHO NEEDS COU? Hoffenheim 1 Liverpool 2: Trent Alexander-Arnold scores his first club goal on dream Champions League debut to help move on from Philippe Coutinho woes|author = Toby Gannon|website = [[The Sun]]|date=15 август 2017|access-date=17 септември 2017}}</ref> Со тоа, тој станал третиот најмлад играч кој постигнал гол на своето деби во европските натпреварувања за Ливерпул, по [[Мајкл Овен]] и [[Дејвид Ферклаф]].<ref>{{cite web |url=http://www.lfchistory.net/Stats/DebutGoalAges |title=Youngest debut goalscorers |website=LFCHistory.net |access-date=11 March 2018 |archive-url=https://web.archive.org/web/20170816105236/http://www.lfchistory.net/Stats/DebutGoalAges |archive-date=16 August 2017 |url-status=live }}</ref> Својот прв гол во Премиер лигата, го постигнал истата година, во победата со 5-0 над [[АФК Свонзи Сити|Свонзи Сити]] на [[Анфилд]].<ref>{{cite news |url=https://www.telegraph.co.uk/football/2017/12/26/liverpool-vs-swansea-city-premier-league-live-score-updates/ |title=Liverpool 5 Swansea City 0: Roberto Firmino stars in five-goal rout of Swans |first1=Chris |last1=Bascombe |first2=JJ |last2=Bull |newspaper=The Daily Telegraph |location=London |date=26 December 2017 |access-date=11 March 2018 |archive-url=https://web.archive.org/web/20180311005516/https://www.telegraph.co.uk/football/2017/12/26/liverpool-vs-swansea-city-premier-league-live-score-updates/ |archive-date=11 March 2018 |url-status=live }}</ref> На 7 мај 2019 година, во полуфиналето на [[УЕФА Лига на шампиони 2018/19|Лигата на шампионите]], во кое Ливерпул ја победил Барселона со 4-0, Александер-Арнолд забележал две асистенции, вклучително и додавањето од брзо изведениот корнер во самата завршница кога го проиграл [[Дивок Ориги]] за напаѓачот да го постави конечниот резултат од 4-0, гол со кој го одвел Ливерпул во финалето.<ref>{{cite news |url=https://www.standard.co.uk/sport/football/liverpool/liverpool-fc-vs-fc-barcelona-trent-alexander-arnold-explains-match-winning-assist-a4136491.html |title=Trent Alexander-Arnold explains match-winning assist for Liverpool vs Barcelona |newspaper=Evening Standard |last=Ouzia |first=Malik |date=7 May 2019 |access-date=7 May 2019 |archive-url=https://web.archive.org/web/20190507223549/https://www.standard.co.uk/sport/football/liverpool/liverpool-fc-vs-fc-barcelona-trent-alexander-arnold-explains-match-winning-assist-a4136491.html |archive-date=7 May 2019 |url-status=live }}</ref> На 1 јуни 2019, тој станал европски шампион со Ливерпул, освојувајќи ја титулата во Лигата на шампионите после победата со 2-0 над Тотенхем во финалето; Александер-Арнолд го одиграл целиот натпреваар.<ref name=ucly>{{cite news |url=http://www.sportbible.com/football/news-liverpools-alexander-arnold-makes-champions-league-final-history-20190601 |title=Liverpool's Trent Alexander-Arnold Makes Champions League Final History |website=Sport Bible |last=Jabbar |first=Nasir |date=1 June 2019 |access-date=2 June 2019 |archive-url=https://web.archive.org/web/20190602063432/http://www.sportbible.com/football/news-liverpools-alexander-arnold-makes-champions-league-final-history-20190601 |archive-date=2 June 2019 |url-status=live }}</ref> Во сезоната 2019-2020, тој ја освоил [[Премиер лига на Англија 2019-2020|Премиер лигата]] со Ливерпул, придонесувајќи за успехот со максимален број на настапи (38) и четири погодоци. ==Репрезентативна кариера== На 16 мај 2018, се нашол на списокот од 23 играчи на селекторот на [[Фудбалска репрезентација на Англија|англиската репрезентација]], [[Гарет Саутгејт]], кои настапиле на [[Светско првенство во фудбал 2018|Светското првенство 2018]] во [[Русија]].<ref>{{Cite web|url=https://www.gazzetta.it/Calcio/Estero/16-05-2018/inghilterra-southgate-ha-scelto-russia-anche-cahill-rose-270127217253.shtml|title=Inghilterra, Southgate ha scelto: in Russia anche Cahill e Rose}}</ref> Своето деби го направил во подготвителен натпревар за Мундијалот, против {{NazNB|FUrep|CRI}} во [[Лидс]], што завршил со победа на англичаните од 2-0. На Светското првенство, на кое неговата репрезентација стигнала до полуфиналето а потоа загубила и во натпреварот за бронзен медал, Александер-Арнолд настапил само еднаш - против {{NazNB|FUrep|BEL}} (0-1) во последниот натпревар од [[Светско првенство во фудбал 2018 - група Г|групата]]. Три години подоцна, тој бил повикан за [[Европско првенство во фудбал 2020|Европското првенство]],<ref>{{Cite web|url=https://www.liverpoolfc.com/news/first-team/435828-alexander-arnold-henderson-final-england-euros-squad|title=Alexander-Arnold and Henderson in final England Euros squad|language=en|access-date=2021-06-04}}</ref> но бил принуден да се повлече поради повреда.<ref>{{Cite web|url=https://www.liverpoolfc.com/news/first-team/435934-trent-alexander-arnold-injury-withdraws-england-euro-2020-squad|title=Trent Alexander-Arnold withdraws from Euro 2020 squad|language=en|access-date=2021-06-04}}</ref> === Хронологија на репрезентативните настапи === {{Репрезентативни настапи|ENG}} {{Cronopar|7-6-2018|Лидс|ENG|2|0|CRI|-|Пријателска|13={{suboff|64}}}} {{Cronopar|28-6-2018|Калининград|ENG|0|1|BEL|-|Светско првенство|2018|Прва фаза|13={{suboff|79}}}} {{Cronopar|11-9-2018|Лестер|ENG|1|0|CHE|-|Пријателска|13={{suboff|78}}}} {{Cronopar|15-10-2018|Севиља|ESP|2|3|ENG|-|Лига на нации|2018-2019|Прва фаза|13={{subon|85}}}} {{Cronopar|15-11-2018|Лондон|ENG|3|0|USA|1|Пријателска}} {{Cronopar|9-6-2019|Гимараеш|CHE|0|0|ENG|-|Лига на нации|2018-2019|за 3. место|dts|5 – 6}} {{Cronopar|10-9-2019|Саутхемптон|ENG|5|3|KOS|-|Квал. за ЕП|2020}} {{Cronopar|14-11-2019|Лондон|ENG|7|0|MNE|-|Квал. за ЕП|2020}} {{Cronopar|17-11-2019|Приштина|KOS|0|4|ENG|-|Квал. за ЕП|2020|13={{suboff|84}}}} {{Cronopar|5-9-2020|Рејкјавик|ISL|0|1|ENG|-|Лига на нации|2020-2021|Прва фаза|13={{subon|73}}}} {{Cronopar|8-9-2020|Копенхаген|DNK|0|0|ENG|-|Лига на нации|2020-2021|Прва фаза|13={{suboff|86}}}} {{Cronopar|11-10-2020|Лондон|ENG|2|1|BEL|-|Лига на нации|2020-2021|Прва фаза|13={{suboff|79}}}} {{Cronopar|2-6-2021|Мидлсбро|ENG|1|0|AUT|-|Пријателска|13={{yel|88}}}} {{Cronopar|5-9-2021|Лондон|ENG|4|0|AND|-|Квал. за СП|2022}} {{Cronopar|12-11-2021|Лондон|ENG|5|0|ALB|-|Квал. за СП|2022|13={{subon|77}}}} {{Cronopar|15-11-2021|Серавале|SMR|0|10|ENG|-|Квал. за СП|2022}} {{Cronofin|16|1}} ==Клупска статистика== {| class="wikitable" style="font-size:90%;width:99%;text-align:center;" |- !rowspan="2"|Сезона !rowspan="2"|Клуб !colspan="3"|Првенство !colspan="3"|Национален куп !colspan="3"|Континентални купови !colspan="3"|Останати купови !colspan="2"|Вкупно |- !Лига !Наст !Гол !Куп !Наст !Гол !Куп !Наст !Гол !Куп !Наст !Гол !Наст !Гол |- || [[ФК Ливерпул сезона 2016-2017|2016-2017]] || rowspan="6" |{{flagsport|ENG}} {{Fb team (N) Liverpool}} || [[Премиер лига на Англија 2016-2017|ПЛ]] || 7 || 0 || [[ФА Куп 2016-2017|ФАКуп]]+[[Фудбалски Лига куп на Англија 2016-2017|ЛК]] ||2+3 ||0|| [[УЕФА Лига на шампиони 2016/17|ЛШ]] |0|| 0 || - | -|| - |12 |0 |- || [[ФК Ливерпул сезона 2017-2018|2017-2018]] || [[Премиер лига на Англија 2017-2018|ПЛ]]||19||1||[[ФА Куп 2017-2018|ФАКуп]]+[[Фудбалски Лига куп на Англија 2017-2018|ЛК]] |2+0|| 0 ||[[УЕФА Лига на шампиони 2017/18|ЛШ]] ||12<ref>2 настапи во квалификациските кола.</ref> |2<ref>Еден гол во квалификациските кола.</ref>|| -|| - | - |33 |3 |- |[[ФК Ливерпул сезона 2018-2019|2018-2019]] || [[Премиер лига на Англија 2018-2019|ПЛ]] || 29 || 1 ||[[ФА Куп 2018-2019|ФАКуп]]+[[Фудбалски Лига куп на Англија 2018-2019|ЛК]] |0|| 0 ||[[УЕФА Лига на шампиони 2018/19|ЛШ]] || 11 |0|| - || - | - |40 |1 |- |[[ФК Ливерпул сезона 2019-2020|2019-2020]] || [[Премиер лига на Англија 2019-2020|ПЛ]] || 38 || 4 ||[[ФА Куп 2019-2020|ФАКуп]]+[[Фудбалски Лига куп на Англија 2019-2020|ЛК]] |0|| 0 ||[[УЕФА Лига на шампиони 2019/20|ЛШ]] || 7 |0|| [[ФА Комјунити Шилд 2019|КШ]]+[[Суперкуп на УЕФА 2019|СУ]]+[[Светско клупско првенство во фудбал 2019|Скп]] || 1+1+2 |0 |49 |4 |- |[[ФК Ливерпул сезона 2020-2021|2020-2021]] || [[Премиер лига на Англија 2020-2021|ПЛ]] || 36 || 2||[[ФА Куп 2020-2021|ФАКуп]]+[[Фудбалски Лига куп на Англија 2020-2021|ЛК]] |1+0|| 0 ||[[УЕФА Лига на шампиони 2020/21|ЛШ]] || 8 |0|| - || - | - |45 |2 |- |[[ФК Ливерпул сезона 2021-2022|2021-2022]] |[[Премиер лига на Англија 2021-2022|ПЛ]] |24 |2 |[[ФА Куп 2021-2022|ФАКуп]]+[[Фудбалски Лига куп на Англија 2021-2022|ЛК]] |1 |0 |[[УЕФА Лига на шампиони 2021/22|ЛШ]] |5 |0 | - | - | - |30 |2 |- ! colspan="3" |Вкупно во кариерата || 153 || 10|| !9|9|| 0|| !43|| 2|| !4 !0 !209 !12 |} == Титули == ===Клупски=== ===={{flagsport|ENG}} Ливерпул==== *'''{{Трофеј-Англија (Премиер лига)}} [[Премиер лига на Англија]]''' : 1 : [[Премиер лига на Англија|2019-2020]] *'''{{Трофеј-Англија (Лига куп)}} [[Фудбалски Лига куп на Англија|Лига куп на Англија]]''' : 1 : 2021-2022 *'''{{Трофеј-Лига на шампиони}} [[УЕФА Лига на шампиони]]''' : 1 : [[УЕФА Лига на шампиони 2018/19|2018–2019]] *'''{{Трофеј-Суперкуп на Европа}} [[Суперкуп на УЕФА]]''' : 1 : [[Суперкуп на УЕФА 2019|2019]] *'''{{Трофеј-Светско клупско првенство}} [[Светско клупско првенство во фудбал|Светско клупско првенство]]''' : 1 : [[Светско клупско првенство во фудбал 2019|2019]] == Наводи == {{наводи}} == Надворешни врски == {{рв|Trent Alexander-Arnold}} {{Порталкутија |right=yes |boxwidth=200px |marign=0px |name1=Биографија |image1=P vip.svg |name2=Фудбал |image2=Soccer ball.svg |name3=Англија |image3=Flag of England.svg }} *[https://int.soccerway.com/players/trent-arnold/376875/ Трент Александер-Арнолд на soccerway] *[https://www.transfermarkt.com/trent-alexander-arnold/profil/spieler/314353 Трент Александер-Арнолд на transfermarkt] *[https://www.espn.com/soccer/player/_/id/223532/trent-alexander-arnold Трент Александер-Арнолд на espn] *[https://www.whoscored.com/Players/318871/Show/Trent-Alexander-Arnold Трент Александер-Арнолд на whoscored] {{Состав на ФК Ливерпул}} {{Состав на Англија на СП фудбал 2018}} {{Состав на Англија на СП фудбал 2022}} {{Состав на Англија на ЕП фудбал 2024}} {{Navboxes |bg = gold |fg = black |bordercolor = solid 1px #000; |title = Награди |list1 = {{ПФА Тим на годината на Премиер лигата на Англија 2018-2019}} {{ПФА Тим на годината на Премиер лигата на Англија 2019-2020}} }} {{ОСНОВНОПОДРЕДУВАЊЕ:Александер-Арнолд, Трент}} [[Категорија:Живи луѓе]] [[Категорија:Англиски фудбалери]] [[Категорија:Фудбалери на ФК Ливерпул]] [[Категорија:Родени во 1998 година]] khnz5fhaxomoq6fehdszwmdirhtb8v1 5380078 5380077 2025-06-14T14:21:30Z Иван Ж 57150 5380078 wikitext text/x-wiki {{Infobox football biography 3 | name = Трент Александер-Арнолд | image = [[File:Trent Alexander-Arnold 2018.jpg|200px]] | image_size = 200 | caption = | fullname = Трент Џон Александер-Арнолд<ref>{{cite web |url=https://tournament.fifadata.com/documents/FWC/2018/pdf/FWC_2018_SQUADLISTS.PDF |title=FIFA World Cup Russia 2018: List of Players: England |publisher=FIFA |page=10 |date=15 July 2018 |archive-url=https://web.archive.org/web/20191206135930/https://tournament.fifadata.com/documents/FWC/2018/pdf/FWC_2018_SQUADLISTS.PDF |archive-date=6 December 2019}}</ref> | birth_date = {{birth date and age|1998|10|7|df=y}}<ref>{{cite web |url=https://www.espn.co.uk/football/player/_/id/223532/trent-alexander-arnold |title=Trent Alexander-Arnold: Overview |publisher=ESPN |access-date=5 September 2020 |archive-date=25 September 2020 |archive-url=https://web.archive.org/web/20200925034755/https://www.espn.co.uk/football/player/_/id/223532/trent-alexander-arnold/ |url-status=live }}</ref> | birth_place = [[Ливерпул]], [[Англија]] | nationality = {{flagsport|ENG}} [[Англија]] | height = {{height|m=1.75}}<ref>{{cite web |url=https://int.soccerway.com/players/trent-arnold/376875/ |title=T. Alexander-Arnold: Summary |website=Soccerway |publisher=Perform Group |access-date=5 September 2020 |archive-date=6 October 2020 |archive-url=https://web.archive.org/web/20201006134628/https://int.soccerway.com/players/trent-arnold/376875/ |url-status=live }}</ref> | position = [[Одбрана (фудбал)|одбрана]] | currentclub = {{Fb team Real Madrid}} | clubnumber = 12 | youthyears1 = 2004–2016 | youthclubs1 = {{Fb team Liverpool}} | years1 = 2016–2025 | caps1 = 259 | goals1 = 18 | clubs1 = {{Fb team Liverpool}} | years2 = 2025- | caps2 = 0 | goals2 = | clubs2 = {{Fb team Real Madrid}} | nationalyears1 = 2013-2014 | nationalcaps1 = 6 | nationalgoals1 = 0 | nationalteam1 = {{flagsport|ENG}} [[Фудбалска репрезентација на Англија под 16 години|Англија 16]] | nationalyears2 = 2014-2015 | nationalcaps2 = 11 | nationalgoals2 = 0 | nationalteam2 = {{flagsport|ENG}} [[Фудбалска репрезентација на Англија под 17 години|Англија 17]] | nationalyears3 = 2016-2017 | nationalcaps3 = 2 | nationalgoals3 = 0 | nationalteam3 = {{flagsport|ENG}} [[Фудбалска репрезентација на Англија под 18 години|Англија 18]] | nationalyears4 = 2016-2017 | nationalcaps4 = 10 | nationalgoals4 = 6 | nationalteam4 = {{flagsport|ENG}} [[Фудбалска репрезентација на Англија под 19 години|Англија 19]] | nationalyears5 = 2017-2019 | nationalcaps5 = 3 | nationalgoals5 = 0 | nationalteam5 = {{flagsport|ENG}} [[Фудбалска репрезентација на Англија под 21 година|Англија 21]] | nationalyears6 = 2018- | nationalcaps6 = 16 | nationalgoals6 = 1 | nationalteam6 = {{flagsport|ENG}} [[Фудбалска репрезентација на Англија|Англија]] | pcupdate = 20 април 2019 | ntupdate = 20 април 2019 }} '''Трент Џон Александер-Арнолд''' (роден на [[7 октомври]] [[1998]], во [[Ливерпул]]) — [[Англичани|англиски]] [[фудбалер]], [[Одбрана (фудбал)|играч од одбраната]] на [[Реал Мадрид]] и на [[Фудбалска репрезентација на Англија|англиската репрезентација]]. Познат по својата интелегенција и одличните додавања,<ref name="Passing">{{Cite web|url = https://en.as.com/en/2021/09/14/soccer/1631631113_685262.amp.html|title = Trent Alexander-Arnold is "like Beckham and de Bruyne, but at right-back"|work=As|date = 14 September 2021|access-date = 8 October 2021|archive-date = 8 October 2021|archive-url = https://web.archive.org/web/20211008224206/https://en.as.com/en/2021/09/14/soccer/1631631113_685262.amp.html|url-status = live}}</ref> се смета за еден од најдобрите десни бекови на својата генерација.<ref>{{cite web |last1=Cox |first1=Michael |title=Cox: Alexander-Arnold's poor England form means omission shouldn't be surprising |url=https://theathletic.com/2469964/2021/03/23/cox-alexander-arnolds-poor-england-form-means-omission-is-not-a-great-scandal/ |website=The Athletic |access-date=8 October 2021 |language=en |archive-date=8 October 2021 |archive-url=https://web.archive.org/web/20211008224207/https://theathletic.com/2469964/2021/03/23/cox-alexander-arnolds-poor-england-form-means-omission-is-not-a-great-scandal/ |url-status=live }}</ref><ref>{{cite web |title=Is Alexander-Arnold too good to play right-back? |url=http://www.espn.com/soccer/blog/tactics-and-analysis/67/post/3710971/trent-alexander-arnold-is-already-a-world-class-full-back-but-he-might-not-be-there-for-long |website=ESPN.com |language=en |date=28 November 2018 |access-date=8 October 2021 |archive-date=9 July 2021 |archive-url=https://web.archive.org/web/20210709213333/https://www.espn.com/soccer/blog/tactics-and-analysis/67/post/3710971/trent-alexander-arnold-is-already-a-world-class-full-back-but-he-might-not-be-there-for-long |url-status=live }}</ref><ref>{{cite web|last1=McCambridge|first1=Ed|last2=White|first2=Mark|date=23 April 2021|title=Ranked! The 10 best right-backs in the world|url=https://www.fourfourtwo.com/features/ranked-10-best-right-backs-world-trent-alexander-arnold-liverpool-man-city-cancelo|access-date=14 August 2021|website=FourFourTwo|archive-date=23 August 2021|archive-url=https://web.archive.org/web/20210823222642/https://www.fourfourtwo.com/features/ranked-10-best-right-backs-world-trent-alexander-arnold-liverpool-man-city-cancelo|url-status=live}}</ref><ref>{{cite web|title=Top 50 Best (Full) Backs|url=https://www.footballcritic.com/top-players/backs|access-date=14 August 2021|website=FootballCritic|archive-date=14 August 2021|archive-url=https://web.archive.org/web/20210814010410/https://www.footballcritic.com/top-players/backs|url-status=live}}</ref> Како производ на академијата на Ливерпул, тој го направил своето деби за првиот тим на ''црвените'' во 2016 година и оттогаш е незаменлив на својата позиција во клубот. ==Технички одлики== Кариерата ја започнал како [[Среден ред (фудбал)|играч од средниот ред]], за потоа да биде преместен на позицијата [[Одбрана (фудбал)#Страничен бек|десен бек]] од тренерот [[Јирген Клоп]].<ref name=":0">{{Cite web|url=https://www.ultimouomo.com/trent-alexander-arnold-miglior-terzino-al-mondo/|title=Trent Alexander-Arnold, il miglior terzino al mondo|website=L'Ultimo Uomo|date=2019-11-27|language=it-IT|access-date=2019-11-28}}</ref> Поседува силен карактер, а може да се пофали и со голема брзина и моќно забрзување; покрај тоа, тој е вешт во ссвојување на топката и умее одлично да нафрли<ref name=":0" /> поради што често е споредуван со неговиот сонародник [[Ешли Кол]].<ref>[https://m.tuttomercatoweb.com/il-talento-del-giorno/un-talento-al-giorno-trent-alexander-arnold-scheggia-sulla-destra-1055490 Un talento al giorno, Trent Alexander-Arnold: scheggia sulla destra] tuttomercatoweb.com</ref> Поради неговите физички, атлетски и технички квалитети, како и заради изразената тактичка интелигенција, тој моментално важи за еден од најдобрите [[Одбрана (фудбал)#Страничен бек|десни бекови]], а заедно со колегата од спротивната страна [[Ендрју Робертсон]] формираат еден од најдобрите бековски парови во Европа.<ref>{{cite web|url=https://www.squawka.com/en/best-full-backs-europes-top-leagues/|title=Which teams have the best full-back pairings in Europe’s top five leagues?|lingua=en|date=21 мај 2020}}</ref> ==Клупска кариера== ===Ливерпул=== [[File:FC Salzburg gegen Liverpool FC (UEFA Champions League 10.Dezember 2019) 36.jpg|thumb|left|upright|Александер-Арнолд во дресот на Ливерпул во 2019.]] Израснат во младинскиот сектор на {{Fb team (N) Liverpool}}, тој го направил своето деби за првиот тим на ''црвените'' на 25 октомври 2016, во победата со 2-1 над [[ФК Тотенхем Хотспар|Тотенхем]] во четвртото коло од [[Фудбалски Лига куп на Англија|Лига купот на Англија]].<ref>{{cite news |url=http://www.espn.co.uk/football/liverpool/story/2960077/trent-alexander-arnold-hopeful-of-chance-in-liverpool-first-team |title=Trent Alexander-Arnold hopeful of chance in Liverpool first team |first=Glenn |last=Price |publisher=ESPN |date=28 September 2016 |access-date=11 March 2018 |archive-url=https://web.archive.org/web/20180311002359/http://www.espn.co.uk/football/liverpool/story/2960077/trent-alexander-arnold-hopeful-of-chance-in-liverpool-first-team |archive-date=11 March 2018 |url-status=live }}</ref><ref>{{cite news |url=https://www.bbc.co.uk/sport/football/37686653 |title=Liverpool 2–1 Tottenham Hotspur |first=Luke |last=Reddy |website=BBC Sport |date=25 October 2016 |access-date=11 March 2018 |archive-url=https://web.archive.org/web/20180311002530/http://www.bbc.co.uk/sport/football/37686653 |archive-date=11 March 2018 |url-status=live }}</ref> На 14 декември истата година, тој го направил своето деби во [[Премиер лига на Англија 2016-2017|Премиер лигата]] во победата со 3-0 против {{Fb team (N) Middlesbrough}}.<ref>{{cite news |url=http://www.espn.co.uk/football/club/liverpool/364/blog/post/3019259/adam-lallana-man-of-the-match-performance-leads-liverpool-to-victory |title=Adam Lallana's man-of-the-match performance leads Liverpool to victory |first=Dave |last=Usher |publisher=ESPN |date=14 December 2016 |access-date=11 March 2018 |archive-url=https://web.archive.org/web/20180311003458/http://www.espn.co.uk/football/club/liverpool/364/blog/post/3019259/adam-lallana-man-of-the-match-performance-leads-liverpool-to-victory |archive-date=11 March 2018 |url-status=live }}</ref> Својот прв гол во дресот на Ливерпул го постигнал на 15 август [[2017]] во победата со 2-1 [[Вирсол Рајн-Некар-Арена|на гостувањето]] против [[ФК Хофенхајм 1899|Хофенхајм]], во [[УЕФА Лига на шампиони 2017/18|плејофот од квалификациите]] за [[УЕФА Лига на шампиони|Лигата на шампионите]], од директен [[слободен удар]].<ref>{{Cite web|language = en|url = https://www.thesun.co.uk/sport/football/4250582/hoffenheim-1-liverpool-2-trent-alexander-arnold-champions-league-goal/|title = WHO NEEDS COU? Hoffenheim 1 Liverpool 2: Trent Alexander-Arnold scores his first club goal on dream Champions League debut to help move on from Philippe Coutinho woes|author = Toby Gannon|website = [[The Sun]]|date=15 август 2017|access-date=17 септември 2017}}</ref> Со тоа, тој станал третиот најмлад играч кој постигнал гол на своето деби во европските натпреварувања за Ливерпул, по [[Мајкл Овен]] и [[Дејвид Ферклаф]].<ref>{{cite web |url=http://www.lfchistory.net/Stats/DebutGoalAges |title=Youngest debut goalscorers |website=LFCHistory.net |access-date=11 March 2018 |archive-url=https://web.archive.org/web/20170816105236/http://www.lfchistory.net/Stats/DebutGoalAges |archive-date=16 August 2017 |url-status=live }}</ref> Својот прв гол во Премиер лигата, го постигнал истата година, во победата со 5-0 над [[АФК Свонзи Сити|Свонзи Сити]] на [[Анфилд]].<ref>{{cite news |url=https://www.telegraph.co.uk/football/2017/12/26/liverpool-vs-swansea-city-premier-league-live-score-updates/ |title=Liverpool 5 Swansea City 0: Roberto Firmino stars in five-goal rout of Swans |first1=Chris |last1=Bascombe |first2=JJ |last2=Bull |newspaper=The Daily Telegraph |location=London |date=26 December 2017 |access-date=11 March 2018 |archive-url=https://web.archive.org/web/20180311005516/https://www.telegraph.co.uk/football/2017/12/26/liverpool-vs-swansea-city-premier-league-live-score-updates/ |archive-date=11 March 2018 |url-status=live }}</ref> На 7 мај 2019 година, во полуфиналето на [[УЕФА Лига на шампиони 2018/19|Лигата на шампионите]], во кое Ливерпул ја победил Барселона со 4-0, Александер-Арнолд забележал две асистенции, вклучително и додавањето од брзо изведениот корнер во самата завршница кога го проиграл [[Дивок Ориги]] за напаѓачот да го постави конечниот резултат од 4-0, гол со кој го одвел Ливерпул во финалето.<ref>{{cite news |url=https://www.standard.co.uk/sport/football/liverpool/liverpool-fc-vs-fc-barcelona-trent-alexander-arnold-explains-match-winning-assist-a4136491.html |title=Trent Alexander-Arnold explains match-winning assist for Liverpool vs Barcelona |newspaper=Evening Standard |last=Ouzia |first=Malik |date=7 May 2019 |access-date=7 May 2019 |archive-url=https://web.archive.org/web/20190507223549/https://www.standard.co.uk/sport/football/liverpool/liverpool-fc-vs-fc-barcelona-trent-alexander-arnold-explains-match-winning-assist-a4136491.html |archive-date=7 May 2019 |url-status=live }}</ref> На 1 јуни 2019, тој станал европски шампион со Ливерпул, освојувајќи ја титулата во Лигата на шампионите после победата со 2-0 над Тотенхем во финалето; Александер-Арнолд го одиграл целиот натпреваар.<ref name=ucly>{{cite news |url=http://www.sportbible.com/football/news-liverpools-alexander-arnold-makes-champions-league-final-history-20190601 |title=Liverpool's Trent Alexander-Arnold Makes Champions League Final History |website=Sport Bible |last=Jabbar |first=Nasir |date=1 June 2019 |access-date=2 June 2019 |archive-url=https://web.archive.org/web/20190602063432/http://www.sportbible.com/football/news-liverpools-alexander-arnold-makes-champions-league-final-history-20190601 |archive-date=2 June 2019 |url-status=live }}</ref> Во сезоната 2019-2020, тој ја освоил [[Премиер лига на Англија 2019-2020|Премиер лигата]] со Ливерпул, придонесувајќи за успехот со максимален број на настапи (38) и четири погодоци. ==Репрезентативна кариера== На 16 мај 2018, се нашол на списокот од 23 играчи на селекторот на [[Фудбалска репрезентација на Англија|англиската репрезентација]], [[Гарет Саутгејт]], кои настапиле на [[Светско првенство во фудбал 2018|Светското првенство 2018]] во [[Русија]].<ref>{{Cite web|url=https://www.gazzetta.it/Calcio/Estero/16-05-2018/inghilterra-southgate-ha-scelto-russia-anche-cahill-rose-270127217253.shtml|title=Inghilterra, Southgate ha scelto: in Russia anche Cahill e Rose}}</ref> Своето деби го направил во подготвителен натпревар за Мундијалот, против {{NazNB|FUrep|CRI}} во [[Лидс]], што завршил со победа на англичаните од 2-0. На Светското првенство, на кое неговата репрезентација стигнала до полуфиналето а потоа загубила и во натпреварот за бронзен медал, Александер-Арнолд настапил само еднаш - против {{NazNB|FUrep|BEL}} (0-1) во последниот натпревар од [[Светско првенство во фудбал 2018 - група Г|групата]]. Три години подоцна, тој бил повикан за [[Европско првенство во фудбал 2020|Европското првенство]],<ref>{{Cite web|url=https://www.liverpoolfc.com/news/first-team/435828-alexander-arnold-henderson-final-england-euros-squad|title=Alexander-Arnold and Henderson in final England Euros squad|language=en|access-date=2021-06-04}}</ref> но бил принуден да се повлече поради повреда.<ref>{{Cite web|url=https://www.liverpoolfc.com/news/first-team/435934-trent-alexander-arnold-injury-withdraws-england-euro-2020-squad|title=Trent Alexander-Arnold withdraws from Euro 2020 squad|language=en|access-date=2021-06-04}}</ref> === Хронологија на репрезентативните настапи === {{Репрезентативни настапи|ENG}} {{Cronopar|7-6-2018|Лидс|ENG|2|0|CRI|-|Пријателска|13={{suboff|64}}}} {{Cronopar|28-6-2018|Калининград|ENG|0|1|BEL|-|Светско првенство|2018|Прва фаза|13={{suboff|79}}}} {{Cronopar|11-9-2018|Лестер|ENG|1|0|CHE|-|Пријателска|13={{suboff|78}}}} {{Cronopar|15-10-2018|Севиља|ESP|2|3|ENG|-|Лига на нации|2018-2019|Прва фаза|13={{subon|85}}}} {{Cronopar|15-11-2018|Лондон|ENG|3|0|USA|1|Пријателска}} {{Cronopar|9-6-2019|Гимараеш|CHE|0|0|ENG|-|Лига на нации|2018-2019|за 3. место|dts|5 – 6}} {{Cronopar|10-9-2019|Саутхемптон|ENG|5|3|KOS|-|Квал. за ЕП|2020}} {{Cronopar|14-11-2019|Лондон|ENG|7|0|MNE|-|Квал. за ЕП|2020}} {{Cronopar|17-11-2019|Приштина|KOS|0|4|ENG|-|Квал. за ЕП|2020|13={{suboff|84}}}} {{Cronopar|5-9-2020|Рејкјавик|ISL|0|1|ENG|-|Лига на нации|2020-2021|Прва фаза|13={{subon|73}}}} {{Cronopar|8-9-2020|Копенхаген|DNK|0|0|ENG|-|Лига на нации|2020-2021|Прва фаза|13={{suboff|86}}}} {{Cronopar|11-10-2020|Лондон|ENG|2|1|BEL|-|Лига на нации|2020-2021|Прва фаза|13={{suboff|79}}}} {{Cronopar|2-6-2021|Мидлсбро|ENG|1|0|AUT|-|Пријателска|13={{yel|88}}}} {{Cronopar|5-9-2021|Лондон|ENG|4|0|AND|-|Квал. за СП|2022}} {{Cronopar|12-11-2021|Лондон|ENG|5|0|ALB|-|Квал. за СП|2022|13={{subon|77}}}} {{Cronopar|15-11-2021|Серавале|SMR|0|10|ENG|-|Квал. за СП|2022}} {{Cronofin|16|1}} ==Клупска статистика== {| class="wikitable" style="font-size:90%;width:99%;text-align:center;" |- !rowspan="2"|Сезона !rowspan="2"|Клуб !colspan="3"|Првенство !colspan="3"|Национален куп !colspan="3"|Континентални купови !colspan="3"|Останати купови !colspan="2"|Вкупно |- !Лига !Наст !Гол !Куп !Наст !Гол !Куп !Наст !Гол !Куп !Наст !Гол !Наст !Гол |- || [[ФК Ливерпул сезона 2016-2017|2016-2017]] || rowspan="6" |{{flagsport|ENG}} {{Fb team (N) Liverpool}} || [[Премиер лига на Англија 2016-2017|ПЛ]] || 7 || 0 || [[ФА Куп 2016-2017|ФАКуп]]+[[Фудбалски Лига куп на Англија 2016-2017|ЛК]] ||2+3 ||0|| [[УЕФА Лига на шампиони 2016/17|ЛШ]] |0|| 0 || - | -|| - |12 |0 |- || [[ФК Ливерпул сезона 2017-2018|2017-2018]] || [[Премиер лига на Англија 2017-2018|ПЛ]]||19||1||[[ФА Куп 2017-2018|ФАКуп]]+[[Фудбалски Лига куп на Англија 2017-2018|ЛК]] |2+0|| 0 ||[[УЕФА Лига на шампиони 2017/18|ЛШ]] ||12<ref>2 настапи во квалификациските кола.</ref> |2<ref>Еден гол во квалификациските кола.</ref>|| -|| - | - |33 |3 |- |[[ФК Ливерпул сезона 2018-2019|2018-2019]] || [[Премиер лига на Англија 2018-2019|ПЛ]] || 29 || 1 ||[[ФА Куп 2018-2019|ФАКуп]]+[[Фудбалски Лига куп на Англија 2018-2019|ЛК]] |0|| 0 ||[[УЕФА Лига на шампиони 2018/19|ЛШ]] || 11 |0|| - || - | - |40 |1 |- |[[ФК Ливерпул сезона 2019-2020|2019-2020]] || [[Премиер лига на Англија 2019-2020|ПЛ]] || 38 || 4 ||[[ФА Куп 2019-2020|ФАКуп]]+[[Фудбалски Лига куп на Англија 2019-2020|ЛК]] |0|| 0 ||[[УЕФА Лига на шампиони 2019/20|ЛШ]] || 7 |0|| [[ФА Комјунити Шилд 2019|КШ]]+[[Суперкуп на УЕФА 2019|СУ]]+[[Светско клупско првенство во фудбал 2019|Скп]] || 1+1+2 |0 |49 |4 |- |[[ФК Ливерпул сезона 2020-2021|2020-2021]] || [[Премиер лига на Англија 2020-2021|ПЛ]] || 36 || 2||[[ФА Куп 2020-2021|ФАКуп]]+[[Фудбалски Лига куп на Англија 2020-2021|ЛК]] |1+0|| 0 ||[[УЕФА Лига на шампиони 2020/21|ЛШ]] || 8 |0|| - || - | - |45 |2 |- |[[ФК Ливерпул сезона 2021-2022|2021-2022]] |[[Премиер лига на Англија 2021-2022|ПЛ]] |24 |2 |[[ФА Куп 2021-2022|ФАКуп]]+[[Фудбалски Лига куп на Англија 2021-2022|ЛК]] |1 |0 |[[УЕФА Лига на шампиони 2021/22|ЛШ]] |5 |0 | - | - | - |30 |2 |- ! colspan="3" |Вкупно во кариерата || 153 || 10|| !9|9|| 0|| !43|| 2|| !4 !0 !209 !12 |} == Титули == ===Клупски=== ===={{flagsport|ENG}} Ливерпул==== *'''{{Трофеј-Англија (Премиер лига)}} [[Премиер лига на Англија]]''' : 1 : [[Премиер лига на Англија|2019-2020]] *'''{{Трофеј-Англија (Лига куп)}} [[Фудбалски Лига куп на Англија|Лига куп на Англија]]''' : 1 : 2021-2022 *'''{{Трофеј-Лига на шампиони}} [[УЕФА Лига на шампиони]]''' : 1 : [[УЕФА Лига на шампиони 2018/19|2018–2019]] *'''{{Трофеј-Суперкуп на Европа}} [[Суперкуп на УЕФА]]''' : 1 : [[Суперкуп на УЕФА 2019|2019]] *'''{{Трофеј-Светско клупско првенство}} [[Светско клупско првенство во фудбал|Светско клупско првенство]]''' : 1 : [[Светско клупско првенство во фудбал 2019|2019]] == Наводи == {{наводи}} == Надворешни врски == {{рв|Trent Alexander-Arnold}} {{Порталкутија |right=yes |boxwidth=200px |marign=0px |name1=Биографија |image1=P vip.svg |name2=Фудбал |image2=Soccer ball.svg |name3=Англија |image3=Flag of England.svg }} *[https://int.soccerway.com/players/trent-arnold/376875/ Трент Александер-Арнолд на soccerway] *[https://www.transfermarkt.com/trent-alexander-arnold/profil/spieler/314353 Трент Александер-Арнолд на transfermarkt] *[https://www.espn.com/soccer/player/_/id/223532/trent-alexander-arnold Трент Александер-Арнолд на espn] *[https://www.whoscored.com/Players/318871/Show/Trent-Alexander-Arnold Трент Александер-Арнолд на whoscored] {{Состав на ФК Ливерпул}} {{Состав на Англија на СП фудбал 2018}} {{Состав на Англија на СП фудбал 2022}} {{Состав на Англија на ЕП фудбал 2024}} {{Navboxes |bg = gold |fg = black |bordercolor = solid 1px #000; |title = Награди |list1 = {{ПФА Тим на годината на Премиер лигата на Англија 2018-2019}} {{ПФА Тим на годината на Премиер лигата на Англија 2019-2020}} }} {{ОСНОВНОПОДРЕДУВАЊЕ:Александер-Арнолд, Трент}} [[Категорија:Живи луѓе]] [[Категорија:Англиски фудбалери]] [[Категорија:Фудбалери на ФК Ливерпул]] [[Категорија:Родени во 1998 година]] fe6i6di0ejqulvxkhjhfr9dakyywcg5 5380079 5380078 2025-06-14T14:29:06Z Иван Ж 57150 /* Клупска кариера */ 5380079 wikitext text/x-wiki {{Infobox football biography 3 | name = Трент Александер-Арнолд | image = [[File:Trent Alexander-Arnold 2018.jpg|200px]] | image_size = 200 | caption = | fullname = Трент Џон Александер-Арнолд<ref>{{cite web |url=https://tournament.fifadata.com/documents/FWC/2018/pdf/FWC_2018_SQUADLISTS.PDF |title=FIFA World Cup Russia 2018: List of Players: England |publisher=FIFA |page=10 |date=15 July 2018 |archive-url=https://web.archive.org/web/20191206135930/https://tournament.fifadata.com/documents/FWC/2018/pdf/FWC_2018_SQUADLISTS.PDF |archive-date=6 December 2019}}</ref> | birth_date = {{birth date and age|1998|10|7|df=y}}<ref>{{cite web |url=https://www.espn.co.uk/football/player/_/id/223532/trent-alexander-arnold |title=Trent Alexander-Arnold: Overview |publisher=ESPN |access-date=5 September 2020 |archive-date=25 September 2020 |archive-url=https://web.archive.org/web/20200925034755/https://www.espn.co.uk/football/player/_/id/223532/trent-alexander-arnold/ |url-status=live }}</ref> | birth_place = [[Ливерпул]], [[Англија]] | nationality = {{flagsport|ENG}} [[Англија]] | height = {{height|m=1.75}}<ref>{{cite web |url=https://int.soccerway.com/players/trent-arnold/376875/ |title=T. Alexander-Arnold: Summary |website=Soccerway |publisher=Perform Group |access-date=5 September 2020 |archive-date=6 October 2020 |archive-url=https://web.archive.org/web/20201006134628/https://int.soccerway.com/players/trent-arnold/376875/ |url-status=live }}</ref> | position = [[Одбрана (фудбал)|одбрана]] | currentclub = {{Fb team Real Madrid}} | clubnumber = 12 | youthyears1 = 2004–2016 | youthclubs1 = {{Fb team Liverpool}} | years1 = 2016–2025 | caps1 = 259 | goals1 = 18 | clubs1 = {{Fb team Liverpool}} | years2 = 2025- | caps2 = 0 | goals2 = | clubs2 = {{Fb team Real Madrid}} | nationalyears1 = 2013-2014 | nationalcaps1 = 6 | nationalgoals1 = 0 | nationalteam1 = {{flagsport|ENG}} [[Фудбалска репрезентација на Англија под 16 години|Англија 16]] | nationalyears2 = 2014-2015 | nationalcaps2 = 11 | nationalgoals2 = 0 | nationalteam2 = {{flagsport|ENG}} [[Фудбалска репрезентација на Англија под 17 години|Англија 17]] | nationalyears3 = 2016-2017 | nationalcaps3 = 2 | nationalgoals3 = 0 | nationalteam3 = {{flagsport|ENG}} [[Фудбалска репрезентација на Англија под 18 години|Англија 18]] | nationalyears4 = 2016-2017 | nationalcaps4 = 10 | nationalgoals4 = 6 | nationalteam4 = {{flagsport|ENG}} [[Фудбалска репрезентација на Англија под 19 години|Англија 19]] | nationalyears5 = 2017-2019 | nationalcaps5 = 3 | nationalgoals5 = 0 | nationalteam5 = {{flagsport|ENG}} [[Фудбалска репрезентација на Англија под 21 година|Англија 21]] | nationalyears6 = 2018- | nationalcaps6 = 16 | nationalgoals6 = 1 | nationalteam6 = {{flagsport|ENG}} [[Фудбалска репрезентација на Англија|Англија]] | pcupdate = 20 април 2019 | ntupdate = 20 април 2019 }} '''Трент Џон Александер-Арнолд''' (роден на [[7 октомври]] [[1998]], во [[Ливерпул]]) — [[Англичани|англиски]] [[фудбалер]], [[Одбрана (фудбал)|играч од одбраната]] на [[Реал Мадрид]] и на [[Фудбалска репрезентација на Англија|англиската репрезентација]]. Познат по својата интелегенција и одличните додавања,<ref name="Passing">{{Cite web|url = https://en.as.com/en/2021/09/14/soccer/1631631113_685262.amp.html|title = Trent Alexander-Arnold is "like Beckham and de Bruyne, but at right-back"|work=As|date = 14 September 2021|access-date = 8 October 2021|archive-date = 8 October 2021|archive-url = https://web.archive.org/web/20211008224206/https://en.as.com/en/2021/09/14/soccer/1631631113_685262.amp.html|url-status = live}}</ref> се смета за еден од најдобрите десни бекови на својата генерација.<ref>{{cite web |last1=Cox |first1=Michael |title=Cox: Alexander-Arnold's poor England form means omission shouldn't be surprising |url=https://theathletic.com/2469964/2021/03/23/cox-alexander-arnolds-poor-england-form-means-omission-is-not-a-great-scandal/ |website=The Athletic |access-date=8 October 2021 |language=en |archive-date=8 October 2021 |archive-url=https://web.archive.org/web/20211008224207/https://theathletic.com/2469964/2021/03/23/cox-alexander-arnolds-poor-england-form-means-omission-is-not-a-great-scandal/ |url-status=live }}</ref><ref>{{cite web |title=Is Alexander-Arnold too good to play right-back? |url=http://www.espn.com/soccer/blog/tactics-and-analysis/67/post/3710971/trent-alexander-arnold-is-already-a-world-class-full-back-but-he-might-not-be-there-for-long |website=ESPN.com |language=en |date=28 November 2018 |access-date=8 October 2021 |archive-date=9 July 2021 |archive-url=https://web.archive.org/web/20210709213333/https://www.espn.com/soccer/blog/tactics-and-analysis/67/post/3710971/trent-alexander-arnold-is-already-a-world-class-full-back-but-he-might-not-be-there-for-long |url-status=live }}</ref><ref>{{cite web|last1=McCambridge|first1=Ed|last2=White|first2=Mark|date=23 April 2021|title=Ranked! The 10 best right-backs in the world|url=https://www.fourfourtwo.com/features/ranked-10-best-right-backs-world-trent-alexander-arnold-liverpool-man-city-cancelo|access-date=14 August 2021|website=FourFourTwo|archive-date=23 August 2021|archive-url=https://web.archive.org/web/20210823222642/https://www.fourfourtwo.com/features/ranked-10-best-right-backs-world-trent-alexander-arnold-liverpool-man-city-cancelo|url-status=live}}</ref><ref>{{cite web|title=Top 50 Best (Full) Backs|url=https://www.footballcritic.com/top-players/backs|access-date=14 August 2021|website=FootballCritic|archive-date=14 August 2021|archive-url=https://web.archive.org/web/20210814010410/https://www.footballcritic.com/top-players/backs|url-status=live}}</ref> Како производ на академијата на Ливерпул, тој го направил своето деби за првиот тим на ''црвените'' во 2016 година и оттогаш е незаменлив на својата позиција во клубот. ==Технички одлики== Кариерата ја започнал како [[Среден ред (фудбал)|играч од средниот ред]], за потоа да биде преместен на позицијата [[Одбрана (фудбал)#Страничен бек|десен бек]] од тренерот [[Јирген Клоп]].<ref name=":0">{{Cite web|url=https://www.ultimouomo.com/trent-alexander-arnold-miglior-terzino-al-mondo/|title=Trent Alexander-Arnold, il miglior terzino al mondo|website=L'Ultimo Uomo|date=2019-11-27|language=it-IT|access-date=2019-11-28}}</ref> Поседува силен карактер, а може да се пофали и со голема брзина и моќно забрзување; покрај тоа, тој е вешт во ссвојување на топката и умее одлично да нафрли<ref name=":0" /> поради што често е споредуван со неговиот сонародник [[Ешли Кол]].<ref>[https://m.tuttomercatoweb.com/il-talento-del-giorno/un-talento-al-giorno-trent-alexander-arnold-scheggia-sulla-destra-1055490 Un talento al giorno, Trent Alexander-Arnold: scheggia sulla destra] tuttomercatoweb.com</ref> Поради неговите физички, атлетски и технички квалитети, како и заради изразената тактичка интелигенција, тој моментално важи за еден од најдобрите [[Одбрана (фудбал)#Страничен бек|десни бекови]], а заедно со колегата од спротивната страна [[Ендрју Робертсон]] формираат еден од најдобрите бековски парови во Европа.<ref>{{cite web|url=https://www.squawka.com/en/best-full-backs-europes-top-leagues/|title=Which teams have the best full-back pairings in Europe’s top five leagues?|lingua=en|date=21 мај 2020}}</ref> ==Клупска кариера== ===Ливерпул=== [[File:FC Salzburg gegen Liverpool FC (UEFA Champions League 10.Dezember 2019) 36.jpg|thumb|left|upright|Александер-Арнолд во дресот на Ливерпул во 2019.]] Израснат во младинскиот сектор на {{Fb team (N) Liverpool}}, тој го направил своето деби за првиот тим на ''црвените'' на 25 октомври 2016, во победата со 2-1 над [[ФК Тотенхем Хотспар|Тотенхем]] во четвртото коло од [[Фудбалски Лига куп на Англија|Лига купот на Англија]].<ref>{{cite news |url=http://www.espn.co.uk/football/liverpool/story/2960077/trent-alexander-arnold-hopeful-of-chance-in-liverpool-first-team |title=Trent Alexander-Arnold hopeful of chance in Liverpool first team |first=Glenn |last=Price |publisher=ESPN |date=28 September 2016 |access-date=11 March 2018 |archive-url=https://web.archive.org/web/20180311002359/http://www.espn.co.uk/football/liverpool/story/2960077/trent-alexander-arnold-hopeful-of-chance-in-liverpool-first-team |archive-date=11 March 2018 |url-status=live }}</ref><ref>{{cite news |url=https://www.bbc.co.uk/sport/football/37686653 |title=Liverpool 2–1 Tottenham Hotspur |first=Luke |last=Reddy |website=BBC Sport |date=25 October 2016 |access-date=11 March 2018 |archive-url=https://web.archive.org/web/20180311002530/http://www.bbc.co.uk/sport/football/37686653 |archive-date=11 March 2018 |url-status=live }}</ref> На 14 декември истата година, тој го направил своето деби во [[Премиер лига на Англија 2016-2017|Премиер лигата]] во победата со 3-0 против {{Fb team (N) Middlesbrough}}.<ref>{{cite news |url=http://www.espn.co.uk/football/club/liverpool/364/blog/post/3019259/adam-lallana-man-of-the-match-performance-leads-liverpool-to-victory |title=Adam Lallana's man-of-the-match performance leads Liverpool to victory |first=Dave |last=Usher |publisher=ESPN |date=14 December 2016 |access-date=11 March 2018 |archive-url=https://web.archive.org/web/20180311003458/http://www.espn.co.uk/football/club/liverpool/364/blog/post/3019259/adam-lallana-man-of-the-match-performance-leads-liverpool-to-victory |archive-date=11 March 2018 |url-status=live }}</ref> Својот прв гол во дресот на Ливерпул го постигнал на 15 август [[2017]] во победата со 2-1 [[Вирсол Рајн-Некар-Арена|на гостувањето]] против [[ФК Хофенхајм 1899|Хофенхајм]], во [[УЕФА Лига на шампиони 2017/18|плејофот од квалификациите]] за [[УЕФА Лига на шампиони|Лигата на шампионите]], од директен [[слободен удар]].<ref>{{Cite web|language = en|url = https://www.thesun.co.uk/sport/football/4250582/hoffenheim-1-liverpool-2-trent-alexander-arnold-champions-league-goal/|title = WHO NEEDS COU? Hoffenheim 1 Liverpool 2: Trent Alexander-Arnold scores his first club goal on dream Champions League debut to help move on from Philippe Coutinho woes|author = Toby Gannon|website = [[The Sun]]|date=15 август 2017|access-date=17 септември 2017}}</ref> Со тоа, тој станал третиот најмлад играч кој постигнал гол на своето деби во европските натпреварувања за Ливерпул, по [[Мајкл Овен]] и [[Дејвид Ферклаф]].<ref>{{cite web |url=http://www.lfchistory.net/Stats/DebutGoalAges |title=Youngest debut goalscorers |website=LFCHistory.net |access-date=11 March 2018 |archive-url=https://web.archive.org/web/20170816105236/http://www.lfchistory.net/Stats/DebutGoalAges |archive-date=16 August 2017 |url-status=live }}</ref> Својот прв гол во Премиер лигата, го постигнал истата година, во победата со 5-0 над [[АФК Свонзи Сити|Свонзи Сити]] на [[Анфилд]].<ref>{{cite news |url=https://www.telegraph.co.uk/football/2017/12/26/liverpool-vs-swansea-city-premier-league-live-score-updates/ |title=Liverpool 5 Swansea City 0: Roberto Firmino stars in five-goal rout of Swans |first1=Chris |last1=Bascombe |first2=JJ |last2=Bull |newspaper=The Daily Telegraph |location=London |date=26 December 2017 |access-date=11 March 2018 |archive-url=https://web.archive.org/web/20180311005516/https://www.telegraph.co.uk/football/2017/12/26/liverpool-vs-swansea-city-premier-league-live-score-updates/ |archive-date=11 March 2018 |url-status=live }}</ref> На 7 мај 2019 година, во полуфиналето на [[УЕФА Лига на шампиони 2018/19|Лигата на шампионите]], во кое Ливерпул ја победил Барселона со 4-0, Александер-Арнолд забележал две асистенции, вклучително и додавањето од брзо изведениот корнер во самата завршница кога го проиграл [[Дивок Ориги]] за напаѓачот да го постави конечниот резултат од 4-0, гол со кој го одвел Ливерпул во финалето.<ref>{{cite news |url=https://www.standard.co.uk/sport/football/liverpool/liverpool-fc-vs-fc-barcelona-trent-alexander-arnold-explains-match-winning-assist-a4136491.html |title=Trent Alexander-Arnold explains match-winning assist for Liverpool vs Barcelona |newspaper=Evening Standard |last=Ouzia |first=Malik |date=7 May 2019 |access-date=7 May 2019 |archive-url=https://web.archive.org/web/20190507223549/https://www.standard.co.uk/sport/football/liverpool/liverpool-fc-vs-fc-barcelona-trent-alexander-arnold-explains-match-winning-assist-a4136491.html |archive-date=7 May 2019 |url-status=live }}</ref> На 1 јуни 2019, тој станал европски шампион со Ливерпул, освојувајќи ја титулата во Лигата на шампионите после победата со 2-0 над Тотенхем во финалето; Александер-Арнолд го одиграл целиот натпреваар.<ref name=ucly>{{cite news |url=http://www.sportbible.com/football/news-liverpools-alexander-arnold-makes-champions-league-final-history-20190601 |title=Liverpool's Trent Alexander-Arnold Makes Champions League Final History |website=Sport Bible |last=Jabbar |first=Nasir |date=1 June 2019 |access-date=2 June 2019 |archive-url=https://web.archive.org/web/20190602063432/http://www.sportbible.com/football/news-liverpools-alexander-arnold-makes-champions-league-final-history-20190601 |archive-date=2 June 2019 |url-status=live }}</ref> Во сезоната 2019-2020, тој ја освоил [[Премиер лига на Англија 2019-2020|Премиер лигата]] со Ливерпул, придонесувајќи за успехот со максимален број на настапи (38) и четири погодоци. ===Реал Мадрид=== На 30 мај 2025 година, [[Ла Лига]] клубот [[Реал Мадрид|Реал Мадрид]] го објави потпишувањето на Александар-Арнолд на шестгодишен договор<ref>{{Cite web |date=30 May 2025 |title=Official Announcement: Alexander-Arnold |url=https://www.realmadrid.com/en-US/news/football/first-team/latest-news/comunicado-oficial-30-05-2025 |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20250530102550/https://www.realmadrid.com/en-US/news/football/first-team/latest-news/comunicado-oficial-30-05-2025 |archive-date=30 May 2025 |access-date=30 May 2025 |publisher=[[Real Madrid CF]]}}</ref><ref>{{Cite web |date=30 May 2025 |title=Alexander-Arnold signs for Real Madrid |url=https://www.realmadrid.com/en-US/news/football/first-team/latest-news/perfil-arnold-30-05-2025 |access-date=30 May 2025 |publisher=Real Madrid CF}}</ref> ==Репрезентативна кариера== На 16 мај 2018, се нашол на списокот од 23 играчи на селекторот на [[Фудбалска репрезентација на Англија|англиската репрезентација]], [[Гарет Саутгејт]], кои настапиле на [[Светско првенство во фудбал 2018|Светското првенство 2018]] во [[Русија]].<ref>{{Cite web|url=https://www.gazzetta.it/Calcio/Estero/16-05-2018/inghilterra-southgate-ha-scelto-russia-anche-cahill-rose-270127217253.shtml|title=Inghilterra, Southgate ha scelto: in Russia anche Cahill e Rose}}</ref> Своето деби го направил во подготвителен натпревар за Мундијалот, против {{NazNB|FUrep|CRI}} во [[Лидс]], што завршил со победа на англичаните од 2-0. На Светското првенство, на кое неговата репрезентација стигнала до полуфиналето а потоа загубила и во натпреварот за бронзен медал, Александер-Арнолд настапил само еднаш - против {{NazNB|FUrep|BEL}} (0-1) во последниот натпревар од [[Светско првенство во фудбал 2018 - група Г|групата]]. Три години подоцна, тој бил повикан за [[Европско првенство во фудбал 2020|Европското првенство]],<ref>{{Cite web|url=https://www.liverpoolfc.com/news/first-team/435828-alexander-arnold-henderson-final-england-euros-squad|title=Alexander-Arnold and Henderson in final England Euros squad|language=en|access-date=2021-06-04}}</ref> но бил принуден да се повлече поради повреда.<ref>{{Cite web|url=https://www.liverpoolfc.com/news/first-team/435934-trent-alexander-arnold-injury-withdraws-england-euro-2020-squad|title=Trent Alexander-Arnold withdraws from Euro 2020 squad|language=en|access-date=2021-06-04}}</ref> === Хронологија на репрезентативните настапи === {{Репрезентативни настапи|ENG}} {{Cronopar|7-6-2018|Лидс|ENG|2|0|CRI|-|Пријателска|13={{suboff|64}}}} {{Cronopar|28-6-2018|Калининград|ENG|0|1|BEL|-|Светско првенство|2018|Прва фаза|13={{suboff|79}}}} {{Cronopar|11-9-2018|Лестер|ENG|1|0|CHE|-|Пријателска|13={{suboff|78}}}} {{Cronopar|15-10-2018|Севиља|ESP|2|3|ENG|-|Лига на нации|2018-2019|Прва фаза|13={{subon|85}}}} {{Cronopar|15-11-2018|Лондон|ENG|3|0|USA|1|Пријателска}} {{Cronopar|9-6-2019|Гимараеш|CHE|0|0|ENG|-|Лига на нации|2018-2019|за 3. место|dts|5 – 6}} {{Cronopar|10-9-2019|Саутхемптон|ENG|5|3|KOS|-|Квал. за ЕП|2020}} {{Cronopar|14-11-2019|Лондон|ENG|7|0|MNE|-|Квал. за ЕП|2020}} {{Cronopar|17-11-2019|Приштина|KOS|0|4|ENG|-|Квал. за ЕП|2020|13={{suboff|84}}}} {{Cronopar|5-9-2020|Рејкјавик|ISL|0|1|ENG|-|Лига на нации|2020-2021|Прва фаза|13={{subon|73}}}} {{Cronopar|8-9-2020|Копенхаген|DNK|0|0|ENG|-|Лига на нации|2020-2021|Прва фаза|13={{suboff|86}}}} {{Cronopar|11-10-2020|Лондон|ENG|2|1|BEL|-|Лига на нации|2020-2021|Прва фаза|13={{suboff|79}}}} {{Cronopar|2-6-2021|Мидлсбро|ENG|1|0|AUT|-|Пријателска|13={{yel|88}}}} {{Cronopar|5-9-2021|Лондон|ENG|4|0|AND|-|Квал. за СП|2022}} {{Cronopar|12-11-2021|Лондон|ENG|5|0|ALB|-|Квал. за СП|2022|13={{subon|77}}}} {{Cronopar|15-11-2021|Серавале|SMR|0|10|ENG|-|Квал. за СП|2022}} {{Cronofin|16|1}} ==Клупска статистика== {| class="wikitable" style="font-size:90%;width:99%;text-align:center;" |- !rowspan="2"|Сезона !rowspan="2"|Клуб !colspan="3"|Првенство !colspan="3"|Национален куп !colspan="3"|Континентални купови !colspan="3"|Останати купови !colspan="2"|Вкупно |- !Лига !Наст !Гол !Куп !Наст !Гол !Куп !Наст !Гол !Куп !Наст !Гол !Наст !Гол |- || [[ФК Ливерпул сезона 2016-2017|2016-2017]] || rowspan="6" |{{flagsport|ENG}} {{Fb team (N) Liverpool}} || [[Премиер лига на Англија 2016-2017|ПЛ]] || 7 || 0 || [[ФА Куп 2016-2017|ФАКуп]]+[[Фудбалски Лига куп на Англија 2016-2017|ЛК]] ||2+3 ||0|| [[УЕФА Лига на шампиони 2016/17|ЛШ]] |0|| 0 || - | -|| - |12 |0 |- || [[ФК Ливерпул сезона 2017-2018|2017-2018]] || [[Премиер лига на Англија 2017-2018|ПЛ]]||19||1||[[ФА Куп 2017-2018|ФАКуп]]+[[Фудбалски Лига куп на Англија 2017-2018|ЛК]] |2+0|| 0 ||[[УЕФА Лига на шампиони 2017/18|ЛШ]] ||12<ref>2 настапи во квалификациските кола.</ref> |2<ref>Еден гол во квалификациските кола.</ref>|| -|| - | - |33 |3 |- |[[ФК Ливерпул сезона 2018-2019|2018-2019]] || [[Премиер лига на Англија 2018-2019|ПЛ]] || 29 || 1 ||[[ФА Куп 2018-2019|ФАКуп]]+[[Фудбалски Лига куп на Англија 2018-2019|ЛК]] |0|| 0 ||[[УЕФА Лига на шампиони 2018/19|ЛШ]] || 11 |0|| - || - | - |40 |1 |- |[[ФК Ливерпул сезона 2019-2020|2019-2020]] || [[Премиер лига на Англија 2019-2020|ПЛ]] || 38 || 4 ||[[ФА Куп 2019-2020|ФАКуп]]+[[Фудбалски Лига куп на Англија 2019-2020|ЛК]] |0|| 0 ||[[УЕФА Лига на шампиони 2019/20|ЛШ]] || 7 |0|| [[ФА Комјунити Шилд 2019|КШ]]+[[Суперкуп на УЕФА 2019|СУ]]+[[Светско клупско првенство во фудбал 2019|Скп]] || 1+1+2 |0 |49 |4 |- |[[ФК Ливерпул сезона 2020-2021|2020-2021]] || [[Премиер лига на Англија 2020-2021|ПЛ]] || 36 || 2||[[ФА Куп 2020-2021|ФАКуп]]+[[Фудбалски Лига куп на Англија 2020-2021|ЛК]] |1+0|| 0 ||[[УЕФА Лига на шампиони 2020/21|ЛШ]] || 8 |0|| - || - | - |45 |2 |- |[[ФК Ливерпул сезона 2021-2022|2021-2022]] |[[Премиер лига на Англија 2021-2022|ПЛ]] |24 |2 |[[ФА Куп 2021-2022|ФАКуп]]+[[Фудбалски Лига куп на Англија 2021-2022|ЛК]] |1 |0 |[[УЕФА Лига на шампиони 2021/22|ЛШ]] |5 |0 | - | - | - |30 |2 |- ! colspan="3" |Вкупно во кариерата || 153 || 10|| !9|9|| 0|| !43|| 2|| !4 !0 !209 !12 |} == Титули == ===Клупски=== ===={{flagsport|ENG}} Ливерпул==== *'''{{Трофеј-Англија (Премиер лига)}} [[Премиер лига на Англија]]''' : 1 : [[Премиер лига на Англија|2019-2020]] *'''{{Трофеј-Англија (Лига куп)}} [[Фудбалски Лига куп на Англија|Лига куп на Англија]]''' : 1 : 2021-2022 *'''{{Трофеј-Лига на шампиони}} [[УЕФА Лига на шампиони]]''' : 1 : [[УЕФА Лига на шампиони 2018/19|2018–2019]] *'''{{Трофеј-Суперкуп на Европа}} [[Суперкуп на УЕФА]]''' : 1 : [[Суперкуп на УЕФА 2019|2019]] *'''{{Трофеј-Светско клупско првенство}} [[Светско клупско првенство во фудбал|Светско клупско првенство]]''' : 1 : [[Светско клупско првенство во фудбал 2019|2019]] == Наводи == {{наводи}} == Надворешни врски == {{рв|Trent Alexander-Arnold}} {{Порталкутија |right=yes |boxwidth=200px |marign=0px |name1=Биографија |image1=P vip.svg |name2=Фудбал |image2=Soccer ball.svg |name3=Англија |image3=Flag of England.svg }} *[https://int.soccerway.com/players/trent-arnold/376875/ Трент Александер-Арнолд на soccerway] *[https://www.transfermarkt.com/trent-alexander-arnold/profil/spieler/314353 Трент Александер-Арнолд на transfermarkt] *[https://www.espn.com/soccer/player/_/id/223532/trent-alexander-arnold Трент Александер-Арнолд на espn] *[https://www.whoscored.com/Players/318871/Show/Trent-Alexander-Arnold Трент Александер-Арнолд на whoscored] {{Состав на ФК Ливерпул}} {{Состав на Англија на СП фудбал 2018}} {{Состав на Англија на СП фудбал 2022}} {{Состав на Англија на ЕП фудбал 2024}} {{Navboxes |bg = gold |fg = black |bordercolor = solid 1px #000; |title = Награди |list1 = {{ПФА Тим на годината на Премиер лигата на Англија 2018-2019}} {{ПФА Тим на годината на Премиер лигата на Англија 2019-2020}} }} {{ОСНОВНОПОДРЕДУВАЊЕ:Александер-Арнолд, Трент}} [[Категорија:Живи луѓе]] [[Категорија:Англиски фудбалери]] [[Категорија:Фудбалери на ФК Ливерпул]] [[Категорија:Родени во 1998 година]] rdictvy5bqf99w2vvs5kh1azvdy756h 5380080 5380079 2025-06-14T14:29:34Z Иван Ж 57150 /* Реал Мадрид */ 5380080 wikitext text/x-wiki {{Infobox football biography 3 | name = Трент Александер-Арнолд | image = [[File:Trent Alexander-Arnold 2018.jpg|200px]] | image_size = 200 | caption = | fullname = Трент Џон Александер-Арнолд<ref>{{cite web |url=https://tournament.fifadata.com/documents/FWC/2018/pdf/FWC_2018_SQUADLISTS.PDF |title=FIFA World Cup Russia 2018: List of Players: England |publisher=FIFA |page=10 |date=15 July 2018 |archive-url=https://web.archive.org/web/20191206135930/https://tournament.fifadata.com/documents/FWC/2018/pdf/FWC_2018_SQUADLISTS.PDF |archive-date=6 December 2019}}</ref> | birth_date = {{birth date and age|1998|10|7|df=y}}<ref>{{cite web |url=https://www.espn.co.uk/football/player/_/id/223532/trent-alexander-arnold |title=Trent Alexander-Arnold: Overview |publisher=ESPN |access-date=5 September 2020 |archive-date=25 September 2020 |archive-url=https://web.archive.org/web/20200925034755/https://www.espn.co.uk/football/player/_/id/223532/trent-alexander-arnold/ |url-status=live }}</ref> | birth_place = [[Ливерпул]], [[Англија]] | nationality = {{flagsport|ENG}} [[Англија]] | height = {{height|m=1.75}}<ref>{{cite web |url=https://int.soccerway.com/players/trent-arnold/376875/ |title=T. Alexander-Arnold: Summary |website=Soccerway |publisher=Perform Group |access-date=5 September 2020 |archive-date=6 October 2020 |archive-url=https://web.archive.org/web/20201006134628/https://int.soccerway.com/players/trent-arnold/376875/ |url-status=live }}</ref> | position = [[Одбрана (фудбал)|одбрана]] | currentclub = {{Fb team Real Madrid}} | clubnumber = 12 | youthyears1 = 2004–2016 | youthclubs1 = {{Fb team Liverpool}} | years1 = 2016–2025 | caps1 = 259 | goals1 = 18 | clubs1 = {{Fb team Liverpool}} | years2 = 2025- | caps2 = 0 | goals2 = | clubs2 = {{Fb team Real Madrid}} | nationalyears1 = 2013-2014 | nationalcaps1 = 6 | nationalgoals1 = 0 | nationalteam1 = {{flagsport|ENG}} [[Фудбалска репрезентација на Англија под 16 години|Англија 16]] | nationalyears2 = 2014-2015 | nationalcaps2 = 11 | nationalgoals2 = 0 | nationalteam2 = {{flagsport|ENG}} [[Фудбалска репрезентација на Англија под 17 години|Англија 17]] | nationalyears3 = 2016-2017 | nationalcaps3 = 2 | nationalgoals3 = 0 | nationalteam3 = {{flagsport|ENG}} [[Фудбалска репрезентација на Англија под 18 години|Англија 18]] | nationalyears4 = 2016-2017 | nationalcaps4 = 10 | nationalgoals4 = 6 | nationalteam4 = {{flagsport|ENG}} [[Фудбалска репрезентација на Англија под 19 години|Англија 19]] | nationalyears5 = 2017-2019 | nationalcaps5 = 3 | nationalgoals5 = 0 | nationalteam5 = {{flagsport|ENG}} [[Фудбалска репрезентација на Англија под 21 година|Англија 21]] | nationalyears6 = 2018- | nationalcaps6 = 16 | nationalgoals6 = 1 | nationalteam6 = {{flagsport|ENG}} [[Фудбалска репрезентација на Англија|Англија]] | pcupdate = 20 април 2019 | ntupdate = 20 април 2019 }} '''Трент Џон Александер-Арнолд''' (роден на [[7 октомври]] [[1998]], во [[Ливерпул]]) — [[Англичани|англиски]] [[фудбалер]], [[Одбрана (фудбал)|играч од одбраната]] на [[Реал Мадрид]] и на [[Фудбалска репрезентација на Англија|англиската репрезентација]]. Познат по својата интелегенција и одличните додавања,<ref name="Passing">{{Cite web|url = https://en.as.com/en/2021/09/14/soccer/1631631113_685262.amp.html|title = Trent Alexander-Arnold is "like Beckham and de Bruyne, but at right-back"|work=As|date = 14 September 2021|access-date = 8 October 2021|archive-date = 8 October 2021|archive-url = https://web.archive.org/web/20211008224206/https://en.as.com/en/2021/09/14/soccer/1631631113_685262.amp.html|url-status = live}}</ref> се смета за еден од најдобрите десни бекови на својата генерација.<ref>{{cite web |last1=Cox |first1=Michael |title=Cox: Alexander-Arnold's poor England form means omission shouldn't be surprising |url=https://theathletic.com/2469964/2021/03/23/cox-alexander-arnolds-poor-england-form-means-omission-is-not-a-great-scandal/ |website=The Athletic |access-date=8 October 2021 |language=en |archive-date=8 October 2021 |archive-url=https://web.archive.org/web/20211008224207/https://theathletic.com/2469964/2021/03/23/cox-alexander-arnolds-poor-england-form-means-omission-is-not-a-great-scandal/ |url-status=live }}</ref><ref>{{cite web |title=Is Alexander-Arnold too good to play right-back? |url=http://www.espn.com/soccer/blog/tactics-and-analysis/67/post/3710971/trent-alexander-arnold-is-already-a-world-class-full-back-but-he-might-not-be-there-for-long |website=ESPN.com |language=en |date=28 November 2018 |access-date=8 October 2021 |archive-date=9 July 2021 |archive-url=https://web.archive.org/web/20210709213333/https://www.espn.com/soccer/blog/tactics-and-analysis/67/post/3710971/trent-alexander-arnold-is-already-a-world-class-full-back-but-he-might-not-be-there-for-long |url-status=live }}</ref><ref>{{cite web|last1=McCambridge|first1=Ed|last2=White|first2=Mark|date=23 April 2021|title=Ranked! The 10 best right-backs in the world|url=https://www.fourfourtwo.com/features/ranked-10-best-right-backs-world-trent-alexander-arnold-liverpool-man-city-cancelo|access-date=14 August 2021|website=FourFourTwo|archive-date=23 August 2021|archive-url=https://web.archive.org/web/20210823222642/https://www.fourfourtwo.com/features/ranked-10-best-right-backs-world-trent-alexander-arnold-liverpool-man-city-cancelo|url-status=live}}</ref><ref>{{cite web|title=Top 50 Best (Full) Backs|url=https://www.footballcritic.com/top-players/backs|access-date=14 August 2021|website=FootballCritic|archive-date=14 August 2021|archive-url=https://web.archive.org/web/20210814010410/https://www.footballcritic.com/top-players/backs|url-status=live}}</ref> Како производ на академијата на Ливерпул, тој го направил своето деби за првиот тим на ''црвените'' во 2016 година и оттогаш е незаменлив на својата позиција во клубот. ==Технички одлики== Кариерата ја започнал како [[Среден ред (фудбал)|играч од средниот ред]], за потоа да биде преместен на позицијата [[Одбрана (фудбал)#Страничен бек|десен бек]] од тренерот [[Јирген Клоп]].<ref name=":0">{{Cite web|url=https://www.ultimouomo.com/trent-alexander-arnold-miglior-terzino-al-mondo/|title=Trent Alexander-Arnold, il miglior terzino al mondo|website=L'Ultimo Uomo|date=2019-11-27|language=it-IT|access-date=2019-11-28}}</ref> Поседува силен карактер, а може да се пофали и со голема брзина и моќно забрзување; покрај тоа, тој е вешт во ссвојување на топката и умее одлично да нафрли<ref name=":0" /> поради што често е споредуван со неговиот сонародник [[Ешли Кол]].<ref>[https://m.tuttomercatoweb.com/il-talento-del-giorno/un-talento-al-giorno-trent-alexander-arnold-scheggia-sulla-destra-1055490 Un talento al giorno, Trent Alexander-Arnold: scheggia sulla destra] tuttomercatoweb.com</ref> Поради неговите физички, атлетски и технички квалитети, како и заради изразената тактичка интелигенција, тој моментално важи за еден од најдобрите [[Одбрана (фудбал)#Страничен бек|десни бекови]], а заедно со колегата од спротивната страна [[Ендрју Робертсон]] формираат еден од најдобрите бековски парови во Европа.<ref>{{cite web|url=https://www.squawka.com/en/best-full-backs-europes-top-leagues/|title=Which teams have the best full-back pairings in Europe’s top five leagues?|lingua=en|date=21 мај 2020}}</ref> ==Клупска кариера== ===Ливерпул=== [[File:FC Salzburg gegen Liverpool FC (UEFA Champions League 10.Dezember 2019) 36.jpg|thumb|left|upright|Александер-Арнолд во дресот на Ливерпул во 2019.]] Израснат во младинскиот сектор на {{Fb team (N) Liverpool}}, тој го направил своето деби за првиот тим на ''црвените'' на 25 октомври 2016, во победата со 2-1 над [[ФК Тотенхем Хотспар|Тотенхем]] во четвртото коло од [[Фудбалски Лига куп на Англија|Лига купот на Англија]].<ref>{{cite news |url=http://www.espn.co.uk/football/liverpool/story/2960077/trent-alexander-arnold-hopeful-of-chance-in-liverpool-first-team |title=Trent Alexander-Arnold hopeful of chance in Liverpool first team |first=Glenn |last=Price |publisher=ESPN |date=28 September 2016 |access-date=11 March 2018 |archive-url=https://web.archive.org/web/20180311002359/http://www.espn.co.uk/football/liverpool/story/2960077/trent-alexander-arnold-hopeful-of-chance-in-liverpool-first-team |archive-date=11 March 2018 |url-status=live }}</ref><ref>{{cite news |url=https://www.bbc.co.uk/sport/football/37686653 |title=Liverpool 2–1 Tottenham Hotspur |first=Luke |last=Reddy |website=BBC Sport |date=25 October 2016 |access-date=11 March 2018 |archive-url=https://web.archive.org/web/20180311002530/http://www.bbc.co.uk/sport/football/37686653 |archive-date=11 March 2018 |url-status=live }}</ref> На 14 декември истата година, тој го направил своето деби во [[Премиер лига на Англија 2016-2017|Премиер лигата]] во победата со 3-0 против {{Fb team (N) Middlesbrough}}.<ref>{{cite news |url=http://www.espn.co.uk/football/club/liverpool/364/blog/post/3019259/adam-lallana-man-of-the-match-performance-leads-liverpool-to-victory |title=Adam Lallana's man-of-the-match performance leads Liverpool to victory |first=Dave |last=Usher |publisher=ESPN |date=14 December 2016 |access-date=11 March 2018 |archive-url=https://web.archive.org/web/20180311003458/http://www.espn.co.uk/football/club/liverpool/364/blog/post/3019259/adam-lallana-man-of-the-match-performance-leads-liverpool-to-victory |archive-date=11 March 2018 |url-status=live }}</ref> Својот прв гол во дресот на Ливерпул го постигнал на 15 август [[2017]] во победата со 2-1 [[Вирсол Рајн-Некар-Арена|на гостувањето]] против [[ФК Хофенхајм 1899|Хофенхајм]], во [[УЕФА Лига на шампиони 2017/18|плејофот од квалификациите]] за [[УЕФА Лига на шампиони|Лигата на шампионите]], од директен [[слободен удар]].<ref>{{Cite web|language = en|url = https://www.thesun.co.uk/sport/football/4250582/hoffenheim-1-liverpool-2-trent-alexander-arnold-champions-league-goal/|title = WHO NEEDS COU? Hoffenheim 1 Liverpool 2: Trent Alexander-Arnold scores his first club goal on dream Champions League debut to help move on from Philippe Coutinho woes|author = Toby Gannon|website = [[The Sun]]|date=15 август 2017|access-date=17 септември 2017}}</ref> Со тоа, тој станал третиот најмлад играч кој постигнал гол на своето деби во европските натпреварувања за Ливерпул, по [[Мајкл Овен]] и [[Дејвид Ферклаф]].<ref>{{cite web |url=http://www.lfchistory.net/Stats/DebutGoalAges |title=Youngest debut goalscorers |website=LFCHistory.net |access-date=11 March 2018 |archive-url=https://web.archive.org/web/20170816105236/http://www.lfchistory.net/Stats/DebutGoalAges |archive-date=16 August 2017 |url-status=live }}</ref> Својот прв гол во Премиер лигата, го постигнал истата година, во победата со 5-0 над [[АФК Свонзи Сити|Свонзи Сити]] на [[Анфилд]].<ref>{{cite news |url=https://www.telegraph.co.uk/football/2017/12/26/liverpool-vs-swansea-city-premier-league-live-score-updates/ |title=Liverpool 5 Swansea City 0: Roberto Firmino stars in five-goal rout of Swans |first1=Chris |last1=Bascombe |first2=JJ |last2=Bull |newspaper=The Daily Telegraph |location=London |date=26 December 2017 |access-date=11 March 2018 |archive-url=https://web.archive.org/web/20180311005516/https://www.telegraph.co.uk/football/2017/12/26/liverpool-vs-swansea-city-premier-league-live-score-updates/ |archive-date=11 March 2018 |url-status=live }}</ref> На 7 мај 2019 година, во полуфиналето на [[УЕФА Лига на шампиони 2018/19|Лигата на шампионите]], во кое Ливерпул ја победил Барселона со 4-0, Александер-Арнолд забележал две асистенции, вклучително и додавањето од брзо изведениот корнер во самата завршница кога го проиграл [[Дивок Ориги]] за напаѓачот да го постави конечниот резултат од 4-0, гол со кој го одвел Ливерпул во финалето.<ref>{{cite news |url=https://www.standard.co.uk/sport/football/liverpool/liverpool-fc-vs-fc-barcelona-trent-alexander-arnold-explains-match-winning-assist-a4136491.html |title=Trent Alexander-Arnold explains match-winning assist for Liverpool vs Barcelona |newspaper=Evening Standard |last=Ouzia |first=Malik |date=7 May 2019 |access-date=7 May 2019 |archive-url=https://web.archive.org/web/20190507223549/https://www.standard.co.uk/sport/football/liverpool/liverpool-fc-vs-fc-barcelona-trent-alexander-arnold-explains-match-winning-assist-a4136491.html |archive-date=7 May 2019 |url-status=live }}</ref> На 1 јуни 2019, тој станал европски шампион со Ливерпул, освојувајќи ја титулата во Лигата на шампионите после победата со 2-0 над Тотенхем во финалето; Александер-Арнолд го одиграл целиот натпреваар.<ref name=ucly>{{cite news |url=http://www.sportbible.com/football/news-liverpools-alexander-arnold-makes-champions-league-final-history-20190601 |title=Liverpool's Trent Alexander-Arnold Makes Champions League Final History |website=Sport Bible |last=Jabbar |first=Nasir |date=1 June 2019 |access-date=2 June 2019 |archive-url=https://web.archive.org/web/20190602063432/http://www.sportbible.com/football/news-liverpools-alexander-arnold-makes-champions-league-final-history-20190601 |archive-date=2 June 2019 |url-status=live }}</ref> Во сезоната 2019-2020, тој ја освоил [[Премиер лига на Англија 2019-2020|Премиер лигата]] со Ливерпул, придонесувајќи за успехот со максимален број на настапи (38) и четири погодоци. ===Реал Мадрид=== На 30 мај 2025 година, [[Примера Дивисион (Шпанија)|Ла Лига]] клубот [[Реал Мадрид|Реал Мадрид]] го објави потпишувањето на Александар-Арнолд на шестгодишен договор<ref>{{Cite web |date=30 May 2025 |title=Official Announcement: Alexander-Arnold |url=https://www.realmadrid.com/en-US/news/football/first-team/latest-news/comunicado-oficial-30-05-2025 |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20250530102550/https://www.realmadrid.com/en-US/news/football/first-team/latest-news/comunicado-oficial-30-05-2025 |archive-date=30 May 2025 |access-date=30 May 2025 |publisher=[[Real Madrid CF]]}}</ref><ref>{{Cite web |date=30 May 2025 |title=Alexander-Arnold signs for Real Madrid |url=https://www.realmadrid.com/en-US/news/football/first-team/latest-news/perfil-arnold-30-05-2025 |access-date=30 May 2025 |publisher=Real Madrid CF}}</ref> ==Репрезентативна кариера== На 16 мај 2018, се нашол на списокот од 23 играчи на селекторот на [[Фудбалска репрезентација на Англија|англиската репрезентација]], [[Гарет Саутгејт]], кои настапиле на [[Светско првенство во фудбал 2018|Светското првенство 2018]] во [[Русија]].<ref>{{Cite web|url=https://www.gazzetta.it/Calcio/Estero/16-05-2018/inghilterra-southgate-ha-scelto-russia-anche-cahill-rose-270127217253.shtml|title=Inghilterra, Southgate ha scelto: in Russia anche Cahill e Rose}}</ref> Своето деби го направил во подготвителен натпревар за Мундијалот, против {{NazNB|FUrep|CRI}} во [[Лидс]], што завршил со победа на англичаните од 2-0. На Светското првенство, на кое неговата репрезентација стигнала до полуфиналето а потоа загубила и во натпреварот за бронзен медал, Александер-Арнолд настапил само еднаш - против {{NazNB|FUrep|BEL}} (0-1) во последниот натпревар од [[Светско првенство во фудбал 2018 - група Г|групата]]. Три години подоцна, тој бил повикан за [[Европско првенство во фудбал 2020|Европското првенство]],<ref>{{Cite web|url=https://www.liverpoolfc.com/news/first-team/435828-alexander-arnold-henderson-final-england-euros-squad|title=Alexander-Arnold and Henderson in final England Euros squad|language=en|access-date=2021-06-04}}</ref> но бил принуден да се повлече поради повреда.<ref>{{Cite web|url=https://www.liverpoolfc.com/news/first-team/435934-trent-alexander-arnold-injury-withdraws-england-euro-2020-squad|title=Trent Alexander-Arnold withdraws from Euro 2020 squad|language=en|access-date=2021-06-04}}</ref> === Хронологија на репрезентативните настапи === {{Репрезентативни настапи|ENG}} {{Cronopar|7-6-2018|Лидс|ENG|2|0|CRI|-|Пријателска|13={{suboff|64}}}} {{Cronopar|28-6-2018|Калининград|ENG|0|1|BEL|-|Светско првенство|2018|Прва фаза|13={{suboff|79}}}} {{Cronopar|11-9-2018|Лестер|ENG|1|0|CHE|-|Пријателска|13={{suboff|78}}}} {{Cronopar|15-10-2018|Севиља|ESP|2|3|ENG|-|Лига на нации|2018-2019|Прва фаза|13={{subon|85}}}} {{Cronopar|15-11-2018|Лондон|ENG|3|0|USA|1|Пријателска}} {{Cronopar|9-6-2019|Гимараеш|CHE|0|0|ENG|-|Лига на нации|2018-2019|за 3. место|dts|5 – 6}} {{Cronopar|10-9-2019|Саутхемптон|ENG|5|3|KOS|-|Квал. за ЕП|2020}} {{Cronopar|14-11-2019|Лондон|ENG|7|0|MNE|-|Квал. за ЕП|2020}} {{Cronopar|17-11-2019|Приштина|KOS|0|4|ENG|-|Квал. за ЕП|2020|13={{suboff|84}}}} {{Cronopar|5-9-2020|Рејкјавик|ISL|0|1|ENG|-|Лига на нации|2020-2021|Прва фаза|13={{subon|73}}}} {{Cronopar|8-9-2020|Копенхаген|DNK|0|0|ENG|-|Лига на нации|2020-2021|Прва фаза|13={{suboff|86}}}} {{Cronopar|11-10-2020|Лондон|ENG|2|1|BEL|-|Лига на нации|2020-2021|Прва фаза|13={{suboff|79}}}} {{Cronopar|2-6-2021|Мидлсбро|ENG|1|0|AUT|-|Пријателска|13={{yel|88}}}} {{Cronopar|5-9-2021|Лондон|ENG|4|0|AND|-|Квал. за СП|2022}} {{Cronopar|12-11-2021|Лондон|ENG|5|0|ALB|-|Квал. за СП|2022|13={{subon|77}}}} {{Cronopar|15-11-2021|Серавале|SMR|0|10|ENG|-|Квал. за СП|2022}} {{Cronofin|16|1}} ==Клупска статистика== {| class="wikitable" style="font-size:90%;width:99%;text-align:center;" |- !rowspan="2"|Сезона !rowspan="2"|Клуб !colspan="3"|Првенство !colspan="3"|Национален куп !colspan="3"|Континентални купови !colspan="3"|Останати купови !colspan="2"|Вкупно |- !Лига !Наст !Гол !Куп !Наст !Гол !Куп !Наст !Гол !Куп !Наст !Гол !Наст !Гол |- || [[ФК Ливерпул сезона 2016-2017|2016-2017]] || rowspan="6" |{{flagsport|ENG}} {{Fb team (N) Liverpool}} || [[Премиер лига на Англија 2016-2017|ПЛ]] || 7 || 0 || [[ФА Куп 2016-2017|ФАКуп]]+[[Фудбалски Лига куп на Англија 2016-2017|ЛК]] ||2+3 ||0|| [[УЕФА Лига на шампиони 2016/17|ЛШ]] |0|| 0 || - | -|| - |12 |0 |- || [[ФК Ливерпул сезона 2017-2018|2017-2018]] || [[Премиер лига на Англија 2017-2018|ПЛ]]||19||1||[[ФА Куп 2017-2018|ФАКуп]]+[[Фудбалски Лига куп на Англија 2017-2018|ЛК]] |2+0|| 0 ||[[УЕФА Лига на шампиони 2017/18|ЛШ]] ||12<ref>2 настапи во квалификациските кола.</ref> |2<ref>Еден гол во квалификациските кола.</ref>|| -|| - | - |33 |3 |- |[[ФК Ливерпул сезона 2018-2019|2018-2019]] || [[Премиер лига на Англија 2018-2019|ПЛ]] || 29 || 1 ||[[ФА Куп 2018-2019|ФАКуп]]+[[Фудбалски Лига куп на Англија 2018-2019|ЛК]] |0|| 0 ||[[УЕФА Лига на шампиони 2018/19|ЛШ]] || 11 |0|| - || - | - |40 |1 |- |[[ФК Ливерпул сезона 2019-2020|2019-2020]] || [[Премиер лига на Англија 2019-2020|ПЛ]] || 38 || 4 ||[[ФА Куп 2019-2020|ФАКуп]]+[[Фудбалски Лига куп на Англија 2019-2020|ЛК]] |0|| 0 ||[[УЕФА Лига на шампиони 2019/20|ЛШ]] || 7 |0|| [[ФА Комјунити Шилд 2019|КШ]]+[[Суперкуп на УЕФА 2019|СУ]]+[[Светско клупско првенство во фудбал 2019|Скп]] || 1+1+2 |0 |49 |4 |- |[[ФК Ливерпул сезона 2020-2021|2020-2021]] || [[Премиер лига на Англија 2020-2021|ПЛ]] || 36 || 2||[[ФА Куп 2020-2021|ФАКуп]]+[[Фудбалски Лига куп на Англија 2020-2021|ЛК]] |1+0|| 0 ||[[УЕФА Лига на шампиони 2020/21|ЛШ]] || 8 |0|| - || - | - |45 |2 |- |[[ФК Ливерпул сезона 2021-2022|2021-2022]] |[[Премиер лига на Англија 2021-2022|ПЛ]] |24 |2 |[[ФА Куп 2021-2022|ФАКуп]]+[[Фудбалски Лига куп на Англија 2021-2022|ЛК]] |1 |0 |[[УЕФА Лига на шампиони 2021/22|ЛШ]] |5 |0 | - | - | - |30 |2 |- ! colspan="3" |Вкупно во кариерата || 153 || 10|| !9|9|| 0|| !43|| 2|| !4 !0 !209 !12 |} == Титули == ===Клупски=== ===={{flagsport|ENG}} Ливерпул==== *'''{{Трофеј-Англија (Премиер лига)}} [[Премиер лига на Англија]]''' : 1 : [[Премиер лига на Англија|2019-2020]] *'''{{Трофеј-Англија (Лига куп)}} [[Фудбалски Лига куп на Англија|Лига куп на Англија]]''' : 1 : 2021-2022 *'''{{Трофеј-Лига на шампиони}} [[УЕФА Лига на шампиони]]''' : 1 : [[УЕФА Лига на шампиони 2018/19|2018–2019]] *'''{{Трофеј-Суперкуп на Европа}} [[Суперкуп на УЕФА]]''' : 1 : [[Суперкуп на УЕФА 2019|2019]] *'''{{Трофеј-Светско клупско првенство}} [[Светско клупско првенство во фудбал|Светско клупско првенство]]''' : 1 : [[Светско клупско првенство во фудбал 2019|2019]] == Наводи == {{наводи}} == Надворешни врски == {{рв|Trent Alexander-Arnold}} {{Порталкутија |right=yes |boxwidth=200px |marign=0px |name1=Биографија |image1=P vip.svg |name2=Фудбал |image2=Soccer ball.svg |name3=Англија |image3=Flag of England.svg }} *[https://int.soccerway.com/players/trent-arnold/376875/ Трент Александер-Арнолд на soccerway] *[https://www.transfermarkt.com/trent-alexander-arnold/profil/spieler/314353 Трент Александер-Арнолд на transfermarkt] *[https://www.espn.com/soccer/player/_/id/223532/trent-alexander-arnold Трент Александер-Арнолд на espn] *[https://www.whoscored.com/Players/318871/Show/Trent-Alexander-Arnold Трент Александер-Арнолд на whoscored] {{Состав на ФК Ливерпул}} {{Состав на Англија на СП фудбал 2018}} {{Состав на Англија на СП фудбал 2022}} {{Состав на Англија на ЕП фудбал 2024}} {{Navboxes |bg = gold |fg = black |bordercolor = solid 1px #000; |title = Награди |list1 = {{ПФА Тим на годината на Премиер лигата на Англија 2018-2019}} {{ПФА Тим на годината на Премиер лигата на Англија 2019-2020}} }} {{ОСНОВНОПОДРЕДУВАЊЕ:Александер-Арнолд, Трент}} [[Категорија:Живи луѓе]] [[Категорија:Англиски фудбалери]] [[Категорија:Фудбалери на ФК Ливерпул]] [[Категорија:Родени во 1998 година]] shplz7bb9uqu85aoql8cwisccafc4nf 5380081 5380080 2025-06-14T14:29:51Z Иван Ж 57150 /* Реал Мадрид */ 5380081 wikitext text/x-wiki {{Infobox football biography 3 | name = Трент Александер-Арнолд | image = [[File:Trent Alexander-Arnold 2018.jpg|200px]] | image_size = 200 | caption = | fullname = Трент Џон Александер-Арнолд<ref>{{cite web |url=https://tournament.fifadata.com/documents/FWC/2018/pdf/FWC_2018_SQUADLISTS.PDF |title=FIFA World Cup Russia 2018: List of Players: England |publisher=FIFA |page=10 |date=15 July 2018 |archive-url=https://web.archive.org/web/20191206135930/https://tournament.fifadata.com/documents/FWC/2018/pdf/FWC_2018_SQUADLISTS.PDF |archive-date=6 December 2019}}</ref> | birth_date = {{birth date and age|1998|10|7|df=y}}<ref>{{cite web |url=https://www.espn.co.uk/football/player/_/id/223532/trent-alexander-arnold |title=Trent Alexander-Arnold: Overview |publisher=ESPN |access-date=5 September 2020 |archive-date=25 September 2020 |archive-url=https://web.archive.org/web/20200925034755/https://www.espn.co.uk/football/player/_/id/223532/trent-alexander-arnold/ |url-status=live }}</ref> | birth_place = [[Ливерпул]], [[Англија]] | nationality = {{flagsport|ENG}} [[Англија]] | height = {{height|m=1.75}}<ref>{{cite web |url=https://int.soccerway.com/players/trent-arnold/376875/ |title=T. Alexander-Arnold: Summary |website=Soccerway |publisher=Perform Group |access-date=5 September 2020 |archive-date=6 October 2020 |archive-url=https://web.archive.org/web/20201006134628/https://int.soccerway.com/players/trent-arnold/376875/ |url-status=live }}</ref> | position = [[Одбрана (фудбал)|одбрана]] | currentclub = {{Fb team Real Madrid}} | clubnumber = 12 | youthyears1 = 2004–2016 | youthclubs1 = {{Fb team Liverpool}} | years1 = 2016–2025 | caps1 = 259 | goals1 = 18 | clubs1 = {{Fb team Liverpool}} | years2 = 2025- | caps2 = 0 | goals2 = | clubs2 = {{Fb team Real Madrid}} | nationalyears1 = 2013-2014 | nationalcaps1 = 6 | nationalgoals1 = 0 | nationalteam1 = {{flagsport|ENG}} [[Фудбалска репрезентација на Англија под 16 години|Англија 16]] | nationalyears2 = 2014-2015 | nationalcaps2 = 11 | nationalgoals2 = 0 | nationalteam2 = {{flagsport|ENG}} [[Фудбалска репрезентација на Англија под 17 години|Англија 17]] | nationalyears3 = 2016-2017 | nationalcaps3 = 2 | nationalgoals3 = 0 | nationalteam3 = {{flagsport|ENG}} [[Фудбалска репрезентација на Англија под 18 години|Англија 18]] | nationalyears4 = 2016-2017 | nationalcaps4 = 10 | nationalgoals4 = 6 | nationalteam4 = {{flagsport|ENG}} [[Фудбалска репрезентација на Англија под 19 години|Англија 19]] | nationalyears5 = 2017-2019 | nationalcaps5 = 3 | nationalgoals5 = 0 | nationalteam5 = {{flagsport|ENG}} [[Фудбалска репрезентација на Англија под 21 година|Англија 21]] | nationalyears6 = 2018- | nationalcaps6 = 16 | nationalgoals6 = 1 | nationalteam6 = {{flagsport|ENG}} [[Фудбалска репрезентација на Англија|Англија]] | pcupdate = 20 април 2019 | ntupdate = 20 април 2019 }} '''Трент Џон Александер-Арнолд''' (роден на [[7 октомври]] [[1998]], во [[Ливерпул]]) — [[Англичани|англиски]] [[фудбалер]], [[Одбрана (фудбал)|играч од одбраната]] на [[Реал Мадрид]] и на [[Фудбалска репрезентација на Англија|англиската репрезентација]]. Познат по својата интелегенција и одличните додавања,<ref name="Passing">{{Cite web|url = https://en.as.com/en/2021/09/14/soccer/1631631113_685262.amp.html|title = Trent Alexander-Arnold is "like Beckham and de Bruyne, but at right-back"|work=As|date = 14 September 2021|access-date = 8 October 2021|archive-date = 8 October 2021|archive-url = https://web.archive.org/web/20211008224206/https://en.as.com/en/2021/09/14/soccer/1631631113_685262.amp.html|url-status = live}}</ref> се смета за еден од најдобрите десни бекови на својата генерација.<ref>{{cite web |last1=Cox |first1=Michael |title=Cox: Alexander-Arnold's poor England form means omission shouldn't be surprising |url=https://theathletic.com/2469964/2021/03/23/cox-alexander-arnolds-poor-england-form-means-omission-is-not-a-great-scandal/ |website=The Athletic |access-date=8 October 2021 |language=en |archive-date=8 October 2021 |archive-url=https://web.archive.org/web/20211008224207/https://theathletic.com/2469964/2021/03/23/cox-alexander-arnolds-poor-england-form-means-omission-is-not-a-great-scandal/ |url-status=live }}</ref><ref>{{cite web |title=Is Alexander-Arnold too good to play right-back? |url=http://www.espn.com/soccer/blog/tactics-and-analysis/67/post/3710971/trent-alexander-arnold-is-already-a-world-class-full-back-but-he-might-not-be-there-for-long |website=ESPN.com |language=en |date=28 November 2018 |access-date=8 October 2021 |archive-date=9 July 2021 |archive-url=https://web.archive.org/web/20210709213333/https://www.espn.com/soccer/blog/tactics-and-analysis/67/post/3710971/trent-alexander-arnold-is-already-a-world-class-full-back-but-he-might-not-be-there-for-long |url-status=live }}</ref><ref>{{cite web|last1=McCambridge|first1=Ed|last2=White|first2=Mark|date=23 April 2021|title=Ranked! The 10 best right-backs in the world|url=https://www.fourfourtwo.com/features/ranked-10-best-right-backs-world-trent-alexander-arnold-liverpool-man-city-cancelo|access-date=14 August 2021|website=FourFourTwo|archive-date=23 August 2021|archive-url=https://web.archive.org/web/20210823222642/https://www.fourfourtwo.com/features/ranked-10-best-right-backs-world-trent-alexander-arnold-liverpool-man-city-cancelo|url-status=live}}</ref><ref>{{cite web|title=Top 50 Best (Full) Backs|url=https://www.footballcritic.com/top-players/backs|access-date=14 August 2021|website=FootballCritic|archive-date=14 August 2021|archive-url=https://web.archive.org/web/20210814010410/https://www.footballcritic.com/top-players/backs|url-status=live}}</ref> Како производ на академијата на Ливерпул, тој го направил своето деби за првиот тим на ''црвените'' во 2016 година и оттогаш е незаменлив на својата позиција во клубот. ==Технички одлики== Кариерата ја започнал како [[Среден ред (фудбал)|играч од средниот ред]], за потоа да биде преместен на позицијата [[Одбрана (фудбал)#Страничен бек|десен бек]] од тренерот [[Јирген Клоп]].<ref name=":0">{{Cite web|url=https://www.ultimouomo.com/trent-alexander-arnold-miglior-terzino-al-mondo/|title=Trent Alexander-Arnold, il miglior terzino al mondo|website=L'Ultimo Uomo|date=2019-11-27|language=it-IT|access-date=2019-11-28}}</ref> Поседува силен карактер, а може да се пофали и со голема брзина и моќно забрзување; покрај тоа, тој е вешт во ссвојување на топката и умее одлично да нафрли<ref name=":0" /> поради што често е споредуван со неговиот сонародник [[Ешли Кол]].<ref>[https://m.tuttomercatoweb.com/il-talento-del-giorno/un-talento-al-giorno-trent-alexander-arnold-scheggia-sulla-destra-1055490 Un talento al giorno, Trent Alexander-Arnold: scheggia sulla destra] tuttomercatoweb.com</ref> Поради неговите физички, атлетски и технички квалитети, како и заради изразената тактичка интелигенција, тој моментално важи за еден од најдобрите [[Одбрана (фудбал)#Страничен бек|десни бекови]], а заедно со колегата од спротивната страна [[Ендрју Робертсон]] формираат еден од најдобрите бековски парови во Европа.<ref>{{cite web|url=https://www.squawka.com/en/best-full-backs-europes-top-leagues/|title=Which teams have the best full-back pairings in Europe’s top five leagues?|lingua=en|date=21 мај 2020}}</ref> ==Клупска кариера== ===Ливерпул=== [[File:FC Salzburg gegen Liverpool FC (UEFA Champions League 10.Dezember 2019) 36.jpg|thumb|left|upright|Александер-Арнолд во дресот на Ливерпул во 2019.]] Израснат во младинскиот сектор на {{Fb team (N) Liverpool}}, тој го направил своето деби за првиот тим на ''црвените'' на 25 октомври 2016, во победата со 2-1 над [[ФК Тотенхем Хотспар|Тотенхем]] во четвртото коло од [[Фудбалски Лига куп на Англија|Лига купот на Англија]].<ref>{{cite news |url=http://www.espn.co.uk/football/liverpool/story/2960077/trent-alexander-arnold-hopeful-of-chance-in-liverpool-first-team |title=Trent Alexander-Arnold hopeful of chance in Liverpool first team |first=Glenn |last=Price |publisher=ESPN |date=28 September 2016 |access-date=11 March 2018 |archive-url=https://web.archive.org/web/20180311002359/http://www.espn.co.uk/football/liverpool/story/2960077/trent-alexander-arnold-hopeful-of-chance-in-liverpool-first-team |archive-date=11 March 2018 |url-status=live }}</ref><ref>{{cite news |url=https://www.bbc.co.uk/sport/football/37686653 |title=Liverpool 2–1 Tottenham Hotspur |first=Luke |last=Reddy |website=BBC Sport |date=25 October 2016 |access-date=11 March 2018 |archive-url=https://web.archive.org/web/20180311002530/http://www.bbc.co.uk/sport/football/37686653 |archive-date=11 March 2018 |url-status=live }}</ref> На 14 декември истата година, тој го направил своето деби во [[Премиер лига на Англија 2016-2017|Премиер лигата]] во победата со 3-0 против {{Fb team (N) Middlesbrough}}.<ref>{{cite news |url=http://www.espn.co.uk/football/club/liverpool/364/blog/post/3019259/adam-lallana-man-of-the-match-performance-leads-liverpool-to-victory |title=Adam Lallana's man-of-the-match performance leads Liverpool to victory |first=Dave |last=Usher |publisher=ESPN |date=14 December 2016 |access-date=11 March 2018 |archive-url=https://web.archive.org/web/20180311003458/http://www.espn.co.uk/football/club/liverpool/364/blog/post/3019259/adam-lallana-man-of-the-match-performance-leads-liverpool-to-victory |archive-date=11 March 2018 |url-status=live }}</ref> Својот прв гол во дресот на Ливерпул го постигнал на 15 август [[2017]] во победата со 2-1 [[Вирсол Рајн-Некар-Арена|на гостувањето]] против [[ФК Хофенхајм 1899|Хофенхајм]], во [[УЕФА Лига на шампиони 2017/18|плејофот од квалификациите]] за [[УЕФА Лига на шампиони|Лигата на шампионите]], од директен [[слободен удар]].<ref>{{Cite web|language = en|url = https://www.thesun.co.uk/sport/football/4250582/hoffenheim-1-liverpool-2-trent-alexander-arnold-champions-league-goal/|title = WHO NEEDS COU? Hoffenheim 1 Liverpool 2: Trent Alexander-Arnold scores his first club goal on dream Champions League debut to help move on from Philippe Coutinho woes|author = Toby Gannon|website = [[The Sun]]|date=15 август 2017|access-date=17 септември 2017}}</ref> Со тоа, тој станал третиот најмлад играч кој постигнал гол на своето деби во европските натпреварувања за Ливерпул, по [[Мајкл Овен]] и [[Дејвид Ферклаф]].<ref>{{cite web |url=http://www.lfchistory.net/Stats/DebutGoalAges |title=Youngest debut goalscorers |website=LFCHistory.net |access-date=11 March 2018 |archive-url=https://web.archive.org/web/20170816105236/http://www.lfchistory.net/Stats/DebutGoalAges |archive-date=16 August 2017 |url-status=live }}</ref> Својот прв гол во Премиер лигата, го постигнал истата година, во победата со 5-0 над [[АФК Свонзи Сити|Свонзи Сити]] на [[Анфилд]].<ref>{{cite news |url=https://www.telegraph.co.uk/football/2017/12/26/liverpool-vs-swansea-city-premier-league-live-score-updates/ |title=Liverpool 5 Swansea City 0: Roberto Firmino stars in five-goal rout of Swans |first1=Chris |last1=Bascombe |first2=JJ |last2=Bull |newspaper=The Daily Telegraph |location=London |date=26 December 2017 |access-date=11 March 2018 |archive-url=https://web.archive.org/web/20180311005516/https://www.telegraph.co.uk/football/2017/12/26/liverpool-vs-swansea-city-premier-league-live-score-updates/ |archive-date=11 March 2018 |url-status=live }}</ref> На 7 мај 2019 година, во полуфиналето на [[УЕФА Лига на шампиони 2018/19|Лигата на шампионите]], во кое Ливерпул ја победил Барселона со 4-0, Александер-Арнолд забележал две асистенции, вклучително и додавањето од брзо изведениот корнер во самата завршница кога го проиграл [[Дивок Ориги]] за напаѓачот да го постави конечниот резултат од 4-0, гол со кој го одвел Ливерпул во финалето.<ref>{{cite news |url=https://www.standard.co.uk/sport/football/liverpool/liverpool-fc-vs-fc-barcelona-trent-alexander-arnold-explains-match-winning-assist-a4136491.html |title=Trent Alexander-Arnold explains match-winning assist for Liverpool vs Barcelona |newspaper=Evening Standard |last=Ouzia |first=Malik |date=7 May 2019 |access-date=7 May 2019 |archive-url=https://web.archive.org/web/20190507223549/https://www.standard.co.uk/sport/football/liverpool/liverpool-fc-vs-fc-barcelona-trent-alexander-arnold-explains-match-winning-assist-a4136491.html |archive-date=7 May 2019 |url-status=live }}</ref> На 1 јуни 2019, тој станал европски шампион со Ливерпул, освојувајќи ја титулата во Лигата на шампионите после победата со 2-0 над Тотенхем во финалето; Александер-Арнолд го одиграл целиот натпреваар.<ref name=ucly>{{cite news |url=http://www.sportbible.com/football/news-liverpools-alexander-arnold-makes-champions-league-final-history-20190601 |title=Liverpool's Trent Alexander-Arnold Makes Champions League Final History |website=Sport Bible |last=Jabbar |first=Nasir |date=1 June 2019 |access-date=2 June 2019 |archive-url=https://web.archive.org/web/20190602063432/http://www.sportbible.com/football/news-liverpools-alexander-arnold-makes-champions-league-final-history-20190601 |archive-date=2 June 2019 |url-status=live }}</ref> Во сезоната 2019-2020, тој ја освоил [[Премиер лига на Англија 2019-2020|Премиер лигата]] со Ливерпул, придонесувајќи за успехот со максимален број на настапи (38) и четири погодоци. ===Реал Мадрид=== На 30 мај 2025 година, [[Примера Дивисион (Шпанија)|Ла Лига]] клубот [[Реал Мадрид|Реал Мадрид]] го објави потпишувањето на Александар-Арнолд на шестгодишен договор.<ref>{{Cite web |date=30 May 2025 |title=Official Announcement: Alexander-Arnold |url=https://www.realmadrid.com/en-US/news/football/first-team/latest-news/comunicado-oficial-30-05-2025 |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20250530102550/https://www.realmadrid.com/en-US/news/football/first-team/latest-news/comunicado-oficial-30-05-2025 |archive-date=30 May 2025 |access-date=30 May 2025 |publisher=[[Real Madrid CF]]}}</ref><ref>{{Cite web |date=30 May 2025 |title=Alexander-Arnold signs for Real Madrid |url=https://www.realmadrid.com/en-US/news/football/first-team/latest-news/perfil-arnold-30-05-2025 |access-date=30 May 2025 |publisher=Real Madrid CF}}</ref> ==Репрезентативна кариера== На 16 мај 2018, се нашол на списокот од 23 играчи на селекторот на [[Фудбалска репрезентација на Англија|англиската репрезентација]], [[Гарет Саутгејт]], кои настапиле на [[Светско првенство во фудбал 2018|Светското првенство 2018]] во [[Русија]].<ref>{{Cite web|url=https://www.gazzetta.it/Calcio/Estero/16-05-2018/inghilterra-southgate-ha-scelto-russia-anche-cahill-rose-270127217253.shtml|title=Inghilterra, Southgate ha scelto: in Russia anche Cahill e Rose}}</ref> Своето деби го направил во подготвителен натпревар за Мундијалот, против {{NazNB|FUrep|CRI}} во [[Лидс]], што завршил со победа на англичаните од 2-0. На Светското првенство, на кое неговата репрезентација стигнала до полуфиналето а потоа загубила и во натпреварот за бронзен медал, Александер-Арнолд настапил само еднаш - против {{NazNB|FUrep|BEL}} (0-1) во последниот натпревар од [[Светско првенство во фудбал 2018 - група Г|групата]]. Три години подоцна, тој бил повикан за [[Европско првенство во фудбал 2020|Европското првенство]],<ref>{{Cite web|url=https://www.liverpoolfc.com/news/first-team/435828-alexander-arnold-henderson-final-england-euros-squad|title=Alexander-Arnold and Henderson in final England Euros squad|language=en|access-date=2021-06-04}}</ref> но бил принуден да се повлече поради повреда.<ref>{{Cite web|url=https://www.liverpoolfc.com/news/first-team/435934-trent-alexander-arnold-injury-withdraws-england-euro-2020-squad|title=Trent Alexander-Arnold withdraws from Euro 2020 squad|language=en|access-date=2021-06-04}}</ref> === Хронологија на репрезентативните настапи === {{Репрезентативни настапи|ENG}} {{Cronopar|7-6-2018|Лидс|ENG|2|0|CRI|-|Пријателска|13={{suboff|64}}}} {{Cronopar|28-6-2018|Калининград|ENG|0|1|BEL|-|Светско првенство|2018|Прва фаза|13={{suboff|79}}}} {{Cronopar|11-9-2018|Лестер|ENG|1|0|CHE|-|Пријателска|13={{suboff|78}}}} {{Cronopar|15-10-2018|Севиља|ESP|2|3|ENG|-|Лига на нации|2018-2019|Прва фаза|13={{subon|85}}}} {{Cronopar|15-11-2018|Лондон|ENG|3|0|USA|1|Пријателска}} {{Cronopar|9-6-2019|Гимараеш|CHE|0|0|ENG|-|Лига на нации|2018-2019|за 3. место|dts|5 – 6}} {{Cronopar|10-9-2019|Саутхемптон|ENG|5|3|KOS|-|Квал. за ЕП|2020}} {{Cronopar|14-11-2019|Лондон|ENG|7|0|MNE|-|Квал. за ЕП|2020}} {{Cronopar|17-11-2019|Приштина|KOS|0|4|ENG|-|Квал. за ЕП|2020|13={{suboff|84}}}} {{Cronopar|5-9-2020|Рејкјавик|ISL|0|1|ENG|-|Лига на нации|2020-2021|Прва фаза|13={{subon|73}}}} {{Cronopar|8-9-2020|Копенхаген|DNK|0|0|ENG|-|Лига на нации|2020-2021|Прва фаза|13={{suboff|86}}}} {{Cronopar|11-10-2020|Лондон|ENG|2|1|BEL|-|Лига на нации|2020-2021|Прва фаза|13={{suboff|79}}}} {{Cronopar|2-6-2021|Мидлсбро|ENG|1|0|AUT|-|Пријателска|13={{yel|88}}}} {{Cronopar|5-9-2021|Лондон|ENG|4|0|AND|-|Квал. за СП|2022}} {{Cronopar|12-11-2021|Лондон|ENG|5|0|ALB|-|Квал. за СП|2022|13={{subon|77}}}} {{Cronopar|15-11-2021|Серавале|SMR|0|10|ENG|-|Квал. за СП|2022}} {{Cronofin|16|1}} ==Клупска статистика== {| class="wikitable" style="font-size:90%;width:99%;text-align:center;" |- !rowspan="2"|Сезона !rowspan="2"|Клуб !colspan="3"|Првенство !colspan="3"|Национален куп !colspan="3"|Континентални купови !colspan="3"|Останати купови !colspan="2"|Вкупно |- !Лига !Наст !Гол !Куп !Наст !Гол !Куп !Наст !Гол !Куп !Наст !Гол !Наст !Гол |- || [[ФК Ливерпул сезона 2016-2017|2016-2017]] || rowspan="6" |{{flagsport|ENG}} {{Fb team (N) Liverpool}} || [[Премиер лига на Англија 2016-2017|ПЛ]] || 7 || 0 || [[ФА Куп 2016-2017|ФАКуп]]+[[Фудбалски Лига куп на Англија 2016-2017|ЛК]] ||2+3 ||0|| [[УЕФА Лига на шампиони 2016/17|ЛШ]] |0|| 0 || - | -|| - |12 |0 |- || [[ФК Ливерпул сезона 2017-2018|2017-2018]] || [[Премиер лига на Англија 2017-2018|ПЛ]]||19||1||[[ФА Куп 2017-2018|ФАКуп]]+[[Фудбалски Лига куп на Англија 2017-2018|ЛК]] |2+0|| 0 ||[[УЕФА Лига на шампиони 2017/18|ЛШ]] ||12<ref>2 настапи во квалификациските кола.</ref> |2<ref>Еден гол во квалификациските кола.</ref>|| -|| - | - |33 |3 |- |[[ФК Ливерпул сезона 2018-2019|2018-2019]] || [[Премиер лига на Англија 2018-2019|ПЛ]] || 29 || 1 ||[[ФА Куп 2018-2019|ФАКуп]]+[[Фудбалски Лига куп на Англија 2018-2019|ЛК]] |0|| 0 ||[[УЕФА Лига на шампиони 2018/19|ЛШ]] || 11 |0|| - || - | - |40 |1 |- |[[ФК Ливерпул сезона 2019-2020|2019-2020]] || [[Премиер лига на Англија 2019-2020|ПЛ]] || 38 || 4 ||[[ФА Куп 2019-2020|ФАКуп]]+[[Фудбалски Лига куп на Англија 2019-2020|ЛК]] |0|| 0 ||[[УЕФА Лига на шампиони 2019/20|ЛШ]] || 7 |0|| [[ФА Комјунити Шилд 2019|КШ]]+[[Суперкуп на УЕФА 2019|СУ]]+[[Светско клупско првенство во фудбал 2019|Скп]] || 1+1+2 |0 |49 |4 |- |[[ФК Ливерпул сезона 2020-2021|2020-2021]] || [[Премиер лига на Англија 2020-2021|ПЛ]] || 36 || 2||[[ФА Куп 2020-2021|ФАКуп]]+[[Фудбалски Лига куп на Англија 2020-2021|ЛК]] |1+0|| 0 ||[[УЕФА Лига на шампиони 2020/21|ЛШ]] || 8 |0|| - || - | - |45 |2 |- |[[ФК Ливерпул сезона 2021-2022|2021-2022]] |[[Премиер лига на Англија 2021-2022|ПЛ]] |24 |2 |[[ФА Куп 2021-2022|ФАКуп]]+[[Фудбалски Лига куп на Англија 2021-2022|ЛК]] |1 |0 |[[УЕФА Лига на шампиони 2021/22|ЛШ]] |5 |0 | - | - | - |30 |2 |- ! colspan="3" |Вкупно во кариерата || 153 || 10|| !9|9|| 0|| !43|| 2|| !4 !0 !209 !12 |} == Титули == ===Клупски=== ===={{flagsport|ENG}} Ливерпул==== *'''{{Трофеј-Англија (Премиер лига)}} [[Премиер лига на Англија]]''' : 1 : [[Премиер лига на Англија|2019-2020]] *'''{{Трофеј-Англија (Лига куп)}} [[Фудбалски Лига куп на Англија|Лига куп на Англија]]''' : 1 : 2021-2022 *'''{{Трофеј-Лига на шампиони}} [[УЕФА Лига на шампиони]]''' : 1 : [[УЕФА Лига на шампиони 2018/19|2018–2019]] *'''{{Трофеј-Суперкуп на Европа}} [[Суперкуп на УЕФА]]''' : 1 : [[Суперкуп на УЕФА 2019|2019]] *'''{{Трофеј-Светско клупско првенство}} [[Светско клупско првенство во фудбал|Светско клупско првенство]]''' : 1 : [[Светско клупско првенство во фудбал 2019|2019]] == Наводи == {{наводи}} == Надворешни врски == {{рв|Trent Alexander-Arnold}} {{Порталкутија |right=yes |boxwidth=200px |marign=0px |name1=Биографија |image1=P vip.svg |name2=Фудбал |image2=Soccer ball.svg |name3=Англија |image3=Flag of England.svg }} *[https://int.soccerway.com/players/trent-arnold/376875/ Трент Александер-Арнолд на soccerway] *[https://www.transfermarkt.com/trent-alexander-arnold/profil/spieler/314353 Трент Александер-Арнолд на transfermarkt] *[https://www.espn.com/soccer/player/_/id/223532/trent-alexander-arnold Трент Александер-Арнолд на espn] *[https://www.whoscored.com/Players/318871/Show/Trent-Alexander-Arnold Трент Александер-Арнолд на whoscored] {{Состав на ФК Ливерпул}} {{Состав на Англија на СП фудбал 2018}} {{Состав на Англија на СП фудбал 2022}} {{Состав на Англија на ЕП фудбал 2024}} {{Navboxes |bg = gold |fg = black |bordercolor = solid 1px #000; |title = Награди |list1 = {{ПФА Тим на годината на Премиер лигата на Англија 2018-2019}} {{ПФА Тим на годината на Премиер лигата на Англија 2019-2020}} }} {{ОСНОВНОПОДРЕДУВАЊЕ:Александер-Арнолд, Трент}} [[Категорија:Живи луѓе]] [[Категорија:Англиски фудбалери]] [[Категорија:Фудбалери на ФК Ливерпул]] [[Категорија:Родени во 1998 година]] 376zfzuoiylvf2ggcesnoslvjfd4r7b 5380082 5380081 2025-06-14T14:30:35Z Иван Ж 57150 /* Репрезентативна кариера */ 5380082 wikitext text/x-wiki {{Infobox football biography 3 | name = Трент Александер-Арнолд | image = [[File:Trent Alexander-Arnold 2018.jpg|200px]] | image_size = 200 | caption = | fullname = Трент Џон Александер-Арнолд<ref>{{cite web |url=https://tournament.fifadata.com/documents/FWC/2018/pdf/FWC_2018_SQUADLISTS.PDF |title=FIFA World Cup Russia 2018: List of Players: England |publisher=FIFA |page=10 |date=15 July 2018 |archive-url=https://web.archive.org/web/20191206135930/https://tournament.fifadata.com/documents/FWC/2018/pdf/FWC_2018_SQUADLISTS.PDF |archive-date=6 December 2019}}</ref> | birth_date = {{birth date and age|1998|10|7|df=y}}<ref>{{cite web |url=https://www.espn.co.uk/football/player/_/id/223532/trent-alexander-arnold |title=Trent Alexander-Arnold: Overview |publisher=ESPN |access-date=5 September 2020 |archive-date=25 September 2020 |archive-url=https://web.archive.org/web/20200925034755/https://www.espn.co.uk/football/player/_/id/223532/trent-alexander-arnold/ |url-status=live }}</ref> | birth_place = [[Ливерпул]], [[Англија]] | nationality = {{flagsport|ENG}} [[Англија]] | height = {{height|m=1.75}}<ref>{{cite web |url=https://int.soccerway.com/players/trent-arnold/376875/ |title=T. Alexander-Arnold: Summary |website=Soccerway |publisher=Perform Group |access-date=5 September 2020 |archive-date=6 October 2020 |archive-url=https://web.archive.org/web/20201006134628/https://int.soccerway.com/players/trent-arnold/376875/ |url-status=live }}</ref> | position = [[Одбрана (фудбал)|одбрана]] | currentclub = {{Fb team Real Madrid}} | clubnumber = 12 | youthyears1 = 2004–2016 | youthclubs1 = {{Fb team Liverpool}} | years1 = 2016–2025 | caps1 = 259 | goals1 = 18 | clubs1 = {{Fb team Liverpool}} | years2 = 2025- | caps2 = 0 | goals2 = | clubs2 = {{Fb team Real Madrid}} | nationalyears1 = 2013-2014 | nationalcaps1 = 6 | nationalgoals1 = 0 | nationalteam1 = {{flagsport|ENG}} [[Фудбалска репрезентација на Англија под 16 години|Англија 16]] | nationalyears2 = 2014-2015 | nationalcaps2 = 11 | nationalgoals2 = 0 | nationalteam2 = {{flagsport|ENG}} [[Фудбалска репрезентација на Англија под 17 години|Англија 17]] | nationalyears3 = 2016-2017 | nationalcaps3 = 2 | nationalgoals3 = 0 | nationalteam3 = {{flagsport|ENG}} [[Фудбалска репрезентација на Англија под 18 години|Англија 18]] | nationalyears4 = 2016-2017 | nationalcaps4 = 10 | nationalgoals4 = 6 | nationalteam4 = {{flagsport|ENG}} [[Фудбалска репрезентација на Англија под 19 години|Англија 19]] | nationalyears5 = 2017-2019 | nationalcaps5 = 3 | nationalgoals5 = 0 | nationalteam5 = {{flagsport|ENG}} [[Фудбалска репрезентација на Англија под 21 година|Англија 21]] | nationalyears6 = 2018- | nationalcaps6 = 16 | nationalgoals6 = 1 | nationalteam6 = {{flagsport|ENG}} [[Фудбалска репрезентација на Англија|Англија]] | pcupdate = 20 април 2019 | ntupdate = 20 април 2019 }} '''Трент Џон Александер-Арнолд''' (роден на [[7 октомври]] [[1998]], во [[Ливерпул]]) — [[Англичани|англиски]] [[фудбалер]], [[Одбрана (фудбал)|играч од одбраната]] на [[Реал Мадрид]] и на [[Фудбалска репрезентација на Англија|англиската репрезентација]]. Познат по својата интелегенција и одличните додавања,<ref name="Passing">{{Cite web|url = https://en.as.com/en/2021/09/14/soccer/1631631113_685262.amp.html|title = Trent Alexander-Arnold is "like Beckham and de Bruyne, but at right-back"|work=As|date = 14 September 2021|access-date = 8 October 2021|archive-date = 8 October 2021|archive-url = https://web.archive.org/web/20211008224206/https://en.as.com/en/2021/09/14/soccer/1631631113_685262.amp.html|url-status = live}}</ref> се смета за еден од најдобрите десни бекови на својата генерација.<ref>{{cite web |last1=Cox |first1=Michael |title=Cox: Alexander-Arnold's poor England form means omission shouldn't be surprising |url=https://theathletic.com/2469964/2021/03/23/cox-alexander-arnolds-poor-england-form-means-omission-is-not-a-great-scandal/ |website=The Athletic |access-date=8 October 2021 |language=en |archive-date=8 October 2021 |archive-url=https://web.archive.org/web/20211008224207/https://theathletic.com/2469964/2021/03/23/cox-alexander-arnolds-poor-england-form-means-omission-is-not-a-great-scandal/ |url-status=live }}</ref><ref>{{cite web |title=Is Alexander-Arnold too good to play right-back? |url=http://www.espn.com/soccer/blog/tactics-and-analysis/67/post/3710971/trent-alexander-arnold-is-already-a-world-class-full-back-but-he-might-not-be-there-for-long |website=ESPN.com |language=en |date=28 November 2018 |access-date=8 October 2021 |archive-date=9 July 2021 |archive-url=https://web.archive.org/web/20210709213333/https://www.espn.com/soccer/blog/tactics-and-analysis/67/post/3710971/trent-alexander-arnold-is-already-a-world-class-full-back-but-he-might-not-be-there-for-long |url-status=live }}</ref><ref>{{cite web|last1=McCambridge|first1=Ed|last2=White|first2=Mark|date=23 April 2021|title=Ranked! The 10 best right-backs in the world|url=https://www.fourfourtwo.com/features/ranked-10-best-right-backs-world-trent-alexander-arnold-liverpool-man-city-cancelo|access-date=14 August 2021|website=FourFourTwo|archive-date=23 August 2021|archive-url=https://web.archive.org/web/20210823222642/https://www.fourfourtwo.com/features/ranked-10-best-right-backs-world-trent-alexander-arnold-liverpool-man-city-cancelo|url-status=live}}</ref><ref>{{cite web|title=Top 50 Best (Full) Backs|url=https://www.footballcritic.com/top-players/backs|access-date=14 August 2021|website=FootballCritic|archive-date=14 August 2021|archive-url=https://web.archive.org/web/20210814010410/https://www.footballcritic.com/top-players/backs|url-status=live}}</ref> Како производ на академијата на Ливерпул, тој го направил своето деби за првиот тим на ''црвените'' во 2016 година и оттогаш е незаменлив на својата позиција во клубот. ==Технички одлики== Кариерата ја започнал како [[Среден ред (фудбал)|играч од средниот ред]], за потоа да биде преместен на позицијата [[Одбрана (фудбал)#Страничен бек|десен бек]] од тренерот [[Јирген Клоп]].<ref name=":0">{{Cite web|url=https://www.ultimouomo.com/trent-alexander-arnold-miglior-terzino-al-mondo/|title=Trent Alexander-Arnold, il miglior terzino al mondo|website=L'Ultimo Uomo|date=2019-11-27|language=it-IT|access-date=2019-11-28}}</ref> Поседува силен карактер, а може да се пофали и со голема брзина и моќно забрзување; покрај тоа, тој е вешт во ссвојување на топката и умее одлично да нафрли<ref name=":0" /> поради што често е споредуван со неговиот сонародник [[Ешли Кол]].<ref>[https://m.tuttomercatoweb.com/il-talento-del-giorno/un-talento-al-giorno-trent-alexander-arnold-scheggia-sulla-destra-1055490 Un talento al giorno, Trent Alexander-Arnold: scheggia sulla destra] tuttomercatoweb.com</ref> Поради неговите физички, атлетски и технички квалитети, како и заради изразената тактичка интелигенција, тој моментално важи за еден од најдобрите [[Одбрана (фудбал)#Страничен бек|десни бекови]], а заедно со колегата од спротивната страна [[Ендрју Робертсон]] формираат еден од најдобрите бековски парови во Европа.<ref>{{cite web|url=https://www.squawka.com/en/best-full-backs-europes-top-leagues/|title=Which teams have the best full-back pairings in Europe’s top five leagues?|lingua=en|date=21 мај 2020}}</ref> ==Клупска кариера== ===Ливерпул=== [[File:FC Salzburg gegen Liverpool FC (UEFA Champions League 10.Dezember 2019) 36.jpg|thumb|left|upright|Александер-Арнолд во дресот на Ливерпул во 2019.]] Израснат во младинскиот сектор на {{Fb team (N) Liverpool}}, тој го направил своето деби за првиот тим на ''црвените'' на 25 октомври 2016, во победата со 2-1 над [[ФК Тотенхем Хотспар|Тотенхем]] во четвртото коло од [[Фудбалски Лига куп на Англија|Лига купот на Англија]].<ref>{{cite news |url=http://www.espn.co.uk/football/liverpool/story/2960077/trent-alexander-arnold-hopeful-of-chance-in-liverpool-first-team |title=Trent Alexander-Arnold hopeful of chance in Liverpool first team |first=Glenn |last=Price |publisher=ESPN |date=28 September 2016 |access-date=11 March 2018 |archive-url=https://web.archive.org/web/20180311002359/http://www.espn.co.uk/football/liverpool/story/2960077/trent-alexander-arnold-hopeful-of-chance-in-liverpool-first-team |archive-date=11 March 2018 |url-status=live }}</ref><ref>{{cite news |url=https://www.bbc.co.uk/sport/football/37686653 |title=Liverpool 2–1 Tottenham Hotspur |first=Luke |last=Reddy |website=BBC Sport |date=25 October 2016 |access-date=11 March 2018 |archive-url=https://web.archive.org/web/20180311002530/http://www.bbc.co.uk/sport/football/37686653 |archive-date=11 March 2018 |url-status=live }}</ref> На 14 декември истата година, тој го направил своето деби во [[Премиер лига на Англија 2016-2017|Премиер лигата]] во победата со 3-0 против {{Fb team (N) Middlesbrough}}.<ref>{{cite news |url=http://www.espn.co.uk/football/club/liverpool/364/blog/post/3019259/adam-lallana-man-of-the-match-performance-leads-liverpool-to-victory |title=Adam Lallana's man-of-the-match performance leads Liverpool to victory |first=Dave |last=Usher |publisher=ESPN |date=14 December 2016 |access-date=11 March 2018 |archive-url=https://web.archive.org/web/20180311003458/http://www.espn.co.uk/football/club/liverpool/364/blog/post/3019259/adam-lallana-man-of-the-match-performance-leads-liverpool-to-victory |archive-date=11 March 2018 |url-status=live }}</ref> Својот прв гол во дресот на Ливерпул го постигнал на 15 август [[2017]] во победата со 2-1 [[Вирсол Рајн-Некар-Арена|на гостувањето]] против [[ФК Хофенхајм 1899|Хофенхајм]], во [[УЕФА Лига на шампиони 2017/18|плејофот од квалификациите]] за [[УЕФА Лига на шампиони|Лигата на шампионите]], од директен [[слободен удар]].<ref>{{Cite web|language = en|url = https://www.thesun.co.uk/sport/football/4250582/hoffenheim-1-liverpool-2-trent-alexander-arnold-champions-league-goal/|title = WHO NEEDS COU? Hoffenheim 1 Liverpool 2: Trent Alexander-Arnold scores his first club goal on dream Champions League debut to help move on from Philippe Coutinho woes|author = Toby Gannon|website = [[The Sun]]|date=15 август 2017|access-date=17 септември 2017}}</ref> Со тоа, тој станал третиот најмлад играч кој постигнал гол на своето деби во европските натпреварувања за Ливерпул, по [[Мајкл Овен]] и [[Дејвид Ферклаф]].<ref>{{cite web |url=http://www.lfchistory.net/Stats/DebutGoalAges |title=Youngest debut goalscorers |website=LFCHistory.net |access-date=11 March 2018 |archive-url=https://web.archive.org/web/20170816105236/http://www.lfchistory.net/Stats/DebutGoalAges |archive-date=16 August 2017 |url-status=live }}</ref> Својот прв гол во Премиер лигата, го постигнал истата година, во победата со 5-0 над [[АФК Свонзи Сити|Свонзи Сити]] на [[Анфилд]].<ref>{{cite news |url=https://www.telegraph.co.uk/football/2017/12/26/liverpool-vs-swansea-city-premier-league-live-score-updates/ |title=Liverpool 5 Swansea City 0: Roberto Firmino stars in five-goal rout of Swans |first1=Chris |last1=Bascombe |first2=JJ |last2=Bull |newspaper=The Daily Telegraph |location=London |date=26 December 2017 |access-date=11 March 2018 |archive-url=https://web.archive.org/web/20180311005516/https://www.telegraph.co.uk/football/2017/12/26/liverpool-vs-swansea-city-premier-league-live-score-updates/ |archive-date=11 March 2018 |url-status=live }}</ref> На 7 мај 2019 година, во полуфиналето на [[УЕФА Лига на шампиони 2018/19|Лигата на шампионите]], во кое Ливерпул ја победил Барселона со 4-0, Александер-Арнолд забележал две асистенции, вклучително и додавањето од брзо изведениот корнер во самата завршница кога го проиграл [[Дивок Ориги]] за напаѓачот да го постави конечниот резултат од 4-0, гол со кој го одвел Ливерпул во финалето.<ref>{{cite news |url=https://www.standard.co.uk/sport/football/liverpool/liverpool-fc-vs-fc-barcelona-trent-alexander-arnold-explains-match-winning-assist-a4136491.html |title=Trent Alexander-Arnold explains match-winning assist for Liverpool vs Barcelona |newspaper=Evening Standard |last=Ouzia |first=Malik |date=7 May 2019 |access-date=7 May 2019 |archive-url=https://web.archive.org/web/20190507223549/https://www.standard.co.uk/sport/football/liverpool/liverpool-fc-vs-fc-barcelona-trent-alexander-arnold-explains-match-winning-assist-a4136491.html |archive-date=7 May 2019 |url-status=live }}</ref> На 1 јуни 2019, тој станал европски шампион со Ливерпул, освојувајќи ја титулата во Лигата на шампионите после победата со 2-0 над Тотенхем во финалето; Александер-Арнолд го одиграл целиот натпреваар.<ref name=ucly>{{cite news |url=http://www.sportbible.com/football/news-liverpools-alexander-arnold-makes-champions-league-final-history-20190601 |title=Liverpool's Trent Alexander-Arnold Makes Champions League Final History |website=Sport Bible |last=Jabbar |first=Nasir |date=1 June 2019 |access-date=2 June 2019 |archive-url=https://web.archive.org/web/20190602063432/http://www.sportbible.com/football/news-liverpools-alexander-arnold-makes-champions-league-final-history-20190601 |archive-date=2 June 2019 |url-status=live }}</ref> Во сезоната 2019-2020, тој ја освоил [[Премиер лига на Англија 2019-2020|Премиер лигата]] со Ливерпул, придонесувајќи за успехот со максимален број на настапи (38) и четири погодоци. ===Реал Мадрид=== На 30 мај 2025 година, [[Примера Дивисион (Шпанија)|Ла Лига]] клубот [[ФК Реал Мадрид|Реал Мадрид]] го објави потпишувањето на Александар-Арнолд на шестгодишен договор.<ref>{{Cite web |date=30 May 2025 |title=Official Announcement: Alexander-Arnold |url=https://www.realmadrid.com/en-US/news/football/first-team/latest-news/comunicado-oficial-30-05-2025 |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20250530102550/https://www.realmadrid.com/en-US/news/football/first-team/latest-news/comunicado-oficial-30-05-2025 |archive-date=30 May 2025 |access-date=30 May 2025 |publisher=[[Real Madrid CF]]}}</ref><ref>{{Cite web |date=30 May 2025 |title=Alexander-Arnold signs for Real Madrid |url=https://www.realmadrid.com/en-US/news/football/first-team/latest-news/perfil-arnold-30-05-2025 |access-date=30 May 2025 |publisher=Real Madrid CF}}</ref> ==Репрезентативна кариера== На 16 мај 2018, се нашол на списокот од 23 играчи на селекторот на [[Фудбалска репрезентација на Англија|англиската репрезентација]], [[Гарет Саутгејт]], кои настапиле на [[Светско првенство во фудбал 2018|Светското првенство 2018]] во [[Русија]].<ref>{{Cite web|url=https://www.gazzetta.it/Calcio/Estero/16-05-2018/inghilterra-southgate-ha-scelto-russia-anche-cahill-rose-270127217253.shtml|title=Inghilterra, Southgate ha scelto: in Russia anche Cahill e Rose}}</ref> Своето деби го направил во подготвителен натпревар за Мундијалот, против {{NazNB|FUrep|CRI}} во [[Лидс]], што завршил со победа на англичаните од 2-0. На Светското првенство, на кое неговата репрезентација стигнала до полуфиналето а потоа загубила и во натпреварот за бронзен медал, Александер-Арнолд настапил само еднаш - против {{NazNB|FUrep|BEL}} (0-1) во последниот натпревар од [[Светско првенство во фудбал 2018 - група Г|групата]]. Три години подоцна, тој бил повикан за [[Европско првенство во фудбал 2020|Европското првенство]],<ref>{{Cite web|url=https://www.liverpoolfc.com/news/first-team/435828-alexander-arnold-henderson-final-england-euros-squad|title=Alexander-Arnold and Henderson in final England Euros squad|language=en|access-date=2021-06-04}}</ref> но бил принуден да се повлече поради повреда.<ref>{{Cite web|url=https://www.liverpoolfc.com/news/first-team/435934-trent-alexander-arnold-injury-withdraws-england-euro-2020-squad|title=Trent Alexander-Arnold withdraws from Euro 2020 squad|language=en|access-date=2021-06-04}}</ref> === Хронологија на репрезентативните настапи === {{Репрезентативни настапи|ENG}} {{Cronopar|7-6-2018|Лидс|ENG|2|0|CRI|-|Пријателска|13={{suboff|64}}}} {{Cronopar|28-6-2018|Калининград|ENG|0|1|BEL|-|Светско првенство|2018|Прва фаза|13={{suboff|79}}}} {{Cronopar|11-9-2018|Лестер|ENG|1|0|CHE|-|Пријателска|13={{suboff|78}}}} {{Cronopar|15-10-2018|Севиља|ESP|2|3|ENG|-|Лига на нации|2018-2019|Прва фаза|13={{subon|85}}}} {{Cronopar|15-11-2018|Лондон|ENG|3|0|USA|1|Пријателска}} {{Cronopar|9-6-2019|Гимараеш|CHE|0|0|ENG|-|Лига на нации|2018-2019|за 3. место|dts|5 – 6}} {{Cronopar|10-9-2019|Саутхемптон|ENG|5|3|KOS|-|Квал. за ЕП|2020}} {{Cronopar|14-11-2019|Лондон|ENG|7|0|MNE|-|Квал. за ЕП|2020}} {{Cronopar|17-11-2019|Приштина|KOS|0|4|ENG|-|Квал. за ЕП|2020|13={{suboff|84}}}} {{Cronopar|5-9-2020|Рејкјавик|ISL|0|1|ENG|-|Лига на нации|2020-2021|Прва фаза|13={{subon|73}}}} {{Cronopar|8-9-2020|Копенхаген|DNK|0|0|ENG|-|Лига на нации|2020-2021|Прва фаза|13={{suboff|86}}}} {{Cronopar|11-10-2020|Лондон|ENG|2|1|BEL|-|Лига на нации|2020-2021|Прва фаза|13={{suboff|79}}}} {{Cronopar|2-6-2021|Мидлсбро|ENG|1|0|AUT|-|Пријателска|13={{yel|88}}}} {{Cronopar|5-9-2021|Лондон|ENG|4|0|AND|-|Квал. за СП|2022}} {{Cronopar|12-11-2021|Лондон|ENG|5|0|ALB|-|Квал. за СП|2022|13={{subon|77}}}} {{Cronopar|15-11-2021|Серавале|SMR|0|10|ENG|-|Квал. за СП|2022}} {{Cronofin|16|1}} ==Клупска статистика== {| class="wikitable" style="font-size:90%;width:99%;text-align:center;" |- !rowspan="2"|Сезона !rowspan="2"|Клуб !colspan="3"|Првенство !colspan="3"|Национален куп !colspan="3"|Континентални купови !colspan="3"|Останати купови !colspan="2"|Вкупно |- !Лига !Наст !Гол !Куп !Наст !Гол !Куп !Наст !Гол !Куп !Наст !Гол !Наст !Гол |- || [[ФК Ливерпул сезона 2016-2017|2016-2017]] || rowspan="6" |{{flagsport|ENG}} {{Fb team (N) Liverpool}} || [[Премиер лига на Англија 2016-2017|ПЛ]] || 7 || 0 || [[ФА Куп 2016-2017|ФАКуп]]+[[Фудбалски Лига куп на Англија 2016-2017|ЛК]] ||2+3 ||0|| [[УЕФА Лига на шампиони 2016/17|ЛШ]] |0|| 0 || - | -|| - |12 |0 |- || [[ФК Ливерпул сезона 2017-2018|2017-2018]] || [[Премиер лига на Англија 2017-2018|ПЛ]]||19||1||[[ФА Куп 2017-2018|ФАКуп]]+[[Фудбалски Лига куп на Англија 2017-2018|ЛК]] |2+0|| 0 ||[[УЕФА Лига на шампиони 2017/18|ЛШ]] ||12<ref>2 настапи во квалификациските кола.</ref> |2<ref>Еден гол во квалификациските кола.</ref>|| -|| - | - |33 |3 |- |[[ФК Ливерпул сезона 2018-2019|2018-2019]] || [[Премиер лига на Англија 2018-2019|ПЛ]] || 29 || 1 ||[[ФА Куп 2018-2019|ФАКуп]]+[[Фудбалски Лига куп на Англија 2018-2019|ЛК]] |0|| 0 ||[[УЕФА Лига на шампиони 2018/19|ЛШ]] || 11 |0|| - || - | - |40 |1 |- |[[ФК Ливерпул сезона 2019-2020|2019-2020]] || [[Премиер лига на Англија 2019-2020|ПЛ]] || 38 || 4 ||[[ФА Куп 2019-2020|ФАКуп]]+[[Фудбалски Лига куп на Англија 2019-2020|ЛК]] |0|| 0 ||[[УЕФА Лига на шампиони 2019/20|ЛШ]] || 7 |0|| [[ФА Комјунити Шилд 2019|КШ]]+[[Суперкуп на УЕФА 2019|СУ]]+[[Светско клупско првенство во фудбал 2019|Скп]] || 1+1+2 |0 |49 |4 |- |[[ФК Ливерпул сезона 2020-2021|2020-2021]] || [[Премиер лига на Англија 2020-2021|ПЛ]] || 36 || 2||[[ФА Куп 2020-2021|ФАКуп]]+[[Фудбалски Лига куп на Англија 2020-2021|ЛК]] |1+0|| 0 ||[[УЕФА Лига на шампиони 2020/21|ЛШ]] || 8 |0|| - || - | - |45 |2 |- |[[ФК Ливерпул сезона 2021-2022|2021-2022]] |[[Премиер лига на Англија 2021-2022|ПЛ]] |24 |2 |[[ФА Куп 2021-2022|ФАКуп]]+[[Фудбалски Лига куп на Англија 2021-2022|ЛК]] |1 |0 |[[УЕФА Лига на шампиони 2021/22|ЛШ]] |5 |0 | - | - | - |30 |2 |- ! colspan="3" |Вкупно во кариерата || 153 || 10|| !9|9|| 0|| !43|| 2|| !4 !0 !209 !12 |} == Титули == ===Клупски=== ===={{flagsport|ENG}} Ливерпул==== *'''{{Трофеј-Англија (Премиер лига)}} [[Премиер лига на Англија]]''' : 1 : [[Премиер лига на Англија|2019-2020]] *'''{{Трофеј-Англија (Лига куп)}} [[Фудбалски Лига куп на Англија|Лига куп на Англија]]''' : 1 : 2021-2022 *'''{{Трофеј-Лига на шампиони}} [[УЕФА Лига на шампиони]]''' : 1 : [[УЕФА Лига на шампиони 2018/19|2018–2019]] *'''{{Трофеј-Суперкуп на Европа}} [[Суперкуп на УЕФА]]''' : 1 : [[Суперкуп на УЕФА 2019|2019]] *'''{{Трофеј-Светско клупско првенство}} [[Светско клупско првенство во фудбал|Светско клупско првенство]]''' : 1 : [[Светско клупско првенство во фудбал 2019|2019]] == Наводи == {{наводи}} == Надворешни врски == {{рв|Trent Alexander-Arnold}} {{Порталкутија |right=yes |boxwidth=200px |marign=0px |name1=Биографија |image1=P vip.svg |name2=Фудбал |image2=Soccer ball.svg |name3=Англија |image3=Flag of England.svg }} *[https://int.soccerway.com/players/trent-arnold/376875/ Трент Александер-Арнолд на soccerway] *[https://www.transfermarkt.com/trent-alexander-arnold/profil/spieler/314353 Трент Александер-Арнолд на transfermarkt] *[https://www.espn.com/soccer/player/_/id/223532/trent-alexander-arnold Трент Александер-Арнолд на espn] *[https://www.whoscored.com/Players/318871/Show/Trent-Alexander-Arnold Трент Александер-Арнолд на whoscored] {{Состав на ФК Ливерпул}} {{Состав на Англија на СП фудбал 2018}} {{Состав на Англија на СП фудбал 2022}} {{Состав на Англија на ЕП фудбал 2024}} {{Navboxes |bg = gold |fg = black |bordercolor = solid 1px #000; |title = Награди |list1 = {{ПФА Тим на годината на Премиер лигата на Англија 2018-2019}} {{ПФА Тим на годината на Премиер лигата на Англија 2019-2020}} }} {{ОСНОВНОПОДРЕДУВАЊЕ:Александер-Арнолд, Трент}} [[Категорија:Живи луѓе]] [[Категорија:Англиски фудбалери]] [[Категорија:Фудбалери на ФК Ливерпул]] [[Категорија:Родени во 1998 година]] 1ucf0s5gug00mkzhu8u41mbrnk280z2 2 1300885 5380149 5375638 2025-06-14T19:34:01Z ListeriaBot 65467 Wikidata list updated [V2] 5380149 wikitext text/x-wiki {{Wikidata list|sparql=SELECT ?item ?linkcount WHERE { ?item wdt:P19 wd:Q384 . ?item wdt:P21 wd:Q6581072 . FILTER NOT EXISTS { ?wfr schema:about ?item . ?wfr schema:isPartOf <https://mk.wikipedia.org/>.} OPTIONAL {?item wikibase:sitelinks ?linkcount .} # count of sitelinks } limit 1000|sort=label|columns=number:#,label:Article,description,p569,p570,p18,item,?linkcount:site links|thumb=100|links=red}} {| class='wikitable sortable' ! # ! Article ! description ! датум на раѓање ! датум на смрт ! фотографија ! item ! site links |- | style='text-align:right'| 1 | [[Elena Mihaylova]] | | 1892 | No/unknown value | | [[:d:Q107426847|Q107426847]] | 1 |- | style='text-align:right'| 2 | [[Erna Y]] | | | | [[Податотека:Erna Antunes Lohrer.jpg|center|100px]] | [[:d:Q10273995|Q10273995]] | 1 |- | style='text-align:right'| 3 | [[Jagoda Cvetičanin]] | | 1948 | | [[Податотека:Jagoda-Cveticanin.jpg|center|100px]] | [[:d:Q12957668|Q12957668]] | 2 |- | style='text-align:right'| 4 | [[Jelena Patrnogic]] | | 1932-04-15 | 2010-03-09 | [[Податотека:Jelena Patrnogic.png|center|100px]] | [[:d:Q96384388|Q96384388]] | 0 |- | style='text-align:right'| 5 | [[Kaća Samardžić-Šerban-Finci]] | | 1919-10-18 | | | [[:d:Q63677641|Q63677641]] | 1 |- | style='text-align:right'| 6 | [[La Toya Lopez]] | | 1981-05-24 | | | [[:d:Q12794540|Q12794540]] | 2 |- | style='text-align:right'| 7 | [[Matea Nikolic]] | | 2002-08-01 | | | [[:d:Q119555659|Q119555659]] | 1 |- | style='text-align:right'| 8 | [[Mirjana Vukićević-Karabin]] | | 1933-11-25 | 2020-10-02 | | [[:d:Q102226130|Q102226130]] | 0 |- | style='text-align:right'| 9 | [[Muazzez Arçay]] | | 1907-02-06 | 1982-08-24 | | [[:d:Q47501616|Q47501616]] | 1 |- | style='text-align:right'| 10 | [[Naciye Suman]] | османско-турска фотографка | 1881-04-23 | 1973-07-23 | | [[:d:Q17471925|Q17471925]] | 14 |- | style='text-align:right'| 11 | [[Natasha Nedelkova]] | | 1993 | | | [[:d:Q131145217|Q131145217]] | 0 |- | style='text-align:right'| 12 | [[Saška Bogevska-Capuano]] | | 1979 | | | [[:d:Q113829756|Q113829756]] | 0 |- | style='text-align:right'| 13 | [[Vera Janićijević]] | | 1931-07-17 | 2014-01-07 | [[Податотека:VeraJanicijevic.jpg|center|100px]] | [[:d:Q20437242|Q20437242]] | 2 |- | style='text-align:right'| 14 | [[Vigjilenca Abazi]] | | 1988 | | | [[:d:Q111570362|Q111570362]] | 2 |- | style='text-align:right'| 15 | [[Јадранка Поцкова]] | македонска политичарка | 1960-03-20 | | | [[:d:Q106649126|Q106649126]] | 1 |- | style='text-align:right'| 16 | [[Јана Манева-Чупоска]] | | 1970 | | | [[:d:Q116142427|Q116142427]] | 0 |- | style='text-align:right'| 17 | [[Јасна Кочијашевиќ]] | | 1951 | | | [[:d:Q31184933|Q31184933]] | 1 |- | style='text-align:right'| 18 | [[Љиљана Богоева Седлар]] | | 1948-03-05 | 2020-01-24 | [[Податотека:Ljiljana Bogoeva Sedlar u kabinetu 01.tif|center|100px]] | [[:d:Q115697275|Q115697275]] | 1 |- | style='text-align:right'| 19 | [[Љубица Аџовиќ]] | југословенска глумица | 1924 | 2006-05-23 | | [[:d:Q12747908|Q12747908]] | 3 |- | style='text-align:right'| 20 | [[Ана Димишковска (Q112512156)|Ана Димишковска]] | | 1971 | | | [[:d:Q112512156|Q112512156]] | 0 |- | style='text-align:right'| 21 | [[Ангела Прилепчанска]] | | 2004-02-11 | | | [[:d:Q56395866|Q56395866]] | 0 |- | style='text-align:right'| 22 | [[Андријана Цветковиќ]] | македонска режисерка, амбасадор | 1981-04-05 | | [[Податотека:Ambassador Cvetkovik.jpg|center|100px]] | [[:d:Q55085022|Q55085022]] | 3 |- | style='text-align:right'| 23 | [[Анџелика Митрашиновиќ (Q109453977)|Анџелика Митрашиновиќ]] | македонска кошаркарка | 1993-08-14<br/>1993-08-25 | | | [[:d:Q109453977|Q109453977]] | 1 |- | style='text-align:right'| 24 | [[Бериша Зия]] | | 1932-09-13 | 1992 | | [[:d:Q12273165|Q12273165]] | 1 |- | style='text-align:right'| 25 | [[Беса Адеми]] | македонска судијка | 1964-01-23 | | | [[:d:Q98687800|Q98687800]] | 2 |- | style='text-align:right'| 26 | [[Билге Емин]] | турска писателка | | | [[Податотека:Bilgeemin.jpg|center|100px]] | [[:d:Q97388051|Q97388051]] | 2 |- | style='text-align:right'| 27 | [[Билјана Гарванлиева (Q94776055)|Билјана Гарванлиева]] | | 1973 | 2016 | | [[:d:Q94776055|Q94776055]] | 0 |- | style='text-align:right'| 28 | [[Билјана Графвалнер-Брезовска]] | | 1971-02-02 | | | [[:d:Q23059376|Q23059376]] | 1 |- | style='text-align:right'| 29 | [[Билјана Унковска]] | | 1952 | | | [[:d:Q65920505|Q65920505]] | 0 |- | style='text-align:right'| 30 | [[Билјана Филиповска]] | | 1949 | | | [[:d:Q106729577|Q106729577]] | 1 |- | style='text-align:right'| 31 | [[Борја Јерман Блажиќ]] | словенска информатичарка | 1947 | | [[Податотека:Borka Jerman Blažič.jpg|center|100px]] | [[:d:Q4945579|Q4945579]] | 3 |- | style='text-align:right'| 32 | [[Бојана Барлтроп]] | | 1949 | | | [[:d:Q47035469|Q47035469]] | 1 |- | style='text-align:right'| 33 | [[Вера Јанковиќ]] | македонска писателка | 1922-12-16 | 2003-01-21 | | [[:d:Q25461428|Q25461428]] | 1 |- | style='text-align:right'| 34 | [[Вера Венедикова]] | | 1916-07-27 | 1994 | | [[:d:Q66386579|Q66386579]] | 1 |- | style='text-align:right'| 35 | [[Вера Недкова]] | бугарска сликарка | 1906-11-16 | 1996-07-07 | | [[:d:Q12275097|Q12275097]] | 6 |- | style='text-align:right'| 36 | [[Вида Јоциќ]] | српска вајарка | 1921-06-24 | 2002-01-10 | [[Податотека:Stevan Kragujevic, Vida Jocic, 1958.JPG|center|100px]] | [[:d:Q12749732|Q12749732]] | 4 |- | style='text-align:right'| 37 | [[Владанка Авировиќ]] | | 1954-01-22 | | | [[:d:Q47513822|Q47513822]] | 2 |- | style='text-align:right'| 38 | [[Вјолца Мехмети-Нуредини]] | | 1978-02-06 | | | [[:d:Q107044046|Q107044046]] | 3 |- | style='text-align:right'| 39 | [[Гена Велева]] | | 1902 | 1979 | [[Податотека:Gena Veleva.jpg|center|100px]] | [[:d:Q12276183|Q12276183]] | 1 |- | style='text-align:right'| 40 | [[Дарија Андовска (Q102035976)|Дарија Андовска]] | македонски композитор | 1979 | | | [[:d:Q102035976|Q102035976]] | 0 |- | style='text-align:right'| 41 | [[Дарја Ризова (Q79461539)|Дарја Ризова]] | македонска глумица | 1987-02-13 | | | [[:d:Q79461539|Q79461539]] | 0 |- | style='text-align:right'| 42 | [[Димитрина Михајлова]] | | 1942-10-06 | | | [[:d:Q108816572|Q108816572]] | 1 |- | style='text-align:right'| 43 | [[Доника Гервала Шварц]] | косовска политичарка | 1971-10-16 | | [[Податотека:Kosovo Donika Gervalla Schwarz in Wien am 21. Februar 2024 - Donika Gërvalla-Schwarz in 2024 (cropped).jpg|center|100px]] | [[:d:Q106119866|Q106119866]] | 12 |- | style='text-align:right'| 44 | [[Драгана Костадиновска (Q79466747)|Драгана Костадиновска]] | македонска глумица | 1983-12-10 | | | [[:d:Q79466747|Q79466747]] | 0 |- | style='text-align:right'| 45 | [[Екатерина Симидчиева]] | | 1872 | 1899-08-24 | [[Податотека:S Gulabchev Makite Ekaterina Simidchieva-03.jpg|center|100px]] | [[:d:Q12279586|Q12279586]] | 2 |- | style='text-align:right'| 46 | [[Елена Гюркович]] | | 1924 | 2004-08-05 | | [[:d:Q12279680|Q12279680]] | 1 |- | style='text-align:right'| 47 | [[Елеонора Петрова Митевска]] | | 1952-08-12 | | | [[:d:Q65498050|Q65498050]] | 0 |- | style='text-align:right'| 48 | [[Елизабета Ѓоревска]] | српска глумица | 1961-01-11 | | [[Податотека:Еlizabeta Đorevska (2005).jpg|center|100px]] | [[:d:Q16082740|Q16082740]] | 3 |- | style='text-align:right'| 49 | [[Елизабета Јонуз]] | германска писателка | 1964 | | | [[:d:Q23059657|Q23059657]] | 2 |- | style='text-align:right'| 50 | [[Елизабета Дуковска]] | | 1961 | | | [[:d:Q118400324|Q118400324]] | 1 |- | style='text-align:right'| 51 | [[Емилија Илиевска]] | | 1962-10-28 | | | [[:d:Q98710475|Q98710475]] | 1 |- | style='text-align:right'| 52 | [[Ермира Мехмети]] | политичарка | 1979-10-06 | | | [[:d:Q13038677|Q13038677]] | 3 |- | style='text-align:right'| 53 | [[Жанина Мирчевска]] | македонска писателка | 1967-10-20 | | | [[:d:Q18643152|Q18643152]] | 1 |- | style='text-align:right'| 54 | [[Зана Рамадани]] | германска политичарка и активистка | 1984-01-10 | | | [[:d:Q16191094|Q16191094]] | 12 |- | style='text-align:right'| 55 | [[Зорица Николовска]] | | 1964 | | | [[:d:Q95193815|Q95193815]] | 0 |- | style='text-align:right'| 56 | [[Ивана Гакидова]] | македонска ракометарка | 1995-02-27 | | | [[:d:Q85981516|Q85981516]] | 2 |- | style='text-align:right'| 57 | [[Иванка Василевска]] | | 1981-04-23 | | | [[:d:Q106648865|Q106648865]] | 1 |- | style='text-align:right'| 58 | [[Иванка Петровиќ]] | | 1939 | | | [[:d:Q12633285|Q12633285]] | 1 |- | style='text-align:right'| 59 | [[Ирена Арсиќ]] | | 1959-09-07 | | | [[:d:Q16084643|Q16084643]] | 2 |- | style='text-align:right'| 60 | [[Йела Кършич]] | | 1915-12-21 | 2005-01-02 | | [[:d:Q85990788|Q85990788]] | 2 |- | style='text-align:right'| 61 | [[Калина Ванска]] | | | | | [[:d:Q102129140|Q102129140]] | 0 |- | style='text-align:right'| 62 | [[Кара Трифун]] | | No/unknown value | No/unknown value | | [[:d:Q19971987|Q19971987]] | 1 |- | style='text-align:right'| 63 | [[Катерина Венедикова]] | | 1942-11-20 | | | [[:d:Q70927153|Q70927153]] | 1 |- | style='text-align:right'| 64 | [[Каја Шукова (Q121637662)|Каја Шукова]] | | 1970-01-01 | | [[Податотека:Kaja Shukova official portrait 2020.jpg|center|100px]] | [[:d:Q121637662|Q121637662]] | 0 |- | style='text-align:right'| 65 | [[Корнелија Утевска Глигоровска]] | | 1973-12-28 | | | [[:d:Q81803621|Q81803621]] | 1 |- | style='text-align:right'| 66 | [[Костадинка Велковска]] | хрватска глумица | 1949-07-03<br/>1948-06-03 | 2024-03-10 | | [[:d:Q11116976|Q11116976]] | 4 |- | style='text-align:right'| 67 | [[Лаура Павловиќ]] | српска оперска пејачка | | | [[Податотека:Trubadur, Opera SNP, 2008-2009, Svitlana Dekar, Laura Pavlović, ženski Hor opere SNP, foto M. Pozlović.jpg|center|100px]] | [[:d:Q6499302|Q6499302]] | 4 |- | style='text-align:right'| 68 | [[Лили Стојановска]] | | 1952-05-29 | | | [[:d:Q60441203|Q60441203]] | 0 |- | style='text-align:right'| 69 | [[Лиляна Албанска]] | | 1917-11-11<br/>1917 | 2002-05-27<br/>2002 | | [[:d:Q12284898|Q12284898]] | 1 |- | style='text-align:right'| 70 | [[Лина Пејовска]] | македонска пејачка | 2002-06-22 | | | [[:d:Q83733089|Q83733089]] | 1 |- | style='text-align:right'| 71 | [[Линдита Алиу - Тахири]] | македонска новинарка | 1962 | | | [[:d:Q13041633|Q13041633]] | 2 |- | style='text-align:right'| 72 | [[Магдалена Јанева (Q24238804)|Магдалена Јанева]] | | 1934-11-12 | | | [[:d:Q24238804|Q24238804]] | 1 |- | style='text-align:right'| 73 | [[Марика Матеска]] | | 1958-12-07 | | | [[:d:Q98772542|Q98772542]] | 1 |- | style='text-align:right'| 74 | [[Марија Ангелова]] | | 1980-08-27 | | | [[:d:Q106861553|Q106861553]] | 1 |- | style='text-align:right'| 75 | [[Марија Грбиќ]] | | 1948-02-06 | 2022-07-12 | | [[:d:Q124937343|Q124937343]] | 0 |- | style='text-align:right'| 76 | [[Марија Петровиќ]] | македонска одбојкарка | 1987-04-15 | | | [[:d:Q15262810|Q15262810]] | 2 |- | style='text-align:right'| 77 | [[Марија Петрушевска]] | | 1986-01-14 | | | [[:d:Q106651932|Q106651932]] | 1 |- | style='text-align:right'| 78 | [[Матилда Ивковиќ]] | | 1936-01-18 | | | [[:d:Q63676573|Q63676573]] | 1 |- | style='text-align:right'| 79 | [[Маја Бојаџиевска]] | македонска писателка | 1962 | | | [[:d:Q12286337|Q12286337]] | 1 |- | style='text-align:right'| 80 | [[Мерита Колчи-Коџаџику]] | македонска политичарка | 1958-05-01 | | | [[:d:Q106645339|Q106645339]] | 3 |- | style='text-align:right'| 81 | [[Мирјана Радевска-Стефкова]] | | 1960-08-23 | | | [[:d:Q98687626|Q98687626]] | 1 |- | style='text-align:right'| 82 | [[Мојца Седеу]] | македонски перкусионист | 1970 | | | [[:d:Q1943115|Q1943115]] | 1 |- | style='text-align:right'| 83 | [[Нада Макеларска]] | македонска пејачка | 1946 | | | [[:d:Q125470907|Q125470907]] | 1 |- | style='text-align:right'| 84 | [[Нада Пани]] | босанска глумица | 1920 | 1992 | | [[:d:Q13089727|Q13089727]] | 4 |- | style='text-align:right'| 85 | [[Наташа Андонова (Q12287789)|Наташа Андонова]] | | 1974 | | | [[:d:Q12287789|Q12287789]] | 1 |- | style='text-align:right'| 86 | [[Невенка Стаменковска-Стојковски]] | македонска политичарка | 1983-08-21 | | | [[:d:Q122188076|Q122188076]] | 0 |- | style='text-align:right'| 87 | [[Неда Здравева]] | | 1976-11-10 | | | [[:d:Q110064732|Q110064732]] | 1 |- | style='text-align:right'| 88 | [[Нермина Кукиќ]] | | 1971-09-27 | | | [[:d:Q1978034|Q1978034]] | 1 |- | style='text-align:right'| 89 | [[Никица Корубин]] | македонска политичарка | 1976-05-22 | | | [[:d:Q31207202|Q31207202]] | 2 |- | style='text-align:right'| 90 | [[Олга Најденовска]] | | 1963-07-05 | | | [[:d:Q107012804|Q107012804]] | 1 |- | style='text-align:right'| 91 | [[Ратка Димитрова]] | | 1940 | 2020-08-30 | | [[:d:Q106858332|Q106858332]] | 1 |- | style='text-align:right'| 92 | [[Ремзије Хисар]] | турски академик и хемичарка | 1902 | 1992-06-13 | | [[:d:Q5364158|Q5364158]] | 12 |- | style='text-align:right'| 93 | [[Санела Шкријељ]] | македонска политичарка | 1981-04-22 | | | [[:d:Q121700783|Q121700783]] | 0 |- | style='text-align:right'| 94 | [[Сара Сандева]] | чешка глумица | 1997-06-25 | | [[Податотека:Sara Sandeva (cropped).png|center|100px]] | [[:d:Q28836223|Q28836223]] | 3 |- | style='text-align:right'| 95 | [[Сашка Димитровска (Q79472098)|Сашка Димитровска]] | македонска глумица | 1978-07-09 | | | [[:d:Q79472098|Q79472098]] | 0 |- | style='text-align:right'| 96 | [[Светлана Јакимовска]] | | 1956-06-08 | | | [[:d:Q106869246|Q106869246]] | 1 |- | style='text-align:right'| 97 | [[Светлана Карапетрова]] | македонска политичарка | 1965-03-31 | | | [[:d:Q30306429|Q30306429]] | 2 |- | style='text-align:right'| 98 | [[Светлана Поровиќ Михајловиќ]] | српска писателка | 1959-06-01 | | | [[:d:Q20435384|Q20435384]] | 2 |- | style='text-align:right'| 99 | [[Симона Браун Живковска]] | | 1994-06-24 | | | [[:d:Q104416100|Q104416100]] | 0 |- | style='text-align:right'| 100 | [[Симона Николовска]] | македонска ракометарка | 1991-02-23 | | | [[:d:Q96315060|Q96315060]] | 0 |- | style='text-align:right'| 101 | [[Славица Бабамова]] | | 1971 | | [[Податотека:Slavica Babamova 2024 (cropped).jpg|center|100px]] | [[:d:Q113813072|Q113813072]] | 1 |- | style='text-align:right'| 102 | [[Славица Грковска-Лошкова]] | македонска политичарка | 1970-07-27 | | [[Податотека:Slavica Grkovska official portrait 2022.jpg|center|100px]] | [[:d:Q110628915|Q110628915]] | 1 |- | style='text-align:right'| 103 | [[Слаѓана Вујошевиќ]] | | 1988 | | | [[:d:Q116994436|Q116994436]] | 0 |- | style='text-align:right'| 104 | [[Соња Королиов]] | македонски славист | 1973 | | | [[:d:Q105492531|Q105492531]] | 1 |- | style='text-align:right'| 105 | [[Станче Ракиќ]] | | 1957-04-27 | | | [[:d:Q12759638|Q12759638]] | 2 |- | style='text-align:right'| 106 | [[Султана Марковска]] | македонска и бугарска пијанистка | 1946-03-22 | | | [[:d:Q105501173|Q105501173]] | 1 |- | style='text-align:right'| 107 | [[Татјана Васиќ-Бозаџиева]] | | 1973-07-27 | | | [[:d:Q118399069|Q118399069]] | 1 |- | style='text-align:right'| 108 | [[Тина Трпкоска]] | македонска глумица | 1988-05-20 | | | [[:d:Q79475836|Q79475836]] | 0 |- | style='text-align:right'| 109 | [[Фросина Стојковска]] | македонска писателка | 1986 | | | [[:d:Q106258742|Q106258742]] | 1 |- | style='text-align:right'| 110 | [[Хелен Волф]] | американски уредник и издавач | 1906-07-27 | 1994-03-28 | | [[:d:Q42529600|Q42529600]] | 2 |- | style='text-align:right'| 111 | [[Христина Ивановска]] | македонска уметница | 1974 | | | [[:d:Q107421816|Q107421816]] | 0 |- | style='text-align:right'| 112 | [[Христина Татиќ]] | | 1916-11-26 | 2003-02-26 | | [[:d:Q63677037|Q63677037]] | 1 |} {{Wikidata list end}} mfkvalu61qv22n4g1jjwwcvm0coa8s2 0 1304340 5380177 5218801 2025-06-14T22:12:05Z SpectralWiz 106165 5380177 wikitext text/x-wiki {{Инфокутија Црква | icon = | icon_width = | icon_alt = | name = Свети Бессребреници | fullname = | other name = | native_name = Αγίων Αναργύρων | native_name_lang = el | image = Saints Cosmas and Damian Church, Thessaloniki 2022 01.jpg | image_size = | alt = | caption = Поглед на црквата | pushpin map = | pushpin label position = | pushpin map alt = | pushpin mapsize = | relief = | map caption = | coordinates = {{coord|40|38|30.1|N|22|57|34.1|E|type:landmark_region:GR|display=inline,title}} | osgraw = <!-- TEXT --> | osgridref = <!-- {{gbmappingsmall| TEXT}} --> | location = [[Солун]] | country = [[Егејска Македонија]], [[Грција]] | denomination = [[Цариградска патријаршија]] | previous denomination = | tradition = | religious institute = <!-- Can be substituted with 'religious order'--> | churchmanship = | membership = | attendance = | website = | former name = | bull date = | founded date = <!-- {{start date|YYYY|MM|DD|df=y}} - but see note below --> | founder = | dedication = | dedicated date = | consecrated date = | cult = | relics = | events = | past bishop = | people = | status = | functional status = | heritage designation = | designated date = | architect = | architectural type = трикорабна базилика | style = | years built = | groundbreaking = | completed date = 1959 | construction cost = | closed date = | demolished date = | capacity = | length = <!-- {{convert| }} --> | width = <!-- {{convert| }} --> | width nave = <!-- {{convert| }} --> | height = <!-- {{convert| }} --> | diameter = <!-- {{convert| }} --> | other dimensions = | floor count = | floor area = <!-- {{convert| }} --> | dome quantity = | dome height outer = <!-- {{convert| }} --> | dome height inner = <!-- {{convert| }} --> | dome dia outer = <!-- {{convert| }} --> | dome dia inner = <!-- {{convert| }} --> | spire quantity = | spire height = <!-- {{convert| }} --> | materials = | bells = | bells hung = | bell weight = <!-- {{long ton|0| }} --> | parish = | benefice = | deanery = | archdeaconry = | episcopalarea = | archdiocese = | metropolis = | diocese = [[Солунска епархија|Солунска]] | province = | presbytery = | synod = | circuit = | district = | division = | subdivision = | archbishop = | bishop = | auxiliary bishop = | cardinal protector = | abbot = | prior = | subprior = | exarch = | provost-rector = | provost = | viceprovost = | rector = | vicar = | dean = | subdean = | archpriest = | precentor = | succentor = | chancellor = | canonchancellor = | canon = | canonpastor = | canonmissioner = | canontreasurer = | prebendary = | priestincharge = | priest = | asstpriest = | honpriest = | curate = | asstcurate = | nonstipendiaryminister = | minister = | assistant = | seniorpastor = | pastor = | chaplain = | archdeacon = | deacon = | deaconess = | reader = | student intern = | organistdom = | director = | organist = | organscholar = | chapterclerk = | laychapter = | warden = | verger = | businessmgr = | liturgycoord = | reledu = | rcia = | youthmin = | flowerguild = | musicgroup = | parishadmin = | serversguild = | sacristan = | logo = | logosize = | logolink = | logoalt = | embedded = }} '''Свети Бессребреници''' ({{lang-el|Ιερός Ναός Αγίων Αναργύρων Ακροπόλεως Θεσσαλονίκης}}) — [[црква (градба)|црква]] во градот [[Солун]], [[Егејска Македонија]]. Влегува во состав на [[Солунска епархија|Солунската епархија]] на [[Цариградска патријаршија|Цариградската патријаршија]].<ref name="Ιερά Μητρόπολη Θεσσαλονίκης">{{нмс | url = http://www.imth.gr/default.aspx?lang=el-GR&loc=1&&page=177&item=1249 | title = Άγιοι Ανάργυροι | access-date = 10 октомври 2016 | publisher = Ιερά Μητρόπολη Θεσσαλονίκης | archive-date = 2023-01-23 | archive-url = https://web.archive.org/web/20230123114246/http://www.imth.gr/default.aspx?lang=el-GR&loc=1&&page=177&item=1249 | url-status = dead }}</ref> Храмот е сместен во североисточниот акропол на Солун, вон градските ѕидини и под [[Еди-куле (Солун)|Еди-куле]]. Во византиско време на ова подрачје имало манастир посветен на Светите Бессребреници [[Свети Кузман и Дамјан|Кузман и Дамјан]]. Во османлиско време овде било муслиманско маало и во дотогашниот манастир имало мала [[џамија]] наречена Попара Бара. Во 1920-тите муслиманите се иселени во Турција и на нивно место се доведени турски Грци; џамијата е претворена во црква наречена „Св. Бессребреници“. По Втората светскка војна црквата станала премала за потребите и изградена е нова, отворена 6 септември 1959 г. од епископот Стефан Талантски по наредба на митрополитот Пантелејмон Солунски.<ref name="Ιερός Ναός Αγίων Αναργύρων Ακροπόλεως Θεσσαλονίκης">{{нмс | url= http://www.ag-anargyroi.info/istoria-toy-ieroy-naoy-agion-anargyron.html | title= Άγιοι Ανάργυροι Ακροπόλεως Θεσσαλονίκης | access-date= 10 октомври 2016 | publisher= Ιερός Ναός Αγίων Αναργύρων Ακροπόλεως Θεσσαλονίκης | archive-date= 2016-10-11 | archive-url= https://web.archive.org/web/20161011140118/http://www.ag-anargyroi.info/istoria-toy-ieroy-naoy-agion-anargyron.html | url-status= dead }}</ref> Сегашната градба е [[трикорабна]] засводена [[базилика]] со женска црква. Има и два [[параклис]]а — „Св. Бессребреници Кир, Јован и Пантелејмон“ и „Свети Никола, Св. Григориј Богослов и Св. Лука Симферополски“. Бил дел од парохијата на црквата „Свети Василиј“ во парк со кедрови дрва, како и „Св. Елевтериј“ во Еди-куле. Во храмот се чуваат чудотворни икони на Богородица Домостроителка и Богородица Скоропослушница.<ref name="Ιερός Ναός Αγίων Αναργύρων Ακροπόλεως Θεσσαλονίκης"/><ref>{{наведена книга |title= Εγκαίνια νεότερων ναών της Θεσσαλονίκης (1912-2011) |last=Τερμεντζόγλου |first= Γεώργιος Κ |authorlink= |coauthors= |year=2013 |publisher=Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης, Θεολογική Σχολή, Τμήμα Ποιμαντικής και Κοινωνικής Θεολογίας |location=Θεσσαλονίκη |isbn= |pages=41 - 42 |url= http://ikee.lib.auth.gr/record/133958/files/GRI-2014-11988.pdf |accessdate= }}</ref> == Поврзано == * [[Солунска епархија]] == Наводи == {{наводи}} == Надворешни врски == {{рвр|Saints Cosmas and Damian Church, Thessaloniki}} [[Категорија:Цркви во Солун|Бессребреници]] [[Категорија:Цркви во Солунската епархија|Бессребреници, Солун]] [[Категорија:Појавено во 1959 година]] kr29jijsoqssb2yh1le11aau8ss1j2u 0 1308773 5380116 5336905 2025-06-14T17:18:12Z InternetArchiveBot 92312 Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.9.5 5380116 wikitext text/x-wiki {{Инфокутија за личност |име= Олександр Роговиј |портрет= Олександр Роговий у Вінницькому Домі поета.jpg |px= 220п |опис= |роден-дата= {{роден на|1|ноември|1958}} |роден-место= с. Лукив, Туријски реон, [[Волинска Област]] |занимање = хералдичар, учител, локален историчар }} '''Олександр Роговиј''' ({{lang-uk|Олександр Роговий}}, роден во село Лукив, Туријски реон, [[Волинска Област]], [[1 ноември]] [[1958|1958 година]])&nbsp;— украински [[Историја|историчар]], локален историчар, архивар, [[наставник]]. Член на Националниот сојуз на локални историчари на Украина,<ref>[http://nsku.org.ua/?news=5090 Про діяльність О.&nbsp;І.&nbsp;Рогового на сайті ] {{Семарх|url=https://web.archive.org/web/20221030224232/https://nsku.org.ua/?news=5090 |date=2022-10-30 }} Національної спілки краєзнавців України</ref> колегиум на Украинското хералдичко друштво,<ref>[http://uht.org.ua/ua/members/ О.&nbsp;І.&nbsp;Роговий на сайті] Українського геральдичного товариства</ref> почесен локален историчар на Украина (2013). Автор-развивач на грбови на административните центри на територијалните заедници на [[Липовечки реон]]. Организатор на првиот [[Виничка Област|регионален]] празник на родниот регион (с [[Стара Прилука|. Стара Прилука]], 1993 г.), меѓународната акција за сеќавање и помирување, 1996 г.&nbsp;во близина на Словачкиот споменик, [[Виничка Област|регионален]] натпревар „Врати го името на реката“. Авторот на статии за Географската енциклопедија на Украина и енциклопедијата на модерна Украина, повеќе од 30 книги и брошури, повеќе од 500 публикации во списанија и весници за локална историја.<ref>Роговий Олександр Іванович (довідка) // Вінниця журналістська: довідник / ВОО НСЖУ; автор-упоряд. Володимир Лисенко.&nbsp;— [[Виница (Украина)|Вінниця]], 2010.&nbsp;— С. 194.</ref> == Библиографија == * Роговий, Олександр Іванович. [[Соб (река)|Соб]] у вогні [Текст] : краєзнавчі нариси / Олександр Роговий.&nbsp;— [[Виница (Украина)|Вінниця]] : Біком, 1994.&nbsp;— 71 с. : фотогр. * Роговий, Олександр Іванович. Шлях до світла. Історія освіти та профспілкового руху [[Липовечки реон|Липовеччини]] [Текст] / О.&nbsp;І.&nbsp;Роговий, В.&nbsp;І.&nbsp;Чернюк, С.&nbsp;І.&nbsp;Дибський.&nbsp;— [[Липовец|Липовець]] : Поліграфіст, 2002.&nbsp;— 104 с. : іл., табл. * Роговий, Олександр Іванович. Зозів. Енциклопедія села [Текст] / О.&nbsp;І.&nbsp;Роговий.&nbsp;— [[Липовец|Липовець]] : Поліграфіст, 2002.&nbsp;— 112 с. : іл. + додатки. * Кучер, В. О., Роговий, О. І. [[Селман Ваксман|Зельман Абрахам Ваксман]].&nbsp;— [[Виница (Украина)|Вінниця]]: ТОВ «ІТІ», 2003.&nbsp;— 96 с. : фото.&nbsp;— ISBN 966-8432-02-9. * Вінниччина козацька [Карты] : істор. карта / уклад. : О.&nbsp;І.&nbsp;Роговий; гол. ред. : В.&nbsp;Є.&nbsp;Любченко.&nbsp;— 1 : 300 000.&nbsp;— [[Виница (Украина)|Вінниця]] : Державна картографічна фабрика, 2008.&nbsp;— : карта, багатокол. * Роговий, Олександр Іванович. Про що шумлять верби. Історичні нариси про [[Вербовка (Липовечки реон)|Корчинці-Ротмистрівку-Вербівку]] (XVIII-XXI століття) [[Липовечки реон|Липовецький район]] [Текст] / Олександр Роговий.&nbsp;— [[Виница (Украина)|Вінниця]] : ДП «Державна картографічна фабрика», 2010.&nbsp;— 344 с. : іл.&nbsp;— ISBN 978-966-2024-76-0. * Роговий, Олександр Іванович. [[Соб (река)|Соб]] : краєзнавчі нариси / Олександр Роговий.&nbsp;— [[Виница (Украина)|Вінниця]] : Вид. Балюк І. Б., 2012.&nbsp;— 76 с. : іл. * Роговий, Олександр Іванович. Профспілка та освіта [[Липовечки реон|Липовеччини]] на зламі епох. Історія освіти та профспілкового руху [[Липовечки реон|Липовеччини]] [Текст] / О.&nbsp;І.&nbsp;Роговий, В.&nbsp;В.&nbsp;Кучер, С.&nbsp;Н.&nbsp;Дибський.&nbsp;— [[Липовец|Липовець]]; [[Виница (Украина)|Вінниця]] : Вид. Легкун В. М., 2012.&nbsp;— 288 с. : фотогр. * Роговий, Олександр Іванович. Подільськими шляхами [[Богдан Хмелницки|Богдана Хмельницького]] [Текст] : програма козацького виховання / О.&nbsp;І.&nbsp;Роговий, М.&nbsp;М.&nbsp;Іванюк, В.&nbsp;Х.&nbsp;Шпак-Мельник.&nbsp;— [[Виница (Украина)|Вінниця]] : Вид. Балюк І. Б., 2012.&nbsp;— 120 с. : іл., кол. іл.&nbsp;— ISBN 978-966-2696-45-5. == Извори и литература == * [https://library.vn.ua/e-library/katalog/znamenni-i-pam%E2%80%99yatni-dati-2013-roku 1 листопада 2013&nbsp;р.&nbsp;— 55 років від дня народження Олександра Івановича Рогового // Знаменні і пам'ятні дати : хронол. довід. / Вінниц. ОУНБ ім. К. А. Тімірязєва ; уклад. О. Ю. Антонюк; відп. за вип. Н. І. Морозова. – Вінниця, 2012. – 288 с.] {{Семарх|url=https://web.archive.org/web/20210228214832/https://library.vn.ua/e-library/katalog/znamenni-i-pam%E2%80%99yatni-dati-2013-roku |date=2021-02-28 }} * Гальчак, С. Роговий Олександр Іванович / С. Гальчак // Розвиток краєзнавства у Східному Поділлі XIX&nbsp;— поч. XXI ст. / С. Гальчак.&nbsp;— [[Виница (Украина)|Вінниця]], 2011.&nbsp;— С. 668–670. * Роговий Олександр Іванович (довідка) // [[Виница (Украина)|Вінниця]] журналістська : довідник / ВОО НСЖУ; автор-упоряд. Володимир Лисенко.&nbsp;— [[Виница (Украина)|Вінниця]], 2010.&nbsp;— С. 194. * Кавун, М. [[Липовец|Липовецький]] патріотизм Рогового / М. Кавун // Вінниччина.&nbsp;— 2008.&nbsp;— 31 жовтня.&nbsp;— С. 10.&nbsp;— (Спец. вип. газ. «П'ятниця»). == Наводи == {{наводи}} [[Категорија:Украински хералдичари]] [[Категорија:Украински новинари]] [[Категорија:Родени во 1958 година]] [[Категорија:Родени на 1 ноември]] [[Категорија:Украински историчари]] 29n0pthb87j5iqds4mnaoygts16jzts 0 1310580 5380317 5307522 2025-06-15T10:39:26Z Carshalton 30527 /* Надворешни врски */ 5380317 wikitext text/x-wiki {{Infobox football biography 3 |name = Дамјан Шишковски |image = |image_size = |caption = |fullname = Дамјан Шишковски |birth_date = {{birth date and age|1995|3|18|df=y}} |birth_place = [[Скопје]], [[Македонија]] | height = 1,93 м |position = [[Голман (фудбал)|Голман]] |currentclub = {{Fb team Doxa Katokopias}} |clubnumber = 1 |youthyears1 = |youthclubs1 = |years1 = 2010–2018 |clubs1 = {{Fb team Rabotnicki Skopje}} |caps1 = 75 |goals1 = 0 |years2 = 2015 |clubs2 = → {{Fb team Gent}} |caps2 = 0 |goals2 = 0 |years3 = 2018–2019 |clubs3 = {{Fb team Lahti}} |caps3 = 15 |goals3 = 0 |years4 = 2019 |clubs4 = {{Fb team RoPS}}|caps4 = 5 |goals4 = 0 |years5 = 2019–2020 |clubs5 = {{Fb team Rabotnicki Skopje}} |caps5 = 23 |goals5 = 0 |years6 = 2020– |clubs6 = {{Fb team Doxa Katokopias}} |caps6 = 87 |goals6 = 0 | nationalyears1 = 2012 | nationalteam1 = {{знамеикона|МКД}} [[Фудбалска репрезентација на Македонија под 17 години|Македонија под 17 г.]] | nationalcaps1 = 9 | nationalgoals1 = 0 | nationalyears2 = 2012–2014 | nationalteam2 = {{знамеикона|МКД}} [[Фудбалска репрезентација на Македонија под 19 години|Македонија под 19 г.]] | nationalcaps2 = 1 | nationalgoals2 = 0 | nationalyears3 = 2014–2017 | nationalteam3 = {{знамеикона|МКД}} [[Фудбалска репрезентација на Македонија под 21 година|Македонија под 21 г.]] | nationalcaps3 = 7 | nationalgoals3 = 0 | nationalyears4 = 2020– | nationalteam4 = {{знамеикона|МКД}} [[Фудбалска репрезентација на Македонија|Македонија]] | nationalcaps4 = 9 | nationalgoals4 = 0 | club-update = 7 јуни 2021 | ntupdate = 22 април 2023 }} '''Дамјан Шишковски''' ([[Скопје]], {{роден на|18|март|1995}}) — [[Македонија|македонски]] [[фудбал]]ски голман кој моментално игра за [[ФК Докса Катокопијас|Докса Катокопијас]],<ref>{{Наведена мрежна страница|url=https://www.cfa.com.cy/Gr/player/70/12576864|title=Damjan Shishkovski|work=[[Фудбалски сојуз на Израел]]|language=en|accessdate=2 април 2023|archive-date=2021-06-24|archive-url=https://web.archive.org/web/20210624204005/https://www.cfa.com.cy/Gr/player/70/12576864|url-status=dead}}</ref> и за [[Фудбалска репрезентација на Македонија|репрезентацијата на Македонија]].<ref>{{Наведени вести|url=https://nova.rs/euro-2020/timovi/severna-makedonija/|title=Severna Makedonija|last=Marković|first=Dušan|date=7 јуни 2021|access-date=2 април 2023|publisher=[[Нова С]]}}</ref> == Клупска кариера == Дамјан Шишковски својата кариера ја има започнато во 2010 година во екипата на [[ФК Работнички|Работнички]] од [[Скопје]]. Во екипата играл во периодот од 2010 до 2018 година и забележал 75 настапи. Во сезоната 2018 година преминува во екипата на Лахти од [[Финска]], каде во сезоната 2018/2019 забележал вкупно 15 настапи. Во 2019 преминал во тимот на РОПС каде настапил на 5 натпревари. Во сезоната 2019/2020 се враќа во екипата на Работнички, и за екипата настапил на 23 натпревари. Во 2020 година преминал во екипата на [[ФК Докса Катокопијас|Докса Катокопијас]] каде сè уште настапува, досега за овој тим одиграл 87 натпревари. == Репрезентативна кариера == Своето деби за [[Фудбалска репрезентација на Македонија|македонската фудбалска репрезентација]] го имал во 2020 година и досега настапил на 8 натпревари. Бил дел од [[Европско првенство во фудбал за играчи под 21 година 2017|Младинското европско првенство до 21 година во 2017]] година во [[Полска]], каде настапил на натпреварот против Португалија кој Македонија го загубила со 4-2. Исто така бил во составот на македонската репрезентација на [[Европско првенство во фудбал 2020|европското првенство во 2021]] година, каде не забележал настап. == Репрезентативна статистика == {| class="wikitable" style="text-align:center" ! colspan="3" |[[Фудбалска репрезентација на Македонија|Македонија]] |- ! Година ! Настапи ! Голови |- | 2020 | 6 | 0 |- | 2021 | 0 | 0 |- ! Вкупно ! 6 ! 0 |} == Трофеи, награди и признанија == === Екипно === ; {{Fb team Rabotnicki Skopje}} * [[Прва македонска фудбалска лига|Прва лига на Македонија]]: 2013/14.<ref name="RSSSF">{{Наведена мрежна страница|url=http://www.rsssf.com/tablesf/fyrom2014.html|title=Macedonia 21 јануари 2021|work={{ill|en|RSSSF|RSSSF}}|language=en|accessdate=2 април 2023}}</ref> * [[Фудбалски куп на Македонија|Куп на Македонија]]: 2013/14.<ref name="RSSSF" /> ; {{Fb team Gent}} * Прва лига на Белгија: 2014/15.<ref name="SW">{{Soccerway|damjan-shishkovski/154198}}</ref> == Наводи == {{наводи}} == Надворешни врски == * {{UEFA player}} * [https://www.b92.net/sport/euro2020/mkd/damjan-shishkovski.php Дамјан Шишковски] на сајтот на [[Б92]] * {{Transfermarkt|193217}} * {{soccerbase|97138}} * {{UEFA player|250022908}} * {{WorldFootball.net|damjan-siskovski}} * {{NFT player|id=79248}} {{Состав на Македонија на ЕП фудбал за играчи под 21 година 2017}} {{Состав на Македонија на ЕП фудбал 2020}} {{ОСНОВНОПОДРЕДУВАЊЕ:Шишковски, Дамјан}} [[Категорија:Фудбалери од Скопје]] [[Категорија:Македонски фудбалери]] [[Категорија:Фудбалски голмани]] [[Категорија:Фудбалери на ФК Работнички (Скопје)]] [[Категорија:Македонски младински фудбалски репрезентативци]] [[Категорија:Македонски фудбалски репрезентативци под 21 година]] [[Категорија:Македонски фудбалски репрезентативци]] 4h4rbgkqhekfq737hezgno8yhrzmm3i 0 1316979 5380055 5308929 2025-06-14T13:03:10Z InternetArchiveBot 92312 Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.9.5 5380055 wikitext text/x-wiki {{Инфокутија Основно училиште | име = Форино | слика = ОУ „Форина“ - Форино.jpg | опис = Поглед на училиштето | место = [[Форино]] | општина = [[Општина Гостивар]] | наречено_по = [[Форино]] | адреса = с. Форино | основање = {{start date and age|2012}} | актуелен директор = | број на ученици = | настава на = албански | веб = | е-пошта = | телефон = | факс = }} '''Основно училиште „Форино“''' (службено: '''Основно општинско училиште „Форино“ - Форино'''; скратено: '''ООУ „Форино“''') — централно [[основно училиште]] во [[гостивар]]ското село [[Форино]], [[Општина Гостивар]].<ref>{{Наведена мрежна страница|url=https://mon.gov.mk/page/?id=2053|title=Листа на активни регистри|work=[[Министерство за образование и наука на Македонија|Министерство за образование и наука]]|accessdate=2024-12-04}}</ref><ref name=":0">{{Наведена мрежна страница|url=https://gostivari.gov.mk/mk/%d0%be%d1%81%d0%bd%d0%be%d0%b2%d0%bd%d0%b8-%d1%83%d1%87%d0%b8%d0%bb%d0%b8%d1%88%d1%82%d0%b0/|title=Основни училишта|last=|first=|date=|work=[[Општина Гостивар]]|archive-url=https://web.archive.org/web/20230303202841/https://gostivari.gov.mk/mk/%D0%BE%D1%81%D0%BD%D0%BE%D0%B2%D0%BD%D0%B8-%D1%83%D1%87%D0%B8%D0%BB%D0%B8%D1%88%D1%82%D0%B0/|archive-date=2023-03-03|dead-url=|accessdate=4 март 2023|url-status=dead}}</ref> == Историја == Училиштето станало самостојна единица во 2012 година, кога се издвоило како посебен правен субјект од [[ОУ „Прпарими“ - Чегране]].<ref>{{Наведена мрежна страница|url=https://daily.mk/what/1380692/forino-dobiva-samostojno-osnovno-uchilishte|title=Форино добива самостојно основно училиште|date=3 јули 2012|work=Daily.mk|accessdate=4 март 2023|archive-date=2023-03-04|archive-url=https://web.archive.org/web/20230304140826/https://daily.mk/what/1380692/forino-dobiva-samostojno-osnovno-uchilishte|url-status=dead}}</ref> == Настава == Во училиштето наставата се изведува на [[Албански јазик|албански наставен јазик]]. == Галерија == <gallery mode=packed heights=130px> Податотека:ОУ „Форина“ - Форино 2.jpg|Чешма во училишниот двор Податотека:ОУ „Форина“ - Форино 3.jpg|Детско игралиште во училишниот двор </gallery> == Наводи == {{наводи}} {{ОСНОВНОПОДРЕДУВАЊЕ:Форино, Форино}} [[Категорија:Основни училишта во Општина Гостивар]] [[Категорија:Форино]] [[Категорија:Основни училишта во Македонија]] 8q5snguo60zcc1bb6cq8wjkpnh1k15a 0 1317244 5380157 4950285 2025-06-14T20:11:31Z 87.4.22.78 5380157 wikitext text/x-wiki {{Infobox character|name=Рајо, Гајо и Влајо|colour=Gold|image=Рајо, Гајо и Влајо.jpg|caption=|first='''<br>''[[Внуците на Пајо]]'' (цртан филм, 1938)|creator=[[Ал Талијаферо]]<br>[[Карл Баркс]]|designer=[[Карл Баркс]]|voice=|full_name=|species=|occupation=|gender=машки|family=|relatives=|nationality=|lbl1=Разработени од|data1=[[Карл Баркс]]<br>[[Џек Кинг]]}} '''Рајо, Гајо и Влајо''' ({{Lang-en|Huey, Dewey, and Louie}} — Хјуи, Дјуи и Луи) — тројца браќа пајчиња, кои се јунаци на [[Цртан филм|цртаните филмови]] и [[Стрип|стриповите]] на компанијата [[Компанија Волт Дизни|Волт Дизни]]. Создадени се од уметниците на Дизни, Тед Озборн и Ал Таљаферо. Тие првпат се појавиле во колумна за стрип во весник на [[17 октомври]] [[1937]] г. Првото појавување како цртани ликови се случило во цртаниот филм „Внуците на Пајо“ (англ. ''Donald's Nephews''), објавен на [[15 април]] [[1938]] г.<ref>{{Наведена мрежна страница|url=https://www.dw.com/mk/%D0%B2%D0%B5%D1%87%D0%BD%D0%B8%D0%BE%D1%82-%D0%BF%D0%B0%D1%98%D0%BE-%D0%BF%D0%B0%D1%82%D0%BE%D1%80-%D1%81%D0%BB%D0%B0%D0%B2%D0%B8-80-%D1%82%D0%B8-%D1%80%D0%BE%D0%B4%D0%B5%D0%BD%D0%B4%D0%B5%D0%BD/a-17693257|title=Вечниот Пајо Патор слави 80-ти роденден – DW – 9.06.2014|work=dw.com|language=mk|accessdate=2023-03-07}}</ref> Рајо, Гајо и Влајо се внуци на [[Пајо Паторот]], синови на Дела Паторот и правнуци на Бајо Паторот.'''<ref>[http://www.comicvine.com/characters/?letter=&gender=&sortBy=appearance&___movies=&___publishers=&___friends=&___enemies=&___teams= Comic Vine], retrieved October 31, 2014. (Character database was searched by most appearances.)</ref>''' == Наводи == {{наводи}} == Надворешни врски == * {{commons cat}}[https://darkwingduck.fandom.com/wiki/Huey,_Dewey,_and_Louie Рајо, Гајо и Влајо] [[Категорија:Цртани ликови]] [[Категорија:Анимација]] __СОСОДРЖИНА__ __ИНДЕКС__ jpk3hnt3f3c2iimjh0f0t5p5fanrqq3 5380161 5380157 2025-06-14T21:15:28Z Andrew012p 85224 Одбиена последната промена (од [[Специјална:Придонеси/87.4.22.78|87.4.22.78]]) и ја поврати преработката 4950285 на Andrew012p: Италијанска транскрипција 5380161 wikitext text/x-wiki {{Infobox character|name=Рајо, Гајо и Влајо|colour=Gold|image=Рајо, Гајо и Влајо.jpg|caption=|first='''<br>''[[Внуците на Пајо]]'' (цртан филм, 1938)|creator=[[Ал Талијаферо]]<br>[[Карл Баркс]]|designer=[[Карл Баркс]]|voice=|full_name=|species=|occupation=|gender=машки|family=|relatives=|nationality=|lbl1=Разработени од|data1=[[Карл Баркс]]<br>[[Џек Кинг]]}} '''Рајо, Гајо и Влајо''' ({{Lang-en|Huey, Dewey, and Louie}} — Хјуи, Дјуи и Луи) — тројца браќа пајчиња, кои се јунаци на [[Цртан филм|цртаните филмови]] и [[Стрип|стриповите]] на компанијата [[Компанија Волт Дизни|Волт Дизни]]. Создадени се од уметниците на Дизни, Тед Озборн и Ал Талијаферо. Тие првпат се појавиле во колумна за стрип во весник на [[17 октомври]] [[1937]] г. Првото појавување како цртани ликови се случило во цртаниот филм „Внуците на Пајо“ (англ. ''Donald's Nephews''), објавен на [[15 април]] [[1938]] г.<ref>{{Наведена мрежна страница|url=https://www.dw.com/mk/%D0%B2%D0%B5%D1%87%D0%BD%D0%B8%D0%BE%D1%82-%D0%BF%D0%B0%D1%98%D0%BE-%D0%BF%D0%B0%D1%82%D0%BE%D1%80-%D1%81%D0%BB%D0%B0%D0%B2%D0%B8-80-%D1%82%D0%B8-%D1%80%D0%BE%D0%B4%D0%B5%D0%BD%D0%B4%D0%B5%D0%BD/a-17693257|title=Вечниот Пајо Патор слави 80-ти роденден – DW – 9.06.2014|work=dw.com|language=mk|accessdate=2023-03-07}}</ref> Рајо, Гајо и Влајо се внуци на [[Пајо Паторот]], синови на Дела Паторот и правнуци на Бајо Паторот.'''<ref>[http://www.comicvine.com/characters/?letter=&gender=&sortBy=appearance&___movies=&___publishers=&___friends=&___enemies=&___teams= Comic Vine], retrieved October 31, 2014. (Character database was searched by most appearances.)</ref>''' == Наводи == {{наводи}} == Надворешни врски == * {{commons cat}}[https://darkwingduck.fandom.com/wiki/Huey,_Dewey,_and_Louie Рајо, Гајо и Влајо] [[Категорија:Цртани ликови]] [[Категорија:Анимација]] __СОСОДРЖИНА__ __ИНДЕКС__ dvbefqhk26ypj036nmuzqpty35wpqto 0 1318562 5380241 5371477 2025-06-15T01:10:18Z InternetArchiveBot 92312 Rescuing 3 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.9.5 5380241 wikitext text/x-wiki [[Податотека:Collage Pavia.jpg|мини|Колаж слики од Павија]] [[Податотека:Map of comune of Pavia (province of Pavia, region Lombardy, Italy).svg|мини|Карта на општината Павија (провинција Павија, регион Ломбардија, Италија)]] '''Павија''' е град и [[Италијанска комуна|комуна]] во југозападна [[Ломбардија]] во северна Италија, 35 километри јужно од [[Милано]] на долниот дел на реката Тичино во близина на нејзиниот улив во [[По]]. Има население од в. 73.086.<ref>{{Наведена мрежна страница|url=https://www.tuttitalia.it/lombardia/56-pavia/statistiche/popolazione-andamento-demografico/|title=Popolazione Pavia 2001-2018|last=Tuttitalia|work=Tuttitalia|publisher=2019 Gwind srl|accessdate=10 October 2019}}</ref> Градот бил главен град на [[Остроготско Кралство|Остроготското Кралство]] од 540 до 553 година, на Кралството Ломбарди од 572 до 774 година, на Кралството Италија од 774 до 1024 година и седиште на дворот [[Династија Висконти|Висконти]] од 1365 до 1413 година. [[Податотека:Italy provincial location map 2016.svg|мини|Павија се наоѓа во Италија]] Павија е главен град на плодната провинција Павија, која е позната по различни земјоделски производи, вклучувајќи [[вино]], [[ориз]], житарки и млечни производи. Иако има голем број индустрии сместени во предградијата, тие имаат тенденција да не ја нарушуваат мирната атмосфера во градот. Тој е дом на античкиот [[Универзитет во Павија]] (основан во 1361 година и признат во 2022 година од Times Higher Education меѓу првите 10 во [[Италија]] и меѓу 300-те најдобри во светот<ref>{{Наведена мрежна страница|url=https://www.timeshighereducation.com/world-university-rankings/2022#!/page/0/length/25/locations/ITA/sort_by/rank/sort_order/asc/cols/scores|title=World University Rakings|work=timeshighereducation.com|publisher=Times Higher Education|accessdate=16 October 2022}}</ref> ), кој заедно со IUSS (Институт за напредни Студии за Павија), колеџот Гислиери, колеџот Боромејски, колеџот Нуово, колеџот Санта Катерина и (EDiSU), припаѓа на системот за проучување на Павија. Поликлиника Сан Матео од 15 век е една од најважните болници во Италија. Павија е епископско седиште на [[Римокатоличка црква|римокатоличкиот]] бискуп од Павија. Градот поседува многу уметнички и културни богатства, вклучувајќи неколку важни [[Црква (градба)|цркви]] и [[Музеј|музеи]], како што е добро познатата Сертоса ди Павија. Општина Павија е дел од природниот парк долина Тичино и зачувани се две шуми ( строгиот природен резерват Боско Сиро Негри и природен резерват Боско Гранде ) кои ни ја покажуваат првобитната состојба на природата на долината По пред доаѓањето на Римјаните. пред човечкото населување. == Топонимија == Во римско време Павија се нарекувала ''Тицинум'', а почнала да се нарекува ''Папија'' дури од времето на Ломбард. Потеклото на името Павија и денес е неизвесно. Таа е една од ретките римски [[Муниципиум|општини]] во Италија која го сменила своето име во [[Ран среден век|раниот среден век]].<ref>{{Наведена книга|url=https://www.perseus.tufts.edu/hopper/text?doc=Perseus:text:1999.04.0064:entry=ticinum-geo|title=Didtionary of Greek and Roman Geography|last=Smith|first=William|date=1854|publisher=Walton and Maberly|location=London|access-date=Mar 14, 2020}}</ref> == Историја == === Рана историја === [[Податотека:Josse_Lieferinxe_-_Saint_Sebastian_Interceding_for_the_Plague_Stricken_-_Walters_371995.jpg|лево|мини| Оваа слика на Хосе Лиферинкс прикажува избувнување на чума во Павија од седмиот век (тогаш под Ломбардското Кралство ).<ref>{{Наведена мрежна страница|url=http://art.thewalters.org/detail/6193|title=Saint Sebastian Interceding for the Plague Stricken|publisher=[[The Walters Art Museum]]}}</ref> Музејот на уметноста Волтерс.]] Датира од предримско време, за градот Павија, според [[Плиниј Постариот]], бил основан од Лаеви и Марици, две лигурски или келто-лигурски племиња, додека [[Клавдиј Птоломеј|Птоломеј]] им го припишува на Инсубрес, [[Келти|келтско]] население. Римскиот град, познат како Тицинум, бил општина и важно воено место (каструм) под [[Римско Царство|Римската империја]] . Најверојатно започнало како мал воен логор изграден од конзулот [[Publius Cornelius Scipio (consul 218 BCE)|Публиј Корнелиус Сципион]] во 218 п.н.е. за да го чува дрвениот мост што го изградил над [[река]]та Тицинум, на пат да го бара [[Ханибал Барка|Ханибал]], за кој се шпекулира дека успеал да води војска. преку [[Алпи]]те и во Италија. Силите на Рим и [[Картагина]] налетале една на друга набргу потоа, а Римјаните го претрпеле првиот од многуте разорни порази од рацете на Ханибал, при што самиот конзул речиси ќе го загубел животот. Мостот бил уништен, но утврдениот камп, кој во тоа време бил најнапредниот римски воен пункт во долината По, некако ја преживеал долгата [[Втора пунска војна]] и постепено еволуирал во гарнизонски град. Неговата важност пораснала со проширувањето на Виа Аемилија од [[Римини|Ариминум]] (Римини) до [[По|реката По]] (187 пр.н.е.), која ја преминувала во Плацентија (Пјаченца) и таму се разделувала, еден крак оди до Медиоланум ([[Милано|Милан]]), а другиот до Тицинум. и оттаму до Лаумелум каде што се дели уште еднаш, едната гранка оди до Верчела - и оттаму до Епоредија и [[Аоста|Аугуста Преторија]] - а другата до Валентија - и оттаму до [[Торино|Аугуста Тауринорум]] ([[Торино]]). [[Податотека:IMG_E2796_(2).jpg|мини|Воздушна фотографија од историскиот центар на Павија; евидентен е урбанистичкиот план од римско време.]] Градот бил изграден на зарамнето земјиште со квадратни блокови. Патот „ кардо Максимус “ одговара на сегашната Страда Нуова до Римскиот мост додека патот „ декуманус “ одговара на корзо Кавур-корсо Мацини. Под повеќето улици на историскиот центар сè уште има канали од тули на римскиот канализациски систем кој продолжил да функционира во текот на средниот век и модерното доба без прекин, до околу 1970 година.<ref>{{Наведена мрежна страница|url=http://www.paviaedintorni.it/temi/arteearchitettura_file/artearchitettura_varie_file/descrizioni_fognatureromaneapavia.htm|title=Rete fognaria nel sottosuolo di Pavia|work=Pavia e dintorni|accessdate=5 August 2022}}</ref> [[Податотека:Fogne.jpg|лево|мини| Еден од деловите на римската канализација што минува под улиците на историскиот центар на Павија.]] Павија била важна како воено место (во близина на градот, во 271 година, императорот [[Аврелијан]] ги поразил Јутунгите) поради лесниот пристап до водните комуникации (преку реките [[Тичино (река)|Тичино]] и [[По]]) до [[Јадранско Море|Јадранското Море]] и поради неговите одбранбени структури.<ref name="monasteriimperialipavia.it">{{Наведена мрежна страница|url=https://www.monasteriimperialipavia.it/pavia-citta-regia/?lang=en|title=Pavia Royal town|work=Monasteri Imperiali Pavia|accessdate=29 July 2022}}</ref> Во 325 година[[Мартин Турски|, Мартин од Тур]] дошол во Павија како дете следејќи го својот татко кој бил римски офицер.<ref name="monasteriimperialipavia.it"/> Павија била седиште на важна римска ковачница помеѓу 273 и 326 година<ref>{{Наведена мрежна страница|url=https://www.aeternitas-numismatics.com/single-post/roman-imperial-mints-ticinum|title=Knowing the Roman imperial mints: IV- Ticinum|work=Aeternitas Numismatics|accessdate=29 July 2022}}</ref> Владеењето на [[Ромул Августул]]ус (р. 475–476), последниот император на [[Западно Римско Царство|Западното Римско Царство]] завршило во Павија во 476 н.е., а римското владеење со тоа престанало во Италија.<ref>{{Наведена книга|title=Romans and Barbarians|last=Thompson|pages=[https://archive.org/details/romansbarbarians00thom/page/61 61–63]}}</ref> Ромул Августул, иако се сметал за последниот император на Западното Римско Царство, всушност бил узурпатор на царскиот престол; неговиот татко Флавиј Орест го симналл од престолот претходниот император [[Јулиј Непот|Јулиј Непос]] и го поставил младиот Ромул Августул на царскиот престол во [[Равена]] во 475 година.<ref name="ReferenceA">{{Наведена книга|title=Romans and Barbarians|last=Thompson|pages=61–63}}</ref> Иако бил император, Ромул Августул едноставно бил гласноговорник на неговиот татко Орест, кој бил личноста која всушност ја практикувала власта и управувала со Италија за време на краткото владеење на Ромул Августул.<ref name="ReferenceA"/> Десет месеци по почетокот на владеењето на Ромул Августул, војниците на Орест под команда на еден од неговите офицери по име [[Одоакар|Одоакер]], се побуниле и го убиле Орест во градот Павија во 476 година.<ref name="ReferenceB">{{Наведена книга|title=Romans and Barbarians|last=Thompson|pages=64}}</ref> Немирите што се случиле како дел од востанието на Одоакер против Орест предизвикале пожари што изгореле голем дел од Павија до тој степен што Одоакар, како нов крал на Италија, морал да ги суспендира [[Данок|даноците]] за градот на пет години за да може да го финансира неговото закрепнување.<ref name="ReferenceB"/> Без неговиот татко, Ромул Августул бил немоќен. Наместо да го убие Ромул Августул, Одоакер го пензионирал со 6.000 солиди годишно пред да го прогласи крајот на Западното Римско Царство и самиот себе да се назначи за крал на новото Кралство Италија.<ref name="ReferenceB"/> Владеењето на Одоакер како крал на Италија не траело долго, бидејќи во 488 година [[Остроготи|Остроготските]] народи предводени од нивниот [[крал]] Теодерик ја нападнале Италија и војувале против Одоакер.<ref>{{Наведена книга|title=Theoderic|last=Moorhead|pages=19}}</ref> По 5 години борба, Теодерик го победил Одоакер и на 15 март 493 година, го убил Одоакер на банкет наменет за преговори за мир меѓу двајцата владетели.<ref>{{Наведена книга|title=Theoderic|last=Moorhead|pages=26}}</ref> Со основањето на кралството Острогот со седиште во северна Италија, Теодерик ја започнал својата огромна програма за јавна градба. Павија била меѓу неколкуте градови што Теодорих ги избрал да ги обнови и прошири.<ref name="ReferenceC">{{Наведена книга|title=Theoderic|last=Moorhead|pages=42}}</ref> Тој ја започнал изградбата на огромниот комплекс на палатата што на крајот ќе стане резиденција на монарсите на Ломбардите неколку децении подоцна.<ref name="ReferenceD">{{Наведена книга|title=Early Medieval Italy|last=Wickham|pages=38}}</ref> Теодерик, исто така, ја нарачал изградбата на комплексот [[амфитеатар]] и бањи во римски стил во Павија;<ref name="ReferenceC"/> во седмиот век овие ќе бидат меѓу ретките сè уште функционални бањски комплекси во Европа надвор од [[Византија|Источното Римско Царство]].<ref name="ReferenceD"/> При крајот на владеењето на Теодерик, христијанскиот [[Филозофија|филозоф]] [[Боетиј]] бил затворен во една од црквите во Павија од 522 до 525 година пред да биде погубен поради предавство.<ref>{{Наведена книга|title=Theoderic|last=Moorhead|pages=219–222}}</ref> За време на заробеништвото на Боетиј во Павија, тој го напишал своето главно дело ''Утеха на филозофијата''.<ref>{{Наведена книга|title=Theoderic|last=Moorhead|pages=223–225}}</ref> [[Податотека:Musei_civici6.jpg|лево|мини| [[Остроготи|Остроготска]] тока за појас, [[Граѓански музеи на Павија|Граѓански музеи]]]] Павија одиграла важна улога во војната меѓу Источното Римско Царство и Остроготите која започнала во 535 година.<ref>{{Наведена книга|title=Romans and Barbarians|last=Thompson|pages=95}}</ref> По победата на источниот римски генерал Белисариј над остроготскиот водач Витигис во 540 година и губењето на повеќето земји на Остроготите во Италија, Павија била меѓу последните центри на отпорот на Остроготите кои ја продолжиле војната и се спротивставиле на источноримското владеење.<ref>{{Наведена книга|title=Romans and Barbarians|last=Thompson|pages=95–96}}</ref> По капитулацијата на раководството на Остроготите во 540 година, повеќе од илјада луѓе останале во гарнизони во Павија и [[Верона]] посветени на спротивставувањето на источноримското владеење.<ref>{{Наведена книга|title=Romans and Barbarians|last=Thompson|pages=96}}</ref> Од 540 година, Павија станала постојан главен град на [[Остроготско Кралство|Остроготското Кралство]], стабилно место на дворот и кралското богатство.<ref name="monasteriimperialipavia.it"/> Отпорноста на упориштата на Остроготите, како Павија, против напаѓачките сили им овозможило владеење на Остроготите, додека конечно не бидат поразени во 561 година.<ref>{{Наведена книга|title=Early Medieval Italy|last=Wickham|pages=ix}}</ref> [[Податотека:20160807-Pavia-002.jpg|мини|Понте Коперто]] Павија и полуостровот Италија не останале долго под власта на Источното Римско Царство, бидејќи во 568 н.е. нов народ ја нападнал Италија: Ломбардите (инаку наречени Лонгобарди).<ref>{{Наведена книга|title=The Lombards|last=Christie|page=xxii}}</ref> Во нивната инвазија на Италија во 568 година, Ломбардите биле предводени од нивниот крал Албоин (р. 560–572), кој ќе стане првиот ломбардски крал на Италија.<ref>{{Наведена книга|title=The Lombards|last=Christie|page=xxv}}</ref> Албоин зазел голем дел од северна Италија во 568 година, но неговиот напредок бил запрен во 569 година од утврдениот град Павија.<ref>{{Наведена книга|title=The Lombards|last=Christie|pages=79}}</ref> Павле Ѓаконот „ Историја на Ломбардите“ напишана повеќе од сто години по опсадата на Тицинум дава еден од ретките записи за овој период: „Градот Тицинум (Павија) во тоа време се држел храбро, издржувајќи ја опсадата повеќе од три години, додека војската на Лангобардите останала на западната страна. Во меѓувреме, Албоин, откако ги избркал војниците, зазел сè до Тоскана, освен Рим и [[Равена]] и некои други утврдени места што се наоѓале на брегот на морето.<ref>{{Наведена книга|title=History of the Lombards|last=Paul the Deacon|last2=William Dudley Foulke|publisher=University of Pennsylvania Press|year=2003|editor-last=Edward Peters|location=Philadelphia|pages=80}}</ref> Опсадата на Тицинум конечно завршила со заземањето на градот Павија од страна на Ломбардите во 572 година.<ref>{{Наведена книга|title=Italy and Her Invaders 553 Volume V The Lombard Invasion|last=Hodgkin|first=Thomas|publisher=Clarendon Press|year=1895|location=Oxford|pages=162–163}}</ref> Стратешката локација на Павија и палатите Остроготи сместени во неа ќе ја направат Павија до 620-тите главен град на Ломбардското Кралство Павија<ref>{{Наведена книга|title=Italy and Its Invaders|last=Arnaldi|pages=31}}</ref> и главна резиденција за ломбардските владетели.<ref>{{Наведена книга|title=The Lombards|last=Christie|pages=147}}</ref> === Ломбардски главен град === Под ломбардско владеење, многу манастири, манастири и цркви биле изградени во Павија од побожните христијански ломбарди монарси. Иако првите ломбардски кралеви биле [[Аријанство|аријански]] христијани, изворите од периодот како Павле Ѓаконот забележале дека Аријанските Ломбарди биле многу толерантни кон верата на нивните католички поданици и дека до 690-тите аријански и католички катедрали коегзистирале во Павија.<ref>{{Наведена книга|title=The Lombards|last=Christie|pages=188}}</ref> Ломбардните кралеви, кралици и благородници ќе се вклучат во градење цркви, манастири и женски манастири како метод за да ја покажат својата побожност и своето богатство со екстравагантно украсување на овие структури кои во многу случаи би станале и место на гробот на таа личност, како во случајот со Гримоалд (р. 662–671) кој го изградил Сан Амброџо во Павија и го погребале таму по неговата смрт во 671 година <ref>{{Наведена книга|title=The Lombards|last=Christie|pages=100}}</ref> Ариперт I. [[Податотека:Cunip.jpg|лево|мини| надгробни споменици на кралот Куниперт, [[Граѓански музеи на Павија|Граѓански музеи]]]] ја изградила базиликата Сантисимо Салваторе во 657 година, која станала мавзолеј на кралевите од баварската династија.<ref name="academia.edu">{{Наведена мрежна страница|url=https://www.academia.edu/958478|title=The politics of memory of the Lombard monarchy in Pavia, the kingdom's capital|work=Materializing Memory. Archaeological material culture and the semantics of the past|accessdate=29 July 2022}}</ref> Перктарит (р. 661–662, 672–688) и неговиот син Куникперт (р. 679–700) изградиле женски манастир и црква во Павија за време на нивното владеење.<ref>{{Наведена книга|title=The Lombards|last=Christie|pages=xxv, 101}}</ref> Ломбардните цркви понекогаш биле именувани по оние кои ја нарачале нивната изградба, како што е Сан Марија Теодота во Павија.<ref>{{Наведена книга|title=Early Medieval Italy|last=Wickham|pages=84}}</ref> Манастирот Сан Микеле ала Пустерла сместен во Павија бил кралски манастир на ломбардските кралеви.<ref>{{Наведена книга|title=The Lombards|last=Christie|pages=200}}</ref> [[Податотека:0311_-_Pavia_-_S._Pietro_-_Facciata_-_Foto_Giovanni_Dall'Orto,_Oct_17_2009.jpg|мини|Базилика Сан Пјетро во Сиел д'Оро.]] Една од најпознатите цркви изградена од ломбардскиот крал во Павија е црквата Сан Пјетро во Сиел д'Оро. Оваа позната црква била нарачана од кралот Лиутпранд (р. 712–744) <ref>{{Наведена книга|title=The Lombards|last=Christie|pages=xxv}}</ref> и таа станала место на неговиот гроб, како и на две други познати христијански личности.{{Sfnp|Dale|2001}} При изградбата на Сан Пјетро во Сиел д'Оро, мерната единица што ја користеле градителите била должината на кралското стапало на Лиутпранд.<ref>{{Наведена книга|url=https://archive.org/details/cathedralbuilde00scotgoog|title=The Cathedral Builders The Story of a Great Masonic Guild|last=Scott|first=Leader|publisher=S. Low, Marston and Company|year=1899|location=London|pages=50}}</ref> Првата важна христијанска личност погребана во Сан Пјетро во Сиел д'Оро бил претходно споменатиот филозоф Боетиј, автор на ''Утехата на филозофијата'', кој се наоѓа во криптата на катедралата.{{Sfnp|Dale|2001}} Третата и најголема гробница од трите сместена во Сан Пјетро во Сиел д'Оро ги содржи посмртните останки на [[Свети Августин]].<ref name="ReferenceE">{{Наведена книга|title=Italy and Its Invaders|last=Arnaldi|pages=39–40}}</ref> Свети Августин е христијански писател од почетокот на петтиот век од римска Северна Африка, чии дела како ''„За христијанската доктрина“'' го револуционизирале начинот на кој се толкува и разбира христијанското писмо.<ref>{{Наведена книга|title=Readings in Medieval History Vol. 1|last=Geary|first=Patrick J.|publisher=University of Toronto Press|year=2010|location=Toronto|pages=28–45}}</ref> На 1 октомври 1695 година, занаетчиите кои работеле во Сан Пјетро во Сиел д'Оро повторно ги откриле посмртните останки на Свети Августин откако подигнале некои од поплочените камења што го сочинуваат подот на катедралата.<ref>{{Наведено списание|last=Weinstein|first=Donald|author-link=Donald Weinstein|date=October 2003|title=Review of ''St. Augustine's Bones: A Microhistory'', by Harold Samuel Stone|url=https://academic.oup.com/ahr/article-abstract/108/4/1242/73511|journal=The American Historical Review|volume=108|issue=4|pages=1242–1243|doi=10.1086/529942}}</ref> Лиутпранд бил многу побожен христијанин и како и многу ломбардски кралеви бил ревносен за собирање мошти на светци.<ref>{{Наведена книга|title=Italy and Its Invaders|last=Arnaldi|pages=39}}</ref> Лиутпранд платил многу за да ги отстранат моштите од Каљари и да ги донесат во Павија за да бидат недостапни и безбедни од Сарацените на [[Сардинија]] каде што почивале посмртните останки на Свети Августин.<ref name="ReferenceE"/> Многу малку од оригиналната црква Сан Пјетро во Сиел д'Оро на Лиутпранд, осветена од папата Захарија во 743 година, останува денес.<ref name="ReferenceF">{{Наведена книга|title=The Cathedral Builders|last=Scott|pages=50}}</ref> Првично покривот на неговата апсида бил украсен со мозаици, што го прави Сан Пјетро во Сиел д'Оро првиот примерок на мозаици што се користеле за украсување на ломбардската црква.<ref name="ReferenceF"/> Таа сега е модерна црква со единствена значајна врска со нејзината антика е нејзината кружна апсида.<ref name="ReferenceF"/> Ломбардите ги граделе своите цркви во многу романескен стил, а најдобар пример за ломбардските цркви од периодот на ломбардското владеење е базиликата Сан Микеле, сè уште недопрена во Павија.<ref>{{Наведена книга|title=The Cathedral Builders|last=Scott|pages=50–51}}</ref> [[Податотека:Interno_della_cripta.jpg|лево|мини| Криптата на Сант Еузебио]] Како главен град на кралството, Павија кон крајот на седмиот век, исто така, станала една од централните локации на напорите на Ломбардите да коваат сопствена кованица.<ref name="ReferenceG">{{Наведена книга|title=The Lombards|last=Christie|pages=142}}</ref> Бистата на ломбардскиот крал би била врежана на монетите како симболичен гест, така што оние што ги користеле монетите, главно ломбардските благородници, би разбрале дека кралот ја има крајната моќ и контрола на богатството во Кралството Павија.<ref name="ReferenceG"/> Улогата на главниот град подразбирала резиденција на кралскиот двор, присуство на централната административна структура на кралството и предимство на градот над другите урбани центри во воената организација на сезонските војни.<ref name="academia.edu"/> Градот Павија одиграл клучна улога во војната помеѓу Ломбардското Кралство Павија и Франките предводени од Карло Велики. Во 773 година, Карло Велики, кралот на Франките објавил војна и ги нападнал Алпите во северна Италија, победувајќи ја ломбардската војска командувана од кралот Дезидериј (р. 757-774).<ref>{{Наведена книга|title=Early Medieval Italy|last=Wickham|pages=46–47}}</ref> Помеѓу есента 773 и јуни 774 година <ref name="ReferenceH">{{Наведена книга|title=Early Medieval Italy|last=Wickham|pages=47}}</ref> Карло Велики ја опсадил прво Павија, а потоа и [[Верона]], заземајќи го седиштето на ломбардската моќ и брзо го скршил секој отпор од северните ломбарди и утврдените градови.<ref>{{Наведена книга|title=The Lombards|last=Christie|pages=106}}</ref> Павија била официјална престолнина на Ломбардите од 620-тите,<ref name="ReferenceD"/> но исто така била и местото каде што завршило Ломбардското Кралство во Италија. По влегувањето во Павија во триумф, [[Карло Велики]] се крунисал себеси за крал на земјите на поранешното Кралство Павија.<ref name="ReferenceH"/> Ломбардското кралство и неговите северни територии оттогаш наваму биле подкралство на Франкската империја, додека ломбардското јужно војводство Беневенто опстојувало неколку века подолго со релативна независност и автономија.<ref>{{Наведена книга|title=Early Medieval Italy|last=Wickham|pages=48–49}}</ref> Има малку информации, но, повторно во осмиот век, еврејска заедница била присутна и во Павија: Алкуин од Јорк се сеќава на религиозна расправа што се случила во градот помеѓу 750 и 766 година помеѓу Евреинот Јулиј од Павија и христијанинот Петар од Пиза.<ref>{{Наведена мрежна страница|url=https://www.jewishvirtuallibrary.org/pavia|title=Pavia|work=jewishvirtuallibrary.org|publisher=Jewish Virtual Library|accessdate=2 October 2022}}</ref><ref>{{Наведена мрежна страница|url=https://www7.tau.ac.il/omeka/italjuda/items/show/882|title=Pavia|work=7.tau.ac.il/omeka/italjuda|publisher=Italia Judaica|accessdate=2 October 2022}}{{Мртва_врска|date=May 2025 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }}</ref> === Средновековна историја === Императорот [[Лотар I]], крал на Италија од 822 до 850 година, обрнувал внимание на училиштата кога во 825 година ја издал својата капитула со која пропишал дека учениците од многу градови во северна Италија морале да присуствуваат на предавањата во училиштето во Павија.<ref name="monasteriimperialipavia.it"/> [[Податотека:Musei_civici_pavia5.jpg|мини| Главен град со битка, 12 век, [[Граѓански музеи на Павија|Граѓански музеи]]]] Во 924 година, Унгарците, предводени од соборениот ломбардски крал, Беренгар I, го опседнале, но не го освоиле градот. Со [[Отон II (Свето Римско Царство)|Ото II]] Павија станала стабилно место на дворот, прво со кралицата Аделаида од Италија, а потоа со сопругата на Ото II Теофанум.<ref name="monasteriimperialipavia.it"/> За време на Отонскиот период Павија уживала период на благосостојба и развој. Древната ломбардска престолнина се издвојувала од другите градови во долината По поради својата основна функција како крстопат на важна трговија, и со прехранбени производи и со луксузни производи. Комерцијалниот сообраќај бил фаворизиран пред сè од водните патишта што ги користел императорот за неговите патувања: од Тичино лесно се стигнувало до По, директна оска со Јадранското Море и поморскиот сообраќај. Понатаму, со доаѓањето на Отони, [[Милано]] повторно изгубил важност во корист на Павија, чиешто предимство било санкционирано, меѓу другото, со ковањето на ковачницата на пари во Павија.<ref>{{Наведена мрежна страница|url=https://www.academia.edu/4311218|title=Pavia: Vestigia di una Civitas altomedievale|work=academia.edu|publisher=UNIVERSITA' DEGLI STUDI DI MILANO|accessdate=3 October 2022|archive-date=2023-03-25|archive-url=https://web.archive.org/web/20230325193845/https://www.academia.edu/4311218|url-status=dead}}</ref> Важноста на градот во тие векови е нагласена и со извештајот на арапскиот географ Ибрахим ал-Туртуши, кој патувал во централно-западна Европа помеѓу 960 и 965 година и ги посетил Верона, Рока ди Гарда и Павија, кои ги дефинирал како главен град од Лонгобардија, многу населена, богата со трговци и целосно изградена, за разлика од другите центри во регионот, со камен, тула и вар. Во Павија, Ибрахим ал-Туртуши, бил многу импресиониран од коњичката статуа на Регисоле, која ја поставува во близина на една од вратите на кралската палата и од 300-те правници кои работеле внатре во палатата.<ref>{{Наведено списание|last=Mandalà|first=Giuseppe|date=2014|title=La Longobardia, i Longobardi e Pavia nei geografi arabo-islamici del Medioevo|url=https://www.academia.edu/8463586|journal=Aevum|volume=88|pages=356–361|access-date=3 October 2022}}</ref> Исто така, на крајот на десеттиот и единаесеттиот век, градот бил родното место на Лиутпранд од Кремона, епископ, хроничар и дипломат во служба на Беренгар II, а потоа на [[Отон I (Свето Римско Царство)|Ото I]] и [[Отон II (Свето Римско Царство)|Ото II]] и на Ланфранк, близок соработник на [[Вилијам I|Вилијам. Освојувачот]] и, по [[Норманско освојување на Англија|норманското освојување]] на англосаксонското кралство, реорганизатор на англиската црква. Павија останала главен град на италијанското кралство и центар на кралските крунисувања до намалувањето на царската власт таму во 12 век. Во 1004 година, [[Хенри II, светиот римски император|светиот римски император Хенри II]] крваво го задушил бунтот на граѓаните на Павија, кои го оспорувале неговото неодамнешно крунисување како [[Кралот на Италија|крал на Италија]]. [[Податотека:Pietre_sulle_quali_veniva_posto_il_trono_durante_le_incoronazioni_(4x3).jpg|лево|мини| Базиликата Сан Микеле Маџоре, петте камења, веќе споменати во Honorantiae civitatis Papiae (околу 1020 година), над кои престолот бил поставен за време на крунисувањето.]] Во 12 век, Павија се здобила со статус на самоуправна општина. Во политичката поделба помеѓу Гелфите и Гибелините што го карактеризираше италијанскиот среден век, Павија традиционално била гибелска, позиција што било подеднакво поддржано од ривалството со [[Милано]], колку што тоа било знак на пркосот на императорот што го водел [[Ломбардски Сојуз|Ломбардскиот Сојуз]] против царот [[Фридрих I (Свето Римско Царство)|Фридрих Барбароса]], кој се обидувал повторно да го зајакне долго заспаното царско влијание врз Италија. Фридрих I прославил две крунисувања во Павија (1155 и 1162 година) во базиликата Сан Микеле Маџоре и се сместил во новата царска палата во близина на кралскиот манастир Свети Салваторе.<ref name="academia.edu"/> Неколку пати војската на Павија се борела со императорот против силите на Ломбардскиот Сојуз, учествувајќи во опсадите на Тортона, Крема и Милано и во други воени операции. Градот исто така имал репутација како место за „добри времиња“, како што сведочат познатите коментари на архипоетот од 1163 година.<ref>Quis in igne positus, igne non uratur?</ref> Во следните векови Павија била важен и активен град. Павија го поддржала императорот Фридрих II против Ломбардскиот Сојуз, а војската на Павезе учествувала во бројни операции во служба на императорот и учествувала во битката кај Кортенуова во 1237 година.<ref>{{Наведена мрежна страница|url=https://www.nam-sism.org/Articoli/NAM%20510822%20Fascicolo%20N.%205%20-%20FRANKE%20Comparing%20Staufen%20Strategy.pdf|title=From Defeat to Victory in Northern Italy: Comparing Staufen Strategy and Operations at Legnano and Cortenuova, 1176-1237|publisher=Nuova Antologia Militare|accessdate=29 July 2022}}</ref> [[Податотека:Pvtorri.jpg|мини|Некои од кулите на Павија, 11-13 век]] Според Договорот од Павија, императорот [[Лудвиг IV (Свето Римско Царство)|Луј IV]] за време на неговиот престој во Италија го доделил електоратот на Пфалц на потомците на неговиот брат војводата Рудолф . Павија се спротивставила на доминацијата на [[Милано]], конечно попуштајќи му на семејството [[Династија Висконти|Висконти]], владетели на тој град во 1359 година по тешката опсада;<ref>{{Наведена мрежна страница|url=https://www.academia.edu/21465034|title="Come i Visconti asediaro Pavia". Assedi e operazioni militari intorno a Pavia dal 1356 al 1359|work=Reti Medievali Rivista|accessdate=2 August 2022}}</ref> под Висконти Павија станала интелектуален и уметнички центар, како седиште од 1361 година на [[Универзитет во Павија|Универзитетот во Павија]] основан околу јадрото на старата правна школа, која привлекувала студенти од многу земји. За време на регентството на Галеацо II и [[Џан Галеацо Висконти|Џан Галеацо]], сеќавањето на улогата на главниот град и ломбардските традиции на Павија заеднички влегле во „пропагандата“ на новите господари на Павија: Галеацо II го преселил својот двор од Милано во Павија и помеѓу 1361 и 1365 г. Галеацо II изградил голема палата ( замокот Висконти ) со голем парк ( парк Висконти ), кој станал официјална резиденција на династијата.<ref name="academia.edu"/> Во 1396 година Џан Галеацо ја нарачал зградата на Сертоса, изградена на крајот од паркот Висконти, која ја поврзувала Сертоса со замокот Павија. Црквата, последното здание од комплексот што требало да се изгради, требало да биде семејниот мавзолеј на Висконти.<ref>{{Наведена мрежна страница|url=https://www.certosadipavia.it/cathedral/|title=Cathedral (English Version)|work=Certosa di Pavia|accessdate=29 July 2022}}</ref> Во 1389 година, по волја на Џан Галеацо Висконти, некои семејства на германски Евреи се населиле во Павија, главно активни во финансиски активности.<ref>{{Наведена мрежна страница|url=https://www.jewishvirtuallibrary.org/pavia|title=Pavia|work=jewishvirtuallibrary.org|publisher=jewish virtual library|accessdate=3 October 2022}}</ref> Еврејската заедница во Павија се зголемила во 15 век, кога Илија бен Шабетаи, личен доктор на Филипо Марија Висконти и професор на Универзитетот во Павија и, пред сè, Џозеф Колон Тработо, кој бил рабин од 15 век кој се сметал за најистакнат италијански [[Јудаизам|Јудејски]] научник и [[талмуд]]ист од неговата ера, а на истиот универзитет бил активиран и курс по хебрејски јазик во 1490 година.<ref>{{Наведена мрежна страница|url=https://www7.tau.ac.il/omeka/italjuda/items/show/882|title=Pavia|work=7.tau.ac.il/omeka|publisher=Italia Judaica|accessdate=3 October 2022|archive-date=2023-03-26|archive-url=https://web.archive.org/web/20230326031955/https://www7.tau.ac.il/omeka/italjuda/items/show/882|url-status=dead}}</ref> Исто така во петнаесеттиот век, по волја на војводите од [[Милано]], [[Универзитет во Павија|Универзитетот во Павија]] доживеал фаза на голем развој и почнал да привлекува студенти и од Италија и од други европски земји и предавале учители со голема слава, како што е Балдо дела Убалди., Лоренцо Вала или Џасоне дел Мајно. === Рано модерно === Битката кај Павија (1525) означила пресвртница во судбината на градот, бидејќи дотогаш поранешниот раскол меѓу поддржувачите на папата и оние на светиот римски император се префрлил на раскол помеѓу француска партија (сојузник на папата). и партијата која го поддржувала императорот и крал на Шпанија [[Карло V (Свето Римско Царство)|Карло V.]] Така, за време на [[Валоа (династија)|Валоа]] - [[Хабсбурговци|Хабсбуршките]] [[италијански војни]], Павија природно била на империјалната (и шпанската) страна. Поразот и заробувањето на кралот [[Франсоа I|Франциско I]]I од [[Кралство Франција|Франција]] за време на битката започнаl период на [[Хабсбуршка Шпанија|шпанска]] окупација. Во истите години, тој студирал на Универзитетот Џироламо Кардано во Павија, додека, веројатно во 1511 година, [[Леонардо да Винчи]] студирал анатомија заедно со Маркантонио дела Торе, професор по анатомија на универзитетот.<ref>{{Наведена мрежна страница|url=https://www.treccani.it/enciclopedia/dalla-torre-marco-antonio_(Dizionario-Biografico)|title=DALLA TORRE, Marco Antonio|work=www.treccani.it|publisher=Dizionario Biografico degli Italiani Treccani|accessdate=12 October 2022}}</ref> Во 1597 година, по волја на [[Филип II (Шпанија)|Филип II]] од Шпанија, еврејската заедница на Павија морала да го напушти градот.<ref>{{Наведена мрежна страница|url=https://www.jewishencyclopedia.com/articles/11956-pavia|title=Pavia|work=jewishencyclopedia.com|publisher=Jewish Encyclopedia|accessdate=3 October 2022}}</ref> [[Податотека:Cattura_di_Francesco_I_nella_battaglia_di_Pavia.jpg|лево|мини| Фаќањето на [[Франсоа I|Френсис I]] за време на битката кај Павија, детали, еден од [[таписерија]]та исткаена во [[Брисел]] ''в'' 1528–31 година по карикатури на Бернард ван Орли]] За време на француско-шпанската војна, Павија била опколена од 24 јули до 14 септември 1655 година од голема француска, савојарска и естенска војска командувана од Томас Френсис, принцот од Карињано, но опсадниците не можеле да го освојат градот.<ref>{{Наведена мрежна страница|url=https://militarymaps.rct.uk/franco-spanish-war-1635-59/siege-of-pavia-1655-fortificatione-et-assedio-di-pavia|title=Siege of Pavia 1655|work=Royal Collection Trust|accessdate=7 August 2022}}</ref> Шпанскиот период завршил во 1706 година, кога Павија била окупирана, по кратка опсада, од [[Свето Римско Царство|Австријците]] предводени од Вирих Филип фон Даун<ref>{{Наведена книга|title=Prince Eugene of Savoy. A genius for war againts Louis XIV and the Ottoman empire|last=Falkner|first=James|date=2022|publisher=Pen & Sword|isbn=978-1526753533|location=Yorkshire|page=96}}</ref> за време [[Војна за шпанското наследство|на војната за шпанското наследство]] и градот останал австриски до 1796 година, кога бил окупиран од Француската војска под [[Наполеон Бонапарт|Наполеон]]. За време на овој австриски период, универзитетот бил многу поддржан од [[Марија Терезија|Марија Тереза]] од Австрија итаа го надгледувала културно богатиот период поради присуството на водечки научници и хуманисти како [[Уго Фосколо]], [[Алесандро Волта]], Лазаро Спаланзани и [[Камилио Голџи|Камило Голџи]], меѓу другите. Во 1796 година, откако [[Јакобинци]]те го срушиле Режисоле (бронзен класичен коњанички споменик), жителите на Павија се побуниле против Французите и бунтот бил задушен од [[Наполеон Бонапарт|Наполеон]] во бесната градска борба. [[Податотека:Pila_di_volta.jpg|мини|Волтаичен куп, Универзитетски историски музеј на Универзитетот во Павија.]] Во 1814 година, повторно потпаднал под австриска управа. Во 1818 година работите на Навиљо Павезе биле завршени: каналот, замислен како воден пат помеѓу [[Милано]], Павија и [[Тичино]] и како канал за наводнување, придонел за развојот на градот, толку многу што неколку години по неговата изградба, во 1821 година, Борго Калвенцано бил изграден зад замокот Висконти, долга серија аркадни згради каде што имало магацини, таверни, бродски и царински канцеларии, хотели, штали, сето тоа било како поддршка на внатрешната пловидба. Во 1820 година, првите парабродови почнале да работат на пристаништето во Павија, а помеѓу 1854 и 1859 година, Австриски Лојд организирал редовна навигациска линија, повторно користејќи парабродови, помеѓу Павија, [[Венеција]] и [[Трст]].<ref>{{Наведена мрежна страница|url=https://www.cherini.eu/pdf/ponav.pdf|title=LA NAVIGAZIONE SUL FIUME PO E IL CONTRIBUTO DEL LLOYD AUSTRIACO|work=Associazione Marinara «Aldebaran» Trieste|accessdate=21 August 2022}}</ref> Со Втората војна за италијанска независност (1859) и [[Обединување на Италија|обединувањето на Италија]] една година подоцна, Павија, заедно со остатокот од [[Ломбардија]], преминал во [[Кралство Италија|Кралството Италија]]. Во 1894 година, таткото на [[Алберт Ајнштајн]] се преселил во Павија за да започне бизнис со снабдување со електрични материјали, Ајнштајн. Семејството на Ајнштајн живеело во градот во истата зграда ( Палацо Корнацани ) каде што живееле [[Уго Фосколо]] и Ада Негри. Младиот Алберт дошол кај семејството неколку пати помеѓу 1895 и 1896 година. За време на престојот во Италија напишал краток есеј со наслов „За истражувањето на состојбата на етерот во магнетно поле“.<ref>{{Наведена мрежна страница|url=http://musei.unipv.eu/msu/our-museums/historical-figures/albert-einstein/|title=Einstein, Albert|work=Museo per la Storia dell’Università|accessdate=29 July 2022|archive-date=2024-06-22|archive-url=https://web.archive.org/web/20240622102915/http://musei.unipv.eu/msu/our-museums/historical-figures/albert-einstein/|url-status=dead}}</ref> Во 1943 година Павија била окупирана од германската армија. Во септември 1944 година, американските воздухопловни сили извршиле неколку бомбардирања на градот со цел да ги уништат трите моста над Тичино, стратешки за снабдување со луѓе. Оружје и одредби германските единици ангажирани по готската линија. Овие операции доведле до уништување на Понте Коперто и резултирале со смрт на 119 цивили.<ref>{{Наведена мрежна страница|url=https://www.gracpiacenza.com/bombe_su_pavia.html|title=Tre ponti a Pavia, le incursioni aeree del settembre 1944 e la distruzione del Ponte Vecchio di Pavia|work=Gruppo Ricercatori Aerei Caduti Piacenza|accessdate=21 August 2022}}</ref> [[Податотека:Confluente_di_Pavia,_1859_circa.jpg|лево|мини| Пристаништето на сливот на Навиљо Павезе во [[Тичино (река)|Тичино]] со парабродот грофица Клементина, околу 1859 година, [[Граѓански музеи на Павија|граѓански музеи во Павија]].]] Сојузничките трупи влегле во градот на 30 април 1945 година. На институционалниот референдум од 2 јуни 1946 година, Павија ѝ доделила на Републиката 67,1% од гласовите, додека монархијата добила само 38,2%.<ref>{{Наведена мрежна страница|url=https://elezionistorico.interno.gov.it/index.php?tpel=F&dtel=02/06/1946&tpa=I&tpe=C&lev0=0&levsut0=0&lev1=4&levsut1=1&lev2=57&levsut2=2&lev3=1070&levsut3=3&ne1=4&ne2=57&ne3=571070&es0=S&es1=S&es2=S&es3=N&ms=S|title=Referendum 02/06/1946 Area ITALIA Circoscrizione MILANO-PAVIA Provincia PAVIA Comune PAVIA|work=Elezioni storico Interno Gov.it|accessdate=21 August 2022}}</ref> === Симболи === [[Податотека:Stendardo_2_di_Massimiliano_Sforza,_conte_di_Pavia.jpg|десно|мини| Грб на округот Павија под династијата Висконти]] Симболите на Павија се грбот, банерот и печатот, како што е наведено во општинскиот статут. Транспарентот што го користи современиот град Павија верно го репродуцира оној што го користела општината Павија барем од 13 век: црвен транспарент со бел крст. Овој симбол, веројатно изведен од крвното знаме, оригиналното знаме на императорот на [[Свето Римско Царство|Светото Римско Царство]], имал јасно политичко значење: да ја нагласи припадноста на Павија на фракцијата Гибелински. На грбот на општината е претставен и крстот кој почнувајќи од крајот на 16 век почнал да се претставува во овална форма и во богата рамка, на врвот на која има маска со круна на гроф и често е опкружена со два ангела кои го држат штитот и буквите CO-PP (Заедницата на Павија).<ref>{{Наведена мрежна страница|url=https://www.araldicacivica.it/comune/pavia/|title=Città di Pavia|work=Araldica Civica|accessdate=4 August 2022}}</ref> Печатот на општината го прикажува Регисоле, древна доцноантичка бронзена статуа за коњи првично поставена во Кралската палата и, веројатно во 11 век, поставена на плоштадот на катедралата. Статуата била урната од [[Јакобинци]]те во 1796 година. == Географија == === Топографија === Општината Павија спаѓа во орографскиот систем на долината на реката По формирана по алувијалното полнење на широчината на заливот окупиран од [[Јадранско Море|Јадранското Море]] пред [[Квартар|квартерното]]. Голем дел од историскиот центар на градот се наоѓа на работ на реката [[Тичино (река)|Тичино]]. Градот зафаќа површина од 62,86 kм² западно од [[Ломбардија]], сместен покрај таканаречениот „Карстен појас на изворот“, каде што се среќава, во подземјето, помеѓу геолошки слоеви со различна пропустливост, аспект што овозможува подземните води. повторно да се појават на површината.<ref>{{Наведена книга|title=Geologia e geomorfologia|last=Marchetti|first=Giuseppe|last2=Pellegrini|first2=Luisa|last3=Vanossi|first3=Mario|date=1984|publisher=Banca del Monte di Pavia|location=Pavia|pages=29–46}}</ref> Флувијалната тераса на која стои Павија изгледа врежана со две длабоки бразди поради ерозивното дејство на две [[Холоцен|постглацијални]] реки, претставени денес со Навиљацио (првично окупирана од Калвенца) и со Вернавола. Двете долини имаат тенденција да се спојуваат веднаш зад областа на античкиот град, така што примитивната Павија се нашла на речиси изолирано и тешко достапно стебло или трупец од тераса, речиси во триаголен облик, кој Тичино го имало на југ, Калвенца и потоа Navigliaccio на северозапад и Vernavola на североисток. [[Податотека:Pavia.jpg|лево|мини| [[Тичино (река)|Тичино]] низводно од градот, во позадина, зад куполата на катедралата, Монте Роза .]] Од висинска гледна точка, градот има различни висини. Највисоката точка се наоѓа во областа на замокот Висконти, околу 80 метри надморска височина, а потоа полека опаѓа. Од надморска височина од 80 метри се поминува до 77 метри за околу 500 метри. Низводно од Плоштадот Виторија, каде што се вкрстуваат кардото и декуманусот на римскиот град, наклонот станува поизразен, до нешто под 60 метри надморска височина во близина на Понте Коперто.<ref>{{Наведено списание|last=Recocciati|first=Bruna|date=1957|title=Pavia capitale dei Longobardi. Note geografiche|journal=Bollettino della Società Pavese di Storia Patria|volume=56|pages=73–75}}</ref> Влажноста на подрачјето е доста висока (75-80% е годишен просек), што предизвикува типична магла, која започнува главно во доцна есен и зима. == Влада == == Главни знаменитости == Најпознатото обележје на Павија е ''Чертоса'', или картуски манастир, основан во 1396 година и се наоѓа на осум километри ( 8 км) северно од градот. Меѓу другите значајни структури се: * Катедрала во Павија ( ''Дуомо ди Павија''): Изградбата на катедралата започнала во 1488 година, дизајнирана главно од [[Донато Браманте]], Џовани Антонио Амадео, Џан Џакомо Долчебуоно; сепак, само до 1898 година фасадата и куполата биле завршени според оригиналниот дизајн. Централната купола има октогонален план, е висока 97 метри и тежи околу 20.000 тони.[[Податотека:Pavia,_Duomo,_interior_01.JPG|лево|мини| Куполата на катедралата во Павија]] Оваа купола е трета по големина во Италија, по [[Базилика Свети Петар|базиликата Свети Петар]] и [[Фирентинска катедрала|Фирентинската катедрала]] во [[Фиренца]]. До Дуомо се наоѓала [[Граѓанска кула (Павија)|Граѓанската кула]] (постоечка барем од 1330 година и зголемена во 1583 година од Пелегрино Тибалди): нејзиниот пад на 17 март 1989 година бил последната мотивирачка сила што ги започнало напорите во последната деценија да се спаси [[Крива кула во Пиза|и Кривата кула во Пиза]] од слична судбина. [[Податотека:San Michele crop.JPG|мини|Сан Микеле Маџоре, Павија.]] * ''Сан Микеле Маџоре'' (Свети Мајкл Мајор): Оваа црква е извонреден пример за ломбардско-романеска црковна архитектура во Ломбардија. Се наоѓа, во близина на Кралската палата, на местото на претходно постоечка ломбардска црква, на која и припаѓа долниот дел од [[Камбанарија|кампбанарија]]<nowiki/>та. Базиликата била основана од кралот Гримоалд помеѓу 662 и 671 година. Уништена во 1004 година, таа била повторно изградена околу крајот на 11 век (вклучувајќи крипта, трансепт и хор), а завршила во 1130 година. Се одликува со широка употреба на песочник и со многу долг трансепт, обезбеден со фасада и сопствена апсида. Базиликата била седиште на бројни важни настани, вклучувајќи ги крунисувањето на Беренгар I (888), [[Гвидо III Сполетски|Гај III]] (889), Луј III (900), Рудолф II (922), Хју (926), Беренгар II и неговиот син Адалберт ( 950), Ардуин (1002), Хенри II (1004) и [[Фридрих I (Свето Римско Царство)|Фридрих Барбароса]] (1155).<ref>{{Наведена мрежна страница|url=https://www.academia.edu/6104106|title="Representing Royal Authority at San Michele Maggiore in Pavia"|work=Zeitschrift fur Kunstgeschichte 77 (2014)|accessdate=30 July 2022}}</ref> * ''Базилика Сан Пјетро во Сиел д'Оро'' („Свети Петар на златното небо“): Во оваа црква се вели дека се погребани Свети [[Свети Августин|Августин]], [[Боетиј]] и ломбардскиот крал Лиутпранд. Изградбата започнала во шестиот век. Сегашната градба е изградена во 1132 година. Слично е и на Сан Микеле Маџоре, но различно во асиметричната фасада со еден портал, употребата на тули наместо песочник и, во внатрешноста, отсуството на матронеи, галерии резервирани за жени и најкраткиот [[трансепт]]. Значајниот лак во кој се сместени моштите на Свети Августин е изграден во 1362 година од уметници од Кампионе, а е украсен со околу 150 статуи и релјефи. Црквата го споменува [[Данте Алигиери]] во X канто на неговата ''[[Божествена комедија]]''. [[Податотека:San_teodoro_pavia.jpg|лево|мини| Црквата Сан Теодоро]] * ''Сан Теодоро'': Оваа црква била изградена во ломбардскиот период во 752 година и била обновена во 1117 година и посветена на Теодор од Павија, средновековен епископ на епархијата Павија, е трета. иако помала, романескна базилика во Павија. Сместена на падините што водат до [[Тичино (река)|реката Тичино]], им служела на рибарите. Апсидите и тибуриумот со три нивоа се пример за ефективната едноставност на романескната декорација. Внатре има две извонредни фрески од птичја перспектива на градот (1525) кои му се припишуваат на Бернардино Ланзани. Последното, конечното издание, било одземено со откривање на недовршеното прво. И двете се импресивно детални и откриваат како урбаниот распоред на Павија малку се променил во последните 500 години. [[Податотека:Visconteo_Castle_of_Pavia.jpg|десно|мини| Замокот Висконти.]] * ''Замокот Висконти'': Изграден во 1360-1365 година од Галеацо II Висконти, овој голем замок служел како приватна резиденција наместо како упориште. Поетот [[Франческо Петрарка]] поминал извесно време таму, кога [[Џан Галеацо Висконти]] го повикал да ја преземе прекрасната библиотека која поседувала околу илјада книги и ракописи, кој потоа се изгубени. Замокот сега е дом на [[Граѓански музеи на Павија|Граѓански музеи]], а паркот е популарна атракција за децата. Непотврдена легенда вели дека замокот бил поврзан со таен тунел со ''Чертоса''. [[Податотека:Santa_Maria_del_Carmine.jpg|лево|мини| Црквата Санта Марија де Кармен]] * ''Санта Марија дел Кармен'': оваа црква е добро сочуван пример на [[Готска архитектура|готска]] архитектура од тули во северна Италија. Изградена помеѓу 1374 и 1461 година, на латински крст план, таа е втората по големина павијанска црква по Дуомо, со периметар од 80 x 40 метри што се состои од наос и две патеки. Карактеристичната фасада има голем [[розетен прозорец]] и седум краци. * ''Базилика Сантисимо Салваторе'': основана во 657 година од ломбардскиот крал Ариперт I како мавзолеј и кралеви од баварската династија, кои биле погребани таму се: Ариперт I, Перктарит, Куниперт, Лиутперт и Ариперт II. по волја на Аделаида од Италија, Мајолус од Клуни создал манастир во близина на црквата во 971 година. Тој бил повторно изграден помеѓу 1453 и 1511 година. * ''Криптата на Сант Еузебио'': Црквата била основана од кралот Ротари во седмиот век како градска катедрала [[Аријанство|Аријан]]. Црквата била урната во 1923 година, но криптата била зачувана. Зградата, повторно е изградена во 11 век, и задржала делови од претходната ломбардска црква, како што се капители, кои се многу далеку од класичната уметност. [[Податотека:Chiesa_di_San_Francesco_a_Pavia.jpg|мини|Црквата Сан Франческо д'Асизи]] * ''Сан Франческо д'Асизи'': Ова е [[Романска архитектура|доцнороманска]] црква (1238–98) со обновена [[Готска архитектура|готска]] фасада, сместена на Корсо Каироли. * ''Сан Џовани Домнарум'': Црквата ја основала кралицата Гундеберга, сопруга на Ротари, која веројатно била погребана во црквата. Зградата, изградена на римски бањи, била речиси целосно обновена во 17 век. Криптата (која вклучува римски и ломбардски остатоци) и камбанаријата останале од најстарата црква. * ''Манастир Сан Феличе'': Манастирот бил основан од ломбардскиот крал Дезидериј во 760 година. Бил потиснат во 1785 година и сега во него се сместени некои одделенија на [[Универзитет во Павија|Универзитетот во Павија]]. * ''Бролето'': палатата била изградена помеѓу 12 и 13 век, таа била седиште на градското собрание на Павија до 1875 година и сега е сместено IUSS School for Advanced Studies и исто така се користи како седиште за привремени изложби на модерна и современа уметност. * ''Стариот кампус на Универзитетот во Павија'': создаден од [[Лудовико Сфорца]] помеѓу 1485 и 1490 година, тој бил повторно изграден и зголемен по налог на [[Марија Терезија|Марија Тереза]] и нејзиниот син [[Јосиф II (Свето Римско Царство)|Џозеф II]] од 1771 до 1787 година на проект на Џузепе Пјермарини и Леополд Полак. Потоа биле додадени други дворови и училници помеѓу 1819 и 1850 година. Во 1932 година Универзитетот ја вклучил поранешната болница Сан Матео, која била изградена почнувајќи од 1451 година. [[Податотека:Pavia,_San_Giovanni_Domnarum.jpg|мини|Крипта на црквата Сан Џовани Домнарум со фрески од 12 век]] * ''Замокот Мирабело'': Замокот лежи во она што некогаш било Парко Висконтео во близина Мирабело ди Павија. Помеѓу 14 и 16 век, тоа било седиште На Капетанот На Паркот, органот што управувал Со Парко Висконтео во име на [[Династија Висконти|Висконти]] и [[Династија Сфорца|Сфорца]] семејствата. Преживеало само крилото на оригиналниот замок. * ''Санта Марија Ди Канепанова'': Оваа ренесансна октогонална црква се припишува на [[Донато Браманте|Браманте]]. * ''Санта марија Во Бетлем* '': основана во 9 век, таа била повторно изградена и зголемена во 1130 година. Во близина на црквата имало болница за аџии кои патувале до [[Света земја|Светата Земја]] и поради оваа причина црквата зависела од епископот на [[Витлеем]]. Црквата е во Романескен стил. * ''Сан Ланфранко'': основана во 11 век, таа била повторно изградена во првите децении на 13 век во [[Романска архитектура|Романескна]] стил, го зачувула својот ентериер мермерниот ковчег создаден од Џовани Антонио Амадео во 1489 година ги содржи моштите На Сан Ланфранко Бекари.[[Податотека:Teatro_Fraschini_Serale.JPG|лево|мини|Театро Фрашини, Антонио Гали Да Бибиена, 1771- 1773]] * ''Црква Сан Томазо'': изградена на остатоци Од Римски бањи, за прв пат се споменува во империјална диплома од [[Арнулф Корушки]] 889. Црквата станала седиште на Доминиканска монаси во 1302 година. Почнувајќи од 1320 година започнала работата за изградба на новата, и поголема, црква во [[Готска архитектура|Готски стил]] завршена само во 1478 година. Во 1786 година манастирот бил потиснат од [[Јосиф II (Свето Римско Царство)|ЈОСИФ ВТОРИ]] и трансформиран Во Општа Семинарија За Австриската ломбардија. Џузепе Пиермарини, бил обвинет за прилагодување на комплексот на новата дестинација, и дека многу ја изменил црквата. Неколку години подоцна, во 1791 година, семинаријата била затворена и комплексот станал касарна, и останал така до 1980-тите, кога бил продаден на [[Универзитет во Павија|Универзитетот Во Павија]]. * ''Манастирот Санта Марија Теодоте'': црквата била дел од манастирот Санта Марија Теодоте, позната и како Санта Марија дела Пустерла, кој била еден од најстарите и најважните женски манастири во Павија. Основана помеѓу 679 и 700 Од Кралот Куниперт, тој бил потиснат во 1799 година и ја сместил епархиската семинарија од 1868 година. * ''Санти Примо е фелисијано'' Католичка црква Во Романски стил од 12 век. * ''Сан Марино'': црквата Е основана Од Кралот Аистулф кој беше погребан во црквата. Таа била модифицирана неколку пати низ вековите, но задржани се делови од фасадата и апсидата на оригиналната зграда. [[Податотека:Palazzo_Broletto_03.JPG|мини|Бролетто]] * ''Кули На Павија'': Карактеристично за историскиот центар на Павија е присуството на средновековни благородни кули кои преживуваат во неговото урбано ткиво, и покрај тоа што некогаш биле побројни, за што сведочи и претставата од шеснаесеттиот век на градот фреска во црква Сан Теодоро. Тие главно биле изградени помеѓу 11 и 13 век кога Гибелин градот бил на врвот на својата [[Романска архитектура|Романескна]] архитектура. Кулите присутни во Павија, врз основа на историска и иконографска документација, сигурно биле околу 65, од кои околу 25 преживеале. * ''Театро Фрашини'': [[оперска куќа]] нарачана од 4 аристократи од Павија до Антонио Гали Да Бибиена помеѓу 1771 и 1773 година. Во 1869 година била купена од општината на Павија и била посветена на тенорот Павезе Гаетано Фрашини. * ''Понте Коперто'': е од камен и тули мост со лак по текот на [[Тичино (река)|Тичино]] Река во Павија, [[Италија]]. Претходниот мост, кој датирал од 1354 година (самиот замена за римска градба), бил тешко оштетен од [[Сојузници во Втората светска војна|Сојузничките]] акции во 1945 година. Дебатата за тоа дали да се поправи или замени мостот завршила кога мостот делумно се урнал во 1947 година, се одлучило за нова градба, која започнала во 1949 година. [[Податотека:Palazzo_Carminali_Bottigella,_Pavia_01.JPG|лево|мини| Палата Карминали Ботигела (1490-1499), детал од декорацијата на фасадата.]] * ''Колеџ Кастиљони Бругнатели'': колеџот е основан од кардиналот Бранда да Кастиљоне во 1429 година. Зградата, во готски стил, сочувана во внатрешноста на капелата фреска од Бонифацио Бембо во 1475 година. * ''Куќата на Евстахиите'' : е мала зграда во готски стил од тули, изградена во првите децении на 15 век од Пасино Евстаки, капетан на флотата на [[Џан Галеацо Висконти|Џан Галеацо]] и [[Филипо Марија Висконти]]. * ''Палата Корнацани'': тоа е зграда која датира од 15 век, во која, во различни времиња, живееле [[Уго Фосколо]], Контардо Ферини, Ада Негри и, помеѓу 1895 и 1896 година, [[Алберт Ајнштајн]]. * ''Палата Карминали Ботигела'': е благородна палата изградена од античкото семејство Бекарија од Павија. Оригиналната структура од ерата [[Династија Сфорца|на Сфорца]] била изградена помеѓу 1490 и 1499 година. Фасадата, која ги задржала оригиналните украси [[Теракота|од теракота]], и е еден од главните примери на [[Ренесанса|ренесансната]] цивилна градба во Павија. * Палата Мезабарба: изградена во [[рококо]] стил помеѓу 1726 и 1732 година, од 1875 година е градското собрание на Павија. [[Податотека:Palazzo_mezzabarba3.jpg|мини|Палата Мезабарба (1726-1732), градското собрание на Павија]] * Палата Белисоми Вистарино: палатата дизајнирана од Франческо Кроче, била обновена во [[рококо]] стил помеѓу 1745 и 1753 година од страна на маркизот Гаетано Анибале Белисоми, рушејќи ја старата семејна куќа. Од 2013 година е седиште на фондацијата Алма Матер од Тичино на [[Универзитет во Павија|Универзитетот во Павија]]. * Палацо Бота Адорно: изградена на претходна средновековна зграда што му припаѓала на благородничкото семејство Бекарија, била повторно изградена од Бота Адорнос помеѓу 17 и 18 век. Била населена од Антониото Бота Адорно, висок офицер на [[Хабсбуршка Монархија|Хабсбуршката монархија]] и ополномоштен претставник на [[Австриски Ниски Земји|австриската Холандија]]. Зградата била купена од [[Универзитет во Павија|Универзитетот во Павија]] во 1887 година и сега во неа се наоѓа природонаучниот музеј на Павија. == Култура == === Музеи === Павија поседува извонредно уметничко богатство, наследство од престижното минато на градот, поделено во неколку музеи. [[Податотека:Sala_azzurra1.jpg|лево|мини| Една од просториите на [[Граѓански музеи на Павија|Граѓанските музеи]] во замокот Висконти .]] [[Граѓански музеи на Павија|Граѓанските музеи во Павија]] (сместени во замокот Висконти ) се поделени на различни делови: археолошки, кој зачувува една од најбогатите збирки на римско стакло во северна Италија и важни артефакти и археолошки наоди од ломбардскиот период, како што се плутите на Теодота и збирката (која е најголема во Италија) ломбардски епиграфи, од кои некои припаѓаат на гробници на кралеви или кралици. Потоа, тука е делот романескен и [[Ренесанса|ренесансен]] кој изложува скулпторски, архитектонски и мозаик. Романската колекција е многу богата, една од најголемите во северна Италија, во која се зачувани и важни ориентални архитектонски јадења од исламскиот и византискиот исток кои ги краселе фасадите на црквите и зградите. Изложени се и дела од Јакопино да Традате, Џовани Антонио Амадео, Кристофоро и Антонио Мантегаза и Анибале Фонтана. Граѓанските музеи го сместуваат и музејот Ризорџименто, посветувајќи посебен простор на општествениот, економскиот и културниот живот на Павија помеѓу 18 и 19 век, збирката африкански предмети собрани од Лујџи Робеки Бричети за време на неговите истражувања и нумизматичката колекција, во која се сместени повеќе од 50.000 монети, од кои повеќето припаѓаат на Камило Брамбила, кои покриваат хронолошки период помеѓу класичните грчки изданија и ковањето на модерниот период.<ref>{{Наведена мрежна страница|url=https://museicivici.comune.pv.it/site/home.html|title=Home|work=Musei Civici|accessdate=4 August 2022}}</ref> Пинакотека Маласпина (која е дел од граѓанските музеи во Павија) основана од маркизот Лујџи Маласпина ди Саназаро (Павија 1754- 1834), содржи дела од значајни уметници на италијанската и меѓународната сцена, од 13 до 20 век, како на пр. Џентиле да Фабриано, Винченцо Фопа, [[Џовани Белини]], Антонело да Месина, [[Бернардино Луини]], [[Антонио да Кореџо|Кореџо]], [[Паоло Веронезе]], [[Гвидо Рени]], [[Франческо Ајец]], Џовани Сегантини и Ренато Готузо. Во галеријата со слики е изложен и монументалниот дрвен модел на катедралата во Павија од 1497 година.<ref>{{Наведена мрежна страница|url=http://malaspina.museicivici.pavia.it/catalogo.html|title=Catalogo|work=Pinacote Malaspina|accessdate=4 August 2022}}</ref> [[Податотека:Museo_per_la_storia_dell'università_di_Pavia12.jpg|десно|мини| Универзитетски историски музеј, колекција на инструменти за изучување на хемијата и физиката, 18 и 19 век, некои му припаѓаат на [[Алесандро Волта]].]] Музејската мрежа на универзитетот е многу голема, која се состои од Универзитетскиот историски музеј на Универзитетот во Павија, поделен помеѓу Медицинскиот оддел, каде што се изложени и анатомски и патолошки препарати, хируршки инструменти (хируршки реквизити на Џовани Алесандро Брамбила ) и живот- анатомски восоци со големина, направени од фирентинскиот церопласт Клементе Сусини и Одделот за физика во кој е сместен кабинетот за физика на [[Алесандро Волта]] (каде се изложени стотици научни инструменти од 18 и 19 век, некои од нив му припаѓале на Алесандро Волта).<ref>{{Наведена мрежна страница|url=http://musei.unipv.eu/msu/home-eng/|title=Home|work=Musei Unipv|accessdate=4 August 2022}}{{Мртва_врска|date=March 2025 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }}</ref> Археолошкиот музеј на Универзитетот е основан од Пјер Виторио Алдини во 1819 година и во него се сместени праисториски, египетски, грчки, етрурски (вклучувајќи збирка глинени заветни понуди донирани од папата [[Папа Пиј XI|Пие XI]]) и римски (некои од [[Помпеја]] ).<ref>{{Наведена мрежна страница|url=https://archeologia.unipv.eu/homepageeng/|title=Museum of Archeology|work=Musei Unipv|accessdate=4 August 2022}}</ref> Природонаучниот музеј на Универзитетот (Космос), сместен во Палацо Бота Адорно, е еден од најстарите во Италија, тој всушност бил основан од Лазаро Спаланзани во 1771 година и кој зачувува натуралистичко наследство со висока научна и историска вредност, вклучувајќи речиси 400.000 наоди поделени меѓу збирките на зоологија, компаративна анатомија и палеонтологија.<ref>{{Наведена мрежна страница|url=https://museokosmos.eu/en/|title=Home|work=Museo Kosmos|accessdate=4 August 2022}}</ref> Потоа, тука е музејот Голџи, сместен во истите средини во кои работеле и [[Камилио Голџи|Камило Голџи]] и неговите студенти, простории и лаборатории кои ги зачувуваат и оригиналниот мебел и научните инструменти од тоа време, со цел да му овозможат на посетителот да влезе во 19-ти. -вековен истражувачки центар;<ref>{{Наведена мрежна страница|url=http://museocamillogolgi.unipv.eu/homepageeng/|title=Golgi Museum|work=Museo Camillo Golgi|accessdate=4 August 2022}}</ref> додека Музејот на електрична техника, изграден во 2007 година, ја илустрира историјата на електричната технологија во пет секции.<ref>{{Наведена мрежна страница|url=http://museotecnica.unipv.eu/home-eng/|title=Museum of Electrical Technology|work=Museo Tecnica|accessdate=4 August 2022}}</ref> [[Податотека:Museo_diocesano_pavia9.jpg|мини|Епархиски музеј во Павија, сицилијанско-арапски мајстор, крстосница, слонова коска (12 век).]] Потоа следуваат Музејот на хемијата, па тој на физиката<ref>{{Наведена мрежна страница|url=http://musei.unipv.eu/museo-di-chimica-fisica/|title=Museo di Chimica e Museo di Fisica|work=Musei Unipv|accessdate=4 August 2022}}</ref> и Музејот за минералогија, основан од Лазаро Спаланзани.<ref>{{Наведена мрежна страница|url=http://musei.unipv.it/Mineralogia/|title=Museo di Minerologia|work=Musei Unipv|accessdate=4 August 2022}}</ref> До катедралата, внатре во криптата на античката катедрала Санта Марија дел Пополо (11 век), се наоѓа Епархискиот музеј во Павија, отворен во 2023 година, кој собира сребрени предмети и литургиски предмети (меѓу кои и кросер во слонова коска врежан, насликан и позлатени од сицилијанска работилница од рака на арапски занаетчии и кои датираат од крајот на 12 век), скулптури и слики, како што е панелот на ''Мадона дела Мисерикордија'' од Лоренцо Фасоло.<ref>{{Наведена мрежна страница|url=https://www.diocesi.pavia.it/museo-diocesano/|title=Museo diocesano|last=Diocesi di Pavia|work=diocesi.pavia.it|accessdate=4 February 2023}}</ref> === Библиотеки и архиви === Историјата на општината Павија, од десеттиот до дваесеттиот век, може да се раскаже преку количината на документација собрана во рамките на Archivio Storico Civico (основан во 1895 година), кој исто така содржи збирки кои ги содржат архивите на многу аристократски семејства од Павија и на градските личности, како што се Гаетано Саки, Бенедето Каироли и Лујџи Робеки Бричети.<ref>{{Наведена мрежна страница|url=https://archiviostorico.comune.pv.it/site/home.html|title=Archivio Storico Civico Pavia|work=Archivio Storico Comune Pavia|accessdate=8 August 2022}}</ref> Архивио ди Стато (основан во 1959 година) собира и средства од благородните архиви (Бекарија, Ботигела, Белкреди, Маласпина ) и многу повеќе, како што е колекцијата Мори, која ги собира трудовите на Чезаре Мори . Во архивата се зачувани и актите на нотарите од Павија (1256-1907), картите на Терезијанскиот катастар на областа Павија (18-19 век) и архивите на [[Универзитет во Павија|универзитетот]] (1341-1897 година), на Болницата Сан Матео (1063-1900), Префектурата, Полицискиот штаб и Судот.<ref>{{Наведена мрежна страница|url=https://www.archiviodistatopavia.beniculturali.it/home|title=Home|work=Archivio di Stato di Pavia|accessdate=8 August 2022|archive-date=2023-03-27|archive-url=https://web.archive.org/web/20230327142021/https://archiviodistatopavia.beniculturali.it/home|url-status=dead}}</ref> Подеднакво важен е и Archivio Storico Diocesano, во кој се сместени документацијата на епархијата во Павија од десеттиот век.<ref>{{Наведена мрежна страница|url=http://www.anagrafebbcc.chiesacattolica.it/anagraficaCEIBib/public/VisualizzaScheda.do?codice_cei=CEI408A00001|title=Archivio Storico Diocesano Pavia|work=Anagrafe Istituti Culturali Ecclesiastici|accessdate=8 August 2022}}</ref> [[Податотека:San_maiolo.jpg|мини|Архивио ди Стато се наоѓа во поранешниот манастир Сан Мајоло, основан во 10 век и повторно изграден на крајот на 15 век.]] Истражувачки центар за традицијата на ракопис на модерни и современи автори, исто така познат како „Центар за ракописи“), основан од Марија Корти во 1980 година, е одговорен за конзервацијата и проучувањето на модерното и современото архивско и библиографско наследство. Центарот, меѓу најважните од ваков вид во [[Италија]], чува збирки документарен материјал (ракописи, машински записи, писма, први изданија, библиотеки, фотографии, цртежи, покуќнина, слики и други предмети) кои се однесуваат на писатели, интелектуалци, издавачи, уметници и научниците од изминатите два века. Меѓу зачуваните архивски збирки се сеќаваме на оние на Алберто Арбасино, [[Рикардо Бакели|Рикардо Бачели]], Романо Биленки, Емилио Де Марки, Енио Флајано, Алфонсо Гато, Тонино Гуера, Клаудио [[Лујџи Менегело|Магрис]], [[Еуџенио Монтале|Лујџи Менегело]], Еугенио [[Салваторе Квазимодо|Монтанели]] С, Салдровати, Амелија Росели, [[Умберто Саба]] и Роберто Санези.<ref>{{Наведена мрежна страница|url=http://centromanoscritti.unipv.it/#image-2|title=Home|work=Centro Manoscritti Unipv|accessdate=8 August 2022}}</ref> Библиотечната традиција на Павија потекнува од библиотеката Висконти Сфорца, основана во втората половина на четиринаесеттиот век од [[Џан Галеацо Висконти]] во замокот Висконти, каде што се чувале скапоцените илуминирани ракописи на војводите од Милано. Во 1499 година, со падот на [[Лудовико Сфорца|Лудовико ил Моро]], францускиот крал [[Луј XII]] ги зел повеќето ракописи од замокот и тие сега се чуваат во [[Национална библиотека на Франција|Националната библиотека на Франција]] во [[Париз]]. Од речиси илјада ракописи што ја сочинувале библиотеката, само еден кодекс останал во Павија: Триумфите на [[Франческо Петрарка]] тој ечуван во Универзитетска библиотека.<ref>{{Наведена мрежна страница|url=http://collezioni.museicivici.pavia.it/bvs/|title=La biblioteca Visconteo Sforzesca|work=Collezioni Musei Civici Pavia|accessdate=8 August 2022}}</ref> Во втората половина на 16 век, во градот се појавиле три историски библиотеки: онаа на Епископската семинарија <ref>{{Наведена мрежна страница|url=https://seminariopavia.com/biblioteca/|title=La Biblioteca|work=Seminario Pavia|accessdate=8 August 2022}}</ref> и библиотеките на колеџите Боромејски <ref>{{Наведена мрежна страница|url=http://www.collegioborromeo.eu/biblioteca/biblioteca/orari-e-cataloghi/|title=Archvio e Biblioteca Collegio Borromeo|work=Collegio Borromeo|accessdate=8 August 2022}}</ref> и Гислиери,<ref>{{Наведена мрежна страница|url=https://www.ghislieri.it/collegio/attivita/biblioteca/|title=Biblioteca|work=Collegio Ghislieri|accessdate=8 August 2022}}</ref> основани соодветно од Карло Боромејски и папата [[Папа Пиј V|Пие V.]] да се овозможи пристап до [[Универзитет во Павија|универзитетот]] (тогаш единствениот од целото [[Миланско Војводство|Војводство Милано]] ) на надежни млади луѓе, но со оскудни економски ресурси. [[Податотека:Biblioteca_universitaria_(1).jpg|лево|мини| Универзитетска библиотека, салон дизајниран од Џузепе Пиермарини, 1771 година.]] Во 1754 година, по волја на царицата [[Марија Терезија|Марија Тереза]], била создадена Универзитетска библиотекa, најважна во однос на книжното наследство во градот, во која се зачувани и 1.404 ракописи, 702 инкунабули, 1.153 пергаменти (од 1103 до 1789 година). отпечатоци и 1.287 стари географски карти.<ref>{{Наведена мрежна страница|url=http://www.bibliotecauniversitariapavia.it/|title=Home|work=Biblioteca Universitaria Pavia|accessdate=8 August 2022}}</ref> Во 1887 година била основана Граѓанската библиотека Карло Бонета, главното седиште на библиотечниот систем на градот, кој е поделен на осум точки за заем и читање распределени рамномерно низ целата општинска област.<ref>{{Наведена мрежна страница|url=http://biblioteche.comune.pv.it/site/home/biblioteca-bonetta/informazioni-e-contatti.html|title=Informazioni e Contatti per la Biblioteca Bonetta|work=Biblioteche Comune Pv|accessdate=8 August 2022|archive-date=2023-03-25|archive-url=https://web.archive.org/web/20230325195356/http://biblioteche.comune.pv.it/site/home/biblioteca-bonetta/informazioni-e-contatti.html|url-status=dead}}</ref> Меѓу универзитетските библиотеки треба да ја споменеме и Библиотеката за хуманистички студии,<ref>{{Наведена мрежна страница|url=http://biblioteche.unipv.it/home/biblioteche/studi-umanistici|title=Biblioteca di Studi Umanistici|work=Biblioteca Unipv|accessdate=8 August 2022}}</ref> родена од спојувањето на неколку библиотеки на хуманистичките факултети на универзитетот, како што е онаа за археологија (изградена во 1819 година), Библиотеката за наука и технологија,<ref>{{Наведена мрежна страница|url=http://biblioteche.unipv.it/home/biblioteche/biblioteca-sci-tecnica|title=Biblioteca della Scienza e della Tecnica|work=Biblioteca Unipv|accessdate=8 August 2022}}</ref> каде што библиотеката, исто така, ги споила Ботаничката градина (основана во 1773 година), Правната библиотека (1880),<ref>{{Наведена мрежна страница|url=http://biblioteche.unipv.it/home/biblioteche/giurisprudenza|title=Biblioteca di Giurisprudenza|work=Biblioteca Unipv|accessdate=8 August 2022}}</ref> Научната библиотека,<ref>{{Наведена мрежна страница|url=http://biblioteche.unipv.it/home/biblioteche/biblioteca-delle-scienze|title=Biblioteca delle Scienze|work=Biblioteca Unipv|accessdate=8 August 2022}}</ref> во која се сместени и томовите на Медицинското и хируршкото друштво на Павија (основано од [[Камилио Голџи]] во 1885 година), Областа библиотека Медика Адолфо Ферата,<ref>{{Наведена мрежна страница|url=http://biblioteche.unipv.it/home/biblioteche/biblioteca-di-area-medica-adolfo-ferrata|title=Biblioteca di Area Medica Adolfo Ferrata|work=Biblioteca Unipv|accessdate=8 August 2022}}</ref> Библиотеката за политички науки (изградена во 1925 година<ref>{{Наведена мрежна страница|url=http://biblioteche.unipv.it/home/biblioteche/scienze-politiche|title=Biblioteca di Scienze Politiche|work=Biblioteca Unipv|accessdate=8 August 2022}}</ref> ), Економската библиотека<ref>{{Наведена мрежна страница|url=http://biblioteche.unipv.it/home/biblioteche/biblioteca-di-economia|title=Biblioteca di Eonomia|work=Biblioteca Unipv|accessdate=8 August 2022}}</ref> и библиотеката на колеџот Џасоне дел Мајно (родена во 2000 година).<ref>{{Наведена мрежна страница|url=https://www.collegiodelmaino.it/biblioteca|title=Biblioteca|work=Collegio del Maino|accessdate=8 August 2022|archive-date=2023-03-26|archive-url=https://web.archive.org/web/20230326032254/https://www.collegiodelmaino.it/biblioteca|url-status=dead}}</ref> === Кујна === Главен град на провинција во форма на китка грозје, како што ја дефинирал Џани Брера, има многу плодови што ги нуди оваа земја и од кои потекнуваат различни локални јадења. Богатството на извори и водни патишта ја направиле Павија и нејзината територија, еден од главните италијански центри за производство на ориз, затоа не е случајно што постојат бројни рецепти кои ви дозволуваат да откриете илјада лица на оваа житарка. како што е картузиското рижото, според легендата создадена од монасите на Чертоза, засновано на ракови, моркови и кромид, рижото со грав за очи или рижото со колбас и бонарда и рижото со [[Хмељ|обичен хмељ]] (ürtis на павезе дијалект). Меѓу првите јадења, покрај оризот, се издвојува и супата павезе, создадена, според традицијата, од една селанка со малкуте состојки на располагање (чорба, јајца и сирење) за да го нахрани кралот на Франција [[Франсоа I|Франциско I]] по катастрофалниот пораз пред портите на градот. [[Податотека:IMG_E2788_(2).jpg|мини|Рижото со колбаси и Бонарда.]] Помеѓу вторите јадења треба да ги споменеме раго ала павесе, локална варијанта на попознатата касоеула, полесна затоа што се готви само со свински ребра, чорбата ала павесе, бисека (телешко шкембе ала павесе), коски со грашок (ос büš cum i erbion) и избеганите птици (üslin scapà) телешки парчиња исполнети со сланина и жалфија. Според локалната традиција, месото, особено ако е варено, се служи заедно со два вида сосови: певерата (веќе спомната од Opicinus de Canistris во XIV век) на база на пиперки, целер, аншоа и јајца, како и зелје од багнет, подготвено. со магдонос, аншоа, лук и каперси.<ref name="ghiottonepavese.com">{{Наведена мрежна страница|url=http://www.ghiottonepavese.com/ricette-pavesi/|title=Ricette Pavesi|work=Ghiottone Pavese|accessdate=8 August 2022|archive-date=2023-02-04|archive-url=https://web.archive.org/web/20230204060433/http://www.ghiottonepavese.com/ricette-pavesi/|url-status=dead}}</ref> Покрај јадењата со месо, кујната во Павија се одликува и со бројни јадења од слатководни риби, како што е јагулата ала боргиџиана (која го добила името од античкото предградие на градот од другата страна на Тичино, по Понте Коперто ), пастрмка во бело вино и омлет со мрачен, без да ги заборавиме жабите, вметнати во рижото или послужени во чорба, и полжави, варени со печурки од порцини. [[Податотека:IMG_E2795_(2).jpg|лево|мини| Сан Сирини]] Меѓу десертите, покрај познатата рајска торта, питата со тиква (turtâ d'sücâ), Сан Сирини, мали тркалезни колачи направени од пандишпан, обилно натопени во рум и покриени со темно чоколадо, се подготвуваат неколку дена пред 9 декември, денот на Свети Сир, и sfâsö, типични палачинки кои се печат на карневалот. Јасно е дека секој курс мора да биде поврзан со вина од блискиот Oltrepò Pavese.<ref name="ghiottonepavese.com"/> Конечно, и покрај тоа што е типичен милански десерт, најстарата и најсигурната потврда за [[панетоне]] се наоѓа во регистарот на трошоци на колеџот Боромејски во Павија во 1599 година: на 23 декември истата година во списокот на курсеви предвидени за ручек Божиќни оброци. се појавуваат и за 5 килограми путер, 2 суво грозје и 3 унци зачини што му се дадени на пекарот за да направи 13 „лепчиња“ што треба да им ги дадат на студентите на колеџот на Божиќ.<ref>{{Наведена мрежна страница|url=http://www.collegioborromeo.it/it/spigolature-darchivio-dicembre-1599-panettone-per-gli-alunni/|title=Spigolature d'Archivio – dicembre 1599: panettone per gli Alunni|work=Collegio Borromeo|accessdate=8 August 2022}}</ref> == Паркови и градини == Општина Павија е дел од природниот парк долина Тичино и зачувани се две шуми ( строгиот природен резерват Боско Сиро Негри и природен резерват Боско Гранде ) кои ни ја покажуваат првобитната состојба на природата на долината По пред доаѓањето на Римјаните. пред човечкото населување. На север и исток од градот, мал поток, кој потекнува од изворите, Вернавола, создава длабока долина, побегната од урбанизацијата, која е дом на паркот Вернавола, додека на запад, зелениот прстен околу Павија е затворен од паркот Сора. 9% од површината на општината Павија е окупирана од природни области, паркови или градини (околу 594 хектари, 1467 хектари, од кои 312 се покриени со широколисни шуми).<ref>{{Наведена мрежна страница|url=https://www.comune.pv.it/site/home/aree-tematiche/lavori-pubblici-e-urbanistica/servizio-urbanistica/pgt.html|title=Piano di Governo del Territorio|work=Comune di Pavia|accessdate=6 August 2022|archive-date=2023-03-26|archive-url=https://web.archive.org/web/20230326032322/https://www.comune.pv.it/site/home/aree-tematiche/lavori-pubblici-e-urbanistica/servizio-urbanistica/pgt.html|url-status=dead}}</ref> [[Податотека:Parco_della_vernavola1.jpg|мини|Парк Вернавола]] * Парк Вернавола: голем парк, наследник на паркот Висконти, со проширување од 35 хектари сместен северно од градот. Во паркот се водела битката кај Павија во 1525 година.<ref name="comune.pv.it">{{Наведена мрежна страница|url=https://www.comune.pv.it/site/home/articolo622.html|title=I parchi di Pavia|work=Comune di Pavia|accessdate=6 August 2022|archive-date=2024-12-04|archive-url=https://web.archive.org/web/20241204060827/https://www.comune.pv.it/site/home/articolo622.html|url-status=dead}}</ref> * Природен парк по долината на Тичино: регионален парк сместен покрај бреговите на реката [[Тичино (река)|Тичино]] од [[Маџоре|езерото Маџоре]] до реката [[По]]. Формира зелен појас околу градот.<ref>{{Наведена мрежна страница|url=https://www.parcoticino.it/|title=Home|work=Parco del Ticino|accessdate=6 August 2022}}</ref> * Природен резерват Боско Гранде: Боско Гранде зафаќа површина од околу 22 хектари (што одговара на приближно 54,34 хектари) југозападно од Павија, тој претставува еден од последните остатоци од таа низинска шума која во минатото целосно ја покривала долината По и што останува важно сведоштво во природниот парк на долината Тичино.<ref>{{Наведена мрежна страница|url=http://www.amicideiboschi.it/il-bosco-grande.html|title=Il bosco Grande|work=Amici dei Boschi|accessdate=5 August 2022}}</ref> * Строг природен резерват Боско Сиро Негри: резерватот е мала лента од долината По која му била донирана на [[Универзитет во Павија|Универзитетот во Павија]] во 1967 година од Џузепе Негри, трговец со дрва и голем љубител на природата. Резерватот се наоѓа во близина на Тичино, на неколку километри од центарот на Павија. Шумата ни ја покажува првобитната состојба на природата пред доаѓањето на Римјаните, пред човечкото населување. Резерватот зафаќа површина од 34 хектари, што одговара на приближно 84 хектари.<ref>{{Наведена мрежна страница|url=https://boscosironegri.unipv.it/la-riserva/|title=La riserva|work=Bosco Negri Unipv|accessdate=6 August 2022}}</ref> * Парк Сора: покрај Тичино, северозападно, во близина на црквата Сан Ланфранко се наоѓа паркот Сора, кој се простира на околу 40 хектари, во кој има неколку микросредини со висока еколошка вредност.<ref name="comune.pv.it"/>[[Податотека:Arnaldo_Pomodoro,_Triade,_Horti_Borromaici,_Pavia.jpg|мини|Арналдо Помодоро, ''Тријада'', 1979 година, Хорти Боромаици.]] * Хорти Боромаици: Хорти е огромен урбан парк, кој зафаќа површина од околу 3,5 хектари, сместен во историскиот центар на Павија, помеѓу Колеџот Боромејски (кој го поседува) и [[Тичино (река)|Тичино]], каде природното живеалиште се среќава со современата уметност., знаење и социјална вклученост. Паркот вклучува огромна натуралистичка област, каде што се засадени над 3.000 домашни дрвја и грмушки, како и простор за изложба на современа уметност, каде делата на: Арналдо Помодоро, Никола Карино, Џанфранко Парди, Лујџи Мајнолфи, Мауро Стачоли, Салваторе Кушера, Марко Лодола, Иван Тресолди и Дејвид Тремлет.<ref>{{Наведена мрежна страница|url=http://www.collegioborromeo.it/it/horti/|title=Horti|work=collegioborromeo.it|publisher=Almo Collegio Borromeo|accessdate=7 October 2022}}</ref> * Градините Маласпина: јавни градини во историскиот центар на градот (Пјаца Петрарка), создадени помеѓу 1838 и 1840 година од маркизот Лујџи Маласпина како англиска градина на неговата палата и место за концерти и културни настани и задржале мал храм и некои неокласични скулптури.<ref>{{Наведено списание|last=Erba|first=Luisa|date=2000|title=Spunti per una storia del giardino a Pavia|url=http://archivio.comune.pv.it/museicivici/pdf/annali28/33%20Erba.pdf|journal=Annali di Storia Pavese|volume=28|pages=193–206|access-date=22 September 2022}}</ref> * Ботаничка градина на Универзитетот во Павија: основан во 1773 година, зафаќа површина од 2 хектари. Главно е организиран во живи збирки на растенија како што се градина со рози, чајна постела, стаклена градина со орхидеи, тропска стаклена градина, стаклена градина за корисни растенија (дизајнирана во 1776 година од Џузепе Пјермарини ), арборетум, чинари, цветни леи на домородни растенија од Ломбардската низина, живи збирки на семиња и збирки хербариуми.<ref>{{Наведена мрежна страница|url=https://ortobotanico.unipv.eu/home-eng/|title=Home|work=Orto Botanico|publisher=Orto Botanico Unipv|accessdate=22 September 2022}}</ref> == Образование == === Училишта === Во 2021 година имало над 45 училишта од сите видови и нивоа, вклучувајќи: над 26 училишта помеѓу градинка и основни училишта (вклучувајќи едно двојазично: италијанско-англиски<ref>{{Наведена мрежна страница|url=https://www.comune.pv.it/site/home/aree-tematiche/scuola-giovani-e-famiglia/prima-infanzia-0-6/scuole-infanzia.html|title=Scuole d'infanzia|work=Comune di Pavia|accessdate=5 August 2022|archive-date=2023-03-25|archive-url=https://web.archive.org/web/20230325193847/https://www.comune.pv.it/site/home/aree-tematiche/scuola-giovani-e-famiglia/prima-infanzia-0-6/scuole-infanzia.html|url-status=dead}}</ref> ), 8 пониски средни училишта <ref>{{Наведена мрежна страница|url=https://www.comune.pv.it/site/home/articolo95.html|title=Scuole primarie statali e paritarie|work=Comune di Pavia|accessdate=5 August 2022|archive-date=2023-03-25|archive-url=https://web.archive.org/web/20230325193849/https://www.comune.pv.it/site/home/articolo95.html|url-status=dead}}</ref> и 11 средни училишта.<ref>{{Наведена мрежна страница|url=https://www.comune.pv.it/site/home/articolo96.html|title=Scuole secondarie statali e paritarie|work=Comune di Pavia|accessdate=5 August 2022|archive-date=2023-03-25|archive-url=https://web.archive.org/web/20230325193848/https://www.comune.pv.it/site/home/articolo96.html|url-status=dead}}</ref> Некои од овие можат да се пофалат со вековна историја, како што е класичниот ликеј Уго Фосколо, првично започнат во 1557 година во близина на манастирот Санта Марија ди Канепанова од татковците Барнабити или Научно средно училиште Торквато Тарамели ( научен ликеј ), наследник на нормалните училишта основани во 1799.<ref>{{Наведена мрежна страница|url=https://www.istaramellifoscolo.edu.it/la-scuola/|title=Storia e Mission|work=Is Taramelli Foscolo|accessdate=5 August 2022}}</ref> === Универзитети, колеџи и други институции === Павија е голем италијански колеџ град, со неколку институти, универзитети и академии, вклучувајќи го и античкиот [[универзитет во Павија]]. Еве нецелосен список на главните институции сместени во градот: [[Податотека:Cortile_delle_statue_Università_di_Pavia.jpg|мини|Еден од дворовите на Стариот кампус на Универзитетот во Павија]] * [[Универзитет во Павија|Универзитетот во Павија]], еден од најстарите универзитети во Европа, е основан во 1361 година, иако школата за реторика е документирана во 825 година што го прави овој центар можеби најстариот прото-универзитет во Европа. Стариот кампус е широк блок составен од дванаесет судови од 15 до 19 век. Трезната фасада се префрла од барокен во неокласик. Неокласични се и ''Големите скалила'', ''Аула Фосколо'', ''Аула Волта'', ''Аула Скарпа'' и ''Аула Магна''. ''Дворот на големите духови'' е домаќин на статуите на некои од најважните научници и алумни. Античките погребни споменици и надгробни споменици на научници од 14 до 16 век се заѕидани во ''Кортил Волтиано'' (повеќето доаѓаат од урнати цркви). ''Магнолија дворот'' има древна јама. Дворот на Лудовико ил Моро има ренесансна чардак и украси од теракота. Двата суда, како и уште два, биле манастири на античкиот Оспедал ди Сан Матео. ''Orto Botanico dell'Università di Pavia'' е ботаничката градина на универзитетот. Тука се и Универзитетскиот историски музеј и Природонаучниот музеј во Павија . * Колеџот Боромејски (Итал. ''Almo Collegio Borromeo'' ), основан во 1561 година од Карло Боромејски, е најстариот колеџ на Универзитетот во Павија во северна Италија. * Колеџот Гислиери (Итал. ''Collegio Ghislieri'' ), основан во 1567 година од [[Папа Пиј V|папата Пиј V]], е вториот антички колеџ во Павија, а другиот прв е Алмо колеџот Боромејски еден од најстарите колеџи во Италија и ко-основач на IUSS, сместен во Павија како добро.Колеџот во Гислиерие 450-годишна италијанска институција посветена на промовирање на универзитетските студии врз основа на заслуги, домаќини на околу 200 ученици (мажи и жени) кои ги посетуваат сите факултети на [[Универзитет во Павија|Државниот универзитет во Павија]], нудејќи им логистички и културни можности, како што се стипендии, предавања, конференции, библиотека од 100.000 тома (трета меѓу приватните библиотеки во Северна Италија) и курсеви за странски јазици. Секоја година околу 30 нови студенти кои доаѓаат од целата земја се избираат со јавен конкурс. Основана од папата Пиј V (Антонио Гислиери) во 1567 година, од 18 век управувана, во денешно време под Високото покровителство на Претседателството на Италијанската Република, таа е рангирана меѓу висококвалификуваните институции од страна на италијанското Министерство за образование и универзитет.[[Податотека:Collegio_borromeo12.jpg|мини|Колеџо Боромејски]] * IUSS Павија или „Istituto Universitario di Studi Superiori“ од Павија (Eng. ''IUSS School for Advanced Studies'' ) е институт за високо образование сместен во Павија, Италија. Основана е во 1997 година од [[Универзитет во Павија|Универзитетот во Павија]], колеџот Боромејски и колеџот Гислиери, се поддржани од италијанскиот министер за образование. Тој е обликуван според моделот Scuola Normale Superiore di Pisa и ги обединува сите пет колеџи во Павија, формирајќи го [[Pavia Study System|системот за студирање на Павија]]. == Здравствена грижа == Иако античките болници наменети за прием и лекување на болни и патници се појавиле во градот барем од 8 век, првите болници во Павија кои го опслужуваат целиот град од кои останале документирани траги се болницата Санта Марија во Бетлем (посведочено од 1130) и онаа на Сан Лазаро (1157), кои биле оперативни со векови.<ref>{{Наведена мрежна страница|url=http://www.sanmatteo.org/site/home/il-san-matteo/chi-siamo-storia-principi/storia/a-pavia-prima-del-san-matteo.html|title=A Pavia prima del San Matteo|work=San Matteo|accessdate=5 August 2022|archive-date=2023-03-25|archive-url=https://web.archive.org/web/20230325193846/http://www.sanmatteo.org/site/home/il-san-matteo/chi-siamo-storia-principi/storia/a-pavia-prima-del-san-matteo.html|url-status=dead}}</ref> По 1449 година,<ref>{{Наведена мрежна страница|url=http://www.sanmatteo.org/site/home/il-san-matteo/chi-siamo-storia-principi/storia.html|title=La storia|work=San Matteo|accessdate=5 August 2022|archive-date=2023-03-25|archive-url=https://web.archive.org/web/20230325193846/http://www.sanmatteo.org/site/home/il-san-matteo/chi-siamo-storia-principi/storia.html|url-status=dead}}</ref> тие ја отстапиле својата примарна улога на болницата Сан Матео која станала една од најважните институции во Павија. Древната посветеност на Сан Матео сè уште ја носи поликлиниката Сан Матео, чие полно име е болницата Фондацијата поликлиника IRCCS Сан Матео. Во прилог на Поликлиника на болницата Сан Матео, Павија има пет болници, вклучувајќи јавни и поврзани, специјализирани или општи болници кои ги покриваат патологиите предвидени со националните протоколи. Пациентите од други региони често прибегнуваат кон нив. Меѓу болниците има неколку кои спаѓаат во категоријата научни институти за хоспитализација и лекување, таканаречени IRCCS. Меѓу специјализираните се, Националниот невролошки институт Касемиро Мондино <ref>{{Наведена мрежна страница|url=https://www.mondino.it/english/|title=Home|work=Fondazione Mondino|accessdate=5 August 2022}}</ref> и Научниот клинички институт Маугери,<ref>{{Наведена мрежна страница|url=https://www.icsmaugeri.it/dove-siamo/irccs-pavia|title=Home|work=Istituti Clinici Scientifici Maugeri|accessdate=5 August 2022}}</ref> додека меѓу општите болници најважни се Институтот за грижа на градот Павија<ref>{{Наведена мрежна страница|url=https://www.grupposandonato.it/strutture/istituto-di-cura-citta-di-pavia|title=Istituto di Cura Città di Pavia|work=Gruppo San Donato|accessdate=5 August 2022}}</ref> и Институт за рехабилитација и нега Санта Маргерита.<ref>{{Наведена мрежна страница|url=https://www.asppavia.it/static/client/Istituto-di-Riabilitazione-e-di-Cura-Santa-Margherita-198.aspx|title=Home|work=Asp Pavia|accessdate=5 August 2022}}</ref> [[Податотека:Sincotrone.jpg|мини|Синхротронот на CNAO]] Покрај тоа, Павија е домаќин на Националниот центар за андротерапија онкологија (Фондацијата CNAO), првото болничко и клиничко и [[Радиобиологија|радиобиолошко]] истражување во центарот во Италија (четвртата земја во светот што воспоставила таков). Формирана е во 2010 година од страна на Министерството за здравство и е специјализирана за третман на радиорезистентни тумори преку употреба на терапија со честички. Центарот врши и научно истражување за да идентификува ефективни алатки во борбата против ракот. CNAO користи синхротрон каде честичките се произведуваат во два извора, тие се однапред забрзани со линеарен акцелератор и се испраќаат до линијата за инјектирање за пренос во синхротронниот прстен, каде што дополнително се забрзуваат и извлекуваат.<ref>{{Наведена мрежна страница|url=https://fondazionecnao.it/en/|title=Home|work=Fondazione CNAO|accessdate=5 August 2022}}</ref> == Демографија == Почнувајќи од 80-тите години на дваесеттиот век, Павија претрпела забележителна демографска инволуција поради трансферот на многу семејства во општините кои веднаш се граничат со главниот град. Во рамките на урбаната агломерација на градот Павија, според пресметките направени со примена на меѓународниот критериум за функционални урбани области, би живееле приближно 121.000 жители.<ref>{{Наведена мрежна страница|url=https://www.oecd.org/cfe/regionaldevelopment/all.pdf|title=LIST OF URBAN AREAS BY COUNTRY|work=oecd.org|publisher=Functional Urban Areas|accessdate=22 September 2022}}</ref> === Етнички групи === Според најновите статистички податоци спроведени од [[Национален статистички институт на Италија|ISTAT]],<ref>{{Наведена мрежна страница|url=https://ugeo.urbistat.com/AdminStat/it/it/demografia/stranieri/pavia/18110/4|title=Comune di Pavia|work=Mappe, analisi e statistiche sulla popolazione residente|publisher=ISTAT|accessdate=22 September 2022}}</ref> приближно 14,54% од населението се состои од неиталијанци. Околу 33% од имигрантската популација се состои од оние со различно европско потекло (главно романско, украинско и албанско), останатите се оние со неевропско потекло, главно Доминиканци (5,99%), Египќани (5,84 %), Кинези (4,81%) и Камерун (4,03%). === Религија === Првата религиозна исповед во Павија е [[Римокатоличка црква|католичката]], која, за разлика од другите области на [[Ломбардија]], е од римски обред, со исклучување, во градот, црквата Сан Џорџо во Монтефалконе, доверена на [[Украински јазик|украинската]] заедница на Украинците . Грчка католичка црква.<ref>{{Наведена мрежна страница|url=https://www.ucrainipavia.it/|title=Chiesa Ucraina a Pavia|publisher=Ucraini Pavia|accessdate=22 September 2022}}</ref> Втората верска заедница е [[Православна црква|Источната православна црква]], како романската во Виа Република и грчката православна црква Сант'Амброџо, во Виа Олевано.<ref>{{Наведена мрежна страница|url=http://www.ortodossia.it/w/index.php?option=com_content&view=article&id=329:di-sant-ambrogio&catid=47:vi-vicariato-lombardia-e-piemonte&lang=it|title=Chiesa greco-ortodossa di Sant'Ambrogio|work=ortodossia.it|publisher=Sacra Arcidiocesi Ortodossa d'Italia|accessdate=22 September 2022}}</ref> Потоа, тука е муслиманката, која се наоѓа во два исламски културни центри (преку Сан Џованино и Виа Полак), додека некое време има места за богослужба на [[Протестантство|протестантите]] во Павија, како што е валденската црква во Виа Алесандро Рола,<ref name="chiesavaldese.org">{{Наведена мрежна страница|url=https://www.chiesavaldese.org/aria_cms.php?page=169|title=Chiese in Lombardia|publisher=Chiesa Evangelica Valdese|accessdate=22 September 2022|archive-date=2023-03-26|archive-url=https://web.archive.org/web/20230326032431/https://www.chiesavaldese.org/aria_cms.php?page=169|url-status=dead}}</ref>.<ref name="chiesavaldese.org"/> [[Евангелизам|Евангелистичката]] црква на Божјите собранија во via Angelo Ferrari,<ref>{{Наведена мрежна страница|url=https://www.paviaevangelica.it/|title=Chiesa evangelica adi di Pavia|work=Pavia evangelica|accessdate=22 September 2022}}</ref> Евангелистичката црква на помирување во viale Cremona,<ref>{{Наведена мрежна страница|url=https://www.riconciliazione.org/pavia/|title=Chiesa Evangelica della Riconciliazione di Pavia|work=riconciliazione.org|publisher=Chiesa evengalica della riconciliazione|accessdate=22 September 2022}}</ref> Црквата на Исус Христос на светиите од подоцнежните дни во via Grevellone<ref>{{Наведена мрежна страница|url=http://sugpavia.weebly.com/tabella-disponibilitagrave.html|title=Chiesa di Gesù Cristo dei santi degli Ultimi Giorni- Pavia|work=SugPavia|accessdate=22 September 2022}}</ref> и Салата на Царството на [[Јеховини сведоци|Јехова Сведоците]] во via Langosco. == Економија == === Земјоделство === 63,3% од површината на општината Павија (околу 4.000 хектари) е наменета за земјоделство, а особено за одгледување [[ориз]] (околу 2.400 хектари<ref name="ReferenceI">{{Наведена мрежна страница|url=https://www.comune.pv.it/site/home/aree-tematiche/lavori-pubblici-e-urbanistica/servizio-urbanistica/pgt.html|title=Piano di Governo del Territorio|work=Comune di Pavia|accessdate=4 August 2022|archive-date=2023-03-26|archive-url=https://web.archive.org/web/20230326032322/https://www.comune.pv.it/site/home/aree-tematiche/lavori-pubblici-e-urbanistica/servizio-urbanistica/pgt.html|url-status=dead}}</ref> ), кој се шири, почнувајќи од 14 век, главно во мочуришна земја. додека не станало, особено од 18 век, како главно одгледување. Големите количества на вода потребни за оризот значи дека во текот на вековите била дизајнирана и изградена многу густа мрежа за наводнување која сè уште денес го карактеризира пејзажот на селата на Павија. Исто така, треба да се забележи дека градот е главен град на италијанската провинција со најголемо производство на ориз во земјата: над 84.000 хектари од провинциското земјиште се користат за полиња со ориз. Само покраината Павија произведува ориз колку и цела Шпанија.<ref>{{Наведена мрежна страница|url=https://www.ricetteracconti.com/2020/11/14/riso-italiano-dove-si-coltiva/|title=Riso italiano, dove si coltiva|work=Ricette e racconti di riso|accessdate=4 August 2022}}</ref> Останатите култури присутни во рамките на општинското подрачје се оние на пченка и пченица (1.376 хектари), насади [[Топола|со тополи]] (636 хектари), додека многу ограничени површини се користат за ливади (158 хектари), овошни насади и зеленчукови градини (29.30 хектари). Сè уште на територијата на општината Павија, сè уште има околу педесет фарми наменети за земјоделска дејност,<ref name="ReferenceI"/> од кои 18 се домаќини на сточарски фарми, каде што се одгледуваат околу 820 грла.<ref>{{Наведена мрежна страница|url=https://www.asr-lombardia.it/asrlomb/it/100568aziende-con-allevamenti-e-relativi-capi-secondo-le-principali-specie-di-bestiame-bovini|title=Aziende con allevamenti e relativi capi secondo le principali specie di bestiame. Bovini, bufalini, equini, ovini e caprini|work=Annuario Statistico regionale Lombardia|accessdate=4 August 2022|archive-date=2023-03-26|archive-url=https://web.archive.org/web/20230326032514/https://www.asr-lombardia.it/asrlomb/it/100568aziende-con-allevamenti-e-relativi-capi-secondo-le-principali-specie-di-bestiame-bovini|url-status=dead}}</ref> === Индустрија === [[Податотека:Fabbrica_Einstein.jpg|мини| Поранешните електротехнички работилници Ајнштајн-Гароне, основани во 1894 година од Херман Ајнштајн, татко на [[Алберт Ајнштајн]].]] Градот доживеал силен развој на индустријата почнувајќи од 1880-тите, толку многу што беше домаќин и на претпријатија од национално значење, како што се ''Necchi'' или првата голема италијанска фабрика за вештачка свила и синтетички ткаенини, ''Snia Viscosa'', изградена во 1905 година. Во 1951 година речиси 27% од работната сила во Павија била вработена во индустрискиот сектор.<ref>{{Наведена мрежна страница|url=http://archivio.comune.pv.it/museicivici/pdf/annali28/43%20Brusa.pdf|title=L'industria pavese. Storia, economia e impatto ambientale|work=Annali di Storia Pavese|accessdate=4 August 2022}}</ref> Почнувајќи од 70-тите години на дваесеттиот век, градот претрпел ненадејна деиндустријализација што довело до затворање на многу компании, особено оние во хемискиот и механичкиот сектор, додека оние поврзани со прехранбениот сектор, како Рисо Скоти, фармацевтските компании.<ref name="assolombarda.it">{{Наведена мрежна страница|url=https://www.assolombarda.it/presidente/le-aziende-e-il-territorio/il-territorio-di-pavia|title=Il territorio di Pavia|work=Assolombarda|accessdate=4 August 2022}}</ref><ref name="assolombarda.it"/> и поврзани со пакување и етикетирање.<ref>{{Наведена мрежна страница|url=https://www.lombardiaspeciale.regione.lombardia.it/wps/portal/LS/Home/News/Dettaglio-News/2018/05-maggio/cresce-pavia-business-packaging|title=Cresce a Pavia il business del packaging|work=Regione Lombardia|accessdate=4 August 2022}}</ref> Железничката станица Павија, отворена во 1862 година, е дел од железничката пруга Милано-Џенова, а исто така е крај на четири секундарни железници, што ја поврзува Павија со Алесандрија, Мантуа, Верчели и Страдела. Павија е исто така поврзана со [[Милано]] преку линијата S13 на приградската железница на Милано со возови на секои 30 минути. [[Pavia porta Garibaldi railway station|Павија П. Гарибалди]] е мала железничка станица на железничката пруга Павија-Мантуа. == Збратимени градови - збратимени градови == Павија е [[Збратимени градови|збратимена]] со:<ref>{{Наведена мрежна страница|url=https://www.comune.pv.it/site/home/amministrazione/gemellaggi-e-cooperazione-internazionale/gemellaggi.html|title=Gemellaggi / Twinning|publisher=Pavia|language=it|accessdate=2022-03-21|archive-date=2021-12-26|archive-url=https://web.archive.org/web/20211226231444/https://www.comune.pv.it/site/home/amministrazione/gemellaggi-e-cooperazione-internazionale/gemellaggi.html|url-status=dead}}</ref> * Ајаме, Брегот на Слоовата Коска * Безансон, Франција * Витлеем, Палестина * Херсбрук, Германија * Хилдесхајм, Германија * Вилнус, Литванија * Закинтос, Грција == Луѓе == [[Податотека:Aula_magna-University-Pavia-Italy.jpg|мини| [[Универзитет во Павија|Универзитетот во Павија]] Аула Магна]] Луѓе кои родени во Павија: * Катерина Асандра (околу 1590 - по 1618), композитор и бенедиктинска калуѓерка * Бернардус Папиенсис (пред 1150 - 18 септември 1213), канонист и епископ * Донато Конте де Барди (активен 1426 – починал 1450/1451), сликар * Белбело да Павија (р. околу 1470), сликар * Моника Богиони (родена на 5 август 1998 година), параолимписка пливачка * Лујџи Валентино Бругнатели (1761-1818), хемичар * Федерико Бурдисо (роден на 20 септември 2001 година), пливач * Епифанија, светец од 6 век * Ланфранк (околу 1005–1089), игумен и архиепископ од Кентербери * Џероламо Кардано (1501–1576), научник * Инес Кастелани Фантони Бенаљо, познат и под псевдонимот Мемини (1849 - Азат), писателка * Џовани Антонио Амадео (1447-1522), скулптор, инженер и архитект * Бенедето Каироли (1825–1889), двапати шеф на владата * Карло М. Ципола (1922–2000), економски историчар * Франческо Корбета (1615–1681), виртуоз на гитара, учител и композитор * Антонио Лујџи Гауденцио Џузепе Кремона (7 декември 1830 – 10 јуни 1903 година), математичар. * Транкило Кремона (1837–1878), сликар * Пјетро Кандидо Декембрио (на латински, Petrus Candidus Decembrius) (1399–1477), хуманист * Винченцо дела Азани (починал на 16 јули 1557), сликар * Ајмоне Дуче (15 век), сликар * Лоренцо Фасоло (1463-1518), сликар * Фридрих V од Хоенштауфен (1164 – околу 1170), војвода од Швабија * Гаетано Фраскини (1816 – 1887), тенор * Вирџинија Џорџи (1914-1991), гимнастичарка * Папа Јован XIV (латински: Ioannes XIV; починал на 20 август 984 година), роден како Пјетро Канепанова, бискуп на Рим * Паоло Горини (1813 - 1881), математичар, професор, научник и политичар * Карло Алесандро Гуиди (1650 – 1712), лирски поет * Лиутперт (или Лиутберт) (починал во 702 година), ломбардски крал на Италија * Лиутпранд од Кремона (околу 920 – 972), историчар, дипломат и епископ од Кремона * Џина Елена Зефора Ломбросо (1872 - 1944), лекар, писател, психијатар и криминоло * Бернардино Лунати (1452–1497), римокатолички кардинал * Амброџо Маестри (роден 1970), оперски барито * Германа Малабарба (1913 – 2002), гимнастичарка * Енрика Малковати (1894 - 1990), класичен филолог * Кристофоро Мантегаца (околу 1430 – 1482), скулптор * Карла Марангони (1915 – 2018), гимнастичарка * Карло Џузепе Матео Марангони (1840 - 1925), физичар * Пасквал Масакра (1819 - 1849), сликар * Мино Милани (1928 – 12022), писател, карикатурист, новинар и историчар * Матија Бруно Морени (1920–1999), скулптор и сликар * Чезаре Мори (1871 – 1942), префект * Андреа Карло Моро (роден на 24 јули 1962 година), лингвист, невронаучник и романописец * Клаудија Муцио (1889–1936), оперска пејачка * Тизијана Нисини (родена на 18 октомври 1975 година), политичар * Алберто Карпани (23 април 1956 - 11 мај 2020 година), пејач * Марио Паскал (1896 – 1949), применет математичар, специјализиран за механика на течности и аеродинамика * Пјетро Павеси (1844 – 1907), професор по зоологија * Пјетро Ромуалдо Пирота (1853 – 1936), професор по ботаника * Марија Појани Панигати (родена на 17 март 1982 година), параолимписка пливачка * Лујџи Порта (1800 – 1875), хирург и професор * Џовани Маркезе ди Провера, или Јохан Провера, (1736 - 1804), служел во војската на Хабсбург * Андреа Ре (родена на 15 ноември 1963 година), лесен веслач * Артуро Рикарди (1878 – 1966), адмирал * Манфреди Риза (роден на 26 април 1991 година), кануист * Лујџи Робеки Брикети (1855 – 1926), истражувач, географ, картограф и натуралист * Андреа Рочели (1983 – 2014), хонорарен фоторепортер * Алесандро Рола (1757-1841), виртуоз на виола и виолина, композитор * Ротруда од Павија (почина по март 945 година), благородничка * Мауро Рускони (1776 - 1849), лекар и зоолог * Пјер-Франческо Саки (познат активен 1512–1520), сликар * Бјанка Марија Сфорца (1472 - 1510), кралица на Германија и Италија и царица на Светото Римско Царство * Франческо Марија Сфорца (30 јануари 1491 – 1512), благородник * Иполита Марија Сфорца (26 јануари 1493 - 1501), благородничка * Џузепе Симони (1944), биолог и научник * Џовани Спертини (1821 - 1895), скулптор * Џовани Анџело Тестагроса (1470 – 1530), лејтист и пејач * Џовани Батиста Траверсо (1878-1955), миколог и патолог на растенија * Каролина Тронкони (1913 – 2008), гимнастичарка * Инес Верчеси (1916 – 1997), гимнастичарка * Џан Галеацо Висконти (1351 – 1402), прв војвода од Милано * Валентина Висконти (1371 - 1408), грофица на Вертус и војвотка од Орлеанс * Виоланте Висконти (1354 – 1386), благородничка * Франко Витадини (1884 - 1948), композитор и диригент * Рита Витадини (1914 – 2000), гимнастичарка * Камило Земи (1898 – 1959), фрлач на диск и фрлач на чекани * Макс Пецали (1967), пејач и текстописец Луѓето кои живееле во Павија ги вклучуваат: * Свети Александар Саули (1591–1592), епископ од Павија * [[Алесандро Волта]] (1745–1827), научник и пронаоѓач на [[батерија]]та * Симион Барнутиу (1808–1864), филозоф и политичар * Џакомо Трекур (1812-1882), италијански сликар * [[Камилио Голџи|Камило Голџи]] (1843–1926), биолог и нобеловец * Џовани де Вентура (ф. 1479), лекар од чума * Рикардо Пампури (1897–1930), светец и лекар * [[Уго Фосколо]] (1778–1827), италијански писател, револуционер и поет * Дионисиос Соломос (1798-1857), национален поет на Грција * [[Заира Олано]] (1904–1997), физичар * Данте Троизи (1920–1989), писател и судија Меѓу славните научници кои студирале или предавале на [[Универзитет во Павија]], најмалку вреди да се споменат: драматургот и либретист [[Карло Голдони]] (1707-1793), Џероламо Кардано, математичар Героламо Сачери (1667-1733), [[Уго Фосколо]], [[Алесандро Волта|Алесандро]] Волта пронаоѓачот на [[батерија]]та, биологот и физиолог [[Лазаро Спаланцани]] (1729-1799), анатомистот Антонио Скарпа (1752-1832), лекарот [[Карло Форланини]] (1847-1918), нобеловецот биолог [[Камилио Голџи|Камило Голџи]], нобеловецот хемичар [[Џулио Ната|Џиулио 1391]] -1979) и [[Емануеле Северино]] (1929-2020), еден од најзначајните современи италијански филозофи. == Поврзано == * [[Ботаничка градина во Павија]] == Цитирани дела == * Арналди, Џироламо. ''Италија и нејзините напаѓачи.'' Кембриџ, Масачусетс: Универзитетот Харвард, 2005 година. Печати. * Кристи, Нил. ''Ломбардите Античките лонгобарди.'' Кембриџ, Масачусетс: Basil Blackwell Inc., 1995 година. Печати. * * Geary, Patrick J. ''Readings in Medieval History, кн. 1'' Торонто: Прес на Универзитетот во Торонто, 2010 година. Печати. * Мурхед, Џон. ''Теодерик во Италија.'' Оксфорд: Кларендон Прес, 1992 година. Печати. * Павле ѓаконот . ''Историја на Ломбардите.'' Преведено од Вилијам Дадли Фулк, уредено од Едвард Питерс. [http://www.thule-italia.org/Nordica/Paul%20the%20Deacon%20-%20History%20of%20the%20Lombards%20(1907)%20%5BEN%5D.pdf Првично објавено во 1907 година од Универзитетот во Пенсилванија како Историја на Лангобардите.] * Скот, водач. ''Градителите на катедралата Приказната за еден голем масонски еснаф.'' Лондон: С, Лоу, Марстон и компанија, 1899 година. Печати. * <bdi><cite class="citation book cs1" data-ve-ignore="true">[[Special:BookSources/9780299087005|9780299087005]]</cite></bdi> Печати. * Викам, Крис . ''Рана средновековна Италија: Централна моќ и локално општество 400 –1000.'' Лондон: The Macmillan Press Ltd., 1981 година. Печати. == Дополнителна литература == '''Објавено во 19 век''' * {{Наведување|publisher=Karl Baedeker|place=Coblenz|title=Italy|edition=2|date=1870|chapter-url=https://archive.org/stream/italyhandbookfor04karl#page/148/mode/2up|chapter=Pavia|ol=24140254M}} * {{Наведување|publisher=John Murray|place=London|title=Hand-book for Travellers in Northern Italy|edition=16|date=1897|oclc=2231483|chapter-url=https://archive.org/stream/hand00bookfortravejohnrich#page/186/mode/2up|chapter=Pavia|ol=6936521M}} '''Објавено во 20 век''' * {{Наведување|publisher=Macmillan Co|place=New York|last=Edward Hutton|author-link=Edward Hutton (writer)|title=The Cities of Lombardy|date=1912|chapter-url=https://archive.org/stream/citiesoflombardy00huttrich#page/148/mode/2up|chapter=Pavia|ol=7191828M}} * {{Наведување|publisher=Karl Baedeker|place=Leipzig|edition=14|title=Northern Italy|date=1913|chapter-url=https://archive.org/stream/northernitalyi00karl#page/240/mode/2up|chapter=Pavia|ol=16015532M}} * {{Наведување|publisher=Smith, Elder & Co.|place=London|last=Egerton R. Williams Jr.|title=Lombard Towns of Italy|date=1914|chapter-url=https://archive.org/stream/lombardtownsofit00will#page/220/mode/2up|chapter=Pavia (etc.)|ol=23316028M}} == Надворешни врски == * [http://italiaanse-toestanden.duepadroni.it/pavia Павија – историски град кој вреди да се открие] {{Семарх|url=https://web.archive.org/web/20230325193848/http://italiaanse-toestanden.duepadroni.it/pavia |date=2023-03-25 }} * [http://www.paviafree.it Павија на интернет] [[Категорија:Замоци во Италија]] [[Категорија:Статии со микроформати hAudio]] [[Категорија:Координати на Википодатоците]] [[Категорија:Италија]] [[Категорија:Павија]] au55a4gnq2n6avx6h5e9ddwlj4i9ptw 0 1321830 5380316 5330028 2025-06-15T10:38:29Z Carshalton 30527 5380316 wikitext text/x-wiki {{Infobox football biography 3|name=Visar Musliu|image=[[Податотека:Visar Musliu (cropped).png|250п]]|image_size=|caption=Муслиу во 2017 година, во дресот на [[Фудбалска репрезентација на Македонија|Македонија]]|fullname=Висар Муслиу|birth_date={{Birth date and age|1994|11|13|df=y}}|birth_place=[[Гостивар]], [[Македонија]]|height=1.86 м|position=[[Одбрана (фудбал)|Среден бек]]|currentclub=[[ФК Инголштат 04|ФК Инголштат]]|clubnumber=16|youthyears1={{0|0000}}|youthclubs1=[[ФК Гостивар|Гостивар]]|youthyears2={{0|0000}}|youthclubs2=[[ФК Ренова|Ренова]]|years1=2012–2014|clubs1=[[ФК Ренова|Ренова]]|caps1=29|goals1=1|years2=2012|clubs2=→ [[ФК Гостивар|Гостивар]] (позајмица)|caps2=|goals2=<!--Appearances and goals with Gostivar are missing-->|years3=2014–2015|clubs3=[[ФК Санкт Гален|Санкт Гален под 21 година]]|caps3=0|goals3=0|years4=2015|clubs4=→ [[ФК Ренова|Ренова]] (позајмица)|caps4=13|goals4=1|years5=2015–2017|clubs5=[[ФК Ренова|Ренова]]|caps5=63|goals5=7|years6=2017–2018|clubs6=[[ФК Вардар|Вардар]]|caps6=11|goals6=1|years7=2018|clubs7=[[ФК Приштина|Приштина]]|caps7=0|goals7=0|years8=2018|clubs8=→ [[ФК Шкендија Тетово|Шкендија]] (позајмица)|caps8=15|goals8=2|years9=2018–2019|clubs9=[[ФК Шкендија Тетово|Шкендија]]|caps9=29|goals9=4|years10=2019–2022|clubs10=[[ФК Фехервар|Фехервар]]|caps10=60|goals10=2|years11=2022–|clubs11=[[ФК Инголштат 04|ФК Инголштат]]|caps11=1|goals11=0|nationalyears1=2014–2017|nationalteam1=[[Фудбалска репрезентација на Македонија под 21 година|Македонија под 21 година]]|nationalcaps1=12|nationalgoals1=0|nationalyears2=2017–|nationalteam2=[[Фудбалска репрезентација на Македонија|Македонија]]|nationalcaps2=50|nationalgoals2=1|club-update=4 февруари 2022|nationalteam-update=2 април 2023}} '''Висар Муслиу''' ({{Lang-sq|Visar Musliu}}; роден на 13 ноември 1994 година) ― [[Македонија|македонски]] професионален [[Фудбал|фудбалер]] кој игра како [[Одбрана (фудбал)|среден бек]] за [[Германија|германскиот]] клуб ФК Инголштат и за [[Фудбалска репрезентација на Македонија|македонската репрезентација]]. == Клупска кариера == Фудбалската кариера Муслиу ја започнал во [[ФК Ренова]] каде ги помина поголемиот дел од првите пет години. Во меѓувреме, тој поминал и шест месеци на позајмица во [[ФК Гостивар]]. Летото во 2014 година, тој преминал во [[Швајцарија|швајцарски]] [[ФК Санкт Гален|Санкт Гален]] на едногодишен договор, но не стигнал да игра таму бидејќи го вратиле на позајмица во Ренова. [[Податотека:FC Salzburg versus KF Shkëndija Tetovo (CL-Qualifikation) 35.jpg|220п|лево|мини|Висар во дресот на Шкендија во август 2018 година.]] На 3 јуни 2017 година направи трансфер во [[Прва фудбалска лига на Македонија 2016/2017|македонскиот првак]] [[ФК Вардар]] каде го ангажирале како засилување за претстојните квалификации за Лигата на шампионите.<ref>{{Наведена мрежна страница |url=https://fkvardar.mk/vesti/visar-musliu-e-nov-igrach-na-vardar |title=fkvardar.mk Vardar signed Musliu |accessdate=2023-05-03 |archive-date=2020-11-12 |archive-url=https://web.archive.org/web/20201112202720/https://fkvardar.mk/vesti/visar-musliu-e-nov-igrach-na-vardar |url-status=dead }}</ref> На крајот, Муслиу му помогнал на Вардар да обезбеди пласман во групната фаза на Лига Европа 2017/18, со што станал првиот македонски фудбалски клуб кој некогаш се квалификувал за европски турнир на [[УЕФА]].<ref>[http://www.macedonianfootball.com/index.php?option=com_content&view=article&id=8506:vardar-reaches-europa-league-group-stage&catid=13:international&Itemid=64 macedonianfootball.com Vardar reaches Europa League group stage]</ref> На 5 август 2019 година, тој се преселил од [[ФК Шкендија Тетово|Шкендија]] во унгарскиот тим Фехервар.<ref>{{Наведена мрежна страница|url=https://www.molfehervarfc.hu/2019/08/05/visar-musliu-a-mol-fehervar-fc-jatekosa-.html|title=Visar Musliu a MOL Fehérvár FC játékosa!|date=5 август 2019|publisher=Fehérvár FC|language=hu|accessdate=3 мај 2023}}</ref> На 19 јануари 2022 година, Муслиу се приклучил на 2. Бундеслигашкиот клуб ФК Инголштат.<ref>{{Наведена изјава за печат|publisher=[[FC Ingolstadt 04|FC Ingolstadt]]|url=https://www.fcingolstadt.de/news/11076-fci-verpflichtet-aktuellen-nationalspieler-und-em-teilnehmer-musliu/|title=FCI VERPFLICHTET AKTUELLEN NATIONALSPIELER UND EM-TEILNEHMER MUSLIU|date=19 јануари 2022|access-date=3 мај 2023|language=de}}</ref> == Меѓународна кариера == Муслиу бил дел од [[Фудбалска репрезентација на Македонија под 21 година|македонската фудбалска репрезентација до 21 година]] од 2013 до 2017 година, со 12 натпревари. Тој бил дел од првата генерација на Македонија до 21 година која се квалификувал на завршниот турнир<ref>[http://www.macedonianfootball.com/index.php?option=com_content&view=article&id=8270:macedonia-qualifies-for-2017-u21-euro-in-poland-video&catid=13:international&Itemid=64 macedonianfootball.com MKD qualified for EURO U21]</ref> каде што можел да игра и во последниот натпревар во групите, влегувајќи како замена во 28. минута за [[Марјан Радески]] во натпреварот против Португалија.<ref>[http://www.uefa.com/under21/season=2017/matches/round=2000645/match=2021147/index.html UEFA MKD-POR Match Report]</ref> На 2 септември 2017 година, тој, исто така, го направил своето деби за сениорската [[Фудбалска репрезентација на Македонија|репрезентација]] во квалификациите за Светското првенство против Израел, каде Висар го одиграл целиот натпревар и му помогнал на својата екипа да ја зачува мрежата во победата од 1–0.<ref>[http://www.uefa.com/european-qualifiers/season=2018/matches/round=2000717/match=2017815/lineups/index.html UEFA ISR-MKD Match Report]</ref> Согласно 1 април 2020 година, Муслиу има стекнато вкупно 20 натпревари, постигнувајќи еден гол. <ref>[https://www.rsssf.org/miscellaneous/fyrom-recintlp.html Appearances for (North) Macedonia National Team] - RSSSF</ref><ref>{{Наведена мрежна страница|url=https://eu-football.info/_player.php?id=29951|title=Player Database|work=eu-football.info|accessdate=3 мај 2023}}</ref> == Кариерска статистика == {{Updated|19 декември 2021}}<ref>{{NFT player|68787}}</ref> {| class="wikitable" style="text-align:center" |+Настапи и голови по клуб, сезона и натпреварување ! rowspan="2" |Клуб ! rowspan="2" |Сезона ! colspan="3" |Лига ! colspan="2" |Куп ! colspan="2" |Европ. натпр. ! colspan="2" |Останато ! colspan="2" |Вкупно |- !Натпреварување !Наст. !Гол. !Наст. !Гол. !Наст. !Гол. !Наст. !Гол. !Наст. !Гол. |- | rowspan="3" |[[ФК Ренова|Ренова]] |[[Прва фудбалска лига на Македонија 2012/2013|2012/13]] | rowspan="2" |[[Прва македонска фудбалска лига]] |5 |0 |0 |0 | colspan="2" |— | colspan="2" |— |5 |0 |- |[[Прва фудбалска лига на Македонија 2013/2014|2013/14]] |24 |1 |0 |0 | colspan="2" |— | colspan="2" |— |24 |1 |- ! colspan="2" |Вкупно !29 !1 !0 !0 !0 !0 !0 !0 !29 !1 |- |Ренова (позајмица) |[[Прва фудбалска лига на Македонија 2014/2015|2014/15]] |Прва македонска фудбалска лига |13 |1 |2 |0 | colspan="2" |— | colspan="2" |— |15 |1 |- | rowspan="3" |Ренова |[[Прва фудбалска лига на Македонија 2015/2016|2015/16]] | rowspan="2" |Прва македонска фудбалска лига |30 |3 |0 |0 |2 |0 | colspan="2" |— |32 |3 |- |[[Прва фудбалска лига на Македонија 2016/2017|2016/17]] |33 |4 |0 |0 | colspan="2" |— | colspan="2" |— |33 |4 |- ! colspan="2" |Total !63 !7 !0 !0 !2 !0 !0 !0 !65 !7 |- |[[ФК Вардар|Вардар]] |[[Прва фудбалска лига на Македонија 2017/2018|2017/18]] |Прва македонска фудбалска лига |11 |1 |0 |0 |6 |0 | colspan="2" |— |17 |1 |- |[[ФК Шкендија Тетово|Шкендија]] (позајмица) |[[Прва фудбалска лига на Македонија 2017/2018|2017/18]] |Прва македонска фудбалска лига |15 |2 |5 |3 |0 |0 | colspan="2" |— |20 |5 |- | rowspan="3" |[[ФК Шкендија Тетово|Шкендија]] |[[Прва фудбалска лига на Македонија 2018/2019|2018/19]] | rowspan="2" |Прва македонска фудбалска лига |29 |4 |2 |0 |8 |0 | colspan="2" |— |39 |4 |- |[[Прва фудбалска лига на Македонија 2019/2020|2019/20]] |0 |0 |0 |0 |4 |0 | colspan="2" |— |4 |0 |- ! colspan="2" |Вкупно !29 !4 !2 !0 !12 !0 !0 !0 !43 !4 |- | rowspan="4" |Фехервар |2019/20 | rowspan="3" |[[Прва фудбалска лига на Унгарија]] |26 |2 |9 |1 |0 |0 |0 |0 |35 |3 |- |2020/21 |26 |0 |3 |0 |3 |0 |0 |0 |32 |0 |- |2021/22 |8 |0 |1 |0 |1 |0 |0 |0 |10 |0 |- ! colspan="2" |Вкупно !60 !2 !13 !1 !4 !0 !0 !0 !77 !3 |- ! colspan="3" |Вкупно во кариерата !220 !18 !22 !4 !24 !0 !0 !0 !266 !22 |} === Меѓународна статистика === : ''Резултатите и резултатите го набројуваат бројот на голови за Македонија прво, колоната со резултати го покажува резултатот по секој гол на Муслиу.'' {| class="wikitable sortable" |+Список на меѓународни голови постигнати од Висар Муслиу ! scope="col" | Бр. ! scope="col" | Датум ! scope="col" | Место на одржување ! scope="col" | Противник ! scope="col" | Резултат по голот ! scope="col" | Краен резултат ! scope="col" | Натпреварување |- | align="center" | 1 | 9 октомври 2017 година | [[Стадион „Благој Истатов“|Стадион Младост]], [[Струмица]], [[Македонија]] |{{Fb|LIE}} | align="center" | 1–0 | align="center" | 4–0 | Квалификации за Светското првенство 2018 |} == Наводи == {{Наводи}} == Надворешни врски == {{Ризница-врска|Visar Musliu}} * {{Nfteams|68787}} * [http://macedonianfootball.com/visar-musliu/ Profile at Macedonian Football] {{In lang|en}} * {{Soccerway|visar-musliu/154202}} * {{WorldFootball.net|visar-musliu}} {{Состав на Македонија на ЕП фудбал под 21 година 2017}} {{Состав на Македонија на ЕП фудбал 2020}} {{ОСНОВНОПОДРЕДУВАЊЕ:Муслиу, Висар}} [[Категорија:Фудбалери на ФК Шкендија]] [[Категорија:Фудбалери на ФК Вардар (Скопје)]] [[Категорија:Фудбалери на ФК Ренова]] [[Категорија:Фудбалски дефанзивци]] [[Категорија:Фудбалери од Гостивар]] [[Категорија:Македонски фудбалери]] [[Категорија:Живи луѓе]] [[Категорија:Родени во 1994 година]] [[Категорија:Македонски иселеници спортисти во Германија]] [[Категорија:Иселеници фудбалери во Германија]] [[Категорија:Македонски иселеници спортисти во Унгарија]] [[Категорија:Иселеници фудбалери во Унгарија]] [[Категорија:Македонски иселеници спортисти во Косово]] [[Категорија:Иселеници фудбалери во Косово]] [[Категорија:Македонски иселеници спортисти во Швајцарија]] [[Категорија:Македонски иселенички фудбалери]] [[Категорија:Фудбалери во 2. Бундеслига]] [[Категорија:Фудбалери во Првата фудбалска лига на Унгарија]] [[Категорија:Фудбалери во Првата македонска фудбалска лига]] [[Категорија:Фудбалери на ФК Инголштат 04]] [[Категорија:Фудбалери на ФК Фехервар]] [[Категорија:Фудбалери на ФК Гостивар]] [[Категорија:Фудбалери на Европско првенство 2020]] [[Категорија:Македонски фудбалски репрезентативци]] [[Категорија:Македонски фудбалски репрезентативци под 21 година]] [[Категорија:Македонски Албанци фудбалери]] g7orz95ttpwl4f1ga04yq2qvzo142wg 0 1322543 5380350 5275376 2025-06-15T11:21:53Z InternetArchiveBot 92312 Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.9.5 5380350 wikitext text/x-wiki '''Правото на ефикасна правна''' '''помош''' е право на лице чии [[човекови права]] се повредени за правна помош. Таквата правна помош мора да биде достапна, обврзувачка, способна да ги изведе сторителите пред лицето на правдата, да обезбеди соодветни репарации и да спречи понатамошни повреди на правата на лицето.<ref name="ag.gov.au">{{Наведена мрежна страница|url=https://www.ag.gov.au/RightsAndProtections/HumanRights/Human-rights-scrutiny/PublicSectorGuidanceSheets/Pages/Righttoaneffectiveremedy.aspx|title=Right to an effective remedy|work=ag.gov.au|publisher=Australian Government: Attorney-General's department|accessdate=8 June 2018}}</ref><ref name="icelandic">{{Наведени вести|url=http://www.humanrights.is/en/human-rights-education-project/comparative-analysis-of-selected-case-law-achpr-iachr-echr-hrc/the-rights-to-due-process/what-is-the-right-to-an-effective-remedy|title=What is the right to an effective remedy? {{!}} Icelandic Human Rights Centre|work=Icelandic Human Rights Centre|access-date=2018-06-08|language=en|archive-date=2022-11-28|archive-url=https://web.archive.org/web/20221128044905/https://www.humanrights.is/en/human-rights-education-project/comparative-analysis-of-selected-case-law-achpr-iachr-echr-hrc/the-rights-to-due-process/what-is-the-right-to-an-effective-remedy|url-status=dead}}</ref><ref name="kuijer">{{Наведено списание|last=Kuijer|first=Martin|date=29 April 2014|title=EFFECTIVE REMEDIES AS A FUNDAMENTAL RIGHT|url=http://www.ejtn.eu/Documents/About%20EJTN/Independent%20Seminars/Human%20Rights%20BCN%2028-29%20April%202014/Outline_Lecture_Effective_Remedies_KUIJER_Martin.pdf|journal=Escuela Judicial Española & European Judicial Training Network|volume=|pages=|via=|access-date=2023-05-25|archive-date=2016-03-04|archive-url=https://web.archive.org/web/20160304131151/http://www.ejtn.eu/Documents/About%20EJTN/Independent%20Seminars/Human%20Rights%20BCN%2028-29%20April%202014/Outline_Lecture_Effective_Remedies_KUIJER_Martin.pdf|url-status=dead}}</ref><ref>{{Наведена книга|url=https://www.icj.org/wp-content/uploads/2018/11/Universal-Right-to-a-Remedy-Publications-Reports-Practitioners-Guides-2018-ENG.pdf|title=The Right to a Remedy and Reparation for Gross Human Rights Violations A Practitioners' Guide Revised Edition, 2018|date=2018|work=International Commission of Jurists|isbn=978-92-9037-257-8}}</ref> Правото му гарантира на поединецот способност да бара помош од државата директно наместо преку меѓународен процес. Тоа е практично средство за заштита на човековите права на државно ниво и бара државата не само да ги штити човековите права [[Де јуре|de jure]] туку и во пракса за поединечни случаи.<ref>{{Наведено списание|last=Gutman|first=Kathleen|date=2019-09-04|title=The Essence of the Fundamental Right to an Effective Remedy and to a Fair Trial in the Case-Law of the Court of Justice of the European Union: The Best Is Yet to Come?|journal=German Law Journal|language=en|volume=20|issue=6|pages=884–903|doi=10.1017/glj.2019.67|issn=2071-8322|doi-access=free}}</ref> Правото на ефикасна помош вообичаено е признаена како [[Човекови права|човеково право]] во [[Меѓународни инструменти за човекови права|меѓународните инструменти за човекови права]]. Правото на ефикасна помош е изразено во член 8 од [[Универзална декларација за човековите права|Универзалната декларација за човекови права]], член 2 од [[Меѓународен пакт за граѓански и политички права|Меѓународниот пакт за граѓански и политички права]], член 13 од [[Европска конвенција за човекови права|Европската конвенција за човекови права]] и член 47 од [[Повелба за фундаменталните права на Европската Унија|Повелбата на Европската унија за Основни права]].<ref name="paust">{{Наведено списание|last=Paust|first=Jordan J.|date=2009|title=Civil Liability of Bush, Cheney, et al., for Torture, Cruel, Inhuman, and Degrading Treatment and Forced Disappearance|url=https://scholarlycommons.law.case.edu/jil/vol42/iss1/17|journal=Case Western Reserve Journal of International Law|volume=42|issue=1|pages=359|issn=0008-7254}}<cite class="citation journal cs1" data-ve-ignore="true" id="CITEREFPaust2009">Paust, Jordan J. (2009). [https://scholarlycommons.law.case.edu/jil/vol42/iss1/17 "Civil Liability of Bush, Cheney, et al., for Torture, Cruel, Inhuman, and Degrading Treatment and Forced Disappearance"]. ''Case Western Reserve Journal of International Law''. '''42''' (1): 359. [[ISSN]]&nbsp;[[issn:0008-7254|0008-7254]].</cite></ref><ref name="fra.europa.eu">{{Наведена мрежна страница|url=http://fra.europa.eu/en/charterpedia/article/47-right-effective-remedy-and-fair-trial|title=Article 47 - Right to an effective remedy and to a fair trial|date=25 April 2015|work=fra.europa.eu|publisher=European Union Agency for Fundamental Rights|accessdate=8 June 2018}}<cite class="citation web cs1" data-ve-ignore="true">[http://fra.europa.eu/en/charterpedia/article/47-right-effective-remedy-and-fair-trial "Article 47 - Right to an effective remedy and to a fair trial"]. ''fra.europa.eu''. European Union Agency for Fundamental Rights. 25 April 2015<span class="reference-accessdate">. Retrieved <span class="nowrap">8 June</span> 2018</span>.</cite></ref> == Баратели на азил == Правото на ефикасна помош се повикува во случаи на [[Азилант|баратели на азил]] во кои има право да се спречи државата да депортира барател на [[азил]] пред да го реши барањето за азил на барателот, и дека по одбивањето на барањето за азил, барателот има практична способност за жалба со тоа што ќе добијат доволно време и пристап до правно застапување.<ref name="reneman">{{Наведено списание|last=Reneman|first=Marcelle|date=2008-09-24|title=Access to an Effective Remedy in European Asylum Procedures|journal=Amsterdam Law Forum|language=en|volume=1|issue=1|pages=65–98|doi=10.37974/ALF.38|issn=1876-8156|doi-access=free}}</ref> Судовите генерално не утврдиле дека државата треба да обезбеди адвокат, дури и кога барателот на азил не може да си дозволи тоа, под услов адвокат да не е неопходен за пристап до ефикасна помош. Судовите утврдиле дека прекумерно формален процес може да го наруши правото на ефикасна помош, особено кога не е обезбеден адвокат.<ref name="reneman" /> == Европска унија == Во [[Право на Европската Унија|правото на Европската унија]], правото на ефикасна помош се применува надвор од човековите права за сите права предвидени со правото на ЕУ што се спроведуваат во судовите на земјите-членки.<ref>{{Наведено списание|last=Hofmann|first=Herwig C.H.|date=2013|title=The Right to an 'Effective Judicial Remedy' and the Changing Conditions of Implementing EU Law|url=http://dx.doi.org/10.2139/ssrn.2292542|journal=SSRN Electronic Journal|doi=10.2139/ssrn.2292542|issn=1556-5068}}</ref> == Тортура == Комитетот за човекови права на Обединетите нации изјавил дека во случаи на тортура, правото на ефикасна помош бара од државите да ги истражат наводите за тортура, да ги гонат сторителите, да обезбедат компензација на жртвите и да спречат повторување на слични прекршувања.<ref>{{Наведено списание|last=McCall-Smith|first=Kasey|date=3 February 2022|title=How Torture and National Security Have Corrupted the Right to Fair Trial in the 9/11 Military Commissions|url=https://doi.org/10.1093/jcsl/krac002|journal=Journal of Conflict & Security Law|volume=27|issue=1|pages=83–116|doi=10.1093/jcsl/krac002}}</ref> Начелото на правото на ефикасна помош е изразено во член 14 од Конвенцијата на Обединетите нации против тортура. == Дополнителна литература == * {{Наведено списание|last=Paust|first=Jordan J.|date=2009|title=Civil Liability of Bush, Cheney, et al., for Torture, Cruel, Inhuman, and Degrading Treatment and Forced Disappearance|url=https://scholarlycommons.law.case.edu/jil/vol42/iss1/17|journal=Case Western Reserve Journal of International Law|volume=42|issue=1|pages=359|issn=0008-7254}} * {{Наведено списание|last=Starr|first=Sonja B.|date=2008|title=Rethinking Effective Remedies: Remedial Deterrence in International Courts|url=https://www.nyulawreview.org/wp-content/uploads/2018/08/NYULawReview-83-3-Starr.pdf|journal=New York University Law Review|volume=83|pages=693}} == Наводи == {{наводи}} [[Категорија:Човекови права]] 75t154p923zstlhqpzlo6yap6dceyoz 0 1322640 5380281 5305472 2025-06-15T07:55:42Z InternetArchiveBot 92312 Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.9.5 5380281 wikitext text/x-wiki '''Планетарното здравје''' се однесува на „''здравјето на човечката цивилизација и состојбата на природните системи од кои зависи''“. Во 2015 година, Фондацијата Рокфелер и ''Лансет'' го лансирале концептот како Фондација Рокфелер-Лансет комисија за планетарно здравје.<ref name="Lancet2015">{{Наведено списание|last=Whitmee|first=Sarah|date=2015-11-14|title=Safeguarding human health in the Anthropocene epoch: report of The Rockefeller Foundation–Lancet Commission on planetary health|url=http://www.thelancet.com/journals/lancet/article/PIIS0140-6736(15)60901-1/fulltext|journal=The Lancet|volume=386|issue=10007|pages=1973–2028|doi=10.1016/S0140-6736(15)60901-1|pmid=26188744|access-date=2016-10-05}}</ref> == Заднина == Постојат голем број на идеи, концепти кои можат да се сфатат како претходници на концептот на планетарно здравје. Според Сузан Прескот, терминот „''планетарно здравје''“ произлегол од еколошките и холистички здравствени движења од 1970-1980-тите. Во 1980 година, „''Пријателите на Земјата''“ ја прошириле дефиницијата за здравје на Светската здравствена организација, наведувајќи дека „''здравјето е состојба на целосна физичка, ментална, социјална и еколошка благосостојба, а не само отсуство на болест - личното здравје вклучува планетарно здравје''“ <ref>Prescott, S.L. and Logan, A.C., 2019. Planetary health: from the wellspring of holistic medicine to personal and public health imperative. Explore, 15(2), pp.98-106.</ref> Во 1993 година, норвешкиот лекар Пер Фуџели напишал: „''Пациентката Земја е болна.'' ''Глобалните еколошки нарушувања може да имаат сериозни последици по здравјето на луѓето. Време е лекарите да дадат светска дијагноза и да советуваат за лекување''.“ <ref name="lancet">{{Наведено списание|last=Casassus|first=Barbara|year=2017|title=Per Fugelli|journal=The Lancet|volume=390|issue=10107|pages=2032|doi=10.1016/S0140-6736(17)32737-X|doi-access=free}}</ref> Дваесет и една година подоцна, коментарот во изданието од март 2014 година на медицинското списание ''„Лансет“'' повикал да се создаде движење за планетарно здравје за да се трансформира полето на јавното здравје, кое традиционално се фокусира на здравјето на човечката популација без нужно да се земе предвид околината. природните екосистеми.<ref name="thelancet.com">{{Наведено списание|last=Horton|first=Richard|last2=Beaglehole|first2=Robert|last3=Bonita|first3=Ruth|last4=Raeburn|first4=John|last5=McKee|first5=Martin|date=2014-03-06|title=From public to planetary health: a manifesto|url=http://www.thelancet.com/journals/lancet/article/PIIS0140-6736(14)60409-8/fulltext|journal=The Lancet|volume=383|issue=9920|page=847|doi=10.1016/s0140-6736(14)60409-8|pmid=24607088|access-date=2016-10-05}}</ref> Предлогот ги препознал новите закани за природните и човечките системи кои го поддржуваат човештвото.<ref name="thelancet.com"/> '''Пресвртници''' Во 2015 година, Фондацијата Рокфелер и ''Лансет'' го лансирале концептот како Фондација Рокфелер-Лансет комисија за планетарно здравје. Сојузот за планетарна здравствена состојба е основана во декември 2015 година, од [[Харвард|Универзитетот Харвард]], заедно со Друштвото за зачувување на дивиот свет и други партнерски организации.<ref>{{Наведена мрежна страница|url=http://planetaryhealthalliance.org/|title=Planetary Health Alliance|work=planetaryhealthalliance.org|accessdate=2016-10-06}}</ref><ref>{{Наведена мрежна страница|url=https://www.hsph.harvard.edu/news/press-releases/planetary-health-alliance-launched-to-address-public-health-threats/|title=Harvard University, Wildlife Conservation Society launch new 'Planetary Health Alliance' with support from The Rockefeller Foundation|date=2015-12-11|language=en-US|accessdate=2016-10-06}}</ref> Економскиот совет на Фондацијата Рокфелер за планетарно здравје во училиштето Оксфорд Мартин бил основан на 1 јуни 2017 година за дополнително да ја дефинира новата дисциплина на планетарното здравје. Списанието со отворен пристап „''Lancet Planetary Health''“ го објавил своето инаугуративно издание во април 2017 година <ref>[http://www.sciencedirect.com/journal/the-lancet-planetary-health/issues The Lancet Planetary Health- All issues] ScienceDirect, Elsevier Ltd.2017</ref> == Истражувачка парадигма == Тргнувајќи од дефиницијата за [[здравје]] - „''состојба на целосна физичка, ментална и социјална благосостојба, а не само отсуство на болест или слабост''“ <ref>{{Наведена мрежна страница|url=https://www.who.int/about/mission/en/|title=Constitution of WHO: principles|archive-url=https://web.archive.org/web/20150419175759/http://www.who.int/about/mission/en/|archive-date=April 19, 2015|accessdate=2016-10-05}}</ref> - како и принципите артикулирани во преамбулата на уставот на [[Светска здравствена организација|Светската здравствена организација]], Извештајот елаборирал дека планетарното здравје се однесува на „''постигнувањето на највисокиот достижен стандард на здравје, благосостојба и правичност ширум светот преку разумно внимание на човечките системи – политички, економски и социјални – кои ја обликуваат иднината на човештвото и природните системи на Земјата кои ги дефинира безбедните еколошки граници во кои човештвото може да опстојува''“. Извештајот на Комисијата ''Лансет'' ги поставил сеопфатните принципи кои ја водат идејата за планетарно здравје. Една од нив е дека човековото здравје зависи од „''процутот на природните системи и мудрото чување на тие природни системи''“. Човечките активности, како што се производството на енергија и производството на храна, довеле до значителен глобален ефект врз системите на Земјата, што ги поттикнало научниците да го нарекуваат современото време како антропоцен. Група научници од Земјиниот систем и животната средина предводени од Јохан Рокстром од Центарот за отпорност во Стокхолм го предложиле концептот на девет планетарни граници во кои човештвото може да продолжи да се развива и да напредува за генерациите што доаѓаат.<ref>{{Наведено списание|last=Rockström|first=Johan|date=2009-09-04|title=A safe operating space for humanity|journal=Nature|volume=461|issue=7263|pages=472–475|bibcode=2009Natur.461..472R|doi=10.1038/461472a|pmid=19779433|doi-access=free}}</ref> Според ажурирањето од 2015 година, четири од планетарните граници – [[Глобално затоплување|климатските промени]], интегритетот на [[биосфера]]та, биогеохемиските текови и промената на копнениот систем – веќе биле надминати.<ref name="Science2015">{{Наведено списание|last=Steffen|first=W.|date=2015-02-13|title=Planetary boundaries: Guiding human development on a changing planet|journal=Science|volume=347|issue=6223|page=1259855|doi=10.1126/science.1259855|pmid=25592418|doi-access=free}}</ref> Во извештајот се заклучува дека се потребни итни и трансформативни акции за заштита на сегашните и идните генерации. Една важна област која барала итно внимание бил системот на управување и организација на [[Знаење|човечкото знаење]], кој се сметал за несоодветен за справување со заканите за планетарното здравје. Извештајот дал неколку сеопфатни препораки. Една од нив била да се подобри владеењето за да се помогне во интеграцијата на социјалните, економските и еколошките политики и за создавање, синтеза и примена на интердисциплинарно знаење . Авторите повикале на решенија засновани на редефинирање на просперитетот да се фокусираат на подобрување на квалитетот на животот и обезбедување на подобрено здравје за сите, заедно со почитување на интегритетот на природните системи. == Прашања == Планетарното здравје се грижи за управувањето и раководството кои претставуваат закана за одржливоста на човечката цивилизација, животната средина и планетата. Поточно, тој се стреми да се соочи со три главни типа на предизвици: „''предизвици за имагинација''“, како што е неуспехот да се пресметаат долгорочните човечки или еколошки последици од човечкиот напредок; „''предизвици за истражување и информирање''“, како што се недоволно финансирање и недостаток на опсег во истражувањето; и „''предизвици на управување''“, како што се одложените еколошки активности од страна на раководните тела утврдени со неподготвеност, несигурност или несоработка. Примарниот етички фокус на истражувањето на планетарното здравје е човечката соработка и несоработка во форма на конфликт, национализам и конкуренција. Како една цел, Комисијата за здравје и климатски промени Лансет планира да користи механизам за одговорност за следење на човечката соработка и проучување на врската помеѓу здравјето, климата и политичката акција<ref>{{Cite journal|last1=Horton|first1=Richard|last2=Lo|first2=Selina|year=2015|title=Planetary health: a new science for exceptional action|journal=The Lancet|volume=386|issue=10007|pages=1921–1922|doi=10.1016/s0140-6736(15)61038-8|pmid=26188746|doi-access=free}}</ref>. Исто така, исхраната е важен придонесувач и индикатор за планетарното здравје. Научниците шпекулираат дека растот на човечкото население ја загрозува носивоста на планетата. Исхраната, земјоделството и технологијата мора да се прилагодат за да се одржат проекциите на населението над 9 милијарди, а истовремено да се намалат штетните последици врз животната средина преку [[Отпад од храна|отпадот од храна]] и диетите интензивни на јаглерод. Фокусот на истражувањето за планетарното здравје ќе биде нутриционистичките решенија кои се одржливи за човечкиот вид и животната средина, како и генерирање на научно истражување и политичка волја за создавање и спроведување на посакуваните решенија.<ref>{{Наведено списание|last=Demaio|first=Alessandro R|last2=Rockström|first2=Johan|year=2015|title=Human and planetary health: towards a common language|journal=The Lancet|volume=386|issue=10007|pages=e36–e37|doi=10.1016/s0140-6736(15)61044-3|pmid=26188745}}</ref> Во јануари 2019 година, меѓународна комисија ја создала исхраната за планетарно здравје.<ref>{{Наведени вести|url=https://www.theguardian.com/environment/2019/jan/16/new-plant-focused-diet-would-transform-planets-future-say-scientists|title=New plant-focused diet would 'transform' planet's future, say scientists|last=Carrington|first=Damian|date=2019-01-16|work=The Guardian|access-date=2020-12-12|language=en-GB|issn=0261-3077}}</ref> Планетарното здравје има за цел да бара понатамошни решенија за глобалната човечка и еколошка одржливост преку соработка и истражување во сите сектори, вклучувајќи ги економијата, енергијата, земјоделството, водата и здравјето. Губењето на биолошката разновидност, изложеноста на загадувачи, климатските промени и потрошувачката на гориво се сите прашања кои го загрозуваат здравјето на луѓето и климата подеднакво, и како такви се фокуси на теренот. Голем број истражувачи сметат дека всушност уништувањето на [[биоразновидност]]а од страна на човештвото и инвазијата на дивите предели создава услови за [[маларија]] <ref>Chaves, L.S.M., Fry, J., Malik, A. et al. Global consumption and international trade in deforestation-associated commodities could influence malaria risk. Nat Commun 11, 1258 (2020). https://doi.org/10.1038/s41467-020-14954-1</ref> и нови болести како што е [[КОВИД-19]] .<ref>{{Наведени вести|url=https://www.theguardian.com/environment/2020/mar/18/tip-of-the-iceberg-is-our-destruction-of-nature-responsible-for-covid-19-aoe|title='Tip of the iceberg': is our destruction of nature responsible for Covid-19?|last=Vidal|first=John|date=2020-03-18|work=The Guardian|access-date=2020-03-21|language=en-GB|issn=0261-3077}}</ref><ref>{{Наведени вести|url=https://www.nytimes.com/2012/07/15/sunday-review/the-ecology-of-disease.html|title=The Ecology of Disease|last=Robbins|first=Jim|date=2012-07-14|work=The New York Times|access-date=2020-03-21|language=en-US|issn=0362-4331}}</ref> == Сојуз за планетарна здравствена состојба == Сојузот за планетарна здравствена состојба е глобална коалиција од над 350 универзитети, невладини организации, владини агенции и истражувачки институти со над 20.000 засегнати страни. Таа има за цел да го поддржи развојот на „''ригорозно, фокусирано на политики, трансдисциплинарно поле на применети истражувања насочени кон разбирање и решавање на импликациите по здравјето на луѓето од забрзување на промените во структурата и функцијата на природните системи на Земјата''“. Регионалните центри на PHA (вкупно има 10 ширум светот) функционираат како локално вкоренети заедници кои ги здружуваат членовите на PHA во географски кластери за заеднички да ги унапредат истражувањата за планетарното здравје, образованието, политиките и досегот релевантни за специфични локални контексти <ref>Planetary Health Alliance:[https://www.planetaryhealthalliance.org/pha-regional-hubs HUBS TERMS OF REFERENCE]. Oktober 2022</ref> . Во 2022 година, во [[Амстердам]] се одржал инаугуративниот Европски центар за планетарно здравје, со 72 застапени институции <ref>[https://eeac.eu/2022/09/27/planetary-health-european-hub-convening-amsterdam-26-27-september-2022/ The Planetary Health European Hub convening] {{Семарх|url=https://web.archive.org/web/20230526193826/https://eeac.eu/2022/09/27/planetary-health-european-hub-convening-amsterdam-26-27-september-2022/ |date=2023-05-26 }}. 26-27 September, 2022</ref> . Инаугуративниот состанок бил организиран од Сојузот за планетарна здравствена заштита, Европската мрежа на советодавни совети за животна средина и одржлив развој (EEAC мрежа) и Natura Artis Magistra (ARTIS). Секретаријатот на PHA Европа се наоѓа во Холандија. Заеднички е координиран од Универзитетот во Мастрихт и Универзитетскиот медицински центар Утрехт (UMC Utrecht). == Споредба со други полиња == Планетарното здравје се смета за одговор на постоечките полиња и парадигми како што се јавното здравје на животната средина, екоздравството, Едно здравје и меѓународното здравје. Иако може да има конкурентни дефиниции за глобалното здравје,<ref>{{Наведено списание|last=Koplan|first=Jeffrey P|last2=Bond|first2=T Christopher|last3=Merson|first3=Michael H|last4=Reddy|first4=K Srinath|last5=Rodriguez|first5=Mario Henry|last6=Sewankambo|first6=Nelson K|last7=Wasserheit|first7=Judith N|year=2009|title=Towards a common definition of global health|journal=The Lancet|volume=373|issue=9679|pages=1993–1995|citeseerx=10.1.1.610.7968|doi=10.1016/s0140-6736(09)60332-9|pmid=19493564}}</ref> тоа е лабаво дефинирано како здравје на населението во глобален контекст, одговор на прекуграничното движење на здравствените двигатели, како и ризиците, и подобрување во однос на постариот концепт. на меѓународното здравство со својот нов акцент на постигнување еднаквост во здравството меѓу сите луѓе.<ref>{{Наведено списание|last=Brown|first=Theodore M.|last2=Cueto|first2=Marcos|last3=Fee|first3=Elizabeth|date=2006-01-01|title=The World Health Organization and the Transition From "International" to "Global" Public Health|journal=American Journal of Public Health|volume=96|issue=1|pages=62–72|doi=10.2105/AJPH.2004.050831|issn=0090-0036|pmc=1470434|pmid=16322464}}</ref> Некои научници сметаат дека застапувањето на планетарното здравје значи прекумерно проширување и тотализација на здравјето.<ref>[https://onlinelibrary.wiley.com/doi/10.1111/1467-9566.13578 Roth, S., & Valentinov, V. (2023). Health beyond medicine]. A planetary theory extension. Sociology of Health & Illness, 45(2), 331-345.</ref> Главниот уредник на ''The Lancet'' Ричард Хортон напишал во специјалното издание на ''The Economist'' за планетарното здравје од 2014 година, дека глобалното здравје веќе не може вистински да ги исполни барањата со кои се соочуваат општествата, бидејќи сè уште е премногу тесно да се објасни и да се осветли некои итни предизвици“. ''Глобалното здравје целосно не ја зема предвид природната основа на која живеат луѓето - самата планета. Ниту, пак, влијае на силата и кревкоста на човечките цивилизации''.“ <ref>{{Наведени вести|url=https://assets.rockefellerfoundation.org/app/uploads/20150625163005/Planetary-Health-Special-Report_06.25.14.pdf/|title=Planetary Health - Economist Intelligence Unit|date=25 June 2014|work=The Economist|access-date=2016-10-06|archive-url=https://web.archive.org/web/20190903123031/https://assets.rockefellerfoundation.org/app/uploads/20150625163005/Planetary-Health-Special-Report_06.25.14.pdf|archive-date=3 September 2019|pages=28}}</ref> Џудит Роден, претседател на фондацијата Рокфелер, го прогласил планетарното здравје како нова дисциплина во глобалното здравје.<ref>{{Наведено списание|last=Rodin|first=Judith|date=2015-07-16|title=Planetary Health: A New Discipline in Global Health|url=https://www.rockefellerfoundation.org/blog/planetary-health-a-new-discipline-in-global-health/|access-date=2016-10-06|archive-date=2023-04-19|archive-url=https://web.archive.org/web/20230419111111/https://www.rockefellerfoundation.org/blog/planetary-health-a-new-discipline-in-global-health/|url-status=dead}}</ref> == Наводи == {{наводи}} [[Категорија:Цивилизации]] ig6y6zid575fpvcsce1q9p5zhcdar9s 0 1323192 5380284 4985415 2025-06-15T08:45:46Z InternetArchiveBot 92312 Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.9.5 5380284 wikitext text/x-wiki {{закосен наслов}} {{Infobox artwork |title= Победничката Венера<br/>Vénus victorieuse |image = [[Податотека:Venus Victris Auguste Renoir PP.jpg|250px]] |caption = Одливка од ''Победничката Венера'' во [[Парк на скулптурите Екелбергпаркен|Паркот на скултурите во Екелбергпаркен]], Осло. |artist= [[Пјер Огист Реноар]] |year= околу 1914 |museum= [[Музеј Сумаја]] |city=Мексико Сити |medium=Гипс |height_metric= 191 |weight= 151 kg }} '''''Победничка Венера''''' ({{Lang-fr|Vénus victorieuse}}) — [[Гипс|гипсена]] [[скулптура]] на [[Венера (божица)|Венера]] изработена околу 1914 година од францускиот уметник [[Пјер Огист Реноар|Пјер-Огист Реноар]], заснована на неговата слика на [[Божица|божицата]] во неговата слика ''Парисовиот суд.''<ref>{{Наведена мрежна страница|url=http://www.tate.org.uk/art/artworks/renoir-venus-victorious-n05934|title=Venus Victorious|publisher=Tate|accessdate=2014-09-28}}</ref> На него се гледа како го држи златното јаболко кое штотуку го освоила со тоа што Парис ја оценил како најубава од трите божици. Сега се наоѓа во [[Музеј Сумаја|Музејот Сумаја]] во [[Мексико (град)|Мексико Сити]].<ref name="soumaya">{{In lang|es}} Miranda Márquez, Alfonso (enero de 2014). [http://www.soumaya.com.mx/index.php/inicio/revistas «Gran Venus victoriosa. El monumental yeso de Renoir llega al Museo Soumaya».] Museo Soumaya. Consultado el 28 de septiembre de 2014.</ref> Реноар имал напреднат [[артритис]] до моментот кога го изработил делото и затоа му помагал каталонскиот уметник Ришар Гино, препорачан од Аристид Мајол. <ref>{{In lang|es}} Marchán Fiz, Simón (2000). ''Summa Artis. Historia General del Arte. Vol. XXXVIII. Fin de siglo y los primeros "ismos" del XX (1890-1917).'' Madrid, España. {{ISBN|84-239-5481-1}}</ref> По смртта на Реноар, неговото семејство и семејството на Гино се расправале околу тоа кој ја поседува скулптурата, при што победило семејството на Реноар. Кога [[Paul Renoir|Пол Реноар]] се преселил во Канада, тој ја зел скулптурата со себе - по неговата смрт неговата вдовица ја продала и последната слика некогаш насликана од Реноар на аукција. На 19 септември 2013 година повторно била понудена на аукција, овој пат од страна на Украинскиот институт на Америка на Фондацијата Карлос Слим, која ја предала на нејзините сегашни сопственици.<ref name="soumaya"/> [[Бронза|Бронзена]] одливка од скулптурата сега е во [[Британска галерија Тејт|Британската галерија Тејт]]. == Наводи == {{наводи}} == Надворешни врски == * {{In lang|es}} [http://www.unotv.com/noticias/opinion/museo-soumaya/Museo-Soumaya-La-Venus-Victoriosa-382860/ Museo Soumaya. La Venus Victoriosa] {{Семарх|url=https://web.archive.org/web/20230609135441/https://www.unotv.com/noticias/opinion/museo-soumaya/Museo-Soumaya-La-Venus-Victoriosa-382860/ |date=2023-06-09 }} {{Пјер Огист Реноар}} [[Категорија:Бронзени скулптури]] [[Категорија:Пјер Огист Реноар]] [[Категорија:Скулптури на Венера]] [[Категорија:Скулптури во Музејот Сумаја]] [[Категорија:Гипсени скулптури]] dn54k085liruy540c4b74t8r5kopeyt 0 1324050 5380311 5329303 2025-06-15T10:31:53Z Carshalton 30527 /* Група А */ 5380311 wikitext text/x-wiki {{Инфокутија за меѓународно фудбалско натпреварување | име_на_турнирот = Campionatul European de Fotbal Sub-21 (романски)<br> 21-წლამდე ნაკრებთა ევროპის ჩემპიონატი (грузиски) <!-- оригинално име на турнирот (прифатено од УЕФА и(ли) ФИФА) --> | лого = 2023 UEFA European Under-21 Championship logo.png | големина = 150px | земја = {{flagsport|ROU}} [[Романија]]<br>{{flagsport|GEO}} [[Грузија]] | градови = 6 | стадиони = 6 | период = [[21 јуни]] — [[8 јули]] [[2023]] | учесници = 16 | шампион = {{fbu ENG 21}}<br><small>(3. титула)</small> | 2 место = {{fbu ESP 21}} | 3 место = {{fbu ISR 21}}<br>{{fbu UKR 21}} | 4 место = <!-- да се стави и слика од знамето на четвртото место; ако нема одиграно натпревар за трето место, двете репрезентации да се напишат како носители на бронзен медал --> | публика = {{#expr: <!--Group A-->+ 24447 + 1029 + 41886 + 1526 + 43004 + 1373 <!--Group B-->+ 1677 + 21227 + 14309 + 2921 + 7816 + 2027 <!--Group C-->+ 8168 + 2442 + 5023 + 5106 + 2175 + 9587 <!--Group D-->+ 1279 + 11286 + 4339 + 1507 + 2347 + 1652 <!--Quarter-finals-->+ 44338 + 3861 + 6920 + 6281 <!--Semi-finals-->+ 11801 + 9230 <!--Final-->+ 0}} | натпревари = 31 | голови = 72 | стрелец = {{flagsport|ESP}} [[Серхио Гомес (фудбалер 2000)|Серхио Гомес]]<br />{{flagsport|ESP}} [[Абел Руис]]<br />{{flagsport|UKR}} [[Георги Судаков]] | бголов = 3 | најдобар = {{flagsport|ENG}} [[Антони Гордон]] | претходно = [[Европско првенство во фудбал за играчи под 21 година 2021|''2021'']] | следно = [[Европско првенство во фудбал за играчи под 21 година 2025|''2025'']] }} '''Европско првенство во фудбал за играчи под 21 година 2023''' — 24-то издание на [[УЕФА Европско првенство за играчи под 21 година|европските првенства во фудбал за играчи под 21 година]], [[фудбал]]ско натпреварување кое се одржува на секои две години за репрезентациите за играчи под 21 година, организирано од страна на [[УЕФА]]. Турнирот е организиран од две земји домаќини [[Романија]] и [[Грузија]].<ref name="hosts">{{cite web|url=https://www.uefa.com/under21/news/0264-11009128e358-6de79f43e540-1000--romania-and-georgia-to-host-2023-u21-finals/|title=Romania and Georgia to host 2023 Under-21 EURO|publisher=UEFA.com|date=3 December 2020}}</ref> Воведниот натпревар се одиграл во Романија, додека Грузија била домаќин на финалето. Романија претходно веќе еднаш била домаќин на Европско првенство до 21 година, на изданието во [[Европско првенство во фудбал за играчи под 21 година 1998|1998]], додека за Грузија ова било првпат да биде домаќин на турнир од ова натпреварување. Исто како и на претходните првенства до 21 година што се одржале една година пред Олимпијадата, овој турнир служи како квалификации за европските репрезентации за пласман на [[Фудбал на Летните олимписки игри 2024 (мажи)|Летните олимписки игри 2024]]. Покрај [[Олимписка фудбалска репрезентација на Франција|Франција]] кои автоматски се квалификуваат како олимписки домаќини, најдобро пласираните три екипи на ова првенство ќе се квалификуваат на [[Летните олимписки игри 2024]] во [[Париз]], каде ќе можат да настапат играчи на возраст до 23 години со максимум 3 повозрасни. [[Фудбалска репрезентација на Германија под 21 година|Германија]] била бранител на титулата, но испаднале уште во групната фаза. Првенството завршило на 8 јули 2023 со финалето во [[Батуми]], во кое [[Фудбалска репрезентација на Англија под 21 година|Англија]] ја победила [[Фудбалска репрезентација на Шпанија под 21 година|Шпанија]] со 1-0 и стигнала до својата трета титула во ова натпреварување.<ref>{{наведени вести|url=https://sportplus.mk/2023/07/08/video-mladite-fudbaleri-na-anglija-se-novite-shampioni-na-evropa/|title=(ВИДЕО) Младите фудбалери на Англија се новите шампиони на Европа|website=sportplus.mk|date=8 јули 2023|access-date=8 јули 2023|archive-date=2023-07-08|archive-url=https://web.archive.org/web/20230708191749/https://sportplus.mk/2023/07/08/video-mladite-fudbaleri-na-anglija-se-novite-shampioni-na-evropa/|url-status=bot: unknown}}</ref> ==Квалификации== ===Квалификувани репрезентации=== Следните репрезентации се квалификувале за завршниот турнир. <small>Инфо: Сите настапи и статистики ја вклучуваат само У-21 ерата на првенството (од 1978).</small> {| class="wikitable sortable" |- ! Држава ! Квалификувана како ! Дата на квалификација ! Учество ! Последно учество ! Најдобар резултат |- | {{fbu ROU 21}} || rowspan="2" | {{sort|*|Домаќин}} || rowspan="2" | {{dts|2020|12|3|format=dmy}} || 4-то || [[Европско првенство во фудбал за играчи од 21 година 2021|2021]] || {{sort|02|Полуфинале}} ([[Европско првенство во фудбал за играчи под 21 година 2019|2019]]) |- | {{fbu GEO 21}} || 1-во || colspan="2" | Деби |- | {{fbu BEL 21}} || {{sort|I|Победник во квал. група И}} || {{dts|2022|3|29|addkey=2|format=dmy}} || 4-то || [[Европско првенство во фудбал за играчи под 21 година 2019|2019]] || {{sort|03|Полуфинале}} ([[Европско првенство во фудбал за играчи под 21 година 2007|2007]]) |- | {{fbu ESP 21}} || {{sort|C|Победник во квал. група Ц}} || {{dts|2022|5|2|addkey=2|format=dmy}} || 16-то || [[Европско првенство во фудбал за играчи од 21 година 2021|2021]] || '''{{sort|01|Победник}}''' ([[Европско првенство во фудбал за играчи под 21 година 1986|1986]], [[Европско првенство во фудбал за играчи под 21 година 1998|1998]], [[Европско првенство во фудбал за играчи под 21 година 2011|2011]], [[Европско првенство во фудбал за играчи под 21 година 2013|2013]], [[Европско првенство во фудбал за играчи под 21 година 2019|2019]]) |- | {{fbu GER 21}} || {{sort|B|Победник во квал. група Б}} || {{dts|2022|6|3|addkey=2|format=dmy}} || 14-то || [[Европско првенство во фудбал за играчи од 21 година 2021|2021]] || '''{{sort|01|Победник}}''' ([[Европско првенство во фудбал за играчи под 21 година 2009|2009]], [[Европско првенство во фудбал за играчи под 21 година 2017|2017]], [[Европско првенство во фудбал за играчи под 21 година 2021|2021]]) |- | {{fbu POR 21}} || {{sort|D|Победник во квал. група Д}} || {{dts|2022|6|6|addkey=2|format=dmy}} || 10-то || [[Европско првенство во фудбал за играчи од 21 година 2021|2021]] || {{sort|02|Финалист}} ([[Европско првенство во фудбал за играчи под 21 година 1994|1994]], [[Европско првенство во фудбал за играчи под 21 година 2015|2015]], [[Европско првенство во фудбал за играчи под 21 година 2021|2021]]) |- | {{fbu ENG 21}} || {{sort|G|Победник во квал. група Г}} || {{dts|2022|6|7|addkey=2|format=dmy}} || 17-то || [[Европско првенство во фудбал за играчи од 21 година 2021|2021]] || '''{{sort|01|Победник}}''' ([[Европско првенство во фудбал за играчи под 21 година 1982|1982]], [[Европско првенство во фудбал за играчи под 21 година 1984|1984]]) |- | {{fbu NED 21}} || {{sort|E|Победник во квал. група Е}} || {{dts|2022|6|8|addkey=2|format=dmy}} || 9-то || [[Европско првенство во фудбал за играчи од 21 година 2021|2021]] || '''{{sort|01|Победник}}''' ([[Европско првенство во фудбал за играчи под 21 година 2006|2006]], [[Европско првенство во фудбал за играчи под 21 година 2007|2007]]) |- | {{fbu FRA 21}} || {{sort|H|Победник во квал. група Х}} || {{dts|2022|6|9|addkey=2|format=dmy}} || 11-то || [[Европско првенство во фудбал за играчи од 21 година 2021|2021]] || {{sort|01|'''Победник'''}} ([[Европско првенство во фудбал за играчи под 21 година 1988|1988]]) |- | {{fbu ITA 21}} || {{sort|F|Победник во квал. група Ф}} || {{dts|2022|6|14|addkey=2|format=dmy}} || 22-ро || [[Европско првенство во фудбал за играчи од 21 година 2021|2021]] || {{sort|01|'''Победник'''}} ([[Европско првенство во фудбал за играчи под 21 година 1992|1992]], [[Европско првенство во фудбал за играчи под 21 година 1994|1994]], [[Европско првенство во фудбал за играчи под 21 година 1996|1996]], [[Европско првенство во фудбал за играчи под 21 година 2000|2000]], [[Европско првенство во фудбал за играчи под 21 година 2004|2004]]) |- | {{fbu NOR 21}} || {{sort|A|Победник во квал. група А}} || {{dts|2022|6|14|addkey=2|format=dmy}} || 3-то || [[Европско првенство во фудбал за играчи од 21 година 2013|2013]] || {{sort|03|Полуфинале}} ([[Европско првенство во фудбал за играчи под 21 година 1998|1998]], [[Европско првенство во фудбал за играчи од 21 година 2013|2013]]) |- | {{fbu SUI 21}} || {{sort|E|Победник во квал. група Е}}{{Cref2|а}} || {{dts|2022|6|14|addkey=2|format=dmy}} || 5-то || [[Европско првенство во фудбал за играчи од 21 година 2021|2021]] || {{sort|01|Финалист}} ([[Европско првенство во фудбал за играчи од 21 година 2011|2011]]) |- | {{fbu UKR 21}} || {{sort|K|Победник во баражот}} || {{dts|2022|9|27|addkey=2|format=dmy}} || 3-то || [[Европско првенство во фудбал за играчи од 21 година 2011|2011]] || {{sort|01|Финалист}} ([[Европско првенство во фудбал за играчи под 21 година 2006|2006]]) |- | {{fbu CZE 21}} || {{sort|K|Победник во баражот}} || {{dts|2022|9|27|addkey=2|format=dmy}} || 9-то {{small|(15-то вклучувајќи ја [[Фудбалска репрезентација на Чехословачка под 21 година|Чехословачка]])}} || [[Европско првенство во фудбал за играчи од 21 година 2021|2021]] || {{sort|01|'''Победник'''}} ([[Европско првенство во фудбал за играчи од 21 година 2002|2002]]) |- | {{fbu CRO 21}} || {{sort|K|Победник во баражот}} || {{dts|2022|9|27|addkey=2|format=dmy}} || 5-то || [[Европско првенство во фудбал за играчи од 21 година 2021|2021]] || {{sort|08|Четвртфинале}} ([[Европско првенство во фудбал за играчи од 21 година 2021|2021]]) |- | {{fbu ISR 21}} || {{sort|K|Победник во баражот}} || {{dts|2022|9|27|addkey=2|format=dmy}} || 3-то || [[Европско првенство во фудбал за играчи од 21 година 2013|2013]] || {{sort|16|Групна фаза}} ([[Европско првенство во фудбал за играчи под 21 година 2007|2007]], [[Европско првенство во фудбал за играчи под 21 година 2013|2013]]) |} ;Инфо {{Cnote2 Begin|liststyle=disc}} {{Cnote2|SUI|Најдобра второпласирана репрезентација во квалификациите.}} {{Cnote2 End}} ==Стадиони== ===Романија=== {| class="wikitable" style="text-align:center;" ![[Букурешт]] !Стадиони во Романија ![[Букурешт]] |- |width=150px|[[Стадион Стеауа (2021)|Стадион Стеауа]] ! rowspan="7" width="150px" |{{Location map+|Романија|places={{Location map~|Романија|lat=44.4371|long=26.1526|label=[[Букурешт]]|position=top}} {{Location map~|Романија|lat=46.7675|long=23.5725|label=[[Клуж-Напока]]|position=bottom}}|caption={{center|Локација на стадионите на Европското првенство за играчи под 21 година 2023 (Романија)}}}} | width="150px" |[[Супербет Арена]] |- |Капацитет: '''31,254''' |Капацитет: '''14,047''' |- |[[File:Steaua stadium during inaugural match between Steaua Bucharend and OFK Belgrade.jpg|150px]] |[[File:Rapid Stadium opening, March 2022 (1).jpg|150px]] |- ![[Клуж-Напока]] ![[Клуж-Напока]] |- |[[Клуж Арена]] |[[Стадион Др. Константин Радулеску]] |- |Капацитет: '''30,201''' |Капацитет: '''22,198''' |- |[[File:Cluj-Napoca Cluj Arena 1.jpg|150px]] |[[File:Cluj-Napoca Stadionul Dr. Constantin Rădulescu 1.jpg|150px]] |} ===Грузија=== {| class="wikitable" style="text-align:center;" ![[Тбилиси]] !Стадиони во Грузија ![[Тбилиси]] |- |width=150px|[[Динамо Арена]] ! rowspan="7" width="150px" |{{Location map+|Грузија|places={{Location map~|Грузија|lat=41.7230|long=44.7898|label=[[Тбилиси]]|position=top}} {{Location map~|Грузија|lat=41.6351|long=41.6189|label=[[Батуми]]|position=right}} {{Location map~|Грузија|lat=42.26791|long=42.69459||label=[[Кутаиси]]|position=right}}|caption={{center|Локација на стадионите на Европското првенство за играчи под 21 година 2023 (Грузија)}}}} | width="150px" |[[Стадион „Михеил Месхи“|Михеил Месхи]] |- |Капацитет: '''54,202''' |Капацитет: '''27,223''' |- |[[File:Geo-Esp 11.09.12.jpg|150px]] |[[File:LocomotiveStadium.jpg|150px]] |- ![[Батуми]] ![[Кутаиси]] |- |[[Аџарабет Арена]] |[[Стадион Рамаз Шенгелија]] |- |Капацитет: '''20,000''' |Капацитет: '''14,700''' |- | |[[File:Ramaz Shengelia Stadium 20140309.jpg|150px]] |} ==Фаза по групи== {{hidden begin|title='''Правила за одредување на позициите'''}} Позициите на табелата се одредуваат на следниов начин: # Освоени бодови (3 бода за победа, 1 за нерешено, 0 за пораз); # Меѓусебен скор помеѓу екипите кои се изедначени на табелата; # Гол разлика помеѓу екипите кои се изедначени на табелата; # Број на постигнати голови помеѓу екипите кои се изедначени на табелата; # Гол разлика во сите одиграни натпревари од групната фаза; # Број на постигнати голови во сите натпревари од групната фаза; # Постигнати голови од пенал само ако две екипи имаат исти број на бодови; # Фер плеј бодови во сите одиграни натпревари од групната фаза (само едно одземање на бодови за фер плеј листата може да се примени на еден играч на еден натпревар): {{unordered list | Жолт картон: 1 бод; | Индиректен црвен картон (втор жолт картон): −3 бода; | Директен црвен картон: −3 бода; }} # Позиција на ранглистата на УЕФА. {{hidden end}} ===Група А=== {| class="wikitable sortable" style="text-align:center;" |- !width=7%|{{Tooltip|Поз.|Позиции}} !width=27%|Репрезентација !width=10%|{{Tooltip|Бод|Бодови}} !width=7%|{{Tooltip|ОН|Одиграни натпревари}} !width=7%|{{Tooltip|П|Победи}} !width=7%|{{Tooltip|Н|Нерешени}} !width=7%|{{Tooltip|И|Изгубени}} !width=7%|{{Tooltip|ДГ|Постигнати голови}} !width=7%|{{Tooltip|ПГ|Примени голови}} !width=7%|{{Tooltip|ГР|Гол-разлика}} |- bgcolor=#ccffcc |1.||style="text-align:left;"|{{fbu GEO 21}} |'''5'''|| 3 || 1 || 2 || 0 || 4 || 2 || +2 |- |- bgcolor=#ccffcc |2.||style="text-align:left;"|{{fbu POR 21}} |'''4'''|| 3 || 1 || 1 || 1 || 3 || 4 || -1 |- |3.||style="text-align:left;"|{{fbu NED 21}} |'''3'''|| 3 || 0 || 3 || 0 || 2 || 2 || 0 |- |4.||style="text-align:left;"|{{fbu BEL 21}} |'''2'''|| 3 || 0 || 2 || 1 || 3 || 4 || -1 |} {{Football box collapsible no.2 |nobars = 1 |дата = {{Start date|2023|6|21|df=y}} |време = 20:00 |екипа1 = {{fbu-rt GEO 21}} |резултат = 2-0 |екипа2 = {{fbu POR 21}} |голови1 = *[[Георги Гагуа|Гагуа]] {{goal|37}} *[[Саба Сазонов|Сазонов]] {{goal|45}} |голови2 = |стадион = [[Динамо Арена]], [[Тбилиси]] |гледачи = 24,447 |судија = {{flagsport|NOR}} [[Еспен Ескас]] |извештај = https://www.uefa.com/under21/match/2036128/ }} {{Football box collapsible no.2 |nobars = 1 |дата = {{Start date|2023|6|21|df=y}} |време = 20:00 |екипа1 = {{fbu-rt BEL 21}} |резултат = 0-0 |екипа2 = {{fbu NED 21}} |голови1 = |голови2 = |стадион = [[Стадион „Михеил Месхи“|Михеил Месхи]], [[Тбилиси]] |гледачи = 1,029 |судија = {{flagsport|AZE}} [[Алијар Агајев]] |извештај = https://www.uefa.com/under21/match/2036129/ }} ---- {{Football box collapsible no.2 |nobars = 1 |дата = {{Start date|2023|6|24|df=y}} |време = 20:00 |екипа1 = {{fbu-rt GEO 21}} |резултат = 2-2 |екипа2 = {{fbu BEL 21}} |голови1 = *[[Георги Циташвили|Циташвили]] {{goal|51}} *[[Георги Гулиашвили|Гулиашвили]] {{goal|87}} |голови2 = *{{goal|15}} [[Максм Де Кујпер|Де Кујпер]] *{{goal|38}} [[Ларжи Рамазани|Рамазани]] |стадион = [[Динамо Арена]], [[Тбилиси]] |гледачи = 41,886 |судија = {{flagsport|CRO}} [[Дује Струкан]] |извештај = https://www.uefa.com/under21/match/2036130/ }} {{Football box collapsible no.2 |nobars = 1 |дата = {{Start date|2023|6|24|df=y}} |време = 20:00 |екипа1 = {{fbu-rt POR 21}} |резултат = 1-1 |екипа2 = {{fbu NED 21}} |голови1 = *[[Андре Алмеида (фудбалер 2000)|Алмеида]] {{goal|20}} |голови2 = *{{goal|78}} [[Брајан Броби|Броби]] |стадион = [[Стадион „Михеил Месхи“|Михеил Месхи]], [[Тбилиси]] |гледачи = 1,526 |судија = {{flagsport|ROU}} [[Хорацију Фешник]] |извештај = https://www.uefa.com/under21/match/2036131/ }} ---- {{Football box collapsible no.2 |nobars = 1 |дата = {{Start date|2023|6|27|df=y}} |време = 20:00 |екипа1 = {{fbu-rt NED 21}} |резултат = 1-1 |екипа2 = {{fbu GEO 21}} |голови1 = *[[Кенет Тејлор (фудбалер 2002)|Тејлор]] {{goal|45+6}} |голови2 = *{{goal|42}} [[Зурико Давиташвили|Давиташвили]] |стадион = [[Динамо Арена]], [[Тбилиси]] |гледачи = 43,004 |судија = {{flagsport|SLO}} [[Раде Обреновиќ]] |извештај = https://www.uefa.com/under21/match/2036138/ }} {{Football box collapsible no.2 |nobars = 1 |дата = {{Start date|2023|6|27|df=y}} |време = 20:30 |екипа1 = {{fbu-rt POR 21}} |резултат = 2-1 |екипа2 = {{fbu BEL 21}} |голови1 = *[[Жоао Невес (фудбалер)|Невес]] {{goal|56}} *[[Тијаго Дантас|Дантас]] {{goal|89|пен.}} |голови2 = *{{goal|65}} [[Јорбе Вертесен|Вертесен]] |стадион = [[Стадион „Михеил Месхи“|Михеил Месхи]], [[Тбилиси]] |гледачи = 1,373 |судија = {{flagsport|FRA}} [[Вили Делажод]] |извештај = https://www.uefa.com/under21/match/2036139/ }} ===Група Б=== {| class="wikitable sortable" style="text-align:center;" |- !width=7%|{{Tooltip|Поз.|Позиции}} !width=27%|Репрезентација !width=10%|{{Tooltip|Бод|Бодови}} !width=7%|{{Tooltip|ОН|Одиграни натпревари}} !width=7%|{{Tooltip|П|Победи}} !width=7%|{{Tooltip|Н|Нерешени}} !width=7%|{{Tooltip|И|Изгубени}} !width=7%|{{Tooltip|ДГ|Постигнати голови}} !width=7%|{{Tooltip|ПГ|Примени голови}} !width=7%|{{Tooltip|ГР|Гол-разлика}} |- bgcolor=#ccffcc |1.||style="text-align:left;"|{{fbu ESP 21}} |'''7'''|| 3 || 2 || 1 || 0 || 6 || 2 || +4 |- |- bgcolor=#ccffcc |2.||style="text-align:left;"|{{fbu UKR 21}} |'''7'''|| 3 || 2 || 1 || 0 || 5 || 2 || +3 |- |3.||style="text-align:left;"|{{fbu CRO 21}} |'''1'''|| 3 || 0 || 1 || 2 || 0 || 3 || -3 |- |4.||style="text-align:left;"|{{fbu ROU 21}} |'''1'''|| 3 || 0 || 1 || 2 || 0 || 4 || -4 |} {{Football box collapsible no.2 |nobars = 1 |дата = {{Start date|2023|6|21|df=y}} |време = 19:00 |екипа1 = {{fbu-rt UKR 21}} |резултат = 2-0 |екипа2 = {{fbu CRO 21}} |голови1 = *[[Олексиј Кашчук|Кашчук]] {{goal|19}} *[[Данило Сикан|Сикан]] {{goal|48}} |голови2 = |стадион = [[Супербет Арена]], [[Букурешт]] |гледачи = 1,677 |судија = {{flagsport|SWE}} [[Мохамед Ал-Хаким]] |извештај = https://www.uefa.com/under21/match/2036123/ }} {{Football box collapsible no.2 |nobars = 1 |дата = {{Start date|2023|6|21|df=y}} |време = 21:45 |екипа1 = {{fbu-rt ROU 21}} |резултат = 0-3 |екипа2 = {{fbu ESP 21}} |голови1 = |голови2 = *{{goal|55}} [[Алекс Баена|Баена]] *{{goal|62}} [[Хуан Миранда (фудбалер)|Миранда]] *{{goal|90+5}} [[Серхио Гомес (фудбалер 2000)|Гомес]] |стадион = [[Стадион Стеауа (2021)|Стадион Стеауа]], [[Букурешт]] |гледачи = 21,227 |судија = {{flagsport|BEL}} [[Ерик Ламбрехтс]] |извештај = https://www.uefa.com/under21/match/2036122/ }} ---- {{Football box collapsible no.2 |nobars = 1 |дата = {{Start date|2023|6|24|df=y}} |време = 20:00 |екипа1 = {{fbu-rt ROU 21}} |резултат = 0-1 |екипа2 = {{fbu UKR 21}} |голови1 = |голови2 = *{{goal|89|авт.}} [[Виктор Дикан|Дикан]] |стадион = [[Стадион Стеауа (2021)|Стадион Стеауа]], [[Букурешт]] |гледачи = 14,309 |судија = {{flagsport|DEN}} [[Мортен Крог]] |извештај = https://www.uefa.com/under21/match/2036132/ }} {{Football box collapsible no.2 |nobars = 1 |дата = {{Start date|2023|6|24|df=y}} |време = 21:45 |екипа1 = {{fbu-rt ESP 21}} |резултат = 1-0 |екипа2 = {{fbu CRO 21}} |голови1 = *[[Абел Руис|Руис]] {{goal|{{0}}1}} |голови2 = |стадион = [[Супербет Арена]], [[Букурешт]] |гледачи = 2,921 |судија = {{flagsport|NED}} [[Алар Линдхут]] |извештај = https://www.uefa.com/under21/match/2036133/ }} ---- {{Football box collapsible no.2 |nobars = 1 |дата = {{Start date|2023|6|27|df=y}} |време = 21:45 |екипа1 = {{fbu-rt CRO 21}} |резултат = 0-0 |екипа2 = {{fbu ROU 21}} |голови1 = |голови2 = |стадион = [[Стадион Стеауа (2021)|Стадион Стеауа]], [[Букурешт]] |гледачи = 7,816 |судија = {{flagsport|POR}} [[Жоао Пињеиро (фудбалски судија)|Жоао Пињеиро]] |извештај = https://www.uefa.com/under21/match/2036140/ }} {{Football box collapsible no.2 |nobars = 1 |дата = {{Start date|2023|6|27|df=y}} |време = 21:45 |екипа1 = {{fbu-rt ESP 21}} |резултат = 2-2 |екипа2 = {{fbu UKR 21}} |голови1 = *[[Иван Желизко|Желизко]] {{goal|49|авт.}} *[[Абел Руис|Руис]] {{goal|90}} |голови2 = *{{goal|43}} [[Богдан Вјуник|Вјуник]] *{{goal|81|пен.}} [[Георгиј Судаков|Судаков]] |стадион = [[Супербет Арена]], [[Букурешт]] |гледачи = 2,027 |судија = {{flagsport|LTU}} [[Донатас Румшас]] |извештај = https://www.uefa.com/under21/match/2036141/ }} ===Група Ц=== {| class="wikitable sortable" style="text-align:center;" |- !width=7%|{{Tooltip|Поз.|Позиции}} !width=27%|Репрезентација !width=10%|{{Tooltip|Бод|Бодови}} !width=7%|{{Tooltip|ОН|Одиграни натпревари}} !width=7%|{{Tooltip|П|Победи}} !width=7%|{{Tooltip|Н|Нерешени}} !width=7%|{{Tooltip|И|Изгубени}} !width=7%|{{Tooltip|ДГ|Постигнати голови}} !width=7%|{{Tooltip|ПГ|Примени голови}} !width=7%|{{Tooltip|ГР|Гол-разлика}} |- bgcolor=#ccffcc |1.||style="text-align:left;"|{{fbu ENG 21}} |'''9'''|| 3 || 3 || 0 || 0 || 6 || 0 || +6 |- |- bgcolor=#ccffcc |2.||style="text-align:left;"|{{fbu ISR 21}} |'''4'''|| 3 || 1 || 1 || 1 || 2 || 3 || -1 |- |3.||style="text-align:left;"|{{fbu CZE 21}} |'''3'''|| 3 || 1 || 0 || 2 || 2 || 4 || -2 |- |4.||style="text-align:left;"|{{fbu GER 21}} |'''1'''|| 3 || 0 || 1 || 2 || 2 || 5 || -3 |} {{Football box collapsible no.2 |nobars = 1 |дата = {{Start date|2023|6|22|df=y}} |време = 20:00 |екипа1 = {{fbu-rt CZE 21}} |резултат = 0-2 |екипа2 = {{fbu ENG 21}} |голови1 = |голови2 = *{{goal|47}} [[Џејкоб Рамзи|Рамзи]] *{{goal|90+4}} [[Емил Смит Роу|Смит Роу]] |стадион = [[Аџарабет Арена]], [[Батуми]] |гледачи = 8,168 |судија = {{flagsport|ROU}} [[Хорациу Фешник]] |извештај = https://www.uefa.com/under21/match/2036124/ }} {{Football box collapsible no.2 |nobars = 1 |дата = {{Start date|2023|6|22|df=y}} |време = 20:00 |екипа1 = {{fbu-rt GER 21}} |резултат = 1-1 |екипа2 = {{fbu ISR 21}} |голови1 = *[[Јан Аурел Бисек|Бисек]] {{goal|26}} |голови2 = *{{goal|20}} [[Дор Тургеман|Тургеман]] |стадион = [[Стадион Рамаз Шенгелија]], [[Кутаиси]] |гледачи = 2,442 |судија = {{flagsport|FRA}} [[Вили Делажод]] |извештај = https://www.uefa.com/under21/match/2036125/ }} ----- {{Football box collapsible no.2 |nobars = 1 |дата = {{Start date|2023|6|25|df=y}} |време = 20:00 |екипа1 = {{fbu-rt CZE 21}} |резултат = 2-1 |екипа2 = {{fbu GER 21}} |голови1 = *[[Вацлав Сејк|Сејк]] {{goal|33}} *[[Мартин Витик|Витик]] {{goal|87}} |голови2 = *{{goal|70}} [[Анџело Штилер|Штилер]] |стадион = [[Аџарабет Арена]], [[Батуми]] |гледачи = 5,023 |судија = {{flagsport|NOR}} [[Еспен Ескас]] |извештај = https://www.uefa.com/under21/match/2036134/ }} {{Football box collapsible no.2 |nobars = 1 |дата = {{Start date|2023|6|25|df=y}} |време = 20:00 |екипа1 = {{fbu-rt ENG 21}} |резултат = 2-0 |екипа2 = {{fbu ISR 21}} |голови1 = *[[Антони Гордон (фудбалер)|Гордон]] {{goal|15}} *[[Емил Смит Роу|Смит Роу]] {{goal|68}} |голови2 = |стадион = [[Стадион Рамаз Шенгелија]], [[Кутаиси]] |гледачи = 5,106 |судија = {{flagsport|SVN}} [[Раде Обреновиќ]] |извештај = https://www.uefa.com/under21/match/2036135/ }} ---- {{Football box collapsible no.2 |nobars = 1 |дата = {{Start date|2023|6|28|df=y}} |време = 20:00 |екипа1 = {{fbu-rt ISR 21}} |резултат = 1-0 |екипа2 = {{fbu CZE 21}} |голови1 = * [[Омри Ганделман|Ганделман]] {{goal|82}} |голови2 = |стадион = [[Стадион Рамаз Шенгелија]], [[Кутаиси]] |гледачи = |судија = {{flagsport|CRO}} [[Дује Струкан]] |извештај = https://www.uefa.com/under21/match/2036142/ }} {{Football box collapsible no.2 |nobars = 1 |дата = {{Start date|2023|6|28|df=y}} |време = 20:00 |екипа1 = {{fbu-rt ENG 21}} |резултат = 2-0 |екипа2 = {{fbu GER 21}} |голови1 = * [[Камерон Арчер|Арчер]] {{goal|{{0}}4}} * [[Харви Елиот|Елиот]] {{goal|21}} |голови2 = |стадион = [[Аџарабет Арена]], [[Батуми]] |гледачи = |судија = {{flagsport|AZE}} [[Алијар Агајев]] |извештај = https://www.uefa.com/under21/match/2036143/ }} ===Група Д=== {| class="wikitable sortable" style="text-align:center;" |- !width=7%|{{Tooltip|Поз.|Позиции}} !width=27%|Репрезентација !width=10%|{{Tooltip|Бод|Бодови}} !width=7%|{{Tooltip|ОН|Одиграни натпревари}} !width=7%|{{Tooltip|П|Победи}} !width=7%|{{Tooltip|Н|Нерешени}} !width=7%|{{Tooltip|И|Изгубени}} !width=7%|{{Tooltip|ДГ|Постигнати голови}} !width=7%|{{Tooltip|ПГ|Примени голови}} !width=7%|{{Tooltip|ГР|Гол-разлика}} |- bgcolor=#ccffcc |1.||style="text-align:left;"|{{fbu FRA 21}} |'''9'''|| 3 || 3 || 0 || 0 || 6 || 0 || +6 |- |- bgcolor=#ccffcc |2.||style="text-align:left;"|{{fbu SUI 21}} |'''3{{Cref2|а}}'''|| 3 || 1 || 0 || 2 || 5 || 8 || -3 |- |3.||style="text-align:left;"|{{fbu ITA 21}} |'''3{{Cref2|а}}'''|| 3 || 1 || 0 || 2 || 4 || 5 || -1 |- |4.||style="text-align:left;"|{{fbu NOR 21}} |'''3{{Cref2|а}}'''|| 3 || 1 || 0 || 2 || 2 || 3 || -1 |} ;Инфо {{Cnote2 Begin|liststyle=disc}} {{Cnote2|PTS|Изедначени во бројот на освоени бодови во меѓусебните дуели (3) и во гол-разликата во меѓусебните дуели (0). Постигнати голови во меѓусебните дуели: Швајцарија 4, Италија 3, Норвешка 2.}} {{Cnote2 End}} {{Football box collapsible no.2 |nobars = 1 |дата = {{Start date|2023|6|22|df=y}} |време = 19:00 |екипа1 = {{fbu-rt NOR 21}} |резултат = 1-2 |екипа2 = {{fbu SUI 21}} |голови1 = [[Емил Конрадсен Сеиде|Сеиде]] {{goal|19}} |голови2 = *{{goal|36}} [[Дан Ндоје|Ндоје]] *{{goal|56}} [[Кастриот Имери|Имери]] |стадион = [[Стадион Др. Константин Радулеску]], [[Клуж-Напока]] |гледачи = 1,279 |судија = {{flagsport|POR}} [[Жоао Пињеиро]] |извештај = https://www.uefa.com/under21/match/2036126/ }} {{Football box collapsible no.2 |nobars = 1 |дата = {{Start date|2023|6|22|df=y}} |време = 21:45 |екипа1 = {{fbu-rt FRA 21}} |резултат = 2-1 |екипа2 = {{fbu ITA 21}} |голови1 = *[[Арно Калимуендо|Калимуендо]] {{goal|22}} *[[Бредли Баркола|Баркола]] {{goal|62}} |голови2 = {{goal|36}} [[Пјетро Пелегри|Пелегри]] |стадион = [[Клуж Арена]], [[Клуж-Напока]] |гледачи = 11,286 |судија = {{flagsport|NED}} [[Алард Линдхут]] |извештај = https://www.uefa.com/under21/match/2036127/ }} ----- {{Football box collapsible no.2 |nobars = 1 |дата = {{Start date|2023|6|25|df=y}} |време = 19:00 |екипа1 = {{fbu-rt SUI 21}} |резултат = 2-3 |екипа2 = {{fbu ITA 21}} |голови1 = *[[Кадтриот Имери|Имери]] {{goal|47}} *[[Зеки Амдуни|Амдуни]] {{goal|52}} |голови2 = *{{goal|{{0}}6}} [[Лоренцо Пирола|Пирола]] *{{goal|11}} [[Вилфрид Њото|Њото]] *{{goal|45+4}} [[Фабиано Паризи|Паризи]] |стадион = [[Клуж Арена]], [[Клуж-Напока]] |гледачи = 4,339 |судија = [[Мохамед Ал-Хаким]] |извештај = https://www.uefa.com/under21/match/2036137/ }} {{Football box collapsible no.2 |nobars = 1 |дата = {{Start date|2023|6|25|df=y}} |време = 21:45 |екипа1 = {{fbu-rt NOR 21}} |резултат = 0-1 |екипа2 = {{fbu FRA 21}} |голови1 = |голови2 = *{{goal|57}} [[Мајкл Олисе|Олисе]] |стадион = [[Стадион Др. Константин Радулеску]], [[Клуж-Напока]] |гледачи = 1,507 |судија = {{flagsport|LTU}} [[Донатас Румшас]] |извештај = https://www.uefa.com/under21/match/2036136/ }} ---- {{Football box collapsible no.2 |nobars = 1 |дата = {{Start date|2023|6|28|df=y}} |време = 21:45 |екипа1 = {{fbu-rt ITA 21}} |резултат = 0-1 |екипа2 = {{fbu NOR 21}} |голови1 = |голови2 = *{{goal|65}} [[Ерик Ботхајм|Ботхајм]] |стадион = [[Клуж Арена]], [[Клуж-Напока]] |гледачи = 2,347 |судија = {{flagsport|BEL}} [[Ерик Ламбрехтс]] |извештај = https://www.uefa.com/under21/match/2036144/ }} {{Football box collapsible no.2 |nobars = 1 |дата = {{Start date|2023|6|28|df=y}} |време = 21:45 |екипа1 = {{fbu-rt SUI 21}} |резултат = 1-4 |екипа2 = {{fbu FRA 21}} |голови1 = *[[Дан Ндоје|Ндоје]] {{goal|35}} |голови2 = *{{goal|16|пен.}} [[Амин Гуири|Гуири]] *{{goal|65}} [[Бредли Баркола|Баркола]] *{{goal|76}} [[Рајан Шерки|Шерки]] *{{goal|81}} [[Максанс Какре|Какре]] |стадион = [[Стадион Др. Константин Радулеску]], [[Клуж-Напока]] |гледачи = 1,652 |судија = {{flagsport|DEN}} [[Мортен Крог (фудбалски судија)|Мортен Крог]] |извештај = https://www.uefa.com/under21/match/2036145/ }} ==Нокаут фаза== Во нокаут фазата, ќе се користат [[Продолжеток (спорт)|продолженија]] и [[Изведување пенали (фудбал)|изведување пенали]] ако е потребно за да се одреди победникот. === Жреб и резултати === <onlyinclude>{{#invoke:RoundN|N8 |3rdplace=no|bold_winner=high|widescore=yes |RD1=[[#Четвртфинале|Четвртфинале]] |RD2=[[#Полуфинале|Полуфинале]] |RD3=[[#Финале|Финале]] <!--Date-Place|Team 1|Score 1|Team 2|Score 2--> <!--Quarter-finals--> |1 јули – [[Динамо Арена]] |{{fbu GEO 21}}|0 (3)|{{fbu ISR 21}} {{pso}}|0 (4) |2 јули – [[Стадион Рамаз Шенгелија|Рамаз Шенгелија]] |{{fbu ENG 21}}|1|{{fbu POR 21}}|0 |1 јули – [[Супербет Арена]] |{{fbu ESP 21}} {{aet}}|2|{{fbu SUI 21}}|1 |2 јули – [[Клуж Арена]] |{{fbu FRA 21}}|1|{{fbu UKR 21}}|3 <!--Semi-finals--> |5 јули – [[Аџарабет Арена]] |{{fbu ISR 21}}|0|{{fbu ENG 21}}|3 |5 јули – [[Стадион Стеауа (2021)|Стадион Стеауа]] |{{fbu ESP 21}}|5|{{fbu UKR 21}}|1 <!--Final--> |8 јули – [[Аџарабет Арена]] |{{fbu ENG 21}}|1|{{fbu ESP 21|}}|0 }}</onlyinclude> ===Четвртфинале=== {{Football box collapsible no.2 |nobars = 1 |дата = {{Start date|2023|7|1|df=y}} |време = 20:00 |екипа1 = {{fbu-rt GEO 21}} |резултат = 0-0 |екипа2 = {{fbu ISR 21}} |голови1 = |голови2 = |aet = yes |пенали1 = [[Иракли Азарови|Азарови]] {{pengoal}}<br />[[Зурико Давиташвили|Давиташвили]] {{pengoal}}<br />[[Георги Гагуа|Гагуа]] {{penmiss}}<br />[[Георги Моисцрапишвили|Моисцрапишвили]] {{pengoal}}<br />[[Саба Хвадаџијани|Хвадаџијани]] {{penmiss}} |пенали = 3–4 |пенали2 = {{pengoal}} [[Гил Коен|Коен]]<br />{{pengoal}} [[Омри Ганделман|Ганделман]]<br />{{pengoal}} [[Анан Халаили|Халаили]]<br />{{pengoal}} [[Оскар Глух|Глух]] |стадион = [[Динамо Арена]], [[Тбилиси]] |гледачи = 44,338 |судија = {{flagsport|NOR}} [[Еспен Ескас]] |извештај = https://www.uefa.com/under21/match/2036146/ }} ---- {{Football box collapsible no.2 |nobars = 1 |дата = {{Start date|2023|7|1|df=y}} |време = 22:00 |екипа1 = {{fbu-rt ESP 21}} |резултат = 2-1 |екипа2 = {{fbu SUI 21}} |голови1 = *[[Серхио Гомес (фудбалер 2000)|С. Гомес]] {{goal|68}} *[[Хуан Миранда (фудбалер)|Миранда]] {{goal|103}} |голови2 = *{{goal|90+1}} [[Зеки Амдуни|Амдуни]] |aet = yes |стадион = [[Супербет Арена]], [[Букурешт]] |гледачи = 3,861 |судија = {{flagsport|BEL}} [[Ерик Ламбрехтс]] |извештај = https://www.uefa.com/under21/match/2036147/ }} ----- {{Football box collapsible no.2 |nobars = 1 |дата = {{Start date|2023|7|2|df=y}} |време = 20:00 |екипа1 = {{fbu-rt ENG 21}} |резултат = 1-0 |екипа2 = {{fbu POR 21}} |голови1 = *[[Антони Гордон|Гордон]] {{goal|34}} |голови2 = |стадион = [[Стадион Рамаз Шенгелија|Рамаз Шенгелија]], [[Кутаиси]] |гледачи = 6,920 |судија = {{flagsport|SLO}} [[Раде Обреновиќ]] |извештај = https://www.uefa.com/under21/match/2036148/ }} ----- {{Football box collapsible no.2 |nobars = 1 |дата = {{Start date|2023|7|2|df=y}} |време = 22:00 |екипа1 = {{fbu-rt FRA 21}} |резултат = 1-3 |екипа2 = {{fbu UKR 21}} |голови1 = *[[Рајан Шерки|Шерки]] {{goal|19}} |голови2 = *{{goal|32|пен.}}, {{goal|44}} [[Георги Судаков|Судаков]] *{{goal|86}} [[Артем Бондаренко|Бондаренко]] |стадион = [[Клуж Арена]], [[Клуж-Напока]] |гледачи = 6,281 |судија = {{flagsport|POR}} [[Жоао Пињеиро]] |извештај = https://www.uefa.com/under21/match/2036149/ }} ----- ===Полуфинале=== {{Football box collapsible no.2 |nobars = 1 |дата = {{Start date|2023|5|2|df=y}} |време = 20:00 |екипа1 = {{fbu-rt ISR 21}} |резултат = 0-3 |екипа2 = {{fbu ENG 21}} |голови1 = |голови2 = *{{goal|42}} [[Морган Гибс-Вајт|Гибс-Вајт]] *{{goal|63}} [[Кол Палмер|Палмер]] *{{goal|90}} [[Камерон Арчер|Арчер]] |стадион = [[Аџарабет Арена]], [[Батуми]] |гледачи = 11,801 |судија = {{flagsport|DEN}} [[Мортен Крог]] |извештај = https://www.uefa.com/under21/match/2036150/ }} ----- {{Football box collapsible no.2 |nobars = 1 |дата = {{Start date|2023|5|2|df=y}} |време = 22:00 |екипа1 = {{fbu-rt ESP 21}} |резултат = 5-1 |екипа2 = {{fbu UKR 21}} |голови1 = *[[Абел Руис|Руис]] {{goal|17}} *[[Ојан Сансет|Сансет]] {{goal|24}} *[[Антонио Бланко (фудбалер)|Бланко]] {{goal|54}} *[[Ајмар Орос|Орос]] {{goal|68}} *[[Серхио Гомес (фудбалер 2000)|С. Гомес]] {{goal|78}} |голови2 = *{{goal|13}} [[Артем Бондаренко|Бондаренко]] |стадион = [[Аџарабет Арена]], [[Батуми]] |гледачи = 9,230 |судија = {{flagsport|BEL}} [[Ерик Ламбрехтс]] |извештај = https://www.uefa.com/under21/match/2036151/ }} ----- ===Финале=== {{Football box collapsible no.2 |nobars = 1 |дата = {{Start date|2023|7|8|df=y}} |време = 20:00 |екипа1 = {{fbu-rt ENG 21}} |резултат = 1-0 |екипа2 = {{fbu ESP 21}} |голови1 = *[[Картис Џонс|Џонс]] {{goal|45+4}} |голови2 = |стадион = [[Аџарабет Арена]], [[Батуми]] |гледачи = 18,498 |судија = {{flagsport|NOR}} [[Еспен Ескас]] |извештај = https://www.uefa.com/under21/match/2036152/ }} {| width=92% |- |{{Football kit |pattern_la = _eng22h |pattern_b = _eng22h |pattern_ra = _eng22h |pattern_sh = |pattern_so = _eng22h |leftarm = FFFFFF |body = FFFFFF |rightarm = FFFFFF |shorts = FFFFFF |socks = FFFFFF |title = Англија }} |{{Football kit |pattern_la = _esp20h |pattern_b = _esp20h |pattern_ra = _esp20h |pattern_sh = _esp20h |pattern_so = _esp20h |leftarm = E00000 |body = E00000 |rightarm = E00000 |shorts = 020053 |socks = 020053 |title = Шпанија }} |} {| width="100%" |valign="top" width="40%"| {| style="font-size:90%" cellspacing="0" cellpadding="0" |- !width=25| !!width=25| |- |GK ||'''1''' ||[[Џејмс Трафорд]] || {{yel|74}} |- |RB ||'''14'''||[[Џејмс Гарнер (фудбалер 2001)|Џејмс Гарнер]] |- |CB ||'''4''' ||[[Леви Колвил]] || {{yel|45+6}} |- |CB ||'''5''' ||[[Тејлор Харвуд-Белис]] {{Капитен}} |- |LB ||'''2''' ||[[Макс Аронс]] |- |RM ||'''10'''||[[Емил Смит Роу]] || || {{suboff|66}} |- |CM ||'''17'''||[[Картис Џонс (фудбалер)|Картис Џонс]] |- |CM ||'''7''' ||[[Морган Гибс-Вајт]] || {{sent off|2|69|90+12}} || {{suboff|73}} |- |LM ||'''21'''||[[Анхел Гомес]] || {{yel|24}} || {{suboff|73}} |- |CF ||'''20'''||[[Кол Палмер]] || || {{suboff|82}} |- |CF ||'''11'''||[[Антони Гордон (фудбалер)|Антони Гордон]] || || {{suboff|82}} |- |colspan=3|'''Замени:''' |- |MF ||'''23'''||[[Нони Мадуеке]] || || {{subon|66}} |- |FW ||'''9''' ||[[Камерон Арчер]] || || {{subon|73}} |- |MF ||'''6''' ||[[Оливер Скип]] || || {{subon|73}} |- |MF ||'''19'''||[[Харви Елиот]] || || {{subon|82}} |- |MF ||'''18'''||[[Томи Дојл (фудбалер 2001)|Томи Дојл]] || || {{subon|82}} |- |colspan=3|'''Селектор:''' |- |colspan=3|[[Ли Карсли]] |} |valign="top"| |valign="top" width="50%"| {| style="font-size:90%; margin:auto" cellspacing="0" cellpadding="0" |- !width=25| !!width=25| |- |GK ||'''1''' ||[[Арнау тенас]] |- |RB ||'''2''' ||[[Виктор Гомес (фудбалер)|Виктор Гомес]] || || {{suboff|73}} |- |CB ||'''14'''||[[Аитор Паредес]] |- |CB ||'''5''' ||[[Јон Пачеко]] |- |LB ||'''3''' ||[[Хуан Миранда (фудбалер)|Хуан Миранда]] |- |CM ||'''6''' ||[[Антонио Бланко (фудбалер)|Антонио Бланко]] || {{sent off|2|37|90+12}} || {{suboff|83}} |- |CM ||'''16'''||[[Алекс Баена]] || {{yel|34}} || {{suboff|59}} |- |RW ||'''10'''||[[Родри (фудбалер 2000)|Родри Санчес]] || || {{suboff|59}} |- |AM ||'''8''' ||[[Ојан Сансет]] || {{yel|45+6}} || {{suboff|59}} |- |LW ||'''17'''||[[Серхио Гомес (фудбалер 2000)|Серхио Гомес]] |- |CF ||'''9''' ||[[Абел Руис]] {{Капитен}} |- |colspan=3|'''Замени:''' |- |MF ||'''18'''||[[Габри Веига]] || || {{subon|59}} |- |MF ||'''19'''||[[Ајмар Орос]] || {{yel|62}} || {{subon|59}} |- |FW ||'''7''' ||[[Родриго Рикелме (фудбалер 2000)|Родриго Рикелме]] || {{yel|86}} || {{subon|59}} |- |FW ||'''11'''||[[Андер Баренечеа (фудбалер)|Андер Баренечеа]] || || {{subon|73}} |- |FW ||'''21'''||[[Серхио Камељо]] || || {{subon|83}} |- |colspan=3|'''Селектор:''' |- |colspan=3|[[Санти Денија]] || {{yel|77}} |} |} {| style="width:100%;font-size:90%" | '''Играч на натпреварот:''' <br />[[Картис Џонс]] (Англија)<ref name="MOTM">{{cite news |url=https://www.uefa.com/under21/news/0282-184fa3bb7be6-e65e4e394a30-1000--every-player-of-the-match/ |title=Every U21 EURO Player of the Match |work=UEFA |date=8 July 2023 |access-date=8 July 2023}}</ref> '''[[Помошен судија (фудбал)|Помошни судии]]:''' <br />{{flagsport|NOR}} Јан Ерик Енган <br />{{flagsport|NOR}} Исак Елијас Башевкин <br />'''[[Помошен судија (фудбал)#Четврти судија|Чевтрти судија]]:''' <br />{{flagsport|SLO}} Раде Обреновиќ <br />'''[[Video assistant referee]]:''' <br />{{flagsport|GER}} [[Кристијан Дингерт]] <br />'''[[Video assistant referee#Assistant video assistant referee|Assistant video assistant referees]]:''' <br />{{flagsport|POL}} [[Бартош Фраковски]] <br />{{flagsport|POR}} [[Тијаго Мартинс (судија)|Тијаго Мартинс]] |style="width:60%;vertical-align:top"| '''Правила на натпреварот'''<ref>{{Наведена мрежна страница|url=https://www.uefa.com/MultimediaFiles/Download/Regulations/uefaorg/Regulations/02/41/38/49/2413849_DOWNLOAD.pdf|title=2017–19 UEFA European Under-21 Championship regulations|publisher=UEFA}}</ref> *90 минути. *30 минути [[Продолжеток (спорт)|продолженија]] ако е потребно. *[[Пенали (фудбал)|Пенали]] ако резултатот и понатаму е нерешен. *Максимално 12 играчи на клупата. *Максимално 5 замени, со можност за шестта доколку се влезе во продолженија. |} ==Победник== {| width=95% |- align=center |'''Победник на Европско првенство за играчи под 21 година - 2023'''<br><br>{{знамеикона|Англија|size=150px}}<br>'''[[Фудбалска репрезентација на Англија под 21 година|Англија]]'''<br>'''3. титула''' |} ==Листа на стрелци== <div align=center> {|table width=100% |width=50% valign="top"| {{Classifica marcatori/inizio|пенали=да}} {{Classifica marcatori|голови=3|пенали=0|ESP|име='''[[Абел Руис]]'''|клуб={{NazU21|FUrep|ESP}}|глава=да}} {{Classifica marcatori|голови=3|пенали=0|ESP|име='''[[Серхио Гомес (фудбалер 2000)|Серхио Гомес]]'''|клуб={{NazU21|FUrep|ESP}}|глава=да}} {{Classifica marcatori|голови=3|пенали=2|UKR|име='''[[Георги Судаков]]'''|клуб={{NazU21|FUrep|UKR}}|глава=да}} {{Classifica marcatori|голови=2|пенали=0|ENG|име=[[Камерон Арчер]]|клуб={{NazU21|FUrep|ENG}}|позадина=}} {{Classifica marcatori|голови=2|пенали=0|ENG|име=[[Антони Гордон]]|клуб={{NazU21|FUrep|ENG}}|позадина=}} {{Classifica marcatori|голови=2|пенали=0|ENG|име=[[Емил Смит Роу]]|клуб={{NazU21|FUrep|ENG}}|позадина=}} {{Classifica marcatori|голови=2|пенали=0|UKR|име=[[Артем Бондаренко]]|клуб={{NazU21|FUrep|UKR}}|позадина=}} {{Classifica marcatori|голови=2|пенали=0|FRA|име=[[Бредли Баркола]]|клуб={{NazU21|FUrep|FRA}}|позадина=}} {{Classifica marcatori|голови=2|пенали=0|FRA|име=[[Рајан Шерки]]|клуб={{NazU21|FUrep|FRA}}|позадина=}} {{Classifica marcatori|голови=2|пенали=0|SUI|име=[[Зеки Амдуни]]|клуб={{NazU21|FUrep|SUI}}|позадина=}} {{Classifica marcatori|голови=2|пенали=0|SUI|име=[[Кастриот Имери]]|клуб={{NazU21|FUrep|SUI}}|позадина=}} {{Classifica marcatori|голови=2|пенали=0|SUI|име=[[Дан Ндоје]]|клуб={{NazU21|FUrep|SUI}}|позадина=}} {{Classifica marcatori|голови=2|пенали=0|ESP|име=[[Хуан Миранда (фудбалер)|Хуан Миранда]]|клуб={{NazU21|FUrep|ESP}}|позадина=}} {{Classifica marcatori/fine}} |}</div align=center> ==Наводи== {{наводи}} ==Надворешни врски== *{{Official website|https://www.uefa.com/under21/}} {{Европско првенство во фудбал за играчи под 21 година}} [[Категорија:УЕФА Европско првенство за играчи под 21 година|2023]] cfs6sk52we8j2awk0cf04x69im4qean 5380312 5380311 2025-06-15T10:32:27Z Carshalton 30527 /* Група А */ 5380312 wikitext text/x-wiki {{Инфокутија за меѓународно фудбалско натпреварување | име_на_турнирот = Campionatul European de Fotbal Sub-21 (романски)<br> 21-წლამდე ნაკრებთა ევროპის ჩემპიონატი (грузиски) <!-- оригинално име на турнирот (прифатено од УЕФА и(ли) ФИФА) --> | лого = 2023 UEFA European Under-21 Championship logo.png | големина = 150px | земја = {{flagsport|ROU}} [[Романија]]<br>{{flagsport|GEO}} [[Грузија]] | градови = 6 | стадиони = 6 | период = [[21 јуни]] — [[8 јули]] [[2023]] | учесници = 16 | шампион = {{fbu ENG 21}}<br><small>(3. титула)</small> | 2 место = {{fbu ESP 21}} | 3 место = {{fbu ISR 21}}<br>{{fbu UKR 21}} | 4 место = <!-- да се стави и слика од знамето на четвртото место; ако нема одиграно натпревар за трето место, двете репрезентации да се напишат како носители на бронзен медал --> | публика = {{#expr: <!--Group A-->+ 24447 + 1029 + 41886 + 1526 + 43004 + 1373 <!--Group B-->+ 1677 + 21227 + 14309 + 2921 + 7816 + 2027 <!--Group C-->+ 8168 + 2442 + 5023 + 5106 + 2175 + 9587 <!--Group D-->+ 1279 + 11286 + 4339 + 1507 + 2347 + 1652 <!--Quarter-finals-->+ 44338 + 3861 + 6920 + 6281 <!--Semi-finals-->+ 11801 + 9230 <!--Final-->+ 0}} | натпревари = 31 | голови = 72 | стрелец = {{flagsport|ESP}} [[Серхио Гомес (фудбалер 2000)|Серхио Гомес]]<br />{{flagsport|ESP}} [[Абел Руис]]<br />{{flagsport|UKR}} [[Георги Судаков]] | бголов = 3 | најдобар = {{flagsport|ENG}} [[Антони Гордон]] | претходно = [[Европско првенство во фудбал за играчи под 21 година 2021|''2021'']] | следно = [[Европско првенство во фудбал за играчи под 21 година 2025|''2025'']] }} '''Европско првенство во фудбал за играчи под 21 година 2023''' — 24-то издание на [[УЕФА Европско првенство за играчи под 21 година|европските првенства во фудбал за играчи под 21 година]], [[фудбал]]ско натпреварување кое се одржува на секои две години за репрезентациите за играчи под 21 година, организирано од страна на [[УЕФА]]. Турнирот е организиран од две земји домаќини [[Романија]] и [[Грузија]].<ref name="hosts">{{cite web|url=https://www.uefa.com/under21/news/0264-11009128e358-6de79f43e540-1000--romania-and-georgia-to-host-2023-u21-finals/|title=Romania and Georgia to host 2023 Under-21 EURO|publisher=UEFA.com|date=3 December 2020}}</ref> Воведниот натпревар се одиграл во Романија, додека Грузија била домаќин на финалето. Романија претходно веќе еднаш била домаќин на Европско првенство до 21 година, на изданието во [[Европско првенство во фудбал за играчи под 21 година 1998|1998]], додека за Грузија ова било првпат да биде домаќин на турнир од ова натпреварување. Исто како и на претходните првенства до 21 година што се одржале една година пред Олимпијадата, овој турнир служи како квалификации за европските репрезентации за пласман на [[Фудбал на Летните олимписки игри 2024 (мажи)|Летните олимписки игри 2024]]. Покрај [[Олимписка фудбалска репрезентација на Франција|Франција]] кои автоматски се квалификуваат како олимписки домаќини, најдобро пласираните три екипи на ова првенство ќе се квалификуваат на [[Летните олимписки игри 2024]] во [[Париз]], каде ќе можат да настапат играчи на возраст до 23 години со максимум 3 повозрасни. [[Фудбалска репрезентација на Германија под 21 година|Германија]] била бранител на титулата, но испаднале уште во групната фаза. Првенството завршило на 8 јули 2023 со финалето во [[Батуми]], во кое [[Фудбалска репрезентација на Англија под 21 година|Англија]] ја победила [[Фудбалска репрезентација на Шпанија под 21 година|Шпанија]] со 1-0 и стигнала до својата трета титула во ова натпреварување.<ref>{{наведени вести|url=https://sportplus.mk/2023/07/08/video-mladite-fudbaleri-na-anglija-se-novite-shampioni-na-evropa/|title=(ВИДЕО) Младите фудбалери на Англија се новите шампиони на Европа|website=sportplus.mk|date=8 јули 2023|access-date=8 јули 2023|archive-date=2023-07-08|archive-url=https://web.archive.org/web/20230708191749/https://sportplus.mk/2023/07/08/video-mladite-fudbaleri-na-anglija-se-novite-shampioni-na-evropa/|url-status=bot: unknown}}</ref> ==Квалификации== ===Квалификувани репрезентации=== Следните репрезентации се квалификувале за завршниот турнир. <small>Инфо: Сите настапи и статистики ја вклучуваат само У-21 ерата на првенството (од 1978).</small> {| class="wikitable sortable" |- ! Држава ! Квалификувана како ! Дата на квалификација ! Учество ! Последно учество ! Најдобар резултат |- | {{fbu ROU 21}} || rowspan="2" | {{sort|*|Домаќин}} || rowspan="2" | {{dts|2020|12|3|format=dmy}} || 4-то || [[Европско првенство во фудбал за играчи од 21 година 2021|2021]] || {{sort|02|Полуфинале}} ([[Европско првенство во фудбал за играчи под 21 година 2019|2019]]) |- | {{fbu GEO 21}} || 1-во || colspan="2" | Деби |- | {{fbu BEL 21}} || {{sort|I|Победник во квал. група И}} || {{dts|2022|3|29|addkey=2|format=dmy}} || 4-то || [[Европско првенство во фудбал за играчи под 21 година 2019|2019]] || {{sort|03|Полуфинале}} ([[Европско првенство во фудбал за играчи под 21 година 2007|2007]]) |- | {{fbu ESP 21}} || {{sort|C|Победник во квал. група Ц}} || {{dts|2022|5|2|addkey=2|format=dmy}} || 16-то || [[Европско првенство во фудбал за играчи од 21 година 2021|2021]] || '''{{sort|01|Победник}}''' ([[Европско првенство во фудбал за играчи под 21 година 1986|1986]], [[Европско првенство во фудбал за играчи под 21 година 1998|1998]], [[Европско првенство во фудбал за играчи под 21 година 2011|2011]], [[Европско првенство во фудбал за играчи под 21 година 2013|2013]], [[Европско првенство во фудбал за играчи под 21 година 2019|2019]]) |- | {{fbu GER 21}} || {{sort|B|Победник во квал. група Б}} || {{dts|2022|6|3|addkey=2|format=dmy}} || 14-то || [[Европско првенство во фудбал за играчи од 21 година 2021|2021]] || '''{{sort|01|Победник}}''' ([[Европско првенство во фудбал за играчи под 21 година 2009|2009]], [[Европско првенство во фудбал за играчи под 21 година 2017|2017]], [[Европско првенство во фудбал за играчи под 21 година 2021|2021]]) |- | {{fbu POR 21}} || {{sort|D|Победник во квал. група Д}} || {{dts|2022|6|6|addkey=2|format=dmy}} || 10-то || [[Европско првенство во фудбал за играчи од 21 година 2021|2021]] || {{sort|02|Финалист}} ([[Европско првенство во фудбал за играчи под 21 година 1994|1994]], [[Европско првенство во фудбал за играчи под 21 година 2015|2015]], [[Европско првенство во фудбал за играчи под 21 година 2021|2021]]) |- | {{fbu ENG 21}} || {{sort|G|Победник во квал. група Г}} || {{dts|2022|6|7|addkey=2|format=dmy}} || 17-то || [[Европско првенство во фудбал за играчи од 21 година 2021|2021]] || '''{{sort|01|Победник}}''' ([[Европско првенство во фудбал за играчи под 21 година 1982|1982]], [[Европско првенство во фудбал за играчи под 21 година 1984|1984]]) |- | {{fbu NED 21}} || {{sort|E|Победник во квал. група Е}} || {{dts|2022|6|8|addkey=2|format=dmy}} || 9-то || [[Европско првенство во фудбал за играчи од 21 година 2021|2021]] || '''{{sort|01|Победник}}''' ([[Европско првенство во фудбал за играчи под 21 година 2006|2006]], [[Европско првенство во фудбал за играчи под 21 година 2007|2007]]) |- | {{fbu FRA 21}} || {{sort|H|Победник во квал. група Х}} || {{dts|2022|6|9|addkey=2|format=dmy}} || 11-то || [[Европско првенство во фудбал за играчи од 21 година 2021|2021]] || {{sort|01|'''Победник'''}} ([[Европско првенство во фудбал за играчи под 21 година 1988|1988]]) |- | {{fbu ITA 21}} || {{sort|F|Победник во квал. група Ф}} || {{dts|2022|6|14|addkey=2|format=dmy}} || 22-ро || [[Европско првенство во фудбал за играчи од 21 година 2021|2021]] || {{sort|01|'''Победник'''}} ([[Европско првенство во фудбал за играчи под 21 година 1992|1992]], [[Европско првенство во фудбал за играчи под 21 година 1994|1994]], [[Европско првенство во фудбал за играчи под 21 година 1996|1996]], [[Европско првенство во фудбал за играчи под 21 година 2000|2000]], [[Европско првенство во фудбал за играчи под 21 година 2004|2004]]) |- | {{fbu NOR 21}} || {{sort|A|Победник во квал. група А}} || {{dts|2022|6|14|addkey=2|format=dmy}} || 3-то || [[Европско првенство во фудбал за играчи од 21 година 2013|2013]] || {{sort|03|Полуфинале}} ([[Европско првенство во фудбал за играчи под 21 година 1998|1998]], [[Европско првенство во фудбал за играчи од 21 година 2013|2013]]) |- | {{fbu SUI 21}} || {{sort|E|Победник во квал. група Е}}{{Cref2|а}} || {{dts|2022|6|14|addkey=2|format=dmy}} || 5-то || [[Европско првенство во фудбал за играчи од 21 година 2021|2021]] || {{sort|01|Финалист}} ([[Европско првенство во фудбал за играчи од 21 година 2011|2011]]) |- | {{fbu UKR 21}} || {{sort|K|Победник во баражот}} || {{dts|2022|9|27|addkey=2|format=dmy}} || 3-то || [[Европско првенство во фудбал за играчи од 21 година 2011|2011]] || {{sort|01|Финалист}} ([[Европско првенство во фудбал за играчи под 21 година 2006|2006]]) |- | {{fbu CZE 21}} || {{sort|K|Победник во баражот}} || {{dts|2022|9|27|addkey=2|format=dmy}} || 9-то {{small|(15-то вклучувајќи ја [[Фудбалска репрезентација на Чехословачка под 21 година|Чехословачка]])}} || [[Европско првенство во фудбал за играчи од 21 година 2021|2021]] || {{sort|01|'''Победник'''}} ([[Европско првенство во фудбал за играчи од 21 година 2002|2002]]) |- | {{fbu CRO 21}} || {{sort|K|Победник во баражот}} || {{dts|2022|9|27|addkey=2|format=dmy}} || 5-то || [[Европско првенство во фудбал за играчи од 21 година 2021|2021]] || {{sort|08|Четвртфинале}} ([[Европско првенство во фудбал за играчи од 21 година 2021|2021]]) |- | {{fbu ISR 21}} || {{sort|K|Победник во баражот}} || {{dts|2022|9|27|addkey=2|format=dmy}} || 3-то || [[Европско првенство во фудбал за играчи од 21 година 2013|2013]] || {{sort|16|Групна фаза}} ([[Европско првенство во фудбал за играчи под 21 година 2007|2007]], [[Европско првенство во фудбал за играчи под 21 година 2013|2013]]) |} ;Инфо {{Cnote2 Begin|liststyle=disc}} {{Cnote2|SUI|Најдобра второпласирана репрезентација во квалификациите.}} {{Cnote2 End}} ==Стадиони== ===Романија=== {| class="wikitable" style="text-align:center;" ![[Букурешт]] !Стадиони во Романија ![[Букурешт]] |- |width=150px|[[Стадион Стеауа (2021)|Стадион Стеауа]] ! rowspan="7" width="150px" |{{Location map+|Романија|places={{Location map~|Романија|lat=44.4371|long=26.1526|label=[[Букурешт]]|position=top}} {{Location map~|Романија|lat=46.7675|long=23.5725|label=[[Клуж-Напока]]|position=bottom}}|caption={{center|Локација на стадионите на Европското првенство за играчи под 21 година 2023 (Романија)}}}} | width="150px" |[[Супербет Арена]] |- |Капацитет: '''31,254''' |Капацитет: '''14,047''' |- |[[File:Steaua stadium during inaugural match between Steaua Bucharend and OFK Belgrade.jpg|150px]] |[[File:Rapid Stadium opening, March 2022 (1).jpg|150px]] |- ![[Клуж-Напока]] ![[Клуж-Напока]] |- |[[Клуж Арена]] |[[Стадион Др. Константин Радулеску]] |- |Капацитет: '''30,201''' |Капацитет: '''22,198''' |- |[[File:Cluj-Napoca Cluj Arena 1.jpg|150px]] |[[File:Cluj-Napoca Stadionul Dr. Constantin Rădulescu 1.jpg|150px]] |} ===Грузија=== {| class="wikitable" style="text-align:center;" ![[Тбилиси]] !Стадиони во Грузија ![[Тбилиси]] |- |width=150px|[[Динамо Арена]] ! rowspan="7" width="150px" |{{Location map+|Грузија|places={{Location map~|Грузија|lat=41.7230|long=44.7898|label=[[Тбилиси]]|position=top}} {{Location map~|Грузија|lat=41.6351|long=41.6189|label=[[Батуми]]|position=right}} {{Location map~|Грузија|lat=42.26791|long=42.69459||label=[[Кутаиси]]|position=right}}|caption={{center|Локација на стадионите на Европското првенство за играчи под 21 година 2023 (Грузија)}}}} | width="150px" |[[Стадион „Михеил Месхи“|Михеил Месхи]] |- |Капацитет: '''54,202''' |Капацитет: '''27,223''' |- |[[File:Geo-Esp 11.09.12.jpg|150px]] |[[File:LocomotiveStadium.jpg|150px]] |- ![[Батуми]] ![[Кутаиси]] |- |[[Аџарабет Арена]] |[[Стадион Рамаз Шенгелија]] |- |Капацитет: '''20,000''' |Капацитет: '''14,700''' |- | |[[File:Ramaz Shengelia Stadium 20140309.jpg|150px]] |} ==Фаза по групи== {{hidden begin|title='''Правила за одредување на позициите'''}} Позициите на табелата се одредуваат на следниов начин: # Освоени бодови (3 бода за победа, 1 за нерешено, 0 за пораз); # Меѓусебен скор помеѓу екипите кои се изедначени на табелата; # Гол разлика помеѓу екипите кои се изедначени на табелата; # Број на постигнати голови помеѓу екипите кои се изедначени на табелата; # Гол разлика во сите одиграни натпревари од групната фаза; # Број на постигнати голови во сите натпревари од групната фаза; # Постигнати голови од пенал само ако две екипи имаат исти број на бодови; # Фер плеј бодови во сите одиграни натпревари од групната фаза (само едно одземање на бодови за фер плеј листата може да се примени на еден играч на еден натпревар): {{unordered list | Жолт картон: 1 бод; | Индиректен црвен картон (втор жолт картон): −3 бода; | Директен црвен картон: −3 бода; }} # Позиција на ранглистата на УЕФА. {{hidden end}} ===Група А=== {| class="wikitable sortable" style="text-align:center;" |- !width=7%|{{Tooltip|Поз.|Позиции}} !width=27%|Репрезентација !width=10%|{{Tooltip|Бод|Бодови}} !width=7%|{{Tooltip|ОН|Одиграни натпревари}} !width=7%|{{Tooltip|П|Победи}} !width=7%|{{Tooltip|Н|Нерешени}} !width=7%|{{Tooltip|И|Изгубени}} !width=7%|{{Tooltip|ДГ|Постигнати голови}} !width=7%|{{Tooltip|ПГ|Примени голови}} !width=7%|{{Tooltip|ГР|Гол-разлика}} |- bgcolor=#ccffcc |1.||style="text-align:left;"|{{fbu GEO 21}} |'''5'''|| 3 || 1 || 2 || 0 || 4 || 2 || +2 |- |- bgcolor=#ccffcc |2.||style="text-align:left;"|{{fbu POR 21}} |'''4'''|| 3 || 1 || 1 || 1 || 3 || 4 || -1 |- |3.||style="text-align:left;"|{{fbu NED 21}} |'''3'''|| 3 || 0 || 3 || 0 || 2 || 2 || 0 |- |4.||style="text-align:left;"|{{fbu BEL 21}} |'''2'''|| 3 || 0 || 2 || 1 || 3 || 4 || -1 |} {{Football box collapsible no.2 |nobars = 1 |дата = {{Start date|2023|6|21|df=y}} |време = 20:00 |екипа1 = {{fbu-rt GEO 21}} |резултат = 2-0 |екипа2 = {{fbu POR 21}} |голови1 = *[[Георги Гагуа|Гагуа]] {{goal|37}} *[[Саба Сазонов|Сазонов]] {{goal|45}} |голови2 = |стадион = [[Динамо Арена]], [[Тбилиси]] |гледачи = 24,447 |судија = {{flagsport|NOR}} [[Еспен Ескас]] |извештај = https://www.uefa.com/under21/match/2036128/ }} {{Football box collapsible no.2 |nobars = 1 |дата = {{Start date|2023|6|21|df=y}} |време = 20:00 |екипа1 = {{fbu-rt BEL 21}} |резултат = 0-0 |екипа2 = {{fbu NED 21}} |голови1 = |голови2 = |стадион = [[Стадион „Михеил Месхи“|Михеил Месхи]], [[Тбилиси]] |гледачи = 1,029 |судија = {{flagsport|AZE}} [[Алијар Агајев]] |извештај = https://www.uefa.com/under21/match/2036129/ }} ---- {{Football box collapsible no.2 |nobars = 1 |дата = {{Start date|2023|6|24|df=y}} |време = 20:00 |екипа1 = {{fbu-rt GEO 21}} |резултат = 2-2 |екипа2 = {{fbu BEL 21}} |голови1 = *[[Георги Циташвили|Циташвили]] {{goal|51}} *[[Георги Гулиашвили|Гулиашвили]] {{goal|87}} |голови2 = *{{goal|15}} [[Максм Де Кујпер|Де Кујпер]] *{{goal|38}} [[Ларжи Рамазани|Рамазани]] |стадион = [[Динамо Арена]], [[Тбилиси]] |гледачи = 41,886 |судија = {{flagsport|CRO}} [[Дује Струкан]] |извештај = https://www.uefa.com/under21/match/2036130/ }} {{Football box collapsible no.2 |nobars = 1 |дата = {{Start date|2023|6|24|df=y}} |време = 20:00 |екипа1 = {{fbu-rt POR 21}} |резултат = 1-1 |екипа2 = {{fbu NED 21}} |голови1 = *[[Андре Алмеида (фудбалер 2000)|Алмеида]] {{goal|20}} |голови2 = *{{goal|78}} [[Брајан Броби|Броби]] |стадион = [[Стадион „Михеил Месхи“|Михеил Месхи]], [[Тбилиси]] |гледачи = 1,526 |судија = {{flagsport|ROU}} [[Хорацију Фешник]] |извештај = https://www.uefa.com/under21/match/2036131/ }} ---- {{Football box collapsible no.2 |nobars = 1 |дата = {{Start date|2023|6|27|df=y}} |време = 20:00 |екипа1 = {{fbu-rt NED 21}} |резултат = 1-1 |екипа2 = {{fbu GEO 21}} |голови1 = *[[Кенет Тејлор (фудбалер 2002)|Тејлор]] {{goal|45+6}} |голови2 = *{{goal|42}} [[Зурико Давиташвили|Давиташвили]] |стадион = [[Динамо Арена]], [[Тбилиси]] |гледачи = 43,004 |судија = {{flagsport|SLO}} [[Раде Обреновиќ]] |извештај = https://www.uefa.com/under21/match/2036138/ }} {{Football box collapsible no.2 |nobars = 1 |дата = {{Start date|2023|6|27|df=y}} |време = 20:30 |екипа1 = {{fbu-rt POR 21}} |резултат = 2-1 |екипа2 = {{fbu BEL 21}} |голови1 = *[[Жоао Невеш (фудбалер)|Невеш]] {{goal|56}} *[[Тијаго Данташ|Данташ]] {{goal|89|пен.}} |голови2 = *{{goal|65}} [[Јорбе Вертесен|Вертесен]] |стадион = [[Стадион „Михеил Месхи“|Михеил Месхи]], [[Тбилиси]] |гледачи = 1,373 |судија = {{flagsport|FRA}} [[Вили Делажод]] |извештај = https://www.uefa.com/under21/match/2036139/ }} ===Група Б=== {| class="wikitable sortable" style="text-align:center;" |- !width=7%|{{Tooltip|Поз.|Позиции}} !width=27%|Репрезентација !width=10%|{{Tooltip|Бод|Бодови}} !width=7%|{{Tooltip|ОН|Одиграни натпревари}} !width=7%|{{Tooltip|П|Победи}} !width=7%|{{Tooltip|Н|Нерешени}} !width=7%|{{Tooltip|И|Изгубени}} !width=7%|{{Tooltip|ДГ|Постигнати голови}} !width=7%|{{Tooltip|ПГ|Примени голови}} !width=7%|{{Tooltip|ГР|Гол-разлика}} |- bgcolor=#ccffcc |1.||style="text-align:left;"|{{fbu ESP 21}} |'''7'''|| 3 || 2 || 1 || 0 || 6 || 2 || +4 |- |- bgcolor=#ccffcc |2.||style="text-align:left;"|{{fbu UKR 21}} |'''7'''|| 3 || 2 || 1 || 0 || 5 || 2 || +3 |- |3.||style="text-align:left;"|{{fbu CRO 21}} |'''1'''|| 3 || 0 || 1 || 2 || 0 || 3 || -3 |- |4.||style="text-align:left;"|{{fbu ROU 21}} |'''1'''|| 3 || 0 || 1 || 2 || 0 || 4 || -4 |} {{Football box collapsible no.2 |nobars = 1 |дата = {{Start date|2023|6|21|df=y}} |време = 19:00 |екипа1 = {{fbu-rt UKR 21}} |резултат = 2-0 |екипа2 = {{fbu CRO 21}} |голови1 = *[[Олексиј Кашчук|Кашчук]] {{goal|19}} *[[Данило Сикан|Сикан]] {{goal|48}} |голови2 = |стадион = [[Супербет Арена]], [[Букурешт]] |гледачи = 1,677 |судија = {{flagsport|SWE}} [[Мохамед Ал-Хаким]] |извештај = https://www.uefa.com/under21/match/2036123/ }} {{Football box collapsible no.2 |nobars = 1 |дата = {{Start date|2023|6|21|df=y}} |време = 21:45 |екипа1 = {{fbu-rt ROU 21}} |резултат = 0-3 |екипа2 = {{fbu ESP 21}} |голови1 = |голови2 = *{{goal|55}} [[Алекс Баена|Баена]] *{{goal|62}} [[Хуан Миранда (фудбалер)|Миранда]] *{{goal|90+5}} [[Серхио Гомес (фудбалер 2000)|Гомес]] |стадион = [[Стадион Стеауа (2021)|Стадион Стеауа]], [[Букурешт]] |гледачи = 21,227 |судија = {{flagsport|BEL}} [[Ерик Ламбрехтс]] |извештај = https://www.uefa.com/under21/match/2036122/ }} ---- {{Football box collapsible no.2 |nobars = 1 |дата = {{Start date|2023|6|24|df=y}} |време = 20:00 |екипа1 = {{fbu-rt ROU 21}} |резултат = 0-1 |екипа2 = {{fbu UKR 21}} |голови1 = |голови2 = *{{goal|89|авт.}} [[Виктор Дикан|Дикан]] |стадион = [[Стадион Стеауа (2021)|Стадион Стеауа]], [[Букурешт]] |гледачи = 14,309 |судија = {{flagsport|DEN}} [[Мортен Крог]] |извештај = https://www.uefa.com/under21/match/2036132/ }} {{Football box collapsible no.2 |nobars = 1 |дата = {{Start date|2023|6|24|df=y}} |време = 21:45 |екипа1 = {{fbu-rt ESP 21}} |резултат = 1-0 |екипа2 = {{fbu CRO 21}} |голови1 = *[[Абел Руис|Руис]] {{goal|{{0}}1}} |голови2 = |стадион = [[Супербет Арена]], [[Букурешт]] |гледачи = 2,921 |судија = {{flagsport|NED}} [[Алар Линдхут]] |извештај = https://www.uefa.com/under21/match/2036133/ }} ---- {{Football box collapsible no.2 |nobars = 1 |дата = {{Start date|2023|6|27|df=y}} |време = 21:45 |екипа1 = {{fbu-rt CRO 21}} |резултат = 0-0 |екипа2 = {{fbu ROU 21}} |голови1 = |голови2 = |стадион = [[Стадион Стеауа (2021)|Стадион Стеауа]], [[Букурешт]] |гледачи = 7,816 |судија = {{flagsport|POR}} [[Жоао Пињеиро (фудбалски судија)|Жоао Пињеиро]] |извештај = https://www.uefa.com/under21/match/2036140/ }} {{Football box collapsible no.2 |nobars = 1 |дата = {{Start date|2023|6|27|df=y}} |време = 21:45 |екипа1 = {{fbu-rt ESP 21}} |резултат = 2-2 |екипа2 = {{fbu UKR 21}} |голови1 = *[[Иван Желизко|Желизко]] {{goal|49|авт.}} *[[Абел Руис|Руис]] {{goal|90}} |голови2 = *{{goal|43}} [[Богдан Вјуник|Вјуник]] *{{goal|81|пен.}} [[Георгиј Судаков|Судаков]] |стадион = [[Супербет Арена]], [[Букурешт]] |гледачи = 2,027 |судија = {{flagsport|LTU}} [[Донатас Румшас]] |извештај = https://www.uefa.com/under21/match/2036141/ }} ===Група Ц=== {| class="wikitable sortable" style="text-align:center;" |- !width=7%|{{Tooltip|Поз.|Позиции}} !width=27%|Репрезентација !width=10%|{{Tooltip|Бод|Бодови}} !width=7%|{{Tooltip|ОН|Одиграни натпревари}} !width=7%|{{Tooltip|П|Победи}} !width=7%|{{Tooltip|Н|Нерешени}} !width=7%|{{Tooltip|И|Изгубени}} !width=7%|{{Tooltip|ДГ|Постигнати голови}} !width=7%|{{Tooltip|ПГ|Примени голови}} !width=7%|{{Tooltip|ГР|Гол-разлика}} |- bgcolor=#ccffcc |1.||style="text-align:left;"|{{fbu ENG 21}} |'''9'''|| 3 || 3 || 0 || 0 || 6 || 0 || +6 |- |- bgcolor=#ccffcc |2.||style="text-align:left;"|{{fbu ISR 21}} |'''4'''|| 3 || 1 || 1 || 1 || 2 || 3 || -1 |- |3.||style="text-align:left;"|{{fbu CZE 21}} |'''3'''|| 3 || 1 || 0 || 2 || 2 || 4 || -2 |- |4.||style="text-align:left;"|{{fbu GER 21}} |'''1'''|| 3 || 0 || 1 || 2 || 2 || 5 || -3 |} {{Football box collapsible no.2 |nobars = 1 |дата = {{Start date|2023|6|22|df=y}} |време = 20:00 |екипа1 = {{fbu-rt CZE 21}} |резултат = 0-2 |екипа2 = {{fbu ENG 21}} |голови1 = |голови2 = *{{goal|47}} [[Џејкоб Рамзи|Рамзи]] *{{goal|90+4}} [[Емил Смит Роу|Смит Роу]] |стадион = [[Аџарабет Арена]], [[Батуми]] |гледачи = 8,168 |судија = {{flagsport|ROU}} [[Хорациу Фешник]] |извештај = https://www.uefa.com/under21/match/2036124/ }} {{Football box collapsible no.2 |nobars = 1 |дата = {{Start date|2023|6|22|df=y}} |време = 20:00 |екипа1 = {{fbu-rt GER 21}} |резултат = 1-1 |екипа2 = {{fbu ISR 21}} |голови1 = *[[Јан Аурел Бисек|Бисек]] {{goal|26}} |голови2 = *{{goal|20}} [[Дор Тургеман|Тургеман]] |стадион = [[Стадион Рамаз Шенгелија]], [[Кутаиси]] |гледачи = 2,442 |судија = {{flagsport|FRA}} [[Вили Делажод]] |извештај = https://www.uefa.com/under21/match/2036125/ }} ----- {{Football box collapsible no.2 |nobars = 1 |дата = {{Start date|2023|6|25|df=y}} |време = 20:00 |екипа1 = {{fbu-rt CZE 21}} |резултат = 2-1 |екипа2 = {{fbu GER 21}} |голови1 = *[[Вацлав Сејк|Сејк]] {{goal|33}} *[[Мартин Витик|Витик]] {{goal|87}} |голови2 = *{{goal|70}} [[Анџело Штилер|Штилер]] |стадион = [[Аџарабет Арена]], [[Батуми]] |гледачи = 5,023 |судија = {{flagsport|NOR}} [[Еспен Ескас]] |извештај = https://www.uefa.com/under21/match/2036134/ }} {{Football box collapsible no.2 |nobars = 1 |дата = {{Start date|2023|6|25|df=y}} |време = 20:00 |екипа1 = {{fbu-rt ENG 21}} |резултат = 2-0 |екипа2 = {{fbu ISR 21}} |голови1 = *[[Антони Гордон (фудбалер)|Гордон]] {{goal|15}} *[[Емил Смит Роу|Смит Роу]] {{goal|68}} |голови2 = |стадион = [[Стадион Рамаз Шенгелија]], [[Кутаиси]] |гледачи = 5,106 |судија = {{flagsport|SVN}} [[Раде Обреновиќ]] |извештај = https://www.uefa.com/under21/match/2036135/ }} ---- {{Football box collapsible no.2 |nobars = 1 |дата = {{Start date|2023|6|28|df=y}} |време = 20:00 |екипа1 = {{fbu-rt ISR 21}} |резултат = 1-0 |екипа2 = {{fbu CZE 21}} |голови1 = * [[Омри Ганделман|Ганделман]] {{goal|82}} |голови2 = |стадион = [[Стадион Рамаз Шенгелија]], [[Кутаиси]] |гледачи = |судија = {{flagsport|CRO}} [[Дује Струкан]] |извештај = https://www.uefa.com/under21/match/2036142/ }} {{Football box collapsible no.2 |nobars = 1 |дата = {{Start date|2023|6|28|df=y}} |време = 20:00 |екипа1 = {{fbu-rt ENG 21}} |резултат = 2-0 |екипа2 = {{fbu GER 21}} |голови1 = * [[Камерон Арчер|Арчер]] {{goal|{{0}}4}} * [[Харви Елиот|Елиот]] {{goal|21}} |голови2 = |стадион = [[Аџарабет Арена]], [[Батуми]] |гледачи = |судија = {{flagsport|AZE}} [[Алијар Агајев]] |извештај = https://www.uefa.com/under21/match/2036143/ }} ===Група Д=== {| class="wikitable sortable" style="text-align:center;" |- !width=7%|{{Tooltip|Поз.|Позиции}} !width=27%|Репрезентација !width=10%|{{Tooltip|Бод|Бодови}} !width=7%|{{Tooltip|ОН|Одиграни натпревари}} !width=7%|{{Tooltip|П|Победи}} !width=7%|{{Tooltip|Н|Нерешени}} !width=7%|{{Tooltip|И|Изгубени}} !width=7%|{{Tooltip|ДГ|Постигнати голови}} !width=7%|{{Tooltip|ПГ|Примени голови}} !width=7%|{{Tooltip|ГР|Гол-разлика}} |- bgcolor=#ccffcc |1.||style="text-align:left;"|{{fbu FRA 21}} |'''9'''|| 3 || 3 || 0 || 0 || 6 || 0 || +6 |- |- bgcolor=#ccffcc |2.||style="text-align:left;"|{{fbu SUI 21}} |'''3{{Cref2|а}}'''|| 3 || 1 || 0 || 2 || 5 || 8 || -3 |- |3.||style="text-align:left;"|{{fbu ITA 21}} |'''3{{Cref2|а}}'''|| 3 || 1 || 0 || 2 || 4 || 5 || -1 |- |4.||style="text-align:left;"|{{fbu NOR 21}} |'''3{{Cref2|а}}'''|| 3 || 1 || 0 || 2 || 2 || 3 || -1 |} ;Инфо {{Cnote2 Begin|liststyle=disc}} {{Cnote2|PTS|Изедначени во бројот на освоени бодови во меѓусебните дуели (3) и во гол-разликата во меѓусебните дуели (0). Постигнати голови во меѓусебните дуели: Швајцарија 4, Италија 3, Норвешка 2.}} {{Cnote2 End}} {{Football box collapsible no.2 |nobars = 1 |дата = {{Start date|2023|6|22|df=y}} |време = 19:00 |екипа1 = {{fbu-rt NOR 21}} |резултат = 1-2 |екипа2 = {{fbu SUI 21}} |голови1 = [[Емил Конрадсен Сеиде|Сеиде]] {{goal|19}} |голови2 = *{{goal|36}} [[Дан Ндоје|Ндоје]] *{{goal|56}} [[Кастриот Имери|Имери]] |стадион = [[Стадион Др. Константин Радулеску]], [[Клуж-Напока]] |гледачи = 1,279 |судија = {{flagsport|POR}} [[Жоао Пињеиро]] |извештај = https://www.uefa.com/under21/match/2036126/ }} {{Football box collapsible no.2 |nobars = 1 |дата = {{Start date|2023|6|22|df=y}} |време = 21:45 |екипа1 = {{fbu-rt FRA 21}} |резултат = 2-1 |екипа2 = {{fbu ITA 21}} |голови1 = *[[Арно Калимуендо|Калимуендо]] {{goal|22}} *[[Бредли Баркола|Баркола]] {{goal|62}} |голови2 = {{goal|36}} [[Пјетро Пелегри|Пелегри]] |стадион = [[Клуж Арена]], [[Клуж-Напока]] |гледачи = 11,286 |судија = {{flagsport|NED}} [[Алард Линдхут]] |извештај = https://www.uefa.com/under21/match/2036127/ }} ----- {{Football box collapsible no.2 |nobars = 1 |дата = {{Start date|2023|6|25|df=y}} |време = 19:00 |екипа1 = {{fbu-rt SUI 21}} |резултат = 2-3 |екипа2 = {{fbu ITA 21}} |голови1 = *[[Кадтриот Имери|Имери]] {{goal|47}} *[[Зеки Амдуни|Амдуни]] {{goal|52}} |голови2 = *{{goal|{{0}}6}} [[Лоренцо Пирола|Пирола]] *{{goal|11}} [[Вилфрид Њото|Њото]] *{{goal|45+4}} [[Фабиано Паризи|Паризи]] |стадион = [[Клуж Арена]], [[Клуж-Напока]] |гледачи = 4,339 |судија = [[Мохамед Ал-Хаким]] |извештај = https://www.uefa.com/under21/match/2036137/ }} {{Football box collapsible no.2 |nobars = 1 |дата = {{Start date|2023|6|25|df=y}} |време = 21:45 |екипа1 = {{fbu-rt NOR 21}} |резултат = 0-1 |екипа2 = {{fbu FRA 21}} |голови1 = |голови2 = *{{goal|57}} [[Мајкл Олисе|Олисе]] |стадион = [[Стадион Др. Константин Радулеску]], [[Клуж-Напока]] |гледачи = 1,507 |судија = {{flagsport|LTU}} [[Донатас Румшас]] |извештај = https://www.uefa.com/under21/match/2036136/ }} ---- {{Football box collapsible no.2 |nobars = 1 |дата = {{Start date|2023|6|28|df=y}} |време = 21:45 |екипа1 = {{fbu-rt ITA 21}} |резултат = 0-1 |екипа2 = {{fbu NOR 21}} |голови1 = |голови2 = *{{goal|65}} [[Ерик Ботхајм|Ботхајм]] |стадион = [[Клуж Арена]], [[Клуж-Напока]] |гледачи = 2,347 |судија = {{flagsport|BEL}} [[Ерик Ламбрехтс]] |извештај = https://www.uefa.com/under21/match/2036144/ }} {{Football box collapsible no.2 |nobars = 1 |дата = {{Start date|2023|6|28|df=y}} |време = 21:45 |екипа1 = {{fbu-rt SUI 21}} |резултат = 1-4 |екипа2 = {{fbu FRA 21}} |голови1 = *[[Дан Ндоје|Ндоје]] {{goal|35}} |голови2 = *{{goal|16|пен.}} [[Амин Гуири|Гуири]] *{{goal|65}} [[Бредли Баркола|Баркола]] *{{goal|76}} [[Рајан Шерки|Шерки]] *{{goal|81}} [[Максанс Какре|Какре]] |стадион = [[Стадион Др. Константин Радулеску]], [[Клуж-Напока]] |гледачи = 1,652 |судија = {{flagsport|DEN}} [[Мортен Крог (фудбалски судија)|Мортен Крог]] |извештај = https://www.uefa.com/under21/match/2036145/ }} ==Нокаут фаза== Во нокаут фазата, ќе се користат [[Продолжеток (спорт)|продолженија]] и [[Изведување пенали (фудбал)|изведување пенали]] ако е потребно за да се одреди победникот. === Жреб и резултати === <onlyinclude>{{#invoke:RoundN|N8 |3rdplace=no|bold_winner=high|widescore=yes |RD1=[[#Четвртфинале|Четвртфинале]] |RD2=[[#Полуфинале|Полуфинале]] |RD3=[[#Финале|Финале]] <!--Date-Place|Team 1|Score 1|Team 2|Score 2--> <!--Quarter-finals--> |1 јули – [[Динамо Арена]] |{{fbu GEO 21}}|0 (3)|{{fbu ISR 21}} {{pso}}|0 (4) |2 јули – [[Стадион Рамаз Шенгелија|Рамаз Шенгелија]] |{{fbu ENG 21}}|1|{{fbu POR 21}}|0 |1 јули – [[Супербет Арена]] |{{fbu ESP 21}} {{aet}}|2|{{fbu SUI 21}}|1 |2 јули – [[Клуж Арена]] |{{fbu FRA 21}}|1|{{fbu UKR 21}}|3 <!--Semi-finals--> |5 јули – [[Аџарабет Арена]] |{{fbu ISR 21}}|0|{{fbu ENG 21}}|3 |5 јули – [[Стадион Стеауа (2021)|Стадион Стеауа]] |{{fbu ESP 21}}|5|{{fbu UKR 21}}|1 <!--Final--> |8 јули – [[Аџарабет Арена]] |{{fbu ENG 21}}|1|{{fbu ESP 21|}}|0 }}</onlyinclude> ===Четвртфинале=== {{Football box collapsible no.2 |nobars = 1 |дата = {{Start date|2023|7|1|df=y}} |време = 20:00 |екипа1 = {{fbu-rt GEO 21}} |резултат = 0-0 |екипа2 = {{fbu ISR 21}} |голови1 = |голови2 = |aet = yes |пенали1 = [[Иракли Азарови|Азарови]] {{pengoal}}<br />[[Зурико Давиташвили|Давиташвили]] {{pengoal}}<br />[[Георги Гагуа|Гагуа]] {{penmiss}}<br />[[Георги Моисцрапишвили|Моисцрапишвили]] {{pengoal}}<br />[[Саба Хвадаџијани|Хвадаџијани]] {{penmiss}} |пенали = 3–4 |пенали2 = {{pengoal}} [[Гил Коен|Коен]]<br />{{pengoal}} [[Омри Ганделман|Ганделман]]<br />{{pengoal}} [[Анан Халаили|Халаили]]<br />{{pengoal}} [[Оскар Глух|Глух]] |стадион = [[Динамо Арена]], [[Тбилиси]] |гледачи = 44,338 |судија = {{flagsport|NOR}} [[Еспен Ескас]] |извештај = https://www.uefa.com/under21/match/2036146/ }} ---- {{Football box collapsible no.2 |nobars = 1 |дата = {{Start date|2023|7|1|df=y}} |време = 22:00 |екипа1 = {{fbu-rt ESP 21}} |резултат = 2-1 |екипа2 = {{fbu SUI 21}} |голови1 = *[[Серхио Гомес (фудбалер 2000)|С. Гомес]] {{goal|68}} *[[Хуан Миранда (фудбалер)|Миранда]] {{goal|103}} |голови2 = *{{goal|90+1}} [[Зеки Амдуни|Амдуни]] |aet = yes |стадион = [[Супербет Арена]], [[Букурешт]] |гледачи = 3,861 |судија = {{flagsport|BEL}} [[Ерик Ламбрехтс]] |извештај = https://www.uefa.com/under21/match/2036147/ }} ----- {{Football box collapsible no.2 |nobars = 1 |дата = {{Start date|2023|7|2|df=y}} |време = 20:00 |екипа1 = {{fbu-rt ENG 21}} |резултат = 1-0 |екипа2 = {{fbu POR 21}} |голови1 = *[[Антони Гордон|Гордон]] {{goal|34}} |голови2 = |стадион = [[Стадион Рамаз Шенгелија|Рамаз Шенгелија]], [[Кутаиси]] |гледачи = 6,920 |судија = {{flagsport|SLO}} [[Раде Обреновиќ]] |извештај = https://www.uefa.com/under21/match/2036148/ }} ----- {{Football box collapsible no.2 |nobars = 1 |дата = {{Start date|2023|7|2|df=y}} |време = 22:00 |екипа1 = {{fbu-rt FRA 21}} |резултат = 1-3 |екипа2 = {{fbu UKR 21}} |голови1 = *[[Рајан Шерки|Шерки]] {{goal|19}} |голови2 = *{{goal|32|пен.}}, {{goal|44}} [[Георги Судаков|Судаков]] *{{goal|86}} [[Артем Бондаренко|Бондаренко]] |стадион = [[Клуж Арена]], [[Клуж-Напока]] |гледачи = 6,281 |судија = {{flagsport|POR}} [[Жоао Пињеиро]] |извештај = https://www.uefa.com/under21/match/2036149/ }} ----- ===Полуфинале=== {{Football box collapsible no.2 |nobars = 1 |дата = {{Start date|2023|5|2|df=y}} |време = 20:00 |екипа1 = {{fbu-rt ISR 21}} |резултат = 0-3 |екипа2 = {{fbu ENG 21}} |голови1 = |голови2 = *{{goal|42}} [[Морган Гибс-Вајт|Гибс-Вајт]] *{{goal|63}} [[Кол Палмер|Палмер]] *{{goal|90}} [[Камерон Арчер|Арчер]] |стадион = [[Аџарабет Арена]], [[Батуми]] |гледачи = 11,801 |судија = {{flagsport|DEN}} [[Мортен Крог]] |извештај = https://www.uefa.com/under21/match/2036150/ }} ----- {{Football box collapsible no.2 |nobars = 1 |дата = {{Start date|2023|5|2|df=y}} |време = 22:00 |екипа1 = {{fbu-rt ESP 21}} |резултат = 5-1 |екипа2 = {{fbu UKR 21}} |голови1 = *[[Абел Руис|Руис]] {{goal|17}} *[[Ојан Сансет|Сансет]] {{goal|24}} *[[Антонио Бланко (фудбалер)|Бланко]] {{goal|54}} *[[Ајмар Орос|Орос]] {{goal|68}} *[[Серхио Гомес (фудбалер 2000)|С. Гомес]] {{goal|78}} |голови2 = *{{goal|13}} [[Артем Бондаренко|Бондаренко]] |стадион = [[Аџарабет Арена]], [[Батуми]] |гледачи = 9,230 |судија = {{flagsport|BEL}} [[Ерик Ламбрехтс]] |извештај = https://www.uefa.com/under21/match/2036151/ }} ----- ===Финале=== {{Football box collapsible no.2 |nobars = 1 |дата = {{Start date|2023|7|8|df=y}} |време = 20:00 |екипа1 = {{fbu-rt ENG 21}} |резултат = 1-0 |екипа2 = {{fbu ESP 21}} |голови1 = *[[Картис Џонс|Џонс]] {{goal|45+4}} |голови2 = |стадион = [[Аџарабет Арена]], [[Батуми]] |гледачи = 18,498 |судија = {{flagsport|NOR}} [[Еспен Ескас]] |извештај = https://www.uefa.com/under21/match/2036152/ }} {| width=92% |- |{{Football kit |pattern_la = _eng22h |pattern_b = _eng22h |pattern_ra = _eng22h |pattern_sh = |pattern_so = _eng22h |leftarm = FFFFFF |body = FFFFFF |rightarm = FFFFFF |shorts = FFFFFF |socks = FFFFFF |title = Англија }} |{{Football kit |pattern_la = _esp20h |pattern_b = _esp20h |pattern_ra = _esp20h |pattern_sh = _esp20h |pattern_so = _esp20h |leftarm = E00000 |body = E00000 |rightarm = E00000 |shorts = 020053 |socks = 020053 |title = Шпанија }} |} {| width="100%" |valign="top" width="40%"| {| style="font-size:90%" cellspacing="0" cellpadding="0" |- !width=25| !!width=25| |- |GK ||'''1''' ||[[Џејмс Трафорд]] || {{yel|74}} |- |RB ||'''14'''||[[Џејмс Гарнер (фудбалер 2001)|Џејмс Гарнер]] |- |CB ||'''4''' ||[[Леви Колвил]] || {{yel|45+6}} |- |CB ||'''5''' ||[[Тејлор Харвуд-Белис]] {{Капитен}} |- |LB ||'''2''' ||[[Макс Аронс]] |- |RM ||'''10'''||[[Емил Смит Роу]] || || {{suboff|66}} |- |CM ||'''17'''||[[Картис Џонс (фудбалер)|Картис Џонс]] |- |CM ||'''7''' ||[[Морган Гибс-Вајт]] || {{sent off|2|69|90+12}} || {{suboff|73}} |- |LM ||'''21'''||[[Анхел Гомес]] || {{yel|24}} || {{suboff|73}} |- |CF ||'''20'''||[[Кол Палмер]] || || {{suboff|82}} |- |CF ||'''11'''||[[Антони Гордон (фудбалер)|Антони Гордон]] || || {{suboff|82}} |- |colspan=3|'''Замени:''' |- |MF ||'''23'''||[[Нони Мадуеке]] || || {{subon|66}} |- |FW ||'''9''' ||[[Камерон Арчер]] || || {{subon|73}} |- |MF ||'''6''' ||[[Оливер Скип]] || || {{subon|73}} |- |MF ||'''19'''||[[Харви Елиот]] || || {{subon|82}} |- |MF ||'''18'''||[[Томи Дојл (фудбалер 2001)|Томи Дојл]] || || {{subon|82}} |- |colspan=3|'''Селектор:''' |- |colspan=3|[[Ли Карсли]] |} |valign="top"| |valign="top" width="50%"| {| style="font-size:90%; margin:auto" cellspacing="0" cellpadding="0" |- !width=25| !!width=25| |- |GK ||'''1''' ||[[Арнау тенас]] |- |RB ||'''2''' ||[[Виктор Гомес (фудбалер)|Виктор Гомес]] || || {{suboff|73}} |- |CB ||'''14'''||[[Аитор Паредес]] |- |CB ||'''5''' ||[[Јон Пачеко]] |- |LB ||'''3''' ||[[Хуан Миранда (фудбалер)|Хуан Миранда]] |- |CM ||'''6''' ||[[Антонио Бланко (фудбалер)|Антонио Бланко]] || {{sent off|2|37|90+12}} || {{suboff|83}} |- |CM ||'''16'''||[[Алекс Баена]] || {{yel|34}} || {{suboff|59}} |- |RW ||'''10'''||[[Родри (фудбалер 2000)|Родри Санчес]] || || {{suboff|59}} |- |AM ||'''8''' ||[[Ојан Сансет]] || {{yel|45+6}} || {{suboff|59}} |- |LW ||'''17'''||[[Серхио Гомес (фудбалер 2000)|Серхио Гомес]] |- |CF ||'''9''' ||[[Абел Руис]] {{Капитен}} |- |colspan=3|'''Замени:''' |- |MF ||'''18'''||[[Габри Веига]] || || {{subon|59}} |- |MF ||'''19'''||[[Ајмар Орос]] || {{yel|62}} || {{subon|59}} |- |FW ||'''7''' ||[[Родриго Рикелме (фудбалер 2000)|Родриго Рикелме]] || {{yel|86}} || {{subon|59}} |- |FW ||'''11'''||[[Андер Баренечеа (фудбалер)|Андер Баренечеа]] || || {{subon|73}} |- |FW ||'''21'''||[[Серхио Камељо]] || || {{subon|83}} |- |colspan=3|'''Селектор:''' |- |colspan=3|[[Санти Денија]] || {{yel|77}} |} |} {| style="width:100%;font-size:90%" | '''Играч на натпреварот:''' <br />[[Картис Џонс]] (Англија)<ref name="MOTM">{{cite news |url=https://www.uefa.com/under21/news/0282-184fa3bb7be6-e65e4e394a30-1000--every-player-of-the-match/ |title=Every U21 EURO Player of the Match |work=UEFA |date=8 July 2023 |access-date=8 July 2023}}</ref> '''[[Помошен судија (фудбал)|Помошни судии]]:''' <br />{{flagsport|NOR}} Јан Ерик Енган <br />{{flagsport|NOR}} Исак Елијас Башевкин <br />'''[[Помошен судија (фудбал)#Четврти судија|Чевтрти судија]]:''' <br />{{flagsport|SLO}} Раде Обреновиќ <br />'''[[Video assistant referee]]:''' <br />{{flagsport|GER}} [[Кристијан Дингерт]] <br />'''[[Video assistant referee#Assistant video assistant referee|Assistant video assistant referees]]:''' <br />{{flagsport|POL}} [[Бартош Фраковски]] <br />{{flagsport|POR}} [[Тијаго Мартинс (судија)|Тијаго Мартинс]] |style="width:60%;vertical-align:top"| '''Правила на натпреварот'''<ref>{{Наведена мрежна страница|url=https://www.uefa.com/MultimediaFiles/Download/Regulations/uefaorg/Regulations/02/41/38/49/2413849_DOWNLOAD.pdf|title=2017–19 UEFA European Under-21 Championship regulations|publisher=UEFA}}</ref> *90 минути. *30 минути [[Продолжеток (спорт)|продолженија]] ако е потребно. *[[Пенали (фудбал)|Пенали]] ако резултатот и понатаму е нерешен. *Максимално 12 играчи на клупата. *Максимално 5 замени, со можност за шестта доколку се влезе во продолженија. |} ==Победник== {| width=95% |- align=center |'''Победник на Европско првенство за играчи под 21 година - 2023'''<br><br>{{знамеикона|Англија|size=150px}}<br>'''[[Фудбалска репрезентација на Англија под 21 година|Англија]]'''<br>'''3. титула''' |} ==Листа на стрелци== <div align=center> {|table width=100% |width=50% valign="top"| {{Classifica marcatori/inizio|пенали=да}} {{Classifica marcatori|голови=3|пенали=0|ESP|име='''[[Абел Руис]]'''|клуб={{NazU21|FUrep|ESP}}|глава=да}} {{Classifica marcatori|голови=3|пенали=0|ESP|име='''[[Серхио Гомес (фудбалер 2000)|Серхио Гомес]]'''|клуб={{NazU21|FUrep|ESP}}|глава=да}} {{Classifica marcatori|голови=3|пенали=2|UKR|име='''[[Георги Судаков]]'''|клуб={{NazU21|FUrep|UKR}}|глава=да}} {{Classifica marcatori|голови=2|пенали=0|ENG|име=[[Камерон Арчер]]|клуб={{NazU21|FUrep|ENG}}|позадина=}} {{Classifica marcatori|голови=2|пенали=0|ENG|име=[[Антони Гордон]]|клуб={{NazU21|FUrep|ENG}}|позадина=}} {{Classifica marcatori|голови=2|пенали=0|ENG|име=[[Емил Смит Роу]]|клуб={{NazU21|FUrep|ENG}}|позадина=}} {{Classifica marcatori|голови=2|пенали=0|UKR|име=[[Артем Бондаренко]]|клуб={{NazU21|FUrep|UKR}}|позадина=}} {{Classifica marcatori|голови=2|пенали=0|FRA|име=[[Бредли Баркола]]|клуб={{NazU21|FUrep|FRA}}|позадина=}} {{Classifica marcatori|голови=2|пенали=0|FRA|име=[[Рајан Шерки]]|клуб={{NazU21|FUrep|FRA}}|позадина=}} {{Classifica marcatori|голови=2|пенали=0|SUI|име=[[Зеки Амдуни]]|клуб={{NazU21|FUrep|SUI}}|позадина=}} {{Classifica marcatori|голови=2|пенали=0|SUI|име=[[Кастриот Имери]]|клуб={{NazU21|FUrep|SUI}}|позадина=}} {{Classifica marcatori|голови=2|пенали=0|SUI|име=[[Дан Ндоје]]|клуб={{NazU21|FUrep|SUI}}|позадина=}} {{Classifica marcatori|голови=2|пенали=0|ESP|име=[[Хуан Миранда (фудбалер)|Хуан Миранда]]|клуб={{NazU21|FUrep|ESP}}|позадина=}} {{Classifica marcatori/fine}} |}</div align=center> ==Наводи== {{наводи}} ==Надворешни врски== *{{Official website|https://www.uefa.com/under21/}} {{Европско првенство во фудбал за играчи под 21 година}} [[Категорија:УЕФА Европско првенство за играчи под 21 година|2023]] 840z5ex80hopd3lwoal6xril5dj273t 0 1324397 5380201 5250361 2025-06-14T22:25:55Z Andrew012p 85224 отстранета [[Категорија:Психолошки филмови]] користејќи го [[:en:Wikipedia:HotCat|HotCat]] 5380201 wikitext text/x-wiki {{Закосен наслов}}{{Infobox film|image=Smile_Poster_mk.jpg|caption=Плакатот на македонски|alt=|director=Паркер Фин|writer=Паркер Фин|based_on={{Based on|''[[Лора не спиеше]]''|Паркер Фин}}|producer={{Plainlist| * Марти Боуен * [[Вик Годфри]] * Исак Клауснер * Роберт Салерно }}|starring={{Plainlist| * [[Соси Бејкон]] * [[Џеси Т. Ашер]] * [[Кајл Галнер]] * [[Кал Пен]] * [[Роб Морган]] }}|cinematography=Чарли Сароф|music=[[Кристобал Тапија де Вир]]|editing=Елиот Гринберг|studio={{Plainlist| * [[Paramount Players]] * [[Temple Hill Entertainment]] }}|distributor=[[Paramount Pictures]]|released=[[22 септември]] [[2022]] (Fantastic Fest)<br>[[30 септември]] [[2022]] (САД)|runtime=115 минути|country={{САД}}|language={{Plainlist| * [[англиски јазик|англиски]] * + [[македонски јазик|македонски]] <small>(титла)</small> }}|budget=17 милиони долари|gross=217,4 милиони долари|followed_by=''[[Насмевка 2]]''}}'''Насмевка''' ({{Lang-en|Smile}}) — американски психолошки [[Хорор (филм)|филм на ужасите]] од 2022 г. во режија и сценарио на Паркер Фин, кој е негов дебитантски игран филм. Сценариото е засновано на краткиот филм на Фин, ''Лора не спиеше''. Главните улоги ги толкуваат Соси Бејкон, Кајл Галнер, Џеси Т. Ашер и Кал Пен.<ref>{{cite web|url=https://bloody-disgusting.com/movie/3686537/paramount-players-horror-movie-somethings-wrong-rose-will-star-kyle-gallner-kal-penn/|title=Paramount Players Horror Movie 'Something's Wrong With Rose' Will Star Kyle Gallner and Kal Penn|last=Squires|first=John|date=October 8, 2021|accessdate=October 8, 2021|website=[[Bloody Disgusting]]}}</ref><ref>{{cite web|url=https://deadline.com/2020/06/laura-hasnt-slept-paramount-pictures-movie-deal-temple-hill-set-feature-parker-finn-sxsw-short-film-1202954847/|title=Paramount, Temple Hill Set Feature Version Of Horror Short 'Laura Hasn't Slept'|last=Fleming|first=Mike Jr.|date=June 9, 2020|accessdate=June 9, 2020|website=[[Deadline Hollywood]]}}</ref><ref>{{cite web|url=https://www.newjerseystage.com/articles2/2022/09/28/bros-the-greatest-beer-run-in-history-and-smile-all-filmed-in-jersey/|title=Bros, The Greatest Beer Run in History, and Smile - All Filmed In Jersey|date=September 28, 2022|access-date=September 28, 2022|website=New Jersey Stage}}</ref> == Содржина == {{spoiler}}Во психијатриското одделение во болницата, д-р Роуз Котер се среќава со студентката Лора Вивер, која била сведок на самоубиството на нејзиниот професор неколку дена претходно. Лора тврди дека ја прогонува суштество во облик на насмеани луѓе. Лора тогаш почнува хистерично да вреска и добива напад. Роуз повикува помош, по што ја гледа Лора како стои и се смешка, која се убива со фрагмент од скршена саксија. Тогаш Роуз го забележува својот пациент Карл како се смешка и вреска дека ќе умре. Роуз ги повикува медицинските сестри да го задржат Карл, но одеднаш открива дека тој спие сево ова време. Шефот на Роуз, д-р Морган Десаи, е загрижен за нејзината психичка состојба и ја става на еднонеделно платено отсуство. Во следните денови, натприродни настани продолжуваат да ѝ се случуваат на Роуз, што доведува до влошување на нејзиниот однос со нејзиниот свршеник Тревор и сестрата Холи. На забава, Роуз ги плаши децата давајќи му ја на својот внук својата мртва мачка, која исчезнала претходната вечер, наместо воз играчка за неговиот роденден. Роуз потоа здогледува насмеана девојка и се струполува на стаклената маса, завршувајќи ја забавата во збрка. Таа ја посетува д-р Медлин Норткот, нејзината поранешна терапевтка. Медлин предлага дека проблемите на Роуз се поврзани со нејзината душевно болна мајка, чија смрт ја видела како дете. Роуз се сомнева дека е проколната од суштеството, но не може да го натера Тревор да ѝ поверува. Откако дознала дека професорот на Лора ѝ се насмеал во мигот на неговата смрт, Роуз ја посетува неговата вдовица Викторија, која тврди дека нејзиниот сопруг почнал да се однесува поинаку откако бил сведок на самоубиството на жената. Роуз подоцна го посетува своето поранешно момче Џоел, полицаец што ја истражува смртта на Лора. Гледајќи низ полициските досиеја, тие откриваат низа самоубиства, од кои сите имале сведок што бил пренесен на проклетството. Роуз доаѓа кај Холи, обидувајќи се да ја објасни ситуацијата, но емотивно се распаѓа, а нејзината сестра ја брка. Суштеството потоа ја плаши Роуз земајќи го обликот на Холи. Џоел открива дека сите жртви умреле во рок од една недела, со исклучок на сметководителот Роберт Тели, кој е во затвор за убиство на човек. Роуз и Џоел го посетуваат Тели во затвор, каде што тој објаснува дека единствениот начин да се скрши синџирот е да се убие некого пред сведок за да се нанесе тешка психолошка траума врз нив. Роуз го отфрла овој избор и заминува. Подоцна, суштеството под маската на д-р Норткот ја напаѓа Роуз во нејзиниот дом за време на импровизирана терапија, велејќи ѝ дека „речиси е време“. Роуз патува во болницата со нож, каде има халуцинација во која го убива Карл пред Морган за да му ја пренесе клетвата. Роуз доаѓа при себе и заминува, но не пред да пристигне Десаи и да забележи нож во нејзиниот автомобил и да ја извести полицијата. Планирајќи да го лиши суштеството од сведоци, Роуз оди во напуштениот семеен дом додека Џоел се обидува да ја пронајде. Во куќата, Роуз се соочува со суштество што го добило обликот на нејзината мртва мајка. Во претходно сеќавање, излегува дека Роуз не ѝ помогнала на мајка си, а со тоа ја испровоцирала нејзината смрт од предозирање. Роуз го пали суштеството со гасна светилка, убивајќи го и завршувајќи го проклетството додека куќата гори. Таа го посетува Џоел, но наскоро сфаќа дека суштеството го добива неговиот облик. Бегајќи, Роуз сфаќа дека сè уште е во старата куќа — сè што се случило од мигот кога влегла таму било халуцинација. Во паника, Роуз се заклучува во куќата. Суштеството во облик на нејзината мајка си го откинува лицето, откривајќи го неговиот вистински облик — суштество без кожа со вгнездени вилици — и потоа продира во Роуз. Џоел ја удира вратата и ја здогледува насмеаната Роуз како се полева со гориво од светилка. Џоел со ужас гледа како таа се самозапалува, пренесувајќи му го проклетството. == Наводи == {{наводи}} [[Категорија:Филмови]] [[Категорија:Филмови од 2022 година]] __СОСОДРЖИНА__ __ИНДЕКС__ oeyxf3g08xcn4fc1ukqbdocyo4zsxt1 5380202 5380201 2025-06-14T22:25:59Z Andrew012p 85224 отстранета [[Категорија:Филмови]] користејќи го [[:en:Wikipedia:HotCat|HotCat]] 5380202 wikitext text/x-wiki {{Закосен наслов}}{{Infobox film|image=Smile_Poster_mk.jpg|caption=Плакатот на македонски|alt=|director=Паркер Фин|writer=Паркер Фин|based_on={{Based on|''[[Лора не спиеше]]''|Паркер Фин}}|producer={{Plainlist| * Марти Боуен * [[Вик Годфри]] * Исак Клауснер * Роберт Салерно }}|starring={{Plainlist| * [[Соси Бејкон]] * [[Џеси Т. Ашер]] * [[Кајл Галнер]] * [[Кал Пен]] * [[Роб Морган]] }}|cinematography=Чарли Сароф|music=[[Кристобал Тапија де Вир]]|editing=Елиот Гринберг|studio={{Plainlist| * [[Paramount Players]] * [[Temple Hill Entertainment]] }}|distributor=[[Paramount Pictures]]|released=[[22 септември]] [[2022]] (Fantastic Fest)<br>[[30 септември]] [[2022]] (САД)|runtime=115 минути|country={{САД}}|language={{Plainlist| * [[англиски јазик|англиски]] * + [[македонски јазик|македонски]] <small>(титла)</small> }}|budget=17 милиони долари|gross=217,4 милиони долари|followed_by=''[[Насмевка 2]]''}}'''Насмевка''' ({{Lang-en|Smile}}) — американски психолошки [[Хорор (филм)|филм на ужасите]] од 2022 г. во режија и сценарио на Паркер Фин, кој е негов дебитантски игран филм. Сценариото е засновано на краткиот филм на Фин, ''Лора не спиеше''. Главните улоги ги толкуваат Соси Бејкон, Кајл Галнер, Џеси Т. Ашер и Кал Пен.<ref>{{cite web|url=https://bloody-disgusting.com/movie/3686537/paramount-players-horror-movie-somethings-wrong-rose-will-star-kyle-gallner-kal-penn/|title=Paramount Players Horror Movie 'Something's Wrong With Rose' Will Star Kyle Gallner and Kal Penn|last=Squires|first=John|date=October 8, 2021|accessdate=October 8, 2021|website=[[Bloody Disgusting]]}}</ref><ref>{{cite web|url=https://deadline.com/2020/06/laura-hasnt-slept-paramount-pictures-movie-deal-temple-hill-set-feature-parker-finn-sxsw-short-film-1202954847/|title=Paramount, Temple Hill Set Feature Version Of Horror Short 'Laura Hasn't Slept'|last=Fleming|first=Mike Jr.|date=June 9, 2020|accessdate=June 9, 2020|website=[[Deadline Hollywood]]}}</ref><ref>{{cite web|url=https://www.newjerseystage.com/articles2/2022/09/28/bros-the-greatest-beer-run-in-history-and-smile-all-filmed-in-jersey/|title=Bros, The Greatest Beer Run in History, and Smile - All Filmed In Jersey|date=September 28, 2022|access-date=September 28, 2022|website=New Jersey Stage}}</ref> == Содржина == {{spoiler}}Во психијатриското одделение во болницата, д-р Роуз Котер се среќава со студентката Лора Вивер, која била сведок на самоубиството на нејзиниот професор неколку дена претходно. Лора тврди дека ја прогонува суштество во облик на насмеани луѓе. Лора тогаш почнува хистерично да вреска и добива напад. Роуз повикува помош, по што ја гледа Лора како стои и се смешка, која се убива со фрагмент од скршена саксија. Тогаш Роуз го забележува својот пациент Карл како се смешка и вреска дека ќе умре. Роуз ги повикува медицинските сестри да го задржат Карл, но одеднаш открива дека тој спие сево ова време. Шефот на Роуз, д-р Морган Десаи, е загрижен за нејзината психичка состојба и ја става на еднонеделно платено отсуство. Во следните денови, натприродни настани продолжуваат да ѝ се случуваат на Роуз, што доведува до влошување на нејзиниот однос со нејзиниот свршеник Тревор и сестрата Холи. На забава, Роуз ги плаши децата давајќи му ја на својот внук својата мртва мачка, која исчезнала претходната вечер, наместо воз играчка за неговиот роденден. Роуз потоа здогледува насмеана девојка и се струполува на стаклената маса, завршувајќи ја забавата во збрка. Таа ја посетува д-р Медлин Норткот, нејзината поранешна терапевтка. Медлин предлага дека проблемите на Роуз се поврзани со нејзината душевно болна мајка, чија смрт ја видела како дете. Роуз се сомнева дека е проколната од суштеството, но не може да го натера Тревор да ѝ поверува. Откако дознала дека професорот на Лора ѝ се насмеал во мигот на неговата смрт, Роуз ја посетува неговата вдовица Викторија, која тврди дека нејзиниот сопруг почнал да се однесува поинаку откако бил сведок на самоубиството на жената. Роуз подоцна го посетува своето поранешно момче Џоел, полицаец што ја истражува смртта на Лора. Гледајќи низ полициските досиеја, тие откриваат низа самоубиства, од кои сите имале сведок што бил пренесен на проклетството. Роуз доаѓа кај Холи, обидувајќи се да ја објасни ситуацијата, но емотивно се распаѓа, а нејзината сестра ја брка. Суштеството потоа ја плаши Роуз земајќи го обликот на Холи. Џоел открива дека сите жртви умреле во рок од една недела, со исклучок на сметководителот Роберт Тели, кој е во затвор за убиство на човек. Роуз и Џоел го посетуваат Тели во затвор, каде што тој објаснува дека единствениот начин да се скрши синџирот е да се убие некого пред сведок за да се нанесе тешка психолошка траума врз нив. Роуз го отфрла овој избор и заминува. Подоцна, суштеството под маската на д-р Норткот ја напаѓа Роуз во нејзиниот дом за време на импровизирана терапија, велејќи ѝ дека „речиси е време“. Роуз патува во болницата со нож, каде има халуцинација во која го убива Карл пред Морган за да му ја пренесе клетвата. Роуз доаѓа при себе и заминува, но не пред да пристигне Десаи и да забележи нож во нејзиниот автомобил и да ја извести полицијата. Планирајќи да го лиши суштеството од сведоци, Роуз оди во напуштениот семеен дом додека Џоел се обидува да ја пронајде. Во куќата, Роуз се соочува со суштество што го добило обликот на нејзината мртва мајка. Во претходно сеќавање, излегува дека Роуз не ѝ помогнала на мајка си, а со тоа ја испровоцирала нејзината смрт од предозирање. Роуз го пали суштеството со гасна светилка, убивајќи го и завршувајќи го проклетството додека куќата гори. Таа го посетува Џоел, но наскоро сфаќа дека суштеството го добива неговиот облик. Бегајќи, Роуз сфаќа дека сè уште е во старата куќа — сè што се случило од мигот кога влегла таму било халуцинација. Во паника, Роуз се заклучува во куќата. Суштеството во облик на нејзината мајка си го откинува лицето, откривајќи го неговиот вистински облик — суштество без кожа со вгнездени вилици — и потоа продира во Роуз. Џоел ја удира вратата и ја здогледува насмеаната Роуз како се полева со гориво од светилка. Џоел со ужас гледа како таа се самозапалува, пренесувајќи му го проклетството. == Наводи == {{наводи}} [[Категорија:Филмови од 2022 година]] __СОСОДРЖИНА__ __ИНДЕКС__ 9834zzuvbaa0w8f3em1l0mjql17j5g6 5380203 5380202 2025-06-14T22:26:07Z Andrew012p 85224 додадена [[Категорија:Американски филмови]] користејќи го [[:en:Wikipedia:HotCat|HotCat]] 5380203 wikitext text/x-wiki {{Закосен наслов}}{{Infobox film|image=Smile_Poster_mk.jpg|caption=Плакатот на македонски|alt=|director=Паркер Фин|writer=Паркер Фин|based_on={{Based on|''[[Лора не спиеше]]''|Паркер Фин}}|producer={{Plainlist| * Марти Боуен * [[Вик Годфри]] * Исак Клауснер * Роберт Салерно }}|starring={{Plainlist| * [[Соси Бејкон]] * [[Џеси Т. Ашер]] * [[Кајл Галнер]] * [[Кал Пен]] * [[Роб Морган]] }}|cinematography=Чарли Сароф|music=[[Кристобал Тапија де Вир]]|editing=Елиот Гринберг|studio={{Plainlist| * [[Paramount Players]] * [[Temple Hill Entertainment]] }}|distributor=[[Paramount Pictures]]|released=[[22 септември]] [[2022]] (Fantastic Fest)<br>[[30 септември]] [[2022]] (САД)|runtime=115 минути|country={{САД}}|language={{Plainlist| * [[англиски јазик|англиски]] * + [[македонски јазик|македонски]] <small>(титла)</small> }}|budget=17 милиони долари|gross=217,4 милиони долари|followed_by=''[[Насмевка 2]]''}}'''Насмевка''' ({{Lang-en|Smile}}) — американски психолошки [[Хорор (филм)|филм на ужасите]] од 2022 г. во режија и сценарио на Паркер Фин, кој е негов дебитантски игран филм. Сценариото е засновано на краткиот филм на Фин, ''Лора не спиеше''. Главните улоги ги толкуваат Соси Бејкон, Кајл Галнер, Џеси Т. Ашер и Кал Пен.<ref>{{cite web|url=https://bloody-disgusting.com/movie/3686537/paramount-players-horror-movie-somethings-wrong-rose-will-star-kyle-gallner-kal-penn/|title=Paramount Players Horror Movie 'Something's Wrong With Rose' Will Star Kyle Gallner and Kal Penn|last=Squires|first=John|date=October 8, 2021|accessdate=October 8, 2021|website=[[Bloody Disgusting]]}}</ref><ref>{{cite web|url=https://deadline.com/2020/06/laura-hasnt-slept-paramount-pictures-movie-deal-temple-hill-set-feature-parker-finn-sxsw-short-film-1202954847/|title=Paramount, Temple Hill Set Feature Version Of Horror Short 'Laura Hasn't Slept'|last=Fleming|first=Mike Jr.|date=June 9, 2020|accessdate=June 9, 2020|website=[[Deadline Hollywood]]}}</ref><ref>{{cite web|url=https://www.newjerseystage.com/articles2/2022/09/28/bros-the-greatest-beer-run-in-history-and-smile-all-filmed-in-jersey/|title=Bros, The Greatest Beer Run in History, and Smile - All Filmed In Jersey|date=September 28, 2022|access-date=September 28, 2022|website=New Jersey Stage}}</ref> == Содржина == {{spoiler}}Во психијатриското одделение во болницата, д-р Роуз Котер се среќава со студентката Лора Вивер, која била сведок на самоубиството на нејзиниот професор неколку дена претходно. Лора тврди дека ја прогонува суштество во облик на насмеани луѓе. Лора тогаш почнува хистерично да вреска и добива напад. Роуз повикува помош, по што ја гледа Лора како стои и се смешка, која се убива со фрагмент од скршена саксија. Тогаш Роуз го забележува својот пациент Карл како се смешка и вреска дека ќе умре. Роуз ги повикува медицинските сестри да го задржат Карл, но одеднаш открива дека тој спие сево ова време. Шефот на Роуз, д-р Морган Десаи, е загрижен за нејзината психичка состојба и ја става на еднонеделно платено отсуство. Во следните денови, натприродни настани продолжуваат да ѝ се случуваат на Роуз, што доведува до влошување на нејзиниот однос со нејзиниот свршеник Тревор и сестрата Холи. На забава, Роуз ги плаши децата давајќи му ја на својот внук својата мртва мачка, која исчезнала претходната вечер, наместо воз играчка за неговиот роденден. Роуз потоа здогледува насмеана девојка и се струполува на стаклената маса, завршувајќи ја забавата во збрка. Таа ја посетува д-р Медлин Норткот, нејзината поранешна терапевтка. Медлин предлага дека проблемите на Роуз се поврзани со нејзината душевно болна мајка, чија смрт ја видела како дете. Роуз се сомнева дека е проколната од суштеството, но не може да го натера Тревор да ѝ поверува. Откако дознала дека професорот на Лора ѝ се насмеал во мигот на неговата смрт, Роуз ја посетува неговата вдовица Викторија, која тврди дека нејзиниот сопруг почнал да се однесува поинаку откако бил сведок на самоубиството на жената. Роуз подоцна го посетува своето поранешно момче Џоел, полицаец што ја истражува смртта на Лора. Гледајќи низ полициските досиеја, тие откриваат низа самоубиства, од кои сите имале сведок што бил пренесен на проклетството. Роуз доаѓа кај Холи, обидувајќи се да ја објасни ситуацијата, но емотивно се распаѓа, а нејзината сестра ја брка. Суштеството потоа ја плаши Роуз земајќи го обликот на Холи. Џоел открива дека сите жртви умреле во рок од една недела, со исклучок на сметководителот Роберт Тели, кој е во затвор за убиство на човек. Роуз и Џоел го посетуваат Тели во затвор, каде што тој објаснува дека единствениот начин да се скрши синџирот е да се убие некого пред сведок за да се нанесе тешка психолошка траума врз нив. Роуз го отфрла овој избор и заминува. Подоцна, суштеството под маската на д-р Норткот ја напаѓа Роуз во нејзиниот дом за време на импровизирана терапија, велејќи ѝ дека „речиси е време“. Роуз патува во болницата со нож, каде има халуцинација во која го убива Карл пред Морган за да му ја пренесе клетвата. Роуз доаѓа при себе и заминува, но не пред да пристигне Десаи и да забележи нож во нејзиниот автомобил и да ја извести полицијата. Планирајќи да го лиши суштеството од сведоци, Роуз оди во напуштениот семеен дом додека Џоел се обидува да ја пронајде. Во куќата, Роуз се соочува со суштество што го добило обликот на нејзината мртва мајка. Во претходно сеќавање, излегува дека Роуз не ѝ помогнала на мајка си, а со тоа ја испровоцирала нејзината смрт од предозирање. Роуз го пали суштеството со гасна светилка, убивајќи го и завршувајќи го проклетството додека куќата гори. Таа го посетува Џоел, но наскоро сфаќа дека суштеството го добива неговиот облик. Бегајќи, Роуз сфаќа дека сè уште е во старата куќа — сè што се случило од мигот кога влегла таму било халуцинација. Во паника, Роуз се заклучува во куќата. Суштеството во облик на нејзината мајка си го откинува лицето, откривајќи го неговиот вистински облик — суштество без кожа со вгнездени вилици — и потоа продира во Роуз. Џоел ја удира вратата и ја здогледува насмеаната Роуз како се полева со гориво од светилка. Џоел со ужас гледа како таа се самозапалува, пренесувајќи му го проклетството. == Наводи == {{наводи}} [[Категорија:Филмови од 2022 година]] [[Категорија:Американски филмови]] __СОСОДРЖИНА__ __ИНДЕКС__ hpt19uoll1i8sdaitpcbcgwf4zsxdy8 5380204 5380203 2025-06-14T22:26:13Z Andrew012p 85224 додадена [[Категорија:Филмови на англиски јазик]] користејќи го [[:en:Wikipedia:HotCat|HotCat]] 5380204 wikitext text/x-wiki {{Закосен наслов}}{{Infobox film|image=Smile_Poster_mk.jpg|caption=Плакатот на македонски|alt=|director=Паркер Фин|writer=Паркер Фин|based_on={{Based on|''[[Лора не спиеше]]''|Паркер Фин}}|producer={{Plainlist| * Марти Боуен * [[Вик Годфри]] * Исак Клауснер * Роберт Салерно }}|starring={{Plainlist| * [[Соси Бејкон]] * [[Џеси Т. Ашер]] * [[Кајл Галнер]] * [[Кал Пен]] * [[Роб Морган]] }}|cinematography=Чарли Сароф|music=[[Кристобал Тапија де Вир]]|editing=Елиот Гринберг|studio={{Plainlist| * [[Paramount Players]] * [[Temple Hill Entertainment]] }}|distributor=[[Paramount Pictures]]|released=[[22 септември]] [[2022]] (Fantastic Fest)<br>[[30 септември]] [[2022]] (САД)|runtime=115 минути|country={{САД}}|language={{Plainlist| * [[англиски јазик|англиски]] * + [[македонски јазик|македонски]] <small>(титла)</small> }}|budget=17 милиони долари|gross=217,4 милиони долари|followed_by=''[[Насмевка 2]]''}}'''Насмевка''' ({{Lang-en|Smile}}) — американски психолошки [[Хорор (филм)|филм на ужасите]] од 2022 г. во режија и сценарио на Паркер Фин, кој е негов дебитантски игран филм. Сценариото е засновано на краткиот филм на Фин, ''Лора не спиеше''. Главните улоги ги толкуваат Соси Бејкон, Кајл Галнер, Џеси Т. Ашер и Кал Пен.<ref>{{cite web|url=https://bloody-disgusting.com/movie/3686537/paramount-players-horror-movie-somethings-wrong-rose-will-star-kyle-gallner-kal-penn/|title=Paramount Players Horror Movie 'Something's Wrong With Rose' Will Star Kyle Gallner and Kal Penn|last=Squires|first=John|date=October 8, 2021|accessdate=October 8, 2021|website=[[Bloody Disgusting]]}}</ref><ref>{{cite web|url=https://deadline.com/2020/06/laura-hasnt-slept-paramount-pictures-movie-deal-temple-hill-set-feature-parker-finn-sxsw-short-film-1202954847/|title=Paramount, Temple Hill Set Feature Version Of Horror Short 'Laura Hasn't Slept'|last=Fleming|first=Mike Jr.|date=June 9, 2020|accessdate=June 9, 2020|website=[[Deadline Hollywood]]}}</ref><ref>{{cite web|url=https://www.newjerseystage.com/articles2/2022/09/28/bros-the-greatest-beer-run-in-history-and-smile-all-filmed-in-jersey/|title=Bros, The Greatest Beer Run in History, and Smile - All Filmed In Jersey|date=September 28, 2022|access-date=September 28, 2022|website=New Jersey Stage}}</ref> == Содржина == {{spoiler}}Во психијатриското одделение во болницата, д-р Роуз Котер се среќава со студентката Лора Вивер, која била сведок на самоубиството на нејзиниот професор неколку дена претходно. Лора тврди дека ја прогонува суштество во облик на насмеани луѓе. Лора тогаш почнува хистерично да вреска и добива напад. Роуз повикува помош, по што ја гледа Лора како стои и се смешка, која се убива со фрагмент од скршена саксија. Тогаш Роуз го забележува својот пациент Карл како се смешка и вреска дека ќе умре. Роуз ги повикува медицинските сестри да го задржат Карл, но одеднаш открива дека тој спие сево ова време. Шефот на Роуз, д-р Морган Десаи, е загрижен за нејзината психичка состојба и ја става на еднонеделно платено отсуство. Во следните денови, натприродни настани продолжуваат да ѝ се случуваат на Роуз, што доведува до влошување на нејзиниот однос со нејзиниот свршеник Тревор и сестрата Холи. На забава, Роуз ги плаши децата давајќи му ја на својот внук својата мртва мачка, која исчезнала претходната вечер, наместо воз играчка за неговиот роденден. Роуз потоа здогледува насмеана девојка и се струполува на стаклената маса, завршувајќи ја забавата во збрка. Таа ја посетува д-р Медлин Норткот, нејзината поранешна терапевтка. Медлин предлага дека проблемите на Роуз се поврзани со нејзината душевно болна мајка, чија смрт ја видела како дете. Роуз се сомнева дека е проколната од суштеството, но не може да го натера Тревор да ѝ поверува. Откако дознала дека професорот на Лора ѝ се насмеал во мигот на неговата смрт, Роуз ја посетува неговата вдовица Викторија, која тврди дека нејзиниот сопруг почнал да се однесува поинаку откако бил сведок на самоубиството на жената. Роуз подоцна го посетува своето поранешно момче Џоел, полицаец што ја истражува смртта на Лора. Гледајќи низ полициските досиеја, тие откриваат низа самоубиства, од кои сите имале сведок што бил пренесен на проклетството. Роуз доаѓа кај Холи, обидувајќи се да ја објасни ситуацијата, но емотивно се распаѓа, а нејзината сестра ја брка. Суштеството потоа ја плаши Роуз земајќи го обликот на Холи. Џоел открива дека сите жртви умреле во рок од една недела, со исклучок на сметководителот Роберт Тели, кој е во затвор за убиство на човек. Роуз и Џоел го посетуваат Тели во затвор, каде што тој објаснува дека единствениот начин да се скрши синџирот е да се убие некого пред сведок за да се нанесе тешка психолошка траума врз нив. Роуз го отфрла овој избор и заминува. Подоцна, суштеството под маската на д-р Норткот ја напаѓа Роуз во нејзиниот дом за време на импровизирана терапија, велејќи ѝ дека „речиси е време“. Роуз патува во болницата со нож, каде има халуцинација во која го убива Карл пред Морган за да му ја пренесе клетвата. Роуз доаѓа при себе и заминува, но не пред да пристигне Десаи и да забележи нож во нејзиниот автомобил и да ја извести полицијата. Планирајќи да го лиши суштеството од сведоци, Роуз оди во напуштениот семеен дом додека Џоел се обидува да ја пронајде. Во куќата, Роуз се соочува со суштество што го добило обликот на нејзината мртва мајка. Во претходно сеќавање, излегува дека Роуз не ѝ помогнала на мајка си, а со тоа ја испровоцирала нејзината смрт од предозирање. Роуз го пали суштеството со гасна светилка, убивајќи го и завршувајќи го проклетството додека куќата гори. Таа го посетува Џоел, но наскоро сфаќа дека суштеството го добива неговиот облик. Бегајќи, Роуз сфаќа дека сè уште е во старата куќа — сè што се случило од мигот кога влегла таму било халуцинација. Во паника, Роуз се заклучува во куќата. Суштеството во облик на нејзината мајка си го откинува лицето, откривајќи го неговиот вистински облик — суштество без кожа со вгнездени вилици — и потоа продира во Роуз. Џоел ја удира вратата и ја здогледува насмеаната Роуз како се полева со гориво од светилка. Џоел со ужас гледа како таа се самозапалува, пренесувајќи му го проклетството. == Наводи == {{наводи}} [[Категорија:Филмови од 2022 година]] [[Категорија:Американски филмови]] [[Категорија:Филмови на англиски јазик]] __СОСОДРЖИНА__ __ИНДЕКС__ 3zqk0477dq2egfa0sxvxmr74emszrir 5380205 5380204 2025-06-14T22:26:20Z Andrew012p 85224 додадена [[Категорија:Филмови за демони]] користејќи го [[:en:Wikipedia:HotCat|HotCat]] 5380205 wikitext text/x-wiki {{Закосен наслов}}{{Infobox film|image=Smile_Poster_mk.jpg|caption=Плакатот на македонски|alt=|director=Паркер Фин|writer=Паркер Фин|based_on={{Based on|''[[Лора не спиеше]]''|Паркер Фин}}|producer={{Plainlist| * Марти Боуен * [[Вик Годфри]] * Исак Клауснер * Роберт Салерно }}|starring={{Plainlist| * [[Соси Бејкон]] * [[Џеси Т. Ашер]] * [[Кајл Галнер]] * [[Кал Пен]] * [[Роб Морган]] }}|cinematography=Чарли Сароф|music=[[Кристобал Тапија де Вир]]|editing=Елиот Гринберг|studio={{Plainlist| * [[Paramount Players]] * [[Temple Hill Entertainment]] }}|distributor=[[Paramount Pictures]]|released=[[22 септември]] [[2022]] (Fantastic Fest)<br>[[30 септември]] [[2022]] (САД)|runtime=115 минути|country={{САД}}|language={{Plainlist| * [[англиски јазик|англиски]] * + [[македонски јазик|македонски]] <small>(титла)</small> }}|budget=17 милиони долари|gross=217,4 милиони долари|followed_by=''[[Насмевка 2]]''}}'''Насмевка''' ({{Lang-en|Smile}}) — американски психолошки [[Хорор (филм)|филм на ужасите]] од 2022 г. во режија и сценарио на Паркер Фин, кој е негов дебитантски игран филм. Сценариото е засновано на краткиот филм на Фин, ''Лора не спиеше''. Главните улоги ги толкуваат Соси Бејкон, Кајл Галнер, Џеси Т. Ашер и Кал Пен.<ref>{{cite web|url=https://bloody-disgusting.com/movie/3686537/paramount-players-horror-movie-somethings-wrong-rose-will-star-kyle-gallner-kal-penn/|title=Paramount Players Horror Movie 'Something's Wrong With Rose' Will Star Kyle Gallner and Kal Penn|last=Squires|first=John|date=October 8, 2021|accessdate=October 8, 2021|website=[[Bloody Disgusting]]}}</ref><ref>{{cite web|url=https://deadline.com/2020/06/laura-hasnt-slept-paramount-pictures-movie-deal-temple-hill-set-feature-parker-finn-sxsw-short-film-1202954847/|title=Paramount, Temple Hill Set Feature Version Of Horror Short 'Laura Hasn't Slept'|last=Fleming|first=Mike Jr.|date=June 9, 2020|accessdate=June 9, 2020|website=[[Deadline Hollywood]]}}</ref><ref>{{cite web|url=https://www.newjerseystage.com/articles2/2022/09/28/bros-the-greatest-beer-run-in-history-and-smile-all-filmed-in-jersey/|title=Bros, The Greatest Beer Run in History, and Smile - All Filmed In Jersey|date=September 28, 2022|access-date=September 28, 2022|website=New Jersey Stage}}</ref> == Содржина == {{spoiler}}Во психијатриското одделение во болницата, д-р Роуз Котер се среќава со студентката Лора Вивер, која била сведок на самоубиството на нејзиниот професор неколку дена претходно. Лора тврди дека ја прогонува суштество во облик на насмеани луѓе. Лора тогаш почнува хистерично да вреска и добива напад. Роуз повикува помош, по што ја гледа Лора како стои и се смешка, која се убива со фрагмент од скршена саксија. Тогаш Роуз го забележува својот пациент Карл како се смешка и вреска дека ќе умре. Роуз ги повикува медицинските сестри да го задржат Карл, но одеднаш открива дека тој спие сево ова време. Шефот на Роуз, д-р Морган Десаи, е загрижен за нејзината психичка состојба и ја става на еднонеделно платено отсуство. Во следните денови, натприродни настани продолжуваат да ѝ се случуваат на Роуз, што доведува до влошување на нејзиниот однос со нејзиниот свршеник Тревор и сестрата Холи. На забава, Роуз ги плаши децата давајќи му ја на својот внук својата мртва мачка, која исчезнала претходната вечер, наместо воз играчка за неговиот роденден. Роуз потоа здогледува насмеана девојка и се струполува на стаклената маса, завршувајќи ја забавата во збрка. Таа ја посетува д-р Медлин Норткот, нејзината поранешна терапевтка. Медлин предлага дека проблемите на Роуз се поврзани со нејзината душевно болна мајка, чија смрт ја видела како дете. Роуз се сомнева дека е проколната од суштеството, но не може да го натера Тревор да ѝ поверува. Откако дознала дека професорот на Лора ѝ се насмеал во мигот на неговата смрт, Роуз ја посетува неговата вдовица Викторија, која тврди дека нејзиниот сопруг почнал да се однесува поинаку откако бил сведок на самоубиството на жената. Роуз подоцна го посетува своето поранешно момче Џоел, полицаец што ја истражува смртта на Лора. Гледајќи низ полициските досиеја, тие откриваат низа самоубиства, од кои сите имале сведок што бил пренесен на проклетството. Роуз доаѓа кај Холи, обидувајќи се да ја објасни ситуацијата, но емотивно се распаѓа, а нејзината сестра ја брка. Суштеството потоа ја плаши Роуз земајќи го обликот на Холи. Џоел открива дека сите жртви умреле во рок од една недела, со исклучок на сметководителот Роберт Тели, кој е во затвор за убиство на човек. Роуз и Џоел го посетуваат Тели во затвор, каде што тој објаснува дека единствениот начин да се скрши синџирот е да се убие некого пред сведок за да се нанесе тешка психолошка траума врз нив. Роуз го отфрла овој избор и заминува. Подоцна, суштеството под маската на д-р Норткот ја напаѓа Роуз во нејзиниот дом за време на импровизирана терапија, велејќи ѝ дека „речиси е време“. Роуз патува во болницата со нож, каде има халуцинација во која го убива Карл пред Морган за да му ја пренесе клетвата. Роуз доаѓа при себе и заминува, но не пред да пристигне Десаи и да забележи нож во нејзиниот автомобил и да ја извести полицијата. Планирајќи да го лиши суштеството од сведоци, Роуз оди во напуштениот семеен дом додека Џоел се обидува да ја пронајде. Во куќата, Роуз се соочува со суштество што го добило обликот на нејзината мртва мајка. Во претходно сеќавање, излегува дека Роуз не ѝ помогнала на мајка си, а со тоа ја испровоцирала нејзината смрт од предозирање. Роуз го пали суштеството со гасна светилка, убивајќи го и завршувајќи го проклетството додека куќата гори. Таа го посетува Џоел, но наскоро сфаќа дека суштеството го добива неговиот облик. Бегајќи, Роуз сфаќа дека сè уште е во старата куќа — сè што се случило од мигот кога влегла таму било халуцинација. Во паника, Роуз се заклучува во куќата. Суштеството во облик на нејзината мајка си го откинува лицето, откривајќи го неговиот вистински облик — суштество без кожа со вгнездени вилици — и потоа продира во Роуз. Џоел ја удира вратата и ја здогледува насмеаната Роуз како се полева со гориво од светилка. Џоел со ужас гледа како таа се самозапалува, пренесувајќи му го проклетството. == Наводи == {{наводи}} [[Категорија:Филмови од 2022 година]] [[Категорија:Американски филмови]] [[Категорија:Филмови на англиски јазик]] [[Категорија:Филмови за демони]] __СОСОДРЖИНА__ __ИНДЕКС__ ajx4t4ahdqtj3baflvk79nn5s4dii6n 5380206 5380205 2025-06-14T22:26:51Z Andrew012p 85224 додадена [[Категорија:Американски хорор-филмови]] користејќи го [[:en:Wikipedia:HotCat|HotCat]] 5380206 wikitext text/x-wiki {{Закосен наслов}}{{Infobox film|image=Smile_Poster_mk.jpg|caption=Плакатот на македонски|alt=|director=Паркер Фин|writer=Паркер Фин|based_on={{Based on|''[[Лора не спиеше]]''|Паркер Фин}}|producer={{Plainlist| * Марти Боуен * [[Вик Годфри]] * Исак Клауснер * Роберт Салерно }}|starring={{Plainlist| * [[Соси Бејкон]] * [[Џеси Т. Ашер]] * [[Кајл Галнер]] * [[Кал Пен]] * [[Роб Морган]] }}|cinematography=Чарли Сароф|music=[[Кристобал Тапија де Вир]]|editing=Елиот Гринберг|studio={{Plainlist| * [[Paramount Players]] * [[Temple Hill Entertainment]] }}|distributor=[[Paramount Pictures]]|released=[[22 септември]] [[2022]] (Fantastic Fest)<br>[[30 септември]] [[2022]] (САД)|runtime=115 минути|country={{САД}}|language={{Plainlist| * [[англиски јазик|англиски]] * + [[македонски јазик|македонски]] <small>(титла)</small> }}|budget=17 милиони долари|gross=217,4 милиони долари|followed_by=''[[Насмевка 2]]''}}'''Насмевка''' ({{Lang-en|Smile}}) — американски психолошки [[Хорор (филм)|филм на ужасите]] од 2022 г. во режија и сценарио на Паркер Фин, кој е негов дебитантски игран филм. Сценариото е засновано на краткиот филм на Фин, ''Лора не спиеше''. Главните улоги ги толкуваат Соси Бејкон, Кајл Галнер, Џеси Т. Ашер и Кал Пен.<ref>{{cite web|url=https://bloody-disgusting.com/movie/3686537/paramount-players-horror-movie-somethings-wrong-rose-will-star-kyle-gallner-kal-penn/|title=Paramount Players Horror Movie 'Something's Wrong With Rose' Will Star Kyle Gallner and Kal Penn|last=Squires|first=John|date=October 8, 2021|accessdate=October 8, 2021|website=[[Bloody Disgusting]]}}</ref><ref>{{cite web|url=https://deadline.com/2020/06/laura-hasnt-slept-paramount-pictures-movie-deal-temple-hill-set-feature-parker-finn-sxsw-short-film-1202954847/|title=Paramount, Temple Hill Set Feature Version Of Horror Short 'Laura Hasn't Slept'|last=Fleming|first=Mike Jr.|date=June 9, 2020|accessdate=June 9, 2020|website=[[Deadline Hollywood]]}}</ref><ref>{{cite web|url=https://www.newjerseystage.com/articles2/2022/09/28/bros-the-greatest-beer-run-in-history-and-smile-all-filmed-in-jersey/|title=Bros, The Greatest Beer Run in History, and Smile - All Filmed In Jersey|date=September 28, 2022|access-date=September 28, 2022|website=New Jersey Stage}}</ref> == Содржина == {{spoiler}}Во психијатриското одделение во болницата, д-р Роуз Котер се среќава со студентката Лора Вивер, која била сведок на самоубиството на нејзиниот професор неколку дена претходно. Лора тврди дека ја прогонува суштество во облик на насмеани луѓе. Лора тогаш почнува хистерично да вреска и добива напад. Роуз повикува помош, по што ја гледа Лора како стои и се смешка, која се убива со фрагмент од скршена саксија. Тогаш Роуз го забележува својот пациент Карл како се смешка и вреска дека ќе умре. Роуз ги повикува медицинските сестри да го задржат Карл, но одеднаш открива дека тој спие сево ова време. Шефот на Роуз, д-р Морган Десаи, е загрижен за нејзината психичка состојба и ја става на еднонеделно платено отсуство. Во следните денови, натприродни настани продолжуваат да ѝ се случуваат на Роуз, што доведува до влошување на нејзиниот однос со нејзиниот свршеник Тревор и сестрата Холи. На забава, Роуз ги плаши децата давајќи му ја на својот внук својата мртва мачка, која исчезнала претходната вечер, наместо воз играчка за неговиот роденден. Роуз потоа здогледува насмеана девојка и се струполува на стаклената маса, завршувајќи ја забавата во збрка. Таа ја посетува д-р Медлин Норткот, нејзината поранешна терапевтка. Медлин предлага дека проблемите на Роуз се поврзани со нејзината душевно болна мајка, чија смрт ја видела како дете. Роуз се сомнева дека е проколната од суштеството, но не може да го натера Тревор да ѝ поверува. Откако дознала дека професорот на Лора ѝ се насмеал во мигот на неговата смрт, Роуз ја посетува неговата вдовица Викторија, која тврди дека нејзиниот сопруг почнал да се однесува поинаку откако бил сведок на самоубиството на жената. Роуз подоцна го посетува своето поранешно момче Џоел, полицаец што ја истражува смртта на Лора. Гледајќи низ полициските досиеја, тие откриваат низа самоубиства, од кои сите имале сведок што бил пренесен на проклетството. Роуз доаѓа кај Холи, обидувајќи се да ја објасни ситуацијата, но емотивно се распаѓа, а нејзината сестра ја брка. Суштеството потоа ја плаши Роуз земајќи го обликот на Холи. Џоел открива дека сите жртви умреле во рок од една недела, со исклучок на сметководителот Роберт Тели, кој е во затвор за убиство на човек. Роуз и Џоел го посетуваат Тели во затвор, каде што тој објаснува дека единствениот начин да се скрши синџирот е да се убие некого пред сведок за да се нанесе тешка психолошка траума врз нив. Роуз го отфрла овој избор и заминува. Подоцна, суштеството под маската на д-р Норткот ја напаѓа Роуз во нејзиниот дом за време на импровизирана терапија, велејќи ѝ дека „речиси е време“. Роуз патува во болницата со нож, каде има халуцинација во која го убива Карл пред Морган за да му ја пренесе клетвата. Роуз доаѓа при себе и заминува, но не пред да пристигне Десаи и да забележи нож во нејзиниот автомобил и да ја извести полицијата. Планирајќи да го лиши суштеството од сведоци, Роуз оди во напуштениот семеен дом додека Џоел се обидува да ја пронајде. Во куќата, Роуз се соочува со суштество што го добило обликот на нејзината мртва мајка. Во претходно сеќавање, излегува дека Роуз не ѝ помогнала на мајка си, а со тоа ја испровоцирала нејзината смрт од предозирање. Роуз го пали суштеството со гасна светилка, убивајќи го и завршувајќи го проклетството додека куќата гори. Таа го посетува Џоел, но наскоро сфаќа дека суштеството го добива неговиот облик. Бегајќи, Роуз сфаќа дека сè уште е во старата куќа — сè што се случило од мигот кога влегла таму било халуцинација. Во паника, Роуз се заклучува во куќата. Суштеството во облик на нејзината мајка си го откинува лицето, откривајќи го неговиот вистински облик — суштество без кожа со вгнездени вилици — и потоа продира во Роуз. Џоел ја удира вратата и ја здогледува насмеаната Роуз како се полева со гориво од светилка. Џоел со ужас гледа како таа се самозапалува, пренесувајќи му го проклетството. == Наводи == {{наводи}} [[Категорија:Филмови од 2022 година]] [[Категорија:Американски филмови]] [[Категорија:Филмови на англиски јазик]] [[Категорија:Филмови за демони]] [[Категорија:Американски хорор-филмови]] __СОСОДРЖИНА__ __ИНДЕКС__ pp2vc3se2s50puntspdzznk67uqx120 5380207 5380206 2025-06-14T22:26:55Z Andrew012p 85224 додадена [[Категорија:Филмови на Paramount Pictures]] користејќи го [[:en:Wikipedia:HotCat|HotCat]] 5380207 wikitext text/x-wiki {{Закосен наслов}}{{Infobox film|image=Smile_Poster_mk.jpg|caption=Плакатот на македонски|alt=|director=Паркер Фин|writer=Паркер Фин|based_on={{Based on|''[[Лора не спиеше]]''|Паркер Фин}}|producer={{Plainlist| * Марти Боуен * [[Вик Годфри]] * Исак Клауснер * Роберт Салерно }}|starring={{Plainlist| * [[Соси Бејкон]] * [[Џеси Т. Ашер]] * [[Кајл Галнер]] * [[Кал Пен]] * [[Роб Морган]] }}|cinematography=Чарли Сароф|music=[[Кристобал Тапија де Вир]]|editing=Елиот Гринберг|studio={{Plainlist| * [[Paramount Players]] * [[Temple Hill Entertainment]] }}|distributor=[[Paramount Pictures]]|released=[[22 септември]] [[2022]] (Fantastic Fest)<br>[[30 септември]] [[2022]] (САД)|runtime=115 минути|country={{САД}}|language={{Plainlist| * [[англиски јазик|англиски]] * + [[македонски јазик|македонски]] <small>(титла)</small> }}|budget=17 милиони долари|gross=217,4 милиони долари|followed_by=''[[Насмевка 2]]''}}'''Насмевка''' ({{Lang-en|Smile}}) — американски психолошки [[Хорор (филм)|филм на ужасите]] од 2022 г. во режија и сценарио на Паркер Фин, кој е негов дебитантски игран филм. Сценариото е засновано на краткиот филм на Фин, ''Лора не спиеше''. Главните улоги ги толкуваат Соси Бејкон, Кајл Галнер, Џеси Т. Ашер и Кал Пен.<ref>{{cite web|url=https://bloody-disgusting.com/movie/3686537/paramount-players-horror-movie-somethings-wrong-rose-will-star-kyle-gallner-kal-penn/|title=Paramount Players Horror Movie 'Something's Wrong With Rose' Will Star Kyle Gallner and Kal Penn|last=Squires|first=John|date=October 8, 2021|accessdate=October 8, 2021|website=[[Bloody Disgusting]]}}</ref><ref>{{cite web|url=https://deadline.com/2020/06/laura-hasnt-slept-paramount-pictures-movie-deal-temple-hill-set-feature-parker-finn-sxsw-short-film-1202954847/|title=Paramount, Temple Hill Set Feature Version Of Horror Short 'Laura Hasn't Slept'|last=Fleming|first=Mike Jr.|date=June 9, 2020|accessdate=June 9, 2020|website=[[Deadline Hollywood]]}}</ref><ref>{{cite web|url=https://www.newjerseystage.com/articles2/2022/09/28/bros-the-greatest-beer-run-in-history-and-smile-all-filmed-in-jersey/|title=Bros, The Greatest Beer Run in History, and Smile - All Filmed In Jersey|date=September 28, 2022|access-date=September 28, 2022|website=New Jersey Stage}}</ref> == Содржина == {{spoiler}}Во психијатриското одделение во болницата, д-р Роуз Котер се среќава со студентката Лора Вивер, која била сведок на самоубиството на нејзиниот професор неколку дена претходно. Лора тврди дека ја прогонува суштество во облик на насмеани луѓе. Лора тогаш почнува хистерично да вреска и добива напад. Роуз повикува помош, по што ја гледа Лора како стои и се смешка, која се убива со фрагмент од скршена саксија. Тогаш Роуз го забележува својот пациент Карл како се смешка и вреска дека ќе умре. Роуз ги повикува медицинските сестри да го задржат Карл, но одеднаш открива дека тој спие сево ова време. Шефот на Роуз, д-р Морган Десаи, е загрижен за нејзината психичка состојба и ја става на еднонеделно платено отсуство. Во следните денови, натприродни настани продолжуваат да ѝ се случуваат на Роуз, што доведува до влошување на нејзиниот однос со нејзиниот свршеник Тревор и сестрата Холи. На забава, Роуз ги плаши децата давајќи му ја на својот внук својата мртва мачка, која исчезнала претходната вечер, наместо воз играчка за неговиот роденден. Роуз потоа здогледува насмеана девојка и се струполува на стаклената маса, завршувајќи ја забавата во збрка. Таа ја посетува д-р Медлин Норткот, нејзината поранешна терапевтка. Медлин предлага дека проблемите на Роуз се поврзани со нејзината душевно болна мајка, чија смрт ја видела како дете. Роуз се сомнева дека е проколната од суштеството, но не може да го натера Тревор да ѝ поверува. Откако дознала дека професорот на Лора ѝ се насмеал во мигот на неговата смрт, Роуз ја посетува неговата вдовица Викторија, која тврди дека нејзиниот сопруг почнал да се однесува поинаку откако бил сведок на самоубиството на жената. Роуз подоцна го посетува своето поранешно момче Џоел, полицаец што ја истражува смртта на Лора. Гледајќи низ полициските досиеја, тие откриваат низа самоубиства, од кои сите имале сведок што бил пренесен на проклетството. Роуз доаѓа кај Холи, обидувајќи се да ја објасни ситуацијата, но емотивно се распаѓа, а нејзината сестра ја брка. Суштеството потоа ја плаши Роуз земајќи го обликот на Холи. Џоел открива дека сите жртви умреле во рок од една недела, со исклучок на сметководителот Роберт Тели, кој е во затвор за убиство на човек. Роуз и Џоел го посетуваат Тели во затвор, каде што тој објаснува дека единствениот начин да се скрши синџирот е да се убие некого пред сведок за да се нанесе тешка психолошка траума врз нив. Роуз го отфрла овој избор и заминува. Подоцна, суштеството под маската на д-р Норткот ја напаѓа Роуз во нејзиниот дом за време на импровизирана терапија, велејќи ѝ дека „речиси е време“. Роуз патува во болницата со нож, каде има халуцинација во која го убива Карл пред Морган за да му ја пренесе клетвата. Роуз доаѓа при себе и заминува, но не пред да пристигне Десаи и да забележи нож во нејзиниот автомобил и да ја извести полицијата. Планирајќи да го лиши суштеството од сведоци, Роуз оди во напуштениот семеен дом додека Џоел се обидува да ја пронајде. Во куќата, Роуз се соочува со суштество што го добило обликот на нејзината мртва мајка. Во претходно сеќавање, излегува дека Роуз не ѝ помогнала на мајка си, а со тоа ја испровоцирала нејзината смрт од предозирање. Роуз го пали суштеството со гасна светилка, убивајќи го и завршувајќи го проклетството додека куќата гори. Таа го посетува Џоел, но наскоро сфаќа дека суштеството го добива неговиот облик. Бегајќи, Роуз сфаќа дека сè уште е во старата куќа — сè што се случило од мигот кога влегла таму било халуцинација. Во паника, Роуз се заклучува во куќата. Суштеството во облик на нејзината мајка си го откинува лицето, откривајќи го неговиот вистински облик — суштество без кожа со вгнездени вилици — и потоа продира во Роуз. Џоел ја удира вратата и ја здогледува насмеаната Роуз како се полева со гориво од светилка. Џоел со ужас гледа како таа се самозапалува, пренесувајќи му го проклетството. == Наводи == {{наводи}} [[Категорија:Филмови од 2022 година]] [[Категорија:Американски филмови]] [[Категорија:Филмови на англиски јазик]] [[Категорија:Филмови за демони]] [[Категорија:Американски хорор-филмови]] [[Категорија:Филмови на Paramount Pictures]] __СОСОДРЖИНА__ __ИНДЕКС__ qwqjyfj8lt42v5lxm4rnf71cxhjaulu 0 1335450 5380211 5353916 2025-06-14T22:27:52Z Andrew012p 85224 отстранета [[Категорија:Ужаси]] користејќи го [[:en:Wikipedia:HotCat|HotCat]] 5380211 wikitext text/x-wiki {{Infobox film|name=Крампус|image=Крампус плакат.png|alt=|caption=Плакатот на македонски|director=[[Мајкл Догерти]]|writer={{Plainlist| * Тод Кејси * Мајкл Догерти * Зак Шилдс }} <!-- LEGENDS AND FOLKLORE FIGURES GENERALLY SHOULDN'T BE IN "BASED ON", DUE TO THE NO CLEAR SOURCE AND/OR AUTHOR. ONLY EXCEPTIONS IF CREDITED DIRECTLY OR FROM RELIGIOUS TEXT. -->|producer={{Plainlist| * Томас Тал * Џон Џашни * Алекс Гарсија * Мајкл Догерти }}|starring={{Plainlist|<!--Per poster billing--> * [[Адам Скот]] * [[Тони Колет]] * [[Дејвид Кокнер]] * [[Алисон Толман]] * [[Кончата Ферел]] * [[Емџеј Ентони]] * [[Стефанија Лави Овен]] * Криста Стадлер }}|cinematography=Џулс О'Локлин|editing=Џон Акселрад|music=[[Даглас Пајпс]]|production_companies={{Plainlist| * [[Legendary Pictures]] * Zam Pictures * [[Dentsu Inc.]] * [[Fuji Television Network, Inc.]] }}|distributor=[[Universal Pictures]]|released=[[30 ноември]] [[2015]] г. (премиера во Лос Анџелес)<br>[[4 декември]] [[2015]] г. (САД)|runtime=97 минути<!--Theatrical runtime: 97:42--><ref>{{cite web|url=https://bbfc.co.uk/releases/krampus-film|title=''KRAMPUS'' (15)|publisher=[[British Board of Film Classification]]|date=November 17, 2015|access-date=November 17, 2015|archive-date=June 1, 2020|archive-url=https://web.archive.org/web/20200601091113/https://www.bbfc.co.uk/releases/krampus-film|url-status=live}}</ref>|country={{Plainlist| * {{САД}} * {{знамеикона|Јапонија}} [[Јапонија]] * {{знамеикона|Нов Зеланд}} [[Нов Зеланд]] }}|language={{Plainlist| * [[англиски јазик|англиски]] * + [[македонски јазик|македонски]] <small>(титла)</small> }}|budget=15 милиони долари|gross=61,5 милиони долари<ref name="BOM">{{cite web|url=https://boxofficemojo.com/movies/?id=krampus.htm|title=Krampus (2015)|website=[[Box Office Mojo]]|publisher=[[IMDb]]|access-date=March 10, 2016|archive-date=June 1, 2020|archive-url=https://web.archive.org/web/20200601091126/https://www.boxofficemojo.com/release/rl4015818241/|url-status=live}}</ref>}}{{Закосен наслов}}'''Крампус''' ({{Lang-en|Krampus}}) — американска божиќна [[комедија]] на [[Хорор (филм)|ужасите]] од [[2015]] г., врз основа на истоимениот лик од [[Австриски фолклор|австро-баварскиот фолклор]], во режија на Мајкл Догерти, а сценарио на Догерти, Тод Кејси и Зак Шилдс. Главните улоги ги толкуваат Адам Скот, Тони Колет, Дејвид Кокнер, Алисон Толман, Кончата Ферел, Емџеј Ентони, Стефанија Овен со Криста Стадлер и новите членови на глумечката екипа Лоло Овен, Квин Семјуел, Маверик Флек и Сејџ Ханефелд. Во филмот, несреќната семејна тепачка предизвикува едно момче да го изгуби празничниот дух. Ова го ослободува гневот на [[Крампус]], застрашувачко роговидно [[Ѓавол|ѓаволско]] [[чудовиште]] во староевропскиот [[фолклор]], кој ги казнува непослушните [[Дете|деца]] на [[Божиќ]]. Додека Крампус го опсадува соседството, [[Семејство|семејството]] мора да се здружи за да се спаси од ужасна судбина. == Содржина == Семејната расправија предизвикува едно момче да го изгуби празничниот дух. Со тоа се ослободува гневот на [[Крампус]] — застрашувачки ѓаволски роговиден ѕвер што ги казнува немирните деца за време на [[Божиќ]]. Додека Крампус го опсадува соседството, семејството мора да се здружи за да се спаси од ужасна судбина. == Улоги == {| class="wikitable" !Глумец !Улога |- |[[Емџеј Ентони]] |Макс Енгел |- |[[Адам Скот]] |Том Енгел |- |[[Тони Колет]] |Сара Енгел |- |[[Дејвид Кекнер]] |Хауард |- |[[Алисон Толман]] |Линда |- |[[Кончата Ферел]] |Дороти |- |[[Стефанија Лави Овен]] |Бет Енгел |- |[[Лоло Овен]] |Стиви |- |[[Квини Семјуел]] |Џордан |- |[[Маверик Флек]] |Хауард Помладиот |- |[[Лук Хокер]] |[[Крампус]] |- |Криста Стадлер |Оми |} == Наводи == {{наводи}} == Надворешни врски == {{Commons category}} * {{Official website|http://www.krampusthefilm.com/}} {{IMDb title|3850590}} [[Категорија:Филмови]] [[Категорија:Филмови од 2015 година]] [[Категорија:Филмови на Universal Pictures]] __СОСОДРЖИНА__ __ИНДЕКС__ [[Категорија:Божиќни филмови]] [[Категорија:Филмови на англиски јазик]] [[Категорија:Американски сатирични филмови]] t26hta4wbkmrwzwdqfos0qncr0zy7ju 5380212 5380211 2025-06-14T22:27:56Z Andrew012p 85224 отстранета [[Категорија:Филмови]] користејќи го [[:en:Wikipedia:HotCat|HotCat]] 5380212 wikitext text/x-wiki {{Infobox film|name=Крампус|image=Крампус плакат.png|alt=|caption=Плакатот на македонски|director=[[Мајкл Догерти]]|writer={{Plainlist| * Тод Кејси * Мајкл Догерти * Зак Шилдс }} <!-- LEGENDS AND FOLKLORE FIGURES GENERALLY SHOULDN'T BE IN "BASED ON", DUE TO THE NO CLEAR SOURCE AND/OR AUTHOR. ONLY EXCEPTIONS IF CREDITED DIRECTLY OR FROM RELIGIOUS TEXT. -->|producer={{Plainlist| * Томас Тал * Џон Џашни * Алекс Гарсија * Мајкл Догерти }}|starring={{Plainlist|<!--Per poster billing--> * [[Адам Скот]] * [[Тони Колет]] * [[Дејвид Кокнер]] * [[Алисон Толман]] * [[Кончата Ферел]] * [[Емџеј Ентони]] * [[Стефанија Лави Овен]] * Криста Стадлер }}|cinematography=Џулс О'Локлин|editing=Џон Акселрад|music=[[Даглас Пајпс]]|production_companies={{Plainlist| * [[Legendary Pictures]] * Zam Pictures * [[Dentsu Inc.]] * [[Fuji Television Network, Inc.]] }}|distributor=[[Universal Pictures]]|released=[[30 ноември]] [[2015]] г. (премиера во Лос Анџелес)<br>[[4 декември]] [[2015]] г. (САД)|runtime=97 минути<!--Theatrical runtime: 97:42--><ref>{{cite web|url=https://bbfc.co.uk/releases/krampus-film|title=''KRAMPUS'' (15)|publisher=[[British Board of Film Classification]]|date=November 17, 2015|access-date=November 17, 2015|archive-date=June 1, 2020|archive-url=https://web.archive.org/web/20200601091113/https://www.bbfc.co.uk/releases/krampus-film|url-status=live}}</ref>|country={{Plainlist| * {{САД}} * {{знамеикона|Јапонија}} [[Јапонија]] * {{знамеикона|Нов Зеланд}} [[Нов Зеланд]] }}|language={{Plainlist| * [[англиски јазик|англиски]] * + [[македонски јазик|македонски]] <small>(титла)</small> }}|budget=15 милиони долари|gross=61,5 милиони долари<ref name="BOM">{{cite web|url=https://boxofficemojo.com/movies/?id=krampus.htm|title=Krampus (2015)|website=[[Box Office Mojo]]|publisher=[[IMDb]]|access-date=March 10, 2016|archive-date=June 1, 2020|archive-url=https://web.archive.org/web/20200601091126/https://www.boxofficemojo.com/release/rl4015818241/|url-status=live}}</ref>}}{{Закосен наслов}}'''Крампус''' ({{Lang-en|Krampus}}) — американска божиќна [[комедија]] на [[Хорор (филм)|ужасите]] од [[2015]] г., врз основа на истоимениот лик од [[Австриски фолклор|австро-баварскиот фолклор]], во режија на Мајкл Догерти, а сценарио на Догерти, Тод Кејси и Зак Шилдс. Главните улоги ги толкуваат Адам Скот, Тони Колет, Дејвид Кокнер, Алисон Толман, Кончата Ферел, Емџеј Ентони, Стефанија Овен со Криста Стадлер и новите членови на глумечката екипа Лоло Овен, Квин Семјуел, Маверик Флек и Сејџ Ханефелд. Во филмот, несреќната семејна тепачка предизвикува едно момче да го изгуби празничниот дух. Ова го ослободува гневот на [[Крампус]], застрашувачко роговидно [[Ѓавол|ѓаволско]] [[чудовиште]] во староевропскиот [[фолклор]], кој ги казнува непослушните [[Дете|деца]] на [[Божиќ]]. Додека Крампус го опсадува соседството, [[Семејство|семејството]] мора да се здружи за да се спаси од ужасна судбина. == Содржина == Семејната расправија предизвикува едно момче да го изгуби празничниот дух. Со тоа се ослободува гневот на [[Крампус]] — застрашувачки ѓаволски роговиден ѕвер што ги казнува немирните деца за време на [[Божиќ]]. Додека Крампус го опсадува соседството, семејството мора да се здружи за да се спаси од ужасна судбина. == Улоги == {| class="wikitable" !Глумец !Улога |- |[[Емџеј Ентони]] |Макс Енгел |- |[[Адам Скот]] |Том Енгел |- |[[Тони Колет]] |Сара Енгел |- |[[Дејвид Кекнер]] |Хауард |- |[[Алисон Толман]] |Линда |- |[[Кончата Ферел]] |Дороти |- |[[Стефанија Лави Овен]] |Бет Енгел |- |[[Лоло Овен]] |Стиви |- |[[Квини Семјуел]] |Џордан |- |[[Маверик Флек]] |Хауард Помладиот |- |[[Лук Хокер]] |[[Крампус]] |- |Криста Стадлер |Оми |} == Наводи == {{наводи}} == Надворешни врски == {{Commons category}} * {{Official website|http://www.krampusthefilm.com/}} {{IMDb title|3850590}} [[Категорија:Филмови од 2015 година]] [[Категорија:Филмови на Universal Pictures]] __СОСОДРЖИНА__ __ИНДЕКС__ [[Категорија:Божиќни филмови]] [[Категорија:Филмови на англиски јазик]] [[Категорија:Американски сатирични филмови]] r4o9k05qowns8zqk9r7ljgj53wdcdox 5380213 5380212 2025-06-14T22:28:16Z Andrew012p 85224 додадена [[Категорија:Филмови за демони]] користејќи го [[:en:Wikipedia:HotCat|HotCat]] 5380213 wikitext text/x-wiki {{Infobox film|name=Крампус|image=Крампус плакат.png|alt=|caption=Плакатот на македонски|director=[[Мајкл Догерти]]|writer={{Plainlist| * Тод Кејси * Мајкл Догерти * Зак Шилдс }} <!-- LEGENDS AND FOLKLORE FIGURES GENERALLY SHOULDN'T BE IN "BASED ON", DUE TO THE NO CLEAR SOURCE AND/OR AUTHOR. ONLY EXCEPTIONS IF CREDITED DIRECTLY OR FROM RELIGIOUS TEXT. -->|producer={{Plainlist| * Томас Тал * Џон Џашни * Алекс Гарсија * Мајкл Догерти }}|starring={{Plainlist|<!--Per poster billing--> * [[Адам Скот]] * [[Тони Колет]] * [[Дејвид Кокнер]] * [[Алисон Толман]] * [[Кончата Ферел]] * [[Емџеј Ентони]] * [[Стефанија Лави Овен]] * Криста Стадлер }}|cinematography=Џулс О'Локлин|editing=Џон Акселрад|music=[[Даглас Пајпс]]|production_companies={{Plainlist| * [[Legendary Pictures]] * Zam Pictures * [[Dentsu Inc.]] * [[Fuji Television Network, Inc.]] }}|distributor=[[Universal Pictures]]|released=[[30 ноември]] [[2015]] г. (премиера во Лос Анџелес)<br>[[4 декември]] [[2015]] г. (САД)|runtime=97 минути<!--Theatrical runtime: 97:42--><ref>{{cite web|url=https://bbfc.co.uk/releases/krampus-film|title=''KRAMPUS'' (15)|publisher=[[British Board of Film Classification]]|date=November 17, 2015|access-date=November 17, 2015|archive-date=June 1, 2020|archive-url=https://web.archive.org/web/20200601091113/https://www.bbfc.co.uk/releases/krampus-film|url-status=live}}</ref>|country={{Plainlist| * {{САД}} * {{знамеикона|Јапонија}} [[Јапонија]] * {{знамеикона|Нов Зеланд}} [[Нов Зеланд]] }}|language={{Plainlist| * [[англиски јазик|англиски]] * + [[македонски јазик|македонски]] <small>(титла)</small> }}|budget=15 милиони долари|gross=61,5 милиони долари<ref name="BOM">{{cite web|url=https://boxofficemojo.com/movies/?id=krampus.htm|title=Krampus (2015)|website=[[Box Office Mojo]]|publisher=[[IMDb]]|access-date=March 10, 2016|archive-date=June 1, 2020|archive-url=https://web.archive.org/web/20200601091126/https://www.boxofficemojo.com/release/rl4015818241/|url-status=live}}</ref>}}{{Закосен наслов}}'''Крампус''' ({{Lang-en|Krampus}}) — американска божиќна [[комедија]] на [[Хорор (филм)|ужасите]] од [[2015]] г., врз основа на истоимениот лик од [[Австриски фолклор|австро-баварскиот фолклор]], во режија на Мајкл Догерти, а сценарио на Догерти, Тод Кејси и Зак Шилдс. Главните улоги ги толкуваат Адам Скот, Тони Колет, Дејвид Кокнер, Алисон Толман, Кончата Ферел, Емџеј Ентони, Стефанија Овен со Криста Стадлер и новите членови на глумечката екипа Лоло Овен, Квин Семјуел, Маверик Флек и Сејџ Ханефелд. Во филмот, несреќната семејна тепачка предизвикува едно момче да го изгуби празничниот дух. Ова го ослободува гневот на [[Крампус]], застрашувачко роговидно [[Ѓавол|ѓаволско]] [[чудовиште]] во староевропскиот [[фолклор]], кој ги казнува непослушните [[Дете|деца]] на [[Божиќ]]. Додека Крампус го опсадува соседството, [[Семејство|семејството]] мора да се здружи за да се спаси од ужасна судбина. == Содржина == Семејната расправија предизвикува едно момче да го изгуби празничниот дух. Со тоа се ослободува гневот на [[Крампус]] — застрашувачки ѓаволски роговиден ѕвер што ги казнува немирните деца за време на [[Божиќ]]. Додека Крампус го опсадува соседството, семејството мора да се здружи за да се спаси од ужасна судбина. == Улоги == {| class="wikitable" !Глумец !Улога |- |[[Емџеј Ентони]] |Макс Енгел |- |[[Адам Скот]] |Том Енгел |- |[[Тони Колет]] |Сара Енгел |- |[[Дејвид Кекнер]] |Хауард |- |[[Алисон Толман]] |Линда |- |[[Кончата Ферел]] |Дороти |- |[[Стефанија Лави Овен]] |Бет Енгел |- |[[Лоло Овен]] |Стиви |- |[[Квини Семјуел]] |Џордан |- |[[Маверик Флек]] |Хауард Помладиот |- |[[Лук Хокер]] |[[Крампус]] |- |Криста Стадлер |Оми |} == Наводи == {{наводи}} == Надворешни врски == {{Commons category}} * {{Official website|http://www.krampusthefilm.com/}} {{IMDb title|3850590}} [[Категорија:Филмови од 2015 година]] [[Категорија:Филмови на Universal Pictures]] __СОСОДРЖИНА__ __ИНДЕКС__ [[Категорија:Божиќни филмови]] [[Категорија:Филмови на англиски јазик]] [[Категорија:Американски сатирични филмови]] [[Категорија:Филмови за демони]] sbegsdfvb1k15f8bkkacehnvlmeo4wl 5380214 5380213 2025-06-14T22:28:32Z Andrew012p 85224 додадена [[Категорија:Американски хорор-филмови]] користејќи го [[:en:Wikipedia:HotCat|HotCat]] 5380214 wikitext text/x-wiki {{Infobox film|name=Крампус|image=Крампус плакат.png|alt=|caption=Плакатот на македонски|director=[[Мајкл Догерти]]|writer={{Plainlist| * Тод Кејси * Мајкл Догерти * Зак Шилдс }} <!-- LEGENDS AND FOLKLORE FIGURES GENERALLY SHOULDN'T BE IN "BASED ON", DUE TO THE NO CLEAR SOURCE AND/OR AUTHOR. ONLY EXCEPTIONS IF CREDITED DIRECTLY OR FROM RELIGIOUS TEXT. -->|producer={{Plainlist| * Томас Тал * Џон Џашни * Алекс Гарсија * Мајкл Догерти }}|starring={{Plainlist|<!--Per poster billing--> * [[Адам Скот]] * [[Тони Колет]] * [[Дејвид Кокнер]] * [[Алисон Толман]] * [[Кончата Ферел]] * [[Емџеј Ентони]] * [[Стефанија Лави Овен]] * Криста Стадлер }}|cinematography=Џулс О'Локлин|editing=Џон Акселрад|music=[[Даглас Пајпс]]|production_companies={{Plainlist| * [[Legendary Pictures]] * Zam Pictures * [[Dentsu Inc.]] * [[Fuji Television Network, Inc.]] }}|distributor=[[Universal Pictures]]|released=[[30 ноември]] [[2015]] г. (премиера во Лос Анџелес)<br>[[4 декември]] [[2015]] г. (САД)|runtime=97 минути<!--Theatrical runtime: 97:42--><ref>{{cite web|url=https://bbfc.co.uk/releases/krampus-film|title=''KRAMPUS'' (15)|publisher=[[British Board of Film Classification]]|date=November 17, 2015|access-date=November 17, 2015|archive-date=June 1, 2020|archive-url=https://web.archive.org/web/20200601091113/https://www.bbfc.co.uk/releases/krampus-film|url-status=live}}</ref>|country={{Plainlist| * {{САД}} * {{знамеикона|Јапонија}} [[Јапонија]] * {{знамеикона|Нов Зеланд}} [[Нов Зеланд]] }}|language={{Plainlist| * [[англиски јазик|англиски]] * + [[македонски јазик|македонски]] <small>(титла)</small> }}|budget=15 милиони долари|gross=61,5 милиони долари<ref name="BOM">{{cite web|url=https://boxofficemojo.com/movies/?id=krampus.htm|title=Krampus (2015)|website=[[Box Office Mojo]]|publisher=[[IMDb]]|access-date=March 10, 2016|archive-date=June 1, 2020|archive-url=https://web.archive.org/web/20200601091126/https://www.boxofficemojo.com/release/rl4015818241/|url-status=live}}</ref>}}{{Закосен наслов}}'''Крампус''' ({{Lang-en|Krampus}}) — американска божиќна [[комедија]] на [[Хорор (филм)|ужасите]] од [[2015]] г., врз основа на истоимениот лик од [[Австриски фолклор|австро-баварскиот фолклор]], во режија на Мајкл Догерти, а сценарио на Догерти, Тод Кејси и Зак Шилдс. Главните улоги ги толкуваат Адам Скот, Тони Колет, Дејвид Кокнер, Алисон Толман, Кончата Ферел, Емџеј Ентони, Стефанија Овен со Криста Стадлер и новите членови на глумечката екипа Лоло Овен, Квин Семјуел, Маверик Флек и Сејџ Ханефелд. Во филмот, несреќната семејна тепачка предизвикува едно момче да го изгуби празничниот дух. Ова го ослободува гневот на [[Крампус]], застрашувачко роговидно [[Ѓавол|ѓаволско]] [[чудовиште]] во староевропскиот [[фолклор]], кој ги казнува непослушните [[Дете|деца]] на [[Божиќ]]. Додека Крампус го опсадува соседството, [[Семејство|семејството]] мора да се здружи за да се спаси од ужасна судбина. == Содржина == Семејната расправија предизвикува едно момче да го изгуби празничниот дух. Со тоа се ослободува гневот на [[Крампус]] — застрашувачки ѓаволски роговиден ѕвер што ги казнува немирните деца за време на [[Божиќ]]. Додека Крампус го опсадува соседството, семејството мора да се здружи за да се спаси од ужасна судбина. == Улоги == {| class="wikitable" !Глумец !Улога |- |[[Емџеј Ентони]] |Макс Енгел |- |[[Адам Скот]] |Том Енгел |- |[[Тони Колет]] |Сара Енгел |- |[[Дејвид Кекнер]] |Хауард |- |[[Алисон Толман]] |Линда |- |[[Кончата Ферел]] |Дороти |- |[[Стефанија Лави Овен]] |Бет Енгел |- |[[Лоло Овен]] |Стиви |- |[[Квини Семјуел]] |Џордан |- |[[Маверик Флек]] |Хауард Помладиот |- |[[Лук Хокер]] |[[Крампус]] |- |Криста Стадлер |Оми |} == Наводи == {{наводи}} == Надворешни врски == {{Commons category}} * {{Official website|http://www.krampusthefilm.com/}} {{IMDb title|3850590}} [[Категорија:Филмови од 2015 година]] [[Категорија:Филмови на Universal Pictures]] __СОСОДРЖИНА__ __ИНДЕКС__ [[Категорија:Божиќни филмови]] [[Категорија:Филмови на англиски јазик]] [[Категорија:Американски сатирични филмови]] [[Категорија:Филмови за демони]] [[Категорија:Американски хорор-филмови]] ssbwdu3utecjpzywkmeord8zazua9e0 5380215 5380214 2025-06-14T22:29:11Z Andrew012p 85224 отстранета [[Категорија:Божиќни филмови]] користејќи го [[:en:Wikipedia:HotCat|HotCat]] 5380215 wikitext text/x-wiki {{Infobox film|name=Крампус|image=Крампус плакат.png|alt=|caption=Плакатот на македонски|director=[[Мајкл Догерти]]|writer={{Plainlist| * Тод Кејси * Мајкл Догерти * Зак Шилдс }} <!-- LEGENDS AND FOLKLORE FIGURES GENERALLY SHOULDN'T BE IN "BASED ON", DUE TO THE NO CLEAR SOURCE AND/OR AUTHOR. ONLY EXCEPTIONS IF CREDITED DIRECTLY OR FROM RELIGIOUS TEXT. -->|producer={{Plainlist| * Томас Тал * Џон Џашни * Алекс Гарсија * Мајкл Догерти }}|starring={{Plainlist|<!--Per poster billing--> * [[Адам Скот]] * [[Тони Колет]] * [[Дејвид Кокнер]] * [[Алисон Толман]] * [[Кончата Ферел]] * [[Емџеј Ентони]] * [[Стефанија Лави Овен]] * Криста Стадлер }}|cinematography=Џулс О'Локлин|editing=Џон Акселрад|music=[[Даглас Пајпс]]|production_companies={{Plainlist| * [[Legendary Pictures]] * Zam Pictures * [[Dentsu Inc.]] * [[Fuji Television Network, Inc.]] }}|distributor=[[Universal Pictures]]|released=[[30 ноември]] [[2015]] г. (премиера во Лос Анџелес)<br>[[4 декември]] [[2015]] г. (САД)|runtime=97 минути<!--Theatrical runtime: 97:42--><ref>{{cite web|url=https://bbfc.co.uk/releases/krampus-film|title=''KRAMPUS'' (15)|publisher=[[British Board of Film Classification]]|date=November 17, 2015|access-date=November 17, 2015|archive-date=June 1, 2020|archive-url=https://web.archive.org/web/20200601091113/https://www.bbfc.co.uk/releases/krampus-film|url-status=live}}</ref>|country={{Plainlist| * {{САД}} * {{знамеикона|Јапонија}} [[Јапонија]] * {{знамеикона|Нов Зеланд}} [[Нов Зеланд]] }}|language={{Plainlist| * [[англиски јазик|англиски]] * + [[македонски јазик|македонски]] <small>(титла)</small> }}|budget=15 милиони долари|gross=61,5 милиони долари<ref name="BOM">{{cite web|url=https://boxofficemojo.com/movies/?id=krampus.htm|title=Krampus (2015)|website=[[Box Office Mojo]]|publisher=[[IMDb]]|access-date=March 10, 2016|archive-date=June 1, 2020|archive-url=https://web.archive.org/web/20200601091126/https://www.boxofficemojo.com/release/rl4015818241/|url-status=live}}</ref>}}{{Закосен наслов}}'''Крампус''' ({{Lang-en|Krampus}}) — американска божиќна [[комедија]] на [[Хорор (филм)|ужасите]] од [[2015]] г., врз основа на истоимениот лик од [[Австриски фолклор|австро-баварскиот фолклор]], во режија на Мајкл Догерти, а сценарио на Догерти, Тод Кејси и Зак Шилдс. Главните улоги ги толкуваат Адам Скот, Тони Колет, Дејвид Кокнер, Алисон Толман, Кончата Ферел, Емџеј Ентони, Стефанија Овен со Криста Стадлер и новите членови на глумечката екипа Лоло Овен, Квин Семјуел, Маверик Флек и Сејџ Ханефелд. Во филмот, несреќната семејна тепачка предизвикува едно момче да го изгуби празничниот дух. Ова го ослободува гневот на [[Крампус]], застрашувачко роговидно [[Ѓавол|ѓаволско]] [[чудовиште]] во староевропскиот [[фолклор]], кој ги казнува непослушните [[Дете|деца]] на [[Божиќ]]. Додека Крампус го опсадува соседството, [[Семејство|семејството]] мора да се здружи за да се спаси од ужасна судбина. == Содржина == Семејната расправија предизвикува едно момче да го изгуби празничниот дух. Со тоа се ослободува гневот на [[Крампус]] — застрашувачки ѓаволски роговиден ѕвер што ги казнува немирните деца за време на [[Божиќ]]. Додека Крампус го опсадува соседството, семејството мора да се здружи за да се спаси од ужасна судбина. == Улоги == {| class="wikitable" !Глумец !Улога |- |[[Емџеј Ентони]] |Макс Енгел |- |[[Адам Скот]] |Том Енгел |- |[[Тони Колет]] |Сара Енгел |- |[[Дејвид Кекнер]] |Хауард |- |[[Алисон Толман]] |Линда |- |[[Кончата Ферел]] |Дороти |- |[[Стефанија Лави Овен]] |Бет Енгел |- |[[Лоло Овен]] |Стиви |- |[[Квини Семјуел]] |Џордан |- |[[Маверик Флек]] |Хауард Помладиот |- |[[Лук Хокер]] |[[Крампус]] |- |Криста Стадлер |Оми |} == Наводи == {{наводи}} == Надворешни врски == {{Commons category}} * {{Official website|http://www.krampusthefilm.com/}} {{IMDb title|3850590}} [[Категорија:Филмови од 2015 година]] [[Категорија:Филмови на Universal Pictures]] __СОСОДРЖИНА__ __ИНДЕКС__ [[Категорија:Филмови на англиски јазик]] [[Категорија:Американски сатирични филмови]] [[Категорија:Филмови за демони]] [[Категорија:Американски хорор-филмови]] 7h293p0iqoztkgwbttby4eknt0dlh7t 5380217 5380215 2025-06-14T22:29:24Z Andrew012p 85224 додадена [[Категорија:Американски божиќни филмови]] користејќи го [[:en:Wikipedia:HotCat|HotCat]] 5380217 wikitext text/x-wiki {{Infobox film|name=Крампус|image=Крампус плакат.png|alt=|caption=Плакатот на македонски|director=[[Мајкл Догерти]]|writer={{Plainlist| * Тод Кејси * Мајкл Догерти * Зак Шилдс }} <!-- LEGENDS AND FOLKLORE FIGURES GENERALLY SHOULDN'T BE IN "BASED ON", DUE TO THE NO CLEAR SOURCE AND/OR AUTHOR. ONLY EXCEPTIONS IF CREDITED DIRECTLY OR FROM RELIGIOUS TEXT. -->|producer={{Plainlist| * Томас Тал * Џон Џашни * Алекс Гарсија * Мајкл Догерти }}|starring={{Plainlist|<!--Per poster billing--> * [[Адам Скот]] * [[Тони Колет]] * [[Дејвид Кокнер]] * [[Алисон Толман]] * [[Кончата Ферел]] * [[Емџеј Ентони]] * [[Стефанија Лави Овен]] * Криста Стадлер }}|cinematography=Џулс О'Локлин|editing=Џон Акселрад|music=[[Даглас Пајпс]]|production_companies={{Plainlist| * [[Legendary Pictures]] * Zam Pictures * [[Dentsu Inc.]] * [[Fuji Television Network, Inc.]] }}|distributor=[[Universal Pictures]]|released=[[30 ноември]] [[2015]] г. (премиера во Лос Анџелес)<br>[[4 декември]] [[2015]] г. (САД)|runtime=97 минути<!--Theatrical runtime: 97:42--><ref>{{cite web|url=https://bbfc.co.uk/releases/krampus-film|title=''KRAMPUS'' (15)|publisher=[[British Board of Film Classification]]|date=November 17, 2015|access-date=November 17, 2015|archive-date=June 1, 2020|archive-url=https://web.archive.org/web/20200601091113/https://www.bbfc.co.uk/releases/krampus-film|url-status=live}}</ref>|country={{Plainlist| * {{САД}} * {{знамеикона|Јапонија}} [[Јапонија]] * {{знамеикона|Нов Зеланд}} [[Нов Зеланд]] }}|language={{Plainlist| * [[англиски јазик|англиски]] * + [[македонски јазик|македонски]] <small>(титла)</small> }}|budget=15 милиони долари|gross=61,5 милиони долари<ref name="BOM">{{cite web|url=https://boxofficemojo.com/movies/?id=krampus.htm|title=Krampus (2015)|website=[[Box Office Mojo]]|publisher=[[IMDb]]|access-date=March 10, 2016|archive-date=June 1, 2020|archive-url=https://web.archive.org/web/20200601091126/https://www.boxofficemojo.com/release/rl4015818241/|url-status=live}}</ref>}}{{Закосен наслов}}'''Крампус''' ({{Lang-en|Krampus}}) — американска божиќна [[комедија]] на [[Хорор (филм)|ужасите]] од [[2015]] г., врз основа на истоимениот лик од [[Австриски фолклор|австро-баварскиот фолклор]], во режија на Мајкл Догерти, а сценарио на Догерти, Тод Кејси и Зак Шилдс. Главните улоги ги толкуваат Адам Скот, Тони Колет, Дејвид Кокнер, Алисон Толман, Кончата Ферел, Емџеј Ентони, Стефанија Овен со Криста Стадлер и новите членови на глумечката екипа Лоло Овен, Квин Семјуел, Маверик Флек и Сејџ Ханефелд. Во филмот, несреќната семејна тепачка предизвикува едно момче да го изгуби празничниот дух. Ова го ослободува гневот на [[Крампус]], застрашувачко роговидно [[Ѓавол|ѓаволско]] [[чудовиште]] во староевропскиот [[фолклор]], кој ги казнува непослушните [[Дете|деца]] на [[Божиќ]]. Додека Крампус го опсадува соседството, [[Семејство|семејството]] мора да се здружи за да се спаси од ужасна судбина. == Содржина == Семејната расправија предизвикува едно момче да го изгуби празничниот дух. Со тоа се ослободува гневот на [[Крампус]] — застрашувачки ѓаволски роговиден ѕвер што ги казнува немирните деца за време на [[Божиќ]]. Додека Крампус го опсадува соседството, семејството мора да се здружи за да се спаси од ужасна судбина. == Улоги == {| class="wikitable" !Глумец !Улога |- |[[Емџеј Ентони]] |Макс Енгел |- |[[Адам Скот]] |Том Енгел |- |[[Тони Колет]] |Сара Енгел |- |[[Дејвид Кекнер]] |Хауард |- |[[Алисон Толман]] |Линда |- |[[Кончата Ферел]] |Дороти |- |[[Стефанија Лави Овен]] |Бет Енгел |- |[[Лоло Овен]] |Стиви |- |[[Квини Семјуел]] |Џордан |- |[[Маверик Флек]] |Хауард Помладиот |- |[[Лук Хокер]] |[[Крампус]] |- |Криста Стадлер |Оми |} == Наводи == {{наводи}} == Надворешни врски == {{Commons category}} * {{Official website|http://www.krampusthefilm.com/}} {{IMDb title|3850590}} [[Категорија:Филмови од 2015 година]] [[Категорија:Филмови на Universal Pictures]] __СОСОДРЖИНА__ __ИНДЕКС__ [[Категорија:Филмови на англиски јазик]] [[Категорија:Американски сатирични филмови]] [[Категорија:Филмови за демони]] [[Категорија:Американски хорор-филмови]] [[Категорија:Американски божиќни филмови]] mywnok74nff5cgup0w4u7d2svrg6ufg 0 1337077 5380123 5297730 2025-06-14T18:23:22Z SyntaxTerror 43310 cleaned version of [[File:1912ed TheProtocols by Nilus.jpg]] 5380123 wikitext text/x-wiki '''Протоколите на Сионските старешини''' или '''Протоколите на состаноците на учените старешини од Сион''' е измислен текст во кој се опишува еврејскиот заговор за глобална доминација. Во голема мера плагијат од неколку претходни извори, тој првпат бил објавен во [[Царска Русија]] во 1903 година, преведен на повеќе јазици и распространет на меѓународно ниво во почетокот на 20 век. Таа книга одиграла клучна улога во популаризирањето на верувањето во меѓународниот еврејски заговор. Почнувајќи од 1933 година, некои германски учители назначиле дестилации на делото, како да се фактички, да ги читаат германските ученици низ [[Трет Рајх|нацистичка Германија]],<ref name="Segel-1995">{{Наведена книга|title=A Lie and a Libel: The History of the Protocols of the Elders of Zion|last=Segel|first=Binjamin|publisher=University of Nebraska Press|year=1995|isbn=0803242433|page=30|translator-last=Levy|translator-first=Richard S}}</ref> иако британскиот весник ''[[Тајмс]]'' во 1921 година го разоткрил текстот како измамник и од германскиот весник ''Франкфуртер Цајтунг'' во 1924 г. Денес, тој останал широко достапен на многу јазици, печатени и на Интернет, и продолжува да се претставува од антисемитските групи како вистински документ. Тоа е опишано како „веројатно највлијателно дело на антисемитизмот некогаш напишано“ откако се појави од Русија непосредно пред [[Прва светска војна|Првата светска војна]].{{Sfn|Bronner|2003}} == Создавање ==   ''Протоколите'' се фабрикуван документ за кој се тврди дека е фактички. Текстуалните докази покажуваат дека тој не можел да биде произведен пред 1901 година: документот алудира на атентатите на Умберто I и [[Вилијам Макинли|Вилијам Мекинли]], на пример, како овие настани да се планирани однапред.{{Sfn|De Michelis|2004}} Насловот на широко распространетото прво издание на Сергеј Нилус ги содржи датумите „1902–1903“ и веројатно е дека документот всушност бил напишан во тоа време во Русија.{{Sfn|De Michelis|2004}} Чезаре Г. Де Микелис тврди дека бил произведен во месеците по рускиот ционистички конгрес во септември 1902 година, и дека првично бил пародија на еврејскиот идеализам наменет за внатрешна циркулација меѓу антисемитите додека не било одлучено да се исчисти и да се објави како да било реално. Самопротивречностите во различни сведоштва покажуваат дека инволвираните поединци - вклучувајќи го и првиот издавач на текстот, Павел Крушеван - намерно го прикривале потеклото на текстот и лажеле за него во децениите потоа.{{Sfn|De Michelis|2004}} Ако поставувањето на фалсификат 1902-1903 година во Русија е точно, тогаш тоа е напишано на почетокот на серијата антиеврејски погроми во Руската империја, во кои илјадници Евреи биле убиени или избегале од земјата. Многу од луѓето за кои Де Микелис се сомнева дека се вмешани во фалсификат биле директно одговорни за поттикнување на погромите. Кон крајот на 18 век, по поделбите на Полска, [[Руско Царство]] го наследила најголемото еврејско население во светот. Евреите живееле во ''држави'' на западниот дел на Империјата, во Пале на Населувањето и до 1840-тите, локалните еврејски работи биле организирани преку ''кахалот'', полуавтономната еврејска локална власт, вклучително и за целите на оданочување и регрутирање во царскиот руски Армијата. По искачувањето на [[Либерализам|либерализмот]] во Европа, руската владејачка класа станала потврдокорна во своите реакционерни политики, држејќи го знамето на православието, автократијата и националноста, при што неправославните и неруските поданици, вклучително и Евреите, не биле секогаш прифатени. Евреите кои се обиделе да се асимилираат биле сметани со сомнеж како потенцијални „инфилтратори“ кои наводно се обидуваат да го „преземат општеството“, додека Евреите кои останале приврзани за традиционалната еврејска култура биле огорчени како непожелни вонземјани. [[Податотека:Kagal_book.jpg|десно|мини| ''Книгата Кахал'' (1869) од Џејкоб Брафман, оригинал на руски јазик]] Незадоволството кон Евреите, од претходно наведените причини, постоело во руското општество, но идејата за меѓународен еврејски заговор за доминација во светот според ''протоколите'' била создадена во 1860-тите. Џејкоб Брафман, литвански Евреин од [[Минск]], се скарал со агенти на локалниот ''кахал'' и последователно се свртел против [[Јудаизам|јудаизмот]]. Тој потоа се преобратил во [[Руска православна црква|Руската православна црква]] и напиша полемики против [[Талмуд]]от и ''кахалот''.{{Sfn|Petrovsky-Shtern|2011}} Брафман во неговите книги ''„Локалните и универзалните еврејски братства“'' (1868) и ''„Книгата на Кахал“'' (1869), објавени во [[Вилнус|Вилна]], тврди дека ''кахалот'' продолжил да постои во тајност и дека имал главна цел да ги поткопува христијанските претприемачи, преземајќи го нивниот имот и на крајот преземање на власта. Тој, исто така, тврдеше дека станува збор за меѓународна конспиративна мрежа, под централна контрола на ''Алијансата израелски универзум'', која беше со седиште во Париз, а потоа под водство на Адолф Кремие, истакнат [[Слободно ѕидарство|масон]].{{Sfn|Petrovsky-Shtern|2011}} Талмудистот од Вилна, Џејкоб Барит, се обидел да го побие тврдењето на Брафман. Влијанието на работата на Брафман добило меѓународен аспект кога било преведено на англиски, француски, германски и други јазици. Сликата на „ ''кахалот'' “ како тајна меѓународна еврејска влада во сенка која работела како држава во држава била согледана од антиеврејските публикации во Русија и била сфатена сериозно од некои руски официјални лица како што се П.А. Черевин и [[Николај Игнатјев|Николај Павлович Игнатиев]], кои во 1880-тите ги повикале генералните гувернери на провинциите да го бараат наводниот ''кахал''. Ова било околу времето на атентатот на ''Народна Воља'' на [[Александар II (Русија)|рускиот цар Александар II]] и последователните [[погром]]и. Во Франција бил преведен од монсињор Ернест Жуен во 1925 година, кој ги поддржал Протоколите. Во 1928 година, Зигфрид Пасарж, географ кој подоцна им дал поддршка на [[Трет Рајх|нацистите]], го превел на германски. Освен Брафман, имало и други рани списи кои поставиле сличен концепт на ''Протоколите''. Ова го вклучува ''Освојувањето на светот од Евреите'' (1878),<ref>{{Наведена книга|url=https://books.google.com/books?id=M7Tdl6vgbmUC|title=Forms of Hatred: The Troubled Imagination in Modern Philosophy and Literature|last=Donskis|first=Leonidas|publisher=Rodopi|year=2003|isbn=978-9042010666}}</ref> објавено во [[Базел]] и автор на Осман Беј (роден Фредерик ван Милинген). Милинген бил британски поданик и син на англискиот лекар Џулиус Мајкл Милинген, но служел како офицер во [[Османлиска војска|армијата на Отоманската империја]] каде што е роден. Тој го прифатил [[ислам]]от, но подоцна станал руски православен христијанин. Делото на бег било проследено со ''„Талмудот и Евреите“'' на Хиполит Лутостански (1879), кој тврдел дека Евреите сакале да ја поделат Русија меѓу себе.<ref>{{Наведени вести|url=https://newspaperarchive.com/us/new-york/new-york/new-york-times/1911/08-27/page-42|title=Ritual murder encouraged...|date=August 27, 1911|work=[[The New York Times]]|publication-date=August 27, 1911}}</ref> === Вработени извори === Изворниот материјал за фалсификувањето се состоел заеднички од ''Dialogue aux enfers entre Machiavel et Montesquieu'' (''Дијалог во пеколот помеѓу Макијавели и [[Шарл Монтескје|Монтескје]]''), политичка сатира од 1864 година на Морис Џоли;{{Sfn|Jacobs|Weitzman|2003}} и поглавје од ''Бијариц'', роман од 1868 година на антисемитскиот германски романописец Херман Годше, кој бил преведен на [[Руски јазик|руски]] во 1872 година<ref name="Segel-1995">{{Наведена книга|title=A Lie and a Libel: The History of the Protocols of the Elders of Zion|last=Segel|first=Binjamin|publisher=University of Nebraska Press|year=1995|isbn=0803242433|page=30|translator-last=Levy|translator-first=Richard S}}</ref>{{Rp|97}} === Книжевен фалсификат === ''Протоколите'' се еден од најпознатите и најдискутираните примери на литературен фалсификат, со анализа и доказ за неговото лажно потекло датира од далечната 1921 година.<ref>{{Наведување|url=https://www.jewishvirtuallibrary.org/jsource/anti-semitism/hoax.html|title=A Hoax of Hate|publisher=Jewish Virtual Library}}.</ref> Фалсификувањето е ран пример за „[[теорија на заговор]]" литература.<ref name="Boym">{{Наведување|first=Svetlana|last=Boym|title=Conspiracy theories and literary ethics: Umberto Eco, Danilo Kis and 'The Protocols of Zion'|journal=Comparative Literature|number=Spring|year=1999|doi=10.2307/1771244|volume=51|pages=97–122|jstor=1771244}}.</ref> Напишан главно во прво лице множина, текстот вклучува генерализации, вистинити и флоскули за тоа како да се завладее светот: преземање контрола врз медиумите и финансиските институции, промена на традиционалниот општествен поредок итн. Не содржи специфики.{{Sfn|Pipes|1997}} Бројни делови во ''Протоколите'', во една пресметка, околу 160 пасуси,<ref>Cohn, ''Warrant for Genocide,'' 1970 p.82.</ref> биле плагијати од политичката сатира на Џоли ''Дијалог во пеколот помеѓу Макијавели и Монтескје''. Оваа книга била тенко прекриен напад на политичките амбиции на [[Наполеон III]], кој, претставен од нееврејскиот лик [[Николо Макијавели|Макијавели]],<ref name="Google Books Search">{{Наведување|last=Ye’r|first=Bat|first2=Miriam|last2=Kochan|author3-link=David Littman (historian)|first3=David|last3=Littman|title=Islam and Dhimmitude|publisher=[[Fairleigh Dickinson University Press]]|place=US|date=2001|isbn=978-0-8386-3942-9|page=142|url=https://books.google.com/books?id=n4kTdYgwQPkC&q=The+Protocols+of+the+Learned+Elders+of+Zion++forgery+%22Maurice+Joly%22&pg=PA142}}.</ref> планира да владее со светот. Џоли, [[Републиканство|републиканец]] кој подоцна служел во [[Париска комуна|Париската комуна]], бил осуден на 15 месеци како директен резултат на објавувањето на неговата книга.<ref>{{Наведена книга|url=https://books.google.com/books?id=yzpsDwAAQBAJ&q=commune.+joly&pg=PA70|title=A Rumor about the Jews: Conspiracy, Anti-Semitism, and the Protocols of Zion|last=Bronner|first=Stephen Eric|date=2018-08-30|publisher=Springer|isbn=978-3-319-95396-0|pages=68–70|language=en}}</ref> [[Умберто Еко]] сметал дека ''Дијалогот во пеколот'' сам по себе бил плагијат делумно од романот на [[Ежен Си]], ''Лес мистерите на Пеупл'' (1849–56).<ref>{{Наведување|last=Eco|first=Umberto|title=Six Walks in the Fictional Woods|year=1994|publisher=Harvard University Press|place=Cambridge, MA|isbn=978-0-674-81050-1|author-link=Umberto Eco|page=135|chapter=Fictional Protocols}}</ref> Препознатливите фрази од Џоли сочинуваат 4% од првата половина на првото издание и 12% од втората половина; подоцнежните изданија, вклучително и повеќето преводи, имаат подолги цитати од Џоли.{{Sfn|De Michelis|2004}} Филип Грејвс го изнел овој плагијат на виделина во серија написи во ''Тајмс'' во 1921 година, како првиот што ги разоткрил ''Протоколите'' како фалсификат во јавноста.{{Sfn|Graves|1921}}<ref>{{Наведување|last=Bein|first=Alex|year=1990|page=339|title=The Jewish question: biography of a world problem|isbn=978-0-8386-3252-9|publisher=Fairleigh Dickinson Univ Press}}</ref> === Херман Годше === Даниел Керен напишал во својот есеј „Коментар на протоколите на старешините од Сион“, „Гедше бил поштенски службеник и шпион на пруската тајна полиција. Тој бил принуден да ја напушти поштенската работа поради неговата улога во фалсификувањето докази во гонењето против демократскиот лидер Бенедикт Валдек во 1849 година“.<ref>{{Наведување|publisher=IGC|url=http://ddickerson.igc.org/The_Protocols_of_the_Learned_Elders_of_Zion.pdf|last=Keren|first=David|title=Commentary on The Protocols of the Elders of Zion|date=February 10, 1993|page=4|archiveurl=https://web.archive.org/web/20140729103854/http://ddickerson.igc.org/The_Protocols_of_the_Learned_Elders_of_Zion.pdf|archivedate=July 29, 2014}}. Republished as {{Наведување|contribution=Introduction|title=The Protocols of the Learned Elders of Zion|others=Marsden, Victor E transl}}.</ref> По неговото отпуштање, Годше започнал кариера како конзервативен колумнист и напишал литературна фантастика под името Сер Џон Ретклиф.<ref name="Cohn1966">{{Наведување|first=Norman|last=Cohn|title=Warrant for Genocide: The Myth of the Jewish World-Conspiracy and the Protocols of the Elder of Zion|place=New York|publisher=Harper & Row|year=1966|pages=32–36}}.</ref> Неговиот роман ''Бијариц'' (''До Седан'') од 1868 година содржи поглавје наречено „ Еврејските гробишта во Прага и Советот на претставници на [[Дванаесет Израилеви племиња|дванаесетте племиња на Израел]]“. Во него, Годше (кој не бил свесен дека останале само две од оригиналните дванаесет библиски „племиња“) прикажува таен ноќен состанок на членовите на мистериозната [[рабин]]ска кабала која планира ѓаволски „еврејски заговор“. На полноќ, се чини дека Ѓаволот придонесува со своето мислење и увид. Поглавјето многу наликува на сцена од ''Џузепе Балсамо'' на [[Александар Дима]] (1848), во која Џозеф Балсамо познат како Алесандро Каљостро и друштвото ја заговараат Аферата со дијамантскиот ѓердан.<ref>{{Наведување|last=Eco|first=Umberto|title=Serendipities: Language and Lunacy|year=1998|publisher=Columbia University Press|place=New York|isbn=978-0-231-11134-8|page=14|url=https://books.google.com/books?id=rCyBIa34aAMC&pg=PA14}}</ref> Во 1872 година, рускиот превод на „Еврејските гробишта во Прага“ се појавил во [[Санкт Петербург]] како посебен памфлет со наводна не-фикција. Франсоа Бурнан, во неговите ''Les Juifs et no Contemporains'' (1896), го репродуцирал моноликот на крајот од поглавјето, во кое ликот Левит како фактичка ја изразува желбата Евреите да бидат „кралеви на светот за 100 години“ - признавајќи „Главниот рабин Џон Редклиф“. Овековечувањето на митот за автентичноста на приказната на Гедше, особено на „говорот на Рабинот“, ги олесни подоцнежните извештаи за подеднакво митската автентичност на ''Протоколите''.<ref name="Cohn1966">{{Наведување|first=Norman|last=Cohn|title=Warrant for Genocide: The Myth of the Jewish World-Conspiracy and the Protocols of the Elder of Zion|place=New York|publisher=Harper & Row|year=1966|pages=32–36}}.</ref> Како и ''Протоколите'', многумина тврделе дека измислениот „говор на рабинот“ има прстен на автентичност, без оглед на неговото потекло: „Овој говор беше објавен во наше време, пред осумнаесет години“, гласел извештајот од 1898 година во ''Ла Кроа'', „и сите настаните што се случуваа пред нашите очи беа очекувани во него со навистина застрашувачка точност“.<ref>{{Наведување|first=Maurice|last=Olender|author-link=Maurice Olender|title=Race and Erudition|publisher=Harvard University Press|year=2009|page=11}}.</ref> Измислените настани кои се појавиле четири години пред ''Бијариц'', можеби биле инспирација за фиктивната полноќна средба на Гедше и детали за исходот од наводниот заговор. Поглавјето на Годше можеби било отворен плагијат на Џоли, Думас пер или на двете.<ref>{{Наведување|title=The Jew in the Modern World: A Documentary History|first=Paul R|last=Mendes-Flohr|first2=Jehuda|last2=Reinharz|year=1995|publisher=Oxford University Press|isbn=978-0-19-507453-6|url=https://books.google.com/books?id=0Bu5GnLZCw0C&pg=PA363|at=p. 363 see footnote}}</ref> == Структура и содржина == ''Протоколите'' наводно ги документираат записниците од состанокот од крајот на 19 век на кој присуствувале светските еврејски водачи, „Сионските старешини“, кои заговарале да го заземат светот.{{Sfn|Chanes|2004}}{{Sfn|Shibuya|2007}} Фалсификатот става во устата на еврејските водачи различни планови, од кои повеќето потекнуваат од постари антисемитски канардови.{{Sfn|Chanes|2004}}{{Sfn|Shibuya|2007}} На пример, ''Протоколите'' вклучуваат планови за уривање на моралот на нееврејскиот свет, планови за еврејските банкари да ги контролираат светските економии, планови за еврејска контрола врз печатот и – на крајот – планови за уништување на цивилизацијата.{{Sfn|Chanes|2004}}{{Sfn|Shibuya|2007}} Документот се состои од 24 „протоколи“, кои се анализирани од Стивен Џејкобс и Марк Вајцман, кои документирале неколку повторливи теми кои постојано се појавуваат во 24-те протоколи, како што е прикажано во следната табела:{{Sfn|Jacobs|Weitzman|2003}} {| class="wikitable" border="2" style="width:99%" ! width="10%" |Протокол ! width="45%" | Наслов {{Sfn|Jacobs|Weitzman|2003}} ! width="45%" | Теми {{Sfn|Jacobs|Weitzman|2003}} |- | 1 | Основната доктрина: „Правилото лежи во моќта“ | Слобода и слобода; Авторитетот и моќта; Злато=пари |- | 2 | Економската војна и неорганизираноста водат до меѓународна влада | Меѓународен политички економски заговор; Притиснете/Медиуми како алатки |- | 3 | Методи на освојување | Еврејски народ, арогантен и корумпиран; Избор/Избори; Јавна услуга |- | 4 | Уништување на религијата со материјализам | Бизнис како ладен и бездушен; Незнабошците како робови |- | 5 | Деспотизам и модерен напредок | Еврејска етика; Односот на еврејскиот народ со поголемото општество |- | 6 | Стекнување на земјиште, поттикнување на шпекулации | Сопственост на земјиште |- | 7 | Пророштво за светска војна | Внатрешни немири и раздор (наспроти судски систем) кои водат до војна против Шалом/Мир |- | 8 | Преодната влада | Криминален елемент |- | 9 | Сеопфатната пропаганда | Закон; образование; Масонеријата |- | 10 | Укинување на Уставот; Подемот на автократијата | Политика; Владеење на мнозинството; либерализам; Семејство |- | 11 | Устав на автократија и универзално владеење | незнабошци; еврејска политичка инволвираност; Масонеријата |- | 12 | Кралството на печатот и контролата | Слобода; Цензура на печатот; Објавување |- | 13 | Претворање на јавната мисла од суштинско во несуштинско | незнабошци; Бизнис; Избор/Избори; Печат и цензура; Либерализмот |- | 14 | Уништувањето на религијата како увертира за подемот на еврејскиот Бог | јудаизам; Бог; незнабошци; Слобода; Порнографија |- | 15 | Употреба на ѕидарството: Бездушно потиснување на непријателите | незнабошци; Масонеријата; Мудреци од Израел; Политичка моќ и авторитет; Кралот на Израел |- | 16 | Поништување на образованието | Образование |- | 17 | Судбината на адвокатите и свештенството | адвокати; Свештенството; Христијанството и нееврејското авторство |- | 18 | Организација на неред | Зло; Говор; |- | 19 | Заемно разбирање помеѓу владетелот и луѓето | Озборување; Мачеништво |- | 20 | Финансиската програма и градежништвото | Даноци и оданочување; Заеми; обврзници; Лихварство; Позајмување пари |- | 21 | Домашни заеми и државен кредит | Берзи и берзи |- | 22 | Придобивката од еврејското владеење | Злато=Пари; Избор/Избор |- | 23 | Всадување на послушноста | Послушност кон власта; Ропство; Избор/Избор |- | 24 | Еврејскиот владетел | Кралство; Документ како фикција |} === Теории на заговор === Пајпс забележува дека ''Протоколите'' ги нагласуваат повторливите теми на конспиративниот антисемитизам: „Евреите секогаш планираат“, „Евреите се насекаде“, „Евреите стојат зад секоја институција“, „Евреите се покоруваат на централната власт, „старешините“ во сенка“ и „Евреите се блиску до успех“.{{Sfn|Pipes|1997}} Еко, исто така, се занимавал со ''Протоколите'' во 1994 година во поглавје 6, „Измислени протоколи“, од неговите ''Шест прошетки во измислените шуми'' и во неговиот роман од 2010 година ''Гробиштата во Прага''. == Историја == === Историја на објавување === Првото познато спомнување на ''Протоколите'' било во написот од 1902 година во конзервативниот весник во [[Санкт Петербург]] ''[[Ново Време (руски весник)|Ново време]]'' од новинарот Михаил Осипович Меншиков. Тој напишал дека една преподобна дама од високата класа му предложила да прочита мала брошура, ''Протоколите на старешините од Сион'', во која се осудува „заговор против светот“. Меншиков бил силно скептичен во врска со автентичноста на ''Протоколите'', отфрлајќи ги нивните автори и распространувачи како „луѓе со мозочна треска “.<ref name=":0">{{Наведена мрежна страница|url=http://www.newtimes.ru/eng/detail.asp?art_id=470|title=The fraud of the century, or a book born in hell|last=Kadzhaya|first=Valery|date=17 December 2005|work=[[The New Times (magazine)|The New Times]]|archive-url=https://web.archive.org/web/20051217032523/http://www.newtimes.ru/eng/detail.asp?art_id=470|archive-date=2005-12-17|accessdate=}}</ref> Во 1903 година, ''Протоколите'' биле објавени како серија на написи во весник, во сопственост на Павел Крушеван. Повторно се појавило во 1905 година како последно поглавје (Поглавје XII) од второто издание на ''Velikoe v malom i antihrist'' („Големиот во малиот и [[антихрист]]от “), книга од Сергеј Нилус. Во 1906 година, се појави во форма на памфлет уредена од Георги Бутми де Кацман.{{Sfn|De Michelis|2004}} Овие први отпечатоци на руски јазик биле користени како алатка за жртвено јагне Евреи, обвинети од монархистите за поразот во [[Руско-јапонска војна|Руско-јапонската војна]] и револуцијата од 1905 година. Заедничко за сите текстови е идејата дека Евреите се стремат кон светска доминација. Бидејќи ''Протоколите'' се претставени само како [[документ]], потребна е предната и задната материја за да се објасни неговото наводно потекло. Различните отпечатоци, сепак, се меѓусебно неконзистентни. Општото тврдење е дека документот е украден од тајна еврејска организација. Бидејќи наводниот оригинален украден ракопис не постои, некој е принуден да го врати наводното оригинално издание. Тоа го направи италијанскиот научник, Чезаре Г. Де Микелис во 1998 година, во дело кое беше преведено на англиски и објавено во 2004 година, каде што тој ја третира својата тема како апокрифа.{{Sfn|De Michelis|2004}} === Први изданија на руски јазик === [[Податотека:1912ed_TheProtocols_by_Nilus (cleaned).jpg|десно|мини| Предлог на издание од 1912 година со окултни симболи]] Во 1944 година, германскиот писател Конрад Хајден го идентификувал Головински како автор на ''Протоколите''.<ref name="Freund2000">{{Наведување|url=http://www.reason.com/news/show/27585.html|title=Forging Protocols|first=Charles Paul|last=Freund|journal=Reason Magazine|date=February 2000|access-date=2008-09-28|archiveurl=https://archive.today/20130104231406/http://www.reason.com/news/show/27585.html|archivedate=2013-01-04}}.</ref> Извештајот на Раџивил бил поддржан од рускиот историчар Михаил Лепехин, кој ги објавил своите наоди во ноември 1999 година во францускиот неделник ''L'Express''.<ref>{{Наведување|language=fr|url=http://www.phdn.org/antisem/protocoles/origines.html|first=Éric|last=Conan|title=Les secrets d'une manipulation antisémite|trans_title=The secrets of an antisemite manipulation|journal=L’Express|date=November 16, 1999}}.</ref> Лепехин смета дека ''протоколите'' се дел од шемата за убедување на царот [[Николај II (Русија)|Николај II]] дека модернизацијата на Русија навистина била еврејска заговор за контрола на светот.<ref name="Skuratovsky">{{Наведување|first=Vadim|last=Skuratovsky|title=The Question of the Authorship of "The Protocols of the Elders of Zion"|publisher=Judaica Institute|place=Kiev|year=2001|isbn=978-966-7273-12-5}}.</ref> Стивен Ерик Бронер пишува дека групите кои се противат на напредокот, парламентаризмот, урбанизацијата и капитализмот, како и активната еврејска улога во овие модерни институции, биле особено привлечени од антисемитизмот на документот.{{Sfn|Bronner|2003}} [[Украинци|Украинскиот]] научник Вадим Скуратовски нуди обемна книжевна, историска и [[Лингвистика|лингвистичка]] анализа на оригиналниот текст на ''Протоколите'' и ги следи влијанијата на [[проза]]та на [[Фјодор Михајлович Достоевски]] (особено ''Големиот инквизитор'' и ''[[Бесови (роман)|Бесови]]'') врз делата на Головински, вклучувајќи ги и ''Протоколите''.<ref name="Skuratovsky" /> Улогата на Головински во пишувањето на ''Протоколите'' ја оспоруваат Мајкл Хагемајстер, Ричард Леви и Чезаре Де Микелис, кои пишуваат дека извештајот што го вклучува е историски непроверлив и во голема мера е докажлив погрешен.<ref>{{Наведена книга|title=The Non-Existent Manuscript|last=De Michelis|first=Cesare|pages=passim}}</ref>{{Sfn|Hagemeister|2008}}<ref name="Levy-record">{{Наведена книга|title=Nexus – Essays in German Jewish Studies|last=Richard S. Levy|publisher=Camden House|year=2014|editor-last=William C. Donahue|volume=2|pages=43–61|chapter=Setting the Record Straight Regarding ''The Protocols of the Elders of Zion'': A Fool’s Errand?|editor-last2=Martha B. Helfer}}</ref> Во својата книга ''„Непостоечкиот ракопис“'', италијанскиот научник Чезаре Г. Де Микелис ги проучува раните руски публикации на ''Протоколите''. ''Протоколите'' првпат биле споменати во рускиот печат во април 1902 година, од санктпетербуршкиот весник ''Ново време'' {{Јаз|ru|Новое Время}}. Статијата е напишана од познатиот конзервативен публицист Михаил Меншиков како дел од неговата редовна серија „Писма до соседите“ и е насловена „Заговори против човештвото“. Авторот ја опишал својата средба со една госпоѓа (Јулијана Глинка, како што е познато сега) која, откако му кажала за нејзините мистични откритија, го замолила да се запознае со документите подоцна познати како ''Протоколи''; но откако прочита некои извадоци, Меншиков стана доста скептичен за нивното потекло и не ги објави.<ref>{{Наведување|language=ru|url=http://www.vehi.net/asion/kon/08.html#_ftnref14|first=T|last=Karasova|first2=D|last2=Chernyakhovsky|title=Afterword}} in {{Наведување|language=ru|edition=translated|first=Norman|last=Cohn|title=Warrant for Genocide}}.</ref> ==== Крушеван и Нилус изданија ==== ''Протоколите'' биле објавени најрано, во сериска форма, од 28 август до 7 септември (О.С.) 1903 година, во ''Знамија'', дневен весник во Санкт Петербург, под раководство на Павел Крушеван. Крушеван го иницирал погромот во Кишинев четири месеци претходно.<ref name="Kadzhaya">{{Наведена мрежна страница|url=http://www.newtimes.ru/eng/detail.asp?art_id=470|title=The Fraud of a Century, or a book born in hell|last=Kadzhaya|first=Valery|archive-url=https://web.archive.org/web/20051217032523/http://www.newtimes.ru/eng/detail.asp?art_id=470|archive-date=December 17, 2005}}.</ref> Во 1905 година, Сергеј Нилус го објавил целиот текст на ''Протоколите'' во ''Поглавје XII'', последното поглавје (стр.&nbsp;305–417), од второто издание (или третото, според некои извори) на неговата книга, ''Velikoe v malom i antikhrist'', која се преведува како „Големиот во Малиот: Доаѓањето на Антихристот и владеењето на сатаната на земјата". Тој тврдел дека тоа е дело на Првиот ционистички конгрес, одржан во 1897 година во [[Базел]], Швајцарија.{{Sfn|De Michelis|2004}} Кога беше истакнато дека Првиот ционистички конгрес бил отворен за јавноста и на него присуствувале многу не-Евреи, Нилус ја променил својата приказна, велејќи дека Протоколите биле дело на состаноците на старешините од 1902–1903 година, но се во спротивност со неговата претходна изјава дека ја добил својата копија во 1901 година. Последователната тајна истрага нарачана од Пјотр Столипин, новоименуваниот претседавач на Советот на министри, дошла до заклучок дека ''Протоколите'' првпат се појавиле во Париз во антисемитските кругови околу 1897-1898 година.<ref>{{Наведување|url=http://www.fedorov.ru/stolypin.html|title=P. Stolypin's attempt to resolve the Jewish question|first=Boris|last=Fyodorov|language=ru|place=[[Russia|RU]]|access-date=2006-11-23|archivedate=2012-02-10|archiveurl=https://web.archive.org/web/20120210161318/http://www.fedorov.ru/stolypin.html}}.</ref> Кога [[Николај II (Русија)|Николај Втори]] дознал за резултатите од оваа истрага, тој побарал: „Протоколите треба да бидат конфискувани, добрата кауза не може да се брани со валкани средства“.<ref name="Burtsev1938">{{Наведување|publisher=Jewniverse|language=ru|chapter-url=http://www.jewniverse.ru/RED/Burtsev/BPSM-1-4.htm|place=Paris|title=The Protocols of the Elders of Zion: A Proved Forgery|first=Vladimir|last=Burtsev|author-link=Vladimir Burtsev|year=1938|page=106|chapter=4}}</ref> И покрај нарачката или поради „добрата причина“, бројните препечатувања се намножле.<ref name=":0">{{Наведена мрежна страница|url=http://www.newtimes.ru/eng/detail.asp?art_id=470|title=The fraud of the century, or a book born in hell|last=Kadzhaya|first=Valery|date=17 December 2005|work=[[The New Times (magazine)|The New Times]]|archive-url=https://web.archive.org/web/20051217032523/http://www.newtimes.ru/eng/detail.asp?art_id=470|archive-date=2005-12-17|accessdate=}}</ref> Подоцна Николај ги прочитал ''Протоколите'' на своето семејство за време на нивното затворање.<ref>{{Наведени вести|url=https://www.washingtonpost.com/outlook/five-myths/five-myths-about-the-romanovs/2018/10/26/9e7a6d30-d868-11e8-83a2-d1c3da28d6b6_story.html|title=Five myths about the Romanovs|date=26 October 2018|work=The Washington Post|archive-url=https://web.archive.org/web/20230308134609/https://www.washingtonpost.com/outlook/five-myths/five-myths-about-the-romanovs/2018/10/26/9e7a6d30-d868-11e8-83a2-d1c3da28d6b6_story.html|archive-date=8 March 2023}}</ref> === ''Протоколите'' на Запад === Во јануари 1920 година, Ејр и Спотисвуд го објавиле првиот англиски превод на ''Протоколите на старешините на Сион'' во Британија.<ref>{{Наведена книга|url=https://books.google.com/books?id=_Rap55ZimykC&pg=PA390|title=Hostages of Modernization: Studies on Modern Antisemitism 1870-1933/39|publisher=[[Walter de Gruyter]]|year=1993|isbn=3-11-010776-7|editor-last=Strauss|editor-first=Herbert A.|page=390}}</ref> Според писмото напишано од историчарот на уметност Роберт Хобарт Каст, памфлетот бил преведен, подготвен и платен од Џорџ Шанкс<ref>Holmes, Colin ''Anti-Semitism in British Society, 1876-1939'' Edward Arnold, First Edition (1979)</ref> и нивниот заеднички пријател, мајорот Едвард Грифитс Џорџ Бардон, кој служел како секретар на ''здруженија на Обединета Русија. Здружението'' во тоа време.<ref>{{Наведена мрежна страница|url=https://www.monocledmutineer.co.uk/major-edward-g-g-burdon/|title=Major Edward Griffiths George Burdon, United Russia Societies Association|date=December 2021}}</ref> Во издание на ''обичен англиски'' списание на Лорд Алфред Даглас од јануари 1921 година,<ref>"The Blue Faced Ape of Horus", ''Plain English'', No.29, Vol. II, January 22, 1921, p.66.</ref> се тврди дека Шанкс, поранешен офицер во воздушната служба на Кралската морнарица и рускиот владин комитет во Кингсвеј, Лондон,<ref>{{Наведена мрежна страница|url=https://www.monocledmutineer.co.uk/pdfs/George_Shanks_the_Protocols_of_the_Elders_of_Zion_Jewish_Peril.pdf|title=The Protocols Matrix: George Shanks and the Protocols of the Elders of Zion}}</ref> открил пост- воено вработување во Канцеларијата на Шефот Вип на Даунинг стрит 12, пред да му биде понудена позиција како личен секретар на Сер Филип Сасун, во тоа време служејќи како приватен секретар на британскиот премиер [[Дејвид Лојд Џорџ]] во британската коалициска влада. [[Податотека:1934_Protocols_Patriotic_Pub.jpg|десно|мини| Издание од 1934 година на Патриотската издавачка компанија од Чикаго]] Во Соединетите Американски Држави, ''Протоколите'' треба да се разберат во контекст на Првиот црвен страв (1917–20). Текстот наводно бил донесен во САД од офицер на руската армија во 1917 година; бил преведен на англиски од Натали де Богори (личен асистент на Харис А. Хоутон, офицер на Одделот за војна ) во јуни 1918 година,<ref>Baldwin, N. ''Henry Ford and the Jews. The mass production of hate''. PublicAffair (2001), p. 82. {{ISBN|1891620525}}.</ref> и рускиот иселеник Борис Брасол набрзо го циркулираше во американските владини кругови, особено дипломатските и воените, во форма на типопис,<ref>Wallace, M. ''The American axis: Henry Ford, Charles Lindbergh, and the rise of the Third Reich''. St. Martin's Press (2003), p. 60. {{ISBN|0312290225}}.</ref> чија копија е архивирана од Институтот Хувер.{{Sfn|Singerman|1980}} На 27 и 28 октомври 1919 година, [[Филаделфија]] ''Јавна Леџер'' објавила извадоци од превод на англиски јазик како „Црвена Библија“, бришејќи ги сите референци за наводното еврејско авторство и префрлајќи го документот како [[Болшевици|болшевички]] манифест.<ref name="Jenkins">{{Наведување|last=Jenkins|first=Philip|title=Hoods and Shirts: The Extreme Right in Pennsylvania, 1925–1950|page=114|year=1997|publisher=[[UNC Press]]|isbn=978-0-8078-2316-3|author-link=Philip Jenkins}}</ref> Автор на написите бил [[дописник]]от на весникот во тоа време, Карл В. Акерман, кој подоцна станал шеф на одделот за новинарство на Универзитетот Колумбија.<ref>{{Наведена книга|url=https://books.google.com/books?id=p61ACwAAQBAJ&q=ackerman.+zion.+bolshevik&pg=PT190|title=Haters, Baiters and Would-Be Dictators: Anti-Semitism and the UK Far Right|last=Toczek|first=Nick|publisher=[[Routledge]]|year=2015|isbn=978-1317525875}}</ref>{{Sfn|Singerman|1980}} Во 1923 година, се појавил анонимно уреден памфлет од страна на Британското издавачко друштво, наследник на Британците, ентитет создаден и предводен од Хенри Хамилтон Бимиш. Овој отпечаток наводно бил превод на Виктор Е. Марсден, кој починал во октомври 1920 година.{{Sfn|Singerman|1980}} На 8 мај 1920 година, напис<ref>{{Наведување|first=Henry Wickham|last=Steed|title=A Disturbing Pamphlet: A Call for Enquiry|journal=The Times|date=May 8, 1920}}.</ref> во ''Тајмс'' го следел германскиот превод и апелирал за истрага за она што го нарекол „нечудна белешка на пророштвото“. ==== Соединети Држави ==== Скоро две години, почнувајќи од 1920 година, американскиот индустријалец Хенри Форд објавувал во весникот што го поседувал серија антисемитски написи кои либерално цитираа од Протоколите.<ref name="Singerman">{{Наведено списание|last=Singerman|first=Robert|title=The American Career of the Protocols of the Elders of Zion|journal=American Jewish History|volume=71|issue=1|pages=48–78}}</ref> Се верува дека вистинскиот автор на написите бил уредникот на весникот Вилијам Камерон.<ref name="Singerman" /> Во текот на 1922 година, тиражот на Dearborn Independent пораснал на речиси 270.000 платени примероци.<ref>{{Наведена книга|title=Ford, Expansion and Challenge 1915–1933|last=Nevins|first=Allan|last2=Hill|first2=Frank Ernest|publisher=Charles Scribner's Sons|year=1957|page=316}}</ref> Форд подоцна објавил збирка од написите во форма на книга како „ Меѓународниот Евреин: Главниот проблем на светот “.<ref name="Singerman" /> Во 1921 година, Форд навел докази за еврејска закана: „Единствената изјава што сакам да ја дадам во врска со ''протоколите'' е дека тие се вклопуваат во она што се случува. Тие имаат 16 години и ја одговараа светската ситуација до сега.<ref name="Wallace2003">{{Наведување|first=Max|last=Wallace|title=The American Axis|publisher=St. Martin's Press|year=2003}}.</ref> Роберт А. Розенбаум напиша дека „Во 1927 година, поклонувајќи се на правниот и економскиот притисок, Форд упати повлекување и извинување - истовремено отфрлајќи ја личната одговорност - за антисемитските написи и го затвори ''Дирборн Индепендент''“.<ref>{{Наведена книга|url=https://books.google.com/books?id=sx27AHzby8YC&q=1927%2C+++Ford+to+retract+his+publication+and+apologize%3B&pg=PA41|title=Waking to Danger: Americans and Nazi Germany, 1933-1941|last=Rosenbaum|first=Robert A|date=2010|publisher=Greenwood Press|isbn=978-0313385025|page=41}}</ref> Тој исто така бил обожавател на [[Трет Рајх|нацистичка Германија]].<ref name="Dobbs1998">{{Наведување|url=https://www.washingtonpost.com/wp-srv/national/daily/nov98/nazicars30.htm|title=Ford and GM Scrutinized for Alleged Nazi Collaboration|first=Michael|last=Dobbs|journal=The Washington Post|date=November 30, 1998|page=A01|access-date=March 20, 2006}}.</ref> Во 1934 година, анонимен уредник ја проширил компилацијата со „Текст и коментар“ (стр. 136–41). Изработката на оваа непотврдена компилација била книга од 300 страници, неавтентично проширено издание на дванаесеттото поглавје од книгата на Нилус од 1905 година за доаѓањето на [[антихрист]]от. Се состои од значителни подигнувања на извадоци од написи од антисемитскиот периодик на Форд, ''The Dearborn Independent'' . Овој текст од 1934 година најмногу циркулира во англиското говорно подрачје, како и на интернет. „Текст и коментар“ завршува со коментар на забелешката на Хаим Вајцман од 6 октомври 1920 година на еден банкет: „Доброволна заштита што Бог ја воспоставил во животот на Евреинот е тоа што го растурил низ целиот свет“. Според писателот Питер Гроуз, Ален Далс, кој бил во Константинопол развивајќи односи во [[Отоманско Царство|постотоманските]] политички структури, го открил „изворот“ на документацијата и на крајот му го дал на ''Тајмс''. Гроус пишува дека ''Тајмс'' му дал заем на изворот, руски емигрант кој одбил да биде идентификуван, со разбирање дека заемот нема да биде вратен.<ref>{{Наведување|first=Peter|last=Grose|title=Gentleman Spy: The Life of Allen Dulles|publisher=Houghton Mifflin|year=1994}}.</ref> Колин Холмс, предавач по економска историја на Универзитетот Шефилд, го идентификувал емигрантот како Михаил Расловлев, самоидентификуван антисемит, кој ги дал информациите на Грејвс за да „не им даде оружје од каков било вид на Евреите, чиј пријател никогаш не сум бил“.<ref>{{Наведување|author-link=Leon Poliakov|last=Poliakov|first=Leon|year=1997|contribution=Protocols of the Learned Elders of Zion|title=Encyclopedia Judaica|edition=CD-ROM 1.0|editor-first=Cecil|editor-last=Roth|editor-link=Cecil Roth|publisher=Keter|isbn=978-965-07-0665-4}}.</ref> Во првата статија од серијата на Грејвс, насловена „Книжевен фалсификат“, уредниците на ''Тајмс'' напишале: „Нашиот дописник од Константинопол за прв пат презентира убедлив доказ дека документот е главно невешт плагијат. Тој ни испрати копија од француската книга од која е направен плагијатот“.{{Sfn|Graves|1921}} Истата година, цела книга{{Sfn|Bernstein|1921}} што ја документира измамата била објавена во Соединетите Држави од Херман Бернштајн. И покрај ова широко распространето и опширно разоткривање, ''Протоколите'' продолжија да се сметаат за важен фактички доказ од страна на антисемитите. Далс, успешен адвокат и дипломат од кариера, се обидел да го убеди [[Стејт департмент|американскиот Стејт департмент]] јавно да го осуди фалсификувањето, но безуспешно.<ref>Richard Breitman et al. (2005). OSS Knowledge of the Holocaust. In: U.S. Intelligence and the Nazis. pp. 11–44. Cambridge: Cambridge University Press.{{doi|10.1017/CBO9780511618178.006}} [Accessed 20 April 2016]. p. 25</ref> === Швајцарија === ==== Судскиот процес во Берн, 1934–1935 ==== Продажбата на ''Протоколите'' (уредени од германскиот антисемит Теодор Фрич ) од Националниот фронт за време на политички состанок во казиното во Берн на 13 јуни 1933 година, довело до судењето во Берн во ''Амцгерихт'' (окружен суд) од [[Берн]], главниот град на [[Швајцарија]], на 29 октомври 1934 година. Тужителите (Швајцарското еврејско здружение и Еврејската заедница од Берн) биле застапувани од Ханс Мати и Жорж Бруншвиг, помогнати од Емил Раас. Во име на одбраната работел германскиот антисемитски пропагандист Улрих Флајшхауер. На 19 мај 1935 година, двајца обвинети (Теодор Фишер и Силвио Шнел) биле осудени за кршење на статутот на Берн кој забранува дистрибуција на „неморални, непристојни или брутални“ текстови<ref name="NZZ">{{Наведени вести|url=http://www.nzz.ch/2005/12/23/fe/articleDEYRW.html|title=Die Quelle allen Übels? Wie ein Berner Gericht 1935 gegen antisemitische Verschwörungsphantasien vorging|last=Hafner|first=Urs|date=December 23, 2005|access-date=2008-10-11|archive-url=https://web.archive.org/web/20110201033419/http://www.nzz.ch/2005/12/23/fe/articleDEYRW.html|archive-date=February 1, 2011|publisher=[[Neue Zürcher Zeitung]]|language=de}}</ref> додека тројца други обвинети беа ослободени. Судот ги прогласил ''Протоколите'' за фалсификат, плагијати и непристојна литература. Судијата Валтер Мајер, христијанин кој претходно не слушнал за ''Протоколите'', во заклучок рекол: На 1 ноември 1937 година, обвинетите поднеле жалба на пресудата до ''Обергерихт'' (Кантонален Врховен суд) во Берн. Совет од тројца судии ги ослободил од обвиненијата, сметајќи дека ''Протоколите'', иако се лажни, не го прекршуваат статутот за кој станува збор затоа што тие се „политички публикации“, а не „неморални (непристојни) публикации (Schundliteratur)“ во строга смисла на законот.<ref name="NZZ">{{Наведени вести|url=http://www.nzz.ch/2005/12/23/fe/articleDEYRW.html|title=Die Quelle allen Übels? Wie ein Berner Gericht 1935 gegen antisemitische Verschwörungsphantasien vorging|last=Hafner|first=Urs|date=December 23, 2005|access-date=2008-10-11|archive-url=https://web.archive.org/web/20110201033419/http://www.nzz.ch/2005/12/23/fe/articleDEYRW.html|archive-date=February 1, 2011|publisher=[[Neue Zürcher Zeitung]]|language=de}}</ref> Мислењето на претседавачкиот судија, сепак, било наведено дека фалсификувањето на ''Протоколите'' не е сомнително и изразил жалење што законот не обезбедува соодветна заштита на Евреите од овој вид литература. Судот одбил да им ги наложи надоместоците за одбрана на ослободените обвинети на тужителите, а ослободениот Теодор Фишер морал да плати 100 франци на вкупните државни трошоци на судењето (28.000 франци) кои на крајот ги платил Кантонот Берн.{{Sfn|Ben-Itto|2005}} Оваа одлука даде основа за подоцнежни наводи дека апелациониот суд „ја потврдил автентичноста на протоколите“ што е спротивно на фактите. [[Податотека:Beschlagnahmte_Protokolle_und_Geheimnisse_der_Weisen_von_Zion.jpg|мини|Протоколите на Сион, конфискувани од полицијата во Базел по жалба на Евреите Драјфус-Бродски и Маркус Кон, 1933 година, во колекцијата на Еврејскиот музеј на Швајцарија]] Доказот презентиран на судењето, кој силно влијаел на подоцнежните извештаи до денес, бил дека ''протоколите'' првично биле напишани на француски од агенти на царската тајна полиција (Окрана).<ref name="Levy-record">{{Наведена книга|title=Nexus – Essays in German Jewish Studies|last=Richard S. Levy|publisher=Camden House|year=2014|editor-last=William C. Donahue|volume=2|pages=43–61|chapter=Setting the Record Straight Regarding ''The Protocols of the Elders of Zion'': A Fool’s Errand?|editor-last2=Martha B. Helfer}}</ref> Сепак, оваа верзија е доведена во прашање од неколку современи научници.<ref name="Levy-record" /> Мајкл Хагемајстер открил дека основниот сведок Александре ду Шајла претходно пишувал за поддршка на крвната клевета, добил четири илјади швајцарски франци за неговото сведочење и тајно се сомневале дури и од тужителите.{{Sfn|Hagemeister|2008}} Чарлс Руд и Сергеј Степанов заклучиле дека нема суштински докази за вмешаност на Окрана и силни посредни докази против тоа.{{Sfn|Ruud|Stepanov|1999}} ==== Судскиот процес во Базел ==== Слично судење во Швајцарија се одржало и во [[Базел]]. Швајцарските фронтисти Алфред Зандер и Едуард Ригсегер ги дистрибуирале ''Протоколите'' (уреди од Германецот Готфрид зур Бик) во Швајцарија. Жил Драјфус-Бродски и Маркус Коен ги тужеле за навреда на еврејската чест. Во исто време, главниот рабин Маркус Еренпреис од Стокхолм (кој исто така беше сведок на судењето во Берн) го тужел Алфред Зандер кој тврдел дека самиот Еренпреис рекол дека ''Протоколите'' се автентични (се однесува на предговорот на изданието на ''Протоколите'' од германскиот антисемит Теодор Фрич). На 5 јуни 1936 година, оваа постапка завршила со спогодба. === Германија === Според историчарот Норман Кон,{{Sfn|Cohn|1967}} атентаторите на германскиот еврејски политичар [[Валтер Ратенау]] (1867–1922) биле убедени дека Ратенау бил буквално „Сионски старешина“. Се чини дека [[Адолф Хитлер]] првпат станал свесен за ''Протоколите'' откако слушнал за тоа од етничките германски бели емигранти, како што се [[Алфред Розенберг]] и Макс Ервин фон Шојбнер-Рихтер.<ref>Gellately, Robert (2012). ''Lenin, Stalin and Hitler: The Age of Social Catastrophe'', {{ISBN|1448138787}}, p. 99</ref> Розенберг и Шојбнер-Рихтер исто така биле членови на раната контрареволуционерна група Aufbau Vereinigung, која според историчарот Мајкл Келог, влијаела на нацистите во објавувањето на мит сличен на ''Протоколите''.<ref>{{Наведено списание|last=Schwonek|first=Matthew R.|date=2006|title=Review of The Russian Roots of Nazism: White Émigrés and the Making of National Socialism, 1917-1945; Victims of Stalin and Hitler: The Exodus of Poles and Balts to Britain|url=https://www.jstor.org/stable/3664431|journal=The Russian Review|volume=65|issue=2|pages=335–337|issn=0036-0341|jstor=3664431}}</ref> == Наводи == {{наводи|3}} [[Категорија:Книги од 1920 година]] [[Категорија:Книги од 1905 година]] hbzbpnhxy8y4dcv333ciyp16juqrr59 5380216 5380123 2025-06-14T22:29:12Z CommonsDelinker 746 Замена на [[File:1912ed_TheProtocols_by_Nilus_(cleaned).jpg]] со [[File:The_Protocols_of_the_Elders_of_Zion_by_Nilus_(1912)_-_cleaned.jpg]] (од страна на [[c:User:CommonsDelinker|CommonsDelinker]] поради: [[:c:COM:FR|File renamed]]: [[:c:COM:FR#FR2|Criter 5380216 wikitext text/x-wiki '''Протоколите на Сионските старешини''' или '''Протоколите на состаноците на учените старешини од Сион''' е измислен текст во кој се опишува еврејскиот заговор за глобална доминација. Во голема мера плагијат од неколку претходни извори, тој првпат бил објавен во [[Царска Русија]] во 1903 година, преведен на повеќе јазици и распространет на меѓународно ниво во почетокот на 20 век. Таа книга одиграла клучна улога во популаризирањето на верувањето во меѓународниот еврејски заговор. Почнувајќи од 1933 година, некои германски учители назначиле дестилации на делото, како да се фактички, да ги читаат германските ученици низ [[Трет Рајх|нацистичка Германија]],<ref name="Segel-1995">{{Наведена книга|title=A Lie and a Libel: The History of the Protocols of the Elders of Zion|last=Segel|first=Binjamin|publisher=University of Nebraska Press|year=1995|isbn=0803242433|page=30|translator-last=Levy|translator-first=Richard S}}</ref> иако британскиот весник ''[[Тајмс]]'' во 1921 година го разоткрил текстот како измамник и од германскиот весник ''Франкфуртер Цајтунг'' во 1924 г. Денес, тој останал широко достапен на многу јазици, печатени и на Интернет, и продолжува да се претставува од антисемитските групи како вистински документ. Тоа е опишано како „веројатно највлијателно дело на антисемитизмот некогаш напишано“ откако се појави од Русија непосредно пред [[Прва светска војна|Првата светска војна]].{{Sfn|Bronner|2003}} == Создавање ==   ''Протоколите'' се фабрикуван документ за кој се тврди дека е фактички. Текстуалните докази покажуваат дека тој не можел да биде произведен пред 1901 година: документот алудира на атентатите на Умберто I и [[Вилијам Макинли|Вилијам Мекинли]], на пример, како овие настани да се планирани однапред.{{Sfn|De Michelis|2004}} Насловот на широко распространетото прво издание на Сергеј Нилус ги содржи датумите „1902–1903“ и веројатно е дека документот всушност бил напишан во тоа време во Русија.{{Sfn|De Michelis|2004}} Чезаре Г. Де Микелис тврди дека бил произведен во месеците по рускиот ционистички конгрес во септември 1902 година, и дека првично бил пародија на еврејскиот идеализам наменет за внатрешна циркулација меѓу антисемитите додека не било одлучено да се исчисти и да се објави како да било реално. Самопротивречностите во различни сведоштва покажуваат дека инволвираните поединци - вклучувајќи го и првиот издавач на текстот, Павел Крушеван - намерно го прикривале потеклото на текстот и лажеле за него во децениите потоа.{{Sfn|De Michelis|2004}} Ако поставувањето на фалсификат 1902-1903 година во Русија е точно, тогаш тоа е напишано на почетокот на серијата антиеврејски погроми во Руската империја, во кои илјадници Евреи биле убиени или избегале од земјата. Многу од луѓето за кои Де Микелис се сомнева дека се вмешани во фалсификат биле директно одговорни за поттикнување на погромите. Кон крајот на 18 век, по поделбите на Полска, [[Руско Царство]] го наследила најголемото еврејско население во светот. Евреите живееле во ''држави'' на западниот дел на Империјата, во Пале на Населувањето и до 1840-тите, локалните еврејски работи биле организирани преку ''кахалот'', полуавтономната еврејска локална власт, вклучително и за целите на оданочување и регрутирање во царскиот руски Армијата. По искачувањето на [[Либерализам|либерализмот]] во Европа, руската владејачка класа станала потврдокорна во своите реакционерни политики, држејќи го знамето на православието, автократијата и националноста, при што неправославните и неруските поданици, вклучително и Евреите, не биле секогаш прифатени. Евреите кои се обиделе да се асимилираат биле сметани со сомнеж како потенцијални „инфилтратори“ кои наводно се обидуваат да го „преземат општеството“, додека Евреите кои останале приврзани за традиционалната еврејска култура биле огорчени како непожелни вонземјани. [[Податотека:Kagal_book.jpg|десно|мини| ''Книгата Кахал'' (1869) од Џејкоб Брафман, оригинал на руски јазик]] Незадоволството кон Евреите, од претходно наведените причини, постоело во руското општество, но идејата за меѓународен еврејски заговор за доминација во светот според ''протоколите'' била создадена во 1860-тите. Џејкоб Брафман, литвански Евреин од [[Минск]], се скарал со агенти на локалниот ''кахал'' и последователно се свртел против [[Јудаизам|јудаизмот]]. Тој потоа се преобратил во [[Руска православна црква|Руската православна црква]] и напиша полемики против [[Талмуд]]от и ''кахалот''.{{Sfn|Petrovsky-Shtern|2011}} Брафман во неговите книги ''„Локалните и универзалните еврејски братства“'' (1868) и ''„Книгата на Кахал“'' (1869), објавени во [[Вилнус|Вилна]], тврди дека ''кахалот'' продолжил да постои во тајност и дека имал главна цел да ги поткопува христијанските претприемачи, преземајќи го нивниот имот и на крајот преземање на власта. Тој, исто така, тврдеше дека станува збор за меѓународна конспиративна мрежа, под централна контрола на ''Алијансата израелски универзум'', која беше со седиште во Париз, а потоа под водство на Адолф Кремие, истакнат [[Слободно ѕидарство|масон]].{{Sfn|Petrovsky-Shtern|2011}} Талмудистот од Вилна, Џејкоб Барит, се обидел да го побие тврдењето на Брафман. Влијанието на работата на Брафман добило меѓународен аспект кога било преведено на англиски, француски, германски и други јазици. Сликата на „ ''кахалот'' “ како тајна меѓународна еврејска влада во сенка која работела како држава во држава била согледана од антиеврејските публикации во Русија и била сфатена сериозно од некои руски официјални лица како што се П.А. Черевин и [[Николај Игнатјев|Николај Павлович Игнатиев]], кои во 1880-тите ги повикале генералните гувернери на провинциите да го бараат наводниот ''кахал''. Ова било околу времето на атентатот на ''Народна Воља'' на [[Александар II (Русија)|рускиот цар Александар II]] и последователните [[погром]]и. Во Франција бил преведен од монсињор Ернест Жуен во 1925 година, кој ги поддржал Протоколите. Во 1928 година, Зигфрид Пасарж, географ кој подоцна им дал поддршка на [[Трет Рајх|нацистите]], го превел на германски. Освен Брафман, имало и други рани списи кои поставиле сличен концепт на ''Протоколите''. Ова го вклучува ''Освојувањето на светот од Евреите'' (1878),<ref>{{Наведена книга|url=https://books.google.com/books?id=M7Tdl6vgbmUC|title=Forms of Hatred: The Troubled Imagination in Modern Philosophy and Literature|last=Donskis|first=Leonidas|publisher=Rodopi|year=2003|isbn=978-9042010666}}</ref> објавено во [[Базел]] и автор на Осман Беј (роден Фредерик ван Милинген). Милинген бил британски поданик и син на англискиот лекар Џулиус Мајкл Милинген, но служел како офицер во [[Османлиска војска|армијата на Отоманската империја]] каде што е роден. Тој го прифатил [[ислам]]от, но подоцна станал руски православен христијанин. Делото на бег било проследено со ''„Талмудот и Евреите“'' на Хиполит Лутостански (1879), кој тврдел дека Евреите сакале да ја поделат Русија меѓу себе.<ref>{{Наведени вести|url=https://newspaperarchive.com/us/new-york/new-york/new-york-times/1911/08-27/page-42|title=Ritual murder encouraged...|date=August 27, 1911|work=[[The New York Times]]|publication-date=August 27, 1911}}</ref> === Вработени извори === Изворниот материјал за фалсификувањето се состоел заеднички од ''Dialogue aux enfers entre Machiavel et Montesquieu'' (''Дијалог во пеколот помеѓу Макијавели и [[Шарл Монтескје|Монтескје]]''), политичка сатира од 1864 година на Морис Џоли;{{Sfn|Jacobs|Weitzman|2003}} и поглавје од ''Бијариц'', роман од 1868 година на антисемитскиот германски романописец Херман Годше, кој бил преведен на [[Руски јазик|руски]] во 1872 година<ref name="Segel-1995">{{Наведена книга|title=A Lie and a Libel: The History of the Protocols of the Elders of Zion|last=Segel|first=Binjamin|publisher=University of Nebraska Press|year=1995|isbn=0803242433|page=30|translator-last=Levy|translator-first=Richard S}}</ref>{{Rp|97}} === Книжевен фалсификат === ''Протоколите'' се еден од најпознатите и најдискутираните примери на литературен фалсификат, со анализа и доказ за неговото лажно потекло датира од далечната 1921 година.<ref>{{Наведување|url=https://www.jewishvirtuallibrary.org/jsource/anti-semitism/hoax.html|title=A Hoax of Hate|publisher=Jewish Virtual Library}}.</ref> Фалсификувањето е ран пример за „[[теорија на заговор]]" литература.<ref name="Boym">{{Наведување|first=Svetlana|last=Boym|title=Conspiracy theories and literary ethics: Umberto Eco, Danilo Kis and 'The Protocols of Zion'|journal=Comparative Literature|number=Spring|year=1999|doi=10.2307/1771244|volume=51|pages=97–122|jstor=1771244}}.</ref> Напишан главно во прво лице множина, текстот вклучува генерализации, вистинити и флоскули за тоа како да се завладее светот: преземање контрола врз медиумите и финансиските институции, промена на традиционалниот општествен поредок итн. Не содржи специфики.{{Sfn|Pipes|1997}} Бројни делови во ''Протоколите'', во една пресметка, околу 160 пасуси,<ref>Cohn, ''Warrant for Genocide,'' 1970 p.82.</ref> биле плагијати од политичката сатира на Џоли ''Дијалог во пеколот помеѓу Макијавели и Монтескје''. Оваа книга била тенко прекриен напад на политичките амбиции на [[Наполеон III]], кој, претставен од нееврејскиот лик [[Николо Макијавели|Макијавели]],<ref name="Google Books Search">{{Наведување|last=Ye’r|first=Bat|first2=Miriam|last2=Kochan|author3-link=David Littman (historian)|first3=David|last3=Littman|title=Islam and Dhimmitude|publisher=[[Fairleigh Dickinson University Press]]|place=US|date=2001|isbn=978-0-8386-3942-9|page=142|url=https://books.google.com/books?id=n4kTdYgwQPkC&q=The+Protocols+of+the+Learned+Elders+of+Zion++forgery+%22Maurice+Joly%22&pg=PA142}}.</ref> планира да владее со светот. Џоли, [[Републиканство|републиканец]] кој подоцна служел во [[Париска комуна|Париската комуна]], бил осуден на 15 месеци како директен резултат на објавувањето на неговата книга.<ref>{{Наведена книга|url=https://books.google.com/books?id=yzpsDwAAQBAJ&q=commune.+joly&pg=PA70|title=A Rumor about the Jews: Conspiracy, Anti-Semitism, and the Protocols of Zion|last=Bronner|first=Stephen Eric|date=2018-08-30|publisher=Springer|isbn=978-3-319-95396-0|pages=68–70|language=en}}</ref> [[Умберто Еко]] сметал дека ''Дијалогот во пеколот'' сам по себе бил плагијат делумно од романот на [[Ежен Си]], ''Лес мистерите на Пеупл'' (1849–56).<ref>{{Наведување|last=Eco|first=Umberto|title=Six Walks in the Fictional Woods|year=1994|publisher=Harvard University Press|place=Cambridge, MA|isbn=978-0-674-81050-1|author-link=Umberto Eco|page=135|chapter=Fictional Protocols}}</ref> Препознатливите фрази од Џоли сочинуваат 4% од првата половина на првото издание и 12% од втората половина; подоцнежните изданија, вклучително и повеќето преводи, имаат подолги цитати од Џоли.{{Sfn|De Michelis|2004}} Филип Грејвс го изнел овој плагијат на виделина во серија написи во ''Тајмс'' во 1921 година, како првиот што ги разоткрил ''Протоколите'' како фалсификат во јавноста.{{Sfn|Graves|1921}}<ref>{{Наведување|last=Bein|first=Alex|year=1990|page=339|title=The Jewish question: biography of a world problem|isbn=978-0-8386-3252-9|publisher=Fairleigh Dickinson Univ Press}}</ref> === Херман Годше === Даниел Керен напишал во својот есеј „Коментар на протоколите на старешините од Сион“, „Гедше бил поштенски службеник и шпион на пруската тајна полиција. Тој бил принуден да ја напушти поштенската работа поради неговата улога во фалсификувањето докази во гонењето против демократскиот лидер Бенедикт Валдек во 1849 година“.<ref>{{Наведување|publisher=IGC|url=http://ddickerson.igc.org/The_Protocols_of_the_Learned_Elders_of_Zion.pdf|last=Keren|first=David|title=Commentary on The Protocols of the Elders of Zion|date=February 10, 1993|page=4|archiveurl=https://web.archive.org/web/20140729103854/http://ddickerson.igc.org/The_Protocols_of_the_Learned_Elders_of_Zion.pdf|archivedate=July 29, 2014}}. Republished as {{Наведување|contribution=Introduction|title=The Protocols of the Learned Elders of Zion|others=Marsden, Victor E transl}}.</ref> По неговото отпуштање, Годше започнал кариера како конзервативен колумнист и напишал литературна фантастика под името Сер Џон Ретклиф.<ref name="Cohn1966">{{Наведување|first=Norman|last=Cohn|title=Warrant for Genocide: The Myth of the Jewish World-Conspiracy and the Protocols of the Elder of Zion|place=New York|publisher=Harper & Row|year=1966|pages=32–36}}.</ref> Неговиот роман ''Бијариц'' (''До Седан'') од 1868 година содржи поглавје наречено „ Еврејските гробишта во Прага и Советот на претставници на [[Дванаесет Израилеви племиња|дванаесетте племиња на Израел]]“. Во него, Годше (кој не бил свесен дека останале само две од оригиналните дванаесет библиски „племиња“) прикажува таен ноќен состанок на членовите на мистериозната [[рабин]]ска кабала која планира ѓаволски „еврејски заговор“. На полноќ, се чини дека Ѓаволот придонесува со своето мислење и увид. Поглавјето многу наликува на сцена од ''Џузепе Балсамо'' на [[Александар Дима]] (1848), во која Џозеф Балсамо познат како Алесандро Каљостро и друштвото ја заговараат Аферата со дијамантскиот ѓердан.<ref>{{Наведување|last=Eco|first=Umberto|title=Serendipities: Language and Lunacy|year=1998|publisher=Columbia University Press|place=New York|isbn=978-0-231-11134-8|page=14|url=https://books.google.com/books?id=rCyBIa34aAMC&pg=PA14}}</ref> Во 1872 година, рускиот превод на „Еврејските гробишта во Прага“ се појавил во [[Санкт Петербург]] како посебен памфлет со наводна не-фикција. Франсоа Бурнан, во неговите ''Les Juifs et no Contemporains'' (1896), го репродуцирал моноликот на крајот од поглавјето, во кое ликот Левит како фактичка ја изразува желбата Евреите да бидат „кралеви на светот за 100 години“ - признавајќи „Главниот рабин Џон Редклиф“. Овековечувањето на митот за автентичноста на приказната на Гедше, особено на „говорот на Рабинот“, ги олесни подоцнежните извештаи за подеднакво митската автентичност на ''Протоколите''.<ref name="Cohn1966">{{Наведување|first=Norman|last=Cohn|title=Warrant for Genocide: The Myth of the Jewish World-Conspiracy and the Protocols of the Elder of Zion|place=New York|publisher=Harper & Row|year=1966|pages=32–36}}.</ref> Како и ''Протоколите'', многумина тврделе дека измислениот „говор на рабинот“ има прстен на автентичност, без оглед на неговото потекло: „Овој говор беше објавен во наше време, пред осумнаесет години“, гласел извештајот од 1898 година во ''Ла Кроа'', „и сите настаните што се случуваа пред нашите очи беа очекувани во него со навистина застрашувачка точност“.<ref>{{Наведување|first=Maurice|last=Olender|author-link=Maurice Olender|title=Race and Erudition|publisher=Harvard University Press|year=2009|page=11}}.</ref> Измислените настани кои се појавиле четири години пред ''Бијариц'', можеби биле инспирација за фиктивната полноќна средба на Гедше и детали за исходот од наводниот заговор. Поглавјето на Годше можеби било отворен плагијат на Џоли, Думас пер или на двете.<ref>{{Наведување|title=The Jew in the Modern World: A Documentary History|first=Paul R|last=Mendes-Flohr|first2=Jehuda|last2=Reinharz|year=1995|publisher=Oxford University Press|isbn=978-0-19-507453-6|url=https://books.google.com/books?id=0Bu5GnLZCw0C&pg=PA363|at=p. 363 see footnote}}</ref> == Структура и содржина == ''Протоколите'' наводно ги документираат записниците од состанокот од крајот на 19 век на кој присуствувале светските еврејски водачи, „Сионските старешини“, кои заговарале да го заземат светот.{{Sfn|Chanes|2004}}{{Sfn|Shibuya|2007}} Фалсификатот става во устата на еврејските водачи различни планови, од кои повеќето потекнуваат од постари антисемитски канардови.{{Sfn|Chanes|2004}}{{Sfn|Shibuya|2007}} На пример, ''Протоколите'' вклучуваат планови за уривање на моралот на нееврејскиот свет, планови за еврејските банкари да ги контролираат светските економии, планови за еврејска контрола врз печатот и – на крајот – планови за уништување на цивилизацијата.{{Sfn|Chanes|2004}}{{Sfn|Shibuya|2007}} Документот се состои од 24 „протоколи“, кои се анализирани од Стивен Џејкобс и Марк Вајцман, кои документирале неколку повторливи теми кои постојано се појавуваат во 24-те протоколи, како што е прикажано во следната табела:{{Sfn|Jacobs|Weitzman|2003}} {| class="wikitable" border="2" style="width:99%" ! width="10%" |Протокол ! width="45%" | Наслов {{Sfn|Jacobs|Weitzman|2003}} ! width="45%" | Теми {{Sfn|Jacobs|Weitzman|2003}} |- | 1 | Основната доктрина: „Правилото лежи во моќта“ | Слобода и слобода; Авторитетот и моќта; Злато=пари |- | 2 | Економската војна и неорганизираноста водат до меѓународна влада | Меѓународен политички економски заговор; Притиснете/Медиуми како алатки |- | 3 | Методи на освојување | Еврејски народ, арогантен и корумпиран; Избор/Избори; Јавна услуга |- | 4 | Уништување на религијата со материјализам | Бизнис како ладен и бездушен; Незнабошците како робови |- | 5 | Деспотизам и модерен напредок | Еврејска етика; Односот на еврејскиот народ со поголемото општество |- | 6 | Стекнување на земјиште, поттикнување на шпекулации | Сопственост на земјиште |- | 7 | Пророштво за светска војна | Внатрешни немири и раздор (наспроти судски систем) кои водат до војна против Шалом/Мир |- | 8 | Преодната влада | Криминален елемент |- | 9 | Сеопфатната пропаганда | Закон; образование; Масонеријата |- | 10 | Укинување на Уставот; Подемот на автократијата | Политика; Владеење на мнозинството; либерализам; Семејство |- | 11 | Устав на автократија и универзално владеење | незнабошци; еврејска политичка инволвираност; Масонеријата |- | 12 | Кралството на печатот и контролата | Слобода; Цензура на печатот; Објавување |- | 13 | Претворање на јавната мисла од суштинско во несуштинско | незнабошци; Бизнис; Избор/Избори; Печат и цензура; Либерализмот |- | 14 | Уништувањето на религијата како увертира за подемот на еврејскиот Бог | јудаизам; Бог; незнабошци; Слобода; Порнографија |- | 15 | Употреба на ѕидарството: Бездушно потиснување на непријателите | незнабошци; Масонеријата; Мудреци од Израел; Политичка моќ и авторитет; Кралот на Израел |- | 16 | Поништување на образованието | Образование |- | 17 | Судбината на адвокатите и свештенството | адвокати; Свештенството; Христијанството и нееврејското авторство |- | 18 | Организација на неред | Зло; Говор; |- | 19 | Заемно разбирање помеѓу владетелот и луѓето | Озборување; Мачеништво |- | 20 | Финансиската програма и градежништвото | Даноци и оданочување; Заеми; обврзници; Лихварство; Позајмување пари |- | 21 | Домашни заеми и државен кредит | Берзи и берзи |- | 22 | Придобивката од еврејското владеење | Злато=Пари; Избор/Избор |- | 23 | Всадување на послушноста | Послушност кон власта; Ропство; Избор/Избор |- | 24 | Еврејскиот владетел | Кралство; Документ како фикција |} === Теории на заговор === Пајпс забележува дека ''Протоколите'' ги нагласуваат повторливите теми на конспиративниот антисемитизам: „Евреите секогаш планираат“, „Евреите се насекаде“, „Евреите стојат зад секоја институција“, „Евреите се покоруваат на централната власт, „старешините“ во сенка“ и „Евреите се блиску до успех“.{{Sfn|Pipes|1997}} Еко, исто така, се занимавал со ''Протоколите'' во 1994 година во поглавје 6, „Измислени протоколи“, од неговите ''Шест прошетки во измислените шуми'' и во неговиот роман од 2010 година ''Гробиштата во Прага''. == Историја == === Историја на објавување === Првото познато спомнување на ''Протоколите'' било во написот од 1902 година во конзервативниот весник во [[Санкт Петербург]] ''[[Ново Време (руски весник)|Ново време]]'' од новинарот Михаил Осипович Меншиков. Тој напишал дека една преподобна дама од високата класа му предложила да прочита мала брошура, ''Протоколите на старешините од Сион'', во која се осудува „заговор против светот“. Меншиков бил силно скептичен во врска со автентичноста на ''Протоколите'', отфрлајќи ги нивните автори и распространувачи како „луѓе со мозочна треска “.<ref name=":0">{{Наведена мрежна страница|url=http://www.newtimes.ru/eng/detail.asp?art_id=470|title=The fraud of the century, or a book born in hell|last=Kadzhaya|first=Valery|date=17 December 2005|work=[[The New Times (magazine)|The New Times]]|archive-url=https://web.archive.org/web/20051217032523/http://www.newtimes.ru/eng/detail.asp?art_id=470|archive-date=2005-12-17|accessdate=}}</ref> Во 1903 година, ''Протоколите'' биле објавени како серија на написи во весник, во сопственост на Павел Крушеван. Повторно се појавило во 1905 година како последно поглавје (Поглавје XII) од второто издание на ''Velikoe v malom i antihrist'' („Големиот во малиот и [[антихрист]]от “), книга од Сергеј Нилус. Во 1906 година, се појави во форма на памфлет уредена од Георги Бутми де Кацман.{{Sfn|De Michelis|2004}} Овие први отпечатоци на руски јазик биле користени како алатка за жртвено јагне Евреи, обвинети од монархистите за поразот во [[Руско-јапонска војна|Руско-јапонската војна]] и револуцијата од 1905 година. Заедничко за сите текстови е идејата дека Евреите се стремат кон светска доминација. Бидејќи ''Протоколите'' се претставени само како [[документ]], потребна е предната и задната материја за да се објасни неговото наводно потекло. Различните отпечатоци, сепак, се меѓусебно неконзистентни. Општото тврдење е дека документот е украден од тајна еврејска организација. Бидејќи наводниот оригинален украден ракопис не постои, некој е принуден да го врати наводното оригинално издание. Тоа го направи италијанскиот научник, Чезаре Г. Де Микелис во 1998 година, во дело кое беше преведено на англиски и објавено во 2004 година, каде што тој ја третира својата тема како апокрифа.{{Sfn|De Michelis|2004}} === Први изданија на руски јазик === [[Податотека:The Protocols of the Elders of Zion by Nilus (1912) - cleaned.jpg|десно|мини| Предлог на издание од 1912 година со окултни симболи]] Во 1944 година, германскиот писател Конрад Хајден го идентификувал Головински како автор на ''Протоколите''.<ref name="Freund2000">{{Наведување|url=http://www.reason.com/news/show/27585.html|title=Forging Protocols|first=Charles Paul|last=Freund|journal=Reason Magazine|date=February 2000|access-date=2008-09-28|archiveurl=https://archive.today/20130104231406/http://www.reason.com/news/show/27585.html|archivedate=2013-01-04}}.</ref> Извештајот на Раџивил бил поддржан од рускиот историчар Михаил Лепехин, кој ги објавил своите наоди во ноември 1999 година во францускиот неделник ''L'Express''.<ref>{{Наведување|language=fr|url=http://www.phdn.org/antisem/protocoles/origines.html|first=Éric|last=Conan|title=Les secrets d'une manipulation antisémite|trans_title=The secrets of an antisemite manipulation|journal=L’Express|date=November 16, 1999}}.</ref> Лепехин смета дека ''протоколите'' се дел од шемата за убедување на царот [[Николај II (Русија)|Николај II]] дека модернизацијата на Русија навистина била еврејска заговор за контрола на светот.<ref name="Skuratovsky">{{Наведување|first=Vadim|last=Skuratovsky|title=The Question of the Authorship of "The Protocols of the Elders of Zion"|publisher=Judaica Institute|place=Kiev|year=2001|isbn=978-966-7273-12-5}}.</ref> Стивен Ерик Бронер пишува дека групите кои се противат на напредокот, парламентаризмот, урбанизацијата и капитализмот, како и активната еврејска улога во овие модерни институции, биле особено привлечени од антисемитизмот на документот.{{Sfn|Bronner|2003}} [[Украинци|Украинскиот]] научник Вадим Скуратовски нуди обемна книжевна, историска и [[Лингвистика|лингвистичка]] анализа на оригиналниот текст на ''Протоколите'' и ги следи влијанијата на [[проза]]та на [[Фјодор Михајлович Достоевски]] (особено ''Големиот инквизитор'' и ''[[Бесови (роман)|Бесови]]'') врз делата на Головински, вклучувајќи ги и ''Протоколите''.<ref name="Skuratovsky" /> Улогата на Головински во пишувањето на ''Протоколите'' ја оспоруваат Мајкл Хагемајстер, Ричард Леви и Чезаре Де Микелис, кои пишуваат дека извештајот што го вклучува е историски непроверлив и во голема мера е докажлив погрешен.<ref>{{Наведена книга|title=The Non-Existent Manuscript|last=De Michelis|first=Cesare|pages=passim}}</ref>{{Sfn|Hagemeister|2008}}<ref name="Levy-record">{{Наведена книга|title=Nexus – Essays in German Jewish Studies|last=Richard S. Levy|publisher=Camden House|year=2014|editor-last=William C. Donahue|volume=2|pages=43–61|chapter=Setting the Record Straight Regarding ''The Protocols of the Elders of Zion'': A Fool’s Errand?|editor-last2=Martha B. Helfer}}</ref> Во својата книга ''„Непостоечкиот ракопис“'', италијанскиот научник Чезаре Г. Де Микелис ги проучува раните руски публикации на ''Протоколите''. ''Протоколите'' првпат биле споменати во рускиот печат во април 1902 година, од санктпетербуршкиот весник ''Ново време'' {{Јаз|ru|Новое Время}}. Статијата е напишана од познатиот конзервативен публицист Михаил Меншиков како дел од неговата редовна серија „Писма до соседите“ и е насловена „Заговори против човештвото“. Авторот ја опишал својата средба со една госпоѓа (Јулијана Глинка, како што е познато сега) која, откако му кажала за нејзините мистични откритија, го замолила да се запознае со документите подоцна познати како ''Протоколи''; но откако прочита некои извадоци, Меншиков стана доста скептичен за нивното потекло и не ги објави.<ref>{{Наведување|language=ru|url=http://www.vehi.net/asion/kon/08.html#_ftnref14|first=T|last=Karasova|first2=D|last2=Chernyakhovsky|title=Afterword}} in {{Наведување|language=ru|edition=translated|first=Norman|last=Cohn|title=Warrant for Genocide}}.</ref> ==== Крушеван и Нилус изданија ==== ''Протоколите'' биле објавени најрано, во сериска форма, од 28 август до 7 септември (О.С.) 1903 година, во ''Знамија'', дневен весник во Санкт Петербург, под раководство на Павел Крушеван. Крушеван го иницирал погромот во Кишинев четири месеци претходно.<ref name="Kadzhaya">{{Наведена мрежна страница|url=http://www.newtimes.ru/eng/detail.asp?art_id=470|title=The Fraud of a Century, or a book born in hell|last=Kadzhaya|first=Valery|archive-url=https://web.archive.org/web/20051217032523/http://www.newtimes.ru/eng/detail.asp?art_id=470|archive-date=December 17, 2005}}.</ref> Во 1905 година, Сергеј Нилус го објавил целиот текст на ''Протоколите'' во ''Поглавје XII'', последното поглавје (стр.&nbsp;305–417), од второто издание (или третото, според некои извори) на неговата книга, ''Velikoe v malom i antikhrist'', која се преведува како „Големиот во Малиот: Доаѓањето на Антихристот и владеењето на сатаната на земјата". Тој тврдел дека тоа е дело на Првиот ционистички конгрес, одржан во 1897 година во [[Базел]], Швајцарија.{{Sfn|De Michelis|2004}} Кога беше истакнато дека Првиот ционистички конгрес бил отворен за јавноста и на него присуствувале многу не-Евреи, Нилус ја променил својата приказна, велејќи дека Протоколите биле дело на состаноците на старешините од 1902–1903 година, но се во спротивност со неговата претходна изјава дека ја добил својата копија во 1901 година. Последователната тајна истрага нарачана од Пјотр Столипин, новоименуваниот претседавач на Советот на министри, дошла до заклучок дека ''Протоколите'' првпат се појавиле во Париз во антисемитските кругови околу 1897-1898 година.<ref>{{Наведување|url=http://www.fedorov.ru/stolypin.html|title=P. Stolypin's attempt to resolve the Jewish question|first=Boris|last=Fyodorov|language=ru|place=[[Russia|RU]]|access-date=2006-11-23|archivedate=2012-02-10|archiveurl=https://web.archive.org/web/20120210161318/http://www.fedorov.ru/stolypin.html}}.</ref> Кога [[Николај II (Русија)|Николај Втори]] дознал за резултатите од оваа истрага, тој побарал: „Протоколите треба да бидат конфискувани, добрата кауза не може да се брани со валкани средства“.<ref name="Burtsev1938">{{Наведување|publisher=Jewniverse|language=ru|chapter-url=http://www.jewniverse.ru/RED/Burtsev/BPSM-1-4.htm|place=Paris|title=The Protocols of the Elders of Zion: A Proved Forgery|first=Vladimir|last=Burtsev|author-link=Vladimir Burtsev|year=1938|page=106|chapter=4}}</ref> И покрај нарачката или поради „добрата причина“, бројните препечатувања се намножле.<ref name=":0">{{Наведена мрежна страница|url=http://www.newtimes.ru/eng/detail.asp?art_id=470|title=The fraud of the century, or a book born in hell|last=Kadzhaya|first=Valery|date=17 December 2005|work=[[The New Times (magazine)|The New Times]]|archive-url=https://web.archive.org/web/20051217032523/http://www.newtimes.ru/eng/detail.asp?art_id=470|archive-date=2005-12-17|accessdate=}}</ref> Подоцна Николај ги прочитал ''Протоколите'' на своето семејство за време на нивното затворање.<ref>{{Наведени вести|url=https://www.washingtonpost.com/outlook/five-myths/five-myths-about-the-romanovs/2018/10/26/9e7a6d30-d868-11e8-83a2-d1c3da28d6b6_story.html|title=Five myths about the Romanovs|date=26 October 2018|work=The Washington Post|archive-url=https://web.archive.org/web/20230308134609/https://www.washingtonpost.com/outlook/five-myths/five-myths-about-the-romanovs/2018/10/26/9e7a6d30-d868-11e8-83a2-d1c3da28d6b6_story.html|archive-date=8 March 2023}}</ref> === ''Протоколите'' на Запад === Во јануари 1920 година, Ејр и Спотисвуд го објавиле првиот англиски превод на ''Протоколите на старешините на Сион'' во Британија.<ref>{{Наведена книга|url=https://books.google.com/books?id=_Rap55ZimykC&pg=PA390|title=Hostages of Modernization: Studies on Modern Antisemitism 1870-1933/39|publisher=[[Walter de Gruyter]]|year=1993|isbn=3-11-010776-7|editor-last=Strauss|editor-first=Herbert A.|page=390}}</ref> Според писмото напишано од историчарот на уметност Роберт Хобарт Каст, памфлетот бил преведен, подготвен и платен од Џорџ Шанкс<ref>Holmes, Colin ''Anti-Semitism in British Society, 1876-1939'' Edward Arnold, First Edition (1979)</ref> и нивниот заеднички пријател, мајорот Едвард Грифитс Џорџ Бардон, кој служел како секретар на ''здруженија на Обединета Русија. Здружението'' во тоа време.<ref>{{Наведена мрежна страница|url=https://www.monocledmutineer.co.uk/major-edward-g-g-burdon/|title=Major Edward Griffiths George Burdon, United Russia Societies Association|date=December 2021}}</ref> Во издание на ''обичен англиски'' списание на Лорд Алфред Даглас од јануари 1921 година,<ref>"The Blue Faced Ape of Horus", ''Plain English'', No.29, Vol. II, January 22, 1921, p.66.</ref> се тврди дека Шанкс, поранешен офицер во воздушната служба на Кралската морнарица и рускиот владин комитет во Кингсвеј, Лондон,<ref>{{Наведена мрежна страница|url=https://www.monocledmutineer.co.uk/pdfs/George_Shanks_the_Protocols_of_the_Elders_of_Zion_Jewish_Peril.pdf|title=The Protocols Matrix: George Shanks and the Protocols of the Elders of Zion}}</ref> открил пост- воено вработување во Канцеларијата на Шефот Вип на Даунинг стрит 12, пред да му биде понудена позиција како личен секретар на Сер Филип Сасун, во тоа време служејќи како приватен секретар на британскиот премиер [[Дејвид Лојд Џорџ]] во британската коалициска влада. [[Податотека:1934_Protocols_Patriotic_Pub.jpg|десно|мини| Издание од 1934 година на Патриотската издавачка компанија од Чикаго]] Во Соединетите Американски Држави, ''Протоколите'' треба да се разберат во контекст на Првиот црвен страв (1917–20). Текстот наводно бил донесен во САД од офицер на руската армија во 1917 година; бил преведен на англиски од Натали де Богори (личен асистент на Харис А. Хоутон, офицер на Одделот за војна ) во јуни 1918 година,<ref>Baldwin, N. ''Henry Ford and the Jews. The mass production of hate''. PublicAffair (2001), p. 82. {{ISBN|1891620525}}.</ref> и рускиот иселеник Борис Брасол набрзо го циркулираше во американските владини кругови, особено дипломатските и воените, во форма на типопис,<ref>Wallace, M. ''The American axis: Henry Ford, Charles Lindbergh, and the rise of the Third Reich''. St. Martin's Press (2003), p. 60. {{ISBN|0312290225}}.</ref> чија копија е архивирана од Институтот Хувер.{{Sfn|Singerman|1980}} На 27 и 28 октомври 1919 година, [[Филаделфија]] ''Јавна Леџер'' објавила извадоци од превод на англиски јазик како „Црвена Библија“, бришејќи ги сите референци за наводното еврејско авторство и префрлајќи го документот како [[Болшевици|болшевички]] манифест.<ref name="Jenkins">{{Наведување|last=Jenkins|first=Philip|title=Hoods and Shirts: The Extreme Right in Pennsylvania, 1925–1950|page=114|year=1997|publisher=[[UNC Press]]|isbn=978-0-8078-2316-3|author-link=Philip Jenkins}}</ref> Автор на написите бил [[дописник]]от на весникот во тоа време, Карл В. Акерман, кој подоцна станал шеф на одделот за новинарство на Универзитетот Колумбија.<ref>{{Наведена книга|url=https://books.google.com/books?id=p61ACwAAQBAJ&q=ackerman.+zion.+bolshevik&pg=PT190|title=Haters, Baiters and Would-Be Dictators: Anti-Semitism and the UK Far Right|last=Toczek|first=Nick|publisher=[[Routledge]]|year=2015|isbn=978-1317525875}}</ref>{{Sfn|Singerman|1980}} Во 1923 година, се појавил анонимно уреден памфлет од страна на Британското издавачко друштво, наследник на Британците, ентитет создаден и предводен од Хенри Хамилтон Бимиш. Овој отпечаток наводно бил превод на Виктор Е. Марсден, кој починал во октомври 1920 година.{{Sfn|Singerman|1980}} На 8 мај 1920 година, напис<ref>{{Наведување|first=Henry Wickham|last=Steed|title=A Disturbing Pamphlet: A Call for Enquiry|journal=The Times|date=May 8, 1920}}.</ref> во ''Тајмс'' го следел германскиот превод и апелирал за истрага за она што го нарекол „нечудна белешка на пророштвото“. ==== Соединети Држави ==== Скоро две години, почнувајќи од 1920 година, американскиот индустријалец Хенри Форд објавувал во весникот што го поседувал серија антисемитски написи кои либерално цитираа од Протоколите.<ref name="Singerman">{{Наведено списание|last=Singerman|first=Robert|title=The American Career of the Protocols of the Elders of Zion|journal=American Jewish History|volume=71|issue=1|pages=48–78}}</ref> Се верува дека вистинскиот автор на написите бил уредникот на весникот Вилијам Камерон.<ref name="Singerman" /> Во текот на 1922 година, тиражот на Dearborn Independent пораснал на речиси 270.000 платени примероци.<ref>{{Наведена книга|title=Ford, Expansion and Challenge 1915–1933|last=Nevins|first=Allan|last2=Hill|first2=Frank Ernest|publisher=Charles Scribner's Sons|year=1957|page=316}}</ref> Форд подоцна објавил збирка од написите во форма на книга како „ Меѓународниот Евреин: Главниот проблем на светот “.<ref name="Singerman" /> Во 1921 година, Форд навел докази за еврејска закана: „Единствената изјава што сакам да ја дадам во врска со ''протоколите'' е дека тие се вклопуваат во она што се случува. Тие имаат 16 години и ја одговараа светската ситуација до сега.<ref name="Wallace2003">{{Наведување|first=Max|last=Wallace|title=The American Axis|publisher=St. Martin's Press|year=2003}}.</ref> Роберт А. Розенбаум напиша дека „Во 1927 година, поклонувајќи се на правниот и економскиот притисок, Форд упати повлекување и извинување - истовремено отфрлајќи ја личната одговорност - за антисемитските написи и го затвори ''Дирборн Индепендент''“.<ref>{{Наведена книга|url=https://books.google.com/books?id=sx27AHzby8YC&q=1927%2C+++Ford+to+retract+his+publication+and+apologize%3B&pg=PA41|title=Waking to Danger: Americans and Nazi Germany, 1933-1941|last=Rosenbaum|first=Robert A|date=2010|publisher=Greenwood Press|isbn=978-0313385025|page=41}}</ref> Тој исто така бил обожавател на [[Трет Рајх|нацистичка Германија]].<ref name="Dobbs1998">{{Наведување|url=https://www.washingtonpost.com/wp-srv/national/daily/nov98/nazicars30.htm|title=Ford and GM Scrutinized for Alleged Nazi Collaboration|first=Michael|last=Dobbs|journal=The Washington Post|date=November 30, 1998|page=A01|access-date=March 20, 2006}}.</ref> Во 1934 година, анонимен уредник ја проширил компилацијата со „Текст и коментар“ (стр. 136–41). Изработката на оваа непотврдена компилација била книга од 300 страници, неавтентично проширено издание на дванаесеттото поглавје од книгата на Нилус од 1905 година за доаѓањето на [[антихрист]]от. Се состои од значителни подигнувања на извадоци од написи од антисемитскиот периодик на Форд, ''The Dearborn Independent'' . Овој текст од 1934 година најмногу циркулира во англиското говорно подрачје, како и на интернет. „Текст и коментар“ завршува со коментар на забелешката на Хаим Вајцман од 6 октомври 1920 година на еден банкет: „Доброволна заштита што Бог ја воспоставил во животот на Евреинот е тоа што го растурил низ целиот свет“. Според писателот Питер Гроуз, Ален Далс, кој бил во Константинопол развивајќи односи во [[Отоманско Царство|постотоманските]] политички структури, го открил „изворот“ на документацијата и на крајот му го дал на ''Тајмс''. Гроус пишува дека ''Тајмс'' му дал заем на изворот, руски емигрант кој одбил да биде идентификуван, со разбирање дека заемот нема да биде вратен.<ref>{{Наведување|first=Peter|last=Grose|title=Gentleman Spy: The Life of Allen Dulles|publisher=Houghton Mifflin|year=1994}}.</ref> Колин Холмс, предавач по економска историја на Универзитетот Шефилд, го идентификувал емигрантот како Михаил Расловлев, самоидентификуван антисемит, кој ги дал информациите на Грејвс за да „не им даде оружје од каков било вид на Евреите, чиј пријател никогаш не сум бил“.<ref>{{Наведување|author-link=Leon Poliakov|last=Poliakov|first=Leon|year=1997|contribution=Protocols of the Learned Elders of Zion|title=Encyclopedia Judaica|edition=CD-ROM 1.0|editor-first=Cecil|editor-last=Roth|editor-link=Cecil Roth|publisher=Keter|isbn=978-965-07-0665-4}}.</ref> Во првата статија од серијата на Грејвс, насловена „Книжевен фалсификат“, уредниците на ''Тајмс'' напишале: „Нашиот дописник од Константинопол за прв пат презентира убедлив доказ дека документот е главно невешт плагијат. Тој ни испрати копија од француската книга од која е направен плагијатот“.{{Sfn|Graves|1921}} Истата година, цела книга{{Sfn|Bernstein|1921}} што ја документира измамата била објавена во Соединетите Држави од Херман Бернштајн. И покрај ова широко распространето и опширно разоткривање, ''Протоколите'' продолжија да се сметаат за важен фактички доказ од страна на антисемитите. Далс, успешен адвокат и дипломат од кариера, се обидел да го убеди [[Стејт департмент|американскиот Стејт департмент]] јавно да го осуди фалсификувањето, но безуспешно.<ref>Richard Breitman et al. (2005). OSS Knowledge of the Holocaust. In: U.S. Intelligence and the Nazis. pp. 11–44. Cambridge: Cambridge University Press.{{doi|10.1017/CBO9780511618178.006}} [Accessed 20 April 2016]. p. 25</ref> === Швајцарија === ==== Судскиот процес во Берн, 1934–1935 ==== Продажбата на ''Протоколите'' (уредени од германскиот антисемит Теодор Фрич ) од Националниот фронт за време на политички состанок во казиното во Берн на 13 јуни 1933 година, довело до судењето во Берн во ''Амцгерихт'' (окружен суд) од [[Берн]], главниот град на [[Швајцарија]], на 29 октомври 1934 година. Тужителите (Швајцарското еврејско здружение и Еврејската заедница од Берн) биле застапувани од Ханс Мати и Жорж Бруншвиг, помогнати од Емил Раас. Во име на одбраната работел германскиот антисемитски пропагандист Улрих Флајшхауер. На 19 мај 1935 година, двајца обвинети (Теодор Фишер и Силвио Шнел) биле осудени за кршење на статутот на Берн кој забранува дистрибуција на „неморални, непристојни или брутални“ текстови<ref name="NZZ">{{Наведени вести|url=http://www.nzz.ch/2005/12/23/fe/articleDEYRW.html|title=Die Quelle allen Übels? Wie ein Berner Gericht 1935 gegen antisemitische Verschwörungsphantasien vorging|last=Hafner|first=Urs|date=December 23, 2005|access-date=2008-10-11|archive-url=https://web.archive.org/web/20110201033419/http://www.nzz.ch/2005/12/23/fe/articleDEYRW.html|archive-date=February 1, 2011|publisher=[[Neue Zürcher Zeitung]]|language=de}}</ref> додека тројца други обвинети беа ослободени. Судот ги прогласил ''Протоколите'' за фалсификат, плагијати и непристојна литература. Судијата Валтер Мајер, христијанин кој претходно не слушнал за ''Протоколите'', во заклучок рекол: На 1 ноември 1937 година, обвинетите поднеле жалба на пресудата до ''Обергерихт'' (Кантонален Врховен суд) во Берн. Совет од тројца судии ги ослободил од обвиненијата, сметајќи дека ''Протоколите'', иако се лажни, не го прекршуваат статутот за кој станува збор затоа што тие се „политички публикации“, а не „неморални (непристојни) публикации (Schundliteratur)“ во строга смисла на законот.<ref name="NZZ">{{Наведени вести|url=http://www.nzz.ch/2005/12/23/fe/articleDEYRW.html|title=Die Quelle allen Übels? Wie ein Berner Gericht 1935 gegen antisemitische Verschwörungsphantasien vorging|last=Hafner|first=Urs|date=December 23, 2005|access-date=2008-10-11|archive-url=https://web.archive.org/web/20110201033419/http://www.nzz.ch/2005/12/23/fe/articleDEYRW.html|archive-date=February 1, 2011|publisher=[[Neue Zürcher Zeitung]]|language=de}}</ref> Мислењето на претседавачкиот судија, сепак, било наведено дека фалсификувањето на ''Протоколите'' не е сомнително и изразил жалење што законот не обезбедува соодветна заштита на Евреите од овој вид литература. Судот одбил да им ги наложи надоместоците за одбрана на ослободените обвинети на тужителите, а ослободениот Теодор Фишер морал да плати 100 франци на вкупните државни трошоци на судењето (28.000 франци) кои на крајот ги платил Кантонот Берн.{{Sfn|Ben-Itto|2005}} Оваа одлука даде основа за подоцнежни наводи дека апелациониот суд „ја потврдил автентичноста на протоколите“ што е спротивно на фактите. [[Податотека:Beschlagnahmte_Protokolle_und_Geheimnisse_der_Weisen_von_Zion.jpg|мини|Протоколите на Сион, конфискувани од полицијата во Базел по жалба на Евреите Драјфус-Бродски и Маркус Кон, 1933 година, во колекцијата на Еврејскиот музеј на Швајцарија]] Доказот презентиран на судењето, кој силно влијаел на подоцнежните извештаи до денес, бил дека ''протоколите'' првично биле напишани на француски од агенти на царската тајна полиција (Окрана).<ref name="Levy-record">{{Наведена книга|title=Nexus – Essays in German Jewish Studies|last=Richard S. Levy|publisher=Camden House|year=2014|editor-last=William C. Donahue|volume=2|pages=43–61|chapter=Setting the Record Straight Regarding ''The Protocols of the Elders of Zion'': A Fool’s Errand?|editor-last2=Martha B. Helfer}}</ref> Сепак, оваа верзија е доведена во прашање од неколку современи научници.<ref name="Levy-record" /> Мајкл Хагемајстер открил дека основниот сведок Александре ду Шајла претходно пишувал за поддршка на крвната клевета, добил четири илјади швајцарски франци за неговото сведочење и тајно се сомневале дури и од тужителите.{{Sfn|Hagemeister|2008}} Чарлс Руд и Сергеј Степанов заклучиле дека нема суштински докази за вмешаност на Окрана и силни посредни докази против тоа.{{Sfn|Ruud|Stepanov|1999}} ==== Судскиот процес во Базел ==== Слично судење во Швајцарија се одржало и во [[Базел]]. Швајцарските фронтисти Алфред Зандер и Едуард Ригсегер ги дистрибуирале ''Протоколите'' (уреди од Германецот Готфрид зур Бик) во Швајцарија. Жил Драјфус-Бродски и Маркус Коен ги тужеле за навреда на еврејската чест. Во исто време, главниот рабин Маркус Еренпреис од Стокхолм (кој исто така беше сведок на судењето во Берн) го тужел Алфред Зандер кој тврдел дека самиот Еренпреис рекол дека ''Протоколите'' се автентични (се однесува на предговорот на изданието на ''Протоколите'' од германскиот антисемит Теодор Фрич). На 5 јуни 1936 година, оваа постапка завршила со спогодба. === Германија === Според историчарот Норман Кон,{{Sfn|Cohn|1967}} атентаторите на германскиот еврејски политичар [[Валтер Ратенау]] (1867–1922) биле убедени дека Ратенау бил буквално „Сионски старешина“. Се чини дека [[Адолф Хитлер]] првпат станал свесен за ''Протоколите'' откако слушнал за тоа од етничките германски бели емигранти, како што се [[Алфред Розенберг]] и Макс Ервин фон Шојбнер-Рихтер.<ref>Gellately, Robert (2012). ''Lenin, Stalin and Hitler: The Age of Social Catastrophe'', {{ISBN|1448138787}}, p. 99</ref> Розенберг и Шојбнер-Рихтер исто така биле членови на раната контрареволуционерна група Aufbau Vereinigung, која според историчарот Мајкл Келог, влијаела на нацистите во објавувањето на мит сличен на ''Протоколите''.<ref>{{Наведено списание|last=Schwonek|first=Matthew R.|date=2006|title=Review of The Russian Roots of Nazism: White Émigrés and the Making of National Socialism, 1917-1945; Victims of Stalin and Hitler: The Exodus of Poles and Balts to Britain|url=https://www.jstor.org/stable/3664431|journal=The Russian Review|volume=65|issue=2|pages=335–337|issn=0036-0341|jstor=3664431}}</ref> == Наводи == {{наводи|3}} [[Категорија:Книги од 1920 година]] [[Категорија:Книги од 1905 година]] rzlot4ww7khuhjz5s15br68g8kxyagu 0 1337849 5380020 5379954 2025-06-14T12:00:09Z Andrew012p 85224 5380020 wikitext text/x-wiki [[Податотека:Raisins_01.jpg|мини|Суво грозје од различно грозје]] [[Податотека:Raisins_2.jpg|мини|Златно суво грозје (султана)]] '''Суво грозје''' — исушени [[Грозје|гроздови]] зрна што се добиваат од посебни сорти грозје без семки. Сувото грозје се прави во многу области во светот и може да се јаде сирово или да се користи при [[готвење]] и печење. == Сорти == [[Податотека:Grape_Rasins_plus_Zante_Currants.jpg|мини|Калифорниско суво грозје без семки лево и занте карентс десно, заедно со метрички линијар за споредба.]] Сортите суво грозје зависат од видот на грозјето и се појавуваат во различни големини и бои, вклучувајќи зелена, црна, кафеава, виолетова, сина и жолта. Вообичаено се користат сорти без семки како султана (обичниот американски вид е познат како Thompson Seedless во Соединетите Држави), занте карентс (црно коринтско суво грозје, ''Vitis vinifera'' L. var. Apyrena) <ref name="oed">{{OEtymD|raisin}}</ref> и пламено грозје. Сувото грозје традиционално се суши на сонце, но може да биде дехидрирано и вештачки. „Златното суво грозје“ обично се суши во дехидратори со контролирана температура и влажност, што им овозможува да задржат посветла боја и повеќе влага. По сушењето често се обработуваат со [[сулфур диоксид]]. == Обработка == [[Податотека:Elaboració_de_pansa_a_Gata_de_Gorgos_(Museu_Valencià_d'Etnologia).webm|мини|Сушење суво грозје во Гата де Горгос, видео од Валенсискиот музеј за етнологија.]] Сувото грозје се произведува комерцијално со сушење на собраните [[Бобинка|зрна]] од грозје. За да се исуши бобинката од грозје, водата во грозјето мора целосно да се отстрани од внатрешноста на ќелиите на површината на грозјето каде што капките вода можат да испарат.<ref name="raisin processing">{{Наведено списание|last=Esmaiili|first=M.|last2=Sotudeh-Gharebagh|first2=R.|last3=Cronin|first3=K.|last4=Mousavi|first4=M. A. E.|last5=Rezazadeh|first5=G.|year=2007|title=Grape Drying: A Review|journal=Food Reviews International|volume=23|issue=3|pages=257|doi=10.1080/87559120701418335}}</ref> Меѓутоа, оваа постапка на дифузија е многу тешка бидејќи кората од грозје содржи восок во својата [[кутикула]], што спречува водата да помине низ неа.<ref name="raisin processing" /> Дополнително на ова, физичките и хемиските механизми кои се наоѓаат на надворешните слоеви на грозјето се приспособени за да ја спречат загубата на вода. Трите чекори за комерцијално производство на суво грозје вклучуваат постапки на претсушење, сушење и постсушење.<ref name="raisin processing" /> === Претсушење === Претсушењето е неопходен чекор во производството на суво грозје за да се обезбеди зголемена стапка на отстранување на водата за време на постапката на сушење.<ref name="raisin processing"/> Побрзата стапка на отстранување на водата ја намалува стапката на кафеава боја и помага да се произведе пожелно суво грозје.<ref name="raisin processing" /> Историскиот метод за завршување на оваа постапка бил развиен во [[Средоземјето]] и [[Мала Азија]] со користење на сува емулзија за ладно натопување направена од [[калиум карбонат]] и етил естри на масни киселини. Се покажало дека ова натопување ја зголемува стапката на загуба на вода за два до три пати.<ref name="raisin production">Christensen, L.P., and Peacock, W.L. (20 April 2013) [http://iv.ucdavis.edu/files/24413.pdf "The Raisin Drying Process"] {{webarchive|url=https://web.archive.org/web/20130612192433/http://iv.ucdavis.edu/files/24413.pdf |date=12 June 2013 }}. ''Raisin Production Manual'', University of California at Davis.</ref> Неодамна, биле развиени нови методи како што се изложување на грозјето на маслени емулзии или разредени алкални раствори. Овие методи може да поттикнат пренос на вода на надворешната површина на грозјето што помага да се зголеми ефикасноста на постапката за сушење.<ref name="raisin processing"/> === Сушење === [[Податотека:Nearly_Dried_Raisins.jpg|мини|Речиси спремно суво грозје во Калифорнија]] {{nutritional value | name=Суво грозје, без семки | kcal=299 | protein=3.3 g | fat=0.25 g | carbs=79.3 g | fiber=4.5 g | sugars=65.2 g | calcium_mg=62 | iron_mg=1.8 | magnesium_mg=36 | phosphorus_mg=98 | potassium_mg=744 | sodium_mg=26 | zinc_mg=0.36 | copper_mg=0.27 | selenium_ug=0.6 | vitC_mg=2.3 | thiamin_mg=0.106 | riboflavin_mg=0.125 | niacin_mg=0.766 | pantothenic_mg=0.095 | vitB6_mg=0.174 | folate_ug=5 | choline_mg=11.1 | vitE_mg=0.12 | vitK_ug=3.5 | water=15.5 g | source_usda = 1 | note=[https://fdc.nal.usda.gov/fdc-app.html#/food-details/1102640/nutrients Link to USDA Database entry] }} Постојат три вида методи на сушење: сушење на сонце, сушење во сенка и механичко сушење.<ref name="raisin processing"/> Сушењето на сонце е евтина постапка, меѓутоа може да дојде до загадување на [[животната средина]], зарази од инсекти и микробно влошување, а добиеното суво грозје често е со низок квалитет. Дополнително, сушењето на сонце е многу бавна постапка и можеби нема да вроди со квалитетно суво грозје.<ref name="raisin processing" /> Механичкото сушење може да се изведе во побезбедна и поконтролирана средина каде што е загарантирано брзо сушење. Еден вид на механичко сушење е користење на [[микробранова печка]]. Молекулите на водата во грозјето ја впиваат микробрановата енергија што доведува до брзо испарување. Греењето во микробранова печка често дава подуено суво грозје.<ref name="raisin processing"/> === Постапки за постсушење === По завршувањето на постапката за сушење, сувото грозје се носи во погони за преработка каде што се чисти со вода за да се отстранат сите туѓи предмети што можеби останале во него за време на постапка на сушење.<ref name="raisin processing"/> Се отстрануваат дршките од зрната како и неквалитетните зрна. Постапката на миење може да предизвика рехидратација, така што се применува уште еден чекор на сушење по миењето за да се осигура дека додадената влага е отстранета.<ref name="raisin processing" /> Квалитетот на сувото грозје зависи од секој чекор во производството. Понекогаш,се нанесува сулфур диоксид на сувото грозје по предобработкат и пред сушењето за да се намали стапката на заруменување предизвикана од реакцијата помеѓу полифенол оксидазата и фенолните соединенија. Сулфур диоксидот, исто така, помага да се зачува вкусот и да се спречи губењето на одредени витамини за време на постапката на сушење. == Производство == Светското производство на суво грозје во 2020-2021 година изнесувало 1,2 милиони [[Тона|тони]], а најголеми производители се [[Турција]], [[САД]], [[Иран]] и [[Индија]].<ref name="council">{{Наведена мрежна страница|url=https://www.nutfruit.org/industry/news/detail/raisins-sultanas-and-currants-crop-progress-report|title=Estimated world raisin/sultana/currant production 2020–2021|date=24 February 2021|publisher=International Nut and Dried Fruit Council|accessdate=12 December 2021}}</ref> == Состав == Сувото грозје е 15 % вода, 79 % [[Јаглехидрат|јаглени хидрати]] (вклучувајќи 4 % [[прехранбени влакна]]), 3 % белковини и содржи занемарлива количина масти (табела). Во референтна количина од 100 грама, сувото грозје обезбедува 299 [[Калорија|килокалории]] и умерени количини (од 10 до 19 % ДВ) од [[Препорачан дневен внос|дневната вредност]] за неколку [[Прехранбен минерал|минерали во исхраната]], [[рибофлавин]] и [[витамин Б6]] (табела). == Токсичност кај животните == Сувото грозје може да предизвика [[бубрежна слабост]] и кај мачките и кај кучињата. Причината за ова не е позната.<ref>{{Наведена книга|title=Fluid, electrolyte, and acid-base disorders in small animal practice|last=DiBartola|first=Stephen P.|date=2012|publisher=Saunders/Elsevier|isbn=978-1-4377-0654-3|edition=4th|location=St. Louis, Mo.|page=155}}</ref> == Антиоксидантска активност == Бидејќи не постои апсолутна мерка за проценка на [[антиоксидант]]скиот потенцијал на соединението, мора да се користат споредбени процени со други соединенија. Скалата [[ORAC (индекс)|ORAC]] се заснова на способноста на антиоксидантот да го заштити распаѓањето на флуоресценцијата на флуоресцеинот во присуство на оксидант, AAPH (пероксилен радикал). {| class = "центар за викит" ! colspan=4 align="center"|'''ORAC антиоксидантна активност на различни растенија''',<br/> <small>(преземено од табелата на USDA Nutrient Data Laboratory<ref>просечни вкупни вредности на ORAC преземени од табела {{веб-врска | јазик = mk | име1 = Лабораторија за податоци за хранливи материи | наслов = Капацитет за апсорпција на радикални кислород (ORAC) на избрана храна | година = 2010 | url=http://www.ars.usda.gov/nutrientdata | страница =ars.usda.gov}}<br />Скалата ORAC мери одреден тип на антиоксидантна активност со некои недостатоци, види {{веб врска |language=en |url=http://therawdiet.blogspot.com/ 2006/ 10/warning-mangosteen-noni-goji-xango.html |site=therawdiet.blogspot.com |title=Предупредување: Mangosteen, Noni, Goji, Xango, Thia-Go и G3 Juice |автор=д-р Роберт О. Јанг |online=9 октомври 2006 година}}.</ref>)</small> |----- !scope=col|Потрошен дел !scope=col|Растенија (научно име) !scope=col|Просечен ORAC<br /><small>(μmol TE/100 g)</small> |----align="центар" ![[Грозје]] црно, свежо |''Vitis vinifera''||1.746 |---align="центар" !Lyciet ([[гоџји]]) |''[[Lycium barbarum]]''|| 3.290 |---align="центар" |bgcolor=#FFF48D| ''Суво грозје'' (без семки) |bgcolor=#FFF48D|''Vitis vinifera'' |bgcolor=#FFF48D| 3.406 |---align="центар" !Урма, деглет нур |''Phoenix dactilifera''|| 3.895 |---align="центар" !Јаболко, црвено делишес,<br/>сурово, со кожа |''Malus pumila''||4.275 |---align="центар" ! Суви сливи |''Prunus domestica''||8.059 |---align="центар" |bgcolor=#FFF48D|'''Златно суво грозје'''<br/>(без семе) |bgcolor=#FFF48D|''Vitis vinifera'' |bgcolor=#FFF48D|10.450 |---align="центар" |} Антиоксидантното делување на сувото грозје е поголемо од она на свежото грозје поради концентрацијата на полифеноли произведени при дехидрацијата. И неверојатно високиот резултат ORAC на златното грозје се должи на употребата на сулфур диоксид {{fchim|SO|2}} кој ги инактивира полифенол оксидазите, но истиот има токсиколошки недостатоци. == Галерија == [[Податотека:Raisin_sale_at_khari_baoli_market,_Delhi.jpg|мини|Продажба на суво грозје на пазарот Хари Баоли, Делхи]] <gallery> Податотека:Sunmaid-Raisin-Pile.jpg|алт=Common commercial raisins|Вообичаено комерцијално суво грозје Податотека:Chunche.jpg|алт=Chunche, ventilated sheds for drying grapes into raisins in Xinjiang|Чунче, вентилирани простории за сушење грозје во [[Синѓанг|Шјинџјианг]] Податотека:Taliparamba_grocery.jpg|алт=Raisins offered for sale at a market in Taliparamba, India|Суво грозје на продажба на пазар воТалипарамба, Индија </gallery> == Поврзано == * [[Сушено овошје]] == Наводи == {{наводи}} [[Категорија:Грозје]] 3pyeigzsgibqtkvk1r4xd83fiqktfan 0 1337954 5380240 5274460 2025-06-15T00:45:52Z CommonsDelinker 746 Бришење на "[[Слика:30_Shakhrisabz_Ak_Seraj_(7).JPG|30_Shakhrisabz_Ak_Seraj_(7).JPG]]", беше избришана од [[c:Главна страница|Заедничката ризница]] од страна на [[c:User:IronGargoyle|IronGargoyle]] поради: per [[:c:Commons:Deletion requests/Files in Categ 5380240 wikitext text/x-wiki {{Infobox settlement|name=Шахрисабз|native_name=Шаҳрисабз|settlement_type=Град|image_skyline={{Photomontage | photo1a = | photo2a = Jahangir Mausoleum in Shahrisabz.jpg | photo2b = Shahrisabz Chorsu 01.jpg | photo3a = Ensemble Dorout Tilovat (Shahrisabz) (6018370667).jpg | photo3c = Walls of Shahrisabz.jpg | photo4a = Shahrisabz 05.jpg | photo4c = Mosque in Shahrisabz.jpg | size = 280 | spacing = 2 | color = transparent | border = 0 }}|image_alt=|image_caption='''Лево:''' Статуа на Амир Темур и наследство близнаци во палатата Ак-Сарај, мавзолејот Јахангир, џамијата Шахрисабз Кок-Гунбаз, панорамски поглед на Шахрисабз, од палатата Ак-Сарај '''Десно:''' Шахрисабз антички Чорсу, ѕид Шахрисабз, џамија Шахрисабз (сите предмети беа од горе до дното)|map_alt=|map_caption=|pushpin_map=|pushpin_relief=yes|pushpin_label_position=left|pushpin_map_alt=|pushpin_map_caption=|elevation_footnotes=|elevation_m=|coordinates={{Coord|39|03|N|66|50|E|region:UZ_type:city|display=inline,title}}|subdivision_type=[[Список на држави во светот|Држава]]|subdivision_name=[[Узбекистан]]|subdivision_type1=[[Регион]]|subdivision_name1=Регионот Кашкадарјо|population_total=142700|population_as_of=2022|population_footnotes=<ref name=qashstat/>|timezone1=|utc_offset1=+5|footnotes={{designation list | embed=yes | designation1 = WHS | designation1_offname = Историски центар на Шахрисабз | designation1_date = 2000 | designation1_type = | designation1_criteria = {{UNESCO WHS type|(iii), (iv)}}(iii), (iv) | Year = 2000 | area = {{convert|240|ha|acre|abbr=on}} | buffer_zone = {{convert|82|ha|acre|abbr=on}} | designation1_number = [https://whc.unesco.org/en/list/885 885] | designation1_free1name = Загрозено | designation1_free1value = 2016– }}}}'''Шахрисабз''' ([[Узбечка азбука|узбечки]] и {{Lang-tg|Шаҳрисабз}}) — град на ниво на област во регионот Кашкадарјо во јужен [[Узбекистан]].<ref name="class">{{Наведена мрежна страница|url=https://stat.uz/uploads/docs/soato(mhobt)_2020.xlsx|title=Classification system of territorial units of the Republic of Uzbekistan|date=July 2020|publisher=The State Committee of the Republic of Uzbekistan on statistics|language=uz, ru}}</ref> Организацијата за економска соработка (ЕКО) го избрала Шахрисабз за своја туристичка престолнина за 2024 година.<ref>{{Наведена мрежна страница|url=http://daryo.uz/en/2022/12/16/eco-declares-shakhrisabz-as-its-tourism-capital-for-2024|title=ECO declares Shakhrisabz as its tourism capital for 2024|work=Daryo.uz|language=en|accessdate=2022-12-18}}</ref> Се наоѓа на околу 80 км. јужно од [[Самарканд]], на надморска височина од 622 м. Неговото население е 140.500 (2021).<ref name="qashstat">{{Наведена мрежна страница|url=https://www.qashstat.uz/files/297/demog/1269/Hududlar-boyicha-shahar-va-qishloq-aholisi-soni.pdf|title=Urban and rural population by district|publisher=Qashqadaryo regional department of statistics|language=uz}}</ref> Историски познат како Кеш или Киш, Шахрисабз некогаш бил главен град во [[Средна Азија]] и бил важен урбан центар на Согдијана, провинција на [[Ахеменидско Царство|Ахеменидското Царство]] на Персија. Денес е првенствено познат како родно место на турко-монголскиот освојувач [[Тамерлан]] од 14 век.<ref>{{Наведено списание|last=Pickett|first=James|date=2018|title=Written into Submission: Reassessing Sovereignty through a Forgotten Eurasian Dynasty|journal=The American Historical Review|volume=123|issue=3|page=819|doi=10.1093/ahr/123.3.817|quote=Now a provincial city in the modern state of Uzbekistan, Shahrisabz is remembered primarily as the birthplace of Timur—if it is remembered at all.}}</ref> == Историја == [[Податотека:Shakhrisyabz_Suzani.jpg|мини| Шахрисјабз сузани, прва половина на 19 век. Текстилот одиграл централна улога во животот на народот на Узбекистан. Овој текстил ја црпи својата особена привлечност од високиот процент на светли и брилијантни бои: златно жолта, портокалова, окер и светло сина.]] Порано познат како '''Кеш''' или '''Киш''' („пријатен за срцето“) и привремено идентификуван со древната '''Наутака''', Шахрисабз е еден од најстарите градови во [[Средна Азија]]. Основана е пред повеќе од 2.700 години и сочинувала дел од [[Ахеменидско Царство|Ахеменидското Царство]] или [[Ахеменидско Царство|Персија]] од 6 до 4 век п.н.е. Во текот на овој период Кеш останал важен урбан центар на Согдијана, главна провинција во рамките на Царството. Документите од доцниот Ахеменидски период зборуваат за обнова на ѕидините на градот.<ref name="auto">Pavel Lurje, (2009), [http://www.iranicaonline.org/articles/kes-ancient-city 'KEŠ' ''Encyclopaedia Iranica''] (online)</ref> Познат е како Шахрисабз уште од Тимуридската ера.<ref>{{Наведена мрежна страница|url=https://caravanistan.com/uzbekistan/center/shahrisabz/|title=Shahrisabz Travel Guide|date=13 April 2021|work=Caravanistan|language=en-US|accessdate=2021-04-13}}</ref> Генералот на [[Александар III Македонски|Александар Македонски]], [[Птоломеј I Сотер|Птоломеј,]] го заробил [[Сатрап|сатрапот]] на Бактрија и претендент за персискиот престол, Бесус, во Наутака, со што ставил крај на некогашното големо Ахеменидско царство. Александар Велики избрал да ги помине зимите и ја запознал својата сопруга [[Роксана]] во областа во 328-327 година п.н.е. Помеѓу 567 и 658 година од нашата ера, владетелите на Кеш плаќале даноци на хаганите од турските и западнотурските хаганати. Во 710 година градот бил освоен од Арапите.<ref name="auto">Pavel Lurje, (2009), [http://www.iranicaonline.org/articles/kes-ancient-city 'KEŠ' ''Encyclopaedia Iranica''] (online)</ref> и по монголското освојување на Хварезмија во 13 век, регионот потпаднал под контрола на племето Барлас, чија лоза се чини дека била поврзана со овој регион.<ref>B.F. Manz, ''The rise and rule of Tamerlan'', [[Cambridge University|Cambridge University Press]], Cambridge 1989, p. 156–7</ref> === Како дел од Турскиот Каганат === Во 6 до 8 век, Кеш бил дел од турскиот и западнотурскиот каганат. Во 8 век владетел-малик на Кузар (Кеш) бил Турк Субугра. Под Тон-Јабгу-Каган (618-630) моќта на Турците се зајакнала во Согдија. Новите кампањи кон Тохаристан и [[Авганистан]] ги туркале границите на државата кон северозападна [[Индија]]. Тон-Јабгу Каган спровел административна реформа и назначил свои претставници - тудуни - во регионите, вклучително и Согдија, да го надгледуваат и контролираат собирањето данок. Се претпоставува дека тој ги издал своите монети со натпис „''Tun yabgu kagan''“. Античко турско племе биле луѓето Калаџи, кои во раниот среден век живееле во Тохаристан - модерните територии на јужен [[Узбекистан]], [[Таџикистан]] и северен [[Авганистан]].<ref>Бартольд В. В., Сочинения т.5.М.,1968</ref> Турците од Средна Азија ги обожавале следните божества: Тенгри (небо), Умаи (Божица мајка), Јер-суб (Земја-вода) и Ерклиг (Господар на пеколот), меѓу кои Тенгри имал доминантна позиција. Тенгри бил најважен.<ref>Стеблева И. В. К реконструкции древнетюркской религиозно-мифологической системы // Тюркологический сборник 1971 года. М., 1972</ref> === Арапско освојување === {{поврзано|Муслимански освојувања}} Кеш бил освоен од Арапите во 8 век. За време на арапската инвазија, долината Кашкадарја и особено Кеш биле епицентарот на антиарапското и антиисламско ослободително движење предводено од Ал-Мукана, познато во историјата како „Бунт на мажите во бела облека“. Отпорот на крајот довел до пад на главниот град. Во 701-704 година, се случувале битки меѓу Турците и Арапите во Несеф и Кеш.<ref>Табари. История. — Т., 1987 год, с. 85</ref> За време на династијата Саманид, урбаниот живот постепено се преселил на југозапад од стариот Кеш, местото на големото село Баркнон. === Караханидска ера === Во 1038 година, Ибрахим иб Наср, кој исто така бил познат како Боритигин, син на освојувачот на Трансоксијана, го зазел Чаганијан, од каде што ја нападнал Средна Трансоксија. Во 1040 година го освоил Кеш. До 10 век, државата Караханид имала литературен јазик кој ги продолжил традициите на античките турски пишани текстови. Официјалниот карахански јазик од 10 век се засновал на граматичкиот систем на древните [[Карлучки јазици|карлучки]] дијалекти.<ref>ИСТОРИЯ И КУЛЬТУРА ТЮРКОВ В ЛИТВЕ. Сборник научных статей международной конференции. Vilniaus universiteto leidykla VILNIUS 2014, с.157-160</ref> Исламизацијата на Караханидите и нивните турски поданици одиграла голема улога во културниот развој на [[Туркиски народи|турската култура]]. Кон крајот на 10 и почетокот на 11 век, за прв пат во историјата на [[Туркиски народи|турските народи]], Тафсирот, коментар на [[Куран|Куранот]], бил преведен на турски јазик.<ref>Боровков, А.К. Лексика среднеазиатского тефсира: XII-XIII вв. М., 1963</ref> Научникот од 11 век Махмуд Кашгари ги поставил темелите на турската лингвистика. Тој ги наведувал имињата на многу турски племиња од [[Средна Азија]]. Еден од познатите научници бил историчарот Маџид ал-Дин ал-Сурхакати, кој ја напишал „Историјата на Туркестан“, во која е опишана историјата на династијата Караханиди.<ref>Introduction to The Jawami u’l-hikayat wa Lawami’ur-riwayat of Sadidu’u-din Muhammad al-Awfi by Muhammad Nizamu’d-din. London: Luzac & Co, 1929</ref> За време на владеењето на Караханидите, конечно била формирана новата престолнина на средновековниот Кеш. За време на хегемонијата на Хваразмшах (почетокот на 13 век), Кеш-Шахрисабз првпат бил ограден со одбранбени ѕидови. == Родното место на Тамерлан == Кеш бил родното место на [[Тамерлан]] во 1336 година, во семејството на малолетниот локален поглавар Барлас, а во раните години на династијата Тимурид, градот уживал во неговото значително покровителство. Тамерлан го сметал Кеш за свој „роден град“ и планирал на крајот да биде локацијата на неговиот гроб. Меѓутоа, за време на неговото владеење, центарот на активност се префрлил во [[Самарканд]]. Во ерата на Тамерлан биле изградени ремек-дела на светската архитектура: палатата Ак-Сарај и меморијалниот комплекс Дорусиодат.<ref>Golombek, L. Wilber, D. The Timurid Architecture of Iran and Turan. Vol 1. Princeton, N.J.: Princeton University Press. 1988</ref> Градот се борел за автономија под владеење на Бухара и [[Руси|Русите]] му помогнале на емирот Бухара да го освои градот во 1870 година. == Историски локалитети == [[Податотека:Aq-Saray_Shahrisabz_2.JPG|мини| Остатоци од палатата Ак-Сарај.]] Неколку преостанати импресивни споменици од династијата Тимурид овозможиле стариот дел од градот да биде впишан на [[Светско наследство на УНЕСКО|списокот на светско наследство]] [[УНЕСКО|на УНЕСКО]]. Сепак, уништувањето на огромни области на средновековниот градски пејзаж во 2015 година за да се создаде парк и туристички капацитети довело до загриженост од УНЕСКО. Можно е локалитетот да ја загуби таа титула.<ref>{{Наведени вести|url=https://www.rferl.org/a/bulldozing-history-ancient-uzbek-city-unesco-status-at-risk/28392139.html|title=Bulldozing History|last=Synovitz|first=Ron|date=28 March 2017|work=Radio Free Europe/Radio Liberty|access-date=16 November 2019}}</ref> * '''Палатата Ак-Сарај''' '''Летната палата на Тамерлан''', „Белата палата“ била планирана како најграндиозната од сите градби на Тамерлан. Започната е во 1380 година од занаетчии депортирани од Тамерлан од неодамна освоениот Хварезм. За жал, само делови од неговите гигантски 65 метарски порти-кули опстојуваат, со сини, бели и златни мозаици. Над влезот на Ак-Сарај има големи букви кои велат: „Ако ја предизвикувате нашата моќ - погледнете ги нашите згради!“ * '''Џамија Кок Гумбаз / Комплекс Дорут Тиловат (Дорут Тилават).''' Петочна [[џамија]] изградена во 1437 година од [[Улугбек|Улуг Бег]] во чест на неговиот татко [[Шахрух|Шах Рух]], нејзиното име значи „Сина купола“. Веднаш зад џамијата Кок Гумбаз се наоѓа таканаречената „Куќа на медитација“, мавзолеј изграден од Улуг Бег во 1438 година, но очигледно никогаш не бил користен за погребување. * '''Комплекс Хазрат-и Имам''' Источно од Кок Гумбаз се наоѓа уште еден мавзолејски комплекс наречен '''Дорус-Саодат''' (Седиште на моќта), кој го содржи гробот на Џехангир, најстариот и омилен син на Тамерлан. Се вели дека во соседната џамија е сместен гробот на почитуваниот имам од 8 век, Амир Кулал. * '''Гробот на Тамерлан''' Зад амсамблот Хазрат-и Имам се наоѓа бункер со врата што води до подземна комора, откриен од археолозите во 1943 година. Собата е речиси исполнета со еден камен ковчег, на кој натписите укажуваат дека била наменета за Тамерлан. Сепак, освојувачот бил погребан во Самарканд, а не во Шахрисабз, и мистериозно, неговиот гроб во Шахрисабз содржел два неидентификувани трупови. * Музеј за историја и материјална култура Шахрисабз === Археолошки истражувања === Северно од малото село Кумиртепа во областа Китаб во регионот Кашкадарја, по левиот брег на малата река Шурабсај, нисководна, која потекнува од планините Зарафшан, има три рида со различни конфигурации кои се протегаат од север до југ. Заедно, тие сочинуваат три дела од античкиот главен град Наутака (Падајактепа, Узункир и Сангиртепа).<ref>{{Наведена мрежна страница|url=https://tugan.uz/ru/nasledie/ozhivshaya-legenda-o-sokole|title=Ожившая легенда о соколе|work=tugan.uz|accessdate=2023-11-02}}</ref><ref>{{Наведена мрежна страница|url=https://www.uzreport.news/culture/goroda-shelkovogo-puti-uzbekistana|title=Oʻzbekistonning Ipak yoʻli shaharlari|work=www.uzreport.news|accessdate=2023-11-02}}</ref> Во средината на 1980-тите, археолошките локалитети во микрооазата Шурабсај, кои се расфрлани на 5 километри една од друга, првпат биле испитани од Н. У. Крашенининикова, членка на КАТЕ (Кеш археолошка и топографска експедиција). Во тоа време, овие три рида биле идентификувани како цитадела, вистински град и храм на Наутака.<ref name="Biography2">{{Наведена мрежна страница|url=https://silkadv.com/en/content/padayataktepa-citadel-goroda|title=Падаятактепа - цитадель города.|work=silkadv.com|accessdate=2023-11-02}}</ref> === Падајактепа === Цитаделата на градот е со димензии 270 на 74 метри и се наоѓа во северниот дел на висок, нерамен брег на реката Шурабсај. Како резултат на археолошките работи на локалитетот, идентификувани се четири градежни хоризонти. Најстарите културни слоеви на населбата датираат од 9 до 8 век п.н.е. Во едно од ископувањата во западниот дел на Падајактепа, може да се следи дел од одбранбен ѕид од [[Ахеменидско Царство|Ахеменидскиот]] и [[Хеленистички период|Хеленистичкиот]] период. Овие ѕидини укажуваат дека градот Наутака имал аристократски дел, ограден со посебен ѕид - акропола, слична на античкиот локалитет Афрасијаб во [[Самарканд]]. Со крајот на владеењето на [[Александар III Македонски|Александар Македонски]], градот бил напуштен, а само акрополата Падајактепа продолжила да биде населена. Нов град се појавил на високиот десен брег на реката Аксу, на местото на населбата Каландартепа, во границите на модерниот град Китаб. === Узункир === Во близина на селото Кумиртепа видливи се остатоци од фортификациониот ѕид на градот во вид на ниска тумба со должина од повеќе од 650 метри и ширина од 20 метри. Некогаш овој ѕид го опкружувал целиот град, зафаќајќи површина од повеќе од 70 хектари.<ref>{{Наведена мрежна страница|url=https://westra.ru/passes/Passes/12514|title=Узункыр|work=westra.ru|accessdate=2023-11-02}}</ref> Оригиналниот ѕид на населбата бил изграден од необработени тули слични на кирпич кои датираат од 10-9-тиот век п.н.е., кои биле карактеристични за античките градови во Согд, како Коктепа и Кеш.<ref>{{Наведена мрежна страница|url=http://archaeologyca.su/?p=437|title=Узункыр-раскопки кафедры ТашГУ (осень 1986 г.)|work=archaeologyca.su|accessdate=2023-11-02}}</ref> Подоцна, за време на владеењето на [[Ахеменидско Царство|Ахеменидското]], [[Селевкидско Царство|Селевкидското]] и Грчко-Бактриското кралство, биле извршени обемни поправки на ѕидините на градот. === Сангиртепа === Самостоен рид, сместен надвор од градските ѕидини, се наоѓа на околу 650 метри југозападно од Узункир.<ref name="Biography7">{{Наведена мрежна страница|url=http://stantrips.com/uzbekistan/shahrisabz.php|title=SHAHRISABZ|work=stantrips.com|accessdate=2023-11-02}}</ref> Се состои од централен рид со димензии 84 на 62 метри и висина од околу 8 метри. Околниот ѕид опфаќа површина од 3 хектари.<ref name="Biography7" /> Археолошките ископувања се спроведени на оваа локација од страна на Катедрата за археологија на Државниот универзитет во [[Ташкент]] (сега Национален универзитет на Узбекистан ) од 1983 година. Како резултат на овие ископувања во Сангиртепа, бил откриен уникатен зороастриски храм, со сала во центарот, олтар и помошни простории. Храмот е еден од најстарите верски објекти во [[Средна Азија]].<ref name="Biography7" /><ref>{{Наведена мрежна страница|url=https://www.researchgate.net/publication/318645416_O_rabotax_na_gorodishche_Sangirtepa_v_2012_gody_Travaux_sur_le_site_de_Sangir-tepe_en_2012|title=O rabotax na gorodishche Sangirtepa v 2012 gody (Travaux sur le site de Sangir-tepe en 2012)|work=www.researchgate.net|accessdate=2023-11-02}}</ref> == Економија == Економијата на градот е првенствено фокусирана на преработка на земјоделски суровини, вклучувајќи чистење и конзервирање на памук, меѓу другите активности. Дополнително, во областа се добро развиени традиционалните и домашните индустрии. == Во музиката == Шахрисабз бил прославен во добро познатата истоимена песна на узбекистанската ВИА „Јала“, со музика на Фарух Зокиров и текст на Евгениј Березиков.<ref>{{Наведена мрежна страница|url=https://arboblar.uz/uz/people/zakirov-farrukh-karimovich|title=Zakirov Farrux Karimovich|work=arboblar.uz|accessdate=2023-11-02}}</ref><ref>{{Наведена мрежна страница|url=https://www.gazeta.uz/oz/2023/07/02/yalla/|title=Prezident 50 yilligini nishonlayotgan “Yalla” ansamblini taqdirladi|work=www.gazeta.uz|accessdate=2023-11-02}}</ref> == Во популарната култура == Во 1980-тите, узбекистанскиот советски бенд Јала напишал песна за Шахрисабз. == Наводи == {{Наводи}} == Надворешни врски == * [http://www.orexca.com/shakhrisabz.shtml Историја и споменици на Шахрисабз] * [http://www.kufic.info/architecture/aqsaray/aqsaray.htm Квадратна куфичка декорација на летната палата на Тимур] * [http://www.kufic.info/architecture/shakhrisabz/daralsiyadah.htm Квадратна куфичка декорација на комплексот Дар ал-Сијада] * [http://www.kufic.info/architecture/shakhrisabz/daraltilavah.htm Квадратна куфичка декорација на комплексот Дар ал-Тилава] * {{YouTube|id=3elGQefFPlw}} [[Категорија:Светско наследство во Узбекистан]] [[Категорија:Градови во Узбекистан]] [[Категорија:Координати на Википодатоците]] s8xe8vhp0uku4avw5e7ht1gthj596dh 0 1338908 5380168 5234061 2025-06-14T21:56:08Z Andrew012p 85224 /* Улоги */ 5380168 wikitext text/x-wiki {{Infobox film|name=Господари на пеколот|image=Hellraiser DVD.jpg|alt=|caption=Филмскиот плакат|native_name=|director=[[Клајв Баркер]]|producer=[[Кристофер Фиг]]|screenplay=Клајв Баркер|based_on=|starring={{Plainlist| * [[Ендру Робинсон]] * [[Клер Хигинс]] * [[Ешли Лоренс]] }}|music=[[Кристофер Јанг]]|cinematography=|editing=Ричард Марден|distributor=[[Entertainment Film Distributors]]<ref name="mfb-review">{{cite journal|journal=[[Monthly Film Bulletin]]|last=Newman|first=Kim|author-link=Kim Newman|title=Hellraiser|issn=0027-0407|date=September 1987|publisher=[[British Film Institute]]|pages=276–277|issue=644}}</ref>|released=[[10 септември]] [[1987]] г. (Лондон)|runtime=93 минути<!--Времетраењето во кино: 93:14--><ref>{{cite web|title=''HELLRAISER'' (18)|url=https://bbfc.co.uk/releases/hellraiser-1970-2|work=[[British Board of Film Classification]]|date=19 June 1987|access-date=31 July 2013}}</ref>|country={{знамеикона|Обединето Кралство}} [[Обединето Кралство]]<ref name="mfb-review" /><ref name="variety-review">{{cite magazine|url=https://variety.com/1986/film/reviews/hellraiser-1200427238/|magazine=Variety|title=Review: 'Hellraiser'|access-date=3 October 2015}}</ref>|language={{Plainlist| * [[англиски јазик|англиски]] * + [[македонски јазик|македонски]] <small>(титла)</small> }}|budget=1 милион долари<ref name="numbers">[https://the-numbers.com/movies/1987/0HER1.php ''Hellraiser'', Box Office Information.] The Numbers. Retrieved 22 September 2012.</ref>|gross=14,6 милиони долари<ref name="numbers"/><ref name="mojo">{{cite web|url=https://boxofficemojo.com/movies/?id=hellraiser.htm|title=Hellraiser|website=[[Box Office Mojo]]|access-date=14 May 2011}}</ref>|production_companies=Film Futures<ref name="mfb-review" /><ref name="variety-review" />}}{{Закосен наслов}}'''Господари на пеколот''' ({{Lang-en|Hellraiser}}) — култен британски [[Натприродно|натприроден]] [[Хорор (филм)|филм на ужасите]] од [[1987]] г. напишан и режиран од Клајв Баркер и произведен од Кристофер Фиг, заснован на новелата на Баркер „Господари на пеколот“ од [[1986]] г. Овој филм го одбележал режисерското деби на Баркер. Неговиот заплет вклучува мистична кутија со загатки што ги повикува Сенобитите, група садомазохистички суштества од други пространства што не можат да разликуваат болка од задоволство. Водачот на Сенобитите е претставен од Даг Бредли и е утврден во продолженијата како „Пинхед“. „Господари на пеколот“ бил снимен на крајот на 1986 г. Првото јавно прикажување на филмот се одржало на [[10 септември]] 1987 г. во киното „Принц Чарлс“. Филмот заработил само околу 14,6 милиони долари.<ref>{{cite news|url=https://ew.com/ew/static/longform/nightbreed|title=Clive Barker is Back from the Dead|last=Collis|first=Clark|access-date=6 June 2016|archive-url=https://web.archive.org/web/20180714164343/http://www.ew.com/ew/static/longform/nightbreed/|archive-date=14 July 2018|url-status=dead}}</ref><ref>{{cite web|url=https://www.allmovie.com/movie/v22114|title=Hellraiser (1987)|last1=Binion|first1=Cavett|website=www.allmovie.com|access-date=1 September 2019}}</ref> == Содржина == {{Разоткривање}}Френк Котон доаѓа во сопственост на таинствена кутија со загатки во [[Мароко]]. Според легендата, кутијата ветува врвна телесна [[Екстаза (емоција)|екстаза]]. По отворањето, Френк е страшно растргнат од куки и ланци. По одредено време, братот на Френк, Лари, и неговата сопруга Џулија, која исто така е поранешна љубовница на Френк, се преселуваат во поранешното живеалиште на Френк. Ужасната верзија на мртовецот на Френк се појавува и ја принудува Џулија да заведува и убива мажи, дозволувајќи му на Френк да ја пие нивната крв и да го врати својот физички облик. Кирсти, ќерката на Лари, го открива чудовишниот Френк на поткровјето на куќата и успешно бега со кутијата. Со отворањето на кутијата, Кирсти ги повикува суштествата познати како „Сенобити“. Во очајнички потег, таа преговара со Сенобитите за повторно да го затворат Френк во замена за нејзиниот сопствен живот. Во меѓувреме, Френк и Џулија соработуваат за да го убијат Лари. По враќањето на Кирсти дома, таа доаѓа до вознемирувачкото откритие дека Френк ја излупил кожата од безживотното тело на Лари, користејќи го како маска за да го подражава нејзиниот татко. Френк, во обид да ѝ наштети на Кирсти, ненамерно завршува со убиство на Џулија. Пред Френк да ја изврши својата закана против Кирсти, Сенобитите се појавуваат и уште еднаш го растргнуваат. Кирсти презема брзо дејство, ја затвора кутијата и со тоа ги протерува Сенобитите. Последователно, Кирсти ја решава кутијата со загатки. На крајот, кутијата се враќа кај првоначалниот продавач што првично му ја продал на Френк. == Улоги == {| class="wikitable" !Глумец !Улога |- |Ешли Лоренс |Кирсти Котон |- |[[Шон Чепмен]] |Френк Котон |- |[[Клер Хигинс]] |Џулија Котон |- |[[Ендру Робинсон]] |Лари Котон |- |[[Даг Бредли]] |Пинхед (главниот Сенобит) |- |Грејс Кирби |женскиот Сенобит |- |Николас Винс |Чатетер (сенобитот што штрака со забите) |- |Сајмон Бамфорд |Батербол (дебелиот Сенобит) |- |Оливер Смит |Френк како чудовиштето |- |Роберт Хајнс |Стив |- |Кенет Нелсон |Бил |} == Наводи == {{наводи}} == Надворешни врски == {{commons||}}{{tcmdb title|77735|Hellraiser}} {{IMDb title|0093177|Hellraiser}} * {{rotten-tomatoes|hellraiser|Hellraiser}} {{mojo title|hellraiser|Hellraiser}}{{Нормативна контрола}} __СОСОДРЖИНА__ __ИНДЕКС__ [[Категорија:Американски филмови]] [[Категорија:Филмови на англиски јазик]] [[Категорија:Филмови од 1987 година]] fgi8zcp72c4macvnz2bzh5oomjhrrur 5380169 5380168 2025-06-14T21:56:33Z Andrew012p 85224 /* Улоги */ 5380169 wikitext text/x-wiki {{Infobox film|name=Господари на пеколот|image=Hellraiser DVD.jpg|alt=|caption=Филмскиот плакат|native_name=|director=[[Клајв Баркер]]|producer=[[Кристофер Фиг]]|screenplay=Клајв Баркер|based_on=|starring={{Plainlist| * [[Ендру Робинсон]] * [[Клер Хигинс]] * [[Ешли Лоренс]] }}|music=[[Кристофер Јанг]]|cinematography=|editing=Ричард Марден|distributor=[[Entertainment Film Distributors]]<ref name="mfb-review">{{cite journal|journal=[[Monthly Film Bulletin]]|last=Newman|first=Kim|author-link=Kim Newman|title=Hellraiser|issn=0027-0407|date=September 1987|publisher=[[British Film Institute]]|pages=276–277|issue=644}}</ref>|released=[[10 септември]] [[1987]] г. (Лондон)|runtime=93 минути<!--Времетраењето во кино: 93:14--><ref>{{cite web|title=''HELLRAISER'' (18)|url=https://bbfc.co.uk/releases/hellraiser-1970-2|work=[[British Board of Film Classification]]|date=19 June 1987|access-date=31 July 2013}}</ref>|country={{знамеикона|Обединето Кралство}} [[Обединето Кралство]]<ref name="mfb-review" /><ref name="variety-review">{{cite magazine|url=https://variety.com/1986/film/reviews/hellraiser-1200427238/|magazine=Variety|title=Review: 'Hellraiser'|access-date=3 October 2015}}</ref>|language={{Plainlist| * [[англиски јазик|англиски]] * + [[македонски јазик|македонски]] <small>(титла)</small> }}|budget=1 милион долари<ref name="numbers">[https://the-numbers.com/movies/1987/0HER1.php ''Hellraiser'', Box Office Information.] The Numbers. Retrieved 22 September 2012.</ref>|gross=14,6 милиони долари<ref name="numbers"/><ref name="mojo">{{cite web|url=https://boxofficemojo.com/movies/?id=hellraiser.htm|title=Hellraiser|website=[[Box Office Mojo]]|access-date=14 May 2011}}</ref>|production_companies=Film Futures<ref name="mfb-review" /><ref name="variety-review" />}}{{Закосен наслов}}'''Господари на пеколот''' ({{Lang-en|Hellraiser}}) — култен британски [[Натприродно|натприроден]] [[Хорор (филм)|филм на ужасите]] од [[1987]] г. напишан и режиран од Клајв Баркер и произведен од Кристофер Фиг, заснован на новелата на Баркер „Господари на пеколот“ од [[1986]] г. Овој филм го одбележал режисерското деби на Баркер. Неговиот заплет вклучува мистична кутија со загатки што ги повикува Сенобитите, група садомазохистички суштества од други пространства што не можат да разликуваат болка од задоволство. Водачот на Сенобитите е претставен од Даг Бредли и е утврден во продолженијата како „Пинхед“. „Господари на пеколот“ бил снимен на крајот на 1986 г. Првото јавно прикажување на филмот се одржало на [[10 септември]] 1987 г. во киното „Принц Чарлс“. Филмот заработил само околу 14,6 милиони долари.<ref>{{cite news|url=https://ew.com/ew/static/longform/nightbreed|title=Clive Barker is Back from the Dead|last=Collis|first=Clark|access-date=6 June 2016|archive-url=https://web.archive.org/web/20180714164343/http://www.ew.com/ew/static/longform/nightbreed/|archive-date=14 July 2018|url-status=dead}}</ref><ref>{{cite web|url=https://www.allmovie.com/movie/v22114|title=Hellraiser (1987)|last1=Binion|first1=Cavett|website=www.allmovie.com|access-date=1 September 2019}}</ref> == Содржина == {{Разоткривање}}Френк Котон доаѓа во сопственост на таинствена кутија со загатки во [[Мароко]]. Според легендата, кутијата ветува врвна телесна [[Екстаза (емоција)|екстаза]]. По отворањето, Френк е страшно растргнат од куки и ланци. По одредено време, братот на Френк, Лари, и неговата сопруга Џулија, која исто така е поранешна љубовница на Френк, се преселуваат во поранешното живеалиште на Френк. Ужасната верзија на мртовецот на Френк се појавува и ја принудува Џулија да заведува и убива мажи, дозволувајќи му на Френк да ја пие нивната крв и да го врати својот физички облик. Кирсти, ќерката на Лари, го открива чудовишниот Френк на поткровјето на куќата и успешно бега со кутијата. Со отворањето на кутијата, Кирсти ги повикува суштествата познати како „Сенобити“. Во очајнички потег, таа преговара со Сенобитите за повторно да го затворат Френк во замена за нејзиниот сопствен живот. Во меѓувреме, Френк и Џулија соработуваат за да го убијат Лари. По враќањето на Кирсти дома, таа доаѓа до вознемирувачкото откритие дека Френк ја излупил кожата од безживотното тело на Лари, користејќи го како маска за да го подражава нејзиниот татко. Френк, во обид да ѝ наштети на Кирсти, ненамерно завршува со убиство на Џулија. Пред Френк да ја изврши својата закана против Кирсти, Сенобитите се појавуваат и уште еднаш го растргнуваат. Кирсти презема брзо дејство, ја затвора кутијата и со тоа ги протерува Сенобитите. Последователно, Кирсти ја решава кутијата со загатки. На крајот, кутијата се враќа кај првоначалниот продавач што првично му ја продал на Френк. == Улоги == {| class="wikitable" !Глумец !Улога |- |Ешли Лоренс |Кирсти Котон |- |[[Шон Чепмен]] |Френк Котон |- |[[Клер Хигинс]] |Џулија Котон |- |[[Ендру Робинсон]] |Лари Котон |- |[[Даг Бредли]] |Пинхед (главниот Сенобит) |- |Грејс Кирби |женскиот Сенобит |- |Николас Винс |Чатерер (сенобитот што штрака со забите) |- |Сајмон Бамфорд |Батербол (дебелиот Сенобит) |- |Оливер Смит |Френк како чудовиштето |- |Роберт Хајнс |Стив |- |Кенет Нелсон |Бил |} == Наводи == {{наводи}} == Надворешни врски == {{commons||}}{{tcmdb title|77735|Hellraiser}} {{IMDb title|0093177|Hellraiser}} * {{rotten-tomatoes|hellraiser|Hellraiser}} {{mojo title|hellraiser|Hellraiser}}{{Нормативна контрола}} __СОСОДРЖИНА__ __ИНДЕКС__ [[Категорија:Американски филмови]] [[Категорија:Филмови на англиски јазик]] [[Категорија:Филмови од 1987 година]] i94z7e0hyxx24j0czyro6hm93dnjlok 5380170 5380169 2025-06-14T21:58:07Z Andrew012p 85224 /* Улоги */ 5380170 wikitext text/x-wiki {{Infobox film|name=Господари на пеколот|image=Hellraiser DVD.jpg|alt=|caption=Филмскиот плакат|native_name=|director=[[Клајв Баркер]]|producer=[[Кристофер Фиг]]|screenplay=Клајв Баркер|based_on=|starring={{Plainlist| * [[Ендру Робинсон]] * [[Клер Хигинс]] * [[Ешли Лоренс]] }}|music=[[Кристофер Јанг]]|cinematography=|editing=Ричард Марден|distributor=[[Entertainment Film Distributors]]<ref name="mfb-review">{{cite journal|journal=[[Monthly Film Bulletin]]|last=Newman|first=Kim|author-link=Kim Newman|title=Hellraiser|issn=0027-0407|date=September 1987|publisher=[[British Film Institute]]|pages=276–277|issue=644}}</ref>|released=[[10 септември]] [[1987]] г. (Лондон)|runtime=93 минути<!--Времетраењето во кино: 93:14--><ref>{{cite web|title=''HELLRAISER'' (18)|url=https://bbfc.co.uk/releases/hellraiser-1970-2|work=[[British Board of Film Classification]]|date=19 June 1987|access-date=31 July 2013}}</ref>|country={{знамеикона|Обединето Кралство}} [[Обединето Кралство]]<ref name="mfb-review" /><ref name="variety-review">{{cite magazine|url=https://variety.com/1986/film/reviews/hellraiser-1200427238/|magazine=Variety|title=Review: 'Hellraiser'|access-date=3 October 2015}}</ref>|language={{Plainlist| * [[англиски јазик|англиски]] * + [[македонски јазик|македонски]] <small>(титла)</small> }}|budget=1 милион долари<ref name="numbers">[https://the-numbers.com/movies/1987/0HER1.php ''Hellraiser'', Box Office Information.] The Numbers. Retrieved 22 September 2012.</ref>|gross=14,6 милиони долари<ref name="numbers"/><ref name="mojo">{{cite web|url=https://boxofficemojo.com/movies/?id=hellraiser.htm|title=Hellraiser|website=[[Box Office Mojo]]|access-date=14 May 2011}}</ref>|production_companies=Film Futures<ref name="mfb-review" /><ref name="variety-review" />}}{{Закосен наслов}}'''Господари на пеколот''' ({{Lang-en|Hellraiser}}) — култен британски [[Натприродно|натприроден]] [[Хорор (филм)|филм на ужасите]] од [[1987]] г. напишан и режиран од Клајв Баркер и произведен од Кристофер Фиг, заснован на новелата на Баркер „Господари на пеколот“ од [[1986]] г. Овој филм го одбележал режисерското деби на Баркер. Неговиот заплет вклучува мистична кутија со загатки што ги повикува Сенобитите, група садомазохистички суштества од други пространства што не можат да разликуваат болка од задоволство. Водачот на Сенобитите е претставен од Даг Бредли и е утврден во продолженијата како „Пинхед“. „Господари на пеколот“ бил снимен на крајот на 1986 г. Првото јавно прикажување на филмот се одржало на [[10 септември]] 1987 г. во киното „Принц Чарлс“. Филмот заработил само околу 14,6 милиони долари.<ref>{{cite news|url=https://ew.com/ew/static/longform/nightbreed|title=Clive Barker is Back from the Dead|last=Collis|first=Clark|access-date=6 June 2016|archive-url=https://web.archive.org/web/20180714164343/http://www.ew.com/ew/static/longform/nightbreed/|archive-date=14 July 2018|url-status=dead}}</ref><ref>{{cite web|url=https://www.allmovie.com/movie/v22114|title=Hellraiser (1987)|last1=Binion|first1=Cavett|website=www.allmovie.com|access-date=1 September 2019}}</ref> == Содржина == {{Разоткривање}}Френк Котон доаѓа во сопственост на таинствена кутија со загатки во [[Мароко]]. Според легендата, кутијата ветува врвна телесна [[Екстаза (емоција)|екстаза]]. По отворањето, Френк е страшно растргнат од куки и ланци. По одредено време, братот на Френк, Лари, и неговата сопруга Џулија, која исто така е поранешна љубовница на Френк, се преселуваат во поранешното живеалиште на Френк. Ужасната верзија на мртовецот на Френк се појавува и ја принудува Џулија да заведува и убива мажи, дозволувајќи му на Френк да ја пие нивната крв и да го врати својот физички облик. Кирсти, ќерката на Лари, го открива чудовишниот Френк на поткровјето на куќата и успешно бега со кутијата. Со отворањето на кутијата, Кирсти ги повикува суштествата познати како „Сенобити“. Во очајнички потег, таа преговара со Сенобитите за повторно да го затворат Френк во замена за нејзиниот сопствен живот. Во меѓувреме, Френк и Џулија соработуваат за да го убијат Лари. По враќањето на Кирсти дома, таа доаѓа до вознемирувачкото откритие дека Френк ја излупил кожата од безживотното тело на Лари, користејќи го како маска за да го подражава нејзиниот татко. Френк, во обид да ѝ наштети на Кирсти, ненамерно завршува со убиство на Џулија. Пред Френк да ја изврши својата закана против Кирсти, Сенобитите се појавуваат и уште еднаш го растргнуваат. Кирсти презема брзо дејство, ја затвора кутијата и со тоа ги протерува Сенобитите. Последователно, Кирсти ја решава кутијата со загатки. На крајот, кутијата се враќа кај првоначалниот продавач што првично му ја продал на Френк. == Улоги == {| class="wikitable" !Глумец !Улога |- |Ешли Лоренс |Кирсти Котон |- |[[Шон Чепмен]] |Френк Котон |- |[[Клер Хигинс]] |Џулија Котон |- |[[Ендру Робинсон]] |Лари Котон |- |[[Даг Бредли]] |Пинхед (главниот сенобит) |- |Грејс Кирби |женскиот сенобит |- |Николас Винс |Чатерер (сенобитот што штрака со забите) |- |Сајмон Бамфорд |Батербол (дебелиот сенобит) |- |Оливер Смит |Френк како чудовиштето |- |Роберт Хајнс |Стив |- |Кенет Нелсон |Бил |} == Наводи == {{наводи}} == Надворешни врски == {{commons||}}{{tcmdb title|77735|Hellraiser}} {{IMDb title|0093177|Hellraiser}} * {{rotten-tomatoes|hellraiser|Hellraiser}} {{mojo title|hellraiser|Hellraiser}}{{Нормативна контрола}} __СОСОДРЖИНА__ __ИНДЕКС__ [[Категорија:Американски филмови]] [[Категорија:Филмови на англиски јазик]] [[Категорија:Филмови од 1987 година]] tbisvt575m3di0bi8y7iuas1v1hvook 5380171 5380170 2025-06-14T21:59:25Z Andrew012p 85224 /* Содржина */ 5380171 wikitext text/x-wiki {{Infobox film|name=Господари на пеколот|image=Hellraiser DVD.jpg|alt=|caption=Филмскиот плакат|native_name=|director=[[Клајв Баркер]]|producer=[[Кристофер Фиг]]|screenplay=Клајв Баркер|based_on=|starring={{Plainlist| * [[Ендру Робинсон]] * [[Клер Хигинс]] * [[Ешли Лоренс]] }}|music=[[Кристофер Јанг]]|cinematography=|editing=Ричард Марден|distributor=[[Entertainment Film Distributors]]<ref name="mfb-review">{{cite journal|journal=[[Monthly Film Bulletin]]|last=Newman|first=Kim|author-link=Kim Newman|title=Hellraiser|issn=0027-0407|date=September 1987|publisher=[[British Film Institute]]|pages=276–277|issue=644}}</ref>|released=[[10 септември]] [[1987]] г. (Лондон)|runtime=93 минути<!--Времетраењето во кино: 93:14--><ref>{{cite web|title=''HELLRAISER'' (18)|url=https://bbfc.co.uk/releases/hellraiser-1970-2|work=[[British Board of Film Classification]]|date=19 June 1987|access-date=31 July 2013}}</ref>|country={{знамеикона|Обединето Кралство}} [[Обединето Кралство]]<ref name="mfb-review" /><ref name="variety-review">{{cite magazine|url=https://variety.com/1986/film/reviews/hellraiser-1200427238/|magazine=Variety|title=Review: 'Hellraiser'|access-date=3 October 2015}}</ref>|language={{Plainlist| * [[англиски јазик|англиски]] * + [[македонски јазик|македонски]] <small>(титла)</small> }}|budget=1 милион долари<ref name="numbers">[https://the-numbers.com/movies/1987/0HER1.php ''Hellraiser'', Box Office Information.] The Numbers. Retrieved 22 September 2012.</ref>|gross=14,6 милиони долари<ref name="numbers"/><ref name="mojo">{{cite web|url=https://boxofficemojo.com/movies/?id=hellraiser.htm|title=Hellraiser|website=[[Box Office Mojo]]|access-date=14 May 2011}}</ref>|production_companies=Film Futures<ref name="mfb-review" /><ref name="variety-review" />}}{{Закосен наслов}}'''Господари на пеколот''' ({{Lang-en|Hellraiser}}) — култен британски [[Натприродно|натприроден]] [[Хорор (филм)|филм на ужасите]] од [[1987]] г. напишан и режиран од Клајв Баркер и произведен од Кристофер Фиг, заснован на новелата на Баркер „Господари на пеколот“ од [[1986]] г. Овој филм го одбележал режисерското деби на Баркер. Неговиот заплет вклучува мистична кутија со загатки што ги повикува Сенобитите, група садомазохистички суштества од други пространства што не можат да разликуваат болка од задоволство. Водачот на Сенобитите е претставен од Даг Бредли и е утврден во продолженијата како „Пинхед“. „Господари на пеколот“ бил снимен на крајот на 1986 г. Првото јавно прикажување на филмот се одржало на [[10 септември]] 1987 г. во киното „Принц Чарлс“. Филмот заработил само околу 14,6 милиони долари.<ref>{{cite news|url=https://ew.com/ew/static/longform/nightbreed|title=Clive Barker is Back from the Dead|last=Collis|first=Clark|access-date=6 June 2016|archive-url=https://web.archive.org/web/20180714164343/http://www.ew.com/ew/static/longform/nightbreed/|archive-date=14 July 2018|url-status=dead}}</ref><ref>{{cite web|url=https://www.allmovie.com/movie/v22114|title=Hellraiser (1987)|last1=Binion|first1=Cavett|website=www.allmovie.com|access-date=1 September 2019}}</ref> == Содржина == {{Разоткривање}}Френк Котон доаѓа во сопственост на таинствена кутија со загатки во [[Мароко]]. Според легендата, кутијата ветува врвна телесна [[Екстаза (емоција)|екстаза]]. По отворањето, Френк е страшно растргнат од куки и ланци. По одредено време, братот на Френк, Лари, и неговата сопруга Џулија, која исто така е поранешна љубовница на Френк, се преселуваат во поранешното живеалиште на Френк. Ужасната верзија на мртовецот на Френк се појавува и ја принудува Џулија да заведува и убива мажи, дозволувајќи му на Френк да ја пие нивната крв и да го врати својот физички облик. Кирсти, ќерката на Лари, го открива чудовишниот Френк на поткровјето на куќата и успешно бега со кутијата. Со отворањето на кутијата, Кирсти ги повикува суштествата познати како „Сенобити“. Во очајнички потег, таа преговара со Сенобитите за повторно да го затворат Френк во замена за нејзиниот сопствен живот. Во меѓувреме, Френк и Џулија соработуваат за да го убијат Лари. По враќањето на Кирсти дома, таа доаѓа до вознемирувачкото откритие дека Френк ја излупил кожата од безживотното тело на Лари, користејќи го како маска за да го подражава нејзиниот татко. Френк, во обид да ѝ наштети на Кирсти, ненамерно завршува со убиство на Џулија. Пред Френк да ја изврши својата закана против Кирсти, Сенобитите се појавуваат и уште еднаш го растргнуваат. Кирсти презема брзо дејство, ја затвора кутијата и со тоа ги протерува Сенобитите. Последователно, Кирсти ја решава кутијата со загатки. На крајот, кутијата се враќа кај првоначалниот продавач што првично му ја продал на Френк. == Улоги == {| class="wikitable" !Глумец !Улога |- |Ешли Лоренс |Кирсти Котон |- |[[Шон Чепмен]] |Френк Котон |- |[[Клер Хигинс]] |Џулија Котон |- |[[Ендру Робинсон]] |Лари Котон |- |[[Даг Бредли]] |Пинхед (главниот Сенобит) |- |Грејс Кирби |женскиот Сенобит |- |Николас Винс |Чатерер (Сенобитот што штрака со забите) |- |Сајмон Бамфорд |Батербол (дебелиот Сенобит) |- |Оливер Смит |Френк како чудовиштето |- |Роберт Хајнс |Стив |- |Кенет Нелсон |Бил |} == Наводи == {{наводи}} == Надворешни врски == {{commons||}}{{tcmdb title|77735|Hellraiser}} {{IMDb title|0093177|Hellraiser}} * {{rotten-tomatoes|hellraiser|Hellraiser}} {{mojo title|hellraiser|Hellraiser}}{{Нормативна контрола}} __СОСОДРЖИНА__ __ИНДЕКС__ [[Категорија:Американски филмови]] [[Категорија:Филмови на англиски јазик]] [[Категорија:Филмови од 1987 година]] c0oq1gxu67f6l9zx7cn9pw6h9grevk2 5380181 5380171 2025-06-14T22:19:41Z Andrew012p 85224 додадена [[Категорија:Филмови за демони]] користејќи го [[:en:Wikipedia:HotCat|HotCat]] 5380181 wikitext text/x-wiki {{Infobox film|name=Господари на пеколот|image=Hellraiser DVD.jpg|alt=|caption=Филмскиот плакат|native_name=|director=[[Клајв Баркер]]|producer=[[Кристофер Фиг]]|screenplay=Клајв Баркер|based_on=|starring={{Plainlist| * [[Ендру Робинсон]] * [[Клер Хигинс]] * [[Ешли Лоренс]] }}|music=[[Кристофер Јанг]]|cinematography=|editing=Ричард Марден|distributor=[[Entertainment Film Distributors]]<ref name="mfb-review">{{cite journal|journal=[[Monthly Film Bulletin]]|last=Newman|first=Kim|author-link=Kim Newman|title=Hellraiser|issn=0027-0407|date=September 1987|publisher=[[British Film Institute]]|pages=276–277|issue=644}}</ref>|released=[[10 септември]] [[1987]] г. (Лондон)|runtime=93 минути<!--Времетраењето во кино: 93:14--><ref>{{cite web|title=''HELLRAISER'' (18)|url=https://bbfc.co.uk/releases/hellraiser-1970-2|work=[[British Board of Film Classification]]|date=19 June 1987|access-date=31 July 2013}}</ref>|country={{знамеикона|Обединето Кралство}} [[Обединето Кралство]]<ref name="mfb-review" /><ref name="variety-review">{{cite magazine|url=https://variety.com/1986/film/reviews/hellraiser-1200427238/|magazine=Variety|title=Review: 'Hellraiser'|access-date=3 October 2015}}</ref>|language={{Plainlist| * [[англиски јазик|англиски]] * + [[македонски јазик|македонски]] <small>(титла)</small> }}|budget=1 милион долари<ref name="numbers">[https://the-numbers.com/movies/1987/0HER1.php ''Hellraiser'', Box Office Information.] The Numbers. Retrieved 22 September 2012.</ref>|gross=14,6 милиони долари<ref name="numbers"/><ref name="mojo">{{cite web|url=https://boxofficemojo.com/movies/?id=hellraiser.htm|title=Hellraiser|website=[[Box Office Mojo]]|access-date=14 May 2011}}</ref>|production_companies=Film Futures<ref name="mfb-review" /><ref name="variety-review" />}}{{Закосен наслов}}'''Господари на пеколот''' ({{Lang-en|Hellraiser}}) — култен британски [[Натприродно|натприроден]] [[Хорор (филм)|филм на ужасите]] од [[1987]] г. напишан и режиран од Клајв Баркер и произведен од Кристофер Фиг, заснован на новелата на Баркер „Господари на пеколот“ од [[1986]] г. Овој филм го одбележал режисерското деби на Баркер. Неговиот заплет вклучува мистична кутија со загатки што ги повикува Сенобитите, група садомазохистички суштества од други пространства што не можат да разликуваат болка од задоволство. Водачот на Сенобитите е претставен од Даг Бредли и е утврден во продолженијата како „Пинхед“. „Господари на пеколот“ бил снимен на крајот на 1986 г. Првото јавно прикажување на филмот се одржало на [[10 септември]] 1987 г. во киното „Принц Чарлс“. Филмот заработил само околу 14,6 милиони долари.<ref>{{cite news|url=https://ew.com/ew/static/longform/nightbreed|title=Clive Barker is Back from the Dead|last=Collis|first=Clark|access-date=6 June 2016|archive-url=https://web.archive.org/web/20180714164343/http://www.ew.com/ew/static/longform/nightbreed/|archive-date=14 July 2018|url-status=dead}}</ref><ref>{{cite web|url=https://www.allmovie.com/movie/v22114|title=Hellraiser (1987)|last1=Binion|first1=Cavett|website=www.allmovie.com|access-date=1 September 2019}}</ref> == Содржина == {{Разоткривање}}Френк Котон доаѓа во сопственост на таинствена кутија со загатки во [[Мароко]]. Според легендата, кутијата ветува врвна телесна [[Екстаза (емоција)|екстаза]]. По отворањето, Френк е страшно растргнат од куки и ланци. По одредено време, братот на Френк, Лари, и неговата сопруга Џулија, која исто така е поранешна љубовница на Френк, се преселуваат во поранешното живеалиште на Френк. Ужасната верзија на мртовецот на Френк се појавува и ја принудува Џулија да заведува и убива мажи, дозволувајќи му на Френк да ја пие нивната крв и да го врати својот физички облик. Кирсти, ќерката на Лари, го открива чудовишниот Френк на поткровјето на куќата и успешно бега со кутијата. Со отворањето на кутијата, Кирсти ги повикува суштествата познати како „Сенобити“. Во очајнички потег, таа преговара со Сенобитите за повторно да го затворат Френк во замена за нејзиниот сопствен живот. Во меѓувреме, Френк и Џулија соработуваат за да го убијат Лари. По враќањето на Кирсти дома, таа доаѓа до вознемирувачкото откритие дека Френк ја излупил кожата од безживотното тело на Лари, користејќи го како маска за да го подражава нејзиниот татко. Френк, во обид да ѝ наштети на Кирсти, ненамерно завршува со убиство на Џулија. Пред Френк да ја изврши својата закана против Кирсти, Сенобитите се појавуваат и уште еднаш го растргнуваат. Кирсти презема брзо дејство, ја затвора кутијата и со тоа ги протерува Сенобитите. Последователно, Кирсти ја решава кутијата со загатки. На крајот, кутијата се враќа кај првоначалниот продавач што првично му ја продал на Френк. == Улоги == {| class="wikitable" !Глумец !Улога |- |Ешли Лоренс |Кирсти Котон |- |[[Шон Чепмен]] |Френк Котон |- |[[Клер Хигинс]] |Џулија Котон |- |[[Ендру Робинсон]] |Лари Котон |- |[[Даг Бредли]] |Пинхед (главниот Сенобит) |- |Грејс Кирби |женскиот Сенобит |- |Николас Винс |Чатерер (Сенобитот што штрака со забите) |- |Сајмон Бамфорд |Батербол (дебелиот Сенобит) |- |Оливер Смит |Френк како чудовиштето |- |Роберт Хајнс |Стив |- |Кенет Нелсон |Бил |} == Наводи == {{наводи}} == Надворешни врски == {{commons||}}{{tcmdb title|77735|Hellraiser}} {{IMDb title|0093177|Hellraiser}} * {{rotten-tomatoes|hellraiser|Hellraiser}} {{mojo title|hellraiser|Hellraiser}}{{Нормативна контрола}} __СОСОДРЖИНА__ __ИНДЕКС__ [[Категорија:Американски филмови]] [[Категорија:Филмови на англиски јазик]] [[Категорија:Филмови од 1987 година]] [[Категорија:Филмови за демони]] k1rb9jip4qd3u2yu0diq2x2lhmx6ccm 5380182 5380181 2025-06-14T22:19:50Z Andrew012p 85224 додадена [[Категорија:Американски хорор-филмови]] користејќи го [[:en:Wikipedia:HotCat|HotCat]] 5380182 wikitext text/x-wiki {{Infobox film|name=Господари на пеколот|image=Hellraiser DVD.jpg|alt=|caption=Филмскиот плакат|native_name=|director=[[Клајв Баркер]]|producer=[[Кристофер Фиг]]|screenplay=Клајв Баркер|based_on=|starring={{Plainlist| * [[Ендру Робинсон]] * [[Клер Хигинс]] * [[Ешли Лоренс]] }}|music=[[Кристофер Јанг]]|cinematography=|editing=Ричард Марден|distributor=[[Entertainment Film Distributors]]<ref name="mfb-review">{{cite journal|journal=[[Monthly Film Bulletin]]|last=Newman|first=Kim|author-link=Kim Newman|title=Hellraiser|issn=0027-0407|date=September 1987|publisher=[[British Film Institute]]|pages=276–277|issue=644}}</ref>|released=[[10 септември]] [[1987]] г. (Лондон)|runtime=93 минути<!--Времетраењето во кино: 93:14--><ref>{{cite web|title=''HELLRAISER'' (18)|url=https://bbfc.co.uk/releases/hellraiser-1970-2|work=[[British Board of Film Classification]]|date=19 June 1987|access-date=31 July 2013}}</ref>|country={{знамеикона|Обединето Кралство}} [[Обединето Кралство]]<ref name="mfb-review" /><ref name="variety-review">{{cite magazine|url=https://variety.com/1986/film/reviews/hellraiser-1200427238/|magazine=Variety|title=Review: 'Hellraiser'|access-date=3 October 2015}}</ref>|language={{Plainlist| * [[англиски јазик|англиски]] * + [[македонски јазик|македонски]] <small>(титла)</small> }}|budget=1 милион долари<ref name="numbers">[https://the-numbers.com/movies/1987/0HER1.php ''Hellraiser'', Box Office Information.] The Numbers. Retrieved 22 September 2012.</ref>|gross=14,6 милиони долари<ref name="numbers"/><ref name="mojo">{{cite web|url=https://boxofficemojo.com/movies/?id=hellraiser.htm|title=Hellraiser|website=[[Box Office Mojo]]|access-date=14 May 2011}}</ref>|production_companies=Film Futures<ref name="mfb-review" /><ref name="variety-review" />}}{{Закосен наслов}}'''Господари на пеколот''' ({{Lang-en|Hellraiser}}) — култен британски [[Натприродно|натприроден]] [[Хорор (филм)|филм на ужасите]] од [[1987]] г. напишан и режиран од Клајв Баркер и произведен од Кристофер Фиг, заснован на новелата на Баркер „Господари на пеколот“ од [[1986]] г. Овој филм го одбележал режисерското деби на Баркер. Неговиот заплет вклучува мистична кутија со загатки што ги повикува Сенобитите, група садомазохистички суштества од други пространства што не можат да разликуваат болка од задоволство. Водачот на Сенобитите е претставен од Даг Бредли и е утврден во продолженијата како „Пинхед“. „Господари на пеколот“ бил снимен на крајот на 1986 г. Првото јавно прикажување на филмот се одржало на [[10 септември]] 1987 г. во киното „Принц Чарлс“. Филмот заработил само околу 14,6 милиони долари.<ref>{{cite news|url=https://ew.com/ew/static/longform/nightbreed|title=Clive Barker is Back from the Dead|last=Collis|first=Clark|access-date=6 June 2016|archive-url=https://web.archive.org/web/20180714164343/http://www.ew.com/ew/static/longform/nightbreed/|archive-date=14 July 2018|url-status=dead}}</ref><ref>{{cite web|url=https://www.allmovie.com/movie/v22114|title=Hellraiser (1987)|last1=Binion|first1=Cavett|website=www.allmovie.com|access-date=1 September 2019}}</ref> == Содржина == {{Разоткривање}}Френк Котон доаѓа во сопственост на таинствена кутија со загатки во [[Мароко]]. Според легендата, кутијата ветува врвна телесна [[Екстаза (емоција)|екстаза]]. По отворањето, Френк е страшно растргнат од куки и ланци. По одредено време, братот на Френк, Лари, и неговата сопруга Џулија, која исто така е поранешна љубовница на Френк, се преселуваат во поранешното живеалиште на Френк. Ужасната верзија на мртовецот на Френк се појавува и ја принудува Џулија да заведува и убива мажи, дозволувајќи му на Френк да ја пие нивната крв и да го врати својот физички облик. Кирсти, ќерката на Лари, го открива чудовишниот Френк на поткровјето на куќата и успешно бега со кутијата. Со отворањето на кутијата, Кирсти ги повикува суштествата познати како „Сенобити“. Во очајнички потег, таа преговара со Сенобитите за повторно да го затворат Френк во замена за нејзиниот сопствен живот. Во меѓувреме, Френк и Џулија соработуваат за да го убијат Лари. По враќањето на Кирсти дома, таа доаѓа до вознемирувачкото откритие дека Френк ја излупил кожата од безживотното тело на Лари, користејќи го како маска за да го подражава нејзиниот татко. Френк, во обид да ѝ наштети на Кирсти, ненамерно завршува со убиство на Џулија. Пред Френк да ја изврши својата закана против Кирсти, Сенобитите се појавуваат и уште еднаш го растргнуваат. Кирсти презема брзо дејство, ја затвора кутијата и со тоа ги протерува Сенобитите. Последователно, Кирсти ја решава кутијата со загатки. На крајот, кутијата се враќа кај првоначалниот продавач што првично му ја продал на Френк. == Улоги == {| class="wikitable" !Глумец !Улога |- |Ешли Лоренс |Кирсти Котон |- |[[Шон Чепмен]] |Френк Котон |- |[[Клер Хигинс]] |Џулија Котон |- |[[Ендру Робинсон]] |Лари Котон |- |[[Даг Бредли]] |Пинхед (главниот Сенобит) |- |Грејс Кирби |женскиот Сенобит |- |Николас Винс |Чатерер (Сенобитот што штрака со забите) |- |Сајмон Бамфорд |Батербол (дебелиот Сенобит) |- |Оливер Смит |Френк како чудовиштето |- |Роберт Хајнс |Стив |- |Кенет Нелсон |Бил |} == Наводи == {{наводи}} == Надворешни врски == {{commons||}}{{tcmdb title|77735|Hellraiser}} {{IMDb title|0093177|Hellraiser}} * {{rotten-tomatoes|hellraiser|Hellraiser}} {{mojo title|hellraiser|Hellraiser}}{{Нормативна контрола}} __СОСОДРЖИНА__ __ИНДЕКС__ [[Категорија:Американски филмови]] [[Категорија:Филмови на англиски јазик]] [[Категорија:Филмови од 1987 година]] [[Категорија:Филмови за демони]] [[Категорија:Американски хорор-филмови]] nb5p6kkg5esubgcpoi448gev5rv79xs 0 1341336 5380035 5378102 2025-06-14T12:32:30Z Marco Mitrovich 114460 5380035 wikitext text/x-wiki {{Инфокутија Населено место|official_name=Трнава|other_name=|native_name=|nickname=|settlement_type=населено место|motto=|image_skyline=|imagesize=|image_caption=|image_flag=|flag_size=|image_seal=|seal_size=|image_map=|mapsize=|map_caption=|pushpin_map=Србија|pushpin_label_position=bottom|pushpin_mapsize=|pushpin_map_caption=|subdivision_type=Земја|subdivision_name={{знаме|Србија}}|subdivision_type1=[[Окрузи во Србија|Округ]]|subdivision_name1=[[Пчињски Округ|Пчињски]]|subdivision_type2=[[Општини во Србија|Општина]]|subdivision_name2=[[Прешево]]|subdivision_type3=|subdivision_name3=|government_footnotes=|government_type=|leader_title=|leader_name=|established_title=|established_date=|area_magnitude=|unit_pref=Metric|area_footnotes=|area_total_km2=|area_land_km2=|population_as_of=2022|population_footnotes=|population_note=|population_total=1245|population_density_km2= |timezone=[[средноевропско време|СЕВ]] |utc_offset=+1|timezone_DST=[[средноевропско летно време|СЕЛВ]] |utc_offset_DST=+2|latd=42|latm=16|lats=52|latNS=N|longd=21|longm=38|longs=44|longEW=E|elevation_footnotes=|elevation_m=|elevation_ft=|postal_code_type=|postal_code=|area_code=|blank_name=|blank_info=|website=|footnotes= }} '''Трнава''' или '''Трново''' — [[населено место]] во [[Општини во Србија|општината]] [[Прешево]], [[Србија]], во близина со [[Македонија|македонската]] граница. Селото е албанско. == Географија и местоположба == Селото се наоѓа на [[Трнавска Река]] во подножјето на планината [[Скопска Црна Гора|Црна Гора]]. Куќите во селото гледаат кон исток. Главниот дел на селото е од збиен тип. Куќите се групирани во [[маало|маала]], додека пак маалата едни од други се оддeлени со улици. Низ селото тече Трнавска Река и така го дели селото на два дела. == Историја == Се смета дека Трнава е старо село, кое неколку пати низ историјата опустило, но пак било обновено. Неговото сегашно име потекнува токму од некој настан, кога селото запустело, па израснале многу трња. На северниот дел од селото, некогаш постоела црквата ''Свети Јован'', каде што и бил закопан селскиот поп, по име Гуран. Новите доселени христијани, на тоа место повторно изградиле црква. Во околината на селото има камен кој се нарекува ''Guri Frlljkt'', односно ''Фрлен Камен''. Селаните од околните села веруваат дека тој камен го фрлил [[Крал Марко|Крале Марко]]. Селото има мешан етнички состав. Порано живееле само [[Македонци]] православни, но тие се иселиле во велешкото село [[Лугунци]].<ref>{{Наведена книга|title=Кумановска-прешевска Црна Гора|last=Трифуноски|first=Јован|publisher=Српска академија на науките|year=1951|location=Белград|pages=159}}</ref> Во XIX век, селото е дел од [[Прешевска Каза|Прешевската Каза]] на Приштинскиот Санџак. По [[Прва балканска војна|Првата балканска војна]], станува дел од [[Кралство Србија|Кралството Србија]], т.е. [[Јужна Србија (1919–1922)|Јужна Србија]]. По [[Втора светска војна|Втората светска војна]], званично останува во рамките на Србија, иако географски припаѓа кон [[Македонија (регион)|Македонија]]. == Население == Според пописот од 1913 година селото имало 576 жители и било дел од општината Прешево.<ref>{{Наведена книга|title=Речник на местата во ослободената област Стара Србија по службени податоци.|publisher=Мил. Ант. Вујиќ|year=1914|location=Белград}}</ref> Според германска карта издадена во 1941 година, а заснована на пописот на [[Кралство Југославија]] во 1931 година, селото имало 300 [[Албанци]], 150 [[Турци]] и 250 [[Македонци]].<ref>{{Наведена мрежна страница|url=http://maps.mapywig.org/m/German_maps/series/200K_Volkstumskarte_Jugoslawien/VKJug_Bl_35_39-42_SKOPLJE_1941.jpg|title=200K Volkstumskarte Jugoslawien}}</ref> * Има едно [[Македонци-муслимани|исламизирана]] староседелско семејство по име ''Маложив''. * Доселени муслимани има од фисот Соп, а тие се ''Укови, Фазлиови, Муслиови, Јакупови, Хуселинови, Рустемови, Аметови, Љатифови, Азирови, Реџепови, Муслиови, Шаќирови, Сулејманови, Шерифови'' и ''Садикови'' ; Од фисот Гаш се ''Меметови'' и ''Браимови''; ''Ибраимови'' се од фисот Тсач; Од фисот Бериш се ''Аџи Мустафат''; ''Сулејманови'' се доселие од Горна Морава; ''Амдијови'' се од фисот Красниќ; * По [[Втората светска војна]] се доселиле следниве православни родови: ''Урошевци'' од Врање, ''Илиевци, Џолинци'' од [[Општина Трговиште (Србија)|Пчиња]]; ''Димитријевци, Станковци, Стаменковци, Јовиќи, Николовци ,Михајловци, Ристевци, Ѓорѓевци, Диновци, Стошиќи'' и ''Марковци'' од околината на [[Врање]], ''Наумовци, Стојановци, Давидовци и Здравковци'' од [[Сурдулица]]. {| class="wikitable" |+ !Година !1913 !1931 !1948 !1953 !1961 !1971 !1981 !1991 !2002 !2011 !2022 |- |'''Население''' |576 |700 |1001 |1075 |1204 |1203 |1207 |1397 |1160 |… |1245 |} Според пописот од 2022 година, селото имало 1.245 жители, со густина на населеност од 63,52 жители/км<small>².</small> 51,9% биле мажи, 48,1% биле жени.<ref>{{Наведена мрежна страница|url=https://popis2022.stat.gov.rs/|title=Попис становништва, домаћинстава и станова 2022 године.}}</ref> == Наводи == <references /> {{Општина Прешево}} [[Категорија:Прешево]] [[Категорија:Населени места во Јужна Србија]] [[Категорија:Населени места во Вардарска Македонија]] [[Категорија:Албански населби во Србија]] 4jesqn59o3xq4o0y35wjsr5078d7r4a 0 1341847 5380030 5336791 2025-06-14T12:20:11Z InternetArchiveBot 92312 Rescuing 0 sources and tagging 1 as dead.) #IABot (v2.0.9.5 5380030 wikitext text/x-wiki {{Infobox writer <!-- for more information see [[:Template:Infobox writer/doc]] --> |name = Норман Мејлер |image =File:Norman Mailer 1948 (cropped).jpg |caption = Норман Мејлер фотографиран од Карл Ван Вехтен во 1948 година |pseudonym = |birth_name = Нахем Малех Мејлер |birth_date = {{birth date|1923|01|31}} |birth_place = Лонг Бранч, Њу Џерси, САД |death_date = {{death date and age|2007|11|10|1923|01|31}} |death_place = [[Њујорк (град)|Њујорк]], САД |occupation = {{flatlist| * Романописец * есеист * новинар * колумнист * поет * драматург }} |alma_mater = [[Харвард]] (додипломец) |period = 1941–2007 |subject = |movement = |notable_works = |signature = Mailer_signature.png |website = |portaldisp = no |spouses= |children = }} '''Нахем Малех Мејлер''' (англиски: Nachem Malech Mailer; 31 јануари 1923 – 10 ноември 2007 година), познат по неговиот псевдоним '''Норман Кингсли Мејлер''' (англиски: Norman Kingsley Mailer) ― американски писател, новинар, драматург и режисер. Стекнал популарност со неговиот роман ''[[Голите и мртвите|„Голи и мртви“]]'' објавен во 1948 година. За романот ''Армии на ноќта од'' 1968 година добил [[Пулицерова награда]] за не-фикција и [[Национална книжевна награда|Национална награда за книга]]. Меѓу неговите најпознати дела е ''[[Песна на џелатот|Песната на џелатот]]'', добитник на Пулицерова награда за фикција во 1979 година. Мејлер, заедно со [[Труман Капоти]], [[Џоан Дидион]] и [[Том Волф]], се смета за основоположник на „креативната не-фикција“ или „[[Ново новинарство]]“. Во 1955 година, бил еден од основачите на ''The Village Voice'', неделен весник насочен кон уметноста и политиката, дистрибуиран во [[Гринич Вилиџ]]. Во 1960 година, Мејлер бил осуден за напад и одлежал тригодишна условна казна откако за малку со нож ќе ја убиел неговата сопруга Адел Моралес. Во 1969 година, бил кандидат за [[градоначалник на Њујорк]], но не успеал да победи на изборите. == Детство и образование == Нахем „Норман“ Малех („Крал“) Мејлер е роден во еврејско семејство во Лонг Бранч, Њу Џерси, на 31 јануари 1923 година.{{Sfn|Lennon|2013}} {{Sfn|Dearborn|1999}} Неговиот татко, Исак Барнет Мејлер, бил сметководител{{Sfn|Dearborn|1999}} кој емигрирал од [[Јужна Африка]]; а неговата мајка Фани (''моминско'' Шнајдер), водела агенција за нега на стари лица. Неговата сестра, Барбара, е родена во 1927 година.{{Sfn|McGrath|2007|}} Мејлер детството го поминал во [[Бруклин]].{{Sfn|Lennon|2013}}{{Sfn|Lennon|2013}} Дипломирал во машкото средно училиште во Бруклин и во 1939 година се запишал на Харвардовиот колеџ. На Харвард, дипломирал [[инженерство]], но како изборни предмети ги земал предметите по пишување.{{Sfn|Lennon|2013}} Во 1941 година ја објавил неговата прва сторија, „Најголемото нешто на светот“, со која победил на натпреварот на на магазинот <nowiki><i id="mwSw">Story</i></nowiki>.{{Sfn|Lennon|Lennon|2018}} Во 1943 година Мејлер дипломирал на Харвард. Во јануари 1944 година, непосредно пред да повикан во американската армија, се оженил со неговата прва сопруга Беатрис „Беа“ Силверман.{{Sfn|Lennon|2013}} == Писател == [[Податотека:Norman_Mailer_writing,_cropped.jpg|мини| Мејлер на неговото биро, 1967 година]] Мејлер за 59 години напишал 12 романи. Откако зел курсеви по француски јазик и култура на [[Сорбона (универзитет)|Универзитетот во Париз]] во 1947-48 година, се вратил во САД. Во мај 1948 година го објавил романот ''„Голи и мртви“.''{{Sfn|Lennon|2013}} Романот 62 недели бил бестселер на ''Њујорк Тајмс'', и бил единствен роман од Мејлер кој стигнал до прво место.{{Sfn|Lennon|2008}} Многумина го сметале за еден од најдобрите американски романи за време на војната{{Sfn|Lennon|Lennon|2018}} и е вклучен во [[Список на модерна библиотека на најдобри романи од 20 век|списокот на стоте најдобри романи на англиски јазик на дваесеттиот век]] од [[Модерна библиотека|Модерната библиотека]]. Книгата се продала во преку милион примероци во првата година,<ref>{{Наведен нестручен часопис|access-date=November 24, 2019}}</ref> (три милиони до 1981 година).{{Sfn|Schoenvogel|2016}} ''[[Варварски брег]]'' (1951) не била добро прифатена од критичарите.{{Sfn|Rollyson|1991}} Неговиот роман од 1955 година ''[[Паркот на елените|„Паркот на елените“]]'' пред да биде отпечатен бил отфрлен од седум издавачи поради неговата наводна сексуална содржина. Имал лоши критики, но бил на листата на најпродавани книги, со продадени над 50.000 примероци во првата година.{{Sfn|Lennon|2013}} == Новинар == Кон средината на 1950-тите, Мејлер станал познат по неговите [[Контракултура од 1960-тите|контракултурни]] есеи. Во 1955 година, бил коосновач на њујоршкиот неделник ''The Village Voice,'' кој објавувал истражувачки написи и политички анализи, како и културни статии''.'' Неговите колумни во неделникот придонеле да ја открие неговата склоност кон новинарството.{{Sfn|Menand|2009|}} Познатиот есеј на Мејлер „Белиот црнец“ (''The White Negro)'' (1957) е меѓу најантологизираните и најконтроверзните есеи од повоениот период во САД.{{Sfn|Lennon|1988}} Мејлер го реобјавил делото во 1959 година во неговата збирка ''Реклами за себе'', која ја опишал како „Прво дело кое го напишав со стил кој би можел да го наречам свој“.{{Sfn|Mailer|2003}} Рецензиите биле позитивни, а повеќето коментатори го нарекуваа негово откритие. {{Sfn|Lennon|2013}} == Личен живот == Мејлер се женел шест пати и имал девет деца. Тој бил татко на осум деца од неговите сопруги и неформално го посвоил синот на неговата шеста сопруга од друг брак. == Смрт и наследство == [[Податотека:Norman_Mailer,_2006.jpg|мини| Мејлер во 2006 година]] Мејлер починал од акутна бубрежна инсуфициенција на 10 ноември 2007 година, еден месец откако имал операција на белите дробови во [[Менхетн|Менхетен]], Њујорк.<ref>{{Наведени вести|url=http://news.bbc.co.uk/1/hi/entertainment/7088648.stm|title=Author Norman Mailer dies at 84|last=<!--Staff writer(s); no by-line.-->|date=November 10, 2007|work=BBC News|access-date=September 15, 2017|location=Entertainment}}</ref> Погребан е во Провинтаун, Масачусетс.<ref>{{Наведена книга|url=https://books.google.com/books?id=xrU7DwAAQBAJ&dq=Provincetown+Cemetery+norman+mailer&pg=PT314|title=Culture Trails|last=Planet|first=Lonely|date=October 1, 2017|publisher=Lonely Planet|isbn=9781787011748|via=Google Books}}</ref> == Наводи == {{наводи}} ===Извори=== * {{cite book |last=Dearborn |first=Mary V. |date=1999 |title=Mailer: A Biography |url=https://archive.org/details/mailerbiography00mary |url-access=registration |location=Boston |publisher=Houghton Mifflin |isbn=978-0395736555 }} * {{cite book |last=Lennon |first=J. Michael |date=2013 |title=Norman Mailer: A Double Life |url=https://books.google.com/books?id=MlftBAAAQBAJ |location=New York |publisher=Simon and Schuster |isbn= 978-1439150214 |oclc=873006264}} * {{cite book |last1=Lennon |first1=J. Michael |author-mask=1 |last2=Lennon |first2=Donna Pedro |editor-last=Lucas |editor-first=Gerald R. |date=2018 |title=Norman Mailer: Works and Days |edition=Revised, Expanded |url=https://prmlr.us/nmwd |location=Atlanta, GA |publisher=The Norman Mailer Society |isbn=978-1-7326519-0-6 }}{{Мртва_врска|date=June 2025 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }} * {{cite news |last=McGrath |first=Charles |date=November 10, 2007 |title=Norman Mailer, Towering Writer With Matching Ego, Dies at 84 |url=https://www.nytimes.com/2007/11/10/books/11mailer.html |work=The New York Times |location=Books |access-date=September 10, 2017 }} * {{cite book |last=Mailer |first=Susan |date=2019 |title=In Another Place: With and Without My Father Norman Mailer |url=https://archive.org/details/inanotherplacewi0000mail |location=Northampton House Press |isbn=978-1937997977 }} * {{cite book |last=Manso |first=Peter |date=2008 |title=Mailer: His Life and Times |url=https://archive.org/details/isbn_9781416562863 |url-access=registration |location=New York |publisher=Washington Square Press |oclc=209700769 |isbn=9781416562863 }} Highly readable, but controversial "oral" biography of Mailer created by cross-cutting interviews with friends, enemies, acquaintances, relatives, wives of Mailer, and Mailer himself. * {{cite magazine |author=Menand, Louis |author-link=Louis Menand |date=October 21, 2013 |title=The Norman Invasion: the Crazy Career of Norman Mailer |department=The Critics. A Critic at Large |magazine=The New Yorker |volume=89 |issue=33 |pages=86–95 |url=http://www.newyorker.com/magazine/2013/10/21/the-norman-invasion |access-date=June 11, 2017 }} * {{cite book |last=Rollyson |first=Carl |date=1991 |title=The Lives of Norman Mailer |url=https://archive.org/details/livesofnormanmai00roll |url-access=registration |location=New York |publisher=Paragon House |isbn=978-1557781932 }} * {{cite web |url=http://bestsellers.lib.virginia.edu/submissions/40 |title=Mailer, Norman: The Naked and the Dead |last=Schoenvogel |first=Robert |date=2016 |website=20th-Century American Bestsellers |publisher=U of Virginia, Dept. of English |access-date=August 26, 2017 |archive-date=2024-07-07 |archive-url=https://web.archive.org/web/20240707052230/https://bestsellers.lib.virginia.edu/submissions/40 |url-status=dead }} {{Refend}} {{ОСНОВНОПОДРЕДУВАЊЕ:Мејлер, Норман}} [[Категорија:Апсолвенти на Парискиот универзитет]] [[Категорија:Апсолвенти на Харвард]] [[Категорија:Членови на Американската академија на уметностите и науките]] [[Категорија:Витези на Легијата на честа]] [[Категорија:Починати во 2007 година]] [[Категорија:Родени во 1923 година]] [[Категорија:CS1: долга вредност за volume]] mulp0qc2f43fd6vfdfph2w8a49fdlgf 0 1342121 5380275 5340134 2025-06-15T07:26:43Z InternetArchiveBot 92312 Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.9.5 5380275 wikitext text/x-wiki {{Инфокутија Сорта|name=Пипер Сандија|species=''[[Capsicum annuum]]''|group=[[Ново Мексико Чиле]]|origin=САД|module={{Infobox pepper |embed = yes |heat = Hot |scoville = 5,000–30,000<ref name="PepperScale 2016">{{cite web | title=Sandia Pepper: Surprisingly Spicy | website=PepperScale | date=2016-03-07 | url=https://www.pepperscale.com/sandia-pepper/ | access-date=2019-12-16}}</ref><ref name="Cayenne Diane 2014">{{cite web | title=Sandia Hot Pepper | website=Cayenne Diane | date=2014-05-15 | url=https://www.cayennediane.com/peppers/sandia-hot-pepper/ | access-date=2019-12-16}}</ref> }}}} '''Пиперката Сандија''' или '''чили пиперка Сандија''' е сорта на пиперка од Ново Мексико од видот ''Capsicum annuum'' со рејтинг сковил кој се движи од благ до лут. Оваа сорта интензивно се одгледува во Ново Мексико каде што е развиена и е популарна во новата мексиканска кујна. Пиперките Сандија набрани додека се уште се зелени обично се печат за да се добие зелено чиле. Кога ќе созрее, оваа сорта може да се исуши и меле за да се направи чиле во прав. Пиперките Сандија кои се одгледуваат и консумираат во Ново Мексико најчесто се користат за правење црвен или зелен пипер, зелена чиле чорба и [[адобада]].<ref name="Sandia Seed Company 2019">{{Наведена мрежна страница|url=https://www.sandiaseed.com/blogs/news/green-chile-stew-recipe|title=Green Chile Stew Recipe – Sandia Seed Company|date=2019-01-07|work=Sandia Seed Company|accessdate=2019-12-16}}</ref><ref name="Nathanson 2011">{{Наведена мрежна страница|url=https://www.abqjournal.com/74813/green-chile-stew-a-winner.html|title=Green chile stew a winner|last=Nathanson|first=Rick|date=2011-12-14|work=Albuquerque Journal|accessdate=2019-12-16}}</ref><ref name="Focus New Mexico-Chile Cookbooks, Chilehead Gifts, and More!">{{Наведена мрежна страница|url=http://www.focusnewmexico.com/chile.htm|title=New Mexico Chile for Dummies!|work=Focus New Mexico-Chile Cookbooks, Chilehead Gifts, and More!|accessdate=2019-12-16}}</ref> == Историја == Сортата Сандија чиле пиперка била развиена на Државниот универзитет во Ново Мексико од д-р Рој Харпер во 1956 година со вкрстување на NuMex бр.<ref name="Bannerman">{{Наведена мрежна страница|url=https://alibi.com/food/49808/story.html|title=The Children of Fabián García|last=Bannerman|first=Ty|work=alibi|accessdate=2019-12-17|archive-date=2019-12-17|archive-url=https://web.archive.org/web/20191217023951/https://alibi.com/food/49808/story.html|url-status=dead}}</ref> Оваа сорта на чиле пипер е со умерена топлина и широко се одгледува и консумира во Ново Мексико. Пиперките Сандија се консумираат и како зелено чиле и како зрело црвено чиле, а исто така се сушат. Се сметаат за високоприносни со релативно големи плодови. Заеднички со повеќето сорти на чили во Ново Мексико, пиперките Сандија се донекаде променливи во плодноста и произведуваат поединечни пиперки со различна лутина, при што повеќето од пиперките се благи (5.000 SHU) и повремени екстремно лути пиперки (30.000 SHU). Отстранувањето на семките од пиперките пред готвењето или нивното консумирање значително ја намалува лутината на оваа сорта пиперка.<ref name="Bonnie Plants 2018">{{Наведена мрежна страница|url=https://bonnieplants.com/product/sandia-hot-pepper/|title=Sandia Hot Pepper: Highly-Versatile, Mild Heat|date=2018-09-20|work=Bonnie Plants|accessdate=2019-12-16|archive-date=2019-12-16|archive-url=https://web.archive.org/web/20191216081216/https://bonnieplants.com/product/sandia-hot-pepper/|url-status=dead}}</ref><ref name="Chili Pepper Madness 2013">{{Наведена мрежна страница|url=https://www.chilipeppermadness.com/chili-pepper-types/medium-heat-chili-peppers/sandia-chili-peppers/|title=Sandia Chili Peppers|date=2013-09-23|work=Chili Pepper Madness|accessdate=2019-12-16}}</ref><ref name="The Hatch Chile Store 2018">{{Наведена мрежна страница|url=https://www.hatch-green-chile.com/pages/sandia-hot-hatch-green-chile|title=Sandia – Hot Hatch Green Chile|date=2018-11-04|work=The Hatch Chile Store|accessdate=2019-12-16}}</ref> == Поврзано == * Биг Џим бибер * Чимајо пиперка * Фресно Чиле * Њу Мексико бр. 9 * Санта Фе Гранде * Ново Мексико Чиле * Список на сорти Capsicum == Наводи == {{Наводи|30em}} [[Категорија:Зачини]] [[Категорија:Мексиканска кујна]] [[Категорија:Зеленчуци]] [[Категорија:Зеленчук]] 026psqi7ruzpk677ry0xrmi5t61wk7e 0 1346079 5380248 5191768 2025-06-15T02:33:36Z InternetArchiveBot 92312 Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.9.5 5380248 wikitext text/x-wiki {{Инфокутија Народ|group=Панонски Русини{{-}}{{Nobold|{{lang|rue|Панонски Руснаци}}{{-}}{{Lang|sr-Cyrl|Панонски Русини}}}}|image=Narodna nosnja petrovci.jpg|population='''16,583''' (2011)|region1={{flagcountry|Serbia}}|pop1=14,246 (2011)|region2={{flagcountry|Croatia}}|pop2=2,337 (2011)|langs=[[Панонскорусинско наречје|Панонскорусински]]|rels=[[Источнокатолички цркви|Источен католицизам]]<br>[[Православие]]|related=[[Словаци]], други [[Источни Словени]]<br/>особено [[Украинци]], [[Бојки]], [[Хуцули]], [[Лемки]], и другите [[Русини]]}} '''Панонски Русини''' ({{Lang-rue|Русини}}), познати и како '''панонски Руснаци''' ({{Lang-rue|Руснаци}}), и порано познати како југословенски Русини (за време на постоењето на поранешна [[Југославија]]), ― [[Етничка група|етнички]] [[Источни Русини|Русини]] од јужните региони на [[Панонска Низина|Панонската Низина]] (оттука името Панонски Русини). Нивните заедници се наоѓаат главно во [[Војводина]], [[Србија]] и [[Славонија]], [[Хрватска]]. Во двете земји тие се службено признати како народносно малцинство и имаат неколку малцински [[установи]] и [[организации]].<ref>[http://rusini.rs/en National Council of the Rusyn National Minority (Serbia)]</ref><ref>[https://www.savezrusina.hr Savez Rusina Republike Hrvatske]</ref> Во некои [[Словенски јазици|несловенски]] јазици, тие понекогаш се нарекувани и со одредени архаични егзоними, како што се Панонски Рутенци,{{Sfn|Sakač|2019|p=1-18}} но тие поими не се користени во мајчиниот русински јазик.{{Sfn|Рамач|Фејса|Међеши|1997|p=447-448}} Ваквите поими се исто така непрецизни, бидејќи ''[[Рутенци|рутенските]]'' и сродните егзоними имаат неколку пошироки значења, како во однос на нивната историска употреба, така и во однос на етнички опфат, кои опфаќаат различни [[Источни Словени|источнословенски]] групи.{{sfn|Magocsi|2011|p=177}}{{sfn|Magocsi|2015|p=2-5}} Географската „панонски“ [[придавка]] е користена како неутрален поим за погодност, бидејќи претходниот географски етноним („југословенски“ Русини) станал значително намален во обем по [[Распад на СФРЈ|распадот на СФРЈ]] (1991-1992),{{Sfn|Fejsa|1998|p=56-67}} и исто така застарен кога намалената [[Србија и Црна Гора|СР Југославија]] го сменила името во Србија и Црна Гора (2003). Панонските Русини се потомци на преселничките заедници од 18-тиот век, кои дошле од североисточните (карпатски) региони{{Sfn|Jankulov|1961}} населени и денес со други групи (карпатски) [[Источни Русини|Русини]], кои живеат во југозападна [[Украина]], североисточна [[Словачка]], југоисточна [[Полска]], северна [[Романија]], и североисточна [[Унгарија]].{{Sfn|Magocsi|2015}} == Историја == [[Податотека:Ruski_Krstur,_Uniate_church.jpg|мини|267x267пкс| Соборната црква „Св. Никола“, седиште на гркокатоличката епархија Руски Крстур, чии приврзаници се главно Русини.]] Во текот на 18 век, државните власти на [[Хабсбуршка Монархија|Хабсбуршката Монархија]] започнале неколку програми за повторно населување и колонизација на различни региони кои неодамна биле ослободени од [[Отоманско Царство|отоманската]] власт. Од 1745 г., групи [[Источни Русини|Русини]] од североисточните карпатски региони на [[Кралство Унгарија|Кралството Унгарија]] (источните делови на современа [[Словачка]] и Карпатите на современа [[Украина]]) почнале да се селат кон јужните региони, вклучувајќи ги [[Бачка]], [[Срем]] и [[Славонија]]. Првата група се населила во селото [[Кула (Србија)|Кула]] во [[Бачка]] (денешна [[Србија]]), како што е потврдено од пописот од 1746 година.{{sfn|Barić|2007|p=90}}{{sfn|Fejsa|2015|p=193-194}} Во текот на следните години, постапката на русинска колонизација бил интензивиран, а на 17 јануари 1751 година, регионалниот управител на Бачка, Франц Јозеф фон Редл потпишал договор со Михајло Мункачи од селото Червеново, во [[Берег (комитат)|Округот Берег]], со кој се дозволува доаѓањето на 200 русински семејства од североисточниот унгарски регион познат како Горница ({{Lang-rue|Горнїца}}) до село Крстур ({{Lang-rue|Керестур}}) во Бачка. Истиот управител потпишал друг договор на 15 мај 1763 година со Петро Киш од Крстур, со кој било дозволено пристигнувањето на 150 русински семејства од „Горната земја“ во селото Куцура ({{Lang-rue|Коцур}}) во Бачка. Двата договори, од 1751 и 1763 година, содржеле посебни клаузули, со кои се барало русинските колонисти во однос на нивната религиозна припадност да бидат источни католици.{{Sfn|Лабош|1979|p=182-205}} Како што растело населението, многу семејства од Крстур и Куцура се преселиле во градот [[Нови Сад]] во 1766 и 1767 година. Пописот од 1767 година за целиот Округ Бач-Бодрог (кој тогаш бил дел од Хабсбуршката Монархија, а денес го опфаќа регионот Бачка во Србија и Унгарија) покажува околу 2.000 Русини. Подоцна, Русини се населиле во [[Шид]] и Вајска, а на почетокот на 19 век во [[Вуковар]] и [[Илок]]. Во Петровци, Русините почнале да се населуваат во 1833 година, а подоцна во Бачинци во 1834 година.{{Sfn|Лабош|1979}} === Русините во поранешна Југославија === [[Податотека:Ruski_Krstur_-_29.png|мини|271x271пкс| Споменик посветен на русинскиот [[Просветителство|просветител]] и [[поет]] Петро Кузмјак (1816-1900) во Руски Крстур, Србија.]] [[Податотека:Tvorcosc_1975.jpg|мини|277x277пкс| Русински весник ''Творност'' ({{Lang-rue|Творчосц}}), бр. 1 (1975)]] По распаѓањето на Австроунгарија (1918), јужните панонски региони станале дел од новосоздаденото [[Кралство Југославија|Кралство на Србите, Хрватите и Словенците]], познато од 1929 година како Кралство [[Југославија]]. Бидејќи било [[Јужни Словени|јужнословенска]] земја, положбата на различните словенски малцинства (вклучувајќи ги и месните Русини) била значително подобрена, особено на полето на нивниот културен развој и основното образование. За време на меѓувоениот период (1918–1941), биле основани неколку русински културни организации и периодични публикации.{{sfn|Biljnja|1987|p=}}{{sfn|Magocsi|2015|p=242-243}} По Втората светска војна, во [[Социјалистичка Федеративна Република Југославија|ФНРЈ/СФРЈ]], Русините биле службено признати како посебно народносно малцинство, а нивниот правен статус бил регулиран во југословенските сојузни единици [[Социјалистичка Република Србија|Србија]] и [[Социјалистичка Република Хрватска|Хрватска]]. Во Уставот на Србија, кој бил усвоен на 9 април 1963 година, Русините биле назначени како едно од седумте (експлицитно именувани) национални малцинства (член 82),<ref>[https://books.google.com/books?id=2Og2Kb5H4VkC&dq=Русини Службени гласник (1963): Устав Социјалистичке Републике Србије]</ref>{{Sfn|Катунин|2015a|p=232-233}} и истата одредба била вметната во Статутот на [[Социјалистичка Автономна Покраина Војводина|Војводина]] (автономна покраина во Србија) која била усвоена истата година (членови 32-37). Понатаму, Уставниот закон од 21 февруари 1969 година ја регулирал положбата на русинскиот јазик како еден од петте службени јазици во Војводина (член 67).<ref>[https://books.google.com/books?id=zaQMAAAAYAAJ&q=русинског Уставни закон Социјалистичке Аутономне Покрајине Војводине (1969)]</ref> И покрај тоа што уставното и законското признавање на русинското малцинство и неговиот јазик во Војводина (Србија) е постигнато веќе во 1963/1969 година, некои автори ги превидиле тие случувања, а исто така тврдат (упорно, во неколку дела) дека дошло до такво признавање подоцна во 1974 година,{{sfn|Magocsi|1992|p=220}}{{sfn|Magocsi|1999a|p=22, 356}}{{sfn|Magocsi|Pop|2005|p=190, 534}}{{sfn|Fejsa|2014|p=184}}{{sfn|Fejsa|2015|p=195}}{{sfn|Fejsa|2017b|p=69}}{{sfn|Fejsa|2018|p=370}} со што се открива недостатокот на основни знаења за еволуцијата на правата на Русините во поранешна Југославија. Тие рани случувања (1963/1969) се исто така изоставени од некои научни анализи кои се експлицитно посветени на правниот статус на Русините во Војводина.{{sfn|Катунин|2015b|p=235–250}}{{sfn|Катунин|2016|p=271–284}} Во истиот период, русинското малцинство било признаено и во југословенската сојузна единица [[Социјалистичка Република Хрватска|Хрватска]], со Уставниот амандман IV, усвоен во 1972 година.<ref>[https://books.google.com/books?id=7sTN86mKXtEC&q=Rusini Narodne novine (1972): Amandmani na Ustav Socijalističke Republike Hrvatske]</ref> Таа одредба била потврдена со новиот Устав на Хрватска, усвоен во 1974 година (член 137), кој ги признава не само месните Русини, туку и месните Украинци, со што ги означува како посебни и посебни национални малцинства.<ref>[https://books.google.com/books?id=t88bAQAAMAAJ&q=Rusini Narodne novine (1974): Ustav Socijalističke Republike Hrvatske]</ref> Во однос на нивниот културен развој во СФРЈ, Русините имале повеќе установи и организации. Веќе во 1945 година, издавачка установа, наречена Русинско слово ({{Lang-rue|Руске слово}}) било основано во [[Нови Сад]]. Установата станала главно средиште за објавување на весници на русински, книжевни дела и училишни учебници. Истата година била отворена [[Средно образование|гимназијата]] на русински јазик во Руски Крстур. Во 1970 година, The Друштвото за русински јазик и книжевност ({{Lang-rue|Дружтво за руски язик и литературу}}) било основана во Нови Сад. Од 1972 година, на Филозофскиот факултет ( [[Новосадски универзитет|Универзитет во Нови Сад]]), започнале русинските студии и Катедрата за русински јазик и литература ({{Lang-rue|Катедра за руски язик и литературу}}) била основана во 1983 година.{{sfn|Trier|1999|p=63, 67}}{{sfn|Harasowska|1999|p=2}} === Русините во денешна Србија и Хрватска === [[Податотека:Flag_of_Rusyns_in_Serbia.svg|мини|180x180пкс| Знамето на Русините во Србија.]] [[Податотека:Flag_of_Croatia_Rusyns.svg|мини|180x180пкс| Знамето на Русините во Хрватска.]] По [[Распад на СФРЈ|распадот на СФРЈ]] (1991–1992), нејзините наследнички држави продолжиле да ги признаваат Русините како посебно народносно малцинство. Во [[Хрватска]], тие се службено признати (според уставните одредби од 1997 година) како автохтоно народносно малцинство и како такви, тие избираат посебен претставник во хрватското Собрание, заеднички со членовите на единаесет други народносни малцинства.<ref>{{Наведена мрежна страница|url=http://www.sabor.hr/Default.aspx?art=1874|title=Pravo pripadnika nacionalnih manjina u Republici Hrvatskoj na zastupljenost u Hrvatskom saboru|work=Zakon o izborima zastupnika u Hrvatski sabor|publisher=Croatian Parliament|language=hr|accessdate=17 април 2024}}</ref> Во [[Србија]], признавањето на русинското малцинство и неговиот јазик било потврдено со покраинските статути на [[Војводина]] (2009, 2014). Од 2002 година, Русините во Србија имаат свое автономно избрано претставничко тело, Националниот совет на русинското национално малцинство ({{Lang-rue|Национални совит рускей националней меншини}}), со седиште во Руски Крстур (најголемото русинско населено место во Србија). На Филозофскиот факултет при [[Новосадски универзитет|Универзитетот во Нови Сад]], студиите за русински јазик биле проширени во 2002 година, а Катедрата за русинистика ({{Lang-rue|Одсек за русинистику}}) била воспоставена. Во 2008 година, Институтот за култура на Русините во Војводина ({{Lang-rue|Завод за културу войводянских Руснацох}}) бил основан, со седиште во [[Нови Сад]].<ref>[http://rusini.rs/en National Council of the Rusyn National Minority (Serbia)]</ref><ref>[http://www0.ff.uns.ac.rs/fakultet/odseci/fakultet_odseci_rusinistika.html Filozofski fakultet u Novom Sadu: Rusinistika]</ref> == Демографија == Русините во современите држави [[Србија]] и [[Хрватска]] претежно живеат во автономната покраина [[Војводина]] (Србија) и во регионот на [[Славонија]] (Хрватска). Пописот од 1991 година во тие региони (тогаш во рамките на поранешна [[Југославија]]) покажува околу 25.000 Русини. Во моментов, бројот на Русини се намалува и се проценува на околу 15.000. Главната причина за тоа е економската [[Преселба на населението|преселба]], бидејќи сè поголемиот број Русини се одлучуваат да се преселат во западните земји, особено во [[Канада]].<ref>{{Наведена мрежна страница|url=http://www.blic.rs/reportaza.php?id=81230|title=Blic Online &#124; Reportaža &#124; Sa bačke crnice na led i sneg Kanade|archive-url=https://web.archive.org/web/20090306230621/http://www.blic.rs/reportaza.php?id=81230|archive-date=2009-03-06|accessdate=17 април 2024}} </ref> Во [[Србија]] има 14.246 изјаснети етнички Русини (попис 2011 година). Во однос на верската припадност, 94,91% се изјасниле како [[христијани]] (75,43% [[католици]], 18,53% [[православни]], 0,7% [[протестанти]]).{{Sfn|Лађевић|2014|p=192, 194}} [[Податотека:Vojvodina_west_east_slavs.png|мини|220x220пкс| Русински села во српската покраина Војводина (попис 2002 година).]] Селото Руски Крстур во Општина Кула е културно средиште на Русините во Србија. Други села со русинско мнозинство се Кучура во Општина Врбас и Бикиќ До во Општина Шид. Има значителна концентрација на Русини во [[Нови Сад]], каде што во 1820 година започнала изградбата на грчкокатоличката парохиска црква „Св. Петар и Павле“, а потоа била завршена во 1834/1837 година. Во [[Славонија]] (Хрватска) има русински заедници, кои образуваат мнозинство во селото Петровци, Општина Богдановци, во [[Вуковарско-сремска жупанија|Вуковарско-сремската Жупанија]]. ; Србија * Руски Крстур (86%, 2002) * Бикиќ До (47,62%, 2002) * Куцура (47,18%, 2002) * Ѓурѓево (23,30%, 2002) ; Хрватска * Петровци (57,17%, 1991) == Јазик == {{Главна|Панонскорусинско наречје}} Русините во [[Србија]] и [[Хрватска]] сметаат дека нивната јазична разновидност, позната како панонскорусински, е една од четирите стандардизирани верзии на [[Русински јазик|русинскиот јазик]],{{Sfn|Fejsa|2018|p=367–378}} додека некои лингвисти исто така го класифицираат како микројазик. Тие користат стандардизирана верзија на русинската кирилица.{{Sfn|Fejsa|2017a|p=165–178}} Русинскиот е еден од шесте службени јазици на покраинската администрација во [[Војводина]], додека во Хрватска службено е користен во две населени места.<ref>{{Наведена мрежна страница|url=http://www.pravosudje.hr/europska-povelja-o-regionalnim-ili-manjinskim-jezi|title=Europska povelja o regionalnim ili manjinskim jezicima|date=2011-04-12|publisher=[[Министерство за правда (Хрватска)]]|language=hr|archive-url=https://web.archive.org/web/20131227001603/http://www.pravosudje.hr/europska-povelja-o-regionalnim-ili-manjinskim-jezi|archive-date=2013-12-27|accessdate=17 април 2024}}</ref> == Поистакнати луѓе == {{div col}} * [[Јаша Баков]], атлетичар и активист од Србија * [[Михаил Дудаш]], атлетичар и активист од Србија * [[Ѓура Џуџар]], епископ од Србија * [[Љубомир Фејса]], фудбалер од Србија * [[Јоаким Хербут]], епископ од Србија * [[Иван Ленѓер]], пливач од Србија * [[Славомир Микловш]], епископ од Србија * [[Олена Папуга]], политичар од Србија * [[Силвестер Такач]], фудбалер од Србија * [[Даниела Штајнфелд]], глумица од Србија {{div col end}} == Наводи == {{Наводи|2}} == Други извори == {{refbegin|2}} * {{Cite book|url=https://books.google.com/books?id=Bvk_AQAAIAAJ|title=Rusinski jezik u procjepu prošlosti i sadašnjosti|last=Barić|first=Eugenija|publisher=Institut za hrvatski jezik i jezikoslovlje|year=2007|isbn=9789536637348|location=Zagreb}} * {{Cite book|url=https://books.google.com/books?id=lXQMAAAAIAAJ|title=Rusini u Vojvodini: Prilog izučavanju istorije Rusina Vojvodine (1918-1945)|last=Biljnja|first=Vladimir|publisher=Dnevnik|year=1987|location=Novi Sad}} * {{Cite book|title=National Minorities in Vojvodina: Proceedings|last=Fejsa|first=Mihajlo P.|publisher=Association des etats généraux etudiants de l'Europe|year=1998|location=Novi Sad|pages=56–67|chapter=Yugoslav Rusyns: Identity, Culture, Education, Religion|chapter-url=https://books.google.com/books?id=lXQMAAAAIAAJ}} * {{Cite journal|last=Fejsa|first=Mihajlo P.|year=2014|title=The Ruthenian journey from the Carpathian mountains to the Panonian Plain|url=http://journals.tsu.ru/engine/download.php?id=88776&area=files|journal=Русин: Международный исторический журнал|volume=36|pages=182–191|number=2}} * {{Cite book|title=A Jubilee Collection: Essays in Honor of Professor Paul Robert Magocsi on his 70th Birthday|last=Fejsa|first=Mihajlo P.|publisher=Valerii Padiak Publishers|year=2015|location=Uzhhorod|pages=193–202|chapter=The Preservаtion of the Rusyn Language and Culture in Serbia/Vojvodina|chapter-url=http://irbis-nbuv.gov.ua/ulib/item/ukr0011736}} * {{Cite journal|last=Fejsa|first=Mihajlo P.|year=2017a|title=The improvement of the orthographic rules in the Bachka-Srem Rusin Language|url=http://journals.tsu.ru/engine/download.php?id=118939&area=files|journal=Русин: Международный исторический журнал|volume=50|pages=165–178|number=4}} * {{Cite journal|last=Fejsa|first=Mihajlo P.|year=2017b|title=Ruthenian Minority in Vojvodina and its Language|url=https://www.academia.edu/36366216|journal=Balkanistic Forum|volume=26|pages=66–77|number=3}} * {{Cite journal|last=Fejsa|first=Mihajlo P.|year=2018|title=Verb forms/constructions in the Prešov variant and the Bačka-Srem variant of the Rusyn language|url=https://www.researchgate.net/publication/332335862|journal=Studia Slavica|volume=63|pages=367–378|doi=10.1556/060.2018.63.2.16|number=2|s2cid=145920941}} * {{Cite book|url=https://books.google.com/books?id=gaRrWbzRgb0C|title=Morphophonemic Variability, Productivity, and Change: The Case of Rusyn|last=Harasowska|first=Marta|publisher=Mouton de Gruyter|year=1999|isbn=9783110157611|location=Berlin-New York}} * {{Cite journal|last=Катунин|first=Дмитрий А.|year=2015a|title=Языковые права русинов, украинцев и других национальных меньшинств в законодательстве Республики Сербия|url=http://journals.tsu.ru/engine/download.php?id=54654&area=files|journal=Русин: Международный исторический журнал|volume=39|pages=229–238|number=1}} * {{Cite journal|last=Катунин|first=Дмитрий А.|year=2015b|title=Русинский язык и языки других национальных меньшинств в законодательстве Воеводины: Статья 1|url=http://journals.tsu.ru/engine/download.php?id=60665&area=files|journal=Русин: Международный исторический журнал|volume=42|pages=235–250|number=4}} * {{Cite journal|last=Катунин|first=Дмитрий А.|year=2016|title=Русинский язык и языки других национальных меньшинств в законодательстве Воеводины: Статья 2|url=http://journals.tsu.ru/engine/download.php?id=82596&area=files|journal=Русин: Международный исторический журнал|volume=43|pages=271–284|number=1}} * {{Cite book|url=https://books.google.com/books?id=0l7FAAAAMAAJ|title=Pregled kolonizacije Vojvodine u XVIII i XIX veku|last=Jankulov|first=Borislav|publisher=Matica srpska|year=1961|edition=1.|location=Novi Sad}} * {{Cite book|url=http://pod2.stat.gov.rs/ObjavljenePublikacije/Popis2011/Etnomozaik.pdf|title=Етноконфесионални и језички мозаик Србије|publisher=Републички завод за статистику|year=2014|editor-last=Лађевић|editor-first=Петар|location=Београд}} * {{Cite book|url=https://books.google.com/books?id=lM63AAAAIAAJ|title=История Русинох Бачкей, Сриму и Славониї 1745-1918|last=Лабош|first=Федор|publisher=Союз Русинох и Українцох Горватской|year=1979|location=Вуковар}} * {{Cite journal|last=Magocsi|first=Paul R.|author-link=Пол Магочи|year=1992|title=The Birth of a New Nation, or the Return of an Old Problem? The Rusyns of East Central Europe|url=https://www.jstor.org/stable/40870573|journal=Canadian Slavonic Papers|volume=34|pages=199–223|doi=10.1080/00085006.1992.11091987|jstor=40870573|number=3}} * {{Cite journal|last=Magocsi|first=Paul R.|author-link=Пол Магочи|year=1996|title=The Rusyn language question revisited|url=https://shron3.chtyvo.org.ua/Magochii_Pavlo_Robert/The_Rusyn_language_question_revisited_anhl.pdf|journal=International Journal of the Sociology of Language|volume=120|pages=63–84|doi=10.1515/ijsl.1996.120.63|s2cid=56325995}} * {{Cite book|url=https://books.google.com/books?id=8OuzAAAAIAAJ|title=Of the Making of Nationalities There is No End|last=Magocsi|first=Paul R.|publisher=East European Monographs|year=1999a|isbn=9780880334389|volume=1|location=Boulder|author-link=Пол Магочи}} * {{Cite book|url=https://books.google.com/books?id=KMuzAAAAIAAJ|title=Of the Making of Nationalities There is No End|last=Magocsi|first=Paul R.|publisher=East European Monographs|year=1999b|isbn=9780880334389|volume=2|location=Boulder|author-link=Пол Магочи}} * {{Cite book|title=Encyclopedia of Rusyn History and Culture|publisher=University of Toronto Press|year=2005|editor-last1=Magocsi|editor-first1=Paul R.|editor-link1=Пол Магочи|edition=2. rev.|location=Toronto|orig-year=2002|editor-last2=Pop|editor-first2=Ivan I.}} * {{Cite journal|last=Magocsi|first=Paul R.|author-link=Пол Магочи|year=2011|title=The Fourth Rus': A New Reality in a New Europe|url=https://cius-archives.ca/files/original/06e65909058c8543b80153d33b7f3a55.pdf|journal=Journal of Ukrainian Studies|volume=35-36 (2010-2011)|pages=167–177}} * {{Cite book|url=https://books.google.com/books?id=Nzj2DAAAQBAJ|title=With Their Backs to the Mountains: A History of Carpathian Rus' and Carpatho-Rusyns|last=Magocsi|first=Paul R.|publisher=Central European University Press|year=2015|isbn=9786155053467|location=Budapest-New York|author-link=Пол Магочи}} * {{Cite book|title=The Persistence of Regional Cultures: Rusyns and Ukrainians in Their Carpathian Homeland and Abroad|last=Medješi|first=Ljubomir|publisher=East European Monographs|year=1993|isbn=9780880332620|location=Boulder|pages=139–162|chapter=The Problem of Cultural Borders in the History of Ethnic Groups: The Yugoslav Rusyns|chapter-url=https://books.google.com/books?id=huyzAAAAIAAJ}} * {{Cite book|url=https://issuu.com/rusnak/docs/kratka_istorija_rusnacoh|title=Кратка история Руснацох (1745-1918)|last=Рамач|first=Янко|publisher=Грекокатолїцка парохия св. Петра и Павла|year=1993|location=Нови Сад|access-date=2024-04-17|archive-date=2025-04-29|archive-url=https://web.archive.org/web/20250429084440/https://issuu.com/rusnak/docs/kratka_istorija_rusnacoh|url-status=dead}} * {{Cite journal|last=Ramač|first=Janko|year=2018|title=Osnovni pravci, težnje i dileme u kulturno-prosvetnom i nacionalnom životu Rusina u Jugoslaviji (1945-1970)|url=http://www.irbis-nbuv.gov.ua/cgi-bin/irbis_nbuv/cgiirbis_64.exe?C21COM=2&I21DBN=UJRN&P21DBN=UJRN&IMAGE_FILE_DOWNLOAD=1&Image_file_name=PDF/Khs_2018_1_10.pdf|journal=Київські історичні студії|volume=6|pages=63–73|number=1}} * {{Cite book|url=https://zavod.rs/wp-content/uploads/2019/07/Srpsko-rusinski-recnik-Web.pdf|title=Српско-русински речник|publisher=Филозофски факултет - Катедра за русински језик и књижевност, Друштво за русински језик и књижевност|year=1995|editor-last1=Рамач|editor-first1=Јулијан|volume=1|location=Нови Сад|editor-last2=Фејса|editor-first2=Михајло|editor-last3=Међеши|editor-first3=Хелена}} * {{Cite book|url=https://zavod.rs/wp-content/uploads/2021/02/Serbsko-ruski-slovnjik-II-tom-WEB-2.pdf|title=Српско-русински речник|publisher=Завод за уџбенике и наставна средства, Филозофски факултет - Катедра за русински језик и књижевност, Друштво за русински језик и књижевност|year=1997|editor-last1=Рамач|editor-first1=Јулијан|volume=2|location=Београд-Нови Сад|editor-last2=Фејса|editor-first2=Михајло|editor-last3=Међеши|editor-first3=Хелена}} * {{Cite journal|last=Sakač|first=Marija|year=2019|title=Narratives of ethnic identity and language among young Pannonian Ruthenians in Serbia|url=https://ispan.waw.pl/journals/index.php/adeptus/article/download/a.1983/5481|journal=Adeptus|volume=14|pages=1–18}} * {{Cite book|url=https://books.google.com/books?id=LyPbsgEACAAJ|title=Correct nomenclature: Greek rite or Byzantine rite: Rusin or Ruthenian: Rusin or Slovak?|last=Slivka|first=John|year=1973|location=Brooklyn, N.Y.}} * {{Cite book|url=https://books.google.com/books?id=eIM9AAAAYAAJ|title=Who are we? Nationality: Rusin, Russian, Ruthenian, Slovak? Ecclesiastical name: Greek Rite Catholic, Byzantine Rite Catholic?|last=Slivka|first=John|year=1989|edition=2.|location=Brooklyn, N.Y.|orig-year=1977}} * {{Cite book|url=https://books.google.com/books?id=hN8TAQAAMAAJ|title=Focus on the Rusyns: International Colloquium on the Rusyns of East Central Europe|publisher=Danish Cultural Institute|year=1999|isbn=9788774290940|editor-last=Trier|editor-first=Tom|location=Copenhagen}} {{refend}} == Надворешни врски == {{Ризница-врска}} * [https://www.savezrusina.hr/ Сојуз на Русините во Хрватска] * [http://rusini.rs/en Национален совет на русинското национално малцинство, во Србија] {{Народи во Србија}}{{Словенски народи}} [[Категорија:Народи во Хрватска]] [[Категорија:Народи во Србија]] [[Категорија:Русини]] [[Категорија:CS1: долга вредност за volume]] [[Категорија:Статии со текст на српски]] [[Категорија:Народи во Југославија]] [[Категорија:Народи во Војводина]] [[Категорија:Словенски народи]] [[Категорија:Русинска дијаспора]] [[Категорија:Панонски Русини]] [[Категорија:Статии со текст на русински]] 8cb7fx5amb9kl5md2ggkwqdv8sj2tck 0 1347816 5380225 5280168 2025-06-14T22:32:08Z Andrew012p 85224 5380225 wikitext text/x-wiki {{Infobox film|name=Тоа|image=Тоа (филм).png|caption=Плакатот на македонски јазик|alt=|director=[[Енди Мускети]]|producer=|screenplay=|based_on=|starring={{plainlist| * [[Џејден Мартел]] * [[Бил Скарсгорд]] * [[Фин Вулфхард]] * Џереми Реј Тејлор *Софија Лилис *Вајат Олеф *Чоузен Џејкобс *Џек Дилан Грејзер }}|music=[[Бенџамин Волфиш]]|cinematography=|editing=|production_companies={{plainlist| * [[New Line Cinema]] * [[Rideback (production company)|Lin Pictures]] * [[Vertigo Entertainment]] * [[KatzSmith Productions]] }}|distributor=[[Warner Bros. Pictures]]|released=5 септември 2017 г. (Кинески театар на Грауман)<br>8 септември 2017 г. (САД)<br>7 септември 2017 г. (Македонија)|runtime=135 минути|country={{САД}}|language={{Plainlist| * [[англиски јазик|англиски]] * + [[македонски јазик|македонски]] <small>(титла)</small> }}|budget=35 — 40 милиони долари|gross=701,8 милиони допари}}{{Закосен наслов}}'''Тоа''' ({{Lang-en|It}}) — американски [[Натприродно|натприроден]] [[Хорор (филм)|филм на ужасите]] во режија на Енди Мускети, објавен во 2017 г. Филмот е заснован на првиот дел од [[Тоа (роман)|истоимениот роман]] на американскиот писател [[Стивен Кинг]], кој ја раскажува приказната за седум младинци што се тероризирани од [[Тоа (лик)|Тоа]], суштество што може да има различни облици и ја црпи својата моќ од стравови, омраза и разочарување.<ref name="New">{{cite web|url=https://hollywoodreporter.com/heat-vision/stephen-kings-moves-warner-bros-706062|title=Stephen King's 'It' Moves From Warner Bros. to New Line (Exclusive)|last=Kit|first=Borys|date=May 21, 2014|work=[[The Hollywood Reporter]]|archive-url=https://web.archive.org/web/20160730140142/https://hollywoodreporter.com/heat-vision/stephen-kings-moves-warner-bros-706062|archive-date=July 30, 2016|access-date=June 27, 2016|url-status=live}}</ref><ref>{{cite web|url=http://www.blumhouse.com/2017/03/28/first-poster-for-stephen-kings-it-arrives-along-with-quickie-tease-of-the-trailer/|title=First Poster For Stephen King's IT Arrives; Along With Quickie Tease Of The Trailer!|last=Galluzzo|first=Rob|date=March 28, 2017|work=[[Blumhouse Productions]]|archive-url=https://web.archive.org/web/20170401060741/http://www.blumhouse.com/2017/03/28/first-poster-for-stephen-kings-it-arrives-along-with-quickie-tease-of-the-trailer/|archive-date=April 1, 2017|access-date=March 31, 2017}}</ref> Премиерата на филмот во [[Соединети Американски Држави|САД]] била на [[8 септември]] [[2017]] г., а во [[Македонија]] на [[7 септември]] истата година. == Содржина == {{Разоткривање}}Кога малите деца во [[Град|гратчето]] Дери, Мејн, исчезнуваат, група од седум младинци дознаваат дека убиецот не е [[човек]]. Убиецот е злобниот [[кловн]] [[Тоа (лик)|Тоа]] (наречен и Пенивајз), кој може да се преобрази во она од што најмногу се плашите. Децата, познати уште како Клубот на губитници, одлучуваат да се борат и да го убијат. == Улоги == {| class="wikitable" !Глумец !Улога |- |[[Бил Скарсгорд]] |[[Тоа (лик)|Тоа / Пенивајз]] |- |[[Џејден Мартел]] |Вилијам „Бил” Денбро |- |[[Фин Вулфхард]] |Ричард „Ричи” Тозиер |- |[[Џереми Реј Тејлор]] |Бенџамин „Бен” Ханском |- |[[Софија Лилис]] |Беверли Марш |- |[[Вајат Олеф]] |Стенли „Стен” Јурис |- |[[Чоузен Џејкобс]] |Мајкл „Мајк” Хенлон |- |[[Џек Дилан Грејзер]] |Едвард „Еди” Каспбрак |- |[[Николас Хамилтон]] |Хенри Бауерс |- |[[Џексон Роберт Скот]] |Џорџ Денбро |} == Наводи == {{наводи}} == Надворешни врски == {{Commonscat|It (film)}} * {{Official website|http://itthemovie.com}} {{IMDb title|1396484}} __СОСОДРЖИНА__ __ИНДЕКС__ [[Категорија:Американски филмови]] [[Категорија:Филмови на англиски јазик]] [[Категорија:Филмови од 2017 година]] [[Категорија:Американски хорор-филмови]] [[Категорија:Филмови за демони]] 1jkr4ze1u1zwwjzoqptba0gw6ng9g59 5380226 5380225 2025-06-14T22:33:27Z Andrew012p 85224 5380226 wikitext text/x-wiki {{Infobox film|name=Тоа|image=Тоа (филм).png|caption=Плакатот на македонски јазик|alt=|director=[[Енди Мускети]]|producer=|screenplay=|based_on=|starring={{plainlist| * [[Џејден Мартел]] * [[Бил Скарсгорд]] * [[Фин Вулфхард]] * Џереми Реј Тејлор *Софија Лилис *Вајат Олеф *Чоузен Џејкобс *Џек Дилан Грејзер }}|music=[[Бенџамин Волфиш]]|cinematography=|editing=|production_companies={{plainlist| * [[New Line Cinema]] * [[Rideback (production company)|Lin Pictures]] * [[Vertigo Entertainment]] * [[KatzSmith Productions]] }}|distributor=[[Warner Bros. Pictures]]|released=5 септември 2017 г. (Кинески театар на Грауман)<br>8 септември 2017 г. (САД)<br>7 септември 2017 г. (Македонија)|runtime=135 минути|country={{САД}}|language={{Plainlist| * [[англиски јазик|англиски]] * + [[македонски јазик|македонски]] <small>(титла)</small> }}|budget=35 — 40 милиони долари|gross=701,8 милиони допари|followed_by=''[[Тоа: Второ поглавје]]''}}{{Закосен наслов}}'''Тоа''' ({{Lang-en|It}}) — американски [[Натприродно|натприроден]] [[Хорор (филм)|филм на ужасите]] во режија на Енди Мускети, објавен во 2017 г. Филмот е заснован на првиот дел од [[Тоа (роман)|истоимениот роман]] на американскиот писател [[Стивен Кинг]], кој ја раскажува приказната за седум младинци што се тероризирани од [[Тоа (лик)|Тоа]], суштество што може да има различни облици и ја црпи својата моќ од стравови, омраза и разочарување.<ref name="New">{{cite web|url=https://hollywoodreporter.com/heat-vision/stephen-kings-moves-warner-bros-706062|title=Stephen King's 'It' Moves From Warner Bros. to New Line (Exclusive)|last=Kit|first=Borys|date=May 21, 2014|work=[[The Hollywood Reporter]]|archive-url=https://web.archive.org/web/20160730140142/https://hollywoodreporter.com/heat-vision/stephen-kings-moves-warner-bros-706062|archive-date=July 30, 2016|access-date=June 27, 2016|url-status=live}}</ref><ref>{{cite web|url=http://www.blumhouse.com/2017/03/28/first-poster-for-stephen-kings-it-arrives-along-with-quickie-tease-of-the-trailer/|title=First Poster For Stephen King's IT Arrives; Along With Quickie Tease Of The Trailer!|last=Galluzzo|first=Rob|date=March 28, 2017|work=[[Blumhouse Productions]]|archive-url=https://web.archive.org/web/20170401060741/http://www.blumhouse.com/2017/03/28/first-poster-for-stephen-kings-it-arrives-along-with-quickie-tease-of-the-trailer/|archive-date=April 1, 2017|access-date=March 31, 2017}}</ref> Премиерата на филмот во [[Соединети Американски Држави|САД]] била на [[8 септември]] [[2017]] г., а во [[Македонија]] на [[7 септември]] истата година. == Содржина == {{Разоткривање}}Кога малите деца во [[Град|гратчето]] Дери, Мејн, исчезнуваат, група од седум младинци дознаваат дека убиецот не е [[човек]]. Убиецот е злобниот [[кловн]] [[Тоа (лик)|Тоа]] (наречен и Пенивајз), кој може да се преобрази во она од што најмногу се плашите. Децата, познати уште како Клубот на губитници, одлучуваат да се борат и да го убијат. == Улоги == {| class="wikitable" !Глумец !Улога |- |[[Бил Скарсгорд]] |[[Тоа (лик)|Тоа / Пенивајз]] |- |[[Џејден Мартел]] |Вилијам „Бил” Денбро |- |[[Фин Вулфхард]] |Ричард „Ричи” Тозиер |- |[[Џереми Реј Тејлор]] |Бенџамин „Бен” Ханском |- |[[Софија Лилис]] |Беверли Марш |- |[[Вајат Олеф]] |Стенли „Стен” Јурис |- |[[Чоузен Џејкобс]] |Мајкл „Мајк” Хенлон |- |[[Џек Дилан Грејзер]] |Едвард „Еди” Каспбрак |- |[[Николас Хамилтон]] |Хенри Бауерс |- |[[Џексон Роберт Скот]] |Џорџ Денбро |} == Наводи == {{наводи}} == Надворешни врски == {{Commonscat|It (film)}} * {{Official website|http://itthemovie.com}} {{IMDb title|1396484}} __СОСОДРЖИНА__ __ИНДЕКС__ [[Категорија:Американски филмови]] [[Категорија:Филмови на англиски јазик]] [[Категорија:Филмови од 2017 година]] [[Категорија:Американски хорор-филмови]] [[Категорија:Филмови за демони]] 3hh7tjd2xti33x15qa49stlubu2snop 0 1348098 5380221 5202065 2025-06-14T22:30:35Z Andrew012p 85224 отстранета [[Категорија:Филмови]] користејќи го [[:en:Wikipedia:HotCat|HotCat]] 5380221 wikitext text/x-wiki {{Infobox film|image=Тарот Карта на смртта.png|caption=Македонскиот плакат|director={{Plainlist| * [[Спенсер Коен]] * Ана Халберг }}|writer={{Plainlist| * Спенсер Коен * Ана Халберг }}|based_on=|producer=|starring={{Plainlist|<!--според англискиот плакат--> * [[Хариет Слејтер]] * Адајн Бредли * Авантика * [[Волфганг Новограц]] * Умберли Гонсалес * [[Ларсен Томпсон]] * [[Олвен Фуере]] * [[Џејкоб Баталон]] }}|cinematography=Ели Смолкин|music=[[Џозеф Бишара]]|editing=Том Елкинс|studio={{Plainlist| * [[Screen Gems]] * [[Alloy Entertainment]] * Ground Control }}|distributor=[[Sony Pictures Releasing]]|released=3 мај 2024 г. (САД)<br>9 мај 2024 г. (Македонија)|runtime=92 минути<ref>{{Cite web|title=''Tarot'' (15)|date=April 3, 2024|url=https://www.bbfc.co.uk/release/tarot-q29sbgvjdglvbjpwwc0xmdiwmju1 |access-date=2024-04-03 |website=[[BBFC]]}}</ref>|country={{САД}}|language={{Plainlist| * [[англиски јазик|англиски]] * + [[македонски јазик|македонски]] <small>(титла)</small> }}|budget=8 милиони долари|gross=20,2 милиони долари<ref name=BOM>{{cite Box Office Mojo|id=14088510|title=Tarot (2024)|access-date=May 12, 2024}}</ref><ref name=NUM>{{Cite web |title=Tarot – Financial Information |url=https://www.the-numbers.com/movie/Tarot-(2024)#tab=summary|website=The Numbers |access-date=May 12, 2024}}</ref>}}{{Закосен наслов}}'''Тарот: Карта на смртта''' ({{lang-en|Tarot}}) — американски [[Натприродно|натприроден]] [[Хорор (филм)|филм на ужасите]] од 2024 г., напишан и режиран од Спенсер Коен и Ана Халберг (во нивното режисерско деби на долгометражен филм) и соавторство со Николас Адамс. Се заснова на романот „Horrorscope“ на Николас Адамс од 1992 г. Во филмот играат Хариет Слејтер, Адајн Бредли, Авантика, Волфганг Новограц, Умберли Гонсалес, Ларсен Томпсон, Олвен Фуере и Џејкоб Баталон. Откако група студенти користат чуден шпил на [[Тарот-карти|тарот]], почнуваат ужасно да умираат еден по еден и мораат да ја откријат тајната на шпилот пред да истече [[Време|времето]]. Филмот бил објавен во [[Соединети Американски Држави|САД]] од Sony Pictures Releasing на 3 мај 2024 г. Добил одречни одзиви од критичарите и заработил 20 милиони долари ширум светот. Во [[Македонија]] премиерата била на 9 мај истата година.<ref>{{Наведена мрежна страница|url=https://www.cineplexx.mk/film/tarot?date=2024-05-13&location=all|title=Тарот: Карта на смртта|work=www.cineplexx.mk|accessdate=2024-05-13}}</ref><ref>{{Наведена мрежна страница|url=https://www.rottentomatoes.com/m/tarot_2024|title=Tarot {{!}} Rotten Tomatoes|work=www.rottentomatoes.com|language=en|accessdate=2024-05-13}}</ref> == Содржина == Кога група пријатели безрасудно го прекршуваат светото правило на читање на [[Тарот-карти|тарот]], тие несвесно ослободуваат неискажливо зло заробено во проколнатите карти. Еден по еден се соочуваат со судбината и завршуваат во трка со смртта. == Улоги == {| class="wikitable" !Глумец !Улога |- |Хариет Слејтер |Хејли |- |Џејкоб Баталон |Пакстон |- |Адајн Бредли |Грант |- |Авантика |Пејџ |- |Волфганг Новограц |Лукас |- |Умберли Гонсалес |Маделајн |- |Ларсен Томпсон |Елис |- |Олвен Фуере |Алма Астрин |} == Наводи == {{наводи}} == Надворешни врски == {{Commons category}} * {{Official website|https://www.tarotmovie.com/}} {{IMDb title}} __СОСОДРЖИНА__ __ИНДЕКС__ [[Категорија:Филмови од 2024 година]] [[Категорија:Филмови на англиски јазик]] 8xvpi4lkf1m7b2m2ygt5t2qr2d95po4 5380222 5380221 2025-06-14T22:30:43Z Andrew012p 85224 додадена [[Категорија:Американски филмови]] користејќи го [[:en:Wikipedia:HotCat|HotCat]] 5380222 wikitext text/x-wiki {{Infobox film|image=Тарот Карта на смртта.png|caption=Македонскиот плакат|director={{Plainlist| * [[Спенсер Коен]] * Ана Халберг }}|writer={{Plainlist| * Спенсер Коен * Ана Халберг }}|based_on=|producer=|starring={{Plainlist|<!--според англискиот плакат--> * [[Хариет Слејтер]] * Адајн Бредли * Авантика * [[Волфганг Новограц]] * Умберли Гонсалес * [[Ларсен Томпсон]] * [[Олвен Фуере]] * [[Џејкоб Баталон]] }}|cinematography=Ели Смолкин|music=[[Џозеф Бишара]]|editing=Том Елкинс|studio={{Plainlist| * [[Screen Gems]] * [[Alloy Entertainment]] * Ground Control }}|distributor=[[Sony Pictures Releasing]]|released=3 мај 2024 г. (САД)<br>9 мај 2024 г. (Македонија)|runtime=92 минути<ref>{{Cite web|title=''Tarot'' (15)|date=April 3, 2024|url=https://www.bbfc.co.uk/release/tarot-q29sbgvjdglvbjpwwc0xmdiwmju1 |access-date=2024-04-03 |website=[[BBFC]]}}</ref>|country={{САД}}|language={{Plainlist| * [[англиски јазик|англиски]] * + [[македонски јазик|македонски]] <small>(титла)</small> }}|budget=8 милиони долари|gross=20,2 милиони долари<ref name=BOM>{{cite Box Office Mojo|id=14088510|title=Tarot (2024)|access-date=May 12, 2024}}</ref><ref name=NUM>{{Cite web |title=Tarot – Financial Information |url=https://www.the-numbers.com/movie/Tarot-(2024)#tab=summary|website=The Numbers |access-date=May 12, 2024}}</ref>}}{{Закосен наслов}}'''Тарот: Карта на смртта''' ({{lang-en|Tarot}}) — американски [[Натприродно|натприроден]] [[Хорор (филм)|филм на ужасите]] од 2024 г., напишан и режиран од Спенсер Коен и Ана Халберг (во нивното режисерско деби на долгометражен филм) и соавторство со Николас Адамс. Се заснова на романот „Horrorscope“ на Николас Адамс од 1992 г. Во филмот играат Хариет Слејтер, Адајн Бредли, Авантика, Волфганг Новограц, Умберли Гонсалес, Ларсен Томпсон, Олвен Фуере и Џејкоб Баталон. Откако група студенти користат чуден шпил на [[Тарот-карти|тарот]], почнуваат ужасно да умираат еден по еден и мораат да ја откријат тајната на шпилот пред да истече [[Време|времето]]. Филмот бил објавен во [[Соединети Американски Држави|САД]] од Sony Pictures Releasing на 3 мај 2024 г. Добил одречни одзиви од критичарите и заработил 20 милиони долари ширум светот. Во [[Македонија]] премиерата била на 9 мај истата година.<ref>{{Наведена мрежна страница|url=https://www.cineplexx.mk/film/tarot?date=2024-05-13&location=all|title=Тарот: Карта на смртта|work=www.cineplexx.mk|accessdate=2024-05-13}}</ref><ref>{{Наведена мрежна страница|url=https://www.rottentomatoes.com/m/tarot_2024|title=Tarot {{!}} Rotten Tomatoes|work=www.rottentomatoes.com|language=en|accessdate=2024-05-13}}</ref> == Содржина == Кога група пријатели безрасудно го прекршуваат светото правило на читање на [[Тарот-карти|тарот]], тие несвесно ослободуваат неискажливо зло заробено во проколнатите карти. Еден по еден се соочуваат со судбината и завршуваат во трка со смртта. == Улоги == {| class="wikitable" !Глумец !Улога |- |Хариет Слејтер |Хејли |- |Џејкоб Баталон |Пакстон |- |Адајн Бредли |Грант |- |Авантика |Пејџ |- |Волфганг Новограц |Лукас |- |Умберли Гонсалес |Маделајн |- |Ларсен Томпсон |Елис |- |Олвен Фуере |Алма Астрин |} == Наводи == {{наводи}} == Надворешни врски == {{Commons category}} * {{Official website|https://www.tarotmovie.com/}} {{IMDb title}} __СОСОДРЖИНА__ __ИНДЕКС__ [[Категорија:Филмови од 2024 година]] [[Категорија:Филмови на англиски јазик]] [[Категорија:Американски филмови]] hi8fmtuznlfu80zsubozvifad87hxkt 5380223 5380222 2025-06-14T22:30:51Z Andrew012p 85224 додадена [[Категорија:Американски хорор-филмови]] користејќи го [[:en:Wikipedia:HotCat|HotCat]] 5380223 wikitext text/x-wiki {{Infobox film|image=Тарот Карта на смртта.png|caption=Македонскиот плакат|director={{Plainlist| * [[Спенсер Коен]] * Ана Халберг }}|writer={{Plainlist| * Спенсер Коен * Ана Халберг }}|based_on=|producer=|starring={{Plainlist|<!--според англискиот плакат--> * [[Хариет Слејтер]] * Адајн Бредли * Авантика * [[Волфганг Новограц]] * Умберли Гонсалес * [[Ларсен Томпсон]] * [[Олвен Фуере]] * [[Џејкоб Баталон]] }}|cinematography=Ели Смолкин|music=[[Џозеф Бишара]]|editing=Том Елкинс|studio={{Plainlist| * [[Screen Gems]] * [[Alloy Entertainment]] * Ground Control }}|distributor=[[Sony Pictures Releasing]]|released=3 мај 2024 г. (САД)<br>9 мај 2024 г. (Македонија)|runtime=92 минути<ref>{{Cite web|title=''Tarot'' (15)|date=April 3, 2024|url=https://www.bbfc.co.uk/release/tarot-q29sbgvjdglvbjpwwc0xmdiwmju1 |access-date=2024-04-03 |website=[[BBFC]]}}</ref>|country={{САД}}|language={{Plainlist| * [[англиски јазик|англиски]] * + [[македонски јазик|македонски]] <small>(титла)</small> }}|budget=8 милиони долари|gross=20,2 милиони долари<ref name=BOM>{{cite Box Office Mojo|id=14088510|title=Tarot (2024)|access-date=May 12, 2024}}</ref><ref name=NUM>{{Cite web |title=Tarot – Financial Information |url=https://www.the-numbers.com/movie/Tarot-(2024)#tab=summary|website=The Numbers |access-date=May 12, 2024}}</ref>}}{{Закосен наслов}}'''Тарот: Карта на смртта''' ({{lang-en|Tarot}}) — американски [[Натприродно|натприроден]] [[Хорор (филм)|филм на ужасите]] од 2024 г., напишан и режиран од Спенсер Коен и Ана Халберг (во нивното режисерско деби на долгометражен филм) и соавторство со Николас Адамс. Се заснова на романот „Horrorscope“ на Николас Адамс од 1992 г. Во филмот играат Хариет Слејтер, Адајн Бредли, Авантика, Волфганг Новограц, Умберли Гонсалес, Ларсен Томпсон, Олвен Фуере и Џејкоб Баталон. Откако група студенти користат чуден шпил на [[Тарот-карти|тарот]], почнуваат ужасно да умираат еден по еден и мораат да ја откријат тајната на шпилот пред да истече [[Време|времето]]. Филмот бил објавен во [[Соединети Американски Држави|САД]] од Sony Pictures Releasing на 3 мај 2024 г. Добил одречни одзиви од критичарите и заработил 20 милиони долари ширум светот. Во [[Македонија]] премиерата била на 9 мај истата година.<ref>{{Наведена мрежна страница|url=https://www.cineplexx.mk/film/tarot?date=2024-05-13&location=all|title=Тарот: Карта на смртта|work=www.cineplexx.mk|accessdate=2024-05-13}}</ref><ref>{{Наведена мрежна страница|url=https://www.rottentomatoes.com/m/tarot_2024|title=Tarot {{!}} Rotten Tomatoes|work=www.rottentomatoes.com|language=en|accessdate=2024-05-13}}</ref> == Содржина == Кога група пријатели безрасудно го прекршуваат светото правило на читање на [[Тарот-карти|тарот]], тие несвесно ослободуваат неискажливо зло заробено во проколнатите карти. Еден по еден се соочуваат со судбината и завршуваат во трка со смртта. == Улоги == {| class="wikitable" !Глумец !Улога |- |Хариет Слејтер |Хејли |- |Џејкоб Баталон |Пакстон |- |Адајн Бредли |Грант |- |Авантика |Пејџ |- |Волфганг Новограц |Лукас |- |Умберли Гонсалес |Маделајн |- |Ларсен Томпсон |Елис |- |Олвен Фуере |Алма Астрин |} == Наводи == {{наводи}} == Надворешни врски == {{Commons category}} * {{Official website|https://www.tarotmovie.com/}} {{IMDb title}} __СОСОДРЖИНА__ __ИНДЕКС__ [[Категорија:Филмови од 2024 година]] [[Категорија:Филмови на англиски јазик]] [[Категорија:Американски филмови]] [[Категорија:Американски хорор-филмови]] r5ke94apniaovmfpq9xekc4lynqbex3 5380224 5380223 2025-06-14T22:30:59Z Andrew012p 85224 додадена [[Категорија:Филмови за демони]] користејќи го [[:en:Wikipedia:HotCat|HotCat]] 5380224 wikitext text/x-wiki {{Infobox film|image=Тарот Карта на смртта.png|caption=Македонскиот плакат|director={{Plainlist| * [[Спенсер Коен]] * Ана Халберг }}|writer={{Plainlist| * Спенсер Коен * Ана Халберг }}|based_on=|producer=|starring={{Plainlist|<!--според англискиот плакат--> * [[Хариет Слејтер]] * Адајн Бредли * Авантика * [[Волфганг Новограц]] * Умберли Гонсалес * [[Ларсен Томпсон]] * [[Олвен Фуере]] * [[Џејкоб Баталон]] }}|cinematography=Ели Смолкин|music=[[Џозеф Бишара]]|editing=Том Елкинс|studio={{Plainlist| * [[Screen Gems]] * [[Alloy Entertainment]] * Ground Control }}|distributor=[[Sony Pictures Releasing]]|released=3 мај 2024 г. (САД)<br>9 мај 2024 г. (Македонија)|runtime=92 минути<ref>{{Cite web|title=''Tarot'' (15)|date=April 3, 2024|url=https://www.bbfc.co.uk/release/tarot-q29sbgvjdglvbjpwwc0xmdiwmju1 |access-date=2024-04-03 |website=[[BBFC]]}}</ref>|country={{САД}}|language={{Plainlist| * [[англиски јазик|англиски]] * + [[македонски јазик|македонски]] <small>(титла)</small> }}|budget=8 милиони долари|gross=20,2 милиони долари<ref name=BOM>{{cite Box Office Mojo|id=14088510|title=Tarot (2024)|access-date=May 12, 2024}}</ref><ref name=NUM>{{Cite web |title=Tarot – Financial Information |url=https://www.the-numbers.com/movie/Tarot-(2024)#tab=summary|website=The Numbers |access-date=May 12, 2024}}</ref>}}{{Закосен наслов}}'''Тарот: Карта на смртта''' ({{lang-en|Tarot}}) — американски [[Натприродно|натприроден]] [[Хорор (филм)|филм на ужасите]] од 2024 г., напишан и режиран од Спенсер Коен и Ана Халберг (во нивното режисерско деби на долгометражен филм) и соавторство со Николас Адамс. Се заснова на романот „Horrorscope“ на Николас Адамс од 1992 г. Во филмот играат Хариет Слејтер, Адајн Бредли, Авантика, Волфганг Новограц, Умберли Гонсалес, Ларсен Томпсон, Олвен Фуере и Џејкоб Баталон. Откако група студенти користат чуден шпил на [[Тарот-карти|тарот]], почнуваат ужасно да умираат еден по еден и мораат да ја откријат тајната на шпилот пред да истече [[Време|времето]]. Филмот бил објавен во [[Соединети Американски Држави|САД]] од Sony Pictures Releasing на 3 мај 2024 г. Добил одречни одзиви од критичарите и заработил 20 милиони долари ширум светот. Во [[Македонија]] премиерата била на 9 мај истата година.<ref>{{Наведена мрежна страница|url=https://www.cineplexx.mk/film/tarot?date=2024-05-13&location=all|title=Тарот: Карта на смртта|work=www.cineplexx.mk|accessdate=2024-05-13}}</ref><ref>{{Наведена мрежна страница|url=https://www.rottentomatoes.com/m/tarot_2024|title=Tarot {{!}} Rotten Tomatoes|work=www.rottentomatoes.com|language=en|accessdate=2024-05-13}}</ref> == Содржина == Кога група пријатели безрасудно го прекршуваат светото правило на читање на [[Тарот-карти|тарот]], тие несвесно ослободуваат неискажливо зло заробено во проколнатите карти. Еден по еден се соочуваат со судбината и завршуваат во трка со смртта. == Улоги == {| class="wikitable" !Глумец !Улога |- |Хариет Слејтер |Хејли |- |Џејкоб Баталон |Пакстон |- |Адајн Бредли |Грант |- |Авантика |Пејџ |- |Волфганг Новограц |Лукас |- |Умберли Гонсалес |Маделајн |- |Ларсен Томпсон |Елис |- |Олвен Фуере |Алма Астрин |} == Наводи == {{наводи}} == Надворешни врски == {{Commons category}} * {{Official website|https://www.tarotmovie.com/}} {{IMDb title}} __СОСОДРЖИНА__ __ИНДЕКС__ [[Категорија:Филмови од 2024 година]] [[Категорија:Филмови на англиски јазик]] [[Категорија:Американски филмови]] [[Категорија:Американски хорор-филмови]] [[Категорија:Филмови за демони]] n77oqc9hwxq4xgpvn6i2t07zcmqadl5 0 1348416 5380013 5379930 2025-06-14T11:59:05Z Andrew012p 85224 Andrew012p ја премести страницата [[Чај од гоџи]] на [[Чај од гоџји]] 5379930 wikitext text/x-wiki '''Гуги-ча''' или '''чај од гоџи''' — традиционален [[Кинески чај|кинески]] и корејски [[чај]] направен од сушени [[гоџи]]-бобинки или лисја.<ref name="Doo">{{Наведена мрежна страница|url=https://www.doopedia.co.kr/doopedia/master/master.do?_method=view&MAS_IDX=101013000717281|title=Gugi-cha|work=[[Doopedia]]|publisher=[[Doosan Corporation]]|language=ko|script-title=ko:구기차|accessdate=21 August 2017}}</ref> Традиционално, чајот се подготвувал од млади листови гоџи.<ref name="Mun">{{Наведена мрежна страница|url=http://encykorea.aks.ac.kr/Contents/Index?contents_id=E0005676|title=Gugi-cha|last=문|first=범수|work=[[Encyclopedia of Korean Culture]]|publisher=[[Academy of Korean Studies]]|language=ko|script-title=ko:구기차|accessdate=21 August 2017}}</ref> Денес се користат стари листови или, уште почесто, плодовите односно бобинките.<ref name="Doo" /><ref name="Mun" /> Чајот направен со бобинки може да се нарече ''гугија-ча'' или ''чај од гоџи-бери'', додека чајот направен со лисја се нарекува ''гугиеоп-ча'' ( ''구기엽차'') или ''чај од гоџи-лист''.<ref name="Doo" /> == Подготовка == Чајот подготвен од бобинки се прави со околу 20-25 грама сушени гоџи-бобинки потопени и зовриени малку во две чаши вода, со додадени различни соодветни ароми или засладувачи.<ref name="Mun" /> Чајот од лист може да се подготви со околу 2-3 грама од суви лисја потопени во чаша топла вода.<ref name="Mun" /> == Поврзано == * [[Омија-ча]] == Наводи == {{Наводи}} [[Категорија:Традиционална кинеска медицина]] [[Категорија:Билни чаеви]] h8fz6056plruuiy8we0eazf2t2dtb7z 5380019 5380013 2025-06-14T11:59:42Z Andrew012p 85224 5380019 wikitext text/x-wiki '''Гуги-ча''' или '''чај од гоџји''' — традиционален [[Кинески чај|кинески]] и корејски [[чај]] направен од сушени [[гоџји]]-бобинки или лисја.<ref name="Doo">{{Наведена мрежна страница|url=https://www.doopedia.co.kr/doopedia/master/master.do?_method=view&MAS_IDX=101013000717281|title=Gugi-cha|work=[[Doopedia]]|publisher=[[Doosan Corporation]]|language=ko|script-title=ko:구기차|accessdate=21 August 2017}}</ref> Традиционално, чајот се подготвувал од млади листови гојџи.<ref name="Mun">{{Наведена мрежна страница|url=http://encykorea.aks.ac.kr/Contents/Index?contents_id=E0005676|title=Gugi-cha|last=문|first=범수|work=[[Encyclopedia of Korean Culture]]|publisher=[[Academy of Korean Studies]]|language=ko|script-title=ko:구기차|accessdate=21 August 2017}}</ref> Денес се користат стари листови или, уште почесто, плодовите односно бобинките.<ref name="Doo" /><ref name="Mun" /> Чајот направен со бобинки може да се нарече ''гугија-ча'' или ''чај од гоџји-бери'', додека чајот направен со лисја се нарекува ''гугиеоп-ча'' ( ''구기엽차'') или ''чај од гоџји-лист''.<ref name="Doo" /> == Подготовка == Чајот подготвен од бобинки се прави со околу 20-25 грама сушени гоџји-бобинки потопени и зовриени малку во две чаши вода, со додадени различни соодветни ароми или засладувачи.<ref name="Mun" /> Чајот од лист може да се подготви со околу 2-3 грама од суви лисја потопени во чаша топла вода.<ref name="Mun" /> == Поврзано == * [[Омија-ча]] == Наводи == {{Наводи}} [[Категорија:Традиционална кинеска медицина]] [[Категорија:Билни чаеви]] tdvlppgzfj2gneq2q65utfwywqoh05d 1 1348580 5380015 5379927 2025-06-14T11:59:05Z Andrew012p 85224 Andrew012p ја премести страницата [[Разговор:Чај од гоџи]] на [[Разговор:Чај од гоџји]] 5205115 wikitext text/x-wiki {{СЗР}} 111pu1atb524tq4kzd5jua5n9t24clx 0 1349486 5380113 5293803 2025-06-14T17:10:01Z InternetArchiveBot 92312 Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.9.5 5380113 wikitext text/x-wiki '''Окупација на станбениот проект Панди''' се случила на почетокот на март 2017 година, каде илјадници членови на<ref>{{Наведена мрежна страница|url=https://www.pna.gov.ph/articles/1088009|title=14 NPA rebels, 185 Kadamay members surrender in Bulacan|work=Philippine News Agency}}</ref><ref>{{Наведена мрежна страница|url=https://newsinfo.inquirer.net/887277/kadamay-a-communist-front-trillanes|title=Kadamay a communist front—Trillanes|date=April 7, 2017}}</ref> групата<ref>{{Наведени вести|url=https://newsinfo.inquirer.net/887277/kadamay-a-communist-front-trillanes|title=Kadamay a communist front—Trillanes|last=Salaverria|first=Christine O. Avendaño, Leila B.|work=Philippine Daily Inquirer}}</ref><ref>{{Наведена мрежна страница|url=https://www.untvweb.com/news/kadamay-being-used-by-left-to-create-anarchy-duterte/|title=Kadamay being used by left to create anarchy — Duterte - UNTV News|date=April 7, 2017}}{{Мртва_врска|date=August 2024 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }}</ref> ''Калипунан нг Дамајанг Махихирап'' (Кадамај, „Федерација на взаемна помош за сиромашните“) и други [[Сквотерство|сквотери]] незаконски окупирале неактивен проект за домување на Националната управа за домување (Филипини), во Панди на [[Филипини]]те. == Заднина == Од населението на земјата од околу 106 милиони, се проценува дека 4,5 милиони се бездомници според филипинскиот завод за статистика.<ref>{{Наведени вести|url=https://www.reuters.com/article/us-philippines-landrights-lawmaking-idUSKBN1H41L7|title=Manila's homeless set to move into more empty homes if official handover delayed|last=Chandra|first=Rina|date=2018-03-28|work=Reuters|access-date=2021-10-19|language=en}}</ref> Од станбените единици во локацијата Панди, 538 биле доделени посебно на персоналот на филипинската национална полиција. Во некои станбени единици се уште не биле достапни комуналии како вода и струја. Заклучно со март 2017 година, 1.848 од 9.128 куќи биле завршени од Националната управа за домување (Филипини).<ref name="kdmy171">{{Наведени вести|url=http://cnnphilippines.com/news/2017/03/28/PNP-worried-over-housing-Kadamay.html|title=PNP concerned with housing rights after Bulacan eviction called off|work=CNN Philippines|access-date=April 7, 2017|archive-url=https://web.archive.org/web/20170407234001/http://cnnphilippines.com/news/2017/03/28/PNP-worried-over-housing-Kadamay.html|archive-date=April 7, 2017}}</ref> Преземањето станови на Панди во 2017 година понекогаш се смета за дел од глобалното движење Окупирај и неговото противење на социјалната и [[Економска нееднаквост|економската нееднаквост]].<ref>{{Наведена мрежна страница|url=https://foodsov.org/beyond-housing-the-urban-poor-occupy-movement-in-ph/|title=Beyond housing: The urban poor occupy movement in PH|last=Besana|first=Steven|date=2020-02-03|work=People's Coalition on Food Sovereignty|language=en-US|accessdate=2021-10-19|archive-date=2021-10-19|archive-url=https://web.archive.org/web/20211019020100/https://foodsov.org/beyond-housing-the-urban-poor-occupy-movement-in-ph/|url-status=dead}}</ref><ref>{{Наведено списание|last=Dizon|first=Hazel M.|date=April 2019|title=Philippine housing takeover: How the urban poor claimed their right to shelter|url=https://radicalhousingjournal.org/wp-content/uploads/2019/04/06_Retrospectives_Dizon_105-129-1.pdf|journal=Radical Housing Journal|volume=1|issue=1|pages=105–129|doi=10.54825/LDXD9655|doi-access=free}}</ref> == Настани == На 8 март 2017 година, Калипунан нг Дамајанг Махихирап (Кадамај), урбана сиромашна група, имала околу 5.000 неактивни владини станбени единици во пет локации за преселување во Булакан. Полицијата известила дека околу 5.000 лица ги окупирале станбените единици во Панди Резиденс 3, Село Панди 2 и Падре Пио.<ref name="kdmy109">{{Наведени вести|url=http://news.mb.com.ph/2017/03/15/house-inquiry-into-govt-housing-takeover-sought/|title=House inquiry into gov't housing takeover sought|work=Manila Bulletin|access-date=April 7, 2017|archive-url=https://web.archive.org/web/20170407234045/http://news.mb.com.ph/2017/03/15/house-inquiry-into-govt-housing-takeover-sought/|archive-date=April 7, 2017}}</ref> Националната управа за домување (Филипини) изјавила дека 4.000 станбени единици во областа биле окупирани.<ref name="kdmy109" /> Членовите на Кадамај поставиле барикади и апелирале до [[Претседател на Филипините|претседателот]] Родриго Дутерте за бесплатно масовно домување за сиромашните.<ref>{{Наведена мрежна страница|url=https://www.bulatlat.com/2017/03/14/occupybulacan-urban-poor-group-vows-continue-barricade-govt-housing-projects/|title=#OccupyBulacan &#124; Urban poor group vows to continue barricade in gov't housing projects|last=Umil|first=Anne Marxze|date=March 14, 2017}}</ref> Кадамај рекол дека окупацијата била да протестира против неуспехот на администрацијата на Дутерте и властите за домување да обезбедат засолниште за сиромашните.<ref>{{Наведени вести|url=https://sg.news.yahoo.com/urban-poor-group-continues-occupy-014848587.html|title=Urban poor group continues to occupy Bulacan housing projects|work=[[DWAO-TV|UNTV]]|access-date=April 7, 2017|archive-url=https://web.archive.org/web/20170407234310/https://sg.news.yahoo.com/urban-poor-group-continues-occupy-014848587.html|archive-date=April 7, 2017|publisher=[[Yahoo! News]]}}</ref> На 13 март, група семејства, составени од 500-1.000 членови, ги окупирале станбените единици во Булакан.<ref>{{Наведени вести|url=http://newsinfo.inquirer.net/880409/settlers-take-over-sixth-housing-site-in-bulacan|title=Settlers take over sixth housing site in Bulacan|work=Philippine Daily Inquirer}}</ref> Дутерте предупредил дека доселениците бездомници мора да го следат законот или ќе биде принуден да ги отстрани од локацијата.<ref>{{Наведени вести|url=http://newsinfo.inquirer.net/880426/duterte-warns-illegal-occupants-of-govt-housing-units-in-bulacan#ixzz4bH0juZ98|title=Duterte warns illegal occupants of gov't housing units in Bulacan|work=Philippine Daily Inquirer}}</ref><ref>{{Наведени вести|url=http://interaksyon.com/article/137714/duterte-vows-to-evict-occupy-bulacan-activists-to-end-anarchy|title=Duterte vows to evict 'Occupy Bulacan' activists to end 'anarchy'|work=News5|access-date=April 7, 2017|archive-url=https://web.archive.org/web/20170408081636/http://interaksyon.com/article/137714/duterte-vows-to-evict-occupy-bulacan-activists-to-end-anarchy|archive-date=April 8, 2017}}</ref> Дутерте ја означил окупацијата од Кадамај како „[[анархија]]“.<ref>{{Наведени вести|url=http://news.mb.com.ph/2017/03/17/a-problem-of-homelessness-and-anarchy-in-bulacan/|title=A problem of homelessness and anarchy in Bulacan|work=Manila Bulletin.|access-date=April 7, 2017|archive-url=https://web.archive.org/web/20170407234204/http://news.mb.com.ph/2017/03/17/a-problem-of-homelessness-and-anarchy-in-bulacan/|archive-date=April 7, 2017}}</ref> Националниот портпарол на Лигата на филипинските студенти, ЈП Росос, го осудил Дутерте затоа што изјавил дека она што го направи Кадамај е анархија.<ref>{{Наведени вести|url=http://interaksyon.com/article/137743/students-slam-dutertes-anti-poor-statement-vs-kadamay-settlers|title=Students slam Duterte's 'anti-poor' statement vs Kadamay settlers|work=[[News5]]|access-date=April 7, 2017|archive-url=https://web.archive.org/web/20170407044910/http://interaksyon.com/article/137743/students-slam-dutertes-anti-poor-statement-vs-kadamay-settlers|archive-date=April 7, 2017}}</ref> На 14 март, Багонг Алијансанг Макабајан (Бајан) му рекол на Дутерте дека окупацијата на владините станбени единици не е анархија.<ref name="stone025">{{Наведени вести|url=http://newsinfo.inquirer.net/880607/duterte-told-organized-occupation-of-bulacan-housing-units-not-anarchy|title=Bayan: Occupation of Bulacan house units organized, not an anarchy|work=Philippine Daily Inquirer}}</ref> На 16 март, службениците на НХА обработиле 160 барања за сместување од семејства кои ги окупирале невселените единици во Панди.<ref>{{Наведени вести|url=http://newsinfo.inquirer.net/881489/no-talks-with-settlers-as-nha-barred-from-housing-sites|title=No talks with settlers as NHA barred from housing sites|work=Philippine Daily Inquirer}}</ref> На 20 март, членовите на Кадамај протестирале против известувањата за иселување од неактивните станбени единици.<ref name="kdmy045">{{Наведени вести|url=http://www.businessmirror.com.ph/kadamay-eviction-is-another-violation-of-urban-poor-rights/|title=Kadamay: Eviction is another violation of urban-poor rights|work=Business Mirror}}</ref> Претседателката на Кадамај, Глорија Арелано, ја критикувала ПНП, која ја нарекла „насилници“ како одговор на окупацијата.<ref name="kdmy045" /> Во меѓувреме, на 21 март, околу 15 членови на Кадамај се обиделе да влезат во станбените единици во Родригез, Ризал, но биле спречени од полицијата.<ref>{{Наведени вести|url=http://newsinfo.inquirer.net/882691/settlers-target-more-govt-housing-sites-move-to-rizal|title=Settlers target more gov't housing sites, move to Rizal|work=Philippine Daily Inquirer}}</ref> НХА издала известувања за иселување, на 23 март, на членовите на Кадамај кои ги окупираа единиците. Урбаната сиромашна група ги запалила своите известувања откако персоналот на НХА ја напуштил областа.<ref>{{Наведени вести|url=https://sg.news.yahoo.com/kadamay-members-barricade-street-vs-025439630.html|title=Kadamay members barricade street vs NHA personnel|work=UNTV|access-date=April 7, 2017|archive-url=https://web.archive.org/web/20170407234601/https://sg.news.yahoo.com/kadamay-members-barricade-street-vs-025439630.html|archive-date=April 7, 2017}}</ref> На 24 март, околу 1.000 членови на Кадамај повторно се собрале во канцеларијата на НХА за да ги побараат своите права над 5.000 невселени станбени единици.<ref name="kdmy150">{{Наведени вести|url=http://www.thestandard.com.ph/news/national/232676/1-000-kadamay-members-want-rights-in-pandi.html|title=1,000 Kadamay members want rights in Pandi|work=The Standard|access-date=April 7, 2017|archive-url=https://web.archive.org/web/20170407233320/http://www.thestandard.com.ph/news/national/232676/1-000-kadamay-members-want-rights-in-pandi.html|archive-date=April 7, 2017}}</ref> Претставниците на партиската листа Алијанса на Загрижени Наставници (анг: ACT Teachers) ја критикувале НХА за издавањето на известувањата за иселување.<ref>{{Наведени вести|url=http://interaksyon.com/article/137916/activist-lawmakers-blast-nha-eviction-notice-on-bulacan-occupiers|title=Activist lawmakers blast NHA eviction notice on Bulacan occupiers|work=News5|access-date=April 7, 2017|archive-url=https://web.archive.org/web/20170407233546/http://interaksyon.com/article/137916/activist-lawmakers-blast-nha-eviction-notice-on-bulacan-occupiers|archive-date=April 7, 2017}}</ref> Кадамај и НХА, за време на дијалогот на 27 март, постигнале договор дека сите единици што ќе останат непобарани по крајниот рок на 30 мај ќе бидат префрлени на неформалните доселеници.<ref name="kdmy171"/> НХА објавиле план, на 27 март, за протерување на 20.000 илегални жители од 5.262 станбени единици во Панди, Булакан. На 4 април, Дутерте објавил дека членовите на Кадамај сега може да живеат во единици, сè додека не ги истераат полицајците и војниците кои моментално живеат таму.<ref>{{Наведени вести|url=http://news.abs-cbn.com/news/04/04/17/duterte-lets-kadamay-have-bulacan-homes|title=Duterte lets Kadamay have Bulacan homes|work=ABS-CBN News}}</ref> Тој, исто така, ги повикал војниците и полицајците да се откажат од своите барања за нивните куќи окупирани од Кадамај, ветувајќи дека ќе изградат подобри станбени проекти до декември.<ref>{{Наведени вести|url=http://newsinfo.inquirer.net/886873/group-targets-4000-more-govt-houses-for-takeover|title=Group targets 4,000 more gov't houses for takeover|work=Philippine Daily Inquirer}}</ref> [[Сенат на Филипините|Сенаторот]] Антонио Триланес IV, на 6 април, го нарекол Кадамај „ фронт организација на комунистите“.<ref name="kdmy097">{{Наведени вести|url=http://newsinfo.inquirer.net/887277/kadamay-a-communist-front-trillanes|title=Kadamay a communist front—Trillanes|work=Philippine Daily Inquirer}}</ref> Триланес тврдел дека заедницата може да се користи како „светилиште“ на комунистичките бунтовници.<ref name="kdmy097" /> Истиот ден, Дутерте го обвини Кадамај за вмешаност во „анархични активности“ бидејќи вети дека ќе спречи какви било напори за окупирање на други станбени проекти.<ref>{{Наведени вести|url=http://www.philstar.com/headlines/2017/04/06/1688280/duterte-says-kadamay-being-used-anarchical-activities|title=Duterte says Kadamay being used for 'anarchical' activities|work=The Philippine Star}}</ref> == Последици == Пред 1 мај 2017 година, членовите на Кадамај се собрале пред Народниот правобранител, барајќи егзистенција и пристојна плата за да можат да ја платат својата окупирана куќа.<ref>{{Наведени вести|url=http://news.tv5.com.ph/aksyonsaumaga/watch/Rz0Xz_UXJxk/kadamay,%20nag-rally%20sa%20ombudsman%20bago%20ang%20labor%20day|title=Kadamay, nag-rally sa ombudsman bago ang Labor day|work=News5}}</ref> На 25 јули, Дутерте им се закани дека ќе „пука“ доколку Кадамај одбие да ја следи неговата наредба повторно да не ги окупира куќите. Тој тврдел дека групата се побунила и дека ги игнорираат законите. Претседателката на Кадамај, Глорија Арелано, го критикуваше Дутерте, велејќи дека програмите за домување не се на неговата агенда, туку само војниците, и во најголем дел заканите.<ref>{{Наведени вести|url=http://news.tv5.com.ph/breaking/tuloy-ang-laban-grupong-kadamay-hindi-raw-matitinag-sa-banta-ni-pres-duterte|title=SANAY NANG TINATAKOT - Grupong Kadamay, hindi raw matitinag sa banta ni Pres. Duterte|work=News5|access-date=July 27, 2017|archive-url=https://web.archive.org/web/20180301115921/http://news.tv5.com.ph/breaking/tuloy-ang-laban-grupong-kadamay-hindi-raw-matitinag-sa-banta-ni-pres-duterte|archive-date=March 1, 2018}}</ref> Во јуни 2018 година, поранешен член на групата тврдел дека лидерите на Кадамај на секој член му наплатувале P300 за секој митинг што ќе го организира групата, при што лидерите наводно се заканувале дека ќе ги избркаат членовите од нивните единици ако одбијат да платат.<ref name="ABSCBN-P300Fee">{{Наведени вести|url=http://news.abs-cbn.com/news/06/16/18/p300-fee-per-rally-some-kadamay-members-leave-group-over-alleged-extortion|title=P300 fee per rally? Some Kadamay members leave group over alleged extortion|date=16 June 2018|work=ABS-CBN News|access-date=21 December 2019|archive-url=https://web.archive.org/web/20180817232320/http://news.abs-cbn.com/news/06/16/18/p300-fee-per-rally-some-kadamay-members-leave-group-over-alleged-extortion|archive-date=17 August 2018|language=en}}</ref> Во септември, тој обвинил дека групата се користи како плодно тло на Новата народна армија спротивно на перцепцијата дека таа е застапник за сиромашните.<ref name="MB-BreedingGround">{{Наведени вести|url=https://news.mb.com.ph/2018/09/23/kadamay-a-breeding-ground-for-npas-former-insiders/|title=Kadamay, a breeding ground for NPAs – former insiders|last=Chavez|first=Chito|date=24 September 2018|work=Manila Bulletin|access-date=21 December 2019|archive-url=https://web.archive.org/web/20180924074450/https://news.mb.com.ph/2018/09/23/kadamay-a-breeding-ground-for-npas-former-insiders/|archive-date=24 September 2018}}</ref> Кадамај ги негирал обвинувањата и рекол дека групата ја почитува одлуката на членовите да се откажат.<ref name="ABSCBN-P300Fee" /> Во 2019 година, градоначалникот на Панди, Енрико Роке, изјавил дека давањето правен статус на окупаторите на Кадамај ќе донесе економски придобивки за градот Панди.<ref>{{Наведена мрежна страница|url=https://newsinfo.inquirer.net/1207592/how-are-kadamay-folk-after-2017-takeover-of-bulacan-housing|title=How are Kadamay folk after 2017 takeover of Bulacan housing?|last=Reyes-Estrope|first=Carmela|date=2019-12-31|work=Philippine Daily Inquirer|language=en|accessdate=2023-11-28}}</ref> == Наводи == {{Наводи|27em}} [[Категорија:Протести за станување]] jbaefixil27bdo12kfptricka93nh1q 0 1350740 5380183 5217642 2025-06-14T22:20:29Z Andrew012p 85224 отстранета [[Категорија:Филмови]] користејќи го [[:en:Wikipedia:HotCat|HotCat]] 5380183 wikitext text/x-wiki {{Infobox film|name=Ѓавол|image=Ѓавол плакат 2010.png|caption=Плакатот на македонски јазик|director=[[Џон Ерик Даудл]]|screenplay=[[Брајан Нелсон]]|story=[[M. Night Shyamalan]]|producer={{ubl| М. Најт Шјамалан|[[Сем Мерсер]]}}|starring={{ubl|[[Крис Месина]]|[[Логан Маршал-Грин]]|[[Џефри Аренд]]|[[Бојана Новаковиќ]]|[[Џени О’Хара]]}}|cinematography=[[Так Фуџимото]]|editing=Елиот Гринберг|music=Фернандо Веласкес|studio={{ubl|[[Media Rights Capital]]|[[Blinding Edge Pictures|The Night Chronicles]]}}|distributor=[[Universal Pictures]]|released=17 септември 2010 г. (САД)|runtime=80 минути<ref name="numbers">{{cite web|title=Devil|url=https://www.the-numbers.com/movies/2010/NCDEV.php|publisher=The Numbers|access-date=27 December 2012|archive-url=https://web.archive.org/web/20121113231236/http://www.the-numbers.com/movies/2010/NCDEV.php|archive-date=13 November 2012|url-status=live}}</ref>|country={{САД}}|language={{Plainlist| * [[англиски јазик|англиски]] * + [[македонски јазик|македонски]] <small>(титла)</small> }}|budget=10 милиони долари|gross=62,6 милиони долари}}{{Закосен наслов}}'''Ѓавол''' ({{lang-en|Devil}}) — американски мистичен детективски трилер од 2010 г., во режија на Џон Ерик Даудл врз основа на приказната на М. Најт Шјамалан и сценарио на Брајан Нелсон. Премиерата се одржала на 17 септември 2010 г. во [[Соединети Американски Држави|САД]]. Заплетот на филмот раскажува како неколку луѓе што се наоѓаат во заглавен лифт на крајот сфаќаат дека и самиот [[Ѓавол]] е меѓу нив.<ref>{{cite web|url=https://www.rottentomatoes.com/m/easya/news/1920752/critics_consensus_easy_a_and_the_town_are_certified_fresh/|title=Devil Screening|last=Ryan|first=Tim|date=September 17, 2010|publisher=[[Fandango Media]]|location=Los Angeles, California|website=[[Rotten Tomatoes]]|access-date=December 11, 2010}}</ref> == Содржина == {{Разоткривање}}Пет странци се заглавени во [[лифт]]. Додека се чека да се поправи лифтот, тие таинствено умираат. Излегува дека еден од нив не е [[човек]], туку [[ѓавол]] и дека единствениот начин да се спасат е да ги исповедаат своите гревови. == Улоги == {| class="wikitable" !Глумец !Улога |- |[[Крис Месина]] |детектив Боуден |- |[[Логан Маршал-Грин]] |Ентони „Тони” Џенковски (механичарот / бивш војник) |- |[[Бојана Новаковиќ]] |Сара Каравеј (младата жена) |- |[[Џефри Аренд]] |Винсент „Винс” Макормик (продавачот) |- |[[Џени О’Хара]] |Џејн Ковски (постарата жена) |- |[[Боким Вудбајн]] |Бенџамин „Бен” Ларсон (чуварот) |- |[[Мет Крејвен]] |Ластиг (обезбедувањето на зградата) |- |[[Џејкоб Варгас]] |Рамирес (обезбедувањето на зградата) |- |[[Џозеф Кобден]] |Двајт (мајсторот за лифтови) |- |[[Џошуа Пис]] |детектив Марковиц |- |[[Каролин Даверна]] |Елза Нахај |} == Наводи == {{наводи}} == Надворешни врски == * {{Official website|http://www.thenightchronicles.com/devil/}} {{IMDb title|1314655|Devil}} [[Категорија:Американски филмови]] [[Категорија:Филмови на англиски јазик]] [[Категорија:Филмови од 2010 година]] __СОСОДРЖИНА__ __ИНДЕКС__ ir85eeu0xfgc11nyh1wrjxvz73hyucq 5380184 5380183 2025-06-14T22:20:37Z Andrew012p 85224 додадена [[Категорија:Американски хорор-филмови]] користејќи го [[:en:Wikipedia:HotCat|HotCat]] 5380184 wikitext text/x-wiki {{Infobox film|name=Ѓавол|image=Ѓавол плакат 2010.png|caption=Плакатот на македонски јазик|director=[[Џон Ерик Даудл]]|screenplay=[[Брајан Нелсон]]|story=[[M. Night Shyamalan]]|producer={{ubl| М. Најт Шјамалан|[[Сем Мерсер]]}}|starring={{ubl|[[Крис Месина]]|[[Логан Маршал-Грин]]|[[Џефри Аренд]]|[[Бојана Новаковиќ]]|[[Џени О’Хара]]}}|cinematography=[[Так Фуџимото]]|editing=Елиот Гринберг|music=Фернандо Веласкес|studio={{ubl|[[Media Rights Capital]]|[[Blinding Edge Pictures|The Night Chronicles]]}}|distributor=[[Universal Pictures]]|released=17 септември 2010 г. (САД)|runtime=80 минути<ref name="numbers">{{cite web|title=Devil|url=https://www.the-numbers.com/movies/2010/NCDEV.php|publisher=The Numbers|access-date=27 December 2012|archive-url=https://web.archive.org/web/20121113231236/http://www.the-numbers.com/movies/2010/NCDEV.php|archive-date=13 November 2012|url-status=live}}</ref>|country={{САД}}|language={{Plainlist| * [[англиски јазик|англиски]] * + [[македонски јазик|македонски]] <small>(титла)</small> }}|budget=10 милиони долари|gross=62,6 милиони долари}}{{Закосен наслов}}'''Ѓавол''' ({{lang-en|Devil}}) — американски мистичен детективски трилер од 2010 г., во режија на Џон Ерик Даудл врз основа на приказната на М. Најт Шјамалан и сценарио на Брајан Нелсон. Премиерата се одржала на 17 септември 2010 г. во [[Соединети Американски Држави|САД]]. Заплетот на филмот раскажува како неколку луѓе што се наоѓаат во заглавен лифт на крајот сфаќаат дека и самиот [[Ѓавол]] е меѓу нив.<ref>{{cite web|url=https://www.rottentomatoes.com/m/easya/news/1920752/critics_consensus_easy_a_and_the_town_are_certified_fresh/|title=Devil Screening|last=Ryan|first=Tim|date=September 17, 2010|publisher=[[Fandango Media]]|location=Los Angeles, California|website=[[Rotten Tomatoes]]|access-date=December 11, 2010}}</ref> == Содржина == {{Разоткривање}}Пет странци се заглавени во [[лифт]]. Додека се чека да се поправи лифтот, тие таинствено умираат. Излегува дека еден од нив не е [[човек]], туку [[ѓавол]] и дека единствениот начин да се спасат е да ги исповедаат своите гревови. == Улоги == {| class="wikitable" !Глумец !Улога |- |[[Крис Месина]] |детектив Боуден |- |[[Логан Маршал-Грин]] |Ентони „Тони” Џенковски (механичарот / бивш војник) |- |[[Бојана Новаковиќ]] |Сара Каравеј (младата жена) |- |[[Џефри Аренд]] |Винсент „Винс” Макормик (продавачот) |- |[[Џени О’Хара]] |Џејн Ковски (постарата жена) |- |[[Боким Вудбајн]] |Бенџамин „Бен” Ларсон (чуварот) |- |[[Мет Крејвен]] |Ластиг (обезбедувањето на зградата) |- |[[Џејкоб Варгас]] |Рамирес (обезбедувањето на зградата) |- |[[Џозеф Кобден]] |Двајт (мајсторот за лифтови) |- |[[Џошуа Пис]] |детектив Марковиц |- |[[Каролин Даверна]] |Елза Нахај |} == Наводи == {{наводи}} == Надворешни врски == * {{Official website|http://www.thenightchronicles.com/devil/}} {{IMDb title|1314655|Devil}} [[Категорија:Американски филмови]] [[Категорија:Филмови на англиски јазик]] [[Категорија:Филмови од 2010 година]] [[Категорија:Американски хорор-филмови]] __СОСОДРЖИНА__ __ИНДЕКС__ oj1tlrigk2ibsl7opw3fxoyw4jdak2t 5380185 5380184 2025-06-14T22:20:43Z Andrew012p 85224 додадена [[Категорија:Филмови за демони]] користејќи го [[:en:Wikipedia:HotCat|HotCat]] 5380185 wikitext text/x-wiki {{Infobox film|name=Ѓавол|image=Ѓавол плакат 2010.png|caption=Плакатот на македонски јазик|director=[[Џон Ерик Даудл]]|screenplay=[[Брајан Нелсон]]|story=[[M. Night Shyamalan]]|producer={{ubl| М. Најт Шјамалан|[[Сем Мерсер]]}}|starring={{ubl|[[Крис Месина]]|[[Логан Маршал-Грин]]|[[Џефри Аренд]]|[[Бојана Новаковиќ]]|[[Џени О’Хара]]}}|cinematography=[[Так Фуџимото]]|editing=Елиот Гринберг|music=Фернандо Веласкес|studio={{ubl|[[Media Rights Capital]]|[[Blinding Edge Pictures|The Night Chronicles]]}}|distributor=[[Universal Pictures]]|released=17 септември 2010 г. (САД)|runtime=80 минути<ref name="numbers">{{cite web|title=Devil|url=https://www.the-numbers.com/movies/2010/NCDEV.php|publisher=The Numbers|access-date=27 December 2012|archive-url=https://web.archive.org/web/20121113231236/http://www.the-numbers.com/movies/2010/NCDEV.php|archive-date=13 November 2012|url-status=live}}</ref>|country={{САД}}|language={{Plainlist| * [[англиски јазик|англиски]] * + [[македонски јазик|македонски]] <small>(титла)</small> }}|budget=10 милиони долари|gross=62,6 милиони долари}}{{Закосен наслов}}'''Ѓавол''' ({{lang-en|Devil}}) — американски мистичен детективски трилер од 2010 г., во режија на Џон Ерик Даудл врз основа на приказната на М. Најт Шјамалан и сценарио на Брајан Нелсон. Премиерата се одржала на 17 септември 2010 г. во [[Соединети Американски Држави|САД]]. Заплетот на филмот раскажува како неколку луѓе што се наоѓаат во заглавен лифт на крајот сфаќаат дека и самиот [[Ѓавол]] е меѓу нив.<ref>{{cite web|url=https://www.rottentomatoes.com/m/easya/news/1920752/critics_consensus_easy_a_and_the_town_are_certified_fresh/|title=Devil Screening|last=Ryan|first=Tim|date=September 17, 2010|publisher=[[Fandango Media]]|location=Los Angeles, California|website=[[Rotten Tomatoes]]|access-date=December 11, 2010}}</ref> == Содржина == {{Разоткривање}}Пет странци се заглавени во [[лифт]]. Додека се чека да се поправи лифтот, тие таинствено умираат. Излегува дека еден од нив не е [[човек]], туку [[ѓавол]] и дека единствениот начин да се спасат е да ги исповедаат своите гревови. == Улоги == {| class="wikitable" !Глумец !Улога |- |[[Крис Месина]] |детектив Боуден |- |[[Логан Маршал-Грин]] |Ентони „Тони” Џенковски (механичарот / бивш војник) |- |[[Бојана Новаковиќ]] |Сара Каравеј (младата жена) |- |[[Џефри Аренд]] |Винсент „Винс” Макормик (продавачот) |- |[[Џени О’Хара]] |Џејн Ковски (постарата жена) |- |[[Боким Вудбајн]] |Бенџамин „Бен” Ларсон (чуварот) |- |[[Мет Крејвен]] |Ластиг (обезбедувањето на зградата) |- |[[Џејкоб Варгас]] |Рамирес (обезбедувањето на зградата) |- |[[Џозеф Кобден]] |Двајт (мајсторот за лифтови) |- |[[Џошуа Пис]] |детектив Марковиц |- |[[Каролин Даверна]] |Елза Нахај |} == Наводи == {{наводи}} == Надворешни врски == * {{Official website|http://www.thenightchronicles.com/devil/}} {{IMDb title|1314655|Devil}} [[Категорија:Американски филмови]] [[Категорија:Филмови на англиски јазик]] [[Категорија:Филмови од 2010 година]] [[Категорија:Американски хорор-филмови]] [[Категорија:Филмови за демони]] __СОСОДРЖИНА__ __ИНДЕКС__ 5vgwyptl94uv9b9cu7565cud50lbcr7 0 1351841 5380103 5315991 2025-06-14T16:00:39Z Golf5plus 108702 /* Редакција */ 5380103 wikitext text/x-wiki {{Инфокутија за ТВ канал | name = ЦИВИЛ МЕДИА | logofile = Цивил Медиа.jpg | country = {{МКД}} | language = [[македонски]] | owner = [[Џабир Дерала]] | launch = [[2009]] | headquarters = [[Скопје]] | sister names = [[Фронтлајн]]<br>[[Нова ТВ.мк]] | web = {{URL|www.civilmedia.mk}} }} '''ЦИВИЛ МЕДИА''' е [[македонски]] портал, основан во 2009 година, од страна на [[Џабир Дерала]], кој е сопственик и главен и одговорен уредник на истиот. ЦИВИЛ МЕДИА е портал кој секојдневно емитува вести, стории, прави анализи и интервјуа неколку пати во неделата. == ЦИВИЛ == ЦИВИЛ МЕДИА е организациска единица на ЦИВИЛ основана во 2009 година во чие создавање учествувале членовите на тогаш неформалната Редакција, како и членовите на Собранието на Извршниот Комитет на организацијата. Првиот состав на раководството на ЦИВИЛ МЕДИА ги вклучуваше: Ристо Поповски, Зоран Стефаноски, [[Илир Ајдини]], Ѕвездан Георгиевски, [[Џабир Дерала]] и други... == Редакција == * Главен и одговорен уредник [[Џабир Дерала]]. * Уредувачки колегиум Биљана Јордановска, Дијана Тахири, Дехран Муратов, Драган Мишев, [[Џабир Дерала]] и Назми Абдурахмани. * Колумнисти и соработници: [[Зоран Иванов]], [[Љубомир Костовски]], Војо Маневски, Јане Ѓорѓиоски и [[Сашо Ордановски]]. * Диск и внатрешно политичка редакција Дамјан Варошлија. == Надворешни врски == * [https://www.civilmedia.mk www.civilmedia.mk] * [https://frontline.mk www.frontline.mk] * [https://novatv.mk www.novatv.mk] [[Категорија:Македонски медиуми]] [[Категорија:Телевизии во Скопје]] [[Категорија:Телевизиски канали во Македонија]] kz5qzblxrhq8891sy9efnlvapkbmdwv 0 1353089 5380254 5248935 2025-06-15T04:11:54Z InternetArchiveBot 92312 Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.9.5 5380254 wikitext text/x-wiki {{Infobox person | name = Пато Келесице | image = Panelist Pato Kelesitse (1).jpg | caption = Пато Келесице како панелист за време на панел дискусија со тема „Климатски промени во Боцвана“ организирана од корисничката група на заедницата на Викимедија Боцвана како дел од прославите на Денот на Вангари Маатаи | birth_place = Канје, Боцвана | citizenship = Боцвана | education = Магистерски по развојни студии | known_for = Климатска правда }} '''Пато Келесице''' е активист за климатска правда од Габороне, [[Боцвана]].<ref name=":0">{{Наведена мрежна страница|url=https://www.weforum.org/agenda/2023/01/davos23-young-leaders-action-nature-climate/|title=These young leaders are driving action on nature and climate|date=2023-01-15|work=World Economic Forum|language=en|accessdate=2023-12-17}}</ref> Пато е исто така основачка на Sustain267, непрофитна иницијатива која поттикнува решенија за климатска промени низ Африка, таа служела како проектен офицер<ref name=":1">{{Наведена мрежна страница|url=https://aec.afdb.org/en/speakers/pato-kelesitse-project-officer-south-african-climate-action-network-and-curator-global-shapers-community-gaborone-hub-555|title=Pato Kelesitse, Project officer at the South African Climate Action Network and Curator of Global Shapers Community Gaborone Hub|work=Africa Economic Conference|accessdate=17 December 2023}}</ref> и сега служи како водач за одржливост во Јужноафриканската мрежа за климатска акција.<ref name=":2">{{Наведена мрежна страница|url=https://www.cjrfund.org/pato-kelesitse|title=Pato Kelesitse|work=Climate Justice Resilience Fund|language=en-US|accessdate=2023-12-17|archive-date=2023-11-01|archive-url=https://web.archive.org/web/20231101152738/https://www.cjrfund.org/pato-kelesitse|url-status=dead}}</ref> == Биографија == Пато ее родена во Канје, Боцвана.<ref>{{Наведување|title=Ecoville Environmental Reporting in African Media Ep 18 with Pato Kelesitse|url=https://www.youtube.com/watch?v=O942sYKYcNU|access-date=2023-12-17|language=en}}</ref> Таа има диплома по сметководство и финансии, а исто така е кандидат за магистер во развојни студии на Универзитетот во Боцвана. Пато е делегат на Владата на Боцвана на Рамковната конвенција на Обединетите нации за климатски промени.<ref name=":2" /> Во 2019 година, Пато била прогласена за една од „африканските лидери под 40 години за отпорност на климатските промени“ од Вилтон Парк, извршна агенција на Министерството за надворешни работи на [[Обединето Кралство]].<ref name=":0" /> Таа служела како координатор на Resilient40,<ref>[https://resilient40.org/ Страница на Resilient40]</ref> која е мрежа од над 60 млади луѓе во 29 африкански земји. Пато е член на [[Светски економски форум|Светскиот економски форум]].<ref name=":2" /> == Активизам == Искуството на Пато во застапувањето на климтаските проблеми вклучува организирање на младински ангажман и ангажман во заедницата, координација на проекти како и документација.<ref name=":1" /> Како феминистка, таа се залагала за користење на африканските феминистички принципи во справувањето со климатските промени.<ref name=":2" /> Таа била африканска претставничка, како еден од глобалните младински лидери на самитот на ОН обраќајки до светските лидери за климатските промени како глобален приоритет.<ref name=":2" /> Таа служи како советник за Фондот за итна акција-Африка.<ref name=":3">{{Cite web |title=SDG AS A COMPASS FOR NAVIGATING INTERSECTING CRISES |url=https://www.idlo.int/sites/default/files/2023/events/documents/pato_kelesitse-bio.pdf |access-date=17 December 2023 |website=International Development Law Organization IDLO}}</ref> == Наводи == {{Наводи}} {{ОСНОВНОПОДРЕДУВАЊЕ:Келесице}} [[Категорија:Климатски дејци]] [[Категорија:Живи луѓе]] kcqnf3nsri2uveou0t41w9tq8dfab0j 0 1353674 5380208 5250364 2025-06-14T22:27:07Z Andrew012p 85224 додадена [[Категорија:Филмови на Paramount Pictures]] користејќи го [[:en:Wikipedia:HotCat|HotCat]] 5380208 wikitext text/x-wiki {{Infobox film|image=Насмевка 2 плакат.jpg|caption=Плакатот на македонски јазик|director=[[Паркер Фин]]|writer=Паркер Фин|based_on={{Based on|Characters |Parker Finn}}|producer={{Plainlist| * Марти Боуен * [[Вик Годфри]] * Исак Клауснер * Паркер Фин * Роберт Салерно }}|starring={{Plainlist| * [[Наоми Скот]] * [[Розмари Девит]] * [[Кајл Галнер]] * [[Лукас Гејџ]] * Мајлс Гутиерес-Рајли * [[Питер Џејкобсон]] * [[Раул Кастиљо]] * [[Дилан Гелула]] * [[Реј Николсон]] }}|cinematography=Чарли Сароф|editing=|music=|studio=[[Temple Hill Entertainment]]|distributor={{знамеикона|САД}} [[Paramount Pictures]]<br>{{знамеикона|Македонија}} Константин филм|released=18 октомври 2024 г. (САД)<br>17 октомври 2024 г. (Македонија)|runtime=|country={{САД}}|language={{Plainlist| * [[англиски јазик|англиски]] * + [[македонски јазик|македонски]] <small>(титла)</small> }}|budget=|gross=|preceded_by=''[[Насмевка (филм од 2022)|Насмевка]]''}}{{Закосен наслов}}'''Насмевка 2''' ({{lang-en|Smile 2}}) — претстоен американски психолошки натприроден [[Хорор (филм)|филм на ужасите]] во режија на Паркер Фин, продолжение на филмот „[[Насмевка (филм од 2022)|Насмевка]]“. Главната улога ја имала [[Наоми Скот]]. Филмот следи поп-сензација што почнува да доживува низа сè повознемирувачки и застрашувачки настани додека се подготвува да тргне на нова светска турнеја. Исто така, во улогите се и Розмари Девит, Лукас Гејџ, Мајлс Гутиерес-Рајли, Питер Џејкобсон, Раул Кастиљо, Дилан Гелула и Реј Николсон. Кајл Галнер ја повторува својата улога на Џоел од првиот филм. Претпроизводството започнало во април 2023 г., а снимањето продолжило од јануари до март 2024 г. Филмот ќе излезе во [[Соединети Американски Држави|САД]] на 18 октомври 2024 г. од страна на Paramount Pictures, а во [[Македонија]] на 17 октомври истата година од МКД Константин филм.<ref>{{Наведена мрежна страница|url=https://www.cineplexx.mk/film/Smile2?date=2024-10-17&location=all|title=Насмевка 2 {{!}} Cineplexx MK|work=www.cineplexx.mk|accessdate=2024-08-17}}</ref> == Содржина == Поп-сензацијата Скај Рајли почнува да доживува низа сè повознемирувачки и застрашувачки настани додека се подготвува да оди на нова светска турнеја и е принудена да се соочи со своето мрачно минато за да ја врати контролата врз нејзиниот живот пред да излезе од контрола.<ref name=":1">{{Cite web|url=https://www.smile.movie/synopsis/|title=Synopsis|archive-url=https://web.archive.org/web/20240618161010/https://www.smile.movie/synopsis/|archive-date=June 18, 2024|access-date=July 12, 2024|website=Smile 2 official website|url-status=live}}</ref> == Улоги == {| class="wikitable" !Глумец !Улога |- |[[Наоми Скот]] |Скај Рајли |- |[[Розмари Девит]] | |- |[[Кајл Галнер]] |Џоел |- |[[Лукас Гејџ]] | |- |Мајлс Гутиерес-Рајли | |- |[[Питер Џејкобсон]] | |- |[[Раул Кастиљо]] | |- |[[Дилан Гелула]] | |- |[[Реј Николсон]] | |} == Наводи == {{наводи}} == Надворешни врски == * {{Official website|https://www.smile.movie/}} {{IMDb title|tt29268110}}__СОСОДРЖИНА__ __ИНДЕКС__ [[Категорија:Филмови од 2024 година]] [[Категорија:Американски филмови]] [[Категорија:Филмови на англиски јазик]] [[Категорија:Филмови на Paramount Pictures]] m7ufpjkc66qn3qh6xlk5xnxhrckfyr4 5380209 5380208 2025-06-14T22:27:15Z Andrew012p 85224 додадена [[Категорија:Филмови за демони]] користејќи го [[:en:Wikipedia:HotCat|HotCat]] 5380209 wikitext text/x-wiki {{Infobox film|image=Насмевка 2 плакат.jpg|caption=Плакатот на македонски јазик|director=[[Паркер Фин]]|writer=Паркер Фин|based_on={{Based on|Characters |Parker Finn}}|producer={{Plainlist| * Марти Боуен * [[Вик Годфри]] * Исак Клауснер * Паркер Фин * Роберт Салерно }}|starring={{Plainlist| * [[Наоми Скот]] * [[Розмари Девит]] * [[Кајл Галнер]] * [[Лукас Гејџ]] * Мајлс Гутиерес-Рајли * [[Питер Џејкобсон]] * [[Раул Кастиљо]] * [[Дилан Гелула]] * [[Реј Николсон]] }}|cinematography=Чарли Сароф|editing=|music=|studio=[[Temple Hill Entertainment]]|distributor={{знамеикона|САД}} [[Paramount Pictures]]<br>{{знамеикона|Македонија}} Константин филм|released=18 октомври 2024 г. (САД)<br>17 октомври 2024 г. (Македонија)|runtime=|country={{САД}}|language={{Plainlist| * [[англиски јазик|англиски]] * + [[македонски јазик|македонски]] <small>(титла)</small> }}|budget=|gross=|preceded_by=''[[Насмевка (филм од 2022)|Насмевка]]''}}{{Закосен наслов}}'''Насмевка 2''' ({{lang-en|Smile 2}}) — претстоен американски психолошки натприроден [[Хорор (филм)|филм на ужасите]] во режија на Паркер Фин, продолжение на филмот „[[Насмевка (филм од 2022)|Насмевка]]“. Главната улога ја имала [[Наоми Скот]]. Филмот следи поп-сензација што почнува да доживува низа сè повознемирувачки и застрашувачки настани додека се подготвува да тргне на нова светска турнеја. Исто така, во улогите се и Розмари Девит, Лукас Гејџ, Мајлс Гутиерес-Рајли, Питер Џејкобсон, Раул Кастиљо, Дилан Гелула и Реј Николсон. Кајл Галнер ја повторува својата улога на Џоел од првиот филм. Претпроизводството започнало во април 2023 г., а снимањето продолжило од јануари до март 2024 г. Филмот ќе излезе во [[Соединети Американски Држави|САД]] на 18 октомври 2024 г. од страна на Paramount Pictures, а во [[Македонија]] на 17 октомври истата година од МКД Константин филм.<ref>{{Наведена мрежна страница|url=https://www.cineplexx.mk/film/Smile2?date=2024-10-17&location=all|title=Насмевка 2 {{!}} Cineplexx MK|work=www.cineplexx.mk|accessdate=2024-08-17}}</ref> == Содржина == Поп-сензацијата Скај Рајли почнува да доживува низа сè повознемирувачки и застрашувачки настани додека се подготвува да оди на нова светска турнеја и е принудена да се соочи со своето мрачно минато за да ја врати контролата врз нејзиниот живот пред да излезе од контрола.<ref name=":1">{{Cite web|url=https://www.smile.movie/synopsis/|title=Synopsis|archive-url=https://web.archive.org/web/20240618161010/https://www.smile.movie/synopsis/|archive-date=June 18, 2024|access-date=July 12, 2024|website=Smile 2 official website|url-status=live}}</ref> == Улоги == {| class="wikitable" !Глумец !Улога |- |[[Наоми Скот]] |Скај Рајли |- |[[Розмари Девит]] | |- |[[Кајл Галнер]] |Џоел |- |[[Лукас Гејџ]] | |- |Мајлс Гутиерес-Рајли | |- |[[Питер Џејкобсон]] | |- |[[Раул Кастиљо]] | |- |[[Дилан Гелула]] | |- |[[Реј Николсон]] | |} == Наводи == {{наводи}} == Надворешни врски == * {{Official website|https://www.smile.movie/}} {{IMDb title|tt29268110}}__СОСОДРЖИНА__ __ИНДЕКС__ [[Категорија:Филмови од 2024 година]] [[Категорија:Американски филмови]] [[Категорија:Филмови на англиски јазик]] [[Категорија:Филмови на Paramount Pictures]] [[Категорија:Филмови за демони]] adnlhm5vmyoizqag6g9nsuddzd4w0u5 5380210 5380209 2025-06-14T22:27:21Z Andrew012p 85224 додадена [[Категорија:Американски хорор-филмови]] користејќи го [[:en:Wikipedia:HotCat|HotCat]] 5380210 wikitext text/x-wiki {{Infobox film|image=Насмевка 2 плакат.jpg|caption=Плакатот на македонски јазик|director=[[Паркер Фин]]|writer=Паркер Фин|based_on={{Based on|Characters |Parker Finn}}|producer={{Plainlist| * Марти Боуен * [[Вик Годфри]] * Исак Клауснер * Паркер Фин * Роберт Салерно }}|starring={{Plainlist| * [[Наоми Скот]] * [[Розмари Девит]] * [[Кајл Галнер]] * [[Лукас Гејџ]] * Мајлс Гутиерес-Рајли * [[Питер Џејкобсон]] * [[Раул Кастиљо]] * [[Дилан Гелула]] * [[Реј Николсон]] }}|cinematography=Чарли Сароф|editing=|music=|studio=[[Temple Hill Entertainment]]|distributor={{знамеикона|САД}} [[Paramount Pictures]]<br>{{знамеикона|Македонија}} Константин филм|released=18 октомври 2024 г. (САД)<br>17 октомври 2024 г. (Македонија)|runtime=|country={{САД}}|language={{Plainlist| * [[англиски јазик|англиски]] * + [[македонски јазик|македонски]] <small>(титла)</small> }}|budget=|gross=|preceded_by=''[[Насмевка (филм од 2022)|Насмевка]]''}}{{Закосен наслов}}'''Насмевка 2''' ({{lang-en|Smile 2}}) — претстоен американски психолошки натприроден [[Хорор (филм)|филм на ужасите]] во режија на Паркер Фин, продолжение на филмот „[[Насмевка (филм од 2022)|Насмевка]]“. Главната улога ја имала [[Наоми Скот]]. Филмот следи поп-сензација што почнува да доживува низа сè повознемирувачки и застрашувачки настани додека се подготвува да тргне на нова светска турнеја. Исто така, во улогите се и Розмари Девит, Лукас Гејџ, Мајлс Гутиерес-Рајли, Питер Џејкобсон, Раул Кастиљо, Дилан Гелула и Реј Николсон. Кајл Галнер ја повторува својата улога на Џоел од првиот филм. Претпроизводството започнало во април 2023 г., а снимањето продолжило од јануари до март 2024 г. Филмот ќе излезе во [[Соединети Американски Држави|САД]] на 18 октомври 2024 г. од страна на Paramount Pictures, а во [[Македонија]] на 17 октомври истата година од МКД Константин филм.<ref>{{Наведена мрежна страница|url=https://www.cineplexx.mk/film/Smile2?date=2024-10-17&location=all|title=Насмевка 2 {{!}} Cineplexx MK|work=www.cineplexx.mk|accessdate=2024-08-17}}</ref> == Содржина == Поп-сензацијата Скај Рајли почнува да доживува низа сè повознемирувачки и застрашувачки настани додека се подготвува да оди на нова светска турнеја и е принудена да се соочи со своето мрачно минато за да ја врати контролата врз нејзиниот живот пред да излезе од контрола.<ref name=":1">{{Cite web|url=https://www.smile.movie/synopsis/|title=Synopsis|archive-url=https://web.archive.org/web/20240618161010/https://www.smile.movie/synopsis/|archive-date=June 18, 2024|access-date=July 12, 2024|website=Smile 2 official website|url-status=live}}</ref> == Улоги == {| class="wikitable" !Глумец !Улога |- |[[Наоми Скот]] |Скај Рајли |- |[[Розмари Девит]] | |- |[[Кајл Галнер]] |Џоел |- |[[Лукас Гејџ]] | |- |Мајлс Гутиерес-Рајли | |- |[[Питер Џејкобсон]] | |- |[[Раул Кастиљо]] | |- |[[Дилан Гелула]] | |- |[[Реј Николсон]] | |} == Наводи == {{наводи}} == Надворешни врски == * {{Official website|https://www.smile.movie/}} {{IMDb title|tt29268110}}__СОСОДРЖИНА__ __ИНДЕКС__ [[Категорија:Филмови од 2024 година]] [[Категорија:Американски филмови]] [[Категорија:Филмови на англиски јазик]] [[Категорија:Филмови на Paramount Pictures]] [[Категорија:Филмови за демони]] [[Категорија:Американски хорор-филмови]] hg8h5786bcb7yxzz144hb0zzyxhvvbz 0 1354091 5380051 5365845 2025-06-14T12:58:57Z 89.205.10.113 5380051 wikitext text/x-wiki {{Инфокутија за телевизија | name = Македонски стари приказни | genre = | image = Македонски стари приказни 1.jpg | image_size = 280 | writer = [[Шенка Колозова]]<br>[[Владо Дојчиноски]] | director = [[Драган Велјановски]]<br>(2010-2013)<br>[[Владо Дојчиноски]]<br>(2014-сѐ уште) | producer = | starring = [[Владо Дојчиноски]]<br>[[Гоце Тодоровски]]<br>[[Шенка Колозова]]<br>[[Кирил Андоновски]]<br>[[Ванчо Петрушевски]]<br>[[Лазар Бараков]]<br>[[Дубравка Киселички]]<br>[[Гоце Влахов]]<br>[[Кире Печијаревски]]<br>[[Марија Спиркоска Илијеска]]<br>[[Љупчо Бојковски]] | language = [[македонски]] | num_seasons = 5 | num_episodes = 259 | runtime = 20 — 40 минути | released = [[2010]] - [[2017]]<br>[[2023]] - сѐ уште | network = [[Сител|Сител Телевизија]] | country = {{МКД}} | location = [[Кучково]]<br>[[Горно Нерези]]<br>[[Горно Соње]]<br>[[Куршумли ан]] | music = Вис Aманет<br>Чалгии мерак }} '''Македонски стари приказни''' е [[Македонија|македонска]] телевизиска серија во продукција на [[Сител]], која се состои од приказни, собирани од собирачите на народни умотворби [[Марко Цепенков]] и [[Кузман Шапкарев]]. Стариот серијал на приказните, биле снимани во период од 1984 до 2003 година, од страна на [[МРТ 1]] со [[Ѓорѓи Колозов]], [[Шенка Колозова]] и останатата глумечка екипа која во 2010 година, продолжија да снимаат приказни по сценарио на [[Шенка Колозова]]. Глумечката екипа била составена од: [[Владо Дојчиноски]], [[Гоце Тодоровски]], [[Шенка Колозова]], [[Ванчо Петрушевски]], [[Лазар Бараков]], [[Кирил Андоновски]] и [[Гоце Влахов]]. == Глумечка екипа == * [[Владо Дојчиноски]] * [[Гоце Тодоровски]] * [[Шенка Колозова]] * [[Ванчо Петрушевски]] * [[Кирил Андоновски]] * [[Лазар Бараков]] * [[Гоце Влахов]] * [[Дубравка Киселички]] * Никола Тодороски * [[Марија Спиркоска Илијеска]] * [[Кире Печијаревски]] * [[Љупчо Бојковски]] '''Епизодни''' * [[Димче Мешковски]] * [[Љупчо Ангеловски]] * [[Маја Андоновска]] * Срѓан Трендафиловиќ * [[Лазе Манасковски]] * Андријана Билаловиќ-Тодороска * [[Марина Поп Панкова]] * [[Александар Шехтански]] * [[Ѓокица Лукаревски]] * Марко Дојоски * [[Душко Ѓорѓиоски]] * [[Александар Микиќ]] * [[Снежана Киселичка]] * [[Александар Ѓорѓиев]] * [[Диме Коцевски]] * Елизабета Клинчаревска-Младеновска * [[Кирил Гравчев]] * Ивана Џингова * [[Зорица Панчиќ]] * [[Момо Николовски]] * Дарко Карбески * [[Изабела Новотни]] * [[Викторија Анѓушева]] * [[Миле Вратеовски]] * [[Катерина Коцевска]] * [[Марија Кондовска]] * [[Анастас Тановски]] * [[Катерина Шехтанска]] * [[Роберт Ристов]] * [[Весна Гаврил]] * [[Марин Бабиќ]] * Мартин Минговски * [[Јордан Витанов]] * [[Младен Крстевски]] * [[Јоана Поповска]] * [[Пируника Киселички]] * Светлана Кировска-Герасимова * [[Кирил Трајковски - Максим]] * [[Гордана Ендровска]] * [[Стојна Костовска]] * Елизабета Стефановска * [[Симон Манасковски]] * [[Илија Илиоски]] * [[Душица Стојановска]] * [[Васил Шишков]] * [[Ердоан Максут]] * [[Виолета Чакарова]] * [[Диме Илиев]] * [[Соња Каранџуловска]] * [[Ацо Видиков]] * [[Верица Ристевска]] * [[Марија Новак]] * [[Горан Илиќ]] * [[Ѓорѓи Тодоровски]] == Поврзано == * [[Список на епизоди од „Македонски народни приказни“ (нов серијал на МРТ)|Список на епизоди од „Македонски стари приказни" во продукција на Сител]] == Надворешни врски == * {{IMDb title|1525745}} * {{IMDb title|21305850}} [[Категорија:Македонски телевизиски серии]] [[Категорија:Филмови со Шенка Колозова]] [[Категорија:Филмови со Гоце Тодоровски]] f0g8rej7vlezidrg70mq8j7ll93axd9 5380075 5380051 2025-06-14T13:42:09Z Marco Mitrovich 114460 Одбиена последната промена (од [[Специјална:Придонеси/89.205.10.113|89.205.10.113]]) и ја поврати преработката 5365845 на Golf5plus: навод 5380075 wikitext text/x-wiki {{Инфокутија за телевизија | name = Македонски стари приказни | genre = | image = Македонски стари приказни 1.jpg | image_size = 280 | writer = [[Шенка Колозова]]<br>[[Владо Дојчиноски]] | director = [[Драган Велјановски]]<br>(2010-2013)<br>[[Владо Дојчиноски]]<br>(2014-2024) | producer = | starring = [[Владо Дојчиноски]]<br>[[Гоце Тодоровски]]<br>[[Шенка Колозова]]<br>[[Кирил Андоновски]]<br>[[Ванчо Петрушевски]]<br>[[Лазар Бараков]]<br>[[Дубравка Киселички]]<br>[[Гоце Влахов]]<br>[[Кире Печијаревски]]<br>[[Марија Спиркоска Илијеска]]<br>[[Љупчо Бојковски]] | language = [[македонски]] | num_seasons = 5 | num_episodes = 259 | runtime = 20 — 40 минути | released = [[2010]] - [[2017]]<br>[[2023]] - [[2024]] | network = [[Сител|Сител Телевизија]] | country = {{МКД}} | location = [[Кучково]]<br>[[Горно Нерези]]<br>[[Горно Соње]]<br>[[Куршумли ан]] | music = Вис Aманет<br>Чалгии мерак }} '''Македонски стари приказни''' е [[Македонија|македонска]] телевизиска серија во продукција на [[Сител]], која се состои од приказни, собирани од собирачите на народни умотворби [[Марко Цепенков]] и [[Кузман Шапкарев]]. Стариот серијал на приказните, биле снимани во период од 1984 до 2003 година, од страна на [[МРТ 1]] со [[Ѓорѓи Колозов]], [[Шенка Колозова]] и останатата глумечка екипа која во 2010 година, продолжија да снимаат приказни по сценарио на [[Шенка Колозова]]. Глумечката екипа била составена од: [[Владо Дојчиноски]], [[Гоце Тодоровски]], [[Шенка Колозова]], [[Ванчо Петрушевски]], [[Лазар Бараков]], [[Кирил Андоновски]] и [[Гоце Влахов]]. == Глумечка екипа == * [[Владо Дојчиноски]] * [[Гоце Тодоровски]] * [[Шенка Колозова]] * [[Ванчо Петрушевски]] * [[Кирил Андоновски]] * [[Лазар Бараков]] * [[Гоце Влахов]] * [[Дубравка Киселички]] * Никола Тодороски * [[Марија Спиркоска Илијеска]] * [[Кире Печијаревски]] * [[Љупчо Бојковски]] '''Епизодни''' * [[Димче Мешковски]] * [[Љупчо Ангеловски]] * [[Маја Андоновска]] * Срѓан Трендафиловиќ * [[Лазе Манасковски]] * Андријана Билаловиќ-Тодороска * [[Марина Поп Панкова]] * [[Александар Шехтански]] * [[Ѓокица Лукаревски]] * Марко Дојоски * [[Душко Ѓорѓиоски]] * [[Александар Микиќ]] * [[Снежана Киселичка]] * [[Александар Ѓорѓиев]] * [[Диме Коцевски]] * Елизабета Клинчаревска-Младеновска * [[Кирил Гравчев]] * Ивана Џингова * [[Зорица Панчиќ]] * [[Момо Николовски]] * Дарко Карбески * [[Изабела Новотни]] * [[Викторија Анѓушева]] * [[Миле Вратеовски]] * [[Катерина Коцевска]] * [[Марија Кондовска]] * [[Анастас Тановски]] * [[Катерина Шехтанска]] * [[Роберт Ристов]] * [[Весна Гаврил]] * [[Марин Бабиќ]] * Мартин Минговски * [[Јордан Витанов]] * [[Младен Крстевски]] * [[Јоана Поповска]] * [[Пируника Киселички]] * Светлана Кировска-Герасимова * [[Кирил Трајковски - Максим]] * [[Гордана Ендровска]] * [[Стојна Костовска]] * Елизабета Стефановска * [[Симон Манасковски]] * [[Илија Илиоски]] * [[Душица Стојановска]] * [[Васил Шишков]] * [[Ердоан Максут]] * [[Виолета Чакарова]] * [[Диме Илиев]] * [[Соња Каранџуловска]] * [[Ацо Видиков]] * [[Верица Ристевска]] * [[Марија Новак]] * [[Горан Илиќ]] * [[Ѓорѓи Тодоровски]] == Поврзано == * [[Список на епизоди од „Македонски народни приказни“ (нов серијал на МРТ)|Список на епизоди од „Македонски стари приказни" во продукција на Сител]] == Надворешни врски == * {{IMDb title|1525745}} * {{IMDb title|21305850}} [[Категорија:Македонски телевизиски серии]] [[Категорија:Филмови со Шенка Колозова]] [[Категорија:Филмови со Гоце Тодоровски]] 95i0fjav7gi1057w2v60b6gbvr5pmrw 0 1356032 5380196 5274909 2025-06-14T22:24:01Z Andrew012p 85224 додадена [[Категорија:Филмови за демони]] користејќи го [[:en:Wikipedia:HotCat|HotCat]] 5380196 wikitext text/x-wiki {{Infobox film|image=Гавранот плакат (филм, 2024).png|caption=Плакатот на македонски јазик|director=[[Руперт Сандерс]]|screenplay={{Plainlist| * [[Зак Бејлин]] * Вилијам Шнајдер }}|based_on=|producer={{Plainlist| * [[Едвард Р. Пресман]] * Моли Хасел * Џон Џенкс * Виктор Хадида * Семјуел Хадида }}|starring={{Plainlist| * [[Бил Скарсгорд]] * [[FKA Twigs]] * [[Дени Хјустон]] }}|cinematography=Стив Анис<ref>{{cite web|url=https://www.luxartists.net/artists/steve-annis|title=Steve Annis|website=luxartists|access-date=March 19, 2024|archive-date=March 19, 2024|archive-url=https://web.archive.org/web/20240319000459/https://www.luxartists.net/artists/steve-annis|url-status=live}}</ref>|editing={{Plainlist| * Нил Смит * [[Крис Дикенс]] }}|music=[[Волкер Бертелман]]|studio={{Plainlist| * [[FilmNation Entertainment]]<ref name="Moviefone">{{cite web |title=The Crow (2024) – Movie |url=https://www.moviefone.com/movie/the-crow/VUhnt7q2qXPBFbAt2H8vg5/main/ |website=[[Moviefone]] |access-date=11 September 2024}}</ref> * Hassell Free Productions<ref name="Moviefone"/><ref name="Filmaffinity">{{cite web |title=The Crow (2024) |url=https://www.filmaffinity.com/en/film715634.html |website=[[Filmaffinity]] |access-date=11 September 2024}}</ref> * The Electric Shadow Company<ref name="Moviefone"/><ref name="Filmaffinity"/> * [[Davis Films]]<ref name="Moviefone"/><ref name="Filmaffinity"/> * Pressman Film<ref name="Moviefone"/><ref name="Filmaffinity"/> * [[30West]]<ref name="Moviefone"/> * Ashland Hill Media Finance<ref name="Moviefone"/> }}|distributor={{Plainlist| * [[Lionsgate Films]]<ref>{{cite web |last=Wiseman |first=Andreas |title='The Crow' Reboot With Bill Skarsgård & FKA Twigs Flies To Lionsgate In Eight-Figure Domestic Deal – Toronto |url=https://deadline.com/2023/09/crow-reboot-bill-skarsgard-fka-twigs-sells-lionsgate-deal-1235539115/ |website=[[Deadline Hollywood]] |publisher=[[Penske Media Corporation]] |access-date=September 4, 2024 |archive-url=https://web.archive.org/web/20230907161551/https://deadline.com/2023/09/crow-reboot-bill-skarsgard-fka-twigs-sells-lionsgate-deal-1235539115/ |archive-date=September 7, 2023 |date=September 7, 2023 |url-status=live}}</ref> (САД) * [[Entertainment Film Distributors]] (Обединето Кралство) * [[Metropolitan Filmexport]] (Франција) }}|released=21 август 2024 г. (Франција)<br>23 август 2024 г. (САД и Велика Британија)<br>22 август 2024 г. (Македонија)|runtime=111 минути<ref>{{Cite web|date=August 13, 2024|title=''The Crow'' (18)|url=https://www.bbfc.co.uk/release/the-crow-q29sbgvjdglvbjpwwc0xmdiwmjay|access-date=August 13, 2024|website=[[British Board of Film Classification|BBFC]]|archive-date=August 13, 2024|archive-url=https://web.archive.org/web/20240813164116/https://www.bbfc.co.uk/release/the-crow-q29sbgvjdglvbjpwwc0xmdiwmjay|url-status=live}}</ref>|language={{Plainlist| * [[англиски јазик|англиски]] * + [[македонски јазик|македонски]] <small>(титла)</small> }}|country={{Plainlist| * {{САД}} * {{знамеикона|Обединето Кралство}} [[Обединето Кралство]] * {{знамеикона|Франција}} [[Франција]] }}|budget=50 милиони долари|gross=22,1 милиони долари}}{{Закосен наслов}}'''Гавранот''' ({{lang-en|The Crow}}) — американски [[Суперхерој|суперхеројски]] [[филм]] во режија на Руперт Сандерс, заснован на [[Стрип|стриповите]] на Џејмс О'Бар, објавени во различни периоди од Caliber Press, Kitchen Sink Press, Image Comics и IDW Publishing. Ова е обновување на истоимениот филмски серијал, втор филм по изворниот од 1994 г., адаптирајќи го стрипот и во исто време петти филм од франшизата. Во филмот глуми Бил Скарсгорд како Ерик Дрејвен/Гавранот, убиен наркоман што воскреснува за да се одмазди за својата смрт и за смртта на неговата свршеница Шели Вебстер, која ја игра FKA Twigs. == Содржина == [[Сродна душа|Сродните души]] Ерик и Шели се жестоко убиени. Дадена шанса да ја спаси љубовта на неговиот живот, Ерик мора да се жртвува и да ги помине световите на живите и мртвите, барајќи одмазда. == Улоги == {| class="wikitable" !Глумец !Улога |- |[[Бил Скарсгорд]] |Ерик Дрејвен / Гавранот |- |[[FKA Twigs]] |Шели Вебстер |} == Наводи == {{наводи}} == Надворешни врски == * {{Official website|thecrow.movie}} {{IMDb title|1340094}} __СОСОДРЖИНА__ __ИНДЕКС__ [[Категорија:Филмови од 2024 година]] [[Категорија:Филмови на англиски јазик]] [[Категорија:Американски филмови]] [[Категорија:Филмови за демони]] mqlrxs8vqewo87m8xomuqegp6wz8kiu 0 1356437 5380349 5278886 2025-06-15T11:16:13Z Gurther 105215 додадена [[Категорија:Јордан Хаџи Константинов-Џинот]] користејќи го [[:en:Wikipedia:HotCat|HotCat]] 5380349 wikitext text/x-wiki {{Инфокутија Личност|Аџи Евка Зафирова|image=Куќата на Аџи Евка.jpg|caption=Слика од куќата на Аџи Евка, дел од старата велешка населба [[Прцорек]].|birth_name=Аџи Евка Константинова|birth_date=[[1820-тите]]|birth_place=[[Ерусалим]], [[Отоманско Царство]]|death_date=[[1918]]|death_place=[[Велес]], [[Кралство СХС]]|resting place=[[Црква „Св. Спас“ - Велес|Св. Спас]]|relatives=[[Јордан Хаџи Константинов-Џинот]]}} '''Аџи Евка Зафирова''' (момиско: ''Константинова''; [[Ерусалим]], [[1820-ти|1820-тите]] — [[Велес]], [[1918]]) — [[Македонски јазик|македонска]] професорка и просветителка за време на [[Македонска преродба|македонската национална преродба]]. Евка Зафирова е сестра на македонскиот писател и автор [[Јордан Хаџи Константинов-Џинот]]. == Животопис == Евка Зафирова е родена во еврејскиот град [[Ерусалим]], тогаш дел од [[Отоманско Царство|Отоманското Царство]]. Таа била родена кога нејзините родители Константин Георгиев и Милица Георгиева патувале во [[Израел]] за [[аџилак]], заради тоа кога била родена си ја доби наставка „Аџи“ во нејзиното име.<ref>{{Наведена книга|url=https://www.google.mk/books/edition/Izbrani_dela_Vo_ekot_na_narodnoto_budenj/jtgcAAAAMAAJ?hl=mk&gbpv=1&bsq=%E2%80%9E%D0%B0%D1%9F%D0%B8%E2%80%9E+%E2%80%9E%D0%95%D0%B2%D0%BA%D0%B0%E2%80%9E&dq=%E2%80%9E%D0%B0%D1%9F%D0%B8%E2%80%9E+%E2%80%9E%D0%95%D0%B2%D0%BA%D0%B0%E2%80%9E&printsec=frontcover|title=Izbrani dela: Vo ekot na narodnoto budenje|last=[[Харалампие Поленаковиќ|Поленаковиќ, Харалампие]]|publisher=Makedonska kniga|year=1989|pages=200}}</ref> Евка Зафирова била родена во сиромашна фамилија, нејзинот татко работел како [[Прислужник|клисар]] во [[Црква „Св. Спас“ - Велес|црквата св. Спас]] додека нејзината мајка работела дома. Константин Георгиев имал пет деца, Аџи Евка, [[Јордан Хаџи Константинов-Џинот|Јордан Константинов]], Марија Константинова, Аџи Петруш Константинов и Аџи Георги Константинов.<ref name=":0">{{Наведена книга|url=http://periodica.fzf.ukim.edu.mk/godzb/GZ02.1(1949)/GZ02.1.02.%20%D0%A8%D0%BE%D0%BF%D1%82%D1%80%D0%B0%D1%98%D0%B0%D0%BD%D0%BE%D0%B2,%20%D0%83.%20-%20%D0%91%D0%B8%D0%B1%D0%BB%D0%B8%D0%BE%D1%82%D0%B5%D0%BA%D0%B0%D1%82%D0%B0%20%D0%BD%D0%B0%20%D0%8F%D0%B8%D0%BD%D0%BE%D1%82%20%E2%80%93%20%D0%BF%D1%80%D0%B8%D0%B4%D0%BE%D0%BD%D0%B5%D1%81%20%D0%BA%D0%BE%D0%BD%20%D0%BF%D1%80%D0%BE%D1%83%D1%87%D1%83%D0%B2%D0%B0%D1%9A%D0%B5%D1%82%D0%BE%20%D0%BD%D0%B0%20%D0%BA%D1%83%D0%BB%D1%82%D1%83%D1%80%D0%BD%D0%B0%D1%82%D0%B0%20%D0%BF%D1%80%D0%B5%D1%80%D0%BE%D0%B4%D0%B1%D0%B0%20%D0%B2%D0%BE%20%D0%9C%D0%B0%D0%BA%D0%B5%D0%B4%D0%BE%D0%BD%D0%B8%D1%98%D0%B0.pdf|title=Библиотеката на Јордан Хаџи Константинов Џинот, придонес кон проучување на културната преродба во Македонија|last=[[Георги Шоптрајанов|Шоптрајанов, Георги]]|publisher=[[УКИМ]]|year=1949|pages=33, 35}}</ref> Таа редовно соработувала со нејзинот брат Јордан Константинов со ширењето на македонскиот народен јазик. Во 1837 година во црквата [[Црква „Св. Ѓорѓи“ - Велес|Свети Ѓорѓи]], [[Велес]] било отворено првото македонско училиште каде што предмети биле предадени во македонски народен јазик, Евка Зафирова работела во школото како професорка. Аџи Евка била многу религиозна низ нејзинот живот, кај нејзината куќа имала соба со икони на ѕидовите со потекло од црквите во [[Ерусалим]]. Домот на Зафирова била блиску до велешката црква Свети Ѓорѓи.<ref name=":0" /> Евка Зафирова исто така му помогнал на Џинот со организирањето на неговата приватна библиотека во неговиот дом. Некаде во 1850 или 1860-тите се омажила со велешанецот Зафир Кусиангелков, таа се омажила со него кога била околу 30 до 35 години.<ref name=":0" /> После тоа таа прекинала да работи како професорка во школото на нејзинот брат и продолжила да работи дома. После неколку деценија си ја продадоа куќата и ја купил Ангел Шурков, еден од постарите браќа на [[Андон Шурков]]. Еден од нејзините внуци Илија Панев Зафиров во 1947 година ги предал книгите што биле на Аџи Евка којшто ги добила од нејзинот брат кај велешкиот музеј.<ref name=":0" /> Во 1918 година починала, според некој наводи била закопана во Св. Спас но местоположбата на нејзинот гроб не се знае. == Наводи == <references /> [[Категорија:Македонски просветители]] [[Категорија:Македонски преродбеници]] [[Категорија:Луѓе од Ерусалим]] [[Категорија:Родени во 1820-тите]] [[Категорија:Починати во Велес]] [[Категорија:Починати во 1918 година]] [[Категорија:Јордан Хаџи Константинов-Џинот]] beaqmv6a8mfhy2xy9hjio7tqllixxlq 0 1356665 5380194 5344046 2025-06-14T22:22:39Z Andrew012p 85224 додадена [[Категорија:Филмови за демони]] користејќи го [[:en:Wikipedia:HotCat|HotCat]] 5380194 wikitext text/x-wiki {{Infobox film|name=Terrifier 3|image=Ужасител 3 плакат.png|caption=Неофицијалниот плакат на македонски јазик|alt=|director=[[Дејмиен Леоне]]|producer={{Plainlist| * Дејмиен Леоне *Фил Фалконе * Стивен Дела Сала * Џејсон Ливи * Мајкл Ливи * Џорџ Стјубер }}|writer=Дејмиен Леоне|starring={{Plainlist| * [[Дејвид Хауард Торнтон]] * [[Лорен Лавера]] * [[Елиот Фалам]] * [[Саманта Скафиди]] }}|music=Пол Вајли|cinematography=Џорџ Стјубер|editing=Дејмиен Леоне|studio=Dark Age Cinema|distributor=[[Cineverse]]|released=19 септември 2024 г. (Fantastic Fest)<br>11 октомври 2024 г. (САД)<br>10 октомври 2024 г. (Македонија)|runtime=125 минути<ref>{{Cite web |date=September 19, 2024|title=''Terrifier 3'' (18) |url=https://www.bbfc.co.uk/release/terrifier-3-q29sbgvjdglvbjpwwc0xmdizmdy4|access-date=September 19, 2024 |website=[[British Board of Film Classification]]}}</ref>|country={{САД}}|language={{Plainlist| * [[англиски јазик|англиски]] * + [[македонски јазик|македонски]] <small>(титла)</small> }}|budget=2 милиони долари|preceded_by=''[[Terrifier 2]]''|gross=87,5 милиони долари<ref name="BOM">{{Cite web |title=Terrifier 3 |url=https://www.boxofficemojo.com/title/tt27911000/?ref_=bo_se_r_1/ |access-date=November 20, 2024 |website=Box Office Mojo}}</ref><ref name="NUM">{{Cite web |title=Terrifier 3 (2024) - Financial Information |url=https://www.the-numbers.com/movie/Terrifier-3-(2024) |access-date=November 18, 2024 |website=The Numbers}}</ref>}}{{Закосен наслов}}'''Terrifier 3''' ([[Транскрипција (лингвистика)|се чита]]: ''Терифаер 3''),<ref>Официјално филмот на македонски е оставен во оригинал на англиски.</ref> неофицијално '''Ужасител 3'''<ref>Неофицијално филмот е познат како '''Ужасител 3''', но од македонскиот дистрибутер е оставен во оригинал '''Terrifier 3'''.</ref> — американски [[Божиќ|божиќен]] [[Слешер (жанр)|слешер]] на Дејмиен Леоне, продолжение на филмот „[[Terrifier 2]]“ (2022). Лорен Лавера, Елиот Фалам, Дејвид Хауард Торнтон и Саманта Скафиди се вратиле на своите улоги од претходните два филма. Заплетот сè уште се сосредоточува на кловнот Арт; „Ужасител 3“ е четврти филм со негово учество (вклучувајќи ја и киноантологијата „Ноќ на сите светци“) и трет филм во истоимената кинофраншиза. Светската премиера се одржала на [[19 септември]] [[2024]] г. на фестивалот Fantastic Fest. Филмот се појавил во американските кина на [[11 октомври]] 2024 г., а на македонските на [[10 октомври]] истата година.<ref>{{Наведена мрежна страница|url=https://kinoverzum.mk/film/terrifier-3/|title=Terrifier 3 {{!}} Киноверзум МК|language=mk-MK|accessdate=2024-10-06}}</ref> == Содржина == Откако го преживеале колежот на кловнот Арт на [[Ноќ на вештерките|Ноќта на вештерките]], Сиена и нејзиниот брат се борат да ги обноват своите уништени животи. Како што се наближува празничната сезона, тие се обидуваат да го прифатат [[Божиќ|божиќниот]] дух и да ги остават ужасите од минатото зад себе. Меѓутоа, токму кога ќе помислат дека се безбедни, Арт се враќа, решен да ја претвори нивната празнична веселба во нов кошмар.<ref>{{cite news|url=https://hollywoodlife.com/feature/terrifier-3-release-date-5325889/|title='Terrifier 3' Release Date: When to Watch the Controversial Horror Movie}}</ref> == Улоги == {| class="wikitable" !Глумец !Улога |- |[[Дејвид Хауард Торнтон]] |кловнот Арт |- |[[Лорен Лавера]] |Сиена Шо |- |[[Елиот Фалам]] |Џонатан Шо |- |[[Саманта Скафиди]] |Викторија „Вики“ Хејз |- |[[Крис Џерико]] |Берк |- |[[Даниел Робак]] |[[Дедо Мраз]] |} == Наводи == {{наводи}} == Надворешни врски == * [https://terrifier3.com/ Матична страница] {{IMDb title}} __СОСОДРЖИНА__ __ИНДЕКС__ [[Категорија:Филмови од 2024 година]] [[Категорија:Американски филмови]] [[Категорија:Филмови на англиски јазик]] [[Категорија:Филмови за демони]] lecmilbvpe1l3s0le8grak8jzp3sm5r 5380195 5380194 2025-06-14T22:22:46Z Andrew012p 85224 додадена [[Категорија:Американски хорор-филмови]] користејќи го [[:en:Wikipedia:HotCat|HotCat]] 5380195 wikitext text/x-wiki {{Infobox film|name=Terrifier 3|image=Ужасител 3 плакат.png|caption=Неофицијалниот плакат на македонски јазик|alt=|director=[[Дејмиен Леоне]]|producer={{Plainlist| * Дејмиен Леоне *Фил Фалконе * Стивен Дела Сала * Џејсон Ливи * Мајкл Ливи * Џорџ Стјубер }}|writer=Дејмиен Леоне|starring={{Plainlist| * [[Дејвид Хауард Торнтон]] * [[Лорен Лавера]] * [[Елиот Фалам]] * [[Саманта Скафиди]] }}|music=Пол Вајли|cinematography=Џорџ Стјубер|editing=Дејмиен Леоне|studio=Dark Age Cinema|distributor=[[Cineverse]]|released=19 септември 2024 г. (Fantastic Fest)<br>11 октомври 2024 г. (САД)<br>10 октомври 2024 г. (Македонија)|runtime=125 минути<ref>{{Cite web |date=September 19, 2024|title=''Terrifier 3'' (18) |url=https://www.bbfc.co.uk/release/terrifier-3-q29sbgvjdglvbjpwwc0xmdizmdy4|access-date=September 19, 2024 |website=[[British Board of Film Classification]]}}</ref>|country={{САД}}|language={{Plainlist| * [[англиски јазик|англиски]] * + [[македонски јазик|македонски]] <small>(титла)</small> }}|budget=2 милиони долари|preceded_by=''[[Terrifier 2]]''|gross=87,5 милиони долари<ref name="BOM">{{Cite web |title=Terrifier 3 |url=https://www.boxofficemojo.com/title/tt27911000/?ref_=bo_se_r_1/ |access-date=November 20, 2024 |website=Box Office Mojo}}</ref><ref name="NUM">{{Cite web |title=Terrifier 3 (2024) - Financial Information |url=https://www.the-numbers.com/movie/Terrifier-3-(2024) |access-date=November 18, 2024 |website=The Numbers}}</ref>}}{{Закосен наслов}}'''Terrifier 3''' ([[Транскрипција (лингвистика)|се чита]]: ''Терифаер 3''),<ref>Официјално филмот на македонски е оставен во оригинал на англиски.</ref> неофицијално '''Ужасител 3'''<ref>Неофицијално филмот е познат како '''Ужасител 3''', но од македонскиот дистрибутер е оставен во оригинал '''Terrifier 3'''.</ref> — американски [[Божиќ|божиќен]] [[Слешер (жанр)|слешер]] на Дејмиен Леоне, продолжение на филмот „[[Terrifier 2]]“ (2022). Лорен Лавера, Елиот Фалам, Дејвид Хауард Торнтон и Саманта Скафиди се вратиле на своите улоги од претходните два филма. Заплетот сè уште се сосредоточува на кловнот Арт; „Ужасител 3“ е четврти филм со негово учество (вклучувајќи ја и киноантологијата „Ноќ на сите светци“) и трет филм во истоимената кинофраншиза. Светската премиера се одржала на [[19 септември]] [[2024]] г. на фестивалот Fantastic Fest. Филмот се појавил во американските кина на [[11 октомври]] 2024 г., а на македонските на [[10 октомври]] истата година.<ref>{{Наведена мрежна страница|url=https://kinoverzum.mk/film/terrifier-3/|title=Terrifier 3 {{!}} Киноверзум МК|language=mk-MK|accessdate=2024-10-06}}</ref> == Содржина == Откако го преживеале колежот на кловнот Арт на [[Ноќ на вештерките|Ноќта на вештерките]], Сиена и нејзиниот брат се борат да ги обноват своите уништени животи. Како што се наближува празничната сезона, тие се обидуваат да го прифатат [[Божиќ|божиќниот]] дух и да ги остават ужасите од минатото зад себе. Меѓутоа, токму кога ќе помислат дека се безбедни, Арт се враќа, решен да ја претвори нивната празнична веселба во нов кошмар.<ref>{{cite news|url=https://hollywoodlife.com/feature/terrifier-3-release-date-5325889/|title='Terrifier 3' Release Date: When to Watch the Controversial Horror Movie}}</ref> == Улоги == {| class="wikitable" !Глумец !Улога |- |[[Дејвид Хауард Торнтон]] |кловнот Арт |- |[[Лорен Лавера]] |Сиена Шо |- |[[Елиот Фалам]] |Џонатан Шо |- |[[Саманта Скафиди]] |Викторија „Вики“ Хејз |- |[[Крис Џерико]] |Берк |- |[[Даниел Робак]] |[[Дедо Мраз]] |} == Наводи == {{наводи}} == Надворешни врски == * [https://terrifier3.com/ Матична страница] {{IMDb title}} __СОСОДРЖИНА__ __ИНДЕКС__ [[Категорија:Филмови од 2024 година]] [[Категорија:Американски филмови]] [[Категорија:Филмови на англиски јазик]] [[Категорија:Филмови за демони]] [[Категорија:Американски хорор-филмови]] ba50of99goyr6gtyt6nipi5gvxj2c7i 2 1358446 5380120 5379862 2025-06-14T17:23:30Z Gurther 105215 /* Вовед */ 5380120 wikitext text/x-wiki {{Инфокутија Граѓански немири|title=Штрајк против Скопското педагошко училиште|partof=[[Алексо Мартулков|рани револуционерни дејности на Алексо Мартулков]]|image=Skopje Bulgarian Pedagogical School I Class in 1901.jpg|caption=Дел од учениците во [[1901|1901 г.]]|date=околу [[мај]], [[1899|1899 година]]|place=[[Скопско педагошко училиште|Скопското педагошко училиште]]|goals=Подобри правда за учениците|causes=Недостиг на храна во ученичкиот [[пансион]]|methods=штрајк со глад|result=Неуспешен|leadfigures1=[[Алексо Мартулков]] [[Иван Поп Јорданов]]|leadfigures2=[[Бугарска егзархија]]}} Во [[мај]] [[1899|1899 година]] [[Македонци|македонскиот]] револуционер и [[социјалист]] [[Александар Мартулков]] организирал '''штрајк против [[Скопско педагошко училиште|Скопското педагошко училиште]]'''. Во неговите спомени насловени „''[[Моето учество во револуционерните борби на Македонија]]''“ Мартулков не наведил определен датум во кој што се одвивал штрајкот. Според него штрајкот траел само 24 часа и брзо бил задушен од училишниот одбор и директорот. Како резултат на неговиот штрајк Мартулков подоцна бил забранет влез во сите училишта под склоп на [[Бугарска егзархија|Бугарската егзархија]]. Идеи за штрајк никнале поради [[Анархизам|анархистичкото]] влијание врз Мартулков во тоа време. Примил книжевна литература и весници од значајни македонски анархисти како [[Петар Манџуков]] и [[Михаил Герџиков]]. Мартулков не бил задоволен со условите понудени од [[Пансион|пансинот]], особено нивниот недостиг на храна. Со подршка од [[Иван Поп Јорданов]] и [[Јордан Шурков]] тој организирал штрајк. Откако штрајкот бил задушен и Мартулков бил забранет влез тој се вратил во неговиот мајчин град [[Велес]]. Неколку месеци после штрајкот, во [[есента]] 1899 година Мартулков ја започнал неговата агитатотрска одисеја низ градови и села во југоисточна [[Македонија]]. == Вовед == === Скопското педагошко училиште === {{Поврзано|Скопско педагошко училиште}}Скопското педагошко училиште како образовна институција била формирана околу [[1880|1880-тите]]. Отпрвин се третирало како неисполнето четирикласно гимназиско училиште. Истовремено [[Солунска машка гимназија „Св. Кирил и Методиј“|солунската машка гимназија „Св. Кирил и Методиј“]] доживеала нова епоха кога отвориле педагошки курс во [[1889|1889 година]]. Поради големото образовно значење на солунската гимназија нивниот број на ученици се надуел во несоодветно ниво. Како резултат на тоа, и поради засилената [[Српска пропаганда во Македонија|српска пропаганда во Скопје]], во [[1895|1895 година]] бугарската скопска гимназија се претворила во Скопското педагошко училиште. Ученици кои се запишале за педагошкиот курс во солунската гимназија биле префрлени во скопската.<ref name=":0">{{Наведена книга|url=https://repository.ukim.mk/bitstream/20.500.12188/24684/1/Minov2017gimnaziite.pdf|title=Гимназиите во Османлиска Македонија|last=Минов|first=Никола|publisher=[[УКИМ]]|year=2017|location=[[Скопје]]|pages=340}}</ref> [[Бугарската егзархија]], како обид да ја засили [[Бугарска пропаганда во Македонија|бугарската пропаганда во регионот]], го преименувале училиштето во „Скопско бугарско машко тригласно и педагошко училиште“. Според [[Христо Настев]], матурант од скопското педагошко училиште, голем дел од учениците во генерацијата 1895/[[1896|1896 г]]. избегле надвор од државата додека голем дел од учениците во генерацијата [[1898]]/[[1899|1899 г.]] станале професори и просветни дејци низ цела [[Македонија]]. Прв директор на училиштето бил [[Македонци|македонскиот]] револуционер [[Христо Матов]]. Скопското педагошко училиште било меѓу најпосетаните училишта во [[Вардарска Македонија]].<ref name=":0" /> === Алексо Мартулков === {{Поврзано|Алексо Мартулков}} == Штрајк == == Последици == == Наводи == bb1eyws29t2oeez7jfwp5h7in3k8b73 5380158 5380120 2025-06-14T20:41:42Z Gurther 105215 /* Алексо Мартулков */ 5380158 wikitext text/x-wiki {{Инфокутија Граѓански немири|title=Штрајк против Скопското педагошко училиште|partof=[[Алексо Мартулков|рани револуционерни дејности на Алексо Мартулков]]|image=Skopje Bulgarian Pedagogical School I Class in 1901.jpg|caption=Дел од учениците во [[1901|1901 г.]]|date=околу [[мај]], [[1899|1899 година]]|place=[[Скопско педагошко училиште|Скопското педагошко училиште]]|goals=Подобри правда за учениците|causes=Недостиг на храна во ученичкиот [[пансион]]|methods=штрајк со глад|result=Неуспешен|leadfigures1=[[Алексо Мартулков]] [[Иван Поп Јорданов]]|leadfigures2=[[Бугарска егзархија]]}} Во [[мај]] [[1899|1899 година]] [[Македонци|македонскиот]] револуционер и [[социјалист]] [[Александар Мартулков]] организирал '''штрајк против [[Скопско педагошко училиште|Скопското педагошко училиште]]'''. Во неговите спомени насловени „''[[Моето учество во револуционерните борби на Македонија]]''“ Мартулков не наведил определен датум во кој што се одвивал штрајкот. Според него штрајкот траел само 24 часа и брзо бил задушен од училишниот одбор и директорот. Како резултат на неговиот штрајк Мартулков подоцна бил забранет влез во сите училишта под склоп на [[Бугарска егзархија|Бугарската егзархија]]. Идеи за штрајк никнале поради [[Анархизам|анархистичкото]] влијание врз Мартулков во тоа време. Примил книжевна литература и весници од значајни македонски анархисти како [[Петар Манџуков]] и [[Михаил Герџиков]]. Мартулков не бил задоволен со условите понудени од [[Пансион|пансинот]], особено нивниот недостиг на храна. Со подршка од [[Иван Поп Јорданов]] и [[Јордан Шурков]] тој организирал штрајк. Откако штрајкот бил задушен и Мартулков бил забранет влез тој се вратил во неговиот мајчин град [[Велес]]. Неколку месеци после штрајкот, во [[есента]] 1899 година Мартулков ја започнал неговата агитатотрска одисеја низ градови и села во југоисточна [[Македонија]]. == Вовед == === Скопското педагошко училиште === {{Поврзано|Скопско педагошко училиште}}Скопското педагошко училиште како образовна институција била формирана околу [[1880|1880-тите]]. Отпрвин се третирало како неисполнето четирикласно гимназиско училиште. Истовремено [[Солунска машка гимназија „Св. Кирил и Методиј“|солунската машка гимназија „Св. Кирил и Методиј“]] доживеала нова епоха кога отвориле педагошки курс во [[1889|1889 година]]. Поради големото образовно значење на солунската гимназија нивниот број на ученици се надуел во несоодветно ниво. Како резултат на тоа, и поради засилената [[Српска пропаганда во Македонија|српска пропаганда во Скопје]], во [[1895|1895 година]] бугарската скопска гимназија се претворила во Скопското педагошко училиште. Ученици кои се запишале за педагошкиот курс во солунската гимназија биле префрлени во скопската.<ref name=":0">{{Наведена книга|url=https://repository.ukim.mk/bitstream/20.500.12188/24684/1/Minov2017gimnaziite.pdf|title=Гимназиите во Османлиска Македонија|last=Минов|first=Никола|publisher=[[УКИМ]]|year=2017|location=[[Скопје]]|pages=340}}</ref> [[Бугарската егзархија]], како обид да ја засили [[Бугарска пропаганда во Македонија|бугарската пропаганда во регионот]], го преименувале училиштето во „Скопско бугарско машко тригласно и педагошко училиште“. Според [[Христо Настев]], матурант од скопското педагошко училиште, голем дел од учениците во генерацијата 1895/[[1896|1896 г]]. избегле надвор од државата додека голем дел од учениците во генерацијата [[1898]]/[[1899|1899 г.]] станале професори и просветни дејци низ цела [[Македонија]]. Прв директор на училиштето бил [[Македонци|македонскиот]] револуционер [[Христо Матов]]. Скопското педагошко училиште било меѓу најпосетаните училишта во [[Вардарска Македонија]].<ref name=":0" /> === Алексо Мартулков === {{Поврзано|Алексо Мартулков}} [[Податотека:Старата велешка гимназија.jpg|мини|344x344пкс|[[Гимназија „Кочо Рацин“ - Велес|Велешката прогимназија]], денес зградата на [[ОУ „Благој Кирков“ - Велес|ОУ „Благој Кирков“]].]] Во [[1894|1894 година]] [[Алексо Мартулков]] се посочил кон [[Социјализам|социјалистичкото движење]] со материјална подршка од [[Васил Главинов]]. Меѓу [[1896]] и [[1900|1900 година]] Мартулков извршил различни значителни дејности во неговиот живот. Во 1896 година учествувал во организирањето на [[Празнување на ден на трудот во 1896 година (Софија)|првото празнување на ден на трудот во Бугарија]]. Во празнувањето Мартулков бил дел од маршот на [[Македонска социјалистичка група|македонската социјалистичка група]].<ref>{{Cite book|url=https://www.zirm.mk/wp-content/uploads/2022/01/IST-1973.1.08-Andnov-Poljanski-H.-Okolu-ucestvoto-na-makedonskite-socijalisti-na-Prvomajskite-demonstracii-vo-Sofija-vo-1896-g..pdf|title=Околу учеството на Македонските социјалисти на Првомајските демонстрации во Софија во 1896 година|last=Андонов Полјански|first=Христо|publisher=Здружение на историчари на Република Македонија|year=1973|location=[[Скопје]]|author-link=Христо Андонов Полјански}}</ref> После прославата Мартулков се вратил во неговиот мајчин град [[Велес]]. Таму повторно се запишал во [[Гимназија „Кочо Рацин“ - Велес|велешката прогимназија]], според Мартулков во неговите спомени насловени „''[[Моето учество во револуционерните борби на Македонија]]''“ тој завршил прогимназиско образование во [[1898|1898 година]] и се запишал во [[Скопско педагошко училиште|Скопското педагошко училиште]].<ref>{{Наведена книга|url=https://www.google.mk/books/edition/%D0%98%D0%B7%D0%B2%D0%BE%D1%80%D0%B8_%D0%B7%D0%B0_%D0%BE%D1%81%D0%BB%D0%BE%D0%B1%D0%BE%D0%B4%D0%B8%D1%82%D0%B5%D0%BB/ay4gAAAAMAAJ?hl=mk&gbpv=1&dq=%E2%80%9E%D0%9C%D0%B0%D1%80%D1%82%D1%83%D0%BB%D0%BA%D0%BE%D0%B2%E2%80%9E+%E2%80%9E%D0%BF%D1%80%D0%BE%D0%B3%D0%B8%D0%BC%D0%BD%D0%B0%D0%B7%D0%B8%D1%98%D0%B0%E2%80%9E&pg=PA474&printsec=frontcover|title=Извори за ослободителната војна и револуција во Македонија 1941-1945: Документи на Комунистичката партија на Југославија и Комунистичката партија на Македонија 1941-1945|last=Апостолски|first=Михајло|publisher=[[Институт за национална историја]]|year=1970|pages=474|author-link=Михајло Апостолски}}</ref><ref>{{Мартулков|Поглавје=1|Цитат=''Во 1898 година ја завршив прогимназијата во Велес, со прекинување. По тоа се запишав во Педагошкото училиште во Скопје. ''}}</ref> == Штрајк == == Последици == == Наводи == int8adch18hgsh8eizxqu4cb6gt1ypl 5380166 5380158 2025-06-14T21:42:14Z Gurther 105215 /* Алексо Мартулков */ 5380166 wikitext text/x-wiki {{Инфокутија Граѓански немири|title=Штрајк против Скопското педагошко училиште|partof=[[Алексо Мартулков|рани револуционерни дејности на Алексо Мартулков]]|image=Skopje Bulgarian Pedagogical School I Class in 1901.jpg|caption=Дел од учениците во [[1901|1901 г.]]|date=околу [[мај]], [[1899|1899 година]]|place=[[Скопско педагошко училиште|Скопското педагошко училиште]]|goals=Подобри правда за учениците|causes=Недостиг на храна во ученичкиот [[пансион]]|methods=штрајк со глад|result=Неуспешен|leadfigures1=[[Алексо Мартулков]] [[Иван Поп Јорданов]]|leadfigures2=[[Бугарска егзархија]]}} Во [[мај]] [[1899|1899 година]] [[Македонци|македонскиот]] револуционер и [[социјалист]] [[Александар Мартулков]] организирал '''штрајк против [[Скопско педагошко училиште|Скопското педагошко училиште]]'''. Во неговите спомени насловени „''[[Моето учество во револуционерните борби на Македонија]]''“ Мартулков не наведил определен датум во кој што се одвивал штрајкот. Според него штрајкот траел само 24 часа и брзо бил задушен од училишниот одбор и директорот. Како резултат на неговиот штрајк Мартулков подоцна бил забранет влез во сите училишта под склоп на [[Бугарска егзархија|Бугарската егзархија]]. Идеи за штрајк никнале поради [[Анархизам|анархистичкото]] влијание врз Мартулков во тоа време. Примил книжевна литература и весници од значајни македонски анархисти како [[Петар Манџуков]] и [[Михаил Герџиков]]. Мартулков не бил задоволен со условите понудени од [[Пансион|пансинот]], особено нивниот недостиг на храна. Со подршка од [[Иван Поп Јорданов]] и [[Јордан Шурков]] тој организирал штрајк. Откако штрајкот бил задушен и Мартулков бил забранет влез тој се вратил во неговиот мајчин град [[Велес]]. Неколку месеци после штрајкот, во [[есента]] 1899 година Мартулков ја започнал неговата агитатотрска одисеја низ градови и села во југоисточна [[Македонија]]. == Вовед == === Скопското педагошко училиште === {{Поврзано|Скопско педагошко училиште}}Скопското педагошко училиште како образовна институција била формирана околу [[1880|1880-тите]]. Отпрвин се третирало како неисполнето четирикласно гимназиско училиште. Истовремено [[Солунска машка гимназија „Св. Кирил и Методиј“|солунската машка гимназија „Св. Кирил и Методиј“]] доживеала нова епоха кога отвориле педагошки курс во [[1889|1889 година]]. Поради големото образовно значење на солунската гимназија нивниот број на ученици се надуел во несоодветно ниво. Како резултат на тоа, и поради засилената [[Српска пропаганда во Македонија|српска пропаганда во Скопје]], во [[1895|1895 година]] бугарската скопска гимназија се претворила во Скопското педагошко училиште. Ученици кои се запишале за педагошкиот курс во солунската гимназија биле префрлени во скопската.<ref name=":0">{{Наведена книга|url=https://repository.ukim.mk/bitstream/20.500.12188/24684/1/Minov2017gimnaziite.pdf|title=Гимназиите во Османлиска Македонија|last=Минов|first=Никола|publisher=[[УКИМ]]|year=2017|location=[[Скопје]]|pages=340}}</ref> [[Бугарската егзархија]], како обид да ја засили [[Бугарска пропаганда во Македонија|бугарската пропаганда во регионот]], го преименувале училиштето во „Скопско бугарско машко тригласно и педагошко училиште“. Според [[Христо Настев]], матурант од скопското педагошко училиште, голем дел од учениците во генерацијата 1895/[[1896|1896 г]]. избегле надвор од државата додека голем дел од учениците во генерацијата [[1898]]/[[1899|1899 г.]] станале професори и просветни дејци низ цела [[Македонија]]. Прв директор на училиштето бил [[Македонци|македонскиот]] револуционер [[Христо Матов]]. Скопското педагошко училиште било меѓу најпосетаните училишта во [[Вардарска Македонија]].<ref name=":0" />[[Податотека:Старата велешка гимназија.jpg|мини|344x344пкс|[[Гимназија „Кочо Рацин“ - Велес|Велешката прогимназија]], денес зградата на [[ОУ „Благој Кирков“ - Велес|ОУ „Благој Кирков“]].]] === Алексо Мартулков === {{Поврзано|Алексо Мартулков}} Во [[1894|1894 година]] [[Алексо Мартулков]] се посочил кон [[Социјализам|социјалистичкото движење]] со материјална подршка од [[Васил Главинов]]. Меѓу [[1896]] и [[1900|1900 година]] Мартулков извршил различни значителни дејности во неговиот живот. Во 1896 година учествувал во организирањето на [[Празнување на ден на трудот во 1896 година (Софија)|првото празнување на ден на трудот во Бугарија]]. Во празнувањето Мартулков бил дел од маршот на [[Македонска социјалистичка група|македонската социјалистичка група]].<ref>{{Cite book|url=https://www.zirm.mk/wp-content/uploads/2022/01/IST-1973.1.08-Andnov-Poljanski-H.-Okolu-ucestvoto-na-makedonskite-socijalisti-na-Prvomajskite-demonstracii-vo-Sofija-vo-1896-g..pdf|title=Околу учеството на Македонските социјалисти на Првомајските демонстрации во Софија во 1896 година|last=Андонов Полјански|first=Христо|publisher=Здружение на историчари на Република Македонија|year=1973|location=[[Скопје]]|author-link=Христо Андонов Полјански}}</ref> После прославата Мартулков се вратил во неговиот мајчин град [[Велес]]. Таму повторно се запишал во [[Гимназија „Кочо Рацин“ - Велес|велешката прогимназија]], според Мартулков во неговите спомени насловени „''[[Моето учество во револуционерните борби на Македонија]]''“ тој завршил прогимназиско образование во [[1898|1898 година]] и се запишал во [[Скопско педагошко училиште|Скопското педагошко училиште]].<ref>{{Наведена книга|url=https://www.google.mk/books/edition/%D0%98%D0%B7%D0%B2%D0%BE%D1%80%D0%B8_%D0%B7%D0%B0_%D0%BE%D1%81%D0%BB%D0%BE%D0%B1%D0%BE%D0%B4%D0%B8%D1%82%D0%B5%D0%BB/ay4gAAAAMAAJ?hl=mk&gbpv=1&dq=%E2%80%9E%D0%9C%D0%B0%D1%80%D1%82%D1%83%D0%BB%D0%BA%D0%BE%D0%B2%E2%80%9E+%E2%80%9E%D0%BF%D1%80%D0%BE%D0%B3%D0%B8%D0%BC%D0%BD%D0%B0%D0%B7%D0%B8%D1%98%D0%B0%E2%80%9E&pg=PA474&printsec=frontcover|title=Извори за ослободителната војна и револуција во Македонија 1941-1945: Документи на Комунистичката партија на Југославија и Комунистичката партија на Македонија 1941-1945|last=Апостолски|first=Михајло|publisher=[[Институт за национална историја]]|year=1970|pages=474|author-link=Михајло Апостолски}}</ref><ref>{{Мартулков|Поглавје=1|Цитат=''Во 1898 година ја завршив прогимназијата во Велес, со прекинување. По тоа се запишав во Педагошкото училиште во Скопје. ''}}</ref> == Штрајк == == Последици == == Наводи == smkrpmptx07xfy8ndxlzv4cfblcchvv 5380343 5380166 2025-06-15T11:13:36Z Gurther 105215 5380343 wikitext text/x-wiki {{Инфокутија Граѓански немири|title=Штрајк против Скопското педагошко училиште|partof=[[Алексо Мартулков|рани револуционерни дејности на Алексо Мартулков]]|image=Skopje Bulgarian Pedagogical School I Class in 1901.jpg|caption=Дел од учениците во [[1901|1901 г.]]|date=околу [[мај]], [[1899|1899 година]]|place=[[Скопско педагошко училиште|Скопското педагошко училиште]]|goals=Подобри правда за учениците|causes=Недостиг на храна во ученичкиот [[пансион]]|methods=штрајк со глад|result=Неуспешен|leadfigures1=[[Алексо Мартулков]] [[Иван Поп Јорданов]]|leadfigures2=[[Бугарска егзархија]]}}[[Податотека:Старата велешка гимназија.jpg|мини|344x344пкс|[[Гимназија „Кочо Рацин“ - Велес|Велешката прогимназија]], денес зградата на [[ОУ „Благој Кирков“ - Велес|ОУ „Благој Кирков“]].]]Во [[мај]] [[1899|1899 година]] [[Македонци|македонскиот]] револуционер и [[социјалист]] [[Александар Мартулков]] организирал '''штрајк против [[Скопско педагошко училиште|Скопското педагошко училиште]]'''. Во неговите спомени насловени „''[[Моето учество во револуционерните борби на Македонија]]''“ Мартулков не наведил определен датум во кој што се одвивал штрајкот. Според него штрајкот траел само 24 часа и брзо бил задушен од училишниот одбор и директорот. Како резултат на неговиот штрајк Мартулков подоцна бил забранет влез во сите училишта под склоп на [[Бугарска егзархија|Бугарската егзархија]]. Идеи за штрајк никнале поради [[Анархизам|анархистичкото]] влијание врз Мартулков во тоа време. Примил книжевна литература и весници од значајни македонски анархисти како [[Петар Манџуков]] и [[Михаил Герџиков]]. Мартулков не бил задоволен со условите понудени од [[Пансион|пансинот]], особено нивниот недостиг на храна. Со подршка од [[Иван Поп Јорданов]] и [[Јордан Шурков]] тој организирал штрајк. Откако штрајкот бил задушен и Мартулков бил забранет влез тој се вратил во неговиот мајчин град [[Велес]]. Неколку месеци после штрајкот, во [[есента]] 1899 година Мартулков ја започнал неговата агитатотрска одисеја низ градови и села во југоисточна [[Македонија]]. == Вовед == === Скопското педагошко училиште === {{Поврзано|Скопско педагошко училиште}}Скопското педагошко училиште како образовна институција била формирана околу [[1880|1880-тите]]. Отпрвин се третирало како неисполнето четирикласно гимназиско училиште. Истовремено [[Солунска машка гимназија „Св. Кирил и Методиј“|солунската машка гимназија „Св. Кирил и Методиј“]] доживеала нова епоха кога отвориле педагошки курс во [[1889|1889 година]]. Поради големото образовно значење на солунската гимназија нивниот број на ученици се надуел во несоодветно ниво. Како резултат на тоа, и поради засилената [[Српска пропаганда во Македонија|српска пропаганда во Скопје]], во [[1895|1895 година]] бугарската скопска гимназија се претворила во Скопското педагошко училиште. Ученици кои се запишале за педагошкиот курс во солунската гимназија биле префрлени во скопската.<ref name=":0">{{Наведена книга|url=https://repository.ukim.mk/bitstream/20.500.12188/24684/1/Minov2017gimnaziite.pdf|title=Гимназиите во Османлиска Македонија|last=Минов|first=Никола|publisher=[[УКИМ]]|year=2017|location=[[Скопје]]|pages=340}}</ref> [[Бугарската егзархија]], како обид да ја засили [[Бугарска пропаганда во Македонија|бугарската пропаганда во регионот]], го преименувале училиштето во „Скопско бугарско машко тригласно и педагошко училиште“. Според [[Христо Настев]], матурант од скопското педагошко училиште, голем дел од учениците во генерацијата 1895/[[1896|1896 г]]. избегле надвор од државата додека голем дел од учениците во генерацијата [[1898]]/[[1899|1899 г.]] станале професори и просветни дејци низ цела [[Македонија]]. Прв директор на училиштето бил [[Македонци|македонскиот]] револуционер [[Христо Матов]]. Скопското педагошко училиште било меѓу најпосетаните училишта во [[Вардарска Македонија]].<ref name=":0" /> === Алексо Мартулков === {{Поврзано|Алексо Мартулков}} Во [[1894|1894 година]] [[Алексо Мартулков]] се посочил кон [[Социјализам|социјалистичкото движење]] со материјална подршка од [[Васил Главинов]]. Меѓу [[1896]] и [[1900|1900 година]] Мартулков извршил различни значителни дејности во неговиот живот. Во 1896 година учествувал во организирањето на [[Празнување на ден на трудот во 1896 година (Софија)|првото празнување на ден на трудот во Бугарија]]. Во празнувањето Мартулков бил дел од маршот на [[Македонска социјалистичка група|македонската социјалистичка група]].<ref>{{Cite book|url=https://www.zirm.mk/wp-content/uploads/2022/01/IST-1973.1.08-Andnov-Poljanski-H.-Okolu-ucestvoto-na-makedonskite-socijalisti-na-Prvomajskite-demonstracii-vo-Sofija-vo-1896-g..pdf|title=Околу учеството на Македонските социјалисти на Првомајските демонстрации во Софија во 1896 година|last=Андонов Полјански|first=Христо|publisher=Здружение на историчари на Република Македонија|year=1973|location=[[Скопје]]|author-link=Христо Андонов Полјански}}</ref> После прославата Мартулков се вратил во неговиот мајчин град [[Велес]]. Таму повторно се запишал во [[Гимназија „Кочо Рацин“ - Велес|велешката прогимназија]], според Мартулков во неговите спомени насловени „''[[Моето учество во револуционерните борби на Македонија]]''“ тој завршил прогимназиско образование во [[1898|1898 година]] и се запишал во [[Скопско педагошко училиште|Скопското педагошко училиште]].<ref>{{Наведена книга|url=https://www.google.mk/books/edition/%D0%98%D0%B7%D0%B2%D0%BE%D1%80%D0%B8_%D0%B7%D0%B0_%D0%BE%D1%81%D0%BB%D0%BE%D0%B1%D0%BE%D0%B4%D0%B8%D1%82%D0%B5%D0%BB/ay4gAAAAMAAJ?hl=mk&gbpv=1&dq=%E2%80%9E%D0%9C%D0%B0%D1%80%D1%82%D1%83%D0%BB%D0%BA%D0%BE%D0%B2%E2%80%9E+%E2%80%9E%D0%BF%D1%80%D0%BE%D0%B3%D0%B8%D0%BC%D0%BD%D0%B0%D0%B7%D0%B8%D1%98%D0%B0%E2%80%9E&pg=PA474&printsec=frontcover|title=Извори за ослободителната војна и револуција во Македонија 1941-1945: Документи на Комунистичката партија на Југославија и Комунистичката партија на Македонија 1941-1945|last=Апостолски|first=Михајло|publisher=[[Институт за национална историја]]|year=1970|pages=474|author-link=Михајло Апостолски}}</ref><ref>{{Мартулков|Поглавје=1|Цитат=''Во 1898 година ја завршив прогимназијата во Велес, со прекинување. По тоа се запишав во Педагошкото училиште во Скопје. ''}}</ref> == Штрајк == == Последици == == Наводи == q22ife7hxj4u8sf3k885uurx26hyfi7 0 1358663 5380287 5374361 2025-06-15T09:02:01Z Kwintesencjax 102724 5380287 wikitext text/x-wiki {{Infobox Eurovision|name=Детски избор за песна на Евровизија 2025|venue=Олимпик Палас, Тбилиси, Грузија|director=|exsupervisor=|entries=11|debut=|return={{JESC|Хрватска}}|vote=Секоја држава/жири доделува по 12, 10, 8–1 бода за нивните 10 најдобри песни.|final=13 декември 2025|image=|edition=23-то|withdraw={{JESC|Естонија}} {{JESC|Германија}}}}'''Детскиот избор за песна Евровизија 2025''' требе да биде 23-тото издание на [[Детска Евровизија]]. == Локација == Натпреварот ќе се одржи во [[Грузија]], по победата на земјата на 2024 година со песната „To My Mom“ од Андрија Путкарадзе. Грузискиот радиодифузен сервис Грузискиот јавен радиодифузер (ГПБ) веднаш по финалето во 2024 година објави дека натпреварот во 2025 година ќе се одржи во Грузија, <ref>{{Наведена мрежна страница|url=https://www.facebook.com/1stchannel.1tv.ge/posts/pfbid0dW1oMM9uewj7xUWPSziagNMvcDe34cEY79VUam1KAehLeQErteLtue9hoZ7TgH7l?locale=ka_GE|title=საქართველო საბავშვო ევროვიზია 2025-ის მასპინძელი ქვეყანა იქნება|date=2024-11-16|work=[[First Channel (Georgian TV channel)|First Channel]]|publisher=[[Facebook]]|language=ka|trans-title=Georgia is the host country of Junior Eurovision 2025|accessdate=2024-11-17}}</ref> но ЕБУ подоцна негираше дека официјално ја избрал Грузија за организатор, наведувајќи дека „тие ќе работат со сите нивни членовите, вклучувајќи го и победничкиот радиодифузер ГПВ, во текот на следните неколку недели, да го идентификуваат и потоа да го објават радиодифузерот домаќин за следната година“. <ref>{{Наведена мрежна страница|url=https://www.ebu.ch/news/2024/11/georgia-wins-22nd-junior-eurovision-song-contest-and-sets-new-competition-record|title=Georgia wins 22nd Junior Eurovision Song Contest and sets new competition record|date=2024-11-16|work=[[European Broadcasting Union]]|language=en|accessdate=2024-11-17|quote=Unlike in the Eurovision Song Contest, JESC winners do not automatically have to host the following year’s event. We will be working with all our Members, including the winning broadcaster GPB, over the next few weeks to identify and then announce the host broadcaster for next year.}}</ref> Ова ќе биде втор пат Грузија да биде домаќин на Детската Евровизија, а првиот ќе биде во 2017. На 9 април 2025, Грузискиот радиофузер објави документи дека ГПБ и ЕБУ се согласиле натрепватор да се одржи на 13 декември 2025; ЕБУ го потврди истото на 13 мај == Привремена листа на земји-учеснички == До мај 2025, следниве 11 држави го потврдиле своето учество. Хрватска треба да се врати по 10 годишна пауза. {| class="wikitable" !Земја !Изведувач !Песна !Јазик !Автор(и) |- |{{JESC|Албанија}} |Крони Пула |"Fruta perime" |[[Албански јазик|албански]] |Adrian Hila |- |{{JESC|Грузија}}<ref>{{Наведена мрежна страница|url=https://1tv.ge/news/tinatin-berdzenishvili-vulocav-saqartvelos-sabavshvo-evroviziaze-gamarjvebas-andriam-mteli-qveyana-asakhela-mzad-vart-evrovizias-saqartvelom-umaspindzlos/|title=თინათინ ბერძენიშვილი - ვულოცავ საქართველოს საბავშვო ევროვიზიაზე გამარჯვებას, ანდრიამ მთელი ქვეყანა ასახელა, მზად ვართ, ევროვიზიას საქართველომ უმასპინძლოს|work=1TV|language=ka-GE|accessdate=2024-11-20}}</ref> | | | | |- |{{JESC|Ирска}}<ref>{{Наведена мрежна страница|url=https://eurovoix.com/2025/01/21/ireland-tg4-confirms-junior-eurovision-2025-participation/#:~:text=Eurovision%202025%20Participation-,%F0%9F%87%AE%F0%9F%87%AA%20Ireland:%20TG4%20Confirms%20Junior%20Eurovision%202025%20Participation,Junior%20Eurovision%20Song%20Contest%202025.|title=🇮🇪 Ireland: TG4 Confirms Junior Eurovision 2025 Participation|last=Granger|first=Anthony|date=2025-01-21|work=Eurovoix|language=en-GB|accessdate=2025-01-22}}</ref> | | | | |- |{{JESC|Италија}}<ref>{{Наведена мрежна страница|url=https://eurovoix.com/2025/01/05/italy-junior-eurovision-2025-participation-confirmed/|title=🇮🇹 Italy: Junior Eurovision 2025 Participation Confirmed|last=Farren|first=Neil|date=2025-01-05|work=Eurovoix|language=en-GB|accessdate=2025-01-06}}</ref> | | | | |- |{{JESC|Македонија}}<ref>{{Наведена мрежна страница|url=https://mrt.com.mk/sites/default/files/%D0%A4%D0%B8%D0%BD%D0%B0%D0%BD%D1%81%D0%B8%D1%81%D0%BA%D0%B8%20%D0%BF%D0%BB%D0%B0%D0%BD%20%D0%B7%D0%B0%20%D0%B8%D0%B7%D0%BC%D0%B5%D0%BD%D1%83%D0%B2%D0%B0%D1%9A%D0%B5%20%D0%BD%D0%B0%20%D0%A4%D0%B8%D0%BD%D0%B0%D0%BD%D1%81%D0%B8%D1%81%D0%BA%D0%B8%D0%BE%D1%82%20%D0%BF%D0%BB%D0%B0%D0%BD%20%D0%BD%D0%B0%20%D0%88%D0%A0%D0%9F%20%D0%9C%D0%A0%D0%A2%20%D0%B7%D0%B0%202025%20%D0%B3%D0%BE%D0%B4%D0%B8%D0%BD%D0%B0%20%D1%81%D0%BE%20%D0%BF%D1%80%D0%B5%D0%BD%D0%B0%D0%BC%D0%B5%D0%BD%D0%B0%20%D0%BD%D0%B0%20%D1%81%D1%80%D0%B5%D0%B4%D1%81%D1%82%D0%B2%D0%B0.pdf|title=ФИНАНСИСКИ ПЛАН ЗА ИЗМЕНУВАЊЕ НА ФИНАНСИСКИОТ ПЛАН НА ЈАВНО РАДИОДИФУЗНО ПРЕТПРИЈАТИЕ МАКЕДОНСКА РАДИО ТЕЛЕВИЗИЈА ЗА 2025 ГОДИНА СО ПРЕНАМЕНА НА СРЕДСТВА|last=Cvetkovski|first=Marjan|language=mk|accessdate=2024-12-30}}</ref> |Нела Манческа<ref>{{Наведена мрежна страница|url=https://emagazin.mk/nela-mancheska-ke-ja-prestavuva-makedonija-na-juniorskiot-evrosong/|title=Нела Манческа ќе ја преставува Македонија на Јуниорскиот Евросонг|last=Редакција|date=2025-06-13|work=еМагазин|language=mk-MK|accessdate=2025-06-15}}</ref> | | | |- |{{JESC|Полска}}<ref>{{Наведена мрежна страница|url=https://www.escplus.es/eurovision-junior/2024/polonia-confirma-su-participacion-en-eurovision-junior-2025-y-volvera-a-elegir-a-su-representante-a-traves-del-szansa-na-sukces|title=Polonia confirma su participación en Eurovisión Junior 2025 y volverá a elegir a su representante a través del Szansa Na Sukces|last=Miguel Mancheño|first=José|language=es|accessdate=2024-12-11}}</ref> |Мариана Клос | | | |- |{{JESC|Португалија}}<ref>{{Наведена мрежна страница|url=https://eurovoix.com/2025/03/09/portugal-junior-eurovision-2025-participation/|title=🇵🇹 RTP Confirms Junior Eurovision 2025 Participation|language=en-GB|accessdate=2025-03-10}}</ref> | | | | |- |{{JESC|Сан Марино}}<ref>{{Наведена мрежна страница|url=https://www.sanmarinortv.sm/news/cultura-c6/junior-eurovision-pedini-amati-incontra-le-idols-siamo-fieri-di-voi-e-riconferma-la-partecipazione-di-san-marino-nel-2025-a267927|title=Junior Eurovision, Pedini Amati incontra le Idols, "siamo fieri di voi" e riconferma la partecipazione di San Marino nel 2025|last=Fabbri|first=Monica|language=it|accessdate=2024-11-29}}</ref> | | | | |- |{{JESC|Холандија}}<ref>{{Наведена мрежна страница|url=https://www.zapp.nl/programmas/junior-eurovisie-songfestival/nieuws/29455-schrijf-je-in-voor-het-junior-songfestival-2025|title=SCHRIJF JE IN VOOR HET JUNIOR SONGFESTIVAL 2025|work=Zapp|accessdate=2024-11-20}}</ref> | | | | |- |{{JESC|Хрватска}}<ref>{{Наведена мрежна страница|url=https://eurosong.hr/marino-vrgoc-hrvatski-je-predstavnik-na-djecjem-eurosongu-2025/|title=Marino Vrgoč hrvatski je predstavnik na Dječjem Eurosongu 2025.!|last=Prkić|first=Ivana|date=2025-04-16|work=eurosong.hr|language=hr|accessdate=2025-04-16}}</ref> |Марино Вргоч | | | |- |{{JESC|Шпанија}} | | | | |} == Наводи == {{наводи|2}}{{Детски избор за песна на Евровизија}} [[Категорија:Детска Евровизија]] fainaof334m8ybkh9znt871o54yyxch 5380290 5380287 2025-06-15T09:07:06Z Kwintesencjax 102724 5380290 wikitext text/x-wiki {{Infobox Eurovision|name=Детски избор за песна на Евровизија 2025|venue=Олимпик Палас, Тбилиси, Грузија|director=|exsupervisor=|entries=11|debut=|return={{JESC|Хрватска}}|vote=Секоја држава/жири доделува по 12, 10, 8–1 бода за нивните 10 најдобри песни.|final=13 декември 2025|image=|edition=23-то|withdraw={{JESC|Естонија}} {{JESC|Германија}}}}'''Детскиот избор за песна Евровизија 2025''' требе да биде 23-тото издание на [[Детска Евровизија]]. == Локација == Натпреварот ќе се одржи во [[Грузија]], по победата на земјата на 2024 година со песната „To My Mom“ од Андрија Путкарадзе. Грузискиот радиодифузен сервис Грузискиот јавен радиодифузер (ГПБ) веднаш по финалето во 2024 година објави дека натпреварот во 2025 година ќе се одржи во Грузија, <ref>{{Наведена мрежна страница|url=https://www.facebook.com/1stchannel.1tv.ge/posts/pfbid0dW1oMM9uewj7xUWPSziagNMvcDe34cEY79VUam1KAehLeQErteLtue9hoZ7TgH7l?locale=ka_GE|title=საქართველო საბავშვო ევროვიზია 2025-ის მასპინძელი ქვეყანა იქნება|date=2024-11-16|work=[[First Channel (Georgian TV channel)|First Channel]]|publisher=[[Facebook]]|language=ka|trans-title=Georgia is the host country of Junior Eurovision 2025|accessdate=2024-11-17}}</ref> но ЕБУ подоцна негираше дека официјално ја избрал Грузија за организатор, наведувајќи дека „тие ќе работат со сите нивни членовите, вклучувајќи го и победничкиот радиодифузер ГПВ, во текот на следните неколку недели, да го идентификуваат и потоа да го објават радиодифузерот домаќин за следната година“. <ref>{{Наведена мрежна страница|url=https://www.ebu.ch/news/2024/11/georgia-wins-22nd-junior-eurovision-song-contest-and-sets-new-competition-record|title=Georgia wins 22nd Junior Eurovision Song Contest and sets new competition record|date=2024-11-16|work=[[European Broadcasting Union]]|language=en|accessdate=2024-11-17|quote=Unlike in the Eurovision Song Contest, JESC winners do not automatically have to host the following year’s event. We will be working with all our Members, including the winning broadcaster GPB, over the next few weeks to identify and then announce the host broadcaster for next year.}}</ref> Ова ќе биде втор пат Грузија да биде домаќин на Детската Евровизија, а првиот ќе биде во 2017. На 9 април 2025, Грузискиот радиофузер објави документи дека ГПБ и ЕБУ се согласиле натрепватор да се одржи на 13 декември 2025; ЕБУ го потврди истото на 13 мај == Привремена листа на земји-учеснички == До мај 2025, следниве 11 држави го потврдиле своето учество. Хрватска треба да се врати по 10 годишна пауза. {| class="wikitable" !Земја !Изведувач !Песна !Јазик |- |{{JESC|Албанија}} |Крони Пула |"Fruta perime" |[[Албански јазик|албански]] |- |{{JESC|Грузија}}<ref>{{Наведена мрежна страница|url=https://1tv.ge/news/tinatin-berdzenishvili-vulocav-saqartvelos-sabavshvo-evroviziaze-gamarjvebas-andriam-mteli-qveyana-asakhela-mzad-vart-evrovizias-saqartvelom-umaspindzlos/|title=თინათინ ბერძენიშვილი - ვულოცავ საქართველოს საბავშვო ევროვიზიაზე გამარჯვებას, ანდრიამ მთელი ქვეყანა ასახელა, მზად ვართ, ევროვიზიას საქართველომ უმასპინძლოს|work=1TV|language=ka-GE|accessdate=2024-11-20}}</ref> | | | |- |{{JESC|Ирска}}<ref>{{Наведена мрежна страница|url=https://eurovoix.com/2025/01/21/ireland-tg4-confirms-junior-eurovision-2025-participation/#:~:text=Eurovision%202025%20Participation-,%F0%9F%87%AE%F0%9F%87%AA%20Ireland:%20TG4%20Confirms%20Junior%20Eurovision%202025%20Participation,Junior%20Eurovision%20Song%20Contest%202025.|title=🇮🇪 Ireland: TG4 Confirms Junior Eurovision 2025 Participation|last=Granger|first=Anthony|date=2025-01-21|work=Eurovoix|language=en-GB|accessdate=2025-01-22}}</ref> | | | |- |{{JESC|Италија}}<ref>{{Наведена мрежна страница|url=https://eurovoix.com/2025/01/05/italy-junior-eurovision-2025-participation-confirmed/|title=🇮🇹 Italy: Junior Eurovision 2025 Participation Confirmed|last=Farren|first=Neil|date=2025-01-05|work=Eurovoix|language=en-GB|accessdate=2025-01-06}}</ref> | | | |- |{{JESC|Македонија}}<ref>{{Наведена мрежна страница|url=https://mrt.com.mk/sites/default/files/%D0%A4%D0%B8%D0%BD%D0%B0%D0%BD%D1%81%D0%B8%D1%81%D0%BA%D0%B8%20%D0%BF%D0%BB%D0%B0%D0%BD%20%D0%B7%D0%B0%20%D0%B8%D0%B7%D0%BC%D0%B5%D0%BD%D1%83%D0%B2%D0%B0%D1%9A%D0%B5%20%D0%BD%D0%B0%20%D0%A4%D0%B8%D0%BD%D0%B0%D0%BD%D1%81%D0%B8%D1%81%D0%BA%D0%B8%D0%BE%D1%82%20%D0%BF%D0%BB%D0%B0%D0%BD%20%D0%BD%D0%B0%20%D0%88%D0%A0%D0%9F%20%D0%9C%D0%A0%D0%A2%20%D0%B7%D0%B0%202025%20%D0%B3%D0%BE%D0%B4%D0%B8%D0%BD%D0%B0%20%D1%81%D0%BE%20%D0%BF%D1%80%D0%B5%D0%BD%D0%B0%D0%BC%D0%B5%D0%BD%D0%B0%20%D0%BD%D0%B0%20%D1%81%D1%80%D0%B5%D0%B4%D1%81%D1%82%D0%B2%D0%B0.pdf|title=ФИНАНСИСКИ ПЛАН ЗА ИЗМЕНУВАЊЕ НА ФИНАНСИСКИОТ ПЛАН НА ЈАВНО РАДИОДИФУЗНО ПРЕТПРИЈАТИЕ МАКЕДОНСКА РАДИО ТЕЛЕВИЗИЈА ЗА 2025 ГОДИНА СО ПРЕНАМЕНА НА СРЕДСТВА|last=Cvetkovski|first=Marjan|language=mk|accessdate=2024-12-30}}</ref> |Нела Манческа<ref>{{Наведена мрежна страница|url=https://emagazin.mk/nela-mancheska-ke-ja-prestavuva-makedonija-na-juniorskiot-evrosong/|title=Нела Манческа ќе ја преставува Македонија на Јуниорскиот Евросонг|last=Редакција|date=2025-06-13|work=еМагазин|language=mk-MK|accessdate=2025-06-15}}</ref> | | |- |{{JESC|Полска}}<ref>{{Наведена мрежна страница|url=https://www.escplus.es/eurovision-junior/2024/polonia-confirma-su-participacion-en-eurovision-junior-2025-y-volvera-a-elegir-a-su-representante-a-traves-del-szansa-na-sukces|title=Polonia confirma su participación en Eurovisión Junior 2025 y volverá a elegir a su representante a través del Szansa Na Sukces|last=Miguel Mancheño|first=José|language=es|accessdate=2024-12-11}}</ref> |Мариана Клос | | |- |{{JESC|Португалија}}<ref>{{Наведена мрежна страница|url=https://eurovoix.com/2025/03/09/portugal-junior-eurovision-2025-participation/|title=🇵🇹 RTP Confirms Junior Eurovision 2025 Participation|language=en-GB|accessdate=2025-03-10}}</ref> | | | |- |{{JESC|Сан Марино}}<ref>{{Наведена мрежна страница|url=https://www.sanmarinortv.sm/news/cultura-c6/junior-eurovision-pedini-amati-incontra-le-idols-siamo-fieri-di-voi-e-riconferma-la-partecipazione-di-san-marino-nel-2025-a267927|title=Junior Eurovision, Pedini Amati incontra le Idols, "siamo fieri di voi" e riconferma la partecipazione di San Marino nel 2025|last=Fabbri|first=Monica|language=it|accessdate=2024-11-29}}</ref> | | | |- |{{JESC|Холандија}}<ref>{{Наведена мрежна страница|url=https://www.zapp.nl/programmas/junior-eurovisie-songfestival/nieuws/29455-schrijf-je-in-voor-het-junior-songfestival-2025|title=SCHRIJF JE IN VOOR HET JUNIOR SONGFESTIVAL 2025|work=Zapp|accessdate=2024-11-20}}</ref> | | | |- |{{JESC|Хрватска}}<ref>{{Наведена мрежна страница|url=https://eurosong.hr/marino-vrgoc-hrvatski-je-predstavnik-na-djecjem-eurosongu-2025/|title=Marino Vrgoč hrvatski je predstavnik na Dječjem Eurosongu 2025.!|last=Prkić|first=Ivana|date=2025-04-16|work=eurosong.hr|language=hr|accessdate=2025-04-16}}</ref> |Марино Вргоч | | |- |{{JESC|Шпанија}} | | | |} == Наводи == {{наводи|2}}{{Детски избор за песна на Евровизија}} [[Категорија:Детска Евровизија]] 4f3ejv4lz2vutz399bp7w6zzf0qj05h 5380291 5380290 2025-06-15T09:12:48Z Kwintesencjax 102724 5380291 wikitext text/x-wiki {{Infobox Eurovision|name=Детски избор за песна на Евровизија 2025|venue=Олимпик Палас, Тбилиси, Грузија|director=|exsupervisor=|entries=11|debut=|return={{JESC|Хрватска}}|vote=Секоја држава/жири доделува по 12, 10, 8–1 бода за нивните 10 најдобри песни.|final=13 декември 2025|image=|edition=23-то|withdraw={{JESC|Естонија}} {{JESC|Германија}}}}'''Детскиот избор за песна Евровизија 2025''' требе да биде 23-тото издание на [[Детска Евровизија]]. == Локација == Натпреварот ќе се одржи во [[Грузија]], по победата на земјата на 2024 година со песната „To My Mom“ од Андрија Путкарадзе. Грузискиот радиодифузен сервис Грузискиот јавен радиодифузер (ГПБ) веднаш по финалето во 2024 година објави дека натпреварот во 2025 година ќе се одржи во Грузија, <ref>{{Наведена мрежна страница|url=https://www.facebook.com/1stchannel.1tv.ge/posts/pfbid0dW1oMM9uewj7xUWPSziagNMvcDe34cEY79VUam1KAehLeQErteLtue9hoZ7TgH7l?locale=ka_GE|title=საქართველო საბავშვო ევროვიზია 2025-ის მასპინძელი ქვეყანა იქნება|date=2024-11-16|work=[[First Channel (Georgian TV channel)|First Channel]]|publisher=[[Facebook]]|language=ka|trans-title=Georgia is the host country of Junior Eurovision 2025|accessdate=2024-11-17}}</ref> но ЕБУ подоцна негираше дека официјално ја избрал Грузија за организатор, наведувајќи дека „тие ќе работат со сите нивни членовите, вклучувајќи го и победничкиот радиодифузер ГПВ, во текот на следните неколку недели, да го идентификуваат и потоа да го објават радиодифузерот домаќин за следната година“. <ref>{{Наведена мрежна страница|url=https://www.ebu.ch/news/2024/11/georgia-wins-22nd-junior-eurovision-song-contest-and-sets-new-competition-record|title=Georgia wins 22nd Junior Eurovision Song Contest and sets new competition record|date=2024-11-16|work=[[European Broadcasting Union]]|language=en|accessdate=2024-11-17|quote=Unlike in the Eurovision Song Contest, JESC winners do not automatically have to host the following year’s event. We will be working with all our Members, including the winning broadcaster GPB, over the next few weeks to identify and then announce the host broadcaster for next year.}}</ref> Ова ќе биде втор пат Грузија да биде домаќин на Детската Евровизија, а првиот ќе биде во 2017. На 9 април 2025, Грузискиот радиофузер објави документи дека ГПБ и ЕБУ се согласиле натрепватор да се одржи на 13 декември 2025; ЕБУ го потврди истото на 13 мај == Привремена листа на земји-учеснички == До мај 2025, следниве 11 држави го потврдиле своето учество. Хрватска треба да се врати по 10 годишна пауза. {| class="wikitable" !Земја !Изведувач !Песна !Јазик |- |{{JESC|Албанија}} |Крони Пула<ref>{{Наведена мрежна страница|url=https://junioreurovision.tv/story/albania-song-tbilisi-2025|title=Albania has its song and singer for Tbilisi 2025|date=2025-06-04|work=[[Европски радиодифузен сојуз]]|language=en|accessdate=2025-06-15}}</ref> |"Fruta perime" |[[Албански јазик|албански]] |- |{{JESC|Грузија}}<ref>{{Наведена мрежна страница|url=https://1tv.ge/news/tinatin-berdzenishvili-vulocav-saqartvelos-sabavshvo-evroviziaze-gamarjvebas-andriam-mteli-qveyana-asakhela-mzad-vart-evrovizias-saqartvelom-umaspindzlos/|title=თინათინ ბერძენიშვილი - ვულოცავ საქართველოს საბავშვო ევროვიზიაზე გამარჯვებას, ანდრიამ მთელი ქვეყანა ასახელა, მზად ვართ, ევროვიზიას საქართველომ უმასპინძლოს|work=1TV|language=ka-GE|accessdate=2024-11-20}}</ref> | | | |- |{{JESC|Ирска}}<ref>{{Наведена мрежна страница|url=https://eurovoix.com/2025/01/21/ireland-tg4-confirms-junior-eurovision-2025-participation/#:~:text=Eurovision%202025%20Participation-,%F0%9F%87%AE%F0%9F%87%AA%20Ireland:%20TG4%20Confirms%20Junior%20Eurovision%202025%20Participation,Junior%20Eurovision%20Song%20Contest%202025.|title=🇮🇪 Ireland: TG4 Confirms Junior Eurovision 2025 Participation|last=Granger|first=Anthony|date=2025-01-21|work=Eurovoix|language=en-GB|accessdate=2025-01-22}}</ref> | | | |- |{{JESC|Италија}}<ref>{{Наведена мрежна страница|url=https://eurovoix.com/2025/01/05/italy-junior-eurovision-2025-participation-confirmed/|title=🇮🇹 Italy: Junior Eurovision 2025 Participation Confirmed|last=Farren|first=Neil|date=2025-01-05|work=Eurovoix|language=en-GB|accessdate=2025-01-06}}</ref> | | | |- |{{JESC|Македонија}}<ref>{{Наведена мрежна страница|url=https://mrt.com.mk/sites/default/files/%D0%A4%D0%B8%D0%BD%D0%B0%D0%BD%D1%81%D0%B8%D1%81%D0%BA%D0%B8%20%D0%BF%D0%BB%D0%B0%D0%BD%20%D0%B7%D0%B0%20%D0%B8%D0%B7%D0%BC%D0%B5%D0%BD%D1%83%D0%B2%D0%B0%D1%9A%D0%B5%20%D0%BD%D0%B0%20%D0%A4%D0%B8%D0%BD%D0%B0%D0%BD%D1%81%D0%B8%D1%81%D0%BA%D0%B8%D0%BE%D1%82%20%D0%BF%D0%BB%D0%B0%D0%BD%20%D0%BD%D0%B0%20%D0%88%D0%A0%D0%9F%20%D0%9C%D0%A0%D0%A2%20%D0%B7%D0%B0%202025%20%D0%B3%D0%BE%D0%B4%D0%B8%D0%BD%D0%B0%20%D1%81%D0%BE%20%D0%BF%D1%80%D0%B5%D0%BD%D0%B0%D0%BC%D0%B5%D0%BD%D0%B0%20%D0%BD%D0%B0%20%D1%81%D1%80%D0%B5%D0%B4%D1%81%D1%82%D0%B2%D0%B0.pdf|title=ФИНАНСИСКИ ПЛАН ЗА ИЗМЕНУВАЊЕ НА ФИНАНСИСКИОТ ПЛАН НА ЈАВНО РАДИОДИФУЗНО ПРЕТПРИЈАТИЕ МАКЕДОНСКА РАДИО ТЕЛЕВИЗИЈА ЗА 2025 ГОДИНА СО ПРЕНАМЕНА НА СРЕДСТВА|last=Cvetkovski|first=Marjan|language=mk|accessdate=2024-12-30}}</ref> |Нела Манческа<ref>{{Наведена мрежна страница|url=https://emagazin.mk/nela-mancheska-ke-ja-prestavuva-makedonija-na-juniorskiot-evrosong/|title=Нела Манческа ќе ја преставува Македонија на Јуниорскиот Евросонг|last=Редакција|date=2025-06-13|work=еМагазин|language=mk-MK|accessdate=2025-06-15}}</ref> | | |- |{{JESC|Полска}}<ref>{{Наведена мрежна страница|url=https://www.escplus.es/eurovision-junior/2024/polonia-confirma-su-participacion-en-eurovision-junior-2025-y-volvera-a-elegir-a-su-representante-a-traves-del-szansa-na-sukces|title=Polonia confirma su participación en Eurovisión Junior 2025 y volverá a elegir a su representante a través del Szansa Na Sukces|last=Miguel Mancheño|first=José|language=es|accessdate=2024-12-11}}</ref> |Мариана Клос<ref>{{Наведена мрежна страница|url=https://junioreurovision.tv/story/poland-singer-tbilisi-marianna-klos|title=Poland has its singer for Tbilisi: Meet Marianna Kłos|date=2025-06-02|work=[[Европски радиодифузен сојуз]]|language=en|accessdate=2025-06-15}}</ref> | | |- |{{JESC|Португалија}}<ref>{{Наведена мрежна страница|url=https://eurovoix.com/2025/03/09/portugal-junior-eurovision-2025-participation/|title=🇵🇹 RTP Confirms Junior Eurovision 2025 Participation|language=en-GB|accessdate=2025-03-10}}</ref> | | | |- |{{JESC|Сан Марино}}<ref>{{Наведена мрежна страница|url=https://www.sanmarinortv.sm/news/cultura-c6/junior-eurovision-pedini-amati-incontra-le-idols-siamo-fieri-di-voi-e-riconferma-la-partecipazione-di-san-marino-nel-2025-a267927|title=Junior Eurovision, Pedini Amati incontra le Idols, "siamo fieri di voi" e riconferma la partecipazione di San Marino nel 2025|last=Fabbri|first=Monica|language=it|accessdate=2024-11-29}}</ref> | | | |- |{{JESC|Холандија}}<ref>{{Наведена мрежна страница|url=https://www.zapp.nl/programmas/junior-eurovisie-songfestival/nieuws/29455-schrijf-je-in-voor-het-junior-songfestival-2025|title=SCHRIJF JE IN VOOR HET JUNIOR SONGFESTIVAL 2025|work=Zapp|accessdate=2024-11-20}}</ref> | | | |- |{{JESC|Хрватска}}<ref>{{Наведена мрежна страница|url=https://eurosong.hr/marino-vrgoc-hrvatski-je-predstavnik-na-djecjem-eurosongu-2025/|title=Marino Vrgoč hrvatski je predstavnik na Dječjem Eurosongu 2025.!|last=Prkić|first=Ivana|date=2025-04-16|work=eurosong.hr|language=hr|accessdate=2025-04-16}}</ref> |Марино Вргоч<ref>{{Наведена мрежна страница|url=https://junioreurovision.tv/story/marino-vrgoc-sing-croatia-return-jesc|title=Marino Vrgoč will sing for Croatia on its return to JESC|date=2025-05-30|work=[[Европски радиодифузен сојуз]]|language=en|accessdate=2025-06-15}}</ref> | | |- |{{JESC|Шпанија}} | | | |} == Наводи == {{наводи|2}}{{Детски избор за песна на Евровизија}} [[Категорија:Детска Евровизија]] p1bore9yfur5d82ouacuocztzxt4z4k 0 1359548 5380197 5306330 2025-06-14T22:24:37Z Andrew012p 85224 додадена [[Категорија:Филмови за демони]] користејќи го [[:en:Wikipedia:HotCat|HotCat]] 5380197 wikitext text/x-wiki {{Инфокутија Филм|name=Хелбој|caption=Плакатот на македонски јазик|director=[[Нил Маршал]]|producer=Лоренс Гордон<br />Лојд Левин<br />Мајк Ричардсон<br />Филип Вестгрен<br />Карл Хамп<br />Мет О’Тул<br />Лес Велдон<br />Јарив Лернер|distributor={{Plainlist| * [[Lionsgate Films|Lionsgate]] }}|released=12 април 2019 г. (САД)<br>11 април 2019 г. (Македонија)|music=Бенџамин Волфиш|editing=Мартин Бернфелд|cinematography=Лоренцо Сенаторе|starring=[[Дејвид Харбор]]<br />[[Мила Јовович]]<br />[[Ијан Макшејн]]<br />[[Саша Лејн]]<br />[[Даниел Деј Ким]]<br />[[Томас Хејден Черч]]|writer=Ендру Косби|genre=[[Научнофантастичен филм|научна фантастика]]<br />[[Суперхерој|суперхеројски]]|country={{Plainlist| * {{САД}} }}|budget=50&nbsp;милиони долари<ref name="Production Troubles">{{cite web|url=https://www.thewrap.com/hellboy-david-harbour-neil-marshall/|title=Inside 'Hellboy' Reboot's Fiery Shoot: Fights Over David Harbour, Cinematography and a Tree (Exclusive)|website=[[The Wrap]]|first1=Umberto|last1=Gonzalez|first2=Tim|last2=Molloy|date=April 10, 2019|access-date=April 11, 2019|url-status=live|archive-date=April 11, 2019|archive-url=https://web.archive.org/web/20190411114339/https://www.thewrap.com/hellboy-david-harbour-neil-marshall/}}</ref>|gross=55,1 милиони долари|language={{Plainlist| * [[англиски јазик|англиски]] * + [[македонски јазик|македонски]] <small>(титла)</small> }}|runtime=121 минута<ref>{{cite web |url=https://www.bbfc.co.uk/release/hellboy-q29sbgvjdglvbjpwwc00mda5ndq |title=Hellboy (2019) |website=[[British Board of Film Classification]] |date=April 1, 2019 |quote=Cinema 120m 53s |access-date=March 1, 2022 |archive-date=March 25, 2022 |archive-url=https://web.archive.org/web/20220325024204/https://www.bbfc.co.uk/release/hellboy-q29sbgvjdglvbjpwwc00mda5ndq |url-status=live }}</ref>|studio={{Plainlist| * [[Summit Entertainment]]<ref name="VarietyReview">{{cite web|url=https://variety.com/2019/film/reviews/hellboy-review-david-harbour-1203184127/|title=Film Review: 'Hellboy'|magazine=[[Variety (magazine)|Variety]]|last=Gleiberman|first=Owen|date=April 10, 2019|access-date=April 10, 2019|url-status=live|archive-date=May 27, 2023|archive-url=https://web.archive.org/web/20230527180556/https://variety.com/2019/film/reviews/hellboy-review-david-harbour-1203184127/}}</ref> * [[Millennium Media]]<ref name="VarietyReview"/> * Lawrence Gordon/Lloyd Levin Productions<ref name="ProdNote">{{cite web|url=https://lionsgate-brightspot.s3.amazonaws.com/4e/2d/ce3b21dc424e9f1079b66badf89b/hellboy-production-notes.pdf|title=Hellboy – Production Notes|work=[[Lionsgate Publicity]]|access-date=April 11, 2019|archive-date=April 11, 2019|archive-url=https://web.archive.org/web/20190411122417/https://lionsgate-brightspot.s3.amazonaws.com/4e/2d/ce3b21dc424e9f1079b66badf89b/hellboy-production-notes.pdf|url-status=live}}</ref> * [[Dark Horse Entertainment]] * [[Nu Boyana Film Studios|Nu Boyana]] * [[Campbell Grobman Films]] }}|image=Хелбој плакат мкд.png}} {{Закосен наслов}}'''Хелбој''' ({{Lang-en|Hellboy}}), во некои преводи '''Хелбој: Подемот на Крвавата Кралица''' — американски [[Суперхерој|суперхеројски]] [[филм]] во режија на Нил Маршал.<ref>{{cite web|url=https://www.gamespot.com/articles/hellboy-review-roundup-heres-what-the-critics-are-/1100-6466170/|title=Hellboy Review Roundup: Here's What The Critics Are Saying|last=Makuch|first=Eddie|date=April 10, 2019|work=[[GameSpot]]|accessdate=April 10, 2019}}</ref> Напишан е од Ендру Косби, врз основа на стрипот на Мајк Мињола.<ref>{{Cite web|url=http://www.cinepremiere.com.mx/david-harbour-reboot-hellboy-clasificacion-r-adultos-63775.html|title=David Harbour en reboot de Hellboy con clasificación R|archive-url=https://web.archive.org/web/20170617144556/http://www.cinepremiere.com.mx/david-harbour-reboot-hellboy-clasificacion-r-adultos-63775.html|archive-date=2017-06-17|access-date=2017-06-08|url-status=live}}</ref><ref name="thewrap.com">{{Cite news|url=http://www.thewrap.com/david-harbour-teases-hellboy-as-darker-more-of-a-character-piece/|title=David Harbour Teases 'Hellboy' Reboot As 'Darker,' 'More of a Character Piece'|author=Beatrice Verhoeven|date=2017-06-07|work=TheWrap|accessdate=2017-09-29|archive-url=https://web.archive.org/web/20170913230146/http://www.thewrap.com/david-harbour-teases-hellboy-as-darker-more-of-a-character-piece/|archive-date=2017-09-13|language=en|url-status=live}}</ref> Во главната улога е [[Дејвид Харбор]]. Филмот требало да излезе во [[јануари]] 2019 г., меѓутоа, филмот премиерно бил прикажан на [[12 април]] 2019 г. во [[Соединети Американски Држави|САД]], а во [[Македонија]] излегол на [[11 април]] истата година.<ref>{{cite web|url=https://www.cinemablend.com/news/2470135/hellboy-reviews-are-in-heres-what-critics-are-saying|title=Hellboy Reviews Are In, Here's What Critics Are Saying|last=Holmes|first=Adam|date=April 10, 2019|work=Cinemablend|accessdate=April 10, 2019}}</ref><ref>{{Наведена мрежна страница|url=https://m.facebook.com/CineplexxMK/photos/a.480725251958905/2325571147474297/?type=3|title=Cineplexx MK — Само да ве потсетиме дека премиерата на „Хелбој“ е на 11 април|work=www.facebook.com|language=mk|archive-url=https://web.archive.org/web/20241207194725/https://www.facebook.com/?next=https%3A%2F%2Fm.facebook.com%2FCineplexxMK%2Fphotos%2Fa.480725251958905%2F2325571147474297%2F%3Ftype%3D3&refsrc=deprecated&_rdr|archive-date=2024-12-07|accessdate=2024-12-07|url-status=live}}</ref> Дејството на филмот се сосредоточува на борбата на тајната американска организација за која [[Хелбој]] работи со неземни сили во лицето на моќната вештерка Вивиен Нимуе, која се обидува да ја преземе власта над целиот свет уништувајќи го [[човештвото]]. == Содржина == Хелбој е натприродно суштество што е син на паднат ангел. Тој дошол во нашиот свет во 1944 г. како последица на мистичен ритуал. Окултистите од [[Трет Рајх|Третиот Рајх]] долго време се обидувале да добијат предност во војната, надевајќи се дека ќе го привлечат идеалниот војник во редовите на фашистичката армија. Хелбој бил токму тој што им требал, но никогаш не успеале да ги остварат своите планови. Демонот од пеколот паднал во рацете на Американците и почнал да им служи, заштитувајќи го светот од таинствени закани. Овој пат тој е испратен во [[Англија]] за да се сретне лице в лице со сопругата на [[Мерлин]]. Само една битка со Крвавата Кралица ќе доведе до крајот на светот, што чудовиштето се обидувало да го избегне целиот свој [[живот]]. == Улоги == {| class="wikitable" !Глумец !Улога |- |[[Дејвид Харбор]] |[[Хелбој|Хелбој / Анунг Ун Рама]] |- |[[Мила Јовович]] |Вивиен Нимуе |- |[[Ијан Макшејн]] |Тревор Брутенхолм |- |[[Саша Лејн]] |Алис Монахан |- |[[Даниел Деј Ким]] |Бен Даимио |- |[[Томас Хејден Черч]] |Лобстер Џонсон |- |[[Пенелопа Мичел]] |Ганејда |- |[[Марк Стенли]] |[[крал Артур]] |- |[[Брин Глисон]] |[[Мерлин]] |} == Наводи == {{наводи}} == Надворешни врски == * {{Official website|hellboy.movie}} {{IMDb title|2274648|Hellboy}} [[Категорија:Американски филмови]] [[Категорија:Филмови на англиски јазик]] __СОСОДРЖИНА__ __ИНДЕКС__ [[Категорија:Филмови од 2019 година]] [[Категорија:Филмови за демони]] c0hyoll4he5pobmt7btror9l0m4nq6t 4 1360742 5380330 5379354 2025-06-15T10:55:07Z 19user99 72391 /* Список на учесници */ 5380330 wikitext text/x-wiki {| style="float:right; width:200px; border:solid #ccc 1px; margin:5px;" |- style="text-align:center;" |[[Податотека:Wikimedia MKD mk.svg|150п]] |- style="text-align:center;" |[[Податотека:Уредувачки денови.svg|150п]] |} {{Кратенка|ВП:УВ}} Во текот на 2025 година е планирано да се одржуваат '''[[Википедија:Уредувачки викенди|уредувачки викенди]]'''. Уредувачките викенди се изведуваат во текот на еден викенд, со почеток во 00:00 ч. во сабота и крај во 23:59 ч. во недела. Предвид се земаат сите создадени или подобрени статии и предлошки на зададената тема од корисници на Википедија на македонски јазик кои ги пријавиле во уредувачкиот викенд. == Признанија == Награди ќе им бидат доделени на тројцата најплодотворни учесници што ќе имаат највисок успех при заедничкото и споено бодување од Уредувачките викенди и [[Википедија:Уредувачки денови 2025|Уредувачките денови]]. Наградите се во облик на вредносни купони за книги или техничка опрема, и тоа: * Прва награда: купон во вредност од 15.000 денари. * Втора награда: купон во вредност од 9.000 денари. * Трета награда: купон во вредност од 6.000 денари. '''Важно''': За да се освои која било награда, потребно е да се исполнат следните критериуми: * да се учествува во најмалку 100 изданија на уредувачките денови и/или викенди; * да се учествува во барем 10 од 12-те календарски месеци; и * да се создадат или подобрат најмалку 150 статии, предлошки или модули. == Одржани викенди == === Меѓународни реки во Европа === [[Податотека:SADC road sign GLS-1.svg|десно|240п|Уредувачки ден „Меѓународни реки во Европа“]] Во периодот 4-5 јануари 2025 година е одржан уредувачки викенд на тема „Меѓународни реки во Европа“. ==== Материјали ==== За создавање или подобрување на статиите поврзани со Меѓународните реки во Европа можело да се користат другите јазични изданија на Википедија, дигитализирани и други материјали. * од Википедија на англиски јазик: ** [[:en:Category:International rivers of Europe]] ==== Список на учесници ==== {| class="wikitable" |- ! Бр. !! Корисник !! Придонеси |- | 1 | [[Корисник:P.Nedelkovski|П.Неделковски]] | {{подреден список|[[Канал Морава-Вардар]] (Н)|[[Бегеј]] (Н)}} |- | 2 | [[Корисник:Jtasevski123|Jtasevski123]] | {{подреден список|[[Ардила]] (Н)|[[Бахра (река)]] (Н)}} |} * (Н) — новосоздадена статија * (П) — подобрена статија === Фудбалски клубови од Англија === [[Податотека:Premier League Logo.svg|десно|240п|Уредувачки ден „Фудбалски клубови од Англија“]] Во периодот 11-12 јануари 2025 година е одржан уредувачки викенд на тема „Фудбалски клубови од Англија“. ==== Материјали ==== За создавање или подобрување на статиите за фудбалските клубови од Англија можело да се користат другите јазични изданија на Википедија, дигитализирани и други материјали. * од Википедија на англиски јазик: ** [[:en:Category:Football clubs in England]] ==== Список на учесници ==== {| class="wikitable" |- ! Бр. !! Корисник !! Придонеси |- | 1 | [[Корисник:Lili Arsova|Lili Arsova]] | {{подреден список|[[ФК Бартон Роверс]] (Н)}} |- | 2 | [[Корисник:P.Nedelkovski|П.Неделковски]] | {{подреден список|[[ФК Барнсли]] (Н)}} |- | 3 | [[Корисник:Carshalton|Carshalton]] | {{подреден список|[[ФК Ипсвич Таун]] (П)|[[ФК Лутон Таун]] (Н)|[[ФК Нотс Каунти]] (Н)|[[ФК Челтенам Таун]] (Н)}} |- | 4 | [[Корисник:Jtasevski123|Jtasevski123]] | {{подреден список|[[ФК Мансфилд]] (Н)}} |} * (Н) — новосоздадена статија * (П) — подобрена статија === Музички фестивали === [[Податотека:Pori Jazz 2012 2.jpg|десно|240п|Уредувачки ден „Музички фестивали“]] Во периодот 18-19 јануари 2025 година е одржан уредувачки викенд на тема „Музички фестивали“. ==== Материјали ==== За создавање или подобрување на статиите поврзани со музичките фестивали можело да се користат другите јазични изданија на Википедија, дигитализирани и други материјали. * од Википедија на англиски јазик: ** [[:en:Category:Music festivals]] ==== Список на учесници ==== {| class="wikitable" |- ! Бр. !! Корисник !! Придонеси |- | 1 | [[Корисник:Lili Arsova|Lili Arsova]] | {{подреден список|[[Башчарски ноќи]] (Н)}} |- | 2 | [[Корисник:P.Nedelkovski|П.Неделковски]] | {{подреден список|[[Дојрански ракувања]] (Н)|[[Голачки фолклорни средби]] (Н)}} |- | 3 | [[Корисник:Jashko002|Jashko002]] | {{подреден список|[[Американски фолк блуз фестивал]] (Н)}} |- | 4 | [[Корисник:19user99|19user99]] | {{подреден список|[[Блокфест]] (Н)}} |- | 5 | [[Корисник:Jtasevski123|Jtasevski123]] | {{подреден список|[[Априлски џез]] (Н)}} |} * (Н) — новосоздадена статија * (П) — подобрена статија === Изгубени уметнички дела === [[Податотека:Alexander Egg.jpg|десно|240п|Уредувачки ден „Изгубени уметнички дела“]] Во периодот 25-26 јануари 2025 година е одржан уредувачки викенд на тема „Изгубени уметнички дела“. ==== Материјали ==== За создавање или подобрување на статиите поврзани со изгубените уметнички дела можело да се користат другите јазични изданија на Википедија, дигитализирани и други материјали. * од Википедија на англиски јазик: ** [[:en:Category:Lost works of art]] ==== Список на учесници ==== {| class="wikitable" |- ! Бр. !! Корисник !! Придонеси |- | 1 | [[Корисник:Lili Arsova|Lili Arsova]] | {{подреден список|[[Портрет на Џорџ Даер и Лусијан Фројд]] (Н)|[[Портрет на Филис Витли]] (Н)}} |- | 2 | [[Корисник:19user99|19user99]] | {{подреден список|[[Круна на Големото Војводство Тоскана]] (Н)|[[Свети Себастијан (Рибера, Берлин)]] (Н)|[[Данаја (Анибале Карачи)]] (Н)}} |- | 3 | [[Корисник:SirGoldenBlade|SirGoldenBlade]] | {{подреден список|[[Портрет на млад маж (Рафаело)]] (Н)}} |- | 4 | [[Корисник:P.Nedelkovski|П.Неделковски]] | {{подреден список|[[Леда и лебедот (Микеланџело)]] (Н)|[[Леда и лебедот (Леонардо да Винчи)]] (Н)}} |} * (Н) — новосоздадена статија * (П) — подобрена статија === Астролози === [[Податотека:Clock of San Marco clockface.png|десно|240п|Уредувачки ден „Астролози“]] Во периодот 1-2 февруари 2025 година е одржан уредувачки викенд на тема „Астролози“. ==== Материјали ==== За создавање или подобрување на статиите за астролозите можело да се користат другите јазични изданија на Википедија, дигитализирани и други материјали. * од Википедија на англиски јазик: ** [[:en:Category:Astrologers]] ==== Список на учесници ==== {| class="wikitable" |- ! Бр. !! Корисник !! Придонеси |- | 1 | [[Корисник:Lili Arsova|Lili Arsova]] | {{подреден список|[[Еда и Едуард Пауксон]] (Н)|[[Абијатар Крескас]] (Н)|[[Павсекакиј Богданов]] (Н)}} |- | 2 | [[Корисник:P.Nedelkovski|П.Неделковски]] | {{подреден список|[[Сема Тан]] (Н)|[[Ши Шен]] (Н)|[[Ган Де]] (Н)|[[Иван Витез од Средна]] (Н)}} |- | 3 | [[Корисник:LILI RKIM|LILI RKIM]] | {{подреден список|[[Оскар Адлер]] (Н)}} |- | 4 | [[Корисник:Виолетова|Виолетова]] | {{подреден список|[[Машала ибн Атари]] (Н)}} |- | 5 | [[Корисник:19user99|19user99]] | {{подреден список|[[Освалд Вирт]] (Н)|[[Федерико Грисогоно]] (Н)|[[Тифен Рагенел]] (Н)}} |} * (Н) — новосоздадена статија * (П) — подобрена статија === Јога === [[Податотека:Yoga pose image.png|десно|240п|Уредувачки ден „Јога“]] Во периодот 8-9 февруари 2025 година е одржан уредувачки викенд на тема „Јога“. ==== Материјали ==== За создавање или подобрување на статиите поврзани со јогата можело да се користат другите јазични изданија на Википедија, дигитализирани и други материјали. * од Википедија на англиски јазик: ** [[:en:Category:Yoga]] ==== Список на учесници ==== {| class="wikitable" |- ! Бр. !! Корисник !! Придонеси |- | 1 | [[Корисник:Lili Arsova|Lili Arsova]] | {{подреден список|[[Јога во Русија]] (Н)|[[Саду Харидас]] (Н)}} |- | 2 | [[Корисник:SirGoldenBlade|SirGoldenBlade]] | {{подреден список|[[Раџа јога]] (Н)}} |- | 3 | [[Корисник:19user99|19user99]] | {{подреден список|[[Сама врити]] (Н)}} |- | 4 | [[Корисник:P.Nedelkovski|П.Неделковски]] | {{подреден список|[[Анахата]] (Н)}} |- | 5 | [[Корисник:Orce Wiki|Orce Wiki]] | {{подреден список|[[Тришула]] (Н)|[[Баласана]] (Н)}} |} * (Н) — новосоздадена статија * (П) — подобрена статија === Мировни договори=== [[Податотека:Treaty of Versailles, English version.jpg|десно|240п|Уредувачки ден „Мировни договори“]] Во периодот 15-16 февруари 2025 година е одржан уредувачки викенд на тема „Мировни договори“. ==== Материјали ==== За создавање или подобрување на статиите поврзани со мировните договори можело да се користат другите јазични изданија на Википедија, дигитализирани и други материјали. * од Википедија на англиски јазик: ** [[:en:Category:Peace treaties]] ==== Список на учесници ==== {| class="wikitable" |- ! Бр. !! Корисник !! Придонеси |- | 1 | [[Корисник:P.Nedelkovski|П.Неделковски]] | {{подреден список|[[Букурешки мировен договор (1886)]] (Н)|[[Париски мировен договор (1947)]] (Н)}} |- | 2 | [[Корисник:19user99|19user99]] | {{подреден список|[[Акилисенски мир]] (Н)|[[Никиски мир]] (Н)|[[Феникиски договор]] (Н)|[[Париски мировни договори (1991)]] (Н)|[[Росточки мировен договор]] (Н)|[[Торуњски компромис]] (Н)|[[Договор за воспоставување мир низ целиот христијански свет]] (Н)|[[Фердинандска декларација]] (Н)|[[Улмско примирје (1647)]] (Н)||[[Камбрески договор]] (Н)}} |- | 3 | [[Корисник:SirGoldenBlade|SirGoldenBlade]] | {{подреден список|[[Нимфејски договор (1214)]] (Н)}} |- | 4 | [[Корисник:Lili Arsova|Lili Arsova]] | {{подреден список|[[Мир во Або]] (Н)|[[Договор од Ахал]] (Н)}} |} * (Н) — новосоздадена статија * (П) — подобрена статија === Видеоигри === [[Податотека:Gaming.png|десно|230п|Уредувачки ден „Видеоигри“]] Во периодот 22-23 февруари 2025 година е одржан уредувачки викенд на тема „Видеоигри“. ==== Материјали ==== За создавање или подобрување на статиите поврзани со видеоигрите можело да се користат другите јазични изданија на Википедија, дигитализирани и други материјали. * од Википедија на англиски јазик: ** [[:en:Category:Video games]] ==== Список на учесници ==== {| class="wikitable" |- ! Бр. !! Корисник !! Придонеси |- | 1 | [[Корисник:Lili Arsova|Lili Arsova]] | {{подреден список|[[Училиште Емил-Кол]] (Н)|[[Снајперски бес]] (Н)|[[Базен со 8 топки]] (Н)|[[KidsCom]] (Н)|[[Декодоку]] (Н)|[[GameLab Лондон]] (Н)|[[Училиште за дизајн на медиуми]] (Н)}} |- | 2 | [[Корисник:19user99|19user99]] | {{подреден список|[[Black Closet]] (Н)|[[Канон на видео игри]] (Н)|[[Музеј на Нинтендо]] (Н)|[[Star Worlds Arcade ]] (Н)}} |- | 3 | [[Корисник:P.Nedelkovski|П.Неделковски]] | {{подреден список|[[Жанрови на видеоигри]] (Н)}} |- | 4 | [[Корисник:Марко09|Марко09]] | {{подреден список|[[Ангела што зборува]] (Н)|[[Мојот Том што зборува]] (Н)}} |} * (Н) — новосоздадена статија * (П) — подобрена статија === Музичко образование === [[Податотека:Suzuki violin recital.jpg|десно|280п|Уредувачки ден „Музичко образование“]] Во периодот 1-2 март 2025 година е одржан уредувачки викенд на тема „Музичко образование“. ==== Материјали ==== За создавање или подобрување на статиите поврзани со музичкото образование можело да се користат другите јазични изданија на Википедија, дигитализирани и други материјали. * од Википедија на англиски јазик: ** [[:en:Category:Music education]] ==== Список на учесници ==== {| class="wikitable" |- ! Бр. !! Корисник !! Придонеси |- | 1 | [[Корисник:P.Nedelkovski|П.Неделковски]] | {{подреден список|[[Музеј на Клод Дебиси]] (Н)|[[Музеј на Хектор Берлиоз]] (Н)}} |- | 2 | [[Корисник:Lili Arsova|Lili Arsova]] | {{подреден список|[[Музичко училиште „Станковиќ“ Белград]] (Н)}} |- | 3 | [[Корисник:19user99|19user99]] | {{подреден список|[[Псалмистичко движење]] (Н)|[[Тонкунст]] (Н)}} |} * (Н) — новосоздадена статија * (П) — подобрена статија === Телевизиски серии === [[Податотека:Македонски народни приказни плакат.jpg|десно|240п|Уредувачки ден „Телевизиски серии“]] Во периодот 8-9 март 2025 година е одржан уредувачки викенд на тема „Телевизиски серии“. ==== Материјали ==== За создавање или подобрување на статиите поврзани со телевизиските серии можело да се користат другите јазични изданија на Википедија, дигитализирани и други материјали. * од Википедија на англиски јазик: ** [[:en:Category:Television series]] ==== Список на учесници ==== {| class="wikitable" |- ! Бр. !! Корисник !! Придонеси |- | 1 | [[Корисник:19user99|19user99]] | {{подреден список|[[Наследници (ТВ серија)]] (Н)|[[Ханибал (ТВ серија)]] (Н)|[[Црни едра (ТВ серија)]] (Н)|[[Утопија (британска ТВ серија)]] (Н)|[[Бери (ТВ серија)]] (Н)|[[Нарко-мрежа (ТВ серија)]] (Н)|[[Ловец на умови (ТВ серија)]] (Н)|[[Срам (ТВ серија)]] (Н)}} |- | 2 | [[Корисник:Виолетова|Виолетова]] | {{подреден список|[[Академијата чадор (ТВ серија)]] (Н)}} |- | 3 | [[Корисник:XavieraMars|XavieraMars]] | {{подреден список|[[Моќ (ТВ серија)]] (Н)}} |} * (Н) — новосоздадена статија * (П) — подобрена статија === Чоколадо === [[Податотека:Emoji u1f36b.svg|десно|240п|Уредувачки ден „Чоколадо“]] Во периодот 15-16 март 2025 година е одржан уредувачки викенд на тема „Чоколадо“. ==== Материјали ==== За создавање или подобрување на статиите за чоколадото можело да се користат другите јазични изданија на Википедија, дигитализирани и други материјали. * од Википедија на англиски јазик: ** [[:en:Category:Chocolate]] ==== Список на учесници ==== {| class="wikitable" |- ! Бр. !! Корисник !! Придонеси |- | 1 | [[Корисник:P.Nedelkovski|П.Неделковски]] | {{подреден список|[[Дубајско чоколадо]] (Н)}} |- | 2 | [[Корисник:19user99|19user99]] | {{подреден список|[[Еурокрем]] (Н)}} |- | 3 | [[Корисник:Lili Arsova|Lili Arsova]] | {{подреден список|[[Француско чоколадо]] (Н)}} |- | 4 | [[Корисник:Jtasevski123|Jtasevski123]] | {{подреден список|[[Звечево]] (Н)}} |} * (Н) — новосоздадена статија * (П) — подобрена статија === Протести === [[Податотека:Граѓаните_на_протест.jpg|десно|260п|Уредувачки ден „Протести“]] Во периодот 22-23 март 2025 година е одржан уредувачки викенд на тема „Протести“. ==== Материјали ==== За создавање или подобрување на статиите поврзани со протестите можело да се користат другите јазични изданија на Википедија, дигитализирани и други материјали. * од Википедија на англиски јазик: ** [[:en:Category:Protests]] ==== Список на учесници ==== {| class="wikitable" |- ! Бр. !! Корисник !! Придонеси |- | 1 | [[Корисник:P.Nedelkovski|П.Неделковски]] | {{подреден список|[[Немири]] (Н)|[[Штрајк]] (Н)}} |- | 2 | [[Корисник:19user99|19user99]] | {{подреден список|[[Балкански бојкот на маркетите]] (Н)|[[Стоунволски немири]] (Н)|[[Правен набљудувач]] (Н)}} |} * (Н) — новосоздадена статија * (П) — подобрена статија === Загадување на водата === [[Податотека:Water pollution.svg|десно|240п|Уредувачки ден „Загадување на водата“]] Во периодот 29-30 март 2025 година е одржан уредувачки викенд на тема „Загадување на водата“. ==== Материјали ==== За создавање или подобрување на статиите поврзани со загадувањето на водата можело да се користат другите јазични изданија на Википедија, дигитализирани и други материјали. * од Википедија на англиски јазик: ** [[:en:Category:Water pollution]] ==== Список на учесници ==== {| class="wikitable" |- ! Бр. !! Корисник !! Придонеси |- | 1 | [[Корисник:P.Nedelkovski|П.Неделковски]] | {{подреден список|[[Биопоказател]] (Н)}} |- | 2 | [[Корисник:SirGoldenBlade|SirGoldenBlade]] | {{подреден список|[[Големо тихоокеанско ѓубре]] (Н)| [[Напуштена мрежа]] (Н)|[[Северноатлантско ѓубре]] (Н)}} |- | 3 | [[Корисник:19user99|19user99]] | {{подреден список|[[Еколошки протести во Србија (2024)]] (Н)}} |} * (Н) — новосоздадена статија * (П) — подобрена статија === Мадагаскар === [[Податотека:Madagascar_(centered_orthographic_projection).svg|десно|220п|Уредувачки ден „Мадагаскар“]] Во периодот 5-6 април 2025 година е одржан уредувачки викенд на тема „Мадагаскар“. ==== Материјали ==== За создавање или подобрување на статиите поврзани со Мадагаскар можело да се користат другите јазични изданија на Википедија, дигитализирани и други материјали. * од Википедија на англиски јазик: ** [[:en:Category:Madagascar]] ==== Список на учесници ==== {| class="wikitable" |- ! Бр. !! Корисник !! Придонеси |- | 1 | [[Корисник:P.Nedelkovski|П.Неделковски]] | {{подреден список|[[Рова (Мадагаскар)]] (Н)}} |} * (Н) — новосоздадена статија * (П) — подобрена статија ===Настава=== [[Податотека:Teaching icon.png|десно|240п|Уредувачки ден „Настава“]] Во периодот 12-13 април 2025 година е одржан уредувачки викенд на тема „Настава“. ==== Материјали ==== За создавање или подобрување на статиите поврзани со наставата можело да се користат другите јазични изданија на Википедија, дигитализирани и други материјали. * од Википедија на англиски јазик: ** [[:en:Category:Teaching]] ==== Список на учесници ==== {| class="wikitable" |- ! Бр. !! Корисник !! Придонеси |- | 1 | [[Корисник:19user99|19user99]] | {{подреден список|[[Автодидактицизам]] (Н)}} |- | 2 | [[Корисник:P.Nedelkovski|П.Неделковски]] | {{подреден список|[[Буквар]] (Н)}} |} * (Н) — новосоздадена статија * (П) — подобрена статија ===Излезни уреди=== [[Податотека:Computer_Display.svg|десно|200п|Уредувачки ден „Излезни уреди“]] Во периодот 19-20 април 2025 година е одржан уредувачки викенд на тема „Излезни уреди“. ==== Материјали ==== За создавање или подобрување на статиите поврзани со излезните уреди можело да се користат другите јазични изданија на Википедија, дигитализирани и други материјали. * од Википедија на англиски јазик: ** [[:en:Category:Computer output devices]] ==== Список на учесници ==== {| class="wikitable" |- ! Бр. !! Корисник !! Придонеси |- | 1 | [[Корисник:19user99|19user99]] | {{подреден список|[[Хаптичка технологија]] (Н)|[[Афективна хаптика]] (Н)}} |- | 2 | [[Корисник:P.Nedelkovski|П.Неделковски]] | {{подреден список|[[Игличен печатач]] (Н)|[[Ласерски печатач]] (Н)}} |} * (Н) — новосоздадена статија * (П) — подобрена статија ===Џез=== [[Податотека:P_jazz_red.svg|десно|240п|Уредувачки ден „Џез“]] Во периодот 26-27 април 2025 година е одржан уредувачки викенд на тема „Џез“. ==== Материјали ==== За создавање или подобрување на статиите поврзани со џезот можело да се користат другите јазични изданија на Википедија, дигитализирани и други материјали. * од Википедија на англиски јазик: ** [[:en:Category:Jazz]] ==== Список на учесници ==== {| class="wikitable" |- ! Бр. !! Корисник !! Придонеси |- | 1 | [[Корисник:19user99|19user99]] | {{подреден список|[[Американски џез музеј]] (Н)}} |- | 2 | [[Корисник:Виолетова|Виолетова]] | {{подреден список|[[Херби Хенкок]] (Н)}} |- | 3 | [[Корисник:P.Nedelkovski|П.Неделковски]] | {{подреден список|[[Владимир Четкар]] (Н)}} |- | 4 | [[Корисник:SirGoldenBlade|SirGoldenBlade]] | {{подреден список|[[Рави Колтрејн]] (Н)|[[Грегори Портер]] (Н)}} |} * (Н) — новосоздадена статија * (П) — подобрена статија ===Трговски центри=== [[Податотека:Skopje_East_Gate_image_render.jpg|десно|240п|Уредувачки ден „Трговски центри“]] Во периодот 3-4 мај 2025 година е одржан уредувачки викенд на тема „Трговски центри“. ==== Материјали ==== За создавање или подобрување на статиите за трговските центри можело да се користат другите јазични изданија на Википедија, дигитализирани и други материјали. * од Википедија на англиски јазик: ** [[:en:Category:Shopping malls]] ==== Список на учесници ==== {| class="wikitable" |- ! Бр. !! Корисник !! Придонеси |- | 1 | [[Корисник:19user99|19user99]] | {{подреден список|[[Мртов трговски центар]] (Н)}} |- | 2 | [[Корисник:P.Nedelkovski|П.Неделковски]] | {{подреден список|[[Сараево сити центар]] (Н)}} |- | 3 | [[Корисник:Jtasevski123|Jtasevski123]] | {{подреден список|[[Тулинтори]] (Н)|[[Портанова]] (Н)|[[Медитерански Космос]] (Н)}} |} * (Н) — новосоздадена статија * (П) — подобрена статија === Ридови === [[Податотека:Зајчев_Рид.jpg|десно|220п|Уредувачки ден „Ридови“]] Во периодот 10-11 мај 2025 година е одржан уредувачки викенд на тема „Ридови“. ==== Материјали ==== За создавање или подобрување на статиите за ридовите можело да се користат другите јазични изданија на Википедија, дигитализирани и други материјали. * од Википедија на англиски јазик: ** [[:en:Category:Hills]] ==== Список на учесници ==== {| class="wikitable" |- ! Бр. !! Корисник !! Придонеси |- | 1 | [[Корисник:19user99|19user99]] | {{подреден список|[[Ридски град]] (Н)|[[Сопка (рид)]] (Н)|[[Николскаја Сопка]] (Н)}} |- | 2 | [[Корисник:P.Nedelkovski|П.Неделковски]] | {{подреден список|[[Баново Брдо]] (Н)}} |- | 3 | [[Корисник:Jtasevski123|Jtasevski123]] | {{подреден список|[[Света Гора (рид)]] (Н)}} |- | 4 | [[Корисник:Chnitke|Chnitke]] | {{подреден список|[[Рожник]] (Н)|[[Планината Света Марија (Шмарна гора)]] (Н)}} |- | 5 | [[Корисник:XavieraMars|Михаил Милевски]] | {{подреден список|[[Рид Бримонд]] (Н)|[[Били Гоут Рид (Алис Спрингс)]] (Н)}} |} * (Н) — новосоздадена статија * (П) — подобрена статија === Вино === [[Податотека:A bottle and glass of wine.svg|десно|200п|Уредувачки ден „Вино“]] Во периодот 17-18 мај 2025 година е одржан уредувачки викенд на тема „Вино“. ==== Материјали ==== За создавање или подобрување на статиите поврзани со виното можело да се користат другите јазични изданија на Википедија, дигитализирани и други материјали. * од Википедија на англиски јазик: ** [[:en:Category:Wine]] ==== Список на учесници ==== {| class="wikitable" |- ! Бр. !! Корисник !! Придонеси |- | 1 | [[Корисник:19user99|19user99]] | {{подреден список|[[Кока вино]] (Н)|[[Органско вино]] (Н)|[[Здравствени ефекти на вино]] (Н)}} |- | 2 | [[Корисник:Lili Arsova|Lili Arsova]] | {{подреден список|[[Крстач]] (Н)}} |- | 3 | [[Корисник:Visem|Visem]] | {{подреден список|[[Аскони]] (Н)}} |- | 4 | [[Корисник:P.Nedelkovski|П.Неделковски]] | {{подреден список|[[Ризлинг]] (Н)}} |} * (Н) — новосоздадена статија * (П) — подобрена статија === Криминалистички романи === [[Податотека:The_Adventure_of_the_Empty_House_-_The_Arrest_of_Colonel_Moran.jpg|десно|200п|Уредувачки ден „Криминалистички романи“]] Во периодот 24-25 мај 2025 година е одржан уредувачки викенд на тема „Криминалистички романи“. ==== Материјали ==== За создавање или подобрување на статиите поврзани со криминалистичките романи можело да се користат другите јазични изданија на Википедија, дигитализирани и други материјали. * од Википедија на англиски јазик: ** [[:en:Category:Crime novels]] ==== Список на учесници ==== {| class="wikitable" |- ! Бр. !! Корисник !! Придонеси |- | 1 | [[Корисник:19user99|19user99]] | {{подреден список|[[Карипска мистерија]] (Н)|[[Тигарот во чадот]] (Н)|[[Корморан Страјк]] (Н)}} |- | 2 | [[Корисник:Lili Arsova|Lili Arsova]] | {{подреден список|[[Обични херои (роман)]] (Н)|[[Атомски јастог]] (Н)}} |- | 3 | [[Корисник:P.Nedelkovski|П.Неделковски]] | {{подреден список|[[Крвава месечина (роман)]] (Н)|[[И не биди млад мајмун]] (Н)}} |} * (Н) — новосоздадена статија * (П) — подобрена статија === Природни катастрофи === [[Податотека:Earthquake_-_The_Noun_Project.svg|десно|210п|Уредувачки ден „Природни катастрофи“]] Во периодот 31 мај - 1 јуни 2025 година е одржан уредувачки викенд на тема „Природни катастрофи“. ==== Материјали ==== За создавање или подобрување на статиите за природните катастрофи можело да се користат другите јазични изданија на Википедија, дигитализирани и други материјали. * од Википедија на англиски јазик: ** [[:en:Category:Natural disasters]] ==== Список на учесници ==== {| class="wikitable" |- ! Бр. !! Корисник !! Придонеси |- | 1 | [[Корисник:P.Nedelkovski|П.Неделковски]] | {{подреден список|[[Пехчевски земјотрес]] (Н)|[[Скопски земјотрес (1555)]] (Н)|[[Тангшански земјотрес (1976)]] (Н)}} |} * (Н) — новосоздадена статија * (П) — подобрена статија === Кошаркарски клубови === [[Податотека:Basketball Clipart.svg|десно|210п|Уредувачки ден „Кошаркарски клубови “]] Во периодот 7-8 јуни 2025 година ќе се одржи уредувачки викенд на тема „Кошаркарски клубови “. ==== Материјали ==== За создавање или подобрување на статиите поврзани со кошаркарските клубови може да се користат другите јазични изданија на Википедија, дигитализирани и други материјали. * од Википедија на англиски јазик: ** [[:en:Category:Basketball teams]] ==== Список на учесници ==== {| class="wikitable" |- ! Бр. !! Корисник !! Придонеси |- | 1 | [[Корисник:P.Nedelkovski|П.Неделковски]] | {{подреден список|[[КК Задар]] (Н)}} |- | 2 | <!--[[Корисник:|]]--> | <!--{{подреден список|[[]] ()}}--> |- | 3 | <!--[[Корисник:|]]--> | <!--{{подреден список|[[]] ()}}--> |- | 4 | <!--[[Корисник:|]]--> | <!--{{подреден список|[[]] ()}}--> |- | 5 | <!--[[Корисник:|]]--> | <!--{{подреден список|[[]] ()}}--> |- | 6 | <!--[[Корисник:|]]--> | <!--{{подреден список|[[]] ()}}--> |- | 7 | <!--[[Корисник:|]]--> | <!--{{подреден список|[[]] ()}}--> |- | 8 | <!--[[Корисник:|]]--> | <!--{{подреден список|[[]] ()}}--> |- | 9 | <!--[[Корисник:|]]--> | <!--{{подреден список|[[]] ()}}--> |- | 10 | <!--[[Корисник:|]]--> | <!--{{подреден список|[[]] ()}}--> |} * (Н) — новосоздадена статија * (П) — подобрена статија == Претстојни викенди == === Вулкани во Европа === [[Податотека:Volcano Emoji.png|десно|210п|Уредувачки ден „Вулкани во Европа“]] Во периодот 14-15 јуни 2025 година ќе се одржи уредувачки викенд на тема „Вулкани во Европа“. ==== Материјали ==== За создавање или подобрување на статиите за вулканите во Европа може да се користат другите јазични изданија на Википедија, дигитализирани и други материјали. * од Википедија на англиски јазик: ** [[:en:Category:Volcanoes of Europe]] ==== Список на учесници ==== {| class="wikitable" |- ! Бр. !! Корисник !! Придонеси |- | 1 | [[Корисник:19user99|19user99]] | {{подреден список|[[Јали]] (Н)|[[Милос]] (Н)}} |- | 2 | <!--[[Корисник:|]]--> | <!--{{подреден список|[[]] ()}}--> |- | 3 | <!--[[Корисник:|]]--> | <!--{{подреден список|[[]] ()}}--> |- | 4 | <!--[[Корисник:|]]--> | <!--{{подреден список|[[]] ()}}--> |- | 5 | <!--[[Корисник:|]]--> | <!--{{подреден список|[[]] ()}}--> |- | 6 | <!--[[Корисник:|]]--> | <!--{{подреден список|[[]] ()}}--> |- | 7 | <!--[[Корисник:|]]--> | <!--{{подреден список|[[]] ()}}--> |- | 8 | <!--[[Корисник:|]]--> | <!--{{подреден список|[[]] ()}}--> |- | 9 | <!--[[Корисник:|]]--> | <!--{{подреден список|[[]] ()}}--> |- | 10 | <!--[[Корисник:|]]--> | <!--{{подреден список|[[]] ()}}--> |} * (Н) — новосоздадена статија * (П) — подобрена статија == Поврзано == * [[Википедија:Уредувачки викенди 2025/Известувања]] * [[Википедија:Уредувачки викенди 2025/Статистика]] [[Категорија:Википедија:Уредувачки викенди 2025| ]] [[Категорија:Википедија:Викимедија МКД во 2025 година|Уредувачки викенди]] 2sh1khvblsb46sd0f2v2ld0djsexhzb 0 1361542 5380257 5314520 2025-06-15T04:39:18Z InternetArchiveBot 92312 Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.9.5 5380257 wikitext text/x-wiki {{Инфокутија Место во Грција|name=Паљори|image_map={{ПолКарта | Егејска Македонија Пајонија | ширина = | опис = <center>Местоположба на Паљори во [[Кукуш (округ)|Кукушкиот округ]] и областа [[Централна Македонија (Грција)|Централна Македонија]]</center> | релјефна = | натпис = Паљори | натпис_гол = | положба = | позадина = | бележник = | бележник_гол = | врска = | ГШ_степ = 40 | ГШ_мин = 59 | ГШ_сек = 4 | ГШ_прав = N | ГД_степ = 22 | ГД_мин = 21 | ГД_сек = 24 | ГД_прав = E }}|map_caption=Местоположба во областа|lat_deg=40|lat_min=59|lon_deg=22|lon_min=21|elevation=1125|periph=[[Централна Македонија (Грција)|Централна Македонија]]|periphunit=[[Кукуш (округ)|Кукушки]]|municipality=[[Пајонија (општина)|Пајонија]]|municunit=Гуменџе}}'''Паљори''' или '''Палиохори<ref name="Yiannitsa">{{cite book|url=https://digitalarchive.mcmaster.ca/islandora/object/macrepo%3A20503|title=Yiannitsa GSGS (Series); 4439. 1st ed. Lambert conical orthomorphic spheroid Bessel proj. Prime meridians: Greenwich and Athens. "Reproduced from M.D.R.|last=|first=|publisher=War Office|year=1944|isbn=|editor=|editor-link=|edition=|location=London|pages=|doi=|quote=|authorlink=|accessdate=|17=610/10395." In collections: Greece 1:100k Topographic Maps. Digital Archive McMaster University|coauthors=|lang-hide=|lang=|archive-date=2023-03-15|archive-url=https://web.archive.org/web/20230315164220/https://digitalarchive.mcmaster.ca/islandora/object/macrepo:20503|url-status=dead}}</ref>'''<ref name="Ген">{{Генщаб}}</ref> — поранешно [[село]] во [[Гуменџиско]], [[Егејска Македонија]], на територијата на денешната општина [[Пајонија (општина)|Пајонија]] во областа [[Централна Македонија (Грција)|Централна Македонија]], [[Грција]]. == Географија == Селото се наоѓало во падините на планината [[Пајак (планина)|Пајак]], околу 3 км западно од селото [[Баровица]].<ref name=":0">{{НМЕМ|дел=II|страница=64}}</ref> == Историја == Паљори било мало македонско село кое се распаднало пред основањето на [[Баровица]]. Според сознанијата на [[Тодор Симовски]], кон крајот на XX век сѐ уште постоеле видливи остатоци од некогашните селски гробишта.<ref name=":0" /> == Наводи == {{Наводи}}{{Пајонија (општина)}} [[Категорија:Историски села во Пајонија (општина)]] aqczwbg0pu300aci01hfnqj3d1h5rin 0 1362501 5380322 5348199 2025-06-15T10:45:50Z InternetArchiveBot 92312 Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.9.5 5380322 wikitext text/x-wiki {{закосен наслов}} {{Инфокутија Уметничко дело|image_file=Raphael missing.jpg|other_language_1=[[Италијански јазик|италијански]]|other_title_1=Ritratto di giovane uomo|other_language_2=[[Полски јазик|полски]]|other_title_2=Portret młodzieńca|image_size=260px|caption=„вештачки обоена“|title=Портрет на млад маж|artist=[[Рафаело Санти|Рафаело]]|year=1513–1514|height_metric=72|width_metric=56|city=изгубена од 1945<br>претходно изложена во музеј во [[Краков]], [[Полска]]|museum=}}'''''Портрет на млад маж''''' — слика на [[Рафаело Санти|Рафаело]]. Често се смета дека тоа е [[автопортрет]]. За време на [[Втора светска војна|Втората светска војна]] сликата била украдена од нацистите од [[Полска]]. Многу историчари ја сметаат за најважната слика која недостасува по Втората светска војна.<ref name="pacb2004">Winid, Boguslaw. [http://pacb.bfn.org/calendar/winid.html "Not Lost Forever: Recovery of Polish Art Looted During WWII,"] {{Семарх|url=https://web.archive.org/web/20100312065922/http://pacb.bfn.org/calendar/winid.html}} Polish Art club of Buffalo. 3 April 2004.</ref><ref name="czartoryski">{{Наведена мрежна страница|url=http://www.czartoryski.org/museum.htm|title=History of The Czartoryski Museum|publisher=Czartoryski.org|archive-url=https://web.archive.org/web/20070407094234/http://www.czartoryski.org/museum.htm|archive-date=2007-04-07|accessdate=2008-10-16}}</ref> Портретот е направен во масло на [[Таблосликарство|табло]], веројатно од 1513 до 1514 година, а е дело на италијанскиот сликар и архитект [[Висока ренесанса|од високата ренесанса]] Рафаело Санцио де Урбино, попознат едноставно како Рафаело. Идентитетот на субјектот е непроверен, но многу научници традиционално го сметаат за автопортрет на Рафаело. Специјалистите ги перцепираат цртите на лицето како компатибилни, ако не и јасно идентични со единствениот несомнен автопортрет на Рафаел во неговата [[Фрескопис|фреска]] ''[[Атинската школа (слика)|Атинската школа]]'' во Ватикан, идентификувана како таква од [[Џорџо Вазари|Вазари]]. Ако се работи за автопортрет, не се дава навестување за професијата на Рафаело; портретот покажува богато облечен и „самоуверено подготвен“ млад човек. Не биле направени фотографии во боја на сликата пред да исчезне; обоената слика е вештачки обоена. == Анализа == Како портретно сликарство на високата ренесанса, акцентот на Рафаело на исправената рамнотежа, гестот, текстурата, украсниот украс и омекната форма претставувал култивиран маниристички израз со атрибутите на благородната класа во стил кој се прошири низ јужна Италија по смртта на Рафаело. Текстуралните детали на ѕидот во боја на месо, крзното од самур и брановидната темна коса не само што постигнуваат нео-класична, чувствителна рамнотежа помеѓу вистинската човечност и природата, туку тие ги продолжуваат и гестовите видени во претходното поставување на женската рака за да ја нагласат улогата на мажот како хуманист. Рафаел го хуманизирал машкиот пол, така што лентата на ракавите и магливите рабови околу косата и пејзажот ја рефлектираат заменливоста на секој пол. Левата дланка поставена во близина на срцето го истакнува самоидентитетот и страсниот став. Веројатно е дека студиозниот пристап на Рафаело кон идеализираното претставување на човечката пропорција бил заснован врз неговите студии за античките атлетски и воени херои во класичната скулптура како што се Дорифорос и [[Август од Прима Порта]]. Сликата била донесена во Полска, заедно со [[Дама со хермелин|Дамата со хермелин]] на [[Леонардо да Винчи]], и многу римски антиквитети, од принцот [[Адам Џорџ Чарториски]], син на принцезата [[Изабела Чарториска]], на неговите патувања во Италија во 1798 година.<ref name="czartoryski"/> == Нацистичка германска кражба == [[Податотека:Raphael-Young_man-1.jpg|мини| Оригиналната црно-бела фотографија]] За време на [[Инвазија на Полска (1939)|инвазијата на Полска]] во 1939 година, принцот [[Августин Јозеф Чарториски]] зел некои слики од музејот Чарториски, меѓу кои и ''Портрет на млад маж'', и ги скрил на имотот во Сјењава.<ref>{{Наведена мрежна страница|url=https://www.dailyartmagazine.com/the-story-of-the-lost-raphaels-portrait-of-a-young-man/|title=The Story of the Lost Raphael's Portrait of a Young Man - Renaissance|date=19 December 2019}}</ref> Таму се откриени од страна на [[Гестапо]], кои работеле за [[Ханс Франк]], човекот што Хитлер го поставил како главен на владата.<ref name="czartoryski"/> Франк поставил три од сликите во својата куќа во [[Краков]] пред да ги испрати за [[Берлин]], и [[Дрезден]], од каде биле предадени во приватната колекција на Хитлер во [[Линц]].<ref name="czartoryski" /> Во јануари 1945 година, Франк ги вратил сликите од Германија во Краков за негова сопствена употреба во кралскиот замок Вавел. Ова е местото каде последен пат е виден ''Портрет на млад маж''.<ref name="pacb2004"/> Кога Германците се евакуирале од Краков подоцна истиот месец пред советската офанзива, се смета дека Франк ги однел сликите со себе во [[Шлеска]].<ref>{{Наведена мрежна страница|url=https://www.thefirstnews.com/article/could-looted-art-from-wwii-be-hidden-under-village-chapel-3713|title=Could looted art from WWII be hidden under village chapel?|work=www.thefirstnews.com|language=en|accessdate=2020-04-04}}</ref> Американците го уапсиле Франк на 3 мај 1945 година, за големи воени злосторства (и бил егзекутиран во 1946 година). Полскиот претставник во Сојузничката комисија за пронаоѓање на уметнички дела лоцирал некои од сликите украдени од Франк, и ги побарал во име на музејот Чарториски. Сепак, ''Портрет на млад маж'' и 843 други артефакти недостасувале од складиштето.<ref name="czartoryski"/> Во нејзината книга за нацистичкиот грабеж од 1994 година, ''Силувањето на Европа'', Лин Х. Николас сугерирала дека ако сликата повторно се појави, ќе вреди повеќе од 100 милиони американски долари (што е еквивалентно на {{Inflation|US|100|1994}} милиони долари во {{Inflation/year|US}}). == Непознато каде се наоѓа == [[Податотека:Czartoryski_Museum_Cracow_interior.jpg|мини| Музејот Чарториски во Краков]] По Студената војна, семејството Чарториски правело постојан напор да ја лоцира сликата.<ref name=":0">{{Наведена мрежна страница|url=https://artlaw.foxrothschild.com/2012/08/articles/art-recoverytheft-1/raphaels-portrait-of-a-young-man-rediscovered/|title=Raphael's Portrait of a Young Man Rediscovered|date=2012-08-03|work=Art Law|language=en-US|accessdate=2020-04-04|archive-date=2016-03-05|archive-url=https://web.archive.org/web/20160305104534/http://artlaw.foxrothschild.com/2012/08/articles/art-recoverytheft-1/raphaels-portrait-of-a-young-man-rediscovered/|url-status=dead}}</ref> Во едно интервју, принцот [[Адам Карол Чарториски|Адам Чарториски]] изјавил дека се обидел да врати многу од сликите што биле изгубени за време на Втората светска војна.<ref>{{Наведена мрежна страница|url=http://www.thearttribune.com/Confusion-surrounding-Raphael-s.html|title=Confusion surrounding Raphael's Portrait of a Young Man in the Czartoryski Collection - The Art Tribune|work=www.thearttribune.com|accessdate=2020-04-04}}</ref> Сликата била сместена во триделна колекција на семејството Чарториски заедно со ''[[Пејзаж со добриот Самарјанин|Пејзажот со добриот Самарјанин]]'' на Рембрант и ''[[Дама со хермелин|Дамата со хермелин]]'' на Леонардо. За разлика од ''Портрет на млад маж,'' другите две слики биле пронајдени.<ref name=":1">{{Наведена мрежна страница|url=https://www.dailyartmagazine.com/the-story-of-the-lost-raphaels-portrait-of-a-young-man/|title=The Story of the Lost Raphael's Portrait of a Young Man - Renaissance|last=Stanska|first=Zuzanna|date=2019-12-19|work=DailyArtMagazine.com - Art History Stories|language=en-US|accessdate=2020-04-04}}</ref> Сепак, се верува дека портретот не е изгубен туку украден.<ref>{{Наведена мрежна страница|url=https://itsartlaw.org/2012/08/02/polands-famed-renaissance-masterpiece-raphaels-portrait-of-a-young-man-found-after-half-a-century/|title=Poland's Famed Renaissance Masterpiece, Raphael's Portrait of a Young Man; Found After Half a Century|date=2012-08-02|work=Center for Art Law|language=en-US|accessdate=2020-04-04}}</ref> Локацијата на сликата е непозната, иако полското [[Министерство за надворешни работи (Полска)|Министерство за надворешни работи]] наведува дека е познато „со години“ дека сликата ја преживеала војната.<ref name="PAP2012">{{Наведена мрежна страница|url=http://www.msz.gov.pl/pl/aktualnosci/msz_w_mediach/msz__nie_mamy_informacji__gdzie_jest__portret_mlodzienca__rafaela__depesza_pap_01_08_2012|title=MSZ: nie mamy informacji, gdzie jest "Portret młodzieńca" Rafaela, depesza PAP 01.08.2012|last=[[Ministry of Foreign Affairs of Poland]]|work=MSZ in the Media|publisher=[[Polish Press Agency]]|language=pl|trans-title=Communiqué of the Ministry of Foreign Affairs: we have no new information about the painting|accessdate=2 February 2014}}</ref> Меѓутоа, во летото 2012 година во популарните медиуми се појавила лажна информација за повторното откривање на сликата, што се припишува на наводна изјава дадена од претставник на полскиот министер за надворешни работи за враќање на културните добра.<ref name=":0"/> Пријавено е дека е скриена во банкарски трезор на неидентификувана локација.<ref name=":0" /> Потоа се дознало дека ваквата вест била измама, наменета за поголем број читателска публика. Набргу потоа, портпаролот на министерството во јавна објава објаснил дека нема нови докази во врска со тоа каде се наоѓа уметничкото дело; потврдувајќи ја нивната доверба во нејзиното експресно враќање во Полска штом навистина ќе биде пронајдено. Во 2016 година, сликите се преселиле од музејот на принцовите Чарториски, откако биле купени од полската држава.<ref name=":1"/> Оригиналната празна рамка на сликата моментално виси во Националниот музеј во Краков, каде што се прикажува кралската колекција.<ref name=":1" /> == Популарна култура == Портретот се појавил во епизодата ''на [[Симпсонови]]'' „Разбеснетиот Абе Симпсон и неговиот внук што мрмори во Проклетството на летечкиот пекол“, и го прикажува како една од сликите што Монтгомери Брнс и Абрахам Симпсон ги крадат. Откако ќе биде пронајден, [[Стејт департмент|американскиот Стејт департмент]] му го предава на наследникот на неговиот вистински сопственик. Во филмот ''„[[Чуварите на наследството]]“'' од 2014 година, сликата е прикажана како е уништена од Германците. Прикажана е заедно со големо количество украдени дела, складирани во неидентификувана пештера или рудник, што германските трупи ја запалиле со [[Пламенофрлач|пламенофрлачи]]. Сцената завршува со крупен кадар на сликата додека таа почнува да гори, а потоа ја проголтува пламенот. На крајот од филмот, за време на брифингот што ликот на Џорџ Клуни, Френк Стоукс, му го дава на [[Хари Труман|претседателот Хари Труман]] во затемнета просторија за прикажување, тој проектира слика од сликата на екранот и ја групира со многу други познати слики што допрва треба да се најдат. Телевизиската серија ''„Лов на нацистичкото богатство“'' на [[Национален географски канал|Националниот географски канал]] ги истражува потенцијалните осомничени за кражба на уметнички дела во епизодата „Исчезнато ремек дело“.<ref>{{Наведување|title=National Geographic TV|url=https://www.imdb.com/title/tt9005222/?ref_=ttep_ep5}}</ref> Во првата епизода од ''Национално богатство: на работ на историјата'', антагонистот на серијата ја наоѓа сликата во скриен кеш во [[Мадрид|Мадрид, Шпанија]]. == Поврзано == * [[Кражба на уметнички дела за време на Втората светска војна]] == Наводи == {{Наводи}} == Литература == * Хоупт, Сајмон и Џулијан Редклиф. (2006). [https://books.google.com/books?id=gTlIeKVuPgIC&q=museum+of+the+missing ''Музеј на исчезнатите: историја на кражба на уметност.''] Њујорк: Стерлинг издаваштво.{{ISBN|978-1-4027-2829-7}}[[ISBN (identifier)|ISBN]]&nbsp;[[Special:BookSources/978-1-4027-2829-7|978-1-4027-2829-7]] ;{{OCLC|67375076}} ; * Џонс, Роџер и Николас Пени . (1983). [https://books.google.com/books?id=T0Nb9TicCOgC ''Рафаел.''] Њу Хевн: Универзитетот Јеил прес .{{ISBN|978-0-300-04052-4}}[[ISBN (identifier)|ISBN]]&nbsp;[[Special:BookSources/978-0-300-04052-4|978-0-300-04052-4]] ;{{OCLC|440831341}} * Николас, Лин Х. (1994). [https://books.google.com/books?id=vdefAAAAMAAJ ''Силувањето на Европа: Судбината на богатствата на Европа во Третиот Рајх и Втората светска војна.''] Њујорк Сити: Гроздобер книги .{{ISBN|978-0-679-40069-1}}[[ISBN (identifier)|ISBN]]&nbsp;[[Special:BookSources/978-0-679-40069-1|978-0-679-40069-1]] ;{{OCLC|32531154}} == Надворешни врски == * [http://www.3pp.website/2012/08/the-czartoryski-raphael.html Добра интернет историја на сликата] * [https://www.pbs.org/therapeofeuropa/ ''Силувањето на Европа''] {{Семарх|url=https://web.archive.org/web/20110902100342/http://www.pbs.org/therapeofeuropa/ |date=2011-09-02 }}, филм од 2006 година, емитуван на 24 ноември 2008 година [[Категорија:Уметнички слики од 1510-тите]] [[Категорија:Уметнички слики од 1514 година]] [[Категорија:Слики од Рафаело Санти]] [[Категорија:Изгубени дела]] 8rrwlu4zl7z4wcopnebwx69yqtol5ra 0 1363717 5380242 5365503 2025-06-15T01:24:01Z InternetArchiveBot 92312 Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.9.5 5380242 wikitext text/x-wiki {{Infobox officeholder | name = Павле Саздов | image = Павле_Саздов.webp | caption = Саздов на партиска конференција за печат во 2015 г. | office1 = Пратеник во [[Собрание на Македонија|Собранието на Македонија]] | term_start1 = 2011 | term_end1 = 2016 | constituency1 = македонска дијаспора (Северна и Јужна Америка) | office2 = Државен секретар во [[Министерство за дигитална трансформација на Македонија|Министерството за информатичко општество и администрација]] | term_start2 = 2010 | term_end2 = 2011 | birth_date = {{Birth date and age|1983|12|27|df=yes}} | birth_place = [[Скопје]], [[СР Македонија]], {{СФРЈ}} | nationality = Македонец | party = [[ВМРО-ДПМНЕ]] | alma_mater = [[ФОН Универзитет]], [[Квантик школа за бизнис и технологија]] | occupation = политичар | spouse = Александра Поп-Стефанија Саздов | children = Ема Саздов, Петар Саздов }} '''Павле Саздов''' (р. {{роден на|27|декември|1983}} во {{роден во|Скопје}})<ref>{{Наведена мрежна страница|url=https://www.sobranie.mk/vmro-dpmne-2014-2018.nspx|title=Собрание на Република Северна Македонија - ВМРО-ДПМНЕ|work=www.sobranie.mk|language=en|accessdate=2025-02-11}}</ref> — поранешен [[Македонија|македонски]] политичар, државен секретар во [[Министерство за дигитална трансформација на Македонија|Министерството за Информатичко општество и администрација]]<ref name=":0">{{Наведена мрежна страница|url=https://www.slvesnik.com.mk/Issues/74282F1F618C044A916315386889A285.pdf#page=2|title=Службен весник на Република Македонија|date=5 March 2010}}</ref><ref name=":1">{{Наведена мрежна страница|url=https://metamorphosis.org.mk/aktivnosti_arhiva/studiska-poseta-na-regionot-dolna-normandija/|title=Студиска посета на регионот Долна Нормандија - Metamorphosis|date=2010-12-22|work=Metamorphosis - Foundation for Internet and Society|accessdate=2025-02-11}}</ref> и прв пратеник во [[Собрание на Македонија|македонското Собрание]] избран од дијаспората во Северна и Јужна Америка.<ref>{{Наведена мрежна страница|url=https://utrinski.com.mk/?ItemID=2828C1011C6ACA48A5AF57ABBF8B38B1|title=ВМРО-ДПМНЕ ги доби трите мандати во дијаспората|work=utrinski.com.mk|accessdate=2025-02-11}}</ref> Саздов бил член на Унијата на млади сили на [[Внатрешна македонска револуционерна организација - Демократска партија за македонско национално единство|ВМРО-ДПМНЕ]] (УМС)<ref>{{Наведена мрежна страница|url=https://vmro-dpmne.org.mk/%D1%83%D0%BD%D0%B8%D1%98%D0%B0-%D0%BD%D0%B0-%D0%BC%D0%BB%D0%B0%D0%B4%D0%B8-%D1%81%D0%B8%D0%BB%D0%B8-%D0%BD%D0%B0-%D0%B2%D0%BC%D1%80%D0%BE-%D0%B4%D0%BF%D0%BC%D0%BD%D0%B5|title=УНИЈА НА МЛАДИ СИЛИ НА ВМРО-ДПМНЕ – ВМРО-ДПМНЕ|language=en-US|accessdate=2025-02-18}}</ref> од 1999 година. Бил активен во рамки на комитетот во Чаир од крајот на 1997 година, од каде во 1998 година работи во рамки на кампањата за [[Македонски парламентарни избори (1998)|парламентарните избори]].<ref>{{Наведена мрежна страница|url=https://time.mk/arhiva/?d1=01&m1=01&y1=1991&d2=31&m2=12&y2=2012&all=0&vest=1&fulltext=1&timeup=2&show=1&q=%D0%BF%D0%B0%D0%B2%D0%BB%D0%B5%20%D1%81%D0%B0%D0%B7%D0%B4%D0%BE%D0%B2&read=0b61bc5ed99f44a|title=Архива|work=time.mk|accessdate=2025-02-18}}</ref> Од 2009 година е активен во дијаспората, односно во задграничните комитети на [[Внатрешна македонска револуционерна организација - Демократска партија за македонско национално единство|ВМРО-ДПМНЕ]], каде ги формира комитетите во Торонто, Ајакс, Мисисага, Маркам Виндзор, Кембриџ и Хамилтон во Онтарио, Канада, како и комитетите во Остин Тексас, Мајами Флорида, Колумбус и Кливленд Охајо, Денвер Колорадо, Гарфилд Њу Џерси, Њу Јорк Њу Јорк, Феникс Аризона, Канзас сити Мизури, Детроит Мичиген, Краун Поинт Индијана, Бостон Масачусетс, Вашингтон Федерален округ Колумбија, и Чикаго Илиноис во САД.<ref>{{Наведена мрежна страница|url=https://vmro-dpmne.org.mk/%D0%B7%D0%B0%D0%B4%D0%B3%D1%80%D0%B0%D0%BD%D0%B8%D1%87%D0%BD%D0%B8-%D0%BA%D0%BE%D0%BC%D0%B8%D1%82%D0%B5%D1%82%D0%B8-%D0%BD%D0%B0-%D0%B2%D0%BC%D1%80%D0%BE-%D0%B4%D0%BF%D0%BC%D0%BD%D0%B5|title=ЗАДГРАНИЧНИ КОМИТЕТИ НА ВМРО-ДПМНЕ – ВМРО-ДПМНЕ|language=en-US|accessdate=2025-02-18}}</ref> Во 2011 година, како пратеник од дијаспората, станал член на Централниот Комитет на [[Внатрешна македонска револуционерна организација - Демократска партија за македонско национално единство|ВМРО-ДПМНЕ]], функција која ја обавувал до крајот на 2016 година.<ref>{{Наведена мрежна страница|url=https://vmro-dpmne.org.mk/%D1%86%D0%B5%D0%BD%D1%82%D1%80%D0%B0%D0%BB%D0%B5%D0%BD-%D0%BA%D0%BE%D0%BC%D0%B8%D1%82%D0%B5%D1%82-%D0%BD%D0%B0-%D0%B2%D0%BC%D1%80%D0%BE-%D0%B4%D0%BF%D0%BC%D0%BD%D0%B5|title=ЦЕНТРАЛЕН КОМИТЕТ НА ВМРО-ДПМНЕ – ВМРО-ДПМНЕ|language=en-US|accessdate=2025-02-18}}</ref> == Биографија == Павле Саздов е роден во Скопје на 27 декември 1983 година. Магистрирал на Факултетот за Информациски и комуникациски науки при [[ФОН Универзитет|Универзитет ФОН]] во Скопје<ref>{{Наведена мрежна страница|url=https://mk.h-index.com/en/author/55848900500|title=Sazdov Pavle Scopus Macedonia}}{{Мртва_врска|date=April 2025 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }}</ref><ref>{{Наведена мрежна страница|url=https://aue.mk/content.aspx?cid=2|title=За нас - AUE-FON|work=aue.mk|accessdate=2025-02-11}}</ref>. Подоцна магистрирал и во областа на бизнис администрација при Квантик Школа за Бизнис и Технологија во Вашингтон, Федерален округ Колумбија, САД<ref>{{Наведена мрежна страница|url=https://quantic.edu/students/our-students/|title=Our Students|work=Quantic School of Business and Technology|language=en|accessdate=2025-02-11}}</ref>. <ref>{{Наведена мрежна страница|url=https://www.linkedin.com/in/pavle-sazdov/|title=LinkedIn Profile Page|last=Sazdov|first=Pavle}}</ref> Тој е оженет со Александра Поп-Стефанија Саздов, кариерен дипломат<ref>{{Наведена мрежна страница|url=https://novatv.mk/soprugata-na-pratenikot-sazdov-stana-diplomat-vo-ambasadata-vo-hag/|title=Сопругата на пратеникот Саздов стана дипломат во амбасадата во Хаг}}</ref><ref>{{Наведена мрежна страница|url=https://www.tweedekamer.nl/downloads/document?id=2016D46040|title=Gesprek ambassadeurs over EU-uitbreiding (voertaal is Engels)}}</ref>,<ref>{{Наведена мрежна страница|url=https://www.opcw.org/media-centre/news/2018/05/minister-foreign-affairs-former-yugoslav-republic-macedonia-visits-opcw|title=Minister of Foreign Affairs of Former Yugoslav Republic of Macedonia Visits OPCW|work=OPCW|language=en|accessdate=2025-02-11}}</ref> со која има две деца, Ема и Петар.<ref>{{Наведена мрежна страница|url=https://off.net.mk/na-dnoto/vmrovcite-vo-sobranie-mozhat-da-se-pofalat-so-13-napraveni-deca-a-socijaldemokratite-so-tri|title=Вмровците во Собрание можат да се пофалат со 13 направени деца, а Социјалдемократите со три {{!}} Off|work=off.net.mk|language=mk|accessdate=2025-02-11}}</ref><ref>{{Наведена мрежна страница|url=https://time.mk/c/07aef3feb2/pratenikot-pavle-sazdov-dobi-vtoro-dete.html|title=Пратеникот Павле Саздов доби второ дете|work=time.mk|accessdate=2025-02-11}}</ref> Има објавено повеќе стручни и научни трудови од областа на информатичките науки, конкретно во областа на машинско учење, автоматизација, и управување со заштитено производство на храна.<ref>{{Наведено списание|last=L. Iliev|first=Oliver|last2=Sazdov|first2=Pavle|last3=Zakeri|first3=Ahmad|date=2014-01-01|editor-last=Natasa Markovska and Professor Neven Duic|editor-first=Professor|title=A fuzzy logic-based controller for integrated control of protected cultivation|url=https://www.emerald.com/insight/content/doi/10.1108/meq-06-2013-0065/full/html|journal=Management of Environmental Quality: An International Journal|volume=25|issue=1|pages=75–85|doi=10.1108/MEQ-06-2013-0065|issn=1477-7835}}</ref><ref>{{Наведено списание|last=Iliev|first=Oliver|last2=Sazdov|first2=Pavle|title=FACTA UNIVERSITATISA FUZZU LOGIC BASED CONTROLLER FOR INTEGRATED CONTROL OF PROTECTED CULTIVATION|url=https://www.academia.edu/4220982/FACTA_UNIVERSITATISA_FUZZU_LOGIC_BASED_CONTROLLER_FOR_INTEGRATED_CONTROL_OF_PROTECTED_CULTIVATION}}</ref> <ref>{{Наведено списание|last=Iliev|first=Oliver L.|last2=Sazdov|first2=Pavle|last3=Zakeri|first3=Ahmad|date=2012-09-12|title=A Fuzzy Logic based Controller for Integrated Control of Protected Cultivation|url=https://proceedings.ictinnovations.org/2012/paper/84/a-fuzzy-logic-based-controller-for-integrated-control-of-protected-cultivation|language=en|access-date=2025-02-11|archive-date=2023-10-03|archive-url=https://web.archive.org/web/20231003013346/https://proceedings.ictinnovations.org/2012/paper/84/a-fuzzy-logic-based-controller-for-integrated-control-of-protected-cultivation|url-status=dead}}</ref> == Политичка кариера == === 2010 - 2011: Државен секретар === На 28 февруари 2010 година е именуван за државен секретар во [[Министерство за информатичко општество и администрација|Министерството за информатичко oпштество]]<ref name=":0" />. Како државен секретар во Министерството е одговорен за целокупната работа на институцијата, управување со капиталните прокети, изработка на легислатива од областа на информатичкото општество и реофрма на администрацијата, како и претставување на министерството и владата во рамки на државата и надвор од неа<ref name=":1" />. Во рамки на функцијата е назначен за член на управувачкиот одбор на РеСПА<ref>{{Наведена мрежна страница|url=https://www.respaweb.eu/|title=ReSPA {{!}} Welcome|last=Administration|first=Regional School of Public|work=www.respaweb.eu|accessdate=2025-02-11}}</ref>, Регионална Школа за Јавна Администрација. <ref>{{Наведена мрежна страница|url=https://www.respaweb.eu/download/doc/ReSPA+Newsletter+-+December+2010+(Special+Issue).pdf/fdefe5a9d03c87d5198975df9b6e8257.pdf|title=ReSPA Newsletter}}</ref> === 2011 - 2016: Пратеник === [[Македонски парламентарни избори (2011)|Во 2011 година на предвремените парламентарни избори]] како кандидат на партијата [[Внатрешна македонска револуционерна организација - Демократска партија за македонско национално единство|ВМРО-ДПМНЕ]] е избран за прв пратеник од дијаспората во [[Изборна единица 8|осмата изборна единица]] односно од Северна и Јужна Америка<ref>{{Наведена мрежна страница|url=https://www.mn.mk/komentari/9010|title=Македонци во дијаспората, Македонија ВИ благодари|work=Македонска нација|language=mk-mk|accessdate=2025-02-11}}</ref><ref>{{Наведена мрежна страница|url=https://utrinski.com.mk/?ItemID=2828C1011C6ACA48A5AF57ABBF8B38B1|title=ВМРО-ДПМНЕ ги доби трите мандати во дијаспората|work=utrinski.com.mk|accessdate=2025-02-11}}</ref><ref>{{Наведена мрежна страница|url=https://www.sobranie.mk/vmro-dpmne.nspx|title=Собрание на Република Северна Македонија - ВМРО-ДПМНЕ|work=www.sobranie.mk|language=en|accessdate=2025-02-11}}</ref>. Неговите активности во Собранието вклучуваат: * Комисија за надзор над спроведувањето на мерките за следење на комуникациите од страна на Министерството за внатрешни работи и од Министерството за одбрана, член * Комисија за транспорт, врски и екологија, член * Комисија за надворешна политика, заменик-член * Комисија за уставни прашања, заменик-член * Пратеничка група на Собранието на Република Македонија за соработка со Парламентот на Ирска, член * Пратеничка група на Собранието на Република Македонија за соработка со Парламентот на Канада, член * Пратеничка група на Собранието на Република Македонија за соработка со Конгресот на САД, член * Интерпартиска парламентарна група за правата на лицата со хендикеп, претседавач<ref>{{Наведена мрежна страница|url=https://www.sobranie.mk/aktivnosti-klub-na-prat-2013-ns_article-rabotna-sredba-3-12-2013.nspx|title=Собрание на Република Северна Македонија - 2013|work=www.sobranie.mk|language=en|accessdate=2025-02-11}}</ref> На следните [[Македонски парламентарни избори (2014)|предвремени парламентарни избори во 2014]] година повторно е избран за пратеник од дијаспората во [[Изборна единица 8|осмата изборна единица]] односно од Северна и Јужна Америка. Во овој мандат неговите активности во Собранието вклучуваат: * Анкетна комисија за скандалот со прислушкувањето, член<ref>{{Наведена мрежна страница|url=https://akademik.mk/komisija-za-skandalot-so-prislushkuvanjeto-gruevski-trebashe-da-bide-soslushan-kako-svedok-no-ne-dojde-zaradi-redovnite-obvrski/|title=КОМИСИЈА ЗА СКАНДАЛОТ СО ПРИСЛУШКУВАЊЕТО: Груевски требаше да биде сослушан како сведок, но не дојде заради „редовните обврски“|last=Admin|date=2015-12-09|work=Академик|language=mk-MK|accessdate=2025-02-11|archive-date=2025-02-11|archive-url=https://web.archive.org/web/20250211105637/https://akademik.mk/komisija-za-skandalot-so-prislushkuvanjeto-gruevski-trebashe-da-bide-soslushan-kako-svedok-no-ne-dojde-zaradi-redovnite-obvrski/|url-status=dead}}</ref><ref>{{Наведена мрежна страница|url=https://www.sobranie.mk/anketna-komisija-za-skandalot-so-prislushkuvanjeto.nspx|title=Собрание на Република Северна Македонија - Анкетна комисија за скандалот со прислушкувањето|work=www.sobranie.mk|language=en|accessdate=2025-02-11}}</ref> * Комисија за надзор над работата на Управата за безбедност и контраразузнавање и на Агенцијата за разузнавање, член * Комисија за надзор над спроведувањето на мерките за следење на комуникациите од страна на Министерството за внатрешни работи и од Министерството за одбрана, член * Комисија за одбрана и безбедност, заменик-член * Постојана анкетна комисија за заштита на слободите и правата на граѓанинот, заменик-член * Пратеничка група на Собранието на Република Македонија за соработка со парламентите на земјите од Латинска Америка и од Карибите, претседател * Пратеничка група на Собранието на Република Македонија за соработка со Парламентот на Канада, член * Пратеничка група на Собранието на Република Македонија за соработка со Парламентот на САД, член == Политички ативности == === Државен секретар === Како Државен секретар во Министерството за информатичко општество и администрација, Саздов работеше на реализација на капиталните проекти во Министерството од кои како поважни можеме да ги издвоиме следните проекти: * Интероперабилност <ref>{{Наведена мрежна страница|url=https://it.mk/it-mk-pilot-proekt-za-elektronska-razm/|title=ИТ.мк: Пилот-проект за електронска размена на податоци ⋆ IT.mk|last=редакција|first=IT mk|date=2010-01-22|work=IT.mk|language=mk-MK|accessdate=2025-02-11}}</ref> со кој се поврзaa државните институции преку еден централен систем за размена на податоци со цел унапредување на услугите кои ги добиваат физичките и правни лица. * Компјутер за секое дете<ref>{{Наведена мрежна страница|url=https://it.mk/ne-sekoe-uchilishte-ima-kompjuter-za-sekoe-dete/|title=Не секое училиште има „компјутер за секое дете“ ⋆ IT.mk|last=Дано|first=Виктор|date=2011-10-18|work=IT.mk|language=mk-MK|accessdate=2025-02-11}}</ref> со кој се поставија компјутери во речиси сите училишта во Македонија како помагала во образовниот процес<ref>{{Наведена мрежна страница|url=https://samoprasaj.mk/ziveacka/proekt-kompjuter-za-sekoe-dete-kom/|title=Проект „Компјутер за секое дете“: компјутерите испокрадени, никогаш нема интернет, а пола училишта ни се пред распаѓање|date=2016-12-01|language=mk-MK|accessdate=2025-02-11}}</ref> како и пристап до интернет во училиштата. * Интернет киосци во руралните средини со кои се овозможи бесплатен пристап до интернет во голем број села во Македонија<ref>{{Наведена мрежна страница|url=https://daily.mk/vesti/makedonija-kiosci-za-internet-vo-selata-6|title=Македонија - Киосци за интернет во селата|work=Daily.MK - Вести|accessdate=2025-02-11}}</ref><ref>{{Наведена мрежна страница|url=http://arhiva.negotino.gov.mk/index.php?option=com_content&view=article&id=82:2010-05-17-10-50-25&catid=19:2010-05-06-11-10-49&Itemid=107&lang=mk|title=Бесплатен интернет во населените места|work=arhiva.negotino.gov.mk|accessdate=2025-02-11}}</ref>. * Електронски формулари со кои се овозможи електронско потполнување и поднесување на барања до институциите<ref>{{Наведена мрежна страница|url=https://makfax.com.mk/makedonija/245464/|title=Промовиран проект за електронски формулари во аптеките|last=Макфакс++|date=2011-02-16|work=МАКФАКС|language=mk-MK|accessdate=2025-02-11}}</ref>. Г-дин Саздов ја претставуваше Владата и Министерството на различни билатерални и мултилатерални конференции, а преговараше и потпиша меморандуми за соработка во областа на развојот на информатичкото општество и реформата на јавната администрација.<ref>{{Наведена мрежна страница|url=https://legislatie.just.ro/Public/DetaliiDocument/138430|title=MEMORANDUM 27/05/2010 - Portal Legislativ|work=legislatie.just.ro|accessdate=2025-02-18}}</ref> === Пратеник === Во рамки на пратеничката фунцкија, Саздов оствари голем број средби <ref>{{Наведена мрежна страница|url=https://macedonianhistory.ca/news/vote_2014.html|title=Canadian Macedonian Historical Society|work=macedonianhistory.ca|accessdate=2025-02-11}}</ref>со македонската дијаспора во Канада и Америка. Постојано се залагаше за унапредување на правата на македонците надвор од Македонија, нивно учество во политичкиот и економскиот развој на државата<ref>{{Наведена мрежна страница|url=https://kanal5.com.mk/articles/202055/sazdov-zachuvuvanje-na-kulturata-na-makedonskite-iselenici-i-novi-investicii|title=Саздов: Зачувување на културата на македонските иселеници и нови инвестиции|work=kanal5.com.mk|language=mk|accessdate=2025-02-11}}</ref>, и унапредување на услугите кои ги добиваат македонците надвор од Македонија.<ref>{{Наведена мрежна страница|url=https://www.eurasiareview.com/17082011-diaspora-mp-in-macedonian-parliament-interview/|title=Diaspora MP In Macedonian Parliament – Interview|last=SETimes|date=2011-08-17|work=Eurasia Review|language=en-US|accessdate=2025-02-11}}</ref> <ref>{{Наведена мрежна страница|url=https://umdiaspora.org/%D0%BD%D0%B0%D1%98%D0%B0%D0%B2%D0%B0-%D0%BD%D0%B0-%D0%BF%D1%80%D0%B2%D0%B0%D1%82%D0%B0-%D0%BC%D0%B0%D0%BA%D0%B5%D0%B4%D0%BE%D0%BD%D1%81%D0%BA%D0%BE-%D0%BA%D0%B0%D0%BD%D0%B0%D0%B4%D1%81%D0%BA%D0%B0/|title=Најава на првата македонско-канадска лидерска конференција на ОМД во Торонто|last=Editor|first=Content|date=2013-04-02|work=United Macedonian Diaspora|language=en-US|accessdate=2025-02-11}}</ref> Работеше на унапредување на врските со САД <ref>{{Наведена мрежна страница|url=https://faktor.mk/shto-kje-donesat-izborite-vo-sad--sazdov---amerika-e-garantor-za-nashiot-mir-|title=ШТО ЌЕ ДОНЕСАТ ИЗБОРИТЕ ВО САД: Саздов - Америка е гарантор за нашиот мир!|work=Фактор Портал|accessdate=2025-02-11}}</ref><ref>{{Наведена мрежна страница|url=https://www.sobranie.mk/mart-6ba79807-8234-4187-8215-dedca96e58c4-ns_article-sredba-so-amerikanski-kongresmeni-29-3-2012.nspx|title=Собрание на Република Северна Македонија - Март|work=www.sobranie.mk|language=en|accessdate=2025-02-11}}</ref>и Канада, полноправно членство на Македонија во НАТО<ref>{{Наведена мрежна страница|url=https://www.wilsoncenter.org/event/macedonia-and-nato-security-consumer-to-security-provider|title=Macedonia and NATO: From Security Consumer to Security Provider {{!}} Wilson Center|date=2025-02-12|work=www.wilsoncenter.org|language=en|accessdate=2025-02-11}}</ref> и Европската Унија, како и реформи во областа на собраниски надзор над службите за безбедност<ref>{{Наведена мрежна страница|url=https://www.analyticamk.org/mk/nastani/analitika-gi-preceka-pretsedatelite-i-clenovi-na-dvete-parlamentari-komisii-za-nadvor-na-razuznavanjeto|title=Аналитика ги пречека претседателите и членови на двете парламентари комисии за надвор на разузнавањето|work=Analytica {{!}} Thinking Laboratory...|language=mk-mk|accessdate=2025-02-11}}</ref>. Како претседавач на Интерпартиската парламентарна група за правата на лицата со хендикеп работеше на усогласување и подобрување на легислативата како би се овозможиле рамноправни услови за живот на сите граѓани на Македонија. <ref>{{Наведена мрежна страница|url=https://www.sobranie.mk/aktivnosti-klub-na-prat-2013-ns_article-rabotna-sredba-3-12-2013.nspx|title=Собрание на Република Северна Македонија - 2013|work=www.sobranie.mk|language=en|accessdate=2025-02-11}}</ref> Саздов учествувал во многу дебатни и политички телевизиски емисии, како претставник на пратеничката група на ВМРО-ДПМНЕ, и во рамки на активностите на Центарот за комуникации на партијата.<ref>{{Cite web |title=ЦЕНТАР ЗА КОМУНИКАЦИИ НА ВМРО-ДПМНЕ – ВМРО-ДПМНЕ |url=https://vmro-dpmne.org.mk/%D1%86%D0%B5%D0%BD%D1%82%D0%B0%D1%80-%D0%B7%D0%B0-%D0%BA%D0%BE%D0%BC%D1%83%D0%BD%D0%B8%D0%BA%D0%B0%D1%86%D0%B8%D0%B8-%D0%BD%D0%B0-%D0%B2%D0%BC%D1%80%D0%BE-%D0%B4%D0%BF%D0%BC%D0%BD%D0%B5 |access-date=2025-02-18 |language=en-US}}</ref> Говореше на повеќе теми како улогата на информациските технологии во опшстевството и користењето на технологиите во подобрување на владините услуги, улогата на технологиите во демократските процеси, е-Влада<ref>{{Наведена мрежна страница|url=http://www.edemocracy.mk/pavle-sazdov-speaker-2012.nspx|title=English version :: Pavle Sazdov|work=www.edemocracy.mk|accessdate=2025-02-19}}</ref>, реформи на парламентарниот надзор над службите за безбедност, улогата на дијаспората во економскиот и политичкиот живот на државата, како и други релевантни политички теми.<ref>{{Cite AV media |url=https://www.youtube.com/watch?v=GrnbD73L4Ug |title=Macedonian Edition 329 |date=2014-05-16 |last=Aco Lukaroski |access-date=2025-02-18 |via=YouTube}}</ref><ref>{{Cite AV media |url=https://www.youtube.com/watch?v=S0nm34qsy5I |title=RADIO MAKEDONIJA RAZGOVOR SO M R PAVLE SAZDOV PRATENIK OD SAD I KANADA |date=2013-11-22 |last=Radio Makedonija |access-date=2025-02-18 |via=YouTube}}</ref><ref>{{Cite AV media |url=https://www.youtube.com/watch?v=YJwmuGL3coc |title=Glasot na narodot Pavle Sazdov 20 04 2016 |date=2016-05-18 |last=Slobodan Tomic |access-date=2025-02-18 |via=YouTube}}</ref><ref>{{Cite AV media |url=https://www.youtube.com/watch?v=Sp2yf-HmcmM |title=eDemocracy Conference2012 Pavle Sazdov |date=2012-09-28 |last=eDemocracy Conference |access-date=2025-02-18 |via=YouTube}}</ref><ref>{{Cite AV media |url=https://www.youtube.com/watch?v=jw2QMEE8eyY |title=UMDGC2013 {{!}} Opening Plenary - Pavle Sazdov |date=2014-08-08 |last=United Macedonian Diaspora |access-date=2025-02-18 |via=YouTube}}</ref><ref>{{Cite AV media |url=https://www.youtube.com/watch?v=PTItVYdx_zM |title=Традиционална Светска македонска средба „Трново 2011" |date=2011-08-02 |last=makedonija24 |access-date=2025-02-18 |via=YouTube}}</ref><ref>{{Cite AV media |url=https://www.youtube.com/watch?v=W0umeP2ycnM |title=Придонесот за здравствено осигурување за дијаспората се намалува од 13% на 7,3% |date=2014-11-12 |last=ВМРО - ДПМНЕ |access-date=2025-02-18 |via=YouTube}}</ref><ref>{{Cite AV media |url=https://www.youtube.com/watch?v=ko0103G-jGY |title=Отворено: Парламентарен надзор на службите за разузнавање [с2е10] |date=2016-02-23 |last=Otvoreno // Отворено |access-date=2025-02-18 |via=YouTube}}</ref><ref>{{Cite AV media |url=https://www.youtube.com/watch?v=Ry-8Gh3rtKo |title=Спасовски е фатен во лага, ја посрамоти Македонија |date=2016-01-23 |last=ВМРО - ДПМНЕ |access-date=2025-02-18 |via=YouTube}}</ref><ref>{{Cite AV media |url=https://www.youtube.com/watch?v=_w1U1ckY8JE |title=Прес конференција на Павле Саздов 27.10.2015 |date=2015-10-27 |last=ВМРО - ДПМНЕ |access-date=2025-02-18 |via=YouTube}}</ref><ref>{{Cite AV media |url=https://www.youtube.com/watch?v=pgTcqWIe1pM |title=Прес конференција на Павле Саздов 19.10.2015 |date=2015-10-19 |last=ВМРО - ДПМНЕ |access-date=2025-02-18 |via=YouTube}}</ref><ref>{{Cite AV media |url=https://www.youtube.com/watch?v=hW0JfPnIYRM |title=Прес конференција на Павле Саздов 16.10.2015 |date=2015-10-16 |last=ВМРО - ДПМНЕ |access-date=2025-02-18 |via=YouTube}}</ref><ref>{{Cite AV media |url=https://www.youtube.com/watch?v=6QNixMMvO-k |title=Павле Саздов- ќе работам во интерес на сите иселеници |date=2011-05-25 |last=Глас на Америка |access-date=2025-02-18 |via=YouTube}}</ref><ref>{{Cite AV media |url=https://www.youtube.com/watch?v=V9gLV2fyDfc |title=Павле Саздов |date=2015-11-26 |last=A1 ONmkd |access-date=2025-02-18 |via=YouTube}}</ref><ref>{{Cite AV media |url=https://www.youtube.com/watch?v=L3GRIM95IVY |title=Интервју за НАША ТВ - Павле Саздов, 26ти ноември 2014 |date=2014-12-17 |last=Pavle Sazdov |access-date=2025-02-18 |via=YouTube}}</ref><ref>{{Cite AV media |url=https://www.youtube.com/watch?v=BuzWzWEOj3U |title=Пратенички прашања на Павле Саздов |date=2014-11-28 |last=ВМРО - ДПМНЕ |access-date=2025-02-18 |via=YouTube}}</ref><ref>{{Cite AV media |url=https://www.youtube.com/watch?v=EBoPxb-Xv-Q |title=Реплика на Павле Саздов |date=2016-01-12 |last=ВМРО - ДПМНЕ |access-date=2025-02-18 |via=YouTube}}</ref><ref>{{Cite AV media |url=https://www.youtube.com/watch?v=rNd4rwai5nk |title=Реплика на Павле Саздов |date=2016-01-12 |last=ВМРО - ДПМНЕ |access-date=2025-02-18 |via=YouTube}}</ref><ref>{{Cite AV media |url=https://www.youtube.com/watch?v=L9fryFMFVWc |title=Павле Саздов (09.11.2015) |date=2015-11-10 |last=ВМРО - ДПМНЕ |access-date=2025-02-18 |via=YouTube}}</ref> <ref>{{Cite AV media |url=https://www.youtube.com/watch?v=tcceC9yWKAA |title=Прес на Павле Саздов (24.02.2012) |date=2012-02-24 |last=ВМРО - ДПМНЕ |access-date=2025-02-18 |via=YouTube}}</ref> == Наводи == {{наводи|2}} {{ОСНОВНОПОДРЕДУВАЊЕ:Саздов, Павле}} [[Category:Македонски политичари]] [[Category:Политичари од Скопје]] [[Category:Политичари од ВМРО-ДПМНЕ]] [[Category:Македонски пратеници]] luwghcsw9b50ccpypidgk3dj5ny6u94 0 1367182 5380192 5343795 2025-06-14T22:22:23Z Andrew012p 85224 додадена [[Категорија:Филмови за демони]] користејќи го [[:en:Wikipedia:HotCat|HotCat]] 5380192 wikitext text/x-wiki {{Infobox film|name=Terrifier 2|editing=Дејмиен Леоне|budget=250.000 долари<ref name="Collider">{{cite web|url=https://collider.com/terrifier-2-extended-theatrical-run/|title=Fan Demand Brings Brutal Slasher 'Terrifier 2' Back to Theaters This Weekend|website=Collider|date=13 октомври 2022|access-date=October 18, 2022|archive-date=17 ноември 2022|archive-url=https://web.archive.org/web/20221117042134/https://collider.com/terrifier-2-extended-theatrical-run/|url-status=live}}</ref><ref name=Sharf-Oct22>{{cite web |url=https://variety.com/2022/film/news/terrifier-2-viewers-vomit-pass-out-director-says-surreal-1235407675/ |title='Terrifier 2' Is Making Moviegoers Vomit and Pass Out, but Its Director Says: 'I Don't Want People Getting Hurt. It's Surreal' |author=Zack Sharf |website=Variety |date=18 октомври 2022 |access-date=19 октомври 2022 |archive-date=18 октомври 2022 |archive-url=https://web.archive.org/web/20221018224933/https://variety.com/2022/film/news/terrifier-2-viewers-vomit-pass-out-director-says-surreal-1235407675/ |url-status=live }}</ref>|language={{Plainlist| * [[англиски јазик|англиски]] * + [[македонски јазик|македонски]] <small>(титла)</small> }}|country={{САД}}|runtime=138 минути<ref>{{cite web |title=''Terrifier 2'' (18) |url=https://www.bbfc.co.uk/release/terrifier-2-q29sbgvjdglvbjpwwc0xmda3nda1 |website=[[Британски одбор за филмска класификација]] |date=12 септември 2022 |access-date=16 јуни 2023 |archive-date=16 јуни 2023 |archive-url=https://web.archive.org/web/20230616082705/https://www.bbfc.co.uk/release/terrifier-2-q29sbgvjdglvbjpwwc0xmda3nda1 |url-status=live }}</ref>|released=6 октомври 2022 г. (САД)<br>10 ноември 2022 г. (Македонија)|distributor={{Plainlist| * [[Cineverse|Cinedigm]] * [[Iconic Events Releasing]] }}|studio={{Plainlist| * Screambox * [[Bloody Disgusting]] * Dark Age Cinema * Fuzz on the Lens Productions }}|cinematography=Џорџ Стјубер|image=Terrifier 2 плакат (МКД).jpg|music=Ростислав Вајншток<br>Пол Вајли|starring={{plainlist| * [[Лорен Лавера]] * Елиот Фалам * Сара Војт * Кејли Хајман * Кејси Хартнет * [[Дејвид Хауард Торнтон]] }}|writer=Дејмиен Леоне|producer=Фил Фалконе|director=[[Дејмиен Леоне]]|caption=Плакатот на македонски јазик|alt=|gross=15,7 милиони долари<ref>{{Cite web |title=Terrifier 2 |url=https://www.boxofficemojo.com/title/tt10403420/ |access-date=3 ноември 2023 |website=Box Office Mojo |archive-date=14 ноември 2023 |archive-url=https://web.archive.org/web/20231114012010/https://www.boxofficemojo.com/title/tt10403420/ |url-status=live }}</ref><ref>{{Cite web |title=Terrifier 2 (2022) - Financial Information |url=https://www.the-numbers.com/movie/Terrifier-2-(2022) |access-date=3 ноември 2023 |website=The Numbers |archive-date=28 октомври 2022 |archive-url=https://web.archive.org/web/20221028223747/https://www.the-numbers.com/movie/Terrifier-2-(2022) |url-status=live }}</ref>|followed_by=''[[Terrifier 3]]''|preceded_by=''[[Terrifier]]''}}{{Закосен наслов}}'''Terrifier 2''' ([[Транскрипција (лингвистика)|се чита]]: ''Терифаер 2''), во неофицијални преводи '''Ужасител 2''' — американски натприроден [[Слешер (жанр)|слешер]] објавен во американските кина на [[6 октомври]] [[2022]] г. Режисер, сценарист, монтажер и продуцент е Дејмиен Леоне. Тоа е продолжение на филмот ''[[Terrifier]]'' (2016); втор филм од истоимената франшиза и третиот долгометражен филм со кловнот Арт. Главните улоги ги толкуваат глумците од предисторијата: Дејвид Хауард Торнтон и Саманта Скафиди, кои ги толкувале и улогите на кловнот Арт и Викторија Хејз, соодветно; Покрај нив, во филмот играат и Лорен Лавера, Елиот Фалам, Сара Војт, Кејли Хајман и Кејси Хартнет. Заплетот го следи Арт, кој воскреснал од мртвите, додека ја гони тинејџерката Сиена Шо на [[Ноќ на вештерките|Ноќта на вештерките]]; Во еден миг, Сиена сфаќа дека само таа може да го убие. Во [[Македонија]] премиерата била на [[10 ноември]] 2022 г.<ref>{{Наведена мрежна страница|url=https://kinoverzum.mk/film/terrifier-2/|title=Terrifier 2 {{!}} Киноверзум МК|language=mk-MK|accessdate=2025-03-09}}</ref> Насловот на филмот официјално бил оставен во оригинал од македонските дистрибутери. Во превод ''Terrifier'' значи „застрашувач, ужасител“. Во октомври [[2024]] г. излегол третиот дел, ''[[Terrifier 3]]''. == Содржина == Поминало точно една година од злогласениот колеж во округот Мајлс. Сериски убиец, морничавиот кловн Арт се враќа токму на време за [[Ноќ на вештерките|Ноќта на вештерките]]. Воден од демонско видение, Арт овој пат цели на тинејџерка и нејзиниот помал брат. Како што се замаглуваат границите помеѓу стварноста и невидениот кошмар и расте бројот на тела, братот и сестрата откриваат мрачна семејна тајна што може да ги спаси и да стави крај на владеењето на ужасот на Арт. == Улоги == {| class="wikitable" !Глумец !Улога |- |[[Лорен Лавера]] |Сиена Шо |- |[[Дејвид Хауард Торнтон]] |кловнот Арт |- |Елиот Фалам |Џонатан Шо |- |Сара Војт |Барбара Шо |- |Кејли Хајман |Брук |- |Кејси Хартнет |Али |- |Чарли Макелвин |Џеф |- |Амели Маклејн |бледото девојче |- |Џонатан Дејвис |Рики |- |[[Саманта Скафиди]] |Викторија Хејз |- |[[Крис Џерико]] |Адам Берк |} == Наводи == {{наводи}} == Надворешни врски == {{IMDb title|10403420}} [[Категорија:Американски филмови]] __СОСОДРЖИНА__ __ИНДЕКС__ [[Категорија:Филмови од 2022 година]] [[Категорија:Филмови на англиски јазик]] [[Категорија:Филмови за демони]] 4mvt718qiqutx98o7cliytzhoeva46m 5380193 5380192 2025-06-14T22:22:30Z Andrew012p 85224 додадена [[Категорија:Американски хорор-филмови]] користејќи го [[:en:Wikipedia:HotCat|HotCat]] 5380193 wikitext text/x-wiki {{Infobox film|name=Terrifier 2|editing=Дејмиен Леоне|budget=250.000 долари<ref name="Collider">{{cite web|url=https://collider.com/terrifier-2-extended-theatrical-run/|title=Fan Demand Brings Brutal Slasher 'Terrifier 2' Back to Theaters This Weekend|website=Collider|date=13 октомври 2022|access-date=October 18, 2022|archive-date=17 ноември 2022|archive-url=https://web.archive.org/web/20221117042134/https://collider.com/terrifier-2-extended-theatrical-run/|url-status=live}}</ref><ref name=Sharf-Oct22>{{cite web |url=https://variety.com/2022/film/news/terrifier-2-viewers-vomit-pass-out-director-says-surreal-1235407675/ |title='Terrifier 2' Is Making Moviegoers Vomit and Pass Out, but Its Director Says: 'I Don't Want People Getting Hurt. It's Surreal' |author=Zack Sharf |website=Variety |date=18 октомври 2022 |access-date=19 октомври 2022 |archive-date=18 октомври 2022 |archive-url=https://web.archive.org/web/20221018224933/https://variety.com/2022/film/news/terrifier-2-viewers-vomit-pass-out-director-says-surreal-1235407675/ |url-status=live }}</ref>|language={{Plainlist| * [[англиски јазик|англиски]] * + [[македонски јазик|македонски]] <small>(титла)</small> }}|country={{САД}}|runtime=138 минути<ref>{{cite web |title=''Terrifier 2'' (18) |url=https://www.bbfc.co.uk/release/terrifier-2-q29sbgvjdglvbjpwwc0xmda3nda1 |website=[[Британски одбор за филмска класификација]] |date=12 септември 2022 |access-date=16 јуни 2023 |archive-date=16 јуни 2023 |archive-url=https://web.archive.org/web/20230616082705/https://www.bbfc.co.uk/release/terrifier-2-q29sbgvjdglvbjpwwc0xmda3nda1 |url-status=live }}</ref>|released=6 октомври 2022 г. (САД)<br>10 ноември 2022 г. (Македонија)|distributor={{Plainlist| * [[Cineverse|Cinedigm]] * [[Iconic Events Releasing]] }}|studio={{Plainlist| * Screambox * [[Bloody Disgusting]] * Dark Age Cinema * Fuzz on the Lens Productions }}|cinematography=Џорџ Стјубер|image=Terrifier 2 плакат (МКД).jpg|music=Ростислав Вајншток<br>Пол Вајли|starring={{plainlist| * [[Лорен Лавера]] * Елиот Фалам * Сара Војт * Кејли Хајман * Кејси Хартнет * [[Дејвид Хауард Торнтон]] }}|writer=Дејмиен Леоне|producer=Фил Фалконе|director=[[Дејмиен Леоне]]|caption=Плакатот на македонски јазик|alt=|gross=15,7 милиони долари<ref>{{Cite web |title=Terrifier 2 |url=https://www.boxofficemojo.com/title/tt10403420/ |access-date=3 ноември 2023 |website=Box Office Mojo |archive-date=14 ноември 2023 |archive-url=https://web.archive.org/web/20231114012010/https://www.boxofficemojo.com/title/tt10403420/ |url-status=live }}</ref><ref>{{Cite web |title=Terrifier 2 (2022) - Financial Information |url=https://www.the-numbers.com/movie/Terrifier-2-(2022) |access-date=3 ноември 2023 |website=The Numbers |archive-date=28 октомври 2022 |archive-url=https://web.archive.org/web/20221028223747/https://www.the-numbers.com/movie/Terrifier-2-(2022) |url-status=live }}</ref>|followed_by=''[[Terrifier 3]]''|preceded_by=''[[Terrifier]]''}}{{Закосен наслов}}'''Terrifier 2''' ([[Транскрипција (лингвистика)|се чита]]: ''Терифаер 2''), во неофицијални преводи '''Ужасител 2''' — американски натприроден [[Слешер (жанр)|слешер]] објавен во американските кина на [[6 октомври]] [[2022]] г. Режисер, сценарист, монтажер и продуцент е Дејмиен Леоне. Тоа е продолжение на филмот ''[[Terrifier]]'' (2016); втор филм од истоимената франшиза и третиот долгометражен филм со кловнот Арт. Главните улоги ги толкуваат глумците од предисторијата: Дејвид Хауард Торнтон и Саманта Скафиди, кои ги толкувале и улогите на кловнот Арт и Викторија Хејз, соодветно; Покрај нив, во филмот играат и Лорен Лавера, Елиот Фалам, Сара Војт, Кејли Хајман и Кејси Хартнет. Заплетот го следи Арт, кој воскреснал од мртвите, додека ја гони тинејџерката Сиена Шо на [[Ноќ на вештерките|Ноќта на вештерките]]; Во еден миг, Сиена сфаќа дека само таа може да го убие. Во [[Македонија]] премиерата била на [[10 ноември]] 2022 г.<ref>{{Наведена мрежна страница|url=https://kinoverzum.mk/film/terrifier-2/|title=Terrifier 2 {{!}} Киноверзум МК|language=mk-MK|accessdate=2025-03-09}}</ref> Насловот на филмот официјално бил оставен во оригинал од македонските дистрибутери. Во превод ''Terrifier'' значи „застрашувач, ужасител“. Во октомври [[2024]] г. излегол третиот дел, ''[[Terrifier 3]]''. == Содржина == Поминало точно една година од злогласениот колеж во округот Мајлс. Сериски убиец, морничавиот кловн Арт се враќа токму на време за [[Ноќ на вештерките|Ноќта на вештерките]]. Воден од демонско видение, Арт овој пат цели на тинејџерка и нејзиниот помал брат. Како што се замаглуваат границите помеѓу стварноста и невидениот кошмар и расте бројот на тела, братот и сестрата откриваат мрачна семејна тајна што може да ги спаси и да стави крај на владеењето на ужасот на Арт. == Улоги == {| class="wikitable" !Глумец !Улога |- |[[Лорен Лавера]] |Сиена Шо |- |[[Дејвид Хауард Торнтон]] |кловнот Арт |- |Елиот Фалам |Џонатан Шо |- |Сара Војт |Барбара Шо |- |Кејли Хајман |Брук |- |Кејси Хартнет |Али |- |Чарли Макелвин |Џеф |- |Амели Маклејн |бледото девојче |- |Џонатан Дејвис |Рики |- |[[Саманта Скафиди]] |Викторија Хејз |- |[[Крис Џерико]] |Адам Берк |} == Наводи == {{наводи}} == Надворешни врски == {{IMDb title|10403420}} [[Категорија:Американски филмови]] __СОСОДРЖИНА__ __ИНДЕКС__ [[Категорија:Филмови од 2022 година]] [[Категорија:Филмови на англиски јазик]] [[Категорија:Филмови за демони]] [[Категорија:Американски хорор-филмови]] i6wh17ctyd89kz7duy6nfzw9axm7coh 0 1367242 5380190 5344039 2025-06-14T22:22:03Z Andrew012p 85224 додадена [[Категорија:Американски хорор-филмови]] користејќи го [[:en:Wikipedia:HotCat|HotCat]] 5380190 wikitext text/x-wiki {{Infobox film|name=Terrifier|editing=Дејмиен Леоне|budget=35.000 — 55.000 долари<ref>{{cite web |last=Moreau |first=Jordan |date=October 28, 2022 |title='Terrifier 2' Director Reveals Sequel Plans, a Dismembered Penis Scene That Went Too Far and Using Raw Meat for Intestines |url=https://variety.com/2022/film/news/terrifier-2-sequel-ending-deleted-penis-scene-1235416008/ |website=[[Variety (magazine)|Variety]] |access-date=October 28, 2022 |archive-date=October 28, 2022 |archive-url=https://web.archive.org/web/20221028163141/https://variety.com/2022/film/news/terrifier-2-sequel-ending-deleted-penis-scene-1235416008/ |url-status=live }}</ref><ref name="DL">{{cite web |last=Wiseman |first=Andreas |date=12 декември 2023 |title=''Terrifier 3'': Director Damien Leone & Star Lauren LaVera Lift The Lid On Next Installment In Breakout Horror Franchise & What Could Come After |url=https://deadline.com/2023/12/terrifier-chris-jericho-lauren-lavera-damien-leone-casting-filming-1235664387/ |website=[[Deadline Hollywood]] |access-date=12 декември 2023 |archive-date=12 декември 2023 |archive-url=https://web.archive.org/web/20231212161908/https://deadline.com/2023/12/terrifier-chris-jericho-lauren-lavera-damien-leone-casting-filming-1235664387/ |url-status=live }}</ref>|language={{Plainlist| * [[англиски јазик|англиски]] }}|country={{САД}}|runtime=85 минути<ref>{{Cite web |date=July 23, 2024|title=''Terrifier'' (18) |url=https://www.bbfc.co.uk/release/terrifier-q29sbgvjdglvbjpwwc0ymza1ntm|access-date=23 јули 2024 |website=[[Британски одбор за филмска класификација]]}}</ref>|released=15 октомври 2016 г. (Telluride Horror Show)<br>15 март 2018 г. (САД)|distributor=[[Epic Pictures Group|Epic Pictures Releasing]]|studio={{Plainlist| * [[Dread Central]] * Dark Age Cinema }}|cinematography=Џорџ Стјубер|image=Terrifier movie poster.jpg|music=Пол Вајли|starring={{plainlist| * [[Џена Канел]] * [[Саманта Скафиди]] * Кетрин Коркоран * [[Дејвид Хауард Торнтон]] }}|writer=Дејмиен Леоне|producer={{plainlist| * Фил Фалконе * Дејмиен Леоне * Џорџ Стјубер }}|director=[[Дејмиен Леоне]]|caption=Плакатот на филмот|alt=|gross=421.798 долари<ref name=BOM>{{Cite web |title=Terrifier |url=https://www.boxofficemojo.com/title/tt4281724/ |access-date=2 август 2023 |website=Box Office Mojo |archive-date=October 10, 2023 |archive-url=https://web.archive.org/web/20231010131831/https://www.boxofficemojo.com/title/tt4281724/ |url-status=live }}</ref><ref name=NUM>{{Cite web |title=Terrifier (2018) - Financial Information |url=https://www.the-numbers.com/movie/Terrifier-(2018) |access-date=2 август 2023 |website=The Numbers |archive-date=2 декември 2023 |archive-url=https://web.archive.org/web/20231202093807/https://www.the-numbers.com/movie/Terrifier-(2018) |url-status=live }}</ref>|followed_by=''[[Terrifier 2]]''}}{{Закосен наслов}}'''Terrifier''' ([[Транскрипција (лингвистика)|се чита]]: ''Терифаер'') — американски нискобуџетен [[Слешер (жанр)|слешер]] од 2016 г.<ref name="SplatterFranchise_SF">{{cite web|url=https://www.slashfilm.com/1187893/damien-leone-is-writing-terrifier-3-and-then-hopes-to-work-with-sam-raimi/|title=Damien Leone Is Writing Terrifier 3, And Then Hopes To Work With Sam Raimi|author=Bilodeau, Matthew|date=3 февруари 2023|work=Slash Film|archive-url=https://web.archive.org/web/20230416223702/https://www.slashfilm.com/1187893/damien-leone-is-writing-terrifier-3-and-then-hopes-to-work-with-sam-raimi/|archive-date=16 април 2023|accessdate=9 октомври 2023|url-status=live}}</ref><ref name="Splatter.franchise_Insider">{{Cite web|url=https://www.insider.com/terrifier-2-director-reacts-to-reports-of-viewers-vomiting-fainting-2022-10|title={{-'}}Terrifier 2' director reacts to reports of viewers vomiting, fainting|author=Pauline Villegas|date=15 октомври 2022|archive-url=https://web.archive.org/web/20230813113010/https://www.insider.com/terrifier-2-director-reacts-to-reports-of-viewers-vomiting-fainting-2022-10|archive-date=13 август 2023|website=Insider|access-date=9 октомври 2023|url-status=live}}</ref><ref name="Splatter.franchise_USAT">{{Cite news|url=https://www.usatoday.com/story/entertainment/movies/2022/10/16/terrifier-2-fans-vomiting-fainting-over-graphic-violence/10519066002/|title=Terrifier 2 has fans vomiting. Here's why the 'brutal' clown slasher movie is so hard to watch.|last=Сегара|first=Едвард|newspaper=USA TODAY|access-date=9 октомври 2023|archive-url=https://web.archive.org/web/20221017145457/https://www.usatoday.com/story/entertainment/movies/2022/10/16/terrifier-2-fans-vomiting-fainting-over-graphic-violence/10519066002/|archive-date=17 октомври 2022|url-status=live}}</ref> [[Филм|Филмот]] бил режиран од Дејмиен Леоне, кој го отелотворил кловнот Арт, како и во неговите кусометражни филмови ''The Ninth Circle'' (2008) и истоимениот ''Terrifier'' (2011) и филмот ''All Hallows' Eve'' (2013). Во филмот играат Џена Канел, Саманта Скафиди, Кетрин Коркоран и Дејвид Хауард Торнтон. Главното опкружување на филмот е трошна станбена зграда што делува како лавиринт низ кој јунакињите, Тара Хејз и нејзината сестра Викторија, мораат да се движат додека се борат со кловнот Арт. Премиерата на филмот била на Telluride Horror Show на [[15 октомври]] [[2016]] г., а во [[Соединети Американски Држави|САД]] на [[15 март]] [[2018]] г. Продолжението, насловено [[Terrifier 2|''Terrifier 2'']] било објавено во 2022 г. Во 2024 г. излегол третиот дел, ''[[Terrifier 3|Terrifier]]'' ''[[Terrifier 3|3]]''. == Содржина == Манијак по име кловнот Арт тероризира две пријателки на [[Ноќ на вештерките|Ноќта на вештерките]] и секој што ќе му се најде на патот. == Улоги == {| class="wikitable" !Глумец !Улога |- |[[Џена Канел]] |Тара Хејз |- |[[Саманта Скафиди]] |Викторија Хејз |- |[[Дејвид Хауард Торнтон]] |кловнот Арт |- |Кетрин Коркоран |Дон Емерсон |- |Пуја Мохсени |жената со мачката |- |Мет Макалистер |Мајк |- |Кејти Магвајер |Моника Браун |- |Ерик Замора |Рамон |- |Кори Дувал |Сет Болтон |- |Мајкл Ливи |Вил |- |Џино Кафарели |Стив |} == Наводи == {{наводи}} == Надворешни врски == {{IMDb title|4281724}} [[Категорија:Американски филмови]] [[Категорија:Филмови на англиски јазик]] __СОСОДРЖИНА__ __ИНДЕКС__ [[Категорија:Филмови од 2016 година]] [[Категорија:Американски хорор-филмови]] ptd2rwefposso0spmvsz2aievd8vffp 5380191 5380190 2025-06-14T22:22:12Z Andrew012p 85224 додадена [[Категорија:Филмови за демони]] користејќи го [[:en:Wikipedia:HotCat|HotCat]] 5380191 wikitext text/x-wiki {{Infobox film|name=Terrifier|editing=Дејмиен Леоне|budget=35.000 — 55.000 долари<ref>{{cite web |last=Moreau |first=Jordan |date=October 28, 2022 |title='Terrifier 2' Director Reveals Sequel Plans, a Dismembered Penis Scene That Went Too Far and Using Raw Meat for Intestines |url=https://variety.com/2022/film/news/terrifier-2-sequel-ending-deleted-penis-scene-1235416008/ |website=[[Variety (magazine)|Variety]] |access-date=October 28, 2022 |archive-date=October 28, 2022 |archive-url=https://web.archive.org/web/20221028163141/https://variety.com/2022/film/news/terrifier-2-sequel-ending-deleted-penis-scene-1235416008/ |url-status=live }}</ref><ref name="DL">{{cite web |last=Wiseman |first=Andreas |date=12 декември 2023 |title=''Terrifier 3'': Director Damien Leone & Star Lauren LaVera Lift The Lid On Next Installment In Breakout Horror Franchise & What Could Come After |url=https://deadline.com/2023/12/terrifier-chris-jericho-lauren-lavera-damien-leone-casting-filming-1235664387/ |website=[[Deadline Hollywood]] |access-date=12 декември 2023 |archive-date=12 декември 2023 |archive-url=https://web.archive.org/web/20231212161908/https://deadline.com/2023/12/terrifier-chris-jericho-lauren-lavera-damien-leone-casting-filming-1235664387/ |url-status=live }}</ref>|language={{Plainlist| * [[англиски јазик|англиски]] }}|country={{САД}}|runtime=85 минути<ref>{{Cite web |date=July 23, 2024|title=''Terrifier'' (18) |url=https://www.bbfc.co.uk/release/terrifier-q29sbgvjdglvbjpwwc0ymza1ntm|access-date=23 јули 2024 |website=[[Британски одбор за филмска класификација]]}}</ref>|released=15 октомври 2016 г. (Telluride Horror Show)<br>15 март 2018 г. (САД)|distributor=[[Epic Pictures Group|Epic Pictures Releasing]]|studio={{Plainlist| * [[Dread Central]] * Dark Age Cinema }}|cinematography=Џорџ Стјубер|image=Terrifier movie poster.jpg|music=Пол Вајли|starring={{plainlist| * [[Џена Канел]] * [[Саманта Скафиди]] * Кетрин Коркоран * [[Дејвид Хауард Торнтон]] }}|writer=Дејмиен Леоне|producer={{plainlist| * Фил Фалконе * Дејмиен Леоне * Џорџ Стјубер }}|director=[[Дејмиен Леоне]]|caption=Плакатот на филмот|alt=|gross=421.798 долари<ref name=BOM>{{Cite web |title=Terrifier |url=https://www.boxofficemojo.com/title/tt4281724/ |access-date=2 август 2023 |website=Box Office Mojo |archive-date=October 10, 2023 |archive-url=https://web.archive.org/web/20231010131831/https://www.boxofficemojo.com/title/tt4281724/ |url-status=live }}</ref><ref name=NUM>{{Cite web |title=Terrifier (2018) - Financial Information |url=https://www.the-numbers.com/movie/Terrifier-(2018) |access-date=2 август 2023 |website=The Numbers |archive-date=2 декември 2023 |archive-url=https://web.archive.org/web/20231202093807/https://www.the-numbers.com/movie/Terrifier-(2018) |url-status=live }}</ref>|followed_by=''[[Terrifier 2]]''}}{{Закосен наслов}}'''Terrifier''' ([[Транскрипција (лингвистика)|се чита]]: ''Терифаер'') — американски нискобуџетен [[Слешер (жанр)|слешер]] од 2016 г.<ref name="SplatterFranchise_SF">{{cite web|url=https://www.slashfilm.com/1187893/damien-leone-is-writing-terrifier-3-and-then-hopes-to-work-with-sam-raimi/|title=Damien Leone Is Writing Terrifier 3, And Then Hopes To Work With Sam Raimi|author=Bilodeau, Matthew|date=3 февруари 2023|work=Slash Film|archive-url=https://web.archive.org/web/20230416223702/https://www.slashfilm.com/1187893/damien-leone-is-writing-terrifier-3-and-then-hopes-to-work-with-sam-raimi/|archive-date=16 април 2023|accessdate=9 октомври 2023|url-status=live}}</ref><ref name="Splatter.franchise_Insider">{{Cite web|url=https://www.insider.com/terrifier-2-director-reacts-to-reports-of-viewers-vomiting-fainting-2022-10|title={{-'}}Terrifier 2' director reacts to reports of viewers vomiting, fainting|author=Pauline Villegas|date=15 октомври 2022|archive-url=https://web.archive.org/web/20230813113010/https://www.insider.com/terrifier-2-director-reacts-to-reports-of-viewers-vomiting-fainting-2022-10|archive-date=13 август 2023|website=Insider|access-date=9 октомври 2023|url-status=live}}</ref><ref name="Splatter.franchise_USAT">{{Cite news|url=https://www.usatoday.com/story/entertainment/movies/2022/10/16/terrifier-2-fans-vomiting-fainting-over-graphic-violence/10519066002/|title=Terrifier 2 has fans vomiting. Here's why the 'brutal' clown slasher movie is so hard to watch.|last=Сегара|first=Едвард|newspaper=USA TODAY|access-date=9 октомври 2023|archive-url=https://web.archive.org/web/20221017145457/https://www.usatoday.com/story/entertainment/movies/2022/10/16/terrifier-2-fans-vomiting-fainting-over-graphic-violence/10519066002/|archive-date=17 октомври 2022|url-status=live}}</ref> [[Филм|Филмот]] бил режиран од Дејмиен Леоне, кој го отелотворил кловнот Арт, како и во неговите кусометражни филмови ''The Ninth Circle'' (2008) и истоимениот ''Terrifier'' (2011) и филмот ''All Hallows' Eve'' (2013). Во филмот играат Џена Канел, Саманта Скафиди, Кетрин Коркоран и Дејвид Хауард Торнтон. Главното опкружување на филмот е трошна станбена зграда што делува како лавиринт низ кој јунакињите, Тара Хејз и нејзината сестра Викторија, мораат да се движат додека се борат со кловнот Арт. Премиерата на филмот била на Telluride Horror Show на [[15 октомври]] [[2016]] г., а во [[Соединети Американски Држави|САД]] на [[15 март]] [[2018]] г. Продолжението, насловено [[Terrifier 2|''Terrifier 2'']] било објавено во 2022 г. Во 2024 г. излегол третиот дел, ''[[Terrifier 3|Terrifier]]'' ''[[Terrifier 3|3]]''. == Содржина == Манијак по име кловнот Арт тероризира две пријателки на [[Ноќ на вештерките|Ноќта на вештерките]] и секој што ќе му се најде на патот. == Улоги == {| class="wikitable" !Глумец !Улога |- |[[Џена Канел]] |Тара Хејз |- |[[Саманта Скафиди]] |Викторија Хејз |- |[[Дејвид Хауард Торнтон]] |кловнот Арт |- |Кетрин Коркоран |Дон Емерсон |- |Пуја Мохсени |жената со мачката |- |Мет Макалистер |Мајк |- |Кејти Магвајер |Моника Браун |- |Ерик Замора |Рамон |- |Кори Дувал |Сет Болтон |- |Мајкл Ливи |Вил |- |Џино Кафарели |Стив |} == Наводи == {{наводи}} == Надворешни врски == {{IMDb title|4281724}} [[Категорија:Американски филмови]] [[Категорија:Филмови на англиски јазик]] __СОСОДРЖИНА__ __ИНДЕКС__ [[Категорија:Филмови од 2016 година]] [[Категорија:Американски хорор-филмови]] [[Категорија:Филмови за демони]] i9ion8wj9fgzkyod1wxdi6wj8oacrn9 0 1367491 5380283 5345915 2025-06-15T08:19:16Z InternetArchiveBot 92312 Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.9.5 5380283 wikitext text/x-wiki [[Податотека:TiuFeiKei(Hopscotch)_pattern.JPG|мини| Пример за облик на плочка]] '''Плочка'''<ref>{{ДРМЈ|плочка}}</ref><ref>{{ОДРМЈ|плочка}}</ref> — стара детска [[игра]] популарна низ целиот свет, вклучувајќи ја и Македонија. Се игра на тло и спаѓа во групата на игри со скокање. Играта е погодна за развој на [[Моторика|моторички]] [[Вештина|вештини]] и се користи во [[Детска градинка|градинките]] и [[Училиште|училиштата]] на часовите по [[физичко образование]]. == Историја == [[Податотека:Duverger_Hopscotch.jpg|мини| Сликата на [[Теофил Емануел Диверже|Диверже]] „Плочка“]] Не се знае точно кога и каде се појавила играта. Се споменува во стари кинески текстови од 2357 г. [[пр. н. е.]] и во подоцнежни египетски и грчки текстови. Претходник е на подоцнежните игри на табла, како што се [[го]], [[шах]] и [[Дама (игра)|дама]]. Во [[Римско Царство|Римското Царство]], децата подражавале војници кои, како дел од нивната обука, скокале на една нога во полна опрема по квадрати распоредени во должина од околу 30 метри. Играта ја споменува [[Плиниј Постариот|Плиниј]], а во [[Римски форум|Римскиот форум]] е пронајден цртеж на плочка, кој исто така датира од раздобјето на Царството. Веќе во [[Среден век|средниот век,]] играта била широко распространета низ [[Европа]], опишана во ликовни и книжевни дела, како што е романот на [[Франсоа Рабле|Рабле]], [[Гаргантуа и Пантагруел]]. == Начин на игра == Играта може да ја игра еден играч, но обично се игра како натпреварување во група. Играта е поединечна, што значи дека секој играч игра за себе, а играчите настапуваат еден по друг. Целта на играта е да се помине плочката според одредени правила. Победник е играчот кој прв ќе ја помине плочката. Играта плочка е широко распространета низ светот, па затоа правилата се разликуваат. Сепак, основните правила се исти: * На тлото (може да биде која било површина) се црта '''плочка''' која може да биде во различни облици. Полињата на плочката најчесто се квадрати, но можат да бидат и поинакви, на пример триаголници или полукругови. Бројот и големината на полињата може да се приспособат за да одговараат на возраста. Вообичаено е секое поле да се обележува со број. * Се поминува низ плочката со скокање односно потскокнување (помали, почести [[Скокање|скокови]]). Се скока на една нога во единечни полиња и на две нозе во двојни (напоредни) полиња (секоја нога во свое поле). * [[Реквизит]] за играта е мал предмет, како рамен [[камен]] (плочка), парче [[ќерамида]] и слично. Истиот се нарекува пирла.<ref>{{ДРМЈ|пирла}}</ref><ref>{{ОДРМЈ|пирла}}</ref> и треба да биде плоснат за да може попрецизно да се фрла и да не се тркала вон полесто на нацртаната плочка. Еден од полесните начини за играње: * Играчот застанува пред плочката и го фрла реквизитот на полето број 1. Потоа тој скока низ полињата до крајот на плочката (означен со полукруг или [[правоаголник]] широк два квадрати). Таму, тој врти 180° на двете нозе и скока назад на првото поле, каде што се наведнува (исто така на едната нога), го зема реквизитот и излегува од плочката. * Ако некој играч ја заврши целата плочка без да направи грешка, тие продолжуваат на ист начин, фрлајќи го реквизитот на следното поле додека не ја завршат играта. * Грешка е ако играчот го фрли реквизитот во погрешен квадрат, стапне на квадратната линија, излезе надвор од полето или застане со двете нозе на еден квадрат. Ако некој играч направи грешка, продолжува таму каде што згрешил откако другите играчи ќе го поминат нивниот ред. * Победник е играчот кој прв ќе помине низ плочката. Ако повеќе играчи поминале успешно, играта продолжува додека не се реши победникот. == Значење за развојот == Играта е погодна за развивање на вештините на децата бидејќи ја подобрува рамнотежата, концентрацијата, координацијата на телото и прецизноста на фрлањето. Покрај тоа, помалите деца учат цртање и бројки. Затоа, многу градинки и училишта имаат плочка на часовите по физичко образование. == Влијание == [[Податотека:Burswood_Park,_Hopscotch.jpg|мини| Скулптура во забавен парк во близина на [[Перт]].]] Играта и нејзиното име имаат големо влијание на различни области, на пример: * На плоштадите или парковите во многу градови е прикажана плочка или е изложена како скулптура. Исто така, често се наоѓа во детските установи (на пример, болниците). * Најпознатото дело на аргентинскиот писател Хулио Кортасар е романот „Играта плочка“ (''Рајуела'') од 1963 година. * [[Ronald Neame|Роналд Ним]] во 1980 година снимил филм наречен [[Плочка (филм, 1980)|„Плочка“]]. ==Дијалектни називи== Повеќе градови во Македонија имаат различни називи за оваа игра:<ref>{{нмс | last= | first= | author= | title=Дали ја знаете играта Царица? Можеби ја знаете ама во вашиот град има друго име | url=https://zenskimagazin.mk/dali-ja-znaete-igrata-carica-mozebi-ja-znaete-ama-vo-vashiot-grad-ima-drugo-ime | date=2 мај 2024 | work= | publisher=Женски магазин | accessdate=16 март 2025}}</ref> * Битола — царица * Прилеп — куцкамен * Охрид — куцана * Кавадарци — кралица * Тетово — дама ==Наводи== {{наводи}} == Извори == * [http://hjp.znanje.hr/index.php?show=search_by_id&id=d1hvXBE%3D&keyword=%C5%A1kolica Natuknica "školica" (4) na Hrvatskom jezičnom portalu, ''hjp.znanje.hr''] (пристапено на 27 септември 2019) * [https://www.skole.hr/kako-se-igra-skolica/ Članak 'Kako se igra "školica"?' na Portalu za škole ''skole.hr''] (објавено: 12 август 2021, пристапено на 25 март 2024) * [http://www.enciklopedija.hr/natuknica.aspx?id=12544 Natuknica "Julio Cortázar" u Hrvatskoj enciklopediji, ''www.enciklopedija.hr''] (пристапено: 28 септември 2019) * [https://web.archive.org/web/20070927203010/http://maf.mcq.org/jeux/jouets/vignettes/en/jd_mcq_marelle_153.php Arhivirana stranica ''Hopscotch (Winning Eternal Life)'' Muzeja civilizacije u Quebecu, ''Musée de la civilisation'', ''web.archive.org''] {{en}} (архивирано: 27 септември 2007, пристапено: 30 септември 2019) == Надворешни врски == {{рвр|Hopscotch}} * {{YouTube|wBeiSs6yOlI|How to play Hopscotch}} * {{YouTube|T79NVh_46zA|Kids in Puerto Rico playing Peregrina}} * [http://www.oprah.com/entertainment/Maya-Angelous-Harlem-Hopscotch-Official-Music-Video_1 Maya Angelou's poem 'Harlem Hopscotch'] {{Семарх|url=https://web.archive.org/web/20200818050304/http://www.oprah.com/entertainment/Maya-Angelous-Harlem-Hopscotch-Official-Music-Video_1 |date=2020-08-18 }} [[Категорија:Детски игри]] [[Категорија:Игри на отворено]] czptbwvbzawfti6sg2qdwgz1dk36zcw 0 1367511 5380296 5375335 2025-06-15T09:20:24Z InternetArchiveBot 92312 Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.9.5 5380296 wikitext text/x-wiki {{Infobox news event | image =[[Податотека:Remains of night club in Kochani after the fire VOA-full.jpg|250px]] | caption = Дискотеката „Пулс“ по пожарот | map ={{Infobox mapframe |coord={{coord|41|54|18|N|22|23|42|E}} |frame-width=250 |zoom=15}} | map_size = 250 | map_caption = Местоположбата на дискотеката | date = {{start date|2025|03|16|df=y}} | time = 02:35 | timezone = [[UTC+1]] | venue = Дискотека „Пулс“ | Location = [[Кочани]], Македонија | coordinates = {{coord|41|54|18|N|22|23|42|E|display=inline,title}} | cause = [[Пиротехника]] | participants = ∼500 | reported deaths = 60+ | reported injuries = 193+<br>(3+ во критична состојба)<br>(101+ хоспитализирани во странство) |place=[[Кочани]], [[Македонија]]|casualties1=|suspect(s)=33|reported death(s)=62<br>1 возач на итната помош починал од шок предизвикан од настанот|event=Пожар во ноќен клуб во Кочани}} '''Пожар во ноќен клуб во Кочани''' — [[пожар]] што се случил на [[16 март]] [[2025]] година во 2:35 часот наутро во дискотеката „Пулс“ во [[Кочани]]. Во трагедијата животот го загубиле 62 лицa, додека пак 193 биле повредени. Ова претставува најсмртоносниот пожар во [[Историја на Македонија (1991 - денес)|историјата]] на [[Македонија]] и најсмртоносниот пожар во [[Европа]] по пожарот во [[Ноќен клуб|ноќниот клуб]] „Колектив“ во [[Романија]] во [[2015]] година. Пожарот е трета најголема трагедија во Македонија според жртвите, веднаш по [[Авионска несреќа на Палер Македонија|Авионската несреќа на Палер Македонија]] во [[1993]] година, а воедно и настан со најголем број на вкупно повредени лица во историјата на државата.<ref>{{Наведена мрежна страница|url=https://nezavisen.mk/pozharot-vo-puls-e-treta-najgolema-tragedija-vo-makedonija-spored-zhrtvite/|title=Пожарот во „Пулс“ е трета најголема трагедија во Македонија според жртвите|date=2025-03-18|work=Независен весник|language=mk-MK|accessdate=2025-03-18}}</ref> Поголем дел од настраданите од пожарот биле на возраст од 16 до 24 години. Претседателката [[Гордана Сиљановска-Давкова]] ги посетила дел од повредените во болниците и се сретнала со нивните роднини. Била прогласена [[Ден на жалост|седумдневна жалост]] по повод трагедијата во Кочани, одложувајќи ги внатрепартиските избори на [[Социјалдемократски сојуз на Македонија|СДСМ]] што требале да се оддржат на [[16 март]].<ref>{{Наведена мрежна страница|url=https://civilmedia.mk/vladata-ke-proglasi-sedumdnevna-zhalost-po-povod-tragedijata-vo-kochani/|title=Владата ќе прогласи седумдневна жалост по повод трагедијата во Кочани|last=Мишев|first=Драган|date=2025-03-16|work=CivilMedia|language=mk|accessdate=2025-03-16}}</ref> Започнале [[Протести против корупцијата во Македонија (2025)|протести за тешката трагедија]] следниот ден во Кочани, [[Штип]], [[Скопје]], [[Струмица]], [[Битола]], како и помали собири низ другите градови од државата.<ref name=":4">{{Наведена мрежна страница|url=https://novamakedonija.com.mk/makedonija/hronika/vo-shtip-protest-na-srednoshkolci-po-tragichnata-nesrekja-vo-kochani/|title=Во Штип протест на средношколци по трагичната несреќа во Кочани|last=|date=2025-03-17|work=Нова Македонија|language=mk-MK|accessdate=2025-03-17}}</ref><ref name=":5">{{Наведена мрежна страница|url=https://kanal5.com.mk/protest-vo-kochani-za-tragedijata-vo-koja-zaginaa-59-lica/a690026|title=Протест во Кочани за трагедијата во која загинаа 59 лица|work=Канал 5|language=mk|accessdate=2025-03-17}}</ref> == Вовед == Ноќниот клуб „Пулс“ во [[Кочани]] бил сместен во градба што претходно служела како [[Склад|магацин]] за теписи. Месните новинари ја нарекле „импровизиран ноќен клуб“, како одраз на нејзината спонтана преобразба во место за забава. Властите откриле дека градбата ја немала потребната законска дозвола за работа како [[ноќен клуб]].<ref name="ap">{{Cite web|url=https://apnews.com/article/north-macedonia-nightclub-fire-abc2033472aeb494b975d34555b13f72|title=59 dead and more than 150 injured in nightclub fire in North Macedonia|date=2025-03-16|language=en|access-date=2025-03-16|website=AP News}}</ref> [[Панче Тошковски|Тошковски]] изјавил дека градбата била одобрена само за лесна индустрија, а не за угостителство, и немало писмен договор меѓу музичката група [[DNK|ДНК]] и сопственикот на клубот Дејан Јованов-Деко.<ref>{{Наведена мрежна страница|url=https://makfax.com.mk/makedonija/%D0%BF%D0%B8%D1%80%D0%BE%D1%82%D0%B5%D1%85%D0%BD%D0%B8%D1%87%D0%BA%D0%B8%D1%82%D0%B5-%D1%81%D1%80%D0%B5%D0%B4%D1%81%D1%82%D0%B2%D0%B0-%D0%B3%D0%B8-%D0%B4%D0%BE%D0%BD%D0%B5%D0%BB-%D0%B1%D0%B5%D0%BD/|title=Тошковски: Пиротехничките средства ги донел бендот ДНК, концертот бил одржан на диво|last=|first=|date=2025-03-17|work=МАКФАКС|language=mk-MK|accessdate=2025-03-17}}</ref> == Пожар == [[Податотека:Пожарот во Кочани 2025 дискотека.jpg|лево|мини|Пожарот во дискотеката „Пулс“ во [[Кочани]]|240x240пкс]] Во раните утрински часови на 16 март 2025 година, [[Ноќен клуб|дискотеката]] „Пулс“ во [[Кочани]] била исполнета со над 500 лица, кои со нетрпение го очекувале настапот на македонската поп-група [[DNK|ДНК]]. Во 2:35 часот наутро, додека концертот бил во полн ек, бината била осветлена со пиротехнички ефекти. Ненадејно, искри од [[Пиротехника|пиротехничките средства]] го запалиле лесно запаливиот таван на клубот, предизвикувајќи брзо ширење на огнот. Паниката се проширила меѓу присутните, кои се обидувале да се евакуираат низ единствениот излез, што довело до турканица.<ref name="ap"/> Еден преживеан опишал дека бил газен од толпата откако паднал по скалите.<ref name="apnews.com">{{Наведена мрежна страница|url=https://apnews.com/article/north-macedonia-nightclub-fire-abc2033472aeb494b975d34555b13f72|title=Fire rips through overcrowded nightclub in North Macedonia, leaving dozens dead in panicked escape|date=2025-03-16|work=AP News|language=en|accessdate=2025-03-18}}</ref> Еден член на групата ја повикал толпата да се евакуира за време на гаснењето на пожарот, изјавувајќи: „''Сите излезете, ќе се вратиме''“.<ref>{{Наведена мрежна страница|url=https://telegrafi.com/en/Video-released:-%22Everyone-get-out--let's-go-back%22-was-heard-from-the-stage-when-the-fire-started-at-the-disco-in-Kocani/|title=Video released: "Everyone get out, we'll be back" was heard from the scene when the fire broke out at the disco in Kocani|date=2025-03-16|work=Telegrafi|language=en|accessdate=2025-03-18}}</ref> Некои од жртвите се обиделе да избегаат низ тоалетот на клубот, но биле пречекани со решетки на прозорците.<ref name="apnews.com"/> Видеата снимени за време на случката покажуваат обиди на присутните да го изгаснат пламенот, додека други се бореле да излезат на безбедно. Меѓу повредените имало и деца.<ref>{{Наведена мрежна страница|url=https://www.bbc.com/news/articles/c70wdedp20wo|title=North Macedonia nightclub fire claims more than 50 lives in Kocani|date=2025-03-16|work=www.bbc.com|language=en-GB|accessdate=2025-03-16}}</ref> Дел од луѓето што успеале да се спасат, влегле повторно во клубот со намера да спасат колку е можно повеќе животи. Територијалната противпожарна единица Кочани за 7 минути од добивањето на првиот повик со едно навално возило и со тројца од четирите дежурни пожарникари излегла брзо на терен и била првата што пристигнала на местото на пожарот. По самото пристигање кај градбата во пламен и согледување на ситуацијата, го известила пожарникарот што останал во базата да ја мобилизира целата единица како и да побара помош од сите противпожарни бригади во соседните градови. Веднаш по добивањето на повикот за помош, кон Кочани се упатило возило од ТППЕ Виница, кое пристигнало второ, а веднаш потоа и две возила од Доброволното противпожарно друштво Кочани. На терен дошле и екипи од ТППЕ Штип, ТППЕ Свети Николе и ТППЕ Пробиштип.<ref name=":6">{{Наведена мрежна страница|url=https://skopje1.mk/archives/324521|title=Кратка хронологија на пожарот во Кочани – од стампедо, гушење и уривање на кровот загинале 59-те лица - Скопје1.мк|last=Скопје1.мк|date=2025-03-17|language=mk-MK|accessdate=2025-03-18}}</ref> Пожарот во релативно краток период бил изгаснат, а пожарникарите паралелно со гаснење на пожарот, евакуирале и давале прва помош и реанимација на повредените.<ref name=":6" /> Успеале и да ја отворат едната врата од локалот што била блокирана. == Жртви == === Починати === Од 17 април 2025 година, 62 лица<ref>{{Наведени вести|url=https://www.slobodnaevropa.org/a/kocani-pozar-diskoteka-povrijedjeni-bolnice/33350543.html|title=Povrijeđeni iz Kočana sa teškim opekotinama poslani u najmanje šest zemalja|last=Zoksimovska|first=Sunčica Stojanovska|date=2025-03-18|work=Radio Slobodna Evropa|access-date=2025-03-19|language=sh}}</ref> на возраст меѓу 16 и 48 години загинале во пожарот,<ref>{{Наведена мрежна страница|url=https://n1info.rs/region/direktorka-bolnice-u-kocanima-preminuli-u-pozaru-bili-uzrasta-od-14-do-24-godine/|title=Direktorka bolnice u Kočanima: Preminuli u požaru bili uzrasta od 14 do 24 godine|last=Vijesti|first=Beta|date=2025-03-16|work=N1|language=sr-RS|accessdate=2025-03-19}}</ref> од кои шест од жртвите биле малолетници.<ref>{{Наведена мрежна страница|url=https://mia.mk/en/story/moi-three-minors-confirmed-dead-so-far-more-than-20-injured-in-kichevo-nightclub-fire|title=MoI: Three minors confirmed dead so far, more than 20 injured in Kochani nightclub fire|last=Nikolik|first=Nevenka|date=2025-03-16|work=Mia.mk|language=en|accessdate=2025-03-19}}</ref> Најголем број од жртвите биле од [[Кочани]] и [[Кочанско]], но и од [[Штип]], [[Пробиштип]], [[Виница]], [[Скопје]], [[Струмица]] и [[Куманово]]. Ова бил најсмртоносниот пожар во [[ноќен клуб]] во [[Европа]] по пожарот во ноќниот клуб во Букурешт во 2015 година и најсмртоносниот пожар во историјата на Македонија,<ref>{{Наведена мрежна страница|url=https://nezavisen.mk/pozharot-vo-puls-e-treta-najgolema-tragedija-vo-makedonija-spored-zhrtvite/|title=Пожарот во „Пулс“ е трета најголема трагедија во Македонија според жртвите|date=2025-03-18|work=Независен Весник|language=mk-MK|accessdate=2025-03-19}}</ref> и двата предизвикани од [[Пиротехника|пиротехнички]] средства.<ref>{{Наведена мрежна страница|url=https://www.rollingstone.com/music/music-news/concert-pyrotechnics-nightclub-fire-north-macedonia-1235297318/|title=At Least 59 Dead After Concert Pyrotechnics Spark Nightclub Fire in North Macedonia|last=Kreps|first=Daniel|date=2025-03-16|work=Rolling Stone|language=en-US|accessdate=2025-03-19}}</ref> Најголем број од луѓето биле пронајдени на самиот влез едни врз други. Според директорката на кочанската болница дел од пациентите што се починати, починале во турканицата што се случила при паниката за излез од клубот.<ref>{{Наведена мрежна страница|url=https://mkd.mk/najgolem-del-od-zhrtvite-vo-diskotekata-zaginale-vo-stampedoto-borejkji-se-za-svoite-zhivoti/|title=Повеќето жртви во дискотеката загинале во стампедото борејќи се за својот живот|last=Kejt|date=2025-03-16|work=МКД.МК|language=mk-MK|accessdate=2025-03-16|archive-date=2025-03-16|archive-url=https://web.archive.org/web/20250316154214/https://mkd.mk/najgolem-del-od-zhrtvite-vo-diskotekata-zaginale-vo-stampedoto-borejkji-se-za-svoite-zhivoti/|url-status=dead}}</ref> Многу жртви биле тешко да се утврдат поради недостаток на лични карти.<ref>{{Наведена мрежна страница|url=https://www.bbc.com/news/articles/c70wdedp20wo|title=North Macedonia nightclub fire claims more than 50 lives in Kocani|date=2025-03-16|work=www.bbc.com|language=en-GB|accessdate=2025-03-17}}</ref> Андреј Ѓоргиески, еден од водечките пејачи на [[DNK|ДНК]], иако првично успеал да ја напушти градбата, со изгореници се вратил назад во обид да помогне и да спаси што е можно повеќе животи. За жал бил потврден мртов заедно со фотографот на групата, Александар Ефремов; придружната пејачка Сара Пројковска; тапанарот Ѓорѓи Ѓоргиев; и клавијатуристот Филип Стевановски.<ref>{{Cite web|url=https://mia.mk/en/story/dnk-band-members-including-lead-singer-confirmed-dead-in-kochani-fire|title=DNK band members, including lead singer, confirmed dead in Kochani fire|last=Reed|first=Magdalena|date=16 March 2025|website=Media Information Agency}}</ref> Двајца други члена на групата првично го преживеале пожарот, но им подлегнале на повредите подоцна тоа попладне.<ref>{{Cite web|url=https://kosovapress.com/en/Tragedy-in-Kocani:-5-members-of-the-music-group-DNK-among-the-victims|title=Tragedy in Kocani, among the victims are 5 members of the musical group DNK|access-date=2025-03-16|website=KosovaPress.com}}</ref> Владимир „Панчо“ Блажев, друг пејач на дуото ДНК, се здобил со изгореници на лицето и рацете и добил терапија со кислород.<ref>{{Cite web|url=https://telegrafi.com/en/bateristi-23-vjecar-grupit-adn-ne-mesin-e-viktimave-ne-zjarrin-e-diskotekes-ne-kocan/|title=23-year-old drummer of the band DNK, among the victims in the discotheque fire in Kocani|date=2025-03-16|language=en|access-date=2025-03-16|website=Telegrafi}}</ref><ref>{{Cite web|url=https://www.thetimes.com/world/europe/article/north-macedonia-fire-nightclub-kocani-pulse-wszffqldl|title=North Macedonia nightclub fire kills at least 59|last=Waterfield|first=Bruno|date=2025-03-16|language=en|access-date=2025-03-16|website=www.thetimes.com}}</ref> Во пожарот загинал и [[полицаец]], кој бил на должност и извршил увид на местото за [[дрога]] и малолетници.<ref>{{Cite web|url=https://www.slobodenpecat.mk/en/toshkovski-policaec-zagina-vo-diskotekata-vo-kochani-vrshel-kontrola-za-maloletnici-vo-objektot/|title=Toshkovski: Policeman died in a disco in Kocani, he was checking for minors in the facility - Sloboden Pechat|last=Nastoski|first=Zarko|date=2025-03-16|language=en|access-date=2025-03-16|website=Слободен печат}}</ref> Фудбалерот на [[ФК Шкупи]], [[Андреј Лазаров]], претрпел тешко вдишување на чад додека се обидувал да ги спаси посетителите на клубот и набргу починал.<ref>{{Наведена мрежна страница|url=https://www.gol.mk/fudbal/tragichna-vest-pochina-andrej-lazarov-fudbalerot-na-shkupi|title=Трагична вест: Почина Андреј Лазаров, фудбалерот на Шкупи|date=2025-03-16|work=Gol.mk|language=mk|accessdate=2025-03-16}}</ref> Дамјан Танески, млад фудбалски [[голман]] од Штип, и Петар Ивановски, кошаркар на Баскет Дино деликатес, исто така биле дел од жртвите на пожарот.<ref>{{Наведена мрежна страница|url=https://www.gol.mk/fudbal/mlad-golman-od-shtip-e-megju-zhrtvite-na-pozharot-vo-kochani|title=Млад голман од Штип е меѓу жртвите на пожарот во Кочани|date=2025-03-16|work=Gol.mk|language=mk|accessdate=2025-03-17}}</ref><ref>{{Наведена мрежна страница|url=https://www.gol.mk/kosharka/pochina-ushte-eden-sportist-basket-dino-se-zboguvashe-od-mladiot-ivanovski|title=Почина уште еден спортист – Баскет Дино се збогуваше од младиот Ивановски!|date=2025-03-17|work=Gol.mk|language=mk|accessdate=2025-03-17}}</ref> Возачот на брзата помош во Кочани, [https://plusinfo.mk/vozach-na-itna-pomosh-pochina-po-napornata-rabota-ile-gocevski-cel-den-prevezuval-povredeni-od-pozharot-vo-kochani/ Иле Гоцевски], кој превезувал жртви во болница во текот на целиот ден, починал во сон на [[17 март]], еден ден по пожарот, откако се вратил дома да се одмори.<ref>{{Наведена мрежна страница|url=https://sitel.com.mk/utrovo-pochina-dolgogodishen-shofer-na-vozila-vo-itnata-pomosh-kochani|title=Утрово почина долгогодишен шофер на возила во Итната помош Кочани|work=Сител Телевизија|language=mk|accessdate=2025-03-17}}</ref><ref>{{Наведена мрежна страница|url=https://makfax.com.mk/makedonija/%D0%B8%D0%BB%D0%B5-%D0%B3%D0%BE%D1%86%D0%B5%D0%B2%D1%81%D0%BA%D0%B8-%D0%B1%D0%B5%D1%88%D0%B5-%D0%BD%D0%B0-%D0%BF%D1%80%D0%B2%D0%B0%D1%82%D0%B0-%D0%BB%D0%B8%D0%BD%D0%B8%D1%98%D0%B0-%D0%BD%D0%B5%D0%BA/|title=Иле Гоцевски беше на првата линија, некои болки се преголеми, некои загуби се претешки за да се носат, рече Таравари за смртта на возачот на Итната помош|last=Макфакс|first=Е. Т. /|date=2025-03-17|work=МАКФАКС|language=mk-MK|accessdate=2025-03-17}}</ref> Еден од неговите колеги напишал објава на социјалните мрежи во која ги нерекол македонските возачи на брза помош преморени и недоволно платени и ги пофалил постапките на Гоцевски. Македонскиот министер за здравство [[Арбен Таравари]] одговорил на објавата, кој ветил дека ќе ги подобри условите за работа и платата на возачите на брзата помош, и рекол дека нивната работа често се занемарува.<ref>{{Наведена мрежна страница|url=https://www.telegraf.rs/vesti/jugosfera/4074461-stefan-je-sa-vozacem-hitne-koji-je-preminuo-spasavao-nakon-pozara-u-kocanima-drzao-sam-tela-dece-prijatelja|title=Stefan je sa vozačem Hitne koji je preminuo spasavao nakon požara u Kočanima: "Držao sam tela dece prijatelja"|last=M|first=A.|date=2025-03-18|work=Telegraf.rs|language=sr|accessdate=2025-03-19}}</ref> Утрото на [[4 април]], во јавноста излегла вест дека трагедијата зела уште еден живот, со што бројката на загинати се искачила на 60 лица. Станувало збор за Александар Карадаковски, кој работел како [[шанкер]] во кобната дискотека и на хартија бил управител на МММ Кафе дооел, кој управувал со дискотеката. Александар бил испратен на лекување во [[Литванија]] каде што и го изгубил својот живот.<ref>{{Наведена мрежна страница|url=https://sitel.com.mk/60-ta-zhrtva-na-tragedijata-vo-kochani-pochina-aleksandar-karadakovski-upravitel-na-puls?fbclid=IwY2xjawJcit5leHRuA2FlbQIxMQABHbLaUSSk-XOvGrGAJ6og_-Ulv1w9uWrHshxNYQYVTxDE0tsJqypd6S_S2w_aem_90hd3z6CMbbretQyWhwFoA|title=60-та жртва на трагедијата во Кочани, почина Александар Карадаковски управител на „Пулс“|work=Сител Телевизија|language=mk|accessdate=2025-04-04}}</ref> 29-годишниот Александар Глигоровски од [[Пробиштип]], кој 22 дена бил во критична состојба, ја загубил битката за живот на [[7 април]] и станал 61-та жртва од несреќата. Тој исто така бил на лекување во Литванија како и Карадаковски, кој починал само 3 дена претходно.<ref>{{Наведена мрежна страница|url=https://4news.mk/pochina-ushte-eden-patsient-koj-se-lekuvashe-vo-litvanija-brojot-na-zaginati-se-zgolemi-na-61/?fbclid=IwZXh0bgNhZW0CMTEAAR4vlryXC6u3C7Y9ZPiBpHVyEExKzP8W4KzjRP2zLMtFtQHoJtHUktMe41WvOQ_aem_th7I3sf3aPEJYDBlhhV-2w|title=Почина уште еден пациент кој се лекуваше во Литванија - бројот на загинати се зголеми на 61!|date=2025-04-07|work=4news.mk|language=mk|accessdate=2025-04-07}}</ref> На [[17 април]], Министерството за здравство објавило соопштение согласно со информации од Воено-медицинската академија во [[Белград]] дека претпладнето истиот ден, на повредите подлегнал и 24-годишниот Стојанче Стефанов од Кочани, станувајќи 62-та жртва на трагедијата.<ref>{{Наведена мрежна страница|url=https://4news.mk/62-zhrtva-po-pozharot-vo-kochani-pochina-patsient-koj-se-lekuvashe-vo-belgrad/?fbclid=IwY2xjawJtzENleHRuA2FlbQIxMQABHryya7zfX37Ji7gksbiwAiLBr80EbqxFbcKpPlYRi5ldDcn3mhLA2AtHEZbh_aem_avm29WsyU9oro_pd8GQJ1A|title=62. жртва по пожарот во Кочани, почина пациент кој се лекуваше во Белград|date=2025-04-17|work=https://4news.mk/|language=en-US|accessdate=2025-04-17}}</ref> === Повредени === Повредени биле дури 193 лица,<ref name="makfax">{{cite web|url=https://makfax.com.mk/makedonija/%D1%83%D1%88%D1%82%D0%B5-%D0%B5%D0%B4%D0%BD%D0%B0-%D0%B6%D1%80%D1%82%D0%B2%D0%B0-%D0%BE%D0%B4-%D0%BF%D0%BE%D0%B6%D0%B0%D1%80%D0%BE%D1%82-%D0%B2%D0%BE-%D0%BA%D0%BE%D1%87%D0%B0%D0%BD%D0%B8-%D0%BF%D0%BE/|title=Уште една жртва од пожарот во Кочани, почина управителот на дискотеката „Пулс“|date=2025-04-04|language=mk|trans-title=|website=Макфакс}}</ref><ref>{{Наведена мрежна страница|url=https://tocka.com.mk/vesti/512580/zavrsena-e-obdukcijata-na-zaginatite-vo-pozarot-se-povredeni-196-lica-od-koi-20-se-deca|title=Завршена е обдукцијата на загинатите, во пожарот се повредени 196 лица од кои 20 се деца - уапсено е лицето кое е потписник на основен проект за издавање на кабаре клуб|work=tocka.com.mk|language=mk|accessdate=2025-03-19}}</ref> од кои 20 малолетници.<ref>{{Наведена мрежна страница|url=https://www.rfi.fr/en/international-news/20250318-pain-and-anger-grip-n-macedonia-town-after-fire-tragedy|title=Pain and anger grip N. Macedonia after fire tragedy|date=2025-03-18|work=RFI|language=en|accessdate=2025-03-19}}</ref> Првиот повик во итната медицинска помош бил точно во 2:48 часот наутро со назнака дека во дискотека, непосредно во индустрискиот дел на [[Кочани]] имало [[пожар]]. Според директорката на Општата болница во Кочани, сиот болнички кадар за помалку од 15 минути бил мобилизиран, а првите пациенти што биле примени биле со изгореници и со [[труење]] со [[јаглерод моноксид|јаглероден моноксид]]. Биле испратени болнички возила од сите здравствени домови од [[Источна Македонија]] ([[Штип]], [[Свети Николе]], [[Пробиштип]], [[Виница]], [[Македонска Каменица]], [[Делчево]], [[Пехчево]] и [[Берово]]) како и од [[Скопје]] и [[Велес]]. Дел од пациентите со поголеми изгореници од прв степен веднаш биле препратени до Клиничката болница во Штип, а од таму најкритичните во скопските клиники. Голем број на повредени биле пренесувани и со приватни возила во болниците во регионот. Утрото на 16 март, во Градската болница „Св. Наум Охридски“ во Скопје биле хоспитализирани 29 лица со тешни изгореници, 7 во клиниката „Жан Митрев“, 24 на Клиничкиот центар, 20 во „[[Воена болница|8 Септември]]“, од кои двајца биле во критична состојба.<ref>{{Наведена мрежна страница|url=https://makfax.com.mk/makedonija/%D1%81%D0%B5%D0%B4%D1%83%D0%BC-%D0%BF%D0%B0%D1%86%D0%B8%D0%B5%D0%BD%D1%82%D0%B8-%D1%81%D0%B5-%D0%B7%D0%B3%D1%80%D0%B8%D0%B6%D0%B5%D0%BD%D0%B8-%D0%B2%D0%BE-%D0%BA%D0%BB%D0%B8%D0%BD%D0%B8%D0%BA%D0%B0/|title=Седум пациенти се згрижени во Клиника Жан Митрев, за критичните се очекува да бидат преземени и да биде организиран трансфер во странство|last=Макфакс|first=А. O. /|date=2025-03-16|work=МАКФАКС|language=mk-MK|accessdate=2025-03-16}}</ref><ref>{{Наведена мрежна страница|url=https://kurir.mk/vesti/makedonija/ushte-chetvorica-pacienti-od-gradska-bolnica-transportirani-vo-hrvatska/|title=Уште четворица пациенти од Градска болница транспортирани во Хрватска|work=Курир|language=mk-MK|accessdate=2025-03-16}}</ref><ref>{{Наведена мрежна страница|url=https://novamakedonija.com.mk/featured/nad-50-zhrtvi-vo-pozhar-vo-vo-kochani-site-vesti-na-edno-mesto/|title=Трагедија во Кочани - СИТЕ ВЕСТИ ЗА ПОЖАРОТ НА ЕДНО МЕСТО|last=|date=2025-03-16|work=Нова Македонија|language=mk-MK|accessdate=2025-03-16}}</ref> Во Клиничката болница во Штип се лекувале 20 пациенти, а 12 во болницата во Кочани.<ref>{{Наведена мрежна страница|url=https://www.slobodenpecat.mk/nad-140-pacienti-se-lekuvaat-vo-makedonija-licata-prefrleni-vo-stranstvo-se-vo-stabilna-sostojba/|title=Над 140 пациенти се лекуваат во Македонија - лицата префрлени во странство се во стабилна состојба|last=Крстески|first=Стефан|date=2025-03-16|work=Слободен печат|language=mk-MK|accessdate=2025-03-16}}</ref> Подрачната болница во Кочани била сериозно неопремена за напливот на жртви, со само две амбулантни возила и едно комбе со кревет.<ref>{{Наведена мрежна страница|url=https://metropola.mk/2025/03/17/%D0%BA%D0%BE%D1%87%D0%B0%D0%BD%D1%81%D0%BA%D0%B0%D1%82%D0%B0-%D0%B1%D0%BE%D0%BB%D0%BD%D0%B8%D1%86%D0%B0-%D0%B8%D0%BC%D0%B0-%D1%81%D0%B0%D0%BC%D0%BE-%D0%B4%D0%B2%D0%B5-%D0%B0%D0%BC%D0%B1%D1%83%D0%BB/|title=Кочанската болница има само ДВЕ амбулантни комбиња - со натчовечки напори вработените беа во борба со секоја секунда за помош|last=Vasev|first=Krume|date=2025-03-17|work=Метропола|language=mk-MK|accessdate=2025-03-19}}</ref> Радио Кочани јавило дека повредените останале да лежат на улица, бидејќи немало доволно возила за итна помош да ги превезе сите. Некои од жртвите биле пренесени во болница од цивилни случајни минувачи.<ref>{{Наведена мрежна страница|url=https://radiokocani.mk/18627/|title=Најголема катастрофа и трагедија досега во Кочани|date=2025-03-16|work=Kocani Radio|language=en-US|accessdate=2025-03-19}}</ref> Братот на една од жртвите сведочел за огромен број на трупови во болничките ходници и дека тој морал да ги прегази за да ја провери неговата повредена сестра.<ref>{{Наведена мрежна страница|url=https://www.faz.net/aktuell/gesellschaft/ungluecke/nordmazedonien-59-menschen-kommen-bei-brand-in-diskothek-ums-leben-110359573.html|title=Nordmazedonien: 59 Menschen kommen bei Brand in Diskothek ums Leben|date=2025-03-16|work=FAZ.NET|language=de|accessdate=2025-03-19}}</ref> Поради сериозноста на повредите како резултат на изгореници и вдишување чад, дел од повредените биле префрлени во специјализирани одделенија во болниците и клиниките во Скопје и Штип.<ref>{{Наведена мрежна страница|url=https://antropol.mk/2025/03/16/tragedija-vo-koani-pozar-so-nevideni-tragicni-razmeri/|title=Трагедија во Кочани: Пожар|last=P|first=Z.|date=2025-03-16|work=Антропол|language=en-US|accessdate=2025-03-19}}</ref><ref>{{Наведена мрежна страница|url=https://novamakedonija.com.mk/makedonija/nad-50-zhrtvi-vo-pozhar-vo-vo-kochani-site-vesti-na-edno-mesto/|title=Трагедија во Кочани - СИТЕ ВЕСТИ ЗА ПОЖАРОТ НА ЕДНО МЕСТО|last=НМ|date=2025-03-16|work=Нова Македонија|language=mk-MK|accessdate=2025-03-19}}</ref> До 17 март, сите преостанати пациенти во општа болница Кочани биле префрлени на клиниките во Скопје.<ref>{{Наведена мрежна страница|url=https://frontline.mk/2025/03/17/tivko-i-tazhno-e-vo-kochani-eden-den-po-tragichniot-pozhar/|title=Тивко и тажно е во Кочани еден ден по трагичниот пожар|date=2025-03-17|work=ПРВА ЛИНИЈА|language=en-US|accessdate=2025-03-19}}</ref> Со оглед на тоа што материјалот од што бил изграден таванот на ноќниот клуб содржел [[азбест]], [[канцероген]], министерот за здравство Таравари им наложил на повредените и на секој друг што бил на местото на пожарот да одат на лекар бидејќи можеби го вдишале азбестот.<ref>{{Наведена мрежна страница|url=https://www.b92.net/english/region/112924/everyone-who-was-at-the-scene-of-the-tragedy-in-kocani-is-in-danger-doctors-issued-a-warning-video/vest|title=Everyone who was at the scene of the tragedy in Kočani is in danger; Doctors issued a warning VIDEO|last=B92|work=B92.net|language=sr|accessdate=2025-03-19}}</ref><ref>{{Наведени вести|url=https://www.slobodnaevropa.org/a/kochani-dikoteka-licenca-standardi-pozar-/33351714.html|title=Dok se istražuje odgovornost za požar u Kočanima, na vidjelo izlaze kršenja zakona u radu klubova|last=Nikolovska|first=Biljana|date=2025-03-18|work=Radio Slobodna Evropa|access-date=2025-03-19|language=sh}}</ref> Според Мери Цветковска, професор по градежништво на [[Универзитет „Св. Кирил и Методиј“|Универзитетот „Св. Кирил и Методиј“]] во Скопје, теориите за изгорениот азбест не се точни, бидејќи азбестот се крши на топлина наместо да гори. Докторот Бојан Трајковски рекол дека секој што е внатре во ноќниот клуб треба да биде надгледуван за знаци на [[мезотелиом]] до крајот на животот.<ref>{{Наведена мрежна страница|url=https://www.slobodenpecat.mk/en/peplosanata-diskoteka-puls-oslobodi-kancerogeni-azbestni-chestichki-vo-vozduhot/|title=The burnt-out Pulse disco released carcinogenic asbestos particles into the air - Free Press|last=Бурнс|first=Мирослава|date=2025-03-19|work=Слободен печат|language=en|accessdate=2025-03-19}}</ref> ==== Меѓународна медицинска помош ==== Од вечерните часови на 16 март и во текот на наредните денови, повеќе од 100 најтешко повредените биле префрлени во здравствени установи во странство, како последица на меѓународната поддршка и соработката со партнерските земји.<ref name=":0">{{Наведена мрежна страница|url=https://www.slobodenpecat.mk/nad-140-pacienti-se-lekuvaat-vo-makedonija-licata-prefrleni-vo-stranstvo-se-vo-stabilna-sostojba/|title=Над 140 пациенти се лекуваат во Македонија - лицата префрлени во странство се во стабилна состојба|last=Крстески|first=Стефан|date=2025-03-16|work=Слободен печат|language=mk-MK|accessdate=2025-03-17}}</ref> * {{знамеикона|Австрија}} [[Австрија]]: 6 пациенти биле хоспитализирани во болниците во [[Виена]] и [[Грац]].<ref name=":2">{{Наведена мрежна страница|url=https://360stepeni.mk/devet-evropski-zemji-ponudile-pomosh-po-pozharot-vo-kochani-informiraat-od-evropskata-komisija/|title=Девет европски земји понудиле помош по пожарот во Кочани, информираат од Европската комисија|last=360степени|date=2025-03-17|work=360 степени|language=mk-MK|accessdate=2025-03-17}}</ref> * {{знамеикона|Белгија}} [[Белгија]]: По 1 пациент бил хоспитализиран во [[Брисел]], [[Антверпен]], [[Лиеж]] и [[Шарлероа]], со помош на воен авион од {{знамеикона|Романија}} [[Романија]].<ref>{{Наведена мрежна страница|url=https://lider.mk/chetvoritsa-povredeni-od-kochani-nokeska-prefrleni-na-lekuvane-vo-belgija/|title=Четворица повредени од Кочани, ноќеска префрлени на лекување во Белгија|last=Николовски|first=Никола|date=2025-03-19|work=Радио Лидер|language=mk-MK|accessdate=2025-03-19}}</ref> * {{знамеикона|Бугарија}} [[Бугарија]]: 9 пациенти биле хоспитализирани во [[Софија]], а по 3 пациенти во [[Пловдив]] и во [[Варна]].<ref name=":0" /><ref name=":2" /> * {{знамеикона|Грција}} [[Грција]]: 5 пациенти биле хоспитализирани во општата и воената болница во [[Солун]],<ref name=":0" /><ref name=":2" /> а 7 други пациенти во [[Атина]].<ref name=":12">{{Наведена мрежна страница|url=https://kurir.mk/vesti/makedonija/ushte-12-povredeni-od-makedonija-prefrleni-na-lekuvanje-vo-srbija-trojca-vo-grcija-i-dvajca-vo-avstrija/|title=Уште 12 повредени од Македонија префрлени на лекување во Србија, тројца во Грција и двајца во Австрија|work=Курир|language=mk-MK|accessdate=2025-03-17}}</ref><ref>{{Наведена мрежна страница|url=https://alfa.mk/ushte-chetvoricza-paczienti-prefrleni-vo-atina-vo-tekot-na-nokta/?utm_source=rss&utm_medium=rss&utm_campaign=ushte-chetvoricza-paczienti-prefrleni-vo-atina-vo-tekot-na-nokta|title=Уште четворица пациенти префрлени во Атина во текот на ноќта|date=2025-03-19|work=alfa.mk|language=mk-MK|accessdate=2025-03-19}}</ref> * {{знамеикона|Италија}} [[Италија]]: 2 пациенти биле хоспитализирани во [[Милано]], а по 1 пациент во [[Парма]] и во [[Пиза]].<ref>{{Наведена мрежна страница|url=https://plusinfo.mk/doma-se-lekuvaat-77-vo-stranstvo-101-povreden-vo-pozharot-ministerstvoto-za-zdravstvo-gi-ob-avi-detalite/|title=ДОМА СЕ ЛЕКУВААТ 77, ВО СТРАНСТВО 101 ПОВРЕДЕН ВО ПОЖАРОТ Министерството за здравство ги објави деталите|last=плусинфо|date=2025-03-19|work=plusinfo.mk|language=en-US|accessdate=2025-03-19}}</ref> * {{знамеикона|Литванија}} [[Литванија]]: 3 пациенти биле пренесени на лекување во [[Вилнус]] и 1 пациент во [[Каунас]], со помош на воен авион од {{знамеикона|Романија}} [[Романија]].<ref name=":2" /><ref name="slobodenpecat.mk">{{Наведена мрежна страница|url=https://www.slobodenpecat.mk/romanski-avion-na-poleta-za-skopje-za-da-preveze-chetvorica-pacienti-so-izgorenici-vo-bolnica-vo-litvanija/|title=Романски авион полета за Скопје за да превезе четворица пациенти со изгореници во болница во Литванија|last=Дамческа|first=Марина|date=2025-03-17|work=Слободен печат|language=mk-MK|accessdate=2025-03-17}}</ref> * {{знамеикона|Полска}} [[Полска]]: 2 пациенти биле хоспитализирани во [[Ленчна]] блиску до [[Лублин]].<ref name="kurir.mk">{{Наведена мрежна страница|url=https://kurir.mk/vesti/makedonija/ministerstvo-za-zdravstvo-informira-za-sostojbata-na-pacientite-zgrizheni-vo-makedonija-i-stranstvo/|title=Министерство за здравство информира за состојбата на пациентите згрижени во Македонија и странство|work=Курир|language=mk-MK|accessdate=2025-03-19}}</ref><ref name="libertas.mk">{{Наведена мрежна страница|url=https://libertas.mk/klekovski-vo-kontakt-sme-so-fondaci-a-od-holandi-a-za-da-doneseme-kozhni-graftovi-za-povredenite/|title=Клековски: Во контакт сме со фондација од Холандија за да донесеме кожни графтови за повредените|last=Libertas|first=Libertas|date=2025-03-19|work=Либертас|language=en-US|accessdate=2025-03-20}}</ref> * {{знамеикона|Србија}} [[Србија]]: 26 пациенти биле хоспитализирани во болниците во [[Белград]] и 3 пациенти во [[Ниш]].<ref name=":0" /><ref name=":2" /><ref name="kurir.mk"/><ref>{{Наведена мрежна страница|url=https://lokalno.mk/dvajca-povredeni-vo-pozharot-vo-kochani-prefrleni-vo-klinichkiot-centar-nish-nivnite-vitalni-parametri-se-stabilni/|title=Двајца повредени во пожарот во Кочани префрлени во Клиничкиот центар во Ниш, нивните витални параметри се стабилни|last=Milan1|date=2025-03-19|work=Локално|language=mk-MK|accessdate=2025-03-19}}</ref> * {{знамеикона|Словенија}} [[Словенија]]: По 2 пациенти биле хоспитализирани во [[Љубљана]] и [[Марибор]].<ref name=":2" /> * {{знамеикона|Турција}} [[Турција]]: 6 пациенти биле хоспитализирани во [[Истанбул]], а дополнителни 6 пациенти во [[Анкара]].<ref name=":0" /><ref name=":2" /><ref name=":15">{{Наведена мрежна страница|url=https://nezavisen.mk/ushte-tri-lica-od-pozharot-vo-kochani-kje-se-lekuvaat-vo-turcija/|title=Уште три лица од пожарот во Кочани ќе се лекуваат во Турција|date=2025-03-20|work=Независен Весник|language=mk-MK|accessdate=2025-03-20}}</ref> * {{знамеикона|Унгарија}} [[Унгарија]]: 6 пациенти биле пренесени на лекување во [[Будимпешта]], со помош на авион од {{знамеикона|Луксембург}} [[Луксембург]].<ref name=":2" /><ref name=":3">{{Наведена мрежна страница|url=https://www.slobodenpecat.mk/ushte-dvaesetina-pacienti-kje-zaminat-na-lekuvanje-vo-stranstvo-najavi-mucunski/|title=Уште дваесетина пациенти ќе заминат на лекување во странство, најави Муцунски|last=Крстески|first=Стефан|date=2025-03-17|work=Слободен печат|language=mk-MK|accessdate=2025-03-17}}</ref> * {{знамеикона|Хрватска}} [[Хрватска]]: 5 пациенти биле хоспитализирани во болниците во [[Загреб]].<ref name=":0" /><ref name=":2" /><ref name="libertas.mk"/> * {{знамеикона|Шведска}} [[Шведска]]: 5 пациенти биле пренесени на лекување во повеќе градови во Шведска. * {{знамеикона|Шпанија}} [[Шпанија]]: 7 пациенти биле пренесени на лекување во [[Мадрид]].<ref name=":16">{{Наведена мрежна страница|url=https://kanal5.com.mk/sedum-lica-povredeni-vo-pozharot-vo-kochani-se-transportiraat-vo-shpanija/a690734|title=Седум лица повредени во пожарот во Кочани се транспортираат во Шпанија|work=kanal5.com.mk|language=mk|accessdate=2025-03-20}}</ref> Како дополнителна поддршка во справувањето со кризата, во земјата пристигнале медицински екипи од {{знамеикона|Србија}} [[Србија]], {{знамеикона|Чешка}} [[Чешка]] и {{знамеикона|Израел}} [[Израел]], кои се приклучиле на напорите за обезбедување соодветна здравствена грижа.<ref>{{Наведена мрежна страница|url=https://republika.mk/zhivot/zdravje/pristigaat-lekarski-timovi-vo-makedonija/|title=Пристигаат лекарски тимови во Македонија|last=Сани|date=2025-03-17|work=Република|language=mk-MK|accessdate=2025-03-17}}</ref> Бугарија испратила воен авион Ц-27Ј Спартан за транспорт на осум од најтешко ранетите жртви во болницата „Н. И. Пирогов“ во [[Софија]] и Воено-медицинската академија во [[Варна]], додека уште шест биле пренесени со амбулантни возила во [[Софија]] и [[Пловдив]].<ref>{{Наведена мрежна страница|url=https://nova.bg/news/view/2025/03/16/491001/the-spartan-aircraft-transports-8-injured-fire-victims-from-north-macedonia-to-bulgarian-hospitals/|title=The "Spartan" aircraft transports 8 injured fire victims from North Macedonia to Bulgarian hospitals|work=nova.bg|language=bulgarian|accessdate=2025-03-19}}</ref> Директорот на болницата Пирогов изјавил дека болницата очекува бројката на загинати да се зголеми, бидејќи сите жртви од пожарот што ги примиле се во „многу лоша состојба“, со изгореници на дишните патишта.<ref>{{Наведена мрежна страница|url=https://www.faz.net/aktuell/gesellschaft/ungluecke/nordmazedonien-fuerchtet-weitere-todesopfer-nach-nachtclub-brand-110362094.html|title=Nordmazedonien fürchtet weitere Todesopfer nach Nachtclub-Brand|date=2025-03-17|work=FAZ.NET|language=de|accessdate=2025-03-19}}</ref> На 18 март, Бугарскиот Црвен крст, болницата Пирогов и Националниот центар за трансфузиона хематологија организирале крводарителска акција за помош на повредените во Бугарија, поддржана од Воено-медицинската академија.<ref>{{Наведена мрежна страница|url=https://www.bta.bg/en/news/bulgaria/853847-blood-donation-campaign-launched-at-military-medical-academy-to-support-those-in|title=Blood Donation Campaign Launched at Military Medical Academy to Support Those Injured in Kocani Nightclub Fire|work=www.bta.bg|language=en|accessdate=2025-03-19}}</ref><ref>{{Наведена мрежна страница|url=https://bnr.bg/en/post/102130404/hundreds-wait-in-line-to-donate-blood-for-the-victims-of-the-kocani-fire-tragedy|title=Hundreds of people in Sofia donate blood for the victims of the Kocani fire tragedy|work=bnr.bg|language=en|accessdate=2025-03-19}}</ref> До 19 март, повеќе од 600 Бугари дарувале крв во [[Софија]], [[Горна Џумаја]], [[Варна]], [[Пловдив]], [[Плевен]] и [[Стара Загора]] за жртвите од пожарот во ноќниот клуб.<ref>{{Наведена мрежна страница|url=https://www.segabg.com/category-bulgaria/nad-600-dushi-sa-darili-kruv-sofiya-za-zhertvite-kochani|title=Над 600 души са дарили кръв в София за жертвите в Кочани|date=2025-03-19|work=Над 600 души са дарили кръв в София за жертвите в Кочани - Новини СЕГА|language=bg|accessdate=2025-03-19}}</ref> Бугарската амбасада во Скопје известила дека Бугарија е подготвена да обезбеди целосна помош, превоз и сместување за најблиските членови на семејствата на повредените, кои се лекуваат во болниците во Бугарија.<ref>{{Наведена мрежна страница|url=https://www.slobodenpecat.mk/bugarija-kje-obezbedi-prevoz-i-smestuvanje-za-semejstvata-na-povredenite-shto-se-tamu-na-lekuvanje/|title=Бугарија ќе обезбеди превоз и сместување за семејствата на повредените што се таму на лекување|last=Божиновска|first=Жана П.|date=2025-03-16|work=Слободен печат|language=mk-MK|accessdate=2025-03-17}}</ref> На 16 март, [[Србија]] испратила авион Ц-295 на Српските воздухопловни сили за да земе 12 од најтешко повредените жртви, кои биле пренесени во Воено-медицинската академија и Клиничкиот центар на Србија.<ref>{{Наведена мрежна страница|url=https://www.blic.rs/vesti/hronika/avion-sa-povredjenima-iz-severne-makedonije-sleteo-u-beograd-veliki-broj-hitne-pomoci/9d3khby|title=Avion sa povređenima iz Severne Makedonije sleteo u Beograd: Veliki broj hitne pomoći pod rotacijama prevozi pacijente na VMA|last=Stojković|first=Milena|date=2025-03-16|work=Blic.rs|language=sr|accessdate=2025-03-20}}</ref> Дополнително, Србија испратила пет амбулантни возила со 14 медицински лица за да им помогне на преполните болници во Македонија.<ref>{{Наведена мрежна страница|url=https://pancevac-online.rs/397879/5-sanitetskih-vozila-na-putu-za-makedoniju-povredjeni-ce-biti-primljeni-u-vojnu-bolnicu-nis-i-na-vma/|title=5-sanitetskih-vozila-na-putu-za-makedoniju-povredjeni-ce-biti-primljeni-u-vojnu-bolnicu-nis-i-na-vma}}</ref> Две амбулантни возила однеле двајца од најкритично повредените во [[Ниш]], каде што биле примени во Клиничкиот центар во Ниш и во Воената болница во Ниш, а три други возила на брза помош се упатиле во [[Белград]], каде што дополнителни тројца повредени биле примени во Воено-медицинската академија и Клиничкиот центар на Србија.<ref>{{Наведена мрежна страница|url=https://fokus.mk/lekari-i-meditsinski-tehnichari-od-srbija-so-avion-pristignaa-vo-makedonija/|title=Лекари и медицински техничари од Србија со авион пристигнаа во Македонија|date=2025-03-16|work=Фокус|language=en-GB|accessdate=2025-03-20}}</ref> Анестезиологот од ВМА, Горан Рондовиќ, изјавил дека и двајцата пациенти што ги примиле се во критична состојба, но се стабилни. Од 10 пациенти пренесени на Воено-медицинската академија, шест биле на Одделението за интензивна нега, а четворица биле на реконструктивна операција, заклучно со 19 март.<ref>{{Наведена мрежна страница|url=https://nezavisen.mk/anesteziolog-vo-vma-teshka-e-zdravstvena-sostojba-na-povredenite-od-kochani/|title=Анестезиолог во ВМА: Тешка е здравствената состојба на повредените од Кочани|date=2025-03-19|work=Независен Весник|language=mk-MK|accessdate=2025-03-20}}</ref> На 17 март, друг авион на Српските воздухопловни сили Ц-295 отпатувале од воздухопловната база [[Батајница]] за да превезе уште 12 повредени на лекување во белградската Воено-медицинска академија и Клиничкиот центар на Србија.<ref>{{Наведена мрежна страница|url=https://www.euronews.rs/evropa/region/161604/jos-12-povredenih-iz-kocana-prebaceno-na-lecenje-u-beograd/vest|title=Još 12 povređenih iz Severne Makedonije prebačeno na lečenje u Srbiju, troje u Grčku i dvoje u Austriju|last=Tanjug|date=2025-03-17|work=Euronews.rs|language=sr|accessdate=2025-03-20}}</ref> Уште еден повреден со возило на брза помош бил пренесен во болница во Ниш.<ref>{{Наведена мрежна страница|url=https://www.juznevesti.com/drustvo/stize-jos-povredjenih-u-pozaru-iz-severne-makedonije-u-nis/|title=Stiže još povređenih u požaru iz Severne Makedonije u Niš - Društvo - Južne vesti|date=2025-03-17|work=www.juznevesti.com|language=sr-RS|accessdate=2025-03-20}}</ref> Вечерта на 17 март, српскиот претседател [[Александар Вучиќ]] ги посетил повредените во Клиничкиот центар на Србија во [[Белград]] заедно со министерот за здравство [[Златибор Лончар]] и единаесет фоторепортери.<ref>{{Наведена мрежна страница|url=https://www.danas.rs/svet/region/vucic-zrtve-pozara-u-kocanima/|title=Vučić sa 11 kamera obišao žrtve požara u Kočanima, Makedonci besni na predsednika Srbije i nisu jedini - Region - Dnevni list Danas|date=2025-03-18|language=sr-RS|accessdate=2025-03-19}}</ref> Граѓаните на Македонија и [[Србија]] на социјалните мрежи го обвиниле Вучиќ дека ја искористил приликата за пи-ар и за добивање политички поени.<ref>{{Наведена мрежна страница|url=https://www.intellinews.com/serbian-president-sparks-outrage-with-visit-to-kocani-fire-victims-372218/|title=Serbian president sparks outrage with visit to Kocani fire victims|date=2025-03-18|work=www.intellinews.com|language=en|accessdate=2025-03-19}}</ref> Вучиќ бил фотографиран како допира пациент со голи раце,<ref>{{Наведена мрежна страница|url=https://n1info.rs/vesti/hirurg-dugalic-javno-se-odricem-kolega-koje-su-pustile-da-vucic-udje-na-intenzivnu-negu/|title=Hirurg Dugalić: Javno se odričem kolega koje su pustile da Vučić uđe na intenzivnu negu|last=FoNet|date=2025-03-18|work=N1|language=sr-RS|accessdate=2025-03-19}}</ref> а подоцна ја симнал медицинската маска додека зборувал пред новинарите пред пациент.<ref>{{Наведена мрежна страница|url=https://n1info.rs/vesti/pre-porodica-vucic-obisao-povredjene-u-pozaru-makedonci-ostri-na-mrezama-zloupotreba-za-politicke-poene/|title=Pre porodica, Vučić obišao povređene u požaru: Makedonci oštri na mrežama - zloupotreba za političke poene|last=S|first=S. M.|date=2025-03-17|work=N1|language=sr-RS|accessdate=2025-03-19}}</ref> Слично на тоа, македонскиот премиер [[Христијан Мицкоски]], придружуван од неколку други службени лица, ги посетил повредените во скопските болници вечерта на 17 март и повторно на 18 март, пред да им биде дозволено на нивните семејства да ги видат и без сите соодветни безбедносни мерки. Еден човек во друштво на Мицкоски бил виден без маска.<ref>{{Наведена мрежна страница|url=https://nezavisen.mk/roditelite-ne-mozhat-da-gi-posetat-pacientite-premierot-mozhe/|title=Родителите не можат да ги посетат пациентите, а премиерот може|date=2025-03-18|work=Независен Весник|language=mk-MK|accessdate=2025-03-19}}</ref> Авион на романските воздухопловни сили Ц-27Ј Спартан, конфигуриран за медицински мисии, заминал на 17 март од [[Отопени]] за да изврши хуманитарна мисија за превоз на четворица пациенти со дијагностицирани изгореници од Скопје во болница во [[Вилнус]], [[Литванија]].<ref>{{Наведена мрежна страница|url=https://focuspress.ro/romania-transporta-patru-raniti-grav-in-incendiul-din-macedonia-de-nord-in-lituania-cu-o-aeronava-militara/|title=România transportă patru răniți grav în incendiul din Macedonia de Nord în Lituania, cu o aeronavă militară {{!}} FocusPress|date=2025-03-17|work=focuspress.ro|language=ro-RO|accessdate=2025-03-20}}</ref> Медицински авиони на [[Турција|Туција]] транспортирале повредени во [[Истанбул]] и [[Анкара]].<ref>{{Наведена мрежна страница|url=https://sdk.mk/index.php/makedonija/27-najteshko-povredeni-od-pozharot-vo-kochani-se-prenesuvaat-na-lekuvane-vo-bugarija-grtsija-turtsija-i-srbija/|title=27 НАЈТЕШКО ПОВРЕДЕНИ ОД ПОЖАРОТ ВО КОЧАНИ СЕ ПРЕНЕСУВААТ НА ЛЕКУВАЊЕ ВО БУГАРИЈА, ГРЦИЈА, ТУРЦИЈА И СРБИЈА|date=2025-03-16|work=Сакам Да Кажам|language=mk-MK|accessdate=2025-03-20}}</ref> [[Словенија]] испратила воен авион за да пренесе повредени со изгореници во Медицинскиот центар на [[Универзитет во Љубљана|Универзитетот во Љубљана]], а други двајца биле транспортирани во медицинскиот центар на [[Мариборски универзитет|Универзитетот во Марибор]].<ref>{{Наведена мрежна страница|url=https://www.rtvslo.si/slovenija/dva-poskodovanca-iz-kocanov-prispela-v-slovenijo-mnz-poostren-nadzor-prireditvenih-prostorov/739705|title=Dva poškodovanca iz Kočanov prispela v Slovenijo. MNZ: Poostren nadzor prireditvenih prostorov.|last=C|first=G.|work=rtvslo.si|language=sl|accessdate=2025-03-20}}</ref> Околу 3 часот на 17 март, момче и девојче на возраст од дваесетина години биле пренесени во Здравствениот центар на унгарските одбранбени сили.<ref>{{Наведена мрежна страница|url=https://www.magyarhirlap.hu/kronika/20250317-megerkeztek-az-eszak-macedoniai-tuzeset-elso-serultjei|title=Megérkeztek az észak-macedóniai tűzeset első sérültjei|last=hírlap|first=Magyar|work=www.magyarhirlap.hu|language=hu|accessdate=2025-03-18}}</ref> Двајцата се здобиле со изгореници и вдишување чад, и се наоѓале во животна опасност.<ref>{{Наведена мрежна страница|url=https://magyarnemzet.hu/belfold/2025/03/gyorfi-pal-eszak-macedonia-tuz-serult-szorakozohely|title=Életveszélyes állapotban van az észak-macedóniai huszonéves, akit az éjszaka szállítottak Magyarországra + videó|last=Áron|first=Ternovácz|date=2025-03-17|work=Életveszélyes állapotban van az észak-macedóniai huszonéves, akit az éjszaka szállítottak Magyarországra + videó|language=hu|accessdate=2025-03-18}}</ref> Во текот на денот во Унгарија пристигнале уште четворица повредени.<ref>{{Наведена мрежна страница|url=https://www.slobodenpecat.mk/ushte-dvaesetina-pacienti-kje-zaminat-na-lekuvanje-vo-stranstvo-najavi-mucunski/|title=Уште дваесетина пациенти ќе заминат на лекување во странство, најави Муцунски|last=Крстески|first=Стефан|date=2025-03-17|work=Слободен печат|language=mk-MK|accessdate=2025-03-18}}</ref> Медицински авион од [[Луксембург]] учествувал во транспортот на повредените.<ref name=":2" /><ref name=":3" /> Со помош на амбулантни возила, првично три, а подоцна уште два пациенти биле хоспитализирани во Општата и Воената болница во [[Солун]].<ref name=":0" /><ref name=":2" /> На 17 март, авион на Грчките воздухопловни сили Ц-130 пренел три тешко повредени жртви на интензивна нега во воената болница во [[Атина]].<ref>{{Наведена мрежна страница|url=https://frontline.mk/2025/03/17/avion-na-grchkoto-voeno-vozduhoplovstvo-vecherva-od-skop-e-e-prenese-vo-atina-tro-ca-povredeni/|title=Авион на грчкото воено воздухопловство вечерва од Скопје ќе пренесе в|last=Jane|date=2025-03-17|work=ПРВА ЛИНИЈА|language=en-US|accessdate=2025-03-20}}</ref> Според грчкиот министер за здравство Адонис Георгијадис, три болници во Атина и една во Солун биле ставени во зголемена готовност.<ref>{{Наведена мрежна страница|url=https://24.mk/details/petmina-povredeni-vo-pozharot-vo-kochani-se-khospitalizirani-vo-bolnici-vo-solun-dvajca-vekje-se-operirani|title=Петмина повредени во пожарот во Кочани се хоспитализирани во болници во Солун, двајца веќе се оперирани|work=24.mk|language=en|accessdate=2025-03-20}}</ref> Истиот ден, биле извршени три лета од воздухопловната база Воглер до Скопје со авион Ц-130 Херкулес на Австриските воздухопловни сили до болниците во [[Грац]] и [[Виена]].<ref>{{Наведена мрежна страница|url=https://militaeraktuell.at/bundesheer-unterstuetzt-in-nordmazedonien/|title=Bundesheer unterstützt in Nordmazedonien|last=Aktuell|first=Militaer|date=2025-03-17|work=militaeraktuell.at|language=de-DE|accessdate=2025-03-20}}</ref><ref>{{Наведена мрежна страница|url=https://www.nachrichten.at/panorama/weltspiegel/internationale-hilfe-nach-toedlichem-brand-in-mazedonien-angelaufen;art17,4034256|title=Nach Brandkatastrophe in Mazedonien: 6 Opfer in Österreich in Behandlung|work=nachrichten.at|language=de|accessdate=2025-03-20}}</ref> Хрватскиот премиер [[Андреј Пленковиќ]] на 17 март објавил дека два хеликоптери на хрватската армија на 19 март ќе пренесат четворица од ранетите во Хрватска на лекување.<ref>{{Наведена мрежна страница|url=https://frontline.mk/2025/03/17/plenkovi-chetvorica-povredeni-od-severna-makedoni-a-za-dva-dena-e-bidat-prefrleni-vo-hrvatska/|title=Пленковиќ: Четворица повредени од Северна Македонија за два дена ќе бидат префрлени во Хрватска - frontline.mk|date=2025-03-17|work=ПРВА ЛИНИЈА|language=en-US|accessdate=2025-03-20}}</ref> На 17 март, Чешка најавила распоредување на десет воено-медицински кадар од Централната воена болница во Македонија, откако Македонија побарала помош.<ref>{{Наведена мрежна страница|url=https://english.radio.cz/czechia-sends-military-medical-team-north-macedonia-after-deadly-club-fire-8845724|title=Czechia sends military medical team to North Macedonia after deadly club fire|date=2025-03-17|work=Radio Prague International|language=en|accessdate=2025-03-20}}</ref> Белгија ја распоредила својата белгиска екипа за прва помош и поддршка за да обезбеди итна медицинска помош на жртвите од пожарот на 19 март, земајќи четворица пациенти.<ref>{{Наведена мрежна страница|url=https://www.rtl.be/actu/monde/europe/incendie-devastateur-en-macedoine-du-nord-la-belgique-intervient-nous-sommes-aux/2025-03-16/article/742821|title=Incendie dévastateur en Macédoine du Nord: la Belgique intervient, "nous sommes aux côtés de nos amis dans le besoin"|last=BELGA|first=RTL info avec|date=2025-03-16|work=RTL Info|language=fr|accessdate=2025-03-20}}</ref><ref>{{Наведена мрежна страница|url=https://www.belganewsagency.eu/victims-of-north-macedonia-nightclub-fire-transferred-to-belgium-for-treatment|title=Victims of North Macedonia nightclub fire transferred to Belgium for treatment|last=Service|first=Flanders News|date=2025-03-19|work=belganewsagency.eu|language=en-BE|accessdate=2025-03-20}}</ref> На 20 март, дополнителни три жртви од пожарот биле пренесени со хеликоптер во градската болница „Башакшехир Чам и Сакура“ во [[Истанбул]].<ref name=":15" /> На 20 март, [[Шпанија]] објавила дека ќе лекува седум од жртвите во [[Мадрид]], при што пет биле пренесени во Универзитетската болница Ла Паз и две во Универзитетската болница во [[Гетафе]].<ref name=":16" /> == Статистика == {| class="wikitable" |+ Возрасна распределба на жртвите |- ! Возраст !! Број на жртви |- | 16 || 3 |- | 17 || 3 |- | 18 || 4 |- |19 |1 |- | 20 || 2 |- | 21 || 6 |- | 23 || 2 |- | 24 || 8 |- | 25 || 3 |- | 26 || 7 |- | 27 || 2 |- | 29 || 3 |- | 30 || 3 |- | 31 || 2 |- | 32 || 1 |- |33 |1 |- | 36 || 4 |- | 38 || 2 |- | 43 || 1 |- | 44 || 2 |- | 47 || 1 |- |48 |1 |- ! Вкупно !! 62<ref>{{Наведена мрежна страница|url=https://plusinfo.mk/6-maloletnici-na-vozrast-od-16-i-17-godini-zaginaa-vo-kochani-na-vozrasnata-zhrtva-imashe-48-godini/|title=6 МАЛОЛЕТНИЦИ НА ВОЗРАСТ ОД 16 И 17 ГОДИНИ ЗАГИНАА ВО КОЧАНИ: Највозрасната жртва имаше 48 години|last=|date=2025-03-20|work=Плусинфо|language=mk|accessdate=2025-03-20}}</ref> |} == Истрага == [[Податотека:По пожарот во дискотеката Пулс.jpg|мини|280x280px|Последиците од пожарот|лево]] Министерот за внатрешни работи на [[Македонија]], [[Панче Тошковски]], потврдил дека се уапсени лица што биле дел од организацијата на концертот за време на кој настанал пожарот. На терен веднаш биле ангажирани сите соодветни институции, вклучувајќи и обвинители специјализирани за организиран криминал. Во тек е истрага за да се разјаснат околностите на овој трагичен настан и да се утврди одговорноста.<ref>{{Наведена мрежна страница|url=https://www.mrt.com.mk/node/125636|title=МРТ|work=www.mrt.com.mk|accessdate=2025-03-16}}</ref> Министерот за внатрешни работи Панче Тошковски објавил дека се распишани потерници за над 20 лица, а 15 осомничени веќе биле во притвор.<ref>{{cite web|url=https://lider.mk/istraga-za-pozharot-vo-kochani-nad-20-osomnicheni/|title=Над 20 осомничени за пожарот во Кочани, 15 приведени, вклучени се поранешни функционери|date=16 March 2025|language=mk|website=Lider.mk|access-date=16 March 2025}}</ref> Тој открил дека дискотеката „Пулс“ ја добила дозволата за работа преку корупција и поткуп. Меѓу уапсените биле Дејан Јованов-Деко, сопственик на дискотеката, Размена Чекиќ Дуровиќ, поранешната државна секретарка во Министерството за економија, [[Крешник Бектеши]], поранешен [[Министер за економија и труд на Македонија|министер за економија]], и поранешниот директор на [[Државен пазарен инспекторат|Државниот пазарен инспекторат]], Горан Трајковски.<ref>{{Наведена мрежна страница|url=https://kanal5.com.mk/eks-ministerot-za-ekonomija-kreshnik-bekteshi-sproveden-vo-kochani-obvinitelstvoto-bara-pritvor/a690141|title=Екс министерот за економија Крешник Бектеши спроведен во Кочани – Обвинителството бара притвор|work=Канал 5|language=mk|accessdate=2025-03-17}}</ref><ref>{{Наведена мрежна страница|url=https://telma.com.mk/2025/03/16/poraneshniot-minister-za-ekonomija-kreshnik-bekteshi-povikan-na-razgovor-so-ps-karposh/|title=Поранешниот министер за економија, Крешник Бектеши повикан на разговор со ПС Карпош|last=|first=|date=2025-03-16|work=telma.com.mk|language=mk-MK|accessdate=2025-03-16}}</ref> Инспекторите откриле дека ноќниот клуб работел под фалсификувана лиценца потпишана од Дуровиќ. Дискотеката била сместена во еднокатна градба што претходно служела како [[Склад|магацин]] за теписи.<ref>{{cite web|url=https://www.vesti.mk/article/67d6dd1c1706a69e8882d2d1|title=Ова е сопственикот на дискотеката – шупа во која изгореа над 60 млади лица!|date=16 March 2025|language=mk|website=Vesti.mk|access-date=16 March 2025|archive-date=2025-03-19|archive-url=https://web.archive.org/web/20250319114912/https://www.vesti.mk/article/67d6dd1c1706a69e8882d2d1|url-status=dead}}</ref><ref name=":1">{{Cite web|url=https://kosovapress.com/en/The-tragedy-in-Kocani-Toskovski--the-work-license-is-linked-to-corruption|title=Tragedy in Kocani, Toshkovski: Work license linked to corruption|access-date=2025-03-16|website=KosovaPress.com}}</ref> На прес-конференција утрото на 17 март, [[Премиер на Македонија|премиерот]] [[Христијан Мицкоски|Мицкоски]] објавил дека во цела Македонија биле издадени само 12 законски лиценци за ноќни клубови, меѓу кои не се наоѓал клубот „Пулс“. Само еден ден подоцна, министерството за економија објавило дека сепак се работело за 22 лиценци.<ref>{{Наведени вести|url=https://sitel.com.mk/mickoski-samo-12-nokjni-klubovi-legalno-rabotat-vo-drzhavata-se-kje-zatvorime|title=Мицкоски: Само 12 ноќни клубови легално работат во државата, се ќе затвориме|work=Сител Телевизија|access-date=2025-03-18|language=mk}}</ref><ref>{{Наведена мрежна страница|url=https://sdk.mk/index.php/makedonija/imaat-litsentsi-samo-22-diskoteki-i-kabarea-vo-zemjava-dopolnitelno-se-proveruva-dali-gi-ispolnuvaat-uslovite-za-rabota-veli-vladata/|title=ИМААТ ЛИЦЕНЦИ САМО 22 ДИСКОТЕКИ И КАБАРЕА ВО ЗЕМЈАВА, ДОПОЛНИТЕЛНО СЕ ПРОВЕРУВА ДАЛИ ГИ ИСПОЛНУВААТ УСЛОВИТЕ ЗА РАБОТА, ВЕЛИ ВЛАДАТА ПО ПОЖАРОТ ВО КОЧАНИ СО 59 ЖРТВИ|date=2025-03-18|work=Сакам Да Кажам|language=mk-MK|accessdate=2025-03-18}}</ref> Помеѓу првичните 12 клуба со законски лиценци се нашле 3 дискотеки во [[Битола]], 2 во [[Охрид]] и по една дискотека во [[Прилеп]], [[Неготино]], [[Гевгелија]], [[Делчево]], [[Кичево]], [[Штип]] и [[Виница]]. Тројца поранешни градоначалници на Кочани биле уапсени на 20 март — Ратко Димитровски, Николчо Илиев и Љупчо Папазов (кој поднел оставка по пожарот) — под сомнение дека се вмешани во незаконското работење на ноќниот клуб.<ref>{{Наведена мрежна страница|url=https://emagazin.mk/%D0%BA%D0%BE%D1%98-%D0%B5-%D1%80%D0%B0%D1%82%D0%BA%D0%BE-%D0%B4%D0%B8%D0%BC%D0%B8%D1%82%D1%80%D0%BE%D0%B2%D1%81%D0%BA%D0%B8-%D0%BA%D0%BE%D1%98-%D0%B5-%D1%83%D0%B0%D0%BF%D1%81%D0%B5%D0%BD-%D1%81%D0%BE/|title=Кој е Ратко Димитровски, кој е уапсен со Љупчо Папазов и Николчо Илијев|last=|date=2025-03-21|work=еМагазин|language=mk-MK|accessdate=2025-03-21}}</ref> == Последици == [[Податотека:Протест во Кочани 2025.jpg|мини|260x260px|Протести во [[Кочани]], 17 март 2025 година]][[Податотека:Оддавање на почит кон Ѓорѓи Горѓиев и жртвите од Кочанскиот пожар во Струмица (1).jpg|мини|Оддавање почит кон Ѓорѓи Горѓиев и жртвите од Кочанскиот пожар во Струмица|260x260px]] [[Податотека:People gathered at Macedonia Square in Skopje to honor the victims of the Kočani nigthclub fire.jpg|мини|260x260пкс|На 18 март 2025 година, на [[плоштад Македонија]] во [[Скопје]], голем број на граѓани се собрале за да им оддадат почит на жртвите од пожарот во ноќниот клуб во Кочани.]] По пожарот во ноќниот клуб во [[Кочани]], темелна проверка открила значителни безбедносни прекршоци во ноќниот клуб „Пулс“:<ref>[https://www.reuters.com/world/europe/north-macedonia-nightclub-where-blaze-killed-59-lacked-safety-measures-says-2025-03-17/?utm_source=chatgpt.com North Macedonia nightclub fire: crowds call for justice for 59 killed]</ref> * На местото му недостигала основна опрема за заштита од пожари, вклучувајќи доволно противпожарни апарати и функционален противпожарен систем. * Клубот имал само еден пристапен излез, бидејќи задната врата била заклучена, што сериозно ги попречувала напорите за евакуација за време на пожарот.<ref>{{Наведена мрежна страница|url=https://www.thesun.co.uk/news/33886453/survivors-north-macedonia-nightclub-fire-accounts-arrests/?utm_source=chatgpt.com|title=Survivors reveal full horror of club fire that left 59 dead as 15 detained|date=2025-03-17|work=The Sun|language=en-gb|accessdate=2025-03-17}}</ref> * Градбата претрпела неовластени видоизменувања, вклучително и употреба на незаконски материјали за звучна изолација, што можеби придонело за брзо ширење на пожарот. Како одговор на несреќата, властите започнале сеопфатна тридневна инспекција на сите ноќни клубови и кабареа низ целата земја за да ги спроведат безбедносните прописи.<ref>{{cite web|url=https://www.euronews.com/my-europe/2025/03/17/15-detained-on-suspicion-of-corruption-after-north-macedonia-nightclub-fire-kills-59|title=Fifteen arrested over alleged bribery and corruption after North Macedonia nightclub fire kills 59|date=17 март 2025|website=Euronews}}</ref> На 19 март, на три од дванаесет објекти со важечка лиценца за кабаре, ноќен клуб или дискотека, кои на 18 март биле проверени од Државниот пазарен инспекторат, им била одземена дозволата за вршење дејност бидејќи не ги исполнувале минималните технички услови за работа.<ref name=":14">{{Наведена мрежна страница|url=https://24.mk/details/zatvoreni-tri-diskoteki-koi-imaat-licenca-ama-ne-gi-ispolnuvaat-tekhnichkite-uslovi-se-pravat-proverki-ushte-vo-devet|title=Затворени три дискотеки кои имаат лиценца, ама не ги исполнуваат техничките услови, се прават проверки уште во девет|work=24.mk|language=en|accessdate=2025-03-19}}</ref> Дополнително била откирена уште една фалсификат лиценца што била издадена во изминатиот период на објект во Скопје.<ref name=":14" /> Приведен бил и сопственик на кабаре од [[Куманово]] кај кого биле најдени [[Пиротехника|пиротехнички средства]].<ref name=":14"/> На 18 март, Агенцијата за цивилно воздухопловство поставила забрана за вршење на какви било операции со воздухоплови без екипаж (беспилотници) на територијата на градовите Кочани и Штип. === Граѓански собири и протести === {{Главна|Протести против корупцијата во Македонија (2025)}} [[Податотека:Kočani Klasik demolition.jpg|мини|267x267px|Кафулето „Класик“, сопственост на истиот поединец во „Пулс“, демолирано како последица на протестите во [[Кочани]], 17 март 2025 година]]Во деновите по трагедијата во секој еден град во републиката се одржале собири во чест на починатите, каде се побарало правда и одговорност за жртвите од пожарот.<ref name=":13">{{Наведена мрежна страница|url=https://infomax.mk/%D0%B2%D0%B8%D0%B4%D0%B5%D0%BE-%D0%B3%D0%B0%D0%BB%D0%B5%D1%80%D0%B8%D1%98%D0%B0-%D0%BC%D0%B0%D0%BA%D0%B5%D0%B4%D0%BE%D0%BD%D0%B8%D1%98%D0%B0-%D0%B2%D0%BE-%D1%86%D1%80%D0%BD%D0%BE-%D0%B8%D0%BB/|title=(Видео-галерија) Македонија во црно… Илјадници луѓе низ цела држава на мирни собири оддаваат почит за загинатите во Кочани!|date=2025-03-18|language=mk|accessdate=2025-03-18}}</ref><ref>{{Наведена мрежна страница|url=https://ohrigani.mk/utrskskeimamirensprors/?fbclid=IwY2xjawJFd0hleHRuA2FlbQIxMQABHfsLfRvkSCB0jeUFpQYYg1Aa_dVlnR8nFWBneFiDm21a2Z02u7loosp8zA_aem_h86nnwlQ-6tplU9TNdbXSQ|title=Утре (вторник) мирен собир на средношколци на плоштад во Охрид|last=Ilija|date=2025-03-17|work=Ohrigani|language=mk-MK|accessdate=2025-03-17}}</ref><ref>{{Наведена мрежна страница|url=https://porta.mk/kicevo-sobir-vo-cest-na-zaginatite-kocani/?fbclid=IwY2xjawJFdp9leHRuA2FlbQIxMQABHb3yYS357aoBZA5MBgxDsIeqOnlkPFOZoRBF-CFjlSiBSlPLm_KyzXimdw_aem_W1sXx1X4yvR0qJHTMKbolQ|title=Кичевските гимназијалци утре со мирен собир ќе оддадат почит кон загинатите во страшната несреќа во Кочани|date=2025-03-17|work=Порта.мк|language=mk-MK|accessdate=2025-03-17}}</ref> Најголем дел од собирите и протестите биле организирани од студенти и средношколци, но на нив присуствувале граѓани од сите возрасти. Поголеми протести и мирни собири имало во [[Кочани]], [[Битола]],<ref>{{Наведена мрежна страница|url=https://bitolanews.mk/2025/03/17/%D1%81%D1%80%D0%B5%D0%B4%D0%BD%D0%BE%D1%88%D0%BA%D0%BE%D0%BB%D1%86%D0%B8-%D0%B8-%D1%81%D1%82%D1%83%D0%B4%D0%B5%D0%BD%D1%82%D0%B8-%D1%81%D0%BE-%D1%86%D0%B2%D0%B5%D1%9C%D0%B5-%D0%B8-%D1%81%D0%B2%D0%B5/|title=Средношколци и студенти со цвеќе, и свеќи, и солзи во очите, оддадоа почит за загинатите врсници во Кочани (фотогалерија) - Bitola News|last=Ристевски|first=Сашо|date=2025-03-17|language=mk-MK|accessdate=2025-03-17}}</ref> [[Велес]], [[Виница]], [[Кавадарци]],<ref>{{Наведена мрежна страница|url=https://kanal5.com.mk/kavadarci-utre-kje-im-oddade-pochit-na-zaginatite-vo-diskotekata-vo-kochani/a690053|title=Кавадарци утре ќе им оддаде почит на загинатите во дискотеката во Кочани|work=kanal5.com.mk|language=mk|accessdate=2025-03-17}}</ref> [[Куманово]], [[Прилеп]], [[Пробиштип]], [[Скопје]], [[Струмица]], [[Тетово]] и [[Штип]], како и помали собири во другите градови. Во [[Кочани]] протестот на 17 март ескалирал кога дел од граѓаните, најголем број млади, најпрво пред општинската зграда почнале да фрлаат со јајца и камења и барале да излезе градоначалникот Љупчо Папазов, кој претходно поднел оставка. Потоа група граѓани го демолирале и кафе-барот „Класик“ и возилото, чиј сопственик е истиот од дискотеката „Пулс“.<ref>{{Наведена мрежна страница|url=https://www.ohridnews.com/video-foto-protesti-vo-kochani-gra%D1%93anite-baraat-odgovornost/|title=Видео+фото: Протести во Кочани, граѓаните бараат одговорност|last=Natasa|date=2025-03-17|work=OhridNews|language=en-US|accessdate=2025-03-17}}</ref> Дел од граѓаните се упатиле кон полициската станица во Кочани каде се конфронтирале со полицијата, но не дошло до поголем инцидент.<ref>{{Наведена мрежна страница|url=https://infomax.mk/%D0%B2%D0%B8%D0%B4%D0%B5%D0%BE-%D1%85%D0%B0%D0%BE%D1%81-%D0%B2%D0%BE-%D0%BA%D0%BE%D1%87%D0%B0%D0%BD%D0%B8-%D1%82%D0%BE%D0%BB%D0%BF%D0%B0%D1%82%D0%B0-%D1%84%D1%80%D0%BB%D0%B0-%D1%98%D0%B0%D1%98/|title=(Видео) Хаос во Кочани: Толпата фрла јајца кон општинската зграда и го извикува името на градоначалникот: „Убијци, излезете“|date=2025-03-17|language=en-US|accessdate=2025-03-17}}</ref> Била каменувана и куќата на сопственикот на дискотеката „Пулс“, но свештеник од локалната црква успеал да ја смири ситуаицјата и толпата се растурила. На 17 март во [[Скопје]] пред платото на [[Универзитет „Св. Кирил и Методиј“|УКИМ]] илјадници студенти оддале почит на 59-те загинати во пожарот во дискотеката во Кочани. Говорите за сочувство и поддршка на министерката за образование Јаневска и ректорката на УКИМ, Ангелова, накратко биле прекинати по извиците за помош од публиката. Две лица колабирале, а интервенирала и итната медицинска помош.<ref>{{Наведена мрежна страница|url=https://alfa.mk/zaednichki-chas-vo-znak-na-pochit-za-mladite-zaginati/|title=Заеднички час во знак на почит за младите загинати|date=2025-03-17|work=alfa.mk|language=mk-MK|accessdate=2025-03-17}}</ref><ref>{{Наведена мрежна страница|url=https://infomax.mk/%D0%B2%D0%B8%D0%B4%D0%B5%D0%BE-%D1%88%D0%BE%D0%BA%D0%B0%D0%BD%D1%82%D0%BD%D0%B8-%D1%81%D1%86%D0%B5%D0%BD%D0%B8-%D0%BD%D0%B0-%D0%BF%D0%BB%D0%B0%D1%82%D0%BE%D1%82%D0%BE-%D0%BD%D0%B0-%D1%83%D0%BA%D0%B8/|title=(Видео) Шокантни сцени на платото на УКИМ: Додека неколку деца се онесвестија министерката продолжи со говор па беше исвиркана|date=2025-03-17|language=en-US|accessdate=2025-03-17}}</ref> Говорот на министерката бил исвиркан од студентите, но набргу организаторите ги замолиле студентите да покажат почит и ги потсетиле дека се работи за јавен собир, а не за протест. Наредниот ден во 18:00 часот на [[плоштад Македонија|плоштадот Македонија]] бил одржан голем студентски собир на кој присуствувале неколку илјади граѓани.<ref name=":13" /> Во [[Штип]], студенти и средношколци излегле на протест барајќи одговорност за трагичната несреќа што се случила во Кочани, каде загинале 5 жители на Штип. Протестот започнал на градскиот плоштад, а продолжил кон општинската зграда.<ref>{{Наведена мрежна страница|url=https://novamakedonija.com.mk/makedonija/hronika/vo-shtip-protest-na-srednoshkolci-po-tragichnata-nesrekja-vo-kochani/|title=Во Штип протест на средношколци по трагичната несреќа во Кочани|last=НМ|date=2025-03-17|work=Нова Македонија|language=mk-MK|accessdate=2025-03-17}}</ref> Неколку стотици луѓе се собрале на мирен протест и на градскиот плоштад во [[Струмица]] од каде побарале правда и одговорност за пожарот. Ѓорѓи Ѓоргиев, тапанарот на групата ДНК, и воедно еден од починатите, потекнува од Струмица.<ref name=":8">{{Наведена мрежна страница|url=https://infomax.mk/%D1%84%D0%BE%D1%82%D0%BE-%D0%B8%D0%BB%D1%98%D0%B0%D0%B4%D0%BD%D0%B8%D1%86%D0%B8-%D0%BB%D1%83%D1%93%D0%B5-%D1%81%D0%B5-%D1%81%D0%BE%D0%B1%D1%80%D0%B0%D0%B0-%D0%BD%D0%B0-%D0%BC%D0%B8%D1%80%D0%B5%D0%BD/|title=(Фото) Илјадници луѓе се собраа на мирен протест во Струмица!|date=2025-03-17|language=en-US|accessdate=2025-03-17}}</ref> Собири во чест на загинатите и поддршка на повредените се случиле во различни градови низ [[Европа]], Во [[Србија]] имало собири во [[Белград]], [[Ниш]], [[Крагуевац]], [[Ваљево]], [[Љубљана]] и [[Копер]] во [[Словенија]], [[Нирнберг]] и [[Манхајм]] во [[Германија]], [[Валета]] во [[Малта]], [[Париз]] во [[Франција]], [[Софија]] во [[Бугарија]], [[Солун]] во [[Грција]], [[Загреб]] во [[Хрватска]] како и [[Перт]], [[Сиднеј]] и [[Мелбурн]] во [[Австралија]]. == Реакции == === Домашни === По трагичниот пожар во ноќниот клуб „Пулс“ во Кочани, [[Македонија]] влегла во период на длабока национална жалост. Владата прогласила [[Ден на жалост|седумдневна жалост]] во чест на 59-те изгубени животи, додека се одржало [[бдение]] со свеќи во [[Кочани]], [[Виница]], [[Гевгелија]], [[Скопје]], [[Струмица]] и [[Штип]], изразувајќи колективна тага и солидарност.<ref>[https://apnews.com/article/north-macedonia-kocani-nightclub-fire-0202ab92fd2d481895d4fa8c8e0111a8 Fatal North Macedonia nightclub inferno sparks outrage, disbelief and calls for punishment]</ref> [[Податотека:Coat_of_arms_of_the_President_of_North_Macedonia.svg|21x21пкс]] Претседателката [[Гордана Сиљановска-Давкова]] со солзи во очите и растреперен глас се обратила за пожарот во Кочани. Кажала дека ги посетила повредените од пожарот во Кочани примени во Клиниката за хируршки заболувања „Наум Охридски“, изразила длабоко жалење за трагедијата каде многу млади загинале и посакала брзо закрепнување и порачала дека никој не смее да избегне одговорност.<ref>{{Наведена мрежна страница|url=https://alsat.mk/mk/pretsedatelkata-silanovska-davkova-dojde-vo-bolnitsata-naum-ohridski/|title=Претседателката Сиљановска Давкова дојде во болницата „Наум Охридски“|last=Алсат|date=2025-03-16|work=Алсат ТВ|language=mk|accessdate=2025-03-16}}</ref><blockquote>„Почитувани и сакани граѓани, ве молам водени од хуманоста и емпатијата да се сплотиме во болката свесни дека смртта и болеста подеднакво не допираат сите без оглед на каква било припадност. Не е време за делби и конфронтации, особено кога се во прашање млади луѓе чиј живот за миг згасна заради самоволие, импровизација и манипулација. Без стандарди и правила не смее да функционира ниту една дејност и активност. Ниту еден одговорен овој пат не смее да ги избегне правото, правдата и казната. Да не ја сквернавиме невината жртва на загинатите. Да ги здружиме силите околу преживеаните. Да не дозволиме никој повеќе да ги загрозува животите на невините луѓе. Никогаш повеќе да не ги жртвуваме стандардите и сигурноста на луѓето за профитото и богатството на поединците. Ништо не е повредно од човечкиот, а особено од младешкиот живот. Вашата неизмерна болка е и моја. Утринава ги посетив болниците. Пред нив ме дочекаа родителите на повредените со надеж и доверба во медицинскиот персонал. И јас, како нив, верувам дека ќе го сторат не само можното туку неможното за да им помогнат на нивните сакани Добрите луѓе од целиот регион, Европа и светот се со нас. Никогаш нема да го заборавиме овој добродетелски чин. Вечно ќе им бидеме благодарни“<ref>{{Наведена мрежна страница|url=https://mtm.mk/makedonija/128882-zhivotite-na-mladi-lugje-za-mig-zgasnaa-zaradi-samovolie-improvizacija-i-manipulacija-nitu-eden-odgovoren-ne-smee-da-izbegne-kazna-poracha-pretsedatelkata-siljanovska-davkova|title=Животите на млади луѓе за миг згаснаа заради самоволие, импровизација и манипулација, ниту еден одговорен не смее да избегне казна, порача претседателката Сиљановска-Давкова|last=Андреевска|first=Гордана|work=1-ва Скопска - МТМ Телевизија|language=mk-mk|accessdate=2025-03-17}}</ref> —Гордана Сиљановска-Давкова</blockquote>{{знамеикона|Македонија}} Премиерот [[Христијан Мицкоски]] се огласил на социјалните мрежи по големата трагедија во Кочани: „''Со длабока тага ја примив веста за страшната трагедија во Кочани. Ова е тежок и многу тажен ден за Македонија! Загубата на толку многу млади животи е ненадоместлива, а болката на семејствата, на најблиските и пријателите е неизмерна''“.<ref>{{Наведена мрежна страница|url=https://tocka.com.mk/vesti/512226/mickoski-vladata-e-celosno-mobilizirana-gi-povikuvam-site-nadlezni-institucii-da-prezemat-itni-merki-za-pomos-na-povredenite|title=Мицкоски: Владата е целосно мобилизирана, ги повикувам сите надлежни институции да преземат итни мерки за помош на повредените|work=tocka.com.mk|language=mk|accessdate=2025-03-16}}</ref> „''Темелна истрага, немилосрдна борба бортив коруптивниот систем, кривична и морална одговорност по страшната трагедија во Кочани''“ порачал премиерот Мицкоски, на како што рекол, „''најтажниот ден што го живее Македонија од нејзината самостојност''“.<ref>{{Наведена мрежна страница|url=https://sitel.com.mk/od-utre-temelna-istraga-kontrola-na-site-diskoteki-vo-drzhavata-i-nemilosrdna-borba-protiv|title=Од утре темелна истрага, контрола на сите дискотеки во државата и немилосрдна борба против корумпираниот систем|work=Сител Телевизија|language=mk|accessdate=2025-03-17}}</ref> [[Податотека:Coat of arms of Kočani Municipality.svg|26x26пкс]] Градоначалникот на Општина Кочани, [[Љупчо Папазов]], се огласил на [[Друштвена мрежа|социјалните мрежи]]: „''Со огромна тага изразувам најдлабоко сочувство за загубата на животите во страшната трагедија што го потресе Кочани утринава. Во овие тешки моменти сите наши мисли и молитви се со семејствата и најблиските на загинатите, како и желбите за брзо закрепнување на повредените. Од рано утринава сите соодветни служби се во постојана координација за обезбедување на неопходната помош и расветлување на сите околности што доведоа до трагедијата. Надлежните институции продолжуваат со официјалните изјави за сите детали поврзани со случајот''“, напишал тој.<ref>{{Наведена мрежна страница|url=https://republika.mk/vesti/makedonija/gradonachalnikot-na-kochani-na-fejsbuk-izrazi-sochuvstvo/|title=Градоначалникот на Кочани на Фејсбук изрази сочувство|last=|date=2025-03-16|work=Република|language=mk-MK|accessdate=2025-03-16}}</ref> Градоначалникот поднел оставка на 17 март.<ref>{{Наведена мрежна страница|url=https://telma.com.mk/2025/03/17/gradonachalnikot-na-kochani-lupcho-papazov-podnese-ostavka/|title=Градоначалникот на Кочани, Љупчо Папазов поднесе неотповиклива оставка|last=|first=|date=2025-03-17|work=Телма|language=mk-MK|accessdate=2025-03-17}}</ref> [[Податотека:Лого на Социјалдемократски Сојуз на Македонија (СДСМ).svg|20x20пкс]] [[Венко Филипче]], како поранешен министер за здравство и лекар, изразил длабока тага за трагедијата што го потресла Кочани. „''Со голема болка во срцето ја примив веста за ужасната трагедија во Кочани. Ова е црн ден за Македонија. Губитокот на толку многу млади животи е болка што не може да се надомести за семејствата, пријателите и за сите нас''“, изјавил Филипче.<ref>{{Наведена мрежна страница|url=https://lider.mk/filipche-izrazi-sochuvstvo-vo-vakvi-momenti-edinstvoto-i-solidarnosta-se-vazhni/|title=Филипче изрази сочувство: Во вакви моменти единството и солидарноста се важни!|last=Пандилов|first=Предраг|date=2025-03-16|work=Радио Лидер|language=mk-MK|accessdate=2025-03-16}}</ref> Министерот за култура и туризам, [[Зоран Љутков]] најавил откажување на сите културни активности во организација на [[Министерство за култура и туризам на Македонија|Министерството за култура]] и неговите национални институции за следната недела.<ref>{{Наведена мрежна страница|url=https://umno.mk/se-odlozhuvaat-site-kulturni-nastani/|title=Се одложуваат сите културни настани закажани неделава}}</ref><ref>{{Наведена мрежна страница|url=https://kurir.mk/vesti/kultura/se-otkazhuvaat-site-planirani-nastani-vo-ustanovite-od-kulturata-vo-tekot-na-slednata-nedela/|title=Се откажуваат сите планирани настани во установите од културата во текот на следната недела|work=Курир|language=mk-MK|accessdate=2025-03-18}}</ref> Тој им ја понудил својата поддршка на повредените и нивните роднини и рекол дека сите културни институции во Скопје даваат поддршка доколку е потребно.<ref>{{Наведена мрежна страница|url=https://kurir.mk/vesti/makedonija/ljutkov-site-institucii-od-oblasta-na-kulturata-vo-skopje-gi-otvorija-vratite-i-se-staveni-na-raspolaganje-za-poddrshka-na-semejstvata-i-na-site-onie-na-koi-toa-im-e-potrebno/|title=Љутков: Сите институции од областа на културата во Скопје ги отворија вратите и се ставени на располагање за поддршка на семејствата и на сите оние на кои тоа им е потребно|work=Курир|language=mk-MK|accessdate=2025-03-18}}</ref> [[Македонски народен театар|Македонскиот народен театар]] ги откажал сите претстави меѓу 17 и 22 март, а на роднините на повредените во Скопје што ги посетуваат своите блиски во болниците ќе им биде обезбедено сместување во соблекувалните и апартманите на театарот.<ref>{{Наведена мрежна страница|url=https://politika.com.mk/archives/29107|title=МНТ жали за загубата на Андреј Ѓорѓиески, братот на актерот Александар Ѓорѓиески, и подава рака за семејствата на настраданите во Кочани|last=Politika15|date=2025-03-17|work=Politika|language=mk-MK|accessdate=2025-03-18}}</ref> Во Скопје, многу хотели и ресторани, но и обични граѓани, понудиле бесплатно сместување и храна за роднините на луѓето што се лекуваат во Скопје.<ref>{{Наведена мрежна страница|url=https://mk.tv21.tv/poveke-od-24-chasa-po-najgolemata-tragedija-vo-makedonija-shto-znaeme-dosega/|title=Повеќе од 24 часа по најголемата трагедија во Македонија – што знаеме досега?}}</ref> Македонската влада отворила телефонска линија за психолошка поддршка за жртвите и нивните семејства.<ref>{{Наведена мрежна страница|url=https://novamakedonija.com.mk/pecateno-izdanie/kje-bide-potreben-podolg-period-za-zakrepnuvanje/|title=Ќе биде потребен подолг период за закрепнување|last=НМ|date=2025-03-19|work=Нова Македонија|language=mk-MK|accessdate=2025-03-19}}</ref> Агенцијата за аудио и аудиовизуелни медиумски услуги најавиле донација од 1.500.000 денари во Фондот за солидарност на [[Црвен крст на Македонија|Црвениот крст]] за помош на настраданите во пожарот.<ref>{{Наведена мрежна страница|url=https://kurir.mk/vesti/makedonija/avmu-kje-donira-1-500-000-denari-za-nastradanite-vo-pozharot-vo-kochani/|title=АВМУ ќе донира 1.500.000 денари за настраданите во пожарот во Кочани|work=Курир|language=mk-MK|accessdate=2025-03-19}}</ref> Сојузот на студентите на [[Универзитет „Св. Кирил и Методиј“|Универзитетот „Св. Кирил и Методиј“]] ги донирала на фондот 415.724 денари што ги собрале на студентските собири.<ref>{{Наведена мрежна страница|url=https://nezavisen.mk/na-studentskite-sobiri-na-ukim-donirani-415-724-denari-uss-gi-uplatil-na-smetkata-na-crven-krst/|title=На студентските собири на УКИМ донирани 415.724 денари, УСС ги уплатил на сметката на Црвен крст|date=2025-03-19|work=Независен Весник|language=mk-MK|accessdate=2025-03-19}}</ref> Погребите на жртвите се одржале на 20 март во [[Кочани]], [[Виница]], [[Облешево]], [[Пробиштип]], [[Скопје]], [[Струмица]] и [[Штип]]. Агенцијата за аудио и аудиовизуелни медиумски услуги побарала медиумите „да се придржуваат до највисоките професионални и етички стандарди“ додека известуваат за погребите.<ref>{{Наведена мрежна страница|url=https://www.slobodenpecat.mk/en/pogrebot-na-pochinatite-vo-pozharot-kje-bide-utre-vo-shtip-kochani-obleshevo-i-skopje/|title=The funeral of those who died in the fire will be held tomorrow in Shtip, Kocani, Obleshevo and Skopje - Sloboden Pechat|last=Ивановска|first=Кристина|date=2025-03-19|work=Слободен печат|language=en|accessdate=2025-03-19}}</ref> === Меѓународни реакции === Деновите по трагедијата биле прогласени за ден на жалост во неколку држави: * {{знамеикона|Црна Гора}} [[Црна Гора]] — 17 март (понеделник)<ref name=":9" /> * {{знамеикона|Босна и Херцеговина}} [[Босна и Херцеговина]] — 18 март (вторник)<ref name=":10">{{Cite web|url=https://plusinfo.mk/6-maloletnici-na-vozrast-od-16-i-17-godini-zaginaa-vo-kochani-na-vozrasnata-zhrtva-imashe-48-godini/|title=6 МАЛОЛЕТНИЦИ НА ВОЗРАСТ ОД 16 И 17 ГОДИНИ ЗАГИНАА ВО КОЧАНИ Највозрасната жртва имаше 48 години|last=|date=2025-03-20|language=mk|trans-title=6 JUVENILES AGED 16 AND 17 DIED IN KOČANI The oldest victim was 48 years old.|access-date=2025-03-20|website=Plusinfo}}</ref> * {{знамеикона|Бугарија}} [[Бугарија]] — 18 март (вторник)<ref name=":11" /> * {{знамеикона|Србија}} [[Србија]] — 18 март (вторник)<ref name=":12" /> ==== Држави ==== * {{знамеикона|Албанија}} Претседателот на владата на Албанија, [[Еди Рама]], изразил подготвеност да ѝ помогне на соседната земја, притоа изјавувајќи дека „''занемен сум и се молам повредените да закрепнат и семејствата на жртвите да најдат сила да се справат со нивната неутешна загуба''. ''Со посебно чувство на тага, на браќата и сестрите од Македонија им го пренесувам моето сочувство за големата трагедија во Кочани. Занемев и се молам повредените да закрепнат и семејствата на жртвите да најдат сила да се справат со нивната неутешна загуба. каква и да е потребна помош''“.<ref>{{Наведена мрежна страница|url=https://albaniandailynews.com/news/albania-s-leaders-expresses-condolences-for-the-tragedy-with-51-victims-in-kocan|title=Albania's Leaders Expresses Condolences for the Tragedy with 51 Victims in Kocan|work=ALBANIA DAILY NEWS|language=en|accessdate=2025-03-17}}</ref> * {{знамеикона|Азербејџан}} Азербејџанското министерство за надворешни работи изразило сочувство до Македонија по разорниот пожар во Кочани.<ref>{{Наведена мрежна страница|url=https://en.trend.az/azerbaijan/politics/4019139.html|title=Azerbaijan expresses condolences to North Macedonia|date=2025-03-16|work=Trend.Az|language=en|accessdate=2025-03-17}}</ref> * {{знамеикона|Белорусија}} „''Белорусија беше'' ''во длабока тага кога дозна за бројните жртви предизвикани од пожарот во ноќниот клуб во јужниот град Кочани во Македонија. Во ова тешко време за Македонија, во име на белорускиот народ и јас, изразувам најдлабоко сочувство до семејствата и пријателите на жртвите, ги пренесувам зборовите на искрена поддршка до сите погодени од оваа трагедија, а исто така моите желби за брзо закрепнување на сите повредени''“, се вели во пораката на сочувство на белорускиот претседател [[Александар Лукашенко]].<ref>{{Наведена мрежна страница|url=https://eng.belta.by/president/view/lukashenko-expresses-condolences-over-nightclub-fire-victims-in-north-macedonia-166311-2025/|title=Lukashenko expresses condolences over nightclub fire victims in North Macedonia|date=2025-03-16|work=eng.belta.by|language=en-EN|accessdate=2025-03-17}}</ref> * {{знамеикона|Босна и Херцеговина}} Членовите на Претседателството на [[Босна и Херцеговина]] [[Денис Беќировиќ]], [[Жељко Комшиќ]] и [[Жељка Цвијановиќ]] упатиле сочувство до претседателката на Македонија, Гордана Силјановска Давкова и премиерот Христијан Мицкоски во врска со трагичниот пожар во Македонија.<ref>{{Наведена мрежна страница|url=https://sarajevotimes.com/bih-presidency-expresses-condolences-over-tragedy-in-north-macedonia/|title=BiH Presidency Expresses Condolences Over Tragedy in North Macedonia|last=sarajevo_times|date=2025-03-16|work=Sarajevo Times|language=en-US|accessdate=2025-03-17}}</ref> 18 март бил прогласен за Ден на жалост на територијата на [[Федерација Босна и Херцеговина|Федерацијата БИХ]] и [[Брчко (округ)|округот Брчко]]. * {{знамеикона|Бугарија}} „''[[Бугарија]] ја споделува болката на граѓаните на Република Македонија за пожарот во Кочани, во кој загинале и биле повредени многу луѓе''“, напишал на [[Твитер|Икс]] бугарскиот претседател [[Румен Радев]].<ref>{{Наведена мрежна страница|url=https://novamakedonija.com.mk/makedonija/hronika/bugarija-izrazi-zhalenje-i-ponudi-pomosh-po-pozharot-vo-kochani-reakcii-od-bugarskiot-pretsedatel-premier-mnr-politichki-partii/|title=Бугарија изрази жалење и понуди помош по пожарот во Кочани|last=НМ|date=2025-03-16|work=Нова Македонија|language=mk-MK|accessdate=2025-03-16}}</ref> Бугарскиот премиер [[Росен Жељазков]] изјавил дека пожарот е огромна човечка трагедија и изразил сочувство.<ref>{{Наведена мрежна страница|url=https://sofiaglobe.com/2025/03/16/bulgaria-offers-condolences-help-after-51-die-in-n-macedonia-disco-fire/|title=Bulgaria offers condolences, help after 51 die in N Macedonia disco fire|date=2025-03-16|work=The Sofia Globe|language=en-US|accessdate=2025-03-17}}</ref> Во вторник на 18 март, бил прогласен Ден на национална жалост како израз на солидарност. Ова го соопштил премиерот Росен Жељасков.<ref name=":11">{{Наведена мрежна страница|url=https://nezavisen.mk/vo-bugarija-utre-den-na-zhalost-poradi-tragedijata-vo-kochani/|title=Во Бугарија утре ден на жалост поради трагедијата во Кочани|date=2025-03-17|work=Независен Весник|language=mk-MK|accessdate=2025-03-17}}</ref> * {{знамеикона|Грузија}} Грузиското министерство за надворешни работи упатило најдлабоко сочувство до семејствата и најблиските погодени од оваа трагедија.<ref>{{Наведена мрежна страница|url=https://x.com/MFAgovge/status/1901277627496685717|title=MFAgovge}}</ref> * {{знамеикона|Грција}} Сочувство за загубените животи и подготвеноста на [[Грција]] да помогне по трагедијата во Кочани, изразил грчкиот премиер [[Киријакос Мицотакис]] преку платформата [[Твитер|Икс]]. Тој најавил: „''Искрено сочувство до народот на Македонија за загубените животи во трагичниот пожар во Кочани. Моите мисли се со жртвите и нивните семејства, а на повредените им посакувам брзо закрепнување. Грција е подготвена да помогне во ова тешко време''“.<ref>{{Наведена мрежна страница|url=https://libertas.mk/micotakis-za-tragedi-ata-vo-kochani-grci-a-e-podgotvena-da-pomogne-vo-ova-teshko-vreme/|title=Мицотакис за трагедијата во Кочани: Грција е подготвена да помогне во ова тешко време|last=Libertas|first=Libertas|date=2025-03-16|work=Либертас|language=mk|accessdate=2025-03-16}}</ref> * {{знамеикона|Израел}} Министерот за надворешни работи [[Гидеон Саар]] разговарал со својот колега, министерот за надворешни работи на Македонија [[Тимчо Муцунски]] за да му изрази сочувство во име на [[Израел|Државата Израел]] за трагедијата во Кочани. Тој му порачал дека израелски медицински стручњаци ќе отпатуваат во Македонија во текот на следниот ден за да обезбедат медицинска помош.<ref>{{Наведена мрежна страница|url=https://virtualjerusalem.com/minister-sends-condolences-offers-assistance-following-deadly-north-macedonia-fire/|title=Minister sends condolences, offers assistance, following deadly North Macedonia fire|date=1970-01-01|work=Virtual Jerusalem|language=en-GB|accessdate=2025-03-17}}</ref> * {{знамеикона|Италија}} „''Изразувам сочувство до семејствата на многуте млади луѓе што биле вклучени во трагичниот пожар што се случил во текот на ноќта во Кочани.'' ''Стоиме со пријателска европска земја во ова многу тешко време''“, порачал Антонио Тајани, вицепремиер на Италија.<ref>{{Наведена мрежна страница|url=https://x.com/ItalyMFA_int/status/1901251048850833873|title=ItalyMFA_int}}</ref> * {{знамеикона|Косово}} Премиерот на [[Република Косово|Косово]], [[Албин Курти]], изразил длабоко сочувство до семејствата што ги загубиле своите најблиски, како и до лидерите и владата на Република Македонија и на целата земја.<ref>{{Наведена мрежна страница|url=https://kanal5.com.mk/premierot-na-kosovo-izrazi-sochuvstvo-za-tragedijata-vo-kochani/a689815|title=Премиерот на Косово изрази сочувство за трагедијата во Кочани|work=Канал 5|language=mk|accessdate=2025-03-17}}</ref> * {{знамеикона|Латвија}} „''Длабоко сме тажни поради трагичниот пожар во Кочани, Македонија. Го пренесуваме нашето најдлабоко сочувство до најблиските на жртвите и посакуваме брзо закрепнување на сите повредени''“, порачало Латвиското министерство за надворешни работи.<ref>{{Наведена мрежна страница|url=https://x.com/Latvian_MFA/status/1901194227297493486|title=Latvian_MFA}}</ref> * {{знамеикона|Литванија}} „''Литванија се солидаризира со Македонија. Нашите мисли и молитви се со жртвите, нивните семејства и пријатели. Литванија е подготвена да им пружи медицинска помош на тешко повредените во оваа трагедија и да ги пречека на лекување во нашата земја''“, порачало Литванското министерство за надворешни работи.<ref>{{Наведена мрежна страница|url=https://x.com/BudrysKestutis/status/1901333966818566474|title=BudrysKestutis}}</ref> * {{Знамеикона|Молдавија}} Претседателката на [[Молдавија|Република Молдавија]], [[Маја Санду]], упатила порака за поддршка до народот на Македонија, изразувајќи сочувство до семејствата погодени од разорниот пожар.<ref>{{cite web|url=https://radiomoldova.md/p/48809|title=Maia Sandu, message of condolences after the fire in North Macedonia: "Our thoughts are with you"|date=16 март 2025|website=Radio Moldova|access-date=16 март 2025}}</ref> * {{Знамеикона|ОАЕ}} Во соопштението, Министерството за надворешни работи на [[Обединети Арапски Емирати|ОАЕ]] изразило искрено сочувство до Македонија и нејзиниот народ, како и до семејствата на жртвите и желби за брзо закрепнување на сите повредени.<ref>{{Наведена мрежна страница|url=https://www.khaleejtimes.com/uae/uae-condolences-north-macedonia-fire|title=UAE expresses condolences to North Macedonia over horrific nightclub blaze|work=Khaleej Times|language=en|accessdate=2025-03-18}}</ref> * {{Знамеикона|Полска}} „''Најдлабоко сочувство до семејствата на жртвите од пожарот во Кочани. Полска се солидаризира со Македонија во овој трагичен момент''“, напишал на [[Твитер|Икс]] полскиот премиер [[Доналд Туск]].<ref>{{Наведена мрежна страница|url=https://www.polskieradio.pl/395/7785/Artykul/3497342,poland%E2%80%99s-tusk-offers-condolences-as-north-macedonia-mourns-nightclub-fire-victims|title=Polish PM offers condolences as North Macedonia mourns nightclub fire victims - English Section|work=www.polskieradio.pl|language=pl-PL|accessdate=2025-03-17}}</ref> * {{Знамеикона|Романија}} „''Длабоко сме тажни поради разорниот пожар во Кочани, Македонија. Им изразуваме сочувство на семејствата кои ги загубија своите најблиски, а на повредените им посакуваме брзо закрепнување. Романија се солидаризира со народот на Македонија во овие трагични моменти''“, напишал Илие Болојан на платформата [[Твитер|Икс]].<ref>{{Наведена мрежна страница|url=https://www.mediafax.ro/politic/bolojan-suntem-profund-intristati-de-incendiul-devastator-din-macedonia-de-nord-23529340|title=Bolojan: Suntem profund întristați de incendiul devastator din Macedonia de Nord|date=2025-03-16|work=Mediafax|language=ro|accessdate=2025-03-17}}</ref> Авион на романските воздухопловни сили Спартан Ц-27Ј, опремен за медицински цели, полетал од Букурешт за да изврши хуманитарна мисија за транспорт на четворица пациенти со изгореници од Македонија на лекување во болница во [[Вилнус]], [[Литванија]].<ref name="slobodenpecat.mk"/> * {{знамеикона|Русија}} Амбасадата на [[Русија]] во Македонија изразила длабоко сочувство до семејствата и најблиските на загинатите во катастрофалниот пожар што го зафатил ноќниот клуб во Кочани. Оваа порака дошла како дел од меѓународните реакции по трагедијата, придружена со симболичен гест на цвеќе, според објавата на службената страница на Амбасадата на социјалните мрежи.<ref>{{Наведена мрежна страница|url=https://lider.mk/ambasadata-na-rusija-sochuvstvo-do-semejstvata-na-zaginatite-vo-pozharot-vo-kochani/|title=Амбасадата на Русија: Сочувство до семејствата на загинатите во пожарот во Кочани|last=Пандилов|first=Предраг|date=2025-03-16|work=Радио Лидер|language=mk-MK|accessdate=2025-03-16}}</ref> * {{знамеикона|САД}} Амбасадорката на [[Соединети Американски Држави|САД]], [[Анџела Агелер]], изразила сочувство на семејствата на настраданите во пожарот во дискотеката „Пулс“ во Кочани, а на премиерот Мицкоски му понудила помош.<ref>[https://tocka.com.mk/vesti/512230/ageler-izrazi-socuvstvo-za-nastradanite-vo-kocani Агелер изрази сочувство за настраданите во Кочани]</ref> Американската телевизија [[CNN|Си-ен-ен]] објавила потресна вест за трагедијата што се случила во [[Кочани]]. Според извештаите на државните медиуми, најмалку 59 лица загинале, а над 150 други биле повредени во пожарот што избувнал во ноќниот клуб „Пулс“ во оваа македонска општина.<ref>{{Наведена мрежна страница|url=https://tocka.com.mk/vesti/512231/cnn-objavi-udarna-vest-za-tragedijata-vo-kocani-51-zaginati-i-stotici-povredeni-vo-pozar-vo-noken-klub|title=CNN објави ударна вест за трагедијата во Кочани: 51 загинати и стотици повредени во пожар во ноќен клуб|work=tocka.com.mk|language=mk|accessdate=2025-03-16}}</ref> * {{знамеикона|Србија}} На седницата, [[Влада на Србија|Владата на Република Србија]], на предлог на [[Претседател на Србија|претседателот на Република Србија]] — [[Александар Вучиќ]], го прогласиле [[вторник]], 18 март 2025 година, за Ден на жалост во Република Србија поради трагедијата во Македонија.<ref>{{Наведена мрежна страница|url=https://4news.mk/srbija-go-proglasi-vtornik-18-ti-mart-za-den-na-zhalost-po-tragedijata-vo-kochani/|title=Србија го прогласи вторник 18 март за Ден на жалост по трагедијата во Кочани|date=2025-03-16|work=|language=en-US|accessdate=2025-03-16}}</ref> Српското министерство за надворешни работи изразило сочувство до народот и властите во [[Македонија|Македoнија]] по пожарот во дискотеката во Кочани.<ref>{{Наведена мрежна страница|url=https://novamakedonija.com.mk/makedonija/hronika/sochuvstvo-od-srpskoto-mnr-po-tragedijata-vo-kochani/|title=Сочувство од српското МНР по трагедијата во Кочани|last=НМ|date=2025-03-16|work=Нова Македонија|language=mk-MK|accessdate=2025-03-16}}</ref> Вкупно 30 од повредените со авиони и амбулантни возила биле пренесени во болниците во [[Белград]] и во воената болница во [[Ниш]] на 16 и 17 март, а лекарска екипа од Белград пристигнала во Скопје.<ref name=":12"/> * {{знамеикона|Словачка}} „''Ужаснат сум од трагичните настани во Кочани, Македонија. Упатувам најдлабоко сочувство до семејствата на сите жртви и посакувам брзо закрепнување на повредените''“, напишал министерот Јурај Бланар на платформата [[Твитер|Икс]].<ref>{{Наведена мрежна страница|url=https://x.com/SlovakiaMFA/status/1901225904702927014|title=SlovakiaMFA}}</ref> * {{знамеикона|Словенија}} „''Длабоко сум тажна поради трагичниот пожар во Кочани, Македонија, кој однесе животи на толку многу млади луѓе''“, напиша на [[Твитер|Икс]] претседателката на [[Словенија]], [[Наташа Пирц Мусар]].<ref>{{Наведена мрежна страница|url=https://www.slobodenpecat.mk/pirc-musar-slovenija-se-solidarizira-so-severna-makedonija-vo-ova-vreme-na-dlaboka-taga/|title=Пирц Мусар: Словенија се солидаризира со Северна Македонија во ова време на длабока тага|last=Nastoski|first=Zarko|date=2025-03-16|work=Слободен печат|language=mk-MK|accessdate=2025-03-17}}</ref> Следниот ден владата одлучила да ѝ донира 550.000 [[Евро|евра]] на Македонија.<ref>{{Наведена мрежна страница|url=https://www.gov.si/novice/2025-03-17-vlada-po-tragicnem-pozaru-potrdila-pomoc-severni-makedoniji/|title=Vlada po tragičnem požaru potrdila pomoč Severni Makedoniji {{!}} GOV.SI|date=2025-03-17|work=Portal GOV.SI|language=sl|accessdate=2025-03-17}}</ref> * {{знамеикона|Турција}} Во писмената изјава, Турското МНР изразило длабока тага за загубените животи во пожарот и изразило солидарност со народот на Македонија. „''Длабоко сме тажни поради загубата на животи поради пожарот за време на концертот во Кочани, Македонија денеска (16 март)''“, се вели во соопштението.<ref>{{Наведена мрежна страница|url=https://www.turkiyetoday.com/region/turkiye-offers-condolences-to-north-macedonia-after-deadly-nightclub-fire-131930/|title=Türkiye offers condolences to North Macedonia after deadly nightclub fire - Türkiye Today|language=en-US|accessdate=2025-03-17}}</ref> * {{знамеикона|Украина}} Претседателот на [[Украина]], [[Володимир Зеленски]] се огласил за трагедијата во Кочани. Тој упатил сочувство до семејствата и најблиските на жртвите, претседателката Гордана Сиљановска Давкова и македонскиот народ, за страшната трагедија во Кочани.<ref>{{Наведена мрежна страница|url=https://4news.mk/i-zelenski-se-oglasi-za-tragedijata-vo-kochani-ukraina-taguva-so-nashite-makedonski-prijateli/|title=И Зеленски се огласи за трагедијата во Кочани: Украина тагува со нашите македонски пријатели|date=2025-03-16|work=|language=mk|accessdate=2025-03-16}}</ref> * {{знамеикона|Унгарија}} Министерот за надворешни работи и трговија Петер Сијарто веднаш се консултирал со својот колега, [[Тимчо Муцунски]] по инцидентот и понудил Унгарија да се грижи за дел од повредени и дека е подготвена да го обезбеди потребниот воздушен транспорт.<ref>{{Наведена мрежна страница|url=https://magyarnemzet.hu/kulfold/2025/03/eszak-macedoniai-tuzeset-magyarorszag|title=Már megérkeztek az észak-macedóniai tűzeset sérültjei Magyarországra|last=Nemzet|first=Magyar|date=2025-03-17|work=Már megérkeztek az észak-macedóniai tűzeset sérültjei Magyarországra|language=hu|accessdate=2025-03-18}}</ref> * {{знамеикона|Хрватска}} „''Во име на Владата на Република Хрватска и во мое лично име, изразувам најдлабоко сочувство до вас, македонскиот народ, а пред се до семејствата и пријателите на жртвите. На повредените им посакувам брзо и успешно закрепнување''“, порачал хрватскиот премиер [[Андреј Пленковиќ]].<ref>{{Наведена мрежна страница|url=https://www.vecernji.hr/vijesti/plenkovic-izrazio-sucut-sjevernoj-makedoniji-duboko-smo-potreseni-ozlijedenima-zelim-sto-brzi-i-uspjesniji-oporavak-1845917|title=Plenković izrazio sućut Sjevernoj Makedoniji: Duboko smo potreseni, ozlijeđenima želim što brži i uspješniji oporavak|work=www.vecernji.hr|language=hr|accessdate=2025-03-17}}</ref> * {{знамеикона|Црна Гора}} Премиерот на [[Црна Гора]], Милојко Спаиќ, го прогласил [[понеделник]], 17 март, за Ден на жалост на целата територија на државата како знак на сочувство со граѓаните на Македонија.<ref name=":9">{{Наведена мрежна страница|url=https://www.aa.com.tr/mk/%D0%B1%D0%B0%D0%BB%D0%BA%D0%B0%D0%BD/%D0%B2%D0%BB%D0%B0%D0%B4%D0%B0%D1%82%D0%B0-%D0%BF%D1%80%D0%BE%D0%B3%D0%BB%D0%B0%D1%81%D0%B8-7-%D0%B4%D0%BD%D0%B5%D0%B2%D0%BD%D0%B0-%D0%B6%D0%B0%D0%BB%D0%BE%D1%81%D1%82-%D0%B2%D0%BE-%D0%BC%D0%B0%D0%BA%D0%B5%D0%B4%D0%BE%D0%BD%D0%B8%D1%98%D0%B0-%D0%BF%D0%BE-%D0%BF%D0%BE%D0%B2%D0%BE%D0%B4-%D1%82%D1%80%D0%B0%D0%B3%D0%B8%D1%87%D0%BD%D0%B8%D0%BE%D1%82-%D0%BD%D0%B0%D1%81%D1%82%D0%B0%D0%BD-%D0%B2%D0%BE-%D0%BA%D0%BE%D1%87%D0%B0%D0%BD%D0%B8/3511331|title=Владата прогласи 7-дневна жалост во Македонија по повод трагичниот настан во Кочани|work=|accessdate=2025-03-16}}</ref> * {{знамеикона|Чешка}} „''Длабоко сум тажен од веста за трагичниот пожар во Кочани. Изразувам искрено сочувство до семејствата на жртвите и мислам на сите повредени. Чешка стои до Македонија во овој тежок момент''“, напишал на [[Твитер|Икс]] чешкиот министер за надворешни работи Јан Липавски.<ref>{{Наведена мрежна страница|url=https://x.com/JanLipavsky/status/1901223140308427031|title=JanLipavsky}}</ref> * {{знамеикона|Шведска}} Министерката Марија Малмер Стенергард изразила длабоко сочувство од [[Шведска]] за загубените млади животи и посакува брзо закрепнување на повредените во трагичниот пожар во Кочани.<ref>{{Наведена мрежна страница|url=https://www.instagram.com/swedeninmk/p/DHQu2W9OZmu/|title=Instagram|work=www.instagram.com|accessdate=2025-03-17}}</ref> ==== Меѓународни организации ==== * {{знамеикона|ЕУ}} Високата претставничка на [[Европска Унија|ЕУ]] за надворешни работи и безбедносна политика, [[Каја Калас]], во објава на [[Твитер|Икс]] изразила „длабоко жалење“ поради трагедијата во Кочани.<ref>{{Наведена мрежна страница|url=https://lokalno.mk/od-eu-se-oglasija-za-tragedijata-vo-kochani/|title=Од ЕУ се огласија за трагедијата во Кочани|last=Zorba|first=Vladimir|date=2025-03-16|work=Локално|language=mk-MK|accessdate=2025-03-16}}</ref> ==== Верски заедници ==== * [[Податотека:Coat of arms of the Macedonian Orthodox Church.png|24x24пкс]] „''Светиот архијерејски синод на [[Македонска православна црква - Охридска архиепископија|Македонската Православна Црква — Охридска Архиепископија]] со исклучителна тага и жал ја прими злокобната вест за огромната трагедија во Кочани, во која животот го загубија голем број на наши млади чеда, а уште многумина се борат за живот.'' ''Се молиме Троединиот Бог — Богот на љубовта, да ги прими душите на невино постраданите Свои чеда во Едемската градина, а на нивните најмили да им даде утеха и сили, испраќајќи им ја Својата небесна закрила. На повредените, пак, Бог — Лекарот на сѐ, да им дарува брзо закрепнување и исцеление''“, стоело во соопштението од Поглаварот на МПЦ-ОА, [[Архиепископ Охридски и Македонски г.г. Стефан|г.г. Стефан]].<ref>{{Наведена мрежна страница|url=https://republika.mk/vesti/makedonija/arhiepiskopot-stefan-bogot-na-lubovta-da-gi-primi-dushite-na-nevino-postradanite-svoi-cheda-a-na-povredenite-da-im-daruva-brzo-zakrepnuvane/|title=Архиепископот Стефан: Богот на љубовта, да ги прими душите на невино постраданите Свои чеда, a на повредените да им дарува брзо закрепнување|last=Билјана|date=2025-03-16|work=Република|language=mk-MK|accessdate=2025-03-18}}</ref><ref>{{Наведена мрежна страница|url=https://lider.mk/arhiepiskopot-stefan-bogot-na-lubovta-da-gi-primi-dushite-na-nevino-postradanite-svoi-cheda-a-na-povredenite-da-im-daruva-brzo-zakrepnuvane/|title=Архиепископот Стефан: Богот на љубовта, да ги прими душите на невино постраданите Свои чеда, a на повредените да им дарува брзо закрепнување|last=Пандилов|first=Предраг|date=2025-03-16|work=Радио Лидер|language=mk-MK|accessdate=2025-03-18}}</ref> * {{знамеикона|Ватикан}} [[Скопска бискупија|Скопскиот бискуп]] и Струмичко-скопски бискуп монсињор д-р [[Киро Стојанов]] изразил сочувство по повод трагичната несреќа „''Епископот Стојанов ги ветува своите лични молитви и молитвата на Црквата, препорачувајќи ги загинатите на Божјото милосрдие. Повредените, семејствата и сите оние кои се борат за нивните животи тој ги препорачува на застапништвото на Пресвета Богородица, да им дарува побрзо оздравување, сила, утеха – се вели во соопштението од Католичката црква''“. Во црквата „Раѓање на Свети Иван Крстител“ во [[Струмица]] се служела панахида за покојните, наместо трибината за Јубилејната година, којашто била планирана за тој термин.<ref>{{Наведена мрежна страница|url=https://novamakedonija.com.mk/makedonija/hronika/katolichkata-crkva-izrazi-sochuvstvo-do-semejstvata-na-zaginatite-vo-nesrekjata-vo-kochani/|title=Католичката црква изрази сочувство до семејствата на загинатите во несреќата во Кочани|last=НМ|date=2025-03-16|work=Нова Македонија|language=mk-MK|accessdate=2025-03-19}}</ref> * {{знамеикона|Ватикан}} [[Папа Франциск|Папата Франциск]], преку телеграма потпишана од кардиналот државен секретар Пјетро Паролин упатил порака на сочувство по пожарот во [[Ноќен клуб|ноќниот клуб]] во Македонија.<ref>{{Наведена мрежна страница|url=https://novamakedonija.com.mk/makedonija/hronika/papata-francisk-isprati-sochustvo-po-povod-tragedijata-vo-kochani/|title=Папата Франциск испрати сочуство по повод трагедијата во Кочани|last=|date=2025-03-16|work=Нова Македонија|language=mk-MK|accessdate=2025-03-16}}</ref> * [[Податотека:Greek Orthodox Churches' flag modified to resemble the emblem of the Ecumenical Patriarchate.svg|20x20пкс]] Порака со сочувство за трагедијата во Кочани, испратил вселенскиот патријарх [[Вартоломеј I Цариградски|Вартоломеј]] до претседателката Гордана Сиљановска-Давкова и до митрополитот [[Иларион Брегалнички|Брегалнички Иларион]]. Како што соопштиле од [[Цариградска патријаршија|Цариградската патријаршија]], Вартоломеј „''му се моли на Бога за успокојување на душите на жртвите и да ги поддржи нивните семејства, како и да помогне во брзото закрепнување на здравјето на повредените''“.<ref>{{Наведена мрежна страница|url=https://fokus.mk/sochuvstvo-od-vselenskiot-patrijarh-vartolomej-za-tragedijata-vo-kochani/|title=Сочувство од вселенскиот патријарх Вартоломеј за трагедијата во Кочани|date=2025-03-17|work=Фокус|language=en-GB|accessdate=2025-03-18}}</ref> * [[Податотека:Coat of arms of BPC.png|20x20пкс]] [[Бугарска православна црква|Бугарскиот Патријарх]] [[Даниил (бугарски патријарх)|г.г. Даниил]] во телефонски разговор со архиепископот на МПЦ ОА, [[Архиепископ Охридски и Македонски г.г. Стефан|г.г. Стефан]] изразил сочувство за трагедијата во Кочани. „''Патријархот Даниил го увери својот брат дека православните христијани во Бугарија се молат со сето свое срце за упокојување на душите на починатите, за утеха на нивните најблиски и за брзо закрепнување на сите повредени. Болката и страдањето што во овој момент ги доживуваат нашите браќа и сестри од Македонија се во исто време и наша болка и наше страдање''“, истакнал бугарскиот патријарх.<ref>{{Наведена мрежна страница|url=https://kurir.mk/vesti/makedonija/bugarskiot-patrijarh-g-g-daniil-vo-telefonski-razgovor-so-arhiepiskopot-ohridski-g-g-stefan-izrazil-sochuvstvo-za-tragedijata-vo-kochani/|title=Бугарскиот Патријарх г.г. Даниил во телефонски разговор со архиепископот на МПЦ ОА, г.г. Стефан изразил сочувство за трагедијата во Кочани|work=Курир|language=mk-MK|accessdate=2025-03-18}}</ref> * [[Податотека:Stema Patriarhiei Române.jpg|20x20пкс]] [[Романска православна црква|Романскиот патријарх]] [[Даниел (романски патријарх)|Даниел]] упатил порака со сочувство по трагедијата што се случила во неделата во Кочани. Во пораката упатена до поглаварот на МПЦ-ОА [[Архиепископ Охридски и Македонски г.г. Стефан|г.г. Стефан]], патријархот Даниел се моли за упокојување на починатите, за исцелување на повредените и за утеха на ужалените семејства.<ref>{{Наведена мрежна страница|url=https://mkd.mk/poraka-so-sochuvstvo-od-romanskiot-patrijarh-daniel-za-tragedijata-vo-kochani/|title=Порака со сочувство од романскиот патријарх Даниел за трагедијата во Кочани|last=MKD|first=Jasminka|date=2025-03-18|work=МКД.МК|language=mk-MK|accessdate=2025-03-18}}{{Мртва_врска|date=May 2025 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }}</ref> == Наводи == {{Наводи}} == Надворешни врски == {{рв|Kočani nightclub fire}} * [https://libertas.mk/foto-video-pozhar-vo-diskoteka-vo-kochani-stravuva-a-za-desetici-zaginati/ (ФОТО+ВИДЕО) Пожар во дискотека во Кочани, стравувања за десетици загинати] {{Нормативна контрола}} __СОСОДРЖИНА__ __ИНДЕКС__ [[Категорија:Пожари во Македонија]] [[Категорија:Кочани]] [[Категорија:Катастрофи во 2025 година]] [[Категорија:Македонија во 2025 година]] [[Категорија:Катастрофи во Македонија]] c2fqqg957gzwypity21gjb29j4vhh5n 0 1367797 5380249 5363385 2025-06-15T03:01:46Z InternetArchiveBot 92312 Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.9.5 5380249 wikitext text/x-wiki '''Папуџиски занает''' е занает за рачна изработка на [[папучи]] и емении од таму го добива и името. Од занаетчиските [[Еснаф|еснафи]] најпознати и први занаетчии биле папуџиите или чевларите. Папуџијата секој пар папучи го изработувал поединечно и рачно од кроење, преку лепење и шиење до финален производ. == Историја == [[Податотека:Anonymous Pantofles 01.jpg|мини|Сатенски влечки украсени со вез со златен конец од првата половина на 17 век]] За постоењето на папуџискиот руфет (еснаф) и папуџиии мајстори говорат записите од манастирот Матка од [[16 век]] каде се спомнуваат мајсторите- папуџии: Живко Паунко, Апостол Миче и др<ref name=":0">{{Наведено списание|last=Атанасовски|first=Зоран|date=1994|title=Папуџиите во Скопска чаршија некогаш и денес|journal=Етнолог|pages=17}}</ref>. Папуџискиот занает е еден од најстарите и најпознатите занаети во Скопје до крајот на 19 век<ref>{{Наведено списание|last=Атанасовски|first=Зоран|date=1994|title=Папуџиите во скопска чаршија некогаш и денес|journal=Етнолог|pages=19}}</ref>. Уште во 1834 година година се спомнуваат папуџиите Гроздан во маалото Хараџи Салахудин и Кузман во маалото Ибни Мухтесоб во Скопје<ref name=":1">{{Наведена книга|title=Занаетите и еснафите во Скопје|last=Дојчиноски|first=д-р Киро|publisher=Матица Македонска|year=1996|location=Скопје|pages=66}}</ref>. При карајот на [[20 век]] В. К'нчов запишал дека во [[Скопје]] постои папуџиски еснаф кои опфаќал околу 80 дуќани и папуџиите имале и свој печат. Во овие дуќани биле вработени околу 500 мајстори,калфи и чираци. Нивните производи биле широко продавани во Скопје и околните градови па дури и во Босна. Мајсторите папуџии<ref>„PAPUDŽIJE”. ljubusaci.com. Приступљено 2. 3. 2023.</ref> од овој занает се занимавале со изработка на еден специјален вид обувки-местри што ги изработувале исклучиво со рачно шиење. На почетокот овој занает бил целосно во рацете на турското население, но подоцна со него почнале да се занимаваат и христијаните. Напочетокот овие мајстори рачно изработувале обувки кои биле наречени местри.<ref name=":1" /> Главни потрошувачи на папуџиите во тоа време биле беговите.<ref name=":1" /> === Материјали кои ги користеле за изработка на папучи === Папуџиските производи се правеле од мешина и од црвен и жолт сафтијан. Мешината се изработувала во Скопје а жолтиот сафтијан го добивале од Скопје, црвениот од Босна, [[Прилеп]], и [[Пеќ]]. Бел сафтијан папуџиите добиваале од [[Призрен]]. Ѓонот го добивале од [[Солун]] а во подоцнежните години и од [[Америка]]. Главни потрошувачи на папучите биле [[беговите]], но не ретко овие производи биле купувани и од селаните односно од лица пред склопување на брак. На почетокот на 20 век кога повеќето од занаетите почнале да изумираат папуџискиот занает сеуште добро опстојувал за што говорат записите дека во 1908 година имало 91 папуџиски дуќан. И во останатите градови постојат записи дека постоел папуџиски занает за изработка на обувки, еминии, чизми и местви. Во чаршијата имало папуџиско одаларе со 14 папуџиски работилници, но денес истото не постои.<ref name=":0" /> Кон средината на XIX век, папуџискиот занает се поврзува со чевларскиот, кој во тоа време започнал да се развива како современ занает. Во Куманово папуџискиот занает е донесен од Врање во 1872 година. Таа година прва работилница ја отворил Илија Поповски. Тој занаетот го научил кај Ристо Дошљак во Врање. Отпрвин работилницата работела како папуџиска а подоцна станала чевларска. Во Велес е во периодот од 1901 - 1904 година кога во него егзистираат 4 грнчарски, 3 папучарски, 3 ќурчиски, 1 мутавџиски занает, сведени на работилници. Производството е примитивно, рачно, со низок капацитет. Ова производство неможело да донесе печалба. Во иста или слична состојба се наоѓало и селанството, неизвесно и незаштитено со многу давачки и разбојнички напади. Во периодот пред 1912 година во [[Гевгелија]] имало 10 чевларски и 10 папуџиски дуќани. Сите тие биле самостојни папуџии кои работеле рачно во периодот од 1920 до 1945 година. Во 1946 година е формирана и првата занаетчиска папуџиска задруга во Гевгелија, која била активна сè до 1950 година. Нејзин претпоставен бил Тодор Бегов. Од 1961 година папуџиската задруга почнала да се распаѓа, а папуџиите повторно станале самостојни занаетчии. Овој занает од 80 –тите години на XX век почнал да изумира. == Папуџиски работилници == Папуџиската работилница била мала и правоаголна со два влеза, за вработените и за муштериите. Дуќаните биле ниски со камени зидови дебели и до 70 см. и со земјени подови, слабо загреани и осветлени. Дуќаните биле без фасади и со заоблени тавани. Преградени биле со железна нитнувана врата. Едниот дел служел за изработка а другиот за продажба на папучите. Секој дуќан бил поделен на четири дела. Во секој дел имало распоредено по еден мајстор за да може да работи. Во нив работеле чираците,калфите и мајсторите. == Папуџиски алат == До пред години папуџиството било манифактурно и за таа цел папуџиите ги користеле следниве алатки<ref name=":0" />: Бичкија за кроење, дикиш за рамнење на папучите, папуџиски игли и шило за шиење на папучите, [[Клешти]] за вадење [[Шајки]], тарагаш или чекиџик заоблено дрво на кое се ставала и се вртела папучата при изработка, мушта за чукање наместо чекан, шишкалица кашикмајак, долгнавеста дрвена справа направена за тркалање на ѓонот оздола за да добие сјај, увал истенчено дрво за потполнување на потпетиците, дергер, штека за поддикиш за глачање-светнување на папучите, турпии за острење на ножевите, труп од ореово дрво кој служел како работна маса, дрвени калапи. == Изработка на папучи == Папучите биле изработувани од биволска и воловска кожа. Кожите и мешините кои биле користени за изработка на лицето на папучите биле киснети во вода. Ѓоновите кои исто така ги користеле за изработка на папучи ставале по околу 50 ѓонови во 200 литарско буре и ги киснеле по 4-5 часа во вода а потоа ги употребувале за правење на папучи. Според кажувањата на Киро Китановски еден од најстарите занаетчии папуџии. Папучата се изработувала на следниов начин: Најпрвин од картон се крои табан (Мукава) и форма лице на папучата. На мукавата и долната страна од формата се лепи американ платно. На средината од формата се лепи сомот. Потоа се кројат колови и папии и се шиел кајлук. На табанот се шие парче кожа во кој се става штикла. Штиклата била изработена од врбово или дрво од [[топола]]. Откако ќе се искрои ѓонот тој се шие со лицето односно формата на папучата. За шиење се користеле две прави папуџиски или сарачки игли и шило. Се шиело со две игли за да бидат поцврсти. За шиење употребувалле конопен конец кој бил премачкуван со восок за да не се вади од иглата и така премачкан поубаво лепел. При шиење го користеле тарагачот на кој ја вртеле папучата. Вака сошиени лицето и ѓонот се нарекувале „олтан“.Олтанот е скоро готова папуча на која и недостасува само табанот. Кога и тој ќе се стави се заковува флекна од ѓон со мали шајчиња. Се става на калап да се суши еден ден.После се вади и ѓонот и се гланца со шикалица. Вака шиените папучи се изработувале до 1955,56 година. Интересно е да се забележи дека во старите калапи за изработка на папучи, левата и десната страна биле сосема исти.<ref> Vasiljević, Zlata (23. 1. 2013). „Poslednji somborski papudžija traži sertifikat”. Blic. Приступљено 2. 3. 2023.</ref> == Еснавска слава == Папуџиите имале и своја слава верувале дека Св.Спиридон го измислил нивниот занает и ги направил првите папучи, па во негова чест тој ден 25 декември е еснавска слава. На денот на славата мајсторите од папуџискиот занает заедно со мајсторите од сродните занаети оделе во црквата Св. Димитрија каде што го осветувале колачот и варената пченица со ореви. Тоа го подготвувал мајсторот кој бил избиран секоја година на тој ден. Освен колачот и варената пченица мајсторот носел мезе (кисела туршија, краставички и сл.)и пиење како вино ,ракија и сл.<ref name=":0" /> По литургијата седнувале на голема маса да ручаат посни јадења како риба, посна сарма, посен грав. Се пееле староградски песни а потоа си заминувале дома. И денес овие занаетчии го обележуваат овој ден како празник на занаетчиите. И овде индустриското производство си го направило своето. Производството на обувки по нарачка речиси и да не постои, а „папуџии“ остануваат се помалку бидејќи новите папучи од синтетички материјали се многу издржливи. Поврзани папуџискиот занает се занаетите за изработка на налани, [[Опинци]], изработка на чизми и чевларство. == Наводи == {{наводи}} == Надворешни врски == * [https://www.zirm.mk/wp-content/uploads/2022/02/IST-2002.1-2.13-Lakinska-E.-Vonnastavni-aktivnosti-Izlozba-na-tema-Zanaetite-vo-minatoto.pdf Занаетите во минатото] * [https://arhiva.gevgelija.gov.mk/images/PDF/monografija-gevgelija.pdf Монографија Гевгелија] * [https://novamakedonija.com.mk/makedonija/skopski-legendi/од-занает-никој-не-се-збогатил-ама-и-не/ Од занает никој не се збогатил] * [https://www.iinuu.eu/en/wisdom/good-to-know/slipper-history Истрорија на папучи] {{Семарх|url=https://web.archive.org/web/20250320163330/https://www.iinuu.eu/en/wisdom/good-to-know/slipper-history |date=2025-03-20 }} [[Категорија:Обувки]] [[Категорија:Занаети]]{{Занаети}} jd4ocms296y1kblzy7yxkoup579brxd 0 1368058 5380239 5372359 2025-06-15T00:39:20Z InternetArchiveBot 92312 Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.9.5 5380239 wikitext text/x-wiki [[Податотека:Chimneysweep.png|мини|Оџачар во [[Вексфорд]], [[Ирска]], 1850]] '''Оџачар'''<ref>{{ДРМЈ|оџачар}}</ref><ref>{{ОДРМЈ|оџачар}}</ref> — лице, општо квалификувано, одговорно за чистење на [[Димник|оџаците]]. Оџачарот користи долги четки или стругалки (вид на [[мистрија]]) за да ги отстрани [[Саѓи|саѓите]] од каналот за чад. Современите техники користат ротирачко чистење: дупчалка со врвови приспособени на видот на каналот, дали е валчест или квадратен. Денешниот оџачар е опремен со маска за да избегне вдишување на штетна прашина (саѓи и/или [[катран]]). Тоа значи дека чистењето на оџакот може да се врши од [[Камин|каминот]] како и од [[Кров|покривот]]. Активноста, со текот на времето, се променила бидејќи оџачарството денес се однесува исто така на одводи на гасови од согорување ([[гас]], [[дрво]], [[мазут]], итн.), канали за маснотии (аспиратор), вентилациски канали или кој било друг канал за одведување гасови. == Историја == [[Податотека:Ramoneur_savoie.jpg|мини| Малиот оџачар од [[Шамбери]] (1910).]] [[Податотека:Ramoneur.jpg|лево|мини| Мал савојски оџачар (пред генерализацијата на поштата, во Париз, на младите оџачари често им се доверувала задача да пренесуваат пошта) - цртеж на [[Жан-Клод Пертизе]]]] Чистењето на оџаците е многу старo занимање, старо колку и самите оџаци, но дури околу XVIII век станале доволно големи за човек да се провлече низ нив, давајќи ја типичната слика на оџачарот што се развила за време на [[Индустриска револуција|Индустриската револуција]]. Во XV и XVI век во Западна Европа, изградбата на скалести [[Калкан|калкани]] станала вообичаена за да се овозможи лесен пристап до оџаците. Како што растело урбаното население, така се зголемувал и бројот на куќи со оџаци, а професијата оџачар станала попочитувана и барана, иако понекогаш била исмејувана во стихови, балади и [[Пантомимичар|пантомима]]. Во [[Викторијанско раздобје|викторијанската ера]] во [[Обединето Кралство на Велика Британија и Ирска|Обединетото Кралство]], занимањето било познато по тоа што вработувало млади момчиња кои биле доволно слаби за да се провлечат низ оџаците за да ги чистат одвнатре. Тие го добиле прекарот ''качувачки момчиња'' (''climbing boys''). Работата била валкана и ризична, а нивните работодавци имале репутација дека се експлоататори. Така било и во Франција, каде што, традиционално, оџачари најчесто биле млади [[Савојци]], кои во групи под водство на старешина ги напуштале своите места за да работат во големите градови. Момчињата често страдале од деформитети на зглобовите, [[Изгореница|изгореници]] и облик на [[рак на скротумот]] предизвикан од [[Бензопирен|бензопирените]] во саѓите. Неретко оџачарите умирале од задушување со саѓи. Јавното мислење, шокирано од таквите случки, блијаело за изнаоѓање на алтернативни средства. Така, биле измислени телескопски четки и други алатки што значело дека оџачарот повеќе не морал да влегува во оџакот. Кон средината на XX век, пронајдокот на [[Правосмукалка|правосмукалката]] за саѓи што може да се закачи над оџакот го направила овој процес почист од кога било. [[Податотека:Atlantic_cup_2005_003.jpg|мини| Германски оџачари.]] Во [[Германија]], оџачарите биле организирани во корпорација до 1 јануари 2013 година. Секој оџачар бил ограничен на една област, носел униформа и цените биле фиксни.<ref>{{Наведена мрежна страница|url=https://www.lemonde.fr/europe/article/2013/01/01/les-ramoneurs-allemands-perdent-leur-monopole-issu-du-nazisme_1811742_3214.html|title=Les ramoneurs allemands perdent leur monopole issu du nazisme|last=Le Monde, avec AFP|year=1 јануари 2013|publisher=Le Monde|accessdate=1 јануари 2013}}</ref> == Добар знак == * Во ОК, да се види оџачар на денот на свадбата за невестата се смета за среќа.<ref>{{Наведена мрежна страница|url=https://mainstreetmag.com/wedding-traditions-in-history/|title=Wedding Traditions in History|language=en|accessdate=6 septembre 2023}}</ref><ref>{{Наведена мрежна страница|url=https://www.weddingdetails.com/wedding-traditions/england/|title=English Wedding Traditions|language=en|accessdate=6 septembre 2023}}</ref> Бидејќи работата на оџачарот е опасна, се верува дека жив и здрав оџачар има среќа и дека со негово допирање може да се добие дел од неговата среќа. * Многу британски оџачари денес се вработени да присуствуваат на свадби според оваа традиција.<ref>{{Наведена мрежна страница|url=https://www.atlasobscura.com/articles/lucky-chimney-sweeps-wedding-britain|title=The Many Possible Reasons British People Hire Chimney Sweeps for Their Weddings|language=en|accessdate=6 septembre 2023}}</ref><ref>{{Наведена мрежна страница|url=https://www.certifiedchimneyinspections.com/reasons-to-have-your-chimney-and-fireplace-cleaned/|title=Reasons To Have Your Chimney and Fireplace Cleaned|language=en|accessdate=6 septembre 2023|archive-date=2025-04-19|archive-url=https://web.archive.org/web/20250419210141/https://www.certifiedchimneyinspections.com/reasons-to-have-your-chimney-and-fireplace-cleaned|url-status=dead}}</ref> * Сликите на оџачар како симбол на среќа се популарен божиќен подарок во Германија.<ref>{{Наведена мрежна страница|url=https://gingerbread-world.com/blogs/news/luck-of-the-germans-germanys-obsession-with-good-luck|title=LUCK OF THE GERMANS! GERMANY'S OBSESSION WITH GOOD LUCK|language=en|accessdate=6 septembre 2023}}</ref> Нивна традиционална облека е целосно црн костум со златни копчиња на јакната и црна капа. * Во Германија, [[Полска]], Унгарија, [[Хрватска]], Чешка, Словачка, Словенија, Романија и Естонија оџачарите сè уште ја носат традиционалната целосно црна облека со црна или бела капа.<ref>{{Наведена мрежна страница|url=https://waldenchimneysweeps.co.uk/lucky-brush-top-chimney-myth-folk-law/|title=Lucky Brush out the top of the Chimney – Myth & Folk law|language=en|accessdate=6 septembre 2023}}</ref> Среќа е да се протрие или гибне едно од копчињата кога се помине покрај оџачар на улица. * Во Македонија, средбата со оџачар се смета за добар знак при што се замислува желба и се допира копче на нивната облека. == Наводи == {{наводи}} [[Категорија:Градежници]] [[Категорија:Занаети]] o7x62h3d84jv5t9csb6kmeyo1t8j46o 0 1368079 5380112 5379405 2025-06-14T17:08:18Z Carshalton 30527 /* Натпревари */ 5380112 wikitext text/x-wiki {{Врати се|Квалификации за Светско првенство во фудбал 2026}} '''Квалификации за Светско првенство во фудбал 2026 - група Ј''' била една од дванаесетте групи во склоп на квалификациите за [[Квалификации за Светско првенство во фудбал 2026|Светското првенство 2026]]. Во групата учествувале пет репрезентации: {{NazNB|FUrep|BEL}}, {{NazNB|FUrep|WAL}}, {{NazNB|FUrep|KAZ}}, {{NazNB|FUrep|LIE}} и {{NazNB|FUrep|MKD}} и се играло по [[Бергеров систем]] на натпреварување од март до ноември 2025. Победникот на групата ќе се квалификува директно за Светското првенство 2026, додека второпласираната репрезентација ќе игра во баражот. == Табела == {| class="wikitable" |- ! Легенда |- style="background:#bbf3bb;" | Екипа која се квалификувала на [[Светско првенство во фудбал 2026|Светското првенство 2026]]. |} {{Квалификации за Светско првенство во фудбал 2026 (УЕФА) - група Ј}} == Натпревари == {{Football box collapsible no.2 |nobars = 1 |историја = [[Фудбалски натпревари Лихтенштајн - Македонија|Лихтенштајн - Македонија]] |id = Лихтенштајн - Македонија |дата = {{Start date|2025|3|22|df=y}} |време = 15:00 |екипа1 = {{fb-rt|LIE}} |резултат = [[Додаток:Квалификации за СП во фудбал 2026 УЕФА - резултати и состави (група Ј)#Лихтенштајн - Македонија|0&ndash;3]] |извештај = https://www.uefa.com/european-qualifiers/match/2044172/ |екипа2 = {{fb|MKD}} |голови1 = |голови2 = *{{goal|{{0}}7}} [[Александар Трајковски|Трајковски]] *{{goal|42}} [[Висар Муслиу|Муслиу]] *{{goal|84}} [[Бојан Миовски|Миовски]] |стадион = [[Стадион Рајнпарк|Рајнпарк]] |локација = [[Вадуц]] |гледачи = 4.094 |судија = {{flagsport|UKR}} [[Микола Балакин]] }} {{Football box collapsible no.2 |nobars = 1 |историја = [[Фудбалски натпревари Велс - Казахстан|Велс - Казахстан]] |id = Велс - Казахстан |дата = {{Start date|2025|3|22|df=y}} |време = 20:45 |екипа1 = {{fb-rt|WAL}} |резултат = [[Додаток:Квалификации за СП во фудбал 2026 УЕФА - резултати и состави (група Ј)#Велс - Казахстан|3&ndash;1]] |извештај = https://www.uefa.com/european-qualifiers/match/2044167/ |екипа2 = {{fb|KAZ}} |голови1 = *[[Даниел Џејмс (фудбалер)|Д. Џејмс]] {{goal|{{0}}9}} *[[Бен Дејвис (фудбалер 1993)|Б. Дејвис]] {{goal|47}} *[[Раби Матондо|Матондо]] {{goal|90}} |голови2 = *{{goal|32|пен.}} [[Асхат Тагиберген|Тагиберген]] |стадион = [[Стадион Кардиф Сити|Кардиф Сити]] |локација = [[Кардиф]] |гледачи = 32.473 |судија = {{flagsport|LTU}} [[Донатас Румшас]] }} ---- {{Football box collapsible no.2 |nobars = 1 |историја = [[Фудбалски натпревари Лихтенштајн - Казахстан|Лихтенштајн - Казахстан]] |id = Лихтенштајн - Казахстан |дата = {{Start date|2025|3|25|df=y}} |време = 20:45 |екипа1 = {{fb-rt|LIE}} |резултат = [[Додаток:Квалификации за СП во фудбал 2026 УЕФА - резултати и состави (група Ј)#Лихтенштајн - Казахстан|0&ndash;2]] |извештај = https://www.uefa.com/european-qualifiers/match/2044184/ |екипа2 = {{fb|KAZ}} |голови1 = |голови2 = *{{goal|42}} [[Максим Самородов|Самородов]] *{{goal|45}} [[Александар Марочкин|Марочкин]] |стадион = [[Стадион Рајнпарк|Рајнпарк]] |локација = [[Вадуц]] |гледачи = 1.123 |судија = {{flagsport|SCO}} [[Џон Битон]] }} {{Football box collapsible no.2 |nobars = 1 |историја = [[Фудбалски натпревари Македонија - Велс|Македонија - Велс]] |id = Македонија - Велс |дата = {{Start date|2025|3|25|df=y}} |време = 20:45 |екипа1 = {{fb-rt|MKD}} |резултат = [[Додаток:Квалификации за СП во фудбал 2026 УЕФА - резултати и состави (група Ј)#Македонија - Велс|1&ndash;1]] |извештај = https://www.uefa.com/european-qualifiers/match/2044179/ |екипа2 = {{fb|WAL}} |голови1 = *[[Бојан Миовски|Миовски]] {{goal|90+1}} |голови2 = *{{goal|90+6}} [[Дејвид Брукс (фудбалер)|Брукс]] |стадион = [[Национална арена „Тоше Проески“]] |локација = [[Скопје]] |гледачи = 23.114 |судија = {{flagsport|FRA}} [[Жером Брисар]] }} ---- {{Football box collapsible no.2 |nobars = 1 |историја = [[Фудбалски натпревари Македонија - Белгија|Македонија - Белгија]] |id = Македонија - Белгија |дата = {{Start date|2025|6|6|df=y}} |време = 20:45 |екипа1 = {{fb-rt|MKD}} |резултат = [[Додаток:Квалификации за СП во фудбал 2026 УЕФА - резултати и состави (група Ј)#Македонија - Белгија|1&ndash;1]] |извештај = https://www.uefa.com/european-qualifiers/match/2044188/ |екипа2 = {{fb|BEL}} |голови1 = *[[Езѓан Алиоски|Алиоски]] {{goal|86}} |голови2 = *{{goal|28}} [[Максим Де Кујпер|Де Кујпер]] |стадион = [[Национална арена „Тоше Проески“]] |локација = [[Скопје]] |гледачи = 23.070<ref>{{cite web |url=https://www.uefa.com/newsfiles/EURO/2026/2044188_FR.pdf |title=Full Time Report Qualifying round – North Macedonia v Belgium |publisher=[[UEFA]] |date=6 June 2025 |access-date=6 June 2025}}</ref> |судија = {{flagsport|ENG}} [[Крис Кавана]] }} {{Football box collapsible no.2 |nobars = 1 |историја = [[Фудбалски натпревари Велс - Лихтенштајн|Велс - Лихтенштајн]] |id = Велс - Лихтенштајн |дата = {{Start date|2025|6|6|df=y}} |време = 20:45 |екипа1 = {{fb-rt|WAL}} |резултат = [[Додаток:Квалификации за СП во фудбал 2026 УЕФА - резултати и состави (група Ј)#Велс - Лихтенштајн|3&ndash;0]] |извештај = https://www.uefa.com/european-qualifiers/match/2044185/ |екипа2 = {{fb|LIE}} |голови1 = *[[Џо Родон|Родон]] {{goal|40}} *[[Хари Вилсон (фудбалер 1997)|Вилсон]] {{goal|65}} *[[Кифер Мур|Мур]] {{goal|68}} |голови2 = |стадион = [[Стадион Кардиф Сити|Кардиф Сити]] |локација = [[Кардиф]] |гледачи = 30.646 |судија = {{flagsport|GRE}} [[Анатасиос Папапетру]] }} ---- {{Football box collapsible no.2 |nobars = 1 |историја = [[Фудбалски натпревари Казахстан - Македонија|Казахстан - Македонија]] |id = Казахстан - Македонија |дата = {{Start date|2025|6|9|df=y}} |време = 16:00&nbsp;{{small|(19:00 [[UTC+05:00|UTC+5]])}} |екипа1 = {{fb-rt|KAZ}} |резултат = [[Додаток:Квалификации за СП во фудбал 2026 УЕФА - резултати и состави (група Ј)#Казахстан - Македонија|0&ndash;1]] |извештај = https://www.uefa.com/european-qualifiers/match/2044202/ |екипа2 = {{fb|MKD}} |голови1 = |голови2 = *{{goal|33}} [[Александар Трајковски|Трајковски]] |стадион = [[Астана Арена]] |локација = [[Астана]] |гледачи = 27.694 |судија = {{flagsport|SVK}} [[Филип Глова]] }} {{Football box collapsible no.2 |nobars = 1 |историја = [[Фудбалски натпревари Белгија - Велс|Белгија - Велс]] |id = Белгија - Велс |дата = {{Start date|2025|6|9|df=y}} |време = 20:45 |екипа1 = {{fb-rt|BEL}} |резултат = 4&ndash;3 |извештај = https://www.uefa.com/european-qualifiers/match/2044199/ |екипа2 = {{fb|WAL}} |голови1 = *[[Ромелу Лукаку|Лукаку]] {{goal|15|пен.}} *[[Јури Тилеманс|Тилеманс]] {{goal|19}} *[[Џереми Доку|Доку]] {{goal|28}} *[[Кевин Де Бројне|Де Бројне]] {{goal|88}} |голови2 = *{{goal|45+7|пен.}} [[Хари Вилсон (фудбалер 1997)|Вилсон]] *{{goal|52}} [[Сорба Томас|Томас]] *{{goal|70}} [[Бренан Џонсон|Џонсон]] |стадион = [[Стадион Крал Бодуен]] |локација = [[Брисел]] |гледачи = 33,653 |судија = {{flagsport|BIH}} [[Ирфан Пељто]] }} ---- {{Football box collapsible no.2 |nobars = 1 |историја = [[Фудбалски натпревари Казахстан - Велс|Казахстан - Велс]] |id = Казахстан - Велс |дата = {{Start date|2025|9|4|df=y}} |време = 16:00&nbsp;{{small|(19:00 [[UTC+05:00|UTC+5]])}} |екипа1 = {{fb-rt|KAZ}} |резултат = &ndash; |извештај = https://www.uefa.com/european-qualifiers/match/2044216/ |екипа2 = {{fb|WAL}} |голови1 = |голови2 = |стадион = [[Астана Арена]] |локација = [[Астана]] |гледачи = |судија = }} {{Football box collapsible no.2 |nobars = 1 |историја = [[Фудбалски натпревари Лихтенштајн - Белгија|Лихтенштајн - Белгија]] |id = Лихтенштајн - Белгија |дата = {{Start date|2025|9|4|df=y}} |време = 20:45 |екипа1 = {{fb-rt|LIE}} |резултат = &ndash; |извештај = https://www.uefa.com/european-qualifiers/match/2044215/ |екипа2 = {{fb|BEL}} |голови1 = |голови2 = |стадион = [[Стадион Рајнпарк|Рајнпарк]] |локација = [[Вадуц]] |гледачи = |судија = }} ---- {{Football box collapsible no.2 |nobars = 1 |историја = [[Фудбалски натпревари Македонија - Лихтенштајн|Македонија - Лихтенштајн]] |id = Македонија - Лихтенштајн |дата = {{Start date|2025|9|7|df=y}} |време = 18:00 |екипа1 = {{fb-rt|MKD}} |резултат = &ndash; |извештај = https://www.uefa.com/european-qualifiers/match/2044236/ |екипа2 = {{fb|LIE}} |голови1 = |голови2 = |стадион = [[Национална арена „Тоше Проески“]] |локација = [[Скопје]] |гледачи = |судија = }} {{Football box collapsible no.2 |nobars = 1 |историја = [[Фудбалски натпревари Белгија - Казахстан|Белгија - Казахстан]] |id = Белгија - Казахстан |дата = {{Start date|2025|9|7|df=y}} |време = 20:45 |екипа1 = {{fb-rt|BEL}} |резултат = &ndash; |извештај = https://www.uefa.com/european-qualifiers/match/2044239/ |екипа2 = {{fb|KAZ}} |голови1 = |голови2 = |стадион = |локација = |гледачи = |судија = }} ---- == Наводи == {{наводи}} == Нотес == <references group="note"/> == Надворешни врски == *{{Official website|https://www.fifa.com/en/tournaments/mens/worldcup/canadamexicousa2026|Official FIFA World Cup website}} **[https://www.fifa.com/en/tournaments/mens/worldcup/canadamexicousa2026/qualifiers/uefa Qualifiers – UEFA], FIFA.com *[https://www.uefa.com/european-qualifiers/ European Qualifiers], UEFA.com [[Категорија:Квалификации за Светско првенство во фудбал 2026 (УЕФА)|Ј]] 0upgomkcti5lhptguj6y4vfcsj4xvu4 0 1368235 5380056 5376176 2025-06-14T13:12:29Z Marco Mitrovich 114460 5380056 wikitext text/x-wiki {{Инфокутија Населено место | name = Вучје | native_name = Вучје | settlement_type = Гратче | image_skyline = Glavna ulica, Vučje, Leskovac, b01.JPG | image_alt = | image_caption = Главна улицата во Вучје | nickname = | pushpin_map = Serbia | pushpin_label_position = | pushpin_map_alt = | pushpin_map_caption = | latd =42 |latm = 51 |lats = 33 |latNS = N | longd = 21 |longm = 54 |longs = 24.6 |longEW = E | coor_pinpoint = | coordinates_type = | coordinates_display = inline,title | coordinates_footnotes = | subdivision_type = Држава | subdivision_name = [[Србија]] | subdivision_type1 = Управен Округ | subdivision_name1 = [[Јабланички Управен Округ|Јабланички]] | subdivision_type2 = Град | subdivision_name2 = [[Лесковац]] | dimensions_footnotes = | elevation_footnotes = | elevation_m = 411 | population_footnotes = | population_total = 2.553 | population_as_of = 2022 | population_density_km2 = auto | population_demonym = | population_note = | timezone1 = [[Central European Time|CET]] |utc_offset = +1 | utc_offset1 = | timezone1_DST = [[Central European Summer Time|CEST]] |utc_offset_DST = +2 | utc_offset1_DST = | postal_code_type = Пошт. бр. | postal_code = 16203 | area_code_type = | area_code = 016 | registration_plate = LE }} '''Вучје''' е градско населено место во градот [[Лесковац]], [[Јабланички Управен Округ]], [[Србија]]. Според пописот од 2022 година имало 2.553 жители.<ref>[http://pop-stat.mashke.org/serbia-census.htm All places: 1948, 1953, 1961, 1971, 1981, 1991, 2002, 2011, 2022 censuses] pop-stat.mashke.org </ref> Некогаш е овој гратче било еден од центри на позната лесковачка [[текстилна индустрија]].<ref>[https://jugmedia.rs/varosica-vucje-selo-avetinjskih-fabrika/ Varošica Vučje, selo avetinjskih fabrika] jugmedia.rs</ref> == Познати личности == * [[Стеван Анѓелковиќ]], српски пејач == Поврзано == * [[Ѓокини Вирови]] * [[Кањон на Вучјанка]] * [[Скобаљиќ град]] * [[Лесковац]] * [[Јужна Србија]] == Наводи == {{наводи}} == Надворешни врски == * [https://domkulturevucje.rs/ Дом културе Вучје] {{sr}} [[Категорија:Лесковац]] [[Категорија:Градови во Јужна Србија]] ijtrrihiwmdzfv5y67s252wdlf3feq1 3 1368254 5380164 5374642 2025-06-14T21:29:56Z Dostojewskij 50463 /* Кајли Џенер */ ново заглавие 5380164 wikitext text/x-wiki {{добредојде}}--[[User:Ehrlich91|Ehrlich91]] <small>([[User talk:Ehrlich91|разговор]])</small> 12:49, 29 март 2025 (CET) == Кратки совети == Здраво, најпрвин пофалба за трудот изминативе денови. Во последните статии кои денес ги прегледував, погледни ги промените кои ги имам правено, се работи за ситници, но можеш да ги применуваш понатаму. Кога сакаш да кажеш дека некоја заедница е мнозинска, не се користи членувана форма, па така имаш: „...во Летница живеат Срби, Албанци, Македонци, и сл.“, и не користиме членувана форма како „...во Летница живеат Бошњаци'''те'''...“, бидејќи членуваме кога посочуваме конкретна група, а не општи термини за народи. Исто така, глаголот зборува во множинска сегашна форма е со две „аа“, па така имаш зборув'''аа'''т, наместо зборуват. --[[User:Ehrlich91|Ehrlich91]] <small>([[User talk:Ehrlich91|разговор]])</small> 17:44, 31 март 2025 (CEST) == Земете учество во СИЕ Пролет 2025 == Здраво Marco Mitrovich, те повикувам да се приклучиш на регионалниот уредувачки натпревар „СИЕ Пролет 2025“, во кој учествуваат заедници од цела Средна и Источна Европа, со цел создавање и подобрување на статии од сите тие заедници. Прочитајте ја [[Википедија:Уредувачки натпревари/СИЕ Пролет 2025|проектната страница]] за натпреварот и земете учество. Вклучи се и заедно да ја подобриме македонската Википедија. [[User:Jtasevski123|Jtasevski123]] <small>([[User talk:Jtasevski123|разговор]])</small> 08:33, 1 април 2025 (CEST) :Здраво повторно Marco, како што гледам си се пријавил за СИЕ Пролет 2025. Во прилог еве ти го списокот твој каде што можеш да си ги запишуваш твоите придонеси за натпреварот: [[Википедија:Уредувачки натпревари/СИЕ Пролет 2025/евиденција/Marco Mitrovich|Евиденција Marco Mitrovich.]] Кога ќе кликнеш уреди извор на страницата за евиденција во второто поле кај :ВП:УНС||||| после првото | ќе го запишеш името на статијата со која што сакаш да учествуваш, па потоа кај последното | ќе напишеш за која држава/територија/народ е статијата и потоа во загради дали е нова или подобрена статија. Точно направено би изгледало вака: {{::ВП:УНС|Карабашко Ханство||||Азербејџан (нова статија)}} :па потоа ќе кликнеш објави промени и ќе биде евидентирано. [[User:Jtasevski123|Jtasevski123]] <small>([[User talk:Jtasevski123|разговор]])</small> 12:31, 7 април 2025 (CEST) == Уредник == Здраво, ти доделив уреднички права поради твоите добри уредувања. Само продолжи понатаму :) Кратка забелешка само: кога се пишува година или век со цифри тогаш во македонскиот јазик не се користат точки, па така наместо 1989. година треба да биде 1989 година, наместо 19. век треба да биде 19 век. Поздрав --[[User:Ehrlich91|Ehrlich91]] <small>([[User talk:Ehrlich91|разговор]])</small> 18:31, 8 април 2025 (CEST) == Означување со шаблон == Здраво Марко, сите статии кои ги ставаш во евиденција за натпреварот „СИЕ Пролет“ потребно е на нивната страница за разговор да го имаат и шаблонот за натпреварот, како [[Разговор:Кошаришта|тука]]. Провери на кои статии го нема ова и додади ги. --[[User:Ehrlich91|Ehrlich91]] <small>([[User talk:Ehrlich91|разговор]])</small> 19:02, 18 април 2025 (CEST) == Евиденција == Здраво Марко, штом имаш време додади ги оснататите статии во твојот список за [[Википедија:Уредувачки натпревари/СИЕ Пролет 2025/евиденција/Marco Mitrovich|евиденција]]. Бидејќи гледам дека на доста повеќе статии си го вметнал разговорниот шаблон СИЕ Пролет. Убав ден! [[User:Jtasevski123|Jtasevski123]] <small>([[User talk:Jtasevski123|разговор]])</small> 13:33, 24 април 2025 (CEST) == Викисредба (29 мај 2025) == Добар ден Marco, ве поканувам на третата викисредба од оваа тековна година што ќе се одржи на 29 мај во „Daily Food & Wine“ во Скопје. Повеќе информации околу викисредбата имате на следната [[Википедија:Викисредба (29 мај 2025)|врска]] (исто така и местоположба на угостителскиот објект на Google Maps). Се надевам ќе ни ја збогатите средбата со вашето присуство. Убав ден! [[User:Jtasevski123|Jtasevski123]] <small>([[User talk:Jtasevski123|разговор]])</small> 10:36, 26 мај 2025 (CEST) == Земете учество во уредувачката седмица „Управување со отпад“ == Здраво Marco Mitrovich, те повикувам да се приклучиш на уредувачката седмица на тема „[[Википедија:Управување со отпад|Управување со отпад]]“, која ќе трае од 2 до 8 јуни 2025. Прочитајте ја [[Википедија:Управување со отпад|проектната страница]] за натпреварот и земете учество. Вклучи се и заедно да ја подобриме македонската Википедија. Убава вечер! [[User:Jtasevski123|Jtasevski123]] <small>([[User talk:Jtasevski123|разговор]])</small> 23:35, 3 јуни 2025 (CEST) == Кајли Џенер == [https://mk.wikipedia.org/w/index.php?title=%D0%9A%D0%B0%D1%98%D0%BB%D0%B8_%D0%8F%D0%B5%D0%BD%D0%B5%D1%80&diff=5379877&oldid=5379866] ✦ нема такви категории??? ➯ [https://mk.wikipedia.org/wiki/Категорија:Родени_на_10_август] [[User:Dostojewskij|Dostojewskij]] <small>([[User talk:Dostojewskij|разговор]])</small> 23:29, 14 јуни 2025 (CEST) 0z1nxapkfijz96873lykl50gpaxl01r 0 1368859 5380219 5364750 2025-06-14T22:30:14Z Andrew012p 85224 додадена [[Категорија:Филмови за демони]] користејќи го [[:en:Wikipedia:HotCat|HotCat]] 5380219 wikitext text/x-wiki {{Infobox film|name=Пиратите од Карибите: Ковчегот на мртовецот|editing=Крег Вуд<br />Стивен Ривкин|budget=225 милиони долари|language={{Plainlist| * [[англиски јазик|англиски]] * + [[македонски јазик|македонски]] <small>(титла)</small> }}|country={{САД}}|runtime=151 минута<ref>{{cite web|title=Pirates of the Caribbean - Dead Man's Chest |url=https://bbfc.co.uk/releases/pirates-caribbean-dead-mans-chest-1 |publisher=[[Британски одбор за филмска класификација]] |date=23 јуни 2006 |access-date=7 февруари 2015 |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20160306060808/http://bbfc.co.uk/releases/pirates-caribbean-dead-mans-chest-1 |archive-date=6 март 2016 }}</ref>|released=7 јули 2006 г. (САД)|distributor=[[Buena Vista Pictures Distribution]]|studio={{Plain list| * [[Walt Disney Pictures]] * [[Jerry Bruckheimer Films]] }}|cinematography=[[Дариуш Волски]]|image=Пиратите од Карибите Ковчегот на мртовецот плакат (МКД).jpg|music=[[Ханс Цимер]]|starring=[[Џони Деп]]<br />[[Орландо Блум]]<br />[[Кира Најтли]]<br />[[Бил Нај (глумец)|Бил Нај]]<br />[[Стелан Скарсгорд]]<br />[[Џек Давенпорт]]<br />[[Џонатан Прајс]]<br />[[Том Холандер]]|writer=[[Тед Елиот]]<br />[[Тери Росио]]|producer=[[Џери Брукхајмер]]|director=[[Гор Вербински]]|caption=Плакатот на македонски јазик|alt=|gross=1,066 милијарди долари|followed_by=''[[Пиратите од Карибите: На крајот на светот]]''|preceded_by=''[[Пиратите од Карибите: Проклетството на Црниот бисер]]''}}{{Закосен наслов}}'''Пиратите од Карибите: Ковчегот на мртовецот''' ({{lang-en|Pirates of the Caribbean: Dead Man's Chest}}) — американски фантастично-авантуристички филм од 2006 г. и втор филм од серијалот филмови „[[Пиратите од Карибите (филмски серијал)|Пиратите од Карибите]]“ по ''[[Пиратите од Карибите: Проклетството на Црниот бисер]]'', во режија на [[Гор Вербински]] и сценарио на Тери Росио и Тед Елиот. Произведен од Џери Брукхајмер. Во приказната, свадбата на Вил Тарнер ([[Орландо Блум]]) и Елизабет Свон ([[Кира Најтли]]) е прекината од лордот Катлер Бекет ([[Том Холандер]]), кој бара Тарнер да му го донесе компасот на капетанот [[Џек Спароу]] ([[Џони Деп]]) во обид да го најде ковчегот на мртовецот. Спароу се наоѓа себеси врзан со долг кон Дејви Џонс ([[Бил Нај (глумец)|Бил Нај]]). Две продолженија на ''Пиратите од Карибите: Проклетството на'' ''Црниот бисер'' биле замислени во 2004 г., додека Елиот и Росио развиле приказна што ги поврзува двата филма. Снимањето се одвивало од февруари до септември 2005 г. и опфаќало места како Палос Вердес, [[Свети Винцент и Гренадини|Свети Винсент и Гренадини]], [[Доминика]] и [[Бахами|Бахамите]], како и сетови изградени од [[Walt Disney Studios]]. Филмот е снимен истовремено со третиот дел од франшизата, [[Пиратите од Карибите: На крајот на светот|''Пиратите од Карибите: На крајот на светот'']]. == Содржина == {{Разоткривање}}Свадбата на Вил Тарнер и Елизабет Свон е прекината од лорд Катлер Бекет од [[Британска источноиндиска компанија|Британската источноиндиска компанија]], кој пристигнува во Порт Ројал со налог за апсење, обвинувајќи ги дека му помогнале на капетанот [[Џек Спароу]] да побегне. Иако и за него бил издаден налог за апсење, [[Комодор|комодорот]] Џејмс Норингтон си поднел оставка од Кралската морнарица и исчезнал по губењето на својот брод, „Бестрашниот“, кој се потопил во [[ураган]] додека го бркал Џек. Во меѓувреме, на бродот „Црн бисер“, Џек го посетува таткото на Вил, Бил Тарнер (наречен Бутстрап Бил), кој сега е член на екипажот на „[[Летечкиот Холанѓанец]]“, бродот што го води капетан Дејви Џонс. Бил го означува Џек со Црната дамка и го потсетува дека некогаш склучил договор со Џонс, кој го извадил „Бисерот“ од дното на морето во замена за слободата на Џек. Сега, бидејќи не го исполнил долгот, Џек треба да служи на „Холанѓанецот“, инаку [[Кракен|Кракенот]] ќе го одвлече во скривалиштето на Дејви Џонс. Во меѓувреме, Бекет покажува пиратска повелба за помилување, потпишана од [[Џорџ II|кралот Џорџ]] и наменета за Џек Спароу, и нуди да ги ослободи Вил и Елизабет ако Вил му го донесе [[Компас|компасот]] на Џек. Вил го наоѓа Џек и неговиот екипаж на еден [[остров]] и им помага да избегаат од човекојадците. Потоа, Џек ја посетува [[вуду]]-[[Жрец|жрицата]] Тија Далма, која му помага да го најде ковчегот на мртовецот, каде што се наоѓа сѐ уште биечкото срце на Дејви Џонс. Џек сака да го најде [[Срце|срцето]] за да се ослободи од својот долг. Вил склучува договор со Џек — ќе го најде клучот од ковчегот во замена за компасот, но Џек го мами и го испраќа на бродот на Џонс наместо себеси. Џонс се согласува да го ослободи Џек ако му донесе уште 99 души. На „Холанѓанецот“, Вил се обединува со својот татко и дознава дека Џонс го чува клучот. Со измама и игра со коцки, Вил го краде клучот и се качува на „Единбуршкиот трговец“. Џонс го повикува Кракенот и го потопува бродот, но Вил успева да избега. Во меѓувреме, таткото на Елизабет, гувернерот Свон, се обидува да ја ослободи од затвор, но самиот тој е уапсен. Елизабет ја краде повелбата од Бекет и заминува за Тортуга, каде ги наоѓа Џек и пијаниот Норингтон. Џек лукаво ја тера Елизабет да го искористи компасот за да го најде ковчегот на Џонс. Сите стигнуваат на Островот на Крстот, каде што е закопан ковчегот. Џек, Вил и Норингтон се впуштаат во борба со мечови — секој сака да го земе срцето за свои цели: Џек за да се ослободи од долг; Вил за да го спаси својот татко; а Норингтон за да се врати во морнарицата. Во хаосот, Норингтон тајно го краде срцето и повелбата и бега, преправајќи се дека го намамува екипажот на Џонс. Џонс и Кракенот го напаѓаат „Црниот бисер“, убивајќи поголем дел од екипажот и уништувајќи ги сите чамци за спасување освен еден. Џек го користи чамецот за да побегне, но се враќа да помогне и го ранува Кракенот со мрежа полна со [[барут]] и [[рум]]. Џек им наредува на преживеаниците да го напуштат бродот, но Елизабет сфаќа дека Кракенот го сака само него. Таа го измамува Џек, заковајќи го со [[синџир]] за јарболот, дозволувајќи им на другите да побегнат, додека Кракенот го влече Џек и „Црниот бисер“ на дното. Дејви Џонс, мислејќи дека долгот е отплатен, го отвора ковчегот, но открива дека срцето недостасува. Норингтон му го предава срцето и повелбата на Бекет, враќајќи се во служба и давајќи ѝ на Британската источноиндиска компанија контрола врз Џонс, „Холанѓанецот“ и Кракенот. Екипажот на Џек се враќа кај Тија Далма, каде што договараат мисија за спасување на Спароу од Крајот на светот. Таа им го претставува капетанот што ќе ги води — воскреснатиот Хектор Барбоса. == Улоги == {| class="wikitable" !Глумец !Улога |- |[[Џони Деп]] |капетан [[Џек Спароу]] |- |[[Орландо Блум]] |Вилијам „Вил“ Тарнер |- |[[Кира Најтли]] |Елизабет Свон |- |[[Бил Нај (глумец)|Бил Нај]] |Дејви Џонс |- |[[Џек Давенпорт]] |Џејмс Норингтон |- |[[Том Холандер]] |лорд Катлер Бекет |- |[[Стелан Скарсгорд]] |„Бутстрап Бил” Тарнер |- |[[Кевин Макнали]] |Џошами Гибс |- |[[Џонатан Прајс]] |гувернер Ведерби Свон |- |[[Наоми Харис]] |[[Калипсо (митологија)|Тија Далма]] |- |[[Ли Аренберг]] |Пинтел |- |[[Макензи Кук]] |Рагети |- |[[Дејвид Бејли]] |Котон |- |[[Џефри Раш]] |капетан Хектор Барбоса |} == Наводи == {{наводи}} == Надворешни врски == {{Commons category|Pirates of the Caribbean: Dead Man's Chest}} * {{Official website|http://pirates.disney.com/pirates-of-the-caribbean-dead-mans-chest}} {{IMDb title|0383574}} [[Категорија:Американски филмови]] [[Категорија:Филмови од 2006 година]] [[Категорија:Филмови со Џони Деп]] [[Категорија:Американски фантастични филмови]] [[Категорија:Филмови со Орландо Блум]] [[Категорија:Филмови со Кира Најтли]] [[Категорија:Филмови за пирати]] [[Категорија:Американски акциони филмови]] [[Категорија:Филмови за демони]] 1fllc3k1tfoinv43xbt82eys8q154en 0 1368913 5380218 5364886 2025-06-14T22:30:02Z Andrew012p 85224 додадена [[Категорија:Филмови за демони]] користејќи го [[:en:Wikipedia:HotCat|HotCat]] 5380218 wikitext text/x-wiki {{Infobox film|name=Пиратите од Карибите: На крајот на светот|editing=Крег Вуд<br />Стивен Ривкин|budget=300 милиони долари<ref name="BoxOfficeMojo">{{cite web|title=Pirates of the Caribbean: At World's End (2007) |url=https://www.boxofficemojo.com/movies/?id=piratesofthecaribbean3.htm |website=Box Office Mojo |access-date=27 март 2011 |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20090211185656/http://boxofficemojo.com/movies/?id=piratesofthecaribbean3.htm |archive-date=11 февруари 2009 }}</ref>|language={{Plainlist| * [[англиски јазик|англиски]] * + [[македонски јазик|македонски]] <small>(титла)</small> }}|country={{САД}}|runtime=168 минути<ref>{{cite web|title=Pirates of the Caribbean – At World's End |url=https://bbfc.co.uk/releases/pirates-caribbean-worlds-end-2007-0 |publisher=[[Британски одбор за филмска класификација]] |date=9 мај 2007 |access-date=7 февруари 2015 |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20160305113207/http://bbfc.co.uk/releases/pirates-caribbean-worlds-end-2007-0 |archive-date=5 март 2016 }}</ref>|released=25 мај 2007 г. (САД)|distributor=[[Buena Vista Pictures Distribution]]|studio={{Plain list| * [[Walt Disney Pictures]] * [[Jerry Bruckheimer Films]] }}|cinematography=[[Дариуш Волски]]|image=Пиратите од Карибите На крајот на светот (МКД).jpg|music=[[Ханс Цимер]]|starring=[[Џони Деп]]<br />[[Орландо Блум]]<br />[[Кира Најтли]]<br />[[Чоу Јун Фат]]<br />[[Џефри Раш]]<br />[[Бил Нај (глумец)|Бил Нај]]<br />[[Наоми Харис]]<br />[[Том Холандер]]<br />[[Стелан Скарсгорд]]<br />[[Џек Давенпорт]]<br />[[Џонатан Прајс]]|writer=[[Тед Елиот]]<br />[[Тери Росио]]|producer=[[Џери Брукхајмер]]|director=[[Гор Вербински]]|caption=Плакатот на македонски јазик|alt=|gross=963,4 милиони долари|followed_by=''[[Пиратите од Карибите: Во непознати води]]''|preceded_by=''[[Пиратите од Карибите: Ковчегот на мртовецот]]''}}{{Закосен наслов}}'''Пиратите од Карибите: На крајот на светот''' ({{lang-en|Pirates of the Caribbean: At World's End}}) — американски епски фантастичен филм од 2007 г., во режија на [[Гор Вербински]], произведен од Џери Брукхајмер, а напишан од сценаристите Тед Елиот и Тери Росио. Како непосредно продолжение на ''[[Пиратите од Карибите: Ковчегот на мртовецот]]'' (2006), тоа е третото продолжение од серијалот филмови ''[[Пиратите од Карибите (филмски серијал)|Пиратите од Карибите]]''. Настаните се случуваат неколку месеци по ''Ковчегот на мртовецот.'' Приказната започнува со итно пребарување и спасување на капетанот [[Џек Спароу]], заробен на крајот на светот, и свикување на Советот на братството во војната против Британската источноиндиската компанија. Во непријатен сојуз, Вил Тарнер, Елизабет Свон, Хектор Барбоса и екипажот на „Црниот бисер“ го спасуваат Џек и се подготвуваат за битка со лордот Катлер Бекет, кој го управува Дејви Џонс и „[[Летечкиот Холанѓанец]]“. Во 2011 г., било објавено одделно продолжение, ''[[Пиратите од Карибите: Во непознати води]]''. Во 2017 г., било објавено непосредно продолжение на ''На крајот на светот'' — ''[[Пиратите од Карибите: Одмаздата на Салазар]]''. == Содржина == {{Разоткривање}}Сега кога има контрола врз океаните, лорд Катлер Бекет ги погубува сите што се поврзани со пиратството во Порт Ројал и му наредува на Дејви Џонс да ги уништи сите пиратски бродови. Осудените затвореници пеат посебна песна за да ги соберат деветтемина пиратски господари од целиот свет во Заливот на Бродоломите, каде ќе се одржи Советот на братството и ќе се разгледа заканата што ја претставува Бекет. Бидејќи еден од господарите, [[Џек Спароу]], не именувал наследник пред да биде повлечен во скривалиштето на Дејви Џонс, Хектор Барбоса, Вил Тарнер, Елизабет Свон, Тија Далма и преживеаната екипа на „Црниот бисер“ решаваат да го спасат. Во [[Сингапур]], екипажот се среќава со пиратскиот господар Сао Фенг, кој има навигациски карти, и на нив напаѓа Британската источноиндиска компанија. За време на битката, Вил тајно се согласува да му го предаде Џек на Фенг во замена за „Бисерот“, со намера да го искористи за да го спаси татко си од „[[Летечкиот Холанѓанец]]“. Екипажот преминува во Скривалиштето, го спасува Џек и го враќа „Црниот бисер“. За време на пловидбата, тие среќаваат чамци со мртви души, вклучувајќи го и таткото на Елизабет, гувернерот Свон, кој бил погубен од Бекет. Божицата [[Калипсо (митологија)|Калипсо]] му наредила на Дејви Џонс да ги води душите на загинатите на море во задгробниот свет; на секои десет години му било дозволено да се симне на копно и да биде со својата сакана, но кога таа не се појавила, тој ја прекршил должноста и бил проколнат, претворајќи се во чудовиште. Оној што ќе го убие Џонс, прободувајќи му го срцето, ќе мора сам да стане новиот капетан на „Холанѓанецот“. Откако се враќаат во светот на живите, „Бисерот“ застанува на остров за да се снабди со свежа вода, но екипажот е нападнат од луѓето на Сао Фенг и Бекет. Додека Џек тајно преговара со Бекет за својата слобода, Елизабет ја предаваат на Фенг, кој верува дека таа е Калипсо, додека остатокот од екипажот патува кон Заливот на Бродоломите со „Бисерот“. Џек го исфрла Вил од бродот како дел од планот да преземе контрола над „Холанѓанецот“. Сао Фенг ѝ открива на Елизабет дека првиот Совет на братството ја затворил Калипсо во човечко тело откако нејзиниот љубовник Дејви Џонс ја предал; Фенг планира да ја ослободи за да го победи Бекет. За време на нападот на Џонс, Фенг е смртно ранет и ја именува Елизабет за своја наследничка и нов пиратски господар. Елизабет и екипажот се заробени на „Холанѓанецот“, каде што откриваат дека Бутстрап Бил поради проклетството почнува да го губи разумот. Адмирал Џејмс Норингтон ја ослободува Елизабет и нејзината екипа од „Холанѓанецот“, но загинува од раката на Бутстрап Бил. Бекет го спасува Вил и му кажува на Џонс за бегството на Џек од Скривалиштето, дознавајќи истовремено дека Џонс му дозволил на првиот совет да ја зароби Калипсо, која всушност е Тија Далма. „Бисерот“ пристигнува во Заливот на Бродоломите, каде што Барбоса се обидува да го убеди Советот да ја ослободи Калипсо, додека Елизабет бара да му се спротивстават на Бекет. Чуварот на пиратскиот кодекс, капетан Едвард Тиг, таткото на Џек Спароу, му кажува на советот дека војна може да објави само кралот на пиратите, избран од господарите. За да се избегне застојот, при што секој господар гласа за себе, Џек гласа за Елизабет, и со мнозинство од еден глас таа станува првата кралица на пиратите. Елизабет, Џек, Барбоса, Бекет, Џонс и Вил започнуваат преговори, разменувајќи го Вил за Џек. Барбоса ја ослободува Калипсо, но кога Вил ѝ го открива предавството на Џонс, таа исчезнува и создава огромен [[вител|водовртеж]], одбивајќи да помогне на која било страна. „Бисерот“ и „Холанѓанецот“ се борат во водовртежот. За време на битката, Барбоса, како капетан, ги венчава Елизабет и Вил. На „Холанѓанецот“, Џек и Џонс се борат за срцето на Џонс. Откако Џонс смртно го ранува Вил, Џек му помага да го прободе срцето на Џонс со скршен меч, убивајќи го. Џек и Елизабет се спасуваат од „Холанѓанецот“, кој тоне. Кога бродот на Бекет, „Решителниот“, започнува борба со „Бисерот“, од морето се издигнува „Холанѓанецот“, сега под заповедништво на Вил, а неговата екипа е ослободена од проклетството. Двата пиратски брода го уништуваат „Решителниот“, убивајќи го Бекет, додека неговата армада се повлекува, изгубувајќи ја волјата за борба. Бидејќи на Вил му е судено да ги води душите на загинатите по море во задгробниот свет, тој и Елизабет се збогуваат. Вил заминува на „Холанѓанецот“, оставајќи ја Елизабет бремена со неговото срце во ковчегот. Барбоса повторно го краде „Бисерот“ за да го пронајде [[Извор на младоста|Изворот на Младоста]], но открива дека Џек ја украл картата. Џек заминува од Тортуга со мал чамец во потрага по изворот. Во сцената по одјавната шпица, десет години подоцна, Елизабет и нејзиниот син гледаат како Вил се враќа кај нив на „Холанѓанецот“. == Улоги == {| class="wikitable" !Глумец !Улога |- |[[Џони Деп]] |капетан [[Џек Спароу]] |- |[[Џефри Раш]] |капетан Хектор Барбоса |- |[[Орландо Блум]] |Вилијам „Вил“ Тарнер |- |[[Кира Најтли]] |Елизабет Свон |- |[[Џек Давенпорт]] |адмирал Џејмс Норингтон |- |[[Бил Нај (глумец)|Бил Нај]] |Дејви Џонс |- |[[Џонатан Прајс]] |гувернер Ведерби Свон |- |[[Кевин Макнали]] |Џошами Гибс |- |[[Ли Аренберг]] |Пинтел |- |[[Макензи Кук]] |Рагети |- |[[Дејвид Бејли]] |Котон |- |[[Стелан Скарсгорд]] |„Бутстрап Бил” Тарнер |- |[[Том Холандер]] |лорд Катлер Бекет |- |[[Наоми Харис]] |[[Калипсо (митологија)|Тија Далма]] |- |[[Мартин Клеба]] |Марти |- |[[Чоу Јун Фат]] |капетан Сао Фенг |- |[[Гасан Масуд]] |капетан Аманд |- |[[Кит Ричардс]] |капетан Едвард Тиг |} == Наводи == {{наводи}} == Надворешни врски == * [https://www.disneyinternational.com/ Матична страница] {{IMDb title|0449088|Pirates of the Caribbean: At World's End}} __СОСОДРЖИНА__ __ИНДЕКС__ [[Категорија:Американски филмови]] [[Категорија:Филмови од 2007 година]] [[Категорија:Американски фантастични филмови]] [[Категорија:Филмови за пирати]] [[Категорија:Филмови со Џони Деп]] [[Категорија:Филмови со Кира Најтли]] [[Категорија:Филмови со Орландо Блум]] [[Категорија:Американски акциони филмови]] [[Категорија:Филмови за демони]] eadug37dzyxeycabbj34dalgl0mu175 0 1369259 5380058 5357357 2025-06-14T13:14:03Z Marco Mitrovich 114460 5380058 wikitext text/x-wiki {{Инфокутија Населено место | name = Предејане | native_name = Предејане | settlement_type = Гратче | image_skyline = PredejaneIMG 2448Predejane.JPG | image_alt = | image_caption = Предејане | nickname = | pushpin_map = Serbia | pushpin_label_position = | pushpin_map_alt = | pushpin_map_caption = | latd = 42 |latm = 49 |lats = 27.6 |latNS = N | longd = 22 |longm = 7 |longs = 31.2 |longEW = E | coor_pinpoint = | coordinates_type = | coordinates_display = | coordinates_footnotes = | subdivision_type = Држава | subdivision_name = [[Србија]] | subdivision_type1 = Управен Округ | subdivision_name1 = [[Јабланички Управен Округ|Јабланички]] | subdivision_type2 = Град | subdivision_name2 = [[Лесковац]] | dimensions_footnotes = | elevation_footnotes = | elevation_m = 289 | population_footnotes = | population_total = 872 | population_as_of = 2022 | population_density_km2 = auto | population_demonym = | population_note = | timezone1 = [[Средноевропско време|CET]] |utc_offset = +1 | utc_offset1 = | timezone1_DST = [[Средноевропско летно време|CEST]] |utc_offset_DST = +2 | utc_offset1_DST = | postal_code_type = Пошт. бр. | postal_code = 16222 | area_code_type = | area_code = 016 | registration_plate = LE }} '''Предејане''' е градско населено место во градот [[Лесковац]], [[Јабланички Управен Округ]], [[Србија]]. Според пописот од 2022 година имало 872 жители.<ref>[http://pop-stat.mashke.org/serbia-census.htm All places: 1948, 1953, 1961, 1971, 1981, 1991, 2002, 2011, 2022 censuses] pop-stat.mashke.org </ref> Гратчето е познато по мотелот ''Предејане''.<ref>[https://tocka.com.mk/vesti/337727/pocina-sopstvenikot-na-kultniot-motel-predejane Почина сопственикот на култниот мотел „Предејане“] tocka.com.mk</ref> == Поврзано == * [[Лесковац]] * [[Јабланички Управен Округ]] * [[Јужна Србија]] == Наводи == {{наводи}} [[Категорија:Лесковац]] [[Категорија:Градови во Јужна Србија]] fosuwn7498grew54o5rss2wl3lt4ov9 0 1369402 5380072 5357750 2025-06-14T13:35:42Z Marco Mitrovich 114460 5380072 wikitext text/x-wiki {{Инфокутија Населено место | name = Сврљиг | native_name = Сврљиг | settlement_type = Град и Општина | image_skyline = Сврљиг - Поглед на спомен парк.jpg | image_alt = | image_caption = Паркот во Сврљиг | image_shield = COA Svrljig.png | nickname = | pushpin_map = Serbia | pushpin_label_position = | pushpin_map_alt = | pushpin_map_caption = | latd = 43 |latm = 24 |lats = 28.8 |latNS = N | longd = 22 |longm = 7 |longs = 9.6 |longEW = E | coor_pinpoint = | coordinates_type = | coordinates_display = | coordinates_footnotes = | subdivision_type = Држава | subdivision_name = [[Србија]] | subdivision_type1 = Управен Округ | subdivision_name1 = [[Нишавски Управен Округ|Нишавски]] | subdivision_type2 = Општина | subdivision_name2 = Сврљиг | dimensions_footnotes = | elevation_footnotes = | elevation_m = 379 | population_footnotes = | population_as_of = 2022 | population_blank1_title = Град | population_blank1 = 6.762 | population_blank2_title = Општина | population_blank2 = 10.781 | population_density_km2 = auto | population_demonym = | population_note = | timezone1 = [[Средноевропско време|CET]] |utc_offset = +1 | utc_offset1 = | timezone1_DST = [[Средноевропско летно време|CEST]] |utc_offset_DST = +2 | utc_offset1_DST = | postal_code_type = Пошт. бр. | postal_code = 18360 | area_code_type = | area_code = 018 | registration_plate = NI | website = {{url|https://www.svrljig.rs/}} }} '''Сврљиг''' е град и седиштето на истоимената општина во [[Нишавски Управен Округ|Нишавскиот Управен Округ]], [[Србија]]. Според пописот од 2022 година имало 6.762 жители.<ref>[http://pop-stat.mashke.org/serbia-census.htm All places: 1948, 1953, 1961, 1971, 1981, 1991, 2002, 2011, 2022 censuses] pop-stat.mashke.org </ref> Во општината живеат 10.781 луѓе. == Населени места == Населби во општината: [[Белоиње]], [[Бурдимо]], [[Бучум (Србија)|Бучум]], [[Варош (Сврљиг)|Варош]], [[Влахово (Сврљиг)|Влахово]], [[Галибабинац]], [[Гојмановац]], [[Грбавче]], [[Гулијан]], [[Гушевац]], [[Давидовац (Сврљиг)|Давидовац]], [[Драјинац]], [[Ђуринац (Сврљиг)|Ђуринац]], [[Жељево]], [[Извор (Сврљиг)|Извор]], [[Копајкошара]], [[Лабуково]], [[Лалинац (Сврљиг)|Лалинац]], [[Лозан]], [[Луково (Сврљиг)|Луково]], [[Манојлица]], [[Мерџелат]], [[Мечји До]], [[Нишевац]], [[Околиште]], [[Округлица (Сврљиг)|Округлица]], [[Палилула (Сврљиг)|Палилула]], [[Периш]], [[Пирковац]], [[Плужина (Србија)|Плужина]], [[Попшица]], [[Преконога]], [[Радмировац]], [[Рибаре (Сврљиг)|Рибаре]], '''Сврљиг''', [[Сливје (Србија)|Сливје]], [[Тијовац (Сврљиг)|Тијовац]], [[Црнољевица]], [[Шљивовик (Сврљиг)|Шљивовик]]. [[Податотека:Municipalities of Serbia Svrljig.png|мини|центар|200п|Општина Сврљиг во карта на Србија]] == Поврзано == * [[Нишавски Управен Округ]] * [[Јужна Србија]] == Наводи == {{наводи}} == Надворешни врски == * [https://kcsvrljig.rs/ Центар за туризам, културу и спорт Сврљиг] {{sr}} * [https://www.svrljig.info/ Svrljiske novine] {{sr}} {{Градови во Јужна Србија}} [[Категорија:Сврљиг| ]] [[Категорија:Градови во Јужна Србија]] [[Категорија:Општини во Србија]] [[Категорија:Нишавски Управен Округ]] gm8oi6jhrznjgkxya5oujyhn7edeaqu 14 1369404 5380060 5357758 2025-06-14T13:17:34Z Marco Mitrovich 114460 5380060 wikitext text/x-wiki {{commonscat|Aleksinac}} [[Категорија:Градови во Јужна Србија]] [[Категорија:Општини во Србија]] [[Категорија:Нишавски Управен Округ]] p83ub13u49aygas9x9u28vq76prf3k0 0 1369594 5380025 5378093 2025-06-14T12:06:27Z Marco Mitrovich 114460 5380025 wikitext text/x-wiki {{Инфокутија Населено место | name = Сефер | native_name = Сефер | settlement_type = Населба | image_skyline = | image_alt = | image_caption = | nickname = | pushpin_map = Serbia | pushpin_label_position = | pushpin_map_alt = | pushpin_map_caption = | latd = 42 |latm = 19 |lats = 42.96 |latNS = N | longd = 21 |longm = 32 |longs = 52.08 |longEW = E | coor_pinpoint = | coordinates_type = | coordinates_display = | coordinates_footnotes = | subdivision_type = Држава | subdivision_name = [[Србија]] | subdivision_type1 = Управен Округ | subdivision_name1 = [[Пчињски Управен Округ|Пчињски]] | subdivision_type2 = Општина | subdivision_name2 = [[Прешево]] | dimensions_footnotes = | elevation_footnotes = | elevation_m = 1.044 | population_footnotes = | population_total = 87 | population_as_of = 2022 | population_density_km2 = auto | population_demonym = | population_note = | timezone1 = [[Средноевропско време|CET]] |utc_offset = +1 | utc_offset1 = | timezone1_DST = [[Средноевропско летно време|CEST]] |utc_offset_DST = +2 | utc_offset1_DST = | postal_code_type = Пошт. бр. | postal_code = 17523 | area_code_type = | area_code = 017 | registration_plate = VR }} '''Сефер''' ({{lang-sq|Seferi}}) е населено место во општината [[Прешево]], [[Пчињски Управен Округ]], [[Србија]]. Според пописот од 2022 година имало 87 жители.<ref>[http://pop-stat.mashke.org/serbia-census.htm All places: 1948, 1953, 1961, 1971, 1981, 1991, 2002, 2011, 2022 censuses] pop-stat.mashke.org </ref> Селото е населено со [[Албанци]]. == Поврзано == * [[Прешево]] * [[Пчињски Управен Округ]] * [[Јужна Србија]] * [[Српски Албанци]] == Наводи == {{наводи}} {{Општина Прешево}} [[Категорија:Прешево]] [[Категорија:Населени места во Јужна Србија]] [[Категорија:Албански населби во Србија]] lsjq5gfj5iur2pppspbi1aamo6rjsri 0 1369596 5380032 5378096 2025-06-14T12:27:48Z Marco Mitrovich 114460 5380032 wikitext text/x-wiki {{Инфокутија Населено место | name = Станевце | native_name = Станевце | settlement_type = Населба | image_skyline = | image_alt = | image_caption = | nickname = | pushpin_map = Serbia | pushpin_label_position = | pushpin_map_alt = | pushpin_map_caption = | latd = 42 |latm = 19 |lats = 30.6 |latNS = N | longd = 21 |longm = 35 |longs = 14.4 |longEW = E | coor_pinpoint = | coordinates_type = | coordinates_display = | coordinates_footnotes = | subdivision_type = Држава | subdivision_name = [[Србија]] | subdivision_type1 = Управен Округ | subdivision_name1 = [[Пчињски Управен Округ|Пчињски]] | subdivision_type2 = Општина | subdivision_name2 = [[Прешево]] | dimensions_footnotes = | elevation_footnotes = | elevation_m = 841 | population_footnotes = | population_total = 50 | population_as_of = 2022 | population_density_km2 = auto | population_demonym = | population_note = | timezone1 = [[Средноевропско време|CET]] |utc_offset = +1 | utc_offset1 = | timezone1_DST = [[Средноевропско летно време|CEST]] |utc_offset_DST = +2 | utc_offset1_DST = | postal_code_type = Пошт. бр. | postal_code = 17523 | area_code_type = | area_code = 017 | registration_plate = VR }} '''Станевце''' ({{lang-sq|Staneci}}) е населено место во општината [[Прешево]], [[Пчињски Управен Округ]], [[Србија]]. Според пописот од 2022 година имало 50 жители.<ref>[http://pop-stat.mashke.org/serbia-census.htm All places: 1948, 1953, 1961, 1971, 1981, 1991, 2002, 2011, 2022 censuses] pop-stat.mashke.org </ref> Селото е населено со [[Албанци]]. Цариградски скопски митрополит [[Фирмилијан]], 1902 година бележува дека во Станевце биле 20 [[Македонци|македонски]] куќи.<ref>[[c:File:Izvestaj_od_skopskiot_mitropolit_za_brojot_na_kuci,_1902.pdf|Известие от скопския митрополит относно броя на къщите под негово ведомство]], 1902 г., сканирано от Македонския държавен архив.</ref>{{efn|Фирмилијан Словени во [[Македонија (регион)|Македонија]] прикажува како Срби.}} == Поврзано == * [[Прешево]] * [[Пчињски Управен Округ]] * [[Јужна Србија]] * [[Српски Албанци]] == Белешки == {{белешки}} == Наводи == {{наводи}} {{Општина Прешево}} [[Категорија:Прешево]] [[Категорија:Населени места во Јужна Србија]] [[Категорија:Населени места во Вардарска Македонија]] [[Категорија:Албански населби во Србија]] n5ccftl2k8qfod13d0nlb0rrwns7rar 0 1369597 5380033 5379489 2025-06-14T12:29:22Z Marco Mitrovich 114460 5380033 wikitext text/x-wiki {{Инфокутија Населено место | name = Стрезовце | native_name = Стрезовце | settlement_type = Населба | image_skyline = | image_alt = | image_caption = | nickname = | pushpin_map = Serbia | pushpin_label_position = | pushpin_map_alt = | pushpin_map_caption = | latd = 42 |latm = 16 |lats = 32.88 |latNS = N | longd = 21 |longm = 43 |longs = 48 |longEW = E | coor_pinpoint = | coordinates_type = | coordinates_display = | coordinates_footnotes = | subdivision_type = Држава | subdivision_name = [[Србија]] | subdivision_type1 = Управен Округ | subdivision_name1 = [[Пчињски Управен Округ|Пчињски]] | subdivision_type2 = Општина | subdivision_name2 = [[Прешево]] | dimensions_footnotes = | elevation_footnotes = | elevation_m = 550 | population_footnotes = | population_total = 932 | population_as_of = 2022 | population_density_km2 = auto | population_demonym = | population_note = | timezone1 = [[Средноевропско време|CET]] |utc_offset = +1 | utc_offset1 = | timezone1_DST = [[Средноевропско летно време|CEST]] |utc_offset_DST = +2 | utc_offset1_DST = | postal_code_type = Пошт. бр. | postal_code = 17523 | area_code_type = | area_code = 017 | registration_plate = VR }} '''Стрезовце''' ({{lang-sq|Strezoci}}) е населено место во општината [[Прешево]], [[Пчињски Управен Округ]], [[Србија]]. Според пописот од 2022 година имало 932 жители.<ref>[http://pop-stat.mashke.org/serbia-census.htm All places: 1948, 1953, 1961, 1971, 1981, 1991, 2002, 2011, 2022 censuses] pop-stat.mashke.org </ref> Во селото мнозинско население е [[Албанци|албанско]]. Бугарски научник [[Васил Канчов]], 1900 година бележува дека во Стрезовце биле 170 [[Албанци]] муслимани и 90 [[Македонци]] христијани.<ref>{{cite web |last1=Кѫнчовъ |first1=Васил |title=Македония. Етнография и Статистика |url=https://macedonia.kroraina.com/vk/vk_2_29.htm |location=София |page=220 |date=1900}}</ref>{{efn|Канчов Словени во [[Македонија (регион)|Македонија]] прикажува како Бугари.}}{{efn|Српските научници Словени во Јужна Србија смеатат за Србите, иако се они шопско-македонско потекло (освен [[Куршумлија|Куршумлијско]]) и зборуваат [[Торлачки дијалекти|торлачки]].}} {{bar box |float=center |title=Етнички групи во 2022 |titlebar=#ddd |barwidth=300px |bars= {{Столбен постоток|[[Албанци]]|black|78.4}} {{Столбен постоток|[[Срби]]|red|20.3}} }} == Поврзано == * [[Прешево]] * [[Пчињски Управен Округ]] * [[Јужна Србија]] * [[Српски Албанци]] == Белешки == {{белешки}} == Наводи == {{наводи}} {{Општина Прешево}} [[Категорија:Прешево]] [[Категорија:Населени места во Јужна Србија]] [[Категорија:Населени места во Вардарска Македонија]] [[Категорија:Албански населби во Србија]] sz0s4d496his3eudk4vr1l0mcnoskro 0 1369601 5380037 5378104 2025-06-14T12:34:25Z Marco Mitrovich 114460 5380037 wikitext text/x-wiki {{Инфокутија Населено место | name = Церевајка | native_name = Церевајка | settlement_type = Населба | image_skyline = | image_alt = | image_caption = | nickname = | pushpin_map = Serbia | pushpin_label_position = | pushpin_map_alt = | pushpin_map_caption = | latd = 42 |latm = 20 |lats = 21.12 |latNS = N | longd = 21 |longm = 34 |longs = 9.12 |longEW = E | coor_pinpoint = | coordinates_type = | coordinates_display = | coordinates_footnotes = | subdivision_type = Држава | subdivision_name = [[Србија]] | subdivision_type1 = Управен Округ | subdivision_name1 = [[Пчињски Управен Округ|Пчињски]] | subdivision_type2 = Општина | subdivision_name2 = [[Прешево]] | dimensions_footnotes = | elevation_footnotes = | elevation_m = 801 | population_footnotes = | population_total = 11 | population_as_of = 2022 | population_density_km2 = auto | population_demonym = | population_note = | timezone1 = [[Средноевропско време|CET]] |utc_offset = +1 | utc_offset1 = | timezone1_DST = [[Средноевропско летно време|CEST]] |utc_offset_DST = +2 | utc_offset1_DST = | postal_code_type = Пошт. бр. | postal_code = 17523 | area_code_type = | area_code = 017 | registration_plate = VR }} '''Церевајка''' ({{lang-sq|Caravajka}}) е населено место во општината [[Прешево]], [[Пчињски Управен Округ]], [[Србија]]. Според пописот од 2022 година имало 11 жители.<ref>[http://pop-stat.mashke.org/serbia-census.htm All places: 1948, 1953, 1961, 1971, 1981, 1991, 2002, 2011, 2022 censuses] pop-stat.mashke.org </ref> Селото е населено со [[Албанци]]. == Поврзано == * [[Прешево]] * [[Пчињски Управен Округ]] * [[Јужна Србија]] * [[Српски Албанци]] == Наводи == {{наводи}} {{Општина Прешево}} [[Категорија:Прешево]] [[Категорија:Населени места во Јужна Србија]] [[Категорија:Албански населби во Србија]] 9fsqdzqel2dftzf7nogam3s5sc9m192 0 1369604 5380038 5378105 2025-06-14T12:35:16Z Marco Mitrovich 114460 5380038 wikitext text/x-wiki {{Инфокутија Населено место | name = Црнотинце | native_name = Црнотинце | settlement_type = Населба | image_skyline = | image_alt = | image_caption = | nickname = | pushpin_map = Serbia | pushpin_label_position = | pushpin_map_alt = | pushpin_map_caption = | latd = 42 |latm = 21 |lats = 17.4 |latNS = N | longd = 21 |longm = 41 |longs = 35.4 |longEW = E | coor_pinpoint = | coordinates_type = | coordinates_display = | coordinates_footnotes = | subdivision_type = Држава | subdivision_name = [[Србија]] | subdivision_type1 = Управен Округ | subdivision_name1 = [[Пчињски Управен Округ|Пчињски]] | subdivision_type2 = Општина | subdivision_name2 = [[Прешево]] | dimensions_footnotes = | elevation_footnotes = | elevation_m = 398 | population_footnotes = | population_total = 1.382 | population_as_of = 2022 | population_density_km2 = auto | population_demonym = | population_note = | timezone1 = [[Средноевропско време|CET]] |utc_offset = +1 | utc_offset1 = | timezone1_DST = [[Средноевропско летно време|CEST]] |utc_offset_DST = +2 | utc_offset1_DST = | postal_code_type = Пошт. бр. | postal_code = 17523 | area_code_type = | area_code = 017 | registration_plate = VR }} '''Црнотинце''' ({{lang-sq|Corrotica}}) е населено место во општината [[Прешево]], [[Пчињски Управен Округ]], [[Србија]]. Според пописот од 2022 година имало 1.382 жители.<ref>[http://pop-stat.mashke.org/serbia-census.htm All places: 1948, 1953, 1961, 1971, 1981, 1991, 2002, 2011, 2022 censuses] pop-stat.mashke.org </ref> Селото е населено со [[Албанци]]. == Поврзано == * [[Прешево]] * [[Пчињски Управен Округ]] * [[Јужна Србија]] * [[Српски Албанци]] == Наводи == {{наводи}} {{Општина Прешево}} [[Категорија:Прешево]] [[Категорија:Населени места во Јужна Србија]] [[Категорија:Албански населби во Србија]] h17ter04f4kucs0fywhx6abzldu57k2 14 1369622 5380063 5358725 2025-06-14T13:20:49Z Marco Mitrovich 114460 5380063 wikitext text/x-wiki {{commonscat|Surdulica}} [[Категорија:Градови во Јужна Србија]] [[Категорија:Општини во Србија]] [[Категорија:Пчињски Управен Округ]] dle8mndcyk3cm5sk272eyntwai83isb 14 1369638 5380064 5358822 2025-06-14T13:21:53Z Marco Mitrovich 114460 5380064 wikitext text/x-wiki {{commonscat|Bosilegrad}} [[Категорија:Градови во Јужна Србија]] [[Категорија:Општини во Србија]] [[Категорија:Пчињски Управен Округ]] 3ls3s18w2njdvdke1pshhnue0w0kp6h 14 1369667 5380066 5358955 2025-06-14T13:23:11Z Marco Mitrovich 114460 5380066 wikitext text/x-wiki {{commonscat|Vladičin Han}} [[Категорија:Градови во Јужна Србија]] [[Категорија:Општини во Србија]] [[Категорија:Пчињски Управен Округ]] 4wkj4ef4hpw9imq62lrxaidc3kvp3j3 14 1369685 5380071 5359041 2025-06-14T13:34:27Z Marco Mitrovich 114460 5380071 wikitext text/x-wiki {{commonscat|Babušnica}} [[Категорија:Градови во Јужна Србија]] [[Категорија:Општини во Србија]] [[Категорија:Пиротски Управен Округ]] cuvxmtihw32ipz0jbhk9ahxhfc0d4ba 14 1369728 5380074 5359193 2025-06-14T13:37:14Z Marco Mitrovich 114460 5380074 wikitext text/x-wiki {{commonscat|Dimitrovgrad, Serbia}} [[Категорија:Градови во Јужна Србија]] [[Категорија:Општини во Србија]] [[Категорија:Пиротски Управен Округ]] i93po7hqgk211gifkvx6siszcv4zc22 0 1371628 5380238 5372896 2025-06-14T23:57:02Z InternetArchiveBot 92312 Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.9.5 5380238 wikitext text/x-wiki Во [[математика]]та, или поточно во [[топологија]]та, '''отворено пресликување''' е [[Функција (математика)|функција]] помеѓу два тополошки простора кое пресликува отворени множества во отворени множества.<ref>{{Наведена книга|title=Topology|last=Munkres|first=James R.|publisher=[[Prentice Hall]]|year=2000|isbn=0-13-181629-2|edition=2nd|author-link=James Munkres}}</ref><ref name="mendelson">{{Наведена книга|title=Introduction to Topology|last=Mendelson|first=Bert|date=1990|publisher=Dover|isbn=0-486-66352-3|edition=Third|page=89|quote=Важно е да се запомни дека Теоремата 5.3 гласи дека функција <math>f</math> е непрекината ако и само ако {{em|инверзната слика}} на секое отворено множество е отворено множество. Оваа карактеризација на непрекинатоста не треба да се меша со едно друго својство кое функцијата може, но не мора да го поседува, а тоа е својството дека сликата на секое отворено множество е отворено множество (таквите функции се викаат {{em|отворени пресликувања}}).|orig-year=1975}}</ref><ref name="lee550">{{Наведена книга|title=Introduction to Smooth Manifolds|last=Lee|first=John M.|date=2003|publisher=Springer Science & Business Media|isbn=9780387954486|series=Graduate Texts in Mathematics|volume=218|page=550|quote=Пресликување <math>F : X \to Y</math> (непрекинато или не) се вели дека е {{em|отворено пресликување}} ако за секое отворено подмножество <math>U \subseteq X,</math> <math>F(U)</math> е отворено во <math>Y,</math> и {{em|затворено пресликување}} ако за секое затворено подмножество <math>K \subseteq U,</math> <math>F(K)</math> е отворено во <math>Y.</math> Непрекинатите пресликувања може да бидат отворени, затворени, и отворени и затворени или ниту отворени ниту затворени што може да се види со разгледување на прости примери со подмножества од рамнината.}}</ref> Тоа значи, пресликување <math>f : X \to Y</math> е отворено ако за кое било отворено множество <math>U</math> во <math>X,</math> сликата <math>f(U)</math> е отворено множество во <math>Y.</math> Слично на тоа, '''затворено пресликување''' е функција која пресликува затворени множества во затворени множества.<ref name="lee550" /><ref name="ludu15">{{Наведена книга|title=Nonlinear Waves and Solitons on Contours and Closed Surfaces|last=Ludu|first=Andrei|date=15 January 2012|isbn=9783642228940|series=Springer Series in Synergetics|page=15|quote=„Отворено пресликување“ е функција помеѓу два тополошки простора која отворените множества ги пресликува во отворени множества. Слично, „затворено пресликување“ е функција која затворени множества пресликува во затворени множества. Отворените и затворените пресликувања не мора да бидат непрекинати.}}</ref> Пресликувањето може да биде отворено, затворено, и отворено и затворено или ниту отворено ниту затворено;<ref>{{Наведена книга|url=https://books.google.com/books?id=QnpqBQAAQBAJ&pg=PA203|title=Basic Real Analysis|last=Sohrab|first=Houshang H.|date=2003|publisher=Springer Science & Business Media|isbn=9780817642112|page=203|quote=Now we are ready for our examples which show that a function may be open without being closed or closed without being open. Also, a function may be simultaneously open and closed or neither open nor closed.}} (The quoted statement in given in the context of metric spaces but as topological spaces arise as generalizations of metric spaces, the statement holds there as well.)</ref> посебно, отворено пресликување не мора да биде затворено и обратно.<ref>{{Наведена книга|title=Topological Methods in Euclidean Spaces|last=Naber|first=Gregory L.|date=2012|publisher=Courier Corporation|isbn=9780486153445|edition=reprint|series=Dover Books on Mathematics|page=18|quote=''Вежба 1-19.'' Докажи дека проекцијата <math>\pi_i : X_i \times \cdots \times X_k \to X_i</math> е отворено пресликување, но не мора да е затворено пресликување. Помош: Проекцијата <math>\pi_i</math> на <math>\R^2</math> врз <math>\R</math> не е затворено пресликување. Слично, затворено пресликување не мора да е отворено пресликување бидејќи секое константно пресликување е затворено. За пресликувањата кои се инјекции и сурјекции, концептите за 'oтворено' и 'затворено' сe eквивалентни.}}</ref> Отворените<ref name="mendelson2">{{Наведена книга|title=Introduction to Topology|last=Mendelson|first=Bert|date=1990|publisher=Dover|isbn=0-486-66352-3|edition=Third|page=89|quote=Има многу ситуации кога функција <math>f : \left( X, \tau\right) \to \left( Y, \tau' \right)</math> го има својството: за секое отворено подмножество <math>A</math> oд <math>X,</math> множеството <math>f(A)</math> е отворено подмножество oд <math>Y,</math> а сeпак <math>f</math> {{em|не}} е непрекинато.|orig-year=1975}}</ref> и затворените<ref>{{Наведена книга|url=https://books.google.com/books?id=kZ9cy6XyidEC&pg=PA332|title=Classical and Modern Methods in Summability|last=Boos|first=Johann|date=2000|isbn=0-19-850165-X|series=Oxford University Press|page=332|quote=Now, the question arises whether the last statement is true in general, that is whether closed maps are continuous. That fails in general as the following example proves.}}</ref> пресликувања не се нужно непрекинати.<ref name="ludu15"/> Понатаму, непрекинатоста е независна од отвореноста и затвореноста во општ случај и непрекината функција може да има едно, обете или ниту едно од овие својства;<ref name="lee550"/> овој факт останува вистинит дури и ако се ограничиме само на метрички простори.<ref>{{Наведена книга|url=https://archive.org/details/elementsoperator00kubr|title=The Elements of Operator Theory|last=Kubrusly|first=Carlos S.|date=2011|publisher=Springer Science & Business Media|isbn=9780817649982|page=[https://archive.org/details/elementsoperator00kubr/page/n131 115]|quote=In general, a map <math>F : X \to Y</math> of a metric space <math>X</math> into a metric space <math>Y</math> may possess any combination of the attributes 'continuous', 'open', and 'closed' (that is, these are independent concepts).|url-access=limited}}</ref> Иако нивните дефиниции изгледаат поприродни, отворените и затворените мапи се многу помалку важни од непренинатите пресликувања. Потсетете се дека, по дефиниција, функцијата <math>f : X \to Y</math> е континуирано ако инверзната слика на секое отворено множество од <math>Y</math> е отворено во <math>X.</math> <ref name="mendelson"/> (Еквивалентно, ако инверзната слика на секое затворено множество од <math>Y</math> е затворено во <math>X</math>). Раното проучување на отворените пресликувања го започнале Симион Стоилов и Гордон Томас Вајбурн.<ref>{{Наведена книга|url=https://archive.org/details/encyclopediagene00hart_882|title=Encyclopedia of General Topology|date=2004|publisher=Elsevier|isbn=0-444-50355-2|editor-last=Hart|editor-first=K. P.|page=[https://archive.org/details/encyclopediagene00hart_882/page/n96 86]|quote=It seems that the study of open (interior) maps began with papers [13,14] by [[Simion Stoilow|S. Stoïlow]]. Clearly, openness of maps was first studied extensively by [[Gordon Thomas Whyburn|G.T. Whyburn]] [19,20].|editor-last2=Nagata|editor-first2=J.|editor-last3=Vaughan|editor-first3=J. E.|url-access=limited}}</ref> == Дефиниции и карактеризации == Ако <math>S</math> е подмножество од тополошки простор, тогаш со <math>\overline{S}</math> и <math>\operatorname{Cl} S</math> (соодветно <math>\operatorname{Int} S</math>) се означува затворачот (соодветно внатрешноста) на <math>S</math> во тој простор. Нека <math>f : X \to Y</math> е функција помеѓу тополошки простори. Ако <math>S</math> е кое било множество, тогаш <math>f(S) := \left\{ f(s) ~:~ s \in S \cap \operatorname{domain} f \right\}</math> се нарекува слика на <math>S</math> при <math>f.</math> === Конкурентни дефиниции === Постојат две различни, но тесно поврзани дефиниции на поимот „отворено пресликување“ кои се широко користени. Притоа, обете дефиниции може да се сумираат како: „тоа е пресликување со кое отворени множества се пресликуваат во отворени множества“. Понекогаш се користи следнава терминологија за да се направи разлика помеѓу двете дефиниции. Едно пресликување <math>f : X \to Y</math> се нарекува '''{{em|{{visible anchor|отворено пресликување}}}}''' или '''{{em|{{visible anchor|силно отворено пресликување}}}}''' ако задоволува некој од следниве еквивалентни услови: * „'''{{Em|строго отворено пресликување}}'''“ ако за секое отворено множество <math>U</math> во доменот <math>X</math>, неговата слика <math>f(U)</math> е отворено множество во кодоменот на <math>f</math>, <math>Y.</math> * „'''{{em|{{visible anchor|рeлaтивно oтворено пресликување}}}}'''" ако за секое отворено множество <math>U</math>во доменот <math>X</math>, множеството <math>f(U)</math> е отворено во сликата на <math>f,</math> <math>\operatorname{Im} f := f(X),</math> каде вообичаено ова множество е опремено со [[:en:Subspace topology|топологијата на потпросторот]] индуцирана на него од кодоменот на <math>f,</math> <math>Y.</math>{{sfn|Narici|Beckenstein|2011|pp=225-273}} Секое силно отворено пресликување е релативно отворено. Сепак, овие дефиниции не се еквивалентни во општ случај. : '''Предупредување''': Многу автори го дефинираат терминот „отворено пресликување“ како „ {{Em|релативно}} отворено пресликување“ (на пример, во Енциклопедија на математиката), додека други го дефинираат терминот „отворено пресликување“ како „ {{Em|силно}} отворено пресликување“. Генерално, овие дефиниции {{Em|не}} се еквивалентни, па затоа е препорачливо секогаш да се провери која дефиниција за „отворено пресликување“ ја користи авторот. [[Сурјективна функција|Сурјективно]] пресликување е релативно отворено ако и само ако е силно отворено; па за овој важен посебен случај дефинициите се еквивалентни. Поопшто, пресликување <math>f : X \to Y</math> е релативно отворено ако и само ако [[Сурјективна функција|сурјекцијата]] <math>f : X \to f(X)</math> е силно отворено пресликување. Бидејќи <math>X</math> е секогаш отворено множество во <math>X,</math> сликата <math>f(X) = \operatorname{Im} f</math> на силно отворено пресликување <math>f : X \to Y</math> мора да биде отворено подмножество од неговиот кодомен <math>Y.</math> Всушност, релативно отворено пресликување е силно отворено пресликување ако и само ако нејзината слика е отворено подмножество на нејзиниот кодомен. Накратко, : Пресликување е силно отворено ако и само ако е релативно отворени и неговата слика е отворено подмножество на неговиот кодомен. Со користење на оваа карактеризација, честопати е едноставно да се применат резултатите што вклучуваат една од овие две дефиниции за „отворено пресликување“ во ситуација што ја вклучува другата дефиниција. Горенаведената дискусија ќе важи и за затворените пресликувања ако секаде зборот „отворено“ се замени со зборот „затворено“. === Отворени пресликувања === Пресликување <math>f : X \to Y</math> се нарекува '''{{em|{{visible anchor|релативно затворено пресликување}}}}''' ако секое [[:en:Closed set|затворено множество]] <math>C</math> од доменот <math>X</math>, се пресликува во <math>f(C)</math> кое е затворено множество во неговиот кодомен <math>Y.</math> # Дефиниција: <math>f : X \to Y</math> ги пресликува отворените множества од својот домен во отворени множества од неговиот кодомен, т.е. за секое отворено множество <math>U</math> вo <math>X</math>, <math>f(U)</math> е отворено множество вo <math>Y.</math> # <math>f : X \to Y</math> е релативно отворено пресликување и неговата слика <math>\operatorname{Im} f := f(X)</math> е oтворено множество во неговиот кодомен <math>Y.</math> # За секој <math>x \in X</math> и секоја околина <math>N</math> на <math>x,</math> <math>f(N)</math> е околина на <math>f(x).</math> Ако во претходниот услов се замени првиот или двата збора „околина“ ги замениме со „отворена околина“, се добива еквивалентен услов: #* За секој <math>x \in X</math> и секоја отворена околина <math>N</math> на <math>x,</math> <math>f(N)</math> е околина на <math>f(x).</math> #* За секој <math>x \in X</math> и секоја отворена околина <math>N</math> на <math>x,</math> <math>f(N)</math> е отворена околина на <math>f(x).</math> # <math>f\left( \operatorname{Int}_X A \right) \subseteq \operatorname{Int}_Y ( f(A) )</math> за сите подмножества <math>A</math> на <math>X,</math> кадe со <math>\operatorname{Int}</math> ја означуваме тoпoлошката внатрешност на множеството. # Ако <math>C</math> е затворено подмножество на <math>X,</math> тогаш множеството <math>\left\{ y \in Y ~:~ f^{-1}(y) \subseteq C \right\}</math> е затворено подмножество на <math>Y.</math> #* Ова е последица на идентитетот <math>f(X \setminus R) = Y \setminus \left\{ y \in Y : f^{-1}(y) \subseteq R \right\},</math> кој важи за секое <math>R \subseteq X.</math> Ако <math>\mathcal{B}</math> е база на <math>X</math> тогаш на оваа листа може да се додаде следниов услов: # # <math>f</math> ги пресликува базните отворени множества во отворени множества од неговиот кодомен (т.е. за кое било отворено множество од базата <math>B \in \mathcal{B},</math> <math>f(B)</math> е отворено множество во <math>Y</math>). === Затворени пресликувања === Пресликување <math>f : X \to Y</math> се нарекува '''{{em|{{visible anchor|затворено пресликување}}}}''' или '''{{em|{{visible anchor|силно затворено пресликување}}}}''' ако задоволува некој од следниве еквивалентни услови: [[Сурјективна функција|Сурјективно]] пресликување е релативно затворено ако и само ако е силно затворено. Затоа, за овој важен посебен случај дефинициите се еквивалентни. Поопшто, едно пресликување <math>f : X \to Y</math> е релативно затворено ако и само ако [[Сурјективна функција|сурјекцијата]] <math>f : X \to f(X)</math> е силно затворено пресликување. # Дефиниција: Со <math>f : X \to Y</math> секое затворено множество од неговиот домен го пресликува во затворено множество од неговиот кодомен, т.е. за секое затворено множество <math>C</math> oд <math>X,</math> <math>f(C)</math> е затворено множество вo <math>Y.</math> # <math>f : X \to Y</math> е релативно затворено пресликување и неговата слика <math>\operatorname{Im} f := f(X)</math>е затворено множество во неговиот кодомен <math>Y.</math> # <math>\overline{f(A)} \subseteq f\left(\overline{A}\right)</math> за секое подмножество <math>A \subseteq X.</math> # <math>\overline{f(C)} \subseteq f(C)</math> за секое затворено множество <math>C \subseteq X.</math> # <math>\overline{f(C)} = f(C)</math> за секое затворено множество <math>C \subseteq X.</math> # Ако <math>U</math> е отворено множество во <math>X</math>, тогаш множеството <math>\left\{y \in Y ~:~ f^{-1}(y) \subseteq U\right\}</math> е отворено множество во <math>Y.</math> # Ако <math>x_{\bull}</math> е мрежа во <math>X</math> и <math>y \in Y</math> е точка за која <math>f\left(x_{\bull}\right) \to y</math> во <math>Y,</math> тогаш <math>x_{\bull}</math> конвергира во <math>X</math> кон множеството <math>f^{-1}(y).</math> #* Конвергенцијата <math>x_{\bull} \to f^{-1}(y)</math> значи дека секое е отворено множество во <math>X</math> кое го содржи <math>f^{-1}(y)</math> ќе го содржи <math>x_j</math> за сите доволно големи индекси <math>j.</math> Ако пресликувањето е континуирано, тогаш горенаведениот услов е неопходен и за пресликувањето да биде отворено. Тоа значи, ако <math>f : X \to Y</math> е континуирана сурјекција, тогаш таа е отворено пресликување ако и само ако е речиси отворена и го задоволува горенаведениот услов. Ако во дефиницијата за отворено множество за „непрекинато пресликување“ (тоа е исказот: „инверзната слика на секое отворено множество е отворено множество“), обете инстанци на зборот „отворено“ се заменуваат со „затворено“, тогаш исказот за резултатите („инверзната слика на секое затворено множество е затворено множество“) е {{Em|[[Logical equivalence|еквивалентна]]}} на непрекинатоста на пресликувањето. Ова не е случај со дефиницијата за „отворено пресликвање“ („слика на секое отворено множество е отворено множество“) бидејќи исказот што произлегува („слика на секое затворено множество е затворено множество“) е дефиницијата за „затворена мапа“, што генерално {{Em|не}} е еквивалентно на отвореноста на пресликувањето. Постојат отворени пресликувања кои не се затворени, а постојат и затворени пресликувањето кои не се отворени. Оваа разлика помеѓу отворени/затворени пресликувања и непрекинати пресликувања во крајна линија се должи на фактот дека за кое било множество <math>S,</math> само инклузијата <math>f(X \setminus S) \supseteq f(X) \setminus f(S)</math> е секогаш точна, додека кај инверзните пресликувања важи и обратната инклузија, т.е. секогаш важи равенството <math>f^{-1}(Y \setminus S) = f^{-1}(Y) \setminus f^{-1}(S)</math>. == Примери == Функцијата <math>f : \R \to \R</math> дефинирано со <math>f(x) = x^2</math> е непрекината, затворена и релативно отворена, но не е (силно) отворена. Ова е затоа што ако <math>U = (a, b)</math> е кој било отворен интервал во <math>\R</math> - доменот на <math>f</math> што {{Em|не}} ја содржи нулата, тогаш <math>f(U) = (\min \{ a^2, b^2 \}, \max \{ a^2, b^2 \}),</math> каде што овој отворен интервал е отворено множество и во <math>\R</math> и во <math>\operatorname{Im} f := f(\R) = [0, \infty).</math> Сепак, ако <math>U = (a, b)</math> е кој било отворен интервал во <math>\R</math> што ја содржи нулата, тогаш <math>f(U) = [0, \max \{ a^2, b^2 \}),</math> што не е отворено множество во <math>\R</math> - кодоменот на <math>f,</math> но {{Em|е}} отворено множество во <math>\operatorname{Im} f = [0, \infty).</math> Бидејќи множеството од сите отворени интервали во <math>\R</math> е база за Евклидовата топологија на <math>\R,</math> ова покажува дека <math>f : \R \to \R</math> е релативно отворено, но не е (силно) отворено. Ако <math>Y</math> има дискретна топологија (т.е. сите подмножества се и отворени и затворени), тогаш секоја функција <math>f : X \to Y</math> е и отворена и затворена (но не мора да значи дека е непрекината). На пример, функцијата „цел дел“ од '''[[Реален број|<math>\R</math>]]''' во '''[[Цел број|<math>\Z</math>]]''' е и отворено и затворено пресликување, но не е непрекинато. Овој пример покажува дека сликата од сврзан простор при отворено или затворено пресликување не мора да биде сврзано множество. Секогаш кога имаме производ од тополошки простори <math display="inline">X=\prod X_i,</math> природните проекции <math>p_i : X \to X_i</math> се отворени <ref>{{Наведена книга|url=https://archive.org/details/generaltopology00will_0|title=General Topology|last=Willard|first=Stephen|publisher=Addison-Wesley|year=1970|isbn=0486131785|url-access=registration}}</ref><ref>{{Наведена книга|url=https://zenodo.org/record/4461500|title=Introduction to Smooth Manifolds|last=Lee|first=John M.|date=2012|isbn=978-1-4419-9982-5|edition=Second|series=Graduate Texts in Mathematics|volume=218|page=606|doi=10.1007/978-1-4419-9982-5|quote='''Вежба A.32.''' Нека <math>X_1, \ldots, X_k</math> се тополошки простори. Докажи дека секоја проекција <math>\pi_i : X_1 \times \cdots \times X_k \to X_i</math> е отворено пресликување.|access-date=2025-05-23|archive-date=2022-10-13|archive-url=https://web.archive.org/web/20221013012418/https://zenodo.org/record/4461500|url-status=dead}}</ref> (како и непрекинати). Бидејќи проекциите на сноповите од влакна и покривањата се локално природни проекции на производи, и тие се отворени пресликувања. Сепак, проекциите не мора да бидат затворени. На пример, да ја разгледаме проекцијата <math>p_1 : \R^2 \to \R</math> на првата компонента. Множеството <math>A = \{(x, 1/x) : x \neq 0\}</math> е затворено во <math>\R^2,</math> но <math>p_1(A) = \R \setminus \{0\}</math> не е затворено во <math>\R.</math> Сепак, за компактен простор <math>Y,</math> проекцијата <math>X \times Y \to X</math> е затворено пресликување. Ова е во суштина лемата на цевка (туба). Секоја точка од [[Единична кружница|единичната кружница]] можеме ја пресликаме во [[агол]]от кој позитивниот дел на <math>x</math> - оската го зафаќа со зракот (полуправата) што ја поврзува точката со координатниот почеток. Оваа функција од единичната кружница на полуотворениот [[Интервал (математика)|интервал]] [0,2&#x3C0;) е бијекција, отворено и затворено пресликување, но не е континуирана. Тоа покажува дека сликата на компактен простор при отворено или затворено пресликување не мора да биде компактна. Исто така, забележете дека ако го сметаме ова како функција од единичната кружница во реалните броеви, тогаш таа не е ниту отворена ниту затворена. Одредувањето на кодоменот е од суштинско значење. == Доволни услови == Секој хомеоморфизам е отворено, затворено и континуирано пресликување. Всушност, [[Бијекција|бијективно]] континуирано пресликување е хомеоморфизам [[ако и само ако]] е отворено, или еквивалентно, ако и само ако е затворено. Нека <math>f : X \to Y</math> е пресликување. За произволно дадено подмножество <math>T \subseteq Y,</math> ако <math>f : X \to Y</math> е релативно отворено (соодветно, релативно затворено, силно отворено, силно затворено, континуирано, [[Сурјективна функција|сурјективно]]) пресликување, тогаш истото важи и за неговото ограничување (рестрикцијата)<math display="block">f\big\vert_{f^{-1}(T)} ~:~ f^{-1}(T) \to T</math>на <math>f</math> - заситеното подмножество <math>f^{-1}(T).</math> Категориската сума на две отворени пресликувања е отворено, а на две затворени пресликувања е затворено пресликување.<ref name="james49">{{Наведена книга|url=https://archive.org/details/generaltopologyh00imja|title=General Topology and Homotopy Theory|last=James|first=I. M.|date=1984|publisher=Springer-Verlag|isbn=9781461382836|page=[https://archive.org/details/generaltopologyh00imja/page/n56 49]|quote=...let us recall that the composition of open maps is open and the composition of closed maps is closed. Also that the sum of open maps is open and the sum of closed maps is closed. However, the product of closed maps is not necessarily closed, although the product of open maps is open.|url-access=limited}}</ref> Категорискиот производ на две отворени пресликувања е отворено пресликување, меѓутоа, категорискиот производ на две затворени пресликувања не мора да биде затворено пресликување.<ref name="james49" /><ref name="baues55">{{Наведена книга|title=Infinite Homotopy Theory|last=Baues|first=Hans-Joachim|last2=Quintero|first2=Antonio|date=2001|isbn=9780792369820|series=''K''-Monographs in Mathematics|volume=6|page=53|quote=Композиција на отворени пресликувања е отворено пресликување, а Композиција на затворени пресликувања е затворено пресликување. Исто така, производ на отворени пресликувања е отворено пресликување. Обратно, производ на затворени пресликувања не мора да биде затворено пресликување,...}}</ref> Бијективно пресликување е отворено ако и само ако е затворено. Инверзната слика на бијективно непрекинато пресликување е бијективно отворено/затворено пресликување (и обратно). Сурјективно отворено пресликување не е нужно затворено пресликување, и слично, сурјективно затворено пресликување не мора да е отворено пресликување. Сите локални хомеоморфизми, вклучувајќи ги сите координатни дијаграми на многуобразија и сите покривања, се отворени пресликувања. '''Лема за затворено пресликување:''' Секое пресликување од компактен простор во Хаусдорфов простор е затворено и правилно (инверзната слика на секое компактно множество е компактно). Една варијанта на лемата за затворено пресликување наведува дека ако непрекината функција помеѓу локално компактни Хаусдорфови простори е правилно, тогаш тоа е исто така затворено. Во [[Комплексна анализа|комплексната анализа]], идентично именуваната теорема за отворено пресликување наведува дека секоја неконстантна холоморфна функција дефинирана на сврзано отворено подмножество од комплексната рамнина е отворено пресликување. Теоремата за инвариантност на доменот наведува дека непрекинато и локално инјективно пресликување помеѓу две <math>n</math> -димензионални тополошки многуобразија мора да биде отворено. '''Инваријантност на доменот:''' Ако <math>U</math> e отворено множество во <math>\R^n</math> и <math>f:U\rightarrow \R^n</math> и непрекината инјекција, тогаш <math>V=f(U)</math> e oтворено во <math>\R^n</math> и е хомеоморфизам меѓу <math>U</math> и <math>V.</math> Во функционалната анализа, теоремата за отворено пресликување наведува дека секој сурјективен непрекинат линеарен оператор помеѓу Банахови простори е отворено пресликување. Оваа теорема е генерализирана на тополошки векторски простори кои не мора да се Банахови простори. Сурјективно пресликување <math>f : X \to Y</math> се нарекува '''{{Em|[[скоро отворено пресликување]]}}''' ако за секој <math>y \in Y</math> постои некој <math>x \in f^{-1}(y)</math> така што <math>x</math> е точка на отвореност за <math>f,</math> што по дефиниција значи дека за секоја отворена околина <math>U</math> на <math>x,</math> <math>f(U)</math> е [[:en:Neighborhood (topology)|околина]] на <math>f(x)</math> во <math>Y</math> (приметете дека околината <math>f(U)</math> не се бара да биде to be an {{em|отворена}} околина). Секое сурјективно отворено пресликување е скоро отворено. Но, во општ случај обратното не е точно. Ако некоја сурјекција <math>f : (X, \tau) \to (Y, \sigma)</math> е скоро отворено пресликување, тогаш таа ќе биде отворено пресликување ако го задоволува следниов услов (кој никако {{em|не}} зависи од топологијата <math>\sigma</math> на <math>Y</math>): : ако <math>m, n \in X</math> припаѓаат на истото влакно од <math>f</math> (т.е. <math>f(m) = f(n)</math>), тогаш за секоја околина <math>U \in \tau</math> на <math>m,</math> постои некоја околина <math>V \in \tau</math> на <math>n</math> така што <math>F(V) \subseteq F(U).</math> Ако пресликувањето е непрекинато, тогаш горенаведениот услов е неопходен и за пресликувањето да биде отворено. Тоа значи, ако <math>f : X \to Y</math> е непрекината сурјекција, тогаш таа е отворено пресликување ако и само ако е речиси отворено и го задоволува горенаведениот услов. == Својства == === Отворени или затворени пресликувања кои се непрекинати (континуирани) === Пресликување <math>f : X \to Y</math> се нарекува '''{{em|{{visible anchor|oтворено пресликување}}}}''' или '''{{em|{{visible anchor|силно отворено пресликување}}}}''' ако задоволува некој од следниве еквивалентни услови: * ако <math>f</math> е сурјекција, тогаш тоа е фактор-пресликување, па дури и наследно фактор-пресликување, ** Сурјективно пресликување <math>f : X \to Y</math> се нарекува {{Em|hereditarily quotient}} ако за секое подмножество <math>T \subseteq Y,</math> ограничувањето <math>f\big\vert_{f^{-1}(T)} ~:~ f^{-1}(T) \to T</math> е фактор-пресликување. * ако <math>f</math> е [[Инјективна функција|инјекција]], тогаш тоа е тополошко вградување. * ако <math>f</math> е [[бијекција]], тогаш тоа е хомеоморфизам. Во првите два случаја, отвореноста или затвореноста е само доволен услов за заклучокот што следи. Во третиот случај, тоа е и потребен услов. === Отворени непрекинати пресликувања === Ако <math>f : X \to Y</math> е непрекинато (строго) отворено пресликување, <math>A \subseteq X,</math> и <math>S \subseteq Y,</math> тогаш: * <math>f^{-1}\left(\operatorname{Bd}_Y S\right) = \operatorname{Bd}_X \left(f^{-1}(S)\right)</math> каде <math>\operatorname{Bd}</math> e границата (работ) на множество. * <math>f^{-1}\left(\overline{S}\right) = \overline{f^{-1}(S)}</math> каде <math>\overline{S}</math> e затворачот (атхеренцијата) на множеството <math>{S}</math>. * Ако <math>\overline{A} = \overline{\operatorname{Int}_X A},</math> каде <math>\operatorname{Int} </math> e внатрешноста на множеството <math>{S}</math>, тогаш<math display="block">\overline{\operatorname{Int}_Y f(A)} = \overline{f(A)} = \overline{f\left(\operatorname{Int}_X A\right)} = \overline{f \left(\overline{\operatorname{Int}_X A}\right)}</math>каде множеството <math>\overline{f(A)}</math> мора да биде регуларно затворено множество (во <math>Y</math>). Специјално, ако <math>A</math> е регуларно затворено множество, тогаш такво е и <math>\overline{f(A)}.</math> Aко и <math>A</math> е регуларно отворено множество, тогаш такво е и <math>Y \setminus \overline{f(X \setminus A)}.</math> * Ако непрекинатото отворено пресликување <math>f : X \to Y</math> е и сурјективно, тогаш <math>\operatorname{Int}_X f^{-1}(S) = f^{-1}\left(\operatorname{Int}_Y S\right)</math> и уште повеќе <math>S</math> е регуларно отворено (затворено) множество во <math>Y</math> ако и само ако <math>f^{-1}(S)</math> е регуларно отворено (затворено) множество во <math>X.</math> * Ако мрежата <math>y_{\bull} = \left(y_i\right)_{i \in I}</math> конвергира во <math>Y</math> кон точка <math>y \in Y</math> и ако непрекинатото отворено пресликување <math>f : X \to Y</math> е сурјективно, тогаш за секој <math>x \in f^{-1}(y)</math> постои мрежа <math>x_{\bull} = \left(x_a\right)_{a \in A}</math> во <math>X</math> (индексирана со некое насочено множество <math>A</math>) така што <math>x_{\bull} \to x</math> во <math>X</math> и <math>f\left(x_{\bull}\right) := \left(f\left(x_a\right)\right)_{a \in A}</math> е подмрежа од <math>y_{\bull}.</math> Уште повеќе, индексирачкото множествоthe <math>A</math> може да се земе да биде <math>A := I \times \mathcal{N}_x</math> со подредување на производот каде <math>\mathcal{N}_x</math> е која било база на околини на <math>x</math> насочена со <math>\,\supseteq.\,</math> == Поврзано == * {{Прибележана врска|Almost open map}} * {{Прибележана врска|Closed graph}} * {{Прибележана врска|Closed linear operator}} * {{Прибележана врска|Local homeomorphism}} * {{Прибележана врска|Quasi-open map}} * {{Прибележана врска|Quotient map (topology)}} * {{Прибележана врска|Perfect map}} * {{Прибележана врска|Proper map}} * {{Прибележана врска|Sequence covering map}} == Белешки == {{Наводи|group=note|refs=<ref name="DefOfRegularOpenClosed">Множество <math>S \subseteq X</math> се вика '''{{em|[[Regular closed set|{{visible anchor|регуларно затворено множество}}]]}}''' ако <math>\overline{\operatorname{Int} S} = S</math> или, еквивалентно, ако <math>\operatorname{Bd} \left( \operatorname{Int} S \right) = \operatorname{Bd} S,</math> кадe <math>\operatorname{Bd} S</math> (<math>\operatorname{Int} S,</math> <math>\overline{S}</math>) означува [[Boundary (topology)|тополошка граница]] ([[Interior (topology)|внатрешност]], [[Closure (topology)|затворач]]) на <math>S</math> во <math>X.</math> множеството <math>S</math> се вика '''{{em|[[Regular open set|{{visible anchor|регуларно отворено множество}}]]}}''' ако <math>\operatorname{Int} \left( \overline{S} \right) = S</math> или еквивалентно, ако <math>\operatorname{Bd} \left( \overline{S} \right) = \operatorname{Bd} S.</math> Внатрешноста (земена во <math>X</math>) на затворено множество во <math>X</math> секогаш е регуларно отворено множество вo <math>X.</math> Затворачот (земен во <math>X</math>) на отворено множество вo <math>X</math> секогаш е регуларно затворено множество вo <math>X.</math></ref>}} == Цитати == {{Наводи}} == Наводи == *   *   * [[Категорија:Леми]] [[Категорија:Општа топологија]] [[Категорија:Страници со непрегледан превод]] 9sfx06g4px7gif15crswsb21ceimypn 0 1371890 5380293 5379763 2025-06-15T09:13:18Z Carshalton 30527 /* Група А */ 5380293 wikitext text/x-wiki {{Инфокутија за меѓународно фудбалско натпреварување | име_на_турнирот = Majstrovstvá Európy vo futbale hráčov do 21 rokov 2025 <!-- оригинално име на турнирот (прифатено од УЕФА и(ли) ФИФА) --> | лого = 2025 UEFA European Under-21 Championship.png | големина = 200px | земја = {{flagsport|SVK}} [[Словачка]] | градови = 8 | стадиони = 8 | период = [[11 јуни]] — [[28 јуни]] [[2025]] | учесници = 16 | шампион = <!--{{fbu ENG 21}}<br><small>(3. титула)</small>--> | 2 место = <!--{{fbu ESP 21}}--> | 3 место = <!--{{fbu ISR 21}}<br>{{fbu UKR 21}}--> | 4 место = <!-- да се стави и слика од знамето на четвртото место; ако нема одиграно натпревар за трето место, двете репрезентации да се напишат како носители на бронзен медал --> | публика = | натпревари = | голови = | стрелец = | бголов = | најдобар = | претходно = [[Европско првенство во фудбал за играчи под 21 година 2023|''2023'']] | следно = [[Европско првенство во фудбал за играчи под 21 година 2027|''2027'']] }} '''Европско првенство во фудбал за играчи под 21 година 2025''' — 25-то издание на [[УЕФА Европско првенство за играчи под 21 година|Европските првенства во фудбал за играчи под 21 година]], [[фудбал]]ско натпреварување кое се одржува на секои две години за репрезентации составени од играчи под 21 година, организирано и под покровителство на [[УЕФА]]. Турнирот бил одржан во [[Словачка]],<ref name=hosts>{{cite news |author=<!--not stated--> |date=11 August 2023 |title=2025 Under-21 EURO in Slovakia: Tournament information |url=https://www.uefa.com/under21/news/0284-18b5e2afb871-96c58db24dfa-1000--2025-under-21-euro-in-slovakia-tournament-information/ |work=UEFA |location=Basel |access-date=23 October 2023}}</ref> која била домаќин на турнир од Европското првенство под 21 година по втор пат, откако го организирала и [[Европско првенство во фудбал за играчи под 21 година 2000|првенството во 2000 година]]. Право на учество на првенството имале сите играчи родени на или по 1 јануари 2002 година. Вкупно 16 репрезентации, кои се квалификувале преку квалификациите, учествувале на завршниот турнир. ==Избор на домаќин== *{{CRO}} *'''{{SVK}}''' Извршниот комитет на УЕФА ја избрал Словачка за домаќин на 25 јануари 2023 година.<ref name=hosts/> == Стадиони == {|class="wikitable" style="text-align:center;margin:1em auto;" |- ! [[Братислава]] ! [[Трнава]] ! [[Дунајска Стреда]] ! [[Кошице]] |- | [[Национален фудбалски стадион во Братислава|Национален стадион]] | [[Стадион Антон Малатински]] | [[ДАК Арена]] | [[Фудбалска Арена во Кошице]] |- | Капацитет: '''22,500''' | Капацитет: '''18,200''' | Капацитет: '''12,700''' | Капацитет: '''12,555''' |- | [[File:Tehelne pole.jpg|210px]] | [[File:The City Arena in Trnava (2018).jpg|190px]] | [[File:Molarena.png|210px]] | [[File:KFA_Kosicka_Futbalova_Arena.jpg|225px]] |- !colspan=4|{{Location map+ |Slovakia |float=center |width=500 |places= {{Location map~|Slovakia|lat=48.163558|long=17.136856|label=[[Братислава]]|position=right}} {{Location map~|Slovakia|lat=48.373333|long=17.591667|label=[[Трнава]]|position=top}} {{Location map~|Slovakia|lat=47.998889|long=17.618333|label=[[Дунајска Стреда]]|position=bottom}} {{Location map~|Slovakia|lat=48.89868|long=18.044738|label=[[Тренчин]]|position=bottom}} {{Location map~|Slovakia|lat=49.229119|long=18.744789|label=[[Жилина]]|position=right}} {{Location map~|Slovakia|lat=48.696667|long=21.245|label=[[Кошице]]|position=right}} {{Location map~|Slovakia|lat=49.006756|long=21.234564|label=[[Прешов]]|position=right}} {{Location map~|Slovakia|lat=48.321857|long=18.087506|label=[[Нитра]]|position=right}} }} |- ! [[Жилина]] ! [[Тренчин]] ! [[Нитра]] ! [[Прешов]] |- | [[Стадион под Дубном]] | [[Сихот (стадион)|Сихот]] | [[Стадион под Зобором]] | [[Татран (стадион)|Татран]] |- | Капацитет: '''10,897''' | Капацитет: '''10,000''' | Капацитет: '''7,480''' | Капацитет: '''6,500''' |- | [[File:MŠK Žilina - Stadium - panoramio.jpg|210px]] | [[File:Stadion Sihot.png|210px]] | [[File:FC Nitra.jpg|215px]] | [[File:Tatran Arena 01 2025.jpg|220px]] |} ==Квалификации== === Квалификувани репрезентации === Следните репрезентации се квалификувале за завршниот турнир. <small>Инфо: Сите настапи и статистики ја вклучуваат само У-21 ерата на првенството (од 1978).</small> {| class="wikitable sortable" |- ! Држава ! Квалификувана како ! Дата на квалификација ! Учество ! Прво учество ! Последно учество ! Најдобар резултат |- | {{fbu SVK 21}} || {{sort|*|Домаќин}} || 25 јануари 2023 || 3-то {{small|(9-то вклучувајќи и [[Фудбалска репрезентација на Чехословачка под 21 година|Чехословачка]])}} || [[Европско првенство во фудбал за играчи под 21 година 2000|2000]] || [[Европско првенство во фудбал за играчи под 21 година 2017|2017]] || {{sort|03|Четврто место}} ([[Европско првенство во фудбал за играчи под 21 година 2000|2000]]) |- | {{fbu NED 21}} || {{sort|C|Победник во квал. група Ц}} || 9 септември 2024 || 10-то || [[Европско првенство во фудбал за играчи под 21 година 1988|1988]] || [[Европско првенство во фудбал за играчи под 21 година 2023|2023]] || '''{{sort|01|Победник}}''' ([[Европско првенство во фудбал за играчи под 21 година 2006|2006]], [[Европско првенство во фудбал за играчи под 21 година 2007|2007]]) |- | {{fbu ESP 21}} || {{sort|B|Победник во квал. група Б}} || 10 септември 2024 || 17-то || [[Европско првенство во фудбал за играчи под 21 година 1982|1982]] || [[Европско првенство во фудбал за играчи под 21 година 2023|2023]] || '''{{sort|01|Победник}}''' ([[Европско првенство во фудбал за играчи под 21 година 1986|1986]], [[Европско првенство во фудбал за играчи под 21 година 1998|1998]], [[Европско првенство во фудбал за играчи под 21 година 2011|2011]], [[Европско првенство во фудбал за играчи под 21 година 2013|2013]], [[Европско првенство во фудбал за играчи под 21 година 2019|2019]]) |- | {{fbu POR 21}} || {{sort|G|Победник во квал. група Г}} || 11 октомври 2024 || 11-то || [[Европско првенство во фудбал за играчи под 21 година 1994|1994]] || [[Европско првенство во фудбал за играчи под 21 година 2023|2023]] || {{sort|02|Финалист}} ([[Европско првенство во фудбал за играчи под 21 година 1994|1994]], [[Европско првенство во фудбал за играчи под 21 година 2015|2015]], [[Европско првенство во фудбал за играчи под 21 година 2021|2021]]) |- | {{fbu GER 21}} || {{sort|D|Победник во квал. група Д}} || 11 октомври 2024 || 15-то || [[Европско првенство во фудбал за играчи под 21 година 1982|1982]] || [[Европско првенство во фудбал за играчи под 21 година 2023|2023]] || '''{{sort|01|Победник}}''' ([[Европско првенство во фудбал за играчи под 21 година 2009|2009]], [[Европско првенство во фудбал за играчи под 21 година 2017|2017]], [[Европско првенство во фудбал за играчи под 21 година 2021|2021]]) |- | {{fbu DEN 21}} || {{sort|I|Победник во квал. група И}} || 11 октомври 2024 || 10-то || [[Европско првенство во фудбал за играчи под 21 година 1978|1978]] || [[Европско првенство во фудбал за играчи под 21 година 2021|2021]] || {{sort|03|Полуфинале}} ([[Европско првенство во фудбал за играчи под 21 година 1992|1992]], [[Европско првенство во фудбал за играчи под 21 година 2015|2015]]) |- | {{fbu UKR 21}} || {{sort|J|Една од трите најдобри второпласирани}} || 11 октомври 2024 || 4-то {{small|(7-мо вклучувајќи и [[Фудбалска репрезентација на Советскиот Сојуз под 21 година|Советскиот Сојуз]])}} || [[Европско првенство во фудбал за играчи под 21 година 2006|2006]] || [[Европско првенство во фудбал за играчи под 21 година 2023|2023]] || {{sort|02|Финалист}} ([[Европско првенство во фудбал за играчи под 21 година 2006|2006]]) |- | {{fbu ENG 21}} || {{sort|F|Победник во квал. група Ф}} || 12 октомври 2024 || 18-то || [[Европско првенство во фудбал за играчи под 21 година 1978|1978]] || [[Европско првенство во фудбал за играчи под 21 година 2023|2023]] || '''{{sort|01|Победник}}''' ([[Европско првенство во фудбал за играчи под 21 година 1982|1982]], [[Европско првенство во фудбал за играчи под 21 година 1984|1984]], [[Европско првенство во фудбал за играчи под 21 година 2023|2023]]) |- |{{fbu ROU 21}} || {{sort|E|Победник во квал. група Е}} || 15 октомври 2024 || 5-то || [[Европско првенство во фудбал за играчи под 21 година 1998|1998]] || [[Европско првенство во фудбал за играчи под 21 година 2023|2023]] || {{sort|03|Полуфинале}} ([[Европско првенство во фудбал за играчи под 21 година 2019|2019]]) |- |{{fbu POL 21}} || {{sort|J|Една од трите најдобри второпласирани}} || 15 октомври 2024 || 8-мо || [[Европско првенство во фудбал за играчи под 21 година 1982|1982]] || [[Европско првенство во фудбал за играчи под 21 година 2019|2019]] || {{sort|04|Четвртфинале}} ([[Европско првенство во фудбал за играчи под 21 година 1982|1982]], [[Европско првенство во фудбал за играчи под 21 година 1984|1984]], [[Европско првенство во фудбал за играчи под 21 година 1986|1986]], [[Европско првенство во фудбал за играчи под 21 година 1992|1992]], [[Европско првенство во фудбал за играчи под 21 година 1994|1994]]) |- |{{fbu SLO 21}} || {{sort|H|Победник во квал. група Х}} || 15 октомври 2024 || 2-ро {{small|(6-то вклучвајќи и [[Фудбалска репрезентација на Југославија под 21 година|Југославија]])}} || [[Европско првенство во фудбал за играчи под 21 година 2021|2021]] || [[Европско првенство во фудбал за играчи под 21 година 2021|2021]] || {{sort|05|Групна фаза}} ([[Европско првенство во фудбал за играчи под 21 година 2021|2021]]) |- |{{fbu FRA 21}} || {{sort|J|Една од трите најдобри второпласирани}} || 15 октомври 2024 || 12-то || [[Европско првенство во фудбал за играчи под 21 година 1982|1982]] || [[Европско првенство во фудбал за играчи под 21 година 2023|2023]] || '''{{sort|01|Победник}}''' ([[Европско првенство во фудбал за играчи под 21 година 1988|1988]]) |- |{{fbu ITA 21}} || {{sort|A|Победник во квал. група А}} || 15 октомври 2024 || 23-то || [[Европско првенство во фудбал за играчи под 21 година 1978|1978]] || [[Европско првенство во фудбал за играчи под 21 година 2023|2023]] ||'''{{sort|01|Победник}}''' ([[Европско првенство во фудбал за играчи под 21 година 1992|1992]], [[Европско првенство во фудбал за играчи под 21 година 1994|1994]], [[Европско првенство во фудбал за играчи под 21 година 1996|1996]], [[Европско првенство во фудбал за играчи под 21 година 2000|2000]], [[Европско првенство во фудбал за играчи под 21 година 2004|2004]]) |- |{{fbu FIN 21}} || {{sort|K|Победник во баражот}} || 19 ноември 2024 || 2-ро || [[Европско првенство во фудбал за играчи под 21 година 2009|2009]] || [[Европско првенство во фудбал за играчи под 21 година 2009|2009]] || Групна фаза ([[Европско првенство во фудбал за играчи под 21 година 2009|2009]]) |- |{{fbu CZE 21}} || {{sort|K|Победник во баражот}} || 19 ноември 2024 || 10-то {{small|(16-то вклучувајќи и [[Фудбалска репрезентација на Чехословачка под 21 година|Чехословачка]])}} || [[Европско првенство во фудбал за играчи под 21 година 1996|1996]] || [[Европско првенство во фудбал за играчи под 21 година 2023|2023]] || '''{{sort|01|Победник}}''' ([[Европско првенство во фудбал за играчи под 21 година 2002|2002]]) |- |{{fbu GEO 21}} || {{sort|K|Победник во баражот}} || 19 ноември 2024 || 2-ро {{small|(5-то вклучувајќи и [[Фудбалска репрезентација на Советскиот Сојуз под 21 година|Советскиот Сојуз]])}} || [[Европско првенство во фудбал за играчи под 21 година 2023|2023]] || [[Европско првенство во фудбал за играчи под 21 година 2023|2023]] || Четвртфинале ([[Европско првенство во фудбал за играчи под 21 година 2023|2023]]) |} ==Фаза по групи== {{hidden begin|title='''Правила за одредување на позициите'''}} Позициите на табелата се одредуваат на следниов начин: # Освоени бодови (3 бода за победа, 1 за нерешено, 0 за пораз); # Меѓусебен скор помеѓу екипите кои се изедначени на табелата; # Гол разлика во меѓусебните натпревари помеѓу екипите кои се изедначени на табелата; # Број на постигнати голови во меѓусебните натпревари помеѓу екипите кои се изедначени на табелата; # Гол разлика во сите одиграни натпревари од групната фаза; # Број на постигнати голови во сите натпревари од групната фаза; # [[Изведување пенали (фудбал)|Изведување пенали]] ако само два тима имаат ист број на бодови, а се сретнале во последното коло од групата и се изедначени по примена на сите горенаведени критериуми (не се користи ако повеќе од два тима имаат ист број на бодови или ако нивните рангирања не се релевантни за квалификацијата во следната фаза); # Фер плеј бодови во сите одиграни натпревари од групната фаза (само едно одземање на бодови за фер плеј листата може да се примени на еден играч на еден натпревар): {{unordered list | Жолт картон: 1 бод; | Индиректен црвен картон (втор жолт картон): −3 бода; | Директен црвен картон: −3 бода; }} # Позиција на ранглистата на УЕФА. {{hidden end}} ===Група А=== {| class="wikitable sortable" style="text-align:center;" |- !width=7%|{{Tooltip|Поз.|Позиции}} !width=27%|Репрезентација !width=10%|{{Tooltip|Бод|Бодови}} !width=7%|{{Tooltip|ОН|Одиграни натпревари}} !width=7%|{{Tooltip|П|Победи}} !width=7%|{{Tooltip|Н|Нерешени}} !width=7%|{{Tooltip|И|Изгубени}} !width=7%|{{Tooltip|ДГ|Постигнати голови}} !width=7%|{{Tooltip|ПГ|Примени голови}} !width=7%|{{Tooltip|ГР|Гол-разлика}} |- bgcolor=#ccffcc |1.||style="text-align:left;"|{{fbu SVK 21}} |'''0'''|| 0 || 0 || 0 || 0 || 0 || 0 || 0 |- |- bgcolor=#ccffcc |2.||style="text-align:left;"|{{fbu ESP 21}} |'''0'''|| 0 || 0 || 0 || 0 || 0 || 0 || 0 |- |3.||style="text-align:left;"|{{fbu ITA 21}} |'''0'''|| 0 || 0 || 0 || 0 || 0 || 0 || 0 |- |4.||style="text-align:left;"|{{fbu ROU 21}} |'''0'''|| 0 || 0 || 0 || 0 || 0 || 0 || 0 |} {{Football box collapsible no.2 |nobars = 1 |дата = {{Start date|2025|6|11|df=y}} |време = 18:00 |екипа1 = {{fbu-rt SVK 21}} |резултат = 2&ndash;3 |екипа2 = {{fbu ESP 21}} |голови1 = *[[Самуел Копасек|Копасек]] {{goal|48}} *[[Томаш Суслов|Суслов]] {{goal|53|пен.}} |голови2 = *{{goal|16}} [[Марк Пубиљ|Пубиљ]] *{{goal|18}} [[Матео Џозеф|Џозеф]] *{{goal|90}} [[Сесар Тарега|Тарега]] |стадион = [[Национален фудбалски стадион во Братислава|Национален стадион]], [[Брастилава]] |гледачи = 19.964 |судија = {{flagsport|POL}} [[Дамјан Силвестржак]] |извештај = https://www.uefa.com/under21/match/2043332/ }} {{Football box collapsible no.2 |nobars = 1 |дата = {{Start date|2025|6|11|df=y}} |време = 21:00 |екипа1 = {{fbu-rt ITA 21}} |резултат = 1&ndash;0 |екипа2 = {{fbu ROU 21}} |голови1 = *[[Томазо Балданци|Балданци]] {{goal|26}} |голови2 = |стадион = [[Стадион „Антон Малатински“|Антон Малатински]], [[Трнава]] |гледачи = 2.450 |судија = {{flagsport|GRE}} [[Василис Фотијас]] |извештај = https://www.uefa.com/under21/match/2043333/ }} ---- {{Football box collapsible no.2 |nobars = 1 |дата = {{Start date|2025|6|14|df=y}} |време = 18:00 |екипа1 = {{fbu-rt ESP 21}} |резултат = 2&ndash;1 |екипа2 = {{fbu ROU 21}} |голови1 = *[[Микел Хаурегизар|Хаурегизар]] {{goal|85}} *[[Роберто Фернандес (фудбалер 2002)|Фернандес]] {{goal|88}} |голови2 = *{{goal|{{0}}4}} [[Луис Мунтеану|Мунтеану]] |стадион = [[Национален фудбалски стадион во Братислава|Национален стадион]], [[Брастилава]] |гледачи = 10.023 |судија = {{flagsport|NED}} [[Сандер ван дер Ејк]] |извештај = https://www.uefa.com/under21/match/2043335/ }} {{Football box collapsible no.2 |nobars = 1 |дата = {{Start date|2025|6|14|df=y}} |време = 21:00 |екипа1 = {{fbu-rt SVK 21}} |резултат = 0&ndash;1 |екипа2 = {{fbu ITA 21}} |голови1 = |голови2 = *{{goal|7}} [[Чезаре Казадеи|Казадеи]] |стадион = [[Стадион „Антон Малатински“|Антон Малатински]], [[Трнава]] |гледачи = 15,455 |судија = {{flagsport|SRB}} [[Ненад Минаковиќ]] |извештај = https://www.uefa.com/under21/match/2043334/ }} ---- {{Football box collapsible no.2 |nobars = 1 |дата = {{Start date|2025|6|17|df=y}} |време = 21:00 |екипа1 = {{fbu-rt ROU 21}} |резултат = &ndash; |екипа2 = {{fbu SVK 21}} |голови1 = |голови2 = |стадион = [[Национален фудбалски стадион во Братислава|Национален стадион]], [[Брастилава]] |гледачи = |судија = |извештај = https://www.uefa.com/under21/match/2043342/ }} {{Football box collapsible no.2 |nobars = 1 |дата = {{Start date|2025|6|17|df=y}} |време = 21:00 |екипа1 = {{fbu-rt ESP 21}} |резултат = &ndash; |екипа2 = {{fbu ITA 21}} |голови1 = |голови2 = |стадион = [[Стадион „Антон Малатински“|Антон Малатински]], [[Трнава]] |гледачи = |судија = |извештај = https://www.uefa.com/under21/match/2043343/ }} ===Група Б=== {| class="wikitable sortable" style="text-align:center;" |- !width=7%|{{Tooltip|Поз.|Позиции}} !width=27%|Репрезентација !width=10%|{{Tooltip|Бод|Бодови}} !width=7%|{{Tooltip|ОН|Одиграни натпревари}} !width=7%|{{Tooltip|П|Победи}} !width=7%|{{Tooltip|Н|Нерешени}} !width=7%|{{Tooltip|И|Изгубени}} !width=7%|{{Tooltip|ДГ|Постигнати голови}} !width=7%|{{Tooltip|ПГ|Примени голови}} !width=7%|{{Tooltip|ГР|Гол-разлика}} |- bgcolor=#ccffcc |1.||style="text-align:left;"|{{fbu CZE 21}} |'''0'''|| 0 || 0 || 0 || 0 || 0 || 0 || 0 |- |- bgcolor=#ccffcc |2.||style="text-align:left;"|{{fbu ENG 21}} |'''0'''|| 0 || 0 || 0 || 0 || 0 || 0 || 0 |- |3.||style="text-align:left;"|{{fbu GER 21}} |'''0'''|| 0 || 0 || 0 || 0 || 0 || 0 || 0 |- |4.||style="text-align:left;"|{{fbu SLO 21}} |'''0'''|| 0 || 0 || 0 || 0 || 0 || 0 || 0 |} {{Football box collapsible no.2 |nobars = 1 |дата = {{Start date|2025|6|12|df=y}} |време = 18:00 |екипа1 = {{fbu-rt CZE 21}} |резултат = 1&ndash;3 |екипа2 = {{fbu ENG 21}} |голови1 = *[[Даниел Фила|Фила]] {{goal|51}} |голови2 = *{{goal|39}} [[Харви Елиот|Елиот]] *{{goal|48}} [[Џонатан Роу (фудбалер 2003)|Роу]] *{{goal|76}} [[Чарли Кресвел|Кресвел]] |стадион = [[ДАК Арена]], [[Дунајска Стреда]] |гледачи = 8.087 |судија = {{flagsport|ARM}} [[Елчин Масијев]] |извештај = https://www.uefa.com/under21/match/2043326/ }} {{Football box collapsible no.2 |nobars = 1 |дата = {{Start date|2025|6|12|df=y}} |време = 21:00 |екипа1 = {{fbu-rt GER 21}} |резултат = 3&ndash;0 |екипа2 = {{fbu SLO 21}} |голови1 = *[[Ник Волтемаде|Волтемаде]] {{goal|19}}, {{goal|42}}, {{goal|82|пен.}} |голови2 = |стадион = [[Стадион под Зобором]], [[Нитра]] |гледачи = 2.708 |судија = {{flagsport|DEN}} [[Јакоб Сундберг]] |извештај = https://www.uefa.com/under21/match/2043327/ }} ---- {{Football box collapsible no.2 |nobars = 1 |дата = {{Start date|2025|6|15|df=y}} |време = 18:00 |екипа1 = {{fbu-rt ENG 21}} |резултат = - |екипа2 = {{fbu SLO 21}} |голови1 = |голови2 = |стадион = [[Стадион под Зобором]], [[Нитра]] |гледачи = |судија = |извештај = https://www.uefa.com/under21/match/2043337/ }} {{Football box collapsible no.2 |nobars = 1 |дата = {{Start date|2025|6|15|df=y}} |време = 21:00 |екипа1 = {{fbu-rt CZE 21}} |резултат = - |екипа2 = {{fbu GER 21}} |голови1 = |голови2 = |стадион = [[ДАК Арена]], [[Дунајска Стреда]] |гледачи = |судија = |извештај = https://www.uefa.com/under21/match/2043336/ }} ---- {{Football box collapsible no.2 |nobars = 1 |дата = {{Start date|2025|6|18|df=y}} |време = 21:00 |екипа1 = {{fbu-rt SLO 21}} |резултат = - |екипа2 = {{fbu CZE 21}} |голови1 = |голови2 = |стадион = [[ДАК Арена]], [[Дунајска Стреда]] |гледачи = |судија = |извештај = https://www.uefa.com/under21/match/2043344/ }} {{Football box collapsible no.2 |nobars = 1 |дата = {{Start date|2025|6|18|df=y}} |време = 21:00 |екипа1 = {{fbu-rt ENG 21}} |резултат = - |екипа2 = {{fbu GER 21}} |голови1 = |голови2 = |стадион = [[Стадион под Зобором]], [[Нитра]] |гледачи = |судија = |извештај = https://www.uefa.com/under21/match/2043345/ }} ===Група Ц=== {| class="wikitable sortable" style="text-align:center;" |- !width=7%|{{Tooltip|Поз.|Позиции}} !width=27%|Репрезентација !width=10%|{{Tooltip|Бод|Бодови}} !width=7%|{{Tooltip|ОН|Одиграни натпревари}} !width=7%|{{Tooltip|П|Победи}} !width=7%|{{Tooltip|Н|Нерешени}} !width=7%|{{Tooltip|И|Изгубени}} !width=7%|{{Tooltip|ДГ|Постигнати голови}} !width=7%|{{Tooltip|ПГ|Примени голови}} !width=7%|{{Tooltip|ГР|Гол-разлика}} |- bgcolor=#ccffcc |1.||style="text-align:left;"|{{fbu POR 21}} |'''0'''|| 0 || 0 || 0 || 0 || 0 || 0 || 0 |- |- bgcolor=#ccffcc |2.||style="text-align:left;"|{{fbu FRA 21}} |'''0'''|| 0 || 0 || 0 || 0 || 0 || 0 || 0 |- |3.||style="text-align:left;"|{{fbu POL 21}} |'''0'''|| 0 || 0 || 0 || 0 || 0 || 0 || 0 |- |4.||style="text-align:left;"|{{fbu GEO 21}} |'''0'''|| 0 || 0 || 0 || 0 || 0 || 0 || 0 |} {{Football box collapsible no.2 |nobars = 1 |дата = {{Start date|2025|6|11|df=y}} |време = 21:00 |екипа1 = {{fbu-rt POR 21}} |резултат = 0&ndash;0 |екипа2 = {{fbu FRA 21}} |голови1 = |голови2 = |стадион = [[Сихот (стадион)|Сихот]], [[Тренчин]] |гледачи = 4.932 |судија = {{flagsport|LTU}} [[Манфредас Лукјанчукас]] |извештај = https://www.uefa.com/under21/match/2043328/ }} {{Football box collapsible no.2 |nobars = 1 |дата = {{Start date|2025|6|11|df=y}} |време = 21:00 |екипа1 = {{fbu-rt POL 21}} |резултат = 1&ndash;2 |екипа2 = {{fbu GEO 21}} |голови1 = *[[Јакуб Калузински|Калузински]] {{goal|73|пен.}} |голови2 = *{{goal|55}} [[Нодар Ломинадзе|Ломинадзе]] *{{goal|90+3}} [[Василиос Гордезијани|Годрезијани]] |стадион = [[Стадион под Дубном]], [[Жилина]] |гледачи = 2.218 |судија = {{flagsport|SUI}} [[Алесандро Дудиќ]] |извештај = https://www.uefa.com/under21/match/2043329/ }} ---- {{Football box collapsible no.2 |nobars = 1 |дата = {{Start date|2025|6|14|df=y}} |време = 21:00 |екипа1 = {{fbu-rt POR 21}} |резултат = - |екипа2 = {{fbu POL 21}} |голови1 = |голови2 = |стадион = [[Сихот (стадион)|Сихот]], [[Тренчин]] |гледачи = |судија = |извештај = https://www.uefa.com/under21/match/2043338/ }} {{Football box collapsible no.2 |nobars = 1 |дата = {{Start date|2025|6|14|df=y}} |време = 21:00 |екипа1 = {{fbu-rt FRA 21}} |резултат = - |екипа2 = {{fbu GEO 21}} |голови1 = |голови2 = |стадион = [[Стадион под Дубном]], [[Жилина]] |гледачи = |судија = |извештај = https://www.uefa.com/under21/match/2043339/ }} ---- {{Football box collapsible no.2 |nobars = 1 |дата = {{Start date|2025|6|17|df=y}} |време = 18:00 |екипа1 = {{fbu-rt GEO 21}} |резултат = - |екипа2 = {{fbu POR 21}} |голови1 = |голови2 = |стадион = [[Сихот (стадион)|Сихот]], [[Тренчин]] |гледачи = |судија = |извештај = https://www.uefa.com/under21/match/2043346/ }} {{Football box collapsible no.2 |nobars = 1 |дата = {{Start date|2025|6|17|df=y}} |време = 18:00 |екипа1 = {{fbu-rt FRA 21}} |резултат = - |екипа2 = {{fbu POL 21}} |голови1 = |голови2 = |стадион = [[Стадион под Дубном]], [[Жилина]] |гледачи = |судија = |извештај = https://www.uefa.com/under21/match/2043347/ }} ===Група Д=== {| class="wikitable sortable" style="text-align:center;" |- !width=7%|{{Tooltip|Поз.|Позиции}} !width=27%|Репрезентација !width=10%|{{Tooltip|Бод|Бодови}} !width=7%|{{Tooltip|ОН|Одиграни натпревари}} !width=7%|{{Tooltip|П|Победи}} !width=7%|{{Tooltip|Н|Нерешени}} !width=7%|{{Tooltip|И|Изгубени}} !width=7%|{{Tooltip|ДГ|Постигнати голови}} !width=7%|{{Tooltip|ПГ|Примени голови}} !width=7%|{{Tooltip|ГР|Гол-разлика}} |- bgcolor=#ccffcc |1.||style="text-align:left;"|{{fbu FIN 21}} |'''0'''|| 0 || 0 || 0 || 0 || 0 || 0 || 0 |- |- bgcolor=#ccffcc |2.||style="text-align:left;"|{{fbu NED 21}} |'''0'''|| 0 || 0 || 0 || 0 || 0 || 0 || 0 |- |3.||style="text-align:left;"|{{fbu UKR 21}} |'''0'''|| 0 || 0 || 0 || 0 || 0 || 0 || 0 |- |4.||style="text-align:left;"|{{fbu DEN 21}} |'''0'''|| 0 || 0 || 0 || 0 || 0 || 0 || 0 |} {{Football box collapsible no.2 |nobars = 1 |дата = {{Start date|2025|6|12|df=y}} |време = 18:00 |екипа1 = {{fbu-rt UKR 21}} |резултат = 2&ndash;3 |екипа2 = {{fbu DEN 21}} |голови1 = *[[Назар Волошин|Волошин]] {{goal|22}} *[[Максим Брагару|Брагару]] {{goal|78}} |голови2 = *{{goal|63}} [[Клемент Бишоф|Бишоф]] *{{goal|81}} [[Вилијам Бевинг|Бевинг]] *{{goal|88}} [[Вилијам Осула|Осула]] |стадион = [[Татран (стадион)|Татран]], [[Прешов]] |гледачи = 5.458 |судија = {{flagsport|GEO}} [[Гога Кикачеишвили]] |извештај = https://www.uefa.com/under21/match/2043331/ }} {{Football box collapsible no.2 |nobars = 1 |дата = {{Start date|2025|6|12|df=y}} |време = 21:00 |екипа1 = {{fbu-rt FIN 21}} |резултат = 2&ndash;2 |екипа2 = {{fbu NED 21}} |голови1 = *[[Каспер Терхо|Терхо]] {{goal|25}} *[[Топи Кескинен|Кескинен]] {{goal|28}} |голови2 = *{{goal|59}} [[Лучано Валенте (фудбалер 2003)|Валенте]] *{{goal|90+3}} [[Ернест Поку|Поку]] |стадион = [[Фудбалска Арена во Кошице|Арена Кошице]], [[Кошице]] |гледачи = 7.369 |судија = {{flagsport|VEN}} [[Алексис Ерера (фудбалски судија)|Алексис Ерера]] |извештај = https://www.uefa.com/under21/match/2043330/ }} ---- {{Football box collapsible no.2 |nobars = 1 |дата = {{Start date|2025|6|15|df=y}} |време = 18:00 |екипа1 = {{fbu-rt FIN 21}} |резултат = - |екипа2 = {{fbu UKR 21}} |голови1 = |голови2 = |стадион = [[Фудбалска Арена во Кошице|Арена Кошице]], [[Кошице]] |гледачи = |судија = |извештај = https://www.uefa.com/under21/match/2043340/ }} {{Football box collapsible no.2 |nobars = 1 |дата = {{Start date|2025|6|15|df=y}} |време = 21:00 |екипа1 = {{fbu-rt NED 21}} |резултат = - |екипа2 = {{fbu DEN 21}} |голови1 = |голови2 = |стадион = [[Татран (стадион)|Татран]], [[Прешов]] |гледачи = |судија = |извештај = https://www.uefa.com/under21/match/2043341/ }} ---- {{Football box collapsible no.2 |nobars = 1 |дата = {{Start date|2025|6|18|df=y}} |време = 18:00 |екипа1 = {{fbu-rt DEN 21}} |резултат = - |екипа2 = {{fbu FIN 21}} |голови1 = |голови2 = |стадион = [[Фудбалска Арена во Кошице|Арена Кошице]], [[Кошице]] |гледачи = |судија = |извештај = https://www.uefa.com/under21/match/2043348/ }} {{Football box collapsible no.2 |nobars = 1 |дата = {{Start date|2025|6|18|df=y}} |време = 18:00 |екипа1 = {{fbu-rt NED 21}} |резултат = - |екипа2 = {{fbu UKR 21}} |голови1 = |голови2 = |стадион = [[Татран (стадион)|Татран]], [[Прешов]] |гледачи = |судија = |извештај = https://www.uefa.com/under21/match/2043349/ }} ==Нокаут фаза== Во нокаут фазата, ќе се користат [[Продолжеток (спорт)|продолженија]] и [[Изведување пенали (фудбал)|изведување пенали]] ако е потребно за да се одреди победникот. ===Жреб и резултати=== <onlyinclude>{{#invoke:RoundN|N8 |3rdplace=no|bold_winner=high|widescore=yes <!--Date-Place|Team 1|Score 1|Team 2|Score 2--> <!--Quarter-finals--> |21 јуни – [[Стадион „Антон Малатински“|Трнава]] |<!-- {{fbu|21|}} -->Winners Group A||<!-- {{fbu|21|}} -->Runners-up Group B| |21 јуни – [[Стадион под Дубном|Жилина]] |<!-- {{fbu|21|}} -->Winners Group C||<!-- {{fbu|21|}} -->Runners-up Group D| |22 јуни – [[ДАК Арена|Дунајска Стреда]] |<!-- {{fbu|21|}} -->Winners Group B||<!-- {{fbu|21|}} -->Runners-up Group A| |22 јуни – [[Татран (стадион)|Прешов]] |<!-- {{fbu|21|}} -->Winners Group D||<!-- {{fbu|21|}} -->Runners-up Group C| <!--Semi-finals--> |25 јуни – [[Национален фудбалски стадион во Братислава|Братислава]] |<!-- {{fbu|21|}} -->||<!-- {{fbu|21|}} -->| |25 јуни – [[Фудбалска Арена во Кошице|Кошице]] |<!-- {{fbu|21|}} -->||<!-- {{fbu|21|}} -->| <!--Final--> |28 јуни – [[Национален фудбалски стадион во Братислава|Братислава]]|<!-- {{fbu|21|}} -->||<!-- {{fbu|21|}} -->| }}</onlyinclude> ==Наводи== {{наводи}} ==Надворешни врски== *{{Official website|https://www.uefa.com/under21/}} {{Европско првенство во фудбал за играчи под 21 година}} [[Категорија:УЕФА Европско првенство за играчи под 21 година|2025]] jvqxpidhnpgaerjid68x9l50trmndcy 5380294 5380293 2025-06-15T09:14:07Z Carshalton 30527 /* Група А */ 5380294 wikitext text/x-wiki {{Инфокутија за меѓународно фудбалско натпреварување | име_на_турнирот = Majstrovstvá Európy vo futbale hráčov do 21 rokov 2025 <!-- оригинално име на турнирот (прифатено од УЕФА и(ли) ФИФА) --> | лого = 2025 UEFA European Under-21 Championship.png | големина = 200px | земја = {{flagsport|SVK}} [[Словачка]] | градови = 8 | стадиони = 8 | период = [[11 јуни]] — [[28 јуни]] [[2025]] | учесници = 16 | шампион = <!--{{fbu ENG 21}}<br><small>(3. титула)</small>--> | 2 место = <!--{{fbu ESP 21}}--> | 3 место = <!--{{fbu ISR 21}}<br>{{fbu UKR 21}}--> | 4 место = <!-- да се стави и слика од знамето на четвртото место; ако нема одиграно натпревар за трето место, двете репрезентации да се напишат како носители на бронзен медал --> | публика = | натпревари = | голови = | стрелец = | бголов = | најдобар = | претходно = [[Европско првенство во фудбал за играчи под 21 година 2023|''2023'']] | следно = [[Европско првенство во фудбал за играчи под 21 година 2027|''2027'']] }} '''Европско првенство во фудбал за играчи под 21 година 2025''' — 25-то издание на [[УЕФА Европско првенство за играчи под 21 година|Европските првенства во фудбал за играчи под 21 година]], [[фудбал]]ско натпреварување кое се одржува на секои две години за репрезентации составени од играчи под 21 година, организирано и под покровителство на [[УЕФА]]. Турнирот бил одржан во [[Словачка]],<ref name=hosts>{{cite news |author=<!--not stated--> |date=11 August 2023 |title=2025 Under-21 EURO in Slovakia: Tournament information |url=https://www.uefa.com/under21/news/0284-18b5e2afb871-96c58db24dfa-1000--2025-under-21-euro-in-slovakia-tournament-information/ |work=UEFA |location=Basel |access-date=23 October 2023}}</ref> која била домаќин на турнир од Европското првенство под 21 година по втор пат, откако го организирала и [[Европско првенство во фудбал за играчи под 21 година 2000|првенството во 2000 година]]. Право на учество на првенството имале сите играчи родени на или по 1 јануари 2002 година. Вкупно 16 репрезентации, кои се квалификувале преку квалификациите, учествувале на завршниот турнир. ==Избор на домаќин== *{{CRO}} *'''{{SVK}}''' Извршниот комитет на УЕФА ја избрал Словачка за домаќин на 25 јануари 2023 година.<ref name=hosts/> == Стадиони == {|class="wikitable" style="text-align:center;margin:1em auto;" |- ! [[Братислава]] ! [[Трнава]] ! [[Дунајска Стреда]] ! [[Кошице]] |- | [[Национален фудбалски стадион во Братислава|Национален стадион]] | [[Стадион Антон Малатински]] | [[ДАК Арена]] | [[Фудбалска Арена во Кошице]] |- | Капацитет: '''22,500''' | Капацитет: '''18,200''' | Капацитет: '''12,700''' | Капацитет: '''12,555''' |- | [[File:Tehelne pole.jpg|210px]] | [[File:The City Arena in Trnava (2018).jpg|190px]] | [[File:Molarena.png|210px]] | [[File:KFA_Kosicka_Futbalova_Arena.jpg|225px]] |- !colspan=4|{{Location map+ |Slovakia |float=center |width=500 |places= {{Location map~|Slovakia|lat=48.163558|long=17.136856|label=[[Братислава]]|position=right}} {{Location map~|Slovakia|lat=48.373333|long=17.591667|label=[[Трнава]]|position=top}} {{Location map~|Slovakia|lat=47.998889|long=17.618333|label=[[Дунајска Стреда]]|position=bottom}} {{Location map~|Slovakia|lat=48.89868|long=18.044738|label=[[Тренчин]]|position=bottom}} {{Location map~|Slovakia|lat=49.229119|long=18.744789|label=[[Жилина]]|position=right}} {{Location map~|Slovakia|lat=48.696667|long=21.245|label=[[Кошице]]|position=right}} {{Location map~|Slovakia|lat=49.006756|long=21.234564|label=[[Прешов]]|position=right}} {{Location map~|Slovakia|lat=48.321857|long=18.087506|label=[[Нитра]]|position=right}} }} |- ! [[Жилина]] ! [[Тренчин]] ! [[Нитра]] ! [[Прешов]] |- | [[Стадион под Дубном]] | [[Сихот (стадион)|Сихот]] | [[Стадион под Зобором]] | [[Татран (стадион)|Татран]] |- | Капацитет: '''10,897''' | Капацитет: '''10,000''' | Капацитет: '''7,480''' | Капацитет: '''6,500''' |- | [[File:MŠK Žilina - Stadium - panoramio.jpg|210px]] | [[File:Stadion Sihot.png|210px]] | [[File:FC Nitra.jpg|215px]] | [[File:Tatran Arena 01 2025.jpg|220px]] |} ==Квалификации== === Квалификувани репрезентации === Следните репрезентации се квалификувале за завршниот турнир. <small>Инфо: Сите настапи и статистики ја вклучуваат само У-21 ерата на првенството (од 1978).</small> {| class="wikitable sortable" |- ! Држава ! Квалификувана како ! Дата на квалификација ! Учество ! Прво учество ! Последно учество ! Најдобар резултат |- | {{fbu SVK 21}} || {{sort|*|Домаќин}} || 25 јануари 2023 || 3-то {{small|(9-то вклучувајќи и [[Фудбалска репрезентација на Чехословачка под 21 година|Чехословачка]])}} || [[Европско првенство во фудбал за играчи под 21 година 2000|2000]] || [[Европско првенство во фудбал за играчи под 21 година 2017|2017]] || {{sort|03|Четврто место}} ([[Европско првенство во фудбал за играчи под 21 година 2000|2000]]) |- | {{fbu NED 21}} || {{sort|C|Победник во квал. група Ц}} || 9 септември 2024 || 10-то || [[Европско првенство во фудбал за играчи под 21 година 1988|1988]] || [[Европско првенство во фудбал за играчи под 21 година 2023|2023]] || '''{{sort|01|Победник}}''' ([[Европско првенство во фудбал за играчи под 21 година 2006|2006]], [[Европско првенство во фудбал за играчи под 21 година 2007|2007]]) |- | {{fbu ESP 21}} || {{sort|B|Победник во квал. група Б}} || 10 септември 2024 || 17-то || [[Европско првенство во фудбал за играчи под 21 година 1982|1982]] || [[Европско првенство во фудбал за играчи под 21 година 2023|2023]] || '''{{sort|01|Победник}}''' ([[Европско првенство во фудбал за играчи под 21 година 1986|1986]], [[Европско првенство во фудбал за играчи под 21 година 1998|1998]], [[Европско првенство во фудбал за играчи под 21 година 2011|2011]], [[Европско првенство во фудбал за играчи под 21 година 2013|2013]], [[Европско првенство во фудбал за играчи под 21 година 2019|2019]]) |- | {{fbu POR 21}} || {{sort|G|Победник во квал. група Г}} || 11 октомври 2024 || 11-то || [[Европско првенство во фудбал за играчи под 21 година 1994|1994]] || [[Европско првенство во фудбал за играчи под 21 година 2023|2023]] || {{sort|02|Финалист}} ([[Европско првенство во фудбал за играчи под 21 година 1994|1994]], [[Европско првенство во фудбал за играчи под 21 година 2015|2015]], [[Европско првенство во фудбал за играчи под 21 година 2021|2021]]) |- | {{fbu GER 21}} || {{sort|D|Победник во квал. група Д}} || 11 октомври 2024 || 15-то || [[Европско првенство во фудбал за играчи под 21 година 1982|1982]] || [[Европско првенство во фудбал за играчи под 21 година 2023|2023]] || '''{{sort|01|Победник}}''' ([[Европско првенство во фудбал за играчи под 21 година 2009|2009]], [[Европско првенство во фудбал за играчи под 21 година 2017|2017]], [[Европско првенство во фудбал за играчи под 21 година 2021|2021]]) |- | {{fbu DEN 21}} || {{sort|I|Победник во квал. група И}} || 11 октомври 2024 || 10-то || [[Европско првенство во фудбал за играчи под 21 година 1978|1978]] || [[Европско првенство во фудбал за играчи под 21 година 2021|2021]] || {{sort|03|Полуфинале}} ([[Европско првенство во фудбал за играчи под 21 година 1992|1992]], [[Европско првенство во фудбал за играчи под 21 година 2015|2015]]) |- | {{fbu UKR 21}} || {{sort|J|Една од трите најдобри второпласирани}} || 11 октомври 2024 || 4-то {{small|(7-мо вклучувајќи и [[Фудбалска репрезентација на Советскиот Сојуз под 21 година|Советскиот Сојуз]])}} || [[Европско првенство во фудбал за играчи под 21 година 2006|2006]] || [[Европско првенство во фудбал за играчи под 21 година 2023|2023]] || {{sort|02|Финалист}} ([[Европско првенство во фудбал за играчи под 21 година 2006|2006]]) |- | {{fbu ENG 21}} || {{sort|F|Победник во квал. група Ф}} || 12 октомври 2024 || 18-то || [[Европско првенство во фудбал за играчи под 21 година 1978|1978]] || [[Европско првенство во фудбал за играчи под 21 година 2023|2023]] || '''{{sort|01|Победник}}''' ([[Европско првенство во фудбал за играчи под 21 година 1982|1982]], [[Европско првенство во фудбал за играчи под 21 година 1984|1984]], [[Европско првенство во фудбал за играчи под 21 година 2023|2023]]) |- |{{fbu ROU 21}} || {{sort|E|Победник во квал. група Е}} || 15 октомври 2024 || 5-то || [[Европско првенство во фудбал за играчи под 21 година 1998|1998]] || [[Европско првенство во фудбал за играчи под 21 година 2023|2023]] || {{sort|03|Полуфинале}} ([[Европско првенство во фудбал за играчи под 21 година 2019|2019]]) |- |{{fbu POL 21}} || {{sort|J|Една од трите најдобри второпласирани}} || 15 октомври 2024 || 8-мо || [[Европско првенство во фудбал за играчи под 21 година 1982|1982]] || [[Европско првенство во фудбал за играчи под 21 година 2019|2019]] || {{sort|04|Четвртфинале}} ([[Европско првенство во фудбал за играчи под 21 година 1982|1982]], [[Европско првенство во фудбал за играчи под 21 година 1984|1984]], [[Европско првенство во фудбал за играчи под 21 година 1986|1986]], [[Европско првенство во фудбал за играчи под 21 година 1992|1992]], [[Европско првенство во фудбал за играчи под 21 година 1994|1994]]) |- |{{fbu SLO 21}} || {{sort|H|Победник во квал. група Х}} || 15 октомври 2024 || 2-ро {{small|(6-то вклучвајќи и [[Фудбалска репрезентација на Југославија под 21 година|Југославија]])}} || [[Европско првенство во фудбал за играчи под 21 година 2021|2021]] || [[Европско првенство во фудбал за играчи под 21 година 2021|2021]] || {{sort|05|Групна фаза}} ([[Европско првенство во фудбал за играчи под 21 година 2021|2021]]) |- |{{fbu FRA 21}} || {{sort|J|Една од трите најдобри второпласирани}} || 15 октомври 2024 || 12-то || [[Европско првенство во фудбал за играчи под 21 година 1982|1982]] || [[Европско првенство во фудбал за играчи под 21 година 2023|2023]] || '''{{sort|01|Победник}}''' ([[Европско првенство во фудбал за играчи под 21 година 1988|1988]]) |- |{{fbu ITA 21}} || {{sort|A|Победник во квал. група А}} || 15 октомври 2024 || 23-то || [[Европско првенство во фудбал за играчи под 21 година 1978|1978]] || [[Европско првенство во фудбал за играчи под 21 година 2023|2023]] ||'''{{sort|01|Победник}}''' ([[Европско првенство во фудбал за играчи под 21 година 1992|1992]], [[Европско првенство во фудбал за играчи под 21 година 1994|1994]], [[Европско првенство во фудбал за играчи под 21 година 1996|1996]], [[Европско првенство во фудбал за играчи под 21 година 2000|2000]], [[Европско првенство во фудбал за играчи под 21 година 2004|2004]]) |- |{{fbu FIN 21}} || {{sort|K|Победник во баражот}} || 19 ноември 2024 || 2-ро || [[Европско првенство во фудбал за играчи под 21 година 2009|2009]] || [[Европско првенство во фудбал за играчи под 21 година 2009|2009]] || Групна фаза ([[Европско првенство во фудбал за играчи под 21 година 2009|2009]]) |- |{{fbu CZE 21}} || {{sort|K|Победник во баражот}} || 19 ноември 2024 || 10-то {{small|(16-то вклучувајќи и [[Фудбалска репрезентација на Чехословачка под 21 година|Чехословачка]])}} || [[Европско првенство во фудбал за играчи под 21 година 1996|1996]] || [[Европско првенство во фудбал за играчи под 21 година 2023|2023]] || '''{{sort|01|Победник}}''' ([[Европско првенство во фудбал за играчи под 21 година 2002|2002]]) |- |{{fbu GEO 21}} || {{sort|K|Победник во баражот}} || 19 ноември 2024 || 2-ро {{small|(5-то вклучувајќи и [[Фудбалска репрезентација на Советскиот Сојуз под 21 година|Советскиот Сојуз]])}} || [[Европско првенство во фудбал за играчи под 21 година 2023|2023]] || [[Европско првенство во фудбал за играчи под 21 година 2023|2023]] || Четвртфинале ([[Европско првенство во фудбал за играчи под 21 година 2023|2023]]) |} ==Фаза по групи== {{hidden begin|title='''Правила за одредување на позициите'''}} Позициите на табелата се одредуваат на следниов начин: # Освоени бодови (3 бода за победа, 1 за нерешено, 0 за пораз); # Меѓусебен скор помеѓу екипите кои се изедначени на табелата; # Гол разлика во меѓусебните натпревари помеѓу екипите кои се изедначени на табелата; # Број на постигнати голови во меѓусебните натпревари помеѓу екипите кои се изедначени на табелата; # Гол разлика во сите одиграни натпревари од групната фаза; # Број на постигнати голови во сите натпревари од групната фаза; # [[Изведување пенали (фудбал)|Изведување пенали]] ако само два тима имаат ист број на бодови, а се сретнале во последното коло од групата и се изедначени по примена на сите горенаведени критериуми (не се користи ако повеќе од два тима имаат ист број на бодови или ако нивните рангирања не се релевантни за квалификацијата во следната фаза); # Фер плеј бодови во сите одиграни натпревари од групната фаза (само едно одземање на бодови за фер плеј листата може да се примени на еден играч на еден натпревар): {{unordered list | Жолт картон: 1 бод; | Индиректен црвен картон (втор жолт картон): −3 бода; | Директен црвен картон: −3 бода; }} # Позиција на ранглистата на УЕФА. {{hidden end}} ===Група А=== {| class="wikitable sortable" style="text-align:center;" |- !width=7%|{{Tooltip|Поз.|Позиции}} !width=27%|Репрезентација !width=10%|{{Tooltip|Бод|Бодови}} !width=7%|{{Tooltip|ОН|Одиграни натпревари}} !width=7%|{{Tooltip|П|Победи}} !width=7%|{{Tooltip|Н|Нерешени}} !width=7%|{{Tooltip|И|Изгубени}} !width=7%|{{Tooltip|ДГ|Постигнати голови}} !width=7%|{{Tooltip|ПГ|Примени голови}} !width=7%|{{Tooltip|ГР|Гол-разлика}} |- bgcolor=#ccffcc |1.||style="text-align:left;"|{{fbu SVK 21}} |'''0'''|| 0 || 0 || 0 || 0 || 0 || 0 || 0 |- |- bgcolor=#ccffcc |2.||style="text-align:left;"|{{fbu ESP 21}} |'''0'''|| 0 || 0 || 0 || 0 || 0 || 0 || 0 |- |3.||style="text-align:left;"|{{fbu ITA 21}} |'''0'''|| 0 || 0 || 0 || 0 || 0 || 0 || 0 |- |4.||style="text-align:left;"|{{fbu ROU 21}} |'''0'''|| 0 || 0 || 0 || 0 || 0 || 0 || 0 |} {{Football box collapsible no.2 |nobars = 1 |дата = {{Start date|2025|6|11|df=y}} |време = 18:00 |екипа1 = {{fbu-rt SVK 21}} |резултат = 2&ndash;3 |екипа2 = {{fbu ESP 21}} |голови1 = *[[Самуел Копасек|Копасек]] {{goal|48}} *[[Томаш Суслов|Суслов]] {{goal|53|пен.}} |голови2 = *{{goal|16}} [[Марк Пубиљ|Пубиљ]] *{{goal|18}} [[Матео Џозеф|Џозеф]] *{{goal|90}} [[Сесар Тарега|Тарега]] |стадион = [[Национален фудбалски стадион во Братислава|Национален стадион]], [[Брастилава]] |гледачи = 19.964 |судија = {{flagsport|POL}} [[Дамјан Силвестржак]] |извештај = https://www.uefa.com/under21/match/2043332/ }} {{Football box collapsible no.2 |nobars = 1 |дата = {{Start date|2025|6|11|df=y}} |време = 21:00 |екипа1 = {{fbu-rt ITA 21}} |резултат = 1&ndash;0 |екипа2 = {{fbu ROU 21}} |голови1 = *[[Томазо Балданци|Балданци]] {{goal|26}} |голови2 = |стадион = [[Стадион „Антон Малатински“|Антон Малатински]], [[Трнава]] |гледачи = 2.450 |судија = {{flagsport|GRE}} [[Василис Фотијас]] |извештај = https://www.uefa.com/under21/match/2043333/ }} ---- {{Football box collapsible no.2 |nobars = 1 |дата = {{Start date|2025|6|14|df=y}} |време = 18:00 |екипа1 = {{fbu-rt ESP 21}} |резултат = 2&ndash;1 |екипа2 = {{fbu ROU 21}} |голови1 = *[[Микел Хаурегизар|Хаурегизар]] {{goal|85}} *[[Роберто Фернандес (фудбалер 2002)|Фернандес]] {{goal|88}} |голови2 = *{{goal|{{0}}4}} [[Луис Мунтеану|Мунтеану]] |стадион = [[Национален фудбалски стадион во Братислава|Национален стадион]], [[Брастилава]] |гледачи = 10.023 |судија = {{flagsport|NED}} [[Сандер ван дер Ејк]] |извештај = https://www.uefa.com/under21/match/2043335/ }} {{Football box collapsible no.2 |nobars = 1 |дата = {{Start date|2025|6|14|df=y}} |време = 21:00 |екипа1 = {{fbu-rt SVK 21}} |резултат = 0&ndash;1 |екипа2 = {{fbu ITA 21}} |голови1 = |голови2 = *{{goal|7}} [[Чезаре Казадеи|Казадеи]] |стадион = [[Стадион „Антон Малатински“|Антон Малатински]], [[Трнава]] |гледачи = 15.455 |судија = {{flagsport|SRB}} [[Ненад Минаковиќ]] |извештај = https://www.uefa.com/under21/match/2043334/ }} ---- {{Football box collapsible no.2 |nobars = 1 |дата = {{Start date|2025|6|17|df=y}} |време = 21:00 |екипа1 = {{fbu-rt ROU 21}} |резултат = &ndash; |екипа2 = {{fbu SVK 21}} |голови1 = |голови2 = |стадион = [[Национален фудбалски стадион во Братислава|Национален стадион]], [[Брастилава]] |гледачи = |судија = |извештај = https://www.uefa.com/under21/match/2043342/ }} {{Football box collapsible no.2 |nobars = 1 |дата = {{Start date|2025|6|17|df=y}} |време = 21:00 |екипа1 = {{fbu-rt ESP 21}} |резултат = &ndash; |екипа2 = {{fbu ITA 21}} |голови1 = |голови2 = |стадион = [[Стадион „Антон Малатински“|Антон Малатински]], [[Трнава]] |гледачи = |судија = |извештај = https://www.uefa.com/under21/match/2043343/ }} ===Група Б=== {| class="wikitable sortable" style="text-align:center;" |- !width=7%|{{Tooltip|Поз.|Позиции}} !width=27%|Репрезентација !width=10%|{{Tooltip|Бод|Бодови}} !width=7%|{{Tooltip|ОН|Одиграни натпревари}} !width=7%|{{Tooltip|П|Победи}} !width=7%|{{Tooltip|Н|Нерешени}} !width=7%|{{Tooltip|И|Изгубени}} !width=7%|{{Tooltip|ДГ|Постигнати голови}} !width=7%|{{Tooltip|ПГ|Примени голови}} !width=7%|{{Tooltip|ГР|Гол-разлика}} |- bgcolor=#ccffcc |1.||style="text-align:left;"|{{fbu CZE 21}} |'''0'''|| 0 || 0 || 0 || 0 || 0 || 0 || 0 |- |- bgcolor=#ccffcc |2.||style="text-align:left;"|{{fbu ENG 21}} |'''0'''|| 0 || 0 || 0 || 0 || 0 || 0 || 0 |- |3.||style="text-align:left;"|{{fbu GER 21}} |'''0'''|| 0 || 0 || 0 || 0 || 0 || 0 || 0 |- |4.||style="text-align:left;"|{{fbu SLO 21}} |'''0'''|| 0 || 0 || 0 || 0 || 0 || 0 || 0 |} {{Football box collapsible no.2 |nobars = 1 |дата = {{Start date|2025|6|12|df=y}} |време = 18:00 |екипа1 = {{fbu-rt CZE 21}} |резултат = 1&ndash;3 |екипа2 = {{fbu ENG 21}} |голови1 = *[[Даниел Фила|Фила]] {{goal|51}} |голови2 = *{{goal|39}} [[Харви Елиот|Елиот]] *{{goal|48}} [[Џонатан Роу (фудбалер 2003)|Роу]] *{{goal|76}} [[Чарли Кресвел|Кресвел]] |стадион = [[ДАК Арена]], [[Дунајска Стреда]] |гледачи = 8.087 |судија = {{flagsport|ARM}} [[Елчин Масијев]] |извештај = https://www.uefa.com/under21/match/2043326/ }} {{Football box collapsible no.2 |nobars = 1 |дата = {{Start date|2025|6|12|df=y}} |време = 21:00 |екипа1 = {{fbu-rt GER 21}} |резултат = 3&ndash;0 |екипа2 = {{fbu SLO 21}} |голови1 = *[[Ник Волтемаде|Волтемаде]] {{goal|19}}, {{goal|42}}, {{goal|82|пен.}} |голови2 = |стадион = [[Стадион под Зобором]], [[Нитра]] |гледачи = 2.708 |судија = {{flagsport|DEN}} [[Јакоб Сундберг]] |извештај = https://www.uefa.com/under21/match/2043327/ }} ---- {{Football box collapsible no.2 |nobars = 1 |дата = {{Start date|2025|6|15|df=y}} |време = 18:00 |екипа1 = {{fbu-rt ENG 21}} |резултат = - |екипа2 = {{fbu SLO 21}} |голови1 = |голови2 = |стадион = [[Стадион под Зобором]], [[Нитра]] |гледачи = |судија = |извештај = https://www.uefa.com/under21/match/2043337/ }} {{Football box collapsible no.2 |nobars = 1 |дата = {{Start date|2025|6|15|df=y}} |време = 21:00 |екипа1 = {{fbu-rt CZE 21}} |резултат = - |екипа2 = {{fbu GER 21}} |голови1 = |голови2 = |стадион = [[ДАК Арена]], [[Дунајска Стреда]] |гледачи = |судија = |извештај = https://www.uefa.com/under21/match/2043336/ }} ---- {{Football box collapsible no.2 |nobars = 1 |дата = {{Start date|2025|6|18|df=y}} |време = 21:00 |екипа1 = {{fbu-rt SLO 21}} |резултат = - |екипа2 = {{fbu CZE 21}} |голови1 = |голови2 = |стадион = [[ДАК Арена]], [[Дунајска Стреда]] |гледачи = |судија = |извештај = https://www.uefa.com/under21/match/2043344/ }} {{Football box collapsible no.2 |nobars = 1 |дата = {{Start date|2025|6|18|df=y}} |време = 21:00 |екипа1 = {{fbu-rt ENG 21}} |резултат = - |екипа2 = {{fbu GER 21}} |голови1 = |голови2 = |стадион = [[Стадион под Зобором]], [[Нитра]] |гледачи = |судија = |извештај = https://www.uefa.com/under21/match/2043345/ }} ===Група Ц=== {| class="wikitable sortable" style="text-align:center;" |- !width=7%|{{Tooltip|Поз.|Позиции}} !width=27%|Репрезентација !width=10%|{{Tooltip|Бод|Бодови}} !width=7%|{{Tooltip|ОН|Одиграни натпревари}} !width=7%|{{Tooltip|П|Победи}} !width=7%|{{Tooltip|Н|Нерешени}} !width=7%|{{Tooltip|И|Изгубени}} !width=7%|{{Tooltip|ДГ|Постигнати голови}} !width=7%|{{Tooltip|ПГ|Примени голови}} !width=7%|{{Tooltip|ГР|Гол-разлика}} |- bgcolor=#ccffcc |1.||style="text-align:left;"|{{fbu POR 21}} |'''0'''|| 0 || 0 || 0 || 0 || 0 || 0 || 0 |- |- bgcolor=#ccffcc |2.||style="text-align:left;"|{{fbu FRA 21}} |'''0'''|| 0 || 0 || 0 || 0 || 0 || 0 || 0 |- |3.||style="text-align:left;"|{{fbu POL 21}} |'''0'''|| 0 || 0 || 0 || 0 || 0 || 0 || 0 |- |4.||style="text-align:left;"|{{fbu GEO 21}} |'''0'''|| 0 || 0 || 0 || 0 || 0 || 0 || 0 |} {{Football box collapsible no.2 |nobars = 1 |дата = {{Start date|2025|6|11|df=y}} |време = 21:00 |екипа1 = {{fbu-rt POR 21}} |резултат = 0&ndash;0 |екипа2 = {{fbu FRA 21}} |голови1 = |голови2 = |стадион = [[Сихот (стадион)|Сихот]], [[Тренчин]] |гледачи = 4.932 |судија = {{flagsport|LTU}} [[Манфредас Лукјанчукас]] |извештај = https://www.uefa.com/under21/match/2043328/ }} {{Football box collapsible no.2 |nobars = 1 |дата = {{Start date|2025|6|11|df=y}} |време = 21:00 |екипа1 = {{fbu-rt POL 21}} |резултат = 1&ndash;2 |екипа2 = {{fbu GEO 21}} |голови1 = *[[Јакуб Калузински|Калузински]] {{goal|73|пен.}} |голови2 = *{{goal|55}} [[Нодар Ломинадзе|Ломинадзе]] *{{goal|90+3}} [[Василиос Гордезијани|Годрезијани]] |стадион = [[Стадион под Дубном]], [[Жилина]] |гледачи = 2.218 |судија = {{flagsport|SUI}} [[Алесандро Дудиќ]] |извештај = https://www.uefa.com/under21/match/2043329/ }} ---- {{Football box collapsible no.2 |nobars = 1 |дата = {{Start date|2025|6|14|df=y}} |време = 21:00 |екипа1 = {{fbu-rt POR 21}} |резултат = - |екипа2 = {{fbu POL 21}} |голови1 = |голови2 = |стадион = [[Сихот (стадион)|Сихот]], [[Тренчин]] |гледачи = |судија = |извештај = https://www.uefa.com/under21/match/2043338/ }} {{Football box collapsible no.2 |nobars = 1 |дата = {{Start date|2025|6|14|df=y}} |време = 21:00 |екипа1 = {{fbu-rt FRA 21}} |резултат = - |екипа2 = {{fbu GEO 21}} |голови1 = |голови2 = |стадион = [[Стадион под Дубном]], [[Жилина]] |гледачи = |судија = |извештај = https://www.uefa.com/under21/match/2043339/ }} ---- {{Football box collapsible no.2 |nobars = 1 |дата = {{Start date|2025|6|17|df=y}} |време = 18:00 |екипа1 = {{fbu-rt GEO 21}} |резултат = - |екипа2 = {{fbu POR 21}} |голови1 = |голови2 = |стадион = [[Сихот (стадион)|Сихот]], [[Тренчин]] |гледачи = |судија = |извештај = https://www.uefa.com/under21/match/2043346/ }} {{Football box collapsible no.2 |nobars = 1 |дата = {{Start date|2025|6|17|df=y}} |време = 18:00 |екипа1 = {{fbu-rt FRA 21}} |резултат = - |екипа2 = {{fbu POL 21}} |голови1 = |голови2 = |стадион = [[Стадион под Дубном]], [[Жилина]] |гледачи = |судија = |извештај = https://www.uefa.com/under21/match/2043347/ }} ===Група Д=== {| class="wikitable sortable" style="text-align:center;" |- !width=7%|{{Tooltip|Поз.|Позиции}} !width=27%|Репрезентација !width=10%|{{Tooltip|Бод|Бодови}} !width=7%|{{Tooltip|ОН|Одиграни натпревари}} !width=7%|{{Tooltip|П|Победи}} !width=7%|{{Tooltip|Н|Нерешени}} !width=7%|{{Tooltip|И|Изгубени}} !width=7%|{{Tooltip|ДГ|Постигнати голови}} !width=7%|{{Tooltip|ПГ|Примени голови}} !width=7%|{{Tooltip|ГР|Гол-разлика}} |- bgcolor=#ccffcc |1.||style="text-align:left;"|{{fbu FIN 21}} |'''0'''|| 0 || 0 || 0 || 0 || 0 || 0 || 0 |- |- bgcolor=#ccffcc |2.||style="text-align:left;"|{{fbu NED 21}} |'''0'''|| 0 || 0 || 0 || 0 || 0 || 0 || 0 |- |3.||style="text-align:left;"|{{fbu UKR 21}} |'''0'''|| 0 || 0 || 0 || 0 || 0 || 0 || 0 |- |4.||style="text-align:left;"|{{fbu DEN 21}} |'''0'''|| 0 || 0 || 0 || 0 || 0 || 0 || 0 |} {{Football box collapsible no.2 |nobars = 1 |дата = {{Start date|2025|6|12|df=y}} |време = 18:00 |екипа1 = {{fbu-rt UKR 21}} |резултат = 2&ndash;3 |екипа2 = {{fbu DEN 21}} |голови1 = *[[Назар Волошин|Волошин]] {{goal|22}} *[[Максим Брагару|Брагару]] {{goal|78}} |голови2 = *{{goal|63}} [[Клемент Бишоф|Бишоф]] *{{goal|81}} [[Вилијам Бевинг|Бевинг]] *{{goal|88}} [[Вилијам Осула|Осула]] |стадион = [[Татран (стадион)|Татран]], [[Прешов]] |гледачи = 5.458 |судија = {{flagsport|GEO}} [[Гога Кикачеишвили]] |извештај = https://www.uefa.com/under21/match/2043331/ }} {{Football box collapsible no.2 |nobars = 1 |дата = {{Start date|2025|6|12|df=y}} |време = 21:00 |екипа1 = {{fbu-rt FIN 21}} |резултат = 2&ndash;2 |екипа2 = {{fbu NED 21}} |голови1 = *[[Каспер Терхо|Терхо]] {{goal|25}} *[[Топи Кескинен|Кескинен]] {{goal|28}} |голови2 = *{{goal|59}} [[Лучано Валенте (фудбалер 2003)|Валенте]] *{{goal|90+3}} [[Ернест Поку|Поку]] |стадион = [[Фудбалска Арена во Кошице|Арена Кошице]], [[Кошице]] |гледачи = 7.369 |судија = {{flagsport|VEN}} [[Алексис Ерера (фудбалски судија)|Алексис Ерера]] |извештај = https://www.uefa.com/under21/match/2043330/ }} ---- {{Football box collapsible no.2 |nobars = 1 |дата = {{Start date|2025|6|15|df=y}} |време = 18:00 |екипа1 = {{fbu-rt FIN 21}} |резултат = - |екипа2 = {{fbu UKR 21}} |голови1 = |голови2 = |стадион = [[Фудбалска Арена во Кошице|Арена Кошице]], [[Кошице]] |гледачи = |судија = |извештај = https://www.uefa.com/under21/match/2043340/ }} {{Football box collapsible no.2 |nobars = 1 |дата = {{Start date|2025|6|15|df=y}} |време = 21:00 |екипа1 = {{fbu-rt NED 21}} |резултат = - |екипа2 = {{fbu DEN 21}} |голови1 = |голови2 = |стадион = [[Татран (стадион)|Татран]], [[Прешов]] |гледачи = |судија = |извештај = https://www.uefa.com/under21/match/2043341/ }} ---- {{Football box collapsible no.2 |nobars = 1 |дата = {{Start date|2025|6|18|df=y}} |време = 18:00 |екипа1 = {{fbu-rt DEN 21}} |резултат = - |екипа2 = {{fbu FIN 21}} |голови1 = |голови2 = |стадион = [[Фудбалска Арена во Кошице|Арена Кошице]], [[Кошице]] |гледачи = |судија = |извештај = https://www.uefa.com/under21/match/2043348/ }} {{Football box collapsible no.2 |nobars = 1 |дата = {{Start date|2025|6|18|df=y}} |време = 18:00 |екипа1 = {{fbu-rt NED 21}} |резултат = - |екипа2 = {{fbu UKR 21}} |голови1 = |голови2 = |стадион = [[Татран (стадион)|Татран]], [[Прешов]] |гледачи = |судија = |извештај = https://www.uefa.com/under21/match/2043349/ }} ==Нокаут фаза== Во нокаут фазата, ќе се користат [[Продолжеток (спорт)|продолженија]] и [[Изведување пенали (фудбал)|изведување пенали]] ако е потребно за да се одреди победникот. ===Жреб и резултати=== <onlyinclude>{{#invoke:RoundN|N8 |3rdplace=no|bold_winner=high|widescore=yes <!--Date-Place|Team 1|Score 1|Team 2|Score 2--> <!--Quarter-finals--> |21 јуни – [[Стадион „Антон Малатински“|Трнава]] |<!-- {{fbu|21|}} -->Winners Group A||<!-- {{fbu|21|}} -->Runners-up Group B| |21 јуни – [[Стадион под Дубном|Жилина]] |<!-- {{fbu|21|}} -->Winners Group C||<!-- {{fbu|21|}} -->Runners-up Group D| |22 јуни – [[ДАК Арена|Дунајска Стреда]] |<!-- {{fbu|21|}} -->Winners Group B||<!-- {{fbu|21|}} -->Runners-up Group A| |22 јуни – [[Татран (стадион)|Прешов]] |<!-- {{fbu|21|}} -->Winners Group D||<!-- {{fbu|21|}} -->Runners-up Group C| <!--Semi-finals--> |25 јуни – [[Национален фудбалски стадион во Братислава|Братислава]] |<!-- {{fbu|21|}} -->||<!-- {{fbu|21|}} -->| |25 јуни – [[Фудбалска Арена во Кошице|Кошице]] |<!-- {{fbu|21|}} -->||<!-- {{fbu|21|}} -->| <!--Final--> |28 јуни – [[Национален фудбалски стадион во Братислава|Братислава]]|<!-- {{fbu|21|}} -->||<!-- {{fbu|21|}} -->| }}</onlyinclude> ==Наводи== {{наводи}} ==Надворешни врски== *{{Official website|https://www.uefa.com/under21/}} {{Европско првенство во фудбал за играчи под 21 година}} [[Категорија:УЕФА Европско првенство за играчи под 21 година|2025]] ctw1ks14miunbvfj2ajx4u90gqyv2wy 5380295 5380294 2025-06-15T09:20:17Z Carshalton 30527 /* Група Ц */ 5380295 wikitext text/x-wiki {{Инфокутија за меѓународно фудбалско натпреварување | име_на_турнирот = Majstrovstvá Európy vo futbale hráčov do 21 rokov 2025 <!-- оригинално име на турнирот (прифатено од УЕФА и(ли) ФИФА) --> | лого = 2025 UEFA European Under-21 Championship.png | големина = 200px | земја = {{flagsport|SVK}} [[Словачка]] | градови = 8 | стадиони = 8 | период = [[11 јуни]] — [[28 јуни]] [[2025]] | учесници = 16 | шампион = <!--{{fbu ENG 21}}<br><small>(3. титула)</small>--> | 2 место = <!--{{fbu ESP 21}}--> | 3 место = <!--{{fbu ISR 21}}<br>{{fbu UKR 21}}--> | 4 место = <!-- да се стави и слика од знамето на четвртото место; ако нема одиграно натпревар за трето место, двете репрезентации да се напишат како носители на бронзен медал --> | публика = | натпревари = | голови = | стрелец = | бголов = | најдобар = | претходно = [[Европско првенство во фудбал за играчи под 21 година 2023|''2023'']] | следно = [[Европско првенство во фудбал за играчи под 21 година 2027|''2027'']] }} '''Европско првенство во фудбал за играчи под 21 година 2025''' — 25-то издание на [[УЕФА Европско првенство за играчи под 21 година|Европските првенства во фудбал за играчи под 21 година]], [[фудбал]]ско натпреварување кое се одржува на секои две години за репрезентации составени од играчи под 21 година, организирано и под покровителство на [[УЕФА]]. Турнирот бил одржан во [[Словачка]],<ref name=hosts>{{cite news |author=<!--not stated--> |date=11 August 2023 |title=2025 Under-21 EURO in Slovakia: Tournament information |url=https://www.uefa.com/under21/news/0284-18b5e2afb871-96c58db24dfa-1000--2025-under-21-euro-in-slovakia-tournament-information/ |work=UEFA |location=Basel |access-date=23 October 2023}}</ref> која била домаќин на турнир од Европското првенство под 21 година по втор пат, откако го организирала и [[Европско првенство во фудбал за играчи под 21 година 2000|првенството во 2000 година]]. Право на учество на првенството имале сите играчи родени на или по 1 јануари 2002 година. Вкупно 16 репрезентации, кои се квалификувале преку квалификациите, учествувале на завршниот турнир. ==Избор на домаќин== *{{CRO}} *'''{{SVK}}''' Извршниот комитет на УЕФА ја избрал Словачка за домаќин на 25 јануари 2023 година.<ref name=hosts/> == Стадиони == {|class="wikitable" style="text-align:center;margin:1em auto;" |- ! [[Братислава]] ! [[Трнава]] ! [[Дунајска Стреда]] ! [[Кошице]] |- | [[Национален фудбалски стадион во Братислава|Национален стадион]] | [[Стадион Антон Малатински]] | [[ДАК Арена]] | [[Фудбалска Арена во Кошице]] |- | Капацитет: '''22,500''' | Капацитет: '''18,200''' | Капацитет: '''12,700''' | Капацитет: '''12,555''' |- | [[File:Tehelne pole.jpg|210px]] | [[File:The City Arena in Trnava (2018).jpg|190px]] | [[File:Molarena.png|210px]] | [[File:KFA_Kosicka_Futbalova_Arena.jpg|225px]] |- !colspan=4|{{Location map+ |Slovakia |float=center |width=500 |places= {{Location map~|Slovakia|lat=48.163558|long=17.136856|label=[[Братислава]]|position=right}} {{Location map~|Slovakia|lat=48.373333|long=17.591667|label=[[Трнава]]|position=top}} {{Location map~|Slovakia|lat=47.998889|long=17.618333|label=[[Дунајска Стреда]]|position=bottom}} {{Location map~|Slovakia|lat=48.89868|long=18.044738|label=[[Тренчин]]|position=bottom}} {{Location map~|Slovakia|lat=49.229119|long=18.744789|label=[[Жилина]]|position=right}} {{Location map~|Slovakia|lat=48.696667|long=21.245|label=[[Кошице]]|position=right}} {{Location map~|Slovakia|lat=49.006756|long=21.234564|label=[[Прешов]]|position=right}} {{Location map~|Slovakia|lat=48.321857|long=18.087506|label=[[Нитра]]|position=right}} }} |- ! [[Жилина]] ! [[Тренчин]] ! [[Нитра]] ! [[Прешов]] |- | [[Стадион под Дубном]] | [[Сихот (стадион)|Сихот]] | [[Стадион под Зобором]] | [[Татран (стадион)|Татран]] |- | Капацитет: '''10,897''' | Капацитет: '''10,000''' | Капацитет: '''7,480''' | Капацитет: '''6,500''' |- | [[File:MŠK Žilina - Stadium - panoramio.jpg|210px]] | [[File:Stadion Sihot.png|210px]] | [[File:FC Nitra.jpg|215px]] | [[File:Tatran Arena 01 2025.jpg|220px]] |} ==Квалификации== === Квалификувани репрезентации === Следните репрезентации се квалификувале за завршниот турнир. <small>Инфо: Сите настапи и статистики ја вклучуваат само У-21 ерата на првенството (од 1978).</small> {| class="wikitable sortable" |- ! Држава ! Квалификувана како ! Дата на квалификација ! Учество ! Прво учество ! Последно учество ! Најдобар резултат |- | {{fbu SVK 21}} || {{sort|*|Домаќин}} || 25 јануари 2023 || 3-то {{small|(9-то вклучувајќи и [[Фудбалска репрезентација на Чехословачка под 21 година|Чехословачка]])}} || [[Европско првенство во фудбал за играчи под 21 година 2000|2000]] || [[Европско првенство во фудбал за играчи под 21 година 2017|2017]] || {{sort|03|Четврто место}} ([[Европско првенство во фудбал за играчи под 21 година 2000|2000]]) |- | {{fbu NED 21}} || {{sort|C|Победник во квал. група Ц}} || 9 септември 2024 || 10-то || [[Европско првенство во фудбал за играчи под 21 година 1988|1988]] || [[Европско првенство во фудбал за играчи под 21 година 2023|2023]] || '''{{sort|01|Победник}}''' ([[Европско првенство во фудбал за играчи под 21 година 2006|2006]], [[Европско првенство во фудбал за играчи под 21 година 2007|2007]]) |- | {{fbu ESP 21}} || {{sort|B|Победник во квал. група Б}} || 10 септември 2024 || 17-то || [[Европско првенство во фудбал за играчи под 21 година 1982|1982]] || [[Европско првенство во фудбал за играчи под 21 година 2023|2023]] || '''{{sort|01|Победник}}''' ([[Европско првенство во фудбал за играчи под 21 година 1986|1986]], [[Европско првенство во фудбал за играчи под 21 година 1998|1998]], [[Европско првенство во фудбал за играчи под 21 година 2011|2011]], [[Европско првенство во фудбал за играчи под 21 година 2013|2013]], [[Европско првенство во фудбал за играчи под 21 година 2019|2019]]) |- | {{fbu POR 21}} || {{sort|G|Победник во квал. група Г}} || 11 октомври 2024 || 11-то || [[Европско првенство во фудбал за играчи под 21 година 1994|1994]] || [[Европско првенство во фудбал за играчи под 21 година 2023|2023]] || {{sort|02|Финалист}} ([[Европско првенство во фудбал за играчи под 21 година 1994|1994]], [[Европско првенство во фудбал за играчи под 21 година 2015|2015]], [[Европско првенство во фудбал за играчи под 21 година 2021|2021]]) |- | {{fbu GER 21}} || {{sort|D|Победник во квал. група Д}} || 11 октомври 2024 || 15-то || [[Европско првенство во фудбал за играчи под 21 година 1982|1982]] || [[Европско првенство во фудбал за играчи под 21 година 2023|2023]] || '''{{sort|01|Победник}}''' ([[Европско првенство во фудбал за играчи под 21 година 2009|2009]], [[Европско првенство во фудбал за играчи под 21 година 2017|2017]], [[Европско првенство во фудбал за играчи под 21 година 2021|2021]]) |- | {{fbu DEN 21}} || {{sort|I|Победник во квал. група И}} || 11 октомври 2024 || 10-то || [[Европско првенство во фудбал за играчи под 21 година 1978|1978]] || [[Европско првенство во фудбал за играчи под 21 година 2021|2021]] || {{sort|03|Полуфинале}} ([[Европско првенство во фудбал за играчи под 21 година 1992|1992]], [[Европско првенство во фудбал за играчи под 21 година 2015|2015]]) |- | {{fbu UKR 21}} || {{sort|J|Една од трите најдобри второпласирани}} || 11 октомври 2024 || 4-то {{small|(7-мо вклучувајќи и [[Фудбалска репрезентација на Советскиот Сојуз под 21 година|Советскиот Сојуз]])}} || [[Европско првенство во фудбал за играчи под 21 година 2006|2006]] || [[Европско првенство во фудбал за играчи под 21 година 2023|2023]] || {{sort|02|Финалист}} ([[Европско првенство во фудбал за играчи под 21 година 2006|2006]]) |- | {{fbu ENG 21}} || {{sort|F|Победник во квал. група Ф}} || 12 октомври 2024 || 18-то || [[Европско првенство во фудбал за играчи под 21 година 1978|1978]] || [[Европско првенство во фудбал за играчи под 21 година 2023|2023]] || '''{{sort|01|Победник}}''' ([[Европско првенство во фудбал за играчи под 21 година 1982|1982]], [[Европско првенство во фудбал за играчи под 21 година 1984|1984]], [[Европско првенство во фудбал за играчи под 21 година 2023|2023]]) |- |{{fbu ROU 21}} || {{sort|E|Победник во квал. група Е}} || 15 октомври 2024 || 5-то || [[Европско првенство во фудбал за играчи под 21 година 1998|1998]] || [[Европско првенство во фудбал за играчи под 21 година 2023|2023]] || {{sort|03|Полуфинале}} ([[Европско првенство во фудбал за играчи под 21 година 2019|2019]]) |- |{{fbu POL 21}} || {{sort|J|Една од трите најдобри второпласирани}} || 15 октомври 2024 || 8-мо || [[Европско првенство во фудбал за играчи под 21 година 1982|1982]] || [[Европско првенство во фудбал за играчи под 21 година 2019|2019]] || {{sort|04|Четвртфинале}} ([[Европско првенство во фудбал за играчи под 21 година 1982|1982]], [[Европско првенство во фудбал за играчи под 21 година 1984|1984]], [[Европско првенство во фудбал за играчи под 21 година 1986|1986]], [[Европско првенство во фудбал за играчи под 21 година 1992|1992]], [[Европско првенство во фудбал за играчи под 21 година 1994|1994]]) |- |{{fbu SLO 21}} || {{sort|H|Победник во квал. група Х}} || 15 октомври 2024 || 2-ро {{small|(6-то вклучвајќи и [[Фудбалска репрезентација на Југославија под 21 година|Југославија]])}} || [[Европско првенство во фудбал за играчи под 21 година 2021|2021]] || [[Европско првенство во фудбал за играчи под 21 година 2021|2021]] || {{sort|05|Групна фаза}} ([[Европско првенство во фудбал за играчи под 21 година 2021|2021]]) |- |{{fbu FRA 21}} || {{sort|J|Една од трите најдобри второпласирани}} || 15 октомври 2024 || 12-то || [[Европско првенство во фудбал за играчи под 21 година 1982|1982]] || [[Европско првенство во фудбал за играчи под 21 година 2023|2023]] || '''{{sort|01|Победник}}''' ([[Европско првенство во фудбал за играчи под 21 година 1988|1988]]) |- |{{fbu ITA 21}} || {{sort|A|Победник во квал. група А}} || 15 октомври 2024 || 23-то || [[Европско првенство во фудбал за играчи под 21 година 1978|1978]] || [[Европско првенство во фудбал за играчи под 21 година 2023|2023]] ||'''{{sort|01|Победник}}''' ([[Европско првенство во фудбал за играчи под 21 година 1992|1992]], [[Европско првенство во фудбал за играчи под 21 година 1994|1994]], [[Европско првенство во фудбал за играчи под 21 година 1996|1996]], [[Европско првенство во фудбал за играчи под 21 година 2000|2000]], [[Европско првенство во фудбал за играчи под 21 година 2004|2004]]) |- |{{fbu FIN 21}} || {{sort|K|Победник во баражот}} || 19 ноември 2024 || 2-ро || [[Европско првенство во фудбал за играчи под 21 година 2009|2009]] || [[Европско првенство во фудбал за играчи под 21 година 2009|2009]] || Групна фаза ([[Европско првенство во фудбал за играчи под 21 година 2009|2009]]) |- |{{fbu CZE 21}} || {{sort|K|Победник во баражот}} || 19 ноември 2024 || 10-то {{small|(16-то вклучувајќи и [[Фудбалска репрезентација на Чехословачка под 21 година|Чехословачка]])}} || [[Европско првенство во фудбал за играчи под 21 година 1996|1996]] || [[Европско првенство во фудбал за играчи под 21 година 2023|2023]] || '''{{sort|01|Победник}}''' ([[Европско првенство во фудбал за играчи под 21 година 2002|2002]]) |- |{{fbu GEO 21}} || {{sort|K|Победник во баражот}} || 19 ноември 2024 || 2-ро {{small|(5-то вклучувајќи и [[Фудбалска репрезентација на Советскиот Сојуз под 21 година|Советскиот Сојуз]])}} || [[Европско првенство во фудбал за играчи под 21 година 2023|2023]] || [[Европско првенство во фудбал за играчи под 21 година 2023|2023]] || Четвртфинале ([[Европско првенство во фудбал за играчи под 21 година 2023|2023]]) |} ==Фаза по групи== {{hidden begin|title='''Правила за одредување на позициите'''}} Позициите на табелата се одредуваат на следниов начин: # Освоени бодови (3 бода за победа, 1 за нерешено, 0 за пораз); # Меѓусебен скор помеѓу екипите кои се изедначени на табелата; # Гол разлика во меѓусебните натпревари помеѓу екипите кои се изедначени на табелата; # Број на постигнати голови во меѓусебните натпревари помеѓу екипите кои се изедначени на табелата; # Гол разлика во сите одиграни натпревари од групната фаза; # Број на постигнати голови во сите натпревари од групната фаза; # [[Изведување пенали (фудбал)|Изведување пенали]] ако само два тима имаат ист број на бодови, а се сретнале во последното коло од групата и се изедначени по примена на сите горенаведени критериуми (не се користи ако повеќе од два тима имаат ист број на бодови или ако нивните рангирања не се релевантни за квалификацијата во следната фаза); # Фер плеј бодови во сите одиграни натпревари од групната фаза (само едно одземање на бодови за фер плеј листата може да се примени на еден играч на еден натпревар): {{unordered list | Жолт картон: 1 бод; | Индиректен црвен картон (втор жолт картон): −3 бода; | Директен црвен картон: −3 бода; }} # Позиција на ранглистата на УЕФА. {{hidden end}} ===Група А=== {| class="wikitable sortable" style="text-align:center;" |- !width=7%|{{Tooltip|Поз.|Позиции}} !width=27%|Репрезентација !width=10%|{{Tooltip|Бод|Бодови}} !width=7%|{{Tooltip|ОН|Одиграни натпревари}} !width=7%|{{Tooltip|П|Победи}} !width=7%|{{Tooltip|Н|Нерешени}} !width=7%|{{Tooltip|И|Изгубени}} !width=7%|{{Tooltip|ДГ|Постигнати голови}} !width=7%|{{Tooltip|ПГ|Примени голови}} !width=7%|{{Tooltip|ГР|Гол-разлика}} |- bgcolor=#ccffcc |1.||style="text-align:left;"|{{fbu SVK 21}} |'''0'''|| 0 || 0 || 0 || 0 || 0 || 0 || 0 |- |- bgcolor=#ccffcc |2.||style="text-align:left;"|{{fbu ESP 21}} |'''0'''|| 0 || 0 || 0 || 0 || 0 || 0 || 0 |- |3.||style="text-align:left;"|{{fbu ITA 21}} |'''0'''|| 0 || 0 || 0 || 0 || 0 || 0 || 0 |- |4.||style="text-align:left;"|{{fbu ROU 21}} |'''0'''|| 0 || 0 || 0 || 0 || 0 || 0 || 0 |} {{Football box collapsible no.2 |nobars = 1 |дата = {{Start date|2025|6|11|df=y}} |време = 18:00 |екипа1 = {{fbu-rt SVK 21}} |резултат = 2&ndash;3 |екипа2 = {{fbu ESP 21}} |голови1 = *[[Самуел Копасек|Копасек]] {{goal|48}} *[[Томаш Суслов|Суслов]] {{goal|53|пен.}} |голови2 = *{{goal|16}} [[Марк Пубиљ|Пубиљ]] *{{goal|18}} [[Матео Џозеф|Џозеф]] *{{goal|90}} [[Сесар Тарега|Тарега]] |стадион = [[Национален фудбалски стадион во Братислава|Национален стадион]], [[Брастилава]] |гледачи = 19.964 |судија = {{flagsport|POL}} [[Дамјан Силвестржак]] |извештај = https://www.uefa.com/under21/match/2043332/ }} {{Football box collapsible no.2 |nobars = 1 |дата = {{Start date|2025|6|11|df=y}} |време = 21:00 |екипа1 = {{fbu-rt ITA 21}} |резултат = 1&ndash;0 |екипа2 = {{fbu ROU 21}} |голови1 = *[[Томазо Балданци|Балданци]] {{goal|26}} |голови2 = |стадион = [[Стадион „Антон Малатински“|Антон Малатински]], [[Трнава]] |гледачи = 2.450 |судија = {{flagsport|GRE}} [[Василис Фотијас]] |извештај = https://www.uefa.com/under21/match/2043333/ }} ---- {{Football box collapsible no.2 |nobars = 1 |дата = {{Start date|2025|6|14|df=y}} |време = 18:00 |екипа1 = {{fbu-rt ESP 21}} |резултат = 2&ndash;1 |екипа2 = {{fbu ROU 21}} |голови1 = *[[Микел Хаурегизар|Хаурегизар]] {{goal|85}} *[[Роберто Фернандес (фудбалер 2002)|Фернандес]] {{goal|88}} |голови2 = *{{goal|{{0}}4}} [[Луис Мунтеану|Мунтеану]] |стадион = [[Национален фудбалски стадион во Братислава|Национален стадион]], [[Брастилава]] |гледачи = 10.023 |судија = {{flagsport|NED}} [[Сандер ван дер Ејк]] |извештај = https://www.uefa.com/under21/match/2043335/ }} {{Football box collapsible no.2 |nobars = 1 |дата = {{Start date|2025|6|14|df=y}} |време = 21:00 |екипа1 = {{fbu-rt SVK 21}} |резултат = 0&ndash;1 |екипа2 = {{fbu ITA 21}} |голови1 = |голови2 = *{{goal|7}} [[Чезаре Казадеи|Казадеи]] |стадион = [[Стадион „Антон Малатински“|Антон Малатински]], [[Трнава]] |гледачи = 15.455 |судија = {{flagsport|SRB}} [[Ненад Минаковиќ]] |извештај = https://www.uefa.com/under21/match/2043334/ }} ---- {{Football box collapsible no.2 |nobars = 1 |дата = {{Start date|2025|6|17|df=y}} |време = 21:00 |екипа1 = {{fbu-rt ROU 21}} |резултат = &ndash; |екипа2 = {{fbu SVK 21}} |голови1 = |голови2 = |стадион = [[Национален фудбалски стадион во Братислава|Национален стадион]], [[Брастилава]] |гледачи = |судија = |извештај = https://www.uefa.com/under21/match/2043342/ }} {{Football box collapsible no.2 |nobars = 1 |дата = {{Start date|2025|6|17|df=y}} |време = 21:00 |екипа1 = {{fbu-rt ESP 21}} |резултат = &ndash; |екипа2 = {{fbu ITA 21}} |голови1 = |голови2 = |стадион = [[Стадион „Антон Малатински“|Антон Малатински]], [[Трнава]] |гледачи = |судија = |извештај = https://www.uefa.com/under21/match/2043343/ }} ===Група Б=== {| class="wikitable sortable" style="text-align:center;" |- !width=7%|{{Tooltip|Поз.|Позиции}} !width=27%|Репрезентација !width=10%|{{Tooltip|Бод|Бодови}} !width=7%|{{Tooltip|ОН|Одиграни натпревари}} !width=7%|{{Tooltip|П|Победи}} !width=7%|{{Tooltip|Н|Нерешени}} !width=7%|{{Tooltip|И|Изгубени}} !width=7%|{{Tooltip|ДГ|Постигнати голови}} !width=7%|{{Tooltip|ПГ|Примени голови}} !width=7%|{{Tooltip|ГР|Гол-разлика}} |- bgcolor=#ccffcc |1.||style="text-align:left;"|{{fbu CZE 21}} |'''0'''|| 0 || 0 || 0 || 0 || 0 || 0 || 0 |- |- bgcolor=#ccffcc |2.||style="text-align:left;"|{{fbu ENG 21}} |'''0'''|| 0 || 0 || 0 || 0 || 0 || 0 || 0 |- |3.||style="text-align:left;"|{{fbu GER 21}} |'''0'''|| 0 || 0 || 0 || 0 || 0 || 0 || 0 |- |4.||style="text-align:left;"|{{fbu SLO 21}} |'''0'''|| 0 || 0 || 0 || 0 || 0 || 0 || 0 |} {{Football box collapsible no.2 |nobars = 1 |дата = {{Start date|2025|6|12|df=y}} |време = 18:00 |екипа1 = {{fbu-rt CZE 21}} |резултат = 1&ndash;3 |екипа2 = {{fbu ENG 21}} |голови1 = *[[Даниел Фила|Фила]] {{goal|51}} |голови2 = *{{goal|39}} [[Харви Елиот|Елиот]] *{{goal|48}} [[Џонатан Роу (фудбалер 2003)|Роу]] *{{goal|76}} [[Чарли Кресвел|Кресвел]] |стадион = [[ДАК Арена]], [[Дунајска Стреда]] |гледачи = 8.087 |судија = {{flagsport|ARM}} [[Елчин Масијев]] |извештај = https://www.uefa.com/under21/match/2043326/ }} {{Football box collapsible no.2 |nobars = 1 |дата = {{Start date|2025|6|12|df=y}} |време = 21:00 |екипа1 = {{fbu-rt GER 21}} |резултат = 3&ndash;0 |екипа2 = {{fbu SLO 21}} |голови1 = *[[Ник Волтемаде|Волтемаде]] {{goal|19}}, {{goal|42}}, {{goal|82|пен.}} |голови2 = |стадион = [[Стадион под Зобором]], [[Нитра]] |гледачи = 2.708 |судија = {{flagsport|DEN}} [[Јакоб Сундберг]] |извештај = https://www.uefa.com/under21/match/2043327/ }} ---- {{Football box collapsible no.2 |nobars = 1 |дата = {{Start date|2025|6|15|df=y}} |време = 18:00 |екипа1 = {{fbu-rt ENG 21}} |резултат = - |екипа2 = {{fbu SLO 21}} |голови1 = |голови2 = |стадион = [[Стадион под Зобором]], [[Нитра]] |гледачи = |судија = |извештај = https://www.uefa.com/under21/match/2043337/ }} {{Football box collapsible no.2 |nobars = 1 |дата = {{Start date|2025|6|15|df=y}} |време = 21:00 |екипа1 = {{fbu-rt CZE 21}} |резултат = - |екипа2 = {{fbu GER 21}} |голови1 = |голови2 = |стадион = [[ДАК Арена]], [[Дунајска Стреда]] |гледачи = |судија = |извештај = https://www.uefa.com/under21/match/2043336/ }} ---- {{Football box collapsible no.2 |nobars = 1 |дата = {{Start date|2025|6|18|df=y}} |време = 21:00 |екипа1 = {{fbu-rt SLO 21}} |резултат = - |екипа2 = {{fbu CZE 21}} |голови1 = |голови2 = |стадион = [[ДАК Арена]], [[Дунајска Стреда]] |гледачи = |судија = |извештај = https://www.uefa.com/under21/match/2043344/ }} {{Football box collapsible no.2 |nobars = 1 |дата = {{Start date|2025|6|18|df=y}} |време = 21:00 |екипа1 = {{fbu-rt ENG 21}} |резултат = - |екипа2 = {{fbu GER 21}} |голови1 = |голови2 = |стадион = [[Стадион под Зобором]], [[Нитра]] |гледачи = |судија = |извештај = https://www.uefa.com/under21/match/2043345/ }} ===Група Ц=== {| class="wikitable sortable" style="text-align:center;" |- !width=7%|{{Tooltip|Поз.|Позиции}} !width=27%|Репрезентација !width=10%|{{Tooltip|Бод|Бодови}} !width=7%|{{Tooltip|ОН|Одиграни натпревари}} !width=7%|{{Tooltip|П|Победи}} !width=7%|{{Tooltip|Н|Нерешени}} !width=7%|{{Tooltip|И|Изгубени}} !width=7%|{{Tooltip|ДГ|Постигнати голови}} !width=7%|{{Tooltip|ПГ|Примени голови}} !width=7%|{{Tooltip|ГР|Гол-разлика}} |- bgcolor=#ccffcc |1.||style="text-align:left;"|{{fbu POR 21}} |'''0'''|| 0 || 0 || 0 || 0 || 0 || 0 || 0 |- |- bgcolor=#ccffcc |2.||style="text-align:left;"|{{fbu FRA 21}} |'''0'''|| 0 || 0 || 0 || 0 || 0 || 0 || 0 |- |3.||style="text-align:left;"|{{fbu POL 21}} |'''0'''|| 0 || 0 || 0 || 0 || 0 || 0 || 0 |- |4.||style="text-align:left;"|{{fbu GEO 21}} |'''0'''|| 0 || 0 || 0 || 0 || 0 || 0 || 0 |} {{Football box collapsible no.2 |nobars = 1 |дата = {{Start date|2025|6|11|df=y}} |време = 21:00 |екипа1 = {{fbu-rt POR 21}} |резултат = 0&ndash;0 |екипа2 = {{fbu FRA 21}} |голови1 = |голови2 = |стадион = [[Сихот (стадион)|Сихот]], [[Тренчин]] |гледачи = 4.932 |судија = {{flagsport|LTU}} [[Манфредас Лукјанчукас]] |извештај = https://www.uefa.com/under21/match/2043328/ }} {{Football box collapsible no.2 |nobars = 1 |дата = {{Start date|2025|6|11|df=y}} |време = 21:00 |екипа1 = {{fbu-rt POL 21}} |резултат = 1&ndash;2 |екипа2 = {{fbu GEO 21}} |голови1 = *[[Јакуб Калузински|Калузински]] {{goal|73|пен.}} |голови2 = *{{goal|55}} [[Нодар Ломинадзе|Ломинадзе]] *{{goal|90+3}} [[Василиос Гордезијани|Годрезијани]] |стадион = [[Стадион под Дубном]], [[Жилина]] |гледачи = 2.218 |судија = {{flagsport|SUI}} [[Алесандро Дудиќ]] |извештај = https://www.uefa.com/under21/match/2043329/ }} ---- {{Football box collapsible no.2 |nobars = 1 |дата = {{Start date|2025|6|14|df=y}} |време = 21:00 |екипа1 = {{fbu-rt POR 21}} |резултат = 5&ndash;0 |екипа2 = {{fbu POL 21}} |голови1 = *[[Жеовани Кенда|Кенда]] {{goal|16||24}} *[[Енрике Араужо|Араужо]] {{goal|30}} *[[Пауло Бернардо (фудбалер)|Бернардо]] {{goal|41}} *[[Родриго Гомеш|Гомеш]] {{goal|63}} |голови2 = |стадион = [[Сихот (стадион)|Сихот]], [[Тренчин]] |гледачи = 4.469 |судија = {{flagsport|SCO}} [[Ник Волш (фудбалски судија)|Ник Волш]] |извештај = https://www.uefa.com/under21/match/2043338/ }} {{Football box collapsible no.2 |nobars = 1 |дата = {{Start date|2025|6|14|df=y}} |време = 21:00 |екипа1 = {{fbu-rt FRA 21}} |резултат = 3&ndash;2 |екипа2 = {{fbu GEO 21}} |голови1 = *[[Матис Тел|Тел]] {{goal|35|пен.}} *[[Жоан Лепенан|Лепенан]] {{goal|89}} *[[Тјерно Бари (фудбалер 2002)|Бари]] {{goal|90+12}} |голови2 = *{{goal|76}} [[Гиорги Абуашвили|Абуашвили]] *{{goal|84}} [[Саба Сазонов|Сазонов]] |стадион = [[Стадион под Дубном]], [[Жилина]] |гледачи = 3.687 |судија = {{flagsport|DEN}} [[Јакоб Сундберг]] |извештај = https://www.uefa.com/under21/match/2043339/ }} ---- {{Football box collapsible no.2 |nobars = 1 |дата = {{Start date|2025|6|17|df=y}} |време = 18:00 |екипа1 = {{fbu-rt GEO 21}} |резултат = - |екипа2 = {{fbu POR 21}} |голови1 = |голови2 = |стадион = [[Сихот (стадион)|Сихот]], [[Тренчин]] |гледачи = |судија = |извештај = https://www.uefa.com/under21/match/2043346/ }} {{Football box collapsible no.2 |nobars = 1 |дата = {{Start date|2025|6|17|df=y}} |време = 18:00 |екипа1 = {{fbu-rt FRA 21}} |резултат = - |екипа2 = {{fbu POL 21}} |голови1 = |голови2 = |стадион = [[Стадион под Дубном]], [[Жилина]] |гледачи = |судија = |извештај = https://www.uefa.com/under21/match/2043347/ }} ===Група Д=== {| class="wikitable sortable" style="text-align:center;" |- !width=7%|{{Tooltip|Поз.|Позиции}} !width=27%|Репрезентација !width=10%|{{Tooltip|Бод|Бодови}} !width=7%|{{Tooltip|ОН|Одиграни натпревари}} !width=7%|{{Tooltip|П|Победи}} !width=7%|{{Tooltip|Н|Нерешени}} !width=7%|{{Tooltip|И|Изгубени}} !width=7%|{{Tooltip|ДГ|Постигнати голови}} !width=7%|{{Tooltip|ПГ|Примени голови}} !width=7%|{{Tooltip|ГР|Гол-разлика}} |- bgcolor=#ccffcc |1.||style="text-align:left;"|{{fbu FIN 21}} |'''0'''|| 0 || 0 || 0 || 0 || 0 || 0 || 0 |- |- bgcolor=#ccffcc |2.||style="text-align:left;"|{{fbu NED 21}} |'''0'''|| 0 || 0 || 0 || 0 || 0 || 0 || 0 |- |3.||style="text-align:left;"|{{fbu UKR 21}} |'''0'''|| 0 || 0 || 0 || 0 || 0 || 0 || 0 |- |4.||style="text-align:left;"|{{fbu DEN 21}} |'''0'''|| 0 || 0 || 0 || 0 || 0 || 0 || 0 |} {{Football box collapsible no.2 |nobars = 1 |дата = {{Start date|2025|6|12|df=y}} |време = 18:00 |екипа1 = {{fbu-rt UKR 21}} |резултат = 2&ndash;3 |екипа2 = {{fbu DEN 21}} |голови1 = *[[Назар Волошин|Волошин]] {{goal|22}} *[[Максим Брагару|Брагару]] {{goal|78}} |голови2 = *{{goal|63}} [[Клемент Бишоф|Бишоф]] *{{goal|81}} [[Вилијам Бевинг|Бевинг]] *{{goal|88}} [[Вилијам Осула|Осула]] |стадион = [[Татран (стадион)|Татран]], [[Прешов]] |гледачи = 5.458 |судија = {{flagsport|GEO}} [[Гога Кикачеишвили]] |извештај = https://www.uefa.com/under21/match/2043331/ }} {{Football box collapsible no.2 |nobars = 1 |дата = {{Start date|2025|6|12|df=y}} |време = 21:00 |екипа1 = {{fbu-rt FIN 21}} |резултат = 2&ndash;2 |екипа2 = {{fbu NED 21}} |голови1 = *[[Каспер Терхо|Терхо]] {{goal|25}} *[[Топи Кескинен|Кескинен]] {{goal|28}} |голови2 = *{{goal|59}} [[Лучано Валенте (фудбалер 2003)|Валенте]] *{{goal|90+3}} [[Ернест Поку|Поку]] |стадион = [[Фудбалска Арена во Кошице|Арена Кошице]], [[Кошице]] |гледачи = 7.369 |судија = {{flagsport|VEN}} [[Алексис Ерера (фудбалски судија)|Алексис Ерера]] |извештај = https://www.uefa.com/under21/match/2043330/ }} ---- {{Football box collapsible no.2 |nobars = 1 |дата = {{Start date|2025|6|15|df=y}} |време = 18:00 |екипа1 = {{fbu-rt FIN 21}} |резултат = - |екипа2 = {{fbu UKR 21}} |голови1 = |голови2 = |стадион = [[Фудбалска Арена во Кошице|Арена Кошице]], [[Кошице]] |гледачи = |судија = |извештај = https://www.uefa.com/under21/match/2043340/ }} {{Football box collapsible no.2 |nobars = 1 |дата = {{Start date|2025|6|15|df=y}} |време = 21:00 |екипа1 = {{fbu-rt NED 21}} |резултат = - |екипа2 = {{fbu DEN 21}} |голови1 = |голови2 = |стадион = [[Татран (стадион)|Татран]], [[Прешов]] |гледачи = |судија = |извештај = https://www.uefa.com/under21/match/2043341/ }} ---- {{Football box collapsible no.2 |nobars = 1 |дата = {{Start date|2025|6|18|df=y}} |време = 18:00 |екипа1 = {{fbu-rt DEN 21}} |резултат = - |екипа2 = {{fbu FIN 21}} |голови1 = |голови2 = |стадион = [[Фудбалска Арена во Кошице|Арена Кошице]], [[Кошице]] |гледачи = |судија = |извештај = https://www.uefa.com/under21/match/2043348/ }} {{Football box collapsible no.2 |nobars = 1 |дата = {{Start date|2025|6|18|df=y}} |време = 18:00 |екипа1 = {{fbu-rt NED 21}} |резултат = - |екипа2 = {{fbu UKR 21}} |голови1 = |голови2 = |стадион = [[Татран (стадион)|Татран]], [[Прешов]] |гледачи = |судија = |извештај = https://www.uefa.com/under21/match/2043349/ }} ==Нокаут фаза== Во нокаут фазата, ќе се користат [[Продолжеток (спорт)|продолженија]] и [[Изведување пенали (фудбал)|изведување пенали]] ако е потребно за да се одреди победникот. ===Жреб и резултати=== <onlyinclude>{{#invoke:RoundN|N8 |3rdplace=no|bold_winner=high|widescore=yes <!--Date-Place|Team 1|Score 1|Team 2|Score 2--> <!--Quarter-finals--> |21 јуни – [[Стадион „Антон Малатински“|Трнава]] |<!-- {{fbu|21|}} -->Winners Group A||<!-- {{fbu|21|}} -->Runners-up Group B| |21 јуни – [[Стадион под Дубном|Жилина]] |<!-- {{fbu|21|}} -->Winners Group C||<!-- {{fbu|21|}} -->Runners-up Group D| |22 јуни – [[ДАК Арена|Дунајска Стреда]] |<!-- {{fbu|21|}} -->Winners Group B||<!-- {{fbu|21|}} -->Runners-up Group A| |22 јуни – [[Татран (стадион)|Прешов]] |<!-- {{fbu|21|}} -->Winners Group D||<!-- {{fbu|21|}} -->Runners-up Group C| <!--Semi-finals--> |25 јуни – [[Национален фудбалски стадион во Братислава|Братислава]] |<!-- {{fbu|21|}} -->||<!-- {{fbu|21|}} -->| |25 јуни – [[Фудбалска Арена во Кошице|Кошице]] |<!-- {{fbu|21|}} -->||<!-- {{fbu|21|}} -->| <!--Final--> |28 јуни – [[Национален фудбалски стадион во Братислава|Братислава]]|<!-- {{fbu|21|}} -->||<!-- {{fbu|21|}} -->| }}</onlyinclude> ==Наводи== {{наводи}} ==Надворешни врски== *{{Official website|https://www.uefa.com/under21/}} {{Европско првенство во фудбал за играчи под 21 година}} [[Категорија:УЕФА Европско првенство за играчи под 21 година|2025]] 5w2a04mrf8eboxk0zjtywkdkd1o37xe 5380297 5380295 2025-06-15T09:20:50Z Carshalton 30527 /* Група Ц */ 5380297 wikitext text/x-wiki {{Инфокутија за меѓународно фудбалско натпреварување | име_на_турнирот = Majstrovstvá Európy vo futbale hráčov do 21 rokov 2025 <!-- оригинално име на турнирот (прифатено од УЕФА и(ли) ФИФА) --> | лого = 2025 UEFA European Under-21 Championship.png | големина = 200px | земја = {{flagsport|SVK}} [[Словачка]] | градови = 8 | стадиони = 8 | период = [[11 јуни]] — [[28 јуни]] [[2025]] | учесници = 16 | шампион = <!--{{fbu ENG 21}}<br><small>(3. титула)</small>--> | 2 место = <!--{{fbu ESP 21}}--> | 3 место = <!--{{fbu ISR 21}}<br>{{fbu UKR 21}}--> | 4 место = <!-- да се стави и слика од знамето на четвртото место; ако нема одиграно натпревар за трето место, двете репрезентации да се напишат како носители на бронзен медал --> | публика = | натпревари = | голови = | стрелец = | бголов = | најдобар = | претходно = [[Европско првенство во фудбал за играчи под 21 година 2023|''2023'']] | следно = [[Европско првенство во фудбал за играчи под 21 година 2027|''2027'']] }} '''Европско првенство во фудбал за играчи под 21 година 2025''' — 25-то издание на [[УЕФА Европско првенство за играчи под 21 година|Европските првенства во фудбал за играчи под 21 година]], [[фудбал]]ско натпреварување кое се одржува на секои две години за репрезентации составени од играчи под 21 година, организирано и под покровителство на [[УЕФА]]. Турнирот бил одржан во [[Словачка]],<ref name=hosts>{{cite news |author=<!--not stated--> |date=11 August 2023 |title=2025 Under-21 EURO in Slovakia: Tournament information |url=https://www.uefa.com/under21/news/0284-18b5e2afb871-96c58db24dfa-1000--2025-under-21-euro-in-slovakia-tournament-information/ |work=UEFA |location=Basel |access-date=23 October 2023}}</ref> која била домаќин на турнир од Европското првенство под 21 година по втор пат, откако го организирала и [[Европско првенство во фудбал за играчи под 21 година 2000|првенството во 2000 година]]. Право на учество на првенството имале сите играчи родени на или по 1 јануари 2002 година. Вкупно 16 репрезентации, кои се квалификувале преку квалификациите, учествувале на завршниот турнир. ==Избор на домаќин== *{{CRO}} *'''{{SVK}}''' Извршниот комитет на УЕФА ја избрал Словачка за домаќин на 25 јануари 2023 година.<ref name=hosts/> == Стадиони == {|class="wikitable" style="text-align:center;margin:1em auto;" |- ! [[Братислава]] ! [[Трнава]] ! [[Дунајска Стреда]] ! [[Кошице]] |- | [[Национален фудбалски стадион во Братислава|Национален стадион]] | [[Стадион Антон Малатински]] | [[ДАК Арена]] | [[Фудбалска Арена во Кошице]] |- | Капацитет: '''22,500''' | Капацитет: '''18,200''' | Капацитет: '''12,700''' | Капацитет: '''12,555''' |- | [[File:Tehelne pole.jpg|210px]] | [[File:The City Arena in Trnava (2018).jpg|190px]] | [[File:Molarena.png|210px]] | [[File:KFA_Kosicka_Futbalova_Arena.jpg|225px]] |- !colspan=4|{{Location map+ |Slovakia |float=center |width=500 |places= {{Location map~|Slovakia|lat=48.163558|long=17.136856|label=[[Братислава]]|position=right}} {{Location map~|Slovakia|lat=48.373333|long=17.591667|label=[[Трнава]]|position=top}} {{Location map~|Slovakia|lat=47.998889|long=17.618333|label=[[Дунајска Стреда]]|position=bottom}} {{Location map~|Slovakia|lat=48.89868|long=18.044738|label=[[Тренчин]]|position=bottom}} {{Location map~|Slovakia|lat=49.229119|long=18.744789|label=[[Жилина]]|position=right}} {{Location map~|Slovakia|lat=48.696667|long=21.245|label=[[Кошице]]|position=right}} {{Location map~|Slovakia|lat=49.006756|long=21.234564|label=[[Прешов]]|position=right}} {{Location map~|Slovakia|lat=48.321857|long=18.087506|label=[[Нитра]]|position=right}} }} |- ! [[Жилина]] ! [[Тренчин]] ! [[Нитра]] ! [[Прешов]] |- | [[Стадион под Дубном]] | [[Сихот (стадион)|Сихот]] | [[Стадион под Зобором]] | [[Татран (стадион)|Татран]] |- | Капацитет: '''10,897''' | Капацитет: '''10,000''' | Капацитет: '''7,480''' | Капацитет: '''6,500''' |- | [[File:MŠK Žilina - Stadium - panoramio.jpg|210px]] | [[File:Stadion Sihot.png|210px]] | [[File:FC Nitra.jpg|215px]] | [[File:Tatran Arena 01 2025.jpg|220px]] |} ==Квалификации== === Квалификувани репрезентации === Следните репрезентации се квалификувале за завршниот турнир. <small>Инфо: Сите настапи и статистики ја вклучуваат само У-21 ерата на првенството (од 1978).</small> {| class="wikitable sortable" |- ! Држава ! Квалификувана како ! Дата на квалификација ! Учество ! Прво учество ! Последно учество ! Најдобар резултат |- | {{fbu SVK 21}} || {{sort|*|Домаќин}} || 25 јануари 2023 || 3-то {{small|(9-то вклучувајќи и [[Фудбалска репрезентација на Чехословачка под 21 година|Чехословачка]])}} || [[Европско првенство во фудбал за играчи под 21 година 2000|2000]] || [[Европско првенство во фудбал за играчи под 21 година 2017|2017]] || {{sort|03|Четврто место}} ([[Европско првенство во фудбал за играчи под 21 година 2000|2000]]) |- | {{fbu NED 21}} || {{sort|C|Победник во квал. група Ц}} || 9 септември 2024 || 10-то || [[Европско првенство во фудбал за играчи под 21 година 1988|1988]] || [[Европско првенство во фудбал за играчи под 21 година 2023|2023]] || '''{{sort|01|Победник}}''' ([[Европско првенство во фудбал за играчи под 21 година 2006|2006]], [[Европско првенство во фудбал за играчи под 21 година 2007|2007]]) |- | {{fbu ESP 21}} || {{sort|B|Победник во квал. група Б}} || 10 септември 2024 || 17-то || [[Европско првенство во фудбал за играчи под 21 година 1982|1982]] || [[Европско првенство во фудбал за играчи под 21 година 2023|2023]] || '''{{sort|01|Победник}}''' ([[Европско првенство во фудбал за играчи под 21 година 1986|1986]], [[Европско првенство во фудбал за играчи под 21 година 1998|1998]], [[Европско првенство во фудбал за играчи под 21 година 2011|2011]], [[Европско првенство во фудбал за играчи под 21 година 2013|2013]], [[Европско првенство во фудбал за играчи под 21 година 2019|2019]]) |- | {{fbu POR 21}} || {{sort|G|Победник во квал. група Г}} || 11 октомври 2024 || 11-то || [[Европско првенство во фудбал за играчи под 21 година 1994|1994]] || [[Европско првенство во фудбал за играчи под 21 година 2023|2023]] || {{sort|02|Финалист}} ([[Европско првенство во фудбал за играчи под 21 година 1994|1994]], [[Европско првенство во фудбал за играчи под 21 година 2015|2015]], [[Европско првенство во фудбал за играчи под 21 година 2021|2021]]) |- | {{fbu GER 21}} || {{sort|D|Победник во квал. група Д}} || 11 октомври 2024 || 15-то || [[Европско првенство во фудбал за играчи под 21 година 1982|1982]] || [[Европско првенство во фудбал за играчи под 21 година 2023|2023]] || '''{{sort|01|Победник}}''' ([[Европско првенство во фудбал за играчи под 21 година 2009|2009]], [[Европско првенство во фудбал за играчи под 21 година 2017|2017]], [[Европско првенство во фудбал за играчи под 21 година 2021|2021]]) |- | {{fbu DEN 21}} || {{sort|I|Победник во квал. група И}} || 11 октомври 2024 || 10-то || [[Европско првенство во фудбал за играчи под 21 година 1978|1978]] || [[Европско првенство во фудбал за играчи под 21 година 2021|2021]] || {{sort|03|Полуфинале}} ([[Европско првенство во фудбал за играчи под 21 година 1992|1992]], [[Европско првенство во фудбал за играчи под 21 година 2015|2015]]) |- | {{fbu UKR 21}} || {{sort|J|Една од трите најдобри второпласирани}} || 11 октомври 2024 || 4-то {{small|(7-мо вклучувајќи и [[Фудбалска репрезентација на Советскиот Сојуз под 21 година|Советскиот Сојуз]])}} || [[Европско првенство во фудбал за играчи под 21 година 2006|2006]] || [[Европско првенство во фудбал за играчи под 21 година 2023|2023]] || {{sort|02|Финалист}} ([[Европско првенство во фудбал за играчи под 21 година 2006|2006]]) |- | {{fbu ENG 21}} || {{sort|F|Победник во квал. група Ф}} || 12 октомври 2024 || 18-то || [[Европско првенство во фудбал за играчи под 21 година 1978|1978]] || [[Европско првенство во фудбал за играчи под 21 година 2023|2023]] || '''{{sort|01|Победник}}''' ([[Европско првенство во фудбал за играчи под 21 година 1982|1982]], [[Европско првенство во фудбал за играчи под 21 година 1984|1984]], [[Европско првенство во фудбал за играчи под 21 година 2023|2023]]) |- |{{fbu ROU 21}} || {{sort|E|Победник во квал. група Е}} || 15 октомври 2024 || 5-то || [[Европско првенство во фудбал за играчи под 21 година 1998|1998]] || [[Европско првенство во фудбал за играчи под 21 година 2023|2023]] || {{sort|03|Полуфинале}} ([[Европско првенство во фудбал за играчи под 21 година 2019|2019]]) |- |{{fbu POL 21}} || {{sort|J|Една од трите најдобри второпласирани}} || 15 октомври 2024 || 8-мо || [[Европско првенство во фудбал за играчи под 21 година 1982|1982]] || [[Европско првенство во фудбал за играчи под 21 година 2019|2019]] || {{sort|04|Четвртфинале}} ([[Европско првенство во фудбал за играчи под 21 година 1982|1982]], [[Европско првенство во фудбал за играчи под 21 година 1984|1984]], [[Европско првенство во фудбал за играчи под 21 година 1986|1986]], [[Европско првенство во фудбал за играчи под 21 година 1992|1992]], [[Европско првенство во фудбал за играчи под 21 година 1994|1994]]) |- |{{fbu SLO 21}} || {{sort|H|Победник во квал. група Х}} || 15 октомври 2024 || 2-ро {{small|(6-то вклучвајќи и [[Фудбалска репрезентација на Југославија под 21 година|Југославија]])}} || [[Европско првенство во фудбал за играчи под 21 година 2021|2021]] || [[Европско првенство во фудбал за играчи под 21 година 2021|2021]] || {{sort|05|Групна фаза}} ([[Европско првенство во фудбал за играчи под 21 година 2021|2021]]) |- |{{fbu FRA 21}} || {{sort|J|Една од трите најдобри второпласирани}} || 15 октомври 2024 || 12-то || [[Европско првенство во фудбал за играчи под 21 година 1982|1982]] || [[Европско првенство во фудбал за играчи под 21 година 2023|2023]] || '''{{sort|01|Победник}}''' ([[Европско првенство во фудбал за играчи под 21 година 1988|1988]]) |- |{{fbu ITA 21}} || {{sort|A|Победник во квал. група А}} || 15 октомври 2024 || 23-то || [[Европско првенство во фудбал за играчи под 21 година 1978|1978]] || [[Европско првенство во фудбал за играчи под 21 година 2023|2023]] ||'''{{sort|01|Победник}}''' ([[Европско првенство во фудбал за играчи под 21 година 1992|1992]], [[Европско првенство во фудбал за играчи под 21 година 1994|1994]], [[Европско првенство во фудбал за играчи под 21 година 1996|1996]], [[Европско првенство во фудбал за играчи под 21 година 2000|2000]], [[Европско првенство во фудбал за играчи под 21 година 2004|2004]]) |- |{{fbu FIN 21}} || {{sort|K|Победник во баражот}} || 19 ноември 2024 || 2-ро || [[Европско првенство во фудбал за играчи под 21 година 2009|2009]] || [[Европско првенство во фудбал за играчи под 21 година 2009|2009]] || Групна фаза ([[Европско првенство во фудбал за играчи под 21 година 2009|2009]]) |- |{{fbu CZE 21}} || {{sort|K|Победник во баражот}} || 19 ноември 2024 || 10-то {{small|(16-то вклучувајќи и [[Фудбалска репрезентација на Чехословачка под 21 година|Чехословачка]])}} || [[Европско првенство во фудбал за играчи под 21 година 1996|1996]] || [[Европско првенство во фудбал за играчи под 21 година 2023|2023]] || '''{{sort|01|Победник}}''' ([[Европско првенство во фудбал за играчи под 21 година 2002|2002]]) |- |{{fbu GEO 21}} || {{sort|K|Победник во баражот}} || 19 ноември 2024 || 2-ро {{small|(5-то вклучувајќи и [[Фудбалска репрезентација на Советскиот Сојуз под 21 година|Советскиот Сојуз]])}} || [[Европско првенство во фудбал за играчи под 21 година 2023|2023]] || [[Европско првенство во фудбал за играчи под 21 година 2023|2023]] || Четвртфинале ([[Европско првенство во фудбал за играчи под 21 година 2023|2023]]) |} ==Фаза по групи== {{hidden begin|title='''Правила за одредување на позициите'''}} Позициите на табелата се одредуваат на следниов начин: # Освоени бодови (3 бода за победа, 1 за нерешено, 0 за пораз); # Меѓусебен скор помеѓу екипите кои се изедначени на табелата; # Гол разлика во меѓусебните натпревари помеѓу екипите кои се изедначени на табелата; # Број на постигнати голови во меѓусебните натпревари помеѓу екипите кои се изедначени на табелата; # Гол разлика во сите одиграни натпревари од групната фаза; # Број на постигнати голови во сите натпревари од групната фаза; # [[Изведување пенали (фудбал)|Изведување пенали]] ако само два тима имаат ист број на бодови, а се сретнале во последното коло од групата и се изедначени по примена на сите горенаведени критериуми (не се користи ако повеќе од два тима имаат ист број на бодови или ако нивните рангирања не се релевантни за квалификацијата во следната фаза); # Фер плеј бодови во сите одиграни натпревари од групната фаза (само едно одземање на бодови за фер плеј листата може да се примени на еден играч на еден натпревар): {{unordered list | Жолт картон: 1 бод; | Индиректен црвен картон (втор жолт картон): −3 бода; | Директен црвен картон: −3 бода; }} # Позиција на ранглистата на УЕФА. {{hidden end}} ===Група А=== {| class="wikitable sortable" style="text-align:center;" |- !width=7%|{{Tooltip|Поз.|Позиции}} !width=27%|Репрезентација !width=10%|{{Tooltip|Бод|Бодови}} !width=7%|{{Tooltip|ОН|Одиграни натпревари}} !width=7%|{{Tooltip|П|Победи}} !width=7%|{{Tooltip|Н|Нерешени}} !width=7%|{{Tooltip|И|Изгубени}} !width=7%|{{Tooltip|ДГ|Постигнати голови}} !width=7%|{{Tooltip|ПГ|Примени голови}} !width=7%|{{Tooltip|ГР|Гол-разлика}} |- bgcolor=#ccffcc |1.||style="text-align:left;"|{{fbu SVK 21}} |'''0'''|| 0 || 0 || 0 || 0 || 0 || 0 || 0 |- |- bgcolor=#ccffcc |2.||style="text-align:left;"|{{fbu ESP 21}} |'''0'''|| 0 || 0 || 0 || 0 || 0 || 0 || 0 |- |3.||style="text-align:left;"|{{fbu ITA 21}} |'''0'''|| 0 || 0 || 0 || 0 || 0 || 0 || 0 |- |4.||style="text-align:left;"|{{fbu ROU 21}} |'''0'''|| 0 || 0 || 0 || 0 || 0 || 0 || 0 |} {{Football box collapsible no.2 |nobars = 1 |дата = {{Start date|2025|6|11|df=y}} |време = 18:00 |екипа1 = {{fbu-rt SVK 21}} |резултат = 2&ndash;3 |екипа2 = {{fbu ESP 21}} |голови1 = *[[Самуел Копасек|Копасек]] {{goal|48}} *[[Томаш Суслов|Суслов]] {{goal|53|пен.}} |голови2 = *{{goal|16}} [[Марк Пубиљ|Пубиљ]] *{{goal|18}} [[Матео Џозеф|Џозеф]] *{{goal|90}} [[Сесар Тарега|Тарега]] |стадион = [[Национален фудбалски стадион во Братислава|Национален стадион]], [[Брастилава]] |гледачи = 19.964 |судија = {{flagsport|POL}} [[Дамјан Силвестржак]] |извештај = https://www.uefa.com/under21/match/2043332/ }} {{Football box collapsible no.2 |nobars = 1 |дата = {{Start date|2025|6|11|df=y}} |време = 21:00 |екипа1 = {{fbu-rt ITA 21}} |резултат = 1&ndash;0 |екипа2 = {{fbu ROU 21}} |голови1 = *[[Томазо Балданци|Балданци]] {{goal|26}} |голови2 = |стадион = [[Стадион „Антон Малатински“|Антон Малатински]], [[Трнава]] |гледачи = 2.450 |судија = {{flagsport|GRE}} [[Василис Фотијас]] |извештај = https://www.uefa.com/under21/match/2043333/ }} ---- {{Football box collapsible no.2 |nobars = 1 |дата = {{Start date|2025|6|14|df=y}} |време = 18:00 |екипа1 = {{fbu-rt ESP 21}} |резултат = 2&ndash;1 |екипа2 = {{fbu ROU 21}} |голови1 = *[[Микел Хаурегизар|Хаурегизар]] {{goal|85}} *[[Роберто Фернандес (фудбалер 2002)|Фернандес]] {{goal|88}} |голови2 = *{{goal|{{0}}4}} [[Луис Мунтеану|Мунтеану]] |стадион = [[Национален фудбалски стадион во Братислава|Национален стадион]], [[Брастилава]] |гледачи = 10.023 |судија = {{flagsport|NED}} [[Сандер ван дер Ејк]] |извештај = https://www.uefa.com/under21/match/2043335/ }} {{Football box collapsible no.2 |nobars = 1 |дата = {{Start date|2025|6|14|df=y}} |време = 21:00 |екипа1 = {{fbu-rt SVK 21}} |резултат = 0&ndash;1 |екипа2 = {{fbu ITA 21}} |голови1 = |голови2 = *{{goal|7}} [[Чезаре Казадеи|Казадеи]] |стадион = [[Стадион „Антон Малатински“|Антон Малатински]], [[Трнава]] |гледачи = 15.455 |судија = {{flagsport|SRB}} [[Ненад Минаковиќ]] |извештај = https://www.uefa.com/under21/match/2043334/ }} ---- {{Football box collapsible no.2 |nobars = 1 |дата = {{Start date|2025|6|17|df=y}} |време = 21:00 |екипа1 = {{fbu-rt ROU 21}} |резултат = &ndash; |екипа2 = {{fbu SVK 21}} |голови1 = |голови2 = |стадион = [[Национален фудбалски стадион во Братислава|Национален стадион]], [[Брастилава]] |гледачи = |судија = |извештај = https://www.uefa.com/under21/match/2043342/ }} {{Football box collapsible no.2 |nobars = 1 |дата = {{Start date|2025|6|17|df=y}} |време = 21:00 |екипа1 = {{fbu-rt ESP 21}} |резултат = &ndash; |екипа2 = {{fbu ITA 21}} |голови1 = |голови2 = |стадион = [[Стадион „Антон Малатински“|Антон Малатински]], [[Трнава]] |гледачи = |судија = |извештај = https://www.uefa.com/under21/match/2043343/ }} ===Група Б=== {| class="wikitable sortable" style="text-align:center;" |- !width=7%|{{Tooltip|Поз.|Позиции}} !width=27%|Репрезентација !width=10%|{{Tooltip|Бод|Бодови}} !width=7%|{{Tooltip|ОН|Одиграни натпревари}} !width=7%|{{Tooltip|П|Победи}} !width=7%|{{Tooltip|Н|Нерешени}} !width=7%|{{Tooltip|И|Изгубени}} !width=7%|{{Tooltip|ДГ|Постигнати голови}} !width=7%|{{Tooltip|ПГ|Примени голови}} !width=7%|{{Tooltip|ГР|Гол-разлика}} |- bgcolor=#ccffcc |1.||style="text-align:left;"|{{fbu CZE 21}} |'''0'''|| 0 || 0 || 0 || 0 || 0 || 0 || 0 |- |- bgcolor=#ccffcc |2.||style="text-align:left;"|{{fbu ENG 21}} |'''0'''|| 0 || 0 || 0 || 0 || 0 || 0 || 0 |- |3.||style="text-align:left;"|{{fbu GER 21}} |'''0'''|| 0 || 0 || 0 || 0 || 0 || 0 || 0 |- |4.||style="text-align:left;"|{{fbu SLO 21}} |'''0'''|| 0 || 0 || 0 || 0 || 0 || 0 || 0 |} {{Football box collapsible no.2 |nobars = 1 |дата = {{Start date|2025|6|12|df=y}} |време = 18:00 |екипа1 = {{fbu-rt CZE 21}} |резултат = 1&ndash;3 |екипа2 = {{fbu ENG 21}} |голови1 = *[[Даниел Фила|Фила]] {{goal|51}} |голови2 = *{{goal|39}} [[Харви Елиот|Елиот]] *{{goal|48}} [[Џонатан Роу (фудбалер 2003)|Роу]] *{{goal|76}} [[Чарли Кресвел|Кресвел]] |стадион = [[ДАК Арена]], [[Дунајска Стреда]] |гледачи = 8.087 |судија = {{flagsport|ARM}} [[Елчин Масијев]] |извештај = https://www.uefa.com/under21/match/2043326/ }} {{Football box collapsible no.2 |nobars = 1 |дата = {{Start date|2025|6|12|df=y}} |време = 21:00 |екипа1 = {{fbu-rt GER 21}} |резултат = 3&ndash;0 |екипа2 = {{fbu SLO 21}} |голови1 = *[[Ник Волтемаде|Волтемаде]] {{goal|19}}, {{goal|42}}, {{goal|82|пен.}} |голови2 = |стадион = [[Стадион под Зобором]], [[Нитра]] |гледачи = 2.708 |судија = {{flagsport|DEN}} [[Јакоб Сундберг]] |извештај = https://www.uefa.com/under21/match/2043327/ }} ---- {{Football box collapsible no.2 |nobars = 1 |дата = {{Start date|2025|6|15|df=y}} |време = 18:00 |екипа1 = {{fbu-rt ENG 21}} |резултат = - |екипа2 = {{fbu SLO 21}} |голови1 = |голови2 = |стадион = [[Стадион под Зобором]], [[Нитра]] |гледачи = |судија = |извештај = https://www.uefa.com/under21/match/2043337/ }} {{Football box collapsible no.2 |nobars = 1 |дата = {{Start date|2025|6|15|df=y}} |време = 21:00 |екипа1 = {{fbu-rt CZE 21}} |резултат = - |екипа2 = {{fbu GER 21}} |голови1 = |голови2 = |стадион = [[ДАК Арена]], [[Дунајска Стреда]] |гледачи = |судија = |извештај = https://www.uefa.com/under21/match/2043336/ }} ---- {{Football box collapsible no.2 |nobars = 1 |дата = {{Start date|2025|6|18|df=y}} |време = 21:00 |екипа1 = {{fbu-rt SLO 21}} |резултат = - |екипа2 = {{fbu CZE 21}} |голови1 = |голови2 = |стадион = [[ДАК Арена]], [[Дунајска Стреда]] |гледачи = |судија = |извештај = https://www.uefa.com/under21/match/2043344/ }} {{Football box collapsible no.2 |nobars = 1 |дата = {{Start date|2025|6|18|df=y}} |време = 21:00 |екипа1 = {{fbu-rt ENG 21}} |резултат = - |екипа2 = {{fbu GER 21}} |голови1 = |голови2 = |стадион = [[Стадион под Зобором]], [[Нитра]] |гледачи = |судија = |извештај = https://www.uefa.com/under21/match/2043345/ }} ===Група Ц=== {| class="wikitable sortable" style="text-align:center;" |- !width=7%|{{Tooltip|Поз.|Позиции}} !width=27%|Репрезентација !width=10%|{{Tooltip|Бод|Бодови}} !width=7%|{{Tooltip|ОН|Одиграни натпревари}} !width=7%|{{Tooltip|П|Победи}} !width=7%|{{Tooltip|Н|Нерешени}} !width=7%|{{Tooltip|И|Изгубени}} !width=7%|{{Tooltip|ДГ|Постигнати голови}} !width=7%|{{Tooltip|ПГ|Примени голови}} !width=7%|{{Tooltip|ГР|Гол-разлика}} |- bgcolor=#ccffcc |1.||style="text-align:left;"|{{fbu POR 21}} |'''0'''|| 0 || 0 || 0 || 0 || 0 || 0 || 0 |- |- bgcolor=#ccffcc |2.||style="text-align:left;"|{{fbu FRA 21}} |'''0'''|| 0 || 0 || 0 || 0 || 0 || 0 || 0 |- |3.||style="text-align:left;"|{{fbu POL 21}} |'''0'''|| 0 || 0 || 0 || 0 || 0 || 0 || 0 |- |4.||style="text-align:left;"|{{fbu GEO 21}} |'''0'''|| 0 || 0 || 0 || 0 || 0 || 0 || 0 |} {{Football box collapsible no.2 |nobars = 1 |дата = {{Start date|2025|6|11|df=y}} |време = 21:00 |екипа1 = {{fbu-rt POR 21}} |резултат = 0&ndash;0 |екипа2 = {{fbu FRA 21}} |голови1 = |голови2 = |стадион = [[Сихот (стадион)|Сихот]], [[Тренчин]] |гледачи = 4.932 |судија = {{flagsport|LTU}} [[Манфредас Лукјанчукас]] |извештај = https://www.uefa.com/under21/match/2043328/ }} {{Football box collapsible no.2 |nobars = 1 |дата = {{Start date|2025|6|11|df=y}} |време = 21:00 |екипа1 = {{fbu-rt POL 21}} |резултат = 1&ndash;2 |екипа2 = {{fbu GEO 21}} |голови1 = *[[Јакуб Калузински|Калузински]] {{goal|73|пен.}} |голови2 = *{{goal|55}} [[Нодар Ломинадзе|Ломинадзе]] *{{goal|90+3}} [[Василиос Гордезијани|Годрезијани]] |стадион = [[Стадион под Дубном]], [[Жилина]] |гледачи = 2.218 |судија = {{flagsport|SUI}} [[Алесандро Дудиќ]] |извештај = https://www.uefa.com/under21/match/2043329/ }} ---- {{Football box collapsible no.2 |nobars = 1 |дата = {{Start date|2025|6|14|df=y}} |време = 21:00 |екипа1 = {{fbu-rt POR 21}} |резултат = 5&ndash;0 |екипа2 = {{fbu POL 21}} |голови1 = *[[Жеовани Кенда|Кенда]] {{goal|16}}, {{goal|24}} *[[Енрике Араужо|Араужо]] {{goal|30}} *[[Пауло Бернардо (фудбалер)|Бернардо]] {{goal|41}} *[[Родриго Гомеш|Гомеш]] {{goal|63}} |голови2 = |стадион = [[Сихот (стадион)|Сихот]], [[Тренчин]] |гледачи = 4.469 |судија = {{flagsport|SCO}} [[Ник Волш (фудбалски судија)|Ник Волш]] |извештај = https://www.uefa.com/under21/match/2043338/ }} {{Football box collapsible no.2 |nobars = 1 |дата = {{Start date|2025|6|14|df=y}} |време = 21:00 |екипа1 = {{fbu-rt FRA 21}} |резултат = 3&ndash;2 |екипа2 = {{fbu GEO 21}} |голови1 = *[[Матис Тел|Тел]] {{goal|35|пен.}} *[[Жоан Лепенан|Лепенан]] {{goal|89}} *[[Тјерно Бари (фудбалер 2002)|Бари]] {{goal|90+12}} |голови2 = *{{goal|76}} [[Гиорги Абуашвили|Абуашвили]] *{{goal|84}} [[Саба Сазонов|Сазонов]] |стадион = [[Стадион под Дубном]], [[Жилина]] |гледачи = 3.687 |судија = {{flagsport|DEN}} [[Јакоб Сундберг]] |извештај = https://www.uefa.com/under21/match/2043339/ }} ---- {{Football box collapsible no.2 |nobars = 1 |дата = {{Start date|2025|6|17|df=y}} |време = 18:00 |екипа1 = {{fbu-rt GEO 21}} |резултат = - |екипа2 = {{fbu POR 21}} |голови1 = |голови2 = |стадион = [[Сихот (стадион)|Сихот]], [[Тренчин]] |гледачи = |судија = |извештај = https://www.uefa.com/under21/match/2043346/ }} {{Football box collapsible no.2 |nobars = 1 |дата = {{Start date|2025|6|17|df=y}} |време = 18:00 |екипа1 = {{fbu-rt FRA 21}} |резултат = - |екипа2 = {{fbu POL 21}} |голови1 = |голови2 = |стадион = [[Стадион под Дубном]], [[Жилина]] |гледачи = |судија = |извештај = https://www.uefa.com/under21/match/2043347/ }} ===Група Д=== {| class="wikitable sortable" style="text-align:center;" |- !width=7%|{{Tooltip|Поз.|Позиции}} !width=27%|Репрезентација !width=10%|{{Tooltip|Бод|Бодови}} !width=7%|{{Tooltip|ОН|Одиграни натпревари}} !width=7%|{{Tooltip|П|Победи}} !width=7%|{{Tooltip|Н|Нерешени}} !width=7%|{{Tooltip|И|Изгубени}} !width=7%|{{Tooltip|ДГ|Постигнати голови}} !width=7%|{{Tooltip|ПГ|Примени голови}} !width=7%|{{Tooltip|ГР|Гол-разлика}} |- bgcolor=#ccffcc |1.||style="text-align:left;"|{{fbu FIN 21}} |'''0'''|| 0 || 0 || 0 || 0 || 0 || 0 || 0 |- |- bgcolor=#ccffcc |2.||style="text-align:left;"|{{fbu NED 21}} |'''0'''|| 0 || 0 || 0 || 0 || 0 || 0 || 0 |- |3.||style="text-align:left;"|{{fbu UKR 21}} |'''0'''|| 0 || 0 || 0 || 0 || 0 || 0 || 0 |- |4.||style="text-align:left;"|{{fbu DEN 21}} |'''0'''|| 0 || 0 || 0 || 0 || 0 || 0 || 0 |} {{Football box collapsible no.2 |nobars = 1 |дата = {{Start date|2025|6|12|df=y}} |време = 18:00 |екипа1 = {{fbu-rt UKR 21}} |резултат = 2&ndash;3 |екипа2 = {{fbu DEN 21}} |голови1 = *[[Назар Волошин|Волошин]] {{goal|22}} *[[Максим Брагару|Брагару]] {{goal|78}} |голови2 = *{{goal|63}} [[Клемент Бишоф|Бишоф]] *{{goal|81}} [[Вилијам Бевинг|Бевинг]] *{{goal|88}} [[Вилијам Осула|Осула]] |стадион = [[Татран (стадион)|Татран]], [[Прешов]] |гледачи = 5.458 |судија = {{flagsport|GEO}} [[Гога Кикачеишвили]] |извештај = https://www.uefa.com/under21/match/2043331/ }} {{Football box collapsible no.2 |nobars = 1 |дата = {{Start date|2025|6|12|df=y}} |време = 21:00 |екипа1 = {{fbu-rt FIN 21}} |резултат = 2&ndash;2 |екипа2 = {{fbu NED 21}} |голови1 = *[[Каспер Терхо|Терхо]] {{goal|25}} *[[Топи Кескинен|Кескинен]] {{goal|28}} |голови2 = *{{goal|59}} [[Лучано Валенте (фудбалер 2003)|Валенте]] *{{goal|90+3}} [[Ернест Поку|Поку]] |стадион = [[Фудбалска Арена во Кошице|Арена Кошице]], [[Кошице]] |гледачи = 7.369 |судија = {{flagsport|VEN}} [[Алексис Ерера (фудбалски судија)|Алексис Ерера]] |извештај = https://www.uefa.com/under21/match/2043330/ }} ---- {{Football box collapsible no.2 |nobars = 1 |дата = {{Start date|2025|6|15|df=y}} |време = 18:00 |екипа1 = {{fbu-rt FIN 21}} |резултат = - |екипа2 = {{fbu UKR 21}} |голови1 = |голови2 = |стадион = [[Фудбалска Арена во Кошице|Арена Кошице]], [[Кошице]] |гледачи = |судија = |извештај = https://www.uefa.com/under21/match/2043340/ }} {{Football box collapsible no.2 |nobars = 1 |дата = {{Start date|2025|6|15|df=y}} |време = 21:00 |екипа1 = {{fbu-rt NED 21}} |резултат = - |екипа2 = {{fbu DEN 21}} |голови1 = |голови2 = |стадион = [[Татран (стадион)|Татран]], [[Прешов]] |гледачи = |судија = |извештај = https://www.uefa.com/under21/match/2043341/ }} ---- {{Football box collapsible no.2 |nobars = 1 |дата = {{Start date|2025|6|18|df=y}} |време = 18:00 |екипа1 = {{fbu-rt DEN 21}} |резултат = - |екипа2 = {{fbu FIN 21}} |голови1 = |голови2 = |стадион = [[Фудбалска Арена во Кошице|Арена Кошице]], [[Кошице]] |гледачи = |судија = |извештај = https://www.uefa.com/under21/match/2043348/ }} {{Football box collapsible no.2 |nobars = 1 |дата = {{Start date|2025|6|18|df=y}} |време = 18:00 |екипа1 = {{fbu-rt NED 21}} |резултат = - |екипа2 = {{fbu UKR 21}} |голови1 = |голови2 = |стадион = [[Татран (стадион)|Татран]], [[Прешов]] |гледачи = |судија = |извештај = https://www.uefa.com/under21/match/2043349/ }} ==Нокаут фаза== Во нокаут фазата, ќе се користат [[Продолжеток (спорт)|продолженија]] и [[Изведување пенали (фудбал)|изведување пенали]] ако е потребно за да се одреди победникот. ===Жреб и резултати=== <onlyinclude>{{#invoke:RoundN|N8 |3rdplace=no|bold_winner=high|widescore=yes <!--Date-Place|Team 1|Score 1|Team 2|Score 2--> <!--Quarter-finals--> |21 јуни – [[Стадион „Антон Малатински“|Трнава]] |<!-- {{fbu|21|}} -->Winners Group A||<!-- {{fbu|21|}} -->Runners-up Group B| |21 јуни – [[Стадион под Дубном|Жилина]] |<!-- {{fbu|21|}} -->Winners Group C||<!-- {{fbu|21|}} -->Runners-up Group D| |22 јуни – [[ДАК Арена|Дунајска Стреда]] |<!-- {{fbu|21|}} -->Winners Group B||<!-- {{fbu|21|}} -->Runners-up Group A| |22 јуни – [[Татран (стадион)|Прешов]] |<!-- {{fbu|21|}} -->Winners Group D||<!-- {{fbu|21|}} -->Runners-up Group C| <!--Semi-finals--> |25 јуни – [[Национален фудбалски стадион во Братислава|Братислава]] |<!-- {{fbu|21|}} -->||<!-- {{fbu|21|}} -->| |25 јуни – [[Фудбалска Арена во Кошице|Кошице]] |<!-- {{fbu|21|}} -->||<!-- {{fbu|21|}} -->| <!--Final--> |28 јуни – [[Национален фудбалски стадион во Братислава|Братислава]]|<!-- {{fbu|21|}} -->||<!-- {{fbu|21|}} -->| }}</onlyinclude> ==Наводи== {{наводи}} ==Надворешни врски== *{{Official website|https://www.uefa.com/under21/}} {{Европско првенство во фудбал за играчи под 21 година}} [[Категорија:УЕФА Европско првенство за играчи под 21 година|2025]] oug6n4ppawzmts2hrp3auykhi8k3oqt 0 1371971 5380034 5378062 2025-06-14T12:29:26Z InternetArchiveBot 92312 Rescuing 2 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.9.5 5380034 wikitext text/x-wiki [[Податотека:Four_Hills_Landfill.jpg|мини| Користени производи фрлени во рециклатор на старо железо]] '''Нулти отпад''', или ''минимизирање на отпадот'' — збир на принципи кои се фокусираат на превенција од отпад што поттикнува редизајнирање на животните циклуси на [[Природни ресурси|ресурсите]], така што сите производи се пренаменуваат (т.е. „рециклираат“) и/или повторно се користат. Целта на движењето е да се избегне испраќање ѓубре на депонии, инсинератори, океани или кој било друг дел од животната средина. Моментално 9% од глобалната пластика се рециклира.<ref>{{Наведена мрежна страница|url=https://www.oecd.org/environment/plastic-pollution-is-growing-relentlessly-as-waste-management-and-recycling-fall-short.htm#:~:text=Only%209%25%20of%20plastic%20waste,is%20disposed%20of%20as%20residues).|title=Plastic pollution is growing relentlessly as waste management and recycling fall short, says OECD|date=22 February 2022|work=www.oecd.org|accessdate=2022-10-21}}</ref> Во систем без отпад, сите материјали се користат повторно сè додека не се достигне оптималното ниво на потрошувачка. Нулти отпад се однесува на превенција од отпад, а не на управување со отпад на крајот од процесот.<ref name="Snow">{{Наведена мрежна страница|url=http://www.zerowaste.co.nz/assets/Reports/TheEndofWaste.pdf|title=The end of waste: Zero waste by 2020|last=Snow, W.|last2=Dickinson J.|date=2001|archive-url=https://web.archive.org/web/20171030212428/http://www.zerowaste.co.nz/assets/Reports/TheEndofWaste.pdf|archive-date=2017-10-30|accessdate=2014-04-02}}</ref> Тоа е пристап на „''цел систем''“ кој има за цел масовна промена во начинот на кој материјалите течат низ општеството, што резултира со никаков отпад. Нулти отпад опфаќа повеќе од елиминирање на отпадот преку намалување, повторна употреба и [[рециклирање]]. Се фокусира на реструктуирање на распространетите и производствените системи за намалување на отпадот.<ref name="Davidson">{{Наведена мрежна страница|url=https://www.dal.ca/content/dam/dalhousie/pdf/sustainability/Waste%20Management%20Literature%20Review%20Final%20June%202011%20(1.49%20MB).pdf|title=Waste Management Practices: Literature Review|last=Davidson, G.|date=2011|archive-url=https://web.archive.org/web/20120201020208/https://www.dal.ca/content/dam/dalhousie/pdf/sustainability/Waste%20Management%20Literature%20Review%20Final%20June%202011%20(1.49%20MB).pdf|archive-date=2012-02-01|accessdate=2017-09-19}}</ref> Нулти отпад дава насоки за континуирана работа кон елиминирање на отпадот. Според ''Меѓународниот сојуз за нулти отпад'' (МСНО), нулти отпад е целосно обновување на ресурсите на производот „''без испуштања во копно, вода или воздух што ја загрозуваат животната средина или здравјето на луѓето''“.<ref>{{Наведена мрежна страница|url=https://zwia.org/zero-waste-definition/|title=Zero Waste Definition|date=7 September 2022|work=Zero Waste International Alliance|accessdate=31 October 2024}}</ref> Застапниците очекуваат дека е потребна владина регулатива за да се влијае врз индустриските избори во однос на дизајнот на производите и пакувањето, производствените процеси и изборот на материјали.<ref name="Townsend">{{Наведено списание|last=Townsend, W. K.|date=2010|title=Zero waste: an aspiration or an oxymoron?|journal=Waste Management & Research|volume=28|issue=1|pages=1–3|doi=10.1177/0734242X09356145|pmid=20065044}}</ref> Застапниците често изјавуваат дека елиминирањето на отпадот го намалува [[Загадување|загадувањето]], а може да ги намали и трошоците поради намалената потреба за суровини. == Од колепка до гроб == Моделот „од колепка до гроб“ претставува линеарен материјален модел кој започнува со екстракција на ресурси, се движи кон производство на производи и завршува со „''гробница''“ или депонија каде што се отстранува производот. „''Од колепка до гроб''“ е во директна спротивност со материјалите или производите од колепка до колепка, кои се рециклираат во нови производи на крајот од нивниот век на траење, така што на крајот нема отпад.<ref name="McDonough">{{Наведена мрежна страница|url=http://www.mcdonough.com/speaking-writing/the-cradle-to-cradle-alternative/#.UzxdSUlzZAg|title=The cradle-to-cradle alternative.|last=McDonough, W.|last2=Braungart, M.|date=2003|archive-url=https://web.archive.org/web/20160325105318/http://www.mcdonough.com/speaking-writing/the-cradle-to-cradle-alternative/#.UzxdSUlzZAg|archive-date=2016-03-25|accessdate=2014-04-02}}</ref> „Од колепка до колепка“ ([[англиски]]: ''Cradle-to-cradle'') се фокусира на дизајнирање индустриски системи така што материјалите течат во затворен циклус, што значи дека отпадот е минимизиран, а отпадните производи можат да се рециклираат и повторно да се употребат. „Од колепка до колепка“ оди подалеку од справувањето со проблемите со отпадот откако ќе бидат создадени, преку решавање на проблемите на самиот извор и предефинирање на проблемите со фокусирање на дизајнот. Моделот „''од колепка до колепка''“ е одржлив и внимателен кон животот и идните генерации. Рамката „''од колепка до колепка''“ постојано се развивала од теорија во пракса. Во индустрискиот сектор рамката довела до создавање на нов поим за материјали и материјални текови. Исто како во природниот свет, во кој „отпадот“ на еден организам циркулира низ екосистемот за да обезбеди храна за други живи суштества, материјалите „''од колепка до колепка''“ циркулираат во затворен циклус, обезбедувајќи хранливи материи за природата или индустријата. Ширењето на [[Индустријализација|индустријализацијата]] низ целиот свет е придружено со големо зголемување на отпадот. Во 2012 година, [[Светска банка|Светската банка]] изјавила дека урбаното население произведува 1,3 милијарди тони комунален отпад и проценува дека бројот ќе достигне 2,2 милијарди тони до 2025 година (Глобален пазар за управување со цврст отпад - Анализа и прогноза). Зголемувањето на производството на цврст отпад ја зголемува потребата од депонии. Со зголемувањето на [[Урбанизација|урбанизацијата]], овие депонии се поставуваат поблиску до заедниците. Овие депонии непропорционално се наоѓаат во области со низок социоекономски статус со претежно небело население. Наодите покажале дека овие области често се цел на депониите за отпад бидејќи дозволите се добиваат полесно и генерално имало помал отпор од заедницата. Дополнително, во последните пет години, повеќе од 400 капацитети за опасен отпад добиле формални мерки за спроведување поради неодредени прекршувања кои се сметале за ризик по здравјето на луѓето.<ref>{{Наведено списание|last=Stretesky|first=P.|last2=McKie|first2=R.|date=2016|title=A perspective on the historical analysis of race and treatment storage and disposal facilities in the United States.|url=https://www.dora.dmu.ac.uk/bitstream/2086/14982/1/A%20historical%20perspective%20on%20race%20and%20waste%20disposal.pdf|journal=Environmental Research Letters|volume=11|issue=3|pages=031001|doi=10.1088/1748-9326/11/3/031001|doi-access=free}}</ref> Постои зголемено глобално население кое се соочува со ограничени ресурси од животната средина. За да се ублажат притисоците врз ограничените достапни ресурси, станало поважно да се спречи расипништвото. За да се постигне нулти отпад, управувањето со отпад мора да се премине од линеарен систем кон цикличен, така што материјалите, производите и супстанциите ќе се употребуваат што е можно поефикасно. Материјалите мора да бидат избрани така што ќе можат или безбедно да се вратат во циклус во животната средина или да останат одржливи во индустрискиот циклус. Нулти отпадот промовира не само повторна употреба и рециклирање, туку, што е уште поважно, промовира превенција и дизајн на производи што го земаат предвид целиот животен циклус на производот. Дизајните со нулти отпад се стремат кон намалена користење на материјали, користење на рециклирани материјали, користење на побезбедни материјали, подолг век на траење на производот, можност за поправка и леснотија на расклопување на крајот од животниот век. Нулти отпад силно ја поддржува одржливоста преку заштита на животната средина, намалување на трошоците и создавање дополнителни работни места во управувањето и ракувањето со отпад назад во индустрискиот циклус. Стратегијата „нулти отпад“ може да се примени во бизниси, заедници, индустриски сектори, училишта и домови. Предностите предложени од застапниците вклучуваат: * Заштеда на пари. Бидејќи отпадот е знак на неефикасност, намалувањето на отпадот може да ги намали трошоците. * Побрз напредок. Стратегијата за нулти отпад ги подобрува производствените процеси и ги подобрува стратегиите за превенција од штетните ефекти врз животната средина, што може да доведе до преземање поголеми, поиновативни чекори. * Поддржува [[одржливост]]. Стратегијата за нулти отпад ги поддржува сите три општоприфатени цели за одржливост - економска благосостојба, заштита на животната средина и социјална благосостојба. * Подобрен проток на материјали. Стратегијата за нулти отпад би употребила многу помалку нови суровини и нема да испраќа отпадни материјали на депониите. Секој материјален отпад би се вратил како материјал за повторна употреба или како рециклиран материјал или би бил погоден за употреба како компост. == Здравје == Главен проблем со депониите е [[Сулфурводород|водород сулфидот]], кој се ослободува при природното распаѓање на отпадот. Истражувањата покажале позитивна поврзаност помеѓу зголемената [[стапка на смртност]] од [[рак на белите дробови]] и зголемениот [[Болест|морбидитет]] и морталитет поврзани со респираторни заболувања и изложеност на водород сулфид. Овие испитувања, исто така, покажале дека изложеноста на водород сулфид се зголемува со близината до депонијата. Хемикалиите за домаќинството и [[Лек на рецепт|лековите што се издаваат на рецепт]] сè повеќе се наоѓаат во големи количини во депониите. Ова предизвикува загриженост во врска со способноста на депониите да ги содржат овие материјали и можноста овие хемикалии и лекови да се пробијат во подземните води и околната средина. Нулти отпад промовира кружен тек на материјали што овозможува материјалите да се употреуваат одново и одново, намалувајќи ја потребата за простор на депонија. Преку нулти отпад, бројот на отрови што се испуштаат во воздухот и водата би се намалил, а производите би се испитале за да се утврди кои хемикалии се употребуваат во процесот на производство. Здравствени проблеми поврзани со депониите: * Вродени дефекти, ниска родилна тежина и изложеност на честички и [[азот диоксид]] се поврзани со близината до депониите. * Респираторните заболувања и [[Рак на белите дробови|ракот на белите дробови]] се поврзани со испуштањето на [[Сулфурводород|водород сулфид]] од депониите. Промоцијата на цикличен век на траење на производот со нулти отпад може да помогне во намалувањето на потребата од создавање и полнење на депонии. Ова може да помогне во намалувањето на респираторни заболувања и вродени дефекти кои се поврзани со отровите ослободени од депониите. Нулти отпадот може да помогне и во зачувувањето на местните средини и изворите на вода за пиење со спречување на влегување на загадувачи во екосистемот. == Историја == Калифорнискиот одбор за интегрирано управување со отпад воспоставил цел за нуллти отпад во 2001 година. Одделот за животна средина на градот и округот Сан Франциско поставил цел за нулти отпад во 2002 година,<ref>{{Наведена мрежна страница|url=http://www.sfenvironment.org/zero-waste/overview/legislation|title=Policies Related to Zero Waste|date=15 October 2011|work=SF Environment|accessdate=2025-06-02|archive-date=2016-09-13|archive-url=https://web.archive.org/web/20160913100536/http://sfenvironment.org/zero-waste/overview/legislation|url-status=dead}}</ref> што довело до Градската уредба за задолжително рециклирање и компостирање во 2009 година.<ref>{{Наведена мрежна страница|url=http://www.sfenvironment.org/article/recycling-and-composting/mandatory-recycling-and-composting-ordinance|title=Recycling & Composting in San Francisco - Frequently Asked Questions (FAQs)|date=16 May 2013|work=sfenvironment.org|accessdate=2025-06-02|archive-date=2015-08-22|archive-url=https://web.archive.org/web/20150822233016/http://www.sfenvironment.org/article/recycling-and-composting/mandatory-recycling-and-composting-ordinance|url-status=dead}}</ref> Група која подоцна станала позната како Меѓународен сојуз за нулти отпад (МСНО) го одржала својот прв состанок во 2002 година, под претседателство на британскиот економист и еколог Робин Мареј. <ref>{{Наведена мрежна страница|url=https://zwia.org/history-of-zwia/|title=History of ZWIA - Zero Waste International Alliance|date=24 June 2018|accessdate=14 December 2024}}</ref> <ref>{{Наведена мрежна страница|url=https://zerowasteusa.org/about/|title=A History of Zero Waste USA|date=18 January 2023|work=zerowasteusa.org|accessdate=14 December 2024}}</ref> Во 2008 година, терминот „нулти отпад“ се употребвал за да се опишат практиките за производство и управување со комунален отпад. Беа Џонсон, француско-американска жена која живее во Калифорнија, одлучила да го примени ова во своето домаќинство од 4 члена. Во 2009 година, таа го започнала блогот ''„Дом без отпад“'', а во 2010 година била претставена во ''[[The New York Times|„Њујорк тајмс“]]''.<ref>{{Наведени вести|url=https://www.nytimes.com/2010/02/16/fashion/18spy.html|title=A Visit from the Priestess of Waste-Free Living|last=Slatalla|first=Michelle|date=15 February 2010|work=The New York Times}}</ref><ref>{{Наведена мрежна страница|url=https://zerowastehome.com/|title=Home|work=Zero Waste Home|language=en-US|accessdate=2022-07-07}}</ref> Меѓународниот ден на нулти оптап бил усвоен од Генералното собрание на [[Обединети нации|Обединетите нации]] на 14 декември 2022 година. Настанот се одржува секоја година на 30 март од 2023 година. „За време на Меѓународниот ден на нулти отпад, земјите-членки, организациите на системот на Обединетите нации, граѓанското општество, приватниот сектор, академијата, младите и другите засегнати страни се поканети да се вклучат во активности насочени кон подигање на свеста за националните, поднационалните, регионалните и местните иницијативи за нулти отпад и нивниот придонес кон постигнување одржлив развој. Програмата на Обединетите нации за животна средина (УНЕП) и Програмата на Обединетите нации за човечки населби (УН-Хабитат) заеднички го олеснуваат одбележувањето на Меѓународниот ден на нулти отпад.“<ref>{{Наведена мрежна страница|url=https://www.un.org/en/observances/zero-waste-day|title=International Day of Zero Waste|date=December 14, 2022|publisher=United Nations|accessdate=March 15, 2023}}</ref><ref>{{Наведена мрежна страница|url=https://documents-dds-ny.un.org/doc/UNDOC/GEN/N22/719/02/PDF/N2271902.pdf?OpenElement|title=Sustainable development: towards the achievement of sustainable development: implementation of the 2030 Agenda for Sustainable Development, including through sustainable consumption and production, building on Agenda 21|date=December 1, 2022|publisher=United Nations|accessdate=March 15, 2023}}</ref>  == Примери за амбалажа == [[Податотека:Glass_milk_bottles.jpg|десно|мини| Вратливи стаклени шишиња за млеко]] [[Податотека:Zero_waste_winkel5.jpg|мини| Продавница без отпад во [[Антверпен]], Белгија]] Млекото може да се испорачува во многу форми. Една од традиционалните форми биле стаклените шишиња за млеко за повеќекратна употреба, честопати доставувани до домот од млекар. Иако дел од ова продолжува, други опции неодамна се почести: еднонасочни картонски кутии со заден капак, еднонасочни асептични кутии, еднонасочни рециклирачки стаклени шишиња, еднонасочни кеси за млеко и други. Секој систем тврди дека има одредени предности, а исто така има и можни недостатоци. Од гледна точка на нулти отпад, повторната употреба на шишиња е корисна бидејќи потрошувачката на материјал по патување може да биде помала од другите системи. Примарниот влез (или ресурс) е [[силициум диоксид]] - [[песок]], кој се обликува во стакло, а потоа во шише. Шишето се полни со млеко и се доставува до потрошувачот. Системот за обратна логистика ги враќа шишињата за чистење, дезинфекција и повторно користење. На крајот, издржливото шише нема да биде погодно за понатамошна употреба и ќе се рециклира. Користењето на отпад и депонии ќе се минимизира. Материјалниот отпад е првенствено водата за перење, [[Детергент|детергентот]], превозот, топлината, капачињата од шишиња итн. Иако никогаш не се постигнува вистински нулти отпад, проценката на животниот циклус може да се употреби за пресметување на отпадот во секоја фаза од секој циклус.<ref>{{Наведено списание|last=Teresa M. Mata|last2=Carlos A. V. Costa|date=2001|title=Life cycle assessment of different reuse percentages for glass beer bottles|journal=The International Journal of Life Cycle Assessment|volume=6|issue=5|pages=307–319|bibcode=2001IJLCA...6..307M|doi=10.1007/BF02978793}}</ref><ref>{{Наведена мрежна страница|url=http://www.umich.edu/~nppcpub/research/milkjuice.pdf|title=Life Cycle Design of Milk and Juice Packaging|last=Spitzly|first=David|year=1997|publisher=U.S. Environmental Protection Agency|accessdate=29 June 2014}}</ref><ref>{{Наведено списание|last=Singh|first=Jay|last2=Krasowski|first2=Aric|last3=Singh|first3=S. Paul|date=January 2011|title=Life cycle inventory of HDPE bottle-based liquid milk packaging systems|url=https://digitalcommons.calpoly.edu/it_fac/61|journal=Packaging Technology and Science|volume=24|pages=49–60|doi=10.1002/pts.909|url-access=subscription}}</ref><ref>{{Наведено списание|last=Van Doorsselaer|first=K|last2=Lox|first2=F|year=2000|title=Estimation of the energy needs in life cycle analysis of one-way and returnable glass packaging|journal=Packaging Technology and Science|volume=12|issue=5|pages=235–239|doi=10.1002/(SICI)1099-1522(199909/10)12:5<235::AID-PTS474>3.0.CO;2-W}}</ref> Онлајн нарачките за купување често се ставаат во надворешна кутија за да содржат повеќе артикли за полесен превоз и следење. Ова создава отпад за секоја нарачка, особено кога има само еден артикл. Како одговор на тоа, некои производи денес се дизајнирани да не бараат надворешна кутија за безбеден превоз, карактеристика позната како испорака во сопствен контејнер. == Рециклирање == Важно е да се направи разлика помеѓу рециклирањето и нулти отпад. Најчестата практика на рециклирање е едноставно ставање шишиња, лименки, хартија и амбалажа во канти за рециклирање покрај тротоарот. Современата верзија на рециклирање е посложена и вклучува многу повеќе елементи на финансирање и владина поддршка. На пример, во извештајот на Агенцијата за заштита на животната средина на САД од 2007 година се наведува дека САД рециклираат со национална стапка од 33,5% и во оваа бројка се вклучени и компостирани материјали. Покрај тоа, биле создадени многу мултинационални компании за стоки за ракување со рециклирани материјали. Во исто време, тврдењата за стапките на рециклирање понекогаш се претерани, на пример со вклучување на [[Почва|почвата]] и органската материја што се употребуваат за покривање на депониите за ѓубре секојдневно, во колоната „рециклирано“. Во американските држави со стимулации за рециклирање, постои постојан местен притисок за зголемување на статистиките за рециклирање. Рециклирањето е одвоено од концептот на нулти отпад. Еден пример за ова е [[Информатичка технологија|компјутерската индустрија]] каде што низ целиот свет милиони персонални компјутери се фрлаат како електронски отпад секоја година. Во 2016 година биле генерирани 44,7 милиони метрички тони<ref>{{Наведена мрежна страница|url=https://drive.google.com/file/d/11DCXXZM-bflxHxk92gOXbweIceb40brP/view|title=Global-E-waste Monitor 2017 (Electronic single pages).PDF}}</ref> електронски отпад, од кои само 20% биле документирани и рециклирани. Некои производители на компјутери ги реновираат изнајмените компјутери за препродажба. Организациите во заедницата, исто така, влегле во овој простор преку реновирање на стари компјутери од донаторски кампањи за распространување до незаслужени заедници. === Рециклирање на софтвер === Јасен пример за разликата помеѓу нулти отпад и рециклирање е расправано во ''„Да се стигне до нулти отпад''{{Sfn|Palmer|2005}} во софтверската индустрија. Дизајнот без отпад може да се примени кај интелектуалната сопственост каде што напорот за кодирање на функционалноста во софтверските објекти е развиен преку дизајн, за разлика од копирањето на фрагменти од код повеќе пати кога е потребно. Примената на нулти отпад е едноставна бидејќи заштедува човечки напор. Исто така, медиумите за складирање на софтвер се претвориле од дискети за потрошна употреба на внатрешни дискови кои се многу подобри и имаат минимална цена по мегабајт складирање. Ова е физички пример каде што нултиот отпад правилно го идентификува и избегнува расипничкото однесување. === Користење на систем без отпад === Нултиот отпадот е слабо поддржан од донесувањето владини закони за спроведување на хиерархијата на отпадот. Посебна карактеристика на принципот на нулти отпад како дизајн е тоа што може да се примени на кој било производ или процес, во која било ситуација или на кое било ниво. Според тоа, ова се однесува подеднакво и на отровните хемикалии и на бенигната растителна материја. Се однесува на губењето на атмосферската чистота со согорување на јаглен или на губењето на радиоактивни ресурси, преку обид да се означат вишоците на [[Атомска централа|атомските централи]] како „јадрен отпад“. Сите процеси можат да бидат дизајнирани така што ќе ја минимизираат потребата од отфрлање, како во сопственото работење, така и во моделите на употреба или потрошувачка до кои води дизајнот на нивните производи. Рециклирањето, од друга страна, се занимава само со едноставни материјали. Нулти отпад може да се примени дури и на губењето на човечкиот потенцијал преку наметната [[сиромаштија]] и негирање на образовните можности. Опфаќа редизајн за намалено трошење на енергија во индустријата или пренос и трошење на [[Дождовна шума|дождовните шуми]] на Земјата. Тоа е општ принцип на дизајнирање за ефикасно употребување на сите ресурси, без разлика како се дефинирани. Движењето за рециклирање можеби полека се разгранува од својата база за управување со цврст отпад за да вклучи прашања слични на движењето за одржливост на заедницата. Нулти отпад, од друга страна, не се базира на ограничувања во управувањето со отпадот, туку бара да ги максимизираме нашите постоечки напори за повторна употреба, а воедно да се создава и применува нови методи што ги минимизираат и елиминираат деструктивните методи како што се согорувањето и рециклирањето. Нулти отпад се стреми да обезбеди производите да бидат дизајнирани да бидат поправени, реновирани, повторно произведени и генерално повторно употребливи. == Значење на капацитетот за исфрлање == Многу депонии моментално го надминуваат капацитетот за носење.<ref>{{Наведена мрежна страница|url=https://nrra.net/sweep/time-is-running-out-the-u-s-landfill-capacity-crisis/|title=Time is Running Out: The U.S. Landfill Capacity Crisis – SWEEP|language=en-US|archive-url=https://web.archive.org/web/20190608093209/https://nrra.net/sweep/time-is-running-out-the-u-s-landfill-capacity-crisis/|archive-date=2019-06-08|accessdate=2019-06-13}}</ref> Ова често се користи како оправдување за преминување кон Нулти отпад. Други пак возвраќаат со тоа што истакнуваат дека низ САД и други земји има огромни површини земјиште достапни што би можеле да се употребат за депонии. Постојат многу предлози за уништување на целото ѓубре како начин за решавање на проблемот со ѓубрето. Овие предлози обично тврдат дека го претвораат целиот или голем дел од постоечкиот отпад во нафта, а понекогаш тврдат дека произведуваат толку многу нафта што светот отсега ќе има изобилство течни горива. Еден таков план, наречен „''Сè во нафта''“, бил промовиран од списанието ''Discover'' и списанието ''Fortune'' во 2004 година и тврдело дека може да претвори фрижидер во „''лесна тексашка сурова нафта''“ со примена на пареа под висок притисок. === Корпоративни иницијативи === Пример за компанија која покажала промена во политиката за отпад на депониите е [[Џенерал моторс|Џенерал Моторс]] (GM). „Џенерал моторс“ ги потврдила своите планови да направат приближно половина од своите 181 фабрики ширум светот „''без депонии''“ до крајот на 2010 година. Компании како „Субару“, [[Тојота|„Тојота“]] и „Ксерокс“ исто така произведуваат постројки без отпад.<ref>{{Наведени вести|url=https://www.usatoday.com/money/industries/environment/2008-02-18-green-factories_N.htm|title="Zero landfill" plants|last=Woodyard|first=Chris|date=19 February 2008|work=USA Today|access-date=9 March 2011|archive-url=https://web.archive.org/web/20080302055029/https://www.usatoday.com/money/industries/environment/2008-02-18-green-factories_N.htm|archive-date=2 March 2008}}</ref> Понатаму, Агенцијата за заштита на животната средина на Соединетите Американски Држави (EPA) со децении соработува со GM и други компании за да го минимизира отпадот преку својата програма ''WasteWise''. Целта на „Џенерал моторс“ е да пронајде начини за рециклирање или повторна употреба на повеќе од 90% од материјалите преку продажба на отпадни материјали, усвојување амбалажа за повеќекратна употреба за замена на картон и рециклирање на користени работни ракавици. Остатокот од отпадоците може да се согорат за да се создаде енергија за растенијата. Освен што е пријателски кон природата, заштедува и пари со намалување на отпадот и производство на поефикасно производство. „Мајкрософт“ и „Гугл“ се две други големи компании кои имаат цели за нулти отпад. Овие две компании имаат цели поголемиот дел од нивниот отпад да не се наоѓа на депониите. [[Гугл]] има шест места кои имаат цел „Нулти отпад до депонии“.<ref>{{Наведена мрежна страница|url=https://blog.google/outreach-initiatives/environment/six-google-data-centers-diverting-100/|title=Six Google data centers are diverting 100% of waste from landfill|date=2016-09-14|work=Google|language=en-us|accessdate=2021-05-18}}</ref> Овие места имаат цел да го држат 100% од нивниот отпад подалеку од депониите. [[Microsoft|Мајкрософт]] има слична цел, но се обидуваат само 90% од нивниот отпад да не се фрла на депониите.<ref>{{Наведена мрежна страница|url=https://blogs.microsoft.com/green/2016/11/28/microsofts-redmond-campus-500-acres-and-zero-waste/|title=Microsoft's Redmond Campus: 500 Acres and "Zero Waste"|date=2016-11-28|work=Microsoft Green Blog|language=en-US|accessdate=2021-04-06}}</ref> Сите овие организации се залагаат за чист свет и за производство на нулти отпад. Градинарскиот центар во Февершам, Велика Британија, почнал да спречува пренесување на пластични саксии за растенија на клиентите. Наместо тоа, ги употребува пластичните саксии само локално во градинарскиот центар, но откако ќе ги продаде на своите клиенти, ги пресадува растенијата во хартиени саксии за растенија. Исто така, продава растенија завиткани во хесија и употребува различни техники за да спречи предавање на пластика (за еднократна употреба) на клиентите === Повторна употреба или гниење на отпадот === Отпадот што се испраќа на депонии може да се собира како корисен материјал, како на пример при производство на [[сончева енергија]] или природно ѓубриво / [[De-composted|декомпостирано]] ѓубриво за земјоделски култури. Исто така, може да се користи повторно и рециклира за нешто што всушност можеме да го користиме.<ref name="roper">{{Наведено списание|last=Roper|first=William E.|year=2006|title=Strategies for building material reuse and recycle|journal=International Journal of Environmental Technology and Management|volume=6|issue=3/4|pages=313–345|bibcode=2006IJETM...6..313R|doi=10.1504/IJETM.2006.009000}}</ref> „Успехот на „[[Џенерал моторс|Џенерал моторс“]] во создавањето објекти за нулта депонии покажува дека целите за нулта отпад можат да бидат моќен поттик за производителите да го намалат својот отпад и јаглероден отпечаток“, вели Латиша Петвеј, портпаролка на EPA.<ref>{{Наведени вести|url=https://www.usatoday.com/money/autos/environment/2008-09-04-gm-zero-landfill_N.htm|title=GM plans to dump use of landfills|last=Cary|first=S. S.|date=4 September 2008|work=[[USA Today]]|access-date=23 September 2008}}</ref> == Наводи == {{наводи}} == Понатамошно читање== *{{cite book|last=Palmer|first=Paul|title=Getting to Zero Waste|url=http://www.gettingtozerowaste.com/|year=2005|publisher=Purple Sky Press|isbn=978-0-9760571-0-9|access-date=2008-01-03|archive-date=2021-01-11|archive-url=https://web.archive.org/web/20210111120113/https://gettingtozerowaste.com/|url-status=dead}} *Mauch, Christof, ed. "[http://www.environmentandsociety.org/perspectives/2016/3/future-without-waste-zero-waste-theory-and-practice A Future without Waste? Zero Waste in Theory and Practice]," ''[http://www.environmentandsociety.org/perspectives RCC Perspectives: Transformations in Environment and Society]'' 2016, no. 3. doi.org/10.5282/rcc/7540. == Надворешни врски == *[http://www.zerowasteinstitute.org/ Zero Waste Institute] *[http://www.zerowastenetwork.org/ Zero Waste Network] *[http://www.zwia.org/ Zero Waste International Alliance] (ZWIA) *[http://www.zerowaste.org/ Zero Waste Alliance] *[https://zerowasteeurope.eu/ Zero Waste Europe] [[Категорија:Концепти за управување со отпад]] meisgmqgobt3vd3qdt5zzgnd2wosm68 0 1372168 5380285 5378193 2025-06-15T08:54:20Z Carshalton 30527 /* Фаза по групи */ 5380285 wikitext text/x-wiki {{Infobox football tournament season | title = Светско клупско првенство 2025 | other_titles = {{ubl|FIFA Club World Cup 2025|Coupe du Monde des Clubs de la FIFA 2025|Mundial de Clubes FIFA 2025|}} | logo = 2025 FIFA Club World Cup.svg | logosize = 150px | caption = | sport = Фудбал | competition = Светско клупско првенство во фудбал{{!}}Светско клупско првенство | organization = [[ФИФА]] | host = {{USA}} | edition = 21-во <small>(1-во новиот формат)</small> | date_start = 14 јуни | date_end = 13 јули 2025 | host_country = {{flagsport|USA}} [[САД]] | num_teams = 32 <small>(од 6 конфедерации)</small> | venues = 12 | cities = 11 | website = | champions = | count = | finalist = | continentalcup1 = | continentalcup1 qualifiers = | matches played = | goals = | attendance = | top scorer = | player = | prevseason = [[Светско клупско првенство во фудбал 2023|2023]] | nextseason = [[Светско клупско првенство во фудбал 2029|2029]] | extra information = | updated = }} '''Светско клупско првенство во фудбал 2025'''<ref>{{Cite web |last=Media Release |title=AB InBev named Official Beer Partner of FIFA Club World Cup 25 |url=https://inside.fifa.com/organisation/commercial/media-releases/ab-inbev-named-official-beer-partner-of-fifa-club-world-cup-25 |website=FIFA}}</ref><ref>{{Cite web |title=FIFA Club World Cup 25 Pro Ball |url=https://www.adidas.com/us/fifa-club-world-cup-25-pro-ball/JE8770.html |website=Adidas Oficial Store |access-date=February 25, 2025 |archive-date=February 27, 2025 |archive-url=https://web.archive.org/web/20250227115839/https://www.adidas.com/us/fifa-club-world-cup-25-pro-ball/JE8770.html |url-status=live }}</ref> било 21-вото издание, прво во новиот формат, на [[Светско клупско првенство во фудбал|Светското клупско првенство]] во [[Фудбал|фудбал]], натпреварување организирано од [[ФИФА]] за машки фудбалски клубови.<ref name="torneo 2025"/> Турнирот се одржал во [[САД]]<ref>{{cite web|url=https://www.fifa.com/about-fifa/organisation/fifa-council/media-releases/fifa-council-appoints-united-states-as-host-of-new-and-expanded-fifa-club-world-cup|title=FIFA Council appoints United States as host of new and expanded FIFA Club World Cup|date=23 јуни 2023|access-date=23 јуни 2023|language=en}}</ref> од 14 до 13 јули 2025 година.<ref name="formula">{{cite web|url=https://www.fifa.com/about-fifa/organisation/fifa-council/media-releases/fifa-council-confirms-key-details-for-fifa-club-world-cup-2025-tm|title=FIFA Council confirms key details for FIFA Club World Cup 2025|date=17 декември 2023|access-date=17 декември 2023|language=en}}</ref> Ова издание воедно било прво во новиот формат во кој учествувале 32 екипи, вклучувајќи ги и актуелните шампиони на главните конфедерациски натпреварувања од претходните четири години.<ref name="torneo 2025">{{cite web|url=https://www.fifa.com/it/tournaments/mens/mundial-de-clubes/usa-2025/articles/mondiale-per-club-fifa-25-tutto-quello-che-bisogna-sapere|title=FIFA Club World Cup 2025™: tutto quello che c'è da sapere|date=11 март 2024|access-date=13 март 2024|language=it}}</ref><ref name="Guardian">{{cite web|url=https://www.theguardian.com/football/2022/dec/16/gianni-infantino-announces-32-team-mens-club-world-cup-in-2025|title=Gianni Infantino announces 32-team men's Club World Cup in 2025|date=16 декември 2022|access-date=15 март 2023|language=en}}</ref><ref>{{cite web|url=https://www.fifa.com/about-fifa/organisation/fifa-council/media-releases/fifa-world-cup-2022-tm-praised-for-its-unique-cohesive-power|title=FIFA World Cup 2022™ praised for its "unique cohesive power"|date=16 декември 2022|access-date=15 март 2023|language=en}}</ref> Проширувањето на турнирот било најавено во март [[2019]], а првото издание во новиот формат од 24 екипи требало да се одржи во 2021 година во [[Кина]], пред да биде откажано поради [[Пандемија на КОВИД-19|пандемијата на КОВИД-19]].<ref>{{cite web|url=https://www.espn.com/soccer/fifa-club-world-cup/story/4832860/fifa-to-launch-new-club-world-cup-with-32-teams-in-2025|title=FIFA to launch new Club World Cup format with 32 teams in 2025|date=16 декември 2022|access-date=15 март 2023|language=en}}</ref> ФИФА ги одобрила критериумите за распределба на местата на секоја конфедерација во февруари 2023 и објавила дека организаторството на турнирот го доделила на САД, четири месеци подоцна. Како резултат на проширувањето на натпреварувањето, бил создаден [[ФИФА Интерконтинентален куп|ФИФА Интерконтиненталниот куп]], годишен турнир на кој учествуваат шестте актуелни шампиони на главните конфедерациски натпреварувања. Одлуката на ФИФА да го зголеми бројот на екипите на 32, била критикувана од [[FIFPro]] и [[World Leagues Forum]] поради влијанието што може да го има врз здравјето на играчите и згустениот календар.<ref>{{cite web|url=https://www.bbc.com/sport/football/64001866|title=Club World Cup: Fifa to stage 32-team tournament from June 2025 - president Gianni Infantino|language=en|date=16 декември 2022|access-date=15 март 2023}}</ref> ==Создавање и формат== [[File:FIFA Club World cup trophy.jpg|thumb|Новиот трофеј на Светското клупско првенство на ФИФА изложен на стадионот [[Стадион Хамади Агреби|Хамади Агреби]] во [[Тунис]].]] Откако се вратило во 2005 година по подолга пауза, [[Светско клупско првенство во фудбал|Светското клупско првенство]] се одржувало секоја година во декември и било ограничено на победниците на главните конфедерациски натпреварувања.<ref>{{cite web |last=Lowy |first=Zach |date=January 30, 2023 |title=Soccer 101: FIFA Club World Cup |url=https://www.stlcitysc.com/news/soccer-101-fifa-club-world-cup |publisher=[[St. Louis City SC]] |accessdate=June 23, 2023 |archive-date=January 23, 2024 |archive-url=https://web.archive.org/web/20240123182837/https://www.stlcitysc.com/news/soccer-101-fifa-club-world-cup |url-status=live }}</ref> Уште кон крајот на 2016 година, [[Претседател на ФИФА|Претседателот на ФИФА]], ​​[[Џани Инфантино]], предложил проширување на Светското клупско првенство на 32 екипи почнувајќи од 2019 година и презакажување за периодот јуни/јули за да биде поизбалансирано и попривлечно за радиодифузерите и спонзорите.<ref>{{cite news |date=November 18, 2016 |title=FIFA boss suggests 32-team Club World Cup in 2019 |url=http://www.cbc.ca/sports/soccer/fifa-infantino-32-team-club-world-cup-2019-1.3857019 |agency=[[Associated Press]] |publisher=[[CBC Sports]] |access-date=December 14, 2017 |archive-date=October 15, 2023 |archive-url=https://web.archive.org/web/20231015220919/https://www.cbc.ca/sports/soccer/fifa-infantino-32-team-club-world-cup-2019-1.3857019 |url-status=live }}</ref> Кон крајот на 2017 година, ФИФА дискутирала за предлозите за проширување на натпреварувањето на 24 екипи и тоа да се игра на секои четири години почнувајќи од 2021 година, заменувајќи го [[ФИФА Куп на конфедерации|ФИФА Купот на конфедерации]].<ref>{{cite news |title=FIFA considering 24-team Club World Cup to be played in summer |url=http://www.espn.com/soccer/fifa-club-world-cup/story/3251358/fifa-considering-24-team-club-world-cup-to-be-played-in-summer |access-date=December 14, 2017 |agency=[[Associated Press]] |publisher=[[ESPN]] |date=October 31, 2017 |archive-date=February 27, 2023 |archive-url=https://web.archive.org/web/20230227150603/http://www.espn.com/soccer/fifa-club-world-cup/story/3251358/fifa-considering-24-team-club-world-cup-to-be-played-in-summer |url-status=live }}</ref> Проширениот формат и распоредот на Светското клупско првенство, кое требало да се игра во јуни и јули 2021 година, биле потврдени на состанокот на Советот на ФИФА ​​во март 2019 година во [[Мајами]].<ref name="revamp">{{cite news |date=March 15, 2019 |title=FIFA Council votes for the introduction of a revamped FIFA Club World Cup |url=https://www.fifa.com/about-fifa/who-we-are/news/fifa-council-votes-for-the-introduction-of-a-revamped-fifa-club-world-cup |publisher=FIFA |access-date=March 15, 2019 |archive-date=July 16, 2019 |archive-url=https://web.archive.org/web/20190716174909/https://www.fifa.com/about-fifa/who-we-are/news/fifa-council-votes-for-the-introduction-of-a-revamped-fifa-club-world-cup |url-status=live }}</ref><ref name="BBC-Boycott">{{cite news |url=https://www.bbc.com/sport/football/47586593 |title=Fifa Club World Cup: Revised tournament approved despite top European clubs saying they will boycott |website=[[BBC Sport]] |publisher=[[British Broadcasting Corporation]] |date=March 15, 2019 |access-date=March 16, 2019 |archive-date=March 15, 2019 |archive-url=https://web.archive.org/web/20190315220219/https://www.bbc.com/sport/football/47586593 |url-status=live }}</ref> [[Кина]] била назначена за домаќин во октомври 2019 година,<ref>{{cite news |url=https://www.fifa.com/about-fifa/who-we-are/news/fifa-council-unanimously-appoints-china-pr-as-hosts-of-new-club-world-cup-in-202 |title=FIFA Council unanimously appoints China PR as hosts of new Club World Cup in 2021 |publisher=FIFA |date=October 24, 2019 |access-date=October 24, 2019 |archive-date=October 24, 2019 |archive-url=https://web.archive.org/web/20191024050039/https://www.fifa.com/about-fifa/who-we-are/news/fifa-council-unanimously-appoints-china-pr-as-hosts-of-new-club-world-cup-in-202 |url-status=live }}</ref> но турнирот во 2021 година бил откажан поради [[Пандемија на КОВИД-19|пандемијата на КОВИД-19]].<ref name="Guardian2">{{cite news |last=Ames |first=Doha |date=December 16, 2022 |title=Gianni Infantino announces 32-team men's Club World Cup in 2025 |url=https://www.theguardian.com/football/2022/dec/16/gianni-infantino-announces-32-team-mens-club-world-cup-in-2025 |work=[[The Guardian]] |accessdate=December 16, 2022 |archive-date=May 3, 2023 |archive-url=https://web.archive.org/web/20230503084158/https://www.theguardian.com/football/2022/dec/16/gianni-infantino-announces-32-team-mens-club-world-cup-in-2025 |url-status=live }}</ref><ref name="newformat">{{cite news |last1=Olley |first1=James |title=FIFA to launch new Club World Cup format with 32 teams in 2025 |url=https://www.espn.com/soccer/fifa-club-world-cup/story/4832860/fifa-to-launch-new-club-world-cup-with-32-teams-in-2025 |access-date=December 16, 2022 |work=ESPN |date=December 16, 2022 |archive-date=February 2, 2023 |archive-url=https://web.archive.org/web/20230202155244/https://www.espn.com/soccer/fifa-club-world-cup/story/4832860/fifa-to-launch-new-club-world-cup-with-32-teams-in-2025 |url-status=live }}</ref> На 23 јуни 2023 година, ФИФА потврдила дека САД ќе биде домаќин на турнирот во 2025 година, како претходник на [[Светско првенство во фудбал 2026|Светското првенство 2026]].<ref name= "USA 2025">{{cite web |url=https://www.fifa.com/about-fifa/organisation/fifa-council/media-releases/fifa-council-appoints-united-states-as-host-of-new-and-expanded-fifa-club-world-cup |title=FIFA Council appoints United States as host of new and expanded FIFA Club World Cup |publisher=[[FIFA]] |date=June 23, 2023 |access-date=June 23, 2023 |archive-date=September 16, 2023 |archive-url=https://web.archive.org/web/20230916133153/https://www.fifa.com/about-fifa/organisation/fifa-council/media-releases/fifa-council-appoints-united-states-as-host-of-new-and-expanded-fifa-club-world-cup |url-status=live }}</ref> Учесниците (32 екипи) ќе бидат поделени во осум групи од по четири екипи, при што првите две екипи од секоја група ќе се квалификуваат во нокаут-фазата.<ref>{{cite web|url=https://www.fifa.com/fifaplus/en/articles/fifa-club-world-cup-2025-dates-format-and-qualifiers|title=FIFA Club World Cup 2025: Dates, format and qualifiers|publisher=[[FIFA]]|access-date=June 25, 2023|archive-date=June 24, 2023|archive-url=https://web.archive.org/web/20230624213411/https://www.fifa.com/fifaplus/en/articles/fifa-club-world-cup-2025-dates-format-and-qualifiers|url-status=live}}</ref> Форматот ќе биде ист како оној што се користел на Светските првенства во периодот ​​помеѓу [[Светско првенство во фудбал 1998|1998]] и [[Светско првенство во фудбал 2022|2022]], со исклучок на натпреварот за третото место.<ref name="key details">{{Cite web |title=FIFA Council confirms key details for FIFA Club World Cup 2025 |url=https://www.fifa.com/fifaplus/en/tournaments/mens/fifa-club-world-cup/articles/fifa-council-confirms-key-details-club-world-cup-2025 |access-date=March 16, 2024 |website=www.fifa.com |archive-date=December 17, 2023 |archive-url=https://web.archive.org/web/20231217154938/https://www.fifa.com/fifaplus/en/tournaments/mens/fifa-club-world-cup/articles/fifa-council-confirms-key-details-club-world-cup-2025 |url-status=live }}</ref> Во јануари 2024 година, било објавено дека турнирот главно ќе се одржи на [[Источен брег на САД|Источниот брег]] за да биде поблиску до европските емитувачи и гледачи, а воедно да се избегнат конфликти со [[КОНКАКАФ Голд куп 2025|КОНКАКАФ Голд купот 2025]], кој, исто така, се одржувал првенствено во САД приближно во исто време, но главно во [[Запад (САД)|Западниот дел на земјата]].<ref>{{Cite news |last=Sheldon |first=Felipe Cardenas and Dan |title=Club World Cup set for U.S. east coast, Gold Cup on west |url=https://theathletic.com/5208543/2024/01/18/club-world-cup-2025-us-gold-cup-location/ |access-date=February 21, 2024 |website=The Athletic |language=en}}</ref> ==Распределба на места== На 14 февруари 2023 година, Советот на ФИФА ​​го одобрил распределувањето на местата за изданието во 2025 година врз основа на низа објективни критериуми. [[УЕФА]] обезбедила најмногу места, со дванаесет, додека [[КОНМЕБОЛ]] била втора, со шест. [[Азиска фудбалска конфедерација|АФК]], [[КАФ]] и [[КОНКАКАФ]] имаат по четири места, додека [[Фудбалска конфедерација на Океанија|ОФК]] и федерацијата на земјата домаќин имаат по едно место.<ref>{{cite web|url=https://www.fifa.com/about-fifa/organisation/fifa-council/media-releases/fifa-council-highlights-record-breaking-revenue-in-football|title=FIFA Council highlights record breaking revenue in football|date=14 февруари 2023|access-date=15 март 2023|language=en}}</ref> На 14 март 2023 година, Советот на ФИФА ги одобрил клучните принципи за влегување на турнирот.<ref name="access list">{{cite web |url=https://www.fifa.com/about-fifa/organisation/fifa-council/media-releases/fifa-council-approves-international-match-calendars |title=FIFA Council approves international match calendars |publisher=[[FIFA]] |date=March 14, 2023 |access-date=March 14, 2023 |archive-date=March 14, 2023 |archive-url=https://web.archive.org/web/20230314155521/https://www.fifa.com/about-fifa/organisation/fifa-council/media-releases/fifa-council-approves-international-match-calendars |url-status=live }}</ref> Принципите се следниве, земајќи ги предвид натпреварите завршени во текот на четиригодишен период од 2021 до 2024 година:<ref name="rankings">{{Cite web |title=FIFA Club World Cup 2025™ Confederations ranking |url=https://inside.fifa.com/fifa-rankings/fifa-club-world-cup |access-date=June 13, 2024 |publisher=[[FIFA]] |language=en |archive-date=June 21, 2024 |archive-url=https://web.archive.org/web/20240621032232/https://inside.fifa.com/fifa-rankings/fifa-club-world-cup |url-status=live }}</ref> * КОНМЕБОЛ и УЕФА (повеќе од четири места): право на учество за победниците на главното клупско натпреварување на конфедерацијата во периодот 2021-2024 година, а дополнителните тимови ќе бидат одредени според рангирањето на клубовите во текот на четиригодишниот период. * АФК, КАФ и КОНКАКАФ (по четири места): право на учество за победниците на главното клупско натпреварување на конфедерацијата во периодот 2021-2024 година.<ref>Бидејќи [[АФК Лига на шампиони|АФК Лигата на шампиони]] повеќе не се игра во текот на една календарска година од изданието 2023-2024, само три изданија се завршени во периодот 2021-2024. Поради оваа причина, дополнителното место му било доделено на најдобриот тим што ги исполнува условите од четиригодишното рангирање на АФК.</ref> * ОФК (едно место): право на учество за клубот со највисок ранг меѓу победниците на главното клупско натпреварување на конфедерацијата во периодот 2021-2024 година.<ref name="OFC"/> * Федерацијата на земјата домаќин (едно место): право на учество за еден клуб од [[МЛС]].<ref>Во октомври 2024 година, ФИФА одлучила да го додели местото на клубот победник на [[MLS Supporters' Shield|Supporters' Shield]] трофејот за 2024 година.</ref> Доколку еден клуб освои две или повеќе изданија од главното клупско натпреварување на конфедерацијата во периодот 2021-2024, дополнителните екипи ќе бидат одредени според рангирањето на клубовите во текот на четиригодишниот период. Понатаму, било применето ограничување од по два клуба од иста федерација, не сметајќи ги клубовите шампиони на главното клупско натпреварување на нивната конфедерација. Механизмите за пресметување на четиригодишното рангирање на клубовите во рамките на секоја конфедерација биле базирани на учинокот на екипите во нивните соодветни континентални турнири во текот на сезоните завршени помеѓу 2021 и 2024 година.<ref name="access list"/> За сите конфедерации освен УЕФА, користениот систем за рангирање бил следниот: * 3 бода за секоја победа; * 1 бод за секој натпревар одигран нерешено; * 3 бода за секој пласман од рундата во следната фаза од натпреварувањето. Во случајот на УЕФА, со оглед на постоењето на [[УЕФА коефициент|коефициент]], било одлучено, како исклучок, да се користи гореспоменатото рангирање за класификација на европските клубови (дури и ако усвоеното рангирање го зема предвид четиригодишниот период, а не претходниот петгодишен период и се однесува само на резултатите добиени во УЕФА Лигата на шампионите). == Екипи учесници == {{Col-begin}} {{col-2}} {{Location map+|Свет|width=600|float=center|caption=Локации на неевропските екипи кои учествувале на '''Светското клупско првенство 2025'''.|places= <!--AFC--> {{Location map~|Свет|lat=24.788598|long=46.839195|label_size=80|label={{Fb team (N) Al-Hilal}}|position=bottom}} {{Location map~|Свет|lat=35.903111|long=139.717601|label_size=80|label={{Fb team (N) Urawa Red Diamonds}}|position=right}} {{Location map~|Свет|lat=35.53528|long=129.25944|label_size=80|label={{Fb team (N) Ulsan HD}}|position=left}} {{Location map~|Свет|lat=24.2446219|long=55.7142463|label_size=80|label={{Fb team (N) Al Ain FC}}|position=right}} <!--CAF--> {{Location map~|Свет|lat=30.069114|long=31.312333|label_size=80|label={{Fb team (N) Al Ahly}}|position=top}} {{Location map~|Свет|lat=33.582859|long=-7.646818|label_size=80|label={{Fb team (N) Wydad Casablanca}}|position=top}} {{Location map~|Свет|lat=36.7479797|long=10.2726928|label_size=80|label={{Fb team (N) Esperance Tunis}}|position=bottom}} {{Location map~|Свет|lat=-25.753333|long=28.2227788|label_size=80|label={{Fb team (N) Mamelodi Sundowns}}|position=right}} <!--CONCACAF--> {{Location map~|Свет|lat=25.669|long=-100.244|label_size=80|label={{Fb team (N) Monterrey}}|position=top}} {{Location map~|Свет|lat=47.595157|long=-122.331641|label_size=80|label={{Fb team (N) Seattle Sounders FC}}|position=top}} {{Location map~|Свет|lat=20.105186|long=-98.7563288|label_size=80|label={{Fb team (N) Pachuca}}|position=bottom}} {{Location map~|Свет|lat=25.787778|long=-80.224167|label_size=80|label={{Fb team (N) Inter Miami}}|position=right}} {{Location map~|Свет|lat=34.313|long=-118.285|label_size=80|label=[[ФК&nbsp;Лос&nbsp;Анџелес]]|position=left}} <!--CONMEBOL--> {{Location map~|Свет|lat=-23.600008|long=-46.500002|label_size=80|label={{Fb team (N) Palmeiras}}|position=left}} {{Location map~|Свет|lat=-34.545278|long=-58.449722|label_size=80|label='''{{Безпрелом|Буенос&nbsp;Аирес}}'''|mark=Black pog.svg|position=right}} {{Location map~|Свет|lat=-22.912147|long=-43.230187|label_size=80|label='''{{Безпрелом|Рио де Жанеиро}}'''|position=top|mark=Black pog.svg}} <!--OFC--> {{Location map~|Свет|lat=-36.8484597|long=174.7633315|label_size=80|label={{Fb team (N) Auckland City}}|position=left}} {{Location map~|Свет|mark=TransparentPlaceholder.png |marksize=0 |lat=-10|long=-160|label=<span style="font-size:80%;">{{Безпрелом|'''Екипи&nbsp;од&nbsp;Буенос&nbsp;Аирес'''}}<br />{{Безпрелом|{{симбол2|Red pog.svg|8}} {{Fb team (N) Boca Juniors}}<br />{{симбол2|Red pog.svg|8}} {{Fb team (N) River Plate}}}}</span>|position=right}} {{Location map~|Свет|mark=TransparentPlaceholder.png |marksize=0 |lat=-35 |long=-160|label=<span style="font-size:80%;">{{Безпрелом|'''Екипи&nbsp;од&nbsp;Рио&nbsp;де&nbsp;Жанеиро'''}}<br />{{симбол2|Red pog.svg|8}} {{Fb team (N) Botafogo}}<br />{{Безпрелом|{{симбол2|Red pog.svg|8}} {{Fb team (N) Flamengo}}<br />{{симбол2|Red pog.svg|8}} {{Fb team (N) Fluminense}}}}</span>|position=right}} }} {{col-2}} {{Location map+|Европа|width=600|float=center|caption=Локации на европските екипи кои учествувале на '''Светското клупско првенство 2025'''.|places= <!--UEFA--> {{Location map~|Европа|lat=40.453058|long=-3.688337|label_size=80|label='''Мадрид'''|position=right|mark=Black pog.svg}} {{Location map~|Европа|lat=51.48167|long=-0.191111|label_size=80|label={{Fb team (N) Chelsea}}|position=left}} {{Location map~|Европа|lat=53.463056|long=-2.291389|label_size=80|label={{Fb team (N) Manchester City}}|position=right}} {{Location map~|Европа|lat=48.135125|long=11.581918|label_size=80|label={{Fb team (N) Bayern Munchen}}|position=left}} {{Location map~|Европа|lat=51.49257|long=7.45184|label_size=80|label={{Fb team (N) Borussia Dortmund}}|position=right}} {{Location map~|Европа|lat=45.4654219|long=9.1859243|label_size=80|label={{Fb team (N) Inter}}|position=right}} {{Location map~|Европа|lat=45.073095|long=7.681223|label_size=80|label={{Fb team (N) Juventus}}|position=bottom}} {{Location map~|Европа|lat=48.856614|long=2.352222|label_size=80|label={{Fb team (N) PSG}}|position=top}} {{Location map~|Европа|lat=41.1579438|long=-8.6291053|label_size=80|label={{Fb team (N) Porto}}|position=right}} {{Location map~|Европа|lat=38.7222524|long=-9.1393366|label_size=80|label={{Fb team (N) Benfica}}|position=right}} {{Location map~|Европа|lat=47.816389|long=12.998333|label_size=80|label={{Fb team (N) Salzburg}}||position=right}} {{Location map~|Европа|mark=TransparentPlaceholder.png |marksize=0 |lat=60 |long=-20 |label=<span style="font-size:80%;">{{Безпрелом|'''Екипи&nbsp;од&nbsp;Мадрид'''}}<br />{{Безпрелом|{{симбол2|Red pog.svg|8}}&nbsp;[[ФК Атлетико Мадрид|Атлетико&nbsp;Мад.]]<br />{{симбол2|Red pog.svg|8}} {{Fb team (N) Real Madrid}}}}</span>|position=right}} }} {{col-end}} {| class="wikitable" |- !width=20%| Екипа !width=10%| Конфедерација !width=30%| Квалификација !width=10%| Дата на квалификување !width=20%| Претходни учества <br /><small>(победниците на претходните изданија се '''во болд''')</small> |- |{{flagsport|SAU}} {{Fb team Al-Hilal}} |rowspan=4| [[Азиска фудбалска конфедерација|АФК]] |Победник на [[АФК Лига на шампиони 2021]] |14 март 2023<ref name=qualificate>Учеството на клубот било потврдено на 14 март 2023 година со одобрување на принципите за учество. Потврдените клубови се (во загради е датумот на кој го освоиле натпреварувањето што ги квалификувало): {{Fb team (N) Al-Hilal}} (23 ноември 2021 година), {{Fb team (N) Al Ahly}} (17 јули 2021), {{Fb team (N) Wydad Casablanca}} (30 мај 2022), {{Fb team (N) Monterrey}} (28 октомври 2021), {{Fb team (N) Seattle Sounders FC}} (4 мај 2022), {{Fb team (N) Palmeiras}} (27 ноември 2021), {{Fb team (N) Flamengo}} (29 октомври 2022), {{Fb team (N) Chelsea}} (29 мај 2021) и {{Fb team (N) Real Madrid}} (28 мај 2022).</ref> |4 <small>([[Светско клупско првенство во фудбал 2019|2019]], [[Светско клупско првенство во фудбал 2021|2021]], [[Светско клупско првенство во фудбал 2022|2022]])</small> |- |{{flagsport|JPN}} {{Fb team Urawa Red Diamonds}} |Победник на [[АФК Лига на шампиони 2022]] |6 мај 2023 |4 <small>([[Светско клупско првенство во фудбал 2007|2007]], [[Светско клупско првенство во фудбал 2017|2017]], [[Светско клупско првенство во фудбал 2023|2023]])</small> |- |{{flagsport|UAE}} {{Fb team Al-Ain FC}} |Победник на [[АФК Лига на шампиони 2023-2024]] |25 мај 2024 |2 <small>([[Светско клупско првенство во фудбал 2018|2018]])</small> |- |{{flagsport|KOR}} {{Fb team Ulsan HD}} |1. рангиран клуб во АФК рангирањето |17 април 2024 |3 <small>([[Светско клупско првенство во фудбал 2012|2012]], [[Светско клупско првенство во фудбал 2020|2020]])</small> |- |{{flagsport|EGY}} {{Fb team Al Ahly SC}} |rowspan=4| [[КАФ]] |Победник на [[КАФ Лига на шампиони]] во [[КАФ Лига на шампиони 2020-2021|2020-2021]], [[КАФ Лига на шамиони 2022-2023|2022-2023]] и [[КАФ Лига на шампиони 2023-2024|2023-2024]] |14 март 2023<ref name=qualificate/> |10 <small>([[Светско клупско првенство во фудбал 2005|2005]], [[Светско клупско првенство во фудбал 2006|2006]], [[Светско клупско првенство во фудбал 2008|2008]], [[Светско клупско првенство во фудбал 2012|2012]], [[Светско клупско првенство во фудбал 2013|2013]], [[Светско клупско првенство во фудбал 2020|2020]], [[Светско клупско првенство во фудбал 2021|2021]], [[Светско клупско првенство во фудбал 2022|2022]], [[Светско клупско првенство во фудбал 2023|2023]])</small> |- |{{flagsport|MAR}} {{Fb team Wydad Casablanca}} |Победник на [[КАФ Лига на шампиони 2021-2022]] |14 март 2023<ref name=qualificate/> |3 <small>([[Светско клупско првенство во фудбал 2017|2017]], [[Светско клупско првенство во фудбал 2022|2022]])</small> |- |{{flagsport|TUN}} {{Fb team Esperance Tunis}} |1. рангиран клуб во КАФ рангирањето |26 април 2024 |4 <small>([[Светско клупско првенство во фудбал 2011|2011]], [[Светско клупско првенство во фудбал 2018|2018]], [[Светско клупско првенство во фудбал 2019|2019]])</small> |- |{{flagsport|RSA}} {{Fb team Mamelodi Sundowns}} |2. рангиран клуб во КАФ рангирањето |26 април 2024 |2 <small>([[Светско клупско првенство во фудбал 2016|2016]])</small> |- |{{flagsport|MEX}} {{Fb team Monterrey}} |rowspan=4|[[КОНКАКАФ]] |Победник на [[КОНКАКАФ Лига на шампиони 2021]] |14 март 2023<ref name=qualificate/> |6 <small>([[Светско клупско првенство во фудбал 2011|2011]], [[Светско клупско првенство во фудбал 2012|2012]], [[Светско клупско првенство во фудбал 2013|2013]], [[Светско клупско првенство во фудбал 2019|2019]], [[Светско клупско првенство во фудбал 2021|2021]])</small> |- |{{flagsport|USA}} {{Fb team Seattle Sounders FC}} |Победник на [[КОНКАКАФ Лига на шампиони 2022]] |14 март 2023<ref name=qualificate/> |2 <small>([[Светско клупско првенство во фудбал 2022|2022]])</small> |- |{{flagsport|USA}} {{Fb team Los Angeles FC}}<ref name="leon">Првично {{Fb team (N) Club Leon}} се квалификувал за турнирот како победник на [[КОНКАКАФ Лига на шампиони 2023|КОНКАКАФ Лигата на шампионите 2023]], но на 21 март 2025 година биле исклучени од ФИФА поради кршење на правилата за повеќекратна сопственост, бидејќи го делат сопствеништвото со {{Fb team (N) Pachuca}}. Заменскиот тим бил одреден со бараж натпревар помеѓу {{Fb team (N) Los Angeles FC}} и {{Fb team (N) Club America}}, во кој победил американскиот клуб.</ref><ref>{{Cite web|url=https://inside.fifa.com/legal/judicial-bodies/media-releases/fifa-appeal-committee-decision-on-cf-pachuca-and-club-leon|title=FIFA Appeal Committee decision on CF Pachuca and Club León|website=inside.fifa.com|lingua=en|date=21 март 2025|access-date=21 март 2025}}</ref><ref>{{Cite news|url=https://www.gazzetta.it/calcio/coppa-mondo-club/21-03-2025/mondiale-per-club-la-fifa-esclude-il-leon.shtml|title=C'è un caso al Mondiale per club. La Fifa esclude il Leòn per le regole sulle multiproprietà|publisher=La Gazzetta dello Sport|date=21 март 2025|access-date=21 март 2025}}</ref> | Победник на [[Светско клупско првенство во фудбал 2025#Бараж|Бараж]] | 31 мај 2025 | 1. учество |- |{{flagsport|MEX}} {{Fb team Pachuca}} |Победник на [[КОНКАКАФ Куп на шампиони 2024]] |1 јуни 2024 |5 <small>([[Светско клупско првенство во фудбал 2007|2007]], [[Светско клупско првенство во фудбал 2008|2008]], [[Светско клупско првенство во фудбал 2010|2010]], [[Светско клупско првенство во фудбал 2017|2017]])</small> |- |{{flagsport|BRA}} {{Fb team Palmeiras}} |rowspan=6|[[КОНМЕБОЛ]] |Победник на [[Копа Либертадорес 2021]] |14 март 2023<ref name=qualificate/> |3 <small>([[Светско клупско првенство во фудбал 2020|2020]], [[Светско клупско првенство во фудбал 2021|2021]])</small> |- |{{flagsport|BRA}} {{Fb team Flamengo}} |Победник на [[Копа Либертадорес 2022]] |14 март 2023<ref name=qualificate/> |3 <small>([[Светско клупско првенство во фудбал 2019|2019]], [[Светско клупско првенство во фудбал 2022|2022]])</small> |- |{{flagsport|BRA}} {{Fb team Fluminense}} |Победник на [[Копа Либертадорес 2023]] |4 ноември 2023 |2 <small>([[Светско клупско првенство во фудбал 2023|2023]])</small> |- |{{flagsport|BRA}} {{Fb team Botafogo}} |Победник на [[Копа Либертадорес 2024]] |30 ноември 2024 |1. учество |- |{{flagsport|ARG}} {{Fb team River Plate}} |1. рангиран клуб во КОНМЕБОЛ рангирањето |14 мај 2024 |3 <small>([[Светско клупско првенство во фудбал 2015|2015]], [[Светско клупско првенство во фудбал 2018|2018]])</small> |- |{{flagsport|ARG}} {{Fb team Boca Juniors}} |2. рангиран клуб во КОНМЕБОЛ рангирањето |22 август 2024 |2 <small>([[Светско клупско првенство во фудбал 2007|2007]])</small> |- |{{flagsport|NZL}} {{Fb team Auckland City}} |[[Фудбалска конфедерација на Океанија|ОФК]] |1. рангиран клуб во ОФК меѓу победниците на [[ОФК Лига на шампиони|ОФК Лигата на шампионите]]<ref name="OFC">Бидејќи ОФК Лигата на шампионите во 2021 година била откажана, местото му било доделено на најдобриот тим на четиригодишната ранг-листа на ОФК меѓу оние што ја освоиле [[ОФК Лига на шампиони|ОФК Лигата на шампионите]] во периодот помеѓу 2022 и 2024 година.</ref> |17 декември 2023 |12 <small>([[Светско клупско првенство во фудбал 2006|2006]], [[Светско клупско првенство во фудбал 2009|2009]], [[Светско клупско првенство во фудбал 2011|2011]], [[Светско клупско првенство во фудбал 2012|2012]], [[Светско клупско првенство во фудбал 2013|2013]], [[Светско клупско првенство во фудбал 2014|2014]], [[Светско клупско првенство во фудбал 2015|2015]], [[Светско клупско првенство во фудбал 2016|2016]], [[Светско клупско првенство во фудбал 2017|2017]], [[Светско клупско првенство во фудбал 2022|2022]], [[Светско клупско првенство во фудбал 2023|2023]])</small> |- |{{flagsport|ENG}} {{Fb team Chelsea}} |rowspan=12|[[УЕФА]] |Победник на [[УЕФА Лига на шампиони 2020-2021]] |14 март 2023<ref name=qualificate/> |3 <small>([[Светско клупско првенство во фудбал 2012|2012]], '''[[Светско клупско првенство во фудбал 2021|2021]]''')</small> |- |{{flagsport|ESP}} {{Fb team Real Madrid}} |Победник на [[УЕФА Лига на шампиони|УЕФА Лигата на шампионите]] во [[УЕФА Лига на шампиони 2021-2022|2021-2022]] и [[УЕФА Лига на шампиони 2023-2024|2023-2024]] |14 март 2023<ref name=qualificate/> |7 <small>([[Светско клупско првенство во фудбал 2000|2000]], '''[[Светско клупско првенство во фудбал 2014|2014]]''', '''[[Светско клупско првенство во фудбал 2016|2016]]''', '''[[Светско клупско првенство во фудбал 2017|2017]]''', '''[[Светско клупско првенство во фудбал 2018|2018]]''', '''[[Светско клупско првенство во фудбал 2022|2022]]''')</small> |- |{{flagsport|ENG}} {{Fb team Manchester City}} |Победник на [[УЕФА Лига на шампиони 2022-2023]] |10 јуни 2023 |2 <small>('''[[Светско клупско првенство во фудбал 2023|2023]]''')</small> |- |{{flagsport|GER}} {{Fb team Bayern Munchen}} |1. рангиран клуб во УЕФА рангирањето |17 декември 2023<ref name="rankingUEFA">На 17 декември 2023 година, ФИФА објавила дека за изданието во 2025 година, екипите квалификувани преку рангирањето на УЕФА ќе бидат избрани со користење на [[УЕФА кофициент]]от, земајќи ги предвид нивните резултати постигнати во УЕФА Лигата на шампионите во четиригодишниот период 2021-2024. Како резултат на тоа, потврдено е учеството на следните клубови: {{Fb team (N) Bayern Munchen}}, {{Fb team (N) Paris Saint-Germain}}, {{Fb team (N) Inter}}, {{Fb team (N) Porto}} и {{Fb team (N) Benfica}}</ref> |3 <small>('''[[Светско клупско првенство во фудбал 2013|2013]]''', '''[[Светско клупско првенство во фудбал 2020|2020]]''')</small> |- |{{flagsport|FRA}} {{Fb team Paris Saint-Germain}} |2. рангиран клуб во УЕФА рангирањето |17 декември 2023<ref name=rankingUEFA/> |1. учество |- |{{flagsport|ITA}} {{Fb team Inter}} |3. рангиран клуб во УЕФА рангирањето |17 декември 2023<ref name=rankingUEFA/> |2 <small>('''[[Светско клупско првенство во фудбал 2010|2010]]''')</small> |- |{{flagsport|POR}} {{Fb team Porto}} |4. рангиран клуб во УЕФА рангирањето |17 декември 2023<ref name=rankingUEFA/> |1. учество |- |{{flagsport|POR}} {{Fb team Benfica}} |5. рангиран клуб во УЕФА рангирањето |17 декември 2023<ref name=rankingUEFA/> |1. учество |- |{{flagsport|GER}} {{Fb team Borussia Dortmund}} |6. рангиран клуб во УЕФА рангирањето |6 март 2024 |1. учество |- |{{flagsport|ITA}} {{Fb team Juventus}} |7. рангиран клуб во УЕФА рангирањето |12 март 2024 |1. учество |- |{{flagsport|ESP}} {{Fb team Atletico Madrid}} |8. рангиран клуб во УЕФА рангирањето |16 април 2024 |1. учество |- |{{flagsport|AUT}} {{Fb team Salzburg}} |9. рангиран клуб во УЕФА рангирањето |17 април 2024 |1. учество |- |{{flagsport|USA}} {{Fb team Inter Miami}} |[[Фудбалска федерација на САД|Фед. на домаќинот]] |Победник на [[МЛС 2024#Завршна табела|MLS Supporters' Shield 2024]] |19 октомври 2024<ref name="intermiami"/> |1. учество |- |} ==Ждрепка== <div style="display: inline-table; vertical-align: top;"> {| class="wikitable" style="text-align:center" |+ Шешир 1 ! style="width:170px" | Екипа ! {{Abbr|Конфед.|Конфедерација}} ! style="width:30px" | {{Abbr|Бод|Бодови во конфедерациското рангирање}} |- | style="text-align:left" | {{flagsport|ENG}} {{Fb team (N) Manchester City}} | rowspan="4" style="font-size:85%" | [[УЕФА]] | 123 |- | style="text-align:left" | {{flagsport|ESP}} {{Fb team (N) Real Madrid}} | 119 |- | style="text-align:left" | {{flagsport|GER}} {{Fb team (N) Bayern Munchen}} | 108 |- | style="text-align:left" | {{flagsport|FRA}} {{Fb team (N) Paris Saint-Germain}} | 85 |- | style="text-align:left" | {{flagsport|BRA}} {{Fb team (N) Flamengo}} | rowspan="4" style="font-size:85%" | [[КОНМЕБОЛ]] | 141 |- | style="text-align:left" | {{flagsport|BRA}} {{Fb team (N) Palmeiras}} | 140 |- | style="text-align:left" | {{flagsport|ARG}} {{Fb team (N) River Plate}} | 103 |- | style="text-align:left" | {{flagsport|BRA}} {{Fb team (N) Fluminense}} | 97 |} </div> <div style="display: inline-table; vertical-align: top;"> {| class="wikitable" style="text-align:center" |+ Шешир 2 ! style="width:170px" | Екипа ! {{Abbr|Конфед.|Конфедерација}} ! style="width:30px" | {{Abbr|Бод|Бодови во конфедерациското рангирање}} |- | style="text-align:left" | {{flagsport|ENG}} {{Fb team (N) Chelsea}} | rowspan="8" style="font-size:85%" | [[УЕФА]] | 79 |- | style="text-align:left" | {{flagsport|GER}} {{Fb team (N) Borussia Dortmund}} | 79 |- | style="text-align:left" | {{flagsport|ITA}} {{Fb team (N) Inter}} | 76 |- | style="text-align:left" | {{flagsport|POR}} {{Fb team (N) Porto}} | 68 |- | style="text-align:left" | {{flagsport|ESP}} {{Fb team (N) Atletico Madrid}} | 67 |- | style="text-align:left" | {{flagsport|POR}} {{Fb team (N) Benfica}} | 52 |- | style="text-align:left" | {{flagsport|ITA}} {{Fb team (N) Juventus}} | 47 |- | style="text-align:left" | {{flagsport|AUT}} {{Fb team (N) Salzburg}} | 40 |} </div> <div style="display: inline-table; vertical-align: top;"> {| class="wikitable" style="text-align:center" |+ Шешир 3 ! style="width:170px" | Екипа ! {{Abbr|Конфед.|Конфедерација}} ! style="width:30px" | {{Abbr|Бод|Бодови во конфедерациското рангирање}} |- | style="text-align:left" | {{flagsport|SAU}} {{Fb team (N) Al-Hilal}} | rowspan="2" style="font-size:85%" | [[Азиска фудбалска конфедерација|АФК]] | 118 |- | style="text-align:left" | {{flagsport|KOR}} {{Fb team (N) Ulsan HD}} | 81 |- | style="text-align:left" | {{flagsport|EGY}} {{Fb team (N) Al Ahly SC}} | rowspan="2" style="font-size:85%" | [[КАФ]] | 140 |- | style="text-align:left" | {{flagsport|MAR}} {{Fb team (N) Wydad Casablanca}} | 108 |- | style="text-align:left" | {{flagsport|MEX}} {{Fb team (N) Monterrey}} | rowspan="2" style="font-size:85%" | [[КОНКАКАФ]] | 52 |- | style="text-align:left" | <s>{{flagsport|MEX}} {{Fb team (N) Club Leon}}</s> <ref name="leon"/> | 47 |- | style="text-align:left" | {{flagsport|ARG}} {{Fb team (N) Boca Juniors}} | rowspan="2" style="font-size:85%" | [[КОНМЕБОЛ]] | 71 |- | style="text-align:left" | {{flagsport|BRA}} {{Fb team (N) Botafogo}} | 37 |} </div> <div style="display: inline-table; vertical-align: top;"> {| class="wikitable" style="text-align:center" |+ Шешир 3 ! style="width:170px" | Екипа ! {{Abbr|Конфед.|Конфедерација}} ! style="width:30px" | {{Abbr|Бод|Бодови во конфедерациското рангирање}} |- | style="text-align:left" | {{flagsport|JPN}} {{Fb team (N) Urawa Red Diamonds}} | rowspan="2" style="font-size:85%" | [[Азиска фудбалска конфедерација|АФК]] | 49 |- | style="text-align:left" | {{flagsport|UAE}} {{Fb team (N) Al Ain FC}} | 43 |- | style="text-align:left" | {{flagsport|TUN}} {{Fb team (N) Esperance}} | rowspan="2" style="font-size:85%" | [[КАФ]] | 100 |- | style="text-align:left" | {{flagsport|RSA}} {{Fb team (N) Mamelodi Sundowns}} | 98 |- | style="text-align:left" | {{flagsport|MEX}} {{Fb team (N) Pachuca}} | rowspan="2" style="font-size:85%" | [[КОНКАКАФ]] | 34 |- | style="text-align:left" | {{flagsport|USA}} {{Fb team (N) Seattle Sounders FC}} | 28 |- | style="text-align:left" | {{flagsport|NZL}} {{Fb team (N) Auckland City}} | style="font-size:85%" | [[ОФК]] | 66 |- | style="text-align:left" | {{flagsport|USA}} {{Fb team (N) Inter Miami}} | style="font-size:85%" | [[Фудбалска федерација на САД|Фед. домаќин]] | {{N/a}} |} </div> === Групи === {| | align="left" | {| class="wikitable" style="text-align:center" |+[[Светско клупско првенство во фудбал 2025#Група А|Група А]] ! style="width:30px" |{{Tooltip|Поз.|Позиција}} ! style="width:200px" |Екипа |- |А1 | style="text-align:left" |{{flagsport|BRA}} {{Fb team (N) Palmeiras}} |- |А2 | style="text-align:left" |{{flagsport|POR}} {{Fb team (N) Porto}} |- |А3 | style="text-align:left" |{{flagsport|EGY}} {{Fb team (N) Al Ahly SC}} |- |А4 | style="text-align:left" |{{flagsport|USA}} {{Fb team (N) Inter Miami}} |} | align="left" | {| class="wikitable" style="text-align:center" |+[[Светско клупско првенство во фудбал 2025#Група Б|Група Б]] ! style="width:30px" |{{Tooltip|Поз.|Позиција}} ! style="width:200px" |Екипа |- |Б1 | style="text-align:left" |{{flagsport|FRA}} {{Fb team (N) Paris Saint-Germain}} |- |Б2 | style="text-align:left" |{{flagsport|ESP}} {{Fb team (N) Atletico Madrid}} |- |Б3 | style="text-align:left" |{{flagsport|BRA}} {{Fb team (N) Botafogo}} |- |Б4 | style="text-align:left" |{{flagsport|USA}} {{Fb team (N) Seattle Sounders FC}} |} | {| class="wikitable" style="text-align:center" |+[[Светско клупско првенство во фудбал 2025#Група Ц|Група Ц]] ! style="width:30px" |{{Tooltip|Поз.|Позиција}} ! style="width:200px" |Екипа |- |Ц1 | style="text-align:left" |{{flagsport|GER}} {{Fb team (N) Bayern Munchen}} |- |Ц2 | style="text-align:left" |{{flagsport|NZL}} {{Fb team (N) Auckland City}} |- |Ц3 | style="text-align:left" |{{flagsport|ARG}} {{Fb team (N) Boca Juniors}} |- |Ц4 | style="text-align:left" |{{flagsport|POR}} {{Fb team (N) Benfica}} |} | {| class="wikitable" style="text-align:center" |+[[Светско клупско првенство во фудбал 2025#Група Д|Група Д]] ! style="width:30px" |{{Tooltip|Поз.|Позиција}} ! style="width:200px" |Екипа |- |Д1 | style="text-align:left" |{{flagsport|BRA}} {{Fb team (N) Flamengo}} |- |Д2 | style="text-align:left" |{{flagsport|TUN}} {{Fb team (N) Esperance Tunis}} |- |Д3 | style="text-align:left" |{{flagsport|ENG}} {{Fb team (N) Chelsea}} |- |Д4 | style="text-align:left" |{{flagsport|USA}} {{Fb team (N) Los Angeles FC}}<ref name="leon"/> |} |- | {| class="wikitable" style="text-align:center" |+[[Светско клупско првенство во фудбал 2025#Група Е|Група Е]] ! style="width:30px" |{{Tooltip|Поз.|Позиција}} ! style="width:200px" |Екипа |- |Е1 | style="text-align:left" |{{flagsport|ARG}} {{Fb team (N) River Plate}} |- |Е2 | style="text-align:left" |{{flagsport|JPN}} {{Fb team (N) Urawa Red Diamonds}} |- |Е3 | style="text-align:left" |{{flagsport|MEX}} {{Fb team (N) Monterrey}} |- |Е4 | style="text-align:left" |{{flagsport|ITA}} {{Fb team (N) Inter}} |} | {| class="wikitable" style="text-align:center" |+[[Светско клупско првенство во фудбал 2025#Група Ф|Група Ф]] ! style="width:30px" |{{Tooltip|Поз.|Позиција}} ! style="width:200px" |Екипа |- |Ф1 | style="text-align:left" |{{flagsport|BRA}} {{Fb team (N) Fluminense}} |- |Ф2 | style="text-align:left" |{{flagsport|GER}} {{Fb team (N) Borussia Dortmund}} |- |Ф3 | style="text-align:left" |{{flagsport|KOR}} {{Fb team (N) Ulsan HD}}} |- |Ф4 | style="text-align:left" |{{flagsport|RSA}} {{Fb team (N) Mamelodi Sundowns}} |} | {| class="wikitable" style="text-align:center" |+[[Светско клупско првенство во фудбал 2025#Група Г|Група Г]] ! style="width:30px" |{{Tooltip|Поз.|Позиција}} ! style="width:200px" |Екипа |- |Г1 | style="text-align:left" |{{flagsport|ENG}} {{Fb team (N) Manchester City}} |- |Г2 | style="text-align:left" |{{flagsport|MAR}} {{Fb team (N) Wydad Casablanca}} |- |Г3 | style="text-align:left" |{{flagsport|UAE}} {{Fb team (N) Al Ain FC}} |- |Г4 | style="text-align:left" |{{flagsport|ITA}} {{Fb team (N) Juventus}} |} | {| class="wikitable" style="text-align:center" |+[[Светско клупско првенство во фудбал 2025#Група Х|Група Х]] ! style="width:30px" |{{Tooltip|Поз.|Позиција}} ! style="width:200px" |Екипа |- |Х1 | style="text-align:left" |{{flagsport|ESP}} {{Fb team (N) Real Madrid}} |- |Х2 | style="text-align:left" |{{flagsport|SAU}} {{Fb team (N) Al-Hilal}} |- |Х3 | style="text-align:left" |{{flagsport|MEX}} {{Fb team (N) Pachuca}} |- |Х4 | style="text-align:left" |{{flagsport|AUT}} {{Fb team (N) Salzburg}} |} |} {{Clear}} ==Стадиони== На 28 септември 2024 година биле објавени сите 12 стадиони кој ќе бидат домаќини на турнирот.<ref>{{Cite web|url=https://www.fifa.com/it/tournaments/mens/club-world-cup/usa-2025/articles/guida-stadi-mondiale-per-club-2025?intcmp=%28p_fifacom%29_%28d_%29_%28c_webheader-mcf-2025%29_%28sc_venues%29_%28ssc_%29_%28sssc_%29_%28l_it%29_%28da_29092024%29|title=Gli stadi della Coppa del Mondo per club FIFA 2025|website=FIFA|language=it|access-date=29 септември 2024}}</ref> Првиот натпревар со кој бил отворен турнирот се одиграл на 14 јуни 2025 година на стадионот [[Стадион Хард Рок|Хард Рок]] во [[Мајами]], додека финалето се одиграло на 13 јули 2025 година на стадионот [[Стадион МетЛајф|МетЛајф]] во [[Њујорк]].<ref name="intermiami">{{Cite web|url=https://www.fifa.com/it/tournaments/mens/club-world-cup/usa-2025/articles/inter-miami-mondiale-per-club|title=L'Inter Miami parteciperà alla FIFA Club World Cup 2025|date=20 октомври 2024|access-date=20 октомври 2024}}</ref><ref>{{Cite web|url=https://www.fifa.com/it/tournaments/mens/club-world-cup/usa-2025/articles/12-stadi-mondiale-per-club-fifa|title=FIFA Club World Cup 2025™: il Presidente Infantino annuncia gli stadi ospitanti|website=FIFA|language=it|access-date=29 септември 2024}}</ref> {| class="wikitable" style="width: 100%; text-align:center" |+ |- ! colspan=2 rowspan="4" style="width: 40%" |<div align="center"> {{Location map+|USA|float=none|width=450|places= {{Location map~|USA|lat=34.05223|long=-118.24368|label='''[[Лос Анџелес]]'''}} {{Location map~|USA|lat=40.716667|long=-74|position=right|label='''[[Њујорк]]'''}} {{Location map~|USA|lat=35.219|long=-80.848|position=top|label='''[[Шарлот]]'''}} {{Location map~|USA|lat=39.096|long=-84.518|position=left|label='''[[Синсинати]]'''}} {{Location map~|USA|lat=38.89|long=-77.08|position=right|label='''[[Вашингтон]]'''}} {{Location map~|USA|lat=33.755|long=-84.39|label='''[[Атланта]]'''}} {{Location map~|USA|lat=39.998056|long=-75.144722|label='''[[Филаделфија]]'''}} {{Location map~|USA|lat=28.527|long=-81.365|position=top|label='''[[Орландо (Флорида)|Орландо]]'''}} {{Location map~|USA|lat=36.164|long=-86.781|position=left|label='''[[Нешвил]]'''}} {{Location map~|USA|lat=47.60621|long=-122.33207|position=bottom|label='''[[Сиетл]]'''}} {{Location map~|USA|lat=25.787778|long=-80.224167|position=bottom|label='''[[Мајами]]'''}} }}</div> !style="width: 20%" |[[Лос Анџелес]] !style="width: 20%" |[[Њујорк]] !style="width: 20%" |[[Нешвил]] |- |[[Роуз Боул]]<br/><small>([[Пасадена (Калифорнија)|Пасадена]], [[Калифорнија]])</small> |[[Стадион МетЛајф|МетЛајф]]<br/><small>([[Ист Ратерфорд]], [[Њу Џерзи]])</small> |[[Џодис Парк]] |- | Капацитет: '''{{formatnum:88500}}''' | Капацитет: '''{{formatnum:82500}}''' | Капацитет: '''{{formatnum:30000}}''' |- |[[File:2018.06.17_Over_the_Rose_Bowl,_Pasadena,_CA_USA_0039_(42855669451)_(cropped).jpg|200px]] |[[File:Metlife stadium (Aerial view).jpg|200px]] |[[File:GEODIS_Park.jpg|200px]] |- ![[Шарлот]] ![[Атланта]] ![[Филаделфија]] ![[Сиетл]] ![[Синсинати]] |- |[[Стадион Бенк оф Америка|Бенк оф Америка]] |[[Стадион Мерцедес Бенц|Мерцедес-Бенц]] |[[Линколн Фајненшел Филд]] |[[Лумен Филд]] |[[Стадион ТКјуЛ|ТКјуЛ]] |- | Капацитет: '''{{formatnum:75000}}''' | Капацитет: '''{{formatnum:75000}}''' | Капацитет: '''{{formatnum:69000}}''' | Капацитет: '''{{formatnum:69000}}''' | Капацитет: '''{{formatnum:26000}}''' |- |[[File:BofAStadium2015.JPG|200px]] |[[File:Mercedes Benz Stadium time lapse capture 2017-08-13.jpg|200px]] |[[File:Philly_(45).JPG|200px]] |[[File:Qwest Field North.jpg|200px]] |[[File:Tql-stadium_world-cup-qualifier_usmnt-v-mexico_11-12-2021_1903.jpg|200px]] |- !colspan=2|[[Орландо (Флорида)|Орландо]] ![[Мајами]] ![[Вашингтон]] |- |[[Стадион Кемпинг Ворлд|Кемпинг Ворлд]] |[[Стадион Орландо Сити]] |[[Стадион Хард Рок]]<br/><small>([[Мајами Гарденс]], [[Флорида]])</small> |[[Ауди Филд]] |- | Капацитет: '''{{formatnum:65000}}''' | Капацитет: '''{{formatnum:25000}}''' | Капацитет: '''{{formatnum:65000}}''' | Капацитет: '''{{formatnum:20000}}''' |- |[[File:Citrus_Bowl_Orlando_City.jpg|200px]] |[[File:Open_House_Event_(32264010504).jpg|200px]] |[[File:Hard Rock Stadium 2017 2.jpg|200px]] |[[File:Audi_Field_(45116253932).jpg|200px]] |} == Бараж == Првично {{Fb team (N) Club Leon}} се квалификувал за турнирот како победник на [[КОНКАКАФ Лига на шампиони 2023|КОНКАКАФ Лигата на шампионите 2023]], но на 21 март 2025 година биле исклучени од ФИФА поради кршење на правилата за повеќекратна сопственост, бидејќи го делат сопствеништвото со {{Fb team (N) Pachuca}}.<ref>{{cite web |date=21 март 2025 |title=FIFA Appeal Committee decision on CF Pachuca and Club León |url=https://inside.fifa.com/legal/judicial-bodies/media-releases/fifa-appeal-committee-decision-on-cf-pachuca-and-club-leon |language=en }}</ref> На 6 мај, [[Суд за спортска арбитража|Судот за спортска арбитража]] (CAS) ја отфрлил жалбата на Леон, Пачука и {{Fb team (N) Alajuelense}}, кои првично го поднеле случајот до ФИФА. ФИФА потоа го потврдила исклучувањето на Леон и одредила да се одигра бараж натпревар помеѓу {{Fb team (N) Los Angeles FC}}, финалист на [[КОНКАКАФ Лига на шампиони 2023|КОНКАКАФ Лигата на шампионите 2023]], и {{Fb team (N) Club America}}, најдобро рангираниот клуб на ранг-листата на КОНКАКАФ по крајот на 2024 година.<ref>{{cite web |date=6 мај 2025 |title=FIFA takes decision on last FIFA Club World Cup 2025 participating team |url=https://inside.fifa.com/organisation/media-releases/decision-on-last-fifa-club-world-cup-2025-participating-team |language=en }}</ref> {{Football box collapsible no.2 |nobars = 1 |дата = {{Start date|2025|5|31|df=y}} |време = 19:30 |екипа1 = {{Fb-rt team Los Angeles FC}} |резултат = 2-1 |екипа2 = {{Fb team Club America}} |голови1 = *[[Игор Жезус (фудбалер 2003)|Игор Жезус]] {{goal|89}} *[[Денис Буанга|Буанга]] {{goal|115}} |голови2 = *{{goal|64|пен.}} [[Брајан Родригес|Родригес]] |aet = yes |стадион = [[Стадион Бенк оф Калифорнија|Бенк оф Калифорнија]] |гледачи = 20.714 |судија = {{flagsport|BRA}} [[Вилтон Сампајо]] |извештај = https://www.fifa.com/it/match-centre/match/2y0bs9z3jy1tvxkbgey8ac9p0/a43ylo3ozw62lw2qcnv3hlqfo/3j68z030kvc12z7lap9izaf4k/586ww6p8yj540g0ppkc5n0hzo?date=2025-06-01 }} ==Фаза по групи== ===Група А=== {| class="wikitable" style="text-align:center;" |- !width=7%|{{Abbr|Поз.|Позиција}} !width=200|Екипа !width=20|{{Abbr|Бод|Бодови}} !width=20|{{Abbr|ОН|Одиграни натпревари}} !width=20|{{Abbr|П|Победи}} !width=20|{{Abbr|Н|Нерешени}} !width=20|{{Abbr|И|Изгубени}} !width=20|{{Abbr|ДГ|Дадени голови}} !width=20|{{Abbr|ПГ|Примени голови}} !width=25|{{Abbr|ГР|Гол-разлика}} |- bgcolor=ccffcc |1.|| align="left" |{{flagsport|BRA}} {{Fb team (N) Palmeiras}} |'''0'''||0||0||0||0||0||0||0 |- bgcolor=ccffcc |2.|| align="left" |{{flagsport|POR}} {{Fb team (N) Porto}} |'''0'''||0||0||0||0||0||0||0 |- |3.|| align="left" |{{flagsport|EGY}} {{Fb team (N) Al Ahly SC}} |'''0'''||0||0||0||0||0||0||0 |- |4.|| align="left" |{{flagsport|USA}} {{Fb team (N) Inter Miami}} |'''0'''||0||0||0||0||0||0||0 |} {{Football box collapsible no.2 |nobars = 1 |дата = {{Start date|2025|6|14|df=y}} |време = 20:00 [[UTC−04:00]] |екипа1 = {{Fb-rt team Al Ahly SC}} |резултат = 0-0 |екипа2 = {{Fb team Inter Miami}} |голови1 = |голови2 = |стадион = [[Стадион Хард Рок|Хард Рок]], [[Мајами Гарденс]] |гледачи = 60,927<ref>{{cite web |url=https://fdp.fifa.org/assetspublic/ce233/r10536/pdf/FullTimeMatchReport-English.pdf |title=Match Report: Al Ahly FC v. Inter Miami CF |publisher=[[FIFA]] |date=June 14, 2025 |access-date=June 14, 2025}}</ref> |судија = {{flagsport|AUS}} [[Алиреза Фагани]] |извештај = https://www.fifa.com/en/match-centre/match/10005/289175/289176/400019152 }} {{Football box collapsible no.2 |nobars = 1 |дата = {{Start date|2025|6|15|df=y}} |време = 18:00 [[UTC−04:00]] |екипа1 = {{Fb-rt team Palmeiras}} |резултат = - |екипа2 = {{Fb team Porto}} |голови1 = |голови2 = |стадион = [[Стадион МетЛајф|МетЛајф]], [[Ист Ратерфорд]] |гледачи = |судија = |извештај = https://www.fifa.com/en/match-centre/match/10005/289175/289176/400019149 }} ---- {{Football box collapsible no.2 |nobars = 1 |дата = {{Start date|2025|6|19|df=y}} |време = 12:00 [[UTC−04:00]] |екипа1 = {{Fb-rt team Palmeiras}} |резултат = - |екипа2 = {{Fb team Al Ahly SC}} |голови1 = |голови2 = |стадион = [[Стадион МетЛајф|МетЛајф]], [[Ист Ратерфорд]] |гледачи = |судија = |извештај = https://www.fifa.com/en/match-centre/match/10005/289175/289176/400019148 }} {{Football box collapsible no.2 |nobars = 1 |дата = {{Start date|2025|6|19|df=y}} |време = 15:00 [[UTC−04:00]] |екипа1 = {{Fb-rt team Inter Miami}} |резултат = - |екипа2 = {{Fb team Porto}} |голови1 = |голови2 = |стадион = [[Стадион Мерцедес Бенц|Мерцедес-Бенц]], [[Атланта]] |гледачи = |судија = |извештај = https://www.fifa.com/en/match-centre/match/10005/289175/289176/400019151 }} ---- {{Football box collapsible no.2 |nobars = 1 |дата = {{Start date|2025|6|23|df=y}} |време = 21:00 [[UTC−04:00]] |екипа1 = {{Fb-rt team Inter Miami}} |резултат = - |екипа2 = {{Fb team Palmeiras}} |голови1 = |голови2 = |стадион = [[Стадион Хард Рок|Хард Рок]], [[Мајами Гарденс]] |гледачи = |судија = |извештај = https://www.fifa.com/en/match-centre/match/10005/289175/289176/400019153 }} {{Football box collapsible no.2 |nobars = 1 |дата = {{Start date|2025|6|23|df=y}} |време = 21:00 [[UTC−04:00]] |екипа1 = {{Fb-rt team Porto}} |резултат = - |екипа2 = {{Fb team Al Ahly SC}} |голови1 = |голови2 = |стадион = [[Стадион МетЛајф|МетЛајф]], [[Ист Ратерфорд]] |гледачи = |судија = |извештај = https://www.fifa.com/en/match-centre/match/10005/289175/289176/400019150 }} ---- ===Група Б=== {| class="wikitable" style="text-align:center;" |- !width=7%|{{Abbr|Поз.|Позиција}} !width=200|Екипа !width=20|{{Abbr|Бод|Бодови}} !width=20|{{Abbr|ОН|Одиграни натпревари}} !width=20|{{Abbr|П|Победи}} !width=20|{{Abbr|Н|Нерешени}} !width=20|{{Abbr|И|Изгубени}} !width=20|{{Abbr|ДГ|Дадени голови}} !width=20|{{Abbr|ПГ|Примени голови}} !width=25|{{Abbr|ГР|Гол-разлика}} |- bgcolor=ccffcc |1.|| align="left" |{{flagsport|FRA}} {{Fb team (N) Paris Saint-Germain}} |'''0'''||0||0||0||0||0||0||0 |- bgcolor=ccffcc |2.|| align="left" |{{flagsport|ESP}} {{Fb team (N) Atletico Madrid}} |'''0'''||0||0||0||0||0||0||0 |- |3.|| align="left" |{{flagsport|BRA}} {{Fb team (N) Botafogo}} |'''0'''||0||0||0||0||0||0||0 |- |4.|| align="left" |{{flagsport|USA}} {{Fb team (N) Seattle Sounders FC}} |'''0'''||0||0||0||0||0||0||0 |} {{Football box collapsible no.2 |nobars = 1 |дата = {{Start date|2025|6|15|df=y}} |време = 12:00 [[UTC−07:00]] |екипа1 = {{Fb-rt team Paris Saint-Germain}} |резултат = - |екипа2 = {{Fb team Atletico Madrid}} |голови1 = |голови2 = |стадион = [[Роуз Боул]], [[Лос Анџелес]] |гледачи = |судија = |извештај = https://www.fifa.com/en/match-centre/match/10005/289175/289176/400019155 }} {{Football box collapsible no.2 |nobars = 1 |дата = {{Start date|2025|6|15|df=y}} |време = 19:00 [[UTC−07:00]] |екипа1 = {{Fb-rt team Botafogo}} |резултат = - |екипа2 = {{Fb team Seattle Sounders FC}} |голови1 = |голови2 = |стадион = [[Лумен Филд]], [[Сиетл]] |гледачи = |судија = |извештај = https://www.fifa.com/en/match-centre/match/10005/289175/289176/400019157 }} ---- {{Football box collapsible no.2 |nobars = 1 |дата = {{Start date|2025|6|19|df=y}} |време = 15:00 [[UTC−07:00]] |екипа1 = {{Fb-rt team Seattle Sounders FC}} |резултат = - |екипа2 = {{Fb team Atletico Madrid}} |голови1 = |голови2 = |стадион = [[Лумен Филд]], [[Сиетл]] |гледачи = |судија = |извештај = https://www.fifa.com/en/match-centre/match/10005/289175/289176/400019158 }} {{Football box collapsible no.2 |nobars = 1 |дата = {{Start date|2025|6|19|df=y}} |време = 18:00 [[UTC−07:00]] |екипа1 = {{Fb-rt team Paris Saint-Germain}} |резултат = - |екипа2 = {{Fb team Botafogo}} |голови1 = |голови2 = |стадион = [[Роуз Боул]], [[Лос Анџелес]] |гледачи = |судија = |извештај = https://www.fifa.com/en/match-centre/match/10005/289175/289176/400019156 }} ---- {{Football box collapsible no.2 |nobars = 1 |дата = {{Start date|2025|6|23|df=y}} |време = 12:00 [[UTC−07:00]] |екипа1 = {{Fb-rt team Seattle Sounders FC}} |резултат = - |екипа2 = {{Fb team Paris Saint-Germain}} |голови1 = |голови2 = |стадион = [[Лумен Филд]], [[Сиетл]] |гледачи = |судија = |извештај = https://www.fifa.com/en/match-centre/match/10005/289175/289176/400019159 }} {{Football box collapsible no.2 |nobars = 1 |дата = {{Start date|2025|6|23|df=y}} |време = 12:00 [[UTC−07:00]] |екипа1 = {{Fb-rt team Atletico Madrid}} |резултат = - |екипа2 = {{Fb team Botafogo}} |голови1 = |голови2 = |стадион = [[Роуз Боул]], [[Лос Анџелес]] |гледачи = |судија = |извештај = https://www.fifa.com/en/match-centre/match/10005/289175/289176/400019154 }} ---- ===Група Ц=== {| class="wikitable" style="text-align:center;" |- !width=7%|{{Abbr|Поз.|Позиција}} !width=200|Екипа !width=20|{{Abbr|Бод|Бодови}} !width=20|{{Abbr|ОН|Одиграни натпревари}} !width=20|{{Abbr|П|Победи}} !width=20|{{Abbr|Н|Нерешени}} !width=20|{{Abbr|И|Изгубени}} !width=20|{{Abbr|ДГ|Дадени голови}} !width=20|{{Abbr|ПГ|Примени голови}} !width=25|{{Abbr|ГР|Гол-разлика}} |- bgcolor=ccffcc |1.|| align="left" |{{flagsport|GER}} {{Fb team (N) Bayern Munchen}} |'''0'''||0||0||0||0||0||0||0 |- bgcolor=ccffcc |2.|| align="left" |{{flagsport|NZL}} {{Fb team (N) Auckland City}} |'''0'''||0||0||0||0||0||0||0 |- |3.|| align="left" |{{flagsport|ARG}} {{Fb team (N) Boca Juniors}} |'''0'''||0||0||0||0||0||0||0 |- |4.|| align="left" |{{flagsport|POR}} {{Fb team (N) Benfica}} |'''0'''||0||0||0||0||0||0||0 |} {{Football box collapsible no.2 |nobars = 1 |дата = {{Start date|2025|6|15|df=y}} |време = 12:00 [[UTC−04:00]] |екипа1 = {{Fb-rt team Bayern Munchen}} |резултат = - |екипа2 = {{Fb team Auckland City}} |голови1 = |голови2 = |стадион = [[Стадион ТКјуЛ|ТКјуЛ]], [[Синсинати]] |гледачи = |судија = |извештај = https://www.fifa.com/en/match-centre/match/10005/289175/289176/400019161 }} {{Football box collapsible no.2 |nobars = 1 |дата = {{Start date|2025|6|16|df=y}} |време = 18:00 [[UTC−04:00]] |екипа1 = {{Fb-rt team Boca Juniors}} |резултат = - |екипа2 = {{Fb team Benfica}} |голови1 = |голови2 = |стадион = [[Стадион Хард Рок|Хард Рок]], [[Мајами Гарденс]] |гледачи = |судија = |извештај = https://www.fifa.com/en/match-centre/match/10005/289175/289176/400019162 }} ---- {{Football box collapsible no.2 |nobars = 1 |дата = {{Start date|2025|6|20|df=y}} |време = 12:00 [[UTC−04:00]] |екипа1 = {{Fb-rt team Benfica}} |резултат = - |екипа2 = {{Fb team Auckland City}} |голови1 = |голови2 = |стадион = [[Стадион Орландо Сити]], [[Орландо]] |гледачи = |судија = |извештај = https://www.fifa.com/en/match-centre/match/10005/289175/289176/400019165 }} {{Football box collapsible no.2 |nobars = 1 |дата = {{Start date|2025|6|20|df=y}} |време = 21:00 [[UTC−04:00]] |екипа1 = {{Fb-rt team Bayern Munchen}} |резултат = - |екипа2 = {{Fb team Boca Juniors}} |голови1 = |голови2 = |стадион = [[Стадион Хард Рок|Хард Рок]], [[Мајами Гарденс]] |гледачи = |судија = |извештај = https://www.fifa.com/en/match-centre/match/10005/289175/289176/400019163 }} ---- {{Football box collapsible no.2 |nobars = 1 |дата = {{Start date|2025|6|24|df=y}} |време = 14:00 [[UTC−05:00]] |екипа1 = {{Fb-rt team Auckland City}} |резултат = - |екипа2 = {{Fb team Boca Juniors}} |голови1 = |голови2 = |стадион = [[Џодис Парк]], [[Нешвил]] |гледачи = |судија = |извештај = https://www.fifa.com/en/match-centre/match/10005/289175/289176/400019164 }} {{Football box collapsible no.2 |nobars = 1 |дата = {{Start date|2025|6|24|df=y}} |време = 15:00 [[UTC−04:00]] |екипа1 = {{Fb-rt team Benfica}} |резултат = - |екипа2 = {{Fb team Bayern Munchen}} |голови1 = |голови2 = |стадион = [[Стадион Бенк оф Америка|Бенк оф Америка]], [[Шарлот]] |гледачи = |судија = |извештај = https://www.fifa.com/en/match-centre/match/10005/289175/289176/400019160 }} ---- ===Група Д=== {| class="wikitable" style="text-align:center;" |- !width=7%|{{Abbr|Поз.|Позиција}} !width=200|Екипа !width=20|{{Abbr|Бод|Бодови}} !width=20|{{Abbr|ОН|Одиграни натпревари}} !width=20|{{Abbr|П|Победи}} !width=20|{{Abbr|Н|Нерешени}} !width=20|{{Abbr|И|Изгубени}} !width=20|{{Abbr|ДГ|Дадени голови}} !width=20|{{Abbr|ПГ|Примени голови}} !width=25|{{Abbr|ГР|Гол-разлика}} |- bgcolor=ccffcc |1.|| align="left" |{{flagsport|BRA}} {{Fb team (N) Flamengo}} |'''0'''||0||0||0||0||0||0||0 |- bgcolor=ccffcc |2.|| align="left" |{{flagsport|TUN}} {{Fb team (N) Esperance Tunis}} |'''0'''||0||0||0||0||0||0||0 |- |3.|| align="left" |{{flagsport|ENG}} {{Fb team (N) Chelsea}} |'''0'''||0||0||0||0||0||0||0 |- |4.|| align="left" |{{flagsport|USA}} {{Fb team (N) Los Angeles FC}} |'''0'''||0||0||0||0||0||0||0 |} {{Football box collapsible no.2 |nobars = 1 |дата = {{Start date|2025|6|16|df=y}} |време = 15:00 [[UTC−04:00]] |екипа1 = {{Fb-rt team Chelsea}} |резултат = - |екипа2 = {{Fb team Los Angeles FC}} |голови1 = |голови2 = |стадион = [[Стадион Мерцедес-Бенц|Мерцедес-Бенц]], [[Атланта]] |гледачи = |судија = |извештај = https://www.fifa.com/en/match-centre/match/10005/289175/289176/400019166 }} {{Football box collapsible no.2 |nobars = 1 |дата = {{Start date|2025|6|16|df=y}} |време = 21:00 [[UTC−04:00]] |екипа1 = {{Fb-rt team Flamengo}} |резултат = - |екипа2 = {{Fb team Esperance Tunis}} |голови1 = |голови2 = |стадион = [[Линколн Фајненшел Филд]], [[Филаделфија]] |гледачи = |судија = |извештај = https://www.fifa.com/en/match-centre/match/10005/289175/289176/400019169 }} ---- {{Football box collapsible no.2 |nobars = 1 |дата = {{Start date|2025|6|20|df=y}} |време = 14:00 [[UTC−04:00]] |екипа1 = {{Fb-rt team Flamengo}} |резултат = - |екипа2 = {{Fb team Chelsea}} |голови1 = |голови2 = |стадион = [[Линколн Фајненшел Филд]], [[Филаделфија]] |гледачи = |судија = |извештај = https://www.fifa.com/en/match-centre/match/10005/289175/289176/400019170 }} {{Football box collapsible no.2 |nobars = 1 |дата = {{Start date|2025|6|20|df=y}} |време = 21:00 [[UTC−05:00]] |екипа1 = {{Fb-rt team Los Angeles FC}} |резултат = - |екипа2 = {{Fb team Esperance Tunis}} |голови1 = |голови2 = |стадион = [[Џодис Парк]], [[Нешвил]] |гледачи = |судија = |извештај = https://www.fifa.com/en/match-centre/match/10005/289175/289176/400019167 }} ---- {{Football box collapsible no.2 |nobars = 1 |дата = {{Start date|2025|6|24|df=y}} |време = 21:00 [[UTC−04:00]] |екипа1 = {{Fb-rt team Los Angeles FC}} |резултат = - |екипа2 = {{Fb team Flamengo}} |голови1 = |голови2 = |стадион = [[Стадион Кемпинг Ворлд|Кемпинг Ворлд]], [[Орландо]] |гледачи = |судија = |извештај = https://www.fifa.com/en/match-centre/match/10005/289175/289176/400019168 }} {{Football box collapsible no.2 |nobars = 1 |дата = {{Start date|2025|6|24|df=y}} |време = 21:00 [[UTC−04:00]] |екипа1 = {{Fb-rt team Esperance Tunis}} |резултат = - |екипа2 = {{Fb team Chelsea}} |голови1 = |голови2 = |стадион = [[Линколн Фајненшел Филд]], [[Филаделфија]] |гледачи = |судија = |извештај = https://www.fifa.com/en/match-centre/match/10005/289175/289176/400019171 }} ---- ===Група Е=== {| class="wikitable" style="text-align:center;" |- !width=7%|{{Abbr|Поз.|Позиција}} !width=200|Екипа !width=20|{{Abbr|Бод|Бодови}} !width=20|{{Abbr|ОН|Одиграни натпревари}} !width=20|{{Abbr|П|Победи}} !width=20|{{Abbr|Н|Нерешени}} !width=20|{{Abbr|И|Изгубени}} !width=20|{{Abbr|ДГ|Дадени голови}} !width=20|{{Abbr|ПГ|Примени голови}} !width=25|{{Abbr|ГР|Гол-разлика}} |- bgcolor=ccffcc |1.|| align="left" |{{flagsport|ARG}} {{Fb team (N) River Plate}} |'''0'''||0||0||0||0||0||0||0 |- bgcolor=ccffcc |2.|| align="left" |{{flagsport|JPN}} {{Fb team (N) Urawa Red Diamonds}} |'''0'''||0||0||0||0||0||0||0 |- |3.|| align="left" |{{flagsport|MEX}} {{Fb team (N) Monterrey}} |'''0'''||0||0||0||0||0||0||0 |- |4.|| align="left" |{{flagsport|ITA}} {{Fb team (N) Inter}} |'''0'''||0||0||0||0||0||0||0 |} {{Football box collapsible no.2 |nobars = 1 |дата = {{Start date|2025|6|17|df=y}} |време = 12:00 [[UTC−07:00]] |екипа1 = {{Fb-rt team River Plate}} |резултат = - |екипа2 = {{Fb team Urawa Red Diamonds}} |голови1 = |голови2 = |стадион = [[Лумен Филд]], [[Сиетл]] |гледачи = |судија = |извештај = https://www.fifa.com/en/match-centre/match/10005/289175/289176/400019177 }} {{Football box collapsible no.2 |nobars = 1 |дата = {{Start date|2025|6|17|df=y}} |време = 18:00 [[UTC−07:00]] |екипа1 = {{Fb-rt team Monterrey}} |резултат = - |екипа2 = {{Fb team Inter}} |голови1 = |голови2 = |стадион = [[Роуз Боул]], [[Лос Анџелес]] |гледачи = |судија = |извештај = https://www.fifa.com/en/match-centre/match/10005/289175/289176/400019174 }} ---- {{Football box collapsible no.2 |nobars = 1 |дата = {{Start date|2025|6|21|df=y}} |време = 12:00 [[UTC−07:00]] |екипа1 = {{Fb-rt team Inter}} |резултат = - |екипа2 = {{Fb team Urawa Red Diamonds}} |голови1 = |голови2 = |стадион = [[Лумен Филд]], [[Сиетл]] |гледачи = |судија = |извештај = https://www.fifa.com/en/match-centre/match/10005/289175/289176/400019175 }} {{Football box collapsible no.2 |nobars = 1 |дата = {{Start date|2025|6|21|df=y}} |време = 18:00 [[UTC−07:00]] |екипа1 = {{Fb-rt team River Plate}} |резултат = - |екипа2 = {{Fb team Monterrey}} |голови1 = |голови2 = |стадион = [[Роуз Боул]], [[Лос Анџелес]] |гледачи = |судија = |извештај = https://www.fifa.com/en/match-centre/match/10005/289175/289176/400019173 }} ---- {{Football box collapsible no.2 |nobars = 1 |дата = {{Start date|2025|6|25|df=y}} |време = 18:00 [[UTC−07:00]] |екипа1 = {{Fb-rt team Inter}} |резултат = - |екипа2 = {{Fb team River Plate}} |голови1 = |голови2 = |стадион = [[Лумен Филд]], [[Сиетл]] |гледачи = |судија = |извештај = https://www.fifa.com/en/match-centre/match/10005/289175/289176/400019176 }} {{Football box collapsible no.2 |nobars = 1 |дата = {{Start date|2025|6|25|df=y}} |време = 18:00 [[UTC−07:00]] |екипа1 = {{Fb-rt team Urawa Red Diamonds}} |резултат = - |екипа2 = {{Fb team Monterrey}} |голови1 = |голови2 = |стадион = [[Роуз Боул]], [[Лос Анџелес]] |гледачи = |судија = |извештај = https://www.fifa.com/en/match-centre/match/10005/289175/289176/400019172 }} ---- ===Група Ф=== {| class="wikitable" style="text-align:center;" |- !width=7%|{{Abbr|Поз.|Позиција}} !width=200|Екипа !width=20|{{Abbr|Бод|Бодови}} !width=20|{{Abbr|ОН|Одиграни натпревари}} !width=20|{{Abbr|П|Победи}} !width=20|{{Abbr|Н|Нерешени}} !width=20|{{Abbr|И|Изгубени}} !width=20|{{Abbr|ДГ|Дадени голови}} !width=20|{{Abbr|ПГ|Примени голови}} !width=25|{{Abbr|ГР|Гол-разлика}} |- bgcolor=ccffcc |1.|| align="left" |{{flagsport|BRA}} {{Fb team (N) Fluminense}} |'''0'''||0||0||0||0||0||0||0 |- bgcolor=ccffcc |2.|| align="left" |{{flagsport|GER}} {{Fb team (N) Borussia Dortmund}} |'''0'''||0||0||0||0||0||0||0 |- |3.|| align="left" |{{flagsport|KOR}} {{Fb team (N) Ulsan HD}} |'''0'''||0||0||0||0||0||0||0 |- |4.|| align="left" |{{flagsport|RSA}} {{Fb team (N) Mamelodi Sundowns}} |'''0'''||0||0||0||0||0||0||0 |} {{Football box collapsible no.2 |nobars = 1 |дата = {{Start date|2025|6|17|df=y}} |време = 12:00 [[UTC−04:00]] |екипа1 = {{Fb-rt team Fluminense}} |резултат = - |екипа2 = {{Fb team Borussia Dortmund}} |голови1 = |голови2 = |стадион = [[Стадион МетЛајф|МетЛајф]], [[Ист Ратерфорд]] |гледачи = |судија = |извештај = https://www.fifa.com/en/match-centre/match/10005/289175/289176/400019178 }} {{Football box collapsible no.2 |nobars = 1 |дата = {{Start date|2025|6|17|df=y}} |време = 18:00 [[UTC−04:00]] |екипа1 = {{Fb-rt team Ulsan HD}} |резултат = - |екипа2 = {{Fb team Mamelodi Sundowns}} |голови1 = |голови2 = |стадион = [[Стадион Орландо Сити]], [[Орландо]] |гледачи = |судија = |извештај = https://www.fifa.com/en/match-centre/match/10005/289175/289176/400019183 }} ---- {{Football box collapsible no.2 |nobars = 1 |дата = {{Start date|2025|6|21|df=y}} |време = 12:00 [[UTC−04:00]] |екипа1 = {{Fb-rt team Mamelodi Sundowns}} |резултат = - |екипа2 = {{Fb team Borussia Dortmund}} |голови1 = |голови2 = |стадион = [[Стадион ТКјуЛ|ТКјуЛ]], [[Синсинати]] |гледачи = |судија = |извештај = https://www.fifa.com/en/match-centre/match/10005/289175/289176/400019181 }} {{Football box collapsible no.2 |nobars = 1 |дата = {{Start date|2025|6|21|df=y}} |време = 18:00 [[UTC−04:00]] |екипа1 = {{Fb-rt team Fluminense}} |резултат = - |екипа2 = {{Fb team Ulsan HD}} |голови1 = |голови2 = |стадион = [[Стадион МетЛајф|МетЛајф]], [[Ист Ратерфорд]] |гледачи = |судија = |извештај = https://www.fifa.com/en/match-centre/match/10005/289175/289176/400019179 }} ---- {{Football box collapsible no.2 |nobars = 1 |дата = {{Start date|2025|6|25|df=y}} |време = 15:00 [[UTC−04:00]] |екипа1 = {{Fb-rt team Borussia Dortmund}} |резултат = - |екипа2 = {{Fb team Ulsan HD}} |голови1 = |голови2 = |стадион = [[Стадион ТКјуЛ|ТКјуЛ]], [[Синсинати]] |гледачи = |судија = |извештај = https://www.fifa.com/en/match-centre/match/10005/289175/289176/400019180 }} {{Football box collapsible no.2 |nobars = 1 |дата = {{Start date|2025|6|25|df=y}} |време = 15:00 [[UTC−04:00]] |екипа1 = {{Fb-rt team Mamelodi Sundowns}} |резултат = - |екипа2 = {{Fb team Fluminense}} |голови1 = |голови2 = |стадион = [[Стадион Хард Рок|Хард Рок]], [[Мајами]] |гледачи = |судија = |извештај = https://www.fifa.com/en/match-centre/match/10005/289175/289176/400019182 }} ---- ===Група Г=== {| class="wikitable" style="text-align:center;" |- !width=7%|{{Abbr|Поз.|Позиција}} !width=200|Екипа !width=20|{{Abbr|Бод|Бодови}} !width=20|{{Abbr|ОН|Одиграни натпревари}} !width=20|{{Abbr|П|Победи}} !width=20|{{Abbr|Н|Нерешени}} !width=20|{{Abbr|И|Изгубени}} !width=20|{{Abbr|ДГ|Дадени голови}} !width=20|{{Abbr|ПГ|Примени голови}} !width=25|{{Abbr|ГР|Гол-разлика}} |- bgcolor=ccffcc |1.|| align="left" |{{flagsport|ENG}} {{Fb team (N) Manchester City}} |'''0'''||0||0||0||0||0||0||0 |- bgcolor=ccffcc |2.|| align="left" |{{flagsport|MAR}} {{Fb team (N) Wydad Casablanca}} |'''0'''||0||0||0||0||0||0||0 |- |3.|| align="left" |{{flagsport|UAE}} {{Fb team (N) Al Ain FC}} |'''0'''||0||0||0||0||0||0||0 |- |4.|| align="left" |{{flagsport|ITA}} {{Fb team (N) Juventus}} |'''0'''||0||0||0||0||0||0||0 |} {{Football box collapsible no.2 |nobars = 1 |дата = {{Start date|2025|6|18|df=y}} |време = 12:00 [[UTC−04:00]] |екипа1 = {{Fb-rt team Manchester City}} |резултат = - |екипа2 = {{Fb team Wydad Casablanca}} |голови1 = |голови2 = |стадион = [[Линколн Фајненшел Филд]], [[Филаделфија]] |гледачи = |судија = |извештај = https://www.fifa.com/en/match-centre/match/10005/289175/289176/400019187 }} {{Football box collapsible no.2 |nobars = 1 |дата = {{Start date|2025|6|18|df=y}} |време = 21:00 [[UTC−04:00]] |екипа1 = {{Fb-rt team Al Ain FC}} |резултат = - |екипа2 = {{Fb team Juventus}} |голови1 = |голови2 = |стадион = [[Ауди Филд]], [[Вашингтон]] |гледачи = |судија = |извештај = https://www.fifa.com/en/match-centre/match/10005/289175/289176/400019188 }} ---- {{Football box collapsible no.2 |nobars = 1 |дата = {{Start date|2025|6|22|df=y}} |време = 12:00 [[UTC−04:00]] |екипа1 = {{Fb-rt team Juventus}} |резултат = - |екипа2 = {{Fb team Wydad Casablanca}} |голови1 = |голови2 = |стадион = [[Линколн Фајненшел Филд]], [[Филаделфија]] |гледачи = |судија = |извештај = https://www.fifa.com/en/match-centre/match/10005/289175/289176/400019186 }} {{Football box collapsible no.2 |nobars = 1 |дата = {{Start date|2025|6|22|df=y}} |време = 21:00 [[UTC−04:00]] |екипа1 = {{Fb-rt team Manchester City}} |резултат = - |екипа2 = {{Fb team Al Ain FC}} |голови1 = |голови2 = |стадион = [[Стадион Мерцедес-Бенц|Мерцедес-Бенц]], [[Атланта]] |гледачи = |судија = |извештај = https://www.fifa.com/en/match-centre/match/10005/289175/289176/400019184 }} ---- {{Football box collapsible no.2 |nobars = 1 |дата = {{Start date|2025|6|26|df=y}} |време = 15:00 [[UTC−04:00]] |екипа1 = {{Fb-rt team Juventus}} |резултат = - |екипа2 = {{Fb team Manchester City}} |голови1 = |голови2 = |стадион = [[Стадион Кемпинг Ворлд|Кемпинг Ворлд]], [[Орландо]] |гледачи = |судија = |извештај = https://www.fifa.com/en/match-centre/match/10005/289175/289176/400019185 }} {{Football box collapsible no.2 |nobars = 1 |дата = {{Start date|2025|6|26|df=y}} |време = 15:00 [[UTC−04:00]] |екипа1 = {{Fb-rt team Wydad Casablanca}} |резултат = - |екипа2 = {{Fb team Al Ain FC}} |голови1 = |голови2 = |стадион = [[Ауди Филд]], [[Вашингтон]] |гледачи = |судија = |извештај = https://www.fifa.com/en/match-centre/match/10005/289175/289176/400019189 }} ---- ===Група Х=== {| class="wikitable" style="text-align:center;" |- !width=7%|{{Abbr|Поз.|Позиција}} !width=200|Екипа !width=20|{{Abbr|Бод|Бодови}} !width=20|{{Abbr|ОН|Одиграни натпревари}} !width=20|{{Abbr|П|Победи}} !width=20|{{Abbr|Н|Нерешени}} !width=20|{{Abbr|И|Изгубени}} !width=20|{{Abbr|ДГ|Дадени голови}} !width=20|{{Abbr|ПГ|Примени голови}} !width=25|{{Abbr|ГР|Гол-разлика}} |- bgcolor=ccffcc |1.|| align="left" |{{flagsport|ESP}} {{Fb team (N) Real Madrid}} |'''0'''||0||0||0||0||0||0||0 |- bgcolor=ccffcc |2.|| align="left" |{{flagsport|SAU}} {{Fb team (N) Al-Hilal}} |'''0'''||0||0||0||0||0||0||0 |- |3.|| align="left" |{{flagsport|MEX}} {{Fb team (N) Pachuca}} |'''0'''||0||0||0||0||0||0||0 |- |4.|| align="left" |{{flagsport|AUT}} {{Fb team (N) Salzburg}} |'''0'''||0||0||0||0||0||0||0 |} {{Football box collapsible no.2 |nobars = 1 |дата = {{Start date|2025|6|18|df=y}} |време = 15:00 [[UTC−04:00]] |екипа1 = {{Fb-rt team Real Madrid}} |резултат = - |екипа2 = {{Fb team Al-Hilal}} |голови1 = |голови2 = |стадион = [[Стадион Хард Рок|Хард Рок]], [[Мајами]] |гледачи = |судија = |извештај = https://www.fifa.com/en/match-centre/match/10005/289175/289176/400019192 }} {{Football box collapsible no.2 |nobars = 1 |дата = {{Start date|2025|6|18|df=y}} |време = 18:00 [[UTC−04:00]] |екипа1 = {{Fb-rt team Pachuca}} |резултат = - |екипа2 = {{Fb team Salzburg}} |голови1 = |голови2 = |стадион = [[Стадион ТКјуЛ|ТКјуЛ]], [[Синсинати]] |гледачи = |судија = |извештај = https://www.fifa.com/en/match-centre/match/10005/289175/289176/400019191 }} ---- {{Football box collapsible no.2 |nobars = 1 |дата = {{Start date|2025|6|22|df=y}} |време = 15:00 [[UTC−04:00]] |екипа1 = {{Fb-rt team Real Madrid}} |резултат = - |екипа2 = {{Fb team Pachuca}} |голови1 = |голови2 = |стадион = [[Стадион Бенк оф Америка]], [[Шарлот]] |гледачи = |судија = |извештај = https://www.fifa.com/en/match-centre/match/10005/289175/289176/400019190 }} {{Football box collapsible no.2 |nobars = 1 |дата = {{Start date|2025|6|22|df=y}} |време = 18:00 [[UTC−04:00]] |екипа1 = {{Fb-rt team Salzburg}} |резултат = - |екипа2 = {{Fb team Al-Hilal}} |голови1 = |голови2 = |стадион = [[Ауди Филд]], [[Вашингтон]] |гледачи = |судија = |извештај = https://www.fifa.com/en/match-centre/match/10005/289175/289176/400019195 }} ---- {{Football box collapsible no.2 |nobars = 1 |дата = {{Start date|2025|6|26|df=y}} |време = 20:00 [[UTC−05:00]] |екипа1 = {{Fb-rt team Al-Hilal}} |резултат = - |екипа2 = {{Fb team Pachuca}} |голови1 = |голови2 = |стадион = [[Џодис Парк]], [[Нешвил]] |гледачи = |судија = |извештај = https://www.fifa.com/en/match-centre/match/10005/289175/289176/400019193 }} {{Football box collapsible no.2 |nobars = 1 |дата = {{Start date|2025|6|26|df=y}} |време = 21:00 [[UTC−04:00]] |екипа1 = {{Fb-rt team Salzburg}} |резултат = - |екипа2 = {{Fb team Real Madrid}} |голови1 = |голови2 = |стадион = [[Линколн Фајненшел Филд]], [[Филаделфија]] |гледачи = |судија = |извештај = https://www.fifa.com/en/match-centre/match/10005/289175/289176/400019194 }} ---- == Нокаут фаза == ==== Резултати ==== {{Осмина-финале |style=white-space:nowrap|widescore=yes|bold_winner=high|3rdplace=no |RD1-seed1 = 1A |RD1-team1 = |RD1-score1 = |RD1-seed2 = 2B |RD1-team2 = |RD1-score2 = |RD1-seed3 = 1C |RD1-team3 = |RD1-score3 = |RD1-seed4 = 2D |RD1-team4 = |RD1-score4 = |RD1-seed5 = 1E |RD1-team5 = |RD1-score5 = |RD1-seed6 = 2F |RD1-team6 = |RD1-score6 = |RD1-seed7 = 1G |RD1-team7 = |RD1-score7 = |RD1-seed8 = 2H |RD1-team8 = |RD1-score8 = |RD1-seed9 = 1B |RD1-team9 = |RD1-score9 = |RD1-seed10 = 2A |RD1-team10 = |RD1-score10 = |RD1-seed11 = 1D |RD1-team11 = |RD1-score11 = |RD1-seed12 = 2C |RD1-team12 = |RD1-score12 = |RD1-seed13 = 1F |RD1-team13 = |RD1-score13 = |RD1-seed14 = 2E |RD1-team14 = |RD1-score14 = |RD1-seed15 = 1H |RD1-team15 = |RD1-score15 = |RD1-seed16 = 2G |RD1-team16 = |RD1-score16 = |RD2-team1 = |RD2-score1 = |RD2-team2 = |RD2-score2 = |RD2-team3 = |RD2-score3 = |RD2-team4 = |RD2-score4 = |RD2-team5 = |RD2-score5 = |RD2-team6 = |RD2-score6 = |RD2-team7 = |RD2-score7 = |RD2-team8 = |RD2-score8 = |RD3-team1 = |RD3-score1 = |RD3-team2 = |RD3-score2 = |RD3-team3 = |RD3-score3 = |RD3-team4 = |RD3-score4 = |RD4-team1 = |RD4-score1 = |RD4-team2 = |RD4-score2 = |RD4-team3 = |RD4-score3 = |RD4-team4 = |RD4-score4 = }} ==Наводи== {{наводи}} ==Надворешни врски== {{commons category}} * {{Official website|https://www.fifa.com/en/tournaments/mens/club-world-cup/usa-2025}} * [https://inside.fifa.com/fifa-rankings/fifa-club-world-cup Рангирање на клубовите по конфедерации] – ФИФА [[Категорија:Светско клупско првенство во фудбал 2025]] [[Категорија:Изданија на Светското клупско првенство во фудбал|2025]] ly9b96naxbaeo4di6n3qdvar2g4i8em 5380286 5380285 2025-06-15T08:55:49Z Carshalton 30527 /* Група А */ 5380286 wikitext text/x-wiki {{Infobox football tournament season | title = Светско клупско првенство 2025 | other_titles = {{ubl|FIFA Club World Cup 2025|Coupe du Monde des Clubs de la FIFA 2025|Mundial de Clubes FIFA 2025|}} | logo = 2025 FIFA Club World Cup.svg | logosize = 150px | caption = | sport = Фудбал | competition = Светско клупско првенство во фудбал{{!}}Светско клупско првенство | organization = [[ФИФА]] | host = {{USA}} | edition = 21-во <small>(1-во новиот формат)</small> | date_start = 14 јуни | date_end = 13 јули 2025 | host_country = {{flagsport|USA}} [[САД]] | num_teams = 32 <small>(од 6 конфедерации)</small> | venues = 12 | cities = 11 | website = | champions = | count = | finalist = | continentalcup1 = | continentalcup1 qualifiers = | matches played = | goals = | attendance = | top scorer = | player = | prevseason = [[Светско клупско првенство во фудбал 2023|2023]] | nextseason = [[Светско клупско првенство во фудбал 2029|2029]] | extra information = | updated = }} '''Светско клупско првенство во фудбал 2025'''<ref>{{Cite web |last=Media Release |title=AB InBev named Official Beer Partner of FIFA Club World Cup 25 |url=https://inside.fifa.com/organisation/commercial/media-releases/ab-inbev-named-official-beer-partner-of-fifa-club-world-cup-25 |website=FIFA}}</ref><ref>{{Cite web |title=FIFA Club World Cup 25 Pro Ball |url=https://www.adidas.com/us/fifa-club-world-cup-25-pro-ball/JE8770.html |website=Adidas Oficial Store |access-date=February 25, 2025 |archive-date=February 27, 2025 |archive-url=https://web.archive.org/web/20250227115839/https://www.adidas.com/us/fifa-club-world-cup-25-pro-ball/JE8770.html |url-status=live }}</ref> било 21-вото издание, прво во новиот формат, на [[Светско клупско првенство во фудбал|Светското клупско првенство]] во [[Фудбал|фудбал]], натпреварување организирано од [[ФИФА]] за машки фудбалски клубови.<ref name="torneo 2025"/> Турнирот се одржал во [[САД]]<ref>{{cite web|url=https://www.fifa.com/about-fifa/organisation/fifa-council/media-releases/fifa-council-appoints-united-states-as-host-of-new-and-expanded-fifa-club-world-cup|title=FIFA Council appoints United States as host of new and expanded FIFA Club World Cup|date=23 јуни 2023|access-date=23 јуни 2023|language=en}}</ref> од 14 до 13 јули 2025 година.<ref name="formula">{{cite web|url=https://www.fifa.com/about-fifa/organisation/fifa-council/media-releases/fifa-council-confirms-key-details-for-fifa-club-world-cup-2025-tm|title=FIFA Council confirms key details for FIFA Club World Cup 2025|date=17 декември 2023|access-date=17 декември 2023|language=en}}</ref> Ова издание воедно било прво во новиот формат во кој учествувале 32 екипи, вклучувајќи ги и актуелните шампиони на главните конфедерациски натпреварувања од претходните четири години.<ref name="torneo 2025">{{cite web|url=https://www.fifa.com/it/tournaments/mens/mundial-de-clubes/usa-2025/articles/mondiale-per-club-fifa-25-tutto-quello-che-bisogna-sapere|title=FIFA Club World Cup 2025™: tutto quello che c'è da sapere|date=11 март 2024|access-date=13 март 2024|language=it}}</ref><ref name="Guardian">{{cite web|url=https://www.theguardian.com/football/2022/dec/16/gianni-infantino-announces-32-team-mens-club-world-cup-in-2025|title=Gianni Infantino announces 32-team men's Club World Cup in 2025|date=16 декември 2022|access-date=15 март 2023|language=en}}</ref><ref>{{cite web|url=https://www.fifa.com/about-fifa/organisation/fifa-council/media-releases/fifa-world-cup-2022-tm-praised-for-its-unique-cohesive-power|title=FIFA World Cup 2022™ praised for its "unique cohesive power"|date=16 декември 2022|access-date=15 март 2023|language=en}}</ref> Проширувањето на турнирот било најавено во март [[2019]], а првото издание во новиот формат од 24 екипи требало да се одржи во 2021 година во [[Кина]], пред да биде откажано поради [[Пандемија на КОВИД-19|пандемијата на КОВИД-19]].<ref>{{cite web|url=https://www.espn.com/soccer/fifa-club-world-cup/story/4832860/fifa-to-launch-new-club-world-cup-with-32-teams-in-2025|title=FIFA to launch new Club World Cup format with 32 teams in 2025|date=16 декември 2022|access-date=15 март 2023|language=en}}</ref> ФИФА ги одобрила критериумите за распределба на местата на секоја конфедерација во февруари 2023 и објавила дека организаторството на турнирот го доделила на САД, четири месеци подоцна. Како резултат на проширувањето на натпреварувањето, бил создаден [[ФИФА Интерконтинентален куп|ФИФА Интерконтиненталниот куп]], годишен турнир на кој учествуваат шестте актуелни шампиони на главните конфедерациски натпреварувања. Одлуката на ФИФА да го зголеми бројот на екипите на 32, била критикувана од [[FIFPro]] и [[World Leagues Forum]] поради влијанието што може да го има врз здравјето на играчите и згустениот календар.<ref>{{cite web|url=https://www.bbc.com/sport/football/64001866|title=Club World Cup: Fifa to stage 32-team tournament from June 2025 - president Gianni Infantino|language=en|date=16 декември 2022|access-date=15 март 2023}}</ref> ==Создавање и формат== [[File:FIFA Club World cup trophy.jpg|thumb|Новиот трофеј на Светското клупско првенство на ФИФА изложен на стадионот [[Стадион Хамади Агреби|Хамади Агреби]] во [[Тунис]].]] Откако се вратило во 2005 година по подолга пауза, [[Светско клупско првенство во фудбал|Светското клупско првенство]] се одржувало секоја година во декември и било ограничено на победниците на главните конфедерациски натпреварувања.<ref>{{cite web |last=Lowy |first=Zach |date=January 30, 2023 |title=Soccer 101: FIFA Club World Cup |url=https://www.stlcitysc.com/news/soccer-101-fifa-club-world-cup |publisher=[[St. Louis City SC]] |accessdate=June 23, 2023 |archive-date=January 23, 2024 |archive-url=https://web.archive.org/web/20240123182837/https://www.stlcitysc.com/news/soccer-101-fifa-club-world-cup |url-status=live }}</ref> Уште кон крајот на 2016 година, [[Претседател на ФИФА|Претседателот на ФИФА]], ​​[[Џани Инфантино]], предложил проширување на Светското клупско првенство на 32 екипи почнувајќи од 2019 година и презакажување за периодот јуни/јули за да биде поизбалансирано и попривлечно за радиодифузерите и спонзорите.<ref>{{cite news |date=November 18, 2016 |title=FIFA boss suggests 32-team Club World Cup in 2019 |url=http://www.cbc.ca/sports/soccer/fifa-infantino-32-team-club-world-cup-2019-1.3857019 |agency=[[Associated Press]] |publisher=[[CBC Sports]] |access-date=December 14, 2017 |archive-date=October 15, 2023 |archive-url=https://web.archive.org/web/20231015220919/https://www.cbc.ca/sports/soccer/fifa-infantino-32-team-club-world-cup-2019-1.3857019 |url-status=live }}</ref> Кон крајот на 2017 година, ФИФА дискутирала за предлозите за проширување на натпреварувањето на 24 екипи и тоа да се игра на секои четири години почнувајќи од 2021 година, заменувајќи го [[ФИФА Куп на конфедерации|ФИФА Купот на конфедерации]].<ref>{{cite news |title=FIFA considering 24-team Club World Cup to be played in summer |url=http://www.espn.com/soccer/fifa-club-world-cup/story/3251358/fifa-considering-24-team-club-world-cup-to-be-played-in-summer |access-date=December 14, 2017 |agency=[[Associated Press]] |publisher=[[ESPN]] |date=October 31, 2017 |archive-date=February 27, 2023 |archive-url=https://web.archive.org/web/20230227150603/http://www.espn.com/soccer/fifa-club-world-cup/story/3251358/fifa-considering-24-team-club-world-cup-to-be-played-in-summer |url-status=live }}</ref> Проширениот формат и распоредот на Светското клупско првенство, кое требало да се игра во јуни и јули 2021 година, биле потврдени на состанокот на Советот на ФИФА ​​во март 2019 година во [[Мајами]].<ref name="revamp">{{cite news |date=March 15, 2019 |title=FIFA Council votes for the introduction of a revamped FIFA Club World Cup |url=https://www.fifa.com/about-fifa/who-we-are/news/fifa-council-votes-for-the-introduction-of-a-revamped-fifa-club-world-cup |publisher=FIFA |access-date=March 15, 2019 |archive-date=July 16, 2019 |archive-url=https://web.archive.org/web/20190716174909/https://www.fifa.com/about-fifa/who-we-are/news/fifa-council-votes-for-the-introduction-of-a-revamped-fifa-club-world-cup |url-status=live }}</ref><ref name="BBC-Boycott">{{cite news |url=https://www.bbc.com/sport/football/47586593 |title=Fifa Club World Cup: Revised tournament approved despite top European clubs saying they will boycott |website=[[BBC Sport]] |publisher=[[British Broadcasting Corporation]] |date=March 15, 2019 |access-date=March 16, 2019 |archive-date=March 15, 2019 |archive-url=https://web.archive.org/web/20190315220219/https://www.bbc.com/sport/football/47586593 |url-status=live }}</ref> [[Кина]] била назначена за домаќин во октомври 2019 година,<ref>{{cite news |url=https://www.fifa.com/about-fifa/who-we-are/news/fifa-council-unanimously-appoints-china-pr-as-hosts-of-new-club-world-cup-in-202 |title=FIFA Council unanimously appoints China PR as hosts of new Club World Cup in 2021 |publisher=FIFA |date=October 24, 2019 |access-date=October 24, 2019 |archive-date=October 24, 2019 |archive-url=https://web.archive.org/web/20191024050039/https://www.fifa.com/about-fifa/who-we-are/news/fifa-council-unanimously-appoints-china-pr-as-hosts-of-new-club-world-cup-in-202 |url-status=live }}</ref> но турнирот во 2021 година бил откажан поради [[Пандемија на КОВИД-19|пандемијата на КОВИД-19]].<ref name="Guardian2">{{cite news |last=Ames |first=Doha |date=December 16, 2022 |title=Gianni Infantino announces 32-team men's Club World Cup in 2025 |url=https://www.theguardian.com/football/2022/dec/16/gianni-infantino-announces-32-team-mens-club-world-cup-in-2025 |work=[[The Guardian]] |accessdate=December 16, 2022 |archive-date=May 3, 2023 |archive-url=https://web.archive.org/web/20230503084158/https://www.theguardian.com/football/2022/dec/16/gianni-infantino-announces-32-team-mens-club-world-cup-in-2025 |url-status=live }}</ref><ref name="newformat">{{cite news |last1=Olley |first1=James |title=FIFA to launch new Club World Cup format with 32 teams in 2025 |url=https://www.espn.com/soccer/fifa-club-world-cup/story/4832860/fifa-to-launch-new-club-world-cup-with-32-teams-in-2025 |access-date=December 16, 2022 |work=ESPN |date=December 16, 2022 |archive-date=February 2, 2023 |archive-url=https://web.archive.org/web/20230202155244/https://www.espn.com/soccer/fifa-club-world-cup/story/4832860/fifa-to-launch-new-club-world-cup-with-32-teams-in-2025 |url-status=live }}</ref> На 23 јуни 2023 година, ФИФА потврдила дека САД ќе биде домаќин на турнирот во 2025 година, како претходник на [[Светско првенство во фудбал 2026|Светското првенство 2026]].<ref name= "USA 2025">{{cite web |url=https://www.fifa.com/about-fifa/organisation/fifa-council/media-releases/fifa-council-appoints-united-states-as-host-of-new-and-expanded-fifa-club-world-cup |title=FIFA Council appoints United States as host of new and expanded FIFA Club World Cup |publisher=[[FIFA]] |date=June 23, 2023 |access-date=June 23, 2023 |archive-date=September 16, 2023 |archive-url=https://web.archive.org/web/20230916133153/https://www.fifa.com/about-fifa/organisation/fifa-council/media-releases/fifa-council-appoints-united-states-as-host-of-new-and-expanded-fifa-club-world-cup |url-status=live }}</ref> Учесниците (32 екипи) ќе бидат поделени во осум групи од по четири екипи, при што првите две екипи од секоја група ќе се квалификуваат во нокаут-фазата.<ref>{{cite web|url=https://www.fifa.com/fifaplus/en/articles/fifa-club-world-cup-2025-dates-format-and-qualifiers|title=FIFA Club World Cup 2025: Dates, format and qualifiers|publisher=[[FIFA]]|access-date=June 25, 2023|archive-date=June 24, 2023|archive-url=https://web.archive.org/web/20230624213411/https://www.fifa.com/fifaplus/en/articles/fifa-club-world-cup-2025-dates-format-and-qualifiers|url-status=live}}</ref> Форматот ќе биде ист како оној што се користел на Светските првенства во периодот ​​помеѓу [[Светско првенство во фудбал 1998|1998]] и [[Светско првенство во фудбал 2022|2022]], со исклучок на натпреварот за третото место.<ref name="key details">{{Cite web |title=FIFA Council confirms key details for FIFA Club World Cup 2025 |url=https://www.fifa.com/fifaplus/en/tournaments/mens/fifa-club-world-cup/articles/fifa-council-confirms-key-details-club-world-cup-2025 |access-date=March 16, 2024 |website=www.fifa.com |archive-date=December 17, 2023 |archive-url=https://web.archive.org/web/20231217154938/https://www.fifa.com/fifaplus/en/tournaments/mens/fifa-club-world-cup/articles/fifa-council-confirms-key-details-club-world-cup-2025 |url-status=live }}</ref> Во јануари 2024 година, било објавено дека турнирот главно ќе се одржи на [[Источен брег на САД|Источниот брег]] за да биде поблиску до европските емитувачи и гледачи, а воедно да се избегнат конфликти со [[КОНКАКАФ Голд куп 2025|КОНКАКАФ Голд купот 2025]], кој, исто така, се одржувал првенствено во САД приближно во исто време, но главно во [[Запад (САД)|Западниот дел на земјата]].<ref>{{Cite news |last=Sheldon |first=Felipe Cardenas and Dan |title=Club World Cup set for U.S. east coast, Gold Cup on west |url=https://theathletic.com/5208543/2024/01/18/club-world-cup-2025-us-gold-cup-location/ |access-date=February 21, 2024 |website=The Athletic |language=en}}</ref> ==Распределба на места== На 14 февруари 2023 година, Советот на ФИФА ​​го одобрил распределувањето на местата за изданието во 2025 година врз основа на низа објективни критериуми. [[УЕФА]] обезбедила најмногу места, со дванаесет, додека [[КОНМЕБОЛ]] била втора, со шест. [[Азиска фудбалска конфедерација|АФК]], [[КАФ]] и [[КОНКАКАФ]] имаат по четири места, додека [[Фудбалска конфедерација на Океанија|ОФК]] и федерацијата на земјата домаќин имаат по едно место.<ref>{{cite web|url=https://www.fifa.com/about-fifa/organisation/fifa-council/media-releases/fifa-council-highlights-record-breaking-revenue-in-football|title=FIFA Council highlights record breaking revenue in football|date=14 февруари 2023|access-date=15 март 2023|language=en}}</ref> На 14 март 2023 година, Советот на ФИФА ги одобрил клучните принципи за влегување на турнирот.<ref name="access list">{{cite web |url=https://www.fifa.com/about-fifa/organisation/fifa-council/media-releases/fifa-council-approves-international-match-calendars |title=FIFA Council approves international match calendars |publisher=[[FIFA]] |date=March 14, 2023 |access-date=March 14, 2023 |archive-date=March 14, 2023 |archive-url=https://web.archive.org/web/20230314155521/https://www.fifa.com/about-fifa/organisation/fifa-council/media-releases/fifa-council-approves-international-match-calendars |url-status=live }}</ref> Принципите се следниве, земајќи ги предвид натпреварите завршени во текот на четиригодишен период од 2021 до 2024 година:<ref name="rankings">{{Cite web |title=FIFA Club World Cup 2025™ Confederations ranking |url=https://inside.fifa.com/fifa-rankings/fifa-club-world-cup |access-date=June 13, 2024 |publisher=[[FIFA]] |language=en |archive-date=June 21, 2024 |archive-url=https://web.archive.org/web/20240621032232/https://inside.fifa.com/fifa-rankings/fifa-club-world-cup |url-status=live }}</ref> * КОНМЕБОЛ и УЕФА (повеќе од четири места): право на учество за победниците на главното клупско натпреварување на конфедерацијата во периодот 2021-2024 година, а дополнителните тимови ќе бидат одредени според рангирањето на клубовите во текот на четиригодишниот период. * АФК, КАФ и КОНКАКАФ (по четири места): право на учество за победниците на главното клупско натпреварување на конфедерацијата во периодот 2021-2024 година.<ref>Бидејќи [[АФК Лига на шампиони|АФК Лигата на шампиони]] повеќе не се игра во текот на една календарска година од изданието 2023-2024, само три изданија се завршени во периодот 2021-2024. Поради оваа причина, дополнителното место му било доделено на најдобриот тим што ги исполнува условите од четиригодишното рангирање на АФК.</ref> * ОФК (едно место): право на учество за клубот со највисок ранг меѓу победниците на главното клупско натпреварување на конфедерацијата во периодот 2021-2024 година.<ref name="OFC"/> * Федерацијата на земјата домаќин (едно место): право на учество за еден клуб од [[МЛС]].<ref>Во октомври 2024 година, ФИФА одлучила да го додели местото на клубот победник на [[MLS Supporters' Shield|Supporters' Shield]] трофејот за 2024 година.</ref> Доколку еден клуб освои две или повеќе изданија од главното клупско натпреварување на конфедерацијата во периодот 2021-2024, дополнителните екипи ќе бидат одредени според рангирањето на клубовите во текот на четиригодишниот период. Понатаму, било применето ограничување од по два клуба од иста федерација, не сметајќи ги клубовите шампиони на главното клупско натпреварување на нивната конфедерација. Механизмите за пресметување на четиригодишното рангирање на клубовите во рамките на секоја конфедерација биле базирани на учинокот на екипите во нивните соодветни континентални турнири во текот на сезоните завршени помеѓу 2021 и 2024 година.<ref name="access list"/> За сите конфедерации освен УЕФА, користениот систем за рангирање бил следниот: * 3 бода за секоја победа; * 1 бод за секој натпревар одигран нерешено; * 3 бода за секој пласман од рундата во следната фаза од натпреварувањето. Во случајот на УЕФА, со оглед на постоењето на [[УЕФА коефициент|коефициент]], било одлучено, како исклучок, да се користи гореспоменатото рангирање за класификација на европските клубови (дури и ако усвоеното рангирање го зема предвид четиригодишниот период, а не претходниот петгодишен период и се однесува само на резултатите добиени во УЕФА Лигата на шампионите). == Екипи учесници == {{Col-begin}} {{col-2}} {{Location map+|Свет|width=600|float=center|caption=Локации на неевропските екипи кои учествувале на '''Светското клупско првенство 2025'''.|places= <!--AFC--> {{Location map~|Свет|lat=24.788598|long=46.839195|label_size=80|label={{Fb team (N) Al-Hilal}}|position=bottom}} {{Location map~|Свет|lat=35.903111|long=139.717601|label_size=80|label={{Fb team (N) Urawa Red Diamonds}}|position=right}} {{Location map~|Свет|lat=35.53528|long=129.25944|label_size=80|label={{Fb team (N) Ulsan HD}}|position=left}} {{Location map~|Свет|lat=24.2446219|long=55.7142463|label_size=80|label={{Fb team (N) Al Ain FC}}|position=right}} <!--CAF--> {{Location map~|Свет|lat=30.069114|long=31.312333|label_size=80|label={{Fb team (N) Al Ahly}}|position=top}} {{Location map~|Свет|lat=33.582859|long=-7.646818|label_size=80|label={{Fb team (N) Wydad Casablanca}}|position=top}} {{Location map~|Свет|lat=36.7479797|long=10.2726928|label_size=80|label={{Fb team (N) Esperance Tunis}}|position=bottom}} {{Location map~|Свет|lat=-25.753333|long=28.2227788|label_size=80|label={{Fb team (N) Mamelodi Sundowns}}|position=right}} <!--CONCACAF--> {{Location map~|Свет|lat=25.669|long=-100.244|label_size=80|label={{Fb team (N) Monterrey}}|position=top}} {{Location map~|Свет|lat=47.595157|long=-122.331641|label_size=80|label={{Fb team (N) Seattle Sounders FC}}|position=top}} {{Location map~|Свет|lat=20.105186|long=-98.7563288|label_size=80|label={{Fb team (N) Pachuca}}|position=bottom}} {{Location map~|Свет|lat=25.787778|long=-80.224167|label_size=80|label={{Fb team (N) Inter Miami}}|position=right}} {{Location map~|Свет|lat=34.313|long=-118.285|label_size=80|label=[[ФК&nbsp;Лос&nbsp;Анџелес]]|position=left}} <!--CONMEBOL--> {{Location map~|Свет|lat=-23.600008|long=-46.500002|label_size=80|label={{Fb team (N) Palmeiras}}|position=left}} {{Location map~|Свет|lat=-34.545278|long=-58.449722|label_size=80|label='''{{Безпрелом|Буенос&nbsp;Аирес}}'''|mark=Black pog.svg|position=right}} {{Location map~|Свет|lat=-22.912147|long=-43.230187|label_size=80|label='''{{Безпрелом|Рио де Жанеиро}}'''|position=top|mark=Black pog.svg}} <!--OFC--> {{Location map~|Свет|lat=-36.8484597|long=174.7633315|label_size=80|label={{Fb team (N) Auckland City}}|position=left}} {{Location map~|Свет|mark=TransparentPlaceholder.png |marksize=0 |lat=-10|long=-160|label=<span style="font-size:80%;">{{Безпрелом|'''Екипи&nbsp;од&nbsp;Буенос&nbsp;Аирес'''}}<br />{{Безпрелом|{{симбол2|Red pog.svg|8}} {{Fb team (N) Boca Juniors}}<br />{{симбол2|Red pog.svg|8}} {{Fb team (N) River Plate}}}}</span>|position=right}} {{Location map~|Свет|mark=TransparentPlaceholder.png |marksize=0 |lat=-35 |long=-160|label=<span style="font-size:80%;">{{Безпрелом|'''Екипи&nbsp;од&nbsp;Рио&nbsp;де&nbsp;Жанеиро'''}}<br />{{симбол2|Red pog.svg|8}} {{Fb team (N) Botafogo}}<br />{{Безпрелом|{{симбол2|Red pog.svg|8}} {{Fb team (N) Flamengo}}<br />{{симбол2|Red pog.svg|8}} {{Fb team (N) Fluminense}}}}</span>|position=right}} }} {{col-2}} {{Location map+|Европа|width=600|float=center|caption=Локации на европските екипи кои учествувале на '''Светското клупско првенство 2025'''.|places= <!--UEFA--> {{Location map~|Европа|lat=40.453058|long=-3.688337|label_size=80|label='''Мадрид'''|position=right|mark=Black pog.svg}} {{Location map~|Европа|lat=51.48167|long=-0.191111|label_size=80|label={{Fb team (N) Chelsea}}|position=left}} {{Location map~|Европа|lat=53.463056|long=-2.291389|label_size=80|label={{Fb team (N) Manchester City}}|position=right}} {{Location map~|Европа|lat=48.135125|long=11.581918|label_size=80|label={{Fb team (N) Bayern Munchen}}|position=left}} {{Location map~|Европа|lat=51.49257|long=7.45184|label_size=80|label={{Fb team (N) Borussia Dortmund}}|position=right}} {{Location map~|Европа|lat=45.4654219|long=9.1859243|label_size=80|label={{Fb team (N) Inter}}|position=right}} {{Location map~|Европа|lat=45.073095|long=7.681223|label_size=80|label={{Fb team (N) Juventus}}|position=bottom}} {{Location map~|Европа|lat=48.856614|long=2.352222|label_size=80|label={{Fb team (N) PSG}}|position=top}} {{Location map~|Европа|lat=41.1579438|long=-8.6291053|label_size=80|label={{Fb team (N) Porto}}|position=right}} {{Location map~|Европа|lat=38.7222524|long=-9.1393366|label_size=80|label={{Fb team (N) Benfica}}|position=right}} {{Location map~|Европа|lat=47.816389|long=12.998333|label_size=80|label={{Fb team (N) Salzburg}}||position=right}} {{Location map~|Европа|mark=TransparentPlaceholder.png |marksize=0 |lat=60 |long=-20 |label=<span style="font-size:80%;">{{Безпрелом|'''Екипи&nbsp;од&nbsp;Мадрид'''}}<br />{{Безпрелом|{{симбол2|Red pog.svg|8}}&nbsp;[[ФК Атлетико Мадрид|Атлетико&nbsp;Мад.]]<br />{{симбол2|Red pog.svg|8}} {{Fb team (N) Real Madrid}}}}</span>|position=right}} }} {{col-end}} {| class="wikitable" |- !width=20%| Екипа !width=10%| Конфедерација !width=30%| Квалификација !width=10%| Дата на квалификување !width=20%| Претходни учества <br /><small>(победниците на претходните изданија се '''во болд''')</small> |- |{{flagsport|SAU}} {{Fb team Al-Hilal}} |rowspan=4| [[Азиска фудбалска конфедерација|АФК]] |Победник на [[АФК Лига на шампиони 2021]] |14 март 2023<ref name=qualificate>Учеството на клубот било потврдено на 14 март 2023 година со одобрување на принципите за учество. Потврдените клубови се (во загради е датумот на кој го освоиле натпреварувањето што ги квалификувало): {{Fb team (N) Al-Hilal}} (23 ноември 2021 година), {{Fb team (N) Al Ahly}} (17 јули 2021), {{Fb team (N) Wydad Casablanca}} (30 мај 2022), {{Fb team (N) Monterrey}} (28 октомври 2021), {{Fb team (N) Seattle Sounders FC}} (4 мај 2022), {{Fb team (N) Palmeiras}} (27 ноември 2021), {{Fb team (N) Flamengo}} (29 октомври 2022), {{Fb team (N) Chelsea}} (29 мај 2021) и {{Fb team (N) Real Madrid}} (28 мај 2022).</ref> |4 <small>([[Светско клупско првенство во фудбал 2019|2019]], [[Светско клупско првенство во фудбал 2021|2021]], [[Светско клупско првенство во фудбал 2022|2022]])</small> |- |{{flagsport|JPN}} {{Fb team Urawa Red Diamonds}} |Победник на [[АФК Лига на шампиони 2022]] |6 мај 2023 |4 <small>([[Светско клупско првенство во фудбал 2007|2007]], [[Светско клупско првенство во фудбал 2017|2017]], [[Светско клупско првенство во фудбал 2023|2023]])</small> |- |{{flagsport|UAE}} {{Fb team Al-Ain FC}} |Победник на [[АФК Лига на шампиони 2023-2024]] |25 мај 2024 |2 <small>([[Светско клупско првенство во фудбал 2018|2018]])</small> |- |{{flagsport|KOR}} {{Fb team Ulsan HD}} |1. рангиран клуб во АФК рангирањето |17 април 2024 |3 <small>([[Светско клупско првенство во фудбал 2012|2012]], [[Светско клупско првенство во фудбал 2020|2020]])</small> |- |{{flagsport|EGY}} {{Fb team Al Ahly SC}} |rowspan=4| [[КАФ]] |Победник на [[КАФ Лига на шампиони]] во [[КАФ Лига на шампиони 2020-2021|2020-2021]], [[КАФ Лига на шамиони 2022-2023|2022-2023]] и [[КАФ Лига на шампиони 2023-2024|2023-2024]] |14 март 2023<ref name=qualificate/> |10 <small>([[Светско клупско првенство во фудбал 2005|2005]], [[Светско клупско првенство во фудбал 2006|2006]], [[Светско клупско првенство во фудбал 2008|2008]], [[Светско клупско првенство во фудбал 2012|2012]], [[Светско клупско првенство во фудбал 2013|2013]], [[Светско клупско првенство во фудбал 2020|2020]], [[Светско клупско првенство во фудбал 2021|2021]], [[Светско клупско првенство во фудбал 2022|2022]], [[Светско клупско првенство во фудбал 2023|2023]])</small> |- |{{flagsport|MAR}} {{Fb team Wydad Casablanca}} |Победник на [[КАФ Лига на шампиони 2021-2022]] |14 март 2023<ref name=qualificate/> |3 <small>([[Светско клупско првенство во фудбал 2017|2017]], [[Светско клупско првенство во фудбал 2022|2022]])</small> |- |{{flagsport|TUN}} {{Fb team Esperance Tunis}} |1. рангиран клуб во КАФ рангирањето |26 април 2024 |4 <small>([[Светско клупско првенство во фудбал 2011|2011]], [[Светско клупско првенство во фудбал 2018|2018]], [[Светско клупско првенство во фудбал 2019|2019]])</small> |- |{{flagsport|RSA}} {{Fb team Mamelodi Sundowns}} |2. рангиран клуб во КАФ рангирањето |26 април 2024 |2 <small>([[Светско клупско првенство во фудбал 2016|2016]])</small> |- |{{flagsport|MEX}} {{Fb team Monterrey}} |rowspan=4|[[КОНКАКАФ]] |Победник на [[КОНКАКАФ Лига на шампиони 2021]] |14 март 2023<ref name=qualificate/> |6 <small>([[Светско клупско првенство во фудбал 2011|2011]], [[Светско клупско првенство во фудбал 2012|2012]], [[Светско клупско првенство во фудбал 2013|2013]], [[Светско клупско првенство во фудбал 2019|2019]], [[Светско клупско првенство во фудбал 2021|2021]])</small> |- |{{flagsport|USA}} {{Fb team Seattle Sounders FC}} |Победник на [[КОНКАКАФ Лига на шампиони 2022]] |14 март 2023<ref name=qualificate/> |2 <small>([[Светско клупско првенство во фудбал 2022|2022]])</small> |- |{{flagsport|USA}} {{Fb team Los Angeles FC}}<ref name="leon">Првично {{Fb team (N) Club Leon}} се квалификувал за турнирот како победник на [[КОНКАКАФ Лига на шампиони 2023|КОНКАКАФ Лигата на шампионите 2023]], но на 21 март 2025 година биле исклучени од ФИФА поради кршење на правилата за повеќекратна сопственост, бидејќи го делат сопствеништвото со {{Fb team (N) Pachuca}}. Заменскиот тим бил одреден со бараж натпревар помеѓу {{Fb team (N) Los Angeles FC}} и {{Fb team (N) Club America}}, во кој победил американскиот клуб.</ref><ref>{{Cite web|url=https://inside.fifa.com/legal/judicial-bodies/media-releases/fifa-appeal-committee-decision-on-cf-pachuca-and-club-leon|title=FIFA Appeal Committee decision on CF Pachuca and Club León|website=inside.fifa.com|lingua=en|date=21 март 2025|access-date=21 март 2025}}</ref><ref>{{Cite news|url=https://www.gazzetta.it/calcio/coppa-mondo-club/21-03-2025/mondiale-per-club-la-fifa-esclude-il-leon.shtml|title=C'è un caso al Mondiale per club. La Fifa esclude il Leòn per le regole sulle multiproprietà|publisher=La Gazzetta dello Sport|date=21 март 2025|access-date=21 март 2025}}</ref> | Победник на [[Светско клупско првенство во фудбал 2025#Бараж|Бараж]] | 31 мај 2025 | 1. учество |- |{{flagsport|MEX}} {{Fb team Pachuca}} |Победник на [[КОНКАКАФ Куп на шампиони 2024]] |1 јуни 2024 |5 <small>([[Светско клупско првенство во фудбал 2007|2007]], [[Светско клупско првенство во фудбал 2008|2008]], [[Светско клупско првенство во фудбал 2010|2010]], [[Светско клупско првенство во фудбал 2017|2017]])</small> |- |{{flagsport|BRA}} {{Fb team Palmeiras}} |rowspan=6|[[КОНМЕБОЛ]] |Победник на [[Копа Либертадорес 2021]] |14 март 2023<ref name=qualificate/> |3 <small>([[Светско клупско првенство во фудбал 2020|2020]], [[Светско клупско првенство во фудбал 2021|2021]])</small> |- |{{flagsport|BRA}} {{Fb team Flamengo}} |Победник на [[Копа Либертадорес 2022]] |14 март 2023<ref name=qualificate/> |3 <small>([[Светско клупско првенство во фудбал 2019|2019]], [[Светско клупско првенство во фудбал 2022|2022]])</small> |- |{{flagsport|BRA}} {{Fb team Fluminense}} |Победник на [[Копа Либертадорес 2023]] |4 ноември 2023 |2 <small>([[Светско клупско првенство во фудбал 2023|2023]])</small> |- |{{flagsport|BRA}} {{Fb team Botafogo}} |Победник на [[Копа Либертадорес 2024]] |30 ноември 2024 |1. учество |- |{{flagsport|ARG}} {{Fb team River Plate}} |1. рангиран клуб во КОНМЕБОЛ рангирањето |14 мај 2024 |3 <small>([[Светско клупско првенство во фудбал 2015|2015]], [[Светско клупско првенство во фудбал 2018|2018]])</small> |- |{{flagsport|ARG}} {{Fb team Boca Juniors}} |2. рангиран клуб во КОНМЕБОЛ рангирањето |22 август 2024 |2 <small>([[Светско клупско првенство во фудбал 2007|2007]])</small> |- |{{flagsport|NZL}} {{Fb team Auckland City}} |[[Фудбалска конфедерација на Океанија|ОФК]] |1. рангиран клуб во ОФК меѓу победниците на [[ОФК Лига на шампиони|ОФК Лигата на шампионите]]<ref name="OFC">Бидејќи ОФК Лигата на шампионите во 2021 година била откажана, местото му било доделено на најдобриот тим на четиригодишната ранг-листа на ОФК меѓу оние што ја освоиле [[ОФК Лига на шампиони|ОФК Лигата на шампионите]] во периодот помеѓу 2022 и 2024 година.</ref> |17 декември 2023 |12 <small>([[Светско клупско првенство во фудбал 2006|2006]], [[Светско клупско првенство во фудбал 2009|2009]], [[Светско клупско првенство во фудбал 2011|2011]], [[Светско клупско првенство во фудбал 2012|2012]], [[Светско клупско првенство во фудбал 2013|2013]], [[Светско клупско првенство во фудбал 2014|2014]], [[Светско клупско првенство во фудбал 2015|2015]], [[Светско клупско првенство во фудбал 2016|2016]], [[Светско клупско првенство во фудбал 2017|2017]], [[Светско клупско првенство во фудбал 2022|2022]], [[Светско клупско првенство во фудбал 2023|2023]])</small> |- |{{flagsport|ENG}} {{Fb team Chelsea}} |rowspan=12|[[УЕФА]] |Победник на [[УЕФА Лига на шампиони 2020-2021]] |14 март 2023<ref name=qualificate/> |3 <small>([[Светско клупско првенство во фудбал 2012|2012]], '''[[Светско клупско првенство во фудбал 2021|2021]]''')</small> |- |{{flagsport|ESP}} {{Fb team Real Madrid}} |Победник на [[УЕФА Лига на шампиони|УЕФА Лигата на шампионите]] во [[УЕФА Лига на шампиони 2021-2022|2021-2022]] и [[УЕФА Лига на шампиони 2023-2024|2023-2024]] |14 март 2023<ref name=qualificate/> |7 <small>([[Светско клупско првенство во фудбал 2000|2000]], '''[[Светско клупско првенство во фудбал 2014|2014]]''', '''[[Светско клупско првенство во фудбал 2016|2016]]''', '''[[Светско клупско првенство во фудбал 2017|2017]]''', '''[[Светско клупско првенство во фудбал 2018|2018]]''', '''[[Светско клупско првенство во фудбал 2022|2022]]''')</small> |- |{{flagsport|ENG}} {{Fb team Manchester City}} |Победник на [[УЕФА Лига на шампиони 2022-2023]] |10 јуни 2023 |2 <small>('''[[Светско клупско првенство во фудбал 2023|2023]]''')</small> |- |{{flagsport|GER}} {{Fb team Bayern Munchen}} |1. рангиран клуб во УЕФА рангирањето |17 декември 2023<ref name="rankingUEFA">На 17 декември 2023 година, ФИФА објавила дека за изданието во 2025 година, екипите квалификувани преку рангирањето на УЕФА ќе бидат избрани со користење на [[УЕФА кофициент]]от, земајќи ги предвид нивните резултати постигнати во УЕФА Лигата на шампионите во четиригодишниот период 2021-2024. Како резултат на тоа, потврдено е учеството на следните клубови: {{Fb team (N) Bayern Munchen}}, {{Fb team (N) Paris Saint-Germain}}, {{Fb team (N) Inter}}, {{Fb team (N) Porto}} и {{Fb team (N) Benfica}}</ref> |3 <small>('''[[Светско клупско првенство во фудбал 2013|2013]]''', '''[[Светско клупско првенство во фудбал 2020|2020]]''')</small> |- |{{flagsport|FRA}} {{Fb team Paris Saint-Germain}} |2. рангиран клуб во УЕФА рангирањето |17 декември 2023<ref name=rankingUEFA/> |1. учество |- |{{flagsport|ITA}} {{Fb team Inter}} |3. рангиран клуб во УЕФА рангирањето |17 декември 2023<ref name=rankingUEFA/> |2 <small>('''[[Светско клупско првенство во фудбал 2010|2010]]''')</small> |- |{{flagsport|POR}} {{Fb team Porto}} |4. рангиран клуб во УЕФА рангирањето |17 декември 2023<ref name=rankingUEFA/> |1. учество |- |{{flagsport|POR}} {{Fb team Benfica}} |5. рангиран клуб во УЕФА рангирањето |17 декември 2023<ref name=rankingUEFA/> |1. учество |- |{{flagsport|GER}} {{Fb team Borussia Dortmund}} |6. рангиран клуб во УЕФА рангирањето |6 март 2024 |1. учество |- |{{flagsport|ITA}} {{Fb team Juventus}} |7. рангиран клуб во УЕФА рангирањето |12 март 2024 |1. учество |- |{{flagsport|ESP}} {{Fb team Atletico Madrid}} |8. рангиран клуб во УЕФА рангирањето |16 април 2024 |1. учество |- |{{flagsport|AUT}} {{Fb team Salzburg}} |9. рангиран клуб во УЕФА рангирањето |17 април 2024 |1. учество |- |{{flagsport|USA}} {{Fb team Inter Miami}} |[[Фудбалска федерација на САД|Фед. на домаќинот]] |Победник на [[МЛС 2024#Завршна табела|MLS Supporters' Shield 2024]] |19 октомври 2024<ref name="intermiami"/> |1. учество |- |} ==Ждрепка== <div style="display: inline-table; vertical-align: top;"> {| class="wikitable" style="text-align:center" |+ Шешир 1 ! style="width:170px" | Екипа ! {{Abbr|Конфед.|Конфедерација}} ! style="width:30px" | {{Abbr|Бод|Бодови во конфедерациското рангирање}} |- | style="text-align:left" | {{flagsport|ENG}} {{Fb team (N) Manchester City}} | rowspan="4" style="font-size:85%" | [[УЕФА]] | 123 |- | style="text-align:left" | {{flagsport|ESP}} {{Fb team (N) Real Madrid}} | 119 |- | style="text-align:left" | {{flagsport|GER}} {{Fb team (N) Bayern Munchen}} | 108 |- | style="text-align:left" | {{flagsport|FRA}} {{Fb team (N) Paris Saint-Germain}} | 85 |- | style="text-align:left" | {{flagsport|BRA}} {{Fb team (N) Flamengo}} | rowspan="4" style="font-size:85%" | [[КОНМЕБОЛ]] | 141 |- | style="text-align:left" | {{flagsport|BRA}} {{Fb team (N) Palmeiras}} | 140 |- | style="text-align:left" | {{flagsport|ARG}} {{Fb team (N) River Plate}} | 103 |- | style="text-align:left" | {{flagsport|BRA}} {{Fb team (N) Fluminense}} | 97 |} </div> <div style="display: inline-table; vertical-align: top;"> {| class="wikitable" style="text-align:center" |+ Шешир 2 ! style="width:170px" | Екипа ! {{Abbr|Конфед.|Конфедерација}} ! style="width:30px" | {{Abbr|Бод|Бодови во конфедерациското рангирање}} |- | style="text-align:left" | {{flagsport|ENG}} {{Fb team (N) Chelsea}} | rowspan="8" style="font-size:85%" | [[УЕФА]] | 79 |- | style="text-align:left" | {{flagsport|GER}} {{Fb team (N) Borussia Dortmund}} | 79 |- | style="text-align:left" | {{flagsport|ITA}} {{Fb team (N) Inter}} | 76 |- | style="text-align:left" | {{flagsport|POR}} {{Fb team (N) Porto}} | 68 |- | style="text-align:left" | {{flagsport|ESP}} {{Fb team (N) Atletico Madrid}} | 67 |- | style="text-align:left" | {{flagsport|POR}} {{Fb team (N) Benfica}} | 52 |- | style="text-align:left" | {{flagsport|ITA}} {{Fb team (N) Juventus}} | 47 |- | style="text-align:left" | {{flagsport|AUT}} {{Fb team (N) Salzburg}} | 40 |} </div> <div style="display: inline-table; vertical-align: top;"> {| class="wikitable" style="text-align:center" |+ Шешир 3 ! style="width:170px" | Екипа ! {{Abbr|Конфед.|Конфедерација}} ! style="width:30px" | {{Abbr|Бод|Бодови во конфедерациското рангирање}} |- | style="text-align:left" | {{flagsport|SAU}} {{Fb team (N) Al-Hilal}} | rowspan="2" style="font-size:85%" | [[Азиска фудбалска конфедерација|АФК]] | 118 |- | style="text-align:left" | {{flagsport|KOR}} {{Fb team (N) Ulsan HD}} | 81 |- | style="text-align:left" | {{flagsport|EGY}} {{Fb team (N) Al Ahly SC}} | rowspan="2" style="font-size:85%" | [[КАФ]] | 140 |- | style="text-align:left" | {{flagsport|MAR}} {{Fb team (N) Wydad Casablanca}} | 108 |- | style="text-align:left" | {{flagsport|MEX}} {{Fb team (N) Monterrey}} | rowspan="2" style="font-size:85%" | [[КОНКАКАФ]] | 52 |- | style="text-align:left" | <s>{{flagsport|MEX}} {{Fb team (N) Club Leon}}</s> <ref name="leon"/> | 47 |- | style="text-align:left" | {{flagsport|ARG}} {{Fb team (N) Boca Juniors}} | rowspan="2" style="font-size:85%" | [[КОНМЕБОЛ]] | 71 |- | style="text-align:left" | {{flagsport|BRA}} {{Fb team (N) Botafogo}} | 37 |} </div> <div style="display: inline-table; vertical-align: top;"> {| class="wikitable" style="text-align:center" |+ Шешир 3 ! style="width:170px" | Екипа ! {{Abbr|Конфед.|Конфедерација}} ! style="width:30px" | {{Abbr|Бод|Бодови во конфедерациското рангирање}} |- | style="text-align:left" | {{flagsport|JPN}} {{Fb team (N) Urawa Red Diamonds}} | rowspan="2" style="font-size:85%" | [[Азиска фудбалска конфедерација|АФК]] | 49 |- | style="text-align:left" | {{flagsport|UAE}} {{Fb team (N) Al Ain FC}} | 43 |- | style="text-align:left" | {{flagsport|TUN}} {{Fb team (N) Esperance}} | rowspan="2" style="font-size:85%" | [[КАФ]] | 100 |- | style="text-align:left" | {{flagsport|RSA}} {{Fb team (N) Mamelodi Sundowns}} | 98 |- | style="text-align:left" | {{flagsport|MEX}} {{Fb team (N) Pachuca}} | rowspan="2" style="font-size:85%" | [[КОНКАКАФ]] | 34 |- | style="text-align:left" | {{flagsport|USA}} {{Fb team (N) Seattle Sounders FC}} | 28 |- | style="text-align:left" | {{flagsport|NZL}} {{Fb team (N) Auckland City}} | style="font-size:85%" | [[ОФК]] | 66 |- | style="text-align:left" | {{flagsport|USA}} {{Fb team (N) Inter Miami}} | style="font-size:85%" | [[Фудбалска федерација на САД|Фед. домаќин]] | {{N/a}} |} </div> === Групи === {| | align="left" | {| class="wikitable" style="text-align:center" |+[[Светско клупско првенство во фудбал 2025#Група А|Група А]] ! style="width:30px" |{{Tooltip|Поз.|Позиција}} ! style="width:200px" |Екипа |- |А1 | style="text-align:left" |{{flagsport|BRA}} {{Fb team (N) Palmeiras}} |- |А2 | style="text-align:left" |{{flagsport|POR}} {{Fb team (N) Porto}} |- |А3 | style="text-align:left" |{{flagsport|EGY}} {{Fb team (N) Al Ahly SC}} |- |А4 | style="text-align:left" |{{flagsport|USA}} {{Fb team (N) Inter Miami}} |} | align="left" | {| class="wikitable" style="text-align:center" |+[[Светско клупско првенство во фудбал 2025#Група Б|Група Б]] ! style="width:30px" |{{Tooltip|Поз.|Позиција}} ! style="width:200px" |Екипа |- |Б1 | style="text-align:left" |{{flagsport|FRA}} {{Fb team (N) Paris Saint-Germain}} |- |Б2 | style="text-align:left" |{{flagsport|ESP}} {{Fb team (N) Atletico Madrid}} |- |Б3 | style="text-align:left" |{{flagsport|BRA}} {{Fb team (N) Botafogo}} |- |Б4 | style="text-align:left" |{{flagsport|USA}} {{Fb team (N) Seattle Sounders FC}} |} | {| class="wikitable" style="text-align:center" |+[[Светско клупско првенство во фудбал 2025#Група Ц|Група Ц]] ! style="width:30px" |{{Tooltip|Поз.|Позиција}} ! style="width:200px" |Екипа |- |Ц1 | style="text-align:left" |{{flagsport|GER}} {{Fb team (N) Bayern Munchen}} |- |Ц2 | style="text-align:left" |{{flagsport|NZL}} {{Fb team (N) Auckland City}} |- |Ц3 | style="text-align:left" |{{flagsport|ARG}} {{Fb team (N) Boca Juniors}} |- |Ц4 | style="text-align:left" |{{flagsport|POR}} {{Fb team (N) Benfica}} |} | {| class="wikitable" style="text-align:center" |+[[Светско клупско првенство во фудбал 2025#Група Д|Група Д]] ! style="width:30px" |{{Tooltip|Поз.|Позиција}} ! style="width:200px" |Екипа |- |Д1 | style="text-align:left" |{{flagsport|BRA}} {{Fb team (N) Flamengo}} |- |Д2 | style="text-align:left" |{{flagsport|TUN}} {{Fb team (N) Esperance Tunis}} |- |Д3 | style="text-align:left" |{{flagsport|ENG}} {{Fb team (N) Chelsea}} |- |Д4 | style="text-align:left" |{{flagsport|USA}} {{Fb team (N) Los Angeles FC}}<ref name="leon"/> |} |- | {| class="wikitable" style="text-align:center" |+[[Светско клупско првенство во фудбал 2025#Група Е|Група Е]] ! style="width:30px" |{{Tooltip|Поз.|Позиција}} ! style="width:200px" |Екипа |- |Е1 | style="text-align:left" |{{flagsport|ARG}} {{Fb team (N) River Plate}} |- |Е2 | style="text-align:left" |{{flagsport|JPN}} {{Fb team (N) Urawa Red Diamonds}} |- |Е3 | style="text-align:left" |{{flagsport|MEX}} {{Fb team (N) Monterrey}} |- |Е4 | style="text-align:left" |{{flagsport|ITA}} {{Fb team (N) Inter}} |} | {| class="wikitable" style="text-align:center" |+[[Светско клупско првенство во фудбал 2025#Група Ф|Група Ф]] ! style="width:30px" |{{Tooltip|Поз.|Позиција}} ! style="width:200px" |Екипа |- |Ф1 | style="text-align:left" |{{flagsport|BRA}} {{Fb team (N) Fluminense}} |- |Ф2 | style="text-align:left" |{{flagsport|GER}} {{Fb team (N) Borussia Dortmund}} |- |Ф3 | style="text-align:left" |{{flagsport|KOR}} {{Fb team (N) Ulsan HD}}} |- |Ф4 | style="text-align:left" |{{flagsport|RSA}} {{Fb team (N) Mamelodi Sundowns}} |} | {| class="wikitable" style="text-align:center" |+[[Светско клупско првенство во фудбал 2025#Група Г|Група Г]] ! style="width:30px" |{{Tooltip|Поз.|Позиција}} ! style="width:200px" |Екипа |- |Г1 | style="text-align:left" |{{flagsport|ENG}} {{Fb team (N) Manchester City}} |- |Г2 | style="text-align:left" |{{flagsport|MAR}} {{Fb team (N) Wydad Casablanca}} |- |Г3 | style="text-align:left" |{{flagsport|UAE}} {{Fb team (N) Al Ain FC}} |- |Г4 | style="text-align:left" |{{flagsport|ITA}} {{Fb team (N) Juventus}} |} | {| class="wikitable" style="text-align:center" |+[[Светско клупско првенство во фудбал 2025#Група Х|Група Х]] ! style="width:30px" |{{Tooltip|Поз.|Позиција}} ! style="width:200px" |Екипа |- |Х1 | style="text-align:left" |{{flagsport|ESP}} {{Fb team (N) Real Madrid}} |- |Х2 | style="text-align:left" |{{flagsport|SAU}} {{Fb team (N) Al-Hilal}} |- |Х3 | style="text-align:left" |{{flagsport|MEX}} {{Fb team (N) Pachuca}} |- |Х4 | style="text-align:left" |{{flagsport|AUT}} {{Fb team (N) Salzburg}} |} |} {{Clear}} ==Стадиони== На 28 септември 2024 година биле објавени сите 12 стадиони кој ќе бидат домаќини на турнирот.<ref>{{Cite web|url=https://www.fifa.com/it/tournaments/mens/club-world-cup/usa-2025/articles/guida-stadi-mondiale-per-club-2025?intcmp=%28p_fifacom%29_%28d_%29_%28c_webheader-mcf-2025%29_%28sc_venues%29_%28ssc_%29_%28sssc_%29_%28l_it%29_%28da_29092024%29|title=Gli stadi della Coppa del Mondo per club FIFA 2025|website=FIFA|language=it|access-date=29 септември 2024}}</ref> Првиот натпревар со кој бил отворен турнирот се одиграл на 14 јуни 2025 година на стадионот [[Стадион Хард Рок|Хард Рок]] во [[Мајами]], додека финалето се одиграло на 13 јули 2025 година на стадионот [[Стадион МетЛајф|МетЛајф]] во [[Њујорк]].<ref name="intermiami">{{Cite web|url=https://www.fifa.com/it/tournaments/mens/club-world-cup/usa-2025/articles/inter-miami-mondiale-per-club|title=L'Inter Miami parteciperà alla FIFA Club World Cup 2025|date=20 октомври 2024|access-date=20 октомври 2024}}</ref><ref>{{Cite web|url=https://www.fifa.com/it/tournaments/mens/club-world-cup/usa-2025/articles/12-stadi-mondiale-per-club-fifa|title=FIFA Club World Cup 2025™: il Presidente Infantino annuncia gli stadi ospitanti|website=FIFA|language=it|access-date=29 септември 2024}}</ref> {| class="wikitable" style="width: 100%; text-align:center" |+ |- ! colspan=2 rowspan="4" style="width: 40%" |<div align="center"> {{Location map+|USA|float=none|width=450|places= {{Location map~|USA|lat=34.05223|long=-118.24368|label='''[[Лос Анџелес]]'''}} {{Location map~|USA|lat=40.716667|long=-74|position=right|label='''[[Њујорк]]'''}} {{Location map~|USA|lat=35.219|long=-80.848|position=top|label='''[[Шарлот]]'''}} {{Location map~|USA|lat=39.096|long=-84.518|position=left|label='''[[Синсинати]]'''}} {{Location map~|USA|lat=38.89|long=-77.08|position=right|label='''[[Вашингтон]]'''}} {{Location map~|USA|lat=33.755|long=-84.39|label='''[[Атланта]]'''}} {{Location map~|USA|lat=39.998056|long=-75.144722|label='''[[Филаделфија]]'''}} {{Location map~|USA|lat=28.527|long=-81.365|position=top|label='''[[Орландо (Флорида)|Орландо]]'''}} {{Location map~|USA|lat=36.164|long=-86.781|position=left|label='''[[Нешвил]]'''}} {{Location map~|USA|lat=47.60621|long=-122.33207|position=bottom|label='''[[Сиетл]]'''}} {{Location map~|USA|lat=25.787778|long=-80.224167|position=bottom|label='''[[Мајами]]'''}} }}</div> !style="width: 20%" |[[Лос Анџелес]] !style="width: 20%" |[[Њујорк]] !style="width: 20%" |[[Нешвил]] |- |[[Роуз Боул]]<br/><small>([[Пасадена (Калифорнија)|Пасадена]], [[Калифорнија]])</small> |[[Стадион МетЛајф|МетЛајф]]<br/><small>([[Ист Ратерфорд]], [[Њу Џерзи]])</small> |[[Џодис Парк]] |- | Капацитет: '''{{formatnum:88500}}''' | Капацитет: '''{{formatnum:82500}}''' | Капацитет: '''{{formatnum:30000}}''' |- |[[File:2018.06.17_Over_the_Rose_Bowl,_Pasadena,_CA_USA_0039_(42855669451)_(cropped).jpg|200px]] |[[File:Metlife stadium (Aerial view).jpg|200px]] |[[File:GEODIS_Park.jpg|200px]] |- ![[Шарлот]] ![[Атланта]] ![[Филаделфија]] ![[Сиетл]] ![[Синсинати]] |- |[[Стадион Бенк оф Америка|Бенк оф Америка]] |[[Стадион Мерцедес Бенц|Мерцедес-Бенц]] |[[Линколн Фајненшел Филд]] |[[Лумен Филд]] |[[Стадион ТКјуЛ|ТКјуЛ]] |- | Капацитет: '''{{formatnum:75000}}''' | Капацитет: '''{{formatnum:75000}}''' | Капацитет: '''{{formatnum:69000}}''' | Капацитет: '''{{formatnum:69000}}''' | Капацитет: '''{{formatnum:26000}}''' |- |[[File:BofAStadium2015.JPG|200px]] |[[File:Mercedes Benz Stadium time lapse capture 2017-08-13.jpg|200px]] |[[File:Philly_(45).JPG|200px]] |[[File:Qwest Field North.jpg|200px]] |[[File:Tql-stadium_world-cup-qualifier_usmnt-v-mexico_11-12-2021_1903.jpg|200px]] |- !colspan=2|[[Орландо (Флорида)|Орландо]] ![[Мајами]] ![[Вашингтон]] |- |[[Стадион Кемпинг Ворлд|Кемпинг Ворлд]] |[[Стадион Орландо Сити]] |[[Стадион Хард Рок]]<br/><small>([[Мајами Гарденс]], [[Флорида]])</small> |[[Ауди Филд]] |- | Капацитет: '''{{formatnum:65000}}''' | Капацитет: '''{{formatnum:25000}}''' | Капацитет: '''{{formatnum:65000}}''' | Капацитет: '''{{formatnum:20000}}''' |- |[[File:Citrus_Bowl_Orlando_City.jpg|200px]] |[[File:Open_House_Event_(32264010504).jpg|200px]] |[[File:Hard Rock Stadium 2017 2.jpg|200px]] |[[File:Audi_Field_(45116253932).jpg|200px]] |} == Бараж == Првично {{Fb team (N) Club Leon}} се квалификувал за турнирот како победник на [[КОНКАКАФ Лига на шампиони 2023|КОНКАКАФ Лигата на шампионите 2023]], но на 21 март 2025 година биле исклучени од ФИФА поради кршење на правилата за повеќекратна сопственост, бидејќи го делат сопствеништвото со {{Fb team (N) Pachuca}}.<ref>{{cite web |date=21 март 2025 |title=FIFA Appeal Committee decision on CF Pachuca and Club León |url=https://inside.fifa.com/legal/judicial-bodies/media-releases/fifa-appeal-committee-decision-on-cf-pachuca-and-club-leon |language=en }}</ref> На 6 мај, [[Суд за спортска арбитража|Судот за спортска арбитража]] (CAS) ја отфрлил жалбата на Леон, Пачука и {{Fb team (N) Alajuelense}}, кои првично го поднеле случајот до ФИФА. ФИФА потоа го потврдила исклучувањето на Леон и одредила да се одигра бараж натпревар помеѓу {{Fb team (N) Los Angeles FC}}, финалист на [[КОНКАКАФ Лига на шампиони 2023|КОНКАКАФ Лигата на шампионите 2023]], и {{Fb team (N) Club America}}, најдобро рангираниот клуб на ранг-листата на КОНКАКАФ по крајот на 2024 година.<ref>{{cite web |date=6 мај 2025 |title=FIFA takes decision on last FIFA Club World Cup 2025 participating team |url=https://inside.fifa.com/organisation/media-releases/decision-on-last-fifa-club-world-cup-2025-participating-team |language=en }}</ref> {{Football box collapsible no.2 |nobars = 1 |дата = {{Start date|2025|5|31|df=y}} |време = 19:30 |екипа1 = {{Fb-rt team Los Angeles FC}} |резултат = 2-1 |екипа2 = {{Fb team Club America}} |голови1 = *[[Игор Жезус (фудбалер 2003)|Игор Жезус]] {{goal|89}} *[[Денис Буанга|Буанга]] {{goal|115}} |голови2 = *{{goal|64|пен.}} [[Брајан Родригес|Родригес]] |aet = yes |стадион = [[Стадион Бенк оф Калифорнија|Бенк оф Калифорнија]] |гледачи = 20.714 |судија = {{flagsport|BRA}} [[Вилтон Сампајо]] |извештај = https://www.fifa.com/it/match-centre/match/2y0bs9z3jy1tvxkbgey8ac9p0/a43ylo3ozw62lw2qcnv3hlqfo/3j68z030kvc12z7lap9izaf4k/586ww6p8yj540g0ppkc5n0hzo?date=2025-06-01 }} ==Фаза по групи== ===Група А=== {| class="wikitable" style="text-align:center;" |- !width=7%|{{Abbr|Поз.|Позиција}} !width=200|Екипа !width=20|{{Abbr|Бод|Бодови}} !width=20|{{Abbr|ОН|Одиграни натпревари}} !width=20|{{Abbr|П|Победи}} !width=20|{{Abbr|Н|Нерешени}} !width=20|{{Abbr|И|Изгубени}} !width=20|{{Abbr|ДГ|Дадени голови}} !width=20|{{Abbr|ПГ|Примени голови}} !width=25|{{Abbr|ГР|Гол-разлика}} |- bgcolor=ccffcc |1.|| align="left" |{{flagsport|BRA}} {{Fb team (N) Palmeiras}} |'''0'''||0||0||0||0||0||0||0 |- bgcolor=ccffcc |2.|| align="left" |{{flagsport|POR}} {{Fb team (N) Porto}} |'''0'''||0||0||0||0||0||0||0 |- |3.|| align="left" |{{flagsport|EGY}} {{Fb team (N) Al Ahly SC}} |'''0'''||0||0||0||0||0||0||0 |- |4.|| align="left" |{{flagsport|USA}} {{Fb team (N) Inter Miami}} |'''0'''||0||0||0||0||0||0||0 |} {{Football box collapsible no.2 |nobars = 1 |дата = {{Start date|2025|6|14|df=y}} |време = 20:00 [[UTC−04:00]] |екипа1 = {{Fb-rt team Al Ahly SC}} |резултат = 0&ndash;0 |екипа2 = {{Fb team Inter Miami}} |голови1 = |голови2 = |стадион = [[Стадион Хард Рок|Хард Рок]], [[Мајами Гарденс]] |гледачи = 60,927<ref>{{cite web |url=https://fdp.fifa.org/assetspublic/ce233/r10536/pdf/FullTimeMatchReport-English.pdf |title=Match Report: Al Ahly FC v. Inter Miami CF |publisher=[[FIFA]] |date=June 14, 2025 |access-date=June 14, 2025}}</ref> |судија = {{flagsport|AUS}} [[Алиреза Фагани]] |извештај = https://www.fifa.com/en/match-centre/match/10005/289175/289176/400019152 }} {{Football box collapsible no.2 |nobars = 1 |дата = {{Start date|2025|6|15|df=y}} |време = 18:00 [[UTC−04:00]] |екипа1 = {{Fb-rt team Palmeiras}} |резултат = &ndash; |екипа2 = {{Fb team Porto}} |голови1 = |голови2 = |стадион = [[Стадион МетЛајф|МетЛајф]], [[Ист Ратерфорд]] |гледачи = |судија = |извештај = https://www.fifa.com/en/match-centre/match/10005/289175/289176/400019149 }} ---- {{Football box collapsible no.2 |nobars = 1 |дата = {{Start date|2025|6|19|df=y}} |време = 12:00 [[UTC−04:00]] |екипа1 = {{Fb-rt team Palmeiras}} |резултат = &ndash; |екипа2 = {{Fb team Al Ahly SC}} |голови1 = |голови2 = |стадион = [[Стадион МетЛајф|МетЛајф]], [[Ист Ратерфорд]] |гледачи = |судија = |извештај = https://www.fifa.com/en/match-centre/match/10005/289175/289176/400019148 }} {{Football box collapsible no.2 |nobars = 1 |дата = {{Start date|2025|6|19|df=y}} |време = 15:00 [[UTC−04:00]] |екипа1 = {{Fb-rt team Inter Miami}} |резултат = &ndash; |екипа2 = {{Fb team Porto}} |голови1 = |голови2 = |стадион = [[Стадион Мерцедес Бенц|Мерцедес-Бенц]], [[Атланта]] |гледачи = |судија = |извештај = https://www.fifa.com/en/match-centre/match/10005/289175/289176/400019151 }} ---- {{Football box collapsible no.2 |nobars = 1 |дата = {{Start date|2025|6|23|df=y}} |време = 21:00 [[UTC−04:00]] |екипа1 = {{Fb-rt team Inter Miami}} |резултат = &ndash; |екипа2 = {{Fb team Palmeiras}} |голови1 = |голови2 = |стадион = [[Стадион Хард Рок|Хард Рок]], [[Мајами Гарденс]] |гледачи = |судија = |извештај = https://www.fifa.com/en/match-centre/match/10005/289175/289176/400019153 }} {{Football box collapsible no.2 |nobars = 1 |дата = {{Start date|2025|6|23|df=y}} |време = 21:00 [[UTC−04:00]] |екипа1 = {{Fb-rt team Porto}} |резултат = &ndash; |екипа2 = {{Fb team Al Ahly SC}} |голови1 = |голови2 = |стадион = [[Стадион МетЛајф|МетЛајф]], [[Ист Ратерфорд]] |гледачи = |судија = |извештај = https://www.fifa.com/en/match-centre/match/10005/289175/289176/400019150 }} ---- ===Група Б=== {| class="wikitable" style="text-align:center;" |- !width=7%|{{Abbr|Поз.|Позиција}} !width=200|Екипа !width=20|{{Abbr|Бод|Бодови}} !width=20|{{Abbr|ОН|Одиграни натпревари}} !width=20|{{Abbr|П|Победи}} !width=20|{{Abbr|Н|Нерешени}} !width=20|{{Abbr|И|Изгубени}} !width=20|{{Abbr|ДГ|Дадени голови}} !width=20|{{Abbr|ПГ|Примени голови}} !width=25|{{Abbr|ГР|Гол-разлика}} |- bgcolor=ccffcc |1.|| align="left" |{{flagsport|FRA}} {{Fb team (N) Paris Saint-Germain}} |'''0'''||0||0||0||0||0||0||0 |- bgcolor=ccffcc |2.|| align="left" |{{flagsport|ESP}} {{Fb team (N) Atletico Madrid}} |'''0'''||0||0||0||0||0||0||0 |- |3.|| align="left" |{{flagsport|BRA}} {{Fb team (N) Botafogo}} |'''0'''||0||0||0||0||0||0||0 |- |4.|| align="left" |{{flagsport|USA}} {{Fb team (N) Seattle Sounders FC}} |'''0'''||0||0||0||0||0||0||0 |} {{Football box collapsible no.2 |nobars = 1 |дата = {{Start date|2025|6|15|df=y}} |време = 12:00 [[UTC−07:00]] |екипа1 = {{Fb-rt team Paris Saint-Germain}} |резултат = - |екипа2 = {{Fb team Atletico Madrid}} |голови1 = |голови2 = |стадион = [[Роуз Боул]], [[Лос Анџелес]] |гледачи = |судија = |извештај = https://www.fifa.com/en/match-centre/match/10005/289175/289176/400019155 }} {{Football box collapsible no.2 |nobars = 1 |дата = {{Start date|2025|6|15|df=y}} |време = 19:00 [[UTC−07:00]] |екипа1 = {{Fb-rt team Botafogo}} |резултат = - |екипа2 = {{Fb team Seattle Sounders FC}} |голови1 = |голови2 = |стадион = [[Лумен Филд]], [[Сиетл]] |гледачи = |судија = |извештај = https://www.fifa.com/en/match-centre/match/10005/289175/289176/400019157 }} ---- {{Football box collapsible no.2 |nobars = 1 |дата = {{Start date|2025|6|19|df=y}} |време = 15:00 [[UTC−07:00]] |екипа1 = {{Fb-rt team Seattle Sounders FC}} |резултат = - |екипа2 = {{Fb team Atletico Madrid}} |голови1 = |голови2 = |стадион = [[Лумен Филд]], [[Сиетл]] |гледачи = |судија = |извештај = https://www.fifa.com/en/match-centre/match/10005/289175/289176/400019158 }} {{Football box collapsible no.2 |nobars = 1 |дата = {{Start date|2025|6|19|df=y}} |време = 18:00 [[UTC−07:00]] |екипа1 = {{Fb-rt team Paris Saint-Germain}} |резултат = - |екипа2 = {{Fb team Botafogo}} |голови1 = |голови2 = |стадион = [[Роуз Боул]], [[Лос Анџелес]] |гледачи = |судија = |извештај = https://www.fifa.com/en/match-centre/match/10005/289175/289176/400019156 }} ---- {{Football box collapsible no.2 |nobars = 1 |дата = {{Start date|2025|6|23|df=y}} |време = 12:00 [[UTC−07:00]] |екипа1 = {{Fb-rt team Seattle Sounders FC}} |резултат = - |екипа2 = {{Fb team Paris Saint-Germain}} |голови1 = |голови2 = |стадион = [[Лумен Филд]], [[Сиетл]] |гледачи = |судија = |извештај = https://www.fifa.com/en/match-centre/match/10005/289175/289176/400019159 }} {{Football box collapsible no.2 |nobars = 1 |дата = {{Start date|2025|6|23|df=y}} |време = 12:00 [[UTC−07:00]] |екипа1 = {{Fb-rt team Atletico Madrid}} |резултат = - |екипа2 = {{Fb team Botafogo}} |голови1 = |голови2 = |стадион = [[Роуз Боул]], [[Лос Анџелес]] |гледачи = |судија = |извештај = https://www.fifa.com/en/match-centre/match/10005/289175/289176/400019154 }} ---- ===Група Ц=== {| class="wikitable" style="text-align:center;" |- !width=7%|{{Abbr|Поз.|Позиција}} !width=200|Екипа !width=20|{{Abbr|Бод|Бодови}} !width=20|{{Abbr|ОН|Одиграни натпревари}} !width=20|{{Abbr|П|Победи}} !width=20|{{Abbr|Н|Нерешени}} !width=20|{{Abbr|И|Изгубени}} !width=20|{{Abbr|ДГ|Дадени голови}} !width=20|{{Abbr|ПГ|Примени голови}} !width=25|{{Abbr|ГР|Гол-разлика}} |- bgcolor=ccffcc |1.|| align="left" |{{flagsport|GER}} {{Fb team (N) Bayern Munchen}} |'''0'''||0||0||0||0||0||0||0 |- bgcolor=ccffcc |2.|| align="left" |{{flagsport|NZL}} {{Fb team (N) Auckland City}} |'''0'''||0||0||0||0||0||0||0 |- |3.|| align="left" |{{flagsport|ARG}} {{Fb team (N) Boca Juniors}} |'''0'''||0||0||0||0||0||0||0 |- |4.|| align="left" |{{flagsport|POR}} {{Fb team (N) Benfica}} |'''0'''||0||0||0||0||0||0||0 |} {{Football box collapsible no.2 |nobars = 1 |дата = {{Start date|2025|6|15|df=y}} |време = 12:00 [[UTC−04:00]] |екипа1 = {{Fb-rt team Bayern Munchen}} |резултат = - |екипа2 = {{Fb team Auckland City}} |голови1 = |голови2 = |стадион = [[Стадион ТКјуЛ|ТКјуЛ]], [[Синсинати]] |гледачи = |судија = |извештај = https://www.fifa.com/en/match-centre/match/10005/289175/289176/400019161 }} {{Football box collapsible no.2 |nobars = 1 |дата = {{Start date|2025|6|16|df=y}} |време = 18:00 [[UTC−04:00]] |екипа1 = {{Fb-rt team Boca Juniors}} |резултат = - |екипа2 = {{Fb team Benfica}} |голови1 = |голови2 = |стадион = [[Стадион Хард Рок|Хард Рок]], [[Мајами Гарденс]] |гледачи = |судија = |извештај = https://www.fifa.com/en/match-centre/match/10005/289175/289176/400019162 }} ---- {{Football box collapsible no.2 |nobars = 1 |дата = {{Start date|2025|6|20|df=y}} |време = 12:00 [[UTC−04:00]] |екипа1 = {{Fb-rt team Benfica}} |резултат = - |екипа2 = {{Fb team Auckland City}} |голови1 = |голови2 = |стадион = [[Стадион Орландо Сити]], [[Орландо]] |гледачи = |судија = |извештај = https://www.fifa.com/en/match-centre/match/10005/289175/289176/400019165 }} {{Football box collapsible no.2 |nobars = 1 |дата = {{Start date|2025|6|20|df=y}} |време = 21:00 [[UTC−04:00]] |екипа1 = {{Fb-rt team Bayern Munchen}} |резултат = - |екипа2 = {{Fb team Boca Juniors}} |голови1 = |голови2 = |стадион = [[Стадион Хард Рок|Хард Рок]], [[Мајами Гарденс]] |гледачи = |судија = |извештај = https://www.fifa.com/en/match-centre/match/10005/289175/289176/400019163 }} ---- {{Football box collapsible no.2 |nobars = 1 |дата = {{Start date|2025|6|24|df=y}} |време = 14:00 [[UTC−05:00]] |екипа1 = {{Fb-rt team Auckland City}} |резултат = - |екипа2 = {{Fb team Boca Juniors}} |голови1 = |голови2 = |стадион = [[Џодис Парк]], [[Нешвил]] |гледачи = |судија = |извештај = https://www.fifa.com/en/match-centre/match/10005/289175/289176/400019164 }} {{Football box collapsible no.2 |nobars = 1 |дата = {{Start date|2025|6|24|df=y}} |време = 15:00 [[UTC−04:00]] |екипа1 = {{Fb-rt team Benfica}} |резултат = - |екипа2 = {{Fb team Bayern Munchen}} |голови1 = |голови2 = |стадион = [[Стадион Бенк оф Америка|Бенк оф Америка]], [[Шарлот]] |гледачи = |судија = |извештај = https://www.fifa.com/en/match-centre/match/10005/289175/289176/400019160 }} ---- ===Група Д=== {| class="wikitable" style="text-align:center;" |- !width=7%|{{Abbr|Поз.|Позиција}} !width=200|Екипа !width=20|{{Abbr|Бод|Бодови}} !width=20|{{Abbr|ОН|Одиграни натпревари}} !width=20|{{Abbr|П|Победи}} !width=20|{{Abbr|Н|Нерешени}} !width=20|{{Abbr|И|Изгубени}} !width=20|{{Abbr|ДГ|Дадени голови}} !width=20|{{Abbr|ПГ|Примени голови}} !width=25|{{Abbr|ГР|Гол-разлика}} |- bgcolor=ccffcc |1.|| align="left" |{{flagsport|BRA}} {{Fb team (N) Flamengo}} |'''0'''||0||0||0||0||0||0||0 |- bgcolor=ccffcc |2.|| align="left" |{{flagsport|TUN}} {{Fb team (N) Esperance Tunis}} |'''0'''||0||0||0||0||0||0||0 |- |3.|| align="left" |{{flagsport|ENG}} {{Fb team (N) Chelsea}} |'''0'''||0||0||0||0||0||0||0 |- |4.|| align="left" |{{flagsport|USA}} {{Fb team (N) Los Angeles FC}} |'''0'''||0||0||0||0||0||0||0 |} {{Football box collapsible no.2 |nobars = 1 |дата = {{Start date|2025|6|16|df=y}} |време = 15:00 [[UTC−04:00]] |екипа1 = {{Fb-rt team Chelsea}} |резултат = - |екипа2 = {{Fb team Los Angeles FC}} |голови1 = |голови2 = |стадион = [[Стадион Мерцедес-Бенц|Мерцедес-Бенц]], [[Атланта]] |гледачи = |судија = |извештај = https://www.fifa.com/en/match-centre/match/10005/289175/289176/400019166 }} {{Football box collapsible no.2 |nobars = 1 |дата = {{Start date|2025|6|16|df=y}} |време = 21:00 [[UTC−04:00]] |екипа1 = {{Fb-rt team Flamengo}} |резултат = - |екипа2 = {{Fb team Esperance Tunis}} |голови1 = |голови2 = |стадион = [[Линколн Фајненшел Филд]], [[Филаделфија]] |гледачи = |судија = |извештај = https://www.fifa.com/en/match-centre/match/10005/289175/289176/400019169 }} ---- {{Football box collapsible no.2 |nobars = 1 |дата = {{Start date|2025|6|20|df=y}} |време = 14:00 [[UTC−04:00]] |екипа1 = {{Fb-rt team Flamengo}} |резултат = - |екипа2 = {{Fb team Chelsea}} |голови1 = |голови2 = |стадион = [[Линколн Фајненшел Филд]], [[Филаделфија]] |гледачи = |судија = |извештај = https://www.fifa.com/en/match-centre/match/10005/289175/289176/400019170 }} {{Football box collapsible no.2 |nobars = 1 |дата = {{Start date|2025|6|20|df=y}} |време = 21:00 [[UTC−05:00]] |екипа1 = {{Fb-rt team Los Angeles FC}} |резултат = - |екипа2 = {{Fb team Esperance Tunis}} |голови1 = |голови2 = |стадион = [[Џодис Парк]], [[Нешвил]] |гледачи = |судија = |извештај = https://www.fifa.com/en/match-centre/match/10005/289175/289176/400019167 }} ---- {{Football box collapsible no.2 |nobars = 1 |дата = {{Start date|2025|6|24|df=y}} |време = 21:00 [[UTC−04:00]] |екипа1 = {{Fb-rt team Los Angeles FC}} |резултат = - |екипа2 = {{Fb team Flamengo}} |голови1 = |голови2 = |стадион = [[Стадион Кемпинг Ворлд|Кемпинг Ворлд]], [[Орландо]] |гледачи = |судија = |извештај = https://www.fifa.com/en/match-centre/match/10005/289175/289176/400019168 }} {{Football box collapsible no.2 |nobars = 1 |дата = {{Start date|2025|6|24|df=y}} |време = 21:00 [[UTC−04:00]] |екипа1 = {{Fb-rt team Esperance Tunis}} |резултат = - |екипа2 = {{Fb team Chelsea}} |голови1 = |голови2 = |стадион = [[Линколн Фајненшел Филд]], [[Филаделфија]] |гледачи = |судија = |извештај = https://www.fifa.com/en/match-centre/match/10005/289175/289176/400019171 }} ---- ===Група Е=== {| class="wikitable" style="text-align:center;" |- !width=7%|{{Abbr|Поз.|Позиција}} !width=200|Екипа !width=20|{{Abbr|Бод|Бодови}} !width=20|{{Abbr|ОН|Одиграни натпревари}} !width=20|{{Abbr|П|Победи}} !width=20|{{Abbr|Н|Нерешени}} !width=20|{{Abbr|И|Изгубени}} !width=20|{{Abbr|ДГ|Дадени голови}} !width=20|{{Abbr|ПГ|Примени голови}} !width=25|{{Abbr|ГР|Гол-разлика}} |- bgcolor=ccffcc |1.|| align="left" |{{flagsport|ARG}} {{Fb team (N) River Plate}} |'''0'''||0||0||0||0||0||0||0 |- bgcolor=ccffcc |2.|| align="left" |{{flagsport|JPN}} {{Fb team (N) Urawa Red Diamonds}} |'''0'''||0||0||0||0||0||0||0 |- |3.|| align="left" |{{flagsport|MEX}} {{Fb team (N) Monterrey}} |'''0'''||0||0||0||0||0||0||0 |- |4.|| align="left" |{{flagsport|ITA}} {{Fb team (N) Inter}} |'''0'''||0||0||0||0||0||0||0 |} {{Football box collapsible no.2 |nobars = 1 |дата = {{Start date|2025|6|17|df=y}} |време = 12:00 [[UTC−07:00]] |екипа1 = {{Fb-rt team River Plate}} |резултат = - |екипа2 = {{Fb team Urawa Red Diamonds}} |голови1 = |голови2 = |стадион = [[Лумен Филд]], [[Сиетл]] |гледачи = |судија = |извештај = https://www.fifa.com/en/match-centre/match/10005/289175/289176/400019177 }} {{Football box collapsible no.2 |nobars = 1 |дата = {{Start date|2025|6|17|df=y}} |време = 18:00 [[UTC−07:00]] |екипа1 = {{Fb-rt team Monterrey}} |резултат = - |екипа2 = {{Fb team Inter}} |голови1 = |голови2 = |стадион = [[Роуз Боул]], [[Лос Анџелес]] |гледачи = |судија = |извештај = https://www.fifa.com/en/match-centre/match/10005/289175/289176/400019174 }} ---- {{Football box collapsible no.2 |nobars = 1 |дата = {{Start date|2025|6|21|df=y}} |време = 12:00 [[UTC−07:00]] |екипа1 = {{Fb-rt team Inter}} |резултат = - |екипа2 = {{Fb team Urawa Red Diamonds}} |голови1 = |голови2 = |стадион = [[Лумен Филд]], [[Сиетл]] |гледачи = |судија = |извештај = https://www.fifa.com/en/match-centre/match/10005/289175/289176/400019175 }} {{Football box collapsible no.2 |nobars = 1 |дата = {{Start date|2025|6|21|df=y}} |време = 18:00 [[UTC−07:00]] |екипа1 = {{Fb-rt team River Plate}} |резултат = - |екипа2 = {{Fb team Monterrey}} |голови1 = |голови2 = |стадион = [[Роуз Боул]], [[Лос Анџелес]] |гледачи = |судија = |извештај = https://www.fifa.com/en/match-centre/match/10005/289175/289176/400019173 }} ---- {{Football box collapsible no.2 |nobars = 1 |дата = {{Start date|2025|6|25|df=y}} |време = 18:00 [[UTC−07:00]] |екипа1 = {{Fb-rt team Inter}} |резултат = - |екипа2 = {{Fb team River Plate}} |голови1 = |голови2 = |стадион = [[Лумен Филд]], [[Сиетл]] |гледачи = |судија = |извештај = https://www.fifa.com/en/match-centre/match/10005/289175/289176/400019176 }} {{Football box collapsible no.2 |nobars = 1 |дата = {{Start date|2025|6|25|df=y}} |време = 18:00 [[UTC−07:00]] |екипа1 = {{Fb-rt team Urawa Red Diamonds}} |резултат = - |екипа2 = {{Fb team Monterrey}} |голови1 = |голови2 = |стадион = [[Роуз Боул]], [[Лос Анџелес]] |гледачи = |судија = |извештај = https://www.fifa.com/en/match-centre/match/10005/289175/289176/400019172 }} ---- ===Група Ф=== {| class="wikitable" style="text-align:center;" |- !width=7%|{{Abbr|Поз.|Позиција}} !width=200|Екипа !width=20|{{Abbr|Бод|Бодови}} !width=20|{{Abbr|ОН|Одиграни натпревари}} !width=20|{{Abbr|П|Победи}} !width=20|{{Abbr|Н|Нерешени}} !width=20|{{Abbr|И|Изгубени}} !width=20|{{Abbr|ДГ|Дадени голови}} !width=20|{{Abbr|ПГ|Примени голови}} !width=25|{{Abbr|ГР|Гол-разлика}} |- bgcolor=ccffcc |1.|| align="left" |{{flagsport|BRA}} {{Fb team (N) Fluminense}} |'''0'''||0||0||0||0||0||0||0 |- bgcolor=ccffcc |2.|| align="left" |{{flagsport|GER}} {{Fb team (N) Borussia Dortmund}} |'''0'''||0||0||0||0||0||0||0 |- |3.|| align="left" |{{flagsport|KOR}} {{Fb team (N) Ulsan HD}} |'''0'''||0||0||0||0||0||0||0 |- |4.|| align="left" |{{flagsport|RSA}} {{Fb team (N) Mamelodi Sundowns}} |'''0'''||0||0||0||0||0||0||0 |} {{Football box collapsible no.2 |nobars = 1 |дата = {{Start date|2025|6|17|df=y}} |време = 12:00 [[UTC−04:00]] |екипа1 = {{Fb-rt team Fluminense}} |резултат = - |екипа2 = {{Fb team Borussia Dortmund}} |голови1 = |голови2 = |стадион = [[Стадион МетЛајф|МетЛајф]], [[Ист Ратерфорд]] |гледачи = |судија = |извештај = https://www.fifa.com/en/match-centre/match/10005/289175/289176/400019178 }} {{Football box collapsible no.2 |nobars = 1 |дата = {{Start date|2025|6|17|df=y}} |време = 18:00 [[UTC−04:00]] |екипа1 = {{Fb-rt team Ulsan HD}} |резултат = - |екипа2 = {{Fb team Mamelodi Sundowns}} |голови1 = |голови2 = |стадион = [[Стадион Орландо Сити]], [[Орландо]] |гледачи = |судија = |извештај = https://www.fifa.com/en/match-centre/match/10005/289175/289176/400019183 }} ---- {{Football box collapsible no.2 |nobars = 1 |дата = {{Start date|2025|6|21|df=y}} |време = 12:00 [[UTC−04:00]] |екипа1 = {{Fb-rt team Mamelodi Sundowns}} |резултат = - |екипа2 = {{Fb team Borussia Dortmund}} |голови1 = |голови2 = |стадион = [[Стадион ТКјуЛ|ТКјуЛ]], [[Синсинати]] |гледачи = |судија = |извештај = https://www.fifa.com/en/match-centre/match/10005/289175/289176/400019181 }} {{Football box collapsible no.2 |nobars = 1 |дата = {{Start date|2025|6|21|df=y}} |време = 18:00 [[UTC−04:00]] |екипа1 = {{Fb-rt team Fluminense}} |резултат = - |екипа2 = {{Fb team Ulsan HD}} |голови1 = |голови2 = |стадион = [[Стадион МетЛајф|МетЛајф]], [[Ист Ратерфорд]] |гледачи = |судија = |извештај = https://www.fifa.com/en/match-centre/match/10005/289175/289176/400019179 }} ---- {{Football box collapsible no.2 |nobars = 1 |дата = {{Start date|2025|6|25|df=y}} |време = 15:00 [[UTC−04:00]] |екипа1 = {{Fb-rt team Borussia Dortmund}} |резултат = - |екипа2 = {{Fb team Ulsan HD}} |голови1 = |голови2 = |стадион = [[Стадион ТКјуЛ|ТКјуЛ]], [[Синсинати]] |гледачи = |судија = |извештај = https://www.fifa.com/en/match-centre/match/10005/289175/289176/400019180 }} {{Football box collapsible no.2 |nobars = 1 |дата = {{Start date|2025|6|25|df=y}} |време = 15:00 [[UTC−04:00]] |екипа1 = {{Fb-rt team Mamelodi Sundowns}} |резултат = - |екипа2 = {{Fb team Fluminense}} |голови1 = |голови2 = |стадион = [[Стадион Хард Рок|Хард Рок]], [[Мајами]] |гледачи = |судија = |извештај = https://www.fifa.com/en/match-centre/match/10005/289175/289176/400019182 }} ---- ===Група Г=== {| class="wikitable" style="text-align:center;" |- !width=7%|{{Abbr|Поз.|Позиција}} !width=200|Екипа !width=20|{{Abbr|Бод|Бодови}} !width=20|{{Abbr|ОН|Одиграни натпревари}} !width=20|{{Abbr|П|Победи}} !width=20|{{Abbr|Н|Нерешени}} !width=20|{{Abbr|И|Изгубени}} !width=20|{{Abbr|ДГ|Дадени голови}} !width=20|{{Abbr|ПГ|Примени голови}} !width=25|{{Abbr|ГР|Гол-разлика}} |- bgcolor=ccffcc |1.|| align="left" |{{flagsport|ENG}} {{Fb team (N) Manchester City}} |'''0'''||0||0||0||0||0||0||0 |- bgcolor=ccffcc |2.|| align="left" |{{flagsport|MAR}} {{Fb team (N) Wydad Casablanca}} |'''0'''||0||0||0||0||0||0||0 |- |3.|| align="left" |{{flagsport|UAE}} {{Fb team (N) Al Ain FC}} |'''0'''||0||0||0||0||0||0||0 |- |4.|| align="left" |{{flagsport|ITA}} {{Fb team (N) Juventus}} |'''0'''||0||0||0||0||0||0||0 |} {{Football box collapsible no.2 |nobars = 1 |дата = {{Start date|2025|6|18|df=y}} |време = 12:00 [[UTC−04:00]] |екипа1 = {{Fb-rt team Manchester City}} |резултат = - |екипа2 = {{Fb team Wydad Casablanca}} |голови1 = |голови2 = |стадион = [[Линколн Фајненшел Филд]], [[Филаделфија]] |гледачи = |судија = |извештај = https://www.fifa.com/en/match-centre/match/10005/289175/289176/400019187 }} {{Football box collapsible no.2 |nobars = 1 |дата = {{Start date|2025|6|18|df=y}} |време = 21:00 [[UTC−04:00]] |екипа1 = {{Fb-rt team Al Ain FC}} |резултат = - |екипа2 = {{Fb team Juventus}} |голови1 = |голови2 = |стадион = [[Ауди Филд]], [[Вашингтон]] |гледачи = |судија = |извештај = https://www.fifa.com/en/match-centre/match/10005/289175/289176/400019188 }} ---- {{Football box collapsible no.2 |nobars = 1 |дата = {{Start date|2025|6|22|df=y}} |време = 12:00 [[UTC−04:00]] |екипа1 = {{Fb-rt team Juventus}} |резултат = - |екипа2 = {{Fb team Wydad Casablanca}} |голови1 = |голови2 = |стадион = [[Линколн Фајненшел Филд]], [[Филаделфија]] |гледачи = |судија = |извештај = https://www.fifa.com/en/match-centre/match/10005/289175/289176/400019186 }} {{Football box collapsible no.2 |nobars = 1 |дата = {{Start date|2025|6|22|df=y}} |време = 21:00 [[UTC−04:00]] |екипа1 = {{Fb-rt team Manchester City}} |резултат = - |екипа2 = {{Fb team Al Ain FC}} |голови1 = |голови2 = |стадион = [[Стадион Мерцедес-Бенц|Мерцедес-Бенц]], [[Атланта]] |гледачи = |судија = |извештај = https://www.fifa.com/en/match-centre/match/10005/289175/289176/400019184 }} ---- {{Football box collapsible no.2 |nobars = 1 |дата = {{Start date|2025|6|26|df=y}} |време = 15:00 [[UTC−04:00]] |екипа1 = {{Fb-rt team Juventus}} |резултат = - |екипа2 = {{Fb team Manchester City}} |голови1 = |голови2 = |стадион = [[Стадион Кемпинг Ворлд|Кемпинг Ворлд]], [[Орландо]] |гледачи = |судија = |извештај = https://www.fifa.com/en/match-centre/match/10005/289175/289176/400019185 }} {{Football box collapsible no.2 |nobars = 1 |дата = {{Start date|2025|6|26|df=y}} |време = 15:00 [[UTC−04:00]] |екипа1 = {{Fb-rt team Wydad Casablanca}} |резултат = - |екипа2 = {{Fb team Al Ain FC}} |голови1 = |голови2 = |стадион = [[Ауди Филд]], [[Вашингтон]] |гледачи = |судија = |извештај = https://www.fifa.com/en/match-centre/match/10005/289175/289176/400019189 }} ---- ===Група Х=== {| class="wikitable" style="text-align:center;" |- !width=7%|{{Abbr|Поз.|Позиција}} !width=200|Екипа !width=20|{{Abbr|Бод|Бодови}} !width=20|{{Abbr|ОН|Одиграни натпревари}} !width=20|{{Abbr|П|Победи}} !width=20|{{Abbr|Н|Нерешени}} !width=20|{{Abbr|И|Изгубени}} !width=20|{{Abbr|ДГ|Дадени голови}} !width=20|{{Abbr|ПГ|Примени голови}} !width=25|{{Abbr|ГР|Гол-разлика}} |- bgcolor=ccffcc |1.|| align="left" |{{flagsport|ESP}} {{Fb team (N) Real Madrid}} |'''0'''||0||0||0||0||0||0||0 |- bgcolor=ccffcc |2.|| align="left" |{{flagsport|SAU}} {{Fb team (N) Al-Hilal}} |'''0'''||0||0||0||0||0||0||0 |- |3.|| align="left" |{{flagsport|MEX}} {{Fb team (N) Pachuca}} |'''0'''||0||0||0||0||0||0||0 |- |4.|| align="left" |{{flagsport|AUT}} {{Fb team (N) Salzburg}} |'''0'''||0||0||0||0||0||0||0 |} {{Football box collapsible no.2 |nobars = 1 |дата = {{Start date|2025|6|18|df=y}} |време = 15:00 [[UTC−04:00]] |екипа1 = {{Fb-rt team Real Madrid}} |резултат = - |екипа2 = {{Fb team Al-Hilal}} |голови1 = |голови2 = |стадион = [[Стадион Хард Рок|Хард Рок]], [[Мајами]] |гледачи = |судија = |извештај = https://www.fifa.com/en/match-centre/match/10005/289175/289176/400019192 }} {{Football box collapsible no.2 |nobars = 1 |дата = {{Start date|2025|6|18|df=y}} |време = 18:00 [[UTC−04:00]] |екипа1 = {{Fb-rt team Pachuca}} |резултат = - |екипа2 = {{Fb team Salzburg}} |голови1 = |голови2 = |стадион = [[Стадион ТКјуЛ|ТКјуЛ]], [[Синсинати]] |гледачи = |судија = |извештај = https://www.fifa.com/en/match-centre/match/10005/289175/289176/400019191 }} ---- {{Football box collapsible no.2 |nobars = 1 |дата = {{Start date|2025|6|22|df=y}} |време = 15:00 [[UTC−04:00]] |екипа1 = {{Fb-rt team Real Madrid}} |резултат = - |екипа2 = {{Fb team Pachuca}} |голови1 = |голови2 = |стадион = [[Стадион Бенк оф Америка]], [[Шарлот]] |гледачи = |судија = |извештај = https://www.fifa.com/en/match-centre/match/10005/289175/289176/400019190 }} {{Football box collapsible no.2 |nobars = 1 |дата = {{Start date|2025|6|22|df=y}} |време = 18:00 [[UTC−04:00]] |екипа1 = {{Fb-rt team Salzburg}} |резултат = - |екипа2 = {{Fb team Al-Hilal}} |голови1 = |голови2 = |стадион = [[Ауди Филд]], [[Вашингтон]] |гледачи = |судија = |извештај = https://www.fifa.com/en/match-centre/match/10005/289175/289176/400019195 }} ---- {{Football box collapsible no.2 |nobars = 1 |дата = {{Start date|2025|6|26|df=y}} |време = 20:00 [[UTC−05:00]] |екипа1 = {{Fb-rt team Al-Hilal}} |резултат = - |екипа2 = {{Fb team Pachuca}} |голови1 = |голови2 = |стадион = [[Џодис Парк]], [[Нешвил]] |гледачи = |судија = |извештај = https://www.fifa.com/en/match-centre/match/10005/289175/289176/400019193 }} {{Football box collapsible no.2 |nobars = 1 |дата = {{Start date|2025|6|26|df=y}} |време = 21:00 [[UTC−04:00]] |екипа1 = {{Fb-rt team Salzburg}} |резултат = - |екипа2 = {{Fb team Real Madrid}} |голови1 = |голови2 = |стадион = [[Линколн Фајненшел Филд]], [[Филаделфија]] |гледачи = |судија = |извештај = https://www.fifa.com/en/match-centre/match/10005/289175/289176/400019194 }} ---- == Нокаут фаза == ==== Резултати ==== {{Осмина-финале |style=white-space:nowrap|widescore=yes|bold_winner=high|3rdplace=no |RD1-seed1 = 1A |RD1-team1 = |RD1-score1 = |RD1-seed2 = 2B |RD1-team2 = |RD1-score2 = |RD1-seed3 = 1C |RD1-team3 = |RD1-score3 = |RD1-seed4 = 2D |RD1-team4 = |RD1-score4 = |RD1-seed5 = 1E |RD1-team5 = |RD1-score5 = |RD1-seed6 = 2F |RD1-team6 = |RD1-score6 = |RD1-seed7 = 1G |RD1-team7 = |RD1-score7 = |RD1-seed8 = 2H |RD1-team8 = |RD1-score8 = |RD1-seed9 = 1B |RD1-team9 = |RD1-score9 = |RD1-seed10 = 2A |RD1-team10 = |RD1-score10 = |RD1-seed11 = 1D |RD1-team11 = |RD1-score11 = |RD1-seed12 = 2C |RD1-team12 = |RD1-score12 = |RD1-seed13 = 1F |RD1-team13 = |RD1-score13 = |RD1-seed14 = 2E |RD1-team14 = |RD1-score14 = |RD1-seed15 = 1H |RD1-team15 = |RD1-score15 = |RD1-seed16 = 2G |RD1-team16 = |RD1-score16 = |RD2-team1 = |RD2-score1 = |RD2-team2 = |RD2-score2 = |RD2-team3 = |RD2-score3 = |RD2-team4 = |RD2-score4 = |RD2-team5 = |RD2-score5 = |RD2-team6 = |RD2-score6 = |RD2-team7 = |RD2-score7 = |RD2-team8 = |RD2-score8 = |RD3-team1 = |RD3-score1 = |RD3-team2 = |RD3-score2 = |RD3-team3 = |RD3-score3 = |RD3-team4 = |RD3-score4 = |RD4-team1 = |RD4-score1 = |RD4-team2 = |RD4-score2 = |RD4-team3 = |RD4-score3 = |RD4-team4 = |RD4-score4 = }} ==Наводи== {{наводи}} ==Надворешни врски== {{commons category}} * {{Official website|https://www.fifa.com/en/tournaments/mens/club-world-cup/usa-2025}} * [https://inside.fifa.com/fifa-rankings/fifa-club-world-cup Рангирање на клубовите по конфедерации] – ФИФА [[Категорија:Светско клупско првенство во фудбал 2025]] [[Категорија:Изданија на Светското клупско првенство во фудбал|2025]] rejgehltdpje09dxa3lh6lfle71fj6h 0 1372190 5380247 5378532 2025-06-15T02:25:35Z InternetArchiveBot 92312 Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.9.5 5380247 wikitext text/x-wiki [[Податотека:White_menbo.jpg|мини|220x220пкс| Памучно стапче]] '''Памучни стапчиња''' (на американско-англиски ''cotton swabs'', на британски англиски ''cotton buds'', а генералната регистрирана трговска марка ''Q-tips'') — мали парчиња [[памук]] намотани околу кратка прачка изработена од дрво, свиткана хартија или [[пластика]]. Најчесто се користат за чистење на уши, иако лекарите не ја препорачуваат таа употреба. Останатите намени на памучните стапчиња вклучуваат: прва помош, нанесување козметика, чистење, грижа за доенчиња и изработка на ракотворби. Во некои земји, пластичните варијанти се забранети поради загадувањето на морињата, па се преферираат биоразградливи алтернативи. == Историја == [[Податотека:Q_Tips_plain_BG.jpg|мини|Пакување од 54 памучни стапчиња]] Првите масовно произведени памучни стапчиња биле развиени во 1923 година од Лео Герстенцанг, откако ја гледал својата сопруга како намотува памук на [[Чепкалка за заби|чепкалки за заби]] за да ги исчисти ушите на нивното бебе.<ref name="howproductsmade">{{Наведена мрежна страница|url=http://findarticles.com/p/articles/mi_gx5205/is_1996/ai_n19124735|title=Cotton Swab|last=Schueller|first=Randy|year=1996|work=How Products are Made|archive-url=https://web.archive.org/web/20110831153827/http://findarticles.com/p/articles/mi_gx5205/is_1996/ai_n19124735|archive-date=31 August 2011}}</ref><ref name="About-Q-tips">{{Наведена мрежна страница|url=https://www.qtips.com/about/|title=About: A Q-Tips® Cotton Swabs History|year=2007–2018|publisher=Unilever United States}}</ref> Производот најпрво бил наречен „Бејби Гејс“ како признание дека е наменет за доенчиња, пред да биде преименуван во „Кју-типс Бејби Гејс“ ([[Англиски јазик|анг]]. ''Q-tips Baby Gays''), каде што „Q“ означува „квалитет“.<ref>{{Наведена мрежна страница|url=https://www.abc10.com/article/news/local/outreach/why-guy/why-are-they-called-q-tips-when-they-dont-look-like-the-letter-q-why-guy/103-607493269|title=Why are they called q-tips when they don't look like the letter Q|date=<!-- 5:51 AM PDT --> October 24, 2018|publisher=abc10.com|language=en-US|accessdate=2023-07-02}}</ref><ref>{{Наведена мрежна страница|url=https://www.rd.com/article/meaning-of-q-in-qtips/|title=What Exactly Does the 'Q' in 'Q-tips' Stand For?|last=Benson Smith|first=Sam|date=2021-03-29|work=Reader's Digest|language=en-US|accessdate=2023-07-02}}</ref> Производот на крајот станал познат како „Q-tips“, што подоцна станало најпродаваната марка на памучни стапчиња во Северна Америка. Изразот „Q-tip“ се користи како генерички заштитен знак за памучните стапчиња во Соединетите Американски Држави и Канада.<ref name="About-Q-tips" /> == Опис == Традиционалното памучно стапче има едно врвче на дрвена рачка и сè уште често се користи, особено во медицински услови. Обично е релативно долго, околу 10 см. Памучните стапчиња се пакуваат стерилно. Предноста на хартиеното пакување и дрвената рачка е тоа што пакувањето може да се стерилизира во стерилизатор, додека пластичните рачки би се стопиле во тој процес. Памучните стапчиња за домашна употреба се обично пократки, околу 6.4 см долги и со двоен врв. Стапчињата прво биле направени од дрво, а потоа од намотана хартија, што е сè уште најчеста (иако се користи и цевчеста пластика). Тие често се продаваат во големи количини, 100 или повеќе во кутија. == Употреба == [[Податотека:Earwax_on_swab.jpg|десно|мини| Влажен ушен восок на памучно стапче]] Најчеста употреба на памучните стапчиња е чистење на ушниот канал со отстранување на ушната маст. Оваа употреба најчесто е спротивна на упатствата од производителите. Памучните стапчиња исто така се користат за козметички цели, како нанесување и отстранување шминка или поправка на лак за нокти, како и за домашни потреби, вклучувајќи чистење и изработка на уметнички и ракотворечки предмети. Медицинскиот тип памучни стапчиња најчесто се користат за земање микробиолошки брисеви. Стапчето се трие на или во заразената област, а потоа се преминува преку културна подлога, како што е агар плоча, каде што бактериите од брисот можат да се размножуваат. Исто така, се користат за земање примероци на [[ДНК]], најчесто со стружење на клетки од внатрешноста на образот кај луѓето. Можат да се користат и за нанесување на лекови на одредена целна површина, за селективно отстранување на супстанции од некоја област, или за нанесување средства за дезинфекција, како на пример бетадин. Се користат и како апликатори за козметички производи, масти и други супстанции. Памучните брисеви често се користат и надвор од полето на лична хигиена: * Често се користат во изработката на пластични комплети модели, за различни намени при нанесување на налепници или боење. За оваа намена постојат специјални марки на памучни стапчиња, кои се карактеризираат со поцврсти памучни глави и разновидни форми на тие глави. * Можат да се користат во динов тест за мерење на површинската енергија. Оваа употреба е дискутабилна, бидејќи производителите се разликуваат во врзивните средства што ги користат за фиксирање на памукот на стапчето, што влијае на исходот од тестот.<ref>{{Наведена мрежна страница|url=https://www.pffc-online.com/magazine/1065-paper-taking-measure-surface/|title=Taking the measure of surface treatment is a learning process|last=Edward Boyle|date=1 September 1996|publisher=PFFC: Paper, Film & Foil Converter|accessdate=20 March 2010}}</ref> * Често се користат за чистење на ласерската диодна леќа на оптичкиот уред заедно со алкохол за чистење. Слично, се користат за чистење на поголеми компјутерски делови како што се видео картички и вентилатори. Тие исто така беа широко користени во минатото за чистење на кертриџи за видео игри. === Улога во медицинска дијагностика === Важноста на технологијата за земање брисеви во медицинската дијагностика е огромна. Брисевите се примарна алатка за собирање примероци од пациенти, од витално значење за прецизно откривање на патогени, земање примероци од ДНК и дијагностицирање на болести. Прецизната природа на колекцијата и квалитетот на брисот се од клучно значење за обезбедување сигурни резултати од тестот. Назофарингеални брисеви се користат за откривање на респираторни вируси, за ефикасно собирање на ДНК-материјал, како и за проценка на присуство на микробна инфекција во контекст на стерилност и спречување на контаминација. == Медицински ризици == [[Податотека:Cotton_swabs_(or_cotton_buds)_-in_round_container.jpg|мини|Памучни стапчиња во тркалезен сад]] Користењето памучни стапчиња во ушниот канал нема никакви докажани медицински придобивки и носи извесни медицински ризици.<ref>{{Наведување|last=Moser|first=Rod|url=http://blogs.webmd.com/all-ears/2006/11/q-tips-weapons-of-ear-destruction.html|title=Q-Tips – Weapons of Ear Destruction?|publisher=WebMD|date=13 November 2006}}</ref><ref>{{Наведување|first=Joel|last=Stein|url=http://content.time.com/time/nation/article/0,8599,105556,00.html|title=Something Evil in the Ear Canal|journal=Time|date=26 March 2001}}</ref><ref name="AAFP">{{Наведено списание|last=American Academy of Family Physicians|date=May 2007|title=Information from Your Family Doctor—Earwax: What You Should Know|url=http://www.aafp.org/afp/2007/0515/p1523.html|journal=American Family Physician|volume=75|issue=10|pages=1530|pmid=17555145}}</ref><ref>{{Наведена мрежна страница|url=http://commonhealth.wbur.org/2012/11/q-tips-ears-danger|title=Why You Really, Truly Should Not Put Q-Tips Into Your Ears|work=commonhealth|accessdate=6 March 2016|archive-date=2016-03-03|archive-url=https://web.archive.org/web/20160303043728/http://commonhealth.wbur.org/2012/11/q-tips-ears-danger|url-status=dead}}</ref> Церуменот (ушната маст) е природен производ што нормално се излачува од надворешниот слушен канал и ја штити кожата во внатрешноста на увото. Тој служи за подмачкување и самоочистување на ушниот канал, како и за заштита од бактерии, габи, инсекти и вода.<ref>{{Наведено списание|last=McCarter|first=Daniel F.|displayauthors=etal|date=May 2007|title=Cerumen Impaction|url=http://www.aafp.org/afp/2007/0515/p1523.html|journal=American Family Physician|volume=75|issue=10|pages=1523–1528|pmid=17555144|access-date=5 September 2012}}</ref> Обидите за отстранување на церуменот со памучни стапчиња можат да доведат до негово натрупување или блокада во ушниот канал, позната како импакција на церумен. Оваа состојба може да предизвика болка, нарушувања во слухот, зуење во ушите или вртоглавица и често бара медицинска интервенција за решавање <ref name="AAFP"/> Користењето памучни стапчиња во ушниот канал е една од најчестите причини за перфорација на тапанчето, состојба која понекогаш бара хируршка интервенција за корекција.<ref>{{Наведено списание|last=Smith|first=Matthew|last2=Darrat|date=February 2012|title=Otologic complications of cotton swab use: One institution's experience|journal=The Laryngoscope|volume=122|issue=2|pages=409–411|doi=10.1002/lary.22437|pmid=22241624}}</ref> Студија од 2004 година утврдила дека „користењето памучни стапчиња за чистење на увото изгледа е главната причина за отитис екстерна (инфекција на надворешното уво) кај децата и треба да се избегнува.<ref name="Nussinovitch">{{Наведено списание|last=Nussinovitch|first=Moshe|displayauthors=etal|date=April 2004|title=Cotton-tip applicators as a leading cause of otitis externa|url=http://www.ijporlonline.com/article/S0165-5876(03)00484-1/abstract|journal=International Journal of Pediatric Otorhinolaryngology|volume=68|issue=4|pages=433–435|doi=10.1016/j.ijporl.2003.11.014|pmid=15013609|url-access=subscription|access-date=5 September 2012}}</ref> Наместо тоа, бришењето на ушната маст од надворешниот дел на увото со крпа по туширање речиси целосно ја чисти надворешната третина од ушниот канал, каде што се создава ушната маст.<ref>{{Наведени вести|url=https://www.cbc.ca/news/health/eardrum-perforations-cotton-swabs-1.4479551|title=Don't use cotton-tipped swabs to clean inside your ears, experts urge|date=9 January 2018|work=CBC News|access-date=10 January 2018|language=en-CA}}</ref> Во Соединетите Американски Држави, во периодот од 1990 до 2010 година, се проценува дека 263.338 деца биле пренесени во болнички итни центри поради повреди предизвикани од памучни стапчиња, што одговара на проценет годишен број од 13.167 хоспитализации на деца.<ref>{{Наведено списание|last=Ameen|first=Zeenath S.|date=1 May 2017|title=Pediatric Cotton-Tip Applicator-Related Ear Injury Treated in United States Emergency Departments, 1990–2010|url=http://www.jpeds.com/article/S0022-3476(17)30461-4/fulltext|journal=The Journal of Pediatrics|volume=186|pages=124–130|doi=10.1016/j.jpeds.2017.03.049|pmid=28473166|access-date=10 May 2017|doi-access=free}}</ref> == Влијание врз животна средина == Пластичните памучни стапчиња често се фрлаат во тоалетот, што го зголемува ризикот од загадување на морската средина. Некои производители и продавници престанале со производство и продажба на пластични стапчиња и сега нудат само биоразградливи верзии направени од хартија.<ref>{{Наведени вести|url=https://www.independent.co.uk/environment/johnson-johnson-cotton-buds-plastic-half-world-marine-pollution-sea-life-a7577556.html|title=Johnson & Johnson will stop selling plastic cotton buds in half the world to help cut marine pollution|last=Johnston|first=Ian|date=13 February 2017|work=[[The Independent]]|access-date=26 November 2006}}</ref> [[Европска Унија|Европската Унија]] донела забрана за употреба на памучни стапчиња со пластични рачки во 2021 година.<ref>{{Наведена мрежна страница|url=https://ciwm-journal.co.uk/european-parliament-approves-law-to-ban-single-use-plastics/|title=European Parliament Approves Law To Ban Single-Use Plastics|last=Moore|first=Darrel|date=28 March 2019|work=CIWM Journal Online|archive-url=https://web.archive.org/web/20190330075031/https://ciwm-journal.co.uk/european-parliament-approves-law-to-ban-single-use-plastics/|archive-date=30 March 2019|accessdate=28 March 2019}}</ref> [[Италија]] претходно вовела забрана во 2019 година <ref>{{Наведена мрежна страница|url=https://chemicalwatch.com/67533/italy-to-ban-microplastics-used-in-rinse-off-cosmetics-products?q=microbead|title=Italy to ban microplastics used in rinse-off cosmetics products|work=ChemicalWatch.com|url-access=subscription|archive-url=https://web.archive.org/web/20180719143337/https://chemicalwatch.com/67533/italy-to-ban-microplastics-used-in-rinse-off-cosmetics-products|archive-date=19 July 2018|accessdate=19 June 2018}}</ref>, а Монако во 2020 година.<ref>{{Наведена мрежна страница|url=https://www.hellomonaco.com/news/latest-news/combating-plastics-in-monaco-on-1-january-plastic-cotton-buds-cups-cutlery-and-plates-were-banned/|title=Combating Plastics in Monaco: On 1 January, Plastic Cotton Buds, Cups, Cutlery and Plates wereBanned|date=6 January 2020}}</ref> Англија,<ref>{{Наведени вести|url=https://www.edie.net/news/5/Ban-on-plastic-straws-in-England-pushed-back-to-October-2020/|title=Ban on plastic straws in England pushed back to October 2020|date=22 May 2019|work=Edie.net|access-date=16 April 2020|language=en-GB}}</ref> Шкотска,<ref>{{Наведени вести|url=https://www.bbc.co.uk/news/uk-scotland-50016878|title=Plastic-stemmed cotton buds now banned in Scotland|date=12 October 2019|publisher=[[BBC News]]}}</ref> Велс,<ref>{{Наведена мрежна страница|url=https://www.edie.net/news/11/Straws--stirrers-and-cutlery--Wales-unveils-plans-to-ban-single-use-plastics-from-2021/|title=Wales unveils plans to ban single-use plastics from 2021|date=19 March 2020|work=Edie.net}}</ref> и [[Ман (остров)|Островот Ман]]<ref>{{Наведена мрежна страница|url=https://www.bbc.co.uk/news/world-europe-isle-of-man-49103294?|title=Manx government proposes ban on single-use plastics|date=24 July 2019|work=BBC News|accessdate=1 August 2019}}</ref> вовеле забрана помеѓу 2019 и 2021 година. == Наводи == {{Наводи}} [[Категорија:Полски пронајдоци]] [[Категорија:Производи за лична хигиена]] [[Категорија:Памук]] [[Категорија:Американски пронајдоци]] [[Категорија:Рециклирање]] [[Категорија:Биоразградување]] [[Категорија:Хигиена]] [[Категорија:Козметика]] [[Категорија:Брис]] [[Категорија:Медицина]] [[Категорија:Микробиологија]] [[Категорија:Еднократна употреба]] [[Категорија:Отпад]] kq7sqemgx89hvt9vrjkxuz3tqr9p4bw 0 1372238 5380280 5378982 2025-06-15T07:53:16Z InternetArchiveBot 92312 Rescuing 1 sources and tagging 1 as dead.) #IABot (v2.0.9.5 5380280 wikitext text/x-wiki '''Плазмичната гасификацијата''' — термички процес кој ја претвора [[Органска материја|органската материја]] во сингас (синтетички гас) кој првенствено е составен од [[водород]] и [[јаглерод моноксид]]. Плазма факел напојуван од електричен лак јонизира гас и ја трансформира органската материја во сингас, создавајќи згура како нуспроизвод.<ref name="kalinenko"> {{Наведено списание|last=Kalinenko|first=R. A.|last2=Kuznetsov|first2=A. P.|last3=Levitsky|first3=A. A.|last4=Messerle|first4=V. E.|last5=Mirokhin|first5=Y.|last6=Polak|first6=L. S.|last7=Sakipov|first7=Z. B.|last8=Ustimenko|first8=A. B.|displayauthors=4|date=1993|title=Pulverized coal plasma gasification|journal=[[Plasma Chemistry and Plasma Processing]]|volume=13|issue=1|pages=141–167|bibcode=1993PCPP...13..141K|doi=10.1007/BF01447176}} </ref><ref name="messerle"> {{Наведена книга|url=https://archive.org/details/advancedcombusti00syre_448|title=Advanced Combustion and Aerothermal Technologies. Environmental Protection and Pollution Reductions|last=Messerle|first=V. E.|last2=Ustimenko|first2=A. B.|date=2007|publisher=Springer Netherlands|isbn=978-1-4020-6515-6|editor-last=Syred|editor-first=Nick|pages=[https://archive.org/details/advancedcombusti00syre_448/page/n142 141]–156|chapter=Solid Fuel Plasma Gasification|doi=10.1007/978-1-4020-6515-6|editor-last2=Khalatov|editor-first2=Artem|url-access=limited}} </ref> Се користи комерцијално како форма на [[обработка на отпад]]. Тестирана е за гасификација на гориво добиено од отпад, [[биомаса]], [[индустриски отпад]], [[опасен отпад]] и цврсти [[Јаглеводород|јаглеводороди]], како што се [[јаглен]], [[Битуменски песоци|битуменски песок]], петролеум и нафтен шкрилец.<ref name="kalinenko" /> == Процес == Плазма факелот пропушта силна електрична струја под висок напон помеѓу две електроди како електричен лак. Гасот под притисок се јонизира додека минува низ плазмата создадена од лакот. Температурата на факелот се движи од 2.000 до 14.000 °C.<ref name="recoveredenergy">{{Наведена мрежна страница|url=http://www.recoveredenergy.com/d_plasma.html|title=The Recovered Energy System: Discussion on Plasma Gasification|archive-url=https://web.archive.org/web/20080923003407/http://www.recoveredenergy.com/d_plasma.html|archive-date=2008-09-23|accessdate=2008-10-20}}</ref> Температурата ја одредува структурата на плазмата и гасот што го формира.<ref> {{Наведено списание|last=Bratsev|first=A. N.|last2=Popov|first2=V. E.|last3=Rutberg|first3=A. F.|last4=Shtengel’|first4=S. V.|year=2006|title=A Facility for Plasma Gasification of Waste of Various Types|journal=High Temperature|volume=44|issue=6|pages=823–828|bibcode=2006HTemp..44..823B|doi=10.1007/s10740-006-0099-7}} </ref> Отпадот се загрева, се топи и на крај испарува. Под овие услови, молекуларната дисоцијација се јавува со раскинување на [[Ковалентна врска|молекуларните врски]]. [[Молекула|Комплексните молекули]] се одделени на поединечни [[атом|атоми]]. Резултантните елементарни компоненти се во гасовита фаза (сингас). Молекуларната дисоцијација со употреба на плазма се нарекува плазмична пиролиза“.<ref>{{Наведено списание|last=Huang|first=H.|last2=Lan Tang|last3=C. Z. Wu|date=2003|title=Characterization of Gaseous and Solid Product from Thermal Plasma Pyrolysis of Waste Rubber|journal=Environmental Science & Technology|volume=37|issue=19|pages=4463–4467|bibcode=2003EnST...37.4463H|doi=10.1021/es034193c|pmid=14572101}}</ref> == Материјали == Помалите факели обично користат инертен гас како што е [[Аргон|аргонот]], додека поголемите бараат [[азот]]. [[Електрода|Електродите]] варираат од [[бакар]] или [[волфрам]] до [[хафниум]] или [[циркониум]], заедно со други [[Легура|легури]]. Некои реактори за гасификација со плазма работат при [[Притисок|негативен притисок]], гасовити и/или цврсти ресурси. == Предности == Главните предности на технологиите со плазма факели за обработка на отпад се: * Спречување на опасниот отпад да стигне до депониите<ref> {{Цитиран патент|inventor-last=Springer|inventor-first=Marlin D.|inventor2=William C. Burns|inventor3=Thomas Barkley|title=Apparatus and Method for Treating Hazardous Waste|pubdate=1996-07-09}}</ref><ref> {{Цитиран патент|inventor-last=Titus|inventor-first=Charles H.|inventor2=Daniel R. Cohn|inventor3=Jeffrey E. Surma|title=Arc Plasma-Melter Electro Conversion System for Waste Treatment and Resource ...|pubdate=1997-09-16}}</ref> * Некои процеси се дизајнирани за обновување на летечката пепел, пепелта од дното и повеќе други честички, за 95% или подобро пренасочување од депониите и без штетни емисии на [[токсичен отпад]]<ref> {{Наведено списание|last=Lemmens|first=Bert|last2=Helmut Elslander|last3=Ive Vanderreydt|last4=Kurt Peys|last5=Ludo Diels|last6=Michel Oosterlinck|last7=Marc Joos|displayauthors=4|date=2007|title=Assessment of Plasma Gasification of High Caloric Waste Streams|journal=Waste Management|volume=27|issue=11|pages=1562–1569|bibcode=2007WaMan..27.1562L|doi=10.1016/j.wasman.2006.07.027|issn=0956-053X|pmid=17134888}} </ref> * Потенцијално производство на витрифицирана згура што би можела да се користи како градежен материјал<ref> {{Наведено списание|last=Mountouris|first=A.|last2=E. Voutsas|last3=D. Tassios|date=2008|title=Plasma Gasification of Sewage Sludge: Process Development and Energy Optimization|journal=Energy Conversion and Management|volume=49|issue=8|pages=2264–2271|bibcode=2008ECM....49.2264M|doi=10.1016/j.enconman.2008.01.025}} </ref> * Преработка на отпад од [[биомаса]] во запалив сингас за [[Електрична моќност|електрична енергија]] и топлина<ref> {{Наведено списание|last=Leal-Quirós|first=Edbertho|date=2004|title=Plasma Processing of Municipal Solid Waste|journal=Brazilian Journal of Physics|volume=34|issue=4B|pages=1587–1593|bibcode=2004BrJPh..34.1587L|doi=10.1590/S0103-97332004000800015|doi-access=free}} </ref> или за [[Хемиска синтеза|синтеза]] во горива или потребни хемикалии. * Производство на производи со додадена вредност (метали) од згура<ref> {{Наведено списание|last=Jimbo|first=Hajime|date=1996|title=Plasma Melting and Useful Application of Molten Slag|journal=Waste Management|volume=16|issue=5|pages=417–422|bibcode=1996WaMan..16..417J|doi=10.1016/S0956-053X(96)00087-6}} </ref> * Безбедни средства за уништување на [[Медицински отпад|медицинскиот]]<ref> {{Наведено списание|last=Huang|first=Haitao|last2=Lan Tang|date=2007|title=Treatment of Organic Waste Using Thermal Plasma Pyrolysis Technology|journal=Energy Conversion and Management|volume=48|issue=4|pages=1331–1337|bibcode=2007ECM....48.1331H|doi=10.1016/j.enconman.2006.08.013}}</ref> и многу други видови [[Опасен отпад|опасни отпадоци]]. <ref>{{Наведено списание|last=Tendler|first=Michael|last2=Philip Rutberg|last3=Guido van Oost|date=2005-05-01|title=Plasma Based Waste Treatment and Energy Production|journal=Plasma Physics and Controlled Fusion|volume=47|issue=5A|pages=A219|bibcode=2005PPCF...47A.219T|doi=10.1088/0741-3335/47/5A/016|issn=0741-3335}}</ref> * Со гасификација со гладно согорување и брзо гаснење на сингасот при покачени температури може да се избегне производство на диоксини и фурани кои се вообичаени за инсинераторите. * Емисиите во воздухот можат да бидат почисти од депониите и слични на оние од инсинераторите. == Недостатоци == Главните недостатоци на технологиите за плазма факели за обработка на отпад се: * Поголеми почетни инвестициски трошоци во однос на алтернативите, кои вклучуваат депонии<ref> {{Наведено списание|last=Pourali|first=M.|year=2010|title=Application of Plasma Gasification Technology in Waste to Energy #x2014;Challenges and Opportunities|journal=IEEE Transactions on Sustainable Energy|volume=1|issue=3|pages=125–130|bibcode=2010ITSE....1..125P|doi=10.1109/TSTE.2010.2061242|issn=1949-3029}} </ref> и [[Инсинерација|согорување]]. * Оперативните трошоци се повисоки во споредба со оние на инцинерацијата. * Влажната суровина го намалува производството на сингас и ја зголемува потрошувачката на енергија. * Мало или негативно нето производство на енергија кога се земаат предвид сите енергетски влезови. * Ограничена достапност на постројки и потреба често да се одржуваат. == Комерцијализација == Гасификацијата со плазма факел се користи комерцијално за отстранување на отпад{{Refn|<ref> {{cite web |url=http://www.peat.com/national_cheng.html |title=National Cheng Kung University - Tainan, Taiwan |publisher=PEAT International |access-date=2009-04-09}} </ref><ref> {{Cite report |last1=Williams |first1=R.B. |last2=Jenkins |first2=B.M. |last3=Nguyen |first3=D. |title=Solid Waste Conversion: A review and database of current and emerging technologies |page=23 |publisher=[[University of California, Davis]], Department of Biological and Agricultural Engineering | date=December 2003 |url=http://biomass.ucdavis.edu/pages/reports/Conversion-PhaseI_IWM-C0172.pdf |archive-url=https://web.archive.org/web/20070415070400/http://biomass.ucdavis.edu/pages/reports/Conversion-PhaseI_IWM-C0172.pdf |archive-date=2007-04-15}} </ref><ref> {{cite web |url = http://www.zerowasteottawa.com/en/About-Project/ |title = About the Project |publisher = A Partnership for a Zero Waste Ottawa |access-date = 2009-04-10 |url-status = dead |archive-url = https://web.archive.org/web/20090420003312/http://www.zerowasteottawa.com/en/About-Project/ |archive-date = 2009-04-20 }} </ref><ref> {{cite news |first=Laura |last=Czekaj |title=Mechanical problems plague Plasco |newspaper=[[Ottawa Sun]] |date=2008-12-07 }} </ref><ref> {{cite web |url = https://www.afsoc.af.mil/News/story/id/123253735/ |title = AFSOC makes 'green' history while investing in future |publisher = US Air Force Special Operations Command |access-date = 2011-04-28 |url-status = live |archive-url = https://web.archive.org/web/20110509083529/http://www.afsoc.af.mil/news/story.asp?id=123253735 |archive-date = 2011-05-09 }} </ref><ref> {{cite news |title=INEOS Bio Commercializes bioenergy technology in Florida |work=[[Biomass Program]] |date=2011-11-21 |url=http://www1.eere.energy.gov/biomass/pdfs/ibr_arraprojects_ineos.pdf }} </ref><ref> {{Cite web | title = The Plasma Arc Waste Destruction System to Reduce Waste Aboard CVN-78, pg. 13 | publisher = Seaframe - Carderock Division Publication | date = 2008 | url = http://www.dtic.mil/cgi-bin/GetTRDoc?Location=U2&doc=GetTRDoc.pdf&AD=ADA519815| archive-url = https://web.archive.org/web/20121201202200/http://www.dtic.mil/cgi-bin/GetTRDoc?Location=U2&doc=GetTRDoc.pdf&AD=ADA519815| url-status = dead| archive-date = December 1, 2012}} </ref><ref>{{cite press release |url = http://alternrg.com/press_release_94553 |archive-url = https://web.archive.org/web/20130307175931/http://www.alternrg.com/press_release_94553 |url-status = dead |archive-date = March 7, 2013 |title = Alter NRG Announces Commissioning of Biomass Gasifier at Waste To Liquids Facility in China |publisher = Alter NRG |access-date = 2013-01-29 }}{{Мртва_врска|date=June 2025 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }}</ref><ref>{{cite news|url=http://www.waste-management-world.com/articles/2013/04/plasma-gasification-waste-to-energy-air-products-teesside-uk-government.html|title=Second Plasma Gasification Plant for Teesside Following Government Deal|last=Messenger|first=Ben|date=12 April 2013|publisher=Waste Management News|access-date=29 July 2013|archive-url=https://web.archive.org/web/20150928033452/http://www.waste-management-world.com/articles/2013/04/plasma-gasification-waste-to-energy-air-products-teesside-uk-government.html|archive-date=28 September 2015|url-status=dead}}</ref><ref>{{Cite press release|title=Air Products Will Exit Energy-from-Waste Business|date=2016-04-04|url=http://www.airproducts.com/Company/news-center/2016/04/0404-air-products-will-exit-energy-from-waste-business.aspx|access-date=2016-04-06}} {{Семарх|url=https://web.archive.org/web/20190504201452/http://www.airproducts.com/Company/news-center/2016/04/0404-air-products-will-exit-energy-from-waste-business.aspx |date=2019-05-04 }}</ref><ref>{{Citation|title=Air Products abandons plans for plasma-based energy from waste plants in Tees Valley|date=2016-04-05|url=http://www.newpower.info/2016/04/air-products-abandons-plans-for-plasma-based-energy-from-waste-plants-in-tees-valley/|access-date=2016-04-06}}</ref>}} на пет локации низ светот со комбиниран проектен капацитет од 200 тони отпад дневно, од што половина е отпад од биомаса. Обновувањето на енергијата од отпадните текови со употреба на плазма гасификација се користи во една или две инсталации кои третираат 25-30 тони отпад дневно. == Воена употреба == [[Воена морнарица на САД|Американската воена морнарица]] го користи Системот за уништување на отпад од плазма лак (PAWDS) на нивниот носач на авиони од класата „Џералд Р. Форд“ од најновата генерација. Компактниот систем го обработува сиот запалив цврст отпад.<ref>{{Наведување|title=The Plasma Arc Waste Destruction System to Reduce Waste Aboard CVN-78, pg. 13|publisher=Seaframe - Carderock Division Publication|date=2008|url=http://www.dtic.mil/cgi-bin/GetTRDoc?Location=U2&doc=GetTRDoc.pdf&AD=ADA519815|archiveurl=https://web.archive.org/web/20121201202200/http://www.dtic.mil/cgi-bin/GetTRDoc?Location=U2&doc=GetTRDoc.pdf&AD=ADA519815|archivedate=December 1, 2012}} </ref> == Поврзано == * [[Гасификација]] * [[Енергија од отпад]] == Наводи == {{Наводи|30em}} == Надворешни врски == * [https://web.archive.org/web/20120302212301/http://www.dti.gov.uk/files/file33251.pdf Министерство за трговија и индустрија - Користење на термална плазма технологија за создавање вреден производ од опасен отпад] [[Категорија:Управување со отпад]] [[Категорија:Одржливи технологии]] imgimotpsaob9soiqoyctiodhfyx981 0 1372508 5380109 5379406 2025-06-14T17:05:58Z Carshalton 30527 5380109 wikitext text/x-wiki {{Врати се|Квалификации за Светско првенство во фудбал 2026 - УЕФА}} Овој додаток ги содржи сите натпревари од [[Квалификации за Светско првенство во фудбал 2026 (УЕФА) - група Ј|групата Ј]] на УЕФА квалификациите за Светското првенство 2026, прикажани во детали. ==Резултати и состави== ===1. коло=== ==== Лихтенштајн - Македонија ==== {{Football box no.2 |nobars = 1 |историја = [[Фудбалски натпревари Лихтенштајн - Македонија|Лихтенштајн - Македонија]] |id = Лихтенштајн - Македонија |дата = {{Start date|2025|3|22|df=y}} |време = 15:00 |екипа1 = {{fb-rt|LIE}} |резултат = 0&ndash;3 |извештај = https://www.uefa.com/european-qualifiers/match/2044172/ |екипа2 = {{fb|MKD}} |голови1 = |голови2 = *{{goal|{{0}}7}} [[Александар Трајковски|Трајковски]] *{{goal|42}} [[Висар Муслиу|Муслиу]] *{{goal|84}} [[Бојан Миовски|Миовски]] |стадион = [[Стадион Рајнпарк|Рајнпарк]] |локација = [[Вадуц]] |гледачи = 4.094 |судија = {{flagsport|UKR}} [[Микола Балакин]] }} {| width=92% |- |{{Football kit | pattern_la = _whiteborder | pattern_b = _lie24h | pattern_ra = _whiteborder | pattern_sh = | pattern_so = _whitetop | leftarm = 0000FF | body = 0000FF | rightarm = 0000FF | shorts = 0000FF | socks = 0000FF |title = Лихтенштајн }} |{{Football kit | pattern_la = _mkd23t | pattern_b = _mkd23t | pattern_ra = _mkd23t | pattern_sh = | pattern_so = | leftarm = 898987 | body = 000000 | rightarm = 898987 | shorts = 000000 | socks = 000000 |title = Македонија }} |} {| width="100%" |valign="top" width="40%"| {| style="font-size:90%" cellspacing="0" cellpadding="0" |- !width=25| !!width=25| |- |GK ||'''1'''||[[Бенјамин Бухел]] |- |CB ||'''4'''||[[Ларс Трабер]] || {{yel|90+2}} |- |CB ||'''10''' ||[[Сандро Визер]] || || {{suboff|73}} |- |CB ||'''5'''||[[Јенс Хофер]] || {{yel|32}} |- |RWB ||'''20''' ||[[Сандро Волфингер]] || || {{suboff|73}} |- |LWB ||'''4''' ||[[Максимилијан Гепел]] || || {{suboff|55}} |- |CM ||'''17'''||[[Симон Лухингер]] |- |CM ||'''18'''||[[Николас Хаслер]] {{Капитен}} |- |CM ||'''8''' ||[[Арон Зеле]] || {{yel|38}} |- |CF ||'''22''' ||[[Вили Пици]] || || {{suboff|63}} |- |CF ||'''11'''||[[Денис Салановиќ]] || || {{suboff|63}} |- |colspan=3|'''Замени:''' |- |MF ||'''13'''||[[Кени Киндле]] || || {{subon|55}} |- |FW ||'''9'''||[[Ферхат Саглам]] || || {{subon|63}} |- |FW ||'''7''' ||[[Фабио Луке Нотаро]] || || {{subon|63}} |- |DF ||'''2'''||[[Никлас Бек]] || || {{subon|73}} |- |MF ||'''23''' ||[[Емануел Зинд]] || || {{subon|73}} |- |colspan=3|'''Селектор:''' |- |colspan=3|{{flagsport|GER}} [[Конрад Финфстик]] |} |valign="top"| |valign="top" width="50%"| {| style="font-size:90%; margin:auto" cellspacing="0" cellpadding="0" |- !width=25| !!width=25| |- |GK ||'''1''' ||[[Столе Димитриевски]] |- |RB ||'''5'''||[[Ѓоко Зајков]] |- |CB ||'''4'''||[[Никола Серафимов]] || {{yel|24}} || {{suboff|46}} |- |CB ||'''6'''||[[Висар Муслиу]] |- |LB ||'''8'''||[[Езѓан Алиоски]] || || {{suboff|63}} |- |RM ||'''11'''||[[Дарко Чурлинов]] || || {{suboff|80}} |- |CM ||'''16'''||[[Исник Алими]] || || {{suboff|46}} |- |CM ||'''10'''||[[Енис Барди]] {{Капитен}} |- |LM ||'''7''' ||[[Елиф Елмас]] |- |CF ||'''10'''||[[Бојан Миовски]] |- |CF ||'''9''' ||[[Александар Трајковски]] || || {{suboff|63}} |- |colspan=3|'''Замени:''' |- |MF ||'''21''' ||[[Јани Атанасов]] || || {{subon|46}} |- |DF ||'''2'''||[[Бојан Илиевски]] || || {{subon|46}} |- |FW ||'''19''' ||[[Давид Тошевски]] || || {{subon|63}} |- |DF ||'''13''' ||[[Бојан Димоски]] || || {{subon|63}} |- |MF ||'''14'''||[[Кристијан Трапановски]] || || {{subon|80}} |- |colspan=3|'''Селектор:''' |- |colspan=3|[[Благоја Милевски]] |} |} ==== Велс - Казахстан ==== {{Football box no.2 |nobars = 1 |историја = [[Фудбалски натпревари Велс - Казахстан|Велс - Казахстан]] |id = Велс - Казахстан |дата = {{Start date|2025|3|22|df=y}} |време = 20:45 |екипа1 = {{fb-rt|WAL}} |резултат = 3&ndash;1 |извештај = https://www.uefa.com/european-qualifiers/match/2044167/ |екипа2 = {{fb|KAZ}} |голови1 = *[[Даниел Џејмс (фудбалер)|Д. Џејмс]] {{goal|{{0}}9}} *[[Бен Дејвис (фудбалер 1993)|Б. Дејвис]] {{goal|47}} *[[Раби Матондо|Матондо]] {{goal|90}} |голови2 = *{{goal|32|пен.}} [[Асхат Тагиберген|Тагиберген]] |стадион = [[Стадион Кардиф Сити|Кардиф Сити]] |локација = [[Кардиф]] |гледачи = 32.473 |судија = {{flagsport|LTU}} [[Донатас Румшас]] }} {| width=92% |- |{{Football kit | pattern_la = _wal24h | pattern_b = _wal24h | pattern_ra = _wal24h | pattern_sh = _wal24h | pattern_so = _wls24hl | leftarm = EF0000 | body = EF0000 | rightarm = EF0000 | shorts = EF0000 | socks = EF0000 | title = Велс }} |{{Football kit | pattern_la = _kaz23a | pattern_b = _kaz23a | pattern_ra = _kaz23a | pattern_sh = _kaz23a | pattern_so = | leftarm = 0060DD | body = 0060DD | rightarm = 0060DD | shorts = 0060DD | socks = 0060DD | title = Казахстан }} |} {| width="100%" |valign="top" width="40%"| {| style="font-size:90%" cellspacing="0" cellpadding="0" |- !width=25| !!width=25| |- |GK ||'''1'''||[[Карл Дарлоу]] |- |RB ||'''14'''||[[Конор Робертс]] |- |CB ||'''6''' ||[[Џо Родон]] |- |CB ||'''4''' ||[[Бен Дејвис]] {{Капитен}} |- |LB ||'''3''' ||[[Нeко Вилијамс]] |- |CM ||'''15'''||[[Лиам Кулен]] |- |CM ||'''22'''||[[Џош Шихан]] |- |RW ||'''20'''||[[Даниел Џејмс (фудбалер)|Даниел Џејмс]] || || || || {{suboff|86}} |- |AM ||'''10''' ||[[Дејвид Брукс (фудбалер)|Дејвид Брукс]] || || || || {{suboff|62}} |- |CF ||'''22''' ||[[Сорба Томас]] |- |CF ||'''11'''||[[Бренан Џонсон]] || || || || {{suboff|62}} |- |colspan=3|'''Замени:''' |- |FW ||'''18'''||[[Марк Харис (велшки фудбалер)|Марк Харис]] || || || || {{subon|62}} |- |MF ||'''17'''||[[Џордан Џејмс (фудбалер 2004)|Џордан Џејмс]] || || || || {{subon|62}} |- |FW ||'''7''' ||[[Раби Матондо]] || || || || {{subon|86}} |- |colspan=3|'''Селектор:''' |- |colspan=3|[[Крег Белами]] |} |valign="top"| |valign="top" width="50%"| {| style="font-size:90%; margin:auto" cellspacing="0" cellpadding="0" |- !width=25| !!width=25| |- |GK ||'''15''' ||[[Александер Заруцки]] |- |RB ||'''16'''||[[Еркин Тапалов]] |- |CB ||'''3'''||[[Нурали Алип]] || |- |CB ||'''22'''||[[Александар Марочкин]] |- |CB ||'''4'''||[[Марат Бистров]] |- |LB ||'''11'''||[[Јан Вороговски]] |- |RW ||'''22'''||[[Ислам Чесноков]] || {{yel|61}} || {{suboff|86}} |- |CM ||'''8'''||[[Асхат Тагиберген]] {{Капитен}} |- |CM ||'''7''' ||[[Серикжан Мужиков]] || || {{suboff|62}} |- |LW ||'''10'''||[[Максим Самородов]] || {{yel|42}} || {{suboff|74}} |- |CF ||'''19''' ||[[Ајбар Жаксиликов]] || || {{suboff|74}} |- |colspan=3|'''Замени:''' |- |MF ||'''14''' ||[[Георги Жуков]] || || {{subon|62}} |- |FW ||'''17'''||[[Абат Ајмбетов]] || || {{subon|74}} |- |FW ||'''18''' ||[[Дастан Сатпаев]] || || {{subon|74}} |- |MF ||'''9''' ||[[Галимжан Кенжебек]] || || {{subon|86}} |- |colspan=3|'''Селектор:''' |- |colspan=3|[[Али Алиев (фудбалер)|Али Алиев]] |} |} ===2. коло=== ==== Лихтенштајн - Казахстан ==== {{Поднаслов-никулец}} ==== Македонија - Велс ==== {{Football box no.2 |nobars = 1 |историја = [[Фудбалски натпревари Македонија - Велс|Македонија - Велс]] |id = Македонија - Велс |дата = {{Start date|2025|3|25|df=y}} |време = 20:45 |екипа1 = {{fb-rt|MKD}} |резултат = 1&ndash;1 |извештај = https://www.uefa.com/european-qualifiers/match/2044179/ |екипа2 = {{fb|WAL}} |голови1 = *[[Бојан Миовски|Миовски]] {{goal|90+1}} |голови2 = *{{goal|90+6}} [[Дејвид Брукс (фудбалер)|Брукс]] |стадион = [[Национална арена „Тоше Проески“]] |локација = [[Скопје]] |гледачи = 23.114 |судија = {{flagsport|FRA}} [[Жером Брисар]] }} {| width=92% |- |{{Football kit | pattern_la = _mkd23t | pattern_b = _mkd23t | pattern_ra = _mkd23t | pattern_sh = | pattern_so = | leftarm = 898987 | body = 000000 | rightarm = 898987 | shorts = 000000 | socks = 000000 |title = Македонија }} |{{Football kit | pattern_la = _wal24h | pattern_b = _wal24h | pattern_ra = _wal24h | pattern_sh = _wal24h | pattern_so = _wls24hl | leftarm = EF0000 | body = EF0000 | rightarm = EF0000 | shorts = EF0000 | socks = EF0000 |title = Велс }} |} {| width="100%" |valign="top" width="40%"| {| style="font-size:90%" cellspacing="0" cellpadding="0" |- !width=25| !!width=25| |- |GK ||'''1'''||[[Столе Димитриевски]] |- |CB ||'''5'''||[[Ѓоко Зајков]] || || {{suboff|61}} |- |CB ||'''4''' ||[[Никола Серафимов]] || {{yel|45+2}} |- |CB ||'''6''' ||[[Висар Муслиу]] |- |RWB ||'''2'''||[[Бојан Илиевски]] || || {{suboff|87}} |- |CM ||'''16'''||[[Исник Алими]] || || {{suboff|61}} |- |CM ||'''18'''||[[Тихомир Костадинов]] |- |LWB ||'''8'''||[[Езѓан Алиоски]] |- |AM ||'''10''' ||[[Енис Барди]] {{Капитен}} || || {{suboff|90+2}} |- |CF ||'''20''' ||[[Бојан Миовски]] || {{yel|90+2}} || {{suboff|90+2}} |- |CF ||'''7'''||[[Елиф Елмас]] |- |colspan=3|'''Замени:''' |- |MF ||'''21'''||[[Јани Атанасов]] || || {{subon|55}} |- |MF ||'''11'''||[[Дарко Чурлинов]] || || {{subon|63}} |- |FW ||'''13''' ||[[Бојан Димоски]] || || {{subon|63}} |- |DF ||'''15'''||[[Јован Манев]] || || {{subon|73}} |- |MF ||'''9''' ||[[Александар Трајковски]] || || {{subon|73}} |- |colspan=3|'''Селектор:''' |- |colspan=3|[[Благоја Милевски]] |} |valign="top"| |valign="top" width="50%"| {| style="font-size:90%; margin:auto" cellspacing="0" cellpadding="0" |- !width=25| !!width=25| |- |GK ||'''1''' ||[[Карл Дарлоу]] |- |RB ||'''3'''||[[Нико Вилијамс]] |- |CB ||'''6'''||[[Џо Родон]] || {{yel|80}} |- |CB ||'''2'''||[[Крис Мефам]] |- |LB ||'''4'''||[[Бен Дејвис (фудбалер 1993)|Бен Дејвис]] {{Капитен}} |- |CM ||'''22'''||[[Џош Шихан]] || || {{suboff|84}} |- |CM ||'''17'''||[[Џордан Џејмс (фудбалер 2004)|Џордан Џејмс]] || {{yel|90+4}} |- |RW ||'''20'''||[[Даниел Џејмс (фудбалер)|Даниел Џејмс]] || || {{suboff|64}} |- |AM ||'''23''' ||[[Нејтн Броудхед]] || || {{suboff|75}} |- |LW ||'''10'''||[[Сорба Томас]] |- |CF ||'''11''' ||[[Бренан Џонсон]] || || {{suboff|84}} |- |colspan=3|'''Замени:''' |- |FW ||'''13''' ||[[Кифер Мур]] || || {{subon|64}} |- |MF ||'''10'''||[[Дејвид Брукс (фудбалер)|Дејвид Брукс]] || || {{subon|75}} |- |FW ||'''9''' ||[[Раби Матондо]] || || {{subon|84}} |- |MF ||'''7''' ||[[Џо Алан]] || || {{subon|84}} |- |colspan=3|'''Селектор:''' |- |colspan=3|[[Крег Белами]] |} |} ===3. коло=== ==== Македонија - Белгија ==== {{Football box no.2 |nobars = 1 |историја = [[Фудбалски натпревари Македонија - Белгија|Македонија - Белгија]] |id = Македонија - Белгија |дата = {{Start date|2025|6|6|df=y}} |време = 20:45 |екипа1 = {{fb-rt|MKD}} |резултат = 1&ndash;1 |извештај = https://www.uefa.com/european-qualifiers/match/2044188/ |екипа2 = {{fb|BEL}} |голови1 = *[[Езѓан Алиоски|Алиоски]] {{goal|86}} |голови2 = *{{goal|28}} [[Максим Де Кујпер|Де Кујпер]] |стадион = [[Национална арена „Тоше Проески“]] |локација = [[Скопје]] |гледачи = 23.070 |судија = {{flagsport|ENG}} [[Крис Кавана]] }} {| width=92% |- |{{Football kit | pattern_la = _mkd23h | pattern_b = _mkd23h | pattern_ra = _mkd23h | pattern_sh = | pattern_so = | leftarm = FF0000 | body = FF0000 | rightarm = FF0000 | shorts = FF0000 | socks = FF0000 |title = Македонија }} |{{Football kit | pattern_la = _bel24a | pattern_b = _bel24a | pattern_ra = _bel24a | pattern_sh = _bel24a | pattern_so =_bel24al | leftarm = 87CEEB | body = 87CEEB | rightarm = 87CEEB | shorts = AF5733 | socks = FFFFFF |title = Белгија }} |} {| width="100%" |valign="top" width="40%"| {| style="font-size:90%" cellspacing="0" cellpadding="0" |- !width=25| !!width=25| |- |GK ||'''23'''||[[Столе Димитриевски]] |- |CB ||'''4'''||[[Андреј Стојчевски]] || || {{suboff|57}} |- |CB ||'''5''' ||[[Ѓоко Зајков]] |- |CB ||'''6''' ||[[Висар Муслиу]] || {{yel|66}} |- |RWB ||'''2'''||[[Бојан Илиевски]] || {{yel|70}} || {{suboff|80}} |- |LWB ||'''8'''||[[Езѓан Алиоски]] |- |CM ||'''18'''||[[Тихомир Костадинов]] || || {{suboff|80}} |- |CM ||'''21'''||[[Јани Атанасов]] || {{yel|15}} || {{suboff|46}} |- |CM ||'''7'''||[[Елиф Елмас]] |- |CF ||'''20''' ||[[Бојан Миовски]] || || {{suboff|85}} |- |CF ||'''10''' ||[[Енис Барди]] {{Капитен}} || {{yel|76}} |- |colspan=3|'''Замени:''' |- |MF ||'''17'''||[[Агон Елези]] || || {{subon|46}} |- |MF ||'''11'''||[[Дарко Чурлинов]] || || {{subon|57}} |- |DF ||'''3''' ||[[Стефан Ашковски]] || || {{subon|80}} |- |MF ||'''14'''||[[Димитар Митровски (фудбалер)|Димитар Митровски]] || {{yel|81}} || {{subon|80}} |- |FW ||'''19''' ||[[Милан Ристовски]] || {{yel|90+2}} || {{subon|85}} |- |colspan=3|'''Селектор:''' |- |colspan=3|[[Благоја Милевски]] || {{yel|82}} |} |valign="top"| |valign="top" width="50%"| {| style="font-size:90%; margin:auto" cellspacing="0" cellpadding="0" |- !width=25| !!width=25| |- |GK ||'''1''' ||[[Мац Селс]] |- |RB ||'''15'''||[[Томас Меније]] {{Капитен}} || {{yel|44}} || {{suboff|57}} |- |CB ||'''2'''||[[Зено Дебаст]] |- |CB ||'''4'''||[[Ваут Фас]] |- |LB ||'''5'''||[[Максим Де Кујпер]] || || {{suboff|78}} |- |CM ||'''22'''||[[Ханс Ванакен]] || || {{suboff|57}} |- |CM ||'''21'''||[[Никола Раскин]] |- |CM ||'''7'''||[[Кевин Де Бројне]] || || {{suboff|57}} |- |RW ||'''23''' ||[[Алексис Салемакерс]] |- |CF ||'''10'''||[[Ромелу Лукаку]] || || {{suboff|82}} |- |LW ||'''22''' ||[[Жереми Доку]] |- |colspan=3|'''Замени:''' |- |MF ||'''6''' ||[[Амаду Онана]] || || {{subon|57}} |- |MF ||'''8'''||[[Јури Тилеманс]] || || {{subon|57}} |- |DF ||'''16''' ||[[Кони Де Винтер]] || || {{subon|57}} |- |DF ||'''3''' ||[[Артур Теат]] || || {{subon|78}} |- |FW ||'''9''' ||[[Лоис Опенда]] || || {{subon|82}} |- |colspan=3|'''Селектор:''' |- |colspan=3|{{flagsport|FRA}} [[Руди Гарсија]] |} |} ==== Велс - Лихтенштајн ==== {{Football box no.2 |nobars = 1 |историја = [[Фудбалски натпревари Велс - Лихтенштајн|Велс - Лихтенштајн]] |id = Велс - Лихтенштајн |дата = {{Start date|2025|6|6|df=y}} |време = 20:45 |екипа1 = {{fb-rt|WAL}} |резултат = 3&ndash;0 |извештај = https://www.uefa.com/european-qualifiers/match/2044185/ |екипа2 = {{fb|LIE}} |голови1 = *[[Џо Родон|Родон]] {{goal|40}} *[[Хари Вилсон (фудбалер 1997)|Вилсон]] {{goal|65}} *[[Кифер Мур|Мур]] {{goal|68}} |голови2 = |стадион = [[Стадион Кардиф Сити|Кардиф Сити]] |локација = [[Кардиф]] |гледачи = 30.646 |судија = {{flagsport|GRE}} [[Анатасиос Папапетру]] }} {| width=92% |- |{{Football kit | pattern_la = _wal24h | pattern_b = _wal24h | pattern_ra = _wal24h | pattern_sh = _wal24h | pattern_so = _wls24hl | leftarm = EF0000 | body = EF0000 | rightarm = EF0000 | shorts = EF0000 | socks = EF0000 | title = Велс }} |{{Football kit | pattern_la = _lie24t | pattern_b = _lie24t | pattern_ra = _lie24t | pattern_sh = | pattern_so = | leftarm = FFFFFF | body = FFFFFF | rightarm = FFFFFF | shorts = FFFFFF | socks = FFFFFF | title = Лихтенштајн }} |} {| width="100%" |valign="top" width="40%"| {| style="font-size:90%" cellspacing="0" cellpadding="0" |- !width=25| !!width=25| |- |GK ||'''1'''||[[Карл Дарлоу]] |- |RB ||'''14'''||[[Конор Робертс]] |- |CB ||'''6''' ||[[Џо Родон]] |- |CB ||'''4''' ||[[Бен Дејвис]] {{Капитен}} |- |LB ||'''3''' ||[[Нeко Вилијамс]] || || {{suboff|24}} |- |CM ||'''8'''||[[Хари Вилсон (фудбалер 1997)|Хари Вилсон]] || || {{suboff|74}} |- |CM ||'''5'''||[[Итан Ампаду]] || || {{suboff|64}} |- |RW ||'''11'''||[[Бренан Џонсон]] || || {{suboff|64}} |- |AM ||'''10''' ||[[Лиам Кулен]] |- |LW ||'''19''' ||[[Сорба Томас]] || || {{suboff|64}} |- |CF ||'''13'''||[[Кифер Мур]] |- |colspan=3|'''Замени:''' |- |DF ||'''15'''||[[Џеј Дасилва]] || || {{subon|24}} |- |MF ||'''7'''||[[Дејвид Брукс (фудбалер)|Дејвид Брукс]] || || {{subon|64}} |- |MF ||'''22''' ||[[Џош Шихан]] || {{yel|83}} || {{subon|64}} |- |MF ||'''22''' ||[[Луис Кумас]] || || {{subon|64}} |- |MF ||'''17'''||[[Џордан Џејмс (фудбалер 2004)|Џордан Џејмс]] || || {{subon|74}} |- |colspan=3|'''Селектор:''' |- |colspan=3|[[Крег Белами]] |} |valign="top"| |valign="top" width="50%"| {| style="font-size:90%; margin:auto" cellspacing="0" cellpadding="0" |- !width=25| !!width=25| |- |GK ||'''1''' ||[[Бенјамин Бухел]] |- |RB ||'''4'''||[[Ларс Трабер]] |- |CB ||'''10'''||[[Сандро Визер]] |- |CB ||'''23'''||[[Јенс Хофер]] |- |RWB ||'''14'''||[[Ливио Мајер]] || || {{suboff|46}} |- |LWB ||'''3'''||[[Максимилијан Гепел]] |- |CM ||'''17'''||[[Симон Лухингер]] || || {{suboff|73}} |- |CM ||'''18'''||[[Николас Хаслер]] {{Капитен}} |- |CM ||'''8''' ||[[Арон Зеле]] || || {{suboff|90}} |- |CF ||'''9'''||[[Ферхат Саглам]] || || {{suboff|46}} |- |CF ||'''7''' ||[[Фабио Луке Нотаро]] || || {{suboff|70}} |- |colspan=3|'''Замени:''' |- |FW ||'''22''' ||[[Вили Пици]] || {{yel|73}} || {{subon|46}} |- |MF ||'''13'''||[[Кени Киндле]] || {{yel|49}} || {{subon|46}} |- |DF ||'''6''' ||[[Андреас Малин]] || || {{subon|70}} |- |MF ||'''15''' ||[[Андрин Нецер]] || || {{subon|73}} |- |MF ||'''19''' ||[[Емануел Зинд]] || || {{subon|90}} |- |colspan=3|'''Селектор:''' |- |colspan=3|{{flagsport|GER}} [[Конрад Финфстик]] |} |} ===4. коло=== ==== Казахстан - Македонија ==== {{Football box no.2 |nobars = 1 |историја = [[Фудбалски натпревари Казахстан - Македонија|Казахстан - Македонија]] |id = Казахстан - Македонија |дата = {{Start date|2025|6|9|df=y}} |време = 16:00&nbsp;{{small|(19:00 [[UTC+05:00|UTC+5]])}} |екипа1 = {{fb-rt|KAZ}} |резултат = 0&ndash;1 |извештај = https://www.uefa.com/european-qualifiers/match/2044202/ |екипа2 = {{fb|MKD}} |голови1 = |голови2 = *{{goal|33}} [[Александар Трајковски|Трајковски]] |стадион = [[Астана Арена]] |локација = [[Астана]] |гледачи = |судија = {{flagsport|SVK}} [[Филип Глова]] }} {| width=92% |- |{{Football kit | pattern_la = _kaz23h | pattern_b = _kaz23h | pattern_ra = _kaz23h | pattern_sh = _kaz23h | pattern_so = | leftarm = FFE000 | body = FFE000 | rightarm = FFE000 | shorts = FFE000 | socks = FFE000 | title = Казахстан }} |{{Football kit | pattern_la = _mkd23a | pattern_b = _mkd23a | pattern_ra = _mkd23a | pattern_sh = | pattern_so = | leftarm = FFFFFF | body = FFFFFF | rightarm = FFFFFF | shorts = FFFFFF | socks = FFFFFF | title = Македонија }} |} {| width="100%" |valign="top" width="40%"| {| style="font-size:90%" cellspacing="0" cellpadding="0" |- !width=25| !!width=25| |- |GK ||'''12'''||[[Мухамеџан Сејсен]] |- |RB ||'''22'''||[[Султанбек Астанов]] |- |CB ||'''2''' ||[[Сергеј Малиј]] || {{yel|50}} |- |CB ||'''3'''||[[Нурали Алип]] |- |CB ||'''4''' ||[[Марат Бистров]] || || {{suboff|73}} |- |LB ||'''11''' ||[[Јан Вороговски]] |- |RW ||'''9'''||[[Ислам Чесноков]] || || {{suboff|63}} |- |CM ||'''8'''||[[Асхат Тагиберген]] {{Капитен}} |- |CM ||'''5''' ||[[Исламбек Куат]] || {{yel|79}} |- |LW ||'''7''' ||[[Галимжан Кенжебек]] || || {{suboff|59}} |- |CF ||'''10'''||[[Максим Самородов]] |- |colspan=3|'''Замени:''' |- |FW ||'''19'''||[[Дастан Сатпаев ]] || || {{subon|59}} |- |FW ||'''21'''||[[Алијар Мухамед]] || || {{subon|81}} |- |MF ||'''17''' ||[[Александар Зујев]] || || {{subon|86}} |- |colspan=3|'''Селектор:''' |- |colspan=3|[[Али Алиев (фудбалер)|Али Алиев]] |} |valign="top"| |valign="top" width="50%"| {| style="font-size:90%; margin:auto" cellspacing="0" cellpadding="0" |- !width=25| !!width=25| |- |GK ||'''23''' ||[[Столе Димитриевски]] |- |CB ||'''2'''||[[Стефан Деспотовски]] || {{yel|81}} |- |CB ||'''5'''||[[Ѓоко Зајков]] |- |CB ||'''6'''||[[Висар Муслиу]] || {{yel|64}} |- |RWB ||'''11'''||[[Дарко Чурлинов]] || || {{suboff|53}} |- |LWB ||'''8'''||[[Езѓан Алиоски]] |- |CM ||'''10'''||[[Енис Барди]] {{Капитен}} |- |CM ||'''18'''||[[Тихомир Костадинов]] || || {{suboff|53}} |- |CM ||'''7''' ||[[Елиф Елмас]] || || {{suboff|67}} |- |CF ||'''20'''||[[Бојан Миовски]] || || {{suboff|67}} |- |CF ||'''9''' ||[[Александар Трајковски]] || || {{suboff|83}} |- |colspan=3|'''Замени:''' |- |MF ||'''17''' ||[[Агон Елези]] || || {{subon|53}} |- |MF ||'''14'''||[[Димитар Митровски (фудбалер)|Димитар Митровски]] || || {{subon|53}} |- |DF ||'''3''' ||[[Стефан Ашковски]] || || {{subon|67}} |- |FW ||'''19''' ||[[Милан Ристовски]] || || {{subon|67}} |- |MF ||'''21'''||[[Јани Атанасов]] || || {{subon|83}} |- |colspan=3|'''Селектор:''' |- |colspan=3|[[Благоја Милевски]] |} |} == Надворешни врски == *{{Official website|https://www.fifa.com/en/tournaments/mens/worldcup/canadamexicousa2026|Official FIFA World Cup website}} **[https://www.fifa.com/en/tournaments/mens/worldcup/canadamexicousa2026/qualifiers/uefa Квалификации за СП 2026 – УЕФА], FIFA.com *[https://www.uefa.com/european-qualifiers/ Европски квалификациии], UEFA.com [[Категорија:Квалификации за Светско првенство во фудбал 2026 (УЕФА)|Група Ј - резултати и состави]] ej7el9p42i2ysbgrmzcrdzfs7ufnetc 5380111 5380109 2025-06-14T17:07:19Z Carshalton 30527 /* Казахстан - Македонија */ 5380111 wikitext text/x-wiki {{Врати се|Квалификации за Светско првенство во фудбал 2026 - УЕФА}} Овој додаток ги содржи сите натпревари од [[Квалификации за Светско првенство во фудбал 2026 (УЕФА) - група Ј|групата Ј]] на УЕФА квалификациите за Светското првенство 2026, прикажани во детали. ==Резултати и состави== ===1. коло=== ==== Лихтенштајн - Македонија ==== {{Football box no.2 |nobars = 1 |историја = [[Фудбалски натпревари Лихтенштајн - Македонија|Лихтенштајн - Македонија]] |id = Лихтенштајн - Македонија |дата = {{Start date|2025|3|22|df=y}} |време = 15:00 |екипа1 = {{fb-rt|LIE}} |резултат = 0&ndash;3 |извештај = https://www.uefa.com/european-qualifiers/match/2044172/ |екипа2 = {{fb|MKD}} |голови1 = |голови2 = *{{goal|{{0}}7}} [[Александар Трајковски|Трајковски]] *{{goal|42}} [[Висар Муслиу|Муслиу]] *{{goal|84}} [[Бојан Миовски|Миовски]] |стадион = [[Стадион Рајнпарк|Рајнпарк]] |локација = [[Вадуц]] |гледачи = 4.094 |судија = {{flagsport|UKR}} [[Микола Балакин]] }} {| width=92% |- |{{Football kit | pattern_la = _whiteborder | pattern_b = _lie24h | pattern_ra = _whiteborder | pattern_sh = | pattern_so = _whitetop | leftarm = 0000FF | body = 0000FF | rightarm = 0000FF | shorts = 0000FF | socks = 0000FF |title = Лихтенштајн }} |{{Football kit | pattern_la = _mkd23t | pattern_b = _mkd23t | pattern_ra = _mkd23t | pattern_sh = | pattern_so = | leftarm = 898987 | body = 000000 | rightarm = 898987 | shorts = 000000 | socks = 000000 |title = Македонија }} |} {| width="100%" |valign="top" width="40%"| {| style="font-size:90%" cellspacing="0" cellpadding="0" |- !width=25| !!width=25| |- |GK ||'''1'''||[[Бенјамин Бухел]] |- |CB ||'''4'''||[[Ларс Трабер]] || {{yel|90+2}} |- |CB ||'''10''' ||[[Сандро Визер]] || || {{suboff|73}} |- |CB ||'''5'''||[[Јенс Хофер]] || {{yel|32}} |- |RWB ||'''20''' ||[[Сандро Волфингер]] || || {{suboff|73}} |- |LWB ||'''4''' ||[[Максимилијан Гепел]] || || {{suboff|55}} |- |CM ||'''17'''||[[Симон Лухингер]] |- |CM ||'''18'''||[[Николас Хаслер]] {{Капитен}} |- |CM ||'''8''' ||[[Арон Зеле]] || {{yel|38}} |- |CF ||'''22''' ||[[Вили Пици]] || || {{suboff|63}} |- |CF ||'''11'''||[[Денис Салановиќ]] || || {{suboff|63}} |- |colspan=3|'''Замени:''' |- |MF ||'''13'''||[[Кени Киндле]] || || {{subon|55}} |- |FW ||'''9'''||[[Ферхат Саглам]] || || {{subon|63}} |- |FW ||'''7''' ||[[Фабио Луке Нотаро]] || || {{subon|63}} |- |DF ||'''2'''||[[Никлас Бек]] || || {{subon|73}} |- |MF ||'''23''' ||[[Емануел Зинд]] || || {{subon|73}} |- |colspan=3|'''Селектор:''' |- |colspan=3|{{flagsport|GER}} [[Конрад Финфстик]] |} |valign="top"| |valign="top" width="50%"| {| style="font-size:90%; margin:auto" cellspacing="0" cellpadding="0" |- !width=25| !!width=25| |- |GK ||'''1''' ||[[Столе Димитриевски]] |- |RB ||'''5'''||[[Ѓоко Зајков]] |- |CB ||'''4'''||[[Никола Серафимов]] || {{yel|24}} || {{suboff|46}} |- |CB ||'''6'''||[[Висар Муслиу]] |- |LB ||'''8'''||[[Езѓан Алиоски]] || || {{suboff|63}} |- |RM ||'''11'''||[[Дарко Чурлинов]] || || {{suboff|80}} |- |CM ||'''16'''||[[Исник Алими]] || || {{suboff|46}} |- |CM ||'''10'''||[[Енис Барди]] {{Капитен}} |- |LM ||'''7''' ||[[Елиф Елмас]] |- |CF ||'''10'''||[[Бојан Миовски]] |- |CF ||'''9''' ||[[Александар Трајковски]] || || {{suboff|63}} |- |colspan=3|'''Замени:''' |- |MF ||'''21''' ||[[Јани Атанасов]] || || {{subon|46}} |- |DF ||'''2'''||[[Бојан Илиевски]] || || {{subon|46}} |- |FW ||'''19''' ||[[Давид Тошевски]] || || {{subon|63}} |- |DF ||'''13''' ||[[Бојан Димоски]] || || {{subon|63}} |- |MF ||'''14'''||[[Кристијан Трапановски]] || || {{subon|80}} |- |colspan=3|'''Селектор:''' |- |colspan=3|[[Благоја Милевски]] |} |} ==== Велс - Казахстан ==== {{Football box no.2 |nobars = 1 |историја = [[Фудбалски натпревари Велс - Казахстан|Велс - Казахстан]] |id = Велс - Казахстан |дата = {{Start date|2025|3|22|df=y}} |време = 20:45 |екипа1 = {{fb-rt|WAL}} |резултат = 3&ndash;1 |извештај = https://www.uefa.com/european-qualifiers/match/2044167/ |екипа2 = {{fb|KAZ}} |голови1 = *[[Даниел Џејмс (фудбалер)|Д. Џејмс]] {{goal|{{0}}9}} *[[Бен Дејвис (фудбалер 1993)|Б. Дејвис]] {{goal|47}} *[[Раби Матондо|Матондо]] {{goal|90}} |голови2 = *{{goal|32|пен.}} [[Асхат Тагиберген|Тагиберген]] |стадион = [[Стадион Кардиф Сити|Кардиф Сити]] |локација = [[Кардиф]] |гледачи = 32.473 |судија = {{flagsport|LTU}} [[Донатас Румшас]] }} {| width=92% |- |{{Football kit | pattern_la = _wal24h | pattern_b = _wal24h | pattern_ra = _wal24h | pattern_sh = _wal24h | pattern_so = _wls24hl | leftarm = EF0000 | body = EF0000 | rightarm = EF0000 | shorts = EF0000 | socks = EF0000 | title = Велс }} |{{Football kit | pattern_la = _kaz23a | pattern_b = _kaz23a | pattern_ra = _kaz23a | pattern_sh = _kaz23a | pattern_so = | leftarm = 0060DD | body = 0060DD | rightarm = 0060DD | shorts = 0060DD | socks = 0060DD | title = Казахстан }} |} {| width="100%" |valign="top" width="40%"| {| style="font-size:90%" cellspacing="0" cellpadding="0" |- !width=25| !!width=25| |- |GK ||'''1'''||[[Карл Дарлоу]] |- |RB ||'''14'''||[[Конор Робертс]] |- |CB ||'''6''' ||[[Џо Родон]] |- |CB ||'''4''' ||[[Бен Дејвис]] {{Капитен}} |- |LB ||'''3''' ||[[Нeко Вилијамс]] |- |CM ||'''15'''||[[Лиам Кулен]] |- |CM ||'''22'''||[[Џош Шихан]] |- |RW ||'''20'''||[[Даниел Џејмс (фудбалер)|Даниел Џејмс]] || || || || {{suboff|86}} |- |AM ||'''10''' ||[[Дејвид Брукс (фудбалер)|Дејвид Брукс]] || || || || {{suboff|62}} |- |CF ||'''22''' ||[[Сорба Томас]] |- |CF ||'''11'''||[[Бренан Џонсон]] || || || || {{suboff|62}} |- |colspan=3|'''Замени:''' |- |FW ||'''18'''||[[Марк Харис (велшки фудбалер)|Марк Харис]] || || || || {{subon|62}} |- |MF ||'''17'''||[[Џордан Џејмс (фудбалер 2004)|Џордан Џејмс]] || || || || {{subon|62}} |- |FW ||'''7''' ||[[Раби Матондо]] || || || || {{subon|86}} |- |colspan=3|'''Селектор:''' |- |colspan=3|[[Крег Белами]] |} |valign="top"| |valign="top" width="50%"| {| style="font-size:90%; margin:auto" cellspacing="0" cellpadding="0" |- !width=25| !!width=25| |- |GK ||'''15''' ||[[Александер Заруцки]] |- |RB ||'''16'''||[[Еркин Тапалов]] |- |CB ||'''3'''||[[Нурали Алип]] || |- |CB ||'''22'''||[[Александар Марочкин]] |- |CB ||'''4'''||[[Марат Бистров]] |- |LB ||'''11'''||[[Јан Вороговски]] |- |RW ||'''22'''||[[Ислам Чесноков]] || {{yel|61}} || {{suboff|86}} |- |CM ||'''8'''||[[Асхат Тагиберген]] {{Капитен}} |- |CM ||'''7''' ||[[Серикжан Мужиков]] || || {{suboff|62}} |- |LW ||'''10'''||[[Максим Самородов]] || {{yel|42}} || {{suboff|74}} |- |CF ||'''19''' ||[[Ајбар Жаксиликов]] || || {{suboff|74}} |- |colspan=3|'''Замени:''' |- |MF ||'''14''' ||[[Георги Жуков]] || || {{subon|62}} |- |FW ||'''17'''||[[Абат Ајмбетов]] || || {{subon|74}} |- |FW ||'''18''' ||[[Дастан Сатпаев]] || || {{subon|74}} |- |MF ||'''9''' ||[[Галимжан Кенжебек]] || || {{subon|86}} |- |colspan=3|'''Селектор:''' |- |colspan=3|[[Али Алиев (фудбалер)|Али Алиев]] |} |} ===2. коло=== ==== Лихтенштајн - Казахстан ==== {{Поднаслов-никулец}} ==== Македонија - Велс ==== {{Football box no.2 |nobars = 1 |историја = [[Фудбалски натпревари Македонија - Велс|Македонија - Велс]] |id = Македонија - Велс |дата = {{Start date|2025|3|25|df=y}} |време = 20:45 |екипа1 = {{fb-rt|MKD}} |резултат = 1&ndash;1 |извештај = https://www.uefa.com/european-qualifiers/match/2044179/ |екипа2 = {{fb|WAL}} |голови1 = *[[Бојан Миовски|Миовски]] {{goal|90+1}} |голови2 = *{{goal|90+6}} [[Дејвид Брукс (фудбалер)|Брукс]] |стадион = [[Национална арена „Тоше Проески“]] |локација = [[Скопје]] |гледачи = 23.114 |судија = {{flagsport|FRA}} [[Жером Брисар]] }} {| width=92% |- |{{Football kit | pattern_la = _mkd23t | pattern_b = _mkd23t | pattern_ra = _mkd23t | pattern_sh = | pattern_so = | leftarm = 898987 | body = 000000 | rightarm = 898987 | shorts = 000000 | socks = 000000 |title = Македонија }} |{{Football kit | pattern_la = _wal24h | pattern_b = _wal24h | pattern_ra = _wal24h | pattern_sh = _wal24h | pattern_so = _wls24hl | leftarm = EF0000 | body = EF0000 | rightarm = EF0000 | shorts = EF0000 | socks = EF0000 |title = Велс }} |} {| width="100%" |valign="top" width="40%"| {| style="font-size:90%" cellspacing="0" cellpadding="0" |- !width=25| !!width=25| |- |GK ||'''1'''||[[Столе Димитриевски]] |- |CB ||'''5'''||[[Ѓоко Зајков]] || || {{suboff|61}} |- |CB ||'''4''' ||[[Никола Серафимов]] || {{yel|45+2}} |- |CB ||'''6''' ||[[Висар Муслиу]] |- |RWB ||'''2'''||[[Бојан Илиевски]] || || {{suboff|87}} |- |CM ||'''16'''||[[Исник Алими]] || || {{suboff|61}} |- |CM ||'''18'''||[[Тихомир Костадинов]] |- |LWB ||'''8'''||[[Езѓан Алиоски]] |- |AM ||'''10''' ||[[Енис Барди]] {{Капитен}} || || {{suboff|90+2}} |- |CF ||'''20''' ||[[Бојан Миовски]] || {{yel|90+2}} || {{suboff|90+2}} |- |CF ||'''7'''||[[Елиф Елмас]] |- |colspan=3|'''Замени:''' |- |MF ||'''21'''||[[Јани Атанасов]] || || {{subon|55}} |- |MF ||'''11'''||[[Дарко Чурлинов]] || || {{subon|63}} |- |FW ||'''13''' ||[[Бојан Димоски]] || || {{subon|63}} |- |DF ||'''15'''||[[Јован Манев]] || || {{subon|73}} |- |MF ||'''9''' ||[[Александар Трајковски]] || || {{subon|73}} |- |colspan=3|'''Селектор:''' |- |colspan=3|[[Благоја Милевски]] |} |valign="top"| |valign="top" width="50%"| {| style="font-size:90%; margin:auto" cellspacing="0" cellpadding="0" |- !width=25| !!width=25| |- |GK ||'''1''' ||[[Карл Дарлоу]] |- |RB ||'''3'''||[[Нико Вилијамс]] |- |CB ||'''6'''||[[Џо Родон]] || {{yel|80}} |- |CB ||'''2'''||[[Крис Мефам]] |- |LB ||'''4'''||[[Бен Дејвис (фудбалер 1993)|Бен Дејвис]] {{Капитен}} |- |CM ||'''22'''||[[Џош Шихан]] || || {{suboff|84}} |- |CM ||'''17'''||[[Џордан Џејмс (фудбалер 2004)|Џордан Џејмс]] || {{yel|90+4}} |- |RW ||'''20'''||[[Даниел Џејмс (фудбалер)|Даниел Џејмс]] || || {{suboff|64}} |- |AM ||'''23''' ||[[Нејтн Броудхед]] || || {{suboff|75}} |- |LW ||'''10'''||[[Сорба Томас]] |- |CF ||'''11''' ||[[Бренан Џонсон]] || || {{suboff|84}} |- |colspan=3|'''Замени:''' |- |FW ||'''13''' ||[[Кифер Мур]] || || {{subon|64}} |- |MF ||'''10'''||[[Дејвид Брукс (фудбалер)|Дејвид Брукс]] || || {{subon|75}} |- |FW ||'''9''' ||[[Раби Матондо]] || || {{subon|84}} |- |MF ||'''7''' ||[[Џо Алан]] || || {{subon|84}} |- |colspan=3|'''Селектор:''' |- |colspan=3|[[Крег Белами]] |} |} ===3. коло=== ==== Македонија - Белгија ==== {{Football box no.2 |nobars = 1 |историја = [[Фудбалски натпревари Македонија - Белгија|Македонија - Белгија]] |id = Македонија - Белгија |дата = {{Start date|2025|6|6|df=y}} |време = 20:45 |екипа1 = {{fb-rt|MKD}} |резултат = 1&ndash;1 |извештај = https://www.uefa.com/european-qualifiers/match/2044188/ |екипа2 = {{fb|BEL}} |голови1 = *[[Езѓан Алиоски|Алиоски]] {{goal|86}} |голови2 = *{{goal|28}} [[Максим Де Кујпер|Де Кујпер]] |стадион = [[Национална арена „Тоше Проески“]] |локација = [[Скопје]] |гледачи = 23.070 |судија = {{flagsport|ENG}} [[Крис Кавана]] }} {| width=92% |- |{{Football kit | pattern_la = _mkd23h | pattern_b = _mkd23h | pattern_ra = _mkd23h | pattern_sh = | pattern_so = | leftarm = FF0000 | body = FF0000 | rightarm = FF0000 | shorts = FF0000 | socks = FF0000 |title = Македонија }} |{{Football kit | pattern_la = _bel24a | pattern_b = _bel24a | pattern_ra = _bel24a | pattern_sh = _bel24a | pattern_so =_bel24al | leftarm = 87CEEB | body = 87CEEB | rightarm = 87CEEB | shorts = AF5733 | socks = FFFFFF |title = Белгија }} |} {| width="100%" |valign="top" width="40%"| {| style="font-size:90%" cellspacing="0" cellpadding="0" |- !width=25| !!width=25| |- |GK ||'''23'''||[[Столе Димитриевски]] |- |CB ||'''4'''||[[Андреј Стојчевски]] || || {{suboff|57}} |- |CB ||'''5''' ||[[Ѓоко Зајков]] |- |CB ||'''6''' ||[[Висар Муслиу]] || {{yel|66}} |- |RWB ||'''2'''||[[Бојан Илиевски]] || {{yel|70}} || {{suboff|80}} |- |LWB ||'''8'''||[[Езѓан Алиоски]] |- |CM ||'''18'''||[[Тихомир Костадинов]] || || {{suboff|80}} |- |CM ||'''21'''||[[Јани Атанасов]] || {{yel|15}} || {{suboff|46}} |- |CM ||'''7'''||[[Елиф Елмас]] |- |CF ||'''20''' ||[[Бојан Миовски]] || || {{suboff|85}} |- |CF ||'''10''' ||[[Енис Барди]] {{Капитен}} || {{yel|76}} |- |colspan=3|'''Замени:''' |- |MF ||'''17'''||[[Агон Елези]] || || {{subon|46}} |- |MF ||'''11'''||[[Дарко Чурлинов]] || || {{subon|57}} |- |DF ||'''3''' ||[[Стефан Ашковски]] || || {{subon|80}} |- |MF ||'''14'''||[[Димитар Митровски (фудбалер)|Димитар Митровски]] || {{yel|81}} || {{subon|80}} |- |FW ||'''19''' ||[[Милан Ристовски]] || {{yel|90+2}} || {{subon|85}} |- |colspan=3|'''Селектор:''' |- |colspan=3|[[Благоја Милевски]] || {{yel|82}} |} |valign="top"| |valign="top" width="50%"| {| style="font-size:90%; margin:auto" cellspacing="0" cellpadding="0" |- !width=25| !!width=25| |- |GK ||'''1''' ||[[Мац Селс]] |- |RB ||'''15'''||[[Томас Меније]] {{Капитен}} || {{yel|44}} || {{suboff|57}} |- |CB ||'''2'''||[[Зено Дебаст]] |- |CB ||'''4'''||[[Ваут Фас]] |- |LB ||'''5'''||[[Максим Де Кујпер]] || || {{suboff|78}} |- |CM ||'''22'''||[[Ханс Ванакен]] || || {{suboff|57}} |- |CM ||'''21'''||[[Никола Раскин]] |- |CM ||'''7'''||[[Кевин Де Бројне]] || || {{suboff|57}} |- |RW ||'''23''' ||[[Алексис Салемакерс]] |- |CF ||'''10'''||[[Ромелу Лукаку]] || || {{suboff|82}} |- |LW ||'''22''' ||[[Жереми Доку]] |- |colspan=3|'''Замени:''' |- |MF ||'''6''' ||[[Амаду Онана]] || || {{subon|57}} |- |MF ||'''8'''||[[Јури Тилеманс]] || || {{subon|57}} |- |DF ||'''16''' ||[[Кони Де Винтер]] || || {{subon|57}} |- |DF ||'''3''' ||[[Артур Теат]] || || {{subon|78}} |- |FW ||'''9''' ||[[Лоис Опенда]] || || {{subon|82}} |- |colspan=3|'''Селектор:''' |- |colspan=3|{{flagsport|FRA}} [[Руди Гарсија]] |} |} ==== Велс - Лихтенштајн ==== {{Football box no.2 |nobars = 1 |историја = [[Фудбалски натпревари Велс - Лихтенштајн|Велс - Лихтенштајн]] |id = Велс - Лихтенштајн |дата = {{Start date|2025|6|6|df=y}} |време = 20:45 |екипа1 = {{fb-rt|WAL}} |резултат = 3&ndash;0 |извештај = https://www.uefa.com/european-qualifiers/match/2044185/ |екипа2 = {{fb|LIE}} |голови1 = *[[Џо Родон|Родон]] {{goal|40}} *[[Хари Вилсон (фудбалер 1997)|Вилсон]] {{goal|65}} *[[Кифер Мур|Мур]] {{goal|68}} |голови2 = |стадион = [[Стадион Кардиф Сити|Кардиф Сити]] |локација = [[Кардиф]] |гледачи = 30.646 |судија = {{flagsport|GRE}} [[Анатасиос Папапетру]] }} {| width=92% |- |{{Football kit | pattern_la = _wal24h | pattern_b = _wal24h | pattern_ra = _wal24h | pattern_sh = _wal24h | pattern_so = _wls24hl | leftarm = EF0000 | body = EF0000 | rightarm = EF0000 | shorts = EF0000 | socks = EF0000 | title = Велс }} |{{Football kit | pattern_la = _lie24t | pattern_b = _lie24t | pattern_ra = _lie24t | pattern_sh = | pattern_so = | leftarm = FFFFFF | body = FFFFFF | rightarm = FFFFFF | shorts = FFFFFF | socks = FFFFFF | title = Лихтенштајн }} |} {| width="100%" |valign="top" width="40%"| {| style="font-size:90%" cellspacing="0" cellpadding="0" |- !width=25| !!width=25| |- |GK ||'''1'''||[[Карл Дарлоу]] |- |RB ||'''14'''||[[Конор Робертс]] |- |CB ||'''6''' ||[[Џо Родон]] |- |CB ||'''4''' ||[[Бен Дејвис]] {{Капитен}} |- |LB ||'''3''' ||[[Нeко Вилијамс]] || || {{suboff|24}} |- |CM ||'''8'''||[[Хари Вилсон (фудбалер 1997)|Хари Вилсон]] || || {{suboff|74}} |- |CM ||'''5'''||[[Итан Ампаду]] || || {{suboff|64}} |- |RW ||'''11'''||[[Бренан Џонсон]] || || {{suboff|64}} |- |AM ||'''10''' ||[[Лиам Кулен]] |- |LW ||'''19''' ||[[Сорба Томас]] || || {{suboff|64}} |- |CF ||'''13'''||[[Кифер Мур]] |- |colspan=3|'''Замени:''' |- |DF ||'''15'''||[[Џеј Дасилва]] || || {{subon|24}} |- |MF ||'''7'''||[[Дејвид Брукс (фудбалер)|Дејвид Брукс]] || || {{subon|64}} |- |MF ||'''22''' ||[[Џош Шихан]] || {{yel|83}} || {{subon|64}} |- |MF ||'''22''' ||[[Луис Кумас]] || || {{subon|64}} |- |MF ||'''17'''||[[Џордан Џејмс (фудбалер 2004)|Џордан Џејмс]] || || {{subon|74}} |- |colspan=3|'''Селектор:''' |- |colspan=3|[[Крег Белами]] |} |valign="top"| |valign="top" width="50%"| {| style="font-size:90%; margin:auto" cellspacing="0" cellpadding="0" |- !width=25| !!width=25| |- |GK ||'''1''' ||[[Бенјамин Бухел]] |- |RB ||'''4'''||[[Ларс Трабер]] |- |CB ||'''10'''||[[Сандро Визер]] |- |CB ||'''23'''||[[Јенс Хофер]] |- |RWB ||'''14'''||[[Ливио Мајер]] || || {{suboff|46}} |- |LWB ||'''3'''||[[Максимилијан Гепел]] |- |CM ||'''17'''||[[Симон Лухингер]] || || {{suboff|73}} |- |CM ||'''18'''||[[Николас Хаслер]] {{Капитен}} |- |CM ||'''8''' ||[[Арон Зеле]] || || {{suboff|90}} |- |CF ||'''9'''||[[Ферхат Саглам]] || || {{suboff|46}} |- |CF ||'''7''' ||[[Фабио Луке Нотаро]] || || {{suboff|70}} |- |colspan=3|'''Замени:''' |- |FW ||'''22''' ||[[Вили Пици]] || {{yel|73}} || {{subon|46}} |- |MF ||'''13'''||[[Кени Киндле]] || {{yel|49}} || {{subon|46}} |- |DF ||'''6''' ||[[Андреас Малин]] || || {{subon|70}} |- |MF ||'''15''' ||[[Андрин Нецер]] || || {{subon|73}} |- |MF ||'''19''' ||[[Емануел Зинд]] || || {{subon|90}} |- |colspan=3|'''Селектор:''' |- |colspan=3|{{flagsport|GER}} [[Конрад Финфстик]] |} |} ===4. коло=== ==== Казахстан - Македонија ==== {{Football box no.2 |nobars = 1 |историја = [[Фудбалски натпревари Казахстан - Македонија|Казахстан - Македонија]] |id = Казахстан - Македонија |дата = {{Start date|2025|6|9|df=y}} |време = 16:00&nbsp;{{small|(19:00 [[UTC+05:00|UTC+5]])}} |екипа1 = {{fb-rt|KAZ}} |резултат = 0&ndash;1 |извештај = https://www.uefa.com/european-qualifiers/match/2044202/ |екипа2 = {{fb|MKD}} |голови1 = |голови2 = *{{goal|33}} [[Александар Трајковски|Трајковски]] |стадион = [[Астана Арена]] |локација = [[Астана]] |гледачи = 27.694 |судија = {{flagsport|SVK}} [[Филип Глова]] }} {| width=92% |- |{{Football kit | pattern_la = _kaz23h | pattern_b = _kaz23h | pattern_ra = _kaz23h | pattern_sh = _kaz23h | pattern_so = | leftarm = FFE000 | body = FFE000 | rightarm = FFE000 | shorts = FFE000 | socks = FFE000 | title = Казахстан }} |{{Football kit | pattern_la = _mkd23a | pattern_b = _mkd23a | pattern_ra = _mkd23a | pattern_sh = | pattern_so = | leftarm = FFFFFF | body = FFFFFF | rightarm = FFFFFF | shorts = FFFFFF | socks = FFFFFF | title = Македонија }} |} {| width="100%" |valign="top" width="40%"| {| style="font-size:90%" cellspacing="0" cellpadding="0" |- !width=25| !!width=25| |- |GK ||'''12'''||[[Мухамеџан Сејсен]] |- |RB ||'''22'''||[[Султанбек Астанов]] |- |CB ||'''2''' ||[[Сергеј Малиј]] || {{yel|50}} |- |CB ||'''3'''||[[Нурали Алип]] |- |CB ||'''4''' ||[[Марат Бистров]] || || {{suboff|73}} |- |LB ||'''11''' ||[[Јан Вороговски]] |- |RW ||'''9'''||[[Ислам Чесноков]] || || {{suboff|63}} |- |CM ||'''8'''||[[Асхат Тагиберген]] {{Капитен}} |- |CM ||'''5''' ||[[Исламбек Куат]] || {{yel|79}} |- |LW ||'''7''' ||[[Галимжан Кенжебек]] || || {{suboff|59}} |- |CF ||'''10'''||[[Максим Самородов]] |- |colspan=3|'''Замени:''' |- |FW ||'''19'''||[[Дастан Сатпаев ]] || || {{subon|59}} |- |FW ||'''21'''||[[Алијар Мухамед]] || || {{subon|81}} |- |MF ||'''17''' ||[[Александар Зујев]] || || {{subon|86}} |- |colspan=3|'''Селектор:''' |- |colspan=3|[[Али Алиев (фудбалер)|Али Алиев]] |} |valign="top"| |valign="top" width="50%"| {| style="font-size:90%; margin:auto" cellspacing="0" cellpadding="0" |- !width=25| !!width=25| |- |GK ||'''23''' ||[[Столе Димитриевски]] |- |CB ||'''2'''||[[Стефан Деспотовски]] || {{yel|81}} |- |CB ||'''5'''||[[Ѓоко Зајков]] |- |CB ||'''6'''||[[Висар Муслиу]] || {{yel|64}} |- |RWB ||'''11'''||[[Дарко Чурлинов]] || || {{suboff|53}} |- |LWB ||'''8'''||[[Езѓан Алиоски]] |- |CM ||'''10'''||[[Енис Барди]] {{Капитен}} |- |CM ||'''18'''||[[Тихомир Костадинов]] || || {{suboff|53}} |- |CM ||'''7''' ||[[Елиф Елмас]] || || {{suboff|67}} |- |CF ||'''20'''||[[Бојан Миовски]] || || {{suboff|67}} |- |CF ||'''9''' ||[[Александар Трајковски]] || || {{suboff|83}} |- |colspan=3|'''Замени:''' |- |MF ||'''17''' ||[[Агон Елези]] || || {{subon|53}} |- |MF ||'''14'''||[[Димитар Митровски (фудбалер)|Димитар Митровски]] || || {{subon|53}} |- |DF ||'''3''' ||[[Стефан Ашковски]] || || {{subon|67}} |- |FW ||'''19''' ||[[Милан Ристовски]] || || {{subon|67}} |- |MF ||'''21'''||[[Јани Атанасов]] || || {{subon|83}} |- |colspan=3|'''Селектор:''' |- |colspan=3|[[Благоја Милевски]] |} |} == Надворешни врски == *{{Official website|https://www.fifa.com/en/tournaments/mens/worldcup/canadamexicousa2026|Official FIFA World Cup website}} **[https://www.fifa.com/en/tournaments/mens/worldcup/canadamexicousa2026/qualifiers/uefa Квалификации за СП 2026 – УЕФА], FIFA.com *[https://www.uefa.com/european-qualifiers/ Европски квалификациии], UEFA.com [[Категорија:Квалификации за Светско првенство во фудбал 2026 (УЕФА)|Група Ј - резултати и состави]] q4e9e0e2s2d3uxutetkktw9216in0oe 10 1372523 5380234 5378845 2025-06-14T22:59:55Z Carshalton 30527 5380234 wikitext text/x-wiki {{National squad under 21 | name = Состав на Италија на ЕП фудбал под 21 година 2025 | bg = #0066BC | fg = white | bordercolor = darkblue | country = Италија | comp link = Европско првенство во фудбал за играчи под 21 година 2025 | comp = ЕП за играчи под 21 година 2025 | p1 = [[Себастијано Деспланш|Деспланш]] | p2 = [[Матија Ѕаноти|Ѕаноти]] | p3 = [[Матео Руџери|Руџери]] | p4 = [[Матео Прати|Прати]] | p5 = [[Лоренцо Пирола|Пирола]] &nbsp;{{капитен}} | p6 = [[Даниеле Гиларди|Гиларди]] | p7 = [[Шер Ндур|Ндур]] | p8 = [[Чезаре Казадеи|Казадеи]] | p9 = [[Џузепе Амброзино|Амброзино]] | p10 = [[Вилфрид Њонто|Њонто]] | p11 = [[Томазо Балданци|Балданци]] | p12 = [[Џоеле Ѕаки|Ѕаки]] | p13 = [[Мајкл Кајоде|Кајоде]] | p14 = [[Џовани Фабијан|Фабијан]] | p15 = [[Диего Копола|Копола]] | p16 = [[Рикардо Турикја|Турикја]] | p17 = [[Лука Колеошо|Колеошо]] | p18 = [[Иса Думбија (фудбалер)|Думбија]] | p19 = [[Габриеле Гуарино|Гуарино]] | p20 = [[Николо Пизили|Пизили]] | p21 = [[Јакопо Фацини|Фацини]] | p22 = [[Јакопо Саси|Саси]] | p23 = [[Алесандро Бјанко|Бјанко]] | coach = [[Кармине Нунцијата|Нунцијата]] }}<noinclude> [[Категорија:Предлошки за италијански фудбал|ЕП-У21 2025]] [[Категорија:Предлошки за земјите учеснички на ЕП-У21 2025|Италија]]<noinclude> hs63k5nhv6gubc863ilbcxbu15sng2v 5380235 5380234 2025-06-14T23:00:09Z Carshalton 30527 5380235 wikitext text/x-wiki {{National squad under 21 | name = Состав на Италија на ЕП фудбал под 21 година 2025 | bg = #0066BC | fg = white | bordercolor = darkblue | country = Италија | comp link = Европско првенство во фудбал за играчи под 21 година 2025 | comp = ЕП за играчи под 21 година 2025 | p1 = [[Себастијано Депланш|Депланш]] | p2 = [[Матија Ѕаноти|Ѕаноти]] | p3 = [[Матео Руџери|Руџери]] | p4 = [[Матео Прати|Прати]] | p5 = [[Лоренцо Пирола|Пирола]] &nbsp;{{капитен}} | p6 = [[Даниеле Гиларди|Гиларди]] | p7 = [[Шер Ндур|Ндур]] | p8 = [[Чезаре Казадеи|Казадеи]] | p9 = [[Џузепе Амброзино|Амброзино]] | p10 = [[Вилфрид Њонто|Њонто]] | p11 = [[Томазо Балданци|Балданци]] | p12 = [[Џоеле Ѕаки|Ѕаки]] | p13 = [[Мајкл Кајоде|Кајоде]] | p14 = [[Џовани Фабијан|Фабијан]] | p15 = [[Диего Копола|Копола]] | p16 = [[Рикардо Турикја|Турикја]] | p17 = [[Лука Колеошо|Колеошо]] | p18 = [[Иса Думбија (фудбалер)|Думбија]] | p19 = [[Габриеле Гуарино|Гуарино]] | p20 = [[Николо Пизили|Пизили]] | p21 = [[Јакопо Фацини|Фацини]] | p22 = [[Јакопо Саси|Саси]] | p23 = [[Алесандро Бјанко|Бјанко]] | coach = [[Кармине Нунцијата|Нунцијата]] }}<noinclude> [[Категорија:Предлошки за италијански фудбал|ЕП-У21 2025]] [[Категорија:Предлошки за земјите учеснички на ЕП-У21 2025|Италија]]<noinclude> f7k1wlnhi12059wa5bczul5c5w25yf6 0 1372635 5380031 5379310 2025-06-14T12:21:30Z Marco Mitrovich 114460 5380031 wikitext text/x-wiki {{Инфокутија Населено место | name = Славујевац | native_name = Славујевац | settlement_type = Населба | image_skyline = | image_alt = | image_caption = | nickname = | pushpin_map = Serbia | pushpin_label_position = | pushpin_map_alt = | pushpin_map_caption = | latd = 42 |latm = 16 |lats = 11 |latNS = N | longd = 21 |longm = 45 |longs = 32 |longEW = E | coor_pinpoint = | coordinates_type = | coordinates_display = | coordinates_footnotes = | subdivision_type = Држава | subdivision_name = [[Србија]] | subdivision_type1 = Управен Округ | subdivision_name1 = [[Пчињски Управен Округ|Пчињски]] | subdivision_type2 = Општина | subdivision_name2 = [[Прешево]] | dimensions_footnotes = | elevation_footnotes = | elevation_m = 584 | population_footnotes = | population_total = 313 | population_as_of = 2022 | population_density_km2 = auto | population_demonym = | population_note = | timezone1 = [[Средноевропско време|CET]] |utc_offset = +1 | utc_offset1 = | timezone1_DST = [[Средноевропско летно време|CEST]] |utc_offset_DST = +2 | utc_offset1_DST = | postal_code_type = Пошт. бр. | postal_code = 17523 | area_code_type = | area_code = 017 | registration_plate = VR }} '''Славујевац''' (поранешно име ''Бугариње'') е населено место во општината [[Прешево]], [[Пчињски Управен Округ]], [[Србија]]. Според пописот од 2022 година имало 313 жители.<ref>[http://pop-stat.mashke.org/serbia-census.htm All places: 1948, 1953, 1961, 1971, 1981, 1991, 2002, 2011, 2022 censuses] pop-stat.mashke.org </ref> == Поврзано == * [[Прешево]] * [[Пчињски Управен Округ]] * [[Јужна Србија]] == Наводи == {{наводи}} {{Општина Прешево}} [[Категорија:Прешево]] [[Категорија:Населени места во Јужна Србија]] [[Категорија:Населени места во Вардарска Македонија]] 55ceu8qu7ke88bdswui48u0g2skvtq6 0 1372637 5380024 5380001 2025-06-14T12:05:14Z Marco Mitrovich 114460 5380024 wikitext text/x-wiki {{Инфокутија Населено место | name = Свињиште | native_name = Свињиште | settlement_type = Населба | image_skyline = | image_alt = | image_caption = | nickname = | pushpin_map = Serbia | pushpin_label_position = | pushpin_map_alt = | pushpin_map_caption = | latd = 42 |latm = 19 |lats = 43 |latNS = N | longd = 21 |longm = 48 |longs = 02 |longEW = E | coor_pinpoint = | coordinates_type = | coordinates_display = | coordinates_footnotes = | subdivision_type = Држава | subdivision_name = [[Србија]] | subdivision_type1 = Управен Округ | subdivision_name1 = [[Пчињски Управен Округ|Пчињски]] | subdivision_type2 = Општина | subdivision_name2 = [[Прешево]] | dimensions_footnotes = | elevation_footnotes = | elevation_m = 639 | population_footnotes = | population_total = 39 | population_as_of = 2022 | population_density_km2 = auto | population_demonym = | population_note = | timezone1 = [[Средноевропско време|CET]] |utc_offset = +1 | utc_offset1 = | timezone1_DST = [[Средноевропско летно време|CEST]] |utc_offset_DST = +2 | utc_offset1_DST = | postal_code_type = Пошт. бр. | postal_code = 17523 | area_code_type = | area_code = 017 | registration_plate = VR }} '''Свињиште''' е населено место во општината [[Прешево]], [[Пчињски Управен Округ]], [[Србија]]. Според пописот од 2022 година имало 39 жител.<ref>[http://pop-stat.mashke.org/serbia-census.htm All places: 1948, 1953, 1961, 1971, 1981, 1991, 2002, 2011, 2022 censuses] pop-stat.mashke.org </ref> Цариградски скопски митрополит [[Фирмилијан]], 1902 година бележува дека во Свињиште биле 13 [[Македонци|македонски]] куќи.<ref>[[c:File:Izvestaj_od_skopskiot_mitropolit_za_brojot_na_kuci,_1902.pdf|Известие от скопския митрополит относно броя на къщите под негово ведомство]], 1902 г., сканирано от Македонския държавен архив.</ref>{{efn|Фирмилијан Словени во [[Македонија (регион)|Македонија]] прикажува како Срби.}} == Поврзано == * [[Прешево]] * [[Пчињски Управен Округ]] * [[Јужна Србија]] == Белешки == {{Белешки}} == Наводи == {{наводи}} {{Општина Прешево}} [[Категорија:Прешево]] [[Категорија:Населени места во Јужна Србија]] [[Категорија:Населени места во Вардарска Македонија]] kjfq4rma5z2spfyypib9atpank5fwwg 0 1372640 5380036 5379322 2025-06-14T12:33:22Z Marco Mitrovich 114460 5380036 wikitext text/x-wiki {{Инфокутија Населено место | name = Цакановац | native_name = Цакановац | settlement_type = Населба | image_skyline = Ne Hyrje te Ckanoci.jpg | image_alt = | image_caption = Велезот во Цакановац | nickname = | pushpin_map = Serbia | pushpin_label_position = | pushpin_map_alt = | pushpin_map_caption = | latd = 42 |latm = 16 |lats = 18 |latNS = N | longd = 21 |longm = 40 |longs = 31 |longEW = E | coor_pinpoint = | coordinates_type = | coordinates_display = | coordinates_footnotes = | subdivision_type = Држава | subdivision_name = [[Србија]] | subdivision_type1 = Управен Округ | subdivision_name1 = [[Пчињски Управен Округ|Пчињски]] | subdivision_type2 = Општина | subdivision_name2 = [[Прешево]] | dimensions_footnotes = | elevation_footnotes = | elevation_m = 413 | population_footnotes = | population_total = 160 | population_as_of = 2022 | population_density_km2 = auto | population_demonym = | population_note = | timezone1 = [[Средноевропско време|CET]] |utc_offset = +1 | utc_offset1 = | timezone1_DST = [[Средноевропско летно време|CEST]] |utc_offset_DST = +2 | utc_offset1_DST = | postal_code_type = Пошт. бр. | postal_code = 17523 | area_code_type = | area_code = 017 | registration_plate = VR }} '''Цакановац''' е населено место во општината [[Прешево]], [[Пчињски Управен Округ]], [[Србија]]. Според пописот од 2022 година имало 160 жител.<ref>[http://pop-stat.mashke.org/serbia-census.htm All places: 1948, 1953, 1961, 1971, 1981, 1991, 2002, 2011, 2022 censuses] pop-stat.mashke.org </ref> == Поврзано == * [[Прешево]] * [[Пчињски Управен Округ]] * [[Јужна Србија]] == Наводи == {{наводи}} {{Општина Прешево}} [[Категорија:Прешево]] [[Категорија:Населени места во Јужна Србија]] 08dojy5wu8wi6bbozzc8iifxqf6m95s 0 1372686 5380251 5379668 2025-06-15T03:34:59Z InternetArchiveBot 92312 Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.9.5 5380251 wikitext text/x-wiki {{Инфокутија Парк|image=2017 Lima - Circuito mágico del Parque de las Aguas.jpg}} '''Парке де ла Ресерва (мак: Паркот на резерватот)''' е парк кој се наоѓа во центарот на Лима, во [[Перу]]. Изграден во неправилна форма, се наоѓа помеѓу две од главните улици во градот, Авенија Пасео де ла Република и Авенијата Арекипа.<ref name="googlemaps">{{Наведена мрежна страница|url=https://maps.google.com/maps?t=h&q=-12.070833,-77.033333&ie=UTF8&ll=-12.070839,-77.033343&spn=0.027194,0.025964&z=15|title=Google Maps|accessdate=2009-01-05}}</ref> Зафаќа површина од осум [[Хектар|хектари]] и е изграден во неокласичен стил. Дизајнирана е од [[Франција|францускиот]] архитект Клод Сахут и е дом на многу скулптури изградени од [[Перу|перуански]] уметници.<ref name="website1">{{Наведена мрежна страница|url=http://amarengo.org/articulos/circuito/historia|title=Circuito Mágico del Agua|archive-url=https://web.archive.org/web/20080314235405/http://www.amarengo.org/articulos/circuito/historia|archive-date=2008-03-14|accessdate=2009-01-05}}</ref> Пред изградбата, земјиштето на кое се наоѓа му припаѓало на блискиот Парк на изложбата, пред да се изгради областа помеѓу Авенијата де Хулио 28 и улицата Ларабур и Унануе. Во 1926 година, изградбата започнала по наредба на претседателот Аугусто Б. Легуија. Името го добил '''по Резервата''' во чест на последните војници кои се бореле во Битката кај Сан Хуан и Чориљос и Битката кај Мирафлорес. Паркот бил изграден во 1929 година.<ref name="website1"/> == Ел Сиркуито Махико дел Агуа (Магичната водена тура) == Турата „Магична вода“, отворена на 26 јули 2007 година, моментално е во сопственост на Паркот на резерватот. Проектот првично бил критикуван поради неговите трошоци и дизајн, како и поради тоа што претставувало целосно реновирање на историски значаен парк. Дополнително, други се спротивставиле на наплатата на влезници на јавно место (4,00 Сол (валута на Перу) за лица на возраст од 5 години, од јануари 2011 година). Приходите од оваа влезница некогаш биле користени за реновирање на Општинскиот театар во Лима, кој оттогаш е повторно отворен.<ref>{{Наведена мрежна страница|url=http://enperublog.com/2010/10/12/re-inauguration-of-the-teatro-municipal-de-lima/|title=Re-inauguration of the Teatro Municipal de Lima|accessdate=2011-01-13}}</ref> До 1 март 2008 година, турата ги добила своите два милиони посетители.<ref name="website1"/><ref name="website2">{{Наведена мрежна страница|url=http://alexceli.org/blog/2007/07/27/el-circuito-magico-de-agua-del-parque-de-la-reserva-obtiene-el-records-guinness.php|title=Circuito Mágico del Agua del Parque de la Reserva Obtiene el Records Guinness|archive-url=https://web.archive.org/web/20090111023648/http://alexceli.org/blog/2007/07/27/el-circuito-magico-de-agua-del-parque-de-la-reserva-obtiene-el-records-guinness.php|archive-date=2009-01-11|accessdate=2009-01-05}}</ref> Турата „Магична вода“ моментално е светски рекордер за најголем комплекс од фонтани во светот, кој се состои од 13 различни фонтани, од кои многу се интерактивни.<ref name="website1" /><ref name="website3">{{Наведена мрежна страница|url=http://www.viajesreal.com/2008/07/circuito-magico-del-agua-lima.html|title=El Circuito Mágico del Agua-Lima: Viajes y Turismo|archive-url=https://web.archive.org/web/20081006170132/http://www.viajesreal.com/2008/07/circuito-magico-del-agua-lima.html|archive-date=2008-10-06|accessdate=2009-01-05}}</ref> Сите фонтани се осветлени ноќе, многу од нив со постојано менувачки шеми на бои.<ref name="website3" /><ref name="emilima">{{Наведена мрежна страница|url=http://www.emilima.com.pe/proye.htm#h|title=Emilima, SA. - Empresa Municipal Inmobiliara de Lima|accessdate=2009-01-05|archive-date=2010-02-19|archive-url=https://web.archive.org/web/20100219221329/http://www.emilima.com.pe/proye.htm#h|url-status=dead}}</ref> Најголемата фонтана во Паркот на резерватот, наречена „Магична фонтана“, содржи млаз кој ја исфрла водата до висина од над 80 метри.<ref name="website1"/><ref name="website2"/><ref name="website3"/> Дополнителни атракции се Тунелската фонтана на изненадувања, тунел со вода долг 35 метри; Детската фонтана, автоматизирана фонтана со влезна врата<ref name="website3" /> и тунел што ги поврзува двата дела од паркот, во кој се наоѓа изложба што ги истакнува неодамнешните проекти за јавни работи во Лима. Фонтаната Фантазија, место каде што редовно се одржува ласерска и сценска претстава, е долга 120 метри и содржи млазници кои се синхронизирани со музика.<ref name="website3" /> Видео-презентација на фонтаните, на шпански јазик, можете да најдете тука == Галерија == <gallery mode="packed" heights="110px"> Податотека:Circuito_mágico_del_agua,_Parque_Reserva,_Lima,_Perú,_2015-07-28,_DD_120.JPG Податотека:Circuito_mágico_del_agua,_Parque_Reserva,_Lima,_Perú,_2015-07-28,_DD_121.JPG Податотека:Circuito_mágico_del_agua,_Parque_Reserva,_Lima,_Perú,_2015-07-28,_DD_123.JPG Податотека:Circuito_mágico_del_agua,_Parque_Reserva,_Lima,_Perú,_2015-07-28,_DD_125.JPG Податотека:Circuito_mágico_del_agua,_Parque_Reserva,_Lima,_Perú,_2015-07-28,_DD_126.JPG Податотека:Parque_de_la_reserva2.JPG Податотека:Parque_de_la_exposicion1.jpg Податотека:Circuito_agua_lima3.jpg Податотека:Fuente_circuito_agua_lima.jpg Податотека:Stamp_of_Peru_-_1951_-_Colnect_386548_-_Reserva_Park_Lima.jpeg </gallery> == Наводи == {{Наводи}} [[Категорија:Врамена карта без назнака за OSM-однос на Википодатоците]] [[Категорија:Перу]] [[Категорија:Географија на Перу]] 58eyg5k20ivndc9i4n88zttmygriohb 0 1372706 5380017 5379669 2025-06-14T11:59:24Z BosaFi 115936 BosaFi ја премести страницата [[Плаза Франција, Лима]] на [[Плаза Франсија, Лима]]: Погрешно напишан наслов 5379669 wikitext text/x-wiki   '''Плаза де Франсија''', позната и по своето поранешно име '''Плазолета де ла Реколета''', е [[Пјаца|јавен плоштад]] во историскиот центар на Лима, [[Перу]] . == Историја == Плоштадот, првично бил именуван по манастирот на Доминиканскиот ред кој таму бил изграден во 1606 година и бил местото на [[Стари цивилизации во Перу|претхиспанска]] патека која го продолжувала патот ''Камино де лос Љанос'' (подоцна позната како ''Виа Експреса'' ). Покрај сегашната црква, во неа се наоѓала и уште една капела, позната како ''Капила де ла Вирџен де ла Лече''.<ref name="FPP">{{Наведени вести|url=https://fpp.org.pe/lima-la-unica-publica-informacion-sobre-la-historia-de-la-plaza-francia/|title=Lima la Única publica información sobre la historia de la Plaza Francia|date=2022-03-15|work=Federación de Periodistas del Perú}}</ref> По независноста, манастирот на напорната Марија Магдалена ( {{Langx|es|Convento de la Venturosa María Magdalena}} ) станал администриран од Добротворната организација на Лима. Во 1848 година, калуѓерки од Конгрегацијата на Светите Срца на Исус и Марија пристигнале во Перу и се сместиле во манастирот.<ref name="FPP">{{Наведени вести|url=https://fpp.org.pe/lima-la-unica-publica-informacion-sobre-la-historia-de-la-plaza-francia/|title=Lima la Única publica información sobre la historia de la Plaza Francia|date=2022-03-15|work=Federación de Periodistas del Perú}}<cite class="citation news cs1" data-ve-ignore="true">[https://fpp.org.pe/lima-la-unica-publica-informacion-sobre-la-historia-de-la-plaza-francia/ "Lima la Única publica información sobre la historia de la Plaza Francia"]. ''Federación de Periodistas del Perú''. 2022-03-15.</cite></ref> Во 1881 година, црквата изгорела и по [[Тихоокеанска војна|Пацифичката војна]], била обновена, но под друго име. Се граделе и две нови училишта кои требало да бидат управувани од конгрегацијата. Подоцна таму бил отворен и Папскиот католички универзитет во Перу.<ref name="FPP" /> На плоштадот работел и хоспис, основан од Бартоломе Манрике. Тој бил избоден до смрт во 1866 година, на улицата Анимас де Сан Агустин.<ref>{{Наведено списание|last=Augustin|first=Reinhard|year=2021|title=La plaza Francia de Lima: cruce de épocas y caminos|trans-title=Plaza Francia of Lima: crossroads of times and paths|url=https://revistas.urp.edu.pe/index.php/Arquitextos/article/download/4998/6341/16767|journal=[[National University of Engineering|Arquitextos]]|issue=36|pages=157–170|issn=1819-2939}}</ref> Плоштадот го добил своето сегашно име откако француската колонија во Лима донираластатуа за да ја одбележи стогодишнината од независноста на Перу.<ref name="FPP">{{Наведени вести|url=https://fpp.org.pe/lima-la-unica-publica-informacion-sobre-la-historia-de-la-plaza-francia/|title=Lima la Única publica información sobre la historia de la Plaza Francia|date=2022-03-15|work=Federación de Periodistas del Perú}}<cite class="citation news cs1" data-ve-ignore="true">[https://fpp.org.pe/lima-la-unica-publica-informacion-sobre-la-historia-de-la-plaza-francia/ "Lima la Única publica información sobre la historia de la Plaza Francia"]. ''Federación de Periodistas del Perú''. 2022-03-15.</cite></ref> <ref>{{Наведени вести|url=https://www.exitosanoticias.pe/cultural/en-30-plazuela-recoleta-pasa-llamarse-plaza-francia-n72210|title=En los 30 Plazuela de la Recoleta pasa a llamarse Plaza Francia|date=2022-03-15|work=Exitosa}}</ref> == Обележја == * Статуата на слободата, донирана од француската колонија <ref>{{Наведени вести|url=https://elcomercio.pe/lima/patrimonio/asi-luce-la-renovada-estatua-de-la-libertad-en-la-plaza-francia-fotos-noticia/|title=Así luce la renovada estatua de La Libertad en la Plaza Francia|date=2019-11-29|work=[[El Comercio (Peru)|El Comercio]]}}</ref> * Поранешната француска амбасада <ref>{{Наведена книга|url=https://books.google.com/books?id=aQhGAAAAYAAJ|title=Guía verde industrial y comercial|publisher=SIROB Ediciones|year=1977|language=es}}</ref> * Археолошки музеј Јозефина Рамос де Кокс <ref>{{Наведена мрежна страница|url=https://ira.pucp.edu.pe/museo-de-arqueologia-josefina-ramos-de-cox/|title=Museo de Arqueología Josefina Ramos de Cox|work=[[Riva-Agüero Institute|Instituto Riva-Agüero]]}}</ref> * Пинакотеката во Лима, инаугурирана во 1925 година <ref>{{Наведени вести|url=https://elcomercio.pe/luces/arte/pinacoteca-municipal-ignacio-merino-tesoro-limenos-desconocen-noticia-659951-noticia/|title=La Pinacoteca Municipal Ignacio Merino: el tesoro que muchos limeños desconocen|last=Rodriguez Bazalar|first=Juan Diego|date=2019-07-29|work=[[El Comercio (Peru)|El Comercio]]}}</ref> * Црквата на Светите Срца на Исус и Марија, првично изградена во 1606 година. <ref>{{Наведена книга|url=https://books.google.com/books?id=CM0KAQAAIAAJ|title=Curiosidades limeñas|last=Ascher|first=Ernesto|publisher=Servicios de Artes Gráficas|year=1974|language=es}}</ref> <ref>{{Наведени вести|url=https://andina.pe/agencia/noticia-municipio-lima-realiza-obras-recuperacion-historica-iglesia-de-recoleta-835756.aspx|title=Municipio de Lima realiza obras de recuperación en histórica iglesia de La Recoleta|date=2023-03-02|work=[[Andina (news agency)|Andina]]}}</ref> == Референци == {{Наводи}}{{Lima landmarks}} [[Категорија:Плоштади во Лима,Перу]] gyy1kthdhipss5yi4tbtryft188vkk4 0 1372747 5380096 5380009 2025-06-14T15:22:00Z Carshalton 30527 /* Надворешни врски */ 5380096 wikitext text/x-wiki {{Infobox football biography-retired | playername = Сибусисо Зума | image = [[Податотека:Arminia Krombachertrikot.JPG|220px]] | fullname = Сибусисо Вајсман Зума | dateofbirth = {{birth date and age|df=yes|1975|6|23}} | cityofbirth = {{роден во|Дурбан|}} | countryofbirth = [[ЈАР]] | nationality = {{flagsport|RSA}} [[Јужноафриканска Република|Јужна Африка]] | height = {{height|m=1.80}} | position = [[Напад (фудбал)|напаѓач]] | currentclub = | clubnumber = | retired = 2015 | years1 = 1995-1998 | caps1 = 71 | goals1 = 29 | clubs1 = {{симбол2|600px vertical stripes Red HEX-FF0000 White.svg}} [[Африкан Вондерерс]] | years2 = 1998-2000 | caps2 = 70 | goals2 = 37 | clubs2 = {{Fb team Orlando Pirates}} | years3 = 2000-2005 | caps3 = 145 | goals3 = 40 | clubs3 = {{Fb team F.C. Copenhagen}} | years4 = 2005-2008 | caps4 = 69 | goals4 = 8 | clubs4 = {{Fb team Arminia Bielefeld}} | years5 = 2008-2009 | caps5 = 12 | goals5 = 1 | clubs5 = {{Fb team Mamelodi Sundowns}} | years6 = 2009-2010 | caps6 = 13 | goals6 = 1 | clubs6 = {{Fb team Nordsjaelland}} | years7 = 2010-2011 | caps7 = 27 | goals7 = 11 | clubs7 = {{симбол2|Sports flag icons - Black with white diagonal and red cross pattée.svg}} [[Васко да Гама (ЈАР)]] | years8 = 2011-2014 | caps8 = 39 | goals8 = 6 | clubs8 = {{Fb team SuperSport United}} | nationalyears1 = 1998-2008 | nationalcaps1 = 67 | nationalgoals1 = 13 | nationalteam1 = {{flagsport|RSA}} [[Фудбалска репрезентација на Јужна Африка|Јужна Африка]] }} '''Сибусисо Вајсман Зума''' (роден на [[23 јуни]] [[1975]] година, во [[Дурбан]]) — [[ЈАР|јужноафрикански]] поранешен [[фудбал]]ер, [[Напад (фудбал)|напаѓач]]. ==Биографија== Зума е роден во [[Дурбан]], [[Јужноафриканска Република|Јужноафриканската Република]], неговиот прекар за време на фудбалската кариера бил ''„Zuma the Puma“'' (превод на мак. „Зума Пумата“).<ref name="fck_68507">{{cite web | url = http://www.fck.dk/nyhed/2006/03/09/68507 | title = De tre største | language = da | publisher = fck.dk | date = 9 March 2006 | access-date = 15 December 2013}}</ref> Во едно интервју од 2002 година, Зума открил дека неговиот татко никогаш не ја поддржувал многу неговата фудбалска кариера, и никогаш не верувал во него, велејќи му дека никогаш нема да биде доволно добар. Тој, исто така, никогаш не доаѓал на неговите натпревари и секогаш работел наместо тоа.<ref>{{Cite web|title=Zuma the puma|url=https://www.dfi.dk/viden-om-film/filmdatabasen/film/zuma-puma|access-date=2 November 2020|website=www.dfi.dk|language=da}}</ref> Кога Зума се преселил во [[ФК Орландо Пајретс|Орландо Пајретс]] во 1998 година, неговиот татко му рекол дека „добрите играчи играат и во репрезентацијата“. Таткото на Зума починал еден ден пред неговиот син да го одигра својот прв натпревар за репрезентацијата на Јужна Африка. По завршувањето на фудбалската кариера, во 2010 година, тој отворил фондација за помош на мали деца заболени од [[ХИВ]] вирусот.<ref name="AYC-xNfzffU">{{cite web |date=22 March 2013 |title=F.C. København legenden: Zuma |url=https://www.youtube.com/watch?v=AYC-xNfzffU |access-date=15 December 2013 |publisher=F.C. København}}</ref> ==Технички карактеристики== Разноврсен фудбалер, кој можел да игра на неколку различни позиции во нападот: неговата примарна позиција била [[Напад (фудбал)|напаѓач]], но освен тоа бил користен и како [[Напад (фудбал)|втор напаѓач]], како [[Среден ред (фудбал)#Крило|крило]], и на двете страни од теренот, дури и како [[Среден ред (фудбал)#Офанзивен играч од среден ред|офанзивен играч за врска]]. Тој бил познат по својата брзина, техника, дриблинг, силен удар и добра завршница пред голот. Поради овие квалитети, обожавал да игра во ситуации еден на еден, каде имал многу успех минувајќи ги противниците и создавајќи опасни ситуации. Освен постигнувањето голови, тој бил корисен и со давање асистенции за соиграчите. Исто така, за време на кариерата често бил пофален од тренерите и медиумите за неговиот силен карактер, работна етика и способност да биде лидер на екипата. ==Клупска кариера== Зума ја започнал својата кариера во татковината играјќи за екипите од околината на неговиот роден град Мајти Па и [[Африкан Вондерерс]]. Откако со вторите го направил своето деби како професионален фудбалер и одиграл три сезони, во 1998 година, тој потпишал за еден од најпознатите јужноафрикански клубови [[ФК Орландо Пајретс|Орландо Пајретс]], каде се задржал две години. На почетокот на новиот милениум, во јануари 2000 година, тој се преселил во [[Европа]] потпишувајќи за [[Данска|данскиот]] клуб [[ФК Копенхаген|Копенхаген]].<ref>{{cite web|url=http://fck.dk/fck/historie/1999/ |title=FCK's history 1999–2000 |language=da |access-date=17 March 2008 |publisher=fck.dk |url-status=dead |archive-url=https://web.archive.org/web/20071028132525/http://www.fck.dk/fck/historie/1999/ |archive-date=28 October 2007}}</ref> Дебитирал во данското првенство на 11 март 2000, влегувајќи како замена на полувремето во натпреварот на гостувањето кај [[ФК Олборг|Олборг]] кој завршил без голови. Откако оставил добар впечаток во првата полусезона со клубот постигнувајќи 4 гола, во сезоната 2000-2001, тој бил еден од најважните играчи на Копенхаген кој ја освоил титулата во [[Суперлига на Данска|Суперлигата на Данска]]. Зума одиграл 30 натпревари и постигнал 10 гола во првенството вклучително и еден во [[Дерби на Копенхаген|Копенхагенското дерби]] добиено со 3–1 во последното коло од сезоната, кога тој постигна гол со „ножички“, испраќајќи ја топката од волеј во горниот агол надвор од дофатот на голманот на Брондби, [[Могенс Крог]]. Голот подоцна бил прогласено за гол на годината во Данска,<ref name="hist00">{{cite web |title=Season 2000/01 – Winning the championship...at last |url=http://fck.dk/english/history/2000/ |url-status=dead |archive-url=https://web.archive.org/web/20090215233726/http://fck.dk/english/history/2000 |archive-date=15 February 2009 |access-date=27 October 2007 |publisher=F.C. Copenhagen}}</ref> и бил прогласен за најдобар гол во Суперлигата на Данска за деценијата во декември 2009 година.<ref>{{cite web |date=1 May 2009 |title=Her er årtusindets bedste mål |url=http://tipsbladet.dk/nyhed/sas-liga/her-er-aartusindets-bedste-maal |access-date=15 December 2013 |publisher=Tipsbladet |language=da}}</ref> Носејќи го дресот на Копенхаген до 2005 година, тој забележал вкупно 188 настапи и 53 гола за клубот и освоил уште две првенствени титули, како и по еден Куп и Суперкуп на Данска. Во јули 2005, Зума потпишал за [[Германија|германската]] екипа [[ФК Арминија Билефелд|Арминија Билефелд]] во трансфер вреден 1 милион евра.<ref>{{cite web | url = http://fck.dk/nyhedsvisning/?newsid=794 | title = Zuma skifter til Arminia Bielefeld | language = da | date = 31 May 2005 | access-date = 15 December 2013 | url-status = dead | archive-url = https://web.archive.org/web/20120226012817/http://fck.dk/nyhedsvisning/?newsid=794 | archive-date = 26 February 2012 | df = dmy-all}}</ref> Дебитирал во Бундеслигата на 6 август, во поразот со 5-2 од {{Fb team (N) Werder Bremen}}, во кој го постигнал и својот прв гол со кој го израмнил резултатот на моментални 2-2. И покрај тоа, што неговата статистика во Германија не била толку добра како во Данска, неговите технички квалитети го направиле омилен кај навивачите.<ref>{{cite web|url=https://www.spiegel.de/sport/fussball/interview-mit-zuma-ball-und-fuss-muessen-befreundet-sein-a-467226.html|title=Interview mit Zuma: "Ball und Fuß müssen befreundet sein"|publisher=spiegel.de|language=de|date=27 февруари 2007|access-date=14 јуни 2025}}</ref> Вкупно во Арминија Билефелд поминал три сезони во кои одиграл 72 натпревари и постигнал 10 гола. Во 2008 година, Зума ја напуштил [[Германија]] и се вратил во својата родна земја потпишувајќи со [[ФК Мамелоди Сандаунс|Мамелоди Сандаунс]]. По само една година во овој клуб се вратил во Данска каде една сезона настапувал за [[ФК Норшелан|Норшелан]], а потоа пак се вратил во Јужна Африка каде и ја завршил својата кариера играјќи за екипите на [[Васко да Гама (ЈАР)|Васко да Гама]] и [[ФК Суперспорт Јунајтед|Суперспорт Јунајтед]]. ==Репрезентативна кариера== Зума бил репрезентативец на [[Фудбалска репрезентација на Јужна Африка|Јужна Африка]] во периодот од 1998 до 2008 година, забележувајќи 67 настапи и 13 гола. Настапил на [[Светско првенство во фудбал 2002|Светското првенство 2002]] како и на четири изданија на [[Африкански куп на нации|Африканскиот куп на нации]] ([[Африкански куп на нации 2002|2002]], [[Африкански куп на нации 2004|2004]], [[Африкански куп на нации 2006|2006]] и [[Африкански куп на нации 2008|2008]]). === Хронологија на репрезентативните настапи === {{Репрезентативни настапи|RSA}} {{Cronopar|3-10-1998|Јоханесбург|RSA|1|0|ANG|-|Квал. за АФКОН|2000|13={{subon|56}}}} {{Cronopar|19-12-1998|Јоханесбург|RSA|2|1|EGY|-|Пријателска|13={{subon|80}}}} {{Cronopar|20-2-1999|Габороне|BOT|1|2|RSA|-|КОСАФА куп|1999|13={{subon|57}}}} {{Cronopar|20-6-1999|Луанда|ANG|2|2|RSA|-|Квал. за АФКОН|2000|13={{subon|70}}}} {{Cronopar|3-9-2000|Поант Ноар|CON|1|2|RSA|-|Квал. за АФКОН|2002|13={{suboff|64}}}} {{Cronopar|7-10-2000|Јоханесбург|RSA|0|0|FRA|-|Пријателска|13={{subon|52}}}} {{Cronopar|16-12-2000|Јоханесбург|RSA|2|1|LBR|-|Квал. за АФКОН|2002}} {{Cronopar|13-1-2001|Белевју|MUS|1|1|RSA|-|Квал. за АФКОН|2002|13={{suboff|76}}|14=Белевју Харел}} {{Cronopar|27-1-2001|Рустенбург|RSA|1|0|BFA|-|Квал. за СП|2002|13={{suboff|46}}}} {{Cronopar|25-2-2001|Блантајер|MWI|1|2|RSA|-|Квал. за СП|2002}} {{Cronofin|67|13}} ==Титули== ====ФК Копенхаген==== *'''[[Суперлига на Данска]]''' : 3 : 2000–2001, 2002–2003, 2003–2004 *'''[[Фудбалски куп на Данска|Куп на Данска]]''' : 1 : 2003–2004 *'''[[Суперкуп на Данска]]''' : 1 : 2001 ====Норшелан==== *'''[[Фудбалски куп на Данска|Куп на Данска]]''' : 1 : 2009–2010 ==Наводи== {{наводи}} ==Надворешни врски== {{Порталкутија |right=yes |boxwidth=200px |marign=0px |name1=Биографија |image1=P vip.svg |name2=Фудбал |image2=Soccer ball.svg |name3=Јужна Африка |image3= Flag of South Africa.svg }} *[https://int.soccerway.com/coaches/henrik-larsson/130141/ Сибусисо Зума на soccerway] *[https://www.transfermarkt.com/henrik-larsson/profil/spieler/3514 Сибусисо Зума на transfermarkt] *[https://fbref.com/en/players/1458ded2/Sibusiso-Zuma Сибусисо Зума на fbref] *[https://www.worldfootball.net/player_summary/sibusiso-zuma/ Сибусисо Зума на worldfootball.net] {{ОСНОВНОПОДРЕДУВАЊЕ:Зума, Сибусисо}} [[Категорија:Јужноафрикански фудбалери]] [[Категорија:Фудбалери од Бундеслигата]] [[Категорија:Фудбалери на ФК Копенхаген]] [[Категорија:Фудбалери на ФК Арминија Билефелд]] [[Категорија:Фудбалери на Светско првенство 2002]] [[Категорија:Живи луѓе]] [[Категорија:Родени во 1975 година]] 6fcdblczp8bccuaviehonribwsx8wz1 0 1372752 5380252 5379863 2025-06-15T03:42:52Z InternetArchiveBot 92312 Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.9.5 5380252 wikitext text/x-wiki '''Paseo Cívico de Tacna''', порано познат како '''Plazuela de la Matriz''' за време на [[Вицекралство Перу|шпанската ера]] и како '''Plaza Colón''' од 1892 до 1957 година, <ref>{{Наведена книга|title=Conociendo Tacna 2011|publisher=[[Instituto Nacional de Estadística e Informática]]|pages=206|language=es}}</ref> е [[Пјаца|главниот плоштад]] на историскиот центар на [[Такна|Tacna]], [[Перу]] . Содржи знаменитости како што се градската катедрала, Споменикот на хероите и градската фонтана, ограничена со авенијата Сан Мартин . Важни граѓански настани во градот се одржуваат на плоштадот: секоја недела од граѓанскиот календар, во средината на граѓанските церемонии, се крева [[Знаме на Перу|националното знаме]] и се обновува заклетвата на Франциско Болоњези, што кулминира со граѓанско-воена парада на различните образовни, јавни и приватни субјекти. <ref>{{Наведени вести|url=http://www.regiontacna.gob.pe/visor/noticia/NO00007272|title=Se realizó primera ceremonia de izamiento en el Paseo Cívico|work=Gobierno Regional de Tacna|access-date=2025-06-13|archive-date=2019-06-29|archive-url=https://web.archive.org/web/20190629214054/http://www.regiontacna.gob.pe/visor/noticia/NO00007272|url-status=dead}}</ref> 28 август е крајната точка на Процесијата со знамето, каде што кулминира со кревање на знамето по прошетка низ улиците на градот, прославувајќи го повторното припојување на Такна кон Перу по речиси 50 години чилеанска окупација . <ref>{{Наведени вести|url=https://diariocorreo.pe/edicion/tacna/foto-tradicional-paseo-de-la-bandera-revive-el-patriotismo-de-los-tacnenos-838505/2/|title=Tradicional paseo de la bandera revive el patriotismo de los tacneños|date=2018-08-28|work=[[Diario Correo]]|archive-url=https://web.archive.org/web/20190629214100/https://diariocorreo.pe/edicion/tacna/foto-tradicional-paseo-de-la-bandera-revive-el-patriotismo-de-los-tacnenos-838505/2/|archive-date=2019-06-29}}</ref> rd6zchze3vkul6lagkcaw95xbn6kbi0 0 1372770 5380142 5379926 2025-06-14T19:21:34Z Xqbot 10137 Бот: Исправка на двојни пренасочувања → [[Чај од гоџји]] 5380142 wikitext text/x-wiki #пренасочување [[Чај од гоџји]] 8ljle91mkhjuvxw7cuht65ki8run5xj 1 1372771 5380141 5379928 2025-06-14T19:21:29Z Xqbot 10137 Бот: Исправка на двојни пренасочувања → [[Разговор:Чај од гоџји]] 5380141 wikitext text/x-wiki #пренасочување [[Разговор:Чај од гоџји]] 4er80xzt3gmwk1nr2nx3ax6etdmiaaz 0 1372774 5380027 5380011 2025-06-14T12:12:17Z Andrew012p 85224 5380027 wikitext text/x-wiki [[Податотека:Lycium barbarum - Wolfberries China 7-05.jpg|мини|''Lycium barbarum'']] '''Гоџји'''<ref>Според правописот за транскрипција на кинески од 2017 година, „j“ се транскрибира како „џј“. На интернет доминантно се сретнува и правописно неправилното '''гоџи'''.</ref> ({{Lang-zh|枸杞}}), исто така познато како '''гоџји-бобинка''' или '''волчја бобинка''' — плод на два тесно поврзани вида: ''Lycium barbarum'' и ''Lycium chinense'' од семејството [[зрнци]].<ref name="Flint-1997">{{cite book|title=Landscape plants for eastern North America: exclusive of Florida and the immediate Gulf Coast|last1=Flint|first1=Harrison Leigh|publisher=John Wiley & Sons|year=1997|isbn=978-0-471-59919-7|location=Chichester|page=326|chapter=''Lycium barbarum''|chapter-url=https://books.google.com/books?id=Q1_fAywb_bkC&pg=PA326}}</ref> Овие бобинки доаѓаат од грмушки што се родум од [[Азија]], особено [[Народна Република Кина|Кина]], и се користат во традиционалната кинеска медицина илјадници години. Вирее од 1 до 3 метри висина, плодот е со црвенкаста боја со должина до 2 см и содржи од 20 до 40 ситни семки. Се јадат свежи или сушени, а најпопуларни се поради своите антиоксидативни својства. Растенијата можат да се одгледуваат и во [[Македонија]].<ref name=":0">{{Наведена мрежна страница|url=https://zelenaberza.com.mk/godji-beri-odgleduvanje/|title=ОДГЛЕДУВАЊЕ НА ГОЏИ|date=2019-02-15|work=Зелена берза|language=mk-MK|accessdate=2025-06-14}}</ref> == Опис == Гоџито потекнува од листопаден грмушкаст растителен вид што припаѓа на семејството [[зрнци]] (истото семејство во кое спаѓаат [[Домат|доматите]], [[Компир|компирите]] и [[Модар патлиџан|модрите патлиџани]]). Главните два вида што ги даваат овие бобинки се ''Lycium barbarum'' и ''Lycium chinense''. Овие растенија потекнуваат од [[Народна Република Кина|Кина]], но се одгледуваат и во други делови на [[Азија]], како [[Тибет]] и [[Монголија]]. Грмушките на гоџјито виреат во висина од 1 до 3 метри, со тенки, закривени гранки и тесни зелени листови. Самите бобинки се мали и овални, долги околу 1 до 2 сантиметри. Кога се зрели, имаат светлоцрвена или портокалово-црвена боја, со тенка кора што понекогаш знае да биде леплива поради природните шеќери. Внатре содржат мали жолти семки, а нивниот вкус се опишува како мешавина од брусница и домат — слаткасто-кисел. Најчесто се собираат рачно и се продаваат во сушен облик, но можат да се најдат и свежи, во сок или во прав. Растението обично почнува да цвета кон крајот на пролетта, од [[мај]] па сѐ до [[септември]]. Плодовите се собираат од [[јули]] до [[октомври]], зависно од климата и условите за одгледување. [[Податотека:Lycium chinense(siamak sabet) (1).jpg|мини|Гоџји]] == Употреба == Она што е значајно за одгледувањето на ова растение е фактот што е отпорно на болести и штетници, но го напаѓаат габични заболувања на листовите и плодовите. Превентивно се заштитува слично како виновата лоза, со бакарни препарати и со црвено масло пред почетокот на растителноста. Одредени штети можат да предизвикаат [[Зајак|зајаците]] и [[Птици|птиците]] и се препорачува употреба на мрежи за заштита од нив.<ref name=":0" /> Од гоџји се прават [[Сок|сокови]], сирупи, [[Чај|чаеви]], [[Ликер|ликери]], овошни јогурти, а во [[Готвење|кулинарството]] е многу често употребуван додаток, особено на [[Салата|салатите]].<ref>{{Наведена мрежна страница|url=https://bioplant.mk/sto-e-goji/|title=Што е гоџи?|last=|work=Bioplant|language=mk-MK|accessdate=2025-06-14}}</ref> Многу познат е [[Чај од гоџи|чајот од гоџји]]. Гоџи-бобинките се користат и во [[Козметика|козметиката]] бидејќи го забавуваат стареењето на [[Кожа|кожата]].<ref name=":1">{{Наведена мрежна страница|url=https://kajgana.com/za-shto-se-se-dobri-godi-bobinkite|title=За што сè се добри гоџи-бобинките?|work=Кајгана|language=mk|accessdate=2025-06-14}}</ref> Гоџи-бобинките се природен извор на минерали и [[Витамин|витамини]]. Содржат витамини ([[витамин Б2]], [[витамин Б1]], [[витамин Ц]] ) како и минерали ([[железо]], [[цинк]], [[селен]], [[калциум]], [[калиум]]). Изобилуваат со растителни влакна (100 г. Гоџи-бобинките содржат 7 г растителни влакна) кои даваат чувство на ситост и го подобруваат варењето на храната.<ref name=":1" /> == Наводи == {{наводи}} == Надворешни врски == * [https://zegin.com.mk/mk/bio-planet-organski-suvi-godi-bobinki-100-g Органски суви гоџи-бобинки] [[Категорија:Бобинки]] [[Категорија:Додатоци во исхраната]] [[Категорија:Билки]] [[Категорија:Лиснат зеленчук]] __СОСОДРЖИНА__ __ИНДЕКС__ bc1loug6vhzxd3tsmwz9z7lkg869hzk 5380028 5380027 2025-06-14T12:12:54Z Andrew012p 85224 5380028 wikitext text/x-wiki [[Податотека:Lycium barbarum - Wolfberries China 7-05.jpg|мини|''Lycium barbarum'']] '''Гоџји'''<ref>Според правописот за транскрипција на кинески од 2017 година, „j“ се транскрибира како „џј“. На интернет доминантно се сретнува и правописно неправилното '''гоџи'''.</ref> ({{Lang-zh|枸杞}}), исто така познато како '''гоџји-бобинка''' или '''волчја бобинка''' — плод на два тесно поврзани вида: ''Lycium barbarum'' и ''Lycium chinense'' од семејството [[зрнци]].<ref name="Flint-1997">{{cite book|title=Landscape plants for eastern North America: exclusive of Florida and the immediate Gulf Coast|last1=Flint|first1=Harrison Leigh|publisher=John Wiley & Sons|year=1997|isbn=978-0-471-59919-7|location=Chichester|page=326|chapter=''Lycium barbarum''|chapter-url=https://books.google.com/books?id=Q1_fAywb_bkC&pg=PA326}}</ref> Овие бобинки доаѓаат од грмушки што се родум од [[Азија]], особено [[Народна Република Кина|Кина]], и се користат во традиционалната кинеска медицина илјадници години. Вирее од 1 до 3 метри висина, плодот е со црвенкаста боја со должина до 2 см и содржи од 20 до 40 ситни семки. Се јадат свежи или сушени, а најпопуларни се поради своите антиоксидативни својства. Растенијата можат да се одгледуваат и во [[Македонија]].<ref name=":0">{{Наведена мрежна страница|url=https://zelenaberza.com.mk/godji-beri-odgleduvanje/|title=ОДГЛЕДУВАЊЕ НА ГОЏИ|date=2019-02-15|work=Зелена берза|language=mk-MK|accessdate=2025-06-14}}</ref> == Опис == Гоџито потекнува од листопаден грмушкаст растителен вид што припаѓа на семејството [[зрнци]] (истото семејство во кое спаѓаат [[Домат|доматите]], [[Компир|компирите]] и [[Модар патлиџан|модрите патлиџани]]). Главните два вида што ги даваат овие бобинки се ''Lycium barbarum'' и ''Lycium chinense''. Овие растенија потекнуваат од [[Народна Република Кина|Кина]], но се одгледуваат и во други делови на [[Азија]], како [[Тибет]] и [[Монголија]]. Грмушките на гоџјито виреат во висина од 1 до 3 метри, со тенки, закривени гранки и тесни зелени листови. Самите бобинки се мали и овални, долги околу 1 до 2 сантиметри. Кога се зрели, имаат светлоцрвена или портокалово-црвена боја, со тенка кора што понекогаш знае да биде леплива поради природните шеќери. Внатре содржат мали жолти семки, а нивниот вкус се опишува како мешавина од брусница и домат — слаткасто-кисел. Најчесто се собираат рачно и се продаваат во сушен облик, но можат да се најдат и свежи, во сок или во прав. Растението обично почнува да цвета кон крајот на пролетта, од [[мај]] па сѐ до [[септември]]. Плодовите се собираат од [[јули]] до [[октомври]], зависно од климата и условите за одгледување. [[Податотека:Lycium chinense(siamak sabet) (1).jpg|мини|Гоџји]] == Употреба == Она што е значајно за одгледувањето на ова растение е фактот што е отпорно на болести и штетници, но го напаѓаат габични заболувања на листовите и плодовите. Превентивно се заштитува слично како виновата лоза, со бакарни препарати и со црвено масло пред почетокот на растителноста. Одредени штети можат да предизвикаат [[Зајак|зајаците]] и [[Птици|птиците]] и се препорачува употреба на мрежи за заштита од нив.<ref name=":0" /> Од гоџји се прават [[Сок|сокови]], сирупи, [[Чај|чаеви]], [[Ликер|ликери]], овошни јогурти, а во [[Готвење|кулинарството]] е многу често употребуван додаток, особено на [[Салата|салатите]].<ref>{{Наведена мрежна страница|url=https://bioplant.mk/sto-e-goji/|title=Што е гоџи?|last=|work=Bioplant|language=mk-MK|accessdate=2025-06-14}}</ref> Многу познат е [[Чај од гоџи|чајот од гоџји]]. Гоџи-бобинките се користат и во [[Козметика|козметиката]] бидејќи го забавуваат стареењето на [[Кожа|кожата]].<ref name=":1">{{Наведена мрежна страница|url=https://kajgana.com/za-shto-se-se-dobri-godi-bobinkite|title=За што сè се добри гоџи-бобинките?|work=Кајгана|language=mk|accessdate=2025-06-14}}</ref> Гоџји-бобинките се природен извор на минерали и [[Витамин|витамини]]. Содржат витамини ([[витамин Б2]], [[витамин Б1]], [[витамин Ц]] ) како и минерали ([[железо]], [[цинк]], [[селен]], [[калциум]], [[калиум]]). Изобилуваат со растителни влакна (100 г. Гоџји-бобинките содржат 7 г растителни влакна) кои даваат чувство на ситост и го подобруваат варењето на храната.<ref name=":1" /> == Наводи == {{наводи}} == Надворешни врски == * [https://zegin.com.mk/mk/bio-planet-organski-suvi-godi-bobinki-100-g Органски суви гоџи-бобинки] [[Категорија:Бобинки]] [[Категорија:Додатоци во исхраната]] [[Категорија:Билки]] [[Категорија:Лиснат зеленчук]] __СОСОДРЖИНА__ __ИНДЕКС__ 9wrrpd2zuwengj953dlu1ezfone49qc 5380029 5380028 2025-06-14T12:13:18Z Andrew012p 85224 5380029 wikitext text/x-wiki [[Податотека:Lycium barbarum - Wolfberries China 7-05.jpg|мини|''Lycium barbarum'']] '''Гоџји'''<ref>Според правописот за транскрипција на кинески од 2017 година, „j“ се транскрибира како „џј“. На интернет доминантно се сретнува и правописно неправилното '''гоџи'''.</ref> ({{Lang-zh|枸杞}}), исто така познато како '''гоџји-бобинка''' или '''волчја бобинка''' — плод на два тесно поврзани вида: ''Lycium barbarum'' и ''Lycium chinense'' од семејството [[зрнци]].<ref name="Flint-1997">{{cite book|title=Landscape plants for eastern North America: exclusive of Florida and the immediate Gulf Coast|last1=Flint|first1=Harrison Leigh|publisher=John Wiley & Sons|year=1997|isbn=978-0-471-59919-7|location=Chichester|page=326|chapter=''Lycium barbarum''|chapter-url=https://books.google.com/books?id=Q1_fAywb_bkC&pg=PA326}}</ref> Овие бобинки доаѓаат од грмушки што се родум од [[Азија]], особено [[Народна Република Кина|Кина]], и се користат во традиционалната кинеска медицина илјадници години. Вирее од 1 до 3 метри висина, плодот е со црвенкаста боја со должина до 2 см и содржи од 20 до 40 ситни семки. Се јадат свежи или сушени, а најпопуларни се поради своите антиоксидативни својства. Растенијата можат да се одгледуваат и во [[Македонија]].<ref name=":0">{{Наведена мрежна страница|url=https://zelenaberza.com.mk/godji-beri-odgleduvanje/|title=ОДГЛЕДУВАЊЕ НА ГОЏИ|date=2019-02-15|work=Зелена берза|language=mk-MK|accessdate=2025-06-14}}</ref> == Опис == Гоџјито потекнува од листопаден грмушкаст растителен вид што припаѓа на семејството [[зрнци]] (истото семејство во кое спаѓаат [[Домат|доматите]], [[Компир|компирите]] и [[Модар патлиџан|модрите патлиџани]]). Главните два вида што ги даваат овие бобинки се ''Lycium barbarum'' и ''Lycium chinense''. Овие растенија потекнуваат од [[Народна Република Кина|Кина]], но се одгледуваат и во други делови на [[Азија]], како [[Тибет]] и [[Монголија]]. Грмушките на гоџјито виреат во висина од 1 до 3 метри, со тенки, закривени гранки и тесни зелени листови. Самите бобинки се мали и овални, долги околу 1 до 2 сантиметри. Кога се зрели, имаат светлоцрвена или портокалово-црвена боја, со тенка кора што понекогаш знае да биде леплива поради природните шеќери. Внатре содржат мали жолти семки, а нивниот вкус се опишува како мешавина од брусница и домат — слаткасто-кисел. Најчесто се собираат рачно и се продаваат во сушен облик, но можат да се најдат и свежи, во сок или во прав. Растението обично почнува да цвета кон крајот на пролетта, од [[мај]] па сѐ до [[септември]]. Плодовите се собираат од [[јули]] до [[октомври]], зависно од климата и условите за одгледување. [[Податотека:Lycium chinense(siamak sabet) (1).jpg|мини|Гоџји]] == Употреба == Она што е значајно за одгледувањето на ова растение е фактот што е отпорно на болести и штетници, но го напаѓаат габични заболувања на листовите и плодовите. Превентивно се заштитува слично како виновата лоза, со бакарни препарати и со црвено масло пред почетокот на растителноста. Одредени штети можат да предизвикаат [[Зајак|зајаците]] и [[Птици|птиците]] и се препорачува употреба на мрежи за заштита од нив.<ref name=":0" /> Од гоџји се прават [[Сок|сокови]], сирупи, [[Чај|чаеви]], [[Ликер|ликери]], овошни јогурти, а во [[Готвење|кулинарството]] е многу често употребуван додаток, особено на [[Салата|салатите]].<ref>{{Наведена мрежна страница|url=https://bioplant.mk/sto-e-goji/|title=Што е гоџи?|last=|work=Bioplant|language=mk-MK|accessdate=2025-06-14}}</ref> Многу познат е [[Чај од гоџи|чајот од гоџји]]. Гоџи-бобинките се користат и во [[Козметика|козметиката]] бидејќи го забавуваат стареењето на [[Кожа|кожата]].<ref name=":1">{{Наведена мрежна страница|url=https://kajgana.com/za-shto-se-se-dobri-godi-bobinkite|title=За што сè се добри гоџи-бобинките?|work=Кајгана|language=mk|accessdate=2025-06-14}}</ref> Гоџји-бобинките се природен извор на минерали и [[Витамин|витамини]]. Содржат витамини ([[витамин Б2]], [[витамин Б1]], [[витамин Ц]] ) како и минерали ([[железо]], [[цинк]], [[селен]], [[калциум]], [[калиум]]). Изобилуваат со растителни влакна (100 г. Гоџји-бобинките содржат 7 г растителни влакна) кои даваат чувство на ситост и го подобруваат варењето на храната.<ref name=":1" /> == Наводи == {{наводи}} == Надворешни врски == * [https://zegin.com.mk/mk/bio-planet-organski-suvi-godi-bobinki-100-g Органски суви гоџи-бобинки] [[Категорија:Бобинки]] [[Категорија:Додатоци во исхраната]] [[Категорија:Билки]] [[Категорија:Лиснат зеленчук]] __СОСОДРЖИНА__ __ИНДЕКС__ trsgg5xumbnisanzlu6szgua4m3jk52 0 1372778 5380026 5379974 2025-06-14T12:08:14Z BosaFi 115936 5380026 wikitext text/x-wiki '''Атавило''' (Атауиљо, Атабило), древно индијанско племе од покраина која се наоѓа во денешната [[Перу|перуанска]] покраина [[Canta|Канта]]. Тие биле откриени од [[Франсиско Писаро|Франциско Писаро]], понекогаш нарекуван Маркиз од Атавиос, иако титулата никогаш официјално не му била пренесена од [[Карло V (Свето Римско Царство)|Карло V.]] Народот Атавило се наоѓа и во областа Хауја.<ref>{{Наведена книга|url=https://books.google.com/books?id=mGQFAAAAQAAJ&pg=PA108&lpg=PA108&dq=Atavillos+indians&source=bl&ots=ZPBgHtHTKJ&sig=Si9JilxJA3kXKdzITudGL-gCCHk&hl=en&ei=YLJQTIr5JJGmONmKvdAI&sa=X&oi=book_result&ct=result|title=The Geographical and Historical Dictionary of America and the West Indies: Containing an Entire Translation of the Spanish Work of Colonel Don Antonio de Alcedo, with Large Additions and Compilations from Modern Voyages and Travels and from Original and Authentic Information. In five volumes. Vol. I. [-V.].|last=Alcedo|first=Antonio de|last2=Thompson|first2=George Alexander|date=1812|publisher=James Carpenter, ... Longman, Hurst, Rees, Orme and Brown, ... White, Cochrane and Company and Murray, ... London; Parker, Oxford; and Deighton, Cambridge.|language=en}}</ref> == Наводи == {{Наводи}} [[Категорија:Перу]] [[Категорија:Перуанска култура]] s2ko2kqydpggc0asfm7aa3pm0ppolyz 0 1372779 5380091 5379976 2025-06-14T15:12:18Z Gurther 105215 Ситна поправка 5380091 wikitext text/x-wiki {{Инфокутија Заштитено подрачје|name=Ботаничка градина на лековити растенија во Лима|photo=Vista general del Jardín Botánico.jpg|location=[[Лима]], Перу|coordinates={{Coord|12|4|25|S|77|2|29|W|display=inline,title}}|created=|operator={{ill|National Centre for Intercultural Health|es|Centro Nacional de Salud Intercultural|lt=CENSI}}<ref>{{Cite web |url=https://www.gob.pe/47190-visitar-los-jardines-botanicos-de-plantas-medicinales-del-ins |title=Visitar los jardines botánicos de plantas medicinales del INS |website=[[Gob.pe]]|date=26 April 2024 }}</ref>}} '''Медицинската ботаничка градина на Лима''' е ботаничка градина за лековити растенија во областа Хесус Марија, Лима, [[Перу]]. Се наоѓа веднаш до седиштето на Министерството за здравство,<ref>{{Наведени вести|url=https://rpp.pe/vital/vivir-bien/10-plantas-medicinales-que-puedes-cultivar-en-casa-para-tener-tu-propio-botiquin-natural-noticia-1146993?ref=rpp|title=Diez plantas medicinales que puedes cultivar en casa para tener tu propio botiquín natural|date=3 September 2018|work=[[RPP Noticias]]}}</ref><ref>{{Наведени вести|url=https://peru21.pe/lima/jesus-maria-entregaran-200-plantas-medicinal-488619-noticia/|title=¡Atención! Entregarán gratuitamente 200 plantas de uso medicinal en Jesús María|date=5 July 2019|work=[[Perú 21]]}}</ref> со уште една градина која се наоѓа во округот Чориљос. == Историја == Создадена е од Институтот за традиционална медицина (IMET),<ref>{{Наведени вести|url=https://larazon.pe/essalud-combate-enfermedades-cronicas-con-medicina-natural-como-lo-hace/|title=EsSalud combate enfermedades crónicas con medicina natural: ¿cómo lo hace?|date=11 October 2023|work=La Razón}}</ref><ref>{{Наведени вести|url=https://andina.pe/agencia/noticia-enfermedades-cronicas-son-combatidas-exitosamente-medicina-natural-video-958634.aspx|title=Enfermedades crónicas son combatidas exitosamente con medicina natural|date=11 October 2023|work=[[Andina (news agency)|Andina]]}}</ref> тогаш под водство на Хозе Аранда Вентура.<ref name="Andina2023">{{Наведени вести|url=https://andina.pe/agencia/noticia-conoce-al-medico-peruano-cura-enfermedades-plantas-medicinales-video-964462.aspx|title=Conoce al médico peruano que cura enfermedades con plantas medicinales|date=27 November 2023|work=[[Andina (news agency)|Andina]]}}</ref> Моментално управувано од {{Меѓујазична врска|National Centre for Intercultural Health|es|Centro Nacional de Salud Intercultural}}, владино тело во рамките на Министерството за здравство, содржи над 600 различни видови лековити растенија.<ref>{{Наведено списание|last=Vicuña Zevallos|first=Whinny Wensly|last2=Cabrera Meléndez|first2=Jorge|last3=Silva Alarcón|first3=Jesús|last4=Segovia Meza|first4=Gualberto|year=2021|title=Visitas guiadas virtuales a los jardines botánicos de plantas medicinales 2021|url=https://boletin.ins.gob.pe/visitas-guiadas-virtuales-a-los-jardines-botanicos-de-plantas-medicinales-2021/|journal=Boletín del Instituto Nacional de Salud|volume=27|issue=11–12|pages=149–152}}</ref> Потоа, Министерството ги користи овие растенија во лекувањето на различни болести.<ref name="Andina2023" /> == Галерија == <gallery> Податотека:Mapa_del_Jardín_Botánico.pdf|алт=Map of the garden| Мапа на градината Податотека:Árbol_de_Copaiba_en_el_Jardín_Botánico_de_Lima.jpg|алт=Copaiba tree| Дрво ''Copaifera'' Податотека:Árbol_de_Plátano_en_el_Jardín_Botánico_de_Lima.jpg|алт=Banana| Банана Податотека:Planta_de_Curare_en_el_Jardín_Botánico_de_Lima.jpg|алт=Curare plant| Кураре растение Податотека:Planta_de_Kiwicha_en_el_Jardín_Botánico_de_Lima.jpg|алт=Kiwicha| ''Amaranthus caudatus'' Податотека:Planta_de_Tahuari_en_el_Jardín_Botánico_de_Lima.jpg|алт=Tahuari| ''Handroanthus serratifolius'' Податотека:Árbol_de_Caucho_en_el_Jardín_Botánico_de_Lima.jpg|алт=Rubber tree| Гумено дрво Податотека:Árbol_de_Huito_en_el_Jardín_Botánico_de_Lima.jpg|алт=Huito tree| ''Genipa americana'' Податотека:Planta_de_Omagua_en_el_Jardín_Botánico_de_Lima.jpg|алт=Omagua, possibly Aristolochia bicolor| Omagua,можеби Aristolochia bicolor Податотека:Árbol_de_Tara_en_el_Jardín_Botánico_de_Lima.jpg| ''Tara spinosa'' Податотека:Planta_de_Chacruna_en_el_Jardín_Botánico_de_Lima.jpg|алт=Chacruna| Psychotria viridis Податотека:Planta_de_Aguaymanto_en_el_Jardín_Botánico_de_Lima.jpg|алт=Aguaymanto| Перуанска јагода Податотека:Planta_de_Sillinto_en_el_Jardín_Botánico_de_Lima.jpg|алт=Sillinto| Callaeum antifebrile Податотека:Árbol_de_Aucamolle_en_el_Jardín_Botánico_de_Lima.jpg|алт=Aucamolle tree| Дрво Аукамол Податотека:Floripondio_Rosado_en_el_Jardín_Botánico_de_Lima.jpg| Brugmansia arborea Податотека:Árbol_de_Capirona_en_el_Jardín_Botánico_de_Lima.jpg|алт=Capirona tree| Дрво Капирона Податотека:Árbol_de_Uña_de_Gato_en_el_Jardín_Botánico_de_Lima.jpg| ''Uncaria tomentosa'' Податотека:Planta_de_Caña_Brava_en_el_Jardín_Botánico_de_Lima.jpg| Arundo donax Податотека:Planta_de_San_Pedro_en_el_Jardín_Botánico_de_Lima.jpg| Echinopsis pachanoi Податотека:Planta_de_Piri_Piri_en_el_Jardín_Botánico_de_Lima.jpg| ''Cyperus giganteus'' Податотека:Árbol_de_Sangre_de_Grado_en_el_Jardín_Botánico_de_Lima.jpg|алт=Dragon's blood tree| Дрвото на змејска крв Податотека:Planta_de_Mucura_Macho_en_el_Jardín_Botánico_de_Lima.jpg| ''Petiveria alliacea'' Податотека:Árbol_de_Shica_Shica_en_el_Jardín_Botánico_de_Lima.jpg|алт=Shica Shica palm| Aiphanes deltoidea </gallery> == Наводи == [[Категорија:Координати на Википодатоците]] [[Категорија:Врамена карта без назнака за OSM-однос на Википодатоците]] [[Категорија:Куба]] 0o4jhzinjsoie237ttwsj1zkvxevlpd 5380092 5380091 2025-06-14T15:12:31Z Gurther 105215 ситна поправка 5380092 wikitext text/x-wiki {{Инфокутија Заштитено подрачје|name=Ботаничка градина на лековити растенија во Лима|photo=Vista general del Jardín Botánico.jpg|location=[[Лима]], Перу|coordinates={{Coord|12|4|25|S|77|2|29|W|display=inline,title}}|created=|operator={{ill|National Centre for Intercultural Health|es|Centro Nacional de Salud Intercultural|lt=CENSI}}<ref>{{Cite web |url=https://www.gob.pe/47190-visitar-los-jardines-botanicos-de-plantas-medicinales-del-ins |title=Visitar los jardines botánicos de plantas medicinales del INS |website=[[Gob.pe]]|date=26 April 2024 }}</ref>}} '''Медицинската ботаничка градина на Лима''' — ботаничка градина за лековити растенија во областа Хесус Марија, Лима, [[Перу]]. Се наоѓа веднаш до седиштето на Министерството за здравство,<ref>{{Наведени вести|url=https://rpp.pe/vital/vivir-bien/10-plantas-medicinales-que-puedes-cultivar-en-casa-para-tener-tu-propio-botiquin-natural-noticia-1146993?ref=rpp|title=Diez plantas medicinales que puedes cultivar en casa para tener tu propio botiquín natural|date=3 September 2018|work=[[RPP Noticias]]}}</ref><ref>{{Наведени вести|url=https://peru21.pe/lima/jesus-maria-entregaran-200-plantas-medicinal-488619-noticia/|title=¡Atención! Entregarán gratuitamente 200 plantas de uso medicinal en Jesús María|date=5 July 2019|work=[[Perú 21]]}}</ref> со уште една градина која се наоѓа во округот Чориљос. == Историја == Создадена е од Институтот за традиционална медицина (IMET),<ref>{{Наведени вести|url=https://larazon.pe/essalud-combate-enfermedades-cronicas-con-medicina-natural-como-lo-hace/|title=EsSalud combate enfermedades crónicas con medicina natural: ¿cómo lo hace?|date=11 October 2023|work=La Razón}}</ref><ref>{{Наведени вести|url=https://andina.pe/agencia/noticia-enfermedades-cronicas-son-combatidas-exitosamente-medicina-natural-video-958634.aspx|title=Enfermedades crónicas son combatidas exitosamente con medicina natural|date=11 October 2023|work=[[Andina (news agency)|Andina]]}}</ref> тогаш под водство на Хозе Аранда Вентура.<ref name="Andina2023">{{Наведени вести|url=https://andina.pe/agencia/noticia-conoce-al-medico-peruano-cura-enfermedades-plantas-medicinales-video-964462.aspx|title=Conoce al médico peruano que cura enfermedades con plantas medicinales|date=27 November 2023|work=[[Andina (news agency)|Andina]]}}</ref> Моментално управувано од {{Меѓујазична врска|National Centre for Intercultural Health|es|Centro Nacional de Salud Intercultural}}, владино тело во рамките на Министерството за здравство, содржи над 600 различни видови лековити растенија.<ref>{{Наведено списание|last=Vicuña Zevallos|first=Whinny Wensly|last2=Cabrera Meléndez|first2=Jorge|last3=Silva Alarcón|first3=Jesús|last4=Segovia Meza|first4=Gualberto|year=2021|title=Visitas guiadas virtuales a los jardines botánicos de plantas medicinales 2021|url=https://boletin.ins.gob.pe/visitas-guiadas-virtuales-a-los-jardines-botanicos-de-plantas-medicinales-2021/|journal=Boletín del Instituto Nacional de Salud|volume=27|issue=11–12|pages=149–152}}</ref> Потоа, Министерството ги користи овие растенија во лекувањето на различни болести.<ref name="Andina2023" /> == Галерија == <gallery> Податотека:Mapa_del_Jardín_Botánico.pdf|алт=Map of the garden| Мапа на градината Податотека:Árbol_de_Copaiba_en_el_Jardín_Botánico_de_Lima.jpg|алт=Copaiba tree| Дрво ''Copaifera'' Податотека:Árbol_de_Plátano_en_el_Jardín_Botánico_de_Lima.jpg|алт=Banana| Банана Податотека:Planta_de_Curare_en_el_Jardín_Botánico_de_Lima.jpg|алт=Curare plant| Кураре растение Податотека:Planta_de_Kiwicha_en_el_Jardín_Botánico_de_Lima.jpg|алт=Kiwicha| ''Amaranthus caudatus'' Податотека:Planta_de_Tahuari_en_el_Jardín_Botánico_de_Lima.jpg|алт=Tahuari| ''Handroanthus serratifolius'' Податотека:Árbol_de_Caucho_en_el_Jardín_Botánico_de_Lima.jpg|алт=Rubber tree| Гумено дрво Податотека:Árbol_de_Huito_en_el_Jardín_Botánico_de_Lima.jpg|алт=Huito tree| ''Genipa americana'' Податотека:Planta_de_Omagua_en_el_Jardín_Botánico_de_Lima.jpg|алт=Omagua, possibly Aristolochia bicolor| Omagua,можеби Aristolochia bicolor Податотека:Árbol_de_Tara_en_el_Jardín_Botánico_de_Lima.jpg| ''Tara spinosa'' Податотека:Planta_de_Chacruna_en_el_Jardín_Botánico_de_Lima.jpg|алт=Chacruna| Psychotria viridis Податотека:Planta_de_Aguaymanto_en_el_Jardín_Botánico_de_Lima.jpg|алт=Aguaymanto| Перуанска јагода Податотека:Planta_de_Sillinto_en_el_Jardín_Botánico_de_Lima.jpg|алт=Sillinto| Callaeum antifebrile Податотека:Árbol_de_Aucamolle_en_el_Jardín_Botánico_de_Lima.jpg|алт=Aucamolle tree| Дрво Аукамол Податотека:Floripondio_Rosado_en_el_Jardín_Botánico_de_Lima.jpg| Brugmansia arborea Податотека:Árbol_de_Capirona_en_el_Jardín_Botánico_de_Lima.jpg|алт=Capirona tree| Дрво Капирона Податотека:Árbol_de_Uña_de_Gato_en_el_Jardín_Botánico_de_Lima.jpg| ''Uncaria tomentosa'' Податотека:Planta_de_Caña_Brava_en_el_Jardín_Botánico_de_Lima.jpg| Arundo donax Податотека:Planta_de_San_Pedro_en_el_Jardín_Botánico_de_Lima.jpg| Echinopsis pachanoi Податотека:Planta_de_Piri_Piri_en_el_Jardín_Botánico_de_Lima.jpg| ''Cyperus giganteus'' Податотека:Árbol_de_Sangre_de_Grado_en_el_Jardín_Botánico_de_Lima.jpg|алт=Dragon's blood tree| Дрвото на змејска крв Податотека:Planta_de_Mucura_Macho_en_el_Jardín_Botánico_de_Lima.jpg| ''Petiveria alliacea'' Податотека:Árbol_de_Shica_Shica_en_el_Jardín_Botánico_de_Lima.jpg|алт=Shica Shica palm| Aiphanes deltoidea </gallery> == Наводи == [[Категорија:Координати на Википодатоците]] [[Категорија:Врамена карта без назнака за OSM-однос на Википодатоците]] [[Категорија:Куба]] afmplnaw9knrhw40to2znjizmmh8phu 5380094 5380092 2025-06-14T15:13:15Z Gurther 105215 ситна поправка 5380094 wikitext text/x-wiki {{Инфокутија Заштитено подрачје|name=Ботаничка градина на лековити растенија во Лима|photo=Vista general del Jardín Botánico.jpg|location=[[Лима]], [[Перу]]|coordinates={{Coord|12|4|25|S|77|2|29|W|display=inline,title}}|created=|operator={{ill|National Centre for Intercultural Health|es|Centro Nacional de Salud Intercultural|lt=CENSI}}<ref>{{Cite web |url=https://www.gob.pe/47190-visitar-los-jardines-botanicos-de-plantas-medicinales-del-ins |title=Visitar los jardines botánicos de plantas medicinales del INS |website=[[Gob.pe]]|date=26 April 2024 }}</ref>}} '''Медицинската ботаничка градина на Лима''' — ботаничка градина за лековити растенија во областа Хесус Марија, [[Лима]], [[Перу]]. Се наоѓа веднаш до седиштето на Министерството за здравство,<ref>{{Наведени вести|url=https://rpp.pe/vital/vivir-bien/10-plantas-medicinales-que-puedes-cultivar-en-casa-para-tener-tu-propio-botiquin-natural-noticia-1146993?ref=rpp|title=Diez plantas medicinales que puedes cultivar en casa para tener tu propio botiquín natural|date=3 September 2018|work=[[RPP Noticias]]}}</ref><ref>{{Наведени вести|url=https://peru21.pe/lima/jesus-maria-entregaran-200-plantas-medicinal-488619-noticia/|title=¡Atención! Entregarán gratuitamente 200 plantas de uso medicinal en Jesús María|date=5 July 2019|work=[[Perú 21]]}}</ref> со уште една градина која се наоѓа во округот Чориљос. == Историја == Создадена е од Институтот за традиционална медицина (IMET),<ref>{{Наведени вести|url=https://larazon.pe/essalud-combate-enfermedades-cronicas-con-medicina-natural-como-lo-hace/|title=EsSalud combate enfermedades crónicas con medicina natural: ¿cómo lo hace?|date=11 October 2023|work=La Razón}}</ref><ref>{{Наведени вести|url=https://andina.pe/agencia/noticia-enfermedades-cronicas-son-combatidas-exitosamente-medicina-natural-video-958634.aspx|title=Enfermedades crónicas son combatidas exitosamente con medicina natural|date=11 October 2023|work=[[Andina (news agency)|Andina]]}}</ref> тогаш под водство на Хозе Аранда Вентура.<ref name="Andina2023">{{Наведени вести|url=https://andina.pe/agencia/noticia-conoce-al-medico-peruano-cura-enfermedades-plantas-medicinales-video-964462.aspx|title=Conoce al médico peruano que cura enfermedades con plantas medicinales|date=27 November 2023|work=[[Andina (news agency)|Andina]]}}</ref> Моментално управувано од {{Меѓујазична врска|National Centre for Intercultural Health|es|Centro Nacional de Salud Intercultural}}, владино тело во рамките на Министерството за здравство, содржи над 600 различни видови лековити растенија.<ref>{{Наведено списание|last=Vicuña Zevallos|first=Whinny Wensly|last2=Cabrera Meléndez|first2=Jorge|last3=Silva Alarcón|first3=Jesús|last4=Segovia Meza|first4=Gualberto|year=2021|title=Visitas guiadas virtuales a los jardines botánicos de plantas medicinales 2021|url=https://boletin.ins.gob.pe/visitas-guiadas-virtuales-a-los-jardines-botanicos-de-plantas-medicinales-2021/|journal=Boletín del Instituto Nacional de Salud|volume=27|issue=11–12|pages=149–152}}</ref> Потоа, Министерството ги користи овие растенија во лекувањето на различни болести.<ref name="Andina2023" /> == Галерија == <gallery> Податотека:Mapa_del_Jardín_Botánico.pdf|алт=Map of the garden| Мапа на градината Податотека:Árbol_de_Copaiba_en_el_Jardín_Botánico_de_Lima.jpg|алт=Copaiba tree| Дрво ''Copaifera'' Податотека:Árbol_de_Plátano_en_el_Jardín_Botánico_de_Lima.jpg|алт=Banana| Банана Податотека:Planta_de_Curare_en_el_Jardín_Botánico_de_Lima.jpg|алт=Curare plant| Кураре растение Податотека:Planta_de_Kiwicha_en_el_Jardín_Botánico_de_Lima.jpg|алт=Kiwicha| ''Amaranthus caudatus'' Податотека:Planta_de_Tahuari_en_el_Jardín_Botánico_de_Lima.jpg|алт=Tahuari| ''Handroanthus serratifolius'' Податотека:Árbol_de_Caucho_en_el_Jardín_Botánico_de_Lima.jpg|алт=Rubber tree| Гумено дрво Податотека:Árbol_de_Huito_en_el_Jardín_Botánico_de_Lima.jpg|алт=Huito tree| ''Genipa americana'' Податотека:Planta_de_Omagua_en_el_Jardín_Botánico_de_Lima.jpg|алт=Omagua, possibly Aristolochia bicolor| Omagua,можеби Aristolochia bicolor Податотека:Árbol_de_Tara_en_el_Jardín_Botánico_de_Lima.jpg| ''Tara spinosa'' Податотека:Planta_de_Chacruna_en_el_Jardín_Botánico_de_Lima.jpg|алт=Chacruna| Psychotria viridis Податотека:Planta_de_Aguaymanto_en_el_Jardín_Botánico_de_Lima.jpg|алт=Aguaymanto| Перуанска јагода Податотека:Planta_de_Sillinto_en_el_Jardín_Botánico_de_Lima.jpg|алт=Sillinto| Callaeum antifebrile Податотека:Árbol_de_Aucamolle_en_el_Jardín_Botánico_de_Lima.jpg|алт=Aucamolle tree| Дрво Аукамол Податотека:Floripondio_Rosado_en_el_Jardín_Botánico_de_Lima.jpg| Brugmansia arborea Податотека:Árbol_de_Capirona_en_el_Jardín_Botánico_de_Lima.jpg|алт=Capirona tree| Дрво Капирона Податотека:Árbol_de_Uña_de_Gato_en_el_Jardín_Botánico_de_Lima.jpg| ''Uncaria tomentosa'' Податотека:Planta_de_Caña_Brava_en_el_Jardín_Botánico_de_Lima.jpg| Arundo donax Податотека:Planta_de_San_Pedro_en_el_Jardín_Botánico_de_Lima.jpg| Echinopsis pachanoi Податотека:Planta_de_Piri_Piri_en_el_Jardín_Botánico_de_Lima.jpg| ''Cyperus giganteus'' Податотека:Árbol_de_Sangre_de_Grado_en_el_Jardín_Botánico_de_Lima.jpg|алт=Dragon's blood tree| Дрвото на змејска крв Податотека:Planta_de_Mucura_Macho_en_el_Jardín_Botánico_de_Lima.jpg| ''Petiveria alliacea'' Податотека:Árbol_de_Shica_Shica_en_el_Jardín_Botánico_de_Lima.jpg|алт=Shica Shica palm| Aiphanes deltoidea </gallery> == Наводи == [[Категорија:Координати на Википодатоците]] [[Категорија:Врамена карта без назнака за OSM-однос на Википодатоците]] [[Категорија:Куба]] t3jti6u1eo4t2958s5os9ckw41nzmek 0 1372780 5380339 5379994 2025-06-15T11:01:06Z 19user99 72391 5380339 wikitext text/x-wiki {{Инфокутија Остров|name=Јали|native_name=Γυαλί|native_name_lang=el|image_name=Yiali.jpg|image_caption=Ископување на пемза во Јали|coordinates={{coord|36.662|27.115|region:GR_type:isle|display=it}}|map=Грција|map_caption=|location=|archipelago=[[Додеканези]]|total_islands=|area_km2=4.558|highest_mount=Вулкан|elevation_m=180|country=Грција|country_admin_divisions_title=[[Modern regions of Greece|Region]]|country_admin_divisions=[[South Aegean]]|country_admin_divisions_title_1=[[Regional units of Greece|Regional unit]]|country_admin_divisions_1=[[Kos (regional unit)|Кос]]|country_admin_divisions_title_2=Municipality|country_admin_divisions_2=|country_capital=Chora|population=7|population_as_of=2021 г.|density_km2=|postal_code=853 03|area_code=22420|registration_plate=ΚΧ, ΡΟ, ΡΚ|website=}} '''Јали''' ({{Lang-el|Γυαλί}}, во превод „[[стакло]]“) е [[Грција|грчки]] [[Вулкан|вулкански]] остров во [[Додеканези|Додеканезите]], сместен на половина пат помеѓу јужниот брег на Кос (Кардамаина) и [[Нисирос]]. Се состои од риолитски [[Опсидијан|опсидијански]] [[Лавина купола|лавински куполи]] и наслаги од [[пемза]] (кои се ископуваат во огромни количини). Не се познати историски ерупции, но најновите ерупции на [[пемза]] се наоѓаат над почви што содржат керамика и артефакти од опсидијан од [[Младо камено време|неолитскиот период]] (10.000–4.500 г. п.н.е.). Островот има два различни сегменти, при што североисточниот дел е речиси целосно направен од опсидијан, а југозападниот дел од пемза. Тие се поврзани со тесен [[Провлак|теснец]] и плажа составена од современи гребенски седименти. Во античко време, островот бил познат како '''Истрос''' ({{Lang-grc|Ἴστρος}}).<ref>{{Наведен DARE|43443}}</ref> == Географија == [[Податотека:Nisyros.jpg|мини| Од горе десно спротивно од стрелките на часовникот: Строгили, Јали, Пергуса, Пахеја и Нисирос.]] Островот е долг километри и помеѓу 6 километри и 500 метри широк. Има пештера долга 180 метри. Деловите од островот каде што се врши ископување на пемзански ленти се неплодни. Според пописот од 2001 година, населението броело 10 жители. На административно ниво, тој е дел од општина [[Нисирос]]. == Населба == Населувањето на Јали веројатно започнало во почетокот на 4-тиот милениум во форма на сезонска населба. Една населба се наоѓала на местото на 2 Лаимоси на брегот. Подоцна, во 4-тиот милениум п.н.е., населувањето се одвивало во северозападниот дел од островот. Повисоките земјишта на островот биле окупирани главно во текот на зимата за пасење добиток. Островјаните се занимавале со производство на жито, а биле пронајдени и неколку мелнички камења. Големи груби садови се користеле за складирање на жито. Тие исто така се занимавале со сточарство и преработка на млеко користејќи тенџере за сирење. Тие обработувале опсидијан и изработувале грнчарија. Раната обработка на метали се практикувала на островот во средината на 4-тиот милениум п.н.е. Пронајдени биле два сада со залепени бакарни елементи. Ова претставува редок доказ за најраната фаза на егејската металургија за време на завршниот неолитски период. Исто така, била пронајдена и една оловна заковка. Јали бил напуштен до крајот на 4-тиот милениум п.н.е. == Наводи == {{Наводи}} == Надворешни врски == * [http://www.nisyros.gr Официјална веб-страница на општина Нисирос] {{In lang|en|fr|de|el|it|es}} [[Категорија:Заспани вулкани]] [[Категорија:Вулкани во Грција]] [[Категорија:Додеканези]] [[Категорија:Острови во Грција]] [[Категорија:Координати на Википодатоците]] en0tr4yczc0zvdvvzvjvxi6f1gw7tup 5380340 5380339 2025-06-15T11:06:18Z 19user99 72391 5380340 wikitext text/x-wiki {{Инфокутија Остров|name=Јали|native_name=Γυαλί|native_name_lang=el|image_name=Yiali.jpg|image_caption=Ископување на пемза во Јали|coordinates={{coord|36.662|27.115|region:GR_type:isle|display=it}}|map=Грција|map_caption=|location=|archipelago=[[Додеканези]]|total_islands=|area_km2=4.558|highest_mount=Вулкан|elevation_m=180|country=Грција|country_admin_divisions_title=[[Региони во Грција|Регион]]|country_admin_divisions=[[Јужен Егеј]]|country_admin_divisions_title_1=[[Грчки окрузи|Округ]]|country_admin_divisions_1=[[Кос (округ)|Кос]]|country_admin_divisions_title_2=Municipality|country_admin_divisions_2=|country_capital=Хора|population=7|population_as_of=2021 г.|density_km2=|postal_code=853 03|area_code=22420|registration_plate=ΚΧ, ΡΟ, ΡΚ|website=}} '''Јали''' ({{Lang-el|Γυαλί}}, во превод „[[стакло]]“) е [[Грција|грчки]] [[Вулкан|вулкански]] остров во [[Додеканези|Додеканезите]], сместен на половина пат помеѓу јужниот брег на Кос (Кардамаина) и [[Нисирос]]. Се состои од риолитски [[Опсидијан|опсидијански]] [[Лавина купола|лавински куполи]] и наслаги од [[пемза]] (кои се ископуваат во огромни количини). Не се познати историски ерупции, но најновите ерупции на [[пемза]] се наоѓаат над почви што содржат керамика и артефакти од опсидијан од [[Младо камено време|неолитскиот период]] (10.000–4.500 г. п.н.е.).<ref name="gvp">{{cite gvp |vn=212051|title=Yali |access-date=2008-01-22}}</ref> Островот има два различни сегменти, при што североисточниот дел е речиси целосно направен од опсидијан, а југозападниот дел од пемза. Тие се поврзани со тесен [[Провлак|теснец]] и плажа составена од современи гребенски седименти. Во античко време, островот бил познат како '''Истрос''' ({{Lang-grc|Ἴστρος}}).<ref>{{Наведен DARE|43443}}</ref> == Географија == [[Податотека:Nisyros.jpg|мини| Од горе десно спротивно од стрелките на часовникот: Строгили, Јали, Пергуса, Пахеја и Нисирос.]] Островот е долг километри и помеѓу 6 километри и 500 метри широк. Има пештера долга 180 метри. Деловите од островот каде што се врши ископување на пемзански ленти се неплодни. Според пописот од 2001 година, населението броело 10 жители. На административно ниво, тој е дел од општина [[Нисирос]]. == Населба == Населувањето на Јали веројатно започнало во почетокот на 4-тиот милениум во форма на сезонска населба. Една населба се наоѓала на местото на 2 Лаимоси на брегот. Подоцна, во 4-тиот милениум п.н.е., населувањето се одвивало во северозападниот дел од островот. Повисоките земјишта на островот биле окупирани главно во текот на зимата за пасење добиток.<ref>Maxwell, V., Ellam, R.M., Skarpelis, N. and Sampson, A. (2019) [https://eprints.gla.ac.uk/213116/1/213116.pdf The context and nature of the evidence for metalworking from mid 4th Millennium Yali (Nissyros).] Journal of Greek Archaeology, 4, pp. 1-30. (doi: 10.32028/9781789693775-2)</ref> Островјаните се занимавале со производство на жито, а биле пронајдени и неколку мелнички камења. Големи груби садови се користеле за складирање на жито. Тие исто така се занимавале со сточарство и преработка на млеко користејќи тенџере за сирење. Тие обработувале опсидијан и изработувале грнчарија. Раната обработка на метали се практикувала на островот во средината на 4-тиот милениум п.н.е. Пронајдени биле два сада со залепени бакарни елементи. Ова претставува редок доказ за најраната фаза на егејската металургија за време на завршниот неолитски период. Исто така, била пронајдена и една оловна заковка. Јали бил напуштен до крајот на 4-тиот милениум п.н.е.<ref>Maxwell, V., Ellam, R.M., Skarpelis, N. and Sampson, A. (2019) [https://eprints.gla.ac.uk/213116/1/213116.pdf The context and nature of the evidence for metalworking from mid 4th Millennium Yali (Nissyros).] Journal of Greek Archaeology, 4, pp. 1-30. (doi: 10.32028/9781789693775-2)</ref> == Наводи == {{Наводи}} == Надворешни врски == {{Commons category}} * [http://www.nisyros.gr Официјална веб-страница на општина Нисирос] (на англиски, француски, германски, грчки, италијански, и шпански) [[Категорија:Заспани вулкани]] [[Категорија:Вулкани во Грција]] [[Категорија:Додеканези]] [[Категорија:Острови во Грција]] [[Категорија:Координати на Википодатоците]] skjszf00urnoag4clsfrs2o78vf42o4 5380341 5380340 2025-06-15T11:07:26Z 19user99 72391 /* Географија */ 5380341 wikitext text/x-wiki {{Инфокутија Остров|name=Јали|native_name=Γυαλί|native_name_lang=el|image_name=Yiali.jpg|image_caption=Ископување на пемза во Јали|coordinates={{coord|36.662|27.115|region:GR_type:isle|display=it}}|map=Грција|map_caption=|location=|archipelago=[[Додеканези]]|total_islands=|area_km2=4.558|highest_mount=Вулкан|elevation_m=180|country=Грција|country_admin_divisions_title=[[Региони во Грција|Регион]]|country_admin_divisions=[[Јужен Егеј]]|country_admin_divisions_title_1=[[Грчки окрузи|Округ]]|country_admin_divisions_1=[[Кос (округ)|Кос]]|country_admin_divisions_title_2=Municipality|country_admin_divisions_2=|country_capital=Хора|population=7|population_as_of=2021 г.|density_km2=|postal_code=853 03|area_code=22420|registration_plate=ΚΧ, ΡΟ, ΡΚ|website=}} '''Јали''' ({{Lang-el|Γυαλί}}, во превод „[[стакло]]“) е [[Грција|грчки]] [[Вулкан|вулкански]] остров во [[Додеканези|Додеканезите]], сместен на половина пат помеѓу јужниот брег на Кос (Кардамаина) и [[Нисирос]]. Се состои од риолитски [[Опсидијан|опсидијански]] [[Лавина купола|лавински куполи]] и наслаги од [[пемза]] (кои се ископуваат во огромни количини). Не се познати историски ерупции, но најновите ерупции на [[пемза]] се наоѓаат над почви што содржат керамика и артефакти од опсидијан од [[Младо камено време|неолитскиот период]] (10.000–4.500 г. п.н.е.).<ref name="gvp">{{cite gvp |vn=212051|title=Yali |access-date=2008-01-22}}</ref> Островот има два различни сегменти, при што североисточниот дел е речиси целосно направен од опсидијан, а југозападниот дел од пемза. Тие се поврзани со тесен [[Провлак|теснец]] и плажа составена од современи гребенски седименти. Во античко време, островот бил познат како '''Истрос''' ({{Lang-grc|Ἴστρος}}).<ref>{{Наведен DARE|43443}}</ref> == Географија == [[Податотека:Nisyros.jpg|мини| Од горе десно спротивно од стрелките на часовникот: Строгили, Јали, Пергуса, Пахеја и Нисирос.]] Островот е долг 6 километри и помеѓу 4 километри и 500 метри широк. Има пештера долга 180 метри. Деловите од островот каде што се врши ископување на пемзански ленти се неплодни. Според пописот од 2001 година, населението броело 10 жители. На административно ниво, тој е дел од општина [[Нисирос]]. == Населба == Населувањето на Јали веројатно започнало во почетокот на 4-тиот милениум во форма на сезонска населба. Една населба се наоѓала на местото на 2 Лаимоси на брегот. Подоцна, во 4-тиот милениум п.н.е., населувањето се одвивало во северозападниот дел од островот. Повисоките земјишта на островот биле окупирани главно во текот на зимата за пасење добиток.<ref>Maxwell, V., Ellam, R.M., Skarpelis, N. and Sampson, A. (2019) [https://eprints.gla.ac.uk/213116/1/213116.pdf The context and nature of the evidence for metalworking from mid 4th Millennium Yali (Nissyros).] Journal of Greek Archaeology, 4, pp. 1-30. (doi: 10.32028/9781789693775-2)</ref> Островјаните се занимавале со производство на жито, а биле пронајдени и неколку мелнички камења. Големи груби садови се користеле за складирање на жито. Тие исто така се занимавале со сточарство и преработка на млеко користејќи тенџере за сирење. Тие обработувале опсидијан и изработувале грнчарија. Раната обработка на метали се практикувала на островот во средината на 4-тиот милениум п.н.е. Пронајдени биле два сада со залепени бакарни елементи. Ова претставува редок доказ за најраната фаза на егејската металургија за време на завршниот неолитски период. Исто така, била пронајдена и една оловна заковка. Јали бил напуштен до крајот на 4-тиот милениум п.н.е.<ref>Maxwell, V., Ellam, R.M., Skarpelis, N. and Sampson, A. (2019) [https://eprints.gla.ac.uk/213116/1/213116.pdf The context and nature of the evidence for metalworking from mid 4th Millennium Yali (Nissyros).] Journal of Greek Archaeology, 4, pp. 1-30. (doi: 10.32028/9781789693775-2)</ref> == Наводи == {{Наводи}} == Надворешни врски == {{Commons category}} * [http://www.nisyros.gr Официјална веб-страница на општина Нисирос] (на англиски, француски, германски, грчки, италијански, и шпански) [[Категорија:Заспани вулкани]] [[Категорија:Вулкани во Грција]] [[Категорија:Додеканези]] [[Категорија:Острови во Грција]] [[Категорија:Координати на Википодатоците]] tpxb8vp97503r19kvbq6p0kuszhb4t3 4 1372784 5380021 5380012 2025-06-14T12:01:14Z BosaFi 115936 /* Придонеси */ 5380021 wikitext text/x-wiki На 13 јуни 2025 година се одржа уредувачки маратон посветен на темата „Перу“ со Вики клубот Велес. Заедно со почесниот Конзул на Република Перу во Република Македонија – господинот Ненад Јаниќевиќ се реализираше креативна работилница „Да го обоиме Перу во боите на виножитото“ а перуанката Роса која живее во Велес на свој автентичен начин им ја доближи перуанската културата. Членовите потоа уредуваа статии за Перу. Напишани беа 22 статии. == Придонеси== {| class="wikitable sortable" |+Список на учесници !Корисничко име !Статии |- |[[Корисник:Zoricasa|Zoricasa]] |{{подреден список|[[Плаза Франсија, Лима]] (Н)|[[Пасео де Агуас]] (Н)}} |- |[[Корисник:LILI RKIM|LILI RKIM]] |{{подреден список|[[Пукара, Виктор Фахардо]] (Н)|[[Канамарка]] (Н)|[[Окин Пунта]] (Н)|[[Народот Аикана]] (Н)|[[Луликуча]] (Н)|[[Тараскан]] (Н)|[[Парк на пријателството (Лима)]] (Н)|[[Национален парк Бауаха-Сонене]] (Н)|[[Патека Ларес]] (Н)|[[Езеро 69]] (Н)}} |- |[[Корисник:Калина КИМ|Калина КИМ]] |{{подреден список|[[Парке де ла Ресерва]] (Н)|[[Парк на љубовта, Лима]] (Н)|[[Парке де ла Мураља]] (Н)|[[Централен парк Мирафлорес]] (Н)|[[Национален парк Серос де Амотапе]] (Н)}} |- |[[Корисник:Lili Arsova|Lili Arsova]] |{{подреден список|[[Агуано]] (Н)|[[Парке де лас Лејендас]] (Н)|[[Национален парк Јаначага-Хемилен]] (Н)|[[Адаи]] (Н)|[[Ботаничка градина на лековити растенија во Лима]] (Н)}} |- |[[Корисник:Kostovska|Kostovska]] |{{подреден список|[[Парк Херои на независноста]] (Н)}} |- |[[Корисник:Katerina1010|Katerina1010]] |{{подреден список|[[Парк Редукто бр. 2]] (Н)}} |- |[[Корисник:Katerincо|Katerinco]] |{{подреден список|[[Пасео Сивико де Такна]] (Н)}} |- |[[Корисник:EliT13|EliT13]] |{{подреден список|[[Атавило]] (Н)}} |} == Надворешни врски == [[Категорија:Википедија:Уредувачки маратони]] [[Категорија:Википедија:Викимедија МКД во 2025 година]] astnq69vnyys9mxjg4xnjakcajlx4k1 5380022 5380021 2025-06-14T12:02:49Z BosaFi 115936 5380022 wikitext text/x-wiki На 13 јуни 2025 година се одржа уредувачки маратон посветен на темата „Перу“ со Вики клубот Велес. Заедно со почесниот Конзул на Република Перу во Република Македонија – господинот Ненад Јаниќевиќ се реализираше креативна работилница „Да го обоиме Перу во боите на виножитото“ а перуанката Роса која живее во Велес на свој автентичен начин им ја доближи перуанската културата. Членовите потоа уредуваа статии за Перу. Напишани беа 26 статии. == Придонеси== {| class="wikitable sortable" |+Список на учесници !Корисничко име !Статии |- |[[Корисник:Zoricasa|Zoricasa]] |{{подреден список|[[Плаза Франсија, Лима]] (Н)|[[Пасео де Агуас]] (Н)}} |- |[[Корисник:LILI RKIM|LILI RKIM]] |{{подреден список|[[Пукара, Виктор Фахардо]] (Н)|[[Канамарка]] (Н)|[[Окин Пунта]] (Н)|[[Народот Аикана]] (Н)|[[Луликуча]] (Н)|[[Тараскан]] (Н)|[[Парк на пријателството (Лима)]] (Н)|[[Национален парк Бауаха-Сонене]] (Н)|[[Патека Ларес]] (Н)|[[Езеро 69]] (Н)}} |- |[[Корисник:Калина КИМ|Калина КИМ]] |{{подреден список|[[Парке де ла Ресерва]] (Н)|[[Парк на љубовта, Лима]] (Н)|[[Парке де ла Мураља]] (Н)|[[Централен парк Мирафлорес]] (Н)|[[Национален парк Серос де Амотапе]] (Н)}} |- |[[Корисник:Lili Arsova|Lili Arsova]] |{{подреден список|[[Агуано]] (Н)|[[Парке де лас Лејендас]] (Н)|[[Национален парк Јаначага-Хемилен]] (Н)|[[Адаи]] (Н)|[[Ботаничка градина на лековити растенија во Лима]] (Н)}} |- |[[Корисник:Kostovska|Kostovska]] |{{подреден список|[[Парк Херои на независноста]] (Н)}} |- |[[Корисник:Katerina1010|Katerina1010]] |{{подреден список|[[Парк Редукто бр. 2]] (Н)}} |- |[[Корисник:Katerincо|Katerinco]] |{{подреден список|[[Пасео Сивико де Такна]] (Н)}} |- |[[Корисник:EliT13|EliT13]] |{{подреден список|[[Атавило]] (Н)}} |} == Надворешни врски == [[Категорија:Википедија:Уредувачки маратони]] [[Категорија:Википедија:Викимедија МКД во 2025 година]] b0prq9imhb31tzf3re44jokz2wid2tj 0 1372785 5380014 2025-06-14T11:59:05Z Andrew012p 85224 Andrew012p ја премести страницата [[Чај од гоџи]] на [[Чај од гоџји]] 5380014 wikitext text/x-wiki #пренасочување [[Чај од гоџји]] 8ljle91mkhjuvxw7cuht65ki8run5xj 1 1372786 5380016 2025-06-14T11:59:05Z Andrew012p 85224 Andrew012p ја премести страницата [[Разговор:Чај од гоџи]] на [[Разговор:Чај од гоџји]] 5380016 wikitext text/x-wiki #пренасочување [[Разговор:Чај од гоџји]] 4er80xzt3gmwk1nr2nx3ax6etdmiaaz 0 1372787 5380018 2025-06-14T11:59:25Z BosaFi 115936 BosaFi ја премести страницата [[Плаза Франција, Лима]] на [[Плаза Франсија, Лима]]: Погрешно напишан наслов 5380018 wikitext text/x-wiki #пренасочување [[Плаза Франсија, Лима]] 620e2d3elmrio4r9ecxs2gb8elkz10h 2 1372788 5380023 2025-06-14T12:03:20Z BosaFi 115936 Создадена страница со: {{нов корисник}} 5380023 wikitext text/x-wiki {{нов корисник}} dyzbtzne3jtn8n061qqyvfe6gib9jmy 0 1372789 5380041 2025-06-14T12:39:33Z Andrew012p 85224 Создадена страница со: '''Застапничкиот судир меѓу Иран и Израел''', познат и како '''Иранско-израелска застапничка војна''' или '''Иранско-израелска студена војна''', претставува тековен индиректен судир меѓу овие две земји. Во Израелско-либанскиот судир, [[Иран]] постојано ги... 5380041 wikitext text/x-wiki '''Застапничкиот судир меѓу Иран и Израел''', познат и како '''Иранско-израелска застапничка војна''' или '''Иранско-израелска студена војна''', претставува тековен индиректен судир меѓу овие две земји. Во Израелско-либанскиот судир, [[Иран]] постојано ги поддржува либанските шиитски милиции, од кои најзначаен е [[Хезболах]]. Во рамките на Израелско-палестинскиот судир, Иран им давал поддршка на палестинските групи како [[Хамас]]. Од друга страна, Израел поддржувал ирански бунтовници, меѓу кои се и Народните муџахедини на Иран, спроведува воздушни напади врз иранските сојузници во Сирија и е обвинет за атентати врз ирански нуклеарни научници. Во 2018 г., израелските сили директно ги нападнале иранските трупи во [[Сирија]]. Водени од доктрината на периферијата, Империјален Иран и Израел претходно одржувале блиски односи, гледајќи ги арапските сили како заедничка закана. По Исламската револуција во 1979 г., Иран ги прекина. формалните односи, но тајните врски продолжиле за време на последователната Иранско-ирачка војна. Иран го обучил и вооружил Хезболах за да се спротивстави на израелскиот упад на Либан во 1982 г., и продолжил да ги поддржува шиитските милиции низ целиот период на израелската окупација на Јужен Либан. Дури и пред 1979 г., иранските исламисти материјално ги поддржувале Палестинците; по 1979 г., Иран се обидел да воспостави односи со [[Палестинска ослободителна организација|Палестинската ослободителна организација]] (ПОО), а подоцна и со [[Палестински исламски џихад|Палестинскиот исламски џихад]] и Хамас. Израел водел војна со Хезболах во 2006 г.. Исто така, Израел водел неколку војни со Палестинците во и околу појасот Газа: во 2008–2009, 2012, 2014, 2021 г. и од 2023 г. Либанската војна од 1982 г. и војните во Газа се сметаат за најсмртоносните судири во Арапско-израелскиот судир. За судирот меѓу Иран и Израел се наведуваат различни причини. Иран и [[Израел]] претходно уживале во топли врски поради заедничките закани, но до 1990-тите, [[Советски Сојуз|СССР]] се распаднал, а Ирак бил ослабен. Иранските исламисти долго време се залагаат за палестинскиот народ, кого го восприемаат како угнетен. Научниците веруваат дека со поддршката на Палестинците, Иран се стреми кон поголемо прифаќање меѓу Сунитите и Арапите, кои доминираат на [[Близок Исток|Блискиот Исток]]. Понекогаш, Иран ги поддржувал решенијата со една држава и со две држави како одговор на тешката состојба на Палестинците, додека земјата исто така користела попровокативен јазик за да ја предвиди пропаста на Израел. Израел го гледа Иран како егзистенцијална закана. Израел го обвинил Иран за негување геноцидни намери, додека Иран го обвинил Израел за спроведување геноцид во Газа. Следствено, Израел бара санкции и воена акција против Иран со цел да го спречи во стекнувањето [[јадрено оружје]]. == Заднина == Иранските исламисти имаат долга историја на сочувство со Палестинците. Уште во 1949 г., иранскиот ајатолах [[Махмуд Талегани]] го посетил [[Западен Брег|Западниот Брег]] и бил длабоко трогнат од маките на палестинските бегалци. Талегани потоа почнал да се залага за Палестинците во Иран во текот на 1950-тите и 1960-тите г. По Шестдневната војна во 1967 г., тој започнал да собира средства (на пример, [[зекат]]) во Иран за да бидат испратени до Палестинците. Тогашната иранска влада била загрижена од овие дејности, а документите на [[САВАК]] (тајната полиција) укажуваат дека владата верувала дека иранската јавност сочувствува со палестинскиот народ. Слично на тоа, Рухолах Хомеини се залагал за палестинскиот народ пред да стане Врховен водач на Иран во 1979 г. Тој, исто така, ги критикувал врските на династијата Пахлави со [[Израел]], гледајќи го Израел како поддржувач на режимот на Пахлави. По Иранската револуција во 1979 г., новата влада на Хомеини усвоила политика на непријателство кон Израел. Новата иранска влада го гледала Израел како колонијално упориште. Иран го повлекол признавањето на Израел како држава и ги прекинал сите дипломатски, комерцијални и други врски со Израел, нарекувајќи ја неговата влада „[[Ционизам|Ционистички]] режим“, а Израел „окупирана Палестина“.<ref>{{cite book|url=https://archive.org/details/losingbattlewith00selb/page/202|title=The Losing Battle with Islam|last=Selbourne|first=David|date=2005|publisher=Prometheus Books|isbn=978-1-59102-362-3|page=[https://archive.org/details/losingbattlewith00selb/page/202 202]|author-link=David Selbourne|url-access=registration}}</ref><ref name="usip">{{cite web|url=http://iranprimer.usip.org/resource/timeline-irans-foreign-relations|title=Timeline of Iran's Foreign Relations|last=Nikou|first=Semira N.|publisher=United States Institute of Peace|archive-url=https://web.archive.org/web/20130729215059/http://iranprimer.usip.org/resource/timeline-irans-foreign-relations|archive-date=29 јули 2013|access-date=6 август 2013|url-status=dead}}</ref> И покрај напнатоста меѓу двете земји, Израел му обезбедил поддршка на Иран за време на Иранско-ирачката војна од 1980 до 1988 г. За време на војната, Израел бил еден од главните снабдувачи на воена опрема за Иран, а исто така обезбедувал и воени инструктори. Израел директно ги поддржал воените напори на Иран кога го бомбардирал и уништил ирачкиот атомски реактор „Осирак“ во операцијата „Вавилон“. Атомскиот реактор се сметак за главна компонента на ирачката програма за [[јадрено оружје]]. Израелскиот упад на Либан во 1982 г. довел до заминување на [[Палестинска ослободителна организација|Палестинската ослободителна организација]] (ПОО) од [[Либан]]. Последователната израелска окупација на Јужен Либан привремено им донела корист на израелските сојузници во Либан и на цивилното израелско население со помалку насилни напади врз Северен Израел од страна на [[Хезболах]] отколку претходно од страна на ПОО во 1970-тите. Меѓутоа, масовните колежи извршени од израелски застапници (маронитските либански сили и десничарските фалангисти) врз либанските шиити, долгорочно довело до појава на домашно либанско, а не палестинско, движење на отпор во Јужен Либан. До втората половина на 1990-тите, ова движење претставувало поголем стратешки проблем за Израел отколку што ПОО можела да претстави во 1970-тите. Иран воспоставил мрежа на сојузници и застапнички сили низ [[Близок Исток|Блискиот Исток]], која ја опишува како дел од „оската на отпорот“ насочена кон спротивставување на интересите на [[Соединети Американски Држави|САД]] и Израел во регионот. Израел го гледа Иран како егзистенцијална закана поради реториката на Техеран, неговата поддршка за застапничките сили во регионот и неговото вооружување и финансирање на палестинските групи како Хамас. Во некои случаи, застапничките групи еволуирале во политички партии, преод што бил охрабрен и негуван од Иран. Овие застапници со двојна улога стекнале политички легитимитет, истовремено прикривајќи терористички дејства. Американски разузнавачки претставници изјавиле дека веруваат дека Иран не бара поширок судир, тврдејќи дека основната цел на иранските застапници е да ги насочат Израел и САД на начин што ќе избегне предизвикување војна од големи размери. Соединетите Држави се сметаат за најголем „воен поддржувач“ на Израел. [[Германија]], [[Обединето Кралство|Обединетото Кралство]] и [[Италија]], исто така, му доставиле оружје на Израел. == Наводи == {{наводи}} == Надворешни врски == [[Категорија:Арапско-израелски конфликт]] [[Категорија:Билатерални односи на Израел]] [[Категорија:Историја на Блискиот Исток]] [[Категорија:Војни на Израел]] [[Категорија:Војни на Иран]] ihpskzayh3ax9rp7wgrhov65f7tvg00 5380045 5380041 2025-06-14T12:43:33Z Andrew012p 85224 5380045 wikitext text/x-wiki {{Infobox Military Conflict|conflict=Иранско-израелски судир|image=Iran Israel Locator (without West Bank).png|caption=Израел (портокалова) и Иран (зелена боја) прикажани во рамките на [[Блискиот Исток]]|date=16 февруари 1985<ref>{{Cite web|url=https://www.upi.com/Archives/1985/02/16/Israel-leaves-front-lines-in-south-Lebanon/4591477378000/|title=Israel leaves front lines in south Lebanon|agency=UPI|access-date=21 октомври 2020|archive-date=23 октомври 2020|archive-url=https://web.archive.org/web/20201023043753/https://www.upi.com/Archives/1985/02/16/Israel-leaves-front-lines-in-south-Lebanon/4591477378000/|url-status=live}}</ref>—сѐ уште<br />({{Age in years, months, weeks and days|month1=02|day1=16|year1=1985}})|place=по цел свет}} Застапничкиот судир меѓу Иран и Израел, познат и како '''Иранско-израелска застапничка војна''' или '''Иранско-израелска студена војна''', претставува тековен индиректен судир меѓу овие две земји. Во Израелско-либанскиот судир, [[Иран]] постојано ги поддржува либанските шиитски милиции, од кои најзначаен е [[Хезболах]]. Во рамките на Израелско-палестинскиот судир, Иран им давал поддршка на палестинските групи како [[Хамас]]. Од друга страна, Израел поддржувал ирански бунтовници, меѓу кои се и Народните муџахедини на Иран, спроведува воздушни напади врз иранските сојузници во Сирија и е обвинет за атентати врз ирански нуклеарни научници. Во 2018 г., израелските сили директно ги нападнале иранските трупи во [[Сирија]]. Водени од доктрината на периферијата, Империјален Иран и Израел претходно одржувале блиски односи, гледајќи ги арапските сили како заедничка закана. По Исламската револуција во 1979 г., Иран ги прекина. формалните односи, но тајните врски продолжиле за време на последователната Иранско-ирачка војна. Иран го обучил и вооружил Хезболах за да се спротивстави на израелскиот упад на Либан во 1982 г., и продолжил да ги поддржува шиитските милиции низ целиот период на израелската окупација на Јужен Либан. Дури и пред 1979 г., иранските исламисти материјално ги поддржувале Палестинците; по 1979 г., Иран се обидел да воспостави односи со [[Палестинска ослободителна организација|Палестинската ослободителна организација]] (ПОО), а подоцна и со [[Палестински исламски џихад|Палестинскиот исламски џихад]] и Хамас. Израел водел војна со Хезболах во 2006 г.. Исто така, Израел водел неколку војни со Палестинците во и околу појасот Газа: во 2008–2009, 2012, 2014, 2021 г. и од 2023 г. Либанската војна од 1982 г. и војните во Газа се сметаат за најсмртоносните судири во Арапско-израелскиот судир. За судирот меѓу Иран и Израел се наведуваат различни причини. Иран и [[Израел]] претходно уживале во топли врски поради заедничките закани, но до 1990-тите, [[Советски Сојуз|СССР]] се распаднал, а Ирак бил ослабен. Иранските исламисти долго време се залагаат за палестинскиот народ, кого го восприемаат како угнетен. Научниците веруваат дека со поддршката на Палестинците, Иран се стреми кон поголемо прифаќање меѓу Сунитите и Арапите, кои доминираат на [[Близок Исток|Блискиот Исток]]. Понекогаш, Иран ги поддржувал решенијата со една држава и со две држави како одговор на тешката состојба на Палестинците, додека земјата исто така користела попровокативен јазик за да ја предвиди пропаста на Израел. Израел го гледа Иран како егзистенцијална закана. Израел го обвинил Иран за негување геноцидни намери, додека Иран го обвинил Израел за спроведување геноцид во Газа. Следствено, Израел бара санкции и воена акција против Иран со цел да го спречи во стекнувањето [[јадрено оружје]]. == Заднина == Иранските исламисти имаат долга историја на сочувство со Палестинците. Уште во 1949 г., иранскиот ајатолах [[Махмуд Талегани]] го посетил [[Западен Брег|Западниот Брег]] и бил длабоко трогнат од маките на палестинските бегалци. Талегани потоа почнал да се залага за Палестинците во Иран во текот на 1950-тите и 1960-тите г. По Шестдневната војна во 1967 г., тој започнал да собира средства (на пример, [[зекат]]) во Иран за да бидат испратени до Палестинците. Тогашната иранска влада била загрижена од овие дејности, а документите на [[САВАК]] (тајната полиција) укажуваат дека владата верувала дека иранската јавност сочувствува со палестинскиот народ. Слично на тоа, Рухолах Хомеини се залагал за палестинскиот народ пред да стане Врховен водач на Иран во 1979 г. Тој, исто така, ги критикувал врските на династијата Пахлави со [[Израел]], гледајќи го Израел како поддржувач на режимот на Пахлави. По Иранската револуција во 1979 г., новата влада на Хомеини усвоила политика на непријателство кон Израел. Новата иранска влада го гледала Израел како колонијално упориште. Иран го повлекол признавањето на Израел како држава и ги прекинал сите дипломатски, комерцијални и други врски со Израел, нарекувајќи ја неговата влада „[[Ционизам|Ционистички]] режим“, а Израел „окупирана Палестина“.<ref>{{cite book|url=https://archive.org/details/losingbattlewith00selb/page/202|title=The Losing Battle with Islam|last=Selbourne|first=David|date=2005|publisher=Prometheus Books|isbn=978-1-59102-362-3|page=[https://archive.org/details/losingbattlewith00selb/page/202 202]|author-link=David Selbourne|url-access=registration}}</ref><ref name="usip">{{cite web|url=http://iranprimer.usip.org/resource/timeline-irans-foreign-relations|title=Timeline of Iran's Foreign Relations|last=Nikou|first=Semira N.|publisher=United States Institute of Peace|archive-url=https://web.archive.org/web/20130729215059/http://iranprimer.usip.org/resource/timeline-irans-foreign-relations|archive-date=29 јули 2013|access-date=6 август 2013|url-status=dead}}</ref> И покрај напнатоста меѓу двете земји, Израел му обезбедил поддршка на Иран за време на Иранско-ирачката војна од 1980 до 1988 г. За време на војната, Израел бил еден од главните снабдувачи на воена опрема за Иран, а исто така обезбедувал и воени инструктори. Израел директно ги поддржал воените напори на Иран кога го бомбардирал и уништил ирачкиот атомски реактор „Осирак“ во операцијата „Вавилон“. Атомскиот реактор се сметак за главна компонента на ирачката програма за [[јадрено оружје]]. Израелскиот упад на Либан во 1982 г. довел до заминување на [[Палестинска ослободителна организација|Палестинската ослободителна организација]] (ПОО) од [[Либан]]. Последователната израелска окупација на Јужен Либан привремено им донела корист на израелските сојузници во Либан и на цивилното израелско население со помалку насилни напади врз Северен Израел од страна на [[Хезболах]] отколку претходно од страна на ПОО во 1970-тите. Меѓутоа, масовните колежи извршени од израелски застапници (маронитските либански сили и десничарските фалангисти) врз либанските шиити, долгорочно довело до појава на домашно либанско, а не палестинско, движење на отпор во Јужен Либан. До втората половина на 1990-тите, ова движење претставувало поголем стратешки проблем за Израел отколку што ПОО можела да претстави во 1970-тите. Иран воспоставил мрежа на сојузници и застапнички сили низ [[Близок Исток|Блискиот Исток]], која ја опишува како дел од „оската на отпорот“ насочена кон спротивставување на интересите на [[Соединети Американски Држави|САД]] и Израел во регионот. Израел го гледа Иран како егзистенцијална закана поради реториката на Техеран, неговата поддршка за застапничките сили во регионот и неговото вооружување и финансирање на палестинските групи како Хамас. Во некои случаи, застапничките групи еволуирале во политички партии, преод што бил охрабрен и негуван од Иран. Овие застапници со двојна улога стекнале политички легитимитет, истовремено прикривајќи терористички дејства. Американски разузнавачки претставници изјавиле дека веруваат дека Иран не бара поширок судир, тврдејќи дека основната цел на иранските застапници е да ги насочат Израел и САД на начин што ќе избегне предизвикување војна од големи размери. Соединетите Држави се сметаат за најголем „воен поддржувач“ на Израел. [[Германија]], [[Обединето Кралство|Обединетото Кралство]] и [[Италија]], исто така, му доставиле оружје на Израел. == Наводи == {{наводи}} == Надворешни врски == [[Категорија:Арапско-израелски конфликт]] [[Категорија:Билатерални односи на Израел]] [[Категорија:Историја на Блискиот Исток]] [[Категорија:Војни на Израел]] [[Категорија:Војни на Иран]] sm6aadcs0dhzi4d7lzzce9exgyrcbjx 5380046 5380045 2025-06-14T12:47:15Z Andrew012p 85224 5380046 wikitext text/x-wiki {{Infobox Military Conflict|conflict=Иранско-израелски судир|image=[[Податотека:Iran Israel Locator (without West Bank).png|300px]]|caption=Израел (портокалова) и Иран (зелена боја) прикажани во рамките на [[Блискиот Исток]]|date=16 февруари 1985<ref>{{Cite web|url=https://www.upi.com/Archives/1985/02/16/Israel-leaves-front-lines-in-south-Lebanon/4591477378000/|title=Israel leaves front lines in south Lebanon|agency=UPI|access-date=21 октомври 2020|archive-date=23 октомври 2020|archive-url=https://web.archive.org/web/20201023043753/https://www.upi.com/Archives/1985/02/16/Israel-leaves-front-lines-in-south-Lebanon/4591477378000/|url-status=live}}</ref>—сѐ уште<br />({{Age in years, months, weeks and days|month1=02|day1=16|year1=1985}})|place=разно (првенствено [[Блискиот Исток]])}} '''Застапничкиот судир меѓу Иран и Израел''', познат и како '''Иранско-израелска застапничка војна''' или '''Иранско-израелска студена војна''', претставува тековен индиректен судир меѓу овие две земји. Во Израелско-либанскиот судир, [[Иран]] постојано ги поддржува либанските шиитски милиции, од кои најзначаен е [[Хезболах]]. Во рамките на Израелско-палестинскиот судир, Иран им давал поддршка на палестинските групи како [[Хамас]]. Од друга страна, Израел поддржувал ирански бунтовници, меѓу кои се и Народните муџахедини на Иран, спроведува воздушни напади врз иранските сојузници во Сирија и е обвинет за атентати врз ирански нуклеарни научници. Во 2018 г., израелските сили директно ги нападнале иранските трупи во [[Сирија]]. Водени од доктрината на периферијата, Империјален Иран и Израел претходно одржувале блиски односи, гледајќи ги арапските сили како заедничка закана. По Исламската револуција во 1979 г., Иран ги прекина. формалните односи, но тајните врски продолжиле за време на последователната Иранско-ирачка војна. Иран го обучил и вооружил Хезболах за да се спротивстави на израелскиот упад на Либан во 1982 г., и продолжил да ги поддржува шиитските милиции низ целиот период на израелската окупација на Јужен Либан. Дури и пред 1979 г., иранските исламисти материјално ги поддржувале Палестинците; по 1979 г., Иран се обидел да воспостави односи со [[Палестинска ослободителна организација|Палестинската ослободителна организација]] (ПОО), а подоцна и со [[Палестински исламски џихад|Палестинскиот исламски џихад]] и Хамас. Израел водел војна со Хезболах во 2006 г.. Исто така, Израел водел неколку војни со Палестинците во и околу појасот Газа: во 2008–2009, 2012, 2014, 2021 г. и од 2023 г. Либанската војна од 1982 г. и војните во Газа се сметаат за најсмртоносните судири во Арапско-израелскиот судир. За судирот меѓу Иран и Израел се наведуваат различни причини. Иран и [[Израел]] претходно уживале во топли врски поради заедничките закани, но до 1990-тите, [[Советски Сојуз|СССР]] се распаднал, а Ирак бил ослабен. Иранските исламисти долго време се залагаат за палестинскиот народ, кого го восприемаат како угнетен. Научниците веруваат дека со поддршката на Палестинците, Иран се стреми кон поголемо прифаќање меѓу Сунитите и Арапите, кои доминираат на [[Близок Исток|Блискиот Исток]]. Понекогаш, Иран ги поддржувал решенијата со една држава и со две држави како одговор на тешката состојба на Палестинците, додека земјата исто така користела попровокативен јазик за да ја предвиди пропаста на Израел. Израел го гледа Иран како егзистенцијална закана. Израел го обвинил Иран за негување геноцидни намери, додека Иран го обвинил Израел за спроведување геноцид во Газа. Следствено, Израел бара санкции и воена акција против Иран со цел да го спречи во стекнувањето [[јадрено оружје]]. == Заднина == Иранските исламисти имаат долга историја на сочувство со Палестинците. Уште во 1949 г., иранскиот ајатолах [[Махмуд Талегани]] го посетил [[Западен Брег|Западниот Брег]] и бил длабоко трогнат од маките на палестинските бегалци. Талегани потоа почнал да се залага за Палестинците во Иран во текот на 1950-тите и 1960-тите г. По Шестдневната војна во 1967 г., тој започнал да собира средства (на пример, [[зекат]]) во Иран за да бидат испратени до Палестинците. Тогашната иранска влада била загрижена од овие дејности, а документите на [[САВАК]] (тајната полиција) укажуваат дека владата верувала дека иранската јавност сочувствува со палестинскиот народ. Слично на тоа, Рухолах Хомеини се залагал за палестинскиот народ пред да стане Врховен водач на Иран во 1979 г. Тој, исто така, ги критикувал врските на династијата Пахлави со [[Израел]], гледајќи го Израел како поддржувач на режимот на Пахлави. По Иранската револуција во 1979 г., новата влада на Хомеини усвоила политика на непријателство кон Израел. Новата иранска влада го гледала Израел како колонијално упориште. Иран го повлекол признавањето на Израел како држава и ги прекинал сите дипломатски, комерцијални и други врски со Израел, нарекувајќи ја неговата влада „[[Ционизам|Ционистички]] режим“, а Израел „окупирана Палестина“.<ref>{{cite book|url=https://archive.org/details/losingbattlewith00selb/page/202|title=The Losing Battle with Islam|last=Selbourne|first=David|date=2005|publisher=Prometheus Books|isbn=978-1-59102-362-3|page=[https://archive.org/details/losingbattlewith00selb/page/202 202]|author-link=David Selbourne|url-access=registration}}</ref><ref name="usip">{{cite web|url=http://iranprimer.usip.org/resource/timeline-irans-foreign-relations|title=Timeline of Iran's Foreign Relations|last=Nikou|first=Semira N.|publisher=United States Institute of Peace|archive-url=https://web.archive.org/web/20130729215059/http://iranprimer.usip.org/resource/timeline-irans-foreign-relations|archive-date=29 јули 2013|access-date=6 август 2013|url-status=dead}}</ref> И покрај напнатоста меѓу двете земји, Израел му обезбедил поддршка на Иран за време на Иранско-ирачката војна од 1980 до 1988 г. За време на војната, Израел бил еден од главните снабдувачи на воена опрема за Иран, а исто така обезбедувал и воени инструктори. Израел директно ги поддржал воените напори на Иран кога го бомбардирал и уништил ирачкиот атомски реактор „Осирак“ во операцијата „Вавилон“. Атомскиот реактор се сметак за главна компонента на ирачката програма за [[јадрено оружје]]. Израелскиот упад на Либан во 1982 г. довел до заминување на [[Палестинска ослободителна организација|Палестинската ослободителна организација]] (ПОО) од [[Либан]]. Последователната израелска окупација на Јужен Либан привремено им донела корист на израелските сојузници во Либан и на цивилното израелско население со помалку насилни напади врз Северен Израел од страна на [[Хезболах]] отколку претходно од страна на ПОО во 1970-тите. Меѓутоа, масовните колежи извршени од израелски застапници (маронитските либански сили и десничарските фалангисти) врз либанските шиити, долгорочно довело до појава на домашно либанско, а не палестинско, движење на отпор во Јужен Либан. До втората половина на 1990-тите, ова движење претставувало поголем стратешки проблем за Израел отколку што ПОО можела да претстави во 1970-тите. Иран воспоставил мрежа на сојузници и застапнички сили низ [[Близок Исток|Блискиот Исток]], која ја опишува како дел од „оската на отпорот“ насочена кон спротивставување на интересите на [[Соединети Американски Држави|САД]] и Израел во регионот. Израел го гледа Иран како егзистенцијална закана поради реториката на Техеран, неговата поддршка за застапничките сили во регионот и неговото вооружување и финансирање на палестинските групи како Хамас. Во некои случаи, застапничките групи еволуирале во политички партии, преод што бил охрабрен и негуван од Иран. Овие застапници со двојна улога стекнале политички легитимитет, истовремено прикривајќи терористички дејства. Американски разузнавачки претставници изјавиле дека веруваат дека Иран не бара поширок судир, тврдејќи дека основната цел на иранските застапници е да ги насочат Израел и САД на начин што ќе избегне предизвикување војна од големи размери. Соединетите Држави се сметаат за најголем „воен поддржувач“ на Израел. [[Германија]], [[Обединето Кралство|Обединетото Кралство]] и [[Италија]], исто така, му доставиле оружје на Израел. == Наводи == {{наводи}} == Надворешни врски == [[Категорија:Арапско-израелски конфликт]] [[Категорија:Билатерални односи на Израел]] [[Категорија:Историја на Блискиот Исток]] [[Категорија:Војни на Израел]] [[Категорија:Војни на Иран]] hlhki4a4gq89qfv8sjgkqhln2eecj38 5380047 5380046 2025-06-14T12:51:07Z Andrew012p 85224 /* Заднина */ 5380047 wikitext text/x-wiki {{Infobox Military Conflict|conflict=Иранско-израелски судир|image=[[Податотека:Iran Israel Locator (without West Bank).png|300px]]|caption=Израел (портокалова) и Иран (зелена боја) прикажани во рамките на [[Блискиот Исток]]|date=16 февруари 1985<ref>{{Cite web|url=https://www.upi.com/Archives/1985/02/16/Israel-leaves-front-lines-in-south-Lebanon/4591477378000/|title=Israel leaves front lines in south Lebanon|agency=UPI|access-date=21 октомври 2020|archive-date=23 октомври 2020|archive-url=https://web.archive.org/web/20201023043753/https://www.upi.com/Archives/1985/02/16/Israel-leaves-front-lines-in-south-Lebanon/4591477378000/|url-status=live}}</ref>—сѐ уште<br />({{Age in years, months, weeks and days|month1=02|day1=16|year1=1985}})|place=разно (првенствено [[Блискиот Исток]])}} '''Застапничкиот судир меѓу Иран и Израел''', познат и како '''Иранско-израелска застапничка војна''' или '''Иранско-израелска студена војна''', претставува тековен индиректен судир меѓу овие две земји. Во Израелско-либанскиот судир, [[Иран]] постојано ги поддржува либанските шиитски милиции, од кои најзначаен е [[Хезболах]]. Во рамките на Израелско-палестинскиот судир, Иран им давал поддршка на палестинските групи како [[Хамас]]. Од друга страна, Израел поддржувал ирански бунтовници, меѓу кои се и Народните муџахедини на Иран, спроведува воздушни напади врз иранските сојузници во Сирија и е обвинет за атентати врз ирански нуклеарни научници. Во 2018 г., израелските сили директно ги нападнале иранските трупи во [[Сирија]]. Водени од доктрината на периферијата, Империјален Иран и Израел претходно одржувале блиски односи, гледајќи ги арапските сили како заедничка закана. По Исламската револуција во 1979 г., Иран ги прекина. формалните односи, но тајните врски продолжиле за време на последователната Иранско-ирачка војна. Иран го обучил и вооружил Хезболах за да се спротивстави на израелскиот упад на Либан во 1982 г., и продолжил да ги поддржува шиитските милиции низ целиот период на израелската окупација на Јужен Либан. Дури и пред 1979 г., иранските исламисти материјално ги поддржувале Палестинците; по 1979 г., Иран се обидел да воспостави односи со [[Палестинска ослободителна организација|Палестинската ослободителна организација]] (ПОО), а подоцна и со [[Палестински исламски џихад|Палестинскиот исламски џихад]] и Хамас. Израел водел војна со Хезболах во 2006 г.. Исто така, Израел водел неколку војни со Палестинците во и околу појасот Газа: во 2008–2009, 2012, 2014, 2021 г. и од 2023 г. Либанската војна од 1982 г. и војните во Газа се сметаат за најсмртоносните судири во Арапско-израелскиот судир. За судирот меѓу Иран и Израел се наведуваат различни причини. Иран и [[Израел]] претходно уживале во топли врски поради заедничките закани, но до 1990-тите, [[Советски Сојуз|СССР]] се распаднал, а Ирак бил ослабен. Иранските исламисти долго време се залагаат за палестинскиот народ, кого го восприемаат како угнетен. Научниците веруваат дека со поддршката на Палестинците, Иран се стреми кон поголемо прифаќање меѓу Сунитите и Арапите, кои доминираат на [[Близок Исток|Блискиот Исток]]. Понекогаш, Иран ги поддржувал решенијата со една држава и со две држави како одговор на тешката состојба на Палестинците, додека земјата исто така користела попровокативен јазик за да ја предвиди пропаста на Израел. Израел го гледа Иран како егзистенцијална закана. Израел го обвинил Иран за негување геноцидни намери, додека Иран го обвинил Израел за спроведување геноцид во Газа. Следствено, Израел бара санкции и воена акција против Иран со цел да го спречи во стекнувањето [[јадрено оружје]]. == Заднина == Иранските исламисти имаат долга историја на сочувство со Палестинците. Уште во 1949 г., иранскиот ајатолах [[Махмуд Талегани]] го посетил [[Западен Брег|Западниот Брег]] и бил длабоко трогнат од маките на палестинските бегалци. Талегани потоа почнал да се залага за Палестинците во Иран во текот на 1950-тите и 1960-тите г. По Шестдневната војна во 1967 г., тој започнал да собира средства (на пример, [[зекат]]) во Иран за да бидат испратени до Палестинците. Тогашната иранска влада била загрижена од овие дејности, а документите на [[САВАК]] (тајната полиција) укажуваат дека владата верувала дека иранската јавност сочувствува со палестинскиот народ. Слично на тоа, Рухолах Хомеини се залагал за палестинскиот народ пред да стане Врховен водач на Иран во 1979 г. Тој, исто така, ги критикувал врските на династијата Пахлави со [[Израел]], гледајќи го Израел како поддржувач на режимот на Пахлави. По Иранската револуција во 1979 г., новата влада на Хомеини усвоила политика на непријателство кон Израел. Новата иранска влада го гледала Израел како колонијално упориште. Иран го повлекол признавањето на Израел како држава и ги прекинал сите дипломатски, комерцијални и други врски со Израел, нарекувајќи ја неговата влада „[[Ционизам|Ционистички]] режим“, а Израел „окупирана Палестина“.<ref>{{cite book|url=https://archive.org/details/losingbattlewith00selb/page/202|title=The Losing Battle with Islam|last=Selbourne|first=David|date=2005|publisher=Prometheus Books|isbn=978-1-59102-362-3|page=[https://archive.org/details/losingbattlewith00selb/page/202 202]|author-link=David Selbourne|url-access=registration}}</ref><ref name="usip">{{cite web|url=http://iranprimer.usip.org/resource/timeline-irans-foreign-relations|title=Timeline of Iran's Foreign Relations|last=Nikou|first=Semira N.|publisher=United States Institute of Peace|archive-url=https://web.archive.org/web/20130729215059/http://iranprimer.usip.org/resource/timeline-irans-foreign-relations|archive-date=29 јули 2013|access-date=6 август 2013|url-status=dead}}</ref> И покрај напнатоста меѓу двете земји, Израел му обезбедил поддршка на Иран за време на Иранско-ирачката војна од 1980 до 1988 г. За време на војната, Израел бил еден од главните снабдувачи на воена опрема за Иран, а исто така обезбедувал и воени инструктори. Израел директно ги поддржал воените напори на Иран кога го бомбардирал и уништил ирачкиот атомски реактор „Осирак“ во операцијата „Вавилон“. Атомскиот реактор се сметак за главна компонента на ирачката програма за [[јадрено оружје]]. Израелскиот упад на Либан во 1982 г. довел до заминување на [[Палестинска ослободителна организација|Палестинската ослободителна организација]] (ПОО) од [[Либан]]. Последователната израелска окупација на Јужен Либан привремено им донела корист на израелските сојузници во Либан и на цивилното израелско население со помалку насилни напади врз Северен Израел од страна на [[Хезболах]] отколку претходно од страна на ПОО во 1970-тите. Меѓутоа, масовните колежи извршени од израелски застапници (маронитските либански сили и десничарските фалангисти) врз либанските шиити, долгорочно довело до појава на домашно либанско, а не палестинско, движење на отпор во Јужен Либан. До втората половина на 1990-тите, ова движење претставувало поголем стратешки проблем за Израел отколку што ПОО можела да претстави во 1970-тите. Иран воспоставил мрежа на сојузници и застапнички сили низ [[Близок Исток|Блискиот Исток]], која ја опишува како дел од „оската на отпорот“ насочена кон спротивставување на интересите на [[Соединети Американски Држави|САД]] и Израел во регионот. Израел го гледа Иран како егзистенцијална закана поради реториката на [[Техеран]], неговата поддршка за застапничките сили во регионот и неговото вооружување и финансирање на палестинските групи како Хамас. Во некои случаи, застапничките групи еволуирале во политички партии, преод што бил охрабрен и негуван од Иран. Овие застапници со двојна улога стекнале политички легитимитет, истовремено прикривајќи терористички дејства. Американски разузнавачки претставници изјавиле дека веруваат дека Иран не бара поширок судир, тврдејќи дека основната цел на иранските застапници е да ги насочат Израел и САД на начин што ќе избегне предизвикување војна од големи размери. Соединетите Држави се сметаат за најголем „воен поддржувач“ на Израел. [[Германија]], [[Обединето Кралство|Обединетото Кралство]] и [[Италија]], исто така, му доставиле оружје на Израел. == Наводи == {{наводи}} == Надворешни врски == [[Категорија:Арапско-израелски конфликт]] [[Категорија:Билатерални односи на Израел]] [[Категорија:Историја на Блискиот Исток]] [[Категорија:Војни на Израел]] [[Категорија:Војни на Иран]] lifz1lym7k4kw1apbbzmmfq3er27315 5380048 5380047 2025-06-14T12:51:56Z Andrew012p 85224 5380048 wikitext text/x-wiki {{Infobox Military Conflict|conflict=Иранско-израелски судир|image=[[Податотека:Iran Israel Locator (without West Bank).png|300px]]|caption=Израел (портокалова) и Иран (зелена боја) прикажани во рамките на [[Блискиот Исток]]|date=16 февруари 1985<ref>{{Cite web|url=https://www.upi.com/Archives/1985/02/16/Israel-leaves-front-lines-in-south-Lebanon/4591477378000/|title=Israel leaves front lines in south Lebanon|agency=UPI|access-date=21 октомври 2020|archive-date=23 октомври 2020|archive-url=https://web.archive.org/web/20201023043753/https://www.upi.com/Archives/1985/02/16/Israel-leaves-front-lines-in-south-Lebanon/4591477378000/|url-status=live}}</ref>—сѐ уште<br />({{Age in years, months, weeks and days|month1=02|day1=16|year1=1985}})|place=разно (првенствено [[Блискиот Исток]])}} '''Застапнички судир меѓу Иран и Израел''', познат и како '''Иранско-израелска застапничка војна''' или '''Иранско-израелска студена војна''' — претставува тековен посреден судир меѓу овие две земји. Во Израелско-либанскиот судир, [[Иран]] постојано ги поддржува либанските шиитски милиции, од кои најзначаен е [[Хезболах]]. Во рамките на Израелско-палестинскиот судир, Иран им давал поддршка на палестинските групи како [[Хамас]]. Од друга страна, Израел поддржувал ирански бунтовници, меѓу кои се и Народните муџахедини на Иран, спроведува воздушни напади врз иранските сојузници во Сирија и е обвинет за атентати врз ирански нуклеарни научници. Во 2018 г., израелските сили директно ги нападнале иранските трупи во [[Сирија]]. Водени од доктрината на периферијата, Империјален Иран и Израел претходно одржувале блиски односи, гледајќи ги арапските сили како заедничка закана. По Исламската револуција во 1979 г., Иран ги прекина. формалните односи, но тајните врски продолжиле за време на последователната Иранско-ирачка војна. Иран го обучил и вооружил Хезболах за да се спротивстави на израелскиот упад на Либан во 1982 г., и продолжил да ги поддржува шиитските милиции низ целиот период на израелската окупација на Јужен Либан. Дури и пред 1979 г., иранските исламисти материјално ги поддржувале Палестинците; по 1979 г., Иран се обидел да воспостави односи со [[Палестинска ослободителна организација|Палестинската ослободителна организација]] (ПОО), а подоцна и со [[Палестински исламски џихад|Палестинскиот исламски џихад]] и Хамас. Израел водел војна со Хезболах во 2006 г.. Исто така, Израел водел неколку војни со Палестинците во и околу појасот Газа: во 2008–2009, 2012, 2014, 2021 г. и од 2023 г. Либанската војна од 1982 г. и војните во Газа се сметаат за најсмртоносните судири во Арапско-израелскиот судир. За судирот меѓу Иран и Израел се наведуваат различни причини. Иран и [[Израел]] претходно уживале во топли врски поради заедничките закани, но до 1990-тите, [[Советски Сојуз|СССР]] се распаднал, а Ирак бил ослабен. Иранските исламисти долго време се залагаат за палестинскиот народ, кого го восприемаат како угнетен. Научниците веруваат дека со поддршката на Палестинците, Иран се стреми кон поголемо прифаќање меѓу Сунитите и Арапите, кои доминираат на [[Близок Исток|Блискиот Исток]]. Понекогаш, Иран ги поддржувал решенијата со една држава и со две држави како одговор на тешката состојба на Палестинците, додека земјата исто така користела попровокативен јазик за да ја предвиди пропаста на Израел. Израел го гледа Иран како егзистенцијална закана. Израел го обвинил Иран за негување геноцидни намери, додека Иран го обвинил Израел за спроведување геноцид во Газа. Следствено, Израел бара санкции и воена акција против Иран со цел да го спречи во стекнувањето [[јадрено оружје]]. == Заднина == Иранските исламисти имаат долга историја на сочувство со Палестинците. Уште во 1949 г., иранскиот ајатолах [[Махмуд Талегани]] го посетил [[Западен Брег|Западниот Брег]] и бил длабоко трогнат од маките на палестинските бегалци. Талегани потоа почнал да се залага за Палестинците во Иран во текот на 1950-тите и 1960-тите г. По Шестдневната војна во 1967 г., тој започнал да собира средства (на пример, [[зекат]]) во Иран за да бидат испратени до Палестинците. Тогашната иранска влада била загрижена од овие дејности, а документите на [[САВАК]] (тајната полиција) укажуваат дека владата верувала дека иранската јавност сочувствува со палестинскиот народ. Слично на тоа, Рухолах Хомеини се залагал за палестинскиот народ пред да стане Врховен водач на Иран во 1979 г. Тој, исто така, ги критикувал врските на династијата Пахлави со [[Израел]], гледајќи го Израел како поддржувач на режимот на Пахлави. По Иранската револуција во 1979 г., новата влада на Хомеини усвоила политика на непријателство кон Израел. Новата иранска влада го гледала Израел како колонијално упориште. Иран го повлекол признавањето на Израел како држава и ги прекинал сите дипломатски, комерцијални и други врски со Израел, нарекувајќи ја неговата влада „[[Ционизам|Ционистички]] режим“, а Израел „окупирана Палестина“.<ref>{{cite book|url=https://archive.org/details/losingbattlewith00selb/page/202|title=The Losing Battle with Islam|last=Selbourne|first=David|date=2005|publisher=Prometheus Books|isbn=978-1-59102-362-3|page=[https://archive.org/details/losingbattlewith00selb/page/202 202]|author-link=David Selbourne|url-access=registration}}</ref><ref name="usip">{{cite web|url=http://iranprimer.usip.org/resource/timeline-irans-foreign-relations|title=Timeline of Iran's Foreign Relations|last=Nikou|first=Semira N.|publisher=United States Institute of Peace|archive-url=https://web.archive.org/web/20130729215059/http://iranprimer.usip.org/resource/timeline-irans-foreign-relations|archive-date=29 јули 2013|access-date=6 август 2013|url-status=dead}}</ref> И покрај напнатоста меѓу двете земји, Израел му обезбедил поддршка на Иран за време на Иранско-ирачката војна од 1980 до 1988 г. За време на војната, Израел бил еден од главните снабдувачи на воена опрема за Иран, а исто така обезбедувал и воени инструктори. Израел директно ги поддржал воените напори на Иран кога го бомбардирал и уништил ирачкиот атомски реактор „Осирак“ во операцијата „Вавилон“. Атомскиот реактор се сметак за главна компонента на ирачката програма за [[јадрено оружје]]. Израелскиот упад на Либан во 1982 г. довел до заминување на [[Палестинска ослободителна организација|Палестинската ослободителна организација]] (ПОО) од [[Либан]]. Последователната израелска окупација на Јужен Либан привремено им донела корист на израелските сојузници во Либан и на цивилното израелско население со помалку насилни напади врз Северен Израел од страна на [[Хезболах]] отколку претходно од страна на ПОО во 1970-тите. Меѓутоа, масовните колежи извршени од израелски застапници (маронитските либански сили и десничарските фалангисти) врз либанските шиити, долгорочно довело до појава на домашно либанско, а не палестинско, движење на отпор во Јужен Либан. До втората половина на 1990-тите, ова движење претставувало поголем стратешки проблем за Израел отколку што ПОО можела да претстави во 1970-тите. Иран воспоставил мрежа на сојузници и застапнички сили низ [[Близок Исток|Блискиот Исток]], која ја опишува како дел од „оската на отпорот“ насочена кон спротивставување на интересите на [[Соединети Американски Држави|САД]] и Израел во регионот. Израел го гледа Иран како егзистенцијална закана поради реториката на [[Техеран]], неговата поддршка за застапничките сили во регионот и неговото вооружување и финансирање на палестинските групи како Хамас. Во некои случаи, застапничките групи еволуирале во политички партии, преод што бил охрабрен и негуван од Иран. Овие застапници со двојна улога стекнале политички легитимитет, истовремено прикривајќи терористички дејства. Американски разузнавачки претставници изјавиле дека веруваат дека Иран не бара поширок судир, тврдејќи дека основната цел на иранските застапници е да ги насочат Израел и САД на начин што ќе избегне предизвикување војна од големи размери. Соединетите Држави се сметаат за најголем „воен поддржувач“ на Израел. [[Германија]], [[Обединето Кралство|Обединетото Кралство]] и [[Италија]], исто така, му доставиле оружје на Израел. == Наводи == {{наводи}} == Надворешни врски == [[Категорија:Арапско-израелски конфликт]] [[Категорија:Билатерални односи на Израел]] [[Категорија:Историја на Блискиот Исток]] [[Категорија:Војни на Израел]] [[Категорија:Војни на Иран]] 7ghok52z8208lhs5gsolbzutoqntswl 5380049 5380048 2025-06-14T12:52:29Z Andrew012p 85224 5380049 wikitext text/x-wiki {{Infobox Military Conflict|conflict=Иранско-израелски судир|image=[[Податотека:Iran Israel Locator (without West Bank).png|300px]]|caption=Израел (портокалова) и Иран (зелена боја) прикажани во рамките на [[Блискиот Исток]]|date=16 февруари 1985<ref>{{Cite web|url=https://www.upi.com/Archives/1985/02/16/Israel-leaves-front-lines-in-south-Lebanon/4591477378000/|title=Israel leaves front lines in south Lebanon|agency=UPI|access-date=21 октомври 2020|archive-date=23 октомври 2020|archive-url=https://web.archive.org/web/20201023043753/https://www.upi.com/Archives/1985/02/16/Israel-leaves-front-lines-in-south-Lebanon/4591477378000/|url-status=live}}</ref> — сѐ уште<br />({{Age in years, months, weeks and days|month1=02|day1=16|year1=1985}})|place=разно (првенствено [[Блискиот Исток]])}} '''Застапнички судир меѓу Иран и Израел''', познат и како '''Иранско-израелска застапничка војна''' или '''Иранско-израелска студена војна''' — претставува тековен посреден судир меѓу овие две земји. Во Израелско-либанскиот судир, [[Иран]] постојано ги поддржува либанските шиитски милиции, од кои најзначаен е [[Хезболах]]. Во рамките на Израелско-палестинскиот судир, Иран им давал поддршка на палестинските групи како [[Хамас]]. Од друга страна, Израел поддржувал ирански бунтовници, меѓу кои се и Народните муџахедини на Иран, спроведува воздушни напади врз иранските сојузници во Сирија и е обвинет за атентати врз ирански нуклеарни научници. Во 2018 г., израелските сили директно ги нападнале иранските трупи во [[Сирија]]. Водени од доктрината на периферијата, Империјален Иран и Израел претходно одржувале блиски односи, гледајќи ги арапските сили како заедничка закана. По Исламската револуција во 1979 г., Иран ги прекина. формалните односи, но тајните врски продолжиле за време на последователната Иранско-ирачка војна. Иран го обучил и вооружил Хезболах за да се спротивстави на израелскиот упад на Либан во 1982 г., и продолжил да ги поддржува шиитските милиции низ целиот период на израелската окупација на Јужен Либан. Дури и пред 1979 г., иранските исламисти материјално ги поддржувале Палестинците; по 1979 г., Иран се обидел да воспостави односи со [[Палестинска ослободителна организација|Палестинската ослободителна организација]] (ПОО), а подоцна и со [[Палестински исламски џихад|Палестинскиот исламски џихад]] и Хамас. Израел водел војна со Хезболах во 2006 г.. Исто така, Израел водел неколку војни со Палестинците во и околу појасот Газа: во 2008–2009, 2012, 2014, 2021 г. и од 2023 г. Либанската војна од 1982 г. и војните во Газа се сметаат за најсмртоносните судири во Арапско-израелскиот судир. За судирот меѓу Иран и Израел се наведуваат различни причини. Иран и [[Израел]] претходно уживале во топли врски поради заедничките закани, но до 1990-тите, [[Советски Сојуз|СССР]] се распаднал, а Ирак бил ослабен. Иранските исламисти долго време се залагаат за палестинскиот народ, кого го восприемаат како угнетен. Научниците веруваат дека со поддршката на Палестинците, Иран се стреми кон поголемо прифаќање меѓу Сунитите и Арапите, кои доминираат на [[Близок Исток|Блискиот Исток]]. Понекогаш, Иран ги поддржувал решенијата со една држава и со две држави како одговор на тешката состојба на Палестинците, додека земјата исто така користела попровокативен јазик за да ја предвиди пропаста на Израел. Израел го гледа Иран како егзистенцијална закана. Израел го обвинил Иран за негување геноцидни намери, додека Иран го обвинил Израел за спроведување геноцид во Газа. Следствено, Израел бара санкции и воена акција против Иран со цел да го спречи во стекнувањето [[јадрено оружје]]. == Заднина == Иранските исламисти имаат долга историја на сочувство со Палестинците. Уште во 1949 г., иранскиот ајатолах [[Махмуд Талегани]] го посетил [[Западен Брег|Западниот Брег]] и бил длабоко трогнат од маките на палестинските бегалци. Талегани потоа почнал да се залага за Палестинците во Иран во текот на 1950-тите и 1960-тите г. По Шестдневната војна во 1967 г., тој започнал да собира средства (на пример, [[зекат]]) во Иран за да бидат испратени до Палестинците. Тогашната иранска влада била загрижена од овие дејности, а документите на [[САВАК]] (тајната полиција) укажуваат дека владата верувала дека иранската јавност сочувствува со палестинскиот народ. Слично на тоа, Рухолах Хомеини се залагал за палестинскиот народ пред да стане Врховен водач на Иран во 1979 г. Тој, исто така, ги критикувал врските на династијата Пахлави со [[Израел]], гледајќи го Израел како поддржувач на режимот на Пахлави. По Иранската револуција во 1979 г., новата влада на Хомеини усвоила политика на непријателство кон Израел. Новата иранска влада го гледала Израел како колонијално упориште. Иран го повлекол признавањето на Израел како држава и ги прекинал сите дипломатски, комерцијални и други врски со Израел, нарекувајќи ја неговата влада „[[Ционизам|Ционистички]] режим“, а Израел „окупирана Палестина“.<ref>{{cite book|url=https://archive.org/details/losingbattlewith00selb/page/202|title=The Losing Battle with Islam|last=Selbourne|first=David|date=2005|publisher=Prometheus Books|isbn=978-1-59102-362-3|page=[https://archive.org/details/losingbattlewith00selb/page/202 202]|author-link=David Selbourne|url-access=registration}}</ref><ref name="usip">{{cite web|url=http://iranprimer.usip.org/resource/timeline-irans-foreign-relations|title=Timeline of Iran's Foreign Relations|last=Nikou|first=Semira N.|publisher=United States Institute of Peace|archive-url=https://web.archive.org/web/20130729215059/http://iranprimer.usip.org/resource/timeline-irans-foreign-relations|archive-date=29 јули 2013|access-date=6 август 2013|url-status=dead}}</ref> И покрај напнатоста меѓу двете земји, Израел му обезбедил поддршка на Иран за време на Иранско-ирачката војна од 1980 до 1988 г. За време на војната, Израел бил еден од главните снабдувачи на воена опрема за Иран, а исто така обезбедувал и воени инструктори. Израел директно ги поддржал воените напори на Иран кога го бомбардирал и уништил ирачкиот атомски реактор „Осирак“ во операцијата „Вавилон“. Атомскиот реактор се сметак за главна компонента на ирачката програма за [[јадрено оружје]]. Израелскиот упад на Либан во 1982 г. довел до заминување на [[Палестинска ослободителна организација|Палестинската ослободителна организација]] (ПОО) од [[Либан]]. Последователната израелска окупација на Јужен Либан привремено им донела корист на израелските сојузници во Либан и на цивилното израелско население со помалку насилни напади врз Северен Израел од страна на [[Хезболах]] отколку претходно од страна на ПОО во 1970-тите. Меѓутоа, масовните колежи извршени од израелски застапници (маронитските либански сили и десничарските фалангисти) врз либанските шиити, долгорочно довело до појава на домашно либанско, а не палестинско, движење на отпор во Јужен Либан. До втората половина на 1990-тите, ова движење претставувало поголем стратешки проблем за Израел отколку што ПОО можела да претстави во 1970-тите. Иран воспоставил мрежа на сојузници и застапнички сили низ [[Близок Исток|Блискиот Исток]], која ја опишува како дел од „оската на отпорот“ насочена кон спротивставување на интересите на [[Соединети Американски Држави|САД]] и Израел во регионот. Израел го гледа Иран како егзистенцијална закана поради реториката на [[Техеран]], неговата поддршка за застапничките сили во регионот и неговото вооружување и финансирање на палестинските групи како Хамас. Во некои случаи, застапничките групи еволуирале во политички партии, преод што бил охрабрен и негуван од Иран. Овие застапници со двојна улога стекнале политички легитимитет, истовремено прикривајќи терористички дејства. Американски разузнавачки претставници изјавиле дека веруваат дека Иран не бара поширок судир, тврдејќи дека основната цел на иранските застапници е да ги насочат Израел и САД на начин што ќе избегне предизвикување војна од големи размери. Соединетите Држави се сметаат за најголем „воен поддржувач“ на Израел. [[Германија]], [[Обединето Кралство|Обединетото Кралство]] и [[Италија]], исто така, му доставиле оружје на Израел. == Наводи == {{наводи}} == Надворешни врски == [[Категорија:Арапско-израелски конфликт]] [[Категорија:Билатерални односи на Израел]] [[Категорија:Историја на Блискиот Исток]] [[Категорија:Војни на Израел]] [[Категорија:Војни на Иран]] 66t52hhky16elzf7ygke8oudmvvbwcl 5380050 5380049 2025-06-14T12:57:17Z Andrew012p 85224 5380050 wikitext text/x-wiki {{Infobox Military Conflict|conflict=Иранско-израелски судир|image=[[Податотека:Iran Israel Locator (without West Bank).png|300px]]|caption=Израел (портокалова) и Иран (зелена боја) прикажани во рамките на [[Блискиот Исток]]|date=16 февруари 1985<ref>{{Cite web|url=https://www.upi.com/Archives/1985/02/16/Israel-leaves-front-lines-in-south-Lebanon/4591477378000/|title=Israel leaves front lines in south Lebanon|agency=UPI|access-date=21 октомври 2020|archive-date=23 октомври 2020|archive-url=https://web.archive.org/web/20201023043753/https://www.upi.com/Archives/1985/02/16/Israel-leaves-front-lines-in-south-Lebanon/4591477378000/|url-status=live}}</ref> — сѐ уште<br />({{Age in years, months, weeks and days|month1=02|day1=16|year1=1985}})|place=разно (првенствено [[Блискиот Исток]])}} '''Застапнички судир меѓу Иран и Израел''', познат и како '''Иранско-израелска застапничка војна''' или '''Иранско-израелска студена војна''' — претставува тековен посреден судир меѓу овие две земји. Во Израелско-либанскиот судир, [[Иран]] постојано ги поддржува либанските шиитски милиции, од кои најзначаен е [[Хезболах]]. Во рамките на Израелско-палестинскиот судир, Иран им давал поддршка на палестинските групи како [[Хамас]]. Од друга страна, Израел поддржувал ирански бунтовници, меѓу кои се и Народните муџахедини на Иран, спроведува воздушни напади врз иранските сојузници во Сирија и е обвинет за атентати врз ирански јадрени научници. Во 2018 г., израелските сили непосредно ги нападнале иранските трупи во [[Сирија]]. Водени од доктрината на периферијата, Империјален Иран и Израел претходно одржувале блиски односи, гледајќи ги арапските сили како заедничка закана. По Исламската револуција во 1979 г., Иран ги прекинал формалните односи, но тајните врски продолжиле за време на последователната Иранско-ирачка војна. Иран го обучил и вооружил Хезболах за да се спротивстави на израелскиот упад на Либан во 1982 г., и продолжил да ги поддржува шиитските милиции низ целиот период на израелската окупација на Јужен Либан. Дури и пред 1979 г., иранските исламисти материјално ги поддржувале Палестинците; по 1979 г., Иран се обидел да воспостави односи со [[Палестинска ослободителна организација|Палестинската ослободителна организација]] (ПОО), а подоцна и со [[Палестински исламски џихад|Палестинскиот исламски џихад]] и Хамас. Израел водел војна со Хезболах во 2006 г. Исто така, Израел водел неколку војни со Палестинците во и околу појасот Газа: во 2008–2009, 2012, 2014, 2021 г. и од 2023 г. Либанската војна од 1982 г. и војните во Газа се сметаат за најсмртоносните судири во Арапско-израелскиот судир. За судирот меѓу Иран и Израел се наведуваат различни причини. Иран и [[Израел]] претходно уживале во топли врски поради заедничките закани, но до 1990-тите, [[Советски Сојуз|СССР]] се распаднал, а [[Ирак]] бил ослабен. Иранските исламисти долго време се залагаат за палестинскиот народ, кого го восприемаат како угнетен. Научниците веруваат дека со поддршката на Палестинците, Иран се стреми кон поголемо прифаќање меѓу Сунитите и [[Арапи|Арапите]], кои доминираат на [[Близок Исток|Блискиот Исток]]. Понекогаш, Иран ги поддржувал решенијата со една држава и со две држави како одговор на тешката состојба на Палестинците, додека земјата исто така користела попровокативен јазик за да ја предвиди пропаста на Израел. Израел го гледа Иран како егзистенцијална закана. Израел го обвинил Иран за негување геноцидни намери, додека Иран го обвинил Израел за спроведување геноцид во Газа. Следствено, Израел бара санкции и воено дејствие против Иран со цел да го спречи во стекнувањето [[јадрено оружје]]. == Заднина == Иранските исламисти имаат долга историја на сочувство со Палестинците. Уште во 1949 г., иранскиот ајатолах [[Махмуд Талегани]] го посетил [[Западен Брег|Западниот Брег]] и бил длабоко трогнат од маките на палестинските бегалци. Талегани потоа почнал да се залага за Палестинците во Иран во текот на 1950-тите и 1960-тите г. По Шестдневната војна во 1967 г., тој започнал да собира средства (на пример, [[зекат]]) во Иран за да бидат испратени до Палестинците. Тогашната иранска влада била загрижена од овие дејности, а документите на [[САВАК]] (тајната полиција) укажуваат дека владата верувала дека иранската јавност сочувствува со палестинскиот народ. Слично на тоа, Рухолах Хомеини се залагал за палестинскиот народ пред да стане Врховен водач на Иран во 1979 г. Тој, исто така, ги критикувал врските на династијата Пахлави со [[Израел]], гледајќи го Израел како поддржувач на режимот на Пахлави. По Иранската револуција во 1979 г., новата влада на Хомеини усвоила политика на непријателство кон Израел. Новата иранска влада го гледала Израел како колонијално упориште. Иран го повлекол признавањето на Израел како држава и ги прекинал сите дипломатски, комерцијални и други врски со Израел, нарекувајќи ја неговата влада „[[Ционизам|Ционистички]] режим“, а Израел „окупирана Палестина“.<ref>{{cite book|url=https://archive.org/details/losingbattlewith00selb/page/202|title=The Losing Battle with Islam|last=Selbourne|first=David|date=2005|publisher=Prometheus Books|isbn=978-1-59102-362-3|page=[https://archive.org/details/losingbattlewith00selb/page/202 202]|author-link=David Selbourne|url-access=registration}}</ref><ref name="usip">{{cite web|url=http://iranprimer.usip.org/resource/timeline-irans-foreign-relations|title=Timeline of Iran's Foreign Relations|last=Nikou|first=Semira N.|publisher=United States Institute of Peace|archive-url=https://web.archive.org/web/20130729215059/http://iranprimer.usip.org/resource/timeline-irans-foreign-relations|archive-date=29 јули 2013|access-date=6 август 2013|url-status=dead}}</ref> И покрај напнатоста меѓу двете земји, Израел му обезбедил поддршка на Иран за време на Иранско-ирачката војна од 1980 до 1988 г. За време на војната, Израел бил еден од главните снабдувачи на воена опрема за Иран, а исто така обезбедувал и воени инструктори. Израел директно ги поддржал воените напори на Иран кога го бомбардирал и уништил ирачкиот атомски реактор „Осирак“ во операцијата „Вавилон“. Атомскиот реактор се сметак за главна компонента на ирачката програма за [[јадрено оружје]]. Израелскиот упад на Либан во 1982 г. довел до заминување на [[Палестинска ослободителна организација|Палестинската ослободителна организација]] (ПОО) од [[Либан]]. Последователната израелска окупација на Јужен Либан привремено им донела корист на израелските сојузници во Либан и на цивилното израелско население со помалку насилни напади врз Северен Израел од страна на [[Хезболах]] отколку претходно од страна на ПОО во 1970-тите. Меѓутоа, масовните колежи извршени од израелски застапници (маронитските либански сили и десничарските фалангисти) врз либанските шиити, долгорочно довело до појава на домашно либанско, а не палестинско, движење на отпор во Јужен Либан. До втората половина на 1990-тите, ова движење претставувало поголем стратешки проблем за Израел отколку што ПОО можела да претстави во 1970-тите. Иран воспоставил мрежа на сојузници и застапнички сили низ [[Близок Исток|Блискиот Исток]], која ја опишува како дел од „оската на отпорот“ насочена кон спротивставување на интересите на [[Соединети Американски Држави|САД]] и Израел во регионот. Израел го гледа Иран како егзистенцијална закана поради реториката на [[Техеран]], неговата поддршка за застапничките сили во регионот и неговото вооружување и финансирање на палестинските групи како Хамас. Во некои случаи, застапничките групи еволуирале во политички партии, преод што бил охрабрен и негуван од Иран. Овие застапници со двојна улога стекнале политички легитимитет, истовремено прикривајќи терористички дејства. Американски разузнавачки претставници изјавиле дека веруваат дека Иран не бара поширок судир, тврдејќи дека основната цел на иранските застапници е да ги насочат Израел и САД на начин што ќе избегне предизвикување војна од големи размери. Соединетите Држави се сметаат за најголем „воен поддржувач“ на Израел. [[Германија]], [[Обединето Кралство|Обединетото Кралство]] и [[Италија]], исто така, му доставиле оружје на Израел. == Наводи == {{наводи}} == Надворешни врски == [[Категорија:Арапско-израелски конфликт]] [[Категорија:Билатерални односи на Израел]] [[Категорија:Историја на Блискиот Исток]] [[Категорија:Војни на Израел]] [[Категорија:Војни на Иран]] 5pzh1jnpor4um2iuaazsgnwondxi9jm 5380052 5380050 2025-06-14T13:00:15Z Andrew012p 85224 5380052 wikitext text/x-wiki {{Infobox Military Conflict|conflict=Иранско-израелски судир|image=[[Податотека:Iran Israel Locator (without West Bank).png|300px]]|caption=Израел (портокалова) и Иран (зелена боја) прикажани во рамките на [[Блискиот Исток]]|date=16 февруари 1985<ref>{{Cite web|url=https://www.upi.com/Archives/1985/02/16/Israel-leaves-front-lines-in-south-Lebanon/4591477378000/|title=Israel leaves front lines in south Lebanon|agency=UPI|access-date=21 октомври 2020|archive-date=23 октомври 2020|archive-url=https://web.archive.org/web/20201023043753/https://www.upi.com/Archives/1985/02/16/Israel-leaves-front-lines-in-south-Lebanon/4591477378000/|url-status=live}}</ref> — сѐ уште<br />({{Age in years, months, weeks and days|month1=02|day1=16|year1=1985}})|place=разно (првенствено [[Блискиот Исток]])}} '''Застапнички судир меѓу Иран и Израел''', познат и како '''Иранско-израелска застапничка војна''' или '''Иранско-израелска студена војна''' — претставува тековен посреден судир меѓу овие две земји. Во Израелско-либанскиот судир, [[Иран]] постојано ги поддржува либанските шиитски милиции, од кои најзначаен е [[Хезболах]]. Во рамките на Израелско-палестинскиот судир, Иран им давал поддршка на палестинските групи како [[Хамас]]. Од друга страна, Израел поддржувал ирански бунтовници, меѓу кои се и Народните муџахедини на Иран, спроведува воздушни напади врз иранските сојузници во Сирија и е обвинет за атентати врз ирански јадрени научници. Во 2018 г., израелските сили непосредно ги нападнале иранските трупи во [[Сирија]]. Водени од доктрината на периферијата, Империјален Иран и Израел претходно одржувале блиски односи, гледајќи ги арапските сили како заедничка закана. По Исламската револуција во 1979 г., Иран ги прекинал формалните односи, но тајните врски продолжиле за време на последователната Иранско-ирачка војна. Иран го обучил и вооружил Хезболах за да се спротивстави на израелскиот упад на Либан во 1982 г., и продолжил да ги поддржува шиитските милиции низ целиот период на израелската окупација на Јужен Либан. Дури и пред 1979 г., иранските исламисти материјално ги поддржувале Палестинците; по 1979 г., Иран се обидел да воспостави односи со [[Палестинска ослободителна организација|Палестинската ослободителна организација]] (ПОО), а подоцна и со [[Палестински исламски џихад|Палестинскиот исламски џихад]] и Хамас. Израел водел војна со Хезболах во 2006 г. Исто така, Израел водел неколку војни со Палестинците во и околу појасот Газа: во 2008–2009, 2012, 2014, 2021 г. и од 2023 г. Либанската војна од 1982 г. и војните во Газа се сметаат за најсмртоносните судири во Арапско-израелскиот судир. За судирот меѓу Иран и Израел се наведуваат различни причини. Иран и [[Израел]] претходно уживале во топли врски поради заедничките закани, но до 1990-тите, [[Советски Сојуз|СССР]] се распаднал, а [[Ирак]] бил ослабен. Иранските исламисти долго време се залагаат за палестинскиот народ, кого го восприемаат како угнетен. Научниците веруваат дека со поддршката на Палестинците, Иран се стреми кон поголемо прифаќање меѓу Сунитите и [[Арапи|Арапите]], кои доминираат на [[Близок Исток|Блискиот Исток]]. Понекогаш, Иран ги поддржувал решенијата со една држава и со две држави како одговор на тешката состојба на Палестинците, додека земјата исто така користела попровокативен јазик за да ја предвиди пропаста на Израел. Израел го гледа Иран како егзистенцијална закана. Израел го обвинил Иран за негување геноцидни намери, додека Иран го обвинил Израел за спроведување геноцид во Газа. Следствено, Израел бара санкции и воено дејствие против Иран со цел да го спречи во стекнувањето [[јадрено оружје]]. == Заднина == Иранските исламисти имаат долга историја на сочувство со Палестинците. Уште во 1949 г., иранскиот ајатолах [[Махмуд Талегани]] го посетил [[Западен Брег|Западниот Брег]] и бил длабоко трогнат од маките на палестинските бегалци. Талегани потоа почнал да се залага за Палестинците во Иран во текот на 1950-тите и 1960-тите години. По Шестдневната војна во 1967 г., тој започнал да собира средства (на пример, [[зекат]]) во Иран за да бидат испратени до Палестинците. Тогашната иранска влада била загрижена од овие дејности, а документите на [[САВАК]] (тајната полиција) укажуваат дека владата верувала дека иранската јавност сочувствува со палестинскиот народ. Слично на тоа, Рухолах Хомеини се залагал за палестинскиот народ пред да стане Врховен водач на Иран во 1979 г. Тој, исто така, ги критикувал врските на династијата Пахлави со [[Израел]], гледајќи го Израел како поддржувач на режимот на Пахлави. По Иранската револуција во 1979 г., новата влада на Хомеини усвоила политика на непријателство кон Израел. Новата иранска влада го гледала Израел како колонијално упориште. Иран го повлекол признавањето на Израел како држава и ги прекинал сите дипломатски, комерцијални и други врски со Израел, нарекувајќи ја неговата влада „[[Ционизам|ционистички]] режим“, а Израел „окупирана Палестина“.<ref>{{cite book|url=https://archive.org/details/losingbattlewith00selb/page/202|title=The Losing Battle with Islam|last=Selbourne|first=David|date=2005|publisher=Prometheus Books|isbn=978-1-59102-362-3|page=[https://archive.org/details/losingbattlewith00selb/page/202 202]|author-link=David Selbourne|url-access=registration}}</ref><ref name="usip">{{cite web|url=http://iranprimer.usip.org/resource/timeline-irans-foreign-relations|title=Timeline of Iran's Foreign Relations|last=Nikou|first=Semira N.|publisher=United States Institute of Peace|archive-url=https://web.archive.org/web/20130729215059/http://iranprimer.usip.org/resource/timeline-irans-foreign-relations|archive-date=29 јули 2013|access-date=6 август 2013|url-status=dead}}</ref> И покрај напнатоста меѓу двете земји, Израел му обезбедил поддршка на Иран за време на Иранско-ирачката војна од 1980 до 1988 г. За време на војната, Израел бил еден од главните снабдувачи на воена опрема за Иран, а исто така обезбедувал и воени инструктори. Израел директно ги поддржал воените напори на Иран кога го бомбардирал и уништил ирачкиот атомски реактор „Осирак“ во операцијата „Вавилон“. Атомскиот реактор се сметал за главна компонента на ирачката програма за [[јадрено оружје]]. Израелскиот упад на Либан во 1982 г. довел до заминување на [[Палестинска ослободителна организација|Палестинската ослободителна организација]] (ПОО) од [[Либан]]. Последователната израелска окупација на Јужен Либан привремено им донела корист на израелските сојузници во Либан и на цивилното израелско население со помалку насилни напади врз Северен Израел од страна на [[Хезболах]] отколку претходно од страна на ПОО во 1970-тите. Меѓутоа, масовните колежи извршени од израелски застапници (маронитските либански сили и десничарските фалангисти) врз либанските шиити, долгорочно довело до појава на домашно либанско, а не палестинско, движење на отпор во Јужен Либан. До втората половина на 1990-тите, ова движење претставувало поголем стратешки проблем за Израел отколку што ПОО можела да претстави во 1970-тите. Иран воспоставил мрежа на сојузници и застапнички сили низ [[Близок Исток|Блискиот Исток]], која ја опишува како дел од „оската на отпорот“ насочена кон спротивставување на интересите на [[Соединети Американски Држави|САД]] и Израел во регионот. Израел го гледа Иран како егзистенцијална закана поради реториката на [[Техеран]], неговата поддршка за застапничките сили во регионот и неговото вооружување и финансирање на палестинските групи како Хамас. Во некои случаи, застапничките групи еволуирале во политички партии, преод што бил охрабрен и негуван од Иран. Овие застапници со двојна улога стекнале политички легитимитет, истовремено прикривајќи терористички дејства. Американски разузнавачки претставници изјавиле дека веруваат дека Иран не бара поширок судир, тврдејќи дека основната цел на иранските застапници е да ги насочат Израел и САД на начин што ќе избегне предизвикување војна од големи размери. Соединетите Држави се сметаат за најголем „воен поддржувач“ на Израел. [[Германија]], [[Обединето Кралство|Обединетото Кралство]] и [[Италија]], исто така, му доставиле оружје на Израел. == Наводи == {{наводи}} == Надворешни врски == [[Категорија:Арапско-израелски конфликт]] [[Категорија:Билатерални односи на Израел]] [[Категорија:Историја на Блискиот Исток]] [[Категорија:Војни на Израел]] [[Категорија:Војни на Иран]] ccekha70s5pdlkfch99eqb11zka8290 5380053 5380052 2025-06-14T13:00:45Z Andrew012p 85224 5380053 wikitext text/x-wiki {{Infobox Military Conflict|conflict=Иранско-израелски судир|image=[[Податотека:Iran Israel Locator (without West Bank).png|300px]]|caption=Израел (портокалова) и Иран (зелена боја) прикажани во рамките на [[Блискиот Исток]]|date=16 февруари 1985<ref>{{Cite web|url=https://www.upi.com/Archives/1985/02/16/Israel-leaves-front-lines-in-south-Lebanon/4591477378000/|title=Israel leaves front lines in south Lebanon|agency=UPI|access-date=21 октомври 2020|archive-date=23 октомври 2020|archive-url=https://web.archive.org/web/20201023043753/https://www.upi.com/Archives/1985/02/16/Israel-leaves-front-lines-in-south-Lebanon/4591477378000/|url-status=live}}</ref> — сѐ уште<br />({{Age in years, months, weeks and days|month1=02|day1=16|year1=1985}})|place=разно (првенствено [[Блискиот Исток]])}} '''Застапнички судир меѓу Иран и Израел''', познат и како '''Иранско-израелска застапничка војна''' или '''Иранско-израелска студена војна''' — претставува тековен посреден судир меѓу овие две земји. Во Израелско-либанскиот судир, [[Иран]] постојано ги поддржува либанските шиитски милиции, од кои најзначаен е [[Хезболах]]. Во рамките на Израелско-палестинскиот судир, Иран им давал поддршка на палестинските групи како [[Хамас]]. Од друга страна, Израел поддржувал ирански бунтовници, меѓу кои се и Народните муџахедини на Иран, спроведува воздушни напади врз иранските сојузници во Сирија и е обвинет за атентати врз ирански јадрени научници. Во 2018 г., израелските сили непосредно ги нападнале иранските трупи во [[Сирија]]. Водени од доктрината на периферијата, Империјален Иран и Израел претходно одржувале блиски односи, гледајќи ги арапските сили како заедничка закана. По Исламската револуција во 1979 г., Иран ги прекинал формалните односи, но тајните врски продолжиле за време на последователната Иранско-ирачка војна. Иран го обучил и вооружил Хезболах за да се спротивстави на израелскиот упад на Либан во 1982 г., и продолжил да ги поддржува шиитските милиции низ целиот период на израелската окупација на Јужен Либан. Дури и пред 1979 г., иранските исламисти материјално ги поддржувале Палестинците; по 1979 г., Иран се обидел да воспостави односи со [[Палестинска ослободителна организација|Палестинската ослободителна организација]] (ПОО), а подоцна и со [[Палестински исламски џихад|Палестинскиот исламски џихад]] и Хамас. Израел водел војна со Хезболах во 2006 г. Исто така, Израел водел неколку војни со Палестинците во и околу појасот Газа: во 2008–2009, 2012, 2014, 2021 г. и од 2023 г. Либанската војна од 1982 г. и војните во Газа се сметаат за најсмртоносните судири во Арапско-израелскиот судир. За судирот меѓу Иран и Израел се наведуваат различни причини. Иран и [[Израел]] претходно уживале во топли врски поради заедничките закани, но до 1990-тите, [[Советски Сојуз|СССР]] се распаднал, а [[Ирак]] бил ослабен. Иранските исламисти долго време се залагаат за палестинскиот народ, кого го восприемаат како угнетен. Научниците веруваат дека со поддршката на Палестинците, Иран се стреми кон поголемо прифаќање меѓу Сунитите и [[Арапи|Арапите]], кои доминираат на [[Близок Исток|Блискиот Исток]]. Понекогаш, Иран ги поддржувал решенијата со една држава и со две држави како одговор на тешката состојба на Палестинците, додека земјата исто така користела попровокативен јазик за да ја предвиди пропаста на Израел. Израел го гледа Иран како егзистенцијална закана. Израел го обвинил Иран за негување геноцидни намери, додека Иран го обвинил Израел за спроведување геноцид во Газа. Следствено, Израел бара санкции и воено дејствие против Иран со цел да го спречи во стекнувањето [[јадрено оружје]]. == Заднина == Иранските исламисти имаат долга историја на сочувство со Палестинците. Уште во 1949 г., иранскиот ајатолах [[Махмуд Талегани]] го посетил [[Западен Брег|Западниот Брег]] и бил длабоко трогнат од маките на палестинските бегалци. Талегани потоа почнал да се залага за Палестинците во Иран во текот на 1950-тите и 1960-тите години. По Шестдневната војна во 1967 г., тој започнал да собира средства (на пример, [[зекат]]) во Иран за да бидат испратени до Палестинците. Тогашната иранска влада била загрижена од овие дејности, а документите на [[САВАК]] (тајната полиција) укажуваат дека владата верувала дека иранската јавност сочувствува со палестинскиот народ. Слично на тоа, Рухолах Хомеини се залагал за палестинскиот народ пред да стане Врховен водач на Иран во 1979 г. Тој, исто така, ги критикувал врските на династијата Пахлави со [[Израел]], гледајќи го Израел како поддржувач на режимот на Пахлави. По Иранската револуција во 1979 г., новата влада на Хомеини усвоила политика на непријателство кон Израел. Новата иранска влада го гледала Израел како колонијално упориште. Иран го повлекол признавањето на Израел како држава и ги прекинал сите дипломатски, комерцијални и други врски со Израел, нарекувајќи ја неговата влада „[[Ционизам|ционистички]] режим“, а Израел „окупирана Палестина“.<ref>{{cite book|url=https://archive.org/details/losingbattlewith00selb/page/202|title=The Losing Battle with Islam|last=Selbourne|first=David|date=2005|publisher=Prometheus Books|isbn=978-1-59102-362-3|page=[https://archive.org/details/losingbattlewith00selb/page/202 202]|author-link=David Selbourne|url-access=registration}}</ref><ref name="usip">{{cite web|url=http://iranprimer.usip.org/resource/timeline-irans-foreign-relations|title=Timeline of Iran's Foreign Relations|last=Nikou|first=Semira N.|publisher=United States Institute of Peace|archive-url=https://web.archive.org/web/20130729215059/http://iranprimer.usip.org/resource/timeline-irans-foreign-relations|archive-date=29 јули 2013|access-date=6 август 2013|url-status=dead}}</ref> И покрај напнатоста меѓу двете земји, Израел му обезбедил поддршка на Иран за време на Иранско-ирачката војна од 1980 до 1988 г. За време на војната, Израел бил еден од главните снабдувачи на воена опрема за Иран, а исто така обезбедувал и воени инструктори. Израел директно ги поддржал воените напори на Иран кога го бомбардирал и уништил ирачкиот атомски реактор „Осирак“ во операцијата „Вавилон“. Атомскиот реактор се сметал за главна компонента на ирачката програма за [[јадрено оружје]]. Израелскиот упад на Либан во 1982 г. довел до заминување на [[Палестинска ослободителна организација|Палестинската ослободителна организација]] (ПОО) од [[Либан]]. Последователната израелска окупација на Јужен Либан привремено им донела корист на израелските сојузници во Либан и на цивилното израелско население со помалку насилни напади врз Северен Израел од страна на [[Хезболах]] отколку претходно од страна на ПОО во 1970-тите. Меѓутоа, масовните колежи извршени од израелски застапници (маронитските либански сили и десничарските фалангисти) врз либанските шиити, долгорочно довело до појава на домашно либанско, а не палестинско, движење на отпор во Јужен Либан. До втората половина на 1990-тите, ова движење претставувало поголем стратешки проблем за Израел отколку што ПОО можела да претстави во 1970-тите. Иран воспоставил мрежа на сојузници и застапнички сили низ [[Близок Исток|Блискиот Исток]], која ја опишува како дел од „оската на отпорот“ насочена кон спротивставување на интересите на [[Соединети Американски Држави|САД]] и Израел во регионот. Израел го гледа Иран како егзистенцијална закана поради реториката на [[Техеран]], неговата поддршка за застапничките сили во регионот и неговото вооружување и финансирање на палестинските групи како [[Хамас]]. Во некои случаи, застапничките групи еволуирале во политички партии, преод што бил охрабрен и негуван од Иран. Овие застапници со двојна улога стекнале политички легитимитет, истовремено прикривајќи терористички дејства. Американски разузнавачки претставници изјавиле дека веруваат дека Иран не бара поширок судир, тврдејќи дека основната цел на иранските застапници е да ги насочат Израел и САД на начин што ќе избегне предизвикување војна од големи размери. Соединетите Држави се сметаат за најголем „воен поддржувач“ на Израел. [[Германија]], [[Обединето Кралство|Обединетото Кралство]] и [[Италија]], исто така, му доставиле оружје на Израел. == Наводи == {{наводи}} == Надворешни врски == [[Категорија:Арапско-израелски конфликт]] [[Категорија:Билатерални односи на Израел]] [[Категорија:Историја на Блискиот Исток]] [[Категорија:Војни на Израел]] [[Категорија:Војни на Иран]] 1m1qmthkmjqfu2x99eclqug7qt7vja5 5380054 5380053 2025-06-14T13:02:34Z Andrew012p 85224 5380054 wikitext text/x-wiki {{Infobox Military Conflict|conflict=Иранско-израелски судир|image=[[Податотека:Iran Israel Locator (without West Bank).png|300px]]|caption=Израел (портокалова) и Иран (зелена боја) прикажани во рамките на [[Блискиот Исток]]|date=16 февруари 1985<ref>{{Cite web|url=https://www.upi.com/Archives/1985/02/16/Israel-leaves-front-lines-in-south-Lebanon/4591477378000/|title=Israel leaves front lines in south Lebanon|agency=UPI|access-date=21 октомври 2020|archive-date=23 октомври 2020|archive-url=https://web.archive.org/web/20201023043753/https://www.upi.com/Archives/1985/02/16/Israel-leaves-front-lines-in-south-Lebanon/4591477378000/|url-status=live}}</ref> — сѐ уште<br />({{Age in years, months, weeks and days|month1=02|day1=16|year1=1985}})|place=разно (првенствено [[Блискиот Исток]])}} '''Застапнички судир меѓу Иран и Израел''', познат и како '''Иранско-израелска застапничка војна''' или '''Иранско-израелска студена војна''' — претставува тековен посреден судир меѓу овие две земји. Во Израелско-либанскиот судир, [[Иран]] постојано ги поддржува либанските [[Шиизам|шиитски]] милиции, од кои најзначаен е [[Хезболах]]. Во рамките на Израелско-палестинскиот судир, Иран им давал поддршка на палестинските групи како [[Хамас]]. Од друга страна, Израел поддржувал ирански бунтовници, меѓу кои се и Народните муџахедини на Иран, спроведува воздушни напади врз иранските сојузници во Сирија и е обвинет за атентати врз ирански јадрени научници. Во 2018 г., израелските сили непосредно ги нападнале иранските трупи во [[Сирија]]. Водени од доктрината на периферијата, Империјален Иран и Израел претходно одржувале блиски односи, гледајќи ги арапските сили како заедничка закана. По Исламската револуција во 1979 г., Иран ги прекинал формалните односи, но тајните врски продолжиле за време на последователната Иранско-ирачка војна. Иран го обучил и вооружил Хезболах за да се спротивстави на израелскиот упад на Либан во 1982 г., и продолжил да ги поддржува шиитските милиции низ целиот период на израелската окупација на Јужен Либан. Дури и пред 1979 г., иранските исламисти материјално ги поддржувале Палестинците; по 1979 г., Иран се обидел да воспостави односи со [[Палестинска ослободителна организација|Палестинската ослободителна организација]] (ПОО), а подоцна и со [[Палестински исламски џихад|Палестинскиот исламски џихад]] и Хамас. Израел водел војна со Хезболах во 2006 г. Исто така, Израел водел неколку војни со Палестинците во и околу појасот Газа: во 2008–2009, 2012, 2014, 2021 г. и од 2023 г. Либанската војна од 1982 г. и војните во Газа се сметаат за најсмртоносните судири во Арапско-израелскиот судир. За судирот меѓу Иран и Израел се наведуваат различни причини. Иран и [[Израел]] претходно уживале во топли врски поради заедничките закани, но до 1990-тите, [[Советски Сојуз|СССР]] се распаднал, а [[Ирак]] бил ослабен. Иранските исламисти долго време се залагаат за палестинскиот народ, кого го восприемаат како угнетен. Научниците веруваат дека со поддршката на Палестинците, Иран се стреми кон поголемо прифаќање меѓу Сунитите и [[Арапи|Арапите]], кои доминираат на [[Близок Исток|Блискиот Исток]]. Понекогаш, Иран ги поддржувал решенијата со една држава и со две држави како одговор на тешката состојба на Палестинците, додека земјата исто така користела попровокативен јазик за да ја предвиди пропаста на Израел. Израел го гледа Иран како егзистенцијална закана. Израел го обвинил Иран за негување геноцидни намери, додека Иран го обвинил Израел за спроведување геноцид во Газа. Следствено, Израел бара санкции и воено дејствие против Иран со цел да го спречи во стекнувањето [[јадрено оружје]]. == Заднина == Иранските исламисти имаат долга историја на сочувство со Палестинците. Уште во 1949 г., иранскиот ајатолах [[Махмуд Талегани]] го посетил [[Западен Брег|Западниот Брег]] и бил длабоко трогнат од маките на палестинските бегалци. Талегани потоа почнал да се залага за Палестинците во Иран во текот на 1950-тите и 1960-тите години. По Шестдневната војна во 1967 г., тој започнал да собира средства (на пример, [[зекат]]) во Иран за да бидат испратени до Палестинците. Тогашната иранска влада била загрижена од овие дејности, а документите на [[САВАК]] (тајната полиција) укажуваат дека владата верувала дека иранската јавност сочувствува со палестинскиот народ. Слично на тоа, Рухолах Хомеини се залагал за палестинскиот народ пред да стане Врховен водач на Иран во 1979 г. Тој, исто така, ги критикувал врските на династијата Пахлави со [[Израел]], гледајќи го Израел како поддржувач на режимот на Пахлави. По Иранската револуција во 1979 г., новата влада на Хомеини усвоила политика на непријателство кон Израел. Новата иранска влада го гледала Израел како колонијално упориште. Иран го повлекол признавањето на Израел како држава и ги прекинал сите дипломатски, комерцијални и други врски со Израел, нарекувајќи ја неговата влада „[[Ционизам|ционистички]] режим“, а Израел „окупирана Палестина“.<ref>{{cite book|url=https://archive.org/details/losingbattlewith00selb/page/202|title=The Losing Battle with Islam|last=Selbourne|first=David|date=2005|publisher=Prometheus Books|isbn=978-1-59102-362-3|page=[https://archive.org/details/losingbattlewith00selb/page/202 202]|author-link=David Selbourne|url-access=registration}}</ref><ref name="usip">{{cite web|url=http://iranprimer.usip.org/resource/timeline-irans-foreign-relations|title=Timeline of Iran's Foreign Relations|last=Nikou|first=Semira N.|publisher=United States Institute of Peace|archive-url=https://web.archive.org/web/20130729215059/http://iranprimer.usip.org/resource/timeline-irans-foreign-relations|archive-date=29 јули 2013|access-date=6 август 2013|url-status=dead}}</ref> И покрај напнатоста меѓу двете земји, Израел му обезбедил поддршка на Иран за време на Иранско-ирачката војна од 1980 до 1988 г. За време на војната, Израел бил еден од главните снабдувачи на воена опрема за Иран, а исто така обезбедувал и воени инструктори. Израел директно ги поддржал воените напори на Иран кога го бомбардирал и уништил ирачкиот атомски реактор „Осирак“ во операцијата „Вавилон“. Атомскиот реактор се сметал за главна компонента на ирачката програма за [[јадрено оружје]]. Израелскиот упад на Либан во 1982 г. довел до заминување на [[Палестинска ослободителна организација|Палестинската ослободителна организација]] (ПОО) од [[Либан]]. Последователната израелска окупација на Јужен Либан привремено им донела корист на израелските сојузници во Либан и на цивилното израелско население со помалку насилни напади врз Северен Израел од страна на [[Хезболах]] отколку претходно од страна на ПОО во 1970-тите. Меѓутоа, масовните колежи извршени од израелски застапници (маронитските либански сили и десничарските фалангисти) врз либанските шиити, долгорочно довело до појава на домашно либанско, а не палестинско, движење на отпор во Јужен Либан. До втората половина на 1990-тите, ова движење претставувало поголем стратешки проблем за Израел отколку што ПОО можела да претстави во 1970-тите. Иран воспоставил мрежа на сојузници и застапнички сили низ [[Близок Исток|Блискиот Исток]], која ја опишува како дел од „оската на отпорот“ насочена кон спротивставување на интересите на [[Соединети Американски Држави|САД]] и Израел во регионот. Израел го гледа Иран како егзистенцијална закана поради реториката на [[Техеран]], неговата поддршка за застапничките сили во регионот и неговото вооружување и финансирање на палестинските групи како [[Хамас]]. Во некои случаи, застапничките групи еволуирале во политички партии, преод што бил охрабрен и негуван од Иран. Овие застапници со двојна улога стекнале политички легитимитет, истовремено прикривајќи терористички дејства. Американски разузнавачки претставници изјавиле дека веруваат дека Иран не бара поширок судир, тврдејќи дека основната цел на иранските застапници е да ги насочат Израел и САД на начин што ќе избегне предизвикување војна од големи размери. Соединетите Држави се сметаат за најголем „воен поддржувач“ на Израел. [[Германија]], [[Обединето Кралство|Обединетото Кралство]] и [[Италија]], исто така, му доставиле оружје на Израел. == Наводи == {{наводи}} == Надворешни врски == [[Категорија:Арапско-израелски конфликт]] [[Категорија:Билатерални односи на Израел]] [[Категорија:Историја на Блискиот Исток]] [[Категорија:Војни на Израел]] [[Категорија:Војни на Иран]] dgxp4gez47p10zdtfatgquzmh5mr1pg 1 1372790 5380043 2025-06-14T12:39:44Z Andrew012p 85224 Создадена страница со: {{СЗР}} 5380043 wikitext text/x-wiki {{СЗР}} 111pu1atb524tq4kzd5jua5n9t24clx 0 1372791 5380093 2025-06-14T15:12:45Z Golf5plus 108702 Создадена страница со: {{Infobox person | name = Љубомир Костовски | image = | birth_date = {{роден на и возраст|df=yes|1953|4|23}} | birth_place = {{роден во|Скопје}}, {{МКД}} | origin = [[Република Македонија]] | years_active = [[1973]] - сè уште | occupation = [[новинар]] | website = [http://www.globusmagazin.mk www.globus.mk]<br>[https://www.civil.mk www.civil.mk] }} '''Љубомир Ко... 5380093 wikitext text/x-wiki {{Infobox person | name = Љубомир Костовски | image = | birth_date = {{роден на и возраст|df=yes|1953|4|23}} | birth_place = {{роден во|Скопје}}, {{МКД}} | origin = [[Република Македонија]] | years_active = [[1973]] - сè уште | occupation = [[новинар]] | website = [http://www.globusmagazin.mk www.globus.mk]<br>[https://www.civil.mk www.civil.mk] }} '''Љубомир Костовски''' (р. {{роден на|23|април|1953}} во [[Скопје]]) – [[македонски]] [[новинар]]. Од 2011 година, е главен уредник на порталот [[Глобус (магазин)|Глобус магазин]]. n1ktasbjcmqr0utok64tfyzuenw4yii 5380095 5380093 2025-06-14T15:21:51Z Golf5plus 108702 5380095 wikitext text/x-wiki {{Infobox person | name = Љубомир Костовски | image = | birth_date = {{роден на и возраст|df=yes|1953|4|23}} | birth_place = {{роден во|Скопје}}, {{МКД}} | origin = [[Република Македонија]] | years_active = [[1973]] - сè уште | occupation = [[новинар]] | website = [http://www.globusmagazin.mk www.globus.mk]<br>[https://www.civil.mk www.civil.mk] }} '''Љубомир Костовски''' (р. {{роден на|23|април|1953}} во [[Скопје]]) – [[македонски]] [[новинар]]. Од 2011 година, е главен уредник на порталот [[Глобус (магазин)|Глобус магазин]]. == Животопис == Љубомир Костовски е еден од најистакнатите македонски новинари и политички аналитичари, со повеќедецениска кариера во медиумите. Познат е по своите критички ставови, ангажирани колумни и активна улога во заштита на новинарската етика и слобода на изразување. Костовски е долгогодишен новинар и поранешен член на ад-хок телото за мониторинг на медиумите. Тој е главен уредник на онлајн политичкиот магазин „[[Глобус (магазин)|Глобус]]“ и автор на бројни колумни и анализи во медиуми како [[Цивил Медиа]], [[Фронтлајн]] и други. Неговите текстови често се фокусираат на политичката пропаганда, дезинформациите и состојбата во медиумите во Македонија. == Надворешни врски == * [http://www.globusmagazin.mk www.globus.mk] * [https://www.civil.mk www.civil.mk] 0ztraklq5mln19yk6boiyvzn8kym4a3 5380097 5380095 2025-06-14T15:26:02Z Golf5plus 108702 /* Животопис */ 5380097 wikitext text/x-wiki {{Infobox person | name = Љубомир Костовски | image = | birth_date = {{роден на и возраст|df=yes|1953|4|23}} | birth_place = {{роден во|Скопје}}, {{МКД}} | origin = [[Република Македонија]] | years_active = [[1973]] - сè уште | occupation = [[новинар]] | website = [http://www.globusmagazin.mk www.globus.mk]<br>[https://www.civil.mk www.civil.mk] }} '''Љубомир Костовски''' (р. {{роден на|23|април|1953}} во [[Скопје]]) – [[македонски]] [[новинар]]. Од 2011 година, е главен уредник на порталот [[Глобус (магазин)|Глобус магазин]]. == Животопис == Љубомир Костовски е еден од најистакнатите македонски новинари и политички аналитичари, со повеќедецениска кариера во медиумите. Познат е по своите критички ставови, ангажирани колумни и активна улога во заштита на новинарската етика и слобода на изразување. Тој својата кариера ја почнува во [[Македонската радио-телевизија]], а потоа весникот [[Нова Македонија]]. Работел и во весникот "Дневник" како колумнист и објавувал анализи. Костовски е долгогодишен новинар и поранешен член на ад-хок телото за мониторинг на медиумите. Тој е основач и главен уредник на онлајн политичкиот магазин „[[Глобус (магазин)|Глобус]]“ и автор на бројни колумни и анализи во медиуми како [[Цивил Медиа]], [[Фронтлајн]] и други. Неговите текстови често се фокусираат на политичката пропаганда, дезинформациите и состојбата во медиумите во Македонија. == Надворешни врски == * [http://www.globusmagazin.mk www.globus.mk] * [https://www.civil.mk www.civil.mk] 89dzqnrzyd90mtw20dinzdrhp7cwidg 5380098 5380097 2025-06-14T15:28:42Z Golf5plus 108702 5380098 wikitext text/x-wiki {{Infobox person | name = Љубомир Костовски | image = | birth_date = {{роден на и возраст|df=yes|1953|4|23}} | birth_place = {{роден во|Скопје}}, {{МКД}} | origin = [[Република Македонија]] | years_active = [[1973]] - сè уште | occupation = [[новинар]] | website = [http://www.globusmagazin.mk www.globus.mk]<br>[https://www.civilmedia.mk www.civil.mk] }} '''Љубомир Костовски''' (р. {{роден на|23|април|1953}} во [[Скопје]]) – [[македонски]] [[новинар]]. Од 2011 година, е главен уредник на порталот [[Глобус (магазин)|Глобус магазин]]. == Животопис == Љубомир Костовски е еден од најистакнатите македонски новинари и политички аналитичари, со повеќедецениска кариера во медиумите. Познат е по своите критички ставови, ангажирани колумни и активна улога во заштита на новинарската етика и слобода на изразување. Тој својата кариера ја почнува во [[Македонската радио-телевизија]], а потоа весникот [[Нова Македонија]]. Работел и во весникот "Дневник" како колумнист и објавувал анализи. Костовски е долгогодишен новинар и поранешен член на ад-хок телото за мониторинг на медиумите. Тој е основач и главен уредник на онлајн политичкиот магазин „[[Глобус (магазин)|Глобус]]“ и автор на бројни колумни и анализи во медиуми како [[Цивил Медиа]], [[Фронтлајн]] и други. Неговите текстови често се фокусираат на политичката пропаганда, дезинформациите и состојбата во медиумите во Македонија. == Надворешни врски == * [http://www.globusmagazin.mk www.globus.mk] * [https://www.civil.mk www.civil.mk] h814c12srd8zjdpmlilx4o99zyr7v7w 5380099 5380098 2025-06-14T15:28:54Z Golf5plus 108702 5380099 wikitext text/x-wiki {{Infobox person | name = Љубомир Костовски | image = | birth_date = {{роден на и возраст|df=yes|1953|4|23}} | birth_place = {{роден во|Скопје}}, {{МКД}} | origin = [[Република Македонија]] | years_active = [[1973]] - сè уште | occupation = [[новинар]] | website = [http://www.globusmagazin.mk www.globus.mk]<br>[https://www.civilmedia.mk www.civilmedia.mk] }} '''Љубомир Костовски''' (р. {{роден на|23|април|1953}} во [[Скопје]]) – [[македонски]] [[новинар]]. Од 2011 година, е главен уредник на порталот [[Глобус (магазин)|Глобус магазин]]. == Животопис == Љубомир Костовски е еден од најистакнатите македонски новинари и политички аналитичари, со повеќедецениска кариера во медиумите. Познат е по своите критички ставови, ангажирани колумни и активна улога во заштита на новинарската етика и слобода на изразување. Тој својата кариера ја почнува во [[Македонската радио-телевизија]], а потоа весникот [[Нова Македонија]]. Работел и во весникот "Дневник" како колумнист и објавувал анализи. Костовски е долгогодишен новинар и поранешен член на ад-хок телото за мониторинг на медиумите. Тој е основач и главен уредник на онлајн политичкиот магазин „[[Глобус (магазин)|Глобус]]“ и автор на бројни колумни и анализи во медиуми како [[Цивил Медиа]], [[Фронтлајн]] и други. Неговите текстови често се фокусираат на политичката пропаганда, дезинформациите и состојбата во медиумите во Македонија. == Надворешни врски == * [http://www.globusmagazin.mk www.globus.mk] * [https://www.civil.mk www.civil.mk] nqcdk1lsxxbjf3vk8og1rcyaankbcbt 5380100 5380099 2025-06-14T15:29:11Z Golf5plus 108702 /* Надворешни врски */ 5380100 wikitext text/x-wiki {{Infobox person | name = Љубомир Костовски | image = | birth_date = {{роден на и возраст|df=yes|1953|4|23}} | birth_place = {{роден во|Скопје}}, {{МКД}} | origin = [[Република Македонија]] | years_active = [[1973]] - сè уште | occupation = [[новинар]] | website = [http://www.globusmagazin.mk www.globus.mk]<br>[https://www.civilmedia.mk www.civilmedia.mk] }} '''Љубомир Костовски''' (р. {{роден на|23|април|1953}} во [[Скопје]]) – [[македонски]] [[новинар]]. Од 2011 година, е главен уредник на порталот [[Глобус (магазин)|Глобус магазин]]. == Животопис == Љубомир Костовски е еден од најистакнатите македонски новинари и политички аналитичари, со повеќедецениска кариера во медиумите. Познат е по своите критички ставови, ангажирани колумни и активна улога во заштита на новинарската етика и слобода на изразување. Тој својата кариера ја почнува во [[Македонската радио-телевизија]], а потоа весникот [[Нова Македонија]]. Работел и во весникот "Дневник" како колумнист и објавувал анализи. Костовски е долгогодишен новинар и поранешен член на ад-хок телото за мониторинг на медиумите. Тој е основач и главен уредник на онлајн политичкиот магазин „[[Глобус (магазин)|Глобус]]“ и автор на бројни колумни и анализи во медиуми како [[Цивил Медиа]], [[Фронтлајн]] и други. Неговите текстови често се фокусираат на политичката пропаганда, дезинформациите и состојбата во медиумите во Македонија. == Надворешни врски == * [http://www.globusmagazin.mk www.globus.mk] * [https://www.civilmedia.mk www.civilmedia.mk] 1m3fj6n8gckncynj2o2sc6tbc1sl3hm 5380101 5380100 2025-06-14T15:29:41Z Golf5plus 108702 5380101 wikitext text/x-wiki {{Infobox person | name = Љубомир Костовски | image = | birth_date = {{роден на и возраст|df=yes|1953|4|23}} | birth_place = {{роден во|Скопје}}, {{МКД}} | origin = [[Република Македонија]] | years_active = [[1973]] - сè уште | occupation = [[новинар]] | website = [http://www.globusmagazin.mk www.globus.mk]<br>[https://www.civilmedia.mk www.civilmedia.mk] }} '''Љубомир Костовски''' (р. {{роден на|23|април|1953}} во [[Скопје]]) – [[македонски]] [[новинар]]. Од 2011 година, е главен уредник на порталот [[Глобус (магазин)|Глобус магазин]]. == Животопис == Љубомир Костовски е еден од најистакнатите македонски новинари и политички аналитичари, со повеќедецениска кариера во медиумите. Познат е по своите критички ставови, ангажирани колумни и активна улога во заштита на новинарската етика и слобода на изразување. Тој својата кариера ја почнува во [[Македонската радио-телевизија]], а потоа весникот [[Нова Македонија]]. Работел и во весникот "Дневник" како колумнист и објавувал анализи. Костовски е долгогодишен новинар и поранешен член на ад-хок телото за мониторинг на медиумите. Тој е основач и главен уредник на онлајн политичкиот магазин „[[Глобус (магазин)|Глобус]]“ и автор на бројни колумни и анализи во медиуми како [[Цивил Медиа]], [[Фронтлајн]] и други. Неговите текстови често се фокусираат на политичката пропаганда, дезинформациите и состојбата во медиумите во Македонија. == Надворешни врски == * [http://www.globusmagazin.mk www.globus.mk] * [https://www.civilmedia.mk www.civilmedia.mk] [[Категорија:Македонски новинари]] j3zlzy49a4r57iwyai423dcrxj1vivk 5380102 5380101 2025-06-14T16:00:00Z Golf5plus 108702 5380102 wikitext text/x-wiki {{Infobox person | name = Љубомир Костовски | image = | birth_date = {{роден на и возраст|df=yes|1953|4|23}} | birth_place = {{роден во|Скопје}}, {{МКД}} | origin = [[Република Македонија]] | years_active = [[1973]] - сè уште | occupation = [[новинар]] | website = [http://www.globusmagazin.mk www.globus.mk]<br>[https://www.civilmedia.mk www.civilmedia.mk] }} '''Љубомир Костовски''' (р. {{роден на|23|април|1953}} во [[Скопје]]) – [[македонски]] [[новинар]]. Од 2011 година, е главен уредник на порталот [[Глобус (магазин)|Глобус магазин]]. == Животопис == Љубомир Костовски е еден од најистакнатите македонски новинари и политички аналитичари, со повеќедецениска кариера во медиумите. Познат е по своите критички ставови, ангажирани колумни и активна улога во заштита на новинарската етика и слобода на изразување. Тој својата кариера ја почнал во [[Македонската радио-телевизија]], а потоа весникот [[Нова Македонија]]. Работел и во весникот "[[Дневник (дневен весник)|Дневник]]" од 1997 до 2007 година, како колумнист и објавувал анализи. Костовски е долгогодишен новинар и поранешен член на ад-хок телото за мониторинг на медиумите. Тој е основач и главен уредник на онлајн политичкиот магазин „[[Глобус (магазин)|Глобус]]“ и автор на бројни колумни и анализи во медиуми како [[Цивил Медиа]], [[Фронтлајн]] и други. Неговите текстови често се фокусираат на политичката пропаганда, дезинформациите и состојбата во медиумите во Македонија. == Надворешни врски == * [http://www.globusmagazin.mk www.globus.mk] * [https://www.civilmedia.mk www.civilmedia.mk] [[Категорија:Македонски новинари]] ijc49vumvdso7wyuztmgqe8n0059527 0 1372792 5380126 2025-06-14T18:31:57Z Andrew012p 85224 Создадена страница со: Лет Ер Индија 171 бил редовен меѓународен патнички лет опериран од Ер Индија од аеродромот Ахмедабад во [[Индија]] до аеродромот Гетвик во [[Лондон]], [[Обединето Кралство|Обединетото Кралство]]. На 12 јуни 2025 г, во 13:38 часот по индиско стандардно време, ав... 5380126 wikitext text/x-wiki Лет Ер Индија 171 бил редовен меѓународен патнички лет опериран од Ер Индија од аеродромот Ахмедабад во [[Индија]] до аеродромот Гетвик во [[Лондон]], [[Обединето Кралство|Обединетото Кралство]]. На 12 јуни 2025 г, во 13:38 часот по индиско стандардно време, авионот „Боинг 787-8 Дримлајнер“, кој го извршувал летот, се урнал приближно 30 секунди по полетот, во студентскиот дом на Медицинскиот колеџ Б. Џ. во населбата Мегханинагар во Ахмедабад. Во авионот имало 230 патници и 12 члена на екипажот, од кои сите освен еден патник загинале во несреќата. Загинале и најмалку 33 лица на земја. Оваа несреќа е првиот смртоносен пад и целосна загуба на трупот на авион од типот Боинг 787 Дримлајнер. == Заднина == === Авионот и рутата === Авионот вклучен во несреќата беше 11-годишен Боинг 787-8 Дримлајнер, регистриран како VT-ANB со сериски број 36279. Авионот беше склопен во фабриката на Боинг во Еверет и вклучуваше делови од трупот изработени во капацитетот на Боинг во Чарлстон. Беше испорачан на авиокомпанијата на 28 јануари 2014 година и беше придвижуван од два мотори General Electric GEnx-1B67. Ова беше првиот фатален пад и првата целосна загуба на трупот на авион од типот Боинг 787 од неговото претставување во 2011 година, како и прва фатална загуба на трупот за „Ер Индија“ од бомбашкиот напад на летот Ер Индија 182 во 1985 година. Несреќата беше најсмртоносниот авијациски инцидент во Индија по судирот во воздух кај Чарки Дадри во 1996 година. „Ер Индија“ започна со летови од Гетвик во 2013 година. Во моментот на несреќата, тие оперираа дванаесет поаѓања неделно, вклучувајќи пет до Ахмедабад. Аеродромот Ахмедабад е опкружен со густо населени станбени области. === Патници и екипаж === Во летот имало вкупно 242 лица, од кои 230 патници (11 деца и 2 бебиња), како и 2 пилоти и 10 стјуарди. Списокот на патници вклучувал 169 индиски државјани, 53 британски, 7 португалски и еден канадски државјанин. Летот бил командуван од капетанот Сумит Сабхарвал и првиот офицер Клајв Кундар. == Наводи == {{наводи}} == Надворешни врски == [[Категорија:Азија во 2025 година]] a9wadbtl048eftpeo8hah43f20y9afg 5380134 5380126 2025-06-14T19:06:57Z Andrew012p 85224 5380134 wikitext text/x-wiki '''Летот 171''' бил редовен меѓународен патнички лет опериран од Ер Индија од аеродромот Ахмедабад во [[Индија]] до аеродромот Гетвик во [[Лондон]], [[Обединето Кралство|Обединетото Кралство]]. На 12 јуни 2025 г, во 13:38 часот по индиско стандардно време, авионот Боинг 787-8 дримлајнер, кој го извршувал летот, се урнал приближно 30 секунди по полетот, во студентскиот дом на Медицинскиот колеџ Б. Џ. во населбата Мегханинагар во [[Ахмедабад]]. Во авионот имало 230 патници и 12 члена на екипажот, од кои сите освен еден патник загинале во несреќата. Загинале и најмалку 33 лица на земја. Оваа несреќа е првиот смртоносен пад и целосна загуба на трупот на авион од типот Боинг 787 дримлајнер. == Заднина == === Авионот и маршрутата === Авионот вклучен во несреќата бил 11-годишен Боинг 787-8 дримлајнер, регистриран како VT-ANB со сериски број 36279. Авионот бил склопен во фабриката на Боинг во Еверет и вклучувал делови од трупот изработени во капацитетот на Боинг во Чарлстон. Бил испорачан на авиокомпанијата на 28 јануари 2014 г. и бил придвижуван од два мотори General Electric GEnx-1B67.<ref name="AWST">{{cite news|url=https://aviationweek.com/air-transport/safety-ops-regulation/air-india-boeing-787-8-crashes-after-takeoff|title=Air India Boeing 787–8 Crashes After Takeoff|last1=Schofield|first1=Adrian|date=12 June 2025|work=Aviation Week & Space Technology|access-date=12 јуни 2025|archive-url=https://web.archive.org/web/20250612134318/https://aviationweek.com/air-transport/safety-ops-regulation/air-india-boeing-787-8-crashes-after-takeoff|archive-date=12 јуни 2025|last2=Flottau|first2=Jens|issn=0005-2175|oclc=990683903|url-status=live}}</ref><ref name=":0">{{cite news|url=https://www.flightglobal.com/safety/us-investigators-head-to-india-to-assist-with-787-8-inquiry/163337.article|title=US investigators head to India to assist with 787-8 inquiry|last1=Hemmerdinger|first1=Jon|date=12 јуни 2025|work=FlightGlobal|access-date=12 јуни 2025}}</ref> Ова бил првиот смртоносен пад и првата целосна загуба на трупот на авион од типот Боинг 787 од неговото претставување во 2011 г., како и прва смртоносна загуба на трупот за Ер Индија од бомбашкиот напад на летот Ер Индија 182 во 1985 г. Несреќата била најсмртоносната авијациска случка во [[Индија]] по судирот во воздух кај Чарки Дадри во 1996 г. Ер Индија започнала со летови од Гетвик во 2013 г. Во мигот на несреќата, тие оперирале дванаесет поаѓања неделно, вклучувајќи пет до Ахмедабад. Аеродромот Ахмедабад е опкружен со густо населени станбени области.<ref>{{Cite news|url=https://www.france24.com/en/live-news/20250613-rescue-teams-comb-site-of-air-india-crash-that-killed-at-least-265|title=Black box found at site of India plane crash that killed 265|date=13 јуни 2025|work=France 24|access-date=13 јуни 2025|agency=Agence France-Presse|location=Ахмедабад, Индија}}</ref> === Патници и екипаж === Во летот имало вкупно 242 лица, од кои 230 патници (11 деца и 2 бебиња), како и 2 пилоти и 10 стјуардеси. Списокот на патници вклучувал 169 индиски државјани, 53 британски, 7 португалски и еден канадски државјанин.<ref>{{Cite news|url=https://www.ctvnews.ca/canada/article/canadian-dentist-killed-in-air-india-crash-lived-in-etobicoke/|title=Canadian dentist killed in Air India crash lived in Etobicoke|date=12 јуни 2025|access-date=12 јуни 2025|publisher=CTV News}}</ref><ref>{{cite news|url=https://www.hindustantimes.com/india-news/ahmedabad-plane-crash-live-updates-air-india-flight-crashes-ahmedabad-airport-death-toll-news-101749717953751.html|title=Ahmedabad plane crash live updates: Chances of any survivors slim, say sources|date=12 јуни 2025|work=Hindustan Times|access-date=12 јуни 2025|archive-url=http://web.archive.org/web/20250612101226/https://www.hindustantimes.com/india-news/ahmedabad-plane-crash-live-updates-air-india-flight-crashes-ahmedabad-airport-death-toll-news-101749717953751.html|archive-date=12 јуни 2025}}</ref><ref>{{Cite web|url=https://avherald.com/h?article=528f27ec&opt=0|title=Crash: India B788 at Ahmedabad on Jun 12th 2025, lost height shortly after takeoff, no thrust reported|last=Hradecky|first=Simon|date=12 јуни 2025|access-date=12 јуни 2025|website=The Aviation Herald}}</ref> Летот бил заповедуван од капетанот Сумит Сабхарвал и првиот офицер Клајв Кундар.<ref>{{cite news|url=https://timesofindia.indiatimes.com/city/ahmedabad/plane-crashes-in-ahmedabads-meghani-area/articleshow/121798487.cms|title=Air India Ahmedabad-London flight crashes near airport in Meghani area|date=12 јуни 2025|work=The Times of India|access-date=12 јуни 2025}}</ref> == Несреќа == Летот 171 полетал од пистата 23 на аеродромот Ахмедабад во 13:38 часот по месно време на пат кон Лондон-Гетвик. Според извештаите на МЕТАР, времето било стабилно, а видливоста чиста.<ref name="BBC News">{{Cite news|url=https://www.bbc.com/news/live/c8d1r3m8z92t|title=At least 200 killed after Air India plane to London crashes moments after take-off in Ahmedabad|date=12 јуни 2025|work=BBC News|access-date=12 јуни 2025}}</ref> АДС-Б примопредавателот на авионот пријавил максимална притисочна надморска височина од 191 м. Приемот на примопредавателот бил изгубен во 08:08:50 [[Координирано универзално време|UTC]] на околу 70 м, пред прагот на пистата 05. Екипажот на летот упатил повик за итност. Видеоснимка од случката покажала како [[Авион|авионот]] првично добива висина пред постепено да се спушта, притоа изгледајќи како да се навалува нагоре, а потоа, веднаш штом исчезнал од видното поле, се урнал околу триесет секунди по полетот, проследено со столб од [[оган]] и чад. Местото на несреќата било оддалечено 1,5 км од пистата. Очевидци од областа Мегханинагар пријавиле повеќе избувнувања, проследени со густи столбови чад додека авионот удрил во зграда и се лизнал. Авионот се урнал во станбената област на кампусот на Градската болница, удирајќи ги студентските домови и четвртините за лекари на Медицинскиот колеџ Б. Џ., кој припаѓа на болницата. Делумно недопрените стабилизатори и опашниот конус на авионот завршиле на врвот на повеќекатна зграда на студентски дом. == Наводи == {{наводи}} == Надворешни врски == {{Commons category}} [[Категорија:Азија во 2025 година]] 3bv3r4w8pcn9j8lkjei4fhhiiw4cads 5380139 5380134 2025-06-14T19:12:28Z Andrew012p 85224 5380139 wikitext text/x-wiki [[Податотека:The wreckage of the crashed Air India Flight 171.jpg|мини|Остатоците од опашниот дел на авионот заглавени во студентскиот дом.]] '''Летот 171''' бил редовен меѓународен патнички лет опериран од Ер Индија од аеродромот Ахмедабад во [[Индија]] до аеродромот Гетвик во [[Лондон]], [[Обединето Кралство|Обединетото Кралство]]. На 12 јуни 2025 г, во 13:38 часот по индиско стандардно време, авионот Боинг 787-8 дримлајнер, кој го извршувал летот, се урнал приближно 30 секунди по полетот, во студентскиот дом на Медицинскиот колеџ Б. Џ. во населбата Мегханинагар во [[Ахмедабад]]. Во авионот имало 230 патници и 12 члена на екипажот, од кои сите освен еден патник загинале во несреќата. Загинале и најмалку 33 лица на земја. Оваа несреќа е првиот смртоносен пад и целосна загуба на трупот на авион од типот Боинг 787 дримлајнер. == Заднина == === Авионот и маршрутата === Авионот вклучен во несреќата бил 11-годишен Боинг 787-8 дримлајнер, регистриран како VT-ANB со сериски број 36279. Авионот бил склопен во фабриката на Боинг во Еверет и вклучувал делови од трупот изработени во капацитетот на Боинг во Чарлстон. Бил испорачан на авиокомпанијата на 28 јануари 2014 г. и бил придвижуван од два мотори General Electric GEnx-1B67.<ref name="AWST">{{cite news|url=https://aviationweek.com/air-transport/safety-ops-regulation/air-india-boeing-787-8-crashes-after-takeoff|title=Air India Boeing 787–8 Crashes After Takeoff|last1=Schofield|first1=Adrian|date=12 June 2025|work=Aviation Week & Space Technology|access-date=12 јуни 2025|archive-url=https://web.archive.org/web/20250612134318/https://aviationweek.com/air-transport/safety-ops-regulation/air-india-boeing-787-8-crashes-after-takeoff|archive-date=12 јуни 2025|last2=Flottau|first2=Jens|issn=0005-2175|oclc=990683903|url-status=live}}</ref><ref name=":0">{{cite news|url=https://www.flightglobal.com/safety/us-investigators-head-to-india-to-assist-with-787-8-inquiry/163337.article|title=US investigators head to India to assist with 787-8 inquiry|last1=Hemmerdinger|first1=Jon|date=12 јуни 2025|work=FlightGlobal|access-date=12 јуни 2025}}</ref> Ова бил првиот смртоносен пад и првата целосна загуба на трупот на авион од типот Боинг 787 од неговото претставување во 2011 г., како и прва смртоносна загуба на трупот за Ер Индија од бомбашкиот напад на летот Ер Индија 182 во 1985 г. Несреќата била најсмртоносната авијациска случка во [[Индија]] по судирот во воздух кај Чарки Дадри во 1996 г. Ер Индија започнала со летови од Гетвик во 2013 г. Во мигот на несреќата, тие оперирале дванаесет поаѓања неделно, вклучувајќи пет до Ахмедабад. Аеродромот Ахмедабад е опкружен со густо населени станбени области.<ref>{{Cite news|url=https://www.france24.com/en/live-news/20250613-rescue-teams-comb-site-of-air-india-crash-that-killed-at-least-265|title=Black box found at site of India plane crash that killed 265|date=13 јуни 2025|work=France 24|access-date=13 јуни 2025|agency=Agence France-Presse|location=Ахмедабад, Индија}}</ref> === Патници и екипаж === Во летот имало вкупно 242 лица, од кои 230 патници (11 деца и 2 бебиња), како и 2 пилоти и 10 стјуардеси. Списокот на патници вклучувал 169 индиски државјани, 53 британски, 7 португалски и еден канадски државјанин.<ref>{{Cite news|url=https://www.ctvnews.ca/canada/article/canadian-dentist-killed-in-air-india-crash-lived-in-etobicoke/|title=Canadian dentist killed in Air India crash lived in Etobicoke|date=12 јуни 2025|access-date=12 јуни 2025|publisher=CTV News}}</ref><ref>{{cite news|url=https://www.hindustantimes.com/india-news/ahmedabad-plane-crash-live-updates-air-india-flight-crashes-ahmedabad-airport-death-toll-news-101749717953751.html|title=Ahmedabad plane crash live updates: Chances of any survivors slim, say sources|date=12 јуни 2025|work=Hindustan Times|access-date=12 јуни 2025|archive-url=http://web.archive.org/web/20250612101226/https://www.hindustantimes.com/india-news/ahmedabad-plane-crash-live-updates-air-india-flight-crashes-ahmedabad-airport-death-toll-news-101749717953751.html|archive-date=12 јуни 2025}}</ref><ref>{{Cite web|url=https://avherald.com/h?article=528f27ec&opt=0|title=Crash: India B788 at Ahmedabad on Jun 12th 2025, lost height shortly after takeoff, no thrust reported|last=Hradecky|first=Simon|date=12 јуни 2025|access-date=12 јуни 2025|website=The Aviation Herald}}</ref> Летот бил заповедуван од капетанот Сумит Сабхарвал и првиот офицер Клајв Кундар.<ref>{{cite news|url=https://timesofindia.indiatimes.com/city/ahmedabad/plane-crashes-in-ahmedabads-meghani-area/articleshow/121798487.cms|title=Air India Ahmedabad-London flight crashes near airport in Meghani area|date=12 јуни 2025|work=The Times of India|access-date=12 јуни 2025}}</ref> == Несреќа == Летот 171 полетал од пистата 23 на аеродромот Ахмедабад во 13:38 часот по месно време на пат кон Лондон-Гетвик. Според извештаите на МЕТАР, времето било стабилно, а видливоста чиста.<ref name="BBC News">{{Cite news|url=https://www.bbc.com/news/live/c8d1r3m8z92t|title=At least 200 killed after Air India plane to London crashes moments after take-off in Ahmedabad|date=12 јуни 2025|work=BBC News|access-date=12 јуни 2025}}</ref> АДС-Б примопредавателот на авионот пријавил максимална притисочна надморска височина од 191 м. Приемот на примопредавателот бил изгубен во 08:08:50 [[Координирано универзално време|UTC]] на околу 70 м, пред прагот на пистата 05. Екипажот на летот упатил повик за итност. Видеоснимка од случката покажала како [[Авион|авионот]] првично добива висина пред постепено да се спушта, притоа изгледајќи како да се навалува нагоре, а потоа, веднаш штом исчезнал од видното поле, се урнал околу триесет секунди по полетот, проследено со облак од [[оган]] и чад. Местото на несреќата било оддалечено 1,5 км од пистата. Очевидци од областа Мегханинагар пријавиле повеќе избувнувања, проследени со густи облаци чад додека авионот удрил во зграда и се пробил низ неа. Авионот се урнал во станбената област на кампусот на Градската болница, удирајќи ги студентските домови и лекарските одделенија на Медицинскиот колеџ Б. Џ., кој припаѓа на болницата. Делумно недопрените стабилизатори и опашниот конус на авионот завршиле на врвот на повеќекатна зграда на студентски дом. == Наводи == {{наводи}} == Надворешни врски == {{Commons category}} [[Категорија:Азија во 2025 година]] b5k9y84oyrxqsgej86cmk2h1say6icf 5380160 5380139 2025-06-14T21:04:18Z Andrew012p 85224 5380160 wikitext text/x-wiki [[Податотека:The wreckage of the crashed Air India Flight 171.jpg|мини|Остатоците од опашниот дел на авионот заглавени во студентскиот дом.]] '''Летот 171''' бил редовен меѓународен патнички лет опериран од Ер Индија од аеродромот Ахмедабад во [[Индија]] до аеродромот Гетвик во [[Лондон]], [[Обединето Кралство|Обединетото Кралство]]. На 12 јуни 2025 г., во 13:38 часот по индиско стандардно време, авионот Боинг 787-8 дримлајнер, кој го извршувал летот, се урнал приближно 30 секунди по полетот во студентскиот дом на Медицинскиот колеџ Б. Џ. во населбата Мегханинагар во [[Ахмедабад]]. Во авионот имало 230 патници и 12 члена на екипажот, од кои сите освен еден патник загинале во несреќата. Загинале и најмалку 33 лица на земја. Оваа несреќа е првиот смртоносен пад и целосна загуба на трупот на авион од типот Боинг 787 дримлајнер. == Заднина == === Авионот и маршрутата === Авионот вклучен во несреќата бил 11-годишен Боинг 787-8 дримлајнер, регистриран како VT-ANB со сериски број 36279. Авионот бил склопен во фабриката на Боинг во Еверет и вклучувал делови од трупот изработени во капацитетот на Боинг во Чарлстон. Бил испорачан на авиокомпанијата на 28 јануари 2014 г. и бил придвижуван од два мотори General Electric GEnx-1B67.<ref name="AWST">{{cite news|url=https://aviationweek.com/air-transport/safety-ops-regulation/air-india-boeing-787-8-crashes-after-takeoff|title=Air India Boeing 787–8 Crashes After Takeoff|last1=Schofield|first1=Adrian|date=12 June 2025|work=Aviation Week & Space Technology|access-date=12 јуни 2025|archive-url=https://web.archive.org/web/20250612134318/https://aviationweek.com/air-transport/safety-ops-regulation/air-india-boeing-787-8-crashes-after-takeoff|archive-date=12 јуни 2025|last2=Flottau|first2=Jens|issn=0005-2175|oclc=990683903|url-status=live}}</ref><ref name=":0">{{cite news|url=https://www.flightglobal.com/safety/us-investigators-head-to-india-to-assist-with-787-8-inquiry/163337.article|title=US investigators head to India to assist with 787-8 inquiry|last1=Hemmerdinger|first1=Jon|date=12 јуни 2025|work=FlightGlobal|access-date=12 јуни 2025}}</ref> Ова бил првиот смртоносен пад и првата целосна загуба на трупот на авион од типот Боинг 787 од неговото претставување во 2011 г., како и прва смртоносна загуба на трупот за Ер Индија од бомбашкиот напад на летот Ер Индија 182 во 1985 г. Несреќата била најсмртоносната авијациска случка во [[Индија]] по судирот во воздух кај Чарки Дадри во 1996 г. Ер Индија започнала со летови од Гетвик во 2013 г. Во мигот на несреќата, тие оперирале дванаесет поаѓања неделно, вклучувајќи пет до Ахмедабад. Аеродромот Ахмедабад е опкружен со густо населени станбени области.<ref>{{Cite news|url=https://www.france24.com/en/live-news/20250613-rescue-teams-comb-site-of-air-india-crash-that-killed-at-least-265|title=Black box found at site of India plane crash that killed 265|date=13 јуни 2025|work=France 24|access-date=13 јуни 2025|agency=Agence France-Presse|location=Ахмедабад, Индија}}</ref> === Патници и екипаж === Во летот имало вкупно 242 лица, од кои 230 патници (11 деца и 2 бебиња), како и 2 пилоти и 10 стјуардеси. Списокот на патници вклучувал 169 индиски државјани, 53 британски, 7 португалски и еден канадски државјанин.<ref>{{Cite news|url=https://www.ctvnews.ca/canada/article/canadian-dentist-killed-in-air-india-crash-lived-in-etobicoke/|title=Canadian dentist killed in Air India crash lived in Etobicoke|date=12 јуни 2025|access-date=12 јуни 2025|publisher=CTV News}}</ref><ref>{{cite news|url=https://www.hindustantimes.com/india-news/ahmedabad-plane-crash-live-updates-air-india-flight-crashes-ahmedabad-airport-death-toll-news-101749717953751.html|title=Ahmedabad plane crash live updates: Chances of any survivors slim, say sources|date=12 јуни 2025|work=Hindustan Times|access-date=12 јуни 2025|archive-url=http://web.archive.org/web/20250612101226/https://www.hindustantimes.com/india-news/ahmedabad-plane-crash-live-updates-air-india-flight-crashes-ahmedabad-airport-death-toll-news-101749717953751.html|archive-date=12 јуни 2025}}</ref><ref>{{Cite web|url=https://avherald.com/h?article=528f27ec&opt=0|title=Crash: India B788 at Ahmedabad on Jun 12th 2025, lost height shortly after takeoff, no thrust reported|last=Hradecky|first=Simon|date=12 јуни 2025|access-date=12 јуни 2025|website=The Aviation Herald}}</ref> Летот бил заповедуван од капетанот Сумит Сабхарвал и првиот офицер Клајв Кундар.<ref>{{cite news|url=https://timesofindia.indiatimes.com/city/ahmedabad/plane-crashes-in-ahmedabads-meghani-area/articleshow/121798487.cms|title=Air India Ahmedabad-London flight crashes near airport in Meghani area|date=12 јуни 2025|work=The Times of India|access-date=12 јуни 2025}}</ref> == Несреќа == Летот 171 полетал од пистата 23 на аеродромот Ахмедабад во 13:38 часот по месно време на пат кон Лондон-Гетвик. Според извештаите на МЕТАР, времето било стабилно, а видливоста чиста.<ref name="BBC News">{{Cite news|url=https://www.bbc.com/news/live/c8d1r3m8z92t|title=At least 200 killed after Air India plane to London crashes moments after take-off in Ahmedabad|date=12 јуни 2025|work=BBC News|access-date=12 јуни 2025}}</ref> АДС-Б примопредавателот на авионот пријавил максимална притисочна надморска височина од 191 м. Приемот на примопредавателот бил изгубен во 08:08:50 [[Координирано универзално време|UTC]] на околу 70 м, пред прагот на пистата 05. Екипажот на летот упатил повик за итност. Видеоснимка од случката покажала како [[Авион|авионот]] првично добива висина пред постепено да се спушта, притоа изгледајќи како да се навалува нагоре, а потоа, веднаш штом исчезнал од видното поле, се урнал околу триесет секунди по полетот, проследено со облак од [[оган]] и чад. Местото на несреќата било оддалечено 1,5 км од пистата. Очевидци од областа Мегханинагар пријавиле повеќе избувнувања, проследени со густи облаци чад додека авионот удрил во зграда и се пробил низ неа. Авионот се урнал во станбената област на кампусот на Градската болница, удирајќи ги студентските домови и лекарските одделенија на Медицинскиот колеџ Б. Џ., кој припаѓа на болницата. Делумно недопрените стабилизатори и опашниот конус на авионот завршиле на врвот на повеќекатна зграда на студентски дом. == Наводи == {{наводи}} == Надворешни врски == {{Commons category}} [[Категорија:Азија во 2025 година]] m2d1a87uhuhvcnj21bgthfzua4qkz28 1 1372793 5380127 2025-06-14T18:32:11Z Andrew012p 85224 Создадена страница со: {{СЗР}} 5380127 wikitext text/x-wiki {{СЗР}} 111pu1atb524tq4kzd5jua5n9t24clx 14 1372794 5380128 2025-06-14T18:32:45Z Andrew012p 85224 Создадена страница со: {{Предлошка:Ризница-врска|2025 in Asia}} [[Категорија:Азија во 21 век]] 5380128 wikitext text/x-wiki {{Предлошка:Ризница-врска|2025 in Asia}} [[Категорија:Азија во 21 век]] 5p5jxaukb9ueaomwgyuoooz0kc87w4l 0 1372795 5380129 2025-06-14T18:33:47Z SpectralWiz 106165 Создадена страница со: {{Инфокутија Место во Грција |name=Џума Маала |name_local=Παρχάρι |image_skyline= |caption_skyline= |image_map= {{ПолКарта| Егејска Македонија Визалтија | ширина = | опис = <center>Местоположба на Џума Маала во [[Сер (округ)|Серскиот округ]] и областа Централна Македонија (Грц... 5380129 wikitext text/x-wiki {{Инфокутија Место во Грција |name=Џума Маала |name_local=Παρχάρι |image_skyline= |caption_skyline= |image_map= {{ПолКарта| Егејска Македонија Визалтија | ширина = | опис = <center>Местоположба на Џума Маала во [[Сер (округ)|Серскиот округ]] и областа [[Централна Македонија (Грција)|Централна Македонија]]</center> | релјефна = | натпис = Џума Маала | натпис_гол = | положба = | позадина = | бележник = | бележник_гол = | врска = | ГШ_степ = 40 | ГШ_мин = 58 | ГШ_сек = 11 | ГШ_прав = N | ГД_степ = 23 | ГД_мин = 20 | ГД_сек = 56 | ГД_прав = E }} |map_caption=Местоположба во областа |lat_deg=40 |lat_min=58 |lon_deg=23 |lon_min=19 |elevation=560 |periph=[[Централна Македонија (Грција)|Централна Македонија]] |periphunit=[[Сер (округ)|Серски]] |municipality=[[Визалтија (општина)|Визалтија]] |municunit=Визалтија }} '''Џума Маала''' ({{Lang-el|Παρχάρι}}, ''Пархари''; до 1926 г. ''Τζουμά Μαχαλά, Ѕума Махала<ref name=":02">{{Cite web|url=https://pandektis.ekt.gr/pandektis/handle/10442/169927|title=Διοικητικές Μεταβολές Οικισμών|work=ЕЕТАА|accessdate=14 јуни 2025|website=}}</ref>'') — поранешно [[село]] во [[Нигритско]], [[Егејска Македонија]], на територијата на денешната општина [[Визалтија (општина)|Визалтија]] во областа [[Централна Македонија (Грција)|Централна Македонија]], [[Грција]]. == Географија == Селото било сместено во [[Серско Поле]], северозападно од гратчето [[Нигрита]], во непосредна близина на селото [[Копач (село)|Копач]], на надморска височина од 560 м.<ref name=":0">{{НМЕМ|дел=II|страница=244}}</ref> == Историја == === Во Отоманското Царство === Во [[19 век|XIX век]] Џума Маала било турско село во Серската каза на [[Серски Санџак|Серскиот санџак]]. Во „[[Етнографија на вилаетите Адријанопол, Монастир и Салоника]]“ се вели дека во [[1873]] г. во ''Џума-махле (Djouma-mahlé)'' имало 60 домаќинства и 160 жители муслимани.<ref>{{Етнография|118 – 119}}</ref> Во 1889 г. хрватскиот етнограф [[Стефан Верковиќ]] („Топографическо-этнографическій очеркъ Македоніи“) напишал за Џума Маала:{{Цитатник|Џумали Маала; жителите се Турци-коњари; оддалечено на 3 часа од [[Нигрита]].<ref>{{Веркович|59}}</ref>}}Според податоците на [[Васил К’нчов]] („[[Македонија. Етнографија и статистика]]“) од [[1900]] г., во селото Џума Маала имало 300 жители [[Турци]].<ref>{{МЕС|179}}</ref> === Во Грција === За време на [[Прва балканска војна|Првата балканска војна]] селото е окупирано од [[Царство Бугарија|Бугарија]], но по [[Втора балканска војна|Втората балканска војна]] во 1913 г. е припоено кон Грција согласно [[Букурешкиот договор]]. Таа година броело 339 жители. Селото најверојатно настрадало по Првата светска војна, бидејќи во пописот од 1920 г. не се спомнува.<ref name=":0" /> Во 1924 г. селото било обновено, кога во него биле доселени 35 бегалски семејства (вкупно 116 бегалци) од [[Мала Азија]], колку што броело во пописот од 1928 г.<ref name=":0" /> Во 1926 година, името на селото било променето во Пархари (''Παρχάρι'').''<ref name=":02" />'' Подоцна доселениците го напуштиле селото, поради што било избришано од евиденција.<ref name=":0" /> == Наводи == <references /> {{Визалтија}}{{ОСНОВНОПОДРЕДУВАЊЕ:Џума Маала}} [[Категорија:Историски села во Визалтија]] ae4te20xfj6wybq1u7p2v59u3uyd1fe 0 1372796 5380130 2025-06-14T18:59:55Z Carshalton 30527 Создадена страница со: {{Infobox football biography 3 | playername = Максим Самородов | fullname = Максим Инавович Самородов | image = [[Податотека:Maksim Samorodov 2025.jpg|200px]] | height = {{height|m=1.74}} | dateofbirth = {{birth date and age|df=yes|2002|6|29}}<ref>{{Cite web |last=UEFA.com |title=Maxim Samorodov {{!}} Kazakhstan |url=https://www.uefa.com/... 5380130 wikitext text/x-wiki {{Infobox football biography 3 | playername = Максим Самородов | fullname = Максим Инавович Самородов | image = [[Податотека:Maksim Samorodov 2025.jpg|200px]] | height = {{height|m=1.74}} | dateofbirth = {{birth date and age|df=yes|2002|6|29}}<ref>{{Cite web |last=UEFA.com |title=Maxim Samorodov {{!}} Kazakhstan |url=https://www.uefa.com/european-qualifiers/teams/players/250155138--maxim-samorodov/ |access-date=2023-09-10 |website=[[UEFA]] |language=en}}</ref> | cityofbirth = {{роден во|Актобе|}} | countryofbirth = [[Казахстан]] | nationality = {{flagsport|KAZ}} [[Казахстан]] | currentclub = {{Fb team Akhmat Grozny}} | clubnumber = 20 | position = [[Напад (фудбал)|напаѓач]] | youthyears1 = | youthclubs1 = {{Fb team Aktobe}} | years1 = 2019-2024 | caps1 = 94 | goals1 = 18 | clubs1 = {{Fb team Aktobe}} | years2 = 2024- | caps2 = 24 | goals2 = 6 | clubs2 = {{Fb team Akhmat Grozny}} | nationalyears1 = 2018 | nationalcaps1 = 3 | nationalgoals1 = 0 | nationalteam1 = {{flagsport|KAZ}} [[Фудбалска репрезентација на Казахстан под 17 години|Казахстан 17]] | nationalyears2 = 2021 | nationalcaps2 = 3 | nationalgoals2 = 2 | nationalteam2 = {{flagsport|KAZ}} [[Фудбалска репрезентација на Казахстан под 21 година|Казахстан 21]] | nationalyears3 = 2021- | nationalcaps3 = 23 | nationalgoals3 = 3 | nationalteam3 = {{flagsport|KAZ}} [[Фудбалска репрезентација на Казахстан|Казахстан]] }} '''Максим Инавович Самородов''' (роден на [[29 јуни]] [[2002]] во [[Актобе]]) е [[Казахстан|казахстански]] [[фудбалер]], [[Напад (фудбал)|напаѓач]] на [[ФК Ахмат Грозни|Ахмат]] и на [[Фудбалска репрезентација на Казахстан|казахстанската репрезентација]].<ref>{{WorldFootball.net}}</ref> ==Клупска кариера== Самородов ја започнал кариерата во својот роден град [[Актобе]], играјќи за [[ФК Актобе|истоимениот клуб]]. Дебитирал со Актобе во [[Премиер лига на Казахстан|врвната лига на земјата]] на 5 октомври 2019, во натпревар против [[ФК Кајрат|Кајрат]]. На 6 август 2024 година, Самородов потпишал четиригодишен договор со клубот од [[Премиер лига на Русија|Премиер лигата на Русија]], [[ФК Ахмат Грозни|Ахмат Грозни]], повторно спојувајќи се со [[Магомед Адиев]], кој бил негов тренер во [[Фудбалска репрезентација на Казахстан|казахстанската репрезентација]].<ref>{{cite web|publisher=FC Akhmat Grozny|url=https://fc-akhmat.ru/news/fc-akhmat/klub/maksim-samorodov-pereshel-v-akhmat/|title=Максим Самородов перешел в "Ахмат"|date=6 August 2024|language=ru}}</ref> ==Наводи== {{наводи}} == Надворешни врски == {{Порталкутија |right=yes |boxwidth=200px |marign=0px |name1=Биографија |image1=P vip.svg |name2=Фудбал |image2=Soccer ball.svg |name3=Казахстан |image3=Flag of Kazakhstan.svg }} *[http://www.soccerway.com/players/paulo-dybala/201072/ Максим Самородов на soccerway] *[http://www.transfermarkt.co.uk/paulo-dybala/profil/spieler/206050 Максим Самородов на transfermarkt] *[http://www.espnfc.com/player/164839/paulo-dybala Максим Самородов на espn] *[http://www.whoscored.com/Players/114863/ Максим Самородов на whoscored] {{ОСНОВНОПОДРЕДУВАЊЕ:Самородов, Максим}} [[Категорија:Живи луѓе]] [[Категорија:Казахстански фудбалери]] [[Категорија:Фудбалери на ФК Ахмат Грозни]] [[Категорија:Родени во 2002 година]] oh3ka7r19eh6jsv9uozp9g5yjoaho2t 5380132 5380130 2025-06-14T19:04:36Z Carshalton 30527 5380132 wikitext text/x-wiki {{Infobox football biography 3 | playername = Максим Самородов | fullname = Максим Инавович Самородов | image = [[Податотека:Maksim Samorodov 2025.jpg|200px]] | height = {{height|m=1.74}} | dateofbirth = {{birth date and age|df=yes|2002|6|29}}<ref>{{Cite web |last=UEFA.com |title=Maxim Samorodov {{!}} Kazakhstan |url=https://www.uefa.com/european-qualifiers/teams/players/250155138--maxim-samorodov/ |access-date=2023-09-10 |website=[[UEFA]] |language=en}}</ref> | cityofbirth = {{роден во|Актобе|}} | countryofbirth = [[Казахстан]] | nationality = {{flagsport|KAZ}} [[Казахстан]] | currentclub = {{Fb team Akhmat Grozny}} | clubnumber = 20 | position = [[Напад (фудбал)|напаѓач]] | youthyears1 = | youthclubs1 = {{Fb team Aktobe}} | years1 = 2019-2024 | caps1 = 94 | goals1 = 18 | clubs1 = {{Fb team Aktobe}} | years2 = 2024- | caps2 = 24 | goals2 = 6 | clubs2 = {{Fb team Akhmat Grozny}} | nationalyears1 = 2018 | nationalcaps1 = 3 | nationalgoals1 = 0 | nationalteam1 = {{flagsport|KAZ}} [[Фудбалска репрезентација на Казахстан под 17 години|Казахстан 17]] | nationalyears2 = 2021 | nationalcaps2 = 3 | nationalgoals2 = 2 | nationalteam2 = {{flagsport|KAZ}} [[Фудбалска репрезентација на Казахстан под 21 година|Казахстан 21]] | nationalyears3 = 2021- | nationalcaps3 = 23 | nationalgoals3 = 3 | nationalteam3 = {{flagsport|KAZ}} [[Фудбалска репрезентација на Казахстан|Казахстан]] }} '''Максим Инавович Самородов''' (роден на [[29 јуни]] [[2002]] во [[Актобе]]) е [[Казахстан|казахстански]] [[фудбалер]], [[Напад (фудбал)|напаѓач]] на [[ФК Ахмат Грозни|Ахмат]] и на [[Фудбалска репрезентација на Казахстан|казахстанската репрезентација]].<ref>{{WorldFootball.net|Maksim Samorodov}}</ref> ==Клупска кариера== Самородов ја започнал кариерата во својот роден град [[Актобе]], играјќи за [[ФК Актобе|истоимениот клуб]]. Дебитирал со Актобе во [[Премиер лига на Казахстан|врвната лига на земјата]] на 5 октомври 2019, во натпревар против [[ФК Кајрат|Кајрат]]. На 6 август 2024 година, Самородов потпишал четиригодишен договор со клубот од [[Премиер лига на Русија|Премиер лигата на Русија]], [[ФК Ахмат Грозни|Ахмат Грозни]], повторно спојувајќи се со [[Магомед Адиев]], кој бил негов тренер во [[Фудбалска репрезентација на Казахстан|казахстанската репрезентација]].<ref>{{cite web|publisher=FC Akhmat Grozny|url=https://fc-akhmat.ru/news/fc-akhmat/klub/maksim-samorodov-pereshel-v-akhmat/|title=Максим Самородов перешел в "Ахмат"|date=6 August 2024|language=ru}}</ref> Дебитирал за клубот пет дена подоцна, влегувајќи како замена во ремито 0-0 на гостувањето кај {{Fb team (N) Spartak Moscow}}. ==Наводи== {{наводи}} == Надворешни врски == {{Порталкутија |right=yes |boxwidth=200px |marign=0px |name1=Биографија |image1=P vip.svg |name2=Фудбал |image2=Soccer ball.svg |name3=Казахстан |image3=Flag of Kazakhstan.svg }} *[http://www.soccerway.com/players/paulo-dybala/201072/ Максим Самородов на soccerway] *[http://www.transfermarkt.co.uk/paulo-dybala/profil/spieler/206050 Максим Самородов на transfermarkt] *[http://www.espnfc.com/player/164839/paulo-dybala Максим Самородов на espn] *[http://www.whoscored.com/Players/114863/ Максим Самородов на whoscored] {{ОСНОВНОПОДРЕДУВАЊЕ:Самородов, Максим}} [[Категорија:Живи луѓе]] [[Категорија:Казахстански фудбалери]] [[Категорија:Фудбалери на ФК Ахмат Грозни]] [[Категорија:Родени во 2002 година]] fppy2c2d6tzieqcmuq0s4mi7i0z6ztc 5380133 5380132 2025-06-14T19:06:38Z Carshalton 30527 5380133 wikitext text/x-wiki {{Infobox football biography 3 | playername = Максим Самородов | fullname = Максим Инавович Самородов | image = [[Податотека:Maksim Samorodov 2025.jpg|200px]] | height = {{height|m=1.74}} | dateofbirth = {{birth date and age|df=yes|2002|6|29}}<ref>{{Cite web |last=UEFA.com |title=Maxim Samorodov {{!}} Kazakhstan |url=https://www.uefa.com/european-qualifiers/teams/players/250155138--maxim-samorodov/ |access-date=2023-09-10 |website=[[UEFA]] |language=en}}</ref> | cityofbirth = {{роден во|Актобе|}} | countryofbirth = [[Казахстан]] | nationality = {{flagsport|KAZ}} [[Казахстан]] | currentclub = {{Fb team Akhmat Grozny}} | clubnumber = 20 | position = [[Напад (фудбал)|напаѓач]] | youthyears1 = | youthclubs1 = {{Fb team Aktobe}} | years1 = 2019-2024 | caps1 = 94 | goals1 = 18 | clubs1 = {{Fb team Aktobe}} | years2 = 2024- | caps2 = 24 | goals2 = 6 | clubs2 = {{Fb team Akhmat Grozny}} | nationalyears1 = 2018 | nationalcaps1 = 3 | nationalgoals1 = 0 | nationalteam1 = {{flagsport|KAZ}} [[Фудбалска репрезентација на Казахстан под 17 години|Казахстан 17]] | nationalyears2 = 2021 | nationalcaps2 = 3 | nationalgoals2 = 2 | nationalteam2 = {{flagsport|KAZ}} [[Фудбалска репрезентација на Казахстан под 21 година|Казахстан 21]] | nationalyears3 = 2021- | nationalcaps3 = 23 | nationalgoals3 = 3 | nationalteam3 = {{flagsport|KAZ}} [[Фудбалска репрезентација на Казахстан|Казахстан]] }} '''Максим Инавович Самородов''' (роден на [[29 јуни]] [[2002]] во [[Актобе]]) е [[Казахстан|казахстански]] [[фудбалер]], [[Напад (фудбал)|напаѓач]] на [[ФК Ахмат Грозни|Ахмат]] и на [[Фудбалска репрезентација на Казахстан|казахстанската репрезентација]].<ref>{{WorldFootball.net|Maksim Samorodov}}</ref> ==Клупска кариера== Самородов ја започнал кариерата во својот роден град [[Актобе]], играјќи за [[ФК Актобе|истоимениот клуб]]. Дебитирал со Актобе во [[Премиер лига на Казахстан|врвната лига на земјата]] на 5 октомври 2019, во натпревар против [[ФК Кајрат|Кајрат]]. На 6 август 2024 година, Самородов потпишал четиригодишен договор со клубот од [[Премиер лига на Русија|Премиер лигата на Русија]], [[ФК Ахмат Грозни|Ахмат Грозни]], повторно спојувајќи се со [[Магомед Адиев]], кој бил негов тренер во [[Фудбалска репрезентација на Казахстан|казахстанската репрезентација]].<ref>{{cite web|publisher=FC Akhmat Grozny|url=https://fc-akhmat.ru/news/fc-akhmat/klub/maksim-samorodov-pereshel-v-akhmat/|title=Максим Самородов перешел в "Ахмат"|date=6 August 2024|language=ru}}</ref> Дебитирал за клубот пет дена подоцна, влегувајќи како замена во ремито 0-0 на гостувањето кај {{Fb team (N) Spartak Moscow}}. ==Репрезентативна кариера== За [[Фудбалска репрезентација на Казахстан|казахстанската репрезентација]] дебитирал на 28 март 2021, во поразот со 0-2 на домашен терен од {{NazNB|FUrep|FRA}} во [[Квалификации за Светско првенство во фудбал 2022|квалификациите за Светското првенство 2022]]. ==Наводи== {{наводи}} == Надворешни врски == {{Порталкутија |right=yes |boxwidth=200px |marign=0px |name1=Биографија |image1=P vip.svg |name2=Фудбал |image2=Soccer ball.svg |name3=Казахстан |image3=Flag of Kazakhstan.svg }} *[http://www.soccerway.com/players/paulo-dybala/201072/ Максим Самородов на soccerway] *[http://www.transfermarkt.co.uk/paulo-dybala/profil/spieler/206050 Максим Самородов на transfermarkt] *[http://www.espnfc.com/player/164839/paulo-dybala Максим Самородов на espn] *[http://www.whoscored.com/Players/114863/ Максим Самородов на whoscored] {{ОСНОВНОПОДРЕДУВАЊЕ:Самородов, Максим}} [[Категорија:Живи луѓе]] [[Категорија:Казахстански фудбалери]] [[Категорија:Фудбалери на ФК Ахмат Грозни]] [[Категорија:Родени во 2002 година]] 33mo3kcyi89o4r21h1r11rndvy8s0ga 5380135 5380133 2025-06-14T19:07:06Z Carshalton 30527 /* Репрезентативна кариера */ 5380135 wikitext text/x-wiki {{Infobox football biography 3 | playername = Максим Самородов | fullname = Максим Инавович Самородов | image = [[Податотека:Maksim Samorodov 2025.jpg|200px]] | height = {{height|m=1.74}} | dateofbirth = {{birth date and age|df=yes|2002|6|29}}<ref>{{Cite web |last=UEFA.com |title=Maxim Samorodov {{!}} Kazakhstan |url=https://www.uefa.com/european-qualifiers/teams/players/250155138--maxim-samorodov/ |access-date=2023-09-10 |website=[[UEFA]] |language=en}}</ref> | cityofbirth = {{роден во|Актобе|}} | countryofbirth = [[Казахстан]] | nationality = {{flagsport|KAZ}} [[Казахстан]] | currentclub = {{Fb team Akhmat Grozny}} | clubnumber = 20 | position = [[Напад (фудбал)|напаѓач]] | youthyears1 = | youthclubs1 = {{Fb team Aktobe}} | years1 = 2019-2024 | caps1 = 94 | goals1 = 18 | clubs1 = {{Fb team Aktobe}} | years2 = 2024- | caps2 = 24 | goals2 = 6 | clubs2 = {{Fb team Akhmat Grozny}} | nationalyears1 = 2018 | nationalcaps1 = 3 | nationalgoals1 = 0 | nationalteam1 = {{flagsport|KAZ}} [[Фудбалска репрезентација на Казахстан под 17 години|Казахстан 17]] | nationalyears2 = 2021 | nationalcaps2 = 3 | nationalgoals2 = 2 | nationalteam2 = {{flagsport|KAZ}} [[Фудбалска репрезентација на Казахстан под 21 година|Казахстан 21]] | nationalyears3 = 2021- | nationalcaps3 = 23 | nationalgoals3 = 3 | nationalteam3 = {{flagsport|KAZ}} [[Фудбалска репрезентација на Казахстан|Казахстан]] }} '''Максим Инавович Самородов''' (роден на [[29 јуни]] [[2002]] во [[Актобе]]) е [[Казахстан|казахстански]] [[фудбалер]], [[Напад (фудбал)|напаѓач]] на [[ФК Ахмат Грозни|Ахмат]] и на [[Фудбалска репрезентација на Казахстан|казахстанската репрезентација]].<ref>{{WorldFootball.net|Maksim Samorodov}}</ref> ==Клупска кариера== Самородов ја започнал кариерата во својот роден град [[Актобе]], играјќи за [[ФК Актобе|истоимениот клуб]]. Дебитирал со Актобе во [[Премиер лига на Казахстан|врвната лига на земјата]] на 5 октомври 2019, во натпревар против [[ФК Кајрат|Кајрат]]. На 6 август 2024 година, Самородов потпишал четиригодишен договор со клубот од [[Премиер лига на Русија|Премиер лигата на Русија]], [[ФК Ахмат Грозни|Ахмат Грозни]], повторно спојувајќи се со [[Магомед Адиев]], кој бил негов тренер во [[Фудбалска репрезентација на Казахстан|казахстанската репрезентација]].<ref>{{cite web|publisher=FC Akhmat Grozny|url=https://fc-akhmat.ru/news/fc-akhmat/klub/maksim-samorodov-pereshel-v-akhmat/|title=Максим Самородов перешел в "Ахмат"|date=6 August 2024|language=ru}}</ref> Дебитирал за клубот пет дена подоцна, влегувајќи како замена во ремито 0-0 на гостувањето кај {{Fb team (N) Spartak Moscow}}. ==Репрезентативна кариера== За [[Фудбалска репрезентација на Казахстан|казахстанската репрезентација]] дебитирал на 28 март 2021, во поразот со 0-2 на домашен терен од {{NazNB|FUrep|FRA}} во [[Квалификации за Светско првенство во фудбал 2022|квалификациите за Светското првенство 2022]].<ref name="EUF">{{cite web |url=https://eu-football.info/_player.php?id=31395 |title=Maksim Samorodov |website=EU-Football.info |access-date=28 March 2021}}</ref> ==Наводи== {{наводи}} == Надворешни врски == {{Порталкутија |right=yes |boxwidth=200px |marign=0px |name1=Биографија |image1=P vip.svg |name2=Фудбал |image2=Soccer ball.svg |name3=Казахстан |image3=Flag of Kazakhstan.svg }} *[http://www.soccerway.com/players/paulo-dybala/201072/ Максим Самородов на soccerway] *[http://www.transfermarkt.co.uk/paulo-dybala/profil/spieler/206050 Максим Самородов на transfermarkt] *[http://www.espnfc.com/player/164839/paulo-dybala Максим Самородов на espn] *[http://www.whoscored.com/Players/114863/ Максим Самородов на whoscored] {{ОСНОВНОПОДРЕДУВАЊЕ:Самородов, Максим}} [[Категорија:Живи луѓе]] [[Категорија:Казахстански фудбалери]] [[Категорија:Фудбалери на ФК Ахмат Грозни]] [[Категорија:Родени во 2002 година]] 6n6k6kzjbdffodsh21d7a1fkd1vu8kz 5380136 5380135 2025-06-14T19:09:52Z Carshalton 30527 5380136 wikitext text/x-wiki {{Infobox football biography 3 | playername = Максим Самородов | fullname = Максим Инавович Самородов | image = [[Податотека:Maksim Samorodov 2025.jpg|200px]] | height = {{height|m=1.74}} | dateofbirth = {{birth date and age|df=yes|2002|6|29}}<ref>{{Cite web |last=UEFA.com |title=Maxim Samorodov {{!}} Kazakhstan |url=https://www.uefa.com/european-qualifiers/teams/players/250155138--maxim-samorodov/ |access-date=2023-09-10 |website=[[UEFA]] |language=en}}</ref> | cityofbirth = {{роден во|Актобе|}} | countryofbirth = [[Казахстан]] | nationality = {{flagsport|KAZ}} [[Казахстан]] | currentclub = {{Fb team Akhmat Grozny}} | clubnumber = 20 | position = [[Напад (фудбал)|напаѓач]] | youthyears1 = | youthclubs1 = {{Fb team Aktobe}} | years1 = 2019-2024 | caps1 = 94 | goals1 = 18 | clubs1 = {{Fb team Aktobe}} | years2 = 2024- | caps2 = 24 | goals2 = 6 | clubs2 = {{Fb team Akhmat Grozny}} | nationalyears1 = 2018 | nationalcaps1 = 3 | nationalgoals1 = 0 | nationalteam1 = {{flagsport|KAZ}} [[Фудбалска репрезентација на Казахстан под 17 години|Казахстан 17]] | nationalyears2 = 2021 | nationalcaps2 = 3 | nationalgoals2 = 2 | nationalteam2 = {{flagsport|KAZ}} [[Фудбалска репрезентација на Казахстан под 21 година|Казахстан 21]] | nationalyears3 = 2021- | nationalcaps3 = 23 | nationalgoals3 = 3 | nationalteam3 = {{flagsport|KAZ}} [[Фудбалска репрезентација на Казахстан|Казахстан]] }} '''Максим Инавович Самородов''' (роден на [[29 јуни]] [[2002]] во [[Актобе]]) е [[Казахстан|казахстански]] [[фудбалер]], [[Напад (фудбал)|напаѓач]] на [[ФК Ахмат Грозни|Ахмат]] и на [[Фудбалска репрезентација на Казахстан|казахстанската репрезентација]].<ref>{{WorldFootball.net|Maksim Samorodov}}</ref> ==Клупска кариера== Самородов ја започнал кариерата во својот роден град [[Актобе]], играјќи за [[ФК Актобе|истоимениот клуб]]. Дебитирал со Актобе во [[Премиер лига на Казахстан|врвната лига на земјата]] на 5 октомври 2019, во натпревар против [[ФК Кајрат|Кајрат]]. На 6 август 2024 година, Самородов потпишал четиригодишен договор со клубот од [[Премиер лига на Русија|Премиер лигата на Русија]], [[ФК Ахмат Грозни|Ахмат Грозни]], повторно спојувајќи се со [[Магомед Адиев]], кој бил негов тренер во [[Фудбалска репрезентација на Казахстан|казахстанската репрезентација]].<ref>{{cite web|publisher=FC Akhmat Grozny|url=https://fc-akhmat.ru/news/fc-akhmat/klub/maksim-samorodov-pereshel-v-akhmat/|title=Максим Самородов перешел в "Ахмат"|date=6 August 2024|language=ru}}</ref> Дебитирал за клубот пет дена подоцна, влегувајќи како замена во ремито 0-0 на гостувањето кај {{Fb team (N) Spartak Moscow}}. ==Репрезентативна кариера== За [[Фудбалска репрезентација на Казахстан|казахстанската репрезентација]] дебитирал на 28 март 2021, во поразот со 0-2 на домашен терен од {{NazNB|FUrep|FRA}} во [[Квалификации за Светско првенство во фудбал 2022|квалификациите за Светското првенство 2022]].<ref name="EUF">{{cite web |url=https://eu-football.info/_player.php?id=31395 |title=Maksim Samorodov |website=EU-Football.info |access-date=28 March 2021}}</ref> ===Хронологија на репрезентативните настапи=== {{Репрезентативни настапи|KAZ}} {{Cronopar|28-3-2021|Астана|KAZ|0|2|FRA|-|Квал. за СП|2022|Прва фаза|13={{subon|83}}}} {{Cronopar|13-6-2022|Астана|KAZ|2|1|SVK|-|УЕФА Лига на нации|2022-2023|Прва фаза|13={{subon|88}}}} {{Cronopar|19-11-2022|Абу Даби|ARE|2|1|KAZ|-|Пријателска|13={{subon|73}}}} {{Cronopar|23-3-2023|Астана|KAZ|1|2|SVN|1|Квал. за ЕП|2024|13={{suboff|62}}}} {{Cronopar|26-3-2023|Астана|KAZ|3|2|DNK|-|Квал. за ЕП|2024|13={{suboff|78}}}} {{Cronopar|16-6-2023|Парма|SMR|0|3|KAZ|-|Квал. за ЕП|2024|13={{suboff|71}}}} {{Cronopar|19-6-2023|Белфаст|NIR|0|1|KAZ|-|Квал. за ЕП|2024|13={{suboff|80}}}} {{Cronofin|27|5}} ==Наводи== {{наводи}} == Надворешни врски == {{Порталкутија |right=yes |boxwidth=200px |marign=0px |name1=Биографија |image1=P vip.svg |name2=Фудбал |image2=Soccer ball.svg |name3=Казахстан |image3=Flag of Kazakhstan.svg }} *[http://www.soccerway.com/players/paulo-dybala/201072/ Максим Самородов на soccerway] *[http://www.transfermarkt.co.uk/paulo-dybala/profil/spieler/206050 Максим Самородов на transfermarkt] *[http://www.espnfc.com/player/164839/paulo-dybala Максим Самородов на espn] *[http://www.whoscored.com/Players/114863/ Максим Самородов на whoscored] {{ОСНОВНОПОДРЕДУВАЊЕ:Самородов, Максим}} [[Категорија:Живи луѓе]] [[Категорија:Казахстански фудбалери]] [[Категорија:Фудбалери на ФК Ахмат Грозни]] [[Категорија:Родени во 2002 година]] h9hsjkj5rg3vuuzg85b93se0y9zx1pf 5380137 5380136 2025-06-14T19:10:11Z Carshalton 30527 /* Хронологија на репрезентативните настапи */ 5380137 wikitext text/x-wiki {{Infobox football biography 3 | playername = Максим Самородов | fullname = Максим Инавович Самородов | image = [[Податотека:Maksim Samorodov 2025.jpg|200px]] | height = {{height|m=1.74}} | dateofbirth = {{birth date and age|df=yes|2002|6|29}}<ref>{{Cite web |last=UEFA.com |title=Maxim Samorodov {{!}} Kazakhstan |url=https://www.uefa.com/european-qualifiers/teams/players/250155138--maxim-samorodov/ |access-date=2023-09-10 |website=[[UEFA]] |language=en}}</ref> | cityofbirth = {{роден во|Актобе|}} | countryofbirth = [[Казахстан]] | nationality = {{flagsport|KAZ}} [[Казахстан]] | currentclub = {{Fb team Akhmat Grozny}} | clubnumber = 20 | position = [[Напад (фудбал)|напаѓач]] | youthyears1 = | youthclubs1 = {{Fb team Aktobe}} | years1 = 2019-2024 | caps1 = 94 | goals1 = 18 | clubs1 = {{Fb team Aktobe}} | years2 = 2024- | caps2 = 24 | goals2 = 6 | clubs2 = {{Fb team Akhmat Grozny}} | nationalyears1 = 2018 | nationalcaps1 = 3 | nationalgoals1 = 0 | nationalteam1 = {{flagsport|KAZ}} [[Фудбалска репрезентација на Казахстан под 17 години|Казахстан 17]] | nationalyears2 = 2021 | nationalcaps2 = 3 | nationalgoals2 = 2 | nationalteam2 = {{flagsport|KAZ}} [[Фудбалска репрезентација на Казахстан под 21 година|Казахстан 21]] | nationalyears3 = 2021- | nationalcaps3 = 23 | nationalgoals3 = 3 | nationalteam3 = {{flagsport|KAZ}} [[Фудбалска репрезентација на Казахстан|Казахстан]] }} '''Максим Инавович Самородов''' (роден на [[29 јуни]] [[2002]] во [[Актобе]]) е [[Казахстан|казахстански]] [[фудбалер]], [[Напад (фудбал)|напаѓач]] на [[ФК Ахмат Грозни|Ахмат]] и на [[Фудбалска репрезентација на Казахстан|казахстанската репрезентација]].<ref>{{WorldFootball.net|Maksim Samorodov}}</ref> ==Клупска кариера== Самородов ја започнал кариерата во својот роден град [[Актобе]], играјќи за [[ФК Актобе|истоимениот клуб]]. Дебитирал со Актобе во [[Премиер лига на Казахстан|врвната лига на земјата]] на 5 октомври 2019, во натпревар против [[ФК Кајрат|Кајрат]]. На 6 август 2024 година, Самородов потпишал четиригодишен договор со клубот од [[Премиер лига на Русија|Премиер лигата на Русија]], [[ФК Ахмат Грозни|Ахмат Грозни]], повторно спојувајќи се со [[Магомед Адиев]], кој бил негов тренер во [[Фудбалска репрезентација на Казахстан|казахстанската репрезентација]].<ref>{{cite web|publisher=FC Akhmat Grozny|url=https://fc-akhmat.ru/news/fc-akhmat/klub/maksim-samorodov-pereshel-v-akhmat/|title=Максим Самородов перешел в "Ахмат"|date=6 August 2024|language=ru}}</ref> Дебитирал за клубот пет дена подоцна, влегувајќи како замена во ремито 0-0 на гостувањето кај {{Fb team (N) Spartak Moscow}}. ==Репрезентативна кариера== За [[Фудбалска репрезентација на Казахстан|казахстанската репрезентација]] дебитирал на 28 март 2021, во поразот со 0-2 на домашен терен од {{NazNB|FUrep|FRA}} во [[Квалификации за Светско првенство во фудбал 2022|квалификациите за Светското првенство 2022]].<ref name="EUF">{{cite web |url=https://eu-football.info/_player.php?id=31395 |title=Maksim Samorodov |website=EU-Football.info |access-date=28 March 2021}}</ref> ===Хронологија на репрезентативните настапи=== {{Репрезентативни настапи|KAZ}} {{Cronopar|28-3-2021|Астана|KAZ|0|2|FRA|-|Квал. за СП|2022|Прва фаза|13={{subon|83}}}} {{Cronopar|13-6-2022|Астана|KAZ|2|1|SVK|-|УЕФА Лига на нации|2022-2023|Прва фаза|13={{subon|88}}}} {{Cronopar|19-11-2022|Абу Даби|UAE|2|1|KAZ|-|Пријателска|13={{subon|73}}}} {{Cronopar|23-3-2023|Астана|KAZ|1|2|SVN|1|Квал. за ЕП|2024|13={{suboff|62}}}} {{Cronopar|26-3-2023|Астана|KAZ|3|2|DNK|-|Квал. за ЕП|2024|13={{suboff|78}}}} {{Cronopar|16-6-2023|Парма|SMR|0|3|KAZ|-|Квал. за ЕП|2024|13={{suboff|71}}}} {{Cronopar|19-6-2023|Белфаст|NIR|0|1|KAZ|-|Квал. за ЕП|2024|13={{suboff|80}}}} {{Cronofin|27|5}} ==Наводи== {{наводи}} == Надворешни врски == {{Порталкутија |right=yes |boxwidth=200px |marign=0px |name1=Биографија |image1=P vip.svg |name2=Фудбал |image2=Soccer ball.svg |name3=Казахстан |image3=Flag of Kazakhstan.svg }} *[http://www.soccerway.com/players/paulo-dybala/201072/ Максим Самородов на soccerway] *[http://www.transfermarkt.co.uk/paulo-dybala/profil/spieler/206050 Максим Самородов на transfermarkt] *[http://www.espnfc.com/player/164839/paulo-dybala Максим Самородов на espn] *[http://www.whoscored.com/Players/114863/ Максим Самородов на whoscored] {{ОСНОВНОПОДРЕДУВАЊЕ:Самородов, Максим}} [[Категорија:Живи луѓе]] [[Категорија:Казахстански фудбалери]] [[Категорија:Фудбалери на ФК Ахмат Грозни]] [[Категорија:Родени во 2002 година]] dp8kboslgimd4718azcdn50wtiafdnr 5380236 5380137 2025-06-14T23:26:07Z Carshalton 30527 5380236 wikitext text/x-wiki {{Infobox football biography 3 | playername = Максим Самородов | fullname = Максим Инавович Самородов | image = [[Податотека:Maksim Samorodov 2025.jpg|200px]] | height = {{height|m=1.74}} | dateofbirth = {{birth date and age|df=yes|2002|6|29}}<ref>{{Cite web |last=UEFA.com |title=Maxim Samorodov {{!}} Kazakhstan |url=https://www.uefa.com/european-qualifiers/teams/players/250155138--maxim-samorodov/ |access-date=2023-09-10 |website=[[UEFA]] |language=en}}</ref> | cityofbirth = {{роден во|Актобе|}} | countryofbirth = [[Казахстан]] | nationality = {{flagsport|KAZ}} [[Казахстан]] | currentclub = {{Fb team Akhmat Grozny}} | clubnumber = 20 | position = [[Напад (фудбал)|напаѓач]] | youthyears1 = | youthclubs1 = {{Fb team Aktobe}} | years1 = 2019-2024 | caps1 = 94 | goals1 = 18 | clubs1 = {{Fb team Aktobe}} | years2 = 2024- | caps2 = 24 | goals2 = 6 | clubs2 = {{Fb team Akhmat Grozny}} | nationalyears1 = 2018 | nationalcaps1 = 3 | nationalgoals1 = 0 | nationalteam1 = {{flagsport|KAZ}} [[Фудбалска репрезентација на Казахстан под 17 години|Казахстан 17]] | nationalyears2 = 2021 | nationalcaps2 = 3 | nationalgoals2 = 2 | nationalteam2 = {{flagsport|KAZ}} [[Фудбалска репрезентација на Казахстан под 21 година|Казахстан 21]] | nationalyears3 = 2021- | nationalcaps3 = 23 | nationalgoals3 = 3 | nationalteam3 = {{flagsport|KAZ}} [[Фудбалска репрезентација на Казахстан|Казахстан]] }} '''Максим Инавович Самородов''' (роден на [[29 јуни]] [[2002]] во [[Актобе]]) е [[Казахстан|казахстански]] [[фудбалер]], [[Напад (фудбал)|напаѓач]] на [[ФК Ахмат Грозни|Ахмат]] и на [[Фудбалска репрезентација на Казахстан|казахстанската репрезентација]].<ref>{{WorldFootball.net|Maksim Samorodov}}</ref> ==Клупска кариера== Самородов ја започнал кариерата во својот роден град [[Актобе]], играјќи за [[ФК Актобе|истоимениот клуб]]. Дебитирал со Актобе во [[Премиер лига на Казахстан|врвната лига на земјата]] на 5 октомври 2019, во натпревар против [[ФК Кајрат|Кајрат]]. На 6 август 2024 година, Самородов потпишал четиригодишен договор со клубот од [[Премиер лига на Русија|Премиер лигата на Русија]], [[ФК Ахмат Грозни|Ахмат Грозни]], повторно спојувајќи се со [[Магомед Адиев]], кој бил негов тренер во [[Фудбалска репрезентација на Казахстан|казахстанската репрезентација]].<ref>{{cite web|publisher=FC Akhmat Grozny|url=https://fc-akhmat.ru/news/fc-akhmat/klub/maksim-samorodov-pereshel-v-akhmat/|title=Максим Самородов перешел в "Ахмат"|date=6 August 2024|language=ru}}</ref> Дебитирал за клубот пет дена подоцна, влегувајќи како замена во ремито 0-0 на гостувањето кај {{Fb team (N) Spartak Moscow}}. ==Репрезентативна кариера== За [[Фудбалска репрезентација на Казахстан|казахстанската репрезентација]] дебитирал на 28 март 2021, во поразот со 0-2 на домашен терен од {{NazNB|FUrep|FRA}} во [[Квалификации за Светско првенство во фудбал 2022|квалификациите за Светското првенство 2022]].<ref name="EUF">{{cite web |url=https://eu-football.info/_player.php?id=31395 |title=Maksim Samorodov |website=EU-Football.info |access-date=28 March 2021}}</ref> ===Хронологија на репрезентативните настапи=== {{Репрезентативни настапи|KAZ}} {{Cronopar|28-3-2021|Астана|KAZ|0|2|FRA|-|Квал. за СП|2022|Прва фаза|13={{subon|83}}}} {{Cronopar|13-6-2022|Астана|KAZ|2|1|SVK|-|УЕФА Лига на нации|2022-2023|Прва фаза|13={{subon|88}}}} {{Cronopar|19-11-2022|Абу Даби|UAE|2|1|KAZ|-|Пријателска|13={{subon|73}}}} {{Cronopar|23-3-2023|Астана|KAZ|1|2|SVN|1|Квал. за ЕП|2024|13={{suboff|62}}}} {{Cronopar|26-3-2023|Астана|KAZ|3|2|DNK|-|Квал. за ЕП|2024|13={{suboff|78}}}} {{Cronopar|16-6-2023|Парма|SMR|0|3|KAZ|-|Квал. за ЕП|2024|13={{suboff|71}}}} {{Cronopar|19-6-2023|Белфаст|NIR|0|1|KAZ|-|Квал. за ЕП|2024|13={{suboff|80}}}} {{Cronofin|27|5}} ==Наводи== {{наводи}} == Надворешни врски == {{Порталкутија |right=yes |boxwidth=200px |marign=0px |name1=Биографија |image1=P vip.svg |name2=Фудбал |image2=Soccer ball.svg |name3=Казахстан |image3=Flag of Kazakhstan.svg }} *[https://int.soccerway.com/players/maksim-samorodov/637868/ Максим Самородов на soccerway] *[https://www.transfermarkt.com/maksim-samorodov/profil/spieler/713071 Максим Самородов на transfermarkt] *[https://www.espn.com/soccer/player/_/id/316610/maksim-samorodov Максим Самородов на espn] *[https://www.whoscored.com/players/412509/show/maksim-samorodov Максим Самородов на whoscored] {{ОСНОВНОПОДРЕДУВАЊЕ:Самородов, Максим}} [[Категорија:Живи луѓе]] [[Категорија:Казахстански фудбалери]] [[Категорија:Фудбалери на ФК Ахмат Грозни]] [[Категорија:Родени во 2002 година]] m4pkq6vrj5v34tj1irv5vyj7lvt10th 10 1372797 5380131 2025-06-14T19:00:58Z Carshalton 30527 Создадена страница со: [[Податотека:Bianco e Nero (Bordato).svg|20px|Актобе]] {{fb team |t=Актобе|tan=ФК Актобе|tc=KZH|abb={{#if:{{{abb|}}}|AKT}} |oc={{#if:{{{oc|}}}|{{{oc}}} }} }}<!-- --><noinclude>[[Категорија:Fb_team_предлошки Казахстан|Актобе]] </noinclude> 5380131 wikitext text/x-wiki [[Податотека:Bianco e Nero (Bordato).svg|20px|Актобе]] {{fb team |t=Актобе|tan=ФК Актобе|tc=KZH|abb={{#if:{{{abb|}}}|AKT}} |oc={{#if:{{{oc|}}}|{{{oc}}} }} }}<!-- --><noinclude>[[Категорија:Fb_team_предлошки Казахстан|Актобе]] </noinclude> snb1jh8uqte96udgncqxhz1huvi636g 14 1372798 5380138 2025-06-14T19:11:48Z Carshalton 30527 Создадена страница со: {{Ризница-врска|Association football players from Kazakhstan}} {{flagsport|KAZ}} [[Казахстан]] [[Категорија:Казахстански спортисти|Footballers]] [[Категорија:Фудбалери по националност]] [[Категорија:Фудбалот во Казахстан|И]] 5380138 wikitext text/x-wiki {{Ризница-врска|Association football players from Kazakhstan}} {{flagsport|KAZ}} [[Казахстан]] [[Категорија:Казахстански спортисти|Footballers]] [[Категорија:Фудбалери по националност]] [[Категорија:Фудбалот во Казахстан|И]] 0nayiz22dmmv8maxronkzuxruyfxvic 10 1372799 5380144 2025-06-14T19:28:03Z Carshalton 30527 Создадена страница со: [[Податотека:Arancione e Nero.svg|20px|Волендам]] {{fb team |t=Волендам |tan=ФК Волендам |tc=NED |abb={{#if:{{{abb|}}}|VOL}} |oc={{#if:{{{oc|}}}|{{{oc}}} }} }}<!-- --><noinclude> [[Категорија:Fb_team_предлошки Холандија|Волендам]] </noinclude> 5380144 wikitext text/x-wiki [[Податотека:Arancione e Nero.svg|20px|Волендам]] {{fb team |t=Волендам |tan=ФК Волендам |tc=NED |abb={{#if:{{{abb|}}}|VOL}} |oc={{#if:{{{oc|}}}|{{{oc}}} }} }}<!-- --><noinclude> [[Категорија:Fb_team_предлошки Холандија|Волендам]] </noinclude> cwb1dgl0o8r06o838aap1cq9sk6d2yp 0 1372800 5380172 2025-06-14T22:04:54Z Andrew012p 85224 Создадена страница со: {{Infobox film | image = Hellraiser 2022 poster.png | alt = | caption = Плакатот на македонски јазик | director = [[Дејвид Брукнерr]] | screenplay = | story = [[Дејвид С. Гојер]]<br>Бен Колинс<br>Лук Пјотровски | based_on = | producer = [[Дејвид С. Гојер]]<br>Кит Левин<br>[[Клајв Баркер]]... 5380172 wikitext text/x-wiki {{Infobox film | image = Hellraiser 2022 poster.png | alt = | caption = Плакатот на македонски јазик | director = [[Дејвид Брукнерr]] | screenplay = | story = [[Дејвид С. Гојер]]<br>Бен Колинс<br>Лук Пјотровски | based_on = | producer = [[Дејвид С. Гојер]]<br>Кит Левин<br>[[Клајв Баркер]]<br>Марк Тоберов | starring = {{Plainlist| * [[Odessa A'zion]] * [[Jamie Clayton]] * Adam Faison * [[Drew Starkey]] * [[Brandon Flynn]] * [[Aoife Hinds]] * Jason Liles * Yinka Olorunnife * [[Selina Lo]] * Zachary Hing * Kit Clarke * [[Goran Višnjić]] * [[Hiam Abbass]] }} | cinematography = Илај Борн | editing = Дејвид Маркс | music = Бен Ловет | studio = {{Plainlist| * [[20th Century Studios]] * [[Spyglass Media Group]] * Phantom Four Films * 247Hub }} | distributor = {{Plainlist| * [[Hulu]] (САД) * [[Paramount Pictures]] (меѓународно) }} | runtime = 121 минута | released = 7 октомври 2022 г. (САД) | country = {{Plainlist| * {{САД}} }} | language = {{Plainlist| * [[англиски јазик|англиски]] * + [[македонски јазик|македонски]] <small>(титла)</small> }} | budget = 14 милиони долари | gross = 12.640 долари<ref name=NUM>{{Cite web |title=Hellraiser (2022) — Financial Information |url=https://the-numbers.com/movie/Hellraiser-(2022)#tab=summary|website= The Numbers |access-date=30 март 2024}}</ref> |writer=Бен Колинс<br>Лук Пјотровски}} {{Закосен наслов}}'''Господари на пеколот''' ({{lang-en|Hellraiser}}) — американски натприроден [[Хорор (филм)|филм на ужасите]] во режија на Дејвид Брукнер и напишан од Бен Колинс и Лук Пјотровски, заснован на приказна што ја напишале заедно со Дејвид С. Гојер. Станува збор за обнова на франшизата „Господари на пеколот“, единаесеттото продолжение вкупно, и втора адаптација на новелата на Клајв Баркер од 1986 г. ''The Hellbound Heart'' „Срцето во пеколот“, која била адаптирана во филмот „[[Господари на пеколот]]“ од 1987 година. Во филмот глумат Одеса Адлон, Џејми Клејтон, Адам Фејсон, Дру Старки, Брендон Флин, Аоиф Хајндс, Џејсон Лајлс, Јинка Олорунифе, Селина Ло, Закари Хинг, Кит Кларк, Горан Вишњиќ и Хиам Абас. Филмот следи млада жена што се опоравува од зависност и на крајот добива механичка кутија со сложувалки што може да повика Сенобити, хуманоидни суштества што напредуваат во болка и задоволство. Премиерата на филмот во [[Соединети Американски Држави|САД]] била на [[7 октомври]] [[2022]] г., а во [[Македонија]] бил распределен на HBO Max со македонски превод. == Содржина == Една млада жена која се бори со зависност доаѓа во сопственост на древна кутија за загатки, несвесна дека нејзината цел е да ги повика Кенобитите. == Улоги == {| class="wikitable" !Глумец !Улога |- |[[Одеса Азион]] |Рајли Макенди |- |[[Џејми Клајтон]] |Пинхед (главниот Сенобит) |- |[[Адам Фејсон]] |Колин |- |[[Дру Старки]] |Тревор |- |[[Горан Вишниќ]] |Ролан Војд |- |[[Хијам Абас]] |Серена Менакер |- |[[Селина Ло]] |Гасп (сенобит, помошничката на Пинхед) |- |[[Захари Хинг]] |Асфикс (Сенобит) |- |Џејсон Лајлз |Чатерер (Сенобитот што штрака со забите) |} == Наводи == {{наводи}} == Надворешни врски == {{IMDb title}} 7gvbfnarek40x1h23vwlx5eic548v3q 5380174 5380172 2025-06-14T22:09:07Z Andrew012p 85224 5380174 wikitext text/x-wiki {{Infobox film | image = Hellraiser 2022 poster.png | alt = | caption = Плакатот на македонски јазик | director = [[Дејвид Брукнерr]] | screenplay = | story = [[Дејвид С. Гојер]]<br>Бен Колинс<br>Лук Пјотровски | based_on = | producer = [[Дејвид С. Гојер]]<br>Кит Левин<br>[[Клајв Баркер]]<br>Марк Тоберов | starring = {{Plainlist| * [[Одеса Азион]] * [[Џејми Клејтон]] * [[Закари Хинг]] *Кит Кларк }} | cinematography = Илај Борн | editing = Дејвид Маркс | music = Бен Ловет | studio = {{Plainlist| * [[20th Century Studios]] * [[Spyglass Media Group]] * Phantom Four Films * 247Hub }} | distributor = {{Plainlist| * [[Hulu]] (САД) * [[Paramount Pictures]] (меѓународно) }} | runtime = 121 минута | released = 7 октомври 2022 г. (САД) | country = {{Plainlist| * {{САД}} }} | language = {{Plainlist| * [[англиски јазик|англиски]] * + [[македонски јазик|македонски]] <small>(титла)</small> }} | budget = 14 милиони долари | gross = 12.640 долари<ref name=NUM>{{Cite web |title=Hellraiser (2022) — Financial Information |url=https://the-numbers.com/movie/Hellraiser-(2022)#tab=summary|website= The Numbers |access-date=30 март 2024}}</ref> |writer=Бен Колинс<br>Лук Пјотровски}} {{Закосен наслов}}'''Господари на пеколот''' ({{lang-en|Hellraiser}}) — американски натприроден [[Хорор (филм)|филм на ужасите]] во режија на Дејвид Брукнер и напишан од Бен Колинс и Лук Пјотровски, заснован на приказна што ја напишале заедно со Дејвид С. Гојер. Станува збор за обнова на франшизата „Господари на пеколот“, единаесеттото продолжение вкупно, и втора адаптација на новелата на Клајв Баркер од 1986 г. ''The Hellbound Heart'', која била адаптирана во филмот „[[Господари на пеколот]]“ од 1987 г. Во филмот глумат Одеса Азион, Џејми Клејтон, Адам Фејсон, Дру Старки, Брендон Флин, Аоиф Хајндс, Џејсон Лајлз, Јинка Олорунифе, Селина Ло, Закари Хинг, Кит Кларк, Горан Вишњиќ и Хијам Абас. Филмот следи млада жена што се опоравува од зависност и на крајот добива механичка кутија за загатки што може да повика Сенобити, хуманоидни суштества што напредуваат во болка и задоволство. Премиерата на филмот во [[Соединети Американски Држави|САД]] била на [[7 октомври]] [[2022]] г., а во [[Македонија]] бил распределен на HBO Max со македонски превод. == Содржина == Една млада жена што се бори со зависност доаѓа во сопственост на древна кутија за загатки, несвесна дека нејзината цел е да ги повика Сенобитите. == Улоги == {| class="wikitable" !Глумец !Улога |- |[[Одеса Азион]] |Рајли Макенди |- |[[Џејми Клајтон]] |Пинхед (главниот Сенобит) |- |[[Адам Фејсон]] |Колин |- |[[Дру Старки]] |Тревор |- |[[Горан Вишњиќ]] |Ролан Војд |- |[[Хијам Абас]] |Серена Менакер |- |[[Селина Ло]] |Гасп (сенобит, помошничката на Пинхед) |- |[[Закари Хинг]] |Асфикс (Сенобит) |- |Џејсон Лајлз |Чатерер (Сенобитот што штрака со забите) |} == Наводи == {{наводи}} == Надворешни врски == {{IMDb title}} 2cq38gqfjni86qgtrlizjd7p0pd8arj 5380176 5380174 2025-06-14T22:10:12Z Andrew012p 85224 5380176 wikitext text/x-wiki {{Infobox film | image = Господари на пеколот 2022 плакат (МКД).jpg | alt = | caption = Плакатот на македонски јазик | director = [[Дејвид Брукнерr]] | screenplay = | story = [[Дејвид С. Гојер]]<br>Бен Колинс<br>Лук Пјотровски | based_on = | producer = [[Дејвид С. Гојер]]<br>Кит Левин<br>[[Клајв Баркер]]<br>Марк Тоберов | starring = {{Plainlist| * [[Одеса Азион]] * [[Џејми Клејтон]] * [[Закари Хинг]] *Кит Кларк }} | cinematography = Илај Борн | editing = Дејвид Маркс | music = Бен Ловет | studio = {{Plainlist| * [[20th Century Studios]] * [[Spyglass Media Group]] * Phantom Four Films * 247Hub }} | distributor = {{Plainlist| * [[Hulu]] (САД) * [[Paramount Pictures]] (меѓународно) }} | runtime = 121 минута | released = 7 октомври 2022 г. (САД) | country = {{Plainlist| * {{САД}} }} | language = {{Plainlist| * [[англиски јазик|англиски]] * + [[македонски јазик|македонски]] <small>(титла)</small> }} | budget = 14 милиони долари | gross = 12.640 долари<ref name=NUM>{{Cite web |title=Hellraiser (2022) — Financial Information |url=https://the-numbers.com/movie/Hellraiser-(2022)#tab=summary|website= The Numbers |access-date=30 март 2024}}</ref> |writer=Бен Колинс<br>Лук Пјотровски}} {{Закосен наслов}}'''Господари на пеколот''' ({{lang-en|Hellraiser}}) — американски натприроден [[Хорор (филм)|филм на ужасите]] во режија на Дејвид Брукнер и напишан од Бен Колинс и Лук Пјотровски, заснован на приказна што ја напишале заедно со Дејвид С. Гојер. Станува збор за обнова на франшизата „Господари на пеколот“, единаесеттото продолжение вкупно, и втора адаптација на новелата на Клајв Баркер од 1986 г. ''The Hellbound Heart'', која била адаптирана во филмот „[[Господари на пеколот]]“ од 1987 г. Во филмот глумат Одеса Азион, Џејми Клејтон, Адам Фејсон, Дру Старки, Брендон Флин, Аоиф Хајндс, Џејсон Лајлз, Јинка Олорунифе, Селина Ло, Закари Хинг, Кит Кларк, Горан Вишњиќ и Хијам Абас. Филмот следи млада жена што се опоравува од зависност и на крајот добива механичка кутија за загатки што може да повика Сенобити, хуманоидни суштества што напредуваат во болка и задоволство. Премиерата на филмот во [[Соединети Американски Држави|САД]] била на [[7 октомври]] [[2022]] г., а во [[Македонија]] бил распределен на HBO Max со македонски превод. == Содржина == Една млада жена што се бори со зависност доаѓа во сопственост на древна кутија за загатки, несвесна дека нејзината цел е да ги повика Сенобитите. == Улоги == {| class="wikitable" !Глумец !Улога |- |[[Одеса Азион]] |Рајли Макенди |- |[[Џејми Клајтон]] |Пинхед (главниот Сенобит) |- |[[Адам Фејсон]] |Колин |- |[[Дру Старки]] |Тревор |- |[[Горан Вишњиќ]] |Ролан Војд |- |[[Хијам Абас]] |Серена Менакер |- |[[Селина Ло]] |Гасп (сенобит, помошничката на Пинхед) |- |[[Закари Хинг]] |Асфикс (Сенобит) |- |Џејсон Лајлз |Чатерер (Сенобитот што штрака со забите) |} == Наводи == {{наводи}} == Надворешни врски == {{IMDb title}} 0d5f3gjrrvlu3kcke9q6v741fzycbym 5380178 5380176 2025-06-14T22:13:02Z Andrew012p 85224 5380178 wikitext text/x-wiki {{Infobox film | image = Господари на пеколот 2022 плакат (МКД).jpg | alt = | caption = Плакатот на македонски јазик | director = [[Дејвид Брукнерr]] | screenplay = | story = [[Дејвид С. Гојер]]<br>Бен Колинс<br>Лук Пјотровски | based_on = | producer = [[Дејвид С. Гојер]]<br>Кит Левин<br>[[Клајв Баркер]]<br>Марк Тоберов | starring = {{Plainlist| * [[Одеса Азион]] * [[Џејми Клејтон]] * [[Закари Хинг]] *Кит Кларк }} | cinematography = Илај Борн | editing = Дејвид Маркс | music = Бен Ловет | studio = {{Plainlist| * [[20th Century Studios]] * [[Spyglass Media Group]] * Phantom Four Films * 247Hub }} | distributor = {{Plainlist| * [[Hulu]] (САД) * [[Paramount Pictures]] (меѓународно) }} | runtime = 121 минута | released = 7 октомври 2022 г. (САД) | country = {{Plainlist| * {{САД}} }} | language = {{Plainlist| * [[англиски јазик|англиски]] * + [[македонски јазик|македонски]] <small>(титла)</small> }} | budget = 14 милиони долари | gross = 12.640 долари<ref name=NUM>{{Cite web |title=Hellraiser (2022) — Financial Information |url=https://the-numbers.com/movie/Hellraiser-(2022)#tab=summary|website= The Numbers |access-date=30 март 2024}}</ref> |writer=Бен Колинс<br>Лук Пјотровски}} {{Закосен наслов}}'''Господари на пеколот''' ({{lang-en|Hellraiser}}) — американски натприроден [[Хорор (филм)|филм на ужасите]] во режија на Дејвид Брукнер и напишан од Бен Колинс и Лук Пјотровски, заснован на приказна што ја напишале заедно со Дејвид С. Гојер. Станува збор за обнова на франшизата „Господари на пеколот“, единаесеттото продолжение вкупно, и втора адаптација на новелата на Клајв Баркер од 1986 г. ''The Hellbound Heart'', која била адаптирана во филмот „[[Господари на пеколот]]“ од 1987 г. Во филмот глумат Одеса Азион, Џејми Клејтон, Адам Фејсон, Дру Старки, Брендон Флин, Аоиф Хајндс, Џејсон Лајлз, Јинка Олорунифе, Селина Ло, Закари Хинг, Кит Кларк, Горан Вишњиќ и Хијам Абас. Филмот следи млада жена што се опоравува од зависност и на крајот добива механичка кутија за загатки што може да повика Сенобити, хуманоидни суштества што напредуваат во болка и задоволство. Премиерата на филмот во [[Соединети Американски Држави|САД]] била на [[7 октомври]] [[2022]] г., а во [[Македонија]] бил распределен на HBO Max со македонски превод. == Содржина == Една млада жена што се бори со зависност доаѓа во сопственост на древна кутија за загатки, несвесна дека нејзината цел е да ги повика Сенобитите. == Улоги == {| class="wikitable" !Глумец !Улога |- |[[Одеса Азион]] |Рајли Макенди |- |[[Џејми Клајтон]] |Пинхед (главниот Сенобит) |- |[[Адам Фејсон]] |Колин |- |[[Дру Старки]] |Тревор |- |[[Горан Вишњиќ]] |Ролан Војд |- |[[Хијам Абас]] |Серена Менакер |- |[[Селина Ло]] |Гасп (сенобит, помошничката на Пинхед) |- |[[Закари Хинг]] |Асфикс (Сенобит) |- |Џејсон Лајлз |Чатерер (Сенобитот што штрака со забите) |} == Наводи == {{наводи}} == Надворешни врски == {{Commonscat|Hellraiser}}{{IMDb title}} [[Категорија:Американски филмови]] [[Категорија:Филмови на англиски јазик]] [[Категорија:Американски хорор-филмови]] [[Категорија:Филмови од 2022 година]] [[Категорија:Филмови за демони]] kf8fbijz8vk162izpz72cmp4gvhxctx 5380179 5380178 2025-06-14T22:16:43Z Andrew012p 85224 5380179 wikitext text/x-wiki {{Infobox film | image = Господари на пеколот 2022 плакат (МКД).jpg | alt = | caption = Плакатот на македонски јазик | director = [[Дејвид Брукнерr]] | screenplay = | story = [[Дејвид С. Гојер]]<br>Бен Колинс<br>Лук Пјотровски | based_on = | producer = [[Дејвид С. Гојер]]<br>Кит Левин<br>[[Клајв Баркер]]<br>Марк Тоберов | starring = {{Plainlist| * [[Одеса Азион]] * [[Џејми Клејтон]] * [[Закари Хинг]] *Кит Кларк }} | cinematography = Илај Борн | editing = Дејвид Маркс | music = Бен Ловет | studio = {{Plainlist| * [[20th Century Studios]] * [[Spyglass Media Group]] * Phantom Four Films * 247Hub }} | distributor = {{Plainlist| * [[Hulu]] (САД) * [[Paramount Pictures]] (меѓународно) }} | runtime = 121 минута | released = 7 октомври 2022 г. (САД) | country = {{Plainlist| * {{САД}} }} | language = {{Plainlist| * [[англиски јазик|англиски]] * + [[македонски јазик|македонски]] <small>(титла)</small> }} | budget = 14 милиони долари | gross = 12.640 долари<ref name=NUM>{{Cite web |title=Hellraiser (2022) — Financial Information |url=https://the-numbers.com/movie/Hellraiser-(2022)#tab=summary|website= The Numbers |access-date=30 март 2024}}</ref> |writer=Бен Колинс<br>Лук Пјотровски|preceded_by=''[[Господари на пеколот: Пресуда]]''}} {{Закосен наслов}}'''Господари на пеколот''' ({{lang-en|Hellraiser}}) — американски натприроден [[Хорор (филм)|филм на ужасите]] во режија на Дејвид Брукнер и напишан од Бен Колинс и Лук Пјотровски, заснован на приказна што ја напишале заедно со Дејвид С. Гојер. Станува збор за обнова на франшизата „Господари на пеколот“, единаесеттото продолжение вкупно, и втора адаптација на новелата на Клајв Баркер од 1986 г. ''The Hellbound Heart'', која била адаптирана во филмот „[[Господари на пеколот]]“ од 1987 г. Во филмот глумат Одеса Азион, Џејми Клејтон, Адам Фејсон, Дру Старки, Брендон Флин, Аоиф Хајндс, Џејсон Лајлз, Јинка Олорунифе, Селина Ло, Закари Хинг, Кит Кларк, Горан Вишњиќ и Хијам Абас. Филмот следи млада жена што се опоравува од зависност и на крајот добива механичка кутија за загатки што може да повика Сенобити, хуманоидни суштества што напредуваат во болка и задоволство. Премиерата на филмот во [[Соединети Американски Држави|САД]] била на [[7 октомври]] [[2022]] г., а во [[Македонија]] бил распределен на HBO Max со македонски превод. == Содржина == Една млада жена што се бори со зависност доаѓа во сопственост на древна кутија за загатки, несвесна дека нејзината цел е да ги повика Сенобитите. == Улоги == {| class="wikitable" !Глумец !Улога |- |[[Одеса Азион]] |Рајли Макенди |- |[[Џејми Клајтон]] |Пинхед (главниот Сенобит) |- |[[Адам Фејсон]] |Колин |- |[[Дру Старки]] |Тревор |- |[[Горан Вишњиќ]] |Ролан Војд |- |[[Хијам Абас]] |Серена Менакер |- |[[Селина Ло]] |Гасп (сенобит, помошничката на Пинхед) |- |[[Закари Хинг]] |Асфикс (Сенобит) |- |Џејсон Лајлз |Чатерер (Сенобитот што штрака со забите) |} == Наводи == {{наводи}} == Надворешни врски == {{Commonscat|Hellraiser}}{{IMDb title}} [[Категорија:Американски филмови]] [[Категорија:Филмови на англиски јазик]] [[Категорија:Американски хорор-филмови]] [[Категорија:Филмови од 2022 година]] [[Категорија:Филмови за демони]] edp3ul3npsg8q5c51797dcnrfzfo6dc 5380304 5380179 2025-06-15T09:41:41Z Andrew012p 85224 5380304 wikitext text/x-wiki {{Infobox film | image = Господари на пеколот 2022 плакат (МКД).jpg | alt = | caption = Плакатот на македонски јазик | director = [[Дејвид Брукнерr]] | screenplay = | story = [[Дејвид С. Гојер]]<br>Бен Колинс<br>Лук Пјотровски | based_on = | producer = [[Дејвид С. Гојер]]<br>Кит Левин<br>[[Клајв Баркер]]<br>Марк Тоберов | starring = {{Plainlist| * [[Одеса Азион]] * [[Џејми Клејтон]] * [[Закари Хинг]] *Кит Кларк }} | cinematography = Илај Борн | editing = Дејвид Маркс | music = Бен Ловет | studio = {{Plainlist| * [[20th Century Studios]] * [[Spyglass Media Group]] * Phantom Four Films * 247Hub }} | distributor = {{Plainlist| * [[Hulu]] (САД) * [[Paramount Pictures]] (меѓународно) }} | runtime = 121 минута | released = 7 октомври 2022 г. (САД) | country = {{Plainlist| * {{САД}} }} | language = {{Plainlist| * [[англиски јазик|англиски]] * + [[македонски јазик|македонски]] <small>(титла)</small> }} | budget = 14 милиони долари | gross = 12.640 долари<ref name=NUM>{{Cite web |title=Hellraiser (2022) — Financial Information |url=https://the-numbers.com/movie/Hellraiser-(2022)#tab=summary|website= The Numbers |access-date=30 март 2024}}</ref> |writer=Бен Колинс<br>Лук Пјотровски|preceded_by=''[[Господари на пеколот: Пресуда]]''}} {{Закосен наслов}}'''Господари на пеколот''' ({{lang-en|Hellraiser}}) — американски натприроден [[Хорор (филм)|филм на ужасите]] во режија на Дејвид Брукнер и напишан од Бен Колинс и Лук Пјотровски, заснован на приказна што ја напишале заедно со Дејвид С. Гојер. Станува збор за обнова на франшизата „Господари на пеколот“, единаесеттото продолжение вкупно, и втора адаптација на новелата на Клајв Баркер од 1986 г. ''The Hellbound Heart'', која била адаптирана во филмот „[[Господари на пеколот]]“ од 1987 г. Во филмот глумат Одеса Азион, Џејми Клејтон, Адам Фејсон, Дру Старки, Брендон Флин, Аојфе Хајндс, Џејсон Лајлз, Јинка Олорунифе, Селина Ло, Закари Хинг, Кит Кларк, Горан Вишњиќ и Хијам Абас. Филмот следи млада жена што се опоравува од зависност и на крајот добива механичка кутија за загатки што може да повика Сенобити, хуманоидни суштества што напредуваат во болка и задоволство. Премиерата на филмот во [[Соединети Американски Држави|САД]] била на [[7 октомври]] [[2022]] г., а во [[Македонија]] бил распределен на HBO Max со македонски превод. == Содржина == Една млада жена што се бори со зависност доаѓа во сопственост на древна кутија за загатки, несвесна дека нејзината цел е да ги повика Сенобитите. == Улоги == {| class="wikitable" !Глумец !Улога |- |[[Одеса Азион]] |Рајли Макенди |- |[[Џејми Клајтон]] |Пинхед (главниот Сенобит) |- |[[Адам Фејсон]] |Колин |- |[[Дру Старки]] |Тревор |- |[[Горан Вишњиќ]] |Ролан Војд |- |[[Хијам Абас]] |Серена Менакер |- |[[Селина Ло]] |Гасп (сенобит, помошничката на Пинхед) |- |[[Закари Хинг]] |Асфикс (Сенобит) |- |Џејсон Лајлз |Чатерер (Сенобитот што штрака со забите) |} == Наводи == {{наводи}} == Надворешни врски == {{Commonscat|Hellraiser}}{{IMDb title}} [[Категорија:Американски филмови]] [[Категорија:Филмови на англиски јазик]] [[Категорија:Американски хорор-филмови]] [[Категорија:Филмови од 2022 година]] [[Категорија:Филмови за демони]] 7nnvzhlp05qxdnw003sdc3ljw9zs4z3 5380305 5380304 2025-06-15T09:42:47Z Andrew012p 85224 5380305 wikitext text/x-wiki {{Infobox film | image = Господари на пеколот 2022 плакат (МКД).jpg | alt = | caption = Плакатот на македонски јазик | director = [[Дејвид Брукнерr]] | screenplay = | story = [[Дејвид С. Гојер]]<br>Бен Колинс<br>Лук Пјотровски | based_on = | producer = [[Дејвид С. Гојер]]<br>Кит Левин<br>[[Клајв Баркер]]<br>Марк Тоберов | starring = {{Plainlist| * [[Одеса Азион]] * [[Џејми Клејтон]] * [[Закари Хинг]] *Кит Кларк }} | cinematography = Илај Борн | editing = Дејвид Маркс | music = Бен Ловет | studio = {{Plainlist| * [[20th Century Studios]] * [[Spyglass Media Group]] * Phantom Four Films * 247Hub }} | distributor = {{Plainlist| * [[Hulu]] (САД) * [[Paramount Pictures]] (меѓународно) }} | runtime = 121 минута | released = 7 октомври 2022 г. (САД) | country = {{Plainlist| * {{САД}} }} | language = {{Plainlist| * [[англиски јазик|англиски]] * + [[македонски јазик|македонски]] <small>(титла)</small> }} | budget = 14 милиони долари | gross = 12.640 долари<ref name=NUM>{{Cite web |title=Hellraiser (2022) — Financial Information |url=https://the-numbers.com/movie/Hellraiser-(2022)#tab=summary|website= The Numbers |access-date=30 март 2024}}</ref> |writer=Бен Колинс<br>Лук Пјотровски|preceded_by=''[[Господари на пеколот: Пресуда]]''}} {{Закосен наслов}}'''Господари на пеколот''' ({{lang-en|Hellraiser}}) — американски натприроден [[Хорор (филм)|филм на ужасите]] во режија на Дејвид Брукнер и напишан од Бен Колинс и Лук Пјотровски, заснован на приказна што ја напишале заедно со Дејвид С. Гојер. Станува збор за обнова на франшизата „Господари на пеколот“, единаесеттото продолжение вкупно, и втора адаптација на новелата на Клајв Баркер од 1986 г. ''The Hellbound Heart'', која била адаптирана во филмот „[[Господари на пеколот]]“ од 1987 г. Во филмот глумат Одеса Азион, Џејми Клејтон, Адам Фејсон, Дру Старки, Брендон Флин, Аојфе Хајндс, Џејсон Лајлз, Јинка Олорунифе, Селина Ло, Закари Хинг, Кит Кларк, Горан Вишњиќ и Хијам Абас. Филмот следи млада жена што се опоравува од зависност и на крајот добива механичка кутија за загатки што може да повика Сенобити, хуманоидни суштества што напредуваат во болка и задоволство. Премиерата на филмот во [[Соединети Американски Држави|САД]] била на [[7 октомври]] [[2022]] г., а во [[Македонија]] бил распределен на HBO Max со македонски превод. == Содржина == Една млада жена што се бори со зависност доаѓа во сопственост на древна кутија за загатки, несвесна дека нејзината цел е да ги повика Сенобитите. == Улоги == {| class="wikitable" !Глумец !Улога |- |[[Одеса Азион]] |Рајли Макенди |- |[[Џејми Клејтон]] |Пинхед (главниот Сенобит) |- |[[Адам Фејсон]] |Колин |- |[[Дру Старки]] |Тревор |- |[[Горан Вишњиќ]] |Ролан Војд |- |[[Хијам Абас]] |Серена Менакер |- |[[Селина Ло]] |Гасп (сенобит, помошничката на Пинхед) |- |[[Закари Хинг]] |Асфикс (Сенобит) |- |Џејсон Лајлз |Чатерер (Сенобитот што штрака со забите) |} == Наводи == {{наводи}} == Надворешни врски == {{Commonscat|Hellraiser}}{{IMDb title}} [[Категорија:Американски филмови]] [[Категорија:Филмови на англиски јазик]] [[Категорија:Американски хорор-филмови]] [[Категорија:Филмови од 2022 година]] [[Категорија:Филмови за демони]] t0foeuofwa432n9ugtri2q8kase5o5q 5380307 5380305 2025-06-15T09:49:08Z Andrew012p 85224 5380307 wikitext text/x-wiki {{Infobox film | image = Господари на пеколот 2022 плакат (МКД).jpg | alt = | caption = Плакатот на македонски јазик | director = [[Дејвид Брукнер]] | screenplay = | story = [[Дејвид С. Гојер]]<br>Бен Колинс<br>Лук Пјотровски | based_on = | producer = [[Дејвид С. Гојер]]<br>Кит Левин<br>[[Клајв Баркер]]<br>Марк Тоберов | starring = {{Plainlist| * [[Одеса Азион]] * [[Џејми Клејтон]] * [[Закари Хинг]] *Кит Кларк }} | cinematography = Илај Борн | editing = Дејвид Маркс | music = Бен Ловет | studio = {{Plainlist| * [[20th Century Studios]] * [[Spyglass Media Group]] * Phantom Four Films * 247Hub }} | distributor = {{Plainlist| * [[Hulu]] (САД) * [[Paramount Pictures]] (меѓународно) }} | runtime = 121 минута | released = 7 октомври 2022 г. (САД) | country = {{Plainlist| * {{САД}} }} | language = {{Plainlist| * [[англиски јазик|англиски]] * + [[македонски јазик|македонски]] <small>(титла)</small> }} | budget = 14 милиони долари | gross = 12.640 долари<ref name=NUM>{{Cite web |title=Hellraiser (2022) — Financial Information |url=https://the-numbers.com/movie/Hellraiser-(2022)#tab=summary|website= The Numbers |access-date=30 март 2024}}</ref> |writer=Бен Колинс<br>Лук Пјотровски|preceded_by=''[[Господари на пеколот: Пресуда]]''}} {{Закосен наслов}}'''Господари на пеколот''' ({{lang-en|Hellraiser}}) — американски натприроден [[Хорор (филм)|филм на ужасите]] во режија на Дејвид Брукнер и напишан од Бен Колинс и Лук Пјотровски, заснован на приказна што ја напишале заедно со Дејвид С. Гојер. Станува збор за обнова на франшизата „Господари на пеколот“, единаесеттото продолжение вкупно, и втора адаптација на новелата на Клајв Баркер од 1986 г. ''The Hellbound Heart'', која била адаптирана во филмот „[[Господари на пеколот]]“ од 1987 г. Во филмот глумат Одеса Азион, Џејми Клејтон, Адам Фејсон, Дру Старки, Брендон Флин, Аојфе Хајндс, Џејсон Лајлз, Јинка Олорунифе, Селина Ло, Закари Хинг, Кит Кларк, Горан Вишњиќ и Хијам Абас. Филмот следи млада жена што се опоравува од зависност и на крајот добива механичка кутија за загатки што може да повика Сенобити, хуманоидни суштества што напредуваат во болка и задоволство. Премиерата на филмот во [[Соединети Американски Држави|САД]] била на [[7 октомври]] [[2022]] г., а во [[Македонија]] бил распределен на HBO Max со македонски превод. == Содржина == Една млада жена што се бори со зависност доаѓа во сопственост на древна кутија за загатки, несвесна дека нејзината цел е да ги повика Сенобитите. == Улоги == {| class="wikitable" !Глумец !Улога |- |[[Одеса Азион]] |Рајли Макенди |- |[[Џејми Клејтон]] |Пинхед (главниот Сенобит) |- |[[Адам Фејсон]] |Колин |- |[[Дру Старки]] |Тревор |- |[[Горан Вишњиќ]] |Ролан Војд |- |[[Хијам Абас]] |Серена Менакер |- |[[Селина Ло]] |Гасп (сенобит, помошничката на Пинхед) |- |[[Закари Хинг]] |Асфикс (Сенобит) |- |Џејсон Лајлз |Чатерер (Сенобитот што штрака со забите) |} == Наводи == {{наводи}} == Надворешни врски == {{Commonscat|Hellraiser}}{{IMDb title}} [[Категорија:Американски филмови]] [[Категорија:Филмови на англиски јазик]] [[Категорија:Американски хорор-филмови]] [[Категорија:Филмови од 2022 година]] [[Категорија:Филмови за демони]] 0v16yie5a4tczvpw8xcdayrx5w2vl6e 1 1372801 5380173 2025-06-14T22:05:06Z Andrew012p 85224 Создадена страница со: {{СЗР}} 5380173 wikitext text/x-wiki {{СЗР}} 111pu1atb524tq4kzd5jua5n9t24clx 6 1372802 5380175 2025-06-14T22:09:52Z Andrew012p 85224 {{Податоци за неслободна слика |Опис = филмски плакат |Извор = HBO Max MK |Дел = цел |Ниска_резолуција = да |други_информации = }} {{Образложение за неслободна слика |Статија = Господари на пеколот (филм од 2022) |Намена = прикажување |Заменливост = нема }} 5380175 wikitext text/x-wiki == Опис == {{Податоци за неслободна слика |Опис = филмски плакат |Извор = HBO Max MK |Дел = цел |Ниска_резолуција = да |други_информации = }} {{Образложение за неслободна слика |Статија = Господари на пеколот (филм од 2022) |Намена = прикажување |Заменливост = нема }} == Лиценцирање == {{Филмски плакат}} 72te7kknyfap4zv3ux33sy62p903i9s 14 1372803 5380180 2025-06-14T22:18:51Z Andrew012p 85224 Создадена страница со: [[Категорија:Филмови по тематика]] 5380180 wikitext text/x-wiki [[Категорија:Филмови по тематика]] km2a71uyh1i8ke0kvd35zuugzi9zzty 0 1372804 5380232 2025-06-14T22:53:46Z Carshalton 30527 Создадена страница со: {{Infobox football biography 3 | playername = Томазо Балданци | image = | fullname = Томазо Балданци | dateofbirth = {{birth date and age|df=yes|2003|3|23}} | cityofbirth = [[Поџибонси]] | countryofbirth = [[Италија]] | height = {{height|m=1.70}} | nationality = {{flagsport|ITA}} [[Италија]] | position = {{Football/MF}}, {{Football/FW}} | currentclub = {... 5380232 wikitext text/x-wiki {{Infobox football biography 3 | playername = Томазо Балданци | image = | fullname = Томазо Балданци | dateofbirth = {{birth date and age|df=yes|2003|3|23}} | cityofbirth = [[Поџибонси]] | countryofbirth = [[Италија]] | height = {{height|m=1.70}} | nationality = {{flagsport|ITA}} [[Италија]] | position = {{Football/MF}}, {{Football/FW}} | currentclub = {{Fb team Roma}} | clubnumber = 35 | youthyears1 = | youthclubs1 = {{Fb team Empoli}} | years1 = 2020-2024 |caps1 = 41 |goals1 = 6 |clubs1 = {{Fb team Empoli}} | years2 = 2024- |caps2 = 44 |goals2 = 1 |clubs2 = {{Fb team Roma}} | nationalyears1 = 2019-2020 |nationalcaps1 = 3 |nationalgoals1 = 1 |nationalteam1 = {{flagsport|ITA}} [[Фудбалска репрезентација на Италија под 17 години|Италија 17]] | nationalyears2 = 2021 |nationalcaps2 = 1 |nationalgoals2 = 2 |nationalteam2 = {{flagsport|ITA}} [[Фудбалска репрезентација на Италија под 18 години|Италија 18]] | nationalyears3 = 2021-2022 |nationalcaps3 = 12 |nationalgoals3 = 2 |nationalteam3 = {{flagsport|ITA}} [[Фудбалска репрезентација на Италија под 19 години|Италија 19]] | nationalyears4 = 2023 |nationalcaps4 = 7 |nationalgoals4 = 2 |nationalteam4 = {{flagsport|ITA}} [[Фудбалска репрезентација на Италија под 20 години|Италија 20]] | nationalyears5 = 2023- |nationalcaps5 = 10 |nationalgoals5 = 5 |nationalteam5 = {{flagsport|ITA}} [[Фудбалска репрезентација на Италија под 21 година|Италија 21]] }} '''Томазо Балданци''' (роден на [[23 март]] [[2003]] година) — [[Италија|италијански]] [[фудбал]]ер, {{Football/MF/player}} или {{Football/FW/player}} на {{Fb team (N) Roma}} и на [[Фудбалска репрезентација на Италија под 21 година|италијанската репрезентација под 21 година]]. == Надворешни врски == {{Порталкутија |right=yes |boxwidth=200px |marign=0px |name1=Биографија |image1=P vip.svg |name2=Фудбал |image2=Soccer ball.svg |name3=Италија |image3=Flag of Italy.svg }} {{Ризница-врска|Matteo Ruggeri}} *[https://int.soccerway.com/players/matteo-ruggeri/579195/ Томазо Балданци на soccerway] *[https://www.transfermarkt.com/matteo-ruggeri/profil/spieler/616631 Томазо Балданци на transfermarkt] *[https://www.espn.com/soccer/player/_/id/297229/matteo-ruggeri Томазо Балданци на espn] *[https://www.whoscored.com/players/402046/show/matteo-ruggeri Томазо Балданци на whoscored] {{Состав на ФК Рома}} {{Состав на Италија на ЕП фудбал под 21 година 2025}} {{ОСНОВНОПОДРЕДУВАЊЕ:Балданци, Томазо}} [[Категорија:Живи луѓе]] [[Категорија:Италијански фудбалери]] [[Категорија:Фудбалери на ФК Емполи]] [[Категорија:Фудбалери на ФК Рома]] [[Категорија:Родени во 2003 година]] 8a8apagni3tdim2su3dlz02jm152724 5380233 5380232 2025-06-14T22:57:52Z Carshalton 30527 5380233 wikitext text/x-wiki {{Infobox football biography 3 | playername = Томазо Балданци | image = | fullname = Томазо Балданци | dateofbirth = {{birth date and age|df=yes|2003|3|23}} | cityofbirth = [[Поџибонси]] | countryofbirth = [[Италија]] | height = {{height|m=1.70}} | nationality = {{flagsport|ITA}} [[Италија]] | position = {{Football/MF}}, {{Football/FW}} | currentclub = {{Fb team Roma}} | clubnumber = 35 | youthyears1 = | youthclubs1 = {{Fb team Empoli}} | years1 = 2020-2024 |caps1 = 41 |goals1 = 6 |clubs1 = {{Fb team Empoli}} | years2 = 2024- |caps2 = 44 |goals2 = 1 |clubs2 = {{Fb team Roma}} | nationalyears1 = 2019-2020 |nationalcaps1 = 3 |nationalgoals1 = 1 |nationalteam1 = {{flagsport|ITA}} [[Фудбалска репрезентација на Италија под 17 години|Италија 17]] | nationalyears2 = 2021 |nationalcaps2 = 1 |nationalgoals2 = 2 |nationalteam2 = {{flagsport|ITA}} [[Фудбалска репрезентација на Италија под 18 години|Италија 18]] | nationalyears3 = 2021-2022 |nationalcaps3 = 12 |nationalgoals3 = 2 |nationalteam3 = {{flagsport|ITA}} [[Фудбалска репрезентација на Италија под 19 години|Италија 19]] | nationalyears4 = 2023 |nationalcaps4 = 7 |nationalgoals4 = 2 |nationalteam4 = {{flagsport|ITA}} [[Фудбалска репрезентација на Италија под 20 години|Италија 20]] | nationalyears5 = 2023- |nationalcaps5 = 10 |nationalgoals5 = 5 |nationalteam5 = {{flagsport|ITA}} [[Фудбалска репрезентација на Италија под 21 година|Италија 21]] }} '''Томазо Балданци''' (роден на [[23 март]] [[2003]] година) — [[Италија|италијански]] [[фудбал]]ер, {{Football/MF/player}} или {{Football/FW/player}} на {{Fb team (N) Roma}} и на [[Фудбалска репрезентација на Италија под 21 година|италијанската репрезентација под 21 година]]. == Надворешни врски == {{Порталкутија |right=yes |boxwidth=200px |marign=0px |name1=Биографија |image1=P vip.svg |name2=Фудбал |image2=Soccer ball.svg |name3=Италија |image3=Flag of Italy.svg }} {{Ризница-врска|Tommaso Baldanzi}} *[https://int.soccerway.com/players/tommaso-baldanzi/640984/ Томазо Балданци на soccerway] *[https://www.transfermarkt.com/tommaso-baldanzi/profil/spieler/641537 Томазо Балданци на transfermarkt] *[https://www.espn.com/soccer/player/_/id/309518/tommaso-baldanzi Томазо Балданци на espn] *[https://www.whoscored.com/players/425056/show/tommaso-baldanzi Томазо Балданци на whoscored] {{Состав на ФК Рома}} {{Состав на Италија на ЕП фудбал под 21 година 2025}} {{ОСНОВНОПОДРЕДУВАЊЕ:Балданци, Томазо}} [[Категорија:Живи луѓе]] [[Категорија:Италијански фудбалери]] [[Категорија:Фудбалери на ФК Емполи]] [[Категорија:Фудбалери на ФК Рома]] [[Категорија:Родени во 2003 година]] i0yxzvtpc4p1p55pkcecyq09gbyf32s 5380334 5380233 2025-06-15T10:56:46Z Carshalton 30527 5380334 wikitext text/x-wiki {{Infobox football biography 3 | playername = Томазо Балданци | image = | fullname = Томазо Балданци | dateofbirth = {{birth date and age|df=yes|2003|3|23}} | cityofbirth = [[Поџибонси]] | countryofbirth = [[Италија]] | height = {{height|m=1.70}} | nationality = {{flagsport|ITA}} [[Италија]] | position = {{Football/MF}}, {{Football/FW}} | currentclub = {{Fb team Roma}} | clubnumber = 35 | youthyears1 = | youthclubs1 = {{Fb team Empoli}} | years1 = 2020-2024 |caps1 = 41 |goals1 = 6 |clubs1 = {{Fb team Empoli}} | years2 = 2024- |caps2 = 44 |goals2 = 1 |clubs2 = {{Fb team Roma}} | nationalyears1 = 2019-2020 |nationalcaps1 = 3 |nationalgoals1 = 1 |nationalteam1 = {{flagsport|ITA}} [[Фудбалска репрезентација на Италија под 17 години|Италија 17]] | nationalyears2 = 2021 |nationalcaps2 = 1 |nationalgoals2 = 2 |nationalteam2 = {{flagsport|ITA}} [[Фудбалска репрезентација на Италија под 18 години|Италија 18]] | nationalyears3 = 2021-2022 |nationalcaps3 = 12 |nationalgoals3 = 2 |nationalteam3 = {{flagsport|ITA}} [[Фудбалска репрезентација на Италија под 19 години|Италија 19]] | nationalyears4 = 2023 |nationalcaps4 = 7 |nationalgoals4 = 2 |nationalteam4 = {{flagsport|ITA}} [[Фудбалска репрезентација на Италија под 20 години|Италија 20]] | nationalyears5 = 2023- |nationalcaps5 = 10 |nationalgoals5 = 5 |nationalteam5 = {{flagsport|ITA}} [[Фудбалска репрезентација на Италија под 21 година|Италија 21]] }} '''Томазо Балданци''' (роден на [[23 март]] [[2003]] година) — [[Италија|италијански]] [[фудбал]]ер, {{Football/MF/player}} или {{Football/FW/player}} на {{Fb team (N) Roma}} и на [[Фудбалска репрезентација на Италија под 21 година|италијанската репрезентација под 21 година]]. ==Технички карактеристики== Тој е [[Среден ред (фудбал)#Офанзивен играч од среден ред|офанзивен играч од средниот ред]], кој може да дејствува и како [[Напад (фудбал)#Втор напаѓач|втор напаѓач]], [[Среден ред (фудбал)#Крило|лево крило]] или [[Среден ред (фудбал)#Крило|десно крило]].<ref name=":0">{{Cite web|url=https://www.mondoprimavera.com/news/218000428550/focus-tommaso-baldanzi-il-nuovo-giovinco-che-fa-volare-l-empoli|title=FOCUS - Tommaso Baldanzi, il 'nuovo Giovinco' che fa volare l'Empoli|author=Karim Dafirbillah|data=2 декември 2020|access-date=2022-11-06}}</ref><ref name=":2">{{Cite web|url=https://www.transfermarkt.it/tommaso-baldanzi-il-gioiellino-che-puo-cambiare-il-futuro-dellempoli-e-non-solo-/view/news/375792|title=Tommaso Baldanzi, il gioiellino che può cambiare il futuro dell'Empoli (e non solo)|author=Aniello Luciano|date=11 декември 2020|access-date=2022-11-06}}</ref><ref name=":3">{{Cite web|url=https://www.lagiovaneitalia.net/lginet/tommaso-baldanzi-mancino-incanta-empoli/|title=Tommaso Baldanzi, il mancino pronto a incantare Empoli|author=Lorenzo Sorteni|date=2020-12-11|access-date=2022-11-06|archivedate=16 јануари 2021|urlarchive=https://web.archive.org/web/20210116165924/https://www.lagiovaneitalia.net/lginet/tommaso-baldanzi-mancino-incanta-empoli/|urlmorto=yes}}</ref><ref name=":4">{{Cite web|url=https://www.mondoprimavera.com/news/392349257222/empoli-baldanzi-ai-raggi-x-rapidita-e-imprevedibilita-sulla-trequarti-toscana|title=Empoli, Baldanzi ai raggi X: rapidità e imprevedibilità sulla trequarti toscana|author=Valerio Abagnale|date=23 февруари 2021|access-date=2022-11-06}}</ref><ref name=":5">{{Cite web|url=https://www.alfredopedulla.com/baldanzi-unaltra-pepita-empoli/|title=BALDANZI, UN’ALTRA PEPITA EMPOLI|date=2022-06-20|access-date=2022-11-06}}</ref> Балданци е [[Амбидекстрија|амбидекстер]], опремен со одлична техника,<ref name=":5" /> и исто така, може да се пофали со добра брзина,<ref name=":6">{{Cite web|url=https://www.ilfoglio.it/sport/2022/09/01/news/il-calcio-de-mode-di-tommaso-baldanzi-puo-diventare-avanguardia-4380117/|title=Il calcio démodé di Tommaso Baldanzi può diventare avanguardia|author=Giovanni Battistuzzi|date=1 септември 2022|access-date=24 јануари 2023}}</ref> како и извонредни вештини за контрола на топката и дриблинг.<ref name=":2" /><ref name=":4" /> Способен е да им помага на своите соиграчи благодарение на неговата визија за играта, но и самиот да ги завршуваа акциите со удари од различни позиции.<ref name=":3" /><ref name=":4" /> Како еден од најголемите италијански таленти на неговата генерација,<ref name=":2" /><ref name=":3" /> бил споредуван со [[Себастијан Џовинко]] и со [[Алехандро Гомес]] заради неговите карактеристики,<ref name=":0" /><ref name=":5" /> но тој го посочил [[Пауло Дибала]], неговиот соиграч од Рома, како негов главен извор на инспирација.<ref name=":0" /><ref name=":3" /> ==Наводи== {{наводи}} == Надворешни врски == {{Порталкутија |right=yes |boxwidth=200px |marign=0px |name1=Биографија |image1=P vip.svg |name2=Фудбал |image2=Soccer ball.svg |name3=Италија |image3=Flag of Italy.svg }} {{Ризница-врска|Tommaso Baldanzi}} *[https://int.soccerway.com/players/tommaso-baldanzi/640984/ Томазо Балданци на soccerway] *[https://www.transfermarkt.com/tommaso-baldanzi/profil/spieler/641537 Томазо Балданци на transfermarkt] *[https://www.espn.com/soccer/player/_/id/309518/tommaso-baldanzi Томазо Балданци на espn] *[https://www.whoscored.com/players/425056/show/tommaso-baldanzi Томазо Балданци на whoscored] {{Состав на ФК Рома}} {{Состав на Италија на ЕП фудбал под 21 година 2025}} {{ОСНОВНОПОДРЕДУВАЊЕ:Балданци, Томазо}} [[Категорија:Живи луѓе]] [[Категорија:Италијански фудбалери]] [[Категорија:Фудбалери на ФК Емполи]] [[Категорија:Фудбалери на ФК Рома]] [[Категорија:Родени во 2003 година]] 7bdsnv3o4r5hcgr9dbgadov9wgt5xg5 5380338 5380334 2025-06-15T11:00:40Z Carshalton 30527 5380338 wikitext text/x-wiki {{Infobox football biography 3 | playername = Томазо Балданци | image = | fullname = Томазо Балданци | dateofbirth = {{birth date and age|df=yes|2003|3|23}} | cityofbirth = [[Поџибонси]] | countryofbirth = [[Италија]] | height = {{height|m=1.70}} | nationality = {{flagsport|ITA}} [[Италија]] | position = {{Football/MF}}, {{Football/FW}} | currentclub = {{Fb team Roma}} | clubnumber = 35 | youthyears1 = | youthclubs1 = {{Fb team Empoli}} | years1 = 2020-2024 |caps1 = 41 |goals1 = 6 |clubs1 = {{Fb team Empoli}} | years2 = 2024- |caps2 = 44 |goals2 = 1 |clubs2 = {{Fb team Roma}} | nationalyears1 = 2019-2020 |nationalcaps1 = 3 |nationalgoals1 = 1 |nationalteam1 = {{flagsport|ITA}} [[Фудбалска репрезентација на Италија под 17 години|Италија 17]] | nationalyears2 = 2021 |nationalcaps2 = 1 |nationalgoals2 = 2 |nationalteam2 = {{flagsport|ITA}} [[Фудбалска репрезентација на Италија под 18 години|Италија 18]] | nationalyears3 = 2021-2022 |nationalcaps3 = 12 |nationalgoals3 = 2 |nationalteam3 = {{flagsport|ITA}} [[Фудбалска репрезентација на Италија под 19 години|Италија 19]] | nationalyears4 = 2023 |nationalcaps4 = 7 |nationalgoals4 = 2 |nationalteam4 = {{flagsport|ITA}} [[Фудбалска репрезентација на Италија под 20 години|Италија 20]] | nationalyears5 = 2023- |nationalcaps5 = 10 |nationalgoals5 = 5 |nationalteam5 = {{flagsport|ITA}} [[Фудбалска репрезентација на Италија под 21 година|Италија 21]] }} '''Томазо Балданци''' (роден на [[23 март]] [[2003]] година) — [[Италија|италијански]] [[фудбал]]ер, {{Football/MF/player}} или {{Football/FW/player}} на {{Fb team (N) Roma}} и на [[Фудбалска репрезентација на Италија под 21 година|италијанската репрезентација под 21 година]]. ==Технички карактеристики== Тој е [[Среден ред (фудбал)#Офанзивен играч од среден ред|офанзивен играч од средниот ред]], кој може да дејствува и како [[Напад (фудбал)#Втор напаѓач|втор напаѓач]], [[Среден ред (фудбал)#Крило|лево крило]] или [[Среден ред (фудбал)#Крило|десно крило]].<ref name=":0">{{Cite web|url=https://www.mondoprimavera.com/news/218000428550/focus-tommaso-baldanzi-il-nuovo-giovinco-che-fa-volare-l-empoli|title=FOCUS - Tommaso Baldanzi, il 'nuovo Giovinco' che fa volare l'Empoli|author=Karim Dafirbillah|data=2 декември 2020|access-date=2022-11-06}}</ref><ref name=":2">{{Cite web|url=https://www.transfermarkt.it/tommaso-baldanzi-il-gioiellino-che-puo-cambiare-il-futuro-dellempoli-e-non-solo-/view/news/375792|title=Tommaso Baldanzi, il gioiellino che può cambiare il futuro dell'Empoli (e non solo)|author=Aniello Luciano|date=11 декември 2020|access-date=2022-11-06}}</ref><ref name=":3">{{Cite web|url=https://www.lagiovaneitalia.net/lginet/tommaso-baldanzi-mancino-incanta-empoli/|title=Tommaso Baldanzi, il mancino pronto a incantare Empoli|author=Lorenzo Sorteni|date=2020-12-11|access-date=2022-11-06|archivedate=16 јануари 2021|urlarchive=https://web.archive.org/web/20210116165924/https://www.lagiovaneitalia.net/lginet/tommaso-baldanzi-mancino-incanta-empoli/|urlmorto=yes}}</ref><ref name=":4">{{Cite web|url=https://www.mondoprimavera.com/news/392349257222/empoli-baldanzi-ai-raggi-x-rapidita-e-imprevedibilita-sulla-trequarti-toscana|title=Empoli, Baldanzi ai raggi X: rapidità e imprevedibilità sulla trequarti toscana|author=Valerio Abagnale|date=23 февруари 2021|access-date=2022-11-06}}</ref><ref name=":5">{{Cite web|url=https://www.alfredopedulla.com/baldanzi-unaltra-pepita-empoli/|title=BALDANZI, UN’ALTRA PEPITA EMPOLI|date=2022-06-20|access-date=2022-11-06}}</ref> Балданци е [[Амбидекстрија|амбидекстер]], опремен со одлична техника,<ref name=":5" /> и исто така, може да се пофали со добра брзина,<ref name=":6">{{Cite web|url=https://www.ilfoglio.it/sport/2022/09/01/news/il-calcio-de-mode-di-tommaso-baldanzi-puo-diventare-avanguardia-4380117/|title=Il calcio démodé di Tommaso Baldanzi può diventare avanguardia|author=Giovanni Battistuzzi|date=1 септември 2022|access-date=24 јануари 2023}}</ref> како и извонредни вештини за контрола на топката и дриблинг.<ref name=":2" /><ref name=":4" /> Способен е да им помага на своите соиграчи благодарение на неговата визија за играта, но и самиот да ги завршуваа акциите со удари од различни позиции.<ref name=":3" /><ref name=":4" /> Како еден од најголемите италијански таленти на неговата генерација,<ref name=":2" /><ref name=":3" /> бил споредуван со [[Себастијан Џовинко]] и со [[Алехандро Гомес]] заради неговите карактеристики,<ref name=":0" /><ref name=":5" /> но тој го посочил [[Пауло Дибала]], неговиот соиграч од Рома, како негов главен извор на инспирација.<ref name=":0" /><ref name=":3" /> ==Клупска кариера== ===Емполи=== Израснат во [[Кастелфјорентино]], Балданци започнал да игра фудбал на шестгодишна возраст, во младинските категории на локален тим, пред да се приклучи на младинскиот сектор на {{Fb team (N) Empoli}} во 2011 година.<ref name=":0" /><ref name=":2" /><ref name=":5" /> Таму, играчот од средниот ред постепено се етаблирал минувајќи низ различните младински тимови на клубот, освојувајќи го и [[Национално првенство на Италија во фудбал за играчи под 16 години|државно првенство под 16 години]] во 2019 година.<ref>{{Cite news|url=https://empolifc.com/empoli-inter-4-3-campioni-ditalia/|title=EMPOLI - INTER 4-3: CAMPIONI D'ITALIA!|access-date=15 јуни 2019}}</ref> ==Наводи== {{наводи}} == Надворешни врски == {{Порталкутија |right=yes |boxwidth=200px |marign=0px |name1=Биографија |image1=P vip.svg |name2=Фудбал |image2=Soccer ball.svg |name3=Италија |image3=Flag of Italy.svg }} {{Ризница-врска|Tommaso Baldanzi}} *[https://int.soccerway.com/players/tommaso-baldanzi/640984/ Томазо Балданци на soccerway] *[https://www.transfermarkt.com/tommaso-baldanzi/profil/spieler/641537 Томазо Балданци на transfermarkt] *[https://www.espn.com/soccer/player/_/id/309518/tommaso-baldanzi Томазо Балданци на espn] *[https://www.whoscored.com/players/425056/show/tommaso-baldanzi Томазо Балданци на whoscored] {{Состав на ФК Рома}} {{Состав на Италија на ЕП фудбал под 21 година 2025}} {{ОСНОВНОПОДРЕДУВАЊЕ:Балданци, Томазо}} [[Категорија:Живи луѓе]] [[Категорија:Италијански фудбалери]] [[Категорија:Фудбалери на ФК Емполи]] [[Категорија:Фудбалери на ФК Рома]] [[Категорија:Родени во 2003 година]] lwkmtmvaygnephbbohccfsvkykw7uru 10 1372805 5380273 2025-06-15T07:24:48Z Bjankuloski06 332 Создадена страница со: {{ЈазикИме|niu|ниуеански|''{{{1}}}''}}<noinclude> {{Документација|Предлошка:Lang-x/doc}} [[Категорија:Предлошки за повеќејазична поддршка|niu]] </noinclude> 5380273 wikitext text/x-wiki {{ЈазикИме|niu|ниуеански|''{{{1}}}''}}<noinclude> {{Документација|Предлошка:Lang-x/doc}} [[Категорија:Предлошки за повеќејазична поддршка|niu]] </noinclude> 38fj1fs5tdtdn98aqlt9bkboman03al 0 1372806 5380323 2025-06-15T10:45:55Z Bjankuloski06 332 Пренасочување кон [[Моштенци]] 5380323 wikitext text/x-wiki #ПРЕНАСОЧУВАЊЕ [[Моштенци]] gtvd6gkin22lzzz1taqm4cns64mn388 0 1372807 5380324 2025-06-15T10:47:20Z Bjankuloski06 332 Пренасочување кон [[Моштенци]] 5380324 wikitext text/x-wiki #ПРЕНАСОЧУВАЊЕ [[Моштенци]] gtvd6gkin22lzzz1taqm4cns64mn388 14 1372808 5380344 2025-06-15T11:15:18Z Gurther 105215 Создадена празна страница 5380344 wikitext text/x-wiki phoiac9h4m842xq45sp7s6u21eteeq1 5380346 5380344 2025-06-15T11:15:42Z Gurther 105215 додадена [[Категорија:Луѓе од Велес]] користејќи го [[:en:Wikipedia:HotCat|HotCat]] 5380346 wikitext text/x-wiki [[Категорија:Луѓе од Велес]] mta5cje99ufmvqoa2cbusvgk8gu0omp 5380347 5380346 2025-06-15T11:15:50Z Gurther 105215 додадена [[Категорија:Починати во Велес]] користејќи го [[:en:Wikipedia:HotCat|HotCat]] 5380347 wikitext text/x-wiki [[Категорија:Луѓе од Велес]] [[Категорија:Починати во Велес]] 1aabzt6x62tsvhg0qepujn8ax3hi6ai 5380348 5380347 2025-06-15T11:15:59Z Gurther 105215 додадена [[Категорија:Македонски преродбеници]] користејќи го [[:en:Wikipedia:HotCat|HotCat]] 5380348 wikitext text/x-wiki [[Категорија:Луѓе од Велес]] [[Категорија:Починати во Велес]] [[Категорија:Македонски преродбеници]] nm63q64tmaznmnn3kt2hvyc1z0dbyhx