വിക്കിപീഡിയ mlwiki https://ml.wikipedia.org/wiki/%E0%B4%AA%E0%B5%8D%E0%B4%B0%E0%B4%A7%E0%B4%BE%E0%B4%A8_%E0%B4%A4%E0%B4%BE%E0%B5%BE MediaWiki 1.45.0-wmf.5 first-letter മീഡിയ പ്രത്യേകം സംവാദം ഉപയോക്താവ് ഉപയോക്താവിന്റെ സംവാദം വിക്കിപീഡിയ വിക്കിപീഡിയ സംവാദം പ്രമാണം പ്രമാണത്തിന്റെ സംവാദം മീഡിയവിക്കി മീഡിയവിക്കി സംവാദം ഫലകം ഫലകത്തിന്റെ സംവാദം സഹായം സഹായത്തിന്റെ സംവാദം വർഗ്ഗം വർഗ്ഗത്തിന്റെ സംവാദം കവാടം കവാടത്തിന്റെ സംവാദം കരട് കരട് സംവാദം TimedText TimedText talk ഘടകം ഘടകത്തിന്റെ സംവാദം Event Event talk 0 1032 4533780 4525211 2025-06-15T20:12:55Z 78.149.245.245 4533780 wikitext text/x-wiki {{prettyurl|Guruvayur Shri Krishna Temple}} {{Infobox Mandir |image =Gurovayoor.jpg |creator = [[ബൃഹസ്പതി]]യും [[വായു]]ദേവനും [[വിശ്വകർമ്മാവ്|വിശ്വകർമ്മാവും]] |proper_name = ഗുരുവായൂർ ശ്രീകൃഷ്ണസ്വാമിക്ഷേത്രം |date_built = ഏതാണ്ട് അയ്യായിരം വർഷം മുമ്പ് |primary_deity = ചതുർബാഹുവായ [[മഹാവിഷ്ണു|മഹാവിഷ്ണു]]/[[മഹാവിഷ്‌ണു|ആദിവിരാടപുരുഷൻ]] (സങ്കൽപം [[ശ്രീകൃഷ്ണൻ]]) |architecture = പുരാതന കേരള- ദ്രാവിഡ ശൈലിയിൽ |location = [[ഗുരുവായൂർ]], [[തൃശ്ശൂർ ജില്ല]], [[കേരളം]], [[ഇന്ത്യ]] }} [[ദക്ഷിണേന്ത്യ]]യിൽ [[കേരളം|കേരളത്തിലെ]] [[തൃശ്ശൂർ ജില്ല]]യിൽ [[ചാവക്കാട് താലൂക്ക്|ചാവക്കാട് താലൂക്കിൽ]] സ്ഥിതി ചെയ്യുന്ന പ്രസിദ്ധമായ ഒരു [[ഹിന്ദു|ഹൈന്ദവ]] [[ക്ഷേത്രം|ക്ഷേത്രമാണ്]] '''ഗുരുവായൂർ ശ്രീകൃഷ്ണസ്വാമിക്ഷേത്രം'''. കേരളത്തിലെ ഏറ്റവും പ്രധാനപ്പെട്ട തീർത്ഥാടന കേന്ദ്രങ്ങളിൽ ഒന്നാണിത്. ഇന്ത്യയിൽ [[തിരുമല വെങ്കടേശ്വര ക്ഷേത്രം|തിരുമല തിരുപ്പതി വെങ്കടേശ്വരക്ഷേത്രം]], [[പുരി ജഗന്നാഥക്ഷേത്രം]], [[ബദരീനാഥ് ക്ഷേത്രം|ബദരീനാഥ് മഹാവിഷ്ണുക്ഷേത്രം]] എന്നിവ കഴിഞ്ഞാൽ ഏറ്റവുമധികം തിരക്കുള്ള വൈഷ്ണവദേവാലയവും കേരളത്തിൽ ഏറ്റവും കൂടുതൽ ഭക്തർ എത്തിച്ചേരുന്ന ക്ഷേത്രവും ഗുരുവായൂരാണ്. [[തൃശ്ശൂർ]] പട്ടണത്തിൽ നിന്ന്‌ 26 കി.മീ വടക്കുപടിഞ്ഞാറുമാറി [[ഗുരുവായൂർ]] [[പട്ടണം|പട്ടണത്തിൽ]] സ്ഥിതിചെയ്യുന്ന ഈ ക്ഷേത്രത്തിലെ യഥാർത്ഥ പ്രതിഷ്ഠ ചതുർബാഹുവായ [[മഹാവിഷ്ണു|മഹാവിഷ്ണുവാണ്]]. എന്നിരുന്നാലും ഭഗവാന്റെ ഒൻപതാമത്തെ അവതാരമായ [[ശ്രീകൃഷ്ണൻ|ശ്രീകൃഷ്ണന്റെ]] പേരിലാണ് ഈ ക്ഷേത്രത്തിന്റെ പ്രസിദ്ധി. '''[[ഗുരുവായൂരപ്പൻ]]''' എന്നറിയപ്പെടുന്ന ഇവിടെയുള്ള ഭഗവാൻ, കേരളീയ ഹൈന്ദവരുടെ പ്രധാന ആരാധനാമൂർത്തികളിലൊരാളാണ്. പൊതുവേ ഉണ്ണിക്കണ്ണന്റെ രൂപത്തിലാണ് ഭൂരിപക്ഷം ഭക്തരും ഗുരുവായൂരപ്പനെ ആരാധിയ്ക്കുന്നത്. കൃഷ്ണാവതാരസമയത്ത്, മാതാപിതാക്കളായ [[ദേവകി]]ക്കും [[വസുദേവർ]]ക്കും കാരാഗൃഹത്തിൽ വച്ചു ദർശനം നൽകിയ മഹാവിഷ്ണുവാണ് ഇവിടെയുള്ളതെന്ന് ഭക്തർ വിശ്വസിയ്ക്കുന്നു. ഇതാണ് ഗുരുവായൂരപ്പനെ ഉണ്ണിക്കണ്ണന്റെ രൂപത്തിൽ കാണുന്നതിന് ഒരു കാരണം. ആദ്യകാലത്ത്‌ ഇതൊരു ഭഗവതിക്ഷേത്രമായിരുന്നു. പഴയ ഭഗവതിക്ഷേത്രത്തിലെ പ്രതിഷ്ഠയാണ് ഇന്ന് ക്ഷേത്രമതിലകത്ത് വടക്കുകിഴക്കായി ഇടത്തരികത്ത്‌ കാണപ്പെടുന്ന [[പരാശക്തി]]-[[ദുർഗ്ഗ|ദുർഗ്ഗാ]]-[[ഭദ്രകാളി]] സങ്കല്പങ്ങളോടുകൂടിയ [[ഭഗവതി]]. ഈ ഭഗവതിയാണ് ഗുരുവായൂർ ക്ഷേത്രത്തിന്റെ സംരക്ഷണമൂർത്തി എന്നാണ് വിശ്വാസം. തന്മൂലം ഈ പ്രതിഷ്ഠയ്ക്ക് സവിശേഷപ്രാധാന്യം നൽകുന്നുണ്ട്. ക്ഷേത്രത്തിൽ ഉപദേവതകളായി [[ഗണപതി]] (രണ്ട് പ്രതിഷ്ഠകൾ- ഒന്ന് അകത്തും മറ്റേത് പുറത്തും), [[അയ്യപ്പൻ]] (ശാസ്താവ്), [[സുബ്രഹ്മണ്യൻ]], [[ഹനുമാൻ]], [[നാഗദൈവങ്ങൾ|അനന്തൻ തുടങ്ങിയ നാഗദൈവങ്ങൾ]] എന്നിവർക്കും പ്രതിഷ്ഠകളുണ്ട്. കൂടാതെ അദൃശ്യസങ്കല്പമായി [[ശിവൻ|ശിവന്റെ]] ആരാധനയും നടക്കുന്നുണ്ട്. [[കുംഭം|കുംഭമാസത്തിൽ]] [[പൂയം (നക്ഷത്രം)|പൂയം]] നക്ഷത്രദിവസം കൊടിയേറി പത്തുദിവസം നീണ്ടുനിൽക്കുന്ന ഉത്സവമാണ് ക്ഷേത്രത്തിലെ പ്രധാന ആഘോഷം. കൂടാതെ [[വൃശ്ചികം|വൃശ്ചികമാസത്തിലെ]] വെളുത്തപക്ഷത്തിലെ ഏകാദശി ([[ഗുരുവായൂർ ഏകാദശി]]), [[ചിങ്ങം|ചിങ്ങമാസത്തിൽ]] [[അഷ്ടമിരോഹിണി]], [[ഓണം|തിരുവോണം]], [[മേടം|മേടമാസത്തിൽ]] [[വിഷു]], [[ധനു]] 22-നും [[മകരം|മകരമാസത്തിലെ]] നാലാമത്തെ [[ചൊവ്വാഴ്ച|ചൊവ്വാഴ്ചയോ]] [[വെള്ളിയാഴ്ച|വെള്ളിയാഴ്ചയോ]] ആയും നടക്കുന്ന ഇടത്തരികത്ത് ഭഗവതിയുടെ താലപ്പൊലികൾ, 27 ദിവസം നീണ്ടു നിൽക്കുന്ന [[വൈശാഖം|വൈശാഖ പുണ്യമാസം]] എന്നിവ അതിവിശേഷമാണ്. [[കേരള സർക്കാർ]] വകയായ ഒരു പ്രത്യേക ദേവസ്വമാണ് ക്ഷേത്രഭരണം നടത്തുന്നത്. ==ഭരണം== [[ഗുരുവായൂർ ദേവസ്വം ആക്ട്]] 1971 മാർച്ച് 9-ന് നിലവിൽ വന്നു. 1978-ൽ പരിഷ്കരിച്ച നിയമമനുസരിച്ചാണ് ഭരണം നടത്തുന്നത്. [[കേരള സർക്കാർ]] നാമനിർദ്ദേശം ചെയ്യുന്ന സമിതിയാണ് ക്ഷേത്രഭരണം നടത്തുന്നത്. [[സാമൂതിരി]] രാജാവ്, മല്ലിശ്ശേരി [[നമ്പൂതിരി]], ക്ഷേത്രം തന്ത്രി, ക്ഷേത്രം ജീവനക്കാരുടെ ഒരു പ്രതിനിധി, മറ്റ് അഞ്ചുപേർ (ഇതിൽ ഒരാൾ പട്ടികജാതിയിൽ നിന്നായിരിക്കണം). ചേർന്നതാണ് സമിതി. സർക്കാർ ഡെപ്യുട്ടേഷനിൽ നിയമിയ്ക്കുന്ന ഉദ്യോഗസ്ഥനായ അഡ്മിനിസ്ട്രേറ്ററാണ് സമിതി സെക്രട്ടറി. ഡെപ്യൂട്ടി കളക്ടറുടെ റാങ്കിൽ താഴെയുള്ളയാളാവരുത്, അഡ്മിനിസ്‌ട്രേറ്റർ.<ref name="vns2" /> എന്നാൽ 2013-ൽ ഈ നിയമത്തിന് വിരുദ്ധമായി മൃഗസംരക്ഷണവകുപ്പ് ഡെപ്യൂട്ടി സൂപ്രണ്ടായിരുന്ന (നിയമപ്രകാരം അദ്ദേഹം ഡെപ്യൂട്ടി കളക്ടറുടെ താഴെയാണ്) കെ. മുരളീധരനെ ([[കെ. മുരളീധരൻ|അതേ പേരിലുള്ള രാഷ്ട്രീയനേതാവല്ല]]) അഡ്മിനിസ്ട്രേറ്ററായി നിയമിച്ചത് വിവാദത്തിനിടയാക്കി. പാരമ്പര്യമായി പുഴക്കര ചേന്നാസ് നമ്പൂതിരിപ്പാടാണ് '''[[തന്ത്രി]]'''.<ref name=" vns2"/> ആദ്യകാലത്ത് [[തൃപ്പൂണിത്തുറ]]യിലെ പ്രസിദ്ധ തന്ത്രികുടുംബമായ പുലിയന്നൂർ മനയ്ക്കുണ്ടായിരുന്ന തന്ത്രാധികാാരം, പിന്നീട് [[കൊച്ചി രാജ്യം|കൊച്ചി രാജാവിന്റെ]] കയ്യിൽനിന്ന് ഗുരുവായൂർ പിടിച്ചടക്കിയ സാമൂതിരി രാജാവ് തന്റെ സദസ്യനായിരുന്ന ചേന്നാസിന് നൽകുകയാണുണ്ടായത് . ഈ കുടുംബത്തിലെ പൂർവ്വികനായിരുന്ന രവിനാരായണൻ നമ്പൂതിരിപ്പാടാണ് കേരളത്തിലെ ക്ഷേത്രങ്ങൾ പാലിച്ചുപോകുന്ന നിയമങ്ങളടങ്ങിയ പ്രശസ്തമായ '''[[തന്ത്രസമുച്ചയം]]''' എന്ന സംസ്കൃതഗ്രന്ഥത്തിന്റെ കർത്താവ്. ഈ ഗ്രന്ഥത്തിന്റെ ആദ്യത്തെ പരീക്ഷണശാലകൾ ഗുരുവായൂരും, സമീപത്തുള പ്രസിദ്ധ ശിവക്ഷേത്രമായ [[മമ്മിയൂർ മഹാദേവക്ഷേത്രം|മമ്മിയൂർ ക്ഷേത്രവുമായിരുന്നു]] എന്ന് പറയപ്പെടുന്നു. ഇന്ന് ഇരുക്ഷേത്രങ്ങളിലെയും തന്ത്രാധികാരം ചേന്നാസ് മനയ്ക്കാണ്. പഴയം, മുന്നൂലം, പൊട്ടക്കുഴി, കക്കാട് എന്നീ ഇല്ലക്കാരാണ് '''[[ഓതിയ്ക്കൻ|ഓതിയ്ക്കന്മാർ]]'''. രാവിലെ നിത്യം നടത്തുന്ന നവകാഭിഷേകം, പന്തീരടിപൂജ എന്നിവയും ഉദയാസ്തമനപൂജാസമയത്തെ അധികപ്പൂജകളും ഓതിയ്ക്കന്മാരുടെ ചുമതലകളാണ്. തന്ത്രിയും മേൽശാന്തിയും ഇല്ലാത്ത സമയത്ത് അവരുടെ ചുമതലകൾ ചെയ്യുന്നതും ഓതിയ്ക്കന്മാരാണ്.<ref name=" vns2"/> ഇവർക്ക് മേൽശാന്തിയാകാനും അവകാശമുണ്ട്. മുമ്പ് [[ഇരിഞ്ഞാലക്കുട]] [[കൂടൽമാണിക്യം ക്ഷേത്രം]], [[തൃപ്പൂണിത്തുറ ശ്രീപൂർണ്ണത്രയീശ ക്ഷേത്രം]] തുടങ്ങി കേരളത്തിലെ പല ക്ഷേത്രങ്ങളിലും നിലവിലുണ്ടായിരുന്ന പദവിയാണിത്. ഇന്ന് ഈ പദവി നിലനിൽക്കുന്ന ക്ഷേത്രങ്ങൾ ഗുരുവായൂരും തൃപ്പൂണിത്തുറയും മാത്രമാണ്. '''[[മേൽശാന്തി]]'''യെ ഭരണസമിതി ആറുമാസത്തേക്ക് നിയമിയ്ക്കുന്നു. ആ കാലയളവിൽ മേൽശാന്തി അമ്പലപരിസരം വിട്ടുപോകാൻ പാടില്ലാത്തതും (പുറപ്പെടാശാന്തി) കർശനമായി [[ബ്രഹ്മചര്യം]] അനുഷ്ഠിയ്ക്കേണ്ടതുമാണ്. തന്ത്രിയുടേയും ഓതിയ്ക്കന്റേയും കീഴിൽ രണ്ടാഴ്ച ക്ഷേത്രത്തേയും ആചാരങ്ങളേയും പൂജകളേയും പറ്റി പഠിച്ച് [[മൂലമന്ത്രം]] ഗ്രഹിച്ചാണ് ചുമതലയേൽക്കുന്നത്. നിയുക്തമേൽശാന്തി തൽസ്ഥാനമേൽക്കുന്നതുവരെ ക്ഷേത്രത്തിൽ ഭജനമിരിയ്ക്കേണ്ടതാണ്. ക്ഷേത്രാചാങ്ങളും പൂജകളും പഠിയ്ക്കാൻ ഇത് ഉപകരിയ്ക്കുന്നു. ഏപ്രിൽ, ഒക്ടോബർ എന്നീ മാസങ്ങളിലാണ് മേൽശാന്തിമാർ സ്ഥാനമേൽക്കുക. പഴയ കേരളത്തിലെ [[ശുകപുരം]], [[പെരുവനം]] എന്നീ ഗ്രാമങ്ങളിൽ നിന്നുള്ള നമ്പൂതിരിമാരാണ് മേൽശാന്തിമാരാകുക. ആഭിജാത്യം, അഗ്നിഹോത്രം, ഭട്ടവൃത്തി തുടങ്ങിയവയാണ് ഇവർക്കുള്ള യോഗ്യത. എന്നാൽ, മാറിയ സാഹചര്യത്തിൽ ഈ നിയമം മാറ്റാൻ സാധ്യതയുണ്ട്. മേൽശാന്തിയെ സഹായിക്കാൻ രണ്ട് '''[[കീഴ്ശാന്തി]]'''മാർ ഉണ്ടായിരിക്കും. [[കോഴിക്കോട് ജില്ല|കോഴിക്കോട് ജില്ലയിലെ]] [[കാരിശ്ശേരി|കാരിശ്ശേരിയിൽ]] നിന്ന് [[സാമൂതിരി]] ഗുരുവായൂരിലേയ്ക്ക് കൊണ്ടുവന്ന പതിമൂന്നു നമ്പൂതിരി ഇല്ലങ്ങളിൽ നിന്ന്, ഒരു മാസം രണ്ട് ഇല്ലക്കാർ വീതം ഊഴം വച്ചാണ് കീഴ്ശാന്തി ചെയ്യുന്നത്. മേച്ചേരി, നാകേരി, മഞ്ചിറ, കൊടയ്ക്കാട്, മേലേടം, മൂത്തേടം, ചെറുതയ്യൂർ, കീഴേടം, തേലമ്പറ്റ, വേങ്ങേരി, തിരുവാലൂർ, അക്കാരപ്പള്ളി, മുളമംഗലം എന്നിവയാണ് ആ ഇല്ലങ്ങൾ. ക്ഷേത്രത്തിൽ [[നിവേദ്യം]] പാചകം ചെയ്യുന്നതും [[ചന്ദനം]] അരച്ചുകൊണ്ടുവരുന്നതും [[അഭിഷേകം|അഭിഷേകത്തിനും]] നിവേദ്യത്തിനും മറ്റും ജലം കൊണ്ടുവരുന്നതും [[ശീവേലി]]യ്ക്ക് തിടമ്പെഴുന്നള്ളിക്കുന്നതും ഉപദേവതകൾക്ക് പൂജകൾ നടത്തുന്നതും പ്രസാദം വിതരണം ചെയ്യുന്നതുമെല്ലാം കീഴ്ശാന്തിമാരാണ്. എന്നാൽ മറ്റുക്ഷേത്രങ്ങളിൽനിന്ന് വ്യത്യസ്തമായി മേൽശാന്തിയുടെ അഭാവത്തിൽ ഇവർക്ക് അദ്ദേഹത്തിന്റെ ചുമതലകൾ നിർവ്വഹിക്കാൻ കഴിയില്ല. പകരം, ഓതിയ്ക്കന്മാർക്കാണ് ആ ചുമതലകൾ നൽകുന്നത്. കീഴ്ശാന്തിമാർക്ക് വിഗ്രഹത്തെ സ്പർശിയ്ക്കാനുള്ള അധികാരവും നിരോധിച്ചിരിയ്ക്കുന്നു. ==മുഖ്യ പ്രതിഷ്ഠ== === ഗുരുവായൂരപ്പൻ === ഗുരുവായൂർ ക്ഷേത്രത്തിലെ പ്രധാനപ്രതിഷ്ഠ ശ്രീകൃഷ്ണസങ്കല്പത്തിൽ പൂജിയ്ക്കപ്പെടുന്ന ചതുർബാഹുവും ശംഖചക്ര ഗദാപദ്മധാരിയുമായ [[മഹാവിഷ്ണു]] ഭഗവാനാണ്. ഉണ്ണികണ്ണനായി സങ്കൽപ്പിക്കപ്പെടുന്ന ഭഗവാനെ ഗുരുവായൂരപ്പൻ എന്നാണ് ഭക്തർ വിളിച്ചുവരുന്ന പേര്. ''പാതാളാഞ്ജനം'' എന്ന അത്യപൂർവ്വമായ ശിലയിൽ തീർത്തതാണ് ഇവിടത്തെ അതിമനോഹരമായ വിഗ്രഹം. തന്മൂലം ഏറെ പവിത്രമായി കണക്കാക്കപ്പെടുന്നു. വിഗ്രഹത്തിന് ഏകദേശം നാലടി ഉയരം കാണും. ശ്രീകൃഷ്ണാവതാരസമയത്ത് വസുദേവർക്കും ദേവകിക്കും കാരാഗൃഹത്തിൽ വച്ച് ദർശനം നൽകിയ മഹാവിഷ്ണുവിന്റെ രൂപമാണ് വിഗ്രഹത്തിനുള്ളതെന്ന് വിശ്വസിയ്ക്കപ്പെടുന്നു. ഇതാകാം ഗുരുവായൂരപ്പനെ ഉണ്ണിക്കണ്ണനായി കണ്ടുവരുന്നതിനുള്ള കാരണം. സാധാരണ വിഷ്ണുവിഗ്രഹങ്ങൾ പോലെ നിൽക്കുന്ന രൂപത്തിൽ തന്നെയാണ് ഗുരുവായൂരപ്പന്റെയും വിഗ്രഹം. കിഴക്കോട്ട് ദർശനം നൽകിയാണ് ഗുരുവായൂരപ്പനെ പ്രതിഷ്ഠിച്ചിരിയ്ക്കുന്നത്. വിഗ്രഹനിർമ്മാണനിയമപ്രകാരം വിഷ്ണുവിഗ്രഹത്തിന് 24 ഭാവങ്ങളുണ്ട്. ഭാവവ്യത്യാസമനുസരിച്ച് [[ശംഖ്]], [[ചക്രം]], [[ഗദ]], [[പദ്മം]] ([[താമര]]) എന്നിവ ധരിച്ച കൈകൾക്കും വ്യത്യാസം കാണാൻ കഴിയും. പുറകിലെ വലതുകയ്യിൽ ചക്രം, മുമ്പിലെ വലതുകയ്യിൽ പദ്മം, പുറകിലെ ഇടതുകയ്യിൽ ശംഖ്, മുമ്പിലെ ഇടതുകയ്യിൽ ഗദ എന്നിവ ധരിച്ച രൂപത്തിലുള്ള വിഗ്രഹത്തിന് നിയമപ്രകാരം ''ജനാർദ്ദനൻ'' എന്നുപറയും. ഗുരുവായൂരിലെ പ്രതിഷ്ഠ ഈ രൂപത്തിലാണ്. === [[ഭദ്രകാളി| ഇടത്തരികത്തുകാവ് ഭഗവതി]] === നിലവിൽ ക്ഷേത്രമതിലകത്താണെങ്കിലും ഗുരുവായൂർ ക്ഷേത്രത്തിനു പുറത്തായാണ് ഈ പ്രതിഷ്ഠയെ കാണുന്നത്. ഗുരുവായൂരപ്പന് തത്തുല്യമായ പ്രാധാന്യമാണ് ഭഗവതിയ്ക്കുള്ളത്. ഗുരുവായൂർ ക്ഷേത്രത്തിന്റെ കാവൽദൈവമാണ് ഉഗ്രമൂർത്തിയായ ഈ ഭഗവതി എന്ന് വിശ്വാസം. ശ്രീകൃഷ്ണാവതാരം നടന്ന അതേ സമയത്ത്, നന്ദഗോപരുടെയും യശോദയുടെയും മകളായി അവതരിച്ച കാളിയാണ് ഈ ഭഗവതി. അതിനാൽ ഭഗവാന്റെ സഹോദരിയുടെ സ്ഥാനമാണ് ഭഗവതിക്ക്. കംസന്റെ പിടിയിൽ നിന്ന് വഴുതി മാറിയ ആ പെൺകുഞ്ഞ് ആകാശത്തേക്ക് ഉയർന്ന് അയാൾക്ക് കൃഷ്ണന്റെ ജനനത്തെ പറ്റി മുന്നറിയിപ്പ് നൽകിയ ശേഷം അപ്രത്യക്ഷയായി എന്ന്‌ പുരാണങ്ങളിൽ കാണാം. ശ്രീ [[ഭദ്രകാളി]], [[വനദുർഗ്ഗ]] ഭാവങ്ങളിലുള്ള ആദിപരാശക്തിയുടെ പ്രതിഷ്ഠയാണ് ഇവിടെ ഉള്ളത്. ഗുരുവായൂരിൽ എത്തുന്ന ഭക്തരുടെ ദുഃഖങ്ങൾ അമ്മ ഇല്ലാതാക്കുന്നു എന്നാണ് വിശ്വാസം. വനദുർഗ്ഗാസങ്കല്പമുള്ളതിനാൽ ശ്രീകോവിലിന് മേൽക്കൂരയില്ല. [[മഹാകാളി]], [[മഹാലക്ഷ്മി]], [[മഹാസരസ്വതി]] തുടങ്ങിയ 3 ഭാവങ്ങളിലും ഈ ഭഗവതിയെ സങ്കൽപ്പിക്കുന്നു. പടിഞ്ഞാറോട്ടാണ് ദർശനം. അഴൽ എന്ന് പേരുള്ള പ്രത്യേക ചടങ്ങാണ് ഇവിടെ പ്രധാന വഴിപാട്. അഴൽ എന്നാൽ ദുഃഖം എന്നാണ് അർത്ഥം. രാത്രി ഭഗവാന്റെ നടയടച്ചശേഷം നടത്തുന്ന ഒരു ചടങ്ങാണിത്. പച്ചരി, വെള്ളരി, ശർക്കര, നാളികേരം തുടങ്ങിയവ തുണിയിൽ ചുറ്റിവച്ച് വാഴത്തണ്ടിൽ കെട്ടിവച്ചശേഷം അതിൽ തീകൊളുത്തി നടത്തുന്നതാണ് ഈ ചടങ്ങ്. ഭക്തരുടെ അഴലുകൾ (ദുഃഖങ്ങൾ) ഭഗവതി അഗ്നിയിൽ ദഹിപ്പിച്ചു ഇല്ലാതാക്കുന്നു എന്നാണ് സങ്കല്പം. ഇവിടെ സ്ഥിരം വെളിച്ചപ്പാടുണ്ട്. ധനു, മകരം മാസങ്ങളിലായി ഇവിടെ രണ്ടു താലപ്പൊലികൾ ആഘോഷമായുണ്ട്. ഒന്ന് നാട്ടുകാരുടെ വകയാണ്; മറ്റേത് ദേവസ്വം വകയും. രണ്ടും അതിഗംഭീരമായി ആചരിച്ചുവരുന്നു. ഭഗവാന്റെ അരികിൽ ഇടത്തുഭാഗത്തായി കുടികൊള്ളുന്നതുകൊണ്ടാണ് ഇടത്തരികത്ത് ഭഗവതി എന്ന്‌ വിളിക്കുന്നത്. ഇവിടത്തെ പരാശക്തി ഭഗവാന് മുൻപേ ഇവിടെ സന്നിധാനം ചെയ്തിരുന്നുവെന്നും മഹാവിഷ്ണുപ്രതിഷ്ഠ നടന്നപ്പോൾ വടക്കുകിഴക്കോട്ട് മാറി സ്വയംഭൂവായി അവതരിച്ചുവെന്നുമാണ് വിശ്വാസം. അതിനാൽ, ഗുരുവായൂരിൽ ആദ്യം ഭഗവതിയെ വന്ദിയ്ക്കണമെന്നാണ് ആചാരം. എന്നാൽ ക്യൂവിൽ നിൽക്കുന്നവർക്ക് ഇത് സാധിയ്ക്കാറില്ല. പണ്ട് ഇവിടെയും ഒരു മതിൽക്കെട്ടുണ്ടായിരുന്നു. ഭക്തർക്ക് കൂടുതൽ സൗകര്യമൊരുക്കാനായി പിൽക്കാലത്ത് അത് പൊളിച്ചു മാറ്റുകയുണ്ടായി. ഭഗവതിനടയ്ക്കു മുന്നിൽ ഒരു പാട്ടമ്പലം പണിതിട്ടുണ്ട്. ഇവിടെ ധനുമാസത്തിൽ കളമെഴുത്തും പാട്ടും നടത്തി വരുന്നുണ്ട്. ദാരികനെ വധിച്ച ഭദ്രകാളിയെ സ്തുതിയ്ക്കുന്ന രീതിയിലാണ് പാട്ട് നടക്കുന്നത്. ഇടത്തരികത്തു ഭഗവതിയുടെ ഭദ്രകാളീഭാവം ഇതിൽ വ്യക്തമാണ്. താലപ്പൊലി ഉത്സവം കൂടാതെ നവരാത്രിയും വിശേഷമാണ്. == ഉപദേവതമാർ == === [[ഗണപതി]] === കേരളത്തിലെ മിക്ക ക്ഷേത്രങ്ങളിലേതുംപോലെ ഇവിടെയും വിഘ്നേശ്വരനായ മഹാഗണപതിയുടെ സാന്നിധ്യമുണ്ട്. നാലമ്പലത്തിനകത്ത് തെക്കുപടിഞ്ഞാറേ മൂലയിലാണ് ഗണപതി പ്രതിഷ്ഠ. ഏകദേശം ഒരടി മാത്രമേ ഉയരമുള്ളൂ. കിഴക്കോട്ടാണ് ദർശനം. മുമ്പ് ഇവിടെ പ്രദക്ഷിണം വെയ്ക്കാൻ സൗകര്യമുണ്ടായിരുന്നില്ല. തീപ്പിടുത്തത്തിനുശേഷം പുതുക്കി പണിതപ്പോൾ ഇവിടെ പ്രദക്ഷിണത്തിന് സൗകര്യമുണ്ടാക്കിയിട്ടുണ്ട്.<ref name="vns6"/> എല്ലാ ദിവസവും രാവിലെ ഗണപതിപ്രീതിക്കായി ഗണപതിഹോമം നടത്താറുണ്ട്. കൂടാതെ കറുകമാല, നാരങ്ങാമാല, ഗണേശസൂക്താർച്ചന തുടങ്ങിയവയും പ്രധാന വഴിപാടുകളാണ്. ==== കാര്യാലയ ഗണപതി ==== കിഴക്കേ നടയിൽ മേൽപ്പത്തൂർ ഓഡിറ്റോറിയത്തിനു പിന്നിൽ പഴയ ദേവസ്വം ഓഫീസിന്റെ പരിസരത്തായി മറ്റൊരു ഗണപതിപ്രതിഷ്ഠയുണ്ട്. 'ഓഫീസ് ഗണപതി' അഥവാ 'കാര്യാലയ ഗണപതി' എന്നാണ് ഈ പ്രതിഷ്ഠ അറിയപ്പെടുന്നത്. വനഗണപതി ഭാവത്തിലാണ് പ്രതിഷ്ഠ. അതിനാൽ, ശ്രീകോവിലിന് മേൽക്കൂരയില്ല. മറ്റുള്ള ഗണപതിവിഗ്രഹങ്ങളിൽ നിന്ന് വ്യത്യസ്തമായി തുമ്പിക്കൈ ഇടതുഭാഗത്തേക്കാണ്.<ref name="vns6"/>നേരത്തെ ഇവിടെയുണ്ടായിരുന്ന ആൽത്തറയിൽ പൂജിയ്ക്കാൻ വച്ചിരുന്ന ഗണപതിയെ പഴയ ദേവസ്വം ഓഫീസിലേക്ക് മാറ്റുകയും പിന്നീട് ഇന്നത്തെ സ്ഥലത്തെത്തിയ്ക്കുകയുമായിരുന്നു. കിഴക്കോട്ടാണ് ഈ ഗണപതിയുടെയും ദർശനം. നാളികേരമുടയ്ക്കലാണ് പ്രധാനവഴിപാട്. കിഴക്കുഭാഗത്തു നിന്നുവരുന്ന ഭൂരിപക്ഷം ഭക്തരും ഇവിടെ തൊഴുതിട്ടു മാത്രമാണ് ഗുരുവായൂരപ്പദർശനത്തിന് ചെല്ലുന്നത്. ഗണപതിയോടൊപ്പം ഇവിടെ ഭദ്രകാളി, നരസിംഹചൈതന്യങ്ങളുമുള്ളതായി വിശ്വസിച്ചു പോരുന്നു. [[വിനായക ചതുർത്ഥി]] ഈ ഗണപതിയ്ക്ക് അതിവിശേഷമാണ്. === അനന്തപദ്മനാഭൻ, ദശാവതാരങ്ങൾ === ക്ഷേത്രശ്രീകോവിലിന് പുറകിൽ കിഴക്കോട്ട് ദർശനമായുള്ള കരിങ്കൽത്തൂണുകളിൽ പത്തെണ്ണത്തിൽ ഭഗവാന്റെ ദശാവതാരങ്ങളുടെ രൂപങ്ങൾ കൊത്തിവച്ചിരിയ്ക്കുന്നു. [[മത്സ്യം]], [[കൂർമ്മം]], [[വരാഹം]] എന്നിങ്ങനെ ക്രമത്തിൽ പത്ത് അവതാരങ്ങളാണ്. ശ്രീകോവിലിന് തൊട്ടുപുറകിൽ ഇവയുടെ നടുക്കായി അനന്തപദ്മനാഭസ്വാമിയുടെ ഒരു രൂപം കാണാം. [[തിരുവനന്തപുരം ശ്രീപത്മനാഭസ്വാമിക്ഷേത്രം|തിരുവനന്തപുരം ശ്രീ അനന്തപദ്മനാഭസ്വാമിക്ഷേത്രത്തിലെ]] പ്രതിഷ്ഠയോട് സാമ്യമുള്ള രൂപമാണിത്. ഇവിടെ ഒരു അനന്തശയനചിത്രമായിരുന്നു ആദ്യമുണ്ടായിരുന്നത്. ഇരുപതാം നൂറ്റാണ്ടിന്റെ തുടക്കത്തിൽ പുലാക്കാട്ട് രാമൻ നായർ എന്ന അക്കാലത്തെ പ്രശസ്തനായിരുന്ന ചിത്രകാരനാണ് ഇത് വരച്ചത്. '''ഗുരുവായൂർ ശ്രീവൈകുണ്ഠം''' എന്നറിയപ്പെട്ടിരുന്ന ഈ ചിത്രം ഗുരുവായൂരിൽ വരുന്ന ഭക്തരുടെ മുഖ്യ ആകർഷണമായിരുന്നു. 1970-ലുണ്ടായ തീപ്പിടുത്തത്തിൽ ഇത് പൂർണ്ണമായും കത്തിനശിച്ചു. തുടർന്നാണ് ഇന്നത്തെ കരിങ്കൽ ശില്പം നിർമ്മിച്ചത്. [[കന്യാകുമാരി]]യിലെ [[വിവേകാനന്ദ സ്മാരകം]] നിർമ്മിച്ച് പ്രസിദ്ധനായ സ്വാമിനാഥൻ കറുപ്പയ്യാ ആചാരിയുടെ നേതൃത്വത്തിലാണ് ഈ രൂപം പണികഴിപ്പിയ്ക്കപ്പെട്ടത്. പതിനെട്ടടി നീളം വരുന്ന ഭീമാകാരമായ രൂപമാണ്. രണ്ട് കൈകളേയുള്ളൂ ഇവിടെ മഹാവിഷ്ണുവിന്. പാൽക്കടലിൽ മഹാസർപ്പമായ അനന്തന് മുകളിൽ മഹാലക്ഷ്മീ സമേതനായി പള്ളികൊള്ളുന്ന വിഷ്ണുഭഗവാൻ, അദ്ദേഹത്തിന്റെ നാഭീകമലത്തിലുള്ള ബ്രഹ്മാവ്, വലതുകൈയ്ക്ക് താഴെയുള്ള ശിവലിംഗം, ഭഗവാനെ കണ്ടുതൊഴുന്ന [[നാരദൻ]], [[പ്രഹ്ലാദൻ]], [[മഹാബലി]], [[വസിഷ്ഠൻ]], [[വ്യാസൻ]], [[കശ്യപൻ]], [[വിഭീഷണൻ]], ഉദ്ധവർ തുടങ്ങിയ ഭക്തോത്തമന്മാർ, ചുവട്ടിൽ ഭഗവാന് കാവലായി നിലകൊള്ളുന്ന ലക്ഷ്മീ-ഭൂമീദേവിമാർ, ദ്വാരപാലകരായ ജയവിജയന്മാർ, ഭഗവദ് വാഹനമായ ഗരുഡൻ, കാവൽക്കാരനായ വിഷ്വക്സേനൻ, സൂര്യചന്ദ്രന്മാർ, ഗരുഡന്റെ ചിറകിൽ കാൽ ചവുട്ടി നില്ക്കുന്ന ശ്രീകൃഷ്ണൻ, യോഗനരസിംഹമൂർത്തി, ഗണപതി, അയ്യപ്പൻ, പട്ടാഭിഷിക്തരായ ശ്രീരാമസ്വാമിയും സീതാദേവിയും, ഇരുവരെയും വന്ദിയ്ക്കുന്ന ഹനുമാനും, [[ലക്ഷ്മണൻ|ലക്ഷ്മണനും]], ശ്രീദേവി ഭൂദേവിസമേതനായി നിൽക്കുന്ന മഹാവിഷ്ണു - ഇവരെല്ലാം ഈ പ്രതിഷ്ഠയിൽ ആവിഷ്കരിയ്ക്കപ്പെട്ടിരിയ്ക്കുന്നു. ദിവസവും ഈ ശില്പത്തിന് വിളക്കുവയ്പുണ്ട്. === [[ധർമ്മശാസ്താവ്]] === നാലമ്പലത്തിനു പുറത്ത്, പ്രദക്ഷിണവഴിയിൽ തെക്കുകിഴക്കേ മൂലയിലാണ് ശാസ്താപ്രതിഷ്ഠ. പടിഞ്ഞാറോട്ടാണ് ദർശനം. നാലമ്പലത്തിനു പുറത്തുള്ള ഏക ഉപദേവനും ഇതാണ്. ഒരു മീറ്റർ ഉയരത്തിൽ കറുത്ത കരിങ്കല്ലിൽ ഉണ്ടാക്കിയതാണ് പ്രതിഷ്ഠ. ശ്രീകോവിലിനു മുന്നിൽ നാളികേരം എറിഞ്ഞുടക്കുന്നതിന് ചെരിച്ചുവച്ച കരിങ്കല്ലും ചെറിയ ദീപസ്തംഭവുമുണ്ട്.<ref name="vns6"/>ഇവിടെ എള്ളുതിരി കത്തിയ്ക്കൽ പ്രധാന വഴിപാടായിരുന്നു. എന്നാൽ 2007-ലെ ദേവപ്രശ്നത്തെത്തുടർന്ന് വഴിപാട് നിർത്തിവച്ചു. ഇപ്പോൾ അത് പുനരാരംഭിയ്ക്കാനുള്ള പദ്ധതികൾ നടന്നുവരുന്നു. മണ്ഡലകാലത്ത് ഈ ശ്രീകോവിലിനുമുമ്പിലാണ് [[ശബരിമല ധർമ്മശാസ്താക്ഷേത്രം|ശബരിമല]]യിലേയ്ക്ക് ദർശനം നടത്തുന്നവർ മാലയിടുന്നതും കെട്ടുനിറയ്ക്കുന്നതും. === സുബ്രഹ്മണ്യൻ ‌=== നാലമ്പലത്തിനകത്ത് വടക്കുപടിഞ്ഞാറേമൂലയിലുള്ള ഒരു കരിങ്കൽത്തൂണിൽ സുബ്രഹ്മണ്യന്റെ രൂപം കൊത്തിവച്ചിട്ടുണ്ട്. കിഴക്കോട്ടാണ് ദർശനം. ഇവിടെ പ്രതിഷ്ഠയില്ലെങ്കിലും ഭക്തർ ഇവിടെയും വന്ദിയ്ക്കാറുണ്ട്. ഭസ്മം, ചന്ദനം തുടങ്ങിയവ ചാർത്തി നാരങ്ങാമാല ധരിച്ചാണ് ഭഗവാന്റെ ഇരിപ്പ്. ദ്വിബാഹുവായ ബാലസുബ്രഹ്മണ്യനാണ് ഇവിടെയുള്ളത്. എന്നാൽ [[പഴനി മുരുകൻ ക്ഷേത്രം|പഴനി]]യിലേതുപോലെ ആണ്ടിപ്പണ്ടാരമല്ല. വലതുകൈ കൊണ്ട് ഭക്തരെ അനുഗ്രഹിയ്ക്കുന്ന ഭഗവാൻ ഇടതുകൈ അരയിൽ കുത്തിവച്ചിരിയ്ക്കുകയാണ്. വലതുചുമലിൽ വേലുമുണ്ട്. 1970-ലുണ്ടായ തീപ്പിടുത്തത്തെത്തുടർന്ന് നവീകരിച്ചശേഷമാണ് ഈ രൂപം കൊത്തിവച്ചത്. === [[ഹനുമാൻ]] === നാലമ്പലത്തിനകത്ത് വടക്കേ നടവാതിലിന് സമീപത്തുള്ള തൂണിലാണ് ചിരഞ്ജീവിയും ശ്രീരാമദാസനുമായ ഹനുമാൻ സ്വാമിയുടെ പ്രതിഷ്ഠ. വീരഹനുമാന്റെ രൂപത്തിലുള്ള വിഗ്രഹമാണിത്. തെക്കോട്ട് ദർശനമായാണ് ഈ പ്രതിഷ്ഠ. ഹനുമാൻ സ്വാമിയുടെ വലതുകയ്യിൽ മരുത്വാമലയും ഇടതുകയ്യിൽ ഗദയും കാണാം. 1970-ലുണ്ടായ തീപ്പിടുത്തതിനുശേഷമാണ് ഈ രൂപം പിറവിയെടുത്തത്. ഇന്ന് ക്ഷേത്രത്തിൽ വരുന്ന ഭക്തർ നാലമ്പലത്തിനകത്തെ ഈ ഹനുമാനെയും തൊഴുതുപോരുന്നു. വെറ്റിലമാലയും കുങ്കുമവും ചാർത്തിയ രൂപത്തിലാണ് വിഗ്രഹം നിത്യേന കാണപ്പെടുന്നത്. ഈ ഹനുമാനെ സ്തുതിച്ചതുകാരണം അത്ഭുതകാര്യസിദ്ധിയുണ്ടായതായി ചില ഭക്തർ വിശ്വസിച്ചുവരുന്നു. === [[മഹാദേവൻ]] === ക്ഷേത്രത്തിൽ പ്രതിഷ്ഠയില്ലെങ്കിലും പാർവതി സമേതനായ ശിവന്റെ അദൃശ്യസാന്നിദ്ധ്യമുള്ളതായി കാണപ്പെടുന്നു. ബൃഹസ്പതിയും വായുദേവനും കൊണ്ടുവന്ന മഹാവിഷ്ണു വിഗ്രഹം പ്രതിഷ്ഠിയ്ക്കാൻ അനുവാദം നൽകിയ ശിവൻ പാർവ്വതീഗണപതിസുബ്രഹ്മണ്യസമേതനായി മമ്മിയൂരിൽ അവതരിച്ചു എന്നാണ് കഥ. തന്മൂലം ഭഗവതിയെ തൊഴുത് വടക്കുകിഴക്കേമൂലയിലെത്തുമ്പോൾ ഭക്തർ മമ്മിയൂർ ക്ഷേത്രത്തിന്റെ ദിശയിലേയ്ക്ക് (വടക്കുപടിഞ്ഞാറ്) നോക്കി ശിവനെ വന്ദിയ്ക്കുന്നു. ക്ഷേത്രനാലമ്പലത്തിനകത്ത് വടക്കുഭാഗത്തെ ഒരു കരിങ്കൽത്തൂണിൽ പാർവ്വതീസമേതനായ ശിവന്റെ രൂപം കൊത്തിവച്ചിട്ടുണ്ട്, പടിഞ്ഞാട്ട് ദർശനമായി. ഭക്തർ ഇവിടെയും വന്ദിയ്ക്കാറുണ്ട്. === [[നാഗദൈവങ്ങൾ]] === ക്ഷേത്രത്തിന്റെ കിഴക്കേ നടയിൽ ദേവസ്വം വകയുള്ള സത്രത്തിന്റെ വളപ്പിലാണ് നാഗദൈവങ്ങളുടെ സ്ഥാനം. ആൽമരച്ചുവട്ടിൽ കിഴക്കോട്ട് ദർശനമായാണ് നാഗപ്രതിഷ്ഠ നടത്തിയിരിയ്ക്കുന്നത്. നാഗരാജാവും വിഷ്ണു ശയനവുമായ അനന്തനും നാഗയക്ഷിയും നാഗചാമുണ്ഡിയുമാണ് പ്രതിഷ്ഠകൾ. നൂറും പാലും നേദിയ്ക്കുന്നതാണ് ഇവിടെ പ്രധാന വഴിപാട്. എല്ലാമാസവും [[ആയില്യം]] നാളിൽ വിശേഷാൽ പൂജകളും [[കന്നി]]മാസത്തിലെ ആയില്യത്തിന് സർപ്പബലിയുമുണ്ടാകും. കേരളത്തിൽ സർപ്പാരാധനയ്ക്ക് പേരുകേട്ട കുടുംബങ്ങളിലൊന്നായ [[ചെർപ്പുളശ്ശേരി]] പാതിരിക്കുന്നത്ത് മനയിലെ നമ്പൂതിരിയ്ക്കാണ് ഇവിടെ സർപ്പബലിയ്ക്ക് അധികാരം. == പേരിനു പിന്നിൽ == കുരവയൂർ എന്നായിരുന്നു ഗുരുവായൂരിന്റെ ആദികാല നാമം{{തെളിവ്}}.14-)ം നൂറ്റാണ്ടിലെ കോകസന്ദേശത്തിൽ കുരുവയൂർ എന്നാണ് പരാമർശിച്ചിരിക്കുന്നത്. കുരവക്കൂത്ത് എന്ന പുരാതന കലാരൂപം ഇവിടെ അരങ്ങേറിയിരുന്നതായി <ref>{{Who}}എസ്. ഗുപ്തൻ നായർ. </ref>വി.വി.കെ വാലത്ത് ഊഹിക്കുന്നു. കുരവയൂർ എന്ന പേര് ഇങ്ങനെ വന്നതായിരിക്കാം. ഇത് ലോപിച്ച് ഗുരുവായൂർ എന്നായി മാറി. എന്നാൽ പതിനാലാം നൂറ്റാണ്ടിലെ കോകസന്ദേശം പോലെയുള്ള ഗ്രന്ഥങ്ങളിൽ തമിഴ് സ്വാധീനം വളരെ വ്യക്തമാണ്. തമിഴ് ഭാഷയിൽ 'ഗ', 'ക' എന്നിവയ്ക്ക് ക (க) എന്ന അക്ഷരം തന്നെയാണ് ഉപയോഗിക്കുന്നത്. അതിനാൽ കുരവയൂർ, ഗുരുവായൂർ ആയി മാറിയതാണെന്ന വാദം നിലനിൽക്കില്ലെന്നും വാദഗതികൾ ഉണ്ട്. മാത്രമല്ല, കേരളത്തിലെ മറ്റു കലാരൂപങ്ങൾക്ക് വ്യക്തമായ ചരിത്രം ലഭ്യമാണെന്നിരിക്കെ, കുരവക്കൂത്ത് എങ്ങനെ വിസ്മരിക്കപ്പെട്ടു എന്നും ചോദ്യമുയരുന്നുണ്ട്. ഈ കലാരൂപത്തെക്കുറിച്ച് മറ്റു പരാമർശങ്ങൾ ലഭ്യമല്ല.&nbsp; &nbsp; &nbsp; &nbsp; &nbsp; {{POV}}<ref>{{cite book |last=വാലത്ത്|first=വി.വി.കെ.|authorlink=വി.വി.കെ. വാലത്ത്|coauthors= |title=കേരളത്തിലെ സ്ഥലനാമചരിത്രങ്ങൾ എറണാകുളം ജില്ല |year=1991|publisher=കേരള സാഹിത്യ അക്കാദമി|location= തൃശ്ശൂർ|isbn= 81-7690-105-9 }} </ref> പ്രമുഖ ചരിത്രകാരനായിരുന്ന [[പുത്തേഴത്ത് രാമൻ മേനോൻ|പുത്തേഴത്ത് രാമൻ മേനോന്റെ]] അഭിപ്രായത്തിൽ [[മേൽപ്പത്തൂർ നാരായണ ഭട്ടതിരി]]യാണ് 'ഗുരുവായൂർ' എന്ന പേരിന്റെ ഉപജ്ഞാതാവ്. == ഐതിഹ്യം == {{Hdeity infobox | Image = | Caption = ഗുരുവായൂരപ്പൻ | Name = ഗുരുവായൂരപ്പൻ | Devanagari = गुरुवायूरप्पन् | Tamil_Transliteration = குருவாயூரப்பன் | Malayalam_Transliteration = ഗുരുവായൂരപ്പൻ | Script_name = [[Malayalam script|മലയാളം]] | Affiliation = [[ദേവൻ]] | Abode = [[ഗുരുവായൂർ]] | Mantra = ഓം നമോ നാരായണായ, ഓം നമോ ഭഗവതേ വാസുദേവായ | Weapon = [[സുദർശനചക്രം]], [[കൗമോദകി|കൗമോദകി (ഗദ)]], [[പാഞ്ചജന്യം|പാഞ്ചജന്യം (ശംഖ്)]] | Mount = [[ഗരുഡൻ]] | Planet = [[ഭൂമി]] }} ഗുരുവായൂർ ക്ഷേത്രത്തിന്റെ ഉദ്ഭവത്തിനുകാരണമായ ഒരു കഥ [[നാരദപുരാണം|നാരദപുരാണത്തിൽ]] വർണ്ണിക്കുന്നുണ്ട്. [[കുരുവംശം|കുരുവംശത്തിലെ]] പിന്മുറക്കാരനും [[അർജുനൻ|അർജുനന്റെ]] പൗത്രനും [[അഭിമന്യു]]വിന്റെ പുത്രനുമായ [[പരീക്ഷിത്ത്]] മഹാരാജാവ് മുനിശാപത്തെത്തുടർന്ന് ഉഗ്രസർപ്പമായ [[തക്ഷകൻ|തക്ഷകന്റെ]] കടിയേറ്റ് അപമൃത്യു വരിച്ചു. തുടർന്ന് അദ്ദേഹത്തിന്റെ പുത്രൻ [[ജനമേജയൻ]] തന്റെ പിതാവിന്റെ അന്ത്യത്തിനുകാരണമായ സർപ്പവംശത്തെ മുഴുവൻ ഉന്മൂലനം ചെയ്യുന്നതിനായി 'സർപ്പസത്രം' എന്ന ഉഗ്രയാഗം നടത്തി. നിരപരാധികളായ അസംഖ്യം സർപ്പങ്ങൾ യാഗാഗ്നിയിൽ ചത്തൊടുങ്ങി. എന്നാൽ [[അമൃത്]] കുടിച്ചവനായതിനാൽ തക്ഷകൻ മാത്രം ചത്തില്ല. തന്മൂലം ജനമേജയനെ ഉഗ്രമായ സർപ്പശാപം പിടികൂടുകയും അദ്ദേഹം [[കുഷ്ഠം|കുഷ്ഠരോഗബാധിതനാകുകയും]] ചെയ്തു. രോഗശാന്തിക്കായി ധാരാളം വഴികൾ നോക്കിയിട്ടും ഒന്നും ഫലം കണ്ടില്ല. അങ്ങനെ ശരീരം കൊണ്ടും മനസ്സുകൊണ്ടും ഏറെ തളർന്ന ജനമേജയനുമുമ്പിൽ [[ദത്താത്രേയൻ|ദത്താത്രേയമഹർഷി]] പ്രത്യക്ഷപ്പെടുകയും രോഗശാന്തിക്കായി ഗുരുവായൂരിലെ മഹാവിഷ്ണുവിനെ ഭജിക്കണമെന്ന് ഉപദേശിക്കുകയും ചെയ്തു. തുടർന്ന് അദ്ദേഹം ആ പ്രതിഷ്ഠയുടെ മാഹാത്മ്യം ജനമേജയന് വിവരിച്ചുകൊടുത്തു. അതിങ്ങനെ: പണ്ട്, പദ്മകല്പത്തിന്റെ ആദിയിൽ (കല്പം ഹിന്ദുമതത്തിലെ ഒരു കാലയളവാണ്) [[ബ്രഹ്മാവ്]] സൃഷ്ടികർമ്മത്തിലേർപ്പെട്ടുകൊണ്ടിരിയ്ക്കെ മഹാവിഷ്ണു അദ്ദേഹത്തിനുമുന്നിൽ പ്രത്യക്ഷനായി. തനിയ്ക്കും തന്റെ സൃഷ്ടികൾക്കും കർമ്മബന്ധം കൂടാതെ മുക്തിപ്രഭാവത്തിനുള്ള അവസരമൊരുക്കണമെന്ന് ബ്രഹ്മാവ് അഭ്യർത്ഥിച്ചപ്പോൾ മഹാവിഷ്ണു തന്റേതുതന്നെയായ ഒരു അഞ്ജനവിഗ്രഹം നിർമ്മിച്ച് അദ്ദേഹത്തിനു സമ്മാനിച്ചു. പിന്നീട് വരാഹകല്പത്തിൽ ബ്രഹ്മാവ് ഈ വിഗ്രഹം സുതപസ്സ് എന്ന രാജാവിന് സമ്മാനിച്ചു. വംശവർദ്ധനയ്ക്കായി ഭഗവാനെപ്പോലൊരു പുത്രനെ വേണമെന്ന് ആവശ്യപ്പെട്ട് സുതപസ്സും പത്നി പ്രശ്നിയും വളരെവർഷക്കാലമായി മഹാവിഷ്ണുവിനെ ഭജിയ്ക്കുകയായിരുന്നു. വിഗ്രഹം കിട്ടിയ ശേഷവും അവർ ഭജനം തുടർന്നു. അവരുടെ പ്രാർത്ഥനയിൽ സംപ്രീതനായ ഭഗവാൻ അവർക്കുമുന്നിൽ പ്രത്യക്ഷപ്പെട്ട് താൻ തന്നെ മൂന്നുജന്മങ്ങളിൽ പുത്രനായി അവതരിയ്ക്കുമെന്നും അപ്പോഴെല്ലാം വിഗ്രഹം പൂജിയ്ക്കാനുള്ള ഭാഗ്യം അവർക്കുണ്ടാകുമെന്നും അരുൾ ചെയ്തു. അങ്ങനെ [[സത്യയുഗം|സത്യയുഗത്തിലെ]] ആദ്യജന്മത്തിൽ ഭഗവാൻ സുതപസ്സിന്റെയും പ്രശ്നിയുടെയും പുത്രനായി 'പ്രശ്നിഗർഭൻ' എന്ന പേരിൽ അവതരിച്ചു. പിന്നീട് സുതപസ്സും പ്രശ്നിയും [[കശ്യപൻ|കശ്യപനും]] [[അദിതി]]യുമായി പുനർജനിച്ചപ്പോൾ [[ത്രേതായുഗം|ത്രേതായുഗത്തിലെ]] രണ്ടാം ജന്മത്തിൽ ഭഗവാൻ [[വാമനൻ|വാമനനായി]] അവതരിച്ചു. പിന്നീട് അവർ [[വസുദേവർ|വസുദേവരും]] [[ദേവകി]]യുമായി പുനർജനിച്ചപ്പോൾ [[ദ്വാപരയുഗം|ദ്വാപരയുഗത്തിലെ]] നാലാം ജന്മത്തിൽ ഭഗവാൻ ശ്രീകൃഷ്ണനായി അവതരിച്ചു. ഈ ജന്മങ്ങളിലെല്ലാം അവർക്ക് മേല്പറഞ്ഞ വിഗ്രഹം പൂജിയ്ക്കാനുള്ള ഭാഗ്യം സിദ്ധിയ്ക്കുകയും ഭഗവാൻ അവരുടെ പുത്രനായി അവതരിയ്ക്കുകയും ചെയ്തു. മാതാപിതാക്കൾ നിത്യപൂജ ചെയ്തിരുന്ന ഈ വിഗ്രഹം അവരുടെ കാലശേഷം ശ്രീകൃഷ്ണഭഗവാൻ [[ദ്വാരക]]യിലേയ്ക്ക് കൊണ്ടുപോയി. അവിടെ അദ്ദേഹം ഒരു ക്ഷേത്രം നിർമ്മിച്ച് വിഗ്രഹം അവിടെ പ്രതിഷ്ഠിച്ചു. എന്നും അദ്ദേഹം ഇവിടെ വന്ന് പൂജ നടത്തുമായിരുന്നു. ഒടുവിൽ ദ്വാപരയുഗത്തിന്റെ അന്ത്യത്തിൽ ഭഗവാൻ സ്വർഗ്ഗാരോഹണത്തിനൊരുങ്ങുമ്പോൾ ഭക്തോത്തമനും ശിഷ്യനുമായ [[ഉദ്ധവർ|ഉദ്ധവരോട്]] ഇങ്ങനെ പറഞ്ഞു: {{quote|ഉദ്ധവരേ, ഇന്നേയ്ക്ക് ഏഴാം ദിവസം ദ്വാരക സമുദ്രത്തിനടിയിലാകും. അതിൽ ദ്വാരക മുഴുവൻ നശിച്ചുപോകും. എന്നാൽ, നാലുജന്മങ്ങളിൽ ഞാനും എന്റെ മാതാപിതാക്കളും പൂജിച്ച പരമപവിത്രമായ വിഗ്രഹം മാത്രം അതിൽ നിന്ന് രക്ഷപ്പെട്ട് തിരമാലകൾക്കുമുകളിൽ പൊന്തിക്കിടക്കും. ആ വിഗ്രഹം താങ്കൾ ദേവഗുരുവായ [[ബൃഹസ്പതി]]യെ ഏൽപ്പിയ്ക്കണം. തുടർന്ന്, ശിഷ്ടകാലം തപസ്സനുഷ്ഠിയ്ക്കാനായി ബദരീകാശ്രമത്തിലേയ്ക്ക് പോകുക.}} ഭഗവാൻ പറഞ്ഞതുപോലെ ദ്വാരക ഏഴാം ദിവസം സമുദ്രത്തിനടിയിലായി. ഉദ്ധവർ ഇതിനുമുമ്പുതന്നെ ശിഷ്ടകാലം തപസ്സനുഷ്ഠിയ്ക്കുന്നതിനായി ബദരീകാശ്രമത്തിലേയ്ക്ക് പോയിക്കഴിഞ്ഞിരുന്നു. പോകുന്നതിനുമുമ്പ് അദ്ദേഹം ബൃഹസ്പതിയോട് ഇക്കാര്യം പറഞ്ഞു. ബൃഹസ്പതി എത്തുമ്പോഴേയ്ക്കും ദ്വാരക പൂർണ്ണമായും കടലടിച്ചുപോയിക്കഴിഞ്ഞിരുന്നു. എന്നാൽ അപ്പോൾത്തന്നെ നാലുജന്മങ്ങളിൽ ഭഗവാന്റെ മാതാപിതാക്കൾ പൂജിച്ച ദിവ്യവിഗ്രഹം കടൽവെള്ളത്തിൽ ഒഴുകിനടക്കുന്നത് അദ്ദേഹം കണ്ടു. പക്ഷേ അതെങ്ങനെയെടുക്കും എന്നറിയാതെ കുഴഞ്ഞ ബൃഹസ്പതി ഉടനെത്തന്നെ ശിഷ്യനായ [[വായു]]ദേവനെ വിളിച്ചു. വായുദേവൻ പ്രത്യക്ഷപ്പെട്ട് തിരമാലകളിലൂടെ വിഗ്രഹം കരയ്ക്കെത്തിച്ചു. തുടർന്ന് വിഗ്രഹം പ്രതിഷ്ഠിയ്ക്കാൻ ഉചിതമായ സ്ഥാനം തേടി ആകാശമാർഗ്ഗേണ ഭാരതം മുഴുവൻ യാത്ര ചെയ്തു. ഒടുവിൽ ഭാർഗ്ഗവക്ഷേത്രത്തിന്റെ പടിഞ്ഞാറുഭാഗത്ത് കടലിനോടടുത്തായി അതിമനോഹരമായ ഒരു താമരപ്പൊയ്ക അവർ കാണാനിടയായി. ചുറ്റും പക്ഷികളുടെ കളകൂജനം. ഹരിതാഭ നിറഞ്ഞ അന്തരീക്ഷം. അതിനിടയിൽ അവർ ആകാശത്തുനിന്ന് ആ അത്ഭുതക്കാഴ്ച കണ്ടു: ലോകമാതാപിതാക്കളായ പാർവ്വതീപരമേശ്വരന്മാർ ആനന്ദതാണ്ഡവനൃത്തമാടുന്നു! ആ കാഴ്ച കണ്ടപ്പോൾതന്നെ അവർ താഴെയിറങ്ങി. ഇരുവരും പാർവ്വതീപരമേശ്വരന്മാരെ വന്ദിച്ചു. ശിവൻ മേൽപ്പറഞ്ഞ സ്ഥലത്തിന്റെ മാഹാത്മ്യം ബൃഹസ്പതിയ്ക്കും വായുദേവനും വിവരിച്ചുകൊടുത്തു: {{quote|നമ്മൾ നിൽക്കുന്ന ഈ സ്ഥലം തന്നെയാണ് പരമപവിത്രമായ ഈ വിഷ്ണുവിഗ്രഹം പ്രതിഷ്ഠിയ്ക്കുന്നതിന് ഏറ്റവും ഉചിതമായ സ്ഥാനം. പണ്ട് ഇവിടെയാണ് പുണ്യവാന്മാരായ പ്രചേതസ്സുകൾ തപസ്സനുഷ്ഠിച്ചിരുന്നത്. അവർക്ക് ഞാൻ രുദ്രഗീതം ഉപദേശിച്ചതും ഇവിടെവച്ചാണ്. തുടർന്ന് പതിനായിരം വർഷം അവർ ഇവിടെ തപസ്സിരുന്നു. അവരുടെ മുന്നിൽ പ്രത്യക്ഷപ്പെട്ട മഹാവിഷ്ണു അവർക്ക് സർവ്വശ്രേയസ്സുകളും നൽകി. ബൃഹസ്പതേ, ദേവഗുരുവായ അങ്ങും അങ്ങയുടെ ശിഷ്യനായ വായുദേവനും ചേർന്ന് പ്രതിഷ്ഠ നടത്തുന്ന ഈ സ്ഥലം ഇനി 'ഗുരുവായൂർ' എന്നറിയപ്പെടും. കലികാലത്ത് ഭക്തർക്ക് അഭയമായി ഈ സങ്കേതം മാറും. ഞാൻ പാർവ്വതീദേവിയോടൊപ്പം അടുത്തുതന്നെ സ്വയംഭൂവായി അവതരിയ്ക്കുകയും ചെയ്യും.}} ഇതു കേൾക്കേണ്ട താമസം ബൃഹസ്പതി ദേവശില്പിയായ [[വിശ്വകർമ്മാവ്|വിശ്വകർമ്മാവിനെ]] വിളിച്ചു. അദ്ദേഹം ഉടനെത്തന്നെ പഞ്ചപ്രാകാരങ്ങളോടുകൂടിയ ഒരു മഹാക്ഷേത്രം പണികഴിപ്പിച്ചു. ബൃഹസ്പതിയും വായുദേവനും താന്ത്രികവിധിപ്രകാരം അവിടെ പ്രതിഷ്ഠ കഴിച്ചു. ഇന്ദ്രാദിദേവകൾ പുഷ്പവൃഷ്ടി ചൊരിഞ്ഞു. [[നാരദൻ|നാരദമഹർഷി]] സ്തുതിഗീതങ്ങൾ പാടി. ഈ മംഗളമുഹൂർത്തത്തിന് സാക്ഷിയാകാൻ നിന്ന പാർവ്വതീപരമേശ്വരന്മാർ അടുത്തുതന്നെയുള്ള [[മമ്മിയൂർ മഹാദേവക്ഷേത്രം|മമ്മിയൂരിൽ]] സ്വയംഭൂവായി അവതരിച്ചു. അങ്ങനെ ഗുരുവും വായുവും ചേർന്ന് വിഷ്ണുപ്രതിഷ്ഠ നടത്തിയ പുണ്യഭൂമി ഗുരുവായൂരായും അവിടത്തെ ദേവൻ ഗുരുവായൂരപ്പനായും മാറി. വൈകുണ്ഠത്തിലേതുപോലെ ഭഗവാൻ ഇവിടെയും സർവ്വചൈതന്യസമ്പൂർണനായി വാഴുന്നതിനാൽ ഇവിടം ഭൂലോകവൈകുണ്ഠമാകുന്നു.' ഈ കഥ കേട്ടറിഞ്ഞ ജനമേജയൻ ഉടനെത്തന്നെ കുടുംബസമേതം ഗുരുവായൂരിലേക്ക് പുറപ്പെട്ടു. ഒരു വർഷം അദ്ദേഹം അവിടെ ഭജനമിരുന്നു. ഭജനത്തിനിടയിൽ അദ്ദേഹം മമ്മിയൂരിലും ദർശനം നടത്തി. തന്മൂലം ഏറെക്കാലം കഴിയും മുമ്പുതന്നെ അദ്ദേഹം കുഷ്ഠരോഗവിമുക്തി നേടി. പിന്നീട് ഏറെ വർഷക്കാലം അദ്ദേഹം അരോഗദൃഢഗാത്രനായി ജീവിച്ചു. == ചരിത്രം == ഗുരുവായൂർ ക്ഷേത്രത്തിന് 5,000 വർഷം എങ്കിലും പഴക്കം ഉണ്ട് എന്നു വിശ്വസിക്കുന്നു. എന്നാൽ അത് തെളിയിയ്ക്കാൻ പറ്റിയ രേഖകളില്ല. ആദ്യകാലത്ത് ഇത് ഭഗവാൻ നാരായണനെ ആരാധിക്കുന്ന ഒരു ദ്രാവിഡ ക്ഷേത്രമായിരുന്നു. പിന്നീട് ബുദ്ധക്ഷേത്രമായും മാറി. ഗുരുവായൂർ ക്ഷേത്രത്തെ പ്രതിപാദിയ്ക്കുന്ന ഏറ്റവും പഴയ ചരിത്രകൃതി 14-ആം നൂറ്റാണ്ടിലെ മണിപ്രവാള പുസ്തകമായ ‘കോകസന്ദേശം’ ആണ്. ഇതിൽ ''കുരവൈയൂർ'' എന്ന് പ്രതിപാദിച്ചിരിക്കുന്നു. 16-ആം നൂറ്റാണ്ടിലെ പല കൃതികളിലും ഗുരുവായൂരിനെ കുറിച്ചുള്ള കുറിപ്പുകളും വർണ്ണനയും കാണാം. എങ്കിലും മേൽപ്പത്തൂരിന്റെ [[നാരായണീയം|നാരായണീയമാണ്]] ഗുരുവായൂർ ക്ഷേത്രത്തെ പ്രശസ്തമാക്കിയത്. "[[തിരുനാവായ നാവാമുകുന്ദക്ഷേത്രം|തിരുനാവായ]] കഴിഞ്ഞാൽ പ്രാധാന്യം കൊണ്ടു രണ്ടാമതുവരുന്നതു പൊന്നാനി താലൂക്കിൽത്തന്നെയുള്ള ഗുരുവായൂർ ക്ഷേത്രമാണ് {{efn|തിരുനാവായ ഇന്ന് [[മലപ്പുറം ജില്ല]]യിൽ [[തിരൂർ താലൂക്ക്|തിരൂർ താലൂക്കിലും]] ഗുരുവായൂർ ഇന്ന് തൃശ്ശൂർ ജില്ലയിൽ [[ചാവക്കാട് താലൂക്ക്|ചാവക്കാട് താലൂക്കിലുമാണ്]]}}. തളർവാതരോഗശാന്തിക്കു പുകൾപ്പെറ്റതാണ് ഈ ഹൈന്ദവാരാധന കേന്ദ്രം". [[വില്യം ലോഗൻ]] [[മലബാർ മാനുവൽ|മലബാർ മാനുവലിൽ]] ഇങ്ങനെയാണ് ഗുരുവായൂർക്ഷേത്രത്തെ രേഖപ്പെടുത്തിയിരിയ്ക്കുന്നത്. [[മൈസൂരു|മൈസൂർ]] കടുവ എന്നറിയപ്പെട്ട [[ടിപ്പു സുൽത്താൻ|ടിപ്പു സുൽത്താന്റെ]] പടയോട്ടക്കാലത്ത് കേരളത്തിലെ, വിശിഷ്യാ [[മലബാർ|മലബാറിലെ]] ക്ഷേത്രങ്ങൾ പലതും തകർക്കപ്പെട്ടിരുന്നു. അവയിൽ പലതിലും ഇന്നും അത്തരം പാടുകൾ കാണാം. ഗുരുവായൂർ ക്ഷേത്രവും അത്തരത്തിൽ തകർക്കപ്പെടുമോ എന്നൊരു സംശയം നാട്ടുകാരായ ഹിന്ദുക്കൾക്ക് തോന്നി. അവർ ക്ഷേത്രം ഊരാളനായിരുന്ന മല്ലിശ്ശേരി നമ്പൂതിരിയെയും തന്ത്രി, ശാന്തിക്കാർ, കഴകക്കാർ തുടങ്ങിയവരെയും വിവരമറിയിച്ചു. തുടർന്ന്, സുരക്ഷിതമായ ഒരു സ്ഥാനം അന്വേഷിച്ച അവർ കണ്ടെത്തിയത് കേരളത്തിലെ മറ്റൊരു പ്രധാന ശ്രീകൃഷ്ണക്ഷേത്രമായ [[അമ്പലപ്പുഴ ശ്രീകൃഷ്ണക്ഷേത്രം|അമ്പലപ്പുഴ]]യാണ്. അമ്പലപ്പുഴ അന്ന് [[തിരുവിതാംകൂർ|തിരുവിതാംകൂറിന്റെ]] ഭാഗമായിരുന്നു. അതിനാൽ, അന്നത്തെ തിരുവിതാംകൂർ രാജാവായിരുന്ന [[കാർത്തിക തിരുനാൾ രാമവർമ്മ|ധർമ്മരാജ]]യുടെ അനുമതി വാങ്ങിയാണ് അമ്പലപ്പുഴയിലേയ്ക്ക് വിഗ്രഹം കൊണ്ടുപോയി. അവിടെ ക്ഷേത്രത്തിന്റെ തെക്കേ നടയിലുണ്ടായിരുന്ന പഴയ [[ചെമ്പകശ്ശേരി]] രാജവംശത്തിന്റെ കൊട്ടാരത്തിൽ (ചെമ്പകശ്ശേരി രാജ്യം 1748-ൽ [[അനിഴം തിരുനാൾ മാർത്താണ്ഡവർമ്മ]] പിടിച്ചടക്കി തിരുവിതാംകൂറിൽ ലയിപ്പിച്ചിരുന്നു) പ്രത്യേകം തീർത്ത ശ്രീകോവിലിലാണ് വിഗ്രഹം പ്രതിഷ്ഠിച്ചത്. അതിനോടുചേർന്ന് ഒരു [[തിടപ്പള്ളി]]യും അടുത്ത് ഒരു [[കിണർ|കിണറും]] കൂടി പണിയിച്ചു. ഇന്നും അമ്പലപ്പുഴയിൽ ആ ശ്രീകോവിലും തിടപ്പള്ളിയും കിണറുമെല്ലാമുണ്ട്. ഇന്ന് ആ സ്ഥലം, 'അമ്പലപ്പുഴ ഗുരുവായൂർ നട' എന്നറിയപ്പെടുന്നു. അമ്പലപ്പുഴയിൽ ഉച്ചപ്പൂജയ്ക്ക് പാൽപ്പായസം എഴുന്നള്ളിയ്ക്കുമ്പോൾ വടക്കേ നടയിൽ ഒരു കൃഷ്ണപ്പരുന്ത് വട്ടമിട്ടുപറക്കും. ഇത് ഗുരുവായൂരപ്പന്റെ പ്രതീകമായി വിശ്വസിച്ചുവരുന്നു. എന്നാൽ, ഗുരുവായൂർ ക്ഷേത്രം തകർക്കാൻ ടിപ്പു സുൽത്താന് കഴിഞ്ഞില്ല. അദ്ദേഹത്തിന്റെ സൈന്യം ഗുരുവായൂരിനടുത്ത് തമ്പടിയ്ക്കുകയും ഗുരുവായൂരിലെ മിയ്ക്ക ക്ഷേത്രങ്ങളും തകർക്കുകയും ചെയ്തെങ്കിലും ഗുരുവായൂർ ക്ഷേത്രം തകർക്കാൻ ശ്രമിയ്ക്കുന്നതിനിടയിൽ പെട്ടെന്ന് ഇടിയും മഴയും വരികയും അതോടെ ക്ഷേത്രം തകർക്കാനാകാത്തെ സ്ഥലം വിടുകയും ചെയ്യുകയായിരുന്നത്രേ. === ഗുരുവായൂർ സത്യാഗ്രഹം === {{Main|ഗുരുവായൂർ സത്യാഗ്രഹം}} കേരളത്തിലെ മിക്ക ക്ഷേത്രങ്ങളെയും പോലെ ഗുരുവായൂർ ക്ഷേത്രത്തിലും അവർണ്ണ സമുദായക്കാർക്ക് പ്രവേശനമുണ്ടായിരുന്നില്ല. ഈ അനാചാരത്തിനെതിരെ [[മന്നത്ത് പത്മനാഭൻ]] [[കെ. കേളപ്പൻ|കെ. കേളപ്പൻ]], [[എ.കെ. ഗോപാലൻ|എ. കെ. ജി.]], [[പി. കൃഷ്ണപിള്ള|പി. കൃഷ്ണപിള്ള]], [[ടി. എസ്. തിരുമുമ്പ്|സുബ്രഹ്മണ്യൻ തിരുമുമ്പ്]] എന്നിവരുടെ നേതൃത്വത്തിൽ നടത്തപ്പെട്ട സമരമായിരുന്നു ഗുരുവായൂർ സത്യാഗ്രഹം. എ. കെ. ജി.യായിരുന്നു സത്യഗ്രഹ വോളന്റിയർമാരുടെ നേതാവ്. സമരത്തെ പ്രതിരോധിയ്ക്കാൻ ക്ഷേത്രാധികാരികൾ അമ്പലത്തിന് ചുറ്റും മുള്ളുവേലി കെട്ടുകയും സത്യഗ്രഹികളെ അടിച്ചുകൊല്ലുമെന്ന് യാഥാസ്ഥിതികർ ഭീഷണി മുഴക്കുകയും ചെയ്തു. ഒരു സംഘം വോളന്റിയർമാർ കണ്ണൂരിൽ നിന്ന് കാൽനടയായി ഗുരുവായൂരേക്ക് മാർച്ച് ചെയ്തു.<ref>[http://guruvayurdevaswom.nic.in/gsatyagraha.html ഗുരുവായൂർ ദേവസ്വം]</ref>. കെ. കേളപ്പൻ പന്ത്രണ്ടു് ദിവസം [[നിരാഹാരം]] കിടന്നു. നവംബർ ഏഴിന് സുബ്രഹ്മണ്യൻ തിരുമുമ്പ് അറസ്റ്റിലായി. ജനുവരി നാലിന് എ. കെ. ജി.യെയും അറസ്റ്റ് ചെയ്തു. [[ഗാന്ധിജി]] ഇടപെട്ടതിന് ശേഷം സത്യഗ്രഹം അവസാനിപ്പിക്കുകയും പിന്നീട് [[പൊന്നാനി]] താലൂക്കിൽ ക്ഷേത്രം അവർണർക്ക് തുറന്നുകൊടുക്കേണ്ട കാര്യത്തിൽ ഹിന്ദുക്കൾക്കിടയിൽ വോട്ടെടുപ്പ് നടത്തുകയും ചെയ്തു. ഭൂരിപക്ഷം പേരും തുറന്നുകൊടുക്കാൻ അഭിപ്രായം പറഞ്ഞു. 1947 ജൂൺ 2-ന് മദിരാശി സർക്കാരിന്റെ ക്ഷേത്രപ്രവേശന ഉടമ്പടിക്ക് ശേഷം ഗുരുവായൂർ ക്ഷേത്രത്തിൽ എല്ലാ വിഭാഗം ജനങ്ങൾക്കും പ്രവേശനം ലഭിച്ചു. === തീപിടുത്തം === [[1970]] [[നവംബർ 30]]-ന് പുലർച്ചെ ഒരുമണിയോടെ ക്ഷേത്രസമുച്ചയത്തിൽ അതിഭയങ്കരമായ ഒരു തീപിടുത്തം ഉണ്ടായി. പടിഞ്ഞാറേ [[ചുറ്റമ്പലം|ചുറ്റമ്പലത്തിൽ]] നിന്ന് തുടങ്ങിയ തീ അഞ്ചുമണിക്കൂറോളം ആളിക്കത്തി. ഗുരുവായൂരപ്പന്റെ പ്രധാന ശ്രീകോവിലും പാതാളാഞ്ജനനിർമ്മിതമായ പ്രധാനവിഗ്രഹവും ഗണപതി, ശാസ്താവ്, ഭഗവതി എന്നിവരുടെ കോവിലുകളും കൊടിമരവും ബലിക്കല്ലും മാത്രം അത്ഭുതകരമായി തീയിൽ നിന്ന് രക്ഷപ്പെട്ടു. [[ഏകാദശി|ഏകാദശിവിളക്ക്]] സമയത്തായിരുന്നു ഈ തീപിടിത്തം നടന്നത്. ഈ ഉത്സവസമയത്ത് [[വിളക്കുമാടം|വിളക്കുമാടത്തിലെ]] എല്ലാ വിളക്കുകളും ജ്വലിപ്പിച്ചിരുന്നു. [[ശീവേലി]] പ്രദക്ഷിണത്തിനു ശേഷം ഉത്സവപരിപാടികൾ കഴിഞ്ഞ് ഗോപുരത്തിന്റെ എല്ലാ നടകളും അടച്ചുകഴിഞ്ഞിട്ടായിരുന്നു ഈ തീപിടിത്തം. പടിഞ്ഞാറേ ചുറ്റമ്പലത്തിനു സമീപം താമസിക്കുന്ന കോമത്ത് നാരായണപണിയ്ക്കർ എന്നയാൾ ക്ഷേത്രത്തിനുള്ളിൽ തീ കണ്ട് മറ്റ് ആൾക്കാരെ വിളിച്ചുകൂട്ടുകയായിരുന്നു. ജാതിമതപ്രായഭേദമന്യേ ആയിരക്കണക്കിന് ആളുകൾ മണ്ണും വെള്ളവും ഉപയോഗിച്ച് തീയണയ്ക്കാൻ പരിശ്രമിച്ചു. [[പൊന്നാനി]], [[തൃശ്ശൂർ]], [[ഫാക്ട്]] എന്നിവിടങ്ങളിലെ അഗ്നിശമനസേനാംഗങ്ങളും തീയണയ്ക്കാൻ പരിശ്രമിച്ചു (അന്ന് ഗുരുവായൂരിൽ ഫയർ സ്റ്റേഷനുണ്ടായിരുന്നില്ല). രാവിലെ 5.30-ഓടു കൂടി തീ പൂർണ്ണമായും അണഞ്ഞു. അനിയന്ത്രിതമായ തീ കണ്ട് അധികാരികൾ വിലപിടിപ്പുള്ളതെല്ലാം ശ്രീകോവിലിനുള്ളിൽ നിന്നു മാറ്റിയിരുന്നു. ഗുരുവായൂരപ്പന്റെയും ഗണപതിയുടെയും ശാസ്താവിന്റെയും വിഗ്രഹങ്ങൾ ആദ്യം ചുറ്റമ്പലത്തിലേക്കും പിന്നീട് കൂടുതൽ സുരക്ഷിതമായ ഇടം എന്ന നിലയ്ക്ക് തന്ത്രിയുടെ ഗൃഹത്തിലേക്കും മാറ്റി. ചുറ്റമ്പലവും പടിഞ്ഞാറേ വിളക്കുമാടവും തെക്ക്, വടക്ക് വശങ്ങളും മുഴുവനായി അഗ്നിക്കിരയായി. പടിഞ്ഞാറേ നടയിൽ ശ്രീകോവിലിന് തൊട്ടുപുറകിൽ സ്ഥാപിച്ചിരുന്ന അനന്തശയനചിത്രം പൂർണ്ണമായും കത്തിനശിച്ചു. ശ്രീകോവിലിൽ നിന്നും 3 വാര മാത്രം അകലത്തായിരുന്നു ചുറ്റമ്പലമെങ്കിലും ശ്രീകോവിലിൽ മാത്രം തീ സ്പർശിച്ചില്ല. എന്നാൽ, ചുറ്റുമുണ്ടായിരുന്ന ചിത്രങ്ങൾക്ക് പുക തട്ടി കാര്യമായ കേടുപാടുകൾ സംഭവിച്ചു. === പുനരുദ്ധാരണം === കേരള സർക്കാർ തീപ്പിടുത്തത്തെ കുറിച്ച് അന്വേഷിക്കാൻ കമ്മിഷനെ നിയോഗിച്ചു. അന്വേഷണത്തിൽ ക്ഷേത്രഭരണത്തിൽ വളരെയധികം ക്രമകേടുകൾ നടക്കുന്നതായി കണ്ടെത്തി. അതിനുശേഷം കേരളസർക്കാർ ക്ഷേത്ര ഭരണം ഏറ്റെടുക്കാൻ ഉത്തരവു പുറപ്പെടുവിച്ചു. 1977-ൽ ഗുരുവായൂർ ദേവസ്വം നിയമം നിലവിൽ വന്നു. തീപിടിത്തത്തിനു ശേഷം വൻ തോതിലുള്ള പുനരുദ്ധാരണ പ്രവർത്തനങ്ങൾ നടന്നു. പൊതുജനങ്ങളുടെ‍ നിർലോഭമായ സഹകരണം മൂലം 26,69,000 രൂപ പിരിച്ചെടുക്കാൻ സാധിച്ചു. കേരളത്തിലെ പ്രശസ്തരായ [[ജ്യോത്സ്യർ|ജ്യോത്സ്യന്മാരെ]] സമ്മേളിപ്പിച്ച് ക്ഷേത്രാധികാരികൾ ഭഗവാന്റെ ഇംഗിതം എന്താണെന്ന് ആരാഞ്ഞു. നാലമ്പലത്തിന്റെ വടക്ക്, കിഴക്ക് വാതിലുകൾക്ക് വീതികൂട്ടുവാനുള്ള ആശയം ഒഴിച്ച് ഈ യോഗം തീരുമാനിച്ച മറ്റെല്ലാ നിർദ്ദേശങ്ങളും അംഗീകരിച്ചു. പുനരുദ്ധാരണത്തിനുള്ള തറക്കല്ല് കാഞ്ചി കാമകോടി മഠാതിപതി ജഗദ്ഗുരു [[ജയേന്ദ്ര സരസ്വതി]] സ്വാമികൾ ആണ് സ്ഥാപിച്ചത്. രണ്ട് വാതിൽമാടങ്ങളിലെ പത്ത് ഉരുണ്ട തൂണുകൾ മനോഹരമായി കൊത്തുപണി ചെയ്തു. അവയിൽ തെക്കുഭാഗത്തുള്ള വാതിൽമാടത്തിൽ ഇരുന്നായിരുന്നു 1586-ൽ [[മേൽപ്പത്തൂർ നാരായണ ഭട്ടതിരി]] [[നാരായണീയം]] എഴുതിയത്. തീപ്പിടുത്തത്തിനു ശേഷം വിളക്കുമാടത്തിൽ ആദ്യമായി തിരിതെളിച്ചത് [[1973]] [[ഏപ്രിൽ 14]]-ന് ([[വിഷു]] ദിവസം) ആയിരുന്നു. === മോഷണം === 1985 മാർച്ച് 31-ന് ക്ഷേത്രത്തിൽ അതിഭയങ്കരമായ ഒരു മോഷണം നടക്കുകയുണ്ടായി. ഭഗവാന് ചാർത്തിയിരുന്ന 60 ഗ്രാം തൂക്കം വരുന്ന 24 നീലക്കല്ലുകളും അമൂല്യരത്നങ്ങളുമടങ്ങിയ നാഗപടത്താലി, 45 ഗ്രാം തൂക്കം വരുന്ന മഹാലക്ഷ്മിമാല, 90 ഗ്രാം തൂക്കം വരുന്ന നീലക്കല്ലുമാല എന്നിവയാണ് അന്ന് മോഷണം പോയത്. കേരളചരിത്രത്തിലെ ഏറ്റവും കുപ്രസിദ്ധമായ മോഷണങ്ങളിലൊന്നായിരുന്നു ഇത്; ഒപ്പം ഏറ്റവുമധികം ചർച്ചാവിഷയമായതും. ആറുമാസത്തെ കാലാവധിക്കുശേഷം അന്നത്തെ മേൽശാന്തി കക്കാട് ദാമോദരൻ നമ്പൂതിരി സ്ഥാനമൊഴിഞ്ഞ ദിവസമായിരുന്നു മോഷണം. പതിവുരീതിയുടെ ഭാഗമായി സ്ഥാനചിഹ്നമായ താക്കോൽക്കൂട്ടം ശ്രീകോവിലുനുമുന്നിലെ നമസ്കാരമണ്ഡപത്തിൽ സമർപ്പിച്ച് സ്ഥാനമൊഴിയുന്നതിനിടയിലാണ് ദാമോദരൻ നമ്പൂതിരി വിഗ്രഹത്തിൽ മൂന്ന് ആഭരണങ്ങളുടെ കുറവ് കണ്ടെത്തിയത്. തുടർന്ന് പൊട്ടിക്കരഞ്ഞുകൊണ്ടാണ് അദ്ദേഹം ക്ഷേത്രം വിട്ടത്. പലരും അന്ന് അദ്ദേഹത്തെ ഇക്കാര്യത്തിൽ സംശയിച്ചു. മറ്റുചിലർ പ്രമുഖ കോൺഗ്രസ് നേതാവും പിൽക്കാല [[പൊന്നാനി നിയമസഭാമണ്ഡലം|പൊന്നാനി]] എം.എൽ.എയും അന്നത്തെ ഗുരുവായൂർ ദേവസ്വം ചെയർമാനുമായിരുന്ന പി.ടി. മോഹനകൃഷ്ണനെയാണ് സംശയിച്ചത്. മോഹനകൃഷ്ണൻ തിരുവാഭരണം മോഷ്ടിച്ച് അന്നത്തെ മുഖ്യമന്ത്രിയായിരുന്ന [[കെ. കരുണാകരൻ|കെ. കരുണാകരന്]] സമർപ്പിച്ചു എന്നുവരെ ആക്ഷേപങ്ങൾ ഉയർന്നു. 1987-ലെ നിയമസഭാ തിരഞ്ഞെടുപ്പിൽ ഈയൊരു വാദം ഉന്നയിച്ചുകൊണ്ടായിരുന്നു അന്നത്തെ പ്രതിപക്ഷനേതാവായിരുന്ന [[ഇ. കെ. നായനാർ|ഇ.കെ. നായനാരുടെ]]യും കൂട്ടരുടെയും പ്രചരണം. '''കള്ളാ കരുണാകരാ, എന്റെ തിരുവാഭരണം തിരിച്ചുതരാതെ നീ എന്നെ കാണാൻ വരരുത്''' എന്ന് ഗുരുവായൂരപ്പൻ കരുണാകരനോട് പറയുന്ന രീതിയിൽ കാർട്ടൂണുകൾ പ്രചരിച്ചു. ''ചെപ്പുകിലുക്കണ കരുണാകരാ നിന്റെ ചെപ്പുതുറന്നൊന്നു കാട്ടൂ നീ'' എന്ന രീതിയിൽ പാരഡി ഗാനങ്ങളും ഇതിനിടയിൽ പ്രത്യക്ഷപ്പെട്ടു. ഇതിനിടയിൽ അഞ്ചുവട്ടം ക്ഷേത്രം മേൽശാന്തിയായി പ്രവർത്തിച്ച ക്ഷേത്രം ഓതിക്കൻ കൂടിയായിരുന്ന ദാമോദരൻ നമ്പൂതിരിയുടെ കയ്യിൽനിന്ന് ദേവസ്വം അയ്യായിരം രൂപ നഷ്ടപരിഹാരം പിരിച്ചെടുത്തു. അദ്ദേഹത്തെയും മക്കളായ ആനന്ദനെയും ദേവദാസനെയും നുണപരിശോധനയ്ക്ക് വിധേയരാക്കി. ദാമോദരൻ നമ്പൂതിരിയുടെ മകൾ സുധയുടെ വിവാഹവും മുടങ്ങി. ഇല്ലത്ത് പോലീസ് കയറിയിറങ്ങി. മനസ്സമാധാനമെന്നൊന്ന് കുടുംബത്തിൽ ഇല്ലാതായി. ഗുരുവായൂരപ്പന്റെ പരമഭക്തനായിരുന്ന കരുണാകരനെയും മോഹനകൃഷ്ണനെയും കളിയാക്കിക്കൊണ്ട് 1987-ൽ അധികാരത്തിലേറിയ ഇടതുപക്ഷസർക്കാർ, പക്ഷേ ഇക്കാര്യത്തിൽ അലംഭാവം കാണിച്ചു. അന്വേഷണം വേണ്ടപോലെ മുന്നോട്ട് കൊണ്ടുപോകാൻ അവർക്കായില്ല. 1993-ൽ കേസ് അന്വേഷിച്ച [[കുന്നംകുളം]] മജിസ്ട്രേറ്റ് കോടതി ദാമോദരൻ നമ്പൂതിരിയെയും മക്കളെയും നിരപരാധികളെന്നുകണ്ട് വെറുതെവിട്ടു. എന്നാൽ ആ വാർത്ത കേൾക്കാൻ ദാമോദരൻ നമ്പൂതിരിയുണ്ടായിരുന്നില്ല. 1989-ൽ കടുത്ത മനോവേദന മൂലം അദ്ദേഹം അന്തരിച്ചുപോയിരുന്നു. പിന്നീട് മകൻ ദേവദാസൻ നമ്പൂതിരി 1998-ലും 2002-ലുമായി രണ്ടുവട്ടം മേൽശാന്തിയായി. ദാമോദരൻ നമ്പൂതിരിയുടെ പേരമകനും ആനന്ദൻ നമ്പൂതിരിയുടെ മകനുമായ ഡോ. കിരൺ ആനന്ദ് 2022-ൽ ആദ്യ അപേക്ഷയിൽ തന്നെ മേൽശാന്തിയായി തിരഞ്ഞെടുക്കപ്പെട്ടു. 1985, 1990, 2007 എന്നീ വർഷങ്ങളിൽ ക്ഷേത്രത്തിൽ ദേവപ്രശ്നം നടത്തി. ആ ദേവപ്രശ്നങ്ങളിലെല്ലാം തിരുവാഭരണങ്ങൾ ക്ഷേത്രക്കിണറ്റിലുണ്ടെന്ന് കണ്ടെത്തി. തുടർന്ന് 1990-ലും 2013-ലും ക്ഷേത്രക്കിണർ വറ്റിച്ച് പരിശോധന നടത്തി. എന്നാൽ അപ്പോഴൊന്നും തിരുവാഭരണങ്ങൾ കിട്ടിയില്ല. 2013 മാർച്ചിൽ നടത്തിയ പരിശോധനയിൽ ക്ഷേത്രക്കിണറ്റിൽനിന്ന് ഏതാനും സാളഗ്രാമങ്ങളും പൂജാപാത്രങ്ങളും മറ്റും ലഭിച്ചു. 2014 ഏപ്രിൽ 25-ന് ക്ഷേത്രക്കിണർ വീണ്ടും വറ്റിച്ച് പരിശോധന നടത്തി. തുടർന്ന് തിരുവാഭരണങ്ങളിലെ നാഗപടത്താലി തിരിച്ചുകിട്ടി. മറ്റുള്ളവ കണ്ടുപിടിയ്ക്കാനുള്ള ശ്രമം നടന്നുവരുന്നു. == ക്ഷേത്ര വാസ്തുവിദ്യ == തനതായ കേരളീയ വാസ്തുവിദ്യാ ശൈലിയിലാണ് ഗുരുവായൂർ ക്ഷേത്രം നിർമ്മിച്ചിരിയ്യ്ക്കുന്നത്. ദേവശില്പിയായ [[വിശ്വകർമ്മാവ്]] ആണ് ഇവിടെ ആദ്യത്തെ ക്ഷേത്രം നിർമ്മിച്ചത് എന്നു വിശ്വസിയ്ക്കപ്പെടുന്നു. [[വിഷു]]ദിവസത്തിൽ സൂര്യന്റെ ആദ്യകിരണങ്ങൾ ഗുരുവായൂരിലെ വിഷ്ണുവിന്റെ കാൽക്കൽ വീഴുന്ന വിധത്തിലാണ് ക്ഷേത്രം നിർമ്മിച്ചിരിക്കുന്നത് (കിഴക്കോട്ട് ദർശനം). ഇങ്ങനെ സൂര്യൻ വിഷുദിവസത്തിൽ ആദ്യമായി വിഷ്ണുവിന് വന്ദനം അർപ്പിയ്ക്കുന്നു. ക്ഷേത്രത്തിന് കിഴക്കുവശത്തും പടിഞ്ഞാറുവശത്തും ഓരോ കവാടങ്ങളുണ്ട്. ഭഗവദ്ദർശനവശമായ കിഴക്കുവശത്തുള്ളതാണ് പ്രധാനം. തിരക്കില്ലാത്തപ്പോൾ അവിടെനിന്നുനോക്കിയാൽത്തന്നെ ഭഗവദ്വിഗ്രഹം കാണാൻ സാധിക്കും. പണ്ട് കിഴക്കേനടയിലെ മഞ്ജുളാലിൽ നിന്നുനോക്കിയാൽ പോലും വിഗ്രഹം കാണാമായിരുന്നുവത്രേ! ഇരുവശത്തും ഇരുനിലഗോപുരങ്ങൾ പണിതിട്ടുണ്ട്. കിഴക്കേ നടയിലെ ഗോപുരത്തേക്കാൾ ഉയരം കുറവാണ് പടിഞ്ഞാറേ നടയിലെ ഗോപുരത്തിന്. കിഴക്കേ ഗോപുരത്തിന് 33 അടിയും, പടിഞ്ഞാറേ ഗോപുരത്തിന് 27 അടിയും ഉയരം വരും. [[File:Garuda statue at Guruvayur Sri Krishna Temple.jpg|thumb|മഞ്ജുളാൽത്തറയിലെ ഗരുഡൻ]] [[File:Sathyagraha memorial at Guruvayur.jpg|thumb|എ. കെ. ജി. കവാടം (ഗുരുവായൂർ സ്വകാര്യ ബസ് സ്റ്റാൻഡിനടുത്ത്) ]] ==ശ്രീകോവിൽ== ലക്ഷണമൊത്ത ചതുരാകൃതിയിലുള്ളതാണ് ഇവിടത്തെ ശ്രീകോവിൽ. രണ്ടുനിലകളോടുകൂടിയ ശ്രീകോവിലിന്റെ മേൽക്കൂര ചെമ്പുമേഞ്ഞ് സ്വർണ്ണം പൂശിയതാണ്. 1981 ജനുവരി 14-ന് [[മകരസംക്രാന്തി|മകരസംക്രാന്തിദിവസം]] കെ.ടി.ബി. മേനോൻ എന്ന ഭക്തന്റെ വഴിപാടായാണ് ശ്രീകോവിലിന്റെ മേൽക്കൂര സ്വർണ്ണം പൂശിയത്. വടക്കുഭാഗത്ത് അഭിഷേകജലം ഒഴുകുന്ന ഓവ് സ്ഥിതിചെയ്യുന്നു. അകത്ത് മൂന്നുമുറികളുണ്ട്. അവയിൽ പടിഞ്ഞാറേ അറ്റത്താണ് വിഗ്രഹം പ്രതിഷ്ഠിച്ച ഗർഭഗൃഹം. പാതാളാഞ്ജനശിലയിൽ തീർത്ത മൂലവിഗ്രഹത്തെക്കൂടാതെ സ്വർണ്ണത്തിലും പഞ്ചലോഹത്തിലും തീർത്ത രണ്ട് വിഗ്രഹങ്ങൾ കൂടിയുണ്ട്. ഇവയിൽ സ്വർണ്ണത്തിൽ തീർത്ത വിഗ്രഹമാണ് നിത്യേന ശീവേലിയ്ക്ക് എഴുന്നള്ളിയ്ക്കാറുള്ളത്. 1975-ൽ പ്രശസ്ത വിഗ്രഹശില്പിയായിരുന്ന [[കൊടുങ്ങല്ലൂർ]] വേലപ്പൻ ആചാരിയും പുത്രനായ കുട്ടൻ ആചാരിയും ചേർന്നാണ് ഈ വിഗ്രഹം നിർമ്മിച്ചത്. വെള്ളിയിൽ തീർത്ത വിഗ്രഹം, [[ആലപ്പുഴ ജില്ല|ആലപ്പുഴ ജില്ലയിലെ]] [[മാന്നാർ]] എന്ന സ്ഥലത്തെ ശില്പികൾ പതിനെട്ടാം നൂറ്റാണ്ടിൽ നിർമ്മിച്ചതാണ്. ഉത്സവക്കാലത്തുമാത്രമേ ഇത് എഴുന്നള്ളിയ്ക്കാറുള്ളൂ. വിഗ്രഹത്തിന് പുറകിലായി അതിവിശേഷമായ ഒരു സാളഗ്രാമപ്പടി കൂടിയുണ്ട്. ഇതുവഴി വൈഷ്ണവചൈതന്യം പതിന്മടങ്ങ് വർദ്ധിയ്ക്കുന്നു. ചുവർച്ചിത്രങ്ങൾകൊണ്ടും ദാരുശില്പങ്ങൾകൊണ്ടും അതിമനോഹരമാക്കിയിട്ടുണ്ട് ഇവിടത്തെ ശ്രീകോവിൽ. ശിവൻ മോഹിനിയെ കണ്ട് മയങ്ങുന്നത്, പാലാഴിമഥനം, ശ്രീരാമപട്ടാഭിഷേകം, ഗണപതി, [[ദക്ഷിണാമൂർത്തി]], ശ്രീകൃഷ്ണലീല - അങ്ങനെ നീളുന്നു ആ നിര. ശ്രീകോവിലിന്റെ വടക്കുകിഴക്കേമൂലയിൽ വരച്ചുവച്ച താമരക്കണ്ണന്റെ ചിത്രം, 2019-'20 കാലത്ത് സാമൂഹിക മാധ്യമങ്ങളിലൂടെ വളരെയധികം ശ്രദ്ധിയ്ക്കപ്പെടുകയുണ്ടായി. നിലവിൽ ശ്രീകോവിൽച്ചുവരുകളിൽ കാണപ്പെടുന്ന ചിത്രങ്ങൾ, 1970-ലെ തീപിടുത്തത്തിനുശേഷം വീണ്ടും വരച്ചുചേർത്തവയാണ്. [[മമ്മിയൂർ കൃഷ്ണൻകുട്ടി നായർ]], [[കെ.കെ വാര്യർ]], [[പട്ടാമ്പി ശേഖരവാര്യർ]], [[എം.കെ. ശ്രീനിവാസൻ]] എന്നീ ചുവർച്ചിത്രകാരന്മാരും ശിഷ്യഗണങ്ങളും ചേർന്നാണ് ഇവ വരച്ചത്. ശ്രീകോവിലിന്റെ വാതിലുകൾ പിച്ചളയിൽതീർത്ത് സ്വർണ്ണം പൂശിയവയാണ്. 101 മണികൾ ഈ വാതിലിലുണ്ട്. ശ്രീകോവിലിലേക്ക് കയറാനായി സോപാനപ്പടികൾ കരിങ്കല്ലിൽ തീർത്തവയാണ്. എന്നാൽ ഇപ്പോൾ അവയും സ്വർണ്ണം പൂശിയിട്ടുണ്ട്. ഇരുവശത്തുനിന്നും കയറാൻ പറ്റുന്ന രീതിയിലുള്ള സോപാനപ്പടികളാണ് ഇവിടെയുള്ളത്. ==നാലമ്പലം== ഗുരുവായൂർ ക്ഷേത്രത്തിലെ വിവിധ ഭാഗങ്ങൾ ===അങ്കണം=== ശ്രീകോവിലിനു ചുറ്റുമുള്ള മുറ്റവും നടവഴിയും വാതിൽമാടങ്ങളും ചേർന്ന ഭാഗമാണ് അങ്കണം എന്നറിയപ്പെടുന്നത്. 'നാലമ്പലം' എന്നും ഇതറിയപ്പെടുന്നു. ===വാതിൽമാടം=== കിഴക്കുവശത്തുകൂടി അങ്കണത്തിലേക്ക് കടക്കുമ്പോൾ ഇരുവശത്തുമുള്ള ഉയർന്ന പ്ലാറ്റ്ഫോമുകളാണ് വാതിൽമാടം. തെക്കേ വാതിൽമാടത്തിന്റെ കിഴക്കേ തൂണിൽ ചാരിയിരുന്നാണ് നാരായണീയം രചിച്ചതെന്ന് വിശ്വസിയ്ക്കുന്നു. ഇന്ന് ആ സ്ഥലത്ത് അത് എഴുതിക്കാണിയ്ക്കുന്ന ഒരു ഫലകവും സമീപം ഒരു നിലവിളക്കും സ്ഥാപിച്ചിട്ടുണ്ട്. ഇതിന്റെ തെക്കുഭാഗത്തുള്ള പ്രത്യേകം മുറിയിലാണ് കീഴ്ശാന്തിമാർ ചന്ദനം അരയ്ക്കുന്നത്. പണ്ട് വടക്കേ വാതിൽമാടം പരദേശി ബ്രാഹ്മണന്മാർക്കുള്ളതായിരുന്നു. ഇന്ന് ഈ സ്ഥലങ്ങൾ പ്രത്യേകപരിപാടികൾക്കായി ഉപയോഗിക്കുന്നു. തെക്കേ വാതിൽമാടത്തിലാണ് നിത്യവും രാവിലെയുള്ള ഗണപതിഹോമമടക്കമുള്ള ക്രിയകൾ നടത്തിവരുന്നത്. വടക്കേ വാതിൽമാടത്തിലാണ് നിത്യേനയുള്ള [[ചെണ്ടമേളം|ചെണ്ടമേളവും]] [[അഷ്ടപദി]] ആലാപനവും നടക്കുന്നത്. ഗുരുവായൂർ ക്ഷേത്രത്തിൽ അഷ്ടപദി ആലാപനത്തിന് വളരെയധികം പ്രാധാന്യമുണ്ട്. അഷ്ടപദി കേരളത്തിൽ പ്രചരിച്ചുതുടങ്ങിയ കാലം മുതലേ ഗുരുവായൂരിൽ അഷ്ടപദി അർച്ചന നടന്നുവരുന്നുണ്ട്. ചെർപ്പുളശ്ശേരി ഉണ്ണിരാരിച്ചൻ തിരുമുല്പാടും മകൻ [[ജനാർദ്ദനൻ നെടുങ്ങാടി|ജനാർദ്ദനൻ നെടുങ്ങാടിയും]] ഈ രംഗത്തെ പ്രധാന കലാകാരന്മാരായിരുന്നു. അഷ്ടപദിയിൽ ഒരു ഗുരുവായൂർ ശൈലി തന്നെ സൃഷ്ടിച്ചെടുക്കുന്നതിൽ ഇവർ പങ്കുവഹിച്ചിട്ടുണ്ട്. ഇപ്പോൾ അഷ്ടപദി മൈക്കിലൂടെ കേൾപ്പിച്ചുകൊടുക്കുന്ന പരിപാടിയുണ്ട്. അഞ്ചുപൂജകൾക്കും ദീപാരാധനയ്ക്കുമെല്ലാം മൈക്കിൽ അഷ്ടപദി കേൾക്കാവുന്നതാണ്. ===നമസ്കാരമണ്ഡപം=== ദീർഘചതുരാകൃതിയിൽ ശ്രീകോവിലിനുമുന്നിൽ തീർത്തതാണ് നമസ്കാരമണ്ഡപം. നാലുകാലുകളോടുകൂടിയ താരതമ്യേന ചെറിയൊരു നമസ്കാരമണ്ഡപമാണ് ഇവിടെയുള്ളത്. ഇതിന്റെ മേൽക്കൂര സ്വർണ്ണം മേഞ്ഞിട്ടുണ്ട്. അതിനുമുകളിൽ സ്വർണ്ണത്താഴികക്കുടം ശോഭിച്ചുനിൽക്കുന്നു. ഭഗവദ്വാഹനമായ [[ഗരുഡൻ|ഗരുഡന്റെ]] സാന്നിധ്യം ഈ മണ്ഡപത്തിലുണ്ടെന്ന് വിശ്വസിയ്ക്കപ്പെടുന്നു. തന്മൂലം ഇവിടെയും വന്ദിയ്ക്കാറുണ്ട്. മൂന്ന് തട്ടുകളോടുകൂടിയ ഒരു കവരവിളക്ക് ഇവിടെ കാണാം. ദീപാരാധനാസമയത്തും മറ്റും ഇത് കത്തിച്ചുവയ്ക്കുന്നു. മേൽശാന്തി നറുക്കെടുപ്പിന്റെ അവസരങ്ങളിൽ ഇവിടെ സൂക്ഷിച്ചിട്ടുള്ള പെട്ടിയിൽനിന്നാണ് പുതിയ മേൽശാന്തിയെ തിരഞ്ഞെടുക്കുന്നത്. പഴയ മേൽശാന്തി സ്ഥാനമൊഴിയുമ്പോൾ തന്റെ സ്ഥാനചിഹ്നമായ താക്കോൽക്കൂട്ടം ഇവിടെ നിക്ഷേപിക്കുകയാണ് ചെയ്യുക. തുടർന്ന് ഓതിക്കൻ ഇത് പുതിയ മേൽശാന്തിക്ക് കൈമാറുന്നു. ===നാലമ്പലം=== അങ്കണത്തിനു ചുറ്റും മേൽക്കൂരയോടുകൂറ്റിയതാണ് നാലമ്പലം. ഇതിനകത്ത് സ്ഥലം വളരെ കുറവാണ്. എങ്കിലും പ്രദക്ഷിണം നിർബാധം നടത്താം. നാലമ്പലത്തിനൊത്ത നടുക്കായി ശ്രീകോവിൽ സ്ഥിതി ചെയ്യുന്നു. ചുറ്റുമുള്ള അകത്തെ ബലിവട്ടത്തിൽ അങ്ങിങ്ങായി ബലിക്കല്ലുകൾ കാണാം. അഷ്ടദിക്പാലകർ (കിഴക്ക് - [[ഇന്ദ്രൻ]], തെക്കുകിഴക്ക് - [[അഗ്നി]], തെക്ക് - [[യമൻ]], തെക്കുപടിഞ്ഞാറ് - [[നിര്യതി]], പടിഞ്ഞാറ് - [[വരുണൻ]], വടക്കുപടിഞ്ഞാറ് - [[വായു]], വടക്ക് - [[കുബേരൻ]], വടക്കുകിഴക്ക് - [[ഈശാനൻ]]), സപ്തമാതൃക്കൾ (തെക്കുഭാഗത്ത് ഒറ്റക്കല്ലിൽ - [[ബ്രാഹ്മി]]/[[ബ്രഹ്മാണി]], [[മാഹേശ്വരി]], [[കൗമാരി]], [[വൈഷ്ണവി]], [[വാരാഹി]], [[ഇന്ദ്രാണി]], [[ചാമുണ്ഡി]] എന്നീ ക്രമത്തിൽ), [[വീരഭദ്രൻ]] (സപ്തമാതൃക്കൾക്കൊപ്പം കിഴക്കുഭാഗത്ത്), ഗണപതി (സപ്തമാതൃക്കൾക്കൊപ്പം പടിഞ്ഞാറുഭാഗത്ത്), ശാസ്താവ് (തെക്കിനും തെക്കുപടിഞ്ഞാറിനുമിടയിൽ), സുബ്രഹ്മണ്യൻ (പടിഞ്ഞാറിനും വടക്കുപടിഞ്ഞാറിനുമിടയിൽ), ദുർഗ്ഗ (വടക്കുപടിഞ്ഞാറിനും വടക്കിനുമിടയിൽ), അനന്തൻ (തെക്കുപടിഞ്ഞാറിനും പടിഞ്ഞാറിനുമിടയിൽ), ബ്രഹ്മാവ് (വടക്കുകിഴക്കിനും കിഴക്കിനുമിടയിൽ), [[നിർമ്മാല്യമൂർത്തി]] (വടക്കിനും വടക്കുകിഴക്കിനുമിടയിൽ - ഇവിടെ [[വിഷ്വക്സേനൻ]]) തുടങ്ങിയ ദേവന്റെ കാവൽക്കാരെയാണ് ഈ ബലിക്കല്ലുകൾ സൂചിപ്പിക്കുന്നത്. നിത്യശീവേലിക്ക് ഈ കല്ലുകളിലാണ് മേൽശാന്തി ബലിതൂകുന്നത്. കൂടാതെ, വിഷ്ണുക്ഷേത്രമായതിനാൽ വടക്കുവശത്ത് ''ഉത്തരമാതൃക്കൾ'' എന്ന പേരിൽ മറ്റൊരു സങ്കല്പവുമുണ്ട്. ഭാഗീശ്വരി, ക്രിയ, കീർത്തി, ലക്ഷ്മി, സൃഷ്ടി, വിദ്യ, ശാന്തി എന്നീ ഏഴുദേവതകളാണ് ഈ പേരിൽ അറിയപ്പെടുന്നത്. ഇവർക്കൊപ്പം ശ്രീധരൻ, അശ്വമുഖൻ എന്നീ രണ്ട് ദേവന്മാരുമുണ്ട്. സപ്തമാതൃക്കളുടെ വൈഷ്ണവഭാവമായാണ് ഇതിനെ കണ്ടുവരുന്നത്. എന്നാൽ, ഇവർക്ക് ബലിക്കല്ലുകൾ നൽകിയിട്ടില്ല. പകരം, സങ്കല്പത്തിൽ ബലിതൂകിപ്പോകുകയാണ് ചെയ്യുന്നത്. ബലിക്കല്ലുകൾ ദേവന്റെ/ദേവിയുടെ വികാരഭേദങ്ങളാണെന്നാണ് വിശ്വാസം. തന്മൂലം അവയിൽ ചവിട്ടുന്നതും തൊട്ട് തലയിൽ വയ്ക്കുന്നതും നിരോധിച്ചിരിയ്ക്കുന്നു. ===തിടപ്പള്ളി=== ഭഗവാനുള്ള നിവേദ്യം തയ്യാറാക്കുന്ന മുറിയാണ് തിടപ്പള്ളി. പതിവുപോലെ നാലമ്പലത്തിനകത്ത് തെക്കുകിഴക്കേമൂലയിൽ ശ്രീകോവിലിന് വലതുവശത്താണ് തിടപ്പള്ളി സ്ഥിതിചെയ്യുന്നത്. രണ്ടുഭാഗങ്ങളാക്കിത്തിരിച്ച തിടപ്പള്ളിയുടെ ഒരുഭാഗത്ത് പായസം പോലുള്ള നിവേദ്യങ്ങളും മറുഭാഗത്ത് [[അപ്പം]] പോലുള്ള നിവേദ്യങ്ങളുമാണ് ഉണ്ടാക്കുന്നത്. സാധാരണ വിഷ്ണുക്ഷേത്രങ്ങളിലെപ്പോലെ പാൽപ്പായസം തന്നെയാണ് ഗുരുവായൂരിലും പ്രധാന നിവേദ്യം. [[അമ്പലപ്പുഴ പാൽപ്പായസം|അമ്പലപ്പുഴയിൽ]] നിന്ന് വ്യത്യസ്തമായി തൂവെള്ള നിറമാണ് ഇവിടെയുള്ള പാൽപ്പായസത്തിന്. നിത്യവും പന്തീരടിയ്ക്കും ഉച്ചപ്പൂജയ്ക്കും അത്താഴപ്പൂജയ്ക്കുമായി മൂന്നുനേരം പാൽപ്പായസനിവേദ്യം പതിവാണ്. കൂടാതെ, നെയ്പ്പായസം, പാലടപ്രഥമൻ, കടുമ്പായസം, ത്രിമധുരം, പഴം, പഞ്ചസാര, അപ്പം, അട തുടങ്ങിയവയും പ്രധാനമാണ്. ===പടക്കളം=== ഭഗവാനു നിവേദിച്ച പടച്ചോറ് വിതരണം ചെയ്യുന്നതിവിടെയാണ്. ശ്രീകോവിലിന് വടക്കുപടിഞ്ഞാറുഭാഗത്ത് ഒരു പ്രത്യേകമുറിയിലാണ് സ്ഥാനം. ഇവിടെ പ്രത്യേകം കൊട്ടകളിൽ നിറച്ച് പടച്ചോറ് കൂട്ടിവച്ചിരിയ്ക്കുന്നത് കാണാം. ഇലയിൽ വന്നാണ് ഇവ കൊടുക്കുക. ===തുറക്കാ അറ=== പേരു സൂചിപ്പിക്കുന്നതുപോലെത്തന്നെ ഒരിയ്ക്കലും തുറക്കാത്ത ഒരു രഹസ്യ അറയാണ് തുറക്കാ അറ. തിടപ്പള്ളിയ്ക്ക് പടിഞ്ഞാറാണ് ഇത് സ്ഥിതിചെയ്യുന്നത്. നാഗങ്ങളാണ് ഈ നിലവറ കാക്കുന്നതാണെന്ന് വിശ്വസിയ്ക്കപ്പെടുന്നു. ഇതിനകത്ത് ശ്രീകൃഷ്ണഭഗവാന്റെ മയിൽപ്പീലി പോലുള്ള പല അത്ഭുതവസ്തുക്കളുമുള്ളതായി വിശ്വസിക്കപ്പെടുന്നു. ഒരിയ്ക്കൽ ഇത് തുറക്കാൻ ചില വിരുതന്മാർ ശ്രമിച്ചിരുന്നു. എന്നാൽ അന്ന് കുറേ അനർത്ഥങ്ങൾ കാണാനിടയായി{{തെളിവ്}}. തുടർന്ന് അത് എന്നെന്നേയ്ക്കുമായി അടച്ചിടുകയായിരുന്നു. ===സരസ്വതി അറ=== ഗണപതിക്ഷേത്രത്തിന്റെ തൊട്ടുമുമ്പിലാണ് സരസ്വതി അറ. നവരാത്രികലത്ത് ഓലകൾ വച്ചിരുന്ന സ്ഥലമാണ്. സ്ഥലക്കുറവുകാരണം ഇപ്പോഴത് കൂത്തമ്പലത്തിലേക്ക് മാറ്റി. എങ്കിലും, സരസ്വതീദേവിയുടെ ശക്തമായ സാന്നിദ്ധ്യം ഇന്നും ഈ മുറിയിലുണ്ടെന്നാണ് വിശ്വാസം. അതിനാൽ, ഈ മുറി ഇതുവരെ പൊളിച്ചുമാറ്റിയിട്ടില്ല. ഇപ്പോൾ നിത്യേന സരസ്വതീപൂജ നടക്കുന്ന സ്ഥലമാണിത്. വിദ്യാദേവിയായ സരസ്വതിയുടെ ഒരു ഛായാചിത്രം ഇവിടെ സ്ഥാപിച്ചിട്ടുണ്ട്. ഇതിനുമുന്നിൽ നിത്യവും വിളക്കുവയ്പുണ്ട്. ഇവിടെ വന്ദിയ്ക്കുന്നത് വിദ്യാഭിവൃദ്ധിയ്ക്ക് ഉത്തമമാണെന്ന് വിശ്വസിച്ചുവരുന്നു. ===നൃത്തശാല=== ശ്രീകോവിലിന് വടക്കുഭാഗത്തുള്ള ഒരു മുറിയാണ് നൃത്തശാല. ഐതിഹ്യമനുസരിച്ച് ഭാഗവതോത്തമനായ വില്വമംഗലത്തിന് ശ്രീകൃഷ്ണന്റെ നൃത്തം ദർശിക്കാനായത് ഇവിടെ വച്ചാണ്. തന്മൂലം നൃത്തശാല എന്ന പേരുവന്നു. [[കന്നി]], [[കുംഭം]] എന്നീ മാസങ്ങളിലെ [[മകം]] നക്ഷത്രദിവസങ്ങളിൽ ഈ മുറിയിൽവച്ചാണ് [[ശ്രാദ്ധം|ശ്രാദ്ധച്ചടങ്ങുകൾ]] നടത്തുന്നത്. ഗുരുവായൂരപ്പനിൽ സർവ്വവും സമർപ്പിച്ച രണ്ട് ഭക്തരുടെ ശ്രാദ്ധം ഗുരുവായൂരപ്പൻ തന്നെ ഊട്ടുന്നു എന്നതാണ് സങ്കല്പം. ഇവിടെ ഭഗവദ്സ്മരണയിൽ ഒരു നിലവിളക്ക് കൊളുത്തിവച്ചിട്ടുണ്ട്. നൃത്തശാലയിൽ വന്ദിയ്ക്കുന്നത് ശ്രീകോവിലിൽ കയറി ഭഗവാനെ തൊഴുന്നതിന് തത്തുല്യമായ ഫലം നൽകുന്നു എന്നാണ് വിശ്വാസം. തന്മൂലം ഇവിടെയും തിരക്കുണ്ടാകാറുണ്ട്. ===മുളയറ=== നാലമ്പലത്തിനകത്ത് വടക്കുകിഴക്കുഭാഗത്താണ് മുളയറ. ഇവിടെയാണ് ഉത്സവക്കാലത്ത് മണ്ണുനിറച്ച് വിവിധ ഇനം വിത്തുകൾ വിതച്ച കുടങ്ങൾ വയ്ക്കുന്നത്. ''മുളയിടൽ'' എന്നറിയപ്പെടുന്ന ഈ ചടങ്ങോടെയാണ് ഗുരുവായൂരിലെ ഉത്സവത്തിന് തുടക്കം കുറിയ്ക്കുന്നത്. മുളപൂജ നടക്കുന്നതിനാൽ 'മുളയറ' എന്ന പേരുവന്നു. ഉത്സവക്കാലത്ത് മാത്രമേ ഇവിടെ ദർശനമുണ്ടാകാറുള്ളൂ. അല്ലാത്തപ്പോഴെല്ലാം ഇവിടം അടച്ചിരിയ്ക്കും. ===കോയ്മ അറ=== നാലമ്പലത്തിനകത്ത് വടക്കുഭാഗത്ത് സ്ഥിതിചെയ്യുന്നു. പഴയ ഭരണസംവിധാനത്തിൽ പൂജകളുടെ മേൽനോട്ടം വഹിച്ചിരുന്ന കോയ്മകളുടെ മുറി. ഇന്ന് ഇത് വെളിച്ചെണ്ണ വിൽക്കാനുള്ള സ്ഥാനമാണ്. ===മണിക്കിണർ=== ശ്രീകോവിലിന് വടക്കുകിഴക്കുഭാഗത്ത് സ്ഥിതിചെയ്യുന്ന കിണറാണിത്. ഈ കിണറ്റിലെ ജലമാണ് അഭിഷേകത്തിനും നിവേദ്യത്തിനും ഉപയോഗിക്കുന്നത്. ശീവേലിസമയത്ത് ഇവിടെയും ബലി തൂകാറുണ്ട്. ഇവിടെ വരുണസാന്നിദ്ധ്യമുണ്ടെന്ന് വിശ്വസിക്കപ്പെടുന്നു. ഇവിടത്തെ ജലത്തിന് വളരെയധികം പ്രത്യേകതകളുണ്ട്. കൊടിയ വേനലിലും പെരുമഴയിലും മരം കോച്ചുന്ന തണുപ്പിലും ഇവിടത്തെ ജലം തുല്യനിലയിൽത്തന്നെ നിൽക്കുന്നു. പരിസരപ്രദേശങ്ങളിലൊന്നുംതന്നെ ഇത്രയും ശുദ്ധമായ ജലം ലഭിയ്ക്കുന്നില്ല. സാളഗ്രാമാദി വിശിഷ്ടവസ്തുക്കൾ ഇവിടെയുണ്ടെന്ന് വിശ്വസിക്കപ്പെടുന്നു. 2013-ൽ നടന്ന പരിശോധനയിൽ ഇത് വ്യക്തമായി. 1985-ൽ മോഷണം പോയ തിരുവാഭരണങ്ങൾ 2014-ൽ ലഭിച്ചത് ഈ കിണറ്റിൽനിന്നാണ്. ==നടപ്പുര== ===ബാഹ്യാങ്കണം=== ക്ഷേത്രം നാലമ്പലത്തിനുചുറ്റുമുള്ളതാണ് ബാഹ്യാങ്കണം. ശീവേലി നടക്കുന്നതിവിടെയാണ്. നിലവിൽ നാല് നടകളിലും നടപ്പുരകൾ പണിതിട്ടുണ്ട്. കിഴക്കുഭാഗത്തുള്ള പ്രധാന നടപ്പുര, ആദ്യകാലത്ത് ഓടുമേഞ്ഞതായിരുന്നു. 2001-ൽ വ്യവസായഭീമനായിരുന്ന [[ധീരുഭായ് അംബാനി|ധീരുഭായ് അംബാനിയുടെ]] നേർച്ചയായി ഓടുകൾ മാറ്റുകയും മേൽക്കൂര പൂർണ്ണമായും ചെമ്പുമേയുകയും ചെയ്തു. വടക്കുഭാഗത്തെ നടപ്പുരയും അതിഗംഭീരമായ ഒരു നിർമ്മിതിയാണ്. ഇതിന്റെ കോൺക്രീറ്റ് മേൽക്കൂരയ്ക്ക് പടിഞ്ഞാറുഭാഗത്ത് ശങ്കരാചാര്യരുടെ വീഴ്ച ഓർമ്മിയ്ക്കുന്നതിന്, ആചാര്യവന്ദനത്തിന് ഒരു ഭാഗം ഒഴിച്ചിട്ടിട്ടുണ്ട്. ഈ ഭാഗത്തുതന്നെയാണ് രാത്രി നടയടച്ചശേഷം [[കൃഷ്ണനാട്ടം]] നടക്കുന്നത്. അതിമനോഹരമായ ദേവരൂപങ്ങൾ കൊണ്ട് അലംകൃതമാണ് വടക്കേ നടപ്പുരയിലെ തൂണുകൾ. ഇവ ഗുരുവായൂരിലെ പ്രധാന ആകർഷണങ്ങളിൽ പെടുന്നു. തെക്കും പടിഞ്ഞാറുമുള്ള നടപ്പുരകൾ, 1970-ലെ തീപിടുത്തത്തിനുശേഷം പണികഴിപ്പിച്ചവയാണ്. ഇവ താരതമ്യേന ലളിതമായ നിർമ്മിതികളാണ്. ===ഗോപുരങ്ങൾ=== കിഴക്കും പടിഞ്ഞാറും പ്രവേശന വഴികളിൽ അപൂർവങ്ങളായ ചുമർചിത്രങ്ങളും ദാരുശില്പങ്ങളും കൊണ്ട് അലംകൃതമായ രണ്ടുനില ഗോപുരങ്ങളുണ്ട്. അവയിൽ കിഴക്കേ ഗോപുരത്തിനാണ് ഉയരം കൂടുതൽ - 33 അടി. പടിഞ്ഞാറേ ഗോപുരത്തിന് 27 അടിയേ ഉയരമുള്ളൂ. 1970-ലെ തീപ്പിടുത്തത്തിൽ നശിച്ച ചില ചിത്രങ്ങൾ ഇവിടങ്ങളിൽ പുനർനിർമിച്ചിട്ടുണ്ട്. മറ്റു ക്ഷേത്രങ്ങളിൽ നിന്നും വ്യത്യസ്തമായ ശൈലിയിലും വിഷയത്തിലുമുള്ള ചുമർചിത്രങ്ങളാണിവിടെ. രണ്ടു ഗോപുരങ്ങൾക്കും മരംകൊണ്ട് നിർമ്മിച്ച കൂറ്റൻ വാതിലുകളുണ്ട്. അവയിൽ കിഴക്കേ ഗോപുരത്തിൽ ദശാവതാരരൂപങ്ങളും പടിഞ്ഞാറേ ഗോപുരത്തിൽ ശ്രീകൃഷ്ണലീലകളും കൊത്തിവച്ചിരിക്കുന്നു. അതിലൂടെ കടക്കുന്നതിനായി കിഴക്കേ നടയിൽ ക്യൂ സൗകര്യം ഏർപ്പെടുത്തിയിട്ടുണ്ട്. ക്യൂവിൽ നിൽക്കുന്നവർക്കുമാത്രമേ സാധാരണയായി നാലമ്പലത്തിനകത്തേയ്ക്ക് പ്രവേശനം അനുവദിയ്ക്കാറുള്ളൂ. കിഴക്കേ ഗോപുരത്തിന് വടക്കുവശത്തുള്ള വഴിയിൽ ദേവസ്വം മാനേജറുടെ ക്യാബിനാണ്. ഇങ്ങോട്ട് കടക്കാനായി മതിൽക്കകത്തുതന്നെ കോണിപ്പടികൾ കാണാം. ===വിളക്കുമാടം=== നാലമ്പലത്തിന് ചുറ്റും ചുമരിലുറപ്പിച്ചിട്ടുള്ള മരച്ചള്ളകളിൽ ഉറപ്പിച്ചിട്ടുള്ള 8000 പിച്ചള വിളക്കുകളുള്ളതാണ് വിളക്കുമാടം. സന്ധ്യയ്ക്ക് ദീപാരാധനസമയത്തും മറ്റും ഈ വിളക്കുകൾ തെളിയിയ്ക്കുന്നു. അവയിൽ പടിഞ്ഞാറേ നടയിലുള്ള കാഴ്ച അതിമനോഹരമാണ്. മറ്റുള്ള മൂന്നുനടകളിലും വാതിലുകളുടെയും ശ്രീകോവിലിന്റെയും രൂപത്തിൽ തടസ്സങ്ങളുണ്ടാകുമെങ്കിലും പടിഞ്ഞാറേ നടയിൽ ഇവയില്ല. അതിനാൽ തടസ്സങ്ങളില്ലാതെ ദീപപ്രഭ ആസ്വദിയ്ക്കാവുന്നതാണ്. ഗുരുവായൂർ ക്ഷേത്രത്തിലെ ഏറ്റവും മനോഹരമായ ദൃശ്യങ്ങളിലൊന്നാണ് പടിഞ്ഞാറേ വിളക്കുമാടത്തിൽ വിളക്കുകൾ കൊളുത്തിവയ്ക്കുമ്പോൾ നമുക്ക് ലഭിയ്ക്കുന്നത്. [[പൗർണ്ണമി]]ദിവസങ്ങളിൽ ഇവിടെനിന്ന് കൊടിമരത്തിന്റെ മുകളിലെ ഗരുഡനെയും അതിനപ്പുറമുള്ള പൂർണ്ണചന്ദ്രനെയും കാണാനാകുന്ന സ്ഥലം കൂടിയാണിത്. ആദ്യകാലത്ത് ക്ഷേത്രത്തിലുണ്ടായിരുന്ന ഇരുമ്പുവിളക്കുകൾ 20-ആം നൂറ്റാണ്ടിന്റെ ആദ്യപാദത്തിൽ പിച്ചളയാക്കുകയായിരുന്നു. 1970-ലെ തീപ്പിടുത്തത്തിൽ പൂർണ്ണമായും കത്തിപ്പോയശേഷം മൂന്നുവർഷമെടുത്താണ് ഇവ പുനർനിർമ്മിച്ചത്. ===നടപ്പുര=== കിഴക്കേഗോപുരം മുതൽ ബലിക്കൽപ്പുരവരെയുള്ള ഭാഗത്ത് മേൽക്കൂരയുള്ള ഭാഗമാണിത്. നടപ്പുരയുടെ വടക്കുഭാഗത്തുള്ള ഉയരംകൂടിയ ഭാഗമാണ് '''ആനപ്പന്തൽ.''' മൂന്ന് ആനകളെ ഒരുസമയം എഴുന്നള്ളിയ്ക്കാനുള്ള സ്ഥലം ഇവിടെയുണ്ട്. നാലമ്പലത്തിനകത്തേയ്ക്കുള്ള പ്രവേശനകവാടത്തിന്റെ നേരെ മുകളിലായി വരുന്ന ഭാഗത്ത്, [[ഹിരണ്യകശിപു|ഹിരണ്യകശിപുവിനെ]] വധിയ്ക്കുന്ന ഉഗ്രമൂർത്തിയായ [[നരസിംഹം|നരസിംഹമൂർത്തിയുടെ]] അതീവചൈതന്യമുള്ള ഒരു എണ്ണച്ഛായാചിത്രം കാണാം. [[രാജാ രവിവർമ്മ|രാജാ രവിവർമ്മയുടെ]] ശിഷ്യപരമ്പരയിൽ പെട്ട എൻ. ശ്രീനിവാസയ്യർ എന്ന ചിത്രകാരൻ വരച്ചുചേർത്ത ഈ ചിത്രം, 1952 സെപ്റ്റംബർ ഒന്നിനാണ് ഇവിടെ സ്ഥാപിച്ചത്. ആറടി ഉയരവും അഞ്ചടി വീതിയുമുള്ള ഈ ഭീമൻ ചിത്രം, ക്ഷേത്രത്തിൽ വരുന്ന ഭക്തരെ പ്രത്യേകമായി ആകർഷിയ്ക്കുന്നതാണ്. ചിത്രം സമർപ്പിച്ച തീയതിയും, ചിത്രകാരന്റെ പേരും യഥാക്രമം ഇതിന് മുകളിലും താഴെയുമായി എഴുതിവച്ചിട്ടുണ്ട്. കാലപ്പഴക്കം മൂലം കേടുവന്ന ഈ ചിത്രം, 2021-ൽ ഗുരുവായൂർ ചുവർച്ചിത്ര ഇൻസ്റ്റിറ്റ്യൂട്ട് പ്രിൻസിപ്പാളായിരുന്ന കെ.യു. കൃഷ്ണകുമാറും ശിഷ്യഗണങ്ങളും ചേർന്ന് പുതുക്കിവരയ്ക്കുകയുണ്ടായി. ഇതിന് അഭിമുഖമായി മറ്റൊരു നരസിംഹചിത്രവും ഇവിടെ കാണാം. ഇത് എ.എൻ.എൻ. നമ്പൂതിരിപ്പാട് എന്ന ചിത്രകാരൻ 2001-ൽ സമർപ്പിച്ചതാണ്. ഈ ചിത്രത്തിന്റെ സ്ഥാനത്ത് മുമ്പുണ്ടായിരുന്ന നരസിംഹചിത്രം കേടുവന്ന് നശിച്ചുപോയപ്പോഴാണ് ഈ ചിത്രം പകരം വച്ചത്. [[കിളിമാനൂർ ശേഖരവാര്യർ]] എന്ന ചിത്രകാരൻ വരച്ച, അതീവചൈതന്യമുള്ള മറ്റൊരു നരസിംഹചിത്രമായിരുന്നു അത്. ഈ ചിത്രം കൂടാതെ ഭക്തരുടെ വഴിപാടായി സമർപ്പിച്ച വേറെയും ധാരാളം ചിത്രങ്ങൾ ഇവിടെ കാണാം. ===ധ്വജസ്തംഭം (കൊടിമരം)=== കിഴക്കേ ബാഹ്യാങ്കണത്തിൽ നിൽക്കുന്ന ധ്വജസ്തംഭം അഥവാ കൊടിമരം 65 അടി ഉയരമുള്ളതും സ്വർണ്ണം പൊതിഞ്ഞതുമാണ്. 1952 ഫെബ്രുവരി ആറിനാണ് (കൊല്ലവർഷം 1127 മകരം 24, [[മകയിരം]] നക്ഷത്രം) ഈ കൊടിമരം ഇവിടെ പ്രതിഷ്ഠിച്ചത്. ഭഗവദ്വാഹനമായ ഗരുഡനെ ശിരസ്സിലേറ്റുന്ന ഈ കൊടിമരം, കേരളത്തിലെ ഏറ്റവും ശ്രദ്ധേയമായ കൊടിമരങ്ങളിലൊന്നാണ്. മുമ്പ് ഇവിടെയുണ്ടായിരുന്ന പഞ്ചലോഹക്കൊടിമരം കാലപ്പഴക്കം കൊണ്ട് ദ്രവിച്ചുപോയപ്പോഴാണ് സ്വർണ്ണക്കൊടിമരം പണിത് പ്രതിഷ്ഠിച്ചത്. [[തേക്ക്|തേക്കുമരത്തിന്റെ]] തടിയിൽ പൊതിഞ്ഞ് സ്വർണ്ണപ്പറകൾ ഇറക്കിവച്ച കൊടിമരമാണിത്. ഇന്നത്തെ എറണാകുളം ജില്ലയിലുള്ള പ്രസിദ്ധ ക്രൈസ്തവ തീർത്ഥാടനകേന്ദ്രമായ [[മലയാറ്റൂർ|മലയാറ്റൂരിനടുത്തുള്ള]] വനത്തിൽ നിന്നാണ് ഇതിനുള്ള തേക്ക് കണ്ടെടുത്തത്. അവിടെ നിന്ന് [[പെരിയാർ|പെരിയാറിലൂടെയും]], തുടർന്ന് [[കനോലി കനാൽ|കനോലി കനാലിലൂടെയും]] ഗുരുവായൂരിനടുത്തുള്ള [[ചക്കംകണ്ടം|ചക്കംകണ്ടത്തെത്തിച്ച]] തേക്കിൻതടി, പിന്നീട് പടിഞ്ഞാറേ നടയിലെ കുറച്ചുഭാഗം തകർത്തശേഷം ക്ഷേത്രത്തിലെത്തിയ്ക്കുകയായിരുന്നു. [[തിരുവിതാംകൂർ ഭരണാധികാരികൾ|തിരുവിതാംകൂറിന്റെ അവസാന രാജാവായിരുന്ന]] [[ചിത്തിര തിരുനാൾ ബാലരാമവർമ്മ|ശ്രീ ചിത്തിര തിരുനാൾ ബാലരാമവർമ്മയാണ്]] തേക്കിൻതടി വഴിപാടായി സമർപ്പിച്ചത്. [[ഗുരുവായൂർ കേശവൻ|ഗജരാജൻ ഗുരുവായൂർ കേശവനാണ്]] തടി ക്ഷേത്രത്തിലേയ്ക്ക് കൊണ്ടുവന്നത്. തുടർന്ന് ക്ഷേത്രം ഊട്ടുപുരയിൽ വച്ച തടി എണ്ണത്തോണിയിൽ കിടത്തുകയും, ഭക്തർ അതിൽ നിത്യവും എണ്ണയൊഴിയ്ക്കുകയും ചെയ്തുപോന്നു. ഇതിലിറക്കാനുള്ള സ്വർണ്ണപ്പറകൾ നിർമ്മിച്ചത് കൊടുങ്ങല്ലൂർ വേലപ്പൻ ആചാരിയും മകൻ കുട്ടൻ ആചാരിയും ചേർന്നാണ്. ക്ഷേത്രത്തിലെത്തുന്ന ഭക്തജനങ്ങൾക്ക് ദൂരത്തുനിന്നുതന്നെ ദർശനപുണ്യം നൽകുന്ന ഈ കൊടിമരത്തിൽ ഇപ്പോൾ അലങ്കാരവിളക്കുകൾ സ്ഥാപിച്ചിട്ടുണ്ട്. സന്ധ്യയ്ക്കുശേഷം അവ കത്തിയ്ക്കുന്നു. ===വലിയ മണി=== ബാഹ്യാങ്കണത്തിൽ വടക്കുകിഴക്കേമൂലയിലാണ് ക്ഷേത്രത്തിൽ സമയമറിയിയ്ക്കാൻ മുഴക്കുന്ന വലിയ മണി സ്ഥിതിചെയ്യുന്നത്. ആദ്യകാലത്ത് തെക്കുകിഴക്കേമൂലയിലായിരുന്നു മണിയുണ്ടായിരുന്നത്. പുതിയ തുലാഭാരക്കൗണ്ടർ പണിയുന്നതിന്റെ ഭാഗമായി 2007-ൽ അത് ഇപ്പോഴത്തെ സ്ഥാനത്തേയ്ക്ക് മാറ്റുകയായിരുന്നു. ഇപ്പോഴുള്ള മണി പൂർണ്ണമായും ഓടിൽ പണിതതാണ്. ഇവിടെ മുമ്പുണ്ടായിരുന്നത് നൂറുവർഷത്തിലധികം പഴക്കമുള്ള ഒരു മണിയായിരുന്നു. കാലപ്പഴക്കം മൂലം ദ്രവിച്ചുപോയ ഈ മണി, 2019-ൽ മാറ്റുകയും പകരം പുതിയ മണി വച്ചുപിടിപ്പിയ്ക്കുകയും ചെയ്തു. 2023 ഏപ്രിലിൽ മണിയുടെ ഇരുവശവും സ്ഥിതിചെയ്യുന്ന തൂണുകൾ പൂർണമായും സ്വർണ്ണം പൊതിയുകയും ദശാവതാരരൂപങ്ങൾ വച്ചുപിടിപ്പിയ്ക്കുകയും ചെയ്തു. ===കൂത്തമ്പലം=== ക്ഷേത്രമതിൽക്കകത്ത് തെക്കുകിഴക്കേമൂലയിലാണ് കൂത്തമ്പലം. ഗുരുവായൂർ ക്ഷേത്രത്തിൽ ഇന്ന് നിലനിലനിൽക്കുന്ന ഏറ്റവും പഴയ നിർമ്മിതിയാണ്, 1540-ൽ പണികഴിപ്പിച്ച ഈ കൂത്തമ്പലം. കേരളത്തിൽ സ്വന്തമായി കൂത്തമ്പലമുള്ള അപൂർവം ക്ഷേത്രങ്ങളിലൊന്നാണ് ഗുരുവായൂർ. അവയിൽ ഏറ്റവും ചെറിയ കൂത്തമ്പലങ്ങളിലൊന്നാണ് ഇവിടെയുള്ളത്. എങ്കിലും, അതിമനോഹരമായ ശില്പങ്ങൾ കൊണ്ട് അലംകൃതമാണ് ഇവിടെയുള്ള തൂണുകൾ. വിശേഷാവസരങ്ങളിൽ [[ചാക്യാർകൂത്ത്|ചാക്യാർകൂത്തും]] [[കൂടിയാട്ടം|കൂടിയാട്ടവും]] ഇവിടെ നടത്തപ്പെടുന്നു. അവയിൽ ഏറ്റവും പ്രധാനം, മണ്ഡലകാലത്ത് നടത്തപ്പെടുന്ന [[അംഗുലീയാങ്കം]] കൂത്താണ്. അശോകവനത്തിൽ കഴിയുന്ന [[സീത|സീതാദേവി]]യ്ക്കുമുന്നിൽ പ്രത്യക്ഷപ്പെടുന്ന ഹനുമാൻ, ദേവിയ്ക്ക് രാമമുദ്ര ചാർത്തിയ മോതിരം നൽകുന്ന കഥയെ ആസ്പദമാക്കിയാണ് ഈ കൂത്ത് സൃഷ്ടിച്ചിരിയ്ക്കുന്നത്. അംഗുലീയാങ്കം കൂത്ത് നടക്കുന്ന ക്ഷേത്രങ്ങളിൽ പ്രധാനസ്ഥാനമാണ് ഗുരുവായൂരിനുള്ളത്. [[നെല്ലുവായ]] കുട്ടഞ്ചേരി ചാക്യാർ കുടുംബത്തിനാണ് ഇവിടെ കൂത്തിനുള്ള അവകാശം. ഹനുമാന്റെ വേഷം നടത്തുന്ന ചാക്യാർ, തദവസരത്തിൽ ഗുരുവായൂരപ്പനെ മണിയടിച്ചുതൊഴുന്നത് പ്രധാനമാണ്. കൂത്തമ്പലത്തിലും ഭഗവദ്സാന്നിദ്ധ്യമുള്ളതായി വിശ്വസിയ്ക്കപ്പെടുന്നു. തന്മൂലം ഗുരുവായൂരിലെ പല വിശേഷച്ചടങ്ങുകളും നടക്കുന്നത് ഇവിടെവച്ചാണ്. നവരാത്രിക്കാലത്തുള്ള പൂജവയ്പ്പ്, ഉത്സവക്കാലത്തെ കലശപൂജ, ഏകാദശിക്കാലത്തെ ദ്വാദശിപ്പണം വയ്ക്കൽ തുടങ്ങിയവ അവയിൽ വിശേഷമാണ്. കൂത്തമ്പലത്തിൽ തൊഴുതാലും ശ്രീകോവിലിൽ തൊഴുതതിന്റെ പൂർണ്ണഫലം ലഭിയ്ക്കുമെന്നാണ് വിശ്വാസം ===ദീപസ്തംഭം=== ക്ഷേത്രത്തിനകത്ത് നാല് ദീപസ്തംഭങ്ങളുണ്ട്. അവയിൽ രണ്ടെണ്ണം അതാത് നടകളിലും രണ്ടെണ്ണം ഇരുവശങ്ങളിലുമായാണ് സ്ഥിതിചെയ്യുന്നത്. ക്ഷേത്രത്തിനു മുന്നിലുള്ള കൂറ്റൻ ദീപസ്തംഭത്തിന് 24 അടി ഉയരം ഉണ്ട്. പാദം അടക്കം 13 തട്ടുകളുമുണ്ട്. കൂർമ്മപീഠത്തിൽ നിൽക്കുന്ന ഈ ദീപസ്തംഭത്തിന്റെ മുകളിൽ ഗരുഡരൂപമാണുള്ളത്. 1909 ഓഗസ്റ്റ് 16-ന് (കൊല്ലവർഷം 1085 ചിങ്ങം 1) സ്വാതന്ത്ര്യസമരസേനാനിയും [[ഇന്ത്യൻ നാഷണൽ കോൺഗ്രസ്|കോൺഗ്രസ്]] പ്രസിഡന്റുമായിരുന്ന [[സി. ശങ്കരൻ നായർ|സർ സി. ശങ്കരൻ നായർ]] വഴിപാടായി സമർപ്പിച്ചതാണ് ഈ ദീപസ്തംഭം. 327 തിരികൾ വയ്ക്കാൻ സൗകര്യമുള്ള ഈ ദീപസ്തംഭത്തെക്കുറിച്ച് ധാരാളം കവിതകളുണ്ടായിട്ടുണ്ട്. തൃപ്പൂണിത്തുറ പൂർണ്ണത്രയീശക്ഷേത്രത്തിന് മുന്നിലുള്ള ദീപസ്തംഭത്തിന്റെ മാതൃകയിലാണ് ഈ ദീപസ്തംഭം പണിതത്. തൃപ്പൂണിത്തുറ ശിന്നൻ പിള്ള എന്ന മൂശാരിയും ശിഷ്യഗണങ്ങളും ചേർന്നാണ് ഇരു ദീപസ്തംഭങ്ങളും പണികഴിപ്പിച്ചത്. 2014-ൽ നടന്ന ചില പരിഷ്കാരങ്ങളുടെ ഭാഗമായി ഇത് പോളിഷ് ചെയ്ത് വൃത്തിയാക്കിയിരുന്നു. പടിഞ്ഞാറേ ഗോപുരത്തിനുമുന്നിലും ഒരു ദീപസ്തംഭമുണ്ട്. കിഴക്കേ നടയിലെ ദീപസ്തംഭത്തിന്റെ ഏതാണ്ട് അതേ രൂപമാണെങ്കിലും ഉയരം അല്പം കുറവാണ്. ഇത് സമർപ്പിച്ചത് ഗുരുവായൂരിലെ വ്യവസായപ്രമുഖനായിരുന്ന [[പി.ആർ. നമ്പ്യാർ|പി.ആർ. നമ്പ്യാരാണ്]]. ദീപാരാധനാസമയത്ത് ഇവ കത്തിച്ചുവയ്ക്കുന്നു. ===രുദ്രതീർത്ഥം=== ക്ഷേത്രത്തിന്റെ വടക്കുഭാഗത്ത് ഊട്ടുപുരയ്ക്ക് പുറകിലുള്ള കുളമാണ്. ഇവിടെയാണ് ആറാട്ട് നടക്കാറുള്ളത്. ഗുരുവും വായുവും കൂടി കൊണ്ടുവന്ന വിഗ്രഹം ശിവൻ പ്രതിഷ്ഠയ്ക്കുന്നതിനുമുമ്പ് ആറാട്ടു നടത്തിയത് രുദ്രതീർത്ഥത്തിലാണ്. ഭജനമിരിക്കുന്ന ഭക്തർ, ശാന്തിക്കാർ, കഴകക്കാർ എന്നിവർ കുളിയ്ക്കാറുള്ളത് ഈ കുളത്തിലാണ്. ഇവിടെ [[എണ്ണ]], [[സോപ്പ്]] മുതലയാവ തേച്ചുകുളിക്കുന്നതും [[നീന്തൽ|നീന്തുന്നതും]] നിരോധിച്ചിരിക്കുന്നു. മുമ്പ് ഈ കുളം ഒരു വൻ തടാകമായിരുന്നുവെന്നും അതിൽ നിറയെ താമരകളായിരുന്നുവെന്നും ശിവനും പ്രചേതസ്സുകളും വളരെക്കാലം ഇവിടെ തപസ്സുചെയ്തിരുന്നുവെന്നും ഐതിഹ്യമുണ്ട്. തന്മൂലം വളരെ പവിത്രമായി കണക്കാക്കപ്പെടുന്നു. എന്നാൽ ഈയടുത്ത കാലത്ത് ഒരുപാട് മാലിന്യങ്ങൾ ഇവിടെ കുന്നുകൂടിയിട്ടുണ്ട്. അവ തടയാൻ ഗുരുവായൂർ ദേവസ്വം വളരെയധികം ശ്രദ്ധിക്കുന്നുമുണ്ട്. സാളഗ്രാമം പോലുള്ള വിശിഷ്ട വസ്തുക്കൾ ഇവിടെയുള്ളതായി വിശ്വസിക്കപ്പെടുന്നു. എന്നാൽ ഇത് സ്ഥിരീകരിക്കപ്പെട്ടിട്ടില്ല. 1960-കൾക്കുശേഷം ഇവിടെ വൻ തോതിൽ സൗന്ദര്യവത്കരണം നടത്തിയിട്ടുണ്ട്. നിലവിൽ ഉൾക്കുളവും പുറംകുളവുമായി രണ്ട് ഭാഗങ്ങൾ കാണാം. കുളത്തിന്റെ നടുവിൽ കാളിയമർദ്ദനം നടത്തുന്ന കൃഷ്ണന്റെ ഒരു ശില്പവും കൊത്തിവച്ചിട്ടുണ്ട്. ഇത് 1975-ൽ പണികഴിപ്പിയ്ക്കപ്പെട്ടതാണ്. === തെക്കേ കുളം === രുദ്രതീർത്ഥം കൂടാതെ ക്ഷേത്രത്തിന് തെക്കുഭാഗത്തായി മറ്റൊരു കുളവും കാണാം. ഇത് താരതമ്യേന ചെറിയ കുളമാണെങ്കിലും ആകർഷകമായ ഒരു നിർമ്മിതിയാണ്. ആദ്യകാലത്ത് ക്ഷേത്രത്തിനടുത്തുണ്ടായിരുന്ന [[അഗ്രഹാരം|അഗ്രഹാരത്തിന്റെ]] വകയായിരുന്ന ഈ കുളം, അഗ്രഹാരം പൊളിച്ചപ്പോൾ ഗുരുവായൂർ ക്ഷേത്രത്തിന്റെ രണ്ടാമത്തെ കുളമായി മാറുകയായിരുന്നു. രുദ്രതീർത്ഥം വറ്റിയ്ക്കുകയോ അശുദ്ധമാകുകയോ ചെയ്യുമ്പോൾ ശാന്തിക്കാരും കഴകക്കാരും ഭക്തരും ഉപയോഗിയ്ക്കുന്നത് ഈ കുളമാണ്. 2011-ൽ വൻ തോതിൽ നവീകരണപ്രവർത്തനങ്ങൾ ഇതിനുചുറ്റും നടക്കുകയുണ്ടായി. == ക്ഷേത്രത്തിലെ നിത്യനിദാനം == <!-- [[ചിത്രം:Guruvayur-temple mural.jpg|thumb|250px|ചുവർ ചിത്രങ്ങൾ]] --> മഹാക്ഷേത്രമായ ഗുരുവായൂരിൽ നിത്യേന അഞ്ചുപൂജകളും മൂന്നുശീവേലികളുമുണ്ട്. ===പള്ളിയുണർത്ത്=== ക്ഷേത്രത്തിന്റെ ശ്രീകോവിൽനട തുറക്കുന്നത് പുലർച്ചെ മൂന്ന് മണിക്കാണ്. ആ സമയത്ത് ഏഴുതവണയുള്ള ശംഖനാദവും തകിലും നാദസ്വരവും കൊണ്ട് ഭഗവാൻ പള്ളിയുണർത്തപ്പെടുന്നു. ഈ സമയം തന്നെ, ക്ഷേത്രത്തിലെ സ്പീക്കറിൽ [[നാരായണീയം]], [[ഹരിനാമകീർത്തനം]], [[ജ്ഞാനപ്പാന]] എന്നിവ മാറിമാറിക്കേൾക്കാൻ സാധിയ്ക്കും. ദക്ഷിണേന്ത്യൻ ചലച്ചിത്രപിന്നണിഗായികയും ഗുരുവായൂരപ്പന്റെ പരമഭക്തയുമായിരുന്ന [[പി. ലീല]]യുടെ ശബ്ദത്തിലാണ് ഇവ കേൾക്കാൻ സാധിയ്ക്കുക. 1961 മുതലുള്ള പതിവാണിത്. ===നിർമാല്യ ദർശനം=== തലേന്നു ചാർത്തിയ അലങ്കാരങ്ങളോടെ വിരാജിക്കുന്ന ഭഗവത് വിഗ്രഹം ദർശിച്ച് ഭക്തജനങ്ങൾ നിർവൃതി നേടുന്നു. ഈ ദർശനത്തിനെ '''നിർമാല്യ ദർശനം''' എന്ന് പറയുന്നു. പുലർച്ചെ 3.00 മുതൽ 3.20 വരെയാണ് നിർമ്മല്യ ദർശനം.<ref name=" vns2"/> ===എണ്ണയഭിഷേകം=== തലേ ദിവസത്തെ മാല്യങ്ങൾ മാറ്റിയ ശേഷം<ref name="vns1">ശ്രീ ഗുരുവായൂരപ്പൻ, കുഞ്ഞുകുട്ടൻ ഇളയത് – എച്ച് ആന്റ് സി സ്റ്റോഴ്സ്</ref> ബിംബത്തിൽ എള്ളെണ്ണകൊണ്ട് അഭിഷേകം നടത്തുന്നു. ആടിയ ഈ എണ്ണ ഭക്തർക്ക് പ്രസാദമായി നൽകുന്നു.<ref name=" vns1"/> ഗുരുവായൂരപ്പന് ആടിയ എണ്ണ വാതരോഗശമനത്തിന് ഉത്തമമായി കണക്കാക്കപ്പെടുന്നു. ===വാകച്ചാർത്തും ശംഖാഭിഷേകവും=== തുടർന്ന് എണ്ണയുടെ അംശം മുഴുവനും തുടച്ചുമാറ്റിയ ശേഷം ബിംബത്തിന്മേൽ നെന്മേനി വാകയുടെ പൊടി തൂകുന്നു. ഇതാണ് പ്രശസ്തമായ വാകച്ചാർത്ത്. വാകച്ചാർത്തിനു ശേഷം ശംഖാഭിഷേകം നടത്തുന്നു. മന്ത്രപൂതമായ തീർത്ഥം ശംഖിൽ നിറച്ച് അഭിഷേകം നടത്തുന്നു. ഇതാണ് '''ശംഖാഭിഷേകം'''. പിന്നീട് സുവർണ്ണ കലശത്തിലെ ജലാഭിഷേകത്തോടെ അഭിഷേകചടങ്ങുകൾ സമാപിക്കുന്നു. ഭഗവാന്റെ പള്ളിനീരാട്ടാണ് ഇത്. പിന്നെ മലർ നിവേദ്യമായി. മലർ,ശർക്കര,കദളിപ്പഴം എന്നിവയാണ് അപ്പോഴത്തെ നൈവേദ്യങ്ങൾ. രാവിലെ 3:20 തൊട്ട് 3:30 വരെയാണിത്.<ref name=" vns2"/> ===മലർനിവേദ്യവും വിഗ്രഹാലങ്കാരവും=== അഭിഷേകത്തിനുശേഷം മലർ നിവേദ്യവും വിഗ്രഹാലങ്കാരവുമാണ്. ഇതിന് നട അടച്ചിരിയ്ക്കും. ഈ സമയത്ത് ദർശനമില്ലെങ്കിലും നാലമ്പലത്തിനകത്ത് നിൽക്കാൻ ഭക്തന് അനുവാദമുണ്ട്.<ref name="vns21">പേജ്15 , സുദർശനം, മംഗളം ഗുരുവായൂർ പ്രത്യേക പതിപ്പ്</ref> ഈ അലങ്കാരത്തിന്റെ സമയത്ത് ഭഗവാന്റെ മുഖത്തുമാത്രമേ അലങ്കാരമുണ്ടാകാറുള്ളൂ. അതിനുശേഷം ചുവന്ന പട്ടുകോണകം ചാർത്തി, വലതുകയ്യിൽ വെണ്ണയും ഇടതുകയ്യിൽ ഓടക്കുഴലും ധരിച്ചുനിൽക്കുന്ന രൂപത്തിൽ ഭഗവാനെ അലങ്കരിയ്ക്കുന്നു. ഈ രൂപമാണ് അലങ്കാരം കഴിഞ്ഞ് നടതുറക്കുമ്പോൾ ഭക്തർ ദർശിയ്ക്കുന്നത്. ഗുരുവായൂരപ്പന്റെ അതിപ്രസിദ്ധമായ ഒരു രൂപമാണിത്. ===ഉഷഃപൂജ=== മലർനിവേദ്യത്തെ തുടർന്ന് ഉഷഃപൂജയായി. ഇതിനു അടച്ചുപൂജയുണ്ട്. ധാരാളം ശർക്കര ചേർത്ത നെയ്പ്പായസം, വെണ്ണ, കദളിപ്പഴം, പഞ്ചസാര, വെള്ളനിവേദ്യം എന്നിവയാണ് ഉഷ:പൂജയുടെ നിവേദ്യങ്ങൾ. 4.15 മുതൽ 4.30 വരെയാണ് ഉഷഃപൂജ. ഇതോടെ ആദ്യപൂജ അവസാനിയ്ക്കുന്നു.<ref name=" vns1"/> അതിനു ശേഷം 5.45 വരെ ദർശനസമയമാണ്. ===എതിരേറ്റ് പൂജ=== ഈ സമയമാകുമ്പോഴേക്കും സൂര്യോദയമാകും. ഈ പൂജയ്ക്കാണ് "എതിരേറ്റ് പൂജ" എന്ന് പറയുന്നത്. ഉദയസൂര്യന്റെ കിരണങ്ങളെ എതിരേറ്റുനടത്തുന്നു എന്നതാണ് എതിരേറ്റുപൂജ എന്ന പേരിനുപിന്നിലുള്ള അർത്ഥം. എതിരേറ്റുപൂജ ലോപിച്ച് എതൃത്തപൂജയായി മാറി. ഇതിനും അടച്ചുപൂജയുണ്ട്. ത്രിമധുരമാണ് പ്രധാന നിവേദ്യം. ഈ പൂജയുടെ സമയത്ത് തിടപ്പള്ളിയ്ക്കടുത്തുള്ള ഒരു പ്രത്യേകമുറിയിൽ ഗണപതിഹോമം നിർവഹിക്കപ്പെടുന്നു. ഗണപതിഹോമത്തിലെ അഗ്നികുണ്ഡത്തിൽ നിന്നുമെടുത്ത അഗ്നി കൊണ്ടായിരുന്നുവത്രെ പണ്ട് തിടപ്പള്ളിയിൽ തീ പിടിപ്പിച്ചിരുന്നത്. ഈ സമയത്തു തന്നെ ക്ഷേത്രത്തിലെ ഉപദേവതകൾക്ക് കീഴ്ശാന്തിമാർ പൂജ നടത്തുന്നു. അകത്ത് കന്നിമൂലയിൽ (തെക്കുപടിഞ്ഞാറേമൂല) ഗണപതി, പുറത്ത് തെക്കുഭാഗത്തെ പ്രദക്ഷിണവഴിയിൽ അയ്യപ്പൻ, വടക്കുകിഴക്കുഭാഗത്ത് ഇടത്തരികത്തുകാവിൽ വനദുർഗ്ഗാഭഗവതി എന്നിവരാണ് ഉപദേവതകൾ. ഗണപതിയ്ക്കും അയ്യപ്പന്നും വെള്ളനിവേദ്യമാണ്. കദളിപ്പഴം, പഞ്ചസാര, ത്രിമധുരം എന്നിവ സാമാന്യമായി എല്ലാ ഉപദേവതകൾക്കും നിവേദിയ്ക്കപ്പെടുന്നു. രാവിലെ 7 മണി വരെയാണിത്.<ref name=" vns2"/> അതിനു ശേഷം 20 മിനിട്ട് നേരം ദർശന സമയമായതിനാൽ പൂജകളില്ല. <ref name=" vns1"/> ===കാലത്തെ ശീവേലി=== തന്റെ ഭൂതഗണങ്ങൾക്ക് നിവേദ്യം നൽകുന്നത് ഭഗവാൻ നേരിൽ കാണുകയാണ് ശീവേലിയുടെ ആന്തരാർത്ഥം. അവർക്ക് നൽകുന്ന ബലിയാണ് ശ്രീബലി-ശീവേലി. ദ്വാരപാലകരും ഭൂതഗണങ്ങളും ഈ സമയത്ത് തങ്ങൾക്കുള്ള നിവേദ്യം സ്വീകരിക്കുന്നു എന്നാണ് വിശ്വാസം. ജലഗന്ധ പുഷ്പാദികളായി മേൽശാന്തിയും ഹവിസ്സിന്റെ പാലികയിൽ നിവേദ്യവുമായി കീഴ്ശാന്തിയും നടക്കുന്നു. ഭൂതഗണങ്ങളെ പ്രതിനീധീകരിക്കുന്ന ബലിക്കല്ലുകളിന്മേലാണ് ബലിതൂവുക. ക്ഷേത്രത്തിന്റെ നാലമ്പലത്തിനു വെളിയിൽ എത്തുമ്പോൾ ഭഗവാന്റെ തിടമ്പുമായി കീഴ്ശാന്തി ആനപ്പുറത്ത് കയറുന്നു. തിടമ്പു പിടിയ്ക്കുന്ന കീഴ്ശാന്തിയെ '''ശാന്തിയേറ്റ നമ്പൂതിരി''' എന്നാണ് പറയുന്നത്. <ref name=" vns21"/>മുമ്പിൽ 12 കുത്തുവിളക്കുകളും വാദ്യഘോഷങ്ങളുടെയും ഭക്തരുടെ നാമജപങ്ങളുടെയും അകമ്പടിയുമായി ശ്രീബലിയുടെ മേൽനോട്ടം വഹിച്ചുകൊണ്ട് ഭഗവാൻ പ്രദക്ഷിണമായി നീങ്ങുന്നു. മൂന്ന് പ്രദക്ഷിണശേഷം ഉത്സവവിഗ്രഹവുമായി കീഴ്ശാന്തി ശ്രീലകത്തേക്ക് പോകുന്നു. ശീവേലി, പാലഭിഷേകം, നവകാഭിഷേകം, പന്തീരടി പൂജ എന്നിവ 7.15 തൊട്ട് 9.00 വരെയാണ്.<ref name=" vns2"/> ===നവകാഭിഷേകം=== ശീവേലിക്ക് ശേഷം രുദ്രതീർത്ഥത്തിൽ നിന്നും എടുക്കുന്ന ജലം കൊണ്ട് അഭിഷേകം നടത്തുന്നു. ഇളനീരും പശുവിൻപാലും പനിനീരും കൊണ്ടും വിഗ്രഹത്തിന്മേൽ അഭിഷേകം ചെയ്യുന്നുണ്ട്. തുടർന്ന് ഒൻപത് വെള്ളിക്കലശങ്ങളിൽ [[തീർത്ഥജലം]] നിറച്ച് മന്ത്രപൂർവ്വം അഭിഷേകം ചെയ്യുന്നതിനെയാണ് “നവകാഭിഷേകം” എന്ന് പറയുന്നത്. സാധാരണ മഹാക്ഷേത്രങ്ങളിൽ വിശേഷദിവസങ്ങളിൽ മാത്രം നടത്താറുള്ള ഈ പൂജ നിത്യേന നടക്കുന്ന അപൂർവ്വം ക്ഷേത്രങ്ങളിലൊന്നാണ് ഗുരുവായൂർ. ഈ പൂജ നടത്തുന്നത് ഓതിയ്ക്കന്മാരാണ്.<ref name=" vns21"/> തുടർന്ന് ബാലഗോപാലരൂപത്തിൽ കളഭം ചാർത്തുന്നു.<ref name=" vns1"/> ===പന്തീരടിപൂജ=== നിഴലിനു പന്ത്രണ്ട് നീളം ഉണ്ടാകുന്ന സമയമാണ് പന്തീരടി. ഉദ്ദേശം കാലത്ത് 8 മണിക്കും 9 മണിക്കും ഇടയ്ക്കായിരിക്കും ഇത്. ഈ സമയത്ത് നിർവഹിയ്ക്കപ്പെടുന്ന പൂജയായതിനാലാണ് ഇതിനെ “പന്തീരടിപൂജ” എന്ന് വിശേഷിപ്പിക്കുന്നത്. മേൽശാന്തി ഈ സമയത്ത് വിശ്രമത്തിന് പോകുന്നതു കൊണ്ട് തന്ത്രിയോ ഓതിയ്ക്കനോ ആണ് ഈ പൂജ ചെയ്യുന്നത്. പാൽപ്പായസമാണ് ഈ സമയത്തെ പ്രധാന നിവേദ്യം. ഇതുകഴിഞ്ഞാൽ 8.10 മുതൽ 9.10 വരെ ദർശനമുണ്ടായിരിയ്ക്കും. <ref name=" vns21"/> ===ഉച്ചപ്പൂജ=== ഗുരുവായൂരിലെ അഞ്ചൂപൂജകളിൽ ഏറ്റവും പ്രധാനപ്പെട്ട പൂജ. ഇത് നടയടച്ചുള്ള പൂജയാണ്. ദേവന്നും ഉപദേവതകൾക്കും നിവേദ്യം അർപ്പിക്കുന്ന പൂജയാണിത്. <ref name=" vns1"/> സധാരണ മേൽശാന്തിയാണ് ഈ പൂജ നടത്തുന്നത്. എന്നാൽ അദ്ദേഹത്തിന് പുലയുള്ള സമയം, ഉദയാസ്തമന പൂജ, മണ്ഡലകാലം, ഉത്സവം എന്നീ അവസരങ്ങളിൽ ഓതിയ്ക്കന്മാരും കലശം, പുത്തരി നിവേദ്യം എന്നീ ദിവസങ്ങളിൽ തന്ത്രിയും ഈ പൂജ ചെയ്യുന്നു. <ref name=" vns21"/> ഇടയ്ക്കയുടെ അകമ്പടിയോടെ ഈ സമയത്ത് ‘അഷ്ടപദി’ ആലപിയ്ക്കുന്നു. ഇടിച്ചുപിഴിഞ്ഞപായസമാണ് നിവേദ്യം. ഉച്ചപൂജയ്ക്ക് ശേഷം നട അടയ്ക്കുന്നു. ഉച്ചപൂജസമയത്ത് ദേവപ്രതിനിധി എന്ന സങ്കൽപ്പത്തിൽ ഒരു ബ്രാഹ്മണനെ ഊട്ടാറുണ്ട്<ref name=" vns1"/>. 11.30 മുതൽ 12.30 വരെയാണ് ഉച്ചപൂജ. നിവേദ്യത്തിന് വെള്ളി ഉരുളിയിൽ വെള്ളനിവേദ്യം. കൂടാതെ, നാലുകറികൾ, കൂടാതെ പാൽപ്പായസം, പഴം, തൈര്, വെണ്ണ, പാൽ, ശർക്കര, നാളികേരം, കദളിപ്പഴം എന്നിവ വെള്ളി, സ്വർണ്ണം പാത്രങ്ങളിലായി ഉണ്ടാവും. ഇതിനു പുറമെ ഭകതരുടെ വഴിപാടായി പാൽപ്പായസം, ത്രിമധുരം, പാലടപ്രഥമൻ, ശർക്കരപ്പായസം, ഇരട്ടിപ്പായസം, വെള്ളനിവേദ്യം എന്നിവ വേറേയും. ഇതിനുശേഷം നടയടച്ച് അലങ്കാരമാണ്. മേൽശാന്തി/ഓതിയ്ക്കൻ മനസ്സിൽ തോന്നുന്ന പോലെ ഓരോ ദിവസവും വേറെ വേറെ രൂപത്തിലും ഭാവത്തിലും ഭഗവാനെ അലങ്കരിക്കും. ഈ രൂപമാണ് ഉച്ചപ്പൂജ കഴിഞ്ഞ് നടതുറക്കുമ്പോൾ ഭക്തർ ദർശിയ്ക്കുന്നത്. അതിനുശേഷം ഒരു മണിയ്ക്ക് നടയടയ്ക്കും. ==== ഉച്ചപ്പൂജ അലങ്കാരവർണ്ണന ==== 2020 സെപ്റ്റംബർ മാസത്തിൽ ഗുരുവായൂരപ്പന്റെ ഉച്ചപ്പൂജ കഴിഞ്ഞുള്ള അലങ്കാരം എല്ലാ വിശദാംശങ്ങളോടും കൂടി വർണ്ണിയ്ക്കുന്ന ഒരു പതിവ് ആരംഭിയ്ക്കുകയുണ്ടായി. ക്ഷേത്രം കീഴ്ശാന്തിയും ദീർഘകാലമായി ഉച്ചപ്പൂജ തൊഴുതുവരുന്ന വ്യക്തിയുമായ തിരുവാലൂർ ശ്രീകുമാരൻ നമ്പൂതിരിയാണ് അലങ്കാരവർണ്ണന നടത്തുന്നത്. [[അർബുദം]] ബാധിച്ച് ചികിത്സയിലായിരുന്ന സുധ എന്ന സ്ത്രീയ്ക്ക് കേൾക്കാനായി തുടങ്ങിവച്ച ഈ വർണ്ണന, പിന്നീട് സമൂഹമാധ്യമങ്ങളിലൂടെ വൻ ജനശ്രദ്ധ പിടിച്ചുപറ്റുകയായിരുന്നു. [[കോവിഡ്-19]] മഹാമാരി മൂലം ക്ഷേത്രത്തിലെത്താൻ സാധിയ്ക്കാതിരുന്ന ഭക്തർ, തങ്ങൾക്ക് ലഭിച്ച അനുഗ്രഹത്തിന്റെ തെളിവായി ഇതിനെ കാണുന്നു. ആദ്യകാലത്ത് വിവിധ യൂട്യൂബ് ചാനലുകളിൽ ലഭ്യമായിരുന്ന ഈ അലങ്കാരവർണ്ണന, 2021 ഒക്ടോബർ 28-ന് പൂർണ്ണമായും ദേവസ്വം ഏറ്റെടുക്കുകയുണ്ടായി. ===വൈകീട്ടത്തെ ശീവേലി=== വൈകുന്നേരം നാലര മണിയ്ക്ക് നട വീണ്ടും തുറക്കുന്നു (മണ്ഡലകാലത്ത് 3:30-നുതന്നെ തുറക്കും). പിന്നീട് 4.45 വരെ ദർശനം. തുടർന്ന് ഉച്ചശ്ശീവേലിയായി. ദേവന്റെ തിടമ്പ് ആനപ്പുറത്തേറ്റി മൂന്ന് പ്രദക്ഷിണം ഉള്ള ഇതിനെ കാഴ്ചയ്ക്ക് ഹൃദ്യമായതിനാൽ '''കാഴ്ചശീവേലി''' എന്ന് വിശേഷിപ്പിക്കുന്നു. രാവിലത്തെ ശീവേലിയ്ക്കുള്ള എല്ലാ ചടങ്ങുകളും ഇതിനും ആവർത്തിയ്ക്കുന്നു. പിന്നെ ദീപാരാധന വരെ ദർശനമുണ്ട്. നിത്യശ്ശീവേലിയുള്ള മറ്റു ക്ഷേത്രങ്ങളിൽ ഉച്ചപ്പൂജ കഴിഞ്ഞ ഉടനെ ശീവേലിയുണ്ടാകും. വിശേഷദിവസങ്ങളിൽ മാത്രമേ വൈകുന്നേരം കാഴ്ചശ്ശീവേലിയായി അത് നടത്താറുള്ളൂ. എന്നാൽ ഗുരുവായൂരിൽ മാത്രം നിത്യവും ഈ രീതിയിൽ നടത്തുന്നു. ഇതിനുപിന്നിൽ പറയുന്നത് ഉച്ചപ്പൂജ കഴിഞ്ഞാൽ ഭഗവാൻ അമ്പലപ്പുഴയിലായിരിയ്ക്കുമെന്നാണ്. തത്സൂചകമായി അമ്പലപ്പുഴയിൽ ഉച്ചപ്പൂജയ്ക്ക് പാൽപ്പായസം എഴുന്നള്ളിയ്ക്കുമ്പോൾ ഒരു കൃഷ്ണപ്പരുന്ത് ക്ഷേത്രത്തിന്റെ വടക്കേ നടയിൽ വട്ടമിട്ട് പറക്കാറുണ്ട്. ===ദീപാരാധന=== സന്ധ്യയ്ക്ക് സൂര്യാസ്തമയസമയത്ത് നടയടച്ച് ദീപാരാധന നടത്തുന്നു. നാലമ്പലത്തിനുള്ളിലും പുറത്തുമുള്ള ദീപങ്ങൾ തെളിയിക്കപ്പെടുന്നു. ദീപസ്തംഭങ്ങളും അടിമുടി ദീപാലംകൃതങ്ങളാകുന്നു. ക്ഷേത്രം മുഴുവൻ സ്വർണ്ണപ്രഭയിൽ കുളിച്ചുനിൽക്കുന്നു. അതിമനോഹരമായ ഒരു കാഴ്ചയാണിത്. ദീപാരാധനയ്ക്ക് ഉപയോഗിക്കുന്ന വെള്ളിവിളക്കുകൾ കത്തിച്ചുകൊണ്ട് മേൽശാന്തി നട തുറക്കുന്നു. ദീപത്താലും കർപ്പൂരദീപത്താലും ഭഗവദ്വിഗ്രഹത്തെ ഉഴിഞ്ഞു കൊണ്ട് ദീപാരാധന നടത്തപ്പെടുന്നു. ഓരോ ദിവസത്തെയും സൂര്യാസ്തമയസമയമനുസരിച്ചാണ് ദീപാരാധന നടത്തുന്നത്. അതിനാൽ കൃത്യസമയം പറയാൻ കഴിയില്ല. എന്നാൽ ഒരിക്കലും അത് വൈകീട്ട് ആറുമണിക്കുമുമ്പോ ഏഴുമണിക്കുശേഷമോ ഉണ്ടാകാറില്ല.<ref name="vns2">[http://www.guruvayurdevaswom.org/dpooja.html ഗുരുവായൂർ ക്ഷേത്രം] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20130208145605/http://www.guruvayurdevaswom.org/dpooja.html |date=2013-02-08 }} ഗുരുവായൂർ ദേവസ്വത്തിന്റെ ഔദ്യോഗിക വെബ് വിലാസം</ref> പിന്നെ 7.30 വരെ ദർശനമുണ്ട്. <ref name=" vns21"/> ===അത്താഴ പൂജ=== ദീപാരാധനയ്ക്ക് ശേഷം ഒരു മണിക്കൂർ കഴിഞ്ഞ് അത്താഴപ്പൂജ തുടങ്ങുകയായി. ഈ പൂജയ്ക്കുള്ള പ്രധാന നിവേദ്യങ്ങൾ ഉണ്ണിയപ്പം, ഇലയട, വെറ്റില, അടയ്ക്ക, പാലടപ്രഥമൻ, പാൽപ്പായസം എന്നിവയാണ്. 7.30 മുതൽ 7.45 വരെയാണ് അത്താഴപ്പൂജ നിവേദ്യത്തിന്റെ സമയം. തുടർന്ന് 8.15 വരെ അത്താഴപ്പൂജയും<ref name=" vns2"/>. അത്താഴ പൂജ കഴിഞ്ഞാൽ ഉത്സവ വിഗ്രഹവുമായി ‘അത്താഴ ശീവേലി‘ക്ക് തുടക്കംകുറിക്കും. 8.45 മുതൽ 9.00 വരെയാണ് ശീവേലി. <ref name=" vns2"/> അത്താഴപൂജയ്ക്ക് വെള്ളനിവേദ്യം, അവിൽ കുഴച്ചത്, പാൽപ്പായസം എന്നിവയും അടച്ചുപൂജയ്ക്ക് വെറ്റില, അടയ്ക്ക, അട, അപ്പം, കദളിപ്പഴം എന്നിവയും നിവേദിയ്ക്കും. അത്താഴപൂജയ്ക്ക് അടയും അപ്പവും എത്രയുണ്ടെങ്കിലും ശ്രീകോവിലിൽ കൊണ്ടുപോകും എന്ന പ്രത്യേകതയുണ്ട്. <ref name=" vns21"/> ===അത്താഴശ്ശീവേലി=== അത്താഴപ്പൂജ കഴിഞ്ഞാൽ രാത്രിശീവേലി തുടങ്ങുന്നു. ഗുരുവായൂരിൽ ഏറ്റവും പ്രധാനപ്പെട്ട ശീവേലി ഇതാണ്. മറ്റു രണ്ടു ശീവേലികൾക്കുള്ളതുപോലെ ഇതിനും മൂന്ന് പ്രദക്ഷിണം തന്നെയാണ്. അവയിൽ ഏറ്റവും പ്രധാനപ്പെട്ട രണ്ടാമത്തെ പ്രദക്ഷിണം ഇടയ്ക്ക കൊട്ടിയുള്ളതാണ്. മൂന്നിലധികം ഇടയ്ക്കകളുടെയും അത്രയും തന്നെ നാദസ്വരങ്ങളുടെയും തീവെട്ടികളുടെയും അകമ്പടിയോടെ ഭഗവാൻ ചക്രവർത്തിയായി എഴുന്നള്ളുന്നു. സാധാരണ ക്ഷേത്രങ്ങളിൽ വിശേഷാൽ ദിവസങ്ങളിൽ മാത്രം നടത്തുന്ന വിളക്കാചാരം ഗുരുവായൂരിൽ മാത്രം നിത്യവും നടത്താറുണ്ട്. ഭഗവാന്റെ ചക്രവർത്തിപ്രഭാവത്തിന്റെ തെളിവായി ഇതിനെ കാണുന്നു. അത്താഴശ്ശീവേലിസമയത്ത് ഇന്ദ്രാദിദേവകൾ ഭഗവാനെ വന്ദിയ്ക്കാൻ ഗുരുവായൂരിലെത്തുന്നു എന്നാണ് വിശ്വാസം. മറ്റിടങ്ങളിൽ നിന്ന് വ്യത്യസ്തമായി ഇവിടെ ദിവസവും മൂന്നു ശീവേലികൾക്കും ആനയെഴുന്നള്ളിപ്പുണ്ടാകും. കുംഭമാസത്തിൽ ഉത്സവം കൊടിയേറ്റദിവസം രാവിലെ മാത്രമാണ് ആനയില്ലാതെ ശീവേലി നടത്തുന്നത്. ===തൃപ്പുകയും ഓലവായനയും=== ശീവേലി കഴിഞ്ഞാൽ '''ഓലവായന''' നടക്കുന്നു. ക്ഷേത്രത്തിലെ അന്നത്തെ വരവുചെലവു കണക്കുകൾ 'പത്തുകാരൻ' എന്ന സ്ഥാനപ്പേരുള്ള കഴകക്കാരൻ [[വാര്യർ]] ഓലയിൽ എഴുതി, വായിച്ചതിനു ശേഷം തൃപ്പടിമേൽ സമർപ്പിക്കുന്നതാണ് ഈ ചടങ്ങ്. ഇതിനുശേഷം '''തൃപ്പുക''' എന്ന ചടങ്ങാണ്. പേര് സൂചിപ്പിയ്ക്കുന്നതുപോലെ ശ്രീകോവിലിനകത്ത് സുഗന്ധപൂരിതമായ പുകയുണ്ടാക്കുന്നതാണ് ഈ ചടങ്ങ്. ഭഗവാനെ ഉറക്കുന്ന സങ്കല്പത്തിലാണ് ഈ ചടങ്ങ് നടത്തുന്നത്. ചന്ദനം, അഗരു, ഗുൽഗുലു തുടങ്ങിയ സുഗന്ധദ്രവ്യങ്ങൾ പൊടിച്ചുള്ള വെള്ളിപ്പാത്രത്തിൽ വെച്ചിട്ടുള്ള നവഗന്ധചൂർണ്ണമാണ് തൃപ്പുകയ്ക്ക് ഉപയോഗിക്കുന്നത്. സൗരഭ്യം നിറഞ്ഞ ധൂമം ശ്രീകോവിലിനകത്തേക്ക് പ്രവേശിക്കുന്നു. തൃപ്പുക നടത്തുന്നത് അന്നത്തെ ശാന്തിയേറ്റ നമ്പൂതിരിയായിരിയ്ക്കും. 9.00 മുതൽ 9.30 വരെയാണിത്. തൃപ്പുക കഴിഞ്ഞാൽ ശാന്തിയേറ്റ നമ്പൂതിരി നടയടച്ച് മേൽശാന്തിയുടെ ഉത്തരവാദിതത്തിൽ താഴിട്ടുപൂട്ടുന്നു. അങ്ങനെ ഗുരുവായൂർ ക്ഷേത്രത്തിലെ ഒരു ദിവസത്തെ പൂജകൾ സമാപിക്കുന്നു. നിർമ്മാല്യം മുതൽ തൃപ്പുക വരെയുള്ള ഈ ചടങ്ങുകൾക്ക് '''12 ദർശനങ്ങൾ''' എന്നു പറയുന്നു. ഈ പന്ത്രണ്ട് ദർശനങ്ങളോടുകൂടിയാവണം ക്ഷേത്രത്തിലെ ഭജനമിരിയ്ക്കൽ. ഓരോ സമയത്തും ഭഗവാൻ ഓരോ സങ്കല്പത്തിലാണ് ആരാധിയ്ക്കപ്പെടുന്നത്. വിശേഷദിവസങ്ങളിൽ ഇതിന് മാറ്റം വരും, വിശേഷിച്ച് വിഷു, ഉത്സവം, ഗുരുവായൂർ ഏകാദശി, അഷ്ടമിരോഹിണി, തിരുവോണം തുടങ്ങിയ ദിവസങ്ങളിൽ. ഉദയാസ്തമനപൂജ നടക്കുന്ന ദിവസവും മാറ്റങ്ങൾ വരും. 18 പൂജകൾ നടക്കുന്നതിനാൽ അർദ്ധരാത്രി മാത്രമേ അന്ന് നടയടയ്ക്കൂ. വിളക്കുള്ള ദിവസം അത് കഴിഞ്ഞേ തൃപ്പുക നടത്താറുള്ളൂ. സൂര്യചന്ദ്രഗ്രഹണങ്ങളുള്ള ദിവസങ്ങളിലും ഈ ചടങ്ങിനു മാറ്റം വരാറുണ്ട്. ഗ്രഹണത്തിന് അരമണിക്കൂർ മുമ്പ് അടയ്ക്കുന്ന നട, ഗ്രഹണശേഷം വിശേഷാൽ ശുദ്ധിക്രിയകൾ നടത്തിയാണ് തുറക്കാറുള്ളത്. ഭഗവാന്റെ നടയടച്ചുകഴിഞ്ഞാൽ, ഭഗവതിയ്ക്ക് അഴൽ എന്ന ചടങ്ങ് നടത്തുന്നുണ്ട്. ==വഴിപാടുകൾ== കേരളത്തിലെ ക്ഷേത്രങ്ങളിൽ സ്ഥിരം കണ്ടുവരാറുള്ള മിക്ക വഴിപാടുകളും ഗുരുവായൂരിലുമുണ്ടാകാറുണ്ട്. സാധാരണ ഗതിയിൽ പാല്പായസം, വെണ്ണ നിവേദ്യം, അഹസ്, നെയ് വിളക്ക്, ഭഗവതിക്ക് അഴൽ തുടങ്ങിയ വഴിപാടുകൾ ആണ് പ്രധാനം. [[പുരുഷസൂക്തം]], [[ഭാഗ്യസൂക്തം]], [[വിഷ്ണുസഹസ്രനാമം]], [[വിഷ്ണു അഷ്ടോത്തരം]], [[സന്താനഗോപാലം]] തുടങ്ങിയ വിവിധ മന്ത്രങ്ങൾ കൊണ്ടുള്ള അർച്ചനകൾ; [[പാൽപായസം]], [[നെയ്പായസം]], [[അപ്പം]], [[അട]], [[വെണ്ണ]], [[അവിൽ]], [[മലർ]] തുടങ്ങിയ നിവേദ്യങ്ങൾ; ലക്ഷ്മീനാരായണപൂജ, സത്യനാരായണപൂജ, വിഷ്ണുപൂജ തുടങ്ങിയ വിവിധതരം പൂജകൾ; [[ഗണപതിഹോമം]], [[മൃത്യുഞ്ജയഹോമം]], [[സുദർശനഹോമം]] തുടങ്ങിയ ഹോമങ്ങൾ; നിത്യേനയുള്ള കളഭച്ചാർത്ത്; [[തുളസി]], [[താമര]] തുടങ്ങിയ പുഷ്പങ്ങൾകൊണ്ടുള്ള മാലകൾ; [[നെയ്വിളക്ക്]], [[എണ്ണവിളക്ക്]] - അങ്ങനെ പോകുന്നു ആ പട്ടിക. എന്നാൽ ക്ഷേത്രത്തിലെ പ്രധാന വഴിപാടുകൾ ഉദയാസ്തമനപൂജയും കൃഷ്ണനാട്ടവുമാണ്. ഭഗവതിക്ക് അഴൽ എന്ന വഴിപാട് പ്രധാനമാണ്. ഭക്തരുടെ ദുഃഖങ്ങൾ ഭഗവതി അഗ്നിയായി ഏറ്റുവാങ്ങുന്നു എന്നാണ് ഈ വഴിപാടിന്റെ അർത്ഥം. ===പ്രത്യേക വഴിപാടുകൾ=== ====ഉദയാസ്തമനപൂജ==== കേരളത്തിലെ മിക്ക മഹാക്ഷേത്രങ്ങളിലും നിലവിലുള്ള ഒരു വഴിപാടാണിത്. എന്നാൽ ഗുരുവായൂരിലെ ഉദയാസ്തമനപൂജയ്ക്ക് ധാരാളം പ്രത്യേകതകളുണ്ട്. കേരളത്തിൽ ഏറ്റവും കൂടുതൽ ഉദയാസ്തമനപൂജവഴിപാട് നടത്തുന്നത് ഗുരുവായൂരിലാണ്. അതിനാൽ പല അവസരത്തിലും ബുക്കിങ്ങ് ഇല്ലാതെ വന്നിട്ടുണ്ട്. 5,0000 രൂപയിൽ കുറയാതെ തുക വരും. 21 പൂജകളാണ് ഉദയാസ്തമനപൂജ നടക്കുന്ന ദിവസം ഗുരുവായൂരിലുണ്ടാകാറുള്ളത്. ഇവയെല്ലാം നടത്തുന്നത് ഓതിയ്ക്കന്മാരാണ്. ഉദയാസ്തമനപൂജദിവസം നടയടയ്ക്കുമ്പോൾ രാത്രി ഏകദേശം 12 മണിയാകും. ഒരുപാട് കാലതാമസം വരുന്ന വഴിപാടായതിനാൽ ഇത് നേർന്ന പലരും നടത്തുന്നതിന് മുമ്പേ മരിച്ചുപോകാറുണ്ട്. ഉദയാസ്തമനപൂജയുടെ ചടങ്ങുകൾ ഇപ്രകാരമാണ്: പൂജയുടെ തലേദിവസം വൈകീട്ട് വിശേഷാൽ ഗണപതിപൂജ നടത്തുന്നു. ഏതൊരു ശുഭകർമ്മത്തിന് മുമ്പും ഗണപതിപ്രീതി നടത്തുക എന്നത് പ്രധാനമായി കണക്കാക്കപ്പെടുന്നത് ഇവിടെയും ബാധകമാണ്. തുടർന്ന് ക്ഷേത്രത്തിലെ പൂജയ്ക്ക് നെല്ലുകുത്തി അരിയുണ്ടാക്കുന്ന കുടുംബത്തിലെ ഏറ്റവും മുതിർന്ന സ്ത്രീയ്ക്ക് യഥാശക്തി ദക്ഷിണ സമർപ്പിയ്ക്കുന്നു. അടുത്ത പൂജയ്ക്കും അവരുണ്ടാകണേ എന്നൊരു പ്രാർത്ഥന മാത്രമാണ് ഈ സമയത്ത് ഭക്തർക്കുണ്ടാകുക. പിറ്റേന്നത്തെ പൂജയ്ക്ക് അരിയളക്കുന്ന ചടങ്ങുണ്ടാകും. അതിന് വഴിപാടുകാരന്റെ/കാരിയുടെ കുടുംബം ഹാജരാകണം. വഴിപാട് നടത്തുന്ന കുടുംബത്തിന് ക്ഷേത്രം തെക്കേ നടയിലെ പാഞ്ചജന്യം റസ്റ്റ് ഹൗസിൽ താമസവും ഭക്ഷണവും ഉറപ്പാക്കുന്നു. പൂജാദിവസം രാവിലെ നിർമ്മാല്യം മുതൽ തൃപ്പുക വരെയുള്ള എല്ലാ ചടങ്ങുകളും പ്രസ്തുത കുടുംബം വകയാണ്. ഇരുപത്തിയൊന്ന് പൂജകൾക്കും കുടുംബക്കാർ ഓരോരുത്തരായി പോയിത്തൊഴുതുവരുന്നു ഈയവസരങ്ങളിൽ വിഐപികൾക്ക് കൊടുക്കുന്ന എല്ലാ പരിഗണനകളും അവർക്കുണ്ടാകും. മറ്റു ഭക്തരെപ്പോലെ വരിനിൽക്കേണ്ട ആവശ്യമില്ല. നാലമ്പലത്തിനകത്തേയ്ക്കുള്ള പ്രവേശനവും അവർക്ക് നേരിട്ട് അനുവദിച്ചുകൊടുക്കും. ഭഗവാന് നേദിച്ച അപ്പം, പായസം, കദളിപ്പഴം, പഞ്ചസാര തുടങ്ങിയവയും മുഖത്ത് ചാർത്തിയ ചന്ദനം, കളഭം മുതലായവയും അഭിഷേകം ചെയ്ത തീർത്ഥജലവും എണ്ണയും പാദങ്ങളിലർച്ചിച്ച പൂക്കളുമെല്ലാം അവർക്കാണ്. ഉച്ചയ്ക്കുള്ള പ്രസാദ ഊട്ടിന്റെയും സന്ധ്യയ്ക്കുള്ള ചുറ്റുവിളക്കിന്റെയും പ്രധാന അവകാശികളും അവർ തന്നെ. ചുരുക്കത്തിൽ അന്നത്തെ ദിവസം മുഴുവൻ ഭക്തരുടെ വകയാകുന്നു. പിറ്റേന്ന് രാവിലെ നടക്കുന്ന ശ്രീഭൂതബലിയോടെ ഉദയാസ്തമനപൂജയുടെ ചടങ്ങുകൾ സമാപിയ്ക്കുന്നു. ഏറെക്കാലമായി നിലവിലുണ്ടായിരുന്ന വഴിപാടാണെങ്കിലും കർണാടക സംഗീത സമ്രാട്ടായിരുന്ന ചെമ്പൈ വൈദ്യനാഥ ഭാഗവതരാണ് ഉദയാസ്തമനപൂജയ്ക്ക് പ്രചാരമുണ്ടാക്കുന്നതിൽ പ്രധാനപ്പെട്ട പങ്കുവഹിച്ചത്. തന്റെ സുദീർഘമായ സംഗീതജീവിതത്തിൽ താൻ സമ്പാദിച്ചുകൂട്ടിയതെല്ലാം ഗുരുവായൂരപ്പന് സമർപ്പിച്ച അദ്ദേഹം, തന്റെ ജീവിതത്തിന്റെ അവസാനത്തെ പതിനെട്ടുവർഷം ആ സമ്പാദ്യം കൊണ്ട് ഉദയാസ്തമനപൂജ നടത്തിപ്പോന്നു. കുറഞ്ഞത് നൂറ് ഉദയാസ്തമനപൂജകളെങ്കിലും അദ്ദേഹം ജീവിതത്തിൽ കഴിച്ചിട്ടുണ്ടാകണമെന്ന് പറയപ്പെടുന്നു. ====കൃഷ്ണനാട്ടം==== [[പ്രമാണം:Krishnanattam_Guruvayur_3.jpg|thumb|right|കൃഷ്ണനാട്ടം]] {{main|കൃഷ്ണനാട്ടം}} കേരളത്തിന്റെ തനത് കലാരൂപങ്ങളിലൊന്നായ കൃഷ്ണനാട്ടം ഗുരുവായൂർ ക്ഷേത്രത്തിലെ പ്രധാന വഴിപാടുകളിലൊന്നാണ്. കോഴിക്കോട് [[സാമൂതിരി|സാമൂതിരിയായിരുന്ന]] മാനവേദൻ തമ്പുരാൻ രചിച്ച ''[[കൃഷ്ണഗീതി]]'' എന്ന സംസ്കൃതകാവ്യത്തെ ആസ്പദമാക്കിയാണ് കൃഷ്ണനാട്ടം എന്ന കലാരൂപം ഉത്ഭവിച്ചത്. ശ്രീകൃഷ്ണന്റെ അവതാരം മുതൽ സ്വർഗ്ഗാരോഹണം വരെയുള്ള ലീലകൾ എട്ടു കഥകളായി കൃഷ്ണനാട്ടത്തിൽ അവതരിപ്പിയ്ക്കുന്നു. അവതാരം, കാളിയമർദ്ദനം, രാസക്രീഡ, കംസവധം, സ്വയംവരം, ബാണയുദ്ധം, വിവിദവധം, സ്വർഗ്ഗാരോഹണം എന്നിവയാണ് കളികൾ. സ്വർഗ്ഗാരോഹണം ബുക്ക് ചെയ്യുന്നവർ അവതാരം കൂടി ബുക്ക് ചെയ്യേണ്ടാതാണ്. ഈ വഴിപാട് ചൊവ്വാഴ്ചകളിലും ജൂൺ മുതൽ സെപ്തംബർ വരേയും നടത്താറില്ല. കൃഷ്ണനാട്ടത്തെ മാതൃകയാക്കി [[കൊട്ടാരക്കര തമ്പുരാൻ]] [[രാമനാട്ടം]] എന്ന കലാരൂപം കണ്ടുപിടിച്ചു. ഈ രാമനാട്ടത്തിൽ ചെറിയ മാറ്റങ്ങൾ വരുത്തിയാണ് ഇന്ന് കേരളത്തിന്റെ മുഖമുദ്രയായ [[കഥകളി]] എന്ന പ്രസിദ്ധ കലാരൂപം ഉദ്ഭവിച്ചത്. [[തിരുവല്ല ശ്രീ വല്ലഭക്ഷേത്രം]], [[നാല്പത്തെണ്ണീശ്വരം മഹാദേവക്ഷേത്രം]], [[മരുത്തോർവട്ടം ധന്വന്തരിക്ഷേത്രം]] എന്നിവയാണ് സ്ഥിരമായി കഥകളി നടക്കുന്ന ക്ഷേത്രങ്ങൾ. ഗുരുവായൂരിൽ കഥകളിയേ പാടില്ലെന്നായിരുന്നു നിയമം. എന്നാൽ കുംഭമാസത്തിൽ ഉത്സവത്തിന്റെ ഭാഗമായി ഇന്ന് കഥകളി നടത്താറുണ്ട്. രാത്രി നടയടച്ചശേഷം വടക്കേ നടപ്പുരയിലാണ് കൃഷ്ണനാട്ടം കളി. ഏകദേശം അർദ്ധരാത്രി വരെ ഇത് തുടരും. ==== തുലാഭാരം ==== ഗുരുവായൂർ ക്ഷേത്രത്തിലെ അതിവിശേഷമായ മറ്റൊരു വഴിപാടാണ് തുലാഭാരം. കേരളത്തിലെ എല്ലാ ക്ഷേത്രങ്ങളിലും പതിവുള്ള വഴിപാടാണ് ഇതെങ്കിലും ഗുരുവായൂരിൽ ഈ ചടങ്ങിന് കൂടുതൽ പ്രാധാന്യമുണ്ട്. കേരളത്തിൽ ഏറ്റവും കൂടുതൽ തുലാഭാരം നടത്തപ്പെടുന്ന ക്ഷേത്രം ഗുരുവായൂരാണ്. ഒരുദിവസം നൂറിനടുത്ത് തുലാഭാരങ്ങൾ ക്ഷേത്രത്തിലുണ്ടാകാറുണ്ട്. തുലാഭാരത്തിനായി രണ്ട് പ്രത്യേകം കൗണ്ടറുകൾ ക്ഷേത്രത്തിന്റെ കിഴക്കേ ഗോപുരത്തിന്റെ ഇരുവശങ്ങളിലുമായി കാണാം. കദളിപ്പഴം, പഞ്ചസാര, ശർക്കര, അരി, ഗോതമ്പ്, എള്ള്, കയർ തുടങ്ങി സ്വർണവും വെള്ളിയും വരെ നീളുന്നു തുലാഭാരത്തിന് ഉപയോഗിയ്ക്കുന്ന വസ്തുക്കളുടെ നിര. കൂടാതെ നോട്ടുകെട്ടുകൾ കൊണ്ടും താമര കൊണ്ടുമെല്ലാം തുലാഭാരം നേർന്നവരുണ്ട്. രാവിലെ അഞ്ചുമണി മുതൽ ഉച്ചയ്ക്ക് നടയടയ്ക്കും വരെയും, വൈകീട്ട് അഞ്ചുമണി മുതൽ രാത്രി നടയടയ്ക്കും വരെയും തുലാഭാരം നടന്നുകൊണ്ടിരിയ്ക്കും. അഹിന്ദുക്കൾക്കായി ക്ഷേത്രത്തിന് പുറത്തുവച്ചും തുലാഭാരം നടത്താറുണ്ട്. ==== ഭജനമിരിയ്ക്കൽ ==== ക്ഷേത്രത്തിലെ ഏറ്റവും വലിയ വഴിപാടാണ് ഭജനമിരിയ്ക്കൽ. ഗുരുവായൂർ ക്ഷേത്രത്തിൽ ഭജനമിരിയ്ക്കുന്നവർ ഭഗവാന് ഏറ്റവും പ്രിയപ്പെട്ടവരായിത്തീരുമെന്നാണ് വിശ്വാസം. സർവ്വപാപനാശവും ദുരിതനിവാരണവും മഹാപുണ്യവുമാണ് ഭജനമിരിയ്ക്കുന്നതിന്റെ ഫലപ്രാപ്തിയെന്നാണ് ഐതിഹ്യം. ഗുരുപവനപുരിയിൽ ഒരു ദിവസം മുതൽ ഒരു വർഷം വരെ ഭജനമിരിയ്ക്കുന്നവരുണ്ട്. പുലർച്ചെ രണ്ടുമണിയ്ക്കാണ് ഭജനം പാർക്കലിന് തുടക്കം. ഈശ്വരധ്യാനത്തോടെ ക്ഷേത്രക്കുളത്തിൽ മുങ്ങിക്കുളിച്ച് നിർമ്മാല്യദർശനം നടത്തി ഭഗവദ് നാമമന്ത്ര കീർത്തനാലാപനങ്ങളോരോന്നും ഉരുവിട്ട് കഴിയുന്നത്ര ക്ഷേത്രപ്രദക്ഷിണം ചെയ്ത് അവിടെതന്നെ കഴിച്ചുകൂട്ടണം. ക്ഷേത്രത്തിൽ നിന്നും ലഭിയ്ക്കുന്ന പഴം, പായസം, ചോറ് എന്നിവ മാത്രമേ ഭക്ഷിക്കാവൂ. വൈകുന്നേരം നട തുറക്കുന്നതിനുമുൻപ് ദേഹശുദ്ധി വരുത്തി ക്ഷേത്രദർശനം നടത്തണം. തൃപ്പുക കഴിഞ്ഞ് കൊടിമരച്ചുവട്ടിൽ സർവ്വപാപങ്ങളും ക്ഷമിച്ചുകൊള്ളണമെന്ന് പ്രാർത്ഥിച്ചുകൊണ്ട് ദണ്ഡനമസ്‌കാരം നടത്തണം. ഭജനമിരിയ്ക്കുന്ന ദിവസം കൃഷ്ണനാട്ടം കൂടി കാണുന്നത് മഹാപുണ്യം. നിർമ്മാല്യദർശനം നടത്തിയാൽ സർവ്വപാപങ്ങളും നശിച്ചുപോകുമെന്നും തൃപ്പുക സമയത്ത് ദർശനം നടത്തിയാൽ മോക്ഷപ്രാപ്തി കൈവരുമെന്നും വിശ്വാസമുണ്ട്. ==== അഴൽ ==== അഴൽ എന്ന് പേരുള്ള പ്രത്യേകത കലർന്ന ഒരു ചടങ്ങാണ് ക്ഷേത്രത്തിന്റെ കാവൽദൈവമായ ഭഗവതിയ്ക്ക് പ്രധാനം. കേരളത്തിൽ ഈ വഴിപാടുള്ള ഏക ക്ഷേത്രം ഗുരുവായൂരാണ്. അഴൽ എന്നാൽ ദുഃഖം എന്നാണ് അർത്ഥം. കടുത്ത ദുഃഖങ്ങളിൽ നിന്ന് മോചനത്തിന് വേണ്ടി നടത്തുന്ന വഴിപാടാണ് ഇത്. രാത്രി ഭഗവാന്റെ നടയടച്ചശേഷം ഇടത്തരികത്ത് ഭഗവതിക്ഷേത്രത്തിൽ നടത്തുന്ന ഒരു ചടങ്ങാണിത്. പച്ചരി, വെള്ളരി, ശർക്കര, നാളികേരം തുടങ്ങിയവ തുണിയിൽ ചുറ്റിവച്ച് വാഴത്തണ്ടിൽ കെട്ടിവച്ചശേഷം അതിൽ തീകൊളുത്തി നടത്തുന്നതാണ് ഈ ചടങ്ങ്. ഭക്തരുടെ അഴലുകൾ (ദുഃഖങ്ങൾ) ഭഗവതി തീയായി ദഹിപ്പിയ്ക്കുന്നു എന്നാണ് സങ്കല്പം. അത്യുഗ്രദേവതയായ ഭഗവതിയ്ക്ക് പാചകം ചെയ്ത നിവേദ്യം നൽകാറില്ല. വർഷത്തിലൊരിയ്ക്കൽ, ഗുരുവായൂരപ്പന്നൊപ്പം പൂജ കൊള്ളുമ്പോൾ മാത്രമേ പാചകം ചെയ്ത നിവേദ്യമുള്ളൂ. == വിശേഷ ദിവസങ്ങൾ == === കൊടിയേറ്റുത്സവം === {{main|ഗുരുവായൂർ ഉത്സവം}} ഗുരുവായൂർ ഉത്സവം പത്ത് ദിവസം നീളുന്നു. ആനയോട്ടത്തോടെ ആരംഭിക്കുന്ന ഉത്സവം കുംഭമാസത്തിലെ പൂയം നാളിലാണ് കൊടിയേറുന്നത്. അവസാനദിവസം ആറാട്ടോടുകൂടി സമാപിക്കുന്നു. അങ്കുരാദി (മുളയിട്ടുകൊണ്ട് തുടങ്ങുന്നത്), ധ്വജാദി (കൊടിയേറ്റത്തോടെ തുടങ്ങുന്നത്), പടഹാദി (വാദ്യമേളങ്ങളോടെ തുടങ്ങുന്നത്) എന്നീ മൂന്ന് മുറകളിലാണ് കേരളത്തിലെ ക്ഷേത്രങ്ങളിൽ ഉത്സവങ്ങൾ നടക്കാറുള്ളത്. അവയിൽ ഏറ്റവും ശ്രേഷ്ഠമെന്ന് കണക്കാക്കപ്പെടുന്ന അങ്കുരാദിമുറയാണ് ഗുരുവായൂരിൽ പാലിച്ചുപോകുന്നത്. ഉത്സവത്തിന്നു മുന്നോടിയായി ബ്രഹ്മകലശ ചടങ്ങുകൾ നടത്തപ്പെടുന്നു. ഒന്നാം ദിവസം ആനയില്ലാതെ ശീവേലി നടത്തുന്നു. അന്നേ ദിവസം ഉച്ചകഴിഞ്ഞ് [[ഗുരുവായൂർ ആനയോട്ടം|ആനയോട്ടം]] നടക്കുന്നു. വൈകീട്ട് '''ആചാര്യവരണ്യ'''വും കൊടിപൂജയും പിന്നീട് കൊടിയേറ്റവും നടക്കുന്നു. ചടങ്ങുകൾ നടത്തുന്നതിന് തന്ത്രിയ്ക്ക് ക്ഷേത്രം ഊരാളൻ കൂറയും പവിത്രവും നൽകുന്നതാണ് ആചാര്യവരണ്യം<ref name=" vns1"/>. അന്നത്തെ വിളക്കിന് '''കൊടിപ്പുറത്ത് വിളക്ക്''' എന്നു പറയുന്നു. ഉത്സവത്തിന് "മുളയിടൽ" ചടങ്ങുണ്ട്. ഇതോടെയാണ് ചടങ്ങുകൾ തുടങ്ങുന്നത്. നവധാന്യങ്ങൾ വെള്ളിക്കുംഭങ്ങളിൽ തന്ത്രി വിതയ്ക്കുന്നു. ഇവ മുളയറയിൽ (വാതിൽമാടം) സൂക്ഷിയ്ക്കുന്നു. പള്ളിവേട്ടകഴിഞ്ഞ് ഭഗവാൻ ഉറങ്ങുന്നത് ഈ മുളച്ച ധാന്യങ്ങൾക്കിടയിലാണ്. രണ്ടാം ദിവസം ക്ഷേത്രത്തിൽ ദിക്കുകൊടിയും കൂറയും സ്ഥാപിക്കുന്നു. ഉത്സവകലത്ത്എല്ലാ ദിവസവും കാലത്ത് പന്തീരടിപൂജയ്ക്ക് ശേഷം 11 മണിയ്ക്ക് നാലമ്പലത്തിനകത്ത് ശ്രീഭൂതബലി ദർശനവും<ref name="vns2a">പേജ്84, ഭക്തപ്രിയ മാസിക,ഏപ്രിൽ 2013 </ref>രാത്രി അത്താഴപ്പൂജയ്ക്ക് ശേഷം അമ്പലത്തിന്റെ വടക്കുഭാഗത്ത് സ്വർണ്ണം കൊണ്ടുണ്ടാക്കിയ '''പഴുക്കാമണ്ഡപ'''ത്തിൽ ഗുരുവായൂരപ്പനെ എഴുന്നള്ളിച്ചുവെയ്ക്കലുമുണ്ട്<ref name="vns1"/>. എട്ടാം ദിവസം മുപ്പത്തിമുക്കോടി ദേവഗണങ്ങൾക്കും ഭഗവാനെ സാക്ഷിനിർത്തി പാണികൊട്ടിപൂജയോടുകൂടി ബലിയിടുന്നു. ഉത്സവകാലത്തെ ഏറ്റവും പ്രധാന ചടങ്ങുകളിൽ ഒന്നാണിത്.<ref name="vns2"/> ആ ദിവസം '''എട്ടാം വിളക്ക്''' എന്ന് അറിയപ്പെടുന്നു. ആ ദിവസം ഗുരുവായൂരിലെ ഒരു ജീവിയും പട്ടിണികിടക്കരുത് എന്നാണ് വിശ്വാസം. ഒൻപതാം ദിവസം '''പള്ളിവേട്ട''' . അന്ന് ഭഗവാൻ ദീപാരാധനയ്ക്ക് ശേഷം<ref name="vns2"/> നഗരപ്രദക്ഷിണത്തിനായി ഇറങ്ങുന്നു. ഭക്തർ നിറപറയും വിളക്കുമായി ഭഗവാനെ എതിരേൽക്കുന്നു. നഗരപ്രദക്ഷിണശേഷമാണ് '''പള്ളിവേട്ട'''. ക്ഷേത്രത്തിലെ കഴകക്കാരനായ പുതിയേടത്ത് പിഷാരടി ''പന്നിമാനുഷങ്ങളുണ്ടോ?'' എന്നു മൂന്നുവട്ടം ചോദിയ്ക്കുന്നതോടെ പള്ളിവേട്ട തുടങ്ങും<ref name="vns2"/>. ഭക്തർ നാനാജാതി മൃഗങ്ങളുടെ (പ്രത്യേകിച്ച് പന്നിയുടെ) വേഷമണിഞ്ഞ് ക്ഷേത്രത്തിനകത്ത് പ്രവേശിച്ച് <ref name="vns2"/> 9 പ്രദക്ഷിണം നടത്തുന്നു. 9ആം പ്രദക്ഷിണത്തിൽ പന്നിയെ ഭഗവാൻ കീഴടക്കുന്നു. പത്താം ദിവസം ആറാട്ട്. പള്ളിവേട്ട കഴിഞ്ഞ് ക്ഷീണിച്ച ഭഗവാൻ പിറ്റേദിവസം 6 മണിക്ക് ഉണരുന്നു. നിർമ്മാല്യദർശനവും അഭിഷേകവും ഉഷഃപൂജയും ഒഴികെയുള്ള ചടങ്ങുകൾ ആ ദിവസം നടത്താറുണ്ട്. അന്ന് ഉത്സവവിഗ്രഹമാണ് എഴുന്നള്ളത്തിന് ഉപയോഗിക്കുന്നത്. നഗരപ്രദക്ഷിണം രുദ്രതീർത്ഥകുളത്തിന്റെ വടക്കുഭാഗത്തെത്തുമ്പോൾ സകലവാദ്യങ്ങളും നിറുത്തി അപമൃത്യുവടഞ്ഞ കണ്ടിയൂർ പട്ടത്തെ ന‌മ്പീശന്റെ<ref name="vns3">പേജ്87, ഭക്തപ്രിയ മാസിക,ഏപ്രിൽ 2013 </ref> ഓർമ്മ പുതുക്കുന്നു. പണ്ടൊരു ആറാട്ടുനാളിൽ ആറാട്ടെഴുന്നള്ളിപ്പിനിടയിലാണ് ശ്രീഗുരുവായൂരപ്പന്റെ പരമഭക്തനായിരുന്ന കണ്ടിയൂർ പട്ടത്തെ ന‌മ്പീശൻ കൊല്ലപ്പെട്ടത്. നമ്പീശന്റെ അനന്തരാവകാശികൾ വന്ന് സങ്കടമില്ലെന്ന് അറിയിച്ചതിനുശേഷം എഴുന്നെള്ളിപ്പ് തുടരും. അതിനുശേഷം തിടമ്പ് ഭഗവതിയമ്പലത്തിലൂടെ ആറാട്ടുകടവിൽ എത്തിയ്ക്കും<ref name="vns3"/>. ഇരിങ്ങപ്പുറത്തെ തമ്പുരാൻപടിയ്ക്കൽ കിട്ടയുടെ അനന്തരാവകാശികളും ഭക്തജനങ്ങളും<ref name="vns3"/> ഇളനീർ കൊണ്ടുവന്നിട്ടുണ്ടാവും. തന്ത്രിയുടെ നേതൃത്വത്തിൽ എല്ലാ തീർത്ഥങ്ങളേയും രുദ്രതീത്ഥത്തിലേക്ക് ആവാഹിയ്ക്കും. ആറാട്ടു തിടമ്പിൽ മഞ്ഞളും ഇളനീരുംകൊണ്ട് അഭിഷേകം നടത്തുന്നു.<ref name="vns3"/> അതിനുശേഷം രുദ്രതീർത്ഥകുളത്തിൽ ഭഗവാന്റെ വിഗ്രഹവുമായി മൂന്നുപ്രാവശ്യം തന്ത്രിയും മേൽശാന്തിയും ഓതിക്കന്മാരും കീഴ്ശാന്തിക്കാരും മുങ്ങുന്നു. ഭഗവാന്റെ ആറാട്ടോടെ പരിപാവനമായ തീത്ഥത്തിൽ ഭക്തജനങ്ങൾ ആറാടുന്നു. ആറാട്ടിനുശേഷം ഭഗവതി അമ്പലത്തിൽ ഉച്ചപ്പൂജ. ആറാട്ടുദിവസം മാത്രമേ ഭഗവാന് ശ്രീലകത്തിനു പുറത്ത് ഉച്ചപ്പൂജ പതിവുള്ളു<ref name="vns3"/>. അന്ന് രാത്രി 11 മണിയോടെയാണ് ഉച്ചപ്പൂജ. അതിനുശേഷം കിഴക്കേ ഗോപുരത്തിലൂടെ അകത്തു പ്രവേശിച്ച്, 11 വട്ടം ഓട്ടപ്രദക്ഷിണം നടത്തി അവസാനം കൊടിയിറക്കുന്നു. കലശം തുടങ്ങിയാൽ ഉൽസവം കഴിയുന്നതു വരെ അഞ്ചുവയസ്സിൽ താഴെയുള്ള കുട്ടികളെ അമ്പലത്തിൽ പ്രവേശിപ്പിയ്ക്കുകയില്ല.<ref name=" vns1"/> ഉത്സവത്തിന് വെടിക്കെട്ടില്ല എന്നത് ഇവിടത്തെ ഒരു പ്രത്യേകതയാണ്. കുട്ടികളുടെ ഇഷ്ടത്തിന് വളരെ പ്രാധാന്യം കൊടുക്കുന്ന ദേവനാണ് ഗുരുവായൂരപ്പനെന്ന് വിശ്വസിക്കപ്പെടുന്നു. അതിനാൽ കുട്ടികൾക്ക് ഭയപ്പാടുണ്ടാക്കുന്ന യാതൊന്നും ക്ഷേത്രപരിസരത്ത് പാടില്ല. എന്നാൽ ഈയടുത്ത കാലത്ത് ശബ്ദം കുറഞ്ഞ ചൈനീസ് പടക്കങ്ങൾ കൊടിയേറ്റത്തിനും ആറാട്ടെഴുന്നള്ളിപ്പിനും മറ്റും ഉപയോഗിക്കാറുണ്ട്. ==== ആനയോട്ടം ==== [[File:Elephants at punnathoor kotta Guruvayur.jpg|right|thumb|പുന്നത്തൂർകോട്ടയിലെ ആനത്താവളം]] {{main|ഗുരുവായൂർ ആനയോട്ടം}} ഗുരുവായൂരമ്പലത്തിൽ ആനയില്ലാതിരുന്ന കാലത്ത് [[കൊടുങ്ങല്ലൂർ|കൊടുങ്ങല്ലൂരിനടുത്തുള്ള]] [[തൃക്കണാമതിലകം ശിവക്ഷേത്രം|തൃക്കണാമതിലകം ശിവക്ഷേത്രത്തിൽ]] നിന്നായിരുന്നു ആനകളെ ഉത്സവത്തിനായി കൊണ്ടുവന്നിരുന്നത്. ഒരു വർഷം എന്തോ കാരണങ്ങളാൽ ആനകളെ അയക്കില്ല എന്ന് ക്ഷേത്രം ഭാരവാഹികൾ അറിയിച്ചു. എന്നാൽ കൊടിയേറ്റദിവസം ഉച്ചതിരിഞ്ഞ് 3 മണിയോടെ ഒരു കൂട്ടം ആനകൾ തൃക്കണാമതിലകം ക്ഷേത്രത്തിൽ നിന്നു ഗുരുവായൂരിലേക്ക് ഓടി വന്നു എന്ന് ഐതിഹ്യം. അതിന്റെ ഓർമ്മയ്ക്കായി എല്ലാവർഷവും ഗുരുവായൂർ ഉത്സവം ആരംഭിക്കുന്നത് ആനയോട്ടത്തോടെണ്. ക്ഷേത്രത്തിന്റെ കിഴക്കുള്ള മഞ്ജുളാൽ പരിസരത്ത് നിന്ന് ഉച്ചതിരിഞ്ഞ് 3 മണിക്ക് ആരംഭിക്കുന്ന ആനയോട്ടം അമ്പലത്തിലെ ഉള്ളിൽ ഏഴു പ്രദക്ഷിണത്തോടെ അവസാനിക്കുന്നു. ആദ്യം കൊടിമരം തൊടുന്ന ആനയെ വിജയിയായി പ്രഖ്യാപിക്കും. ആ ആനയെ ആയിരിക്കും 10 ദിവസവും എഴുന്നള്ളിപ്പിനായി ഉപയോഗിക്കുക. === ഗുരുവായൂർ ഏകാദശി === വൃശ്ചികമാസത്തിലെ ശുക്ലപക്ഷ [[ഏകാദശി]] - അന്നാണ്‌ ഗുരുവായൂരിലെ പ്രതിഷ്ഠാ ദിനാചരണം നടത്തുന്നത് (കുംഭമാസത്തിലെ പൂയം നാളിൽ തുടങ്ങി അനിഴം നാളിൽ കഴിയുന്ന വിധത്തിലാണ് പ്രതിഷ്ഠ നടത്തിയതെന്നും പറയപ്പെടുന്നു. ഈ പത്ത് ദിവസങ്ങളിലാണ് ക്ഷേത്രോത്സവം). കൂടാതെ, ഭഗവാൻ കുരുക്ഷേത്ര ഭൂമിയിൽ വെച്ച്‌ അർജ്ജുനന്‌ ഗീതോപദേശം നടത്തിയ ദിവസം, വൈകുണ്ഠനാഥനായ മഹാവിഷ്ണു ഗുരുവായൂരിൽ എത്തുന്ന ദിവസം എന്ന പ്രത്യേകത കൂടി ഈ ദിവസത്തിന്‌ ഉണ്ട്. ഈ ദിവസം '''ഗീതാദിന'''മായും ആഘോഷിക്കുന്നു.<ref name=" vns1"/> ഏകാദശി ദിനത്തിൽ ഭഗവാനെ ദർശിക്കുവാനും പ്രസാദ ഊട്ടിനുമായി ഗുരുവായൂരിൽ ഭക്തലക്ഷങ്ങളാണ്‌ എത്തുക. ഏകാദശി ദിവസം ഭക്തർക്ക് അരിഭക്ഷണമില്ല; എന്നാൽ ഭഗവാന് സധാരണ പോലെയാണ്.<ref name="vns22"/> വലിയ ആഘോഷ പരിപാടികളാണ്‌ ഗുരുവായൂരിൽ ഒരുക്കുന്നത്‌. ഗോതമ്പുചോറും പായസവും അടങ്ങുന്ന ഏകാദശി പ്രസാദം രാവിലെ മുതൽ വിതരണം അന്നത്തെ പ്രത്യേകതയാണ്. നാമജപഘോഷയാത്രയും രഥഘോഷയാത്രയുമെല്ലാം ഇതിന്റെ ഭാഗമായി നടക്കും. ആയിരക്കണക്കിനു നെയ്‌ വിളക്കാണ്‌ ഇന്നു തെളിയുക. രാത്രി വിളക്കെഴുന്നള്ളിപ്പാണ്‌ മറ്റൊരു ചടങ്ങ്‌. നാലാം പ്രദക്ഷിണത്തിൽ ഭഗവാൻ എഴുന്നള്ളും. ഭഗവാന്റെ സ്വർണ്ണക്കോലം പുന്നത്തൂർ കോട്ടയിലെ പ്രധാന കരിവീരനു സ്വന്തം. പണ്ടുകാലത്ത് ഇത് ഗുരുവായൂർ കേശവന്നവകാശപ്പെട്ടതായിരുന്നു. 1976-ലെ ഏകാദശിദിവസമാണ് (ഡിസംബർ 2) കേശവൻ ചരിഞ്ഞതും എന്നത് മറ്റൊരു അത്ഭുതം. പിറ്റേന്ന് പുലർച്ചയോടെ കൂത്തമ്പലത്തിൽ '''ദ്വാദശിപ്പണസമർപ്പണം''' ആരംഭിയ്ക്കും. അന്ന് രാവിലെ വരെ അത് തുടരും. പിന്നീട് നടയടച്ചു കഴിഞ്ഞാൽ പിന്നെ വൈകുന്നേരമേ തുറക്കാള്ളൂ. ഈ സമയത്ത് വിവാഹം, ചോറൂൺ, തുലാഭാരം തുടങ്ങിയവ നടത്താറില്ല. ഏകാദശിയ്ക്ക് മുന്നോടിയായി ഒരുമാസം വിളക്കു് ഉണ്ടായിരിക്കും. ഏകാദശിയ്ക്ക് ഉദയാസ്തമനപൂജയും വിളക്കും ഗുരുവായൂർ ദേവസ്വത്തിന്റേതാണ്. അഷ്ടമിയ്ക്ക് പുളിക്കീഴേ വാരിയകുടുംബവും നവമി നെയ്വിളക്ക് കൊളാടി കുടുംബവും ദശമിയ്ക്ക് [[ഗുരുവായൂരപ്പൻ സങ്കീർത്തന ട്രസ്റ്റ്|ഗുരുവായൂരപ്പൻ സങ്കീർത്തന ട്രസ്റ്റും]] വിളക്ക് നടത്തും.<ref name="vns22"/> ഗുരുവായൂർ ഏകാദശിദിവസം തന്നെയാണ് ഗീതാദിനം ആഘോഷിക്കുന്നതും. രാവിലെ ഏഴു മണിമുതൽ കൂത്തമ്പലത്തിൽ ഗീതാപാരായണം നടത്താറുണ്ട്‌. ക്ഷേത്രം കീഴ്ശാന്തിയാണ് പാരായണം നടത്തുന്നത്. ==== ദ്വാദശിപ്പണം വെയ്ക്കൽ ==== ഏകാദശി കഴിഞ്ഞ് ദ്വാദശി ദിവസം കൂത്തമ്പലത്തിൽ നടക്കുന്ന ചടങ്ങാണിത്. [[ശുകപുരം]], [[പെരുവനം]], [[ഇരിഞ്ഞാലക്കുട]] ഗ്രാമങ്ങളിലെ [[അഗ്നിഹോത്രി]]കളായ ബ്രാഹ്മണർക്ക് ഭക്തർ പണക്കിഴികൾ സമർപ്പിയ്ക്കുന്നതാണ് ഈ ചടങ്ങ്. ഗുരുവായൂരപ്പൻ തന്നെ ഈ ചടങ്ങിലെ ആദ്യത്തെ പണക്കിഴി സമർപ്പിയ്ക്കുന്നതായി വിശ്വസിച്ചുവരുന്നു. അതിനാൽ ആദ്യത്തെ പണക്കിഴി ഭഗവദ്പ്രതിനിധിയായി മേൽശാന്തി തന്നെയാണ് സമർപ്പിയ്ക്കുന്നത്. തുടർന്ന് ഭക്തർ ഓരോരുത്തരായി പണക്കിഴികളുമായി വരിനിൽക്കുകയും തങ്ങളാലാകുന്ന തുക സമർപ്പിയ്ക്കുകയും ചെയ്യുന്നു. രാവിലെ നടയടയ്ക്കുന്നതുവരെ സമർപ്പണം തുടരുന്നു. അന്ന് കാലത്ത് 9.00 ന് നടയടച്ചാൽ 3.30 നെ തുറക്കുകയുള്ളു.<ref name="vns1" /> ==== ചെമ്പൈ സംഗീതോത്സവം ==== സംഗീതസാമ്രാട്ടും ഗുരുവായൂരപ്പന്റെ പരമഭക്തനുമായിരുന്ന [[ചെമ്പൈ വൈദ്യനാഥ ഭാഗവതർ|ചെമ്പൈ വൈദ്യനാഥ ഭാഗവതരുടെ]] സ്മരണയ്ക്കായി ഗുരുവായൂർ ദേവസ്വം 1974 മുതൽ എല്ലാ വർഷവും നടത്തുന്ന സംഗീതസദസ്സാണ്‌ ഇത്. ഏകാദശിയോട് അനുബന്ധിച്ച് പതിനഞ്ച് ദിവസങ്ങളിലായി ഈ ഉത്സവം നടത്തപ്പെടുന്നു. ക്ഷേത്രത്തിനു പുറത്ത് മേല്പത്തൂർ ഓഡിറ്റോറിയത്തിൽ പ്രത്യേകം തയ്യാറാക്കിയ സംഗീതമണ്ഡപമാണ്‌ ഇതിന്റെ വേദി. പ്രശസ്ത സംഗീത വിദ്വാന്മാരും സംഗീത വിദ്യാർത്ഥികളും ഇതിൽ പങ്കെടുക്കുന്നു. ഇതിൽ പഞ്ചരത്നകീർത്തനാലാപനമാണ് ഏറ്റവും പ്രധാനം. ഏകാദശി ദിവസം രാത്രി ശ്രീരാഗത്തിലുള്ള “കരുണ ചെയ്വാനെന്തു താമസം കൃഷ്ണാ” എന്ന സങ്കീർത്തനത്തോടെ സംഗീതോത്സവം സമാപിക്കുന്നു. ==== അക്ഷരശ്ലോക മത്സരം ==== ഗുരുവായൂർ ഏകാദശിയോടനുബന്ധിച്ചു അക്ഷരശ്ലോക മത്സരം നടത്താറുണ്ട്‌. കേരളത്തിന്റെ എല്ലാ ഭാഗത്തുനിന്നും ആളുകൾ ഇതിൽ പങ്കെടുക്കാൻ വരാറുണ്ട്. ഒന്നും രണ്ടും മൂന്നും സ്ഥാനങ്ങൾ കരസ്തമാക്കുന്നവർക്ക് സ്വർണപ്പതക്കങ്ങൾ സമ്മാനിക്കും. ===ഇല്ലം നിറ=== കർക്കടകമാസത്തിലെ [[അമാവാസി]] കഴിഞ്ഞുവരുന്ന ആദ്യത്തെ ഞായറാഴ്ചയാണ് ക്ഷേത്രത്തിൽ ഇല്ലം നിറ ആഘോഷിയ്ക്കുന്നത്. പുതുതായി കൊയ്തുകൊണ്ടുവരുന്ന കതിർക്കറ്റകൾ ഭഗവാന് സമർപ്പിയ്ക്കുന്നതാണ് ഈ ചടങ്ങ്. [[അഴീക്കൽ]] മനയം കുടുംബക്കാർക്കാണ് ഈ ചടങ്ങ് നടത്താൻ അവകാശം. ഈ കുടുംബത്തിലെ കാരണവർ, തങ്ങളുടെ അടുത്തുള്ള പാടത്തുനിന്ന് കൊയ്തുകൊണ്ടുവരുന്ന കതിർക്കറ്റകൾ ക്ഷേത്ര മതിൽക്കെട്ടിനു പുറത്തെത്തിയ്ക്കും. അന്നത്തെ ശാന്തിയേറ്റ നമ്പൂതിരിയുടെ നേതൃത്വത്തിൽ മറ്റ് കീഴ്ശാന്തിമാർ ശംഖനാദവും ചെണ്ടയുമായി അമ്പലം പ്രദക്ഷിണം ചെയ്ത് നമസ്കാരമണ്ഡപത്തിൽ വെയ്ക്കുന്നു. ഇതിനുശേഷം മേൽശാന്തിയുടെ നേതൃത്വത്തിൽ വിശദമായ ഒരു പൂജ. കതിർക്കറ്റകളെ മഹാലക്ഷ്മിയായി സങ്കല്പിച്ചാണ് പൂജ. തുടർന്ന് നെൽക്കതിരുകൾ ശ്രീകോവിലുകളിലും തിടപ്പള്ളിയിലും വയ്ക്കുന്നു. തുടർന്ന് ബാക്കി ഭക്തർക്ക് വിതരണം ചെയ്യുന്നു.<ref name="vns22">പേജ്27, വിശേഷാൽ മഹോൽസവങ്ങൾ - സുദർശനം, മഗളം ഗുരുവായൂർ സപ്ലിമെന്റ് </ref> ===പുത്തരി നിവേദ്യം=== ഇല്ലം നിറയുടെ പിറ്റേദിവസമാണ് തൃപ്പുത്തരി നിവേദ്യം നടത്തുന്നത്. പുതിയതായി കൊയ്ത നെല്ലിനെ അരിയാക്കി, അതുകൊണ്ട് നിവേദ്യങ്ങൾ ഉണ്ടാക്കി, നല്ല മുഹൂർത്തത്തിൽ ഭഗവാന് നിവേദിക്കുന്നതാണിത്. മണിക്കിണറിനരികിൽ ഗണപതിയ്ക്ക് പുതിയ അരി നിവേദിച്ചതിനു ശേഷം അരിഅളക്കലുണ്ടാകും. ആ അരികൊണ്ട് ഇടിച്ചുപിഴിഞ്ഞ പായസമുണ്ടാക്കി ഉച്ചപൂജയ്ക്ക് ഭഗവാന് നിവേദിയ്ക്കും. അന്ന് പതിവു വിഭവങ്ങൾക്ക് പുറമെ അപ്പം, പഴം നുറുക്ക്, ഉപ്പുമാങ്ങ, ഇലക്കറികൾ എന്നിവയുമുണ്ടാകും. അന്നു മാത്രമെ ഉച്ചപൂജയ്ക്ക് അപ്പം നിവേദിക്കുകയുള്ളു.<ref name="vns22"/> === അഷ്ടമിരോഹിണി === ചിങ്ങമാസത്തിൽ കറുത്തപക്ഷത്തിലെ അഷ്ടമിയും [[രോഹിണി]] നക്ഷത്രവും കൂടിയ ദിവസമാണ് ശ്രീകൃഷ്ണാവതാരസുദിനമായ അഷ്ടമിരോഹിണി. ഭഗവാന്റെ ജന്മദിനം വളരെ വിപുലമായി ഗുരുവായൂർ ദേവസ്വം ആഘോഷിക്കുന്നു. ഭഗവാന്റെ പ്രിയപ്പെട്ട അപ്പം വഴിപാട് ഏകദേശം ഒരു ലക്ഷം രൂപയ്ക്ക് മുകളിൽ ശീട്ടാക്കാറുണ്ട്. ഗുരുവായൂർ ദേവസ്വം നടത്തുന്ന ഭാഗവതസപ്താഹയജ്ഞത്തിലെ ശ്രീകൃഷ്ണാവതാരപാരായണം ഈ ദിവസമാണ്. അന്നത്തെ പ്രസാദ ഊട്ടിന് പിറന്നാൾ സദ്യയാണ് നൽകുന്നത്.<ref name=" vns1"/> ഇപ്പോൾ ദേവസ്വം വക ശോഭായാത്ര, ഉറിയടി മത്സരം തുടങ്ങിയവയും നടന്നുവരുന്നുണ്ട്. കുട്ടികൾ ഉണ്ണിക്കണ്ണന്റെയും രാധയുടെയും വേഷം കെട്ടി നഗരപ്രദക്ഷിണം നടത്തുന്ന കാഴ്ച കണ്ണിന് കൗതുകമുണർത്തുന്നു. അന്നേദിവസം അടുത്തുള്ള നെന്മിനി ബലരാമക്ഷേത്രത്തിൽ നിന്ന് [[ബലരാമൻ|ബലരാമനും]] ക്ഷേത്രത്തിലെത്തുന്നു. അനുജനായ ശ്രീകൃഷ്ണന്റെ ജന്മദിനത്തിൽ പങ്കെടുക്കാനാണ് ആദിശേഷാവതാരമായ ബലരാമൻ ക്ഷേത്രത്തിലെത്തുന്നത്. ഇരുവരും ഒന്നിച്ചുള്ള എഴുന്നള്ളത്ത് അന്ന് വിശേഷമാണ്. === മണ്ഡലപൂജ/വിശേഷാൽ കളഭാഭിഷേകം === വൃശ്ചികം ഒന്നിനാണ് മണ്ഡലകാലം ആരംഭിക്കുന്നത്. ഈ ദിവസങ്ങളിൽ പഞ്ചഗവ്യ അഭിഷേകം ഗുരുവായൂരപ്പനു നടത്തപ്പെടുന്നു. മൂന്നു നേരം കാഴ്ചശീവേലി ഈ ദിവസങ്ങളുടെ പ്രത്യേകതയാണ്. മണ്ഡലകാലത്തിന്റെ അവസാന ദിവസം ഗുരുവായൂരപ്പന് കളഭം ആടുന്നു (അഭിഷേകം നടത്തുന്നു) . ഏകാദശി, നാരായണീയദിനം, മേല്പത്തൂർ പ്രതിമാസ്ഥാപനം ഇവ മണ്ഡലകാലത്തുള്ള വിശേഷദിവസങ്ങളിൽ പെടുന്നു. ശബരിമലയ്ക്കുപോകുന്ന നിരവധി തീർത്ഥാടകർ മണ്ഡലകാലത്ത് ഗുരുവായൂരിലെത്താറുണ്ട്. അവർക്ക് ദേവസ്വം പ്രത്യേക സൗകര്യങ്ങളൊരുക്കാറുണ്ട്. === നാരായണീയദിനവും ശ്രീമന്നാരായണീയ സപ്താഹവും === മേല്പത്തൂർ നാരായണഭട്ടതിരിപ്പാട് നാരായണീയം എഴുതി തീർന്ന ദിവസമായ വൃശ്ചികത്തിലെ 28-ആം ദിവസമാണ് നാരായണീയദിനമായി ആഘോഷിക്കുന്നത്. കടുത്ത വാതരോഗം മൂലം ഭജനമിരുന്ന മേല്പത്തൂരിന് ഗുരുവായൂരപ്പന്റെ ദർശനം കിട്ടിയതും ഈ ദിവസം തന്നെ. തുടർന്ന് വാതരോഗവിമുക്തനായ അദ്ദേഹം 86 വയസ്സുവരെ ജീവിച്ചിരുന്നതായി വിശ്വസിക്കപ്പെടുന്നു. ഇത് പ്രമാണിച്ച് ഏഴുദിവസം നാരായണീയ സപ്താഹമുണ്ടാകാറുണ്ട്. നാരായണീയ ദിനത്തിന് ഏഴു ദിവസം മുൻപ് തുടങ്ങി നാരായണീയ ദിനത്തിന്റെ അന്ന് വൈകുന്നേരത്തോടെ അവസാനിക്കുന്നു. ക്ഷേത്രം ആദ്ധ്യാത്മിക ഹാളിലാണ് നാരായണീയ സപ്താഹം നടക്കാറ്. === സ്വർഗ്ഗവാതിൽ ഏകാദശി === ഏകാദശികളിൽ പ്രധാനമാണ് സ്വർഗ്ഗവാതിൽ ഏകാദശി അഥവാ വൈകുണ്ഠ ഏകാദശി. ധനുമാസത്തിലെ വെളുത്തപക്ഷത്തിലെ ഏകാദശി ആണ് സ്വർഗ്ഗവാതിൽ ഏകാദശിയായി ആചരിക്കുന്നത്. വൈഷ്ണവക്ഷേത്രങ്ങളിൽ ഒരു നടയിലൂടെ കയറി മറ്റൊരു നടയിലൂടെ പുറത്തുവരികയാണ് അതിന്റെ പ്രധാന അനുഷ്ഠാനം. അന്നത്തെ ഭഗവദ് ഭജനം സ്വർഗ്ഗപ്രാപ്തിയും മോക്ഷവും നേടിത്തരും എന്നാണ് വിശ്വാസം. ഗുരുവായൂർ ക്ഷേത്രത്തിൽ വൈകുണ്ഠ ഏകാദശിദിവസം വിശേഷാൽ പരിപാടികളോടെ ആചരിച്ചുവരാറുണ്ട്. ആയിരക്കണക്കിന് ഭക്തജനങ്ങളാണ് അന്നേദിവസം ക്ഷേത്രത്തിൽ എത്തിച്ചേരാറുള്ളത്. അന്ന് ഭഗവാന് പ്രത്യേകപൂജകളും ചുറ്റുവിളക്കും കാഴ്ചശീവേലിയുമുണ്ടാകാറുണ്ട്. രാവിലെയും ഉച്ചയ്ക്കുമുള്ള ശീവേലികൾക്ക് പഞ്ചാരിമേളത്തിന്റെ അകമ്പടിയാണുണ്ടാകാറുള്ളത്. സമ്പൂർണ്ണമായും നെയ്യുപയോഗിച്ചുനടത്തുന്ന അന്നത്തെ ചുറ്റുവിളക്ക് ഗുരുവായൂരിലെ തമിഴ് ബ്രാഹ്മണസമൂഹം വകയാണ്. രാത്രി നടക്കുന്ന വിളക്കെഴുന്നള്ളിപ്പിന് ഇടയ്ക്കയും നാദസ്വരവും കൊഴുപ്പേകുന്നു. ചില കലാപരിപാടികളും സ്വർഗ്ഗവാതിൽ ഏകാദശിയോടനുബന്ധിച്ചുണ്ടാകാറുണ്ട്. വൃശ്ചികത്തിലെ ഗുരുവായൂർ ഏകാദശിയ്ക്കുള്ളത്ര ശബ്ദകോലാഹലങ്ങളുണ്ടാകാറില്ലെങ്കിലും അതുകഴിഞ്ഞാൽ ഗുരുവായൂരിൽ പ്രധാനമായി ആചരിയ്ക്കുന്നത് ഈ ഏകാദശിയാണ്. ഗുരുവായൂർ ഏകാദശിയ്ക്കുള്ളതുപോലെ അന്നും ഉച്ചയ്ക്ക് ഗോതമ്പുചോറും കാളനും പുഴുക്കും ഗോതമ്പുപായസവും ചേർന്ന വിശേഷാൽ പ്രസാദ ഊട്ടുണ്ടാകാറുണ്ട്. ഇതുകഴിയ്ക്കാനായി നിരവധി ഭക്തർ ഇവിടെ വരാറുമുണ്ട്. എന്നാൽ, ഭഗവാന് അന്നും സാധാരണപോലെയാണ് നിവേദ്യങ്ങൾ. === ഇടത്തരികത്ത് താലപ്പൊലി === ഗുരുവായൂർ ക്ഷേത്രത്തിലെ മറ്റൊരു മുഖ്യപ്രതിഷ്ഠയായ ഇടത്തരികത്തുകാവ് ഭഗവതിയുടെ പ്രധാനപ്പെട്ട ആണ്ടുവിശേഷങ്ങളാണ് എല്ലാവർഷവും ധനു 21-ന് നടക്കുന്ന പിള്ളേർ താലപ്പൊലിയും മകരമാസത്തിലെ നാലാമത്തെ ചൊവ്വാഴ്ചയോ വെള്ളിയാഴ്ചയോ ആയി നടക്കുന്ന ദേവസ്വം താലപ്പൊലിയും. ഗുരുവായൂരിന്റെ തട്ടകത്തമ്മയായ ഇടത്തരികത്തുകാവിലമ്മയുടെ തട്ടകത്തുള്ളവർ നടത്തുന്നതുമൂലമാണ് ആദ്യത്തെ താലപ്പൊലിയ്ക്ക് പിള്ളേർ താലപ്പൊലി എന്ന പേരുവന്നത്. രണ്ട് താലപ്പൊലികൾക്കും ചടങ്ങുകൾ ഒരേപോലെയാണ്. ആയിരത്തൊന്ന് നിറപറയൊരുക്കിയാണ് ഇടത്തരികത്തുകാവിലമ്മയുടെ താലപ്പൊലി ആഘോഷിക്കുന്നത്. ഉച്ചയ്ക്ക് നടപന്തലിൽ നിന്ന് കിഴക്കോട്ട് പഞ്ചവാദ്യത്തോടും, തുടർന്ന് മേളത്തോടെ ഭഗവതിയുടെ മടക്കെഴുന്നെള്ളിപ്പും ഉണ്ടാകാറുണ്ട്. എഴുന്നെള്ളിപ്പിനുശേഷം നടക്കുന്ന പറയെടുപ്പിൽ നൂറുകണക്കിന് ഭക്തർ പങ്കെടുക്കുന്നു. ചെമ്പട്ടണിഞ്ഞ് ഭഗവതിയുടെ വാളും ചിലമ്പുമായി കോമരം ഇതിൽ പങ്കെടുക്കുന്നു. നിറപറകൾ വെച്ച് ഭഗവതിയെ വരവേൽക്കാനായി കിഴക്കേനടപ്പുരയിൽ അലങ്കാരങ്ങളും, വിതാനങ്ങളും നേരത്തേ ഒരുക്കാറുണ്ട്. ഇടത്തരികത്ത് ഭഗവതിയുടെ ഉത്സവത്തിൽ പങ്കാളിയാകാൻ, പൂജകൾ നേരത്തെ അവസാനിപ്പിച്ച് ഉച്ചയ്ക്ക് മുൻപ് അടച്ച് ഗുരുവായൂരപ്പനും എഴുന്നള്ളുന്നു. താലപൊലിയോടനുബന്ധിച്ച് ഭഗവതിക്ക് വാകച്ചാർത്ത്, ദീപാലങ്കാരം, പുഷ്പാലങ്കാരം, വിശേഷാൽ പൂജകൾ, ഭദ്രകാളിപ്പാട്ട് എന്നിവയും ഉണ്ടാകാറുണ്ട്. === പൂന്താനദിനം === ഭക്തകവിയായ പൂന്താനം നമ്പൂതിരിയുടെ ജന്മദിനമാണ് പൂന്താനദിനം. കുംഭമാസത്തിലെ അശ്വതി നക്ഷത്രത്തിലാണ് പൂന്താനദിനം ആഘോഷിക്കുന്നത്. ജ്ഞാനപ്പാനയിലെ 'കുംഭമാസത്തിലാകുന്നു നമ്മുടെ ജന്മനക്ഷത്രം അശ്വതിനാളെന്നും' എന്ന വരികളാണ് മേല്പറഞ്ഞ ആഘോഷത്തിനു കാരണം. ക്ഷേത്രത്തിൽ അന്നേദിവസം വിശേഷാൽ പൂജകളൊന്നുമുണ്ടാകാറില്ലെങ്കിലും ഗുരുവായൂർ ദേവസ്വം ഈ ദിവസത്തോടനുബന്ധിച്ച് ജ്ഞാനപ്പാന പുരസ്കാരം നൽകിവരുന്നുണ്ട്. കലാ-സാംസ്കാരികരംഗങ്ങളിൽ വ്യക്തിമുദ്ര പതിപ്പിച്ച ചില പ്രശസ്തർക്കാണ് ഈ പുരസ്കാരം നൽകുന്നത്. മലപ്പുറം കീഴാറ്റൂരിലെ പൂന്താനം ഇല്ലവളപ്പിലും അന്ന് ആഘോഷങ്ങളുണ്ട്. === കൃഷ്ണഗീതി ദിനം === ക്ഷേത്രത്തിലെ പ്രസിദ്ധ കലാരൂപമായ കൃഷ്ണനാട്ടം അവലംബിക്കുന്ന 'കൃഷ്ണഗീതി' എന്ന കൃതി സാമൂതിരി മാനവേദരാജ എഴുതി ഗുരുവായൂരപ്പന് സമർപ്പിച്ചത് ഒരു തുലാം 30-നാണ്. അതിന്റെ ഓർമ്മയ്ക്കായി 1985 മുതൽ എല്ലാ വർഷവും തുലാം 30 കൃഷ്ണഗീതിദിനമായി ആചരിച്ചുവരുന്നു. === കുചേലദിനം === ധനുമാസത്തിലെ ആദ്യത്തെ ബുധനാഴ്ച കുചേലദിനമായി ആഘോഷിക്കപെടുന്നു. ദാരിദ്ര്യത്താൽ ഉഴഞ്ഞ കുചേലൻ ഒരു പിടി അവിലുമായി ശ്രീകൃഷ്ണനെ ദ്വാരകയിൽ കാണാൻ വന്നതിന്റെ ഓർമ്മയ്കായാണ് ഈ ദിനം ആഘോഷിക്കുന്നത്. ഈ ദിവസം അനേകായിരം ഭക്തന്മാർ തങ്ങളുടെ ദാരിദ്രനിർമ്മാർജ്ജനത്തിനായി അവിലുമായി ഗുരുവായൂരപ്പനെ ദർശ്ശിക്കാനെത്തുന്നു. === മേടവിഷു === വിഷുദിനത്തിൽ ഭഗവാനെ കണികാണാൻ ആയിരങ്ങൾ എത്തുന്നു. എല്ലാദിവസവും മൂന്നു മണിക്കു തുറക്കുന്ന ഗുരുവായൂർ ക്ഷേത്രം വിഷുദിനത്തിൽ രണ്ടരയ്ക്ക് തുറക്കും. അതിനു മുമ്പായി മേൽശാന്തിയും കീഴ്ശാന്തിക്കാരും മറ്റും രുദ്രതീർത്ഥത്തിൽ കുളിച്ച് വന്ന് കണിയ്ക്കുള്ള ഒരുക്കങ്ങൾ തുടങ്ങും. <ref name="vns5">ഗുരു, ഗുരുവായൂർ,പേജ്37, ഏപ്രിൽ2013- ഭക്തപ്രിയ മാസിക.</ref> ശ്രീകോവിലിന്റെ മുഖമണ്ഡപത്തിൽ അഞ്ചു വെള്ളിക്കവരവിളക്കുകൾ കത്തുന്നതിന്റെ തെക്കുവശത്തായിട്ടാണ് കണി ഒരുക്കുന്നത്. സ്വർണ്ണസിംഹാസനത്തിൽ ആനത്തലേക്കെട്ടുവച്ച് അതിന്മേൽ സ്വർണ്ണത്തിടമ്പ് എഴുന്നെള്ളിച്ചു വയ്ക്കുന്നു. അതിനു മുന്നിലായി ഒരു ഉരുളിയിളാണ് കണി ഒരുക്കുന്നത്. ഉരുളിയിൽ അക്ഷതം (ഉണങ്ങല്ലരിയും നെല്ലും) നിരത്തി, അതിനുമുകളിൽ അലക്കിയ മുണ്ട്, ഗ്രന്ഥം, വാൽക്കണ്ണാടി, കണിവെള്ളരി, കണിക്കൊന്ന, ചക്ക, മാങ്ങ, നാളികേരം, ഉടച്ച രണ്ടു മുറി നാളികേരത്തിൽ നെയ് നിറച്ച് തിരിയിട്ട് കത്തിച്ചു വെച്ചത് എന്നിവയാണ് കണിക്കോപ്പുകൾ. കണി സമയത്തിനു മുമ്പ് മേൽശാന്തിയും കൂട്ടരും ശ്രീലകത്ത് പ്രവേശിച്ച് നെയ്വിളക്കുകളെല്ലാം കത്തിച്ചുവെയ്ക്കും. സോപാനത്തും അഞ്ചു തിരിയിട്ട വിളക്ക് കത്തിച്ചുവെച്ചിട്ടുണ്ടാവും. മേൽശാന്തി ആദ്യം ഗുരുവായൂരപ്പനെ കണികാണിച്ച ശേഷം രണ്ടരയ്ക്കു തന്നെ ശ്രീകോവിലിന്റെ നട ഭക്തർക്ക് കണികാണാനായി തുറന്നുകൊടുക്കും. കണ്ണടച്ചും കണ്ണുകെട്ടിയും നിൽക്കുന്ന ഭക്തർ ശ്രീകോവിലിനു മുന്നിലെത്തി കണ്ണുതുറന്ന് കണികണ്ട് കാണിക്കയർപ്പിക്കും. നാലമ്പലത്തിനകത്ത് പ്രദക്ഷിണം വച്ച്, ഗണപതിയെയും സുബ്രഹ്മണ്യനെയും ഹനുമാനെയും വണങ്ങി, ആദ്യമെത്തുന്ന കുറച്ചുപേർക്ക് മേൽശാന്തിയിൽ നിന്ന് കൈനീട്ടം കിട്ടും. നാലമ്പലത്തിനകത്തുനിന്നും പുറത്തുകടന്ന് ഭഗവതിയെയും അയ്യപ്പനെയും ശിവനെയും തൊഴുത് പ്രദക്ഷിണമായി പുറത്തുകടന്നാൽ കണിദർശനം മുഴുവനാകും.<ref name="vns5"/> === [[വൈശാഖം|വൈശാഖപുണ്യമാസം]] === [[മേടം|മേടമാസത്തിലെ]] [[അമാവാസി]] മുതലുള്ള ഒരുമാസക്കാലമാണ് ''വൈശാഖമാസം'' എന്നറിയപ്പെടുന്നത്. രാജ്യമൊട്ടുക്കും ആചരിച്ചുവരുന്ന ചാന്ദ്രകലണ്ടറിലെ രണ്ടാമത്തെ മാസമാണിത്. മഹാവിഷ്ണുഭജനത്തിനും ഭാഗവതപാരായണത്തിനും ഉത്തമമായി ഈ മാസം കണക്കാക്കപ്പെടുന്നതിനാൽ ''മാധവമാസം'' എന്നും ഈ മാസം അറിയപ്പെടുന്നു. കേരളീയ ക്ഷേത്രങ്ങളിൽ ഭാഗവതസപ്താഹങ്ങളും മറ്റും നടക്കുന്ന സമയമാണിത്. ഗുരുവായൂർ ക്ഷേത്രത്തിലും ഈ സമയം അതിവിശേഷമാണ്. ക്ഷേത്രത്തിൽ ഏറ്റവും കൂടുതൽ ഭക്തജനത്തിരക്ക് അനുഭവപ്പെടുന്ന സമയങ്ങളിലൊന്നാണ് വൈശാഖപുണ്യകാലം. ഈ ദിവസങ്ങളിൽ മുഴുവൻ ക്ഷേത്രത്തിൽ ഭാഗവതപാരായണമുണ്ടാകും. 29 ദിവസം നീണ്ടുനിൽക്കുന്ന വൈശാഖമാസക്കാലത്തെ നാല് സപ്താഹങ്ങളാക്കി തിരിച്ചാണ് ഭാഗവതപാരായണം നടക്കുന്നത്. പ്രഗല്ഭരായ നിരവധി ഭാഗവതാചാര്യന്മാർ ഈ ചടങ്ങുകളിൽ പങ്കെടുക്കാറുണ്ട്. ക്ഷേത്രം വക അദ്ധ്യാത്മിക ഹാളിലാണ് സപ്താഹം മുഴുവൻ നടക്കുന്നത്. ==== അക്ഷയതൃതീയ ==== വൈശാഖമാസത്തിലെ വെളുത്തപക്ഷത്തിലെ [[തൃതീയ]] ദിവസമാണ് [[അക്ഷയതൃതീയ]] എന്നറിയപ്പെടുന്നത്. ഹൈന്ദവവിശ്വാസപ്രകാരം ഏറ്റവും പുണ്യം നിറഞ്ഞ ദിവസങ്ങളിലൊന്നാണിത്. ഈ ദിലസം ചെയ്യുന്ന സത്കർമ്മങ്ങളുടെ ഫലം ക്ഷയിയ്ക്കില്ലെന്നാണ് വിശ്വാസം.'അക്ഷയതൃതീയ' എന്ന പേരുതന്നെ ഈ വിശ്വാസത്തിന് ഉപോദ്ബലകമാണ്. ചതുർയുഗങ്ങളിൽ ആദ്യത്തേതായ സത്യയുഗം (കൃതയുഗം) തുടങ്ങിയത് അക്ഷയതൃതീയനാളിലാണെന്ന് പറയപ്പെടുന്നു. കൂടാതെ [[യുധിഷ്ഠിരൻ|യുധിഷ്ഠിരന്ന്]] സൂര്യഭഗവാൻ അക്ഷയപാത്രം നൽകിയ ദിവസമായും [[ഭഗീരഥൻ|ഭഗീരഥന്റെ]] തപസ്സിൽ സംപ്രീതയായി [[ഗംഗാനദി]] ഭൂമിയിലേയ്ക്ക് ഒഴുകിവന്ന ദിവസമായും ഉപനയനത്തോടനുബന്ധിച്ച് ഒരു ദരിദ്ര ബ്രാഹ്മണകുടുംബത്തിൽ ഭിക്ഷ യാചിയ്ക്കാൻ ചെന്ന ശങ്കരാചാര്യർ അവിടത്തെ അന്തർജനത്തിന്റെ നന്മയ്ക്കായി [[കനകധാരാ സ്തോത്രം]] ചൊല്ലിയ ദിവസമായുമെല്ലാം ഈ ദിവസം അറിയപ്പെടുന്നു. സൂര്യചന്ദ്രന്മാർ ജ്യോതിഷപ്രകാരം ഉച്ചത്തിലെത്തുന്ന ഈ ദിവസം തന്നെയാണ് ബലരാമജയന്തിയായും ആചരിച്ചുവരുന്നത്. ഗുരുവായൂർ ക്ഷേത്രത്തിൽ അക്ഷയതൃതീയ വൻ പ്രാധാന്യത്തോടെ ആചരിച്ചുവരുന്നു. അക്ഷയതൃതീയയോടനുബന്ധിച്ച് ക്ഷേത്രത്തിൽ രാവിലെ പഞ്ചാരിമേളത്തിന്റെ അകമ്പടിയോടെ കാഴ്ചശീവേലിയും രാത്രി കഴക്കാരുടെ വക വിശേഷാൽ ചുറ്റുവിളക്കുമുണ്ടാകും. അന്നേദിവസം ക്ഷേത്രത്തിൽ പൂജിച്ച സ്വർണ്ണം, വെള്ളി ലോക്കറ്റുകളുടെ വിതരണമുണ്ടാകും. ഇവ വാങ്ങാൻ ആയിരങ്ങളാണ് ക്ഷേത്രത്തിലുണ്ടാകാറുള്ളത്. ദേവസ്വം കീഴേടമായ നെന്മിനി ബലരാമക്ഷേത്രത്തിലും ഈ ദിവസം വിശേഷാൽ ചടങ്ങുകളോടെ ആഘോഷിയ്ക്കപ്പെടുന്നു. ബലരാമജയന്തി എന്ന സങ്കല്പത്തിലാണ് അവിടെയും ആഘോഷം. അഷ്ടമിരോഹിണിനാളിൽ ഗുരുവായൂർ ക്ഷേത്രത്തിൽ നടക്കുന്ന അതേ ചടങ്ങുകളാണ് അക്ഷയതൃതീയനാളിൽ നെന്മിനി ക്ഷേത്രത്തിലും നടക്കുന്നത്. അന്നത്തെ പ്രസാദ ഊട്ടിന് പിറനാൾ സദ്യയാണ് വിളമ്പുന്നത്. അന്നേദിവസം വൈകീട്ട് ഗുരുവായൂർ ക്ഷേത്രത്തിൽ നിന്ന് പഞ്ചവാദ്യത്തോടുകൂടി ഗുരുവായൂരപ്പന്റെ എഴുന്നള്ളിപ്പുമുണ്ടാകും. ജ്യേഷ്ഠനായ ബലരാമന്റെ പിറന്നാളാഘോഷത്തിൽ പങ്കെടുക്കാൻ ഭഗവാൻ എഴുന്നള്ളുന്നു എന്നാണ് സങ്കല്പം. അന്ന് രാത്രി വരെ വിശേഷാൽ പൂജകൾ ക്ഷേത്രത്തിലുണ്ടാകും. ==== മറ്റുള്ള വിശേഷങ്ങൾ ==== വൈശാഖമാസത്തിലെ വെളുത്തപക്ഷത്തിലെ ചതുർദ്ദശി നരസിംഹജയന്തിയായി ആചരിച്ചുവരുന്നു. ക്ഷേത്രത്തിൽ അന്ന് വിശേഷാൽ പൂജകളൊന്നുമുണ്ടാകാറില്ലെങ്കിലും ഭാഗവതത്തിലെ നരസിംഹാവതാരഭാഗം വായിയ്ക്കുന്നത് വിശേഷമാണ്. വൈശാഖപുണ്യകാലത്തുതന്നെയാണ് ശങ്കരാചാര്യജയന്തിയും [[ബുദ്ധപൂർണ്ണിമ|ബുദ്ധപൂർണ്ണിമയുമെല്ലാം]] വരുന്നത്. ഗുരുവായൂർ കിഴക്കേ നടയിലുള്ള പാർത്ഥസാരഥിക്ഷേത്രത്തിൽ ശങ്കരാചാര്യജയന്തി വിശേഷമായി ആചരിച്ചുവരുന്നു. ഇടവമാസത്തിലെ [[അമാവാസി|അമാവാസിനാളിലാണ്]] വൈശാഖമാസം സമാപിയ്ക്കുന്നത്. ===ശ്രീമദ്ഭാഗവതസപ്താഹം=== ശ്രീമദ് ഭാഗവതം ഏഴു ദിവസകൊണ്ട് പാരായണം ചെയ്തു വിശദീകരിക്കുന്ന യജ്ഞമാണ് ഭാഗവത സപ്താഹം. 1159-ൽ ഊട്ടുപുരയിലാണ് ഗുരുവായൂരിലെ ആദ്യത്തെ സപ്താഹം തുടങ്ങിയത്<ref name=sapthaham1>[http://guruvayurdevaswom.nic.in/Specialfunctions.html ഭാഗവതസപ്താഹം]ഗുരുവായൂർദേവസ്വം വെബ് വിലാസം</ref>. പിന്നീട് എല്ലാ വർഷവും ക്ഷേത്രത്തിൽ സപ്താഹം നടത്തുന്നുണ്ട്. മൂന്ന് അവസരങ്ങളിലാണ് സപ്താഹങ്ങൾ നടത്താറുള്ളത് - വൈശാഖമാസം, അഷ്ടമിരോഹിണി, മണ്ഡലകാലം. ഇവയിൽ വൈശാഖമാസത്തിൽ നാല് സപ്താഹങ്ങളാണുണ്ടാകുക. അവ ഒന്ന് കഴിയുമ്പോൾ മറ്റേത് എന്ന ക്രമത്തിൽ നടത്തിപ്പോരുന്നു. അഷ്ടമിരോഹിണിയോടനുബന്ധിച്ചുള്ള സപ്താഹമാണെങ്കിൽ, അന്നേദിവസം ശ്രീകൃഷ്ണാവതാരം വരുന്ന രീതിയിലാണ് വായിച്ചുപോരുന്നത്. മണ്ഡലകാലത്തിൽ അവസാനത്തെ ഏഴുദിവസമാണ് സപ്താഹമുണ്ടാകുക. കേരളത്തിലെ പ്രശസ്തരായ എല്ലാ ഭാഗവതാചാര്യന്മാരും ഇവയിൽ പങ്കെടുക്കാറുണ്ട്. ===സംക്രമസന്ധ്യ=== എല്ലാ മാസാവസാനവും (സംക്രമ ദിവസം) അത്താഴപ്പൂജക്ക്‌ ശേഷം പ്രഭാഷങ്ങളും സാംസ്കാരിക പരിപാടികളും മേൽപ്പത്തൂർ ഓഡിറ്റോറിയത്തിൽ നടത്താറുണ്ട്‌. ===നവരാത്രി=== ഇടത്തരികത്തുകാവ് ഭഗവതിയുടെ മറ്റൊരു ആണ്ടുവിശേഷമാണ് നവരാത്രി. [[കന്നി|കന്നിമാസത്തിലെ]] വെളുത്തപക്ഷത്തിലെ പ്രഥമ ([[അമാവാസി|അമാവാസിയുടെ]] പിറ്റേദിവസം) മുതലുള്ള ഒമ്പതുദിവസമാണ് നവരാത്രിയായി ആചരിച്ചുവരുന്നത്. രാജ്യമെമ്പാടുമുള്ള എല്ലാ ദേവീസന്നിധികളിലും ഈ ദിവസങ്ങൾ അതിവിശേഷമായി ആചരിച്ചുവരുന്നുണ്ട്. ഗുരുവായൂർ ക്ഷേത്രത്തിൽ നവരാത്രിനാളുകളിൽ ഭഗവതിയ്ക്ക് വിശേഷാൽ പൂജകളും വഴിപാടുകളും നടക്കാറുണ്ട്. ഒമ്പതുദിവസങ്ങളിലും വിശേഷാൽ അലങ്കാരം ദേവിയ്ക്കുണ്ടാകും. ഓരോന്നും ഭക്തരുടെ വഴിപാടായാണ് നടത്തിപ്പോരുന്നത്. ദുർഗ്ഗാഷ്ടമിദിവസം സന്ധ്യയ്ക്ക് പൂജവെപ്പ്. ക്ഷേത്രത്തിലെ കൂത്തമ്പലത്തിൽ നെറ്റിപ്പട്ടം, ആലവട്ടം, വെൺചാമരം തുടങ്ങിയവയും ഗുരുവായൂരപ്പന്റെയും സരസ്വതിയുടെയും ഗണപതിയുടെയും ചിത്രങ്ങളും പീഠത്തിൽ ഒരുക്കിവച്ചശേഷം അവയ്ക്കുമുമ്പിൽ പുസ്തകങ്ങളും സംഗീതോപകരണങ്ങളും ആയുധങ്ങളും മറ്റും പൂജയ്ക്കുവയ്ക്കുന്നു. ആദ്യകാലത്ത് ഗണപതിനടയ്ക്കുമുമ്പിലെ സരസ്വതി അറയിലാണ് പൂജവെപ്പ് നടത്തിയിരുന്നത്. പിന്നീട് സ്ഥലപരിമിതി കാരണം കൂത്തമ്പലത്തിലേയ്ക്ക് മാറ്റുകയായിരുന്നു. മഹാനവമിദിവസം മുഴുവൻ അടച്ചുപൂജ. വിജയദശമിദിവസം രാവിലെ പൂജകഴിഞ്ഞ് പുസ്തകങ്ങളും സംഗീതോപകരണങ്ങളും ആയുധങ്ങളും തിരിച്ചുകൊടുക്കുന്നു. അന്നേദിവസം ആയിരക്കണക്കിന് കുരുന്നുകൾ ക്ഷേത്രത്തിൽ ആദ്യാക്ഷരം കുറിയ്ക്കുന്നു. ക്ഷേത്രം കീഴ്ശാന്തിമാരാണ് വിദ്യാരംഭത്തിന് കാർമ്മികത്വം വഹിയ്ക്കുന്നത്. വർഷങ്ങൾ നീണ്ട പരിശീലനത്തിനുശേഷം പുതിയ കൃഷ്ണനാട്ടം കലാകാരന്മാർ അരങ്ങേറ്റം കുറിയ്ക്കുന്നതും അന്നേദിവസം തന്നെയാണ്. === ഉപദേവതകളുടെ കലശം === [[മിഥുനം|മിഥുനമാസത്തിൽ]] ക്ഷേത്രത്തിൽ ശ്രീകോവിലുകളോടുകൂടിയ ഉപദേവതകളായ ഗണപതി, അയ്യപ്പൻ, ഭഗവതി എന്നിവർക്ക് കലശാഭിഷേകം നടത്തുന്നു. കുംഭമാസത്തിലെ ഉത്സവത്തിന് ഉപദേവതകൾക്ക് കലശമില്ലാത്തതിനാൽ അതിന് പകരമാണ് മിഥുനമാസത്തിൽ കലശം. തീപിടുത്തത്തിനുശേഷം 1975-ലാണ് ഈ കലശം തുടങ്ങിയത്. ഉത്സവക്കാലത്തെ കലശത്തോടനുബന്ധിച്ചുള്ള എല്ലാ ചടങ്ങുകളും ഇതിനും നടത്തിവരുന്നുണ്ട്. ആദ്യദിവസങ്ങളിൽ അയ്യപ്പന്നും അടുത്ത ദിവസങ്ങളിൽ ഗണപതിയ്ക്കും അവസാനദിവസങ്ങളിൽ പ്രധാന ഉപദേവതയായ ഭഗവതിയ്ക്കും കലശമാടും. 108 വീതം കലശമാണ് പതിവ്. ==കീഴേടങ്ങൾ== ഗുരുവായൂർ ക്ഷേത്രം ഒരുകാലത്ത് കൊടുങ്ങല്ലൂരിനടുത്തുള്ള തൃക്കണാമതിലകം ശിവക്ഷേത്രത്തിന്റെ കീഴേടമായിരുന്നു.<ref name="vns6"/> അതിനാൽ അക്കാലത്ത് എന്തുകാര്യത്തിനും ആ ക്ഷേത്രം തന്നെയായിരുന്നു ആശ്രയം. പിന്നീട് തൃക്കണാമതിലകം നശിപ്പിയ്ക്കപ്പെടുകയും ഗുരുവായൂർ ക്ഷേത്രം ലോകപ്രസിദ്ധമാകുകയും ഗുരുവായൂർ ദേവസ്വം രൂപവത്കരിയ്ക്കപ്പെടുകയും ചെയ്തപ്പോൾ ഗുരുവായൂരിനുചുറ്റും സ്ഥിതിചെയ്യുന്ന ഏതാനും ചെറിയ ക്ഷേത്രങ്ങളെ ദേവസ്വത്തിന്റെ നിയന്ത്രണത്തിനുകീഴിൽ കൊണ്ടുവന്നു. അവയാണ് ഗുരുവായൂർ ക്ഷേത്രത്തിന്റെ കീഴേടങ്ങൾ. ഇപ്പോൾ 12 കീഴേടങ്ങളാണ് ഗുരുവായൂർ ദേവസ്വത്തിനുള്ളത്. ഇവയിൽ രണ്ടെണ്ണമൊഴികെ (വെർമാണൂർ, പൂന്താനം) ബാക്കിയെല്ലാം ഗുരുവായൂരിനുചുറ്റുമാണ് സ്ഥിതിചെയ്യുന്നത്.<ref name="vns6"/> ===[[നാരായണംകുളങ്ങര ഭഗവതിക്ഷേത്രം]]=== ഗുരുവായൂർ ക്ഷേത്രത്തിൽ നിന്ന് ഒന്നര കിലോമീറ്റർ വടക്കുമാറി മമ്മിയൂർ ജങ്ഷനിൽ, പൊന്നാനിയ്ക്ക് പോകുന്ന വഴിയിൽ സ്ഥിതിചെയ്യുന്ന ചെറിയൊരു ക്ഷേത്രമാണ് നാരായണംകുളങ്ങര ഭഗവതി ക്ഷേത്രം. ഉഗ്രദേവതയായ ഭദ്രകാളിയാണ് ഇവിടെ പ്രതിഷ്ഠ. '''ചിരിച്ചുകൊട്ടിക്കാവ്''' എന്നും ഈ ക്ഷേത്രം അറിയപ്പെടുന്നു. ഇവിടെ നടക്കുന്ന വിചിത്രമായ ഒരു വഴിപാട് കാരണമാണ് ഇതിന് ഈ പേരുവന്നത്. കൈകൊട്ടി പൊട്ടിച്ചിരിയ്ക്കുന്നതാണ് ഈ വഴിപാട്. ഇത് വീട്ടിൽ വച്ചുനടത്താനും സാധിയ്ക്കും എന്നതാണ് പ്രത്യേകത. മേലേക്കാവും കീഴേക്കാവുമായി രണ്ട് ക്ഷേത്രങ്ങൾ ഇവിടെയുണ്ട്. രണ്ടിടത്തും ഭദ്രകാളി തന്നെയാണ് സങ്കല്പം. എന്നാൽ, മേലേക്കാവിൽ ശാന്തഭാവവും കീഴേക്കാവിൽ രൗദ്രഭാവവുമായാണ് സങ്കല്പം. ആദ്യകാലത്ത് മമ്മിയൂരിലെ മൂത്തേടത്ത് ഇല്ലത്തിനായിരുന്നു ഈ ക്ഷേത്രത്തിലെ അവകാശം. പിന്നീട് മൂത്തേടത്ത് ഇല്ലം അന്യം നിന്നുപോകുകയും മമ്മിയൂരിലെ പ്രസിദ്ധ നായർ തറവാടായ വാരിയത്ത് വീട്ടുകാർക്ക് ക്ഷേത്രാവകാശം ലഭിയ്ക്കുകയും ചെയ്തു. പിന്നീട് അവർക്ക് നടത്തിക്കൊണ്ടുപോകാൻ ബുദ്ധിമുട്ടുണ്ടാകുകയും അവർ ഗുരുവായൂർ ദേവസ്വത്തിന് ക്ഷേത്രം വിട്ടുകൊടുക്കുകയും ചെയ്തു. പഴയകാല ചലച്ചിത്രനടിയും തമിഴ്നാട് മുഖ്യമന്ത്രിയുമായിരുന്ന [[ജെ. ജയലളിത]] 2001-ൽ ഈ ക്ഷേത്രത്തിൽ ദർശനത്തിനെത്തിയിരുന്നു. അന്ന് അവർ ഇവിടെ മേലേക്കാവിൽ 51 പവൻ തൂക്കം വരുന്ന ശൂലം വഴിപാടായി കഴിയ്ക്കുകയുണ്ടായി. ഈ ക്ഷേത്രത്തിലെ പ്രധാന ആണ്ടുവിശേഷം മകരപ്പത്താണ്. പേര് സൂചിപ്പിയ്ക്കുന്നതുപോലെ മകരമാസത്തിലെ പത്താം തീയതി (ഇംഗ്ലീഷ് കലണ്ടറിൽ സാധാരണയായി ജനുവരി 23-24 തീയതികളിൽ) നടത്തപ്പെടുന്നതാണ് ഈ മഹോത്സവം. അന്നു രാത്രി നടക്കുന്ന പാനയും താലപ്പൊലിയുമാണ് ഇതിലെ പ്രധാന ചടങ്ങ്. കൂടാതെ കർക്കടകമാസത്തിൽ ഇല്ലം നിറയും തൃപ്പുത്തരിയും, മേടമാസത്തിൽ വിഷുവേല, വൃശ്ചികമാസത്തിൽ കളമെഴുത്തും പാട്ടും തുടങ്ങിയവയും വിശേഷമാണ്.<ref name="vns6">[http://www.guruvayurdevaswom.org/ ഗുരുവായൂർ ദേവസ്വത്തിന്റെ ഔദ്യോഗിക വെബ്സൈറ്റ്] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20021210130541/http://www.guruvayurdevaswom.org/ |date=2002-12-10 }}.</ref> ===[[താമരയൂർ അയ്യപ്പക്ഷേത്രം|താമരയൂർ അയ്യപ്പക്ഷേത്രവും]] [[ശ്രീകണ്ഠപുരം മഹാവിഷ്ണുക്ഷേത്രം|ശ്രീകണ്ഠപുരം മഹാവിഷ്ണുക്ഷേത്രവും]]=== ഗുരുവായൂർ ക്ഷേത്രത്തിന് രണ്ടര കി.മീറ്റർ വടക്കുമാറി പൊന്നാനി റൂട്ടിൽ [[താമരയൂർ]] ദേശത്ത് സ്ഥിതിചെയ്യുന്ന രണ്ട് ക്ഷേത്രങ്ങളാണ് ശ്രീകണ്ഠപുരം മഹാവിഷ്ണുക്ഷേത്രവും താമരയൂർ അയ്യപ്പക്ഷേത്രവും.<ref name="vns6"/> പടിഞ്ഞാറോട്ട് ദർശനം നൽകുന്ന ഈ ക്ഷേത്രങ്ങൾക്ക് മുന്നിലായി അതിവിശാലമായ ക്ഷേത്രക്കുളവും കാണാം. പ്രദേശത്തുണ്ടായിരുന്ന ഒരു നമ്പൂതിരി കുടുംബത്തിന്റെ വകയായിരുന്ന ഈ രണ്ട് ക്ഷേത്രങ്ങളും 1989-ലാണ് ദേവസ്വം ഏറ്റെടുത്തത്. അഷ്ടമിരോഹിണി, മണ്ഡലവിളക്ക് തുടങ്ങിയവയാണ് രണ്ടിടത്തും പ്രധാന ആഘോഷങ്ങൾ. ===[[അഞ്ഞൂർ അയ്യപ്പൻകാവ് ക്ഷേത്രം]]=== ഗുരുവായൂർ നിന്നു തൃശ്ശൂർക്കുള്ള വഴിയിൽ ഗുരുവായൂരിൽ നിന്നും പതിനാറു കിലോമീറ്റർ അകലെ [[മുണ്ടൂർ, തൃശ്ശൂർ|മുണ്ടൂരിലാണ്]] ഈ ക്ഷേത്രം. പടിഞ്ഞാറോട്ടാണ് ദർശനം. ഉപദേവതകളായി ഗണപതി, ശിവൻ, ഭദ്രകാളി, നാഗദൈവങ്ങൾ എന്നിവർക്കും പ്രതിഷ്ഠകളുണ്ട്. ഗുരുവായൂർ ക്ഷേത്രത്തിന് ഏതാണ്ട് നേർരേഖയിലാണ് ഈ ക്ഷേത്രം സ്ഥിതിചെയ്യുന്നത്. തന്മൂലം, ഗുരുവായൂരപ്പനും അഞ്ഞൂരിലെ അയ്യപ്പനും പരസ്പരാഭിമുഖമായി പ്രതിഷ്ഠിയ്ക്കപ്പെട്ടിരിയ്ക്കുന്നു. കുംഭമാസത്തിലെ തിരുവാതിരയ്ക്ക് അയ്യപ്പൻ ഗുരുവായൂരിൽ ആറാട്ടിനു പോയിരുന്നുവെന്നും ടിപ്പുവിന്റെ പടയോട്ടത്തോടെയാണ് ഇത് നിന്നതെന്നും വിശ്വസിക്കുന്നു.<ref name="vns6"/> മണ്ഡലകാലമാണ് പ്രധാനം. ===[[വെർമാണൂർ ശിവക്ഷേത്രം]]=== പാലക്കാട് ജില്ലയിൽ ആലത്തൂർ താലൂക്കിൽ കുനിശ്ശേരിയിലെ പാറക്കുളത്താണ് ഈ ശിവക്ഷേത്രം<ref name="vns6"/>. ഗുരുവായൂരിൽനിന്ന് 70 കിലോമീറ്റർ വടക്കുകിഴക്കുമാറി സ്ഥിതിചെയ്യുന്നു. പടിഞ്ഞാറോട്ട് ദർശനമായി ശിവൻ കുടികൊള്ളുന്ന അപൂർവ്വം ക്ഷേത്രങ്ങളിലൊന്നാണിത്. ക്ഷേത്രേശന്റെ രൗദ്രഭാവം കുറയ്ക്കാൻ നടയ്ക്കുമുമ്പിൽ കുളം കുഴിച്ചുവച്ചിരിയ്ക്കുന്നു. ഈ കുളത്തിന്റെ പേരാണ് പാറക്കുളം. ഗുരുവായൂരപ്പന് ആറാട്ടുസമയത്ത് കൊടുക്കുന്ന ചാന്ത് കൊണ്ടുവരുന്നത് ഈ ക്ഷേത്രത്തിൽ നിന്നാണ്. പണ്ടുകാലത്ത് ഗുരുവായൂർ ക്ഷേത്രത്തിലെ കാര്യങ്ങൾക്കുള്ള നെല്ല് കൊണ്ടുവന്നിരുന്നത് ഇവിടെയടുത്തുള്ള പാടങ്ങളിൽ നിന്നാണ്. ഇതാണ് പിൽക്കാലത്ത് ക്ഷേത്രം ക്ഷയിച്ചപ്പോൾ ഗുരുവായൂർ ദേവസ്വം ഏറ്റെടുക്കാനുള്ള കാരണം. ശിവരാത്രിയാണ് പ്രധാന ആഘോഷം. ===[[മാങ്ങാൻചിറ വിഷ്ണുക്ഷേത്രം]]<ref name="vns6"/>=== ഗുരുവായൂർ-പാവറട്ടി-തൃശ്ശൂർ വഴിയിൽ ഗുരുവായൂർ നിന്ന് 9 കി.മീറ്റർ അകലെ പെരുവല്ലൂരിലാണ് ശ്രീകൃഷ്ണപ്രതിഷ്ഠയുള്ള ഈ ക്ഷേത്രം.<ref name="vns6"/> ''ചെറുഗുരുവായൂർ'' എന്നൊരു വിശേഷനാമത്തിൽ അറിയപ്പെടുന്ന ഈ ക്ഷേത്രത്തിനുമുന്നിലും വലിയൊരു ആൽമരവും അതിനു ചുവട്ടിൽ ഗരുഡന്റെയും പൂന്താനത്തിന്റെയും പ്രതിമകളും കാണാം. പടിഞ്ഞാറോട്ടാണ് ദർശനം. മേലേടത്തിലേതുപോലെ ചതുർബാഹുവായ വിഷ്ണുവിനെ ശ്രീകൃഷ്ണനാക്കി സങ്കല്പിച്ച് പൂജിയ്ക്കുന്നു. ഉപദേവതകളായി ഗണപതി, അയ്യപ്പൻ, ഭഗവതി എന്നിവരുമുണ്ട്. ശ്രീകൃഷ്ണപ്രതിഷ്ഠയായതിനാൽ അഷ്ടമിരോഹിണിയാണ് പ്രധാനം. ===[[കുന്നംകുളം തലക്കോട്ടുകര ശിവക്ഷേത്രം]]=== ഗുരുവായൂരുനിന്ന് എട്ടു കിലോമീറ്റർ വടക്കുകിഴക്കുമാറി, കുന്നംകുളം പട്ടണത്തിൽ തൃശ്ശൂർ റോഡിലാണ് ഈ ക്ഷേത്രം. ക്ഷേത്രപരിസരത്തായി അതിമനോഹരമായ ഒരു ശിവപ്രതിമയും മുന്നിൽ നന്ദിയുടെ ഒരു ശില്പവും കാണാം. 2018-ലാണ് ഈ പ്രതിമ ഉദ്ഘാടനം ചെയ്തത്. ചുറ്റമ്പലത്തിനകത്ത് രണ്ട് ശ്രീകോവിലുകളുണ്ട് ഇവിടെ. തെക്കുഭാഗത്തുള്ളത് സ്വയംഭൂലിംഗമാണ്, മറ്റേതിൽ പ്രതിഷ്ഠാലിംഗവും. ഒരേ പൂജാരി തന്നെ രണ്ടിടത്തും പൂജ ചെയ്യുന്നു.<ref name="vns6"/> കിഴക്കോട്ട് ദർശനമായാണ് ഇരുപ്രതിഷ്ഠകളും കുടികൊള്ളുന്നത്. ശിവരാത്രിയാണ് പ്രധാന ആഘോഷം. ഇതിനടുത്ത് ദേവസ്വം ശിവശക്തി എന്നപേരിൽ ഒരു ഓഡിറ്റോറിയം പണിതിട്ടുണ്ട്. ===[[പുന്നത്തൂർ ശിവ-വിഷ്ണു-ഭഗവതി ക്ഷേത്രങ്ങൾ]]=== ഗുരുവായൂർ നിന്ന് മൂന്നര കി.മീറ്റർ അകലെ പുന്നത്തൂരിലാണ് ഈ ക്ഷേത്രങ്ങൾ. 1975ൽ ദേവസ്വം വാങ്ങിയതാണിത്. സാമൂതിരിയുടെ സാമന്തനായിരുന്ന പുന്നത്തൂർ രാജാവിന്റെ കൊട്ടാരം ഇവിടെയായിരുന്നു. ക്ഷേത്രത്തിൽ ആനകളുടെ എണ്ണം ക്രമാതീതമായി കൂടിയപ്പോൾ ഇന്ന് പാഞ്ചജന്യം, ശ്രീവത്സം റസ്റ്റ് ഹൗസുകൾ നിലകൊള്ളുന്ന സ്ഥലത്ത് (പഴയ കോവിലകപ്പറമ്പിൽ, പണ്ട് അവിടെയാണ് ആനകളെ പാർപ്പിച്ചിരുന്നത്) സ്ഥലക്കുറവ് അനുഭവപ്പെടുകയും തുടർന്ന് ഈ സ്ഥലം സ്വന്തമാക്കി അവിടെ ആനകളെ പാർപ്പിയ്ക്കാൻ തുടങ്ങുകയും ചെയ്തു. ഗജരാജൻ ഗുരുവായൂർ കേശവന്റെ നേതൃത്വത്തിൽ ആനകളുടെ ഒരു ഘോഷയാത്രയായിരുന്നു പുതിയ താവളത്തിലേയ്ക്ക്. പുന്നത്തൂർക്കോട്ടയ്ക്കകത്തുതന്നെയാണ് ഈ രണ്ട് ക്ഷേത്രങ്ങളും. 10 ഏക്കർ വിസ്തീർണ്ണത്തിലാണ് ഈ സ്ഥലം. പ്രധന പ്രതിഷ്ഠകൾ ശിവനും വിഷ്ണുവും ഭഗവതിയുമാണ്. ശിവക്ഷേത്രം '''തെക്കേ അമ്പലം''' എന്നും ഭഗവതിക്ഷേത്രം '''പാതിക്കോട്ടുകാവ്''' എന്നും അറിയപ്പെടുന്നു.<ref name="vns6"/> തെക്കേ അമ്പലത്തിൽ ശിവനും വിഷ്ണുവും തുല്യപ്രാധാന്യത്തോടെ കുടിയിരുത്തപ്പെട്ടിരിയ്ക്കുന്നു. കിഴക്കോട്ട് ദർശനം. ഗണപതി, അയ്യപ്പൻ, നാഗദൈവങ്ങൾ എന്നിവരാണ് ഉപദേവതകൾ. മതിൽക്കെട്ടിനകത്തുതന്നെയാണ് ഭഗവതിക്ഷേത്രം. ഭഗവതിക്ഷേത്രത്തിൽ പ്രതിഷ്ഠ ഭദ്രകാളിയാണ്. പടിഞ്ഞാട്ട് ദർശനം. ശിവരാത്രി, അഷ്ടമിരോഹിണി, നവരാത്രി എന്നിവയെല്ലാം ഇവിടെ ആഘോഷിയ്ക്കപ്പെടുന്നു. ===[[നെന്മിനി ബലരാമ-അയ്യപ്പ ക്ഷേത്രങ്ങൾ]]=== ഗുരുവായൂരിന് നാലു കിലോമീറ്റർ തെക്കുകിഴക്ക് നെന്മിനിയിലാണ് 500 മീറ്റർ അകലത്തിലായുള്ള ഈ ക്ഷേത്രങ്ങളുള്ളത്. ഗുരുവായൂരിലെ പ്രസിദ്ധ ബ്രാഹ്മണകുടുംബമായ നെന്മിനി മനയുടെ വകയായിരുന്നു ഈ രണ്ട് ക്ഷേത്രങ്ങൾ. 1989-ലാണ് ഇവ ഗുരുവായൂർ ദേവസ്വത്തിന് കൈമാറിയത്.<ref name="vns6"/> കേരളത്തിൽ ശ്രീകൃഷ്ണസഹോദരനായ ബലരാമൻ മുഖ്യപ്രതിഷ്ഠയായ അപൂർവം ക്ഷേത്രങ്ങളിലൊന്നായ നെന്മിനി ക്ഷേത്രം തന്മൂലം നിരവധി ഭക്തരെ ആകർഷിയ്ക്കുന്നു. യഥാർത്ഥത്തിൽ ഇവിടെയും പ്രതിഷ്ഠ ചതുർബാഹുവായ മഹാവിഷ്ണുവാണ്. ബലരാമസങ്കല്പം കാണിയ്ക്കുന്നത് കൃഷിയുമായുള്ള ബന്ധമാണ്. കിഴക്കോട്ട് ദർശനം നൽകിയാണ് ബലരാമനെ പ്രതിഷ്ഠിച്ചിരിയ്ക്കുന്നത്. ഗണപതി, അയ്യപ്പൻ, ഭഗവതി, നാഗദൈവങ്ങൾ എന്നിവരാണ് ഇവിടെ ഉപദേവതകൾ. അഷ്ടമിരോഹിണിദിവസം മേലേടത്തേയ്ക്ക് ബലരാമന്റെ എഴുന്നള്ളിപ്പുണ്ടാകാറുണ്ട്. അനുജന്റെ പിറന്നാൾ ആഘോഷത്തിൽ പങ്കെടുക്കാൻ ജ്യേഷ്ഠൻ എഴുന്നള്ളുന്നു എന്നാണ് സങ്കല്പം. ബലരാമജയന്തിദിവസമായ അക്ഷയതൃതീയയും ഇവിടെ ഗംഭീരമായി ആഘോഷിയ്ക്കുന്നു. അന്ന് ഗുരുവായൂരപ്പൻ ഇങ്ങോട്ടും എഴുന്നള്ളാറുണ്ട്. ഗുരുവായൂർ ദേവസ്വം ഉദ്യോഗസ്ഥർക്കുള്ള ഫ്ലാറ്റുകൾ ഈ ക്ഷേത്രത്തിന് മുന്നിലാണ്. ബലരാമക്ഷേത്രത്തിൽ നിന്ന് അര കിലോമീറ്റർ തെക്കുമാറി, നെന്മിനി മന നിന്നിരുന്ന പറമ്പിലാണ് അയ്യപ്പക്ഷേത്രം സ്ഥിതിചെയ്യുന്നത്. നെന്മിനി മനപ്പറമ്പിലെ ക്ഷേത്രമായതിനാൽ ഇത് ഒരു കുടുംബക്ഷേത്രമായിരുന്നെന്ന് വ്യക്തമാക്കാം. സാധാരണയിലും ഉയരത്തിൽ നിൽക്കുന്ന ഒരു പീഠത്തിലാണ് ഇവിടെ ശ്രീകോവിൽ. അയ്യപ്പൻ എന്നാണ് പറയുന്നതെങ്കിലും ഇവിടെ യഥാർത്ഥത്തിൽ പ്രതിഷ്ഠ പൂർണാപുഷ്കലാസമേതനായ ധർമ്മശാസ്താവാണ്. പടിഞ്ഞാറോട്ട് ദർശനം നൽകുന്ന ശാസ്താവിന് ഉപദേവതകളായി ഗണപതി, ഭദ്രകാളി, നാഗദൈവങ്ങൾ എന്നിവർക്കും പ്രതിഷ്ഠകളുണ്ട്. മണ്ഡലകാലമാണ് ഇവിടെ പ്രധാന ആണ്ടുവിശേഷം. ===[[കാവീട് കാർത്ത്യായനിക്ഷേത്രം]]=== പുരാതനകേരളത്തിലെ [[നൂറ്റെട്ട് ദുർഗ്ഗാക്ഷേത്രങ്ങൾ|നൂറ്റെട്ട് ദുർഗ്ഗാക്ഷേത്രങ്ങളിൽ]] ഒന്നാണിത്. ഗുരുവായൂരിൽ നിന്നും ആറു കി.മീറ്റർ അകലെ പുന്നത്തൂർ കോട്ടയ്ക്കടുത്താണ് ക്ഷേത്രം സ്ഥിതിചെയ്യുന്നത്.<ref name="vns6"/> കിഴക്കോട്ട് ദർശനമായ ഇവിടത്തെ ഭഗവതി ശ്രീകൃഷ്ണസഹോദരിയാണെന്ന് പറയപ്പെടുന്നു. ചതുർബാഹുവായ കാർത്ത്യായനീദേവിയാണ് ഇവിടെ പ്രതിഷ്ഠ. പുറകിലെ വലതുകയ്യിൽ ചക്രവും പുറകിലെ ഇടതുകയ്യിൽ ശംഖും ധരിച്ച ദേവിയുടെ മുന്നിലെ ഇടതുകൈ അരയിൽ കുത്തിനിൽക്കുന്ന രൂപത്തിലാണ്; മുന്നിലെ വലതുകൈ അഭയമുദ്രയോടെയും. കോകസന്ദേശത്തിൽ ''അൻപിൽ കുമ്പിട്ടചലതനയാം പിന്നെ നീ പോകപോനാൽ'' എന്നുതുടങ്ങുന്ന വരികളിൽ പരാമർശിയ്ക്കപ്പെടുന്നത് ഇവിടത്തെ ദേവിയാണെന്ന് പറയപ്പെടുന്നു. ഗണപതി, അയ്യപ്പൻ, നാഗദൈവങ്ങൾ എന്നിവരാണ് ഉപദേവതകൾ. മകം തൊഴൽ, നവരാത്രി, തൃക്കാർത്തികവിളക്ക് എന്നിവയാണ് പ്രധാന ആഘോഷങ്ങൾ. ഗുരുവായൂർ ദേവസ്വം വകയുള്ള മൂന്ന് ഗോശാലകളിലൊന്ന് ഈ ക്ഷേത്രത്തിനടുത്താണ് സ്ഥിതിചെയ്യുന്നത്. ===[[പൂന്താനം വിഷ്ണുക്ഷേത്രം]]=== മലപ്പുറം ജില്ലയിൽ [[പെരിന്തൽമണ്ണ]]-[[നിലമ്പൂർ]] വഴിയിൽ ഗുരുവായൂർ നിന്ന് 60 കി.മീറ്റർ അകലെ [[കീഴാറ്റൂർ|കീഴാറ്റൂരിനടുത്ത്]] പൂന്താനം മനയ്ക്ക് സമീപമാണ് ഈ വിഷ്ണുക്ഷേത്രം. വിഷ്ണുവാണ് പ്രതിഷ്ഠയെങ്കിലും ജ്ഞാനപ്പാനയുടെ കർത്താവ് പൂന്താനം നമ്പൂതിരി ആരാധിച്ചിരുന്ന ശ്രീകൃഷ്ണഭഗവാനാണ് ഏറെ പ്രശസ്തി. പ്രായാധിക്യത്തെത്തുടർന്ന് പൂന്താനത്തിന് ഗുരുവായൂർ ദർശനം അസാധ്യമായപ്പോൾ അദ്ദേഹം മനസ്സിൽ കണ്ടതനുസരിച്ച് പ്രതിഷ്ഠിച്ചതാണ് ഇവിടെയുള്ള ഉണ്ണിക്കണ്ണനെ. പൂന്താനം നമ്പൂതിരിയുടെ പിന്തുടർച്ചക്കാർ 1993-ൽ ഈ ക്ഷേത്രം ഗുരുവായൂർ ദേവസ്വത്തിന് കൈമാറി.<ref name="vns6"/> പടിഞ്ഞാറ് ദർശനം നൽകുന്ന അപൂർവം വിഷ്ണുക്ഷേത്രങ്ങളിലൊന്നാണ് ഇത്. മഹാവിഷ്ണുവിന്റെ ഇടതുവശത്ത്, ഇരുകൈകളിലും വെണ്ണ പിടിച്ചുനിൽക്കുന്ന രൂപത്തിലാണ് ശ്രീകൃഷ്ണപ്രതിഷ്ഠ. ഈ പ്രതിഷ്ഠയെ പൂന്താനം '''വാമപുരാധീശൻ''' എന്നാണ് വിളിച്ചിരുന്നത്. ഉപദേവകളായി ഗണപതിയും നാഗദൈവങ്ങളുമുണ്ട്. അഷ്ടമിരോഹിണി, ഗുരുവായൂർ ഏകാദശി, വിഷു, പൂന്താനദിനം, നവരാത്രി തുടങ്ങിയവയാണ് പ്രധാന ആഘോഷങ്ങൾ. ==== പൂന്താനം ഇല്ലം ==== പെരിന്തൽമണ്ണ-നിലമ്പൂർ റോഡിന്റെ ഇരുവശങ്ങളിലായാണ് നിലവിൽ പൂന്താനം ഇല്ലവും ക്ഷേത്രവും സ്ഥിതിചെയ്യുന്നത്. ഇല്ലം വകയായി ആദ്യമേയുണ്ടായിരുന്ന വിഷ്ണുക്ഷേത്രത്തിൽ പൂന്താനം നമ്പൂതിരി കൃഷ്ണനെക്കൂടി പ്രതിഷ്ഠിയ്ക്കുകയായിരുന്നു. റോഡിന്റെ പടിഞ്ഞാറുഭാഗത്തുള്ള വഴിയിൽക്കൂടി ഏകദേശം അര കിലോമീറ്റർ നടന്നാലേ ഇല്ലത്തെത്താൻ സാധിയ്ക്കൂ. ചുറ്റും ധാരാളം മരങ്ങൾ നിറഞ്ഞുനിൽക്കുന്ന ഒരു പറമ്പിലാണ് ഇല്ലം സ്ഥിതിചെയ്യുന്നത്. നിലവിൽ ഒരു നാലുകെട്ടും സമീപം ഒരു പത്തായപ്പുരയും അതിനടുത്തായി ഒരു സ്റ്റേജുമാണ് കാണപ്പെടുന്നത്. കേരളീയ നിർമ്മാണശൈലിയുടെ മകുടോദാഹരണമാണ് പൂന്താനം ഇല്ലം. ഇതിന് പുറത്തുള്ള ഒരു പീഠത്തിൽ ശ്രീകൃഷ്ണഭഗവാന്റെ ഒരു വിഗ്രഹം കാണാം. പൂന്താനത്തെ ഉടലോടെ വൈകുണ്ഠത്തിലേയ്ക്ക് കൊണ്ടുപോയത് ഈ പ്രദേശത്തുവച്ചാണെന്ന് പറയപ്പെടുന്നു. തന്മൂലം, ഈ സ്ഥാനത്തിന് വളരെയധികം പവിത്രത കല്പിച്ചുവരുന്നു. ഇവിടെയുള്ള തേവാരപ്പുരയിൽ [[തിരുമാന്ധാംകുന്ന് ഭഗവതിക്ഷേത്രം|തിരുമാന്ധാംകുന്ന് ഭഗവതിയുടെ]] പ്രതിഷ്ഠയുണ്ട്. പൂന്താനം ഇല്ലത്തിന്റെ പരദേവതയായിരുന്നു തിരുമാന്ധാംകുന്നിലമ്മ. വാർദ്ധക്യത്തിൽ [[വസൂരി]] വന്ന് തളർന്നുപോയ പൂന്താനം, തിരുമാന്ധാംകുന്നിലമ്മയെ സ്തുതിച്ച് ''[[ഘനസംഘം]]'' എന്ന പ്രസിദ്ധ കാവ്യം രചിച്ച് രോഗമുക്തനായി എന്നൊരു കഥ പ്രചാരത്തിലുണ്ട്. നിത്യവും ഭഗവതിയ്ക്ക് രണ്ടുപൂജകളുണ്ടാകാറുണ്ട്. ഇവിടെ വിദ്യാരംഭം കുറിയ്ക്കുന്നത് അതിവിശേഷമായി കണക്കാക്കിവരുന്നു. തന്മൂലം വിജയദശമിനാളിൽ ഇവിടെ വൻ തിരക്കാണുണ്ടാകാറുള്ളത്. പൂന്താനദിനത്തോടനുബന്ധിച്ചും ഇവിടെ ധാരാളം പരിപാടികൾ നടക്കാറുണ്ട്. ==മറ്റു സ്ഥാപനങ്ങൾ== പുസ്തക വില്പനശാല, മതപുസ്തകശാല, ക്ഷേത്രകലാ പഠനശാല, ചുമർച്ചിത്രപഠനശാല, മ്യൂസിയം, മെഡിക്കൽ സെന്റർ, മേൽപ്പത്തൂർ സ്മരക ആയുർവേദ ആസ്പത്രി, ശ്രീകൃഷ്ണാ കോളേജ്, ശ്രീകൃഷ്ണാ ഹയർ സെക്കൻഡറി സ്കൂൾ, ഇംഗ്ലീഷ് മീഡിയം സ്കൂൾ, അമ്പാടി ഹൗസിങ് കോംപ്ലക്സ് എന്നിങ്ങനെ കുറേ സ്ഥാപനങ്ങൾ ദേവസ്വം നടത്തുന്നു. ===പുന്നത്തൂർ ആനക്കോട്ട=== {{main|പുന്നത്തൂർ കോട്ട}} ഗുരുവായൂർ ക്ഷേത്രത്തിലേക്ക് ഭക്തർ നടക്കിരുത്തുന്ന ആനകളെ സംരക്ഷിക്കുന്നതിനു ഗുരുവായൂർ ദേവസ്വം നടത്തുന്ന കേന്ദ്രമാണ് പുന്നത്തൂർ കോട്ട. ക്ഷേത്രത്തിൽ നിന്നും മൂന്നു കിലോമീറ്റർ വടക്കോട്ട്‌ മാറിയാണ് ഈ ആനതാവളം. 1975-ലാണ് ഗുരുവായൂർ ദേവസ്വം ഈ 10 ഏക്കർ സ്ഥലം വാങ്ങിയത്. ഗുരുവായൂർ കേശവന്റെ നേതൃത്വത്തിൽ ഘോഷയാത്രയായി എല്ലാ ആനകളെയും പുന്നത്തൂർ കോട്ടയിലേക്ക് മാറ്റി. ഇവിടെ ഇപ്പോൾ 52 ആനകളെ സംരക്ഷിക്കുന്നുണ്ട്. കർക്കിടകമാസത്തിൽ ആനകൾക്ക് ഇവിടെ സുഖചികിത്സ നടത്തുന്നു. ===വൃന്ദാവനം എസ്റ്റേറ്റ്=== മലപ്പുറം ജില്ലയിലെ വേങ്ങാട് ഗുരുവായൂർ ദേവസ്വത്തിന്റെ 100 ഏക്കറിലാണ് വൃന്ദാവനം എസ്റ്റേറ്റ്. പനക്ക് പുറമേ തെങ്ങ്, കശുവണ്ടി തുടങ്ങിയ മറ്റു കാർഷിക ഉൽപ്പന്നങ്ങളും ഇവിടെ ഉണ്ടാക്കുന്നുണ്ട്. വൃന്ദാവനം എസ്റ്റേറ്റിനടുത്ത് 25 ഏക്കറിൽ ഗോകുലം സ്ഥിതിചെയ്യുന്നു. ഗുരുവായൂർ ക്ഷേത്രത്തിലേക്ക് ഭക്തർ സമർപ്പിക്കുന്ന പശുക്കളെ ഗോകുലത്തിലാണ് സംരക്ഷിക്കുന്നത്. ഇവിടെ ആയിരത്തോളം പശുക്കളെ സംരക്ഷിക്കുന്നു. == സമീപക്ഷേത്രങ്ങൾ == === [[മമ്മിയൂർ മഹാദേവക്ഷേത്രം]] === ഗുരുവായൂർ ക്ഷേത്രവുമായി ഏറ്റവുമധികം ബന്ധപ്പെട്ടുകിടക്കുന്ന ക്ഷേത്രമാണ് മമ്മിയൂർ മഹാദേവക്ഷേത്രം. ഗുരുവായൂർ ക്ഷേത്രത്തിന് സമീപത്തായി ഏതാണ്ട് ഒരു കിലോമീറ്റർ വടക്കുപടിഞ്ഞാറുമാറി കുന്നംകുളം റോഡിലാണ് ഈ ക്ഷേത്രം സ്ഥിതിചെയ്യുന്നത്. ഐതിഹ്യപ്രകാരം ഗുരുവായൂരപ്പപ്രതിഷ്ഠയ്ക്ക് സാക്ഷ്യം വഹിച്ച ശിവൻ തൊട്ടടുത്തുള്ള മമ്മിയൂരിൽ പാർവ്വതീസമേതനായി സ്വയംഭൂവായി അവതരിയ്ക്കുകയായിരുന്നു. ഗുരുവായൂർ തീർത്ഥാടനം പൂർത്തിയാകണമെങ്കിൽ ഗുരുവായൂരിൽ പോകുന്ന എല്ലാ ഭക്തരും ഇവിടെയും ദർശനം നടത്തണം എന്നാണ് ആചാരം. അതിന് കഴിയാത്തവർ ഭഗവതിയെ തൊഴുത് പ്രദക്ഷിണം വയ്ക്കുമ്പോൾ വടക്കുപടിഞ്ഞാറുഭാഗത്തേയ്ക്ക് നോക്കിത്തൊഴുന്നു. പുരാതന കേരളത്തിലെ [[നൂറ്റെട്ട് ശിവാലയങ്ങൾ|നൂറ്റെട്ട് ശിവാലയങ്ങളിലൊന്നായ]] ഇവിടെ പാർവ്വതീസമേതനും സ്വയംഭൂവുമായ ശിവനാണ് മുഖ്യപ്രതിഷ്ഠയെങ്കിലും തുല്യപ്രാധാന്യത്തോടെ മഹാവിഷ്ണുവുമുണ്ട്. ഈ മഹാവിഷ്ണു ഗുരുവായൂരപ്പൻ തന്നെയാണ് എന്നാണ് സങ്കല്പം. കൂടാതെ ഗണപതി, സുബ്രഹ്മണ്യൻ, അയ്യപ്പൻ, ഭദ്രകാളി, നാഗദൈവങ്ങൾ, [[ബ്രഹ്മരക്ഷസ്സ്]], [[ചെറുരക്ഷസ്സ്]] എന്നീ ഉപദേവതകൾക്കും ഇവിടെ പ്രതിഷ്ഠയുണ്ട്. ഇതിൽ ആദിപരാശക്തിയായ ഭദ്രകാളി പ്രത്യേക പ്രാധാന്യത്തോടെ ശ്രീകോവിലിൽ കാവിൽ നാഗദൈവങ്ങൾക്ക് സമീപം പ്രതിഷ്ഠിയ്ക്കപ്പെട്ടിരിക്കുന്നു. ഉഗ്രമൂർത്തിയായ ഈ ഭഗവതിയുടെ പ്രതിഷ്ഠ ക്ഷേത്രത്തിന് പുറത്താണ്. മൂന്ന് പൂജകളുള്ള ഈ ക്ഷേത്രത്തിന്റെ തന്ത്രാധികാരം ഗുരുവായൂർ തന്ത്രിമാരായ പുഴക്കര ചേന്നാസ് നമ്പൂതിരിമാർക്കു തന്നെയാണ്. [[മലബാർ ദേവസ്വം ബോർഡ്|മലബാർ ദേവസ്വം ബോർഡിന്റെ]] കീഴിലാണ് ഈ ക്ഷേത്രം. === [[ഗുരുവായൂർ പാർത്ഥസാരഥിക്ഷേത്രം]] === ഗുരുവായൂർ ക്ഷേത്രവുമായി അടുത്ത് ബന്ധപ്പെട്ടുകിടക്കുന്ന മറ്റൊരു ക്ഷേത്രമാണ് ഗുരുവായൂർ ക്ഷേത്രത്തിന്റെ കിഴക്കുഭാഗത്ത് ഗുരുവായൂർ റെയിൽവേ സ്റ്റേഷനടുത്തുള്ള പാർത്ഥസാരഥിക്ഷേത്രം. പാർത്ഥസാരഥിയായ ശ്രീകൃഷ്ണനാണ് ഇവിടെ മുഖ്യപ്രതിഷ്ഠ. ആദിശങ്കരാചാര്യരാണ് ഈ ക്ഷേത്രത്തിലെ പ്രതിഷ്ഠ നടത്തിയതെന്ന് വിശ്വസിയ്ക്കുന്നു. ടിപ്പു സുൽത്താന്റെ ആക്രമണത്തിൽ തകർക്കപ്പെട്ട ഈ ക്ഷേത്രം ഒരുപാടുകാലം ആരാലും തിരിഞ്ഞുനോക്കപ്പെടാതെ കിടന്നു. ഒടുവിൽ, ഭാഗവതകുലപതി തിരുനാമാചാര്യൻ [[ആഞ്ഞം മാധവൻ നമ്പൂതിരി]]യാണ് ക്ഷേത്രം പുതുക്കിപ്പണിത് പുനഃപ്രതിഷ്ഠ നടത്തിയത്. ഇന്ന് ക്ഷേത്രം ഒരുപാടുപേരുടെ ശ്രദ്ധയാകർഷിച്ചുവരികയാണ്. തേരിന്റെ ആകൃതിയിലുള്ള ശ്രീകോവിലാണ് ഇവിടെയുള്ളത്. തേരിന്റെ ചക്രങ്ങളും കുതിരകളുമടക്കം അതേ പടി നിർമ്മിയ്ക്കപ്പെട്ടിട്ടുണ്ട്. പാർത്ഥസാരഥിയായ ഭഗവാൻ ഒരു കയ്യിൽ ചമ്മട്ടിയും മറ്റേ കയ്യിൽ ശംഖും ധരിച്ചിട്ടുണ്ട്. മൂന്നടിയോളം ഉയരം വരുന്ന വിഗ്രഹം കിഴക്കോട്ട് ദർശനമായി പ്രതിഷ്ഠിയ്ക്കപ്പെട്ടിരിയ്ക്കുന്നു. ഉപദേവതകളായി ഗണപതി, അയ്യപ്പൻ, [[നവഗ്രഹങ്ങൾ]], ബ്രഹ്മരക്ഷസ്സ്, ആദിശങ്കരാചാര്യർ എന്നിവർ പ്രതിഷ്ഠിയ്ക്കപ്പെട്ടിരിയ്ക്കുന്നു. ധനുമാസത്തിൽ രോഹിണിനാളിൽ കൊടികയറി ആറുദിവസമാണ് ക്ഷേത്രോത്സവം. ഗീതാദിനം കൂടിയായ ഗുരുവായൂർ ഏകാദശി നാളിൽ ഉച്ചയ്ക്ക് ഗുരുവായൂർ ക്ഷേത്രത്തിൽ നിന്ന് ഈ ക്ഷേത്രത്തിലേയ്ക്ക് പഞ്ചവാദ്യത്തിന്റെ അകമ്പടിയോടെ എഴുന്നള്ളിപ്പുണ്ടാകും. വൈകുന്നേരം തിരിച്ച് രഥമെഴുന്നള്ളിപ്പും. അഷ്ടമിരോഹിണി, ശങ്കരജയന്തി തുടങ്ങിയവയാണ് ക്ഷേത്രത്തിലെ മറ്റ് പ്രധാന ആഘോഷങ്ങൾ. === [[ഗുരുവായൂർ തിരുവെങ്കടാചലപതിക്ഷേത്രം]] === ഗുരുവായൂരിലെ മറ്റൊരു പ്രധാന ക്ഷേത്രമാണ് 'കേരള തിരുപ്പതി' എന്നറിയപ്പെടുന്ന തിരുവെങ്കടാചലപതിക്ഷേത്രം. ഗുരുവായൂർ ക്ഷേത്രത്തിന്റെ കിഴക്കുഭാഗത്ത് ഗുരുവായൂർ റെയിൽവേ സ്റ്റേഷനും പാർത്ഥസാരഥിക്ഷേത്രത്തിനും തൊട്ടടുത്താണ് ഈ ക്ഷേത്രം. മഹാവിഷ്ണുവിന്റെ മറ്റൊരു ഭാവമായ തിരുപ്പതി വെങ്കടേശ്വരനും ഭദ്രകാളിയുമാണ് ഈ ക്ഷേത്രത്തിലെ മുഖ്യപ്രതിഷ്ഠകൾ. ക്ഷേത്രമിരിയ്ക്കുന്ന സ്ഥലത്തിന്റെ പേര് 'തിരുവെങ്കടം' (മലയാളത്തിൽ തെറ്റായി 'തിരുവെങ്കിടം' എന്നെഴുതിവരുന്നു) എന്നാണ്. ആ പേര് വരാൻ തന്നെ കാരണം ഈ ക്ഷേത്രമാണ്. ഭാരതീയ വൈഷ്ണവ ഭക്തിപ്രസ്ഥാനത്തിലെ ശുക്രനക്ഷത്രമായ [[രാമാനുജൻ|രാമാനുജാചാര്യർ]] പ്രതിഷ്ഠിച്ചതാണ് ഈ ക്ഷേത്രം എന്ന് വിശ്വസിച്ചുവരുന്നു. വെങ്കടാചലപതി പ്രതിഷ്ഠ കഴിഞ്ഞാണ് ഭദ്രകാളി പ്രതിഷ്ഠയുണ്ടായത്. ടിപ്പു സുൽത്താന്റെ ആക്രമണത്തിൽ ക്ഷേത്രവും ഇവിടത്തെ മുൻ വിഗ്രഹവും തകർക്കപ്പെട്ടിരുന്നു. മുൻ വിഗ്രഹം തലയും വലതുകയ്യും നഷ്ടപ്പെട്ട നിലയിൽ വികൃതമായിക്കിടക്കുകയായിരുന്നു. അതിനാൽ, ആരുടെ വിഗ്രഹമാണ് അതെന്നുപോലും ആർക്കും പിടിയുണ്ടായിരുന്നില്ല. അക്കാലത്ത്, ഇതൊരു ഭഗവതിക്ഷേത്രമായി അറിയപ്പെട്ടു. 1974-ൽ നടന്ന ദേവപ്രശ്നത്തിലാണ് ക്ഷേത്രത്തിലെ വെങ്കടാചലപതിസാന്നിദ്ധ്യം കണ്ടുപിടിച്ചത്. തുടർന്ന്, തിരുപ്പതിയിലെ പെരിയ ജീയർ സ്വാമികളുടെ അനുഗ്രഹാശിസ്സുകളോടെ ചതുർബാഹു വെങ്കടാചലപതിവിഗ്രഹം നിർമ്മിച്ച് 1977-ൽ അന്നത്തെ ഗുരുവായൂർ വലിയ തന്ത്രി പുഴക്കര ചേന്നാസ് പരമേശ്വരൻ നമ്പൂതിരിപ്പാടിന്റെ കാർമ്മികത്വത്തിൽ വെങ്കടാചലപതിപ്രതിഷ്ഠ നടന്നു. ഇന്ന് വെങ്കടാചലപതിയ്ക്കും ഭഗവതിയ്ക്കും തുല്യപ്രാധാന്യമാണ്. വെങ്കടാചലപതി കിഴക്കോട്ട് ദർശനമായും ഭഗവതി പടിഞ്ഞാട്ട് ദർശനമായും കുടികൊള്ളുന്നു. ഗണപതി, അയ്യപ്പൻ, സരസ്വതി, നാഗദൈവങ്ങൾ, രാമാനുജാചാര്യർ എന്നിവരാണ് ഉപദേവതകൾ. മേടമാസത്തിൽ നടക്കുന്ന ബ്രഹ്മോത്സവമാണ് ക്ഷേത്രത്തിലെ പ്രധാന ഉത്സവം. കൂടാതെ മകരച്ചൊവ്വ, നവരാത്രി, അയ്യപ്പൻ വിളക്ക് തുടങ്ങിയവയും പ്രധാന ഉത്സവങ്ങളാണ്. === [[ഗുരുവായൂർ ചാമുണ്ഡേശ്വരി ക്ഷേത്രം]] === ഗുരുവായൂർ ക്ഷേത്രത്തിന്റെ വടക്കുഭാഗത്ത് കിടക്കുന്ന ക്ഷേത്രമാണ് [[ചാമുണ്ഡേശ്വരി]] ക്ഷേത്രം. താരതമ്യേന പഴക്കം കുറഞ്ഞ ക്ഷേത്രമാണിത്. [[മൈസൂരു|മൈസൂരുവിലെ]] ചാമുണ്ഡേശ്വരി ക്ഷേത്രത്തിലെ അതേ പ്രതിഷ്ഠയാണ് ഇവിടെയും. [[ചോറ്റാനിക്കര ഭഗവതിക്ഷേത്രം|ചോറ്റാനിക്കരയിലേതുപോലെ]] ഇവിടെയും മേലേക്കാവും താഴേക്കാവുമുണ്ട്. രണ്ടിടത്തും ചാമുണ്ഡേശ്വരിപ്രതിഷ്ഠ തന്നെയാണ്. മേലേക്കാവിലെ ഭഗവതിയ്ക്ക് പഞ്ചലോഹവിഗ്രഹപ്രതിഷ്ഠയാണെങ്കിൽ താഴേക്കാവിൽ ഒരു കരിങ്കൽപീഠം മാത്രമേയുള്ളൂ. രണ്ട് പ്രതിഷ്ഠകളും കിഴക്കോട്ട് ദർശനമായാണ്. ഉപദേവതകളായി ശിവൻ, ഗണപതി, അയ്യപ്പൻ, ദുർഗ്ഗ, നവഗ്രഹങ്ങൾ, നാഗദൈവങ്ങൾ, [[കരിങ്കാളി]], [[യക്ഷി]]യമ്മ, [[തമ്പുരാൻ]] എന്നിവർ പ്രതിഷ്ഠിയ്ക്കപ്പെട്ടിരിയ്ക്കുന്നു. നവരാത്രിയാണ് ക്ഷേത്രത്തിലെ പ്രധാന ഉത്സവം. ഒമ്പതുദിവസവും ക്ഷേത്രത്തിൽ പ്രധാനമാണ്. === [[പെരുന്തട്ട മഹാദേവക്ഷേത്രം]] === ഗുരുവായൂർ ക്ഷേത്രത്തിന്റെ തെക്കുഭാഗത്ത് [[പാവറട്ടി]]യിലേയ്ക്ക് പോകുന്ന വഴിയിലാണ് പെരുന്തട്ട മഹാദേവക്ഷേത്രം. നൂറ്റെട്ട് ശിവാലയങ്ങളിൽ പെടുന്ന മറ്റൊരു ദേവാലയമാണിത്. മമ്മിയൂരിലേതുപോലെ ഇവിടെയും പാർവ്വതീസമേതനായ ശിവനാണ് പ്രതിഷ്ഠ. കൂടാതെ ഉപദേവതകളായി ഗണപതി, സുബ്രഹ്മണ്യൻ, അയ്യപ്പൻ, മഹാവിഷ്ണു, നാഗദൈവങ്ങൾ, ബ്രഹ്മരക്ഷസ്സ്, ഭദ്രകാളി തുടങ്ങിയവരുമുണ്ട്. ഒരുകാലത്ത് ഭക്തജനങ്ങൾ ധാരാളമുണ്ടായിരുന്ന ഈ ക്ഷേത്രവും ടിപ്പു സുൽത്താന്റെ ആക്രമണത്തിൽ തകർന്നിരുന്നു. തുടർന്ന് ഏറെക്കാലം അനാഥമായിക്കിടന്ന ഈ ക്ഷേത്രം പിന്നീട് ഭക്തജനങ്ങളുടെ നേതൃത്വത്തിൽ പുനർനിർമ്മിയ്ക്കുകയായിരുന്നു. ഇന്ന് ഗുരുവായൂരിൽ വരുന്ന ഭക്തർ ഇവിടെയും ധാരാളമായി വന്നുപോകുന്നുണ്ട്. ശിവരാത്രിയാണ് ക്ഷേത്രത്തിലെ പ്രധാന ആഘോഷം. അടുത്ത കാലത്ത് ശിവരാത്രിയോടനുബന്ധിച്ച് തുടങ്ങിയ അതിരുദ്രമഹായജ്ഞം നിരവധി ഭക്തരെ ആകർഷിയ്ക്കുന്നുണ്ട്. കൂടാതെ ധനുമാസത്തിൽ തിരുവാതിരയും ക്ഷേത്രത്തിൽ പ്രധാന ദിവസമാണ്. <ref name="r2">[http://kshetralayam.com/temples/kerala/shiva/48-perunthatta-mahadeva-temple]{{പ്രവർത്തിക്കാത്ത കണ്ണി|date=ഓഗസ്റ്റ് 2021|bot=InternetArchiveBot|fix-attempted=yes}}</ref> === [[ചൊവ്വല്ലൂർ ശിവക്ഷേത്രം]] === ഗുരുവായൂരിൽ നിന്ന് 4 കിലോമീറ്റർ വടക്കുകിഴക്കുമാറി [[കണ്ടാണശ്ശേരി ഗ്രാമപഞ്ചായത്ത്|കണ്ടാണശ്ശേരി ഗ്രാമപഞ്ചായത്തിൽ]] സ്ഥിതിചെയ്യുന്ന ഒരു ക്ഷേത്രമാണ് ചൊവ്വല്ലൂർ ശിവക്ഷേത്രം. ശിവകുടുംബസാന്നിദ്ധ്യം കൊണ്ട് ധന്യമായ ഈ ക്ഷേത്രത്തിൽ മുഖ്യപ്രതിഷ്ഠകൾ ശിവനും പാർവ്വതിയുമാണ്. നൂറ്റെട്ട് ശിവാലയങ്ങളിൽ വരുന്ന ഈ ക്ഷേത്രത്തിൽ ഒരേ ശ്രീകോവിലിൽ പടിഞ്ഞാട്ട് ദർശനമായി ശിവനും കിഴക്കോട്ട് ദർശനമായി പാർവ്വതിയും കുടികൊള്ളുന്നു. കൂടാതെ ഉപദേവതകളായി ഗണപതി, സുബ്രഹ്മണ്യൻ, അയ്യപ്പൻ, [[ദക്ഷിണാമൂർത്തി (ശിവൻ)|ദക്ഷിണാമൂർത്തി]], ഹനുമാൻ, നാഗദൈവങ്ങൾ, ബ്രഹ്മരക്ഷസ്സ്, നവഗ്രഹങ്ങൾ, സിംഹോദരൻ, തിരുവമ്പാടി കൃഷ്ണൻ എന്നിവരും ക്ഷേത്രത്തിലുണ്ട്. ഇവിടെ പ്രധാന ആഘോഷങ്ങൾ ശിവരാത്രിയും തിരുവാതിരയുമാണ്. തിരുവാതിരയോടനുബന്ധിച്ച് പന്ത്രണ്ടുദിവസം പാർവ്വതീദേവിയ്ക്ക് പട്ടും താലിയും ചാർത്തൽ പ്രധാന വഴിപാടാണ്. കന്നിമാസത്തിൽ വിജയദശമി മുതൽ തിരുവാതിര വരെ നീളുന്ന ദശലക്ഷദീപോത്സവവും വളരെ പ്രധാനമാണ്. === [[ഹരികന്യാ ക്ഷേത്രം|അരിയന്നൂർ ഹരികന്യകാ ക്ഷേത്രം]] === ഗുരുവായൂരിൽ നിന്ന് 5 കിലോമീറ്റർ കിഴക്കുമാറി തൃശ്ശൂർ റോഡിൽ കണ്ടാണശ്ശേരി ഗ്രാമപഞ്ചായത്തിൽ തന്നെ സ്ഥിതിചെയ്യുന്ന ഒരു ദേവീക്ഷേത്രമാണ് ശ്രീഹരികന്യകാക്ഷേത്രം. മഹാവിഷ്ണുവിന്റെ [[മോഹിനി|മോഹിനീരൂപമാണ്]] ഈ ക്ഷേത്രത്തിലെ മുഖ്യപ്രതിഷ്ഠ. ഐതിഹ്യപ്രകാരം [[പറയിപെറ്റ പന്തിരുകുലം|പറയിപെറ്റ പന്തിരുകുലത്തിലെ]] [[പെരുന്തച്ചൻ|ഉളിയന്നൂർ പെരുന്തച്ചനാണ്]] ഈ ക്ഷേത്രം നിർമ്മിച്ചത്. ക്ഷേത്രം സ്ഥിതിചെയ്യുന്ന അരിയന്നൂർ ഗ്രാമത്തിന്റെ പേര് 'ഹരികന്യകാപുരം' ലോപിച്ചുണ്ടായതാണെന്ന് വിശ്വസിച്ചുവരുന്നു. പ്രധാന പ്രതിഷ്ഠയായ ശ്രീഹരികന്യകാദേവി കിഴക്കോട്ട് ദർശനമായി വാഴുന്നു. ഉപദേവതകളായി ഗണപതി, ശിവൻ, ശാസ്താവ്, ഭദ്രകാളി, നാഗദൈവങ്ങൾ എന്നിവരും കുടികൊള്ളുന്നു. മീനമാസത്തിലെ [[പൂരം|പൂരമാണ്]] പ്രധാന ഉത്സവം. ഇതിന് പിടിയാനകളേ പാടുള്ളൂ എന്നാണ് ചിട്ട. == ഗുരുവായൂർ ക്ഷേത്രവും വിവാഹവും == കേരളത്തിൽ ഏറ്റവും കൂടുതൽ വിവാഹം നടക്കുന്ന ക്ഷേത്രങ്ങളിലൊന്നാണ് ഗുരുവായൂർ. വിവാഹങ്ങൾ എത്ര കണ്ടാലും ഗുരുവായൂരപ്പന് മതിയാകില്ലെന്നാണ് ഐതീഹ്യം. പൊതുവേ ലളിതമായ ചടങ്ങുകൾ മാത്രമേ ഗുരുവായൂരിൽ നടക്കുന്ന വിവാഹങ്ങൾക്ക് ഉണ്ടാകാറുള്ളു. ഗുരുവായൂരിൽ വിവാഹം നടത്താൻ മുഹൂർത്തമോ സമയമോ വേണ്ട എന്നാണ് സങ്കല്പം. ഗുരുവായൂർ ക്ഷേത്രത്തിലെ നട തുറന്നിരിക്കുന്ന ഏതു സമയവും വിവാഹം നടത്താം. നൂറുകണക്കിന് വിവാഹങ്ങളാണ് വിശേഷ മുഹൂർത്തങ്ങളുള്ള ദിനങ്ങളിൽ നടക്കാറ്. ഭഗവാന് പ്രിയപ്പെട്ട തുളസി കൊണ്ടുള്ള മാലയാണ് വിവാഹത്തിന് ചാർത്താൻ ഉപയോഗിക്കാറുള്ളത്. വിവാഹം കഴിഞ്ഞ ഉടനെ ദമ്പതികൾക്ക് നാലമ്പലത്തിനുള്ളിൽ പ്രവേശനമില്ല. അതിനാൽ, വിവാഹത്തിന് മുൻപോ തലേ ദിവസമോ ഭഗവാനെ തൊഴുത് അനുഗ്രഹം തേടിയിട്ടാണ് വധൂവരന്മാർ ക്ഷേത്രത്തിന്റെ കിഴക്കേ നടയിലുള്ള വിവാഹമണ്ഡപത്തിൽ പ്രവേശിക്കുക. ഭൂലോക വൈകുണ്ഠം എന്നറിയപ്പെടുന്ന ഗുരുവായൂർ ക്ഷേത്രത്തിൽ വച്ച് വിവാഹം നടത്തിയാൽ മംഗളകരമായ ദാമ്പത്യം ലഭിക്കുമെന്നാണ് വിശ്വാസം. കൂടാതെ, ദാമ്പത്യ ജീവിതത്തിലൂടെ നീളം ഗുരുവായൂരപ്പന്റെ കടാക്ഷവും ലഭിക്കുമെന്നും സങ്കല്പം ഉണ്ട്. വിവാഹശേഷം വർഷം തോറുമോ മാസം തോറുമോ മുടങ്ങാതെ ഗുരുവായൂർ ദർശനം നടത്തുന്ന ദമ്പതിമാരുമുണ്ട്. ഗുരുവായൂരിലെ കൃഷ്ണനാട്ടം വഴിപാട് വളരെ പ്രസിദ്ധമാണ്. വിവാഹതടസ്സം മാറുന്നതിനും സന്താനസിദ്ധിക്കും ധാരാളം പേർ കൃഷ്ണനാട്ടം വഴിപാട് നടത്താറുണ്ട്. വിവാഹവുമായി ബന്ധപെട്ടു ചിലർ ലക്ഷ്മിനാരായണ പൂജ, മമ്മിയൂർ ക്ഷേത്രത്തിൽ ഉമാമഹേശ്വര പൂജ, സ്വയംവര പുഷ്പാഞ്ജലി തുടങ്ങിയവ നടത്താറുണ്ട്. == ചിത്രശാല == <gallery caption="ക്ഷേത്രവുമായി ബന്ധപ്പെട്ട ചിത്രങ്ങൾ" widths="140px" heights="100px" perrow="5"> File:Gurovayoor.jpg|ഗുരുവായൂർ ക്ഷേത്രം File:Melpathoor auditorium guruvayur.JPG|മേല്പത്തൂർ ഓഡിറ്റോറിയം File:Guruvayur, Garuda statue.jpg|കിഴക്കേ നടയിലെ ഗരുഡന്റെ പ്രതിമ File:SreeKrishnaTemple,Guruvayur.JPG|തെക്കു കിഴക്കേ ഭാഗത്തു നിന്നുള്ള ദൃശ്യം ചിത്രം:കൊടിമരം,ഗുരുവായൂർക്ഷേത്രം.JPG|കൊടിമരം ചിത്രം:കിഴക്കെ-നടപന്തൽ,ഗുരുവായുർക്ഷേത്രം.JPG|കിഴക്കെ നടപന്തൽ ചിത്രം:Guruvayur Sree Krishna Temple.jpg|ഗുരുവായൂരമ്പലം രാത്രിയിലെ ദീപ്രപ്രഭയിൽ File:Guruvayur temple pond.jpg|ക്ഷേത്രക്കുളം (രുദ്രതീർഥം) File:Guruvayur Kesavan Statue.jpg|ഗുരുവായൂർ കേശവൻ എന്ന ആനയുടെ പ്രതിമ File:Maraprabhu Guruvayur.jpg|മരപ്രഭു </gallery> == പ്രശസ്തരായ ഭക്തന്മാർ == *[[മേൽപ്പത്തൂർ നാരായണ ഭട്ടതിരിപ്പാട്]] *[[ചെമ്പൈ വൈദ്യനാഥ ഭാഗവതർ]] *[[പൂന്താനം നമ്പൂതിരി]] *[[വില്വമംഗലം സ്വാമിയാർ]]മാർ *[[കുറൂരമ്മ]] *സാമൂതിരി മാനവേദൻ രാജ *കൂടല്ലൂർ കുഞ്ഞിക്കാവ് നമ്പൂതിരി *മഞ്ജുള വാരസ്യാർ *[[ആഞ്ഞം മാധവൻ നമ്പൂതിരി]] *[[ആഞ്ഞം കൃഷ്ണൻ നമ്പൂതിരി]] *[[കാശി അപ്പൻ തമ്പുരാൻ]] *[[ബി. പരമേശ്വരൻ എമ്പ്രാന്തിരി]] *[[കെ. കരുണാകരൻ]] *[[പെപിത സേഠ്]] *[[പി. കുഞ്ഞിരാമൻ നായർ]] *[[കെ.ജെ. യേശുദാസ്]] *[[പി. ജയചന്ദ്രൻ]] == ദർശന സമയം == <nowiki>*</nowiki>അതിരാവിലെ 3 am മുതൽ ഉച്ചക്ക് 1.30 pm വരെ. <nowiki>*</nowiki>വൈകുന്നേരം 4.30 pm മുതൽ രാത്രി 9.30 വരെ. <nowiki>*</nowiki>വിശേഷ ദിവസങ്ങളിൽ ദർശന സമയം വ്യത്യാസപ്പെടാം. == എത്തിച്ചേരാനുള്ള വഴി == * സർക്കാർ, സ്വകാര്യ ബസുകൾ ഉൾപ്പടെ ധാരാളം ബസുകൾ ഗുരുവായൂരിലേക്ക് സർവീസ് നടത്തുന്നുണ്ട്. * തൃശ്ശൂർ നഗരത്തിൽ നിന്നും ഏകദേശം 25 കി.മി ദൂരം. ഏതാണ്ട് 45 മിനിറ്റ് യാത്ര. തൃശ്ശൂരിൽ നിന്ന് ഗുരുവായൂരിലേക്ക് ധാരാളം ബസ് സർവീസുകൾ ലഭ്യമാണ്. * എറണാകുളത്ത് നിന്നും 83 കി.മി. (NH 66 വഴി). കൊടുങ്ങല്ലൂർ, തൃപ്രയാർ വഴി. ധാരാളം ബസ് സർവീസുകളും ലഭ്യമാണ്. * കൊടുങ്ങല്ലൂർ നിന്നും 48 കി.മി. (NH 66 വഴി) * കോഴിക്കോട് നിന്നും തിരൂർ വഴി ഗുരുവായൂർ ഏകദേശം 120 കിലോമീറ്റർ. * [[കാടാമ്പുഴ|കാടാമ്പുഴയിൽ]] നിന്നും ഏതാണ്ട് 55 കി. മി. കുന്നംകുളം റോഡ് വഴി. * ട്രെയിൻ മാർഗം നേരിട്ട് ഗുരുവായൂരിൽ എത്തിച്ചേരാൻ സാധിക്കും. * ഏറ്റവും അടുത്തുള്ള റെയിൽവേ സ്റ്റേഷൻ - ഗുരുവായൂർ സ്റ്റേഷൻ * അടുത്തുള്ള മറ്റു പ്രധാന റെയിൽവേ സ്റ്റേഷനുകൾ - തൃശ്ശൂർ, കുറ്റിപ്പുറം * ചെന്നൈ എഗ്മോർ ഗുരുവായൂർ എക്സ്പ്രസ്സ്‌, തിരുവനന്തപുരം ഗുരുവായൂർ ഇന്റർസിറ്റി, പുനലൂർ ഗുരുവായൂർ എക്സ്പ്രസ്സ്‌, തൃശൂർ ഗുരുവായൂർ പാസഞ്ചർ, എറണാകുളം ഗുരുവായൂർ പാസഞ്ചർ തുടങ്ങിയ ധാരാളം ട്രെയിനുകൾ ഗുരുവായൂരിൽ എത്തിച്ചേരുന്നു. == അവലംബം == {{reflist|2}} == ഇതും കാണുക == * [[ഗുരുവായൂരപ്പൻ]] * [[ഗുരുവായൂർ കേശവൻ]] * [[തൃപ്പൂണിത്തുറ പൂർണ്ണത്രയീശ ക്ഷേത്രം]] * [[പുന്നത്തൂർ കോട്ട]] * [[മമ്മിയൂർ മഹാദേവക്ഷേത്രം]] * [[തിരുവനന്തപുരം ശ്രീപത്മനാഭസ്വാമി ക്ഷേത്രം]] == പുറത്തേക്കുള്ള കണ്ണികൾ == {{commonscat|ഗുരുവായൂർ ക്ഷേത്രം}} *[http://iskconguruvayur.com ഹരേ കൃഷ്ണ ക്ഷേത്രം] *[http://www.guruvayurdevaswom.org ഗുരുവായൂർ ദേവസ്വം - ഔദ്യോഗിക വെബ് വിലാസം] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20021210130541/http://www.guruvayurdevaswom.org/ |date=2002-12-10 }} *[http://www.gurupavanapuri.com ഗുരുപവനപുരി.com] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20071223033630/http://gurupavanapuri.com/ |date=2007-12-23 }} *[http://www.guruvayoor.com ഗുരുവായൂർ . കോം] {{Coord|10.5945|76.03905|type:landmark|display=title}} {{Vishnu temples}} {{ഫലകം:Famous Hindu temples in Kerala}} {{Thrissur}} {{തൃശ്ശൂർ ജില്ല}} [[വിഭാഗം:സ്ഥലനാമപുരാണം]] [[വർഗ്ഗം:തൃശ്ശൂർ ജില്ലയിലെ ക്ഷേത്രങ്ങൾ]][[വർഗ്ഗം:കേരളത്തിലെ ശ്രീകൃഷ്ണക്ഷേത്രങ്ങൾ]] [[വർഗ്ഗം:കേരളത്തിലെ മഹാവിഷ്ണുക്ഷേത്രങ്ങൾ]] [[വർഗ്ഗം:ഗുരുവായൂർ]] [[വർഗ്ഗം:ആരാധനാലയങ്ങൾ]] [[വർഗ്ഗം:ഹൈന്ദവം]] [[വർഗ്ഗം:ക്ഷേത്രങ്ങൾ]] jx4x1fed2zkcsfm3e17fx2r3vwipk9g 0 2887 4533818 4287920 2025-06-16T03:54:05Z Jose Arukatty 37011 /* പേരിനു പിന്നിൽ */ 4533818 wikitext text/x-wiki {{prettyurl|Johann Ernst Hanxleden}} {{Infobox person | name = Johann Ernst Hanxleden | image = Johann Ernst von Hanxleden.jpg | imagesize = | caption = Arnos Pathiri | birth_name = | other_names = Arnos Pathiri | birth_date = {{Birth year|1681}} | birth_place = [[Ostercappeln]], [[Lower Saxony]], Germany | death_date = {{Death year and age|1732|1681}} | death_place = ((Pazhuvil, Thrissur]], [[Kerala]], India | restingplace = Pazhuvil | occupation = [[Jesuit]] [[Catholic priesthood|priest]], [[missionary]], poet, [[grammar]]ian, [[lexicographer]], [[philologist]] | notable_works = {{ubl|''[[Puthen Pana]]''|''Malayalam–Portuguese Dictionary''|''Malayalavyaakaranam''|''Sidharoopam''}} | relatives = | website = }} ആധുനിക കേരളത്തിന്റെ സാംസ്കാരിക സാഹിത്യമേഖലകളിൽ ഏറെ സംഭാവനകൾ നൽകിയിട്ടുള്ള ഒരു വൈദേശിക സന്ന്യാസിയാണ് '''അർണ്ണോസ് പാതിരി''' (ജനനം 1681- മരണം: 1732 മാർച്ച് 20). യഥാർത്ഥനാമം Johann Ernst Hanxleden എന്നാണ്.(യൊവാൻ ഏർണസ് ഹാങ്സിൽഡൻ). ജെഷ്വിത് (jesuit,) അഥവാ 'ഈശോ സഭ' സന്ന്യസിയായാണ് അദ്ദേഹം പ്രവർത്തിച്ചത്. == പേരിനു പിന്നിൽ == യോഹാൻ ഏണസ്റ്റ് ഹാൻക്സ്ലെഡൻ എന്നായിരുന്നു പേരെങ്കിലും നാട്ടുഭാഷയിൽ അത് അർണ്ണോസ് എന്നായി. ===1.ഏണസ്റ്റ് → ആർനോസ്=== ജർമ്മൻ: ജോഹാൻ ഏണസ്റ്റ് ഹാൻക്സ്ലെഡൻ ജർമ്മൻഭാഷയിൽ, “ഏണസ്റ്റ്” എന്നാണ് “AIRNST” (R അർദ്ധോക്തിയിൽ) ഉച്ചരിക്കുന്നത്. ദ്രാവിഡ സ്വരസൂചകവും പ്രാദേശികലിപിയുടെയും ഭാഷയുടെയും പരിമിതികളുമുപയോഗിച്ച് മലയാളത്തിലേക്കു വരുമ്പോൾ, അതു പലപ്പോളും ഇങ്ങനെയായിരിക്കും: ഏണസ്റ്റ് → ആർണോസ് / ആർണോസ് / ആർണാസ് അവസാന “t” ശബ്ദം പലപ്പോഴും മൃദുവാക്കുകയോ ഒഴിവാക്കുകയോ ചെയ്യുന്നു. മലയാള സ്വരസൂചകം കാരണം "r" ഉം "n" ഉം അല്പം താഴാനുമിടയുണ്ട്. മലയാള സംസാരത്തിൽ “t” പോലുള്ള വ്യഞ്ജനാക്ഷരങ്ങളേക്കാൾ "s" അവസാനങ്ങൾ സ്വാഭാവികമാണ്. ഉപസംഹാരം: ഏണസ്റ്റിൽനിന്ന് ആർണോസിലേക്കുള്ള പരിവർത്തനം സ്വരസൂചകമായി വിശ്വസനീയവും സാംസ്കാരികമായി സ്വാഭാവികവുമാണ്. ===2. ഫാദർ → പാതിരി=== മലയാളത്തിൽ: കത്തോലിക്കാക്രിസ്ത്യൻ പുരോഹിതന്മാരെ സംബോധനചെയ്യുമ്പോൾ “അച്ചൻ” എന്നതിന് സാധാരണയായി ഉപയോഗിക്കുന്ന പദമാണ് പാതിരി (പാതിരി). പോർച്ചുഗീസ് "പാദ്രെ" എന്നതിൽനിന്നാണ് (കേരളത്തിലെ ആദ്യകാലസഭാപദങ്ങൾപോലെ). പ്രാദേശിക സ്വരസൂചകംമൂലം ഉച്ചാരണം സ്വാഭാവികമായും മലയാളത്തിൽ പാതിരിയായി പരിണമിച്ചു. ===സംയോജിതനാമം: അർണോസ് പാതിരി=== അർനോസ് = അദ്ദേഹത്തിന്റെ പേരിന്റെ പ്രാദേശികവിവർത്തനം (ഏണസ്റ്റ്) പതിരി = അദ്ദേഹത്തിന്റെ സ്ഥാനപ്പേര്, അല്ലെങ്കിൽ പുരോഹിതനിന്നനിലയിൽ ആളുകൾ അദ്ദേഹത്തെ അഭിസംബോധനചെയ്ത നാമം. അതിനാൽ, പതിനെട്ടാം നൂറ്റാണ്ടിലെ കേരളത്തിലെ വാത്സല്യപൂർണ്ണവും പ്രാദേശികവുമായ ശബ്ദത്തിൽ "അർണോസ് പാതിരി" എന്നാൽ "ഫാ. ഏണസ്റ്റ്" എന്നാണ് അർത്ഥമാക്കുന്നത്. == ജനനം == [[ചിത്രം:Hannover-Position.png|thumb|left|200px| ജർമ്മനിയിലെ ഹാനൊവർ]] 1681-ൽ ജർമ്മനിയിലെ [[ഹാനോവർ|ഹാനോവറിൽ]] ഓസ്നാബ്റൂക്കിനു സമീപമുള്ള ഓസ്റ്റർ കാപ്ലൻ എന്ന സ്ഥലത്താണ് അദ്ദേഹം ജനിച്ചത്.<ref> [http://www.newadvent.org/cathen/07131a.htm കത്തോലിക്കാ എൻസൈക്ലോപീഡിയ ]</ref>എന്നാൽ അന്നാളുകളിൽ ഇത് ഹംഗറിയുടെ ഭാഗമായിരുന്നെന്നും അതിനാൽ അദ്ദേഹം ഹംഗറിക്കാരനാണേന്നു ചില ചരിത്രകാരന്മാർ അഭിപ്രായപ്പെട്ടുകാണുന്നുണ്ട്. == ചെറുപ്പകാലം == പ്രാഥമിക വിദ്യാഭ്യാസത്തെക്കുറിച്ചുള്ള വിവരങ്ങൾ ഒന്നും ലഭ്യമല്ല. എങ്കിലും ഏതാണ്ട് പതിനെട്ടു ഇരുപതു വയസ്സുവരെ അന്നാട്ടിലെ നാട്ടുനടപ്പനുസരിച്ചുള്ള വിദ്യാഭ്യാസവും തത്ത്വശാസ്ത്രവും പഠിച്ചു എന്നു കരുതുന്നു... === വഴിത്തിരിവ് === പഠിച്ചു കൊണ്ടിരിക്കുംപോൾ ഈശോ സഭാ സന്ന്യാസിയായ വെബ്ബർ പാതിരിയെ കാണാൻ ഇടയായതാണ് തന്നെയാണ്‌ ജീവിതത്തിലെ വഴിത്തിരിവായി അർണ്ണോസ് പാതിരി കണക്കാക്കിയത്. [[ഇന്ത്യ]]യിലെ ആത്മീയ പ്രവർത്തനങ്ങൾക്ക് സന്നദ്ധ പ്രവർത്തകരെ തിരഞ്ഞെടുക്കുവാനായാണ് അന്ന് വെബ്ബർ പാതിരി [[ഓസ്നാബ്രൂക്ക്|ഓസ്നാബ്രൂക്കിൽ]] എത്തുന്നത്. [[കോഴിക്കോട്|കോഴിക്കോട്ട്]] കേന്ദ്രമാക്കി അന്നു പ്രവർത്തിച്ചിരുന്ന ഈശോ സഭയുടെ അധികാരികളാൽ നിയുക്തനായിരുന്നു [[ഫാ. വെബ്ബർ]]. ഫാ, വെബ്ബറിന്റെ വ്യക്തി മഹാത്മ്യം ചെറുപ്പക്കാരനായ അർണ്ണോസിനെയും അർണ്ണോസിന്റെ വിനയവും വിജ്ഞാനതൃഷ്ണയും സ്നേഹശീലവും വെബ്ബർ പാതിരിയേയും ആകർഷിച്ചു. മാതാ പിതാക്കളോടും സഹോദരങ്ങളോടും വിടപറഞ്ഞ് അദ്ദേഹം വെബ്ബറിന്റെ സംഘത്തിൽ ചേർന്നു. == ഇന്ത്യയിലേയ്ക്ക് == ആഗ്സ്ബർഗിലെത്തി പ്രഥമിക പരീക്ഷ തൃപ്തികരമായി വിജയിച്ചു അദ്ദേഹം സന്ന്യാസാർത്ഥിപട്ടം നേടി. വെബ്ബർ അദ്ദേഹത്തിന്റെ അദ്ധ്യാത്മിക പിതൃത്വം ഏറ്റെടുത്തു. 1699 ഒക്ടോബർ 3 ന് ഇന്ത്യയിലേയ്ക്ക് തിരിച്ചു. ആദ്യഘട്ടത്തിൽ വെബ്ബറും അർണോസും മാത്രമായിരുന്നു 8 ന് മറ്റൊരു വൈദികനായിരുന്ന വില്യം മേയറും, ഫ്രാൻസ് കാസ്പർ ഷില്ലിങർ എന്നൊരു ക്ഷുരകനും അവരുടെ ഒപ്പം ചേർന്നു. ലിവെർണൊയിലേയ്ക്കായിരുന്നു അടുത്ത യാത്ര. ഇൻസ്ബ്രൂക്ക്, റ്റ്രെൻറ്, വെനിക്എ, ഫൊറാറാ, ബൊളോഞ്ഞോ, [[ഫ്ലോറൻസ്]] എന്നീ സ്ഥലങ്ങളിലൂടെ നാലാഴ്ച്കൊണ്ട് അവർ [[ലിവെർണൊ]]യിൽ എത്തി. യാത്രയിലെല്ലാം വൈദികപഠനവും നടക്കുന്നുണ്ടായിരുന്നു. ലിവെർണോയിൽ ഒരു ഫ്രഞ്ചുകപ്പിത്താൻ അവരെ സിറിയയിൽ എത്തിക്കാമെന്നേറ്റു. എന്നാൽ ഭക്ഷണാവശ്യത്തിലേക്കായി ആടിനേയും 48 പൂവൻ കോഴിയേയും അവർ കൊണ്ടുപോവേണ്ടതായി വന്നു. ആറാഴച കഴിഞ്ഞപ്പോൾ അവർ [[അലക്സാണ്ഡ്രിയ]]യിൽ എത്തിച്ചേർന്നു. നവംബർ 3 ന് ആരംഭിച്ച് ഡിസംബർ 15 ന് അവസാനിച്ച ഈ യാത്രക്കിടയിൽ വെബ്ബർ ഈശോ സഭയുടെ സന്ന്യാസ മുറകളിലും നിയമാവലികളിലും ഉള്ള അവശ്യവിജ്ഞാനം ആ യുവാവിന് പകർന്നു കൊടുത്തു. ഈ യാത്രക്കിടയിൽ 1699 നവംബർ 30 ന് അർണ്ണോസ് ഈശോസഭാംഗമായി സന്യാസ വ്രതവാഗ്ദാനം ചെയ്തു. [[സിറിയ]]യിൽ നിന്ന് അർമേനിയ വഴി പേർഷ്യൻ ഗൾഫിലെ [[ബന്ദർ അബ്ബാസ്]] തുറമുഖത്തേക്ക് കരമാർഗ്ഗം സഞ്ചരിച്ചു. അവിടെ നിന്ന് [[സൂറത്ത്|സൂറത്തിലേയ്ക്ക്]] കപ്പൽ കയറി. കരമാർഗ്ഗം സഞ്ചരിക്കുന്നതിനിടയിൽ തുർക്കിയിൽ വച്ച് [[കോർസാ നദി]] (corsa) കടക്കുന്നതിനിടെ അധിക ചുങ്കം കൊടുക്കേണ്ടിവരികയും പിന്നീട് തുർക്കി പട്ടാളത്തിന്റെ കിരാതമായ ചോദ്യം ചെയ്യലുകൾക്ക് വിധേയരാവേണ്ടിവന്നതുമെല്ലാം ഷില്ലിങര്റിന്റെ കുറിപ്പുകളിൽ നിന്ന് മനസ്സിലാക്കാം. സഞ്ചാരത്തിനിടയിൽ വച്ച് വില്യം പാതിരിയും വെബ്ബറും പുതിയ സന്യാസാർത്ഥികൾക്ക് നിരന്തരമായി തത്ത്വദീക്ഷ നൽകിയിരുന്നു. ബന്ദർ അബ്ബാസിലെത്തിയപ്പൊഴേയ്ക്കും യാത്രക്കാരിൽ പലരും രോഗഗ്രസ്തരായിക്കഴിഞ്ഞിരുന്നു. തുടർന്ന് അഞ്ച് ആഴ്ചയും അഞ്ചുദിവസവും കപ്പലിൽ യാത്ര ചെയ്ത് 1700 ഡിസംബർ 13ന് സൂറത്തിലെത്തി. അവിടെവെച്ച് രോഗാതുരരായ വെബ്ബർ പാതിരിയും ഫാ. വില്യം മേയറും മൃതിയടഞ്ഞു. തുടർന്നു് പാതിരി ഗോവയിലേയ്ക്ക് യാത്ര തിരിച്ചു. 1701ന്റെ ആരംഭത്തിൽ ഗോവയിലെത്തി. അവിടെയുള്ള പോർട്ടുഗീസ് മിഷണറി കേന്ദ്രത്തിൽ തന്റെ സന്യാസപരിശീലനം പൂർത്തിയാക്കി. റോമൻ പ്രൊപ്പഗാന്താ മിഷനിൽ പെട്ട അർണ്ണോസിനെ പാദ്രുവാഡോയുടെ കീഴിലുള്ള പോർട്ടുഗീസ് സന്യാസ മഠത്തിൽ പരിശീലനം നൽകിയത് അവിടത്തെ അധികാരിയുടെ മഹാമനസ്കതയും അർണ്ണോസിന്റെ വിനയവും മൂലമാണ് എന്ന് കരുതപ്പെടുന്നു. == കേരളത്തിൽ == [[ഗോവ|ഗോവയിൽ]] നിന്ന് അർണ്ണോസ് കൊച്ചി രാജ്യത്തിലുള്ള [[സമ്പാളൂർ ]] എത്തുകയും (ഇന്ന് [[കാടുകുറ്റി ഗ്രാമപഞ്ചായത്ത്|കാടുകുറ്റി ഗ്രാമപഞ്ചായത്തിൽ]]) വൈദിക പട്ടം സ്വീകരിക്കുകയും ചെയ്തു. ഭാഷാ പഠനത്തിൽ മുൻപന്തിയിലായിരുന്ന അദ്ദേഹം [[സംസ്കൃതം]] പഠിക്കാൻ കാണിച്ചിരുന്ന താല്പര്യം മാനിച്ച് അന്നത്തെ സാംസ്കാരിക പണ്ഡിതന്മാരുടെ ആസ്ഥാനമായിരുന്ന [[തൃശ്ശൂർ|തൃശൂരിലേയ്ക്ക്]] അയച്ചു. അദ്ദേഹം പല സാഹിത്യകാരന്മാരോടും സുഹൃദ്ബന്ധം സ്ഥാപിച്ചു. എന്നാൽ സംസ്കൃതം പഠിക്കുക അത്ര എളുപ്പമല്ലായിരുന്നു. അന്ന് ശൂദ്രന്മാരെപോലും സംസ്കൃതം പഠിക്കാൻ സമ്മതിച്ചിരുന്നില്ല. കടൽ കടന്നുവന്ന ഒരു വിദേശിയെ സംസ്കൃതം അഭ്യസിപ്പിക്കാൻ അന്നത്തെ നമ്പൂരിമാർ ഒട്ടും തയ്യാറായില്ല. എന്നാൽ നമ്പൂതിരിമാരിൽ ഉൽപ്പതിഷ്ണുക്കളായ ചിലർ പാതിരിയുടെ വ്യക്തിപ്രഭാവത്തിലും വിനയ, വിജ്ഞാനത്തിലും പ്രാഭാവിതരായി അദ്ദേഹവുമായി അടുത്തിരുന്നു. ഇപ്രകാരം പാതിരിയുടെ ചങ്ങാതിമാരായി മാറിയവരായിരുന്നു [[അങ്കമാലി|അങ്കമാലിക്കാരായ]] കുഞ്ഞൻ, കൃഷ്ണൻ എന്നീ രണ്ടു നമ്പൂതിരിമാർ. അവർ അദ്ദേഹത്തിനെ സംസ്കൃതം അഭ്യസിപ്പിച്ചു. [[താളിയോല|താളിയോലയിലെഴുതിയ]] സിദ്ധരൂപം അവർ അദ്ദേഹത്തിന് നൽകി. [[മഹാഭാരതം]], [[രാമായണം]] എന്നീ ഇതിഹാസകൃതികൾ പഠിച്ചു. ഒട്ടുമിക്ക യൂറോപ്യന്മാർക്കു ബാലികേറാമലയായിരുന്ന സംസ്കൃതം അദ്ദേഹം ഗുരുമുഖത്തുനിന്നുതന്നെ പഠിച്ചെടുത്തു. അതു പോരാഞ്ഞ് യൂറോപ്യൻ ഭാഷയിൽ സംസ്കൃതത്തിനു വ്യാകരണഗ്രന്ഥവും എഴുതി. ഇതിനു അദ്ദേഹത്തിന്റെ നമ്പൂതിരി ചങ്ങാതിമാർ നല്ലവണ്ണം സഹായം ചെയ്തിരുന്നു. കൊടുങ്ങല്ലൂർ രൂപതാ മെത്രാൻ ജോൺ റിബെറോയുടെ കൂടെ നാലു‌‌വർഷത്തോളം സഹവസിച്ച് ‌പഠനം നിർവ്വഹിച്ചതായി രേഖകളുണ്ട്. പുത്തൻചിറയിൽ വെച്ച് ഉദരസംബന്ധിയായ അസുഖബാധിതനായ അർണോസ് പാതിരി ചികിത്സാർത്ഥം വേലൂർ ഗ്രാമത്തിലേയ്ക്ക് മാറിത്താമസിച്ചതായി കരുതപ്പെടുന്നു.<ref>അർണോസ് പാദ്രി (ആധുനിക മലയാളത്തിന്റെ ആധിമഘട്ടം) , സാഹിത്യ തിലകൻ സി.കെ മറ്റം, അജന്ത പ്രസ്സ്, പെരുന്ന , 1957</ref> ചതുരംഗം, വാസ്തുവിദ്യ, ജ്യോതിഷം, ഭാഷാശാസ്ത്രം, കാവ്യരചന എന്നിവയെ കുറിച്ച് വിമർശനാത്മകമായ പഠനം നടത്തിയ ആദ്യകാല യൂറോപ്യന്മാരിൽ ഒരാളായിരുന്നു അർണോസ് പാതിരി.<ref>അർണോസ് പാദ്രി (ആധുനിക മലയാളത്തിന്റെ ആധിമഘട്ടം), സാഹിത്യ തിലകൻ സി.കെ മറ്റം, അജന്ത പ്രസ്സ്, പെരുന്ന , 1957</ref> === വേലൂരിലെ പള്ളി === [[പ്രമാണം:Arnos Pathiri Church, Velur 07.jpg|ലഘുചിത്രം]] വേലൂരിലെ പഴയങ്ങാടിയിലെത്തിയ അർണോസ് ആദ്യം അവിടെ താൽക്കാലികമായി ഒരു ചെറിയ പള്ളി പണിയാൻ ശ്രമം ആരംഭിച്ചു. അതിനായി സ്ഥലം നൽകാമെന്ന് കൊച്ചി രാജാവ് ആദ്യം സമ്മതിച്ചെങ്കിലും പിന്നീട് പിൻമാറുകയാണുണ്ടായത്. എന്നാൽ സാമൂതിരിക്കെതിരെയുള്ള യുദ്ധത്തിൽ കൊച്ചിരാജാവിനെ സഹായിച്ച കമാന്റർ ബെർണാർഡ് കെറ്റെൽ നിന്ന അർണോസിനെ ‌സഹായിച്ചു. എന്നാൽ ഇത് നാടുവാഴി ആയിരുന്ന [[ചെങ്ങഴി നമ്പ്യാന്മാർ|ചെങ്ങഴി നമ്പ്യാർ]] , കൊച്ചി രാജാവുമായും ഉള്ള അസ്വാരസ്യങ്ങൾക്ക് വഴി തെളിയിച്ചു. എങ്കിലും ‌[[ആഴ്‌വാഞ്ചേരി തമ്പ്രാക്കൾ|ആഴ്‌‌വാഞ്ചേരി]] തമ്പ്രാക്കൾ , ഇല്ലിക്കൾ ഇളയത് എന്നിവരുമായി പാതിരി സൗഹൃദത്തിലാകുന്നു. പാതിരിയ്‌‌ക്ക് താമസിക്കാനുള്ള പടിപ്പുര മാളിക പണിയിച്ചത് ആഴ്‌‌വാഞ്ചേരി തമ്പ്രാക്കളാണെന്ന് അഭിപ്രായമുണ്ട്. പടിപ്പുരമാളിക എന്ന ഗോപുരമാണ് ആദ്യം നിർമ്മിച്ചത് അവിടെ താമസിച്ചുകൊണ്ടാണ് അർണോസ് പാതിരി പള്ളി പണിയുന്നതിനുള്ള മേൽനോട്ടം നിർവ്വഹിച്ചത്. രാജാവിൽ നിന്നും, തദ്ദേശീയരായ അക്രൈസ്തവരിൽ നിന്നും എതിർപ്പുകൾ നേരിടേണ്ടി വന്നതു കാരണം അർണോസ് പാതിരി വേലൂരിന് തൊട്ടടുത്തുള്ള [[ചിറമൻകാട് അയ്യപ്പൻകാവ്|ചിറമ൯കാട്]] (ശ്രമംകാട്) വെങ്ങിലശേരി അയ്യപ്പൻ കുന്നിലേയ്‌‌ക്ക് താമസം മാറ്റുകയുണ്ടായി. അവിടെയിരുന്നാണ് ‌നിർമ്മാണപ്രവർത്തനങ്ങൾക്ക് ‌നേതൃത്വം കൊടുത്തത്. പടിപ്പുരമാളിക എന്ന ഗോപുരമാണ് ആദ്യം നിർമ്മിച്ചത് അവിടെ താമസിച്ചുകൊണ്ടാണ് അർണോസ് പള്ളി പണിയുന്നതിനുള്ള മേൽനോട്ടം നിർവ്വഹിച്ചത്. [[സെന്റ് ഫ്രാൻസിസ് സേവ്യർ ഫൊറോന പള്ളി, വേലൂർ|വി. ഫ്രാൻസിസ് സേവ്യറിന്റെ]] പേരിലാണ് അർണോസ് വേലൂരിലെ ദേവാലയം പണി കഴിപ്പിച്ചത്. പള്ളി നിർമ്മാണത്തിന് അനുമതി ‌നൽകിയുള്ള ചെമ്പോലയിലെ വട്ടെഴുത്തിൽ ''കുന്നത്ത് കീഴൂട്ട് കുമാരൻ തമ്പിമാരും കുന്നത്തു പറമ്പിന്റെ പടിഞ്ഞാറേ അതിർത്തിയിൽ പത്തു പറയ്‌‌ക്ക് സ്ഥലം ചിറമങ്ങാട്ട് പള്ളിയിൽ പിറഞ്ചാങ്കുന്ന് പുണ്യാളൻ തീരുമാനപ്പേരിൽ ചാമ്പാളൂരുകാരൻ അർണോസ് പാതിരിക്കും...'' എന്ന് ‌രേഖപ്പെടുത്തിയിരിക്കുന്നു. === വധശ്രമം, മരണം. === വേലൂരിൽ അർണോസ് ‌പാതിരിയെ വധിക്കാൻ ‌ചില ജന്മികളും, അവരുടെ ആജ്ഞാനുവർത്തികളായ കുടിയാന്മാരും ചേർന്ന് ശ്രമിച്ചെങ്കിലും അത് പരാജയപ്പെടുകയുണ്ടായി. തന്നെ വധിക്കാനുള്ള ഗൂഢാലോചനയിൽ നിന്ന് രക്ഷപ്പെട്ട പാതിരി [[പഴുവിൽ]] എന്ന സ്ഥലത്തെത്തി വിശുദ്ധ അന്തോണീസിന്റെ പള്ളിയിൽ അഭയം തേടി. പിന്നീട് അവിടെ ജീവിച്ചുകൊണ്ടാണ് പ്രേഷിത - സാഹിത്യ പ്രവർത്തനങ്ങൾ തുടർന്നത്.<ref name="mattom">സാഹിത്യ തിലകൻ സി.കെ മറ്റം, അർണോസ് പാദ്രി (ആധുനിക മലയാളത്തിന്റെ ആധിമഘട്ടം) , അജന്ത പ്രസ്സ്, പെരുന്ന , 1957</ref> മുപ്പതു വർഷത്തോളം സേവനനിരതമായ താപസ ജീവിതം നയിച്ച് കേരളീയനായി ജീവിച്ച അദ്ദേഹം പഴയൂർ(പഴുവിൽ) പള്ളിയിൽ വച്ച് നിര്യാതനായി എന്നു കരുതപ്പെടുന്നു. എന്നാൽ വേലൂർ വച്ചാണ് മരിച്ചതെന്നും അഭിപ്രായമുണ്ട്. <ref>http://www.economicexpert.com/a/Johann:Ernest:Hanxleden.htm{{പ്രവർത്തിക്കാത്ത കണ്ണി|date=ഓഗസ്റ്റ് 2021 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }}</ref> പാതിരിയുടെ മരണം സംഭവിച്ചത് 907 മീനം 20ന് (1832 ഏപ്രിൽ 3) ആണെന്നും, അതല്ല 1732 മാർച്ച് 20ന് ആണെന്നും ഭിന്നാഭിപ്രായങ്ങളുണ്ട്. അനുരഞ്ജന ചർച്ചയ്ക്ക് എന്ന വ്യാജേന പാതിരിയെ പറഞ്ഞു വിശ്വസിപ്പിച്ച് ശത്രുക്കൾ അദ്ദേഹത്തെ വേലൂരിൽ എത്തിക്കുകയും അവിടെ വെച്ച്‌ ബന്ധനസ്ഥനാക്കുകയും ചെയ്തു എന്ന് പറയപ്പെടുന്നു. അവിടെ വെച്ച് അദ്ദേഹം ക്രൂരമായ പീഡകൾക്ക് ഇരയായി. സുവിശേഷവേല അവസാനിപ്പിക്കണമെന്നും ആ ദേശം വിട്ടു പൊയ്ക്കോളണം എന്നും ശത്രുക്കൾ അദ്ദേഹത്തോട് ആവശ്യപ്പെട്ടെങ്കിലും അദ്ദേഹം വഴങ്ങിയില്ല. ഇതിൽ കുപിതരായ ജന്മിമാർ ഉഗ്രവിഷമുള്ള പാമ്പിനെക്കൊണ്ട് പാതിരിയെ കൊത്തിച്ച് അദ്ദേഹത്തെ കൊലപ്പെടുത്തുകയാണ് ഉണ്ടായത്.<ref name="mattom"/> പഴുവിലെ പള്ളിയിൽ തന്നെയാണ് അദ്ദേഹത്തെ സംസ്കരിച്ചത്. 1732 ജൂലൈ 27ന് ജർമ്മൻകാരനായ ഫാദർ ബെർണാർഡ് ബിഷോപ്പിങ്ക് അർണോസ് പാതിരിയുടെ മരണക്കുറിപ്പ് റോമിലേയ്ക്ക് അയച്ചതിന് രേഖകളുണ്ട്. ആർച്ച് ബിഷപ്പ് പി. മെൻറൽ പൊട്ടിക്കരഞ്ഞുവെന്നും കൊച്ചി രാജാവ് വരെ അനുശോചനം അറിയിച്ചുവെന്നും ചരിത്രകാരന്മാർ രേഖപ്പെടുത്തുന്നു.<ref>പ്രൊ: മാത്യു ഉലകംതറ; നവകേരള ശില്പികൾ- അർണ്ണോസ് പാതിരി, പ്രസാധകർ: കേരള ഹിസ്റ്ററി അസോസിയേഷൻ, എറണാകുളം, കേരള; 1982. </ref> == അർ‌ണ്ണോസ് പാതിരിയുടെ സംഭാവനകൾ == === സാഹിത്യ സംഭാവനകൾ=== [[ഉള്ളൂർ എസ്. പരമേശ്വരയ്യർ]] പാതിരിയെ പറ്റി പറയുന്നത് ഇപ്രകാരമാണ് “ വിദേശീയനായ ക്രിസ്ത്യാനികളിൽ കവിത്വം കൊണ്ട് പ്രഥമഗണനീയനായി പരിശോഭിക്കുന്നത് അർണ്ണോസു പാതിരിയാകുന്നു..” അത്രയ്ക്കും നിസ്തുലമാണ് പദ്യസാഹിത്യത്തിൽ അർണ്ണോസ് പാതിരിയുടെ സംഭാവനകൾ . ഗദ്യഗ്രന്ഥങ്ങൾ ഒന്നും എഴുതിയിട്ടില്ലെങ്കിലും അദ്ദേഹത്തിന്റെ സംസ്കൃത വ്യാകരണഗ്രന്ഥവും (സിദ്ധ രൂപത്തെ അടിസ്ഥാനമാക്കിയിട്ടുള്ളത്) പോർട്ടുഗീസ്-മലയാള നിഘണ്ടുവും ആ വിടവു നികത്തുന്നവണ്ണം ഉള്ളതാണ്. അദ്ദേഹം തയ്യാറാക്കികൊണ്ടിരുന്ന നിഘണ്ടു ‘ത’ എന്നക്ഷരം വരെ പൂർത്തീകരിക്കാനേയായുള്ളൂ.<ref>{{cite web|title=അർ‌ണ്ണോസ് പാതിരി|url=http://www.keralasahityaakademi.org/sp/Writers/Profiles/ArnosPathiri/Html/Arnospathiripage.htm|publisher=കേരള സാഹിത്യ അക്കാദമി}}</ref> ആ [[നിഘണ്ടു]] പൂർത്തിയാക്കിയത് അടുത്ത നൂറ്റാണ്ടിൽ ജീവിച്ച ബിഷപ്പ് പി. മെൻറൽ ആണ്. നാനാജാതി മതസ്ഥരായ കേരളീയ വിദ്യാർത്ഥികൾ വളരെക്കാലം ആധാരമാക്കിയിരുന്നത് പാതിരിയുടെ [[വൃക്ഷസിദ്ധരൂപം|വൃക്ഷസിദ്ധരൂപ]]മാണെന്ന് മഹാകവി [[ഉള്ളൂർ]] പറയുന്നുണ്ട്. അന്ന് നിലവിലുണ്ടായിരുന്ന ഗദ്യങ്ങൾ സംസ്കൃതത്തിന്റെ അതി പ്രസരം മൂലം സാധാരണക്കാർക്ക് മനസ്സിലാക്കാൻ പറ്റാത്തവയായിരുന്നു. ഇതിനു മാറ്റം വരുത്തിയ അന്നത്തെ പാശ്ചാത്യ സന്ന്യാസിമാരിൽ അഗ്രഗണ്യൻ അർണ്ണോസ് പാതിരി ആയിരുന്നു. അദ്ദേഹത്തിന്റെ പ്രധാനകൃതികൾ താഴെപറയുന്നവയാണ് # [[ചതുരന്ത്യം]] മലയാള ക്രിസ്തീയകാവ്യം # [[പുത്തൻ പാന]] മലയാള ക്രിസ്തീയകാവ്യം # [[ഉമ്മാപർവ്വം]] മലയാള ക്രിസ്തീയകാവ്യം # [[ഉമ്മാടെ ദുഃഖം]] # [[വ്യാകുലപ്രബന്ധം]] മലയാള കാവ്യം # [[ആത്മാനുതാപം]] മലയാള കാവ്യം # [[വ്യാകുലപ്രയോഗം]] മലയാള കാവ്യം # [[ജനോവ പർവ്വം]] മലയാള കാവ്യം # [[മലയാള-സംസ്കൃത നിഘണ്ടു]] # [[മലയാളം-പോർട്ടുഗീസു നിഘണ്ടു]] # [[മലയാളം-പോർട്ടുഗീസ് വ്യാകരണം]] (Grammatica malabarico-lusitana) # [[സംസ്കൃത-പോർട്ടുഗീസ് നിഘണ്ടു]] (Dictionarium samscredamico-lusitanum) # [[അവേ മാരീസ് സ്റ്റെല്ലാ]] ( സമുദ്രതാരമേ വാഴ്ക) ഇതു കണ്ടു കിട്ടിയിട്ടില്ല. സംസ്കൃതഭാഷയെ അധികരിച്ച് ലത്തീൻ ഭാഷയിൽ എഴുതിയ പ്രബന്ധങ്ങൾ # [[വാസിഷ്ഠസാരം]] # [[വേദാന്തസാരം]] # [[അഷ്ടാവക്രഗീത]] # [[യുധിഷ്ടിര വിജയം]] മറ്റൊരു സംഭാവന ഭാഷാ പഠനത്തിലാണ്. നേരിട്ടല്ലെങ്കിൽ കൂടിയും പാതിരിയുടെ സംസ്കൃത നിഘണ്ടുവും രചനകളും കാണാനിടയായ [[സർ വില്യം ജോൺസ്]] ലത്തീൻ ഭാഷയിലും സംസ്കൃതത്തിലുമുള്ള സാമ്യങ്ങൾ ശ്രദ്ധിക്കുകയും അതു വഴി ഭാഷയുടെ വികാസത്തെപറ്റി പഠിക്കുകയും ചെയ്തു. ഇത് ഭാഷാ പഠനത്തിലെ ഒരു വഴിത്തിരിവാണ്. <ref>[ http://language-directory.50webs.com/languages/sanskrit.htm സംസ്കൃതത്തെപ്പറ്റിയുള്ള സൈറ്റ്]</ref> === ആദ്ധ്യാത്മികം === അന്നത്തെ കാലത്ത് കലങ്ങിമറിഞ്ഞ അന്തരീക്ഷമായിരുന്നു ഇവിടത്തെ ക്രിസ്ത്യാനികളുടെ ഇടയിൽ ഉണ്ടായിരുന്നത തന്നെയുമല്ല ഇന്നാട്ടുകാരായവരുടെ എതിർപ്പും ശക്തമായിരുന്നു, ചില സ്ഥലങ്ങളിൽ. അദ്ദേഹം മലയാളഭാഷയിലും അഗാധമായ പാണ്ഡിത്യം നേടിയിരുന്നതിനാൽ സുവിശേഷം പ്രസംഗിക്കുവാൻ അദ്ദേഹത്തിന് അസാമാന്യമായ കഴിവുണ്ടായിരുന്നു. വാമൊഴിയായും വരമൊഴിയായും അദ്ദേഹം സുവിശേഷം എത്തിച്ചു. പ്രാർത്ഥനചൊല്ലുവാനായി ആദ്യമായി മലയാളഭാഷയിൽ പാട്ടുകൾ ചിട്ടപ്പെടുത്തിയത് അദ്ദേഹമാണ്. ഇന്നും അനേകം ക്രിസ്തീയ ഭവനങ്ങളിൽ അദ്ദേഹം ചിട്ടപ്പെടുത്തിയ പ്രാർത്ഥനാ ഗാനങ്ങൾ കേൾക്കുവാൻ സാധിക്കും. അജപാലനകർമ്മത്തിലും ആത്മീയ ശുശ്രൂഷയിലും അദ്ദേഹം വ്യാപരിച്ചു. അമ്പഴക്കാട്ടുനിന്നും പുത്തഞ്ചിറയിലേയ്ക്ക് കൊടുങ്ങല്ലൂർ മെത്രോപൊലീത്തയുടെ സെക്രട്ടറി (കാര്യസ്ഥൻ) ആയപ്പോൾ താമസം മാറി. പാദ്രുവാഡോയുടെ കീഴിലിരുന്ന മെത്രൊപോലീത്തയെ സഹായിക്കുന്നതിൽ അർണ്ണോസ് പാതിരിക്ക് വലിയ മടിയൊന്നും ഇല്ലായിരുന്നു. അന്നത്തെ കാലത്തെ വിവിധ സഭകളുടെ ശീത സമരമൊന്നും അദ്ദേഹം കണക്കാക്കിയതേയില്ല. [[ഉദയംപേരൂർ|ഉദയം‍പേരൂർ]] തുടങ്ങിയ പള്ളികളിൽ അദ്ദേഹം തുടർന്ന് സേവനം അനുഷ്ഠിച്ചു. പിന്നീട് വേലൂരിലേയ്ക്ക് താമസം മാറ്റി <ref>http://www.namboothiri.com/articles/chathurangam.htm. ചതുരംഗത്തെ പറ്റിയുള്ള സൈറ്റ് </ref>അവിടെ അദ്ദേഹം ഒരു ദേവാലയവും മേടയും പണികഴിപ്പിച്ചു. അവിടെ വച്ചാണ് അദ്ദേഹത്തിന്റെ സാഹിത്യ സൃഷ്ടികൾ ഉണ്ടായതെന്ന് കരുതപ്പെടുന്നു. അദ്ദേഹം കേരളത്തിൽ വച്ച് പഠിച്ച ചതുരംഗക്കളിയുടെ ഒരു വലിയ മാതൃക തന്നെ അദ്ദേഹം തറയിൽ ചെയ്യിച്ചു. അദ്ദേഹം ഇതിനിടയ്ക്ക് രോഗഗ്രസ്തനായിക്കഴിഞ്ഞിരുന്നു. ഇതേ മാതൃകയിൽ തലപ്പള്ളിയിലെ പള്ളിയും അദ്ദേഹം നിർമ്മിച്ചതാണ്<ref>{{Cite web |url=http://www.kerala.gov.in/dept_archaeology/monuments.htm |title=നരവംശശസ്ത്രശാഖയുടെ സൈറ്റ് |access-date=2007-01-03 |archive-date=2004-12-22 |archive-url=https://web.archive.org/web/20041222115758/http://www.kerala.gov.in/dept_archaeology/monuments.htm |url-status=dead }}</ref> == പാതിരിയെപറ്റി ചരിത്രകാരന്മാർ പറഞ്ഞത് == * [[മാക്സ് മുള്ളർ]]: * [[ഷ്ളീഗൽ]] * [[ശൂരനാട്ട് കുഞ്ഞൻ പിള്ള]]:‘''കേരള സാഹിത്യം എന്നും കൃതജ്ഞതയോടെ ഓർമ്മിക്കേണ്ട സേവനങ്ങൾ കൊണ്ട് അനശ്വര കീർത്തി നേടിയിട്ടുള്ള ഒരു ധന്യനാണ് അർണ്ണോസ് പാതിരി... ഈ മഹാനെ പറ്റി ഇന്നും കേരളീയർ, പ്രത്യേകിച്ച് ക്രിസ്ത്യാനികൾ വേണ്ട പോലെ അറിഞ്ഞിട്ടില്ലാ എന്നത് ഖേദകരമാണ്. ‘'' == അവലംബം == * '''[[നവകേരള ശില്പികൾ]]'''- അർണ്ണോസ് പാതിരി എന്ന പുസ്തകം, എഴുതിയത്:പ്രൊ: മാത്യു ഉലകംതറ; പ്രസാധകർ: കേരള ഹിസ്റ്ററി അസോസിയേഷൻ, എറണാകുളം, കേരള., 1982. എന്ന ഗ്രന്ഥത്തെ അവലംബിച്ചാണ് ഈ ലേഖനത്തിന്റെ ആദ്യരൂപം തയ്യാറാക്കിയിട്ടുള്ളത്. == റഫറൻസുകൾ == <references/> == കൂടുതൽ വായനയ്ക്ക് == * http://www.indianchristianity.com/html/ {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20070927004612/http://www.indianchristianity.com/html/ |date=2007-09-27 }} * http://www.economicexpert.com/a/Johann:Ernest:Hanxleden.htm{{പ്രവർത്തിക്കാത്ത കണ്ണി|date=ഓഗസ്റ്റ് 2021 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }} * [http://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/d/db/Puththenpaana.pdf പുത്തൻ പാന പന്ത്രണ്ടാം പാദം] * [http://www.arnospathiri.in/ Offcial WebSite] [[വർഗ്ഗം:മലയാളകവികൾ]] [[വർഗ്ഗം:വൈദികർ]] [[വർഗ്ഗം:ക്രൈസ്തവ എഴുത്തുകാർ]] [[വർഗ്ഗം:മലയാളം എഴുത്തുകാർ]] [[വർഗ്ഗം:മലയാളത്തിലെ വ്യാകരണഗ്രന്ഥകർത്താക്കൾ]] tjeru7bdxuoiyas9hlyvkedawx0rx8f 4533819 4533818 2025-06-16T03:55:36Z Jose Arukatty 37011 /* പേരിനു പിന്നിൽ */ 4533819 wikitext text/x-wiki {{prettyurl|Johann Ernst Hanxleden}} {{Infobox person | name = Johann Ernst Hanxleden | image = Johann Ernst von Hanxleden.jpg | imagesize = | caption = Arnos Pathiri | birth_name = | other_names = Arnos Pathiri | birth_date = {{Birth year|1681}} | birth_place = [[Ostercappeln]], [[Lower Saxony]], Germany | death_date = {{Death year and age|1732|1681}} | death_place = ((Pazhuvil, Thrissur]], [[Kerala]], India | restingplace = Pazhuvil | occupation = [[Jesuit]] [[Catholic priesthood|priest]], [[missionary]], poet, [[grammar]]ian, [[lexicographer]], [[philologist]] | notable_works = {{ubl|''[[Puthen Pana]]''|''Malayalam–Portuguese Dictionary''|''Malayalavyaakaranam''|''Sidharoopam''}} | relatives = | website = }} ആധുനിക കേരളത്തിന്റെ സാംസ്കാരിക സാഹിത്യമേഖലകളിൽ ഏറെ സംഭാവനകൾ നൽകിയിട്ടുള്ള ഒരു വൈദേശിക സന്ന്യാസിയാണ് '''അർണ്ണോസ് പാതിരി''' (ജനനം 1681- മരണം: 1732 മാർച്ച് 20). യഥാർത്ഥനാമം Johann Ernst Hanxleden എന്നാണ്.(യൊവാൻ ഏർണസ് ഹാങ്സിൽഡൻ). ജെഷ്വിത് (jesuit,) അഥവാ 'ഈശോ സഭ' സന്ന്യസിയായാണ് അദ്ദേഹം പ്രവർത്തിച്ചത്. == പേരിനു പിന്നിൽ == യോഹാൻ ഏണസ്റ്റ് ഹാൻക്സ്ലെഡൻ എന്നായിരുന്നു പേരെങ്കിലും നാട്ടുഭാഷയിൽ അത് അർണ്ണോസ് എന്നായി. ===1.ഏണസ്റ്റ് → ആർനോസ്=== ജർമ്മൻ: യോഹാൻ ഏണസ്റ്റ് ഹാൻക്സ്ലെഡൻ ജർമ്മൻഭാഷയിൽ, “ഏണസ്റ്റ്” എന്നാണ് “AIRNST” (R അർദ്ധോക്തിയിൽ) ഉച്ചരിക്കുന്നത്. ദ്രാവിഡ സ്വരസൂചകവും പ്രാദേശികലിപിയുടെയും ഭാഷയുടെയും പരിമിതികളുമുപയോഗിച്ച് മലയാളത്തിലേക്കു വരുമ്പോൾ, അതു പലപ്പോളും ഇങ്ങനെയായിരിക്കും: ഏണസ്റ്റ് → ആർണോസ് / ആർണോസ് / ആർണാസ് അവസാന “t” ശബ്ദം പലപ്പോഴും മൃദുവാക്കുകയോ ഒഴിവാക്കുകയോ ചെയ്യുന്നു. മലയാള സ്വരസൂചകം കാരണം "r" ഉം "n" ഉം അല്പം താഴാനുമിടയുണ്ട്. മലയാളസംസാരഭാഷയിൽ “t” പോലുള്ള വ്യഞ്ജനാക്ഷരങ്ങളേക്കാൾ "s" അവസാനങ്ങൾ സ്വാഭാവികമാണ്. ഉപസംഹാരം: ഏണസ്റ്റിൽനിന്ന് ആർണോസിലേക്കുള്ള പരിവർത്തനം സ്വരസൂചകമായി വിശ്വസനീയവും സാംസ്കാരികമായി സ്വാഭാവികവുമാണ്. ===2. ഫാദർ → പാതിരി=== മലയാളത്തിൽ: കത്തോലിക്കാക്രിസ്ത്യൻ പുരോഹിതന്മാരെ സംബോധനചെയ്യുമ്പോൾ “അച്ചൻ” എന്നതിന് സാധാരണയായി ഉപയോഗിക്കുന്ന പദമാണ് പാതിരി (പാതിരി). പോർച്ചുഗീസ് "പാദ്രെ" എന്നതിൽനിന്നാണ് (കേരളത്തിലെ ആദ്യകാലസഭാപദങ്ങൾപോലെ). പ്രാദേശിക സ്വരസൂചകംമൂലം ഉച്ചാരണം സ്വാഭാവികമായും മലയാളത്തിൽ പാതിരിയായി പരിണമിച്ചു. ===സംയോജിതനാമം: അർണോസ് പാതിരി=== അർനോസ് = അദ്ദേഹത്തിന്റെ പേരിന്റെ പ്രാദേശികവിവർത്തനം (ഏണസ്റ്റ്) പതിരി = അദ്ദേഹത്തിന്റെ സ്ഥാനപ്പേര്, അല്ലെങ്കിൽ പുരോഹിതനിന്നനിലയിൽ ആളുകൾ അദ്ദേഹത്തെ അഭിസംബോധനചെയ്ത നാമം. അതിനാൽ, പതിനെട്ടാം നൂറ്റാണ്ടിലെ കേരളത്തിലെ വാത്സല്യപൂർണ്ണവും പ്രാദേശികവുമായ ശബ്ദത്തിൽ "അർണോസ് പാതിരി" എന്നാൽ "ഫാ. ഏണസ്റ്റ്" എന്നാണ് അർത്ഥമാക്കുന്നത്. == ജനനം == [[ചിത്രം:Hannover-Position.png|thumb|left|200px| ജർമ്മനിയിലെ ഹാനൊവർ]] 1681-ൽ ജർമ്മനിയിലെ [[ഹാനോവർ|ഹാനോവറിൽ]] ഓസ്നാബ്റൂക്കിനു സമീപമുള്ള ഓസ്റ്റർ കാപ്ലൻ എന്ന സ്ഥലത്താണ് അദ്ദേഹം ജനിച്ചത്.<ref> [http://www.newadvent.org/cathen/07131a.htm കത്തോലിക്കാ എൻസൈക്ലോപീഡിയ ]</ref>എന്നാൽ അന്നാളുകളിൽ ഇത് ഹംഗറിയുടെ ഭാഗമായിരുന്നെന്നും അതിനാൽ അദ്ദേഹം ഹംഗറിക്കാരനാണേന്നു ചില ചരിത്രകാരന്മാർ അഭിപ്രായപ്പെട്ടുകാണുന്നുണ്ട്. == ചെറുപ്പകാലം == പ്രാഥമിക വിദ്യാഭ്യാസത്തെക്കുറിച്ചുള്ള വിവരങ്ങൾ ഒന്നും ലഭ്യമല്ല. എങ്കിലും ഏതാണ്ട് പതിനെട്ടു ഇരുപതു വയസ്സുവരെ അന്നാട്ടിലെ നാട്ടുനടപ്പനുസരിച്ചുള്ള വിദ്യാഭ്യാസവും തത്ത്വശാസ്ത്രവും പഠിച്ചു എന്നു കരുതുന്നു... === വഴിത്തിരിവ് === പഠിച്ചു കൊണ്ടിരിക്കുംപോൾ ഈശോ സഭാ സന്ന്യാസിയായ വെബ്ബർ പാതിരിയെ കാണാൻ ഇടയായതാണ് തന്നെയാണ്‌ ജീവിതത്തിലെ വഴിത്തിരിവായി അർണ്ണോസ് പാതിരി കണക്കാക്കിയത്. [[ഇന്ത്യ]]യിലെ ആത്മീയ പ്രവർത്തനങ്ങൾക്ക് സന്നദ്ധ പ്രവർത്തകരെ തിരഞ്ഞെടുക്കുവാനായാണ് അന്ന് വെബ്ബർ പാതിരി [[ഓസ്നാബ്രൂക്ക്|ഓസ്നാബ്രൂക്കിൽ]] എത്തുന്നത്. [[കോഴിക്കോട്|കോഴിക്കോട്ട്]] കേന്ദ്രമാക്കി അന്നു പ്രവർത്തിച്ചിരുന്ന ഈശോ സഭയുടെ അധികാരികളാൽ നിയുക്തനായിരുന്നു [[ഫാ. വെബ്ബർ]]. ഫാ, വെബ്ബറിന്റെ വ്യക്തി മഹാത്മ്യം ചെറുപ്പക്കാരനായ അർണ്ണോസിനെയും അർണ്ണോസിന്റെ വിനയവും വിജ്ഞാനതൃഷ്ണയും സ്നേഹശീലവും വെബ്ബർ പാതിരിയേയും ആകർഷിച്ചു. മാതാ പിതാക്കളോടും സഹോദരങ്ങളോടും വിടപറഞ്ഞ് അദ്ദേഹം വെബ്ബറിന്റെ സംഘത്തിൽ ചേർന്നു. == ഇന്ത്യയിലേയ്ക്ക് == ആഗ്സ്ബർഗിലെത്തി പ്രഥമിക പരീക്ഷ തൃപ്തികരമായി വിജയിച്ചു അദ്ദേഹം സന്ന്യാസാർത്ഥിപട്ടം നേടി. വെബ്ബർ അദ്ദേഹത്തിന്റെ അദ്ധ്യാത്മിക പിതൃത്വം ഏറ്റെടുത്തു. 1699 ഒക്ടോബർ 3 ന് ഇന്ത്യയിലേയ്ക്ക് തിരിച്ചു. ആദ്യഘട്ടത്തിൽ വെബ്ബറും അർണോസും മാത്രമായിരുന്നു 8 ന് മറ്റൊരു വൈദികനായിരുന്ന വില്യം മേയറും, ഫ്രാൻസ് കാസ്പർ ഷില്ലിങർ എന്നൊരു ക്ഷുരകനും അവരുടെ ഒപ്പം ചേർന്നു. ലിവെർണൊയിലേയ്ക്കായിരുന്നു അടുത്ത യാത്ര. ഇൻസ്ബ്രൂക്ക്, റ്റ്രെൻറ്, വെനിക്എ, ഫൊറാറാ, ബൊളോഞ്ഞോ, [[ഫ്ലോറൻസ്]] എന്നീ സ്ഥലങ്ങളിലൂടെ നാലാഴ്ച്കൊണ്ട് അവർ [[ലിവെർണൊ]]യിൽ എത്തി. യാത്രയിലെല്ലാം വൈദികപഠനവും നടക്കുന്നുണ്ടായിരുന്നു. ലിവെർണോയിൽ ഒരു ഫ്രഞ്ചുകപ്പിത്താൻ അവരെ സിറിയയിൽ എത്തിക്കാമെന്നേറ്റു. എന്നാൽ ഭക്ഷണാവശ്യത്തിലേക്കായി ആടിനേയും 48 പൂവൻ കോഴിയേയും അവർ കൊണ്ടുപോവേണ്ടതായി വന്നു. ആറാഴച കഴിഞ്ഞപ്പോൾ അവർ [[അലക്സാണ്ഡ്രിയ]]യിൽ എത്തിച്ചേർന്നു. നവംബർ 3 ന് ആരംഭിച്ച് ഡിസംബർ 15 ന് അവസാനിച്ച ഈ യാത്രക്കിടയിൽ വെബ്ബർ ഈശോ സഭയുടെ സന്ന്യാസ മുറകളിലും നിയമാവലികളിലും ഉള്ള അവശ്യവിജ്ഞാനം ആ യുവാവിന് പകർന്നു കൊടുത്തു. ഈ യാത്രക്കിടയിൽ 1699 നവംബർ 30 ന് അർണ്ണോസ് ഈശോസഭാംഗമായി സന്യാസ വ്രതവാഗ്ദാനം ചെയ്തു. [[സിറിയ]]യിൽ നിന്ന് അർമേനിയ വഴി പേർഷ്യൻ ഗൾഫിലെ [[ബന്ദർ അബ്ബാസ്]] തുറമുഖത്തേക്ക് കരമാർഗ്ഗം സഞ്ചരിച്ചു. അവിടെ നിന്ന് [[സൂറത്ത്|സൂറത്തിലേയ്ക്ക്]] കപ്പൽ കയറി. കരമാർഗ്ഗം സഞ്ചരിക്കുന്നതിനിടയിൽ തുർക്കിയിൽ വച്ച് [[കോർസാ നദി]] (corsa) കടക്കുന്നതിനിടെ അധിക ചുങ്കം കൊടുക്കേണ്ടിവരികയും പിന്നീട് തുർക്കി പട്ടാളത്തിന്റെ കിരാതമായ ചോദ്യം ചെയ്യലുകൾക്ക് വിധേയരാവേണ്ടിവന്നതുമെല്ലാം ഷില്ലിങര്റിന്റെ കുറിപ്പുകളിൽ നിന്ന് മനസ്സിലാക്കാം. സഞ്ചാരത്തിനിടയിൽ വച്ച് വില്യം പാതിരിയും വെബ്ബറും പുതിയ സന്യാസാർത്ഥികൾക്ക് നിരന്തരമായി തത്ത്വദീക്ഷ നൽകിയിരുന്നു. ബന്ദർ അബ്ബാസിലെത്തിയപ്പൊഴേയ്ക്കും യാത്രക്കാരിൽ പലരും രോഗഗ്രസ്തരായിക്കഴിഞ്ഞിരുന്നു. തുടർന്ന് അഞ്ച് ആഴ്ചയും അഞ്ചുദിവസവും കപ്പലിൽ യാത്ര ചെയ്ത് 1700 ഡിസംബർ 13ന് സൂറത്തിലെത്തി. അവിടെവെച്ച് രോഗാതുരരായ വെബ്ബർ പാതിരിയും ഫാ. വില്യം മേയറും മൃതിയടഞ്ഞു. തുടർന്നു് പാതിരി ഗോവയിലേയ്ക്ക് യാത്ര തിരിച്ചു. 1701ന്റെ ആരംഭത്തിൽ ഗോവയിലെത്തി. അവിടെയുള്ള പോർട്ടുഗീസ് മിഷണറി കേന്ദ്രത്തിൽ തന്റെ സന്യാസപരിശീലനം പൂർത്തിയാക്കി. റോമൻ പ്രൊപ്പഗാന്താ മിഷനിൽ പെട്ട അർണ്ണോസിനെ പാദ്രുവാഡോയുടെ കീഴിലുള്ള പോർട്ടുഗീസ് സന്യാസ മഠത്തിൽ പരിശീലനം നൽകിയത് അവിടത്തെ അധികാരിയുടെ മഹാമനസ്കതയും അർണ്ണോസിന്റെ വിനയവും മൂലമാണ് എന്ന് കരുതപ്പെടുന്നു. == കേരളത്തിൽ == [[ഗോവ|ഗോവയിൽ]] നിന്ന് അർണ്ണോസ് കൊച്ചി രാജ്യത്തിലുള്ള [[സമ്പാളൂർ ]] എത്തുകയും (ഇന്ന് [[കാടുകുറ്റി ഗ്രാമപഞ്ചായത്ത്|കാടുകുറ്റി ഗ്രാമപഞ്ചായത്തിൽ]]) വൈദിക പട്ടം സ്വീകരിക്കുകയും ചെയ്തു. ഭാഷാ പഠനത്തിൽ മുൻപന്തിയിലായിരുന്ന അദ്ദേഹം [[സംസ്കൃതം]] പഠിക്കാൻ കാണിച്ചിരുന്ന താല്പര്യം മാനിച്ച് അന്നത്തെ സാംസ്കാരിക പണ്ഡിതന്മാരുടെ ആസ്ഥാനമായിരുന്ന [[തൃശ്ശൂർ|തൃശൂരിലേയ്ക്ക്]] അയച്ചു. അദ്ദേഹം പല സാഹിത്യകാരന്മാരോടും സുഹൃദ്ബന്ധം സ്ഥാപിച്ചു. എന്നാൽ സംസ്കൃതം പഠിക്കുക അത്ര എളുപ്പമല്ലായിരുന്നു. അന്ന് ശൂദ്രന്മാരെപോലും സംസ്കൃതം പഠിക്കാൻ സമ്മതിച്ചിരുന്നില്ല. കടൽ കടന്നുവന്ന ഒരു വിദേശിയെ സംസ്കൃതം അഭ്യസിപ്പിക്കാൻ അന്നത്തെ നമ്പൂരിമാർ ഒട്ടും തയ്യാറായില്ല. എന്നാൽ നമ്പൂതിരിമാരിൽ ഉൽപ്പതിഷ്ണുക്കളായ ചിലർ പാതിരിയുടെ വ്യക്തിപ്രഭാവത്തിലും വിനയ, വിജ്ഞാനത്തിലും പ്രാഭാവിതരായി അദ്ദേഹവുമായി അടുത്തിരുന്നു. ഇപ്രകാരം പാതിരിയുടെ ചങ്ങാതിമാരായി മാറിയവരായിരുന്നു [[അങ്കമാലി|അങ്കമാലിക്കാരായ]] കുഞ്ഞൻ, കൃഷ്ണൻ എന്നീ രണ്ടു നമ്പൂതിരിമാർ. അവർ അദ്ദേഹത്തിനെ സംസ്കൃതം അഭ്യസിപ്പിച്ചു. [[താളിയോല|താളിയോലയിലെഴുതിയ]] സിദ്ധരൂപം അവർ അദ്ദേഹത്തിന് നൽകി. [[മഹാഭാരതം]], [[രാമായണം]] എന്നീ ഇതിഹാസകൃതികൾ പഠിച്ചു. ഒട്ടുമിക്ക യൂറോപ്യന്മാർക്കു ബാലികേറാമലയായിരുന്ന സംസ്കൃതം അദ്ദേഹം ഗുരുമുഖത്തുനിന്നുതന്നെ പഠിച്ചെടുത്തു. അതു പോരാഞ്ഞ് യൂറോപ്യൻ ഭാഷയിൽ സംസ്കൃതത്തിനു വ്യാകരണഗ്രന്ഥവും എഴുതി. ഇതിനു അദ്ദേഹത്തിന്റെ നമ്പൂതിരി ചങ്ങാതിമാർ നല്ലവണ്ണം സഹായം ചെയ്തിരുന്നു. കൊടുങ്ങല്ലൂർ രൂപതാ മെത്രാൻ ജോൺ റിബെറോയുടെ കൂടെ നാലു‌‌വർഷത്തോളം സഹവസിച്ച് ‌പഠനം നിർവ്വഹിച്ചതായി രേഖകളുണ്ട്. പുത്തൻചിറയിൽ വെച്ച് ഉദരസംബന്ധിയായ അസുഖബാധിതനായ അർണോസ് പാതിരി ചികിത്സാർത്ഥം വേലൂർ ഗ്രാമത്തിലേയ്ക്ക് മാറിത്താമസിച്ചതായി കരുതപ്പെടുന്നു.<ref>അർണോസ് പാദ്രി (ആധുനിക മലയാളത്തിന്റെ ആധിമഘട്ടം) , സാഹിത്യ തിലകൻ സി.കെ മറ്റം, അജന്ത പ്രസ്സ്, പെരുന്ന , 1957</ref> ചതുരംഗം, വാസ്തുവിദ്യ, ജ്യോതിഷം, ഭാഷാശാസ്ത്രം, കാവ്യരചന എന്നിവയെ കുറിച്ച് വിമർശനാത്മകമായ പഠനം നടത്തിയ ആദ്യകാല യൂറോപ്യന്മാരിൽ ഒരാളായിരുന്നു അർണോസ് പാതിരി.<ref>അർണോസ് പാദ്രി (ആധുനിക മലയാളത്തിന്റെ ആധിമഘട്ടം), സാഹിത്യ തിലകൻ സി.കെ മറ്റം, അജന്ത പ്രസ്സ്, പെരുന്ന , 1957</ref> === വേലൂരിലെ പള്ളി === [[പ്രമാണം:Arnos Pathiri Church, Velur 07.jpg|ലഘുചിത്രം]] വേലൂരിലെ പഴയങ്ങാടിയിലെത്തിയ അർണോസ് ആദ്യം അവിടെ താൽക്കാലികമായി ഒരു ചെറിയ പള്ളി പണിയാൻ ശ്രമം ആരംഭിച്ചു. അതിനായി സ്ഥലം നൽകാമെന്ന് കൊച്ചി രാജാവ് ആദ്യം സമ്മതിച്ചെങ്കിലും പിന്നീട് പിൻമാറുകയാണുണ്ടായത്. എന്നാൽ സാമൂതിരിക്കെതിരെയുള്ള യുദ്ധത്തിൽ കൊച്ചിരാജാവിനെ സഹായിച്ച കമാന്റർ ബെർണാർഡ് കെറ്റെൽ നിന്ന അർണോസിനെ ‌സഹായിച്ചു. എന്നാൽ ഇത് നാടുവാഴി ആയിരുന്ന [[ചെങ്ങഴി നമ്പ്യാന്മാർ|ചെങ്ങഴി നമ്പ്യാർ]] , കൊച്ചി രാജാവുമായും ഉള്ള അസ്വാരസ്യങ്ങൾക്ക് വഴി തെളിയിച്ചു. എങ്കിലും ‌[[ആഴ്‌വാഞ്ചേരി തമ്പ്രാക്കൾ|ആഴ്‌‌വാഞ്ചേരി]] തമ്പ്രാക്കൾ , ഇല്ലിക്കൾ ഇളയത് എന്നിവരുമായി പാതിരി സൗഹൃദത്തിലാകുന്നു. പാതിരിയ്‌‌ക്ക് താമസിക്കാനുള്ള പടിപ്പുര മാളിക പണിയിച്ചത് ആഴ്‌‌വാഞ്ചേരി തമ്പ്രാക്കളാണെന്ന് അഭിപ്രായമുണ്ട്. പടിപ്പുരമാളിക എന്ന ഗോപുരമാണ് ആദ്യം നിർമ്മിച്ചത് അവിടെ താമസിച്ചുകൊണ്ടാണ് അർണോസ് പാതിരി പള്ളി പണിയുന്നതിനുള്ള മേൽനോട്ടം നിർവ്വഹിച്ചത്. രാജാവിൽ നിന്നും, തദ്ദേശീയരായ അക്രൈസ്തവരിൽ നിന്നും എതിർപ്പുകൾ നേരിടേണ്ടി വന്നതു കാരണം അർണോസ് പാതിരി വേലൂരിന് തൊട്ടടുത്തുള്ള [[ചിറമൻകാട് അയ്യപ്പൻകാവ്|ചിറമ൯കാട്]] (ശ്രമംകാട്) വെങ്ങിലശേരി അയ്യപ്പൻ കുന്നിലേയ്‌‌ക്ക് താമസം മാറ്റുകയുണ്ടായി. അവിടെയിരുന്നാണ് ‌നിർമ്മാണപ്രവർത്തനങ്ങൾക്ക് ‌നേതൃത്വം കൊടുത്തത്. പടിപ്പുരമാളിക എന്ന ഗോപുരമാണ് ആദ്യം നിർമ്മിച്ചത് അവിടെ താമസിച്ചുകൊണ്ടാണ് അർണോസ് പള്ളി പണിയുന്നതിനുള്ള മേൽനോട്ടം നിർവ്വഹിച്ചത്. [[സെന്റ് ഫ്രാൻസിസ് സേവ്യർ ഫൊറോന പള്ളി, വേലൂർ|വി. ഫ്രാൻസിസ് സേവ്യറിന്റെ]] പേരിലാണ് അർണോസ് വേലൂരിലെ ദേവാലയം പണി കഴിപ്പിച്ചത്. പള്ളി നിർമ്മാണത്തിന് അനുമതി ‌നൽകിയുള്ള ചെമ്പോലയിലെ വട്ടെഴുത്തിൽ ''കുന്നത്ത് കീഴൂട്ട് കുമാരൻ തമ്പിമാരും കുന്നത്തു പറമ്പിന്റെ പടിഞ്ഞാറേ അതിർത്തിയിൽ പത്തു പറയ്‌‌ക്ക് സ്ഥലം ചിറമങ്ങാട്ട് പള്ളിയിൽ പിറഞ്ചാങ്കുന്ന് പുണ്യാളൻ തീരുമാനപ്പേരിൽ ചാമ്പാളൂരുകാരൻ അർണോസ് പാതിരിക്കും...'' എന്ന് ‌രേഖപ്പെടുത്തിയിരിക്കുന്നു. === വധശ്രമം, മരണം. === വേലൂരിൽ അർണോസ് ‌പാതിരിയെ വധിക്കാൻ ‌ചില ജന്മികളും, അവരുടെ ആജ്ഞാനുവർത്തികളായ കുടിയാന്മാരും ചേർന്ന് ശ്രമിച്ചെങ്കിലും അത് പരാജയപ്പെടുകയുണ്ടായി. തന്നെ വധിക്കാനുള്ള ഗൂഢാലോചനയിൽ നിന്ന് രക്ഷപ്പെട്ട പാതിരി [[പഴുവിൽ]] എന്ന സ്ഥലത്തെത്തി വിശുദ്ധ അന്തോണീസിന്റെ പള്ളിയിൽ അഭയം തേടി. പിന്നീട് അവിടെ ജീവിച്ചുകൊണ്ടാണ് പ്രേഷിത - സാഹിത്യ പ്രവർത്തനങ്ങൾ തുടർന്നത്.<ref name="mattom">സാഹിത്യ തിലകൻ സി.കെ മറ്റം, അർണോസ് പാദ്രി (ആധുനിക മലയാളത്തിന്റെ ആധിമഘട്ടം) , അജന്ത പ്രസ്സ്, പെരുന്ന , 1957</ref> മുപ്പതു വർഷത്തോളം സേവനനിരതമായ താപസ ജീവിതം നയിച്ച് കേരളീയനായി ജീവിച്ച അദ്ദേഹം പഴയൂർ(പഴുവിൽ) പള്ളിയിൽ വച്ച് നിര്യാതനായി എന്നു കരുതപ്പെടുന്നു. എന്നാൽ വേലൂർ വച്ചാണ് മരിച്ചതെന്നും അഭിപ്രായമുണ്ട്. <ref>http://www.economicexpert.com/a/Johann:Ernest:Hanxleden.htm{{പ്രവർത്തിക്കാത്ത കണ്ണി|date=ഓഗസ്റ്റ് 2021 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }}</ref> പാതിരിയുടെ മരണം സംഭവിച്ചത് 907 മീനം 20ന് (1832 ഏപ്രിൽ 3) ആണെന്നും, അതല്ല 1732 മാർച്ച് 20ന് ആണെന്നും ഭിന്നാഭിപ്രായങ്ങളുണ്ട്. അനുരഞ്ജന ചർച്ചയ്ക്ക് എന്ന വ്യാജേന പാതിരിയെ പറഞ്ഞു വിശ്വസിപ്പിച്ച് ശത്രുക്കൾ അദ്ദേഹത്തെ വേലൂരിൽ എത്തിക്കുകയും അവിടെ വെച്ച്‌ ബന്ധനസ്ഥനാക്കുകയും ചെയ്തു എന്ന് പറയപ്പെടുന്നു. അവിടെ വെച്ച് അദ്ദേഹം ക്രൂരമായ പീഡകൾക്ക് ഇരയായി. സുവിശേഷവേല അവസാനിപ്പിക്കണമെന്നും ആ ദേശം വിട്ടു പൊയ്ക്കോളണം എന്നും ശത്രുക്കൾ അദ്ദേഹത്തോട് ആവശ്യപ്പെട്ടെങ്കിലും അദ്ദേഹം വഴങ്ങിയില്ല. ഇതിൽ കുപിതരായ ജന്മിമാർ ഉഗ്രവിഷമുള്ള പാമ്പിനെക്കൊണ്ട് പാതിരിയെ കൊത്തിച്ച് അദ്ദേഹത്തെ കൊലപ്പെടുത്തുകയാണ് ഉണ്ടായത്.<ref name="mattom"/> പഴുവിലെ പള്ളിയിൽ തന്നെയാണ് അദ്ദേഹത്തെ സംസ്കരിച്ചത്. 1732 ജൂലൈ 27ന് ജർമ്മൻകാരനായ ഫാദർ ബെർണാർഡ് ബിഷോപ്പിങ്ക് അർണോസ് പാതിരിയുടെ മരണക്കുറിപ്പ് റോമിലേയ്ക്ക് അയച്ചതിന് രേഖകളുണ്ട്. ആർച്ച് ബിഷപ്പ് പി. മെൻറൽ പൊട്ടിക്കരഞ്ഞുവെന്നും കൊച്ചി രാജാവ് വരെ അനുശോചനം അറിയിച്ചുവെന്നും ചരിത്രകാരന്മാർ രേഖപ്പെടുത്തുന്നു.<ref>പ്രൊ: മാത്യു ഉലകംതറ; നവകേരള ശില്പികൾ- അർണ്ണോസ് പാതിരി, പ്രസാധകർ: കേരള ഹിസ്റ്ററി അസോസിയേഷൻ, എറണാകുളം, കേരള; 1982. </ref> == അർ‌ണ്ണോസ് പാതിരിയുടെ സംഭാവനകൾ == === സാഹിത്യ സംഭാവനകൾ=== [[ഉള്ളൂർ എസ്. പരമേശ്വരയ്യർ]] പാതിരിയെ പറ്റി പറയുന്നത് ഇപ്രകാരമാണ് “ വിദേശീയനായ ക്രിസ്ത്യാനികളിൽ കവിത്വം കൊണ്ട് പ്രഥമഗണനീയനായി പരിശോഭിക്കുന്നത് അർണ്ണോസു പാതിരിയാകുന്നു..” അത്രയ്ക്കും നിസ്തുലമാണ് പദ്യസാഹിത്യത്തിൽ അർണ്ണോസ് പാതിരിയുടെ സംഭാവനകൾ . ഗദ്യഗ്രന്ഥങ്ങൾ ഒന്നും എഴുതിയിട്ടില്ലെങ്കിലും അദ്ദേഹത്തിന്റെ സംസ്കൃത വ്യാകരണഗ്രന്ഥവും (സിദ്ധ രൂപത്തെ അടിസ്ഥാനമാക്കിയിട്ടുള്ളത്) പോർട്ടുഗീസ്-മലയാള നിഘണ്ടുവും ആ വിടവു നികത്തുന്നവണ്ണം ഉള്ളതാണ്. അദ്ദേഹം തയ്യാറാക്കികൊണ്ടിരുന്ന നിഘണ്ടു ‘ത’ എന്നക്ഷരം വരെ പൂർത്തീകരിക്കാനേയായുള്ളൂ.<ref>{{cite web|title=അർ‌ണ്ണോസ് പാതിരി|url=http://www.keralasahityaakademi.org/sp/Writers/Profiles/ArnosPathiri/Html/Arnospathiripage.htm|publisher=കേരള സാഹിത്യ അക്കാദമി}}</ref> ആ [[നിഘണ്ടു]] പൂർത്തിയാക്കിയത് അടുത്ത നൂറ്റാണ്ടിൽ ജീവിച്ച ബിഷപ്പ് പി. മെൻറൽ ആണ്. നാനാജാതി മതസ്ഥരായ കേരളീയ വിദ്യാർത്ഥികൾ വളരെക്കാലം ആധാരമാക്കിയിരുന്നത് പാതിരിയുടെ [[വൃക്ഷസിദ്ധരൂപം|വൃക്ഷസിദ്ധരൂപ]]മാണെന്ന് മഹാകവി [[ഉള്ളൂർ]] പറയുന്നുണ്ട്. അന്ന് നിലവിലുണ്ടായിരുന്ന ഗദ്യങ്ങൾ സംസ്കൃതത്തിന്റെ അതി പ്രസരം മൂലം സാധാരണക്കാർക്ക് മനസ്സിലാക്കാൻ പറ്റാത്തവയായിരുന്നു. ഇതിനു മാറ്റം വരുത്തിയ അന്നത്തെ പാശ്ചാത്യ സന്ന്യാസിമാരിൽ അഗ്രഗണ്യൻ അർണ്ണോസ് പാതിരി ആയിരുന്നു. അദ്ദേഹത്തിന്റെ പ്രധാനകൃതികൾ താഴെപറയുന്നവയാണ് # [[ചതുരന്ത്യം]] മലയാള ക്രിസ്തീയകാവ്യം # [[പുത്തൻ പാന]] മലയാള ക്രിസ്തീയകാവ്യം # [[ഉമ്മാപർവ്വം]] മലയാള ക്രിസ്തീയകാവ്യം # [[ഉമ്മാടെ ദുഃഖം]] # [[വ്യാകുലപ്രബന്ധം]] മലയാള കാവ്യം # [[ആത്മാനുതാപം]] മലയാള കാവ്യം # [[വ്യാകുലപ്രയോഗം]] മലയാള കാവ്യം # [[ജനോവ പർവ്വം]] മലയാള കാവ്യം # [[മലയാള-സംസ്കൃത നിഘണ്ടു]] # [[മലയാളം-പോർട്ടുഗീസു നിഘണ്ടു]] # [[മലയാളം-പോർട്ടുഗീസ് വ്യാകരണം]] (Grammatica malabarico-lusitana) # [[സംസ്കൃത-പോർട്ടുഗീസ് നിഘണ്ടു]] (Dictionarium samscredamico-lusitanum) # [[അവേ മാരീസ് സ്റ്റെല്ലാ]] ( സമുദ്രതാരമേ വാഴ്ക) ഇതു കണ്ടു കിട്ടിയിട്ടില്ല. സംസ്കൃതഭാഷയെ അധികരിച്ച് ലത്തീൻ ഭാഷയിൽ എഴുതിയ പ്രബന്ധങ്ങൾ # [[വാസിഷ്ഠസാരം]] # [[വേദാന്തസാരം]] # [[അഷ്ടാവക്രഗീത]] # [[യുധിഷ്ടിര വിജയം]] മറ്റൊരു സംഭാവന ഭാഷാ പഠനത്തിലാണ്. നേരിട്ടല്ലെങ്കിൽ കൂടിയും പാതിരിയുടെ സംസ്കൃത നിഘണ്ടുവും രചനകളും കാണാനിടയായ [[സർ വില്യം ജോൺസ്]] ലത്തീൻ ഭാഷയിലും സംസ്കൃതത്തിലുമുള്ള സാമ്യങ്ങൾ ശ്രദ്ധിക്കുകയും അതു വഴി ഭാഷയുടെ വികാസത്തെപറ്റി പഠിക്കുകയും ചെയ്തു. ഇത് ഭാഷാ പഠനത്തിലെ ഒരു വഴിത്തിരിവാണ്. <ref>[ http://language-directory.50webs.com/languages/sanskrit.htm സംസ്കൃതത്തെപ്പറ്റിയുള്ള സൈറ്റ്]</ref> === ആദ്ധ്യാത്മികം === അന്നത്തെ കാലത്ത് കലങ്ങിമറിഞ്ഞ അന്തരീക്ഷമായിരുന്നു ഇവിടത്തെ ക്രിസ്ത്യാനികളുടെ ഇടയിൽ ഉണ്ടായിരുന്നത തന്നെയുമല്ല ഇന്നാട്ടുകാരായവരുടെ എതിർപ്പും ശക്തമായിരുന്നു, ചില സ്ഥലങ്ങളിൽ. അദ്ദേഹം മലയാളഭാഷയിലും അഗാധമായ പാണ്ഡിത്യം നേടിയിരുന്നതിനാൽ സുവിശേഷം പ്രസംഗിക്കുവാൻ അദ്ദേഹത്തിന് അസാമാന്യമായ കഴിവുണ്ടായിരുന്നു. വാമൊഴിയായും വരമൊഴിയായും അദ്ദേഹം സുവിശേഷം എത്തിച്ചു. പ്രാർത്ഥനചൊല്ലുവാനായി ആദ്യമായി മലയാളഭാഷയിൽ പാട്ടുകൾ ചിട്ടപ്പെടുത്തിയത് അദ്ദേഹമാണ്. ഇന്നും അനേകം ക്രിസ്തീയ ഭവനങ്ങളിൽ അദ്ദേഹം ചിട്ടപ്പെടുത്തിയ പ്രാർത്ഥനാ ഗാനങ്ങൾ കേൾക്കുവാൻ സാധിക്കും. അജപാലനകർമ്മത്തിലും ആത്മീയ ശുശ്രൂഷയിലും അദ്ദേഹം വ്യാപരിച്ചു. അമ്പഴക്കാട്ടുനിന്നും പുത്തഞ്ചിറയിലേയ്ക്ക് കൊടുങ്ങല്ലൂർ മെത്രോപൊലീത്തയുടെ സെക്രട്ടറി (കാര്യസ്ഥൻ) ആയപ്പോൾ താമസം മാറി. പാദ്രുവാഡോയുടെ കീഴിലിരുന്ന മെത്രൊപോലീത്തയെ സഹായിക്കുന്നതിൽ അർണ്ണോസ് പാതിരിക്ക് വലിയ മടിയൊന്നും ഇല്ലായിരുന്നു. അന്നത്തെ കാലത്തെ വിവിധ സഭകളുടെ ശീത സമരമൊന്നും അദ്ദേഹം കണക്കാക്കിയതേയില്ല. [[ഉദയംപേരൂർ|ഉദയം‍പേരൂർ]] തുടങ്ങിയ പള്ളികളിൽ അദ്ദേഹം തുടർന്ന് സേവനം അനുഷ്ഠിച്ചു. പിന്നീട് വേലൂരിലേയ്ക്ക് താമസം മാറ്റി <ref>http://www.namboothiri.com/articles/chathurangam.htm. ചതുരംഗത്തെ പറ്റിയുള്ള സൈറ്റ് </ref>അവിടെ അദ്ദേഹം ഒരു ദേവാലയവും മേടയും പണികഴിപ്പിച്ചു. അവിടെ വച്ചാണ് അദ്ദേഹത്തിന്റെ സാഹിത്യ സൃഷ്ടികൾ ഉണ്ടായതെന്ന് കരുതപ്പെടുന്നു. അദ്ദേഹം കേരളത്തിൽ വച്ച് പഠിച്ച ചതുരംഗക്കളിയുടെ ഒരു വലിയ മാതൃക തന്നെ അദ്ദേഹം തറയിൽ ചെയ്യിച്ചു. അദ്ദേഹം ഇതിനിടയ്ക്ക് രോഗഗ്രസ്തനായിക്കഴിഞ്ഞിരുന്നു. ഇതേ മാതൃകയിൽ തലപ്പള്ളിയിലെ പള്ളിയും അദ്ദേഹം നിർമ്മിച്ചതാണ്<ref>{{Cite web |url=http://www.kerala.gov.in/dept_archaeology/monuments.htm |title=നരവംശശസ്ത്രശാഖയുടെ സൈറ്റ് |access-date=2007-01-03 |archive-date=2004-12-22 |archive-url=https://web.archive.org/web/20041222115758/http://www.kerala.gov.in/dept_archaeology/monuments.htm |url-status=dead }}</ref> == പാതിരിയെപറ്റി ചരിത്രകാരന്മാർ പറഞ്ഞത് == * [[മാക്സ് മുള്ളർ]]: * [[ഷ്ളീഗൽ]] * [[ശൂരനാട്ട് കുഞ്ഞൻ പിള്ള]]:‘''കേരള സാഹിത്യം എന്നും കൃതജ്ഞതയോടെ ഓർമ്മിക്കേണ്ട സേവനങ്ങൾ കൊണ്ട് അനശ്വര കീർത്തി നേടിയിട്ടുള്ള ഒരു ധന്യനാണ് അർണ്ണോസ് പാതിരി... ഈ മഹാനെ പറ്റി ഇന്നും കേരളീയർ, പ്രത്യേകിച്ച് ക്രിസ്ത്യാനികൾ വേണ്ട പോലെ അറിഞ്ഞിട്ടില്ലാ എന്നത് ഖേദകരമാണ്. ‘'' == അവലംബം == * '''[[നവകേരള ശില്പികൾ]]'''- അർണ്ണോസ് പാതിരി എന്ന പുസ്തകം, എഴുതിയത്:പ്രൊ: മാത്യു ഉലകംതറ; പ്രസാധകർ: കേരള ഹിസ്റ്ററി അസോസിയേഷൻ, എറണാകുളം, കേരള., 1982. എന്ന ഗ്രന്ഥത്തെ അവലംബിച്ചാണ് ഈ ലേഖനത്തിന്റെ ആദ്യരൂപം തയ്യാറാക്കിയിട്ടുള്ളത്. == റഫറൻസുകൾ == <references/> == കൂടുതൽ വായനയ്ക്ക് == * http://www.indianchristianity.com/html/ {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20070927004612/http://www.indianchristianity.com/html/ |date=2007-09-27 }} * http://www.economicexpert.com/a/Johann:Ernest:Hanxleden.htm{{പ്രവർത്തിക്കാത്ത കണ്ണി|date=ഓഗസ്റ്റ് 2021 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }} * [http://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/d/db/Puththenpaana.pdf പുത്തൻ പാന പന്ത്രണ്ടാം പാദം] * [http://www.arnospathiri.in/ Offcial WebSite] [[വർഗ്ഗം:മലയാളകവികൾ]] [[വർഗ്ഗം:വൈദികർ]] [[വർഗ്ഗം:ക്രൈസ്തവ എഴുത്തുകാർ]] [[വർഗ്ഗം:മലയാളം എഴുത്തുകാർ]] [[വർഗ്ഗം:മലയാളത്തിലെ വ്യാകരണഗ്രന്ഥകർത്താക്കൾ]] ewse7px971sw99uxhfgy8ve4nn1qmks 4533820 4533819 2025-06-16T04:00:17Z Jose Arukatty 37011 /* സാഹിത്യ സംഭാവനകൾ */ 4533820 wikitext text/x-wiki {{prettyurl|Johann Ernst Hanxleden}} {{Infobox person | name = Johann Ernst Hanxleden | image = Johann Ernst von Hanxleden.jpg | imagesize = | caption = Arnos Pathiri | birth_name = | other_names = Arnos Pathiri | birth_date = {{Birth year|1681}} | birth_place = [[Ostercappeln]], [[Lower Saxony]], Germany | death_date = {{Death year and age|1732|1681}} | death_place = ((Pazhuvil, Thrissur]], [[Kerala]], India | restingplace = Pazhuvil | occupation = [[Jesuit]] [[Catholic priesthood|priest]], [[missionary]], poet, [[grammar]]ian, [[lexicographer]], [[philologist]] | notable_works = {{ubl|''[[Puthen Pana]]''|''Malayalam–Portuguese Dictionary''|''Malayalavyaakaranam''|''Sidharoopam''}} | relatives = | website = }} ആധുനിക കേരളത്തിന്റെ സാംസ്കാരിക സാഹിത്യമേഖലകളിൽ ഏറെ സംഭാവനകൾ നൽകിയിട്ടുള്ള ഒരു വൈദേശിക സന്ന്യാസിയാണ് '''അർണ്ണോസ് പാതിരി''' (ജനനം 1681- മരണം: 1732 മാർച്ച് 20). യഥാർത്ഥനാമം Johann Ernst Hanxleden എന്നാണ്.(യൊവാൻ ഏർണസ് ഹാങ്സിൽഡൻ). ജെഷ്വിത് (jesuit,) അഥവാ 'ഈശോ സഭ' സന്ന്യസിയായാണ് അദ്ദേഹം പ്രവർത്തിച്ചത്. == പേരിനു പിന്നിൽ == യോഹാൻ ഏണസ്റ്റ് ഹാൻക്സ്ലെഡൻ എന്നായിരുന്നു പേരെങ്കിലും നാട്ടുഭാഷയിൽ അത് അർണ്ണോസ് എന്നായി. ===1.ഏണസ്റ്റ് → ആർനോസ്=== ജർമ്മൻ: യോഹാൻ ഏണസ്റ്റ് ഹാൻക്സ്ലെഡൻ ജർമ്മൻഭാഷയിൽ, “ഏണസ്റ്റ്” എന്നാണ് “AIRNST” (R അർദ്ധോക്തിയിൽ) ഉച്ചരിക്കുന്നത്. ദ്രാവിഡ സ്വരസൂചകവും പ്രാദേശികലിപിയുടെയും ഭാഷയുടെയും പരിമിതികളുമുപയോഗിച്ച് മലയാളത്തിലേക്കു വരുമ്പോൾ, അതു പലപ്പോളും ഇങ്ങനെയായിരിക്കും: ഏണസ്റ്റ് → ആർണോസ് / ആർണോസ് / ആർണാസ് അവസാന “t” ശബ്ദം പലപ്പോഴും മൃദുവാക്കുകയോ ഒഴിവാക്കുകയോ ചെയ്യുന്നു. മലയാള സ്വരസൂചകം കാരണം "r" ഉം "n" ഉം അല്പം താഴാനുമിടയുണ്ട്. മലയാളസംസാരഭാഷയിൽ “t” പോലുള്ള വ്യഞ്ജനാക്ഷരങ്ങളേക്കാൾ "s" അവസാനങ്ങൾ സ്വാഭാവികമാണ്. ഉപസംഹാരം: ഏണസ്റ്റിൽനിന്ന് ആർണോസിലേക്കുള്ള പരിവർത്തനം സ്വരസൂചകമായി വിശ്വസനീയവും സാംസ്കാരികമായി സ്വാഭാവികവുമാണ്. ===2. ഫാദർ → പാതിരി=== മലയാളത്തിൽ: കത്തോലിക്കാക്രിസ്ത്യൻ പുരോഹിതന്മാരെ സംബോധനചെയ്യുമ്പോൾ “അച്ചൻ” എന്നതിന് സാധാരണയായി ഉപയോഗിക്കുന്ന പദമാണ് പാതിരി (പാതിരി). പോർച്ചുഗീസ് "പാദ്രെ" എന്നതിൽനിന്നാണ് (കേരളത്തിലെ ആദ്യകാലസഭാപദങ്ങൾപോലെ). പ്രാദേശിക സ്വരസൂചകംമൂലം ഉച്ചാരണം സ്വാഭാവികമായും മലയാളത്തിൽ പാതിരിയായി പരിണമിച്ചു. ===സംയോജിതനാമം: അർണോസ് പാതിരി=== അർനോസ് = അദ്ദേഹത്തിന്റെ പേരിന്റെ പ്രാദേശികവിവർത്തനം (ഏണസ്റ്റ്) പതിരി = അദ്ദേഹത്തിന്റെ സ്ഥാനപ്പേര്, അല്ലെങ്കിൽ പുരോഹിതനിന്നനിലയിൽ ആളുകൾ അദ്ദേഹത്തെ അഭിസംബോധനചെയ്ത നാമം. അതിനാൽ, പതിനെട്ടാം നൂറ്റാണ്ടിലെ കേരളത്തിലെ വാത്സല്യപൂർണ്ണവും പ്രാദേശികവുമായ ശബ്ദത്തിൽ "അർണോസ് പാതിരി" എന്നാൽ "ഫാ. ഏണസ്റ്റ്" എന്നാണ് അർത്ഥമാക്കുന്നത്. == ജനനം == [[ചിത്രം:Hannover-Position.png|thumb|left|200px| ജർമ്മനിയിലെ ഹാനൊവർ]] 1681-ൽ ജർമ്മനിയിലെ [[ഹാനോവർ|ഹാനോവറിൽ]] ഓസ്നാബ്റൂക്കിനു സമീപമുള്ള ഓസ്റ്റർ കാപ്ലൻ എന്ന സ്ഥലത്താണ് അദ്ദേഹം ജനിച്ചത്.<ref> [http://www.newadvent.org/cathen/07131a.htm കത്തോലിക്കാ എൻസൈക്ലോപീഡിയ ]</ref>എന്നാൽ അന്നാളുകളിൽ ഇത് ഹംഗറിയുടെ ഭാഗമായിരുന്നെന്നും അതിനാൽ അദ്ദേഹം ഹംഗറിക്കാരനാണേന്നു ചില ചരിത്രകാരന്മാർ അഭിപ്രായപ്പെട്ടുകാണുന്നുണ്ട്. == ചെറുപ്പകാലം == പ്രാഥമിക വിദ്യാഭ്യാസത്തെക്കുറിച്ചുള്ള വിവരങ്ങൾ ഒന്നും ലഭ്യമല്ല. എങ്കിലും ഏതാണ്ട് പതിനെട്ടു ഇരുപതു വയസ്സുവരെ അന്നാട്ടിലെ നാട്ടുനടപ്പനുസരിച്ചുള്ള വിദ്യാഭ്യാസവും തത്ത്വശാസ്ത്രവും പഠിച്ചു എന്നു കരുതുന്നു... === വഴിത്തിരിവ് === പഠിച്ചു കൊണ്ടിരിക്കുംപോൾ ഈശോ സഭാ സന്ന്യാസിയായ വെബ്ബർ പാതിരിയെ കാണാൻ ഇടയായതാണ് തന്നെയാണ്‌ ജീവിതത്തിലെ വഴിത്തിരിവായി അർണ്ണോസ് പാതിരി കണക്കാക്കിയത്. [[ഇന്ത്യ]]യിലെ ആത്മീയ പ്രവർത്തനങ്ങൾക്ക് സന്നദ്ധ പ്രവർത്തകരെ തിരഞ്ഞെടുക്കുവാനായാണ് അന്ന് വെബ്ബർ പാതിരി [[ഓസ്നാബ്രൂക്ക്|ഓസ്നാബ്രൂക്കിൽ]] എത്തുന്നത്. [[കോഴിക്കോട്|കോഴിക്കോട്ട്]] കേന്ദ്രമാക്കി അന്നു പ്രവർത്തിച്ചിരുന്ന ഈശോ സഭയുടെ അധികാരികളാൽ നിയുക്തനായിരുന്നു [[ഫാ. വെബ്ബർ]]. ഫാ, വെബ്ബറിന്റെ വ്യക്തി മഹാത്മ്യം ചെറുപ്പക്കാരനായ അർണ്ണോസിനെയും അർണ്ണോസിന്റെ വിനയവും വിജ്ഞാനതൃഷ്ണയും സ്നേഹശീലവും വെബ്ബർ പാതിരിയേയും ആകർഷിച്ചു. മാതാ പിതാക്കളോടും സഹോദരങ്ങളോടും വിടപറഞ്ഞ് അദ്ദേഹം വെബ്ബറിന്റെ സംഘത്തിൽ ചേർന്നു. == ഇന്ത്യയിലേയ്ക്ക് == ആഗ്സ്ബർഗിലെത്തി പ്രഥമിക പരീക്ഷ തൃപ്തികരമായി വിജയിച്ചു അദ്ദേഹം സന്ന്യാസാർത്ഥിപട്ടം നേടി. വെബ്ബർ അദ്ദേഹത്തിന്റെ അദ്ധ്യാത്മിക പിതൃത്വം ഏറ്റെടുത്തു. 1699 ഒക്ടോബർ 3 ന് ഇന്ത്യയിലേയ്ക്ക് തിരിച്ചു. ആദ്യഘട്ടത്തിൽ വെബ്ബറും അർണോസും മാത്രമായിരുന്നു 8 ന് മറ്റൊരു വൈദികനായിരുന്ന വില്യം മേയറും, ഫ്രാൻസ് കാസ്പർ ഷില്ലിങർ എന്നൊരു ക്ഷുരകനും അവരുടെ ഒപ്പം ചേർന്നു. ലിവെർണൊയിലേയ്ക്കായിരുന്നു അടുത്ത യാത്ര. ഇൻസ്ബ്രൂക്ക്, റ്റ്രെൻറ്, വെനിക്എ, ഫൊറാറാ, ബൊളോഞ്ഞോ, [[ഫ്ലോറൻസ്]] എന്നീ സ്ഥലങ്ങളിലൂടെ നാലാഴ്ച്കൊണ്ട് അവർ [[ലിവെർണൊ]]യിൽ എത്തി. യാത്രയിലെല്ലാം വൈദികപഠനവും നടക്കുന്നുണ്ടായിരുന്നു. ലിവെർണോയിൽ ഒരു ഫ്രഞ്ചുകപ്പിത്താൻ അവരെ സിറിയയിൽ എത്തിക്കാമെന്നേറ്റു. എന്നാൽ ഭക്ഷണാവശ്യത്തിലേക്കായി ആടിനേയും 48 പൂവൻ കോഴിയേയും അവർ കൊണ്ടുപോവേണ്ടതായി വന്നു. ആറാഴച കഴിഞ്ഞപ്പോൾ അവർ [[അലക്സാണ്ഡ്രിയ]]യിൽ എത്തിച്ചേർന്നു. നവംബർ 3 ന് ആരംഭിച്ച് ഡിസംബർ 15 ന് അവസാനിച്ച ഈ യാത്രക്കിടയിൽ വെബ്ബർ ഈശോ സഭയുടെ സന്ന്യാസ മുറകളിലും നിയമാവലികളിലും ഉള്ള അവശ്യവിജ്ഞാനം ആ യുവാവിന് പകർന്നു കൊടുത്തു. ഈ യാത്രക്കിടയിൽ 1699 നവംബർ 30 ന് അർണ്ണോസ് ഈശോസഭാംഗമായി സന്യാസ വ്രതവാഗ്ദാനം ചെയ്തു. [[സിറിയ]]യിൽ നിന്ന് അർമേനിയ വഴി പേർഷ്യൻ ഗൾഫിലെ [[ബന്ദർ അബ്ബാസ്]] തുറമുഖത്തേക്ക് കരമാർഗ്ഗം സഞ്ചരിച്ചു. അവിടെ നിന്ന് [[സൂറത്ത്|സൂറത്തിലേയ്ക്ക്]] കപ്പൽ കയറി. കരമാർഗ്ഗം സഞ്ചരിക്കുന്നതിനിടയിൽ തുർക്കിയിൽ വച്ച് [[കോർസാ നദി]] (corsa) കടക്കുന്നതിനിടെ അധിക ചുങ്കം കൊടുക്കേണ്ടിവരികയും പിന്നീട് തുർക്കി പട്ടാളത്തിന്റെ കിരാതമായ ചോദ്യം ചെയ്യലുകൾക്ക് വിധേയരാവേണ്ടിവന്നതുമെല്ലാം ഷില്ലിങര്റിന്റെ കുറിപ്പുകളിൽ നിന്ന് മനസ്സിലാക്കാം. സഞ്ചാരത്തിനിടയിൽ വച്ച് വില്യം പാതിരിയും വെബ്ബറും പുതിയ സന്യാസാർത്ഥികൾക്ക് നിരന്തരമായി തത്ത്വദീക്ഷ നൽകിയിരുന്നു. ബന്ദർ അബ്ബാസിലെത്തിയപ്പൊഴേയ്ക്കും യാത്രക്കാരിൽ പലരും രോഗഗ്രസ്തരായിക്കഴിഞ്ഞിരുന്നു. തുടർന്ന് അഞ്ച് ആഴ്ചയും അഞ്ചുദിവസവും കപ്പലിൽ യാത്ര ചെയ്ത് 1700 ഡിസംബർ 13ന് സൂറത്തിലെത്തി. അവിടെവെച്ച് രോഗാതുരരായ വെബ്ബർ പാതിരിയും ഫാ. വില്യം മേയറും മൃതിയടഞ്ഞു. തുടർന്നു് പാതിരി ഗോവയിലേയ്ക്ക് യാത്ര തിരിച്ചു. 1701ന്റെ ആരംഭത്തിൽ ഗോവയിലെത്തി. അവിടെയുള്ള പോർട്ടുഗീസ് മിഷണറി കേന്ദ്രത്തിൽ തന്റെ സന്യാസപരിശീലനം പൂർത്തിയാക്കി. റോമൻ പ്രൊപ്പഗാന്താ മിഷനിൽ പെട്ട അർണ്ണോസിനെ പാദ്രുവാഡോയുടെ കീഴിലുള്ള പോർട്ടുഗീസ് സന്യാസ മഠത്തിൽ പരിശീലനം നൽകിയത് അവിടത്തെ അധികാരിയുടെ മഹാമനസ്കതയും അർണ്ണോസിന്റെ വിനയവും മൂലമാണ് എന്ന് കരുതപ്പെടുന്നു. == കേരളത്തിൽ == [[ഗോവ|ഗോവയിൽ]] നിന്ന് അർണ്ണോസ് കൊച്ചി രാജ്യത്തിലുള്ള [[സമ്പാളൂർ ]] എത്തുകയും (ഇന്ന് [[കാടുകുറ്റി ഗ്രാമപഞ്ചായത്ത്|കാടുകുറ്റി ഗ്രാമപഞ്ചായത്തിൽ]]) വൈദിക പട്ടം സ്വീകരിക്കുകയും ചെയ്തു. ഭാഷാ പഠനത്തിൽ മുൻപന്തിയിലായിരുന്ന അദ്ദേഹം [[സംസ്കൃതം]] പഠിക്കാൻ കാണിച്ചിരുന്ന താല്പര്യം മാനിച്ച് അന്നത്തെ സാംസ്കാരിക പണ്ഡിതന്മാരുടെ ആസ്ഥാനമായിരുന്ന [[തൃശ്ശൂർ|തൃശൂരിലേയ്ക്ക്]] അയച്ചു. അദ്ദേഹം പല സാഹിത്യകാരന്മാരോടും സുഹൃദ്ബന്ധം സ്ഥാപിച്ചു. എന്നാൽ സംസ്കൃതം പഠിക്കുക അത്ര എളുപ്പമല്ലായിരുന്നു. അന്ന് ശൂദ്രന്മാരെപോലും സംസ്കൃതം പഠിക്കാൻ സമ്മതിച്ചിരുന്നില്ല. കടൽ കടന്നുവന്ന ഒരു വിദേശിയെ സംസ്കൃതം അഭ്യസിപ്പിക്കാൻ അന്നത്തെ നമ്പൂരിമാർ ഒട്ടും തയ്യാറായില്ല. എന്നാൽ നമ്പൂതിരിമാരിൽ ഉൽപ്പതിഷ്ണുക്കളായ ചിലർ പാതിരിയുടെ വ്യക്തിപ്രഭാവത്തിലും വിനയ, വിജ്ഞാനത്തിലും പ്രാഭാവിതരായി അദ്ദേഹവുമായി അടുത്തിരുന്നു. ഇപ്രകാരം പാതിരിയുടെ ചങ്ങാതിമാരായി മാറിയവരായിരുന്നു [[അങ്കമാലി|അങ്കമാലിക്കാരായ]] കുഞ്ഞൻ, കൃഷ്ണൻ എന്നീ രണ്ടു നമ്പൂതിരിമാർ. അവർ അദ്ദേഹത്തിനെ സംസ്കൃതം അഭ്യസിപ്പിച്ചു. [[താളിയോല|താളിയോലയിലെഴുതിയ]] സിദ്ധരൂപം അവർ അദ്ദേഹത്തിന് നൽകി. [[മഹാഭാരതം]], [[രാമായണം]] എന്നീ ഇതിഹാസകൃതികൾ പഠിച്ചു. ഒട്ടുമിക്ക യൂറോപ്യന്മാർക്കു ബാലികേറാമലയായിരുന്ന സംസ്കൃതം അദ്ദേഹം ഗുരുമുഖത്തുനിന്നുതന്നെ പഠിച്ചെടുത്തു. അതു പോരാഞ്ഞ് യൂറോപ്യൻ ഭാഷയിൽ സംസ്കൃതത്തിനു വ്യാകരണഗ്രന്ഥവും എഴുതി. ഇതിനു അദ്ദേഹത്തിന്റെ നമ്പൂതിരി ചങ്ങാതിമാർ നല്ലവണ്ണം സഹായം ചെയ്തിരുന്നു. കൊടുങ്ങല്ലൂർ രൂപതാ മെത്രാൻ ജോൺ റിബെറോയുടെ കൂടെ നാലു‌‌വർഷത്തോളം സഹവസിച്ച് ‌പഠനം നിർവ്വഹിച്ചതായി രേഖകളുണ്ട്. പുത്തൻചിറയിൽ വെച്ച് ഉദരസംബന്ധിയായ അസുഖബാധിതനായ അർണോസ് പാതിരി ചികിത്സാർത്ഥം വേലൂർ ഗ്രാമത്തിലേയ്ക്ക് മാറിത്താമസിച്ചതായി കരുതപ്പെടുന്നു.<ref>അർണോസ് പാദ്രി (ആധുനിക മലയാളത്തിന്റെ ആധിമഘട്ടം) , സാഹിത്യ തിലകൻ സി.കെ മറ്റം, അജന്ത പ്രസ്സ്, പെരുന്ന , 1957</ref> ചതുരംഗം, വാസ്തുവിദ്യ, ജ്യോതിഷം, ഭാഷാശാസ്ത്രം, കാവ്യരചന എന്നിവയെ കുറിച്ച് വിമർശനാത്മകമായ പഠനം നടത്തിയ ആദ്യകാല യൂറോപ്യന്മാരിൽ ഒരാളായിരുന്നു അർണോസ് പാതിരി.<ref>അർണോസ് പാദ്രി (ആധുനിക മലയാളത്തിന്റെ ആധിമഘട്ടം), സാഹിത്യ തിലകൻ സി.കെ മറ്റം, അജന്ത പ്രസ്സ്, പെരുന്ന , 1957</ref> === വേലൂരിലെ പള്ളി === [[പ്രമാണം:Arnos Pathiri Church, Velur 07.jpg|ലഘുചിത്രം]] വേലൂരിലെ പഴയങ്ങാടിയിലെത്തിയ അർണോസ് ആദ്യം അവിടെ താൽക്കാലികമായി ഒരു ചെറിയ പള്ളി പണിയാൻ ശ്രമം ആരംഭിച്ചു. അതിനായി സ്ഥലം നൽകാമെന്ന് കൊച്ചി രാജാവ് ആദ്യം സമ്മതിച്ചെങ്കിലും പിന്നീട് പിൻമാറുകയാണുണ്ടായത്. എന്നാൽ സാമൂതിരിക്കെതിരെയുള്ള യുദ്ധത്തിൽ കൊച്ചിരാജാവിനെ സഹായിച്ച കമാന്റർ ബെർണാർഡ് കെറ്റെൽ നിന്ന അർണോസിനെ ‌സഹായിച്ചു. എന്നാൽ ഇത് നാടുവാഴി ആയിരുന്ന [[ചെങ്ങഴി നമ്പ്യാന്മാർ|ചെങ്ങഴി നമ്പ്യാർ]] , കൊച്ചി രാജാവുമായും ഉള്ള അസ്വാരസ്യങ്ങൾക്ക് വഴി തെളിയിച്ചു. എങ്കിലും ‌[[ആഴ്‌വാഞ്ചേരി തമ്പ്രാക്കൾ|ആഴ്‌‌വാഞ്ചേരി]] തമ്പ്രാക്കൾ , ഇല്ലിക്കൾ ഇളയത് എന്നിവരുമായി പാതിരി സൗഹൃദത്തിലാകുന്നു. പാതിരിയ്‌‌ക്ക് താമസിക്കാനുള്ള പടിപ്പുര മാളിക പണിയിച്ചത് ആഴ്‌‌വാഞ്ചേരി തമ്പ്രാക്കളാണെന്ന് അഭിപ്രായമുണ്ട്. പടിപ്പുരമാളിക എന്ന ഗോപുരമാണ് ആദ്യം നിർമ്മിച്ചത് അവിടെ താമസിച്ചുകൊണ്ടാണ് അർണോസ് പാതിരി പള്ളി പണിയുന്നതിനുള്ള മേൽനോട്ടം നിർവ്വഹിച്ചത്. രാജാവിൽ നിന്നും, തദ്ദേശീയരായ അക്രൈസ്തവരിൽ നിന്നും എതിർപ്പുകൾ നേരിടേണ്ടി വന്നതു കാരണം അർണോസ് പാതിരി വേലൂരിന് തൊട്ടടുത്തുള്ള [[ചിറമൻകാട് അയ്യപ്പൻകാവ്|ചിറമ൯കാട്]] (ശ്രമംകാട്) വെങ്ങിലശേരി അയ്യപ്പൻ കുന്നിലേയ്‌‌ക്ക് താമസം മാറ്റുകയുണ്ടായി. അവിടെയിരുന്നാണ് ‌നിർമ്മാണപ്രവർത്തനങ്ങൾക്ക് ‌നേതൃത്വം കൊടുത്തത്. പടിപ്പുരമാളിക എന്ന ഗോപുരമാണ് ആദ്യം നിർമ്മിച്ചത് അവിടെ താമസിച്ചുകൊണ്ടാണ് അർണോസ് പള്ളി പണിയുന്നതിനുള്ള മേൽനോട്ടം നിർവ്വഹിച്ചത്. [[സെന്റ് ഫ്രാൻസിസ് സേവ്യർ ഫൊറോന പള്ളി, വേലൂർ|വി. ഫ്രാൻസിസ് സേവ്യറിന്റെ]] പേരിലാണ് അർണോസ് വേലൂരിലെ ദേവാലയം പണി കഴിപ്പിച്ചത്. പള്ളി നിർമ്മാണത്തിന് അനുമതി ‌നൽകിയുള്ള ചെമ്പോലയിലെ വട്ടെഴുത്തിൽ ''കുന്നത്ത് കീഴൂട്ട് കുമാരൻ തമ്പിമാരും കുന്നത്തു പറമ്പിന്റെ പടിഞ്ഞാറേ അതിർത്തിയിൽ പത്തു പറയ്‌‌ക്ക് സ്ഥലം ചിറമങ്ങാട്ട് പള്ളിയിൽ പിറഞ്ചാങ്കുന്ന് പുണ്യാളൻ തീരുമാനപ്പേരിൽ ചാമ്പാളൂരുകാരൻ അർണോസ് പാതിരിക്കും...'' എന്ന് ‌രേഖപ്പെടുത്തിയിരിക്കുന്നു. === വധശ്രമം, മരണം. === വേലൂരിൽ അർണോസ് ‌പാതിരിയെ വധിക്കാൻ ‌ചില ജന്മികളും, അവരുടെ ആജ്ഞാനുവർത്തികളായ കുടിയാന്മാരും ചേർന്ന് ശ്രമിച്ചെങ്കിലും അത് പരാജയപ്പെടുകയുണ്ടായി. തന്നെ വധിക്കാനുള്ള ഗൂഢാലോചനയിൽ നിന്ന് രക്ഷപ്പെട്ട പാതിരി [[പഴുവിൽ]] എന്ന സ്ഥലത്തെത്തി വിശുദ്ധ അന്തോണീസിന്റെ പള്ളിയിൽ അഭയം തേടി. പിന്നീട് അവിടെ ജീവിച്ചുകൊണ്ടാണ് പ്രേഷിത - സാഹിത്യ പ്രവർത്തനങ്ങൾ തുടർന്നത്.<ref name="mattom">സാഹിത്യ തിലകൻ സി.കെ മറ്റം, അർണോസ് പാദ്രി (ആധുനിക മലയാളത്തിന്റെ ആധിമഘട്ടം) , അജന്ത പ്രസ്സ്, പെരുന്ന , 1957</ref> മുപ്പതു വർഷത്തോളം സേവനനിരതമായ താപസ ജീവിതം നയിച്ച് കേരളീയനായി ജീവിച്ച അദ്ദേഹം പഴയൂർ(പഴുവിൽ) പള്ളിയിൽ വച്ച് നിര്യാതനായി എന്നു കരുതപ്പെടുന്നു. എന്നാൽ വേലൂർ വച്ചാണ് മരിച്ചതെന്നും അഭിപ്രായമുണ്ട്. <ref>http://www.economicexpert.com/a/Johann:Ernest:Hanxleden.htm{{പ്രവർത്തിക്കാത്ത കണ്ണി|date=ഓഗസ്റ്റ് 2021 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }}</ref> പാതിരിയുടെ മരണം സംഭവിച്ചത് 907 മീനം 20ന് (1832 ഏപ്രിൽ 3) ആണെന്നും, അതല്ല 1732 മാർച്ച് 20ന് ആണെന്നും ഭിന്നാഭിപ്രായങ്ങളുണ്ട്. അനുരഞ്ജന ചർച്ചയ്ക്ക് എന്ന വ്യാജേന പാതിരിയെ പറഞ്ഞു വിശ്വസിപ്പിച്ച് ശത്രുക്കൾ അദ്ദേഹത്തെ വേലൂരിൽ എത്തിക്കുകയും അവിടെ വെച്ച്‌ ബന്ധനസ്ഥനാക്കുകയും ചെയ്തു എന്ന് പറയപ്പെടുന്നു. അവിടെ വെച്ച് അദ്ദേഹം ക്രൂരമായ പീഡകൾക്ക് ഇരയായി. സുവിശേഷവേല അവസാനിപ്പിക്കണമെന്നും ആ ദേശം വിട്ടു പൊയ്ക്കോളണം എന്നും ശത്രുക്കൾ അദ്ദേഹത്തോട് ആവശ്യപ്പെട്ടെങ്കിലും അദ്ദേഹം വഴങ്ങിയില്ല. ഇതിൽ കുപിതരായ ജന്മിമാർ ഉഗ്രവിഷമുള്ള പാമ്പിനെക്കൊണ്ട് പാതിരിയെ കൊത്തിച്ച് അദ്ദേഹത്തെ കൊലപ്പെടുത്തുകയാണ് ഉണ്ടായത്.<ref name="mattom"/> പഴുവിലെ പള്ളിയിൽ തന്നെയാണ് അദ്ദേഹത്തെ സംസ്കരിച്ചത്. 1732 ജൂലൈ 27ന് ജർമ്മൻകാരനായ ഫാദർ ബെർണാർഡ് ബിഷോപ്പിങ്ക് അർണോസ് പാതിരിയുടെ മരണക്കുറിപ്പ് റോമിലേയ്ക്ക് അയച്ചതിന് രേഖകളുണ്ട്. ആർച്ച് ബിഷപ്പ് പി. മെൻറൽ പൊട്ടിക്കരഞ്ഞുവെന്നും കൊച്ചി രാജാവ് വരെ അനുശോചനം അറിയിച്ചുവെന്നും ചരിത്രകാരന്മാർ രേഖപ്പെടുത്തുന്നു.<ref>പ്രൊ: മാത്യു ഉലകംതറ; നവകേരള ശില്പികൾ- അർണ്ണോസ് പാതിരി, പ്രസാധകർ: കേരള ഹിസ്റ്ററി അസോസിയേഷൻ, എറണാകുളം, കേരള; 1982. </ref> == അർ‌ണ്ണോസ് പാതിരിയുടെ സംഭാവനകൾ == === സാഹിത്യ സംഭാവനകൾ=== [[ഉള്ളൂർ എസ്. പരമേശ്വരയ്യർ]] പാതിരിയെപ്പറ്റി പറയുന്നത് ഇപ്രകാരമാണ് “ വിദേശീയനായ ക്രിസ്ത്യാനികളിൽ കവിത്വംകൊണ്ട് പ്രഥമഗണനീയനായി പരിശോഭിക്കുന്നത് അർണ്ണോസു പാതിരിയാകുന്നു..” അത്രയ്ക്കും നിസ്തുലമാണ് പദ്യസാഹിത്യത്തിൽ അർണ്ണോസ് പാതിരിയുടെ സംഭാവനകൾ. ഗദ്യഗ്രന്ഥങ്ങൾ ഒന്നും എഴുതിയിട്ടില്ലെങ്കിലും അദ്ദേഹത്തിന്റെ സംസ്കൃതവ്യാകരണഗ്രന്ഥവും (സിദ്ധരൂപത്തെ അടിസ്ഥാനമാക്കിയിട്ടുള്ളത്) പോർട്ടുഗീസ്-മലയാളനിഘണ്ടുവും ആ വിടവു നികത്തുന്നവണ്ണം ഉള്ളതാണ്. അദ്ദേഹം തയ്യാറാക്കികൊണ്ടിരുന്ന നിഘണ്ടു ‘ത’ എന്നക്ഷരംവരെ പൂർത്തീകരിക്കാനേയായുള്ളൂ.<ref>{{cite web|title=അർ‌ണ്ണോസ് പാതിരി|url=http://www.keralasahityaakademi.org/sp/Writers/Profiles/ArnosPathiri/Html/Arnospathiripage.htm|publisher=കേരള സാഹിത്യ അക്കാദമി}}</ref> ആ [[നിഘണ്ടു]] പൂർത്തിയാക്കിയത് അടുത്ത നൂറ്റാണ്ടിൽ ജീവിച്ച ബിഷപ്പ് പി. മെൻറൽ ആണ്. നാനാജാതി മതസ്ഥരായ കേരളീയ വിദ്യാർത്ഥികൾ വളരെക്കാലം ആധാരമാക്കിയിരുന്നത് പാതിരിയുടെ [[വൃക്ഷസിദ്ധരൂപം|വൃക്ഷസിദ്ധരൂപ]]മാണെന്ന് മഹാകവി [[ഉള്ളൂർ]] പറയുന്നുണ്ട്. അന്ന് നിലവിലുണ്ടായിരുന്ന ഗദ്യങ്ങൾ സംസ്കൃതത്തിന്റെ അതിപ്രസരംമൂലം സാധാരണക്കാർക്ക് മനസ്സിലാക്കാൻ പറ്റാത്തവയായിരുന്നു. ഇതിനു മാറ്റംവരുത്തിയ അന്നത്തെ പാശ്ചാത്യസന്ന്യാസിമാരിൽ അഗ്രഗണ്യൻ അർണ്ണോസ് പാതിരി ആയിരുന്നു. അദ്ദേഹത്തിന്റെ പ്രധാനകൃതികൾ താഴെപറയുന്നവയാണ് # [[ചതുരന്ത്യം]] മലയാളക്രിസ്തീയകാവ്യം # [[പുത്തൻ പാന]] മലയാളക്രിസ്തീയകാവ്യം # [[ഉമ്മാപർവ്വം]] മലയാളക്രിസ്തീയകാവ്യം # [[ഉമ്മാടെ ദുഃഖം]] # [[വ്യാകുലപ്രബന്ധം]] മലയാളകാവ്യം # [[ആത്മാനുതാപം]] മലയാളകാവ്യം # [[വ്യാകുലപ്രയോഗം]] മലയാളകാവ്യം # [[ജനോവ പർവ്വം]] മലയാളകാവ്യം # [[മലയാള-സംസ്കൃതനിഘണ്ടു]] # [[മലയാളം-പോർട്ടുഗീസുനിഘണ്ടു]] # [[മലയാളം-പോർട്ടുഗീസ് വ്യാകരണം]] (Grammatica malabarico-lusitana) # [[സംസ്കൃത-പോർട്ടുഗീസ് നിഘണ്ടു]] (Dictionarium samscredamico-lusitanum) # [[അവേ മാരീസ് സ്റ്റെല്ലാ]] (സമുദ്രതാരമേ വാഴ്ക) ഇതു കണ്ടുകിട്ടിയിട്ടില്ല. സംസ്കൃതഭാഷയെ അധികരിച്ച് ലത്തീൻഭാഷയിൽ എഴുതിയ പ്രബന്ധങ്ങൾ # [[വാസിഷ്ഠസാരം]] # [[വേദാന്തസാരം]] # [[അഷ്ടാവക്രഗീത]] # [[യുധിഷ്ടിര വിജയം]] മറ്റൊരു സംഭാവന ഭാഷാപഠനത്തിലാണ്. നേരിട്ടല്ലെങ്കിൽകൂടെയും പാതിരിയുടെ സംസ്കൃതനിഘണ്ടുവും രചനകളും കാണാനിടയായ [[സർ വില്യം ജോൺസ്]] ലത്തീൻഭാഷയിലും സംസ്കൃതത്തിലുമുള്ള സാമ്യങ്ങൾ ശ്രദ്ധിക്കുകയും അതുവഴി ഭാഷയുടെ വികാസത്തെപറ്റി പഠിക്കുകയും ചെയ്തു. ഇത് ഭാഷാപഠനത്തിലെ ഒരു വഴിത്തിരിവാണ്. <ref>[ http://language-directory.50webs.com/languages/sanskrit.htm സംസ്കൃതത്തെപ്പറ്റിയുള്ള സൈറ്റ്]</ref> === ആദ്ധ്യാത്മികം === അന്നത്തെ കാലത്ത് കലങ്ങിമറിഞ്ഞ അന്തരീക്ഷമായിരുന്നു ഇവിടത്തെ ക്രിസ്ത്യാനികളുടെ ഇടയിൽ ഉണ്ടായിരുന്നത തന്നെയുമല്ല ഇന്നാട്ടുകാരായവരുടെ എതിർപ്പും ശക്തമായിരുന്നു, ചില സ്ഥലങ്ങളിൽ. അദ്ദേഹം മലയാളഭാഷയിലും അഗാധമായ പാണ്ഡിത്യം നേടിയിരുന്നതിനാൽ സുവിശേഷം പ്രസംഗിക്കുവാൻ അദ്ദേഹത്തിന് അസാമാന്യമായ കഴിവുണ്ടായിരുന്നു. വാമൊഴിയായും വരമൊഴിയായും അദ്ദേഹം സുവിശേഷം എത്തിച്ചു. പ്രാർത്ഥനചൊല്ലുവാനായി ആദ്യമായി മലയാളഭാഷയിൽ പാട്ടുകൾ ചിട്ടപ്പെടുത്തിയത് അദ്ദേഹമാണ്. ഇന്നും അനേകം ക്രിസ്തീയ ഭവനങ്ങളിൽ അദ്ദേഹം ചിട്ടപ്പെടുത്തിയ പ്രാർത്ഥനാ ഗാനങ്ങൾ കേൾക്കുവാൻ സാധിക്കും. അജപാലനകർമ്മത്തിലും ആത്മീയ ശുശ്രൂഷയിലും അദ്ദേഹം വ്യാപരിച്ചു. അമ്പഴക്കാട്ടുനിന്നും പുത്തഞ്ചിറയിലേയ്ക്ക് കൊടുങ്ങല്ലൂർ മെത്രോപൊലീത്തയുടെ സെക്രട്ടറി (കാര്യസ്ഥൻ) ആയപ്പോൾ താമസം മാറി. പാദ്രുവാഡോയുടെ കീഴിലിരുന്ന മെത്രൊപോലീത്തയെ സഹായിക്കുന്നതിൽ അർണ്ണോസ് പാതിരിക്ക് വലിയ മടിയൊന്നും ഇല്ലായിരുന്നു. അന്നത്തെ കാലത്തെ വിവിധ സഭകളുടെ ശീത സമരമൊന്നും അദ്ദേഹം കണക്കാക്കിയതേയില്ല. [[ഉദയംപേരൂർ|ഉദയം‍പേരൂർ]] തുടങ്ങിയ പള്ളികളിൽ അദ്ദേഹം തുടർന്ന് സേവനം അനുഷ്ഠിച്ചു. പിന്നീട് വേലൂരിലേയ്ക്ക് താമസം മാറ്റി <ref>http://www.namboothiri.com/articles/chathurangam.htm. ചതുരംഗത്തെ പറ്റിയുള്ള സൈറ്റ് </ref>അവിടെ അദ്ദേഹം ഒരു ദേവാലയവും മേടയും പണികഴിപ്പിച്ചു. അവിടെ വച്ചാണ് അദ്ദേഹത്തിന്റെ സാഹിത്യ സൃഷ്ടികൾ ഉണ്ടായതെന്ന് കരുതപ്പെടുന്നു. അദ്ദേഹം കേരളത്തിൽ വച്ച് പഠിച്ച ചതുരംഗക്കളിയുടെ ഒരു വലിയ മാതൃക തന്നെ അദ്ദേഹം തറയിൽ ചെയ്യിച്ചു. അദ്ദേഹം ഇതിനിടയ്ക്ക് രോഗഗ്രസ്തനായിക്കഴിഞ്ഞിരുന്നു. ഇതേ മാതൃകയിൽ തലപ്പള്ളിയിലെ പള്ളിയും അദ്ദേഹം നിർമ്മിച്ചതാണ്<ref>{{Cite web |url=http://www.kerala.gov.in/dept_archaeology/monuments.htm |title=നരവംശശസ്ത്രശാഖയുടെ സൈറ്റ് |access-date=2007-01-03 |archive-date=2004-12-22 |archive-url=https://web.archive.org/web/20041222115758/http://www.kerala.gov.in/dept_archaeology/monuments.htm |url-status=dead }}</ref> == പാതിരിയെപറ്റി ചരിത്രകാരന്മാർ പറഞ്ഞത് == * [[മാക്സ് മുള്ളർ]]: * [[ഷ്ളീഗൽ]] * [[ശൂരനാട്ട് കുഞ്ഞൻ പിള്ള]]:‘''കേരള സാഹിത്യം എന്നും കൃതജ്ഞതയോടെ ഓർമ്മിക്കേണ്ട സേവനങ്ങൾ കൊണ്ട് അനശ്വര കീർത്തി നേടിയിട്ടുള്ള ഒരു ധന്യനാണ് അർണ്ണോസ് പാതിരി... ഈ മഹാനെ പറ്റി ഇന്നും കേരളീയർ, പ്രത്യേകിച്ച് ക്രിസ്ത്യാനികൾ വേണ്ട പോലെ അറിഞ്ഞിട്ടില്ലാ എന്നത് ഖേദകരമാണ്. ‘'' == അവലംബം == * '''[[നവകേരള ശില്പികൾ]]'''- അർണ്ണോസ് പാതിരി എന്ന പുസ്തകം, എഴുതിയത്:പ്രൊ: മാത്യു ഉലകംതറ; പ്രസാധകർ: കേരള ഹിസ്റ്ററി അസോസിയേഷൻ, എറണാകുളം, കേരള., 1982. എന്ന ഗ്രന്ഥത്തെ അവലംബിച്ചാണ് ഈ ലേഖനത്തിന്റെ ആദ്യരൂപം തയ്യാറാക്കിയിട്ടുള്ളത്. == റഫറൻസുകൾ == <references/> == കൂടുതൽ വായനയ്ക്ക് == * http://www.indianchristianity.com/html/ {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20070927004612/http://www.indianchristianity.com/html/ |date=2007-09-27 }} * http://www.economicexpert.com/a/Johann:Ernest:Hanxleden.htm{{പ്രവർത്തിക്കാത്ത കണ്ണി|date=ഓഗസ്റ്റ് 2021 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }} * [http://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/d/db/Puththenpaana.pdf പുത്തൻ പാന പന്ത്രണ്ടാം പാദം] * [http://www.arnospathiri.in/ Offcial WebSite] [[വർഗ്ഗം:മലയാളകവികൾ]] [[വർഗ്ഗം:വൈദികർ]] [[വർഗ്ഗം:ക്രൈസ്തവ എഴുത്തുകാർ]] [[വർഗ്ഗം:മലയാളം എഴുത്തുകാർ]] [[വർഗ്ഗം:മലയാളത്തിലെ വ്യാകരണഗ്രന്ഥകർത്താക്കൾ]] kj0ngc0tlete23p7gev5yxwnb4cgl2a 4533823 4533820 2025-06-16T04:09:30Z Jose Arukatty 37011 /* ഇന്ത്യയിലേയ്ക്ക് */ 4533823 wikitext text/x-wiki {{prettyurl|Johann Ernst Hanxleden}} {{Infobox person | name = Johann Ernst Hanxleden | image = Johann Ernst von Hanxleden.jpg | imagesize = | caption = Arnos Pathiri | birth_name = | other_names = Arnos Pathiri | birth_date = {{Birth year|1681}} | birth_place = [[Ostercappeln]], [[Lower Saxony]], Germany | death_date = {{Death year and age|1732|1681}} | death_place = ((Pazhuvil, Thrissur]], [[Kerala]], India | restingplace = Pazhuvil | occupation = [[Jesuit]] [[Catholic priesthood|priest]], [[missionary]], poet, [[grammar]]ian, [[lexicographer]], [[philologist]] | notable_works = {{ubl|''[[Puthen Pana]]''|''Malayalam–Portuguese Dictionary''|''Malayalavyaakaranam''|''Sidharoopam''}} | relatives = | website = }} ആധുനിക കേരളത്തിന്റെ സാംസ്കാരിക സാഹിത്യമേഖലകളിൽ ഏറെ സംഭാവനകൾ നൽകിയിട്ടുള്ള ഒരു വൈദേശിക സന്ന്യാസിയാണ് '''അർണ്ണോസ് പാതിരി''' (ജനനം 1681- മരണം: 1732 മാർച്ച് 20). യഥാർത്ഥനാമം Johann Ernst Hanxleden എന്നാണ്.(യൊവാൻ ഏർണസ് ഹാങ്സിൽഡൻ). ജെഷ്വിത് (jesuit,) അഥവാ 'ഈശോ സഭ' സന്ന്യസിയായാണ് അദ്ദേഹം പ്രവർത്തിച്ചത്. == പേരിനു പിന്നിൽ == യോഹാൻ ഏണസ്റ്റ് ഹാൻക്സ്ലെഡൻ എന്നായിരുന്നു പേരെങ്കിലും നാട്ടുഭാഷയിൽ അത് അർണ്ണോസ് എന്നായി. ===1.ഏണസ്റ്റ് → ആർനോസ്=== ജർമ്മൻ: യോഹാൻ ഏണസ്റ്റ് ഹാൻക്സ്ലെഡൻ ജർമ്മൻഭാഷയിൽ, “ഏണസ്റ്റ്” എന്നാണ് “AIRNST” (R അർദ്ധോക്തിയിൽ) ഉച്ചരിക്കുന്നത്. ദ്രാവിഡ സ്വരസൂചകവും പ്രാദേശികലിപിയുടെയും ഭാഷയുടെയും പരിമിതികളുമുപയോഗിച്ച് മലയാളത്തിലേക്കു വരുമ്പോൾ, അതു പലപ്പോളും ഇങ്ങനെയായിരിക്കും: ഏണസ്റ്റ് → ആർണോസ് / ആർണോസ് / ആർണാസ് അവസാന “t” ശബ്ദം പലപ്പോഴും മൃദുവാക്കുകയോ ഒഴിവാക്കുകയോ ചെയ്യുന്നു. മലയാള സ്വരസൂചകം കാരണം "r" ഉം "n" ഉം അല്പം താഴാനുമിടയുണ്ട്. മലയാളസംസാരഭാഷയിൽ “t” പോലുള്ള വ്യഞ്ജനാക്ഷരങ്ങളേക്കാൾ "s" അവസാനങ്ങൾ സ്വാഭാവികമാണ്. ഉപസംഹാരം: ഏണസ്റ്റിൽനിന്ന് ആർണോസിലേക്കുള്ള പരിവർത്തനം സ്വരസൂചകമായി വിശ്വസനീയവും സാംസ്കാരികമായി സ്വാഭാവികവുമാണ്. ===2. ഫാദർ → പാതിരി=== മലയാളത്തിൽ: കത്തോലിക്കാക്രിസ്ത്യൻ പുരോഹിതന്മാരെ സംബോധനചെയ്യുമ്പോൾ “അച്ചൻ” എന്നതിന് സാധാരണയായി ഉപയോഗിക്കുന്ന പദമാണ് പാതിരി (പാതിരി). പോർച്ചുഗീസ് "പാദ്രെ" എന്നതിൽനിന്നാണ് (കേരളത്തിലെ ആദ്യകാലസഭാപദങ്ങൾപോലെ). പ്രാദേശിക സ്വരസൂചകംമൂലം ഉച്ചാരണം സ്വാഭാവികമായും മലയാളത്തിൽ പാതിരിയായി പരിണമിച്ചു. ===സംയോജിതനാമം: അർണോസ് പാതിരി=== അർനോസ് = അദ്ദേഹത്തിന്റെ പേരിന്റെ പ്രാദേശികവിവർത്തനം (ഏണസ്റ്റ്) പതിരി = അദ്ദേഹത്തിന്റെ സ്ഥാനപ്പേര്, അല്ലെങ്കിൽ പുരോഹിതനിന്നനിലയിൽ ആളുകൾ അദ്ദേഹത്തെ അഭിസംബോധനചെയ്ത നാമം. അതിനാൽ, പതിനെട്ടാം നൂറ്റാണ്ടിലെ കേരളത്തിലെ വാത്സല്യപൂർണ്ണവും പ്രാദേശികവുമായ ശബ്ദത്തിൽ "അർണോസ് പാതിരി" എന്നാൽ "ഫാ. ഏണസ്റ്റ്" എന്നാണ് അർത്ഥമാക്കുന്നത്. == ജനനം == [[ചിത്രം:Hannover-Position.png|thumb|left|200px| ജർമ്മനിയിലെ ഹാനൊവർ]] 1681-ൽ ജർമ്മനിയിലെ [[ഹാനോവർ|ഹാനോവറിൽ]] ഓസ്നാബ്റൂക്കിനു സമീപമുള്ള ഓസ്റ്റർ കാപ്ലൻ എന്ന സ്ഥലത്താണ് അദ്ദേഹം ജനിച്ചത്.<ref> [http://www.newadvent.org/cathen/07131a.htm കത്തോലിക്കാ എൻസൈക്ലോപീഡിയ ]</ref>എന്നാൽ അന്നാളുകളിൽ ഇത് ഹംഗറിയുടെ ഭാഗമായിരുന്നെന്നും അതിനാൽ അദ്ദേഹം ഹംഗറിക്കാരനാണേന്നു ചില ചരിത്രകാരന്മാർ അഭിപ്രായപ്പെട്ടുകാണുന്നുണ്ട്. == ചെറുപ്പകാലം == പ്രാഥമിക വിദ്യാഭ്യാസത്തെക്കുറിച്ചുള്ള വിവരങ്ങൾ ഒന്നും ലഭ്യമല്ല. എങ്കിലും ഏതാണ്ട് പതിനെട്ടു ഇരുപതു വയസ്സുവരെ അന്നാട്ടിലെ നാട്ടുനടപ്പനുസരിച്ചുള്ള വിദ്യാഭ്യാസവും തത്ത്വശാസ്ത്രവും പഠിച്ചു എന്നു കരുതുന്നു... === വഴിത്തിരിവ് === പഠിച്ചു കൊണ്ടിരിക്കുംപോൾ ഈശോ സഭാ സന്ന്യാസിയായ വെബ്ബർ പാതിരിയെ കാണാൻ ഇടയായതാണ് തന്നെയാണ്‌ ജീവിതത്തിലെ വഴിത്തിരിവായി അർണ്ണോസ് പാതിരി കണക്കാക്കിയത്. [[ഇന്ത്യ]]യിലെ ആത്മീയ പ്രവർത്തനങ്ങൾക്ക് സന്നദ്ധ പ്രവർത്തകരെ തിരഞ്ഞെടുക്കുവാനായാണ് അന്ന് വെബ്ബർ പാതിരി [[ഓസ്നാബ്രൂക്ക്|ഓസ്നാബ്രൂക്കിൽ]] എത്തുന്നത്. [[കോഴിക്കോട്|കോഴിക്കോട്ട്]] കേന്ദ്രമാക്കി അന്നു പ്രവർത്തിച്ചിരുന്ന ഈശോ സഭയുടെ അധികാരികളാൽ നിയുക്തനായിരുന്നു [[ഫാ. വെബ്ബർ]]. ഫാ, വെബ്ബറിന്റെ വ്യക്തി മഹാത്മ്യം ചെറുപ്പക്കാരനായ അർണ്ണോസിനെയും അർണ്ണോസിന്റെ വിനയവും വിജ്ഞാനതൃഷ്ണയും സ്നേഹശീലവും വെബ്ബർ പാതിരിയേയും ആകർഷിച്ചു. മാതാ പിതാക്കളോടും സഹോദരങ്ങളോടും വിടപറഞ്ഞ് അദ്ദേഹം വെബ്ബറിന്റെ സംഘത്തിൽ ചേർന്നു. == ഇന്ത്യയിലേയ്ക്ക് == ആഗ്സ്ബർഗിലെത്തി പ്രഥമിക പരീക്ഷ തൃപ്തികരമായി വിജയിച്ചു അദ്ദേഹം സന്ന്യാസാർത്ഥിപട്ടം നേടി. വെബ്ബർ അദ്ദേഹത്തിന്റെ അദ്ധ്യാത്മിക പിതൃത്വം ഏറ്റെടുത്തു. 1699 ഒക്ടോബർ 3 ന് ഇന്ത്യയിലേയ്ക്ക് തിരിച്ചു. ആദ്യഘട്ടത്തിൽ വെബ്ബറും അർണോസും മാത്രമായിരുന്നു 8 ന് മറ്റൊരു വൈദികനായിരുന്ന വില്യം മേയറും, ഫ്രാൻസ് കാസ്പർ ഷില്ലിങർ എന്നൊരു ഭിഷഗ്വരനും അവരുടെ ഒപ്പംചേർന്നു. ലിവെർണൊയിലേയ്ക്കായിരുന്നു അടുത്ത യാത്ര. ഇൻസ്ബ്രൂക്ക്, റ്റ്രെൻറ്, വെനിക്എ, ഫൊറാറാ, ബൊളോഞ്ഞോ, [[ഫ്ലോറൻസ്]] എന്നീ സ്ഥലങ്ങളിലൂടെ നാലാഴ്ച്കൊണ്ട് അവർ [[ലിവെർണൊ]]യിൽ എത്തി. യാത്രയിലെല്ലാം വൈദികപഠനവും നടക്കുന്നുണ്ടായിരുന്നു. ലിവെർണോയിൽ ഒരു ഫ്രഞ്ചുകപ്പിത്താൻ അവരെ സിറിയയിൽ എത്തിക്കാമെന്നേറ്റു. എന്നാൽ ഭക്ഷണാവശ്യത്തിലേക്കായി ആടിനേയും 48 പൂവൻകോഴിയേയും അവർ കൊണ്ടുപോവേണ്ടതായി വന്നു. ആറാഴചകഴിഞ്ഞപ്പോൾ അവർ [[അലക്സാണ്ഡ്രിയ]]യിൽ എത്തിച്ചേർന്നു. നവംബർ 3 ന് ആരംഭിച്ച് ഡിസംബർ 15 ന് അവസാനിച്ച ഈ യാത്രക്കിടയിൽ വെബ്ബർ ഈശോസഭയുടെ സന്ന്യാസമുറകളിലും നിയമാവലികളിലും ഉള്ള അവശ്യവിജ്ഞാനം ആ യുവാവിന് പകർന്നുകൊടുത്തു. ഈ യാത്രക്കിടയിൽ 1699 നവംബർ 30 ന് അർണ്ണോസ് ഈശോസഭാംഗമായി സന്യാസ വ്രതവാഗ്ദാനം ചെയ്തു. [[സിറിയ]]യിൽ നിന്ന് അർമേനിയ വഴി പേർഷ്യൻ ഗൾഫിലെ [[ബന്ദർ അബ്ബാസ്]] തുറമുഖത്തേക്ക് കരമാർഗ്ഗം സഞ്ചരിച്ചു. അവിടെ നിന്ന് [[സൂറത്ത്|സൂറത്തിലേയ്ക്ക്]] കപ്പൽ കയറി. കരമാർഗ്ഗം സഞ്ചരിക്കുന്നതിനിടയിൽ തുർക്കിയിൽ വച്ച് [[കോർസാ നദി]] (corsa) കടക്കുന്നതിനിടെ അധിക ചുങ്കം കൊടുക്കേണ്ടിവരികയും പിന്നീട് തുർക്കി പട്ടാളത്തിന്റെ കിരാതമായ ചോദ്യം ചെയ്യലുകൾക്ക് വിധേയരാവേണ്ടിവന്നതുമെല്ലാം ഷില്ലിങര്റിന്റെ കുറിപ്പുകളിൽ നിന്ന് മനസ്സിലാക്കാം. സഞ്ചാരത്തിനിടയിൽ വച്ച് വില്യം പാതിരിയും വെബ്ബറും പുതിയ സന്യാസാർത്ഥികൾക്ക് നിരന്തരമായി തത്ത്വദീക്ഷ നൽകിയിരുന്നു. ബന്ദർ അബ്ബാസിലെത്തിയപ്പൊഴേയ്ക്കും യാത്രക്കാരിൽ പലരും രോഗഗ്രസ്തരായിക്കഴിഞ്ഞിരുന്നു. തുടർന്ന് അഞ്ച് ആഴ്ചയും അഞ്ചുദിവസവും കപ്പലിൽ യാത്ര ചെയ്ത് 1700 ഡിസംബർ 13ന് സൂറത്തിലെത്തി. അവിടെവെച്ച് രോഗാതുരരായ വെബ്ബർ പാതിരിയും ഫാ. വില്യം മേയറും മൃതിയടഞ്ഞു. തുടർന്നു് പാതിരി ഗോവയിലേയ്ക്ക് യാത്ര തിരിച്ചു. 1701ന്റെ ആരംഭത്തിൽ ഗോവയിലെത്തി. അവിടെയുള്ള പോർട്ടുഗീസ് മിഷണറി കേന്ദ്രത്തിൽ തന്റെ സന്യാസപരിശീലനം പൂർത്തിയാക്കി. റോമൻ പ്രൊപ്പഗാന്താ മിഷനിൽ പെട്ട അർണ്ണോസിനെ പാദ്രുവാഡോയുടെ കീഴിലുള്ള പോർട്ടുഗീസ് സന്യാസ മഠത്തിൽ പരിശീലനം നൽകിയത് അവിടത്തെ അധികാരിയുടെ മഹാമനസ്കതയും അർണ്ണോസിന്റെ വിനയവും മൂലമാണ് എന്ന് കരുതപ്പെടുന്നു. == കേരളത്തിൽ == [[ഗോവ|ഗോവയിൽ]] നിന്ന് അർണ്ണോസ് കൊച്ചി രാജ്യത്തിലുള്ള [[സമ്പാളൂർ ]] എത്തുകയും (ഇന്ന് [[കാടുകുറ്റി ഗ്രാമപഞ്ചായത്ത്|കാടുകുറ്റി ഗ്രാമപഞ്ചായത്തിൽ]]) വൈദിക പട്ടം സ്വീകരിക്കുകയും ചെയ്തു. ഭാഷാ പഠനത്തിൽ മുൻപന്തിയിലായിരുന്ന അദ്ദേഹം [[സംസ്കൃതം]] പഠിക്കാൻ കാണിച്ചിരുന്ന താല്പര്യം മാനിച്ച് അന്നത്തെ സാംസ്കാരിക പണ്ഡിതന്മാരുടെ ആസ്ഥാനമായിരുന്ന [[തൃശ്ശൂർ|തൃശൂരിലേയ്ക്ക്]] അയച്ചു. അദ്ദേഹം പല സാഹിത്യകാരന്മാരോടും സുഹൃദ്ബന്ധം സ്ഥാപിച്ചു. എന്നാൽ സംസ്കൃതം പഠിക്കുക അത്ര എളുപ്പമല്ലായിരുന്നു. അന്ന് ശൂദ്രന്മാരെപോലും സംസ്കൃതം പഠിക്കാൻ സമ്മതിച്ചിരുന്നില്ല. കടൽ കടന്നുവന്ന ഒരു വിദേശിയെ സംസ്കൃതം അഭ്യസിപ്പിക്കാൻ അന്നത്തെ നമ്പൂരിമാർ ഒട്ടും തയ്യാറായില്ല. എന്നാൽ നമ്പൂതിരിമാരിൽ ഉൽപ്പതിഷ്ണുക്കളായ ചിലർ പാതിരിയുടെ വ്യക്തിപ്രഭാവത്തിലും വിനയ, വിജ്ഞാനത്തിലും പ്രാഭാവിതരായി അദ്ദേഹവുമായി അടുത്തിരുന്നു. ഇപ്രകാരം പാതിരിയുടെ ചങ്ങാതിമാരായി മാറിയവരായിരുന്നു [[അങ്കമാലി|അങ്കമാലിക്കാരായ]] കുഞ്ഞൻ, കൃഷ്ണൻ എന്നീ രണ്ടു നമ്പൂതിരിമാർ. അവർ അദ്ദേഹത്തിനെ സംസ്കൃതം അഭ്യസിപ്പിച്ചു. [[താളിയോല|താളിയോലയിലെഴുതിയ]] സിദ്ധരൂപം അവർ അദ്ദേഹത്തിന് നൽകി. [[മഹാഭാരതം]], [[രാമായണം]] എന്നീ ഇതിഹാസകൃതികൾ പഠിച്ചു. ഒട്ടുമിക്ക യൂറോപ്യന്മാർക്കു ബാലികേറാമലയായിരുന്ന സംസ്കൃതം അദ്ദേഹം ഗുരുമുഖത്തുനിന്നുതന്നെ പഠിച്ചെടുത്തു. അതു പോരാഞ്ഞ് യൂറോപ്യൻ ഭാഷയിൽ സംസ്കൃതത്തിനു വ്യാകരണഗ്രന്ഥവും എഴുതി. ഇതിനു അദ്ദേഹത്തിന്റെ നമ്പൂതിരി ചങ്ങാതിമാർ നല്ലവണ്ണം സഹായം ചെയ്തിരുന്നു. കൊടുങ്ങല്ലൂർ രൂപതാ മെത്രാൻ ജോൺ റിബെറോയുടെ കൂടെ നാലു‌‌വർഷത്തോളം സഹവസിച്ച് ‌പഠനം നിർവ്വഹിച്ചതായി രേഖകളുണ്ട്. പുത്തൻചിറയിൽ വെച്ച് ഉദരസംബന്ധിയായ അസുഖബാധിതനായ അർണോസ് പാതിരി ചികിത്സാർത്ഥം വേലൂർ ഗ്രാമത്തിലേയ്ക്ക് മാറിത്താമസിച്ചതായി കരുതപ്പെടുന്നു.<ref>അർണോസ് പാദ്രി (ആധുനിക മലയാളത്തിന്റെ ആധിമഘട്ടം) , സാഹിത്യ തിലകൻ സി.കെ മറ്റം, അജന്ത പ്രസ്സ്, പെരുന്ന , 1957</ref> ചതുരംഗം, വാസ്തുവിദ്യ, ജ്യോതിഷം, ഭാഷാശാസ്ത്രം, കാവ്യരചന എന്നിവയെ കുറിച്ച് വിമർശനാത്മകമായ പഠനം നടത്തിയ ആദ്യകാല യൂറോപ്യന്മാരിൽ ഒരാളായിരുന്നു അർണോസ് പാതിരി.<ref>അർണോസ് പാദ്രി (ആധുനിക മലയാളത്തിന്റെ ആധിമഘട്ടം), സാഹിത്യ തിലകൻ സി.കെ മറ്റം, അജന്ത പ്രസ്സ്, പെരുന്ന , 1957</ref> === വേലൂരിലെ പള്ളി === [[പ്രമാണം:Arnos Pathiri Church, Velur 07.jpg|ലഘുചിത്രം]] വേലൂരിലെ പഴയങ്ങാടിയിലെത്തിയ അർണോസ് ആദ്യം അവിടെ താൽക്കാലികമായി ഒരു ചെറിയ പള്ളി പണിയാൻ ശ്രമം ആരംഭിച്ചു. അതിനായി സ്ഥലം നൽകാമെന്ന് കൊച്ചി രാജാവ് ആദ്യം സമ്മതിച്ചെങ്കിലും പിന്നീട് പിൻമാറുകയാണുണ്ടായത്. എന്നാൽ സാമൂതിരിക്കെതിരെയുള്ള യുദ്ധത്തിൽ കൊച്ചിരാജാവിനെ സഹായിച്ച കമാന്റർ ബെർണാർഡ് കെറ്റെൽ നിന്ന അർണോസിനെ ‌സഹായിച്ചു. എന്നാൽ ഇത് നാടുവാഴി ആയിരുന്ന [[ചെങ്ങഴി നമ്പ്യാന്മാർ|ചെങ്ങഴി നമ്പ്യാർ]] , കൊച്ചി രാജാവുമായും ഉള്ള അസ്വാരസ്യങ്ങൾക്ക് വഴി തെളിയിച്ചു. എങ്കിലും ‌[[ആഴ്‌വാഞ്ചേരി തമ്പ്രാക്കൾ|ആഴ്‌‌വാഞ്ചേരി]] തമ്പ്രാക്കൾ , ഇല്ലിക്കൾ ഇളയത് എന്നിവരുമായി പാതിരി സൗഹൃദത്തിലാകുന്നു. പാതിരിയ്‌‌ക്ക് താമസിക്കാനുള്ള പടിപ്പുര മാളിക പണിയിച്ചത് ആഴ്‌‌വാഞ്ചേരി തമ്പ്രാക്കളാണെന്ന് അഭിപ്രായമുണ്ട്. പടിപ്പുരമാളിക എന്ന ഗോപുരമാണ് ആദ്യം നിർമ്മിച്ചത് അവിടെ താമസിച്ചുകൊണ്ടാണ് അർണോസ് പാതിരി പള്ളി പണിയുന്നതിനുള്ള മേൽനോട്ടം നിർവ്വഹിച്ചത്. രാജാവിൽ നിന്നും, തദ്ദേശീയരായ അക്രൈസ്തവരിൽ നിന്നും എതിർപ്പുകൾ നേരിടേണ്ടി വന്നതു കാരണം അർണോസ് പാതിരി വേലൂരിന് തൊട്ടടുത്തുള്ള [[ചിറമൻകാട് അയ്യപ്പൻകാവ്|ചിറമ൯കാട്]] (ശ്രമംകാട്) വെങ്ങിലശേരി അയ്യപ്പൻ കുന്നിലേയ്‌‌ക്ക് താമസം മാറ്റുകയുണ്ടായി. അവിടെയിരുന്നാണ് ‌നിർമ്മാണപ്രവർത്തനങ്ങൾക്ക് ‌നേതൃത്വം കൊടുത്തത്. പടിപ്പുരമാളിക എന്ന ഗോപുരമാണ് ആദ്യം നിർമ്മിച്ചത് അവിടെ താമസിച്ചുകൊണ്ടാണ് അർണോസ് പള്ളി പണിയുന്നതിനുള്ള മേൽനോട്ടം നിർവ്വഹിച്ചത്. [[സെന്റ് ഫ്രാൻസിസ് സേവ്യർ ഫൊറോന പള്ളി, വേലൂർ|വി. ഫ്രാൻസിസ് സേവ്യറിന്റെ]] പേരിലാണ് അർണോസ് വേലൂരിലെ ദേവാലയം പണി കഴിപ്പിച്ചത്. പള്ളി നിർമ്മാണത്തിന് അനുമതി ‌നൽകിയുള്ള ചെമ്പോലയിലെ വട്ടെഴുത്തിൽ ''കുന്നത്ത് കീഴൂട്ട് കുമാരൻ തമ്പിമാരും കുന്നത്തു പറമ്പിന്റെ പടിഞ്ഞാറേ അതിർത്തിയിൽ പത്തു പറയ്‌‌ക്ക് സ്ഥലം ചിറമങ്ങാട്ട് പള്ളിയിൽ പിറഞ്ചാങ്കുന്ന് പുണ്യാളൻ തീരുമാനപ്പേരിൽ ചാമ്പാളൂരുകാരൻ അർണോസ് പാതിരിക്കും...'' എന്ന് ‌രേഖപ്പെടുത്തിയിരിക്കുന്നു. === വധശ്രമം, മരണം. === വേലൂരിൽ അർണോസ് ‌പാതിരിയെ വധിക്കാൻ ‌ചില ജന്മികളും, അവരുടെ ആജ്ഞാനുവർത്തികളായ കുടിയാന്മാരും ചേർന്ന് ശ്രമിച്ചെങ്കിലും അത് പരാജയപ്പെടുകയുണ്ടായി. തന്നെ വധിക്കാനുള്ള ഗൂഢാലോചനയിൽ നിന്ന് രക്ഷപ്പെട്ട പാതിരി [[പഴുവിൽ]] എന്ന സ്ഥലത്തെത്തി വിശുദ്ധ അന്തോണീസിന്റെ പള്ളിയിൽ അഭയം തേടി. പിന്നീട് അവിടെ ജീവിച്ചുകൊണ്ടാണ് പ്രേഷിത - സാഹിത്യ പ്രവർത്തനങ്ങൾ തുടർന്നത്.<ref name="mattom">സാഹിത്യ തിലകൻ സി.കെ മറ്റം, അർണോസ് പാദ്രി (ആധുനിക മലയാളത്തിന്റെ ആധിമഘട്ടം) , അജന്ത പ്രസ്സ്, പെരുന്ന , 1957</ref> മുപ്പതു വർഷത്തോളം സേവനനിരതമായ താപസ ജീവിതം നയിച്ച് കേരളീയനായി ജീവിച്ച അദ്ദേഹം പഴയൂർ(പഴുവിൽ) പള്ളിയിൽ വച്ച് നിര്യാതനായി എന്നു കരുതപ്പെടുന്നു. എന്നാൽ വേലൂർ വച്ചാണ് മരിച്ചതെന്നും അഭിപ്രായമുണ്ട്. <ref>http://www.economicexpert.com/a/Johann:Ernest:Hanxleden.htm{{പ്രവർത്തിക്കാത്ത കണ്ണി|date=ഓഗസ്റ്റ് 2021 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }}</ref> പാതിരിയുടെ മരണം സംഭവിച്ചത് 907 മീനം 20ന് (1832 ഏപ്രിൽ 3) ആണെന്നും, അതല്ല 1732 മാർച്ച് 20ന് ആണെന്നും ഭിന്നാഭിപ്രായങ്ങളുണ്ട്. അനുരഞ്ജന ചർച്ചയ്ക്ക് എന്ന വ്യാജേന പാതിരിയെ പറഞ്ഞു വിശ്വസിപ്പിച്ച് ശത്രുക്കൾ അദ്ദേഹത്തെ വേലൂരിൽ എത്തിക്കുകയും അവിടെ വെച്ച്‌ ബന്ധനസ്ഥനാക്കുകയും ചെയ്തു എന്ന് പറയപ്പെടുന്നു. അവിടെ വെച്ച് അദ്ദേഹം ക്രൂരമായ പീഡകൾക്ക് ഇരയായി. സുവിശേഷവേല അവസാനിപ്പിക്കണമെന്നും ആ ദേശം വിട്ടു പൊയ്ക്കോളണം എന്നും ശത്രുക്കൾ അദ്ദേഹത്തോട് ആവശ്യപ്പെട്ടെങ്കിലും അദ്ദേഹം വഴങ്ങിയില്ല. ഇതിൽ കുപിതരായ ജന്മിമാർ ഉഗ്രവിഷമുള്ള പാമ്പിനെക്കൊണ്ട് പാതിരിയെ കൊത്തിച്ച് അദ്ദേഹത്തെ കൊലപ്പെടുത്തുകയാണ് ഉണ്ടായത്.<ref name="mattom"/> പഴുവിലെ പള്ളിയിൽ തന്നെയാണ് അദ്ദേഹത്തെ സംസ്കരിച്ചത്. 1732 ജൂലൈ 27ന് ജർമ്മൻകാരനായ ഫാദർ ബെർണാർഡ് ബിഷോപ്പിങ്ക് അർണോസ് പാതിരിയുടെ മരണക്കുറിപ്പ് റോമിലേയ്ക്ക് അയച്ചതിന് രേഖകളുണ്ട്. ആർച്ച് ബിഷപ്പ് പി. മെൻറൽ പൊട്ടിക്കരഞ്ഞുവെന്നും കൊച്ചി രാജാവ് വരെ അനുശോചനം അറിയിച്ചുവെന്നും ചരിത്രകാരന്മാർ രേഖപ്പെടുത്തുന്നു.<ref>പ്രൊ: മാത്യു ഉലകംതറ; നവകേരള ശില്പികൾ- അർണ്ണോസ് പാതിരി, പ്രസാധകർ: കേരള ഹിസ്റ്ററി അസോസിയേഷൻ, എറണാകുളം, കേരള; 1982. </ref> == അർ‌ണ്ണോസ് പാതിരിയുടെ സംഭാവനകൾ == === സാഹിത്യ സംഭാവനകൾ=== [[ഉള്ളൂർ എസ്. പരമേശ്വരയ്യർ]] പാതിരിയെപ്പറ്റി പറയുന്നത് ഇപ്രകാരമാണ് “ വിദേശീയനായ ക്രിസ്ത്യാനികളിൽ കവിത്വംകൊണ്ട് പ്രഥമഗണനീയനായി പരിശോഭിക്കുന്നത് അർണ്ണോസു പാതിരിയാകുന്നു..” അത്രയ്ക്കും നിസ്തുലമാണ് പദ്യസാഹിത്യത്തിൽ അർണ്ണോസ് പാതിരിയുടെ സംഭാവനകൾ. ഗദ്യഗ്രന്ഥങ്ങൾ ഒന്നും എഴുതിയിട്ടില്ലെങ്കിലും അദ്ദേഹത്തിന്റെ സംസ്കൃതവ്യാകരണഗ്രന്ഥവും (സിദ്ധരൂപത്തെ അടിസ്ഥാനമാക്കിയിട്ടുള്ളത്) പോർട്ടുഗീസ്-മലയാളനിഘണ്ടുവും ആ വിടവു നികത്തുന്നവണ്ണം ഉള്ളതാണ്. അദ്ദേഹം തയ്യാറാക്കികൊണ്ടിരുന്ന നിഘണ്ടു ‘ത’ എന്നക്ഷരംവരെ പൂർത്തീകരിക്കാനേയായുള്ളൂ.<ref>{{cite web|title=അർ‌ണ്ണോസ് പാതിരി|url=http://www.keralasahityaakademi.org/sp/Writers/Profiles/ArnosPathiri/Html/Arnospathiripage.htm|publisher=കേരള സാഹിത്യ അക്കാദമി}}</ref> ആ [[നിഘണ്ടു]] പൂർത്തിയാക്കിയത് അടുത്ത നൂറ്റാണ്ടിൽ ജീവിച്ച ബിഷപ്പ് പി. മെൻറൽ ആണ്. നാനാജാതി മതസ്ഥരായ കേരളീയ വിദ്യാർത്ഥികൾ വളരെക്കാലം ആധാരമാക്കിയിരുന്നത് പാതിരിയുടെ [[വൃക്ഷസിദ്ധരൂപം|വൃക്ഷസിദ്ധരൂപ]]മാണെന്ന് മഹാകവി [[ഉള്ളൂർ]] പറയുന്നുണ്ട്. അന്ന് നിലവിലുണ്ടായിരുന്ന ഗദ്യങ്ങൾ സംസ്കൃതത്തിന്റെ അതിപ്രസരംമൂലം സാധാരണക്കാർക്ക് മനസ്സിലാക്കാൻ പറ്റാത്തവയായിരുന്നു. ഇതിനു മാറ്റംവരുത്തിയ അന്നത്തെ പാശ്ചാത്യസന്ന്യാസിമാരിൽ അഗ്രഗണ്യൻ അർണ്ണോസ് പാതിരി ആയിരുന്നു. അദ്ദേഹത്തിന്റെ പ്രധാനകൃതികൾ താഴെപറയുന്നവയാണ് # [[ചതുരന്ത്യം]] മലയാളക്രിസ്തീയകാവ്യം # [[പുത്തൻ പാന]] മലയാളക്രിസ്തീയകാവ്യം # [[ഉമ്മാപർവ്വം]] മലയാളക്രിസ്തീയകാവ്യം # [[ഉമ്മാടെ ദുഃഖം]] # [[വ്യാകുലപ്രബന്ധം]] മലയാളകാവ്യം # [[ആത്മാനുതാപം]] മലയാളകാവ്യം # [[വ്യാകുലപ്രയോഗം]] മലയാളകാവ്യം # [[ജനോവ പർവ്വം]] മലയാളകാവ്യം # [[മലയാള-സംസ്കൃതനിഘണ്ടു]] # [[മലയാളം-പോർട്ടുഗീസുനിഘണ്ടു]] # [[മലയാളം-പോർട്ടുഗീസ് വ്യാകരണം]] (Grammatica malabarico-lusitana) # [[സംസ്കൃത-പോർട്ടുഗീസ് നിഘണ്ടു]] (Dictionarium samscredamico-lusitanum) # [[അവേ മാരീസ് സ്റ്റെല്ലാ]] (സമുദ്രതാരമേ വാഴ്ക) ഇതു കണ്ടുകിട്ടിയിട്ടില്ല. സംസ്കൃതഭാഷയെ അധികരിച്ച് ലത്തീൻഭാഷയിൽ എഴുതിയ പ്രബന്ധങ്ങൾ # [[വാസിഷ്ഠസാരം]] # [[വേദാന്തസാരം]] # [[അഷ്ടാവക്രഗീത]] # [[യുധിഷ്ടിര വിജയം]] മറ്റൊരു സംഭാവന ഭാഷാപഠനത്തിലാണ്. നേരിട്ടല്ലെങ്കിൽകൂടെയും പാതിരിയുടെ സംസ്കൃതനിഘണ്ടുവും രചനകളും കാണാനിടയായ [[സർ വില്യം ജോൺസ്]] ലത്തീൻഭാഷയിലും സംസ്കൃതത്തിലുമുള്ള സാമ്യങ്ങൾ ശ്രദ്ധിക്കുകയും അതുവഴി ഭാഷയുടെ വികാസത്തെപറ്റി പഠിക്കുകയും ചെയ്തു. ഇത് ഭാഷാപഠനത്തിലെ ഒരു വഴിത്തിരിവാണ്. <ref>[ http://language-directory.50webs.com/languages/sanskrit.htm സംസ്കൃതത്തെപ്പറ്റിയുള്ള സൈറ്റ്]</ref> === ആദ്ധ്യാത്മികം === അന്നത്തെ കാലത്ത് കലങ്ങിമറിഞ്ഞ അന്തരീക്ഷമായിരുന്നു ഇവിടത്തെ ക്രിസ്ത്യാനികളുടെ ഇടയിൽ ഉണ്ടായിരുന്നത തന്നെയുമല്ല ഇന്നാട്ടുകാരായവരുടെ എതിർപ്പും ശക്തമായിരുന്നു, ചില സ്ഥലങ്ങളിൽ. അദ്ദേഹം മലയാളഭാഷയിലും അഗാധമായ പാണ്ഡിത്യം നേടിയിരുന്നതിനാൽ സുവിശേഷം പ്രസംഗിക്കുവാൻ അദ്ദേഹത്തിന് അസാമാന്യമായ കഴിവുണ്ടായിരുന്നു. വാമൊഴിയായും വരമൊഴിയായും അദ്ദേഹം സുവിശേഷം എത്തിച്ചു. പ്രാർത്ഥനചൊല്ലുവാനായി ആദ്യമായി മലയാളഭാഷയിൽ പാട്ടുകൾ ചിട്ടപ്പെടുത്തിയത് അദ്ദേഹമാണ്. ഇന്നും അനേകം ക്രിസ്തീയ ഭവനങ്ങളിൽ അദ്ദേഹം ചിട്ടപ്പെടുത്തിയ പ്രാർത്ഥനാ ഗാനങ്ങൾ കേൾക്കുവാൻ സാധിക്കും. അജപാലനകർമ്മത്തിലും ആത്മീയ ശുശ്രൂഷയിലും അദ്ദേഹം വ്യാപരിച്ചു. അമ്പഴക്കാട്ടുനിന്നും പുത്തഞ്ചിറയിലേയ്ക്ക് കൊടുങ്ങല്ലൂർ മെത്രോപൊലീത്തയുടെ സെക്രട്ടറി (കാര്യസ്ഥൻ) ആയപ്പോൾ താമസം മാറി. പാദ്രുവാഡോയുടെ കീഴിലിരുന്ന മെത്രൊപോലീത്തയെ സഹായിക്കുന്നതിൽ അർണ്ണോസ് പാതിരിക്ക് വലിയ മടിയൊന്നും ഇല്ലായിരുന്നു. അന്നത്തെ കാലത്തെ വിവിധ സഭകളുടെ ശീത സമരമൊന്നും അദ്ദേഹം കണക്കാക്കിയതേയില്ല. [[ഉദയംപേരൂർ|ഉദയം‍പേരൂർ]] തുടങ്ങിയ പള്ളികളിൽ അദ്ദേഹം തുടർന്ന് സേവനം അനുഷ്ഠിച്ചു. പിന്നീട് വേലൂരിലേയ്ക്ക് താമസം മാറ്റി <ref>http://www.namboothiri.com/articles/chathurangam.htm. ചതുരംഗത്തെ പറ്റിയുള്ള സൈറ്റ് </ref>അവിടെ അദ്ദേഹം ഒരു ദേവാലയവും മേടയും പണികഴിപ്പിച്ചു. അവിടെ വച്ചാണ് അദ്ദേഹത്തിന്റെ സാഹിത്യ സൃഷ്ടികൾ ഉണ്ടായതെന്ന് കരുതപ്പെടുന്നു. അദ്ദേഹം കേരളത്തിൽ വച്ച് പഠിച്ച ചതുരംഗക്കളിയുടെ ഒരു വലിയ മാതൃക തന്നെ അദ്ദേഹം തറയിൽ ചെയ്യിച്ചു. അദ്ദേഹം ഇതിനിടയ്ക്ക് രോഗഗ്രസ്തനായിക്കഴിഞ്ഞിരുന്നു. ഇതേ മാതൃകയിൽ തലപ്പള്ളിയിലെ പള്ളിയും അദ്ദേഹം നിർമ്മിച്ചതാണ്<ref>{{Cite web |url=http://www.kerala.gov.in/dept_archaeology/monuments.htm |title=നരവംശശസ്ത്രശാഖയുടെ സൈറ്റ് |access-date=2007-01-03 |archive-date=2004-12-22 |archive-url=https://web.archive.org/web/20041222115758/http://www.kerala.gov.in/dept_archaeology/monuments.htm |url-status=dead }}</ref> == പാതിരിയെപറ്റി ചരിത്രകാരന്മാർ പറഞ്ഞത് == * [[മാക്സ് മുള്ളർ]]: * [[ഷ്ളീഗൽ]] * [[ശൂരനാട്ട് കുഞ്ഞൻ പിള്ള]]:‘''കേരള സാഹിത്യം എന്നും കൃതജ്ഞതയോടെ ഓർമ്മിക്കേണ്ട സേവനങ്ങൾ കൊണ്ട് അനശ്വര കീർത്തി നേടിയിട്ടുള്ള ഒരു ധന്യനാണ് അർണ്ണോസ് പാതിരി... ഈ മഹാനെ പറ്റി ഇന്നും കേരളീയർ, പ്രത്യേകിച്ച് ക്രിസ്ത്യാനികൾ വേണ്ട പോലെ അറിഞ്ഞിട്ടില്ലാ എന്നത് ഖേദകരമാണ്. ‘'' == അവലംബം == * '''[[നവകേരള ശില്പികൾ]]'''- അർണ്ണോസ് പാതിരി എന്ന പുസ്തകം, എഴുതിയത്:പ്രൊ: മാത്യു ഉലകംതറ; പ്രസാധകർ: കേരള ഹിസ്റ്ററി അസോസിയേഷൻ, എറണാകുളം, കേരള., 1982. എന്ന ഗ്രന്ഥത്തെ അവലംബിച്ചാണ് ഈ ലേഖനത്തിന്റെ ആദ്യരൂപം തയ്യാറാക്കിയിട്ടുള്ളത്. == റഫറൻസുകൾ == <references/> == കൂടുതൽ വായനയ്ക്ക് == * http://www.indianchristianity.com/html/ {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20070927004612/http://www.indianchristianity.com/html/ |date=2007-09-27 }} * http://www.economicexpert.com/a/Johann:Ernest:Hanxleden.htm{{പ്രവർത്തിക്കാത്ത കണ്ണി|date=ഓഗസ്റ്റ് 2021 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }} * [http://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/d/db/Puththenpaana.pdf പുത്തൻ പാന പന്ത്രണ്ടാം പാദം] * [http://www.arnospathiri.in/ Offcial WebSite] [[വർഗ്ഗം:മലയാളകവികൾ]] [[വർഗ്ഗം:വൈദികർ]] [[വർഗ്ഗം:ക്രൈസ്തവ എഴുത്തുകാർ]] [[വർഗ്ഗം:മലയാളം എഴുത്തുകാർ]] [[വർഗ്ഗം:മലയാളത്തിലെ വ്യാകരണഗ്രന്ഥകർത്താക്കൾ]] qfpi9g856fdrr6hvxqglcp3jom3b0y2 0 4604 4533826 4145656 2025-06-16T04:41:59Z InternetArchiveBot 146798 Bluelink 1 book for [[വിക്കിപീഡിയ:പരിശോധനായോഗ്യത|പരിശോധനായോഗ്യത]] (20250614)) #IABot (v2.0.9.5) ([[User:GreenC bot|GreenC bot]] 4533826 wikitext text/x-wiki [[പ്രമാണം:Siv Jensen og Kristin Halvorsen 02.jpg|ലഘുചിത്രം|ഭാഷ]] {{prettyurl|Language}} {{wiktionary}} ജീവികൾക്ക്‌ തമ്മിൽ ആശയ വിനിമയം നടത്താനുള്ള മാധ്യമങ്ങൾക്കാണ് '''ഭാഷ''' എന്നുപറയുന്നത്‌. അഥവാ ആശയ വിനിമയത്തിനുള്ള സൂചകങ്ങളുടെ ഒരു കൂട്ടത്തിനെ ഭാഷ എന്നു പറയുന്നു. ഹോർമോണുകളും, ശബ്ദങ്ങളും, വിദ്യുത്‌ തരംഗങ്ങളും, ആംഗ്യങ്ങളും, എല്ലാം പലയിനങ്ങളിലുള്ള ജീവികൾ താന്താങ്ങളുടെ ഭാഷയായി ഉപയോഗിക്കുന്നു. [[കമ്പ്യൂട്ടർ]] മുതലായ വൈദ്യുതോപകരണങ്ങളിൽ പ്രത്യേക പ്രവർത്തനങ്ങൾ ചെയ്യാനുപയോഗിക്കുന്ന വാക്കുകളുടെ കൂട്ടത്തിനും ഭാഷ എന്നു തന്നെ ആണ്‌ പറയുന്നത്‌.[[പ്രോഗ്രാമിംഗ്‌ ഭാഷ]], [[സൂചക ഭാഷ]](Markup Language) മുതലായവ ഉദാഹരണങ്ങൾ. പൊതുവായി പറഞ്ഞാൽ ഭാഷ എന്നത്:- 'ആശയവിനിമയത്തിനുള്ള ശബ്ദാത്മകമായ ഉപാധി'യെന്ന് വിവക്ഷിക്കാം<ref name="ref1">വി.രാം കുമാറിന്റെ സമ്പൂർണ്ണ മലയാള വ്യാകരണം, സിസോ ബുക്സ്, പട്ടം, തിരുവനന്തപുരം. ISBN ISBN 81-7797-025-9 </ref> == ജീവികളുടെ ഭാഷ == ആശയവിനിമയത്തിനായി [[ജീവികൾ]] താന്താങ്ങളുടെ ഭാഷ ഉപയോഗിക്കുന്നു. [[കാക്ക]] തുടങ്ങിയ [[പക്ഷികൾ|പക്ഷികളുടെ]] ഭാഷയ്ക്ക്‌ പ്രാദേശിക ഭേദം പോലുമുണ്ടെന്ന് ശാസ്ത്രജ്ഞന്മാർ കണ്ടെത്തിയിട്ടുണ്ട്‌. [[മൃഗങ്ങൾ|മൃഗങ്ങളിലാകട്ടെ]] പക്ഷികൾ ഉപയോഗിക്കുന്നതിലും കൂടുതൽ ആംഗ്യങ്ങൾ ഭാഷകൾ ആയി ഉപയോഗിക്കുന്നതായി കാണാം. [[ചെന്നായ്‌]] കൂട്ടത്തിൽ തലവനെ കാണുമ്പോൾ മറ്റുള്ളവ തങ്ങളുടെ വാൽ താഴ്ത്തിയിടുന്നതും, യജമാനനെ കാണുമ്പോൾ [[നായ]] വാലാട്ടുന്നതും അവയുടെ ഭാഷകളായി കാണാം. [[ആന]] മുതലായ ജീവികളാകട്ടെ നിലത്തു ചവിട്ടുന്നതു മൂലമുണ്ടാകുന്ന ഭൗമ കമ്പനങ്ങൾ വരെ ആശയവിനിമയത്തിനായി ഉപയോഗിക്കാറുണ്ട്‌. ഇങ്ങനെ ഭാഷയെ മൂന്ന് വിഭാഗങ്ങളായി തരം തിരിക്കാം. # സ്പർശനത്തിലൂടെ സാധ്യമാകുന്ന ആശയ വിനിമയം. # കണ്ണുകൾ, കൈ,കാൽ തുടങ്ങിയ ശാരീരികാവയവങ്ങൾ മൂലം നൽകുന്ന ആശയ സംവാദം. # ശ്രവണേന്ദ്രിയത്തിലൂടെയുള്ള ആശയ വിനിമയം<ref name="ref1"/>. == ഭാഷോത്പത്തി == ഭാഷോത്പത്തിയിൽ ഏറ്റവും പുരാതനമായ സിദ്ധാന്തങ്ങൾ അവതരിപ്പിച്ചത് [[ഗ്രീക്ക്|ഗ്രീക്കുകാരാണ്‌]]. ക്രിസ്ത്യാനികളുടെ [[പഴയ നിയമം|പഴയനിയമത്തിലും]] ഭാഷയുടെ ഉത്പത്തിയെക്കുറിച്ച് ചില പരാമർശങ്ങളുണ്ട്.<ref name="ref1"/>. [[ഭാരതം]], [[ഗ്രീസ്]], [[അറേബ്യ]] തുടങ്ങിയ രാജ്യങ്ങളിലെ മതഗ്രന്ഥങ്ങളിലും ഭാഷോത്പത്തിയെ കുറിച്ച് വിവരണങ്ങൾ ലഭ്യമാണ്‌. അതിന്റെ അടിസ്ഥാനത്തിൽ ഭാഷ എന്നത് [[ദൈവം|ദൈവികമായ]] സമ്പത്താണ്‌ എന്നായിരുന്നു കരുതിയിരുന്നത്. പിന്നീട് ഭാഷയുടേ ഉത്പത്തിയെക്കുറിച്ച് പല സിദ്ധാന്തങ്ങളും രൂപം കൊള്ളുകയും ചെയ്തു<ref name="ref1"/>. # ദൈവിക വരദാന സിദ്ധാന്തം # ധാതുസിദ്ധാന്തം # സങ്കേത സിദ്ധാന്തം # ശബ്ദാനുകരണ സിദ്ധാന്തം # അനുരണന സിദ്ധാന്തം # വ്യാക്ഷേപക സിദ്ധാന്തം # ഐലസാ സിദ്ധാന്തം # ഇംഗിത സിദ്ധാന്തം # റ്റാറ്റാ സിദ്ധാന്തം # സംഗീത സിദ്ധാന്തം # സമ്പർക്ക സിദ്ധാന്തം; ഇങ്ങനെ പല സിദ്ധാന്തങ്ങളും കാലക്രമേണ രൂപം കൊള്ളുകയും ചെയ്തു<ref name="ref1"/>. == മനുഷ്യഭാഷകൾ == മനുഷ്യഭാഷകൾ എന്ന് സാധാരണയായി വിവക്ഷിക്കുന്നവ നാക്കും ചുണ്ടും, തൊണ്ടയിലെ ശബ്ദകോശങ്ങളും, തലയിലെ അസ്ഥികളും മാംസപേശികളും ഉപയോഗിച്ച്‌ [[മനുഷ്യൻ]] നിർമ്മിക്കുന്ന ശബ്ദങ്ങളുടെ ഒരു കൂട്ടമാണ്‌. പ്രത്യേകം [[വ്യാകരണം|വ്യാകരണവും]] ഈ ശബ്ദങ്ങളുടെ ഉപയോഗത്തിനുണ്ടാവും. മിക്ക മനുഷ്യഭാഷകളും ലിഖിതരൂപത്തിൽ സൂക്ഷിക്കാനും കഴിയും. പ്രത്യേകം [[ലിപികൾ]] ഇല്ലാത്ത ഭാഷകൾ ചിലപ്പോൾ തങ്ങളുടെ ലിഖിത രൂപം സൂക്ഷിക്കുന്നതിനായി മറ്റു ഭാഷകളുടെ ലിപികൾ കടം കൊള്ളാറുമുണ്ട്‌. ഉദാഹരണമായി [[കൊങ്ങിണി]], [[ഇൻഡോനേഷ്യൻ ഭാഷ]] മുതലായ. മനുഷ്യ[[ഭാഷ]]കളെ പ്രധാനമായും ആറായി തരംതിരിക്കാം, [[ഇന്തോ-ആര്യൻ ഭാഷകൾ]], [[ആഫ്രിക്കൻ ഭാഷകൾ]], [[മധ്യേഷ്യൻ ഭാഷകൾ]], [[ദ്രാവിഡ ഭാഷകൾ]], [[കിഴക്കനേഷ്യൻ ഭാഷകൾ]], [[യൂറോപ്യൻ ഭാഷകൾ]] എന്നിങ്ങനെയാണവ. [[കമ്പ്യൂട്ടർ ഭാഷകൾ]] എന്നൊരു വിഭാഗം കൂടി ചിലർ ഇക്കൂട്ടത്തിൽ പെടുത്തി കാണാറുണ്ട്‌. കാലാകാലങ്ങളായുണ്ടായ ആശയവിനിമയ ആവശ്യങ്ങളാൽ ഉരുത്തിരിഞ്ഞു വന്ന ഭാഷകൾക്കു പുറമേ കൃത്രിമമായി സൃഷ്ടിച്ചെടുത്ത മനുഷ്യഭാഷകളും ഉണ്ട്‌. [[എസ്പരാന്റോ]], [[ഇന്റർലിംഗ്വാ]] മുതലായ ഉദാഹരണങ്ങൾ. == കുറിപ്പുകൾ == '''ഉള്ളടക്കം സംബന്ധിച്ച കുറിപ്പുകൾ''' {{reflist|group=notes}} '''സൈറ്റേഷനുകൾ''' {{Reflist|30em}} ==അവലംബം== {{refbegin|indent=yes|colwidth=30em}} : {{cite book|last=Agha|first=Agha|year=2006|title=Language and Social Relations|publisher=Cambridge University Press|ref=harv}} : {{cite book|last=Aikhenvald|first=Alexandra|authorlink=Alexandra Aikhenvald|year=2001|chapter=Introduction|title=Areal diffusion and genetic inheritance: problems in comparative linguistics|url=https://archive.org/details/arealdiffusionge0000unse|editor=Alexandra Y. Aikhenvald|editor2=[[R. M. W. Dixon]] |pages=[https://archive.org/details/arealdiffusionge0000unse/page/n20 1]–26|location= Oxford|publisher=Oxford University Press|ref=harv}} :{{cite book |last=Aitchison|first=Jean|authorlink=Jean Aitchison|title=Language Change: Progress or Decay?|url=https://archive.org/details/languagechangepr0000aitc_g3f0|edition=3rd (1st edition 1981)|location=Cambridge, New York, Melbourne|publisher= Cambridge University Press|year= 2001|ref=harv}} :{{cite book|last=Allerton|first=D. J. |chapter=Language as Form and Pattern: Grammar and its Categories|title=An Encyclopedia of Language |editor1-last=Collinge |editor1-first=N.E. |year=1989 |publisher=Routledge|location=London:NewYork|ref=harv}} : {{cite book|first=Mark|last=Aronoff|authorlink=Mark Aronoff|first2=Kirsten|last2= Fudeman|title=What is Morphology|publisher=John Wiley & Sons|year=2011|ref=harv}} : {{cite book|editor-first=Peter K|editor-last=Austin|editor2-first=Julia|editor2-last=Sallabank|chapter=Introduction|title=Cambridge Handbook of Endangered Languages|first=Peter K|last=Austin|first2=Julia|last2=Sallabank|year=2011|publisher=Cambridge University Press|isbn=978-0-521-88215-6|ref=harv}} : {{cite book|last=Baker|first=Mark C.|authorlink=Mark Baker (linguist)|year=2001|chapter=Syntax|pages=[https://archive.org/details/handbooklinguist00aron_948/page/n282 265]–295|title=The Handbook of Linguistics|url=https://archive.org/details/handbooklinguist00aron_948|editor=Mark Aronoff|editor2=Janie Rees-Miller|publisher=Blackwell|ref=harv}} : {{cite book|last=Bauer|first=Laurie|year=2003|title=Introducing linguistic morphology|url=https://archive.org/details/introducinglingu0002baue|edition=2nd|location=Washington, D.C.|publisher=Georgetown University Press|isbn=0-87840-343-4|ref=harv}} : {{cite book|title=An introduction to the study of language|url=https://archive.org/details/introductiontost00bloo|first=Leonard|last=Bloomfield|authorlink=Leonard Bloomfield|year=1914|location=New York|publisher=Henry Holt and Company|ref=harv}} : {{cite book|editor-last=Brown|editor-first=Keith|authorlink=Keith Brown (linguist)|editor2-last=Ogilvie|editor2-first=Sarah|title=Concise Encyclopedia of Languages of the World|publisher=Elsevier Science|year=2008|isbn=0-08-087774-5|ref=harv}} : {{cite book|last=Clackson|first=James|year=2007|title=Indo-European Linguistics: An Introduction|publisher=Cambridge University press|ref=harv}} : {{cite book|last=Campbell|first=Lyle|authorlink=Lyle Campbell|year=2002|chapter=Areal linguistics|title=International Encyclopedia of Social and Behavioral Sciences|editor=Bernard Comrie, Neil J. Smelser and Paul B. Balte|pages=729–733|location= Oxford|publisher=Pergamon|ref=harv}} : {{cite book|last=Campbell|first=Lyle|authorlink=Lyle Campbell|year=2004|title=Historical Linguistics: an Introduction|edition=2nd|location=Edinburgh and Cambridge, MA|publisher=Edinburgh University Press and MIT Press|ref=harv}} : {{cite book|last=Campbell|first=Lyle|authorlink=Lyle Campbell|year=2001|chapter=The History of Linguistics|pages=[https://archive.org/details/handbooklinguist00aron_948/page/n98 81]–105|title=The Handbook of Linguistics|url=https://archive.org/details/handbooklinguist00aron_948|editor=Mark Aronoff|editor2=Janie Rees-Miller|publisher=Blackwell|ref=harv}} : {{cite book| last = Candland| first = Douglas Keith| title = Feral Children and Clever Animals: Reflections on Human Nature| publisher = Oxford University Press US| year = 1993| pages = 293–301| url = http://books.google.com/?id=RYG_CAWZZ4sC&pg=PA296&dq=koko+gorilla+operant+conditioning| isbn = 0-19-510284-3| ref = harv}} : {{cite book |title=[[Syntactic Structures]] |last=Chomsky |first=Noam |authorlink=Noam Chomsky |year=1957 |publisher=Mouton |location=The Hague|ref=harv}} : {{cite book|last=Chomsky |first=Noam |authorlink=Noam Chomsky |year=2000|title=The Architecture of Language |url=https://archive.org/details/architectureofla00noam |location=Oxford |publisher=Oxford University Press|ref=harv}} : {{cite book|title=Sources of semiotic: readings with commentary from antiquity to the present|url=https://archive.org/details/sourcesofsemioti0000clar|first=David S. |last=Clarke |year=1990|location=Carbondale|publisher=Southern Illinois University Press|ref=harv}} : {{cite book|last=Comrie|first=Bernard|authorlink=Bernard Comrie|year=1989|title=Language universals and linguistic typology: Syntax and morphology. |url=https://archive.org/details/languageuniversa0000comr_k8n4|location=Oxford|publisher=Blackwell|edition=2nd|isbn=0-226-11433-3|ref=harv}} : {{cite book|editor-last=Comrie|editor-first=Bernard|authorlink=Bernard Comrie|title=The World's Major Languages|location=New York|publisher=Routledge |year=2009|isbn=978-0-415-35339-7|ref=harv}} : {{cite book|last=Coulmas|first=Florian|year=2002|title=Writing Systems: An Introduction to Their Linguistic Analysis|url=https://archive.org/details/writingsystemsin0000coul|publisher=Cambridge University Press|ref=harv}} : {{cite book|title=Cognitive Linguistics|url=https://archive.org/details/cognitivelinguis0000crof|last=Croft|first=William|authorlink=William Croft (linguist)|first2=D. Alan|last2=Cruse|publisher=Cambridge University Press|location=Cambridge|year=2004|ref=harv}} : {{cite book|last=Croft|first=William|authorlink=William Croft (linguist)|year=2001|chapter=Typology|pages=[https://archive.org/details/handbooklinguist00aron_948/page/n98 81]–105|title=The Handbook of Linguistics|url=https://archive.org/details/handbooklinguist00aron_948|editor=Mark Aronoff|editor2=Janie Rees-Miller|publisher=Blackwell|ref=harv}} : {{cite book|last=Crystal|first=David|authorlink=David Crystal|year=1997|title=The Cambridge Encyclopedia of Language|url=https://archive.org/details/cambridgeencyclo0000crys_j4f7|location=Cambridge|publisher=Cambridge University Press}} : {{cite book|last=Deacon|first=Terrence|authorlink=Terrence Deacon|year=1997|title=[[The Symbolic Species]]: The Co-evolution of Language and the Brain.|location=New York|publisher=W.W. Norton & Company|isbn=978-0-393-31754-1|ref=harv}} : {{cite journal|last=Duranti|first= Alessandro|year=2003|title=Language as Culture in U.S. Anthropology: Three Paradigms|journal=Current Anthropology|volume=44|issue=3|pages=323–348|ref=harv}} : {{Cite journal|title=The myth of language universals: Language diversity and its importance for cognitive science|last=Evans|first=Nicholas|authorlink=Nicholas Evans (linguist)|last2=Levinson|first2=Stephen C.|authorlink2=Stephen C. Levinson|year=2009|publisher=Behavioral and Brain Sciences|volume=32|issue=5|pages=429–492|ref=harv}} : {{cite journal|first=Simon E.|last=Fisher|first2=Cecilia S.L. |last2=Lai|first3= Anthony P. |last3=Monaco|journal=Annual Review of Neuroscience|year=2003|volume=26|pages=57–80|doi=10.1146/annurev.neuro.26.041002.131144|title=Deciphering the Genetic Basis of Speech and Language Disorders|ref=harv|pmid=12524432}} : {{cite book|last=Fitch|first= W. Tecumseh|authorlink=W. Tecumseh Fitch|year=2010|title=The Evolution of Language|url=https://archive.org/details/evolutionoflangu0000fitc|location=Cambridge|publisher= Cambridge University Press|ref=harv}} : {{cite book|last=Foley|first=William A.|authorlink=William Foley (linguist)|year=1997|title=Anthropological Linguistics: An Introduction|url=https://archive.org/details/anthropologicall0000fole|publisher=Blackwell|ref=harv}} :{{Cite book | authorlink=John Goldsmith | last=Goldsmith | first=John A | editor=John A. Goldsmith | year=1995 | title=The Handbook of Phonological Theory | series=Blackwell Handbooks in Linguistics | publisher=Blackwell Publishers | chapter=Phonological Theory | isbn=1-4051-5768-2|ref=harv}} : {{cite book|last=Greenberg|first=Joseph|authorlink=Joseph Greenberg|year=1966|ref=universals|title=Language Universals: With Special Reference to Feature Hierarchies|url=https://archive.org/details/languageuniversa0000jose|location=The Hague|publisher=Mouton & Co|ref=harv}} :{{cite book|last=Haspelmath|first=Martin|authorlink=Martin Haspelmath|year=2002|title=Understanding morphology|url=https://archive.org/details/understandingmor0000hasp|location=London|publisher=Arnold, Oxford University Press|ref=harv}} (pbk) :{{cite journal|last=Haugen|first=Einar|authorlink=Einar Haugen|year=1973|title=The Curse of Babel|journal=Daedalus|volume= 102|issue=3, Language as a Human Problem|pages= 47–57|ref=harv}} :{{cite journal|last=Hauser|first=Marc D.|first2=Noam|last2=Chomsky|first3=W. Tecumseh|last3=Fitch|title=The Faculty of Language: What Is It, Who Has It, and How Did It Evolve?|journal=Science 22 |year=2002|volume=298|issue=5598|pages=1569–1579|ref=harv}} :{{cite book|last=Hauser|first=Marc D.|authorlink=Marc Hauser|last2=Fitch|first2=W. Tecumseh|authorlink2=W. Tecumseh Fitch|chapter=What are the uniquely human components of the language faculty?|year=2003|editor=M.H. Christiansen and S. Kirby|publisher=Oxford University Press|title=Language Evolution: The States of the Art|url=http://www.isrl.uiuc.edu/~amag/langev/paper/hauser03whatAre.html|ref=harv|access-date=2013-08-13|archive-date=2008-05-12|archive-url=https://web.archive.org/web/20080512080646/http://www.isrl.uiuc.edu/~amag/langev/paper/hauser03whatAre.html|url-status=dead}} : {{cite book|last=Hockett|first=Charles F.|year=1960|chapter=Logical considerations in the study of animal communication|title=Animals sounds and animal communication|editor=W.E. Lanyon|editor2=W.N. Tavolga|pages=392–430|ref=harv}} : {{Cite book|last=International Phonetic Association|authorlink=International Phonetic Association|year=1999|title=Handbook of the International Phonetic Association: A guide to the use of the International Phonetic Alphabet|url=https://archive.org/details/handbookofintern0000inte|location=Cambridge|publisher=[[Cambridge University Press]]|isbn=0521652367|ref=harv}} : {{cite book|last=Katzner|first=K|year=1999|title=The Languages of the World|location=New York|publisher=Routledge|ref=CITEREFKatzner1999|ref=harv}} : {{cite book |last= Labov|first=William|authorlink=William Labov|year=1994|title= ''Principles of Linguistic Change'' vol.I ''Internal Factors''|publisher=Blackwell|ref=harv}} : {{cite book |last= Labov|first=William|authorlink=William Labov|year=2001|title= ''Principles of Linguistic Change'' vol.II ''Social Factors''|publisher=Blackwell|ref=harv}} : {{cite journal|last=Ladefoged|first=Peter|authorlink=Peter Ladefoged|year=1992|title=Another view of endangered languages|url=https://archive.org/details/sim_language_1992-12_68_4/page/809|journal=Language|volume=68|issue=4|pages=809–811|ref=harv}} : {{Cite book|last=Ladefoged |first=Peter |authorlink=Peter Ladefoged|last2=Maddieson|first=Ian|year=1996 |title=The sounds of the world's languages |location=Oxford |publisher=Blackwell|pages=329–330|isbn=0-631-19815-6|ref=harv}} : {{cite book|last=Lesser|first=Ruth|chapter=Language in the Brain: Neurolinguistics|title=An Encyclopedia of Language |editor1-last=Collinge |editor1-first=N.E. |year=1989 |publisher=Routledge|location=London:NewYork|ref=harv}} : {{cite book|last=Levinson|first=Stephen C.|authorlink=Stephen C. Levinson|year=1983|title=Pragmatics|url=https://archive.org/details/pragmatics00levi|location=Cambridge |publisher=Cambridge University Press|ref=harv}} : {{cite web|last=Lewis|first=M. Paul (ed.)|year=2009|title=Ethnologue: Languages of the World, Sixteenth edition|location=Dallas, Tex.|publisher=SIL International|url=http://www.ethnologue.com/ethno_docs/distribution.asp?by=size|ref=harv}} : {{cite book|last=Lyons|first=John|authorlink=John Lyons (linguist)|year=1981|title=Language and Linguistics|url=https://archive.org/details/languagelinguist0000lyon|publisher=Cambridge University Press|isbn=0-521-29775-3|ref=harv}} : {{cite book|last=MacMahon|first=M.K.C.|chapter=Language as available sound:Phonetics|title=An Encyclopedia of Language |editor1-last=Collinge |editor1-first=N.E. |year=1989|publisher=Routledge|location=London:NewYork|ref=harv}} :{{cite book |editor-last=Matras|editor-first=Yaron|editor2-first=Peter|editor2-last=Bakker| title=The Mixed Language Debate: Theoretical and Empirical Advances |url=https://archive.org/details/mixedlanguagedeb0000unse| location=[[Berlin]] | publisher=Walter de Gruyter | year=2003 | isbn=3-11-017776-5|ref=harv}} : {{cite book|editor-last=Moseley|editor-first=Christopher|year=2010|title=Atlas of the World's Languages in Danger, 3rd edition.|location=Paris|publisher=UNESCO Publishing|url=http://www.unesco.org/culture/en/endangeredlanguages/atlas|ref=harv}} : {{cite book|first=Frederick J.|last=Newmeyer|authorlink=Frederick Newmeyer|title=The History of Linguistics|publisher=Linguistic Society of America|year=2005|id=|url=http://www.lsadc.org/info/ling-fields-history.cfm|isbn=0-415-11553-1|ref=harv|access-date=2013-08-13|archive-date=2007-02-10|archive-url=https://web.archive.org/web/20070210154051/http://www.lsadc.org/info/ling-fields-history.cfm|url-status=dead}} : {{cite book|first=Frederick J.|last=Newmeyer|authorlink=Frederick Newmeyer|title=Language Form and Language Function|year=1998|location=Cambridge,MA|publisher=MIT Press|url=http://www.isc.cnrs.fr/FN_chapter1.pdf|ref=harv|access-date=2013-08-13|archive-date=2011-12-16|archive-url=https://web.archive.org/web/20111216100353/http://www.isc.cnrs.fr/FN_chapter1.pdf|url-status=dead}} : {{cite book|last=Nichols|first= Johanna |authorlink=Johanna Nichols|year=1992|title=[[Linguistic diversity in space and time]]|location= Chicago|publisher= University of Chicago Press |isbn=0-226-58057-1|ref=harv}} : {{cite journal|title=Functional Theories of Grammar|url=https://archive.org/details/sim_annual-review-of-anthropology_1984_13/page/97|last=Nichols|first=Johanna|journal=Annual Review of Anthropology|volume=13|year=1984|pages=97–117|ref=harv}} : {{cite journal|first=David R.|last=Olson|year=1996|title=Language and Literacy: what writing does to Language and Mind|journal=Annual Review of Applied Linguistics|volume=16|pages=3–13|doi=10.1017/S0267190500001392|ref=harv}} : {{cite book |last= Payne |first= Thomas Edward |title= Describing morphosyntax: a guide for field linguists |publisher= Cambridge University Press |year= 1997 |pages= 238–241 |url= http://books.google.com/books?id=LC3DfjWfCiwC&pg=PA239&lpg=PA239&dq=%22perfect+aspect%22+%22perfective+aspect%22&ct=result#PPA238,M1 |ref= harv }} : {{cite book|last=Pinker|first=Steven|authorlink=Steven Pinker|year=1994|title=[[The Language Instinct|''The Language Instinct: How the Mind Creates Language'']]|publisher=Perennial|ref=harv}} : {{cite book|last=Romaine|first=Suzanne|year=2001|chapter=Multilingualism|pages=[https://archive.org/details/handbooklinguist00aron_948/page/n529 512]–533|title=The Handbook of Linguistics|url=https://archive.org/details/handbooklinguist00aron_948|editor=Mark Aronoff|editor2=Janie Rees-Miller|publisher=Blackwell|ref=harv}} : {{cite book|last=Saussure|first=Ferdinand de |authorlink=Ferdinand de Saussure|year=1983|origyear=1913|title=[[Course in General Linguistics]]|editor-first=Charles |editor-last=Bally |editor2-first=Albert |editor2-last=Sechehaye|translator=Roy Harris|location=La Salle, Illinois|publisher=Open Court|isbn=0-8126-9023-0|ref=CITEREFSaussure1983|ref=harv}} : {{cite book|last=Sandler|first=Wendy|last2=Lillo-Martin|first2=Diane|year=2001|chapter=Natural Sign Languages|pages=[https://archive.org/details/handbooklinguist00aron_948/page/n550 533]–563|title=The Handbook of Linguistics|url=https://archive.org/details/handbooklinguist00aron_948|editor=Mark Aronoff|editor2=Janie Rees-Miller|publisher=Blackwell|ref=harv}} : {{Cite journal | doi = 10.2307/409603 | last1 = Swadesh | first1 = Morris | authorlink = Morris Swadesh | year = 1934 | title = The phonemic principle | jstor = 409603| journal = Language | volume = 10 | issue = 2| pages = 117–129 }} : {{cite book|last=Tomasello|first=Michael|authorlink=Michael Tomasello|year=2008|title=Origin of Human Communication|url=https://archive.org/details/originsofhumanco0000toma|publisher=MIT Press|ref=harv}} : {{cite book |last= Thomason|first=Sarah G.|authorlink=Sarah Thomason|first2=Terrence|last2=Kaufman|authorlink2=Terrence Kaufman|title=Language Contact, Creolization and Genetic Linguistics|url= https://archive.org/details/languagecontactc0000thom|publisher=University of California Press|year=1988|ref=harv}} : {{cite book |last= Thomason|first=Sarah G.|authorlink=Sarah Thomason|title=Language Contact - An Introduction|publisher=Edinburgh University Press|year= 2001|ref=harv}} : {{cite book|last=Trask|first=Robert Lawrence|authorlink=Larry Trask|title=Language: The Basics|year=1999|edition=2nd|publisher=Psychology Press|ref=harv}} : {{cite book|last=Trask|first=Robert Lawrence|authorlink=Larry Trask|editor-last=Stockwell|editor-first=Peter|title=Language and Linguistics: The Key Concepts|url=https://archive.org/details/languagelinguist0000tras|year=2007|edition=2nd|publisher=Routledge|ref=harv}} : {{cite book|last=Ulbaek|first=Ib|year=1998|chapter=The Origin of Language and Cognition|title=Approaches to the evolution of language|editor=J. R. Hurford & C. Knight|pages=30–43|publisher=Cambridge University Press|ref=harv}} : {{cite book|last=Van Valin|first=jr, Robert D.|authorlink=Robert Van Valin, Jr.|year=2001|chapter=Functional Linguistics|pages=[https://archive.org/details/handbooklinguist00aron_948/page/n336 319]–337|title=The Handbook of Linguistics|url=https://archive.org/details/handbooklinguist00aron_948|editor=Mark Aronoff|editor2=Janie Rees-Miller|publisher=Blackwell|ref=harv}} : {{cite book|last=Zentella|first=Ana Celia|editor1-last=García|editor1-first=Ofelia|editor2-last=Fishman|editor2-first=Joshua|chapter=Spanish in New York|title=The Multilingual Apple: Languages in New York City|publisher=Walter de Gruyter| year=2002|ref=harv}} {{Refend}} ==പുറത്തേയ്ക്കുള്ള കണ്ണികൾ== {{Sister project links|commons=Atlas of languages|wikipedia=language|v=School:Language and Literature}} {{Spoken Wikipedia|Language.ogg|2005-07-19}} *[http://wals.info/ World Atlas of Language Structures: a large database of structural (phonological, grammatical, lexical) properties of languages] <!-- navigation boxes below--> {{Countries and languages lists}} {{Dyslexia}} {{Language phonologies}} {{philosophy of language}} {{writing systems}} {{Commons|Language}} {{ling-stub}} [[വർഗ്ഗം:സംസ്കാരം]] [[വർഗ്ഗം:ഭാഷാശാസ്ത്രം]] [[വർഗ്ഗം:ഭാഷ| ]] [[വർഗ്ഗം:ഭാഷകൾ| ]] s1xtp2sxvesvgppissrr9yzz9dfplbt 0 4765 4533738 4020458 2025-06-15T13:50:09Z Amlu10 170055 /* പ്രധാന കൃതികൾ */ 4533738 wikitext text/x-wiki {{ആധികാരികത}} {{prettyurl|K. Ayyappa Paniker}}{{Infobox person | name = കെ. അയ്യപ്പപ്പണിക്കർ | image = Ayyapapanicker323.jpg | alt = അയ്യപ്പപ്പണിക്കർ | caption = | other_names = Ayyappa Panicker | birth_date = {{birth date|df=yes|1930|09|12}} | birth_place = [[കാവാലം, കേരള]], ഇന്ത്യ | death_date = {{Death date and age|df=yes|2006|08|23|1930|09|12}} | death_place = [[തിരുവനന്തപുരം]] പൂർണ്ണ നാമം : കേശവപണിക്കർ അയ്യപ്പ പണിക്കർ | education = | alma_mater = {{ubl|[[കേരളാ സർവ്വകലാശാല]]|[[ഇന്ത്യാന സർവ്വകലാശാല]]}} | occupation = {{hlist|Poet|[[literary critic]]|academic|scholar|[[Reader (academic rank)|reader]]}} | employer = | known_for = [[Malayalam]] poetry | notable works = {{ubl|''കുരുക്ഷേത്രം''|''അയ്യപ്പപ്പണിക്കരുടെ കൃതികൾ''|''ചിന്ത''}} }} സാഹിത്യ സൈദ്ധാന്തികനായിരുന്നു '''ഡോ. കെ. അയ്യപ്പപ്പണിക്കർ''' ( [[സെപ്റ്റംബർ 12]], [[1930]] - [[ഓഗസ്റ്റ്‌ 23]], [[2006]]). ആധുനികതയെ മലയാള സാഹിത്യലോകത്തിനു പരിചയപ്പെടുത്തിക്കൊടുത്തയാൾ എന്ന നിലയിലാണ് അയ്യപ്പപ്പണിക്കർ അറിയപ്പെടുന്നത്. നിരന്തരമായ നവീകരണത്തിലൂടെ അദ്ദേഹം മലയാള കവിതയെ ലോകശ്രദ്ധയിലേക്കു നയിച്ചു. ഒട്ടേറെ വിശ്വസാഹിത്യ സമ്മേളനങ്ങളിൽ മലയാളത്തെ പ്രതിനിധീകരിച്ച അദ്ദേഹം മലയാള സാഹിത്യത്തിന്റെ ആഗോള പതിപ്പായിരുന്നു. പ്രഗല്ഭനായ അദ്ധ്യാപകൻ, വിമർശകൻ, ഭാഷാപണ്ഡിതൻ എന്നീ നിലകളിലും ശ്രദ്ധേയനായിരുന്നു. [[നാടകം]], [[ചിത്രരചന]], [[സിനിമ]] തുടങ്ങിയ മാധ്യമങ്ങളിലും സാന്നിധ്യമറിയിച്ചിരുന്നു. == ജീവിതരേഖ == 1930 സെപ്റ്റംബർ 12നു [[ആലപ്പുഴ ജില്ല|ആലപ്പുഴ ജില്ലയിലെ]] [[കുട്ടനാട് താലൂക്ക്|കുട്ടനാട് താലൂക്കിൽ]] [[കാവാലം]] കരയിലായിരുന്നു അയ്യപ്പപ്പണിക്കരുടെ ജനനം. അച്ഛൻ ഇ.നാരായണൻ നമ്പൂതിരി; അമ്മ എം. മീനാക്ഷിയമ്മ. കാവാലം ഗവൺമെന്റ് പ്രൈമറി സ്കൂൾ, എൻ.എസ്.എസ്. മിഡിൽ സ്കൂൾ, മങ്കൊമ്പ് അവിട്ടം തിരുനാൾ ഹൈസ്കൂൾ, പുളിങ്കുന്ന് സെന്റ് ജോസഫ്സ് ഹൈസ്കൂൾ എന്നിവിടങ്ങളിലായി സ്കൂൾ വിദ്യാഭ്യാസം പൂർത്തിയാക്കി. കോഴിക്കോട് മലബാർ ക്രിസ്ത്യൻ കോളേജിലായിരുന്നു ബിരുദ പഠനം. [[യു.എസ്.എ.|അമേരിക്കയിൽ]] [[ഇന്ത്യാന സർവ്വകലാശാല|ഇൻഡ്യാന സർവകലാശാലയിൽ]] നിന്ന് എം.എ., പി‌എച്ച്.ഡി. ബിരുദങ്ങൾ നേടി. [[സി.എം.എസ്. കോളേജ്, കോട്ടയം|കോട്ടയം സി.എം.എസ്. കോളേജിൽ]] ഒരു വർഷത്തെ അദ്ധ്യാപകവൃത്തിക്കുശേഷം 1952-ൽ തിരുവനന്തപുരം എം.ജി. കോളേജിലെത്തി. ദീർഘകാലം ഇവിടെയായിരുന്നു അധ്യാപന ജീവിതം. പിന്നീട് കേരള സർവകലാശാലയുടെ ഇംഗ്ലീഷ് വിഭാഗം മേധാവിയായും പ്രവർത്തിച്ചു. === മരണം === [[2006]] [[ഓഗസ്റ്റ്‌ 23]] ന് 75-ആം വയസ്സിൽ [[ശ്വാസകോശം|ശ്വാസകോശ]]സംബന്ധമായ അസുഖങ്ങൾ മൂലം [[തിരുവനന്തപുരം|തിരുവനന്തപുരത്തെ]] സ്വകാര്യ ആശുപത്രിയിൽ വെച്ച് അദ്ദേഹം അന്തരിച്ചു. മൃതദേഹം പൂർണ ഔദ്യോഗിക ബഹുമതികളോടെ കാവാലത്തെ തറവാട്ടുവീട്ടിൽ സംസ്കരിച്ചു. == കവിതകൾ == മലയാള കവിതയെ ആധുനികതയിലേക്കും ഉത്തരാധുനിക കവിതയിലേക്കും കൈപിടിച്ചു നടത്തിയത് അയ്യപ്പപ്പണിക്കരാണെന്നു പറയാം. 1960-ൽ [[ദേശബന്ധു]] വാരികയിൽ പ്രസിദ്ധീകരിച്ച അയ്യപ്പപ്പണിക്കരുടെ കുരുക്ഷേത്രം എന്ന കവിതയാണ് മലയാള ആധുനിക കവിതയുടെ ആധാരശില. {{ഉദ്ധരണി|നീതിക്കുവേണ്ടി കരഞ്ഞുഴന്നീടവേ,<br /> ഗീത ചൊല്ലിക്കേട്ടൊരർജ്ജുനനല്ല ഞാൻ}} - കുരുക്ഷേത്രം (അയ്യപ്പപ്പണിക്കർ) സർവ്വേന്ദ്രിയസ്പർശിത്വമാണ് കാവ്യാനുഭൂതിയുടെ കാതൽ എന്നെഴുതിയ അയ്യപ്പപ്പണിക്കരുടെ ഓരോ കവിതയും പിന്നീട് മലയാള കവിതയ്ക്ക് നവീനഭാവുകത്വത്തിലേക്കുള്ള മുന്നേറ്റങ്ങളായി. {{ഉദ്ധരണി|കൈക്കുഞ്ഞിനെ, വഴിയിലിട്ടും കളഞ്ഞു നട <br /> കൊണ്ടോരു ഗോപയനി വിൽക്കും മുലപ്പട,<br /> മതിൽപ്പറ്റി നിൽക്കുമൊരു ദുഃഖാർദ്ര വിസ്മൃതിവിലാസം}}<br /> - മൃത്യുപൂജ (അയ്യപ്പപ്പണിക്കർ) == പ്രധാന കൃതികൾ == *[[അയ്യപ്പപ്പണിക്കർ കൃതികൾ (കവിത)|അയ്യപ്പപ്പണിക്കരുടെ കൃതികൾ]] (നാലു ഭാഗം) *കുരുക്ഷേത്രം *[[അയ്യപ്പപ്പണിക്കരുടെ ലേഖനങ്ങൾ]] (രണ്ടു ഭാഗം) *തകഴി ശിവശങ്കരപ്പിള്ള (ജീവചരിത്രം) *കാർട്ടൂൺ കഥകളും മഹാരാജ കഥകളും *10 കവിതകളും പഠനങ്ങളും *പൂക്കാതിരിക്കാൻ എനിക്കാവതില്ലേ *ഗോത്രയാനം *പൂച്ചയും ഷേക്സ്പിയറും (വിവർത്തനം) *കവിതകൾ (വിവർത്തനം) *സൗത്ത് ബൌണ്ട് (ഇംഗ്ലീഷ് കവിതകൾ) *ഇൻ ദ് സേക്രഡ് നേവൽ ഓഫ് ഔർ ഡ്രീം (ഇംഗ്ലീഷ്) *ഐ കാണ്ട് ഹെല്പ് ബ്ലോസ്സമിങ് (ഇംഗ്ലീഷ്) * ക്യൂബൻ കവിതകൾ * ഗുരുഗ്രന്ഥസാഹിബ് * ഹേ ഗഗാറിൻ * കുടുംബപുരാണം * മൃത്യു *കുതിരക്കൊമ്പ് *മർത്യപൂജ *superman (screenplay) പുരൂരവസ് - (അയ്യപ്പപ്പണിക്കരുടെ തികച്ചും വ്യത്യസ്തമായ ഒരു കാൽപനിക കവിതയാണിത്. അഞ്ചു പ്രധാന ഭാഗങ്ങൾ ഉണ്ട്. ജ്വാല, ലത, ഗീതം, മൺകുടീരം , പ്രാർത്ഥന. പ്രണയത്തിന്റെ പല ഭാവങ്ങൾ ഈ 5 ഭാഗങ്ങൾ കൂടി കവി അവതരിപ്പിക്കുന്നു. ജ്വാലയിൽ പ്രണയത്തെ അഗ്നിയോട് വർണിക്കുന്നു. ലതയിൽ പ്രണയം ആഘോഷിക്കുന്നു. ഗീതത്തിൽ പ്രണയത്തെ കുറിച്ചു ഓർക്കുമ്പോൾ നഷ്ടപ്രണയ സങ്കൽപ്പത്തിൽ കവി ഒരു മൺകുടീരം പണിയുന്നു. എല്ലാം ദൈവത്തിൽ അർപ്പിച്ച് ഓർമകളെ മറക്കാൻ ശ്രമിക്കുകയാണ് അവസാന ഭാഗത്ത്. == പുരസ്കാരങ്ങൾ == [[സരസ്വതി സമ്മാൻ]], [[കേന്ദ്ര സാഹിത്യ അക്കാദമി|കേന്ദ്ര സാഹിത്യ അക്കാദമിയുടെ]] കാവ്യ പുരസ്കാരം, കവിതയ്ക്കും നിരൂപണത്തിനുമുള്ള [[കേരള സാഹിത്യ അക്കാദമി]] അവാർഡുകൾ, [[കുമാരനാശാൻ|ആശാൻ പ്രൈസ്]], മഹാകവി പന്തളം കേരളവർമ്മ പുരസ്കാരം, [[ഒറീസ്സ|ഒറീസ്സയിൽനിന്നുള്ള]] ഗംഗാധർ മെഹർ അവാർഡ്, [[മധ്യപ്രദേശ്|മധ്യപ്രദേശിൽ]] നിന്നുള്ള കബീർ പുരസ്കാരം, ഭാരതീയ ഭാഷാ പരിഷത്തിന്റെ ഭിൽ‌വാര പുരസ്കാരം, എന്നിവയുൾപ്പെടെ പല പുരസ്കാരങ്ങളും ലഭിച്ചു. [[വയലാർ]] അവാർഡ് നിരസിച്ചു. കേന്ദ്ര സർക്കാർ പദ്മശ്രീ പുരസ്‌കാരം നൽകി ആദരിച്ചു {{കേന്ദ്ര സാഹിത്യ അക്കാദമി പുരസ്‌കാരം - മലയാളം}} {{Saraswati Samman}} [[വർഗ്ഗം:1930-ൽ ജനിച്ചവർ]] [[വർഗ്ഗം: 2006-ൽ മരിച്ചവർ]] [[വർഗ്ഗം:സെപ്റ്റംബർ 12-ന് ജനിച്ചവർ]] [[വർഗ്ഗം:ഓഗസ്റ്റ് 23-ന് മരിച്ചവർ]] [[വർഗ്ഗം:2006-ൽ മരിച്ചവർ]] [[വർഗ്ഗം:മലയാളകവികൾ]] [[വർഗ്ഗം:കവിതക്കുള്ള കേരള സാഹിത്യ അക്കാദമി പുരസ്കാരം ലഭിച്ചവർ]] [[വർഗ്ഗം:ആശാൻ പുരസ്കാരജേതാക്കൾ]] [[വർഗ്ഗം:വയലാർ പുരസ്കാരം ലഭിച്ചവർ]] [[വർഗ്ഗം:കേന്ദ്ര സാഹിത്യ അക്കാദമി പുരസ്കാരം ലഭിച്ച മലയാളികൾ]] [[വർഗ്ഗം:വള്ളത്തോൾ പുരസ്കാരം ലഭിച്ചവർ]] [[വർഗ്ഗം:ഓടക്കുഴൽ പുരസ്കാരജേതാക്കൾ]] [[വർഗ്ഗം:സരസ്വതി സമ്മാൻ നേടിയ മലയാളികൾ]] [[വർഗ്ഗം:കേരള സർവ്വകലാശാലയിലെ അദ്ധ്യാപകർ]] [[വർഗ്ഗം:കേരള സർവ്വകലാശാലയിലെ പൂർവ്വ വിദ്യാർത്ഥികൾ]] i6nyxf9kml926svzs6vl81smzbi3frn 4533739 4533738 2025-06-15T13:53:28Z Amlu10 170055 /* പുരസ്കാരങ്ങൾ */ 4533739 wikitext text/x-wiki {{ആധികാരികത}} {{prettyurl|K. Ayyappa Paniker}}{{Infobox person | name = കെ. അയ്യപ്പപ്പണിക്കർ | image = Ayyapapanicker323.jpg | alt = അയ്യപ്പപ്പണിക്കർ | caption = | other_names = Ayyappa Panicker | birth_date = {{birth date|df=yes|1930|09|12}} | birth_place = [[കാവാലം, കേരള]], ഇന്ത്യ | death_date = {{Death date and age|df=yes|2006|08|23|1930|09|12}} | death_place = [[തിരുവനന്തപുരം]] പൂർണ്ണ നാമം : കേശവപണിക്കർ അയ്യപ്പ പണിക്കർ | education = | alma_mater = {{ubl|[[കേരളാ സർവ്വകലാശാല]]|[[ഇന്ത്യാന സർവ്വകലാശാല]]}} | occupation = {{hlist|Poet|[[literary critic]]|academic|scholar|[[Reader (academic rank)|reader]]}} | employer = | known_for = [[Malayalam]] poetry | notable works = {{ubl|''കുരുക്ഷേത്രം''|''അയ്യപ്പപ്പണിക്കരുടെ കൃതികൾ''|''ചിന്ത''}} }} സാഹിത്യ സൈദ്ധാന്തികനായിരുന്നു '''ഡോ. കെ. അയ്യപ്പപ്പണിക്കർ''' ( [[സെപ്റ്റംബർ 12]], [[1930]] - [[ഓഗസ്റ്റ്‌ 23]], [[2006]]). ആധുനികതയെ മലയാള സാഹിത്യലോകത്തിനു പരിചയപ്പെടുത്തിക്കൊടുത്തയാൾ എന്ന നിലയിലാണ് അയ്യപ്പപ്പണിക്കർ അറിയപ്പെടുന്നത്. നിരന്തരമായ നവീകരണത്തിലൂടെ അദ്ദേഹം മലയാള കവിതയെ ലോകശ്രദ്ധയിലേക്കു നയിച്ചു. ഒട്ടേറെ വിശ്വസാഹിത്യ സമ്മേളനങ്ങളിൽ മലയാളത്തെ പ്രതിനിധീകരിച്ച അദ്ദേഹം മലയാള സാഹിത്യത്തിന്റെ ആഗോള പതിപ്പായിരുന്നു. പ്രഗല്ഭനായ അദ്ധ്യാപകൻ, വിമർശകൻ, ഭാഷാപണ്ഡിതൻ എന്നീ നിലകളിലും ശ്രദ്ധേയനായിരുന്നു. [[നാടകം]], [[ചിത്രരചന]], [[സിനിമ]] തുടങ്ങിയ മാധ്യമങ്ങളിലും സാന്നിധ്യമറിയിച്ചിരുന്നു. == ജീവിതരേഖ == 1930 സെപ്റ്റംബർ 12നു [[ആലപ്പുഴ ജില്ല|ആലപ്പുഴ ജില്ലയിലെ]] [[കുട്ടനാട് താലൂക്ക്|കുട്ടനാട് താലൂക്കിൽ]] [[കാവാലം]] കരയിലായിരുന്നു അയ്യപ്പപ്പണിക്കരുടെ ജനനം. അച്ഛൻ ഇ.നാരായണൻ നമ്പൂതിരി; അമ്മ എം. മീനാക്ഷിയമ്മ. കാവാലം ഗവൺമെന്റ് പ്രൈമറി സ്കൂൾ, എൻ.എസ്.എസ്. മിഡിൽ സ്കൂൾ, മങ്കൊമ്പ് അവിട്ടം തിരുനാൾ ഹൈസ്കൂൾ, പുളിങ്കുന്ന് സെന്റ് ജോസഫ്സ് ഹൈസ്കൂൾ എന്നിവിടങ്ങളിലായി സ്കൂൾ വിദ്യാഭ്യാസം പൂർത്തിയാക്കി. കോഴിക്കോട് മലബാർ ക്രിസ്ത്യൻ കോളേജിലായിരുന്നു ബിരുദ പഠനം. [[യു.എസ്.എ.|അമേരിക്കയിൽ]] [[ഇന്ത്യാന സർവ്വകലാശാല|ഇൻഡ്യാന സർവകലാശാലയിൽ]] നിന്ന് എം.എ., പി‌എച്ച്.ഡി. ബിരുദങ്ങൾ നേടി. [[സി.എം.എസ്. കോളേജ്, കോട്ടയം|കോട്ടയം സി.എം.എസ്. കോളേജിൽ]] ഒരു വർഷത്തെ അദ്ധ്യാപകവൃത്തിക്കുശേഷം 1952-ൽ തിരുവനന്തപുരം എം.ജി. കോളേജിലെത്തി. ദീർഘകാലം ഇവിടെയായിരുന്നു അധ്യാപന ജീവിതം. പിന്നീട് കേരള സർവകലാശാലയുടെ ഇംഗ്ലീഷ് വിഭാഗം മേധാവിയായും പ്രവർത്തിച്ചു. === മരണം === [[2006]] [[ഓഗസ്റ്റ്‌ 23]] ന് 75-ആം വയസ്സിൽ [[ശ്വാസകോശം|ശ്വാസകോശ]]സംബന്ധമായ അസുഖങ്ങൾ മൂലം [[തിരുവനന്തപുരം|തിരുവനന്തപുരത്തെ]] സ്വകാര്യ ആശുപത്രിയിൽ വെച്ച് അദ്ദേഹം അന്തരിച്ചു. മൃതദേഹം പൂർണ ഔദ്യോഗിക ബഹുമതികളോടെ കാവാലത്തെ തറവാട്ടുവീട്ടിൽ സംസ്കരിച്ചു. == കവിതകൾ == മലയാള കവിതയെ ആധുനികതയിലേക്കും ഉത്തരാധുനിക കവിതയിലേക്കും കൈപിടിച്ചു നടത്തിയത് അയ്യപ്പപ്പണിക്കരാണെന്നു പറയാം. 1960-ൽ [[ദേശബന്ധു]] വാരികയിൽ പ്രസിദ്ധീകരിച്ച അയ്യപ്പപ്പണിക്കരുടെ കുരുക്ഷേത്രം എന്ന കവിതയാണ് മലയാള ആധുനിക കവിതയുടെ ആധാരശില. {{ഉദ്ധരണി|നീതിക്കുവേണ്ടി കരഞ്ഞുഴന്നീടവേ,<br /> ഗീത ചൊല്ലിക്കേട്ടൊരർജ്ജുനനല്ല ഞാൻ}} - കുരുക്ഷേത്രം (അയ്യപ്പപ്പണിക്കർ) സർവ്വേന്ദ്രിയസ്പർശിത്വമാണ് കാവ്യാനുഭൂതിയുടെ കാതൽ എന്നെഴുതിയ അയ്യപ്പപ്പണിക്കരുടെ ഓരോ കവിതയും പിന്നീട് മലയാള കവിതയ്ക്ക് നവീനഭാവുകത്വത്തിലേക്കുള്ള മുന്നേറ്റങ്ങളായി. {{ഉദ്ധരണി|കൈക്കുഞ്ഞിനെ, വഴിയിലിട്ടും കളഞ്ഞു നട <br /> കൊണ്ടോരു ഗോപയനി വിൽക്കും മുലപ്പട,<br /> മതിൽപ്പറ്റി നിൽക്കുമൊരു ദുഃഖാർദ്ര വിസ്മൃതിവിലാസം}}<br /> - മൃത്യുപൂജ (അയ്യപ്പപ്പണിക്കർ) == പ്രധാന കൃതികൾ == *[[അയ്യപ്പപ്പണിക്കർ കൃതികൾ (കവിത)|അയ്യപ്പപ്പണിക്കരുടെ കൃതികൾ]] (നാലു ഭാഗം) *കുരുക്ഷേത്രം *[[അയ്യപ്പപ്പണിക്കരുടെ ലേഖനങ്ങൾ]] (രണ്ടു ഭാഗം) *തകഴി ശിവശങ്കരപ്പിള്ള (ജീവചരിത്രം) *കാർട്ടൂൺ കഥകളും മഹാരാജ കഥകളും *10 കവിതകളും പഠനങ്ങളും *പൂക്കാതിരിക്കാൻ എനിക്കാവതില്ലേ *ഗോത്രയാനം *പൂച്ചയും ഷേക്സ്പിയറും (വിവർത്തനം) *കവിതകൾ (വിവർത്തനം) *സൗത്ത് ബൌണ്ട് (ഇംഗ്ലീഷ് കവിതകൾ) *ഇൻ ദ് സേക്രഡ് നേവൽ ഓഫ് ഔർ ഡ്രീം (ഇംഗ്ലീഷ്) *ഐ കാണ്ട് ഹെല്പ് ബ്ലോസ്സമിങ് (ഇംഗ്ലീഷ്) * ക്യൂബൻ കവിതകൾ * ഗുരുഗ്രന്ഥസാഹിബ് * ഹേ ഗഗാറിൻ * കുടുംബപുരാണം * മൃത്യു *കുതിരക്കൊമ്പ് *മർത്യപൂജ *superman (screenplay) പുരൂരവസ് - (അയ്യപ്പപ്പണിക്കരുടെ തികച്ചും വ്യത്യസ്തമായ ഒരു കാൽപനിക കവിതയാണിത്. അഞ്ചു പ്രധാന ഭാഗങ്ങൾ ഉണ്ട്. ജ്വാല, ലത, ഗീതം, മൺകുടീരം , പ്രാർത്ഥന. പ്രണയത്തിന്റെ പല ഭാവങ്ങൾ ഈ 5 ഭാഗങ്ങൾ കൂടി കവി അവതരിപ്പിക്കുന്നു. ജ്വാലയിൽ പ്രണയത്തെ അഗ്നിയോട് വർണിക്കുന്നു. ലതയിൽ പ്രണയം ആഘോഷിക്കുന്നു. ഗീതത്തിൽ പ്രണയത്തെ കുറിച്ചു ഓർക്കുമ്പോൾ നഷ്ടപ്രണയ സങ്കൽപ്പത്തിൽ കവി ഒരു മൺകുടീരം പണിയുന്നു. എല്ലാം ദൈവത്തിൽ അർപ്പിച്ച് ഓർമകളെ മറക്കാൻ ശ്രമിക്കുകയാണ് അവസാന ഭാഗത്ത്. == പുരസ്കാരങ്ങൾ == * [[സരസ്വതി സമ്മാൻ]] * [[കേന്ദ്ര സാഹിത്യ അക്കാദമി|കേന്ദ്ര സാഹിത്യ അക്കാദമിയുടെ]] കാവ്യ പുരസ്കാരം * കവിതയ്ക്കും നിരൂപണത്തിനുമുള്ള [[കേരള സാഹിത്യ അക്കാദമി]] അവാർഡുകൾ * [[കുമാരനാശാൻ|ആശാൻ പ്രൈസ്]] * മഹാകവി പന്തളം കേരളവർമ്മ പുരസ്കാരം, * [[ഒറീസ്സ|ഒറീസ്സയിൽനിന്നുള്ള]] ഗംഗാധർ മെഹർ അവാർഡ് * [[മധ്യപ്രദേശ്|മധ്യപ്രദേശിൽ]] നിന്നുള്ള കബീർ പുരസ്കാരം * ഭാരതീയ ഭാഷാ പരിഷത്തിന്റെ ഭിൽ‌വാര പുരസ്കാരം എന്നിവയുൾപ്പെടെ പല പുരസ്കാരങ്ങളും ലഭിച്ചു. [[വയലാർ]] അവാർഡ് നിരസിച്ചു. കേന്ദ്ര സർക്കാർ പദ്മശ്രീ പുരസ്‌കാരം നൽകി ആദരിച്ചു {{കേന്ദ്ര സാഹിത്യ അക്കാദമി പുരസ്‌കാരം - മലയാളം}} {{Saraswati Samman}} [[വർഗ്ഗം:1930-ൽ ജനിച്ചവർ]] [[വർഗ്ഗം: 2006-ൽ മരിച്ചവർ]] [[വർഗ്ഗം:സെപ്റ്റംബർ 12-ന് ജനിച്ചവർ]] [[വർഗ്ഗം:ഓഗസ്റ്റ് 23-ന് മരിച്ചവർ]] [[വർഗ്ഗം:2006-ൽ മരിച്ചവർ]] [[വർഗ്ഗം:മലയാളകവികൾ]] [[വർഗ്ഗം:കവിതക്കുള്ള കേരള സാഹിത്യ അക്കാദമി പുരസ്കാരം ലഭിച്ചവർ]] [[വർഗ്ഗം:ആശാൻ പുരസ്കാരജേതാക്കൾ]] [[വർഗ്ഗം:വയലാർ പുരസ്കാരം ലഭിച്ചവർ]] [[വർഗ്ഗം:കേന്ദ്ര സാഹിത്യ അക്കാദമി പുരസ്കാരം ലഭിച്ച മലയാളികൾ]] [[വർഗ്ഗം:വള്ളത്തോൾ പുരസ്കാരം ലഭിച്ചവർ]] [[വർഗ്ഗം:ഓടക്കുഴൽ പുരസ്കാരജേതാക്കൾ]] [[വർഗ്ഗം:സരസ്വതി സമ്മാൻ നേടിയ മലയാളികൾ]] [[വർഗ്ഗം:കേരള സർവ്വകലാശാലയിലെ അദ്ധ്യാപകർ]] [[വർഗ്ഗം:കേരള സർവ്വകലാശാലയിലെ പൂർവ്വ വിദ്യാർത്ഥികൾ]] owpq9jvs61s81tky3pvdaz6lf4yran8 0 5885 4533816 4135106 2025-06-16T03:32:52Z InternetArchiveBot 146798 Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.9.5 4533816 wikitext text/x-wiki {{prettyurl|Leonardo da Vinci}} {{Infobox artist | name = ലിയനാർഡോ ഡാ വിഞ്ചി | image = Leonardo_self.jpg | caption = ഡാവിഞ്ചി വരച്ച സ്വന്തം ഛായാചിത്രം, circa 1512 to 1515<ref group="nb">This drawing in red chalk is widely (though not universally) accepted as an original [[self-portrait]]. The main reason for hesitation in accepting it as a portrait of Leonardo is that, to modern eyes, the subject appears to be of a greater age than Leonardo ever achieved. It is possible that Leonardo drew this picture of himself deliberately aged, specifically for Raphael's portrait of him in [[The School of Athens]].</ref> [[Royal Library of Turin]] | birth_name = {{#property:P1477}} | birth_date = {{birth date|1452|4|15|mf=y}} | birth_place = [[Vinci, Italy|Vinci]], [[Republic of Florence]], in the present day [[Province of Florence]], [[Italy]] | death_date = {{death date and age|1519|5|2|1452|4|15|mf=y}} | death_place = [[Amboise]], [[Touraine]] (in present-day [[Indre-et-Loire]], [[France]]) | nationality = [[Italy|Italian]] | field = Many and diverse fields of [[The arts|arts]] and [[science]]s | movement = [[High Renaissance]] | works = ''[[Mona Lisa]]'', ''[[The Last Supper (Leonardo)|The Last Supper]]'', ''[[Vitruvian Man|The Vitruvian Man]]'' }} [[നവോത്ഥാന കാലം‌|നവോത്ഥാനകാലത്തെ]] പ്രശസ്തനായ ഒരു കലാകാരനായിരുന്നു '''ലിയനാർഡോ ഡാ വിഞ്ചി''' ({{IPA-it|leoˈnardo di ˌsɛr ˈpjɛːro da (v)ˈvintʃi|lang|it-Leonardo di ser Piero da Vinci.ogg}}. ലോകത്തിലെ എക്കാലത്തേയും ഏറ്റവും മികച്ച ചിത്രകാരന്മാരിലൊരാളായി കരുതപ്പെടുന്ന ബഹുമുഖപ്രതിഭയായിരുന്നു അദ്ദേഹം .1452 ഏപ്രിൽ 15 ന് [[ഇറ്റലി|ഇറ്റലിയിലെ]] ഫ്ലോറൻസ് പ്രവിശ്യയിലെ വിഞ്ചിക്കടുത്തുള്ള ''അഗിയാനോ'' എന്ന ഗ്രാമത്തിൽ ജനിച്ച അദ്ദേഹം 1519 മേയ് 2 ഫ്രാൻസിലെ ക്ലോസ് ലുസെ കൊട്ടാരത്തിൽ വച്ച് മരണമടഞ്ഞു. ശില്പി, ചിത്രകാരൻ, വാസ്തുശില്പി, ശാസ്‌ത്രജ്ഞൻ, ശരീരശാസ്ത്രവിദഗ്ദ്ധൻ, സംഗീതവിദഗ്ദ്ധൻ, എഴുത്തുകാരൻ എന്നീ നിലകളിലും അദ്ദേഹം പ്രശസ്‌തനായിരുന്നു. അച്ഛന്റെ പേര് ലിയനാർഡോ ദി സേർ പിയറോ എന്നും അമ്മയുടെ പേര് കാറ്റെരിന എന്നും ആണ്‌‍. ഡാവിഞ്ചി എന്നത് അദ്ദേഹത്തിന്റെ ജന്മസ്ഥലമായ ഇറ്റലിയിലെ വിഞ്ചിയെ സൂചിപ്പിക്കുന്നു. ഇദ്ദേഹത്തിന്റെ സാന്ത മരിയ ഡെല്ല ഗ്ഗ്രാസിയെ ദേവാലയത്തിലെ [[തിരുവത്താഴം]], [[മൊണാലിസ]] എന്നീ ചിത്രങ്ങൾ അവയുടെ കലാമൂല്യത്തിന്റെ പേരിൽ ലോക പ്രശസ്തങ്ങളാണ്. ഇദ്ദേഹത്തിന്റെ ചിന്താഗതികൾ തന്റെ കാലത്തിനും മുൻപിൽ ആയിരുന്നു. അദ്ദേഹത്തിന്റെ ഹെലിക്കോപ്റ്റർ, റ്റാങ്ക്, കാൽക്കുലേറ്റർ എന്നിവ ഉണ്ടാക്കുവാനുള്ള മാതൃകകൾ മുതലായവ അങ്ങനെയുള്ളവയാണ്. ഏറോഡയനാമിക്സിലെ നിയമങ്ങൾ, വിമാനം കണ്ടുപിടിക്കുന്നതിന് നാന്നൂറ് വർഷം മുൻപ് ഇദ്ദേഹം കണ്ടുപിടിച്ചു.{{തെളിവ്}} [[ഫ്ലോറൻസ്|ഫ്ലോറൻസും]] [[പിസ]]യും തമ്മിലുള്ള യുദ്ധത്തിൽ പിസയെ തോൽപ്പിക്കാനായി ഡാവിഞ്ചിയുടെ നേതൃത്വത്തിൽ ഒരു നദിയിൽ അണക്കെട്ടു നിർമ്മിച്ചു. ഒരു പുതിയ ചിത്രകലാ രീതി ലിയൊനാർഡോ ഡാ വിഞ്ചി വികസിപ്പിച്ചെടുത്തു. അക്കാലത്ത് ചിത്രകാരന്മാർ വെളുത്ത പശ്ചാത്തലമായിരുന്നു ചിത്രങ്ങൾ രചിക്കാൻ ഉപയോഗിച്ചിരുന്നത്. ലിയൊനാർഡോ ഇരുണ്ട പശ്ചാത്തലം ഉപയോഗിച്ച് ചിത്രങ്ങൾ രചിച്ചു. ഇതൊരു ത്രിമാന പ്രതീതി ചിത്രത്തിലെ പ്രധാന വസ്തുവിന് നൽകി. പല നിഴലുകൾ ഉള്ള ഇരുണ്ട ശൈലിയിൽ ചിത്രങ്ങാൾ വരയ്ക്കുന്നതിൻ പ്രശസ്തനായിരുന്നു ഡാ വിഞ്ചി. ലിയൊനാർഡോ ഡാ വിഞ്ചി ഉന്നത [[നവോത്ഥാനം|നവോത്ഥാനത്തിന്റെ]] നായകരിൽ ഒരാളായിരുന്നു. യഥാതഥ ചിത്രകലയിൽ (റിയലിസ്റ്റിക്) വളരെ തല്പരനായിരുന്ന ‍ഡാവിഞ്ചി ഒരിക്കൽ മനുഷ്യ ശരീരം എങ്ങനെ പ്രവർത്തിക്കുന്നു എന്ന് പഠിക്കാനായി ഒരു ശവശരീരം കീറി മുറിച്ചുനോക്കിയിട്ടുണ്ട്. == ജീവിതം == ===കുട്ടിക്കാലം, 1452-1466=== [[പ്രമാണം:Vinci casa Leonardo.jpg|thumb|[[ആഞ്ചിയാനോ|ആഞ്ചിയാനോയിലെ]] ലിയനാർഡോയുടെ കുട്ടിക്കാലത്തെ വീട്|alt=Photo of a building of rough stone with small windows, surrounded by olive trees]] [[പ്രമാണം:Study of a Tuscan Landscape.jpg|thumb|ലിയനാർഡോയുടെ ആദ്യകാല ചിത്രം, ദി ആർണോ വാലി (1473), [[Uffizi]] |alt= Pen drawing of a landscape with mountains, a river in a deep valley, and a small castle]] ഡാവിഞ്ചിയുടെ മുഴുവൻ പേര് ''ലിയനാർഡോ ഡി സെർ പിയറോ ഡാ വിഞ്ചി'' എന്നാണ്.ഇതിനർത്ഥം,'' ലിയനാർഡോ, വിഞ്ചിയിൽ നിന്നുള്ള മെസ്സ് സെർ പിയറോ യുടെ മകൻ'' എന്നാണ്. ഡാവിഞ്ചി തന്റെ കുട്ടിക്കാലത്തെ അഞ്ച് വർഷങ്ങൾ ചിലവഴിച്ചത് അമ്മയുടെ വീടായ ഹാംലെറ്റിലെ ആഞ്ചിയാനോയിലായിരുന്നു.പിന്നീട് 1457 മുതൽ ഫ്രാൻസെസ്കേവിലെ ഒരു ചെറുപട്ടണമായ വിഞ്ചിയിൽ തന്റ അച്ഛൻ, അച്ഛന്റെ മാതാപിതാക്കൾ, അമ്മാവൻ എന്നിവരോടൊപ്പമായിരുന്നു താമസിച്ചത്. പതിനാറുകാരിയായ ആൽബീറ അമഡോറി എന്ന പെൺകുട്ടിയെയായിരുന്നു ഡാവിഞ്ചിയുടെ അച്ഛൻ പിന്നീട് വിവാഹം കഴിച്ചത്. പക്ഷേ അവൾ ചെറുപ്പക്കാലത്തുതന്നെ മരണമടയുകയുണ്ടായി. ഡാവിഞ്ചിയുടെ പതിനാറാം വയസ്സിൽ (1468) അദ്ദേഹത്തിന്റെ അച്ഛൻ ഫ്രാൻസെസ്ക ലാൻഫ്രെഡിനി എന്ന ഇരുപതുകാരിയെ വീണ്ടും വിവാഹം കഴിച്ചുവെങ്കിലും സന്താനങ്ങളുണ്ടാകുന്നതിനുമുമ്പായി അവരും മരണമടഞ്ഞു. ഡാവിഞ്ചി ലാറ്റിൻ ഭാഷയിലും ഗണിതത്തിലും ഭൂമിശാസ്ത്രത്തിലും വിദ്യാഭ്യാസം നേടി. പിന്നീടുള്ള കാലത്ത് ഡാവിഞ്ചിയുടെ വിശേഷങ്ങൾ രണ്ടെണ്ണം മാത്രമേ രേഖപ്പെടുത്തിവച്ചിട്ടുള്ളൂ. [[പ്രമാണം:Andrea del Verrocchio, Leonardo da Vinci - Baptism of Christ - Uffizi.jpg|thumb|left|''[[The Baptism of Christ (Verrocchio)|ക്രിസ്തുവിന്റെ ബാപ്റ്റിസം]]'' (1472–1475)—[[Uffizi]], വെറോച്ചിയുടേയും ലിയനാർഡോയുടേയും|alt='ചിത്രം ക്രിസ്തുവിനെ കാണിക്കുന്നു, ഒരു അയഞ്ഞ തുണിയുമായി ക്രിസ്തു, പാറകൾ നിറഞ്ഞ ആഴം കുറഞ്ഞ അരുവിയിൽ നിൽക്കുന്നു, വലതുവശത്തായി,ബാപ്റ്റിസ്റ്റായ ജോൺ, കുരിശും കൈയ്യിൽ പിടിച്ച്, ഒരുതുള്ളി ജലം ക്രിസ്തുവിന്റെ തലയിലേക്ക് ഒഴിക്കുന്നു'. വലതുവശത്തായി രണ്ട് മാലാഖകൾ മുട്ടുകുത്തിയിരിക്കുന്നു. മുകളിൽ ക്രിസുതുവാണ് ദൈവത്തിന്റെ കരങ്ങൾ]] ===വെറോച്ചിയോയുടെ പണിപ്പുര, 1466-1476=== 1466-ൽ, ലിയനാർഡോയുടെ പതിനാലാം വയസ്സിൽ, ആന്ഡ്രിയ ഡി കയോൺ, എന്നറിയപ്പെടുന്ന [[ആൻഡ്രിയ ഡെൽ വെറോച്ചിയോ|വെറോച്ചിയോ]] യുടെ കീഴിലായിരുന്നു ലിയനാർഡോ പരിശീലനം നേടിയത്.[[ഫ്ലോറൻസ്|ഫ്ലോറൻസിലെ]] "ഏറ്റവും മികച്ച പണിപ്പുരകളിൽ ഒന്ന്" വെറച്ചിയോയുടേതായിരുന്നു.<ref name="Rosci">Rosci, p.13</ref>.[[ഡൊമനിക്കോ ഗിർലാൻഡൈയോ]],[[പീറ്റ്രോ പെറുഗ്വിനോ ]],[[സാൻഡ്രോ ബോട്ടിക്കെല്ലി]],[[ലോറൻസോ ഡി ക്രെഡി]] തുടങ്ങീ പ്രശസ്തരായ ചിത്രകാരന്മാർ വെറോച്ചിയോയുടെ കീഴിൽ അഭ്യസിക്കുകയോ,സഹായിക്കുകയോ ചെയ്തവരാണ്.ലിയനാർഡോ വ്യത്യസ്തരത്തിലുള്ള കഴിവുകൾ ആർജ്ജിച്ച ബഹുമുഖപ്രതിഭയായിരുന്നു,<ref>Rosci, p.27</ref>കാരണം ലിയനാർഡോ, [[ഡ്രാഫ്റ്റിങ്ങ്]], [[കെമിസ്ട്രി]],[[മെറ്റാല്ല്വാർജി]],[[മെറ്റൽ വർക്കിങ്ങ്]],[[പ്ലാസ്റ്റർ കാസ്റ്റിങ്ങ്]],[[ലെതർ വർക്കിങ്ങ്]],[[മെക്കാനിക്ക്]][[കാർപ്പെന്റ്റ്രറി]],[[ഡ്രോയിങ്ങ്]],[[പെയിന്റിങ്ങ്]],[[സ്കല്പ്റ്റിങ്ങ്]],[[മോഡലിങ്ങ്]] എന്നീ രംഗങ്ങളിലും കഴിവുകൾ തെളിയിച്ചിട്ടുണ്ട്. വെറോച്ചിയോയുടെ പണിപ്പുരകൾ സമ്മാനിച്ച ചിത്രങ്ങളിൽ അധികവും അദ്ദേഹത്തിന്റെ ശിഷ്യന്മാർ വരച്ചതാണ്.വാസരിക്ക് അനുഗണമായി, ലിയനാർഡോ ''[[ക്രിസ്തുവിന്റെ മാമോദീസ]]'' പൂർത്തിയാക്കാൻ വെറോച്ചിയെ സഹായിക്കാനായി,,ആ ചിത്രത്തിലെ ഒരു ചെറുപ്പക്കാരനായ മാലാഖ യേശുവിനെ താങ്ങുന്നാതായി വരച്ചത് ശ്രേഷ്ഠമായി അദ്ദേഹത്തിന്റെ ഗുരുനാഥനായ വെറോച്ചിയോക്ക് തോന്നി.അതുകൊണ്ട് തന്നെ വെറോച്ചിയോ ''[[ബ്രഷ്]]'' താഴെവച്ചു.പിന്നീടദ്ദേഹം ഒരിക്കലും വരച്ചിട്ടില്ല.ഈ ചിത്രത്തിൽ [[ഓയിൽ പെയിന്റിങ്ങ്]]ന്റെ പുതിയ വിദ്യകൾ ഉപയോഗിച്ചു.കാപ്പിനിറത്തിലുള്ള മലകളിലെ അരുവിയിലൂടെ കാണാവുന്ന പാറകളും,അതിലുമപ്പുറം യേശു ലിയനാർഡോയടെ കരങ്ങൾക്ക് സാക്ഷിയായി നിൽക്കുന്നതും കാണാം.ബാർഡെലോ യിലെ [[വെങ്കലപ്രതിമ]]യായ [[ഡേവിഡ്]]നേയും,''[[ടോബിയാസ് ആന്റ് ഏഞ്ചൽ]] -ലെ'' റാഫെലിനേയും,പിന്നെ [[മാലാഖ]]മാരേയുമാണ് വെറോച്ചിയോ വരച്ചത്. 1472-ൽ 20-ാം വയസ്സിൽ ലിയനാർഡോ, ആർട്ടിസ്ററുമാരുടേയും,ഡോക്ടർമാരുടെ മരുന്നുകളുടേയും ഗിൽഡായ [[എസ്.ടി. ലൂക്ക് ഗിൽഡ്]]-ൽ ഗുരുനാഥനായി തിരഞ്ഞെടുക്കപ്പെട്ടു.അച്ഛന്റെ കാലശേഷവും ലിയനാർഡോ സ്വന്തമായ ഒരു പണിപ്പുര നടത്തിപോന്നു,അവിടേയും,വെറോച്ചിയോടൊപ്പൊമുള്ള സഹകരണത്തോടെ അവിടെ ചിത്രങ്ങൾ പിറന്നു.1473 ആഗസ്ത് 5നാണ്,ലിയനാർഡോയുടെ ആദ്യകാല ചിത്രങ്ങളായി അറിയപ്പെട്ട പേനയും,മഷിയുമുപയോഗിച്ച് വരച്ച ''[[ആർണോ]] വാലി'' പൂർത്തിയായത്. ===തൊഴിൽ ജീവിതം, 1476-1513=== [[പ്രമാണം:Leonardo da Vinci - Adorazione dei Magi - Google Art Project.jpg|thumb|250px|''[[Adoration of the Magi (ലിയനാർഡോ)|ദി അഡോറേഷൻ ഓഫ് മാഗി]]'', (1481)—[[Uffizi]]|alt=An unfinished painting showing the Virgin Mary and Christ Child surrounded by many figures who are all crowding to look at the baby. Behind the figures are a distant landscape and a large ruined building. More people are coming, in the distance]] ഫ്ലോറൻസ് കോടതിയിലെ 1476 -ലെ രേഖകൾ പ്രകാരം ലിയനാർഡോയും,മറ്റ് മൂന്ന് ചെറുപ്പക്കാരും സോഡോമി എന്ന കുറ്റത്തിന് പിടിക്കപ്പെട്ടു.പക്ഷെ ശിക്ഷയിൽ നിന്ന് ഒഴിവാക്കപ്പെടുകയും ചെയ്തു.<ref name=Chiesa83 /><ref group="nb">Homosexual acts were illegal in Renaissance Florence.</ref> ആ that date until 1478-ലെ ആ ദിനം കഴിഞ്ഞുള്ള അദ്ദേഹത്തിന്റെ പ്രവർത്തനങ്ങൾക്കും രേഖകളില്ല.<ref name="everything">{{cite book|title=The Everything Da Vinci Book|first=Shana |last=Priwer|first2= Cynthia|last2=Phillips|year=2006|page=245}}</ref>അദ്ദേഹം 1478 -ൽ വെറോച്ചിയോയുടെ പണിപ്പുരയിൽ നിന്ന് പോകുകയും,കൂടുതൽ കാലം നിവാസിയായി നിൽക്കാൻ കഴിയാത്ത ലിയനാർഡോ യുടെ അച്ഛന്റെ വീട്ടിലേക്ക് എത്തുകയും ചെയ്തു.ഒരു എഴുത്തുകാരൻ,"അനോണിമോ" ഗാണ്ടിയാനോ എന്ന പേരുള്ളയാൾ 1480 കളിൽ മെഡികി -യോടൊപ്പം ജീവിക്കുകയും,ഫ്ലോറൻസിൽ സ്ഥിതിചെയ്യുന്ന സാൻ മാർകോ എന്ന സ്ഥലത്തെ ഗാർഡെൻ ഓഫ് ദി പിസ്സ -യിൽ ജോലിചെയ്യുകയാണെന്നും തറപ്പിച്ചു പറഞ്ഞത്, [[നവപ്ലേറ്റോണിസം|നവപ്ലേറ്റോണിസത്തിന്റെ]] അക്കാദമിയിലെ പെയിന്ററും,കവിയും,പിന്നെ തത്ത്വചിന്തകനും ആയിരുന്ന [[മെഡികി]] അംഗികരിച്ചു.<ref name=Chiesa83 />1478 ജനുവരിയിൽ,അദ്ദേഹത്തിന് രണ്ട് സ്വതന്ത്ര കമ്മീഷനുകൾ വന്നു:[[പ്ലാസ്സോ വെക്കിയോ]] -യിലെ, സെയിന്റ് ബെർനാർഡ് -ന്റെ ചാപ്പലിനുവേണ്ടി ഒരു ആൽത്തറകഷ്ണം വരക്കാനും, മറ്റൊന്ന് 1481 മാർച്ചിൽ സാൻ ഡോണാറ്റോ എ സ്കോപേറ്റോ -യിലെ പുരോഹിതർക്കായി [[അഡോറേഷൻ ഓഫ് ദി മാഗി]] എന്ന ചിത്രം വരക്കാനുമായിരുന്നു അത്.<ref> name=Wasser1</ref>മുകളിൽ പറഞ്ഞ രണ്ടും പൂർത്തിയായി,രണ്ടാമതായി പറഞ്ഞത് ലിയനാർഡോ മിലാനിലേക്ക് പോയതിന്റെ ഭാഗമായി തടസ്സപ്പെട്ടു. [[പ്രമാണം:Mousai Helikon Staatliche Antikensammlungen Schoen80 n1.jpg|thumb|300px|''ലിറെ''|ലിറെ]] 1482-ൽ ലിയനാർഡോ,പ്രശസ്ത സംഗീതജ്ഞനുമായിരുന്ന വാസരി<ref>{{cite book|last=Winternitz|first=Emanuel|title= Leonardo Da Vinci As a Musician|year=1982}}</ref> കുതിര തലയുടെ രൂപത്തിൽ ഒരു [[ലിറെ]] നിർമ്മിച്ചു. [[ലുഡോവികോ സ്ഫോർസ]] യോടും,[[ഡ്യൂക്ക് ഓഫ് മിലാൻ|ഡ്യൂക്ക് ഓഫ് മിലാനോടും]] സൗഹൃദം നിലനിർത്താനായി, [[ലോറൻസോ ഡി മെഡികി]] ലിയനാർഡോയുടെ കൂടെ ലിറെ ഒരു സമ്മാനമായി മിലാനിലേക്ക് അയച്ചു.<ref>{{cite book |last= Rossi|first=Paolo|title=The Birth of Modern Science|url= https://archive.org/details/birthofmodernsci0000ross|year=2001|page=[https://archive.org/details/birthofmodernsci0000ross/page/33 33]}}</ref> ആ സമയത്ത് ലിയനാർഡോ ലുഡോവിക്കോ -ക്ക് എഞ്ചിനീയറിങ്ങ് വിഭാഗത്തിൽ തനിക്ക് നേടാൻ കഴിയുന്ന വിജയങ്ങളെകുറിച്ച് ഒരു കത്തെഴുതി. തനിക്ക് പെയിന്റ് ചെയ്യാനുമറിയാമെന്നും പറഞ്ഞു.<ref name=DA /><ref>{{cite web|title=Leonardo's Letter to Ludovico Sforza|work= | publisher =Leonardo-History|date= |url=http://www.leonardo-history.com/life.htm?Section=S5|accessdate=5 January 2010}}</ref> ലിയനാർഡോ 1482 മുതൽ 1499 വരേയും മിലാനിലാണ് പ്രവർത്തിച്ചുകൊണ്ടിരുന്നത്. അതിനിടയ്ക്കാണ് [[വിർജിൻ ഓഫ് ദി റോക്ക്സ്]] എന്ന ചിത്രം പരിശുദ്ധ ആശയഗ്രഹണത്തിനും, പിന്നെ [[അന്ത്യ അത്താഴം]] [[സാന്റാ മറിയ ഡെല്ലെ ഗ്രാസിയേ]] എന്ന കന്യമാഠത്തിനായും വരച്ചുകൊടുത്തത്.<ref name=Kemp>{{cite book|first=Martin|last=Kemp|title=Leonardo|url=https://archive.org/details/leonardo00kemp|year=2004}}</ref> 1485 കളിലെ വസന്തകാലത്ത് ലിയനാർഡോ [[ഹങ്കറി|ഹങ്കറിയിലേക്ക്]] ലുഡോവികോ യെ പ്രതനിധീകരിച്ച്, [[തിരുക്കുടുംബം]] എന്ന ചിത്രം വരച്ചതായി അദ്ദേഹം കരുതുന്ന [[മാത്തിയാസ് കോർവിനസ്സ്]]നെ കാണാനായി പോയി.<ref>Franz-Joachim Verspohl, ''Michelangelo Buonarroti und Leonardo Da Vinci: Republikanischer Alltag und Künstlerkonkurrenz in Florenz zwischen 1501 und 1505'' (Wallstein Verlag, 2007), p. 151.</ref> 1493 -നും 1495-നും ഇടയിലായി ലിയനാർഡോ കാറ്ററീന എന്ന പേരിലുള്ള ഒരു സ്ത്രീയെ അവരുടെ കരം ചുമത്തുന്നതിന്റെ രേഖകളെയാശ്രയിച്ച് പട്ടികപ്പെടുത്തിവച്ചു.1495-ൽ കാറ്ററീന മരിക്കുമ്പോൾ അവളുടെ വിലാപയാത്രയിൽ ആ വിലാപയാത്രയുടെ ചെലവ് എടുത്തിരുന്നവർ കാറ്ററീന ലിയനാർഡോയുടെ അമ്മയാണെന്ന് സമർത്ഥിച്ചു.<ref>Codex II, 95 r, Victoria and Albert Museum, as cited by della Chiesa p. 85</ref> [[പ്രമാണം:Study of horse.jpg|thumb|left|upright|[[ലിയനാർഡോയുടെ കുതിര|ലിയനാർഡോയുടെ ജേർണലിൽ നിന്നുള്ള കുതിരകളെകുറിച്ചുള്ള പഠനം.]] -റോയൽ ലൈബ്രറി, [[വിന്ഡർ കാസ്റ്റിൽ]]]] ലിനാർഡോ ലുഡോവിക്കോ ക്കുവേണ്ടി വ്യത്യസ്തതരം പ്രോജക്റ്റുകളിൽ ജോലിചെയ്തിട്ടുണ്ട്.[[ഫ്രാൻസെസ്കോ സ്ഫോർസ]] -യുടെ ഓർമ്മക്കായുള്ള ഒരു [[കുതിരസവാരിക്കാര പ്രതിമ|കുതിരസവാരി സ്മാരകചിഹ്നവും]] ,[[മിലാൻ കാത്രെഡൽ]] -നുവേണ്ടിയുള്ള വലിയ കുംഭഗോപരവും, ചങ്ങാടവും പ്രതേകതരം ഒരു സന്ദർഭത്തിനായുള്ള രംഗവും അതിലുൾപ്പെടുന്നു. അഞ്ച് ടൺ [[വെങ്കലം]] വേണ്ടി വന്നു അത് പണിയാനായി.എന്നാൽ ലിയനാർഡോ -വിന് പരിചിതമുള്ളതുപോലെ തന്നെ ആ സ്മാരക ചിഹ്നം വർഷങ്ങളായി പണിതീരeതെ നിന്നു.1480 കളിൽ ആ കുതിരയുടെ മണ്ണുകൊണ്ടുള്ള രൂപം പൂർത്തിയായി.ആ മൺപ്രതിമ രണ്ട് വലിയ കുതിരസവാരിപ്രതിമയെ വെല്ലുന്നതായിരുന്നു.അങ്ങനെ പാഡുവയിലെ ഡോണാട്ടെല്ലോ യുടെ കുതിരസവാരിപ്രതിമയായ [[ഗട്ടാമെലാട്ടാ]] -യും, വെനീസിലെ വെറോച്ചിയോയുടെ [[ബാർട്ടലൂമിയോ കോല്ല്യോനി]] എന്ന പ്രതിമയും കാലപ്പോക്കിൽ ലിയനാർഡോ ഡാ വിഞ്ചിയുടെ [[ഗ്രാൻ കാവല്ലോ]] എന്നറിയപ്പെട്ടു.<ref name=DA /><ref group="nb">Verrocchio's statue of Bartolomeo Colleoni was not cast until 1488, after his death, and after Leonardo had already begun work on the statue for Ludovico.</ref> ലിയനാർഡോ അതിനെ രൂപപ്പെടുത്തു- ന്നതിനായി വിശദമായ രൂപരേഖകൾ ഉണ്ടാക്കുവാൻ തുടങ്ങി.<ref name=DA /> എങ്ങനെയിരുന്നാലും, [[മൈക്കലാഞ്ചലോ]] , ലിയനാർഡോ അതിന്റെ രൂപ രേഖ തയ്യാറാക്കാൻ അർഹനല്ലെന്ന് ആക്ഷേപിച്ചു.<ref name=LB /> 1494 -ലെ നവംബർ മാസത്തിൽ ലുഡോവികോ ആ വെങ്കലം [[ചാൾസ് എട്ടാമൻ]] -ൽ നിന്നുമുള്ള ആക്രമണത്തിൽ നിന്നും നഗരത്ത സംരക്ഷിക്കാനായുള്ള [[പീരങ്കി]] കളിൽ ‍ഉപോയോഗിക്കനായി നൽകി.<ref name=DA /> 1499-ലെ [[രണ്ടാം ഇറ്റാലിയൻ യുദ്ധം|രണ്ടാം ഇറ്റാലിയൻ യുദ്ധത്തിൽ]] ആക്രമിക്കുന്ന ഫ്രെഞ്ച് അംഗങ്ങൾ ജീവിച്ചിരിക്കുന്ന ഒരു മനുഷ്യന്റെ അത്ര വലിപ്പമുള്ള മൺ പ്രതിമകളായ ''ഗ്രാൻ കാവല്ലോ'' -കളെ പരീശീലിക്കാനായി ഉപയോഗിച്ചു.ലുവിക്കോ സ്ഫോർസ യോടൊപ്പം,ലിയനാർഡോയും, അ്ദദേഹത്തിന്റെ ശിഷ്യനും,ശിഷ്യന്റെ കൂട്ടുകാരനും,ഒരു ഗണിത ശാസ്ത്രജ്ഞനും ചേർന്ന് മിലാനിൽ നിന്ന് [[വെനീസ്|വെനീസിലേക്ക്]] പൊയ്ക്കളഞ്ഞു.<ref name=Chiesa85>della Chiesa, p.85</ref>ലിയനാർഡോ ജോലിക്കായി പട്ടാളത്തിലെ ശിൽപ്പിയും,എഞ്ചിനീയറുമായ സ്ഥലത്ത് അദ്ദേഹം സ്വന്തം നഗരത്തെ ശത്രുക്കളിൽ നിന്നുമുള്ള ആക്രമണങ്ങളിൽ നിന്നും സംരക്ഷിക്കാനായുള്ള പദ്ധതികളും നിർമ്മിച്ചു.<ref name=LB /> 1500 കളിലെ അദ്ദേഹത്തിന്റെ തിരിച്ചുവരവിൽ, ലിയനാർഡോയും,അദ്ദേഹത്തിന്റെ കുടുംബവും [[സാന്റിസ്സിമാ അനുൻസിയാറ്റാ]] എന്ന മഠത്തിലെ സേവകരായ മഠക്കാരുടെ അതിഥികളായിരുന്നു, അവിടെത്തന്നെ അവർ അദ്ദേഹത്തിന് പണിപ്പുര പണിതുകൊടുക്കുകയും ചെയ്തു. വാസരിയുടെ വാക്കുകളനുസരിച്ച് ലിയനാർഡോ [[ദി വെർജിൻ ആന്റ് ചൈൽഡ് വിത്ത് സെയിന്റ് അന്ന ആന്റ് സെയിന്റ് ജോൺ ദി ബാപ്റ്റിസ്റ്റ്]] എന്ന ഒരു കാർട്ടൂൺ രചിച്ചിരുന്നു, ജനശ്രദ്ധനേടിയ ഒരു വരയായിരുന്ന ഇതിൽ "സ്തീയും പുരുഷനും , യൗവനങ്ങളും വാർദ്ധക്യങ്ങളും" ആട്ടിൻപറ്റങ്ങളെ പോലെ,ആഘോഷവേളകളിലുള്ളതുപോലെ കാണാനായി വന്നു.<ref>Vasari, p.256</ref>{{refn|In 2005, the studio was rediscovered during the restoration of part of a building occupied for 100 years by the Department of Military Geography.<ref>{{cite news|first=Richard|last=Owen|title=Found: the studio where Leonardo met Mona Lisa|publisher=The Times|date=12 January 2005|url=http://www.timesonline.co.uk/tol/news/world/article411195.ece|accessdate=5 January 2010|location=London|archive-date=2011-07-18|archive-url=https://web.archive.org/web/20110718125807/http://www.timesonline.co.uk/tol/news/world/article411195.ece|url-status=dead}}</ref>|group=nb}} [[പ്രമാണം:Leonardo da Vinci - Plan of Imola - Google Art Project.jpg|thumb|250px|ലിയനാർഡോ ഡാ വിഞ്ചിയുടെ [[സിസേർ ബോർജിയ]] -ക്കുവേണ്ടി വരച്ച ഇമോള എന്ന സ്ഥലത്തിന്റെ അതിസൂക്ഷ്മമായ ഭൂപടം.]] 1502, [[സീസന]] -യിൽ തന്റെ രക്ഷിതാവിനൊപ്പം, മിലിട്ടറിയിലെ ശിൽപ്പിയും, എഞ്ചിനീയറുമാണെന്ന് നുണ പറഞ്ഞ് [[അലക്സാണ്ടർ ആറാമൻ മാർപ്പാപ്പ]|അലക്സാണ്ടർ ആറാമൻ മാർപ്പാപ്പയുടെ]] മകനായ [[സിസേർ ബോർജിയ]] യുടെ സെർവീസിലേക്ക് കടന്നു.<ref name=Chiesa85 /> ലിയനാർഡോ സീസേറിൽ തന്റെ വിശ്വാസം പിടിച്ചുപറ്റാനായി, [[ഇമോള|ഇമോളയിൽ]] സീസേറിനുവേണ്ടിയുള്ള ഒരു സുരക്ഷിതകോട്ടയും ഒരു നഗരവും രൂപകൽപ്പന ചെയ്തു.ആ ഭൂപടങ്ങൾ അന്നത്തെ കാലത്ത് നിലനിന്നുള്ള ചിന്തകൾക്കുമപ്പുറവും,അങ്ങെങ്ങും കാണാൻ കഴിയാത്തതുമായിരുന്നു.അത് കണ്ടതിന്റെ ഫലമായി സീസേർ ലിയനാർഡോയെ തന്റെ ചീഫ് മിലിട്ടറി എഞ്ചിനീയറും,ശിൽപ്പിയും ആക്കി ഉയർത്തി. പിന്നീട് ലിയനാർഡോയുടെ രക്ഷിതാവിനുവേണ്ടി ടുസ്കാനിയയുടേയും,[[ചൈനാ വാലി]] യുടേയും ഭൂപടം ആ സ്ഥലത്തേകുറിച്ച് നല്ലൊരു അറിവുണ്ടാക്കാൻ വരച്ചു.ഫ്ലോറൻസിൽ എല്ലാ സമയങ്ങളിലും വെള്ളം കിട്ടാനായുള്ള അറിയിപ്പിന്റെ ഫലമായി, അദ്ദേഹം ഫ്ലോറൻസിൽ നിന്ന് കടല് വരെ ഒരു [[ഡാം]] കെട്ടാനായി ഈ ഭൂപടങ്ങളും സംയോജിപ്പിച്ചു. [[പ്രമാണം:After leonardo da vinci, The Battle of Anghiari by Rubens, Louvre.jpg|thumb|400px|left|ബാറ്റിൽ ഓഫ് ആനാഗിരി]] [[പ്രമാണം:Battagliadicascina.jpg|thumb|400px|right|ബാറ്റിൽ ഓഫ് കാസ്കിനാ]] ലിയനാർഡോ വീണ്ടും ഫ്ലോറൻസിലേക്ക് തിരിച്ചുവന്ന് 1503 ഒക്ടോബർ 18-ൽ എസ്‍.ടി.ലൂക്കിന്റെ ഗിൽഡിനെ പുഃനസംഗമിപ്പിക്കുകയും, രണ്ട് വർഷം അവിടേതന്നെ നിൽക്കുകയും [[ബാറ്റിൽ ഓഫ് ആനാഗിരി]] എന്ന ചുമർചിത്രം സിഗ്നോറിയക്കുവേണ്ടി വരക്കുകയും ചെയ്തു.<ref name=Chiesa85 /> ഈ ചിത്രത്തിന്റെ കുറച്ച് ഭാഗം [[ദി ബാറ്റിൽ ഓഫ് കാസ്കിന]] എന്ന പേരിൽ [[മൈക്കലാഞ്ചലോ]] ആണ് വരച്ചത്.{{refn|Both works are lost. While the entire composition of Michelangelo's painting is known from a copy by Aristotole da Sangallo, 1542.<ref>{{cite book|first=Ludwig|last= Goldscheider|title=Michelangelo: paintings, sculptures, architecture|year=1967|publisher=Phaidon Press|isbn=978-0-7148-1314-1}}</ref> Leonardo's painting is only known from preparatory sketches and several copies of the centre section, of which the best known, and probably least accurate, is by [[Peter Paul Rubens]].<ref>della Chiesa, pp.106–107</ref>|group=nb}} 1504 ഫ്ലോറൻസിൽ, അദ്ദേഹം കലാകരന്മാരുടെ ഇച്ഛക്കെതിരായി വീണ്ടും സ്ഥാനംകണ്ടെത്തുന്നതിന്റെ ഒരു ഭാഗമായിരുന്നു,മൈക്കലാഞ്ചലോനിർമ്മിച്ച ശിലയായ [[ഡേവിഡ്]] -നെതിരെ. <ref>Gaetano Milanesi, ''Epistolario Buonarroti'', Florence (1875), as cited by della Chiesa.</ref> 1506 -ൽ ലിയനാർഡോ മിലാനിലേക്ക് തിരിച്ചുപോയി.അദ്ദേഹത്തിന്റെ പ്രധാനപ്പെട്ട ശിഷ്യന്മാരും,അനുയായികളും,കൂടെ ജോലി ചെയ്തവരും ഒക്കെ മിലാനിലാണുള്ളത്.<ref name=LB /> [[ബെർനാർഡിനോ ലുയീനി]] , [[ഗ്യോവന്നി അന്റോണിയോ ബോൾട്രാഫിലോ]], [[മാർകോ ഡി ഓഗിയോനോ]] എന്നിവരും അതിൽ ഉൾപ്പെടുന്നു.<ref group="nb">D'Oggiono is known in part for his contemporary copies of the ''Last Supper''.</ref> ഈ സമയത്ത് മിലാനിന്റെ [[ഫ്രെഞ്ച് ഗവർണർ]] ആയ [[ചാൾസ് ഡി ആമ്പോയിസ് രണ്ടാമൻ|ചാൾസ് ഡി ആമ്പോയിസ് രണ്ടാമനുവേണ്ടി]] ലിയനാർഡോ ഒരു കുതിരസവാരി പ്രതിമ നിർമ്മിക്കാൻ തുടങ്ങി.<ref>{{cite journal|title=Achademia Leonardi Vinci|journal=Journal of Leonardo Studies & Bibliography of Vinciana|volume=VIII|pages=243–244|year=1990}}</ref> ഒരു മെഴുക് രൂപം ഇപ്പോഴഉം അതിജീവിച്ചിട്ടുണ്ട്,അത് ശുദ്ധവുമാണെങ്കിൽ,അതുതന്നെയാണ് ലിയനാർഡോയുടെ ശിലയെകുറിച്ചുള്ള ഏക ഉദാഹരണം.<ref name=dailymail>{{cite news|last=Stebner|first=Beth|title=Remarkable 500-year-old Leonardo Da Vinci casting of horse and rider unveiled after original was lost for centuries|url=http://www.dailymail.co.uk/news/article-2195602/Leonardo-Da-Vinci-casting-Horse-Rider-unveiled-beeswax-sculpture-lost-centuries.html|accessdate=4 February 2014|newspaper=Daily Mail|date=29 August 2012}}</ref> ലിയനാർഡോ മിലാനിലും കൂടുതൽ കാലം താമസിച്ചില്ല. കാരണം 1504 -ൽ അദ്ദേഹത്തിന്റെ അച്ഛന്റെ മരിച്ചിരുന്നു.പിന്നെ 1507-ൽ അദ്ദേഹം വീണ്ടും ഫ്ലോറൻസിലേക്ക് പോകുകയും,അച്ഛന്റെ എസ്റ്റേറ്റിന്റെ കാര്യത്തിൽ സഹോദരനുമായുള്ള പ്രശ്നത്തിൽ ഒത്തുതീർപ്പുണ്ടാക്കാൻ ശ്രമിക്കുകയും ചെയ്തു.1508 ആകുന്നതോടെ ലിയനാർഡോ വീണ്ടും മിലാനിലേ്ക് തിരിക്കുകയും,സാന്റാ ബാബില യുടെ പള്ളിഇടവക ഭൂമിയായ പോർട്ടാ ഓറിയെന്റലൽ സ്വന്തമായൊരു വീട്ടിൽ താമസമാരംഭിക്കുകയും ചെയ്തു.<ref name=Chiesa86>della Chiesa, p.86</ref> === വാർദ്ധക്യകാലം,1513-1519 === [[മൈക്കലാഞ്ചലോ]] യും , [[റാഫേൽ|റാഫേലും]] ഊർജ്ജ്വസ്വലരായിരുന്ന 1513 സെപ്റ്റമ്പർ മുതൽ 1516 വരെയുള്ള കാലയളവിൽ ലിയനാർഡോ [[ലിയോ പത്താമൻ മാർപാപ്പ]] യുടെ കീഴിൽ [[റോം|റോമിൽ]] സ്ഥിതിചെയ്യുന്ന വത്തിക്കാനിലെ [[ബെൽവെഡ്രെ]] യിലായിരുന്നു ജീവിതത്തിന്റെ പിന്നീടുള്ള കൂടിയ കാലവും ജീവിച്ചത്.<ref name=Chiesa86 /> 1515 ഒക്ടോബറിൽ,[[ഫ്രാൻസിന്റെ ഒന്നാമത്തെ രാജാവ്]] നഷ്ടപ്പെട്ട മിലാനിനെ തിരിച്ചുപിടിച്ചു.<ref name=Wasser1 /> ഡിസംബർ 19 -ന്, ബൊളോഗാനയിൽ സ്ഥാനം പിടിച്ചെടുത്തിരുന്ന [[ഫ്രാൻസിസ് ഒന്നാമൻ|ഫ്രാൻസിസ് ഓന്നാമന്റേയും]] , [[ലിയോ മാർപാപ്പ പത്താമൻ|ലിയോ മാർപാപ്പ പത്താമന്റേയും]] യോഗത്തിൽ ലിയനാർഡോ പ്രത്യക്ഷനായിരുന്നു.<ref name=LB /><ref>Georges Goyau, ''François I'', Transcribed by Gerald Rossi. The Catholic Encyclopedia, Volume VI. Published 1909. New York: Robert Appleton Company. Retrieved on 2007-10-04</ref><ref>{{cite web|first=Salvador|last=Miranda| url=http://www.fiu.edu/~mirandas/bios1527-ii.htm|title=The Cardinals of the Holy Roman Church: Antoine du Prat|year=1998–2007| accessdate = 4 October 2007}}</ref> ലിയനാർഡോ ഫ്രാൻസിസിനുവേണ്ടി മുന്നോട്ടു നടക്കുന്ന,അതിന്റെ ഹൃദയം തുറന്നാൽ ഒരു കൂട്ടം ലില്ലി പൂക്കൾ പുറത്തേക്ക് വരുന്ന തരത്തിലുള്ള ഒരു മെക്കാനിക്കൽ സിംഹത്തെ നിർമ്മിക്കാമെന്ന് കമ്മീഷൻ ചെയ്തു.<ref name="Vasari, p.265">Vasari, p.265</ref>{{refn|It is unknown for what occasion the mechanical lion was made but it is believed to have greeted the king at his entry into [[Lyon]] and perhaps was used for the peace talks between the French king and [[Pope Leo X]] in [[Bologna]]. A conjectural recreation of the lion has been made and is on display in the Museum of Bologna.<ref>{{cite web|title=Reconstruction of Leonardo's walking lion|url=http://www.ancientandautomata.com/ita/lavori/leone.htm|language=it|accessdate=5 January 2010|archive-date=2011-08-23|archive-url=https://www.webcitation.org/61ABEKIPw?url=http://www.ancientandautomata.com/ita/lavori/leone.htm|url-status=dead}}</ref>|group=nb}} 1516 -ൽ, അദ്ദേഹം ഫ്രാൻകോയിസ് സെർവീസിലേക്ക് കടന്നു, രാജാവിന്റെ ഒദ്യോഗികവസതിയായ [[ചാറ്റുഏവു ഡി ആമ്പോയിസ്]] അടുത്ത് ഒരു [[മാനർ]] വീടായ [[ക്ലോസ് ലൂക്ക്|ക്ലോസ് ലൂക്കിന്റെ]] ആവശ്യത്തിനാണത്. ഇവിടെതന്നെയാണ് ലിയനാർഡോ തന്റെ കൂട്ടുകാരോടൊപ്പവും, ശിഷ്യന്മാരോടൊപ്പവും,കൗണ്ട് [[ഫ്രാൻസെസ്കോ മെൽസി]] -യോടൊപ്പവും 10,000 [[സ്കുഡി]] പെൻഷൻ വകയായി കൈപറ്റി ജീവിതാവസാനത്തിന്റെ മൂന്നു വർഷങ്ങൾ ചിലവഴിച്ചത്. [[പ്രമാണം:Clos luce 04 straight.JPG|thumb|400px|,1519 ഫ്രാൻസിൽ സ്ഥിതിചെയ്യുന്ന [[ക്ലോസ് ലൂക്ക്|ക്ലോസ് ലൂക്കിലാണ്]] ലിയനാർഡോ മരിച്ചത്]] ലിയനാർഡോ,1519 മെയ് 2 -ന് [[ക്ലോസ് ലൂക്ക്|ക്ലോസ് ലൂക്കിൽ]] വച്ചാണ് അന്തരിച്ചത്. ഫ്രാൻസിസ് എന്റെ അടുത്ത ഒരു കൂട്ടുകാരനായി. വാസരിയുടെ രേഖകൾ പറയുന്നത്, രാജാവ് ലിയനാർ‍ോയുടെ തല ലിയനാർഡോയുടെ മരണത്തോടനുബന്ധിച്ച് തന്റെ കൈയ്യിൽ വച്ചിരിക്കുകയായിരുന്നു. എങ്ങനെയിരുന്നാലും ഈ കഥ ഛായാഗ്രഹണമായിരിക്കുന്നത് [[അഗസ്റ്റേ ഡൊമിനിക് ആംഗ്ര]] യുടേയും, [[പ്രമാണം:François-Guillaume Ménageot - The Death of Leonardo da Vinci in the Arms of Francis I - WGA15025.jpg|thumb|left|300px|ലിയനാർഡോയുടെ മരണം]] മറ്റ് ഫ്രെഞ്ച് ചിത്രകാരന്മാരുടേയും ചിത്രങ്ങളിലൂടെയാണ്,അതുപോലെ ആഞ്ചലിക്ക കോഫ്മാൻ പ്രകാരം, ചിലപ്പോൾ പുരാണങ്ങൾ സത്യങ്ങളേക്കാൾ ശരിയായിരിക്കാം.<ref> group="nb"</ref>ലിയനാർഡോയുടെ അവസാന നാഴികകളിൽ അദ്ദേഹം ഒരു പുരോഹിതനെ അയച്ച് കുമ്പസാരിക്കുകയും,[[പുണ്യ ജലം]] വാങ്ങുകയും ചെയ്തെന്ന വാസരി സമർത്ഥിക്കുന്നു.<ref>Vasari, p.270</ref>ലിയനാർഡോയുടെ ഇഷ്ടം അനുസരിച്ച്,അദ്ദേഹത്തിന്റെ ശവമഞ്ചത്തിന് പിന്നാലെ അറുപത് യാചകന്മാർ അണിനിരന്നു.<ref group="nb">This was a charitable legacy as each of the sixty paupers would have been awarded an established mourner's fee in the terms of Leonardo's will.</ref>ലിയനാർഡോയുടെ ധനം,പെയിന്റിങ്ങുകൾ,ഉപകരണങ്ങൾ,ലൈബ്രറി എന്നിവയുടേയൊക്കെ അവകാശിയും, നടത്തിപ്പുകാരിയും മെൽസിയാണ്.ലിയനാർഡോയുടെ കൂടെ കൂടുതൽ കാലം ഉണ്ടായിരുന്ന ശിഷ്യനും, കൂട്ടാളിയും ആയിരുന്ന സാലൈ -യും, സാലൈയുടെ ജോലിക്കാരനായിരുന്ന ബാറ്റിസ്റ്റാ ഡി വിലുസിസ്സിനേയും അദ്ദേഹം ഓർത്തു. ഇവരായിരുന്നു [[വൈൻയാർഡ്]] -ന്റെ തുല്യ അവകാശികൾ.ലിയനാർഡോയുടെ സോഹദരന് നൽകിയത് കുറച്ച് ഭൂമിയും,അദ്ദേഹത്തെ പരിചരിച്ച സ്ത്രീക്ക് നൽകിയത് ചെറുരോമങ്ങൾ നിറഞ്ഞ അരികുകളോടുകൂടിയ ഒരു കറുത്ത ഘടികാരവുമായിരുന്നു.<ref group="nb">The black cloak, of good quality material, was a ready-made item from a clothier, with the fur trim being an additional luxury. The possession of this garment meant that Leonardo's house keeper could attend his funeral "respectably" attired at no expense to herself.</ref><ref>{{cite web|title=Leonardo's will|work= |publisher=Leonardo-history|date= |url=http://www.leonardo-history.com/life.htm?Section=S6|accessdate=28 September 2007}}</ref> ലിയനാർഡോയെ അടക്കം ചെയ്തത് [[ഫ്രാൻസ്| ഫ്രാൻസിലെ]] [[ചാറ്റ്വി ഡി ആന്പോയിസ്]] എന്ന കൊട്ടാരത്തിലെ വിശുദ്ധ ഹുബർട്ട് ചാപ്പലിലാണ്. ലിയനാർഡോയുടെ മരണത്തിനുശേഷം ഏകദേശം 20 വർഷം കഴിഞ്ഞ്, ഒരു [[സ്വർണം|സ്വർണപണിക്കാരനോടും]] ,ബെൻവെനുട്ടോ കെല്ലിനിയോടും ഫ്രാൻസിസ് ഇങ്ങനെ പറഞ്ഞു "ലിയനാർഡോ ഡാവിഞ്ചിയെ പോലെ മറ്റൊരാൾ ഇനി ഈ ലോകത്തുണ്ടാകുമോ എന്ന് സംശയമാണ്, പെയിന്റിങ്ങളും,ശിൽപ്പങ്ങളും,നിർമ്മാണങ്ങളും കൊണ്ടല്ല,മറിച്ച് അദ്ദേഹം ശ്രേഷ്ഠനായ ഒരു തത്ത്വചിന്തകനായിരുന്നു."<ref>{{cite book|author=Mario Lucertini, Ana Millan Gasca, Fernando Nicolo |title=Technological Concepts and Mathematical Models in the Evolution of Modern Engineering Systems|url=http://books.google.com/?id=YISIUycS4HgC&pg=PA13&lpg=PA13&dq=leonardo+cellini+francois+philosopher|accessdate=2007-10-03|isbn=978-3-7643-6940-8|year=2004 | publisher=Birkhäuser}}</ref> ==ബന്ധങ്ങളും , പ്രചോദനങ്ങളും== [[പ്രമാണം:Gylleneportarna.jpg|thumb|left|upright|350px|ഗിബർട്ടിയുടെ ''വാതിലുകളുടെ സ്വർഗ്ഗം'' (1425–52) സാമൂഹികമായ പ്രതാപങ്ങളുടെ ഉറവിടമായിരുന്നു. ധാരാളം കലാകാരന്മാർ ‍അവരുടെ നിർമ്മാണത്തിൽ പങ്കുചേർന്നു.]] ===[[ഫ്ലോറൻസ്]]: ലിയനാർഡോയുടെ ചമൽക്കാരവും , സാമൂഹിക ചുറ്റുപാടും=== ലിയനാർഡോയുടെ യുവത്വ കാലത്ത്, ഫ്ലോറൻസായിരുന്നു ക്രിസ്തീയ മാനവീയ സാംസ്കാരിക കേന്ദ്രം.<ref name="Rosci" /> [[ആൻഡ്രിയ ഡെൽ വെറോച്ചിയോ| വെറോച്ചിയോയുടെ]] കീഴെ പഠനമനുഷ്ഠിക്കൽ ആരംഭിച്ച 1466 കളിലായിരുന്നു വെറോച്ചിയോയുടെ ഗുരു ആയ ശ്രേഷ്ഠനായ ശിൽപ്പി, [[ഡോണറ്റെലോ]] മരിച്ചത്.പ്രെസ്പെക്ററീവുപയോഗം ചിത്രങ്ങളിലേക്ക് കൊണ്ടുവരാൻ ശ്രമിച്ച ആദ്യകാല പരീക്ഷണങ്ങൾ ചെയ്തിരുന്ന [[ഉക്കെല്ലോ]] ഒരു വൃദ്ധനായിരുന്നു. ചിത്രകരന്മാരായിരുന്ന [[പിയറോ ഡെല്ലാ ഫ്രാൻസെസ്കോ]] -യും [[ഫിലിപ്പോ ലിപ്പി]] -യും , ശിൽപ്പിയായിരുന്ന [[ലൂക്കാ ഡെല്ലാ റോബിയാ]]യും , വാസ്‌തുശില്‌പിയായിരുന്ന [[ലിയോൺ ബാറ്റിസ്റ്റാ ആൽബെർട്ടി]] തുടങ്ങയവരെല്ലാവരും അവരുടെ അറുപതുകളിലായിരുന്നു.അടുത്ത തലമുറയിലെ വിജയകരമായ കലാകാരന്മാർ, ലിയനാർഡോയുടെ ഗുരുവായിരുന്ന [[ആൻഡ്രിയ ഡെൽ വെറോച്ചിയോ]] , [[ആന്റോണിയോ ഡി പോല്ലോയ്ളോ]] , ചായാഗ്രഹണ ശിൽപ്പിയും, ലോറൻസോ മെഡികിയുടെ അച്ഛന്റെ പക്കൽ നിന്ന്, നെഞ്ച് വരെയുള്ള രീതിയിലുള്ള പ്രതിമകൾക്ക് പ്രോത്സാഹനവും,ഇഷ്ടവും ലഭിച്ച [[മൈനോ ഡാ പോല്ലോയ്ളോ]] യും ആയിരുന്നു.<ref name=Hartt>{{cite book| first=Frederich|last=Hartt|title=A History of Italian Renaissance Art| url=https://archive.org/details/historyofitalian0000hart_h8b7|year=1970|pages=[https://archive.org/details/historyofitalian0000hart_h8b7/page/127 127]–333}}</ref><ref name=Rosci1>Rosci, ''Leonardo'', chapter 1, ''the historical setting'', pp.9–20</ref><ref name=Bruck /><ref name=Rach /> ലിയനാർഡോയുടെ യുവത്വം ചിലവഴിച്ചത് മുകളിൽ പറഞ്ഞ ചിത്രകാരന്മാരുടെ ചിത്രങ്ങൾ വച്ച് അലങ്കരിച്ചതും,ഡൊണാറ്റെലോയുടെ സമകാലീക ചിത്രങ്ങളും വച്ച് അലങ്കരിച്ച [[ഫ്ലോറൻസ്|ഫ്ലോറൻസിലായിരുന്നു]], [[മാസക്കിയോ]] യുടെ, ഏറ്റവും ആകർഷണീയമായ ചുമർച ചിത്രങ്ങൾ യാഥാർത്ഥ്യവും,വികാരങ്ങളും കൂടി കലർന്നതും, [[ഗിബർട്ടി]] യുടെ [[സ്വർഗ്ഗത്തിന്റെ വാതിലുകൾ]] , [[സ്വർണം|സ്വർണ ഇതളുകളാൽ]] തിളങ്ങുന്നതും, സങ്കീർണ്ണമായ രൂപങ്ങളുടെ സംയോജനാ രചനയടങ്ങിയ വിശദമായ വാസ്തുശിൽപ്പി പശ്ചാത്തലം ഉള്ളതുമായിരുന്നു. അങ്ങനെയിരിക്കെയാണ് പിയറോ ഡെല്ലാ ഫ്രാൻസെസ്കാ വീക്ഷണകോണിനെ (perspective) കുറിച്ച് വിശദമായി പഠിക്കുകയും <ref>Piero della Francesca, ''On Perspective for Painting (De Prospectiva Pingendi)''</ref>,പിന്നീട്, ആദ്യമായി ഒരു കലാകാരൻ ശാസ്ത്രീയ വിധത്തിൽ, പ്രകാശത്തെകുറിച്ചുള്ള ശാസ്ത്രീയ പഠനം നിർവഹിക്കുകയും ചെയ്തത്.ഈ പഠനങ്ങളും,ആൽബെർട്ടിയുടെ പ്രബന്ധങ്ങളും<ref>Leon Battista Alberti, ''De Pictura'', 1435. [http://www.noteaccess.com/Texts/Alberti/ ''On Painting'', in English], [http://www.liberliber.it/mediateca/libri/a/alberti/de_pictura/html/depictur.htm ''De Pictura'', in Latin]</ref> ചെറുപ്പക്കാരായ കലാകാരന്മാർക്കും ,ലിയനാർഡോയുടെ സ്വന്തം നിരീക്ഷണങ്ങൾക്കും, കലാസൃഷ്ടികൾക്കും ഒരു പുത്തൻ ഉണർവ് കൊടുക്കുകയും ചെയ്തു<ref name=Hartt /><ref name=Bruck /><ref name=Rach />. ലിയനാർഡോയുടെ ഒരു വരയിൽ നിന്ന് ജനിച്ചുവന്നതും,അതിന്റെ വരയുടെയുടനീളം പ്രചോദനം ലഭിച്ചതുമായ മാസാക്കിയോയുടെ "[[എക്സ്പൾഷൻ ഫ്രം ദി ഗാർഡെൻ ഓഫ് ഈഡൻ]]" എന്ന ചിത്രത്തിൽ [[ആദാമും ഹവ്വായും| ആദാമിന്റേയും , ഹവ്വയുടേയും]] നഗ്നമായ മനുഷ്യരൂപത്തിന്റെ ശക്തമായതും പ്രകടനാത്മകമായതുമായ ഒന്നിനെ കുറിക്കുന്നത്, ത്രിമാന തലത്തിൽ പ്രകാശവും,ഷെയിഡും കലർത്തിയാണ്.ഡോണറ്റെലോ യുടെ "[[ദാവീദ്]]" എന്ന മാനവികതയിലൂന്നിയ ചിത്രത്തിന്റെ സ്വാധീനം ലിയനാർഡോയുടെ മുൻകാല ചിത്രങ്ങളിൽ കാണാം,പ്രതേകിച്ച് ജോൺ എന്ന ബാപ്റ്റസ്റ്റിൽ.<ref name=Hartt /><ref name= Rosci1 /> [[പ്രമാണം:Workshop of Andrea del Verrocchio, 1470s Metropolitan Museum N-Y.jpg|thumb|upright|390px| വെറോച്ചിയോയുടെ ഭക്തിപൂർണമായ ഒരു ചെറിയ ചിത്രം c. 1470]] ഫ്ലോറൻസിലെ ലോകസിദ്ധമായ പാരമ്പര്യം [[വിർജിൻ ആന്റ് ചൈൽഡ്]] എന്ന കു‍ഞ്ഞു ആൽത്തറ ശിൽപ്പമായിരുന്നു. ഇവയിൽ മിക്കവയും, [[ആൻഡ്രിയ ഡെൽ വെറോച്ചിയോ|വെറോച്ചിയോയുടേയോ]] , ഫിലിപ്പോ ലിപ്പിയുടേയോ , വിപുലമായ [[ഡെല്ലാ റോബിയാ]] കുടുംബത്തിന്റേയോ പണിപ്പുരയിൽ വച്ച് [[ടെമ്പറ]] -യിൽ അല്ലെങ്കിൽ മിനുസപ്പെടുത്തിയ ടെറാകോട്ടയിലോ നിർമ്മിച്ചതാണ്.<ref name=Hartt /> [[ദി മഡോണ വിത്ത് കാർനേഷൻ]] , [[ബെനോയിസ് മഡോണ]]തുടങ്ങീ ലിയനാർഡോയുടെ ആദ്യകാലത്തെ മഡോണയുടെ ചിത്രങ്ങളിൽ, ഒരു വ്യക്തിയുടെ ത്യാഗത്തെ കാണിക്കുന്നത് ഈ പാരമ്പര്യത്തെ പിൻഗമിച്ചാണ്, പ്രതേകിച്ച് വളഞ്ഞ കോണിലും,ഉണ്ണിയേശുവിന് എതിരേയും വരച്ചിരിക്കുന്ന ബെനോയിസ് മഡോണയുടെ കാര്യത്തിൽ.ഈ സംയോജന പ്രമേയം [[ദി വിർജിൻ ആന്റ് ചൈൽഡ് വിത്ത് സെയിന്റ് അന്ന]] പോലെ ലിയനാർഡോയുടെ പിന്നീടുള്ള പെയിന്റിങ്ങുകളിൽ ഉയർന്നുവന്നിട്ടുണ്ട്.<ref name=LB /> ലിയനാർഡോയുടെ കാലത്തെ സമകാലീരരായിരുന്നു അദ്ദേഹത്തേക്കാൾ വയസ്സിന് മുകളിലുള്ള [[സാൻഡ്രോ ബോട്ടിക്കെല്ലി]] , [[ഡൊമനിക്കോ ഗിർലാൻഡൈയോ]] , [[പീറ്റ്രോ പെറുഗ്വിനോ]] എന്നിവർ.<ref name=Rosci1 />അവർ കണ്ടുമുട്ടിയത് വളരെ അടുത്ത ചങ്ങാത്തമുണ്ടായിരുന്ന വെറോച്ചിയോയുടെ പണിപ്പുരയിലും,പിന്നെ [[മെഡികി]] യുടെ [[ആക്കാദമി]] യിലുമായിരുന്നു.<ref name=LB />ഇവരിലെ ബോട്ടിക്കെല്ലിയോട് മെഡികി കുടുംബത്തിന് ഒരു പ്രതേക ഇഷ്ടമുണ്ടായിരുന്നു,അതുകൊണ്ടു തന്നെ വരയിലെ അദ്ദേഹത്തിന്റെ വിജയം തീരുമാനിച്ച ഒന്നായിരുന്നു.പിന്നേയുള്ള ഗിർലാൻഡൈയോയം,പെറുഗ്വിനോയും ഫലവൃദ്ധിയുള്ളവരും,വലിയ പണിപ്പുരകൾ നടത്തിപോരുന്നവരുമായിരുന്നു.ഫ്ലോറൻസിലെ കാര്യക്ഷമരായ യുവാക്കളെകുറിച്ചും,വലിയ മതങ്ങളെകുറിച്ച് തീർത്ത ചുമർചിത്രങ്ങളെകുറിച്ചുമുള്ള ഗിർലാൻഡൈയോയുടെ കഴിവിനേയും, പെറുഗ്വിനോയുടെ, വിശുദ്ധരുടേയും,മാലാഖമാരുടേയും എല്ലായിപ്പോഴും, പൂർണ്ണമായും ആശ്രയിക്കാവുന്ന രമ്യതയേയും,നിരപരാദിത്വത്തേയും വരക്കാനുള്ള കഴിവിനേയും പ്രശംസിക്കുന്ന സന്തുഷ്ടായിരിക്കുന്ന ആശ്രയദാതാക്കൾക്ക് ചെയ്ത കമ്മീഷൻ അവർ കാര്യക്ഷമതയോടെ, പൂർത്തിയാക്കികൊടുത്തു.<ref name=Hartt /> [[പ്രമാണം:Hugo van der Goes 006.jpg|thumb|350px|left|ഒരു ഫ്ലോറൻ കുടുംബത്തിനായി വരച്ച [[ഹ്യൂഗോ വാൻ ഡെർ ഗോയെസ്]] -ന്റെ ''ദി പോർട്ടിനറി ആൾട്ടർപീസ്'' എന്ന ചിത്രം.]] ഈ മൂന്നുപേരും ഒരുമിച്ച് സിസ്റ്റൈൻ ചാപ്പലിലെ കമ്മീഷൻ ഏറ്റെടുത്ത് വരക്കാൻ തുടങ്ങിയത് പെറുഗ്വിനോയുടെ 1479 -ലെ ജോലിയുടെ കാര്യത്തിൽ നിന്നായിരുന്നു.എന്നാൽ വളരെയധികം ശ്രദ്ധയേറിയ ഈ കമ്മീഷനിൽ ലിയനാർഡോ ഒരു ഭാഗമായിരുന്നില്ല.അദ്ദേഹത്തിന്റ അർത്ഥപൂർണ്ണമായ ആദ്യത്തെ കമ്മീഷൻ സ്കോപെറ്റോവിലെ മഠവാസികൾക്കായുള്ള [[അഡോറേഷൻ ഓഫ് ദി മാഗി]] എന്ന ചിത്രമായിരുന്നു,എന്നാലത് പൂർത്തീകരിച്ചിട്ടില്ല.<ref name=LB /> 1476 -ൽ ലിയനാർഡോ വെറോച്ചിയോയുടെ പണിപ്പുരയുമായി കൂടിചേരുന്ന സമയത്തായിരുന്നു, ലിയനാർഡോയേയും, [[ഡൊമനിക്കോ ഗിർലാൻഡൈയോ|ഗിർലാൻഡൈയോയേയും]] , [[പീറ്റ്രോ പെറുഗ്വിനോ|പെറുഗ്വിനോയേയും]] മറ്റ് ചിത്രകാരന്മാരേയും അത്യധികം സ്വാധീനം ചെലുത്തിയ പുതിയ തരം പെയിന്റിങ്ങ് തന്ത്രങ്ങളോടുകൂടിയ [[വാൻ ഡെർ ഗോയെസ്]] -ന്റെ [[പോർട്ടിനറി ആൽട്ടർപീസ്]] എന്ന ചിത്രം ഫ്ലോറൻസിലേക്ക് എത്തിചേർന്നത്.<ref name=Rosci1 />എണ്ണച്ചായചിത്രരചനയുടെ ഉപജ്ഞാതാവ് എന്ന് കരുതപ്പെടുന്ന സികില്യാൻ പെയിന്ററായ [[അന്തോനെല്ലോ ദ മെസ്സീന]] , 1479 -ൽ അദ്ദേഹത്തെ നയിച്ച [[ഗ്യോവന്നി ബെല്ലിനി]] എണ്ണച്ചായ ചിത്രത്തിന്റെ തന്ത്രങ്ങളെ അംഗീകരിച്ചതുമായ [[വെനീസ്|വെനീസിലേക്ക്]] അവിടത്തെ തിരഞ്ഞെടുക്കുപ്പെട്ട തന്ത്രങ്ങളിലൊന്നായി മാറ്റാൻ പുറപ്പെട്ടു. പിന്നീടാണ് ലിയനാർഡോ വെനീസ് സന്ദർശിച്ചത്.<ref name=Rosci1 /><ref name=Rach /> രണ്ട് സമകാലീനരായ നിർമ്മാതാക്കളായ [[ഡൊണാറ്റോ ബ്രാമന്റെ]] -യും, [[ആന്റോണിയോ ഡാ സങ്കല്ലോ ദി എൽഡർ]] -യേയും പോലെ ലിയനാർഡോയും പള്ളികളുടെ നിർമ്മാണത്തിനായുള്ള രൂപരേഖകൾ പരീക്ഷണാർത്ഥം വരച്ചിട്ടുണ്ട്,അവയിലെ ചിലതൊക്കെ അദ്ദേഹത്തിന്റെ ലേഖനങ്ങളിൽ പ്രത്യക്ഷപ്പെട്ടിട്ടുണ്ട്,രൂപരേഖകളും,കാഴ്ചകളും. എന്നാൽ അവയൊന്നിനേയും ഇതുവരെയായി തിരിച്ചറിഞ്ഞിട്ടില്ല.<ref name=Rosci1 /><ref>Hartt, pp.391–92</ref> [[പ്രമാണം:Ghirlandaio a-pucci-lorenzo-de-medici-f-sassetti 1.jpg|thumb|upright|390px|ലോറൻസോ ഡി ' മെഡികിയും ആന്റോണിയോ പുക്കിയും. ഫ്രാൻസെസ്കോ സാസെറ്റി, ഗ്യിലൈയോ ഡി'മെഡികിയൊടൊപ്പം, [[ഡൊമനിക്കോ ഗിർലാൻഡൈയോ]] വരച്ച ചുമർചിത്രം.]] ലിയനാർഡോയുടെ രാഷ്ട്രീയപരമായ സമകാലീനൻ അദ്ദേഹത്തേക്കാൾ മൂന്ന് വയസ്സിന് മുകളിലുള്ളതും,1478, [[പാസ്സി കോൺസ്പിരസി]] -യിൽ കൊല്ലപ്പെട്ട ഗ്യുല്ലിനി -യുടെ സഹോദരനുമായ [[ലോറൻസോ മെഡികി]] ആയിരുന്നു.ലിയനാർഡോവിനെ മെഡികി കോടതിയിൽ നിന്ന് അമ്പാസഡറായ അയച്ച, 1479 1499 കലായളവിൽ [[മിലാൻ|മിലാനിനെ]] ഭരിച്ച [[ലുഡോവികോ ഇൽ മോറോ]] -യും, ലിയനാർഡോയുടെ അതേ പ്രായമായിരുന്നു.<ref name=Rosci1 /> ആൽബെർട്ടിയോടൊപ്പം ലിയനാർഡോ മെഡികിയുടെ വീട് സന്ർശിച്ചു,എന്നാൽ പ്രതേക കാരണത്താൽ അവർ, പഴയ മനുഷ്യശാസ്തരജ്ഞനായിരുന്ന [[മാർസിലിഗോ ഫികിനോ]] ആയിരുന്നു [[നവപ്ലേറ്റോണിസം|നവപ്ലറ്റോണിസത്തിന്റെ]] ഉപജ്ഞാതാവും എന്ന് മനസ്സിലാക്കുന്നു;[[ക്രിസ്റ്റഫറോ ലാൻഡിനോ]] എന്ന, ക്ലാസ്സിക്കൽ രചനകളുടെ വ്യഖ്യാന എഴുത്തുകാരനും,[[ജോൺ ആർഗിറോപോളസ്]] എന്ന ഗ്രീക്ക് അദ്ധ്യാപകനും, [[അരിസ്റ്റോട്ടിൽ|അരിസ്റ്റോട്ടിലിന്റെ]] പ്രവർതനങ്ങൾ തർജ്ജമ ചെയ്തയാളും ആണ് മറ്റുപ്രധാനികൾ.ഒപ്പം മെഡികി അക്കാദമിയെ സംഘാടനം ചെയ്യുന്നതിന് സഹായിച്ച ചെറുപ്പക്കാരനായ,ബുദ്ധിമാനുമായ, [[പികോ ഡെല്ലാ മിറാൻഡോള]] എന്ന തത്ത്വചിന്തകനും അദ്ദേഹത്തിന്റെ സമകാലീരരിൽ ഒരാളായിരുന്നു. <ref name=Rosci1 /><ref name=Rach /><ref>{{cite book|first=Hugh Ross|last=Williamson|title=Lorenzo the Magnificent|url=https://archive.org/details/lorenzomagnifice0000ross|year=1974}}</ref> പിന്നീട് ലിയനാർഡോ എഴുതിയ ഒരു ലേഖനത്തിൽ അതിന്റെ വശത്തിലായി ''മെഡികി എന്നെ നിർമ്മിച്ചു,മെഡികതന്നെ എന്നെ നശിപ്പിച്ചു'' എന്നെഴുതിവച്ചിട്ടുണ്ടായിരുന്നു.ഇത് ലോറൻസോക്കെതിരേയുള്ള പ്രവർത്തനങ്ങളാകുമ്പോൾ, ആ സമയം ലിയനാർഡോവിന് മിലാനിലെ കോടതിയിൽ ജോലിയും കിട്ടി.പക്ഷെ ഇപ്പോഴും ആ ഗൂഢാർത്ഥമായ വരികൾകൊണ്ട് അദ്ദേഹം എന്താണ് ഉദ്ദേശിച്ചത് എന്ന് മനസ്സിലാക്കാൻ കഴിഞ്ഞിട്ടില്ല.<ref name=LB /> സാധാരണയായി,ഉയർന്ന നവോത്ഥാനത്തിലെ മൂന്നു ഭീമന്മാരെ ഒരുമിച്ചാണ് പേരിവിളിച്ചിരുന്നെങ്കിലും, ലിയനാർഡോവും,മൈക്കലാഞ്ചലോവും,റാഫേലും ഒരേ തലമുറയിൽപ്പെട്ടവരല്ല.മൈക്കലാഞ്ചോ ജനിച്ചപ്പോൾ ലിയനാർഡോവിന് മുപ്പത്തി-രണ്ടും, റാഫേൽ ജനിച്ചപ്പോൾ അദ്ദേഹത്തിന് മുപ്പത്തി-ഒന്നുമായിരുന്നു.<ref name=Rosci1 />ലിയനാർഡോക്ക് ശേഷം, റാഫേൽ 1520-ൽ തന്റെ 37-ാം വയസ്സിൽ മരണമടയുകയുണ്ടായി,എന്നാൽ മൈക്കലാഞ്ചലോ അടുത്ത് 45 വർഷം തന്റെ നിർമ്മാണം തുടർന്ന് പോന്നൂ.<ref name=Bruck>{{cite book|first=Gene A.|last=Brucker|title=Renaissance Florence|url=https://archive.org/details/renaissanceflore00bruc_0|year=1969}}</ref><ref name=Rach>{{cite book|first=Ilan|last=Rachum|title=The Renaissance, an Illustrated Encyclopedia|year=1979}}</ref> ===വ്യക്തിജീവിതം=== {{പ്രധാനലേഖനം|ലിയനാർഡോ ഡാ വിഞ്ചിയുടെ സ്വകാര്യജീവിതം}} ലിയനാർഡോവിന്റെ ജീവിതകാലത്തിൽ തന്നെ,അദ്ദേഹത്തിന്റെ നിർമ്മാണത്തിലുള്ള അസാധാരണമായ കഴിവിനെകുറിച്ചും,"വിശിഷ്ടമായ ശരീര ഘടനയേയും,ഭംഗിയേയും", "പെയ്തൊഴിയാത്ത ശേഭയേയും","ശ്രേഷ്ഠമായ ശക്തിയേയും", "ദാനശീലത്തേയും,രാജോജിതമായ സ്വഭാവത്തേയും,മനസ്സിന്റെ ഭയാനകമായ വിശാലതേയേയും" കുറിച്ച് വാസരി വിശദീകരിച്ചിട്ടുണ്ട്.<ref>Vasari, p.253</ref>അതുപോലെതന്നെ അദ്ദേഹത്തിന്റെ ജീവിതത്തിലെ എല്ലാ മറ്റു വശങ്ങളും മറ്റുള്ളവരിൽ ജിജ്ഞാസ വർദ്ധിപ്പിച്ചിട്ടുണ്ട്.അത്തരം ഒരു അദ്ദേഹത്തിലുള്ളഒരു വശം എന്നത് ജീവിതമൂല്യങ്ങൾക്ക് വിലകൽപ്പിക്കുക എന്നതാണ്, വാസരിയുടെ വാക്കുകളനുസരിച്ച് അദ്ദേഹം, കൂടിലടകപ്പെട്ട പക്ഷികളെ എവിടെകണ്ടാലും തുറന്നുവിടുമായിരുന്നത്രേ.<ref>Vasari, p.257</ref><ref>{{cite book|page=17|url=https://archive.org/stream/gri_33125000944930#page/n47/mode/2up/|author=Müntz, Eugène |year= 1898|title=Leonardo da Vinci. Artist, Thinker, and Man of Science. Volume 1|publisher=William Heinemann|place=London}}</ref> [[പ്രമാണം:Da Vinci Isabella d'Este.jpg|thumb|left|upright|400px|[[ഇസബല്ലാ ഡി'എസ്റ്റെ]] -നെ ചായാഗ്രഹണം ചെയ്യാനായുപയോഗിച്ച പഠനങ്ങൾ(1500) [[ലൂവ്രേ]]]] ലിയനാർഡോവിന് നിറയെ കൂട്ടുകാരുണ്ടായിരുന്നു,ആ കൂട്ടുകാരിൽ പലരും ഇപ്പോൾ അവരവരുടെ മേഖലകളിൽ അവരുടേതായ സ്ഥാനങ്ങളിലോ,അവരുടെ ചരിത്രപരമായ പ്രാധാന്യത്തിലോ പ്രശസ്തരായവരാണ്.ലിയനാർഡോ,1490 കളിൽ, എഴുതാൻ സഹായിച്ച [[ഡെ ഡിവിനാ പ്രോപ്പോർട്ടിയോനെ]] എന്ന പുസ്തകത്തിന്റെ രചീതാവായ പ്രശസ്ത ഗണിതജ്ഞനായിരുന്ന [[ലൂക്കാ പസിയോളി]] യയും ആ കൂട്ടുകാരിൽ ഉൾപ്പെടുന്നു. <ref>{{cite web|url=http://www.metmuseum.org/special/Leonardo_Master_Draftsman/draftsman_left_essay.asp|title=Leonardo, Left-Handed Draftsman and writer|accessdate=18 October 2009|last=Bambach|first=Carmen|year=2003|location=New York|publisher=Metropolitan Museum of Art|archiveurl=https://web.archive.org/web/20091110221047/http://www.metmuseum.org/special/leonardo_master_draftsman/draftsman_left_essay.asp|archivedate=2009-11-10|url-status=live}}</ref>.ലിയനാർഡോ, തന്റെ കൂട്ടുകാരിലൊരാളായ [[കെകില്ല്യ ഗാല്ലെറാനി]] യും, അദ്ദേഹത്തിന്റെ രണ്ട് അനിയത്തിമാരായ ഇസബെല്ലയേയും,ബെറ്റ്രികയേയും ഒഴിച്ച്, മറ്റ് ഒരു സ്ത്രീമായും ഒരിക്കലും വളരെ അടുത്ത് ബന്ധം പുലർത്തിയിരുന്നില്ല.<ref>Cartwright Ady, Julia. Beatrice d'Este, Duchess of Milan, 1475–1497. Publisher: J.M. Dent, 1899; Cartwright Ady, Julia. Isabella D'Este, Marchioness of Mantua, 1474–1539. Publisher; J.M. Dent, 1903.</ref>[[മാന്റുവാ| മാന്റുവയിലേക്കുള്ള]] യാത്രയിൽ അദ്ദേഹം ഇസബെല്ലയുടെ ഒരു ചായാഗ്രഹണം ചെയ്തു,ആ ചിത്രം മറ്റൊരു ചായാഗ്രഹണം വരക്കാൻ ഉപയോഗിച്ചു എന്ന് കരുതുന്നു,എന്നാൽ ഈ ചിത്രം നഷ്ടപ്പെട്ടു.<ref name=LB /> ചങ്ങാത്തത്തിനപ്പുറം, അദ്ദേഹം തന്റെ ജീവിത രഹസ്യങ്ങൾ തന്നിൽ തന്നെ ഒതുക്കി വച്ചു. ലിയനാർഡോയുടെ ലൈഗികത സിദ്ധാന്തീകരണത്തിലും,വിശകലനത്തിലും,പരിഹാസത്തിനും വിഷയമായിട്ടുണ്ട്. ഈ പ്രവണത ആരംഭിച്ചത് 16-ാം നൂറ്റാണ്ടിന്റെ മദ്ധേ്യയും, പിന്നീട് 19-ഉം 20ം-ഉം നൂറ്റാണ്ടിൽ പുനരുജ്ജീവിപ്പിക്കുകയും ചെയ്തു,ഇത് ഏറ്റവും കൂടുതൽ കാണപ്പെട്ടത് [[സിഗ്മണ്ട് ഫ്രോയിഡ്]] -ൽ നിന്നായിരുന്നു.<ref>Sigmund Freud, ''Eine Kindheitserinnerung des Leonardo da Vinci'', (1910)</ref> ലിയനാർഡോ, ഒരുപക്ഷെ ഉറ്റ ചങ്ങാതി ബന്ധം ഉണ്ടായിരുന്നത് അദ്ദേഹത്തിന്റെ ശിഷ്യന്മാരായ സാലൈ -യോടും, മൈൽസി -യോടുമായിരുന്നു.മെൽസി,ലിയനാർഡോയുടെ മരണം, അദ്ദേഹത്തിന്റെ സഹോദരനെ അറിയിക്കാനായി എഴുതിയ കത്തിൽ, ''ലിയനാർഡോയുടെ ശിഷ്യന്മാർ ഇപ്പോഴും വിചാരിക്കുന്നത് അദ്ദേഹത്തേപോൽ ഇനിയാരും ഉണ്ടാകില്ല'', എന്നാണ്.പിന്നീട് 16-ാം നൂറ്റാണ്ടിൽ ഇവരിലെ ബന്ധം ലൈഗികമാണോ എന്ന് ആക്ഷേപങ്ങളുണ്ടായി.1476 -ലെ കോടതി രേഖകളനുസരിച്ച്,ലിയനാർഡോവിന് 21 വയസ്സുള്ളപ്പോൾ അദ്ദേഹവും,മൂന്ന് ചെറുപ്പക്കാരും,ഒരു ആൺ വേശ്യയുമൊപ്പം [[സോഡോമി]] കേസിൽ പിടിക്കപ്പെട്ടിരുന്നു. എന്നാൽ തെളിവില്ലാത്തതുമൂലം അവർ പുറത്തിറങ്ങി.ആ ദിവസത്തിനുശേഷം അദ്ദേഹത്തിന്റെ സ്വവർഗ്ഗപ്രേമി -ത്വത്തേകുറിച്ചും അതിന് അദ്ദേഹത്തിന്റെ ചിത്രങ്ങളിലുള്ള പങ്കിനെകുറിച്ചും ധാരാളം എഴുതപ്പെട്ടു, പ്രതേകിച്ച് ''ജോൺ ദി ബാപ്റ്റിസ്റ്റ്'' ''ബാക്കസ്'' എന്ന ചിത്രത്തിലും,ഇതുപോലുള്ള മറ്റ് ചിത്രങ്ങളിലേയും, ലൈംഗികതയും അതിന്റെ സജ്ജീകരണങ്ങളും തെളിച്ചു കാണിക്കുകയും ചെയ്തു.<ref>Michael Rocke, ''Forbidden Friendships'' epigraph, p. 148 & N120 p.298</ref> <!-- The info contained here is beyond dispute. It HAS been claimed. Please look at the main article and carry on the argument there. --> ===സഹായികളും , ശിഷ്യന്മാരും=== [[പ്രമാണം:Leonardo da Vinci - Saint John the Baptist C2RMF retouched.jpg|thumb|right|300px|‌''[[ജോൺ ദി ബാപ്റ്റിസ്റ്റ്]]'' എന്ന ചിത്രത്തിന് ''സാലൈ'' ആണ് മാതൃക രൂപമായി നിന്നത് എന്ന് കരുതുന്നു. <ref name="Salai as John the Baptist">{{cite news | url=http://www.artdaily.com/index.asp?int_sec=2&int_new=44665 | title=Art Historian Silvano Vinceti Claims Male Model Behind Leonardo da Vinci's Mona Lisa | agency=Associated Press | date=2 February 2011 | accessdate=16 November 2011 | author=Rizzo, Alessandra}}</ref>'' (c. 1514)—[[ലൂവ്രേ]]]] സാലൈ എന്ന് ചെല്ലപ്പേരുള്ള ഗ്യാൻ ഗിയാകോമോ കാപ്രോട്ടി ഡാ ഓറെനെ, ലിയനാർഡോയുടെ വീട്ടിൽ 1490 കളിലാണ് വീട്ടുജോലിക്കാരനായി ചേർന്നത്.ലിയനാർഡോ ഓരോ ഒരു വർഷം കഴിയുമ്പോൾ സാലൈയുടെ ദുഷ് ചെയ്തികളുടെ അടിസ്ഥാനത്തിൽ, "കള്ളനെന്നോ,നുണയനെന്നോ,പിടിവാശിയുള്ളവനെന്നോ,ആർത്തിപിടിച്ചവൻ" എന്നോ വിളിക്കുമായിരുന്നു,എന്നാൽ പിന്നീട് സാലൈ കുറഞ്ഞത് അഞ്ച് ജോലിയെങ്കിലും ചെയ്ത് ആവശ്യമുള്ള പണമോ, മറ്റ് മൂല്യമുള്ള വസ്തുക്കളോ ലഭിച്ചുകഴിഞ്ഞാൽ,ആ സമ്പത്ത് തുണികൾക്കായി ഉപയോഗിച്ചിരുന്നു.<ref>Leonardo, Codex C. 15v, Institut of France. Trans. Richter</ref>എങ്കിലും, ലിയനാർഡോ സാലൈയിൽ സന്തോഷത്തോടെ പെരുമാറി,ഒപ്പം സാലൈ ലിയനാർഡോയുടെ വീട്ടുജോലിക്കാരനായി അടുത്ത മുപ്പതുകൊല്ലം ജോലി ചെയ്തു.<ref>della Chiesa, p. 84</ref>സാലൈ, ആൻഡ്രിയ സാലൈ എന്ന പേരിൽ കുറച്ച് പെയിന്റിങ്ങുകൾ നിർമ്മിച്ചിട്ടുണ്ട്,പക്ഷെ വാസരി, ലിയനാർഡോ സാലൈ -ന് "പെയിന്റിങ്ങുകളെകുറിച്ചുള്ള തന്ത്രങ്ങൾ പഠിപ്പിച്ചുകൊടുത്തതുകൊണ്ടാണ്" എന്ന് വിമർശിച്ചു.<ref>Vasari, p. 265"</ref>ലിയനാർഡോയുടെ മറ്റ് ശിഷ്യൻമാരായ [[മാർക്കോ ഡി ഒഗ്ഗിയോനോ]] -യുടേയും , [[ബോൾട്ടാഫ്രിയോ]] -യുടേയും ചിത്രങ്ങൾക്ക് ലഭിച്ച കലാപരമായ അംഗീകാരങ്ങൾ പോലെ സാലൈയുടെ പെയിന്റിങ്ങുകൾക്ക് ലഭിച്ചിരുന്നില്ല. 1515 -ൽ സാലൈ, [[മൊന്നാ വന്നാ]] എന്ന പേരിലുള്ള [[മോണാലിസ|മൊണാ ലിസയുടെ]] നഗ്ന ചിത്രം വരച്ചു.<ref>{{cite web|last=Gross|first=Tom|title=Mona Lisa Goes Topless|work=|publisher=Paintingsdirect.com|date=|url=http://www.paintingsdirect.com/content/artnews/032001/artnews1.html|accessdate=27 September 2007|archiveurl=https://web.archive.org/web/20070403073656/http://www.paintingsdirect.com/content/artnews/032001/artnews1.html|archivedate=2007-04-03|url-status=dead}}</ref>സാലൈ അ്ദദേഹത്തിന്റെ മരണത്തിന്റെ സമയത്ത് മൊണാലിസ എന്ന ചിത്രം സ്വന്തമാക്കുകയും,സാലൈയുടെ ആഗ്രഹമനുസരിച്ച് അതിന്റെ മൂല്ല്യം 505 ലിറെ([[ഇറ്റലി|ഇറ്റലിയിലേയും]] ,[[തുർക്കി|തുർക്കിയിലേയും]] [[നാണയം]]) ആകുകയും ചെയ്തു,ഇത്രയും ചെറിയ ഒരു പാനൽ പെയിന്റിങ്ങിന് ഈ വില അസാധാരണമായവിധം ഉയർന്നതായിരുന്നു.<ref name=NR>{{cite web|last=Rossiter|first=Nick|title=Could this be the secret of her smile?|work=|publisher=Telegraph.co.UK|date=4 July 2003|url=http://www.telegraph.co.uk/arts/main.jhtml?xml=/arts/2003/04/07/banr.xml|accessdate=3 October 2007|location=London|archive-date=2008-06-09|archive-url=https://web.archive.org/web/20080609213218/http://www.telegraph.co.uk/arts/main.jhtml?xml=%2Farts%2F2003%2F04%2F07%2Fbanr.xml|url-status=dead}}</ref> 1506-ൽ ലിയനാർഡോ മറ്റൊരു ശിഷ്യനെ തിരഞ്ഞെടുത്തു.ലിയനാർഡോയുടെ പ്രിയപ്പെട്ട ശിഷ്യനായി മാറിയ, [[ലൊമ്പാർഡ്]] അരിസ്റ്റോക്രാറ്റിന്റെ മകനായ കൗണ്ട് [[ഫ്രാൻസെസ്കോ മെൽസി]] -യായിരുന്നു അത്.മെൽസി ലിയനാർഡോയൊടൊപ്പം ഫ്രാൻസിലേക്ക് യാത്രപോകുകയും, ലിയനാർഡോയുടെ [[മരണം]]വരെ കൂടെയുണ്ടാവുകയും ചെയ്തു.<ref name=LB /> ലിയനാർഡോയുടെ മരണത്തിനുശേഷം അദ്ദേഹത്തിന്റെ കലാപരമായ വരകളും, ശാസ്ത്രീയ നിർമ്മാണരേഖകളും,ശേഖരങ്ങളും,എസ്റ്റേറ്റും മെൽസിക്ക് പൈതൃകമായി ലഭിച്ചു. ==പെയിന്റിങ്ങുകൾ== {{ഇതും കാണുക|ലിയനാർഡോ ഡാ വിഞ്ചിയുടെ വരകളുടെ ലിസ്ററ്}} [[File:Leonardo Da Vinci - Annunciazione.jpeg|thumb|600px|''[[വിളമ്പരം]]'' (1475–1480)—Uffizi, എന്ന ചിത്രം ലിയനാർഡോയുടെ ആദ്യകാല ചിത്രങ്ങളിലെ പൂർത്തീകരിച്ചവയിലൊന്നെന്ന് കരുതുന്നു.]] എന്നാലും ലിയനാർഡോ അറിയപ്പെട്ടതും, പ്രശംസിക്കപ്പെട്ടതും ഒരു ശാസ്ത്രകാരനായും, നിർമ്മാതാവായുമാണ്,പക്ഷെ അദ്ദേഹത്തിന്റെ 400 വർഷങ്ങളിലെ പ്രശസ്തി നിലനിർത്തിയത് അദ്ദേഹം നേടിയ പെയിന്റർ പതവിയും, കൈകൊണ്ട് നിർമ്മിച്ച വരകളും,മറ്റു മാസ്റ്റർ പീസുകളുമാണ്.<ref>By the 1490s Leonardo had already been described as a "Divine" painter. His fame is discussed by Daniel Arasse in ''Leonardo da Vinci'', pp. 11–15</ref> ഈ ചിത്രങ്ങളൊക്കെ വ്യത്യസ്ത രീതികളുടെ അവലംബം മൂലം വളരെ ശ്രദ്ധേയവും, കൂടുതൽ വിദ്യാർത്ഥികൾ ഈ ശൈലി അനുവർത്തിച്ചതും, കലാഭിജ്ഞനും,എഴുത്തുകാരും വളരെയധികം ചർച്ചചെയ്തതും കൂടിയാണ്.ഇതൊക്കേയും, പിന്നെ, പെയിന്റിങ്ങിന്റെ പുറത്ത് അദ്ദേഹം ഉപയോഗിച്ച തന്ത്രങ്ങളുമൊക്കെ ലിയനാർഡോയുടെ പെയിന്റിങ്ങുകളെ വിശിഷ്ടമായ ഒന്നാക്കി,ഒപ്പം അദ്ദേഹത്തിന്റെ [[അനാട്ടമി]]യിലേയും, [[പ്രകാശം|പ്രകാശത്തിലേയും]],[[സസ്യശാസ്ത്രം|സസ്യശാസ്ത്രത്തിലേയും]],[[ഭൂഗർഭശാസ്ത്രം|ഭൂഗർഭശാസ്ത്രത്തിലേയും]] [[ഫിസിയോഗ്നോമി|ഫിസിയോഗ്നോമിയിലേയും]] സൂക്ഷ്മമായ അറിവ് മനുഷ്യന്റെ വികാര വിചാരങ്ങളെകുറിച്ചും ഭാവങ്ങളെകുറിച്ചും അപ്പോഴുള്ള ശാരീരിക മാറ്റങ്ങളും, ചലനങ്ങളുമകൊ്കെ മനസ്സിലാക്കാനും, അത് ലിയനാർഡോയുടെ ചിത്രത്തിലെ മനുഷ്യരൂപങ്ങളിലേക്ക് കൊണ്ടുവരാനും സാധിച്ചു. ലിയനാർഡോയുടെ ഈ അസാധാരണ കഴിവുകളൊക്കെ സംയോജിച്ച ചിത്രങ്ങളാണ് ''[[മൊണാലിസ|മൊണാലിസയും]]'' , ''[[അന്ത്യ അത്താഴം|അന്ത്യ അത്താഴവും]]'' , ''വെർജിൻ ആന്റ് ദി റോക്ക്'' -ഉം.<ref>These qualities of Leonardo's works are discussed by Frederick Hartt in ''A History of Italian Renaissance Art'', pp. 387–411.</ref> [[പ്രമാണം:Leonardo, san girolamo.jpg|left|thumb|upright|400px|ഒരു പൂർത്തിയാകാത്ത ചിത്രം - ''മരുഭൂമി ജനതമായ മനസ്സോടെ എസ്‍ടി. ജെറോം'', (c.&nbsp;1480), [[വത്തിക്കാൻ]]]] ===ആദ്യകാല ചിത്രങ്ങൾ=== ലിയനാർഡോയുടെ ആദ്യകാല ചിത്രങ്ങൾ തുടങ്ങുന്നത് [[ആൻഡ്രിയ ഡെൽ വെറോച്ചിയോ| വെറോച്ചിയോയുടെ]] ഒപ്പംചേർന്ന് വരച്ച [[ക്രിസ്തുവിന്റെ മാമോദീസ]] എന്ന ചിത്രത്തിൽ നിന്നാണ്.മറ്റ് രണ്ട് ചിത്രങ്ങളുടേയും കീഴെ ലിയനാർഡോ പണിപ്പുരയിലായിരുന്ന കാലയളവിലെ തിയ്യതിയാണ് കൊടുത്തിരിക്കുന്നത്,അവ രണ്ടും [[മംഗളവാർത്ത|മംഗളവാർത്തയെ]] കാണിക്കുന്ന ചിത്രങ്ങളായിരുന്നു.ഒരു ചിത്രം ചെറുതും, 59 സെ.മീ നീളവും,14 സെ.മീ വീതിയുമുള്ളതാണ്. ഇതൊരു പ്രെഡല്ല ചിത്രമായതുകൊണ്ടു തന്നെ അതിന്റെ താഴ് ഭാഗത്തിന് കൂടുതൽ സ്ഥലം വേണ്ടിവരുകയും,[[ലോറൻസോ ഡി ക്രെഡി]] -യുടെ ഇാ തരം പെയിന്റിങ്ങ് വേർതിരിയുകയും ചെയ്തു.രണ്ടാമത്തേത് കുറച്ച് വലിയ ചിത്രമാണ്, 217 സെ.മീ നീളമതിനുണ്ട്.<ref>della Chiesa, pp. 88, 90</ref> ഫ്രാ ആഞ്ചെലിക്കോയുടെ വളരെ പ്രശ്സ്തി നേടിയ [[മറിയം]] എന്ന ചിത്രത്തിലെ, ചിത്രത്തിന്റെ ഇടതുവശത്തായി മറിയം ഇരിക്കുകയേയും, തിളങ്ങുന്ന വസ്ത്രങ്ങളോടുകൂടിയ ചിറകുകളുയർത്തി ലില്ലി പൂവ് നൽകുന്ന മാലാഖയേയും, വരച്ചിരിക്കുന്നതുപോലുള്ള രൂപകൽപ്പന തന്നെയാണ്, മുകളിലെ രണ്ട് മംഗളവാർത്ത ചിത്രത്തിലും ലിയനാർഡോ നടത്തിയിട്ടുള്ളത്.എന്നിരുന്നാലും ഇതിലെ വലിയ പെയിന്റിങ്ങ്, ഒരിക്കൽ [[ഡൊമനിക്കോ ഗിർലാൻഡൈയോ|ഗിർലാൻഡൈയോക്ക്]] അവകാശമുള്ളതായിരുന്നു.ഇന്നത് ലിയനാർഡോക്കായി.<ref name=Berti>{{cite book| first = Luciano | last = Berti | title = The Uffizi | url = https://archive.org/details/uffizivasaricorr0000luci | year = 1971 | pages = [https://archive.org/details/uffizivasaricorr0000luci/page/59 59]–62}}</ref> ചെറിയ ചിത്രത്തിൽ മറിയത്തിന്റെ പിൻതിരിഞ്ഞ കണ്ണും,മടക്കിയ കൈകളും എന്ന ഭാവത്തോടെ ഇരിക്കുന്നു,അത് പ്രതീകവത്‌കരിക്കുന്നത് ദൈവത്തിന്റെ ഇച്ഛയെയാണ്.വലിയ ചിത്രത്തിലാണെങ്കിൽ എങ്ങനെയായാലും മറിയം വിധേയത്വത്തോടെയല്ല.ഒരു പെൺകുട്ടി,അവളുടെ അപ്രതീക്ഷതിമായ ദൂതൻ ബൈബിളിൽ ഒരു വിരൽവച്ച് ആ സ്ഥലം അടയാളപ്പെടുത്തി അത്ഭുതപ്പെടുന്നതുപോലേയോ,അഭിവാദ്യം അറിയുക്കുന്നതുപോലേയോ കൈയുയർത്തി മറിയത്തിന്റെ ബൈബിൾ വായനയെ തടസ്സപ്പെടുത്തുകയാണ്.<ref name=Hartt /> ഇതൊക്കെ, ഈ ക്ഷമയുള്ള ചെറുപ്പക്കാരിയായ സ്ത്രീ തന്നെയാണ് [[ദൈവമാതാവ്]] എന്ന അറിയിക്കുന്നു,വിധിക്കു കീഴടങ്ങലിലൂടെയല്ല, ആത്മവിശ്വാസത്തോടെ.ഈ ചിത്രത്തിൽ ആ ചെറുപ്പക്കാരിയായ മറിയത്തിന് മനുഷ്യ മുഖം നൽകുകയും ദൈവത്തിന്റെ അവതാരത്തിൽ മനുഷ്യകുലത്തിനുള്ള വലിയ പങ്കെന്താണ് നമ്മെ ബോധ്യപ്പെടുകത്തുകയും ചെയ്യുന്നു. ===1480 -കളിലെ പെയിന്റിങ്ങുകൾ=== [[പ്രമാണം:Leonardo da Vinci Virgin of the Rocks (National Gallery London).jpg|thumb|350px|''[[വിർജിൻ ഓഫ് ദ റോക്ക്സ്]]'', [[നാഷ്ണൽ ഗാലറി]],[[ലണ്ടൺ]], ലിയനാർഡോയുടെ പ്രകൃതി സ്നേഹ്ത്തെ വ്യക്തമായി കാണിക്കുന്ന ഒന്ന്.]] ലിയനാർഡോയ്ക്ക് രണ്ട് പ്രധാനപ്പെട്ട കമ്മീഷൻ എത്തുകയും,രചനാ രീതിയുടെ വ്യവസ്ഥകൾ പാലിച്ചുകൊണ്ടുള്ള മറ്റൊരു ചിത്രം തുടങ്ങിവയ്ക്കുകയും ചെയ്തു.രണ്ടോ മൂന്നോ ചിത്രങ്ങൾ പൂർത്തീകരിക്കപ്പെട്ടില്ല,പണം കൊടുത്ത് തീരാതിരുന്ന പ്രയാസം മൂലം മൂന്നാമത്തേ പെയിന്റിങ്ങ് പൂർത്തിയാവാൻ കുറച്ച് നാളുകൾ പിടിച്ചു.ഇതിലെ ഒരു ചിത്രമാണ് ''എസ്.ടി ജോറോം ഇൻ വൈൽഡേർനെസ്സ്''.ബോർട്ടോലോൺ എന്ന സഹായി പറയുന്നത് ഈ ചിത്രം ലിയനാർഡോയുടെ ജീവിതത്തിന്റെ ഒരു പ്രതേക സാഹചര്യവുമായി ബന്ധമുണ്ടെന്നാണ്,അദ്ദേഹത്തിന്റെ ഡയറികുറുപ്പുകളിൽ ഇങ്ങനെ എഴുതിയിട്ടുണ്ട്:"ഞാൻ വിചാരിച്ചു ഞാൻ ജീവിക്കാൻ പഠിക്കുകയാണെന്ന്, എന്നാൽ അങ്ങനെയല്ല, ഞാൻ മരിക്കാനായിരുന്നു പഠിച്ചുകൊണ്ടിരുന്നത്."<ref name=LB /> എന്നിരുന്നാലും ചിത്രം വര കഷ്ടിച്ച് തുടങ്ങി,ആ രചനാരീതി കാണാവുന്നതായിരുന്നു,എന്നാൽ അസാധാരണവും.{{refn|The painting, which in the 18th century belonged to [[Angelica Kauffman]], was later cut up. The two main sections were found in a junk shop and cobbler's shop and were reunited.<ref name=Wasser2 /> It is probable that outer parts of the composition are missing.|group=nb}}പശ്ചാതാപകനായ [[ജെറോം]] ചിത്രത്തിന്റെ നടുക്കിലെ ഇടമാണ് കൈവശം വയ്ക്കുന്നത്,കർണ്ണരേഖയിൽ നിന്ന് ഉപേക്ഷിക്കപ്പെട്ടതരത്തിലും,പിന്നെ മുകളിൽ നിന്ന് കുറച്ച് കാണാനും സാധിക്കുന്ന തരത്തിലുമാണ് അത്.അദ്ദേഹത്തിന്റെ മുട്ടുകുത്തി നിൽക്കുന്ന രംഗം,ഒരു തരം ട്രാപ്പെസെയിഡ് രൂപത്തിലേക്ക് മാറിയതുപോലെ തോന്നുന്നു,ഒരു കൈ ചിത്രത്തിന്റെ പുറത്തേ മൂലയിലേക്ക് വലിച്ചുനീട്ടിയതുപോലേയും,അദ്ദേഹത്തിന്റെ ഉറ്റു നോട്ടം ഏതിർവശത്തിലേക്കുമാകത്തക്കവിധത്തിലാണ് ചിത്രം.ജെ.വാസ്സെർമാൻ, ലിയനാർഡോയുടെ പെയിന്റിങ്ങും,അദ്ദേഹത്തിന്റെ ശരീരശാസ്ത്ര പഠനവുമായുള്ള ബന്ധത്തെ കുറിച്ച് എടുത്ത് പറയുന്നുണ്ട്.<ref name=Wasser2>Wasserman, pp.104–6</ref>പരന്നുകിടക്കുന്ന നിലത്തിന് അക്കരെ ഒരു ചിഹ്നം ആയി,ചിത്രത്തിന്റെ നിലത്തിന് കുറുകെയായി, വാൽ രണ്ടായി ചുരുട്ടി ശ്രേഷ്നായ ഒരു സിംഹം ഇരിക്കുന്നുണ്ട്.ആ ചിത്രത്തിലെ മറ്റു സവിശേഷമായ കാര്യങ്ങളെന്നത്, രൂപത്തിന്റെ നിഴലിന് എതിരേ കിടക്കുന്ന പരുപരുത്ത പാറകളാൽ നിറഞ്ഞ പ്രദേശമാണ്. സ്കോപ്പെറ്റോവിലെ സാൻ ഡൊണാറ്റോ എന്ന മഠത്തിലെ, മഠവാസികളിൽ നിന്നുമുള്ള കമ്മീഷന്റെ അടിസ്ഥാനത്തിൽ രൂപീകൃതമായതാണ്, ശൗര്യം നിറഞ്ഞ രചനാ രീതിയോടുകൂടിയ രൂപവും,വ്യക്തിപരമായ നാടകീയത ഉള്ള പ്രകൃതി ദൃശ്യത്തിന്റെ ഗണങ്ങളും ഒക്കെ കൂടിചേരുന്ന ശ്രേഷ്ഠമായതും,എന്നാൽ പൂർത്തീകരിക്കാത്തതുമായ [[അഡോറേഷൻ ഓഫ് ദി മാഗി]] എന്ന ചിത്രം. ഇത് വളരെ സങ്കീർമായ രചനാ രീതിയായിരുന്നു,250 x 250 സെ.മീ ആണ് ഇതിന്റെ വലിപ്പം.ലിയനാർഡോ അസംഖ്യം ഡ്രോയി യിങ്ങ്സും, ആദ്യമപരമായ പഠനങ്ങളും ചെയ്തിട്ടുണ്ട്.പശ്ചാത്തലത്തിന്റെ പിൻഭാഗത്തിനായി ഉപയോഗിച്ചിരുന്ന,എന്നാൽ നശിക്കപ്പെട്ട [[ഉദാത്തവാസ്തുവിദ്യ]] യുടെ രേഖീയമായ വീക്ഷണകോണിനെ കുറിച്ചുള്ള സമഗ്രമായ ഒന്നും അതിലുൾപ്പെടുന്നു.എന്നാൽ 1482 -ൽ ലിയനാർഡോ [[ലോറെൻസോ ഡി മെഡികി]] യുടെ ആജ്ഞ പ്രകാരം [[ലുഡോവിക്കോ ഇൽ മോറോ]] യുടെ ഓത്താശ പിടിച്ചുപറ്റാനായി [[മിലാൻ|മിലാനിലേക്ക്]] പോകണ്ടിവന്നു,അതോടെ ആ പെയിന്റിങ്ങ് ഉപേക്ഷിക്കപ്പെട്ടു.<ref name=Chiesa83 /><ref name=Berti /> ഈ കാലഘട്ടത്തിലെ മൂന്നാമത്തെ പ്രധാനപ്പെട്ട പെയിന്റിങ്ങ് കോൺഫേർനിറ്റിയുടെ പരിശുദ്ധ ആശയഗ്രഹണത്തിനായി മിലാനിൽ വച്ച് കമ്മീഷൻ ചെയ്ത,[[വിർജിൻ ഓഫ് ദി റോക്ക്സ്]] ആയിരുന്നു.നേരത്തേ അലങ്കാരപണികളൊക്കെ ചെയ്ത് തീർത്ത ഈ ചിത്രം പൂർത്തീകരിക്കാനായി [[ഡി പ്രെഡിസ് സഹോദരന്മാർ|ഡി പ്രെഡിസ് സഹോദരന്മാരുടെ]] സഹായം ആവശ്യമായിവന്നു, കാരണം വളരെ വലിപ്പമുള്ള ഈ ആൽത്തറയിൽ നിറങ്ങൾ നിറക്കാൻ നല്ലൊരു സഹായം തന്നെ ആവശ്യമായിരുന്നു.<ref>Wasserman, p.108</ref> [[ക്രിസ്തു]] വിന്റെ ശൈശവകാലത്ത്, ഒരു മാലാഖയുടെ സംരക്ഷണതയിൽ [[ഈജിപ്ത്|ഈജിപ്തിലേക്ക്]] പോയികൊണ്ടിരുന്ന, കുട്ടിയായിരുന്ന [[യഹ്‌യ|ജോൺ ദി ബാപ്ററിസ്റ്റ്]], [[പരിശുദ്ധകുടുംബം|പരിശുദ്ധ കുടുംബത്തെ]] കാണുന്ന സന്ദർഭത്തിലെ കെട്ടിചമച്ച കഥകൾ ലിയനാർഡോ വരക്കാനായി തീരുമാനിച്ചു.ഈ പെയിന്റിങ്ങ്, ലിയനാർഡോയുടെ ചിത്രമായതുകൊണ്ടുതന്നെ ജോണിനെ തിരിച്ചറിയും വിധവും, യേശുവിനെ വന്ദിക്കുന്ന വിധത്തിലുമാണ് വരച്ചിരിക്കുന്നത്. ഒപ്പം,തെന്നിവീഴുന്ന കല്ലുകളും,കളകളാരവം പൊഴിക്കുന്ന ജലവും, നിറഞ്ഞ പ്രകൃതി ദൃശ്യത്തിനു ചുറ്റും മനോഹരമായ രൂപങ്ങൾ മുട്ടുകുത്തി ഉണ്ണിയേശുവിനെ വന്ദിക്കുന്നതും കാണിച്ചു തരുന്നു.<ref>{{cite web | title =The Mysterious Virgin | work = | publisher =[[National Gallery, London]] | url =http://www.nationalgallery.org.uk/collection/features/potm/2006/may/feature1.htm | accessdate =27 September 2007 | archive-date =2007-10-15 | archive-url =https://web.archive.org/web/20071015062743/http://nationalgallery.org.uk/collection/features/potm/2006/may/feature1.htm | url-status =dead }}</ref> ഇത് കുറച്ച് വലിയ ചിത്രം തന്നെയാണ്,ഏതാണ്ട് 200 x 120 സെ.മീ വലിപ്പം വരുന്നു,പക്ഷെ എസ്.ടി ഡോണാട്ടോ യിലെ മഠവാസികൾക്ക് കമ്മീഷൻ ചെയ്ത ചിത്രത്തിന്റേതത്ര സങ്കീർണത ഇവിടെ വരുന്നില്ല,കാരണം നാല് രൂപങ്ങളും, ഏറെകുറേ അൻപത് കല്ലുകളും,വാസ്തുവിദ്യയുടെ അടിസ്ഥാനത്തിലുള്ള വിശദാംശങ്ങളേക്കാൾ സാമാന്യം കുറവുമാണ് ഈ ചിത്രം.അങ്ങനെയവസാനം ഈ ചിത്രം പൂർത്തിയായി;വാസ്തവത്തിൽ ഈ ചിത്രത്തിന്റെ രണ്ട് രൂപങ്ങൾ നിർമ്മിക്കപ്പെട്ടിട്ടുണ്ട്.ഒന്ന് കോൺഫേർനിറ്റിയുടെ ചാപ്പലിൽ ബാക്കി വന്നതും,മറ്റൊന്ന് ലിയനാർഡോ [[ഫ്രാൻസ്|ഫ്രാൻസിലേക്ക്]] എടുത്തുകൊണ്ടുപോയതും.പക്ഷെ ആ സദോഹരന്മാർ അവർക്കവരുടെ പെയിന്റിങ്ങ് കിട്ടിയില്ല,അടുത്ത നൂറ്റാണ്ടുവരുംവരെ, അവർക്കായുള്ള പണവും.<ref name=DA>{{cite book | first = Daniel | last = Arasse | title = Leonardo da Vinci | year = 1998 }}</ref><ref name="Chiesa85" /> ===1490-കളിലെ പെയിന്റിങ്ങ്സ്=== 1490 -കളിലെ ലിയനാർഡോയുടെ ഏറ്റവും പ്രശസ്തമായ പെയിന്റിങ്ങ് മിലാനിലെ സാന്റാ മറിയ ഡെല്ലാ ഗ്രാസിയെ എന്ന മഠത്തിന്റെ ഊട്ടുപുരക്കായി വരച്ച [[അന്ത്യ അത്താഴം|അന്ത്യ അത്താഴമായിരുന്നു]].[[ക്രിസ്തു]] -വിന്റെ അവസാന നാളുകൾ എണ്ണിതിട്ടപ്പെടുത്തിയപ്പോൾ, ക്രിസ്തുവും,ശിഷ്യന്മാരും ചേർന്ന് പങ്കിട്ട അവസാനത്തെ അത്താഴത്തെ കാണിച്ചു തരികയാണ് ഈ ചിത്രം.''നിങ്ങളിലൊരാൾ എന്നെ വഞ്ചിക്കും'' എന്ന് യേശു പറയുന്നത് ഈ നിമിഷത്തിലാണ്.ക്രിസ്തുവിന്റെ 12 പൂക്കളിൽ അമ്പരപ്പ് സൃഷ്ടിച്ച [[കഥ]]യാണ് ഈ ചിത്രത്തിലൂടെ ലിയനാർഡോ പറയാനാഗ്രഹിക്കുന്നത്. <ref name=DA /> നോവലിസ്റ്റായ [[മാട്ടെല്ലോ ബാൻഡെല്ലോ]] ലിയനാർഡോ വരച്ചുകൊണ്ടിരിക്കുമ്പോൾ കുറേ കാര്യങങൾ നിരീക്ഷിച്ചതിന്റെ അടിസ്ഥാനത്തിൽ അക്കാര്യങ്ങൾ ഇങ്ങനെ എഴുതിവച്ചു,അദ്ദേഹം ചില നാളുകൾ ഭക്ഷണം കഴിക്കാതെ, സൂര്യൻ ഉദിച്ച മുതൽ, അസ്തമിക്കുംവരേയും വരച്ചുകൊണ്ടിരിക്കും,പക്ഷെ അതിനുശേഷം ലിയനാഡോ മൂന്നോ നാലോ, ദിവസം ഒന്നും വരക്കാതേയുമിരിക്കും.<ref>Wasserman, p.124</ref>ലിയനാർഡോ ലുഡോവിക്കോയെ ഇടപെടുത്തും വരേയും,അദ്ദേഹത്തെ വേട്ടയാടിക്കൊണ്ടിരുന്ന [[ക്രിസ്‌തീയ മഠാധിപതി]] -യുടെ ധാരണശക്തിക്കും അപ്പുറമായിരുന്നു ആ ചിത്രം.ലിയനാർഡോയുടെ, ക്രിസ്തുവിന്റേയും,വിശ്വാസവഞ്ചകരായ ജൂതരുടേയും മുഖത്തെ മതിയാവോളം വർണ്ണിക്കാൻ കഴിയുന്ന കഴിവുമൂലം എത്രത്തോളം കഷ്ടപ്പെട്ടി ട്ടുണ്ടെന്ന് [[വാസരി]] വിവരിക്കുന്നുണ്ട്,ഒപ്പം അവിടത്തെ നാടുവാഴിയോട് ആ മഠത്തിലെ തന്നെ ക്രിസ്‌തീയ മഠാധിപതിയെ തന്റെ ചിത്രത്തിന് ഉദാഹരണ രൂപമായി ഉപയോഗിക്കാൻ സമ്മതം തന്നതിൽ ലിയനാർഡോ കടപ്പെട്ടവാനാണെന്നും പറയുന്നുണ്ട്.<ref>Vasari, p.263</ref> അങ്ങനെ ആ ചിത്രത്തിന്റെ പൂർത്തീകരണത്തിൽ ആ ചിത്രം രൂപകൽപ്പനയുടേയും,വർണ്ണനയുടേയും മാസ്റ്റർ പീസായി മാറി.<ref>Vasari, p.262</ref>പക്ഷെ പെട്ടെന്നുതന്നെ അധഃപതിക്കുകയും ചെയ്തു,പിന്നീട് 100 വർഷത്തിനുള്ളിൽ ഈ ചിത്രം "''പൂർണ്ണമായി അധഃപതിച്ച ഒന്ന്''" എന്ന് വിശേഷിക്കപ്പെട്ടു.<ref>della Chiesa, p.97</ref>ലിയനാർഡോ,തുടർച്ചയായി ഉപയോഗിച്ച് പരിചിതമായിതീർന്ന ഫ്രെസ്കോയിലെ തന്ത്ര്ങ്ങളിൽ നിന്ന് [[ടെമ്പറ]] ഉപയോഗിച്ച്, ആദ്യം പെയിന്റിംഗ് പ്രൈമർ പൂശി വരക്കുന്നതോടെ പശാചത്തലത്തിലെ വിഷയത്തിന് കൂടുതൽ പ്രാധാന്യം ലഭിക്കുകയും,അത് മാത്രമായി പൊന്തി വരികയും,മിന്നുകയും ചെയ്യുന്ന തന്ത്രം ഉപയോഗിക്കാൻ തുടങ്ങി.<ref>della Chiesa, p.98</ref>എന്നാലും ഈ ചിത്രം തന്നെയാണ് കലയിലെ ഏറ്റവും കൂടുതൽ പുനഃനിർമ്മാണം നടത്തിയതും,വിവിധ മീഡിയങ്ങളിലൂടെ ഇതേ തന്ത്ര്ം സ്വീകരിച്ചതുമായ പെയിന്റിങ്ങ്. ===1500 -കളിലെ പെയിന്റിങ്ങ്=== [[പ്രമാണം:Mona_Lisa,_by_Leonardo_da_Vinci,_from_C2RMF_retouched.jpg|thumb|left|300px|'''[[മൊണാലിസ]]''' ''അല്ലെങ്കിൽ ലാ ഗിയോകോണ്ടാ'' (1503/05/07)-[[ലൂവ്രേ]]]] ലിയനാർഡോ 16-ാം നൂറ്റാണ്ടിൽ വരച്ച പെയിന്റിങ്ങുകളുടെ കൂട്ടത്തിലെ ചെറിയ ചായാഗ്രഹണമാണ് [[മൊണാലിസ]] അല്ലെങ്കിൽ ''ലാ ഗിയാകോണ്ട''."''ചിരിക്കുന്ന ഒന്ന്''" എന്ന് ഈ ചിത്രത്തെ വിഷേശിപ്പിക്കുന്നു.പ്രെസന്റ് [[എറ]] കാലഘട്ടത്തിൽ ഈ ചിത്രം വാദിക്കത്തക്കവിധത്തിൽ ലോക പ്രശസ്തമായ ഒന്നായിരുന്നു.ആ പ്രശ്സ്ഥി ഒളിഞ്ഞിരിക്കുന്നത് എങ്ങും പിടികൊടുക്കാതെ നിൽക്കുന്ന മൊണാലിസയുടെ ചുണ്ടിൽ വിരിയുന്ന ചിരിയിലായിരുന്നു.ഇതിലെ നിഘൂഡത നിറഞ്ഞ സവിശേഷത ഒരുപക്ഷെ,ചിത്രകാരൻ സൂക്ഷ്മമായി ചുണ്ടിന്റേയും,കണ്ണിന്റേയും മൂലകളെ നിഴലിലാക്കിയതായിരിക്കാം,അപ്പോൾ ഈ ചിരിയെ നിർണ്ണയിക്കാൻ കഴിയാതെ വരുന്നു.നിഴലിന്റെ തന്ത്രങ്ങളുപോയോഗിച്ച ലിയനാർഡോയുടെ ഈ രീതിയെ [[സ്ഫുമോട്ടോ]] എന്നും, ''ലിയനാർഡോയുടെ പുകവലി'' എന്നും വിശേഷിപ്പിച്ചു.വാസരി പറഞ്ഞത്,"ആ ചിരി യഥാർത്ഥ മനുഷ്യന്റെ ചിരിയേക്കാൾ ഹൃദ്യമാകുന്നു;അത് കാണുന്നയാൾക്ക് ആ ചിരി യഥാർത്ഥത്തേക്കാൾ ജീവനുള്ളതായി തോന്നും" എന്നാണ്.<ref>Vasari, p.267</ref>{{refn|Whether or not Vasari had seen the Mona Lisa is the subject of debate. The opinion that he had ''not'' seen the painting is based mainly on the fact that he describes the Mona Lisa as having eyebrows. Daniel Arasse in ''Leonardo da Vinci'' discusses the possibility that Leonardo may have painted the figure with eyebrows which were subsequently removed. (They were not fashionable in the mid-16th century.)<ref name=DA /> The analysis of high resolution scans made by Pascal Cotte has revealed that the Mona Lisa had eyebrows and eyelashes which have been subsequently removed.<ref>{{cite news| publisher=BBC News |title= The Mona Lisa had brows and lashes | date = 22 October 2007 |url=http://news.bbc.co.uk/2/hi/entertainment/7056041.stm | accessdate=22 February 2008}}</ref>|group=nb}} ഈ ചിത്രത്തിൽ മറ്റ് സവിശേഷതയായി കണക്കാക്കപ്പെടുന്നത് അലങ്കരിക്കപ്പെടാത്ത വസ്ത്രങ്ങളാണ്,കൈകൾക്കും,കണ്ണുകൾക്കും മറ്റ് വിശദാംശങ്ങളൊന്നും സാമ്യപ്പെടുത്താൻ കഴിയില്ല,നാട്യപരമായ പ്രകൃതി ദൃശ്യവും,പശ്ചാത്തലവും ഒക്കെ ലോകം കാണുന്നത് ഒരുതരം ഒഴുക്കിന്റെ രൂപത്തിലാണ്,പിന്നെ ‌[[ഓയിൽ പെയിന്റ്]] ഉപയോഗിച്ചുള്ള കീഴ്പ്പെടുത്തുന്ന ചായക്കൂട്ടും,അതിശക്തമായ പെയിന്റ്റിങ്ങ് തതന്ര്ങ്ങൾ കൊണ്ടുള്ള രമ്യമായ പ്രകൃതിയും എടുത്ത് പറയേണ്ടുന്നവയാണ്,പക്ഷെ [[ടെമ്പറ]] അതിൽ വീഴുന്നതോടേയും,പശ്ചാത്തലത്തിൽ ഇടകലരുന്നതോടേയും ബ്രഷിന്റെ അടയാളങ്ങൾ തിരിച്ചറിയാതാകുന്നു.{{refn|Jack Wasserman writes of "the inimitable treatment of the surfaces" of this painting.<ref>Wasserman, p. 144</ref>|group=nb}}വാസരി തന്റെ അഭിപ്രായം പ്രകടിപ്പിച്ചത്, ഒരു പെയിന്റിങ്ങിന്റെ രീതി, അത്, "ഏറ്റവും ഇച്ഛാശക്തിയുള്ള ഗുരുവിന്റേയും .... ഹൃദയത്തെ ബലക്ഷയപ്പെടുത്തും" എന്നാണ്.<ref>Vasari, p.266</ref> കൃത്യമായ സംരക്ഷണത്തിലൂടെ മനസ്സിലായത്, ഇതിൽ എഴുതിവച്ചിരിക്കുന്ന തിയതിയുടെ അടിസ്ഥാനത്തിൽ ആ നാളുകളിൽ, പാനൽ പെയിന്റിങ്ങിൽ പുനഃവരയോ,കേടുപാട് തീർക്കുകയോ ചെയ്യുന്നത് അപൂർവ്വമായിരുന്നു എന്നാണ്.<ref>della Chiesa, p.103</ref> [[വിർജിൻ ആന്റ് ചൈൽഡ് വിത്ത് എസ്.ടി അന്ന]] എന്ന ചിത്രത്തിലെ വാസ്സെർമാനെ ''അത്ഭുതവാഹമായ സൗന്ദര്യമെന്ന്'' വർണ്ണിക്കുന്നത്, രചനാസംയോഗത്തിലൂടെ പ്രകൃതി ദൃശ്യത്തിലും,അതിലെ രൂപങ്ങളിലും ആ ചിത്രത്തിന്റെ വിഷയത്തെ പ്രതിഫലിപ്പിക്കുന്നതുകൊണ്ടാണ്.<ref>Wasserman, p.150</ref> പിന്നെ ഹാർക്കൻസ് വരക്കപ്പെട്ടിരിക്കുന്നത് [[ജെറോം|ജെറോമിന്]] പിന്നിൽ ഒരു വളഞ്ഞ കോണിലാണ്.ഈ ചിത്രത്തെ പതിവിൽ നിന്നും വ്യത്യസ്തമാക്കുന്നതും ഈ ചിത്രത്തിൽ ഉൾപ്പെട്ടിരിക്കുന്ന രണ്ട് രൂപങ്ങൾ രണ്ട് വളഞ്ഞ കോണുകളായി, ഒന്നിനുമകളിലൊന്നായി വരച്ചിരിക്കുന്നതാണ്.[[മറിയം]] ഇരിക്കുന്നത് മറിയത്തിന്റെ അമ്മയായ എസ്.ടി അന്നയുടെ മടിയിലാണ്.അവൾ ഒരു വശത്തേക്ക് ചായ്ഞ്ഞ് ലാമ്പുമായി കളിക്കുന്ന [[യേശു|ഉണ്ണിയേശു]] -വിനെ പിടിച്ചു നിർത്തുകയാണ്,സ്വന്തം ആസന്നമായ ത്യാഗത്തിന്റെ സൂചനകളാണിത്.<ref name=DA /> ഈ പെയിന്റിങ്ങ്,നിരവധിപേർ,നിരവധി തവണ പകർത്തുകയും, [[മൈക്കലാഞ്ചലോ]] , [[റാഫേൽ]] , [[ആൻഡ്രിയ ഡെൽ സാർട്ടോ]] എന്നിവർക്ക് പ്രചോദനമാകുകയും ചെയ്തിട്ടുണ്ട്<ref>della Chiesa, p.109</ref> പിന്നെ പോണോട്ടോർമോ യിലൂടേയും, കൊറെഗ്ഗിയിലൂടേയും ഇത് കടന്നുപോയി.രചനാസംയോഗത്തിലെ ഈ പ്രവണതയെ അനുവർത്തിച്ചതിൽ ചിലരാണ്, [[വെനീസ്|വെനീസിന്റെ തലസ്ഥാന നഗരിയായ വെനീഷ്യൻ]] പെയിന്ററുകളായ [[ടിന്റോറെറ്റൊ]] -യും , വെറോനെസേയും. {{multiple image | align = left | direction = horizontal | header_align = center | header = | image1 = Leonardo da vinci, The Virgin and Child with Saint Anne 01.jpg | width1 =220 | alt1 = | image2 =Leonardo da Vinci - Virgin and Child with Ss Anne and John the Baptist.jpg | width2 = 250 | alt2 = }} ===ഡ്രോയിങ്ങുകൾ=== ലിയനാർഡോ ഒരു വിപുലമായ ചിത്രകാരനല്ല,എന്നാൽ വിപുലമായി മാതൃകഎഴുതുന്ന ഒരു വ്യക്തിയാണ്,ലേഖനങ്ങൾ ചെറിയ വരകളോടെേയും,വിശദാംശങ്ങളോടേയും ,എഴുതി.എല്ലാ പ്രധാനപ്പെട്ട കാര്യങ്ങളും പെട്ടെന്ന് ശ്രദ്ധയിൽ വരുത്താൻ അതുമൂലം അദ്ദേഹത്തിന് കഴിഞ്ഞു.അതിൽ പെയിന്റിങ്ങിനുവേണ്ടിയുള്ള ലേഖനങ്ങളുടെ ഉൾപ്പെടുന്നു,ഇതിന്റെ തുടക്ക കാഴ്ചകൾ ലിയനാർഡോയുടെ ''ദി അഡോറേഷൻ ഓഫ് ദി മാഗി'' , ''ദി വിർജിൻ ഓഫ് ദി റോക്ക്'' പിന്നെ ''[[അന്ത്യ അത്താഴം]]'' എന്നീ ചിത്രങ്ങളിൽ കാണാം.<ref name=Popham /> അദ്ദേഹത്തിന്റെ ആദ്യകാല ചിത്രങ്ങളിലൊന്നായി കണക്കാക്കപ്പെടുന്ന 1473 -ൽ വരച്ച ''ദി [[ആർണോ വാലി]]'' എന്ന ചിത്രത്തിൽ നദികളുടേയും,പർവതങ്ങളുടേയും,മൊണ്ടേലുപ്പോ എന്ന കൊട്ടാരത്തിന്റേയും,കൃഷി സ്ഥലത്തിന്റേയും ശ്രേഷ്ഠമായ വിശദീകരണങ്ങൾ കാണാം.<ref name=LB /><ref name=Popham>{{cite book | first = A.E. | last = Popham | title = The Drawings of Leonardo da Vinci | year = 1946 }}</ref> ലിയനാർഡോയുടെ പ്രശസ്ത ഡ്രോയിങ്ങുകളുടെ കൂട്ടത്തിലുള്ള,മനുഷ്യ ശരീരത്തിന്റെ അനുപാതത്തെ കുറിച്ച് പഠിക്കുന്ന [[വിട്രൂവിയൻ മാൻ]] -നെ,[[ലൂവ്രേ]] യിലെ [[ദി വിർജിൻ ഓഫ് ദി റോക്ക്സ്]] എന്ന ചിത്രത്തിലെ,''മാലാഖയുടെ തല'' വരക്കാനായി പ്രയോഗപ്പെടുത്തിയിട്ടുണ്ട്,ഒപ്പം ''[[ബെത്‌ലഹേം]] -ന്റെ നക്ഷ്ത്രത്തിന്റെ'' സസ്യ പഠനവും,നിറപേപ്പറിലെ, കറുത്ത ചോക്കുകൊണ്ടുള്ള വലിയ (160x100) ഡ്രോയിങ്ങും, [[ലണ്ടൺ|ലണ്ടണിലെ]] നാഷ്ണൽ ഗാലറിയിലെ, ദി വിർജിൻ ആന്റ് ചൈൽഡ് വിത്ത് എസ്.ടി അന്ന ആന്റ് എസ്.ടി ജോൺ ദി ബാപ്റ്റിസ്റ്റ് എന്ന ചിത്രത്തിനായി ഉപയോഗിച്ചിരിക്കുന്നു.<ref name=Popham />ഈ ഡ്രോയിങ്ങിൽ, [[മൊണാലിസ|മൊണാ ലിസയിൽ]] പ്രയോഗിച്ചിട്ടുള്ള, നിഘൂഢമായ [[സ്ഫുമാറ്റോ]] -യുടെ നിഴലിന്റെ തന്ത്രമാണ് പ്രയോഗിച്ചിട്ടുള്ളത്.അതിൽ നിന്നും ചിന്തിക്കാം,ലുവ്രേയിലെ [[ദി വിർജിൻ ആന്റ് ചൈൽഡ് വിത്ത് എസ്.ടി അന്ന]] എന്ന ചിത്രത്തിനുശേഷം അദ്ദേഹം ഇതിൽ നിന്ന് ഒരു പെയിന്റിങ്ങ് ചെയ്തിട്ടില്ല എന്ന്.<ref>della Chiesa, p. 102</ref> മറ്റ് ഡ്രോയിങ്ങുകൾ, അനേകമുള്ള ലേഖനങ്ങളിൽ കാരിക്കേച്ചറുകളായാണ് വരച്ചിരിക്കുന്നത്,കാരണം,അതിശയോക്തിയാണെങ്കിലും,അവയൊക്കെ ജീവിച്ചിരുന്ന,എന്നാൽ ജിവനില്ലാത്ത ശരീരങ്ങളിലെ നിരീക്ഷണത്തിന്റെ ഫലമായി ഉണ്ടായവയാണ്.വാസരി പറഞ്ഞത്, ലിയനാർഡോ ഒരിക്കൽ ഒരു ഹൃദയഹാരിയായ വ്യക്തിയുടെ മുഖം കണ്ടാൽ, ആയാളെ, ആ ദിവസം മുഴുവനും പിന്തുടരുകയും,നിരീക്ഷിക്കുകയും ചെയ്യും, എന്നാണ്.<ref>Vasari, p. 261</ref>സാലൈയുടെ കൂട്ടുകാരനായ,ഒരു സുന്ദരനായ ചെറുപ്പക്കാരനെ കുറിച്ചും,മറ്റ് സൗന്ദര്യമുള്ള ചെറുപ്പക്കാരെകുറിച്ചും, അസംഖ്യം പഠനങ്ങൾ അദ്ദേഹം നിർവഹിച്ചിട്ടുണ്ട്,അവരൊക്കേയും ആകർഷണീയമായ മുഖ ഭാവമുള്ളവരായിരുന്നു,അതുകൊണ്ടുതന്നെ അവർ "ഗ്രേഷ്യൻ ‍പ്രോഫൈൽ" എന്നറിയപ്പെട്ടു.<ref group="nb">The "Grecian profile" has a continuous straight line from forehead to nose-tip, the bridge of the nose being exceptionally high. It is a feature of many [[Ancient Greek sculpture|Classical Greek]] statues.</ref>ആ മുഖങ്ങൾക്ക് ധീരയോദാക്കാന്മാരുടെ ഭാവവുമുണ്ടായിരുന്നു.<ref name=Popham />സാലൈ പ്രത്യക്ഷനായിരിക്കുന്നത് ഫാൻസി വസ്ത്രങ്ങൾ അണിഞ്ഞ രൂപത്തിലാണ്.ലിയനാർഡോവിന് ചിലപ്പോൾ അറിഞ്ഞിരിക്കാം,ഇവയൊക്കെ നാടകത്തിന്റെ രംഗങ്ങൾക്കായി സഹായിച്ചേക്കാം എന്ന്.മറ്റുള്ള അതിസൂക്ഷ്മമായ ഡ്രോയിങ്ങ്സും തുണിത്തരങ്ങളെകുറിച്ചുള്ള പഠനങ്ങൾ എടുത്ത് പറയുന്നു.ലിയനാർഡോയുടെ മുദ്രപതിപ്പിച്ച മാറ്റത്തിലൊന്ന്,ആദ്യകാല ചിത്രങ്ങളിലെ ഈ തുണിത്തരങ്ങളെ വരക്കുന്നതായിരുന്നു. മറ്റൊരു, പലപ്പോഴായി പുനനിർമ്മിക്കാൻ കഴിയുന്ന ഡ്രോയിങ്ങ്സിലൊന്നാണ് 1479-ൽ [[ഫ്ലോറൻസ്|ഫ്ലോറൻസിൽ]] വച്ച് വരച്ച, പാസ്സി കൊൺസ്പിറസി -യിൽ കൊല്ലപ്പെട്ട ലോറൻസോ ഡി മെഡികി യുടെ സഹോദരനായ ഗ്വില്യാനോ യുടെ മരണവുമായി ബന്ധപ്പെട്ട, ബെർനാർഡോ ബാറോൺകെല്ലിയു ശരീരത്തെ കാണിക്കുന്ന, ഭീകരമായ ഒരു ചിത്രം.<ref name=Popham /> പക്ഷപാതരഹിതമായ ധർമ്മനീതി യോടെ ,ലിയനാർഡോ '''മിറർ റൈറ്റിങ്ങിന്'''[https://en.wikipedia.org/wiki/Mirror_writing] റജിസ്റ്റർ ചെയ്തു.ലിയനാർഡോ മരിക്കുന്ന സമയത്ത് ബാർണോക്കെല്ലി ആ മിറർ റൈറ്റിങ്ങോടുകൂടിയ കുപ്പായമാണണിഞ്ഞിരുന്നത്. ==നിരീക്ഷണങ്ങളും നിർമ്മാണങ്ങളും== {{Main|https://en.wikipedia.org/wiki/Science_and_inventions_of_Leonardo_da_Vinci}} [[File:Da Vinci Vitruve Luc Viatour.jpg|thumb|ദി ''[[വിട്രൂവിയൻ മാൻ]]'' (c.&nbsp;1485) [[ആക്കാദമിയ]],[[വെനീസ്]]]] ===ലേഖനങ്ങളും , നോട്ടുകളും=== {{See also|List of works by Leonardo da Vinci#Manuscripts}} [[റിനെസ്സാൻസ്]] -ലെ [[മാനവികത]] -യുട കാലഘട്ടം അറിയപ്പെടുന്നത്,[[ശാസ്ത്രം|ശാസ്ത്രത്തിലേയും]] , [[കല|കലയിലേയും]] ഇരു ധ്രുവങ്ങൾ പോലുള്ള വ്യത്യാസങ്ങളെ അന്യോനം വ്യത്യാസപ്പെടുത്താത്ത കാലമെന്നാണ്,ബഹുമുഖ പ്രതിഭയായ,ഡാവിഞ്ചി ശാസ്ത്രവും, വാസ്തുവിദ്യയും പഠിച്ചിട്ടുണ്ട്,അതദ്ദേഹത്തിന്റെ കലാ പ്രവർത്തനങ്ങളിൽ പ്രതിഫലിക്കുന്നുമുണ്ട്.<ref name=DA />ഈ പഠനങ്ങളൊക്കെ നോട്ടുകളായും,ഡ്രോയിങ്ങ്സുകളായും, 13,000 പേജുകളിലായി രേഖപ്പെടുത്തിയിട്ടുണ്ട്,ഇത് സാധ്യമായത്,ഫ്യൂസ് ആർട്ടിലൂടേയും, [[പ്രകൃതിയുടെ തത്ത്വശാസ്ത്രം|പ്രകൃതിയുടെ തത്ത്വശാസ്ത്രത്തിലൂടേയും]] ആണ്(ആധൂനികകാലത്തെ ആധൂനിക ശാസ്ത്രം).ഇവയൊക്കെ നിർമ്മിച്ചതിനും,നിർമ്മിക്കപ്പട്ടതിനും കാരണം ലിയനാർഡോയുടെ ജീവിതവും,സഞ്ചാരവും,പിന്നെ ചുറ്റുമുള്ള ലോകത്തിലൂടെയുള്ള തുടർച്ചയായുള്ള നിരീക്ഷണവുമാണ്.<ref name=DA /> ലിയനാർഡോയുടെ മിക്ക എഴുത്തു രീതിയും മിറർ റൈറ്റിങ്ങിലൂടെയായിരുന്നു.ചിലപ്പോൾ ഇതിന്റെ കാരണം നാം നിർദ്ദേശിച്ച കാരങ്ങൾക്കതീതമായേക്കാം.ലിയനാർഡോ തന്റെ ഇടത് കൈ കൊണ്ട് എഴുതാൻ തുടങ്ങിയത്,വലതുവശത്തു നിന്ന് ഇടത്തേ വശത്തേക്ക് എഴുതി പോകുവാൻ എളുപ്പമായതുകൊണ്ടാവാം.<ref group="nb">Left-handed writers using a split nib or quill pen experience difficulty pushing the pen from left to right across the page.</ref>[[File:Da Vinci Studies of Embryos Luc Viatour.jpg|thumb|left|ഗർഭസ്ഥ ശിശു ഭ്രൂണാവസ്ഥയിലിരിക്കുന്നതിനെകുറിച്ച് ലിയനാർഡോയുടെ പഠനങ്ങളെ കാണിക്കുന്ന ഒരു പേജ്(c.&nbsp;1510) റോയൽ ലൈബ്രറി, [[വിന്റ്സർ കൊട്ടാരം]]]] അദ്ദേഹത്തിന്റെ നോട്ടുകളും,ഡ്രോയിങ്ങ്സും ചിന്തയുടേയും,താത്പര്യത്തിന്റേയും വിശാലതയാണ് തുറന്നിടുന്നത്,സാധാരണ പലചരക്ക്കച്ചവടക്കാൻ പലചരക്ക് സാധനങ്ങളുടെ ലിസ്റ്റ് ഇടുന്നതുപോലെ.പിന്നെ ജനങ്ങൾ,അദ്ദേഹത്തിന്റെ അതിസങ്കീർണമായ ചിറകുകളുടേയും,ജലത്തിലൂടെ നടക്കാനുതകുന്ന ഷൂസുകളുടേയും ഡിസൈനുകൾ കണ്ട് പണവും ഉപഹാരവുമൊക്കെ നൽകിയിരുന്നു.ഇതിൽ അദ്ദേഹത്തിന്റെ പെയിന്റിങ്ങുകൾക്കാവശ്യമായ കൂട്ടുകളും,വിശദാംശങ്ങളെകുറിച്ചും,തിരശ്ശീലയെകുറിച്ചുമുള്ള പഠനങ്ങളും,മൃഗങ്ങളുടേയും,കുഞ്ഞുങ്ങളുടേയും, മുഖത്തേയും,മുഖഭാവങ്ങളേയും കുറിച്ചുള്ള പഠനങ്ങളും,അവയവപഠനത്തിനായി ശരീരം കീറലും,സസ്യപഠനവും,പാറകളുടെ മാറ്റങ്ങളും,നീർച്ചുഴികളും,യുദ്ധാനന്തര യന്ത്രങ്ങളും,പറക്കുന്ന യന്ത്രങ്ങളും,തത്വശാസ്ത്രവുമെല്ലാം ഉൾപപെ്ട്ടിരിക്കുന്നു.<ref name=DA /> ഈ നോട്ടുബുക്കുകളുടെ, — സത്യത്തിൽ,വ്യത്യസ്തതരത്തിലും,വലിപ്പത്തിലുമുള്ള ഇവയുടെ പേപ്പറുകൾ, ലിയനാർഡോയുടെ മരണശേഷം അദ്ദേഹത്തിന്റെ കൂട്ടുകാർ വിതരണം ചെയ്തു — [[വിന്റസർ കൊട്ടാരം|വിന്റസർ കൊട്ടാരത്തിലെ]] റോയൽ ലൈബ്രറിയിലേയും,[[ലൂവ്രേ|ലൂവ്രേയിലേയും]],''''ബിബിലിയോടെകാ നാഷ്ണൽ ഡി എസ്പാന''''യിലേയും,[[വിക്ടോറിയ ആന്റ് ആൽബർട്ട് മ്യൂസിയം|വിക്ടോറിയ ആന്റ് ആൽബർട്ട് മ്യൂസിയത്തിലേയും]],[[കോഡെക്സ് അറ്റലാന്റിക്കസ്|കോഡെക്സ് അറ്റലാന്റിക്കസിന്റെ]] പന്ത്രണ്ട വാള്യങ്ങൾ ഉള്ള [[മിലാൻ|മിലാനിലെ]] [[ബിബിലിയോടെകാ ആമ്പ്രോസിന|ബിബിലിയോടെകാ ആമ്പ്രോസിനയിലേയും]],[[കോഡെക്സ് അരുൻഡെൽ|കോഡെക്സ് അരുൻഡെല്ലിന്റെ]] കുറച്ച് ഭാഗങ്ങൾ ഓൺലൈനായി മാറ്റിയ [[ലണ്ടൺ|ലണ്ടണിലെ]] [[ബ്രിട്ടീഷ് ലൈബ്രറി|ബ്രിട്ടീഷ് ലൈബ്രറിയിലേയും]] ഉള്ള പ്രൗഢമായ ഭാഗങ്ങൾ കണ്ടെത്തികഴിഞ്ഞിരിക്കുന്നു<ref>{{cite web | title =Sketches by Leonardo | work =Turning the Pages | publisher =[[British Library]] | url =http://www.bl.uk/onlinegallery/ttp/ttpbooks.html | accessdate =27 September 2007 | archive-date =2010-06-24 | archive-url =https://web.archive.org/web/20100624031653/http://www.bl.uk/onlinegallery/ttp/ttpbooks.html | url-status =dead }}</ref>.[[കോഡെക്സ് ലീയസെസ്റ്റർ]] എന്നതാണ് ലിയനാർഡോയുടെ സ്വന്തം കൈയ്യിലുള്ള പ്രൗഡമായ, ശാസ്ത്രീയ പ്രവർത്തനം.[[ബിൽ ഗേറ്റ്സ്]] സ്വന്തമാക്കിയ ഇത്,ഒരു വർഷത്തിനുള്ളിൽതന്നെ ലോകത്തിന്റെ വിവിധ നഗരങ്ങളിലേക്ക് വ്യാപിച്ചു. ലിയനാർഡോയുടെ കുറിപ്പുകൾക്കുള്ള കൃത്യമായ ചിട്ടയും,ക്രമവും ഉദ്ദേശിച്ച പ്രസിദ്ധീകരണത്തിനെ കൂടുതൽ സുഗമമാക്കി.പക്ഷെ,അദ്ദേഹത്തിന്റെ മറ്റു പല കുറിപ്പുകളിലും,ഉദാഹരണത്തിന് മനുഷ്യന്റെ ജനിക്കുന്നതിനുമുമ്പുള്ള ഹൃദയത്തെ എടുക്കുകയാണെങ്കിൽ,ഒരു ഷീറ്റിൽ,ഒരു വിഷയത്തിൽ തന്നെ, ചുറ്റും വിശദീകരണവും,ചിത്രവും നിറഞ്ഞിരിക്കും.<ref>Windsor Castle, Royal Library, sheets RL 19073v–74v and RL 19102, respectively.</ref><ref group="nb">This method of organisation minimises of loss of data in the case of pages being mixed up or destroyed.</ref>അക്കാരണങ്ങളാൽ അതൊന്നും, ആരും പ്രസിദ്ധീകരിച്ചില്ല,അതുകൊണ്ടുതന്നെ ലിയനാർഡോയുടെ ജീവിതം ഇപ്പോഴും നിഘൂഡമായി മറഞ്ഞിരിക്കുന്നു.<ref name=DA /> ===ശാസ്ത്രീയപരമായ പഠനങ്ങൾ=== [[File:Leonardo polyhedra.png|thumb|upright|[[റോമ്പികുബേക്തേഡ്രോൺ]] [[ലൂക്കാ പസിയോളി|ലൂക്കാ പസിയോളിയയുടെ]]''[[ഡി ഡിവിന പ്രോപ്പോർഷ്യയോൺ|ഡി ഡിവിന പ്രോപ്പോർഷ്യയോണിൽ]]''പ്രസിദ്ധീകരിച്ചിരിക്കുന്നത്]] [[File:Rhombicuboctahedron.gif|60px|left]] ലിയനാർഡോയുടെ അഭിപ്രായം, ''ശാസ്ത്രമെന്നത് നിരീക്ഷിക്കേണ്ട ഒന്നാണ്'' എന്നാണ്:അദ്ദേഹം ഒരു അത്ഭുതകാഴ്ചയെ അത് കാണിക്കുന്ന അങ്ങേയറ്റത്തെ സൂ്ഷ്മതലത്തേയും ഒരുതരത്തിലുള്ള പരീക്ഷണങ്ങളും,സൈദ്ധാന്തികമായ വിശദീകരണങ്ങളും ഇല്ലാതെ മനസ്സിലാക്കാൻ ശ്രമിച്ചു. ലിയനാർഡോ [[ലാറ്റിൻ|ലാറ്റിനിലേയും]] കണക്കിലേയും പ്രാദേശിക വിദ്യഭ്യാസത്തിലായിരിക്കുമ്പോൾ തന്റെ സമകാലീനാരായാ പഠിതാക്കളൊന്നും ലിയനാർഡോ ഒരു ശാസ്ത്രകാരൻ എന്ന് അംഗീകരിച്ചിരുന്നില്ല,എങ്ങനെയിരുന്നാലും അദ്ദേഹം തനിക്കു തന്നെ ലാറ്റിൽ പഠിപ്പിച്ചുകൊടുത്തു.പിന്നീട് 1490 കളിൽ അദ്ദേഹം [[ലൂക്കാ പസിയോളി|ലൂക്കാ പസിയോളിയുടെ]] കീഴെ കണക്ക് പഠിക്കാൻ പോകുകയും, "പാസിയോളിയയുടെ പുസ്തകമായ '''''ഡി ഡിവിന പ്രോപ്പോർഷ്യയോൺ''''' -ൽ പ്രസിദ്ധീകരിക്കുന്നതിനായി" എന്ന് കൊത്തിവച്ചിരിക്കുന്ന, സാധാരണ ഖരത്തിന്റെ, അസ്ഥികൂടത്തെപ്പോലുള്ള, വളരെ ഗ്രഹനമായ ഒരു ഡ്രോയിങ്ങ് നിർമ്മിക്കുകയും ചെയ്തു,ഇത് 1509 -ൽ പാസിയോളിയയുടെ പുസ്തകത്തിൽ പ്രസീദ്ധീകരിച്ചു.<ref name=DA /> ഇത് കാണിച്ചത്,ലിയനാർഡോ,അദ്ദേഹത്തിന്റെ ലേഖനങ്ങളിലൂടെ പുതിയ ഒരു വ്യത്യസ്തമായ ഗവേഷണപഠനപ്രബന്ധം,വ്യത്യസ്തമായ ഒന്നായി പ്രസിദ്ധീകരിക്കാവുന്ന ഒന്ന് ആസുത്രണം ചെയ്തുകൊണ്ടിരിക്കുയാണ് എന്നാണ്.[[ശരീരശാസ്ത്രം|ശരീരശാസ്ത്രത്തിലെ]] ഒരു യുക്തിയുക്തമായ ഗവേഷണപ്രബന്ധം ആണതെന്ന് 1517-ൽ കാർഡിനാൽ ഡി ആരാഗോണിന്റെ സെക്രട്ടറിയുടെ വീട്ടിലേക്ക് പോകുമ്പോൾ പറഞ്ഞിരിക്കണം.<ref>{{cite book | last = O'Malley | last2 = Saunders | title = Leonardo on the Human Body | year = 1982 | publisher = Dover Publications | publication-place = New York }}</ref>അനാട്ടമി പഠനങ്ങളിലെ ലിയനാർഡോയുടെ സംഭാവനങ്ങളുടെ ഭാവങ്ങളും, പ്രകാശവും പ്രകൃതിദൃശ്യവും കൂട്ടിചേർത്ത് അദ്ദേഹത്തിന്റെ ശിഷ്യനായ ഫ്രാൻസെസ്കോ മെൽസി [[കോഡെക്സ് ഉർബിനാസ്]] എന്ന പേരിൽ,[[നിക്കോളാസ് പൗസിൻ]] എന്ന ക്ലാസ്സിക്കൽ പെയിന്ററുടെ ഡ്രോയിങ്ങുകളെകുറിച്ച് കൊത്തിവച്ച<ref>{{cite web|url=http://www.britannica.com/EBchecked/topic/336408/Leonardo-da-Vinci/59102/Sculpture |title=Leonardo da Vinci (Italian artist, engineer, and scientist) : Sculpture – Encyclopedia Britannica |publisher=Britannica.com |date= |accessdate=6 May 2013}}</ref> പുസ്തകം 1651-ൽ [[ഇറ്റലി|ഇറ്റലിയിലും]] , 1724 -ൽ [[ജെർമനി|ജെർമനിയിലും]] പ്രസിദ്ധീകരിച്ചു<ref>della Chiesa, p. 117</ref>. അറാസ്സെയുടെ വാക്കുകൾ അനുസരിച്ച്,[[ഫ്രാൻസ്|ഫ്രാൻസിലുള്ള]] ആ ഗവേഷണപഠനപ്രബന്ധം 62 എഡീഷനുകളായി,പതിനഞ്ച് വർഷം കൊണ്ട് പുറത്തിറങ്ങുകയും,ലിയനാർഡോ, "കലയിലെ ഫ്രെഞ്ച് ആക്കാദമിക്ക് ചിന്തകളുടെ പൂർവ്വഗാമി" എന്നറിയപ്പെടുകയും ചെയ്തു.<ref name=DA /> ലിയനാർഡോയുടെ, പരീക്ഷണങ്ങളും,ഒരു ശുദ്ധമായ ശാസ്ത്രീയപരമായ മാർഗ്ഗം സ്വീകരിച്ചതായിരുന്നു,അതിനോടൊപ്പമുള്ളതും, സമ്പൂർണമായതുമായ നിരീക്ഷണങ്ങളുടെ ഫലമായി ലിയനാർഡോ ഒരു ശാസ്ത്രകരാനെന്ന് നിലയ്ക്ക്, അദ്ദേഹത്തിന്റെ നിരീക്ഷണ പരീക്ഷണ ശൈലി,ഇക്കാര്യത്തിൽ ലിയനാർഡോയെ പിൻതുടർന്ന [[ഗലീലിയോ ഗലീലി|ഗലീലിയോയുടേയും]] ,[[ഐസക് ന്യൂട്ടൺ|ന്യൂട്ടന്റേയും]] മറ്റു ശാസ്ത്രകാരന്മാരുടേയും,പരീക്ഷണരീതിയിൽ നിന്നും വ്യത്യസ്തമാണെന്ന് ''ഫ്രിജിയോഫ് കാപ്ര'' പറഞ്ഞു,അദ്ദേഹത്തിന്റെ സിദ്ധാന്തവാദവും,സാങ്കൽപികസിദ്ധാന്തീകരണവും കലയിലും,മറ്റിതര പെയിന്റിങ്ങുകളിലും സമന്വയിപ്പിച്ചിട്ടുണ്ട്.<ref>Capra, Fritjof. The Science of Leonardo; Inside the Mind of the Genius of the Renaissance. (New York, Doubleday, 2007)</ref> [[File:Leonardo da Vinci - RCIN 919000, Verso The bones and muscles of the arm c.1510-11.jpg|left|thumb|കൈയ്യിനെകുറിച്ചുള്ള ശരീരശാസ്‌ത്രപരമായ ഒരു പഠനം,(c.&nbsp;1510)]] ===[[ശരീരശാസ്ത്രം]]=== തന്റെ ശിഷ്യന്മാരെല്ലാം ശരീരശാസ്ത്രം പഠിക്കണമെന്ന് നിർബന്ധമുണ്ടായിരുന്ന [[ആൻഡ്രിയ ഡെൽ വെറോച്ചിയോ]] -വിൽ നിന്നായിരുന്നു ലിയനാർഡോയുടെ മനുഷ്യശരീരത്തെകുറിച്ചുള്ള [[ശരീരശാസ്ത്രം]] തുടങ്ങുന്നത്.ഒരു ആർട്ടിസ്റ്റ് ആയതുകൊണ്ടു തന്നെ ലിയനാർഡോ ടോപ്പോഗ്രാഫിക് ശരീരശാസ്ത്രത്തിൽ മാസ്റ്ററായി,[[പേശി|പേശികളെകുറിച്ചും]] , [[ടെൻഡൻ|ടെൻഡനുകളെകുറിച്ചും]] ശരീരശാസ്ത്രത്തിൽ വരുന്ന മറ്റ് പലതിനേയും കുറിച്ച് അദ്ദേഹം വരക്കുകയും ചെയ്തു. പ്രസിദ്ധനായ ഒരു ചിത്രകാരനായതുകൊണ്ടു തന്നെ, ലിയനാർഡോക്ക് [[ഫ്ലോറൻസ്|ഫ്ലോറൻസിൽ]] സ്ഥിതിചെയ്യുന്ന ''സാന്റാ മറിയ നൂവോ യുടെ ആശുപത്രിയിലേയും'' പിന്നീട്, മിലാനിലേയും,[[റോം|റോമിലേയും]] ആശുപത്രികളിൽ നിന്ന് മരിച്ച ഉടലുകൾ എടുക്കുവാനും അവയവ പഠനങ്ങൾക്കായി കീറിമുറിക്കാനും അനുവാദം ഉണ്ടായി.1510 മുതൽ 1511 വരെ അദ്ദേഹം [[മാർക്കാന്റോണിയോ ഡെല്ലാ ടോറെ]] എന്ന ഡോക്ടറുമായി കൂടിചേർന്ന് പഠനങ്ങൾ നടത്തി.അങ്ങനെ ലിയനാർഡോ ശരീരശാസ്ത്രത്തിലെ പഠനങ്ങളുടെ അടിസ്ഥാനത്തിൽ 240 വിശദാമായ ഡ്രോയിങ്ങ്സുകളും,13,000 കുറിപ്പുകളും നിർമ്മിച്ചു.<ref name=Sooke />ഈ പേപ്പറുകളൊക്കെ അദ്ദേഹത്തിന്റെ പിൻതുടർച്ചക്കാരിലേക്ക് ഉപേക്ഷിച്ചു,ഫ്രാൻസെസ്കോ മെൽസി,പ്രസിദ്ധീകരണത്തിനായി അദ്ദേഹത്തിന്റെ പഠനങ്ങളെ ആഴത്തിൽ നിരീക്ഷിച്ചു,പക്ഷെ അത് അത്ര എളുപ്പമായിരുന്നില്ല,കാരണൺ ലിയനാർഡോയുടെ എഴുത്ത് ശൈലി സവിശേഷമായ ഒന്നായിരുന്നു.<ref name=KDK />1632 ഫ്രാൻസിൽ, ലിയനാർഡോയുടെ ശരീരശാസ്ത്രത്തിലേയും,പെയിന്റിങ്ങിലെ ഗവേഷണപ്രബന്ധങ്ങളിലേയും വളരെ കുറച്ച് കാര്യങ്ങളുൾപ്പെടുത്തി അത് പ്രസിദ്ധീകരിച്ചു,പക്ഷെ അത് പൂർത്തിയാക്കാൻ, മെൽസി മരിച്ച് 50 വർഷം കഴിഞ്ഞിട്ടും, ആരും ശ്രമിച്ചില്ല.മെൽസി ഈ പ്രസിദ്ധീകരണത്തിനിന്റെ ഈ ചാപ്റ്ററിൽ ചേർക്കേണ്ടതിനാവശ്യമായ അസംസ്കൃതവസ്തുക്കൾ ആവശ്യമാണെന്ന് വിളമ്പരം ചെയ്തപ്പോൾ,അവർ ചില ,ശരീരശാസ്ത്രജ്ഞരേയും,കലാകാരന്മാരേയും അതിനായി ഉപയോഗിക്കുകയാണ് ചെയ്തത്,അതിൽ അവരുടേയടുത്തുനിന്ന് കുറച്ച് ഡ്രോയിങ്ങുകൾ വാങ്ങിയ വാസരിയും,[[കെല്ലിനി]] -യും,[[ആൽബ്രെട്ട് ഡ്യൂറർ]] -ം അതിലുൾപ്പെടുന്നു.<ref name=KDK /> ലിയനാർഡോയുടെ ശരീരശാസ്ത്ര ഡ്രോയിങ്ങുകളിൽ മനുഷ്യന്റെ അസ്ഥികളെകുറിച്ചും,അതിന്റെ ഭാഗങ്ങളെകുറിച്ചും,പിന്നെ പേശികളെകുറിച്ചും, സ്നായുക്കളെകുറിച്ചും ഉള്ള ഡ്രോയിങ്ങുകൾ ഉൾപ്പെടുന്നു.അദ്ദേഹം അസ്ഥിയുടെ സാങ്കേതികമയാ പ്രവർത്തികളും,പേശികളുടെ ചലനവും, എല്ലാം ഒരു നിശിച്ത ആനുപാതത്തിൽ പ്രോയോഗിക്കുന്നത് എന്നതിനെകുറിച്ച് ആധൂനിക ശാസ്ത്രത്തിന്റെ ബയോമെക്കാനിക്സിനായി പ്രവചിച്ചു.<ref name=Mason>{{cite book| last = Mason| first = Stephen F.| authorlink = Stephen F. Mason| title = A History of the Sciences| url = https://archive.org/details/historyofscience00maso|publisher = Collier Books| year = 1962| location = New York, NY| page = [https://archive.org/details/historyofscience00maso/page/550 550]}}</ref>ലിയനാർഡോ ഹൃദയത്തേയും, [[രക്തചംക്രമണവ്യൂഹം|രക്തചംക്രമണവ്യൂഹത്തെേയും]],[[പ്രത്യുൽപ്പാദനാവയവം|പ്രത്യുൽപ്പാദനാവയവങ്ങളേയും]] മറ്റ് ആന്തരീക അവയവങ്ങളേയും,ഗർഭാശയത്തിരിക്കുന്ന ജനിച്ചിട്ടില്ലാത്ത മനുഷ്യകുഞ്ഞിന്റെ ആദ്യത്തെ ശാസ്ത്രീയപരമായ ഒരു ഡ്രോയിങ്ങ് ഉണ്ടാക്കുവാനായി വരച്ചിട്ടുണ്ട്.<ref name=Popham />എന്നാൽ ഈ വരകളും,കുറിപ്പുകളും ആ കാലഘട്ടത്തെ ജനങ്ങളുടെ മനസ്സിന്റെ വ്യാപ്തിയിൽ നിന്നും വളരെ മുന്നോട്ടുപോയതായിരുന്നു,എന്നാലുമത് പ്രസിദ്ധീകരിച്ചിരുന്നെങ്കിൽ നിസ്സംശയമായി അപ്പോഴത്തെ വൈദ്യശാസ്ത്ര രംഗത്ത് അത് വലിയൊരു മാറ്റം വരുത്തുമായിരുന്നു.<ref name=Sooke>Alistair Sooke, The Daily Telegraph, 28 July 2013, [http://www.telegraph.co.uk/culture/art/leonardo-da-vinci/10202124/Leonardo-da-Vinci-Anatomy-of-an-artist.html Online], accessed 29 July 2013.</ref><ref>Hannah Furness, [[The Daily Telegraph]], 12 March 2013, [http://www.telegraph.co.uk/culture/theatre/edinburgh-festival/9923336/Leonardo-da-Vinci-was-right-all-along-new-medical-scans-show.html Online], accessed 28 July 2013.</ref> ഒരു കലാകാരൻ എന്ന നിലക്കു തന്നെ,ലിയനാർഡോ അടുത്തബന്ധം പുലർത്തി,മനുഷ്യന്റെ വികാരവിചാരങ്ങളെകുറിച്ചും, മനഃശാസ്ത്രത്തെകുറിച്ചും,പ്രായത്തിന്റെ പ്രതിഫലങ്ങളെകുറിച്ചും പഠിച്ചു.അദ്ദേഹം സൗന്ദര്യമില്ലാത്തവരെന്ന നിനക്കുന്നവരുടേയും,രോഗം ബാധിച്ചവരുടേയും നിരവധി രൂപങ്ങൾ വരച്ചിട്ടുണ്ട്.<ref name=DA /><ref name=Popham />ലിയനാർഡോ ധാരാളം ജന്തുക്കളേയും ശരീരശാസ്ത്രപരമായി പഠിക്കുകയും,വരച്ചിട്ടുമുണ്ടായിരുന്നു,അവയിൽ പശു,പക്ഷികൾ,കുരങ്ങന്മാർ,കരടി,തവളകൾ എന്നിവയും ഉൾപ്പെടുന്നു,ഒപ്പം ഇതിലെ ഇവയുടെ അസ്ഥികൂടത്തെ മനുഷ്യന്റേതുമായി താരതമ്യപ്പെടുത്തിനോക്കുമ്പോൾ അത് മനുഷ്യന്റേത് സമാനമാണ് മനസ്സിലാക്കാം.പിന്നെ അദ്ദേഹം കുറച്ച് കുതിരകളെകുറിച്ചുള്ള പഠനങ്ങളും നടത്തിയിട്ടുണ്ട്.<ref name=Popham /> ===വാസ്തുവിദ്യയും നിർമ്മിതികളും=== [[File:Design for a Flying Machine.jpg|thumb|പറക്കുന്ന യന്ത്രത്തിന്റെ ഡിസൈൻ, (c.&nbsp;1488) ഇൻസ്റ്റിറ്റ്യൂടട് ഡി ഫ്രാൻസ്, [[പാരിസ്]]]] ലിയനാർഡോയുടെ ജീവിതകാലഘട്ടത്തിൽ അദ്ദേഹം ഒരു വാസ്തുവിദ്യകാരനെന്ന നിലയിലും പ്രശസ്തിപ്പെട്ടിരുന്നു.[[ലുഡോവിക്കോ ഇൽ മോറോ]] -യ്ക്കയച്ച കത്തിൽ തങ്ങളുടെ നഗരത്തിന്റെ സംരക്ഷണത്തിനും,വളഞ്ഞാക്രമണത്തിനുമായി ഒരുതരം യന്ത്രം രൂപകൽപ്പന ചെയ്യുകയാണെന്ന് എഴുതി.അദ്ദേഹം പിന്നെ,1499 കളിൽ വെനീസിലേക്ക് പോയപ്പോൾ അവിടെ ഒരു വാസ്തുവിദ്യുടെ ജോലി തരപ്പെടുകയും,ആ നഗരത്തെ സംരക്ഷിക്കാനായി,ചലിക്കുന്ന ബാരിക്കേഡുകൾ നിർമ്മിക്കുകയും ചെയ്തു.കൂടാതെ ലിയനാർഡോ, [[നിക്കോളോ മാക്കിയവെല്ലി|നിക്കോളോ മാക്കിയവെല്ലിയുടെ]] കൂടെ [[ആർണോ]][[നദി]] വഴിതിരിച്ചിവിടുന്ന പ്രോജക്റ്റും ഏറ്റെടുത്ത് പൂർത്തീകരിച്ചിട്ടുണ്ട്.<ref>{{cite book | author = [[Roger Masters]] | title = Machiavelli, Leonardo and the Science of Power | url = https://archive.org/details/machiavellileona0000mast | year = 1996 }}</ref><ref>{{cite book | author = [[Roger Masters]] | title = Fortune is a River: Leonardo Da Vinci and Niccolò Machiavelli's Magnificent Dream to Change the Course of Florentine History | url = https://archive.org/details/fortuneisriverle0000mast | year = 1998 }}</ref>ലിയനാർഡോയുടെ നിർമ്മാണങ്ങളിൽ പ്രായോഗികമായതും,അപ്രായോഗികമായതും ഉൾപ്പെടുന്നു.സംഗീതോപകരണങ്ങൾ,ലിയനാർഡോയുടെ മെക്കാനിക്കൽ ക്നൈറ്റ്(ലിയനാർഡോയുടെ റോബോട്ട്),ഹൈഡ്രോളിക് പമ്പുകൾ,റിവേഴ്സിബിൾ ക്രാങ്ക് മെക്കാനിസം,ഫിന്നർ മോർട്ടാർ ഷെൽസ്,സ്റ്റീം കേനൺ എന്നിവകൊണ്ടത് ഉദാഹരിക്കാം. 1502 -ൽ അദ്ദേഹം,[[കോൺസ്റ്റാന്റിനോപ്പിൾ|കോൺസ്റ്റാന്റിനോപ്പിളിലെ]] ഓട്ടോമൻ [[സുൽത്താൻ]] , [[ബെയാസിദ് രണ്ടാമൻ]] എന്നിവർക്കായി സിവിൽ എഞ്ചിനീയറിങ്ങ് പ്രോജക്റ്റിന്റെ ഭാഗമായി, 720,അടി (220 m) വലിപ്പമുള്ള ഒരു പാലത്തിന്റെ രൂപരേഖ വരച്ചു.ഈ പാലം രൂപകൽപ്പന ചെയ്തത് [[ബോസ്ഫറസ്|ബോസ്ഫറസിന്റെ]] വായ്ഭാഗമായും,വാതിലായും, അറിയപ്പെടുന്ന ഗോൾഡ് ഹോർണിനുവേണ്ടിയായിരുന്നു.പക്ഷെ ബെയാസിദ് ഈ പാലം പണിയുക അസാധ്യമാണെന്ന് വിശ്വിസിച്ചു,അതുകൊണ്ടുതന്നെ ബെയാസിദ് ഇതിനായി ലിയനാർഡോയെ പിന്തുണച്ചില്ല.എന്നിരുന്നാലും 2001 -ൽ,നോർവേയിൽ ലിയനാർഡോയുടെ രൂപകൽപ്പനപ്രകാരം ഒരു കുഞ്ഞു പാലം നിർമ്മിച്ചതിന്റെ ഫലമായി അദ്ദേഹത്തിന്റെ ദർശനം സാക്ഷാത്കരിക്കപ്പെട്ടു.<ref>{{cite web|url=http://www.vebjorn-sand.com/|title=The Leonardo Bridge Project |publisher=Vebjorn-sand.com |date= |accessdate=29 October 2011}}</ref><ref>{{cite news | last =Levy | first =Daniel S. | title =Dream of the Master | publisher =''[[Time (magazine)|Time]]'' magazine | date =4 October 1999 | url =http://www.vebjorn-sand.com/dreamsofthemaster.html | accessdate =27 September 2007 | archiveurl =https://web.archive.org/web/20070912033510/http://www.vebjorn-sand.com/dreamsofthemaster.html | archivedate =2007-09-12 | url-status =live }}</ref> ലിയനാർഡോയുടെ, 1505-ൽ എഴുതപ്പെട്ട പക്ഷികളുടെ പറക്കലിനെകുറിച്ചുള്ള കോഡെക്സും,അതിനെകുറിച്ചുള്ള ധാരാളം പഠനങ്ങളും നിർമ്മിക്കപ്പെട്ട ''പറക്കുന്ന പ്രതിഭാസമായിരുന്നു'' അദ്ദേഹത്തിന്റെ ജീവിതത്തെ ഏറ്റവും കൂടുതൽ ആകർഷിച്ചത്.മറ്റുപല പറക്കുന്ന യന്ത്രങ്ങളും, നിർമ്മിക്കാൻ ലിയനാർഡോക്കിത് പ്രചോദനമായി,അങ്ങനെ നിർമ്മിച്ച യന്ത്രങ്ങളിൽ, പക്ഷികളെ പോലെ ചിറകുകൾ തുടർച്ചയായി അടിച്ച് പറക്കുന്ന ആകാശനൗകകളായ [[ഓർണിതോപ്റ്റർ|ഓർണിതോപ്പ്റ്ററുകളും]] , ഹെലികോപ്റ്ററിലെ റോട്ടർ ഘടിപ്പിച്ചതുപോലുള്ള മറ്റൊരു യന്ത്രവും ഉൾപ്പെടുന്നു.<ref name=DA />ബ്രിട്ടീഷ് ടെലിവിഷൻ സ്റ്റേഷനിലെ [[ചാനൽ 4]] ''ലിയനാർഡോയുടെ സ്വപ്ന യന്ത്രങ്ങൾ'' എന്ന പേരിൽ ലിയനാർഡോ ഡാ വിഞ്ചിയുടെ ഡോക്കുമെന്ഡറി 2003 -ൽ പുറത്തിറക്കാനായി കമ്മീഷൻ ചെയ്തു.ലിയനാർഡോയുടെ [[പാരച്യൂട്ട്]] , ''ജൈന്റ് ക്രോസ്സ് ബൗ'' പോലുള്ള യന്ത്രങ്ങളുടെ ഡിസൈനുകൾ അതിനുശേഷം നിർമ്മിക്കപ്പെടുകയും,പരീക്ഷിക്കുകയും ചെയ്തു.<ref>{{cite web|url=http://www.imdb.com/title/tt0365434/|title=Leonardo's Dream Machines (TV Movie 2003)|work=IMDb}}</ref><ref>[http://www.bl.uk/onlinegallery/features/leonardo/parachute.html British Library online gallery] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20191121011521/http://www.bl.uk/onlinegallery/features/leonardo/parachute.html |date=2019-11-21 }} (retrieved 10 October 2013)</ref>അതിൽ ചിലതൊക്കെ വിജയകരമായി,എങ്കിലും മറ്റുള്ളതൊക്കെ ക്ഷണനേരത്തേക്ക് മാത്രമേ വിജയകരമായുള്ളൂ. ===പ്രസിദ്ധരുടെ മതിപ്പ്=== {{Main|Cultural references to Leonardo da Vinci}} [[File:Francois I recoit les derniers soupirs de Leonard de Vinci by Ingres.jpg|left|thumb|''ലിയനാർഡോ ഡാ വിഞ്ചിയുടെ അന്ത്യനിമിഷത്തിൽ ഫ്രാൻസിലെ രാജാവായ ഫ്രാൻസിസ് ഒന്നാമൻ'', [[അഗസ്റ്റേ ഡൊമിനിക് ആംഗ്ര|ഇന്ഗ്രസ്]], 1818]] ലിയനാർഡോ ജീവിച്ചിരിക്കുന്ന കാലത്ത് തന്നെ അദ്ദേഹത്തിന്റെ പ്രസിദ്ധി, ലിയനാർഡോയെ ഒരു മൂല്ല്യമുള്ള ഒന്നായി കണക്കാക്കി ഫ്രാൻസിസ് ഒന്നാമൻ കൊട്ടാരത്തിലേക്ക് കൊണ്ടുപോകാനിടയാക്കിയിരുന്നു,ഒപ്പം അദ്ദേഹത്തിന്റെ വാർദ്ധക്യകാലത്തും വേണ്ട പരിചരണം നൽകുകയും ചെയ്തു. രസകരമെന്തെന്നുവച്ചാൽ ലിയനാർഡോക്ക് ഒരിക്കലും തരംതാണേണ്ടിവന്നിട്ടില്ല.ജനകൂട്ടം ഇപ്പോഴും ലിയനാർഡോയുടെ പ്രശ്സ്തിയേറിയ ചിത്രങ്ങൾ കാണാൻ തുടിച്ചുകൊണ്ടിരിക്കുന്നു,ടീ.ഷേർട്ടുകൾ ഇപ്പോഴും അദ്ദേഹത്തിന്റെ ചിത്രങ്ങളെ താങ്ങികൊണ്ടിരിക്കുന്നു,പിന്നെ എഴുത്തുകാർ ലിയനാർഡോയുടെ സ്വകാര്യജീവിതത്തെകുറിച്ചും,അസാമാന്യബുദ്ധിയെകുറിച്ചും വർണ്ണിച്ചുകൊണ്ടിരിക്കുന്നു,ചുരുക്കിപറഞ്ഞാൽ,അദ്ദേഹംതന്നെയാണ് നാമിപ്പോഴും ചിന്തിച്ചുകൊണ്ടിരിക്കുന്ന ഒരു അത്യപൂർവ്വ ബുദ്ധിമാൻ.<ref name=DA /> [[ജോർജിയോ വസാരി]] -യുടെ [[ലൈവ്സ് ഓഫ് ആർട്ടിസ്റ്റ്]] എന്ന പുസ്തകത്തിലെ 1568-ൽ അധികപ്പെടുത്തിയ എഡീഷനിൽ<ref>Vasari, p.255</ref>ലിയനാർഡോ ഡാ വിഞ്ചിയെ പരിചയപ്പെടുത്തുകയും ഇങ്ങനെ എഴുതുകയും ചെയ്തിട്ടുണ്ട്. {{quote|കാലത്തിന്റെ സാധാരണ കറക്കത്തിൽ സ്ത്രീയും,പുരുഷനും, അവരുടേതായ അസാമാന്യ കഴിവോടെ ജനിക്കുന്ന,എന്നാൽ യാദൃച്ഛികമായി നമ്മുടെ വിശിഷ്ടമായ പ്രകൃതി, സ്വർഗ്ഗാതീതമായ ശരീരസൗന്തര്യത്തോടേയും,ആത്മാവിന്റെ പാപവിമുക്താവസ്ഥയോടേയും,മറ്റൊരാളെ കണ്ട് അയാളിൽ നിന്നകലുമ്പോൾ ആ വ്യക്തിയിൽ സമൃദ്ധിയെ നിറക്കുന്ന കഴിവോടേയും,അങ്ങനെ അവന്റെ ഓരോ ചലനവും,മനുഷ്യ കഴിവിനുമപ്പുറം ദൈവത്തിന്റെ വഴിയിലൂടെ നടക്കുന്നവനുമായ ഒരേയൊരു മനുഷ്യനെ നിർമ്മിക്കുന്നു.ആ അയാൾ ''ലിയനാർ ഡാ വിഞ്ചി'' ആണെന്ന് എല്ലാവർക്കും അറിയാം.അദ്ദേഹം തന്നെയാണ് അിതസാമാന്യമായ ശരീരസൗന്തര്യത്തോടുകൂടിയ കലാകാരനും,പ്രദർശിപ്പിച്ചതിലൊക്കെ ആകർഷത്വം നിറ‍ച്ചതും,തന്റെ അറിവ് താൻ തന്നെ പാകമാക്കിയതുമായ ഒരു മനുഷ്യൻ.|[[ജോർജിയോ വസാരി]]}} [[File:Leonardo IMG 1759.JPG|thumb|[[ആമ്പോയിസ്സ്|ആമ്പോയിസ്സിലെ]] ലിയനാർഡോയുടെ ശില]] പിന്നീടുള്ള അദ്ദേഹത്തിന്റെ സ്വാധീനിച്ചത് എഴുതപ്പെട്ട പുസ്തകങ്ങളിലെ പെയിന്റർമാരും,വിമർശകരും,ചരിത്രകാരന്മാരും,ആയിരുന്നു.[[ബാൾഡാസരെ കാസ്റ്റിഗലിയോൺ]],1528 -ൽ എഴുതപ്പെട്ട ''Il കോർട്ടെഗിയാമോ'' (''ദി കോർട്ടിയർ'') -ന്റെ രചീതാവ്:"...&nbsp;ലോകത്തിലെ ശ്രേഷ്ഠനായ മറ്റൊരു പെയിന്റർ താൻ തന്നെ അതുല്യനായ ഈ ചിത്രത്തിനുമുന്നിൽ തലതാഴ്ത്തുന്നു&nbsp;..."<ref>{{cite journal | author-link = Baldassare Castiglione | first = Baldassare | last = Castiglione | title = Il Cortegiano | year = 1528 }}</ref>ഈ ജീവിചരിത്രകാരൻ"അനോണിമോ ഗാഡിയാനോ" എന്നറിയപ്പെടുമ്പോൾ എഴുതി, c.&nbsp;1540:"വിശ്വജനനീയവും,,വളരെ അപൂർവ്വമായ,അദ്ദേഹത്തിന്റെ ബുദ്ധിയെ, പ്രകൃതിയുടെ അസാധാരണത്വം നിറഞ്ഞുനിൽക്കുന്ന ഒന്ന് എന്ന് വിശേഷിപ്പിക്കാം&nbsp;..."<ref>"Anonimo Gaddiani", elaborating on ''Libro di Antonio Billi'', 1537–1542</ref> 19-ാം നൂറ്റാണ്ടിലെ ഹെന്റി ഫ്യൂസെലി 1801 -ൽ ലിയനാർഡോയെ കുറിച്ച് എഴുതിയതോടെ ലിയനാർഡോയുടെ പ്രതിഭാശാലിത്വത്തിന് കൂടുതൽ പ്രോത്സാഹനങ്ങൾ ലഭിച്ചു:"അലങ്കാര പൊലിമയെ ഉടനെ തന്നെ ലിയനാർഡോ മുറിച്ചുമാറ്റിയപ്പോൾ,പഴയ മേന്മകൾ തമ്മിലുള്ള അന്തരം വർദ്ധിച്ചതോടെ ആധൂനിക കലക്ക് ഉദയമായി:പ്രതിഭാശാലിത്വത്തിന്റെ എല്ലാ കൂട്ടിചേരുവകളും,മൂലകങ്ങളും കൊണ്ട് നിർമ്മിതമായവൻ..."<ref>{{cite journal | first = Henry | last = Fuseli | title = Lectures | volume = II | year = 1801 }}</ref>ഇത് എ.ഇ. റിയോ 1861 -ൽ എഴുതിയിയതിൽ പ്രതിഫലിക്കുന്നുണ്ട്:"ലിയനാർഡോ തന്റെ കഴിവിന്റെ കാഠിന്യത്തിലും,ബലത്തിലും,മറ്റ് കലാകാരന്മാരേക്കാൾ ഉയർന്ന പദവിയിലെത്തി."<ref>{{cite journal | first = A.E. | last = Rio | title = L'art chrétien | url = https://archive.org/details/delartchrtien02riogoog | year = 1861 }}</ref> അങ്ങനെ 19-ാം നൂറ്റാണ്ടായതോടെ,ലിയനാർഡോയുടെ ചിത്രങ്ങളേക്കാൾ കൂടുതൽ പ്രചാരം അദ്ദേഹത്തിന്റെ കുറിപ്പുകൾക്കും,ലേഖനങ്ങൾക്കും കിട്ടി.[[ഹിപ്പോലിടെ ടൈൻ]] 1866 -ൽ ഇങ്ങനെ എഴുതി:"ഇത്രയും വിശ്വജനനീയവും,അശക്തമായി നിറവേറ്റിയും,അനന്തതക്കായുള്ള ആഗ്രഹവും, എന്നാൽ പ്രകൃതീയമായിതന്നെ നിർമ്മിതമായവനും,തന്റെ നൂറ്റാണ്ടും ഇനി വരുന്ന നൂറ്റാണ്ടുകളും ഒക്കെ ഓർക്കപ്പെടുന്നവനുമായ ഡാവിഞ്ചിയ്ക്ക് ഒരു ഉദാഹരണം കണ്ടെത്താൻ കഴിയില്ല."<ref>{{cite journal | first = Hippolyte | last = Taine | title = Voyage en Italie | year = 1866 }}</ref>കലാ ചരിത്രകാരനായ [[ബെർനാർഡ് ബെറെൻസൺ]] 1896 -ൽ ഇങ്ങനേയും എഴുതി:"ഒരു പക്ഷെ ലിയനാർഡോയാണ് കൃത്യമായ വിദ്യഭ്യാസമുള്ള ഒരു കലാകാരൻ എന്ന് നമുക്ക് പറയാം:അദ്ദേഹം കൈവയ്ക്കാത്ത മേഖലകളില്ല,അതോടെ അവയൊക്കെ അവയുടെ അനശ്വരമായ ദീപ്തിയിലേക്കെത്തുന്നു.അസ്ഥികൂടത്തിന്റെ ചേദത്തെകുറിച്ചുള്ള പഠനങ്ങളെയെടുക്കുകയാണെങ്കിൽ,അത് പേശികളെകുറിച്ചുള്ള പഠനങ്ങളാകാം, അദ്ദേഹം അതിന്റെ ഒരു വരക്കുതന്നെ പ്രകാശവും,ഷെയിഡും കൃത്യമായി പ്രയോഗിച്ചു, അങ്ങനെ അന്ത്യം, ജീവിതമൂല്യങ്ങളെ കൈമാറ്റം ചെയ്യുന്ന ഒരു ഉപാധിയായി അത് മാറുകയും ചെയ്തു."<ref>{{cite journal | first = Bernard | last = Berenson | author-link = Bernard Berenson | title = The Italian Painters of the Renaissance | year = 1896 }}</ref> ലിയനാർഡോയുടെ പ്രതിഭാശാലിത്വത്തിന്റെ പ്രസക്തി ഇപ്പോഴും അടങ്ങാതെ തുടർന്നുപോകുന്നു;വിദഗ്ദ്ധർ അദ്ദേഹത്തിന്റെ എഴുത്തുകൾ തർജ്ജമ ചെയ്തു,ചിത്രങ്ങൾ ശാസ്ത്രീയ സാങ്കേതി വിദ്യകൾ ഉപയോഗിച്ച് വിശകലനം ചെയ്തു,രേഖപ്പെടുത്തിവച്ച രേഖകൾ,എന്നാൽ കണ്ടെത്തിയിട്ടില്ലാത്തവ,ഇന്ന് തേടികൊണ്ടിരിക്കുകയും ചെയ്യുന്നു.<ref>{{cite web | url = http://www.artnewsonline.com/currentarticle.cfm?art_id=1240 | title = ArtNews article about current studies into Leonardo's life and works | first = Melinda | last = Henneberger | publisher = Art News Online | accessdate = 10 January 2010 | archiveurl = https://web.archive.org/web/20060505165842/http://www.artnewsonline.com/currentarticle.cfm?art_id=1240 | archivedate = 2006-05-05 | url-status = live }}</ref>ലിയാനാ ബോർട്ടോലോൺ,1967-ൽ എഴുതികൊണ്ടിരിക്കുന്നതിനിടയ്ക്ക് പറഞ്ഞു."താത്പര്യത്തിന്റെ ദ്വിന്നാത്മകത അദ്ദേഹത്തിന് വ്യത്യസ്ത മേഖലകളിൽ അറിവ് നേടാൻ ഉത്തേജകമായി...ജനനീയനായ പ്രതിഭാശാലിയും,അതിതവിശിഷ്ടമായവനും ആകുമ്പോൾ ധാരാളം ആധിപിടിപ്പിക്കുന്ന, അന്തർലീനമായി കിടക്കുന്ന അതിസ്വരങ്ങളെ നേരിടേണ്ടി വരും,എന്ന് ലിയനാർഡോയെ പരിഗണിക്കുന്നത് വളരെ ശരിയാണ്.മനുഷ്യൻ, 16-ാം നൂറ്റാണ്ടുകളിൽ ഉണ്ടായിരുന്നതുപോലെ, അസ്വസ്ഥമായ മനുഷ്യന്റെ ഈ നാളുകളിലും, ഒരു പ്രതിഭയെ കാണുന്നത് ഒരുപോലെയാണ്.അഞ്ച് നൂറ്റാണ്ടുകൾ കടന്നുപോയി,എന്നാലും, നമ്മെയിപ്പോഴും ലിയനാർഡോ വിസ്മയിപ്പിച്ചുകൊണ്ടിരിക്കുന്നു."<ref name= LB /> == ഇതും കാണുക == {{Wikipedia books|3=Key artists}} ഈ നവോത്ഥാന കലാകാരന്മാർ ഡാ‍വിഞ്ചിയുമായി ബന്ധപ്പെട്ടിരിക്കുന്നു. * [[മൈക്കെലാഞ്ജലോ]] * [[റാഫേൽ]] * [[Aerial perspective]] * [[Italian Renaissance painting]] * ''[[Leonardo da Vinci, A Memory of His Childhood]]'' * [[Leonardo da Vinci-Fiumicino Airport]] * [[List of Italian painters]] * [[List of vegetarians]] * [[Medical Renaissance]] * [[Museo della Scienza e della Tecnologia "Leonardo da Vinci"]] * [[Renaissance technology]] ==അധിക ലിങ്കുകൾ== {{Sister project links|wikt=no|v=no|n=no|b=no|s=Author:Leonardo da Vinci}} * {{ws|"[[s:Catholic Encyclopedia (1913)/Leonardo da Vinci|Leonardo da Vinci]]" in the 1913 ''Catholic Encyclopedia''}} * [http://leonardovirginoftherocks.blogspot.com/ Leonardo da Vinci and ''the Virgin of the Rocks'', A different point of view] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20180703103754/http://leonardovirginoftherocks.blogspot.com/ |date=2018-07-03 }} * {{Gutenberg author |id=Leonardo+da+Vinci | name=Leonardo da Vinci}} * {{gutenberg|no=7785|name=Leonardo da Vinci'' by Maurice Walter Brockwell'}} * {{Internet Archive author |sname=Leonardo da Vinci}} * [http://www.sacred-texts.com/aor/dv/index.htm Complete text & images of Richter's translation of the Notebooks] * [http://www.wga.hu/frames-e.html?/html/l/leonardo/ Web Gallery of Leonardo Paintings] * [http://www.drawingsofleonardo.org/ Drawings of Leonardo da Vinci] * [http://arts.guardian.co.uk/features/story/0,,1860869,00.html Da Vinci Decoded] Article from ''[[The Guardian]]'' * [http://www.ted.com/index.php/talks/view/id/235 The true face of Leonardo Da Vinci?] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20080626075636/http://www.ted.com/index.php/talks/view/id/235 |date=2008-06-26 }} * [http://www.ivu.org/history/davinci/hurwitz.html Leonardo da Vinci's Ethical Vegetarianism] * [http://fulltextarchive.com/page/The-Notebooks-of-Leonardo-Da-Vinci-Complete1/ The Notebooks of Leonardo da Vinci] * [http://www.bbc.co.uk/science/leonardo Leonardo da Vinci at BBC Science] * [http://news.yahoo.com/blogs/sideshow/exclusive-500-old-leonardo-da-vinci-sculpture-horse-201456519.html Yahoo news, 500-year-old Leonardo da Vinci sculpture 'Horse and Rider' unveiled] * [http://www.royalcollection.org.uk/exhibitions/leonardo-da-vinci-anatomist Leonardo da Vinci: Anatomist] The Queen's Gallery, Buckingham Palace, Friday, 4 May 2012 to Sunday, 7 October 2012. High-resolution anatomical drawings. *[http://libmma.contentdm.oclc.org/cdm/ref/collection/p15324coll10/id/90258 ''Leonardo da Vinci, Master Draftsman''], Catalog of an exhibition held at the Metropolitan Museum of Art, New York, Jan. 22-Mar. 30, 2003. {{Leonardo da Vinci}} {{Authority control}} {{DEFAULTSORT:Vinci, Leonardo da}} == അവലംബം == {{reflist|colwidth=30em|group="nb"}} == കണ്ണികൾ == {{wikiquote|ലിയനാർഡോ ഡാ വിഞ്ചി}} {{അപൂർണ്ണ ജീവചരിത്രം}} [[വർഗ്ഗം:ചിത്രകല]] [[വർഗ്ഗം:ശിൽപ്പികൾ]] [[വർഗ്ഗം:ലിയനാർഡോ ഡാ വിഞ്ചി]] [[വർഗ്ഗം:മേയ് 2-ന് മരിച്ചവർ]] [[വർഗ്ഗം:ഏപ്രിൽ 15-ന് ജനിച്ചവർ]] [[വർഗ്ഗം:1452-ൽ ജനിച്ചവർ]] [[വർഗ്ഗം:1519-ൽ മരിച്ചവർ]] [[വർഗ്ഗം:ഇറ്റാലിയൻ സംഗീതജ്ഞർ]] [[വർഗ്ഗം:ഇറ്റാലിയൻ പണ്ഡിതർ]] [[വർഗ്ഗം:ഇറ്റാലിയൻ ശിൽപ്പികൾ]] [[വർഗ്ഗം:ഇറ്റാലിയൻ ശാസ്ത്രജ്ഞർ]] [[വർഗ്ഗം:നവോത്ഥാനകാല ശിൽപികൾ]] [[വർഗ്ഗം:നവോത്ഥാനം]] at93eztz15ihrpnvx1unkyhq2o4gt5r 0 6090 4533806 4141699 2025-06-15T23:50:47Z Kappilly srevalsan 206057 Old name of Kalady cited 4533806 wikitext text/x-wiki {{Prettyurl|Kalady}} {{Infobox settlement | name = Kalady | native_name = കാലടി | native_name_lang = ml | other_name = | settlement_type = city | image_skyline = Raja Ravi Varma - Sankaracharya.jpg | image_alt = | image_caption = ആദി ശങ്കരൻ ശിഷ്യന്മാരോടൊപ്പം (1904-ൽ രാജ രവിവർമ്മ വരച്ച ചിത്രം) | nickname = | pushpin_map = | pushpin_label_position = | pushpin_map_alt = | pushpin_map_caption = Location in Kerala, India | coordinates = {{coord|10.1661|N|76.4389|E|display=inline,title}} | subdivision_type = Country | subdivision_name = {{flag|India}} | subdivision_type1 = [[States and territories of India|State]] | subdivision_type2 = [[List of districts of India|District]] | subdivision_type3 = [[List of million-plus agglomerations in India|City UA]] | subdivision_name1 = [[Kerala]] | subdivision_name2 = [[Ernakulam]] | subdivision_name3 = [[Kochi]] | established_title = <!-- Established --> | established_date = 1956 | founder = Varghese | named_for = | government_type = Grama Panchayath | governing_body = UDF | unit_pref = Metric | area_footnotes = | area_total_km2 = 16.44 | area_rank = | elevation_footnotes = | elevation_m = | population_total = 24707 | population_as_of = 2001 Census | population_footnotes = | population_density_km2 = 1503 | population_rank = | population_demonym = | demographics_type1 = Languages | demographics1_title1 = Official | timezone1 = [[Indian Standard Time|IST]] | utc_offset1 = +5:30 | postal_code_type = <!-- [[Postal Index Number|PIN]] --> | postal_code = 683574 | registration_plate = KL 63 | unemployment_rate = | website = | footnotes = | demographics1_info1 = [[Malayalam language|Malayalam]], [[English language|English]] }} {{toDisambig|കാലടി}}[[File:Kalady Sri Sankara Tower - കാലടി ആദിശങ്കര സ്തൂപം-2.JPG|thumb|കാലടി ആദിശങ്കര സ്തൂപം]] [[File:Kalady Sri Sankara Tower - കാലടി ആദിശങ്കര സ്തൂപം-1.JPG|thumb|ആദിശങ്കര സ്തൂപത്തിന്റെ കവാടം]] [[കേരളം|കേരളത്തിലെ]] [[എറണാകുളം ജില്ല]]യിൽ [[പെരിയാർ നദി|പെരിയാറിന്റെ]] തീരപ്രദേശത്തായി സ്ഥിതിചെയ്യുന്ന ഒരു പട്ടണമാണ് '''കാലടി'''. [[അദ്വൈതസിദ്ധാന്തം|അദ്വൈത സിദ്ധാന്തത്തിന്റെ]] പ്രചാരകനായ ശ്രീ [[ശങ്കരാചാര്യർ|ശങ്കരാചാര്യരുടെ]] ജന്മസ്ഥലമായ കാലടി [[കേരളം|കേരളത്തിലെ]] ഒരു പ്രധാന [[തീർത്ഥാടനം|തീർത്ഥാടക കേന്ദ്രമാണ്]]. ശശലം എന്ന് ആയിരുന്നു[[പെരുമ്പാവൂർ|കാലടി യുടെ പഴയ നാമം എന്ന് ഐതിഹ്യം.]] [[പെരുമ്പാവൂർ|പെരുമ്പാവൂരിനും]] അങ്കമാലിക്കും ഇടയിലാണ് ഇത് സ്ഥിതി ചെയ്യുന്നത്. [[കൊച്ചി അന്താരാഷ്ട്ര വിമാനത്താവളം]] കാലടിക്ക് വളരെ അടുത്താണ്‌. ഈ പട്ടണത്തിൽ പ്രശസ്തമായ [[കാലടി സംസ്കൃത സർ‌വകലാശാല|സംസ്കൃത സർ‌വ്വകലാശാല]] സ്ഥിതിചെയ്യുന്നു. സ്വാമി ആഗമാനന്ദൻ സ്ഥാപിച്ച ശ്രീ ശങ്കരാ കോളേജ് (1964), ബ്രഹമാനന്ദോദയ സ്‌കൂൾ (1934) എന്നിവ ആദ്യകാല വിദ്യാഭ്യാസ സ്ഥാപനങ്ങളാണ്. പ്രസിദ്ധ ക്രിസ്തീയ തീർത്ഥാടനകേന്ദ്രമായ [[മലയാറ്റൂർ പള്ളി]] കാലടിയ്ക്ക് ഏകദേശം 10 കി.മീ. അകലെയാണ് സ്ഥിതിചെയ്യുന്നത്. മലഞ്ചരക്ക് വ്യാപാരം, [[കൃഷി]], അരി വ്യവസായം എന്നിവക്ക് പ്രശസ്തി ആർജിച്ചതാണ് കാലടി. ശ്രീരാമകൃഷ്ണ അഡ്വൈത ആശ്രമവും, ശൃംഗേരി ക്ഷേത്രവും, കാഞ്ചി ശ്രീ ശങ്കര സ്തൂപവും, മുതലക്കടവും കാലടിയുടെ ആകർഷണങ്ങളിൽ പ്രധാന പങ്കുവഹിക്കുന്നു. ഹിന്ദു , കൃസ്ത്യൻ, ഇസ്ളാം, മത വിഭാഗങ്ങളിൽ പെട്ട ജനങ്ങൾ ഒത്തൊരുമയോടെ ഈ ദേശത്തു കഴിഞ്ഞു വരുന്നു. കാലടി ശിവരാത്രി പ്രസിദ്ധമാണ്. ആധുനിക കാലടിയുടെ പിതാവ് എന്ന് സ്വാമി ആഗമാനന്ദൻ അറിയപ്പെടുന്നു. == പേരിനു പിന്നിൽ == [[ശൈവമതം|ശൈവമത]]<nowiki/>പ്രഭാവകാലത്തിനു മുമ്പ്, ഇത് ഒരു [[ബുദ്ധമതം|ബുദ്ധമത]] കേന്ദ്രമായിരുന്നുവെന്ന് പല ചരിത്രകാരന്മാരും കരുതുന്നു. ബുദ്ധ-ജൈന വിശ്വാസികൾ പാദ-പത്മ ആരാധന ചെയ്യുന്നവരാണ്. പ്രാചീനകാലത്ത് ബുദ്ധ സന്യാസിമാർ [[ഗൗതമബുദ്ധൻ|ശ്രീബുദ്ധന്റെ]] കാല്പാദം [[ശില|ശിലകളിൽ]] കൊത്തി വയ്ക്കുകയും അതിനെ ആരാധിക്കുകയും ചെയ്തിരുന്നു.<ref>{{cite book |last=പി.ഒ. |first=പുരുഷോത്തമൻ |authorlink=പി.ഒ. പുരുഷോത്തമൻ |coauthors= |title=ബുദ്ധന്റെ കാല്പാടുകൾ-പഠനം |year=2006 |publisher=പ്രൊഫ. വി. ലൈല |location= കേരളം |isbn= 81-240-1640-2 }}</ref> ഇങ്ങനെ [[ഗൗതമബുദ്ധൻ|ശ്രീബുദ്ധന്റെ]] പാദത്തെ ആരാധിച്ചിരുന്ന സ്ഥലമായതിനാൽ ശ്രീശങ്കരാചാര്യർക്ക് മുമ്പു തന്നെ ഈ സ്ഥലത്തിനു കാലടി എന്ന പേർ വീണിരിക്കാമെന്നാണ്‌ ചരിത്രകാരനായ [[വി.വി.കെ. വാലത്ത്]] വിശ്വസിക്കുന്നത്.<ref>{{cite book |last=വാലത്ത്|first=വി.വി.കെ.|authorlink=വി.വി.കെ. വാലത്ത്|coauthors= |title=കേരളത്തിലെ സ്ഥലനാമചരിത്രങ്ങൾ എറണാകുളം ജില്ല |year=1991|publisher=കേരള സാഹിത്യ അക്കാദമി|location= തൃശ്ശൂർ|isbn= 81-7690-105-9 }}</ref> കേരളത്തിൽ ഇത്തരത്തിൽ ഒന്നിലധികം സ്ഥലനാമങ്ങൾ ഉള്ളത് മേൽ‍പറഞ്ഞ നിഗമനങ്ങളെ സാധൂകരിക്കുന്നു. ((ഉദാ: [[പൊന്നാനി]]- കാലടി ([[ഭാരതപ്പുഴ|ഭാരതപ്പുഴയുടെ]] തീരത്ത്). <nowiki/><!--ഉദാ: മലയാറ്റൂർ പള്ളിക്കടുത്തുള്ള പാറയിലെ കാൽ പാദം സെൻറ്. തോമസിൻറേതാണെന്നാണ് ഒരു കൂട്ടം വിശ്വാസികൾ കരുതുന്നത്. --> === ഐതിഹ്യം === [[ചിത്രം:അദ്വൈത‍ആശ്രമം.jpg|thumb|300px|രാമകൃഷ്ണ അദ്വൈതാശ്രമം]] കാലടി എന്ന പേരിനു പിന്നിൽ [[ശങ്കരാചാര്യർ|ശങ്കരാചാര്യരെ]] ബന്ധപ്പെടുത്തിക്കൊണ്ടുള്ള ഒരു ഐതിഹ്യമുണ്ട്. '''ശശലം''' എന്ന പേരായിരുന്നു ഈ ഗ്രാമത്തിന് ആദ്യമുണ്ടായിരുന്നത്.<ref>ശിവരഹസ്യം- ശങ്കരജനനം</ref> ശ്രീ ശങ്കരന്റെ അമ്മ 3 കിലോമീറ്റർ മാറി ഒഴുകിയിരുന്ന പൂ‍ർണാനദിയിൽ കുളിച്ച് ഇല്ലപ്പറമ്പിൽ തന്നെയുള്ള കുലദേവനായ ശ്രീകൃഷ്ണക്ഷേത്രത്തിൽ ദർശനം നടത്തുക പതിവായിരുന്നു. ഒരു ദിവസം ക്ഷീണം താങ്ങാനാവാതെ മാതാവ് വഴിയിൽ കുഴഞ്ഞ് വീണു. നിസ്സഹായത തോന്നിയ കൊച്ചു ശങ്കരൻ ശ്രീകൃഷ്ണനോട് പ്രാർത്ഥിച്ചു. ശങ്കരന്റെ പ്രാർത്ഥനയിൽ മനമലിഞ്ഞ [[കൃഷ്ണൻ|ശ്രീകൃഷ്ണൻ]] "ഉണ്ണീ കാലടി വരയുന്നിട്ത്തു നദി ഗതി ആവും " എന്ന വരം കൊടുത്തു. ശങ്കരൻ തന്നെ ഇല്ലപ്പറമ്പിൽ കാലടികൊണ്ട് വരയുകയും [[പൂർണാനദി]] അന്നുമുതൽ ഗതിമാറി ഇല്ലപ്പറമ്പിലൂടെ ഒഴുകാനാരംഭിയ്ക്കയും ചെയ്തു.<ref>പ്രബോധസുധാകരം 243 - ശ്രീശങ്കരാചാര്യർ</ref> കാലടി വരഞ്ഞു നദി ഗതി മാറ്റിയ ഇടം ശശലം എന്ന പേരു മാറി കാലടി ആയി അറിയപ്പെടാൻ തുടങ്ങി. 'കാലടി' എന്നത് നിഷ്കളങ്കനായ ഒരു കുട്ടിയുടെ പ്രിയപ്പെട്ട അമ്മയോടുള്ള സ്നേഹത്തെയും ശ്രീകൃഷ്ണൻ്റെ അനുഗ്രഹത്തെയും സൂചിപ്പിക്കുന്നു. കാലടി ആദ്യം [[പെരുമ്പടപ്പു സ്വരൂപം|കൊച്ചി രാജ്യത്തിനു]] കീഴിലായിരുന്നു. ശേഷം [[തിരുവിതാംകൂർ|തിരുവതാംകൂറിൽ]] ഉൾപ്പെട്ടു. ഇവിടെയുള്ള അദ്വൈതാശ്രമം 1937 ൽ ആഗമാനന്ദ സ്വാമികളാണ് നിർമ്മിച്ചത്.. <!-- == ചരിത്രം == == ഭൂമിശാസ്ത്രം == --> == എത്തിച്ചേരുവാനുള്ള വഴി == [[അങ്കമാലി|അങ്കമാലിയിൽ]] നിന്ന് കാലടി പട്ടണത്തിലേയ്ക്ക് ബസുകളും ടാക്സികളും ലഭ്യമാണ്. എം.സി. റോഡ് അങ്കമാലിയിൽ നിന്ന് ആരംഭിച്ച് കാലടിയെ തൃശൂർ, തിരുവനന്തപുരം, പാലക്കാട്, കോഴിക്കോട് എന്നിവയുൾപ്പെടെ കേരളത്തിലെ പ്രധാന നഗരങ്ങളുമായി ബന്ധിപ്പിക്കുന്നു. *[[കൊച്ചി അന്താരാഷ്ട്ര വിമാനത്താവളം|നെടുമ്പാശ്ശേരി വിമാനത്താവത്തിൽ]] നിന്ന് 7 കിലോമീറ്റർ അകലെയണ് കാലടി. *[[അങ്കമാലി]] റെയിൽ‌വേ സ്റ്റേഷനിൽ നിന്നും 9 കിലോമീറ്റർ അകലെയണ് കാലടി. '''കാലടിക്കുവേണ്ടി അങ്കമാലി''' (Angamaly for Kalady - AFK)എന്നാണ് ആ റെയിൽവേസ്റ്റേഷന്റെ പേര് *[[പെരുമ്പാവൂർ]] നിന്ന് 7 കിലോമീറ്റർ അകലെയണ് കാലടി. *[[ആലുവ]]-യിൽ നിന്ന് 20 കിലോമീറ്റർ അകലെയണ് കാലടി. *[[മലയാറ്റൂർ]] നിന്ന് 10 കിലോമീറ്റർ അകലെയണ് കാലടി. *[[മഞ്ഞപ്ര|മഞ്ഞപ്രയിൽ]] നിന്ന് 6 കിലോമീറ്റർ അകലെയാണ് കാലടി. കാഞ്ഞൂരിൽനിന്ന് 3 കിലോമീറ്റർ അകലെയാണ് കാലടി. == വ്യാപാരം, വ്യവസായം == കേരളത്തിലെ അരി വ്യാപാരത്തിന്റെ സിരാകേന്ദ്രവും, ആധുനിക കമ്പ്യുട്ടറൈസ്ഡ് അരി മില്ലുകളുടെ കേന്ദ്രവും കൂടിയാണ് കാലടി. (കേരളത്തിലെ ഇരുന്നൂറ്റിയമ്പതോളം അരിമില്ലുകളിൽ 80 എണ്ണവും കാലടിയിലാണ്)<ref name=hindu>{{cite news|title=Give us this day our daily branded rice|url=http://www.hindu.com/mp/2003/09/15/stories/2003091500660100.htm|accessdate=19 സെപ്റ്റംബർ 2011|newspaper=ദ ഹിന്ദു|date=2003 സെപ്റ്റംബർ 15|archive-date=2008-11-05|archive-url=https://web.archive.org/web/20081105202426/http://www.hindu.com/mp/2003/09/15/stories/2003091500660100.htm|url-status=dead}}</ref> കേരളത്തിൽ ആദ്യമായി ബ്രാൻഡ് ചെയ്ത അരി പുറത്തിറക്കിയതും [[സോർട്ടെക്സ് അരിമില്ല്|സോർട്ടെക്സ് അരിമില്ലുകൾ]] അവതരിപ്പിക്കപ്പെട്ടതും കാലടിയിലാണ്. മലഞ്ചരക്കു വ്യാപാരത്തിൽ പ്രത്യേകിച്ച് [[ജാതിക്ക|ജാതിക്കയുടെ]] വ്യാപാരത്തിന്റെ പ്രധാനപ്പെട്ട കേന്ദ്രമാണ് കാലടി. [[ജാതിക്ക|ജാതിക്കയുടെ]] പ്രധാനപ്പെട്ട സംഭരണ കേന്ദ്രങ്ങളിൽ ഒന്ന് എന്ന നിലയിലും കാലടിയ്ക്ക് പ്രശസ്തിയുണ്ട്. == സാംസ്കാരികം == {{പ്രലേ|കാലടിയിലെ ക്ഷേത്രങ്ങൾ}} ശങ്കരാചാര്യരുമായി ബന്ധപ്പെട്ട ഐതിഹ്യങ്ങളുള്ള നിരവധി പൗരാണികക്ഷേത്രങ്ങൾ കാലടിക്ക് പരിസരത്തായി സ്ഥിതിചെയ്യുന്നു. ഇതിനുപുറമേ [[ശൃംഗേരി മഠം|ശൃംഗേരി മഠത്തിന്റെ]] ഉടമസ്ഥതയിലുള്ള ശങ്കരാചാര്യർ ജന്മഭൂമി ക്ഷേത്രം ഒരു തീർത്ഥാടനകേന്ദ്രമാണ്. [[രാമകൃഷ്ണ അദ്വൈതാശ്രമം]], [[ആദിശങ്കര കീർത്തിസ്തംഭം]] തുടങ്ങിയവ മറ്റ് ആധുനികസാംസ്കാരികകേന്ദ്രങ്ങളാണ്. === ഉത്സവങ്ങൾ === ശങ്കര ജയന്തി എല്ലാ വർഷവും [[ഏപ്രിൽ]]-[[മേയ്|മെയ്]] മാസങ്ങളിലായി 5 ദിവസം കൊണ്ടാടുന്നു. ആഘോഷത്തിൽ നിരവധി മതപരമായ ചടങ്ങുകൾ ഉൾപ്പെടുന്നു [[സെപ്റ്റംബർ]]-[[ഒക്ടോബർ]] മാസങ്ങളിൽ 9 ദിവസങ്ങളിലായി സംഗീതം, രഥോത്സവം, മറ്റ് ആഘോഷങ്ങൾ എന്നിവയോടെ [[നവരാത്രി]] മഹോത്സവവും ആഘോഷിക്കപ്പെടുന്നു. സംഗീത സദസ്സുകളും രഥോത്സവവും മറ്റു ചടങ്ങുകളും നവരാത്രിക്ക് മാറ്റുകൂട്ടുന്ന ഘടകങ്ങളാണ്. === മുസ്ലിം ആരാധനാലയങ്ങൾ === കാലടിയുടെ ഹൃദയഭാഗത്ത് സ്ഥിതിചെയ്യുന്ന മുസ്ലീം ആരാധനാലയമാണ് കാലടി മുസ്ലിം ജമാ‍അത്ത്. കാലടിയിൽ നിന്നും രണ്ടു കിലോമീറ്റർ ദൂരെ, [[മലയാറ്റൂർ]] റോഡിലാണ് മേക്കാലടി മുസ്ലിം ജമാ‍അത്ത് പള്ളി സ്ഥിതി ചെയ്യുന്നത്. === ക്രിസ്തീയ ദേവാലയങ്ങൾ === '''കൈപ്പട്ടൂർ പള്ളി''' 130 ഓളം വർഷങ്ങൾ മുൻപ്{{എന്ന്}}, ശങ്കരസങ്കേതത്തിൽ ക്രിസ്തീയ ദേവാലയം പാടില്ലാ എന്ന 60 വർഷം നീണ്ട തെക്കേമഠം ശാസനക്കെതിരെ സമരം ചെയ്ത് സ്ഥാപിച്ച പള്ളിയാണു ഇത്. അന്ന് ബ്രിട്ടീഷ് സർക്കാർ പോലും ശങ്കരസങ്കേതത്തിന്ന് പുറത്തേ പള്ളി സ്ഥാപിക്കാവൂ എന്ന് വിധിച്ചിരുന്നു. എന്നാൽ സങ്കേതത്തിനകത്ത് പുറത്ത് പള്ളിക്കൂടം സ്ഥാപിക്കാം എന്ന് വിധി വാങ്ങുകയും അതനുസരിച്ച് പള്ളിക്കൂടത്തിൽ തുടങ്ങി പള്ളിയാക്കി മാറ്റുകയായിരുന്നു. മൂന്ന് കിലോമീറ്റർ അകലത്തിൽ പുരാതനവും പ്രസിദ്ധവുമായ കാഞ്ഞൂർ സെന്റ് മേരീസ് പള്ളിയും. ഇവിടുത്തെ പെരുന്നാൾ (ജനുവരി 19,20) പ്രസിദ്ധമാണ്. 5 കിലോമീറ്റർ പടിഞ്ഞാറുമാറി കാഞ്ഞൂർ പഞ്ചായത്തിലെ തുറവുംകരയിൽ പുരണപ്രസിദ്ധമായ പുളിയാമ്പിള്ളി നമ്പൂരിച്ചൻ നടയും, ഭഗവതീ ക്ഷേത്രവും സ്ഥിതിചെയ്യുന്നു. === പുരാതന കടവുകൾ === മൂന്ന് കടവുകൾ പാർശ്വസ്ഥമായി, പടിഞ്ഞാറ് മുതൽ കിഴക്ക് വരെ കാലഗണനാക്രമത്തിൽ സ്ഥിതിചെയ്യുന്നു. === കാലടി കടവ് (ആറാട്ടുകടവ്) === കാലടി കടവിൽവച്ചാണ് നദി തിരിഞ്ഞൊഴുകുന്നതു കാലടി പിറവിയെടുക്കുന്നതും. തൻറെ പൂർവികദേവതയെ യഥാസ്ഥാനത്തു പ്രതിഷ്ഠിക്കുന്നിനുമുമ്പായി ശ്രീശങ്കരൻ ആറാട്ടുനടത്തിയത് (വിഗ്രഹത്തെ നദിയിൽ നിമഞ്ജനം ചെയ്യൽ) കാലടി കടവിൽവച്ചായിരുന്നു. നൂറ്റാണ്ടുകളായി ശ്രീകൃഷ്ണ ക്ഷേത്രത്തിലെ ആഘോഷവേളയിൽ ആറാട്ട് ഈ കടവിൽവച്ചാണ് നടത്താറുള്ളത്. === മുതലക്കടവ് === "മുതലക്കടവ്" അഥവാ "ക്രോക്കോഡൈൽ ഘട്ട്" ആണ് ശ്രീങ്കരൻറെ ജീവിതം സന്യാസത്തിലേയ്ക്ക് (താപസൻ) തിരിയുവാനുള്ള കാരണമായത്. സന്യാസിയാകാനുള്ള ശങ്കരൻറെ ആഗ്രഹത്തോട് അമ്മ ആര്യാദേവി അനുകൂലമല്ലായിരുന്നു. ഒരു ദിവസം ശങ്കരനെ ഒരു നായ സ്പർശിച്ചെന്നും സമൂഹം പിന്തുടരുന്ന ആചാരപ്രകാരം ശങ്കരന് കുളിക്കേണ്ടിവന്നുവെന്നുമാണ് ഐതിഹ്യം. അമ്മയുടെ അകമ്പടിയോടെ ശങ്കരൻ പൂർണ്ണ നദിയിൽ കുളിക്കാൻ പോയി. വെള്ളത്തിലായിരുന്നപ്പോൾ ഒരു മുതല അവൻ്റെ കാലിൽ കടിച്ചുവലിച്ചു. സന്യാസം സ്വീകരിക്കാൻ അനുവദിച്ചാൽ മുതല തന്നെ വെറുതെ വിടുമെന്ന് ശങ്കരൻ അമ്മയോട് പറഞ്ഞു. നിസ്സഹായയാ, അവൻ്റെ അമ്മ സമ്മതിച്ചതോടെ മുതല ശങ്കരനെ മോചിപ്പിച്ചു. '''അമ്മ ആര്യാദേവിയുടെ ശവസംസ്കാരാനന്തര ചടങ്ങുകളുടെ കടവ്:''' ശ്രീ ശങ്കരാചാര്യൻ തൻ്റെ അമ്മയായ ആര്യാദേവിക്ക് വേണ്ടി ആചാര ക്രിയകൾ (നമ്പൂതിരി ആചാരപ്രകാരമുള്ള മരണാനന്തര ചടങ്ങുകളും ശവസംസ്കാരവും) നടത്തിയ കടവാണിത്. ഇന്ന്, ശ്രീ ശൃംഗേരി മഠത്തിൻ്റെ ക്ഷേത്ര സമുച്ചയത്തിനുള്ളിലാണ് ഈ കടവ്. == വിദ്യാഭ്യാസം == താഴെപ്പറയുന്ന വിദ്യാഭ്യാസ സ്ഥാപനങ്ങൾ ഈ പ്രദേശത്താണ് സ്ഥിതിചെയ്യുന്നത്. * [[കേരള സംസ്കൃത സർവകലാശാല]] * [[ശ്രീ ശങ്കര കോളേജ് കാലടി|ശ്രീ ശങ്കര കോളേജ്]], * ശ്രീ കാഞ്ചി ശങ്കര പബ്ലിക സ്കൂൾ, കാലടി * [[ആദി ശങ്കര ഇൻസ്റ്റിറ്റ്യൂട്ട് ഓഫ് എഞ്ചിനീയറിങ്ങ് ആൻഡ് ടെക്നോളജി‎|ആദിശങ്കര കോളേജ്]] * [[ബ്രഹ്മാനന്ദോദയം ഹയർ സെക്കണ്ടറി സ്കൂൾ]], * [[ശ്രീ ശാരദാ വിദ്യാലയ]] എന്നിവയാണ് കാലടിയിലുള്ള സ്കൂളുകൾ. * ആദി ശങ്കര ഇൻസ്റ്റിറ്റ്യൂട്ട് ഓഫ് എൻജിനീയറിംഗ് ആന്റ് ടെക്നോളജി. * NSS HSS മാണിക്ക്യമംഗലം * സെന്റ് ജോസഫ്സ് ഗേൾസ് ഹൈസ്ക്കൂൾ, ചെങ്ങൽ. * സെന്റ് സെബാസ്റ്റ്യൻസ് ഹൈസ്കൂൾ, കാഞ്ഞൂർ. * അനിത വിദ്യാലയ, [[താന്നിപ്പുഴ]] * SN ഹൈയർ സെക്കൻററി സ്കൂൾ, [[ഒക്കൽ ഗ്രാമപഞ്ചായത്ത്|ഒക്കൽ]]. * സെൻറ് തോമസ് ഹയർ സെക്കൻററി സ്കൂൾ, [[മലയാറ്റൂർ]] * SNDP ഹൈയർ സെക്കൻററി സ്കൂൾ, നീലേശ്വരം. {{Panorama |image = Image:Sanskrit university building kalady.jpg |fullwidth = 6310 |fullheight = 1640 |caption = <center> കേരള സംസ്കൃത സർവകലാശാല </center> |height = 200 }} == ചിത്രശാ‍ല== <gallery widths="110px" heights="110px" perrow="4" caption="ചിത്രങ്ങൾ"> പ്രമാണം:Kaladi Bus Stand - കാലടി ബസ് സ്റ്റാൻഡ്.JPG|കാലടി ബസ് സ്റ്റാൻഡ് പ്രമാണം:കാലടി.jpg|കാലടി ജങ്ഷൻ </gallery> == അവലംബം == {{commonscat|Kalady}} <references/> {{എറണാകുളം ജില്ല}} [[വർഗ്ഗം:എറണാകുളം ജില്ലയിലെ പട്ടണങ്ങൾ]] a4r531en84b6j5rd8ibk9a649dd1b0r 0 7575 4533859 3912042 2025-06-16T09:56:08Z 116.68.101.211 4533859 wikitext text/x-wiki {{prettyurl|Annapurneshwari Temple, Cherukunnu}} <!-- [[ചിത്രം:Cherukunnu.jpg|thumb|250px|right| അന്നപൂർണ്ണേശ്വരി ക്ഷേത്രം ചെറുകുന്ന്]] --> [[കേരളം|കേരളത്തിലെ]] [[കണ്ണൂർ ജില്ല|കണ്ണൂർ ജില്ലയിലെ]] [[ചെറുകുന്ന്]] എന്ന സ്ഥലത്താണ് അന്നപൂർണ്ണേശ്വരി ക്ഷേത്രം സ്ഥിതിചെയ്യുന്നത്. <ref>*[http://www.knr.kerala.gov.in/touristspots.htm കണ്ണൂർ എൻ.ഐ.സി. വെബ് വിലാസം] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20070226065235/http://www.knr.kerala.gov.in/touristspots.htm |date=2007-02-26 }}</ref>ഇവിടത്തെ പ്രധാനപ്രതിഷ്ഠ [[മഹാവിഷ്ണു]] ആണെങ്കിലും പ്രാധാന്യം സമൃദ്ധിയുടെയും പോഷണത്തിന്റെയും ഈശ്വരിയും ശ്രീ പാർവതിയുടെ ഭാവഭേദവുമായ അന്നപൂർണേശ്വരി എന്ന ഭഗവതിയ്ക്കാണ്. == അന്നപൂർണേശ്വരി == ശ്രീ പാർവതിയുടെ ഒരു മൂർത്തിഭേദം. സർവ സമൃദ്ധിയുടെയും ഭഗവതി. ആദിപരാശക്തിയുടെ ആഹാരം നൽകുന്ന മാതൃഭാവം. ഒരു കൈയിൽ അന്നപാത്രവും മറു കൈയിൽ കരണ്ടിയും വഹിച്ചിരിക്കുന്ന രൂപമാണ് ഭഗവതിയുടേത്. ശംഖ്, താമര, അന്നപാത്രം, കരണ്ടി എന്നിവ ധരിച്ച് നാലു കൈകളോടുകൂടിയ ഒരു സങ്കല്പവും ചില രൂപശില്പങ്ങളിൽ കാണുന്നുണ്ട്. സർവ്വർക്കും ആഹാരം നൽകുന്ന പ്രകൃതിയാണ് അന്നപൂർണയെന്ന് പുരാണങ്ങൾ പറയുന്നു. മഹാലക്ഷ്മിയെപ്പോലെ തന്നെയാണ് ഈ ഭഗവതി. ശാകംഭരിയാണ് സമാനമായ മറ്റൊരു ശക്തിരൂപം. കാശിയിലുള്ള (വാരണാസി) അന്നപൂര്ണാക്ഷേത്രം പ്രസിദ്ധമാണ്. == ഐതിഹ്യം == സ്ഥലത്തെ ഐതിഹ്യങ്ങൾ അനുസരിച്ച് [[പരശുരാമൻ|പരശുരാമനാണ്]] ഈ ക്ഷേത്രം നിർമ്മിച്ചത്.<ref>http://www.india9.com/i9show/Cherukunnu-Annapoorneshwari-Temple-20975.htm</ref> [[കാശി|കാശിയിലെ]] അന്നപൂർണ്ണേശ്വരി മൂന്നു തോഴിമാരും ഒരുപാട് ഭക്തരുമായി ഒരു കപ്പലിൽ ഇങ്ങോട്ടു വന്നുവെന്നും പിന്നീട് ഇന്ന് ക്ഷേത്രം നിൽക്കുന്ന സ്ഥലത്തേക്ക് ഭഗവതി വന്നുവെന്നുമാണ് വിശ്വാസം. [[തളിപ്പറമ്പ് രാജരാജേശ്വരക്ഷേത്രം|തളിപ്പറമ്പ് രാജരാജേശ്വരക്ഷേത്രത്തിൽ]] നിന്നും പരമശിവൻ തന്റെ ഭാര്യയായ അന്നപൂർണ്ണേശ്വരിയെ സന്ദർശിക്കാൻ ദിവസവും അത്താഴപൂജക്കു ശേഷം ചെറുകുന്നിലെത്തുമെന്നാണ് സങ്കല്പം. ഇവിടെ ര‍ണ്ട് നേരം പ്രസാദ ഊട്ട് ഉണ്ട്. ഇവിടത്തെ പ്രധാന വഴിപാട് അന്നദാനം ആണ്. പരാശക്തിയുടെ അന്നപൂർണാഭാവത്തിന്റെ പിന്നിലുള്ള കഥ ഇപ്രകാരമാണ്. തന്റെ ഭിക്ഷാടന യോഗത്തെക്കുറിച്ചു ചിന്താമഗ്നനായിരുന്ന മഹാദേവൻ ഒരിക്കൽ ഭക്ഷണത്തിന് പ്രാധാന്യമില്ലെന്ന് പ്രഖ്യാപിക്കുന്നു. ഭക്ഷണമില്ലാതെയും ജീവിക്കാനാകുമെന്നായിരുന്നു അദ്ദേഹം പറഞ്ഞത്. എന്നാൽ ഭക്ഷണത്തിനുള്ള പ്രാധാന്യം എന്താണെന്ന് മനസ്സിലാക്കിക്കൊടുക്കാൻ തന്നെ പാർവതി തീരുമാനിച്ചു. ഇതിനായി ശക്തി സ്വരൂപിണിയായ ഭഗവതി സ്വയം അപ്രത്യക്ഷമായി. അതോടെ ഭൂമിയിലുള്ള സകല ഭക്ഷണത്തിന്റെ സ്‌ത്രോതസുകളും അപ്രത്യക്ഷമായി. അധികം വൈകാതെ തന്നെ ശിവന് ഭക്ഷണത്തിന്റെ പ്രാധാന്യം എന്താണെന്ന് ബോധിച്ചു. ഭിക്ഷാടനത്തിന് പോയിട്ടും മഹാദേവന് ഭിക്ഷയായി ഒന്നും ലഭിച്ചില്ല. ആളുകൾ ദാരിദ്ര്യരായി മാറി. വിശന്നു വലഞ്ഞ മഹാദേവൻ ദേവി ഐശ്വര്യദായിനിയായി കാശിയിൽ പ്രത്യക്ഷപെട്ടു എല്ലാവർക്കും ഭക്ഷണം വിളമ്പുന്നതായി അറിഞ്ഞു. പാർവതിക്കു മുന്നിൽ ഭക്ഷണം ലഭിക്കാൻ പാത്രവുമായി യാചിച്ചു നിൽക്കേണ്ടിയും വന്നു. ഭക്ഷണത്തിന്റെ ദേവിയായി പാർവതി മാറിയത് ഇങ്ങനെയാണ്. അന്നപൂർണേശ്വരിയായും ശരീരത്തിന് പോഷണം നൽകുന്നവളായും അറിയപ്പെടുന്നു. അത്യന്തം സന്തുഷ്ടനായ ഭഗവാൻ ഉടനെ ഭഗവതിയെ പ്രേമാധിക്യത്തോടു കൂടി കെട്ടിപ്പുണർന്നു. അപ്പോൾ അവരുടെ ശരീരങ്ങൾ പരസ്പരം യോജിച്ച് ഐക്യം പ്രാപിച്ചു. ശിവൻ അങ്ങനെയാണത്രേ അർധനാരീശ്വരനായത് (നോ: അർധനാരീശ്വരൻ). ലോകർക്ക് അന്നം ഊട്ടുന്ന ശ്രീ പാർവതിയെ ആണ് അന്നപൂർണേശ്വരി ആയി സങ്കല്പിച്ചിട്ടുള്ളത്. == ധ്യാനശ്ളോകം == ഒരു ധ്യാനശ്ളോകം താഴെകൊടുക്കുന്നു: രക്താം വിചിത്രനയനാം നവചന്ദ്രചൂഡാ- മന്നപ്രദാനനിരതാം സ്തനഭാരനമ്രാം നൃത്യന്തമിന്ദുസകലാഭരണം വിലോക്യ ഹൃഷ്ടാം ഭജേ ഭഗവതീം ഭവദുഃഖഹന്ത്രീം. ഭക്തൻമാർക്ക് അഭീഷ്ടവരങ്ങൾ നല്കുന്നതിൽ സദാസന്നദ്ധയും ദയാപൂർണയും ആയ അന്നപൂർണേശ്വരിയെക്കുറിച്ച് അനേകം സ്തോത്രങ്ങളുണ്ടെങ്കിലും ആദിശങ്കരാചാര്യർ എഴുതിയിട്ടുള്ളതാണ് ദേവ്യുപാസകർക്കിടയിൽ ഏറ്റവും പ്രസിദ്ധം. നിത്യാനന്ദകരീ, വരാഭയകരീ, സൌന്ദര്യരത്നാകരീ നിർധൂതാഖിലഘോരപാപനികരീ, പ്രത്യക്ഷമാഹേശ്വരീ പ്രാലേയാചലവംശപാവനകരീ കാശീപുരാധീശ്വരീ ഭിക്ഷാംദേഹി കൃപാവലംബനകരീ, മാതാന്നപൂർണേശ്വരീ. എന്നിങ്ങനെ അത് ആരംഭിക്കുകയും, അന്നപൂർണേ സദാപൂർണേ ശങ്കരപ്രാണവല്ലഭേ ജ്ഞാനവൈരാഗ്യസിധ്യർഥം ഭിക്ഷാം ദേഹി നമോസ്തുതേ. എന്നിങ്ങനെ അവസാനിക്കുകയും ചെയ്യുന്നു. അന്നപൂർണാഷ്ടകമെന്നാണ് ഈ സ്തോത്രരത്നത്തിന്റെ പേര്. ഈ സ്തോത്രം വേദവ്യാസരചിതമാണെന്നും ഒരുപക്ഷമുണ്ട് (ശബ്ദകല്പദ്രുമം). കാശിയിലും കേരളത്തിലെ ചില ക്ഷേത്രങ്ങളിലും അന്നപൂർണേശ്വരീ പ്രതിഷ്ഠകളുണ്ട്. പരശുരാമൻ കാശിയിൽ ചെന്ന് അന്നപൂർണാദേവിയെ പൂജിച്ചു പ്രത്യക്ഷപ്പെടുത്തിയതായി ചില ഐതിഹ്യങ്ങളിൽ കാണുന്നു. ചൈത്രമാസം (മീനം) വെളുത്ത നവമിദിവസം അന്നപൂർണാദേവിയുടെ പൂജ സവിശേഷമായി ചിലയിടങ്ങളിൽ (ഉദാ. ബംഗാൾ) കൊണ്ടാടി വരുന്നുണ്ട്. == ക്ഷേത്ര നിർമ്മാണം == വല്ലഭൻ രണ്ടാമനാണ് അന്നപൂർണ്ണേശ്വരി ക്ഷേത്രം പണികഴിപ്പിച്ചത്. കാലപ്പഴക്കത്താൽ ക്ഷേത്രം നശിക്കാറായപ്പോൾ 1866ൽ അവിട്ടം തിരുനാൾ രാജാവ് ക്ഷേത്ര പുനർനിർമ്മാണം ആരംഭിച്ചു. അദ്ദേഹത്തിന്റെ കാലശേഷം കേരളവർമ്മ രാജാവ് പണിപൂർത്തിയാക്കി. == ഉത്സവങ്ങൾ == ഈ ക്ഷേത്രത്തിലെ [[നവരാത്രി]] ഉത്സവം പ്രശസ്തമാണ്. ഉത്സവത്തിന് ക്ഷേത്രവളപ്പിൽ ഭജന, [[കഥാപ്രസംഗം]], [[ഓട്ടൻ‌തുള്ളൽ]] തുടങ്ങിയ കലാപരിപാടികൾ നടക്കുന്നു.<ref>{{Cite web |url=http://www.hindu.com/2005/10/07/stories/2005100712360300.htm |title=ആർക്കൈവ് പകർപ്പ് |access-date=2006-12-05 |archive-date=2007-02-13 |archive-url=https://web.archive.org/web/20070213013102/http://www.hindu.com/2005/10/07/stories/2005100712360300.htm |url-status=dead }}</ref> == വിഷുവിളക്ക് == വിഷു വിളക്കു ഉൽസവമാണ് ഇവിടെ പ്രധാനം. എഴു ദിവസം നീണ്ടു നിൽക്കുന്ന ഉത്സവമാണിത്. മേട സംക്രമം മുതൽ മേടം ഏഴാം തീയതി വരെയാണ് ഉത്സവം. മേടം രണ്ടാം തീയതി ചെറുകുന്ന്, മൂന്നാം തീയതി കണ്ണപുരം, നാലാം തീയതി ഇരിണാവ്, ആറാം തീയതി പറശ്ശിനി എന്നീ ദേശവാസികളുടെ വക കാഴ്ച വരവും വെടിമരുന്നു പ്രയോഗവും ഉണ്ടാകാറുണ്ട്. ഈ ഉൽസവത്തിലെ പ്രധാന ആകർഷണം, ക്ഷേത്രതിനു മുന്നിലും ചുറ്റിലുമായി നിർമ്മികുന്ന വട്ടപന്തലാണ്. വട്ടപ്പന്തലിന് തുടക്കം കുറിക്കുന്നത് എല്ലാ വർഷവും മലയാളമാസം ധനു രണ്ടാം തീയതിയാണ്. പന്തലിനാവശ്യമായ 111 തേക്കിൻ തൂണുകൾ നാട്ടുകാരുടെ ശ്രമദാനമായി ഉയർത്തുകയും ചെയ്യും. തുടർന്ന് 7500 മടൽ മെടഞ്ഞ ഓല, 2000ത്തോളം മുള എന്നിവ ഉപയോഗിച്ച് ഏകദേശം 100ൽപ്പരം മനുഷ്യാധ്വാനം പന്തലിന്റെ പൂർത്തീകരണത്തിന് ആവശ്യമാണ്. ഏകദേശം ഒരു മാസത്തോളം സമയമെടുത്താണ് വട്ടപ്പന്തൽ നിർമ്മിക്കുന്നത്. <ref>{{Cite web |url=http://www.mathrubhumi.com/kannur/news/2149031-local_news-kannur-%E0%B4%9A%E0%B5%86%E0%B4%B1%E0%B5%81%E0%B4%95%E0%B5%81%E0%B4%A8%E0%B5%8D%E0%B4%A8%E0%B5%8D.html |title=ആർക്കൈവ് പകർപ്പ് |access-date=2013-03-05 |archive-date=2013-03-02 |archive-url=https://web.archive.org/web/20130302063648/http://www.mathrubhumi.com/kannur/news/2149031-local_news-Kannur-%E0%B4%9A%E0%B5%86%E0%B4%B1%E0%B5%81%E0%B4%95%E0%B5%81%E0%B4%A8%E0%B5%8D%E0%B4%A8%E0%B5%8D.html |url-status=dead }}</ref> == പ്രധാന ദിവസങ്ങൾ == വെള്ളിയാഴ്ച, പൗർണമി, നവരാത്രി, തൃക്കാർത്തിക, ദീപാവലി. ശിവ പ്രധാനമായ ഞായർ, തിങ്കൾ ദിവസങ്ങളും വിശേഷം. == ചിത്രശാല == <gallery> Image:Cherukunnu annapoorneswari temple.JPG|അന്നപൂർണ്ണേശ്വരി ക്ഷേത്രം ചെറുകുന്ന് Image:Cherukunnu annapoorneswari temple1.JPG|അന്നപൂർണ്ണേശ്വരി ക്ഷേത്രം ചെറുകുന്ന് </gallery> == അവലംബം == <references /> == മറ്റു ലിങ്കുകൾ == {{കണ്ണൂർ - സ്ഥലങ്ങൾ}} {{Hindu-temple-stub}} [[വർഗ്ഗം:കേരളത്തിലെ ദേവീക്ഷേത്രങ്ങൾ]] [[വർഗ്ഗം:കണ്ണൂർ ജില്ലയിലെ ക്ഷേത്രങ്ങൾ]] 0b7mvv4yq4dt0b5ji78xz6kwtg4qrrh 0 8191 4533730 4533728 2025-06-15T12:38:13Z Irshadpp 10433 [[Special:Contributions/2402:3A80:44B0:C5BF:0:47:6FF5:BF01|2402:3A80:44B0:C5BF:0:47:6FF5:BF01]] ([[User talk:2402:3A80:44B0:C5BF:0:47:6FF5:BF01|സംവാദം]]) നടത്തിയ തിരുത്തലുകൾ നീക്കം ചെയ്തിരിക്കുന്നു; നിലവിലുള്ള പതിപ്പ് [[User:2402:8100:3913:64D0:4DDE:EC3D:4770:25D2|2402:8100:3913:64D0:4DDE:EC3D:4770:25D2]] സൃഷ്ടിച്ചതാണ് 4500090 wikitext text/x-wiki {{prettyurl|Babur}} {| cellpadding=3px cellspacing=0px class="toccolours" style="float: right; border:1px #CCCCCC solid; margin:5px" | colspan=2 align=center style="border-top:1px #CCCCCC solid" | <big>'''ബാബർ'''</big><br/> |- | colspan=2 align=center style="border-top:1px #CCCCCC solid"|[[പ്രമാണം:Babur.jpg|250px|ബാബറിന്റെ ഒരു ചിത്രം]] |- | align=left style="border-top:1px #CCCCCC solid"|'''യഥാർത്ഥ പേര്:''' || style="border-top:1px #CCCCCC solid"|സഹീറുദ്ദീൻ മുഹമ്മദ്. |- | align=left style="border-top:1px #CCCCCC solid"|'''കുടുംബപ്പേര്:''' || style="border-top:1px #CCCCCC solid"|[[തിമൂറുകൾ]] |- | align=left style="border-top:1px #CCCCCC solid"|'''തലപ്പേര്:''' || style="border-top:1px #CCCCCC solid"|[[മുഗൾ സാമ്രാജ്യ]][[ചക്രവർത്തി]] <br /> |- | align=left style="border-top:1px #CCCCCC solid"|'''ജനനം:''' || style="border-top:1px #CCCCCC solid"|[[ഫെബ്രുവരി 14]], [[1483]] |- | align=left style="border-top:1px #CCCCCC solid"|'''മരണം:''' || style="border-top:1px #CCCCCC solid"|[[ഡിസംബർ 26]], [[1530]] |- | align=left style="border-top:1px #CCCCCC solid"|'''പിൻ‍ഗാമി:''' || style="border-top:1px #CCCCCC solid"|[[ഹുമായൂൺ]] |- | align=left style="border-top:1px #CCCCCC solid"|'''വിവാഹങ്ങൾ:''' || style="border-top:1px #CCCCCC solid"| * [[ആയിഷേ സുൽത്താൻ ബീഗം]] * [[ബീബീ മുബാറികാ യൂസുഫിസ]] * [[ദിൽദാർ ബീഗം]] * [[ഗുൽനാർ അഗാഷേ]] * [[ഗുൽ‍‍റുഖ് ബീഗം]] * [[മാഹം ബീഗം]] * [[മസുമെ ബീഗം]] * [[നാർഗുൽ അഗാഷേ]] * [[സയ്യിദ അഫാഖ്]] * [[സൈനബ സുൽത്താൻ ബീഗം]] |- | align=left style="border-top:1px #CCCCCC solid"|'''മക്കൾ:''' || style="border-top:1px #CCCCCC solid"| * [[ഹുമായൂൺ]], മകൻ * [[കമ്രാൻ മിർസ]], മകൻ * [[അസ്കാരി മിർസ]], മകൻ * [[ഹിന്ദാൽ മിർസ]], മകൻ * [[ഗുൽ ബദൻ ബീഗം]], മകൾ * [[ഫക്രുന്നീസ]], മകൾ |} [[മുഗൾ സാമ്രാജ്യം|മുഗൾ സാമ്രാജ്യത്തിന്റെ]] സ്ഥാപകനായിരുന്ന '''ബാബർ'''{{Ref_label|ക|ക|none}}, യഥാർത്ഥപേര് '''സഹീറുദ്ദീൻ മുഹമ്മദ്''' (1483 ഫെബ്രുവരി 14 – 1530 ഡിസംബർ 26, ആംഗലേയത്തിൽ Zāhir al-Dīn Mohammad, [[പേർഷ്യൻ ഭാഷ|പേർഷ്യനിൽ]]: ظﮩیرالدین محمد بابر گوركاني‎ ; ഹിന്ദിയിൽ: ज़हिर उद-दिन मुहम्मद) [[പേർഷ്യ|പേർഷ്യയിലും]] [[മദ്ധ്യേഷ്യ|മദ്ധ്യേഷ്യയിലും]] ഭരണം നടത്തിയ തുർക്കൊ-മംഗോൾ വംശിയായ യുദ്ധവീരൻ [[തിമൂർ ബിൻ തറാകായ് ബർളാസ്|തിമൂറിന്റെ]] പിൻ‍ഗാമികളിൽ ഒരാളാണ് ബാബർ. ഇന്ത്യയിൽ ഏറ്റവും കൂടുതൽ കാലം നിലനിന്ന മുസ്ലീം സാമ്രാജ്യമായിരുന്നു ബാബർ സ്ഥാപിച്ച [[മുഗൾ സാമ്രാജ്യം]]. സാഹസികനും യുദ്ധതന്ത്രജ്ഞനുമെങ്കിലും ബാബർ [[കല|കലയിലും]] [[സാഹിത്യം|സാഹിത്യത്തിലും]] അങ്ങേയറ്റം തല്പരനായിരുന്നു<ref>{{Cite web |url=http://www.iranica.com/newsite/search/searchpdf.isc?ReqStrPDFPath=/home/iranica/public_html/newsite/pdfarticles/v3_articles/babor_zahir-al-din_mohammad&OptStrLogFile=/home/iranica/public_html/newsite/logs/pdfdownload.html |title=എൻസൈക്ലോപീഡിയ ഇറാനിക്കയിൽ ബാബറിനെ പറ്റിയുള്ള ചരിതം |access-date=2006-12-20 |archive-date=2007-10-13 |archive-url=https://web.archive.org/web/20071013213643/http://iranica.com/newsite/search/searchpdf.isc?ReqStrPDFPath=%2Fhome%2Firanica%2Fpublic_html%2Fnewsite%2Fpdfarticles%2Fv3_articles%2Fbabor_zahir-al-din_mohammad&OptStrLogFile=%2Fhome%2Firanica%2Fpublic_html%2Fnewsite%2Flogs%2Fpdfdownload.html |url-status=dead }}</ref>. [[നക്ഷബന്ദിയ്യ]] [[സൂഫി]] സരണി സ്വീകരിച്ചിരുന്ന ഇദ്ദേഹം ആധ്യാത്മികതയോടും പ്രതിപത്തി കാട്ടിയിരുന്നു.<ref>For the pre-modern era, see Vincent J. Cornell, Realm of the Saint: Power and Authority in Moroccan Sufism, ISBN 978-0-292-71209-6;</ref> <ref>for the colonial era, Knut Vikyr, Sufi and Scholar on the Desert Edge: Muhammad B. Oali Al-Sanusi and His Brotherhood, ISBN 978-0-8101-1226-1.</ref> [[മദ്ധ്യേഷ്യ|മദ്ധ്യേഷ്യയിലെ]] [[ഫർഗാന|ഫർഗാനയിലെ]] [[തിമൂറി സാമ്രാജ്യം|തിമൂറി കുടുംബാംഗമായിരുന്ന]] ബാബർ, [[ഉസ്ബെക്|ഉസ്‌ബെക്കുകളുമായുള്ള]] പോരാട്ടത്തിൽ പരാജയപ്പെടുകയും തുടർന്ന് അവിടം വിട്ട് ഇന്ത്യയിലേക്കെത്തി [[മുഗൾ സാമ്രാജ്യം|മുഗൾ സാമ്രാജ്യത്തിന്]] അടിത്തറ പാകുകയും ചെയ്തു<ref name=afghans14/>. സാമ്രാജ്യസ്ഥാപകനെങ്കിലും കരുത്തുറ്റ ഒരു ഭരണകൂടം കെട്ടിപ്പടുക്കാൻ അദ്ദേഹത്തിനു സാധിച്ചിട്ടില്ല. ബാബറിന്റെ മരണശേഷം അദ്ദേഹത്തിന്റെ പുത്രൻ [[ഹുമയൂൺ]] ആണ് സാമ്രാജ്യത്തിൽ ശക്തമായ ഭരണക്രമം സ്ഥാപിച്ചത്. ബാബറിന്റെ യുദ്ധവീര്യം, [[ഒന്നാം പാനിപ്പത്ത് യുദ്ധം|പാനിപ്പത്ത്]], ക്വേന, ഗൊഗ്രാ യുദ്ധങ്ങൾ നമ്മുക്ക് കാ ട്ടിത്തരുന്നു. <ref> http://www.sscnet.ucla.edu/southasia/History/Mughals/Babar.html </ref> == പ്രാരംഭം == ഇന്നത്തെ [[ഉസ്ബെക്കിസ്താൻ|ഉസ്ബെക്കിസ്താനിലെ]] [[ഫർഘാന|ഫർഘാനയിലെ]] [[തിമൂറി സാമ്രാജ്യം|തിമൂറി ഭരണാധിപനായിരുന്ന]] ഉമർ ഷേഖ് മിർസയുടെ മൂത്തപുത്രനായാണ് സഹീർ ഉദ്-ദിൻ മുഹമ്മദ് എന്ന ബാബർ ജനിച്ചത്<ref name=afghans14/>. ഉമർ ഷേഖ്, തിമൂറിന്റെ പേരക്കുട്ടിയുടെ പേരക്കുട്ടിയാണ്.<ref name=afghanI5>{{cite book |last=William Kerr Fraser-Tytler|authorlink= |coauthors= |title=AFGHANISTAN - A study of political development in Central and Southern Asia - Second Edition|year=1953 |publisher=Oxford University Press|location=LONDON|isbn=|chapter= Part - I The Country of Hindu Kush , Chapter V - The Mogul Empire (1504-1747)|pages=[https://archive.org/details/afghanistan00020unse_v8y6/page/n53 34]-37|url=https://archive.org/details/afghanistan00020unse_v8y6}}</ref> മാതാവ് [[ക്വുത്ലക്ക് നെഗാർ ഖാനം]] [[താഷ്കെൻറ്|താഷ്കെൻറിലെ]] [[യൂനുസ് ഖാൻ|യൂനുസ് ഖാന്റെ]] മകളും [[ജെംഗിസ് ഖാൻ|ജെംഗിസ് ഖാന്റെ]] പതിമൂന്നാംതലമുറയിലുള്ള നേർ പിന്തുടർച്ചാവകാശിയുമാണ്.<ref name=ali/> ബാബറിന്റെ പിതാവിന് തിമൂറിന്റെ പിൻഗാമികൾ തമ്മിലുള്ള പരസ്പരമൽസരത്തിനു പുറമേ ഉയർന്നു വരുന്ന [[ഉസ്ബെക്|ഉസ്ബെക്കുകൾക്കെതിരെയും]] പോരാടേണ്ടി വന്നു. ചെങ്കിസ് ഖാന്റെ മൂത്ത പുത്രന്റെ വംശപരമ്പരയിലുള്ള [[ഷൈബാനി രാജവംശം|ഷായ്ബാനി ഖാന്റെ]] നേതൃത്വത്തിലായിരുന്ന ഉസ്ബെക്കുകൾ തിമൂറികളെ തുര ത്തി സമർഖണ്ഡിൽ ആധിപത്യം സ്ഥാപിക്കുകയും ചെയ്തു.<ref name=afghanI5/> 1483-ൽ ആണ് സഹീറുദ്ദീൻ മുഹമ്മദ് (ബാബർ) ജനിച്ചത്. ബാബറിന്റെ ചെറുപ്പകാലത്തുതന്നെ [[ഉസ്ബെക്|ഉസ്ബെക്കുകൾ]] [[ട്രാൻസോക്ഷ്യാന|ട്രാൻസോക്ഷ്യാനയിൽ]] നിന്നും തിമൂറികളെ തുരത്തിയിരുന്നു. അധികം വൈകാതെ പിതാവ് മരിക്കുകയും (1494) പതിനൊന്നു വയസ്സുള്ള ബാബറിന് രാജ്യഭാരം ഏൽകേണ്ടതായും വന്നു. എന്നാൽ അദ്ദേഹത്തിന് പല വിധത്തിലുള്ള വിഷമങ്ങളും യാതനകളും അനുഭവിക്കേണ്ടതായും വന്നു<ref name=ali> പ്രൊ: കെ. കുഞ്ഞിപ്പക്കി; പ്രൊ: പി.കെ. മുഹമ്മദ് അലി; ഇന്ത്യാ ചരിത്രം (രണ്ടാം ഭാഗം).ഏട് 3; കേരള ഭാഷാ ഇൻസ്റ്റിറ്റ്യൂട്ട്, തിരുവനന്തപുരം, കേരള. 1987 </ref>. പൂർവികനായ [[തിമൂർ ബിൻ തറാകായ് ബർളാസ്|തിമൂറിന്റെ]] തലസ്ഥാനമായ [[സമർഖണ്ഡ്]] തിരികെ പിടിക്കണമെന്ന മോഹവും സ്വപ്നവും കൊണ്ടു നടന്നു. !--തിമൂറിനു ശേഷം മകനായ ചഗതായ് ഖാൻ{{തെളിവ്}} രാജ്യം ഭരിച്ചെങ്കിലും അതിനുശേഷം പിന്മുറക്കാരെ തിരഞ്ഞെടുക്കാൻ വ്യക്തമായ മാർഗ്ഗരേഖകൾ ഇല്ലായിരുനു. ചഗതായ് ഖാന്റെ വംശത്തിൽ പെട്ട ബാബറിന് തന്റെ പൂർവ്വികന്റെ രാജ്യം ഭരിക്കണമെന്നത് ന്യായമയ ആവശ്യവുമായിരുന്നു. --> [[ക്വുത്ലക്ക് നെഗാർ ഖാനം|അമ്മയും]], അമ്മയുടെ അമ്മയായ [[അയ്സാൻ ദൌലത്ത് ബീഗം|അയ്സാൻ ദൌലത്ത് ബീഗവും]] അദ്ദേഹത്തിന്റെ ചെറുപ്പകാലത്തെ രാഷ്ട്രീയ ചിന്തകൾക്ക് സ്വാധീനം ചെലുത്തിയിരുന്നു. == പോരാട്ടങ്ങൾ == === സമർഖണ്ഡിനും ഫർഗാനക്കും വേണ്ടിയുള്ള ആദ്യകാലപോരാട്ടങ്ങൾ === [[പ്രമാണം:Muhammad Shaybani.jpg|thumb|200px|right|ബാബറിന്റെ പ്രധാന ശത്രുവും, [[ഷൈബാനി രാജവംശം|ഷൈബാനി രാജവംശത്തിലെ]] പ്രധാനിയുമായിരുന്ന മുഹമ്മദ് ഷൈബാനി ഖാൻ]] 1494-ൽ തന്റെ പന്ത്രണ്ടാം വയസുമുതലേ, പൂർവികൻ [[തിമൂർ|തിമൂറിന്റെ]] തലസ്ഥാനമായിരുന്ന [[സമർഖണ്ഡ്|സമർഖണ്ഡും]] കുറഞ്ഞ പക്ഷം തന്റെ തലസ്ഥാനമായിരുന്ന [[ഫർഗാന|ഫർഗാനയെങ്കിലും]] തിരിച്ചുപിടിക്കാനായി ബാബർ [[ഉസ്ബെക്|ഉസ്ബെക്കുകളോട്]] യുദ്ധത്തിലേർപ്പെട്ടുകൊണ്ടിരുന്നു. രണ്ടു വട്ടം, തന്റെ തലസ്ഥാനമായ [[അന്ദിജാൻ|അന്ദിജാനിലെത്താനും]], 1497-ൽ ഏഴു മാസത്തെ യുദ്ധത്തിനുശേഷം കുറച്ചു മാസക്കാലത്തേക്ക് സമർഖണ്ഡ് പിടിക്കാനും ബാബറിന് സാധിച്ചെങ്കിലും ഉസ്ബെക്ക് പട പിന്നീടിവരെ തുരത്തി.<ref name=afghanI5/> 1503 ലും [[സമർഖണ്ഡ്]] പിടിച്ചെടുക്കാൻ ബാബർ ശ്രമം നടത്തി. അവസാനം സ്വന്തക്കാരനായ [[താന്ബാൽ|തന്ബാലും]] ഉസ്ബെക്കുകളുടെ [[ഷൈബാനി രാജവംശം|ഷൈബാനി വംശത്തിലെ]] [[ഷൈബാനി രാജവംശം|ഷൈബാനി ഖാനും]] ചേർന്ന് യുദ്ധം ചെയ്ത് ഫർഗാനയുടെ തലസ്ഥാനമായ ആന്ദിജാനിൽ നിന്ന് ബാബറേയും കുടുംബത്തെയും പുറത്താക്കി. === പലായനം === 1504-ൽ തന്റെ 22-ആം വയസിൽ ഉസ്ബെക്കുകളുമായുള്ള പോരവസാനിപ്പിച്ച് [[ഹെറാത്ത്|ഹെറാത്തിലെ]] ഭരണാധികാരിയും ബന്ധുവുമായിരുന്ന [[ഹുസൈൻ ബൈഖാറ|ഹുസൈൻ ബെഗ് ബെഖാറയോടോപ്പം]] ചേരാനായി, ഫർഘാനയിൽ നിന്നും കുറച്ച് കൂട്ടാളികളോടൊപ്പം ബാബർ യാത്ര തിരിച്ചു. സഹോദരന്മാരായ നാസർ, ജാഹാംഗീർ എന്നിവരും അദ്ദേഹത്തോടൊപ്പമുണ്ടായിരുന്നു. ഇതേ വർഷം ജൂൺ മാസത്തിൽ ബാബറും കൂട്ടരും [[അമു ദര്യ|ഓക്സസ്]] കടന്ന് ഹിന്ദുകുഷിന് വടക്കുള്ള കാഹ്മേർദ് താഴ്വരയിലെത്തി. ഇവിടെ വച്ച് ഹിസാറിലെ രാജാവിന്റെ കുറേ അനുചരന്മാരും ബാബറിന്റെ സഖ്യത്തിലെത്തി. ഇതോടെ തന്റെ പദ്ധതികൾ പുനരാവിഷ്കരിച്ച് ബാബർ, ക്വിപ്ചാക് ചുരം വഴി ഹിന്ദുകുഷിന് തെക്കോട്ട് കടന്ന് കാബൂളിലെത്തി.<ref name=afghanI5/> === കാബൂൾ പിടിച്ചടക്കുന്നു === കാബൂൾ ഭരണാധികാരിയായിരുന്ന ബാബറിന്റെ അമ്മാവൻ ഉലൂഘ് മിർസ 1501/2-ൽ മരണമടഞ്ഞു. അദ്ദേഹത്തിന്റെ പുത്രൻ അബ്ദ് അൽ റസാക്ക് അധികാരത്തിലേറിയെങ്കിലും [[കന്ദഹാർ|കന്ദഹാറിലെ]] [[ഇൽഖാനി സാമ്രാജ്യം|ഇൽഖാനികളിൽപ്പെട്ട]] അർഘുൻ കുടുംബത്തിൽ നിന്നുള്ള മുഖ്വിം, റസാക്കിൽ നിന്ന് അധികാരം പിടിച്ചെടുത്തു. 1504-ൽ ബാബർ ഇയാളെ തോൽപ്പിച്ച് കാബൂളിലെ ഭരണാധികാരിയായി. അഫ്ഗാനിസ്താന്റെ കിഴക്കും തെക്കുകിഴക്കും ഭാഗങ്ങളുടെ നിയന്ത്രണത്തിനായി, ബാബറും അർഘൂനുകളും പിന്നീടും വളരെക്കാലം പോരാടി.<ref name=afghans14/>. ഈ യുദ്ധത്തിനിടക്കാണ് തന്റെ വ്യക്തിത്വത്തെ സ്വയം തിരിച്ചറിഞ്ഞതെന്ന് [[ബാബർനാമ]] എന്ന സ്വന്തം ഓർമ്മക്കുറിപ്പിൽ ബാബർ പറയുന്നു. തന്റെ ഈ ഉദ്യമത്തിൽ സഹായിച്ച മലകളിലെ ഗോത്രവർഗ്ഗക്കാരുമായി വളരെ അടുത്തിടപഴകാൻ ഇടയായെന്നും അത് മനുഷ്യരെ പറ്റി കൂടുതൽ അറിയാൻ ഇടയാക്കിയെന്നും പറയുന്നു. കാബൂൾ തനിക്ക് ഒരു താൽകാലിക ഇടത്താവളം മാത്രമായിരിക്കുമെന്ന് അദ്ദേഹം വൈകാതെ മനസ്സിലാക്കി. കാബൂൾ പിടിച്ചടക്കിയതിന് തൊട്ടുപുറകേ ബാബർ ഇന്ത്യയിലേക്ക് ഒരു ആക്രമണം നടത്തി. സാധനസാമ്രഗ്രികൾ എത്തിക്കുന്നതിലുള്ള അപര്യാപ്തതയും കാലാവസ്ഥാപ്രശ്നങ്ങളും മൂലം, ഈ ആക്രമണം അസഫലമായി. പിന്നീട് 1519 വരെ ഇന്ത്യയിലേക്ക് ആക്രമണത്തിന് അദ്ദേഹം മുതിർന്നില്ല.<ref name=afghanI5/> === ഹെറാത്തിനും കന്ദഹാറിനും വേണ്ടിയുള്ള പോരാട്ടങ്ങൾ === 1505-ൽ ബാബറിന്റെ അമ്മാവനായ [[ഹെറാത്ത്|ഹെറാത്തിലെ]] [[സുൽത്താൻ ഹുസൈൻ മിർസ]] (ഹുസൈൻ ബൈഖാറ) ആവശ്യപ്പെട്ട പ്രകാരം അദ്ദേഹത്തെ സഹായിക്കാനായി അവിടേക്ക് തിരിച്ചു. പല സമയങ്ങളിലും ബാബറിന്റെ സഹായഭ്യാർത്ഥനകൾ നിരസിച്ചിട്ടുള്ള ആളാണ് മിർസ. ബാബർ എത്തുന്നതിനു മുന്നേ തന്നെ അദ്ദേഹം മരിക്കുകയും ചെയ്തു. എന്നാൽ തന്റെ മറ്റു മാതുലന്മാർ [[ഷൈബാനി രാജവംശം|ഷയ്ബാനി ഖാനോട്]] പിടിച്ച് നില്കാൻ കെല്പില്ലാത്തവരാണെന്നു മനസ്സിലാക്കിയ ബാബർ ഹെറാത്തിൽ തന്നെ നിലയുറപ്പിച്ചു. ഇക്കാലത്ത് അദ്ദേഹം സാഹിത്യകാര്യങ്ങളിൽ ശ്രദ്ധവയ്ക്കുകയും നഗരപരിഷ്കരണ രീതികൾ മനസ്സിലാക്കുകയും ചെയ്തു. [[ഉയ്ഗുർ]] എന്ന ചൈനീസ് വംശജനായ മീർ അലി ഷേയര് നവ്വായിയുമായി അടുപ്പത്തിലായി. അദ്ദേഹത്തിന്റെ ചഗതായി ഭാഷയിലെ പ്രവീണ്യത്തിൽ ആകൃഷ്ടനായാണ് തന്റെ [[ബാബർനാമ]]എഴുതാൻ [[ചഗതായ് ഭാഷ]] ഉപയോഗപ്പെടുത്തിയത്. 1507-ൽ ബാബർ കന്ദഹാർ പിടിച്ചെടുത്തു. അവിടെ തന്റെ സഹോദരൻ നസീർ മിർസയെ ഭരണമേൽപ്പിച്ച് അദ്ദേഹം കാബൂളിലേക്ക് തിരിച്ചു<ref name=afghans14/>. എന്നാൽ [[ഷൈബാനി രാജവംശം|ഷൈബാനി ഖാൻ]] മാതുലന്മാരെ പ്രലോഭിപ്പിക്കുകയും വീണ്ടും ഉപജാപങ്ങൾ തുടങ്ങുകയും ചെയ്തതോടെ ബാബർ പിന്മാറാൻ നിർബന്ധിതനായി. 1509-ൽ കാബൂളിലേയ്ക്ക് തിരിച്ചു വന്നു. വന്ന പാടേ ഉസ്ബെക്കുകാർ [[ഷൈബാനി രാജവംശം|ഷൈബാനി ഖാന്റെ]] നേതൃത്വത്തിൽ[[ഹെറാത്ത്]] പിടിച്ചെടുത്തു. ഇത് ബാബർ നേരത്തെ തന്നെ പ്രതീക്ഷിച്ചിരുന്നു. ബന്ധു കൂടിയായ ഷൈബാനി ഖാന്റെ ഇത്തരം ഹീന നടപടികളെ പറ്റി ബാബർ നാമയിൽ പ്രതിപാദിക്കുന്നുണ്ട്. ഹെറാത്ത് പിടിച്ച ഉസ്ബെക്കുകൾ തുടർന്ന് കന്ദഹാർ പിടിച്ചെടുക്കുകയും അർഘൂൻ കുടുബത്തെ വീണ്ടും ഭരണത്തിൽ പ്രതിഷ്ടിക്കുകയും ചെയ്തു. <ref name=afghans14/>. ഇക്കാലത്ത് സ്വന്തം മാതുലനും സൈന്യത്തിന്റെ ഒരു വിഭാഗത്തിന്റെ മേധവിയുമായ ഹൈദർ മിർസാ വിപ്ലവവുമായി ബാബറിനു നേരെ തിരിഞ്ഞെങ്കിലും ബാബർ പെട്ടെന്നുതന്നെ അത് അടിച്ചമർത്തി. ഇതെല്ലാം കാരണം സൈന്യത്തിന് ബാബറോടുളള മതിപ്പും ബഹുമാനവും ഇരട്ടിച്ചു. [[ഷൈബാനി രാജവംശം|ഷൈബാനി ഖാൻ]] വരുന്നെന്നറിഞ്ഞ് ബാബർ കാന്ദഹാറിൽ നിന്നും പിൻ‍വാങ്ങി. ഇവിടെയാണ് ജീവിതത്തിൽ ആദ്യമായി തന്നിൽ തന്നെ വിശ്വാസം നഷ്ടപ്പെട്ടത് എന്ന് അദ്ദേഹം എഴുതുന്നു. പിന്നീട് [[ഷാ ഇസമായിൽ ഒന്നാമൻ]] (പേർഷ്യയിലെ [[സഫവി സാമ്രാജ്യം|സഫവി]] സുൽത്താൻ) ഷൈബാനി ഖാനെ കൊല്ലുകയാണ് ഉണ്ടായത്. === വീണ്ടും സമർഖണ്ഡിലേക്ക് === ഷൈബാനി ഖാന്റെ മരണം, സമർഖണ്ഡ് സ്വന്തമാക്കാനുള്ള അവസാന അവസരമായി ബാബർ കരുതി. [[സഫവി സാമ്രാജ്യം|സഫവി സുൽത്താൻ]] ഇസ്മായിൽ ഒന്നാമനുമായി സന്ധി ചേരുകയും അദേഹത്തിന്റെ മേൽകോയ്മ അംഗീകരിക്കുകയും ചെയ്തു.<ref> Sicker, Martin (August 2000). The Islamic World in Ascendancy: From the Arab Conquests to the Siege in Vienna, 189. ISBN 0-275-96892-8. “Ismail was quite prepared to lend his support to the displaced Timurid prince, Zahir ad-Din Babur, who offered to accept Safavid suzerainty in return for help in regaining control of Transoxiana. ” </ref> പകരം ഷാ, ഷൈബാനി ഖാൻ ഖാൻ ജയിലിലടച്ച ബാബറിന്റെ സഹോദരി ഖാൻസദയെ വിട്ടുകൊടുത്തു. ഷാ ബാബറിന് ഒരുപാടു സ്വത്തുക്കളും പണവും നൽകി; പ്രത്യുപകാരമെന്നോണം ബാബർ ഷായുടെ രീതിയിൽ വസ്ത്രധാരണം ചെയ്യാനും ഷിയാക്കളുടെ രീതികൾ പിന്തുടരുവാനും തുടങ്ങി. {{Fact}}. പള്ളിയിൽ [[വാങ്ക്]] വിളിക്കുന്നതും ഷായുടെ പേരിലായിരുന്നു. സമർഖണ്ഡിലെത്തിയ ബാബർ, പേർഷ്യക്കാരുടെ സഹായത്തോടെ നഗരം അധീനതയിലാക്കി. എന്നാൽ ഷിയാക്കളായ പേർഷ്യക്കാരുമായുള്ള സുഹൃദ്ബന്ധം അധികകാലം നീണ്ടില്ല. ഷാ ഇസ്മായിൽ മുന്നോട്ടുവച്ച നിബന്ധനകൾ, ബാബറിന് തന്റെ സുന്നികളായ ജനങ്ങളുടെ താല്പര്യത്തിനൊപ്പം നടത്തിക്കൊണ്ടുപോകാൻ പറ്റാത്തവിധം അസൗകര്യമുള്ളതായിരുന്നു. അതുകൊണ്ട് പേഷ്യകാരുമായുള്ള ബന്ധം ബാബർ ഉപേക്ഷിച്ചു. ഇതിനെത്തുടർന്ന് ഉസ്ബെക്കുകൾ വീണ്ടും ആക്രമിക്കുകയും ബാബറിന് സമർഖണ്ഡ് ഉപേക്ഷിച്ച് 1514-ൽ വീണ്ടും കാബൂളിലേക്ക് മടങ്ങേണ്ടിവരുകയും ചെയ്തു.<ref name=afghanI5/> == ഇന്ത്യൻ ഉപഭൂഖണ്ഡത്തിലേക്ക് == [[പ്രമാണം:Hazara.png|thumb|200px|right| [[ഹസാറ]] യും അയൽ രാജ്യങ്ങളും]]ഫർഘാന കൈയെത്തും ദൂരത്തായിട്ടും അത് കിട്ടാതെ പോയത് അല്ലാഹു തനിക്കു സമ്മാനിച്ച വരമാണ് എന്നാണ് ഇന്ത്യ കീഴടക്കിയ ശേഷം ബാബർ എഴുതിയത്. അത്രക്കും മോഹിപ്പിക്കുന്നതായിരുന്നു അത്. ഉസ്ബെക്കുകളുടെ അധിനിവേശം ഭയപ്പെട്ട ബാബർ ഇന്ത്യൻ ഉപഭൂഖണ്ഡവും അതിലെ പരിതഃസ്ഥിതിയെയും കുറിച്ചു പഠിച്ചു വരികയായിരുന്നു. ബാബർ ഇതിനകം [[സയ്യിദ് രാജവംശം|സയ്യിദ് രാജവംശത്തിന്റെ]] പൈതൃകം അവകാശപ്പെട്ടു തുടങ്ങി. ബാബറുടെ പൂർവികനായ [[തിമൂർ|തിമൂററിന്റെ]] ഒരു ഗവർണറായ ഖിസ്ർ ഖാനാണ് ദില്ലിയിലെ സയ്യിദ് സാമ്രാജ്യം സ്ഥാപിച്ചത്. 1451-ൽ ലോധി വംശജർ അധികാരമേറ്റെടുക്കും വരെ സയ്യിദ് വംശജരാണ് ദില്ലി ഭരിച്ചിരുന്നത്. തിമൂറിന്റെ രാജ്യഭാഗങ്ങൾ എല്ലാം തിരിച്ച് വേണം എന്ന് പറഞ്ഞ്ബ [[ഇബ്രാഹിം ലോധി]] ക്ക് ബാബർ ഒരു പരുന്തിനെ ദൂതന്റെ രൂപത്തിൽ അയച്ചു. എന്നാൽ ലോധി അനങ്ങിയില്ല. ബാബർ പതിയെ സൈന്യത്തെ കൂട്ടാൻ ആരംഭിച്ചു. [[പ്രമാണം:View of Chilzina Mountain from Dand in 1881.jpg|right|thumb|200ബിന്ദു|ചെഹെൽ ജീന (ചിൽജീന) മല]] ബാബർ ആദ്യമായി ചെയ്തത് [[കന്ദഹാർ]] പിടിച്ചെടുക്കുകയായിരുന്നു, പക്ഷേ ഇതിനായി പ്രതീക്ഷിച്ചതിലും കൂടുതൽ സമയം ചെലവായി. മൂന്നുവർഷമെടുത്തു കാന്ദഹാറും അതിന്റെ തന്ത്രപ്രധാനമായ ഭാഗങ്ങളും കരസ്ഥമാക്കാൻ. 1522-ൽ ബാബർ അർഘൂനുകളെ അന്തിമമായി തോൽപ്പിച്ച് കന്ദഹാർ നിയന്ത്രണത്തിലാക്കി{{Ref_label|ഖ|ഖ|none}}. ഈ വിജയത്തിന്റെ ഓർമ്മക്ക്, പുരാതന കന്ദഹാറിന്റെ പടിഞ്ഞാറു നിന്നും വേർതിരിക്കുന്ന ഖായ്തുൽ മലനിരയിൽ (Qaytul ridge) ഒരു ശിലാലിഖിതം രേഖപ്പെടുത്തി. '''[[ചെഹെൽ ജീന]]''' എന്നാണ് ഈ ചരിത്രസ്മാരകം ഇന്ന് അറിയപ്പെടുന്നത് (ചിൽജീന/ചിഹിൽജീന - Chilzina എന്നും ഈ മല അറിയപ്പെടുന്നു). നാൽപ്പത് പടികൾ എന്നാണ് ചെഹെൽ ജീന എന്ന പേരിനർത്ഥം. ബാബറുടെ പൌത്രൻ [[അക്ബർ|അക്ബറും]] ഈ ലിഖിതത്തിൽ വാചകങ്ങൾ കൂട്ടിച്ചേർത്തിട്ടുണ്ട്. മുൻപ് [[അശോകൻ|അശോകന്റെ]] കൽപ്പനയിൽ സ്ഥാപിക്കപ്പെട്ട ഗ്രീക്ക് അരമായ ശിലാശാസനത്തിന് അടുത്താണ് ചെഹെൽ ജീനയും നിലകൊള്ളുന്നത്<ref name=afghans14/>. കന്ദഹാറിനു ശേഷം, ഒളിഞ്ഞും തെളിഞ്ഞുമായി ചെറിയ ചെറിയ ആക്രമണങ്ങൾ ബാബർ, ഇന്ത്യക്കു നേരേ അഴിച്ചുവിട്ടു. ദൂരം കൂടുതൽ വേണ്ടിവന്നതിനാൽ ഇവയ്ക്കെല്ലാം ശക്തി കുറവായിരുന്നു. [[ഹസാറാ]] അസ്ഥാനമാക്കിയിരുന്ന ആര്യൻ വംശജരായിരുന്ന [[ഖക്കർ|ഖക്കറുകളെ]] തോല്പിച്ച് ഫർവാല കീഴടക്കിയതു മുതൽ ഇന്ത്യയിലേയ്ക്കുള്ള പ്രവേശനം കൂടുതൽ സുസാദ്ധ്യമാവുകയായിരുന്നു. ഇതിനിടയിൽ [[ഓട്ടൊമൻ]] രാജാവായ [[സുൽത്താൻ സലിം ഒന്നാമൻ]] [[സഫവി സാമ്രാജ്യം|സഫവികളെ]] പരാജയപ്പെടുത്തിയിരുന്നു. അവർ യുദ്ധത്തിൽ അവതരിപ്പിച്ച തോക്കാണ് ഷാ ഇസ്മായിലിന്റെ പട്ടാളത്തെ കീഴ്പ്പെടുത്തിയത്. ബാബർ അധികം വൈകാതെ ഇത്തരം തോക്കുകൾ ഉപയോഗപ്പെടുത്താൻ ആരംഭിച്ചു. ഇന്ത്യയിലേക്ക് പ്രവേശിക്കാൻ ഉത്സുകനായിരുന്ന ബാബറിന് അവിചാരിതമായി സാഹചര്യങ്ങൾ അനുകൂലമായി ഭവിച്ചു. ഇക്കാലത്ത് ആഭ്യന്തരകലഹങ്ങൾ കൊണ്ട് ദില്ലിയിലെ സുൽത്താൻ [[ഇബ്രാഹിം ലോധി]], പ്രശ്നത്തിലായിരുന്നു. ഇബ്രാഹിം ലോധിക്കെതിരെയുളള പോരാട്ടത്തിൽ തന്നെ സഹായിക്കണമെന്ന അഭ്യർത്ഥനയുമായി പഞ്ചാബ് പ്രവിശ്യയുടെ ഗവർണർ, [[ദൗലത് ഖാൻ]] ബാബറെ സമീപിച്ചു<ref>{{cite book |title=Advanced History of India- Second Edition| author= Nilakanta Sastri |year=1975 |publisher=Allied Publishers Pvt.Ltd. Press|location=New Delhi||}}</ref>. സന്ദർഭം മുതലെടുക്കാൻ ബാബർ ഒട്ടും വൈകിച്ചില്ല. ബാഗ് ഇ വാഫയിൽ (നിം‌ല) വച്ച് ഹുമായൂണിന്റെ നേതൃത്വത്തിൽ ബദാഖ്ശാനിൽ നിന്നുള്ള സൈന്യം, ബാബറിന്റെ സംഘത്തോടൊപ്പം ചേർന്നു. അന്ന് ബാബറിന്റെ നിയന്ത്രണത്തിലായിരുന്ന [[ബദാഖ്ശാൻ|ബദാഖ്ശാനിൽ]] ഭരണം നടത്തിയിരുന്നത് ഹുമായൂൺ ആയിരുന്നു. ഡിസംബർ 16-ന് 12,000 പേരടങ്ങുന്ന സൈന്യം ചങ്ങാടത്തിൽ സിന്ധൂനദി കടന്നു. തൻറെ അഭ്യർത്ഥനയുടെ വരുംവരായ്കകളെക്കുറിച്ച് ദൗലത് ഖാൻ ബോധവാനാകുന്നതിനു മുമ്പ് ബാബർ, പഞ്ചാബ് സ്വന്തം കാൽക്കിഴിലാക്കി. നിരാശനും നിസ്സഹായനുമായ ദൗലത് ഖാൻ താമസിയാതെ മരണമടഞ്ഞു. പഞ്ചാബിലൂടെ കടന്നുപോകുന്ന വേളയിൽ, ലാഹോറിലെ മുൻകാല തുർക്കിഷ് ഭരണാധികാരികളിൽ ചിലരുടെ പിന്തുണയും ബാബർക്ക് ലഭിച്ചു.<ref name=afghanI5/> ബാബറിന്റെ യാത്രയിൽ സൈന്യത്തിന്റെ അംഗസംഖ്യ കൂടിക്കൊണ്ടിരുന്നു. അതത് സ്ഥലത്തെ ചെറുകിട സൈന്യങ്ങൾ ഇവർക്ക് ഒപ്പം കൂടി. ആദ്യത്തെ യുദ്ധം നയിച്ചത് ബാബറിന്റെ മകൻ [[ഹുമായൂൺ]] ആയിരുന്നു. യുദ്ധസമയത്ത് ഹുമായൂണിന് 17 വയസ്സേ ഊണ്ടായിരുന്നുള്ളൂ. ഇതേ സമയത്ത് ഇബ്രാഹിം ലോധി 100,000 വരുന്ന കാലാൾപ്പടയും 100 ഓളം ആനകളുമായി പട പുറപ്പെട്ടു. == ഒന്നാം പാനിപ്പത്ത് യുദ്ധം == {{main|ഒന്നാം പാനിപ്പത്ത് യുദ്ധം}} ബാബറുടെ സൈന്യം ഇതിനോടകം വലുതായിക്കഴിഞ്ഞെങ്കിലും ലോധിയുടേതുമയി താരതമ്യം ചെയ്യുമ്പോൾ അത് നാലിലൊന്നേ വരുമായിരുന്നുള്ളൂ. 1526 ഏപ്രിൽ 21 ന് ഇന്ത്യയുടെ ചരിത്രം നിർണ്ണയിക്കുന്ന പാനിപ്പത്ത് യുദ്ധം നടന്നു, അതി ഘോരമായ യുദ്ധമായിരുന്നു നടന്നത്. തോക്കുക്കളുടെ ഉപയോഗം, ബാബറിന് മുൻ‍തൂക്കം നൽകി. അന്നു വരെ ആനകൾ ഇതിന്റെ ശബ്ദം പരിചയിച്ചിട്ടില്ലായിരുന്നു. തോക്കുകൾ ഉപയോഗിച്ച് ബാബറിന്റെ സൈന്യം ലോധിയുടെ പടയാനകളെ വിരട്ടി. വിരണ്ടോടിയ ആനകൾ ലോധിയുടെ സൈനികരെത്തന്നെ ചവിട്ടിമെതിച്ചു. ലോധി ഈ യുദ്ധത്തിൽ മരണമടഞ്ഞു. അതോടെ നാടുവാഴികളും സാമന്തന്മാരും ബാബറുടെ പക്ഷം ചേർന്നു. ഇന്ത്യാചരിത്രത്തിലെ വഴിത്തിരിവായ യുദ്ധമായിരുന്നു ഇത്. ബാബറിന്റെ യുദ്ധവൈഭവം വെളിപ്പെടുത്തുന്ന ഒന്നുമാണിത്. യുദ്ധാനന്തരം, ലോധിയുടെ സ്വത്തും സമ്പാദ്യങ്ങളും കൊള്ളയടിക്കാതിരിക്കപ്പെടാനായി ഹുമയൂണിനെ പെട്ടെന്നുതന്നെ ലോധിയുടെ [[ആഗ്ര|ആഗ്രയിലെ]] കോട്ടയിലേക്ക് അയക്കാൻ, ബാബർ ശ്രദ്ധിച്ചു. [[കോഹിനൂർ]] എന്ന ലോകോത്തര വജ്രം ഹുമായൂണിന് കിട്ടിയത് അവിടെ നിന്നാണ്. ഇത് ഗ്വാളിയോർ രാജാവിൻറേതായിരുന്നു. അദ്ദേഹം പാനിപ്പത്ത് യുദ്ധത്തിൽ മരിച്ചിരുന്നു. കുടുംബാംഗങ്ങൾ ഹുമായൂണിനോട് രക്ഷ അഭ്യർത്തിക്കുകയും അതിനു പകരമായി അവർ കോഹിനൂർ സമ്മാനിക്കുകയും ചെയ്തു.{{തെളിവ്}} ഇതേ സമയം ബാബർ ദില്ലിയും പിടിച്ചടക്കിയിരുന്നു. == ഖാന്വ യുദ്ധം == മേവാറിലെ രാജാവായിരുന്ന [[റാണാ സംഗ്രാമസിംഹൻ|റാണാ സംഗ്രാമസിംഹനായിരുന്നു]] ബാബറിന്റെ അടുത്ത പ്രധാന എതിരാളി. [[ദില്ലി|ദില്ലിയുടെയും]] [[ആഗ്ര|ആഗ്രയുടെയും]] വടക്കു പടിഞ്ഞാറുള്ള ഭൂവിഭാഗമായ ‘[[രജപുത്താന|രജപുത്താനയാണ്]]’ അദ്ദേഹം ഭരിച്ചിരുന്നത്. ഇത് ഒരൊറ്റ രാജ്യം ആയിരുന്നില്ല. മറിച്ച് പല ചെറിയ രാജ്യങ്ങളുടെയും കൂട്ടായമയായിരുന്നു. രജപുത്രരായിരുന്ന രാജാക്കന്മാരെല്ലാം റാണായുടെ മേൽക്കോയ്മയംഗീകരിച്ചു ഭരിച്ചു പോന്നു. ലോധിയുടെ സൈന്യം ബാബറിൽ ഏൽപ്പിച്ചിരിക്കാവുന്ന ക്ഷീണത്തെക്കുറിച്ച് ബോധവാന്മാരായിരുന്ന രജപുത്രർ, ബാബറെ കീഴ്പ്പെടുത്തി ദില്ലിയും തുടർന്ന് [[ഹിന്ദുസ്ഥാൻ]] മൊത്തവും കൈവശപ്പെടുത്തുന്നതിനെക്കുറിച്ച് ആലോചിച്ചു വരികയായിരുന്നു. ഇതിന് ഏതാണ്ട് 350 വർഷങ്ങൾക്കു മുൻപ് [[പൃഥ്വിരാജ് ചൗഹാൻ]] എന്ന രജപുത്രരാജാവിൽ നിന്ന് [[മുഹമ്മദ് ഗോറി‍]]പിടിച്ചെടുത്ത ദില്ലി തിരിച്ചുപിടിക്കാനുള്ള ഒരു സുവർണ്ണാവസരമാണിതെന്ന് രജപുത്രർ കണക്കുകൂട്ടി. കൂടാതെ ദില്ലിയിലെ ചൂടും സേനാനായകന്മാർക്കിടയിലുള്ള പടലപിണക്കങ്ങളും മൂലം ബാബറിൻറെ പല സൈനികരും മദ്ധ്യേഷ്യയിലെ തണുപ്പിലേയ്ക്ക് രക്ഷപ്പെടാൻ കൊതിച്ചിരിക്കുകയായിരുന്നു. ഇനിയൊരു യുദ്ധത്തെക്കുറിച്ച് ആലോചിക്കാൻ പോലും അവർ തയ്യാറായിരുന്നില്ല. എന്നാൽ തന്ത്രജ്ഞനായ ബാബർ സൈനികരിലേയ്ക്ക് മതഭ്രാന്ത് കടത്തിവിട്ടു. സ്വയം [[ഖാസി]] നേതാവ് എന്ന സ്ഥാനപ്പേർ സ്വീകരിച്ചു. ഇതു വരെ നേരിടേണ്ടിവന്നതിൽ നിന്നും വ്യത്യസ്തമായി മുസ്ലീം അല്ലാത്തവരോട് അഥവാ [[കാഫിർ|കാഫിറുകളോടാണ്]] പോരാടേണ്ടത് എന്ന് സൈനികരെ ഉത്ബോദിപ്പിക്കുകയും [[ഖുർ-ആൻ]] തൊട്ട് ആരും തിരിച്ചു പോകില്ലെന്നു സത്യം ചെയ്യിക്കുകയും ചെയ്തു. ഇങ്ങനെ മതത്തിന്റെ പേരിൽ സൈനികരുടെ സമരവീര്യം ആളിക്കത്തിച്ചു. ആഗ്രയുടെ പടിഞ്ഞാറുള്ള ഖാന്വ എന്ന സ്ഥലത്ത് വച്ച് രജപുത്രരും ബാബറുടെ സൈന്യവും ഏറ്റുമുട്ടി. 1527 മാർച്ച് 17നു തുടങ്ങി. ബാബർ തന്റെ ഒരു ചെറിയ വിഭാഗം കാലാൾസൈന്യത്തെ ആദ്യം ഒരു പരീക്ഷണാടിസ്ഥാനത്തിൽ അയച്ചു. പക്ഷേ കാര്യമായ ഫലം ഇല്ലാതെ അത് അവസാനിച്ചു. ബാബർ തന്റെ യുദ്ധതന്ത്രങ്ങൾ ഒരോന്നായി പയറ്റാൻ തുടങ്ങി. അതിനായി ആദ്യം, യുദ്ധമല്ല സമാധാനമാണ്‌ താൻ കാംക്ഷിക്കുന്നത് എന്ന് ഒരു ദൂത് അയച്ചു. റാണാ തന്റെ സൈന്യാധിപനായ സിൽഹാദിയെ സന്ധിസംഭാഷണത്തിനായി നിയോഗിച്ചു. ബാബർക്ക്, സിൽഹാദിയെ ഒരു സ്വതന്ത്രരാജ്യം നൽകാമെന്ന് പറഞ്ഞ് പ്രലോഭിപ്പിക്കുവാൻ കഴിഞ്ഞത് ഒരു വഴിത്തിരിവായിക്കരുതുന്നു. സിൽഹാദി തിരിച്ചുവന്ന് ബാബർ യുദ്ധത്തിനാണ് താല്പര്യപ്പെടുന്നതെന്ന് ഉണർത്തിച്ചു. യുദ്ധം തുടങ്ങിയതും ഒരു വലിയ സേനയുമായി സിൽഹാദി മൈതാനം വിട്ടു.{{fact}} സ്വന്തം സൈന്യത്തിലെ പല നാടുവാഴിനേതാക്കളും കാലുമാറ്റം നടത്തിയത് റാണായെ ക്ഷീണിപ്പിച്ചു. അദ്ദേഹം അഭിമാനത്തോടെ നിർഭയം പോരാടിയെങ്കിലും വ്രണിതനായി പിന്മാറേണ്ടി വന്നു. രണ്ടു വർഷം കഴിഞ്ഞപ്പോൾ അദ്ദേഹം മരണമടയുകയും ചെയ്തു. എന്നാൽ റാണയെ അദ്ദേഹത്തിന്റെ മന്ത്രിമാർ തന്നെ വിഷം കൊടുത്ത് കൊന്നതാണെന്നും പറയപ്പെടുന്നു. അതോടെ രജപുത്രർ തോൽവി സമ്മതിച്ചു കീഴടങ്ങി.തനിക്ക് വാർഷികക്കപ്പം നൽകി സ്വന്തം രാജ്യം നോക്കിനടത്താനുളള അവകാശം ( സാമന്തപദവി) അവർക്ക് ബാബർ നൽകി. ഇത് ഇന്ത്യാ ചരിത്രത്തിലെ നിർണ്ണായകമായ യുദ്ധങ്ങളിലൊന്നായി വിലയിരുത്തപ്പെടുന്നു. 1528-ൽ മേദിനി റായുടെ കീഴിലായിരുന്ന ചന്ദേരിയും ബാബർ ആക്രമിച്ചു കീഴടക്കി<ref name=ncert>Social Science, Our Pasts-II, NCERT Text Book in History for Class VII, Chapter 4, ISBN 817450724</ref><ref name=webindia>http://www.webindia123.com/history/MEDIEVAL/mughal%20period/mughal1.htm</ref>. == ഗോഗ്രാ യുദ്ധം == 1529-ൽ [[ഗൊഗ്രാ]] നദിക്കരയിൽ വച്ച് അവസാനമായി വെല്ലുവിളിയുയർത്തിയിരുന്ന [[പഷ്തൂൺ]]/[[ഘൽജി]] വംശജനായ മഹമ്മൂദ് ലോധിയെയും ([[ഇബ്രാഹിം ലോധി|ഇബ്രാഹിം ലോധിയുടെ]] സഹോദരൻ) അദ്ദേഹത്തിന്റെ ബംഗാളിലെയും ബീഹാറിലെയും സഖ്യത്തെയും ബാബർ പരാജയപ്പെടുത്തി. അങ്ങനെ ബാബർ, [[ഓക്സസ്]] മുതൽ [[ഗോഗ്രാ]] വരെയും [[ഹിമാലയം]] മുതൽ [[ഗ്വാളിയോർ]] വരെയും ഉള്ള സാമ്രാജ്യത്തിന്റെ അധിപനായിത്തീർന്നു. == അന്ത്യം == [[പ്രമാണം:Kabul Babur tomb.jpg|right|thumb|250ബിന്ദു|കാബൂളിലെ ബാഗ്-ഇ ബാബറിലെ, ബാബറിന്റെ ശവകുടീരം]] നിരവധി വർഷങ്ങളിലെ തുടർച്ചയായ യുദ്ധങ്ങൾക്കൊടുവിൽ 1530 [[ഡിസംബർ 26]]-ന് [[ആഗ്ര|ആഗ്രയിൽ]] വച്ച് തന്റെ 48-ആം വയസിൽ ബാബർ മരണമടഞ്ഞു. ആദ്യം ആഗ്രയിൽ ഖബറടക്കിയ അദ്ദേഹത്തിന്റെ ഭൗതികശരീരാവശിഷ്ടം, പത്തുവർഷങ്ങൾക്കുശേഷം അദ്ദേഹത്തിന്റെ ഇഷ്ടദേശമായ [[കാബൂൾ|കാബൂളിലേക്ക്]] കൊണ്ടുപോകുകയും അവിടെ കുഹ് ഇ ഷീർ ദർവാസയുടെ പടിഞ്ഞാറൻ ചെരുവിൽ, [[ബാബറിന്റെ ഉദ്യാനം|ബാഗ്-ഇ ബാബർ]] എന്ന കുടീരത്തിൽ അടക്കം ചെയ്തു<ref name=afghans14/>{{Ref_label|ഗ|ഗ|none}}. == കുറിപ്പുകൾ == <div class="references-small" > {{Note_label|ക|ക|none}}'''ക'''. [[കടുവ]] എന്നാണ് ബാബർ എന്ന വാക്കിനർത്ഥം<ref name=afghans14>{{cite book |last=Vogelsang|first= Willem|authorlink= |coauthors= |title=The Afghans|year=2002 |publisher=Willey-Blackwell, John Willey & SOns, Ltd, UK.|location=LONDON|isbn=978-1-4051-8243-0|14-Towards the Kingdom of Afghanistan|pages=215-216|url=http://books.google.co.in/books?id=9kfJ6MlMsJQC}}</ref> {{Note_label|ഖ|ഖ|none}}'''ഖ'''. അർഘൂനുകൾ തുടർന്ന് ഷാൽ പ്രദേശത്ത് (ഇന്നത്തെ [[പാകിസ്താൻ|പാകിസ്താനിലെ]] [[ക്വെത്ത]]) വാസമുറപ്പിച്ചു<ref name=afghans14/>. {{Note_label|ഗ|ഗ|none}}'''ഗ'''. 1646-ൽ ബാബറുടെ പിൻ‌ഗാമികളിലൊരാളായിരുന്ന [[ഷാജഹാൻ|ഷാജഹാന്റെ]] കാലത്ത് ബാബറുടെ ശവകുടീരത്തിനടുത്ത് ഒരു ചെറിയ മസ്ജിദ് പണികഴിപ്പിച്ചു. ഷാജഹാൻ [[ബൽഖ്|ബൽഖിൽ]] ആധിപത്യം സ്ഥാപിച്ചതിന്റെ സ്മരണക്കായിരുന്നു ഈ മസ്ജിദ് നിർമ്മിച്ചത്. അമീർ [[അബ്ദുർ റഹ്മാൻ ഖാൻ]] ആണ് പിൽക്കാലത്ത് ബാബറുടെ ശവകുടീരം പുനരുദ്ധരിച്ചത്<ref name=afghans14/>. </div> == അവലംബം == {{reflist}} [[വർഗ്ഗം:മുഗൾ ചക്രവർത്തിമാർ]] [[വർഗ്ഗം:1483-ൽ ജനിച്ചവർ]] [[വർഗ്ഗം:1530-ൽ മരിച്ചവർ]] j7cf0rka4vew86w33jfgcjo2kvrs11i 0 8922 4533799 4525604 2025-06-15T21:16:36Z InternetArchiveBot 146798 Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.9.5 4533799 wikitext text/x-wiki {{Prettyurl|Rashtriya Swayamsevak Sangh}} {{നാനാർത്ഥം|ആർ.എസ്.എസ്.}} {{Infobox Non-profit | Non-profit_name = രാഷ്ട്രീയ സ്വയംസേവക സംഘം | Non-profit_logo = [[File:RSS-flag.png|200px|RSS Flag]] | Non-profit_type = ഹിന്ദു ദേശീയ വാദി സംഘടന | founded_date = 1925 | founder = [[കെ.ബി. ഹെഡ്ഗേവാർ|ഡോ:കേശവ ബലറാം ഹെഡ്ഗേവാർ]] | location = നാഗപൂർ,​ മഹാരാഷ്ട്ര | leader = [[മോഹൻ ഭാഗവത്]] | num_members = ഉദ്ദേശം 10-12 ദശലക്ഷം<ref name="Bhatt113"/> | homepage = [http://www.rss.org/ Rss.org] | footnotes = }} ഒരു വലതുപക്ഷ ഹിന്ദു ദേശീയവാദ, സംഘടനയാണ് '''ആർ.എസ്സ്‌.എസ്സ്‌.''' എന്ന ചുരുക്കപ്പേരിലറിയപ്പെടുന്ന '''രാഷ്ട്രീയ സ്വയംസേവക സംഘം''' ({{lang-hi|राष्ट्रीय स्वयंसेवक संघ}}, {{lang-en|National Volunteers' Union}}),<ref name=Horowitz>{{cite book|last=Horowitz|first=Donald L.|title=The Deadly Ethnic Riot|url=https://archive.org/details/deadlyethnicriot00horo|year=2001|publisher=[[University of California Press]]|isbn=978-0520224476|page=[https://archive.org/details/deadlyethnicriot00horo/page/244 244]}}</ref><ref name="McLeod2002">{{cite book|last=McLeod|first=John|title=The history of India|url=https://books.google.com/books?id=DAwmUphO6eAC&pg=PA209|accessdate=11 June 2010|year=2002|publisher=Greenwood Publishing Group|isbn=978-0-313-31459-9|pages=209–}}</ref>.[[1925|1925ലെ ]][[വിജയദശമി]] ദിവസത്തിൽ [[നാഗ്പൂർ|നാഗ്പൂരിലെ]] [[മോഹിദെവാഡ]] എന്ന സ്ഥലത്താണ് ആർ.എസ്സ്‌.എസ്സ്‌ സ്ഥാപിക്കപ്പെട്ടത്‌. [[കെ.ബി. ഹെഡ്ഗേവാർ|കേശവ ബലിറാം ഹെഡ്ഗേവാർ]] എന്ന [[നാഗ്പൂർ]] സ്വദേശിയായ ഡോക്ടറാണ്‌ ആർ.എസ്സ്‌.എസ്സിന്റെ സ്ഥാപകൻ. [[ഭാരതം|ഭാരതമൊട്ടുക്ക്‌]] പ്രവർത്തിക്കുന്ന ഈ സംഘടന നിലവിലെ ഇന്ത്യൻ ഭരണകക്ഷിയായ, [[ഭാരതീയ ജനതാ പാർട്ടി|ഭാരതീയ ജനതാ പാർട്ടിയുടെ]] മാതൃ സംഘടനയായി കണക്കാക്കപ്പെടുന്നു.<ref name="Haynes2003">{{cite book|author=Jeff Haynes|title=Democracy and Political Change in the Third World|url=https://books.google.com/books?id=YdWAAgAAQBAJ&pg=PA168|date=2 September 2003|publisher=Routledge|isbn=978-1-134-54184-3|pages=168–}}</ref> [[ഇന്ത്യ|ഇന്ത്യയിലെ]] [[ബ്രിട്ടീഷ് ഈസ്റ്റ് ഇന്ത്യ കമ്പനി|ബ്രിട്ടീഷ് സർക്കാർ]] ഒരു തവണയും സ്വതന്ത്ര ഇന്ത്യയിൽ മൂന്ന് തവണയും (ഗാന്ധി കൊല്ലപ്പെട്ട അവസരത്തിലും അടിയന്തിരാവസ്ഥയിലും, ബാബരി മസ്ജിദ് തകർക്കപ്പെട്ട സമയത്തും) ആർ.എസ് .എസ് നിരോധിക്കപ്പെടുകയുണ്ടായിട്ടുണ്ട് <ref>[http://books.google.com/books?id=b8k4rEPvq_8C&pg=PA264&hl=en#v=onepage&q&f=false എൻസൈക്ലോപ്പീഡിയ ഓഫ് മോഡേൺ വേൾഡ് വൈഡ് എക്സ്ട്രീമിസ്റ്റ്സ് ആൻഡ് എക്സ്ട്രീമിസ്റ്റ് ഗ്രൂപ്പ്സ്- സ്റ്റീഫൻ ഇ ആറ്റ്കിൻസ്]</ref>ആർ.എസ്.എസ്. ഒരു അർദ്ധ സൈനിക സംഘടനായണെന്ന ആരോപണവുമുണ്ട്.<ref>https://books.google.co.in/books?id=DAwmUphO6eAC&pg=PA209&redir_esc=y#v=onepage&q&f=false</ref> [[ഹിന്ദു സ്വയംസേവക സംഘം]] എന്ന പേരിൽ [[അമേരിക്കൻ ഐക്യനാടുകൾ|അമേരിക്കൻ ഐക്യനാടുകളിൽ]] പ്രവർത്തിക്കുന്ന സംഘടന ആർ.എസ്.എസ്സിന്റെ ആദർശങ്ങളിൽ പ്രഭാവിതരായി പ്രവർത്തിക്കുന്ന ഒരു സ്വതന്ത്ര സംഘടനയാണ്.<ref name="hssus-ക">{{cite web|title=Is there any relationship between HSS & RSS?|url=https://www.hssus.org/content/view/19/111/|work=ഹിന്ദു സ്വയംസേവക് സംഘ്|publisher=hssus.org|accessdate=29 സെപ്റ്റംബർ 2014|language=en|format=FAQ|archive-date=2016-03-05|archive-url=https://web.archive.org/web/20160305064047/https://www.hssus.org/content/view/19/111/|url-status=bot: unknown}}</ref> സംഘത്തിൻറെ രാജ്യാന്തര പ്രവർത്തനങ്ങൾ ഏകോപിപ്പിക്കാൻ രൂപം നൽകിയ സംഘടനയാണിത്.{{തെളിവ്}} == ചരിത്രം == [[ചിത്രം:Dr. Hedgevar.jpg|thumb|left|150px|[[കെ.ബി. ഹെഡ്ഗേവാർ]] ആർ.എസ്സ്‌.എസ്സിന്റെ സ്ഥാപകൻ]] [[1925|1925ൽ]] [[നാഗ്പൂർ|നാഗ്പൂരിലാണ്‌]] ആർ.എസ്സ്‌.എസ്സ്‌ സ്ഥാപിക്കപ്പെട്ടത്‌. [[കെ.ബി. ഹെഡ്ഗേവാർ|കേശവ് ബലിറാം ഹെഡ്ഗേവാർ]] എന്ന [[നാഗ്പൂർ]] സ്വദേശിയായ [[ഭിഷ്വഗരൻ|ഡോക്ടറാണ്‌]] ആർ.എസ്സ്‌.എസ്സിന്റെ സ്ഥാപകൻ. മെഡിക്കൽ വിദ്യാർത്ഥിയായിരിക്കുമ്പോൾ അദ്ദേഹം [[ഇന്ത്യൻ നാഷണൽ കോൺഗ്രസ്|ഇന്ത്യൻ നാഷണൽ കോൺഗ്രസ്സിന്റെ ]]<nowiki/>ഭാഗമായി [[ഇന്ത്യയുടെ സ്വാതന്ത്ര്യസമരം|സ്വാതന്ത്ര്യസമരത്തിൽ]] പങ്കെടുത്തിരുന്നു. 1921 ൽ ഒരു വർഷക്കാലം [[ബ്രിട്ടീഷ് ഈസ്റ്റ് ഇന്ത്യ കമ്പനി|ബ്രിട്ടീഷ് ഗവണ്മെന്റ്]] അദ്ദേഹത്തെ ജയിലിൽ അടച്ചു. [[നാഗ്പൂർ|നാഗ്പൂരിൽ]] തിരിച്ചെത്തിയതിനു ശേഷം 1925 ൽ ആർ.എസ്.എസ്സിന്റെ രൂപവത്കരണം വരെ [[ഇന്ത്യൻ നാഷണൽ കോൺഗ്രസ്|ഇന്ത്യൻ നാഷണൽ കോൺഗ്രസ്സിന്റെ]] ഒരു സജീവ പ്രവർത്തകനായിരുന്നു അദ്ദേഹം. എന്നാൽ സംഘടനാരൂപവത്കരണത്തിനു ശേഷം [[കെ.ബി. ഹെഡ്ഗേവാർ|ഹെഡ്ഗേവാറും]] കൂട്ടരും [[ഇന്ത്യയുടെ സ്വാതന്ത്ര്യസമരം|സ്വാതന്ത്ര്യസമരത്തിൽ]] പങ്കെടുത്തുപോന്നെങ്കിലും ആർ.എസ്സ്‌.എസ്സിനെ അതിൽനിന്നും അകറ്റി നിർത്തി. 1931 ൽ [[ബ്രിട്ടീഷ് രാജ്|ബ്രിട്ടീഷ് ഭരണ]]ത്തിനെതിരായുള്ള ഒരു പ്രക്ഷോഭത്തിൽ ഉൾപ്പെട്ടതിനു രണ്ടാം തവണയും അദ്ദേഹം ജയിലിലടയ്ക്കപ്പെട്ടു. ഭാരതത്തിന്റെ സ്വാതന്ത്ര്യവും സംസ്ക്കാരവും സംരക്ഷിക്കാൻ [[ഹിന്ദു|ഹിന്ദുക്കൾ]] ഒന്നിക്കണമെന്ന് [[കെ.ബി. ഹെഡ്ഗേവാർ|കെ.ബി. ഹെഗ്ഡേഗേവാർ]] ആഹ്വാനം ചെയ്തു. 1927 ലെ [[നാഗ്പൂർ കലാപം‌‌‌‌‌‌]] കഴിഞ്ഞതിനു ശേഷമാണ് ആർ.എസ്.എസ്സിന് ജനങ്ങൾക്കിടയിൽ വൻ പ്രചാരം ലഭിച്ചത്. [[ചിത്രം:RSS meeting 1939.jpg|thumb|right|300px|1939-ലെ ആർ.എസ്.എസിന്റെ സമ്മേളനത്തിൽ എടുത്ത ചിത്രം.]] [[1947]]-ൽ നടന്ന [[ഇന്ത്യയുടെ വിഭജനം|ഭാരത വിഭജനം]] ലക്ഷക്കണക്കിന്‌ [[ഹിന്ദു|ഹിന്ദുക്കളും]] [[മുസ്‌ലിം|മുസ്ലീങ്ങളും]] [[സിഖ്|സിഖുകാരും]] കലാപത്തിൽ നിന്നും രക്ഷപെടാൻ വേണ്ടി കഷ്ട്ടപ്പെട്ടിരുന്ന കലാപങ്ങളും അക്രമങ്ങളും നിറഞ്ഞതായിരുന്നു.<ref>Users.erols.com. Retrieved 2011-01-26.</ref>{{dl}} പുതുതായി രൂപംകൊണ്ട ഭാരതത്തിലെ, [[ജവഹർലാൽ നെഹ്രു]] ഭരണത്തെ മറിച്ചിടാനുള്ള ശ്രമം തടഞ്ഞ{{cn}} ആർ.എസ്.എസിനെ, അറിയപ്പെടുന്ന ഗാന്ധിയനും ഇന്ത്യയിലെ ഉയർന്ന സിവിലിയൻ അവാർഡ് ജേതാവുമായിരുന്ന ഡോക്ടർ ഭഗവാൻദാസ് "വളരെ ഉത്സാഹത്തോടെ സ്വയം ത്യജിക്കുന്ന കുട്ടികൾ" എന്ന് വിശേഷിപ്പിക്കുകയുണ്ടായി.<ref>Anthony Elenjimittam, Philosophy and action of the R. S. S for the Hind Swaraj, Published by Laxmi Publications, 1951, page 172</ref><ref>Om Prakash Ralhan, Encyclopedia of political parties, Published by Anmol Publications PVT. LTD., 2002 ISBN 81-7488-865-9, page 224</ref> === ലക്ഷ്യങ്ങൾ === [[ഇന്ത്യ|ഭാരതത്തെയും]] അതിലെ ജനങ്ങളേയും ദേവീരൂപത്തിൽ ([[ഭാരതാംബ]]) കണ്ട്‌ സേവനം ചെയ്യുകയും ഭാരതത്തിന്റെ [[ആത്മീയത|ആത്മീയ]], [[ധർമ്മം|ധാർമ്മിക]] മൂല്യങ്ങളെ സംരക്ഷിക്കുകയും ഭാരതത്തിലെ [[ഹിന്ദു|ഹിന്ദുക്കളുടെ]] താൽപര്യങ്ങൾ സംരക്ഷിക്കുകയുമാണ് ഈ സംഘടനയുടെ പ്രഖ്യാപിത ലക്ഷ്യം.<ref name="aim"/> 'വസുധൈവ കുടുംബകം 'ലോകമേ തറവാട്' എന്ന ഹൈന്ദവ സംസ്കാരിക മൂല്യം വഴി ഭാരതത്തെ, മറ്റു രാജ്യങ്ങൾ മാതൃകയാക്കുന്ന രീതിയിൽ, ഒരു ശക്തമായ രാജ്യമാക്കി പുന:പ്രതിഷ്ടിക്കുകയെന്നതാണ് സംഘടനയുടെ പ്രഖ്യാപിത ലക്‌ഷ്യം.<ref name="aim"/> സാമൂഹിക പരിവർത്തനം, [[ഹിന്ദു|ഹിന്ദുക്കളുടെ]] ഉന്നമനം എന്നിവയാണ് മറ്റു ലക്ഷ്യങ്ങൾ. ആർ.എസ്സ്.എസ്സിന്റെ [[തത്ത്വശാസ്ത്രം|തത്ത്വ ശാസ്ത്രപരമായ]] വീക്ഷണഗതികൾ, [[സാംസ്കാരിക ദേശീയത|സാംസ്കാരിക ദേശീയതയും]](Cultural nationalism) [[ഇന്റഗ്രൽ ഹ്യുമാനിസം|എകാത്മാ മാനവ ദർശനവുമാണ്]](Integral Humanism). ആർ.എസ്സ്‌.എസ്സിന്റെ അഭിപ്രായമനുസരിച്ച്‌ ഒരു [[ഹിന്ദു]] എന്നത്‌ [[ഇന്ത്യൻ ഉപഭൂഖണ്ഡം|ഇന്ത്യൻ ഉപഭൂഖണ്ഡത്തിൽ]] താമസിക്കുന്ന ഏതൊരു കുലത്തിൽ പിറന്ന വ്യക്തിയുമാവാം<ref name="aim"/> എന്നാണ് ആർ.എസ്സ്‌.എസ്സിന്റെ നിർവ്വചനം നിലകൊള്ളുന്നത്‌{{തെളിവ്}}. ഹൈന്ദവം എന്നത്‌ ഒരു മതമല്ല മറിച്ച്‌ ഒരു ജീവിതരീതിയാണ്‌ എന്ന് ആർ.എസ്സ്‌.എസ്സ്‌ വിശ്വസിക്കുന്നു.<ref name="aim"/> ===ഗാന്ധിവധവും നിരോധനവും=== {{main| മഹാത്മാഗാന്ധിയുടെ കൊലപാതകം}} 1948-ൽ ഗാന്ധിജിയെ, മുൻ ആർ.എസ്.എസ് അംഗവും ഹിന്ദു മഹാസഭ പ്രവർത്തകനുമായ [[നാഥുറാം ഗോഡ്സെ]] (1932 വരെ RSS ൽ അംഗത്വം ഉണ്ടായിരുന്നു എന്ന് സംഘടന തന്നെ സമ്മതിക്കുന്നുണ്ട്) കൊലപ്പെടുത്തി. കൊലയാളി RSS അംഗത്വം ഒരിക്കലും ഉപേക്ഷിച്ചിട്ടില്ലെന്ന് ഗോഡ്സെയുടെ ബന്ധുക്കൾ പറയുന്നുണ്ട്<ref name="et">{{cite news|last1=Venugopal|first1=Vasudha|title=Nathuram Godse never left RSS, says his family|url=http://economictimes.indiatimes.com/news/politics-and-nation/nathuram-godse-never-left-rss-says-his-family/articleshow/54159375.cms|accessdate=4 July 2017|publisher=Economic times|date=8 September 2016}}</ref><ref name="BBC">{{cite web|url=http://news.bbc.co.uk/2/hi/south_asia/655722.stm Analysis: RSS aims for a Hindu nation, BBC, 2003-03-10|title=RSS aims for a Hindu nation|accessdate=2016-01-02}}</ref><ref>Atkins, Stephen E. (2004). Encyclopedia of modern worldwide extremists and extremist groups. Greenwood Publishing Group. p. 264. ISBN 9780313324857. Retrieved 26 May 2010.</ref> വധിച്ചതിനുശേഷം നിരവധി പ്രമുഖ ആർ.എസ്.എസ് നേതാക്കളെ അറസ്റ്റ് ചെയ്യുകയും 1948 ഫെബ്രുവരി 4-ൽ ആർ.എസ്.എസിനെ നിരോധിക്കുകയും ചെയ്തു<ref name="PLJ100">{{cite book |last1=Panicker |first1=P L John |title=Gandhian approach to communalism in contemporary India |page=100 |url=https://sg.inflibnet.ac.in/bitstream/10603/7178/9/09_chapter%202.pdf#page=79 |accessdate=06 നവംബർ 2019 }}{{പ്രവർത്തിക്കാത്ത കണ്ണി|date=സെപ്റ്റംബർ 2021 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }}</ref>. [[ഗാന്ധിവധം|ഗാന്ധിവധത്തിൽ]] ഉണ്ടായിട്ടുള്ള ഗൂഢാലോചനയെക്കുറിച്ച്‌ അന്വേഷിച്ച ജസ്റ്റിസ്‌ [[കപൂർ കമ്മീഷൻ]]<ref name="കപൂർ കമ്മീഷൻ"/> ഇങ്ങനെ നിരീക്ഷിച്ചു: {{cquote| "ആർ.എസ്.എസ് ഒരു സംഘടന എന്ന നിലക്ക് ബോംബേറിന്റെയോ [[മഹാത്മാഗാന്ധി|ഗാന്ധിജിയുടെ]] വധത്തിന്റെയോ ഉത്തരവാദികൾ അല്ല. വധത്തിന്റെ ഉത്തരവാദികൾ ആർ.എസ്.എസ് നിയന്ത്രണത്തിലുമായിരുന്നില്ല. ഉത്തരവാദികൾ ആയിട്ടുള്ളവർ [[വി.ഡി. സാവർക്കർ|സവർക്കറിന്റെ]] ഹിന്ദുമഹാസഭയിൽ അംഗങ്ങളാണ്, ആർ.എസ്.എസിന്റെ അംഗങ്ങൾ ആണെന്ന് തെളിയിക്കപ്പെട്ടിട്ടില്ല, പരേഡ്, റാലി, കായികപരിശീലനം, ഷൂട്ടിങ് പരിശീലനം എന്നിവയിലുപരി അവർ വളരെ അക്രമപ്രവർത്തനങ്ങളിൽ വിശ്വസിക്കുന്നവരായിരുന്നു." {{right|– '''കാപ്പുർ കമ്മീഷൻ റിപ്പോർട്ട്‌, പതിപ്പ്. 1, Page 165'''}}<ref name="കപൂർ കമ്മീഷൻ">{{cite web|title=Report of Commission of Inquiry in to Conspiracy to Murder Mahatma Gandhi (1969)|url=https://archive.org/details/6026201-1969-Report-of-Jeevan-Lal-Kapur-Commission-of/page/n174/mode/1up|accessdate=2015-09-06}}</ref>.}} ====ഗാന്ധിവധത്തിൽ സന്തോഷപ്രകടനം==== ഗാന്ധിജിയുടെ വധത്തെ ആർ.എസ്സ്.എസ്സ് ന്യായീകരിക്കുകയും, വധത്തിൽ സന്തോഷം പ്രകടിപ്പിച്ചുകൊണ്ട് മധുരവിതരണം നടത്തുകയുമുണ്ടായി എന്ന് സെപ്റ്റംബർ 11, 1948 ന് [[മാധവ സദാശിവ ഗോൾവൽക്കർ|ഗോൾവൽക്കറിന്]] എഴുതിയ മറുപടി കത്തിൽ , [[വല്ലഭായി പട്ടേൽ|സർദ്ദാർ വല്ലഭായി പട്ടേൽ]] ആരോപിക്കുന്നുണ്ട്.<ref name=TH/><ref name="ഔട്ട്ലുക്ക്">{{cite journal |title=Sardar Patel And Mahatma Gandhi On The RSS |journal=Outlook Magazine |date=27 ഏപ്രിൽ 1998 |url=https://www.outlookindia.com/magazine/story/sardar-patel-and-mahatma-gandhi-on-the-rss/205427 |accessdate=26 സെപ്റ്റംബർ 2019 |quote=All their (RSS) leaders' speeches were full of communal poison. As a final result of the poi-son...an atmosphere was created in which such a ghastly tragedy (Gandhi's assassination) became possible...RSS men expressed joy and distributed sweets after Gandhiji's death.}}</ref>. ഇന്ത്യയുടെ ആദ്യത്തെ ആഭ്യന്തരമന്ത്രിയും ഉപപ്രധാനമന്ത്രിയുമായിരുന്ന [[സർദാർ വല്ലഭായി പട്ടേൽ|സർദാർ വല്ലഭായിപട്ടേൽ]] ഗാന്ധിവധവുമായി ബന്ധപ്പെട്ട് ഇങ്ങനെ എഴുതി :{{ഉദ്ധരണി|ആർ.എസ്.എസിന്റെ എല്ലാ നേതാക്കളുടേയും പ്രസംഗങ്ങൾ മുഴുവൻ വർഗീയ വിഷം നിറഞ്ഞതായിരുന്നു. ഇത്തരത്തിൽ വിഷമയമായ ഒരു അന്തരീക്ഷം സൃഷ്ടിച്ച ഭീകരമായ അവസ്ഥയുടെ അന്തിമ ഫലമാണ്‌ ഗാന്ധിവധം. ഗാന്ധിയുടെ മരണശേഷം ആർ.എസ്.എസുകാർ സന്തോഷം പ്രകടിപ്പിക്കുകയും മധുരവിതരണം നടത്തുകയും ചെയ്തു|||ഗോൾ‌വാൾക്കറിനും ശ്യാമപ്രസാദ് മുഖർജിക്കും സർ‌ദാർ പട്ടേൽ അയച്ച കത്തുകളിൽ നിന്ന്-ഔട്ട്‌ലുക് വാരിക 27 ഏപ്രിൽ 1998 <ref>[http://books.google.com/books?id=Fn7GhTpJ4esC&pg=PA83&dq=the+RSS+men+expressed+joy+and+distributed+sweets+after+Gandhiji's+death&cd=2#v=onepage&q=&f=false Communal politics:Facts versus myths]-by Ram Puniyani</ref><ref name=TH>[http://www.thehindu.com/news/national/patel-thought-rss-had-no-role-in-gandhi-killing/article7834582.ece ദ ഹിന്ദു, 2015 നവംബർ 03]</ref>}} [[ഗാന്ധിവധം|ഗാന്ധിവധത്തിന്റെ]] ഗൂഢാലോചനാ ആരോപണത്തിൽ നിന്നും സുപ്രീം കോടതി ആർ.എസ്.എസ് നേതാക്കളെ കുറ്റവിമുക്തരാക്കുകയും കോടതി നിർദ്ദേശത്തെ തുടർന്ന്, ആർ.എസ്.എസിന് ലിഖിത ഭരണഘടന ഉണ്ടായിരിക്കണം എന്ന ആവശ്യത്തിൽ കേന്ദ്രസർക്കാർ സംഘടനക്കുണ്ടായിരുന്ന നിരോധനം പിൻവലിക്കാൻ സന്നദ്ധത പ്രകടിപ്പിച്ചു. രണ്ടാം സർസംഘചാലകായിരുന്ന [[മാധവ സദാശിവ ഗോൾവൽക്കർ|ഗോൾവർക്കർ]] ഭരണഘടന രൂപീകരിക്കുകയും സർക്കാരിന് സമർപ്പിക്കുകയും ചെയ്തതിനെ തുടർന്ന്, സർക്കാർ ആർ.എസ്.എസിനുണ്ടായിരുന്ന നിരോധനം പിൻവലിച്ചു<ref>Curran, Jean A. Jr. The RSS: Militant Hinduism Far Eastern Survey, Vol. 19, No. 10. (May 17, 1950), pp. 93–98.</ref><ref name="PLJ100"/> === ഇന്ത്യൻ ഭരണഘടനയോടുള്ള സമീപനം === ഇന്ത്യൻ ഭരണഘടനയിൽ മനുസ്മൃതിയിലെ നിർദ്ദേശങ്ങൾ പരിഗണിച്ചിട്ടില്ല എന്ന കാരണത്താൽ സംഘടന ഇതിനെ എതിർത്തുവന്നിരുന്നു. ===ദാദ്ര, നാഗർ ഹവേലി, ഗോവ എന്നിവയുടെ വിമോചനം=== ഇന്ത്യയുടെ സ്വാതന്ത്ര്യാനന്തരം ദാദ്രയും നാഗർഹവേലിയും [[പോർച്ചുഗീസ്]] അധിനിവേശത്തിൽ നിന്നും അടർത്തിയെടുക്കാൻ ആർ.എസ്.എസ് ഉൾപ്പെടെ നിരവധി സംഘടനകൾ പ്രേരണ ചെലുത്തിയിരുന്നു. 1954-ന്റെ തുടക്കത്തിൽ, ദാദ്രയുടെയും നാഗർ ഹവേലിയുടെയും പ്രത്യേകത പഠിക്കാനും വിമോചനത്തിനായി സമരം ചെയ്യുന്ന തൊഴിലാളികളെ അടുത്തറിയാനുമായി ആർ.എസ്.എസ് പ്രവർത്തകരായ രാജ വകന്കരും നാനാ കജ്രെക്കരും നിരവധി തവണ അവിടങ്ങൾ സന്ദർശിച്ചു. 1954 ഏപ്രിലിൽ ദാദ്രയുടെയും നാഗർഹവേലിയുടെയും വിമോചനത്തിനായി നാഷണൽ മൂവ്മെന്റ് ലിബറേഷൻ ഓർഗനൈസേഷൻ(NMLO), ആസാദ് ഗോമന്ടക് ദൾ(AGD) എന്നീ സംഘടനകളുമായി സഖ്യത്തിൽ ഏർപ്പെട്ടു.<ref>Purushottam Shripad Lele, Dadra and Nagar Haveli: past and present, Published by Usha P. Lele,1987</ref> 1954 ജൂലൈ 21 രാത്രിയിൽ ഈ സഖ്യത്തിന് വെളിയിലുള്ള ഒരു വിമോചനസംഘം ദാദ്രയിലെ [[പോർച്ചുഗീസ്]] പോലീസ് സ്റ്റേഷൻ പിടിച്ചെടുത്തു ദാദ്ര സ്വതന്ത്രമായി എന്ന് പ്രഖ്യാപിച്ചു. തുടർന്ന്, ജൂലൈ 28 ആർ.എസ്.എസിന്റെയും ആസാദ് ഗോമന്ടക് ദളിന്റെയും സഖ്യം നരോലിയും ഫിപാരിയയും അവസാനം സിൽവാസയുടെ തലസ്ഥാനവും പിടിച്ചെടുത്തു. [[പോർച്ചുഗീസ്]] ശക്തികൾ നാഗർഹവേലി വഴി രക്ഷപെടുകയും പിന്നീട് 1954 ഓഗസ്റ്റ്‌ 11-ന് ഇന്ത്യൻ പോലീസിനോട് കീഴടങ്ങുകയും ചെയ്തു. ഒരു സ്വദേശഭരണ സംവിധാനം ശേഷം നിലവിൽ വന്നു. ദാദ്രയും നാഗർഹവേലിയും വിമോചനം നേടിയത് [[ഗോവ|ഗോവയിലെ]] [[പോർച്ചുഗീസ്]] ഭരണത്തിനെതിരായുള്ള പോരാട്ടങ്ങൾക്ക് ശക്തി പകർന്നു. 1955-ൽ ആർ.എസ്.എസ് നേതാക്കൾ ഗോവയിലെ [[പോർച്ചുഗീസ്]] ഭരണം അവസാനിപ്പിക്കാനും ഇന്ത്യയിൽ [[ഗോവ|ഗോവയെ]] ചേർക്കാനും ആവശ്യം ഉന്നയിച്ചു. ഒരു സൈനിക നടപടിക്ക് പ്രധാനമന്ത്രിയായിരുന്ന [[ജവഹർലാൽ നെഹ്‌റു]] വിസമ്മതിച്ചപ്പോൾ ആർ.എസ്.എസ് നേതാവായിരുന്ന റാവു ജോഷി, [[ഗോവ|ഗോവയിലേക്ക്]] സത്യാഗ്രഹ പ്രക്ഷോഭം നയിക്കുകയും അദ്ദേഹത്തെയും അനുയായികളെയും [[പോർച്ചുഗീസ്]] പോലീസ് ജയിലിലാക്കുകയും ചെയ്തു. സമാധാനപരമായ പ്രക്ഷോഭങ്ങൾ തുടർന്നെങ്കിലും കടുത്ത അടിച്ചമർത്തലാണ് നേരിടേണ്ടി വന്നത്. 1955 ഓഗസ്റ്റ്‌ 15-ന് സത്യാഗ്രഹം നടത്തിയിരുന്നവർക്ക് നേരെ [[പോർച്ചുഗീസ്]] പോലീസ് വെടിവക്കുകയും 30-നടുത്ത് ആളുകൾ കൊല്ലപ്പെടുകയും ചെയ്തു.<ref>Christophe Jaffrelot, The Hindu Nationalist Movement in India, Published by Columbia University Press, 1998</ref> ===അടിയന്തരാവസ്ഥക്കെതിരെ=== [[1975]]-ൽ [[ഇന്ദിരാഗാന്ധി]] ഭാരതത്തിൽ [[ഇന്ത്യയിലെ അടിയന്തരാവസ്ഥ (1975)|അടിയന്തരാവസ്ഥ]] കൊണ്ടുവരികയും പൗരാവകാശങ്ങൾക്കും മാധ്യമങ്ങൾക്കും നിയന്ത്രണമേർപ്പെടുത്തുകയും ചെയ്തു.<ref>Emma Tarlo, Unsettling Memories: Narratives of India's "emergency", Published by Orient Blackswan, 2003, ISBN 81-7824-066-1, 9788178240664</ref> [[സുപ്രീം കോടതി (ഇന്ത്യ)|സുപ്രീം കോടതി]], [[ഇന്ദിരാഗാന്ധി|ഇന്ദിരാഗാന്ധിയുടെ]] പാർലമെന്റിലേക്കുള്ള തെരഞ്ഞെടുപ്പിൽ കൃത്രിമം നടത്തിയതായി കണ്ട് കോടതി അസാധുവാക്കിയതാണ് ഇത്തരത്തിൽ ഒരു കടുത്ത തീരുമാനത്തിലേക്ക് വഴിവെച്ചത്. തുടർന്ന്, ഗാന്ധിയനായ [[ജയപ്രകാശ് നാരായണൻ]] ഉൾപ്പെടെയുള്ള പ്രതിപക്ഷ നേതാക്കളെയും മറ്റു ആയിരക്കണക്കിന് ആളുകളെയും രാജ്യവ്യാപകമായി ജയിലിൽ അടക്കുകയും ചെയ്തു.<ref>Martha Craven Nussbaum, The Clash Within: Democracy, Religious Violence, and India's Future, Published by Harvard University Press, 2007 ISBN 0-674-02482-6, 9780674024823</ref>. ആർ.എസ്.എസ് അടക്കമുള്ള നിരവധി സംഘടനകളെ നിരോധിച്ചു.<ref>Jaffrelot Christophe, Hindu Nationalism, 1987, 297, Princeton University Press, ISBN 0-691-13098-1, ISBN 978-0-691-13098-9</ref> പോലീസ് ആയിരക്കണക്കിന് ആർ.എസ്.എസ് പ്രവർത്തകരെ ജയിലിൽ അടച്ചു.<ref>Chitkara M G, Hindutva, Published by APH Publishing, 1997 ISBN 81-7024-798-5, 9788170247982</ref> ഈ നിരോധനത്തിനെ മറികടന്ന് ആയിരക്കണക്കിന് സ്വയം സേവകർ [[അടിയന്തരാവസ്ഥ|അടിയന്തരാവസ്ഥക്കെതിരെയും]] മൌലിക അവകാശങ്ങൾ അടിച്ചമർത്തുന്നതിനെതിരെയും [[സത്യാഗ്രഹം]] നടത്തുകയും [[ജനാധിപത്യം]] തിരിച്ചു കൊണ്ടുവരാനായി രഹസ്യമായി പ്രവർത്തിച്ചു. മാധ്യമപ്രവർത്തനം നിയന്ത്രണവിധേയമായിരുന്നതിനാൽ ലേഖനങ്ങൾ രഹസ്യമായി പ്രചരിപ്പിക്കുകയും പ്രക്ഷോഭങ്ങൾക്കായി പണം സ്വരൂപിക്കുകയും ചെയ്തു. മറ്റു ജനാധിപത്യ പാർട്ടികളുടെ നേതാക്കളുമായി ജയിലിലും വെളിയിലുമായി [[ജനാധിപത്യം|ജനാധിപത്യത്തിനായി]] ബന്ധങ്ങൾ സൃഷ്ടിച്ചു.<ref>Post Independence India, Encyclopedia of Political Parties, 2002, published by Anmol Publications PVT. LTD, ISBN 81-7488-865-9, 9788174888655</ref> ഈ പ്രക്ഷോഭം പതിനായിരക്കണക്കിന് ആർ.എസ്.എസ് പ്രവർത്തകർ കൊണ്ട് നിറഞ്ഞിരുന്നതായും ദിവസവും കൂടുതൽ കൂടുതൽ യുവാക്കളെ പ്രക്ഷോഭത്തിലേക്ക് കൂട്ടിച്ചേർക്കുകയും ചെയ്തിരുന്നതായി വെളിപ്പെടുത്തുമ്പോൾ പ്രക്ഷോഭത്തിന്റെ ലക്‌ഷ്യം "[[ജനാധിപത്യം]] തിരിച്ചു കൊണ്ടുവരിക എന്നത് മാത്രമാണ്" എന്ന് പറയപ്പെടുന്നു.<ref>page 238, Encyclopedia of Political parties, Volumes 33–50 http://books.google.co.in/books?id=QCh_yd357iIC&pg=PA238 {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20121024114318/http://books.google.co.in/books?id=QCh_yd357iIC&pg=PA238 |date=2012-10-24 }}</ref> ലണ്ടനിലെ 'ദി എക്കണോമിസ്റ്റ്‌' ആർ.എസ്.എസിനെ വിശേഷിപ്പിച്ചത്‌ 'ലോകത്തിലെ ഏക [[ഇടതുപക്ഷം|ഇടതുപക്ഷമല്ലാത്ത]] വിപ്ലവശക്തി' എന്നാണ്{{cn}}. 1977-ൽ [[ഇന്ത്യയിലെ അടിയന്തരാവസ്ഥ (1975)|നിരോധനാജ്ഞ]] പിൻവലിച്ചപ്പോൾ ആർ.എസ്.എസിന്റെയും നിരോധനം പിൻവലിച്ചു. ===ഭൂപരിഷ്ക്കരണത്തിലെ പങ്ക്=== [[ഗാന്ധിയൻ]] നേതാവായിരുന്ന [[വിനോബാ ഭാവേ]] സംഘടിപ്പിച്ച ഭൂമിദാന പ്രക്ഷോഭത്തിൽ ആർ.എസ്.എസ് പങ്കെടുത്തു. [[1951]] നവംബറിൽ [[വിനോബാ ഭാവേ]] ആർ.എസ്.എസ് നേതാവ് [[മാധവ സദാശിവ ഗോൾവൽക്കർ|എം.എസ്. ഗോൾവർക്കറുമായി]] കൂടിക്കാഴ്ച നടത്തി. ഈ പ്രക്ഷോഭത്തിൽ നിന്നും പ്രചോദനം ഉൾക്കൊണ്ട [[മാധവ സദാശിവ ഗോൾവൽക്കർ|ഗോൾവർക്കർ]], ഭൂപരിഷ്ക്കരണത്തിന് ആർ.എസ്.എസിന്റെ സഹായം വാഗ്ദാനം ചെയ്തു.<ref>Suresh Ramabhai, Vinoba and his mission, Published by Akhil Bharat Sarv Seva Sangh, 1954</ref> തുടർന്ന്, [[നാനാജി ദേശ്മുഖ്|നാനാജി ദേശ്‌മുഖിന്റെ]] നേതൃത്വത്തിൽ ആർ.എസ്.എസ് പ്രവർത്തകർ പ്രക്ഷോഭത്തിൽ പങ്കെടുത്തു.<ref name="Andersen, Walter K. 1987 p. 111">Andersen, Walter K.; Shridhar D. Damle (1987). The Brotherhood in Saffron: The Rashtriya Swayamsevak Sangh and Hindu Revivalism. Boulder: Westview ress. p. 111. ISBN 0813373581.</ref> എന്നാൽ [[മാധവ സദാശിവ ഗോൾവൽക്കർ|ഗോൾവർക്കർ]] ഈ പ്രക്ഷോഭത്തിന്റെ [[ഇടതുപക്ഷം|കമ്യൂണിസ്റ്റ്]] ശൈലിയിൽ വിമർശകൻ കൂടിയായിരുന്നു. ഈ പ്രക്ഷോഭം ജനങ്ങളിൽ [[ഇടതുപക്ഷം|കമ്യൂണിസ്റ്റ്]] ശൈലിയിയെക്കാൾ ഉയർന്നുള്ള വിശ്വാസം ഉണ്ടാക്കിയെടുക്കണം എന്നായിരുന്നു അദ്ദേഹം വിശ്വസിച്ചിരുന്നത്.<ref name="aim"/> ==സംഘടന== ആർ.എസ്.എസിന് പ്രവർത്തകരുടെ റിക്കോർഡ് സൂക്ഷിക്കുന്ന പതിവില്ലെങ്കിലും ഏകദേശം 7 കോടി മുതൽ 10 കോടി പ്രവർത്തകർ ഉള്ളതായി കണക്കാക്കപ്പെടുന്നു. ===സർസംഘചാലക് പദവി<ref name="Bhatt113">Bhatt, Chetan (2001). Hindu Nationalism: Origins, Ideologies and Modern Myths. New York: Berg Publishers. p. 113. ISBN 1-85973-348-4.</ref> === {{പ്രലേ|സർസംഘചാലക്}} സർസംഘചാലക് പദവി ആണ് ആർ.എസ്.എസിലെ ഏറ്റവും ഉയർന്ന പദവി. ഈ സ്ഥാനം നിശ്ചയിക്കുന്നത് മുൻഗാമി ആയിരിക്കും. സർസംഘചാലക് പദവിയിൽ വന്നിട്ടുള്ളവർ: *[[കെ.ബി. ഹെഡ്ഗേവാർ|ഡോ. കേശവ് ബലിറാം ഹെഡ്ഗേവാർ]] (സ്ഥാപകൻ), ഡോക്ടർജി എന്നറിയപ്പെടുന്നു (1925-1930 & 1931-1940) *[[ലക്ഷ്മൺ വാമൻ പരഞ്ജ്പേ|ഡോ. ലക്ഷ്മൺ വാമൻ പരഞ്ജ്പേ]] (1930-1931) (ഡോ. ഹെഡ്ഗേവാർ സത്യാഗ്രഹം നടത്തി ജയിലിൽ കഴിഞ്ഞിരുന്ന കാലത്ത്) *[[മാധവ സദാശിവ ഗോൾവൽക്കർ|ശ്രീ. മാധവ് സദാശിവ് ഗോൾവർക്കർ]], ഗുരുജി എന്നറിയപ്പെടുന്നു (1940-1973) *[[മധുകർ ദത്താത്രയ ദേവറസ്|ശ്രീ. മധുകർ ദത്താത്രേയ ദേവറസ്]], ബാലാസാഹെബ് എന്നറിയപ്പെടുന്നു (1973-1993) *[[രാജേന്ദ്ര സിംഗ്|പ്രൊഫ. രാജേന്ദ്ര സിംഗ്]], രാജുഭയ്യ എന്നറിയപ്പെടുന്നു (1993-2000) *[[കെ.എസ്. സുദർശൻ|കുപ്പഹള്ളി സിതാരാമയ്യ സുദർശൻ]] (2000-2009) *[[മോഹൻ മധുകർ ഭാഗവത്|ഡോ. മോഹൻ മധുകർ ഭാഗവത്]] (21 മാർച്ച്‌ 2009 മുതൽ ഇന്നുവരെ) ===ശാഖ=== ശാഖ എന്നത് ശിഖരം (branch) എന്ന അർഥം വരുന്ന ഹിന്ദി പദമാണ്. ആർ.എസ്.എസിന്റെ സംഘടനാപരമായ പ്രവൃത്തികൾ നടത്തുന്നത് സംഘശാഖകൾ മുഖേനയാണ്. പൊതു സ്ഥലത്ത് ഒരു മണിക്കൂർ നിത്യേന നിയമേന നടത്തപ്പെടുന്ന കൂടിച്ചേരലാണ് [[സംഘശാഖ]]. സംഘശാഖയിൽ പങ്കെടുക്കുന്ന വ്യക്തികളെ സ്വയംസേവകർ എന്ന് വിളിക്കുന്നു. 2004-ൽ 60,000 ശാഖകൾ ഇന്ത്യയിൽ ഒട്ടുക്ക് നടന്നിരുന്നു.<ref>RSS might get trendy uniform next year Rediff – July 23, 2004</ref> അതേസമയം [[2004]]-ലെ [[ഭാരതീയ ജനതാ പാർട്ടി|ബി.ജെ.പി]] കേന്ദ്ര സർക്കാർ വീണതിന് ശേഷം ശാഖകൾ 10,000 ആയി ചുരുങ്ങി. [[2010]] ജനുവരിയിലെ [[ഡൽഹി|ഡൽഹിയിലെ]] ആർ.എസ്.എസ് മാധ്യമവിഭാഗത്തിന്റെ കണക്കുകൾ പ്രകാരം ശാഖകളുടെ എണ്ണം 39,823 എന്നാണ്.<ref>KAUSHIK, NARENDRA (June 5, 2010). "RSS shakhas fight for survival - India - The Times of India". Indiatimes (The Times of India). Retrieved 11 June 2010.</ref> [[ബഹുജൻ സമാജ് പാർട്ടി|ബഹുജൻ സമാജ് പാർട്ടിയുടെയും]] [[സമാജ് വാദി പാർട്ടി|സമാജ് വാദി പാർട്ടിയുടെയും]] ജാതിരാഷ്ട്രീയമാണ് ഇതിനു കാരണമായി ആർ.എസ്.എസ് കാണുന്നത്.{{തെളിവ്}} ലോകത്ത് 33 രാജ്യങ്ങളിലായി ശാഖകൾ നടക്കുന്നുണ്ട് . [[യോഗ]], വ്യായാമങ്ങൾ, കളികൾ തുടങ്ങിയ കായികപരമായ പരിപാടികളും, [[സുഭാഷിതം]], ദേശഭക്തിഗാനങ്ങൾ, അമൃതവചനം, കഥകൾ, പ്രാർത്ഥന തുടങ്ങിയവ കൂടിച്ചേർന്നതാണ് ശാഖ. സാമൂഹികസേവനം, സാമൂഹികാവബോധം വളർത്തൽ, ദേശസ്നേഹം വളർത്തൽ തുടങ്ങിയവും മറ്റു പ്രവർത്തനങ്ങളാണ്.<ref>K. R. Malkani, The RSS story, Published by Impex India, 1980</ref> പ്രവർത്തകർ പ്രാഥമിക ശുശ്രൂഷ, ദുരിതാശ്വസ പ്രവർത്തനം പുനരധിവാസ പ്രവർത്തനം തുടങ്ങിയവയിൽ പരിചയം നേടുകയും ഗ്രാമങ്ങളിലെ അടിസ്ഥാനാവശ്യ പ്രവർത്തനങ്ങളിൽ പങ്കാളികൾ ആകുകയും ചെയ്യുന്നു.<ref>M. G. Chitkara, Rashtriya Swayamsevak Sangh: national upsurge, Published by APH Publishing, 2004, ISBN 81-7648-465-2, 9788176484657</ref> ===ഗണവേഷം=== കറുത്ത പദവേഷം ([[ഷൂസ്]]), സോക്സ്‌ ( ബ്രൗൺ),&nbsp;പാൻറ് (വുഡ് ബ്രൗൺ), ബെൽറ്റ്‌ (തവിട്ടുനിറം), ഷർട്ട്‌ (വെള്ള), തൊപ്പി (കറുപ്പ്) ഇവയാണ് സംഘത്തിന്റെ ഔദ്യോഗിക വേഷം. കാക്കി നിക്കറായിരുന്നു മുൻപത്തെ വേഷം. അത് മാറ്റി പാന്റാക്കുന്നത് 2016 മാർച്ച് 12 ന് ചേർന്ന് അഖിലേന്ത്യാ പ്രതിനിധി സഭയുടെ തീരുമാനപ്രകാരമാണ്.<ref>{{Cite web|url=http://indianexpress.com/article/india/india-news-india/new-rss-uniform-khaki-shorts-make-way-for-khaki-pants/|title=ദി ന്യൂ ഇന്ത്യൻ എക്സ്‌പ്രസ്സ്|last=|first=|date=|website=|publisher=|access-date=}}</ref> ===ഐറ്റി മിലൻ=== [[വിവരസാങ്കേതികവിദ്യ|വിവരസാങ്കേതിക മേഖലയിൽ]] പ്രവർത്തിക്കുന്ന ശാഖയെ ആണ് ഐ.റ്റി(Information Technology) മിലൻ എന്ന് വിളിക്കുന്നത്‌. ശാഖയിൽ നിന്നും വത്യസ്തമായി ആഴ്ച തോറുമാണ് ഐ.റ്റി. മിലൻ കൂടിച്ചേരൽ നടത്തുന്നത്. [[മുംബൈ]], [[പൂനെ]], [[ബെംഗലൂരു]], [[ചെന്നൈ]], [[എറണാകുളം ]], [[ഡൽഹി]] തുടങ്ങിയ പട്ടണങ്ങളിൽ ഐ.റ്റി മിലൻ പ്രവർത്തിക്കുന്നുണ്ട്. 60 മിനിട്ട് നീണ്ടുനിൽക്കുന്ന ഇത്തരത്തിലുള്ള കൂടിച്ചേരലിൽ പ്രാർഥന, [[സൂര്യനമസ്ക്കാരം]], [[യോഗ]], കളികൾ മുതലായവ ഉണ്ടായിരിക്കും. പൊതുവേ ഇംഗ്ലീഷിൽ കൈകാര്യം ചെയ്യപ്പെടുന്ന ഐ.റ്റി മിലനിൽ വിവരസാങ്കേതിക മേഖലയിൽ പ്രവർത്തിക്കുന്നവർക്കായി തയ്യാറാക്കപ്പെട്ട വ്യായാമങ്ങൾ ചെയ്യുന്നു. അവരുടെ മാനസിക ഉല്ലാസത്തിനായിയുള്ള കളികളിൽ ഏർപ്പെടുന്നു. ദേശീയ-സാർവദേശീയ വിഷയങ്ങൾ ചർച്ച ചെയ്യുന്നു.<ref>"Sangh’s e-Sevaks". openthemagazine.com. 27 February 2010. Retrieved 27 January 2011.</ref> === [[RSSപ്രചാരകന്റെ യോഗ്യതകൾ|പ്രചാരകൻ]] === പ്രതിഫലം കൂടാതെ മുഴുവൻ സമയം പ്രവർത്തിക്കുന്ന പ്രവർത്തകന്മാരാണ് പ്രചാരകർ. ഒരു വർഷത്തിൽ കുറഞ്ഞ കാലയളവിൽ ഉള്ളവരെ വിസ്താരകർ എന്നും പറയുന്നു. മറ്റു സംഘപരിവാർ പ്രസ്ഥാനങ്ങളിലേക്ക് പ്രചാരകന്മാരെ അയക്കുന്ന പതിവുണ്ട് ഉദാ :- [[ബി എം എസ്]], [[ഭാരതീയ ജനതാ പാർട്ടി|ബി.ജെ.പി]],[[സേവാ ഭാരതി]], മുതലായവ. === പരിവാർ സംഘടനകൾ === {{പ്രലേ|സംഘ് പരിവാർ}} * ''രാഷ്ട്രീയ സേവികാ സമിതി'' (വനിതാ വിഭാഗം) * [[അഖില ഭാരതീയ വിദ്യാർത്ഥി പരിഷത്ത്]] (വിദ്യാർത്ഥി വിഭാഗം) * ഭാരതീയ ജനതാ പാർട്ടി (രാഷ്ട്രീയ രംഗത്ത്‌ ) * ഭാരതീയ മസ്ദൂർ ''സംഘം (തൊഴിലാളി രംഗത്ത്‌)'' * ''ഭാരതീയ കിസാൻ സംഘം'' (കർഷകരുടെ സംഘടന) * ''ഭാരതീയ അഭിഭാഷക പരിഷത്ത്'' (അഭിഭാഷകരുടെ സംഘടന) * ''ഭാരതീയ അദ്ധ്യാപക പരിഷത്ത്'' (അദ്ധ്യാപകരുടെ സംഘടന) * ''[[മുസ്ലീം രാഷ്ട്രീയ മഞ്ച്]]'' (മുസ്‌ളിം വിഭാഗം) * ഭാരതീയ ഇതിഹാസ് സങ്ങലൻ യോജന . * വിശ്വ ഹിന്ദുപരിഷത്ത് * സക്ഷമ (ഭിന്നശേഷിക്കാർക്കായ് പ്രവർത്തിക്കുന്ന ദേശീയ സംഘടന ) * സഹകാർ ഭാരതി * [[ഭാരതീയ വിചാര കേന്ദ്രം]] * വിദ്യാ ഭാരതി ( ഭാരതീയ വിദ്യാനികേതൻ ) * സംസ്കൃത ഭാരതി * വിശ്വ സംവാദ കേന്ദ്രം * [[ബാലഗോകുലം]] * സ്വദേശി ശാസ്ത്ര പ്രസ്ഥാനം * തപസ്യ * [[സേവാഭാരതി]] * വിവേകാനന്ദകേന്ദ്രം * ഹിന്ദു ഐക്യ വേദി * ക്രീഡ ഭാരതി (കേരള കായിക വേദി ) * വനവാസി കല്യാൺ ആശ്രമം * പൂർവ സൈനിക പരിഷദ് * ആരോഗ്യ ഭാരതി * വിവേകാനന്ദ മെഡിക്കൽ മിഷൻ * കേരള ക്ഷേത്ര സംരക്ഷണ സമിതി * കേസരി * തന്ത്ര വിദ്യ പീഠം *ഹിന്ദു ഐക്യേവേദി *ഐ ടി മിലൻ *അയ്യപ്പേ സേവാസമിതി * ==ലക്ഷ്യം== ആർ.എസ്.എസിന്റെ ലക്ഷ്യമായി വിവരിക്കുന്നത് ഹിന്ദുത്വ മൂല്യങ്ങളിൽ അധിഷ്ഠിതമായ ഇന്ത്യ 2025 ഓട് കൂടി ഇന്ത്യയെ പൂർണമായും ഹൈന്ദവ രാഷ്ട്രമാകുക എന്നതാണ്. രൂപീകരണ സമയത്ത് തന്നെ ആർ.എസ്സ്‌.എസ്സ്‌ അതിന്റെ തീവ്ര ഹിന്ദുത്വ ആശയം പ്രകടമാക്കിയതാണ്. .<ref name="aim" />.<ref>H. V. Seshadri, Hindu renaissance under way, Published in 1984, Jagarana Prakashana, Distributors, Rashtrotthana Sahitya (Bangalore)</ref> വിചാരധാരയിൽ ({{lang-en|Bunch of Thoughts}}), [[മാധവ സദാശിവ ഗോൾവൽക്കർ|എം.എസ്. ഗോൾവർക്കർ]] ആർ.എസ്.എസിന്റെ ലക്ഷ്യം അവതരിപ്പിക്കുന്നത്‌ ഇങ്ങനെയാണ്:<ref name="aim">M S Golwalkar, Bunch of Thoughts, Publishers: Sahitya Sindhu Prakashana</ref> {{cquote| രാജ്യത്തെക്കുറിച്ചുള്ള [[ഹിന്ദു|ഹിന്ദുക്കളുടെ]] സമീപനം മനസ്സിലാക്കി, ആർ.എസ്.എസ് അവരിൽ രാജ്യത്തിനോട് ആത്മാർപ്പണത്തിന്റെ ശീലം വളർത്തിയെടുക്കുകയും അവരിൽ സ്നേഹത്തിന്റെയും പാരസ്പര്യത്തിന്റെയും സഹകരണത്തിന്റെയും സ്വഭാവരൂപീകരണം ഉണ്ടാക്കുകയും ചെയ്ത്, രാജ്യത്തോടുള്ള കടമക്ക് വേണ്ടി വിശ്വാസത്തിനും [[ജാതി|ജാതിക്കും]] [[ഭാഷ|ഭാഷക്കും]] രണ്ടാം പരിഗണന മാത്രം കൊടുത്ത്, അതിലൂടെ യഥാർത്ഥ മനുഷ്യസ്നേഹത്തിന്റെയും അച്ചടക്കത്തിന്റെയും സ്വഭാവരൂപീകരണം നടത്തി, ശക്തരാകാനും സമൂഹത്തിന്റെ ഉത്തരവാദിത്തം സ്വന്തം ചുമലിൽ ഏറ്റെടുത്ത് എല്ലാ രീതിയിലുമുള്ള അനുശാസന ജീവിതത്തിന്റെ എല്ലാ മേഖലയിലും എല്ലാവരും ഉണ്ടാക്കിയെടുത്ത് [[ഹിമാലയം]] മുതൽ [[കന്യാകുമാരി]] വരെ പരസ്പര സാഹോദര്യത്തോടെയുള്ള ഒരു രാജ്യത്തിനെ ഉണ്ടാക്കുക }} ==സംഘപരിവാർ== {{പ്രലേ|സംഘ് പരിവാർ}} ആർ.എസ്.എസ് ആദർശങ്ങൾ സ്വീകരിച്ച സംഘടനകളെ പൊതുവിൽ [[സംഘപരിവാർ]] (സംഘകുടുംബം എന്നർഥം വരുന്നു) എന്നറിയപ്പെടുന്നു. മിക്ക ഇത്തരം സംഘടനകളും മുഴുവൻ സമയ സംഘ പ്രചാരകന്മാർ തുടങ്ങുന്നതോ സഹകരിക്കുന്നതോ ആണ്. [[വിശ്വ ഹിന്ദു പരിഷദ് ]], [[വനബന്ധു പരിഷത്ത്]], [[രാഷ്ട്രീയ സേവികാ സമിതി]], [[അഖില ഭാരതീയ വിദ്യാർത്ഥി പരിഷത്ത്]](ABVP), [[വനവാസി കല്യാൺ ആശ്രമം]], [[ഭാരതീയ മസ്ദൂർ സംഘം ]], [[വിദ്യാഭാരതി]], [[സേവാഭാരതി]] തുടങ്ങി നിരവധി സംഘടനകൾ സമൂഹത്തിൽ നിലകൊള്ളുന്നു. ആർ.എസ്.എസ് ഒരിക്കലും തെരഞ്ഞെടുപ്പിൽ നേരിട്ട് പങ്കെടുത്തിട്ടില്ലെങ്കിലും, സമാന ചിന്തകൾ ഉൾക്കൊള്ളുന്ന [[ഇന്ത്യയിലെ രാഷ്ട്രീയകക്ഷികൾ|രാഷ്ട്രീയ കക്ഷികളെ]] പിന്താങ്ങുന്നുണ്ട്. [[ഭാരതീയ ജനതാ പാർട്ടി|ബിജെപ്പിയെ]] പിന്താങ്ങുന്നത് ആർ.എസ്.എസ് ആണെങ്കിലും ആ പാർട്ടിയുമായി അഭിപ്രായവത്യാസം വരുമ്പോൾ പിന്തുണക്കാൻ വിമുഖതയും കാട്ടിയിട്ടുണ്ട്. കൂടാതെ ആർ.എസ്.എസിനോട് ആഭിമുഖ്യം കാണിക്കുന്ന മറ്റു പാർട്ടികളെ പരസ്യമായി പിന്താങ്ങുകയും ചെയ്യുന്നുണ്ട്.<ref>"RSS unhappy with infighting in Guj BJP ~". Infoahmedabad.com. Retrieved 2011-01-26.</ref><ref>"Toe swadeshi line or lose support, RSS warns BJP". Indianexpress.com. 1998-12-15. Retrieved 2011-01-26.</ref> ആർ.എസ്.എസിന്റെ പ്രമുഖ വ്യക്തിത്വങ്ങൾ രാജ്യത്തിന്റെ [[ഇന്ത്യയുടെ പ്രധാനമന്ത്രിമാരുടെ പട്ടിക|പ്രധാനമന്ത്രിയും]] [[ഉപരാഷ്ട്രപതി|ഉപരാഷ്ട്രപതിയും]] [[ആഭ്യന്തരമന്ത്രി|ആഭ്യന്തരമന്ത്രിയും]] മറ്റു മന്ത്രിമാരും ആയും വിവിധ സംസ്ഥാനങ്ങളിൽ, [[മുഖ്യമന്ത്രി|മുഖ്യമന്ത്രിമാരും]] മറ്റു മന്ത്രിമാരുമായും കൂടാതെ [[അമേരിക്ക|അമേരിക്കയിലെ]] [[അംബാസിഡർ]] ആയും വിവിധ രാഷ്ട്രീയ മണ്ഡലങ്ങളിൽ പ്രവർത്തിച്ചിട്ടുണ്ട്.<ref>"I will always be a swayamsevak: PM". Rediff.com. 2000-09-10. Retrieved 2011-01-26.</ref><ref>"Shekhawat a non-partisan candidate, says Vajpayee". Hinduonnet.com. 2007-06-27. Retrieved 2011-01-26.</ref><ref>Haniffa, Aziz, Agnihotri's appointment aimed at boosting US ties, India Abroad, 08-31-2001</ref> ==സാമൂഹികപ്രവർത്തനങ്ങൾ== {{peacock}} പൂജാരികളായി ബ്രാഹ്മണന്മാരെ മാത്രം നിയമിച്ചിരുന്ന മുൻപുണ്ടായിരുന്ന രീതിക്ക് വിപരീതമായി ദളിതരെയും മറ്റു പിന്നാക്ക വിഭാഗങ്ങളെയും ക്ഷേത്രങ്ങളിലെ പൂജാരിമാരായി സംഘം നിയമിച്ചു.<ref>RSS for Dalit head priests in temples,Times of India</ref> ഹൈന്ദവ ദർശനങ്ങളെ ശരിയായ വിധത്തിൽ മനസ്സിലാക്കാത്തതുകൊണ്ടാണ്‌ ജാതീയത സമൂഹത്തിൽ വന്നതെന്നും അതിനാൽ എല്ലാത്തരം ജനങ്ങളിലേയ്ക്കും ജാതി മാറ്റിവച്ച് ഇറങ്ങി ചെല്ലുന്നതിലൂടെ ഈ വ്യവസ്ഥിതിയെ മറികടക്കാം എന്നും ആർ.എസ്.എസ് വാദിക്കുന്നു. കൂടാതെ ദളിതർക്ക് കടന്നു ചെന്ന് പ്രാർഥിക്കാൻ ഉയർന്ന ജാതിക്കാർ വിലക്കുന്ന ക്ഷേത്രങ്ങൾ, ദൈവം പോലും ഉപേക്ഷിക്കുന്നവയായിരിക്കും എന്നും സമർഥിക്കുന്നു.ദളിതരെ ക്ഷേത്രങ്ങളില് പൂജരിയാക്കണം എന്ന് ആവശ്യപെട്ട പ്രസ്ഥാനം ആണ് സംഘം. ദളിതരുടെ ഉന്നമനത്തിനായി ആർ എസ് എസ്സിനു അനുസുചിത് ജാതി ജാമാതി അരക്ഷൺ ബചാവോ പരിഷദ് എന്നൊരു പരിവാര് സംഘടന തന്നെ ഉണ്ട് <ref>RSS rips into ban on Dalits entering temples Times of India – January 9, 2007</ref> ആർ.എസ്.എസ് നേതാക്കളുടെ പശ്ചാത്തലം വ്യക്തമല്ലെങ്കിലും അവരിലെ ബ്രാഹ്മണ ജാതിയിൽ പെട്ടവർ കാരണം മറ്റു പിന്നാക്ക ജാതിയിൽ പെട്ടവരെ ആകർഷിക്കാൻ ആർ.എസ്.എസിന് കഴിഞ്ഞിട്ടില്ലെന്ന് ക്രിസ്റൊഫെർ ജെഫ്രോട്ട് നിരീക്ഷിക്കുമ്പോൾ, എല്ലാതരത്തിലും പെട്ട ജനങ്ങളെ ആർ.എസ്.എസ് സ്വാഗതം ചെയ്തിട്ടുണ്ടെന്നും പ്രവർത്തകരിൽ ഒരു രീതിയിലുമുള്ള സമത്വക്കുറവും സംഘടനയിൽ ഇല്ലെന്നും നിരീക്ഷകരായ ആണ്ടേഴ്സണും ദംലെയും വാദിക്കുന്നു.<ref name="Andersen, Walter K. 1987 p. 111"/> 1934-ൽ മഹാത്മാഗാന്ധി, മഹാദേവ് ദേശായിയുടെയും മീരാബെഹന്റെയും കൂടെ വർധയിലെ ആർ.എസ്.എസ് കേന്ദ്രം സന്ദർശിച്ചപ്പോൾ പ്രവർത്തകരുടെ അച്ചടക്കവും തൊട്ടുകൂടായിമയുടെ പ്രതിഫലനം ഇല്ലാതെയുമുള്ള പ്രവർത്തനങ്ങൾ കണ്ടപ്പോൾ ആശ്ചര്യപ്പെടുകയും ഇങ്ങനെ പറയുകയും ചെയ്തു. {{cquote|'' ഞാൻ നിങ്ങളുടെ കേന്ദ്രം സന്ദർശിച്ചപ്പോൾ നിങ്ങളുടെ അച്ചടക്കവും തോട്ടുകൂടായിമ ഇല്ലാത്തതും കണ്ട് വളരെയധികം അത്ഭുതപ്പെട്ടു.''}} മഹാത്മാ ഗാന്ധി കേന്ദ്രത്തിൽ വസിക്കുന്ന സ്വയം സേവകരോട് നേരിട്ട് കൂടെ പ്രവർത്തിക്കുന്നവരുടെ ജാതിയെക്കുറിച്ച് ആരായുകയും അവർ ജാതി എന്തെന്ന് അന്യോഷിക്കാതെ ഒരുമിച്ച് ഭക്ഷിക്കുകയും താമസിക്കുകയും ചെയ്യുന്നതും മനസ്സിലാക്കി.<ref>K S Bharati, Encyclopedia of Eminent Thinkers, Volume 7, 1998</ref> കേശവ് സൃഷ്ടി – സംഘ സ്ഥാപകനായ ഡോ.കേശവ് ബലിറാം ഹെഡ്ഗേവാറിന്റെ സ്മരണാര്ത്ഥം തുടങ്ങിയ പ്രൊജക്ട്. മഹാരാഷ്ട്രയിലെ ഉപ്പുപാടം നിറഞ്ഞ ഒരു ഗ്രാമം പൂര്ണ്ണമായും ഏറ്റെടുത്തുകൊണ്ട് തുടങ്ങിയ മഹാ പ്രസ്ഥാനം. കൃഷി, വിദ്യാഭ്യാസം, ഗോ സംരക്ഷണം, ആയുര്വേദം തുടങ്ങി വിവിധ മേഖലകളില് മികച്ച നിലയില് പ്രവര്ത്തിക്കുന്നു.<ref>{{Cite web |url=http://www.keshavsrushti.com/index.php |title=ആർക്കൈവ് പകർപ്പ് |access-date=2015-12-29 |archive-date=2015-12-22 |archive-url=https://web.archive.org/web/20151222113657/http://www.keshavsrushti.com/index.php |url-status=dead }}</ref> ദീന് ദയാല് റിസര്ച്ച് ഇന്സ്റ്റിറ്റൂട്ട് – ചിത്രകൂട് പ്രൊജക്ട് സംഘപ്രചാരകനായിരുന്ന നാനാജി ദേശ് മുഖ് തുടങ്ങിയ പദ്ധതി . ജനസംഘ സ്ഥാപകന് പണ്ഡിറ്റ് ദീന് ദയാല് ഉപാദ്ധ്യായയുടെ സ്മരണാര്ത്ഥമുള്ള പ്രൊജക്ട്. ഒട്ടേറെ ഗ്രാമങ്ങളെ ദത്തെടുത്ത് ഗ്രാമവികാസം, കൃഷി, വിദ്യാഭ്യാസം, സാക്ഷരത, ആരോഗ്യം തുടങ്ങി നിരവധി മേഖലകളില് മാതൃകാപരമായ പ്രവര്ത്തനം. കേന്ദ്ര സര്ക്കാര് മുതല് യു.എന് വരെ ദേശീയ അന്തര്ദേശീയ പ്രശംസ നേടിയ പദ്ധതി. നാനാജി ദേശ് മുഖിന്റെ മരണാനന്തരം ആ പ്രദേശത്തെ ഇരുപത്തയ്യായിരത്തോളം ഗ്രാമീണര് തല മുണ്ഡനം ചെയ്ത് പരമ്പരാഗത രീതിയില് അടിയന്തര ക്രിയകള് അനുഷ്ഠിച്ചത് അദ്ദേഹത്തിന്റെ ജനപ്രിയതക്ക് ആധാരം.<ref>{{Cite web |url=http://www.chitrakoot.org/html/index.htm |title=ആർക്കൈവ് പകർപ്പ് |access-date=2015-12-29 |archive-date=2016-03-06 |archive-url=https://web.archive.org/web/20160306005711/http://www.chitrakoot.org/html/index.htm |url-status=dead }}</ref> വിവേകാനന്ദ കേന്ദ്രം കന്യാകുമാരി – കന്യാകുമാരിയിലെ വിവേകാനന്ദപ്പാറയിലെ സ്മാരക മന്ദിരവും പുറത്ത് നൂറേക്കറിലധികം വരുന്ന ക്യാമ്പസുള്ള വിവേകാനന്ദ കേന്ദ്രവും ആര്.എസ്.എസ് പ്രചാരകനായിരുന്ന ഏകനാഥ് റാനഡെ സ്ഥാപിച്ചു. നിരവധിയായ സേവന പ്രവര്ത്തനങ്ങള്, യോഗ ശിബിരങ്ങള്, മെഡിക്കല് മിഷനുകള്, സ്വാശ്രയ സംഘങ്ങള് തുടങ്ങി ആയിരക്കണക്കിന് സേവാ പ്രവര്ത്തനങ്ങള്ക്ക് വിവേകാനന്ദ കേന്ദ്രം നേതൃത്വം നല്കുന്നു<ref>{{Cite web |url=http://www.vkendra.org/ |title=ആർക്കൈവ് പകർപ്പ് |access-date=2015-12-29 |archive-date=2009-02-04 |archive-url=https://web.archive.org/web/20090204155924/http://vkendra.org/ |url-status=dead }}</ref>. ഏകാധ്യാപക വിദ്യാലയങ്ങള് നടത്തുന്ന, സാക്ഷരതാ യജ്ഞപ്രവർത്തനമാണ് ഏകല് പ്രൊജക്ട്.<ref>[http://www.youtube.com/watch?v=CzMSBhLPO2Q]</ref><ref>[http://www.ekal.org/]</ref> വിദ്യാഭാരതി നാല്പതിനായിരത്തിലധികം വിദ്യാലയങ്ങള് നടത്തുന്നു. ഇവയിൽ അഞ്ഞൂറോളം വിദ്യാലയങ്ങൾ കേരളത്തിലാണ്. പാലക്കാട് നഗരത്തില് ഇരുപത്തിയഞ്ച് ഏക്കര് ക്യാമ്പസിൽ കല്ലേക്കാട് വ്യാസവിദ്യാ പീഠം ബി.എഡ്. സെന്റർ പ്രവർത്തിക്കുന്നു. വിദ്യാഭാരതിയുടെ കേരളാ ചാപ്റ്റര് ഭാരതീയ വിദ്യാനികേതന്റെ വെബ് സൈറ്റ് <ref>{{Cite web |url=http://bvnkerala.edu.in/ |title=ആർക്കൈവ് പകർപ്പ് |access-date=2015-12-29 |archive-date=2016-01-09 |archive-url=https://web.archive.org/web/20160109173111/http://bvnkerala.edu.in/ |url-status=dead }}</ref> കേരളത്തിൽ നഗരങ്ങളിൽ ആംബുലന്സ് സര്വ്വീസുകൾ പ്രവർത്തിക്കുന്നുണ്ട്. വയനാട്ടിലും അട്ടപ്പാടിയിലും ആശുപത്രി. ആദിവാസി വിഭാഗത്തിന് സൌജന്യ ചികിത്സയും മരുന്നും. വയനാട്ടിലെ മുട്ടിലില് ആര്.എസ്.എസ് നടത്തുന്ന ആതുരാലയം പ്രവർത്തിക്കുന്നു. സ്വാമി വിവേകാനന്ദ മെഡിക്കല് മിഷന് ആശുപത്രിയുണ്ട് {{തെളിവ്}}. ചികിത്സിപ്പിക്കാന് താല്പ്പര്യം കാണിക്കാത്ത വനവാസി വിഭാഗങ്ങളെ വനാനന്തരത്തില് പോയി ചികിത്സിക്കുന്ന രീതിയും ഇവിടെയുണ്ട്. വനാന്തര്ഭാഗത്തുള്ള വനവാസി കോളനികളിലെ പകര്ച്ചവ്യാധികളും പട്ടിണിയും തടഞ്ഞ് എത്രയോ പേരെ മരണത്തില് നിന്നും ഇവര് രക്ഷപ്പെടുത്തിയിരിക്കുന്നു {{തെളിവ്}}. സംഘസ്വയം സേവകരായ ഡോക്റ്റര്മാര് ഇവിടെ സേവനം ചെയ്യുന്നു.<ref>[http://www.svmm.org/]</ref> ഡോക്ടർ ബി.ആർ.അംബേദ്ക്കർ 1939-ൽ പൂനയിലെ ആർ.എസ്.എസ് കേന്ദ്രം സന്ദർശിച്ചു എന്ന് സംഘം അവകാശപ്പെടുന്നുണ്ട്<ref>Om Prakash Ralhan, Encyclopedia of Political Parties,1998</ref><ref>M. G. Chitkara, Rashtriya Swayamsevak Sangh" national upsurge, 2004</ref>. ആർ.എസ്.എസ് രാജ്യത്തിലെ വികസനം കടന്നു ചെല്ലാത്ത മേഖലകളിലും പിന്നാക്കം നിൽക്കുന്ന-പട്ടിണി നിലനിൽക്കുന്ന മേഖലകളിലും വിദ്യാഭ്യാസവും മറ്റു ശ്രദ്ധേയമായ പ്രവർത്തനങ്ങളും നടപ്പിലാക്കുന്നുണ്ട്.<ref>http://www.indianexpress.com/news/rethinking-rural-education/599729/0</ref> == ദുരന്താനന്തര/പുനരധിവാസ പ്രവർത്തനങ്ങൾ == ===പ്രകൃതിദുരന്തങ്ങൾ=== [[ചിത്രം:Tsunami relief by rss volunteers.JPG|thumb|right|250px|2004 ലെ [[സുനാമി]] രക്ഷാപ്രവർത്തനത്തിൽ ഏർപ്പെട്ടിരിക്കുന്ന ആർ.എസ്സ്‌.എസ്സ്‌. പ്രവർത്തകർ]] ആർ.എസ്.എസ് നിരവധി ദുരന്തങ്ങളിൽ ആശ്വാസ പ്രവർത്തങ്ങളിൽ ഏർപ്പെട്ടിട്ടുണ്ട്. 2001-ലെ ഗുജറാത്ത് ഭൂമികുലുക്കത്തിൽ വ്യാപകമായി ദുരിതാശ്വാസ-പുനരധിവാസ പ്രവർത്തനങ്ങൾ നടത്തി. അവർ ഗ്രാമങ്ങൾ പുനർനിർമിച്ചു.<ref>Goa rebuilds quake-hit Gujarat village Times of India – June 19, 2002</ref><ref>[http://www.thehindu.com/2001/02/18/stories/13180012.htm Ensuring transparency], The Hindu – February 18, 2001</ref> 1971-ലെ ഒറിസ്സാ ചുഴലിക്കാറ്റ് ദുരന്തത്തിലും 1997-ലെ ആന്ധ്രാപ്രദേശ്‌ ചുഴലിക്കാറ്റ് ദുരന്തത്തിലും ആർ.എസ്.എസ് ആശ്വാസ പ്രവർത്തനങ്ങളിൽ ഏർപ്പെട്ടിട്ടുണ്ട്. ആർ.എസ്.എസ് ബന്ധമുള്ള സേവാ ഭാരതി എന്ന എൻ.ജി.ഒ സംഘടന ഭീകരപ്രവർത്തനം ശക്തമായ ജമ്മു-കാശ്മീരിൽ നിന്നും 57 കുട്ടികളെ(38 മുസ്ലീങ്ങളും 19 ഹിന്ദുക്കളും) പഠന സഹായത്തിനായി ദത്തെടുത്തിട്ടുണ്ട്.<ref>"[http://ibnlive.in.com/videos/14093/jammu-kids-get-home-away-from-guns.html Jammu kids get home away from guns]{{പ്രവർത്തിക്കാത്ത കണ്ണി|date=ഓഗസ്റ്റ് 2021 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }}, IBN live, Wed, Jun 28, 2006". Ibnlive.in.com. 2010-02-03. Retrieved 2011-01-26.</ref><ref>"[http://www.oneindia.com/2006/06/25/jk-rss-adopts-militancy-hit-muslim-children.html JK: RSS adopts militancy hit Muslim children]", 25 ജൂൺ 2006, oneindia.com</ref> 1999 കാർഗിൽ യുദ്ധബാധിതരിൽ നിരവധി പേരെ ആർ.എസ്.എസ് സഹായിക്കുകയും ചെയ്തു.<ref>[http://timesofindia.indiatimes.com/edit-page/TIMES-SAMVADBRFund-of-Controversy/articleshow/31202404.cms? Fund of Controversy], Times of India – December 14, 2002</ref> സേവാഭാരതി 2004-ലെ ഇന്ത്യാ മഹാ സമുദ്രത്തിലെ ഭൂമികുലുക്കത്തിലെയും 2004-ലെ തന്നെയുണ്ടായ സുമാത്ര-ആന്തമാൻ സുനാമിയിലും പെട്ടവരെ രക്ഷിക്കുന്ന പ്രവർത്തനങ്ങൾ നടത്തുകയും താമസം, ആഹാരം, വസ്ത്രം, വൈദ്യ സഹായം തുടങ്ങിയവ നൽകി സഹായിക്കുകയും ചെയ്തു.<ref>[http://www.thehindu.com/2004/12/27/stories/2004122713750300.htm Relief missions from Delhi], The Hindu</ref><ref>[http://www.rediff.com/news/2004/dec/29tn3.htm Tsunami toll in TN, Pondy touches 7,000], Rediff – December 29, 2004</ref> 2006-ൽ ഗുജറാത്തിലെ സൂറത്തിൽ ഉണ്ടായ വെള്ളപ്പൊക്കത്തിലെ ദുരിതബാധിതർക്ക് ആഹാരം, വെള്ളം, പാൽ തുടങ്ങിയ അവശ്യ സഹായങ്ങൾ നൽകി ആശ്വാസ പ്രവർത്തനത്തിൽ പങ്കെടുത്തു.<ref>[http://organiser.org/archives/historic/dynamic/modulesa9ed.html?name=Content&pa=showpage&pid=145&page=30 RSS joins relief operation in flood-hit Surat] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20141125065907/http://organiser.org/archives/historic/dynamic/modulesa9ed.html?name=Content&pa=showpage&pid=145&page=30 |date=2014-11-25 }}, Organiser.org</ref> വടക്കൻ കർണാടകത്തിലും ആന്ധ്രാപ്രദേശിലെ ചില ജില്ലകളിലും ഉണ്ടായ വെള്ളപ്പൊക്കത്തിൽ ആർ.എസ്.എസ് പ്രവർത്തകർ വലിയ രീതിയിൽ ദുരിതാശ്വാസ-പുനരധിവാസ പ്രവർത്തനങ്ങൾ നടത്തി.<ref>"[http://www.newindianexpress.com/states/andhra_pradesh/article136398.ece RSS volunteers fan out to do relief work] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20141125064200/http://www.newindianexpress.com/states/andhra_pradesh/article136398.ece |date=2014-11-25 }}". The New Indian Express.</ref> ===1984 ലെ സിഖ് വിരുദ്ധ കലാപത്തിലെ പങ്കാളിത്തം സംബന്ധിച്ച വിവാദങ്ങൾ=== 1984-ലെ [[സിഖ് വിരുദ്ധ കലാപം (1984)|സിഖ് വിരുദ്ധ കലാപത്തിൽ]] ആർ.എസ്.എസ് പങ്കുവഹിച്ചു എന്നും, അവർക്ക് സംരക്ഷണം നൽകി എന്നും വ്യത്യസ്ഥ റിപ്പോർട്ടുകൾ ഉണ്ട്. ==== അക്രമങ്ങളിലെ പങ്കാളിത്തം സംബന്ധിച്ച ആരോപണങ്ങൾ ==== 1984 -ലെ സിഖ്‌ കൂട്ടക്കൊലയ്ക്ക് ശേഷം ഡൽഹി സിറ്റി പോലീസ് സ്റ്റേഷനിൽ രജിസ്റ്റർ ചെയ്ത 14 എഫ്ഐആറുകളിലായി ആർ.എസ്.എസിലെ 49 അംഗങ്ങൾക്കെതിരെ കൊല, കൊള്ളിവെപ്പ്, കലാപം തുടങ്ങിയ കേസുകൾ ഉണ്ടായിരുന്നു<ref>{{Cite web|url=https://caravanmagazine.in/politics/rss-bjp-sangh-sikh-appeasement-1984|title=The BJP and the Sangh’s Sikh appeasement is electoral hypocrisy|access-date=2025-05-14|language=en}}</ref>. ഹരി നഗർ, ആശ്രമം, ഭഗവാൻ നഗർ, സൺലൈറ്റ് കോളനി എന്നിവിടങ്ങളിൽ കൊലപാതകം, തീവെപ്പ്, കലാപം എന്നീ കുറ്റങ്ങൾ ചുമത്തി നിരവധി ബിജെപി, സംഘ് നേതാക്കൾക്കെതിരെ കേസെടുത്തിട്ടുണ്ട്. 1980 ലെ ലോക്‌സഭാ തിരഞ്ഞെടുപ്പിൽ അടൽ ബിഹാരി വാജ്‌പേയിയുടെ വോട്ടെടുപ്പ് ഏജന്റ് ആയിരുന്ന രാം കുമാർ ജെയിൻ എഫ്‌ഐആറുകളിൽ പേരുള്ളവരിൽ ഒരാളാണ്<ref name="caravanmagazine-ക">{{cite_news |url=https://caravanmagazine.in/amp/politics/rss-bjp-sangh-sikh-appeasement-1984 |archiveurl=https://web.archive.org/web/20210425085449/https://caravanmagazine.in/amp/politics/rss-bjp-sangh-sikh-appeasement-1984 |archivedate=2021-04-25 |title=The BJP and the Sangh’s Sikh appeasement is electoral hypocrisy |author=SHIV INDER SINGH |work=caravanmagazine.in |date=2019-07-05 |accessdate=2021-10-04 |url-status=live }}</ref>. ==== കലാപത്തിൽ നിന്ന് സംരക്ഷണം നൽകിയെന്ന വാദങ്ങൾ ==== സിഖ് വംശജരെ സംരക്ഷിക്കുന്നതിൽ വഹിച്ച പങ്കിനെക്കുറിച്ച്‌ സിഖുകാരനും 'A History of the Sikhs' എന്ന പുസ്തകത്തിന്റെ ലേഖകനും സ്വതേ ആർ.എസ്.എസ് വിമർശകനുമായ [[ഖുശ്‌വന്ത് സിങ്|ഖുശ്വന്ത്‌ സിംഗ്]] രേഖപ്പെടുത്തുന്നുണ്ട്<ref>Kushwant Singh: “Congress (I) is the Most Communal Party”, Publik Asia, 16-11-1989. quoted in Elst Koenraad, Who is a Hindu?, chapter 8.1</ref><ref name="outlookindia-ക">{{cite_news |url=https://www.outlookindia.com/magazine/story/victory-to-the-mob/228338 |archiveurl=https://web.archive.org/web/20200309072510/https://www.outlookindia.com/magazine/story/victory-to-the-mob/228338 |archivedate=2020-03-09 |title=1984 Anti-Sikh Riots: Victory To The Mob |author=Khushwant Singh |publisher=ഔട്ട്ലുക്ക് |work=outlookindia.com |date=2005-08-22 |accessdate=2021-09-29 |url-status=live }}</ref><ref name="issuu-ക">{{cite_news |url=https://issuu.com/sikhdigitallibrary/docs/the_forum_gazette_vol._4_no._21_nov |title=Congress (I) is the Most Communal Party |author=Khushwant Singh |publisher=Sikh Digital Library |work=The Forum Gazette Vol. 4 No. 21 November 16-30, 1989 |date=1989-11-30 |accessdate=2021-09-29 |archive-date=2021-09-29 |archive-url=https://web.archive.org/web/20210929121311/https://issuu.com/sikhdigitallibrary/docs/the_forum_gazette_vol._4_no._21_nov |url-status=dead }}</ref> എന്ന് സംഘപരിവാർ പ്രചരിപ്പിച്ചു വരാറുണ്ട്. ==സ്വയം സേവകർക്കെതിരെയുള്ള വിവേചനങ്ങൾ== ഇന്ത്യയുടെ സ്വാതന്ത്ര്യത്തിനു ശേഷം ആർ.എസ്.എസ് ആദർശങ്ങളോട് ആഭിമുഖ്യമുള്ളവരോട് സർക്കാരുകൾ വിവേചനം കാണിക്കുന്നുണ്ട് എന്ന് നിരവധി റിപ്പോർട്ടുകൾ വന്നിട്ടുണ്ട്.<ref name="RSS 1983">High Courts on RSS, Sahitya Sindhu publishers, 1983, ISBN 818659518X</ref> ആർ.എസ്.എസുമായി ബന്ധമുണ്ടായിരുന്നു എന്നാരോപിച്ച് സർവീസിൽ നിന്നും പിരിച്ചു വിടപ്പെട്ട ഒരു അധ്യാപകന്റെ കേസിൽ സുപ്രീം കോടതി സർക്കാരിനെ "അവകാശങ്ങളോടുള്ള എതിർപ്പായി" കണ്ട് നിശിതമായി വിമർശിച്ചിട്ടുണ്ട്.<ref>Supreme Court of India. Civil Appellate Jurisdiction, The State of Madhya Pradesh Vs Ramshanker Raghuvanshi, case no 4679, 1980, High Courts on RSS, Sahitya Sindhu publishers, 1983, ISBN 818659518X</ref><ref>The Supreme Court Millennium Digest, V. R. Manohar, Chitaley W. W., 2000 Published by All India Reporter, 2000, Published by All India Reporter, page 842</ref><ref>A. G. Noorani, Political past of Public Servants, Economic and Political Weekly, Vol. 18, No. 29 (Jul. 16, 1983), p. 1265</ref> 1974-ലെ മധ്യപ്രദേശ്‌ കോൺഗ്രസ്സ് സർക്കാർ രാംശങ്കേർ രഘുവന്ഷി എന്ന അധ്യാപകനെയാണ് ആർ.എസ്.എസിൽ പങ്കെടുത്തു എന്നതിനാൽ സർവീസിൽ തുടരാൻ യോഗ്യതയില്ല എന്നാരോപിച്ച് പിരിച്ചു വിട്ടത്. എന്നാൽ ഈ വാദത്തെ തള്ളിക്കളഞ്ഞ [[സുപ്രീം കോടതി (ഇന്ത്യ)|സുപ്രീം കോടതി]], സർക്കാർ ഇന്ത്യൻ ഭരണഘടനയുടെ തത്ത്വങ്ങൾ പാലിച്ചില്ല എന്ന് കണ്ടെത്തി. "ഇന്ത്യ ഒരു പോലീസ് രാജ്യം" അല്ല എന്ന് വിമർശിച്ച ജസ്റ്റിസ്‌ സയെദ് മുർതുസാ ഫസലാലിയും ജസ്റ്റിസ്‌ ചിന്നപ്പ റെഡിയും അടങ്ങുന്ന സുപ്രീം കോടതി ബഞ്ച് "അവകാശങ്ങൾ, രാജ്യത്തിലെ ഭരണഘടന എല്ലാവർക്കും ഉറപ്പു നൽകുന്നു എന്നത് മറക്കപ്പെടാൻ പാടില്ലാത്ത ചരിത്രമാണ്" വിലയിരുത്തി. വളരെ പ്രാധാന്യം കൽപ്പിക്കുന്ന വിധിയിലൂടെ "ഒരാളുടെ രാഷ്ട്രീയ നിലപാടുകളിൽ പോലീസ് റിപ്പോർട്ട് ആവശ്യപ്പെടുന്നത് തന്നെ അയാളുടെ അവകാശങ്ങളുടെ മേലുള്ള കടന്നുകയറ്റമാണ്" എന്ന് നിരീക്ഷിച്ച സുപ്രീം കോടതി ബഞ്ച്, അധ്യാപകനെ തിരിച്ചെടുക്കാൻ ഉത്തരവിട്ടു.<ref>Indian Factories & Labour Reports, By India Supreme Court, Published by Law Publishing House, 1988,Item notes: v. 57, page 27</ref><ref>Labour Law Journal, By India Courts, India Supreme Court, Published by R. Krishnaswami, 1983, page 301</ref><ref>R. Venkataramani, Judgements by O. Chinnappa Reddy, a Humanist, 1989, page 8</ref> സമാനമായ നിരവധി നിരീക്ഷണങ്ങൾ രാജ്യത്തിന്റെ വിവിധ ഹൈക്കോടതികളിൽ ഇത്തരത്തിൽ വന്ന കേസുകളിൽ ഉണ്ടായിട്ടുണ്ട്.<ref name="RSS 1983"/> അത്തരത്തിൽ ഒന്നാണ് രംഗനാഥചാര്യ അഗ്നിഹോത്രി എന്ന മുൻസിഫിന്റെ കേസിലും ആർ.എസ്.എസ് ബന്ധം ആരോപിച്ച് സർവീസിൽ എടുക്കാൻ സർക്കാർ വിസമ്മതിച്ചപ്പോൾ ഉണ്ടായത്. മൈസൂരിലെ ഹൈക്കോടതിയെ സമീപിച്ച അഗ്നിഹോത്രിക്ക് നീതി ലഭിച്ചുകൊണ്ട് നടത്തിയ വിധിയിൽ കോടതി ഇങ്ങനെ നിരീക്ഷിച്ചു: {{cquote|പ്രാഥമിക നിരീക്ഷണത്തിൽ ആർ.എസ്.എസ്, അഹിന്ദുക്കളോട് വെറുപ്പോ വിദ്വേഷമോ ഇല്ലാത്ത ഒരു രാഷ്ട്രീയേതര സാംസ്കാരിക സംഘടനയാണ്. രാജ്യത്തിലെ നിരവധി പ്രമുഖരായ, ആദരണീയരായ വ്യക്തികൾ ആർ.എസ്.എസിനെ പ്രകീർത്തിക്കാൻ വിമുഖത കാട്ടാതിരിക്കുകയും പ്രവർത്തനങ്ങളെ പ്രശംസിക്കുകയും ചെയ്തിട്ടുണ്ട്. നമ്മുടേത്‌ പോലൊരു ജനാധിപത്യം സ്വീകരിച്ച രാജ്യത്ത് ഒരു സംഘടനയുടെ സാദാ അംഗത്വമോ അക്ക്രമരഹിത പ്രവർത്തനമോ ഒരു വ്യക്തിക്ക് മുൻസിഫ്‌ പോലൊരു ജോലിക്ക് എടുക്കാതിരിക്കാൻ കാരണമല്ല.|||– മൈസൂർ ഹൈക്കോടതി, കർണാടക സർക്കാർ - രംഗനാഥചാര്യ അഗ്നിഹോത്രി, റിട്ട്. 588/1966 }} രാജ്യത്തിൽ മൂന്നു പ്രാവശ്യം നിരോധിച്ചപ്പോൾ എല്ലാം അന്നത്തെ സർക്കാരുകൾ ആർ.എസ്.എസ് രാജ്യത്തിന് ആപത്താണ് എന്ന് ആരോപിച്ചിരുന്നു. 1948-ൽ മഹാത്മാഗാന്ധി വധത്തിനു ശേഷവും അടിയന്തരാവസ്ഥ കാലഘട്ടത്തിലും (1975-77) ബാബറിപള്ളി (1992) തകർക്കലിനുശേഷവും ആർ.എസ്.എസിനെ നിരോധിച്ചതെങ്കിലും ഗാന്ധിജി വധത്തിൽ കുറ്റവിമുക്തമാക്കിയതിനാൽ 1949-ലും അടിയന്തരാവസ്ഥ പിൻവലിച്ചതിനാൽ 1977-ലും നിയമവിരുദ്ധ പ്രവർത്തനങ്ങൾക്ക് തെളിവില്ലാത്തതിനാൽ 1993-ലും നിരോധനം പിൻവലിക്കുകയുണ്ടായി.<ref>Noorani, A.G. (2000). The RSS and the BJP: A Division of Labor. New Delhi.</ref> ==സ്വീകരണങ്ങൾ== ഫീൽഡ് മാർഷൽ കരിയപ്പ, ആർ.എസ്.എസ് പ്രവർത്തകരോടായി നടത്തിയ പ്രസംഗത്തിൽ പറഞ്ഞു: {{cquote| "ആർ.എസ്.എസ് എന്നത് ഹൃദയത്തിൽ നിന്നുള്ള പ്രവൃത്തിയാണ്‌. പ്രിയ യുവാക്കളെ, താൽപ്പരകക്ഷികളിൽ നിന്നുള്ള അപ്രിയമായ അഭിപ്രായപ്രകടനങ്ങളിൽ അസ്വസ്തമാകരുത്. മുന്നോട്ടു നോക്കൂ! മുന്നോട്ടു പോകൂ! രാജ്യം നിങ്ങളുടെ സേവനം ആവശ്യപ്പെടുന്നു."<ref>Damle, Shridhar D (1987). The Brotherhood in Saffron. The Rashtriya Swayamsevak Sangh and Hindu Revivalism. New Delhi: Vistaar Publications. p. 56. ISBN 0813373581.</ref> }} മുൻ രാഷ്ട്രപതിയായിരുന്ന ഡോ.സക്കീർ ഹുസൈൻ 1949, നവംബർ 20-ന് മിലാദ് മെഹ്ഫില്ലിനോട് ഇങ്ങനെ പറയുകയുണ്ടായി: {{cquote| " ആർ.എസ്.എസിനെതിരെയുള്ള ആക്രമണത്തിന്റെയും മുസ്ലീം വിരോധത്തിന്റെയും ആരോപണങ്ങൾ മുഴുവൻ തെറ്റാണ്. മുസ്ലീങ്ങൾ ആർ.എസ്.എസിനെ സ്നേഹിക്കാനും സഹകരിക്കാനും പഠിക്കേണ്ടതുണ്ട്."<ref>^ Post-independence India. Books.google.co.in. 1998. ISBN 9788174888655. Retrieved 2011-01-26.</ref><ref>"Rediff On The NeT: Varsha Bhosle on the controversy surrounding Netaji and the RSS". Rediff.com. 1947-09-14. Retrieved 2011-01-26.</ref> }} ശ്രദ്ധിക്കപ്പെട്ട ഗാന്ധിയനും ആർ.എസ്.എസിനെതിരെ ശബ്ദമുയര്ത്തിയിട്ടുള്ളയാളും സർവോദയ പ്രക്ഷോഭത്തിന്റെ നേതാവുമായിരുന്ന ജയപ്രകാശ് നാരായണൻ 1977-ൽ ഇങ്ങനെ പറഞ്ഞു: {{cquote| " ആർ.എസ്.എസ് ഒരു വിപ്ലവ പ്രസ്ഥാനമാണ്. രാജ്യത്തിലെ മറ്റ് ഏതെങ്കിലും സംഘടനകൾ അതിനടുത്തുപോലും വരില്ല. ഈ സംഘടനയ്ക്ക് ഒറ്റയ്ക്ക് സമൂഹത്തിൽ മാറ്റങ്ങൾ സൃഷ്ട്ടിക്കാൻ കഴിയും, ജാതീയത അവസാനിപ്പിക്കാൻ കഴിയും, ദരിദ്രരുടെ കണ്ണുനീർ തുടച്ചു മാറ്റാൻ കഴിയും. ഒരു പുതിയ രാജ്യം കെട്ടിപ്പെടുക്കുന്നതിൽ ഈ സംഘടനയിൽ എനിക്ക് വലിയ പ്രതീക്ഷയാണുള്ളത്‌.<ref>Jaffrelot, Christophe (1987). Hindu Nationalism. Princeton University Press, ISBN 0-691-13098-1, 9780691130989. p. 297. ISBN 0691130973.</ref> }} == വിമർശനങ്ങൾ == രാഷ്ട്രീയ നിരീക്ഷകർ, മതേതര ബുദ്ധിജീവികൾ, ന്യൂനപക്ഷ വിഭാഗങ്ങൾ, ബഹുമതസഹവർതിത്വം പുലർത്തുന്നവരുൾപ്പടെവലിയ ഒരു ഭാരതീയ സമൂഹം ആർ.എസ്സ്‌.എസ്സിന്റെ "ഹിന്ദു മേധാവിത്വ തത്ത്വശാസ്ത്രത്തിനെയും" മറ്റു മതങ്ങൾക്കെതിരേയുള്ള പ്രചരണങ്ങളേയും നിശിതമായി വിമർശിക്കുന്നുണ്ട്‌. കൂടാതെ ചില നിരീക്ഷകർ{{തെളിവ്}} ആർ.എസ്സ്‌.എസ്സിനെ "ഫാസിസ്റ്റ്‌ പ്രവണതകളുള്ള ഹിന്ദു മതഭ്രാന്തന്മാരുടെ പ്രതികരണ സംഘം" എന്നാണ്‌ വിശേഷിപ്പിക്കുന്നത്‌. വിമർശകർക്കെതിരേ മുസ്ലീം അടിസ്ഥാനവാദികളുമായും, ക്രിസ്ത്യൻ മിഷനറിമാരുമായും(അവരേയും ആർ.എസ്സ്‌.എസ്സ്‌ എതിർക്കുന്നു), മാർക്സിസ്റ്റ്‌ ഹിന്ദു വിരുദ്ധവാദികളുമായും ഉള്ള ബാന്ധവം ആർ.എസ്സ്‌.എസ്സ്‌ പ്രത്യാരോപണമായി ഉന്നയിക്കാറുണ്ട്‌. * ഡേവ്‌ റെന്റൺ തന്റെ ഫാസിസം ''തിയറി ആൻഡ് പ്രാക്ടീസ്'' എന്ന പുസ്തകത്തിൽ 1990കളിൽ ആർ.എസ്സ്‌.എസ്സ്‌ വർഗ്ഗീയ കലാപങ്ങൾ സർക്കാരിനെതിരേയുള്ള രാഷ്ട്രീയ ആയുധമായി ഉപയോഗിച്ചിട്ടുണ്ട്‌ എന്ന് പരാമർശിക്കുന്നു. ഫാസിസ്റ്റ്‌ ആശയങ്ങളുടെ ഏതാനും ചില ഭാഗങ്ങൾ മാത്രമേ ആർ.എസ്സ്‌.എസ്സ്‌ സ്വീകരിച്ചിട്ടുള്ളൂവെന്നും അവരെ പൂർണ്ണമായും രാഷ്ട്രവിരുദ്ധരായ ഫാസിസ്റ്റുകൾ എന്ന് മുദ്രകുത്താനാവില്ല എന്നും റെന്റൺ കൂട്ടിച്ചേർക്കുന്നു * മഹാത്മാഗാന്ധിയുടെ ഘാതകനായ [[നഥൂറാം വിനായക് ഗോഡ്‌സെ|നാഥുറാം ഗോഡ്സേ]] ഒരു പഴയ ആർ.എസ്സ്.എസ്സ് പ്രവർത്തകനായിരുന്നതിനാൽ <ref>{{Cite web |url=http://www.doccentre.org/docsweb/Communalism/Savarkar/gandhi_murder.html |title=Savarkar and Hindutva |access-date=2018-01-07 |archive-date=2004-09-03 |archive-url=https://web.archive.org/web/20040903111031/http://doccentre.org/docsweb/Communalism/Savarkar/gandhi_murder.html |url-status=dead }}</ref> ആർ.എസ്സ്.എസ്സ് എന്ന സംഘടനയ്ക്ക് ഗാന്ധി വധവുമായി ബന്ധമുണ്ടെന്ന് പലരും ആരോപിയ്ക്കുന്നു. പക്ഷേ ഗാന്ധി വധത്തെപ്പറ്റിയുള്ള അന്വേഷണങ്ങൾ നടത്തിയ ഉദ്യോഗസ്ഥർക്ക് ഇതിനെ സാധൂകരിയ്ക്കാനായി തെളിവുകളൊന്നും ലഭിച്ചിട്ടില്ല. *മറ്റു മതവിശ്വാസികൾക്കെതിരെ ആർ.എസ്‌.എസിന്റെ സമീപനം സഹിഷ്ണുതാപരമല്ല എന്നതിനു സംഘ്‌ മുഖപത്രമായ കേസരി വാരിക പ്രസിദ്ധീകരിച്ച ഈ വരികൾ ഉദ്ധരിക്കാറുണ്ട്‌: {{ഉദ്ധരണി|വൈദേശിക മതങ്ങളും അവയെ താങ്ങി നടക്കുന്ന വൈതാളികൻമാരും മൂടുതാങ്ങികളുമാണു ഇന്ന്‌ ഭാരതാംബയുടെ കണ്ണിലെ കരടുകളായിത്തീർന്നിട്ടുള്ളത്‌. ആ കരടുകൾ നീക്കം ചെയ്യാത്തിടത്തോളം കാലം ഭാരതാംബയുടെ കണ്ണുകൾ കലങ്ങിത്തന്നെയിരിക്കും.<ref>(കേസരി വാരിക 1987 ജൂലൈ 27 ലക്കം)</ref>}} *ജർമ്മനിയിലെ നാസി പ്രസ്ഥാനത്തോടും അതിന്റെ നേതാവയിരുന്ന ഹിറ്റ്‌ലറോടും രാഷ്ട്റീയ സ്വയംസേവക്‌ സംഘത്തിന് കൂറുണ്ടായിരുന്നു എന്നതിനു ആർ.എസ്.എസ് നേതാവായിരുന്ന മാധവ്‌ സദാശിവ്‌ ഗോൾവാൾകറുടെ "നമ്മൾ അല്ലെങ്കിൽ നമ്മുടെ ദേശീയത നിർവ്വചിക്കപ്പെടുന്നു' എന്ന ഗ്രന്ഥത്തിലെ താഴെകൊടുത്ത വരികൾ വിമർശകർ എടുത്തുദ്ധരിക്കുന്നു.: {{ഉദ്ധരണി|വംശത്തിന്റെയും സംസ്കാരത്തിന്റെയും വിശുദ്ധി കാത്തുരക്ഷിക്കാൻ ജർമ്മനി അവിടുത്തെ സെമിറ്റിക്‌ വംശജരെ(ജൂതൻമാരെ) ഉൻമൂലനം ചെയ്തുകൊണ്ട്‌ ലോകത്തെ അമ്പരപ്പിച്ചിരിക്കുന്നു. വംശാഭിമാനത്തിന്റെ ഉന്നതമായ മാതൃക അവിടെ പ്രകടമാക്കപ്പെട്ടിരിക്കൂന്നു. ഹിന്ദുസ്ഥാനിൽ നമുക്ക്‌ പഠിക്കാനും നേട്ടമുണ്ടാക്കാനും പറ്റിയ നല്ല ഒരു പാഠമാണിത്‌.<ref>(We or Our Nationhood Defined ,1938 page: 37)</ref>}} *നേരെ വിപരീതമായി ഇന്ത്യയിലും മറ്റു മധ്യപൌരസ്ത്യ നാടുകളിലും ഏറ്റവുമധികം വിമർശിക്കപ്പെട്ട സിയോണിസത്ത്തെയും ഇസ്രയേൽ രൂപവത്കരണത്തെയും സ്വാഗതം ചെയ്തു{{അവലംബം}}. *മാട്ടിറച്ചി സൂക്ഷിച്ചു എന്ന് അരോപിക്കപ്പെട്ട് ഉത്തർപ്രദേശിലെ ദാദ്രിയിൽ അഖ്ലാഖ് എന്നയാൾ കൊലചെയ്യപ്പെട്ട സാഹചര്യത്തിൽ ആർ.എസ്‌.എസ്‌ വാരികയായ പഞ്ചജന്യ 2015 ഒക്ടോബർ 25 ന്റെ പതിപ്പിൽ പ്രസിദ്ധീകരിച്ച ഒരു ലേഖനം വലിയ വിവാദങ്ങൾക്ക് കാരണമായി. ഗോവധം നടത്തുന്നവരെ കൊലചെയ്യണമെന്ന് വേദങ്ങൾ പറയുന്നുണ്ട് എന്ന് ഈ ലേഖനത്തിൽ പറഞ്ഞിരുന്നു<ref name="timesofindia-ക">{{Cite news|url=http://m.timesofindia.com/india/RSS-mouthpiece-says-Vedas-ordered-killing-of-cow-killers/articleshow/49437196.cms?utm_source=facebook.com&utm_medium=referral&utm_campaign=TOI|title=RSS mouthpiece says Vedas ordered killing of cow killers|author=|publisher=റ്റൈംസ് ഓഫ് ഇന്ത്യ|date=18 ഒക്ടോബർ 2015|archivedate=2015-10-20|archiveurl=https://web.archive.org/web/20151020084007/http://timesofindia.indiatimes.com/india/RSS-mouthpiece-says-Vedas-ordered-killing-of-cow-killers/articleshow/49437196.cms?utm_source=facebook.com&utm_medium=referral&utm_campaign=TOI&from=mdr|8=|access-date=2015-10-19|url-status=live}}</ref><ref>{{Cite web|url=http://epaper.panchjanya.com/epaper.aspx?lang=5&spage=Mpage&NB=2015-10-17#Mpage_11|title=इस उत्पात के उस पार|access-date=2016-12-26|last=|first=|date=|website=|publisher=|archive-date=2016-12-26|archive-url=https://web.archive.org/web/20161226214930/http://epaper.panchjanya.com/epaper.aspx?lang=5&spage=Mpage&NB=2015-10-17#Mpage_11|url-status=dead}}</ref> * ആർ.എസ്.എസ് നേതാക്കൾ പലപ്പോഴും മതവിദ്വേഷവും സമുദായങ്ങൾ തമ്മിൽ വെറുപ്പും സൃഷിടിക്കുന്ന പ്രസംഗങ്ങൾ നടത്തുന്നതായി റിപ്പോർട്ടുകൾ സാക്ഷ്യപ്പെടുത്തുന്നു. ഹിന്ദുക്കൾ അവരുടെ കയ്യിൽ വാൾ കരുതണമെന്ന് കർണാടകയിലെ മുതിർന്ന ആർ.എസ്.എസ് നേതാവായ പ്രഭാകർ ഭട്ട് കല്ലട്ക്ക, കാസർഗോഡ് നടത്തിയ ഒരു പ്രഭാഷണത്തൽ ആഹ്വാനം ചെയ്യുകയുണ്ടായി.<ref>https://www.news18.com/india/citing-pahalgam-attack-rss-leader-urges-hindus-to-carry-swords-knives-for-self-defence-ws-l-9318744.html</ref><ref>https://www.onmanorama.com/news/kerala/2025/04/30/rss-leader-calls-for-hindus-to-carry-weapons.html</ref> *ആർ.എസ്.എസ് നേതാവും കേസരി പത്രാധിപരുമായ എൻ.ആർ.മധു 2025 മെയ് 13 ന് കൊല്ലം കിഴക്കേക്കല്ലട പുതിയിടത്ത് ശ്രീപാർവതി ദേവീക്ഷേത്രത്തിലെ വേദിയിൽ നടത്തിയ പ്രസംഗത്തിലെ ഭക്ഷണത്തെ മതവുമായി ബന്ധപ്പെടുത്തിയുള്ള പരാമർശവും റാപ്പർ വേടനെതിരെ നടത്തിയ ആരോപണവും ഒരു സ്വകാര്യ ചാനലിന് നൽകിയ അഭിമുഖത്തിൽ "അഞ്ചുനേരം മൈക്ക് കെട്ടി നമസ്കരിക്കുന്നത് പരമത വിദ്വേഷമാണെന്നുമുള്ള" പ്രസ്താവനകളും വലിയ വിവാദങ്ങൾ ഉണ്ടാക്കി.<ref>https://www.samakalikamalayalam.com/keralam/2025/May/13/rss-leader-nr-madhu-with-hate-speech-on-shwarma</ref><ref>https://www.madhyamam.com/kerala/nr-madhu-makes-hateful-remarks-again-1410830</ref><ref>https://malayalam.news18.com/news/kerala/hindus-are-the-ones-who-die-eating-shawarma-says-nr-madhu-rv-ws-l-723817.html</ref> വേടനെതിരെ നടത്തിയ പ്രസംഗം കലാപഹ്വാനമാണെന്ന് കാണിച്ചുള്ള പരാതിയിൽ അദ്ദേഹത്തിനെതിരെ കേസെടുക്കുകയുണ്ടായി<ref>https://www.asianetnews.com/kerala-news/hate-speech-against-rapper-vedan-case-filed-against-kesari-editor-in-chief-nr-madhu-swd65l</ref> "അഞ്ചുനേരം മൈക്ക് കെട്ടി നമസ്കരിക്കുന്നത് പരമത വിദ്വേഷമാണെന്നും അല്ലാഹുവിൽ വിശ്വസിക്കാത്തവനെ കണ്ടുമുട്ടുന്നിടത്ത് വെച്ച് കൊന്നു കളഞ്ഞാൽ സ്വർഗം ലഭിക്കുമെന്ന് ഖുർആനിൽ താൻ വായിച്ചിട്ടുണ്ടെന്നുമാണ് 2025 മെയ് 20 ന് റിപ്പോർട്ടർ ടിവി പ്രക്ഷേപണം ചെയ്ത് വിഎസ് രഞ്ജിത്തുമായുള്ള അഭിമുഖത്തിൽ എൻ ആർ മധു പറഞ്ഞത്. 'കഴിക്കുന്നത് 'വർമയാണ്', കഴിക്കുന്നത് 'ശവമാണ്'. 'ശവവർമ' കഴിച്ച്‌ കേരളത്തിൽ അനേകം പേർ മരിച്ചു. അതിൽ ഒരു മുഹമ്മദ് ഇല്ല, ഒരു ആയിശ ഇല്ല, ഒരു തോമസ് ഇല്ല. പക്ഷേ അതിൽ വർമയുണ്ടായിരുന്നു. അതുകൊണ്ടായിരിക്കും ഒരു പക്ഷേ ഇത് ശവർമയായത്. ആക്രാന്തം മൂത്ത് പണ്ടാരമടങ്ങാൻ ഇത് പോയി തിന്ന് ചാവുന്നവന്റെ പേര് ഹിന്ദുവെന്നാണ്' ഇതായിരുന്നു ഭക്ഷണവുമായി ബന്ധപ്പെട്ട എൻ ആർ മധുവിന്റെ പ്രസ്താവന. ===വർഗീയ കലാപങ്ങളിലെ പങ്ക്=== * ഇന്ത്യയിൽ നടന്ന നിരവധി വർഗീയ കലാപങ്ങളിൽ ആർ.എസ്.എസിന് പങ്കുള്ളതായി ഈ കലാപങ്ങളുടെ അന്വേഷണത്തിന്‌ നിയമിക്കപ്പെട്ട കമ്മീഷണുകൾ തങ്ങളുടെ റിപ്പോർട്ടുകളിൽ വ്യക്തമാക്കിയിട്ടുണ്ട്. ഏറ്റവും ചുരുങ്ങിയത് ആറ് റിപ്പോർട്ടുകളിലെങ്കിലും ആർ.എസ്.എസ്സിനേയും സംഘ്പരിവാറിനേയും പേരെടുത്ത് പരാമർശിച്ചിട്ടുണ്ട്<ref>[http://www.frontline.in/static/html/fl2321/stories/20061103001508600.htm ഫ്രണ്ട്‌ലൈൻ Volume 23 - Issue 21 :: Oct. 21-Nov. 03, 2006]</ref>. 1979 ൽ ബീഹാറിലെ ജംഷഡ്പൂരിൽ നടന്ന വർഗീയകലാപത്തെ കുറിച്ചന്വേഷിച്ച ജസ്റ്റീസ് ജിതേന്ദ്ര നാരായൺ കമ്മീഷൺ റിപ്പോർട്ടിൽ ഇങ്ങനെ രേഖപ്പെടുത്തിയിരിക്കുന്നു: {{ഉദ്ധരണി|രേഖപ്പെടുത്തിയ എല്ലാവിവരങ്ങളും ഗൗരവപൂർ‌വ്വമായും സൂക്ഷ്മമായും പഠിച്ചശേഷം കമ്മീഷൺ എത്തിച്ചേർന്ന നിഗമനം ഇതാണ്‌:ജാംഷഡ്പൂരിൽ വിപുലമായ സംഘടനാ സം‌വിധാനവും ഭാരതീയ ജനതാപാർട്ടി,ഭാരതീയ മസ്‌ദൂർ സംഘ് എന്നിവയുമായി അടുത്ത ബന്ധവുമുള്ള ആർ.എസ്.എസിന്‌ സാമുദായിക കുഴപ്പങ്ങൾ പൊട്ടിപ്പുറപ്പെടാൻ പാകത്തിലുള്ള അനുകൂല സാഹചര്യം സൃഷ്ടിക്കുന്നതിൽ കാര്യമായ പങ്കുണ്ടായിരുന്നു. ഒന്നാമതായി രാംനവമി ആഘോഷത്തിന്റെ അഞ്ച് ദിവസം മുമ്പ് ദേവറസ് ചെയ്‌ത പ്രസംഗം, റോഡ് നമ്പർ 14 നോട് ബന്ധപ്പെട്ട ആവശ്യങ്ങളിൽ വിട്ടുവീഴ്ചയില്ലാത്ത നിലപാടെടുക്കാൻ ഹിന്ദു തീവ്രവാദികൾക്ക് പ്രചോദനമേകി. രണ്ടാമതായി, അദ്ദേഹത്തിന്റെ പ്രസംഗം ഒരു വർഗീയ പ്രചരണമായി പരിണമിച്ചു. മൂന്നാമതായി, ഡിവിഷണൽ സമ്മേളനത്തിന്റെ ഭാഗമായി സംഘടിപ്പിക്കപ്പെട്ട ശാഖകളും ക്ലാസുകളും ഹിന്ദുക്കൾക്ക് സമരോത്സുകതയുടെ അന്തരീക്ഷം പ്രദാനം ചെയ്തു. ഈ സാഹചര്യത്തിൽ 1979 ഏപ്രിൽ 11-ന് പൊട്ടിപ്പുറപ്പെട്ട കലാപങ്ങൾക്ക് അന്തരീക്ഷമൊരുക്കിയതിന്റെ ഉത്തരവാദിത്തം ആർ.എസ്.എസ്സിനുണ്ടെന്ന് ചൂണ്ടിക്കാട്ടാതിരിക്കാൻ കമ്മീഷന്‌ നിവൃത്തിയില്ല.<ref>[http://books.google.com/books?id=yB5NM0o3I9QC&pg=PA95&lpg=PA95&dq=After+giving+careful+and+serious+consideration+to+all+the+materials+that+are+on+record,the&source=bl&ots=CeNfFalvjM&sig=9M7ajGgBkcbONFLYZNPg-Yb_7zs&hl=en&ei=iUtTS-2cI43e7APdreTdAg&sa=X&oi=book_result&ct=result&resnum=1&ved=0CAgQ6AEwAA#v=onepage&q=After%20giving%20careful%20and%20serious%20consideration%20to%20all%20the%20materials%20that%20are%20on%20record%2Cthe&f=false ഉദ്ധരണം:Communal Riots in Post-Independence India-Sangam Books 1984, 1991, 1997-അസ്ഗറലി എൻഞ്ചിനിയർ]</ref>}} * 1971 ലെ തലശ്ശേരി കലാപത്തെ കുറിച്ചന്വേഷിച്ച് ജസിറ്റീസ് വിതയത്തിൽ കമ്മീഷൺ തന്റെ റിപ്പോർട്ടിൽ രേഖപ്പെടുത്തിയത് ഇപ്രകാരമാണ്‌: {{ഉദ്ധരണി|തലശ്ശേരിയിലെ ഹിന്ദുക്കളിൽ മുസ്ലിം വിരുദ്ധവികാരം വളർത്തിയതിലും അസ്വസ്ഥയുണ്ടാവുന്നതിനുള്ള സാഹചര്യമൊരുക്കുന്നതിലും ആർ.എസ്.എസ്. സജീവ പങ്കാളിത്തമാണ്‌ വഹിച്ചത് എന്ന കാര്യത്തിൽ എനിക്ക് യാതൊരു സംശയവുമില്ല. സമാനമായ കാര്യം തന്നെയാണ് ജനസംഘത്തിന്റെ കാര്യത്തിലുമുള്ളത്. ജനസ്ംഘിനും ആർ.എസ്.എസിനും തമ്മിൽ ഔദ്യോഗികമായി ബന്ധമില്ലായിരിക്കാമെങ്കിലും ജനസംഘിന്റെ സൈനിക വിഭാഗമായിട്ടാണ്‌ ആർ.എസ്.എസിനെ കണക്കാക്കിവരുന്നത്. ജനസംഘമാവട്ടെ ആർ.എസ്.എസിന്റെ രാഷ്ട്രീയ വിഭാഗവും.<ref>[http://books.google.com/books?id=6PnBFW7cdtsC&printsec=frontcover&dq=The+RSS+and+the+BJP:+a+division+of+labour&source=bl&ots=BJpQl66aGS&sig=FSUY0VjsOU4XLyF9VC9F-xU5EK4&hl=en&ei=IJRgS9TLN4qg6gOgp-DDDA&sa=X&oi=book_result&ct=result&resnum=1&ved=0CAcQ6AEwAA#v=onepage&q=&f=false The RSS and The BJP:A division of labour-by A.G Noorani]</ref>}} ===ബാബരിമസ്ജിദ് തകർത്തതിലെ പങ്ക്=== [[രാമജന്മഭൂമി]]-[[ബാബരി മസ്ജിദ്‌]] തർക്കമന്ദിര ധ്വംസനവും അയോധ്യാകലാപവും അന്വേഷണം നടത്തിയ ജസ്റ്റീസ് [[ലിബർഹാൻ കമ്മീഷൺ|ലിബറാൻ കമ്മീഷൻ]] റിപ്പോർട്ട് , ആർ.എസ്.എസിന്‌ മസ്ജിദ്-മന്ദിർ തർക്കമന്ദിരം തകർത്തതിലുള്ള പങ്കിനെ വ്യക്തമായി ചൂണ്ടിക്കാട്ടുന്നു<ref>{{Cite web |url=http://www.manoramaonline.com/cgi-bin/MMOnline.dll/portal/ep/malayalamContentView.do?contentId=6304109&tabId=11&contentType=EDITORIAL&BV_ID=@@@ |title=മനോരമ ഓൺലൈൻ |access-date=2009-11-29 |archive-date=2009-11-27 |archive-url=https://web.archive.org/web/20091127163518/http://www.manoramaonline.com/cgi-bin/MMOnline.dll/portal/ep/malayalamContentView.do?contentId=6304109&tabId=11&contentType=EDITORIAL&BV_ID=@@@ |url-status=dead }}</ref>. തർക്ക കെട്ടിടം തകർക്കാനുള്ള പദ്ധതിക്ക് ചുക്കാൻ പിടിച്ചത് ആർ.എസ്.എസ് ആണെന്നും റിപ്പോർട്ട് പറയുന്നു <ref>[http://www.manoramaonline.com/cgi-bin/MMOnline.dll/portal/ep/malayalamContentView.do?contentId=6304588&tabId=11&contentType=EDITORIAL&BV_ID=@@@ മനോരമ ഓൺലൈൻ 24/11/2009] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20091127174551/http://www.manoramaonline.com/cgi-bin/MMOnline.dll/portal/ep/malayalamContentView.do?contentId=6304588&tabId=11&contentType=EDITORIAL&BV_ID=@@@ |date=2009-11-27 }}" തിരക്കഥ പോലെ അവർക്കറിയാമായിരുന്നു"</ref>. വ്യക്തമായി മുൻകൂട്ടി ആസൂത്രണം ചെയ്തത പദ്ധതിയനുസരിച്ചാണ്‌ സംഘ്പരിവാർ സംഘടനകൾ കെട്ടിടം തകർത്തത് എന്ന് റിപ്പോർട്ടിലുണ്ട്.<ref name=mat/><ref name=mat2>{{cite news | title = ലിബർഹാൻ റിപ്പോർട്ടിന്റെ ഭാഗം ചോർന്നു | url = http://www.mathrubhumi.com/story.php?id=67534 | format = | work = | publisher = [[മാതൃഭൂമി ദിനപത്രം]] | date = 2009-11-24 | accessdate = 2009-11-29 | language = മലയാളം | archive-date = 2009-11-27 | archive-url = https://web.archive.org/web/20091127053533/http://www.mathrubhumi.com/story.php?id=67534 | url-status = dead }}</ref> തർക്കകെട്ടിടം തകർത്ത 68 നേതാക്കളുടെ പേര്‌ പരാമർശിക്കുന്ന റിപ്പോർട്ടിലെ പട്ടികയിൽ, നിലവിലെ നേതാക്കളും മുൻ‌നേതാക്കളും ഉൾപ്പെടെ നിരവധി ആർ.എസ്.എസ്. വ്യക്തികൾ ഉൾകൊള്ളുന്നു. ബാബരി മസ്ജിദ് ധ്വംസനം നടക്കുന്ന കാലത്ത് ഉത്തർപ്രദേശിൽ ആർ.എസ്.എസ്. സമാന്തര ഭരണകൂടം പോലെ പ്രവർത്തിച്ചു എന്നും റിപ്പോർട്ട് പറയുന്നു<ref name=mat>{{Cite web |url=http://www.mathrubhumi.com/story.php?id=68151 |title=മാതൃഭൂമി: ലിബർഹാൻ റിപ്പോർട്ടും രാഷ്ട്രീയവും 27/11/2009 |access-date=2009-11-29 |archive-date=2011-01-22 |archive-url=https://web.archive.org/web/20110122160127/http://www.mathrubhumi.com/story.php?id=68151 |url-status=dead }}</ref>. . രാമ ജന്മഭൂമി പ്രക്ഷോഭം മുന്നോട്ടു നയിക്കുന്നതിന് ബി.ജെ.പി.യും ആർ.എസ്.എസ്സും വി.എച്ച്.പി.യും സമയാസമയങ്ങളിൽ പണം സമാഹരിച്ചു. വിവിധ സ്രോതസ്സുകളിൽ നിന്ന് ധാരാളം പണം ഒഴുകി. അവയിൽ തിരിച്ചറിയാത്ത സ്രോതസ്സുകളിൽ നിന്നുള്ളവയും ഉണ്ടെന്നും റിപ്പോർട്ട് പറയുന്നു<ref name=mat/>. ===അജ്മീർ സ്ഫോടാനം=== 2007 ൽ അജ്മീർ ദർഗയിൽ നടന്ന ബോംബ് സ്ഫോടനവുമായി ബന്ധപ്പെട്ട വിധിയിൽ, ദേവേന്ദ്ര ഗുപ്ത, ഭവേഷ് പട്ടേൽ എന്നീ രണ്ട് മുൻ ആർ.എസ്. എസ് പ്രചാരകർക്ക് കോടതി ശിക്ഷവിധിക്കുകയുണ്ടായി.<ref>http://indianexpress.com/article/india/ajmer-blast-case-two-rss-pracharaks-sentenced-life-imprisonment-4580944/</ref> == പ്രസിദ്ധീകരണങ്ങൾ == സ്വന്തമായി പ്രസിദ്ധീകരണം എന്ന തീരുമാനത്തിൽ ആർ.എസ്.എസ് എത്തുന്നത് 1947-ലാണ്. '''രാഷ്ട്രധർമ പ്രകാശൻ''' എന്ന ഒരു പ്രസിദ്ധീകരണശാല 1947 ആഗസ്ത് 15-ന് ലഖ്നൗ കേന്ദ്രീകരിച്ച് ആർ.എസ്.എസ് തുടങ്ങി. ഇതിൽ നിന്നും ആദ്യം പ്രസിദ്ധീകരിച്ചത് '''രാഷ്ട്രധർമ'''യെന്ന മാസികയാണ്. ഹിന്ദി വാരികയായ '''പാഞ്ചജന്യ''' 1948 ജനുവരി മുതൽ പ്രസിദ്ധീകരിച്ചു തുടങ്ങി. വാജ്പേയിയായിരുന്നു ഇതിന്റെ സ്ഥാപക എഡിറ്റർ. ആംഗലേയത്തിൽ '''ഓർഗനൈസറും''' പ്രസിദ്ധീകരിച്ചു തുടങ്ങി. ജലന്ധറിൽനിന്ന് ആകാശവാണി, വാരാണസിയിൽനിന്ന് ചേതന തുടങ്ങിയ പ്രസിദ്ധീകരണങ്ങളും ആർഎസ്എസിന്റേതായി ഈ കാലയളവിൽ പുറത്തുവന്നിരുന്നു. 1977-ൽ രാഷ്ട്രധർമ പ്രകാശൻ എന്ന പ്രസിദ്ധീകരണശാല ഭാരത് പ്രകാശനായി പുനർനാമകരണം ചെയ്യപ്പെട്ടു. അന്നു മുതൽ മുതൽ പാഞ്ചജന്യയും ഓർഗനൈസറും പ്രസിദ്ധീകരിക്കുന്നത് ഡൽഹിയിൽനിന്ന്, '''ഭാരത് പ്രകാശൻ, ഡൽഹി ലിമിറ്റഡ്''' എന്ന സ്ഥാപനമാണ്.<ref name="deshabhimani-ക">{{Cite web|url=http://www.deshabhimani.com/news-special-all-latest_news-510567.html|title=ആർഎസ്എസ് വാദം കള്ളം: വാരിക ഔദ്യോഗികം|publisher=ദേശാഭിമാനി|author=എം പ്രശാന്ത്|date=21 ഒക്ടോബർ 2015|archivedate=2015-10-21|archiveurl=https://web.archive.org/web/20151021084746/http://www.deshabhimani.com/news-special-all-latest_news-510567.html|access-date=2015-10-21|url-status=live}}</ref> ; ഇന്റർനെറ്റിൽ *[http://www.organiser.org/ ഓർഗനൈസർ] *[http://www.panchjanya.com/ പാഞ്ചജന്യ] *[http://kesariweekly.com/ കേസരി] === ആശയസംഹിത === *{{cite book |title= [http://www.golwalkarguruji.org/shri-guruji/thoughts/bunch-of-thoughts-book Bunch of Thoughts(വിചാരധാര)] |year= 1966|publisher= സാഹിത്യ സിന്ധു പ്രകാശനം|location= ബാംഗ്ലൂർ, ഇന്ത്യ.|id= ISBN 81-86595-19-8}} - ഗോൾവൽക്കറുടെ പ്രസംഗങ്ങളുടെ സമാഹാരം. == പുസ്തകങ്ങൾ == *{{cite book |last=ആൻഡേഴ്സൺ|first=വാൾട്ടർ കെ.. |coauthors=ഡേമിൽ, ശ്രീധർ ഡി. |title=The Brotherhood in Saffron |year=1987 |publisher=വിസ്താർ പബ്ലീഷേഴ്സ് |location=ഡെൽഹി, ഇന്ത്യ}} == അവലംബം == {{reflist|2}} == പുറം കണ്ണികൾ == * [http://www.rss.org/ രാഷ്ട്രീയ സ്വയംസേവക സംഘത്തിന്റെ ഔദ്യോഗിക വെബ്സൈറ്റ്] * [http://www.rediff.com/news/2002/may/02arvind.htm Accusations gone rancid, without remorse]- Criticism of smear campaigns against RSS * [http://www.janmabhumidaily.com/news229478 ഹിന്ദുരാജ്യവും ഹിന്ദുരാഷ്ട്രവും ആർഎസ്എസും] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20141008115452/http://www.janmabhumidaily.com/news229478 |date=2014-10-08 }}, കാ.ഭാ. സുരേന്ദ്രൻ , ജന്മഭൂമി, ഒക്ടോബർ 8, 2014 {{Sangh Parivar}} [[വർഗ്ഗം:സംഘ പരിവാർ]] [[വർഗ്ഗം:ഹിന്ദുത്വം]] [[വർഗ്ഗം:ഇന്ത്യയിലെ സംഘടനകൾ]] [[വർഗ്ഗം:1925-ൽ ഇന്ത്യയിൽ ആരംഭിച്ച സ്ഥാപനങ്ങൾ]] [[വർഗ്ഗം:രാഷ്ട്രിയ സ്വയം സേവക സംഘം| ]] [[വർഗ്ഗം:ഹിന്ദു ദേശീയവാദം]] argt5j5fv3o281v1j0qd8w9y1eaymau 0 29129 4533731 4120003 2025-06-15T12:39:33Z 2409:40F3:101B:9CF0:8000:0:0:0 തലക്കെട്ട് മാറ്റി 4533731 wikitext text/x-wiki {{prettyurl|P N Panicker}} {{Infobox Writer |name=പി.എൻ. പണിക്കർ |image=PN Panicker 2004 stamp of India.jpg |imagesize=180px |caption=പി.എൻ. പണിക്കർ |birth_name= |birth_date={{birth date|1909|3|1|df=y}} |birth_place=നീലമ്പേരൂർ, ആലപ്പുഴ |death_date={{death date and age|1995|6|19|1909|3|1|df=y}} |death_place= |occupation=അധ്യാപകൻ |nationality=ഇന്ത്യ |ethnicity= |citizenship=ഇന്ത്യൻ |education= |alma_mater= |period= |genre= |subjects= |movement=കേരള ഗ്രന്ഥശാല സംഘം |notable_works= |spouse= |partner= |children= |relatives= |awards= |influences= |influenced= |signature= }} കേരള ഗ്രന്ഥശാലാ പ്രസ്ഥാനത്തിന് തുടക്കംകുറിച്ച വ്യക്തിയാണ് '''പുതുവയിൽ നാരായണപ്പണിക്കർ''' എന്ന '''പി.എൻ.പണിക്കർ'''.<ref name=":0">{{Cite web|url=https://www.mathrubhumi.com/books/special/vayanadinam-2020/pn-panicker-readers-day-2020-1.4840297|title=പി.എൻ. പണിക്കർ; വായനയുടെ അണയാത്ത വഴിവിളക്ക് {{!}} PN Panicker Readers Day 2020|access-date=2021-03-01|date=2020-06-19|archive-date=2020-06-19|archive-url=https://web.archive.org/web/20200619112814/https://www.mathrubhumi.com/books/special/vayanadinam-2020/pn-panicker-readers-day-2020-1.4840297|url-status=deviated|archivedate=2020-06-19|archiveurl=https://web.archive.org/web/20200619112814/https://www.mathrubhumi.com/books/special/vayanadinam-2020/pn-panicker-readers-day-2020-1.4840297}}</ref> അദ്ദേഹത്തിന്റെ ചരമദിനം ആയ ജൂൺ 19 കേരളത്തിൽ 1996 മുതൽ [[വായനദിനം|വായനദിനമായി]] ആചരിക്കുന്നു.<ref name=":0" /> ജൂൺ 19 മുതൽ 25 വരെയുള്ള ഒരാഴ്ച കേരളത്തിലെ വിദ്യാഭ്യാസ വകുപ്പ് വായനവാരമായും ആചരിക്കുന്നു.<ref name=":0" /> പ്രധാനമന്ത്രി [[നരേന്ദ്ര മോദി]] 2017-ൽ കേരളത്തിന്റെ വായനാദിനമായ ജൂൺ 19, ഇന്ത്യയിൽ ദേശീയ വായനദിനമായി പ്രഖ്യാപിച്ചു.<ref name=":0" /> തുടർന്നുള്ള ഒരു മാസക്കാലം ദേശീയ വായനാമാസമായും ആചരിച്ചു വരുന്നു. പി. എൻ പണിക്കരുടെ ചരമ ദിനം വായന ദിനമായി ആചരിക്കുന്നു. ജൂൺ19 മുതൽ26 വരെ വായന വാരമായി ആചരിക്കുന്നു.<ref>{{Cite book|title=P. N. Panicker}}</ref> == പി എൻ പണിക്കരുടെ വസതി == [[File:P n Panicker Childhood house.jpg|thumb|[[നീലമ്പേരൂർ|നീലമ്പേരൂരിൽ ]]പി.എൻ. പണിക്കരുടെ ചെറുപ്പ കാലത്തെ വസതി.]] [[ആലപ്പുഴ ജില്ല|ആലപ്പുഴ ജില്ലയിൽ]] [[നീലമ്പേരൂർ|നീലമ്പേരൂരിൽ]] <ref>{{cite web|first=www.bakkalam.com|title=onpanikkar-father-of-library-movement|url=http://www.bakkalam.com/pnpanikkar-father-of-library-movement/|publisher=http://www.bakkalam.com/pnpanikkar-father-of-library-movement/|accessdate=2013 ജൂൺ 24|archive-date=2013-06-24|archive-url=https://archive.today/20130624074021/http://www.bakkalam.com/pnpanikkar-father-of-library-movement/|url-status=deviated|archivedate=2013-06-24|archiveurl=https://archive.today/20130624074021/http://www.bakkalam.com/pnpanikkar-father-of-library-movement/}}</ref> ഗോവിന്ദപിള്ളയുടെയും ജാനകിയമ്മയുടെയും മകനായി 1909 മാർച്ച് 1 തീയതി പുതുവായിൽ നാരായണ പണിക്കർ ജനിച്ചു.<ref name=":0" /> എൽ.പി സ്കൂൾ അദ്ധ്യാപകനായിരുന്നു.<ref name=":0" /> == പ്രവർത്തനങ്ങൾ == 1926 ൽ അദ്ദേഹം തന്റെ ജന്മനാട്ടിൽ "സനാതനധർമ്മം" എന്ന വായനശാല സ്ഥാപിച്ചു.<ref>{{Cite web |url=http://www.manoramaonline.com/cgi-bin/MMOnline.dll/portal/ep/malayalamContentView.do?articleType=Malayalam%20News&programId=1073760377&contentId=5606152&contentType=EDITORIAL&tabId=11&BV_ID=@@@ |title=വായനാദിനാചരണം നാളെ, മലയാള മനോരമ ജൂൺ 18, 2009 |access-date=2009-06-18 |archive-date=2009-06-19 |archive-url=https://web.archive.org/web/20090619205612/http://www.manoramaonline.com/cgi-bin/MMOnline.dll/portal/ep/malayalamContentView.do?articleType=Malayalam%20News&programId=1073760377&contentId=5606152&contentType=EDITORIAL&tabId=11&BV_ID=@@@ |url-status=dead }}</ref> ഒരു സാധാരണ ഗ്രന്ഥശാലാ പ്രവർത്തകനായി പ്രവർത്തനം തുടങ്ങിയ അദ്ദേഹത്തിന്റെ അഹോരാത്രമുള്ള പ്രവർത്തനത്തിന്റെ ഫലമായാണ് [[കേരള സ്റ്റേറ്റ് ലൈബ്രറി കൗൺസിൽ|കേരള ഗ്രന്ഥശാലാ സംഘം]] സ്ഥാപിതമാകുന്നത്. ആയിരക്കണക്കിന് ഗ്രന്ഥശാലകളെ സംഘത്തിന്റെ കീഴിൽ കൊണ്ടുവരാനും അദ്ദേഹത്തിന് കഴിഞ്ഞു. ഗ്രന്ഥശാല പ്രസ്ഥാനത്തിന്റെ നായകൻ, കാൻഫെഡിന്റെ സ്ഥാപകൻ തുടങ്ങി ഒട്ടനവധി സംഭാവനകൾ മലയാളത്തിനു നൽകി. പിന്നീട് [[കേരള നിയമസഭ]] അംഗീകരിച്ച [[കേരള പബ്ലിക്ക് ലൈബ്രറീസ് ആക്റ്റ്]] അദ്ദേഹത്തിന്റെ സ്വപ്നമായിരുന്നു. == കേരള ഗ്രന്ഥശാലാ സംഘം == അദ്ദേഹം പ്രവർത്തനം ആരംഭിച്ച കാലഘട്ടത്തിൽ തിരുവതാംകൂറിലെ ഗ്രന്ഥശാലകൾക്ക് ഒരു സംഘടിത രൂപം ഇല്ലായിരുന്നു. 1945 ൽ അമ്പലപ്പുഴ പി.കെ.മെമ്മോറിയൽ ഗ്രന്ഥശാലയിൽ വച്ച് അദ്ദേഹം വിളിച്ചു ചേർത്ത തിരുവിതാംകൂർ ഗ്രന്ഥശാലാ സംഘം രൂപീകരണയോഗത്തിൽ 47 ഗ്രന്ഥശാലകളുടെ പ്രതിനിധികൾ പങ്കെടുത്തു. സമ്മേളനം ഉദ്ഘാടനം ചെയ്തത് അന്നത്തെ ദിവാനായിരുന്ന സർ.സി.പി.രാമസ്വാമി അയ്യരായിരുന്നു. ദിവാനോടുള്ള പ്രതിഷേധം മൂലം ക്ഷണക്കത്ത് ലഭിച്ച ഭൂരിപക്ഷം ഗ്രന്ഥശാലകളും പങ്കെടുത്തില്ല. ഈ സംഘത്തിന് അംഗീകാരം ലഭിക്കുകയും 1946 മുതൽ 250 രുപ പ്രവർത്തനഗ്രാന്റ് ലഭിക്കുകയും ചെയ്തു. == കേരള അനൗപചാരിക വിദ്യാഭ്യാസ സമിതി == [[File:P n Panicker worked school.jpg|thumb|പി.എൻ. പണിക്കർ അദ്ധ്യാപകനായിരുന്ന നീലംപേരൂർ ഗവ. എൽ.പി.സ്കൂൾ]] 1977-ൽ ഗ്രന്ഥശാലാ സംഘം സർക്കാർ ഏറ്റെടുത്തു. അതുവരെ ഗ്രന്ഥശാലാസംഘത്തിൻറെ ജനറൽ സെക്രട്ടറി അദ്ദേഹമായിരുന്നു. ഗ്രന്ഥശാലാ പ്രവർത്തകർ ആദരവോടെ പണിക്കർസാർ എന്ന് വിളിക്കുന്ന അദ്ദേഹം നിർഭാഗ്യവശാൽ കേരളത്തിൻറെ രാഷ്ട്രീയസാഹചര്യങ്ങളിൽപ്പെട്ട് പിന്നീട് ഗ്രന്ഥശാലാസംഘത്തിൻറെ ആരും അല്ലാതായിത്തീരുകയും അദ്ദേഹം മറ്റൊരു പ്രസ്ഥാനം (കേരള അനൗപചാരിക വിദ്യാഭ്യാസ സമിതി) രൂപവത്കരിക്കുകയും അതിന്റെ പ്രവർത്തകനായി മാറുകയും ചെയ്തു. == വായനാദിനം == {{main|വായനാദിനം}} [[1995]] [[ജൂൺ 19]] ന് തന്റെ 86-ആം വയസ്സിൽ അന്തരിച്ച അദ്ദേഹത്തിന്റെ ചരമദിനം കേരളത്തിൽ 1996 മുതൽ വായനദിനമായി ആചരിക്കുന്നു. ജൂൺ 19 മുതൽ 25 വരെയുള്ള ഒരാഴ്ച കേരളത്തിലെ വിദ്യാഭ്യാസ വകുപ്പ് വായനാ വാരമായും ആചരിക്കുന്നു.വായന ദിന സന്ദേശം വായിച്ചു വളരുക ചിന്തിച്ചു വിവേകം നേടുക ==സ്മാരകം== [[File:Pnpanicker memorial school ambalappuzha.jpg|thumb|പി.എൻ. പണിക്കർ സ്മാരക ഗവ.എൽ.പി.സ്‌കൂൾ, അമ്പലപ്പുഴ]] പി.എൻ. പണിക്കർ അദ്ധ്യാപകനായി പ്രവർത്തിച്ചിരുന്ന അമ്പലപ്പുഴ ഗവ. എൽ.പി.സ്‌കൂൾ, അദ്ദേഹത്തിന്റെ സ്മാരകമായി [[പി.എൻ. പണിക്കർ സ്മാരക ഗവ.എൽ.പി.സ്‌കൂൾ|പി.എൻ. പണിക്കർ സ്മാരക ഗവ.എൽ.പി.സ്‌കൂളായി]] 2014 ൽ വിദ്യാഭ്യാസവകുപ്പ് പുനർനാമകരണം ചെയ്തു. ==അവലംബം== <references/> ==ഇതും കാണുക== *[[പി.എൻ. പണിക്കർ സ്മാരക ഗവ.എൽ.പി.സ്‌കൂൾ]] [[വർഗ്ഗം:1909-ൽ ജനിച്ചവർ]] [[വർഗ്ഗം: 1995-ൽ മരിച്ചവർ]] [[വർഗ്ഗം:മാർച്ച് 1-ന് ജനിച്ചവർ]] [[വർഗ്ഗം:ജൂൺ 19-ന് മരിച്ചവർ]] {{DEFAULTSORT:പണിക്കർ, പി.എൻ.}} [[വർഗ്ഗം:ഗ്രന്ഥശാലാ പ്രവർത്തകർ]] [[വർഗ്ഗം:ആലപ്പുഴ ജില്ലയിൽ ജനിച്ചവർ]] {{Bio-stub}} dokaa7rc1j64xw0902wayclbijl9j0m 4533753 4533731 2025-06-15T16:20:49Z 103.153.105.99 /* കേരള ഗ്രന്ഥശാലാ സംഘം */ 4533753 wikitext text/x-wiki {{prettyurl|P N Panicker}} {{Infobox Writer |name=പി.എൻ. പണിക്കർ |image=PN Panicker 2004 stamp of India.jpg |imagesize=180px |caption=പി.എൻ. പണിക്കർ |birth_name= |birth_date={{birth date|1909|3|1|df=y}} |birth_place=നീലമ്പേരൂർ, ആലപ്പുഴ |death_date={{death date and age|1995|6|19|1909|3|1|df=y}} |death_place= |occupation=അധ്യാപകൻ |nationality=ഇന്ത്യ |ethnicity= |citizenship=ഇന്ത്യൻ |education= |alma_mater= |period= |genre= |subjects= |movement=കേരള ഗ്രന്ഥശാല സംഘം |notable_works= |spouse= |partner= |children= |relatives= |awards= |influences= |influenced= |signature= }} കേരള ഗ്രന്ഥശാലാ പ്രസ്ഥാനത്തിന് തുടക്കംകുറിച്ച വ്യക്തിയാണ് '''പുതുവയിൽ നാരായണപ്പണിക്കർ''' എന്ന '''പി.എൻ.പണിക്കർ'''.<ref name=":0">{{Cite web|url=https://www.mathrubhumi.com/books/special/vayanadinam-2020/pn-panicker-readers-day-2020-1.4840297|title=പി.എൻ. പണിക്കർ; വായനയുടെ അണയാത്ത വഴിവിളക്ക് {{!}} PN Panicker Readers Day 2020|access-date=2021-03-01|date=2020-06-19|archive-date=2020-06-19|archive-url=https://web.archive.org/web/20200619112814/https://www.mathrubhumi.com/books/special/vayanadinam-2020/pn-panicker-readers-day-2020-1.4840297|url-status=deviated|archivedate=2020-06-19|archiveurl=https://web.archive.org/web/20200619112814/https://www.mathrubhumi.com/books/special/vayanadinam-2020/pn-panicker-readers-day-2020-1.4840297}}</ref> അദ്ദേഹത്തിന്റെ ചരമദിനം ആയ ജൂൺ 19 കേരളത്തിൽ 1996 മുതൽ [[വായനദിനം|വായനദിനമായി]] ആചരിക്കുന്നു.<ref name=":0" /> ജൂൺ 19 മുതൽ 25 വരെയുള്ള ഒരാഴ്ച കേരളത്തിലെ വിദ്യാഭ്യാസ വകുപ്പ് വായനവാരമായും ആചരിക്കുന്നു.<ref name=":0" /> പ്രധാനമന്ത്രി [[നരേന്ദ്ര മോദി]] 2017-ൽ കേരളത്തിന്റെ വായനാദിനമായ ജൂൺ 19, ഇന്ത്യയിൽ ദേശീയ വായനദിനമായി പ്രഖ്യാപിച്ചു.<ref name=":0" /> തുടർന്നുള്ള ഒരു മാസക്കാലം ദേശീയ വായനാമാസമായും ആചരിച്ചു വരുന്നു. പി. എൻ പണിക്കരുടെ ചരമ ദിനം വായന ദിനമായി ആചരിക്കുന്നു. ജൂൺ19 മുതൽ26 വരെ വായന വാരമായി ആചരിക്കുന്നു.<ref>{{Cite book|title=P. N. Panicker}}</ref> == പി എൻ പണിക്കരുടെ വസതി == [[File:P n Panicker Childhood house.jpg|thumb|[[നീലമ്പേരൂർ|നീലമ്പേരൂരിൽ ]]പി.എൻ. പണിക്കരുടെ ചെറുപ്പ കാലത്തെ വസതി.]] [[ആലപ്പുഴ ജില്ല|ആലപ്പുഴ ജില്ലയിൽ]] [[നീലമ്പേരൂർ|നീലമ്പേരൂരിൽ]] <ref>{{cite web|first=www.bakkalam.com|title=onpanikkar-father-of-library-movement|url=http://www.bakkalam.com/pnpanikkar-father-of-library-movement/|publisher=http://www.bakkalam.com/pnpanikkar-father-of-library-movement/|accessdate=2013 ജൂൺ 24|archive-date=2013-06-24|archive-url=https://archive.today/20130624074021/http://www.bakkalam.com/pnpanikkar-father-of-library-movement/|url-status=deviated|archivedate=2013-06-24|archiveurl=https://archive.today/20130624074021/http://www.bakkalam.com/pnpanikkar-father-of-library-movement/}}</ref> ഗോവിന്ദപിള്ളയുടെയും ജാനകിയമ്മയുടെയും മകനായി 1909 മാർച്ച് 1 തീയതി പുതുവായിൽ നാരായണ പണിക്കർ ജനിച്ചു.<ref name=":0" /> എൽ.പി സ്കൂൾ അദ്ധ്യാപകനായിരുന്നു.<ref name=":0" /> == പ്രവർത്തനങ്ങൾ == 1926 ൽ അദ്ദേഹം തന്റെ ജന്മനാട്ടിൽ "സനാതനധർമ്മം" എന്ന വായനശാല സ്ഥാപിച്ചു.<ref>{{Cite web |url=http://www.manoramaonline.com/cgi-bin/MMOnline.dll/portal/ep/malayalamContentView.do?articleType=Malayalam%20News&programId=1073760377&contentId=5606152&contentType=EDITORIAL&tabId=11&BV_ID=@@@ |title=വായനാദിനാചരണം നാളെ, മലയാള മനോരമ ജൂൺ 18, 2009 |access-date=2009-06-18 |archive-date=2009-06-19 |archive-url=https://web.archive.org/web/20090619205612/http://www.manoramaonline.com/cgi-bin/MMOnline.dll/portal/ep/malayalamContentView.do?articleType=Malayalam%20News&programId=1073760377&contentId=5606152&contentType=EDITORIAL&tabId=11&BV_ID=@@@ |url-status=dead }}</ref> ഒരു സാധാരണ ഗ്രന്ഥശാലാ പ്രവർത്തകനായി പ്രവർത്തനം തുടങ്ങിയ അദ്ദേഹത്തിന്റെ അഹോരാത്രമുള്ള പ്രവർത്തനത്തിന്റെ ഫലമായാണ് [[കേരള സ്റ്റേറ്റ് ലൈബ്രറി കൗൺസിൽ|കേരള ഗ്രന്ഥശാലാ സംഘം]] സ്ഥാപിതമാകുന്നത്. ആയിരക്കണക്കിന് ഗ്രന്ഥശാലകളെ സംഘത്തിന്റെ കീഴിൽ കൊണ്ടുവരാനും അദ്ദേഹത്തിന് കഴിഞ്ഞു. ഗ്രന്ഥശാല പ്രസ്ഥാനത്തിന്റെ നായകൻ, കാൻഫെഡിന്റെ സ്ഥാപകൻ തുടങ്ങി ഒട്ടനവധി സംഭാവനകൾ മലയാളത്തിനു നൽകി. പിന്നീട് [[കേരള നിയമസഭ]] അംഗീകരിച്ച [[കേരള പബ്ലിക്ക് ലൈബ്രറീസ് ആക്റ്റ്]] അദ്ദേഹത്തിന്റെ സ്വപ്നമായിരുന്നു. == കേരള ഗ്രന്ഥശാലാ സംഘം == അദ്ദേഹം പ്രവർത്തനം ആരംഭിച്ച കാലഘട്ടത്തിൽ തിരുവിതാം കൂറിലെ ഗ്രന്ഥശാലകൾക്ക് ഒരു സംഘടിത രൂപം ഇല്ലായിരുന്നു. 1945 ൽ അമ്പലപ്പുഴ പി.കെ.മെമ്മോറിയൽ ഗ്രന്ഥശാലയിൽ വച്ച് അദ്ദേഹം വിളിച്ചു ചേർത്ത തിരുവിതാംകൂർ ഗ്രന്ഥശാലാ സംഘം രൂപീകരണയോഗത്തിൽ 47 ഗ്രന്ഥശാലകളുടെ പ്രതിനിധികൾ പങ്കെടുത്തു. സമ്മേളനം ഉദ്ഘാടനം ചെയ്തത് അന്നത്തെ ദിവാനായിരുന്ന സർ.സി.പി.രാമസ്വാമി അയ്യരായിരുന്നു. ദിവാനോടുള്ള പ്രതിഷേധം മൂലം ക്ഷണക്കത്ത് ലഭിച്ച ഭൂരിപക്ഷം ഗ്രന്ഥശാലകളും പങ്കെടുത്തില്ല. ഈ സംഘത്തിന് അംഗീകാരം ലഭിക്കുകയും 1946 മുതൽ 250 രുപ പ്രവർത്തനഗ്രാന്റ് ലഭിക്കുകയും ചെയ്തു. == കേരള അനൗപചാരിക വിദ്യാഭ്യാസ സമിതി == [[File:P n Panicker worked school.jpg|thumb|പി.എൻ. പണിക്കർ അദ്ധ്യാപകനായിരുന്ന നീലംപേരൂർ ഗവ. എൽ.പി.സ്കൂൾ]] 1977-ൽ ഗ്രന്ഥശാലാ സംഘം സർക്കാർ ഏറ്റെടുത്തു. അതുവരെ ഗ്രന്ഥശാലാസംഘത്തിൻറെ ജനറൽ സെക്രട്ടറി അദ്ദേഹമായിരുന്നു. ഗ്രന്ഥശാലാ പ്രവർത്തകർ ആദരവോടെ പണിക്കർസാർ എന്ന് വിളിക്കുന്ന അദ്ദേഹം നിർഭാഗ്യവശാൽ കേരളത്തിൻറെ രാഷ്ട്രീയസാഹചര്യങ്ങളിൽപ്പെട്ട് പിന്നീട് ഗ്രന്ഥശാലാസംഘത്തിൻറെ ആരും അല്ലാതായിത്തീരുകയും അദ്ദേഹം മറ്റൊരു പ്രസ്ഥാനം (കേരള അനൗപചാരിക വിദ്യാഭ്യാസ സമിതി) രൂപവത്കരിക്കുകയും അതിന്റെ പ്രവർത്തകനായി മാറുകയും ചെയ്തു. == വായനാദിനം == {{main|വായനാദിനം}} [[1995]] [[ജൂൺ 19]] ന് തന്റെ 86-ആം വയസ്സിൽ അന്തരിച്ച അദ്ദേഹത്തിന്റെ ചരമദിനം കേരളത്തിൽ 1996 മുതൽ വായനദിനമായി ആചരിക്കുന്നു. ജൂൺ 19 മുതൽ 25 വരെയുള്ള ഒരാഴ്ച കേരളത്തിലെ വിദ്യാഭ്യാസ വകുപ്പ് വായനാ വാരമായും ആചരിക്കുന്നു.വായന ദിന സന്ദേശം വായിച്ചു വളരുക ചിന്തിച്ചു വിവേകം നേടുക ==സ്മാരകം== [[File:Pnpanicker memorial school ambalappuzha.jpg|thumb|പി.എൻ. പണിക്കർ സ്മാരക ഗവ.എൽ.പി.സ്‌കൂൾ, അമ്പലപ്പുഴ]] പി.എൻ. പണിക്കർ അദ്ധ്യാപകനായി പ്രവർത്തിച്ചിരുന്ന അമ്പലപ്പുഴ ഗവ. എൽ.പി.സ്‌കൂൾ, അദ്ദേഹത്തിന്റെ സ്മാരകമായി [[പി.എൻ. പണിക്കർ സ്മാരക ഗവ.എൽ.പി.സ്‌കൂൾ|പി.എൻ. പണിക്കർ സ്മാരക ഗവ.എൽ.പി.സ്‌കൂളായി]] 2014 ൽ വിദ്യാഭ്യാസവകുപ്പ് പുനർനാമകരണം ചെയ്തു. ==അവലംബം== <references/> ==ഇതും കാണുക== *[[പി.എൻ. പണിക്കർ സ്മാരക ഗവ.എൽ.പി.സ്‌കൂൾ]] [[വർഗ്ഗം:1909-ൽ ജനിച്ചവർ]] [[വർഗ്ഗം: 1995-ൽ മരിച്ചവർ]] [[വർഗ്ഗം:മാർച്ച് 1-ന് ജനിച്ചവർ]] [[വർഗ്ഗം:ജൂൺ 19-ന് മരിച്ചവർ]] {{DEFAULTSORT:പണിക്കർ, പി.എൻ.}} [[വർഗ്ഗം:ഗ്രന്ഥശാലാ പ്രവർത്തകർ]] [[വർഗ്ഗം:ആലപ്പുഴ ജില്ലയിൽ ജനിച്ചവർ]] {{Bio-stub}} qoaae7618rkvybch19bl53k7juustte 0 31068 4533737 4500109 2025-06-15T13:47:00Z 2403:A080:C04:616B:5C5C:8D1F:33A8:FBE Varikal kurachu thannu 🙂 4533737 wikitext text/x-wiki {{prettyurl|Shah Jahan}} {{Infobox Monarch | image =Shah jahan moguln.JPG | caption = ഷാജഹാൻ | name =ഷാജഹാൻ | title = അഞ്ചാമത്തെ [[മുഗൾ സാമ്രാജ്യം|മുഗൾ ചക്രവർത്തി]] | full name =ഷാബുദ്ദീൻ മൊഹമ്മദ് ഷാജഹാൻ | coronation = | date of birth = [[1592]] [[ജനുവരി 5]] | place of birth =[[ലാഹോർ]] | date of death = [[1666]] [[ജനുവരി 22]] (വയസ്സ് 74) | place of death =[[ആഗ്ര]] | place of burial =[[താജ് മഹൽ]] | reign =[[1628]] - [[1658]] | predecessor= [[ജഹാംഗീർ]] | successor =[[ഔറംഗസേബ്]] | spouse 1 =അക്ബറാബാദി മഹൽ (മരണം 1677), | spouse 2 =കന്ദഹാരി മഹൽ (ജനനം-1594, വിവാഹം-1609), | spouse 3 =[[മുംതാസ് മഹൽ]] (ജനനം-1593, വിവാഹം-1612, മരണം-1631), | spouse 4 =ഹസീനാ ബീഗം സാഹിബ (വിവാഹം-1617), <ref name=wives1>{{cite web|title=ദ മേക്കർ ഓഫ് താജ്|url=http://tajmahal.gov.in/shah_jahan.html|publisher=താജ്മഹൽ ഔദ്യോഗിക വെബ് വിലാസം|quote=ഷാജഹാന്റെ ജീവിതപങ്കാളികൾ|access-date=2013-07-26|archive-date=2013-06-27|archive-url=https://web.archive.org/web/20130627010031/http://tajmahal.gov.in/shah_jahan.html|url-status=dead}}</ref> | spouse 5 =മുത്തി ബീഗം സാഹിബ, | spouse 6 =ഖ്വദ്സിയ ബീഗം സാഹിബ, | spouse 7 =ഫത്തേപ്പൂരി മഹൽ സാഹിബ (1666 നുശേഷം മരണം), | spouse 8 =സർഹിന്ദി ബീഗം സാഹിബ (1650 നുശേഷം മരണം), | spouse 9 =ലീലാവതി ബായ്ജി ലാൽ സാഹിബ ( 1627 നു മുമ്പ് വിവാഹം)<ref name="gene1">{{cite web|title=റോയൽ ആർക്ക് (ഇന്ത്യ)|url=http://www.4dw.net/royalark/India4/delhi6.htm|title=മുഗൾ ജെനിയോളജി}}</ref><br/>[[സീനത്-ഉൻ-നിസ്സ]] <ref name=wives11>{{cite web|title=ദ മേക്കർ ഓഫ് താജ്|url=http://tajmahal.gov.in/shah_jahan.html|publisher=താജ്മഹൽ ഔദ്യോഗിക വെബ് വിലാസം|quote=ഷാജഹാന്റെ ജീവിതപങ്കാളികൾ|access-date=2013-07-26|archive-date=2013-06-27|archive-url=https://web.archive.org/web/20130627010031/http://tajmahal.gov.in/shah_jahan.html|url-status=dead}}</ref> | father =[[ജഹാംഗീർ]] | mother =[[മന്മതി രാജകുമാരി]]<ref name=britannica1>{{cite web|title=ഷാജഹാൻ|url=http://concise.britannica.com/ebc/article-9067067/Shah-Jahan|publisher=എൻസൈക്ലോപീഡിയ ബ്രിട്ടാനിക്ക|access-date=2008-02-23|archive-date=2007-10-15|archive-url=https://web.archive.org/web/20071015082418/http://concise.britannica.com/ebc/article-9067067/Shah-Jahan|url-status=dead}}</ref> | issue =ജഹനാര ബീഗം, ദാര ഷുക്കോ, ഷാ ഷുജ,റോഷനാര ബീഗം, [[ഔറംഗസേബ്]], [[മുറാദ് ബക്ഷ്]], ഗൗഹാര ബീഗം | dynasty =[[തിമൂറിദ്]] }} [[1628]] മുതൽ [[1658]] വരെ ഇന്ത്യൻ ഉപഭൂഖണ്ഡത്തിലെ [[മുഗൾ സാമ്രാജ്യം|മുഗൾ സാമ്രാജ്യത്തിന്റെ]] ചക്രവർത്തിയായിരുന്നു '''ഷാജഹാൻ''' (പൂർണ്ണനാമം:ഷാബുദ്ദീൻ മൊഹമ്മദ് ഷാജഹാൻ) ((ജീവിതകാലം:1592 ജനുവരി 5 – 1666 ജനുവരി 22). ലോകത്തിന്റെ രാജാവ് എന്നാണ്‌ ഷാജഹാൻ എന്ന പേർഷ്യൻ പേരിന്റെ അർത്ഥം. [[ബാബർ]], [[ഹുമയൂൺ]], [[അക്ബർ]], [[ജഹാംഗീർ]] എന്നിവർക്കു ശേഷം അഞ്ചാമത്തെ മുഗൾ ചക്രവർത്തിയായിരുന്നു ഷാജഹാൻ. ഷാജഹാൻ ചക്രവർത്തിയുടെ കാലഘട്ടം മുഗൾ വാസ്തുവിദ്യയുടെ സുവർണ്ണ കാലഘട്ടമെന്ന് അറിയപ്പെടുന്നു. മുഗൾ വാസ്തുവിദ്യയുടെ മകുടോദാഹരണങ്ങളായ [[താജ് മഹൽ]], ആഗ്രയിലെ മോത്തി മസ്‌ജിദ്, ദില്ലിയിലെ [[ചെങ്കോട്ട]], [[ജുമാ മസ്‌ജിദ്]] എന്നിവ സ്ഥാപിച്ചത് അദ്ദേഹമാണ്. ഇപ്പോൾ പഴയ ദില്ലി എന്നറിയപ്പെടുന്ന ഷാജഹാനാബാദ് നഗരം സ്ഥാപിച്ചതും അദ്ദേഹമാണ്.വാസ്തുവിദ്യയിൽ തനിക്കുള്ള താല്പര്യം പതിനാറാമത്തെ വയസ്സിൽ ആഗ്രകോട്ടയിലെ കെട്ടിടങ്ങളുടെ പുനർനിർമ്മാണത്തിലൂടെ അദ്ദേഹം തെളിയിച്ചു. തന്റെ പ്രിയപ്പെട്ട വേനൽക്കാല വിശ്രമസ്ഥലമായ കാശ്മീരിൽ 777 ഉദ്യാനങ്ങൾ ഷാജഹാൻ പണിയിച്ചിരുന്നതായി പറയപ്പെടുന്നു. ഇതിൽ ചിലതെല്ലാം ഇപ്പോഴും സഞ്ചാരികളെ ആകർഷിച്ചുകൊണ്ട് നിലനിൽക്കുന്നു. ==ആദ്യകാല ജീവിതം== ===ജനനം, ബാല്യം=== 1592 ജനുവരി 5 ന് ജെഹാംഗീറിന്റേയും മനമഥി രാജകുമാരിയുടേയും മൂന്നാമത്തെ മകനായാണ് ഷാജഹാൻ ജനിച്ചത്. ഷാബുദ്ദീൻ മൊഹമ്മദ് ഖുറാം എന്നതായിരുന്നു ജനനസമയത്തിട്ട പേര്. മുത്തച്ഛനായിരുന്ന [[അക്‌ബർ|അക്ബർ ചക്രവർത്തിയായിരുന്നു]] ഖുറാം എന്ന പേരു കൂടി ചേർത്തത്.<ref>[[#sh09|ഷാജഹാൻ - നിക്കോൾ]] ഖുറാം എന്ന പേര് - പുറം.21</ref> ഖുറാമിന് ആറു ദിവസം മാത്രം പ്രായമുള്ളപ്പോൾ പെറ്റമ്മയിൽ നിന്നും വേർപെടുത്തപ്പെട്ടു, കുഞ്ഞ് പിന്നീട് വളർ‍ന്നത് അക്ബറിന്റെ സന്തതിയില്ലാതിരുന്ന ഭാര്യ റുഖിയ സുൽത്താൻ ബീഗത്തിന്റെയൊപ്പമാണ്. റുഖിയ ഷാജഹാന്റെ വാത്സല്യത്തോടെ തന്നെ വളർത്തി.<ref>[[#sh09|ഷാജഹാൻ - നിക്കോൾ]] ഖുറാം എന്ന പേര് - പുറം.27</ref> ഒരു രാജകുമാരനു ലഭിക്കേണ്ടുന്ന തരത്തിലുള്ള വിദ്യാഭ്യാസം ഷാജഹാനു ലഭിക്കുകയുണ്ടായി. ആയോധനകലകളിലും, കവിതയിലും, സംഗീതത്തിലും നല്ല രീതിയിലുള്ള ശിക്ഷണം മുത്തച്ഛന്റേയും റുഖിയയുടേയും മേൽനോട്ടത്തിൽ ഷാജഹാനു ലഭിച്ചു. തന്റെ സാമ്രാജ്യത്തിന്റെ ചെങ്കോൽ ഏൽപ്പിച്ചുകൊടുക്കാനുള്ള കഴിവുകളുള്ള മക്കൾ അക്ബറിനുണ്ടായിരുന്നില്ല, അദ്ദേഹത്തിന്റെ എല്ലാ പുത്രന്മാരും മദ്യത്തിനടിമകളായിരുന്നു. അതുകൊണ്ടു തന്നെ ഷാജഹാന്റെ കാര്യത്തിൽ ചക്രവർത്തിക്ക് പ്രത്യേക താൽപര്യമുണ്ടായിരുന്നു.<ref>[[#sh09|ഷാജഹാൻ - നിക്കോൾ]] ഖുറാം എന്ന പേര് - പുറം.27</ref> ഷാജഹാനു കേവലം പതിമൂന്നു വയസ്സുള്ളപ്പോൾ അക്ബർ ചക്രവർത്തി ശയ്യാവലംബിയായി മാറി. കൊച്ചു ഷാജഹാൻ മുത്തച്ഛന്റെ രോഗശയ്യക്കടുത്തു നിന്നും മാറാതെ നിന്നു. അക്ബറിന്റെ മരണത്തോടെ പിതാവായ ജഹാംഗീർ അടുത്ത കീരീടാവകാശിയായി. എന്നാൽ ഷാജഹാന് ഭരണത്തിൽ താൽപര്യമുണ്ടായിരുന്നില്ല. രാജഭരണത്തിലോ, അതുമായി ബന്ധപ്പെട്ട വിഷയങ്ങളിലോ തെല്ലും താൽപര്യം പ്രകടിപ്പിക്കാതെ സംഗീതത്തിലും, പരിശീലനത്തിലുമായി കഴിയുകയായിരുന്നു ഷാജഹാൻ. ===വിവാഹം=== 1607 ൽ കേവലം പതിനഞ്ച് വയസ്സുള്ളപ്പോൾ ഷാജഹാന്റെ വിവാഹനിശ്ചയം നടന്നു. അക്ബർ രാജകുടുംബവുമായി ഏറെ നാളത്തെ ബന്ധമുള്ള ഒരു പേർഷ്യൻ കുടുംബത്തിലെ പെൺകുട്ടിയായിരുന്നു വധു. വിവാഹ നിശ്ചയസമയത്ത് [[മുംതാസ് മഹൽ|അർജുബാന്ദ് ബാനു ബീഗത്തിന്]] കേവലം പതിനാലു വയസ്സായിരുന്നു പ്രായം. അർജുബാന്ദിന്റെ അടുത്ത ബന്ധുക്കൾ അക്ബറിന്റെ രാജസദസ്സിലെ വളരെ പ്രധാനപ്പെട്ട ഉദ്യോഗങ്ങൾ വഹിച്ചിരുന്നവരായിരുന്നു. അനുകൂല സാഹചര്യങ്ങൾ ഉണ്ടായിരുന്നിട്ടുപോലും, ഈ വിവാഹം നടന്നില്ല. ഈ സമയത്ത് ഷാജഹാൻ [[ഹിന്ദു]] മതത്തിൽപ്പെട്ട മറ്റൊരു പെൺകുട്ടിയെ വിവാഹം കഴിക്കുകയുണ്ടായി. ഇവർക്ക് ഒരു കുട്ടി ജനിച്ചിരുന്നുവെങ്കിലും, ജനനത്തോടെ ആ കുട്ടി മരണമടയുകയായിരുന്നു. രാജകുമാരന് ഇക്കാലയളവിൽ ഭരണരംഗത്ത് കൂടുതൽ അധികാരങ്ങൾ ലഭിച്ചു തുടങ്ങി. ഒന്നിലേറെ പ്രവിശ്യകളുടെ മേൽനോട്ടക്കാരനാവുകയും, സൈന്യത്തിൽ കൂടുതൽ ഉയർന്ന പദവിയിലേക്ക് പ്രവേശിക്കുകയും ചെയ്തു. 1612 ൽ തന്റെ ഇരുപതാമത്തെ വയസ്സിലാണ് ഷാജഹാൻ നേരത്തേ വിവാഹനിശ്ചയം കഴിഞ്ഞ് അർജുബാദ് ബീഗത്തെ വിവാഹം കഴിക്കുന്നത്. വിവാഹശേഷം ഷാജഹാൻ ആണ് അർജുബാദിന് മുംതാസ് മഹൽ എന്ന പേരു നൽകുന്നത്.<ref name=tctm1>{{cite book|title=ദ കംപ്ലീറ്റ് ടാജ്മഹൽ ആന്റ് ദ റിവർഫ്രണ്ട് ഗാർഡൻ ഓഫ് ആഗ്ര|url=http://books.google.com.sa/books?id=aubjXwAACAAJ&dq=|last=എബ്ബ|first=കൊച്ച്|publisher=തേംസ് ആന്റ് ഹഡ്സൺ|isbn=978-0500289846|year=2012|page=18|quote=മുംതാസ് മഹൽ എന്ന പേര്}}</ref> മുംതാസ് മഹൽ കാര്യപ്രാപ്തിയുള്ള ഒരു സ്ത്രീയായിരുന്നു. ഭർത്താവിനെ ഭരണപരമായ കാര്യങ്ങളിൽ ഇവർ ഉപദേശിച്ചിരുന്നു, കൂടാതെ പ്രധാനപ്പെട്ട സന്ദർഭങ്ങളിൽ മാനസിക പിന്തുണയും നൽകിയിരുന്നു. ഈ ദാമ്പത്യത്തിൽ പതിനാലു കുട്ടികൾ ജനിച്ചുവെങ്കിലും, ഏഴു പേർ മാത്രമേ ജീവിച്ചിരുന്നുള്ളു. ബാക്കിയുള്ളവരെല്ലാം കുഞ്ഞിലേ തന്നെ മരണമടഞ്ഞു. പതിലാമാത്തെ കുട്ടിയുടെ ജനനത്തോടെ മുംതാസ് മഹൽ മരണമടഞ്ഞു. ഷാജഹാന്റെ മറ്റു ഭാര്യമാരിൽ കുട്ടികൾ പാടില്ല എന്ന് മുംതാസ് ഷാജഹാനോട് ആവശ്യപ്പെട്ടിരുന്നതായും, ഷാജഹാൻ അതനുസരിച്ചതായും പറയപ്പെടുന്നു.<ref name=tmt1>{{cite book|title=ദ മുഗൾ ത്രോൺ|url=http://books.google.com.sa/books?id=ld9kQgAACAAJ&dq=|last=എബ്രഹാം|first=ഈരാളി|publisher=ഫീനിക്സ്|year=2004|isbn=978-0753817582}}</ref> മുംതാസ് മഹലിന്റെ മരണം ഷാജഹാനെ ആകെ തളർത്തിയിരുന്നു.<ref>[[#sh09|ഷാജഹാൻ - നിക്കോൾ]] മുംതാസിന്റെ മരണം - പുറം.177</ref> തപ്തി നദിക്കരയിലുള്ള ഒരു ഉദ്യാനത്തിലാണ് ആദ്യം മുംതാസിന്റെ മൃതദേഹം അടക്കം ചെയ്തത്.<ref name=tdotim1>{{cite book|title=എ ടിയർഡ്രോപ് ഓൺ ദ ചീക്ക് ഓഫ് ടൈം|last=ഡയാന|first=പ്രിസ്റ്റൺ|coauthors=മൈക്കിൾ പ്രിസ്റ്റൺ|url=http://books.google.com.sa/books?id=PvJ0ygAACAAJ&dq=|publisher=കോർഗി ബുക്സ്|isbn= 978-0552166881|page=171|year=2011}}</ref> പിന്നീട് [[താജ് മഹൽ]]പണി പൂർത്തിയായിക്കഴിഞ്ഞപ്പോൾ മൃതദേഹം ഇവിടെ വീണ്ടും ശവസംസ്കാരചടങ്ങുകൾ നടത്തി അടക്കം ചെയ്തു. മുംതാസ് മഹലിന്റെ മരണശേഷം ഷാജഹാൻ വീണ്ടും വിവാഹം ചെയ്തുവെങ്കിലും, ഒരു രാജപത്നി എന്നതിലുപരി മറ്റൊരു അവകാശങ്ങളോ അധികാരങ്ങളോ ഇവർക്കാർക്കും ഉണ്ടായിരുന്നില്ല. ===സൈന്യാധിപൻ=== ഷാജഹാന് ആറു വയസ്സുള്ളപ്പോൾ പിതാവ് ജഹാംഗീർ ഷാജഹാനെ തന്റെ കൂടെ യുദ്ധത്തിനായി അയക്കണമെന്ന് അക്ബറിനോട് ആവശ്യപ്പെടുകയുണ്ടായി. എന്നാൽ ഷാജഹാനെ ഒരു യോദ്ധാവെന്നതിലുപരി മുഗൾ സാമ്രാജ്യത്തിന്റെ പിൻഗാമിയാക്കാനാണ് താൻ താൽപര്യപ്പെടുന്നതെന്നു പറഞ്ഞ് അക്ബർ ആ ആവശ്യം നിരാകരിക്കുകയായിരുന്നു.<ref>[[#sh09|ഷാജഹാൻ - നിക്കോൾ]] ഖുറാം എന്ന പേര് - പുറം.36</ref> രാജ്പുത് സംസ്ഥാനത്തിനെതിരേ പടനയിച്ചാണ് ഷാജഹാൻ തന്റെ സൈനിക നേതൃത്വ കഴിവുകളുടെ മാറ്റുരച്ചത്. രണ്ടു ലക്ഷം സൈനികരടങ്ങുന്ന ഒരു സേനയാണ് ഷാജഹാന്റെ കീഴിൽ അണിനിരന്നത്. ഒരു കൊല്ലക്കാലം നീണ്ടു നിന്ന യുദ്ധത്തിനൊടുവിൽ മഹാറാണ അമർസിങ് രണ്ടാമൻ ഷാജഹാനു കീഴടങ്ങുകയായിരുന്നു.<ref>[[#sh09|ഷാജഹാൻ - നിക്കോൾ]] മഹാറാണ അമർസിങിനെ ഷാജഹാൻ കീഴ്പെടുത്തുന്നു - പുറം.89</ref> രാജ്പുത് സംസ്ഥാനം പിന്നീട് മുഗൾ സാമ്രാജ്യത്തിന്റെ മേൽക്കോയ്മ അംഗീകരിച്ചു. 1617 ൽ [[ഡെക്കാൺ പീഠഭൂമി|ഡെക്കാനിലെ]] ലോധിയെ കീഴടക്കാൻ ജഹാംഗീർ ഖുറാമിനെ നിയോഗിച്ചു. ദക്ഷിണ അതിർത്തിയിലെ പ്രശ്നങ്ങൾ തീർത്ത് അവിടം മുഗൾ സാമ്രാജ്യത്തിന്റെ നേരിട്ടുള്ള നിയന്ത്രണത്തിലാക്കുക എന്നതായിരുന്നു ഉദ്ദേശം.<ref name=lodi1>{{cite web|title=ഷാജഹാൻ|url=http://tajmahal.gov.in/http://tajmahal.gov.in/shah_jahan.htmlpublisher=താജ്മഹൽ ഔദ്യോഗിക വെബ് വിലാസം}}{{പ്രവർത്തിക്കാത്ത കണ്ണി|date=ഓഗസ്റ്റ് 2021 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }}</ref><ref name=barhan1>{{cite web|title=ബർഹാൻപൂർ - ഗേറ്റ്വേ ടു സതേൺ ഇന്ത്യ|url=http://www.burhanpur.nic.in/historyE.html|publisher=ബർഹാൻപൂർ|access-date=2013-07-27|archive-date=2012-05-06|archive-url=https://web.archive.org/web/20120506013654/http://www.burhanpur.nic.in/historyE.html|url-status=dead}}</ref> ഈ വിജയത്തോടെ ജഹാംഗീർ ആണ് ഖുറാമിന് ഷാജഹാൻ ബഹാദൂർ എന്ന പേരു നൽകുന്നത്. തന്റെ ദർബാറിൽ ഒരു വിശേഷസ്ഥാനം നൽകി ആദരിക്കുകയും ചെയ്തു. സൈന്യത്തിൽ ഷാജഹാന്റെ പദവി ഉയർത്തുകയും കൂടി ചെയ്തു. ===സൈനിക നീക്കം=== സഹോദരന്മാരേയും, പിതാമഹരേയും ചതിച്ചും കൊലപ്പെടുത്തിയും ഒക്കെയാണ് മുഗൾ സാമ്രാജ്യത്തിൽ അധികാരമേറ്റെടുക്കൽ നടന്നിട്ടുള്ളത്. ഷാജഹാന്റെ കാലത്തും ഇത്തരം സാഹചര്യങ്ങളാണ് നിലവിലിരുന്നത്. സിംഹാസനത്തിനുവേണ്ടി എന്തും ചെയ്യാൻ മടിക്കാത്തവരായിരുന്നു മുഗൾ വംശജർ. 1611 ൽ ഷാജഹാന്റെ പിതാവ് ജഹാംഗീർ നൂർജഹാൻ എന്ന വിധവയെ വിവാഹം കഴിച്ചിരുന്നു. നൂർജഹാനും സഹോദരൻ അസഫ് ഖാനും ചേർന്ന് ജഹാംഗീറിന്റെ കൊട്ടാരത്തിലും, ഭരണരംഗത്തും ചെറുതല്ലാത്ത സ്വാധീനം ചെലുത്തിയിരുന്നു. അസഫ് ഖാന്റെ മകളായിരുന്നു ഷാജഹാന്റെ ഭാര്യയായി തീർന്ന മുംതാസ് മഹൽ. നൂർജഹാന്റെ ആദ്യ വിവാഹത്തിലുള്ള മകളെ, ഷാജഹാന്റെ ഇളയ സഹോദരനെകൊണ്ട് വിവാഹം കഴിപ്പിക്കാൻ നൂർജഹാൻ ശ്രമിച്ചു. നൂർജഹാന്റെ തന്ത്രങ്ങൾ ഷാജഹാനെക്കൊണ്ട് തന്റെ പിതാവായ ജഹാംഗീറിനെതിരേ പടനയിക്കുന്നതിൽ വരെ കൊണ്ടെത്തിച്ചു.<ref name=cols1>{{cite web|title=ജഹാംഗീർ|url=http://www.sscnet.ucla.edu/southasia/History/Mughals/Jehang.html|publisher=കോളേജ് ഓഫ് ലെറ്റേഴ്സ് ആന്റ് സയൻസ്|accessdate=27-ജൂലൈ-2013}}</ref><ref name=mughalladies1>{{cite book|title=റോയൽ മുഗൾ ലേഡീസ് ആന്റ് ദെയർ കോൺട്രിബ്യൂഷൻ|url=http://books.google.com.sa/books?id=v-2TyjzZhZEC&printsec=frontcover&source=gbs_ge_summary_r&cad=0#v=onepage&q&f=false|last=സോമ|first=മുഖർജി|publisher=ഗ്യാൻ പബ്ലിഷിംഗ് ഹൌസ്|page=132-142|isbn=978-8121207607|year=2001}}</ref> 1622 ൽ നടന്ന ഈ മുന്നേറ്റം ജഹാംഗീർ തടയുകയും, ഷാജഹാൻ നിരുപാധികം പിതാവിനു മുന്നിൽ കീഴടങ്ങുകയും ചെയ്തു.<ref name=medieval>{{cite book|title=ക്രോംപിൻഹെസീവ് ഹിസ്റ്ററി ഓഫ് മെഡിവേൽ ഇന്ത്യ|url=http://books.google.com.sa/books?id=sxhAtCflwOMC&pg=PA253&lpg=PA253&dq=revolt+against+jahangir+in+1622&source=bl&ots=UHOW3VJanG&sig=CK9olsWlXzDQblkQFN1o_w2rmkQ&hl=en&sa=X&ei=ANzzUfKpPMayhAevsoDYBQ&ved=0CEwQ6AEwAw#v=onepage&q=revolt%20against%20jahangir%20in%201622&f=false|last=ഫാറൂഖി സൽമ|first=അഹമ്മദ്|publisher=പിയേഴ്സൺ|page=253|isbn=978-8131732021|year=2011}}</ref> 1627 ൽ ജഹാംഗീർ ചക്രവർത്തി മരണമടയുകയും, അടുത്ത കിരീടാവകാശിയായിരുന്ന ഷാജഹാൻ അധികാരമേറ്റെടുക്കുകയും ചെയ്തു. തന്റെ പേരിനെ അന്വർത്ഥമാക്കുന്ന നടപടികളായിരുന്നു അധികാരമേറ്റയുടൻ ഷാജഹാൻ നടപ്പിലാക്കിയത്. തന്റെ സ്ഥാനാരോഹണത്തിനു എതിരുനിന്നവരെയെല്ലാം ഷാജഹാൻ വകവരുത്തി. രണ്ടാനമ്മയായ നൂർജഹാനെ കാരാഗൃഹത്തിലടച്ചു. അതുചെയ്യാതെ തനിക്ക് സമാധാനമായി ഭരിക്കാനാവില്ല എന്ന് ഷാജഹാൻ കരുതിയിരിക്കണം. ==ചക്രവർത്തി== ===മുഗൾ സാമ്രാജ്യ ഭരണം=== [[File:Shah Jahan.jpg|200px|right|thumb|ഷാജഹാൻ തന്റെ ദർബാറിൽ]] ജഹാംഗീറിന്റെ ഭരണകാലത്ത് മുഗൾ സാമ്രാജ്യം താരതമ്യേന സമാധാനപരമായിരുന്നുവെങ്കിലും, ഭരണത്തിന് വെല്ലുവിളികൾ ഉണ്ടായിരുന്നു. 1634 ൽ ഷാജഹാന്റെ നേതൃത്വത്തിൽ മുഗൾ സൈന്യം സിഖ് സാമ്രാജ്യത്തെ ആക്രമിച്ചു. മുഗൾ സൈന്യത്തേക്കാൾ തീരെ ചെറുതായിരുന്നു സിഖ് സൈന്യമെങ്കിലും അവർ ധീരമായ ചെറുത്തുനിൽപ്പാണ് നടത്തിയത്. സിഖ് സേനയെ നയിച്ചത് ഗുരു ഹർഗോബിന്ദ് ആയിരുന്നു, ഈ യുദ്ധത്തിൽ മുഗൾ സൈനിക തലവനായിരുന്ന മുഖ്ലിസ് ഖാൻ കൊല്ലപ്പെട്ടു.<ref name=hrgovind1>{{cite web|title=ഗുരു ഹർഗോബിന്ദ് സാഹിബ്|url=http://www.sgpc.net/gurus/guruhargobind.asp|publisher=ശിരോമണി ഗുരുദ്വാര പ്രബന്ധക് കമ്മിറ്റി|access-date=2013-07-27|archive-date=2009-12-14|archive-url=https://web.archive.org/web/20091214150350/http://www.sgpc.net/gurus/guruhargobind.asp|url-status=dead}}</ref> ഷാജഹാന്റെ നേതൃത്വത്തിൽ മുഗൾ സാമ്രാജ്യം ക്രമേണ വളരുകയായിരുന്നു. കലയും, കലാകാരന്മാരേയും കൊണ്ട് സമ്പുഷ്ടമായിരുന്നു ഷാജഹാന്റെ കീഴിൽ മുഗൾ സാമ്രാജ്യം. ലോകത്തിലെ മികച്ച കലാകാരന്മാരും, ശിൽപികളും അന്ന് ഇന്ത്യയിലായിരുന്നു. ഷാജഹാൻ ഇവരെയെല്ലാം അകമഴിഞ്ഞ് പ്രോത്സാഹിപ്പിച്ചിരുന്നു. ഇറ്റലിക്കാരനായ സഞ്ചാരി ഫ്രാൻകൂയിസ് വെർണിയർ രാജധാനി സന്ദർശിച്ചു1638 മുഗൾ ഭരണസിരാകേന്ദ്രം ഷാജഹാൻ ആഗ്രയിൽ നിന്നും ഡൽഹിയിലേക്കു മാറ്റി. ഷാജഹാന്റെ ഭരണകാലത്ത് നീതിനിഷേധങ്ങൾ കുറവായിരുന്നു എന്നു പറയപ്പെടുന്നു. സ്വന്തം ജോലിക്കാരെപ്പോലും ബഹുമാനിച്ചിരുന്ന ഒരു ഭരണാധികാരിയായിരുന്നു ഷാജഹാൻ.<ref name=architecture1>{{cite web|title=ഷാജഹാന്റെ ഭരണകാലഘട്ടം|url=http://www.islamicart.com/library/empires/india/shahjahan.html|publisher=ഇസ്ലാമിക് ആർകിടെക്ചർ|accessdate=29-ജൂലൈ-2013|archive-date=2007-10-11|archive-url=https://web.archive.org/web/20071011024711/http://www.islamicart.com/library/empires/india/shahjahan.html|url-status=dead}}</ref> ===സൈനിക വിജയങ്ങൾ=== ഷാജഹാന്റെ കാലത്ത് [[ഡെക്കാൻ പീഠഭൂമി|ഡെക്കാനിലെ]] ആക്രമണങ്ങൾ തുടർന്നു. അഫ്ഘാൻ പ്രഭു ഖാൻ ജഹാൻ ലോധി അട്ടിമറിക്ക് ശ്രമിച്ചെങ്കിലും അതിനെ പരാജയപ്പെടുത്തി. അഹ്മദ് നഗറിനെതിരെ ആക്രമണം നടത്തി. ബണ്ഡെല രജപുത്രരെ പരാജയപ്പെടുത്തി ഓർഛ പിടിച്ചടക്കി<ref name=ncert>സോഷ്യൽ സയൻസ്, ഔർ പാസ്റ്റ്സ്-II, എൻ.സി.ആർ.ടി ടെക്സ്റ്റ് ബുക് ഹിസ്റ്ററി ഫോർ ക്ലാസ്സ് VII, അദ്ധ്യായം 4, ദ മുഗൾ എംപയർ, പുറം 45-59, ISBN 817450724 </ref>. 1632-ൽ അഹ്മദ്നഗർ പൂർണമായും സാമ്രാജ്യത്തോട് കൂട്ടിച്ചേർത്തു. 1627-ൽ പിതാവ്, [[ജഹാംഗീർ|ജഹാംഗീറിന്റെ]] അവസാനകാലത്ത് മുഗളരിൽ നിന്നും [[സഫവി സാമ്രാജ്യം|സഫവികൾ]] കൈയടക്കിയ [[കന്ദഹാർ]], ഷാജഹാന്റെ കാലത്ത് 1637-ൽ മുഗളർ തിരിച്ചുപിടിച്ചു.<ref name=afghans199>{{cite book |last=വോഗൽസാങ്|first= വിലെം|title=ദ അഫ്ഗാൻ|year=2002 |publisher=വില്ലെ-ബ്ലാക്ക്വെൽ ജോൺ വില്ലി & സൺസ്, ലിമിറ്റഡ്, ലണ്ടൻ.|location=ലണ്ടൻ|isbn=978-1-4051-8243-0|chapter=14-ടുവേഡ്സ് ദ കിങ്ഡം ഓഫ് അഫ്ഗാനിസ്ഥാൻ|pages=219-220|url=http://books.google.co.in/books?id=9kfJ6MlMsJQC}}</ref>. 1629-ൽ ആരംഭിച്ച സൈനികനീക്കമാണ് 1637-ൽ വിജയത്തിൽ കലാശിച്ചത്.<ref name=afghanI5>{{cite book |title=അഫ്ഗാനിസ്ഥാൻ എ സ്റ്റഡി ഓഫ് പൊളിറ്റിക്കൽ ഡിവലപ്പ്മെന്റ് ഇൻ സെൻട്രൽ ആന്റ് സതേൺ ഏഷ്യ - സെക്കന്റ് എഡിഷൻ|url=http://books.google.com.sa/books?id=FHSgAAAAMAAJ&q=|last=വില്ല്യം കെർ|first=ഫ്രേസർ ടൈറ്റ്ലർ|year=1953 |publisher=ഓക്സ്ഫഡ് സർവ്വകലാശാല പ്രസ്സ്|location=ലണ്ടൻ|isbn=|pages=39}}</ref> മുഗളരോട് തോറ്റ കന്ദഹാറിലെ സഫവി ഗവർണർ നഗരം മുഗളർക്ക് അടിയറവക്കുകയായിരുന്നു. മുഗളർ തുടർന്ന് ഹിൽമന്ദിന്റെ തീരത്തുള്ള ഗിരിഷ്കും സമീൻ ദവാർ പ്രവിശ്യയും കരസ്ഥമാക്കി<ref name=afghans1467>{{cite book |last=വോഗൽസാങ്|first= വിലെം|title=ദ അഫ്ഗാൻ|year=2002 |publisher=വില്ലെ-ബ്ലാക്ക്വെൽ ജോൺ വില്ലി & സൺസ്, ലിമിറ്റഡ്, ലണ്ടൻ.|location=ലണ്ടൻ|isbn=978-1-4051-8243-0|chapter=14-ടുവേഡ്സ് ദ കിങ്ഡം ഓഫ് അഫ്ഗാനിസ്ഥാൻ|pages=219-220|url=http://books.google.co.in/books?id=9kfJ6MlMsJQC}}</ref>. അക്ബറിന്റെ കാലം മുതൽക്കേ, വടക്കൻ അഫ്ഗാനിസ്താന്റെ മിക്ക ഭാഗങ്ങളും [[ഉസ്ബെക്|ഉസ്ബെക്കുകളുടെ]] നിയന്ത്രണത്തിലായിരുന്നു. ഇക്കാലത്ത് പലപ്പോഴും ഇവർ [[ഹിന്ദുകുഷ്]] കടന്ന് തെക്കുവശത്തും ആക്രമണങ്ങൾ നടത്തിയിരുന്നു. 1629-ൽ അവർ [[ബാമിയാൻ]] പിടിച്ചടക്കുകയും ചെയ്തിരുന്നു. കന്ദഹാർ പിടിച്ച് 2 വർഷത്തിനുശേഷം, ഷാജഹാൻ തന്റെ പുത്രൻ മുറാദിനെ അഫ്ഗാനിസ്താന്റെ വടക്കുകിഴക്കൻ മേഖലയിലുള്ള [[ബദാഖ്ശാൻ]] പിടിക്കാനായി പറഞ്ഞയക്കുകയും ഇതിൽ വിജയം കാണുകയും ചെയ്തു. ഇതിനു പുറമേ 1646-ൽ മുഗൾ സേന, ഷിബർഘാനിൽ വച്ച് ഉസ്ബെക്കുകളെ പരാജയപ്പെടുത്തി [[ബൽഖ്|ബൽഖും]] തെർമെസും കീഴടക്കി വടക്കൻ അഫ്ഗാനിസ്താൻ പൂർണ്ണമായും നിയന്ത്രണത്തിലാക്കി. ഷാജഹാന്റെ മറ്റൊരു പുത്രനും പിൽക്കാലചക്രവർത്തിയുമായിരുന്ന [[ഔറംഗസേബ്|ഔറംഗസേബും]] ഇവിടത്തെ മുഗൾ ആക്രമണങ്ങൾക്ക് നേതൃത്വം നൽകിയിരുന്നു. എങ്കിലും 1647 വരെ ഈ പ്രദേശങ്ങൾ മുഗൾ സാമ്രാജ്യത്തിനു കീഴിലായിരുന്നുള്ളൂ. [[ഗറില്ല യുദ്ധമുറ|ഗറില്ല യുദ്ധമുറയിലൂടെ]] ഉസ്ബെക്കുകൾ തിരിച്ചടിക്കുകയും വടക്കൻ അഫ്ഗാനിസ്താനിൽ നിന്നും പിന്മാറാൻ മുഗളരെ നിർബന്ധിതരാക്കുകയും ചെയ്തു. അങ്ങനെ മുഗൾ സൈന്യം ഓക്സസ് തടത്തിൽ നിന്നും 1648-ൽ കാബൂളിലേക്ക് പിൻ‌വാങ്ങി.<ref name=afghans146>{{cite book |last=വോഗൽസാങ്|first= വിലെം|title=ദ അഫ്ഗാൻ|year=2002 |publisher=വില്ലെ-ബ്ലാക്ക്വെൽ ജോൺ വില്ലി & സൺസ്, ലിമിറ്റഡ്, ലണ്ടൻ.|location=ലണ്ടൻ|isbn=978-1-4051-8243-0|chapter=14-ടുവേഡ്സ് ദ കിങ്ഡം ഓഫ് അഫ്ഗാനിസ്ഥാൻ|pages=219-220|url=http://books.google.co.in/books?id=9kfJ6MlMsJQC}}</ref>.<ref name=afghanI5/> ഇതിനുപിന്നാലെ 1649 ഫെബ്രുവരിയിൽ സഫവി ഷാ അബ്ബാസ് രണ്ടാമൻ കന്ദഹാർ വീണ്ടും പിടിച്ചടക്കി. 1649-നും 1653-നും ഇടയിൽ ഔറംഗസേബിന്റേയും അദ്ദേഹത്തിന്റെ മൂത്ത ജ്യേഷ്ഠൻ ദാരാ ഷികൂഹിന്റേയും നേതൃത്വത്തിൽ കന്ദഹാർ തിരിച്ചുപിടിക്കാൻ മൂന്നുവട്ടം ശ്രമം നടത്തിയെങ്കിലും മുഗ്ഗളർക്ക് ഇതിൽ വിജയം വരിക്കാനായില്ല<ref name=afghans14>{{cite book |last=വോഗൽസാങ്|first= വിലെം|title=ദ അഫ്ഗാൻ|year=2002 |publisher=വില്ലെ-ബ്ലാക്ക്വെൽ ജോൺ വില്ലി & സൺസ്, ലിമിറ്റഡ്, ലണ്ടൻ.|location=ലണ്ടൻ|isbn=978-1-4051-8243-0|chapter=14-ടുവേഡ്സ് ദ കിങ്ഡം ഓഫ് അഫ്ഗാനിസ്ഥാൻ|pages=219-220|url=http://books.google.co.in/books?id=9kfJ6MlMsJQC}}</ref>. ===ശിൽപ-കലാ രംഗത്തുള്ള സംഭാവനകൾ=== [[പ്രമാണം:Jahangir's Tomb.jpg|thumb|200px|ജഹാംഗീറിന്റെ ശവകുടീരം]] എല്ലാ മുഗൾരാജാക്കന്മാരും വാസ്തുവിദ്യയെ പ്രോത്സാഹിപ്പിച്ചിരുന്നവർ തന്നെയാണ്. [[ബാബർ|ബാബറിന്റെയും]], അക്ബറിന്റേയും കാലഘട്ടങ്ങൾ പ്രശസ്തമാണ്, എന്നാൽ ഷാജഹാന്റെ ഭരണകാലത്താണ് മുഗൾ വാസ്തുവിദ്യ അതിന്റെ പാരമ്യതയിൽ എത്തുന്നത്. രാജകീയ പ്രൗഢിയുള്ള താജ്മഹലാണ് അതിന്റെ ഏറ്റവും മികച്ച ഉദാഹരണം. കാലത്തിന്റെ കവിളിൽ വീണ ഒരു കണ്ണുനീർത്തുള്ളി എന്നാണ് രബീന്ദ്രനാഥ ടാഗോർ താജ്മഹലിനെ വിശേഷിപ്പിച്ചത്.<ref name=teardrop1>{{cite book|title=താജ്മഹൽ-വിശേഷണങ്ങൾ|url=http://tajmahal.gov.in/taj_story.html|publisher=താജ്മഹൽ|quote=താജ്മഹലിനെക്കുറിച്ച് രബീന്ദ്രനാഥ് ടാഗോർ|access-date=2013-07-28|archive-date=2013-07-02|archive-url=https://web.archive.org/web/20130702112430/http://tajmahal.gov.in/taj_story.html|url-status=dead}}</ref>ഷാജഹാന്റെ ദർബാറിൽ പല പ്രമുഖ സഞ്ചാരികളും അതിഥികളായിരുന്നു. ഷാജഹാന്റെ സദസ്സിൽ അദ്ദേഹമിരുന്നിരുന്ന മയൂരസിംഹാസനം അക്കാലത്ത് പ്രസിദ്ധമായിരുന്നു. സ്വർണ്ണംകൊണ്ട് പണിതീർത്തതായിരുന്നു ഇത്. കൂടാതെ വിലപിടിപ്പുള്ള ധാരാളം പവിഴങ്ങളും, രത്നങ്ങളും ഈ സിംഹാസനത്തിനു മോടി കൂട്ടാൻ വേണ്ടി ഉപയോഗിച്ചിരുന്നു.<ref name=peacock1>{{cite news|title=അസ് പ്രൈസ്ലെസ്സ് അസ് ദ പീകോക്ക് ത്രോൺ|url=http://www.tribuneindia.com/2000/20000130/spectrum/main7.htm|last=കെ.കെ.എൻ|first=സ്വാമി|publisher=ട്രൈബ്യൂൺ ഇന്ത്യ|date=30-ജനുവരി-2000}}</ref> മുഗൾ കലാരംഗം അതിന്റെ പാരമ്യതയിലായിരുന്നു ഷാജഹാന്റെ കൊടിക്കീഴിൽ. ഇന്നും പ്രൌഢഗാംഭീര്യത്തോടെ നിൽക്കുന്ന [[ചെങ്കോട്ട]], [[ഡൽഹി|ഡൽഹിയിലെ]] ജുമാ മസ്ജിദ്, ലാഹോറിലെ ഷാലിമാർ ഉദ്യാനം, ജഹാംഗീറിന്റെ ശവകുടീരം എന്നിവയെല്ലാം മുഗൾ കാലഘട്ടം ശിൽപരംഗത്ത് നൽകിയ സംഭാവനകളുടെ ഉദാഹരണങ്ങളാണ്. ഫ്രഞ്ച് സഞ്ചാരി ഫ്രാൻങ്കോവെർനിയർ ഇക്കാലത്ത് ഇന്ത്യാ സന്ദർശിച്ചു..<ref name="Batra2008">{{cite book|last=എൻ.എൽ|first=ബത്ര|title=ഡെൽഹീസ് റെഡ്ഫോർട്ട് ബൈ യമുന|url=http://books.google.com/books?id=wUMWAQAAMAAJ|accessdate=5-ഓഗസ്റ്റ്-2012|date=മെയ്-2008|publisher=നിയോഗി ബുക്സ്}}</ref><ref name=shalimar1>{{cite web|title=ഷാലിമാർ ഗാർഡൻസ്|url=http://mughalgardens.org/html/shalamar.html|publisher=മുഗൾ ഗാർഡൻസ്.ഓർഗ്|accessdate=09-ജൂലൈ-2013}}</ref> == അവസാനകാലം== 1657-58 കാലത്ത് പിന്തുടർച്ചാവകാശത്തിനായി ഷാജഹാന്റെ മക്കൾക്കിടയിൽ തന്നെ കലഹം നടന്നു. ബംഗാൾ വൈസ്രോയി ആയിരുന്ന ഷുജ, ഗുജറാത് വൈസ്രോയി ആയിരുന്ന മുറാദ് ബക്ഷ് തുടങ്ങിയവർ ആഗ്രയിലേക്ക് സൈനിക നീക്കം നടത്തി. മുഗൾ സാമ്രാജ്യത്തിന്റെ സിംഹാസനമായിരുന്നു എല്ലാവരുടേയും ലക്ഷ്യം. എന്നാൽ ആഗ്രയിൽ സൈന്യത്തിന്റെ തലവനായിരുന്ന ഔറംഗസേബിന് ഇവരെ പരാജയപ്പെടുത്താൻ വളരെ ക്ലേശിക്കേണ്ടി വന്നില്ല. അങ്ങനെ ഈ കുടുംബകലഹത്തിൽ മേൽക്കൈ നേടിയ [[ഔറംഗസേബ്]] തന്റെ സഹോദരന്മാരെ മൂന്നു പേരേയും വകവരുത്തുകയും, ഷാ ജഹാനെ ആഗ്ര കോട്ടയിൽ തടവിലാക്കുകയും ചെയ്തു. തന്റെ പ്രണയിനിക്കു വേണ്ടി പണിത സ്മാരകമായ താജ്മഹലും നോക്കി ശിഷ്ടകാലം മുഴുവൻ ഷാജഹാന്‌ ഈ തടവറയിൽ കഴിയേണ്ടി വന്നു<ref name=ncert1>സോഷ്യൽ സയൻസ്, ഔർ പാസ്റ്റ്സ്-II, എൻ.സി.ആർ.ടി ടെക്സ്റ്റ് ബുക് ഹിസ്റ്ററി ഫോർ ക്ലാസ്സ് VII, അദ്ധ്യായം 4, ദ മുഗൾ എംപയർ, പുറം 45-59, ISBN 817450724 </ref><ref name=agrafort34>{{cite web|title=ഷാജഹാൻ|url=http://www.sscnet.ucla.edu/southasia/History/Mughals/Shahjahan.html|publisher=കോളേജ് ഓഫ് ലെറ്റേഴ്സ്|accessdate=29-ജൂലൈ-2013}}</ref> ഷാജഹാന്റെ മൂത്ത മകളായ ജഹനാരാ ബീഗം ആയിരുന്നു ഈ രോഗശയ്യയിൽ പിതാവിനെ ശുശ്രൂഷിച്ചിരുന്നത്. മുംതാസ് മഹലിന്റെ സ്വത്തിന്റെ ഭൂരിഭാഗവും ഷാജഹാൻ നീക്കിവെച്ചത് ജഹനാരാ ബീഗത്തിന്റെ പേരിലായിരുന്നു. ബാക്കി സ്വത്തുക്കൾ മറ്റുള്ള മക്കൾക്കായി വീതിച്ചു നൽകി. 1666 ജനുവരിയിൽ ഉദരരോഗം കൊണ്ട് ഷാജഹാന്റെ നില തീരെ വഷളായി. 22 ജനുവരി 1666 ന് അദ്ദേഹം മരിച്ചു. താജ് മഹലിൽ, തന്റെ പ്രിയ പത്നി മുംതാസ് മഹലിന്റെ കബറിടത്തിൽ ഷാജഹാനേയും അടക്കി. == താജ് മഹൽ == {{main|താജ് മഹൽ}} തന്റെ പത്നിയായിരുന്ന മുംതാസ് മഹലിന്റെ ഓർമ്മക്കായി ഷാജഹാൻ പണി കഴിപ്പിച്ചതാണ്‌ താജ് മഹൽ. ഈ മനോഹര കുടീരം ലോകമഹാദ്ഭുതങ്ങളിലൊന്നായി കണക്കാക്കപ്പെടുന്നു. ഷാ ജഹാന്റെ ശവകുടീരവും താജ് മഹലിൽ തന്നെയാണ്‌. പേർഷ്യൻ,ഒട്ടോമൻ,ഇന്ത്യൻ,ഇസ്ലാമിക് എന്നീ വാസ്തുവിദ്യാ മാതൃകകൾ കൂടിച്ചേർന്നുണ്ടായ [[മുഗൾ വാസ്തുവിദ്യ|മുഗൾ വാസ്തുവിദ്യയുടെ]] ഉത്തമോദാഹരണമാണ് താജ് മഹൽ. പൂർണമായും [[വെണ്ണക്കല്ല്|വെണ്ണക്കല്ലിൽ]] നിർമ്മിച്ച ഈ സ്മാരകം പൂർത്തിയാകാൻ ഇരുപത്തി രണ്ട് വർഷം എടുത്തു എന്നാണ് കണക്ക്. 1983- ൽ ലോകത്തിലെ പൈതൃക സ്ഥലങ്ങളുടെ [[യുനെസ്കോ|യുനെസ്കോയുടെ]] പട്ടികയിൽ താജ് മഹലിനെ പെടുത്തി.<ref name=unesco1231>{{cite web|title=യുനെസ്കോ ലോക പൈതൃകങ്ങളുടെ പട്ടിക|url=http://tajmahal.gov.in/unesco.html|publisher=താജ്മഹൽ ഔദ്യോഗിക വെബ് വിലാസം|accessdate=28-ജൂലൈ-2013|archive-date=2013-07-01|archive-url=https://web.archive.org/web/20130701042500/http://tajmahal.gov.in/unesco.html|url-status=dead}}</ref> വെണ്ണക്കല്ലിൽ പണിത സൗധമാണ്‌ ഏറ്റവും പ്രധാനമെങ്കിലും ഇതിനോടനുബന്ധിച്ച് മറ്റു കെട്ടിടങ്ങളും ചേർന്ന ഒരു സമുച്ചയമാണ്‌ താജ് മഹൽ. ഇതിന്റെ പണി ഏകദേശം 1632 ൽ തുടങ്ങി 1653 ൽ തീർന്നു എന്നാണ് കണക്കാക്കപ്പെടുന്നത്. പതിനായിരക്കണക്കിന് തൊഴിലാളികൾ ചേർന്നാണ് ഇതിന്റെ നിർമ്മാണം പൂർത്തീകരിച്ചത്. <ref>ടില്ലിറ്റ്സൺ, ജി.എച്ച്.ആർ. (1990). ആർകിടെക്ചറൽ ഗൈഡ് ടു മുഗൾ ഇന്ത്യ, കോണിക്കിൾ ബുക്സ്</ref>. [[ഉസ്താദ് അഹമ്മദ് ലാഹോറി|ഉസ്താദ് അഹമ്മദ് ലാഹോറിയാണ്]] ഇതിന്റെ പ്രധാന ശില്പി.<ref name="unesco">{{cite web|title=യുനെസ്കോ അഡ്വസൈറി ബോഡ് ഇവാല്വേഷൻ|url=http://whc.unesco.org/archive/advisory_body_evaluation/252.pdf |publisher=യുനെസ്കോ}}</ref><ref name=lahauri1>{{cite web|title=ദ താജ്മഹൽ|url=http://www.islamicart.com/library/empires/india/taj_mahal.html|publisher=ഇസ്ലാമിക് ആർകിടെക്ചർ|accessdate=28-ജൂലൈ-2013|archive-date=2009-04-17|archive-url=https://web.archive.org/web/20090417083242/http://islamicart.com/library/empires/india/taj_mahal.html|url-status=dead}}</ref> == വിമർശനങ്ങൾ == വിഖ്യാതമായ പല ചരിത്രസ്മാരകങ്ങളുടെ കർത്താവാണെങ്കിലും ഇവയുടെ നിർമ്മാണത്തിനായി ഖജനാവിലെ പണം ധൂർത്തടിച്ചതിന്റെ പേരിൽ [[മഹാത്മാഗാന്ധി]] അടക്കമുള്ള പ്രമുഖർ ഷാജഹാനെ വിമർശിക്കുന്നു<ref name=bharatheeyatha4>{{cite book |last=സുകുമാർ അഴീക്കോട് |first= |authorlink= സുകുമാർ അഴീക്കോട്|coauthors= |title= ഭാരതീയത|year=1993 |publisher= [[ഡി.സി. ബുക്സ്]]|location= [[കോട്ടയം]], [[കേരളം]], [[ഇന്ത്യ]]|isbn= 81-7130-993-3 |pages= 98-100|chapter= 4-ശാസ്ത്രവും കലയും|language=മലയാളം}}</ref>. ഉദാഹരണത്തിന്‌ [[മയൂരസിംഹാസനം|മയൂരസിംഹാസനത്തിന്റെ]] ഇന്നത്തെ വില 1999-ൽ കണക്കാക്കിയതനുസരിച്ച് ഏകദേശം 80 കോടി [[യുണൈറ്റഡ് സ്റ്റേറ്റ്സ് ഡോളർ|അമേരിക്കൻ ഡോളറിലധികം]] വരുന്നുണ്ട്. [[താജ് മഹൽ]] നിർമ്മിക്കാനെടുത്ത ചെലവിന്റെ ഏകദേശം ഇരട്ടിയായിരിക്കും ഇത് എന്നു കരുതുന്നു . തൻ്റെ മകൾ ജഹനരയെ വിവാഹം കഴിക്കാൻ അനുവദിച്ചില്ല.Princes of prince എന്ന ഗ്രന്ഥത്തിൽ ജഹനര പല കാര്യങ്ങളും പരാമർശിക്കുന്നു.kname=tribune>[http://www.tribuneindia.com/2000/20000130/spectrum/main7.htm ട്രൈബ്യൂൺ ഇന്ത്യ (ശേഖരിച്ചത് 2009 ഫെബ്രുവരി 2)]</ref>. == അവലംബം == *{{cite book|title=ഷാജഹാൻ|last=ഫെർഗൂസ്|first=നിക്കോൾ|url=http://books.google.com.sa/books?id=KfkCTTcvKGwC&printsec=|publisher=പെൻഗ്വിൻ ബുക്സ്|year=2009|isbn=978-06700-83039|ref=sj09}} {{reflist|2}} {{Bio-stub}} [[വർഗ്ഗം:മുഗൾ ചക്രവർത്തിമാർ]] gjeti9xtt9crx1l3084qhih8enf12qx 0 45500 4533807 4122557 2025-06-15T23:52:09Z InternetArchiveBot 146798 Rescuing 0 sources and tagging 1 as dead.) #IABot (v2.0.9.5 4533807 wikitext text/x-wiki {{prettyurl|Rhine}}{{Infobox river|name=റൈൻ|source_confluence_location=[[Tamins]], [[Graubünden]], [[Switzerland]]|discharge1_min={{convert|800|m3/s|cuft/s|abbr=on}}|discharge1_avg={{convert|2900|m3/s|cuft/s|abbr=on}}|discharge1_max={{convert|13000|m3/s|cuft/s|abbr=on}} <!---------------------- BASIN FEATURES -->|source1=[[Vorderrhein|Rein Anteriur/Vorderrhein]]|source1_location=[[Tomasee]] ({{lang-rm|Lai da Tuma}}), [[Surselva (district)|Surselva]], [[Graubünden]], [[Switzerland]]|source1_coordinates={{coord|46|37|57|N|8|40|20|E|display=inline}}|source1_elevation={{convert|2345|m|abbr=on}}|source2=[[Hinterrhein (river)|Rein Posteriur/Hinterrhein]]|source2_location=[[Paradies Glacier]], [[Graubünden]], [[Switzerland]]|source2_coordinates=|source2_elevation=|source_confluence=[[Reichenau, Switzerland|Reichenau]]|source_confluence_coordinates={{coord|46|49|24|N|9|24|27|E|display=inline}}|depth_max=|source_confluence_elevation={{convert|585|m|abbr=on}}|mouth=[[വടക്കൻ കടൽ]]|mouth_location=[[Netherlands]]|mouth_coordinates={{coord|51|58|54|N|4|4|50|E|display=inline,title}}|mouth_elevation={{convert|0|m|abbr=on}}|progression=|river_system=|basin_size={{convert|185000|km2|abbr=on}}|tributaries_left=|tributaries_right=|custom_label=|custom_data=|discharge1_location=|depth_avg=|name_native={{lang|la|Rhenus}}, {{lang|rm|Rein}}, {{lang|gsw|Rhi(n)}}, {{lang|de|Rhein}}, {{lang|fr|le Rhin}},<ref name=French>{{cite web |url=http://tab.geoportail.fr/?c=7.503120422363362,47.67887135071144&z=12&l0=ORTHOIMAGERY.ORTHOPHOTOS:WMTS(1)&l1=GEOGRAPHICALGRIDSYSTEMS.MAPS.SCAN-EXPRESS.STANDARD:WMTS(1)&permalink=yes |title=Le Rhin |publisher=L'Institut National de l'Information Geographique et Forestrière IGN |location=Paris, France |type=official site |language=French |accessdate=2016-03-06 |archive-date=2016-03-06 |archive-url=https://web.archive.org/web/20160306110938/http://tab.geoportail.fr/?c=7.503120422363362,47.67887135071144&z=12&l0=ORTHOIMAGERY.ORTHOPHOTOS:WMTS(1)&l1=GEOGRAPHICALGRIDSYSTEMS.MAPS.SCAN-EXPRESS.STANDARD:WMTS(1)&permalink=yes |url-status=dead }}</ref> {{lang|nl|Rijn}}|subdivision_type1=Country|name_native_lang=|name_other=|name_etymology=Celtic ''Rēnos'' <!---------------------- IMAGE & MAP -->|image=Middle Bridge, Basel, Switzerland.JPG|image_size=300|image_caption=The Rhine in [[Basel]], [[Switzerland]]|map=Flusssystemkarte_Rhein_04.jpg|map_size=240|map_caption=Map of the Rhine basin|pushpin_map=|pushpin_map_size=240|pushpin_map_caption=<!---------------------- LOCATION -->|subdivision_name1=[[Switzerland]], [[Liechtenstein]], [[Austria]], [[Germany]], [[France]], [[Netherlands]]|depth_min=|subdivision_type2=Rhine Basin|subdivision_name2=[[Switzerland]], [[Liechtenstein]], [[Vorarlberg]], South and Western Germany, [[Alsace]], [[Luxembourg]], [[Belgium]], [[Netherlands]], [[Val di Lei]], Italy|subdivision_type3=Region|subdivision_name3=Central and Western Europe|subdivision_type4=|subdivision_name4=|subdivision_type5=|subdivision_name5=<!---------------------- PHYSICAL CHARACTERISTICS -->|length={{convert|1230|km|mi|abbr=on}}, <ref group=note name=length/>|width_min=|width_avg=|width_max=|extra=<ref>Frijters and Leentvaar (2003)</ref>}}[[യൂറോപ്പ്|യൂറോപ്പിലെ]] ഏറ്റവും നീളമേറിയ നദികളിൽ ഒന്നാണ് '''റൈൻ''' ({{lang-nl|Rijn}}; {{lang-fr|Rhin}}; {{lang-de|Rhein}}; {{lang-it|Reno}}; {{lang-la|Rhenus}}; {{lang-rm|Rain}}). [[സ്വിറ്റ്സർലാന്റ്|സ്വിറ്റ്സർലാന്റിലെ]] [[ആൽപ്സ്]] പർവതനിരകളിൽ ഉത്ഭവിച്ച് [[Netherlands|നെതർലാന്റ്സിലെ]] [[വടക്കൻ കടൽ|വടക്കൻ കടലിൽ]] പതിക്കുന്ന ഈ നദി [[യൂറോപ്പ്|യൂറോപ്പിലെ]] ഏറ്റവും പ്രധാനപ്പെട്ട നദികളിൽ ഒന്നാണ്. സെക്കന്റിൽ ശരാശരി 2,000 ഘന മീറ്ററിലധികം ജലം പുറന്തള്ളുന്ന ഈ നദിയുടെ നീളം 1,233 കിലോമീറ്റർ (766 മൈൽ) ആണ്.<ref name="kurzerRhein">{{cite web |url=http://www.sueddeutsche.de/wissen/981/507145/text/ |title=Der Rhein ist kürzer als gedacht – Jahrhundert-Irrtum |work=sueddeutsche.de |accessdate=2010-03-27 |last1=Schrader |first1=Christopher |last2=Uhlmann |first2=Berit |language=de |date=March 28, 2010 |archive-date=2010-03-31 |archive-url=https://web.archive.org/web/20100331134239/http://www.sueddeutsche.de/wissen/981/507145/text/ |url-status=dead }}</ref><ref name="shortRhine">{{cite web |url=http://www.thelocal.de/society/20100327-26161.html |title=Rhine River 90km shorter than everyone thinks |work=The Local – Germany's news in English |date=March 27, 2010 |accessdate=2010-04-09}}</ref> റൈനും ഡാന്യൂബും ചേർന്നാണ് [[റോമാ സാമ്രാജ്യം|റോമാ സാമ്രാജ്യത്തിന്റെ]] വടക്കൻ അതിർത്തി രൂപവത്കരിച്ചിരുന്നത്. അക്കാലം മുതൽ ഉൾനാട്ടിലേക്ക് ചരക്കുകൾ കടത്തുന്നതിനുള്ള ഒരു പ്രധാന ജലഗതാഗത മാർഗ്ഗമാണ് റൈൻ. ഒരു പ്രതിരോധമായും നിലകൊണ്ട റൈൻ പല അന്താരാഷ്ട്ര, ആഭ്യന്തര അതിർത്തികൾക്കും അടിസ്ഥാനമായിരുന്നു. റൈൻ നദിക്കരയിൽ സ്ഥിതിചെയ്യുന്ന ചരിത്രാതീതകാലത്തെ കോട്ടകൾ, ജലഗതാഗതമാർഗ്ഗം എന്ന നിലയിൽ അതിനുണ്ടായിരുന്ന പ്രാധാന്യത്തെ വ്യക്തമാക്കുന്നു. [[മൈൻ നദി|മൈൻ]], [[നെക്കാർ]], മൊസേൽ എന്നിവ റൈൻ നദിയുടെ പ്രധാന പോഷകനദികളാണ്. [[ചിത്രം:Rhein-Karte.png|thumb|റൈൻ നദിയുടെ ഗതി]] == അവലംബം == <references/> == പുറത്തേക്കുള്ള കണ്ണികൾ == {{col-begin}} {{col-break}} * [http://www.werow.com/en/guide/rhein Rhine online water guide and map]{{പ്രവർത്തിക്കാത്ത കണ്ണി|date=ജൂൺ 2025 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }} * [http://www.ppl.nl/index.php?option=com_wrapper&view=wrapper&Itemid=82 Bibliography on Water Resources and International Law] Peace Palace Library * {{PDFlink|[http://www.nederlandleeftmetwater.nl/UserFiles/File/PKB%20Ruimte%20voor%20de%20rivier%20Engels.pdf Spatial Planning Key Decision Room for the River. Investing in the safety and vitality of the Dutch river basin region (Dec 2006)]|1.31&nbsp;MB}} === Geology === * [http://www.guardian.co.uk/uk/2003/sep/21/science.highereducation Britain's drowned landscapes] * [http://gsa.confex.com/gsa/inqu/finalprogram/abstract_54199.htm New dating of the European Ice Age] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20070707162024/http://gsa.confex.com/gsa/inqu/finalprogram/abstract_54199.htm |date=2007-07-07 }} * [http://pages.unibas.ch/earth/tecto/Members/Schmid/alps/schmid_html/Text_Schmid.html Regional Tectonics: from the Rhine Graben] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20051219072231/http://pages.unibas.ch/earth/tecto/Members/Schmid/alps/schmid_html/Text_Schmid.html |date=2005-12-19 }} * [http://www.geo.uu.nl/fg/palaeogeography/ Rhine–Meuse delta studies] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20180403070227/http://www.geo.uu.nl/fg/palaeogeography/ |date=2018-04-03 }} * [http://comp1.geol.unibas.ch/ Universität Basel - Upper Rhine Graben Evolution and Neotectonics] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20000926020810/http://comp1.geol.unibas.ch/ |date=2000-09-26 }} {{In lang|de}} === History === * [http://www.rollintl.com/roll/rhine.htm Rhine history and maps] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20100323191454/http://www.rollintl.com/roll/rhine.htm |date=2010-03-23 }} * [http://www.geo.uu.nl/fg/palaeogeography Rhine–Meuse delta studies] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20180403070227/http://www.geo.uu.nl/fg/palaeogeography/ |date=2018-04-03 }} * [http://www.livius.org/ra-rn/rhine/rhine.html Roman Rhine] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20080915132938/http://www.livius.org/ra-rn/rhine/rhine.html |date=2008-09-15 }} {{col-break}} === Navigation === * [http://www.ccr-zkr.org/ Rhein Navigation Commission] === Castles === * [http://mediaspec.com/castles/rhein/ Castles along the Rhine River] * [http://www.loreley-info.com/eng/castles.shtml Castles on the Rhine river in Germany] * [http://www.caltim.com/rheinland/ State-owned historical monuments in Rheinland-Palatinate] === Travel guide === * [http://en.graubuenden.ch/nature-switzerland/gorges-lakes/gorges-lakes/tomasee-sedrun.html Tomasee and three gorges in Switzerland of the headwaters of the rhine on official tourism board Graubünden] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20110706233229/http://en.graubuenden.ch/nature-switzerland/gorges-lakes/gorges-lakes/tomasee-sedrun.html |date=2011-07-06 }} * [http://www.rheinhessen-luftbild.de/cat40.htm Aerial Photos of the Upper Middle Rhine Valley World Heritage]{{പ്രവർത്തിക്കാത്ത കണ്ണി|date=ഒക്‌ടോബർ 2021 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }} * [http://www.welterbe-mittelrheintal.de/index.php?id=318&L=3/ Official Guide to the Middle Rhein (UNESCO World Heritage)] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20160313115919/http://welterbe-mittelrheintal.de/index.php?id=318&l=3%2F |date=2016-03-13 }} * [http://magazin.outdooractive.com/de/2010/04/16/wo-der-rhein-das-gebirge-knackt-der-mittelrhein/ Article about the Middle Rhine Valley with nice photo gallery (German)] ==കുറിപ്പുകൾ== <references group="n"/> ==കുറിപ്പുകൾ== <references group="Note"/> <references group="note"/> [[വർഗ്ഗം:സ്വിറ്റ്സർലാന്റിലെ നദികൾ]] [[വർഗ്ഗം:ലിക്റ്റൻ‌സ്റ്റൈനിലെ നദികൾ]] [[വർഗ്ഗം:ഓസ്ട്രിയയിലെ നദികൾ]] [[വർഗ്ഗം:ജർമനിയിലെ നദികൾ]] [[വർഗ്ഗം:ഫ്രാൻസിലെ നദികൾ]] [[വർഗ്ഗം:ലക്സംബർഗിലെ നദികൾ]] [[വർഗ്ഗം:ബെൽജിയത്തിലെ നദികൾ]] [[വർഗ്ഗം:നെതർലന്റ്സിലെ നദികൾ]] [[വർഗ്ഗം:യൂറോപ്പിലെ നദികൾ]] g3s50vkxi6kkg32iaa1yxmd54cv4vpa 0 47077 4533853 4407006 2025-06-16T09:00:15Z InternetArchiveBot 146798 Bluelink 1 book for [[വിക്കിപീഡിയ:പരിശോധനായോഗ്യത|പരിശോധനായോഗ്യത]] (20250614)) #IABot (v2.0.9.5) ([[User:GreenC bot|GreenC bot]] 4533853 wikitext text/x-wiki {{ആധികാരികത}} {{prettyurl|Latin}} {{Infobox language | name = Latin | nativename = Lingua latina | pronunciation = {{IPA-la|laˈtiːna|}} | states = [[Latium]], [[Roman Kingdom]], [[റോമൻ റിപ്പബ്ലിക്ക്]], [[റോമാ സാമ്രാജ്യം]], [[Medieval Europe|Medieval]] and [[Early modern Europe]], [[Armenian Kingdom of Cilicia]] <small>(as [[lingua franca]])</small>, [[വത്തിക്കാൻ നഗരം]] | ethnicity = [[Latins (Italic tribe)|Latins]] | era = [[Vulgar Latin]] developed into [[Romance languages]], 6th to 9th centuries; the formal language continued as the scholarly [[lingua franca]] of Catholic countries medieval Europe and as the [[liturgical language]] of the [[റോമൻ കത്തോലിക്കാസഭ]]. | familycolor = Indo-European | fam2 = [[Italic languages|Italic]] | fam3 = [[Latino-Faliscan languages|Latino-Faliscan]] | imagecaption = Latin inscription in the [[Colosseum]] | image = Rome Colosseum inscription 2.jpg | imagesize = 300px | map = Roman Empire map.svg | mapcaption = Greatest extent of the Roman Empire, showing the area governed by Latin speakers. Many languages other than Latin, most notably Greek, were spoken within the empire. | map2=Romance 20c en-2009-15-02.png | mapcaption2=Range of the Romance languages, the modern descendants of Latin, in Europe | nation = {{flag|Sovereign Military Order of Malta}} {{VAT}} | agency = In antiquity, Roman schools of grammar and rhetoric.<ref>{{cite encyclopedia|title=Schools|encyclopedia=Britannica|edition=1911}}</ref> Today, the [[Pontifical Academy for Latin]]. | script= [[Latin alphabet]]&nbsp;<!-- &nbsp; needed to prevent default link to Latin script --> | iso1=la | iso2=lat | iso3=lat |glotto=lati1261 |glottorefname=Latin | lingua=51-AAB-a | notice=IPA }} '''ലത്തീൻ ''' (ലത്തീൻ: lingua latīna, IPA: [ˈlɪŋɡʷa laˈtiːna]) ഒരു ഇറ്റാലിക് ഭാഷയാണ്. [[ലാറ്റിയം]], [[പുരാതന റോം]] എന്നിവിടങ്ങളിൽ ഇത് സംസാരഭാഷയായിരുന്നു. [[റോമാ സാമ്രാജ്യം|റോമാ സാമ്രാജ്യത്തിന്റെ]] വ്യാപനത്തിലൂടെ ലാറ്റിൻ ഭാഷ മെഡിറ്ററേനിയൻ പ്രദേശം മുഴുവനും [[യൂറോപ്പ്|യൂറോപ്പിന്റെ]] ഒരു വലിയ ഭാഗത്തേക്കും വ്യാപിച്ചു. ലാറ്റിൻ ഭാഷ പരിണമിച്ചാണ് [[ഫ്രഞ്ച് ഭാഷ|ഫ്രഞ്ച്]], [[ഇറ്റാലിയൻ ഭാഷ|ഇറ്റാലിയൻ]], [[റൊമേനിയൻ ഭാഷ|റൊമേനിയൻ]], [[സ്പാനിഷ്‌ ഭാഷ|സ്പാനിഷ്]], [[പോർച്ചുഗീസ് ഭാഷ|പോർച്ചുഗീസ്]], [[കറ്റലൻ]] എന്നീ ഭാഷകൾ ഉണ്ടായത്. 17-ആം നൂറ്റാണ്ട് വരെ മദ്ധ്യ-പടിഞ്ഞാറൻ യൂറോപ്പിലെ ശാസ്ത്രത്തിന്റെയും പാണ്ഡിത്യത്തിന്റെയും അന്താരാഷ്ട്ര ഭാഷയായിരുന്നു ലാറ്റിൻ. [[File:WIKITONGUES- Titus speaking Latin.webm|thumb|ലാറ്റിൻ സംസാരിക്കുന്ന യുവാവ് [[അമേരിക്ക]] റെകോഡ് ചെയതു]] [[File:Pronunciation of Latin (Text).ogg|thumb|ജൂലിയസ് സീസറുടെ ഒരു കവിത]] == കുറിപ്പുകൾ == {{Reflist|2}} == അവലംബങ്ങൾ == {{columns-list|2| * {{cite book | ref=harv | last=Allen |first=William Sidney |year=2004 |title=Vox Latina – a Guide to the Pronunciation of Classical Latin |edition=2nd |publisher=Cambridge University Press |location=Cambridge |isbn=0-521-22049-1}} * {{cite book | ref=harv | title=The foundations of Latin | first=Philip | last=Baldi | location=Berlin | publisher=Mouton de Gruyter | year=2002}} * {{cite book| ref=harv | last=Bennett|first=Charles E.|title=Latin Grammar| url=https://archive.org/details/alatingrammar11benngoog |publisher=Allyn and Bacon|location=Chicago|year=1908 |isbn=1-176-19706-1}} * {{cite book | ref=harv | title=A grammar of Oscan and Umbrian, with a collection of inscriptions and a glossary | url=https://archive.org/details/grammarofoscanum00buckuoft | first=Carl Darling | last=Buck | location=Boston | publisher=Ginn & Company | year=1904}} * {{cite book | ref=harv | first=Victor Selden |last=Clark |year=1900 |title=Studies in the Latin of the Middle Ages and the Renaissance | url=https://archive.org/details/studiesinlatinof00clarrich |location=Lancaster |publisher=The New Era Printing Company}} * {{cite book| ref=harv | last=Diringer|first=David|title=The Alphabet – A Key to the History of Mankind| url=https://archive.org/details/alphabetkeytohis0000davi_s0c6 |publisher=Munshiram Manoharlal Publishers Private Ltd.|location=New Delhi|year=1996|origyear=1947|isbn=81-215-0748-0}} * {{cite book| ref=harv | title=Vulgar Latin| url=https://archive.org/details/vulgarlatin0000herm |first1=József |last1=Herman|first2=Roger (Translator) |last2=Wright|location=University Park, PA|publisher=[[Pennsylvania State University Press]]|year=2000 |isbn=0-271-02000-8}} * {{cite book| ref=harv |last1=Holmes|first1=Urban Tigner|last2=Schultz|first2=Alexander Herman|title=A History of the French Language| url=https://archive.org/details/historyoffrenchl0000urba_d8o2 |location=New York|publisher=Biblo-Moser|isbn=0-8196-0191-8|year=1938}} * {{cite book | ref=harv | last=[[Tore Janson|Janson, Tore]] |year=2004 |title=A Natural History of Latin | url=https://archive.org/details/naturalhistoryof0000jans_x0l7 |location=Oxford |publisher=[[Oxford University Press]] |isbn= 0-19-926309-4}} * {{cite book | ref=harv | last=Jenks |first=Paul Rockwell |year=1911 |title=A Manual of Latin Word Formation for Secondary Schools | url=https://archive.org/details/amanuallatinwor01jenkgoog |location=New York |publisher=D.C. Heath & Co}} * {{cite book| ref=harv | first=Frank Robert | last=Palmer | title=Grammar |edition=2nd | location=Harmondsworth, Middlesex, England; New York, N.Y., U.S.A. | publisher=[[Penguin Books]] | year=1984| isbn=81-206-1306-6}} * {{cite book | ref=harv |title=New comparative grammar of Greek and Latin | first=Andrew L | last=Sihler | location=New York | publisher=Oxford University Press | year=2008}} * {{Cite book| ref=harv | first=N. | last=Vincent | contribution=Latin | title=The Romance Languages| url=https://archive.org/details/romancelanguages0000mart | editor-first=M. | editor-last=Harris | editor1-first=N. | editor1-last=Vincent | publisher=[[Oxford University Press]] |year= 1990 | location=Oxford | isbn=0-19-520829-3}} * {{cite book| ref=harv | last=Waquet | first=Françoise | title=Latin, or the Empire of a Sign: From the Sixteenth to the Twentieth Centuries | publisher=Verso | year=2003 | isbn=1-85984-402-2 | first2=John (Translator) | last2= Howe}} * {{cite book| last=Wheelock | first=Frederic |title=Latin: An Introduction | publisher=Collins | edition=6th | year=2005| isbn=0-06-078423-7}} }} == പുറത്തേയ്ക്കുള്ള കണ്ണികൾ == {{WikisourceWiki|code=la}} {{InterWiki|code=la}} {{Wikiquote|Latin proverbs}} {{Wikibooks|Latin}} {{Wiktionary category|category=Latin language}} {{commons|Latin language}} === ഭാഷാ ഉപകരണങ്ങൾ === <div style="font-size:90%;"> * {{cite web | url=http://www.perseus.tufts.edu/hopper/resolveform?lang=la | title=Latin Dictionary Headword Search | work=Perseus Hopper | publisher=Tufts University}} Searches Lewis & Short's ''A Latin Dictionary'' and Lewis's ''An Elementary Latin Dictionary''. Online results. * {{cite web | url=http://www.perseus.tufts.edu/hopper/morph?lang=la | title=Latin Word Study Tool | work=Perseus Hopper | publisher=Tufts University}} Identifies the grammatical functions of words entered. Online results. * {{cite web | url=http://www.u.arizona.edu/~aversa/latin/ | title=Latin Inflector | first=Alan | last=Aversa | publisher=University of Arizona | access-date=2013-08-13 | archive-date=2011-04-30 | archive-url=https://web.archive.org/web/20110430044836/http://www.u.arizona.edu/~aversa/latin/ | url-status=dead }} Identifies the grammatical functions of all the words in sentences entered, using Perseus. * {{cite web | url=http://www.verbix.com/languages/latin.shtml | title=Latin Verb Conjugator | publisher=Verbix}} Displays complete conjugations of verbs entered in first-person present singular form. * {{cite web | url=http://lysy2.archives.nd.edu/cgi-bin/words.exe | title=Words | first=William | last=Whittaker | publisher=Notre Dame Archives | access-date=2013-08-13 | archive-date=2006-06-18 | archive-url=https://web.archive.org/web/20060618211448/http://lysy2.archives.nd.edu/cgi-bin/words.exe | url-status=dead }} Identifies Latin words entered. Translates English words entered. * {{dmoz|Reference/Dictionaries/World_Languages/L/Latin/|Latin Dictionaries}} * {{cite book | url=http://books.google.pl/books?id=2sIDAAAAQAAJ&printsec=frontcover#v=onepage&q&f=false | title=A new abridgment of Ainsworth's Dictionary, English and Latin, for the use of Grammar Schools | first=John | last=Dymock | edition=4th | location=Glasgow | publisher=Hutchison & Brookman | year=1830}} </div> === കോഴ്സുകൾ === <div style="font-size:90%;"> * [http://www.tododiccionarios.com/rosetta/latin.html Online Latin resources] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20130616033041/http://www.tododiccionarios.com/rosetta/latin.html |date=2013-06-16 }}, Rosetta * [http://www.novaroma.org/nr/Online_resources_for_Latin Online resources for Latin], Nova Roma * [http://learn101.org/latin.php Learn Latin] Grammar, vocabulary and audio * [http://frcoulter.com/latin/links.html Latin Links and Resources], Compiled by Fr. Gary Coulter * {{cite web| url=http://latinum.org.uk | title=Latinum | work=Latin Latin Course on YouTube and audiobooks | first=Evan | last=der Millner | authorlink=Evan der Millner | year=2007 | publisher=Molendinarius | accessdate=2 February 2012}} * {{cite web| url=http://learnlatinonlinefree.com | title=Learn Latin Online Free | work=Free online Latin course utilizing youtube videos and downloadable worksheets | first=Brent | last=Hatfield | authorlink=Brent Hatfield | year=2010 | publisher=Brent Hatfield | accessdate=2 September 2010}} No longer active. * {{cite web| url=http://www.cherryh.com/www/latin1.htm |title=Latin 1:the Easy Way | first=CJ |last=Cherryh |authorlink=C. J. Cherryh |year=1999 | publisher=CJ Cherryh |accessdate=24 June 2010}} * {{cite web |url=http://www.u.arizona.edu/~aversa/latin/simplicissimus.pdf |title=Simplicissimus |first=Carol |last=Byrne |year=1999 |publisher=The Latin Mass Society of England and Wales |accessdate=20 April 2011 |archive-date=2011-04-30 |archive-url=https://web.archive.org/web/20110430044833/http://www.u.arizona.edu/~aversa/latin/simplicissimus.pdf |url-status=dead }} (a course in [[ecclesiastical Latin]]). * {{cite web | url=http://www.hs-augsburg.de/~harsch/Ludus/lud_port.html | title=Ludus Latinus Cursus linguae latinae | work=Bibliotheca Augustiana | first=Ulrich | last=Harsch | date=1996–2010 | location=Augsburg | publisher=University of Applied Sciences | language=Latin | accessdate=24 June 2010 | archive-date=2010-02-20 | archive-url=https://web.archive.org/web/20100220133124/http://www.hs-augsburg.de/~harsch/Ludus/lud_port.html | url-status=dead }} </div> * [http://www.nationalarchives.gov.uk/latin/beginners/default.htm Beginners' Latin] on http://www.nationalarchives.gov.uk/ * [http://latinpodcast.podbean.com/ Latin Language for Beginners]{{പ്രവർത്തിക്കാത്ത കണ്ണി|date=ഓഗസ്റ്റ് 2021 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }} podcast === വ്യാകരണവും പഠനവും === <div style="font-size:90%;"> * {{cite book |url=http://www.gutenberg.org/etext/15665 |title=New Latin Grammar |first=Charles E. |last=Bennett | year=2005 |publisher= Project Gutenberg | origyear=1908 |edition=2nd |isbn=1-176-19706-1}} * {{cite web|title=Latin Language (Lingua Latina) |url=http://www.orbilat.com/Languages/Latin/index.html |publisher=Orbis Latinus |first=Zdravko |last=Batzarov |year=2000 | accessdate=24 June 2010}} * {{cite web|title=Latin Online, Series Introduction|url=http://www.utexas.edu/cola/centers/lrc/eieol/latol-0-X.html|first=Winifred P.|last=Lehmann|first2=Jonathan|last2=Slocum|publisher=The University of Texas at Austin|year=2008|accessdate=16 September 2009|archive-date=2015-04-29|archive-url=https://web.archive.org/web/20150429221355/http://www.utexas.edu/cola/centers/lrc/eieol/latol-0-X.html|url-status=dead}} * {{cite web |url=http://www6.ocn.ne.jp/~wil/ |title=The World of Comparative and Historical Linguistics (A Historical Survey of the Romance Languages) |first=Hugh Everard |last=Wilkinson |year=2010 |work=Page ON Park |publisher=NTT Communications |accessdate=24 June 2010 |archive-date=2011-05-01 |archive-url=https://web.archive.org/web/20110501100652/http://www6.ocn.ne.jp/~wil/ |url-status=dead }} </div> === ഫൊണറ്റിക്സ് === <div style="font-size:90%;"> * {{cite web|title=Latin Pronunciation – a Beginner's Guide|url=http://www.bbc.co.uk/dna/h2g2/A657272|year=2001|publisher=H2G2, BBC}} * {{cite web |title=Phonetica Latinae-How to pronounce Latin |url=http://la.raycui.com/ |first=Ray |last=Cui |year=2005 |publisher=Ray Cui |accessdate=25 June 2010}} </div> === ലാറ്റിൻ ഭാഷയിലെ വാർത്തയും ഓഡിയോയും === * [http://ephemeris.alcuinus.net/ Ephemeris], online Latin newspaper * [http://yle.fi/radio1/tiede/nuntii_latini/de_inopia_quaestus_iuventutis_europaeae_41246.html#kuuntele_41246 Nuntii Latini], Latin Language broadcast / audio downloads, from Finnish YLE Radio 1 * [http://www.radiobremen.de/nachrichten/latein/ News in Latin] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20100618130408/http://www.radiobremen.de/nachrichten/latein/ |date=2010-06-18 }}, Radio Bremen * [http://www.haverford.edu/classics/audio/ Classics Podcasts in Latin and Ancient Greek] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20150129091342/http://www.haverford.edu/classics/audio/ |date=2015-01-29 }}, Haverford College * [https://sites.google.com/site/janualinguae/latin Latinum Latin Language course and Latin Language YouTube Index] === ലാറ്റിൻ ഭാഷ സംസാരിക്കുന്നവരുടെ ഓൺലൈൻ കമ്യൂണിറ്റികൾ === * [http://www.alcuinus.net/GLL/ Grex Latine Loquentium] (Flock of those Speaking Latin) * [http://www.circuluslatinusinterretialis.co.uk/ Circulus Latinus Interretialis] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20130520083843/http://circuluslatinusinterretialis.co.uk/ |date=2013-05-20 }} (Internet Latin Circle) * [http://schola.ning.com/ Latinum Schola] {{latinperiods|100}} {{Ancient Rome topics|state=collapsed}} {{lang-stub}} [[വർഗ്ഗം:ഭാഷകൾ]] [[വർഗ്ഗം:ലത്തീൻ ഭാഷ]] d5lldpqcfjhn9m08nnyvxkfwro7m16s 0 121816 4533838 3951378 2025-06-16T05:58:46Z 2409:40F3:28:3EB2:8000:0:0:0 ചെറുകഥാ സമാഹാരത്തിൽ അവസാനമായി ഉണ്ണി ആർ പ്രസിദ്ധീകരിച്ച സമാഹാരം ഉൾപ്പെടുത്തി. 4533838 wikitext text/x-wiki {{prettyurl|Unni_R.}} {{Infobox writer | name = ഉണ്ണി ആർ. | image = [[File:Unni r.jpg|220px|frameless]]--> | birth_date = {{birth date and age|df=yes|1971|08|09}} | birth_place = | occupation = [[short story writer]], [[screenplay writer]] | language = [[Malayalam]] | alma_mater = | nationality = Indian | notableworks = | movement = | influences = | influenced = | spouse = Anu Chandran }} ഉത്തരാധുനിക മലയാള ചെറുകഥാകൃത്തും, തിരക്കഥാകൃത്തുമാണ് '''ഉണ്ണി. ആർ'''. കാളിനാടകം, ബഹുജീവിതം, പത്തുകല്പനകൾക്കിടയിൽ രണ്ടു പേർ, ആലീസിന്റെ അത്ഭുതലോകം ,മുദ്രാരാക്ഷസം, ലീല എന്നിവ ഉണ്ണിയുടെ ശ്രദ്ധിക്കപ്പെട്ട കഥകളാണ്‌. ==ജീവിതരേഖ== 1971-ൽ [[കോട്ടയം ജില്ല|കോട്ടയം ജില്ലയിലെ]] [[കുടമാളൂർ|കുടമാളൂരിൽ]] ജനിച്ചു.അച്ഛൻ എൻ. പരമേശ്വരൻ നായരും, അമ്മ കെ.എ. രാധമ്മയുമാണ്‌. കുടമാളൂർ എൽ.പി. സ്കൂൾ, സി.എം.സ്. ഹൈസ്കൂൾ, സി.എം.എസ് കോളേജ് ബസേലിയസ് കോളേജ് എന്നിവിടങ്ങളിൽ നിന്നായി വിദ്യാഭ്യാസം നേടി. തിരുവനന്തപുരത്ത് പത്തൊൻപത് വർഷം ഏഷ്യാനെറ്റ് ന്യൂസിൽ ജോലി ചെയ്തിരുന്നു. ഇപ്പോൾ പൂർണ്ണമായും സാഹിത്യത്തിലും സിനിമ തിരക്കഥാ രചനയിലും സജീവം. ഭാര്യ അനു ചന്ദ്രൻ മകൾ സരസ്വതി <ref name="dcbooks">{{Cite web |url=http://www.puzha.com/malayalam/bookstore/cgi-bin/author-detail.cgi?code=1647 |title=ഉണ്ണി. ആർ |access-date=2010-07-26 |archive-date=2012-06-03 |archive-url=https://web.archive.org/web/20120603192120/http://www.puzha.com/malayalam/bookstore/cgi-bin/author-detail.cgi?code=1647 |url-status=dead }}</ref> == എഴുത്തുകൾ== ===ചെറുകഥാ സമാഹാരങ്ങൾ=== *[[ഒഴിവുദിവസത്തെ കളി]] *കാളിനാടകം *കോട്ടയം-17 *ഒരു ഭയങ്കര കാമുകൻ *കഥ * വാങ്ക്‌ * അടങ്ങ് മലയാളീ ==തിരക്കഥകൾ== *[[ബിഗ് ബി]] (സംഭാഷണം) *ബ്രിഡ്‌‌ജ് ([[കേരള കഫേ]] എന്ന ചിത്രത്തിലെ ഒരു കഥ]]) *[[അൻവർ]] (സംഭാഷണം) *[[ചാപ്പാ കുരിശ്]] (സമീർ താഹിറിനൊടൊപ്പം) *[[ബാച്ച്‌ലർ പാർട്ടി]] (സന്തോഷ് ഏച്ചിക്കാനത്തോടൊപ്പം) *[[മുന്നറിയിപ്പ്]] *കുള്ളന്റെ ഭാര്യ([[5 സുന്ദരികൾ]] എന്ന ചിത്രത്തിലെ ഒരു കഥ]]) *[[ചാർലി]] *[[ലീല(ചലച്ചിത്രം)|ലീല]] == പുരസ്ക്കാരങ്ങൾ== * 2015-ലെ മികച്ച തിരക്കഥാകൃത്തിനുള്ള കേരളസംസ്ഥാന ചലച്ചിത്രപുരസ്കാരം [[മാർട്ടിൻ പ്രക്കാട്ട്|മാർട്ടിൻ പ്രക്കാട്ടുമായി]] പങ്കിട്ടു ലഭിച്ചു. - [[ചാർലി]]<ref name=mat1>{{cite news|title='ഒഴിവു ദിവത്തെ കളി' മികച്ച ചിത്രം; ദുൽഖർ നടൻ, പാർവ്വതി നടി......|url=http://www.mathrubhumi.com/movies-music/film-awards-2016-malayalam-news-1.899841|accessdate=2016 മാർച്ച് 1|publisher=മാതൃഭൂമി|ref=mat1|archiveurl=https://archive.today/20160301082554/http://www.mathrubhumi.com/movies-music/film-awards-2016-malayalam-news-1.899841|archivedate=2016-03-01|url-status=live}}</ref> *തോമസ് മുണ്ടശ്ശേരി പുരസ്ക്കാരം *ഇ.പി. സുഷമ എൻഡോവ്മെന്റ് പുരസ്ക്കാരം<ref name="dcbooks"/> *കെ.എ. കൊടുങ്ങല്ലൂർ കഥാപുരസ്ക്കാരം *ടി.പി.കിഷോർ പുരസ്ക്കാരം *വി.പി. ശിവകുമാർ സ്മാരക കേളി പുരസ്ക്കാരം *ചെറുകഥക്കുള്ള കേരള സാഹിത്യ അക്കാദമി പുരസ്കാരം - വാങ്ക് - 2020<ref name="മാതൃഭൂമി">{{cite news |title=സാഹിത്യഅക്കാദമി പുരസ്‌കാരങ്ങൾ പ്രഖ്യാപിച്ചു; പിഎഫ് മാത്യൂസിനും ഉണ്ണി ആറിനും പുരസ്‌കാരം |url=https://www.mathrubhumi.com/books/news/kerala-sahitya-academy-awards-2020-1.5921406 |accessdate=17 ഓഗസ്റ്റ് 2021 |archiveurl=https://web.archive.org/web/20210817125657/https://www.mathrubhumi.com/books/news/kerala-sahitya-academy-awards-2020-1.5921406 |archivedate=2021-08-17 |url-status=bot: unknown }}</ref> ==ചിത്രശാല== <gallery> Unni R.jpg </gallery> ==അവലംബം== <references/> [[വർഗ്ഗം:മലയാള കഥാകൃത്തുക്കൾ]] [[വർഗ്ഗം:മലയാളചലച്ചിത്രതിരക്കഥാകൃത്തുക്കൾ]] [[വർഗ്ഗം:മികച്ച തിരക്കഥാകൃത്തിനുള്ള കേരളസംസ്ഥാന ചലച്ചിത്രപുരസ്കാരം ലഭിച്ചവർ]] [[വർഗ്ഗം:ചെറുകഥക്കുള്ള കേരള സാഹിത്യ അക്കാദമി പുരസ്കാരം ലഭിച്ചവർ]] bfcbp45ga05zwy5or0om2sya78rv5of 0 136856 4533850 3832347 2025-06-16T08:09:47Z 2409:40F3:20C3:B31D:B998:5438:216E:6B38 4533850 wikitext text/x-wiki {{Infobox person | honorific_prefix = | name = പൊൻകുന്നം ദാമോദരൻ | honorific_suffix = | native_name = | native_name_lang = | image = പൊൻകുന്നം ദാമോദരൻ.png | image_size = 200ബിന്ദു | alt = | caption = | birth_name = | birth_date = {{birth date|1915|11|25}} | birth_place = [[പൊൻകുന്നം]], [[കോട്ടയം ജില്ല]] | disappeared_date = <!-- {{Disappeared date and age|YYYY|MM|DD|YYYY|MM|DD}} (disappeared date then birth date) --> | disappeared_place = | disappeared_status = | death_date = {{Death date and age|1994|11|24|1915|11|25}} | death_place = | death_cause = | body_discovered = | resting_place = | resting_place_coordinates = <!-- {{Coord|LAT|LONG|type:landmark|display=inline}} --> | monuments = | residence = | nationality = {{ind}} | other_names = | ethnicity = <!-- Ethnicity should be supported with a citation from a reliable source --> | citizenship = {{ind}} | education = | alma_mater = | occupation = അദ്ധ്യാപകൻ,<br />[[മലയാള സാഹിത്യം|സാഹിത്യകാരൻ]] | years_active = | employer = | organization = | agent = | known_for = | notable_works = | style = | influences = | influenced = | home_town = | salary = | net_worth = <!-- Net worth should be supported with a citation from a reliable source --> | height = <!-- {{height|m=}} --> | weight = <!-- {{convert|weight in kg|kg|lb}} --> | television = | title = | term = | predecessor = | successor = | party = | movement = | opponents = | boards = | religion = [[ഹിന്ദുമതം]] | denomination = <!-- Denomination should be supported with a citation from a reliable source --> | criminal_charge = <!-- Criminality parameters should be supported with citations from reliable sources --> | criminal_penalty = | criminal_status = | spouse = | partner = | children = [[എം.ഡി. രത്നമ്മ]],<br />[[എം.ഡി. രാജേന്ദ്രൻ]],<br /> [[എം.ഡി. അജയഘോഷ്]],<br />[[എം.ഡി. ചന്ദ്രമോഹൻ]] | parents = | relatives = | school = | callsign = | awards = | signature = | signature_alt = | signature_size = | module = | module2 = | module3 = | module4 = | module5 = | module6 = | website = <!-- {{URL|Example.com}} --> | footnotes = | box_width = }} [[കവിത]], [[നോവൽ]], [[നാടകം]], സാഹിത്യനിരൂപണം, ഗാനരചന തുടങ്ങിയ മേഖലകളിൽ വ്യക്തിമുദ്ര പതിപ്പിച്ച [[മലയാള സാഹിത്യം|മലയാള സാഹിത്യകാരനാണു്]] '''പൊൻകുന്നം ദാമോദരൻ'''. കാലാതിവർത്തിയായ സാഹിത്യ സൃഷ്ടികൾക്ക് ജന്മം കൊടുത്ത എഴുത്തുകാരനായിരുന്നു അദ്ദേഹം.<ref>[http://www.mathrubhumi.com/kottayam/news/1954995-local_news-Kottayam-%E0%B4%AA%E0%B5%8A%E0%B4%A8%E0%B5%8D%E2%80%8D%E0%B4%95%E0%B5%81%E0%B4%A8%E0%B5%8D%E0%B4%A8%E0%B4%82.html പൊൻകുന്നം ദാമോദരൻ കാലാതിവർത്തിയായ രചനകളുടെ സ്രഷ്ടാവ്]{{പ്രവർത്തിക്കാത്ത കണ്ണി|date=ഓഗസ്റ്റ് 2021 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }} - മാതൃഭൂമി 2012 നവംബർ 19</ref> ==ജീവിത രേഖ== 1915 നവംബർ 25-ന് [[കോട്ടയം ജില്ല|കോട്ടയം ജില്ലയിലെ]] [[പൊൻകുന്നം]] എന്ന ഗ്രാമത്തിൽ ജനിച്ചു. സംസ്കൃതത്തിലും മലയാളത്തിലും വിദ്വാൻ പരീക്ഷയും ആയുർവേദത്തിൽ ശാസ്ത്രിപരീക്ഷയും ജയിച്ചു. പിന്നീട് സ്കൂളിൽ മലയാളം അദ്ധ്യാപകനായി ജോലി നോക്കി<ref>C. Achutha Menon (1975) Avathaarika, "Janaganamana Paadumpol", Prabhath Book House, Trivandrum</ref>. അവിഭക്ത കമ്മ്യൂണിസ്റ്റ് പാർട്ടിയിലും, പാർടി പിളർന്നപ്പോൾ സി പി ഐ (എം)- ലും പിന്നീട് സി പി ഐ-ലും പ്രവർത്തിച്ചു. പുരോഗമന സാഹിത്യപ്രസ്ഥാനത്തിൽസജീവമായിരുന്നു. പ്രശസ്ത എഴുത്തുകാരായ [[എം.ഡി. രത്നമ്മ]], [[എം.ഡി. രാജേന്ദ്രൻ]], [[എം.ഡി. അജയഘോഷ്]], [[എം.ഡി. ചന്ദ്രമോഹൻ]] എന്നിവർ ഇദ്ദേഹത്തിന്റെ മക്കളാണു്. എം.ഡി. രാജേന്ദ്രന്റെ സംഗീതസംവിധാനത്തിൽ [[മധു ബാലകൃഷ്ണൻ|മധു ബാലകൃഷ്ണനും]] [[ബിജു നാരായണൻ|ബിജു നാരായണനും]] ചേർന്നു ദാമോദരന്റെ "ജനഗണമന പാടുമ്പോൾ" എന്ന കവിത ആലപിച്ചിട്ടുണ്ട്.<ref>http://www.muzigle.com/#!track/janaganamana-padumbol</ref> ==പ്രധാന കൃതികൾ== തന്റെ കൃതികളിലൂടെ സമകാലിക സാമൂഹിക സമസ്യകൾ ശക്തമായി ആവിഷ്കരിക്കുവാനാണ് പൊൻകുന്നം ദാമോദരൻ ശ്രമിച്ചിരുന്നതു്. ===കവിത=== മലയാള കവിതയിൽ കാല്പനികതയുടെ വസന്തം നിറഞ്ഞുനിന്ന കാലത്താണ് ദാമോദരൻ കവിതാരചന ആരംഭിച്ചത്. തന്റെ കൃതികളിലൂടെ സമകാലിക സാമൂഹിക സമസ്യകൾ ശക്തമായി ആവിഷ്കരിക്കുവാനാണു് പൊൻകുന്നം ദാമോദരൻ ശ്രമിച്ചതു്. കാല്പനികതയുടെ വികാരാംശത്തെ മൂർത്ത ജീവിതവുമായി സമന്വയിപ്പിക്കുന്നതിൽ ഇദ്ദേഹം വിജയിച്ചു. കേരളത്തിന്റെ നാടോടിസംസ്കാരത്തിനും ലാവണ്യബോധത്തിനും ഊർജ്ജം നല്കുന്ന ഒട്ടേറെ ഗാനങ്ങളും ഇദ്ദേഹത്തിന്റെ തൂലികയിൽനിന്ന് മലയാളത്തിനു ലഭിച്ചു. *വാരിക്കുന്തങ്ങൾ *നവരശ്മി *ദുഃഖസത്യങ്ങൾ *മഗ്ദലനമറിയം *പൊൻകുന്നം ദാമോദരന്റെ കവിതകൾ *ജനഗണ മന പാടുമ്പോൾ *സോവിയറ്റിന്റെ മകൾ *രക്തരേഖകൾ *പ്രഭാതഭേരി *നവരശ്മി ===നോവൽ=== *ആദർശം-തീച്ചൂള *രാക്കിളികൾ *നീരാളി *അനാഥ പെണ്ണ് *സർപ്പം കൊത്തുന്ന സത്യങ്ങൾ ===നാടകം=== നാടകകൃത്ത് എന്ന നിലയിലും തന്റെ സാന്നിദ്ധ്യമറിയിച്ചിട്ടുണ്ട്. പൗരോഹിത്യത്തിനും യാഥാസ്ഥിതികത്വത്തിനും എതിരെ പോരാടി പുതിയ സമൂഹത്തെ സൃഷ്ടിക്കാൻ ശ്രമിക്കുന്ന വീറുള്ള മനുഷ്യരുടെ കഥകളാണ് ദാമദോരൻ തന്റെ നാടകങ്ങളിലൂടെ അവതരിപ്പിക്കുന്നത്. *വഴിവിളക്കുകൾ *രാഷ്ട്രശില്പി *കണ്ണില്ലെങ്കിലും കാണാം *മതമേതായാലും മനുഷ്യൻ നന്നായാൽ മതി *തടവു പുള്ളി *കരിവേപ്പില *ആ കണ്ണീരിൽ തീയുണ്ട് *വിശക്കുന്ന ദൈവങ്ങൾ *ആ കണ്ണീരിൽ തീയുണ്ട്, ഈ രക്തത്തിൽ ഭ്രാന്തുണ്ട് ===നിരൂപണം=== *ചെമ്മീനിലെ തകഴി *സീതയിലെ ആശാൻ ==മരണാനന്തര വിവാദം== [[പൊൻകുന്നം]] ദാമോദരൻ ചെറുകാടിന്റെ "നമ്മളൊന്ന്" എന്ന നാടകത്തിനു വേണ്ടി രചിച്ച '[[പച്ചപ്പനം തത്തേ]]' എന്നഗാനം "[[നോട്ടം]]" എന്ന ചിത്രത്തിൽ സംഗീതം മാറ്റി ഉപയോഗിച്ചതു വിവാദമായി.പകർപ്പവകാശലംഘനത്തെ കുറിച്ച് പൊൻകുന്നം ദാമോദരന്റെ മകൻ എം.ഡി. ചന്ദ്രമോഹൻ പരാതിപ്പെട്ടിരുന്നു.<ref>http://thatsmalayalam.oneindia.in/news/2009/09/23/kerala-copy-right-act-notice-m-jayachandran.html{{പ്രവർത്തിക്കാത്ത കണ്ണി|date=ഒക്‌ടോബർ 2022 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }}</ref>. മൂലരചനയുടെ സംഗീതം നിർവഹിച്ചിരുന്നതു [[എം.എസ്‌. ബാബുരാജ്|എം.എസ്‌. ബാബുരാജും]] ശിവദാസനും ആയിരുന്നു. ==പുരസ്കാരം== മരണാനന്തര ബഹുമതിയായി 'പച്ചപ്പനം തത്തേ' എന്ന ഗാനത്തിനു 2005-ലെ ഏറ്റവും നല്ല ഗാനരചയിതാവിനുള്ള സംസ്ഥാന അവാർഡ് ലഭിച്ചു. ==അവലംബം== {{reflist}} {{സർവ്വവിജ്ഞാനകോശം}} [[വർഗ്ഗം:മലയാളനാടക ഗാനരചയിതാക്കൾ]] apoqg2dkpasbresgmek47zwfd0qw23r 0 137664 4533866 4074128 2025-06-16T11:14:23Z Bhagathekkedath 206063 /* മുൻ പ്രസിഡന്റുമാരുടെ പേരുവിവരം */ 4533866 wikitext text/x-wiki {{prettyurl|Maniyur Gramapanchayat}} {{Infobox settlement | name = മണിയൂർ | native_name = | native_name_lang = | other_name = | nickname = | settlement_type = ഗ്രാമം | image_skyline = File:Paddy field in winter.jpg | image_alt = | image_caption = | pushpin_map = India Kerala#India | pushpin_label_position = right | pushpin_map_alt = | pushpin_map_caption = Location in Kerala, India | coordinates = {{coord|11|32|0|N|75|39|0|E|display=inline,title}} | subdivision_type = Country | subdivision_name = {{flag|India}} | subdivision_type1 = [[States and territories of India|State]] | subdivision_name1 = [[കേരളം]] | subdivision_type2 = [[List of districts of India|District]] | subdivision_name2 = [[കോഴിക്കോട് ജില്ല|കോഴിക്കോട്]] | established_title = <!-- Established --> | established_date = | founder = | named_for = | government_type = | governing_body = | unit_pref = Metric | area_footnotes = | area_rank = | area_total_km2 = | elevation_footnotes = | elevation_m = | population_total = 11749 | population_as_of = 2001 | population_rank = | population_density_km2 = auto | population_demonym = | population_footnotes = | demographics_type1 = Languages | demographics1_title1 = Official | demographics1_info1 = [[മലയാളം]], [[ഇംഗ്ലീഷ് ഭാഷ|ആംഗലം]] | timezone1 = [[Indian Standard Time|IST]] | utc_offset1 = +5:30 | postal_code_type = <!-- [[Postal Index Number|PIN]] --> | postal_code = | registration_plate = | website = | iso_code = [[ISO 3166-2:IN|IN-KL]] | footnotes = }} കോഴിക്കോട് ജില്ലയിൽ, വടകര താലൂക്കിൽ, തോടന്നൂർ ബ്ളോക്കിലാണ് 31.03 ചതുരശ്രകിലോമീറ്റർ വിസ്തീർണ്ണമുള്ള മണിയൂർ ഗ്രാമപഞ്ചായത്ത് സ്ഥിതി ചെയ്യുന്നത്. Website;http://lsgkerala.in/maniyurpanchayat/ {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20160325202730/http://lsgkerala.in/maniyurpanchayat/ |date=2016-03-25 }} ==അതിരുകൾ== *തെക്ക്‌ - തുറയൂർ, പയ്യോളി പഞ്ചായത്തുകൾ *വടക്ക് -വില്ല്യാപ്പള്ളി, തിരുവള്ളൂർ പഞ്ചായത്തുകളും, വടകര നഗരസഭയും *കിഴക്ക് - തിരുവള്ളൂർ, ചെറുവണ്ണൂർ, തുറയൂർ പഞ്ചായത്തുകൾ *പടിഞ്ഞാറ് - പയ്യോളി പഞ്ചായത്തും, വടകര നഗരസഭയും ==സ്ഥിതിവിവരക്കണക്കുകൾ<ref>{{Cite web|url=https://censusindia.gov.in/2011census/dchb/3204_PART_B_KOZHIKODE.pdf|title=Censusindia/2011census|access-date=|last=|first=|date=|website=https://censusindia.gov.in/2011census/dchb/3204_PART_B_KOZHIKODE.pdf|publisher=https://censusindia.gov.in/2011census}}</ref>== {| class="wikitable sortable" | ജില്ല | കോഴിക്കോട് |- | ബ്ലോക്ക് | തോടനൂർ |- |നിയമസഭ മണ്ഡലം |കുറ്റ്യാടി |- |ലോകസഭനിയോജക മണ്ഡലം |  വടകര |- | വിസ്തീര്ണ്ണം |31.03 ചതുരശ്ര കിലോമീറ്റർ |- |Elevation / Altitude |24 meters. Above Seal level |- |വാർഡുകൾ |21 |- | ജനസംഖi |21,820 |- |പുരുഷന്മാർ |10,244 |- | സ്ത്രീകൾ |11,576 |- | ജനസാന്ദ്രത |1115 |- | സ്ത്രീ : പുരുഷ അനുപാതം |1050 |- | സാക്ഷരത |90.06% |} == മുൻ പ്രസിഡന്റുമാരുടെ പേരുവിവരം == {| class="wikitable" |1 |ടി എം ദാമോദരൻ നമ്പ്യാർ |- |2 |കെ.ടി കുഞ്ഞിരാമൻ മാസ്റ്റർ |- |3 |ബാലൻ തെക്കേടത്ത് |- |4 |കെ പുഷ്പജ |- |5 |ടി പി ഗോപാലൻ മാസ്റ്റർ |- |6 |ബി സുരേഷ് ബാബു |- |7 |എം ജയപ്രഭ (2015-2020 |} <ref name=":0">{{Cite web|url=http://lsgkerala.in/maniyurpanchayat/election-details/ex-presidents/|title=മുൻ പ്രസിഡന്റുമാർ « മണിയൂർ ഗ്രാമപഞ്ചായത്ത് (Maniyur Grama Panchayat)|access-date=2020-10-05|archive-date=2020-10-09|archive-url=https://web.archive.org/web/20201009033735/http://lsgkerala.in/maniyurpanchayat/election-details/ex-presidents/|url-status=dead}}</ref> == വിദ്യാഭ്യാസ ചരിത്രം == ദേശീയപ്രസ്ഥാനം ശക്തിപ്രാപിച്ച ഇരുപതാംനൂറ്റാണ്ടിന്റെ ആദ്യകാലത്തിനും വളരെ മുമ്പുതന്നെ പൊതു വിദ്യാഭ്യാസസ്ഥാപനം ആരംഭിച്ച ചരിത്രം ഈ പഞ്ചായത്തിലുണ്ട്. 19-ാം നൂറ്റാണ്ടിന്റെ അവസാനം തുടങ്ങിയ വിദ്യാലയങ്ങളും ഇവിടെയുണ്ട്. പഞ്ചായത്തിലെ ഏറ്റവും പഴക്കമുള്ള വിദ്യാലയം മന്തരത്തൂർ യു.പി.സ്കൂളാണ്. നൂറിലേറെ വർഷം പഴക്കമുണ്ട് ഈ സ്ഥാപനത്തിന്. പഞ്ചായത്തിലെ ആദ്യത്തെ പ്രാഥമിക വിദ്യാലയമായ ഈ സ്ഥാപനം പ്രവേശനത്തിന്റെ കാര്യത്തിലും ഉദാരമായ സമീപനം സ്വീകരിച്ചിരുന്നു എന്ന് രേഖകളിൽ നിന്നു മനസിലാക്കാം. 1880-ൽ തുടങ്ങിയ പാലയാട് എൽ.പി.സ്കൂളാണ് രണ്ടാമതായി ആരംഭിച്ച പ്രാഥമികവിദ്യാലയം. മറ്റു പ്രൈമറി വിദ്യാലയങ്ങൾക്കെല്ലാം അമ്പതു മുതൽ നൂറിലധികം വർഷങ്ങൾ വരെ പഴക്കമുണ്ട്. പഞ്ചായത്ത് സെക്കന്ററി സ്ക്കൂൾ സ്ഥാപിച്ചത് 1966-ലാണ്. മലബാർ ഡിസ്ട്രിക്ട് ബോർഡിന്റെ കാലത്തു തുടങ്ങിയ ഒട്ടേറെ പ്രാഥമിക വിദ്യാലയങ്ങളുമുണ്ട്. പ്രാഥമികവിദ്യാലയങ്ങളെ പലതും അപ്ഗ്രേഡ് ചെയ്തത് 1955-1959 കാലത്തിലാണ്. ന്യൂനപക്ഷ സമുദായങ്ങളും പട്ടികജാതി പിന്നോക്കസമുദായങ്ങളും വിദ്യാഭ്യാസമേഖലയിലേക്ക് കടന്നുവരാൻ വിദ്യാലയങ്ങളുടെ ഈ സാർവ്വത്രികവൽക്കരണം സഹായിച്ചു. ഉയർന്ന സാമൂഹ്യബോധം പ്രകടിപ്പിച്ചിരുന്ന സമൂഹത്തിലെ ചില നല്ല മനുഷ്യരായിരുന്നു വിദ്യാലയങ്ങൾ സ്ഥാപിക്കാൻ മുന്നാട്ടുവന്നത്. അവർ ചെയ്തത് ഉന്നതമായ ചില മൂല്യങ്ങളെ ആദരിക്കലായിരുന്നു. തൊട്ടുകൂടായ്മ പോലും നിലനിന്നിരുന്ന ഒരു കാലഘട്ടത്തിലായിരുന്നു സമുദായത്തിന്റെ എല്ലാവിഭാഗം ആളുകൾക്കും വിദ്യാലയപ്രവേശനം അനുവദിച്ചത് എന്നത് വിസ്മരിക്കാനാവാത്തൊരു വസ്തുതയാണ്.<ref>{{Cite web|url=http://lsgkerala.in/maniyurpanchayat/history/|title=ചരിത്രം « മണിയൂർ ഗ്രാമപഞ്ചായത്ത് (Maniyur Grama Panchayat)|access-date=2020-10-05|archive-date=2020-10-11|archive-url=https://web.archive.org/web/20201011023652/http://lsgkerala.in/maniyurpanchayat/history/|url-status=dead}}</ref> ==== ഉന്നത വിദ്യാഭ്യാസ സ്ഥാപനങ്ങൾ ==== ===== IGNOU ===== വിദൂര വിദ്യാഭ്യാസതെ പ്രോത്സാഹിപ്പിക്കുന്ന ഇന്ദിരാ ഗാന്ധി നാഷണൽ ഓപ്പൺ യൂണിവേഴ്സിറ്റി ഇന്ദിരാ ഗാന്ധി നാഷണൽ ഓപ്പൺ യൂണിവേഴ്സിറ്റി യുടെ ഒരു സെന്റർ പഞ്ചായത്തിൽ പ്രവർത്തിച്ചു വരുന്നുണ്ട്.ഇഗ്നോയുടെ കെട്ടിട നിർമാണത്തിന് 2ഏക്കർ സ്ഥലം പഞ്ചായത്ത്‌ അനുവദിച്ചിട്ടുണ്ട്. നിർമാണപ്രവർത്തന ഉൽഘാടനം 2016ഇൽ നിർവഹിക്കപ്പെട്ടു.<ref>{{Cite web|url=http://rcvatakara.ignou.ac.in/aboutus/1|title=IGNOU-RC-Vatakara - About Us - History|access-date=2020-10-05}}</ref> ===== MHES ===== മലബാർ ഹയർ എഡ്യൂക്കേഷൻ സൊസൈറ്റി എന്ന സ്വകാര്യ സ്ഥാപനത്തിനു കീഴിലുള്ള ഈ വിദ്യാഭ്യാസ സ്ഥാപനം പഞ്ചായത്തിലെ 9ആം വാർഡിൽ ആണ് സ്ഥിതിചെയ്യുന്നത്. സയൻസ്, ആർട്സ്, കോമേഴ്‌സ്എന്നിവയിൽ വിവിധ വിഷയങ്ങളിൽ  ബിരുദ ബിരിദാനന്തര കോഴ്സുകൾ ലഭ്യമാണ്. website;https://www.mhescollege.com/ {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20200926214801/http://mhescollege.com/ |date=2020-09-26 }} ===== മണിയൂർ എഞ്ചിനീയറിംഗ് കോളേജ് ===== അബ്‌ദുൾകലാം കേരള ടെക്നിക്കൽ യൂണിവേഴ്സിറ്റി അംഗീകൃത സ്ഥാപനമായ എഞ്ചിനീയറിംഗ് കോളേജ് കുറുന്തോടിയിൽ ആണ് പ്രവർത്തിച്ചു വരുന്നത്. Website;http://cev.ac.in/post-graduate-programme.html == കൃഷി == മുൻകാലങ്ങളിൽ കൃഷിആയിരുന്നു മണിയൂരിന്റെ പ്രധാനജീവിനഉപാധി.പഞ്ചായത്തിലെ ഏറ്റവും വലിയ പാടശേഖര മായ ചെരണ്ടത്തൂർ ചിറ വടകരയുടെ നെല്ലറ എന്ന് അറിയപ്പെടുന്നു. മുൻകാലങ്ങളിൽ രണ്ടായിരം ഏക്കറിലധികം കൃഷി ചെയ്തിരുന്ന ഇവിടെ പിന്നീട്  കൃഷി മുന്നൂറ്ഏകറിലേക്ക് ചുരുങ്ങുകയുണ്ടായി.2010ഇൽ ഭരണസാരഥ്യം ഏറ്റെടുത്ത ബി സുരേഷ്ബാബു വിന്റെ നേതൃത്വത്തിൽ നെല്ലറയെ വീണ്ടെടുക്കാനുള്ള പ്രവർത്തനങ്ങൾ നടക്കുകയും തൽഫലമായി 2016ഓടെ   കൃഷി 900ഏക്കറിലേക് വ്യാപിപ്പിക്കാൻ കഴിയുകയും ചെയ്തു.<ref>{{Cite web|url=https://www.deccanchronicle.com/nation/current-affairs/180816/malabars-rice-bowl-awaits-redemption.html|title=Malabar’s rice bowl awaits redemption|access-date=2020-10-05|date=2016-08-18|language=en}}</ref> കോഴിക്കോട് ജില്ലയിൽ വനിതകൾ അധ്യക്ഷർ ആയുള്ള 36ഗ്രാമപഞ്ചായത്തുകളിൽ ഒന്ന് ആണ് മണിയൂർ.<ref>{{Cite web|url=https://www.thehindu.com/news/cities/kozhikode/women-to-head-36-grama-panchayats-in-kozhikode/article7776107.ece|title=Kozhikode - Latest News, Politics, Events, Entertainment|access-date=2020-10-05|last=|first=|date=|website=|publisher=|language=en}}</ref> == അവലംബം == *http://www.trend.kerala.gov.in {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20190902161720/http://www.trend.kerala.gov.in/ |date=2019-09-02 }} *http://lsgkerala.in/maniyurpanchayat {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20160124021850/http://lsgkerala.in/maniyurpanchayat/ |date=2016-01-24 }} *Census data 2011 {{Kozhikode-geo-stub}} } {{reflist}} {{കോഴിക്കോട് ജില്ലയിലെ ഭരണസംവിധാനം}} {{കോഴിക്കോട് ജില്ല}} [[വർഗ്ഗം:കോഴിക്കോട് ജില്ലയിലെ ഗ്രാമപഞ്ചായത്തുകൾ]] dndzj9f5m91ulna0p909yn2tcaawax4 4533867 4533866 2025-06-16T11:14:46Z Bhagathekkedath 206063 /* മുൻ പ്രസിഡന്റുമാരുടെ പേരുവിവരം */ 4533867 wikitext text/x-wiki {{prettyurl|Maniyur Gramapanchayat}} {{Infobox settlement | name = മണിയൂർ | native_name = | native_name_lang = | other_name = | nickname = | settlement_type = ഗ്രാമം | image_skyline = File:Paddy field in winter.jpg | image_alt = | image_caption = | pushpin_map = India Kerala#India | pushpin_label_position = right | pushpin_map_alt = | pushpin_map_caption = Location in Kerala, India | coordinates = {{coord|11|32|0|N|75|39|0|E|display=inline,title}} | subdivision_type = Country | subdivision_name = {{flag|India}} | subdivision_type1 = [[States and territories of India|State]] | subdivision_name1 = [[കേരളം]] | subdivision_type2 = [[List of districts of India|District]] | subdivision_name2 = [[കോഴിക്കോട് ജില്ല|കോഴിക്കോട്]] | established_title = <!-- Established --> | established_date = | founder = | named_for = | government_type = | governing_body = | unit_pref = Metric | area_footnotes = | area_rank = | area_total_km2 = | elevation_footnotes = | elevation_m = | population_total = 11749 | population_as_of = 2001 | population_rank = | population_density_km2 = auto | population_demonym = | population_footnotes = | demographics_type1 = Languages | demographics1_title1 = Official | demographics1_info1 = [[മലയാളം]], [[ഇംഗ്ലീഷ് ഭാഷ|ആംഗലം]] | timezone1 = [[Indian Standard Time|IST]] | utc_offset1 = +5:30 | postal_code_type = <!-- [[Postal Index Number|PIN]] --> | postal_code = | registration_plate = | website = | iso_code = [[ISO 3166-2:IN|IN-KL]] | footnotes = }} കോഴിക്കോട് ജില്ലയിൽ, വടകര താലൂക്കിൽ, തോടന്നൂർ ബ്ളോക്കിലാണ് 31.03 ചതുരശ്രകിലോമീറ്റർ വിസ്തീർണ്ണമുള്ള മണിയൂർ ഗ്രാമപഞ്ചായത്ത് സ്ഥിതി ചെയ്യുന്നത്. Website;http://lsgkerala.in/maniyurpanchayat/ {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20160325202730/http://lsgkerala.in/maniyurpanchayat/ |date=2016-03-25 }} ==അതിരുകൾ== *തെക്ക്‌ - തുറയൂർ, പയ്യോളി പഞ്ചായത്തുകൾ *വടക്ക് -വില്ല്യാപ്പള്ളി, തിരുവള്ളൂർ പഞ്ചായത്തുകളും, വടകര നഗരസഭയും *കിഴക്ക് - തിരുവള്ളൂർ, ചെറുവണ്ണൂർ, തുറയൂർ പഞ്ചായത്തുകൾ *പടിഞ്ഞാറ് - പയ്യോളി പഞ്ചായത്തും, വടകര നഗരസഭയും ==സ്ഥിതിവിവരക്കണക്കുകൾ<ref>{{Cite web|url=https://censusindia.gov.in/2011census/dchb/3204_PART_B_KOZHIKODE.pdf|title=Censusindia/2011census|access-date=|last=|first=|date=|website=https://censusindia.gov.in/2011census/dchb/3204_PART_B_KOZHIKODE.pdf|publisher=https://censusindia.gov.in/2011census}}</ref>== {| class="wikitable sortable" | ജില്ല | കോഴിക്കോട് |- | ബ്ലോക്ക് | തോടനൂർ |- |നിയമസഭ മണ്ഡലം |കുറ്റ്യാടി |- |ലോകസഭനിയോജക മണ്ഡലം |  വടകര |- | വിസ്തീര്ണ്ണം |31.03 ചതുരശ്ര കിലോമീറ്റർ |- |Elevation / Altitude |24 meters. Above Seal level |- |വാർഡുകൾ |21 |- | ജനസംഖi |21,820 |- |പുരുഷന്മാർ |10,244 |- | സ്ത്രീകൾ |11,576 |- | ജനസാന്ദ്രത |1115 |- | സ്ത്രീ : പുരുഷ അനുപാതം |1050 |- | സാക്ഷരത |90.06% |} == മുൻ പ്രസിഡന്റുമാരുടെ പേരുവിവരം == {| class="wikitable" |1 |ടി എം ദാമോദരൻ നമ്പ്യാർ |- |2 |കെ.ടി കുഞ്ഞിരാമൻ മാസ്റ്റർ |- |3 |ബാലൻ തെക്കേടത്ത് |- |4 |കെ പുഷ്പജ |- |5 |ടി പി ഗോപാലൻ മാസ്റ്റർ |- |6 |ബി സുരേഷ് ബാബു |- |7 |എം ജയപ്രഭ (2015-2020) |} <ref name=":0">{{Cite web|url=http://lsgkerala.in/maniyurpanchayat/election-details/ex-presidents/|title=മുൻ പ്രസിഡന്റുമാർ « മണിയൂർ ഗ്രാമപഞ്ചായത്ത് (Maniyur Grama Panchayat)|access-date=2020-10-05|archive-date=2020-10-09|archive-url=https://web.archive.org/web/20201009033735/http://lsgkerala.in/maniyurpanchayat/election-details/ex-presidents/|url-status=dead}}</ref> == വിദ്യാഭ്യാസ ചരിത്രം == ദേശീയപ്രസ്ഥാനം ശക്തിപ്രാപിച്ച ഇരുപതാംനൂറ്റാണ്ടിന്റെ ആദ്യകാലത്തിനും വളരെ മുമ്പുതന്നെ പൊതു വിദ്യാഭ്യാസസ്ഥാപനം ആരംഭിച്ച ചരിത്രം ഈ പഞ്ചായത്തിലുണ്ട്. 19-ാം നൂറ്റാണ്ടിന്റെ അവസാനം തുടങ്ങിയ വിദ്യാലയങ്ങളും ഇവിടെയുണ്ട്. പഞ്ചായത്തിലെ ഏറ്റവും പഴക്കമുള്ള വിദ്യാലയം മന്തരത്തൂർ യു.പി.സ്കൂളാണ്. നൂറിലേറെ വർഷം പഴക്കമുണ്ട് ഈ സ്ഥാപനത്തിന്. പഞ്ചായത്തിലെ ആദ്യത്തെ പ്രാഥമിക വിദ്യാലയമായ ഈ സ്ഥാപനം പ്രവേശനത്തിന്റെ കാര്യത്തിലും ഉദാരമായ സമീപനം സ്വീകരിച്ചിരുന്നു എന്ന് രേഖകളിൽ നിന്നു മനസിലാക്കാം. 1880-ൽ തുടങ്ങിയ പാലയാട് എൽ.പി.സ്കൂളാണ് രണ്ടാമതായി ആരംഭിച്ച പ്രാഥമികവിദ്യാലയം. മറ്റു പ്രൈമറി വിദ്യാലയങ്ങൾക്കെല്ലാം അമ്പതു മുതൽ നൂറിലധികം വർഷങ്ങൾ വരെ പഴക്കമുണ്ട്. പഞ്ചായത്ത് സെക്കന്ററി സ്ക്കൂൾ സ്ഥാപിച്ചത് 1966-ലാണ്. മലബാർ ഡിസ്ട്രിക്ട് ബോർഡിന്റെ കാലത്തു തുടങ്ങിയ ഒട്ടേറെ പ്രാഥമിക വിദ്യാലയങ്ങളുമുണ്ട്. പ്രാഥമികവിദ്യാലയങ്ങളെ പലതും അപ്ഗ്രേഡ് ചെയ്തത് 1955-1959 കാലത്തിലാണ്. ന്യൂനപക്ഷ സമുദായങ്ങളും പട്ടികജാതി പിന്നോക്കസമുദായങ്ങളും വിദ്യാഭ്യാസമേഖലയിലേക്ക് കടന്നുവരാൻ വിദ്യാലയങ്ങളുടെ ഈ സാർവ്വത്രികവൽക്കരണം സഹായിച്ചു. ഉയർന്ന സാമൂഹ്യബോധം പ്രകടിപ്പിച്ചിരുന്ന സമൂഹത്തിലെ ചില നല്ല മനുഷ്യരായിരുന്നു വിദ്യാലയങ്ങൾ സ്ഥാപിക്കാൻ മുന്നാട്ടുവന്നത്. അവർ ചെയ്തത് ഉന്നതമായ ചില മൂല്യങ്ങളെ ആദരിക്കലായിരുന്നു. തൊട്ടുകൂടായ്മ പോലും നിലനിന്നിരുന്ന ഒരു കാലഘട്ടത്തിലായിരുന്നു സമുദായത്തിന്റെ എല്ലാവിഭാഗം ആളുകൾക്കും വിദ്യാലയപ്രവേശനം അനുവദിച്ചത് എന്നത് വിസ്മരിക്കാനാവാത്തൊരു വസ്തുതയാണ്.<ref>{{Cite web|url=http://lsgkerala.in/maniyurpanchayat/history/|title=ചരിത്രം « മണിയൂർ ഗ്രാമപഞ്ചായത്ത് (Maniyur Grama Panchayat)|access-date=2020-10-05|archive-date=2020-10-11|archive-url=https://web.archive.org/web/20201011023652/http://lsgkerala.in/maniyurpanchayat/history/|url-status=dead}}</ref> ==== ഉന്നത വിദ്യാഭ്യാസ സ്ഥാപനങ്ങൾ ==== ===== IGNOU ===== വിദൂര വിദ്യാഭ്യാസതെ പ്രോത്സാഹിപ്പിക്കുന്ന ഇന്ദിരാ ഗാന്ധി നാഷണൽ ഓപ്പൺ യൂണിവേഴ്സിറ്റി ഇന്ദിരാ ഗാന്ധി നാഷണൽ ഓപ്പൺ യൂണിവേഴ്സിറ്റി യുടെ ഒരു സെന്റർ പഞ്ചായത്തിൽ പ്രവർത്തിച്ചു വരുന്നുണ്ട്.ഇഗ്നോയുടെ കെട്ടിട നിർമാണത്തിന് 2ഏക്കർ സ്ഥലം പഞ്ചായത്ത്‌ അനുവദിച്ചിട്ടുണ്ട്. നിർമാണപ്രവർത്തന ഉൽഘാടനം 2016ഇൽ നിർവഹിക്കപ്പെട്ടു.<ref>{{Cite web|url=http://rcvatakara.ignou.ac.in/aboutus/1|title=IGNOU-RC-Vatakara - About Us - History|access-date=2020-10-05}}</ref> ===== MHES ===== മലബാർ ഹയർ എഡ്യൂക്കേഷൻ സൊസൈറ്റി എന്ന സ്വകാര്യ സ്ഥാപനത്തിനു കീഴിലുള്ള ഈ വിദ്യാഭ്യാസ സ്ഥാപനം പഞ്ചായത്തിലെ 9ആം വാർഡിൽ ആണ് സ്ഥിതിചെയ്യുന്നത്. സയൻസ്, ആർട്സ്, കോമേഴ്‌സ്എന്നിവയിൽ വിവിധ വിഷയങ്ങളിൽ  ബിരുദ ബിരിദാനന്തര കോഴ്സുകൾ ലഭ്യമാണ്. website;https://www.mhescollege.com/ {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20200926214801/http://mhescollege.com/ |date=2020-09-26 }} ===== മണിയൂർ എഞ്ചിനീയറിംഗ് കോളേജ് ===== അബ്‌ദുൾകലാം കേരള ടെക്നിക്കൽ യൂണിവേഴ്സിറ്റി അംഗീകൃത സ്ഥാപനമായ എഞ്ചിനീയറിംഗ് കോളേജ് കുറുന്തോടിയിൽ ആണ് പ്രവർത്തിച്ചു വരുന്നത്. Website;http://cev.ac.in/post-graduate-programme.html == കൃഷി == മുൻകാലങ്ങളിൽ കൃഷിആയിരുന്നു മണിയൂരിന്റെ പ്രധാനജീവിനഉപാധി.പഞ്ചായത്തിലെ ഏറ്റവും വലിയ പാടശേഖര മായ ചെരണ്ടത്തൂർ ചിറ വടകരയുടെ നെല്ലറ എന്ന് അറിയപ്പെടുന്നു. മുൻകാലങ്ങളിൽ രണ്ടായിരം ഏക്കറിലധികം കൃഷി ചെയ്തിരുന്ന ഇവിടെ പിന്നീട്  കൃഷി മുന്നൂറ്ഏകറിലേക്ക് ചുരുങ്ങുകയുണ്ടായി.2010ഇൽ ഭരണസാരഥ്യം ഏറ്റെടുത്ത ബി സുരേഷ്ബാബു വിന്റെ നേതൃത്വത്തിൽ നെല്ലറയെ വീണ്ടെടുക്കാനുള്ള പ്രവർത്തനങ്ങൾ നടക്കുകയും തൽഫലമായി 2016ഓടെ   കൃഷി 900ഏക്കറിലേക് വ്യാപിപ്പിക്കാൻ കഴിയുകയും ചെയ്തു.<ref>{{Cite web|url=https://www.deccanchronicle.com/nation/current-affairs/180816/malabars-rice-bowl-awaits-redemption.html|title=Malabar’s rice bowl awaits redemption|access-date=2020-10-05|date=2016-08-18|language=en}}</ref> കോഴിക്കോട് ജില്ലയിൽ വനിതകൾ അധ്യക്ഷർ ആയുള്ള 36ഗ്രാമപഞ്ചായത്തുകളിൽ ഒന്ന് ആണ് മണിയൂർ.<ref>{{Cite web|url=https://www.thehindu.com/news/cities/kozhikode/women-to-head-36-grama-panchayats-in-kozhikode/article7776107.ece|title=Kozhikode - Latest News, Politics, Events, Entertainment|access-date=2020-10-05|last=|first=|date=|website=|publisher=|language=en}}</ref> == അവലംബം == *http://www.trend.kerala.gov.in {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20190902161720/http://www.trend.kerala.gov.in/ |date=2019-09-02 }} *http://lsgkerala.in/maniyurpanchayat {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20160124021850/http://lsgkerala.in/maniyurpanchayat/ |date=2016-01-24 }} *Census data 2011 {{Kozhikode-geo-stub}} } {{reflist}} {{കോഴിക്കോട് ജില്ലയിലെ ഭരണസംവിധാനം}} {{കോഴിക്കോട് ജില്ല}} [[വർഗ്ഗം:കോഴിക്കോട് ജില്ലയിലെ ഗ്രാമപഞ്ചായത്തുകൾ]] obcd42hdgsd2n7j6o4vqn4b4rlg3eoh 4533869 4533867 2025-06-16T11:16:52Z Bhagathekkedath 206063 /* മുൻ പ്രസിഡന്റുമാരുടെ പേരുവിവരം */ 4533869 wikitext text/x-wiki {{prettyurl|Maniyur Gramapanchayat}} {{Infobox settlement | name = മണിയൂർ | native_name = | native_name_lang = | other_name = | nickname = | settlement_type = ഗ്രാമം | image_skyline = File:Paddy field in winter.jpg | image_alt = | image_caption = | pushpin_map = India Kerala#India | pushpin_label_position = right | pushpin_map_alt = | pushpin_map_caption = Location in Kerala, India | coordinates = {{coord|11|32|0|N|75|39|0|E|display=inline,title}} | subdivision_type = Country | subdivision_name = {{flag|India}} | subdivision_type1 = [[States and territories of India|State]] | subdivision_name1 = [[കേരളം]] | subdivision_type2 = [[List of districts of India|District]] | subdivision_name2 = [[കോഴിക്കോട് ജില്ല|കോഴിക്കോട്]] | established_title = <!-- Established --> | established_date = | founder = | named_for = | government_type = | governing_body = | unit_pref = Metric | area_footnotes = | area_rank = | area_total_km2 = | elevation_footnotes = | elevation_m = | population_total = 11749 | population_as_of = 2001 | population_rank = | population_density_km2 = auto | population_demonym = | population_footnotes = | demographics_type1 = Languages | demographics1_title1 = Official | demographics1_info1 = [[മലയാളം]], [[ഇംഗ്ലീഷ് ഭാഷ|ആംഗലം]] | timezone1 = [[Indian Standard Time|IST]] | utc_offset1 = +5:30 | postal_code_type = <!-- [[Postal Index Number|PIN]] --> | postal_code = | registration_plate = | website = | iso_code = [[ISO 3166-2:IN|IN-KL]] | footnotes = }} കോഴിക്കോട് ജില്ലയിൽ, വടകര താലൂക്കിൽ, തോടന്നൂർ ബ്ളോക്കിലാണ് 31.03 ചതുരശ്രകിലോമീറ്റർ വിസ്തീർണ്ണമുള്ള മണിയൂർ ഗ്രാമപഞ്ചായത്ത് സ്ഥിതി ചെയ്യുന്നത്. Website;http://lsgkerala.in/maniyurpanchayat/ {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20160325202730/http://lsgkerala.in/maniyurpanchayat/ |date=2016-03-25 }} ==അതിരുകൾ== *തെക്ക്‌ - തുറയൂർ, പയ്യോളി പഞ്ചായത്തുകൾ *വടക്ക് -വില്ല്യാപ്പള്ളി, തിരുവള്ളൂർ പഞ്ചായത്തുകളും, വടകര നഗരസഭയും *കിഴക്ക് - തിരുവള്ളൂർ, ചെറുവണ്ണൂർ, തുറയൂർ പഞ്ചായത്തുകൾ *പടിഞ്ഞാറ് - പയ്യോളി പഞ്ചായത്തും, വടകര നഗരസഭയും ==സ്ഥിതിവിവരക്കണക്കുകൾ<ref>{{Cite web|url=https://censusindia.gov.in/2011census/dchb/3204_PART_B_KOZHIKODE.pdf|title=Censusindia/2011census|access-date=|last=|first=|date=|website=https://censusindia.gov.in/2011census/dchb/3204_PART_B_KOZHIKODE.pdf|publisher=https://censusindia.gov.in/2011census}}</ref>== {| class="wikitable sortable" | ജില്ല | കോഴിക്കോട് |- | ബ്ലോക്ക് | തോടനൂർ |- |നിയമസഭ മണ്ഡലം |കുറ്റ്യാടി |- |ലോകസഭനിയോജക മണ്ഡലം |  വടകര |- | വിസ്തീര്ണ്ണം |31.03 ചതുരശ്ര കിലോമീറ്റർ |- |Elevation / Altitude |24 meters. Above Seal level |- |വാർഡുകൾ |21 |- | ജനസംഖi |21,820 |- |പുരുഷന്മാർ |10,244 |- | സ്ത്രീകൾ |11,576 |- | ജനസാന്ദ്രത |1115 |- | സ്ത്രീ : പുരുഷ അനുപാതം |1050 |- | സാക്ഷരത |90.06% |} == മുൻ പ്രസിഡന്റുമാരുടെ പേരുവിവരം == {| class="wikitable" |1 |ടി എം ദാമോദരൻ നമ്പ്യാർ |- |2 |കെ.ടി കുഞ്ഞിരാമൻ മാസ്റ്റർ |- |3 |ബാലൻ തെക്കേടത്ത് |- |4 |കെ പുഷ്പജ |- |5 |ടി പി ഗോപാലൻ മാസ്റ്റർ |- |6 |ബി സുരേഷ് ബാബു |- |7 |എം ജയപ്രഭ (2015-2020) |- |8 |ടി കെ അഷറഫ് (2020-present) |} <ref name=":0">{{Cite web|url=http://lsgkerala.in/maniyurpanchayat/election-details/ex-presidents/|title=മുൻ പ്രസിഡന്റുമാർ « മണിയൂർ ഗ്രാമപഞ്ചായത്ത് (Maniyur Grama Panchayat)|access-date=2020-10-05|archive-date=2020-10-09|archive-url=https://web.archive.org/web/20201009033735/http://lsgkerala.in/maniyurpanchayat/election-details/ex-presidents/|url-status=dead}}</ref> == വിദ്യാഭ്യാസ ചരിത്രം == ദേശീയപ്രസ്ഥാനം ശക്തിപ്രാപിച്ച ഇരുപതാംനൂറ്റാണ്ടിന്റെ ആദ്യകാലത്തിനും വളരെ മുമ്പുതന്നെ പൊതു വിദ്യാഭ്യാസസ്ഥാപനം ആരംഭിച്ച ചരിത്രം ഈ പഞ്ചായത്തിലുണ്ട്. 19-ാം നൂറ്റാണ്ടിന്റെ അവസാനം തുടങ്ങിയ വിദ്യാലയങ്ങളും ഇവിടെയുണ്ട്. പഞ്ചായത്തിലെ ഏറ്റവും പഴക്കമുള്ള വിദ്യാലയം മന്തരത്തൂർ യു.പി.സ്കൂളാണ്. നൂറിലേറെ വർഷം പഴക്കമുണ്ട് ഈ സ്ഥാപനത്തിന്. പഞ്ചായത്തിലെ ആദ്യത്തെ പ്രാഥമിക വിദ്യാലയമായ ഈ സ്ഥാപനം പ്രവേശനത്തിന്റെ കാര്യത്തിലും ഉദാരമായ സമീപനം സ്വീകരിച്ചിരുന്നു എന്ന് രേഖകളിൽ നിന്നു മനസിലാക്കാം. 1880-ൽ തുടങ്ങിയ പാലയാട് എൽ.പി.സ്കൂളാണ് രണ്ടാമതായി ആരംഭിച്ച പ്രാഥമികവിദ്യാലയം. മറ്റു പ്രൈമറി വിദ്യാലയങ്ങൾക്കെല്ലാം അമ്പതു മുതൽ നൂറിലധികം വർഷങ്ങൾ വരെ പഴക്കമുണ്ട്. പഞ്ചായത്ത് സെക്കന്ററി സ്ക്കൂൾ സ്ഥാപിച്ചത് 1966-ലാണ്. മലബാർ ഡിസ്ട്രിക്ട് ബോർഡിന്റെ കാലത്തു തുടങ്ങിയ ഒട്ടേറെ പ്രാഥമിക വിദ്യാലയങ്ങളുമുണ്ട്. പ്രാഥമികവിദ്യാലയങ്ങളെ പലതും അപ്ഗ്രേഡ് ചെയ്തത് 1955-1959 കാലത്തിലാണ്. ന്യൂനപക്ഷ സമുദായങ്ങളും പട്ടികജാതി പിന്നോക്കസമുദായങ്ങളും വിദ്യാഭ്യാസമേഖലയിലേക്ക് കടന്നുവരാൻ വിദ്യാലയങ്ങളുടെ ഈ സാർവ്വത്രികവൽക്കരണം സഹായിച്ചു. ഉയർന്ന സാമൂഹ്യബോധം പ്രകടിപ്പിച്ചിരുന്ന സമൂഹത്തിലെ ചില നല്ല മനുഷ്യരായിരുന്നു വിദ്യാലയങ്ങൾ സ്ഥാപിക്കാൻ മുന്നാട്ടുവന്നത്. അവർ ചെയ്തത് ഉന്നതമായ ചില മൂല്യങ്ങളെ ആദരിക്കലായിരുന്നു. തൊട്ടുകൂടായ്മ പോലും നിലനിന്നിരുന്ന ഒരു കാലഘട്ടത്തിലായിരുന്നു സമുദായത്തിന്റെ എല്ലാവിഭാഗം ആളുകൾക്കും വിദ്യാലയപ്രവേശനം അനുവദിച്ചത് എന്നത് വിസ്മരിക്കാനാവാത്തൊരു വസ്തുതയാണ്.<ref>{{Cite web|url=http://lsgkerala.in/maniyurpanchayat/history/|title=ചരിത്രം « മണിയൂർ ഗ്രാമപഞ്ചായത്ത് (Maniyur Grama Panchayat)|access-date=2020-10-05|archive-date=2020-10-11|archive-url=https://web.archive.org/web/20201011023652/http://lsgkerala.in/maniyurpanchayat/history/|url-status=dead}}</ref> ==== ഉന്നത വിദ്യാഭ്യാസ സ്ഥാപനങ്ങൾ ==== ===== IGNOU ===== വിദൂര വിദ്യാഭ്യാസതെ പ്രോത്സാഹിപ്പിക്കുന്ന ഇന്ദിരാ ഗാന്ധി നാഷണൽ ഓപ്പൺ യൂണിവേഴ്സിറ്റി ഇന്ദിരാ ഗാന്ധി നാഷണൽ ഓപ്പൺ യൂണിവേഴ്സിറ്റി യുടെ ഒരു സെന്റർ പഞ്ചായത്തിൽ പ്രവർത്തിച്ചു വരുന്നുണ്ട്.ഇഗ്നോയുടെ കെട്ടിട നിർമാണത്തിന് 2ഏക്കർ സ്ഥലം പഞ്ചായത്ത്‌ അനുവദിച്ചിട്ടുണ്ട്. നിർമാണപ്രവർത്തന ഉൽഘാടനം 2016ഇൽ നിർവഹിക്കപ്പെട്ടു.<ref>{{Cite web|url=http://rcvatakara.ignou.ac.in/aboutus/1|title=IGNOU-RC-Vatakara - About Us - History|access-date=2020-10-05}}</ref> ===== MHES ===== മലബാർ ഹയർ എഡ്യൂക്കേഷൻ സൊസൈറ്റി എന്ന സ്വകാര്യ സ്ഥാപനത്തിനു കീഴിലുള്ള ഈ വിദ്യാഭ്യാസ സ്ഥാപനം പഞ്ചായത്തിലെ 9ആം വാർഡിൽ ആണ് സ്ഥിതിചെയ്യുന്നത്. സയൻസ്, ആർട്സ്, കോമേഴ്‌സ്എന്നിവയിൽ വിവിധ വിഷയങ്ങളിൽ  ബിരുദ ബിരിദാനന്തര കോഴ്സുകൾ ലഭ്യമാണ്. website;https://www.mhescollege.com/ {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20200926214801/http://mhescollege.com/ |date=2020-09-26 }} ===== മണിയൂർ എഞ്ചിനീയറിംഗ് കോളേജ് ===== അബ്‌ദുൾകലാം കേരള ടെക്നിക്കൽ യൂണിവേഴ്സിറ്റി അംഗീകൃത സ്ഥാപനമായ എഞ്ചിനീയറിംഗ് കോളേജ് കുറുന്തോടിയിൽ ആണ് പ്രവർത്തിച്ചു വരുന്നത്. Website;http://cev.ac.in/post-graduate-programme.html == കൃഷി == മുൻകാലങ്ങളിൽ കൃഷിആയിരുന്നു മണിയൂരിന്റെ പ്രധാനജീവിനഉപാധി.പഞ്ചായത്തിലെ ഏറ്റവും വലിയ പാടശേഖര മായ ചെരണ്ടത്തൂർ ചിറ വടകരയുടെ നെല്ലറ എന്ന് അറിയപ്പെടുന്നു. മുൻകാലങ്ങളിൽ രണ്ടായിരം ഏക്കറിലധികം കൃഷി ചെയ്തിരുന്ന ഇവിടെ പിന്നീട്  കൃഷി മുന്നൂറ്ഏകറിലേക്ക് ചുരുങ്ങുകയുണ്ടായി.2010ഇൽ ഭരണസാരഥ്യം ഏറ്റെടുത്ത ബി സുരേഷ്ബാബു വിന്റെ നേതൃത്വത്തിൽ നെല്ലറയെ വീണ്ടെടുക്കാനുള്ള പ്രവർത്തനങ്ങൾ നടക്കുകയും തൽഫലമായി 2016ഓടെ   കൃഷി 900ഏക്കറിലേക് വ്യാപിപ്പിക്കാൻ കഴിയുകയും ചെയ്തു.<ref>{{Cite web|url=https://www.deccanchronicle.com/nation/current-affairs/180816/malabars-rice-bowl-awaits-redemption.html|title=Malabar’s rice bowl awaits redemption|access-date=2020-10-05|date=2016-08-18|language=en}}</ref> കോഴിക്കോട് ജില്ലയിൽ വനിതകൾ അധ്യക്ഷർ ആയുള്ള 36ഗ്രാമപഞ്ചായത്തുകളിൽ ഒന്ന് ആണ് മണിയൂർ.<ref>{{Cite web|url=https://www.thehindu.com/news/cities/kozhikode/women-to-head-36-grama-panchayats-in-kozhikode/article7776107.ece|title=Kozhikode - Latest News, Politics, Events, Entertainment|access-date=2020-10-05|last=|first=|date=|website=|publisher=|language=en}}</ref> == അവലംബം == *http://www.trend.kerala.gov.in {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20190902161720/http://www.trend.kerala.gov.in/ |date=2019-09-02 }} *http://lsgkerala.in/maniyurpanchayat {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20160124021850/http://lsgkerala.in/maniyurpanchayat/ |date=2016-01-24 }} *Census data 2011 {{Kozhikode-geo-stub}} } {{reflist}} {{കോഴിക്കോട് ജില്ലയിലെ ഭരണസംവിധാനം}} {{കോഴിക്കോട് ജില്ല}} [[വർഗ്ഗം:കോഴിക്കോട് ജില്ലയിലെ ഗ്രാമപഞ്ചായത്തുകൾ]] igumdekqo5iqa7g3hkml6a0rv3v6q74 0 148106 4533852 3969076 2025-06-16T08:25:16Z InternetArchiveBot 146798 Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.9.5 4533852 wikitext text/x-wiki {{prettyurl|Walter Breuning}} {{infobox person |name =വാൾട്ടർ ബ്രൂണിങ് <br> Walter Breuning |image = Walter Breuning April 8, 2010.jpg |image_size = 250px |caption = വാൾട്ടർ ബ്രൂണിങ് ഏപ്രിൽ 2010 - ൽ (പ്രായം 113) |birth_date = {{birth date|1896|9|21}} |birth_place = മെൽറോസ്, മിന്നെസോട്ട, അമേരിക്ക |death_date = {{death date|2011|4|14}}<br/>(പ്രായം{{age in years and days|1896|9|21|2011|4|14}}) |death_place = ഗ്രേറ്റ് ഫാൾസ്, മോണ്ടാന, അമേരിക്ക |nationality = അമേരിക്കൻ |religion = |ethnicity = |spouse = ആഗ്‌നസ് സി. ബ്രൂണിങ് (1922 - 1957 ഇവരുടെ മരണം വരെ) |residence = ഗ്രേറ്റ് ഫാൾസ്, മോണ്ടാന, അമേരിക്ക |occupation = വിരമിച്ച റെയിൽവേ ജീവനക്കാരൻ |parents = ജോൺ ബ്രൂണിങ് (1864-1951)<br> കോറ മൈ (1870-1971) |title =ലോകത്ത് ഏറ്റവും കൂടുതൽ കാലം ജീവിച്ച പുരുഷൻ, ലോകത്ത് ഏറ്റവും കൂടുതൽ പ്രായമുള്ള രണ്ടാമത്തെ വ്യക്തി. |education = |alma mater = }} ലോകത്ത് ഏറ്റവും കൂടുതൽ കാലം ജീവിച്ച പുരുഷനും ഏറ്റവും പ്രായമുള്ള രണ്ടാമത്തെ വ്യക്തിയുമാണ് '''വാൾട്ടർ ബ്രൂണിങ്''' (സെപ്റ്റംബർ 21, 1896 – ഏപ്രിൽ 14, 2011)<ref>http://vimeo.com/5839161</ref>. ഇക്കാരണത്താൽ ഇദ്ദേഹം ഗിന്നസ് ബുക്കിൽ സ്ഥാനം നേടിയിരുന്നു. 2011 ഏപ്രിൽ 14 - ന് വാർദ്ധഖ്യസഹജമായ അസുഖം മൂലം അന്തരിച്ചു<ref>{{Cite web |url=http://www.mathrubhumi.com/story.php?id=181250 |title=ലോകത്തെ ഏറ്റവും പ്രായം കൂടിയ പുരുഷൻ അന്തരിച്ചു / മാതൃഭൂമി ഓൺലൈൻ |access-date=2011-04-17 |archive-date=2011-08-17 |archive-url=https://web.archive.org/web/20110817081332/http://www.mathrubhumi.com/story.php?id=181250 |url-status=dead }}</ref>. [[അമേരിക്ക|അമേരിക്കയിലെ]] [[മിനെസോട്ട|മിനെസോട്ടയിലെ]] ബെൽറോസിൽ 1896-ൽ ജോൺ ബ്രൂണിങ് കോറ മൈയുടെയും മകനായി ജനിച്ചു. റെയിൽവേ വിഭാഗത്തിൽ ജീവനക്കാരനായിരുന്നു ബ്രൂണിങ്. 2009 ലാണ് ഇദ്ദേഹം ലോകത്തെ ഏറ്റവും പ്രായം ചെന്ന പുരുഷനായി ഗിന്നസ് ബുക്കിൽ സ്ഥാനം നേടിയത്. ടെലിഗ്രാഫ് ഓപ്പറേറ്ററായിരുന്ന ഓനസ് ട്വോകിയാണ് ബ്രൂണിങിന്റെ ഭാര്യ (മരണം - 1957). ==അവലംബം== {{Reflist}} ==പുറത്തേക്കുള്ള കണ്ണികൾ== {{commons|Category:Walter Breuning|Walter Breuning}} *[http://grg.org/Adams/E.HTM Validated Living Supercentenarians] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20130103173911/http://www.grg.org/Adams/E.HTM |date=2013-01-03 }} *[http://www.recordholders.org/en/list/oldest.html The Oldest Human Beings] *[http://www.greatfallstribune.com/multimedia/breuning2/main.html Great Falls Tribune's Breuning home page, with interactive timeline, photos, video, articles, links] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20130205234816/http://www.greatfallstribune.com/multimedia/breuning2/main.html |date=2013-02-05 }} *[http://www.krtv.com/pages/feature-walter-breuning/ Walter Breuning interviewed on KRTV and on CBS] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20100304091121/http://www.krtv.com/pages/feature-walter-breuning/ |date=2010-03-04 }} *[http://www.greatfallstribune.com/multimedia/Breuning/index.html Video of Walter reflecting on being one of the oldest male U.S. citizens] *[http://www.greatfallstribune.com/apps/pbcs.dll/article?AID=/20070921/NEWS01/70921021 Great Falls' Walter Breuning, one of world's oldest men, turns 111]{{പ്രവർത്തിക്കാത്ത കണ്ണി|date=മേയ് 2023 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }} *[http://www.boston.com/news/odd/articles/2008/09/24/man_112_says_secret_to_long_life_is_being_active Report on Walter's 112th Birthday] *[http://www.pbs.org/newshour/bb/social_issues/jan-june09/walter_02-16.html ''News Hour with Jim Lehrer'' interview with Walter Breuning] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20110120054731/http://www.pbs.org/newshour/bb/social_issues/jan-june09/walter_02-16.html |date=2011-01-20 }} {{Authority control}} [[വർഗ്ഗം:1896-ൽ ജനിച്ചവർ]] [[വർഗ്ഗം: 2011-ൽ മരിച്ചവർ]] [[വർഗ്ഗം:സെപ്റ്റംബർ 21-ന് ജനിച്ചവർ]] [[വർഗ്ഗം:ഏപ്രിൽ 14-ന് മരിച്ചവർ]] kzk9almw5kx3jmue6ae6emdjndsfn65 0 149342 4533736 3683815 2025-06-15T13:43:05Z Vinayaraj 25055 4533736 wikitext text/x-wiki {{prettyurl|Vulture}} {{Taxobox |name = കഴുകൻ <br> '''Vulture''' |image = Vulture beak sideview A.jpg |image_caption = [[Griffon Vulture|Griffon vulture]] or Eurasian Griffon, ''Gyps fulvus'' an Old World Vulture |regnum = [[Animal]]ia |phylum = [[Chordate|Chordata]] |classis = [[Bird|Aves]] |subdivision_ranks = [[Family (biology)|Families]] |subdivision = [[Accipitridae]] ([[Aegypiinae]])<br/> [[Cathartidae]] }} [[File:Vulture 19o05.jpg|thumb|Griffon Vulture soaring]] [[File:Vulture's head Park Mellat Tehran.JPG|thumb|Vulture's head, [[Mellat Park]], [[Tehran]]]] [[File:Wiki vulture2.jpg|thumb|right|Some members of both the old and new world vultures have an unfeathered neck and head, shown as radiating heat in this thermographic image.]] ശവശരീരം ഭക്ഷിക്കുന്ന പക്ഷിയാണ് '''കഴുകൻ''' (Vulture). [[ആസ്ട്രേലിയ]], [[അന്റാർട്ടിക്ക]] എന്നീ രണ്ടു ഭൂഖണ്ഡങ്ങൾ ഒഴികെ മറ്റെല്ലായിടത്തും ഇവ കാണപ്പെടുന്നു. ഒരേപോലെ പരിണാമം പ്രാപിച്ച രണ്ടു തരം കഴുകന്മാർ ഉണ്ട്. കാലിഫോർണിയയിലും ആൻ‌ടീസ് മലനിരകളിലും കാണപ്പെടുന്നവയെ ''പുതു ലോക കഴുകന്മാർ'' (New world Vultures) എന്നും, [[യൂറോപ്പ്]],[[ആഫ്രിക്ക]],[[ഏഷ്യ]] എന്നിവടങ്ങളിൽ ഉള്ളവയെ ''പഴയ ലോക കഴുകന്മാർ'' (Old World Vultures) എന്നും അറിയപ്പെടുന്നു. തലയിൽ, സാധാരണ പക്ഷികൾക്കുള്ളതു പോലെ രോമം ഇവയ്ക്കില്ല. ഇത്തരം കഷണ്ടിത്തല കഴുകന്റെ പ്രത്യേകതയാണ്. തലയിൽ അഴുക്കു പിടിക്കാതിരിക്കാനും, ശരീരോഷ്മാവ് നിയന്ത്രിക്കാനും കഷണ്ടിത്തല പ്രയോജനപ്പെടുന്നതായി ഗവേഷണങ്ങൾ തെളിയിക്കുന്നു<ref>{{cite journal|title=Why do vultures have bald heads? The role of postural adjustment and bare skin areas in thermoregulation|journal=Journal of Thermal Biology|doi=10.1016/j.jtherbio.2008.01.002|author=Ward, J.; McCafferty, D.J.; Houston, D.C.; Ruxton, G.D.|volume=33|issue=3|year=2008|pages=168–173}}</ref>. ==പുതു ലോക കഴുകന്മാർ== ഉഷ്ണമേഖലയിൽ ഇവ കാണപ്പെടുന്നു. ഇതിലെ അംഗങ്ങൾ ഉൾപ്പെടുന്ന കുടുംബമാണ് കതാർടിടെ (Cathartidae ). ഇരപിടിയന്മാരായ സ്ട്രോക്ക് (Strok ) ഉൾപ്പെടുന്ന കുടുംബത്തോടാണ് ഇവക്കു കൂടുതൽ അടുപ്പമെന്ന് ജനിതക പഠനങ്ങൾ കാണിക്കുന്നു. ഇവക്കെല്ലാം മണം പിടിച്ചു ആഹാരം കണ്ടെത്താൻ കഴിവൊണ്ട്. ==പഴയ ലോക കഴുകന്മാർ== വർഗീകരണമനുസ്സരിച്ചു ഇവ ഉൾപ്പെടുന്ന കുടുംബമാണ് അസിപിട്രിടെ (Accipitridae ) . ഇതിലെ അംഗങ്ങളാണ്: പരുന്ത് (Kite), ഗരുഡൻ (Eagle ), പ്രാപ്പിടിയൻ(Hawk) , വെള്ളപ്പരുന്ത് (Buzzard). ശവങ്ങളെ കണ്ടെത്തുന്നത് കാഴ്ചയിലൂടെയാണ് ==ഭക്ഷണ രീതി== [[File:Vulture11.jpg|thumb|left|Vulture, getting ready to strike.]] [[File:White-backed vultures eating a dead wildebeest.JPG|thumb|A group of [[White-backed Vulture]]s eating the carcass of a [[Wildebeest]] ]] ആരോഗ്യമുള്ള ജീവികളെ ഇവ ആക്രമിക്കാറില്ല. രോഗമുള്ളതോ, മുറിവ് പറ്റിയവയേയോ കൊല്ലാറുണ്ട്‌. അത്യാർത്തിയോടെ ശവം തിന്നു ഭക്ഷണ ഉറ വീർത്തു മയങ്ങി ഇവയെ കാണാം. കുഞ്ഞുങ്ങൾക്ക്‌ ഭക്ഷണം ശർദ്ധിച്ച്ചാണ് നൽകുന്നത്. ഇവയുടെ ആമാശയത്തിൽ ഊറുന്ന ആസിഡ് വളരെ ദ്രവീകരണ ശക്തി ഉള്ളതായതിനാൽ, ഭക്ഷ്യ വിഷമായ ബോട്ടുലീനം, കോളറ - ആന്ത്രാക്സ് ബാക്ടീരിയകൾ നശിപ്പിക്കപ്പെടും.<ref>[http://www.madsci.org/posts/archives/2000-09/968529176.Bc.r.html Caryl, Jim. Ph.D]</ref> ==വംശനാശം== ലോകമാകമാനം വംശനാശം നേരിട്ടു കൊണ്ടിരിക്കുന്ന ഒരു പക്ഷിയിനമാണ് കഴുകൻ. മൃഗചികിൽസക്കായി ഉപയോഗിക്കുന്ന ഡിക്ലോഫെനാക് (Diclofenac) എന്ന മരുന്നിന്റെ ഉപയോഗം മൂലമാണ് കഴുകന്മാർ വംശനാശം നേരിടുവാൻ പ്രധാന കാരണം. ഇത്തരം മരുന്നുകൾ ഉപയോഗിക്കപ്പെട്ട മൃഗങ്ങളുടെ ശവശരീരം ഭക്ഷിക്കുക വഴി ഇവ കഴുകന്മാരുടെ ശരീരത്തിൽ പ്രവേശിക്കുകയും പ്രധാനമായും അവയുടെ വൃക്കകൾ തകരാറിലാകുകയും ചെയ്യുന്നു. 2008 മുതൽ ഇന്ത്യയിൽ ഈ മരുന്നിനു നിരോധനമേർപ്പെടുത്തി. ==അവലംബം== {{reflist}} * http://www.hindustantimes.com/Drug-ban-could-help-save-vultures-Study/Article1-698894.aspx {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20110522074337/http://www.hindustantimes.com/Drug-ban-could-help-save-vultures-Study/Article1-698894.aspx |date=2011-05-22 }} [[വർഗ്ഗം:കഴുകന്മാർ]] [[വർഗ്ഗം:ആക്സിപിത്രിഡേ ജന്തുകുടുംബത്തിൽ ഉൾപ്പെട്ട പക്ഷികൾ]] cw6mi76b37sr8x2e92xqb0o3zbapuw3 0 150152 4533742 4143732 2025-06-15T14:27:08Z 2409:40F3:2088:F288:8000:0:0:0 4533742 wikitext text/x-wiki {{Infobox settlement | name = Neyyattinkara Taluk | native_name = | native_name_lang = | other_name = | nickname = | settlement_type = Taluk in Trivandrum district | image_skyline = | image_alt = | image_caption = | pushpin_map = India Kerala#India | pushpin_label_position = left | pushpin_map_alt = | pushpin_map_caption = Location in Kerala, India | coordinates = {{coord|8.4|N|77.08|E|display=inline,title}} | subdivision_type = Country | subdivision_name = {{flag|India}} | subdivision_type1 = [[States and territories of India|State]] | subdivision_name1 = [[Kerala]] | subdivision_type2 = [[List of districts of India|District]] | subdivision_name2 = Thiruvananthapuram | subdivision_type3 = [[Revenue Divisions of Kerala |Revenue Division]] | subdivision_name3 = [[Thiruvananthapuram]] | established_title = <!-- Established --> | established_date = | founder = | named_for = | seat_type = Headquarters | seat = Neyyattinkara | government_type = | governing_body = | unit_pref = Metric | area_footnotes = | area_rank = | area_total_km2 = 570.91 | elevation_footnotes = | elevation_m = | population_total = 880,986 | population_as_of = 2011 | population_rank = | population_density_km2 = auto | population_demonym = | population_footnotes = | demographics_type1 = Languages | demographics1_title1 = Official | demographics1_info1 = [[Malayalam language|Malayalam]], [[English language|English]] | timezone1 = [[Indian Standard Time|IST]] | utc_offset1 = +5:30 | postal_code_type = <!-- [[Postal Index Number|PIN]] --> | postal_code = | registration_plate = KL-20, KL-19 | website = | footnotes = }} [[കേരളം|കേരളത്തിലെ]] [[തിരുവനന്തപുരം ജില്ല|തിരുവനന്തപുരം ജില്ലയിലെ]] ആറു താലൂക്കുകളിൽ<ref>{{cite web |title=Taluks of Thiruvanathapuram District |url=http://www.niyamasabha.org/codes/14kla/session_15/ans/u06081-040719-879000000000-15-14.pdf |accessdate=17 ഒക്ടോബർ 2019}}</ref> ഒന്നാണ് '''നെയ്യാറ്റിൻകര താലൂക്ക്'''. [[നെയ്യാറ്റിൻകര|നെയ്യാറ്റിൻകരയാണ്]] ഈ താലൂക്കിന്റെ ആസ്ഥാനം. [[തിരുവനന്തപുരം താലൂക്ക്|തിരുവനന്തപുരം]], [[നെടുമങ്ങാട് താലൂക്ക്|നെടുമങ്ങാട്]], [[വർക്കല]],[[ചിറയൻകീഴ് താലൂക്ക്|ചിറയൻകീഴ്]],[[കാട്ടാക്കട താലൂക്ക്|കാട്ടാക്കട]] എന്നിവയാണ് ജില്ലയിലെ മറ്റു താലൂക്കുകൾ. നെയ്യാറ്റിൻകര താലൂക്കിൽ 21 വില്ലേജുകളാണ് ഉള്ളത്<ref>{{cite web |title=Villages of Thiruvananthapuram District |url=http://clr.kerala.gov.in/index.php/2018-09-25-08-51-50 |publisher=Department of land Revenue |accessdate=17 ഒക്ടോബർ 2019 |archive-date=2019-10-17 |archive-url=https://web.archive.org/web/20191017151725/http://clr.kerala.gov.in/index.php/2018-09-25-08-51-50 |url-status=dead }}</ref>. ഈ ഗ്രാമങ്ങളിൽ എല്ലാം തഹസിൽദാറെ സഹായിക്കുന്നത് ഗ്രാമസേവകൻ ആണ്. ==താലൂക്കിലെ വില്ലേജുകൾ== # നെയ്യാറ്റിൻകര # അതിയന്നൂർ # തിരുപുറം # കരുംകുളം # കോട്ടുകാൽ # പള്ളിച്ചൽ # കൊല്ലയിൽ # പെരുമ്പഴുതൂർ # കാഞ്ഞിരംകുളം # വിഴിഞ്ഞം # കുളത്തൂർ # ചെങ്കൽ # പാറശ്ശാല # കാരോട് # പരശുവയ്ക്കൽ # കുന്നത്തുകാൽ # വെള്ളറട # ആനാവൂർ # പെരുങ്കടവിള # പൂവാർ # ബാലരാമപുരം ==താലൂക്കിലെ ഗ്രാമ പഞ്ചായത്തുകൾ== == ചരിത്രം== == അതിർത്തികൾ == * വടക്ക് -- * കിഴക്ക് -- * തെക്ക് -- * പടിഞ്ഞാറ് -- ==പുറത്തേക്കുള്ള കണ്ണി== ==അവലംബം== <references/> {{തിരുവനന്തപുരം ജില്ല}} [[Category:തിരുവനന്തപുരം ജില്ലയിലെ താലൂക്കുകൾ]] {{തിരുവനന്തപുരം ജില്ലയിലെ ഭരണസംവിധാനം}} bpuiif8p810enplh9ni0kss549pfgq1 0 151040 4533756 4533689 2025-06-15T16:48:33Z 2405:201:F01E:8072:35DE:97B0:76F8:E1AA 4533756 wikitext text/x-wiki {{unreferenced|date=2025 ജൂൺ}} {{Infobox actor | name = ശ്രീ. പി. ആർ. രാമവർമ്മരാജ | image = Alakoderaja.jpg | caption = ആലക്കോട് രാജ | birthdate = ആഗസ്റ്റ് 25 ,1904 | deathdate = ആഗസ്റ്റ് 11, 2001 }} പുരാതനമായ [[പൂഞ്ഞാർ കൊട്ടാരം|പൂഞ്ഞാർ ക്ഷത്രിയ രാജകുടുംബത്തിലെ]] പ്രമുഖ അംഗമായിരുന്നു '''ശ്രീ. പി. ആർ. രാമവർമ്മരാജ''' (ആഗസ്റ്റ് 25 ,1904 - ആഗസ്റ്റ് 11, 2001). കേരളത്തിന്റെ ചരിത്രപ്രാധാന്യമുള്ള സാമൂഹിക പരിവർത്തനത്തിനും സാമ്പത്തിക പുരോഗതിക്കും തുടക്കം കുറിച്ച വ്യക്തികളിൽ ഒരാളായിരുന്നു '''''ആലക്കോട് രാജ''''' എന്നും അറിയപ്പെടുന്ന പി.ആർ. രാമവർമ്മരാജ.{{തെളിവ്}} [[പൂഞ്ഞാർ]] കൊട്ടാരത്തിലെ അംബിക തമ്പുരാട്ടിയുടെയും പുതുശ്ശേരി മനക്കൽ നാരായണൻ നമ്പൂതിരിയുടെയും പുത്രനായി 1904 ആഗസ്റ്റ് 25-ന് ആവണി അവിട്ടം നാളിലാണ് രാജയുടെ ജനനം. 1950-കളിൽ [[കണ്ണൂർ ജില്ല]]യിലെ [[ആലക്കോട്|ആലക്കോട്ടേയ്ക്ക്]] കുടിയേറിയശേഷം അദ്ദേഹം അവിടെ ഒരുപാട് വികസനപ്രവർത്തനങ്ങൾക്ക് തുടക്കം കുറിച്ചു. ആലക്കോട് ഇന്നത്തെ നിലയിലായതിനുപിന്നിൽ പ്രവർത്തിച്ചത് രാജയാണ്. ആലക്കോട്ടുവച്ച് 2001 ആഗസ്റ്റ് 11-ന് 97-ആം വയസ്സിൽ രാജ തീപ്പെട്ടു. കേരളത്തിലെ കായികമേഖലയ്ക്ക് സമഗ്രസംഭാവനകൾ നൽകിയ [[ജി.വി. രാജ|പി.ആർ. ഗോദവർമ്മരാജ]] അദ്ദേഹത്ത്ന്റെ അനുജനായിരുന്നു. ''' വിദ്യാഭ്യാസം''' പി. ആർ. രാമവർമ്മരാജയുടെ ആദ്യകാല വിദ്യാഭ്യാസം തിരുവനന്തപുരത്തെ ലോവർ സെക്കണ്ടറി സ്കൂളിലും പിന്നീട് എറണാകുളം മഹാരാജാ ഹൈസ്കൂളിലും, കോട്ടയം സി.എം.എസ്. കോളേജ് , മദ്രാസ് പ്രസിഡൻസി കോളേജിലുമായിരുന്നു. 1925-ൽ ബി.എ. പാസ്സായി. '''ഔദ്യാഗിക ജീവിതം ''' മദ്രാസ്സ് പ്രസിഡൻസി കോളേജിൽ നിന്ന് ചരിത്രത്തിൽ ബിരുദമെടുത്തശേഷം സെക്രട്ടറിയേറ്റിൽ ക്ലർക്ക് ,സ്റ്റേറ്റ് വെർണാക്കുലർ റിക്കാർഡ് സൂപ്രണ്ട് തുടങ്ങിയ നിലകളിൽ പ്രവർത്തിച്ചു. 1932 മുതൽ ദേവസ്വം അസിസ്റ്റൻറ് കമ്മിഷണർ എന്ന നിലയിൽ പ്രവർത്തിച്ചു. <!--[[File:Houseofalakoderaja.jpg|thumb|250px|രാജയുടെ വസതി(ആലക്കോട്)]] --> == നേട്ടങ്ങൾ == മലബാറിലേയ്ക്കുള്ള (ആലക്കോട്) കർഷക കുടിയേറ്റത്തിന് രാജയുടെ വരവോടുകൂടി തുടക്കം കുറിച്ചു. 1935-ൽ കോളിയാട് മലയും 1936-ൽ പാറോത്തും മലയും (ആലക്കോട് പ്രദേശം) വാങ്ങി. വളരെയധികം പണം റോഡിനും, വൈദ്യുതിക്കും, തോട്ടം വയ്ക്കുന്നതിനുമായി രാജ ചെലവാക്കി. പ്രദേശത്തിന്റെ സമഗ്ര വികസനത്തിനായി 1957-ൽ ആലക്കോട് ഡവലപ്മെന്റ് കമ്മിറ്റി രൂപീകരിച്ചു. ആലക്കോട് ഒരു വിദ്യാലയം പണി കഴിപ്പിച്ച് ഏകാദ്ധാപക വിദ്യാലയം തുടങ്ങി. 1958-ൽ ഈ വിദ്യാലയത്തിന് സർക്കാർ അംഗീകാരം കിട്ടി. വിദ്യാലയ നടത്തിപ്പ് പിന്നീട് എൻ.എസ്.എസ് നു കൈമാറി. 1959-ൽ ആലക്കോട് പബ്ലിക്ക് ലൈബ്രറി ആരംഭിക്കുന്നതിന് രാജ നേതൃത്വം നൽകി.1960-ൽ കേരള ഗ്രന്ഥാശാലാ സംഘത്തിന്റെ അംഗീകാരം കിട്ടി. രാജയുടെ ശ്രമം മൂലം മണക്കടവിൽ സർക്കാർ ആശുപത്രി സ്ഥാപിയ്ക്കപ്പെട്ടു. കുടിയേറ്റ പ്രദേശങ്ങളിൽ ആദ്യം വൈദ്യുതി കിട്ടിയ പ്രദേശവും ആലക്കോടായിരുന്നു. 1961-ൽ ആരും നോക്കാനില്ലാതെ കിടന്ന ഒരു ശിവക്ഷേത്രം ([[അരങ്ങം ശിവക്ഷേത്രം|അരങ്ങം ക്ഷേത്രം]]) നന്നാക്കിയെടുത്ത് അവിടെ പുനഃപ്രതിഷ്ഠ നടത്താൻ ഉത്തരവിട്ടതും അദ്ദേഹമാണ്. '''സാഹിത്യ പ്രവർത്തനം ''' സംസ്കൃതഭാഷാ പരിജ്ഞാനവും ചരിത്ര വിജ്ഞാനവും പ്രതിഫലിക്കുന്ന നിരവധി കൃതികൾ അദ്ദേഹം രചിച്ചു. [[ഗായത്രീമന്ത്രം|ഗായത്രീമന്ത്രത്തെ]] ആധികരിച്ച് തയ്യാറാക്കിയ 'ഗായത്രി' എന്ന ഗ്രന്ഥത്തിന് കേരളസാഹിത്യ അക്കാദമി അവാർഡ് ലഭിച്ചു.{{തെളിവ്}} '''കൃതികൾ''' ശബരിമല ശ്രീ അയ്യപ്പൻ ചരിതം, ഗായത്രി, ദേവു അല്ല ദേവിയാണ്(കഥ), മൂന്നു ലേഖനങ്ങൾ, പദ്യവീഥി ,പൂഞ്ഞാർ രാജകുടുംബചരിത്രാവലോകനം. [[വർഗ്ഗം:ജീവചരിത്രം]] [[വർഗ്ഗം:ഓഗസ്റ്റ് 25-ന് ജനിച്ചവർ]] [[വർഗ്ഗം:1904-ൽ ജനിച്ചവർ]] [[വർഗ്ഗം:ഓഗസ്റ്റ് 11-ന് മരിച്ചവർ]] [[വർഗ്ഗം:2001-ൽ മരിച്ചവർ]] [[വർഗ്ഗം:അവലംബം ഇല്ലാത്ത താളുകൾ]] [[വർഗ്ഗം:കേരള സാഹിത്യ അക്കാദമി പുരസ്കാരം ലഭിച്ചവർ]] iza8wkkn297mdqc9xdgzvb47wjfmyds 4533758 4533756 2025-06-15T16:53:28Z Vishalsathyan19952099 57735 4533758 wikitext text/x-wiki {{unreferenced|date=2025 ജൂൺ}} {{Infobox actor | name = ശ്രീ. പി. ആർ. രാമവർമ്മരാജ | image = Alakoderaja.jpg | caption = ആലക്കോട് രാജ | birth‌_date = ആഗസ്റ്റ് 25 ,1904 ‌ | birth_place = [[പൂഞ്ഞാർ]], [[തിരുവിതാംകൂർ]], [[ബ്രിട്ടീഷ് ഇന്ത്യ]] | death_date = {{death date and age|2001|08|11|1904|08|25|df=yes}} | death_place = [[കണ്ണൂർ]], [[കേരളം]], [[ഇന്ത്യ]] }} പുരാതനമായ [[പൂഞ്ഞാർ കൊട്ടാരം|പൂഞ്ഞാർ രാജകുടുംബത്തിലെ]] പ്രമുഖ അംഗമായിരുന്നു '''ശ്രീ. പി. ആർ. രാമവർമ്മരാജ''' (ആഗസ്റ്റ് 25 ,1904 - ആഗസ്റ്റ് 11, 2001). കേരളത്തിന്റെ ചരിത്രപ്രാധാന്യമുള്ള സാമൂഹിക പരിവർത്തനത്തിനും സാമ്പത്തിക പുരോഗതിക്കും തുടക്കം കുറിച്ച വ്യക്തികളിൽ ഒരാളായിരുന്നു '''''ആലക്കോട് രാജ''''' എന്നും അറിയപ്പെടുന്ന പി.ആർ. രാമവർമ്മരാജ.{{തെളിവ്}} [[പൂഞ്ഞാർ]] കൊട്ടാരത്തിലെ അംബിക തമ്പുരാട്ടിയുടെയും പുതുശ്ശേരി മനക്കൽ നാരായണൻ നമ്പൂതിരിയുടെയും പുത്രനായി 1904 ആഗസ്റ്റ് 25-ന് ആവണി അവിട്ടം നാളിലാണ് രാജയുടെ ജനനം. കേരളത്തിലെ കായികമേഖലയ്ക്ക് സമഗ്രസംഭാവനകൾ നൽകിയ [[ജി.വി. രാജ|പി.ആർ. ഗോദവർമ്മരാജ]] അദ്ദേഹത്ത്ന്റെ അനുജനായിരുന്നു. 1950-കളിൽ [[കണ്ണൂർ ജില്ല]]യിലെ [[ആലക്കോട്|ആലക്കോട്ടേയ്ക്ക്]] കുടിയേറിയശേഷം അദ്ദേഹം അവിടെ ഒരുപാട് വികസനപ്രവർത്തനങ്ങൾക്ക് തുടക്കം കുറിച്ചു. ആലക്കോട് ഇന്നത്തെ നിലയിലായതിനുപിന്നിൽ പ്രവർത്തിച്ചത് രാജയാണ്. വാർദ്ധക്യസഹജമായ അസുഖങ്ങൾ ഒരുപാട് അലട്ടിയ രാജ, 2001 ആഗസ്റ്റ് 11-ന് 97-ആം വയസ്സിൽ [[കണ്ണൂർ|കണ്ണൂരിലെ]] സെൻട്രൽ യൂറോളജി സെന്ററിൽ വച്ച് അന്തരിച്ചു. ''' വിദ്യാഭ്യാസം''' പി. ആർ. രാമവർമ്മരാജയുടെ ആദ്യകാല വിദ്യാഭ്യാസം തിരുവനന്തപുരത്തെ ലോവർ സെക്കണ്ടറി സ്കൂളിലും പിന്നീട് എറണാകുളം മഹാരാജാ ഹൈസ്കൂളിലും, കോട്ടയം സി.എം.എസ്. കോളേജ് , മദ്രാസ് പ്രസിഡൻസി കോളേജിലുമായിരുന്നു. 1925-ൽ ബി.എ. പാസ്സായി. '''ഔദ്യാഗിക ജീവിതം ''' മദ്രാസ്സ് പ്രസിഡൻസി കോളേജിൽ നിന്ന് ചരിത്രത്തിൽ ബിരുദമെടുത്തശേഷം സെക്രട്ടറിയേറ്റിൽ ക്ലർക്ക് ,സ്റ്റേറ്റ് വെർണാക്കുലർ റിക്കാർഡ് സൂപ്രണ്ട് തുടങ്ങിയ നിലകളിൽ പ്രവർത്തിച്ചു. 1932 മുതൽ ദേവസ്വം അസിസ്റ്റൻറ് കമ്മിഷണർ എന്ന നിലയിൽ പ്രവർത്തിച്ചു. <!--[[File:Houseofalakoderaja.jpg|thumb|250px|രാജയുടെ വസതി(ആലക്കോട്)]] --> == നേട്ടങ്ങൾ == മലബാറിലേയ്ക്കുള്ള (ആലക്കോട്) കർഷക കുടിയേറ്റത്തിന് രാജയുടെ വരവോടുകൂടി തുടക്കം കുറിച്ചു. 1935-ൽ കോളിയാട് മലയും 1936-ൽ പാറോത്തും മലയും (ആലക്കോട് പ്രദേശം) വാങ്ങി. വളരെയധികം പണം റോഡിനും, വൈദ്യുതിക്കും, തോട്ടം വയ്ക്കുന്നതിനുമായി രാജ ചെലവാക്കി. പ്രദേശത്തിന്റെ സമഗ്ര വികസനത്തിനായി 1957-ൽ ആലക്കോട് ഡവലപ്മെന്റ് കമ്മിറ്റി രൂപീകരിച്ചു. ആലക്കോട് ഒരു വിദ്യാലയം പണി കഴിപ്പിച്ച് ഏകാദ്ധാപക വിദ്യാലയം തുടങ്ങി. 1958-ൽ ഈ വിദ്യാലയത്തിന് സർക്കാർ അംഗീകാരം കിട്ടി. വിദ്യാലയ നടത്തിപ്പ് പിന്നീട് എൻ.എസ്.എസ് നു കൈമാറി. 1959-ൽ ആലക്കോട് പബ്ലിക്ക് ലൈബ്രറി ആരംഭിക്കുന്നതിന് രാജ നേതൃത്വം നൽകി.1960-ൽ കേരള ഗ്രന്ഥാശാലാ സംഘത്തിന്റെ അംഗീകാരം കിട്ടി. രാജയുടെ ശ്രമം മൂലം മണക്കടവിൽ സർക്കാർ ആശുപത്രി സ്ഥാപിയ്ക്കപ്പെട്ടു. കുടിയേറ്റ പ്രദേശങ്ങളിൽ ആദ്യം വൈദ്യുതി കിട്ടിയ പ്രദേശവും ആലക്കോടായിരുന്നു. 1961-ൽ ആരും നോക്കാനില്ലാതെ കിടന്ന ഒരു ശിവക്ഷേത്രം ([[അരങ്ങം ശിവക്ഷേത്രം|അരങ്ങം ക്ഷേത്രം]]) നന്നാക്കിയെടുത്ത് അവിടെ പുനഃപ്രതിഷ്ഠ നടത്താൻ ഉത്തരവിട്ടതും അദ്ദേഹമാണ്. '''സാഹിത്യ പ്രവർത്തനം ''' സംസ്കൃതഭാഷാ പരിജ്ഞാനവും ചരിത്ര വിജ്ഞാനവും പ്രതിഫലിക്കുന്ന നിരവധി കൃതികൾ അദ്ദേഹം രചിച്ചു. [[ഗായത്രീമന്ത്രം|ഗായത്രീമന്ത്രത്തെ]] ആധികരിച്ച് തയ്യാറാക്കിയ 'ഗായത്രി' എന്ന ഗ്രന്ഥത്തിന് കേരളസാഹിത്യ അക്കാദമി അവാർഡ് ലഭിച്ചു.{{തെളിവ്}} '''കൃതികൾ''' ശബരിമല ശ്രീ അയ്യപ്പൻ ചരിതം, ഗായത്രി, ദേവു അല്ല ദേവിയാണ്(കഥ), മൂന്നു ലേഖനങ്ങൾ, പദ്യവീഥി ,പൂഞ്ഞാർ രാജകുടുംബചരിത്രാവലോകനം. [[വർഗ്ഗം:ജീവചരിത്രം]] [[വർഗ്ഗം:ഓഗസ്റ്റ് 25-ന് ജനിച്ചവർ]] [[വർഗ്ഗം:1904-ൽ ജനിച്ചവർ]] [[വർഗ്ഗം:ഓഗസ്റ്റ് 11-ന് മരിച്ചവർ]] [[വർഗ്ഗം:2001-ൽ മരിച്ചവർ]] [[വർഗ്ഗം:അവലംബം ഇല്ലാത്ത താളുകൾ]] [[വർഗ്ഗം:കേരള സാഹിത്യ അക്കാദമി പുരസ്കാരം ലഭിച്ചവർ]] g105zut7lc09rdfqeu8kfmcynxc1qel 4533760 4533758 2025-06-15T16:55:27Z Vishalsathyan19952099 57735 4533760 wikitext text/x-wiki {{unreferenced|date=2025 ജൂൺ}} {{Infobox actor | name = ശ്രീ. പി. ആർ. രാമവർമ്മരാജ | image = Alakoderaja.jpg | caption = ആലക്കോട് രാജ | birth‌_date = ആഗസ്റ്റ് 25 ,1904 ‌ | birth_place = [[പൂഞ്ഞാർ]], [[തിരുവിതാംകൂർ]], [[ബ്രിട്ടീഷ് ഇന്ത്യ]] | death_date = {{death date and age|2001|08|11|1904|08|25|df=yes}} | death_place = [[കണ്ണൂർ]], [[കേരളം]], [[ഇന്ത്യ]] }} പുരാതനമായ [[പൂഞ്ഞാർ കൊട്ടാരം|പൂഞ്ഞാർ രാജകുടുംബത്തിലെ]] പ്രമുഖ അംഗമായിരുന്നു '''ശ്രീ. പി. ആർ. രാമവർമ്മരാജ''' (ആഗസ്റ്റ് 25 ,1904 - ആഗസ്റ്റ് 11, 2001). കേരളത്തിന്റെ ചരിത്രപ്രാധാന്യമുള്ള സാമൂഹിക പരിവർത്തനത്തിനും സാമ്പത്തിക പുരോഗതിക്കും തുടക്കം കുറിച്ച വ്യക്തികളിൽ ഒരാളായിരുന്നു '''''ആലക്കോട് രാജ''''' എന്നും അറിയപ്പെടുന്ന പി.ആർ. രാമവർമ്മരാജ.{{തെളിവ്}} [[പൂഞ്ഞാർ]] കൊട്ടാരത്തിലെ അംബിക തമ്പുരാട്ടിയുടെയും പുതുശ്ശേരി മനക്കൽ നാരായണൻ നമ്പൂതിരിയുടെയും പുത്രനായി 1904 ആഗസ്റ്റ് 25-ന് ആവണി അവിട്ടം നാളിലാണ് രാജയുടെ ജനനം. കേരളത്തിലെ കായികമേഖലയ്ക്ക് സമഗ്രസംഭാവനകൾ നൽകിയ [[ജി.വി. രാജ|പി.ആർ. ഗോദവർമ്മരാജ]] അദ്ദേഹത്ത്ന്റെ അനുജനായിരുന്നു. 1950-കളിൽ [[കണ്ണൂർ ജില്ല]]യിലെ [[ആലക്കോട്|ആലക്കോട്ടേയ്ക്ക്]] കുടിയേറിയശേഷം അദ്ദേഹം അവിടെ ഒരുപാട് വികസനപ്രവർത്തനങ്ങൾക്ക് തുടക്കം കുറിച്ചു. ആലക്കോട് ഇന്നത്തെ നിലയിലായതിനുപിന്നിൽ പ്രവർത്തിച്ചത് രാജയാണ്. വാർദ്ധക്യസഹജമായ അസുഖങ്ങൾ ഒരുപാട് അലട്ടിയ രാജ, 2001 ആഗസ്റ്റ് 11-ന് 97-ആം വയസ്സിൽ [[കണ്ണൂർ|കണ്ണൂരിലെ]] സെൻട്രൽ യൂറോളജി സെന്ററിൽ വച്ച് അന്തരിച്ചു.<ref>https://malayalam.oneindia.com/news/2001/08/11/ker-raja.html</ref> മൃതദേഹം ആലക്കോട്ടെ കൊട്ടാരത്തിൽ പൊതുദർശനത്തിനുവച്ച ശേഷം വിലാപയാത്രയായി പൂഞ്ഞാർ കൊട്ടാരത്തിലേയ്ക്ക് കൊണ്ടുപോകുകയും, അവിടെയുള്ള കുടുംബശ്മശാനത്തിൽ വച്ച് പൂർണ്ണ ഔദ്യോഗിക ബഹുമതികളോടെ സംസ്കരിയ്ക്കുകയും ചെയ്തു. പരേതയായ ഭവാനി തമ്പുരാട്ടിയാണ് ഭാര്യ. അഞ്ചുമക്കളുണ്ട്. ''' വിദ്യാഭ്യാസം''' പി. ആർ. രാമവർമ്മരാജയുടെ ആദ്യകാല വിദ്യാഭ്യാസം തിരുവനന്തപുരത്തെ ലോവർ സെക്കണ്ടറി സ്കൂളിലും പിന്നീട് എറണാകുളം മഹാരാജാ ഹൈസ്കൂളിലും, കോട്ടയം സി.എം.എസ്. കോളേജ് , മദ്രാസ് പ്രസിഡൻസി കോളേജിലുമായിരുന്നു. 1925-ൽ ബി.എ. പാസ്സായി. '''ഔദ്യാഗിക ജീവിതം ''' മദ്രാസ്സ് പ്രസിഡൻസി കോളേജിൽ നിന്ന് ചരിത്രത്തിൽ ബിരുദമെടുത്തശേഷം സെക്രട്ടറിയേറ്റിൽ ക്ലർക്ക് ,സ്റ്റേറ്റ് വെർണാക്കുലർ റിക്കാർഡ് സൂപ്രണ്ട് തുടങ്ങിയ നിലകളിൽ പ്രവർത്തിച്ചു. 1932 മുതൽ ദേവസ്വം അസിസ്റ്റൻറ് കമ്മിഷണർ എന്ന നിലയിൽ പ്രവർത്തിച്ചു. <!--[[File:Houseofalakoderaja.jpg|thumb|250px|രാജയുടെ വസതി(ആലക്കോട്)]] --> == നേട്ടങ്ങൾ == മലബാറിലേയ്ക്കുള്ള (ആലക്കോട്) കർഷക കുടിയേറ്റത്തിന് രാജയുടെ വരവോടുകൂടി തുടക്കം കുറിച്ചു. 1935-ൽ കോളിയാട് മലയും 1936-ൽ പാറോത്തും മലയും (ആലക്കോട് പ്രദേശം) വാങ്ങി. വളരെയധികം പണം റോഡിനും, വൈദ്യുതിക്കും, തോട്ടം വയ്ക്കുന്നതിനുമായി രാജ ചെലവാക്കി. പ്രദേശത്തിന്റെ സമഗ്ര വികസനത്തിനായി 1957-ൽ ആലക്കോട് ഡവലപ്മെന്റ് കമ്മിറ്റി രൂപീകരിച്ചു. ആലക്കോട് ഒരു വിദ്യാലയം പണി കഴിപ്പിച്ച് ഏകാദ്ധാപക വിദ്യാലയം തുടങ്ങി. 1958-ൽ ഈ വിദ്യാലയത്തിന് സർക്കാർ അംഗീകാരം കിട്ടി. വിദ്യാലയ നടത്തിപ്പ് പിന്നീട് എൻ.എസ്.എസ് നു കൈമാറി. 1959-ൽ ആലക്കോട് പബ്ലിക്ക് ലൈബ്രറി ആരംഭിക്കുന്നതിന് രാജ നേതൃത്വം നൽകി.1960-ൽ കേരള ഗ്രന്ഥാശാലാ സംഘത്തിന്റെ അംഗീകാരം കിട്ടി. രാജയുടെ ശ്രമം മൂലം മണക്കടവിൽ സർക്കാർ ആശുപത്രി സ്ഥാപിയ്ക്കപ്പെട്ടു. കുടിയേറ്റ പ്രദേശങ്ങളിൽ ആദ്യം വൈദ്യുതി കിട്ടിയ പ്രദേശവും ആലക്കോടായിരുന്നു. 1961-ൽ ആരും നോക്കാനില്ലാതെ കിടന്ന ഒരു ശിവക്ഷേത്രം ([[അരങ്ങം ശിവക്ഷേത്രം|അരങ്ങം ക്ഷേത്രം]]) നന്നാക്കിയെടുത്ത് അവിടെ പുനഃപ്രതിഷ്ഠ നടത്താൻ ഉത്തരവിട്ടതും അദ്ദേഹമാണ്. '''സാഹിത്യ പ്രവർത്തനം ''' സംസ്കൃതഭാഷാ പരിജ്ഞാനവും ചരിത്ര വിജ്ഞാനവും പ്രതിഫലിക്കുന്ന നിരവധി കൃതികൾ അദ്ദേഹം രചിച്ചു. [[ഗായത്രീമന്ത്രം|ഗായത്രീമന്ത്രത്തെ]] ആധികരിച്ച് തയ്യാറാക്കിയ 'ഗായത്രി' എന്ന ഗ്രന്ഥത്തിന് കേരളസാഹിത്യ അക്കാദമി അവാർഡ് ലഭിച്ചു.{{തെളിവ്}} '''കൃതികൾ''' ശബരിമല ശ്രീ അയ്യപ്പൻ ചരിതം, ഗായത്രി, ദേവു അല്ല ദേവിയാണ്(കഥ), മൂന്നു ലേഖനങ്ങൾ, പദ്യവീഥി ,പൂഞ്ഞാർ രാജകുടുംബചരിത്രാവലോകനം. [[വർഗ്ഗം:ജീവചരിത്രം]] [[വർഗ്ഗം:ഓഗസ്റ്റ് 25-ന് ജനിച്ചവർ]] [[വർഗ്ഗം:1904-ൽ ജനിച്ചവർ]] [[വർഗ്ഗം:ഓഗസ്റ്റ് 11-ന് മരിച്ചവർ]] [[വർഗ്ഗം:2001-ൽ മരിച്ചവർ]] [[വർഗ്ഗം:അവലംബം ഇല്ലാത്ത താളുകൾ]] [[വർഗ്ഗം:കേരള സാഹിത്യ അക്കാദമി പുരസ്കാരം ലഭിച്ചവർ]] tfv7ewrb0n33vk5avy4sluc51981bft 0 172489 4533835 3927825 2025-06-16T05:49:48Z InternetArchiveBot 146798 Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.9.5 4533835 wikitext text/x-wiki {{prettyurl|Vaclav Havel}} {{Infobox officeholder |name = വക്ലാവ് ഹവേൽ |image = Václav Havel cut out.jpg |office = ചെക്ക് റിപ്പബ്ലിക്കിന്റെ ആദ്യ പ്രസിഡന്റ് |primeminister = [[Václav Klaus]]<br>[[Josef Tošovský]]<br>[[Miloš Zeman]]<br>[[Vladimír Špidla]] |term_start = 2 February 1993 |term_end = 2 February 2003 |predecessor = Position established |successor = [[Václav Klaus]] |office2 = [[List of Presidents of Czechoslovakia|President of Czechoslovakia]] |primeminister2 = [[Marián Čalfa]]<br>[[Jan Stráský]] |term_start2 = 29 December 1989 |term_end2 = 20 July 1992 |predecessor2 = [[Marián Čalfa]] <small>(Acting)</small> |successor2 = [[Jan Stráský]] <small>(Acting)</small> |birth_date = {{birth date|1936|10|5|df=y}} |birth_place = [[Prague]], [[Czechoslovakia]]<br><small>(now [[Czech Republic]])</small> |death_date = {{death date and age|2011|12|18|1936|10|5|df=y}} |death_place = [[Vlčice|Hrádeček]], [[Czech Republic]] |party = [[Civic Forum]] <small>(1989–1993)</small><br>[[Green Party (Czech Republic)|Green Party]] supporter <small>(2004–2011)</small> (from 1980s supporter of [[green politics]]) |spouse = [[Olga Havlová|Olga Šplíchalová]] <small>(1964–1996)</small><br>[[Dagmar Havlová|Dagmar Veškrnová]] <small>(1997–2011)</small> |alma_mater = [[Czech Technical University in Prague|Technical University, Prague]] |signature = Vaclav Havel Signature.svg |website = [http://www.vaclavhavel.cz/Index.php?&setln=2 www.vaclavhavel.cz]<br />[http://www.vaclavhavel-library.org/en/ www.vaclavhavel-library.org] }} '''വക്ലാവ് ഹവേൽ''' (ചെക്ക് : [ˈvaːt͡slaf ˈɦavɛl] ( listen)) (5 ഒക്ടോബർ 1936 – 18 ഡിസംബർ 2011) ചെക്കോസ്ലോവാക്യയുടെ അവസാനത്തെയും ചെക്ക് റിപ്പബ്ലിക്കിന്റെ ആദ്യത്തെയും പ്രസിഡന്റായിരുന്നു വക്ലാവ് ഹവേൽ. [[ചെക്കൊസ്ലൊവാക്യ|ചെക്കോസ്ലൊവാക്യയെ]] കമ്യൂണിസ്‌റ്റ് ഭരണത്തിൽനിന്നു മോചിപ്പിച്ച, രക്‌തച്ചൊരിച്ചിലില്ലാതെയുള്ള [[വെൽവെറ്റ്‌ വിപ്ലവത്തിൽ]] കമ്യൂണിസ്‌റ്റ് ഭരണം കടപുഴകി വീണ 1989 ൽ ചെക്കോസ്ലൊവാക്യയുടെ പ്രഥമ പ്രസിഡന്റായി.<ref>http://mangalam.com/index.php?page=detail&nid=521180&lang=malayalam{{പ്രവർത്തിക്കാത്ത കണ്ണി|date=ഒക്‌ടോബർ 2022 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }}</ref> ലോകത്തെ കമ്യൂണിസ്‌റ്റ് വിരുദ്ധ നേതാക്കളിൽ പ്രധാനിയിരുന്ന ഹാവെൽ എഴുത്തിലൂടെയാണു കമ്യൂണിസ്‌റ്റ് വിരുദ്ധ പ്രവർത്തനങ്ങളിൽ സജീവമായത്‌. 1977ൽ [[കമ്യൂണിസ്‌റ്റ് വിരുദ്ധ മനുഷ്യാവകാശ രേഖ]] തയ്യാറായത്‌ അദ്ദേഹത്തിന്റെ നേതൃത്വത്തിലായിരുന്നു. 1993 ൽ ചെക്കോസ്ലൊവാക്യ സമാധാനപരമായി [[ചെക്ക്‌ റിപ്പബ്ലിക്ക്‌]], [[സ്ലൊവാക്യ]] എന്നിങ്ങനെ രണ്ടായതു ഹാവെലിന്റെ മേൽനോട്ടത്തിലായിരുന്നു. തുടർന്നു ചെക്ക്‌ റിപ്പബ്ലിക്കിന്റെ പ്രസിഡന്റായ അദ്ദേഹം 2003 വരെ ആ സ്‌ഥാനത്തു തുടർന്നു.അനാരോഗ്യം വകവയ്‌ക്കാതെ, [[ക്യൂബ]] മുതൽ [[ചൈന]] വരെ നീളുന്ന കമ്യൂണിസ്‌റ്റ് ഭരണവിരുദ്ധ പ്രവർത്തനത്തിലും എഴുത്തിലും മുഴുകി കഴിയുകയായിരുന്നു ഹാവെൽ. നാടകവേദികളെയും അദ്ദേഹം കമ്യുണിസ്‌റ്റ് വിരുദ്ധ പ്രചാരണത്തിനുള്ള ഉപാധികളാക്കി മാറ്റി. സമ്പന്നകുടുംബത്തിൽ 1936-ലായിരുന്നു ഹവേലിന്റെ ജനനം. കമ്യൂണിസ്റ്റ് ഭരണം വന്നതോടെ സമ്പത്തെല്ലാം നഷ്ടമായി. പണ്ട് സമ്പന്നനായിരുന്നു എന്നതിന്റെ പേരിൽ യുവാവായ ഹവേലിനെ കമ്യൂണിസ്റ്റുകാർ സംശയത്തോടെ വീക്ഷിക്കുകയും ചെയ്തു. നാടകങ്ങളിലൂടെ ആശയപ്രചാരണം നടത്തി ജനങ്ങളെ സംഘടിപ്പിച്ച് രാജ്യത്ത് മാറ്റംകൊണ്ടുവരാനായിരുന്നു ഹവേലിന്റെ ശ്രമം<ref>{{Cite web |url=http://www.mathrubhumi.com/online/malayalam/news/story/1343981/2011-12-19/world |title=ആർക്കൈവ് പകർപ്പ് |access-date=2011-12-20 |archive-date=2011-12-20 |archive-url=https://web.archive.org/web/20111220013929/http://www.mathrubhumi.com/online/malayalam/news/story/1343981/2011-12-19/world |url-status=dead }}</ref>. അസംബന്ധ ശൈലിയിലെ നാടകങ്ങളുടെ വക്‌താവായിരുന്ന അദ്ദേഹം തുടർന്നു സജീവ രാഷ്‌ട്രീയത്തിലേക്കു തിരിയുകയായിരുന്നു. കമ്യൂണിസ്‌റ്റ് വിരുദ്ധ പ്രവർത്തന കാലത്തു നാലര വർഷത്തോളം ജയിലിലടയ്‌ക്കപ്പെട്ടു. ജയിലിൽ കിടക്കുമ്പോൾ വാക്ലാഫ് ഹാവൽ നടത്തിക്കൊണ്ടിരുന്ന രാഷ്ട്രീയ പ്രവർത്തനം തുറന്ന കത്തെഴുതലായിരുന്നു. തടവറയിൽ നിന്ന് ഭാര്യയ്‌ക്കെഴുതിയ കത്തുകൾ 1988ൽ Letters to Olga എന്ന പേരിൽ പുറത്തുവന്നു. കത്തുകളുടെ ഈ പുസ്തകം പൗരസമൂഹത്തെ ഇളക്കിമറിച്ചു.<ref>{{Cite web |url=http://veekshanam.com/content/view/15398/37/ |title=ആർക്കൈവ് പകർപ്പ് |access-date=2012-01-07 |archive-date=2012-01-18 |archive-url=https://web.archive.org/web/20120118234352/http://veekshanam.com/content/view/15398/37/ |url-status=dead }}</ref> കടുത്ത പുകവലിക്കാരനായിരുന്ന അദ്ദേഹത്തെ ഏറെനാളായി ശ്വാസകോശ സംബന്ധമായ രോഗങ്ങൾ അലട്ടിയിരുന്നു. കാൻസർ ബാധയെത്തുടർന്ന്‌ 11 വർഷം മുമ്പ്‌ ഒരു ശ്വാസകോശം നീക്കം ചെയ്‌തു.അടുത്തിടെ തൊണ്ടയിൽ ശസ്‌ത്രക്രിയയും നടത്തി. നൊബേൽ ജേതാവ്‌ [[ലിയു സിയാവോ]]യെ ജയിൽ മോചിതനാക്കണമെന്നാവശ്യപ്പെട്ടു പ്രാഗിലെ ചൈനീസ്‌ എംബസിയിൽ കത്ത്‌ എത്തിക്കാൻ കഴിഞ്ഞ വർഷം ജനുവരിയിൽ നടന്ന ശ്രമത്തിന്റെ മുൻനിരയിലും ഹാവെൽ ഉണ്ടായിരുന്നു. 74-ാ​ം വയസ്സിൽ ആരോഗ്യപ്രശ്‌നങ്ങൾക്കിടയിലും ഒരു ചലച്ചിത്രം സംവിധാനംചെയ്യുകയുണ്ടായി. ==മരണം== ഏറെക്കാലം വാർദ്ധക്യസഹജമായ അസുഖങ്ങൾ അലട്ടിയിരുന്ന ഹവേൽ 75-ആം വയസ്സിൽ പ്രാഗിലെ വസതിയിൽ വച്ച് 2011 ഡിസംബർ 18-ന് പ്രാദേശികസമയം രാവിലെ പത്തുമണിയോടെ അന്തരിച്ചു.<ref>{{cite news|title=Vaclav Havel, Czech statesman and playwright, dies at 75|url=http://www.google.com/hostednews/ap/article/ALeqM5hACp6Ey-cBK46ssuUDqZtPyuy0yA?docId=52b4d44612b846ba98ad0598de3c71ca|newspaper=AP|archiveurl=https://web.archive.org/web/20120108012301/http://www.google.com/hostednews/ap/article/ALeqM5hACp6Ey-cBK46ssuUDqZtPyuy0yA?docId=52b4d44612b846ba98ad0598de3c71ca|archivedate=2012-01-08|access-date=2011-12-20|url-status=live}}</ref><ref name="BBC">{{cite news|title=Vaclav Havel, Czech statesman and playwright, dies at 75|url=http://www.bbc.co.uk/news/world-europe-16236393|newspaper=BBC}}</ref> മരിക്കുന്നതിന് ഒരാഴ്ച മുമ്പ് ചെക്ക്‌ പര്യടനത്തിനെത്തിയ [[ദലൈലാമ|ദലൈലാമയെ]] വീൽചെയറിലെത്തിയാണ്‌ അദ്ദേഹം സന്ദർശിച്ചത്‌.<ref>{{cite news|title=Dalai Lama pays 'friendly' visit to Prague|url=http://www.praguepost.com/news/11401-dalai-lama-pays-friendly-visit-to-prague.html|accessdate=18 December 2011|newspaper=The Prague Post}}</ref> മരണാനന്തരം ചെക്ക് നോവലിസ്റ്റ് [[മിലാൻ കുന്ദേര]] "ഹാവെലിന്റെ മികച്ച കൃതി അദ്ദേഹത്തിന്റെ ജീവിതം തന്നെ എന്നഭിപ്രായപ്പെട്ടു <ref>{{cite news|title=World Reacts To Vaclav Havel's Death|url=http://www.spiegel.de/international/europe/0,1518,804614,00.html/A continent mourns Vaclav Havel|accessdate=18 December 2011|newspaper=Radio Free Europe}}{{പ്രവർത്തിക്കാത്ത കണ്ണി|date=ഒക്‌ടോബർ 2022 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }}</ref> [[File:Pietní shromáždění na Václavském náměstí při příležitosti úmrtí Václava Havla v roce 2011 (12).JPG|thumb|right|ഹാവെലിന് അന്ത്യാഞ്ജലികളർപ്പിക്കുന്ന പ്രേഗ് ജനത]] ==പുരസ്​കാരങ്ങൾ== *ഫിലാഡെൽഫിയ ലിബർട്ടി മെഡൽ (1994 ) *പ്രിൻസ് ഓഫ് അസ്തൂറിയാസ് അവാർഡ് (1997) *[[ഗാന്ധി സമാധാന സമ്മാനം‎]](2003)<ref>http://pib.nic.in/newsite/erelease.aspx?relid=583</ref> *ആംനസ്റ്റി ഇന്റർനാഷണൽ പുരസ്​കാരം(2003) *ചാർലിമേൻ പുരസ്‌കാരം(2011)<ref>{{Cite web |url=http://www.mathrubhumi.com/story.php?id=237127 |title=ആർക്കൈവ് പകർപ്പ് |access-date=2011-12-20 |archive-date=2012-02-03 |archive-url=https://web.archive.org/web/20120203044900/http://www.mathrubhumi.com/story.php?id=237127 |url-status=dead }}</ref> ==പ്രധാന കൃതികൾ== [[File:Hedwig&Vaclav Havel Prague backstage Dylan concert cropped small.JPG|thumb|ഹാവെൽ അമേരിക്കൻ കവയിത്രി [[ഹെഡ്വിഗ് ഗോർസ്​ക്കിയോടൊപ്പം]]]] ===കവിതാ സമാഹാരങ്ങൾ=== * Čtyři rané básně (''Four Early Poems'') * Záchvěvy I & II, 1954 (''Quivers I & II'') * První úpisy, 1955 (''First promissory notes'') * Prostory a časy, 1956 (''Spaces and times'', poetry) * Na okraji jara (cyklus básní), 1956 (''At the edge of spring (poetry cycle)'') * [[Antikódy]], 1964 (''Anticodes'') ===നാടകങ്ങൾ=== * Motormorphosis 1960 * Hitchhiking Here (''Autostop'') 1960 * An Evening with the Family, 1960, (''Rodinný večer'') * ''[[The Garden Party (play)|The Garden Party]]'' (''Zahradní slavnost''), 1963 * [[The Memorandum]], 1965, (''Vyrozumění'') * [[The Increased Difficulty of Concentration (play)|The Increased Difficulty of Concentration]], 1968, (''Ztížená možnost soustředění'') * [[Butterfly on the Antenna]], 1968, (''Motýl na anténě'') * [[Guardian Angel (play)|Guardian Angel]], 1968, (''Strážný anděl'') * [[Conspirators (play)|Conspirators]], 1971, (''Spiklenci'') * [[The Beggar's Opera (play)|The Beggar's Opera]], 1975, (''Žebrácká opera'') * [[Unveiling (play)|Unveiling]], 1975, (''Vernisáž'') * [[Audience (Havel play)|Audience]], 1975, (''Audience'')&nbsp;– a Vanĕk play * [[Mountain Hotel]] 1976, (''Horský hotel'') * [[Protest (play)|Protest]], 1978, (''Protest'')&nbsp;– a Vanĕk play * [[Mistake (play)|Mistake]], 1983, (''Chyba'')&nbsp;– a Vanĕk play * [[Largo desolato]] 1984, (''Largo desolato'') * [[Temptation (play)|Temptation]], 1985, (''Pokoušení'') * [[Redevelopment (play)|Redevelopment]], 1987, (''Asanace'') * [[Tomorrow (play)|Tomorrow]], 1988, (''Zítra to spustíme'') * ''[[Leaving (play)|Leaving]]'' (''Odcházení''), 2007 * ''[[Dozens of Cousins]]'' (''Pět Tet''), 2009&nbsp;– a short sketch/sequel to ''Unveiling'' * ''[[The Pig, or Václav Havel's Hunt for a Pig]]'' (''Prase''), 2009&nbsp;– based on a text from 1987, adapted by Vladímir Morávek in 2009 ===സാഹിത്യേതര രചനകൾ=== * ''[[The Power of the Powerless]]'' (1985) [Includes 1978 titular essay.] [http://vaclavhavel.cz/showtrans.php?cat=clanky&val=72_aj_clanky.html&typ=HTML online] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20120107141633/http://www.vaclavhavel.cz/showtrans.php?cat=clanky&val=72_aj_clanky.html&typ=HTML |date=2012-01-07 }} * ''[[Living in Truth]]'' (1986) * ''[[Letters to Olga]]'' (Dopisy Olze) (1988) * ''[[Disturbing the Peace (Václav Havel)|Disturbing the Peace]]'' (1991) * ''[[Open Letters]]'' (1991) * ''[[Summer Meditations]]'' (1992/93) * ''[[Towards a Civil Society]]'' (Letní přemítání) (1994) * ''[[The Art of the Impossible]]'' (1998) * ''[[To the Castle and Back]]'' (2007) ===കഥ=== *''Pizh'duks'' ===സിനിമ=== * ''Odcházení'', 2011 ==അധിക വായനയ്ക്ക്== ;Works by Václav Havel *[http://www.project-syndicate.org/contributor/31 Commentaries and Op-eds by Václav Havel] and in conjunction between [http://www.project-syndicate.org/contributor/864 Václav Havel and other renowned world leaders] for ''[[Project Syndicate]]''. *[http://history.hanover.edu/courses/excerpts/165havel.html "Excerpts from ''The Power of the Powerless'' (1978)"], by Václav Havel. ["Excerpts from the Original Electronic Text provided by Bob Moeller, of the [[University of California, Irvine]]."] *[http://www.wfs.org/node/2385 "The Need for Transcendence in the Postmodern World"] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20120111234709/http://www.wfs.org/node/2385 |date=2012-01-11 }} (Speech republished in THE FUTURIST magazine). Accessed 19 December 2011 * [https://web.archive.org/web/20080622212542/http://www.czech.cz/en/zpravy/news_detail.aspx?id=19993-Vaclav-Havel:-%u201eJsme-na-pocatku-vaznych-zmen Václav Havel: 'We are at the beginning of momentous changes']. ''Czech.cz'' (Official website of the Czech Republic), 10 September 2007. Accessed 21 December 2007. [On personal responsibility, freedom and ecological problems]. *[http://www.salon.eu.sk/article.php?article=732&searchPhrase=havel Two Messages] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20111006231656/http://www.salon.eu.sk/article.php?article=732&searchPhrase=havel |date=2011-10-06 }} Václav Havel on the Kundera affaire, English, salon.eu.sk, October 2008 ;Media interviews with Václav Havel *[http://www.salon.eu.sk/article.php?article=801&searchPhrase=havel After the Velvet, an Existential Revolution?] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20111006232812/http://www.salon.eu.sk/article.php?article=801&searchPhrase=havel |date=2011-10-06 }} dialogue between Václav Havel and Adam Michnik, English, salon.eu.sk, November 2008 *[[Margaret Warner|Warner, Margaret]]. [http://www.pbs.org/newshour/bb/europe/jan-june97/havel_5-16a.html "Online Focus: Newsmaker: Václav Havel"] {{Webarchive|url=https://archive.today/20121221005601/http://www.pbs.org/newshour/bb/europe/jan-june97/havel_5-16a.html |date=2012-12-21 }}. ''[[The NewsHour with Jim Lehrer]]''. [[Public Broadcasting Service|PBS]], broadcast 16 May 1997. Accessed 21 December 2007. (NewsHour transcript.) ;Books (Biographies) *[[John Keane (political theorist)|Keane, John]]. ''Vaclav Havel: A Political Tragedy in Six Acts''. New York: [[Basic Books]], 2000. ISBN 0465037194. (A sample chapter [in [[HTML]] and [[Portable Document Format|PDF]] formats] is linked on the author's website, [http://www.johnkeane.net/books/havel/havel.htm "Books"] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20060718173153/http://www.johnkeane.net/books/havel/havel.htm |date=2006-07-18 }}.) *Kriseová, Eda. ''Vaclav Havel''. Trans. Caleb Crain. New York: [[St. Martin's Press]], 1993. ISBN 0312103174. *Pontuso, James F. ''Vaclav Havel: Civic Responsibility in the Postmodern Age''. New York: [[Rowman & Littlefield]], 2004. ISBN 0-7425-2256-3. *Rocamora, Carol. ''Acts of Courage''. New York: Smith & Kraus, 2004. ISBN 1575253445. *Symynkywicz, Jeffrey. ''Vaclav Havel and the Velvet Revolution''. Parsippany, New Jersey: Dillon Press, 1995. ISBN 0875186076. ==പുറം കണ്ണികൾ== {{Wikiquote}} {{Commons category|Václav Havel}} * [http://www.vaclavhavel.cz/ Václav Havel] Official website * [http://www.nybooks.com/authors/207 Václav Havel archive] from ''[[The New York Review of Books]]'' * [http://havel.columbia.edu/biblio_humanrights.html Havel at Columbia: Bibliography: Human Rights Archive] * [http://www.untitledtheater.com/havel/havel-festival.html Havel Festival] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20150108060642/http://www.untitledtheater.com/havel/havel-festival.html |date=2015-01-08 }} * [http://www.vons.cz/en The Committee for the Defence of the Unjustly Persecuted (VONS)] (Website about a history of the VONS) * [http://www.litencyc.com/php/speople.php?rec=true&UID=11839 Václav Havel] at the Literary Encyclopedia * [http://www.nndb.com/people/956/000023887/ Notable Names Database] * [http://archive.vaclavhavel-library.org/ Václav Havel Official Digital Archive] * [http://www.vaclavhavel-library.org/ Václav Havel Library, Prague] * [http://www.wfs.org/content/vaclav-havel-transcendence/ Vaclav Havel in THE FUTURIST magazine] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20120110081807/http://www.wfs.org/content/vaclav-havel-transcendence |date=2012-01-10 }} * [http://unesdoc.unesco.org/images/0008/000860/086025eo.pdf#86015 A clandestine interview with Vaclav Havel, ''The UNESCO Courier'', 1990] ==അവലംബം== <references/> {{ഗാന്ധി സമാധാന സമ്മാനം}} [[വർഗ്ഗം:ചെക്കൊസ്ലൊവാക്യയുടെ പ്രസിഡന്റുമാർ]] [[വർഗ്ഗം:ചെക്ക്‌ റിപ്പബ്ലിക്കിന്റെ പ്രസിഡന്റുമാർ]] [[വർഗ്ഗം:ചെക്ക് നാടകകൃത്തുക്കൾ]] [[വർഗ്ഗം:ഗാന്ധി സമാധാന സമ്മാനം ലഭിച്ചവർ]] [[വർഗ്ഗം:1936-ൽ ജനിച്ചവർ]] h65vw9f9t7szlhaxrbz3ildug8mnl24 0 197344 4533863 4531446 2025-06-16T10:33:14Z 103.176.184.43 the English version of wikipedia itself says 1973 and it is also right according to unep 4533863 wikitext text/x-wiki {{prettyurl|World Environment Day}} {{Infobox holiday | holiday_name = Environment day | type = International | image = Ecologia.jpg | official_name = UN World Environment Day | nickname = Eco Day, Environment Day, WED | significance = Environmental issues awareness | duration = 1 day | date = 5 June | firsttime = <nowiki>{{start date and age|df=yes|jun5 1974</nowiki> | observances = Environment Protection }} എല്ലാ വർഷവും [[ജൂൺ 5]] ആണ് '''ലോക പരിസ്ഥിതി ദിനം''' ആയി ആചരിക്കുന്നത്. [[പരിസ്ഥിതി]] പ്രശ്നങ്ങളെ കുറിച്ചുള്ള അവബോധം വരുത്താനും കർമ്മ പരിപാടികൾ ആസൂത്രണം ചെയ്യാനുമാണ് പരിസ്ഥിതി ദിനം ആചരിക്കുന്നത്. [[ഐക്യരാഷ്ട്രസഭ]] ജനറൽ അസംബ്ലിയാണ് 1973 മുതൽ ഈ ദിനാചരണം ആരംഭിച്ചത്. ദിവസേന അന്തരീക്ഷത്തിലെത്തിച്ചേരുന്ന [[കാർബൺ ഡയോക്സൈഡ്|കാർബൺ ഡൈഓക്സൈഡ്]], [[മീഥെയ്ൻ|മീഥേൻ]], [[നൈട്രസ് ഓക്സൈഡ്]], ക്ലോറോ ഫ്ലൂറോ കാർബണുകൾ എന്നീ വാതകങ്ങളുടെ അളവ് കൂടിക്കൊണ്ടിരിക്കുന്നു. ഇവ [[ഓസോൺ പാളി|ഓസോൺ പാളികളുടെ]] തകർച്ചയ്ക്കു കാരണമാകുകയും തന്മൂലം [[ആഗോളതാപനം]] ഉണ്ടാകുകയും ചെയ്യുന്നു. മരങ്ങളും കാടുകളുംസംരക്ഷിക്കുക, വനപ്രദേശങ്ങൾ വിസ്തൃതമാക്കാൻ ശ്രമിക്കുക, അതുവഴി ആഗോള പാരിസ്ഥിതിക സന്തുലനവും കാലാവസ്ഥാ സുസ്ഥിരതയും ഉറപ്പാക്കുക എന്നതാണ് പരിസ്ഥിതി ദിനാചരണത്തിന്റെ ലക്ഷ്യം. ‘കാർബൺ ന്യൂട്രാലിറ്റി’ കൈവരിക്കുക വഴി ഓസോൺ വിള്ളലിനു കാരണമാവുകയും ആഗോളതാപനം ഉണ്ടാക്കുകയും ചെയ്യുന്ന ഗ്രീൻ ഹൌസ് വാതകങ്ങൾ പരമാവധി കുറയ്ക്കാനുള്ള ശേഷി കൈവരിക്കുകയുമാണ് ഉദ്ദേശിക്കുന്നത്. ==പരിസ്ഥിതിദിന സന്ദേശങ്ങൾ2024== {| class="wikitable" style="text-align:center" |'''<big>വർഷം</big>''' |<big>'''വിഷയം'''</big> |'''<big>ആതിഥേയ രാജ്യം</big>''' |- |2022 |'''മണ്ണിനൊപ്പം ഭൂമിക്കൊപ്പം''' ( Soil Ke Paas One Earth) |സ്വീഡൻ |- |2021 |'''ആവാസവ്യവസ്ഥ  പുനഃസ്ഥാപിക്കൽ''' (Ecosystem restoration) |പാകിസ്ഥാൻ |- |2020 ||'''പ്രകൃതിക്കു വേണ്ടിയുള്ള സമയം''' (Time for Nature) |കൊളംബിയ |- |2019 |'''വായു മലിനികരണം തടയുക''' (Beat Air Pollution) |ചൈന |- |2018||'''പ്ലാസ്റ്റിക് മലിനീകരണം തടയുക''' (Beat Plastic Pollution) |ന്യൂഡൽഹി,ഇന്ത്യ |- |2017|| ‘ജനങ്ങളെ പരിസ്ഥിതിയുമായി ബന്ധപ്പെടുത്തുക' (Connecting People to nature – in the city and on the land, from the poles to the equator) |ഒട്ടാവ, കാനഡ |- |2016||ജീവിതത്തിനായി വന്യമായി പോകൂ, നിയമവിരുദ്ധ വന്യജീവി കടത്തിനെതിരെ അസഹിഷ്ണരാവൂ <br>(Go Wild for Life ZERO TOLERANCE FOR THE ILLEGAL WILDLIFE TRADE.) <ref>{{Cite web |url=http://www.wed2016.com/content/go-wild-for-life |title=ആർക്കൈവ് പകർപ്പ് |access-date=2016-06-05 |archive-date=2016-05-30 |archive-url=https://web.archive.org/web/20160530044741/http://www.wed2016.com/content/go-wild-for-life |url-status=dead }}</ref> |ലുവാണ്ട, അംഗോള |- |2015||700 കോടിസ്വപ്നങ്ങൾ ഒരേ ഒരു ഭൂമി ഉപഭോഗം കരുതലോടെ |റോം, ഇറ്റലി |- |2014||നിങ്ങളുടെ ശബ്ദമാണ് ഉയർത്തേണ്ടത്. സമുദ്ര നിരപ്പല്ല (raise your voice not the sea level)<ref>{{Cite web |url=http://www.unep.org/wed/take-action/find-out-how/ |title=ആർക്കൈവ് പകർപ്പ് |access-date=2014-06-03 |archive-date=2014-08-02 |archive-url=https://web.archive.org/web/20140802092635/http://unep.org/wed/take-action/find-out-how/ |url-status=dead }}</ref> |ബ്രിഡ്‌ജ്ടൗൺ, ബാർബഡോസ് |- |2013 |Think.Eat.Save. Reduce Your Foodprint |ഉലാൻബതർ, മംഗോളിയ |- |- |2012|| ഹരിത മിതവ്യയത്വം: താങ്കൾ അതിൽ ഉൾപ്പെടുന്നുണ്ടോ? (Green Economy: Does it include you?) |ബ്രസീലിയ, ബ്രസീൽ |- |2011 ||വനങ്ങൾ, [[പ്രകൃതി]] നമ്മുടെ സമ്പത്ത് |ദില്ലി, ഇന്ത്യ |- |2010 ||അനേകം ജീവജാതികൾ, ഒരു ഗ്രഹം, ഒരു ഭാവി |രംഗ്പൂർ, ബംഗ്ലാദേശ് |- |2009 ||നിങ്ങളുടെ ഗ്രഹത്തിന് നിങ്ങളെ വേണം, കാലാവസ്ഥാമാറ്റത്തിനെതിരെ ഒന്നിക്കാൻ |മെക്സിക്കോ സിറ്റി, മെക്സിക്കോ |- |2008 ||ശീലത്തെ തൊഴിച്ച് മാറ്റുക, [[കാർബൺ]] രഹിത സമൂഹത്തിന് |വെല്ലിംഗ്ടൺ, ന്യൂസിലാന്റ് |- |2007 ||മഞ്ഞുരുകുന്നത് ഒരു പൊള്ളുന്ന വിഷയം |ലണ്ടൻ, ഇംഗ്ലണ്ട് |- |2006 ||കരഭൂമിയെ മരുഭൂമിയാക്കരുതേ (Don't Desert Dry Lands) |അൾജിയേഴ്സ്, അൾജീരിയ |- |2005 ||നഗരങ്ങളെ ജീവിതയോഗ്യമാക്കുക, ഭൂമിക്കിവേണ്ടി ഒരു ആസൂത്രണ പദ്ധതി (Green Cities, For the Planet) |സാൻ ഫ്രാൻസിസ്കോ, യുണൈറ്റഡ് സ്റ്റേറ്റ്സ് |- |2004 ||ആവശ്യമുണ്ട് മഹാസമുദ്രങ്ങളെ, ജീവനോടെ കാണുമോ ആവോ (Wanted Seas, and Oceavs Dead or Alive) |ബാഴ്‌സലോണ, സ്‌പെയിൻ |- |2003 ||[[വെള്ളം]], അതിനുവേണ്ടി 200 കോടി ജനങ്ങൾ കേഴുന്നു (Water, two billion people are crying for it) |ബെയ്‌റൂട്ട്, ലെബനൻ |- |2002 ||ഭൂമിക്കൊരവസരം നൽകുക (Give Earth a Chance) |ഷെഞ്ജെൻ,ചൈന |- |2001 ||ജീവിതത്തിനായ് ലോകത്തെത്തമ്മിൽ ബന്ധിപ്പിക്കുക (Connect with the World Wide Web of Life) <ref>http://iefworld.org/UNEPwed1.htm</ref> |ടോറിനോ, ഇറ്റലി, ഹവാന, ക്യൂബ |- |2000 ||2000ആമാണ്ട് പരിസ്ഥിതി സഹസ്രാബ്ദം, ഇതാണ് പ്രവർത്തിക്കേണ്ട സമയം |അഡ്‌ലെയ്ഡ്, ഓസ്‌ട്രേലിയ |} == ലോകപരിസ്ഥിതി ദിനം 2011 == 2011 ലോകപരിസ്ഥിതി ദിനാചരണത്തിലെ ആതിഥേയരാജ്യമായി [[ഇന്ത്യ|ഇന്ത്യയെ]] [[യു.എൻ.]] പ്രഖ്യാപിച്ചിരുന്നു<ref>[http://www.manoramaonline.com/cgi-bin/MMOnline.dll/portal/ep/malayalamContentView.do?contentId=8864155&tabId=11&contentType=EDITORIAL&BV_ID=@@@ മനോരമ ഓൺലൈൻ]{{പ്രവർത്തിക്കാത്ത കണ്ണി|date=ഓഗസ്റ്റ് 2021 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }}</ref>. ഇന്ത്യക്ക് ആദ്യമായാണ് ഈ അവസരം ലഭിക്കുന്നത്. യു.എൻ. പരിസ്ഥിതി വിഭാഗം ''യുണൈറ്റഡ് നേഷൻസ് എൻവയൺമെന്റ് പ്രോഗ്രാമിന്റെ'' (U.N.E.P) അധികൃതരാണ് ഇന്ത്യയെ തിരഞ്ഞെടുത്തത്. ''കാട് നിങ്ങളുടെ പ്രകൃതി പരിചാരകൻ'' എന്നതാണ് 2011-ലെ ലോകപരിസ്ഥിതി ദിനത്തിന്റെ മുദ്രാവാക്യം. == വിവിധ വർഷങ്ങളിൽ == === ലോകപരിസ്ഥിതി ദിനം 2013 === 2013 ലെ ലോകപരിസ്ഥിതി ദിനാചരണത്തിന് യു.എൻ.ഇ.പി നിർദ്ദേശിച്ചിട്ടുള്ള വിഷയം "ചിന്തിക്കുക, തിന്നുക, സംരക്ഷിക്കുക; നിങ്ങളുടെ തീറ്റപ്പാട് കുറയ്ക്കുക" (Think Eat Save; Reduce your food print) എന്നതാണ്. ===ലോകപരിസ്ഥിതി ദിനം 2015=== 2015 ലെ ലോകപരിസ്ഥിതി ദിനാചരണത്തിന് യു.എൻ.ഇ.പി നിർദ്ദേശിച്ചിട്ടുള്ള വിഷയം "700 കോടിസ്വപ്നങ്ങൾ ഒരേ ഒരു ഭൂമി ഉപഭോഗം കരുതലോടെ" എന്നതാണ്. ===ലോക പരിസ്ഥിതി ദിനം 2016-== "Fight against the illegel trade in wild life"എന്നതാണ് 2016 ലോക പരിസ്ഥിതി ദിനത്തിന്റെ മുദ്രാവാക്യം. അംഗോളയാണ് ആതിഥേയ രാജ്യം. വനത്തിലെ ജീവിതത്തിനു നേരെയുള്ള കൈയേറ്റങ്ങൾ അവസാനിപ്പിക്കാൻ ഊർജ്ജിതമായി നാം പരിശ്രമിക്കേണ്ടതുണ്ട്. അതാണ് ഈയൊരു മുദ്രാവാക്യത്തിലൂടെ യു.എൻ.ഇ.പി ഉദ്ദേശിക്കുന്നത്. ===ലോക പരിസ്ഥിതി ദിനം 2017-== "Connecting People to nature – in the city and on the land, from the poles to the equator" ‘ജനങ്ങളെ പരിസ്ഥിതിയുമായി ബന്ധപ്പെടുത്തുക’ എന്നതാണ് 2017 ലോക പരിസ്ഥിതി ദിനത്തിന്റെ മുദ്രാവാക്യം. [[കാനഡ]]യാണ് ആതിഥേയ രാജ്യം. ===ലോക പരിസ്ഥിതി ദിനം 2018 === 'Beat Plastic Pollution' എന്നതാണ് 2018-ലെ ലോക പരിസ്ഥിതി ദിനത്തിന്റെ മുദ്രാവാക്യം. [[ഇന്ത്യ|ഇന്ത്യയാണ്]] ആതിഥേയ രാജ്യം.<ref>{{Cite web |url=http://worldenvironmentday.global/en/news/india-host-world-environment-day-2018 |title=ആർക്കൈവ് പകർപ്പ് |access-date=2018-05-23 |archive-date=2018-05-20 |archive-url=https://web.archive.org/web/20180520064725/http://worldenvironmentday.global/en/news/india-host-world-environment-day-2018 |url-status=dead }}</ref> ===ലോക പരിസ്ഥിതി ദിനം 2019=== 'Beat air Pollution' എന്നതാണ് 2019-ലെ ലോക പരിസ്ഥിതി ദിനത്തിന്റെ മുദ്രാവാക്യം. [[ചൈന|ചൈനയാണ്]] ആതിഥേയ രാജ്യം. ===ലോക പരിസ്ഥിതി ദിനം 2020=== 2020 ലെ ലോക പരിസ്ഥിതി ദിനത്തിന്റെ വിഷയം, പ്രകൃതിയുടെ സമയം, ഭൂമിയിലെ ജീവിതത്തെയും മനുഷ്യവികസനത്തെയും സഹായിക്കുന്ന അവശ്യ അടിസ്ഥാന കാര്യങ്ങൾ നൽകുക. ജർമ്മനിയുമായി സഹകരിച്ച് [[കൊളംബിയ]]യാണ് ആതിഥേയ രാജ്യം. == അവലംബം == {{Reflist}} * ദേശാഭിമാനി അക്ഷരമുറ്റം 2012 മെയ് 29 ചൊവ്വ == പുറത്തേക്കുള്ള കണ്ണികൾ == {{commons|Category:World Environment Day}} * [http://www.unep.org/wed/index.asp ലോകപരിസ്ഥിതി ദിനത്തിന്റെ ഔദ്യോഗിക വെബ്‌സൈറ്റ്] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20110225214417/http://www.unep.org/wed/index.asp |date=2011-02-25 }} * http://www.ecoindia.com/education/environmental-day.html * http://ces.iisc.ernet.in/hpg/envis/worlenvdoc64.html {{stub}} [[വർഗ്ഗം:വിശേഷദിനങ്ങൾ]] [[വർഗ്ഗം:പരിസ്ഥിതിസംരക്ഷണം]] g9f0tolkqmbxnh1np8nq82qd38yrwh8 0 203065 4533748 3977604 2025-06-15T15:13:21Z InternetArchiveBot 146798 Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.9.5 4533748 wikitext text/x-wiki {{taxobox |name = ''മൊൺസ്റ്റിറ'' |image = Monstera deliciosa3.jpg |image_caption = ''Monstera deliciosa'' |regnum = [[Plantae]] |unranked_divisio = [[Angiosperms]] |unranked_classis = [[Monocots]] |ordo = [[Alismatales]] |familia = [[Araceae]] |subfamilia = [[Monsteroideae]] |tribus = [[Monstereae]] |genus = '''''Monstera''''' [[Michel Adanson|Adans.]] |subdivision_ranks = Species |subdivision = See text. |}} അരേസി സസ്യകുടുംബത്തിലെ ഒരു അലങ്കാരസസ്യമാണ് '''മൊൺസ്റ്റിറ''' (ആംഗലേയം:''Monstera''). ഇലകൾ നിറയെ കീറിയതുപോലെ കാണപ്പെടുന്ന ഈ അലങ്കാരച്ചെടിയുടെ ജന്മദേശം അമേരിക്കയിലെ മെക്സിക്കോ മുതൽ പനാമ വരെയുള്ള വനപ്രദേശങ്ങളാണെന്നു കരുതുന്നു. പടർന്നു കയറുന്ന സ്വഭാവം കാണിക്കുന്ന ഈ [[സസ്യം]] ഉഷ്ണമേഖലാ കാലാവസ്ഥയും ഭാഗീകമായ തണലും ഇഷ്ടപ്പെടുന്ന ഒരു സസ്യമാണ്. ==സവിശേഷതകൾ== തൈകളിൽ കാണപ്പെടുന്ന ഇലകൾക്ക് ഹൃദയാകാരവും കീറലും ഉണ്ടായിരിക്കുകയില്ല എങ്കിലും ചെടി നല്ല രീതിയിൽ വളരുമ്പോൾ തിളക്കമാർന്ന പച്ച ഇലകൾ കീറിയതുപോലെ കാണപ്പെടുന്നു. വൃക്ഷങ്ങളിൽ പറ്റിപ്പിടിച്ചു വളരുന്ന ഈ അലങ്കാരചെടിക്ക് വായുവേരുകൾ കാണപ്പെടുന്നു. ഈ ചെടിയിൽ നിന്നും ലഭിക്കുന്ന ''സെറിമാൻ'' എന്നറിയപ്പെടുന്ന കായ്കൾ ഭക്ഷ്യയോഗ്യമാണ്. എങ്കിലും മറ്റ് ഭാഗങ്ങൾക്ക് വിഷാംശം കാണപ്പെടുന്നു. ==പുറത്തേക്കുള്ള കണ്ണികൾ == *[http://www.bgbm.fu-berlin.de/scripts/asp/IAPT/ncugentry.asp?name=Monstera Classification from the International Association for Plant Taxonomy] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20070313115530/http://www.bgbm.fu-berlin.de/scripts/asp/IAPT/ncugentry.asp?name=Monstera |date=2007-03-13 }} *[http://www.aroid.org/genera/generapage.php?genus=monstera Aroid Society] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20120301202333/http://www.aroid.org/genera/generapage.php?genus=monstera |date=2012-03-01 }} ess15ei05z0rzsbwukgckwfeoo2pngf 0 203277 4533829 3786832 2025-06-16T05:00:05Z Santhosh.thottingal 4789 /* ഡിസ്‌ലെക്സിയ - തരംതിരിക്കൽ */ 4533829 wikitext text/x-wiki {{prettyurl|Dyslexia}} {{Infobox disease |Name = '''ഡിസ് ലെക്സിയ''' |Image = |Caption = |DiseasesDB = 4016 |ICD10 = {{ICD10|R|48|0|r|47}} |ICD9 = {{ICD9|315.02}} |ICDO = |OMIM = 127700 |MedlinePlus = |eMedicineSubj = |eMedicineTopic = D009983 |MeshID = D004410}} ഒരു വ്യക്തിക്ക് സാധാരണ പോലെ വായിക്കാനും മനസ്സിലാക്കാനുമുള്ള കഴിവിന്റെ പോരായ്മക്കുള്ള തലച്ചോറിലേ രാസപരമായുള്ള തകരാറുകൾ മൂലമുണ്ടാകുന്ന അസാധാരണ പെരുമാറ്റത്തിന് പൊതുവേ പറയുന്ന പേരാണ് '''ഡിസ്‌ലെക്സിയ''' (Dyslexia- വായിക്കുവാനും എഴുതുവാനും ഉള്ള ശേഷിക്കുറവ്)<ref name="ninds1">{{Cite web |url=http://www.ninds.nih.gov/disorders/dyslexia/dyslexia.htm |title=Dyslexia Information Page |publisher=National Institute of Neurological Disorders and Stroke |date=2010-05-12 |accessdate=2010-07-05 |archive-date=2016-07-27 |archive-url=https://web.archive.org/web/20160727234247/http://www.ninds.nih.gov/disorders/dyslexia/dyslexia.htm |url-status=dead }}</ref> ഡിസ്‌ലെക്സിയ എന്ന ഗ്രീക്കുപദത്തിന്, വാക്കുകളുമായി ബന്ധപ്പെട്ട ബുദ്ധിമുട്ട്, എന്നാണർഥം. മറ്റു ബുദ്ധിമുട്ടുകളെ സൂചിപ്പിക്കാനും ഈ പദം പ്രയോഗിച്ചുവരുന്നു. മസ്തിഷ്ക പ്രവർത്തനത്തിലുണ്ടാകുന്ന തകരാറുകളാണ് ഡിസ്‌ലെക്സിയയ്ക്ക് കാരണമാകുന്നത്. ഇതിനെ പഠനശേഷിക്കുറവ് അല്ലെങ്കിൽ പഠനവൈകല്യം എന്ന് പൊതുവേ പറയാം. ഇത് ബുദ്ധിമാന്ദ്യമല്ല. സാധാരണ ബുദ്ധിശക്തിയുള്ള കുട്ടികൾക്ക് , എഴുത്ത്, വായന, ഗണിതം, എന്നിവയുമായി ബന്ധപ്പെട്ടുണ്ടാകുന്ന പ്രശ്നങ്ങളെയാണ് പഠനവൈകല്യം എന്ന് പൊതുവേ വിളിക്കുന്നത്‌. ശരാശരിയിലോ അതിലും കവിഞ്ഞ അളവിലോ ബുദ്ധി ഉണ്ടായിട്ടും അതിനു അനുസ്യൂതമായി പെരുമാറാൻ (behaviour) കഴിയാത്ത അവസ്ഥയാണ് ഡിസ്‌ലെക്സിയ. കാഴ്ച, കേഴ്വി, ഞരമ്പ്‌ രോഗം എന്നിവ അല്ലെങ്കിൽ പഠിപ്പിച്ചതിലെ പോരായ്മ എന്നിവയാൽ ഉണ്ടാകുന്ന വായിക്കുവാനുള്ള ബുദ്ധിമുട്ട് ഡിസ്‌ലെക്സിയ അല്ല. ഡിസ്‌ലെക്സിയ ബാധിച്ച കുട്ടികൾക്ക് ബുദ്ധിശക്തിക്ക് കുറവ് ഉണ്ടാകാറില്ല. പഠനം നിർവഹിക്കുവാൻ മസ്തിഷ്കത്തിലെ വ്യത്യസ്ത കോശങ്ങളുടെ സംയോജിത പ്രവർത്തനം ആവശ്യമാണ്.<ref>{{Cite journal|author=Grigorenko EL |title=Developmental dyslexia: DISLEXIA! an update on genes, brains, and environments |journal=JDYSLEXIA THE SWEET Child Psychol Psychiatry |volume=42 |issue=1 |pages=91–125 |year=2001 |month=January |pmid=11205626 |doi=10.1111/1469-7610.00704 |url=http://www.ingentaconnect.com/content/bpl/jcpp/2001/00000042/00000001/art00005 }}</ref><ref>{{Cite journal|author=Schulte-Körne G, Warnke A, Remschmidt H |title=[Genetics of dyslexia] |language=de |journal=Z Kinder Jugendpsychiatr Psychother |volume=34 |issue=6 |pages=435–44 |year=2006 |month=November |pmid=17094062 |doi=10.1024/1422-4917.34.6.435 }}</ref> ഈ സംയോജിത പ്രവർത്തനത്തിനു തകരാറുകൾ സംഭവിക്കുമ്പോഴാണ് ഡിസ്ലെക്സിയ ഉണ്ടാകുന്നത്. വായന, എഴുത്ത്, അക്ഷരവിന്യാസം, കണക്കുകൂട്ടൽ തുടങ്ങിയ കഴിവുകൾ സ്വായത്തമാക്കുവാൻ തന്മൂലം ബുദ്ധിമുട്ട് അനുഭവപ്പെടുന്നു. ==ലക്ഷണങ്ങൾ== ബൌദ്ധിക (cognitive ) പ്രവർത്തനത്തിനു തകരാറുകൾ സംഭവിക്കുമ്പോഴാണ് ഡിസ്‌ലെക്സിയ ഉണ്ടാകുന്നത്. വായന, എഴുത്ത്, അക്ഷരവിന്യാസം, കണക്കുകൂട്ടൽ തുടങ്ങിയ കഴിവുകൾ സ്വായത്തമാക്കുവാൻ തന്മൂലം ബുദ്ധിമുട്ട് അനുഭവപ്പെടുന്നു. ചിത്രരചനയും സംഗീതവും പോലെ അമൂർത്തമായ ആശയങ്ങൾ കൈകാര്യം ചെയ്യുന്നതു മസ്തിഷ്കത്തിന്റെ വലത്തേ അർധഗോളമാണ്. യുക്തിയും ഗണിതവും ഭാഷാസിദ്ധിയും ഇടത്തേ അർധഗോളത്തിലാണ് കേന്ദ്രീകരിച്ചിട്ടുള്ളത്. വായിക്കുകയും കേൾക്കുകയും വഴിയുള്ള ഉൾക്കൊള്ളലും എഴുത്തിലൂടെയും സംസാരത്തിലൂടെയുമുള്ള ആശയവിനിമയവും ഇവിടെത്തന്നെ. വലത്തേ അർധഗോളത്തിലും ഒരു ചെറിയ 'ഭാഷാ കേന്ദ്രം' ഉണ്ട്. ദൃശ്യവും ശ്രാവ്യവുമായ സന്ദേശങ്ങൾ വിവിധ ഭാഗങ്ങളിലായി അപഗ്രഥിച്ചു തിരിച്ചറിയുകയാണ് ഭാഷ ഉപയോഗിക്കുമ്പോൾ മസ്തിഷ്കം ചെയ്യുന്നത്. ഡിസ്‌ലെക്സിക് മസ്തിഷ്കങ്ങൾ 'ഭാഷാകേന്ദ്ര'ങ്ങളുടെ കാര്യത്തിൽ ആന്തരഘടനയിൽ വ്യത്യസ്തമാണ്. ഇതുമൂലം സന്ദേശങ്ങൾ വേണ്ടവിധം അപഗ്രഥിക്കാനും പ്രതികരിക്കാനും അവർക്കു കഴിയാതെവരുന്നു. ഇതു പഠനശേഷിയെ പ്രതികൂലമായി ബാധിക്കുന്നു. ==കാരണങ്ങൾ== ഗർഭാവസ്ഥയിലോ, പ്രസവത്തിനോടനുബന്ധിച്ചോ തലച്ചോറിനു സംഭവിക്കുന്ന ആഘാതങ്ങൾ, അസാധാരണ രാസവ്യതിയാനങ്ങൾ എന്നിവയൊക്കെ ഡിസ്‌ലെക്സിയയ്ക്ക് കാരണമായേക്കാം..അപകടവും രോഗവും വഴി തലച്ചോറിൽ ഉണ്ടാകുന്ന ക്ഷതങ്ങൾമൂലവും, ഗർഭകാലത്തും പ്രസവസമയത്തും പ്രസവത്തിനു തൊട്ടുപിമ്പെയുമുള്ള വൈറൽ അണുബാധ, മരുന്നുകളുടെ ഉപയോഗം, പോഷകാഹാരക്കുറവ് എന്നിവ നിമിത്തവും ഡിസ്‌ലെക്സിയ ഉണ്ടാകാവുന്നതാണ്. ഡിസ്‌ലെക്സിയ രോഗിയുടെ മസ്തിഷ്കകോശങ്ങളുടെ ക്രമീകരണവും പ്രവർത്തനവും മറ്റു വ്യക്തികളുടേതിൽ നിന്നും വ്യത്യസ്തമാണ്. ഇത് ജനിതകപരമോ പരിസ്ഥിതിപരമോ ആയ കാരണങ്ങൾകൊണ്ട് ഉണ്ടാകാം. 85 ശ. മാ. ഡിസ്‌ലെക്സിയ രോഗികളുടേയും അടുത്തബന്ധുക്കൾക്ക് ഇതേ തകരാറുണ്ടെന്ന് പഠനങ്ങൾ ചൂണ്ടിക്കാണിക്കുന്നു. ആൺകുട്ടികളിലാണ് ഈ വൈകല്യം കൂടുതലായി കാണപ്പെടുന്നത്. ഈ വൈകല്യമുള്ള ആൺകുട്ടികളും പെൺകുട്ടികളും തമ്മിലുള്ള അനുപാതം 3:1 ആണെന്നാണ് പഠനങ്ങൾ സൂചിപ്പിക്കുന്നത്. അപകടവും രോഗവും വഴി തലച്ചോറിൽ ഉണ്ടാകുന്ന ക്ഷതങ്ങൾമൂലവും, ഗർഭകാലത്തും പ്രസവസമയത്തും പ്രസവത്തിനു തൊട്ടുപിമ്പെയുമുള്ള വൈറൽ അണുബാധ, മരുന്നുകളുടെ ഉപയോഗം, പോഷകാഹാരക്കുറവ് എന്നിവ നിമിത്തവും ഡിസ്ലെക്സിയ ഉണ്ടാകാവുന്നതാണ്. ചിത്രരചനയും സംഗീതവും പോലെ അമൂർത്തമായ ആശയങ്ങൾ കൈകാര്യം ചെയ്യുന്നതു മസ്തിഷ്കത്തിന്റെ വലത്തേ അർധഗോളമാണ്. യുക്തിയും ഗണിതവും ഭാഷാസിദ്ധിയും ഇടത്തേ അർധഗോളത്തിലാണ് കേന്ദ്രീകരിച്ചിട്ടുള്ളത്. വായിക്കുകയും കേൾക്കുകയും വഴിയുള്ള ഉൾക്കൊള്ളലും എഴുത്തിലൂടെയും സംസാരത്തിലൂടെയുമുള്ള ആശയവിനിമയവും ഇവിടെത്തന്നെ. വലത്തേ അർധഗോളത്തിലും ഒരു ചെറിയ 'ഭാഷാ കേന്ദ്രം' ഉണ്ട്. ദൃശ്യവും ശ്രാവ്യവുമായ സന്ദേശങ്ങൾ വിവിധ ഭാഗങ്ങളിലായി അപഗ്രഥിച്ചു തിരിച്ചറിയുകയാണ് ഭാഷ ഉപയോഗിക്കുമ്പോൾ മസ്തിഷ്കം ചെയ്യുന്നത്. ഡിസ്ലെക്സിക് മസ്തിഷ്കങ്ങൾ 'ഭാഷാകേന്ദ്ര'ങ്ങളുടെ കാര്യത്തിൽ ആന്തരഘടനയിൽ വ്യത്യസ്തമാണ്. ഇതുമൂലം സന്ദേശങ്ങൾ വേണ്ടവിധം അപഗ്രഥിക്കാനും പ്രതികരിക്കാനും അവർക്കു കഴിയാതെവരുന്നു. ഇതു പഠനശേഷിയെ പ്രതികൂലമായി ബാധിക്കുന്നു. ==വകഭേദങ്ങൾ== വായനയിലെ പ്രശ്നങ്ങൾ (Dyslexia),എഴുത്തിലെ പ്രശ്നങ്ങൾ (Dysgraphia ), ഗണിതത്തിലെ പ്രശ്നങ്ങൾ (Dyscalculia) എന്നിങ്ങനെ യാണ് തരംതിരിച്ചിട്ടുള്ളത്. ===ഡിസ്‌ലെക്സിയ=== വാക്കിലെ അക്ഷരങ്ങൾ മാത്രമായും വാചകത്തിലെ വാക്കുകൾ മാത്രമായും വായിക്കുക , വാക്കുകൾ തെറ്റിച്ചു വായിക്കുക, പിന്നിലേക്ക്‌ വായിക്കുക, എവടെ നിറുത്തണമെന്ന് അറിയാത്ത രീതിയിൽ വായിക്കുക എന്നിങ്ങനെ പല രീതിയിൽ ഡിസ്‌ലെക്സിയ പ്രത്യക്ഷപ്പെടാം. ===ഡിസ്ഗ്രാഫിയ=== കണ്ണാടിയിൽ കാണുന്നതുപോലെ എഴുതുക (മിറർ റൈറ്റിംഗ് ), വാക്കുകൾക്കിടയിൽ അനാവശ്യമായ സ്ഥലം കൊടുത്തും കൊടുക്കാതെയും എഴുതുക, ലതയ്ക്ക് പകരം തല എന്നെഴുതുക , ചിഹ്നങ്ങൾ എവിടെയാണ് ഉപയോഗിക്കേണ്ടതെന്നു തിരിച്ചറിയാനുള്ള ബുദ്ധിമുട്ട് എന്നിങ്ങനെ പല രീതിയിൽ ഡിസ്ഗ്രാഫിയക്കാരിൽ പ്രകടമാകാം. ===ഡിസ്കാല്കുലിയ=== കൂട്ടുക, കുറയ്ക്കുക, ഹരിക്കുക, ഗുണിക്കുക, എന്ന അടിസ്ഥാനപാഠം ഡിസ്കാല്കുലിയ ഉള്ള കുട്ടികൾക്ക് മനസ്സിലാകില്ല. കൂട്ടുക, കുറയ്ക്കുക എന്ന് പറയുമ്പോൾ എന്താണ് നിർദ്ദേശിച്ചതെന്നു കുട്ടിയുടെ മനസ്സിന് പിടിച്ചെടുക്കാൻ സാധിക്കില്ല. ==കണ്ടെത്തൽ== ഡിസ് ലെക്സിയ നേരത്തെ കണ്ടെത്തി കുട്ടിക്ക് ആവശ്യമായ സഹായം നൽകിയില്ലെങ്കിൽ ഇത് പെരുമാറ്റ വൈകല്യങ്ങൾക്കും കാരണമാവും. പഠിക്കാനുള്ള താത്പര്യം നഷ്ടപ്പെടുകയും സ്കൂൾ ഒരു തടവറയായി കുട്ടിക്ക് തോന്നുകയും ചെയ്യും. ഡിസ്ലെക്സിയ ബാധിച്ച കുട്ടികൾക്ക് ആത്മവിശ്വാസം നഷ്ടപ്പെടുന്നതിനാൽ അവർ വീട്ടിലും സ്കൂളിലും പ്രശ്നങ്ങൾ സൃഷ്ടിക്കുന്നു. ടെലിവിഷനോടുള്ള അടിമത്തം ഈ കുട്ടികൾക്ക് ഒരു രക്ഷാമാർഗ്ഗമാണ്. പരാജയത്തിന്റെ തീവ്രത കുറയ്ക്കാൻ കോപ്പിയടിക്കുന്ന സ്വഭാവവും ഇവരിൽ സാധാരണമാണ്. കാലക്രമേണ ഇവർ മുൻകോപികളും പ്രക്ഷോഭകാരികളുമായി മാറുന്നു. ആത്മനിന്ദ കുറയ്ക്കാനുള്ള മാർഗ്ഗമായിട്ടാണ് ഇവർ ഇത്തരം പ്രവർത്തനങ്ങളെ കാണുന്നത്. അധ്യാപകരാണ് സാധാരണയായി ഡിസ്ലെക്സിയ കണ്ടെത്തുന്നത്. കുട്ടികളുടെ കഴിവുകൾ താരതമ്യം ചെയ്യുവാനും, പഠനശേഷി വിലയിരുത്തുവാനും മറ്റുള്ളവരെക്കാൾ കൂടുതൽ അവസരം അവർക്കു ലഭിക്കുന്നതാവാം ഇതിന് കാരണം. മനഃശാസ്ത്രജ്ഞൻ, ശിശുരോഗവിദഗ്ദ്ധൻ, മനോരോഗചികിത്സകൻ, അധ്യാപകൻ, സാമൂഹ്യപ്രവർത്തകൻ, സ്പീച്ച് തെറാപിസ്റ്റ് എന്നിവരുൾപ്പെടുന്ന സംഘമാണ് ഡിസ്ലെക്സിയ സംബന്ധിച്ചുള്ള പരിശോധനകൾ നടത്തുന്നത്. ഇവർ കുട്ടികളുടെ ശാരീരിക മാനസികശേഷി, കാഴ്ചശക്തി, കേൾവിശക്തി, ഐ.ക്യൂ., വിദ്യാഭ്യാസപരമായ നേട്ടങ്ങൾ, മറ്റു കഴിവുകൾ എന്നിവ പരിശോധിക്കുന്നു. വായിക്കാനും അക്ഷരവിന്യാസം മനസ്സിലാക്കാനും കണക്കുക്കൂട്ടാനുമുള്ള കുട്ടികളുടെ കഴിവുകൾ അളന്നും നിരീക്ഷണം നടത്തിയും ദീർഘസംഭാഷണത്തിനു വിധേയമാക്കിയും തെറ്റുകളുടെ അപഗ്രഥനം നടത്തിയുമാണ് ഡിസ്ലെക്സിയയെ സംബന്ധിച്ച വിവരങ്ങൾ ശേഖരിക്കുന്നത്. ഇതിന്റെ അടിസ്ഥാനത്തിലായിരിക്കും പരിഹാരമാർഗങ്ങൾ നിർദ്ദേശിക്കുന്നത്. ==പ്രത്യേക ശ്രദ്ധ== ഡിസ്ലെക്സിക്ക് കുട്ടികൾക്ക് പ്രത്യേക പരിഗണനകൾ നൽകാൻ സ്കൂളുകൾ തയ്യാറാകണം. ഒന്നിൽക്കൂടുതൽ ഭാഷ പഠിക്കുന്നതിൽനിന്ന് ഇവരെ ഒഴിവാക്കുക, എഴുത്തു പരീക്ഷയിൽ കേട്ടെഴുത്തുകാരെ ഉപയോഗിക്കാൻ ഇവരെ അനുവദിക്കുക തുടങ്ങിയ കാര്യങ്ങൾ നടപ്പിലാക്കാവുന്നതാണ്. കർണാടകയിലും മഹാരാഷ്ട്രയിലും ഈ സമ്പ്രദായം നിലവിൽവന്നു കഴിഞ്ഞിട്ടുണ്ട്. കുട്ടികളിൽ ആത്മവിശ്വാസവും മതിപ്പും വർധിപ്പിക്കുവാൻ അധ്യാപകരും രക്ഷാകർത്താക്കളും പ്രത്യേകം ശ്രദ്ധിക്കേണ്ടതുണ്ട്. കുട്ടികൾക്ക് സ്നേഹവും പ്രത്യേകപരിഗണനയും നൽകുകയും അവരുടെ കഴിവുകൾ കണ്ടെത്തി അതു വികസിപ്പിക്കുന്നതിനാവശ്യമായ സഹായങ്ങൾ ചെയ്യുകയുമാണ് ഡിസ്ലെക്സിയ പരിഹരിക്കാനുള്ള മാർഗം. ആൽബർട്ട് ഐൻസ്റ്റീൻ, ലിയൊനാർഡോ ഡാവിഞ്ചി, തോമസ് ആൽവാ എഡിസൻ, വിൻസ്റ്റൻ ചർച്ചിൽ എന്നീ മഹാന്മാരെല്ലാം ഡിസ് ലെക്സിയയെ വിജയകരമായി നേരിട്ടവരാണ്. ഹൈദരാബാദ്, സിക്കന്ദരാബാദ്, ബാംഗ്ലൂർ, മൈസൂർ, ചെന്നൈ, ന്യൂഡൽഹി, മുംബൈ തുടങ്ങിയ പല സ്ഥലങ്ങളിലും ഡിസ്ലെക്സിക്കുകളുടെ സഹായത്തിനായി പ്രത്യേക സ്ഥാപനങ്ങൾ പ്രവർത്തിക്കുന്നുണ്ട്. കേരളത്തിൽ കൊച്ചിയിലും തൃശൂരുമാണ് ഇത്തരം കേന്ദ്രങ്ങളുള്ളത്. ==അധിക വായനയ്ക്ക്== ==അവലംബം== <references/> ==പുറം കണ്ണികൾ== ;Organizations *[[International Dyslexia Association]] *[http://www.dyslexiaaction.org.uk/ Dyslexia Action (UK)] *[http://www.bdadyslexia.org.uk/ British Dyslexia Association] *[http://www.dyslexic.org.uk/ Dyslexia Research Trust] *[http://www.LearningAlly.org/ Learning Ally, formerly Recording for the Blind & Dyslexic] *[http://www.thebrain-foundation.com/ The Brain Foundation.Singapore] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20120822122452/http://www.thebrain-foundation.com/ |date=2012-08-22 }} *[http://www.ncld.org/ld-basics/ld-aamp-language/reading/dyslexia/ The National Center for Learning Disabilities] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20120802051850/http://www.ncld.org/ld-basics/ld-aamp-language/reading/dyslexia |date=2012-08-02 }} <!-- Navigation Boxes below --> {{Sarvavijnanakosam|}} [[വർഗ്ഗം:രോഗങ്ങൾ]] [[വർഗ്ഗം:സാക്ഷരത]] {{Literacy |state=autocollapse}} tn5dpiseyddokajsazncmtyawfxjh6m 4533830 4533829 2025-06-16T05:00:24Z Santhosh.thottingal 4789 /* ഡിസ്കാല്കുലിയ */ 4533830 wikitext text/x-wiki {{prettyurl|Dyslexia}} {{Infobox disease |Name = '''ഡിസ് ലെക്സിയ''' |Image = |Caption = |DiseasesDB = 4016 |ICD10 = {{ICD10|R|48|0|r|47}} |ICD9 = {{ICD9|315.02}} |ICDO = |OMIM = 127700 |MedlinePlus = |eMedicineSubj = |eMedicineTopic = D009983 |MeshID = D004410}} ഒരു വ്യക്തിക്ക് സാധാരണ പോലെ വായിക്കാനും മനസ്സിലാക്കാനുമുള്ള കഴിവിന്റെ പോരായ്മക്കുള്ള തലച്ചോറിലേ രാസപരമായുള്ള തകരാറുകൾ മൂലമുണ്ടാകുന്ന അസാധാരണ പെരുമാറ്റത്തിന് പൊതുവേ പറയുന്ന പേരാണ് '''ഡിസ്‌ലെക്സിയ''' (Dyslexia- വായിക്കുവാനും എഴുതുവാനും ഉള്ള ശേഷിക്കുറവ്)<ref name="ninds1">{{Cite web |url=http://www.ninds.nih.gov/disorders/dyslexia/dyslexia.htm |title=Dyslexia Information Page |publisher=National Institute of Neurological Disorders and Stroke |date=2010-05-12 |accessdate=2010-07-05 |archive-date=2016-07-27 |archive-url=https://web.archive.org/web/20160727234247/http://www.ninds.nih.gov/disorders/dyslexia/dyslexia.htm |url-status=dead }}</ref> ഡിസ്‌ലെക്സിയ എന്ന ഗ്രീക്കുപദത്തിന്, വാക്കുകളുമായി ബന്ധപ്പെട്ട ബുദ്ധിമുട്ട്, എന്നാണർഥം. മറ്റു ബുദ്ധിമുട്ടുകളെ സൂചിപ്പിക്കാനും ഈ പദം പ്രയോഗിച്ചുവരുന്നു. മസ്തിഷ്ക പ്രവർത്തനത്തിലുണ്ടാകുന്ന തകരാറുകളാണ് ഡിസ്‌ലെക്സിയയ്ക്ക് കാരണമാകുന്നത്. ഇതിനെ പഠനശേഷിക്കുറവ് അല്ലെങ്കിൽ പഠനവൈകല്യം എന്ന് പൊതുവേ പറയാം. ഇത് ബുദ്ധിമാന്ദ്യമല്ല. സാധാരണ ബുദ്ധിശക്തിയുള്ള കുട്ടികൾക്ക് , എഴുത്ത്, വായന, ഗണിതം, എന്നിവയുമായി ബന്ധപ്പെട്ടുണ്ടാകുന്ന പ്രശ്നങ്ങളെയാണ് പഠനവൈകല്യം എന്ന് പൊതുവേ വിളിക്കുന്നത്‌. ശരാശരിയിലോ അതിലും കവിഞ്ഞ അളവിലോ ബുദ്ധി ഉണ്ടായിട്ടും അതിനു അനുസ്യൂതമായി പെരുമാറാൻ (behaviour) കഴിയാത്ത അവസ്ഥയാണ് ഡിസ്‌ലെക്സിയ. കാഴ്ച, കേഴ്വി, ഞരമ്പ്‌ രോഗം എന്നിവ അല്ലെങ്കിൽ പഠിപ്പിച്ചതിലെ പോരായ്മ എന്നിവയാൽ ഉണ്ടാകുന്ന വായിക്കുവാനുള്ള ബുദ്ധിമുട്ട് ഡിസ്‌ലെക്സിയ അല്ല. ഡിസ്‌ലെക്സിയ ബാധിച്ച കുട്ടികൾക്ക് ബുദ്ധിശക്തിക്ക് കുറവ് ഉണ്ടാകാറില്ല. പഠനം നിർവഹിക്കുവാൻ മസ്തിഷ്കത്തിലെ വ്യത്യസ്ത കോശങ്ങളുടെ സംയോജിത പ്രവർത്തനം ആവശ്യമാണ്.<ref>{{Cite journal|author=Grigorenko EL |title=Developmental dyslexia: DISLEXIA! an update on genes, brains, and environments |journal=JDYSLEXIA THE SWEET Child Psychol Psychiatry |volume=42 |issue=1 |pages=91–125 |year=2001 |month=January |pmid=11205626 |doi=10.1111/1469-7610.00704 |url=http://www.ingentaconnect.com/content/bpl/jcpp/2001/00000042/00000001/art00005 }}</ref><ref>{{Cite journal|author=Schulte-Körne G, Warnke A, Remschmidt H |title=[Genetics of dyslexia] |language=de |journal=Z Kinder Jugendpsychiatr Psychother |volume=34 |issue=6 |pages=435–44 |year=2006 |month=November |pmid=17094062 |doi=10.1024/1422-4917.34.6.435 }}</ref> ഈ സംയോജിത പ്രവർത്തനത്തിനു തകരാറുകൾ സംഭവിക്കുമ്പോഴാണ് ഡിസ്ലെക്സിയ ഉണ്ടാകുന്നത്. വായന, എഴുത്ത്, അക്ഷരവിന്യാസം, കണക്കുകൂട്ടൽ തുടങ്ങിയ കഴിവുകൾ സ്വായത്തമാക്കുവാൻ തന്മൂലം ബുദ്ധിമുട്ട് അനുഭവപ്പെടുന്നു. ==ലക്ഷണങ്ങൾ== ബൌദ്ധിക (cognitive ) പ്രവർത്തനത്തിനു തകരാറുകൾ സംഭവിക്കുമ്പോഴാണ് ഡിസ്‌ലെക്സിയ ഉണ്ടാകുന്നത്. വായന, എഴുത്ത്, അക്ഷരവിന്യാസം, കണക്കുകൂട്ടൽ തുടങ്ങിയ കഴിവുകൾ സ്വായത്തമാക്കുവാൻ തന്മൂലം ബുദ്ധിമുട്ട് അനുഭവപ്പെടുന്നു. ചിത്രരചനയും സംഗീതവും പോലെ അമൂർത്തമായ ആശയങ്ങൾ കൈകാര്യം ചെയ്യുന്നതു മസ്തിഷ്കത്തിന്റെ വലത്തേ അർധഗോളമാണ്. യുക്തിയും ഗണിതവും ഭാഷാസിദ്ധിയും ഇടത്തേ അർധഗോളത്തിലാണ് കേന്ദ്രീകരിച്ചിട്ടുള്ളത്. വായിക്കുകയും കേൾക്കുകയും വഴിയുള്ള ഉൾക്കൊള്ളലും എഴുത്തിലൂടെയും സംസാരത്തിലൂടെയുമുള്ള ആശയവിനിമയവും ഇവിടെത്തന്നെ. വലത്തേ അർധഗോളത്തിലും ഒരു ചെറിയ 'ഭാഷാ കേന്ദ്രം' ഉണ്ട്. ദൃശ്യവും ശ്രാവ്യവുമായ സന്ദേശങ്ങൾ വിവിധ ഭാഗങ്ങളിലായി അപഗ്രഥിച്ചു തിരിച്ചറിയുകയാണ് ഭാഷ ഉപയോഗിക്കുമ്പോൾ മസ്തിഷ്കം ചെയ്യുന്നത്. ഡിസ്‌ലെക്സിക് മസ്തിഷ്കങ്ങൾ 'ഭാഷാകേന്ദ്ര'ങ്ങളുടെ കാര്യത്തിൽ ആന്തരഘടനയിൽ വ്യത്യസ്തമാണ്. ഇതുമൂലം സന്ദേശങ്ങൾ വേണ്ടവിധം അപഗ്രഥിക്കാനും പ്രതികരിക്കാനും അവർക്കു കഴിയാതെവരുന്നു. ഇതു പഠനശേഷിയെ പ്രതികൂലമായി ബാധിക്കുന്നു. ==കാരണങ്ങൾ== ഗർഭാവസ്ഥയിലോ, പ്രസവത്തിനോടനുബന്ധിച്ചോ തലച്ചോറിനു സംഭവിക്കുന്ന ആഘാതങ്ങൾ, അസാധാരണ രാസവ്യതിയാനങ്ങൾ എന്നിവയൊക്കെ ഡിസ്‌ലെക്സിയയ്ക്ക് കാരണമായേക്കാം..അപകടവും രോഗവും വഴി തലച്ചോറിൽ ഉണ്ടാകുന്ന ക്ഷതങ്ങൾമൂലവും, ഗർഭകാലത്തും പ്രസവസമയത്തും പ്രസവത്തിനു തൊട്ടുപിമ്പെയുമുള്ള വൈറൽ അണുബാധ, മരുന്നുകളുടെ ഉപയോഗം, പോഷകാഹാരക്കുറവ് എന്നിവ നിമിത്തവും ഡിസ്‌ലെക്സിയ ഉണ്ടാകാവുന്നതാണ്. ഡിസ്‌ലെക്സിയ രോഗിയുടെ മസ്തിഷ്കകോശങ്ങളുടെ ക്രമീകരണവും പ്രവർത്തനവും മറ്റു വ്യക്തികളുടേതിൽ നിന്നും വ്യത്യസ്തമാണ്. ഇത് ജനിതകപരമോ പരിസ്ഥിതിപരമോ ആയ കാരണങ്ങൾകൊണ്ട് ഉണ്ടാകാം. 85 ശ. മാ. ഡിസ്‌ലെക്സിയ രോഗികളുടേയും അടുത്തബന്ധുക്കൾക്ക് ഇതേ തകരാറുണ്ടെന്ന് പഠനങ്ങൾ ചൂണ്ടിക്കാണിക്കുന്നു. ആൺകുട്ടികളിലാണ് ഈ വൈകല്യം കൂടുതലായി കാണപ്പെടുന്നത്. ഈ വൈകല്യമുള്ള ആൺകുട്ടികളും പെൺകുട്ടികളും തമ്മിലുള്ള അനുപാതം 3:1 ആണെന്നാണ് പഠനങ്ങൾ സൂചിപ്പിക്കുന്നത്. അപകടവും രോഗവും വഴി തലച്ചോറിൽ ഉണ്ടാകുന്ന ക്ഷതങ്ങൾമൂലവും, ഗർഭകാലത്തും പ്രസവസമയത്തും പ്രസവത്തിനു തൊട്ടുപിമ്പെയുമുള്ള വൈറൽ അണുബാധ, മരുന്നുകളുടെ ഉപയോഗം, പോഷകാഹാരക്കുറവ് എന്നിവ നിമിത്തവും ഡിസ്ലെക്സിയ ഉണ്ടാകാവുന്നതാണ്. ചിത്രരചനയും സംഗീതവും പോലെ അമൂർത്തമായ ആശയങ്ങൾ കൈകാര്യം ചെയ്യുന്നതു മസ്തിഷ്കത്തിന്റെ വലത്തേ അർധഗോളമാണ്. യുക്തിയും ഗണിതവും ഭാഷാസിദ്ധിയും ഇടത്തേ അർധഗോളത്തിലാണ് കേന്ദ്രീകരിച്ചിട്ടുള്ളത്. വായിക്കുകയും കേൾക്കുകയും വഴിയുള്ള ഉൾക്കൊള്ളലും എഴുത്തിലൂടെയും സംസാരത്തിലൂടെയുമുള്ള ആശയവിനിമയവും ഇവിടെത്തന്നെ. വലത്തേ അർധഗോളത്തിലും ഒരു ചെറിയ 'ഭാഷാ കേന്ദ്രം' ഉണ്ട്. ദൃശ്യവും ശ്രാവ്യവുമായ സന്ദേശങ്ങൾ വിവിധ ഭാഗങ്ങളിലായി അപഗ്രഥിച്ചു തിരിച്ചറിയുകയാണ് ഭാഷ ഉപയോഗിക്കുമ്പോൾ മസ്തിഷ്കം ചെയ്യുന്നത്. ഡിസ്ലെക്സിക് മസ്തിഷ്കങ്ങൾ 'ഭാഷാകേന്ദ്ര'ങ്ങളുടെ കാര്യത്തിൽ ആന്തരഘടനയിൽ വ്യത്യസ്തമാണ്. ഇതുമൂലം സന്ദേശങ്ങൾ വേണ്ടവിധം അപഗ്രഥിക്കാനും പ്രതികരിക്കാനും അവർക്കു കഴിയാതെവരുന്നു. ഇതു പഠനശേഷിയെ പ്രതികൂലമായി ബാധിക്കുന്നു. ==വകഭേദങ്ങൾ== വായനയിലെ പ്രശ്നങ്ങൾ (Dyslexia),എഴുത്തിലെ പ്രശ്നങ്ങൾ (Dysgraphia ), ഗണിതത്തിലെ പ്രശ്നങ്ങൾ (Dyscalculia) എന്നിങ്ങനെ യാണ് തരംതിരിച്ചിട്ടുള്ളത്. ===ഡിസ്‌ലെക്സിയ=== വാക്കിലെ അക്ഷരങ്ങൾ മാത്രമായും വാചകത്തിലെ വാക്കുകൾ മാത്രമായും വായിക്കുക , വാക്കുകൾ തെറ്റിച്ചു വായിക്കുക, പിന്നിലേക്ക്‌ വായിക്കുക, എവടെ നിറുത്തണമെന്ന് അറിയാത്ത രീതിയിൽ വായിക്കുക എന്നിങ്ങനെ പല രീതിയിൽ ഡിസ്‌ലെക്സിയ പ്രത്യക്ഷപ്പെടാം. ===ഡിസ്ഗ്രാഫിയ=== കണ്ണാടിയിൽ കാണുന്നതുപോലെ എഴുതുക (മിറർ റൈറ്റിംഗ് ), വാക്കുകൾക്കിടയിൽ അനാവശ്യമായ സ്ഥലം കൊടുത്തും കൊടുക്കാതെയും എഴുതുക, ലതയ്ക്ക് പകരം തല എന്നെഴുതുക , ചിഹ്നങ്ങൾ എവിടെയാണ് ഉപയോഗിക്കേണ്ടതെന്നു തിരിച്ചറിയാനുള്ള ബുദ്ധിമുട്ട് എന്നിങ്ങനെ പല രീതിയിൽ ഡിസ്ഗ്രാഫിയക്കാരിൽ പ്രകടമാകാം. ===ഡിസ്കാൽകുലിയ=== കൂട്ടുക, കുറയ്ക്കുക, ഹരിക്കുക, ഗുണിക്കുക, എന്ന അടിസ്ഥാനപാഠം ഡിസ്കാല്കുലിയ ഉള്ള കുട്ടികൾക്ക് മനസ്സിലാകില്ല. കൂട്ടുക, കുറയ്ക്കുക എന്ന് പറയുമ്പോൾ എന്താണ് നിർദ്ദേശിച്ചതെന്നു കുട്ടിയുടെ മനസ്സിന് പിടിച്ചെടുക്കാൻ സാധിക്കില്ല. ==കണ്ടെത്തൽ== ഡിസ് ലെക്സിയ നേരത്തെ കണ്ടെത്തി കുട്ടിക്ക് ആവശ്യമായ സഹായം നൽകിയില്ലെങ്കിൽ ഇത് പെരുമാറ്റ വൈകല്യങ്ങൾക്കും കാരണമാവും. പഠിക്കാനുള്ള താത്പര്യം നഷ്ടപ്പെടുകയും സ്കൂൾ ഒരു തടവറയായി കുട്ടിക്ക് തോന്നുകയും ചെയ്യും. ഡിസ്ലെക്സിയ ബാധിച്ച കുട്ടികൾക്ക് ആത്മവിശ്വാസം നഷ്ടപ്പെടുന്നതിനാൽ അവർ വീട്ടിലും സ്കൂളിലും പ്രശ്നങ്ങൾ സൃഷ്ടിക്കുന്നു. ടെലിവിഷനോടുള്ള അടിമത്തം ഈ കുട്ടികൾക്ക് ഒരു രക്ഷാമാർഗ്ഗമാണ്. പരാജയത്തിന്റെ തീവ്രത കുറയ്ക്കാൻ കോപ്പിയടിക്കുന്ന സ്വഭാവവും ഇവരിൽ സാധാരണമാണ്. കാലക്രമേണ ഇവർ മുൻകോപികളും പ്രക്ഷോഭകാരികളുമായി മാറുന്നു. ആത്മനിന്ദ കുറയ്ക്കാനുള്ള മാർഗ്ഗമായിട്ടാണ് ഇവർ ഇത്തരം പ്രവർത്തനങ്ങളെ കാണുന്നത്. അധ്യാപകരാണ് സാധാരണയായി ഡിസ്ലെക്സിയ കണ്ടെത്തുന്നത്. കുട്ടികളുടെ കഴിവുകൾ താരതമ്യം ചെയ്യുവാനും, പഠനശേഷി വിലയിരുത്തുവാനും മറ്റുള്ളവരെക്കാൾ കൂടുതൽ അവസരം അവർക്കു ലഭിക്കുന്നതാവാം ഇതിന് കാരണം. മനഃശാസ്ത്രജ്ഞൻ, ശിശുരോഗവിദഗ്ദ്ധൻ, മനോരോഗചികിത്സകൻ, അധ്യാപകൻ, സാമൂഹ്യപ്രവർത്തകൻ, സ്പീച്ച് തെറാപിസ്റ്റ് എന്നിവരുൾപ്പെടുന്ന സംഘമാണ് ഡിസ്ലെക്സിയ സംബന്ധിച്ചുള്ള പരിശോധനകൾ നടത്തുന്നത്. ഇവർ കുട്ടികളുടെ ശാരീരിക മാനസികശേഷി, കാഴ്ചശക്തി, കേൾവിശക്തി, ഐ.ക്യൂ., വിദ്യാഭ്യാസപരമായ നേട്ടങ്ങൾ, മറ്റു കഴിവുകൾ എന്നിവ പരിശോധിക്കുന്നു. വായിക്കാനും അക്ഷരവിന്യാസം മനസ്സിലാക്കാനും കണക്കുക്കൂട്ടാനുമുള്ള കുട്ടികളുടെ കഴിവുകൾ അളന്നും നിരീക്ഷണം നടത്തിയും ദീർഘസംഭാഷണത്തിനു വിധേയമാക്കിയും തെറ്റുകളുടെ അപഗ്രഥനം നടത്തിയുമാണ് ഡിസ്ലെക്സിയയെ സംബന്ധിച്ച വിവരങ്ങൾ ശേഖരിക്കുന്നത്. ഇതിന്റെ അടിസ്ഥാനത്തിലായിരിക്കും പരിഹാരമാർഗങ്ങൾ നിർദ്ദേശിക്കുന്നത്. ==പ്രത്യേക ശ്രദ്ധ== ഡിസ്ലെക്സിക്ക് കുട്ടികൾക്ക് പ്രത്യേക പരിഗണനകൾ നൽകാൻ സ്കൂളുകൾ തയ്യാറാകണം. ഒന്നിൽക്കൂടുതൽ ഭാഷ പഠിക്കുന്നതിൽനിന്ന് ഇവരെ ഒഴിവാക്കുക, എഴുത്തു പരീക്ഷയിൽ കേട്ടെഴുത്തുകാരെ ഉപയോഗിക്കാൻ ഇവരെ അനുവദിക്കുക തുടങ്ങിയ കാര്യങ്ങൾ നടപ്പിലാക്കാവുന്നതാണ്. കർണാടകയിലും മഹാരാഷ്ട്രയിലും ഈ സമ്പ്രദായം നിലവിൽവന്നു കഴിഞ്ഞിട്ടുണ്ട്. കുട്ടികളിൽ ആത്മവിശ്വാസവും മതിപ്പും വർധിപ്പിക്കുവാൻ അധ്യാപകരും രക്ഷാകർത്താക്കളും പ്രത്യേകം ശ്രദ്ധിക്കേണ്ടതുണ്ട്. കുട്ടികൾക്ക് സ്നേഹവും പ്രത്യേകപരിഗണനയും നൽകുകയും അവരുടെ കഴിവുകൾ കണ്ടെത്തി അതു വികസിപ്പിക്കുന്നതിനാവശ്യമായ സഹായങ്ങൾ ചെയ്യുകയുമാണ് ഡിസ്ലെക്സിയ പരിഹരിക്കാനുള്ള മാർഗം. ആൽബർട്ട് ഐൻസ്റ്റീൻ, ലിയൊനാർഡോ ഡാവിഞ്ചി, തോമസ് ആൽവാ എഡിസൻ, വിൻസ്റ്റൻ ചർച്ചിൽ എന്നീ മഹാന്മാരെല്ലാം ഡിസ് ലെക്സിയയെ വിജയകരമായി നേരിട്ടവരാണ്. ഹൈദരാബാദ്, സിക്കന്ദരാബാദ്, ബാംഗ്ലൂർ, മൈസൂർ, ചെന്നൈ, ന്യൂഡൽഹി, മുംബൈ തുടങ്ങിയ പല സ്ഥലങ്ങളിലും ഡിസ്ലെക്സിക്കുകളുടെ സഹായത്തിനായി പ്രത്യേക സ്ഥാപനങ്ങൾ പ്രവർത്തിക്കുന്നുണ്ട്. കേരളത്തിൽ കൊച്ചിയിലും തൃശൂരുമാണ് ഇത്തരം കേന്ദ്രങ്ങളുള്ളത്. ==അധിക വായനയ്ക്ക്== ==അവലംബം== <references/> ==പുറം കണ്ണികൾ== ;Organizations *[[International Dyslexia Association]] *[http://www.dyslexiaaction.org.uk/ Dyslexia Action (UK)] *[http://www.bdadyslexia.org.uk/ British Dyslexia Association] *[http://www.dyslexic.org.uk/ Dyslexia Research Trust] *[http://www.LearningAlly.org/ Learning Ally, formerly Recording for the Blind & Dyslexic] *[http://www.thebrain-foundation.com/ The Brain Foundation.Singapore] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20120822122452/http://www.thebrain-foundation.com/ |date=2012-08-22 }} *[http://www.ncld.org/ld-basics/ld-aamp-language/reading/dyslexia/ The National Center for Learning Disabilities] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20120802051850/http://www.ncld.org/ld-basics/ld-aamp-language/reading/dyslexia |date=2012-08-02 }} <!-- Navigation Boxes below --> {{Sarvavijnanakosam|}} [[വർഗ്ഗം:രോഗങ്ങൾ]] [[വർഗ്ഗം:സാക്ഷരത]] {{Literacy |state=autocollapse}} s844vnolwh162hksri5da8jnwcvkkbw 4533831 4533830 2025-06-16T05:01:12Z Santhosh.thottingal 4789 4533831 wikitext text/x-wiki {{prettyurl|Dyslexia}} {{Infobox disease |Name = '''ഡിസ് ലെക്സിയ''' |Image = |Caption = |DiseasesDB = 4016 |ICD10 = {{ICD10|R|48|0|r|47}} |ICD9 = {{ICD9|315.02}} |ICDO = |OMIM = 127700 |MedlinePlus = |eMedicineSubj = |eMedicineTopic = D009983 |MeshID = D004410}} ഒരു വ്യക്തിക്ക് സാധാരണ പോലെ വായിക്കാനും മനസ്സിലാക്കാനുമുള്ള കഴിവിന്റെ പോരായ്മക്കുള്ള തലച്ചോറിലേ രാസപരമായുള്ള തകരാറുകൾ മൂലമുണ്ടാകുന്ന അസാധാരണ പെരുമാറ്റത്തിന് പൊതുവേ പറയുന്ന പേരാണ് '''ഡിസ്‌ലെക്സിയ''' (Dyslexia- വായിക്കുവാനും എഴുതുവാനും ഉള്ള ശേഷിക്കുറവ്)<ref name="ninds1">{{Cite web |url=http://www.ninds.nih.gov/disorders/dyslexia/dyslexia.htm |title=Dyslexia Information Page |publisher=National Institute of Neurological Disorders and Stroke |date=2010-05-12 |accessdate=2010-07-05 |archive-date=2016-07-27 |archive-url=https://web.archive.org/web/20160727234247/http://www.ninds.nih.gov/disorders/dyslexia/dyslexia.htm |url-status=dead }}</ref> ഡിസ്‌ലെക്സിയ എന്ന ഗ്രീക്കുപദത്തിന്, വാക്കുകളുമായി ബന്ധപ്പെട്ട ബുദ്ധിമുട്ട്, എന്നാണർഥം. മറ്റു ബുദ്ധിമുട്ടുകളെ സൂചിപ്പിക്കാനും ഈ പദം പ്രയോഗിച്ചുവരുന്നു. മസ്തിഷ്ക പ്രവർത്തനത്തിലുണ്ടാകുന്ന തകരാറുകളാണ് ഡിസ്‌ലെക്സിയയ്ക്ക് കാരണമാകുന്നത്. ഇതിനെ പഠനശേഷിക്കുറവ് അല്ലെങ്കിൽ പഠനവൈകല്യം എന്ന് പൊതുവേ പറയാം. ഇത് ബുദ്ധിമാന്ദ്യമല്ല. സാധാരണ ബുദ്ധിശക്തിയുള്ള കുട്ടികൾക്ക് , എഴുത്ത്, വായന, ഗണിതം, എന്നിവയുമായി ബന്ധപ്പെട്ടുണ്ടാകുന്ന പ്രശ്നങ്ങളെയാണ് പഠനവൈകല്യം എന്ന് പൊതുവേ വിളിക്കുന്നത്‌. ശരാശരിയിലോ അതിലും കവിഞ്ഞ അളവിലോ ബുദ്ധി ഉണ്ടായിട്ടും അതിനു അനുസ്യൂതമായി പെരുമാറാൻ (behaviour) കഴിയാത്ത അവസ്ഥയാണ് ഡിസ്‌ലെക്സിയ. കാഴ്ച, കേഴ്വി, ഞരമ്പ്‌ രോഗം എന്നിവ അല്ലെങ്കിൽ പഠിപ്പിച്ചതിലെ പോരായ്മ എന്നിവയാൽ ഉണ്ടാകുന്ന വായിക്കുവാനുള്ള ബുദ്ധിമുട്ട് ഡിസ്‌ലെക്സിയ അല്ല. ഡിസ്‌ലെക്സിയ ബാധിച്ച കുട്ടികൾക്ക് ബുദ്ധിശക്തിക്ക് കുറവ് ഉണ്ടാകാറില്ല. പഠനം നിർവഹിക്കുവാൻ മസ്തിഷ്കത്തിലെ വ്യത്യസ്ത കോശങ്ങളുടെ സംയോജിത പ്രവർത്തനം ആവശ്യമാണ്.<ref>{{Cite journal|author=Grigorenko EL |title=Developmental dyslexia: DISLEXIA! an update on genes, brains, and environments |journal=JDYSLEXIA THE SWEET Child Psychol Psychiatry |volume=42 |issue=1 |pages=91–125 |year=2001 |month=January |pmid=11205626 |doi=10.1111/1469-7610.00704 |url=http://www.ingentaconnect.com/content/bpl/jcpp/2001/00000042/00000001/art00005 }}</ref><ref>{{Cite journal|author=Schulte-Körne G, Warnke A, Remschmidt H |title=[Genetics of dyslexia] |language=de |journal=Z Kinder Jugendpsychiatr Psychother |volume=34 |issue=6 |pages=435–44 |year=2006 |month=November |pmid=17094062 |doi=10.1024/1422-4917.34.6.435 }}</ref> ഈ സംയോജിത പ്രവർത്തനത്തിനു തകരാറുകൾ സംഭവിക്കുമ്പോഴാണ് ഡിസ്‌ലെക്സിയ ഉണ്ടാകുന്നത്. വായന, എഴുത്ത്, അക്ഷരവിന്യാസം, കണക്കുകൂട്ടൽ തുടങ്ങിയ കഴിവുകൾ സ്വായത്തമാക്കുവാൻ തന്മൂലം ബുദ്ധിമുട്ട് അനുഭവപ്പെടുന്നു. ==ലക്ഷണങ്ങൾ== ബൌദ്ധിക (cognitive ) പ്രവർത്തനത്തിനു തകരാറുകൾ സംഭവിക്കുമ്പോഴാണ് ഡിസ്‌ലെക്സിയ ഉണ്ടാകുന്നത്. വായന, എഴുത്ത്, അക്ഷരവിന്യാസം, കണക്കുകൂട്ടൽ തുടങ്ങിയ കഴിവുകൾ സ്വായത്തമാക്കുവാൻ തന്മൂലം ബുദ്ധിമുട്ട് അനുഭവപ്പെടുന്നു. ചിത്രരചനയും സംഗീതവും പോലെ അമൂർത്തമായ ആശയങ്ങൾ കൈകാര്യം ചെയ്യുന്നതു മസ്തിഷ്കത്തിന്റെ വലത്തേ അർധഗോളമാണ്. യുക്തിയും ഗണിതവും ഭാഷാസിദ്ധിയും ഇടത്തേ അർധഗോളത്തിലാണ് കേന്ദ്രീകരിച്ചിട്ടുള്ളത്. വായിക്കുകയും കേൾക്കുകയും വഴിയുള്ള ഉൾക്കൊള്ളലും എഴുത്തിലൂടെയും സംസാരത്തിലൂടെയുമുള്ള ആശയവിനിമയവും ഇവിടെത്തന്നെ. വലത്തേ അർധഗോളത്തിലും ഒരു ചെറിയ 'ഭാഷാ കേന്ദ്രം' ഉണ്ട്. ദൃശ്യവും ശ്രാവ്യവുമായ സന്ദേശങ്ങൾ വിവിധ ഭാഗങ്ങളിലായി അപഗ്രഥിച്ചു തിരിച്ചറിയുകയാണ് ഭാഷ ഉപയോഗിക്കുമ്പോൾ മസ്തിഷ്കം ചെയ്യുന്നത്. ഡിസ്‌ലെക്സിക് മസ്തിഷ്കങ്ങൾ 'ഭാഷാകേന്ദ്ര'ങ്ങളുടെ കാര്യത്തിൽ ആന്തരഘടനയിൽ വ്യത്യസ്തമാണ്. ഇതുമൂലം സന്ദേശങ്ങൾ വേണ്ടവിധം അപഗ്രഥിക്കാനും പ്രതികരിക്കാനും അവർക്കു കഴിയാതെവരുന്നു. ഇതു പഠനശേഷിയെ പ്രതികൂലമായി ബാധിക്കുന്നു. ==കാരണങ്ങൾ== ഗർഭാവസ്ഥയിലോ, പ്രസവത്തിനോടനുബന്ധിച്ചോ തലച്ചോറിനു സംഭവിക്കുന്ന ആഘാതങ്ങൾ, അസാധാരണ രാസവ്യതിയാനങ്ങൾ എന്നിവയൊക്കെ ഡിസ്‌ലെക്സിയയ്ക്ക് കാരണമായേക്കാം..അപകടവും രോഗവും വഴി തലച്ചോറിൽ ഉണ്ടാകുന്ന ക്ഷതങ്ങൾമൂലവും, ഗർഭകാലത്തും പ്രസവസമയത്തും പ്രസവത്തിനു തൊട്ടുപിമ്പെയുമുള്ള വൈറൽ അണുബാധ, മരുന്നുകളുടെ ഉപയോഗം, പോഷകാഹാരക്കുറവ് എന്നിവ നിമിത്തവും ഡിസ്‌ലെക്സിയ ഉണ്ടാകാവുന്നതാണ്. ഡിസ്‌ലെക്സിയ രോഗിയുടെ മസ്തിഷ്കകോശങ്ങളുടെ ക്രമീകരണവും പ്രവർത്തനവും മറ്റു വ്യക്തികളുടേതിൽ നിന്നും വ്യത്യസ്തമാണ്. ഇത് ജനിതകപരമോ പരിസ്ഥിതിപരമോ ആയ കാരണങ്ങൾകൊണ്ട് ഉണ്ടാകാം. 85 ശ. മാ. ഡിസ്‌ലെക്സിയ രോഗികളുടേയും അടുത്തബന്ധുക്കൾക്ക് ഇതേ തകരാറുണ്ടെന്ന് പഠനങ്ങൾ ചൂണ്ടിക്കാണിക്കുന്നു. ആൺകുട്ടികളിലാണ് ഈ വൈകല്യം കൂടുതലായി കാണപ്പെടുന്നത്. ഈ വൈകല്യമുള്ള ആൺകുട്ടികളും പെൺകുട്ടികളും തമ്മിലുള്ള അനുപാതം 3:1 ആണെന്നാണ് പഠനങ്ങൾ സൂചിപ്പിക്കുന്നത്. അപകടവും രോഗവും വഴി തലച്ചോറിൽ ഉണ്ടാകുന്ന ക്ഷതങ്ങൾമൂലവും, ഗർഭകാലത്തും പ്രസവസമയത്തും പ്രസവത്തിനു തൊട്ടുപിമ്പെയുമുള്ള വൈറൽ അണുബാധ, മരുന്നുകളുടെ ഉപയോഗം, പോഷകാഹാരക്കുറവ് എന്നിവ നിമിത്തവും ഡിസ്‌ലെക്സിയ ഉണ്ടാകാവുന്നതാണ്. ചിത്രരചനയും സംഗീതവും പോലെ അമൂർത്തമായ ആശയങ്ങൾ കൈകാര്യം ചെയ്യുന്നതു മസ്തിഷ്കത്തിന്റെ വലത്തേ അർധഗോളമാണ്. യുക്തിയും ഗണിതവും ഭാഷാസിദ്ധിയും ഇടത്തേ അർധഗോളത്തിലാണ് കേന്ദ്രീകരിച്ചിട്ടുള്ളത്. വായിക്കുകയും കേൾക്കുകയും വഴിയുള്ള ഉൾക്കൊള്ളലും എഴുത്തിലൂടെയും സംസാരത്തിലൂടെയുമുള്ള ആശയവിനിമയവും ഇവിടെത്തന്നെ. വലത്തേ അർധഗോളത്തിലും ഒരു ചെറിയ 'ഭാഷാ കേന്ദ്രം' ഉണ്ട്. ദൃശ്യവും ശ്രാവ്യവുമായ സന്ദേശങ്ങൾ വിവിധ ഭാഗങ്ങളിലായി അപഗ്രഥിച്ചു തിരിച്ചറിയുകയാണ് ഭാഷ ഉപയോഗിക്കുമ്പോൾ മസ്തിഷ്കം ചെയ്യുന്നത്. ഡിസ്ലെക്സിക് മസ്തിഷ്കങ്ങൾ 'ഭാഷാകേന്ദ്ര'ങ്ങളുടെ കാര്യത്തിൽ ആന്തരഘടനയിൽ വ്യത്യസ്തമാണ്. ഇതുമൂലം സന്ദേശങ്ങൾ വേണ്ടവിധം അപഗ്രഥിക്കാനും പ്രതികരിക്കാനും അവർക്കു കഴിയാതെവരുന്നു. ഇതു പഠനശേഷിയെ പ്രതികൂലമായി ബാധിക്കുന്നു. ==വകഭേദങ്ങൾ== വായനയിലെ പ്രശ്നങ്ങൾ (Dyslexia),എഴുത്തിലെ പ്രശ്നങ്ങൾ (Dysgraphia ), ഗണിതത്തിലെ പ്രശ്നങ്ങൾ (Dyscalculia) എന്നിങ്ങനെ യാണ് തരംതിരിച്ചിട്ടുള്ളത്. ===ഡിസ്‌ലെക്സിയ=== വാക്കിലെ അക്ഷരങ്ങൾ മാത്രമായും വാചകത്തിലെ വാക്കുകൾ മാത്രമായും വായിക്കുക , വാക്കുകൾ തെറ്റിച്ചു വായിക്കുക, പിന്നിലേക്ക്‌ വായിക്കുക, എവടെ നിറുത്തണമെന്ന് അറിയാത്ത രീതിയിൽ വായിക്കുക എന്നിങ്ങനെ പല രീതിയിൽ ഡിസ്‌ലെക്സിയ പ്രത്യക്ഷപ്പെടാം. ===ഡിസ്ഗ്രാഫിയ=== കണ്ണാടിയിൽ കാണുന്നതുപോലെ എഴുതുക (മിറർ റൈറ്റിംഗ് ), വാക്കുകൾക്കിടയിൽ അനാവശ്യമായ സ്ഥലം കൊടുത്തും കൊടുക്കാതെയും എഴുതുക, ലതയ്ക്ക് പകരം തല എന്നെഴുതുക , ചിഹ്നങ്ങൾ എവിടെയാണ് ഉപയോഗിക്കേണ്ടതെന്നു തിരിച്ചറിയാനുള്ള ബുദ്ധിമുട്ട് എന്നിങ്ങനെ പല രീതിയിൽ ഡിസ്ഗ്രാഫിയക്കാരിൽ പ്രകടമാകാം. ===ഡിസ്കാൽകുലിയ=== കൂട്ടുക, കുറയ്ക്കുക, ഹരിക്കുക, ഗുണിക്കുക, എന്ന അടിസ്ഥാനപാഠം ഡിസ്കാല്കുലിയ ഉള്ള കുട്ടികൾക്ക് മനസ്സിലാകില്ല. കൂട്ടുക, കുറയ്ക്കുക എന്ന് പറയുമ്പോൾ എന്താണ് നിർദ്ദേശിച്ചതെന്നു കുട്ടിയുടെ മനസ്സിന് പിടിച്ചെടുക്കാൻ സാധിക്കില്ല. ==കണ്ടെത്തൽ== ഡിസ് ലെക്സിയ നേരത്തെ കണ്ടെത്തി കുട്ടിക്ക് ആവശ്യമായ സഹായം നൽകിയില്ലെങ്കിൽ ഇത് പെരുമാറ്റ വൈകല്യങ്ങൾക്കും കാരണമാവും. പഠിക്കാനുള്ള താത്പര്യം നഷ്ടപ്പെടുകയും സ്കൂൾ ഒരു തടവറയായി കുട്ടിക്ക് തോന്നുകയും ചെയ്യും. ഡിസ്‌ലെക്സിയ ബാധിച്ച കുട്ടികൾക്ക് ആത്മവിശ്വാസം നഷ്ടപ്പെടുന്നതിനാൽ അവർ വീട്ടിലും സ്കൂളിലും പ്രശ്നങ്ങൾ സൃഷ്ടിക്കുന്നു. ടെലിവിഷനോടുള്ള അടിമത്തം ഈ കുട്ടികൾക്ക് ഒരു രക്ഷാമാർഗ്ഗമാണ്. പരാജയത്തിന്റെ തീവ്രത കുറയ്ക്കാൻ കോപ്പിയടിക്കുന്ന സ്വഭാവവും ഇവരിൽ സാധാരണമാണ്. കാലക്രമേണ ഇവർ മുൻകോപികളും പ്രക്ഷോഭകാരികളുമായി മാറുന്നു. ആത്മനിന്ദ കുറയ്ക്കാനുള്ള മാർഗ്ഗമായിട്ടാണ് ഇവർ ഇത്തരം പ്രവർത്തനങ്ങളെ കാണുന്നത്. അധ്യാപകരാണ് സാധാരണയായി ഡിസ്‌ലെക്സിയ കണ്ടെത്തുന്നത്. കുട്ടികളുടെ കഴിവുകൾ താരതമ്യം ചെയ്യുവാനും, പഠനശേഷി വിലയിരുത്തുവാനും മറ്റുള്ളവരെക്കാൾ കൂടുതൽ അവസരം അവർക്കു ലഭിക്കുന്നതാവാം ഇതിന് കാരണം. മനഃശാസ്ത്രജ്ഞൻ, ശിശുരോഗവിദഗ്ദ്ധൻ, മനോരോഗചികിത്സകൻ, അധ്യാപകൻ, സാമൂഹ്യപ്രവർത്തകൻ, സ്പീച്ച് തെറാപിസ്റ്റ് എന്നിവരുൾപ്പെടുന്ന സംഘമാണ് ഡിസ്‌ലെക്സിയ സംബന്ധിച്ചുള്ള പരിശോധനകൾ നടത്തുന്നത്. ഇവർ കുട്ടികളുടെ ശാരീരിക മാനസികശേഷി, കാഴ്ചശക്തി, കേൾവിശക്തി, ഐ.ക്യൂ., വിദ്യാഭ്യാസപരമായ നേട്ടങ്ങൾ, മറ്റു കഴിവുകൾ എന്നിവ പരിശോധിക്കുന്നു. വായിക്കാനും അക്ഷരവിന്യാസം മനസ്സിലാക്കാനും കണക്കുക്കൂട്ടാനുമുള്ള കുട്ടികളുടെ കഴിവുകൾ അളന്നും നിരീക്ഷണം നടത്തിയും ദീർഘസംഭാഷണത്തിനു വിധേയമാക്കിയും തെറ്റുകളുടെ അപഗ്രഥനം നടത്തിയുമാണ് ഡിസ്‌ലെക്സിയയെ സംബന്ധിച്ച വിവരങ്ങൾ ശേഖരിക്കുന്നത്. ഇതിന്റെ അടിസ്ഥാനത്തിലായിരിക്കും പരിഹാരമാർഗങ്ങൾ നിർദ്ദേശിക്കുന്നത്. ==പ്രത്യേക ശ്രദ്ധ== ഡിസ്ലെക്സിക്ക് കുട്ടികൾക്ക് പ്രത്യേക പരിഗണനകൾ നൽകാൻ സ്കൂളുകൾ തയ്യാറാകണം. ഒന്നിൽക്കൂടുതൽ ഭാഷ പഠിക്കുന്നതിൽനിന്ന് ഇവരെ ഒഴിവാക്കുക, എഴുത്തു പരീക്ഷയിൽ കേട്ടെഴുത്തുകാരെ ഉപയോഗിക്കാൻ ഇവരെ അനുവദിക്കുക തുടങ്ങിയ കാര്യങ്ങൾ നടപ്പിലാക്കാവുന്നതാണ്. കർണാടകയിലും മഹാരാഷ്ട്രയിലും ഈ സമ്പ്രദായം നിലവിൽവന്നു കഴിഞ്ഞിട്ടുണ്ട്. കുട്ടികളിൽ ആത്മവിശ്വാസവും മതിപ്പും വർധിപ്പിക്കുവാൻ അധ്യാപകരും രക്ഷാകർത്താക്കളും പ്രത്യേകം ശ്രദ്ധിക്കേണ്ടതുണ്ട്. കുട്ടികൾക്ക് സ്നേഹവും പ്രത്യേകപരിഗണനയും നൽകുകയും അവരുടെ കഴിവുകൾ കണ്ടെത്തി അതു വികസിപ്പിക്കുന്നതിനാവശ്യമായ സഹായങ്ങൾ ചെയ്യുകയുമാണ് ഡിസ്‌ലെക്സിയ പരിഹരിക്കാനുള്ള മാർഗം. ആൽബർട്ട് ഐൻസ്റ്റീൻ, ലിയൊനാർഡോ ഡാവിഞ്ചി, തോമസ് ആൽവാ എഡിസൻ, വിൻസ്റ്റൻ ചർച്ചിൽ എന്നീ മഹാന്മാരെല്ലാം ഡിസ് ലെക്സിയയെ വിജയകരമായി നേരിട്ടവരാണ്. ഹൈദരാബാദ്, സിക്കന്ദരാബാദ്, ബാംഗ്ലൂർ, മൈസൂർ, ചെന്നൈ, ന്യൂഡൽഹി, മുംബൈ തുടങ്ങിയ പല സ്ഥലങ്ങളിലും ഡിസ്ലെക്സിക്കുകളുടെ സഹായത്തിനായി പ്രത്യേക സ്ഥാപനങ്ങൾ പ്രവർത്തിക്കുന്നുണ്ട്. കേരളത്തിൽ കൊച്ചിയിലും തൃശൂരുമാണ് ഇത്തരം കേന്ദ്രങ്ങളുള്ളത്. ==അധിക വായനയ്ക്ക്== ==അവലംബം== <references/> ==പുറം കണ്ണികൾ== ;Organizations *[[International Dyslexia Association]] *[http://www.dyslexiaaction.org.uk/ Dyslexia Action (UK)] *[http://www.bdadyslexia.org.uk/ British Dyslexia Association] *[http://www.dyslexic.org.uk/ Dyslexia Research Trust] *[http://www.LearningAlly.org/ Learning Ally, formerly Recording for the Blind & Dyslexic] *[http://www.thebrain-foundation.com/ The Brain Foundation.Singapore] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20120822122452/http://www.thebrain-foundation.com/ |date=2012-08-22 }} *[http://www.ncld.org/ld-basics/ld-aamp-language/reading/dyslexia/ The National Center for Learning Disabilities] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20120802051850/http://www.ncld.org/ld-basics/ld-aamp-language/reading/dyslexia |date=2012-08-02 }} <!-- Navigation Boxes below --> {{Sarvavijnanakosam|}} [[വർഗ്ഗം:രോഗങ്ങൾ]] [[വർഗ്ഗം:സാക്ഷരത]] {{Literacy |state=autocollapse}} g4kj83fg7is7bcbea84njpk2unddiy7 0 210763 4533858 4523651 2025-06-16T09:45:17Z CommonsDelinker 756 "KORATTYMUTHY_MARIAN_PROCESSION.jpg" നീക്കം ചെയ്യുന്നു, [[c:User:Wdwd|Wdwd]] എന്ന കാര്യനിർവ്വാഹകൻ അത് കോമൺസിൽ നിന്നും നീക്കം ചെയ്തിരിക്കുന്നു. കാരണം: per [[:c:Commons:Deletion requests/Files uploaded by Shijoyjames|]]. 4533858 wikitext text/x-wiki {{prettyurl|Korattymuthy}} {{Infobox church | name = കൊരട്ടി മുത്തി | fullname = പൂവൻ കുല മാതാവ് | other name = ലൂർദ്ദ് മാതാ | native_name = പൂവൻകുല മാതാ | native_name_lang = മലയാളം | image = Koratty_Church_-_കൊരട്ടി_പള്ളി.jpg | imagesize = | imagelink = | imagealt = | landscape = | caption = കൊരട്ടിപ്പള്ളി | pushpin map = | pushpin label position = | pushpin map alt = | pushpin mapsize = | relief = | map caption = | latd = | latm = | lats = | latNS = | longd = | longm = | longs = | longEW = | osgraw = <!-- TEXT --> | osgridref = <!-- {{gbmappingsmall| TEXT}} --> | location = [[കൊരട്ടി]], [[തൃശ്ശൂർ]], [[കേരളം]] | country = [[ഇന്ത്യ]] | denomination = [[കത്തോലിക്ക]] | previous denomination = | churchmanship = | membership = | attendance = | website = <!-- {{URL| Korattymuthy.com}} --> | former name = | bull date = | founded date = {{start date| 1381| 10| 01}} - but see note below | founder = | dedication = | dedicated date = | consecrated date = | cult = | relics = | events = | past bishop = | people = | status = | functional status = | heritage designation = | designated date = | architect = | architectural type = | style = | groundbreaking = | completed date = | construction cost = | closed date = | demolished date = | capacity = | length = <!-- {{convert| }} --> | width = <!-- {{convert| }} --> | width nave = <!-- {{convert| }} --> | height = <!-- {{convert| }} --> | diameter = <!-- {{convert| }} --> | other dimensions = | floor count = | floor area = <!-- {{convert| }} --> | dome quantity = | dome height outer = <!-- {{convert| }} --> | dome height inner = <!-- {{convert| }} --> | dome dia outer = <!-- {{convert| }} --> | dome dia inner = <!-- {{convert| }} --> | spire quantity = | spire height = <!-- {{convert| }} --> | materials = | bells = | bells hung = | bell weight = <!-- {{CwtQtrLb to kg| }} --> | parish = സെന്റ്. മേരീസ് ഫൊറോന പള്ളി, കൊരട്ടി. | deanery = | archdeaconry = | episcopalarea = | archdiocese = എറണാകുളം- അങ്കമാലി | metropolis = | diocese = എറണാകുളം- അങ്കമാലി | province = | presbytery = | synod = സീറോ മലബാർ | circuit = | district = തൃശ്ശൂർ | division = | subdivision = | archbishop = മാർ ജോർജ്ജ് ആലഞ്ചേരി | bishop =മാർ ആൻഡ്രൂസ് താഴത്ത് | dean = | provost = | provost-rector = | viceprovost = | subdean = | precentor = | chancellor = | canonchancellor = | canon = | canonmissioner = | canonpastor = | canontreasurer = | succentor = | archdeacon = | prebendary = | rector = | vice-rector = | vicar = | curate = | priestincharge = | priest = | asstpriest = | minister = | assistant = | honpriest = | deacon = | deaconness = | seniorpastor = | pastor = | abbot = | chaplain = | sacristan = | reader = | student intern = | organistdom = | director = | organist = | organscholar = | chapterclerk = | laychapter = | warden = | verger = | businessmgr = | liturgycoord = | reledu = | rcia = | youthmin = | flowerguild = | musicgroup = | parishadmin = | serversguild = | logo = | logosize = | logolink = | logoalt = }} ചാലക്കുടി പട്ടണത്തിൽ നിന്ന് ആറുകിലോമീറ്റർ അകലെ [[കൊരട്ടി|കൊരട്ടിയിലാണ്]] അഭിനവ ലൂർദ് എന്നറിയപ്പെടുന്ന പ്രസിദ്ധമായ '''കൊരട്ടി മുത്തിയുടെ പള്ളി''' സ്ഥിതി ചെയ്യുന്നത്.<ref>http://malayalam.webdunia.com/spiritual/religion/placespilgrimage/1110/25/1111025017_1.htm</ref> കൊരട്ടിപ്പള്ളി എന്ന പേരിൽ പള്ളിയും കൊരട്ടിമുത്തി എന്ന പേരിൽ ഇവിടുത്തെ മാതാവും അറിയപ്പെടുന്നു.<ref>{{cite web|title=Tourist Link KorattyMuthy|url=http://www.touristlink.com/india/koratty/overview.html|publisher=Tourist Link|access-date=2017-02-28|archive-date=2019-12-20|archive-url=https://web.archive.org/web/20191220040312/https://www.touristlink.com/india/koratty/overview.html|url-status=dead}}</ref><ref>{{cite web|title=Korattymuthy shrine|url=https://www.pinterest.com/pin/485262928569742291/|publisher=Pinterest}}</ref><ref>{{cite web|title=Koratty Muth's Feast Festival|url=http://www.proud2bindian.in/festivals-india/8019-koratty-muthy-s-feast-festival.html#.UrahSSfpzFg|publisher=Proud 2b Indian|access-date=2017-02-28|archive-date=2013-12-24|archive-url=https://web.archive.org/web/20131224111350/http://www.proud2bindian.in/festivals-india/8019-koratty-muthy-s-feast-festival.html#.UrahSSfpzFg|url-status=dead}}</ref><ref>{{cite web|title=Religious Destination Kerala Koratty|url=https://en.wikivoyage.org/wiki/Religious_destinations_of_Kerala|publisher=Just Kerala}}</ref><ref>{{cite web|title=Korattymuthy's Feat - Festivals of Kerala|url=http://www.justkerala.in/culture/festivals-of-kerala/koratty-muthys-feast|publisher=Just Kerala}}</ref> കൊരട്ടി, മുത്തി എന്നീ പേരുകൾ പള്ളിക്ക് പുരാതനകാലത്തെ ഹിന്ദുമതവുമായുള്ള അഭേദ്യമായ ബന്ധം വിളിച്ചറിയിക്കുന്നു. സിറോ മലബാർ സമൂഹത്തിന്റെ ഈ പള്ളി 1381 ലാണ് സ്ഥാപിച്ചത് എന്ന് കരുതപ്പെടുന്നു എങ്കിലും അറിയപ്പെടുന്ന രേഖകൾ [[ശക്തൻ തമ്പുരാൻ|ശക്തൻ തമ്പുരാന്റെ]] കാലഘട്ടത്തിലേതു മാത്രമാണ്.<ref>{{cite web |url=http://www.korattymuthy.com/ |title=Koratty St. Mary's Forane Church website |access-date=2017-02-28 |archive-date=2017-03-01 |archive-url=https://web.archive.org/web/20170301095652/http://korattymuthy.com/ |url-status=dead }}</ref> പൂവൻകുല നേർച്ച<ref>[http://www.mathrubhumi.com/thrissur/news/1883174-local_news-Koratti-%E0%B4%95%E0%B5%8A%E0%B4%B0%E0%B4%9F%E0%B5%8D%E0%B4%9F%E0%B4%BF.html കൊരട്ടിമുത്തിയുടെ അനുഗ്രഹം തേടി ആയിരങ്ങൾ ]{{പ്രവർത്തിക്കാത്ത കണ്ണി|date=ഓഗസ്റ്റ് 2021 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }}</ref>, മുട്ടിലിഴയൽ നേർച്ച എന്നിവ ഇവിടുത്തെ പ്രധാന നേർച്ചകളാണ്.<ref>{{Cite web |url=http://www.korattymuthy.org/ |title=ആർക്കൈവ് പകർപ്പ് |access-date=2012-10-14 |archive-date=2008-04-07 |archive-url=https://web.archive.org/web/20080407072227/http://korattymuthy.org/ |url-status=dead }}</ref> ഒക്ടോബർ മാസം അവസാനം വരെ നീണ്ടു നിൽക്കുന്ന ഇവിടുത്തെ തിരുനാൾ ആഘോഷങ്ങൾ ഒക്ടോബർ മാസം രണ്ടാംവാരം മുതലാണ് ആരംഭിക്കുന്നത്. '''പൂവൻ കുല മാതാവ്''' എന്നും കൊരട്ടിമുത്തി അറിയപ്പെടുന്നു <ref>http://lsgkerala.in/korattypanchayat/history/{{പ്രവർത്തിക്കാത്ത കണ്ണി|date=ഓഗസ്റ്റ് 2021 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }}</ref>. [[ബസിലിക്ക ഓഫ് ഔവർ ലേഡി ഓഫ് ഗുഡ് ഹെൽത്ത്|വേളാങ്കണ്ണിക്കു]] ശേഷം പരിശുദ്ധ മാതാവിന്റെ പേരിൽ ഉള്ള മരിയൻ തീർഥാടന കേന്ദ്രങ്ങളിൽ രണ്ടാം സ്ഥാനമാണ് കൊരട്ടിപ്പള്ളിക്കുള്ളത്.<ref>{{cite web|url=http://koratty.tripod.com/|title=Koratty Muthy Marian Pilgrim centre and Pigriamage Travel}}</ref> കേരളത്തിലെ ഏറ്റവും വലിയ മരിയൻ തീർത്ഥാടന കേന്ദ്രവും ഇതു തന്നെ. എല്ലാവർഷവും ദശലക്ഷക്കണക്കിന് ഭക്തർ ഇവിടം സന്ദർശിക്കാനെത്തുന്നു<ref>{{cite web|url=http://pilgrimages.tripod.com/ |title=World Marian Pilgrim centre}}</ref>. എല്ലാ ദിവസവും പ്രധാനം ആണെങ്കിലും കൊരട്ടിമുത്തിയോടുള്ള '''നൊവേന''' ഉള്ള '''ശനിയാഴ്ച''' കൂടുതൽ തീർത്ഥാടകർ എത്താറുണ്ട് . പള്ളിയുടെ നൂറ്റാണ്ടുകൾ പഴക്കം ഉള്ള മുൻഭാഗത്ത് ഉള്ള '''അത്ഭുത കൽ കുരിശ്ശ്''' ഒട്ടേറെ അത്ഭുത സിദ്ധി ഉള്ളതായി കണക്കാക്കി വരുന്നു. ==ഐതിഹ്യം== [[File:Koratty church back view.jpg|thumb|പള്ളിയുടെ പിൻഭാഗം]] മേലൂരിലെ ഒരു കർഷകൻ പണ്ടൊരിക്കൽ മുത്തിക്ക് നേർച്ചയായി നൽകാൻ കൊണ്ടുവന്ന കായക്കുല ജന്മി തട്ടിയെടുത്തുവെന്നും പിന്നീട് ജന്മിക്കുണ്ടായ അസുഖം മാറാൻ മുത്തിക്ക് നേർച്ച നൽകിയെന്നുമാണ് നേർച്ചയുമായി ബന്ധപ്പെട്ടുള്ള ഐതിഹ്യം<ref>[http://www.mathrubhumi.com/thrissur/news/1880711-local_news-Koratti-%E0%B4%95%E0%B5%8A%E0%B4%B0%E0%B4%9F%E0%B5%8D%E0%B4%9F%E0%B4%BF.html കൊരട്ടി മുത്തിയുടെ തിരുനാൾ: പൂവൻകായക്കുലകളെത്തി ]{{പ്രവർത്തിക്കാത്ത കണ്ണി|date=ഓഗസ്റ്റ് 2021 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }}</ref>. ഐതീഹ്യം ഇങ്ങനെ : കൊരട്ടിക്കടുത്ത മേലൂരിൽ നിന്നുള്ള ഒരു തീർഥാടകൻ കൊരട്ടി മുത്തിക്ക് വഴിപാടായി പൂവൻ വാഴപ്പഴം എന്ന പ്രത്യേക ഇനം വാഴപ്പഴത്തിന്റെ കുല ചുമന്നുകൊണ്ടുപോകുന്നതായിരുന്നു. അയാൾക്ക് വഴിയിൽ വിശന്നുവലഞ്ഞ ഒരാൾ ഇരിക്കുന്ന നെൽവയലിലൂടെ കടന്നുപോകേണ്ടി വന്നു. അവിടെ ഇരുന്നിരുന്ന ആൾ ആ സ്ഥലത്തെ പ്രമാണി ആയിരുന്നു. വാഴക്കുല കണ്ടപ്പോൾ തീർത്ഥാടകനോട് രണ്ട് വാഴപ്പഴം നൽകാൻ ആവശ്യപ്പെട്ടു. കൊരട്ടിമുത്തിക്ക് സമർപ്പിക്കാൻ ഉള്ള വഴിപാടാണെന്ന് വിശദീകരിച്ച് തീർഥാടകൻ വിസമ്മതിച്ചു. എന്നാൽ അയാൾ ബലമായി കുട്ടയിൽ നിന്ന് രണ്ട് വാഴപ്പഴം പുറത്തെടുത്ത് തിന്നു. വാഴപ്പഴം കഴിച്ചയുടനെ ആ മനുഷ്യൻ വയറുവേദനയോടെ പുളയാൻ തുടങ്ങി. മരുന്നുകൾക്ക് വേദന സുഖപ്പെടുത്താൻ കഴിഞ്ഞില്ല, അത് ദൈവികമായ ഇടപെടലാണെന്ന് ആ പ്രമാണി മനസ്സിലാക്കി; അദ്ദേഹം ഉടൻ തന്നെ കൊരട്ടി മുത്തിക്ക് വഴിപാടായി സ്വർണ്ണത്തിൽ തീർത്ത ഒരു പൂവൻകുല നിർമ്മിച്ച് നൽകി . ഇത് ചെയ്ത നിമിഷം ആ നാട്ടു പ്രമാണിയുടെ വേദന കുറഞ്ഞു. ആ നാട്ടു പ്രമാണി അദ്ദേഹത്തിന്റെ കുറെ സ്ഥലങ്ങൾ കൊരട്ടി മുത്തിയുടെ ദേവാലയത്തിനു ദാനം നൽകി അന്നുമുതൽ കൊരട്ടി മുത്തിക്ക് പൂവൻകുലയുമായി തീർഥാടകർ കേരളത്തിന്റെ നാനാഭാഗത്തുനിന്നും എത്തുന്നു. അതിനാൽ കൊരട്ടിമുത്തി പൂവൻകുല മാതാവ് എന്ന് കൂടി അറിയപ്പെട്ടു. കൊരട്ടി റെയിൽവേ സ്റ്റേഷൻ ഉണ്ടായതിനെ പറ്റിയും ഒരു ഐതിഹ്യമുണ്ട് . കൊരട്ടി മുത്തിയുടെ വാർഷിക പെരുന്നാളിനും ഉത്സവത്തിനും ഇടയിൽ കൊരട്ടിയിൽ സ്റ്റോപ്പില്ലാത്ത ഒരു തീവണ്ടി കൊരട്ടിയിൽ എത്തിയപ്പോൾ നിഗൂഢമായി നിന്നു. ഇത് മെക്കാനിക്കൽ തകരാറല്ലെന്ന് അവർ കണ്ടെത്തി, അവർക്ക് ട്രെയിൻ വീണ്ടും സ്റ്റാർട്ട് ചെയ്യാൻ കഴിഞ്ഞില്ല. തുടർന്ന് യാത്രക്കാർ എല്ലാവരും ചേർന്ന് കൊരട്ടിമുത്തിയുടെ തിരുനാളിൽ സംബന്ധിക്കുകയും നേർച്ച കാഴ്ചകളും വഴിപാടുകളും സമർപ്പിക്കുകയും ചെയ്തു. പിന്നീട് ഇവർ തിരിച്ചെത്തിയപ്പോൾ യാതൊന്നും ചെയ്യാതെ തന്നെ അത്ഭുതകരമായി യന്ത്രത്തകരാർ മാറി ട്രെയിൻ മുന്നോട്ടുപോകാൻ സാധിച്ചു. ദൈവിക ഇടപെടൽ മനസ്സിലാക്കിയ അധികാരികൾ ഉടൻ തന്നെ കൊരട്ടിയിൽ റെയിൽവേ സ്റ്റേഷന് ക്രമീകരണങ്ങൾ ചെയ്തു; അങ്ങനെയാണ് ഇന്നത്തെ കൊരട്ടി അങ്ങാടി റെയിൽവേ സ്റ്റേഷൻ ഉണ്ടായത്. കൊരട്ടിയിൽ നേരത്തെ പ്രവർത്തിക്കുകയും ആയിരക്കണക്കിന് പേർക്ക് ജോലി നൽകുകയും ചെയ്തിരുന്ന മധുര കോട്ട്സ് ഫാക്ടറിക്ക് സമാനമായ ഒരു വിസ്മയകരമായ കഥയുണ്ട്. നിലവിൽ ഫാക്ടറി സ്ഥിതി ചെയ്യുന്ന പ്രദേശം വിമാനത്താവളമാക്കാനാണ് ആദ്യം പദ്ധതിയിട്ടിരുന്നത്. വിമാനത്താവളത്തിനായുള്ള ജോലികൾ ദ്രുതഗതിയിൽ നടന്നിരുന്നുവെങ്കിലും കൈയിൽ ഒരു കുട്ടിയുമായി ഒരു നിഗൂഢ സ്ത്രീ ഒരു തരത്തിൽ അല്ലെങ്കിൽ മറ്റൊരു തരത്തിൽ നിർമാണത്തെ തടസ്സപ്പെടുത്തി തടസ്സപ്പെടുത്തി. അധീകൃതർ പിന്നീട് വിമാനത്താവളം എന്ന പദ്ധതി ഉപേക്ഷിക്കുകയും പകരം മധുര കോട്ട്സ് ഫാക്ടറി നിർമ്മിക്കുകയും രണ്ടായിരത്തിൽ ഏറെ പേർക്ക് പ്രത്യക്ഷമായും പരോക്ഷമായും ചെയ്യുന്ന തരത്തിൽ തൊഴിൽ നൽകുന്ന രീതിയിലേക്ക് വളരുകയും ചെയ്തു. മധുര കോട്ട്സ് ഫാക്ടറി ഇപ്പോൾ പ്രവർത്തിക്കുന്നില്ലെങ്കിലും ഇപ്പോൾ അവിടെ തൃശൂർ ഇൻഫോപാർക്ക് ,  കൊച്ചി ഇൻഫോപാർക്ക് നു കീഴിൽ പ്രവർത്തിച്ചു വരുന്നു. അൻപതോളം ചെറുതും വലുതുമായ സോഫ്റ്റ്വെയർ കമ്പനികൾ ഇപ്പോൾ ഇവിടെ പ്രവർത്തിച്ചു ഒട്ടേറെ പേർക്ക് തൊഴിൽ നൽകുകയും കൊരട്ടിയുടെ വികസനത്തിൽ ചെറുതല്ലാത്ത പങ്ക് വഹിക്കുകയും ചെയ്യുന്നു. == ചരിത്രം == പുരാതനകാലത്തെ ഹിന്ദുക്ഷേത്രം എന്ന് കരുതാൻ മുത്തി എന്ന സൂചകം ഉപയോഗിക്കുന്നുണ്ട്. ഈ പള്ളി 1381 ലാണ് സ്ഥാപിച്ചത് എന്നു കരുതുന്നുണ്ട് എങ്കിലും അറിയപ്പെടുന്ന രേഖകൾ ശക്തൻ തമ്പുരാന്റെ കാലഘട്ടത്തിലേതു മാത്രമാണ് <ref>{{cite web|url=http://www.korattymuthy.com/|title=Koratty St. Mary's Forane Church website|access-date=2017-02-28|archive-date=2017-03-01|archive-url=https://web.archive.org/web/20170301095652/http://korattymuthy.com/|url-status=dead}}</ref> == പെരുന്നാൾ == എല്ലാ വർഷവും ഒക്ടോബർ മാസത്തിൽ 10 നു ശേഷം വരുന്ന ഞായറാഴ്ചയാണ് തിരുനാൾ. മാസാവസാനം വരെ നീണ്ടു നിൽകുന്ന പെരുന്നാൾ ആഘോഷം പ്രൗഢിയോടും ആചാരാനുഷ്ഠാനങ്ങളോടും കൂടി നടത്തുന്നു. നാനാജാതി മതസ്ഥർ തിരുനാളിൽ പങ്കെടുക്കുന്നു. എട്ടാമിടവും പതിനഞ്ചാമിടവും ആഘോഷിക്കാറുണ്ട്. തീർത്ഥാടക ബാഹുല്യം നിമിത്തം  ഒക്ടോബർ ഒന്ന് മുതൽ മുപ്പത്തി ഒന്ന് വരെ ഇപ്പോൾ തിരുനാൾ ദിനങ്ങൾ ആയി തന്നെയാണ് കൊണ്ടാടുന്നത്. ദീപാലങ്കാരങ്ങൾ , വെടിക്കെട്ട് എന്നിവ തിരുനാളിനു മാറ്റ് കൂട്ടുന്നു. വളരെയധികം വാണിജ്യ വ്യവസായ , കരകൗശല  പ്രദർശനവും വിൽപ്പനയും , മറ്റു വിനോദ പരിപാടികളും ഇതോടൊപ്പം ഉണ്ടാകാറുണ്ട്. === കൊരട്ടി മുത്തിയുടെ അത്ഭുത രൂപം എഴുന്നള്ളിപ്പ് === എല്ലാ വർഷവും പ്രധാന തിരുനാൾ ദിവസം ഞായറാഴ്ചയാണ് കൊരട്ടിമുത്തിയുടെ അത്ഭുത രൂപം പുറത്തെടുത്ത് പൊതു വണക്കത്തിനായി വെക്കുന്നത്. അതിരാവിലെ അഞ്ചു മണിക്ക് ആണ് സാധാരണയായി ഈ ചടങ്ങ് നടക്കുന്നത്. ഒട്ടേറെ അനുഗ്രഹങ്ങൾ ചൊരിയുന്ന നിമിഷങ്ങൾ ആയി വിശ്വസിക്കപ്പെടുന്നതിനാൽ ആയിരങ്ങൾ ആണ് ഈ ചടങ്ങിന് സാക്ഷ്യം വഹിക്കാൻ ദൂരദിക്കുകളിൽ നിന്നും തലേദിവസം തന്നെ പള്ളിക്കകത്ത് സ്ഥാനം പിടിക്കുന്നത്. അൾത്താരയിൽ സ്ഥാപിച്ചിട്ടുള്ള കൊരട്ടിമുത്തിയുടെ തിരുസ്വരൂപം വൈദികർ പുറത്ത് എടുത്ത് എഴുന്നള്ളിച്ചു കൊണ്ട് വന്ന് പള്ളിയുടെ മുൻഭാഗത്ത് ഉള്ള തിരുസന്നിധിയിൽ പ്രതീഷ്‌ഠിക്കുന്നു. ഭക്തർ നേർച്ച കാഴ്ചകൾ അർപ്പിക്കാൻ ഉള്ള സൗകര്യം തിരുസന്നിധിയിൽ ആണ് സജ്ജമാക്കാറുള്ളത്. അന്ന് വൈകീട്ട് തിരുസന്നിധിയിൽ നിന്നും എടുത്തു തിരിച്ചു അൾത്താരയിൽ തന്നെ യഥാസ്ഥാനത്ത് വെക്കുന്നു. മറ്റ് തിരുനാൾ ദിവസങ്ങളിൽ കൊരട്ടി മുത്തിയുടെ മറ്റു രൂപങ്ങൾ ആണ് തിരുസന്നിധിയിൽ വെക്കാറുള്ളത്. പ്രധാന തിരുനാൾ , എട്ടാമിടം, പതിനഞ്ചാമിടം എന്നീ ദിവസങ്ങളിലെ ശനി , ഞായർ ദിവസങ്ങളിൽ പള്ളി ചുറ്റി പ്രദക്ഷിണം ഉണ്ടാകാറുണ്ട്. പ്രധാന തിരുനാൾ ഞായറാഴ്ച നാലങ്ങാടി ചുറ്റി പ്രദക്ഷിണവും ഉണ്ട്. തിരുനാൾ ദിനങ്ങളിൽ എട്ടാമിടത്തിന്റെ മുൻപത്തെ വെള്ളിയാഴ്ച , കൊരട്ടിമുത്തിയുടെ അനുഗ്രഹത്താൽ ലഭിച്ച പൈതങ്ങളെ കൊരട്ടിമുത്തിക്കു സമർപ്പിക്കുന്ന ചടങ്ങ് ഉണ്ടാകാറുണ്ട്. പ്രധാന തിരുനാൾ ദിവസം ഞായറാഴ്ച ഹിന്ദു സമുദായത്തിൽ പെട്ട പാക്കനാർ സംഘം അവതരിപ്പിക്കുന്ന പാക്കനാർ പാട്ടു നടത്താറുണ്ട്. തിരുനാളിന്റെ വരവറിയിച്ച് നാടുചുറ്റുന്ന സംഘം തിരുനാൾദിനത്തിൽ ഉച്ചയോടെ കിഴക്കേ നടയിലെത്തുന്നതോടെയാണ് പരമ്പരാഗത ചടങ്ങുകൾ ആരംഭിക്കുന്നത്. മുത്തിയുടെ ചിത്രത്തിന്‌ മുന്നിൽ വിളക്ക് തെളിച്ചതിന് ശേഷമാണ് പാട്ടും നൃത്തവും മുടിയാട്ടവും ആരംഭിക്കാറ്. തിരുനാൾദിനത്തിൽ രാവിലെ ആറ്റപ്പാടം വെളുത്തുപറമ്പിൽ ക്ഷേത്രത്തിൽ ഒന്നിച്ചുകൂടിയാണ് സംഘം പള്ളിയിലേക്ക് പുറപ്പെടുന്നത്. == നേർച്ച വഴിപാടുകൾ == === തുലാഭാരം === ഹിന്ദു ക്ഷേത്രങ്ങളിൽ കാണപ്പെടുന്ന ഒരു ആചാരമായ തുലാഭാരം ഇവിടെ ഉണ്ട്. ഒരുവന്റെ ശരീരഭാരത്തിനു തത്തുല്യമായ ഭാരം അനുസരിച്ചുള്ള വസ്തുക്കൾ പള്ളിക്ക് നൽകുന്നു. ഇവിടെ ഇവിടുത്തെ പ്രധാന നേർച്ച ആയ പൂവൻ വാഴപ്പഴം കൊണ്ടുള്ള തുലാഭാരം നേർച്ച ആണ് സാധാരണയായി ഉള്ളത്. കുട്ടികൾക്കും മുതിർന്നവർക്കും ഒരു പോലെ തന്നെ പൂവൻപഴം തുലാഭാരം നേർച്ച കഴിക്കാറുണ്ട്. === ഭജന === നിരാഹാരമിരുന്ന് പള്ളിയിൽ ഭജന പാടാനിരിക്കുന്നത് തെറ്റു കുറ്റങ്ങൾക്കുള്ള മാപ്പപേക്ഷയായും കൊരട്ടിമുത്തിയുടെ അനുഗ്രഹ പ്രാപ്തത്തിനായും ചെയ്തുവരുന്നു === നീണ്ടൽ നേർച്ച === പാപ പരിഹാരത്തിനായി മുട്ടിലിഴയൽ പ്രദക്ഷിണമാണിത്. പള്ളിയുടെ പ്രധാന കവാടം മുതൽ കൊരട്ടിമുത്തിയുടെ തിരുസ്വരൂപം വരെയാണ് മുട്ടിലിഴയൽ പ്രദക്ഷിണം ചെയ്യുന്നത് <ref>{{Cite web|url=http://www.justkerala.in/culture/festivals-of-kerala/koratty-muthys-feast|title=Koratty Muthy’s Feast|access-date=2017|last=|first=|date=|website=|publisher=}}</ref> . ചിലർ പള്ളിയുടെ മുൻഭാഗത്ത് ഉള്ള അത്ഭുത കൽ കുരിശു മുതൽ മുട്ടിന്മേൽ നേർച്ച കഴിക്കാറുണ്ട് === പൂവൻകുല === കൊരട്ടിമുത്തിയുടെ വളരെ പ്രധാനപ്പെട്ട നേർച്ചയാണിത്. ഭക്തന്മാർ അവർക്ക് കിട്ടാവുന്നതിൽ വച്ചേറ്റവും വലിയ പൂവൻകുലപ്പഴം സമർപ്പിക്കുന്നു. ജീവിതാഭിവൃദ്ധിക്കായാണ് ഇത് ചെയ്യുന്നത്. === കൊരട്ടി മുത്തിയോടുള്ള പ്രാർത്ഥന === നന്മ നിറഞ്ഞ കന്യകേ, ദയവുള്ള മാതാവേ, കൊരട്ടി മുത്തി, ഞാൻ എൻറെ ശരീരവും, ആത്മാവും, ചിന്തകളും, പ്രവർത്തികളും, ജീവിതവും, മരണവും നിന്നിൽ ഭരമേല്പ്പിക്കുന്നു. ഓ അമ്മെ, കൊരട്ടിമുത്തി, അങ്ങ് കൈകളിലേന്തിയ ഞങ്ങളുടെ കർത്താവായ ഉണ്ണി യേശുവിൻറെ അനുഗ്രഹത്തിൽ എല്ലാ പ്രലോഭനങ്ങളിൽ നിന്നും എന്നെ മോചിപ്പിക്കണമേ. അങ്ങയുടെ പുത്രനും എൻറെ ദൈവവുമായ യേശുവിൻറെ കൃപയും അനുഗ്രഹവും എനിക്ക് ലഭ്യമാക്കണമേ.ഓ മറിയമേ കൊരട്ടിമുത്തി, ഏതിനെക്കാളും ഉപരിയായി പൂർണ ഹൃദയത്തോടെ ഞാൻ അങ്ങയെ സ്നേഹിക്കുന്നു. ഓ എൻറെ കൊരട്ടിമുത്തി ദൈവമാതാവേ, എനിക്ക് എല്ലാ അനുഗ്രഹങ്ങളും പ്രദാനം ചെയ്യണമേ.എൻറെ എല്ലാ അപേക്ഷകളും, വിശിഷ്യ ( ആവശ്യം പറയുക ..................) അങ്ങയുടെ പുത്രനായ യേശുവിൻറെ അനുഗ്രഹത്താൽ സാധിച്ചുതരുവാനും സഹായിക്കണമേ. അമ്മേൻ. പരിശുദ്ധ അമ്മെ കൊരട്ടിമുത്തി, ഞങ്ങൾക്കുവേണ്ടി അപേക്ഷിക്കണമേ. ( 10 പ്രാവശ്യം ചൊല്ലുക ഒരു ശനിയാഴ്ച മുതൽ ഒൻപതാമത്തെ ശനിയാഴ്ച വരെ എല്ലാ ദിവസവും (64 ദിവസം) ചൊല്ലുന്നത് നന്നായിരിക്കും) == ചിത്രശാല == <gallery> പ്രമാണം:Koratty Muthy Thirunaal IMG 5446.JPG|കൊരട്ടി മുത്തിയുടെ തീർത്ഥാടന കേന്ദ്രം പെരുന്നാൾ സമയത്തെ തോരണങ്ങളുമായി പ്രമാണം:Koratty Muthy Thirunaal IMG 5503.JPG|കൊടിമരം പ്രമാണം:Koratty Muthy Thirunaal IMG 5477.JPG|തുലാഭാര കൗണ്ടർ പ്രമാണം:Koratty Muthy Thirunaal IMG 5504.JPG|പൂവൻ കുല നേർച്ചനേരാനെത്തിയവർ പ്രമാണം:Marian veethi.jpg|മരിയൻ വീഥി പ്രമാണം:Koratty Muthy Thirunaal IMG 5484.JPG|കൽവിളക്ക് </gallery> ==അവലംബം== <references />{{commonscat|Koratty Muthy Thirunaal}} {{തൃശ്ശൂർ ജില്ല}} [[വർഗ്ഗം:തൃശ്ശൂർ ജില്ലയിലെ ക്രിസ്ത്യൻ പള്ളികൾ]] i5a941stns5fxqook4tor3swm4zlir7 0 215729 4533729 3699165 2025-06-15T12:14:10Z 2402:8100:2A50:6E30:470:2E3F:2095:DE46 4533729 wikitext text/x-wiki {{PU|Aryankavu Sastha Temple}} {{Infobox Mandir | name = ആര്യങ്കാവ് ധർമ്മശാസ്താക്ഷേത്രം | image = കൊല്ലത്തെ ആര്യങ്കാവ് ക്ഷേത്രം (1900).jpg | image size = 250px | alt = | caption = ആര്യങ്കാവ് ധർമ്മശാസ്താക്ഷേത്രം 1900ൽ | other_names = | devanagari = | sanskrit_transliteration = | tamil = | marathi = | bengali = | script_name = [[മലയാളം]] | script = | country = [[ഇന്ത്യ]] | state = [[കേരളം]] | district = [[കൊല്ലം]] | locale = [[ആര്യങ്കാവ്]] | primary_deity = [[ശാസ്താവ്|അയ്യപ്പൻ]] | important_festivals= | architectural_styles= കേരളത്തിലെ പരമ്പരാഗത ശൈലിയിൽ | number_of_temples= | number_of_monuments= | inscriptions= | date_built= | creator = | temple_board = | Website = }} [[പരശുരാമൻ]] പ്രതിഷ്ഠനടത്തിയ അഞ്ചുധർമ്മശാസ്താക്ഷേത്രങ്ങളിൽ ഒരെണ്ണമെന്നു് കരുതപ്പെടുന്ന ക്ഷേത്രമാണു് '''ആര്യങ്കാവ് ധർമ്മശാസ്താക്ഷേത്രം'''. [[കൊല്ലം]] തിരുമംഗലം ദേശീയ പാതയുടെ ഓരത്ത് 35 അടി താഴ്ചയിലാണ് ക്ഷേത്രം. ഈ ക്ഷേത്രത്തിൽ കിഴക്കോട്ട് ദർശനമായ കൗമാര ശാസ്താവാണ് പ്രതിഷ്ഠ. ക്ഷേത്രത്തിലേക്കുള്ള പടവുകൾ പകുതിയിറങ്ങുമ്പോൾ ഇടത്തുവശത്തായി അയ്യപ്പന്റെ കാവൽദൈവങ്ങളായ കറുപ്പസ്വാമിയേയും കറുപ്പായി അമ്മയേയും പതിഷ്ഠിച്ചിട്ടുണ്ട്. പടികൾ അവസാനിക്കുന്നതിനു മുൻപിലായി ഒറ്റക്കല്ലിൽ തീർത്ത തൃക്കല്യാണ മണ്ഡപം. ദ്രാവിഡ നിർമ്മാണശൈലിയിൽ നിർമ്മിച്ചിരിക്കുന്ന പൊക്കമേറിയ തറയാണിത്. ക്ഷേത്രത്തിനു തൊട്ടടുത്തായി കല്ലടയാർ ഒഴുകുന്നു. നാലമ്പലത്തിനുള്ളിൽ പുരുഷന്മാർക്ക് പ്രവേശിക്കാം. എന്നാൽ [[ശബരിമല]]യിലേതുപോലെ ഇവിടെയും പത്തിനും 50നും മധ്യേ പ്രായമുള്ള സ്ത്രീകൾക്ക് നാലമ്പലത്തിനുള്ളിൽ പ്രവേശനമില്ല. തിരുവിതാംകൂർ ദേവസ്വം ബോർഡിന്റെ കീഴിലാണ് ക്ഷേത്രഭരണം. ധനുമാസത്തിലാണ് ഇവിടുത്തെ ഉത്സവം. ആര്യങ്കാവ് ക്ഷേത്രം കേരളം – തമിഴ്‌നാട് അതിർത്തിയിലായതിനാൽ നാലമ്പലത്തിനുള്ളിൽ മലയാളം ആചാരവും ഉത്സവത്തിന് തമിഴ് ആചാരവുമാണ്. ഉത്സവത്തിന്റെ എട്ടാം ദിവസമാണ് [[തൃക്കല്യാണം]]. ==തൃക്കല്യാണം== കൊല്ലം ജില്ലയിലെ [[പത്തനാപുരം]] താലൂക്കിലുള്ള ആര്യങ്കാവ് ശ്രീധർമ്മശാസ്താക്ഷേത്രത്തിൽ വർഷാവർഷം നടക്കുന്ന അപൂർവ്വചടങ്ങാണ് തൃക്കല്യാണം. *ക്ഷേത്രത്തിലെ മൂർത്തിയായ ശാസ്താവിന്റെ വിവാഹമാണിത്. വധു തമിഴത്തിയായ മാമ്പഴത്തറ ഭഗവതിയാണ്*. *ഐതിഹ്യം* ആര്യങ്കാവിൽ നിന്ന് പാണ്ഡ്യനാട്ടിലേക്ക് *ആയുധാഭ്യാസപഠനത്തിനായി പോയ ആര്യൻ എന്ന യുവാവിൽ ഗുരുപുത്രിയായ ബ്രാഹ്മണസ്ത്രീ അനുരക്തയായി*. നിത്യബ്രഹ്മചര്യവ്രതം അനുഷ്ഠിക്കാൻ തീരുമാനമെന്ന് ആര്യൻ പറഞ്ഞ് ആവശ്യം നിരാകരിച്ചെങ്കിലും *ആയുധപഠനത്തിനു ശേഷം തിരികെ വന്ന ആര്യനൊപ്പം അവളും വീടുവിട്ടിറങ്ങി*. ആര്യൻ ശാസ്താവിന്റെ ചൈതന്യമായിരുന്നു. *ആര്യങ്കാവിലെത്തിയ അവൾ ശാസ്താവിന്റെ പ്രതിഷ്ഠയിൽ വലയം ചെയ്തു. എന്നാൽ അവിവാഹിതനായ ശാസ്താവിനൊപ്പം സ്ത്രീ വസിക്കുന്നതിനാൽ നാട്ടിൽ പല അസ്വസ്ഥതകളും കണ്ടു വരികയും നാട്ടിലെ പ്രമുഖനായ ഒരു ബ്രാഹ്മണ മാന്ത്രികൻ ദേവിയെ ആവാഹിച്ച് ഒരു മാമ്പഴത്തറയിൽ കുടിയിരുത്തി*. ശേഷം അടുത്ത ശുഭമുഹൂർത്തത്തിൽ (ധനുമാസത്തിൽ) അവരുടെ വിവാഹം നിശ്ചയിക്കുകയും ചെയ്തു. *വിവാഹദിവസം താലികെട്ടിനു തൊട്ടുമുൻപായി ദേവി രജസ്വലയായി ക്ഷേത്രത്തിനു പുറത്താകുകയും വിവാഹം മുടങ്ങുകയും ചെയ്തു, എല്ലാ വർഷവും ഈ ചടങ്ങ് തുടർന്ന് പോരുന്നു*. *ചടങ്ങുകൾ* ആര്യങ്കാവ് ക്ഷേത്രം കേരളം – തമിഴ്‌നാട് അതിർത്തിയിലായതിനാൽ നാലമ്പലത്തിനുള്ളിൽ മലയാളം ആചാരവും ഉത്സവത്തിന് തമിഴ് ആചാരവുമാണ്. ഉത്സവത്തിന്റെ എട്ടാം ദിവസമാണ് (ധനു 10) തൃക്കല്യാണം. വരനായ ശാസ്താവിന്റെ ബന്ധുജനങ്ങളായി മലയാളികളും (തിരുവിതാംകൂറുകാർ) മാമ്പഴത്തറഭഗവതിയുടെ ബന്ധുക്കളായി തമിഴ് ബ്രാഹ്മണരുമാണ് (സൗരാഷ്ട്ര മാഹജന സംഘാംഗങ്ങൾ) എത്തുന്നത്. മാമ്പഴത്തറയിൽ നിന്ന് ഭഗവതിയെ സൗരാഷ്ട്രക്കാർ വിളിച്ചുകൊണ്ടുവന്നാണ് കല്യാണത്തിന് തയ്യാറെടുക്കുന്നത്. ക്ഷേത്രപരിസരത്തെ കൊട്ടാരത്തിലാണ് ആദ്യചടങ്ങുകൾ. ധനു 9നു പാണ്ഡ്യൻ മുടിപ്പ് ചടങ്ങുകളോടെ നിശ്ചയകല്ല്യാണം. ധനു പത്തിനു തൃക്കല്യാണം. വിവാഹത്തിന്റേതായ എല്ലാ ചടങ്ങുകളും വിഭവസമൃദ്ധമായ സദ്യയുമുണ്ട്. ദേവനേയും ദേവിയേയും പുഷ്പാലംകൃതമായ പല്ലക്കിൽ ഇരുത്തി എഴുന്നള്ളിച്ചാണ് തൃക്കല്യാണ മണ്ഡപത്തിലെ ഊഞ്ഞാൽ പീഠത്തിൽ വിവാഹച്ചടങ്ങുകൾക്കായി കൊണ്ടിരുത്തുന്നത്. *പ്രധാന ചടങ്ങുകൾ തുടങ്ങി താലികെട്ടാവാറാകുമ്പോൾ ദേവി ഋതുമതിയാകും. അതിന്റെ പ്രതീകമായി വധുവിന്റെ ആളുകളുടെ കൂട്ടത്തിലെ കാരണവർ ചുവന്ന പട്ടുയർത്തി വിവാഹം മാറ്റിവച്ചതായി പ്രഖ്യാപിക്കും*. തുടർന്ന് അടുത്ത ദിവസം ശുദ്ധികലശ ചടങ്ങുകളായ കുംഭാഭിഷേകവും കലശാഭിഷേകവും നടത്തി ക്ഷേത്രാശുദ്ധി നീക്കുന്നതോടെ ചടങ്ങുകൾക്ക് അവസാനമാകും.<ref>https://www.facebook.com/menoncv/posts/10206136341767596</ref> ==അവലംബം== തിരുവരയൻ വാഴും ആര്യങ്കാവ് ക്ഷേത്രം - മലയാള മനോരമ, 2012 നവംബർ 15 വ്യാഴം. ഡി. ജയകൃഷ്ണൻ (പേജ് 4) <references/> {{പരശുരാമപ്രതിഷ്ഠിത ശാസ്താക്ഷേത്രങ്ങൾ}} [[വർഗ്ഗം:കൊല്ലം ജില്ലയിലെ ക്ഷേത്രങ്ങൾ]] [[വർഗ്ഗം:കേരളത്തിലെ ശാസ്താക്ഷേത്രങ്ങൾ]] mawdpij9hs55sgykw589e2chocehj86 0 217789 4533851 4022876 2025-06-16T08:22:56Z InternetArchiveBot 146798 Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.9.5 4533851 wikitext text/x-wiki {{Infobox settlement | name = വാൽപ്പാറൈ | settlement_type = പട്ടണം | image_skyline = Tea Plantations in Valparai, Tamil Nadu.jpg | image_alt = | image_caption = Valparai | pushpin_map = India Tamil Nadu | pushpin_label_position = right | pushpin_map_alt = | pushpin_map_caption = Location in Tamil Nadu , India | coordinates = {{coord|10.327556|N|76.955271|E|display=inline,title}} | subdivision_type = Country | subdivision_name = {{flag|India}} | subdivision_type1 = [[States and territories of India|State]] | subdivision_name1 = [[തമിഴ്നാട്]] | subdivision_name2 = [[കൊങ്ങു നാട്]] | subdivision_type3 = [[List of districts of India|District]] | subdivision_name3 = [[Coimbatore district|കോയമ്പത്തൂർ]] | established_title = <!-- Established --> | established_date = | founder = | named_for = | government_type = | governing_body = | leader_title = Municipal Chairman | leader_name = Vacant | unit_pref = Metric | area_footnotes = | area_rank = | area_total_km2 = | elevation_footnotes = | elevation_ft = 3474 | population_total = 70589 | population_as_of = 2011 | population_rank = | population_density_km2 = auto | population_demonym = | population_footnotes = <ref name="dashboard"/> | demographics_type1 = Languages | demographics1_title1 = Official | demographics1_info1 = [[Tamil language|Tamil]] | timezone1 = [[Indian Standard Time|IST]] | utc_offset1 = +5:30 | postal_code_type = [[Postal Index Number|PIN]] | postal_code = 642127 | area_code_type = Telephone code | area_code = 04253 | registration_plate = TN 41 | website = | footnotes = }} [[പ്രമാണം:Upper Nirar.JPG|thumb|അപ്പർ നീരാർ ജലാശയവും ഊസിമലൈ കൊടുമുടിയും.]] [[തമിഴ്നാട്|തമിഴ്‌നാട്‌ സംസ്ഥാനത്തിലെ]] [[കോയമ്പത്തൂർ ജില്ല|കോയമ്പത്തൂർ ജില്ലയിലെ]] ഒരു താലൂക്കും ഹിൽസ്റ്റേഷനുമാണ് '''വാൽപ്പാറ''' ([[Tamil language|തമിഴ്]]: '''வால்பாறை'''). [https://www.youtube.com/watch?v=Co02F6HOrz0] സമുദ്ര നിരപ്പിൽ നിന്നും ഏകദേശം 3500 അടി (1,100 മീറ്റർ) ഉയരത്തിൽ [[പശ്ചിമഘട്ടം|പശ്ചിമഘട്ട]] മലനിരകളിലെ [[ആനമല മലനിരകൾ|ആനമലൈ]] കുന്നുകളിൽ, [[കോയമ്പത്തൂർ ജില്ല|കോയമ്പത്തൂരിൽ]] നിന്നും ഏകദേശം 100 കിലോമീറ്റർ (62 മൈൽ) അകലെയും [[പൊള്ളാച്ചി|പൊള്ളാച്ചിയിൽ]] നിന്ന് 65 കിലോമീറ്ററുകൾ (40 മൈൽ) ദൂരത്തിലുമാണ് ഈ ഹിൽസ്റ്റേഷൻ നിലനിൽക്കുന്നത്. അത് കൊണ്ടു തന്നെ വിവിധ സസ്യ, ജന്തു, പക്ഷി വിഭാഗങ്ങൾ കൊണ്ട് സമ്പന്നമാണ് ഈ പ്രദേശം. ഇവിടെയുള്ള ഭൂരിഭാഗം പ്രദേശങ്ങളും സ്വകാര്യവ്യക്തികളുടെ തോട്ടങ്ങളാണ്. വനഭൂമിയിൽ സന്ദർശകർക്ക് പ്രവേശനമില്ല. അഴിയാറിൽ നിന്ന് വാൽപ്പാറയിലേയ്ക്കുള്ള റോഡിൽ 40 ഹെയർ പിൻ വളവുകളുണ്ട്. വലിയ വനമേഖലകൾ തൊട്ടംമേഖലയുടെ പരിധിക്കപ്പുറവും തുടരുന്നു.<ref name="HinduMetro2">{{Cite news|url=http://www.hinduonnet.com/thehindu/mp/2004/12/11/stories/2004121102240101.htm|title=Valparai tea estates|date=11 December 2004|newspaper=[[The Hindu]]|access-date=12 April 2016}}{{പ്രവർത്തിക്കാത്ത കണ്ണി|date=ഒക്‌ടോബർ 2022 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }}</ref> തമിഴ്നാട് സർക്കാർ റിസോർട്ടുകളും മറ്റുമുണ്ടാക്കി ഇവിടെ ടൂറിസം വികസിപ്പിക്കാൻ സഹായം ചെയ്യുന്നുണ്ട്.<ref name="TNGO">[http://www.tamilnadutourism.org/Govt-orders.html Govt of Tamil Nadu Order]</ref> == ചരിത്രം == 1846 ൽ രാമസ്വാമി മുതലിയാർ കാപ്പിത്തോട്ടങ്ങൾ ആരംഭിക്കുന്ന കാലം മുതലുള്ളതാണ് ഈ പ്രദേശത്തിൻറെ ആദ്യകാല രേഖകൾ. 1864 ൽ [[കർണാട്ടിക് കോഫി കമ്പനി]] അവരുടെ [[കാപ്പി]] തോട്ടങ്ങൾ ഇവിടെ ആരംഭിച്ചുവെങ്കിലും അവർക്ക് ലാഭമുണ്ടാക്കാൻ കഴിഞ്ഞില്ല, അതിനാൽ അവർ തങ്ങളുടെ ഭൂമിയുടെ ഒരു ഭാഗം വിറ്റു. 1875 ൽ, [[ഇംഗ്ലണ്ട്|ഇംഗ്ലണ്ടിലെ]] വെയിൽസ് രാജകുമാരൻറെ (എഡ്വേർഡ് VII രാജാവ്) സന്ദർശനത്തിനായി പട്ടാളക്കാർ റോഡുകളും ഗസ്റ്റ് ഹൗസുകളും നിർമ്മിച്ചു. നിർമ്മാണപ്രവർത്തനങ്ങൾക്കായി ഇവിടെ നിയോഗക്കപ്പെട്ടിരുന്ന പട്ടാളക്കാർ കുതിരകളെയും ആനകളെയും ഉപയോഗിച്ചിരുന്നു. എന്നിരുന്നാലും ഈ സന്ദർശനം പിന്നീട് റദ്ദാക്കപ്പെട്ടു. 1890 ൽ [[ഡബ്ല്യൂ. വിൻറിൽ]], നോർഡൻ എന്നിവർ വാൽപ്പാറയുടെ ഭൂരിഭാഗവും ബ്രിട്ടീഷ് രാജിനു കീഴിലുള്ള മദ്രാസ് സ്റ്റേറ്റ് ഗവൺമെൻറിൽനിന്നു വാങ്ങുകയും ചെയ്തു. വിൻറിൽ ഈ പ്രദേശത്തെ വനഭൂമി വെട്ടിത്തെളിച്ച് [[തേയില]], [[കാപ്പി]] എന്നിവ കൃഷി ചെയ്തു. [[കാർവർ മാർഷ്]] എന്ന പരിചയസമ്പന്നനായ തോട്ടക്കാരൻറെ സഹായം 250 രൂപ ഒരു ശമ്പള പ്രകാരം അദ്ദേഹത്തിനു ലഭിക്കുകയുണ്ടായി.<ref name="Vanakkam">{{Cite web|url=http://www.vanakkamindia.com/tourism/valparai-the-heavenly-hill-resort/694/|title=Valparai Heavenly Hill Station|access-date=31 January 2016|publisher=vanakkamindia.com|archive-date=2010-08-01|archive-url=https://web.archive.org/web/20100801184026/http://www.vanakkamindia.com/tourism/valparai-the-heavenly-hill-resort/694/|url-status=dead}}</ref> == ഭൂമിശാസ്ത്രം == വാൽപ്പാറ സ്ഥിതിചെയ്യുന്ന അക്ഷാംശ രേഖാംശങ്ങൾ {{Coord|10.37|N|76.97|E|}} ആണ്. സമുദ്രനിരപ്പിൽനിന്നുള്ള ശരാശരി ഉയരം 3,914 അടി (1,193 മീറ്റർ) ആണ്.<ref>{{cite web|url=http://www.fallingrain.com/world/IN/25/Valparai.html|title=Falling Rain Genomics, Inc - Valparai|access-date=31 January 2016|publisher=fallingrain.com}}</ref> == സാക്ഷരത == 2011 ലെ സെൻസസ് പ്രകാരം വാൽപ്പാറയുടെ സാക്ഷരതാ നിരക്ക് 84.4% ആണ്. വാൽപ്പാറയിൽ പുരുഷന്മാരുടെ സാക്ഷരതാ നിരക്ക് 91.52% ഉം സ്ത്രീകളുടെ സാക്ഷരതാ നിരക്ക് 77.48% ഉം ആണ്.<ref> https://www.census2011.co.in/data/town/804010-valparai-tamil-nadu.html</ref> == എത്തിച്ചേരാൻ ഉള്ള മാർഗ്ഗം == റോഡ്‌ ഗതാഗതം മാത്രമേ ഈ പ്രദേശത്തേക്ക്‌ ഉള്ളൂ. [[തമിഴ്നാട്|തമിഴ്നാട്ടിലെ]] [[പൊള്ളാച്ചി|പൊള്ളാച്ചിയിൽ]] നിന്നും 64 കിലോ മീറ്റർ അകലെയാണ് വാൽപ്പാറ. 40 കൊടും വളവുകൾ നിറഞ്ഞ ചുരം കയറി വേണം ഈ റോഡിലൂടെ വാൽപാറയിൽ എത്തിച്ചേരാൻ. [[കേരളം|കേരളത്തിലെ]] [[ചാലക്കുടി]]യിൽ നിന്നും സംസ്ഥാനപാത 21-ലൂടെ [[അതിരപ്പിള്ളി ഗ്രാമപഞ്ചായത്ത്|അതിരപ്പിള്ളി]] -[[വാഴച്ചാൽ]]- [[മലക്കപ്പാറ]] വഴി വാൽപ്പാറയിൽ എത്തിച്ചേരാം. [[File:Valapara route.jpg|thumb| പൊള്ളാച്ചിയിൽ നിന്ന് വാൽപ്പായിലേക്കുള്ള ചുരം ]] [[File:Aliyar Dam Reservoir.jpg|thumb| 14-ാമത്തെ ഹെയർപിൻ വളവിൽ നിന്നുള്ള ആലിയാർ ഡാമിൻ്റെ വ്യൂ]] == ജനങ്ങൾ == 2011-ലെ സെൻസസ് പ്രകാരം, വാൽപ്പാറയിലെ ജനസംഖ്യ 70,859 ആണ്, ഓരോ 1,000 പുരുഷന്മാർക്കും 1,013 സ്ത്രീകൾ എന്ന ലിംഗാനുപാതമുണ്ട്, ഇത് ദേശീയ ശരാശരിയായ 929-നേക്കാൾ വളരെ കൂടുതലാണ്. ആകെ 5,007 പേർ ആറ് വയസ്സിന് താഴെയുള്ളവരാണ്, ഇതിൽ 2,564 പുരുഷന്മാരും 2,564 സ്ത്രീകളും ഉൾപ്പെടുന്നു. <ref>https://en.wikipedia.org/wiki/Valparai#:~:text=According%20to%20the%202011%20census,2%2C564%20males%20and%202%2C443%20females</ref> == സാമ്പത്തികമേഖല == [[കൃഷി|കൃഷിയാണ്]] ഈ മേഖലയിലെ പ്രധാന വരുമാനമാർഗ്ഗം. വാൽപ്പാറയിൽ ധാരാളം [[കാപ്പി|കാപ്പിത്തോട്ടങ്ങളും]] [[തേയില|തേയിലത്തോട്ടങ്ങളുമുണ്ട്]]. നാട്ടുകാർ മിക്കവരും ഇത്തരം തോട്ടങ്ങളിലെ ജോലിക്കാരാണ്. ചില പ്രധാന തോട്ടക്കമ്പനികൾ ഇവയാണ് :<ref name="ValaparaiInfo">[http://www.valparaiinfo.com/ Valparaiinfo.com]</ref><ref name="Valaparai.com">{{Cite web |url=http://www.valparai.com/about_valparai.htm |title=Valparai |access-date=2012-12-01 |archive-date=2012-12-25 |archive-url=https://web.archive.org/web/20121225221735/http://www.valparai.com/about_valparai.htm |url-status=dead }}</ref> * തമിഴ് നാട് ടീ പ്ലാന്റേഷൻ കോർപ്പറേഷൻ (ടിഎൻടിപിസി) * ദി ബോംബെ ബർമ ട്രേഡിംഗ് കോർപ്പറേഷൻ * ടാറ്റ ടീ എസ്റ്റേറ്റ്സ് ലിമിറ്റഡ് * ടീ എസ്റ്റേറ്റ്സ് ഇൻഡ്യ ലിമിറ്റഡ് * വുഡ് ബ്രയർ ലിമിറ്റഡ് * പാരി അഗ്രോ ലിമിറ്റഡ് * എൻ. ഇ. പി. സി ടീ ലിമിറ്റഡ് * ജയശ്രീ ടീ ഇൻഡസ്ട്രീസ് ലിമിറ്റഡ് (ബിർള ഗ്രൂപ്പ്) * പെരിയ കാരമലൈ ടീ എസ്റ്റേറ്റ്സ് ലിമിറ്റഡ് * പുതുതോട്ടം ടീ എസ്റ്റേറ്റ്സ് ലിമിറ്റഡ് * വാട്ടർ ഫാൾസ് ടീ എസ്റ്റേറ്റ്സ് ലിമിറ്റഡ് തേയിലയും കാപ്പിയും കൂടാതെ സുഗന്ധവ്യഞ്ജനങ്ങളുടേയും മലഞ്ചരക്കുകളുടേയും ഒരു കേന്ദ്രം കൂടെയാണ് ഇവിടം. ഇതുകൂടാതെ [[അതിരപ്പിള്ളി വെള്ളച്ചാട്ടം|അതിരപ്പിള്ളി വെള്ളച്ചാട്ടത്തിന്റെ]] അനുബന്ധമായും അല്ലാതെയുമുള്ള വിനോദസഞ്ചാരവും ഈ ഒരു വരുമാന മാർഗ്ഗമാണ്. സംവിധായകൻ [[ബാലു മഹേന്ദ്ര|ബാലു മഹേന്ദ്രയുടെ]] '[[യാത്ര (ചലച്ചിത്രം)|യാത്ര]]' എന്ന ചിത്രം പ്രധാനമായും ഈ പ്രദേശത്താണ് ചിത്രീകരിച്ചത് . == സന്ദർശിക്കാവുന്ന സ്ഥലങ്ങൾ == * [[ഷോളയാർ അണക്കെട്ട്|ഷോളയാർ ഡാം]] * [[ബാലാജി ക്ഷേത്രം]] * [[പഞ്ചകുഖ വിനായകർ ക്ഷേത്രം]] * [[മങ്കി വെള്ളച്ചാട്ടം]] * [[ആളിയാർ അണക്കെട്ട്]] * [[അതിരപ്പിള്ളി വെള്ളച്ചാട്ടം|അതിരപ്പിള്ളി വെള്ളച്ചാട്ടം]] [[പ്രമാണം:Valpparai town.jpg|ലഘുചിത്രം|വാൽപ്പാറ ടൗൺ ]] == ചിത്രശാല == <gallery> പ്രമാണം:Valpparai tea estate.jpg|ലഘുചിത്രം|വാൽപ്പാറയിലെ ഒരു തേയില എസ്റ്റേറ്റ്. File:Valparai GhatRoad.JPG|വാൽപ്പാറ റോഡ് </gallery> == അവലംബം == {{reflist}} [[വർഗ്ഗം:തമിഴ്‌നാട്ടിലെ വിനോദസഞ്ചാരകേന്ദ്രങ്ങൾ]] n4ei3cnxb7jpei2c33xvkoist94vktv 0 262747 4533849 4138594 2025-06-16T07:53:51Z InternetArchiveBot 146798 Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.9.5 4533849 wikitext text/x-wiki {{Prettyurl|Justicia gendarussa}} {{Taxobox | name = ''വാതംകൊല്ലി'' | image = Justicia gendarussa 07.JPG | image_alt = ഇലകളും പൂക്കളും | regnum = [[Plant]]ae | unranked_divisio = [[Flowering plant|Angiosperms]] | unranked_classis = [[Eudicots]] | unranked_ordo = [[Asterids]] | ordo = [[Lamiales]] | familia = [[Acanthaceae]] | genus = ''[[Justicia]]'' | species = '''''J. gendarussa''''' | binomial = ''Justicia gendarussa'' | binomial_authority = [[Nicolaas Laurens Burman|Burm.f.]] | synonyms= *Dianthera subserrata Blanco *Dicliptera rheedei Kostel. *Ecbolium gendarussa (Burm.f.) Kuntze *Ecbolium subserratum Kuntze *Gendarussa vulgaris Nees *Justicia dahona Buch.-Ham. ex Wall. *Justicia gandarussa L.f. പര്യായങ്ങൾ [http://www.theplantlist.org/tpl1.1/record/kew-2330879 theplantlist.org - ൽ നിന്നും] }} ഇന്ത്യയിലെ [[endemic|തദ്ദേശവാസി]]യായ ചെറിയ ഒരു കുറ്റിച്ചെടിയാണ് '''വാതംകൊല്ലി'''.{{ശാനാ|Justicia gendarussa}}. [[asthma|ആസ്ത്‌മ]]യ്ക്കും, [[rheumatism|വാതത്തിനും]] ചില ചെറിയ കുട്ടികളിൽ കാണുന്ന അനിയന്ത്രിതമായ കരച്ചിലിനുമെല്ലാം ഇത് ഔഷധമായി ഉപയോഗിച്ചു വരുന്നു.<ref>medicinal uses [http://www.archive.org/stream/pharmacographia03dymogoog#page/n64/mode/1up/search/asthma pharmacographica indica]</ref> പുരുഷന്മാരിൽ ഉപയോഗിക്കാവുന്ന ഒരു ഗർഭനിരോധന ഔഷധം ഈ ചെടിയിൽ നിന്നും വേർതിരിച്ചെടുക്കുന്ന ഗവേഷണങ്ങൾ അന്തിമഘട്ടത്തിലാണ്.<ref>{{cite news |url=http://www.globalpost.com/dispatch/news/asia-pacific/indonesia/110224/indonesia-birth-control-pill-papua-men |title=Indonesia's birth control pill for men |author=Patrick Winn |date=February 27, 2011 |accessdate=March 2, 2011 |publisher=[[GlobalPost]]}}</ref><ref>[http://www.pbs.org/newshour/bb/health/july-dec11/birth_07-18.html Indonesian Plant Shows Promise for Male Birth Control] {{Webarchive|url=https://archive.today/20130415144214/http://www.pbs.org/newshour/bb/health/july-dec11/birth_07-18.html |date=2013-04-15 }} ''[[PBS NewsHour]]'', July 20, 2011</ref><ref>{{cite news|title=Indonesia is about to start producing a male birth control pill that will change the world|url=http://jakarta.coconuts.co/2014/11/24/indonesia-about-start-producing-male-birth-control-pill-going-change-world|accessdate=3 February 2015|work=Coconuts Jakarta|date=24 November 2014}}</ref> == ചിത്രശാല == <gallery> File:Justicia_Gendarussa_-_വാതംകൊല്ലി.jpg|വാതംകൊല്ലി File:Justicia gendarussa.jpg|തൈകൾ </gallery> ==അവലംബം== {{reflist}} ==പുറത്തേക്കുള്ള കണ്ണികൾ == * [http://indiabiodiversity.org/species/show/230119 കൂടുതൽ വിവരവും കാണുന്ന ഇടങ്ങളും] * http://keralaplants.in/keralaplantsdetails.aspx?id=Justicia_gendarussa{{പ്രവർത്തിക്കാത്ത കണ്ണി|date=നവംബർ 2024 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }} *[http://www.anbg.gov.au/cgi-bin/apni?taxon_id=273885 Australian Plant Names Index] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20211114161258/https://www.anbg.gov.au/cgi-bin/apni?taxon_id=273885 |date=2021-11-14 }} * http://www.malecontraceptive.org/#!gendarussa/cbct {{WS|Justicia gendarussa}} {{CC|Justicia gendarussa}} {{Plant-stub}} [[വർഗ്ഗം:ഔഷധസസ്യങ്ങൾ]] [[വർഗ്ഗം:കുറ്റിച്ചെടികൾ]] [[വർഗ്ഗം:അലങ്കാരസസ്യങ്ങൾ]] [[വർഗ്ഗം:പുഷ്പിക്കുന്ന സസ്യങ്ങൾ]] [[വർഗ്ഗം:അക്കാന്തേസീ]] d38gyyddx281j4x93khfcca9lr15799 0 284285 4533870 2842619 2025-06-16T11:58:45Z 2402:3A80:1E00:44D7:4D1D:B21C:DD97:C723 4533870 wikitext text/x-wiki {{Infobox ഇന്ത്യയിലെ റെയിൽവേ സ്റ്റെഷൻ | പേര്‌ = പുനലൂർ | കോഡ് = PUU | image = | image_size = | caption = | coordinates = 9.023°N 76.916°E | ഡിവിഷനുകൾ = തിരുവനന്തപുരം | സോണുകൾ = [[Southern Railway (India)|SR]] | ജില്ല = കൊല്ലം | സംസ്ഥാനം = കേരളം | പ്ലാറ്റ്ഫോമുകൾ =2 | വൈദ്യുതീകരിച്ചത് = അതെ | സമുദ്രനിരപ്പിൽ നിന്നുള്ള ഉയരം = 6.74 മീറ്റർ | തുറന്നത് =1902 }} [[കൊല്ലം ജംഗ്‌ഷൻ തീവണ്ടിയാപ്പീസ്|കൊല്ലം]] - [[ചെങ്കോട്ട]] തീവണ്ടി പാതയിലെ ഒരു പ്രധാന തീവണ്ടി നിലയമാണ് '''പുനലൂർ തീവണ്ടി നിലയം'''. 1902 -ൽ തുറന്നു. അക്കാലത്ത് [[തിരുവിതാംകൂർ|തിരുവിതാംകൂറും]] [[മദ്രാസ്|മദ്രാസും]] തമ്മിലുള്ള ഏക തീവണ്ടി പാതയായിരുന്നു കൊല്ലം - പുനലൂർ - ചെങ്കോട്ട - തിരുനെൽവേലി മീറ്റർ ഗേജ് പാത.<ref> http://www.youtube.com/watch?v=2OCDHFdEmv0 arunpunalur's documentary "Ormakalilekku Oru Ottayadipatha"</ref> ==References== {{reflist}} [[വർഗ്ഗം:കൊല്ലം ജില്ലയിലെ തീവണ്ടി നിലയങ്ങൾ‎]] [[വർഗ്ഗം:മധുര റെയിൽവേ ഡിവിഷൻ]] 3cv1tmyqwjfkijvhykhpz4fvxryqwbk 0 319820 4533734 3789132 2025-06-15T13:22:38Z InternetArchiveBot 146798 Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.9.5 4533734 wikitext text/x-wiki {{prettyurl|Metropolitan Museum of Art}} {{Distinguish|Museum of Modern Art}} {{Infobox Museum |name= ദി മെട്രോപൊളിറ്റൻ മ്യൂസിയം ഓഫ് ആർട്ട് |image= Metropolitan Museum of Art entrance NYC.JPG |latitude= 40.779447 |longitude= -73.96311 |established= 1870 ഏപ്രിൽ 13<ref name="Met:Today">{{Cite web| title= Today in Met History: April 13 | publisher=The Metropolitan Museum of Art | url= http://www.metmuseum.org/about-the-museum/now-at-the-met/features/2010/today-in-met-history-april-13 | accessdate= 2015-01-16}}</ref><ref name="Met:About">{{Cite journal | title=The Metropolitan Museum of Art: About | publisher=Artinfo | year=2008 | url=http://www.artinfo.com/galleryguide/19639/6185/the-metropolitan-museum-of-art-new-york/about/ | accessdate=2013-02-18 | archive-date=2009-05-03 | archive-url=https://web.archive.org/web/20090503030705/http://www.artinfo.com/galleryguide/19639/6185/the-metropolitan-museum-of-art-new-york/about/ | url-status=bot: unknown }}</ref><ref name="Met History" >[http://www.metmuseum.org/about-the-museum/press-room/general-information/2005/a-brief-history-of-the-museum A brief history of the museum Retrieved September 22, 2015]</ref> |location= 1000 [[ഫിഫ്ത്ത് അവന്യു]], ന്യൂയോർക്ക് സിറ്റി, [[ന്യൂയോർക്ക്]] 10028 |കാണികൾ= 5.2 മില്ല്യൺ (2008)<ref name="Met:About"/> <br>4.9 മില്ല്യൺ (2009)<ref name=AN>{{cite web|url=http://www.theartnewspaper.com/attfig/attfig09.pdf|title=Exhibition and museum attendance figures 2009|publisher=[[The Art Newspaper]]|location=London|date=April 2010|accessdate=20 May 2010|archive-date=2010-06-01|archive-url=https://web.archive.org/web/20100601095939/http://www.theartnewspaper.com/attfig/attfig09.pdf|url-status=dead}}</ref><br>5.24 million (2010) * ആഗോളമായി ഒന്നാം സ്ഥാനത്തുള്ള മ്യൂസിയം * ലോകത്ത് ഏറ്റവും കൂടുതൽ ജനങ്ങൾ സന്ദർശിച്ച സ്ഥലം |director = [[തോമസ് പി. കാമ്പെൽ]] |publictransit = '''സബ് വെ''': {{NYCS Lexington|time=bullets}} to [[86th Street (IRT Lexington Avenue Line)|86th Street]]<br>'''Bus''': {{NYC bus link|M1|M2|M3|M4|M79|M86}} |website= {{url|www.metmuseum.org}} {{Infobox NRHP | name =മെട്രോപൊളിറ്റൻ മ്യൂസിയം ഒഫ് ആർട്ട് |embed=yes | nrhp_type = nhl | image = Metropolitan Museum of Art by Simon Fieldhouse.jpg | നിർമ്മിച്ച വർഷം = 1874 | ശിൽപി= [[റീച്ചാർച് മോറിസ ഹണ്ടർ]]; ഒപ്പം [[കാൽവെർട്ട് വോക്സ്]]; [[ജേക്കബ് വ്രേ മോൾഡ്]] | തച്ചുശാസ്‌ത്രം= ബ്യൂക്സ് ആർട്ട്സ് | ഡിസൈൻ ചെയ്ത_nrhp_തരം= ജൂൺ 24, 1986<ref name="nhlsum">{{cite web|url=http://tps.cr.nps.gov/nhl/detail.cfm?ResourceId=1967&ResourceType=Building|title=Metropolitan Museum of Art|work=National Historic Landmark summary listing|publisher=National Park Service|accessdate=2013-02-18|archive-date=2012-10-09|archive-url=https://web.archive.org/web/20121009194023/http://tps.cr.nps.gov/nhl/detail.cfm?ResourceId=1967&ResourceType=Building|url-status=dead}}</ref> | കൂട്ടിച്ചേർത്തത് = ജനുവരി 29, 1972<ref name="nris">{{NRISref|2007a}}</ref> | റെഫ്നം=86003556 }} }} [[ന്യൂയോർക്ക് നഗരം |ന്യൂയോർക്ക് നഗരത്തിൽ]] സ്ഥിതിചെയ്യുന്ന '''മെട്രോപൊളിറ്റൻ മ്യൂസിയം ഓഫ് ആർട്ട്''' , [[അമേരിക്കൻ ഐക്യനാടുകൾ|അമേരിക്കൻ ഐക്യനാടുകളിലെ]] ഏറ്റവും വലുതും, ലോകത്തെ ഏറ്റവും കൂടുതൽ ജനങ്ങൾ സന്ദർശ്ശിക്കുന്നതുമായ ആർട്ട് മ്യൂസിയം ആണ്. 17 തട്ടുകളായി തിരിച്ചിരിക്കുന്ന ഇവിടെ സ്ഥിരമായി ഏകദേശം രണ്ട് മില്ല്യണോളം കലാസൃഷ്ടികളും ഉൾക്കൊള്ളുന്നു. [[ന്യൂയോർക്ക് നഗരം|ന്യുയോർക്ക് നഗരമധ്യേ]] [[മാൻഹാട്ടൻ|മൻഹാട്ടണിൽ]] സെന്റ്രൽ പാർക്കിന്റെ കിഴക്കെ ഓരത്തായി [[ഫിഫ്ത് അവെന്യു|ഫിഫ്ത് അവെന്യുവിലാണ്]] ഈ മ്യൂസിയം നിലകൊള്ളുന്നത്. ഫിഫ്ത് അവെന്യുവിന്റെ ഈ ഭാഗത്തിന് [[മ്യൂസിയം മൈൽ]] എന്നും പേരുണ്ട്. കാരണം ഏകദേശം ഒരു മൈൽ ദൂരയളവിൽ ഈ മുഖ്യപാതയിൽ പത്ത് വിശ്വോത്തര മ്യൂസിയങ്ങളുണ്ട്. അതിലൊന്നാണ് മെട്രോപൊളിറ്റൻ മ്യൂസിയം. ഈ മ്യൂസിയത്തിന്റെ ഉപശാഖ മൻഹാട്ടന്റെ വടക്കേയറ്റത്ത് ക്ലോയ്സ്റ്റർ എന്ന കെട്ടിട സമുച്ചയത്തിൽ സ്ഥിതിചെയ്യുന്നു. ക്ലോയ്സ്റ്റർ വളരെ മുമ്പ് ക്രൈസ്തവമഠങ്ങളായിരുന്നു. == അവലംബം== {{Reflist}} == ബിബ്ലിയോഗ്രഫി== * Danziger, Danny (2007). ''Museum: Behind the Scenes at the Metropolitan Museum of Art''. Viking, New York City. {{ISBN|9780670038619}}. * Howe, Winifred E., and Henry Watson Kent (2009). ''A History of the Metropolitan Museum of Art. Vol. 1''. General Books, Memphis. {{ISBN|9781150535482}}. * Tompkins, Calvin (1989). ''Merchants & Masterpieces: The Story of the Metropolitan Museum of Art''. Henry Holt and Company, New York. {{ISBN|0805010343}}. * Trask, Jeffrey (2012). ''Things American: Art Museums and Civic Culture in the Progressive Era''. University of Pennsylvania Press, Philadelphia. {{ISBN|9780812243628}}; A history that relates it the political context of the Progressive Era. === കൂടുതൽ വായനയ്ക്ക് === *Vogel, Carol, [https://www.nytimes.com/2012/01/06/arts/design/metropolitan-museum-completes-american-wing-renovation.html "Grand Galleries for National Treasures"], January 5; and [[Holland Cotter]], [https://www.nytimes.com/2012/01/16/arts/design/metropolitan-museum-of-arts-new-american-wing-galleries-review.html "The Met Reimagines the American Story"], review, January 15; two 2012 ''New York Times'' articles about American painting and sculpture galleries reopening after four-year renovation. == ബാഹ്യ ലിങ്കുകൾ == {{Commons category|Metropolitan&nbsp;Museum of Art}} *{{Official website|http://www.metmuseum.org/}} *[http://www.metmuseum.org/toah The Metropolitan Museum of Art presents a Timeline of Art History] *[http://libmma.org/digital_files/archives/Museum_Exhibitions_1870-2010.pdf Chronological list of special exhibitions at the Metropolitan Museum of Art] *[http://libmma.contentdm.oclc.org/cdm/ Digital Collections from the Metropolitan Museum of Art Libraries] *[http://library.metmuseum.org/ Watsonline: The Catalog of the Libraries of The Metropolitan Museum of Art] * {{cite web |url=http://libmma.contentdm.oclc.org/cdm/landingpage/collection/p15324coll10 |title=Metropolitan Museum of Art Publications |publisher= Metropolitan Museum of Art |location=New York |author=Museum Libraries |work=Digital Collections}} (annual reports, collection catalogs, exhibit catalogs, etc.) *[http://www.museumsyndicate.com/owner.php?owner=12 Artwork owned by The Metropolitan Museum of Art] * [[Wikipedia:GLAM/Metropolitan Museum of Art|Metropolitan Museum of Art]] at [[Wikipedia:GLAM|Wikipedia's GLAM initiative]] {{Metropolitan Museum of Art}} {{Visitor attractions in New York City}} {{Museums in Manhattan|state=collapsed}} {{National Register of Historic Places in New York}} {{Muisca navbox|Research}} [[വർഗ്ഗം:മ്യൂസിയങ്ങൾ]] [[വർഗ്ഗം:അമേരിക്കൻ ആർട്ട് മ്യൂസിയം]] lguc1cvtugx9i3jyw8b1fbjvtza1mno 0 340462 4533777 4519369 2025-06-15T19:58:06Z Ramjchandran 40817 /* സാഹിത്യപുരസ്കാരങ്ങൾ */ 4533777 wikitext text/x-wiki '''കേരളത്തിലെ പുരസ്കാരങ്ങളുടെ പട്ടിക''' കേരളത്തിൽ ഇന്നു വിവിധ മേഖലകളിൽ നൽകപ്പെടുന്ന എല്ലാ പുരസ്കാരങ്ങളുടെയും പട്ടികയാണ്. ==സാഹിത്യപുരസ്കാരങ്ങൾ== {| class="wikitable" |- ! പുരസ്കാരത്തിന്റെ പേര് !! നൽകുന്നത് !! ഉൾപ്പെടുന്നത് |- | [[ഒ. വി. വിജയൻ പുരസ്കാരം]] || നവീന സാംസ്കാരിക കലാകേന്ദ്രം || രൂ. 50001 |- | [[വയലാർ അവാർഡ്]] || - || - |- | [[മഹാകവി മൂലൂർ അവാർഡ്]] || - || - |- | [[സാഹിത്യ അക്കാദമി പുരസ്കാരം]] || - || - |- | [[ആശാൻ പ്രൈസ്]] <ref>http://www.thehindu.com/news/cities/kozhikode/adonis-bags-kumaran-asan-world-prize-for-poetry/article7073431.ece#</ref> || - || - |- | [[മഹാകവി പി കുഞ്ഞിരാമൻനായർ പുരസ്കാരം]] || - || - |- | [[ഉള്ളൂർ അവാർഡ്]] || - || - |- | [[വള്ളത്തോൾ അവാർഡ്]] || - || - |- | [[കണ്ണശ്ശ സ്മാരക അവാർഡ്]] || - || - |- | [[ബഷീർ സാഹിത്യ പുരസ്കാരം]]|| - || - |- | [[ഓടക്കുഴൽ പുരസ്കാരം]] || - || - |- | [[അബുദാബി ശക്തി അവാർഡ്]] || - || - |- | *[[സഞ്ജയൻ അവാർഡ്‌]] || - || - |- | [[സാഹിത്യപരിഷത്ത് അവാർഡ്]] || - || - |- | [[സാഹിത്യപരിഷത്ത് സമഗ്ര സംഭാവനാ പുരസ്കാരം]] || - || - |- | [[മാമ്പൂ സാഹിത്യ പുരസ്കാരം]] || - || - |- | [[രാമാശ്രമം ട്രസ്റ്റ് അവാർഡ്]] || - || - |- | [[പന്തളം കേരളവർമ്മ അവാർഡ്]] || - || - |- | [[മലയാള ഭാഷാ പാഠശാല പുരസ്കാരം]] || - || - |- | [[സംസ്ഥാന ബാല സാഹിത്യ ഇൻസ്റ്റിറ്റ്യൂട്ട് അവാർഡ് ]] || - || - |- | [[കൈരളി ബുക്ക് ട്രസ്റ്റിന്റെ ബാലസാഹിത്യ അവാർഡ്]] || - || - |- | [[ശൂരനാട് കുഞ്ഞൻ‌പിള്ള അവാർഡ്]] || -|| - |- | [[ഉള്ളൂർ എൻ[[വാമദേവൻ പുരസ്‌കാരം]]ഡോവ്‌മെന്റ് അവാർഡ്]] || - || - |- | [[എസ്.കെ. പൊറ്റെക്കാട്ട് അവാർഡ്]] || - || - |- | [[മഹാകവി പി കുഞ്ഞിരാമൻ നായർ കവിതാ പുരസ്കാരം]] || - || - |- | [[എസ് ഗുപ്തൻ നായർ പുരസ്കാരം]] || - || - |- | [[മൂർത്തീദേവി പുരസ്കാരം]] || - || - |- | [[അങ്കണം സാഹിത്യ അവാർഡ്]] || - || - |- | [[തകഴി സാഹിത്യ പുരസ്കാരം]]<ref>http://news.keralakaumudi.com/beta/subsection.php?CatId=Mw==&sc=MTg=</ref> || കളത്തിലെ എഴുത്ത് || കളത്തിലെ എഴുത്ത് |- | [[എം പി കുമാരൻ സാഹിത്യ പുരസ്കാരം]] || -|| - |-[[സമഗ്രസംഭാവനക്കുള്ള ഒമാൻ കൾച്ചറൽ സെന്ററിന്റെ പുരസ്കാരം]] | [[ബലിചന്ദനം പ്രതിഭാ പുരസ്കാരം]] || - || - |- | [[കോഴിശ്ശേരി ബലരാമൻ പുരസ്കാരം]] <ref>http://news.keralakaumudi.com/beta/news.php?NewsId=TlRWTTAyNjczMzU=&xP=Q1lC&xDT=MjAxNi0wMS0xNSAwMzowMzowMA==&xD=MQ==&cID=Mw==</ref> || - || - |- | [[പത്‌മപ്രഭാപുരസ്കാരം]] || -|| - |- | [[ലൈബ്രറി കൗൺസിൽ സാഹിത്യ പുരസ്കാരം]]<ref>http://news.keralakaumudi.com/beta/news.php?NewsId=TlRWTTAyOTU3Nzg=&xP=RExZ&xDT=MjAxNi0wNC0wMSAwMTowMjowMA==&xD=MQ==&cID=Mw==</ref> || -|| - |- | [[തത്ത്വമസി സാംസ്കാരികവേദി പുരസ്കാരം]] || || - |- | [[കുഞ്ചൻ ഹാസ്യപ്രതിഭാ പുരസ്കാരം]] || || - |- | [[ബാല്യകാലസഖി പുരസ്കാരം]] || || - |- | [[സ്വദേശാഭിമാനി സ്മാരക അവാർഡ്]] || || - |- | [[വാമദേവൻ പുരസ്‌കാരം]] || || - |- | [[തുളസീവന പുരസ്കാരം]] || || - |- | [[മുട്ടത്തുവർക്കി ഫൗണ്ടേഷൻ സാഹിത്യ പുരസ്കാരം]] || || - |- | [[മുട്ടത്തുവർക്കി സാഹിത്യപുരസ്കാരം]]<ref>http://news.keralakaumudi.com/beta/news.php?NewsId=TktUTTAxMzE1NzA=&xP=RExZ&xDT=MjAxNi0wNC0yOSAwMTo0NTowMA==&xD=MQ==&cID=Mw==</ref> || || - |- | [[സമഗ്രസംഭാവനക്കുള്ള ഒമാൻ കൾച്ചറൽ സെന്ററിന്റെ പുരസ്കാരം]] || - || -[[അൾ കേരള സോഷ്യൽ സർവീസ് അസോസിയേഷൻ സംസ്ഥാന അവാർഡ്]] |- | [[കമലാസുരയ്യ ചെറുകഥാ അവാർഡ്]]<ref>http://news.keralakaumudi.com/beta/news.php?NewsId=TlRWTTAzMTg3Mzk=&xP=Q1lC&xDT=MjAxNi0wNi0wNSAxMDowMzowMA==&xD=MQ==&cID=Mw==</ref> || - || - |- | [[കൃഷ്ണഗീതി പുരസ്‌കാരം]] || || - |- | [[കെ. വിജയരാഘവൻ പുരസ്കാരം]]<ref>http://news.keralakaumudi.com/beta/news.php?NewsId=TkNSUDAxMDI0MjE=&xP=RExZ&xDT=MjAxNi0wNi0xNCAwMDoxMDowMA==&xD=MQ==&cID=Mw==</ref> || || |- | [[പി. കെ. റോസി സ്മാരക അവാർഡ്]]<ref>http://news.keralakaumudi.com/beta/subsection.php?CatId=Mw==&sc=MTg=</ref> || || |- | [[ആർ. പ്രകാശം മെമ്മോറിയൽ എൻറോവ്മെന്റ്]] || || |- | [[കേരള സംസ്ഥാന യുവജന കമ്മീഷൻ യൂത്ത് യൂത്ത് ഐക്കൺ അവാർഡുകൾ]]|| || |- | [[അൾ കേരള സോഷ്യൽ സർവീസ് അസോസിയേഷൻ സംസ്ഥാന അവാർഡ്]] || || |- | [[കെ. സുരേന്ദ്രൻ നോവൽ പുരസ്കാരം]] <ref>http://news.keralakaumudi.com/beta/news.php?NewsId=TlRWTTAyNTA4MjY=&xP=RExZ&xDT=MjAxNS0xMi0wMSAwMzowMDowMA==&xD=MQ==&cID=Mw==</ref> || || |- |മനോരാജ് കഥാസമാഹാര പുരസ്കാരം |മനോരാജ് പുരസ്കാര സമിതി<ref>{{Cite web|url=https://www.facebook.com/ManorajPuraskaraSamithi|title=ഫേസ്ബുക്ക്}}</ref> |രൂ. 33333 |- | [[കെ. സുരേന്ദ്രൻ നോവൽ പുരസ്കാരം]] <ref>http://news.keralakaumudi.com/beta/news.php?NewsId=TlRWTTAyNTA4MjY=&xP=RExZ&xDT=MjAxNS0xMi0wMSAwMzowMDowMA==&xD=MQ==&cID=Mw==</ref> || || |- | [jc ഡാനിയേൽ നന്മ പുരസ്കാരം]] <ref>http://news.keralakaumudi.com/beta/news.php?NewsId=TlRWTTAyNTA4MjY=&xP=RExZ&xDT=MjAxNS0xMi0wMSAwMzowMDowMA==&xD=MQ==&cID=Mw==</ref> || || |} ==സംഗീത പുരസ്കാരങ്ങൾ== *[[മികച്ച സംഗീതസംവിധായകനുള്ള മാതൃഭൂമി പുരസ്കാരം]] *[[സ്വാതിതിരുനാൾ സംഗീതപുരസ്കാരം]] *[[കേരള സംഗീത നാടക അക്കാദമി പുരസ്കാരം]] *[[സോപാനം സംഗീതരത്ന പുരസ്കാരം]] *[[സംഗീത സംപൂർണ്ണ പുരസ്കാരം]] *[[സംഗീത കലാനിധി പുരസ്‌കാരം]] *[[ എം. എസ്. സുബ്ബലക്ഷ്മി അവാർഡ് ]] <ref>{{Cite web |url=http://www.currentaffairsonline.in/news.php?id=3504&news=Mathangi%20Sathyamurthy%20Karnataka%20musician%20selected%20for%20M%20S%20Subbulakshmi%20Award |title=ആർക്കൈവ് പകർപ്പ് |access-date=2016-06-29 |archive-date=2017-02-24 |archive-url=https://web.archive.org/web/20170224081929/http://currentaffairsonline.in/news.php?id=3504&news=Mathangi%20Sathyamurthy%20Karnataka%20musician%20selected%20for%20M%20S%20Subbulakshmi%20Award |url-status=dead }}</ref> *[[മഹാരാജപുരം സന്താനം പുരസ്കാരം]] ==സിനിമാ പുരസ്കാരങ്ങൾ== *[[കേരളസംസ്ഥാന ചലച്ചിത്രപുരസ്കാരം|സംസ്ഥാന സർക്കാർ സിനിമാ പുരസ്കാരങ്ങൾ]] *[[ഈസ്റ്റേൺ ചെമ്മീൻ രാജ്യാന്തര ഹ്രസ്വചിത്ര അവാർഡ്]] *[[ജെ.സി. ദാനിയേൽ പുരസ്കാരം]] *[[കേരള ഫിലിം പ്രൊഡ്യൂസേഴ്‌സ് അസോസിയേഷൻ അവാർഡുകൾ]] *[[കേരള ഫിലിം ക്രിറ്റിക്സ് അവാർഡുകൾ]]<ref>http://emalayalee.com/varthaFull.php?newsId=121837</ref> *[[മലയാളശ്രീ അവാർഡ്]] നമ്മുടെ മലയാളം ഓൺലൈൻ മാഗസിൻ <ref>{{Cite web |url=http://nammudemalayalam.com/archives/263 |title=ആർക്കൈവ് പകർപ്പ് |access-date=2016-07-11 |archive-date=2016-07-24 |archive-url=https://web.archive.org/web/20160724093955/http://nammudemalayalam.com/archives/263 |url-status=dead }}</ref> *[[സജി പരവൂർ സ്മാരക ചലച്ചിത്രപുരസ്കാരം]] ==നാടകപുരസ്കാരങ്ങൾ== *[[കേരള സംഗീത നാടക അക്കാദമി പ്രവാസി പുരസ്കാരങ്ങൾ]] <ref>http://news.keralakaumudi.com/beta/news.php?NewsId=TlRWTTAyNTYwNzQ=&xP=RExZ&xDT=MjAxNS0xMi0xNiAwMDoxMDowMA==&xD=MQ==&cID=Mw==</ref> *[[നാടകരംഗത്തെ സമഗ്ര സംഭാവനകൾക്കുള്ള ഒ. മാധവൻ പുരസ്കാരം]] *[[കേരള സംഗീത നാടക അക്കാദമി സംസ്ഥാന നാടക അവാർഡ്]] *[[ഓച്ചിറ വേലുക്കുട്ടി സ്മാരക പുരസ്കാരം]] {| class="wikitable" |- !പുരസ്കാരത്തിന്റെ പേര് !! നൽകുന്നത് !! പുരസ്കാരത്തിൽ അടങ്ങിയത് |- | ഓച്ചിറ വേലുക്കുട്ടി സ്മാരക പുരസ്കാരം || നവഭാരത ചാരിറ്റബിൾ ട്രസ്റ്റ് || - |- | -|| 15000 || - | കേരള സംഗീത നാടക അക്കാദമി പ്രവാസി പുരസ്കാരങ്ങൾ || കേരള സംഗീത നാടക അക്കാദമി || - |- | നാടകരംഗത്തെ സമഗ്ര സംഭാവനകൾക്കുള്ള ഒ. മാധവൻ പുരസ്കാരം|| || - |- |} ==ഫോട്ടൊഗ്രഫി പുരസ്കാരം== {| class="wikitable" |- !പുരസ്കാരത്തിന്റെ പേര് !! നൽകുന്നത് !! പുരസ്കാരത്തിൽ അടങ്ങിയത് |- | വിക്ടർ ജോർജ്ജ് സ്മാരക ഫൊട്ടോഗ്രഫി പുരസ്കാരം || പത്തനംതിട്ട പ്രസ് ക്ലബ്ബ് || - |- | -|| - || - |} ==ടെലിവിഷൻ പുരസ്കാരങ്ങൾ== * [[കേരളസംസ്ഥാന ടെലിവിഷൻ പുരസ്കാരം]] *[[അടൂർഭാസി ടെലിവിഷൻ പുരസ്കാരം]] *[[ജസ്റ്റിസ് വിആർ കൃഷ്ണയ്യർ ഫൗണ്ടേഷൻ വനിത ശാക്തീകരണ മാധ്യമ അവാർഡുകൾ]] * ടെലിവിഷൻ പ്രോഗ്രാം പ്രെമോഷൻ കൗൺസിൽ കേരള അവാർഡ് ==റേഡിയോ പുരസ്കാരങ്ങൾ== TPPC Radio Award class="wikitable" |- ! പുരസ്കാരത്തിന്റെ പേര് !! നൽകുന്നത് !! ഉൾപ്പെടുന്നത് |- | രചനാ അവാർഡ് || - || - |- |} ==ശാസ്ത്ര പുരസ്കാരങ്ങൾ== *[[സംസ്ഥാന ശാസ്ത്ര സാങ്കേതിക പരിസ്ഥിതി കൗൺസിലിന്റെ ശാസ്ത്ര സാഹിത്യ പുരസ്‌കാരം]] *[[കേരള സർക്കാരിന്റെ ഊർജ്ജ സംരക്ഷണ അവാർഡ്]] *[[കേരള ശാസ്ത്ര സാഹിത്യ അവാർഡുകൾ]] [[സംസ്ഥാന ശാസ്ത്ര സാങ്കേതിക പരിസ്ഥിതി കൗൺസിൽ]] *[[മലിനീകരണ നിയന്ത്രണ അവാർഡ്]] [[കേരള സംസ്ഥാന മലിനീകരണ നിയന്ത്രണ ബോർഡ്]]<ref>{{Cite web |url=http://www.quilandymunicipality.in/Award-2016 |title=ആർക്കൈവ് പകർപ്പ് |access-date=2016-07-11 |archive-date=2017-04-05 |archive-url=https://web.archive.org/web/20170405035650/http://www.quilandymunicipality.in/Award-2016 |url-status=dead }}</ref> *[[ബാല ശാസ്ത്രസാഹിത്യ അവാർഡ്]] [[കേരള സർക്കാരിന്റെ ശാസ്ത്ര സാങ്കേതിക പരിസ്ഥിതി കമ്മിറ്റി]] ==കലാപുരസ്കാരങ്ങൾ== * * * {| class="wikitable" |- ! പുരസ്കാരത്തിന്റെ പേര് !! നൽകുന്നത് !! ഉൾപ്പെടുന്നത് |- | [[കേരള കലാമണ്ഡലം പുരസ്കാരം]] || [[കേരള കലാമണ്ഡലം]] || വിവിധ തുകകകൾ വിവിധ വിഭാഗത്തിൽ |- | [[നിശാഗന്ധി പുരസ്കാരം]] || - || - |- | [[എം. കെ. കെ. നായർ സ്മാരക പുരസ്കാരങ്ങൾ]] <ref>http://news.keralakaumudi.com/beta/news.php?NewsId=TlRWTTAyNjAyNTc=&xP=RExZ&xDT=MjAxNS0xMi0yNyAwMDowOTowMA==&xD=MQ==&cID=Mw==</ref>|| - || - |- | [[സംഗീത നാടക അക്കാദമിയുടെ കലാരത്ന പുരസ്കാരം]] <ref>http://news.keralakaumudi.com/beta/news.php?NewsId=TlRTUjAwNzQ2ODI=&xP=RExZ&xDT=MjAxNi0wMS0xNSAwMDowNjowMA==&xD=MQ==&cID=Mw==</ref> || [[കേരള സംഗീത നാടക അക്കാദമി]] || - |- |[[കേരള ഫോക്‌ലോർ അക്കാദമി പുരസ്‌കാരം]] |[[കേരള ഫോക്‌ലോർ അക്കാദമി]] | |} ==വിദ്യാഭ്യാസ പുരസ്കാരങ്ങൾ== *[[സംസ്ഥാന അദ്ധ്യാപക അവാർഡ്]] *[[രാജാ രവിവർമ്മ അവാർഡ്]] *[[പി. കെ. കാലൻ അവാർഡ്]] [[കേരള ഫോക്ക്‌ലോർ അക്കാദമി]] *[[പ്രഥമ ചാൻസിലേഴ്‌സ് അവാർഡ്]] *[[ശൈഖ് സായിദ് വിദ്യാഭ്യാസ അവാർഡുകൾ]] ==സാങ്കേതിക പുരസ്കാരങ്ങൾ== *[[കൈരളി-പീപ്പിൾ ഇന്നോടെക് പുരസ്കാരം]] * ==കായികപുരസ്കാരങ്ങൾ== {| class="wikitable" |- ! പുരസ്കാരത്തിന്റെ പേര് !! നൽകുന്നത് !! പുരസ്കാരത്തിൽ ഉൾപ്പെടുന്നത് |- | [[സമഗ്ര സംഭാവനയ്ക്കുള്ള ഒളിമ്പിക് കായിക പുരസ്കാരം]] || - || - |- | [[ജി.വി. രാജ പുരസ്കാരം]] || [[കേരള സ്പോട്സ് കൗൺസിൽ]]|| - |- | [[കേരള ക്രിക്കറ്റ് അസോസ്സിയേഷൻ വാർഷിക പുരസ്കാരങ്ങൾ]]<ref>http://janayugomonline.com</ref> || - || - |- | [[ജീജാാഭായി പുരസ്കാരം]] || [[കേരള കായികവേദി]] || - |} ==മാധ്യമപുരസ്കാരങ്ങൾ== {| class="wikitable" |- ! പുരസ്കാരത്തിന്റെ പേര് !! നൽകുന്നത് !! പുരസ്കാരത്തിൽ ഉൾപ്പെടുന്നത് |- | [[നിയമസഭാ മാദ്ധ്യമ അവാർഡ് ]] || - || - |- | [[കേരള മീഡിയ അക്കാദമി മാധ്യമ അവാർഡുകൾ]] || [[]]|| - |- | [[ചൊവ്വര പരമേശ്വരൻ അവാർഡ്]] || [[കേരള പ്രസ് അക്കാദമി]] || - |- | [[ഗിഫ മാദ്ധ്യമ പുരസ്കാരം]] || [[ഗൾഫ് ഇന്ത്യ ഫ്രൺഷിപ് അസോസിയേഷൻ]] || 25000 രൂപയും ഫലകവും -|| |} ==മറ്റു പുരസ്കാരങ്ങൾ== *[[വി. സി. പത്മനാഭൻ സ്മാരക അവാർഡ്]] *[[ലയൺസ് ക്ലബ്ബ് അവാർഡ്സ്]] *[[റിസർച്ച് എക്സലൻസ് അവാർഡ്]] <ref>http://news.keralakaumudi.com/beta/news.php?NewsId=TlRWTTAyNTc1Mjc=&xP=RExZ&xDT=MjAxNS0xMi0xOSAwMDoyMjowMA==&xD=MQ==&cID=Mw==</ref> *[[ശ്രീ ചിത്തിരതിരുനാൾ പുരസ്കാരം]] <ref>http://news.keralakaumudi.com/beta/news.php?NewsId=TlRWTTAyNjU1NTc=&xP=Q1lC&xDT=MjAxNi0wMS0xMCAwMDozNjowMA==&xD=MQ==&cID=Mw==</ref> *[[ഗാന്ധിസ്മൃതി പുരസ്കാരം]] <ref>http://news.keralakaumudi.com/beta/news.php?NewsId=TkVLTTAxMDQxMDQ=&xP=RExZ&xDT=MjAxNS0xMi0wNSAwMzowNTowMA==&xD=MQ==&cID=Mw==</ref> *[[പി. എസ്. ജോൺ അവാർഡ്]]<ref>http://news.keralakaumudi.com/beta/news.php?NewsId=TkVLTTAxMDQxMTA=&xP=RExZ&xDT=MjAxNS0xMi0wNSAwMzowMDowMA==&xD=MQ==&cID=Mw==</ref> *[[കൃഷ്ണയ്യർ അവാർഡ്]] <ref>http://news.keralakaumudi.com/beta/news.php?NewsId=TkVLTTAxMDM2MjI=&xP=RExZ&xDT=MjAxNS0xMi0wMiAwMzowMDowMA==&xD=MQ==&cID=Mw==</ref> *[[വിക്ടർ ജോർജ്ജ് സ്മാരക ഫോട്ടോഗ്രഫിപുരസ്കാരം]] *[[മാധ്യമ പ്രതിഭാ പുരസ്കാരം ]] *[[കേരള മീഡിയ അക്കാദമി മാധ്യമ അവാർഡുകൾ]]<ref>http://keralamediaacademy.org</ref><ref>http://origin.mangalam.com/print-edition/keralam/379572{{പ്രവർത്തിക്കാത്ത കണ്ണി|date=ഓഗസ്റ്റ് 2021 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }}</ref> *[[വനമിത്ര പുരസ്കാരങ്ങൾ]]<ref>http://www.deepika.com/News_Cat2_sub.aspx?catcode=cat2&newscode=389812</ref> *[[കേരള സിറ്റിസൺ ഫോറം അവാർഡുകൾ]] *[[ചൊവ്വര പരമേശ്വരൻ അവാർഡ്]] [[കേരള പ്രസ് അക്കാദമി]] *[[സംസ്ഥാന കാർഷിക അവാർഡുകൾ]] *[[ധനം ബിസിനസ് എക്‌സലൻസ് അവാർഡ്]] *[[ഗിഫ മാദ്ധ്യമ പുരസ്കാരം]] *[[ലീഡർ കെ. കരുണാകരൻ പുരസ്കാരം]] *[[കേരള സാമൂഹ്യനീതി വകുപ്പ്, വനിതാരത്നം പുരസ്കാരം]] <ref>http://suprabhaatham.com/%E0%B4%B5%E0%B4%A8%E0%B4%BF%E0%B4%A4%E0%B4%BE%E0%B4%B0%E0%B4%A4%E0%B5%8D%E2%80%8C%E0%B4%A8%E0%B4%82-%E0%B4%AA%E0%B5%81%E0%B4%B0%E0%B4%B8%E0%B5%8D%E2%80%8C%E0%B4%95%E0%B4%BE%E0%B4%B0%E0%B4%99%E0%B5%8D/</ref> *[[ജേസിസ് എക്സലൻസ് അവാർഡ്]] *[[നിയമസഭാ മാദ്ധ്യമ അവാർഡ്]] <ref>https://www.mathrubhumi.com/news/kerala/kerala-legislative-assembly-media-award-sooraj-sukumaran-dr-g-prasad-kumar-1.9422025</ref> ടെലിവിഷൻ പ്രോഗ്രാം പ്രെമോഷൻ കൗൺസിൽ മാധ്യമ അവാർഡ് ==മതപരമായ പുരസ്കാരങ്ങൾ== {| class="wikitable" |- ! പുരസ്കാരത്തിന്റെ പേര് !! നൽകുന്നത് !! ഉൾപ്പെടുന്നത് |- | നിരപ്പേൽ മതസൗഹാർദ്ദ പുരസ്കാരം || നിരപ്പേൽ ട്രസ്റ്റ്, കോട്ടയം || 50,000 |- | [[കെസിബിസി മതാധ്യാപക അവാർഡുകൾ]] || - || - |- | [[കേരള മാപ്പിള കലാഭവൻ അവാർഡുകൾ]] || - || - |- | [[ഖുർആൻ സ്റ്റഡി സെന്റർ കേരള അവാർഡുകൾ]] || - || - |- | [[നൂറുൽ ഉലമാ അവാർഡ്‌]] [[സഅദി പണ്ഡിതസഭ (മജ്‌ലിസുൽ ഉലമാഇ സ്സഅദിയ്യീൻ )]] || - || - |- | യാക്കോബായ സഭാ പുരസ്കാരം || യാക്കോബായ സഭാ || 100000+പ്രശസ്തിപത്രം |- | [[കേരള സംസ്ഥാന പൗരാവകാശ സംരക്ഷണ സമിതി അവാർഡ് ]] || - || - |- | [[സഹകാർമിത്ര പുരസ്കാരം ]] ||കോ ഓപ്പറേറ്റേഴ്സ് ഫെഡറേഷൻ || 10,000 |- | [[അൽമായ പ്രേഷിതൻ പുരസ്കാരം ]] || കത്തോലിക്ക കോൺഗ്രസ്സ് || - |} ==അവലംബം== {{reflist}} [[വർഗ്ഗം:കേരളവുമായി ബന്ധപ്പെട്ട പട്ടികകൾ]] [[വർഗ്ഗം:കേരളത്തിലെ പുരസ്കാരങ്ങൾ|*]] gfhdxid7ov858sz8gw6ajza602emqp0 4533778 4533777 2025-06-15T20:05:26Z Ramjchandran 40817 /* സാഹിത്യപുരസ്കാരങ്ങൾ */ 4533778 wikitext text/x-wiki '''കേരളത്തിലെ പുരസ്കാരങ്ങളുടെ പട്ടിക''' കേരളത്തിൽ ഇന്നു വിവിധ മേഖലകളിൽ നൽകപ്പെടുന്ന എല്ലാ പുരസ്കാരങ്ങളുടെയും പട്ടികയാണ്. ==സാഹിത്യപുരസ്കാരങ്ങൾ== {| class="wikitable" |- ! പുരസ്കാരത്തിന്റെ പേര് !! നൽകുന്നത് !! ഉൾപ്പെടുന്നത് |- | [[ഒ. വി. വിജയൻ പുരസ്കാരം]] || നവീന സാംസ്കാരിക കലാകേന്ദ്രം || രൂ. 50001 |- | [[വയലാർ അവാർഡ്]] || - || - |- | [[മഹാകവി മൂലൂർ അവാർഡ്]] || - || - |- | [[സാഹിത്യ അക്കാദമി പുരസ്കാരം]] || - || - |- | [[ആശാൻ പ്രൈസ്]] <ref>http://www.thehindu.com/news/cities/kozhikode/adonis-bags-kumaran-asan-world-prize-for-poetry/article7073431.ece#</ref> || - || - |- | [[മഹാകവി പി കുഞ്ഞിരാമൻനായർ പുരസ്കാരം]] || - || - |- | [[ഉള്ളൂർ അവാർഡ്]] || - || - |- | [[വള്ളത്തോൾ അവാർഡ്]] || - || - |- | [[കണ്ണശ്ശ സ്മാരക അവാർഡ്]] || - || - |- | [[ബഷീർ സാഹിത്യ പുരസ്കാരം]]|| - || - |- | [[ഓടക്കുഴൽ പുരസ്കാരം]] || - || - |- | [[അബുദാബി ശക്തി അവാർഡ്]] || - || - |- | *[[സഞ്ജയൻ അവാർഡ്‌]] || - || - |- | [[സാഹിത്യപരിഷത്ത് അവാർഡ്]] || - || - |- | [[സാഹിത്യപരിഷത്ത് സമഗ്ര സംഭാവനാ പുരസ്കാരം]] || - || - |- | [[മാമ്പൂ സാഹിത്യ പുരസ്കാരം]] || - || - |- | [[രാമാശ്രമം ട്രസ്റ്റ് അവാർഡ്]] || - || - |- | [[പന്തളം കേരളവർമ്മ അവാർഡ്]] || - || - |- | [[മലയാള ഭാഷാ പാഠശാല പുരസ്കാരം]] || - || - |- | [[സംസ്ഥാന ബാല സാഹിത്യ ഇൻസ്റ്റിറ്റ്യൂട്ട് അവാർഡ് ]] || - || - |- | [[കൈരളി ബുക്ക് ട്രസ്റ്റിന്റെ ബാലസാഹിത്യ അവാർഡ്]] || - || - |- | [[ശൂരനാട് കുഞ്ഞൻ‌പിള്ള അവാർഡ്]] || -|| - |- | [[ഉള്ളൂർ എൻ[[വാമദേവൻ പുരസ്‌കാരം]]ഡോവ്‌മെന്റ് അവാർഡ്]] || - || - |- | [[എസ്.കെ. പൊറ്റെക്കാട്ട് അവാർഡ്]] || - || - |- | [[മഹാകവി പി കുഞ്ഞിരാമൻ നായർ കവിതാ പുരസ്കാരം]] || - || - |- | [[എസ് ഗുപ്തൻ നായർ പുരസ്കാരം]] || - || - |- | [[മൂർത്തീദേവി പുരസ്കാരം]] || - || - |- | [[അങ്കണം സാഹിത്യ അവാർഡ്]] || - || - |- | [[തകഴി സാഹിത്യ പുരസ്കാരം]]<ref>http://news.keralakaumudi.com/beta/subsection.php?CatId=Mw==&sc=MTg=</ref> || കളത്തിലെ എഴുത്ത് || കളത്തിലെ എഴുത്ത് |- | [[എം പി കുമാരൻ സാഹിത്യ പുരസ്കാരം]] || -|| - |-[[സമഗ്രസംഭാവനക്കുള്ള ഒമാൻ കൾച്ചറൽ സെന്ററിന്റെ പുരസ്കാരം]] | [[ബലിചന്ദനം പ്രതിഭാ പുരസ്കാരം]] || - || - |- | [[കോഴിശ്ശേരി ബലരാമൻ പുരസ്കാരം]] <ref>http://news.keralakaumudi.com/beta/news.php?NewsId=TlRWTTAyNjczMzU=&xP=Q1lC&xDT=MjAxNi0wMS0xNSAwMzowMzowMA==&xD=MQ==&cID=Mw==</ref> || - || - |- | [[പത്‌മപ്രഭാപുരസ്കാരം]] || -|| - |- | [[ലൈബ്രറി കൗൺസിൽ സാഹിത്യ പുരസ്കാരം]]<ref>http://news.keralakaumudi.com/beta/news.php?NewsId=TlRWTTAyOTU3Nzg=&xP=RExZ&xDT=MjAxNi0wNC0wMSAwMTowMjowMA==&xD=MQ==&cID=Mw==</ref> || -|| - |- | [[തത്ത്വമസി സാംസ്കാരികവേദി പുരസ്കാരം]] || || - |- | [[കുഞ്ചൻ ഹാസ്യപ്രതിഭാ പുരസ്കാരം]] || || - |- | [[ബാല്യകാലസഖി പുരസ്കാരം]] || || - |- | [[സ്വദേശാഭിമാനി സ്മാരക അവാർഡ്]] || || - |- | [[വാമദേവൻ പുരസ്‌കാരം]] || || - |- | [[തുളസീവന പുരസ്കാരം]] || || - |- | [[മുട്ടത്തുവർക്കി ഫൗണ്ടേഷൻ സാഹിത്യ പുരസ്കാരം]] || || - |- | [[മുട്ടത്തുവർക്കി സാഹിത്യപുരസ്കാരം]]<ref>http://news.keralakaumudi.com/beta/news.php?NewsId=TktUTTAxMzE1NzA=&xP=RExZ&xDT=MjAxNi0wNC0yOSAwMTo0NTowMA==&xD=MQ==&cID=Mw==</ref> || || - |- | [[സമഗ്രസംഭാവനക്കുള്ള ഒമാൻ കൾച്ചറൽ സെന്ററിന്റെ പുരസ്കാരം]] || - || -[[അൾ കേരള സോഷ്യൽ സർവീസ് അസോസിയേഷൻ സംസ്ഥാന അവാർഡ്]] |- | [[കമലാസുരയ്യ ചെറുകഥാ അവാർഡ്]]<ref>http://news.keralakaumudi.com/beta/news.php?NewsId=TlRWTTAzMTg3Mzk=&xP=Q1lC&xDT=MjAxNi0wNi0wNSAxMDowMzowMA==&xD=MQ==&cID=Mw==</ref> || - || - |- | [[കൃഷ്ണഗീതി പുരസ്‌കാരം]] || || - |- | [[കെ. വിജയരാഘവൻ പുരസ്കാരം]]<ref>http://news.keralakaumudi.com/beta/news.php?NewsId=TkNSUDAxMDI0MjE=&xP=RExZ&xDT=MjAxNi0wNi0xNCAwMDoxMDowMA==&xD=MQ==&cID=Mw==</ref> || || |- | [[പി. കെ. റോസി സ്മാരക അവാർഡ്]]<ref>http://news.keralakaumudi.com/beta/subsection.php?CatId=Mw==&sc=MTg=</ref> || || |- | [[ആർ. പ്രകാശം മെമ്മോറിയൽ എൻറോവ്മെന്റ്]] || || |- | [[എം പി മൻമഥൻ പുരസ്കാരം]] || - || - |- | [[കേരള സംസ്ഥാന യുവജന കമ്മീഷൻ യൂത്ത് യൂത്ത് ഐക്കൺ അവാർഡുകൾ]]|| || |- | [[അൾ കേരള സോഷ്യൽ സർവീസ് അസോസിയേഷൻ സംസ്ഥാന അവാർഡ്]] || || |- | [[കെ. സുരേന്ദ്രൻ നോവൽ പുരസ്കാരം]] <ref>http://news.keralakaumudi.com/beta/news.php?NewsId=TlRWTTAyNTA4MjY=&xP=RExZ&xDT=MjAxNS0xMi0wMSAwMzowMDowMA==&xD=MQ==&cID=Mw==</ref> || || |- |മനോരാജ് കഥാസമാഹാര പുരസ്കാരം |മനോരാജ് പുരസ്കാര സമിതി<ref>{{Cite web|url=https://www.facebook.com/ManorajPuraskaraSamithi|title=ഫേസ്ബുക്ക്}}</ref> |രൂ. 33333 |- | [[കെ. സുരേന്ദ്രൻ നോവൽ പുരസ്കാരം]] <ref>http://news.keralakaumudi.com/beta/news.php?NewsId=TlRWTTAyNTA4MjY=&xP=RExZ&xDT=MjAxNS0xMi0wMSAwMzowMDowMA==&xD=MQ==&cID=Mw==</ref> || || |- | [jc ഡാനിയേൽ നന്മ പുരസ്കാരം]] <ref>http://news.keralakaumudi.com/beta/news.php?NewsId=TlRWTTAyNTA4MjY=&xP=RExZ&xDT=MjAxNS0xMi0wMSAwMzowMDowMA==&xD=MQ==&cID=Mw==</ref> || || |} ==സംഗീത പുരസ്കാരങ്ങൾ== *[[മികച്ച സംഗീതസംവിധായകനുള്ള മാതൃഭൂമി പുരസ്കാരം]] *[[സ്വാതിതിരുനാൾ സംഗീതപുരസ്കാരം]] *[[കേരള സംഗീത നാടക അക്കാദമി പുരസ്കാരം]] *[[സോപാനം സംഗീതരത്ന പുരസ്കാരം]] *[[സംഗീത സംപൂർണ്ണ പുരസ്കാരം]] *[[സംഗീത കലാനിധി പുരസ്‌കാരം]] *[[ എം. എസ്. സുബ്ബലക്ഷ്മി അവാർഡ് ]] <ref>{{Cite web |url=http://www.currentaffairsonline.in/news.php?id=3504&news=Mathangi%20Sathyamurthy%20Karnataka%20musician%20selected%20for%20M%20S%20Subbulakshmi%20Award |title=ആർക്കൈവ് പകർപ്പ് |access-date=2016-06-29 |archive-date=2017-02-24 |archive-url=https://web.archive.org/web/20170224081929/http://currentaffairsonline.in/news.php?id=3504&news=Mathangi%20Sathyamurthy%20Karnataka%20musician%20selected%20for%20M%20S%20Subbulakshmi%20Award |url-status=dead }}</ref> *[[മഹാരാജപുരം സന്താനം പുരസ്കാരം]] ==സിനിമാ പുരസ്കാരങ്ങൾ== *[[കേരളസംസ്ഥാന ചലച്ചിത്രപുരസ്കാരം|സംസ്ഥാന സർക്കാർ സിനിമാ പുരസ്കാരങ്ങൾ]] *[[ഈസ്റ്റേൺ ചെമ്മീൻ രാജ്യാന്തര ഹ്രസ്വചിത്ര അവാർഡ്]] *[[ജെ.സി. ദാനിയേൽ പുരസ്കാരം]] *[[കേരള ഫിലിം പ്രൊഡ്യൂസേഴ്‌സ് അസോസിയേഷൻ അവാർഡുകൾ]] *[[കേരള ഫിലിം ക്രിറ്റിക്സ് അവാർഡുകൾ]]<ref>http://emalayalee.com/varthaFull.php?newsId=121837</ref> *[[മലയാളശ്രീ അവാർഡ്]] നമ്മുടെ മലയാളം ഓൺലൈൻ മാഗസിൻ <ref>{{Cite web |url=http://nammudemalayalam.com/archives/263 |title=ആർക്കൈവ് പകർപ്പ് |access-date=2016-07-11 |archive-date=2016-07-24 |archive-url=https://web.archive.org/web/20160724093955/http://nammudemalayalam.com/archives/263 |url-status=dead }}</ref> *[[സജി പരവൂർ സ്മാരക ചലച്ചിത്രപുരസ്കാരം]] ==നാടകപുരസ്കാരങ്ങൾ== *[[കേരള സംഗീത നാടക അക്കാദമി പ്രവാസി പുരസ്കാരങ്ങൾ]] <ref>http://news.keralakaumudi.com/beta/news.php?NewsId=TlRWTTAyNTYwNzQ=&xP=RExZ&xDT=MjAxNS0xMi0xNiAwMDoxMDowMA==&xD=MQ==&cID=Mw==</ref> *[[നാടകരംഗത്തെ സമഗ്ര സംഭാവനകൾക്കുള്ള ഒ. മാധവൻ പുരസ്കാരം]] *[[കേരള സംഗീത നാടക അക്കാദമി സംസ്ഥാന നാടക അവാർഡ്]] *[[ഓച്ചിറ വേലുക്കുട്ടി സ്മാരക പുരസ്കാരം]] {| class="wikitable" |- !പുരസ്കാരത്തിന്റെ പേര് !! നൽകുന്നത് !! പുരസ്കാരത്തിൽ അടങ്ങിയത് |- | ഓച്ചിറ വേലുക്കുട്ടി സ്മാരക പുരസ്കാരം || നവഭാരത ചാരിറ്റബിൾ ട്രസ്റ്റ് || - |- | -|| 15000 || - | കേരള സംഗീത നാടക അക്കാദമി പ്രവാസി പുരസ്കാരങ്ങൾ || കേരള സംഗീത നാടക അക്കാദമി || - |- | നാടകരംഗത്തെ സമഗ്ര സംഭാവനകൾക്കുള്ള ഒ. മാധവൻ പുരസ്കാരം|| || - |- |} ==ഫോട്ടൊഗ്രഫി പുരസ്കാരം== {| class="wikitable" |- !പുരസ്കാരത്തിന്റെ പേര് !! നൽകുന്നത് !! പുരസ്കാരത്തിൽ അടങ്ങിയത് |- | വിക്ടർ ജോർജ്ജ് സ്മാരക ഫൊട്ടോഗ്രഫി പുരസ്കാരം || പത്തനംതിട്ട പ്രസ് ക്ലബ്ബ് || - |- | -|| - || - |} ==ടെലിവിഷൻ പുരസ്കാരങ്ങൾ== * [[കേരളസംസ്ഥാന ടെലിവിഷൻ പുരസ്കാരം]] *[[അടൂർഭാസി ടെലിവിഷൻ പുരസ്കാരം]] *[[ജസ്റ്റിസ് വിആർ കൃഷ്ണയ്യർ ഫൗണ്ടേഷൻ വനിത ശാക്തീകരണ മാധ്യമ അവാർഡുകൾ]] * ടെലിവിഷൻ പ്രോഗ്രാം പ്രെമോഷൻ കൗൺസിൽ കേരള അവാർഡ് ==റേഡിയോ പുരസ്കാരങ്ങൾ== TPPC Radio Award class="wikitable" |- ! പുരസ്കാരത്തിന്റെ പേര് !! നൽകുന്നത് !! ഉൾപ്പെടുന്നത് |- | രചനാ അവാർഡ് || - || - |- |} ==ശാസ്ത്ര പുരസ്കാരങ്ങൾ== *[[സംസ്ഥാന ശാസ്ത്ര സാങ്കേതിക പരിസ്ഥിതി കൗൺസിലിന്റെ ശാസ്ത്ര സാഹിത്യ പുരസ്‌കാരം]] *[[കേരള സർക്കാരിന്റെ ഊർജ്ജ സംരക്ഷണ അവാർഡ്]] *[[കേരള ശാസ്ത്ര സാഹിത്യ അവാർഡുകൾ]] [[സംസ്ഥാന ശാസ്ത്ര സാങ്കേതിക പരിസ്ഥിതി കൗൺസിൽ]] *[[മലിനീകരണ നിയന്ത്രണ അവാർഡ്]] [[കേരള സംസ്ഥാന മലിനീകരണ നിയന്ത്രണ ബോർഡ്]]<ref>{{Cite web |url=http://www.quilandymunicipality.in/Award-2016 |title=ആർക്കൈവ് പകർപ്പ് |access-date=2016-07-11 |archive-date=2017-04-05 |archive-url=https://web.archive.org/web/20170405035650/http://www.quilandymunicipality.in/Award-2016 |url-status=dead }}</ref> *[[ബാല ശാസ്ത്രസാഹിത്യ അവാർഡ്]] [[കേരള സർക്കാരിന്റെ ശാസ്ത്ര സാങ്കേതിക പരിസ്ഥിതി കമ്മിറ്റി]] ==കലാപുരസ്കാരങ്ങൾ== * * * {| class="wikitable" |- ! പുരസ്കാരത്തിന്റെ പേര് !! നൽകുന്നത് !! ഉൾപ്പെടുന്നത് |- | [[കേരള കലാമണ്ഡലം പുരസ്കാരം]] || [[കേരള കലാമണ്ഡലം]] || വിവിധ തുകകകൾ വിവിധ വിഭാഗത്തിൽ |- | [[നിശാഗന്ധി പുരസ്കാരം]] || - || - |- | [[എം. കെ. കെ. നായർ സ്മാരക പുരസ്കാരങ്ങൾ]] <ref>http://news.keralakaumudi.com/beta/news.php?NewsId=TlRWTTAyNjAyNTc=&xP=RExZ&xDT=MjAxNS0xMi0yNyAwMDowOTowMA==&xD=MQ==&cID=Mw==</ref>|| - || - |- | [[സംഗീത നാടക അക്കാദമിയുടെ കലാരത്ന പുരസ്കാരം]] <ref>http://news.keralakaumudi.com/beta/news.php?NewsId=TlRTUjAwNzQ2ODI=&xP=RExZ&xDT=MjAxNi0wMS0xNSAwMDowNjowMA==&xD=MQ==&cID=Mw==</ref> || [[കേരള സംഗീത നാടക അക്കാദമി]] || - |- |[[കേരള ഫോക്‌ലോർ അക്കാദമി പുരസ്‌കാരം]] |[[കേരള ഫോക്‌ലോർ അക്കാദമി]] | |} ==വിദ്യാഭ്യാസ പുരസ്കാരങ്ങൾ== *[[സംസ്ഥാന അദ്ധ്യാപക അവാർഡ്]] *[[രാജാ രവിവർമ്മ അവാർഡ്]] *[[പി. കെ. കാലൻ അവാർഡ്]] [[കേരള ഫോക്ക്‌ലോർ അക്കാദമി]] *[[പ്രഥമ ചാൻസിലേഴ്‌സ് അവാർഡ്]] *[[ശൈഖ് സായിദ് വിദ്യാഭ്യാസ അവാർഡുകൾ]] ==സാങ്കേതിക പുരസ്കാരങ്ങൾ== *[[കൈരളി-പീപ്പിൾ ഇന്നോടെക് പുരസ്കാരം]] * ==കായികപുരസ്കാരങ്ങൾ== {| class="wikitable" |- ! പുരസ്കാരത്തിന്റെ പേര് !! നൽകുന്നത് !! പുരസ്കാരത്തിൽ ഉൾപ്പെടുന്നത് |- | [[സമഗ്ര സംഭാവനയ്ക്കുള്ള ഒളിമ്പിക് കായിക പുരസ്കാരം]] || - || - |- | [[ജി.വി. രാജ പുരസ്കാരം]] || [[കേരള സ്പോട്സ് കൗൺസിൽ]]|| - |- | [[കേരള ക്രിക്കറ്റ് അസോസ്സിയേഷൻ വാർഷിക പുരസ്കാരങ്ങൾ]]<ref>http://janayugomonline.com</ref> || - || - |- | [[ജീജാാഭായി പുരസ്കാരം]] || [[കേരള കായികവേദി]] || - |} ==മാധ്യമപുരസ്കാരങ്ങൾ== {| class="wikitable" |- ! പുരസ്കാരത്തിന്റെ പേര് !! നൽകുന്നത് !! പുരസ്കാരത്തിൽ ഉൾപ്പെടുന്നത് |- | [[നിയമസഭാ മാദ്ധ്യമ അവാർഡ് ]] || - || - |- | [[കേരള മീഡിയ അക്കാദമി മാധ്യമ അവാർഡുകൾ]] || [[]]|| - |- | [[ചൊവ്വര പരമേശ്വരൻ അവാർഡ്]] || [[കേരള പ്രസ് അക്കാദമി]] || - |- | [[ഗിഫ മാദ്ധ്യമ പുരസ്കാരം]] || [[ഗൾഫ് ഇന്ത്യ ഫ്രൺഷിപ് അസോസിയേഷൻ]] || 25000 രൂപയും ഫലകവും -|| |} ==മറ്റു പുരസ്കാരങ്ങൾ== *[[വി. സി. പത്മനാഭൻ സ്മാരക അവാർഡ്]] *[[ലയൺസ് ക്ലബ്ബ് അവാർഡ്സ്]] *[[റിസർച്ച് എക്സലൻസ് അവാർഡ്]] <ref>http://news.keralakaumudi.com/beta/news.php?NewsId=TlRWTTAyNTc1Mjc=&xP=RExZ&xDT=MjAxNS0xMi0xOSAwMDoyMjowMA==&xD=MQ==&cID=Mw==</ref> *[[ശ്രീ ചിത്തിരതിരുനാൾ പുരസ്കാരം]] <ref>http://news.keralakaumudi.com/beta/news.php?NewsId=TlRWTTAyNjU1NTc=&xP=Q1lC&xDT=MjAxNi0wMS0xMCAwMDozNjowMA==&xD=MQ==&cID=Mw==</ref> *[[ഗാന്ധിസ്മൃതി പുരസ്കാരം]] <ref>http://news.keralakaumudi.com/beta/news.php?NewsId=TkVLTTAxMDQxMDQ=&xP=RExZ&xDT=MjAxNS0xMi0wNSAwMzowNTowMA==&xD=MQ==&cID=Mw==</ref> *[[പി. എസ്. ജോൺ അവാർഡ്]]<ref>http://news.keralakaumudi.com/beta/news.php?NewsId=TkVLTTAxMDQxMTA=&xP=RExZ&xDT=MjAxNS0xMi0wNSAwMzowMDowMA==&xD=MQ==&cID=Mw==</ref> *[[കൃഷ്ണയ്യർ അവാർഡ്]] <ref>http://news.keralakaumudi.com/beta/news.php?NewsId=TkVLTTAxMDM2MjI=&xP=RExZ&xDT=MjAxNS0xMi0wMiAwMzowMDowMA==&xD=MQ==&cID=Mw==</ref> *[[വിക്ടർ ജോർജ്ജ് സ്മാരക ഫോട്ടോഗ്രഫിപുരസ്കാരം]] *[[മാധ്യമ പ്രതിഭാ പുരസ്കാരം ]] *[[കേരള മീഡിയ അക്കാദമി മാധ്യമ അവാർഡുകൾ]]<ref>http://keralamediaacademy.org</ref><ref>http://origin.mangalam.com/print-edition/keralam/379572{{പ്രവർത്തിക്കാത്ത കണ്ണി|date=ഓഗസ്റ്റ് 2021 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }}</ref> *[[വനമിത്ര പുരസ്കാരങ്ങൾ]]<ref>http://www.deepika.com/News_Cat2_sub.aspx?catcode=cat2&newscode=389812</ref> *[[കേരള സിറ്റിസൺ ഫോറം അവാർഡുകൾ]] *[[ചൊവ്വര പരമേശ്വരൻ അവാർഡ്]] [[കേരള പ്രസ് അക്കാദമി]] *[[സംസ്ഥാന കാർഷിക അവാർഡുകൾ]] *[[ധനം ബിസിനസ് എക്‌സലൻസ് അവാർഡ്]] *[[ഗിഫ മാദ്ധ്യമ പുരസ്കാരം]] *[[ലീഡർ കെ. കരുണാകരൻ പുരസ്കാരം]] *[[കേരള സാമൂഹ്യനീതി വകുപ്പ്, വനിതാരത്നം പുരസ്കാരം]] <ref>http://suprabhaatham.com/%E0%B4%B5%E0%B4%A8%E0%B4%BF%E0%B4%A4%E0%B4%BE%E0%B4%B0%E0%B4%A4%E0%B5%8D%E2%80%8C%E0%B4%A8%E0%B4%82-%E0%B4%AA%E0%B5%81%E0%B4%B0%E0%B4%B8%E0%B5%8D%E2%80%8C%E0%B4%95%E0%B4%BE%E0%B4%B0%E0%B4%99%E0%B5%8D/</ref> *[[ജേസിസ് എക്സലൻസ് അവാർഡ്]] *[[നിയമസഭാ മാദ്ധ്യമ അവാർഡ്]] <ref>https://www.mathrubhumi.com/news/kerala/kerala-legislative-assembly-media-award-sooraj-sukumaran-dr-g-prasad-kumar-1.9422025</ref> ടെലിവിഷൻ പ്രോഗ്രാം പ്രെമോഷൻ കൗൺസിൽ മാധ്യമ അവാർഡ് ==മതപരമായ പുരസ്കാരങ്ങൾ== {| class="wikitable" |- ! പുരസ്കാരത്തിന്റെ പേര് !! നൽകുന്നത് !! ഉൾപ്പെടുന്നത് |- | നിരപ്പേൽ മതസൗഹാർദ്ദ പുരസ്കാരം || നിരപ്പേൽ ട്രസ്റ്റ്, കോട്ടയം || 50,000 |- | [[കെസിബിസി മതാധ്യാപക അവാർഡുകൾ]] || - || - |- | [[കേരള മാപ്പിള കലാഭവൻ അവാർഡുകൾ]] || - || - |- | [[ഖുർആൻ സ്റ്റഡി സെന്റർ കേരള അവാർഡുകൾ]] || - || - |- | [[നൂറുൽ ഉലമാ അവാർഡ്‌]] [[സഅദി പണ്ഡിതസഭ (മജ്‌ലിസുൽ ഉലമാഇ സ്സഅദിയ്യീൻ )]] || - || - |- | യാക്കോബായ സഭാ പുരസ്കാരം || യാക്കോബായ സഭാ || 100000+പ്രശസ്തിപത്രം |- | [[കേരള സംസ്ഥാന പൗരാവകാശ സംരക്ഷണ സമിതി അവാർഡ് ]] || - || - |- | [[സഹകാർമിത്ര പുരസ്കാരം ]] ||കോ ഓപ്പറേറ്റേഴ്സ് ഫെഡറേഷൻ || 10,000 |- | [[അൽമായ പ്രേഷിതൻ പുരസ്കാരം ]] || കത്തോലിക്ക കോൺഗ്രസ്സ് || - |} ==അവലംബം== {{reflist}} [[വർഗ്ഗം:കേരളവുമായി ബന്ധപ്പെട്ട പട്ടികകൾ]] [[വർഗ്ഗം:കേരളത്തിലെ പുരസ്കാരങ്ങൾ|*]] bzjmhjus9iupzyxavb4l7w0m881siwq 4533779 4533778 2025-06-15T20:09:01Z Ramjchandran 40817 /* സാഹിത്യപുരസ്കാരങ്ങൾ */ 4533779 wikitext text/x-wiki '''കേരളത്തിലെ പുരസ്കാരങ്ങളുടെ പട്ടിക''' കേരളത്തിൽ ഇന്നു വിവിധ മേഖലകളിൽ നൽകപ്പെടുന്ന എല്ലാ പുരസ്കാരങ്ങളുടെയും പട്ടികയാണ്. ==സാഹിത്യപുരസ്കാരങ്ങൾ== {| class="wikitable" |- ! പുരസ്കാരത്തിന്റെ പേര് !! നൽകുന്നത് !! ഉൾപ്പെടുന്നത് |- | [[ഒ. വി. വിജയൻ പുരസ്കാരം]] || നവീന സാംസ്കാരിക കലാകേന്ദ്രം || രൂ. 50001 |- | [[വയലാർ അവാർഡ്]] || - || - |- | [[മഹാകവി മൂലൂർ അവാർഡ്]] || - || - |- | [[സാഹിത്യ അക്കാദമി പുരസ്കാരം]] || - || - |- | [[ആശാൻ പ്രൈസ്]] <ref>http://www.thehindu.com/news/cities/kozhikode/adonis-bags-kumaran-asan-world-prize-for-poetry/article7073431.ece#</ref> || - || - |- | [[മഹാകവി പി കുഞ്ഞിരാമൻനായർ പുരസ്കാരം]] || - || - |- | [[ഉള്ളൂർ അവാർഡ്]] || - || - |- | [[വള്ളത്തോൾ അവാർഡ്]] || - || - |- | [[കണ്ണശ്ശ സ്മാരക അവാർഡ്]] || - || - |- | [[ബഷീർ സാഹിത്യ പുരസ്കാരം]]|| - || - |- | [[ഓടക്കുഴൽ പുരസ്കാരം]] || - || - |- | [[അബുദാബി ശക്തി അവാർഡ്]] || - || - |- | *[[സഞ്ജയൻ അവാർഡ്‌]] || - || - |- | [[സാഹിത്യപരിഷത്ത് അവാർഡ്]] || - || - |- | [[സാഹിത്യപരിഷത്ത് സമഗ്ര സംഭാവനാ പുരസ്കാരം]] || - || - |- | [[മാമ്പൂ സാഹിത്യ പുരസ്കാരം]] || - || - |- | [[രാമാശ്രമം ട്രസ്റ്റ് അവാർഡ്]] || - || - |- | [[പന്തളം കേരളവർമ്മ അവാർഡ്]] || - || - |- | [[മലയാള ഭാഷാ പാഠശാല പുരസ്കാരം]] || - || - |- | [[സംസ്ഥാന ബാല സാഹിത്യ ഇൻസ്റ്റിറ്റ്യൂട്ട് അവാർഡ് ]] || - || - |- | [[കൈരളി ബുക്ക് ട്രസ്റ്റിന്റെ ബാലസാഹിത്യ അവാർഡ്]] || - || - |- | [[ശൂരനാട് കുഞ്ഞൻ‌പിള്ള അവാർഡ്]] || -|| - |- | [[ഉള്ളൂർ എൻ[[വാമദേവൻ പുരസ്‌കാരം]]ഡോവ്‌മെന്റ് അവാർഡ്]] || - || - |- | [[എസ്.കെ. പൊറ്റെക്കാട്ട് അവാർഡ്]] || - || - |- | [[മഹാകവി പി കുഞ്ഞിരാമൻ നായർ കവിതാ പുരസ്കാരം]] || - || - |- | [[എസ് ഗുപ്തൻ നായർ പുരസ്കാരം]] || - || - |- | [[മൂർത്തീദേവി പുരസ്കാരം]] || - || - |- | [[അങ്കണം സാഹിത്യ അവാർഡ്]] || - || - |- | [[തകഴി സാഹിത്യ പുരസ്കാരം]]<ref>http://news.keralakaumudi.com/beta/subsection.php?CatId=Mw==&sc=MTg=</ref> || കളത്തിലെ എഴുത്ത് || കളത്തിലെ എഴുത്ത് |- | [[എം പി കുമാരൻ സാഹിത്യ പുരസ്കാരം]] || -|| - |-[[സമഗ്രസംഭാവനക്കുള്ള ഒമാൻ കൾച്ചറൽ സെന്ററിന്റെ പുരസ്കാരം]] | [[ബലിചന്ദനം പ്രതിഭാ പുരസ്കാരം]] || - || - |- | [[കോഴിശ്ശേരി ബലരാമൻ പുരസ്കാരം]] <ref>http://news.keralakaumudi.com/beta/news.php?NewsId=TlRWTTAyNjczMzU=&xP=Q1lC&xDT=MjAxNi0wMS0xNSAwMzowMzowMA==&xD=MQ==&cID=Mw==</ref> || - || - |- | [[പത്‌മപ്രഭാപുരസ്കാരം]] || -|| - |- | [[ലൈബ്രറി കൗൺസിൽ സാഹിത്യ പുരസ്കാരം]]<ref>http://news.keralakaumudi.com/beta/news.php?NewsId=TlRWTTAyOTU3Nzg=&xP=RExZ&xDT=MjAxNi0wNC0wMSAwMTowMjowMA==&xD=MQ==&cID=Mw==</ref> || -|| - |- | [[തത്ത്വമസി സാംസ്കാരികവേദി പുരസ്കാരം]] || || - |- | [[കുഞ്ചൻ ഹാസ്യപ്രതിഭാ പുരസ്കാരം]] || || - |- | [[ബാല്യകാലസഖി പുരസ്കാരം]] || || - |- | [[സ്വദേശാഭിമാനി സ്മാരക അവാർഡ്]] || || - |- | [[വാമദേവൻ പുരസ്‌കാരം]] || || - |- | [[തുളസീവന പുരസ്കാരം]] || || - |- | [[മുട്ടത്തുവർക്കി ഫൗണ്ടേഷൻ സാഹിത്യ പുരസ്കാരം]] || || - |- | [[മുട്ടത്തുവർക്കി സാഹിത്യപുരസ്കാരം]]<ref>http://news.keralakaumudi.com/beta/news.php?NewsId=TktUTTAxMzE1NzA=&xP=RExZ&xDT=MjAxNi0wNC0yOSAwMTo0NTowMA==&xD=MQ==&cID=Mw==</ref> || || - |- | [[സമഗ്രസംഭാവനക്കുള്ള ഒമാൻ കൾച്ചറൽ സെന്ററിന്റെ പുരസ്കാരം]] || - || -[[അൾ കേരള സോഷ്യൽ സർവീസ് അസോസിയേഷൻ സംസ്ഥാന അവാർഡ്]] |- | [[കമലാസുരയ്യ ചെറുകഥാ അവാർഡ്]]<ref>http://news.keralakaumudi.com/beta/news.php?NewsId=TlRWTTAzMTg3Mzk=&xP=Q1lC&xDT=MjAxNi0wNi0wNSAxMDowMzowMA==&xD=MQ==&cID=Mw==</ref> || - || - |- | [[കൃഷ്ണഗീതി പുരസ്‌കാരം]] || || - |- | [[കെ. വിജയരാഘവൻ പുരസ്കാരം]]<ref>http://news.keralakaumudi.com/beta/news.php?NewsId=TkNSUDAxMDI0MjE=&xP=RExZ&xDT=MjAxNi0wNi0xNCAwMDoxMDowMA==&xD=MQ==&cID=Mw==</ref> || || |- | [[പി. കെ. റോസി സ്മാരക അവാർഡ്]]<ref>http://news.keralakaumudi.com/beta/subsection.php?CatId=Mw==&sc=MTg=</ref> || || |- | [[ആർ. പ്രകാശം മെമ്മോറിയൽ എൻറോവ്മെന്റ്]] || || |- | [[എം പി മൻമഥൻ പുരസ്കാരം]] || അക്ഷയ പുസ്തകനിധി എബനേസർ എജ്യൂക്കേഷണൽ അസോസിയേഷൻ || 1 ലക്ഷം രൂപ, ശിൽപം, സാക്ഷ്യപത്രം |- | [[കേരള സംസ്ഥാന യുവജന കമ്മീഷൻ യൂത്ത് യൂത്ത് ഐക്കൺ അവാർഡുകൾ]]|| || |- | [[അൾ കേരള സോഷ്യൽ സർവീസ് അസോസിയേഷൻ സംസ്ഥാന അവാർഡ്]] || || |- | [[കെ. സുരേന്ദ്രൻ നോവൽ പുരസ്കാരം]] <ref>http://news.keralakaumudi.com/beta/news.php?NewsId=TlRWTTAyNTA4MjY=&xP=RExZ&xDT=MjAxNS0xMi0wMSAwMzowMDowMA==&xD=MQ==&cID=Mw==</ref> || || |- |മനോരാജ് കഥാസമാഹാര പുരസ്കാരം |മനോരാജ് പുരസ്കാര സമിതി<ref>{{Cite web|url=https://www.facebook.com/ManorajPuraskaraSamithi|title=ഫേസ്ബുക്ക്}}</ref> |രൂ. 33333 |- | [[കെ. സുരേന്ദ്രൻ നോവൽ പുരസ്കാരം]] <ref>http://news.keralakaumudi.com/beta/news.php?NewsId=TlRWTTAyNTA4MjY=&xP=RExZ&xDT=MjAxNS0xMi0wMSAwMzowMDowMA==&xD=MQ==&cID=Mw==</ref> || || |- | [jc ഡാനിയേൽ നന്മ പുരസ്കാരം]] <ref>http://news.keralakaumudi.com/beta/news.php?NewsId=TlRWTTAyNTA4MjY=&xP=RExZ&xDT=MjAxNS0xMi0wMSAwMzowMDowMA==&xD=MQ==&cID=Mw==</ref> || || |} ==സംഗീത പുരസ്കാരങ്ങൾ== *[[മികച്ച സംഗീതസംവിധായകനുള്ള മാതൃഭൂമി പുരസ്കാരം]] *[[സ്വാതിതിരുനാൾ സംഗീതപുരസ്കാരം]] *[[കേരള സംഗീത നാടക അക്കാദമി പുരസ്കാരം]] *[[സോപാനം സംഗീതരത്ന പുരസ്കാരം]] *[[സംഗീത സംപൂർണ്ണ പുരസ്കാരം]] *[[സംഗീത കലാനിധി പുരസ്‌കാരം]] *[[ എം. എസ്. സുബ്ബലക്ഷ്മി അവാർഡ് ]] <ref>{{Cite web |url=http://www.currentaffairsonline.in/news.php?id=3504&news=Mathangi%20Sathyamurthy%20Karnataka%20musician%20selected%20for%20M%20S%20Subbulakshmi%20Award |title=ആർക്കൈവ് പകർപ്പ് |access-date=2016-06-29 |archive-date=2017-02-24 |archive-url=https://web.archive.org/web/20170224081929/http://currentaffairsonline.in/news.php?id=3504&news=Mathangi%20Sathyamurthy%20Karnataka%20musician%20selected%20for%20M%20S%20Subbulakshmi%20Award |url-status=dead }}</ref> *[[മഹാരാജപുരം സന്താനം പുരസ്കാരം]] ==സിനിമാ പുരസ്കാരങ്ങൾ== *[[കേരളസംസ്ഥാന ചലച്ചിത്രപുരസ്കാരം|സംസ്ഥാന സർക്കാർ സിനിമാ പുരസ്കാരങ്ങൾ]] *[[ഈസ്റ്റേൺ ചെമ്മീൻ രാജ്യാന്തര ഹ്രസ്വചിത്ര അവാർഡ്]] *[[ജെ.സി. ദാനിയേൽ പുരസ്കാരം]] *[[കേരള ഫിലിം പ്രൊഡ്യൂസേഴ്‌സ് അസോസിയേഷൻ അവാർഡുകൾ]] *[[കേരള ഫിലിം ക്രിറ്റിക്സ് അവാർഡുകൾ]]<ref>http://emalayalee.com/varthaFull.php?newsId=121837</ref> *[[മലയാളശ്രീ അവാർഡ്]] നമ്മുടെ മലയാളം ഓൺലൈൻ മാഗസിൻ <ref>{{Cite web |url=http://nammudemalayalam.com/archives/263 |title=ആർക്കൈവ് പകർപ്പ് |access-date=2016-07-11 |archive-date=2016-07-24 |archive-url=https://web.archive.org/web/20160724093955/http://nammudemalayalam.com/archives/263 |url-status=dead }}</ref> *[[സജി പരവൂർ സ്മാരക ചലച്ചിത്രപുരസ്കാരം]] ==നാടകപുരസ്കാരങ്ങൾ== *[[കേരള സംഗീത നാടക അക്കാദമി പ്രവാസി പുരസ്കാരങ്ങൾ]] <ref>http://news.keralakaumudi.com/beta/news.php?NewsId=TlRWTTAyNTYwNzQ=&xP=RExZ&xDT=MjAxNS0xMi0xNiAwMDoxMDowMA==&xD=MQ==&cID=Mw==</ref> *[[നാടകരംഗത്തെ സമഗ്ര സംഭാവനകൾക്കുള്ള ഒ. മാധവൻ പുരസ്കാരം]] *[[കേരള സംഗീത നാടക അക്കാദമി സംസ്ഥാന നാടക അവാർഡ്]] *[[ഓച്ചിറ വേലുക്കുട്ടി സ്മാരക പുരസ്കാരം]] {| class="wikitable" |- !പുരസ്കാരത്തിന്റെ പേര് !! നൽകുന്നത് !! പുരസ്കാരത്തിൽ അടങ്ങിയത് |- | ഓച്ചിറ വേലുക്കുട്ടി സ്മാരക പുരസ്കാരം || നവഭാരത ചാരിറ്റബിൾ ട്രസ്റ്റ് || - |- | -|| 15000 || - | കേരള സംഗീത നാടക അക്കാദമി പ്രവാസി പുരസ്കാരങ്ങൾ || കേരള സംഗീത നാടക അക്കാദമി || - |- | നാടകരംഗത്തെ സമഗ്ര സംഭാവനകൾക്കുള്ള ഒ. മാധവൻ പുരസ്കാരം|| || - |- |} ==ഫോട്ടൊഗ്രഫി പുരസ്കാരം== {| class="wikitable" |- !പുരസ്കാരത്തിന്റെ പേര് !! നൽകുന്നത് !! പുരസ്കാരത്തിൽ അടങ്ങിയത് |- | വിക്ടർ ജോർജ്ജ് സ്മാരക ഫൊട്ടോഗ്രഫി പുരസ്കാരം || പത്തനംതിട്ട പ്രസ് ക്ലബ്ബ് || - |- | -|| - || - |} ==ടെലിവിഷൻ പുരസ്കാരങ്ങൾ== * [[കേരളസംസ്ഥാന ടെലിവിഷൻ പുരസ്കാരം]] *[[അടൂർഭാസി ടെലിവിഷൻ പുരസ്കാരം]] *[[ജസ്റ്റിസ് വിആർ കൃഷ്ണയ്യർ ഫൗണ്ടേഷൻ വനിത ശാക്തീകരണ മാധ്യമ അവാർഡുകൾ]] * ടെലിവിഷൻ പ്രോഗ്രാം പ്രെമോഷൻ കൗൺസിൽ കേരള അവാർഡ് ==റേഡിയോ പുരസ്കാരങ്ങൾ== TPPC Radio Award class="wikitable" |- ! പുരസ്കാരത്തിന്റെ പേര് !! നൽകുന്നത് !! ഉൾപ്പെടുന്നത് |- | രചനാ അവാർഡ് || - || - |- |} ==ശാസ്ത്ര പുരസ്കാരങ്ങൾ== *[[സംസ്ഥാന ശാസ്ത്ര സാങ്കേതിക പരിസ്ഥിതി കൗൺസിലിന്റെ ശാസ്ത്ര സാഹിത്യ പുരസ്‌കാരം]] *[[കേരള സർക്കാരിന്റെ ഊർജ്ജ സംരക്ഷണ അവാർഡ്]] *[[കേരള ശാസ്ത്ര സാഹിത്യ അവാർഡുകൾ]] [[സംസ്ഥാന ശാസ്ത്ര സാങ്കേതിക പരിസ്ഥിതി കൗൺസിൽ]] *[[മലിനീകരണ നിയന്ത്രണ അവാർഡ്]] [[കേരള സംസ്ഥാന മലിനീകരണ നിയന്ത്രണ ബോർഡ്]]<ref>{{Cite web |url=http://www.quilandymunicipality.in/Award-2016 |title=ആർക്കൈവ് പകർപ്പ് |access-date=2016-07-11 |archive-date=2017-04-05 |archive-url=https://web.archive.org/web/20170405035650/http://www.quilandymunicipality.in/Award-2016 |url-status=dead }}</ref> *[[ബാല ശാസ്ത്രസാഹിത്യ അവാർഡ്]] [[കേരള സർക്കാരിന്റെ ശാസ്ത്ര സാങ്കേതിക പരിസ്ഥിതി കമ്മിറ്റി]] ==കലാപുരസ്കാരങ്ങൾ== * * * {| class="wikitable" |- ! പുരസ്കാരത്തിന്റെ പേര് !! നൽകുന്നത് !! ഉൾപ്പെടുന്നത് |- | [[കേരള കലാമണ്ഡലം പുരസ്കാരം]] || [[കേരള കലാമണ്ഡലം]] || വിവിധ തുകകകൾ വിവിധ വിഭാഗത്തിൽ |- | [[നിശാഗന്ധി പുരസ്കാരം]] || - || - |- | [[എം. കെ. കെ. നായർ സ്മാരക പുരസ്കാരങ്ങൾ]] <ref>http://news.keralakaumudi.com/beta/news.php?NewsId=TlRWTTAyNjAyNTc=&xP=RExZ&xDT=MjAxNS0xMi0yNyAwMDowOTowMA==&xD=MQ==&cID=Mw==</ref>|| - || - |- | [[സംഗീത നാടക അക്കാദമിയുടെ കലാരത്ന പുരസ്കാരം]] <ref>http://news.keralakaumudi.com/beta/news.php?NewsId=TlRTUjAwNzQ2ODI=&xP=RExZ&xDT=MjAxNi0wMS0xNSAwMDowNjowMA==&xD=MQ==&cID=Mw==</ref> || [[കേരള സംഗീത നാടക അക്കാദമി]] || - |- |[[കേരള ഫോക്‌ലോർ അക്കാദമി പുരസ്‌കാരം]] |[[കേരള ഫോക്‌ലോർ അക്കാദമി]] | |} ==വിദ്യാഭ്യാസ പുരസ്കാരങ്ങൾ== *[[സംസ്ഥാന അദ്ധ്യാപക അവാർഡ്]] *[[രാജാ രവിവർമ്മ അവാർഡ്]] *[[പി. കെ. കാലൻ അവാർഡ്]] [[കേരള ഫോക്ക്‌ലോർ അക്കാദമി]] *[[പ്രഥമ ചാൻസിലേഴ്‌സ് അവാർഡ്]] *[[ശൈഖ് സായിദ് വിദ്യാഭ്യാസ അവാർഡുകൾ]] ==സാങ്കേതിക പുരസ്കാരങ്ങൾ== *[[കൈരളി-പീപ്പിൾ ഇന്നോടെക് പുരസ്കാരം]] * ==കായികപുരസ്കാരങ്ങൾ== {| class="wikitable" |- ! പുരസ്കാരത്തിന്റെ പേര് !! നൽകുന്നത് !! പുരസ്കാരത്തിൽ ഉൾപ്പെടുന്നത് |- | [[സമഗ്ര സംഭാവനയ്ക്കുള്ള ഒളിമ്പിക് കായിക പുരസ്കാരം]] || - || - |- | [[ജി.വി. രാജ പുരസ്കാരം]] || [[കേരള സ്പോട്സ് കൗൺസിൽ]]|| - |- | [[കേരള ക്രിക്കറ്റ് അസോസ്സിയേഷൻ വാർഷിക പുരസ്കാരങ്ങൾ]]<ref>http://janayugomonline.com</ref> || - || - |- | [[ജീജാാഭായി പുരസ്കാരം]] || [[കേരള കായികവേദി]] || - |} ==മാധ്യമപുരസ്കാരങ്ങൾ== {| class="wikitable" |- ! പുരസ്കാരത്തിന്റെ പേര് !! നൽകുന്നത് !! പുരസ്കാരത്തിൽ ഉൾപ്പെടുന്നത് |- | [[നിയമസഭാ മാദ്ധ്യമ അവാർഡ് ]] || - || - |- | [[കേരള മീഡിയ അക്കാദമി മാധ്യമ അവാർഡുകൾ]] || [[]]|| - |- | [[ചൊവ്വര പരമേശ്വരൻ അവാർഡ്]] || [[കേരള പ്രസ് അക്കാദമി]] || - |- | [[ഗിഫ മാദ്ധ്യമ പുരസ്കാരം]] || [[ഗൾഫ് ഇന്ത്യ ഫ്രൺഷിപ് അസോസിയേഷൻ]] || 25000 രൂപയും ഫലകവും -|| |} ==മറ്റു പുരസ്കാരങ്ങൾ== *[[വി. സി. പത്മനാഭൻ സ്മാരക അവാർഡ്]] *[[ലയൺസ് ക്ലബ്ബ് അവാർഡ്സ്]] *[[റിസർച്ച് എക്സലൻസ് അവാർഡ്]] <ref>http://news.keralakaumudi.com/beta/news.php?NewsId=TlRWTTAyNTc1Mjc=&xP=RExZ&xDT=MjAxNS0xMi0xOSAwMDoyMjowMA==&xD=MQ==&cID=Mw==</ref> *[[ശ്രീ ചിത്തിരതിരുനാൾ പുരസ്കാരം]] <ref>http://news.keralakaumudi.com/beta/news.php?NewsId=TlRWTTAyNjU1NTc=&xP=Q1lC&xDT=MjAxNi0wMS0xMCAwMDozNjowMA==&xD=MQ==&cID=Mw==</ref> *[[ഗാന്ധിസ്മൃതി പുരസ്കാരം]] <ref>http://news.keralakaumudi.com/beta/news.php?NewsId=TkVLTTAxMDQxMDQ=&xP=RExZ&xDT=MjAxNS0xMi0wNSAwMzowNTowMA==&xD=MQ==&cID=Mw==</ref> *[[പി. എസ്. ജോൺ അവാർഡ്]]<ref>http://news.keralakaumudi.com/beta/news.php?NewsId=TkVLTTAxMDQxMTA=&xP=RExZ&xDT=MjAxNS0xMi0wNSAwMzowMDowMA==&xD=MQ==&cID=Mw==</ref> *[[കൃഷ്ണയ്യർ അവാർഡ്]] <ref>http://news.keralakaumudi.com/beta/news.php?NewsId=TkVLTTAxMDM2MjI=&xP=RExZ&xDT=MjAxNS0xMi0wMiAwMzowMDowMA==&xD=MQ==&cID=Mw==</ref> *[[വിക്ടർ ജോർജ്ജ് സ്മാരക ഫോട്ടോഗ്രഫിപുരസ്കാരം]] *[[മാധ്യമ പ്രതിഭാ പുരസ്കാരം ]] *[[കേരള മീഡിയ അക്കാദമി മാധ്യമ അവാർഡുകൾ]]<ref>http://keralamediaacademy.org</ref><ref>http://origin.mangalam.com/print-edition/keralam/379572{{പ്രവർത്തിക്കാത്ത കണ്ണി|date=ഓഗസ്റ്റ് 2021 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }}</ref> *[[വനമിത്ര പുരസ്കാരങ്ങൾ]]<ref>http://www.deepika.com/News_Cat2_sub.aspx?catcode=cat2&newscode=389812</ref> *[[കേരള സിറ്റിസൺ ഫോറം അവാർഡുകൾ]] *[[ചൊവ്വര പരമേശ്വരൻ അവാർഡ്]] [[കേരള പ്രസ് അക്കാദമി]] *[[സംസ്ഥാന കാർഷിക അവാർഡുകൾ]] *[[ധനം ബിസിനസ് എക്‌സലൻസ് അവാർഡ്]] *[[ഗിഫ മാദ്ധ്യമ പുരസ്കാരം]] *[[ലീഡർ കെ. കരുണാകരൻ പുരസ്കാരം]] *[[കേരള സാമൂഹ്യനീതി വകുപ്പ്, വനിതാരത്നം പുരസ്കാരം]] <ref>http://suprabhaatham.com/%E0%B4%B5%E0%B4%A8%E0%B4%BF%E0%B4%A4%E0%B4%BE%E0%B4%B0%E0%B4%A4%E0%B5%8D%E2%80%8C%E0%B4%A8%E0%B4%82-%E0%B4%AA%E0%B5%81%E0%B4%B0%E0%B4%B8%E0%B5%8D%E2%80%8C%E0%B4%95%E0%B4%BE%E0%B4%B0%E0%B4%99%E0%B5%8D/</ref> *[[ജേസിസ് എക്സലൻസ് അവാർഡ്]] *[[നിയമസഭാ മാദ്ധ്യമ അവാർഡ്]] <ref>https://www.mathrubhumi.com/news/kerala/kerala-legislative-assembly-media-award-sooraj-sukumaran-dr-g-prasad-kumar-1.9422025</ref> ടെലിവിഷൻ പ്രോഗ്രാം പ്രെമോഷൻ കൗൺസിൽ മാധ്യമ അവാർഡ് ==മതപരമായ പുരസ്കാരങ്ങൾ== {| class="wikitable" |- ! പുരസ്കാരത്തിന്റെ പേര് !! നൽകുന്നത് !! ഉൾപ്പെടുന്നത് |- | നിരപ്പേൽ മതസൗഹാർദ്ദ പുരസ്കാരം || നിരപ്പേൽ ട്രസ്റ്റ്, കോട്ടയം || 50,000 |- | [[കെസിബിസി മതാധ്യാപക അവാർഡുകൾ]] || - || - |- | [[കേരള മാപ്പിള കലാഭവൻ അവാർഡുകൾ]] || - || - |- | [[ഖുർആൻ സ്റ്റഡി സെന്റർ കേരള അവാർഡുകൾ]] || - || - |- | [[നൂറുൽ ഉലമാ അവാർഡ്‌]] [[സഅദി പണ്ഡിതസഭ (മജ്‌ലിസുൽ ഉലമാഇ സ്സഅദിയ്യീൻ )]] || - || - |- | യാക്കോബായ സഭാ പുരസ്കാരം || യാക്കോബായ സഭാ || 100000+പ്രശസ്തിപത്രം |- | [[കേരള സംസ്ഥാന പൗരാവകാശ സംരക്ഷണ സമിതി അവാർഡ് ]] || - || - |- | [[സഹകാർമിത്ര പുരസ്കാരം ]] ||കോ ഓപ്പറേറ്റേഴ്സ് ഫെഡറേഷൻ || 10,000 |- | [[അൽമായ പ്രേഷിതൻ പുരസ്കാരം ]] || കത്തോലിക്ക കോൺഗ്രസ്സ് || - |} ==അവലംബം== {{reflist}} [[വർഗ്ഗം:കേരളവുമായി ബന്ധപ്പെട്ട പട്ടികകൾ]] [[വർഗ്ഗം:കേരളത്തിലെ പുരസ്കാരങ്ങൾ|*]] 1it19t1q2ds05ux8phr81dlt1e5kit4 4533781 4533779 2025-06-15T20:14:49Z Ramjchandran 40817 4533781 wikitext text/x-wiki '''കേരളത്തിലെ പുരസ്കാരങ്ങളുടെ പട്ടിക''' കേരളത്തിൽ ഇന്നു വിവിധ മേഖലകളിൽ നൽകപ്പെടുന്ന എല്ലാ പുരസ്കാരങ്ങളുടെയും പട്ടികയാണ്. ==സാഹിത്യപുരസ്കാരങ്ങൾ== {| class="wikitable" |- ! പുരസ്കാരത്തിന്റെ പേര് !! നൽകുന്നത് !! ഉൾപ്പെടുന്നത് |- | [[ഒ. വി. വിജയൻ പുരസ്കാരം]] || നവീന സാംസ്കാരിക കലാകേന്ദ്രം || രൂ. 50001 |- | [[വയലാർ അവാർഡ്]] || - || - |- | [[മഹാകവി മൂലൂർ അവാർഡ്]] || - || - |- | [[സാഹിത്യ അക്കാദമി പുരസ്കാരം]] || - || - |- | [[ആശാൻ പ്രൈസ്]] <ref>http://www.thehindu.com/news/cities/kozhikode/adonis-bags-kumaran-asan-world-prize-for-poetry/article7073431.ece#</ref> || - || - |- | [[മഹാകവി പി കുഞ്ഞിരാമൻനായർ പുരസ്കാരം]] || - || - |- | [[ഉള്ളൂർ അവാർഡ്]] || - || - |- | [[വള്ളത്തോൾ അവാർഡ്]] || - || - |- | [[കണ്ണശ്ശ സ്മാരക അവാർഡ്]] || - || - |- | [[ബഷീർ സാഹിത്യ പുരസ്കാരം]]|| - || - |- | [[ഓടക്കുഴൽ പുരസ്കാരം]] || - || - |- | [[അബുദാബി ശക്തി അവാർഡ്]] || - || - |- | *[[സഞ്ജയൻ അവാർഡ്‌]] || - || - |- | [[സാഹിത്യപരിഷത്ത് അവാർഡ്]] || - || - |- | [[സാഹിത്യപരിഷത്ത് സമഗ്ര സംഭാവനാ പുരസ്കാരം]] || - || - |- | [[മാമ്പൂ സാഹിത്യ പുരസ്കാരം]] || - || - |- | [[രാമാശ്രമം ട്രസ്റ്റ് അവാർഡ്]] || - || - |- | [[പന്തളം കേരളവർമ്മ അവാർഡ്]] || - || - |- | [[മലയാള ഭാഷാ പാഠശാല പുരസ്കാരം]] || - || - |- | [[സംസ്ഥാന ബാല സാഹിത്യ ഇൻസ്റ്റിറ്റ്യൂട്ട് അവാർഡ് ]] || - || - |- | [[കൈരളി ബുക്ക് ട്രസ്റ്റിന്റെ ബാലസാഹിത്യ അവാർഡ്]] || - || - |- | [[ശൂരനാട് കുഞ്ഞൻ‌പിള്ള അവാർഡ്]] || -|| - |- | [[ഉള്ളൂർ എൻ[[വാമദേവൻ പുരസ്‌കാരം]]ഡോവ്‌മെന്റ് അവാർഡ്]] || - || - |- | [[എസ്.കെ. പൊറ്റെക്കാട്ട് അവാർഡ്]] || - || - |- | [[മഹാകവി പി കുഞ്ഞിരാമൻ നായർ കവിതാ പുരസ്കാരം]] || - || - |- | [[എസ് ഗുപ്തൻ നായർ പുരസ്കാരം]] || - || - |- | [[മൂർത്തീദേവി പുരസ്കാരം]] || - || - |- | [[അങ്കണം സാഹിത്യ അവാർഡ്]] || - || - |- | [[തകഴി സാഹിത്യ പുരസ്കാരം]]<ref>http://news.keralakaumudi.com/beta/subsection.php?CatId=Mw==&sc=MTg=</ref> || കളത്തിലെ എഴുത്ത് || കളത്തിലെ എഴുത്ത് |- | [[എം പി കുമാരൻ സാഹിത്യ പുരസ്കാരം]] || -|| - |-[[സമഗ്രസംഭാവനക്കുള്ള ഒമാൻ കൾച്ചറൽ സെന്ററിന്റെ പുരസ്കാരം]] | [[ബലിചന്ദനം പ്രതിഭാ പുരസ്കാരം]] || - || - |- | [[കോഴിശ്ശേരി ബലരാമൻ പുരസ്കാരം]] <ref>http://news.keralakaumudi.com/beta/news.php?NewsId=TlRWTTAyNjczMzU=&xP=Q1lC&xDT=MjAxNi0wMS0xNSAwMzowMzowMA==&xD=MQ==&cID=Mw==</ref> || - || - |- | [[പത്‌മപ്രഭാപുരസ്കാരം]] || -|| - |- | [[ലൈബ്രറി കൗൺസിൽ സാഹിത്യ പുരസ്കാരം]]<ref>http://news.keralakaumudi.com/beta/news.php?NewsId=TlRWTTAyOTU3Nzg=&xP=RExZ&xDT=MjAxNi0wNC0wMSAwMTowMjowMA==&xD=MQ==&cID=Mw==</ref> || -|| - |- | [[തത്ത്വമസി സാംസ്കാരികവേദി പുരസ്കാരം]] || || - |- | [[കുഞ്ചൻ ഹാസ്യപ്രതിഭാ പുരസ്കാരം]] || || - |- | [[ബാല്യകാലസഖി പുരസ്കാരം]] || || - |- | [[സ്വദേശാഭിമാനി സ്മാരക അവാർഡ്]] || || - |- | [[വാമദേവൻ പുരസ്‌കാരം]] || || - |- | [[തുളസീവന പുരസ്കാരം]] || || - |- | [[മുട്ടത്തുവർക്കി ഫൗണ്ടേഷൻ സാഹിത്യ പുരസ്കാരം]] || || - |- | [[മുട്ടത്തുവർക്കി സാഹിത്യപുരസ്കാരം]]<ref>http://news.keralakaumudi.com/beta/news.php?NewsId=TktUTTAxMzE1NzA=&xP=RExZ&xDT=MjAxNi0wNC0yOSAwMTo0NTowMA==&xD=MQ==&cID=Mw==</ref> || || - |- | [[സമഗ്രസംഭാവനക്കുള്ള ഒമാൻ കൾച്ചറൽ സെന്ററിന്റെ പുരസ്കാരം]] || - || -[[അൾ കേരള സോഷ്യൽ സർവീസ് അസോസിയേഷൻ സംസ്ഥാന അവാർഡ്]] |- | [[കമലാസുരയ്യ ചെറുകഥാ അവാർഡ്]]<ref>http://news.keralakaumudi.com/beta/news.php?NewsId=TlRWTTAzMTg3Mzk=&xP=Q1lC&xDT=MjAxNi0wNi0wNSAxMDowMzowMA==&xD=MQ==&cID=Mw==</ref> || - || - |- | [[കൃഷ്ണഗീതി പുരസ്‌കാരം]] || || - |- | [[കെ. വിജയരാഘവൻ പുരസ്കാരം]]<ref>http://news.keralakaumudi.com/beta/news.php?NewsId=TkNSUDAxMDI0MjE=&xP=RExZ&xDT=MjAxNi0wNi0xNCAwMDoxMDowMA==&xD=MQ==&cID=Mw==</ref> || || |- | [[പി. കെ. റോസി സ്മാരക അവാർഡ്]]<ref>http://news.keralakaumudi.com/beta/subsection.php?CatId=Mw==&sc=MTg=</ref> || || |- | [[ആർ. പ്രകാശം മെമ്മോറിയൽ എൻറോവ്മെന്റ്]] || || |- | [[എം പി മൻമഥൻ പുരസ്കാരം]] <ref>https://www.kalakaumudi.com/kerala/prof-m-p-manmadhan-award-conferred-on-adoor-gopalakrishnan-9363276</ref>|| അക്ഷയ പുസ്തകനിധി എബനേസർ എജ്യൂക്കേഷണൽ അസോസിയേഷൻ || 1 ലക്ഷം രൂപ, ശിൽപം, സാക്ഷ്യപത്രം |- | [[കേരള സംസ്ഥാന യുവജന കമ്മീഷൻ യൂത്ത് യൂത്ത് ഐക്കൺ അവാർഡുകൾ]]|| || |- | [[അൾ കേരള സോഷ്യൽ സർവീസ് അസോസിയേഷൻ സംസ്ഥാന അവാർഡ്]] || || |- | [[കെ. സുരേന്ദ്രൻ നോവൽ പുരസ്കാരം]] <ref>http://news.keralakaumudi.com/beta/news.php?NewsId=TlRWTTAyNTA4MjY=&xP=RExZ&xDT=MjAxNS0xMi0wMSAwMzowMDowMA==&xD=MQ==&cID=Mw==</ref> || || |- |മനോരാജ് കഥാസമാഹാര പുരസ്കാരം |മനോരാജ് പുരസ്കാര സമിതി<ref>{{Cite web|url=https://www.facebook.com/ManorajPuraskaraSamithi|title=ഫേസ്ബുക്ക്}}</ref> |രൂ. 33333 |- | [[കെ. സുരേന്ദ്രൻ നോവൽ പുരസ്കാരം]] <ref>http://news.keralakaumudi.com/beta/news.php?NewsId=TlRWTTAyNTA4MjY=&xP=RExZ&xDT=MjAxNS0xMi0wMSAwMzowMDowMA==&xD=MQ==&cID=Mw==</ref> || || |- | [jc ഡാനിയേൽ നന്മ പുരസ്കാരം]] <ref>http://news.keralakaumudi.com/beta/news.php?NewsId=TlRWTTAyNTA4MjY=&xP=RExZ&xDT=MjAxNS0xMi0wMSAwMzowMDowMA==&xD=MQ==&cID=Mw==</ref> || || |} ==സംഗീത പുരസ്കാരങ്ങൾ== *[[മികച്ച സംഗീതസംവിധായകനുള്ള മാതൃഭൂമി പുരസ്കാരം]] *[[സ്വാതിതിരുനാൾ സംഗീതപുരസ്കാരം]] *[[കേരള സംഗീത നാടക അക്കാദമി പുരസ്കാരം]] *[[സോപാനം സംഗീതരത്ന പുരസ്കാരം]] *[[സംഗീത സംപൂർണ്ണ പുരസ്കാരം]] *[[സംഗീത കലാനിധി പുരസ്‌കാരം]] *[[ എം. എസ്. സുബ്ബലക്ഷ്മി അവാർഡ് ]] <ref>{{Cite web |url=http://www.currentaffairsonline.in/news.php?id=3504&news=Mathangi%20Sathyamurthy%20Karnataka%20musician%20selected%20for%20M%20S%20Subbulakshmi%20Award |title=ആർക്കൈവ് പകർപ്പ് |access-date=2016-06-29 |archive-date=2017-02-24 |archive-url=https://web.archive.org/web/20170224081929/http://currentaffairsonline.in/news.php?id=3504&news=Mathangi%20Sathyamurthy%20Karnataka%20musician%20selected%20for%20M%20S%20Subbulakshmi%20Award |url-status=dead }}</ref> *[[മഹാരാജപുരം സന്താനം പുരസ്കാരം]] ==സിനിമാ പുരസ്കാരങ്ങൾ== *[[കേരളസംസ്ഥാന ചലച്ചിത്രപുരസ്കാരം|സംസ്ഥാന സർക്കാർ സിനിമാ പുരസ്കാരങ്ങൾ]] *[[ഈസ്റ്റേൺ ചെമ്മീൻ രാജ്യാന്തര ഹ്രസ്വചിത്ര അവാർഡ്]] *[[ജെ.സി. ദാനിയേൽ പുരസ്കാരം]] *[[കേരള ഫിലിം പ്രൊഡ്യൂസേഴ്‌സ് അസോസിയേഷൻ അവാർഡുകൾ]] *[[കേരള ഫിലിം ക്രിറ്റിക്സ് അവാർഡുകൾ]]<ref>http://emalayalee.com/varthaFull.php?newsId=121837</ref> *[[മലയാളശ്രീ അവാർഡ്]] നമ്മുടെ മലയാളം ഓൺലൈൻ മാഗസിൻ <ref>{{Cite web |url=http://nammudemalayalam.com/archives/263 |title=ആർക്കൈവ് പകർപ്പ് |access-date=2016-07-11 |archive-date=2016-07-24 |archive-url=https://web.archive.org/web/20160724093955/http://nammudemalayalam.com/archives/263 |url-status=dead }}</ref> *[[സജി പരവൂർ സ്മാരക ചലച്ചിത്രപുരസ്കാരം]] ==നാടകപുരസ്കാരങ്ങൾ== *[[കേരള സംഗീത നാടക അക്കാദമി പ്രവാസി പുരസ്കാരങ്ങൾ]] <ref>http://news.keralakaumudi.com/beta/news.php?NewsId=TlRWTTAyNTYwNzQ=&xP=RExZ&xDT=MjAxNS0xMi0xNiAwMDoxMDowMA==&xD=MQ==&cID=Mw==</ref> *[[നാടകരംഗത്തെ സമഗ്ര സംഭാവനകൾക്കുള്ള ഒ. മാധവൻ പുരസ്കാരം]] *[[കേരള സംഗീത നാടക അക്കാദമി സംസ്ഥാന നാടക അവാർഡ്]] *[[ഓച്ചിറ വേലുക്കുട്ടി സ്മാരക പുരസ്കാരം]] {| class="wikitable" |- !പുരസ്കാരത്തിന്റെ പേര് !! നൽകുന്നത് !! പുരസ്കാരത്തിൽ അടങ്ങിയത് |- | ഓച്ചിറ വേലുക്കുട്ടി സ്മാരക പുരസ്കാരം || നവഭാരത ചാരിറ്റബിൾ ട്രസ്റ്റ് || - |- | -|| 15000 || - | കേരള സംഗീത നാടക അക്കാദമി പ്രവാസി പുരസ്കാരങ്ങൾ || കേരള സംഗീത നാടക അക്കാദമി || - |- | നാടകരംഗത്തെ സമഗ്ര സംഭാവനകൾക്കുള്ള ഒ. മാധവൻ പുരസ്കാരം|| || - |- |} ==ഫോട്ടൊഗ്രഫി പുരസ്കാരം== {| class="wikitable" |- !പുരസ്കാരത്തിന്റെ പേര് !! നൽകുന്നത് !! പുരസ്കാരത്തിൽ അടങ്ങിയത് |- | വിക്ടർ ജോർജ്ജ് സ്മാരക ഫൊട്ടോഗ്രഫി പുരസ്കാരം || പത്തനംതിട്ട പ്രസ് ക്ലബ്ബ് || - |- | -|| - || - |} ==ടെലിവിഷൻ പുരസ്കാരങ്ങൾ== * [[കേരളസംസ്ഥാന ടെലിവിഷൻ പുരസ്കാരം]] *[[അടൂർഭാസി ടെലിവിഷൻ പുരസ്കാരം]] *[[ജസ്റ്റിസ് വിആർ കൃഷ്ണയ്യർ ഫൗണ്ടേഷൻ വനിത ശാക്തീകരണ മാധ്യമ അവാർഡുകൾ]] * ടെലിവിഷൻ പ്രോഗ്രാം പ്രെമോഷൻ കൗൺസിൽ കേരള അവാർഡ് ==റേഡിയോ പുരസ്കാരങ്ങൾ== TPPC Radio Award class="wikitable" |- ! പുരസ്കാരത്തിന്റെ പേര് !! നൽകുന്നത് !! ഉൾപ്പെടുന്നത് |- | രചനാ അവാർഡ് || - || - |- |} ==ശാസ്ത്ര പുരസ്കാരങ്ങൾ== *[[സംസ്ഥാന ശാസ്ത്ര സാങ്കേതിക പരിസ്ഥിതി കൗൺസിലിന്റെ ശാസ്ത്ര സാഹിത്യ പുരസ്‌കാരം]] *[[കേരള സർക്കാരിന്റെ ഊർജ്ജ സംരക്ഷണ അവാർഡ്]] *[[കേരള ശാസ്ത്ര സാഹിത്യ അവാർഡുകൾ]] [[സംസ്ഥാന ശാസ്ത്ര സാങ്കേതിക പരിസ്ഥിതി കൗൺസിൽ]] *[[മലിനീകരണ നിയന്ത്രണ അവാർഡ്]] [[കേരള സംസ്ഥാന മലിനീകരണ നിയന്ത്രണ ബോർഡ്]]<ref>{{Cite web |url=http://www.quilandymunicipality.in/Award-2016 |title=ആർക്കൈവ് പകർപ്പ് |access-date=2016-07-11 |archive-date=2017-04-05 |archive-url=https://web.archive.org/web/20170405035650/http://www.quilandymunicipality.in/Award-2016 |url-status=dead }}</ref> *[[ബാല ശാസ്ത്രസാഹിത്യ അവാർഡ്]] [[കേരള സർക്കാരിന്റെ ശാസ്ത്ര സാങ്കേതിക പരിസ്ഥിതി കമ്മിറ്റി]] ==കലാപുരസ്കാരങ്ങൾ== * * * {| class="wikitable" |- ! പുരസ്കാരത്തിന്റെ പേര് !! നൽകുന്നത് !! ഉൾപ്പെടുന്നത് |- | [[കേരള കലാമണ്ഡലം പുരസ്കാരം]] || [[കേരള കലാമണ്ഡലം]] || വിവിധ തുകകകൾ വിവിധ വിഭാഗത്തിൽ |- | [[നിശാഗന്ധി പുരസ്കാരം]] || - || - |- | [[എം. കെ. കെ. നായർ സ്മാരക പുരസ്കാരങ്ങൾ]] <ref>http://news.keralakaumudi.com/beta/news.php?NewsId=TlRWTTAyNjAyNTc=&xP=RExZ&xDT=MjAxNS0xMi0yNyAwMDowOTowMA==&xD=MQ==&cID=Mw==</ref>|| - || - |- | [[സംഗീത നാടക അക്കാദമിയുടെ കലാരത്ന പുരസ്കാരം]] <ref>http://news.keralakaumudi.com/beta/news.php?NewsId=TlRTUjAwNzQ2ODI=&xP=RExZ&xDT=MjAxNi0wMS0xNSAwMDowNjowMA==&xD=MQ==&cID=Mw==</ref> || [[കേരള സംഗീത നാടക അക്കാദമി]] || - |- |[[കേരള ഫോക്‌ലോർ അക്കാദമി പുരസ്‌കാരം]] |[[കേരള ഫോക്‌ലോർ അക്കാദമി]] | |} ==വിദ്യാഭ്യാസ പുരസ്കാരങ്ങൾ== *[[സംസ്ഥാന അദ്ധ്യാപക അവാർഡ്]] *[[രാജാ രവിവർമ്മ അവാർഡ്]] *[[പി. കെ. കാലൻ അവാർഡ്]] [[കേരള ഫോക്ക്‌ലോർ അക്കാദമി]] *[[പ്രഥമ ചാൻസിലേഴ്‌സ് അവാർഡ്]] *[[ശൈഖ് സായിദ് വിദ്യാഭ്യാസ അവാർഡുകൾ]] ==സാങ്കേതിക പുരസ്കാരങ്ങൾ== *[[കൈരളി-പീപ്പിൾ ഇന്നോടെക് പുരസ്കാരം]] * ==കായികപുരസ്കാരങ്ങൾ== {| class="wikitable" |- ! പുരസ്കാരത്തിന്റെ പേര് !! നൽകുന്നത് !! പുരസ്കാരത്തിൽ ഉൾപ്പെടുന്നത് |- | [[സമഗ്ര സംഭാവനയ്ക്കുള്ള ഒളിമ്പിക് കായിക പുരസ്കാരം]] || - || - |- | [[ജി.വി. രാജ പുരസ്കാരം]] || [[കേരള സ്പോട്സ് കൗൺസിൽ]]|| - |- | [[കേരള ക്രിക്കറ്റ് അസോസ്സിയേഷൻ വാർഷിക പുരസ്കാരങ്ങൾ]]<ref>http://janayugomonline.com</ref> || - || - |- | [[ജീജാാഭായി പുരസ്കാരം]] || [[കേരള കായികവേദി]] || - |} ==മാധ്യമപുരസ്കാരങ്ങൾ== {| class="wikitable" |- ! പുരസ്കാരത്തിന്റെ പേര് !! നൽകുന്നത് !! പുരസ്കാരത്തിൽ ഉൾപ്പെടുന്നത് |- | [[നിയമസഭാ മാദ്ധ്യമ അവാർഡ് ]] || - || - |- | [[കേരള മീഡിയ അക്കാദമി മാധ്യമ അവാർഡുകൾ]] || [[]]|| - |- | [[ചൊവ്വര പരമേശ്വരൻ അവാർഡ്]] || [[കേരള പ്രസ് അക്കാദമി]] || - |- | [[ഗിഫ മാദ്ധ്യമ പുരസ്കാരം]] || [[ഗൾഫ് ഇന്ത്യ ഫ്രൺഷിപ് അസോസിയേഷൻ]] || 25000 രൂപയും ഫലകവും -|| |} ==മറ്റു പുരസ്കാരങ്ങൾ== *[[വി. സി. പത്മനാഭൻ സ്മാരക അവാർഡ്]] *[[ലയൺസ് ക്ലബ്ബ് അവാർഡ്സ്]] *[[റിസർച്ച് എക്സലൻസ് അവാർഡ്]] <ref>http://news.keralakaumudi.com/beta/news.php?NewsId=TlRWTTAyNTc1Mjc=&xP=RExZ&xDT=MjAxNS0xMi0xOSAwMDoyMjowMA==&xD=MQ==&cID=Mw==</ref> *[[ശ്രീ ചിത്തിരതിരുനാൾ പുരസ്കാരം]] <ref>http://news.keralakaumudi.com/beta/news.php?NewsId=TlRWTTAyNjU1NTc=&xP=Q1lC&xDT=MjAxNi0wMS0xMCAwMDozNjowMA==&xD=MQ==&cID=Mw==</ref> *[[ഗാന്ധിസ്മൃതി പുരസ്കാരം]] <ref>http://news.keralakaumudi.com/beta/news.php?NewsId=TkVLTTAxMDQxMDQ=&xP=RExZ&xDT=MjAxNS0xMi0wNSAwMzowNTowMA==&xD=MQ==&cID=Mw==</ref> *[[പി. എസ്. ജോൺ അവാർഡ്]]<ref>http://news.keralakaumudi.com/beta/news.php?NewsId=TkVLTTAxMDQxMTA=&xP=RExZ&xDT=MjAxNS0xMi0wNSAwMzowMDowMA==&xD=MQ==&cID=Mw==</ref> *[[കൃഷ്ണയ്യർ അവാർഡ്]] <ref>http://news.keralakaumudi.com/beta/news.php?NewsId=TkVLTTAxMDM2MjI=&xP=RExZ&xDT=MjAxNS0xMi0wMiAwMzowMDowMA==&xD=MQ==&cID=Mw==</ref> *[[വിക്ടർ ജോർജ്ജ് സ്മാരക ഫോട്ടോഗ്രഫിപുരസ്കാരം]] *[[മാധ്യമ പ്രതിഭാ പുരസ്കാരം ]] *[[കേരള മീഡിയ അക്കാദമി മാധ്യമ അവാർഡുകൾ]]<ref>http://keralamediaacademy.org</ref><ref>http://origin.mangalam.com/print-edition/keralam/379572{{പ്രവർത്തിക്കാത്ത കണ്ണി|date=ഓഗസ്റ്റ് 2021 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }}</ref> *[[വനമിത്ര പുരസ്കാരങ്ങൾ]]<ref>http://www.deepika.com/News_Cat2_sub.aspx?catcode=cat2&newscode=389812</ref> *[[കേരള സിറ്റിസൺ ഫോറം അവാർഡുകൾ]] *[[ചൊവ്വര പരമേശ്വരൻ അവാർഡ്]] [[കേരള പ്രസ് അക്കാദമി]] *[[സംസ്ഥാന കാർഷിക അവാർഡുകൾ]] *[[ധനം ബിസിനസ് എക്‌സലൻസ് അവാർഡ്]] *[[ഗിഫ മാദ്ധ്യമ പുരസ്കാരം]] *[[ലീഡർ കെ. കരുണാകരൻ പുരസ്കാരം]] *[[കേരള സാമൂഹ്യനീതി വകുപ്പ്, വനിതാരത്നം പുരസ്കാരം]] <ref>http://suprabhaatham.com/%E0%B4%B5%E0%B4%A8%E0%B4%BF%E0%B4%A4%E0%B4%BE%E0%B4%B0%E0%B4%A4%E0%B5%8D%E2%80%8C%E0%B4%A8%E0%B4%82-%E0%B4%AA%E0%B5%81%E0%B4%B0%E0%B4%B8%E0%B5%8D%E2%80%8C%E0%B4%95%E0%B4%BE%E0%B4%B0%E0%B4%99%E0%B5%8D/</ref> *[[ജേസിസ് എക്സലൻസ് അവാർഡ്]] *[[നിയമസഭാ മാദ്ധ്യമ അവാർഡ്]] <ref>https://www.mathrubhumi.com/news/kerala/kerala-legislative-assembly-media-award-sooraj-sukumaran-dr-g-prasad-kumar-1.9422025</ref> ടെലിവിഷൻ പ്രോഗ്രാം പ്രെമോഷൻ കൗൺസിൽ മാധ്യമ അവാർഡ് ==മതപരമായ പുരസ്കാരങ്ങൾ== {| class="wikitable" |- ! പുരസ്കാരത്തിന്റെ പേര് !! നൽകുന്നത് !! ഉൾപ്പെടുന്നത് |- | നിരപ്പേൽ മതസൗഹാർദ്ദ പുരസ്കാരം || നിരപ്പേൽ ട്രസ്റ്റ്, കോട്ടയം || 50,000 |- | [[കെസിബിസി മതാധ്യാപക അവാർഡുകൾ]] || - || - |- | [[കേരള മാപ്പിള കലാഭവൻ അവാർഡുകൾ]] || - || - |- | [[ഖുർആൻ സ്റ്റഡി സെന്റർ കേരള അവാർഡുകൾ]] || - || - |- | [[നൂറുൽ ഉലമാ അവാർഡ്‌]] [[സഅദി പണ്ഡിതസഭ (മജ്‌ലിസുൽ ഉലമാഇ സ്സഅദിയ്യീൻ )]] || - || - |- | യാക്കോബായ സഭാ പുരസ്കാരം || യാക്കോബായ സഭാ || 100000+പ്രശസ്തിപത്രം |- | [[കേരള സംസ്ഥാന പൗരാവകാശ സംരക്ഷണ സമിതി അവാർഡ് ]] || - || - |- | [[സഹകാർമിത്ര പുരസ്കാരം ]] ||കോ ഓപ്പറേറ്റേഴ്സ് ഫെഡറേഷൻ || 10,000 |- | [[അൽമായ പ്രേഷിതൻ പുരസ്കാരം ]] || കത്തോലിക്ക കോൺഗ്രസ്സ് || - |} ==അവലംബം== {{reflist}} [[വർഗ്ഗം:കേരളവുമായി ബന്ധപ്പെട്ട പട്ടികകൾ]] [[വർഗ്ഗം:കേരളത്തിലെ പുരസ്കാരങ്ങൾ|*]] 6qrfs4hhsbqpi0y1ecneoicf4vjny3k 4533782 4533781 2025-06-15T20:19:51Z Ramjchandran 40817 4533782 wikitext text/x-wiki '''കേരളത്തിലെ പുരസ്കാരങ്ങളുടെ പട്ടിക''' കേരളത്തിൽ ഇന്നു വിവിധ മേഖലകളിൽ നൽകപ്പെടുന്ന എല്ലാ പുരസ്കാരങ്ങളുടെയും പട്ടികയാണ്. ==സാഹിത്യപുരസ്കാരങ്ങൾ== {| class="wikitable" |- ! പുരസ്കാരത്തിന്റെ പേര് !! നൽകുന്നത് !! ഉൾപ്പെടുന്നത് |- | [[ഒ. വി. വിജയൻ പുരസ്കാരം]] || നവീന സാംസ്കാരിക കലാകേന്ദ്രം || രൂ. 50001 |- | [[വയലാർ അവാർഡ്]] || - || - |- | [[മഹാകവി മൂലൂർ അവാർഡ്]] || - || - |- | [[സാഹിത്യ അക്കാദമി പുരസ്കാരം]] || - || - | [[മാധവിക്കുട്ടി പുരസ്കാരം]] || പുന്നയൂർക്കുളം സാഹിത്യ സമിതി || ഫലകം |- | [[ആശാൻ പ്രൈസ്]] <ref>http://www.thehindu.com/news/cities/kozhikode/adonis-bags-kumaran-asan-world-prize-for-poetry/article7073431.ece#</ref> || - || - |- | [[മഹാകവി പി കുഞ്ഞിരാമൻനായർ പുരസ്കാരം]] || - || - |- | [[ഉള്ളൂർ അവാർഡ്]] || - || - |- | [[വള്ളത്തോൾ അവാർഡ്]] || - || - |- | [[കണ്ണശ്ശ സ്മാരക അവാർഡ്]] || - || - |- | [[ബഷീർ സാഹിത്യ പുരസ്കാരം]]|| - || - |- | [[ഓടക്കുഴൽ പുരസ്കാരം]] || - || - |- | [[അബുദാബി ശക്തി അവാർഡ്]] || - || - |- | *[[സഞ്ജയൻ അവാർഡ്‌]] || - || - |- | [[സാഹിത്യപരിഷത്ത് അവാർഡ്]] || - || - |- | [[സാഹിത്യപരിഷത്ത് സമഗ്ര സംഭാവനാ പുരസ്കാരം]] || - || - |- | [[മാമ്പൂ സാഹിത്യ പുരസ്കാരം]] || - || - |- | [[രാമാശ്രമം ട്രസ്റ്റ് അവാർഡ്]] || - || - |- | [[പന്തളം കേരളവർമ്മ അവാർഡ്]] || - || - |- | [[മലയാള ഭാഷാ പാഠശാല പുരസ്കാരം]] || - || - |- | [[സംസ്ഥാന ബാല സാഹിത്യ ഇൻസ്റ്റിറ്റ്യൂട്ട് അവാർഡ് ]] || - || - |- | [[കൈരളി ബുക്ക് ട്രസ്റ്റിന്റെ ബാലസാഹിത്യ അവാർഡ്]] || - || - |- | [[ശൂരനാട് കുഞ്ഞൻ‌പിള്ള അവാർഡ്]] || -|| - |- | [[ഉള്ളൂർ എൻ[[വാമദേവൻ പുരസ്‌കാരം]]ഡോവ്‌മെന്റ് അവാർഡ്]] || - || - |- | [[എസ്.കെ. പൊറ്റെക്കാട്ട് അവാർഡ്]] || - || - |- | [[മഹാകവി പി കുഞ്ഞിരാമൻ നായർ കവിതാ പുരസ്കാരം]] || - || - |- | [[എസ് ഗുപ്തൻ നായർ പുരസ്കാരം]] || - || - |- | [[മൂർത്തീദേവി പുരസ്കാരം]] || - || - |- | [[അങ്കണം സാഹിത്യ അവാർഡ്]] || - || - |- | [[തകഴി സാഹിത്യ പുരസ്കാരം]]<ref>http://news.keralakaumudi.com/beta/subsection.php?CatId=Mw==&sc=MTg=</ref> || കളത്തിലെ എഴുത്ത് || കളത്തിലെ എഴുത്ത് |- | [[എം പി കുമാരൻ സാഹിത്യ പുരസ്കാരം]] || -|| - |-[[സമഗ്രസംഭാവനക്കുള്ള ഒമാൻ കൾച്ചറൽ സെന്ററിന്റെ പുരസ്കാരം]] | [[ബലിചന്ദനം പ്രതിഭാ പുരസ്കാരം]] || - || - |- | [[കോഴിശ്ശേരി ബലരാമൻ പുരസ്കാരം]] <ref>http://news.keralakaumudi.com/beta/news.php?NewsId=TlRWTTAyNjczMzU=&xP=Q1lC&xDT=MjAxNi0wMS0xNSAwMzowMzowMA==&xD=MQ==&cID=Mw==</ref> || - || - |- | [[പത്‌മപ്രഭാപുരസ്കാരം]] || -|| - |- | [[ലൈബ്രറി കൗൺസിൽ സാഹിത്യ പുരസ്കാരം]]<ref>http://news.keralakaumudi.com/beta/news.php?NewsId=TlRWTTAyOTU3Nzg=&xP=RExZ&xDT=MjAxNi0wNC0wMSAwMTowMjowMA==&xD=MQ==&cID=Mw==</ref> || -|| - |- | [[തത്ത്വമസി സാംസ്കാരികവേദി പുരസ്കാരം]] || || - |- | [[കുഞ്ചൻ ഹാസ്യപ്രതിഭാ പുരസ്കാരം]] || || - |- | [[ബാല്യകാലസഖി പുരസ്കാരം]] || || - |- | [[സ്വദേശാഭിമാനി സ്മാരക അവാർഡ്]] || || - |- | [[വാമദേവൻ പുരസ്‌കാരം]] || || - |- | [[തുളസീവന പുരസ്കാരം]] || || - |- | [[മുട്ടത്തുവർക്കി ഫൗണ്ടേഷൻ സാഹിത്യ പുരസ്കാരം]] || || - |- | [[മുട്ടത്തുവർക്കി സാഹിത്യപുരസ്കാരം]]<ref>http://news.keralakaumudi.com/beta/news.php?NewsId=TktUTTAxMzE1NzA=&xP=RExZ&xDT=MjAxNi0wNC0yOSAwMTo0NTowMA==&xD=MQ==&cID=Mw==</ref> || || - |- | [[സമഗ്രസംഭാവനക്കുള്ള ഒമാൻ കൾച്ചറൽ സെന്ററിന്റെ പുരസ്കാരം]] || - || -[[അൾ കേരള സോഷ്യൽ സർവീസ് അസോസിയേഷൻ സംസ്ഥാന അവാർഡ്]] |- | [[കമലാസുരയ്യ ചെറുകഥാ അവാർഡ്]]<ref>http://news.keralakaumudi.com/beta/news.php?NewsId=TlRWTTAzMTg3Mzk=&xP=Q1lC&xDT=MjAxNi0wNi0wNSAxMDowMzowMA==&xD=MQ==&cID=Mw==</ref> || - || - |- | [[കൃഷ്ണഗീതി പുരസ്‌കാരം]] || || - |- | [[കെ. വിജയരാഘവൻ പുരസ്കാരം]]<ref>http://news.keralakaumudi.com/beta/news.php?NewsId=TkNSUDAxMDI0MjE=&xP=RExZ&xDT=MjAxNi0wNi0xNCAwMDoxMDowMA==&xD=MQ==&cID=Mw==</ref> || || |- | [[പി. കെ. റോസി സ്മാരക അവാർഡ്]]<ref>http://news.keralakaumudi.com/beta/subsection.php?CatId=Mw==&sc=MTg=</ref> || || |- | [[ആർ. പ്രകാശം മെമ്മോറിയൽ എൻറോവ്മെന്റ്]] || || |- | [[എം പി മൻമഥൻ പുരസ്കാരം]] <ref>https://www.kalakaumudi.com/kerala/prof-m-p-manmadhan-award-conferred-on-adoor-gopalakrishnan-9363276</ref>|| അക്ഷയ പുസ്തകനിധി എബനേസർ എജ്യൂക്കേഷണൽ അസോസിയേഷൻ || 1 ലക്ഷം രൂപ, ശിൽപം, സാക്ഷ്യപത്രം |- | [[കേരള സംസ്ഥാന യുവജന കമ്മീഷൻ യൂത്ത് യൂത്ത് ഐക്കൺ അവാർഡുകൾ]]|| || |- | [[അൾ കേരള സോഷ്യൽ സർവീസ് അസോസിയേഷൻ സംസ്ഥാന അവാർഡ്]] || || |- | [[കെ. സുരേന്ദ്രൻ നോവൽ പുരസ്കാരം]] <ref>http://news.keralakaumudi.com/beta/news.php?NewsId=TlRWTTAyNTA4MjY=&xP=RExZ&xDT=MjAxNS0xMi0wMSAwMzowMDowMA==&xD=MQ==&cID=Mw==</ref> || || |- |മനോരാജ് കഥാസമാഹാര പുരസ്കാരം |മനോരാജ് പുരസ്കാര സമിതി<ref>{{Cite web|url=https://www.facebook.com/ManorajPuraskaraSamithi|title=ഫേസ്ബുക്ക്}}</ref> |രൂ. 33333 |- | [[കെ. സുരേന്ദ്രൻ നോവൽ പുരസ്കാരം]] <ref>http://news.keralakaumudi.com/beta/news.php?NewsId=TlRWTTAyNTA4MjY=&xP=RExZ&xDT=MjAxNS0xMi0wMSAwMzowMDowMA==&xD=MQ==&cID=Mw==</ref> || || |- | [jc ഡാനിയേൽ നന്മ പുരസ്കാരം]] <ref>http://news.keralakaumudi.com/beta/news.php?NewsId=TlRWTTAyNTA4MjY=&xP=RExZ&xDT=MjAxNS0xMi0wMSAwMzowMDowMA==&xD=MQ==&cID=Mw==</ref> || || |} ==സംഗീത പുരസ്കാരങ്ങൾ== *[[മികച്ച സംഗീതസംവിധായകനുള്ള മാതൃഭൂമി പുരസ്കാരം]] *[[സ്വാതിതിരുനാൾ സംഗീതപുരസ്കാരം]] *[[കേരള സംഗീത നാടക അക്കാദമി പുരസ്കാരം]] *[[സോപാനം സംഗീതരത്ന പുരസ്കാരം]] *[[സംഗീത സംപൂർണ്ണ പുരസ്കാരം]] *[[സംഗീത കലാനിധി പുരസ്‌കാരം]] *[[ എം. എസ്. സുബ്ബലക്ഷ്മി അവാർഡ് ]] <ref>{{Cite web |url=http://www.currentaffairsonline.in/news.php?id=3504&news=Mathangi%20Sathyamurthy%20Karnataka%20musician%20selected%20for%20M%20S%20Subbulakshmi%20Award |title=ആർക്കൈവ് പകർപ്പ് |access-date=2016-06-29 |archive-date=2017-02-24 |archive-url=https://web.archive.org/web/20170224081929/http://currentaffairsonline.in/news.php?id=3504&news=Mathangi%20Sathyamurthy%20Karnataka%20musician%20selected%20for%20M%20S%20Subbulakshmi%20Award |url-status=dead }}</ref> *[[മഹാരാജപുരം സന്താനം പുരസ്കാരം]] ==സിനിമാ പുരസ്കാരങ്ങൾ== *[[കേരളസംസ്ഥാന ചലച്ചിത്രപുരസ്കാരം|സംസ്ഥാന സർക്കാർ സിനിമാ പുരസ്കാരങ്ങൾ]] *[[ഈസ്റ്റേൺ ചെമ്മീൻ രാജ്യാന്തര ഹ്രസ്വചിത്ര അവാർഡ്]] *[[ജെ.സി. ദാനിയേൽ പുരസ്കാരം]] *[[കേരള ഫിലിം പ്രൊഡ്യൂസേഴ്‌സ് അസോസിയേഷൻ അവാർഡുകൾ]] *[[കേരള ഫിലിം ക്രിറ്റിക്സ് അവാർഡുകൾ]]<ref>http://emalayalee.com/varthaFull.php?newsId=121837</ref> *[[മലയാളശ്രീ അവാർഡ്]] നമ്മുടെ മലയാളം ഓൺലൈൻ മാഗസിൻ <ref>{{Cite web |url=http://nammudemalayalam.com/archives/263 |title=ആർക്കൈവ് പകർപ്പ് |access-date=2016-07-11 |archive-date=2016-07-24 |archive-url=https://web.archive.org/web/20160724093955/http://nammudemalayalam.com/archives/263 |url-status=dead }}</ref> *[[സജി പരവൂർ സ്മാരക ചലച്ചിത്രപുരസ്കാരം]] ==നാടകപുരസ്കാരങ്ങൾ== *[[കേരള സംഗീത നാടക അക്കാദമി പ്രവാസി പുരസ്കാരങ്ങൾ]] <ref>http://news.keralakaumudi.com/beta/news.php?NewsId=TlRWTTAyNTYwNzQ=&xP=RExZ&xDT=MjAxNS0xMi0xNiAwMDoxMDowMA==&xD=MQ==&cID=Mw==</ref> *[[നാടകരംഗത്തെ സമഗ്ര സംഭാവനകൾക്കുള്ള ഒ. മാധവൻ പുരസ്കാരം]] *[[കേരള സംഗീത നാടക അക്കാദമി സംസ്ഥാന നാടക അവാർഡ്]] *[[ഓച്ചിറ വേലുക്കുട്ടി സ്മാരക പുരസ്കാരം]] {| class="wikitable" |- !പുരസ്കാരത്തിന്റെ പേര് !! നൽകുന്നത് !! പുരസ്കാരത്തിൽ അടങ്ങിയത് |- | ഓച്ചിറ വേലുക്കുട്ടി സ്മാരക പുരസ്കാരം || നവഭാരത ചാരിറ്റബിൾ ട്രസ്റ്റ് || - |- | -|| 15000 || - | കേരള സംഗീത നാടക അക്കാദമി പ്രവാസി പുരസ്കാരങ്ങൾ || കേരള സംഗീത നാടക അക്കാദമി || - |- | നാടകരംഗത്തെ സമഗ്ര സംഭാവനകൾക്കുള്ള ഒ. മാധവൻ പുരസ്കാരം|| || - |- |} ==ഫോട്ടൊഗ്രഫി പുരസ്കാരം== {| class="wikitable" |- !പുരസ്കാരത്തിന്റെ പേര് !! നൽകുന്നത് !! പുരസ്കാരത്തിൽ അടങ്ങിയത് |- | വിക്ടർ ജോർജ്ജ് സ്മാരക ഫൊട്ടോഗ്രഫി പുരസ്കാരം || പത്തനംതിട്ട പ്രസ് ക്ലബ്ബ് || - |- | -|| - || - |} ==ടെലിവിഷൻ പുരസ്കാരങ്ങൾ== * [[കേരളസംസ്ഥാന ടെലിവിഷൻ പുരസ്കാരം]] *[[അടൂർഭാസി ടെലിവിഷൻ പുരസ്കാരം]] *[[ജസ്റ്റിസ് വിആർ കൃഷ്ണയ്യർ ഫൗണ്ടേഷൻ വനിത ശാക്തീകരണ മാധ്യമ അവാർഡുകൾ]] * ടെലിവിഷൻ പ്രോഗ്രാം പ്രെമോഷൻ കൗൺസിൽ കേരള അവാർഡ് ==റേഡിയോ പുരസ്കാരങ്ങൾ== TPPC Radio Award class="wikitable" |- ! പുരസ്കാരത്തിന്റെ പേര് !! നൽകുന്നത് !! ഉൾപ്പെടുന്നത് |- | രചനാ അവാർഡ് || - || - |- |} ==ശാസ്ത്ര പുരസ്കാരങ്ങൾ== *[[സംസ്ഥാന ശാസ്ത്ര സാങ്കേതിക പരിസ്ഥിതി കൗൺസിലിന്റെ ശാസ്ത്ര സാഹിത്യ പുരസ്‌കാരം]] *[[കേരള സർക്കാരിന്റെ ഊർജ്ജ സംരക്ഷണ അവാർഡ്]] *[[കേരള ശാസ്ത്ര സാഹിത്യ അവാർഡുകൾ]] [[സംസ്ഥാന ശാസ്ത്ര സാങ്കേതിക പരിസ്ഥിതി കൗൺസിൽ]] *[[മലിനീകരണ നിയന്ത്രണ അവാർഡ്]] [[കേരള സംസ്ഥാന മലിനീകരണ നിയന്ത്രണ ബോർഡ്]]<ref>{{Cite web |url=http://www.quilandymunicipality.in/Award-2016 |title=ആർക്കൈവ് പകർപ്പ് |access-date=2016-07-11 |archive-date=2017-04-05 |archive-url=https://web.archive.org/web/20170405035650/http://www.quilandymunicipality.in/Award-2016 |url-status=dead }}</ref> *[[ബാല ശാസ്ത്രസാഹിത്യ അവാർഡ്]] [[കേരള സർക്കാരിന്റെ ശാസ്ത്ര സാങ്കേതിക പരിസ്ഥിതി കമ്മിറ്റി]] ==കലാപുരസ്കാരങ്ങൾ== * * * {| class="wikitable" |- ! പുരസ്കാരത്തിന്റെ പേര് !! നൽകുന്നത് !! ഉൾപ്പെടുന്നത് |- | [[കേരള കലാമണ്ഡലം പുരസ്കാരം]] || [[കേരള കലാമണ്ഡലം]] || വിവിധ തുകകകൾ വിവിധ വിഭാഗത്തിൽ |- | [[നിശാഗന്ധി പുരസ്കാരം]] || - || - |- | [[എം. കെ. കെ. നായർ സ്മാരക പുരസ്കാരങ്ങൾ]] <ref>http://news.keralakaumudi.com/beta/news.php?NewsId=TlRWTTAyNjAyNTc=&xP=RExZ&xDT=MjAxNS0xMi0yNyAwMDowOTowMA==&xD=MQ==&cID=Mw==</ref>|| - || - |- | [[സംഗീത നാടക അക്കാദമിയുടെ കലാരത്ന പുരസ്കാരം]] <ref>http://news.keralakaumudi.com/beta/news.php?NewsId=TlRTUjAwNzQ2ODI=&xP=RExZ&xDT=MjAxNi0wMS0xNSAwMDowNjowMA==&xD=MQ==&cID=Mw==</ref> || [[കേരള സംഗീത നാടക അക്കാദമി]] || - |- |[[കേരള ഫോക്‌ലോർ അക്കാദമി പുരസ്‌കാരം]] |[[കേരള ഫോക്‌ലോർ അക്കാദമി]] | |} ==വിദ്യാഭ്യാസ പുരസ്കാരങ്ങൾ== *[[സംസ്ഥാന അദ്ധ്യാപക അവാർഡ്]] *[[രാജാ രവിവർമ്മ അവാർഡ്]] *[[പി. കെ. കാലൻ അവാർഡ്]] [[കേരള ഫോക്ക്‌ലോർ അക്കാദമി]] *[[പ്രഥമ ചാൻസിലേഴ്‌സ് അവാർഡ്]] *[[ശൈഖ് സായിദ് വിദ്യാഭ്യാസ അവാർഡുകൾ]] ==സാങ്കേതിക പുരസ്കാരങ്ങൾ== *[[കൈരളി-പീപ്പിൾ ഇന്നോടെക് പുരസ്കാരം]] * ==കായികപുരസ്കാരങ്ങൾ== {| class="wikitable" |- ! പുരസ്കാരത്തിന്റെ പേര് !! നൽകുന്നത് !! പുരസ്കാരത്തിൽ ഉൾപ്പെടുന്നത് |- | [[സമഗ്ര സംഭാവനയ്ക്കുള്ള ഒളിമ്പിക് കായിക പുരസ്കാരം]] || - || - |- | [[ജി.വി. രാജ പുരസ്കാരം]] || [[കേരള സ്പോട്സ് കൗൺസിൽ]]|| - |- | [[കേരള ക്രിക്കറ്റ് അസോസ്സിയേഷൻ വാർഷിക പുരസ്കാരങ്ങൾ]]<ref>http://janayugomonline.com</ref> || - || - |- | [[ജീജാാഭായി പുരസ്കാരം]] || [[കേരള കായികവേദി]] || - |} ==മാധ്യമപുരസ്കാരങ്ങൾ== {| class="wikitable" |- ! പുരസ്കാരത്തിന്റെ പേര് !! നൽകുന്നത് !! പുരസ്കാരത്തിൽ ഉൾപ്പെടുന്നത് |- | [[നിയമസഭാ മാദ്ധ്യമ അവാർഡ് ]] || - || - |- | [[കേരള മീഡിയ അക്കാദമി മാധ്യമ അവാർഡുകൾ]] || [[]]|| - |- | [[ചൊവ്വര പരമേശ്വരൻ അവാർഡ്]] || [[കേരള പ്രസ് അക്കാദമി]] || - |- | [[ഗിഫ മാദ്ധ്യമ പുരസ്കാരം]] || [[ഗൾഫ് ഇന്ത്യ ഫ്രൺഷിപ് അസോസിയേഷൻ]] || 25000 രൂപയും ഫലകവും -|| |} ==മറ്റു പുരസ്കാരങ്ങൾ== *[[വി. സി. പത്മനാഭൻ സ്മാരക അവാർഡ്]] *[[ലയൺസ് ക്ലബ്ബ് അവാർഡ്സ്]] *[[റിസർച്ച് എക്സലൻസ് അവാർഡ്]] <ref>http://news.keralakaumudi.com/beta/news.php?NewsId=TlRWTTAyNTc1Mjc=&xP=RExZ&xDT=MjAxNS0xMi0xOSAwMDoyMjowMA==&xD=MQ==&cID=Mw==</ref> *[[ശ്രീ ചിത്തിരതിരുനാൾ പുരസ്കാരം]] <ref>http://news.keralakaumudi.com/beta/news.php?NewsId=TlRWTTAyNjU1NTc=&xP=Q1lC&xDT=MjAxNi0wMS0xMCAwMDozNjowMA==&xD=MQ==&cID=Mw==</ref> *[[ഗാന്ധിസ്മൃതി പുരസ്കാരം]] <ref>http://news.keralakaumudi.com/beta/news.php?NewsId=TkVLTTAxMDQxMDQ=&xP=RExZ&xDT=MjAxNS0xMi0wNSAwMzowNTowMA==&xD=MQ==&cID=Mw==</ref> *[[പി. എസ്. ജോൺ അവാർഡ്]]<ref>http://news.keralakaumudi.com/beta/news.php?NewsId=TkVLTTAxMDQxMTA=&xP=RExZ&xDT=MjAxNS0xMi0wNSAwMzowMDowMA==&xD=MQ==&cID=Mw==</ref> *[[കൃഷ്ണയ്യർ അവാർഡ്]] <ref>http://news.keralakaumudi.com/beta/news.php?NewsId=TkVLTTAxMDM2MjI=&xP=RExZ&xDT=MjAxNS0xMi0wMiAwMzowMDowMA==&xD=MQ==&cID=Mw==</ref> *[[വിക്ടർ ജോർജ്ജ് സ്മാരക ഫോട്ടോഗ്രഫിപുരസ്കാരം]] *[[മാധ്യമ പ്രതിഭാ പുരസ്കാരം ]] *[[കേരള മീഡിയ അക്കാദമി മാധ്യമ അവാർഡുകൾ]]<ref>http://keralamediaacademy.org</ref><ref>http://origin.mangalam.com/print-edition/keralam/379572{{പ്രവർത്തിക്കാത്ത കണ്ണി|date=ഓഗസ്റ്റ് 2021 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }}</ref> *[[വനമിത്ര പുരസ്കാരങ്ങൾ]]<ref>http://www.deepika.com/News_Cat2_sub.aspx?catcode=cat2&newscode=389812</ref> *[[കേരള സിറ്റിസൺ ഫോറം അവാർഡുകൾ]] *[[ചൊവ്വര പരമേശ്വരൻ അവാർഡ്]] [[കേരള പ്രസ് അക്കാദമി]] *[[സംസ്ഥാന കാർഷിക അവാർഡുകൾ]] *[[ധനം ബിസിനസ് എക്‌സലൻസ് അവാർഡ്]] *[[ഗിഫ മാദ്ധ്യമ പുരസ്കാരം]] *[[ലീഡർ കെ. കരുണാകരൻ പുരസ്കാരം]] *[[കേരള സാമൂഹ്യനീതി വകുപ്പ്, വനിതാരത്നം പുരസ്കാരം]] <ref>http://suprabhaatham.com/%E0%B4%B5%E0%B4%A8%E0%B4%BF%E0%B4%A4%E0%B4%BE%E0%B4%B0%E0%B4%A4%E0%B5%8D%E2%80%8C%E0%B4%A8%E0%B4%82-%E0%B4%AA%E0%B5%81%E0%B4%B0%E0%B4%B8%E0%B5%8D%E2%80%8C%E0%B4%95%E0%B4%BE%E0%B4%B0%E0%B4%99%E0%B5%8D/</ref> *[[ജേസിസ് എക്സലൻസ് അവാർഡ്]] *[[നിയമസഭാ മാദ്ധ്യമ അവാർഡ്]] <ref>https://www.mathrubhumi.com/news/kerala/kerala-legislative-assembly-media-award-sooraj-sukumaran-dr-g-prasad-kumar-1.9422025</ref> ടെലിവിഷൻ പ്രോഗ്രാം പ്രെമോഷൻ കൗൺസിൽ മാധ്യമ അവാർഡ് ==മതപരമായ പുരസ്കാരങ്ങൾ== {| class="wikitable" |- ! പുരസ്കാരത്തിന്റെ പേര് !! നൽകുന്നത് !! ഉൾപ്പെടുന്നത് |- | നിരപ്പേൽ മതസൗഹാർദ്ദ പുരസ്കാരം || നിരപ്പേൽ ട്രസ്റ്റ്, കോട്ടയം || 50,000 |- | [[കെസിബിസി മതാധ്യാപക അവാർഡുകൾ]] || - || - |- | [[കേരള മാപ്പിള കലാഭവൻ അവാർഡുകൾ]] || - || - |- | [[ഖുർആൻ സ്റ്റഡി സെന്റർ കേരള അവാർഡുകൾ]] || - || - |- | [[നൂറുൽ ഉലമാ അവാർഡ്‌]] [[സഅദി പണ്ഡിതസഭ (മജ്‌ലിസുൽ ഉലമാഇ സ്സഅദിയ്യീൻ )]] || - || - |- | യാക്കോബായ സഭാ പുരസ്കാരം || യാക്കോബായ സഭാ || 100000+പ്രശസ്തിപത്രം |- | [[കേരള സംസ്ഥാന പൗരാവകാശ സംരക്ഷണ സമിതി അവാർഡ് ]] || - || - |- | [[സഹകാർമിത്ര പുരസ്കാരം ]] ||കോ ഓപ്പറേറ്റേഴ്സ് ഫെഡറേഷൻ || 10,000 |- | [[അൽമായ പ്രേഷിതൻ പുരസ്കാരം ]] || കത്തോലിക്ക കോൺഗ്രസ്സ് || - |} ==അവലംബം== {{reflist}} [[വർഗ്ഗം:കേരളവുമായി ബന്ധപ്പെട്ട പട്ടികകൾ]] [[വർഗ്ഗം:കേരളത്തിലെ പുരസ്കാരങ്ങൾ|*]] 9ukjxvz0zpxvlphvbdy0p0g9y0qzxig 4533783 4533782 2025-06-15T20:22:49Z Ramjchandran 40817 4533783 wikitext text/x-wiki '''കേരളത്തിലെ പുരസ്കാരങ്ങളുടെ പട്ടിക''' കേരളത്തിൽ ഇന്നു വിവിധ മേഖലകളിൽ നൽകപ്പെടുന്ന എല്ലാ പുരസ്കാരങ്ങളുടെയും പട്ടികയാണ്. ==സാഹിത്യപുരസ്കാരങ്ങൾ== {| class="wikitable" |- ! പുരസ്കാരത്തിന്റെ പേര് !! നൽകുന്നത് !! ഉൾപ്പെടുന്നത് |- | [[ഒ. വി. വിജയൻ പുരസ്കാരം]] || നവീന സാംസ്കാരിക കലാകേന്ദ്രം || രൂ. 50001 |- | [[വയലാർ അവാർഡ്]] || - || - |- | [[മഹാകവി മൂലൂർ അവാർഡ്]] || - || - |- | [[സാഹിത്യ അക്കാദമി പുരസ്കാരം]] || - || - |- | [[മാധവിക്കുട്ടി പുരസ്കാരം]] || പുന്നയൂർക്കുളം സാഹിത്യ സമിതി || ഫലകം |- | [[ആശാൻ പ്രൈസ്]] <ref>http://www.thehindu.com/news/cities/kozhikode/adonis-bags-kumaran-asan-world-prize-for-poetry/article7073431.ece#</ref> || - || - |- | [[മഹാകവി പി കുഞ്ഞിരാമൻനായർ പുരസ്കാരം]] || - || - |- | [[ഉള്ളൂർ അവാർഡ്]] || - || - |- | [[വള്ളത്തോൾ അവാർഡ്]] || - || - |- | [[കണ്ണശ്ശ സ്മാരക അവാർഡ്]] || - || - |- | [[ബഷീർ സാഹിത്യ പുരസ്കാരം]]|| - || - |- | [[ഓടക്കുഴൽ പുരസ്കാരം]] || - || - |- | [[അബുദാബി ശക്തി അവാർഡ്]] || - || - |- | *[[സഞ്ജയൻ അവാർഡ്‌]] || - || - |- | [[സാഹിത്യപരിഷത്ത് അവാർഡ്]] || - || - |- | [[സാഹിത്യപരിഷത്ത് സമഗ്ര സംഭാവനാ പുരസ്കാരം]] || - || - |- | [[മാമ്പൂ സാഹിത്യ പുരസ്കാരം]] || - || - |- | [[രാമാശ്രമം ട്രസ്റ്റ് അവാർഡ്]] || - || - |- | [[പന്തളം കേരളവർമ്മ അവാർഡ്]] || - || - |- | [[മലയാള ഭാഷാ പാഠശാല പുരസ്കാരം]] || - || - |- | [[സംസ്ഥാന ബാല സാഹിത്യ ഇൻസ്റ്റിറ്റ്യൂട്ട് അവാർഡ് ]] || - || - |- | [[കൈരളി ബുക്ക് ട്രസ്റ്റിന്റെ ബാലസാഹിത്യ അവാർഡ്]] || - || - |- | [[ശൂരനാട് കുഞ്ഞൻ‌പിള്ള അവാർഡ്]] || -|| - |- | [[ഉള്ളൂർ എൻ[[വാമദേവൻ പുരസ്‌കാരം]]ഡോവ്‌മെന്റ് അവാർഡ്]] || - || - |- | [[എസ്.കെ. പൊറ്റെക്കാട്ട് അവാർഡ്]] || - || - |- | [[മഹാകവി പി കുഞ്ഞിരാമൻ നായർ കവിതാ പുരസ്കാരം]] || - || - |- | [[എസ് ഗുപ്തൻ നായർ പുരസ്കാരം]] || - || - |- | [[മൂർത്തീദേവി പുരസ്കാരം]] || - || - |- | [[അങ്കണം സാഹിത്യ അവാർഡ്]] || - || - |- | [[തകഴി സാഹിത്യ പുരസ്കാരം]]<ref>http://news.keralakaumudi.com/beta/subsection.php?CatId=Mw==&sc=MTg=</ref> || കളത്തിലെ എഴുത്ത് || കളത്തിലെ എഴുത്ത് |- | [[എം പി കുമാരൻ സാഹിത്യ പുരസ്കാരം]] || -|| - |-[[സമഗ്രസംഭാവനക്കുള്ള ഒമാൻ കൾച്ചറൽ സെന്ററിന്റെ പുരസ്കാരം]] | [[ബലിചന്ദനം പ്രതിഭാ പുരസ്കാരം]] || - || - |- | [[കോഴിശ്ശേരി ബലരാമൻ പുരസ്കാരം]] <ref>http://news.keralakaumudi.com/beta/news.php?NewsId=TlRWTTAyNjczMzU=&xP=Q1lC&xDT=MjAxNi0wMS0xNSAwMzowMzowMA==&xD=MQ==&cID=Mw==</ref> || - || - |- | [[പത്‌മപ്രഭാപുരസ്കാരം]] || -|| - |- | [[ലൈബ്രറി കൗൺസിൽ സാഹിത്യ പുരസ്കാരം]]<ref>http://news.keralakaumudi.com/beta/news.php?NewsId=TlRWTTAyOTU3Nzg=&xP=RExZ&xDT=MjAxNi0wNC0wMSAwMTowMjowMA==&xD=MQ==&cID=Mw==</ref> || -|| - |- | [[തത്ത്വമസി സാംസ്കാരികവേദി പുരസ്കാരം]] || || - |- | [[കുഞ്ചൻ ഹാസ്യപ്രതിഭാ പുരസ്കാരം]] || || - |- | [[ബാല്യകാലസഖി പുരസ്കാരം]] || || - |- | [[സ്വദേശാഭിമാനി സ്മാരക അവാർഡ്]] || || - |- | [[വാമദേവൻ പുരസ്‌കാരം]] || || - |- | [[തുളസീവന പുരസ്കാരം]] || || - |- | [[മുട്ടത്തുവർക്കി ഫൗണ്ടേഷൻ സാഹിത്യ പുരസ്കാരം]] || || - |- | [[മുട്ടത്തുവർക്കി സാഹിത്യപുരസ്കാരം]]<ref>http://news.keralakaumudi.com/beta/news.php?NewsId=TktUTTAxMzE1NzA=&xP=RExZ&xDT=MjAxNi0wNC0yOSAwMTo0NTowMA==&xD=MQ==&cID=Mw==</ref> || || - |- | [[സമഗ്രസംഭാവനക്കുള്ള ഒമാൻ കൾച്ചറൽ സെന്ററിന്റെ പുരസ്കാരം]] || - || -[[അൾ കേരള സോഷ്യൽ സർവീസ് അസോസിയേഷൻ സംസ്ഥാന അവാർഡ്]] |- | [[കമലാസുരയ്യ ചെറുകഥാ അവാർഡ്]]<ref>http://news.keralakaumudi.com/beta/news.php?NewsId=TlRWTTAzMTg3Mzk=&xP=Q1lC&xDT=MjAxNi0wNi0wNSAxMDowMzowMA==&xD=MQ==&cID=Mw==</ref> || - || - |- | [[കൃഷ്ണഗീതി പുരസ്‌കാരം]] || || - |- | [[കെ. വിജയരാഘവൻ പുരസ്കാരം]]<ref>http://news.keralakaumudi.com/beta/news.php?NewsId=TkNSUDAxMDI0MjE=&xP=RExZ&xDT=MjAxNi0wNi0xNCAwMDoxMDowMA==&xD=MQ==&cID=Mw==</ref> || || |- | [[പി. കെ. റോസി സ്മാരക അവാർഡ്]]<ref>http://news.keralakaumudi.com/beta/subsection.php?CatId=Mw==&sc=MTg=</ref> || || |- | [[ആർ. പ്രകാശം മെമ്മോറിയൽ എൻറോവ്മെന്റ്]] || || |- | [[എം പി മൻമഥൻ പുരസ്കാരം]] <ref>https://www.kalakaumudi.com/kerala/prof-m-p-manmadhan-award-conferred-on-adoor-gopalakrishnan-9363276</ref>|| അക്ഷയ പുസ്തകനിധി എബനേസർ എജ്യൂക്കേഷണൽ അസോസിയേഷൻ || 1 ലക്ഷം രൂപ, ശിൽപം, സാക്ഷ്യപത്രം |- | [[കേരള സംസ്ഥാന യുവജന കമ്മീഷൻ യൂത്ത് യൂത്ത് ഐക്കൺ അവാർഡുകൾ]]|| || |- | [[അൾ കേരള സോഷ്യൽ സർവീസ് അസോസിയേഷൻ സംസ്ഥാന അവാർഡ്]] || || |- | [[കെ. സുരേന്ദ്രൻ നോവൽ പുരസ്കാരം]] <ref>http://news.keralakaumudi.com/beta/news.php?NewsId=TlRWTTAyNTA4MjY=&xP=RExZ&xDT=MjAxNS0xMi0wMSAwMzowMDowMA==&xD=MQ==&cID=Mw==</ref> || || |- |മനോരാജ് കഥാസമാഹാര പുരസ്കാരം |മനോരാജ് പുരസ്കാര സമിതി<ref>{{Cite web|url=https://www.facebook.com/ManorajPuraskaraSamithi|title=ഫേസ്ബുക്ക്}}</ref> |രൂ. 33333 |- | [[കെ. സുരേന്ദ്രൻ നോവൽ പുരസ്കാരം]] <ref>http://news.keralakaumudi.com/beta/news.php?NewsId=TlRWTTAyNTA4MjY=&xP=RExZ&xDT=MjAxNS0xMi0wMSAwMzowMDowMA==&xD=MQ==&cID=Mw==</ref> || || |- | [jc ഡാനിയേൽ നന്മ പുരസ്കാരം]] <ref>http://news.keralakaumudi.com/beta/news.php?NewsId=TlRWTTAyNTA4MjY=&xP=RExZ&xDT=MjAxNS0xMi0wMSAwMzowMDowMA==&xD=MQ==&cID=Mw==</ref> || || |} ==സംഗീത പുരസ്കാരങ്ങൾ== *[[മികച്ച സംഗീതസംവിധായകനുള്ള മാതൃഭൂമി പുരസ്കാരം]] *[[സ്വാതിതിരുനാൾ സംഗീതപുരസ്കാരം]] *[[കേരള സംഗീത നാടക അക്കാദമി പുരസ്കാരം]] *[[സോപാനം സംഗീതരത്ന പുരസ്കാരം]] *[[സംഗീത സംപൂർണ്ണ പുരസ്കാരം]] *[[സംഗീത കലാനിധി പുരസ്‌കാരം]] *[[ എം. എസ്. സുബ്ബലക്ഷ്മി അവാർഡ് ]] <ref>{{Cite web |url=http://www.currentaffairsonline.in/news.php?id=3504&news=Mathangi%20Sathyamurthy%20Karnataka%20musician%20selected%20for%20M%20S%20Subbulakshmi%20Award |title=ആർക്കൈവ് പകർപ്പ് |access-date=2016-06-29 |archive-date=2017-02-24 |archive-url=https://web.archive.org/web/20170224081929/http://currentaffairsonline.in/news.php?id=3504&news=Mathangi%20Sathyamurthy%20Karnataka%20musician%20selected%20for%20M%20S%20Subbulakshmi%20Award |url-status=dead }}</ref> *[[മഹാരാജപുരം സന്താനം പുരസ്കാരം]] ==സിനിമാ പുരസ്കാരങ്ങൾ== *[[കേരളസംസ്ഥാന ചലച്ചിത്രപുരസ്കാരം|സംസ്ഥാന സർക്കാർ സിനിമാ പുരസ്കാരങ്ങൾ]] *[[ഈസ്റ്റേൺ ചെമ്മീൻ രാജ്യാന്തര ഹ്രസ്വചിത്ര അവാർഡ്]] *[[ജെ.സി. ദാനിയേൽ പുരസ്കാരം]] *[[കേരള ഫിലിം പ്രൊഡ്യൂസേഴ്‌സ് അസോസിയേഷൻ അവാർഡുകൾ]] *[[കേരള ഫിലിം ക്രിറ്റിക്സ് അവാർഡുകൾ]]<ref>http://emalayalee.com/varthaFull.php?newsId=121837</ref> *[[മലയാളശ്രീ അവാർഡ്]] നമ്മുടെ മലയാളം ഓൺലൈൻ മാഗസിൻ <ref>{{Cite web |url=http://nammudemalayalam.com/archives/263 |title=ആർക്കൈവ് പകർപ്പ് |access-date=2016-07-11 |archive-date=2016-07-24 |archive-url=https://web.archive.org/web/20160724093955/http://nammudemalayalam.com/archives/263 |url-status=dead }}</ref> *[[സജി പരവൂർ സ്മാരക ചലച്ചിത്രപുരസ്കാരം]] ==നാടകപുരസ്കാരങ്ങൾ== *[[കേരള സംഗീത നാടക അക്കാദമി പ്രവാസി പുരസ്കാരങ്ങൾ]] <ref>http://news.keralakaumudi.com/beta/news.php?NewsId=TlRWTTAyNTYwNzQ=&xP=RExZ&xDT=MjAxNS0xMi0xNiAwMDoxMDowMA==&xD=MQ==&cID=Mw==</ref> *[[നാടകരംഗത്തെ സമഗ്ര സംഭാവനകൾക്കുള്ള ഒ. മാധവൻ പുരസ്കാരം]] *[[കേരള സംഗീത നാടക അക്കാദമി സംസ്ഥാന നാടക അവാർഡ്]] *[[ഓച്ചിറ വേലുക്കുട്ടി സ്മാരക പുരസ്കാരം]] {| class="wikitable" |- !പുരസ്കാരത്തിന്റെ പേര് !! നൽകുന്നത് !! പുരസ്കാരത്തിൽ അടങ്ങിയത് |- | ഓച്ചിറ വേലുക്കുട്ടി സ്മാരക പുരസ്കാരം || നവഭാരത ചാരിറ്റബിൾ ട്രസ്റ്റ് || - |- | -|| 15000 || - | കേരള സംഗീത നാടക അക്കാദമി പ്രവാസി പുരസ്കാരങ്ങൾ || കേരള സംഗീത നാടക അക്കാദമി || - |- | നാടകരംഗത്തെ സമഗ്ര സംഭാവനകൾക്കുള്ള ഒ. മാധവൻ പുരസ്കാരം|| || - |- |} ==ഫോട്ടൊഗ്രഫി പുരസ്കാരം== {| class="wikitable" |- !പുരസ്കാരത്തിന്റെ പേര് !! നൽകുന്നത് !! പുരസ്കാരത്തിൽ അടങ്ങിയത് |- | വിക്ടർ ജോർജ്ജ് സ്മാരക ഫൊട്ടോഗ്രഫി പുരസ്കാരം || പത്തനംതിട്ട പ്രസ് ക്ലബ്ബ് || - |- | -|| - || - |} ==ടെലിവിഷൻ പുരസ്കാരങ്ങൾ== * [[കേരളസംസ്ഥാന ടെലിവിഷൻ പുരസ്കാരം]] *[[അടൂർഭാസി ടെലിവിഷൻ പുരസ്കാരം]] *[[ജസ്റ്റിസ് വിആർ കൃഷ്ണയ്യർ ഫൗണ്ടേഷൻ വനിത ശാക്തീകരണ മാധ്യമ അവാർഡുകൾ]] * ടെലിവിഷൻ പ്രോഗ്രാം പ്രെമോഷൻ കൗൺസിൽ കേരള അവാർഡ് ==റേഡിയോ പുരസ്കാരങ്ങൾ== TPPC Radio Award class="wikitable" |- ! പുരസ്കാരത്തിന്റെ പേര് !! നൽകുന്നത് !! ഉൾപ്പെടുന്നത് |- | രചനാ അവാർഡ് || - || - |- |} ==ശാസ്ത്ര പുരസ്കാരങ്ങൾ== *[[സംസ്ഥാന ശാസ്ത്ര സാങ്കേതിക പരിസ്ഥിതി കൗൺസിലിന്റെ ശാസ്ത്ര സാഹിത്യ പുരസ്‌കാരം]] *[[കേരള സർക്കാരിന്റെ ഊർജ്ജ സംരക്ഷണ അവാർഡ്]] *[[കേരള ശാസ്ത്ര സാഹിത്യ അവാർഡുകൾ]] [[സംസ്ഥാന ശാസ്ത്ര സാങ്കേതിക പരിസ്ഥിതി കൗൺസിൽ]] *[[മലിനീകരണ നിയന്ത്രണ അവാർഡ്]] [[കേരള സംസ്ഥാന മലിനീകരണ നിയന്ത്രണ ബോർഡ്]]<ref>{{Cite web |url=http://www.quilandymunicipality.in/Award-2016 |title=ആർക്കൈവ് പകർപ്പ് |access-date=2016-07-11 |archive-date=2017-04-05 |archive-url=https://web.archive.org/web/20170405035650/http://www.quilandymunicipality.in/Award-2016 |url-status=dead }}</ref> *[[ബാല ശാസ്ത്രസാഹിത്യ അവാർഡ്]] [[കേരള സർക്കാരിന്റെ ശാസ്ത്ര സാങ്കേതിക പരിസ്ഥിതി കമ്മിറ്റി]] ==കലാപുരസ്കാരങ്ങൾ== * * * {| class="wikitable" |- ! പുരസ്കാരത്തിന്റെ പേര് !! നൽകുന്നത് !! ഉൾപ്പെടുന്നത് |- | [[കേരള കലാമണ്ഡലം പുരസ്കാരം]] || [[കേരള കലാമണ്ഡലം]] || വിവിധ തുകകകൾ വിവിധ വിഭാഗത്തിൽ |- | [[നിശാഗന്ധി പുരസ്കാരം]] || - || - |- | [[എം. കെ. കെ. നായർ സ്മാരക പുരസ്കാരങ്ങൾ]] <ref>http://news.keralakaumudi.com/beta/news.php?NewsId=TlRWTTAyNjAyNTc=&xP=RExZ&xDT=MjAxNS0xMi0yNyAwMDowOTowMA==&xD=MQ==&cID=Mw==</ref>|| - || - |- | [[സംഗീത നാടക അക്കാദമിയുടെ കലാരത്ന പുരസ്കാരം]] <ref>http://news.keralakaumudi.com/beta/news.php?NewsId=TlRTUjAwNzQ2ODI=&xP=RExZ&xDT=MjAxNi0wMS0xNSAwMDowNjowMA==&xD=MQ==&cID=Mw==</ref> || [[കേരള സംഗീത നാടക അക്കാദമി]] || - |- |[[കേരള ഫോക്‌ലോർ അക്കാദമി പുരസ്‌കാരം]] |[[കേരള ഫോക്‌ലോർ അക്കാദമി]] | |} ==വിദ്യാഭ്യാസ പുരസ്കാരങ്ങൾ== *[[സംസ്ഥാന അദ്ധ്യാപക അവാർഡ്]] *[[രാജാ രവിവർമ്മ അവാർഡ്]] *[[പി. കെ. കാലൻ അവാർഡ്]] [[കേരള ഫോക്ക്‌ലോർ അക്കാദമി]] *[[പ്രഥമ ചാൻസിലേഴ്‌സ് അവാർഡ്]] *[[ശൈഖ് സായിദ് വിദ്യാഭ്യാസ അവാർഡുകൾ]] ==സാങ്കേതിക പുരസ്കാരങ്ങൾ== *[[കൈരളി-പീപ്പിൾ ഇന്നോടെക് പുരസ്കാരം]] * ==കായികപുരസ്കാരങ്ങൾ== {| class="wikitable" |- ! പുരസ്കാരത്തിന്റെ പേര് !! നൽകുന്നത് !! പുരസ്കാരത്തിൽ ഉൾപ്പെടുന്നത് |- | [[സമഗ്ര സംഭാവനയ്ക്കുള്ള ഒളിമ്പിക് കായിക പുരസ്കാരം]] || - || - |- | [[ജി.വി. രാജ പുരസ്കാരം]] || [[കേരള സ്പോട്സ് കൗൺസിൽ]]|| - |- | [[കേരള ക്രിക്കറ്റ് അസോസ്സിയേഷൻ വാർഷിക പുരസ്കാരങ്ങൾ]]<ref>http://janayugomonline.com</ref> || - || - |- | [[ജീജാാഭായി പുരസ്കാരം]] || [[കേരള കായികവേദി]] || - |} ==മാധ്യമപുരസ്കാരങ്ങൾ== {| class="wikitable" |- ! പുരസ്കാരത്തിന്റെ പേര് !! നൽകുന്നത് !! പുരസ്കാരത്തിൽ ഉൾപ്പെടുന്നത് |- | [[നിയമസഭാ മാദ്ധ്യമ അവാർഡ് ]] || - || - |- | [[കേരള മീഡിയ അക്കാദമി മാധ്യമ അവാർഡുകൾ]] || [[]]|| - |- | [[ചൊവ്വര പരമേശ്വരൻ അവാർഡ്]] || [[കേരള പ്രസ് അക്കാദമി]] || - |- | [[ഗിഫ മാദ്ധ്യമ പുരസ്കാരം]] || [[ഗൾഫ് ഇന്ത്യ ഫ്രൺഷിപ് അസോസിയേഷൻ]] || 25000 രൂപയും ഫലകവും -|| |} ==മറ്റു പുരസ്കാരങ്ങൾ== *[[വി. സി. പത്മനാഭൻ സ്മാരക അവാർഡ്]] *[[ലയൺസ് ക്ലബ്ബ് അവാർഡ്സ്]] *[[റിസർച്ച് എക്സലൻസ് അവാർഡ്]] <ref>http://news.keralakaumudi.com/beta/news.php?NewsId=TlRWTTAyNTc1Mjc=&xP=RExZ&xDT=MjAxNS0xMi0xOSAwMDoyMjowMA==&xD=MQ==&cID=Mw==</ref> *[[ശ്രീ ചിത്തിരതിരുനാൾ പുരസ്കാരം]] <ref>http://news.keralakaumudi.com/beta/news.php?NewsId=TlRWTTAyNjU1NTc=&xP=Q1lC&xDT=MjAxNi0wMS0xMCAwMDozNjowMA==&xD=MQ==&cID=Mw==</ref> *[[ഗാന്ധിസ്മൃതി പുരസ്കാരം]] <ref>http://news.keralakaumudi.com/beta/news.php?NewsId=TkVLTTAxMDQxMDQ=&xP=RExZ&xDT=MjAxNS0xMi0wNSAwMzowNTowMA==&xD=MQ==&cID=Mw==</ref> *[[പി. എസ്. ജോൺ അവാർഡ്]]<ref>http://news.keralakaumudi.com/beta/news.php?NewsId=TkVLTTAxMDQxMTA=&xP=RExZ&xDT=MjAxNS0xMi0wNSAwMzowMDowMA==&xD=MQ==&cID=Mw==</ref> *[[കൃഷ്ണയ്യർ അവാർഡ്]] <ref>http://news.keralakaumudi.com/beta/news.php?NewsId=TkVLTTAxMDM2MjI=&xP=RExZ&xDT=MjAxNS0xMi0wMiAwMzowMDowMA==&xD=MQ==&cID=Mw==</ref> *[[വിക്ടർ ജോർജ്ജ് സ്മാരക ഫോട്ടോഗ്രഫിപുരസ്കാരം]] *[[മാധ്യമ പ്രതിഭാ പുരസ്കാരം ]] *[[കേരള മീഡിയ അക്കാദമി മാധ്യമ അവാർഡുകൾ]]<ref>http://keralamediaacademy.org</ref><ref>http://origin.mangalam.com/print-edition/keralam/379572{{പ്രവർത്തിക്കാത്ത കണ്ണി|date=ഓഗസ്റ്റ് 2021 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }}</ref> *[[വനമിത്ര പുരസ്കാരങ്ങൾ]]<ref>http://www.deepika.com/News_Cat2_sub.aspx?catcode=cat2&newscode=389812</ref> *[[കേരള സിറ്റിസൺ ഫോറം അവാർഡുകൾ]] *[[ചൊവ്വര പരമേശ്വരൻ അവാർഡ്]] [[കേരള പ്രസ് അക്കാദമി]] *[[സംസ്ഥാന കാർഷിക അവാർഡുകൾ]] *[[ധനം ബിസിനസ് എക്‌സലൻസ് അവാർഡ്]] *[[ഗിഫ മാദ്ധ്യമ പുരസ്കാരം]] *[[ലീഡർ കെ. കരുണാകരൻ പുരസ്കാരം]] *[[കേരള സാമൂഹ്യനീതി വകുപ്പ്, വനിതാരത്നം പുരസ്കാരം]] <ref>http://suprabhaatham.com/%E0%B4%B5%E0%B4%A8%E0%B4%BF%E0%B4%A4%E0%B4%BE%E0%B4%B0%E0%B4%A4%E0%B5%8D%E2%80%8C%E0%B4%A8%E0%B4%82-%E0%B4%AA%E0%B5%81%E0%B4%B0%E0%B4%B8%E0%B5%8D%E2%80%8C%E0%B4%95%E0%B4%BE%E0%B4%B0%E0%B4%99%E0%B5%8D/</ref> *[[ജേസിസ് എക്സലൻസ് അവാർഡ്]] *[[നിയമസഭാ മാദ്ധ്യമ അവാർഡ്]] <ref>https://www.mathrubhumi.com/news/kerala/kerala-legislative-assembly-media-award-sooraj-sukumaran-dr-g-prasad-kumar-1.9422025</ref> ടെലിവിഷൻ പ്രോഗ്രാം പ്രെമോഷൻ കൗൺസിൽ മാധ്യമ അവാർഡ് ==മതപരമായ പുരസ്കാരങ്ങൾ== {| class="wikitable" |- ! പുരസ്കാരത്തിന്റെ പേര് !! നൽകുന്നത് !! ഉൾപ്പെടുന്നത് |- | നിരപ്പേൽ മതസൗഹാർദ്ദ പുരസ്കാരം || നിരപ്പേൽ ട്രസ്റ്റ്, കോട്ടയം || 50,000 |- | [[കെസിബിസി മതാധ്യാപക അവാർഡുകൾ]] || - || - |- | [[കേരള മാപ്പിള കലാഭവൻ അവാർഡുകൾ]] || - || - |- | [[ഖുർആൻ സ്റ്റഡി സെന്റർ കേരള അവാർഡുകൾ]] || - || - |- | [[നൂറുൽ ഉലമാ അവാർഡ്‌]] [[സഅദി പണ്ഡിതസഭ (മജ്‌ലിസുൽ ഉലമാഇ സ്സഅദിയ്യീൻ )]] || - || - |- | യാക്കോബായ സഭാ പുരസ്കാരം || യാക്കോബായ സഭാ || 100000+പ്രശസ്തിപത്രം |- | [[കേരള സംസ്ഥാന പൗരാവകാശ സംരക്ഷണ സമിതി അവാർഡ് ]] || - || - |- | [[സഹകാർമിത്ര പുരസ്കാരം ]] ||കോ ഓപ്പറേറ്റേഴ്സ് ഫെഡറേഷൻ || 10,000 |- | [[അൽമായ പ്രേഷിതൻ പുരസ്കാരം ]] || കത്തോലിക്ക കോൺഗ്രസ്സ് || - |} ==അവലംബം== {{reflist}} [[വർഗ്ഗം:കേരളവുമായി ബന്ധപ്പെട്ട പട്ടികകൾ]] [[വർഗ്ഗം:കേരളത്തിലെ പുരസ്കാരങ്ങൾ|*]] buv8o1utpf52z11fl4ih2ewk159wtt2 4533784 4533783 2025-06-15T20:24:42Z Ramjchandran 40817 4533784 wikitext text/x-wiki '''കേരളത്തിലെ പുരസ്കാരങ്ങളുടെ പട്ടിക''' കേരളത്തിൽ ഇന്നു വിവിധ മേഖലകളിൽ നൽകപ്പെടുന്ന എല്ലാ പുരസ്കാരങ്ങളുടെയും പട്ടികയാണ്. ==സാഹിത്യപുരസ്കാരങ്ങൾ== {| class="wikitable" |- ! പുരസ്കാരത്തിന്റെ പേര് !! നൽകുന്നത് !! ഉൾപ്പെടുന്നത് |- | [[ഒ. വി. വിജയൻ പുരസ്കാരം]] || നവീന സാംസ്കാരിക കലാകേന്ദ്രം || രൂ. 50001 |- | [[വയലാർ അവാർഡ്]] || - || - |- | [[മഹാകവി മൂലൂർ അവാർഡ്]] || - || - |- | [[സാഹിത്യ അക്കാദമി പുരസ്കാരം]] || - || - |- | [[മാധവിക്കുട്ടി പുരസ്കാരം]] || പുന്നയൂർക്കുളം സാഹിത്യ സമിതി || ഫലകം |- | [[ആശാൻ പ്രൈസ്]] <ref>http://www.thehindu.com/news/cities/kozhikode/adonis-bags-kumaran-asan-world-prize-for-poetry/article7073431.ece#</ref> || - || - |- | [[മഹാകവി പി കുഞ്ഞിരാമൻനായർ പുരസ്കാരം]] || - || - |- | [[ഉള്ളൂർ അവാർഡ്]] || - || - |- | [[വള്ളത്തോൾ അവാർഡ്]] || - || - |- | [[കണ്ണശ്ശ സ്മാരക അവാർഡ്]] || - || - |- | [[ബഷീർ സാഹിത്യ പുരസ്കാരം]]|| - || - |- | [[ഓടക്കുഴൽ പുരസ്കാരം]] || - || - |- | [[അബുദാബി ശക്തി അവാർഡ്]] || - || - |- | *[[സഞ്ജയൻ അവാർഡ്‌]] || - || - |- | [[സാഹിത്യപരിഷത്ത് അവാർഡ്]] || - || - |- | [[സാഹിത്യപരിഷത്ത് സമഗ്ര സംഭാവനാ പുരസ്കാരം]] || - || - |- | [[മാമ്പൂ സാഹിത്യ പുരസ്കാരം]] || - || - |- | [[രാമാശ്രമം ട്രസ്റ്റ് അവാർഡ്]] || - || - |- | [[പന്തളം കേരളവർമ്മ അവാർഡ്]] || - || - |- | [[മലയാള ഭാഷാ പാഠശാല പുരസ്കാരം]] || - || - |- | [[സംസ്ഥാന ബാല സാഹിത്യ ഇൻസ്റ്റിറ്റ്യൂട്ട് അവാർഡ് ]] || - || - |- | [[കൈരളി ബുക്ക് ട്രസ്റ്റിന്റെ ബാലസാഹിത്യ അവാർഡ്]] || - || - |- | [[ശൂരനാട് കുഞ്ഞൻ‌പിള്ള അവാർഡ്]] || -|| - |- | [[ഉള്ളൂർ എൻ വാമദേവൻ എൻഡോവ്മെന്റ് അവാർഡ്]] || - || - |- | [[എസ്.കെ. പൊറ്റെക്കാട്ട് അവാർഡ്]] || - || - |- | [[മഹാകവി പി കുഞ്ഞിരാമൻ നായർ കവിതാ പുരസ്കാരം]] || - || - |- | [[എസ് ഗുപ്തൻ നായർ പുരസ്കാരം]] || - || - |- | [[മൂർത്തീദേവി പുരസ്കാരം]] || - || - |- | [[അങ്കണം സാഹിത്യ അവാർഡ്]] || - || - |- | [[തകഴി സാഹിത്യ പുരസ്കാരം]]<ref>http://news.keralakaumudi.com/beta/subsection.php?CatId=Mw==&sc=MTg=</ref> || കളത്തിലെ എഴുത്ത് || കളത്തിലെ എഴുത്ത് |- | [[എം പി കുമാരൻ സാഹിത്യ പുരസ്കാരം]] || -|| - |-[[സമഗ്രസംഭാവനക്കുള്ള ഒമാൻ കൾച്ചറൽ സെന്ററിന്റെ പുരസ്കാരം]] | [[ബലിചന്ദനം പ്രതിഭാ പുരസ്കാരം]] || - || - |- | [[കോഴിശ്ശേരി ബലരാമൻ പുരസ്കാരം]] <ref>http://news.keralakaumudi.com/beta/news.php?NewsId=TlRWTTAyNjczMzU=&xP=Q1lC&xDT=MjAxNi0wMS0xNSAwMzowMzowMA==&xD=MQ==&cID=Mw==</ref> || - || - |- | [[പത്‌മപ്രഭാപുരസ്കാരം]] || -|| - |- | [[ലൈബ്രറി കൗൺസിൽ സാഹിത്യ പുരസ്കാരം]]<ref>http://news.keralakaumudi.com/beta/news.php?NewsId=TlRWTTAyOTU3Nzg=&xP=RExZ&xDT=MjAxNi0wNC0wMSAwMTowMjowMA==&xD=MQ==&cID=Mw==</ref> || -|| - |- | [[തത്ത്വമസി സാംസ്കാരികവേദി പുരസ്കാരം]] || || - |- | [[കുഞ്ചൻ ഹാസ്യപ്രതിഭാ പുരസ്കാരം]] || || - |- | [[ബാല്യകാലസഖി പുരസ്കാരം]] || || - |- | [[സ്വദേശാഭിമാനി സ്മാരക അവാർഡ്]] || || - |- | [[വാമദേവൻ പുരസ്‌കാരം]] || || - |- | [[തുളസീവന പുരസ്കാരം]] || || - |- | [[മുട്ടത്തുവർക്കി ഫൗണ്ടേഷൻ സാഹിത്യ പുരസ്കാരം]] || || - |- | [[മുട്ടത്തുവർക്കി സാഹിത്യപുരസ്കാരം]]<ref>http://news.keralakaumudi.com/beta/news.php?NewsId=TktUTTAxMzE1NzA=&xP=RExZ&xDT=MjAxNi0wNC0yOSAwMTo0NTowMA==&xD=MQ==&cID=Mw==</ref> || || - |- | [[സമഗ്രസംഭാവനക്കുള്ള ഒമാൻ കൾച്ചറൽ സെന്ററിന്റെ പുരസ്കാരം]] || - || -[[അൾ കേരള സോഷ്യൽ സർവീസ് അസോസിയേഷൻ സംസ്ഥാന അവാർഡ്]] |- | [[കമലാസുരയ്യ ചെറുകഥാ അവാർഡ്]]<ref>http://news.keralakaumudi.com/beta/news.php?NewsId=TlRWTTAzMTg3Mzk=&xP=Q1lC&xDT=MjAxNi0wNi0wNSAxMDowMzowMA==&xD=MQ==&cID=Mw==</ref> || - || - |- | [[കൃഷ്ണഗീതി പുരസ്‌കാരം]] || || - |- | [[കെ. വിജയരാഘവൻ പുരസ്കാരം]]<ref>http://news.keralakaumudi.com/beta/news.php?NewsId=TkNSUDAxMDI0MjE=&xP=RExZ&xDT=MjAxNi0wNi0xNCAwMDoxMDowMA==&xD=MQ==&cID=Mw==</ref> || || |- | [[പി. കെ. റോസി സ്മാരക അവാർഡ്]]<ref>http://news.keralakaumudi.com/beta/subsection.php?CatId=Mw==&sc=MTg=</ref> || || |- | [[ആർ. പ്രകാശം മെമ്മോറിയൽ എൻറോവ്മെന്റ്]] || || |- | [[എം പി മൻമഥൻ പുരസ്കാരം]] <ref>https://www.kalakaumudi.com/kerala/prof-m-p-manmadhan-award-conferred-on-adoor-gopalakrishnan-9363276</ref>|| അക്ഷയ പുസ്തകനിധി എബനേസർ എജ്യൂക്കേഷണൽ അസോസിയേഷൻ || 1 ലക്ഷം രൂപ, ശിൽപം, സാക്ഷ്യപത്രം |- | [[കേരള സംസ്ഥാന യുവജന കമ്മീഷൻ യൂത്ത് യൂത്ത് ഐക്കൺ അവാർഡുകൾ]]|| || |- | [[അൾ കേരള സോഷ്യൽ സർവീസ് അസോസിയേഷൻ സംസ്ഥാന അവാർഡ്]] || || |- | [[കെ. സുരേന്ദ്രൻ നോവൽ പുരസ്കാരം]] <ref>http://news.keralakaumudi.com/beta/news.php?NewsId=TlRWTTAyNTA4MjY=&xP=RExZ&xDT=MjAxNS0xMi0wMSAwMzowMDowMA==&xD=MQ==&cID=Mw==</ref> || || |- |മനോരാജ് കഥാസമാഹാര പുരസ്കാരം |മനോരാജ് പുരസ്കാര സമിതി<ref>{{Cite web|url=https://www.facebook.com/ManorajPuraskaraSamithi|title=ഫേസ്ബുക്ക്}}</ref> |രൂ. 33333 |- | [[കെ. സുരേന്ദ്രൻ നോവൽ പുരസ്കാരം]] <ref>http://news.keralakaumudi.com/beta/news.php?NewsId=TlRWTTAyNTA4MjY=&xP=RExZ&xDT=MjAxNS0xMi0wMSAwMzowMDowMA==&xD=MQ==&cID=Mw==</ref> || || |- | [jc ഡാനിയേൽ നന്മ പുരസ്കാരം]] <ref>http://news.keralakaumudi.com/beta/news.php?NewsId=TlRWTTAyNTA4MjY=&xP=RExZ&xDT=MjAxNS0xMi0wMSAwMzowMDowMA==&xD=MQ==&cID=Mw==</ref> || || |} ==സംഗീത പുരസ്കാരങ്ങൾ== *[[മികച്ച സംഗീതസംവിധായകനുള്ള മാതൃഭൂമി പുരസ്കാരം]] *[[സ്വാതിതിരുനാൾ സംഗീതപുരസ്കാരം]] *[[കേരള സംഗീത നാടക അക്കാദമി പുരസ്കാരം]] *[[സോപാനം സംഗീതരത്ന പുരസ്കാരം]] *[[സംഗീത സംപൂർണ്ണ പുരസ്കാരം]] *[[സംഗീത കലാനിധി പുരസ്‌കാരം]] *[[ എം. എസ്. സുബ്ബലക്ഷ്മി അവാർഡ് ]] <ref>{{Cite web |url=http://www.currentaffairsonline.in/news.php?id=3504&news=Mathangi%20Sathyamurthy%20Karnataka%20musician%20selected%20for%20M%20S%20Subbulakshmi%20Award |title=ആർക്കൈവ് പകർപ്പ് |access-date=2016-06-29 |archive-date=2017-02-24 |archive-url=https://web.archive.org/web/20170224081929/http://currentaffairsonline.in/news.php?id=3504&news=Mathangi%20Sathyamurthy%20Karnataka%20musician%20selected%20for%20M%20S%20Subbulakshmi%20Award |url-status=dead }}</ref> *[[മഹാരാജപുരം സന്താനം പുരസ്കാരം]] ==സിനിമാ പുരസ്കാരങ്ങൾ== *[[കേരളസംസ്ഥാന ചലച്ചിത്രപുരസ്കാരം|സംസ്ഥാന സർക്കാർ സിനിമാ പുരസ്കാരങ്ങൾ]] *[[ഈസ്റ്റേൺ ചെമ്മീൻ രാജ്യാന്തര ഹ്രസ്വചിത്ര അവാർഡ്]] *[[ജെ.സി. ദാനിയേൽ പുരസ്കാരം]] *[[കേരള ഫിലിം പ്രൊഡ്യൂസേഴ്‌സ് അസോസിയേഷൻ അവാർഡുകൾ]] *[[കേരള ഫിലിം ക്രിറ്റിക്സ് അവാർഡുകൾ]]<ref>http://emalayalee.com/varthaFull.php?newsId=121837</ref> *[[മലയാളശ്രീ അവാർഡ്]] നമ്മുടെ മലയാളം ഓൺലൈൻ മാഗസിൻ <ref>{{Cite web |url=http://nammudemalayalam.com/archives/263 |title=ആർക്കൈവ് പകർപ്പ് |access-date=2016-07-11 |archive-date=2016-07-24 |archive-url=https://web.archive.org/web/20160724093955/http://nammudemalayalam.com/archives/263 |url-status=dead }}</ref> *[[സജി പരവൂർ സ്മാരക ചലച്ചിത്രപുരസ്കാരം]] ==നാടകപുരസ്കാരങ്ങൾ== *[[കേരള സംഗീത നാടക അക്കാദമി പ്രവാസി പുരസ്കാരങ്ങൾ]] <ref>http://news.keralakaumudi.com/beta/news.php?NewsId=TlRWTTAyNTYwNzQ=&xP=RExZ&xDT=MjAxNS0xMi0xNiAwMDoxMDowMA==&xD=MQ==&cID=Mw==</ref> *[[നാടകരംഗത്തെ സമഗ്ര സംഭാവനകൾക്കുള്ള ഒ. മാധവൻ പുരസ്കാരം]] *[[കേരള സംഗീത നാടക അക്കാദമി സംസ്ഥാന നാടക അവാർഡ്]] *[[ഓച്ചിറ വേലുക്കുട്ടി സ്മാരക പുരസ്കാരം]] {| class="wikitable" |- !പുരസ്കാരത്തിന്റെ പേര് !! നൽകുന്നത് !! പുരസ്കാരത്തിൽ അടങ്ങിയത് |- | ഓച്ചിറ വേലുക്കുട്ടി സ്മാരക പുരസ്കാരം || നവഭാരത ചാരിറ്റബിൾ ട്രസ്റ്റ് || - |- | -|| 15000 || - | കേരള സംഗീത നാടക അക്കാദമി പ്രവാസി പുരസ്കാരങ്ങൾ || കേരള സംഗീത നാടക അക്കാദമി || - |- | നാടകരംഗത്തെ സമഗ്ര സംഭാവനകൾക്കുള്ള ഒ. മാധവൻ പുരസ്കാരം|| || - |- |} ==ഫോട്ടൊഗ്രഫി പുരസ്കാരം== {| class="wikitable" |- !പുരസ്കാരത്തിന്റെ പേര് !! നൽകുന്നത് !! പുരസ്കാരത്തിൽ അടങ്ങിയത് |- | വിക്ടർ ജോർജ്ജ് സ്മാരക ഫൊട്ടോഗ്രഫി പുരസ്കാരം || പത്തനംതിട്ട പ്രസ് ക്ലബ്ബ് || - |- | -|| - || - |} ==ടെലിവിഷൻ പുരസ്കാരങ്ങൾ== * [[കേരളസംസ്ഥാന ടെലിവിഷൻ പുരസ്കാരം]] *[[അടൂർഭാസി ടെലിവിഷൻ പുരസ്കാരം]] *[[ജസ്റ്റിസ് വിആർ കൃഷ്ണയ്യർ ഫൗണ്ടേഷൻ വനിത ശാക്തീകരണ മാധ്യമ അവാർഡുകൾ]] * ടെലിവിഷൻ പ്രോഗ്രാം പ്രെമോഷൻ കൗൺസിൽ കേരള അവാർഡ് ==റേഡിയോ പുരസ്കാരങ്ങൾ== TPPC Radio Award class="wikitable" |- ! പുരസ്കാരത്തിന്റെ പേര് !! നൽകുന്നത് !! ഉൾപ്പെടുന്നത് |- | രചനാ അവാർഡ് || - || - |- |} ==ശാസ്ത്ര പുരസ്കാരങ്ങൾ== *[[സംസ്ഥാന ശാസ്ത്ര സാങ്കേതിക പരിസ്ഥിതി കൗൺസിലിന്റെ ശാസ്ത്ര സാഹിത്യ പുരസ്‌കാരം]] *[[കേരള സർക്കാരിന്റെ ഊർജ്ജ സംരക്ഷണ അവാർഡ്]] *[[കേരള ശാസ്ത്ര സാഹിത്യ അവാർഡുകൾ]] [[സംസ്ഥാന ശാസ്ത്ര സാങ്കേതിക പരിസ്ഥിതി കൗൺസിൽ]] *[[മലിനീകരണ നിയന്ത്രണ അവാർഡ്]] [[കേരള സംസ്ഥാന മലിനീകരണ നിയന്ത്രണ ബോർഡ്]]<ref>{{Cite web |url=http://www.quilandymunicipality.in/Award-2016 |title=ആർക്കൈവ് പകർപ്പ് |access-date=2016-07-11 |archive-date=2017-04-05 |archive-url=https://web.archive.org/web/20170405035650/http://www.quilandymunicipality.in/Award-2016 |url-status=dead }}</ref> *[[ബാല ശാസ്ത്രസാഹിത്യ അവാർഡ്]] [[കേരള സർക്കാരിന്റെ ശാസ്ത്ര സാങ്കേതിക പരിസ്ഥിതി കമ്മിറ്റി]] ==കലാപുരസ്കാരങ്ങൾ== * * * {| class="wikitable" |- ! പുരസ്കാരത്തിന്റെ പേര് !! നൽകുന്നത് !! ഉൾപ്പെടുന്നത് |- | [[കേരള കലാമണ്ഡലം പുരസ്കാരം]] || [[കേരള കലാമണ്ഡലം]] || വിവിധ തുകകകൾ വിവിധ വിഭാഗത്തിൽ |- | [[നിശാഗന്ധി പുരസ്കാരം]] || - || - |- | [[എം. കെ. കെ. നായർ സ്മാരക പുരസ്കാരങ്ങൾ]] <ref>http://news.keralakaumudi.com/beta/news.php?NewsId=TlRWTTAyNjAyNTc=&xP=RExZ&xDT=MjAxNS0xMi0yNyAwMDowOTowMA==&xD=MQ==&cID=Mw==</ref>|| - || - |- | [[സംഗീത നാടക അക്കാദമിയുടെ കലാരത്ന പുരസ്കാരം]] <ref>http://news.keralakaumudi.com/beta/news.php?NewsId=TlRTUjAwNzQ2ODI=&xP=RExZ&xDT=MjAxNi0wMS0xNSAwMDowNjowMA==&xD=MQ==&cID=Mw==</ref> || [[കേരള സംഗീത നാടക അക്കാദമി]] || - |- |[[കേരള ഫോക്‌ലോർ അക്കാദമി പുരസ്‌കാരം]] |[[കേരള ഫോക്‌ലോർ അക്കാദമി]] | |} ==വിദ്യാഭ്യാസ പുരസ്കാരങ്ങൾ== *[[സംസ്ഥാന അദ്ധ്യാപക അവാർഡ്]] *[[രാജാ രവിവർമ്മ അവാർഡ്]] *[[പി. കെ. കാലൻ അവാർഡ്]] [[കേരള ഫോക്ക്‌ലോർ അക്കാദമി]] *[[പ്രഥമ ചാൻസിലേഴ്‌സ് അവാർഡ്]] *[[ശൈഖ് സായിദ് വിദ്യാഭ്യാസ അവാർഡുകൾ]] ==സാങ്കേതിക പുരസ്കാരങ്ങൾ== *[[കൈരളി-പീപ്പിൾ ഇന്നോടെക് പുരസ്കാരം]] * ==കായികപുരസ്കാരങ്ങൾ== {| class="wikitable" |- ! പുരസ്കാരത്തിന്റെ പേര് !! നൽകുന്നത് !! പുരസ്കാരത്തിൽ ഉൾപ്പെടുന്നത് |- | [[സമഗ്ര സംഭാവനയ്ക്കുള്ള ഒളിമ്പിക് കായിക പുരസ്കാരം]] || - || - |- | [[ജി.വി. രാജ പുരസ്കാരം]] || [[കേരള സ്പോട്സ് കൗൺസിൽ]]|| - |- | [[കേരള ക്രിക്കറ്റ് അസോസ്സിയേഷൻ വാർഷിക പുരസ്കാരങ്ങൾ]]<ref>http://janayugomonline.com</ref> || - || - |- | [[ജീജാാഭായി പുരസ്കാരം]] || [[കേരള കായികവേദി]] || - |} ==മാധ്യമപുരസ്കാരങ്ങൾ== {| class="wikitable" |- ! പുരസ്കാരത്തിന്റെ പേര് !! നൽകുന്നത് !! പുരസ്കാരത്തിൽ ഉൾപ്പെടുന്നത് |- | [[നിയമസഭാ മാദ്ധ്യമ അവാർഡ് ]] || - || - |- | [[കേരള മീഡിയ അക്കാദമി മാധ്യമ അവാർഡുകൾ]] || [[]]|| - |- | [[ചൊവ്വര പരമേശ്വരൻ അവാർഡ്]] || [[കേരള പ്രസ് അക്കാദമി]] || - |- | [[ഗിഫ മാദ്ധ്യമ പുരസ്കാരം]] || [[ഗൾഫ് ഇന്ത്യ ഫ്രൺഷിപ് അസോസിയേഷൻ]] || 25000 രൂപയും ഫലകവും -|| |} ==മറ്റു പുരസ്കാരങ്ങൾ== *[[വി. സി. പത്മനാഭൻ സ്മാരക അവാർഡ്]] *[[ലയൺസ് ക്ലബ്ബ് അവാർഡ്സ്]] *[[റിസർച്ച് എക്സലൻസ് അവാർഡ്]] <ref>http://news.keralakaumudi.com/beta/news.php?NewsId=TlRWTTAyNTc1Mjc=&xP=RExZ&xDT=MjAxNS0xMi0xOSAwMDoyMjowMA==&xD=MQ==&cID=Mw==</ref> *[[ശ്രീ ചിത്തിരതിരുനാൾ പുരസ്കാരം]] <ref>http://news.keralakaumudi.com/beta/news.php?NewsId=TlRWTTAyNjU1NTc=&xP=Q1lC&xDT=MjAxNi0wMS0xMCAwMDozNjowMA==&xD=MQ==&cID=Mw==</ref> *[[ഗാന്ധിസ്മൃതി പുരസ്കാരം]] <ref>http://news.keralakaumudi.com/beta/news.php?NewsId=TkVLTTAxMDQxMDQ=&xP=RExZ&xDT=MjAxNS0xMi0wNSAwMzowNTowMA==&xD=MQ==&cID=Mw==</ref> *[[പി. എസ്. ജോൺ അവാർഡ്]]<ref>http://news.keralakaumudi.com/beta/news.php?NewsId=TkVLTTAxMDQxMTA=&xP=RExZ&xDT=MjAxNS0xMi0wNSAwMzowMDowMA==&xD=MQ==&cID=Mw==</ref> *[[കൃഷ്ണയ്യർ അവാർഡ്]] <ref>http://news.keralakaumudi.com/beta/news.php?NewsId=TkVLTTAxMDM2MjI=&xP=RExZ&xDT=MjAxNS0xMi0wMiAwMzowMDowMA==&xD=MQ==&cID=Mw==</ref> *[[വിക്ടർ ജോർജ്ജ് സ്മാരക ഫോട്ടോഗ്രഫിപുരസ്കാരം]] *[[മാധ്യമ പ്രതിഭാ പുരസ്കാരം ]] *[[കേരള മീഡിയ അക്കാദമി മാധ്യമ അവാർഡുകൾ]]<ref>http://keralamediaacademy.org</ref><ref>http://origin.mangalam.com/print-edition/keralam/379572{{പ്രവർത്തിക്കാത്ത കണ്ണി|date=ഓഗസ്റ്റ് 2021 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }}</ref> *[[വനമിത്ര പുരസ്കാരങ്ങൾ]]<ref>http://www.deepika.com/News_Cat2_sub.aspx?catcode=cat2&newscode=389812</ref> *[[കേരള സിറ്റിസൺ ഫോറം അവാർഡുകൾ]] *[[ചൊവ്വര പരമേശ്വരൻ അവാർഡ്]] [[കേരള പ്രസ് അക്കാദമി]] *[[സംസ്ഥാന കാർഷിക അവാർഡുകൾ]] *[[ധനം ബിസിനസ് എക്‌സലൻസ് അവാർഡ്]] *[[ഗിഫ മാദ്ധ്യമ പുരസ്കാരം]] *[[ലീഡർ കെ. കരുണാകരൻ പുരസ്കാരം]] *[[കേരള സാമൂഹ്യനീതി വകുപ്പ്, വനിതാരത്നം പുരസ്കാരം]] <ref>http://suprabhaatham.com/%E0%B4%B5%E0%B4%A8%E0%B4%BF%E0%B4%A4%E0%B4%BE%E0%B4%B0%E0%B4%A4%E0%B5%8D%E2%80%8C%E0%B4%A8%E0%B4%82-%E0%B4%AA%E0%B5%81%E0%B4%B0%E0%B4%B8%E0%B5%8D%E2%80%8C%E0%B4%95%E0%B4%BE%E0%B4%B0%E0%B4%99%E0%B5%8D/</ref> *[[ജേസിസ് എക്സലൻസ് അവാർഡ്]] *[[നിയമസഭാ മാദ്ധ്യമ അവാർഡ്]] <ref>https://www.mathrubhumi.com/news/kerala/kerala-legislative-assembly-media-award-sooraj-sukumaran-dr-g-prasad-kumar-1.9422025</ref> ടെലിവിഷൻ പ്രോഗ്രാം പ്രെമോഷൻ കൗൺസിൽ മാധ്യമ അവാർഡ് ==മതപരമായ പുരസ്കാരങ്ങൾ== {| class="wikitable" |- ! പുരസ്കാരത്തിന്റെ പേര് !! നൽകുന്നത് !! ഉൾപ്പെടുന്നത് |- | നിരപ്പേൽ മതസൗഹാർദ്ദ പുരസ്കാരം || നിരപ്പേൽ ട്രസ്റ്റ്, കോട്ടയം || 50,000 |- | [[കെസിബിസി മതാധ്യാപക അവാർഡുകൾ]] || - || - |- | [[കേരള മാപ്പിള കലാഭവൻ അവാർഡുകൾ]] || - || - |- | [[ഖുർആൻ സ്റ്റഡി സെന്റർ കേരള അവാർഡുകൾ]] || - || - |- | [[നൂറുൽ ഉലമാ അവാർഡ്‌]] [[സഅദി പണ്ഡിതസഭ (മജ്‌ലിസുൽ ഉലമാഇ സ്സഅദിയ്യീൻ )]] || - || - |- | യാക്കോബായ സഭാ പുരസ്കാരം || യാക്കോബായ സഭാ || 100000+പ്രശസ്തിപത്രം |- | [[കേരള സംസ്ഥാന പൗരാവകാശ സംരക്ഷണ സമിതി അവാർഡ് ]] || - || - |- | [[സഹകാർമിത്ര പുരസ്കാരം ]] ||കോ ഓപ്പറേറ്റേഴ്സ് ഫെഡറേഷൻ || 10,000 |- | [[അൽമായ പ്രേഷിതൻ പുരസ്കാരം ]] || കത്തോലിക്ക കോൺഗ്രസ്സ് || - |} ==അവലംബം== {{reflist}} [[വർഗ്ഗം:കേരളവുമായി ബന്ധപ്പെട്ട പട്ടികകൾ]] [[വർഗ്ഗം:കേരളത്തിലെ പുരസ്കാരങ്ങൾ|*]] d00kq9ccwt7stnh9up5twj7wnp0k998 4533785 4533784 2025-06-15T20:25:23Z Ramjchandran 40817 4533785 wikitext text/x-wiki '''കേരളത്തിലെ പുരസ്കാരങ്ങളുടെ പട്ടിക''' കേരളത്തിൽ ഇന്നു വിവിധ മേഖലകളിൽ നൽകപ്പെടുന്ന എല്ലാ പുരസ്കാരങ്ങളുടെയും പട്ടികയാണ്. ==സാഹിത്യപുരസ്കാരങ്ങൾ== {| class="wikitable" |- ! പുരസ്കാരത്തിന്റെ പേര് !! നൽകുന്നത് !! ഉൾപ്പെടുന്നത് |- | [[ഒ. വി. വിജയൻ പുരസ്കാരം]] || നവീന സാംസ്കാരിക കലാകേന്ദ്രം || രൂ. 50001 |- | [[വയലാർ അവാർഡ്]] || - || - |- | [[മഹാകവി മൂലൂർ അവാർഡ്]] || - || - |- | [[സാഹിത്യ അക്കാദമി പുരസ്കാരം]] || - || - |- | [[മാധവിക്കുട്ടി പുരസ്കാരം]] || പുന്നയൂർക്കുളം സാഹിത്യ സമിതി || ഫലകം |- | [[ആശാൻ പ്രൈസ്]] <ref>http://www.thehindu.com/news/cities/kozhikode/adonis-bags-kumaran-asan-world-prize-for-poetry/article7073431.ece#</ref> || - || - |- | [[മഹാകവി പി കുഞ്ഞിരാമൻനായർ പുരസ്കാരം]] || - || - |- | [[ഉള്ളൂർ അവാർഡ്]] || - || - |- | [[വള്ളത്തോൾ അവാർഡ്]] || - || - |- | [[കണ്ണശ്ശ സ്മാരക അവാർഡ്]] || - || - |- | [[ബഷീർ സാഹിത്യ പുരസ്കാരം]]|| - || - |- | [[ഓടക്കുഴൽ പുരസ്കാരം]] || - || - |- | [[അബുദാബി ശക്തി അവാർഡ്]] || - || - |- | *[[സഞ്ജയൻ അവാർഡ്‌]] || - || - |- | [[സാഹിത്യപരിഷത്ത് അവാർഡ്]] || - || - |- | [[സാഹിത്യപരിഷത്ത് സമഗ്ര സംഭാവനാ പുരസ്കാരം]] || - || - |- | [[മാമ്പൂ സാഹിത്യ പുരസ്കാരം]] || - || - |- | [[രാമാശ്രമം ട്രസ്റ്റ് അവാർഡ്]] || - || - |- | [[പന്തളം കേരളവർമ്മ അവാർഡ്]] || - || - |- | [[മലയാള ഭാഷാ പാഠശാല പുരസ്കാരം]] || - || - |- | [[സംസ്ഥാന ബാല സാഹിത്യ ഇൻസ്റ്റിറ്റ്യൂട്ട് അവാർഡ് ]] || - || - |- | [[കൈരളി ബുക്ക് ട്രസ്റ്റിന്റെ ബാലസാഹിത്യ അവാർഡ്]] || - || - |- | [[ശൂരനാട് കുഞ്ഞൻ‌പിള്ള അവാർഡ്]] || -|| - |- | [[ഉള്ളൂർ എൻ വാമദേവൻ എൻഡോവ്മെന്റ് അവാർഡ്]] || - || - |- | [[എസ്.കെ. പൊറ്റെക്കാട്ട് അവാർഡ്]] || - || - |- | [[മഹാകവി പി കുഞ്ഞിരാമൻ നായർ കവിതാ പുരസ്കാരം]] || - || - |- | [[എസ് ഗുപ്തൻ നായർ പുരസ്കാരം]] || - || - |- | [[മൂർത്തീദേവി പുരസ്കാരം]] || - || - |- | [[അങ്കണം സാഹിത്യ അവാർഡ്]] || - || - |- | [[തകഴി സാഹിത്യ പുരസ്കാരം]]<ref>http://news.keralakaumudi.com/beta/subsection.php?CatId=Mw==&sc=MTg=</ref> || കളത്തിലെ എഴുത്ത് || കളത്തിലെ എഴുത്ത് |- | [[എം പി കുമാരൻ സാഹിത്യ പുരസ്കാരം]] || -|| - |-[[സമഗ്രസംഭാവനക്കുള്ള ഒമാൻ കൾച്ചറൽ സെന്ററിന്റെ പുരസ്കാരം]] | [[ബലിചന്ദനം പ്രതിഭാ പുരസ്കാരം]] || - || - |- | [[കോഴിശ്ശേരി ബലരാമൻ പുരസ്കാരം]] <ref>http://news.keralakaumudi.com/beta/news.php?NewsId=TlRWTTAyNjczMzU=&xP=Q1lC&xDT=MjAxNi0wMS0xNSAwMzowMzowMA==&xD=MQ==&cID=Mw==</ref> || - || - |- | [[പത്‌മപ്രഭാപുരസ്കാരം]] || -|| - |- | [[ലൈബ്രറി കൗൺസിൽ സാഹിത്യ പുരസ്കാരം]]<ref>http://news.keralakaumudi.com/beta/news.php?NewsId=TlRWTTAyOTU3Nzg=&xP=RExZ&xDT=MjAxNi0wNC0wMSAwMTowMjowMA==&xD=MQ==&cID=Mw==</ref> || -|| - |- | [[തത്ത്വമസി സാംസ്കാരികവേദി പുരസ്കാരം]] || || - |- | [[കുഞ്ചൻ ഹാസ്യപ്രതിഭാ പുരസ്കാരം]] || || - |- | [[ബാല്യകാലസഖി പുരസ്കാരം]] || || - |- | [[സ്വദേശാഭിമാനി സ്മാരക അവാർഡ്]] || || - |- | [[വാമദേവൻ പുരസ്‌കാരം]] || || - |- | [[തുളസീവന പുരസ്കാരം]] || || - |- | [[മുട്ടത്തുവർക്കി ഫൗണ്ടേഷൻ സാഹിത്യ പുരസ്കാരം]] || || - |- | [[മുട്ടത്തുവർക്കി സാഹിത്യപുരസ്കാരം]]<ref>http://news.keralakaumudi.com/beta/news.php?NewsId=TktUTTAxMzE1NzA=&xP=RExZ&xDT=MjAxNi0wNC0yOSAwMTo0NTowMA==&xD=MQ==&cID=Mw==</ref> || || - |- | [[സമഗ്രസംഭാവനക്കുള്ള ഒമാൻ കൾച്ചറൽ സെന്ററിന്റെ പുരസ്കാരം]] || - || -[[അൾ കേരള സോഷ്യൽ സർവീസ് അസോസിയേഷൻ സംസ്ഥാന അവാർഡ്]] |- | [[കമലാസുരയ്യ ചെറുകഥാ അവാർഡ്]]<ref>http://news.keralakaumudi.com/beta/news.php?NewsId=TlRWTTAzMTg3Mzk=&xP=Q1lC&xDT=MjAxNi0wNi0wNSAxMDowMzowMA==&xD=MQ==&cID=Mw==</ref> || - || - |- | [[കൃഷ്ണഗീതി പുരസ്‌കാരം]] || || - |- | [[കെ. വിജയരാഘവൻ പുരസ്കാരം]]<ref>http://news.keralakaumudi.com/beta/news.php?NewsId=TkNSUDAxMDI0MjE=&xP=RExZ&xDT=MjAxNi0wNi0xNCAwMDoxMDowMA==&xD=MQ==&cID=Mw==</ref> || || |- | [[പി. കെ. റോസി സ്മാരക അവാർഡ്]]<ref>http://news.keralakaumudi.com/beta/subsection.php?CatId=Mw==&sc=MTg=</ref> || || |- | [[ആർ. പ്രകാശം മെമ്മോറിയൽ എൻറോവ്മെന്റ്]] || || |- | [[എം പി മൻമഥൻ പുരസ്കാരം]] <ref>https://www.kalakaumudi.com/kerala/prof-m-p-manmadhan-award-conferred-on-adoor-gopalakrishnan-9363276</ref>|| അക്ഷയ പുസ്തകനിധി എബനേസർ എജ്യൂക്കേഷണൽ അസോസിയേഷൻ || 1 ലക്ഷം രൂപ, ശിൽപം, സാക്ഷ്യപത്രം |- | [[കേരള സംസ്ഥാന യുവജന കമ്മീഷൻ യൂത്ത് യൂത്ത് ഐക്കൺ അവാർഡുകൾ]]|| || |- | [[അൾ കേരള സോഷ്യൽ സർവീസ് അസോസിയേഷൻ സംസ്ഥാന അവാർഡ്]] || || |- | [[കെ. സുരേന്ദ്രൻ നോവൽ പുരസ്കാരം]] <ref>http://news.keralakaumudi.com/beta/news.php?NewsId=TlRWTTAyNTA4MjY=&xP=RExZ&xDT=MjAxNS0xMi0wMSAwMzowMDowMA==&xD=MQ==&cID=Mw==</ref> || || |- |മനോരാജ് കഥാസമാഹാര പുരസ്കാരം |മനോരാജ് പുരസ്കാര സമിതി<ref>{{Cite web|url=https://www.facebook.com/ManorajPuraskaraSamithi|title=ഫേസ്ബുക്ക്}}</ref> |രൂ. 33333 |- | [[കെ. സുരേന്ദ്രൻ നോവൽ പുരസ്കാരം]] <ref>http://news.keralakaumudi.com/beta/news.php?NewsId=TlRWTTAyNTA4MjY=&xP=RExZ&xDT=MjAxNS0xMi0wMSAwMzowMDowMA==&xD=MQ==&cID=Mw==</ref> || || |- | [[jc ഡാനിയേൽ നന്മ പുരസ്കാരം]] <ref>http://news.keralakaumudi.com/beta/news.php?NewsId=TlRWTTAyNTA4MjY=&xP=RExZ&xDT=MjAxNS0xMi0wMSAwMzowMDowMA==&xD=MQ==&cID=Mw==</ref> || || |} ==സംഗീത പുരസ്കാരങ്ങൾ== *[[മികച്ച സംഗീതസംവിധായകനുള്ള മാതൃഭൂമി പുരസ്കാരം]] *[[സ്വാതിതിരുനാൾ സംഗീതപുരസ്കാരം]] *[[കേരള സംഗീത നാടക അക്കാദമി പുരസ്കാരം]] *[[സോപാനം സംഗീതരത്ന പുരസ്കാരം]] *[[സംഗീത സംപൂർണ്ണ പുരസ്കാരം]] *[[സംഗീത കലാനിധി പുരസ്‌കാരം]] *[[ എം. എസ്. സുബ്ബലക്ഷ്മി അവാർഡ് ]] <ref>{{Cite web |url=http://www.currentaffairsonline.in/news.php?id=3504&news=Mathangi%20Sathyamurthy%20Karnataka%20musician%20selected%20for%20M%20S%20Subbulakshmi%20Award |title=ആർക്കൈവ് പകർപ്പ് |access-date=2016-06-29 |archive-date=2017-02-24 |archive-url=https://web.archive.org/web/20170224081929/http://currentaffairsonline.in/news.php?id=3504&news=Mathangi%20Sathyamurthy%20Karnataka%20musician%20selected%20for%20M%20S%20Subbulakshmi%20Award |url-status=dead }}</ref> *[[മഹാരാജപുരം സന്താനം പുരസ്കാരം]] ==സിനിമാ പുരസ്കാരങ്ങൾ== *[[കേരളസംസ്ഥാന ചലച്ചിത്രപുരസ്കാരം|സംസ്ഥാന സർക്കാർ സിനിമാ പുരസ്കാരങ്ങൾ]] *[[ഈസ്റ്റേൺ ചെമ്മീൻ രാജ്യാന്തര ഹ്രസ്വചിത്ര അവാർഡ്]] *[[ജെ.സി. ദാനിയേൽ പുരസ്കാരം]] *[[കേരള ഫിലിം പ്രൊഡ്യൂസേഴ്‌സ് അസോസിയേഷൻ അവാർഡുകൾ]] *[[കേരള ഫിലിം ക്രിറ്റിക്സ് അവാർഡുകൾ]]<ref>http://emalayalee.com/varthaFull.php?newsId=121837</ref> *[[മലയാളശ്രീ അവാർഡ്]] നമ്മുടെ മലയാളം ഓൺലൈൻ മാഗസിൻ <ref>{{Cite web |url=http://nammudemalayalam.com/archives/263 |title=ആർക്കൈവ് പകർപ്പ് |access-date=2016-07-11 |archive-date=2016-07-24 |archive-url=https://web.archive.org/web/20160724093955/http://nammudemalayalam.com/archives/263 |url-status=dead }}</ref> *[[സജി പരവൂർ സ്മാരക ചലച്ചിത്രപുരസ്കാരം]] ==നാടകപുരസ്കാരങ്ങൾ== *[[കേരള സംഗീത നാടക അക്കാദമി പ്രവാസി പുരസ്കാരങ്ങൾ]] <ref>http://news.keralakaumudi.com/beta/news.php?NewsId=TlRWTTAyNTYwNzQ=&xP=RExZ&xDT=MjAxNS0xMi0xNiAwMDoxMDowMA==&xD=MQ==&cID=Mw==</ref> *[[നാടകരംഗത്തെ സമഗ്ര സംഭാവനകൾക്കുള്ള ഒ. മാധവൻ പുരസ്കാരം]] *[[കേരള സംഗീത നാടക അക്കാദമി സംസ്ഥാന നാടക അവാർഡ്]] *[[ഓച്ചിറ വേലുക്കുട്ടി സ്മാരക പുരസ്കാരം]] {| class="wikitable" |- !പുരസ്കാരത്തിന്റെ പേര് !! നൽകുന്നത് !! പുരസ്കാരത്തിൽ അടങ്ങിയത് |- | ഓച്ചിറ വേലുക്കുട്ടി സ്മാരക പുരസ്കാരം || നവഭാരത ചാരിറ്റബിൾ ട്രസ്റ്റ് || - |- | -|| 15000 || - | കേരള സംഗീത നാടക അക്കാദമി പ്രവാസി പുരസ്കാരങ്ങൾ || കേരള സംഗീത നാടക അക്കാദമി || - |- | നാടകരംഗത്തെ സമഗ്ര സംഭാവനകൾക്കുള്ള ഒ. മാധവൻ പുരസ്കാരം|| || - |- |} ==ഫോട്ടൊഗ്രഫി പുരസ്കാരം== {| class="wikitable" |- !പുരസ്കാരത്തിന്റെ പേര് !! നൽകുന്നത് !! പുരസ്കാരത്തിൽ അടങ്ങിയത് |- | വിക്ടർ ജോർജ്ജ് സ്മാരക ഫൊട്ടോഗ്രഫി പുരസ്കാരം || പത്തനംതിട്ട പ്രസ് ക്ലബ്ബ് || - |- | -|| - || - |} ==ടെലിവിഷൻ പുരസ്കാരങ്ങൾ== * [[കേരളസംസ്ഥാന ടെലിവിഷൻ പുരസ്കാരം]] *[[അടൂർഭാസി ടെലിവിഷൻ പുരസ്കാരം]] *[[ജസ്റ്റിസ് വിആർ കൃഷ്ണയ്യർ ഫൗണ്ടേഷൻ വനിത ശാക്തീകരണ മാധ്യമ അവാർഡുകൾ]] * ടെലിവിഷൻ പ്രോഗ്രാം പ്രെമോഷൻ കൗൺസിൽ കേരള അവാർഡ് ==റേഡിയോ പുരസ്കാരങ്ങൾ== TPPC Radio Award class="wikitable" |- ! പുരസ്കാരത്തിന്റെ പേര് !! നൽകുന്നത് !! ഉൾപ്പെടുന്നത് |- | രചനാ അവാർഡ് || - || - |- |} ==ശാസ്ത്ര പുരസ്കാരങ്ങൾ== *[[സംസ്ഥാന ശാസ്ത്ര സാങ്കേതിക പരിസ്ഥിതി കൗൺസിലിന്റെ ശാസ്ത്ര സാഹിത്യ പുരസ്‌കാരം]] *[[കേരള സർക്കാരിന്റെ ഊർജ്ജ സംരക്ഷണ അവാർഡ്]] *[[കേരള ശാസ്ത്ര സാഹിത്യ അവാർഡുകൾ]] [[സംസ്ഥാന ശാസ്ത്ര സാങ്കേതിക പരിസ്ഥിതി കൗൺസിൽ]] *[[മലിനീകരണ നിയന്ത്രണ അവാർഡ്]] [[കേരള സംസ്ഥാന മലിനീകരണ നിയന്ത്രണ ബോർഡ്]]<ref>{{Cite web |url=http://www.quilandymunicipality.in/Award-2016 |title=ആർക്കൈവ് പകർപ്പ് |access-date=2016-07-11 |archive-date=2017-04-05 |archive-url=https://web.archive.org/web/20170405035650/http://www.quilandymunicipality.in/Award-2016 |url-status=dead }}</ref> *[[ബാല ശാസ്ത്രസാഹിത്യ അവാർഡ്]] [[കേരള സർക്കാരിന്റെ ശാസ്ത്ര സാങ്കേതിക പരിസ്ഥിതി കമ്മിറ്റി]] ==കലാപുരസ്കാരങ്ങൾ== * * * {| class="wikitable" |- ! പുരസ്കാരത്തിന്റെ പേര് !! നൽകുന്നത് !! ഉൾപ്പെടുന്നത് |- | [[കേരള കലാമണ്ഡലം പുരസ്കാരം]] || [[കേരള കലാമണ്ഡലം]] || വിവിധ തുകകകൾ വിവിധ വിഭാഗത്തിൽ |- | [[നിശാഗന്ധി പുരസ്കാരം]] || - || - |- | [[എം. കെ. കെ. നായർ സ്മാരക പുരസ്കാരങ്ങൾ]] <ref>http://news.keralakaumudi.com/beta/news.php?NewsId=TlRWTTAyNjAyNTc=&xP=RExZ&xDT=MjAxNS0xMi0yNyAwMDowOTowMA==&xD=MQ==&cID=Mw==</ref>|| - || - |- | [[സംഗീത നാടക അക്കാദമിയുടെ കലാരത്ന പുരസ്കാരം]] <ref>http://news.keralakaumudi.com/beta/news.php?NewsId=TlRTUjAwNzQ2ODI=&xP=RExZ&xDT=MjAxNi0wMS0xNSAwMDowNjowMA==&xD=MQ==&cID=Mw==</ref> || [[കേരള സംഗീത നാടക അക്കാദമി]] || - |- |[[കേരള ഫോക്‌ലോർ അക്കാദമി പുരസ്‌കാരം]] |[[കേരള ഫോക്‌ലോർ അക്കാദമി]] | |} ==വിദ്യാഭ്യാസ പുരസ്കാരങ്ങൾ== *[[സംസ്ഥാന അദ്ധ്യാപക അവാർഡ്]] *[[രാജാ രവിവർമ്മ അവാർഡ്]] *[[പി. കെ. കാലൻ അവാർഡ്]] [[കേരള ഫോക്ക്‌ലോർ അക്കാദമി]] *[[പ്രഥമ ചാൻസിലേഴ്‌സ് അവാർഡ്]] *[[ശൈഖ് സായിദ് വിദ്യാഭ്യാസ അവാർഡുകൾ]] ==സാങ്കേതിക പുരസ്കാരങ്ങൾ== *[[കൈരളി-പീപ്പിൾ ഇന്നോടെക് പുരസ്കാരം]] * ==കായികപുരസ്കാരങ്ങൾ== {| class="wikitable" |- ! പുരസ്കാരത്തിന്റെ പേര് !! നൽകുന്നത് !! പുരസ്കാരത്തിൽ ഉൾപ്പെടുന്നത് |- | [[സമഗ്ര സംഭാവനയ്ക്കുള്ള ഒളിമ്പിക് കായിക പുരസ്കാരം]] || - || - |- | [[ജി.വി. രാജ പുരസ്കാരം]] || [[കേരള സ്പോട്സ് കൗൺസിൽ]]|| - |- | [[കേരള ക്രിക്കറ്റ് അസോസ്സിയേഷൻ വാർഷിക പുരസ്കാരങ്ങൾ]]<ref>http://janayugomonline.com</ref> || - || - |- | [[ജീജാാഭായി പുരസ്കാരം]] || [[കേരള കായികവേദി]] || - |} ==മാധ്യമപുരസ്കാരങ്ങൾ== {| class="wikitable" |- ! പുരസ്കാരത്തിന്റെ പേര് !! നൽകുന്നത് !! പുരസ്കാരത്തിൽ ഉൾപ്പെടുന്നത് |- | [[നിയമസഭാ മാദ്ധ്യമ അവാർഡ് ]] || - || - |- | [[കേരള മീഡിയ അക്കാദമി മാധ്യമ അവാർഡുകൾ]] || [[]]|| - |- | [[ചൊവ്വര പരമേശ്വരൻ അവാർഡ്]] || [[കേരള പ്രസ് അക്കാദമി]] || - |- | [[ഗിഫ മാദ്ധ്യമ പുരസ്കാരം]] || [[ഗൾഫ് ഇന്ത്യ ഫ്രൺഷിപ് അസോസിയേഷൻ]] || 25000 രൂപയും ഫലകവും -|| |} ==മറ്റു പുരസ്കാരങ്ങൾ== *[[വി. സി. പത്മനാഭൻ സ്മാരക അവാർഡ്]] *[[ലയൺസ് ക്ലബ്ബ് അവാർഡ്സ്]] *[[റിസർച്ച് എക്സലൻസ് അവാർഡ്]] <ref>http://news.keralakaumudi.com/beta/news.php?NewsId=TlRWTTAyNTc1Mjc=&xP=RExZ&xDT=MjAxNS0xMi0xOSAwMDoyMjowMA==&xD=MQ==&cID=Mw==</ref> *[[ശ്രീ ചിത്തിരതിരുനാൾ പുരസ്കാരം]] <ref>http://news.keralakaumudi.com/beta/news.php?NewsId=TlRWTTAyNjU1NTc=&xP=Q1lC&xDT=MjAxNi0wMS0xMCAwMDozNjowMA==&xD=MQ==&cID=Mw==</ref> *[[ഗാന്ധിസ്മൃതി പുരസ്കാരം]] <ref>http://news.keralakaumudi.com/beta/news.php?NewsId=TkVLTTAxMDQxMDQ=&xP=RExZ&xDT=MjAxNS0xMi0wNSAwMzowNTowMA==&xD=MQ==&cID=Mw==</ref> *[[പി. എസ്. ജോൺ അവാർഡ്]]<ref>http://news.keralakaumudi.com/beta/news.php?NewsId=TkVLTTAxMDQxMTA=&xP=RExZ&xDT=MjAxNS0xMi0wNSAwMzowMDowMA==&xD=MQ==&cID=Mw==</ref> *[[കൃഷ്ണയ്യർ അവാർഡ്]] <ref>http://news.keralakaumudi.com/beta/news.php?NewsId=TkVLTTAxMDM2MjI=&xP=RExZ&xDT=MjAxNS0xMi0wMiAwMzowMDowMA==&xD=MQ==&cID=Mw==</ref> *[[വിക്ടർ ജോർജ്ജ് സ്മാരക ഫോട്ടോഗ്രഫിപുരസ്കാരം]] *[[മാധ്യമ പ്രതിഭാ പുരസ്കാരം ]] *[[കേരള മീഡിയ അക്കാദമി മാധ്യമ അവാർഡുകൾ]]<ref>http://keralamediaacademy.org</ref><ref>http://origin.mangalam.com/print-edition/keralam/379572{{പ്രവർത്തിക്കാത്ത കണ്ണി|date=ഓഗസ്റ്റ് 2021 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }}</ref> *[[വനമിത്ര പുരസ്കാരങ്ങൾ]]<ref>http://www.deepika.com/News_Cat2_sub.aspx?catcode=cat2&newscode=389812</ref> *[[കേരള സിറ്റിസൺ ഫോറം അവാർഡുകൾ]] *[[ചൊവ്വര പരമേശ്വരൻ അവാർഡ്]] [[കേരള പ്രസ് അക്കാദമി]] *[[സംസ്ഥാന കാർഷിക അവാർഡുകൾ]] *[[ധനം ബിസിനസ് എക്‌സലൻസ് അവാർഡ്]] *[[ഗിഫ മാദ്ധ്യമ പുരസ്കാരം]] *[[ലീഡർ കെ. കരുണാകരൻ പുരസ്കാരം]] *[[കേരള സാമൂഹ്യനീതി വകുപ്പ്, വനിതാരത്നം പുരസ്കാരം]] <ref>http://suprabhaatham.com/%E0%B4%B5%E0%B4%A8%E0%B4%BF%E0%B4%A4%E0%B4%BE%E0%B4%B0%E0%B4%A4%E0%B5%8D%E2%80%8C%E0%B4%A8%E0%B4%82-%E0%B4%AA%E0%B5%81%E0%B4%B0%E0%B4%B8%E0%B5%8D%E2%80%8C%E0%B4%95%E0%B4%BE%E0%B4%B0%E0%B4%99%E0%B5%8D/</ref> *[[ജേസിസ് എക്സലൻസ് അവാർഡ്]] *[[നിയമസഭാ മാദ്ധ്യമ അവാർഡ്]] <ref>https://www.mathrubhumi.com/news/kerala/kerala-legislative-assembly-media-award-sooraj-sukumaran-dr-g-prasad-kumar-1.9422025</ref> ടെലിവിഷൻ പ്രോഗ്രാം പ്രെമോഷൻ കൗൺസിൽ മാധ്യമ അവാർഡ് ==മതപരമായ പുരസ്കാരങ്ങൾ== {| class="wikitable" |- ! പുരസ്കാരത്തിന്റെ പേര് !! നൽകുന്നത് !! ഉൾപ്പെടുന്നത് |- | നിരപ്പേൽ മതസൗഹാർദ്ദ പുരസ്കാരം || നിരപ്പേൽ ട്രസ്റ്റ്, കോട്ടയം || 50,000 |- | [[കെസിബിസി മതാധ്യാപക അവാർഡുകൾ]] || - || - |- | [[കേരള മാപ്പിള കലാഭവൻ അവാർഡുകൾ]] || - || - |- | [[ഖുർആൻ സ്റ്റഡി സെന്റർ കേരള അവാർഡുകൾ]] || - || - |- | [[നൂറുൽ ഉലമാ അവാർഡ്‌]] [[സഅദി പണ്ഡിതസഭ (മജ്‌ലിസുൽ ഉലമാഇ സ്സഅദിയ്യീൻ )]] || - || - |- | യാക്കോബായ സഭാ പുരസ്കാരം || യാക്കോബായ സഭാ || 100000+പ്രശസ്തിപത്രം |- | [[കേരള സംസ്ഥാന പൗരാവകാശ സംരക്ഷണ സമിതി അവാർഡ് ]] || - || - |- | [[സഹകാർമിത്ര പുരസ്കാരം ]] ||കോ ഓപ്പറേറ്റേഴ്സ് ഫെഡറേഷൻ || 10,000 |- | [[അൽമായ പ്രേഷിതൻ പുരസ്കാരം ]] || കത്തോലിക്ക കോൺഗ്രസ്സ് || - |} ==അവലംബം== {{reflist}} [[വർഗ്ഗം:കേരളവുമായി ബന്ധപ്പെട്ട പട്ടികകൾ]] [[വർഗ്ഗം:കേരളത്തിലെ പുരസ്കാരങ്ങൾ|*]] fe1lppsk5ehiie9fco87gkcvypyu053 4533787 4533785 2025-06-15T20:27:47Z Ramjchandran 40817 /* സാഹിത്യപുരസ്കാരങ്ങൾ */ 4533787 wikitext text/x-wiki '''കേരളത്തിലെ പുരസ്കാരങ്ങളുടെ പട്ടിക''' കേരളത്തിൽ ഇന്നു വിവിധ മേഖലകളിൽ നൽകപ്പെടുന്ന എല്ലാ പുരസ്കാരങ്ങളുടെയും പട്ടികയാണ്. ==സാഹിത്യപുരസ്കാരങ്ങൾ== {| class="wikitable" |- ! പുരസ്കാരത്തിന്റെ പേര് !! നൽകുന്നത് !! ഉൾപ്പെടുന്നത് |- | [[ഒ. വി. വിജയൻ പുരസ്കാരം]] || നവീന സാംസ്കാരിക കലാകേന്ദ്രം || രൂ. 50001 |- | [[വയലാർ അവാർഡ്]] || - || - |- | [[മഹാകവി മൂലൂർ അവാർഡ്]] || - || - |- | [[സാഹിത്യ അക്കാദമി പുരസ്കാരം]] || - || - |- | [[മാധവിക്കുട്ടി പുരസ്കാരം]] || പുന്നയൂർക്കുളം സാഹിത്യ സമിതി || ഫലകം |- | [[ആശാൻ പ്രൈസ്]] <ref>http://www.thehindu.com/news/cities/kozhikode/adonis-bags-kumaran-asan-world-prize-for-poetry/article7073431.ece#</ref> || - || - |- | [[മഹാകവി പി കുഞ്ഞിരാമൻനായർ പുരസ്കാരം]] || - || - |- | [[ഉള്ളൂർ അവാർഡ്]] || - || - |- | [[വള്ളത്തോൾ അവാർഡ്]] || - || - |- | [[കണ്ണശ്ശ സ്മാരക അവാർഡ്]] || - || - |- | [[ബഷീർ സാഹിത്യ പുരസ്കാരം]]|| - || - |- | [[ഓടക്കുഴൽ പുരസ്കാരം]] || - || - |- | [[അബുദാബി ശക്തി അവാർഡ്]] || - || - |- | *[[സഞ്ജയൻ അവാർഡ്‌]] || - || - |- | [[സാഹിത്യപരിഷത്ത് അവാർഡ്]] || - || - |- | [[സാഹിത്യപരിഷത്ത് സമഗ്ര സംഭാവനാ പുരസ്കാരം]] || - || - |- | [[മാമ്പൂ സാഹിത്യ പുരസ്കാരം]] || - || - |- | [[രാമാശ്രമം ട്രസ്റ്റ് അവാർഡ്]] || - || - |- | [[പന്തളം കേരളവർമ്മ അവാർഡ്]] || - || - |- | [[മലയാള ഭാഷാ പാഠശാല പുരസ്കാരം]] || - || - |- | [[സംസ്ഥാന ബാല സാഹിത്യ ഇൻസ്റ്റിറ്റ്യൂട്ട് അവാർഡ് ]] || - || - |- | [[കൈരളി ബുക്ക് ട്രസ്റ്റിന്റെ ബാലസാഹിത്യ അവാർഡ്]] || - || - |- | [[ശൂരനാട് കുഞ്ഞൻ‌പിള്ള അവാർഡ്]] || -|| - |- | [[ഉള്ളൂർ എൻ വാമദേവൻ എൻഡോവ്മെന്റ് അവാർഡ്]] || - || - |- | [[എസ്.കെ. പൊറ്റെക്കാട്ട് അവാർഡ്]] || - || - |- | [[മഹാകവി പി കുഞ്ഞിരാമൻ നായർ കവിതാ പുരസ്കാരം]] || - || - |- | [[എസ് ഗുപ്തൻ നായർ പുരസ്കാരം]] || - || - |- | [[മൂർത്തീദേവി പുരസ്കാരം]] || - || - |- | [[അങ്കണം സാഹിത്യ അവാർഡ്]] || - || - |- | [[തകഴി സാഹിത്യ പുരസ്കാരം]]<ref>http://news.keralakaumudi.com/beta/subsection.php?CatId=Mw==&sc=MTg=</ref> || കളത്തിലെ എഴുത്ത് || കളത്തിലെ എഴുത്ത് |- | [[എം പി കുമാരൻ സാഹിത്യ പുരസ്കാരം]] || -|| - |-[[സമഗ്രസംഭാവനക്കുള്ള ഒമാൻ കൾച്ചറൽ സെന്ററിന്റെ പുരസ്കാരം]] | [[ബലിചന്ദനം പ്രതിഭാ പുരസ്കാരം]] || - || - |- | [[കോഴിശ്ശേരി ബലരാമൻ പുരസ്കാരം]] <ref>http://news.keralakaumudi.com/beta/news.php?NewsId=TlRWTTAyNjczMzU=&xP=Q1lC&xDT=MjAxNi0wMS0xNSAwMzowMzowMA==&xD=MQ==&cID=Mw==</ref> || - || - |- | [[പത്‌മപ്രഭാപുരസ്കാരം]] || -|| - |- | [[ലൈബ്രറി കൗൺസിൽ സാഹിത്യ പുരസ്കാരം]]<ref>http://news.keralakaumudi.com/beta/news.php?NewsId=TlRWTTAyOTU3Nzg=&xP=RExZ&xDT=MjAxNi0wNC0wMSAwMTowMjowMA==&xD=MQ==&cID=Mw==</ref> || -|| - |- | [[തത്ത്വമസി സാംസ്കാരികവേദി പുരസ്കാരം]] || || - |- | [[കുഞ്ചൻ ഹാസ്യപ്രതിഭാ പുരസ്കാരം]] || || - |- | [[ബാല്യകാലസഖി പുരസ്കാരം]] || || - |- | [[സ്വദേശാഭിമാനി സ്മാരക അവാർഡ്]] || || - |- | [[വാമദേവൻ പുരസ്‌കാരം]] || || - |- | [[തുളസീവന പുരസ്കാരം]] || || - |- | [[മുട്ടത്തുവർക്കി ഫൗണ്ടേഷൻ സാഹിത്യ പുരസ്കാരം]] || || - |- | [[മുട്ടത്തുവർക്കി സാഹിത്യപുരസ്കാരം]]<ref>http://news.keralakaumudi.com/beta/news.php?NewsId=TktUTTAxMzE1NzA=&xP=RExZ&xDT=MjAxNi0wNC0yOSAwMTo0NTowMA==&xD=MQ==&cID=Mw==</ref> || || - |- | [[സമഗ്രസംഭാവനക്കുള്ള ഒമാൻ കൾച്ചറൽ സെന്ററിന്റെ പുരസ്കാരം]] || - || -[[അൾ കേരള സോഷ്യൽ സർവീസ് അസോസിയേഷൻ സംസ്ഥാന അവാർഡ്]] |- | [[കമലാസുരയ്യ ചെറുകഥാ അവാർഡ്]]<ref>http://news.keralakaumudi.com/beta/news.php?NewsId=TlRWTTAzMTg3Mzk=&xP=Q1lC&xDT=MjAxNi0wNi0wNSAxMDowMzowMA==&xD=MQ==&cID=Mw==</ref> || - || - |- | [[കൃഷ്ണഗീതി പുരസ്‌കാരം]] || || - |- | [[കെ. വിജയരാഘവൻ പുരസ്കാരം]]<ref>http://news.keralakaumudi.com/beta/news.php?NewsId=TkNSUDAxMDI0MjE=&xP=RExZ&xDT=MjAxNi0wNi0xNCAwMDoxMDowMA==&xD=MQ==&cID=Mw==</ref> || || |- | [[പി. കെ. റോസി സ്മാരക അവാർഡ്]]<ref>http://news.keralakaumudi.com/beta/subsection.php?CatId=Mw==&sc=MTg=</ref> || || |- | [[ആർ. പ്രകാശം മെമ്മോറിയൽ എൻറോവ്മെന്റ്]] || || |- | [[എം പി മൻമഥൻ പുരസ്കാരം]] <ref>https://www.kalakaumudi.com/kerala/prof-m-p-manmadhan-award-conferred-on-adoor-gopalakrishnan-9363276</ref>|| അക്ഷയ പുസ്തകനിധി എബനേസർ എജ്യൂക്കേഷണൽ അസോസിയേഷൻ || 1 ലക്ഷം രൂപ, ശിൽപം, സാക്ഷ്യപത്രം |- | [[കേരള സംസ്ഥാന യുവജന കമ്മീഷൻ യൂത്ത് യൂത്ത് ഐക്കൺ അവാർഡുകൾ]]|| || |- | [[അൾ കേരള സോഷ്യൽ സർവീസ് അസോസിയേഷൻ സംസ്ഥാന അവാർഡ്]] || || |- | [[കെ. സുരേന്ദ്രൻ നോവൽ പുരസ്കാരം]] <ref>http://news.keralakaumudi.com/beta/news.php?NewsId=TlRWTTAyNTA4MjY=&xP=RExZ&xDT=MjAxNS0xMi0wMSAwMzowMDowMA==&xD=MQ==&cID=Mw==</ref> || || |- |[[മനോരാജ് കഥാസമാഹാര പുരസ്കാരം]] ||മനോരാജ് പുരസ്കാര സമിതി<ref>{{Cite web|url=https://www.facebook.com/ManorajPuraskaraSamithi|title=ഫേസ്ബുക്ക്}}</ref> ||രൂ. 33333 |- | [[കെ. സുരേന്ദ്രൻ നോവൽ പുരസ്കാരം]] <ref>http://news.keralakaumudi.com/beta/news.php?NewsId=TlRWTTAyNTA4MjY=&xP=RExZ&xDT=MjAxNS0xMi0wMSAwMzowMDowMA==&xD=MQ==&cID=Mw==</ref> || || |- | [[jc ഡാനിയേൽ നന്മ പുരസ്കാരം]] <ref>http://news.keralakaumudi.com/beta/news.php?NewsId=TlRWTTAyNTA4MjY=&xP=RExZ&xDT=MjAxNS0xMi0wMSAwMzowMDowMA==&xD=MQ==&cID=Mw==</ref> || || |} ==സംഗീത പുരസ്കാരങ്ങൾ== *[[മികച്ച സംഗീതസംവിധായകനുള്ള മാതൃഭൂമി പുരസ്കാരം]] *[[സ്വാതിതിരുനാൾ സംഗീതപുരസ്കാരം]] *[[കേരള സംഗീത നാടക അക്കാദമി പുരസ്കാരം]] *[[സോപാനം സംഗീതരത്ന പുരസ്കാരം]] *[[സംഗീത സംപൂർണ്ണ പുരസ്കാരം]] *[[സംഗീത കലാനിധി പുരസ്‌കാരം]] *[[ എം. എസ്. സുബ്ബലക്ഷ്മി അവാർഡ് ]] <ref>{{Cite web |url=http://www.currentaffairsonline.in/news.php?id=3504&news=Mathangi%20Sathyamurthy%20Karnataka%20musician%20selected%20for%20M%20S%20Subbulakshmi%20Award |title=ആർക്കൈവ് പകർപ്പ് |access-date=2016-06-29 |archive-date=2017-02-24 |archive-url=https://web.archive.org/web/20170224081929/http://currentaffairsonline.in/news.php?id=3504&news=Mathangi%20Sathyamurthy%20Karnataka%20musician%20selected%20for%20M%20S%20Subbulakshmi%20Award |url-status=dead }}</ref> *[[മഹാരാജപുരം സന്താനം പുരസ്കാരം]] ==സിനിമാ പുരസ്കാരങ്ങൾ== *[[കേരളസംസ്ഥാന ചലച്ചിത്രപുരസ്കാരം|സംസ്ഥാന സർക്കാർ സിനിമാ പുരസ്കാരങ്ങൾ]] *[[ഈസ്റ്റേൺ ചെമ്മീൻ രാജ്യാന്തര ഹ്രസ്വചിത്ര അവാർഡ്]] *[[ജെ.സി. ദാനിയേൽ പുരസ്കാരം]] *[[കേരള ഫിലിം പ്രൊഡ്യൂസേഴ്‌സ് അസോസിയേഷൻ അവാർഡുകൾ]] *[[കേരള ഫിലിം ക്രിറ്റിക്സ് അവാർഡുകൾ]]<ref>http://emalayalee.com/varthaFull.php?newsId=121837</ref> *[[മലയാളശ്രീ അവാർഡ്]] നമ്മുടെ മലയാളം ഓൺലൈൻ മാഗസിൻ <ref>{{Cite web |url=http://nammudemalayalam.com/archives/263 |title=ആർക്കൈവ് പകർപ്പ് |access-date=2016-07-11 |archive-date=2016-07-24 |archive-url=https://web.archive.org/web/20160724093955/http://nammudemalayalam.com/archives/263 |url-status=dead }}</ref> *[[സജി പരവൂർ സ്മാരക ചലച്ചിത്രപുരസ്കാരം]] ==നാടകപുരസ്കാരങ്ങൾ== *[[കേരള സംഗീത നാടക അക്കാദമി പ്രവാസി പുരസ്കാരങ്ങൾ]] <ref>http://news.keralakaumudi.com/beta/news.php?NewsId=TlRWTTAyNTYwNzQ=&xP=RExZ&xDT=MjAxNS0xMi0xNiAwMDoxMDowMA==&xD=MQ==&cID=Mw==</ref> *[[നാടകരംഗത്തെ സമഗ്ര സംഭാവനകൾക്കുള്ള ഒ. മാധവൻ പുരസ്കാരം]] *[[കേരള സംഗീത നാടക അക്കാദമി സംസ്ഥാന നാടക അവാർഡ്]] *[[ഓച്ചിറ വേലുക്കുട്ടി സ്മാരക പുരസ്കാരം]] {| class="wikitable" |- !പുരസ്കാരത്തിന്റെ പേര് !! നൽകുന്നത് !! പുരസ്കാരത്തിൽ അടങ്ങിയത് |- | ഓച്ചിറ വേലുക്കുട്ടി സ്മാരക പുരസ്കാരം || നവഭാരത ചാരിറ്റബിൾ ട്രസ്റ്റ് || - |- | -|| 15000 || - | കേരള സംഗീത നാടക അക്കാദമി പ്രവാസി പുരസ്കാരങ്ങൾ || കേരള സംഗീത നാടക അക്കാദമി || - |- | നാടകരംഗത്തെ സമഗ്ര സംഭാവനകൾക്കുള്ള ഒ. മാധവൻ പുരസ്കാരം|| || - |- |} ==ഫോട്ടൊഗ്രഫി പുരസ്കാരം== {| class="wikitable" |- !പുരസ്കാരത്തിന്റെ പേര് !! നൽകുന്നത് !! പുരസ്കാരത്തിൽ അടങ്ങിയത് |- | വിക്ടർ ജോർജ്ജ് സ്മാരക ഫൊട്ടോഗ്രഫി പുരസ്കാരം || പത്തനംതിട്ട പ്രസ് ക്ലബ്ബ് || - |- | -|| - || - |} ==ടെലിവിഷൻ പുരസ്കാരങ്ങൾ== * [[കേരളസംസ്ഥാന ടെലിവിഷൻ പുരസ്കാരം]] *[[അടൂർഭാസി ടെലിവിഷൻ പുരസ്കാരം]] *[[ജസ്റ്റിസ് വിആർ കൃഷ്ണയ്യർ ഫൗണ്ടേഷൻ വനിത ശാക്തീകരണ മാധ്യമ അവാർഡുകൾ]] * ടെലിവിഷൻ പ്രോഗ്രാം പ്രെമോഷൻ കൗൺസിൽ കേരള അവാർഡ് ==റേഡിയോ പുരസ്കാരങ്ങൾ== TPPC Radio Award class="wikitable" |- ! പുരസ്കാരത്തിന്റെ പേര് !! നൽകുന്നത് !! ഉൾപ്പെടുന്നത് |- | രചനാ അവാർഡ് || - || - |- |} ==ശാസ്ത്ര പുരസ്കാരങ്ങൾ== *[[സംസ്ഥാന ശാസ്ത്ര സാങ്കേതിക പരിസ്ഥിതി കൗൺസിലിന്റെ ശാസ്ത്ര സാഹിത്യ പുരസ്‌കാരം]] *[[കേരള സർക്കാരിന്റെ ഊർജ്ജ സംരക്ഷണ അവാർഡ്]] *[[കേരള ശാസ്ത്ര സാഹിത്യ അവാർഡുകൾ]] [[സംസ്ഥാന ശാസ്ത്ര സാങ്കേതിക പരിസ്ഥിതി കൗൺസിൽ]] *[[മലിനീകരണ നിയന്ത്രണ അവാർഡ്]] [[കേരള സംസ്ഥാന മലിനീകരണ നിയന്ത്രണ ബോർഡ്]]<ref>{{Cite web |url=http://www.quilandymunicipality.in/Award-2016 |title=ആർക്കൈവ് പകർപ്പ് |access-date=2016-07-11 |archive-date=2017-04-05 |archive-url=https://web.archive.org/web/20170405035650/http://www.quilandymunicipality.in/Award-2016 |url-status=dead }}</ref> *[[ബാല ശാസ്ത്രസാഹിത്യ അവാർഡ്]] [[കേരള സർക്കാരിന്റെ ശാസ്ത്ര സാങ്കേതിക പരിസ്ഥിതി കമ്മിറ്റി]] ==കലാപുരസ്കാരങ്ങൾ== * * * {| class="wikitable" |- ! പുരസ്കാരത്തിന്റെ പേര് !! നൽകുന്നത് !! ഉൾപ്പെടുന്നത് |- | [[കേരള കലാമണ്ഡലം പുരസ്കാരം]] || [[കേരള കലാമണ്ഡലം]] || വിവിധ തുകകകൾ വിവിധ വിഭാഗത്തിൽ |- | [[നിശാഗന്ധി പുരസ്കാരം]] || - || - |- | [[എം. കെ. കെ. നായർ സ്മാരക പുരസ്കാരങ്ങൾ]] <ref>http://news.keralakaumudi.com/beta/news.php?NewsId=TlRWTTAyNjAyNTc=&xP=RExZ&xDT=MjAxNS0xMi0yNyAwMDowOTowMA==&xD=MQ==&cID=Mw==</ref>|| - || - |- | [[സംഗീത നാടക അക്കാദമിയുടെ കലാരത്ന പുരസ്കാരം]] <ref>http://news.keralakaumudi.com/beta/news.php?NewsId=TlRTUjAwNzQ2ODI=&xP=RExZ&xDT=MjAxNi0wMS0xNSAwMDowNjowMA==&xD=MQ==&cID=Mw==</ref> || [[കേരള സംഗീത നാടക അക്കാദമി]] || - |- |[[കേരള ഫോക്‌ലോർ അക്കാദമി പുരസ്‌കാരം]] |[[കേരള ഫോക്‌ലോർ അക്കാദമി]] | |} ==വിദ്യാഭ്യാസ പുരസ്കാരങ്ങൾ== *[[സംസ്ഥാന അദ്ധ്യാപക അവാർഡ്]] *[[രാജാ രവിവർമ്മ അവാർഡ്]] *[[പി. കെ. കാലൻ അവാർഡ്]] [[കേരള ഫോക്ക്‌ലോർ അക്കാദമി]] *[[പ്രഥമ ചാൻസിലേഴ്‌സ് അവാർഡ്]] *[[ശൈഖ് സായിദ് വിദ്യാഭ്യാസ അവാർഡുകൾ]] ==സാങ്കേതിക പുരസ്കാരങ്ങൾ== *[[കൈരളി-പീപ്പിൾ ഇന്നോടെക് പുരസ്കാരം]] * ==കായികപുരസ്കാരങ്ങൾ== {| class="wikitable" |- ! പുരസ്കാരത്തിന്റെ പേര് !! നൽകുന്നത് !! പുരസ്കാരത്തിൽ ഉൾപ്പെടുന്നത് |- | [[സമഗ്ര സംഭാവനയ്ക്കുള്ള ഒളിമ്പിക് കായിക പുരസ്കാരം]] || - || - |- | [[ജി.വി. രാജ പുരസ്കാരം]] || [[കേരള സ്പോട്സ് കൗൺസിൽ]]|| - |- | [[കേരള ക്രിക്കറ്റ് അസോസ്സിയേഷൻ വാർഷിക പുരസ്കാരങ്ങൾ]]<ref>http://janayugomonline.com</ref> || - || - |- | [[ജീജാാഭായി പുരസ്കാരം]] || [[കേരള കായികവേദി]] || - |} ==മാധ്യമപുരസ്കാരങ്ങൾ== {| class="wikitable" |- ! പുരസ്കാരത്തിന്റെ പേര് !! നൽകുന്നത് !! പുരസ്കാരത്തിൽ ഉൾപ്പെടുന്നത് |- | [[നിയമസഭാ മാദ്ധ്യമ അവാർഡ് ]] || - || - |- | [[കേരള മീഡിയ അക്കാദമി മാധ്യമ അവാർഡുകൾ]] || [[]]|| - |- | [[ചൊവ്വര പരമേശ്വരൻ അവാർഡ്]] || [[കേരള പ്രസ് അക്കാദമി]] || - |- | [[ഗിഫ മാദ്ധ്യമ പുരസ്കാരം]] || [[ഗൾഫ് ഇന്ത്യ ഫ്രൺഷിപ് അസോസിയേഷൻ]] || 25000 രൂപയും ഫലകവും -|| |} ==മറ്റു പുരസ്കാരങ്ങൾ== *[[വി. സി. പത്മനാഭൻ സ്മാരക അവാർഡ്]] *[[ലയൺസ് ക്ലബ്ബ് അവാർഡ്സ്]] *[[റിസർച്ച് എക്സലൻസ് അവാർഡ്]] <ref>http://news.keralakaumudi.com/beta/news.php?NewsId=TlRWTTAyNTc1Mjc=&xP=RExZ&xDT=MjAxNS0xMi0xOSAwMDoyMjowMA==&xD=MQ==&cID=Mw==</ref> *[[ശ്രീ ചിത്തിരതിരുനാൾ പുരസ്കാരം]] <ref>http://news.keralakaumudi.com/beta/news.php?NewsId=TlRWTTAyNjU1NTc=&xP=Q1lC&xDT=MjAxNi0wMS0xMCAwMDozNjowMA==&xD=MQ==&cID=Mw==</ref> *[[ഗാന്ധിസ്മൃതി പുരസ്കാരം]] <ref>http://news.keralakaumudi.com/beta/news.php?NewsId=TkVLTTAxMDQxMDQ=&xP=RExZ&xDT=MjAxNS0xMi0wNSAwMzowNTowMA==&xD=MQ==&cID=Mw==</ref> *[[പി. എസ്. ജോൺ അവാർഡ്]]<ref>http://news.keralakaumudi.com/beta/news.php?NewsId=TkVLTTAxMDQxMTA=&xP=RExZ&xDT=MjAxNS0xMi0wNSAwMzowMDowMA==&xD=MQ==&cID=Mw==</ref> *[[കൃഷ്ണയ്യർ അവാർഡ്]] <ref>http://news.keralakaumudi.com/beta/news.php?NewsId=TkVLTTAxMDM2MjI=&xP=RExZ&xDT=MjAxNS0xMi0wMiAwMzowMDowMA==&xD=MQ==&cID=Mw==</ref> *[[വിക്ടർ ജോർജ്ജ് സ്മാരക ഫോട്ടോഗ്രഫിപുരസ്കാരം]] *[[മാധ്യമ പ്രതിഭാ പുരസ്കാരം ]] *[[കേരള മീഡിയ അക്കാദമി മാധ്യമ അവാർഡുകൾ]]<ref>http://keralamediaacademy.org</ref><ref>http://origin.mangalam.com/print-edition/keralam/379572{{പ്രവർത്തിക്കാത്ത കണ്ണി|date=ഓഗസ്റ്റ് 2021 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }}</ref> *[[വനമിത്ര പുരസ്കാരങ്ങൾ]]<ref>http://www.deepika.com/News_Cat2_sub.aspx?catcode=cat2&newscode=389812</ref> *[[കേരള സിറ്റിസൺ ഫോറം അവാർഡുകൾ]] *[[ചൊവ്വര പരമേശ്വരൻ അവാർഡ്]] [[കേരള പ്രസ് അക്കാദമി]] *[[സംസ്ഥാന കാർഷിക അവാർഡുകൾ]] *[[ധനം ബിസിനസ് എക്‌സലൻസ് അവാർഡ്]] *[[ഗിഫ മാദ്ധ്യമ പുരസ്കാരം]] *[[ലീഡർ കെ. കരുണാകരൻ പുരസ്കാരം]] *[[കേരള സാമൂഹ്യനീതി വകുപ്പ്, വനിതാരത്നം പുരസ്കാരം]] <ref>http://suprabhaatham.com/%E0%B4%B5%E0%B4%A8%E0%B4%BF%E0%B4%A4%E0%B4%BE%E0%B4%B0%E0%B4%A4%E0%B5%8D%E2%80%8C%E0%B4%A8%E0%B4%82-%E0%B4%AA%E0%B5%81%E0%B4%B0%E0%B4%B8%E0%B5%8D%E2%80%8C%E0%B4%95%E0%B4%BE%E0%B4%B0%E0%B4%99%E0%B5%8D/</ref> *[[ജേസിസ് എക്സലൻസ് അവാർഡ്]] *[[നിയമസഭാ മാദ്ധ്യമ അവാർഡ്]] <ref>https://www.mathrubhumi.com/news/kerala/kerala-legislative-assembly-media-award-sooraj-sukumaran-dr-g-prasad-kumar-1.9422025</ref> ടെലിവിഷൻ പ്രോഗ്രാം പ്രെമോഷൻ കൗൺസിൽ മാധ്യമ അവാർഡ് ==മതപരമായ പുരസ്കാരങ്ങൾ== {| class="wikitable" |- ! പുരസ്കാരത്തിന്റെ പേര് !! നൽകുന്നത് !! ഉൾപ്പെടുന്നത് |- | നിരപ്പേൽ മതസൗഹാർദ്ദ പുരസ്കാരം || നിരപ്പേൽ ട്രസ്റ്റ്, കോട്ടയം || 50,000 |- | [[കെസിബിസി മതാധ്യാപക അവാർഡുകൾ]] || - || - |- | [[കേരള മാപ്പിള കലാഭവൻ അവാർഡുകൾ]] || - || - |- | [[ഖുർആൻ സ്റ്റഡി സെന്റർ കേരള അവാർഡുകൾ]] || - || - |- | [[നൂറുൽ ഉലമാ അവാർഡ്‌]] [[സഅദി പണ്ഡിതസഭ (മജ്‌ലിസുൽ ഉലമാഇ സ്സഅദിയ്യീൻ )]] || - || - |- | യാക്കോബായ സഭാ പുരസ്കാരം || യാക്കോബായ സഭാ || 100000+പ്രശസ്തിപത്രം |- | [[കേരള സംസ്ഥാന പൗരാവകാശ സംരക്ഷണ സമിതി അവാർഡ് ]] || - || - |- | [[സഹകാർമിത്ര പുരസ്കാരം ]] ||കോ ഓപ്പറേറ്റേഴ്സ് ഫെഡറേഷൻ || 10,000 |- | [[അൽമായ പ്രേഷിതൻ പുരസ്കാരം ]] || കത്തോലിക്ക കോൺഗ്രസ്സ് || - |} ==അവലംബം== {{reflist}} [[വർഗ്ഗം:കേരളവുമായി ബന്ധപ്പെട്ട പട്ടികകൾ]] [[വർഗ്ഗം:കേരളത്തിലെ പുരസ്കാരങ്ങൾ|*]] 6hnn8l2stnmwlyktrq4t486n1i81l1p 0 349670 4533813 3966381 2025-06-16T02:49:00Z InternetArchiveBot 146798 Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.9.5 4533813 wikitext text/x-wiki {{Infobox writer <!-- for more information see [[:Template:Infobox writer/doc]] -->|name=ലാംഗ്സ്റ്റൺ ഹ്യൂഗ്സ്|image=Langston Hughes by Carl Van Vechten 1936.jpg|caption=1936 photo by [[Carl Van Vechten]]|birth_name=James Mercer Langston Hughes|birth_date={{birth date|1902|2|1|mf=y}}|birth_place=[[ മിസോറി|Joplin]], [[Missouri]], [[United States]]|death_date={{death date and age|1967|5|22|1902|2|1}}|death_place=[[ന്യൂയോർക്ക്]], [[New York (state)|New York]], [[United States]]|occupation=കവി,കോളമിസ്റ്റ്, നാടകകൃത്ത്, ഉപന്യാസകാരൻt, നോവലിസ്റ്റ്|ethnicity=African American, White American, Native American|Education=[[Lincoln University of Pennsylvania]]|period=1926–64}} [[അമേരിക്കൻ ഐക്യനാടുകൾ|അമേരിക്ക]]<nowiki/>ൻ കവിയും സാമൂഹികപ്രവർത്തകനുമായിരുന്നു '''ലാംഗ്സ്റ്റൺ ഹ്യൂഗ്സ്'''.((ജ: ഫെബ്: 1, 1902 – മ :മെയ് 22, 1967) അമേരിക്കയിലുടലെടുത്ത ജാസ് കവിതാശാഖയുടെ മുഖ്യപ്രണേതാക്കളിലൊരാളുമായിരുന്നു ഹ്യൂഗ്സ്. ====== കവിതാസമാഹാരങ്ങൾ ====== * ''[[The Weary Blues]]'', Knopf, 1926 * ''[[Fine Clothes to the Jew]]'', Knopf, 1927 * ''The Negro Mother and Other Dramatic Recitations'', 1931 * ''Dear Lovely Death'', 1931 * ''The Dream Keeper and Other Poems'', Knopf, 1932 * ''Scottsboro Limited: Four Poems and a Play'', Golden Stair Press, N.Y., 1932 * ''[[Let America Be America Again]]'', 1938 <!-- 2005 --> * ''Shakespeare in Harlem'', Knopf, 1942 * ''Freedom's Plow'', 1943 * ''Fields of Wonder'', Knopf, 1947 * ''One-Way Ticket'', 1949 * ''[[Montage of a Dream Deferred]]'', Holt, 1951 * ''Selected Poems of Langston Hughes'', 1958 * ''Ask Your Mama: 12 Moods for Jazz'', Hill & Wang, 1961 * ''The Panther and the Lash: Poems of Our Times'', 1967 * ''The Collected Poems of Langston Hughes'', Knopf, 1994 ====== ഒരു മാതൃക ====== <poem> The night is beautiful, So the faces of my people. The stars are beautiful, So the eyes of my people Beautiful, also, is the sun. Beautiful, also, are the souls of my people. <ref>"My People" First published as "Poem" in The Crisis (October 1923), p. 162, and The Weary Blues (1926). The title poem "My People" was collected in The Dream Keeper (1932) and the Selected Poems of Langston Hughes (1959). Rampersad & Roessel (2002), The Collected Poems of Langston Hughes, pp. 36, 623.,</ref> </poem> ====== മറ്റുകണ്ണികൾ ====== * [http://www.poets.org/lhugh Langston Hughes on Poets.org] With poems, related essays, and links. * [http://www.poetryfoundation.org/bio/langston-hughes Profile and poems of Langston Hughes, including audio files and scholarly essays], at the Poetry Foundation. * Cary Nelson, [http://www.english.illinois.edu/MAPS/poets/g_l/hughes/hughes.htm "Langston Hughes (1902–1967)"] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20150918051106/http://www.english.illinois.edu/maps/poets/g_l/hughes/hughes.htm |date=2015-09-18 }}. Profile at Modern American Poetry. * [http://beinecke.library.yale.edu/langstonhughes/web.html Beinecke Library, Yale] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20060828155827/http://beinecke.library.yale.edu/langstonhughes/web.html |date=2006-08-28 }}. "Langston Hughes at 100". * [http://vault.fbi.gov/langston-hughes FBI profile] * [http://www.pbs.org/wnet/ihas/poet/hughes.html "(James) Langston Hughes (1902–1967)] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20150512234722/http://www.pbs.org/wnet/ihas/poet/hughes.html |date=2015-05-12 }}. PBS profile. * [http://www.americaslibrary.gov/aa/hughes/aa_hughes_subj.html Profile at Library of Congress.] * [http://www.kansashistory.us/langstonhughes.html Langston Hughes in Lawrence, Kansas]. Photographs and biographical resource == അവലംബം == 2rzxobwwowrfu3z3oieg3510gfceoqe 0 349698 4533865 4099962 2025-06-16T11:08:48Z Altocar 2020 144384 4533865 wikitext text/x-wiki {{infobox officeholder | name = ദ്രൗപതി മുർമു | image = File:President of India Droupadi Murmu official portrait (cropped).jpg | caption = 2025 official photo | birth_name = പുടി ബിരാഞ്ചി ടുഡു | birth_date = {{birth date and age|1958|06|20|df=yes}} | birth_place = ഉപേർബേദ, മയൂർബഞ്ജ്, ഒഡീസ | death_date = | death_place = | office = ഇന്ത്യയുടെ പതിനഞ്ചാമത് രാഷ്ട്രപതി | term = 2022 ജൂലൈ 25 - തുടരുന്നു | predecessor = രാംനാഥ് കോവിന്ദ് | successor = | office2 = ജാർഖണ്ഡ്, ഗവർണർ | term2 = 2015-2021 | predecessor2 = സയിദ് അഹമ്മദ് | successor2 = രമേഷ് ബൈസ് | party = ബി.ജെ.പി | website = https://presidentofindia.nic.in/profile.htm | spouse = ശ്യാം ചരൺ മുർമു | children = 3 | year = 2023 | date = 15 ഫെബ്രുവരി | source = https://presidentofindia.nic.in/profile.htm ഔദ്യോഗിക വെബ്സൈറ്റ് }} ആദിവാസി ഗോത്ര വിഭാഗത്തിൽ നിന്ന് ഇന്ത്യയുടെ രാഷ്ട്രപതി പദവിയിലെത്തിയ ആദ്യ വനിതയും, പ്രതിഭ പാട്ടീലിന് ശേഷം രാഷ്ട്രപതിയായ രണ്ടാമത്തെ വനിതയുമാണ് ''' ദ്രൗപതി മുർമു.(ജനനം: 20 ജൂൺ 1958) ''' 2015 മുതൽ 2021 വരെ ജാർഖണ്ഡ് ഗവർണർ, 2000 മുതൽ 2009 വരെ ഒഡീഷ നിയമസഭാംഗം, 2000 മുതൽ 2004 വരെ സംസ്ഥാന മന്ത്രി എന്ന നിലകളിലും പ്രവർത്തിച്ചു. ഏറ്റവും കുറവ് പ്രായത്തിൽ രാഷ്ട്രപതിയായ ആദ്യ വനിതയും കൂടിയാണ് ദ്രൗപതി മുർമു. <ref>https://www.manoramaonline.com/news/india/2022/07/22/draupadi-murmu-youngest-president-of-india.html</ref><ref>https://www.manoramaonline.com/news/india/2022/07/25/draupadi-murmu-takes-oath-as-president-of-india.html</ref><ref>https://www.manoramaonline.com/news/latest-news/2022/07/21/india-presidential-election-2022-results-live-news-updates-president-droupadi-murmu-yashwant-sinha.html</ref> == ജീവിതരേഖ == ഒഡീഷയിലെ മയൂർബഞ്ച് ജില്ലയിലെ ഉപേർബേദയിലെ ഒരു സന്താളി കുടുംബത്തിൽ കർഷകനായിരുന്ന ബിർചി നാരായണൻ ടുഡുവിൻ്റെ മകളായി 1958 ജൂൺ 20ന് ജനനം. ഉപേർബേദയിലെ പ്രൈമറി സ്കൂളിൽ നിന്ന് പ്രാഥമിക വിദ്യാഭ്യാസം നേടിയ ദ്രൗപതി ഭുബനേശ്വറിൽ ഉള്ള ഹൈസ്കൂളിൽ നിന്ന് പത്താം തരവും രമാദേവി വിമൻസ് കോളേജിൽ നിന്ന് ബി.എ. ബിരുദവും നേടി. 1979 മുതൽ 1983 വരെ ജലവിഭവ വകുപ്പിൽ ജൂനിയർ അസിസ്റ്റൻറായി പ്രവർത്തിച്ച ദ്രൗപതി 1994 മുതൽ 1997 വരെ റായിരംഗ്പൂരിലെ അർബിന്ദോ സ്കൂളിൽ അധ്യാപികയായിരുന്നു. 1997-ൽ അധ്യാപന ജോലിയിൽ നിന്ന് രാജിവച്ച് രാഷ്ട്രീയത്തിലിറങ്ങി. 1997-ലെ പഞ്ചായത്ത് തിരഞ്ഞെടുപ്പിൽ റായിരംഗ്പൂരിൽ നിന്ന് കൗൺസിലറായി തിരഞ്ഞെടുക്കപ്പെട്ടു. സ്വതന്ത്ര സ്ഥാനാർത്ഥിയായി മത്സരിച്ച് ജയിച്ച ദ്രൗപതി 1997-ൽ ബി.ജെ.പിയിൽ ചേർന്നു. 2000-ലെ നിയമസഭ തിരഞ്ഞെടുപ്പിൽ റായ്രംഗ്പൂരിൽ നിന്ന് ബി.ജെ.പി ടിക്കറ്റിൽ ആദ്യമായി നിയമസഭാംഗമായി. 2000 മുതൽ 2004 വരെ ഒഡീഷയിലെ ബി.ജെ.ഡി - ബി.ജെ.പി സഖ്യ സർക്കാരിലെ മന്ത്രിയായും പ്രവർത്തിച്ചു. 2004-ലെ നിയമസഭ തിരഞ്ഞെടുപ്പിൽ റായ്രംഗ്പൂരിൽ നിന്ന് വീണ്ടും നിയമസഭയിലെത്തി. ബി.ജെ.ഡി - ബി.ജെ.പി സഖ്യം അവസാനിച്ച 2009-ലെ ലോക്സഭ തിരഞ്ഞെടുപ്പിൽ മയൂർബഞ്ചിൽ നിന്ന് മത്സരിച്ചെങ്കിലും ബി.ജെ.ഡി സ്ഥാനാർത്ഥിയോട് പരാജയപ്പെട്ടു. 2013-ൽ ബി.ജെ.പി ദേശീയ നിർവാഹക സമിതി അംഗമായ ദ്രൗപതി 2013 മുതൽ 2015 വരെ പട്ടികജാതി മോർച്ച ഭാരവാഹിയായിരുന്നു. 2014-ലെ നിയമസഭ തിരഞ്ഞെടുപ്പിൽ റായ്രംഗ്പൂരിൽ നിന്ന് മത്സരിച്ചെങ്കിലും ബി.ജെ.ഡി സ്ഥാനാർത്ഥിയോട് പരാജയപ്പെട്ടു. 2015 മുതൽ 2021 വരെ ജാർഖണ്ഡ് ഗവർണറായും പ്രവർത്തിച്ചു. == ഇന്ത്യയുടെ രാഷ്ട്രപതി == ഭരണകക്ഷിയായ എൻ.ഡി.എയുടെ രാഷ്ട്രപതി സ്ഥാനാർത്ഥിയായി മത്സരിച്ച ദ്രൗപതി മുർമു ഐക്യ-പ്രതിപക്ഷ സ്ഥാനാർത്ഥിയായ യശ്വന്ത് സിൻഹയെ 947 വോട്ടിന് പരാജയപ്പെടുത്തി ഇന്ത്യയുടെ 15-മത് പ്രസിഡൻറായി തിരഞ്ഞെടുക്കപ്പെട്ടു. ''' പ്രസിഡൻറ് ഇലക്ഷൻ 2022 ''' * അംഗീകൃത വോട്ടർമാർ : 4809 * സാധുവായ വോട്ട് : 4754 * പോൾ ചെയ്തത് : 4701(98.89 %) * അസാധു : 53(1.11 %) * ദ്രൗപതി മുർമു(ബി.ജെ.പി) : 2824(64.03 %) * യശ്വന്ത് സിൻഹ (പ്രതിപക്ഷം) : 1877(35.97 %) * ഭൂരിപക്ഷം : 947 ==അവലംബം== {{Reflist|30em}} [[വർഗ്ഗം:ഇന്ത്യയിലെ വനിതാ ഗവർണർമാർ]] [[വർഗ്ഗം:1958-ൽ ജനിച്ചവർ]] [[വർഗ്ഗം:ജീവിച്ചിരിക്കുന്നവർ]] [[വർഗ്ഗം:ഇന്ത്യയുടെ രാഷ്ട്രപതിമാർ]] [[വർഗ്ഗം:ഝാർഖണ്ഡ്‌ ഗവർണ്ണർമാർ]] [[വർഗ്ഗം:ഇന്ത്യയിലെ വനിതാ രാഷ്ട്രപതിമാർ]] 1336t7wdh9lyoceknfgybsmtkuonqt8 0 353216 4533825 4142423 2025-06-16T04:34:37Z 2409:4073:2E9B:7E54:0:0:C288:8F0B 4533825 wikitext text/x-wiki [[കേരള വനം വന്യജീവി വകുപ്പ്]] ഏർപ്പെടുത്തിയിട്ടുള്ള പുരസ്കാരങ്ങളാണ് '''വനമിത്ര പുരസ്കാരങ്ങൾ'''. ജൈവ വൈവിധ്യസംരക്ഷണം, വനസംരക്ഷണം, സമുദ്രസംരക്ഷണം, തീരദേശപരിപാലനം തുടങ്ങിയ വിഭാഗങ്ങളിലായി വ്യക്തികൾ, വിദ്യാഭ്യാസ സ്ഥാപനങ്ങൾ, സന്നദ്ധ സംഘടനകൾ, കർഷകർ എന്നിവർക്ക് 2005മുതലാണ് പുരസ്കാരങ്ങൾ നല്കി വരുന്നത്. 25000 രൂപയും പ്രശസ്തിപത്രവുമാണ് നൽകുക.<ref>http://www.deepika.com/News_Cat2_sub.aspx?catcode=cat2&newscode=389812</ref> <ref>https://www.prd.kerala.gov.in/ml/node/124445</ref><ref>{{Cite web |url=https://www.mathrubhumi.com/print-edition/kerala/article-1.4484097 |title=ആർക്കൈവ് പകർപ്പ് |access-date=2022-01-23 |archive-date=2022-01-23 |archive-url=https://web.archive.org/web/20220123083058/https://www.mathrubhumi.com/print-edition/kerala/article-1.4484097 |url-status=live }}</ref> == പുരസ്കാരജേതാക്കൾ == ===2005=== * [[കല്ലേൻ പൊക്കുടൻ]] ===2005- 2006=== * [[ജോൺ.സി.ജേക്കബ്]] ===2006- 2007=== * കെ വി ദയാൽ ===2007- 2008=== ===2008- 2009=== ===2010 -2011 ലെസ് ലിജോൺ, കൈരളി ന്യൂസ്=== ===2011- 2012=== ===2012- 2013=== ===2013- 2014=== ===2014- 2015=== * '''ഫിറോസ് അഹമ്മദ്'''<ref>https://cdn.s3waas.gov.in/s3fe9fc289c3ff0af142b6d3bead98a923/uploads/2020/01/2020010327.pdf</ref> ===2015- 2016=== ===2016- 2017 ലെ കോട്ടയം ജില്ല വനമിത്ര പുരസ്‌കാരം ഏറ്റുമാനൂർ SMSM പബ്ലിക് ലൈബ്രറിയിൽ പ്രവർത്തിക്കുന്ന ശ്രീമൂലം നേച്ചർ ക്ലബ്ബിനാണ്. പ്രസിഡന്റ്‌: ജി പ്രകാശ്, സെക്രട്ടറി: പി രാജീവ്‌ കൺവീനർ: എ പി സുനിൽ=== ===2017- 2018=== ===2018- 2019=== * [[നൈനാ ഫെബിൻ(പരിസ്ഥിതിപ്രവർത്തക)|നൈനാ ഫെബിൻ]]<ref name=mathrubhumi">{{cite web|url = https://www.mathrubhumi.com/palakkad/news/10nov2021-1.6164264|title = നൈന ഫെബിന് 'ഉജ്ജ്വല ബാല്യം' പുരസ്‌കാരം|publisher = mathrubhumi|date = 2021-11-21|language = മലയാളം|access-date = 2022-01-23|archive-date = 2021-11-10|archive-url = https://web.archive.org/web/20211110052829/https://www.mathrubhumi.com/palakkad/news/10nov2021-1.6164264|url-status = dead}}</ref> ===2019- 2020=== ===2020- 2021=== ==='''2021- 2022'''=== * [[വി. കെ. ശ്രീധരൻ(പരിസ്ഥിതിപ്രവർത്തകൻ)|'''വി. കെ. ശ്രീധരൻ''']] * '''കൃഷ്ണപ്രസാദ് വൈദ്യർ''' * '''റാഫിരാമനാഥ് (ആലപ്പുഴ)''' * ==അവലംബം== {{reflist}} ==പുറത്തേക്കുള്ള കണ്ണികൾ== * [https://www.prd.kerala.gov.in/ml/node/124445 വനമിത്ര അവാർഡ്] [[വർഗ്ഗം:കേരളത്തിലെ പുരസ്കാരങ്ങൾ]] [[വർഗ്ഗം:പരിസ്ഥിതി പുരസ്കാരങ്ങൾ]] [[വർഗ്ഗം:കേരള സർക്കാറിൻ്റെ ഔദ്യോഗിക പുരസ്കാരങ്ങൾ]] 3wvtk6hawc6nyp36ykexhroal9wf67s 0 357306 4533840 4525166 2025-06-16T06:16:50Z InternetArchiveBot 146798 Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.9.5 4533840 wikitext text/x-wiki {{Infobox settlement | name = വണ്ടലൂർ | other_name = | settlement_type = suburb | image_skyline = VandalurZoo_18Aug2012_MainEntrance.JPG | image_alt = | image_caption = Entrance to [[Arignar Anna Zoological Park]] | nickname = | image_map = | map_alt = | map_caption = | pushpin_map = India Chennai#Tamil Nadu#India | pushpin_label_position = right | pushpin_map_alt = | pushpin_map_caption = | coordinates = {{coord|12.89|N|80.08|E|display=inline,title}} | subdivision_type = Country | subdivision_name = India | subdivision_type1 = [[States and territories of India|State]] | subdivision_name1 = [[Tamil Nadu]] | subdivision_type2 = [[List of districts of India|District]] | subdivision_name2 = [[Chengalpattu district|Chengalpattu]] | subdivision_type3 = [[metropolitan area|Metro]] | subdivision_name3 = [[Chennai]] | established_title = <!-- Established --> | established_date = | founder = | named_for = | government_type = | governing_body = | unit_pref = Metric | area_footnotes = | area_rank = | area_total_km2 = | elevation_footnotes = | elevation_m = 50 | population_total = 16852 | population_as_of = 2011 | population_rank = | population_density_km2 = auto | population_demonym = | population_footnotes = | demographics_type1 = Languages | demographics1_title1 = Official | demographics1_info1 = [[Tamil language|Tamil]] | timezone1 = [[Indian Standard Time|IST]] | utc_offset1 = +5:30 | postal_code_type = [[Postal Index Number|PIN]] | postal_code = 600048 | registration_plate = TN-11 | website = | footnotes = }} തമിഴ്‌നാട്ടിൽ ചെന്നൈക്ക് തെക്കുള്ള ഒരു മനുഷ്യവാസ കേന്ദ്രമാണ് '''വണ്ടലൂർ'''. ചെന്നൈ നഗരത്തിലേക്കുള്ള പ്രവേശന കവാടവും ചെങ്കൽപേട്ട് ജില്ലയിലെ ഒരു താലൂക്കുമാണ് വണ്ടലൂർ. [[അരിങ്യർ അണ്ണാ മൃഗശാല]] ഇവിടെയാണ് സ്ഥിതി ചെയ്യുന്നത്. ചെന്നൈ സബർബൻ റെയിൽവേ ശൃംഖലയിലെ വണ്ടലൂർ റെയിൽവേ സ്റ്റേഷനാണ് ഈ പ്രദേശത്തിന് റെയിൽവേ സേവനം നൽകുന്നത്. == സ്ഥാനം == ചെന്നൈ നഗരത്തിന്റെ ഒരു പ്രാന്തപ്രദേശമാ/ വണ്ടലൂർ, ചെങ്കൽപേട്ട് ജില്ലയിലെ അതേ പേരിലുള്ള താലൂക്കിന്റെ ഭാഗവും<ref name="Ref">{{cite web|url=https://www.tnpsc.gov.in/english/districts.html|title=Taluks|access-date=1 February 2024|work=Government of Tamil Nadu}}</ref> ചെങ്കൽപേട്ട് നിയമസഭാ മണ്ഡലത്തിന്റെയും കാഞ്ചീപുരം ലോക്സഭാ മണ്ഡലത്തിന്റെയും ഭാഗവുമാണ്.<ref>{{cite web|url=https://www.elections.tn.gov.in/Web/pslist/ac032.pdf|title=Polling stations|access-date=1 June 2024|work=Election Commission of India|archive-date=2025-01-28|archive-url=https://web.archive.org/web/20250128154000/https://www.elections.tn.gov.in/Web/pslist/ac032.pdf|url-status=dead}}</ref> == അവലംബം == [[വർഗ്ഗം:ചെന്നൈ]] trzw4fix95kt76izxvpau9z6bvl6rfa 0 361503 4533848 3780107 2025-06-16T07:22:58Z InternetArchiveBot 146798 Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.9.5 4533848 wikitext text/x-wiki {{Infobox ethnic group|group=Walla Walla indian tribe|poptime=Enrolled members:|popplace={{USA}} [[Oregon]]|rels=[[Christianity]] (incl. [[syncretistic]] forms)|langs=[[English language|English]], [[Sahaptin language|Sahaptin]] dialect (endangered)|related=[[Sahaptin]]-speaking [[Umatilla people|Umatilla]], [[Cayuse people|Cayuse]], [[Yakama]]}} [[File:Umatilla,_Paloos,_and_2_white_men_-_NARA_-_523642.jpg|കണ്ണി=https://en.wikipedia.org/wiki/File:Umatilla,_Paloos,_and_2_white_men_-_NARA_-_523642.jpg|ലഘുചിത്രം|250x250ബിന്ദു|Sahaptin tribal representatives to Washington D.C. (1890)]] '''വല്ല വല്ല''' ([[സഹായം:IPA for English|/ˌwɒləˈwɒlə/]] [[സഹായം:Pronunciation respelling key|'''''wol'''-ə-'''wol'''-ə'']]), വടക്കു പടിഞ്ഞാറൻ പീഠഭൂമിയിൽ അധിവസിച്ചിരുന്നതും സഹാപ്റ്റിൻ ഭാക്ഷ സംസാരിച്ചിരുന്നതുമായ തദ്ദേശീയ അമേരിക്കൻ ഇന്ത്യൻ വംശമാണ്. ഇവർ വലൂലപാം ('''Waluulapam)''' എന്ന പേരിലും അറിയപ്പെട്ടിരുന്നു. ഈ വാക്കിൻറെ അർത്ഥം ഇംഗ്ലീഷിൽ "many waters" എന്നാണ്.<ref>[http://users.michweb.net/~orendon/americans/glosary1.html "Indian Names Of Places"], ''Native American Glossary.'' (retrieved 24 March 2011)</ref> അനേകം വല്ല വല്ല വർഗ്ഗക്കാർ “കോൺഫെഡറേറ്റഡ് ട്രൈബ്സ് ആഫ് ദ ഉമാതില്ല ഇന്ത്യൻ റിസർവ്വേഷനിൽ” വസിക്കുന്നു. വല്ല വല്ല വിഭാഗക്കാർ മറ്റ് തദ്ദേശീയ ഇന്ത്യൻ വംശങ്ങളായ കയൂസെ, ഉമാതില്ല ഗോത്രങ്ങളുമായി യോജിച്ച് കോൺഫെഡറേറ്റഡ് ട്രൈബ്സ് ദി ഉമാതില എന്ന കൂട്ടായ്മയിലൂടെ റിസർവ്വേഷനുള്ളിലെ ഭൂമിയും പ്രാദേശിക സർക്കാർ സംവിധാനങ്ങളും പങ്കുവയ്ക്കുന്നു. ഈ റിസർവ്വേഷൻ സ്ഥിതി ചെയ്യുന്നത് ഐക്യനാടുകളിലെ ഒറിഗോണിലുള്ള  ബ്ലൂമൌണ്ടനുകൾ‌ക്കു സമീപം പെന്റിൽട്ടണിൽ ആണ്. കുറച്ച് വല്ല വല്ല വർഗ്ഗക്കാർ ഫെഡറൽ അംഗീകാരം ലഭിച്ച “കോൺഫെഡറേറ്റഡ് ട്രൈബ്സ് ആന്റ് ബാന്റ്സ് ആഫ് ദ യക്കാമ നേഷനിലും” അധിവസിക്കുന്നു. == '''ചരിത്രം''' == ഈ വർഗ്ഗക്കാർ സഹാപ്റ്റിൻ ഭാക്ഷ സംസാരിക്കുന്നവരാണ്. പരമ്പരാഗതമായി ഇന്നത്തെ ഐക്യനാടുകളുടെ വടക്കു പടിഞ്ഞാറൻ മേഖലയിലെ  കൊളമ്പിയ നദീ പ്രദേശത്താണ് വസിച്ചിരുന്നത്. യൂറോപ്യൻ കുടിയേറ്റക്കാർ എത്തുന്നതിന് നൂറ്റാണ്ടുകൾക്കു മുമ്പു തന്നെ മൂന്നു പ്രധാന ഉപവർഗ്ഗങ്ങളുണ്ടായിരുന്ന വല്ല വല്ല വർക്കാർ വല്ല വല്ല നദിയ്ക്കു സമാന്തരമായുള്ള പ്രദേശത്തും സ്നേക്ക് നദിയും കൊളമ്പിയ നദിയും സന്ധിക്കുന്നതിന് സമാന്തരവുമായുള്ള പ്രദേശത്ത് (ഇന്നത്തെ വടക്കന് ഒറിഗോണും വാഷിങ്ടണ് സംസ്ഥാനത്തിന്റെ തെക്കു കിഴക്കൻ ഭാഗങ്ങളും) അധിവസിച്ചു വന്നിരുന്നു.  ഈ മേഖലയിൽ “യക്കാമ”, “പലൂസ്”, “ഉമാതില്ല”, “വനാപും” വർഗ്ഗക്കാരേപ്പോലെ കാലാവസ്ഥാനുസൃതമായ ഉപജീവനമാർഗ്ഗം വല്ല വല്ല വർഗ്ഗക്കാരും കൈക്കൊണ്ടു.<ref>[https://scholarsbank.uoregon.edu/xmlui/bitstream/handle/1794/13277/Lozar_oregon_0171N_10708.pdf?sequence=1 Patrick Stephen Lozar: “AN ANXIOUS DESIRE OF SELF PRESERVATION”: COLONIALISM, TRANSITION, AND IDENTITY ON THE UMATILLA INDIAN RESERVATION, 1860-1910]</ref> == '''യൂറോപ്യൻ സമ്പർക്കം''' == വല്ല വല്ല വർക്കാരും യൂറോപ്യൻ കുടിയേറ്റക്കാരുമായുള്ള ആദ്യ സമ്പർക്കമുണ്ടാകുന്നത് ലെവിസിൻറെയും ക്ലാർക്കിൻറെയും പര്യവേക്ഷണയാത്രയുടം കാലത്താണ്. 1805 ലെ ആദ്യകൂടിക്കാഴ്ച്ചയിൽ യൂറോപ്പിൽ നിന്നുള്ള പര്യവേക്ഷകർ പസഫിക സമുദ്രം സന്ദർശിച്ചശേഷം കൂടുതൽ ആളുകളുമായി വീണ്ടു വരുമെന്ന് വല്ല വല്ല ചിഫായ യെല്ലെപ്പിറ്റിനോട് വാഗ്ദാനം ചെയ്തു. ഈ സംഘം 1806 ഏപ്രിൽ മാസത്തിൽ വല്ല വല്ല നദീ മുഖത്തിനു സമീപം കൊളമ്പിയ നദിതട മേഖലയിലുള്ള വല്ല വല്ല പ്രദേശത്ത് വീണ്ടും എത്തിച്ചേർന്നു.<ref>[http://www.pbs.org/lewisandclark/native/wal.html "Walla Walla Indians"] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20170126095128/http://www.pbs.org/lewisandclark/native/wal.html |date=2017-01-26 }}, ''Lewis and Clark,'' PBS</ref>  വ്യാപാര ഇടപാടുകൾക്കിടെ യെല്ലെപ്പിറ്റ് ക്ലാർക്കിനു മുന്നിൽ ഒരു ശ്വേദ നിറമുള്ള അശ്വത്തെ ഹാജരാക്കുകയും പകരമായി  പിച്ചള കൊണ്ടുളള ഒരു കെറ്റിൽ ആവശ്യപ്പെടുകയും ചെയ്തു. യൂറോപ്യന്മാരുടെ കൈവശം അത്തരമൊന്നില്ലാതെ വന്നതിനാൽ ക്ലാർക്ക് തൻറെ വാൾ വല്ല വല്ല ചീഫിനു നല്കി. അതോടൊപ്പം ഒരു പഴയ തോക്കും വെടിമരുന്നുകളും പ്രസിഡൻറ് തോമസ് ജാഫെർസൻറെ ചിത്രം ആലേഖനം ചെയ്ത ഒരു ലോഹത്തകിടും, ഒരു ചെറിയ അമേരിക്കൻ പതാകയും നൽകിയിരുന്നു.<ref>Allen, Cain (2004). [http://oregonhistoryproject.org/articles/historical-records/yelleppit-and-the-walla-walla/ "Yelleppit and the Walla Walla"], ''The Oregon History Project.'' [[Oregon Historical Society]].</ref>  വാഷിങ്ടണിലെ യെല്ലെപിറ്റ് പട്ടണം വല്ല വല്ല ചീഫിൻറെ പേരിൽനിന്നാണുത്ഭവിച്ചത്. വല്ല വല്ല നേഷനിലെ അടുത്ത സന്ദർശകൻ 1811 ൽ കനേഡിയൻ-ബ്രിട്ടീഷ് നോർത്ത് വെസ്റ്റ് കമ്പനിയിലെ ഡേവിഡ് തോംസൺ ആയിരുന്നു. യെല്ലെപിറ്റ്സിൻ വില്ലേജിൽ നിന്ന് നദിയുടെ 5 മൈൽ മുകളിലായുള്ള ഭാഗത്ത് കൊളമ്പിയ നദിയും സ്നേക്ക് നദിയും സന്ധിക്കുന്നതിനടുത്തായി ഒരു മരക്കാൽ നാട്ടുവാൻ തോംസൺ കൽപ്പിക്കുകയും ആ പ്രദേശം ഇനി മേലിൽ ബ്രീട്ടീഷ് രാജ്ഞിയുടെ അധീനതയിലുള്ളതായിരിക്കുമെന്ന് മരക്കാലിൽ സ്ഥാപിക്കപ്പെട്ട ലിഖിതത്തിൽ വ്യക്തമാക്കുകയും ചെയ്തു. പ്രസ്തുത മേഖലയിൽ ഒരു വ്യാപാരകേന്ദ്രം സ്ഥാപിക്കുവാനും തോംസണ് താൽപര്യപ്പെട്ടു. അതിർത്തിയിൽ സ്ഥാപിച്ച അവകാശ രേഖ നോർത്ത് വെസ്റ്റ് കമ്പനിയുടെ അമേരിക്കൻ എതിരാളികളായിരുന്ന പസഫിക് ഫർ കമ്പനിയ്ക്കുള്ള സൂചനയായിരുന്നു. നദിയ്ക്കു താഴ്‍വശത്തേയ്ക്കുള്ള യാത്രയിൽ തോംസണ് യെല്ലെപിറ്റ് വില്ലേജിൽ എത്തിച്ചേരുകയും അമേരിക്കൻ വ്യാപാരികൾ നല്കിയ പതാകയും മെഡലും കാണാനിടവരുകയും ചെയ്തു. യെല്ലെപിറ്റ് സൌഹൃദം ആഗ്രഹിക്കുന്നവനും ബുദ്ധിശാലിയുമാണെന്ന് തോംസണ് മനസ്സിലായി. സമീപത്തായി ഒരു വ്യാപാരകേന്ദ്രം സ്ഥാപിക്കുകയെന്നതായിരുന്നു തോംസൻറെ ആത്യന്തികമായ ലക്ഷ്യമെങ്കിലും അനേകം കാരണങ്ങളാൽ 1818 വരെ ഈ ട്രേഡിംങ് പോസ്റ്റ് നിർമ്മിക്കപ്പെട്ടില്ല.<ref>{{cite book | title = Sources of the River: Tracking David Thompson Across Western North America | url = https://archive.org/details/sourcesofrivertr0000nisb | last = Nisbet | first = Jack | publisher = Sasquatch Books | year = 1994 | isbn = 1-57061-522-5 | pages = [https://archive.org/details/sourcesofrivertr0000nisb/page/202 202]–203 }}</ref>  പിന്നീട്  NWC “ഫോർട്ട് നെസ് പെർസസ്” എന്ന പേരിൽ വല്ല വല്ല നദീമുഖത്ത് ഒരു രോമ വ്യവസായ കേന്ദ്രം ആരംഭിച്ചിരുന്നു. == അവലംബം == [[വർഗ്ഗം:അമേരിക്കൻ ഇന്ത്യൻ ജനത]] o0forzq5t3sk07pbqrj9s6x6di163es 0 365057 4533845 3779704 2025-06-16T07:09:35Z InternetArchiveBot 146798 Bluelink 1 book for [[വിക്കിപീഡിയ:പരിശോധനായോഗ്യത|പരിശോധനായോഗ്യത]] (20250614)) #IABot (v2.0.9.5) ([[User:GreenC bot|GreenC bot]] 4533845 wikitext text/x-wiki {{prettyurl|Blaga Dimitrova}} {{Infobox person | name = ബ്ലാഗ ഡിമിട്രോവ | image = | image_size = | caption = | birth_date = {{birth date|1922|1|2|df=yes}} | birth_place = [[Byala Slatina]], [[Bulgaria]] | death_date = {{death date and age|2003|5|2|1922|1|2|df=yes}} | death_place = [[Sofia]], [[Bulgaria]] |blank1 = Ethnicity |data1 = [[Bulgarians|Bulgarian]] }} ഒരു പ്രമുഖ ബൾഗേറിയൻ കവയിത്രിയും രാഷ്ട്രീയ പ്രവർത്തകയുമായിരുന്നു '''ബ്ലാഗ ഡിമിട്രോവ''' എന്ന '''ബ്ലാഗ നികൊലോവ ഡിമിട്രോവ''' '''[[ഇംഗ്ലീഷ്‌]]''': '''Blaga Nikolova Dimitrova''' ({{lang-bg|Блага Димитрова}}) [[ബൾഗേറിയ|ബൾഗേറിയൻ റിപ്പബ്ലിക്കിന്റെ]] ജനങ്ങളാൽ തെരഞ്ഞെടുക്കപ്പെട്ട ആദ്യത്തെ വൈസ് പ്രസിഡന്റും ബൾഗേറിയയുടെ രണ്ടാമത്തെ വൈസ് പ്രസിഡന്റും ആദ്യ വനിതാ വൈസ് പ്രസിഡന്റുമായിരുന്നു ബ്ലാഗ. 1992 ജനുവരി 22 മുതൽ 1993 ജൂലൈ ആറു ബൾഗേറിയയുടെ വൈസ് പ്രസിഡന്റായി സേവനമനുഷ്ടിച്ചു. യൂനിയൻ ഓഫ് ഡെമോക്രാറ്റിക് ഫോഴ്‌സസ് എന്ന രാഷ്ട്രീയ പാർട്ടിയുടെ പ്രവർത്തകയായിരുന്നു. ==ജീവിത രേഖ== ബൾഗേറിയയുടെ വടക്കുപടിഞ്ഞാറൻ ഭാഗത്തുള്ള വ്‌റാറ്റ്‌സ പ്രവിശ്യയിലെ ബ്യാല സ്ലാറ്റിന പട്ടണത്തിൽ 1922 ജനുവരി രണ്ടിന് അദ്ധ്യാപിക, അഭിഭാഷക ദമ്പതികളുടെ മകളായി ജനിച്ചു. 1942ൽ ഹൈസ്‌കൂൾ വിദ്യാഭ്യാസം പൂർത്തിയാക്കി. 1945ൽ ബൾഗേറിയയിലെ പുരാതന സർവ്വകലാശാലയായ സോഫിയ യൂനിവേഴ്‌സിറ്റിൽ നിന്ന് സ്ലാവിക് ഭാഷാശാസ്ത്രത്തിൽ ബിരുദം നേടി. 1970കളിൽ ബ്ലാഗ എഴുതിയ രചനകൾ രാജ്യത്തെ [[കമ്മ്യൂണിസ്റ്റ്]] സർക്കാരിനെ വിമർശിക്കുന്നതായിരുന്നു. അതിനാൽ സർക്കാരിന്റെ ഭാഗത്ത് നിന്ന് ഏറെ താക്കീതുകൾ ലഭിച്ചു. 1970കളിൽ ബ്ലാഗ എഴുതിയ നാലു പുസ്തകങ്ങൾ- ''ഫൈർ ഫ്ലൈസ് ഫേഡിങ് (Fireflies Fading), റബ്ബർ പ്ലാന്റ്, ക്വസ്റ്റൻസ്, ഹോബ്യാഡ''- സർക്കാരിന്റെ പ്രസിദ്ധീകരണശാലയിൽ നിന്ന് പ്രസിദ്ധീകരിക്കുന്നതിന് വിലക്ക് ഏർപ്പെടുത്തി.<ref>[http://www.thefileroom.org/documents/dyn/DisplayCase.cfm/id/1120 Thefileroom.org]</ref> [[വിയറ്റ്നാം യുദ്ധം|വിയറ്റനാം യുദ്ധം]] നടക്കുന്ന സമയത്ത് നിരവധി തവണ [[പത്രപ്രവർത്തകർ|പത്രപ്രവർത്തകയായി]] അവിടെ സന്ദർശിച്ചു. 1967ൽ ഒരു വിയറ്റനാമീസ് [[പെൺകുട്ടി|പെൺകുട്ടിയെ]] ദത്തെടുത്തു. സാഹിത്യ നിരൂപകനായ ജോർദൻ വസിലെവിനെയാണ് ബ്ലാഗ വിവാഹം ചെയ്തിരുന്നത്. 2003 മെയ് രണ്ടിന് ബ്ലാഗ മരണപ്പെട്ടു. ==കൃതികൾ== *{{cite book| title=Because the sea is black: poems of Blaga Dimitrova | url=https://archive.org/details/becauseseaisblac0000dimi | others=Translators Niko Boris & Heather McHugh| publisher=Wesleyan University Press| year= 1989}} *{{cite book| title=Because the sea is black | others=Translators Ludmilla G. Popova-Wightman & Elizabeth A. Socolow| publisher=Ivy Press Princeton| date=June 2003| isbn=1-930214-06-5 }} *{{cite book| title=The last rock eagle: selected poems of Blaga Dimitrova| url=https://archive.org/details/lastrockeaglesel0000dimi| others=Translators Brenda Walker, Vladimir Levchev, Belin Tonchev| publisher=Forest Books| year= 1992| isbn=978-1-85610-009-0 }} *{{cite book| title=Forbidden sea: a poem| publisher=Ivy Press| year= 2000| isbn=978-1-930214-01-9 }} ===പദ്യസമാഹാരം=== *{{cite book| url=https://books.google.com/books?id=eqrCEKJF7YQC&pg=PA165&dq=Blaga+Dimitrova&ei=rPECS6LKHJKwNqDnsIoP#v=onepage&q=Blaga%20Dimitrova&f=false| chapter=The Old Man and the World| title=White stones and fir trees: an anthology of contemporary Slavic literature| editor=Vasa D. Mihailovich| publisher=Fairleigh Dickinson University Press| year= 1977| isbn= 978-0-8386-1194-4 }} *{{cite book| url=https://books.google.com/books?id=EVKUVb1QpmUC&pg=PA153&dq=Blaga+Dimitrova&lr=&ei=MvUCS4j-J5mkM5rNtIcP#v=onepage&q=Blaga%20Dimitrova&f=false| chapter= Almost a Prophecy; Night-light -- A Night-bird's Eye; The Great Wall; Amnesia in Reverse; Bee Lesson; The Shadow of the Trees; Overstepping One's Rights; Frost |title=Shifting borders: East European poetries of the eighties| editor=Walter M. Cummins| publisher=Fairleigh Dickinson University Press| year= 1993| isbn= 978-0-8386-3497-4 }} ==അവലംബം== {{reflist}} [[വർഗ്ഗം:കവയിത്രികൾ]] [[വർഗ്ഗം:ബൾഗേറിയൻ കവയിത്രികൾ]] [[വർഗ്ഗം:രാഷ്ട്രീയപ്രവർത്തകർ]] [[വർഗ്ഗം:1922-ൽ ജനിച്ചവർ]] [[വർഗ്ഗം:2003-ൽ മരിച്ചവർ]] hhlpbq420lyqwg3pqbath01dicvw8pg 0 366085 4533847 3809281 2025-06-16T07:16:49Z Victuallers 33524 Sue Hendrickson reading to children about dinosaurs in 2001 (sq cropped).png 4533847 wikitext text/x-wiki {{Infobox scientist | name = Susan Hendrickson | image = Sue Hendrickson reading to children about dinosaurs in 2001 (sq cropped).png | birth_date = {{Birth date and age|1949|12|02}} | birth_place = [[ചിക്കാഗോ, ഇല്ലിനോയി]], [[അമേരിക്ക]] | residence = [[ഗ്വാനജ]], [[ഹോണ്ടറാസ്]] | fields = [[Vertebrate paleontology]], [[Entomology|paleoentomology]], [[marine archaeology]] | workplaces = | known_for = Discovery of "[[Sue (dinosaur)|Sue]]," the largest ''T. rex'' specimen ever found }} ഒരു അമേരിക്കൻ പാലിയെന്റോളോജിസ്റ്റ്‌ ആണ് '''സൂസൻ ''' "'''സ്യു '''" '''ഹെൻഡറിക്‌സൺ'''. ഇംഗ്ലീഷ്: Susan Hendrickson. ലോകത്തിൽ ഇന്നു വരെ ലഭ്യമായതിൽ വച്ച് ഏറ്റവും നല്ലതും വലുതും പൂർണ്ണവുമായ [[റ്റിറാനോസോറസ്]] ഫോസിൽ കണ്ടെത്തിയത് ഇവരാണ് .<ref name="Gaines44">{{Harvnb|Gaines|p=44}}</ref> പാലിയോഎന്റോമോളജി ആണ് ഇവരുടെ പ്രധാന ഗവേഷണ മേഖല . പുരാതന ഷഡ്‌പദങ്ങളുടെ പഠനവും, ഈ തരം ഫോസ്സിലുക്കൽ വർഗ്ഗീകരിക്കുന്നതിലും വിദ്ഗ്ധയാണിവർ == ജീവിതരേഖ == 1949 ഡിസംബർ 2 നു ജനിച്ചു. 1990 ഓഗസ്റ്റ് 12 ന് അമേരിക്കയിലെ സൗത്ത് ഡക്കോട്ടയിൽ നിന്നും ആണ് ലോക പ്രശസ്തമായ റ്റിറാനോസോറസ് [[ഫോസിൽ]] ഹെഡറിക്‌സൺ കണ്ടെത്തുന്നത്. ഇപ്പോൾ ഷിക്കാഗോ ഫീൽഡ് മ്യൂസിയത്തിൽ ഉള്ള ഈ സ്പെസിമെന് ഹെഡറിക്‌സന്റെ അംഗീകാർത്ഥം '''[[സ്യു]]''' എന്നാണ് നാമകരണം ചെയ്തിട്ടുള്ളത് . മൊത്തം ഫോസിലിന്റെ 90 ശതമാനം കിട്ടിയിട്ടുള്ളത് ഈ ഫോസിൽ ആണ് ലോകത്തിൽ ഇന്നു ലഭ്യമായതിൽ വച്ച് ഏറ്റവും വലുതും പൂർണ്ണവുമായ റ്റിറാനോസോറസ് ഫോസിൽ. ==അവലംബം== {{Reflist}} *{{cite book |title=Sue Hendrickson: Explorer of Land and Sea |url=https://archive.org/details/suehendricksonex00gain |first=Ann |last=Gaines |year=2004 |publisher=Chelsea House Publishers |location=Philadelphia, PA |isbn=978-0-7910-7713-9 |pages=[https://archive.org/details/suehendricksonex00gain/page/n120 104] |ref=CITEREFGaines}} ==പുറത്തേക്കുള്ള കണ്ണികൾ== {{refbegin}} * ''[http://www.oprah.com/living/lifemake/reallives/lifemake_real_sue.jhtml "Dinosaur discoverer trusts intuition"] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20060223230339/http://www.oprah.com/living/lifemake/reallives/lifemake_real_sue.jhtml |date=2006-02-23 }}'', [[The Oprah Winfrey Show]]. * ''[http://teacher.scholastic.com/activities/dinosaurs/expert/transcript.htm "Ask a Dinosaur Expert"]'', an interview with Sue Hendrickson conducted by [[Scholastic Press]] * ''Dinosaur Named Sue (2003), Bt Bound. ISBN 0-613-36416-3. Sue hendrickson {{refend}} ==ഇതും കാണുക== * {{IMDb name|id=2521895}} * Official website of Sue Hendrickson: [http://www.sue-hendrickson.info/] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20170506182627/http://www.sue-hendrickson.info/ |date=2017-05-06 }} [[വർഗ്ഗം:വനിതാ പാലിയെന്റോളോജിസ്റ്റുകൾ]] [[വർഗ്ഗം:1949-ൽ ജനിച്ചവർ]] 4zds1d5yhxx3gkpbnm6444mzrss0c0r 0 366547 4533844 4523506 2025-06-16T07:05:57Z InternetArchiveBot 146798 Bluelink 1 book for [[വിക്കിപീഡിയ:പരിശോധനായോഗ്യത|പരിശോധനായോഗ്യത]] (20250614)) #IABot (v2.0.9.5) ([[User:GreenC bot|GreenC bot]] 4533844 wikitext text/x-wiki {{prettyurl|Martha Chen}} {{Infobox person | name = മാർത്ത ചെൻ | image = The President, Smt. Pratibha Devisingh Patil presenting the Padma Shri Award to Dr. Martha Alter Chen, at an Investiture Ceremony II, at Rashtrapati Bhavan, in New Delhi on April 01, 2011.jpg | alt = | caption = രാഷ്ട്രപതി ശ്രീമതി. പ്രതിഭാ ദേവിസിംഗ് പാട്ടീൽ 2011 ഏപ്രിൽ 01 ന് ന്യൂഡൽഹിയിലെ രാഷ്ട്രപതി ഭവനിൽ നടന്ന ഒരു അവാർഡ്ദാന ചടങ്ങിൽ ഡോ. മാർത്ത ആൾട്ടർ ചെന്നിന് പത്മശ്രീ പുരസ്കാരം സമ്മാനിച്ചു. | birth_name = Martha Alter | birth_date = {{Birth date and age|1944|02|09}} | birth_place = [[India]] | death_date = <!-- {{Death date and age|YYYY|MM|DD|YYYY|MM|DD}} (death date then birth date) --> | death_place = | nationality = United States | alma_mater = [[University of Pennsylvania]] | occupation = Educator, academic | spouse = Lincoln Chen | children = 2 | relatives = [[Tom Alter]] (brother)<br/> }} 2011 ൽ ഭാരത സർക്കാരിന്റെ [[പത്മശ്രീ]]<ref name=pib2>{{cite press release|title=Padma Awards Announced|url=http://www.pib.nic.in/newsite/erelease.aspx?relid=69364|publisher=[[Ministry of Home Affairs (India)|Ministry of Home Affairs]] |date=25 January 2011}}</ref> പുരസ്കാരം ലഭിച്ച അമേരിക്കൻ പണ്ഡിതയും സാമൂഹ്യ പ്രവർത്തകയുമാണ് '''മാർത്ത ചെൻ'''. മൂന്നാം ലോക രാജ്യങ്ങളിലെ തൊഴിലാളികളുടെ സാമൂഹ്യ അവസ്ഥയെക്കുറിച്ച് നിരവധി പഠനങ്ങൾ ന‌ടത്തി. ==ജീവിതരേഖ== പ്രൊട്ടസ്റ്റന്റ് മിഷിനറിമാരു‌ടെ മകളായി [[ഇന്ത്യ]]യിൽ ജനിച്ചു. ==കൃതികൾ== * {{cite book | last = Chen | first = Martha | title = A quiet revolution: women in transition in rural Bangladesh | url = https://archive.org/details/quietrevolutionw0000chen | publisher = Schenkman Pub. Co | location = Cambridge, MA | year = 1983 | isbn = 9780870734533 }} * {{cite book | last = Chen | first = Martha | title = Indian women: a study of their role in the dairy movement | publisher = Vikas Publishers | location = New Delhi | year = 1986 | isbn = 9780706930351 }} * {{cite book | last = Chen | first = Martha | title = Coping with seasonality and drought in Western India (PhD. thesis) | publisher = University of Pennsylvania | location = Pennsylvania | year = 1989 }} * {{cite book | last1 = Chen | first1 = Martha | last2 = Carr | first2 = Marilyn | last3 = Jhabval | first3 = Renana | title = Speaking out: women's economic empowerment in South Asia | url = https://archive.org/details/speakingoutwomen0000unse | publisher = IT Publications on behalf of Aga Khan Foundation Canada and United Nations Development Fund for Women (UNIFEM) | location = London | year = 1996 | isbn = 9781853393822 }} * {{cite book | last = Chen | first = Martha | title = Widows in India: social neglect and public action | publisher = Sage Publications | location = New Delhi Thousand Oaks, Calif | year = 1998 | isbn = 9788170367031 }} * {{cite book | last = Chen | first = Martha | title = Perpetual mourning: widowhood in rural India | url = https://archive.org/details/perpetualmournin0000chen | publisher = Oxford University Press | location = New Delhi New York | year = 2000 | isbn = 9780195648850 }} * {{cite book | last1 = Chen | first1 = Martha | last2 = Vanek | first2 = Joann | title = Women and men in the informal economy: a statistical picture | publisher = Women in Informal Employment: Globalizing and Organizing (WIEGO) | location = Geneva | year = 2002 | url = http://wiego.org/publications/women-and-men-informal-economy-statistical-picture }} [http://wiego.org/sites/wiego.org/files/publications/files/ILO-Women-Men-Informal-2002.pdf pdf version] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20160402215530/http://wiego.org/sites/wiego.org/files/publications/files/ILO-Women-Men-Informal-2002.pdf |date=2016-04-02 }} * {{cite book | last1 = Chen | first1 = Martha | last2 = Vanek | first2 = Joann | last3 = Carr | first3 = Marilyn | title = Mainstreaming informal employment and gender in poverty reduction a handbook for policy-makers and other stakeholders | url = https://archive.org/details/mainstreaminginf0000chen | publisher = Commonwealth Secretariat and International Development Research Centre | location = London | year = 2004 | isbn = 9780850927979 }} * {{cite book | last1 = Chen | first1 = Martha | author2 = Joann Vanek | author3 = Francie Lund | author4 = James Heintz | author5 = Renana Jhabvala | author6 = Chris Bonner | title = The progress of the world’s women 2005: women, work and poverty | publisher = Women in Informal Employment: Globalizing and Organizing (WIEGO) - for UNIFEM | year = 2005 | url = http://wiego.org/wiego/unifem%E2%80%99s-progress-world%E2%80%99s-women-2005-women-work-poverty | access-date = 2017-03-13 | archive-date = 2017-04-24 | archive-url = https://web.archive.org/web/20170424191306/http://www.wiego.org/wiego/unifem%E2%80%99s-progress-world%E2%80%99s-women-2005-women-work-poverty | url-status = dead }} [http://www.unifem.org/attachments/products/PoWW2005_eng.pdf pdf version] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20050908213743/http://www.unifem.org/attachments/products/PoWW2005_eng.pdf |date=2005-09-08 }} * {{cite book | last1 = Chen | first1 = Martha | last2 = Jhabvala | first2 = Renana | last3 = Kanbur | first3 = Ravi | last4 = Richards | first4 = Carol | author-link2 = Renana Jhabvala | author-link3 = Ravi Kanbur | title = Membership-based organizations of the poor: concepts, experience and policy | url = https://archive.org/details/membershipbasedo0000unse | publisher = Routledge | location = London New York | year = 2007 | isbn = 9780415770736 }} * {{cite book | last1 = Chen | first1 = Martha | last2 = Bali | first2 = Namrata | last3 = Kanbur | first3 = Ravi | author-link3 = Ravi Kanbur | title = Bridging perspectives: The Cornell-SEWA-WIEGO exposure dialogue programme on labour, informal employment and poverty | publisher = SEWA Academy | location = India | year = 2012 | url = http://wiego.org/publications/bridging-perspectives }} [http://wiego.org/sites/wiego.org/files/publications/files/Cornell-SEWA-WIEGO_EDP_Bridging_Perspectives.pdf Pdf version.] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20160803192937/http://wiego.org/sites/wiego.org/files/publications/files/Cornell-SEWA-WIEGO_EDP_Bridging_Perspectives.pdf |date=2016-08-03 }} ==പുരസ്കാരങ്ങൾ== * പത്മശ്രീ ==അവലംബം== <references/> ==പുറംകണ്ണികൾ== *[https://www.hks.harvard.edu/faculty/martha-chen Martha Chen] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20201215143844/https://www.hks.harvard.edu/faculty/martha-chen |date=2020-12-15 }} at [[Harvard Kennedy School]] *[https://apps.hks.harvard.edu/faculty/cv/MarthaChen.pdf] CV * {{Official website|http://www.wiego.org|WIEGO official website}} * [http://www.sewa.org/ Self Employed Women's Association (SEWA)] * [http://www.sewabank.com/ SEWA Bank] {{Padma Shri Award Recipients in Social Work}} {{Authority control}} [[വർഗ്ഗം:പത്മശ്രീ പുരസ്കാരം ലഭിച്ചവർ]] [[വർഗ്ഗം:1944-ൽ ജനിച്ചവർ]] [[വർഗ്ഗം:സാമൂഹ്യപ്രവർത്തനത്തിന് പത്മശ്രീ പുരസ്കാരം ലഭിച്ചവർ]] qq26xq6dxxaa238efpmh13u32wp747z 0 367935 4533741 4531883 2025-06-15T14:03:12Z InternetArchiveBot 146798 Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.9.5 4533741 wikitext text/x-wiki {{Infobox person | name = മേരി ആസ്റ്റർ | image = Mary Astor-1930s.JPG | caption = 1933-ൽ ആസ്റ്റർ | birth_name = ലൂസൈൽ വാസ്കോൺസെല്ലോസ് ലാങ്ഹാങ്കെ | birth_date = {{birth date|1906|05|03}} | birth_place = [[ക്വിൻസി, ഇല്ലിനോയി]], യുണൈറ്റഡ് സ്റ്റേറ്റ്സ് | death_date = {{death date and age|1987|09|25|1906|05|03}} | death_place = [[വുഡ്‌ലാൻഡ് ഹിൽസ്, കാലിഫോർണിയ]], യുണൈറ്റഡ് സ്റ്റേറ്റ്സ് | children = 2 | occupation = നടി | image_size = 250px | years_active = 1920–1964 | spouse = {{marriage|[[കെന്നത്ത് ഹോക്സ്]]|1928|1930|end=his death}}<br>{{marriage|ഫ്രാങ്ക്ലിൻ തോർപ്പ്|1931|1935|end=divorced}}<br>{{marriage|[[മാനുവൽ ഡെൽ ക്യാമ്പ്]]|1936|1941|end=divorced}}<br>{{marriage|തോമസ് ഗോർഡൻ വീലോക്ക്|1945|1955|end=divorced}} }} [[File:Mary_Astor_Stars_of_the_Photoplay.jpg|കണ്ണി=https://en.wikipedia.org/wiki/File:Mary_Astor_Stars_of_the_Photoplay.jpg|വലത്ത്‌|ലഘുചിത്രം|സ്റ്റാർസ് ഓഫ് ദി ഫോട്ടോപ്ലേയിൽ നിന്നുള്ള ആസ്റ്ററിന്റെ 1924 ലെ ഒരു പബ്ലിസിറ്റി ഫോട്ടോ.]] '''മേരി ആസ്റ്റർ''' (ലൂസിലെ വാസ്കോൺസെല്ലോസ് ലാങ്ഹാങ്കെ എന്ന പേരിൽ ജനിച്ചു) ജീവിതകാലം : മെയ് 3, 1906 - സെപ്റ്റംബർ 25, 1987) ഒരു [[അമേരിക്കൻ ഐക്യനാടുകൾ|അമേരിക്കൻ]] നടിയായിരുന്നു.<ref name="sj">{{cite news|url=https://www.newspapers.com/clip/4379234/the_salina_journal/|title='Maltese Falcon' star Astor dies at 81|date=September 26, 1987|location=Kansas, Salina|agency=The Salina Journal|page=8|via=[[Newspapers.com]]|last1=Thomas|first1=Bob|accessdate=February 20, 2016}} {{Open access}}</ref><ref name="ms">{{cite news|url=https://www.newspapers.com/image/3575797/?terms=%22Lucile%2BVasconcellos%2BLanghanke%22|title=Mary Astor Not Actress by Accident; Career Planned|date=August 24, 1936|location=Montana, Butte|agency=The Montana Standard|page=5|via=[[Newspapers.com]]|accessdate=February 20, 2016}} {{Open access}}</ref>  “''ദ മാൾട്ടീസ് ഫാൽക്കൺ''” (1941) എന്ന ചിത്രത്തിലെ ബ്രിഗിദ് ഷൗഗ്നെസ്സി എന്ന കഥാപാത്രത്തെ അവതരിച്ചതിലൂടെയാണ് അവർ ഏറെ അറിയപ്പെടുന്നത്. കൗമാര കാലത്തുതന്നെ തൻറെ നീണ്ട ചലച്ചിത്ര ജീവിതം തുടങ്ങിയ ആസ്റ്റർ 2010 കളിലെ നിശ്ശബ്ദസിനികളിൽ അഭിനയിച്ചുകൊണ്ടാണ് രംഗപ്രവേശനം ചെയ്തത്. ക്രമേണ അവർ ശബ്ദചിത്രങ്ങളിലേയ്ക്കു മാറി. ആദ്യകാലത്ത് അവരുടെ സ്വരം വളരെ പുരുഷത്വമുള്ളതായി കണക്കാക്കപ്പെട്ടിരുന്നതിനാൽ അവർ ഏകദേശം ഒരു വർഷത്തോളം രംഗത്തു നിന്ന് വിട്ടു നിന്നിരുന്നു. എന്നാൽ, പിന്നീട് അവൾ സുഹൃത്ത് ഫ്ലോറൻസ് എൽഡ്രിഡ്ജിനൊപ്പം ഒരു നാടകത്തിൽ പ്രത്യക്ഷപ്പെട്ടതിനു ശേഷം പുതിയ ശബ്ദചിത്രങ്ങളിലേയ്ക്കുള്ള ഓഫറുകൾ ലഭിക്കുവാൻ തുടങ്ങുകയും തന്റെ കരിയർ പുനരാരംഭിക്കാൻ സാധിക്കുകയും ചെയ്തു. 1936-ൽ, ആസ്റ്ററിന്റെ കരിയർ അപവാദങ്ങളാൽ നശിപ്പിക്കപ്പെടുന്ന അവസ്ഥയിലായിരുന്നു. നാടകകൃത്ത് ജോർജ്ജ് എസ്. കോഫ്മാനുമായി ബന്ധമുണ്ടായിരുന്ന അവരെ, മകളെച്ചൊല്ലിയുള്ള കസ്റ്റഡി തർക്കത്തിനിടെ മുൻ ഭർത്താവ് വ്യഭിചാരിണിയായ ഭാര്യയായി മുദ്രകുത്തി. സ്വകാര്യ ജീവിതത്തിലെ ഈ തടസ്സങ്ങളെ മറികടന്ന അവർ കൂടുതൽ മികച്ച ചലച്ചിത്ര വിജയം നേടുകയും ഒടുവിൽ ''ദി ഗ്രേറ്റ് ലൈ'' (1941) എന്ന ചിത്രത്തിലെ കച്ചേരി പിയാനിസ്റ്റ് സാന്ദ്ര കോവാക്കിന്റെ വേഷത്തിലൂടെ മികച്ച സഹനടിക്കുള്ള അക്കാദമി അവാർഡ് നേടുകയും ചെയ്തു. 1940 കളിൽ ഭൂരിഭാഗവും മെട്രോ-ഗോൾഡ്വിൻ-മേയർ കമ്പനിയുടെ കരാർ നടിയായിരുന്ന ആസ്റ്റർ, 1964 ൽ വിരമിക്കുന്നതുവരെ സിനിമ, ടെലിവിഷൻ, നാടക രംഗങ്ങളിൽ നിറഞ്ഞുനിന്നു. അവർ അഞ്ച് നോവലുകൾ രചിച്ചു. അവരുടെ ആത്മകഥയും, പിന്നീട് അവരുടെ കരിയറിനെക്കുറിച്ചുള്ള "എ ലൈഫ് ഓൺ ഫിലിം" എന്ന പുസ്തകവും അക്കാലത്ത് ബെസ്റ്റ് സെല്ലറായിരുന്നു. == ആദ്യകാലം == അമേരിക്കയിലെ ഇല്ലിനോയി സംസ്ഥാനത്തെ ക്വിൻസി നഗരത്തില്, ഓട്ടോ ലുഡ്‌വിഗ് വിൽഹെം ലാങ്‌ഹാങ്കെ, ഹെലൻ മേരി ഡി വാസ്‌കോൺസെല്ലോസ് ദമ്പതികളുടെ ഏക മകളായി ആസ്റ്റർ ജനിച്ചു.<ref name="ms2">{{cite news|title=Mary Astor Not Actress by Accident; Career Planned|url=https://www.newspapers.com/image/3575797/?terms=%22Lucile%2BVasconcellos%2BLanghanke%22|newspaper=[[The Montana Standard]]|date=August 24, 1936|location=Montana, Butte|page=5|via=[[Newspapers.com]]|access-date=February 20, 2016}} {{Open access}}</ref> മാതാപിതാക്കൾ അധ്യാപകരായിരുന്നു. 1891-ൽ ബെർലിനിൽ നിന്ന് അമേരിക്കയിലേക്ക് കുടിയേറിയ ജർമ്മൻകാരനായ പിതാവ് ഒരു സ്വാഭാവിക യുഎസ് പൗരനായി. ഇല്ലിനോയിസി ജാക്‌സൺവില്ലിൽ ജനിച്ച അവരുടെ അമേരിക്കൻ അമ്മയ്ക്ക് പോർച്ചുഗീസ് വേരുകളുണ്ടായിരുന്നു.<ref name="Portuguese">{{cite web|url=http://www.portuguesefoundation.org/famous.html|title=Distinguished Americans & Canadians of Portuguese Descent|access-date=September 19, 2015|archive-url=https://web.archive.org/web/20110718165255/http://www.portuguesefoundation.org/famous.html|archive-date=July 18, 2011|url-status=dead|df=mdy-all}}</ref> 1904 ഓഗസ്റ്റ് 3-ന് [[കാൻസസ്|കാൻസസിലെ]] ലിയോൺസ് നഗരത്തിൽ വെച്ചാണ് അവർ വിവാഹിതരായത്. അമേരിക്ക ഒന്നാം ലോകമഹായുദ്ധത്തിലേക്ക് കടക്കുന്നതുവരെ ആസ്റ്ററിന്റെ പിതാവ് ക്വിൻസി ഹൈസ്കൂളിൽ ജർമ്മൻ പഠിപ്പിച്ചിരുന്നു. പിന്നീട് അദ്ദേഹം കൃഷിയിലേക്ക് കടന്നു. ഒരു നടിയാകാൻ എപ്പോഴും ആഗ്രഹിച്ചിരുന്ന ആസ്റ്ററിന്റെ അമ്മ നാടകവും പ്രസംഗകലയും പഠിപ്പിച്ചിരുന്നു. വീട്ടിൽ നിന്നാണ് അക്കാദമിക് വിദ്യാഭ്യാസം നേടിയ അവളെ, അച്ഛൻ ദിവസവും പിയാനോ വായിക്കാൻ നിർബന്ധിച്ചു. ''ദി ഗ്രേറ്റ് ലൈ'', ''മീറ്റ് മി ഇൻ സെന്റ് ലൂയിസ്'' എന്നീ ചിത്രങ്ങളിൽ പിയാനോ വായിച്ചപ്പോഴാണ് അവളുടെ പിയാനോ വായനയിലെ കഴിവുകൾ പ്രയോജനപ്പെട്ടത്. 1919-ൽ, മോഷൻ പിക്ചർ മാഗസിനിൽ ഒരു സൗന്ദര്യമത്സരത്തിന് ആസ്റ്റർ തന്റെ ഒരു ഫോട്ടോ അയച്ചു, അവിടെ അവർ സെമിഫൈനലിസ്റ്റായി. ആസ്റ്ററിന് 15 വയസ്സുള്ളപ്പോൾ, കുടുംബം ഇല്ലിനോയിയിലെ ഷിക്കാഗോയിലേക്ക് താമസം മാറുകയും,<ref name="ms3">{{cite news|title=Mary Astor Not Actress by Accident; Career Planned|url=https://www.newspapers.com/image/3575797/?terms=%22Lucile%2BVasconcellos%2BLanghanke%22|newspaper=[[The Montana Standard]]|date=August 24, 1936|location=Montana, Butte|page=5|via=[[Newspapers.com]]|access-date=February 20, 2016}} {{Open access}}</ref> അച്ഛൻ പബ്ലിക് സ്കൂളുകളിൽ ജർമ്മൻ പഠിപ്പിക്കുകയും ചെയ്തു. ഇക്കാലത്ത് ആസ്റ്റർ നാടക പാഠങ്ങൾ പഠിക്കുകയും വിവിധ അമച്വർ സ്റ്റേജ് നാടകങ്ങളിൽ പ്രത്യക്ഷപ്പെടുകയും ചെയ്തു. അടുത്ത വർഷം, അവർ മോഷൻ പിക്ചർ മാഗസിന് മറ്റൊരു ഫോട്ടോ അയച്ചു. ഇത്തവണ ഫൈനലിസ്റ്റും പിന്നീട് ദേശീയ മത്സരത്തിൽ റണ്ണർഅപ്പുമായി. മകൾക്ക് സിനിമകളിൽ അഭിനയിക്കാനുള്ള സാഹചര്യം ഒരുക്കുന്നതിനു വേണ്ടി അച്ഛൻ കുടുംബത്തെ ന്യൂയോർക്ക് സിറ്റിയിലേക്ക് മാറ്റി. 1920 സെപ്റ്റംബർ മുതൽ 1930 ജൂൺ വരെ അദ്ദേഹം അവളുടെ കാര്യങ്ങൾ കൈകാര്യം ചെയ്തു. [[മാൻഹാട്ടൻ|മാൻഹട്ടനിലെ]] ഒരു ഫോട്ടോഗ്രാഫറായിരുന്ന ചാൾസ് ആൽബിൻ അവരുടെ ഫോട്ടോ കണ്ട്, "''റസ്റ്റി''" എന്ന വിളിപ്പേരുള്ള, വശ്യമായ കണ്ണുകളും നീണ്ട തവിട്ടുനിറത്തിലുള്ള മുടിയുമുള്ള ആ പെൺകുട്ടിയോട് തനിക്കുവേണ്ടി ഫോട്ടോയിൽ പോസ് ചെയ്യാൻ ആവശ്യപ്പെട്ടു. ആൽബിന്റെ ഫോട്ടോഗ്രാഫുകൾ ഫേമസ് പ്ലെയേഴ്‌സ്-ലാസ്‌കി കമ്പനിയുടെ ഹാരി ഡ്യൂറന്റ് കണ്ടതോടെ ആസ്റ്റർ [[പാരമൗണ്ട് പിക്ചേഴ്സ്|പാരാമൗണ്ട് പിക്‌ചേഴ്‌സുമായി]] ആറ് മാസത്തെ കരാറിൽ ഒപ്പുവച്ചു. പാരാമൗണ്ട് പിക്‌ചേഴ്‌സ് മേധാവി ജെസ്സി ലാസ്‌കി, ചലച്ചിത്ര നിർമ്മാതാവ് വാൾട്ടർ വാംഗർ, ഗോസിപ്പ് കോളമിസ്റ്റ് ലൂയെല്ലാ പാർസൺസ് എന്നിവർ പങ്കെടുത്ത ഒരു കോൺഫറൻസിൽവച്ച് അവരുടെ പേര് മേരി ആസ്റ്റർ എന്നാക്കി മാറ്റി. == നിശബ്ദ സിനിമകളുടെ കാലം == [[File:Mary_Astor_-_New_Castle_Herald_(1921).png|കണ്ണി=https://en.wikipedia.org/wiki/File:Mary_Astor_-_New_Castle_Herald_(1921).png|ലഘുചിത്രം|പത്ര ക്ലിപ്പിംഗ്, മെയ് 19, 1921]] ആസ്റ്ററിന്റെ ആദ്യ സ്ക്രീൻ ടെസ്റ്റ് സംവിധാനം ചെയ്തത് ലിലിയൻ ഗിഷ് ആയിരുന്നു. സ്ക്രീൻ ടെസ്റ്റ് സമയത്ത് ആസ്റ്ററിന്റെ ഷേക്സ്പിയർ നാടകങ്ങളുടെ പാരായണത്തിൽ വളരെയധികം ആകൃഷ്ടനായ അദ്ദേഹം അവരുടെ അഭിനയത്തിന്റെ ആയിരം അടി ഫിലിം ഷൂട്ട് ചെയ്തു.<ref>{{cite web|url=http://www.tcm.com/this-month/article/1042501/0/Silent-Stars-Mondays-in-November.html|title=Turner Classic Movies}}{{dead link|date=April 2025|bot=medic}}{{cbignore|bot=medic}}</ref> 1921-ൽ പുറത്തിറങ്ങിയ സെ''ന്റിമെന്റൽ ടോമി'' എന്ന ചിത്രത്തിലൂടെ 14-ാം വയസ്സിൽ<ref name="sj3">{{cite news|last1=Thomas|first1=Bob|title=''Maltese Falcon'' star Astor dies at 81|url=https://www.newspapers.com/clip/4379234/the_salina_journal/|newspaper=[[The Salina Journal]]|date=September 26, 1987|location=Kansas, Salina|page=8|via=[[Newspapers.com]]|access-date=February 20, 2016}} {{Open access}}</ref> അവർ അരങ്ങേറ്റം കുറിച്ചുവെങ്കിലും ആ സിനിമയിലെ അവരുടെ ചെറിയ വേഷം എഡിറ്റിംഗ് റൂമിൽ അവസാനിച്ചു. പാരാമൗണ്ട് അവരുമായുള്ള കരാർ അവസാനിപ്പിച്ചു. തുടർന്ന് പ്രശസ്ത പെയിന്റിംഗുകളെ അടിസ്ഥാനമാക്കിയുള്ള ചില ഹ്വസ്വ സിനിമകളിൽ അവർ പ്രത്യക്ഷപ്പെട്ടു. 1921-ൽ പുറത്തിറങ്ങിയ രണ്ട് റീലറുകളുള്ള ''ദി ബെഗ്ഗർ മെയ്ഡ്'' എന്ന ചിത്രത്തിലൂടെ അവർക്ക് നിരൂപക അംഗീകാരം ലഭിച്ചു. അവരുടെ ആദ്യത്തെ മുഴുനീള സിനിമ ''ജോൺ സ്മിത്ത്'' (1922) ആയിരുന്നു. അതേ വർഷം തന്നെ ''ദി മാൻ ഹു പ്ലേഡ് ഗോഡ്'' എന്ന ചിത്രവും പുറത്തിറങ്ങി. 1923-ൽ മാതാപിതാക്കളൊപ്പം ആസ്റ്റർ ഹോളിവുഡിലേക്ക് താമസം മാറി. വിവിധ സ്റ്റുഡിയോകളുടെ നിരവധി ചിത്രങ്ങളിൽ പ്രധാന വേഷങ്ങളിൽ പ്രത്യക്ഷപ്പെട്ടതിനുശേഷം, പാരാമൗണ്ട് വീണ്ടും അവരുമായി കരാറിൽ ഒപ്പുവച്ചു. ഇത്തവണ ആഴ്ചയിൽ 500 ഡോളർ എന്ന നിരക്കിൽ ഒരു വർഷത്തെ കരാറായിരുന്നു. നിരവധി സിനിമകളിൽ അഭിനയിച്ചതിനുശേഷം, ജോൺ ബാരിമോർ ഒരു മാസികയിൽ അവരുടെ ഫോട്ടോ കാണുകയും തന്റെ അടുത്ത സിനിമയിൽ അവരെ അഭിനയിപ്പിക്കാൻ ആഗ്രഹിക്കുകയും ചെയ്തു. വാർണർ ബ്രദേഴ്‌സുമായി സഹകരാറിലേർപ്പെട്ട അവർ അദ്ദേഹത്തോടൊപ്പം ''ബ്യൂ ബ്രമ്മൽ (1''924) എന്ന സിനിമയിൽ അഭിനയിച്ചു. ഈ മുതിർന്ന നടൻ യുവ നടിയെ വശീകരിക്കാൻ ശ്രമിച്ചുവെങ്കിലും, പക്ഷേ ദമ്പതികൾ ഒരുമിച്ച് സമയം ചെലവഴിക്കാൻ ആസ്റ്ററിന്റെ മാതാപിതാക്കൾ തയ്യാറാകാത്തതിനാൽ അവരുടെ ബന്ധം വളരെയധികം തടസ്സപ്പെട്ടു. പതിനേഴു വയസ്സ് മാത്രമുള്ളവളും പ്രായപൂർത്തിയാകാത്തവളുമായിരുന്നു അക്കാലത്ത് ആസ്റ്റർ. തന്റെ അഭിനയ പാഠങ്ങൾക്ക് സ്വകാര്യത ആവശ്യമാണെന്ന് ബാരിമോർ ലാങ്‌ഹാങ്കെസ് കുടുംബത്തെ ബോധ്യപ്പെടുത്തിയതിനു ശേഷമാണ് അ ഒറ്റയ്ക്ക് കഴിയാൻ കഴിഞ്ഞത്. ലാങ്‌ഹാങ്കെസിന്റെ ഇടപെടലും ആസ്റ്ററിന് അവരുടെ ശക്തമായ അധികാരത്തിൽ നിന്ന് രക്ഷപ്പെടാൻ കഴിയാത്തതും, ആസ്റ്ററിന്റെ സഹപ്രവർത്തകയായ വാമ്പാസ് ബേബി സ്റ്റാർ [[ഡോളോറസ് കോസ്റ്റെല്ലോ|ഡോളോറസ് കോസ്റ്റെല്ലോയുമായി]] ബാരിമോർ ബന്ധപ്പെട്ടതും കാരണം അവരുടെ രഹസ്യ വിവാഹനിശ്ചയം അവസാനിച്ചതോടെ പിന്നീട് അദ്ദേഹം [[ഡോളോറസ് കോസ്റ്റെല്ലോ|ഡോളോറസിനെ]] വിവാഹം കഴിച്ചു. 1925-ൽ, ആസ്റ്ററിന്റെ മാതാപിതാക്കൾ ഹോളിവുഡിന് മുകളിലെ കുന്നുകളിൽ "മൂർക്രെസ്റ്റ്" എന്നറിയപ്പെടുന്ന 1 ഏക്കർ (4,000 ചതുരശ്ര മീറ്റർ) സ്ഥലമുള്ള മൂറിഷ് ശൈലിയിലുള്ള മാളിക വാങ്ങി. ലാങ്‌ഹാങ്കുകൾ ആസ്റ്ററിന്റെ വരുമാനം കൊണ്ട് ആഡംബരപൂർവ്വം ജീവിച്ചു എന്നു മാത്രമല്ല, അവരെ മൂർക്രെസ്റ്റിനുള്ളിൽ ഒരു യഥാർത്ഥ തടവുകാരിയായി പാർപ്പിച്ചു. മൂർക്രെസ്റ്റ് അതിന്റെ അലങ്കാര ശൈലിക്ക് മാത്രമല്ല, 1912 ൽ തിയോസഫിക്കൽ സൊസൈറ്റി സ്ഥാപിച്ച ഒരു ഉട്ടോപ്യൻ സമൂഹമായ ക്രോട്ടോണ കോളനിയുമായി ബന്ധപ്പെട്ട ഏറ്റവും ആഡംബര വസതി എന്ന നിലയിലും അറിയപ്പെടുന്നു. ഔപചാരിക വാസ്തുവിദ്യാ പരിശീലനം നേടിയിട്ടില്ലാത്ത തിയോസഫിസ്റ്റായ മേരി റുസാക് ഹോച്ചനർ നിർമ്മിച്ച ഈ വീട് മൂറിഷ്, മിഷൻ റിവൈവൽ ശൈലികൾ സംയോജിപ്പിക്കുന്നതും, കൂടാതെ ആർട്ട്-ഗ്ലാസ് വിൻഡോകൾ (ആസ്റ്റർ "നിർഭാഗ്യകരം" എന്ന് വിളിച്ച ചുവന്ന താമര രൂപകൽപ്പന), ബാറ്റ്ചെൽഡർ ടൈലുകൾ തുടങ്ങിയ കലാ കരകൗശല സവിശേഷതകൾ ഉൾക്കൊള്ളുന്നതുമായിരുന്നു. കോടിക്കണക്കിന് ഡോളർ ചെലവഴിച്ച് നവീകരിച്ച മൂർക്രെസ്റ്റ് ഇപ്പോഴും നിലനിൽക്കുന്നു. ലാങ്‌ഹാങ്കെസ് ഇത് വാങ്ങുന്നതിന് മുമ്പ്, ചാർളി ചാപ്ലിൻ ഇത് വാടകയ്‌ക്കെടുത്തിരുന്നു. അദ്ദേഹത്തിന്റെ കാലത്തെ ഓർമ്മിക്കുന്നത് അദ്ദേഹത്തിന്റെ കഥാപാത്രമായ ലിറ്റിൽ ട്രാംപിനെ ചിത്രീകരിച്ചിരിക്കുന്ന ഒരു ആർട്ട് ഗ്ലാസ് വിൻഡോയാണ്. [[File:Mary_Astor_Argentinean_Magazine_AD.jpg|കണ്ണി=https://en.wikipedia.org/wiki/File:Mary_Astor_Argentinean_Magazine_AD.jpg|ഇടത്ത്‌|ലഘുചിത്രം|അർജന്റീനിയൻ മാസികയ്ക്കുവേണ്ടി ആസ്റ്ററിന്റെ 1931 ലെ ഒരു പബ്ലിസിറ്റി ഫോട്ടോ.]] ആസ്റ്ററിന്റെ മാതാപിതാക്കൾ തിയോസഫിസ്റ്റുകളല്ലായിരുന്നുവെങ്കിലും കുടുംബം തിയോസഫിക്കൽ സൊസൈറ്റിയിലെ പ്രമുഖ അംഗങ്ങളായ മേരി ഹോച്ചെനറുമായും അവരുടെ ഭർത്താവ് ഹാരിയുമായും സൗഹൃദത്തിലായിരുന്നു. ആസ്റ്ററിന് ആഴ്ചയിൽ $5 അലവൻസും (അവർ ആഴ്ചയിൽ $2,500 സമ്പാദിച്ചിരുന്ന സമയത്ത്) അമ്മയുടെ അകമ്പടിയില്ലാതെ ജോലിക്ക് പോകാനുള്ള അവകാശവും ഹോച്ചെനർ ആസ്റ്ററിന്റെ രക്ഷിതാക്കളുമായി ചർച്ച ചെയ്തു. അടുത്ത വർഷം, 19 വയസ്സുള്ളപ്പോൾ, തന്റെ പിതാവിന്റെ നിരന്തരമായ ശാരീരികവും മാനസികവുമായ പീഡനത്തിലും, തന്റെ പണത്തിന്മേലുള്ള അദ്ദേഹത്തിന്റെ നിയന്ത്രണത്തിലും മടുത്ത ആസ്റ്റർ, രണ്ടാം നിലയിലെ കിടപ്പുമുറിയുടെ ജനാലയിൽ നിന്ന് ചാടി ഹോളിവുഡിലെ ഒരു ഹോട്ടലിലേക്ക് രക്ഷപ്പെട്ടുവെന്ന് അവളുടെ ഓർമ്മക്കുറിപ്പുകളിൽ വിവരിച്ചിരിക്കുന്നു. ആസ്റ്ററിന് 500 ഡോളറുള്ള ഒരു സേവിംഗ്സ് അക്കൗണ്ടും ഇഷ്ടമുള്ളതുപോലെ വരാനും പോകാനുമുള്ള സ്വാതന്ത്ര്യവും നൽകാൻ പിതാവ് ഓട്ടോ ലാങ്‌ഹാങ്കെയെ പ്രേരിപ്പിച്ചുകൊണ്ട് ഹോച്ചനർ അവളുടെ തിരിച്ചുവരവിന് സൗകര്യമൊരുക്കി. എന്നിരുന്നാലും, 26 വയസ്സ് വരെ ആസ്റ്ററിന് അവളുടെ ശമ്പളത്തിന്റെ നിയന്ത്രണം ലഭിച്ചില്ല. ആ ഘട്ടത്തിൽ അവളുടെ മാതാപിതാക്കൾ സാമ്പത്തിക സഹായത്തിനായി അവർക്കെതിരെ കേസ് കൊടുത്തു. ആസ്റ്റർ തന്റെ മാതാപിതാക്കൾക്ക് പ്രതിമാസം 100 ഡോളർ നൽകാമെന്ന് സമ്മതിച്ചുകൊണ്ട് കേസ് ഒത്തുതീർപ്പാക്കി. 1930 കളുടെ തുടക്കത്തിൽ ഓട്ടോ ലാങ്‌ഹാങ്കെ മൂർക്രെസ്റ്റിനെ തനിക്ക് വാഗ്ദാനം ചെയ്ത 80,000 ഡോളറിൽ കൂടുതൽ ലഭിക്കുമെന്ന പ്രതീക്ഷയിൽ ലേലത്തിന് വച്ചുവെങ്കിലും അത് 25,000 ഡോളറിന് വിറ്റുഴിച്ചു. ആസ്റ്റർ വിവിധ സ്റ്റുഡിയോകളുടെ സിനിമകളിൽ അഭിനയിക്കുന്നത് തുടർന്നു. 1925-ൽ പാരാമൗണ്ടുമായുള്ള കരാർ അവസാനിച്ചപ്പോൾ, വാർണർ ബ്രദേഴ്‌സുമായി അവർ കരാർ ഒപ്പുവച്ചു. അവരുടെ കരാറിൽ ജോൺ ബാരിമോറിനൊപ്പം ഡോൺ ജുവാൻ (1926) എന്ന ചിത്രത്തിൽ മറ്റൊരു വേഷം കൂടി ഉണ്ടായിരുന്നു. 1926-ൽ [[മേരി ബ്രയാൻ]], [[ഡോളോറസ് കോസ്റ്റെല്ലോ]], [[ജോൺ ക്രോഫോർഡ്]], [[ഡോളോറെസ് ഡെൽ റിയോ|ഡോളോറസ് ഡെൽ റിയോ]], [[ജാനറ്റ് ഗെയ്നർ]], [[ഫേ വ്രെ|ഫേ വ്രേ]] എന്നിവർക്കൊപ്പം വാമ്പാസ് ബേബി സ്റ്റാർസിൽ ഒരാളായി അവർ തിരഞ്ഞെടുക്കപ്പെട്ടു. ഫോക്സ് ഫിലിം കോർപ്പറേഷനുമായി സഹകരാർ നേടിയ ആസ്റ്റർ ''ഡ്രെസ്ഡ് ടു കിൽ'' (1928) എന്ന സിനിമയിൽ അഭിനയിച്ചതോടെ നല്ല അവലോകനങ്ങൾ ലഭിച്ച അവർ കൂടാതെ ഹാസ്യരസ പ്രധാനമായ ''ഡ്രൈ മാർട്ടിനി'' (1928) എന്ന സിനിമയിലും അഭിനയിച്ചു. വാർണർ ബ്രദേഴ്‌സുമായുള്ള കരാർ അവസാനിച്ചപ്പോൾ, അവർ ഫോക്‌സുമായി ആഴ്ചയിൽ 3,750 ഡോളറിന് പുതിയൊരു കരാറിൽ ഒപ്പുവച്ചു. 1928-ൽ, കുടുംബവീടായ മൂർക്രെസ്റ്റിൽ വച്ച് അവർ സംവിധായകൻ കെന്നത്ത് ഹോക്‌സിനെ വിവാഹം കഴിച്ചു. വിവാഹ സമ്മാനമായി അയാൾ അവൾക്ക് ഒരു പാക്കാർഡ് വാഹനം നൽകുകയും ദമ്പതികൾ ലോസ് ഏഞ്ചൽസിലെ ബെവർലി ഹിൽസിന് മുകളിലുള്ള ലുക്ക്ഔട്ട് പർവതത്തിലെ ഒരു വീട്ടിലേക്ക് താമസം മാറുകയും ചെയ്തു. സിനിമാ വ്യവസായം ശബ്ദ സിനിമകളിലേയ്ക്ക് മാറിയപ്പോൾ, ഫോക്സ് അവർക്ക് ഒരു ശബ്ദ പരിശോധന നടത്തുകയും, അവരുടെ ശബ്ദം വളരെ ഘനമുള്ളതായി കണ്ടെത്തിയതിനാൽ പരാജയപ്പെടുകയും ചെയ്തു. ആദ്യകാല ശബ്ദ ഉപകരണങ്ങളും അനുഭവപരിചയമില്ലാത്ത സാങ്കേതിക വിദഗ്ധരും കാരണമായിരിക്കാം ഇതു സംഭവിച്ചതെങ്കിലും, സ്റ്റുഡിയോ അവരെ കരാറിൽ നിന്ന് ഒഴിവാക്കുകയും 1929-ൽ എട്ട് മാസത്തേക്ക് അവർക്ക് ജോലി നഷ്ടപ്പെടുകയും ചെയ്തു. == പുതിയ തുടക്കം == [[File:Clark-Gable-Mary-Astor-Red-Dust-1932-scene-portrait.JPG|കണ്ണി=https://en.wikipedia.org/wiki/File:Clark-Gable-Mary-Astor-Red-Dust-1932-scene-portrait.JPG|വലത്ത്‌|ലഘുചിത്രം|161x161ബിന്ദു|റെഡ് ഡസ്റ്റ് എന്ന സിനിമയിൽ ( (1932)ക്ലാർക്ക് ഗേബിളിനൊപ്പം ]] തന്റെ ഒഴിവു സമയങ്ങളിൽ, ഫ്രാൻസെസ്കോ ലാംപെർട്ടിയുടെ വക്താവായിരുന്ന ഫ്രാൻസിസ് സ്റ്റുവർട്ടിനൊപ്പം<ref>{{Cite news|title=Voice and Diction Teacher Dies|date=April 6, 1939|work=Los Angeles Times<!-- |access-date=October 1, 2017 -->}}</ref> ആസ്റ്റർ ശബ്ദ പരിശീലനവും ഗാനപാഠങ്ങളും പഠിച്ചുവെങ്കിലും ഒരു വേഷവും വാഗ്ദാനം ചെയ്യപ്പെട്ടില്ല. അവരുടെ സുഹൃത്ത് ഫ്ലോറൻസ് എൽഡ്രിഡ്ജ് (ഫ്രെഡ്രിക് മാർച്ചിന്റെ ഭാര്യ) അവരുടെ അഭിനയ ജീവിതത്തിന് ഒരു ഉത്തേജനം നൽകി. ലോസ് ഏഞ്ചൽസ് നഗരകേന്ദ്രത്തിലെ മജസ്റ്റിക് തിയേറ്ററിൽ "''അമങ് ദി മാരീഡ്''" എന്ന സ്റ്റേജ് നാടകത്തിൽ അഭിനയിക്കാനിരുന്ന എൽഡ്രിഡ്ജ്, രണ്ടാമത്തെ നായികയായി ആസ്റ്ററിനെ ശുപാർശ ചെയ്തു. വിജയകരമായിരുന്ന ഈ നാടകത്തിലെ അവരുടെ ശബ്ദം താഴ്ന്ന ആവൃത്തിയും തരളിതവുമായി വിശേഷിപ്പിക്കപ്പെട്ടു. വീണ്ടും ജോലി ചെയ്യാൻ കഴിഞ്ഞതിൽ അവൾക്ക് സന്തോഷമുണ്ടായിരുന്നു, പക്ഷേ അവളുടെ സന്തോഷം പെട്ടെന്ന് അവസാനിച്ചു. 1930 ജനുവരി 2 ന്, ഫോക്സ് സിനിമയുടെ ''സച്ച് മെൻ ആർ ഡേഞ്ചറസ്'' എന്ന ചിത്രത്തിനായി ചിത്രീകരിക്കുന്നതിനിടെ, പസഫിക്കിന് മുകളിൽവച്ച് നടന്ന ഒരു വിമാനാപകടത്തിൽ സംവിധായകൻ കെന്നത്ത് ഹോക്സ് കൊല്ലപ്പെട്ടു.ഫ്ലോറൻസ് എൽഡ്രിഡ്ജ് ആ വാർത്ത പറഞ്ഞത് ആസ്റ്റർ മജസ്റ്റിക്കിലെ ഒരു മാറ്റിനി പ്രകടനം പൂർത്തിയാക്കിയതിനു ശേഷമാണ്. തിയേറ്ററിൽ നിന്ന് എൽഡ്രിഡ്ജിന്റെ അപ്പാർട്ട്മെന്റിലേക്ക് അവളെ പെട്ടെന്ന് കൊണ്ടുപോയി. പകരക്കാരിയായി ഡോറിസ് ലോയ്ഡ് അടുത്ത ഷോയ്ക്കായി എത്തി. ആസ്റ്റർ കുറച്ചുകാലം എൽഡ്രിഡ്ജിനൊപ്പം അവളുടെ അപ്പാർട്ട്മെന്റിൽ താമസിച്ചു, പിന്നീട് താമസിയാതെ ജോലിയിൽ തിരിച്ചെത്തി. ഭർത്താവിന്റെ മരണത്തിന് തൊട്ടുപിന്നാലെ, പാരാമൗണ്ട് പിക്ചേസിലൂടെ തന്റെ ആദ്യ സംസാരചിത്രമായ ''ലേഡീസ് ലവ് ബ്രൂട്ട്സിൽ'' (1930) അവർ അരങ്ങേറ്റം കുറിച്ചു, അതിൽ അവർ സുഹൃത്ത് ഫ്രെഡ്രിക് മാർച്ചിനൊപ്പമാണ് അഭിനയിച്ചത്. അവരുടെ കരിയർ മികച്ച നിലവാരത്തിലേക്ക് ഉയർന്നെങ്കിലും, സ്വകാര്യ ജീവിതം ബുദ്ധിമുട്ടുള്ളതായി തുടർന്നു. നിരവധി സിനിമകളിൽ പ്രവർത്തിച്ചതിനുശേഷം, ഭർത്താവിന്റെ മരണത്തിൽ അവർക്ക് അകാലത്തുണ്ടായ ആഘാതം ഒരു നാഡീ തകരാർ സംഭവിക്കുന്നതിനു കാരണമായി. അസുഖബാധിതയായ മാസങ്ങളിൽ, ഡോ. ഫ്രാങ്ക്ലിൻ തോർപ്പിന്റെ പരിചരണത്തിലായിരുന്നു അവർ. 1931 ജൂൺ 29 ന് അവർ അദ്ദേഹത്തെ വിവാഹം കഴിച്ചു. ആ വർഷം, സ്മാർട്ട് വുമൺ എന്ന ചിത്രത്തിൽ നാൻസി ഗിബ്സൺ എന്ന കഥാപാത്രത്തെ അവതരിപ്പിച്ചു, സ്വർണ്ണം അരിച്ചെടുക്കുന്ന ജോലിയിൽ നിന്ന് തന്റെ ഭർത്താവിനെ വീണ്ടെടുക്കാൻ ദൃഢനിശ്ചയം ചെയ്ത ഒരു സ്ത്രീയുടെ വേഷം ചെയ്തു. 1932 മെയ് മാസത്തിൽ, തോർപ്സ് ദമ്പതികൾ ഒരു യാച്ച് വാങ്ങി ഹവായിയിലേക്ക് കപ്പൽ യാത്ര നടത്തി. ഓഗസ്റ്റിൽ ആസ്റ്റർ ഒരു കുഞ്ഞിനെ പ്രതീക്ഷിച്ചിരുന്നുവെങ്കിലും ജൂണിൽ ഹോണോലുലുവിൽവച്ച് പ്രസവിച്ചു. മകളുടെ പേര് ആദ്യ നാമം മാതാപിതാക്കളുടെ പേരുകളും മധ്യനാമം ഹവായിയൻ എന്ന പേരും ചേർത്ത് മേരിലിൻ ഹൗളി തോർപ്പ് എന്നാക്കി: അവർ തെക്കൻ കാലിഫോർണിയയിലേക്ക് മടങ്ങിയപ്പോൾ, ആസ്റ്റർ സ്വതന്ത്രമായി പ്രവർത്തിക്കുകയും ക്ലാർക്ക് ഗേബിളിനും ജീൻ ഹാർലോയ്ക്കുമൊപ്പം എംജിഎമ്മിന്റെ ''റെഡ് ഡസ്റ്റ്'' (1932) എന്ന ചിത്രത്തിൽ ബാർബറ വില്ലിസ് എന്ന പ്രധാന വേഷം നേടുകയും ചെയ്തു.1932 ന്റെ അവസാനത്തിൽ, ആസ്റ്റർ വാർണർ ബ്രദേഴ്‌സുമായി ഒരു ഫീച്ചർ പ്ലെയർ കരാറിൽ ഒപ്പുവച്ചു. അതേസമയം, ആഡംബരപൂർവ്വം ചെലവഴിക്കുന്നതിനു പുറമേ, അവളുടെ മാതാപിതാക്കൾ ഓഹരി വിപണിയിൽ നിക്ഷേപം നടത്തി, അത് പലപ്പോഴും ലാഭകരമല്ലാതായി മാറി. അവർ മൂർക്രെസ്റ്റിൽ തന്നെ തുടർന്നപ്പോൾ, ആസ്റ്റർ അതിനെ "വെള്ളാന" എന്ന് വിളിച്ചു, വീടിന്റെ പരിപാലനം നടത്താൻ അവൾ വിസമ്മതിച്ചു. 1933-ൽ ബില്ലുകൾ അടയ്ക്കാൻ അവർക്ക് ചാരിറ്റബിൾ സ്ഥാപനമായ മോഷൻ പിക്ചർ റിലീഫ് ഫണ്ടിലേക്ക് തിരിയേണ്ടി വന്നു. 1933-ൽ പുറത്തിറങ്ങിയ ദി കെന്നൽ മർഡർ കേസ് എന്ന ചിത്രത്തിൽ, കൊലപാതകത്തിന് ഇരയായവരുടെ മരുമകളായ ഹിൽഡ ലേക്ക് എന്ന കഥാപാത്രത്തെയാണ് അവർ അവതരിപ്പിച്ചത്. 1984 ആഗസ്റ്റ് ലക്കത്തിലെ ഫിലിംസ് ഇൻ റിവ്യൂവിൽ, വില്യം പവലിനൊപ്പം ഡിറ്റക്ടീവ് ഫിലോ വാൻസായി അഭിനയിച്ചു. ചലച്ചിത്ര നിരൂപകൻ വില്യം കെ. എവർസൺ ഇതിനെ ഒരു "മാസ്റ്റർപീസ്" ആയി വിശേഷിപ്പിച്ചു. തോർപ്പിന്റെ ദേഷ്യവും തെറ്റുകൾ പട്ടികപ്പെടുത്തുന്ന സ്വഭാവവും കാരണം വിവാഹത്തിൽ അസന്തുഷ്ടയായ ആസ്റ്റർ 1933 ആയപ്പോഴേക്കും വിവാഹമോചനം ആഗ്രഹിച്ചു. ഒരു സുഹൃത്തിന്റെ നിർദ്ദേശപ്രകാരം, 1933-ൽ സിനിമാ നിർമ്മാണത്തിൽ നിന്ന് ഒരു ഇടവേളയെടുത്ത് ന്യൂയോർക്ക് സന്ദർശിച്ചു. അവിടെ സ്വതന്ത്രമായ സാമൂഹിക ജീവിതം ആസ്വദിക്കുന്നതിനിടയിൽ, നാടകകൃത്തായ ജോർജ്ജ് എസ്. കോഫ്മാനെ അവർ കണ്ടുമുട്ടി, അദ്ദേഹംവുമായി ശക്തവും എന്നാൽ തുറന്നതുമായ ബന്ധത്തിലായിരുന്നു. അവർ അവരുടെ പ്രണയം തന്റെ ഡയറിയിൽ രേഖപ്പെടുത്തി.<ref name="Sorel2016">{{cite web|url=http://www.vanityfair.com/hollywood/2016/09/inside-the-trial-of-actress-mary-astor-hollywoods-juiciest-sex-scandal|title=Inside the Trial of Actress Mary Astor, Old Hollywood's Juiciest Sex Scandal|access-date=January 27, 2019|last=Sorel|first=Edward|author-link=Edward Sorel|date=September 14, 2016|work=[[Vanity Fair (magazine)|Vanity Fair]]|issue=September 2016}}</ref><ref name="McMillan87">{{cite news|last=McMillan|first=Penelope|url=https://www.latimes.com/local/obituaries/archives/la-me-mary-astor-19870926-snap-story.html|title=From the Archives: Actress, Author Mary Astor, 81, Dies|work=Los Angeles Times|date=September 26, 1987|access-date=August 14, 2007}}</ref> ഭാര്യയുടെ വരുമാനം ഉപയോഗിച്ചിരുന്ന തോർപ്പ് ആസ്റ്ററിന്റെ ഡയറി കണ്ടെത്തുകയും കോഫ്മാൻ ഉൾപ്പെടെയുള്ള മറ്റ് പുരുഷന്മാരുമായുള്ള അവളുടെ ബന്ധം വിവാഹമോചന നടപടികളിൽ അവൾ അയോഗ്യയായ അമ്മയാണെന്ന ആരോപണത്തെ പിന്തുണയ്ക്കാൻവേണ്ടി ഉപയോഗിക്കുമെന്ന് ആസ്റ്ററിനോട് പറയുകയും ചെയ്തു.<ref name="Sorel20162">{{cite web|url=http://www.vanityfair.com/hollywood/2016/09/inside-the-trial-of-actress-mary-astor-hollywoods-juiciest-sex-scandal|title=Inside the Trial of Actress Mary Astor, Old Hollywood's Juiciest Sex Scandal|access-date=January 27, 2019|last=Sorel|first=Edward|author-link=Edward Sorel|date=September 14, 2016|work=[[Vanity Fair (magazine)|Vanity Fair]]|issue=September 2016}}</ref><ref name="tcm">[https://www.tcm.com/this-month/article/161347 Mary Astor Profile]</ref> == കസ്റ്റഡി കേസ് == 1935 ഏപ്രിലിൽ തോർപ്പും ആസ്റ്ററുമായുള്ള വിവാഹമോചനം നടന്നു.<ref name="ms4">{{cite news|title=Mary Astor Not Actress by Accident; Career Planned|url=https://www.newspapers.com/image/3575797/?terms=%22Lucile%2BVasconcellos%2BLanghanke%22|newspaper=[[The Montana Standard]]|date=August 24, 1936|location=Montana, Butte|page=5|via=[[Newspapers.com]]|access-date=February 20, 2016}} {{Open access}}</ref> നാലു വയസ്സുള്ള മകൾ മേരിലിനെച്ചൊല്ലിയുള്ള ഒരു കസ്റ്റഡി തർക്കം 1936-ൽ ആസ്റ്ററിലേക്ക് മാധ്യമശ്രദ്ധ ആകർഷിക്കുന്നതിനു കാരണമായി.<ref name="Flint87">{{cite news|last=Flint|first=Peter B.|url=https://www.nytimes.com/1987/09/26/obituaries/mary-astor-81-is-dead-star-of-maltese-falcon.html?pagewanted=1|title=Mary Astor, 81, Is Dead; Star of ''Maltese Falcon''|work=[[The New York Times]]|date=September 26, 1987|access-date=January 27, 2019}}</ref> വിചാരണയ്ക്കിടെ ആസ്റ്ററിന്റെ ഡയറി ഒരിക്കലും ഔദ്യോഗികമായി തെളിവിന് നൽകിയില്ല, പക്ഷേ തോർപ്പും അദ്ദേഹത്തിന്റെ അഭിഭാഷകരും അതെക്കുറിച്ച് നിരന്തരം പരാമർശിച്ചതോടെ അതിന്റെ കുപ്രസിദ്ധി വളർന്നു.<ref>{{Cite web |url=http://www.trivia-library.com/b/hollywood-celebrity-scandals-mary-astor-diary-part-1.htm |title=Trivia – Mary Astor scandal |access-date=2025-06-05 |archive-date=2023-04-03 |archive-url=https://web.archive.org/web/20230403210854/https://www.trivia-library.com/b/hollywood-celebrity-scandals-mary-astor-diary-part-1.htm |url-status=dead }}</ref> ഡയറി നിലവിലുണ്ടെന്നും കോഫ്മാനുമായുള്ള ബന്ധം അവർ രേഖപ്പെടുത്തിയിട്ടുണ്ടെന്നും ആസ്റ്റർ സമ്മതിച്ചു, എന്നാൽ പരാമർശിക്കപ്പെട്ട പല ഭാഗങ്ങളും അവരുടെ മേശയിൽ നിന്ന് മോഷ്ടിക്കപ്പെട്ടതിനെത്തുടർന്ന് വ്യാജമാണെന്ന് വാദിച്ചു. തോർപ്പ് തന്നെ പരാമർശിക്കുന്ന പേജുകൾ നീക്കം ചെയ്തതിനാലും വ്യാജ ഉള്ളടക്കം ഉണ്ടായിരുന്നതിനാലും ഡയറി വികൃതമാക്കപ്പെട്ടിരിക്കുന്നതായും ഒരു രേഖയായി അംഗീകരിക്കാനാവില്ലെന്നും കണക്കാക്കി. വിചാരണ ജഡ്ജി ഗുഡ്വിൻ ജെ. നൈറ്റ് അത് സീൽ ചെയ്ത് കണ്ടുകെട്ടാൻ ഉത്തരവിട്ടു.<ref name="Sorel20163">{{cite web|url=http://www.vanityfair.com/hollywood/2016/09/inside-the-trial-of-actress-mary-astor-hollywoods-juiciest-sex-scandal|title=Inside the Trial of Actress Mary Astor, Old Hollywood's Juiciest Sex Scandal|access-date=January 27, 2019|last=Sorel|first=Edward|author-link=Edward Sorel|date=September 14, 2016|work=[[Vanity Fair (magazine)|Vanity Fair]]|issue=September 2016}}</ref><ref name="Flint872">{{cite news|last=Flint|first=Peter B.|url=https://www.nytimes.com/1987/09/26/obituaries/mary-astor-81-is-dead-star-of-maltese-falcon.html?pagewanted=1|title=Mary Astor, 81, Is Dead; Star of ''Maltese Falcon''|work=[[The New York Times]]|date=September 26, 1987|access-date=January 27, 2019}}</ref><ref>{{cite book |last=Astor |first=Mary |title=A Life on Film |publisher=Delacorte |year=1967 |location=New York |pages=125–27}}</ref> അന്ന് ''ന്യൂയോർക്ക് ഡെയ്‌ലി ന്യൂസിന്റെ'' പത്രാധിപരായിരുന്ന ഫ്ലോറബെൽ മുയർ തന്റെ ലേഖനങ്ങളിൽ വ്യാജ ഡയറി ഭാഗങ്ങൾ കണ്ടുപിടിച്ചതായി അറിയപ്പെടുന്നു.<ref name="Sorel20164">{{cite web|url=http://www.vanityfair.com/hollywood/2016/09/inside-the-trial-of-actress-mary-astor-hollywoods-juiciest-sex-scandal|title=Inside the Trial of Actress Mary Astor, Old Hollywood's Juiciest Sex Scandal|access-date=January 27, 2019|last=Sorel|first=Edward|author-link=Edward Sorel|date=September 14, 2016|work=[[Vanity Fair (magazine)|Vanity Fair]]|issue=September 2016}}</ref> ഡോഡ്‌സ്‌വർത്തിൽ (1936) എഡിത്ത് കോർട്ട്‌റൈറ്റ് എന്ന കഥാപാത്രത്തെ അവതരിപ്പിക്കുന്ന ആസ്റ്ററിന്റെ വേഷം ചിത്രീകരിക്കാൻ തുടങ്ങിയപ്പോഴാണ് ഡയറിക്കുറിപ്പുകളെക്കുറിച്ചുള്ള വാർത്ത പരസ്യമായത്. കരാറിൽ ഒരു ധാർമ്മിക വ്യവസ്ഥ ഉൾപ്പെടുത്തിയിരുന്നതിനാൽ നിർമ്മാതാവ് സാമുവൽ ഗോൾഡ്‌വിൻ അവരെ പുറത്താക്കാൻ നിർബന്ധിതനായി. വാൾട്ടർ ഹസ്റ്റൺ ടൈറ്റിൽ റോളിൽ അഭിനയിച്ചതോടെ, ഡോഡ്‌സ്‌വർത്തിന് റിലീസ് ചെയ്ത സമയം മികച്ച അവലോകനങ്ങൾ ലഭിച്ചതോടെ പൊതുജനങ്ങളുടെ സ്വീകാര്യത സ്റ്റുഡിയോകൾക്ക് ആസ്റ്ററിനെ തിരഞ്ഞെടുക്കുന്നത് പ്രായോഗികമായി തുടരാമെന്ന ഉറപ്പുനൽകി. ഈ സംഭവം ആസ്റ്ററിന്റെ കരിയറിന് കുറഞ്ഞ ദോഷം മാത്രമേ വരുത്തിയുള്ളൂ. 1952-ൽ, കോടതി ഉത്തരവ് പ്രകാരം, 16 വർഷമായി അടച്ചുപൂട്ടിയിരുന്ന ബാങ്ക് നിലവറയിൽ നിന്ന് ആസ്റ്ററിന്റെ ഡയറി നീക്കം ചെയ്യുകയും നശിപ്പിക്കുകയും ചെയ്തു.<ref name="Sorel20165">{{cite web|url=http://www.vanityfair.com/hollywood/2016/09/inside-the-trial-of-actress-mary-astor-hollywoods-juiciest-sex-scandal|title=Inside the Trial of Actress Mary Astor, Old Hollywood's Juiciest Sex Scandal|access-date=January 27, 2019|last=Sorel|first=Edward|author-link=Edward Sorel|date=September 14, 2016|work=[[Vanity Fair (magazine)|Vanity Fair]]|issue=September 2016}}</ref> == കരിയറിന്റെ മധ്യം == 1937-ൽ, ആസ്റ്റർ വീണ്ടും മികച്ച സ്വീകാര്യത നേടിയ നോയൽ കവാർഡിന്റെ ''ടുനൈറ്റ് അറ്റ് 8.30'', ''ദി അസ്റ്റോണിഷ്ഡ് ഹാർട്ട്'', ''സ്റ്റിൽ ലൈഫ്'' എന്നീ നാടകങ്ങളിലൂടെ വേദിയിലേക്ക് മടങ്ങിയെത്തി. റേഡിയോയിലും അവർ പതിവായി പരിപാടികൾ അവതരിപ്പിക്കാൻ തുടങ്ങി. അടുത്ത കുറച്ച് വർഷങ്ങളിൽ, ''ദി പ്രിസണർ ഓഫ് സെൻഡ'' (1937), ജോൺ ഫോർഡിന്റെ ''ദി'' ''ഹുറിക്കൻ'' (1937), ''മിഡ്‌നൈറ്റ്'' (1939), ''ബ്രിഗാം യംഗ്'' (1940) തുടങ്ങിയ സിനിമകളിൽ അഭിനയിച്ചു. ജോൺ ഹസ്റ്റന്റെ ക്ലാസിക് ചിത്രമായ ''ദി മാൾട്ടീസ് ഫാൽക്കണിൽ'' (1941), ആസ്റ്റർ സൂത്രശാലിയും മോഹിനിയുമായ ബ്രിജിഡ് ഒ'ഷൗഗ്നെസ്സി എന്ന കഥാപാത്രത്തെ അവതരിപ്പിച്ചു. ഡാഷിയൽ ഹാമെറ്റിന്റെ നോവലിനെ ആസ്പദമാക്കി നിർമ്മിച്ച ഈ ചിത്രത്തിൽ ഹംഫ്രി ബൊഗാർട്ടിനോടൊപ്പം പീറ്റർ ലോറെ, സിഡ്നി ഗ്രീൻസ്ട്രീറ്റ് എന്നിവരും അഭിനയിച്ചു. ''ദി ഗ്രേറ്റ് ലൈ'' (1941-ലും) എന്ന ചിത്രത്തിലെ അഭിനയത്തിന് പതിനാലാമത് അക്കാദമി അവാർഡുകളിൽ മികച്ച സഹനടിക്കുള്ള ഓസ്കാർ പുരസ്കാരം ലഭിച്ചു. ഈ ചിത്രത്തിൽ തന്റെ പിഞ്ചു കുഞ്ഞിനെ ഉപേക്ഷിക്കുന്ന സ്വയംപര്യാപ്തയായ കച്ചേരി പിയാനിസ്റ്റ് സാന്ദ്ര കോവാക് ആയി അഭിനയിച്ച അവരുടെ കാമുകനായി അഭിനയിച്ചത് ജോർജ്ജ് ബ്രെന്റായിരുന്നു. എന്നാൽ സിനിമയിലെ നായിക [[ബെറ്റി ഡേവിസ്]] ആയിരുന്നു. ആസ്റ്ററിന്റെ സ്ക്രീൻ ടെസ്റ്റ്, നാടകമായ ചൈക്കോവ്സ്കിയുടെ ''പിയാനോ കൺസേർട്ടോ നമ്പർ 1'' എന്നിവ കണ്ടതിനു ശേഷം, ആസ്റ്ററിനെ ആ വേഷത്തിൽ അഭിനയിപ്പിക്കാൻ ഡേവിസ് ആഗ്രഹിച്ചു. തുടർന്ന് സ്ക്രിപ്റ്റ് മാറ്റിയെഴുതുന്നതിൽ സഹകരിക്കാൻ ആസ്റ്ററിനെ നിയമിക്കുകയും ഇത് സാധാരണമാണെന്നും സിനിമ കൂടുതൽ രസകരമാക്കാൻ ഇത്തരം മാറ്റങ്ങള് ആവശ്യമാണെന്നും ഡേവിസിന് തോന്നി. ഡേവിസിന്റെ ഉപദേശം പിന്തുടർന്ന് ആസ്റ്റർ ആ വേഷത്തിനായി ഒരു ബോബ്ഡ് ഹെയർസ്റ്റൈൽ പരീക്ഷിച്ചു. == അവലംബം == [[വർഗ്ഗം:1906-ൽ ജനിച്ചവർ]] [[വർഗ്ഗം:അമേരിക്കൻ ചലച്ചിത്ര നടിമാർ]] [[വർഗ്ഗം:1987-ൽ മരിച്ചവർ]] o00nifh3cdyt386cala8jk6olf296fh 3 368236 4533861 2513288 2025-06-16T10:09:20Z KiranBOT 205977 soft redirect to [[:en:user talk:usernamekiran]] 4533861 wikitext text/x-wiki {{soft redirect|en:User talk:Usernamekiran}} '''നമസ്കാരം {{#if: Usernamekiran | Usernamekiran | {{BASEPAGENAME}} }} !''', [[മലയാളം വിക്കിപീഡിയ|മലയാളം വിക്കിപീഡിയയിലേക്ക്‌]] [[വിക്കിപീഡിയ:ആമുഖം|സ്വാഗതം]]. താങ്കളുടെ അംഗത്വത്തിന് നന്ദി. താങ്കൾക്ക്‌ ഈ സ്ഥലം ഇഷ്ടമായെന്നും ഇവിടെ അൽപസമയം ചെലവഴിക്കുമെന്നും പ്രതീക്ഷിക്കുന്നു. താങ്കൾക്ക് ഉപയോഗപ്പെടാവുന്ന ചില താളുകൾ താഴെ കൊടുക്കുന്നു. [[File:Lipi ml.png|thumb|350px|right|[[സഹായം:എഴുത്ത്|ലിപിമാറ്റ രീതിയിൽ മലയാളം ടൈപ്പ് ചെയ്യുവാൻ]] ഉപയോഗിക്കാവുന്ന മൊഴി സ്കീമിന്റെ ചിത്രം]] * [[സഹായം:Tutorial|വീഡിയോ പരിശീലനം]] * [[സഹായം:ടൈപ്പിംഗ്‌|മലയാളത്തിലെഴുതാൻ]] * [[സഹായം:തിരുത്തൽ വഴികാട്ടി|ഒരു താൾ തിരുത്തിയെഴുതുന്നത് എങ്ങനെ?]] * [[സഹായം:ഉള്ളടക്കം|സഹായ താളുകൾ]] * [[സഹായം:ചിത്ര സഹായി|ചിത്ര സഹായി]] * [[സഹായം:കീഴ്‌വഴക്കം|കീഴ്‌വഴക്കങ്ങൾ]] * [[വിക്കിപീഡിയ:എഴുത്തുകളരി|എഴുത്തുകളരി]] * [[വിക്കിപീഡിയ:പഞ്ചസ്തംഭങ്ങൾ‎|വിക്കിപീഡിയയുടെ പഞ്ചസ്തംഭങ്ങൾ]] * [[വിക്കിപീഡിയ:നയങ്ങളും മാർഗ്ഗരേഖകളും|വിക്കിപീഡിയിലെ നയങ്ങളും മാർഗ്ഗരേഖകളും.]] താങ്കൾ [[വിക്കിപീഡിയ:പുതുമുഖം|പുതുമുഖങ്ങൾക്കായുള്ള താൾ]] പരിശോധിച്ചിട്ടില്ലെങ്കിൽ ദയവായി അപ്രകാരം ചെയ്യാൻ താത്പര്യപ്പെടുന്നു. [[വിക്കിപീഡിയ:വിക്കിപീഡിയർ|വിക്കിപീഡിയരിൽ]] ഒരാളായി ഇവിടെ തിരുത്തലുകൾ നടത്തുന്നത് താങ്കൾ ആസ്വദിക്കുമെന്ന് ഞാൻ കരുതുന്നു. താങ്കളെപ്പറ്റിയുള്ള വിവരങ്ങൾ‍ [[പ്രത്യേകം:Mypage|ഉപയോക്താവിനുള്ള താളിൽ]] നൽകാവുന്നതാണ്‌. സംവാദ താളുകളിൽ ഒപ്പ് വെക്കുവാനായി നാല് "ടിൽഡ" (<nowiki>~~~~</nowiki>) ഉപയോഗിക്കുകയോ, ടൂൾബാറിലെ [[File:Insert-signature.png]] ബട്ടൻ ഉപയോഗിക്കുകയോ ചെയ്യുക. സ്വന്തം പേരും തീയതിയും സമയവും താനേ വന്നുകൊള്ളും. എന്നാൽ ലേഖനങ്ങളിൽ അപ്രകാരം ഒപ്പുവെക്കാതിരിക്കാൻ ശ്രദ്ധിക്കുക. മറ്റ് ഉപയോക്താക്കളോട് സം‌വദിക്കാൻ അവരുടെ സം‌വാദത്താളിൽ താങ്കളുടെ സന്ദേശം എഴുതാവുന്നതാണ്. വിക്കിപീഡിയയിൽ എന്തെങ്കിലും സഹായം ആവശ്യമുണ്ടെങ്കിൽ എന്റെ സംവാദ താളിൽ ഒരു കുറിപ്പ് ഇടൂ, അല്ലെങ്കിൽ താങ്കളുടെ സംവാദ താളിൽ '''<nowiki>{{helpme}}</nowiki>''' എന്ന് ചേർക്കൂ, ആരെങ്കിലും ഉടനെ തന്നെ താങ്കളെ സഹായിക്കാൻ ശ്രമിക്കും. ഒരു നല്ല വിക്കിപീഡിയ അനുഭവം ആശംസിക്കുന്നു. വിക്കിമീഡിയയുടെ മലയാളം പദ്ധതികൾക്കായി ഒരു [https://lists.wikimedia.org/mailman/listinfo/wikiml-l മെയിലിങ് ലിസ്റ്റ് നിലവിലുണ്ട്]. ആ ലിസ്റ്റിൽ അംഗത്വം എടുത്ത് താങ്കൾക്ക് വിക്കിപീഡിയയെക്കുറിച്ചുള്ള അഭിപ്രായങ്ങളും, സംശയങ്ങളും, വിക്കിപീഡിയ മെച്ചപ്പെടുത്താനുള്ള വഴികളും ഒക്കെ അവിടെ ഉന്നയിക്കാവുന്നതാണ്‌. മെയിലിങ്ങ് ലിസ്റ്റിൽ അംഗത്വമെടുക്കാൻ ഇവിടെ ഞെക്കുക https://lists.wikimedia.org/mailman/listinfo/wikiml-l. ലിസ്റ്റിൽ അംഗത്വമെടുത്തതിനു ശേഷം''' wikiml-l@lists.wikimedia.org''' എന്ന ഇമെയിൽ വിലാസത്തിലേക്കു ഇമെയിൽ അയച്ചാൽ മറ്റുള്ള വിക്കിപീഡിയർ നിങ്ങളെ സഹായിക്കും. ഇനിയും ബുദ്ധിമുട്ട് തോന്നുന്നുവെങ്കിൽ വിക്കിപീഡിയരോട് നേരിട്ട് സംശയം ചോദിക്കാൻ [[സഹായം:ഐ.ആർ.സി.|ചാറ്റ് ചെയ്യാം]]. ഇതിനായി [http://webchat.freenode.net/?channels=wikipedia-ml ഇവിടെ ഞെക്കുക]. ആരെങ്കിലും ചാറ്റ്റൂമിലുണ്ടെങ്കിൽ അവർ തീർച്ചയായും താങ്കളെ സഹായിക്കുന്നതാണ്. -- [[ഉപയോക്താവ്:സ്വാഗതസംഘം|സ്വാഗതസംഘം]] ([[ഉപയോക്താവിന്റെ സംവാദം:സ്വാഗതസംഘം|സംവാദം]]) 22:53, 26 മാർച്ച് 2017 (UTC) fkw3otko0rt64hvexjmhc7d4uz2ekhc 0 384995 4533868 3479018 2025-06-16T11:14:49Z InternetArchiveBot 146798 Rescuing 2 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.9.5 4533868 wikitext text/x-wiki {{Infobox settlement | official_name = Windhoek | native_name = | other_name = Windhuk, ǀAiǁGams, Otjomuise | settlement_type = City | image_skyline = {{Photomontage | photo1a= | photo2a=Windhoek_aerial.jpg | photo2b= | size = 273 }} | imagesize = | image_flag = | flag_size = | image_seal = | seal_size = | image_shield = Windhoek COA.svg | shield_size = 80px | image_blank_emblem = | blank_emblem_type = | blank_emblem_size = | nickname = | motto = | image_map = | mapsize = | map_caption = | pushpin_map = Namibia<!-- the name of a location map as per http://en.wikipedia.org/wiki/Template:Location_map --> | pushpin_label_position = | pushpin_mapsize = | pushpin_map_caption = Location of Windhoek in Namibia | coordinates = {{coord|22|34|12|S|17|5|1|E|region:NA|display=inline,title}} | subdivision_type = Country | subdivision_name = {{flag|Namibia}} | subdivision_type1 = [[Regions of Namibia|Region]] | subdivision_type2 = | subdivision_type3 = | subdivision_name1 = [[Khomas Region]] | subdivision_name2 = | subdivision_name3 = | established_title = Settled | established_date = 1840 | government_footnotes = | government_type = | leader_title = Mayor | leader_name = [[Muesee Kazapua]]<ref>http://www.windhoekcc.org.na/coun_mayor.php City of Windhoek, 2014-12-01</ref> | leader_title1 = Deputy Mayor | leader_name1 = Hangapo Veico | unit_pref = <!-- Enter Imperial, if Imperial (metric) is desired --> | area_footnotes = | area_magnitude = | area_total_km2 = 5133<!-- ALL fields dealing with a measurements are subject to automatic unit conversion --> | area_total_sq_mi = | area_land_km2 = <!-- See table @ Template:Infobox settlement for details on automatic unit conversion --> | area_water_km2 = | elevation_footnotes = <!-- for references: use<ref></ref> tags --> | elevation_m = | elevation_ft = | population_total = 325858 | population_as_of = 2011 | population_footnotes = <ref name=nsa>{{cite web | title=Table 4.2.2 Urban population by Census years (2001 and 2011) | url=http://cms.my.na/assets/documents/p19dmn58guram30ttun89rdrp1.pdf | work=Namibia 2011 - Population and Housing Census Main Report | publisher=Namibia Statistics Agency | accessdate=24 August 2016 | page=39}}</ref> <!--|last=Retief--> | population_density_km2 = 62.8 | population_density_sq_mi = | population_urban = | population_density_urban_km2 = | population_density_urban_sq_mi = | population_metro = | population_density_metro_km2 = | population_density_metro_sq_mi = | population_blank1_title = Ethnicities | population_blank1 = | population_density_blank1_km2 = | population_density_blank1_sq_mi = | population_note = | postal_code_type = <!-- enter ZIP code, Postcode, Post code, Postal code... --> | postal_code = | area_code = | website = | footnotes = | timezone = [[West Africa Time|WAT]] | utc_offset = +1 | timezone_DST = [[West Africa Summer Time|WAST]] | utc_offset_DST = +2 | blank_name = [[Köppen climate classification|Climate]] | blank_info = [[Semi-arid climate#Hot semi-arid climates|BSh]] | blank1_name = | blank1_info = }}'''വിൻഡ്ഹോക്ക്''' [[നമീബിയ|നമീബിയൻ]] റിപ്പബ്ലിക്കിന്റെ തലസ്ഥാനവും രാജ്യത്തെ ഏറ്റവും വലിയ നഗരവുമാണ്. [[ഖോമസ് ഹൈലാന്റ് പീഠഭൂമി|ഖോമസ് ഹൈലാന്റ് പീഠഭൂമിയിൽ]] മധ്യ നമീബിയയിൽ സ്ഥിതിചെയ്യുന്ന ഈ നഗരം, സമുദ്രനിരപ്പിൽനിന്ന് ഏകദേശം 1,700 മീറ്റർ (5,600 അടി) ഉയരത്തിൽ ഭൂമിശാസ്ത്രപരമായി രാജ്യത്തിൻറെ കൃത്യം മദ്ധ്യത്തിൽ സ്ഥിതിചെയ്യുന്നു. == അവലംബം == {{Reflist}} ==പുറംകണ്ണികൾ== {{Commons|Windhoek}}http://www.windhoekcc.org.na/ {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20201119115836/http://www.windhoekcc.org.na/ |date=2020-11-19 }}<nowiki/>{{wikivoyage|Windhoek}} {{Div col|colwidth=30em}} * [http://www.windhoekcc.org.na Official homepage of the City of Windhoek – Windhuk] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20201119115836/http://www.windhoekcc.org.na/ |date=2020-11-19 }} {{Div col end}} {{Administrative divisions of Windhoek}} {{Constituencies of the Khomas Region}} {{List of African capitals}} {{Authority control}} [[വർഗ്ഗം:ആഫ്രിക്കയിലെ തലസ്ഥാനങ്ങൾ]] o2e65w4xgz0tnb9ly3dsmmw32cgsncx 0 404053 4533808 4502501 2025-06-16T00:20:11Z InternetArchiveBot 146798 Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.9.5 4533808 wikitext text/x-wiki {{Prettyurl|Robert Bobby George}} {{Infobox person | name = റോബർട്ട് ബോബി ജോർജ്ജ് | image = The President Dr. A.P.J. Abdul Kalam presenting the Dronacharya Award to Robert Bobby George (Athletics) in New Delhi on September 21, 2004.jpg | caption = മുൻ ഇന്ത്യൻ പ്രസിഡന്റ് [[എ.പി.ജെ. അബ്ദുൾ കലാം]] 2004 സെപ്റ്റംബർ 21-ന് ന്യൂഡൽഹിയിൽ റോബർട്ട് ബോബി ജോർജിന് ദ്രോണാചാര്യ അവാർഡ് സമ്മാനിക്കുന്നു. | birth_date = | birth_place = [[കണ്ണൂർ ജില്ല]], കേരളം | death_date = | death_place = | occupation = അത്ലറ്റിക്സ് കോച്ച് | spouse = [[അഞ്ജു ബോബി ജോർജ്ജ്]] | children = 2 | parents = | relatives = [[ജിമ്മി ജോർജ്ജ്]] (brother)<ref name="ManoramaOnline"/> | website = | awards = [[ദ്രോണാചാര്യ പുരസ്കാരം]] }} മലയാളിയായ ഒരു [[അത്‌ലെറ്റിക്സ്]] പരിശീലകനും [[ദ്രോണാചാര്യ പുരസ്കാരം|ദ്രോണാചാര്യ പുരസ്കാര]]ജേതാവുമാണ് '''റോബർട്ട് ബോബി ജോർജ്ജ് (Robert Bobby George)'''. [[അഞ്ജു ബോബി ജോർജ്ജ്|അഞ്ജു ബോബി ജോർജിന്റെ]] ഭർത്താവും പരിശീലകനുമായ ബോബി ജോർജ്ജ് [[ജിമ്മി ജോർജ്ജ്|ജിമ്മി ജോർജിന്റെ]] ഇളയ സഹോദരനുമാണ്. ==ജീവചരിത്രം== കൊടക്കച്ചിറ ജോർജ് ജോസഫിന്റെയും മേരി ജോസഫിന്റെയും പത്തു മക്കളിൽ ഒരാളായി കേരളത്തിലെ കണ്ണൂർ ജില്ലയിലാണ് റോബർട്ട് ബോബി ജോർജ്ജ് ജനിച്ചത്.<ref>{{Cite web |last=www.channelrb.com |first=സ്വന്തം ലേഖകൻ |date=2017-08-16 |title=ജിമ്മി ജോർജിന്റെ പിതാവ് ജോർജ് ജോസഫ് അന്തരിച്ചു · channelrb |url=https://www.channelrb.com/news/ജിമ്മി-ജോർജിന്റെ-പിതാവ/28716 |access-date=2022-08-22 |website=channelrb |language=ml }}{{പ്രവർത്തിക്കാത്ത കണ്ണി|date=മാർച്ച് 2025 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }}</ref> തിരുവനന്തപുരത്തെ കോളേജ് ഓഫ് എഞ്ചിനീയറിംഗിൽ നിന്ന് 1991 ബാച്ചിൽ ബോബി എഞ്ചിനീയറിംഗ് ബിരുദം പൂർത്തിയാക്കി.<ref>{{Cite web |last=Halder |first=Aditya |date=2021-08-30 |title=India's horizontal jump whisperer Robert Bobby George eager to produce more champions |url=https://www.indiatvnews.com/sports/other/india-s-horizontal-jump-whisperer-robert-bobby-george-eager-to-produce-more-champions-afi-sai-730188 |access-date=2022-08-23 |website=www.indiatvnews.com |language=en}}</ref> 2000ൽ ബോബി അഞ്ജുവിനെ വിവാഹം കഴിച്ചു.<ref name="ManoramaOnline">{{cite news |title=നേട്ടങ്ങളുടെ ‘തുടക്കം മാംഗല്യം...’; അഞ്ജു – ബോബി ജോർജ് പ്രണയകഥ |url=https://www.manoramaonline.com/sports/other-sports/2020/06/02/pranaya-virus-anju-bobby-george-and-robert-bobby-george.html |work=ManoramaOnline |agency=[[Malayala Manorama]] |language=ml}}</ref> ദമ്പതികൾക്ക് ആരോൺ, ആൻഡ്രിയ എന്നീ രണ്ട് മക്കളുണ്ട്.<ref name="ManoramaOnline"/> ==കരിയർ== ട്രിപ്പിൾ ജമ്പിൽ മുൻ ദേശീയ ചാമ്പ്യനായിരുന്ന<ref name=":0">{{Cite web |title=Womenpoint |url=http://womenpoint.in/index.php/resources/resourcesDetails/325 |access-date=2022-08-22 |website=womenpoint.in |archive-date=2022-08-22 |archive-url=https://web.archive.org/web/20220822172817/http://womenpoint.in/index.php/resources/resourcesDetails/325 |url-status=dead }}</ref> ബോബി ജോർജ്, ഭാര്യയും ലോംഗ് ജംപ് മെഡൽ ജേതാവുമായ അഞ്ജു ബോബി ജോർജിന്റെ പരിശീലകൻ എന്ന നിലയിലാണ് കൂടുതൽ അറിയപ്പെടുന്നത്.<ref name="Asianet">{{cite news |title=പി.ടി.ഉഷക്കെതിരെ ആഞ്ഞടിച്ച് അഞ്ജുവിന്റെ ഭർത്താവ് റോബർട്ട് ബോബി ജോർജ് |url=https://www.asianetnews.com/sports/robert-bobby-george-against-pt-usha |work=Asianet News Network Pvt Ltd |language=ml}}</ref> മെക്കാനിക്കൽ എഞ്ചിനീയറായ ബോബി 1998-ൽ ജോലി ഉപേക്ഷിച്ച് അഞ്ജുവിന്റെ മുഴുവൻ സമയ പരിശീലകനായി.<ref name=":0" /> 2018-ൽ ബോബിയെ ഇന്ത്യയുടെ 'ഉയർന്ന പെർഫോമൻസ് സ്പെഷ്യലിസ്റ്റ് കോച്ച്' ആയി നിയമിച്ചു.<ref>{{cite news |last1=India |first1=The Hans |title=India may win Olympic medal in 2024: Bobby George |url=https://www.thehansindia.com/posts/index/Sports/2018-12-03/India-may-win-Olympic-medal-in-2024-Bobby-George/451370 |work=www.thehansindia.com |date=3 December 2018 |language=en}}</ref><ref name="Asianet"/> അഞ്ജു ബോബി സ്പോർട്സ് ഫൗണ്ടേഷന്റെ കീഴിൽ കർണാടകയിലെ ബാംഗ്ലൂരിൽ അഞ്ജു ബോബി ജോർജ്ജ് അക്കാദമി എന്ന പേരിൽ അത്ലറ്റിക്സ് പരിശീലന അക്കാദമി ആരംഭിച്ചു.<ref>{{Cite web |title=Exclusive: India is in The Process of Becoming an Athletics Superpower in Asia - Anju Bobby George |url=https://www.news18.com/news/sports/exclusive-india-is-in-the-process-of-becoming-an-athletics-superpower-in-asia-anju-bobby-george-4141283.html |access-date=2022-08-22 |website=News18 |language=en}}</ref><ref>{{Cite web |title=Powell unveils logo of Anju Bobby Sports Foundation |url=https://www.newindianexpress.com/sport/2016/may/14/Powell-unveils-logo-of-Anju-Bobby-Sports-Foundation-903763.html |access-date=2022-08-23 |website=The New Indian Express}}</ref> ==പുരസ്കാരങ്ങൾ== 2003-ൽ അദ്ദേഹത്തിന് ദ്രോണാചാര്യ പുരസ്കാരം ലഭിച്ചു.<ref name="DA2003">{{cite press_release|title=President gives away Arjuna Awards and Dronacharya Awards|url=http://pib.nic.in/newsite/PrintRelease.aspx?relid=3940|publisher=Press Information Bureau, India|access-date=17 April 2016|date=21 September 2004|archive-url=https://web.archive.org/web/20160426042455/http://pib.nic.in/newsite/PrintRelease.aspx?relid=3940|archive-date=26 April 2016|url-status=live}}</ref> ==അവലംബം== {{reflist}} [[വർഗ്ഗം:ജീവിച്ചിരിക്കുന്നവർ]] [[വർഗ്ഗം:ദ്രോണാചാര്യ പുരസ്കാരം ലഭിച്ചവർ]] [[വർഗ്ഗം:കായികപരിശീലകർ]] 9voo4dvli9iiiktlmbjpsn1dktmyw2c 0 426324 4533842 4532951 2025-06-16T06:55:59Z InternetArchiveBot 146798 Bluelink 1 book for [[വിക്കിപീഡിയ:പരിശോധനായോഗ്യത|പരിശോധനായോഗ്യത]] (20250614)) #IABot (v2.0.9.5) ([[User:GreenC bot|GreenC bot]] 4533842 wikitext text/x-wiki {{prettyurl|Porajmos}}{{Infobox civilian attack | title = Romani Holocaust | partof = [[World War II]] | image = File:Bundesarchiv R 165 Bild-244-48, Asperg, Deportation von Sinti und Roma.jpg | image_size = 300px | alt = | caption = [[Romani people|European Roma]] and [[Sinti]] in [[Asperg]], [[Nazi Germany]], are rounded up for deportation by Nazi German authorities on 22 May 1940. | location = [[German-occupied Europe]] | target = [[Romani people|European Roma]] and [[Sinti]] | coordinates = | date = 1939–1945<ref>{{Cite book |last1=Benz |first1=Wolfgang |author-link=Wolfgang Benz| title=The Holocaust: A German Historian Examines the Genocide |url=https://archive.org/details/holocaustgermanh0000benz |publisher=Columbia University Press |year=1999|isbn=0-231-11215-7 |edition=1st |pages=[https://archive.org/details/holocaustgermanh0000benz/page/n136 119]–131 |language=en}}</ref><ref>{{cite web |url=https://encyclopedia.ushmm.org/content/en/article/genocide-of-european-roma-gypsies-1939-1945 |title=Genocide of European Roma (romani People), 1939–1945|website=United States Holocaust Memorial Museum |access-date=2024-04-12}}</ref> | type = [[Genocide]], [[ethnic cleansing]], [[mass murder]], [[starvation]], [[mass shooting]], [[concentration camps]], [[death camps]] | fatalities = At least 150,000. Other estimates give figures such as 500,000<ref name=USHMM_2>{{cite web |title=Holocaust Encyclopedia – Genocide of European Roma (Gypsies), 1939–1945 |publisher=[[United States Holocaust Memorial Museum|USHMM]] |url=http://www.ushmm.org/wlc/en/article.php?ModuleId=10005219 |access-date=9 August 2011 |archive-url=https://web.archive.org/web/20240619141114/https://encyclopedia.ushmm.org/content/en/article/genocide-of-european-roma-gypsies-1939-1945 |archive-date=19 June 2024}}</ref> 800,000<ref name="Brzezinski 2010 10">{{cite book |last=Brzezinski |first=Zbigniew |author-link=Zbigniew Brzezinski |year=2010 |title=Out of Control: Global Turmoil on the Eve of the 21st Century |page=10 |publisher=Simon & Schuster (Touchstone) |isbn=978-1-4391-4380-3 |url=https://books.google.com/books?id=5a69Dk0T2YwC&q=800.000 }},</ref> or even as high as 1.5 million.<ref name=Milton_estimates>{{citation |chapter=True Romanies and the Holocaust: A Re-evaluation and an overview |chapter-url=http://www.radoc.net/radoc.php?doc=art_e_holocaust_porrajmos&lang=en&articles= |archive-url=https://web.archive.org/web/20110928102756/http://www.radoc.net/radoc.php?doc=art_e_holocaust_porrajmos&lang=en&articles= |archive-date=28 September 2011 |last=Hancock |first=Ian |title=The Historiography of the Holocaust |isbn=978-1-4039-9927-6 |pages=383–396 |year=2005 |publisher=[[Palgrave Macmillan]]}}</ref>{{rp|383–396}} | perps = [[Nazi Germany]] and its [[Axis powers|allies]] | motive = [[Antiziganism]], [[Germanisation]], [[Pan-Germanism]], [[Racism]], [[Nazi racial policy]] }} [[File:Bundesarchiv R 165 Bild-244-48, Asperg, Deportation von Sinti und Roma.jpg|thumb|250px|1940 മെയ് 22 ന് ജർമ്മൻ അധികൃതർ നാടുകടത്താൻ പോകുന്ന ജർമ്മനിയിലെ [[Asperg|ആസ്പെർഗിലെ]] സാധാരണ റൊമാനിയൻ പൗരന്മാർ.]] റൊമാനി വംശഹത്യ അല്ലെങ്കിൽ ഒരു റൊമാനി കൂട്ടക്കൊലയോ ആണ് '''പൊരജ്മോസ്''' (റൊമാനിയൻ ഉച്ചാരണം: IPA: [pʰoɽajmos]) എന്നറിയപ്പെടുന്നത്. ഫറാജിമോസ് ("കട്ടിംഗ് അപ്", "ഫ്രാഗ്മെന്റേഷൻ", "ഡിസ്ട്രക്ഷൻ") സമുദാരിപ്പൻ ("മാസ് കില്ലിംഗ്") എന്നിവ യൂറോപ്പിലെ റൊമാനിയൻ ജനതയ്‌ക്കെതിരെ [[വംശഹത്യ|വംശഹത്യ]] നടത്താൻ [[നാസി ജർമ്മനി|നാസി ജർമ്മനിയും]] [[രണ്ടാം ലോകമഹായുദ്ധം|രണ്ടാം ലോകമഹായുദ്ധ]] സഖ്യകക്ഷികളും നടത്തിയ ശ്രമമായിരുന്നു.<ref> Davis, Mark (5 May 2015). "How World War II shaped modern Germany". euronews.</ref> [[അഡോൾഫ് ഹിറ്റ്‌ലർ|അഡോൾഫ് ഹിറ്റ്ലറുടെ]] കീഴിൽ [[ന്യൂറംബർഗ് നിയമങ്ങൾ|ന്യൂറംബർഗ് നിയമങ്ങൾക്ക്]] ഒരു അനുബന്ധ ഉത്തരവ് 1935 നവംബർ 26-ന് പുറപ്പെടുവിച്ചു. ജിപ്സികളെ "വംശനാധിഷ്ഠിത ഭരണകൂടത്തിന്റെ ശത്രുക്കൾ" എന്ന് വിശേഷിപ്പിക്കുകയും, അതുവഴി ജൂതന്മാരെ അതേ വിഭാഗത്തിൽ ഉൾപ്പെടുത്തുകയും ചെയ്തു. അങ്ങനെ ചില തരത്തിൽ ജൂതന്മാരുടെ കൂട്ടക്കൊലയിൽ ജൂതസമുദായത്തിൽ യൂറോപ്പിലെ റോമയുടെ വിധി സമാന്തരമായി.<ref> "Holocaust Encyclopedia – Genocide of European Roma (Gypsies), 1939–1945". United States Holocaust Memorial Museum (USHMM). Retrieved 9 August 2011.</ref> == അവലംബം== {{Reflist|30em}} {{commons category}} == ബിബ്ലിയോഗ്രഫി == {{Refbegin}} * {{Cite book |last1=Bársony |first1=János |last2=Daróczi |first2=Ágnes |year=2008 |title=Pharrajimos: The Fate of the Roma During the Holocaust |publisher=IDEA |isbn=978-1-932716-30-6 |url=https://books.google.com/books?id=N00MTd_7hLIC&q=craftsmen#v=snippet&q=craftsmen&f=false |ref=harv }} * {{Cite book |editor1-last=Crowe |editor1-first=David |editor2-last=Kolsti |editor2-first=John |title=The Gypsies of Eastern Europe |year=1991 |url=https://archive.org/details/gypsiesofeastern00crow |location=Armonk, NY |publisher=[[M. E. Sharpe]] ([[Routledge]]) |isbn=978-0-87332-671-1 |postscript=: }} :* {{Cite book |last=Hancock |first=Ian |authorlink=Ian Hancock |year=1992 |title=Gypsy History in Germany and Neighbouring Lands: A Chronology Leading to the Holocaust and Beyond |ref=harv }} :* {{Cite book |last=Tyrnauer |first=Gabrielle |year=1992 |title=The Fate of the Gypsies During the Holocaust |ref=harv }} * {{Cite book |last=Fraser |first=Angus |year=1992 |title=The Gypsies |url=https://archive.org/details/gypsies0000fras_v7f9 |location=Oxford |publisher=Blackwell |isbn=978-0-631-19605-1 |ref=harv }} * {{cite book |last=Gilbert |first=Martin |authorlink=Martin Gilbert |year=1989 |title=Second World War |location=London |publisher=Guild Publishing |ref=harv }} * {{cite book |last=Gilbert |first=Martin |year=2002 |title=The Routledge Atlas of the Holocaust |location=London |publisher=Routledge |isbn=0-415-28145-8 |url=https://books.google.com/books?id=pYs5OSnsrHwC |ref=harv }} Note: formerly ''The Dent Atlas of the Holocaust''; 1982, 1993. * {{cite book |last=Gilbert |first=Martin |year=2004 |title=The Second World War: A Complete History |url=https://archive.org/details/secondworldwarco00gilb |others=Revised edition |publisher=Henry Holt & Co |isbn=978-0-8050-7623-3 |ref=harv }} * {{Cite journal |last=Hancock |first=Ian |year=1997 |title=A Glossary of Romani Terms |url=https://archive.org/details/sim_american-journal-of-comparative-law_spring-1997_45_2/page/329 |journal=[[American Journal of Comparative Law]] |volume=45 |issue=2 |pp=329–44 |jstor=840853 |doi=10.2307/840853 |ref=harv }} * {{Cite book |last=Hancock |first=Ian |year=2002 |title=We are the Romani People |url=https://archive.org/details/weareromanipeopl0000hanc |location=[[Hatfield, Hertfordshire|Hatfield]] |publisher=University Of Hertfordshire Press |isbn=978-1-902806-19-8 |ref=harv }} * {{cite book |last=Hancock |first=Ian |year=2010 |editor-last=Karanth |editor-first=Dileep |title=Danger! Educated Gypsy. Selected Essays |publisher=University of Hertfordshire Press |isbn=978-1-902806-98-3 |url=https://books.google.com/books?id=yqmYJiVui9UC&dq=ISBN+978-1-902806-98-3&source=gbs_navlinks_s |ref=harv }} *{{Cite book |editor1-last=Heuss |editor1-first=Herbert |editor2-last=Sparing |editor2-first=Frank |editor3-last=Fings |editor3-first=Karola |display-editors = 3 |editor4-last=Asséo |editor4-first=Henriette |year=1997 |title=The Gypsies during the Second World War |volume='''1''' From "Race Science" to the Camps |publisher=Gypsy Research Centre and [[University of Hertfordshire Press]] |isbn=978-0-900458-78-1 |postscript=: }} ::*{{Cite book |last=Heuss |first=Herbert |year=1997 |title=German policies of Gypsy persecution (1870–1945) |ref=harv}} ::*{{Cite book |last=Sparing |first=Frank |year=1997 |title=The Gypsy Camps – The creation, character and meaning of an instrument for the persecution of Sinti and Romanies under National Socialism |ref=harv }} :*{{Cite book |editor1-last=Kenrick |editor1-first=Donald |year=1999 |title=The Gypsies during the Second World War |volume='''2''' In the Shadow of the Swastika |publisher=Gypsy Research Centre and Univ. of Hertfordshire Press |isbn=978-0-900458-85-9 }} :*{{Cite book |editor1-last=Kenrick |editor1-first=Donald |year=2006 |title=The Gypsies during the Second World War |volume='''3''' The Final Chapter |publisher=Gypsy Research Centre and Univ. of Hertfordshire Press |isbn=978-1-902806-49-5 }} *{{Cite conference |last=Jessee |first=Erin |date=3 February 2010 |title=Nazi Atrocities: The Genocide of the Roma/Sinti |location=Montreal, Quebec |conference=Lecture at Concordia University |ref=harv }} * {{cite book |last=Lewy |first=Guenter |author-link=Guenter Lewy |year=2000 |title=The Nazi Persecution of the Gypsies |url=https://archive.org/details/nazipersecutiono0000lewy |publisher=Oxford University Press |isbn=0-19-512556-8 |ref=harv }} *{{Cite book |last=Longerich |first=Peter |year=2012 |title=Heinrich Himmler: A Life |url=https://archive.org/details/heinrichhimmler0000long | publisher=OUP Oxford | isbn=0199651744 |ref=harv }} *{{Cite journal |last=Matras |first=Yaron |author-link=Yaron Matras |date=2004 |title=A conflict of paradigms: review article (Reviewed by Yaron Matras) |journal=[[Romani studies|Romani Studies]] |volume=14 |number=2 |pp=193–219 |doi=10.3828/rs.2004.7 |url=http://romani.humanities.manchester.ac.uk/downloads/2/Matras,%20Y.%20(2004)%20A%20conflict%20of%20paradigms.%20Review%20article.pdf |ref=harv |access-date=2018-05-11 |archive-date=2022-08-15 |archive-url=https://web.archive.org/web/20220815114718/https://romani.humanities.manchester.ac.uk//downloads/2/Matras,%20Y.%20(2004)%20A%20conflict%20of%20paradigms.%20Review%20article.pdf |url-status=dead }} * {{cite book |last=Milton |first=Sybil |year=1992 |title=Nazi Policies Toward Roma and Sinti, 1933–1945 |publisher=Gypsy Lore Society |volume=2 |issue=1 |asin=B0006RI6NA |ref=harv }} [http://search.proquest.com/openview/7d39e3f9396a3b6dc476fbbbe1efc7e4/1?pq-origsite=gscholar Preview in ProQuest]. * {{cite book |last=Milton |first=Sybil |year=2009 |chapter=The Holocaust: The Gypsies |editor-last1=Totten |editor-first1=Samuel |editor-last2=Parsons |editor-first2=William S. |title=Century of Genocide |edition=3rd |publisher=Routledge |ref=harv }} * {{cite book |last=Rummel |first=Rudolph J. |author-link=Rudolph Rummel |year=1992 |title=Democide: Nazi Genocide and Mass Murder |location=[[New Brunswick, New Jersey|New Brunswick]] |publisher=[[Transaction Publishers]] |url=https://www.hawaii.edu/powerkills/NOTE3.HTM |ref=harv }} * {{cite book |last=Rummel |first=Rudolph J. |year=1997 |title=Statistic of Democide: Genocide and Mass Murder Since 1900 |publisher=Center for National Security Law, [[University of Virginia]] and Transaction Publishers |url=https://www.hawaii.edu/powerkills/NOTE5.HTM |ref=harv }} {{Refend}} ==കൂടുതൽ വായനയ്ക്ക്== * Bernadac, Christian (ed.) (1980). [https://books.google.com/books?id=8cuEAAAAIAAJ ''L'Holocauste oublié. Le martyre des Tsiganes''] Éditions Famot (in French). * Fonseca, Isabel (1996). [https://books.google.com/books?id=JP8Nhnuq79sC ''Bury Me Standing: The Gypsies And Their Journey'']. Chapter 7, ''The Devouring''. London: Vintage. {{ISBN|978-0-679-73743-8}}. * Kenrick, Donald; Puxon, Grattan (2009). [https://books.google.com/books?id=9yfpTX1w3KcC ''Gypsies Under the Swastika'']. Univ of Hertfordshire Press. {{ISBN|978-1-902806-80-8}}. * Klamper, Elisabeth (1993). ''Persecution and Annihilation of Roma and Sinti in Austria, 1938–1945''. [http://www.gypsyloresociety.org/gypsy-lore-society-publications/romani-studies Journal of the Gypsy Lore Society] 5, '''3''' (2). * {{Cite book|ref=harv|last=Korb|first=Alexander|chapter=A Multipronged Attack: Ustaša Persecution of Serbs, Jews, and Roma in Wartime Croatia|title=Eradicating Differences: The Treatment of Minorities in Nazi-Dominated Europe|year=2010|location=Newcastle upon Tyne|publisher=Cambridge Scholars Publishing|pages=145–163|url=https://books.google.com/books?id=wGknBwAAQBAJ}} * {{cite book |last=Milton |first=Sybil |year=2001 |chapter='Gypsies' as Social Outsiders in Nazi Germany |editor1-last=Gellately |editor1-first=Robert |editor2-last=Stoltzfus |editor2-first=Nathan |editor1-link=Robert Gellately |title=[[Social Outsiders in Nazi Germany]] |publisher=Princeton University Press |isbn=978-0-691-08684-2 }} In [https://books.google.com/books?id=1toqgWg8ROUC&printsec=frontcover&dq=Social+Outsiders+in+Nazi+Germany&hl=en&sa=X&ved=0CBwQ6AEwAGoVChMIzsafuo2AyQIV0EyICh1gMQV3#v=onepage&q=Social%20Outsiders%20in%20Nazi%20Germany&f=false Google Books]. * Montemarano, Mike (22 April 2015). [http://www.artonthebanks.com/2015/04/a-case-for-heritage-the-romani/ ''A Case for Heritage: The Romani''] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20151127054744/http://www.artonthebanks.com/2015/04/a-case-for-heritage-the-romani/ |date=2015-11-27 }}. Art On The Banks Journal. * Pamieci, Ksiega (1993). [https://books.google.com/books?id=SypnAAAAMAAJ ''Memorial Book: The Gypsies at Auschwitz-Birkenau'']. Introduction by Jan Parcer. K G Saur Verlag for State Museum of Auschwitz-Birkenau. {{ISBN|978-3-598-11162-4}}. * {{cite book |last=Polansky |first=Paul |author-link=Paul Polansky |year=1998 |title=Black Silence: The Lety Survivors Speak |publisher=G plus G |isbn=0-89304-241-2 |url=https://books.google.com/books?id=yC2uPAAACAAJ&dq=Black+Silence:+The+Lety+Survivors+Speak&redir_esc=y }} * Ramati, Alexander (1986). [https://books.google.com/books?id=vXQSHgAACAAJ ''And the Violins Stopped Playing: A Story of the Gypsy Holocaust'']. War time biography of Roman (Dymitr) Mirga, on which [[And the Violins Stopped Playing|the film of the same name]] is based. * {{cite book |editor-last=Rose |editor-first=Romani |editor-link=Romani Rose |year=1995 |title=The Nazi Genocide of the Sinti and Roma |location=Heidelberg |publisher=Documentary and Cultural Centre of German Sinti and Roma }} * Sonneman, Toby (2002). [https://books.google.com/books?id=kfzPIqeCHJwC ''Shared Sorrows: A Gypsy Family Remembers the Holocaust'']. Hatfield: University of Hertfordshire Press. {{ISBN|978-1-902806-10-5}}. * Tyrnauer, Gabrielle (1989). ''Gypsies and the Holocaust: A Bibliography and Introductory Essay''. Concordia University – Montreal Institute for Genocide Studies. * Winter, Walter (2004). [https://books.google.com/books?id=ZNZgQWtvUdIC ''Winter Time: Memoirs of a German Sinto who survived Auschwitz''] (Translated and annotated by Struan Robertson). Hatfield: University of Hertfordshire Press {{ISBN|978-1-902806-38-9}}. ==ബാഹ്യ ലിങ്കുകൾ== * [https://web.archive.org/web/20061023073950/http://desicritics.org/2006/09/05/002209.php Historical Amnesia: The Romani Holocaust]—[[Desicritics]] * [http://isurvived.org/TOC-I.html#I-7_Romanies Extensive online resource on the Holocaust of the Romanies] from Holocaust Survivors and Remembrance Project: "Forget You Not" * [http://www.yadvashem.org/yv/en/holocaust/about/01/non_jews_persecution.asp?WT.mc_id=wiki Non-Jewish Victims of Persecution in Germany] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20120113010116/http://www.yadvashem.org/yv/en/holocaust/about/01/non_jews_persecution.asp?WT.mc_id=wiki |date=2012-01-13 }}—About the Holocaust, Yad Vashem * [https://web.archive.org/web/20021015150328/http://www.chgs.umn.edu/Histories__Narratives__Documen/Roma___Sinti__Gypsies_/roma___sinti__gypsies_.html Histories, Narratives and Documents of the Roma and Sinti (Gypsies)], Center for Holocaust and Genocide Studies, University of Minnesota * Documentation and Cultural Centre of German Sinti and Roma [http://www.SintiUndRoma.de/ (German)] [https://web.archive.org/web/20070328005719/http://www.sintiundroma.de/content/index.php?sID=2&navID=0&tID=0&aID=0 (English)] * [https://web.archive.org/web/20001205034700/http://www.osi.hu/rpp/holocaust.html A Brief Romani Holocaust Chronology] * [http://www.preventgenocide.org/edu/pastgenocides/nazi/parajmos/resources/ Roma-Sinti Genocide (Parajmos) Resources], Prevent Genocide International * [https://web.archive.org/web/20070422030854/http://www.rromanes.com/4791/index.html Memorial of Poraimos (Romani)] * [http://porajmos.com/ – a project by Yahad – In Unum and Roma Dignity] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20150511152232/http://porajmos.com/ |date=2015-05-11 }} * [https://web.archive.org/web/20070616121707/http://www.ushmm.org/research/center/publications/occasional/2002-06/paper.pdf Roma and Sinti Under-Studied Victims of Nazism (Symposium Proceedings), PDF, 98 р.] * [http://www.rbenninghaus.de/gypsy-biographies.htm Persecution and resistance of Gypsies under Nationalsocialism] (in German) * [https://web.archive.org/web/20071024175753/http://www.chgs.umn.edu/histories/victims/romaSinti/gypsies.html Gypsies: A Persecuted Race] * [http://apeopleuncounted.com/ ''A People Uncounted. The Untold Story of the Roma'']. Dir. Aaron Yeger. 2011. Film. {{The Holocaust}} {{Heinrich Himmler}} [[വർഗ്ഗം:വംശഹത്യ]] [[വർഗ്ഗം:ഹോളോകോസ്റ്റ്]] qpjuxw0x8cfx7ala5lgh7i5gpryumrf 0 426602 4533846 4089709 2025-06-16T07:15:11Z InternetArchiveBot 146798 Bluelink 1 book for [[വിക്കിപീഡിയ:പരിശോധനായോഗ്യത|പരിശോധനായോഗ്യത]] (20250614)) #IABot (v2.0.9.5) ([[User:GreenC bot|GreenC bot]] 4533846 wikitext text/x-wiki {{prettyurl|Devi Kanya Kumari}} {{Infobox deity<!--Wikipedia:WikiProject Hindu mythology--> | type = Tamil | image = | caption = | name = Devi Kanya Kumari | Tamil_script =தேவி கன்யா குமாரி | script_name = English translation | script = The Virgin Adolescent Goddess | affiliation = ([[Durga]]). | god_of = [[Penance]] (Sanyas) | abode = Southern tip of India | mantra = Om sakthi potri!! | consort = [[Shiva]] | weapon = [[Rosary]] | mount = [[Dawon]] ([[tiger]] or [[lion]]) | planet = }} ഒരു കൗമാര പെൺകുട്ടിയുടെ രൂപത്തിലുള്ള ആദിപരാശക്തിയായ ഭഗവതിയാണ് '''ദേവി കന്യാകുമാരി.''' ''ശ്രീ ബാലാംബിക'' എന്നും ''ശ്രീ ബാലാ'' എന്നും അറിയപ്പെടുന്നു. ജഗദീശ്വരിയായ "ആദിശക്തി" (ദുർഗ അഥവാ പാർവ്വതി) എന്ന പേരിലാണ് അറിയപ്പെടുന്നത്. തമിഴ്നാട്ടിലെ പ്രസിദ്ധമായ [[കന്യാകുമാരി]]യിലാണ് ഈ ഭഗവതി ക്ഷേത്രം സ്ഥിതി ചെയ്യുന്നത്. [[Bay of Bengal|ബംഗാൾ ഉൾക്കടൽ]], [[Arabian Sea|അറബിക്കടൽ]], [[Indian Ocean|ഇന്ത്യൻ മഹാസമുദ്രത്തിന്റെ]] സംഗമസ്ഥാനത്ത് സ്ഥിതി ചെയ്യുന്ന ഈ സ്ഥലം [[ഇന്ത്യ]]യുടെ തെക്കൻ മുനമ്പിലാണ്. കന്യാ ഭഗവതി, ദേവി കുമാരി എന്നിവയുൾപ്പെടെ പല പേരുകളിലും അറിയപ്പെടുന്നു. ഭക്തന്മാർ ശ്രീ [[ഭദ്രകാളി|മഹാകാളി]]യായും ആരാധിക്കുന്നുണ്ട്. ക്ഷേത്രത്തിന്റെ പ്രതിഷ്ഠ [[പരശുരാമൻ]] നടത്തിയതാണെന്ന് വിശ്വസിക്കുന്നു. പുരാതന കേരളത്തിന്റെ രക്ഷക്കായി പരശുരാമൻ പ്രതിഷ്ഠ നടത്തിയ നാല് അംബികാലയങ്ങളിൽ ഒന്നാണ് ഈ ക്ഷേത്രം. കൊല്ലൂർ മൂകാംബിക, കൊടുങ്ങല്ലൂർ ലോകാംബിക, പാലക്കാട്‌ ഹെമാംബിക എന്നിവയാണ് മറ്റ് മൂന്ന് ക്ഷേത്രങ്ങൾ. <ref> "Legends of Kanya Kumari". Amritapuri. 8 February 2000. Retrieved 2013-07-24.</ref> [[File:Kanyakumari Temple.jpg|right|thumb|225px|Bhagavthy Amman temple, Kanyakumari.]] [[File:A view of Kumariamman temple and Indian ocean.JPG|200px|right|thumb|A view from atop to ocean]] ==അവലംബം== {{Reflist}} ==കൂടുതൽ വായനയ്ക്ക്== *{{cite book |last=(Translator)|first= [[Ralph T.H. Griffith]] |authorlink= |title= The Hymns Of The Rigveda V1 |url= https://archive.org/details/hymnsrigveda00grifgoog |accessdate= |date= June 8, 2006|publisher= Kessinger Publishing, LLC |location= |isbn=1428630775|page=}} *''Durga Puja Beginner'', Swami Satyananda Saraswati, Devi Mandir, 2001. ({{ISBN|1-887472-89-4}}) *{{cite book |last=(Translator)|first=[[Ralph T.H. Griffith]]|authorlink= |title= The Rig Veda: Complete |url=https://archive.org/details/isbn_9781605065809|accessdate= |date= January 18, 2008|publisher= Forgotten Books |location= |isbn=1605065803|page=}} *{{cite book |last=(Translator)|first=[[Maurice Bloomfield]]|authorlink= |title= The Hymns Of The Atharva Veda |url= |accessdate= |date= September 10, 2010|publisher= Kessinger Publishing, LLC|location= |isbn=1162667109|page=}} *{{cite book |last=(Translator)|first= [[Arthur Berriedale Keith]] |authorlink= |title= The Yajur Veda (Taittiriya Sanhita) |url= |accessdate= |date= April 29, 2009| publisher= BiblioBazaar |location= | ISBN= 055913777X|page=}} *{{cite book |last= Dallapiccola |first= Anna L |authorlink= |title= Dictionary of Hindu Lore and Legend |url=https://archive.org/details/dictionaryofhind0000dall|accessdate= |year=2002 |publisher= Thames & Hudson |location= |isbn=0500510881|page=}} *{{cite book |last= (Translator)|first= [[Max Müller|F. Max Muller]] |authorlink= |title= The Upanishads, Vol I |url= |accessdate= |date= June 1, 2004|publisher= Kessinger Publishing, LLC |location= | ISBN= 1419186418|page=}} *{{cite book |last= (Translator)|first= [[Max Müller|F. Max Muller]] |authorlink= |title= The Upanishads Part II: The [[Sacred Books of the East]] Part Fifteen |url= |accessdate= |date= July 26, 2004|publisher= Kessinger Publishing, LLC |location= | ISBN= 1417930160|page=}} *{{cite book |last= (Translator)|first= [[Horace Hayman Wilson|H.H Wilson]] |authorlink= |title= The Vishnu Purana - Vol I |url= |accessdate= |date= November 4, 2008|publisher= Hesperides Press |location=| ISBN= 1443722634|page=}} *{{cite book |last= (Translator)|first= [[Horace Hayman Wilson|H.H Wilson]] |authorlink= |title= Select Works Of Sri Sankaracharya: Sanskrit Text And English Translation |url= |accessdate= |date= January 31, 2003|publisher= Cosmo Publishing |location=| ISBN= 8177557459|page=}} * [[Sri Aurobindo|Aurobindo, Sri]]. ''"The Mother"''. {{ISBN|0-941524-79-5}}. * Kinsley, David. ''[https://books.google.com/books?id=hgTOZEyrVtIC Hindu Goddesses: Vision of the Divine Feminine in the Hindu Religious Traditions]''. Motilal Banarsidass, New Delhi, India. {{ISBN|81-208-0379-5}}. * [[Devdutt Pattanaik|Pattanaik, Devdutt]]. ''[http://www.devata.org/2009/03/review-devi-the-mother-goddess-by-devdutt-pattanaik/Devi The Mother Goddess: An Introduction]{{dead link|date=January 2018 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }}''. {{ISBN|81-87111-45-3}}. * Pintchman, Tracy (1994). ''[https://books.google.com/books?id=XK7-r4hlcRYC The Rise of the Goddess in the Hindu Tradition]''. SUNY Press, New York, USA. {{ISBN|0-7914-2112-0}}. * [[Ramprasad Sen|Sen, Ramprasad]] (1720–1781). ''Grace and Mercy in Her Wild Hair: Selected Poems to the Mother Goddess''. {{ISBN|0-934252-94-7}}. * Wangu, Madhu Bazaz (2003). ''[https://books.google.com/books?id=3SScwifhldQC Images of Indian Goddesses: Myths, Meanings, and Models]''. Abhinav Publications, New Delhi, India. {{ISBN|81-7017-416-3}}. ==ബാഹ്യ ലിങ്കുകൾ== *{{dmoz|Society/Religion_and_Spirituality/Hinduism/Gods_and_Goddesses/Durga/|Durga}} *[https://web.archive.org/web/20130713044444/http://www.netglimse.com/holidays/durga_puja/index.shtml Durga Puja at NetGlimse.com] *[http://www.stutimandal.com/gif_devi/durga_shatnaam.htm 108 names of Durga] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20210512050808/http://www.stutimandal.com/gif_devi/durga_shatnaam.htm |date=2021-05-12 }} from the [[Devi Mahatmyam|Durgāsaptaśatī]] *[http://www.hikanyakumari.com/Route-Guide.html Route Guide for reaching Temple] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20071218081605/http://www.hikanyakumari.com/Route-Guide.html |date=2007-12-18 }} {{HinduMythology |state=autocollapse}} {{Shaivism |state=autocollapse}} {{Shaktism |state=autocollapse}} [[വർഗ്ഗം:ഹിന്ദു ദേവതമാർ]] [[വർഗ്ഗം:പാർവ്വതിയുടെ രൂപങ്ങൾ]] 0bo07y0zxk02g83a06h2i5eaiji5q19 0 439474 4533854 3971224 2025-06-16T09:02:49Z InternetArchiveBot 146798 Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.9.5 4533854 wikitext text/x-wiki {{prettyurl/wikidata}} [[പ്രമാണം:Wikipedia_Zero_Logo.svg|ലഘുചിത്രം|വിക്കിപീഡിയ സീറോ ലോഗോ]] വികസ്വരരാജ്യങ്ങളിൽ [[മൊബൈൽ ഫോൺ|മൊബൈൽഫോണുകളിൽ]] [[വിക്കിപീഡിയ]] സൗജന്യമായി നൽകാനുള്ള [[വിക്കിമീഡിയ ഫൗണ്ടേഷൻ|വിക്കിമീ‍ഡിയ ഫൗണ്ടേഷന്റെ]] പദ്ധതിയാണ് '''വിക്കിപീഡിയ സീറോ'''.<ref>{{Cite news}}</ref><ref>{{Cite web|url=http://www.knightfoundation.org/blogs/knightblog/2013/2/22/getting-wikipedia-people-who-need-it-most/|title=Getting Wikipedia to the people who need it most|access-date=April 8, 2013|last=Wadhwa|first=Kul Takanao|date=February 22, 2013|publisher=Knight Foundation|archive-date=2013-07-04|archive-url=https://archive.today/20130704041945/http://www.knightfoundation.org/blogs/knightblog/2013/2/22/getting-wikipedia-people-who-need-it-most/|url-status=dead}}</ref>  [[ഡാറ്റ (കമ്പ്യൂട്ടിങ്ങ്)|ഡാറ്റ]] ഉപയോഗിക്കാനുള്ള ചെലവില്ലാതെതന്നെ സ്വതന്ത്ര വിജ്ഞാനത്തിലേക്കുള്ള ലഭ്യത വർദ്ധിപ്പിക്കുക എന്നുള്ളതായിരുന്നു ഈ പദ്ധതിയുടെ ലക്ഷ്യം. 72 രാജ്യങ്ങളിലെ 97 ഓപ്പറേറ്റർമാരുമായി ചേർന്ന് 8000 മില്യൺ ആളുകൾക്ക് വിക്കിപീഡിയ ലഭ്യത നൽകുകയായിരുന്നു ഈ പദ്ധതിയിലൂടെ ചെയ്തത്.<ref>{{Cite web|url=https://wikimediafoundation.org/wiki/Wikipedia_Zero|title=Wikipedia Zero - Wikimedia Foundation|access-date=February 17, 2018|website=wikimediafoundation.org|language=en}}</ref> 2012 ലാണ് ഈ പദ്ധതി ആരംഭിച്ചത്.<ref>{{Cite journal|url=http://www.popularmechanics.com/how-to/blog/sxsw-wikipedia-for-non-smartphones-is-brilliant-here-s-why-15189767|title=SXSW: Wikipedia for Non-Smartphones Is Brilliant. Here's Why|last=Sofge|first=Erik|date=March 8, 2013|accessdate=April 8, 2013}}</ref> 2013 ൽ ഈ പദ്ധതിക്ക് ആക്ടിവിസത്തിനുള്ള<ref>{{Cite news}}</ref> [[സൗത്ത് ബൈ സൗത്ത്‍വെസ്റ്റ് ഇന്ററാക്ടീവ്]] അവാർഡ് ലഭിക്കുകയുണ്ടായി. നിരവധി വർഷങ്ങളോളം [[നെറ്റ് ന്യൂട്രാലിറ്റി]] തത്ത്വങ്ങൾ ലംഘിക്കുന്നു എന്ന വിമർശനം നേരിട്ടതിനുശേഷം 2018 ഫെബ്രുവരിയിൽ ഈ പദ്ധതി നിറുത്തുകയാണെന്നുള്ള തീരുമാനം വിക്കിമീഡിയ ഫൗണ്ടേഷൻ പ്രഖ്യാപിച്ചു. കൂടാതെ പാർട്നർഷിപ്പുകൾക്കായി പുതിയ സമീപനം സ്വീകരിക്കുമെന്നും പ്രഖ്യാപിച്ചു. [[ഫേസ്ബുക്ക് സീറോ|ഫേസ്ബുക്ക് സീറോയാണ്]] വിക്കിപീഡിയ സീറോക്ക് പ്രചോദനമായതെന്ന് പരാമർശിക്കാറുണ്ട്.<ref>{{Cite web|url=http://www.dw.de/wikipedia-zero-free-data-if-you-can-afford-it/a-17304321|title=Wikipedia Zero: free data if you can afford it|access-date=January 15, 2014|last=Dillon|first=Conon|date=December 18, 2013}}</ref> == ചരിത്രം == [[പ്രമാണം:Wikipedia_Zero_countries_as_of_September_6_2016.png|ലഘുചിത്രം|Wikipedia Zero countries as of September 6, 2016]] വിവിധ സ്ഥലങ്ങളിലെ പദ്ധതിയുടെ തുടക്കം താഴെകൊടുക്കുന്നു * മെയ് 2012: [[മലേഷ്യ]], [[ഡിജി ടെലികോം]]<ref>{{Cite web|url=http://blog.wikimedia.org/2012/05/26/wikipedia-zero-launches-in-malaysia-with-digi/|title=Wikipedia Zero launches in Malaysia with Digi&nbsp;— Wikimedia blog|access-date=June 27, 2013|date=May 26, 2012|publisher=Blog.wikimedia.org}}</ref> * ജൂലൈ 26, 2012: [[കൊറിയ]], ഓറഞ്ച് എസ്.എ. * ഒക്ടോബർ 2012: [[തായ്‌ലാന്റ്|തായ്ലാന്റ്]], ഡിടിഎസി; [[സൗദി അറേബ്യ|സൗദി അറേബ്]]<nowiki/>യ, സൗദി ടെലികോം കമ്പനി * മെയ് 2013: [[പാകിസ്താൻ]], മൊബിലിങ്ക്<ref>{{Cite news}}</ref><ref>{{Cite web|url=http://www.mobilink.com.pk/category-media-center/press-8releases/mobilink-brings-wikipedia-zero-to-pakistan/|title=Mobilink brings Wikipedia Zero to Pakistan|access-date=July 12, 2016|website=[[Mobilink]]}}{{പ്രവർത്തിക്കാത്ത കണ്ണി|date=ഓഗസ്റ്റ് 2021 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }}</ref> * ജൂൺ 2013: [[ശ്രീലങ്ക]], ഡയലോഗ് ആക്സിയേറ്റ<ref>{{Cite web|url=https://www.dialog.lk/dlg/mobile-vas-information-services-wikipedia/|title=Wikipedia FREE|access-date=July 30, 2015|publisher=Dialog}}</ref> * ഒക്ടോബർ 2013: [[ജോർദാൻ]], ഉമ്നിയാഹ്; [[ബംഗ്ലാദേശ്]], ബംഗ്ലാലിങ്ക്<ref>{{Cite web|url=http://archive.thedailystar.net/beta2/news/wikipedia-zero/|title=Tech Talk &#124; Wikipedia Zero &#124; A righteous initiative for accessing free knowledge|access-date=June 24, 2014|date=December 2, 2013|publisher=Archive.thedailystar.net|archive-date=2014-07-27|archive-url=https://web.archive.org/web/20140727211929/http://archive.thedailystar.net/beta2/news/wikipedia-zero/|url-status=dead}}</ref><ref>{{Cite web|url=http://www.thefinancialexpress-bd.com/old/index.php?ref=MjBfMTBfMzBfMTNfMV84OV8xODgzNTY=|title=Banglalink launches Wikipedia Zero :: Financial Express :: Financial Newspaper of Bangladesh|access-date=June 24, 2014|publisher=Thefinancialexpress-bd.com}}</ref> * ഏപ്രിൽ 2014: [[കൊസോവോ]], IPKO നെറ്റ്വർക്ക്<ref>{{Cite web|url=http://www.the-american-times.com/kosovo-3/2014/07/22|title=Kosovo's Largest Foreign Investment Sets Tone for Innovation|access-date=July 22, 2014|website=www.the-american-times.com|publisher=Hazlehurst Media SA|archive-date=2015-05-02|archive-url=https://web.archive.org/web/20150502220400/http://www.the-american-times.com/kosovo-3/2014/07/22|url-status=dead}}</ref> * മേയ് 2014: [[നേപ്പാൾ]], എൻസെൽ<ref>{{Cite web|url=http://np.lifestohack.com/wikipedia-zero-arrives-in-nepal-via-ncell-and-you-dont-have-to-pay-a-paisa-to-use-it|title=Wikipedia Zero arrives in Nepal via Ncell and you don’t have to pay a Paisa to use it|access-date=May 19, 2014}}</ref>, [[കിർഗ്ഗിസ്ഥാൻ|കിർഗിസ്ഥാൻ]] ബീലൈൻ<ref>{{Cite web|url=http://www.knews.kg/pr_articles/49836_Beeline_otkryil_besplatnyiy_dostup_k_Wikipedia_dlya_svoih_abonentov/|title=Beeline открыл бесплатный доступ к Wikipedia для своих абонентов|access-date=2018-08-30|archive-date=2014-08-13|archive-url=https://web.archive.org/web/20140813094201/http://www.knews.kg/pr_articles/49836_Beeline_otkryil_besplatnyiy_dostup_k_Wikipedia_dlya_svoih_abonentov/|url-status=dead}}</ref> * മെയ് 2014: [[നൈജീരിയ]], എയർടെൽ നൈജീരിയ<ref>{{Cite web|url=http://techcabal.com/2014/05/29/wikimedia-foundation-partners-airtel-nigeria-offer-free-wikipedia-access-subscribers|title=Wikimedia Foundation partners with Airtel Nigeria to offer free Wikipedia access to subscribers&nbsp;— TechCabal}}</ref> * ഒക്ടോബർ 2014: [[ഉക്രൈൻ]], കെയ്വ്സ്റ്റാർ<ref>{{Cite web|url=http://www.kyivstar.ua/kr/press_center_new/reporters/releases/?id=47424|title=Абоненти "Київстар" можуть користуватися Wikipedia з нульовим балансом на рахунку|access-date=November 13, 2014|publisher=Kyivstar|archive-date=2014-11-06|archive-url=https://web.archive.org/web/20141106032233/http://www.kyivstar.ua/kr/press_center_new/reporters/releases/?id=47424|url-status=dead}}</ref> * ഡിസംബർ 2014: [[ഘാന]], എംടിഎൻ ഘാന<ref>{{Cite news}}</ref><ref>{{Cite news}}</ref> * ഡിസംബർ 2014: [[അങ്കോളെ|അങ്കോള]], യൂണിടെൽ എസ്.എ. * ജനുവരി 2015: [[അൾജീറിയ|അൾജീരിയ]], ഡെജെസി<ref>{{Cite web|url=http://www.electrodz.com/2016/02/11/djezzy-lance-lacces-gratuit-a-wikipedia-687|title=Djezzy lance l’accès gratuit a Wikipedia|access-date=2018-08-30|archive-date=2017-07-11|archive-url=https://web.archive.org/web/20170711120909/http://www.electrodz.com/2016/02/11/djezzy-lance-lacces-gratuit-a-wikipedia-687|url-status=dead}}</ref><br /> * മാർച്ച് 2017: [[ഇറാഖ്‌|ഇറാക്ക്]], എഷ്യസെൽ<ref>{{Cite news}}</ref><br /> * സെപ്തംബർ 2017: [[അഫ്ഗാനിസ്താൻ|അഫ്ഗാനിസ്ഥാൻ]], റോഷൻ<br /> 16 ഫെബ്രുവരി 2018 ൽ വിക്കിമീഡിയ ഫൗണ്ടേഷൻ വിക്കിപീഡിയ സീറോ പദ്ധതി നിറുത്തുകയാണെന്നും 2018 അവസാനത്തോടെ അത് അവസാനിപ്പിക്കുമെന്നും പ്രഖ്യാപിച്ചു.<ref name=":2">{{cite web|url=https://blog.wikimedia.org/2018/02/16/partnerships-new-approach/|title=Building for the future of Wikimedia with a new approach to partnerships – Wikimedia Blog|accessdate=February 18, 2018|work=[[Wikimedia Foundation]]}}</ref><ref>{{Cite news}}</ref> == ഇതും കാണുക == * Alliance for Affordable Internet * [[ഇന്റർനെറ്റ്.ഓർഗ്|Free Basics]] * Twitter Zero == അവലംബങ്ങൾ == {{Reflist|30em}} == പുറത്തേക്കുള്ള കണ്ണികൾ == * [[foundation:Wikipedia Zero|Wikipedia Zero]] at the [[വിക്കിമീഡിയ ഫൗണ്ടേഷൻ|Wikimedia Foundation]] * [[wmfblog:c/wikipedia-zero/|Wikimedia blog posts about Wikipedia Zero]] [[വർഗ്ഗം:വിക്കിപീഡിയ]] [[വർഗ്ഗം:വിക്കിമീഡിയ ഫൗണ്ടേഷൻ സംരംഭങ്ങൾ]] iikujq32f7tsrakwm3tl42wkqmg4amw 0 449228 4533740 3807394 2025-06-15T13:55:05Z InternetArchiveBot 146798 Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.9.5 4533740 wikitext text/x-wiki {{prettyurl|Mademoiselle (magazine)}} {{Infobox magazine | title = Mademoiselle | logo = | logo_size = | image_file = Mademoiselle (magazine) February 1954 cover.jpg | image_size = <!-- (defaults to user thumbnail size if no size is stated) --> | image_alt = | image_caption = February 1954 cover | editor = | editor_title = | previous_editor = | staff_writer = | photographer = | category = [[Women's magazine]] | frequency = | circulation = | publisher = | founder = | founded = | firstdate = 1935 | finaldate = 2001 | company = [[Street and Smith]]<br>[[Condé Nast Publications]] | country = [[United States]] | based = [[New York City]] | language = English | website = <!-- {{URL|example.com}} --> | issn = 0024-9394 | oclc = }} 1935-ൽ സ്ട്രീറ്റ്&സ്മിത്ത്<ref>{{Cite web |url=http://www.time.com/time/magazine/article/0,9171,797688-2,00.html |title=Largest slice of Street & Smith's profits comes from ''Mademoiselle''. |access-date=2018-11-14 |archive-date=2013-06-13 |archive-url=https://web.archive.org/web/20130613162017/http://www.time.com/time/magazine/article/0,9171,797688-2,00.html |url-status=dead }}</ref> പബ്ലിക്കേഷൻ ആദ്യമായി പ്രസിദ്ധീകരിച്ച ഒരു വനിതാമാസികയാണ് '''മേഡ്മോയിസെല്ലെ.''' പിന്നീട് [[Condé Nast Publications|കോൻഡെ നാസ്റ്റ് പബ്ളിക്കേഷൻസ്]] ഏറ്റെടുത്തു. മേഡ്മോയിസെല്ലെ മാസിക ആദ്യകാലങ്ങളിൽ ഒരു ഫാഷൻ മാഗസിനും, [[Truman Capote|ട്രൂമാൻ കാപോട്ട്]], [[Joyce Carol Oates|ജോയ്സ് കരോൾ ഒറ്റ്സ്]], [[William Faulkner|വില്യം ഫോക്നർ]], [[Tennessee Williams|ടെന്നസി വില്യംസ്]], [[James Baldwin|ജെയിംസ് ബാൾവിൻ]], [[Flannery O'Connor|ഫ്ലേനറി ഒ'കോണർ]], [[Sylvia Plath|സിൽവിയാ പ്ലാത്ത്]], [[Paul Bowles|പോൾ ബൌൾസ്]], [[Jane Bowles|ജെയ്ൻ ബൌൾസ്]], [[Jane Smileyജെയ്ൻ സ്മൈലി]], [[Mary Gordon|മേരി ഗോർഡൻ]], [[Paul Theroux|പോൾ തിയോറക്സ്]], [[Sue Miller|സ്യൂ മില്ലർ]], [[Barbara Kingsolver|ബാർബറ കിർസോൾവർ]], [[Perri Klass|പെരി ക്ളാസ്]], [[Mona Simpson|മോണ സിംപ്സൺ]], [[Alice Munro|ആലിസ് മുൺറോ]],<ref>[https://www.nytimes.com/1992/02/03/business/the-media-business-mademoiselle-is-seeking-a-fashionable-new-look.html Mademoiselle Is Seeking a Fashionable New Look], Dierdre Carmody, 1992, New York Times, accessed 2 April 2013</ref> [[Harold Brodkey|ഹരോൾഡ് ബ്രോഡ്കീ]], പാം ഹ്യൂസ്റ്റൺ, [[Jean Stafford|ജീൻ സ്റ്റാഫോർഡ്]], [[Susan Minot|സൂസൻ മിനോട്ട്]] തുടങ്ങിയ പ്രശസ്ത എഴുത്തുകാരുടെ ചെറുകഥ പ്രസിദ്ധീകരിച്ചിരുന്നു. [[Julia Cameron|ജൂലിയ കാമറോൺ]] അറിയപ്പെടുന്ന തുടർച്ചയായ കോളമിസ്റ്റായിരുന്നു.<ref>{{cite web|url=http://www.artistswayatwork.com/authors.html#jc|title=The Artist's Way at Work: Authors|work=artistswayatwork.com|accessdate=31 March 2015|archive-date=2018-05-22|archive-url=https://web.archive.org/web/20180522021547/http://www.artistswayatwork.com/authors.html#jc|url-status=dead}}</ref> [[Barbara Kruger|ബാർബറ ക്രുഗേർ]] ആയിരുന്നു കലാസംവിധാനം ചെയ്തിരുന്നിരുന്നത്.<ref>{{cite web|url=https://www.pbs.org/art21/artists/kruger/index.html|title=Barbara Kruger|work=pbs.org|accessdate=31 March 2015|archive-date=2011-10-21|archive-url=https://web.archive.org/web/20111021041513/http://www.pbs.org/art21/artists/kruger/index.html|url-status=dead}}</ref> ==എഡിറ്റർമാർ== *Desmond Hall and [[F. Orlin Tremaine]] (1935) *F. Orlin Tremaine (1935–1937) *[[Betsy Blackwell]] (1937–1971) *Edie Locke (1971–1980) *Amy Levin Cooper (1981–1992) *Gabe Doppelt (1992) *Elizabeth Crow (1993–2000) *Mandi Norwood (2000-2001) ==അവലംബം== {{Reflist}} == ബാഹ്യ ലിങ്കുകൾ == *[https://web.archive.org/web/20060429185651/http://aejmcmagazine.bsu.edu/Testfolder/mademoisellehistory.html Mademoiselle Covers] {{Advance Publications}} [[വർഗ്ഗം:ന്യൂയോർക്ക് നഗരത്തിൽ നിന്ന് പ്രസിദ്ധീകരിക്കുന്ന മാസികകൾ]] [[വർഗ്ഗം:വനിതാ ഫാഷൻ മാഗസിനുകൾ]] 1zlivlolv9khc20g5j57imyg7debhyd 0 463904 4533836 4113200 2025-06-16T05:55:28Z Ooralitheband 206059 4533836 wikitext text/x-wiki {{prettyurl|Oorali Express}} [[പ്രമാണം:Oorali at vadi1.JPG|ലഘുചിത്രം|ഊരാളി എക്സ്പ്രസ് അവതരണം]] തൃശൂർ കേന്ദ്രമാക്കി പ്രവർത്തിക്കുന്ന നാടക - സംഗീത പ്രവർത്തകരുടെ കൂട്ടായ്മയാണ് '''ഊരാളി എക്സ്പ്രസ്'''. പൊതു അവതരണങ്ങളോടൊപ്പം സിനിമകളിലും പാട്ടുകളവതരിപ്പിച്ചിട്ടുണ്ട്. 2010 മുതൽ അവതരണങ്ങൾ നടത്തുന്ന കേരളത്തിനകത്തും പുറത്തും നിരവധി അവതരണങ്ങൾ നടത്തിയിട്ടുണ്ട്. സാമൂഹ്യ വിമർശനത്താലും പ്രതികരണത്താലും ശ്രദ്ധേയരായ സംഗീത സംഘമാണ് . == ചരിത്രം== [[ഇന്റർനാഷനൽ തിയറ്റർ ഫെസ്റ്റിവൽ ഓഫ് കേരള|‘ഇന്റർനാഷനൽ തിയറ്റർ ഫെസ്റ്റിവൽ ഓഫ് കേരള’ക്ക്]] വേണ്ടി കേരളത്തിലേയും [[ലാറ്റിനമേരിക്ക|ലാറ്റിനമേരിക്കയിലേയും]] കലാകാരൻമാരെ ഒന്നിച്ചു ചേർത്ത് ‘ഓടിച്ചോടിച്ച്’ എന്നൊരു നാടകം അവതരിപ്പിച്ചായിരുന്നു തുടക്കം. ഗിറ്റാറിനു പുറമെ [[പെറു|പെറുവിൽ]] നിന്നുള്ള [[കഹോൺ പെറുവാനോ]], [[ചിലി|ചിലിയിൽ]] നിന്നു കൊണ്ടു വന്ന കുഴലായ [[തുത്രൂക്ക]], ആഫ്രിക്കയിൽ നിന്നുമുള്ള [[ഉദു]] എന്ന ഘടം, [[ബോംബോ]] എന്ന ലാറ്റിനമേരിക്കൻ വാദ്യം, [[കൊളംബിയ|കൊളംബിയൻ]] സംഗീതോപകരണമായ [[പഹരീത്തോ]], [[ജിമ്പേ]] എന്ന ആഫ്രിക്കൻ വാദ്യം തുടങ്ങി വ്യത്യസ്ത സംഗീതോപകരണങ്ങളുപയോഗിച്ചാണ് സംഗീത അവതരണം. ചാക്കാല, തുമ്മരുത്, കുറത്തി തുടങ്ങി പ്രസിദ്ധമായ നിരവധി [[കടമ്മനിട്ട രാമകൃഷ്ണൻ|കടമ്മനിട്ടക്കവിതകളും]] നാടൻ പാട്ടുകളും അവതരിപ്പിക്കാറുണ്ട്.<ref>https://www.vanitha.in/specials/yuva-beatz/music-band-oorali-full-story-vanitha-magazine.html</ref> == സംഘാംഗങ്ങൾ == ഗായകനും നാടക പ്രവർത്തകനുമായ മാർട്ടിൻ ജോൺ, ഗിത്താർ വാദകനായ സജി, പാട്ടുകളെഴുതുന്ന ഷാജി, വാദ്യസംഗീതജ്ഞനും ചിത്രകാരനുമായ സുധീഷ്, അർജുൻ, തുടങ്ങിയവരാണ് സംഘത്തിലുള്ളത്. [[പ്രമാണം:OOrali Express rehersal.jpg|ലഘുചിത്രം|ഊരാളി എക്സ്പ്രസ് കൊല്ലം വാടിയിൽ റിഹേഴ്സൽ നടത്തുന്നു]] == സാമൂഹ്യ ഇടപെടലുകൾ == പോലീസ് അതിക്രമം, ദളിത് ജനത നേരിടുന്ന വിവേചനം, നിത്യജീവിതത്തിലെ പരിസ്ഥിതി പ്രശ്നങ്ങൾ തുടങ്ങി പ്രാദേശികം മാത്രമല്ലാത്ത സാമൂഹ്യപ്രശ്നങ്ങളെ അഭിമുഖീകരിക്കുന്ന പാട്ടുകളും മറ്റു സർഗാത്മക സ്യഷ്ടികളും ഊരാളിയുടേതായിട്ടുണ്ട്. സ്പാനിഷിലും ഇംഗ്ലീഷിലും മലയാളത്തിലുമുള്ള വരികൾ, സാഹചര്യങ്ങൾക്കും വിഷയത്തിന്റെ സ്വഭാവത്തിനും അനുസരിച്ച് ഫോക് റെഗ്ഗ കൂടാതെ മറ്റു ഗാനരീതികളിലും ചിട്ടപ്പെടുത്താറുണ്ട്. == കൊച്ചി - മുസിരിസ് ബിനാലെ 18 == [[പ്രമാണം:Oorali express exhibit in KMB18.jpg|ലഘുചിത്രം|പ്രദർശനം]] [[പ്രമാണം:Oorali exhibit in KMB18.jpg|ലഘുചിത്രം]] പ്രളയത്തിലകപ്പെട്ട കേരളത്തിന് രക്ഷാസൈന്യമായ മത്സ്യത്തൊഴിലാളികൾക്ക് നന്ദി പറയാനായി, കൊച്ചി - മുസിരിസ് ബിനാലെയുമായി സഹകരിച്ച് ഊരാളി സംഗീത ബാൻഡ്, ഊരാളി എക്സ്പ്രസ്എന്ന പേരിൽ യാത്ര നടത്തിയിരുന്നു. ഊരാളിയുടെ പത്തു പേരടങ്ങുന്ന സംഘം ആദ്യ ഘട്ടത്തിൽ [[ആലപ്പുഴ]] മുതൽ [[തിരുവനന്തപുരം]] വരെയുള്ള അഞ്ച് തീരദേശ ഗ്രാമങ്ങളിലാണ് പര്യടനം നടത്തിയത്. [[കൊല്ലം|കൊല്ലത്തെ]] [[ആലപ്പാട്|ആലപ്പാട് ഗ്രാമം]], [[തിരുവനന്തപുരം]] ജില്ലയിലെ [[വലിയതുറ]], [[വിഴിഞ്ഞം]], കൊല്ലം [[വാടി]], [[ആലപ്പുഴ|ആലപ്പുഴയിലെ]] [[മാരാരിക്കുളം]] എന്നിവടങ്ങളിലൂടെയായിരുന്നു യാത്രയുടെ ആദ്യ ഘട്ടം. ജനുവരി 29 ന് യാത്രയുടെ ആദ്യ ഘട്ടം പൂർത്തിയായി. [[എറണാകുളം]] മുതൽ [[പൊന്നാനി]] വരെയാണ് രണ്ടാം ഘട്ടം. ഫെബ്രുവരി 9 മുതൽ 23 വരെയാണ് രണ്ടാം ഘട്ടത്തിലെ യാത്ര. [[ആസ്​പിൻവാൾ ഹൗസ്|ആസ്പിൻ വാൾഹൗസിൽ]] തങ്ങളുടെ വിവിധ അവതരണങ്ങളുടെ പോസ്റ്ററുകളും മറ്റും ഉൾപ്പെടുത്തി പ്രദർശനം നടത്തിയിരുന്നു. == ഊരാളി എക്സ്പ്രസ് കൊല്ലം വാടിയിൽ == === <u>Myth</u> === '''ഊരാളി''' എന്ന പേര് പടയണി എന്ന ആധുനിക-പൗരാണിക കലാരൂപത്തിൽ നിന്നുള്ള ഒരു കഥാപാത്രത്തെയാണ് പ്രതിനിധീകരിക്കുന്നത്. ഈ കഥാപാത്രം സമൂഹത്തിൽ നിലനിൽക്കുന്ന അനീതികളെ ചോദ്യം ചെയ്യുന്നതിനായി സഞ്ചരിക്കുന്ന ഒരു '''ജ്യോതിഷിയെയും ദർശകനെയും''' പോലെ അവതരിപ്പിക്കപ്പെടുന്നു.<ref>{{Cite journal |last=band |first=oorali |date=https://www.vanitha.in/specials/yuva-beatz/music-band-oorali-full-story-vanitha-magazine.html |title=https://www.oorali.in/ |url=https://www.oorali.in/ |journal=https://www.vanitha.in/specials/yuva-beatz/music-band-oorali-full-story-vanitha-magazine.html |volume=2 |issue=2 |pages=https://www.vanitha.in/specials/yuva-beatz/music-band-oorali-full-story-vanitha-magazine.html |via=https://www.vanitha.in/specials/yuva-beatz/music-band-oorali-full-story-vanitha-magazine.html}}</ref> === ആക്ടിവിസം (സാമൂഹിക ഇടപെടലുകൾ) === ==== 1 കർഷക സമരം ==== 2020–21 കാലഘട്ടത്തിൽ നടന്ന ഇന്ത്യയിലെ കർഷക സമരത്തോട് ഐക്യദാർഢ്യം പ്രകടിപ്പിച്ച്, 2022 ജനുവരിയിൽ ന്യൂഡെൽഹിയിൽ '''ഊരാളി''' ഒരു കലാപരിപാടി അവതരിപ്പിച്ചു. 15-ലധികം കലാകാരന്മാർ ചേർന്ന് ഈ പരിപാടിയിൽ പങ്കെടുത്തു. ഏകദേശം 2.5 ലക്ഷം കർഷകർക്ക് വേണ്ടി ഈ പ്രകടനം അർപ്പിച്ചിരിക്കുന്നു. ==== 2 പോലീസ് അതിക്രമം ==== 2017 ജൂലൈയിൽ, 19 കാരനായ ദളിത് യുവാവ് വിനായകൻ ആത്മഹത്യ ചെയ്ത സംഭവത്തിന്റെ പശ്ചാത്തലത്തിൽ '''<nowiki/>'ഫ്രീക്ക് സാറ്റർഡേ'''' എന്ന പേരിൽ ബാൻഡും കൂട്ടായ്മയും പ്രതിഷേധം സംഘടിപ്പിച്ചു. ഇയാളെ നീണ്ട മുടിയും പെൺകുട്ടികളോടുള്ള സംസാരവും കാരണമായി പൊലീസ് മാനസികമായി പീഡിപ്പിച്ചുവെന്ന് ആരോപണമുണ്ടായിരുന്നു. "ഫ്രീക്കന്മാർ" എന്ന് പേരിട്ടുള്ള യുവാക്കൾക്കെതിരായ പൊലീസ് ചോദ്യം ചെയ്യലുകൾ പതിവായി നടക്കുന്നുണ്ടെന്ന സന്ദേശം ഈ പ്രദർശനം മുഖാന്തിരം ഉയർത്തിക്കാട്ടുകയുണ്ടായി. ==== 3 നോട്ടു റദ്ദാക്കൽ ==== സർക്കാരിന്റെ '''നോട്ടു റദ്ദാക്കൽ''' നടപടിക്കുശേഷം പൊതു ജനങ്ങൾ അനുഭവിച്ച ബുദ്ധിമുട്ടുകൾ '''<nowiki/>'ടി ടൈം സോങ്'''' എന്ന ഗാനത്തിലൂടെ ഊരാളി അവതരിപ്പിച്ചു. കഴിഞ്ഞ ഒരു ദശാബ്ദത്തോളമായി, മാനസികാരോഗ്യവും പരിസ്ഥിതിരക്ഷയും തുടങ്ങി നിരവധി പൊതുസമൂഹപ്രശ്നങ്ങൾക്കായി ഊരാളി ശബ്ദമുയർത്തിയിട്ടുണ്ട്.[[പ്രമാണം:Oorali.webm|450px|right|ഊരാളി എക്സ്പ്രസ് അവതരണ ഗാനം കൊല്ലം വാടിയിൽ]] == സോറി മാർച്ച് 2024 == [[File:Sorry march by Oorali 1.jpg|thumb|ഊരാളി ടീം കൊല്ലം 8 പോയിന്റ് ആർട് കഫേയിൽ]] തൊഴിലിടങ്ങളിലെ തുല്യനീതിക്കായി ശബ്ദമുയർത്തിക്കൊണ്ട് 2024 സെപ്തംബർ 6 ന് തൃശ്ശൂർ തേക്കിൻകാട് മൈതാനിയിൽ നിന്നു തുടങ്ങിയ 'സോറി മാർച്ച് ' വിവിധ ജില്ലകളിലൂടെ കടന്ന് സെപ്തംബർ 11ന് തിരുവനന്തപുരത്ത് സമാപിച്ചു സ്ഥിരം സംഘാംഗങ്ങൾ മാ‍ർട്ടിനും സുധിക്കും സജിക്കും പുറമേ മൈത്രേയനും പോൾസണും ഡാളിയും ഈ സംഘത്തിന്റെ ഭാഗമായിരുന്നു. == സിനിമയിൽ== സർവോപരിപാലാക്കാരൻ, ‘ആഭാസം’ എന്നീ സിനിമകളിലും പാട്ടുകളവതരിപ്പിച്ചിട്ടുണ്ട്. === പുരസ്കാരങ്ങൾ === * കേരള ടെലിവിഷൻ അവാർഡ്സ് 2024 – '''മികച്ച സംഗീത സംവിധായകൻ''' (ഊരാളിയിലെ സംഭാവനയോടെ) * ഡയമണ്ട് ജൂബിലി ഫെലോഷിപ്പ് – കേരള സംസ്കാര വകുപ്പിൽ നിന്നുള്ള അംഗങ്ങൾക്ക് * മറ്റ് നിരവധി ദേശീയ-സംസ്ഥാന അങ്ങാടികളിലെ പ്രകടനങ്ങൾക്കും സമ്മാനങ്ങൾക്കും അംഗീകാരം == ചിത്രശാല== <gallery> Martin oorali.jpg|മാർട്ടിൻ ഊരാളി സോറി മാർച്ച് കൊല്ലത്തെത്തിയപ്പോൾ Maithreyan at Kollam.jpg|മെത്രേയൻ സോറി മാർച്ചിൽ </gallery> ==അവലംബം== <references/>2. https://www.vanitha.in/specials/yuva-beatz/music-band-oorali-full-story-vanitha-magazine.html [[വർഗ്ഗം:സംഗീത സംഘങ്ങൾ]] [[വർഗ്ഗം:കൊച്ചി-മുസിരിസ് ബിനാലെ 2018]] qvimalw73qwbk986ourkz9qr8wkcsa1 0 465972 4533735 4524241 2025-06-15T13:31:32Z 2401:4900:8FDF:8C94:144B:7EE2:CFA1:BC3E 4533735 wikitext text/x-wiki {{Infobox person | name = വീണ നായർ | image = | caption = | birth_name = | birth_date = {{Birth date and age|df=yes|1989|05|21}} | birth_place = [[കോട്ടയം]], [[കേരളം]], [[ഇന്ത്യ]] | citizenship = ഇന്ത്യ | nationality = ഇന്ത്യൻ | other_names = | occupation = ചലച്ചിത്ര നടി<br>നർത്തകി<br>ടെലിവിഷൻ അഭിനേത്രി | residence = [[ചങ്ങനാശേരി]], [[കേരളം]], [[ഇന്ത്യ]] | website = {{URL|facebook.com/VeenaNairOfficial/}} | bgcolour = | years active = 2006–ഇതുവരെ | spouse = സ്വാതി സുരേഷ് ഭൈമി (RJ Aman) (2014–present) }} '''വീണാ നായർ''' പ്രധാനമായി മലയാള സിനിമകളിൽ അഭിനയിക്കുന്ന ഒരു ഇന്ത്യൻ ചലച്ചിത്ര, ടെലിവിഷൻ അഭിനേത്രിയാണ്.<ref>{{cite web|url=http://www.thehindu.com/features/friday-review/actress-veena-nair-on-her-career/article8133206.ece|title=actress veena nair on her career|accessdate=2016-01-21|publisher=thehindu}}</ref> ജിബു ജേക്കബ് സംവിധാനം ചെയ്ത [[വെള്ളിമൂങ്ങ (ചലച്ചിത്രം)|വെള്ളിമൂങ്ങ]] (2014) എന്ന മലയാള ചലച്ചിത്രത്തിൽ അഭിനയിച്ചുകൊണ്ടാണ് അവർ സിനിമാരംഗത്തേയ്ക്കു പ്രവേശിക്കുന്നത്.<ref>{{cite web|url=http://www.cochintalkies.com/celebrity/veena-nair.html|title=Veena Nair Biography|publisher=cochintalkies}}</ref><ref>{{cite web|url=http://www.filmibeat.com/malayalam/movies/vellimoonga/cast-crew.html|title=vellimoonga cast&crew|accessdate=2014-04-25|publisher=filmibeat}}</ref> മനോജ് സംവിധാനം ചെയ്ത എന്റെ മകൾ എന്ന ടെലിവിഷനിൽ ടെലിവിഷൻ പരമ്പരയിൽ വീണ അഭിനയിക്കുകയും നിരവധി കോമഡി സീരിയലുകളിലെ വേഷങ്ങൾ അവതരിപ്പിക്കുകയും ചെയ്തു. വീണ നായർ ഒരു പ്രഗല്ഭയായ നർത്തികി കൂടെയാണ് . കൂടാതെ വീണ ബിഗ്ഗ് ബോസ്സ് മലയാത്തിലെ season 2ലെ ഒരു മികച്ച contestant കൂടി ആയിരുന്നു. = സ്വകാര്യജീവിതം = വീണ നായർ തന്റെ നാലാമത്തെ വയസ്സിൽ നൃത്തം അഭ്യസിച്ചു തുടങ്ങി. [[ഭരതനാട്യം|ഭരത നാട്യത്തിലും]] [[കേരളനടനം|കേരള നടനത്തിലും]] അവർ പ്രാവീണ്യം നേടി. മാതാപിതാക്കളായ ബാബു, ലതിക എന്നിവരുടെ ഗായകനും, സംഗീത സംഗീതജ്ഞനും നർത്തകനുമയി സ്വാതി സുരേഷ് ഭൈമിയാണ് അവരെ വിവാഹം കഴിച്ചിരിക്കുന്നത്.<ref>{{cite web|url=http://www.indiancinemagallery.com/malayalam/event/veena-nair-marriage|title=veena-nair-marriage|accessdate=2016-04-24|publisher=indiancinemagallery|archive-date=2016-06-01|archive-url=https://web.archive.org/web/20160601083759/http://www.indiancinemagallery.com/malayalam/event/veena-nair-marriage|url-status=dead}}</ref> ദമ്പതിമാർക്ക് ധൻവിന് എന്ന ഒരു മകനുണ്ട് == ചലച്ചിത്രങ്ങൾ== * വെള്ളിമൂങ്ങ (2014) * ചന്ദ്രേട്ടൻ എവിടെയാ? (2015) * ഒരു സെക്കന്റ്‌ ക്ലാസ്സ്‌ യാത്ര (2015) * മറിയം മുക്ക് (2015) * ഇരുവഴി തിരിയുന്നിടം (2015) * തിലോത്തമ (2015) * ആടുപുലിയാട്ടം (2016) * കവി ഉദേശിച്ചത്‌? (2016) * വെൽക്കം ടു സെൻട്രൽ ജയിൽ (2016) * അങ്ങനെ തന്നെ നേതാവേ അഞ്ചട്ടണം പിന്നാലെ (2016) * ജോണി ജോണി യെസ് പപ്പാ (2018) * പോലീസ് ജൂനിയർ (2018) * കോടതി സമക്ഷം ബാലൻ വക്കീൽ (2018) * ഞാൻ പ്രകാശൻ (2018) * തട്ടുമ്പുറത്തു അച്യുതൻ (2018) * ഫ്രഞ്ച് വിപ്ലവം (2019) * ആദ്യരാത്രി (2019) * മനോഹരം (2019) * നീയും ഞാനും (2019) * ജിമ്മി ഈ വീടിന്റെ ഐശ്വര്യം (2019) * മേം ഹും മൂസ (2022) * പന്ത്രണ്ട് (2022) * തേര് (2023) * ക്രിസ്റ്റി (2023) * ഇ എം ഐ (2023) * വെള്ളരിപ്പട്ടണം (2023) * അനക്ക് എന്തിന്റെ കേടാ (2023) * സമാധാനപുസ്തകം (2024) * ഐയ്യർ ഇൻ അറേബ്യ (2024) *ഡോമിനിക്ക് ആൻഡ് തി ലേഡീസ് പേഴ്സ് (2025) * പി ഡി സി അത്ര ചെറിയ ഡിഗ്രിയല്ല (2025) * കാഫിർ (TBA) * ഒരു റാഡിക്കൽ ചിന്താഗതി (TBA) * കൂടോത്രം (TBA) * കുണ്ടണൂരിലെ കുല്സിത ലഹള (TBA) == ടെലിവിഷൻ പരമ്പര == {| class="wikitable sortable" !പരമ്പര !കഥാപാത്രം !ഭാഷ !ചാനൽ |- |2016- കോമഡി പാരയ്ക്ക് മറു പാര | | rowspan="29" |മലയാളം |ടെലിഫിലിം |- |1999-2000-''എന്റെ മക്കൾ'' | |ഏഷ്യാനെറ്റ് |- |2006-''ഡയൽ 100 ദ പോലീസ് സ്റ്റോറി'' | | |- |2007-''സസ്നേഹം'' |സീതാലക്ഷ്മി |അമൃത ടിവി |- |2009-''കോയമ്പത്തൂർ അമ്മായി'' | |അമൃത ടിവി |- |2007-2008-''പ്രയാണം'' | |സൂര്യ ടിവി |- |2006-സ്ത്രീത്വം | |സൂര്യ ടിവി |- |2007-2009 വേളാങ്കണ്ണി മാതാവ് | |സൂര്യ ടിവി |- |2010-''അരിയും മണ്ണെണ്ണയും റേഷൻ കടയും'' | | |- |2004-2006 വീണ്ടും ജ്വാലയായ് |വർഷ |ദുരദർശൻ |- |2010- കുഞ്ഞാലി മരയ്ക്കാർ |Kunjikanni | rowspan="5" |ഏഷ്യാനെറ്റ് |- |2006-2007- സന്മനസുള്ളവർക്ക് സമാധാനം | |- |2009- അക്കരെ ഇക്കരെ |റോസി |- |2008- Alilathali | |- |2008- ശ്രീമഹാഭാഗവദം | |- |2008- ദേവിമാഹാത്മ്യം |Karthika |- |2004-ശ്യാമാംബരം | | rowspan="4" |സൂര്യ ടിവി |- |2009- നിലവിളക്ക് |Nandhini |- |2011-2012 അവകാശികൾ |Aparna |- |2010- ഇന്ദ്രനീലം |Swarna |- |2010- പൊന്നും പൂവും | |- |2012- അഗ്നിപുത്രി |Vinu's wife |ഏഷ്യാനെറ്റ് |- |2016-ജാഗ്രത | |കൈരളി |- |2011-2022 തട്ടീം മുട്ടീം |Kokilakshi | rowspan="5" |മഴവിൽ മനോരമ |- |2012- പരിണയം |Gayathri |- |2013- Unknown Serial |Police officer |- |2008- In Panchali House |Bhairavi |സൂര്യ ടിവി |- |2013- Aardram | |ഏഷ്യാനെറ്റ് |- |2013- Paadasaram | |ഏഷ്യാനെറ്റ് |- |2009- Thendral |Maya |തമിഴ് |സൺ ടിവി |- |2015- Akkamma Stalinum Pathrose Gandhiyum |Akkamma | rowspan="6" |മലയാളം |ഏഷ്യാനെറ്റ് |- |2006- Indumukhi Chandramathi 2 |ഇന്ദുമുഖി |സൂര്യ ടിവി |- |2016- Jagritha |അലീന |അമൃത ടിവി |- |2018- ആകാശത്തേപ്പോലെ ഭൂമിയിലും | |Atmeeyayathra TV |- |2019-സ്വപ്നമൊരു ചാക്ക് |ഇന്ദു |Flowers |- |2022-വൈഫ് ഈസ് ബ്യൂട്ടിഫുൾ |ദേവകി |Zee Keralam |- |2024 - ഗീതഗോവിന്ധം |ജഡ്ജ് |ഏഷ്യനെറ്റ് |- |} == അവലംബം == n90ezkc7bbmxh36t5x5vr0brf4o52vo 0 471891 4533759 3126466 2025-06-15T16:54:04Z InternetArchiveBot 146798 Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.9.5 4533759 wikitext text/x-wiki {{prettyurl|Mount Whitney}} {{Infobox mountain | name = Mount Whitney | other_name = Fisherman's Peak, Tumanguya | photo = Mount Whitney 2003-03-25.jpg | photo_caption = [[East Face (Mount Whitney)|East Face]] close-up seen from the [[Whitney Portal]] | elevation_system = NAVD88 | elevation_ft = 14505 | elevation_ref = <ref name=ngs/> | prominence_ft = 10,075 | prominence_ref = <ref name=Peakbagger/> | isolation_mi = 1647 | isolation_ref = <ref name=Peakbagger/> | parent_peak = [[Pico de Orizaba]]<ref name=Peakbagger_KeyCol/> | listing = {{unbulleted list |[[List of peaks by prominence|World's most prominent peaks]] 81st |[[Topographic isolation|World's most isolated peaks]] 18th |[[List of the highest major summits of North America|North America's highest peaks]] 24th |[[List of the most prominent summits of North America|North America's prominent peaks]] 16th |[[List of the most isolated major summits of North America|North America's isolated peaks]] 4th |[[List of U.S. states by elevation|U.S. state high point]] 2nd |[[List of the highest major summits of the United States|US highest major peaks]] 11th |[[List of highest mountain peaks of California|California's highest major peaks]] 1st |[[List of California fourteeners|California fourteeners]] 1st<ref name="pbl">{{cite peakbagger |lid=21319 |name=California 14,000-foot Peaks |accessdate=2016-03-24}}</ref> |[[List of highest points in California by county|California county high points]] 1st |[[SPS Emblem]] peak<ref name="SPS">{{cite sps}}</ref> |WSC Star peak<ref name="wsc">{{cite wsc |accessdate=2016-03-24}}</ref> |[[Ultra-prominent peak|Ultra]] }} | location = [[Sequoia National Park]] / [[Inyo National Forest]], [[California]], [[United States|U.S.]] | map = USA California#USA | map_caption = Location in California, U.S. | map_size = 220 | label_position = left | range = [[Sierra Nevada (U.S.)|Sierra Nevada]] | coordinates = {{coord|36.578580925|N|118.29199495|W|type:mountain_region:US-CA_scale:100000_source:NGS|format=dms|display=inline,title}} | range_coordinates = | coordinates_ref = <ref name="ngs"/> | topo = [[United States Geological Survey|USGS]] Mount Whitney | type = [[Granite]] | age = [[Cretaceous]] | first_ascent = August 18, 1873 by Charles Begole, Albert Johnson, and John Lucas<ref name="Farquhar"/> | easiest_route = [[Mount Whitney Trail]] ({{YDS|1}}) }} [[കാലിഫോർണിയ|കാലിഫോർണിയയിലെ]] ഏറ്റവും ഉയരമുള്ള പർവതമാണ് '''മൗണ്ട് വിറ്റ്നി'''. [[ഡെനാലി]] കഴിഞ്ഞാൽ അമേരിക്കൻ ഐക്യനാടുകളിലെ ഏറ്റവും ഉയരം കൂടിയതും [[സിയറ നെവാദ|സിയറ നെവാദയിലെ]] ഏറ്റവും ഉയരം കൂടിയതുമായ ഈ പർവ്വതശൃംഗത്തിന് 14,505 അടി (4,421 മീറ്റർ) ഉയരമുണ്ട്.<ref name="ngs"><cite class="citation web">[https://www.ngs.noaa.gov/cgi-bin/ds_mark.prl?PidBox=GT1811 "Whitney"]. ''NGS data sheet''. [[U.S. National Geodetic Survey]]<span class="reference-accessdate">. Retrieved <span class="nowrap">2014-01-22</span></span>.</cite><templatestyles src="Module:Citation/CS1/styles.css"></templatestyles></ref> മദ്ധ്യ കാലിഫോർണിയിയിൽ, [[ഇൻയോ കൗണ്ടി|ഇന്യോ]], [[ടുലെയർ കൗണ്ടി, കാലിഫോർണിയ|ടുലെയർ കൌണ്ടികളുടെ]] അതിർത്തികൾക്കിടയിലായി [[വടക്കേ അമേരിക്ക|വടക്കേ അമേരിക്കയിലെ]] ഏറ്റവും താഴ്ന്ന ഭാഗത്തിന് &nbsp;84.6 മൈൽ (136.2 കിലോമീറ്റർ)<ref>{{cite web|url=https://www.fcc.gov/media/radio/distance-and-azimuths|title=Find Distance and Azimuths Between 2 Sets of Coordinates|accessdate=2016-12-21|publisher=Federal Communications Commission|quote=Coordinates of Mount Whitney = 36.578581, -118.291995 and Badwater Basin = 36.250278, -116.825833|archive-date=2019-04-23|archive-url=https://web.archive.org/web/20190423081832/https://www.fcc.gov/media/radio/distance-and-azimuths|url-status=dead}}</ref> പടിഞ്ഞാറ്-വടക്കുപടിഞ്ഞാറായി [[ഡെത് വാലി ദേശീയോദ്യാനം|ഡെത്ത്‍വാലി ദേശീയോദ്യാനത്തിലെ]] ബാഡ്വാട്ടർ ബേസിനിൽ, സമുദ്രനിരപ്പിന് ഏകദേശം 282 അടി (86 മീറ്റർ) താഴെയായാണ് ഇതിന്റെ സ്ഥാനം.<ref>{{cite web|url=https://www.nps.gov/deva/faqs.htm|title=Death Valley National Park, Frequently Asked Questions|accessdate=2016-12-21|publisher=National Park Service|quote=Badwater Basin-282 feet below sea level...the lowest in North America.}}</ref> പർവ്വതത്തിന്റെ പടിഞ്ഞാറൻ ചരിവ് [[സെക്കോയ ദേശീയോദ്യാനം|സെക്കോയ ദേശീയോദ്യാനത്തിലും]] &nbsp;ഉത്തുംഗം [[യോസ്മൈറ്റ് താഴ്വര|യോസ്മൈറ്റ് താഴ്വരയിലെ]] ഹാപ്പി തുരുത്തിൽനിന്ന് 211.9 മൈൽ (341.0 കിലോമീറ്റർ) നീളത്തിൽക്കിടക്കുന്ന ജോൺ മുയിർ ട്രെയിലിന്റെ തെക്കൻ അതിരിലുമാണ്.<ref name="YOSE">{{cite web|url=https://www.nps.gov/yose/planyourvisit/jmt.htm|title=John Muir and Pacific Crest Trails|accessdate=2015-05-07|editor=NPS}}</ref> പർവ്വതത്തിന്റെ കിഴക്കൻ ചെരിവ് ഇന്യോ കൌണ്ടിയിലെ ഇന്യോ ദേശീയവനത്തിലാണ്. == അവലംബം == [[വർഗ്ഗം:അമേരിക്കൻ ഐക്യനാടുകളിലെ പർവ്വതങ്ങൾ‎]] g4ocrtavthtcbtlybz7ie2dhatkvs4m 0 479922 4533800 3179877 2025-06-15T21:31:40Z InternetArchiveBot 146798 Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.9.5 4533800 wikitext text/x-wiki {{prettyurl|Ranbir Penal Code}} {{Infobox legislation | short_title = '''രൺബീർ പീനൽ കോഡ് 1932''' | legislature = [[Dogra dynasty]] | image = | imagesize = 150 | imagelink = | imagealt = | caption = | long_title = | citation = | territorial_extent = [[Jammu and Kashmir]] | enacted_by = | date_enacted = 1932 | date_assented = 1932 | date_commenced = 1932 | bill = | bill_citation = | bill_date = | introduced_by = | 1st_reading = | 2nd_reading = | 3rd_reading = | white_paper = | committee_report = | amendments = | repeals = | related_legislation = | summary = | status = Amended | keywords = }} ഇന്ത്യൻ സംസ്ഥാനമായ [[ജമ്മു-കശ്മീർ|ജമ്മു കശ്മീരിൽ]] മാത്രം ബാധകമായ പ്രധാന ക്രിമിനൽ നിയമമാണ് '''രൺബീർ പീനൽ കോഡ് (ആർ‌.പി‌.സി)'''. <ref>https://indiacode.nic.in/handle/123456789/5857?view_type=browse&sam_handle=123456789/2495</ref> ഇന്ത്യയിലെ മറ്റെല്ലായിടത്തും ബാധകമായ [[ഇന്ത്യൻ പീനൽ കോഡ്]], ഭരണഘടനയുടെ ആർട്ടിക്കിൾ 370 പ്രകാരം ഇവിടെ ബാധകമല്ല. <ref>{{Cite web |url=http://www.vijayvaani.com/ArticleDisplay.aspx?aid=1076 |title=ആർക്കൈവ് പകർപ്പ് |access-date=2019-08-05 |archive-date=2018-12-25 |archive-url=https://web.archive.org/web/20181225131505/http://www.vijayvaani.com/ArticleDisplay.aspx?aid=1076 |url-status=dead }}</ref> [[1932]] ൽ ഇത് പ്രാബല്യത്തിൽ വന്നു ഡോഗ്ര രാജവംശത്തിന്റെ ഭരണകാലത്താണ് ഈ കോഡ് അവതരിപ്പിച്ചത്. രൺബീർ സിങ്ങിന്റെ ഭരണകാലമായിരുന്നതിനാൽ രൺബീർ പീനൽ കോഡ് എന്ന പേര് നൽകി. <ref>https://books.google.co.in/books?id=mzozRa9wJ9kC&pg=PA75&lpg=PA75&dq=ranbir+penal+code+maharaja+ranbir+singh&source=bl&ots=6yB1cN0cL0&sig=dOkzZdp6_SNGp5_EX0e220oIGIA&hl=en&sa=X&ei=qgocVMnYOYLhuQSikILABQ&redir_esc=y#v=onepage&q=ranbir%20penal%20code%20maharaja%20ranbir%20singh&f=false</ref> [[മെക്കാളെ പ്രഭു]] തയ്യാറാക്കിയ [[ഇന്ത്യൻ പീനൽ കോഡ്|ഇന്ത്യൻ പീനൽ കോഡിന്റെ]] മാതൃകയിലാണ് ഇത് നിർമ്മിച്ചത്. <ref>https://www.insightsonindia.com/2018/12/15/jammu-and-kashmir-criminal-laws-amendment-bill-2018/</ref> ==അവലംബം== {{reflist}} [[വിഭാഗം:ഇന്ത്യൻ ഭരണഘടന]] [[വർഗ്ഗം:ഇന്ത്യയിലെ നിയമങ്ങൾ]] s249a6c6jilgvvl8s4telswqrgf488b 0 483780 4533817 3989007 2025-06-16T03:41:16Z InternetArchiveBot 146798 Bluelink 1 book for [[വിക്കിപീഡിയ:പരിശോധനായോഗ്യത|പരിശോധനായോഗ്യത]] (20250614)) #IABot (v2.0.9.5) ([[User:GreenC bot|GreenC bot]] 4533817 wikitext text/x-wiki {{prettyurl|Mary Tudor, Queen of France}} {{Infobox royalty | name = Mary Tudor | title = Duchess of Suffolk | image =1496 Mary Tudor.jpg | caption = | succession = [[Queen consort of France]] | reign = 9 October 1514 – 1 January 1515 | reign-type = Tenure | coronation = 5 November 1514 | birth_date = March 1496 | birth_place = [[Sheen Palace]], London, Surrey, Kingdom of England | death_date = 25 June 1533 (aged 37) | death_place = [[Westhorpe Hall]], [[Westhorpe, Suffolk]], Kingdom of England | burial_date = 22 July 1533 | burial_place = [[Bury St Edmunds Abbey]]<br/>1538<br/>[[St. Mary's Church, Bury St. Edmunds]], [[Suffolk]] | spouse = [[Louis XII of France]]<br />[[Charles Brandon, 1st Duke of Suffolk]] | issue = Henry Brandon<br />[[Frances Grey, Duchess of Suffolk]]<br />[[Eleanor Brandon, Countess of Cumberland|Eleanor Clifford, Countess of Cumberland]]<br/>[[Henry Brandon, 1st Earl of Lincoln]] | house = [[House of Tudor|Tudor]] | father = [[Henry VII of England|Henry VII, King of England]] | mother = [[Elizabeth of York]] | religion = Roman Catholicism }} {{House of Tudor|henry7}} ഒരു ഇംഗ്ലീഷ് രാജകുമാരിയായിരുന്ന '''മേരി ടുഡോർ''' ഇംഗ്ലീഷ് സിംഹാസനം അലങ്കരിച്ച ടുഡോർ വംശജരുടെ പൂർവ്വികയും ഫ്രാൻസിലെ രാജ്ഞിയും ആയിരുന്നു. ഇംഗ്ലണ്ടിലെ [[Henry VII of England|ഹെൻട്രി ഏഴാമന്റെയും]] [[Elizabeth of York|യോർക്ക് എലിസബത്തിന്റെയും]] ഇളയ മകളായിരുന്ന മേരിക്ക് രാഷ്ട്രീയകാരണങ്ങളാൽ തന്നേക്കാൾ 30 വയസ്സിനു മേൽ പ്രായമുള്ള ഫ്രഞ്ചു രാജാവ് ലൂയി പന്ത്രണ്ടാമന്റെ മൂന്നാം ഭാര്യാപദം സ്വീകരിക്കേണ്ടിവന്നു. വിവാഹം കഴിഞ്ഞ് മൂന്നു മാസത്തിനകം ലൂയി പന്ത്രണ്ടാമൻ നിര്യാതനായി. ഭർത്താവിന്റെ മരണത്തെത്തുടർന്ന്, സഫോക്കിന്റെ ഒന്നാം പ്രഭു [[Charles Brandon, 1st Duke of Suffolk|ചാൾസ് ബ്രാൻഡനെ]] മേരി വിവാഹം കഴിച്ചു. [[ഫ്രാൻസ്|ഫ്രാൻസിൽവെച്ച്]] രഹസ്യമായാണ് ഇരുവരും വിവാഹിതരായത്. മേരിയുടെ സഹോദരനും ഇംഗ്ലണ്ടിലെ രാജാവുമായിരുന്ന [[ഹെൻ‌റി എട്ടാമൻ|ഹെൻട്രി എട്ടാമന്റെ]] സമ്മതമില്ലാതിരുന്നതായിരുന്നു മുഖ്യകാരണം. പിന്നീട് ഇംഗ്ലണ്ടിലെ ആർച് ബിഷപ് [[Thomas Wolsey|തോമസ് വോൾസിയുടെ]] ഇടപെടൽ മൂലം സഹോദരങ്ങൾ രമ്യതയിലെത്തി. ഹെൻ‌റി ദമ്പതികൾക്ക് മാപ്പുനൽകിയെങ്കിലും വലിയൊരു തുക പിഴ നൽകാൻ ബ്രാൻഡൻ ദമ്പതികൾ നിർബന്ധിതരായി. ==Notes== {{Reflist}} ==അവലംബം== *{{Cite book |title = A Woman of the Tudor Age |url = https://archive.org/details/bwb_C0-ANA-040 |last = Goff|first = Cecilie |location = London |publisher = John Murray |year = 1930}} * {{cite book|title=Lady Jane Grey and the House of Suffolk|url=https://archive.org/details/ladyjanegreyho00plow_0|year=1986 |last=Plowden|first=Alison |authorlink=Alison Plowden|publisher= Franklin Watts |isbn= 0-531-15000-3}} * {{cite book| title=The Sisters of Henry VIII: The Tumultuous Lives of Margaret of Scotland and Mary of France | url=https://archive.org/details/sistersofhenryvi0000perr |year=2000 |last=Perry |first=Maria|publisher= Da Capo Press |isbn=0-306-80989-3}} * {{cite book|title=Mary Tudor: The White Queen|year=1970 |last= Richardson |first=W.C. |publisher= Peter Owen Publishers |isbn= 0-7206-5206-5}} * {{cite book|title=Henry VIII: King and Court |url=https://archive.org/details/henryviiikingcou0000weir_o7h4 |year=2002 |last=Weir |first=Alison |authorlink=Alison Weir|publisher= Pimlico |isbn= 0-7126-6451-3}} *Calendar of State Papers, Venice. *Letters and Papers, Foreign and Domestic, Henry VIII, Volume 1, 1509 - 1514 *Letters and Papers, Foreign and Domestic, Henry VIII, Volume 2, 1515 - 1518 ==കൂടുതൽ വായനയ്ക്ക്== * Brown, Mary Croom. ''Mary Tudor: queen of France'' (1911) [https://books.google.com/books?id=fApOAQAAIAAJ online] * Chapman, Hester W. (1969), ''The Thistle and the Rose: The Sisters of Henry VIII'', New York: Coward, McGann & Geoghegan, LCC 79-159754. ==External links== *[http://tudorhistory.org/people/mary2/ A short biography] *[http://tudorhistory.org/people/mary2/gallery.html Mary Tudor Gallery] *[http://dame-licorne.pagesperso-orange.fr/ studies about famous tapestries representing Mary Tudor] *[http://special-1.bl.uk/treasures/festivalbooks/BookDetails.aspx?strFest=0073 Images from the Festival Book of the Betrothal to Charles of Castile] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20160519132531/http://special-1.bl.uk/treasures/festivalbooks/BookDetails.aspx?strFest=0073 |date=2016-05-19 }} {{S-start}} {{S-hou|[[House of Tudor]]|18 March|1496|25 June|1533}} {{S-roy|fr}} {{S-break}} |- {{S-vac|last=[[Anne of Brittany]]}} {{S-ttl|title=[[Queen consort of France]]|years =9 October 1514 – 1 January 1515}} {{S-aft|after=[[Claude of France]]}} {{S-end}} {{French consorts}} {{Authority control}} [[വർഗ്ഗം:1495-ൽ ജനിച്ചവർ]] [[വർഗ്ഗം:1533-ൽ മരിച്ചവർ]] [[വർഗ്ഗം:ഫ്രാൻസിന്റെ രാജ്ഞിമാർ]] sedd9ppg8t7r9vx0dulcf7mrtcfbopc 0 485800 4533762 4100727 2025-06-15T17:13:20Z InternetArchiveBot 146798 Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.9.5 4533762 wikitext text/x-wiki {{prettyurl|Yadunandana Swami}} {{Infobox religious biography|background=#FFA07A|name=Yadunandana Swami|sanskrit=|image=Satsvarupa-das-goswami-yadunandana-swami.jpg|caption=<small>Yadunandana Swami (right), 2009</small>|religion=[[Gaudiya Vaishnavism]], [[Hinduism]]|alias=Javier Pera López|location=|title=|period=|predecessor=|successor=|initiation=[[Diksa]]–1978, [[Sannyasa]]–2009|post=Principal [[Bhaktivedanta College]], [[Sannyasi]], Executive Member of Ministry of Educational Development of [[Governing Body Commission]]|birth_date=|birth_place=[[Spain]]|death_date=|death_place=|website=http://www.yswami.com}} [[പ്രമാണം:2009-world-parlament-religions-dr-yadunandana-hare.jpg|വലത്ത്‌|ലഘുചിത്രം|320x320ബിന്ദു| '''യദുനന്ദന സ്വാമി''' സ്വാമി മുൻനിര കിര്തന ലോകത്തെ മതങ്ങളുടെ 2009 പാർലമെന്റ് സമയത്ത് [[മെൽബൺ]] . ]] ഭക്തിവേദാന്ത കോളേജിലെ പ്രിൻസിപ്പൽ '''യദുനന്ദന സ്വാമി''' [[അന്താരാഷ്ട്ര കൃഷ്ണഭാവനാമൃത സംഘം|ഇസ്‌കോണിന്റെ]] ആദ്യ സ്പാനിഷ് രണ്ടാം തലമുറ [[സന്ന്യാസം|സന്യാസിയാണ്]] . അവൻ ഇസ്കോൺ ന്റെ അംഗീകാരം ഗ്ബ്ച് ശരീരം ഒരു ഇസ്കോൺ പോലെ, ഫെബ്രുവരി 2009 [[സന്ന്യാസം|സന്യാസം]] . <ref>{{Cite web|url=http://news.iskcon.com/node/1773|title=Bhaktivedanta College Principal Accepts Renounced Order|access-date=2009-03-07|website=ISKCON News Weekly|archive-url=https://www.webcitation.org/66hmEZLwM?url=http://news.iskcon.com/node/1773|archive-date=5 April 2012}}</ref> വിടിഇ (വൈഷ്ണവ പരിശീലന, വിദ്യാഭ്യാസ) കോഴ്സുകളുടെ യഥാർത്ഥ ഡവലപ്പർമാരിൽ ഒരാളായ അദ്ദേഹം നിലവിൽ ഗവേണിംഗ് ബോഡി കമ്മീഷൻ വിദ്യാഭ്യാസ വികസന മന്ത്രാലയത്തിന്റെ എക്സിക്യൂട്ടീവ് അംഗമാണ്. <ref>[http://iskconeducation.org/index.php?p=article&g=24 Official Site of ISKCON Ministry of Educational Development]</ref> സത്സ്വരൂപ ദാസ ഗോസ്വാമിയുടെ ശിഷ്യനായ '''യദുനന്ദന സ്വാമി''' യഥാർത്ഥത്തിൽ സ്പെയിനിൽ നിന്നുള്ളയാളാണ്. മറ്റ് വിഷയങ്ങളിൽ ഭക്തിവേദാന്ത കോളേജിൽ ഭക്തിവൈഭവ കോഴ്‌സുകൾ പഠിപ്പിക്കുകയും ഇസ്‌കോണിലെ സന്യാസ ''ചരിത്രം'' പഠിക്കുകയും ചെയ്യുന്നു. <ref> {{Cite web|url=http://www.bhaktivedantacollege.com/index.php?p=article&g=33|title=::: Bhaktivedanta College :::|access-date=2009-03-07|last=|first=|publisher=www.bhaktivedantacollege.com}} </ref> <ref>{{Cite web|url=http://www.sdgonline.org/tachycardia_10.html|title=Tachycardia. Start of July 2008 - Part 10|access-date=2009-03-07|last=Goswami|first=Satsvarupa dasa|authorlink=Satsvarupa dasa Goswami|publisher=GN Press|archive-date=2012-04-12|archive-url=https://web.archive.org/web/20120412142422/http://www.sdgonline.org/tachycardia_10.html|url-status=dead}}</ref> <ref>{{Cite web|url=http://www.radhadesh.com/pdf/eRNL_3_06.pdf|title=Radhadesh Newsletter|access-date=2009-03-07|last=|first=|publisher=ISKCON Radhadesh|archive-date=2007-10-24|archive-url=https://web.archive.org/web/20071024162138/http://www.radhadesh.com/pdf/eRNL_3_06.pdf|url-status=dead}}</ref> <ref> {{Cite web|url=http://btg.krishna.com/main.php?id=802|title=The Album of My Festive Year|access-date=2009-03-07|last=N.K.|first=Devi Dasi|publisher=[[Back to Godhead]]|archive-url=https://archive.today/20070811002719/http://btg.krishna.com/main.php?id=802|archive-date=2007-08-11}} </ref> 10 മാർച്ച് 2009 ന് നിലവിലെ ഇസ്കോൺ സന്യാസം മന്ത്രി പ്രഹ്ലദാനന്ദ സ്വാമി ,സാന്നിധ്യം ഉള്ള ചടങ്ങിൽ '''യദുനന്ദനക്ക്''' [[സന്ന്യാസം|സന്യാസം]] ലഭിച്ചു. തന്റെ ദൈവസോദരനായ ഹൃദയചൈതന്യദാസ അദ്ദേഹത്തെ പരിചയപ്പെടുത്തി. കാദംബ കനന സ്വാമി [[അഗ്നിപൂജ|അഗ്നിഹവനം]] [[അഗ്നിപൂജ|നടത്തുകയും]] ജയദ്വൈത സ്വാമി ഔദ്യോഗികമായി ലഭിച്ച ദണ്ഡ കൈമാറുകയും ചെയ്തു. "ഇസ്‌കോൺ പഠനമേഖലയിലെ മികച്ച പണ്ഡിതന്മാരിൽ ഒരാളായി" അദ്ദേഹം വിശേഷിപ്പിക്കപ്പെടുന്നു <ref>{{Cite web |url=http://news.iskcon.com/node/2174 |title=About ISKCON Studies Journal on ISKCON.com |access-date=2019-09-22 |archive-date=2012-02-23 |archive-url=https://web.archive.org/web/20120223122951/http://news.iskcon.com/node/2174 |url-status=dead }}</ref> ഇസ്‌കോണിനെ പ്രതിനിധീകരിച്ച് ലോക മതങ്ങളുടെ പാർലമെന്റിൽ (മഹാ സത്സംഗ്) ഇസ്‌കോണിലെ മുതിർന്ന സ്വാമികളായ ഇന്ദ്രദ്യുമ്ന സ്വാമിയോടൊത്ത് പ്രതിനിധീകരിച്ചു. <ref>{{Cite web |url=http://shivayoga.org/html/parliament_of_world_s_religion.html |title=Maha Satsang |access-date=2019-09-22 |archive-date=2010-04-30 |archive-url=https://web.archive.org/web/20100430131400/http://shivayoga.org/html/parliament_of_world_s_religion.html |url-status=dead }}</ref> 2009 ലെ ലോക മതങ്ങളുടെ പാർലമെന്റിലും ലോക യോഗ ദിന പ്രഖ്യാപനത്തിനായുള്ള 2011 ലോക യോഗ മാസ്റ്റേഴ്സ് ഉച്ചകോടിയിലും ''കൃഷ്ണ ബോധവും പരിസ്ഥിതിയും സംബന്ധിച്ച'' ആദ്യത്തെ ഇസ്‌കോൺ പ്രഭാഷകനായിരുന്നു അദ്ദേഹം. <ref>2009 Parliament of the World's Religions. Speakers schedule: [http://www.parliamentofreligions.org/content/speaker_schedule.html Dec 5] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20091112203356/http://www.parliamentofreligions.org/content/speaker_schedule.html |date=2009-11-12 }}</ref> <ref>{{Cite web |url=http://www.yogaworldsday.com/proclamation_summit2011.htm |title=2011 World Yoga Summit in Bangalore, India |access-date=2019-09-22 |archive-date=2014-06-06 |archive-url=https://web.archive.org/web/20140606051850/http://www.yogaworldsday.com/proclamation_summit2011.htm |url-status=dead }}</ref> == റഫറൻസുകളും കുറിപ്പുകളും == {{Reflist}} == ബാഹ്യ ലിങ്കുകൾ == * {{Cite web|url=http://news.iskcon.com/node/1853/2009-03-21/interview_yadunandana_swami_discusses_sannyasa|title=Interview: Yadunandana Swami Discusses Sannyasa|access-date=2009-03-22|last=Dinadayal|first=Dasa (Dario Knez)|publisher=news.iskcon.com|archive-date=2009-03-26|archive-url=https://web.archive.org/web/20090326231111/http://news.iskcon.com/node/1853/2009-03-21/interview_yadunandana_swami_discusses_sannyasa|url-status=dead}} * {{Cite web|url=http://iskconstudies.org/iskcon-studies-journal-vol-one/a-history-of-education-in-iskcon/|title=A History of Education in ISKCON|access-date=2009-10-16|last=Swami|first=Yadunanadana|publisher=iskconstudies.org|archive-url=https://web.archive.org/web/20090915234535/http://iskconstudies.org/iskcon-studies-journal-vol-one/a-history-of-education-in-iskcon/|archive-date=15 September 2009}} [[വർഗ്ഗം:ജീവിച്ചിരിക്കുന്നവർ]] [[വർഗ്ഗം:ഹിന്ദുമതത്തിലേക്ക് പരിവർത്തനം ചെയ്തവർ]] [[വർഗ്ഗം:അന്താരാഷ്ട്ര കൃഷ്ണഭാവനാമൃത സംഘത്തിലെ വ്യക്തികൾ]] tctxxqac1db8w2nocjt5hb4ciq7h827 0 503560 4533732 4137330 2025-06-15T12:52:12Z KiranBOT 205977 URL-കളിൽ നിന്ന് AMP ട്രാക്കിംഗ് നീക്കം ചെയ്തു ([[:m:User:KiranBOT/AMP|വിശദാംശങ്ങൾ]]) ([[User talk:Usernamekiran|പിശക് റിപ്പോർട്ട് ചെയ്യുക]]) v2.2.7r lm_rs 4533732 wikitext text/x-wiki {{copy edit|for=യാന്ത്രികവിവർത്തനത്തിന്റെ പ്രശ്നങ്ങൾ|date=2023 ഓഗസ്റ്റ്}} {{prettyurl|2020 coronavirus pandemic in Asia}} {{Infobox pandemic | name = 2020 coronavirus pandemic in Asia | map1 = COVID-19 Outbreak Cases in Asia.svg | legend1 = Map of the 2019–20 COVID-19 pandemic in Asia as of 15 March 2020 {{legend|#710000|1000+ confirmed cases}} {{legend|#c80604|100–999 confirmed cases}} {{legend|#ee7070|10–99 confirmed cases}} {{legend|#ffC0C0|1–9 confirmed cases}} | map2 = | legend2 = | map3 = | legend3 = | disease = [[COVID-19]] | virus_strain = [[SARS-CoV-2]] | first_case = 1 December 2019 | location = [[Asia]] | arrival_date = | origin = [[Wuhan]], [[Hubei]], [[China]]<ref name="20200130cdc">{{cite web |url=https://www.cdc.gov/coronavirus/2019-ncov/summary.html |title=2019 Novel Coronavirus (2019-nCoV) Situation Summary |date=30 January 2020 |website=[[Centers for Disease Control and Prevention]] (CDC) |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20200126210549/https://www.cdc.gov/coronavirus/2019-nCoV/summary.html |archive-date=26 January 2020 |access-date=30 January 2020}}</ref> | recovery_cases = 84,218<ref name="2020301bno">{{cite web|url=https://bnonews.com/index.php/2020/02/the-latest-coronavirus-cases/|title=Tracking coronavirus: Map, data and timeline|website=BNO News|access-date=1 March 2020|archive-url=https://web.archive.org/web/20200207094017/https://bnonews.com/index.php/2020/02/the-latest-coronavirus-cases/|archive-date=7 February 2020|url-status=live}}</ref> | deaths = 5,253<ref name="2020301bno"/> | confirmed_cases = 123,289 <ref name="2020301bno"/> | reinfections = 2 | suspected_cases = | territories = 45 | total_ili = | website = }} [[2019–20 coronavirus pandemic|2019–20 കൊറോണ വൈറസ് പാൻഡെമിക്]] [[ഏഷ്യ]]യിൽ [[ചൈന]]യിലെ [[വൂഹാൻ]], [[Hubei|ഹുബെ]] എന്നിവിടങ്ങളിൽ ആരംഭിച്ചു. ഇത് ഭൂഖണ്ഡത്തിൽ വ്യാപകമായി വ്യാപിച്ചു. 2020 മാർച്ച് 22 ലെ കണക്കനുസരിച്ച്, [[താജിക്കിസ്ഥാൻ]], [[തുർക്ക്മെനിസ്ഥാൻ]] ഒഴികെയുള്ള [[ഏഷ്യ]]യിലെ എല്ലാ രാജ്യങ്ങളിലും COVID-19 ഒരു കേസെങ്കിലും റിപ്പോർട്ട് ചെയ്യപ്പെട്ടിട്ടുണ്ട്. [[ഉത്തര കൊറിയ]], [[മ്യാൻമർ]], [[ലാവോസ്]], [[യെമൻ]] എന്നിവിടങ്ങളിൽ സംശയാസ്പദമായ കേസുകൾ റിപ്പോർട്ട് ചെയ്തിട്ടുണ്ട്. ഫെബ്രുവരി 27 മുതൽ മാർച്ച് 1 വരെ [[Kuala Lumpur|ക്വാലാലംപൂരിലെ]] ഒരു പള്ളിയിൽ നടന്ന [[Tabligh Akbar|ടാബ്ലിഖ് അക്ബർ]] സംഭവത്തെത്തുടർന്ന് നിരവധി തെക്കുകിഴക്കൻ ഏഷ്യൻ രാജ്യങ്ങളിൽ കേസുകളിൽ ഗണ്യമായ വർധനയുണ്ടായി. അവിടെ ധാരാളം ആളുകൾ രോഗബാധിതരാണെന്ന് വിശ്വസിക്കപ്പെടുന്നു.<ref name="NYT mosque">{{cite news |title=How Mass Pilgrimage at Malaysian Mosque Became Coronavirus Hotspot |url=https://www.nytimes.com/reuters/2020/03/17/world/asia/17reuters-health-coronavirus-malaysia-mosque.html |accessdate=22 March 2020 |work=The New York Times |date=17 March 2020}}</ref><ref name="Wonder how dangerous"/>പരിപാടിയിൽ മലേഷ്യക്ക് പുറത്തുനിന്നുള്ള 1,500 പേർ ഉൾപ്പെടെ 16,000 പേർ പങ്കെടുത്തു.<ref name="Wonder how dangerous">{{cite news |last1=Barker |first1=Anne |title=Wonder how dangerous a gathering can be? Here's how one event sparked hundreds of coronavirus cases across Asia |url=https://www.abc.net.au/news/2020-03-19/coronavirus-spread-from-malaysian-event-to-multiple-countries/12066092 |accessdate=20 March 2020 |work=ABC News |date=19 March 2020 |language=en-AU}}</ref> പങ്കെടുത്തവർ ഭക്ഷണം പങ്കിട്ടു, ഒരുമിച്ച് ഇരുന്നു, പരിപാടിയിൽ കൈകോർത്തു. അതിഥികൾ പറയുന്നതനുസരിച്ച്, ഇവന്റിലെ നേതാക്കൾ COVID-19 മുൻകരുതലുകളെക്കുറിച്ച് സംസാരിച്ചില്ല, പക്ഷേ പങ്കെടുത്തവരിൽ ഭൂരിഭാഗവും കൈ കഴുകി. ഇവന്റ് മുന്നോട്ട് പോകാൻ അനുവദിച്ചതിന് മലേഷ്യൻ അധികൃതരെ വിമർശിച്ചു.<ref name="NYT mosque"/>2020 ജനുവരി 2 മുതൽ ലോകാരോഗ്യ സംഘടനയുടെ മൂന്ന് തലങ്ങൾ (ചൈന കൺട്രി ഓഫീസ്, വെസ്റ്റേൺ പസഫിക് മേഖലാ ഓഫീസ്, ആസ്ഥാനം) COVID-19 പൊട്ടിപ്പുറപ്പെടുന്നതിനോട് പ്രതികരിക്കാൻ ഒരുമിച്ച് പ്രവർത്തിക്കുന്നു. ജനുവരി 30 ന് ലോകാരോഗ്യ സംഘടന പബ്ലിക് ഹെൽത്ത് എമർജൻസി ഓഫ് ഇന്റർനാഷണൽ കൺസൻഷൻ (PHEIC) ആയി പ്രഖ്യാപിച്ചു. മാർച്ച് 11 ന് ലോകാരോഗ്യ സംഘടനയുടെ ഡയറക്ടർ ജനറൽ COVID-19 ഒരു പകർച്ചവ്യാധിയായി ചിത്രീകരിച്ചു. == സ്ഥിരീകരിച്ച കേസുകൾ == === അഫ്ഗാനിസ്ഥാൻ === {{Main|2020 coronavirus pandemic in Afghanistan}} 2020 ഫെബ്രുവരി 23 ന്, അടുത്തിടെ [[Qom|കോമിൽ]] നിന്ന് മടങ്ങിയെത്തിയ [[Herat|ഹെറാത്തിലെ]] മൂന്ന് പൗരന്മാർക്ക് കോവിഡ് -19 അണുബാധയുണ്ടെന്ന് സംശയിച്ചിരുന്നു. കൂടുതൽ പരിശോധനയ്ക്കായി രക്തസാമ്പിളുകൾ കാബൂളിലേക്ക് അയച്ചു. <ref>{{cite web|url=https://tolonews.com/afghanistan/3-suspected-cases-coronavirus-reported-afghanistan|title=3 Suspected Cases of Coronavirus Reported in Afghanistan|website=TOLOnews|access-date=23 February 2020}}</ref> അഫ്ഗാനിസ്ഥാൻ പിന്നീട് ഇറാനുമായുള്ള അതിർത്തി അടച്ചു. ഫെബ്രുവരി 24 ന്, അഫ്ഗാനിസ്ഥാൻ ആദ്യത്തെ COVID-19 കേസ് ഹെറാത്തിൽ നിന്നുള്ള മൂന്ന് ആളുകളിൽ ഒരാളായ 35 കാരന് SARS-CoV-2 പോസിറ്റീവ് ആണെന്ന് സ്ഥിരീകരിച്ചു. <ref>{{Cite news|url=https://www.reuters.com/article/us-china-health-afghanistan/afghanistan-identifies-first-confirmed-coronavirus-patient-health-minister-idUSKCN20I0M0?il=0|title=Afghanistan confirms first coronavirus case in province bordering Iran|date=24 February 2020|newspaper=Reuters}}</ref> മാർച്ച് 7 ന് ഹെറാത്ത് പ്രവിശ്യയിൽ മൂന്ന് പുതിയ കേസുകൾ സ്ഥിരീകരിച്ചു. <ref>{{Cite news|url=https://www.reuters.com/article/us-healthcare-coronavirus-afghanistan-idUSKBN20U085|title=Afghanistan's confirmed coronavirus cases rises to four - health ministry spokesman|date=7 March 2020|work=Reuters|access-date=9 March 2020|language=en|archive-url=https://web.archive.org/web/20200309035712/https://www.reuters.com/article/us-healthcare-coronavirus-afghanistan-idUSKBN20U085|archive-date=9 March 2020|url-status=live}}</ref> മാർച്ച് 10 ന്, [[Herat Province|ഹെറാത്ത് പ്രവിശ്യയ്ക്ക്]] പുറത്ത് റിപ്പോർട്ട് ചെയ്യപ്പെട്ട ആദ്യത്തെ കേസ് [[Samangan Province|സമാംഗൻ പ്രവിശ്യ]]യിലായിരുന്നു, ആകെ അഞ്ച് കേസുകൾ ആയിരുന്നു അത്.<ref>{{cite web|url=https://tolonews.com/afghanistan/5-positive-coronavirus-cases-reported-afghanistan|title=5 Positive Coronavirus Cases Reported in Afghanistan|website=TOLOnews|language=en|access-date=10 March 2020|archive-url=https://web.archive.org/web/20200311143847/https://tolonews.com/afghanistan/5-positive-coronavirus-cases-reported-afghanistan|archive-date=11 March 2020|url-status=live}}</ref> === അർമേനിയ === {{Main|2020 coronavirus pandemic in Armenia}} 29 കാരനായ അർമേനിയൻ പൗരൻ ഇറാനിൽ നിന്ന് മടങ്ങിയെത്തിയതായും വൈറസ് ബാധയുണ്ടെന്ന് സ്ഥിരീകരിച്ചതായും അർമേനിയ ഫെബ്രുവരി 29 രാത്രി / മാർച്ച് 1 ന് അതിരാവിലെ കൊറോണ വൈറസ് ബാധ സ്ഥിരീകരിച്ചു. ഭാര്യയെ പരിശോധിക്കുകയും ഫലങ്ങൾ നെഗറ്റീവ് ആയിത്തീരുകയും ചെയ്തു. അദ്ദേഹം ഇപ്പോൾ നല്ല നിലയിലാണെന്ന് പ്രധാനമന്ത്രി [[Nikol Pashinyan|നിക്കോൾ പശിനിയൻ]] പ്രഖ്യാപിച്ചു. അദ്ദേഹവുമായി ബന്ധപ്പെട്ട 30 ഓളം പേരെ പശോധിച്ചു കൊണ്ടിരിക്കുകയാണ്. ഒപ്പം ക്വാറൻറൈനും ചെയ്യുന്നു. അർമേനിയ നേരത്തെ ഇറാനുമായുള്ള അതിർത്തി അടച്ചിരുന്നു. മാർച്ച് 15 വരെ 23 സ്ഥിരീകരിച്ച കേസുകളുണ്ട്, 300 ലധികം പേർ ക്വാറൻറൈന് വിധേയരാണ്.<ref>{{Cite news|url=https://en.armradio.am/2020/03/01/armenia-confirms-the-first-case-of-coronavirus|title=Armenia confirms the first case of coronavirus|date=1 March 2020|newspaper=Public Radio of Armenia|access-date=1 March 2020|archive-url=https://web.archive.org/web/20200301045151/https://en.armradio.am/2020/03/01/armenia-confirms-the-first-case-of-coronavirus/|archive-date=1 March 2020|url-status=live}}</ref>മാർച്ച് 23 ന് 23 കേസുകൾ സ്ഥിരീകരിച്ചു.<ref>{{cite web|url=https://news.am/eng/news/566087.html|title=Armenia confirms 23 coronavirus cases|website=news.am|language=en|access-date=2020-03-26|archive-url=https://web.archive.org/web/20200316164919/https://news.am/eng/news/566087.html|archive-date=16 March 2020|url-status=live}}</ref> === അസർബൈജാൻ === {{Main|2020 coronavirus pandemic in Azerbaijan}} ഫെബ്രുവരി 28 ന് ഇറാനിൽ നിന്ന് യാത്ര ചെയ്യുകയായിരുന്ന റഷ്യൻ പൗരന്റെ ആദ്യ കേസ് അസർബൈജാൻ സ്ഥിരീകരിച്ചു.<ref>{{Cite news|url=https://www.reuters.com/article/us-china-health-azerbaijan-idUSKCN20M1IR|title=Azerbaijan reports first case of coronavirus - Ifax|date=2020-02-28|work=Reuters|access-date=2020-04-06|language=en|archive-url=https://web.archive.org/web/20200228121136/https://www.reuters.com/article/us-china-health-azerbaijan-idUSKCN20M1IR|archive-date=28 February 2020|url-status=live}}</ref>മാർച്ച് 12 ന്, മൾട്ടി ഓർഗൻ പരാജയം മൂലം ഒരു ദിവസം മുമ്പ് COVID-19 രോഗനിർണയം നടത്തിയ യുവതി മരിച്ചു. അസർബൈജാനിൽ കൊറോണ വൈറസിന്റെ ആദ്യ മരണത്തെ ഇത് അടയാളപ്പെടുത്തി.<ref>{{Cite web|url=https://en.trend.az/azerbaijan/society/3206349.html|title=Woman quarantined in Azerbaijan after arriving from Iran died|date=2020-03-12|website=Trend.Az|language=en|access-date=2020-04-06|archive-url=https://web.archive.org/web/20200317211943/https://en.trend.az/azerbaijan/society/3206349.html|archive-date=17 March 2020|url-status=live}}</ref>മാർച്ച് 22 ന്, രാജ്യത്തിനകത്ത് ആദ്യമായി മനുഷ്യനിൽ നിന്ന് മനുഷ്യരിലേക്ക് പകരുന്നത് സ്ഥിരീകരിച്ചു.<ref>{{Cite web|url=https://en.trend.az/azerbaijan/society/3211787.html|title=Azerbaijan confirms 12 more coronavirus cases|date=2020-03-22|website=Trend.Az|language=en|access-date=2020-04-06|archive-url=https://web.archive.org/web/20200322182510/https://en.trend.az/azerbaijan/society/3211787.html|archive-date=22 March 2020|url-status=live}}</ref>മാർച്ച് 31 ന് അസർബൈജാൻ രാജ്യവ്യാപകമായി ക്വാറന്റൈൻ പ്രഖ്യാപിച്ചു. ഏപ്രിൽ 20 വരെ ആളുകൾ സ്വകാര്യ വീടുകളിലും അപ്പാർട്ടുമെന്റുകളിലും സ്ഥിരമോ താൽക്കാലികമോ ആയ താമസ സ്ഥലങ്ങളിൽ താമസിക്കേണ്ടത് അത്യന്താപേക്ഷിതമാണ്.<ref>{{Cite web|url=https://en.trend.az/azerbaijan/politics/3217188.html|title=Operational Headquarters under Azerbaijani Cabinet of Ministers decides on movement restriction|date=2020-04-02|website=Trend.Az|language=en|access-date=2020-04-06|archive-url=https://web.archive.org/web/20200404124053/https://en.trend.az/azerbaijan/politics/3217188.html|archive-date=4 April 2020|url-status=live}}</ref> === ബഹ്‌റൈൻ === {{Main|2020 coronavirus pandemic in Bahrain}} ഫെബ്രുവരി 21 നാണ് രാജ്യത്ത് ആദ്യത്തെ കേസ് സ്ഥിരീകരിച്ചത്. 7 മരണങ്ങളും 1,026 വീണ്ടെടുക്കലുകളും ഉൾപ്പെടെ 2,009 കോവിഡ് -19 കേസുകൾ ബഹ്‌റൈനിൽ രേഖപ്പെടുത്തിയിട്ടുണ്ട്. 4.3 ബില്യൺ ബഹ്‌റൈൻ ദിനാറുകളുടെ പാക്കേജുകൾ ബഹ്‌റൈൻ സർക്കാർ പുറത്തിറക്കി. ഇതിൽ മൂന്ന് മാസത്തേക്ക് വൈദ്യുതിയുടെയും വെള്ളത്തിന്റെയും ബില്ലുകളിൽ നിന്ന് ഉപഭോക്താക്കളെ ഒഴിവാക്കുന്നു. === ബംഗ്ലാദേശ് === {{Main|2020 coronavirus pandemic in Bangladesh}} രാജ്യത്തെ ആദ്യത്തെ മൂന്ന് കേസുകൾ 2020 മാർച്ച് 7 ന് സ്ഥിരീകരിച്ചു. ബാധിതരിൽ രണ്ടുപേർ [[ഇറ്റലി]]യിൽ നിന്ന് ബംഗ്ലാദേശിലേക്ക് മടങ്ങി.<ref>{{Cite news|url=https://www.reuters.com/article/us-health-coronavirus-bangladesh-idUSKBN20V0FS|title=Bangladesh confirms its first three cases of coronavirus|date=2020-03-08|work=Reuters|access-date=2020-03-27|language=en|archive-url=https://web.archive.org/web/20200327163555/https://www.reuters.com/article/us-health-coronavirus-bangladesh-idUSKBN20V0FS|archive-date=27 March 2020|url-status=live}}</ref>മാർച്ച് 18 ന് രാജ്യത്ത് ആദ്യമായി അറിയപ്പെടുന്ന കൊറോണ വൈറസ് മരണം റിപ്പോർട്ട് ചെയ്യപ്പെട്ടു.<ref>{{cite web|url=https://www.newagebd.net/article/102574/first-covid-19-death-reported-in-bangladesh|title=Bangladesh confirms first coronavirus death|website=New Age {{!}} The Most Popular Outspoken English Daily in Bangladesh|language=en|access-date=2020-03-27|archive-url=https://web.archive.org/web/20200327174153/https://www.newagebd.net/article/102574/first-covid-19-death-reported-in-bangladesh|archive-date=27 March 2020|url-status=live}}</ref> കൊറോണ വൈറസിന്റെ വ്യാപനത്തിനെതിരെ മാർച്ച് 26 മുതൽ ഏപ്രിൽ 4 വരെ ബംഗ്ലാദേശ് 10 ദിവസത്തെ അടച്ചുപൂട്ടൽ പ്രഖ്യാപിച്ചു.<ref>{{cite web|url=https://www.dhakatribune.com/bangladesh/2020/03/23/govt-offices-to-remain-closed-till-april-4|title=Coronavirus: Bangladesh declares public holiday from March 26 to April 9|date=2020-03-23|website=Dhaka Tribune|access-date=2020-03-27|archive-url=https://web.archive.org/web/20200323130357/https://www.dhakatribune.com/bangladesh/2020/03/23/govt-offices-to-remain-closed-till-april-4|archive-date=23 March 2020|url-status=live}}</ref>പകർച്ചവ്യാധിയെ ചെറുക്കുന്നതിനായി രാജ്യം എല്ലാ ആഭ്യന്തര വിമാനങ്ങളും ട്രെയിനുകളും പൊതുഗതാഗതവും താൽക്കാലികമായി നിർത്തിവച്ചു. ബംഗ്ലാദേശിൽ കൊറോണ വൈറസ് (കോവിഡ് -19) അണുബാധ മൂലം ഒരാൾ മരിച്ചുവെന്ന് ഇൻസ്റ്റിറ്റ്യൂട്ട് ഓഫ് എപ്പിഡെമിയോളജി, ഡിസീസ് കൺട്രോൾ ആൻഡ് റിസർച്ച് (ഐഇഡിസിആർ) സ്ഥിരീകരിച്ചു. രാജ്യത്ത് ഈ രോഗം മരിച്ചവരുടെ എണ്ണം അഞ്ചായി ഉയർന്നതായി ധാക്ക ട്രിബ്യൂൺ റിപ്പോർട്ട് ചെയ്തു. === ഭൂട്ടാൻ === {{main|2020 coronavirus pandemic in Bhutan}} മാർച്ച് 6 ന് രാജ്യത്തെ ആദ്യത്തെ കേസ് സ്ഥിരീകരിച്ചു.<ref name=":0">{{Cite news|url=https://economictimes.indiatimes.com/news/international/world-news/bhutan-confirms-first-coronavirus-case/articleshow/74506428.cms|title=Bhutan confirms first coronavirus case|date=6 March 2020|work=The Economic Times|access-date=7 March 2020|archive-url=https://web.archive.org/web/20200308162132/https://economictimes.indiatimes.com/news/international/world-news/bhutan-confirms-first-coronavirus-case/articleshow/74506428.cms|archive-date=8 March 2020|url-status=live}}</ref> === ബ്രൂണൈ === {{Main|2020 coronavirus pandemic in Brunei}} മാർച്ച് 3 ന് [[മലേഷ്യ]]യിലെ ക്വാലാലംപൂരിൽ നിന്ന് മടങ്ങിയെത്തിയ 53 കാരന് പോസിറ്റീവ് ആയി പ്രാഥമിക കൊറോണ വൈറസ് പരിശോധന മാർച്ച് 9 ന് ആരോഗ്യ മന്ത്രാലയം സ്ഥിരീകരിച്ചു.<ref name="brunei.1">{{cite web|url=http://www.moh.gov.bn/Lists/Latest%20news/NewDispForm.aspx?ID=366|title=Latest news - Detection of the First Case of COVID-19 Infection...|accessdate=20 March 2020|archive-url=https://web.archive.org/web/20200319203240/http://www.moh.gov.bn/Lists/Latest%20news/NewDispForm.aspx?ID=366|archive-date=19 March 2020|url-status=live}}</ref>രോഗിയെ ചികിത്സയ്ക്കായി [[Tutong (town)|ടുടോങ്ങിലെ]] ദേശീയ ഒറ്റപ്പെടൽ കേന്ദ്രത്തിലേക്ക് മാറ്റി.<ref name="brunei.1"/> === കംബോഡിയ === {{Main|2020 coronavirus pandemic in Cambodia}} [[File:COVID-19 Outbreak Cases in Cambodia.svg|thumb|right|Map of the outbreak in Cambodia <br/> (as of {{CURRENTDAY}} {{CURRENTMONTHNAME}} 2020)]] [[File:Empty hand sanitizer shelf in Cambodia.jpg|thumb|left|The hand sanitizer shelf at a pharmacy in Kep, Cambodia, was emptied the day after the first COVID-19 case was confirmed in the country]] ജനുവരി 27 ന് [[Sihanoukville (city)|സിഹനൗക്വില്ലെ]]യിൽ ആദ്യത്തെ COVID-19 കേസ് കംബോഡിയ സ്ഥിരീകരിച്ചു. 60 കാരനായ ചൈനക്കാരനായ അദ്ദേഹം ജനുവരി 23 ന് കുടുംബത്തോടൊപ്പം വുഹാനിൽ നിന്ന് തീരദേശ നഗരത്തിലേക്ക് യാത്ര ചെയ്യുകയായിരുന്നു.<ref>{{cite news|url=https://www.channelnewsasia.com/news/asia/wuhan-virus-cambodia-confirms-first-case-china-health-minister-12358724|title=Cambodia confirms first case of coronavirus: Health minister|date=27 January 2020|accessdate=27 January 2020|publisher=CNA.asia|archive-url=https://web.archive.org/web/20200127185321/https://www.channelnewsasia.com/news/asia/wuhan-virus-cambodia-confirms-first-case-china-health-minister-12358724|archive-date=27 January 2020|url-status=live}}</ref> അദ്ദേഹത്തിന്റെ കുടുംബത്തിലെ മറ്റ് മൂന്ന് പേർക്ക് രോഗലക്ഷണങ്ങളൊന്നും കാണാത്തതിനാൽ ക്വാറന്റൈനിൽ നിർത്തി/ പ്രീ സിഹാനൗക്ക് റഫറൽ ഹോസ്പിറ്റലിലെ ഒരു പ്രത്യേക മുറിയിൽ അദ്ദേഹത്തെ പാർപ്പിച്ചു.<ref>{{cite web|url=https://www.voanews.com/science-health/coronavirus-outbreak/Cambodia-confirms-first-coronavirus-case|title=Cambodia Confirms First Coronavirus Case|publisher=Voice of America|access-date=28 January 2020|archive-url=https://web.archive.org/web/20200127231522/https://www.voanews.com/science-health/coronavirus-outbreak/cambodia-confirms-first-coronavirus-case|archive-date=27 January 2020|url-status=live}}</ref><ref>{{cite web|url=https://www.chinadaily.com.cn/a/202001/27/WS5e2ee916a310128217273681.html|title=Cambodia confirms first case of novel coronavirus: health minister – Chinadaily.com.cn|last=谭欣雨|website=China Daily|access-date=28 January 2020|archive-url=https://web.archive.org/web/20200128055839/https://www.chinadaily.com.cn/a/202001/27/WS5e2ee916a310128217273681.html|archive-date=28 January 2020|url-status=live}}</ref><ref>{{cite web|url=https://www.khmertimeskh.com/50684199/coronavirus-confirmed-in-cambodia|title=Coronavirus confirmed in Cambodia|date=27 January 2020|website=Khmer Times-US|access-date=28 January 2020}}</ref>ഫെബ്രുവരി 10 ഓടെ, രണ്ടാഴ്ചത്തെ ചികിത്സയ്ക്ക് ശേഷം നിരീക്ഷണത്തിലായിരുന്ന അദ്ദേഹം പൂർണമായി സുഖം പ്രാപിച്ചുവെന്ന് കംബോഡിയയിലെ പാസ്ചർ ഇൻസ്റ്റിറ്റ്യൂട്ട് മൂന്നാം തവണ നെഗറ്റീവ് പരിശോധന നടത്തിയതായി ആരോഗ്യ മന്ത്രാലയം അറിയിച്ചു. രോഗിയുടെ അതേ വിമാനത്തിൽ [[Sihanoukville (city)|സിഹനൗക്വില്ലെ]]യിൽ എത്തിയ 80 ചൈനീസ് പൗരന്മാരോടൊപ്പം കുടുംബത്തെ ഒടുവിൽ വിട്ടയയ്ക്കുകയും അടുത്ത ദിവസം സ്വന്തം നാട്ടിലേക്ക് മടങ്ങുകയും ചെയ്തു. ഭൂരിഭാഗം പേരും ചൈനയിലേക്ക് മടങ്ങിയെത്തിയിരുന്നുവെങ്കിലും വുഹാൻ നഗരം ആ സമയം ക്വാറന്റൈനിലായിരുന്നു.<ref>{{cite news|url=https://cambodianess.com/article/cambodias-only-confirmed-coronavirus-patient-has-recovered-says-ministry-of-health|title=Cambodia's Only Confirmed Coronavirus Patient has Recovered, says Ministry of Health|date=10 February 2020|publisher=Cambodianess.com|url-status=live|access-date=8 March 2020|archive-url=https://web.archive.org/web/20200323165809/https://cambodianess.com/article/cambodias-only-confirmed-coronavirus-patient-has-recovered-says-ministry-of-health|archive-date=23 March 2020}}</ref><ref>{{cite web|url=https://www.voacambodia.com/a/Cambodia-confirms-one-case-of-coronavirus-in-coastal-town-of-sihanoukville/5261787.html|title=Chinese National Recovers from Novel Coronavirus, Released from Sihanoukville Hospital|date=10 February 2020|publisher=VOA Cambodia|access-date=8 March 2020|archive-url=https://web.archive.org/web/20200228174111/https://www.voacambodia.com/a/Cambodia-confirms-one-case-of-coronavirus-in-coastal-town-of-sihanoukville/5261787.html|archive-date=28 February 2020|url-status=live}}</ref> {{Clear}} === ചൈന === [[File:2020 coronavirus patients in China.svg|right|thumb|upright=1.5|Cases in mainland China ([[Template:2019–20 coronavirus pandemic data/Mainland China medical cases chart|see detailed breakdown]])]] [[File:COVID-19 Outbreak Cases in Mainland China.svg|alt=|right|thumb|upright=1.5|COVID-19 cases in [[mainland China]] broken down by provinces<ref>{{cite web|url=https://news.163.com/special/epidemic/|title=新型肺炎疫情地圖|date=29 January 2020|website=實時更新|access-date=2 February 2020|archive-url=https://web.archive.org/web/20200130044249/https://news.163.com/special/epidemic/|archive-date=30 January 2020|url-status=live}}</ref>]] സങ്കീർണ്ണമായ മാതൃക സൂചിപ്പിക്കുന്നത്, നേരത്തേ കണ്ടുപിടിക്കൽ, രോഗബാധിതരെ ഒറ്റപ്പെടുത്തൽ തുടങ്ങിയ ഇടപെടലുകൾ ഇല്ലാതെ ചൈനയിലെ കേസുകളുടെ എണ്ണം പല മടങ്ങ് കൂടുതലാകുമായിരുന്നു എന്നാണ്.<ref>{{Cite news|last=Sample|first=Ian|url=https://www.theguardian.com/world/2020/mar/11/research-finds-huge-impact-of-interventions-on-spread-of-covid-19|title=Research finds huge impact of interventions on spread of Covid-19|date=2020-03-11|work=The Guardian|access-date=2020-03-11|url-status=live|language=en-GB|issn=0261-3077|archive-url=https://web.archive.org/web/20200320210318/https://www.theguardian.com/world/2020/mar/11/research-finds-huge-impact-of-interventions-on-spread-of-covid-19|archive-date=20 March 2020}}</ref>COVID-19 പൊട്ടിപ്പുറപ്പെട്ടതിനുശേഷം ഇതാദ്യമായാണ് ചൈന കൊറോണ വൈറസ് ബാധിച്ച 1,541 അസിംപ്റ്റോമാറ്റിക് കേസുകളുടെ സാന്നിധ്യം വെളിപ്പെടുത്തിയത്. മാരകമായ രോഗം അടിച്ചമർത്താൻ ആരംഭിച്ച രാജ്യത്ത് കർശനമായ നടപടികളിൽ ഇളവ് വരുത്തുന്നതിനിടയിൽ രണ്ടാമത്തെ തരംഗ അണുബാധയെക്കുറിച്ചുള്ള ആശങ്കകൾ ഉയർന്നു. വൈറസ് വഹിക്കുന്നതും എന്നാൽ ലക്ഷണങ്ങളൊന്നും കാണിക്കാത്തതും അണുബാധയുടെ ഇടയ്ക്കിടെയുള്ള ക്ലസ്റ്ററുകൾക്ക് കാരണമാകുന്നവയുമാണ് അസിംപ്റ്റോമാറ്റിക് കൊറോണ വൈറസ് കേസുകൾ. അസ്മിപ്റ്റോമാറ്റിക് രോഗികളുടെ വിവരങ്ങൾ പുറത്തുവിടാൻ തുടങ്ങുമെന്ന് ചൈനയിലെ ദേശീയ ആരോഗ്യ കമ്മീഷൻ (എൻ‌എച്ച്‌സി) ചൊവ്വാഴ്ച ഒരു അറിയിപ്പിൽ അറിയിച്ചു. COVID-19 ബാധിച്ച 1,541 അസിംപ്റ്റോമാറ്റിക് രോഗികളെ തിങ്കളാഴ്ച അവസാനത്തോടെ ചൈനയിൽ വൈദ്യപരിശോധനയ്ക്ക് വിധേയമാക്കിയിട്ടുണ്ട്. ഇതിൽ 205 പുറത്തുനിന്നെത്തിയ കേസുകളും ഉൾപ്പെടുന്നു. സർക്കാർ സിൻ‌ഹുവ വാർത്താ ഏജൻസി എൻ‌എച്ച്‌സിയെ ഉദ്ധരിച്ച് പ്രസ്താവനയിൽ പറഞ്ഞു. {{2019–20 coronavirus pandemic data/Mainland China medical cases map (dots)}} === സൈപ്രസ് === {{Main|2020 coronavirus pandemic in Cyprus|2020 coronavirus pandemic in Northern Cyprus|l2=Northern Cyprus|2020 coronavirus pandemic in Akrotiri and Dhekelia|l3=Akrotiri and Dhekelia}} മാർച്ച് 9 ന് സൈപ്രസ് ആദ്യ 2 കേസുകൾ സ്ഥിരീകരിച്ചു, ഒന്ന് നിക്കോസിയയിലും ഒരു ലിമാസ്സോളിലും.<ref>{{cite web|url=https://twitter.com/AFP/status/1237044503464288261|title=#BREAKING Cyprus reports 2 coronavirus cases, all EU states now hitpic.twitter.com/FBQYaTdUbK|date=9 March 2020|website=@AFP|language=en|access-date=9 March 2020|archive-url=https://web.archive.org/web/20200309160200/https://twitter.com/AFP/status/1237044503464288261|archive-date=9 March 2020|url-status=live}}</ref><ref>{{cite web | url=https://cyprus-mail.com/2020/03/09/breaking-news-two-cases-of-coronavirus-confirmed/ | title=BREAKING NEWS: Two cases of coronavirus confirmed | date=9 March 2020 | via=cyprus-mail.com | access-date=2020-04-24 | archive-date=2020-03-09 | archive-url=https://web.archive.org/web/20200309183401/https://cyprus-mail.com/2020/03/09/breaking-news-two-cases-of-coronavirus-confirmed/ | url-status=dead }}</ref> === കിഴക്കൻ തിമോർ === {{Main|2020 coronavirus pandemic in East Timor}} മാർച്ച് 20 ന് ഈസ്റ്റ് തിമോറിൽ ആദ്യത്തെ COVID-19 കേസ് സ്ഥിരീകരിച്ചു.<ref>{{Cite news|last=Reuters|url=https://www.nytimes.com/reuters/2020/03/21/world/asia/21reuters-health-coronavirus-timor.html|title=East Timor Confirms First Case of Coronavirus: Health Ministry|date=2020-03-21|work=The New York Times|access-date=2020-03-21|language=en-US|issn=0362-4331|archive-url=https://web.archive.org/web/20200321085929/https://www.nytimes.com/reuters/2020/03/21/world/asia/21reuters-health-coronavirus-timor.html|archive-date=21 March 2020|url-status=live}}</ref> === ജോർജിയ === {{Main|2020 coronavirus pandemic in Georgia (country)}} [[File:COVID-19 Outbreak Cases in Georgia per regional unit (municipality).svg|thumb|right|upright=0.8|Map of the outbreak in Georgia <br/> (as of 17 April): <br>Red dots represent medical centers currently treating patients<br>{{legend|#e63c0d|Strict quarantine regime}}{{legend|#ff8080|Confirmed cases reported}}]] ചൈനയിൽ നിന്നും വുഹാനിൽ നിന്നും ടിബിലിസി അന്താരാഷ്ട്ര വിമാനത്താവളത്തിലേക്കുള്ള എല്ലാ വിമാനങ്ങളും ജനുവരി 27 വരെ റദ്ദാക്കി. ചൈനയിൽ നിന്ന് എത്തുന്ന എല്ലാ യാത്രക്കാരെയും പരിശോധനയ്ക്ക് വിധേയമാക്കുമെന്ന് ആരോഗ്യ മന്ത്രാലയം അറിയിച്ചു. ജോർജിയ ഇറാനിലേക്കുള്ള എല്ലാ വിമാനങ്ങളും താൽക്കാലികമായി അടച്ചു.<ref>{{Cite News|url=https://imedinews.ge/ge/saqartvelo/126262/tbilisis-aeroportshi-mgzavrebs-koronaviruszeamotsmeben|title=თბილისის აეროპორტში მგზავრებს "კორონავირუსზე" ამოწმებენ|date=25 January 2020|accessdate=26 January 2020|5=|website=imedinews.ge|archive-url=https://web.archive.org/web/20200126064402/https://imedinews.ge/ge/saqartvelo/126262/tbilisis-aeroportshi-mgzavrebs-koronaviruszeamotsmeben|archive-date=26 January 2020|url-status=live}}</ref> ഫെബ്രുവരി 26 ന് ജോർജിയ ആദ്യത്തെ COVID-19 കേസ് സ്ഥിരീകരിച്ചു. ഇറാനിൽ നിന്ന് ജോർജിയയിലേക്ക് മടങ്ങിയ 50 കാരനെ [[റ്റ്ബിലിസി]]യിലെ പകർച്ചവ്യാധി ആശുപത്രിയിൽ പ്രവേശിപ്പിച്ചു. അദ്ദേഹം ടാക്സിയിൽ അസർബൈജാൻ വഴി ജോർജിയൻ അതിർത്തിയിൽ തിരിച്ചെത്തി.<ref>{{cite web |url=https://imedinews.ge/ge/saqartvelo/129237/saqartveloshi-koronavirusis-pirveli-shemtkhveva-dadasturda |title=საქართველოში კორონავირუსის პირველი შემთხვევა დადასტურდა |access-date=26 February 2020 |archive-url=https://web.archive.org/web/20200228125933/https://imedinews.ge/ge/saqartvelo/129237/saqartveloshi-koronavirusis-pirveli-shemtkhveva-dadasturda |archive-date=28 February 2020 |url-status=live }}</ref><ref>{{cite web | url=http://georgiatoday.ge/news/19625/First-Case-of-Coronavirus-Reported-in-Georgia- | title=First Case of Coronavirus Reported in Georgia | access-date=26 February 2020 | archive-url=https://web.archive.org/web/20200226185051/http://georgiatoday.ge/news/19625/First-Case-of-Coronavirus-Reported-in-Georgia- | archive-date=26 February 2020 | url-status=live }}</ref><ref>{{cite web|url=https://civil.ge/archives/340246|title=Georgia Confirms First Case of Coronavirus|date=26 February 2020|website=Civil.ge|language=en-US|access-date=27 February 2020|archive-url=https://web.archive.org/web/20200227050210/https://civil.ge/archives/340246|archive-date=27 February 2020|url-status=live}}</ref><ref name=":1">{{cite web|url=https://agenda.ge/en/news/2020/620|title=Georgia reports second case of coronavirus|website=Agenda.ge|access-date=28 February 2020|archive-url=https://web.archive.org/web/20200228181135/https://agenda.ge/en/news/2020/620|archive-date=28 February 2020|url-status=live}}</ref> ഫെബ്രുവരി 28 ന്, ഇറ്റലിയിലേക്ക് പോയ 31 കാരിയായ ജോർജിയ യുവതി പരിശോധനയിൽ പോസിറ്റീവ് എന്നു കണ്ടതിനെ തുടർന്ന് ടിബിലിസിയിലെ പകർച്ചവ്യാധി ആശുപത്രിയിൽ പ്രവേശിപ്പിച്ചതായും ജോർജിയ സ്ഥിരീകരിച്ചു.<ref name=":1"/> ജോർജിയൻ നാഷണൽ സെന്റർ ഫോർ ഡിസീസ് കൺട്രോൾ മേധാവി അമീരൻ ഗാംക്രലിഡ്സെയോടൊപ്പം 29 പേരെ ടിബിലിസി ആശുപത്രിയിൽ ഒറ്റപ്പെടുത്തി പാർപ്പിച്ചിരിക്കുകയാണ്. അവരിൽ ചിലർക്ക് വൈറസ് ബാധ ഉണ്ടെന്നതിന് “ഉയർന്ന സാധ്യതയുണ്ട്”<ref>{{cite web|url=https://www.thejakartapost.com/news/2020/02/28/belarus-azerbaijan-report-first-coronavirus-cases.html|title=Belarus, Azerbaijan report first coronavirus cases|last=Post|first=The Jakarta|website=The Jakarta Post|language=en|access-date=28 February 2020|archive-url=https://web.archive.org/web/20200228161017/https://www.thejakartapost.com/news/2020/02/28/belarus-azerbaijan-report-first-coronavirus-cases.html|archive-date=28 February 2020|url-status=live}}</ref> മാർച്ച് 5 ന് ജോർജിയയിലെ പുതിയ കൊറോണ വൈറസ് COVID-19 അഞ്ച് പേർ പരിശോധനയിൽ പോസിറ്റീവ് എന്നു കണ്ടു. രാജ്യത്ത് ആകെ രോഗബാധിതരുടെ എണ്ണം ഒമ്പതായി വർദ്ധിച്ചു. ജോർജിയൻ നാഷണൽ സെന്റർ ഫോർ ഡിസീസ് കൺട്രോൾ മേധാവി അമീരൻ ഗാംക്രലിഡ്സെ അടുത്തിടെ നടന്ന വാർത്താ സമ്മേളനത്തിൽ ഇക്കാര്യം അറിയിച്ചു. അഞ്ച് പേരും ഇറ്റലിയിലേക്ക് പോയി ഞായറാഴ്ച ജോർജിയയിലേക്ക് മടങ്ങിയ ഒരേ കൂട്ടത്തിൽ നിന്നുള്ളവരാണെന്ന് അദ്ദേഹം പറഞ്ഞു.<ref>{{cite web | url=https://agenda.ge/en/news/2020/691 | title=Georgia confirms five new cases of coronavirus | access-date=5 March 2020 | archive-url=https://web.archive.org/web/20200316022903/https://agenda.ge/en/news/2020/691 | archive-date=16 March 2020 | url-status=live }}</ref> മാർച്ച് 7 ന്, ജോർജിയയിലെ പുതിയ കൊറോണ വൈറസ് മൂന്ന് പേർ പരിശോധനയിൽ പോസിറ്റീവ് എന്നു കണ്ടു. രാജ്യത്ത് രോഗബാധിതരായ ആളുകളുടെ എണ്ണം പന്ത്രണ്ടായി ഉയർന്നു. പരിഭ്രാന്തരാകേണ്ടതില്ലെന്ന് ജോർജിയൻ നാഷണൽ സെന്റർ ഫോർ ഡിസീസ് കൺട്രോൾ മേധാവി അമീരൻ ഗാംക്രലിഡ്സെ അടുത്ത ദിവസം വാർത്താ സമ്മേളനത്തിൽ പറഞ്ഞു. രോഗബാധിതരിൽ ഒരാളാണ് ഗാംക്രലിഡ്സെയുടെ മകൻ നിക്കോളോസ്. സഹപ്രവർത്തകനിൽ നിന്നാണ് തനിക്ക് അസുഖം പിടിപെട്ടതെന്ന് ഗാംക്രലിഡ്സെ തന്റെ ഫേസ്ബുക്കിൽ കുറിച്ചു. സഹപ്രവർത്തകന് ബുധനാഴ്ച കോവിഡ് -19 പരിശോധനയിൽ പോസിറ്റീവ് ആണെന്ന് കണ്ടു. കൊറോണ വൈറസ് പടരാതിരിക്കാൻ ജോർജിയ ഇറ്റലിയുമായുള്ള നേരിട്ടുള്ള വിമാന സർവീസുകൾ നിർത്തിവച്ചു. അടുത്തിടെ ഇറ്റലിയിൽ യാത്ര ചെയ്തവരിലാണ് ജോർജിയയിൽ കൊറോണ വൈറസ് കണ്ടെത്തിയത്.<ref>{{cite web | url=https://agenda.ge/en/news/2020/705 | title=3 new cases of coronavirus confirmed in Georgia | access-date=7 March 2020 | archive-url=https://web.archive.org/web/20200309040107/https://agenda.ge/en/news/2020/705 | archive-date=9 March 2020 | url-status=live }}</ref> === ഹോങ്കോംഗ് === {{Main|2020 coronavirus pandemic in Hong Kong}} മാർച്ച് 1 വരെ, ഹോങ്കോങ്ങിലെ ആരോഗ്യ സംരക്ഷണ കേന്ദ്രം 100 കേസുകൾ (2 സംശയാസ്പദമായ വീണ്ടെടുക്കപ്പെട്ട കേസുകൾ ഉൾപ്പെടെ) കണ്ടെത്തി. ഇതിൽ നിന്ന് 36 രോഗികൾ സുഖം പ്രാപിക്കുകയും 2 പേർ മരിക്കുകയും ചെയ്തു.<ref>{{cite web|url=https://www.scmp.com/news/hong-kong/health-environment/article/3052452/coronavirus-six-more-test-positive-hong-kong|title=Coronavirus: four more confirmed cases in Hong Kong including Diamond Princess cruise passenger, 16, who is city's youngest Covid-19 patient|last1=Cheung|first1=Elizabeth|last2=Zhang|first2=Karen|date=26 February 2020|website=South China Morning Post|url-status=live|archive-url=https://web.archive.org/web/20200226082216/https://www.scmp.com/news/hong-kong/health-environment/article/3052452/coronavirus-six-more-test-positive-hong-kong|archive-date=26 February 2020|accessdate=26 February 2020|last3=Lum|first3=Alvin}}</ref><ref>{{cite web|url=https://www.scmp.com/news/hong-kong/health-environment/article/3052064/coronavirus-two-more-test-positive-hong-kong|title=Coronavirus: five more confirmed cases in Hong Kong including two evacuees from Diamond Princess cruise ship and pair from Buddhist hall|last1=Lum|first1=Alvin|last2=Low|first2=Zoe|date=24 February 2020|website=South China Morning Post|accessdate=24 February 2020}}</ref><ref>{{cite web|url=https://www.scmp.com/news/hong-kong/health-environment/article/3051312/second-hongkonger-dies-after-becoming-infected|title=Coronavirus: confirmed Hong Kong cases now 65 as mother-in-law of infected engineer becomes one of three more struck down in virus outbreak|last1=Cheung|first1=Elizabeth|last2=Lum|first2=Alvin|date=19 February 2020|website=South China Morning Post|url-status=live|archive-url=https://web.archive.org/web/20200220021202/https://www.scmp.com/news/hong-kong/health-environment/article/3051312/second-hongkonger-dies-after-becoming-infected|archive-date=20 February 2020|accessdate=24 February 2020}}</ref>ഏപ്രിൽ 2 ഓടെ, വിദേശ വിദ്യാർത്ഥികൾ മടങ്ങിയെത്തിയതോടെ ഹോങ്കോങ്ങിൽ സ്ഥിരീകരിച്ചതോ സാധ്യതയുള്ളതോ ആയ കേസുകളുടെ എണ്ണം 767 ആയി ഉയർന്നു. 467, അല്ലെങ്കിൽ 60.89% കേസുകൾ അന്യദേശത്തു നിന്നും എത്തിയ കേസുകളാണ്.<ref>{{cite web |last1=Centre for Health Protection, Department of Health, HKSAR |title=Latest situation of cases of COVID-19 (as of 2 April, 2020) |url=https://www.chp.gov.hk/files/pdf/local_situation_covid19_en.pdf |website=Centre for Health Protection |accessdate=3 April 2020 |archive-url=https://web.archive.org/web/20200403132034/https://www.chp.gov.hk/files/pdf/local_situation_covid19_en.pdf |archive-date=3 April 2020 |url-status=live }}</ref> === ഇന്ത്യ === {{Main|2020 coronavirus pandemic in India}} [[File:COVID-19 Outbreak Cases in India.svg|thumb|right|upright=0.8|Map of the outbreak in India <br/> (as of 15 April): {{legend|#ff0000|1000+ confirmed cases}}{{legend|#ff2a2a|500–999 confirmed cases}}{{legend|#ff5555|100–499 confirmed cases}}{{legend|#ff8080|50–99 confirmed cases}}{{legend|#ffaaaa|10–49 confirmed cases}}{{legend|#ffd5d5|1–9 confirmed cases}}{{legend|#80b3ff|shifted to another state}}]] അഞ്ഞൂറോളം ഇന്ത്യൻ മെഡിക്കൽ വിദ്യാർത്ഥികൾ പഠിക്കുന്ന വുഹാന് വേണ്ടി ഇന്ത്യാ ഗവൺമെന്റ് അതിന്റെ പൗരന്മാർക്ക് ഒരു യാത്രാ ഉപദേശം നൽകി.<ref>{{Cite news|url=https://www.telegraph.co.uk/global-health/science-and-disease/indian-teacher-china-believed-first-foreigner-have-contracted/|title=China confirms human-to-human spread of deadly new virus as WHO mulls declaring global health emergency|last=Yan|first=Sophia|last2=Wallen|first2=Joe|date=21 January 2020|newspaper= The Daily Telegraph |url-status=live |access-date=21 January 2020}}</ref>ചൈനയിൽ നിന്ന് വരുന്ന യാത്രക്കാരുടെ താപ പരിശോധന നടത്താൻ ഏഴ് പ്രധാന അന്താരാഷ്ട്ര വിമാനത്താവളങ്ങളോട് നിർദ്ദേശിച്ചു.<ref>{{cite web|url=https://www.newsnation.in/india/news/india-to-screen-chinese-travelers-for-wuhan-mystery-virus-at-mumbai-airport-251297.html|title=India To Screen Chinese Travelers For Wuhan Mystery Virus at Mumbai Airport|date=18 January 2020|website=News Nation|url-status=live|archive-url=https://web.archive.org/web/20200121042347/https://www.newsnation.in/india/news/india-to-screen-chinese-travelers-for-wuhan-mystery-virus-at-mumbai-airport-251297.html|archive-date=21 January 2020|access-date=21 January 2020}}</ref><ref>{{cite web|first1=Saurabh|last1=Sinha|accessdate=21 January 2020|title=Coronavirus: Thermal screening of flyers from China, Hong Kong at 7 airports|url=https://timesofindia.indiatimes.com/india/thermal-screening-of-flyers-from-china-hong-kong-at-7-airports/articleshow/73491947.cms|website=The Times of India|archive-url=https://web.archive.org/web/20200121235259/https://timesofindia.indiatimes.com/india/thermal-screening-of-flyers-from-china-hong-kong-at-7-airports/articleshow/73491947.cms|archive-date=21 January 2020|url-status=live}}</ref> ജനുവരി 30 ന് [[വൂഹാൻ യൂണിവേഴ്സിറ്റി|വുഹാൻ യൂണിവേഴ്‌സിറ്റിയിൽ]] നിന്ന് കേരളത്തിലേക്ക് മടങ്ങിയ ഒരു വിദ്യാർത്ഥിയിൽ ഇന്ത്യ ആദ്യ കേസ് സ്ഥിരീകരിച്ചു.<ref>{{cite news |title=Kerala reports first confirmed coronavirus case in India |url=https://www.indiatoday.in/india/story/kerala-reports-first-confirmed-novel-coronavirus-case-in-india-1641593-2020-01-30 |accessdate=30 January 2020 |work=India Today |location=India |date=30 January 2020 |archive-url=https://web.archive.org/web/20200130082158/https://www.indiatoday.in/india/story/kerala-reports-first-confirmed-novel-coronavirus-case-in-india-1641593-2020-01-30 |archive-date=30 January 2020 |url-status=live}}</ref>ഫെബ്രുവരി ആദ്യം കേരളത്തിൽ ചൈനയിലുണ്ടായിരുന്ന മറ്റ് രണ്ട് കേസുകളും സ്ഥിരീകരിച്ചു. ഇവ മൂന്നും വിജയകരമായി വീണ്ടെടുത്തു.<ref>{{cite web|url=https://weather.com/en-IN/india/news/news/2020-02-14-kerala-defeats-coronavirus-indias-three-covid-19-patients-successfully|title=Kerala Defeats Coronavirus; India's Three COVID-19 Patients Successfully Recover|website=The Weather Channel|access-date=21 February 2020|archive-url=https://web.archive.org/web/20200218172552/https://weather.com/en-IN/india/news/news/2020-02-14-kerala-defeats-coronavirus-indias-three-covid-19-patients-successfully|archive-date=18 February 2020|url-status=live}}</ref> മഹാരാഷ്ട്രയിലുടനീളം 105 വൈറസ് ബാധിതരെ കണ്ടെത്തി. നാലുപേരെ മാർച്ച് 1 വരെ നിരീക്ഷണത്തിലാക്കി. ബാക്കിയുള്ളവരെ ഡിസ്ചാർജ് ചെയ്തു. മാർച്ച് ഒന്നിന് മുംബൈ വിമാനത്താവളത്തിൽ സംശയാസ്പദമായ മറ്റൊരു കേസ് കണ്ടെത്തി.<ref>{{cite news |title=One suspected coronavirus case reported at Mumbai airport |url=https://www.indiatoday.in/india/story/one-suspected-coronavirus-case-reported-at-mumbai-airport-1651361-2020-03-01 |accessdate=2 March 2020 |work=India Today}}</ref> മാർച്ച് 2 ന് മറ്റ് മൂന്ന് വൈറസ് ബാധിതരെ കണ്ടെത്തി. രാജ്യത്ത് സ്ഥിരീകരിച്ച കേസുകളുടെ എണ്ണം ആറായി.<ref>{{cite news |title=India Reports Three More Cases of Coronavirus, Including Italian National |url=https://www.nytimes.com/reuters/2020/03/02/world/asia/02reuters-health-coronavirus-india.html |accessdate=2 March 2020 |work=New York Times |archive-date=2020-03-02 |archive-url=https://web.archive.org/web/20200302231617/https://www.nytimes.com/reuters/2020/03/02/world/asia/02reuters-health-coronavirus-india.html |url-status=dead }}</ref>16 ഇറ്റാലിയൻ വിനോദസഞ്ചാരികളെയും അവരുടെ ക്യാബ് ഡ്രൈവറെയും ആഗ്രയിലെ 6 ആളുകളെയും പുതുതായി പരിശോധനയിൽ പോസിറ്റീവ് ആണെന്ന് കണ്ടെത്തി. ഫെബ്രുവരി 3 നും മാർച്ച് 1 നും ഇടയിൽ, ആഗോള കൊറോണ വൈറസ് പൊട്ടിപ്പുറപ്പെടുന്നതുമായി ബന്ധപ്പെട്ട് ഇന്ത്യ ശാന്തമായ ഒരു ഘട്ടം കണ്ടു. പുതിയ കേസുകളൊന്നും റിപ്പോർട്ട് ചെയ്യപ്പെട്ടിട്ടില്ല. മാർച്ച് 2 നും 10 നും ഇടയിൽ 47 പേർ COVID-19 പോസിറ്റീവ് ആണെന്ന് കണ്ടെത്തിയതിനാൽ കാര്യങ്ങൾ അതിവേഗം മാറി. [[കേരളം]], [[തമിഴ്‌നാട്]], [[തെലങ്കാന]], [[മഹാരാഷ്ട്ര]], [[കർണാടക]], [[ഉത്തർപ്രദേശ്]], [[ദില്ലി]], [[പശ്ചിമ ബംഗാൾ]], [[രാജസ്ഥാൻ]], [[ഹരിയാന]], [[ജമ്മു കശ്മീർ]], [[പഞ്ചാബ്]], [[ലഡാക്ക്]] എന്നിവിടങ്ങളിൽ നിന്ന് ആണ് ഈ കേസുകൾ റിപ്പോർട്ട് ചെയ്യപ്പെട്ടത്.<ref>{{Cite news|last=Mohanty|first=Shashwat|url=https://economictimes.indiatimes.com/news/politics-and-nation/28-confirmed-cases-of-coronavirus-in-india-gom-to-meet-today-health-minister-harsh-vardhan/articleshow/74472369.cms|title=28 confirmed cases of corona virus in India: Health minister Harsh Vardhan|date=4 March 2020|work=The Economic Times|access-date=4 March 2020|archive-url=https://web.archive.org/web/20200304115458/https://economictimes.indiatimes.com/news/politics-and-nation/28-confirmed-cases-of-coronavirus-in-india-gom-to-meet-today-health-minister-harsh-vardhan/articleshow/74472369.cms|archive-date=4 March 2020|url-status=live}}</ref>മാർച്ച് 12 ന് കർണാടക സ്വദേശിയായ 76 കാരനാണ് ഇന്ത്യയുടെ ആദ്യത്തെ കോവിഡ് -19 മരണം സ്ഥിരീകരിച്ചത്.<ref>{{cite web|url=https://www.indiatoday.in/india/story/first-coronavirus-death-in-india-karnataka-man-1654953-2020-03-12|title=First coronavirus death in India: 76-year-old who died in Karnataka had Covid-19, says state govt|last=Dwarakanath|first=Nagarjun|date=|website=India Today|language=en|url-status=live|archive-url=https://web.archive.org/web/20200312205846/https://www.indiatoday.in/india/story/first-coronavirus-death-in-india-karnataka-man-1654953-2020-03-12|archive-date=12 March 2020|access-date=2020-03-12}}</ref>ആസാമിലെ ആദ്യത്തെ പോസിറ്റീവ് കേസ് മാർച്ച് 31 ന് കരിംഗഞ്ചിൽ നിന്നുള്ള 53 വയസ്സുകാരനെ സ്ഥിരീകരിച്ചു. ദില്ലിയിലെ നിസാമുദ്ദീൻ സമ്മേളനത്തിൽ പങ്കെടുത്ത 347 പേർ ഇപ്പോൾ ആസാമിലും മറ്റുള്ളവർ ഇന്ത്യയിലെ വിവിധ സ്ഥലങ്ങളിലുമാണ്. ആസാം ആരോഗ്യമന്ത്രി ഹിമന്ത ബിശ്വ ശർമ്മയുടെ അഭിപ്രായത്തിൽ ഏപ്രിൽ 4 വരെ 26 പോസിറ്റീവ് കേസുകൾ സ്ഥിരീകരിച്ചു.<ref>{{Cite web|url=https://twitter.com/himantabiswa/status/1246495036302213120|title=Alert ~ one more #Covid_19 positive case from Cachar District has been confirmed, taking the total number in Assam to 26. This patient is also related to #NizamuddinMarkaz event in Delhi. Update at 11.15pm / April 4|last=Sarma|first=Himanta Biswa|date=2020-04-04|website=@himantabiswa|language=en|access-date=2020-04-05|archive-url=https://web.archive.org/web/20200405171618/https://twitter.com/himantabiswa/status/1246495036302213120|archive-date=5 April 2020|url-status=live}}</ref>26 കേസുകളിൽ ഒരെണ്ണമൊഴികെ എല്ലാം പഴയ ദില്ലിയിലെ നിസാമുദ്ദീൻ മർകാസിലെ തബ്ലീഗി ജമാഅത്ത് കാങ്ഗ്രഗേഷനുമായി ബന്ധപ്പെട്ടതാണ്.<ref>{{Cite web|url=https://www.indiatoday.in/india/story/another-tests-positive-for-coronavirus-in-assam-total-rises-to-25-1663246-2020-04-04|title=Another tests positive for coronavirus in Assam, total rises to 25|website=India Today|language=en|access-date=2020-04-05}}</ref> ദില്ലിയിൽ 152 പുതിയ കോവിഡ് -19 കേസുകൾ സ്ഥിരീകരിച്ചു, ഇതിൽ 53 പേർ നിസാമുദ്ദീനിൽ സമ്മേളനത്തിൽ പങ്കെടുത്തിരുന്നു. കൊറോണ വൈറസ് വ്യാപനം നിയന്ത്രിക്കുന്നതിന് ഏർപ്പെടുത്തിയ ലോക്ക്ഡൗൺ സമയത്ത് സർക്കാർ ഉത്തരവുകൾ ലംഘിച്ചതിന് 655-ാം വകുപ്പ് പ്രകാരം 4053 പേരെ കസ്റ്റഡിയിലെടുത്തു. ഒരു ഡോക്ടറിന് പോസിറ്റീവ് കൊറോണ വൈറസ് സ്ഥിരീകരിച്ചതിനെ തുടർന്ന് ദില്ലി സർക്കാർ നടത്തുന്ന ആശുപത്രി ഏപ്രിൽ 1 ന് അടച്ചു. ലോക്ക്ഡൗൺ സമയത്ത് അലഞ്ഞുതിരിയുന്ന മൃഗങ്ങൾക്ക് ഭക്ഷണം നൽകാൻ ഒഡീഷ സർക്കാർ 54 ലക്ഷം രൂപ അനുവദിച്ചു. ഇന്ത്യയിൽ സ്ഥിരീകരിച്ച കൊറോണ വൈറസ് കേസുകളുടെ എണ്ണം 11,933 ആയി ഉയർന്നു. 1344 എണ്ണം (1 പ്രവാസം കേസ് ഉൾപ്പെടെ) സുഖംപ്രാപിച്ചു. 2020 ഏപ്രിൽ 15 വരെ 392 പേർ മരിച്ചു.<ref>{{Cite web|url=https://www.mohfw.gov.in/|title=Home - Ministry of Health and Family Welfare - GOI|website=mohfw.gov.in|language=en|access-date=2020-04-15|archive-url=https://web.archive.org/web/20200130131023/https://mohfw.gov.in/|archive-date=30 January 2020|url-status=live}}</ref> മാർച്ച് 24 ന് പ്രധാനമന്ത്രി 21 ദിവസത്തേക്ക് രാജ്യവ്യാപകമായി ലോക്ക്ഡൗണിന് ഉത്തരവിട്ടു. ഇത് ഇന്ത്യയിലെ 1.35 ബില്യൺ ജനങ്ങളെ ബാധിച്ചു.<ref>{{Cite news|last=Ellis-Petersen|first=Hannah|url=https://www.theguardian.com/world/2020/mar/24/indias-13bn-population-locked-down-to-beat-coronavirus|title=India's 1.3bn population locked down to beat coronavirus|date=2020-03-24|work=The Guardian|access-date=2020-03-25|language=en-GB|issn=0261-3077|archive-url=https://web.archive.org/web/20200325094320/https://www.theguardian.com/world/2020/mar/24/indias-13bn-population-locked-down-to-beat-coronavirus|archive-date=25 March 2020|url-status=live}}</ref><ref>{{Cite news|last=Ellis-Petersen|first=Hannah|url=https://www.theguardian.com/world/2020/mar/25/overcome-by-anxiety-india-in-lockdown-many-can-ill-afford|title=Overcome by anxiety: Indians in lockdown many can ill afford|date=2020-03-25|work=The Guardian|access-date=2020-03-25|url-status=live|language=en-GB|issn=0261-3077|archive-url=https://web.archive.org/web/20200325193249/https://www.theguardian.com/world/2020/mar/25/overcome-by-anxiety-india-in-lockdown-many-can-ill-afford|archive-date=25 March 2020}}</ref>ഏപ്രിൽ 5 ഞായറാഴ്ച, കൊറോണ വൈറസിനെതിരെ പോരാടുന്നതിലും ലോക്ക് ഡൗണിനെ പിന്തുണയ്ക്കുന്നതിലും രാത്രി 9 മണിക്ക് 9 മിനിട്ടുനേരം അവരവരുടെ വീടുകളിലെ എല്ലാ ലൈറ്റുകളും സ്വിച്ച് ഓഫ് ചെയ്ത് വിളക്കുകൾ, ടോർച്ചുകൾ, മെഴുകുതിരികൾ അല്ലെങ്കിൽ മൊബൈൽ ഫോണിന്റെ ഫ്ലാഷ്ലൈറ്റുകൾ ഉപയോഗിച്ചുകൊണ്ട് വീടിന്റെ ബാൽക്കണിയിൽ ഇറങ്ങി ഒരു കൂട്ടായ മനോഭാവം പ്രകടിപ്പിക്കാൻ എല്ലാ ഇന്ത്യക്കാരോടും ഇന്ത്യൻ പ്രധാനമന്ത്രി ആവശ്യപ്പെട്ടു. <ref>{{cite web |title=PM Modi asks people to light lamps, candles, torches at 9 pm this Sunday |url=https://www.livemint.com/news/india/pm-modi-shares-video-message-on-coronavirus-live-updates-11585884017838.html |website=Livemint |language=en |date=3 April 2020 |access-date=3 April 2020 |archive-url=https://web.archive.org/web/20200403083509/https://www.livemint.com/news/india/pm-modi-shares-video-message-on-coronavirus-live-updates-11585884017838.html |archive-date=3 April 2020 |url-status=live }}</ref> === ഇന്തോനേഷ്യ === [[File:COVID-19 Outbreak Cases in Indonesia (Density).svg|thumb|upright=1.0|right|Confirmed COVID-19 cases by province as of 29 April {{legend|#F8EAD3|1–9 confirmed cases}} {{legend|#F2A88D|10–99 confirmed cases}} {{legend|#E36654|100–499 confirmed cases}} {{legend|#C80200|500–999 confirmed cases}} {{legend|#800000|≥1,000 confirmed cases}}<!-- {{legend|#410000|≥5,000 confirmed cases}}-->]] {{Main|2020 coronavirus pandemic in Indonesia}} രാജ്യത്തെ ആദ്യത്തെ രണ്ട് കേസുകൾ മാർച്ച് 2 ന് സ്ഥിരീകരിച്ചു.<ref>{{cite web|url=https://www.straitstimes.com/asia/se-asia/indonesia-confirms-two-coronavirus-cases-president|title=Mother and daughter test positive for coronavirus in Indonesia, first confirmed cases in the country|author=Linda Yulisman|date=2020-03-02|website=The Straits Times|language=en|access-date=2020-03-20}}</ref>ഏപ്രിൽ 29 വരെ 9,771 കേസുകളും 784 മരണങ്ങളും 1,391 വീണ്ടെടുക്കലുകളും സ്ഥിരീകരിച്ചിട്ടുണ്ട്.<ref name="InaCOVID-19">{{cite web|url=https://covid19.go.id/peta-sebaran |title=Peta Sebaran|access-date=29 April 2020|publisher=[[Coronavirus Disease Mitigation Acceleration Task Force]]|language=id}}</ref>ഏപ്രിൽ 9 ആയപ്പോഴേക്കും പകർച്ചവ്യാധി എല്ലാ പ്രവിശ്യകളിലേക്കും വ്യാപിച്ചു. സിംഗപ്പൂരിന് പിന്നിൽ തെക്കുകിഴക്കൻ ഏഷ്യയിൽ ഏറ്റവും കൂടുതൽ ബാധിക്കപ്പെട്ട രണ്ടാമത്തെ രാജ്യമാണ് ഇന്തോനേഷ്യ. രാജ്യവ്യാപകമായി ലോക്ക്ഡൗൺ നടപ്പാക്കുന്നതിനുപകരം, ചില പ്രദേശങ്ങളിൽ ചില ചെറുകിട ബിസിനസുകാരെയും ദൈനംദിന തൊഴിലാളികളെയും സാമ്പത്തികമായി പ്രശ്നമുണ്ടാകാതിരിക്കാൻ വലിയ തോതിലുള്ള സാമൂഹിക നിയന്ത്രണങ്ങൾ (ഇന്തോനേഷ്യൻ: പെംബാറ്റാസൻ സോസിയൽ ബെർസ്‌കല ബെസാർ, ചുരുക്കത്തിൽ പിഎസ്ബിബി) സർക്കാർ അംഗീകരിച്ചു. === ഇറാൻ === {{Main|2020 coronavirus pandemic in Iran}} 2020 ഫെബ്രുവരി 19 ന് [[ക്വോം|ക്വോമിൽ]] SARS-CoV-2 അണുബാധ ഉണ്ടെന്ന് [[ഇറാൻ]] സ്ഥിരീകരിച്ചു. <ref name="NYT_Iran_19Feb_first2">{{Cite news|url=https://www.nytimes.com/aponline/2020/02/19/world/middleeast/ap-ml-china-outbreak-iran.html|newspaper=The New York Times|title=Iran Reports Its First 2 Cases of the New Coronavirus|access-date=19 February 2020|archiveurl=https://web.archive.org/web/20200219221355/https://www.nytimes.com/aponline/2020/02/19/world/middleeast/ap-ml-china-outbreak-iran.html|archivedate=19 February 2020|url-status=live|date=19 February 2020}}</ref>ഇരുവരും മരിച്ചുവെന്ന് [[Ministry of Health and Medical Education|ആരോഗ്യ-മെഡിക്കൽ വിദ്യാഭ്യാസ മന്ത്രാലയം]] അന്നുതന്നെ വ്യക്തമാക്കി.<ref name="CNBC_Iran_first2deaths">{{cite web|url=https://www.cnbc.com/2020/02/19/two-iranians-die-after-testing-positive-for-coronavirus.html|publisher=CNBC|title=Two Iranians die after testing positive for coronavirus|access-date=19 February 2020|archive-url=https://web.archive.org/web/20200219182248/https://www.cnbc.com/2020/02/19/two-iranians-die-after-testing-positive-for-coronavirus.html|archive-date=19 February 2020|url-status=live}}</ref> ഫെബ്രുവരി 21 ആയപ്പോഴേക്കും മൊത്തം 18 പേർക്ക് SARS-CoV-2 അണുബാധയുണ്ടെന്ന് സ്ഥിരീകരിച്ചു <ref>{{Cite news|url=https://www.reuters.com/article/china-health-iran-idUSC6N2A401N|title=Three test positive for coronavirus in Iran – health ministry official|date=20 February 2020|agency=Reuters|access-date=20 February 2020|archive-url=https://web.archive.org/web/20200220095613/https://www.reuters.com/article/china-health-iran-idUSC6N2A401N|archive-date=20 February 2020|url-status=live}}</ref> കൂടാതെ നാല് COVID-19 മരണങ്ങളും സംഭവിച്ചു.<ref name="CNBC_Iran_first2deaths"/><ref>{{Cite news|url=https://www.reuters.com/article/china-health-iran/iran-confirms-13-more-coronavirus-cases-two-deaths-health-ministry-idUSD5N27F006|title=Iran confirms 13 more coronavirus cases, two deaths – Health Ministry|date=21 February 2020|agency=Reuters|access-date=21 February 2020|archive-url=https://web.archive.org/web/20200327231923/https://www.reuters.com/article/china-health-iran/iran-confirms-13-more-coronavirus-cases-two-deaths-health-ministry-idUSD5N27F006|archive-date=27 March 2020|url-status=live}}</ref>ഫെബ്രുവരി 24 ന് ആരോഗ്യ-മെഡിക്കൽ വിദ്യാഭ്യാസ മന്ത്രാലയത്തിന്റെ കണക്കനുസരിച്ച് ഇറാനിൽ ആകെ 64 SARS-CoV-2 അണുബാധകളിൽ പന്ത്രണ്ട് COVID-19 മരണങ്ങൾ സംഭവിച്ചു. <ref>{{cite web|url=https://www.aljazeera.com/news/2020/02/raises-alarm-virus-spreads-parts-middle-east-europe-200224173916660.html|title=WHO raises alarm as virus spreads in parts of Middle East, Europe|last=|first=|date=24 February 2020|website=www.aljazeera.com|url-status=live|archive-url=|archive-date=|access-date=24 February 2020}}</ref><ref>{{Cite news|last=Chulov|first=Martin|url=https://www.theguardian.com/world/2020/feb/25/coronavirus-middle-iran-denies-cover-up-qom-refugees|title=Coronavirus fears grip Middle East as Iran denies cover-up|date=25 February 2020|work=The Guardian|access-date=25 February 2020|url-status=live|last2=Rasool|first2=Mohammed|language=en-GB|issn=0261-3077}}</ref> ഫെബ്രുവരി 25 ന് ഇറാൻ ഉപ ആരോഗ്യമന്ത്രി ഇറാജ് ഹരിർച്ചിക്ക് COVID-19 പോസിറ്റീവ് ആണെന്ന് പരിശോധനയിൽ കണ്ടെത്തി. പത്രസമ്മേളനത്തിൽ അണുബാധയുടെ ചില ലക്ഷണങ്ങൾ കാണിച്ചിരുന്നു.<ref>{{cite web|url=https://www.fastcompany.com/90467840/irans-deputy-health-minister-in-charge-of-coronavirus-briefings-has-caught-the-virus-himself|title=Iran's deputy health minister in charge of coronavirus briefings has caught the virus himself|last=Grothaus|first=Michael|date=25 February 2020|website=Fast Company|language=en-US|access-date=25 February 2020}}</ref>മാർച്ച് 3 ന്, ഇറാനിൽ ഔദ്യോഗികമായി മരണമടഞ്ഞവരുടെ എണ്ണം 77 ആയി ഉയർന്നു. ഇറ്റലിക്ക് ശേഷം ചൈനയ്ക്ക് പുറത്ത് രേഖപ്പെടുത്തിയ ഏറ്റവും ഉയർന്ന രണ്ടാമത്തെ മരണമാണിത്. ഇറാൻ സർക്കാറിന്റെ സെൻസർഷിപ്പും ഒടുവിൽ വൈറസ് ബാധയെ തെറ്റായി കൈകാര്യം ചെയ്തതും മൂലം മരണസംഖ്യ 1,200 വരെ ഉയർന്നതായി വിശ്വസിക്കപ്പെടുന്നു.<ref>{{cite web|url=https://www.alaraby.co.uk/english/news/2020/3/3/coronavirus-disrupts-wikipedia-in-iran-after-senior-officials-death|title=Coronavirus disrupts Wikipedia in Iran after senior official's shock death|first=The New Arab &|last=agencies|website=alaraby|access-date=4 March 2020|archive-url=https://web.archive.org/web/20200304054724/https://www.alaraby.co.uk/english/news/2020/3/3/coronavirus-disrupts-wikipedia-in-iran-after-senior-officials-death|archive-date=4 March 2020|url-status=live}}</ref><ref>{{cite web|url=https://www.nbcnews.com/health/health-news/why-iran-s-reported-mortality-rate-coronavirus-higher-other-countries-n1142646|title=Iran's high reported mortality rate for coronavirus raises questions|last=De Luce|first=Dan|date=28 February 2020|website=NBC News|language=en|url-status=live|archive-url=https://web.archive.org/web/20200228132233/https://www.nbcnews.com/health/health-news/why-iran-s-reported-mortality-rate-coronavirus-higher-other-countries-n1142646|archive-date=28 February 2020|access-date=28 February 2020}}</ref><ref>{{Cite news|url=https://www.bbc.com/news/world-middle-east-51673053|title=Coronavirus kills 210 in Iran - hospital sources|date=28 February 2020|work=BBC News|access-date=29 February 2020|language=en-GB|archive-url=https://web.archive.org/web/20200229151242/https://www.bbc.com/news/world-middle-east-51673053|archive-date=29 February 2020|url-status=live}}</ref><ref>{{Cite news|last=Henley|first=Jon|url=https://www.theguardian.com/world/2020/mar/03/iran-steps-up-coronavirus-efforts-as-23-mps-said-to-be-infected|title=Coronavirus: Iran steps up efforts as 23 MPs said to be infected|date=3 March 2020|work=The Guardian|access-date=3 March 2020|language=en-GB|issn=0261-3077|archive-url=https://web.archive.org/web/20200304031109/https://www.theguardian.com/world/2020/mar/03/iran-steps-up-coronavirus-efforts-as-23-mps-said-to-be-infected|archive-date=4 March 2020|url-status=live}}</ref> പശ്ചിമേഷ്യയിൽ നിലവിൽ ഏറ്റവും കൂടുതൽ മരണങ്ങൾ ഇറാനിലാണ്. [[ചൈന]], [[ദക്ഷിണ കൊറിയ]], [[ഇറ്റലി]] എന്നിവയേക്കാൾ ഇറാൻ മുന്നിട്ടുനില്ക്കുന്നു. മാർച്ച് 26 ന് ഇറാനിൽ മരിച്ചവരുടെ എണ്ണം 2,234 ആയി. 29,000 കേസുകൾ റിപ്പോർട്ട് ചെയ്യപ്പെടുന്നു. നഗരങ്ങൾ തമ്മിലുള്ള ഗതാഗതവും പൊതുയോഗങ്ങളും നിരോധിച്ചിരിക്കുന്നു. പൊതു പാർക്കുകൾ അടച്ചിരിക്കുന്നു.<ref name="USAID">[https://news.yahoo.com/iraq-lebanon-extend-government-restrictions-132113994.html Curfews extended as USAID declares aid suspension in Yemen] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20200326212935/https://news.yahoo.com/iraq-lebanon-extend-government-restrictions-132113994.html |date=26 March 2020 }} by SARAH EL DEEB and MAGGIE MICHAEL, AP, 26 Mar 2020</ref> === ഇറാഖ് === {{Main|2020 coronavirus pandemic in Iraq}} ഫെബ്രുവരി 22 നാണ് രാജ്യത്ത് ആദ്യത്തെ കേസ് സ്ഥിരീകരിച്ചത്. ഏപ്രിൽ 23 വരെ 1,631 കേസുകളും 83 മരണങ്ങളും സ്ഥിരീകരിച്ചു.<ref>{{cite web|url=https://www.aa.com.tr/en/health/iraq-confirms-7th-coronavirus-death/1759838|title=Iraq confirms 7th coronavirus death|website=www.aa.com.tr|access-date=9 March 2020|archive-url=https://web.archive.org/web/20200310165515/https://www.aa.com.tr/en/health/iraq-confirms-7th-coronavirus-death/1759838|archive-date=10 March 2020|url-status=live}}</ref> === ഇസ്രായേൽ === {{Main|2020 coronavirus pandemic in Israel}} ഇസ്രായേൽ ഫെബ്രുവരി 21 ന് COVID-19 ന്റെ ആദ്യ കേസ് സ്ഥിരീകരിച്ചു.<ref>{{cite web|url=https://www.timesofisrael.com/israel-confirms-first-coronavirus-case-as-cruise-ship-returnee-diagnosed/|title=Israel confirms first coronavirus case as cruise ship returnee diagnosed|website=The Times of Israel|date=21 February 2020|access-date=21 February 2020|archive-url=https://web.archive.org/web/20200221131453/https://www.timesofisrael.com/israel-confirms-first-coronavirus-case-as-cruise-ship-returnee-diagnosed/|archive-date=21 February 2020|url-status=live}}</ref> മാർച്ച് 15 വരെ 200 കേസുകൾ സ്ഥിരീകരിച്ചു.<ref>{{cite web |title=Netanyahu Announces Emergency Steps, Bans Crowds of More Than 100 as Coronavirus Cases Hit 97 |url=https://www.haaretz.com/israel-news/.premium-israel-25-more-coronavirus-new-regulations-toronto-synagogue-closes-aipac-positive-1.8660231 |website=Haaretz News |accessdate=11 March 2020 |archive-url=https://web.archive.org/web/20200311140633/https://www.haaretz.com/israel-news/.premium-israel-25-more-coronavirus-new-regulations-toronto-synagogue-closes-aipac-positive-1.8660231 |archive-date=11 March 2020 |url-status=live }}</ref> മാർച്ച് 20 ന്, ഇസ്രായേലിൽ ആദ്യമായി സ്ഥിരീകരിച്ച മരണം റിപ്പോർട്ട് ചെയ്യപ്പെട്ടു.<ref>{{cite web |title=Israel sees first coronavirus fatality |url=https://www.ynetnews.com/article/JBWASTKZ9 |publisher=ynet |access-date=21 March 2020 |archive-url=https://web.archive.org/web/20200321161648/https://www.ynetnews.com/article/JBWASTKZ9 |archive-date=21 March 2020 |url-status=live }}</ref> === ജപ്പാൻ === {{Main|2020 coronavirus pandemic in Japan}} {{see also|2020 coronavirus pandemic on cruise ships}} ആദ്യത്തെ കേസ് 30 കാരനായ ചൈനീസ് പൗരനിൽ സ്ഥിരീകരിച്ചു. മുമ്പ് വുഹാനിലേക്ക് പോയ അദ്ദേഹത്തിന് ജനുവരി 3 ന് പനി പിടിപെട്ടു. ജനുവരി 6 ന് ജപ്പാനിലേക്ക് മടങ്ങി. ടോക്കിയോ: മന്ത്രാലയ ഡാറ്റയും മാധ്യമ റിപ്പോർട്ടുകളും അടിസ്ഥാനമാക്കി റോയിട്ടേഴ്‌സ് കണക്കുകൂട്ടൽ പ്രകാരം ജപ്പാനിലെ കൊറോണ വൈറസ് അണുബാധ ചൊവ്വാഴ്ച 2,000 കേസിനുമുകളിലെത്തി. ടോക്കിയോയുടെ കിഴക്കുഭാഗത്തുള്ള ചിബ പ്രിഫെക്ചറിലെ വികലാംഗർക്കായുള്ള ഒരു കേന്ദ്രത്തിൽ ചൊവ്വാഴ്ച ഏഴ് അണുബാധകൾ കൂടി കണ്ടെത്തി. ഇത് 93 ആയതായി ക്യോഡോ ന്യൂസ് റിപ്പോർട്ട് ചെയ്തു. പ്രതിദിനം 7,500 പേരെ പരിശോധിക്കാനുള്ള ശേഷിയുള്ള ജപ്പാനിൽ COVID19 രോഗികളിൽ ഒരു ഭാഗം ([[Asymptomatic carrier|അസിംപ്റ്റോമാറ്റിക് കാരിയർ]] ഉൾപ്പെടെ) പരിശോധന നടത്തിയതായി [[ന്യൂയോർക്ക് ടൈംസ്]] റിപ്പോർട്ട് ചെയ്തു. ജപ്പാന്റെ അവസ്ഥ ദക്ഷിണ കൊറിയയുമായി താരതമ്യം ചെയ്യുമ്പോൾ 2020 മാർച്ച് 26 വരെ 360,000 ദക്ഷിണ കൊറിയക്കാരെ പരിശോധന നടത്തി. വളരെ വൈകും വരെ കാര്യങ്ങൾ എങ്ങനെ മോശമായി തീരുന്നുവെന്ന് ജപ്പാൻ മനസ്സിലാക്കില്ലെന്ന് കൊളംബിയ യൂണിവേഴ്‌സിറ്റി പ്രൊഫസർ ജെഫ്രി ഷാമൻ അഭിപ്രായപ്പെട്ടു.<ref>[https://www.nytimes.com/2020/03/26/world/asia/japan-coronavirus.html Japan’s Virus Success Has Puzzled the World. Is Its Luck Running Out?] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20200402155022/https://www.nytimes.com/2020/03/26/world/asia/japan-coronavirus.html |date=2 April 2020 }} M. Rich & H. Ueno, New York Times, 25 March 2020</ref> === ജോർദാൻ === {{main|2020 coronavirus pandemic in Jordan}} മാർച്ച് 2 ന് രാജ്യത്തെ ആദ്യത്തെ കേസ് സ്ഥിരീകരിച്ചു. <ref name="jordan.1">{{cite web |url=http://petra.gov.jo/Include/InnerPage.jsp?ID=129088&lang=ar&name=news |title=وكالة الانباء الاردنية |publisher=Petra.gov.jo |date= |accessdate=2020-03-14 |archive-url=https://web.archive.org/web/20200312224135/https://petra.gov.jo/Include/InnerPage.jsp?ID=129088&lang=ar&name=news |archive-date=12 March 2020 |url-status=live }}</ref><ref>{{cite web|url=https://mobile.twitter.com/PrimeMinistry/status/1234464053604605952|title=Twitter|website=mobile.twitter.com|access-date=2 March 2020|archive-url=https://web.archive.org/web/20200312192858/https://mobile.twitter.com/PrimeMinistry/status/1234464053604605952|archive-date=12 March 2020|url-status=live}}</ref>മാർച്ച് 26 ന് ജോർദാനിൽ 212 അണുബാധകൾ സ്ഥിരീകരിച്ചു. രാത്രി കർഫ്യൂ അനുസരിക്കാത്ത ആർക്കും 500 ദിനാർ വരെ (ഏകദേശം $ 700) പിഴ ഈടാക്കി. പ്രദേശത്ത് 26 കേസുകൾ രേഖപ്പെടുത്തിയതിനെത്തുടർന്ന് സർക്കാർ [[Irbid|ഇർബിഡിനെ]] ക്വാറന്റൈന് വിധേയമാക്കി.<ref name=USAID/> === കസാക്കിസ്ഥാൻ === {{Main|2020 coronavirus pandemic in Kazakhstan}} മാർച്ച് 13 ന് രാജ്യത്തെ ആദ്യത്തെ രണ്ട് കേസുകൾ സ്ഥിരീകരിച്ചു. ഏപ്രിൽ 23 ലെ കണക്കനുസരിച്ച് 1,091 കേസുകൾ സ്ഥിരീകരിച്ചു.<ref>{{cite web|url=https://coronavirus-updates.live/country/kazakhstan|title=Kazakhstan Coronavirus Updates (LIVE) - 28 New Cases (COVID-19 Outbreak)|website=Coronavirus (COVID19) Updates Live|accessdate=26 March 2020|archive-url=https://web.archive.org/web/20200323170505/https://coronavirus-updates.live/country/kazakhstan|archive-date=23 March 2020|url-status=live}}</ref> === കുവൈറ്റ് === {{Main|കുവൈറ്റിലെ കൊറോണ വൈറസ് ബാധ 2020}} രാജ്യത്ത് ആദ്യത്തെ കേസ് ഫെബ്രുവരി 24 ന് സ്ഥിരീകരിച്ചു. അവിടത്തെ വലിയ ഇന്ത്യൻ സമൂഹത്തിന്റെ സംഭാവനയെ കുവൈറ്റ് സംസ്ഥാനം വളരെയധികം വിലമതിക്കുന്നുവെന്നും നിലവിലെ സാഹചര്യത്തിൽ അവരുടെ സുരക്ഷയും ക്ഷേമവും ഉറപ്പാക്കുന്നത് തുടരുമെന്നും കുവൈറ്റ് പ്രധാനമന്ത്രി ഊന്നിപ്പറഞ്ഞു. ഉറപ്പുനൽകിയതിന് നന്ദി, അഭിനന്ദനങ്ങൾ എന്നിവ മോദി പ്രകടിപ്പിച്ചു. ഇപ്പോൾ നടക്കുന്ന COVID-19 പാൻഡെമിക്കിന്റെ ആഭ്യന്തര, അന്തർദേശീയ വശങ്ങളെക്കുറിച്ച് ഇരു നേതാക്കളും ചർച്ച ചെയ്തു. === കിർഗിസ്ഥാൻ === {{Main|2020 coronavirus pandemic in Kyrgyzstan}} മാർച്ച് 18 ന് രാജ്യത്തെ ആദ്യത്തെ മൂന്ന് കേസുകൾ സ്ഥിരീകരിച്ചു. <ref name="kyrgistan">{{cite news|url=https://www.thejakartapost.com/news/2020/03/18/coronavirus-reaches-kyrgyzstan-via-saudi-arabia.html|title=Coronavirus reaches Kyrgyzstan, via Saudi Arabia|publisher=TheJakartaPost|date=18 March 2020|accessdate=18 March 2020|last1=|first1=|archive-url=https://web.archive.org/web/20200321193344/https://www.thejakartapost.com/news/2020/03/18/coronavirus-reaches-kyrgyzstan-via-saudi-arabia.html|archive-date=21 March 2020|url-status=live}}</ref>കിർഗിസ്ഥാൻ ആദ്യത്തെ മൂന്ന് കൊറോണ വൈറസ് കേസുകൾ സ്ഥിരീകരിച്ചതായി ആരോഗ്യമന്ത്രി കോസ്മോസ്ബെക്ക് ചോൽ‌പോൺ‌ബയേവ് പറഞ്ഞു. സൗദി അറേബ്യയിൽ നിന്ന് എത്തിയ ശേഷം മൂന്ന് കിർഗിസ് പൗരന്മാർ പോസിറ്റീവ് ആണെന്ന് പരിശോധനയിൽ കണ്ടെത്തി. === ലാവോസ് === {{Main|2020 coronavirus pandemic in Laos}} ഏപ്രിൽ 23 വരെ 19 കേസുകൾ ലാവോസിൽ സ്ഥിരീകരിച്ചു.<ref>{{cite news|url=https://www.jpost.com/Breaking-News/Laos-records-first-two-coronavirus-cases-Thai-Media-622110|title=Laos records first two coronavirus cases - Thai Media|date=24 March 2020|access-date=24 March 2020|archive-url=https://web.archive.org/web/20200324090150/https://www.jpost.com/Breaking-News/Laos-records-first-two-coronavirus-cases-Thai-Media-622110|archive-date=24 March 2020|url-status=live}}</ref><ref>{{cite news|url=https://laotiantimes.com/2020/03/24/laos-confirms-first-covid-19-cases/|title=Laos Confirms First Covid-19 Cases|date=24 March 2020|access-date=24 March 2020|archive-url=https://web.archive.org/web/20200324141831/https://laotiantimes.com/2020/03/24/laos-confirms-first-covid-19-cases/|archive-date=24 March 2020|url-status=live}}</ref> === ലെബനൻ === {{Main|2020 coronavirus pandemic in Lebanon}} ലെബനൻ 2020 ഫെബ്രുവരി 21 ന് [[ക്വോം|ക്വോമിൽ]] നിന്ന് യാത്ര ചെയ്ത 45 കാരിയായ COVID-19 ന്റെ ആദ്യ കേസ് സ്ഥിരീകരിച്ചു. ഇറാൻ SARS-CoV-2 പരിശോധന നടത്തുകയും പോസിറ്റീവ് എന്ന് കണ്ടെത്തിയതിനെ തുടർന്ന് ബെയ്റൂട്ടിലെ ഒരു ആശുപത്രിയിലേക്ക് മാറ്റുകയും ചെയ്തു.<ref>{{cite web|url=https://arab.news/9byac|title=Lebanon confirms first coronavirus case as death toll hits 4 in Iran|date=21 February 2020|website=Arab News |access-date=21 February 2020}}</ref> മാർച്ച് 25 വരെ 386 കേസുകളും ഒമ്പത് മരണങ്ങളും ലെബനനിൽ ഉണ്ടായിരുന്നു. ഏപ്രിൽ 12 വരെ ലോക്ക്ഡൗൺ ആരംഭിച്ചു. മരുന്ന് കടകളും സൂപ്പർമാർക്കറ്റുകളും പോലുള്ള അവശ്യ സേവനങ്ങൾ രാത്രിയിൽ അടച്ചിരിക്കണം.<ref name=USAID/> COVID-19 അണുബാധകളുടെ എണ്ണം മാറ്റമില്ലാതെ 333 ആയി തുടരുന്നതായി എൻ‌എൻ‌എ പറഞ്ഞു. അതേസമയം, വർദ്ധിച്ച കൊറോണ വൈറസ് അണുബാധ ചൂണ്ടിക്കാട്ടി ഏപ്രിൽ 13 വരെ കർഫ്യൂ നീട്ടാൻ മന്ത്രിസഭ തീരുമാനിച്ചു. === മക്കാവു === {{Main|2020 coronavirus pandemic in Macau}} മക്കാവിലെ ആദ്യത്തെ കേസ് ജനുവരി 22 ന് സ്ഥിരീകരിച്ചു. === മലേഷ്യ === {{Main|2020 coronavirus pandemic in Malaysia}} അയൽരാജ്യമായ സിംഗപ്പൂരിലെ രോഗബാധിതനുമായി സമ്പർക്കം പുലർത്തിയതിനെ തുടർന്ന് ജനുവരി 24 ന് എട്ട് ചൈനീസ് പൗരന്മാരെ [[ജോഹർ ബാഹ്രു|ജോഹർ ബഹ്രു]]വിലെ ഒരു ഹോട്ടലിൽ ക്വാറന്റൈനിൽ പാർപ്പിച്ചു.<ref>{{cite web|url=https://www.thestar.com.my/news/nation/2020/01/24/wuhan-virus-eight-in-isolation-in-jb-after-coming-into-contact-with-singapore-victim|title=Wuhan virus: Eight in isolation in JB after coming into contact with Singapore victim|last=Loh|first=Ivan|work=The Star|date=24 January 2020|accessdate=24 January 2020|archiveurl=https://web.archive.org/web/20200217122625/https://www.thestar.com.my/news/nation/2020/01/24/wuhan-virus-eight-in-isolation-in-jb-after-coming-into-contact-with-singapore-victim|archivedate=17 February 2020|url-status=live}}</ref>വൈറസ് പരിശോധന നെഗറ്റീവ് ആണെന്ന് നേരത്തെ റിപ്പോർട്ടുകൾ ഉണ്ടായിരുന്നിട്ടും, <ref>{{cite news|url=https://www.malaymail.com/news/malaysia/2020/01/24/johor-baru-eight-chinese-tourists-show-no-coronavirus-symptoms/1831224|title=Eight Chinese tourists show no coronavirus symptoms in Johor Baru|agency=Bernama|work=The Malay Mail|date=24 January 2020|accessdate=24 January 2020|archiveurl=https://web.archive.org/web/20200217122850/https://www.malaymail.com/news/malaysia/2020/01/24/johor-baru-eight-chinese-tourists-show-no-coronavirus-symptoms/1831224|archivedate=17 February 2020|url-status=live}}</ref> ഇതിൽ മൂന്ന് പേർക്ക് ജനുവരി 25 ന് രോഗം ബാധിച്ചതായി സ്ഥിരീകരിച്ചു. <ref>{{cite web|url=https://www.nst.com.my/news/nation/2020/01/559563/breaking-3-coronavirus-cases-confirmed-johor-baru|title=[Breaking] 3 coronavirus cases confirmed in Johor Baru|work=New Straits Times|date=25 January 2020|accessdate=25 January 2020|archiveurl=https://web.archive.org/web/20200217123316/https://www.nst.com.my/news/nation/2020/01/559563/breaking-3-coronavirus-cases-confirmed-johor-baru|archivedate=17 February 2020|url-status=live}}</ref><ref>{{cite web|url=https://www.theborneopost.com/2020/01/25/first-coronavirus-cases-in-malaysia-3-chinese-nationals-confirmed-infected-quarantined-in-sungai-buloh-hospital/|title=First coronavirus cases in Malaysia: 3 Chinese nationals confirmed infected, quarantined in Sungai Buloh Hospital|work=Borneo Post|date=25 January 2020|accessdate=26 January 2020|archiveurl=https://web.archive.org/web/20200126083703/https://www.theborneopost.com/2020/01/25/first-coronavirus-cases-in-malaysia-3-chinese-nationals-confirmed-infected-quarantined-in-sungai-buloh-hospital/|archivedate=26 January 2020|url-status=live}}</ref> ഫെബ്രുവരി 16 ന്, വൈറസ് ബാധിച്ച 15-ാമത്തെ രോഗിയായ ഒരു ചൈനീസ് വനിതക്ക് പൂർണമായും സുഖം പ്രാപിച്ചു. [[മലേഷ്യ]]യിലെ വൈറസ് ബാധിച്ച് സുഖംപ്രാപിച്ച എട്ടാമത്തെ രോഗിയായി.<ref>{{cite web|url=https://www.malaymail.com/news/malaysia/2020/02/16/dpm-one-more-cured-of-covid-19-no-new-infection-today/1838007|title=DPM: One more cured of Covid-19, no new infection today|last=Tee|first=Kenneth|work=The Malay Mail|date=16 February 2020|accessdate=16 February 2020|archiveurl=https://web.archive.org/web/20200216111534/https://www.malaymail.com/news/malaysia/2020/02/16/dpm-one-more-cured-of-covid-19-no-new-infection-today/1838007|archivedate=16 February 2020|url-status=live}}</ref>അടുത്ത ദിവസം, ആദ്യം രോഗം ബാധിച്ച മലേഷ്യനും സുഖം പ്രാപിച്ചു. വൈറസ് ബാധിച്ച് സുഖംപ്രാപിച്ച ഒൻപതാമത്തെ രോഗിയായി.<ref>{{cite web|url=https://www.nst.com.my/news/nation/2020/02/566439/first-malaysian-tested-positive-covid-19-recovers-and-discharged|title=First Malaysian tested positive for Covid-19 recovers and discharged|last=Povera|first=Adib|work=New Straits Times|date=17 February 2020|accessdate=17 February 2020|archive-url=https://web.archive.org/web/20200217121951/https://www.nst.com.my/news/nation/2020/02/566439/first-malaysian-tested-positive-covid-19-recovers-and-discharged|archive-date=17 February 2020|url-status=live}}</ref> ക്വാലാലം‌പൂരിലെ ശ്രീ പെറ്റലിംഗിലെ ജമെക് പള്ളിയിൽ [[തബ്‌ലീഗ് ജമാഅത്ത്|തബ്‌ലീഗ് ജമാഅത്ത്]] നടത്തിയ സമ്മേളനത്തെത്തുടർന്ന് 2020 മാർച്ചിൽ നിരവധി തെക്കുകിഴക്കൻ ഏഷ്യൻ രാജ്യങ്ങളിൽ കേസുകളിൽ ഗണ്യമായ വർദ്ധനയുണ്ടായി.<ref name="NYT mosque" />മാർച്ച് 17 ആയപ്പോഴേക്കും മലേഷ്യയിൽ സ്ഥിരീകരിച്ച 673 കേസുകളിൽ മൂന്നിൽ രണ്ട് ഭാഗവും സംഭവവുമായി ബന്ധപ്പെട്ടതാണ്.<ref name="NYT mosque"/><ref name="ABC wonder how dangerous">{{cite web|url=https://www.abc.net.au/news/2020-03-19/coronavirus-spread-from-malaysian-event-to-multiple-countries/12066092|title=Coronavirus COVID-19 cases spiked across Asia after a mass gathering in Malaysia. This is how it caught the countries by surprise|last=Barker|first=Anne|work=ABC News|date=19 March 2020|accessdate=20 March 2020|archive-url=https://web.archive.org/web/20200319153048/https://www.abc.net.au/news/2020-03-19/coronavirus-spread-from-malaysian-event-to-multiple-countries/12066092|archive-date=19 March 2020|url-status=live}}</ref>പരിപാടിയിൽ പങ്കെടുത്ത മറ്റ് രാജ്യങ്ങളിൽ നിന്നുള്ളവർ ഉൾപ്പെടെ 620 ൽ അധികം ആളുകൾ പരിശോധനയിൽ പോസിറ്റീവ് ആണെന്ന് കണ്ടെത്തി. ഇത് തെക്ക് കിഴക്കൻ ഏഷ്യയിലെ ഏറ്റവും വലിയ വൈറസ് ബാധ കേന്ദ്രമായി മാറി. ഏപ്രിൽ 23 വരെ 95 മരണങ്ങളിൽ 5,600 കേസുകൾ സ്ഥിരീകരിച്ചിട്ടുണ്ട്.<ref>{{cite web|url=http://www.moh.gov.my/index.php/pages/view/2019-ncov-wuhan|title=Covid-19 (Maklumat Terkini)|publisher=[[Ministry of Health (Malaysia)]]}}</ref> === മാലിദ്വീപ് === {{Main|2020 coronavirus pandemic in the Maldives}} മാർച്ച് 7 ന് രാജ്യത്തെ ആദ്യത്തെ രണ്ട് കേസുകൾ സ്ഥിരീകരിച്ചു. ഏപ്രിൽ 23 വരെ മാലദ്വീപിൽ 94 സ്ഥിരീകരിച്ച കേസുകളുണ്ട്.<ref>{{Cite news|url=https://www.reuters.com/article/health-coronavirus-maldives-idUSL4N2B00AG|title=Maldives confirms first two cases of coronavirus|date=7 March 2020|work=Reuters|access-date=7 March 2020|language=en|archive-url=https://web.archive.org/web/20200308001219/https://www.reuters.com/article/health-coronavirus-maldives-idUSL4N2B00AG|archive-date=8 March 2020|url-status=live}}</ref> === മംഗോളിയ === {{Main|2020 coronavirus pandemic in Mongolia}} മാർച്ച് 10 ന് ആദ്യത്തെ കേസ് സ്ഥിരീകരിച്ചു, 57 കാരനായ ഫ്രഞ്ച് പൗരൻ മാർച്ച് 2 ന് മോസ്കോ-ഉലാൻബതർ വിമാനത്തിൽ വരികയും മാർച്ച് 7 ന് രോഗലക്ഷണങ്ങൾ കാണിക്കുകയും ചെയ്തു.<ref>{{cite web|url=https://ikon.mn/n/1tcx|title=Frenchman arriving in Mongolia reveals coronavirus|website=ikon|access-date=10 March 2020|archive-url=https://web.archive.org/web/20200314100926/https://ikon.mn/n/1tcx|archive-date=14 March 2020|url-status=live}}</ref> === മ്യാൻമർ === {{Main|2020 coronavirus pandemic in Myanmar}} മാർച്ച് 23 ന് മ്യാൻമർ ഒന്നാമത്തെയും രണ്ടാമത്തെയും COVID-19 കേസുകൾ സ്ഥിരീകരിച്ചു.<ref>{{cite web|url=http://mohs.gov.mm/Main/content/new/covid-19-%E1%80%9B-%E1%80%82-%E1%80%85-%E1%80%84-%E1%80%80-%E1%80%95-%E1%80%80-%E1%80%8A-%E1%80%9B-%E1%80%99-%E1%80%94-%E1%80%84-%E1%80%95%E1%80%90-%E1%80%9E%E1%80%80-%E1%80%9E%E1%80%90%E1%80%84-%E1%80%91-%E1%80%90-%E1%80%95-%E1%80%94-%E1%80%81-%E1%80%84-23-3-2020-11-45-pm|title=COVID-19 ရောဂါ စောင့်ကြပ်ကြည့်ရှုမှုနှင့်ပတ်သက်၍ သတင်းထုတ်ပြန်ခြင်း (23-3-2020, 11:45 PM)|website=[[Ministry of Health and Sports (Myanmar)]]|date=23 March 2020|accessdate=24 March 2020|language=my|archive-url=https://web.archive.org/web/20200325200545/http://mohs.gov.mm/Main/content/new/covid-19-%E1%80%9B-%E1%80%82-%E1%80%85-%E1%80%84-%E1%80%80-%E1%80%95-%E1%80%80-%E1%80%8A-%E1%80%9B-%E1%80%99-%E1%80%94-%E1%80%84-%E1%80%95%E1%80%90-%E1%80%9E%E1%80%80-%E1%80%9E%E1%80%90%E1%80%84-%E1%80%91-%E1%80%90-%E1%80%95-%E1%80%94-%E1%80%81-%E1%80%84-23-3-2020-11-45-pm|archive-date=25 March 2020|url-status=live}}</ref>മാർച്ച് 31 നാണ് മ്യാൻമറിന്റെ ആദ്യത്തെ കൊറോണ വൈറസ് മരണം റിപ്പോർട്ട് ചെയ്തത്. 69 കാരനായ ക്യാൻസർ ബാധിച്ചിരുന്ന ഇയാൾ വാണിജ്യ തലസ്ഥാനമായ യാങ്കോണിലെ ആശുപത്രിയിൽ വച്ച് മരിച്ചുവെന്ന് സർക്കാർ വക്താവ് പറഞ്ഞു. ഓസ്‌ട്രേലിയയിൽ വൈദ്യചികിത്സ തേടിയ അദ്ദേഹം നാട്ടിലേക്കുള്ള യാത്രാമധ്യേ സിംഗപ്പൂരിൽ തങ്ങിയതായി ആരോഗ്യ മന്ത്രാലയം അറിയിച്ചു. === നേപ്പാൾ === {{Main|2020 coronavirus pandemic in Nepal}} [[File:COVID-19 Outbreak Cases in Nepal.svg|thumb|right|Map of the outbreak in Nepal <br/> (as of 23 March): {{legend|#c80000|Confirmed cases reported}}{{legend|#558eed|Suspected cases reported}}]] വുഹാനിൽ നിന്ന് മടങ്ങിയെത്തിയ ഒരു നേപ്പാളി വിദ്യാർത്ഥി <ref>{{cite web|url=https://thehimalayantimes.com/kathmandu/corona-virus-infection-suspected-in-capital/|title=Corona virus infection suspected in capital|date=18 January 2020|website=[[The Himalayan Times]]|access-date=22 January 2020|archive-url=https://web.archive.org/web/20200118145317/https://thehimalayantimes.com/kathmandu/corona-virus-infection-suspected-in-capital/|archive-date=18 January 2020|url-status=live}}</ref> ജനുവരി 24 ന് ഡബ്ല്യുഎച്ച്ഒ സഹകരണ കേന്ദ്രത്തിന് ഹോങ്കോങ്ങിലേക്ക് അയച്ച സാമ്പിളിന് ശേഷം രാജ്യത്തിന്റെയും ദക്ഷിണേഷ്യയുടെയും ആദ്യത്തെ കേസായി.<ref>{{cite web|url=https://myrepublica.nagariknetwork.com/news/85603/|title=First case of coronavirus confirmed in Nepal : MoHP|last=Republica|website=My Republica|access-date=24 January 2020|archive-date=2020-01-24|archive-url=https://web.archive.org/web/20200124191329/https://myrepublica.nagariknetwork.com/news/85603/|url-status=dead}}</ref><ref>{{cite web|url=https://www.ndtv.com/world-news/nepal-reports-south-asias-first-confirmed-case-of-deadly-coronavirus-2169362|title=Nepal Reports South Asia's First Confirmed Case Of Deadly Coronavirus|website=NDTV.com|access-date=24 January 2020}}</ref>ആരോഗ്യനില മെച്ചപ്പെട്ടതിനെത്തുടർന്ന് അദ്ദേഹത്തെ ഡിസ്ചാർജ് ചെയ്തു.<ref>{{cite news |title=Nepal confirms first case of new coronavirus infection |url=http://www.xinhuanet.com/english/2020-01/25/c_138732435.htm |accessdate=25 January 2020 |agency=Xinhua News Agency |date=25 January 2020 |archive-date=2020-01-27 |archive-url=https://web.archive.org/web/20200127004406/http://www.xinhuanet.com/english/2020-01/25/c_138732435.htm |url-status=dead }}</ref><ref name="Nepal24Jan2020">{{Cite news|url= https://www.aninews.in/news/world/asia/first-case-of-coronavirus-in-nepal-after-student-who-returned-from-wuhan-tests-postive20200124184400/|title= First case of coronavirus in Nepal after student who returned from Wuhan tests positive.| date= 24 January 2020}}</ref>വീട്ടിൽ തന്നെ ക്വാറന്റൈനിൽ പാർക്കാൻ ആവശ്യപ്പെട്ടു.മറ്റൊരു കേസ് 2020 മാർച്ച് 23 ന് സ്ഥിരീകരിച്ചു. ഫ്രാൻസിൽ നിന്ന് ഖത്തർ വഴി മടങ്ങിയ 19 കാരിയായ സ്ത്രീക്ക് നേപ്പാളിലെ കാഠ്മണ്ഡുവിൽ കൊറോണ വൈറസ് ബാധയുണ്ടെന്ന് കണ്ടെത്തി.<ref>{{cite web|url=https://thehimalayantimes.com/kathmandu/one-more-case-of-coronavirus-confirmed-in-nepal/|title=Second confirmed case of covid-19 in Nepal|last=|first=|date=|website=|url-status=live|archive-url=https://web.archive.org/web/20200323082926/https://thehimalayantimes.com/kathmandu/one-more-case-of-coronavirus-confirmed-in-nepal/|archive-date=23 March 2020|access-date=}}</ref>അവളുടെ കുടുംബം ക്വാറന്റൈനിലാണ്. അവർ കാഠ്മണ്ഡുവിലെ തെക്കു ആശുപത്രിയിൽ ചികിത്സയിലാണ്. ഇതോടെ നോവൽ കൊറോണ വൈറസിന്റെ രണ്ട് കേസുകൾ നേപ്പാളിൽ സ്ഥിരീകരിച്ചു.<ref>{{cite web|url=https://ekantipur.com/news/2020/03/23/15849466024353731.html|title=Second covid-19 case in Nepal|last=|first=|date=|website=|url-status=live|archive-url=https://web.archive.org/web/20200323082104/https://ekantipur.com/news/2020/03/23/15849466024353731.html|archive-date=23 March 2020|access-date=}}</ref>അതുപോലെ, 2020 മാർച്ച് 25 ന് ഗൾഫ് രാജ്യത്ത് നിന്ന് വന്ന മറ്റൊരു നേപ്പാളി തൊഴിലാളിയെ കൊറോണ വൈറസ് പോസിറ്റീവ് ആണെന്ന് കണ്ടെത്തിയതായി വർത്തമാനമന്ത്രി ഗണേഷ് ശ്രീവാസ്ത പ്രഖ്യാപിച്ചിരുന്നു. === ഒമാൻ === {{Main|2020 coronavirus pandemic in Oman}} ഫെബ്രുവരി 24 ന് രാജ്യത്തെ ആദ്യത്തെ രണ്ട് കേസുകൾ സ്ഥിരീകരിച്ചു.<ref>{{cite web |title=Ministry of Health registered first two Novel #Coronavirus (COVID-2019) cases for Omani women coming from #Iran |url=https://twitter.com/OmaniMOH/status/1231954078030344193 |website=Ministry of Health (Oman) (retrieved from Twitter) |accessdate=24 February 2020 |date=24 February 2020 |archive-url=https://web.archive.org/web/20200309172642/https://twitter.com/OmaniMOH/status/1231954078030344193 |archive-date=9 March 2020 |url-status=live }}</ref><ref>{{cite web |title=Coronavirus: Iraq, Oman confirm first cases, halt flights to Iran |url=https://www.straitstimes.com/world/middle-east/coronavirus-iraq-confirms-first-case |website=The Straits Times |accessdate=24 February 2020 |date=24 February 2020 |archive-url=https://web.archive.org/web/20200226103407/https://www.straitstimes.com/world/middle-east/coronavirus-iraq-confirms-first-case |archive-date=26 February 2020 |url-status=live }}</ref> === പാകിസ്ഥാൻ === {{Main|2020 coronavirus pandemic in Pakistan}} [[File:COVID-19 Outbreak Cases in Pakistan.png|thumb|Spread of the Coronavirus in Pakistan '''by 8 April 2020'''{{legend|#c80000|Confirmed cases reported}} {{legend|#558eed|Suspected cases reported}} ]] കൊറോണ വൈറസ് രാജ്യത്ത് പ്രവേശിക്കുന്നത് തടയാൻ പാക്കിസ്ഥാൻ സർക്കാർ [[ഇസ്ലാമാബാദ്]], [[കറാച്ചി]], [[ലാഹോർ]], [[പെഷവാർ]] എന്നിവിടങ്ങളിലെ വിമാനത്താവളങ്ങളിൽ യാത്രക്കാരെ പരിശോധിക്കാൻ തുടങ്ങി.<ref>{{cite news |title=Pakistan on high alert amid coronavirus outbreak in China |url=https://gulfnews.com/world/asia/pakistan/pakistan-on-high-alert-amid-coronavirus-outbreak-in-china-1.69234333 |accessdate=26 January 2020 |work=Gulf News |archive-url=https://web.archive.org/web/20200126044517/https://gulfnews.com/world/asia/pakistan/pakistan-on-high-alert-amid-coronavirus-outbreak-in-china-1.69234333 |archive-date=26 January 2020 |url-status=live}}</ref>[[Beijing Capital International Airport|ബീജിംഗ് ക്യാപിറ്റൽ ഇന്റർനാഷണൽ എയർപോർട്ടിൽ]] വിമാനത്തിൽ കയറുന്നതിന് മുമ്പ് യാത്രക്കാരെ പ്രീ-സ്ക്രീൻ ചെയ്യുമെന്നും [[Pakistan International Airlines|പാകിസ്ഥാൻ ഇന്റർനാഷണൽ എയർലൈൻസ്]] അറിയിച്ചു.<ref>{{cite news |last1=Bhatti |first1=Haseeb |title=Pakistan exercises caution as more cases of China's coronavirus surface in other countries |url=https://www.dawn.com/news/1530103/pakistan-exercises-caution-as-more-cases-of-chinas-coronavirus-surface-in-other-countries |accessdate=26 January 2020 |work=Dawn|location=Pakistan |date=23 January 2020 |archive-url=https://web.archive.org/web/20200126042734/https://www.dawn.com/news/1530103/pakistan-exercises-caution-as-more-cases-of-chinas-coronavirus-surface-in-other-countries |archive-date=26 January 2020 |url-status=live}}</ref>ഫെബ്രുവരിയിൽ ഷെഡ്യൂൾ ചെയ്തിരിക്കുന്ന [[Khunjerab Pass|ഖുഞ്ചേരാബ് ചുരത്തിൽ]] [[China–Pakistan border|ചൈന-പാകിസ്ഥാൻ അതിർത്തി]] കടക്കുന്ന സ്ഥലം തുറക്കുന്നതിന് കാലതാമസം വരുത്തുവാൻ ജനുവരി 27 ന് [[Gilgit-Baltistan Legislative Assembly|ഗിൽ‌ജിത് ബാൾട്ടിസ്ഥാൻ]] സർക്കാർ തീരുമാനിച്ചു.<ref>{{cite news |last2=Nagri |first1=Ikram |last1=Junaidi |first2=Jamil |title=Coronavirus fear: GB seeks delay in opening of border crossing |url=https://www.dawn.com/news/1530743/coronavirus-fear-gb-seeks-delay-in-opening-of-border-crossing |accessdate=27 January 2020 |work=Dawn|location=Pakistan |date=27 January 2020 |archive-url=https://web.archive.org/web/20200127061840/https://www.dawn.com/news/1530743/coronavirus-fear-gb-seeks-delay-in-opening-of-border-crossing |archive-date=27 January 2020 |url-status=live}}</ref>പാകിസ്ഥാൻ-ഇറാൻ അതിർത്തിയും അടച്ചു.<ref>{{cite web|url=https://www.theguardian.com/world/2020/feb/23/turkey-and-pakistan-close-borders-with-iran-over-coronavirus-deaths|title=Turkey and Pakistan close borders with Iran over coronavirus deaths &#124; Coronavirus outbreak &#124; The Guardian|website=amp.theguardian.com}}</ref> ഫെബ്രുവരി 26 നാണ് രാജ്യത്ത് ആദ്യത്തെ കേസ് സ്ഥിരീകരിച്ചത്. മാർച്ച് ഒന്നിന് [[കറാച്ചി]]യിലും ഇസ്ലാമാബാദിലും COVID-19 കേസുകൾ കൂടി സ്ഥിരീകരിച്ചു. ഇത് രാജ്യത്തെ മൊത്തം നാല്കേസ് ആയി.<ref name="20200229nation">{{cite web|url=https://nation.com.pk/29-Feb-2020/number-of-confirmed-cases-of-covid-19-reaches-4-in-pakistan|title=Number of confirmed cases of COVID-19 reaches 4 in Pakistan|publisher=The Nation|date=1 March 2020|access-date=1 March 2020|url-status=live|archive-url=https://web.archive.org/web/20200301015200/https://nation.com.pk/29-Feb-2020/number-of-confirmed-cases-of-covid-19-reaches-4-in-pakistan|archive-date=1 March 2020}}</ref>ഒന്നും രണ്ടും റിപ്പോർട്ട് ചെയ്യപ്പെട്ട രോഗിക്ക് ഇറാനിലേക്കുള്ള യാത്രാ ചരിത്രമുണ്ട്, അവിടെ നിന്ന് അദ്ദേഹത്തിന് രോഗം ബാധിച്ചതായി ആരോഗ്യ ഉദ്യോഗസ്ഥർ കരുതുന്നു.<ref name="20200229nation"/>[[Syed Zulfi Bukhari|സയ്യിദ് സുൽഫി ബുഖാരി]] കൊറോണ വൈറസ് COVID-19 പാകിസ്ഥാനിൽ മനഃപൂർവ്വം പ്രചരിപ്പിച്ചുവെന്ന് പരക്കെ വിശ്വസിക്കപ്പെടുന്നു. <ref>{{Cite web|url=https://www.thenews.com.pk/print/633183-who-brought-coronavirus-to-pakistan-from-iran|archiveurl=https://web.archive.org/web/20200326130945/https://www.thenews.com.pk/print/633183-who-brought-coronavirus-to-pakistan-from-iran|url-status=dead|title=Who brought coronavirus to Pakistan from Iran?|archivedate=26 March 2020|website=www.thenews.com.pk}}</ref> മാർച്ച് 3 ന് പാകിസ്ഥാൻ അഞ്ചാമത്തെ കേസ് സ്ഥിരീകരിച്ചു. [[സിന്ധ്|സിന്ധ്]] പ്രവിശ്യയിൽ, ഇറാനിലേക്കുള്ള തീർത്ഥാടനത്തിന് ശേഷം അടുത്തിടെ നാട്ടിലേക്ക് പോയ 960 പേരെ ക്വാറന്റൈൻ ചെയ്തു.<ref>{{cite web|url=https://www.scmp.com/week-asia/health-environment/article/3065053/pakistan-quarantines-hundreds-pilgrims-iran-it-steps|title=Coronavirus: Pakistan quarantines pilgrims returning from Iran|last=Klasra|first=Kaswar|date=4 March 2020|website=South China Morning Post|language=en|url-status=live|archive-url=https://web.archive.org/web/20200304141012/https://www.scmp.com/week-asia/health-environment/article/3065053/pakistan-quarantines-hundreds-pilgrims-iran-it-steps|archive-date=4 March 2020|access-date=5 March 2020}}</ref> മാർച്ച് 6 ന് കറാച്ചിയിൽ ആറാമത്തെ കേസ് പാകിസ്ഥാൻ സ്ഥിരീകരിച്ചു. അതേ ദിവസം തന്നെ ആദ്യത്തെ രോഗി കറാച്ചിയിലെ COVID-19 ൽ നിന്ന് സുഖം പ്രാപിക്കുകയും ആശുപത്രിയിൽ നിന്ന് ഡിസ്ചാർജ് ചെയ്യുകയും ചെയ്തു. COVID-19 ഉള്ള ഏഴാമത്തെ രോഗിയെ മാർച്ച് 8 ന് കറാച്ചിയിൽ റിപ്പോർട്ട് ചെയ്തു.<ref>{{cite web|url=https://tribune.com.pk/story/2171931/1-fourth-coronavirus-case-surfaces-karachi-tally-hits-7-country/|title=Pakistan's 7th coronavirus case surfaces in Karachi|last=Tribune.com.pk|date=8 March 2020|website=The Express Tribune|language=en|access-date=9 March 2020|archive-url=https://web.archive.org/web/20200312035400/https://tribune.com.pk/story/2171931/1-fourth-coronavirus-case-surfaces-karachi-tally-hits-7-country/|archive-date=12 March 2020|url-status=live}}</ref>കറാച്ചിയിൽ ഒമ്പത് പുതിയ കേസുകൾ അടുത്ത ദിവസം റിപ്പോർട്ട് ചെയ്യപ്പെട്ടു.<ref>{{cite web|url=https://tribune.com.pk/story/2172615/1-5th-coronavirus-case-emerges-karachi-tally-soars-8-pakistan/|title=Nine new coronavirus cases emerge in Karachi as Pakistan's tally jumps to 16|last=Tribune.com.pk|date=9 March 2020|website=The Express Tribune|language=en|access-date=9 March 2020|archive-url=https://web.archive.org/web/20200312081955/https://tribune.com.pk/story/2172615/1-5th-coronavirus-case-emerges-karachi-tally-soars-8-pakistan/|archive-date=12 March 2020|url-status=live}}</ref>മാർച്ച് 15 വരെ രോഗബാധിതരുടെ എണ്ണം 53 ആയി ഉയർന്നപ്പോൾ 2 പേർ സുഖം പ്രാപിച്ചു. മാർച്ച് 17 ഓടെ 212 കൊറോണ വൈറസ് കേസുകൾ പാകിസ്ഥാനിൽ റിപ്പോർട്ട് ചെയ്യപ്പെട്ടിട്ടുണ്ട്. മാർച്ച് 19 വരെ 380 കേസുകളും 2 മരണങ്ങളും പാകിസ്ഥാനിൽ റിപ്പോർട്ട് ചെയ്യപ്പെട്ടിട്ടുണ്ട്.<ref>{{cite web|url=https://www.geo.tv/latest/276607-coronavirus-pakistan-current-status-of-reported-cases-and-deaths|title=Coronavirus in Pakistan: total cases of COVID-19 in Karachi, Lahore, Islamabad, Peshawar and Quetta|website=www.geo.tv|accessdate=26 March 2020|archive-url=https://web.archive.org/web/20200328122750/https://www.geo.tv/latest/276607-coronavirus-pakistan-current-status-of-reported-cases-and-deaths|archive-date=28 March 2020|url-status=live}}</ref> [[ബലൂചിസ്ഥാൻ]], [[പഞ്ചാബ്]], [[സിന്ധ്]], ഗിൽഗിറ്റ്-ബാൾട്ടിസ്ഥാൻ, ഖൈബർ-പഖ്തുൻഖ്വ എന്നിവ തങ്ങളുടെ പ്രവിശ്യാ വർദ്ധനവ് പ്രഖ്യാപിച്ചതിനെത്തുടർന്ന് മാർച്ച് 20 ന് പാകിസ്ഥാനിൽ സ്ഥിരീകരിച്ച കൊറോണ വൈറസ് കേസുകളുടെ എണ്ണം 454 ആയി ഉയർന്നു.<ref>{{cite web|url=https://tribune.com.pk/story/2179414/1-pakistans-coronavirus-tally-reaches-330-new-cases-emerge-k-p-sindh/|title=March 19: Pakistan's coronavirus cases jump to 454|date=19 March 2020|website=The Express Tribune|accessdate=20 March 2020|archive-url=https://web.archive.org/web/20200319225737/https://tribune.com.pk/story/2179414/1-pakistans-coronavirus-tally-reaches-330-new-cases-emerge-k-p-sindh/|archive-date=19 March 2020|url-status=live}}</ref>ഇതുവരെ 2 മരണങ്ങൾ റിപ്പോർട്ട് ചെയ്യപ്പെട്ടിട്ടുണ്ട്. സിന്ധ് ആരോഗ്യ മന്ത്രാലയം പുറത്തിറക്കിയ പ്രസ്താവന പ്രകാരം 37 പുതിയ കേസുകൾ പുറത്തുവന്നിട്ടുണ്ട്. സിന്ധിലെ കൊറോണ വൈറസ് കേസുകളുടെ എണ്ണം 245 ആയി. സുകുറിൽ 151, കറാച്ചിയിൽ 93, ഹൈദരാബാദിൽ ഒന്ന്. ഇവരിൽ മൂന്ന് രോഗികൾ മാരകമായ രോഗത്തിൽ നിന്ന് പൂർണമായും സുഖം പ്രാപിച്ചു. 2020 മാർച്ച് 22 ലെ കണക്കനുസരിച്ച് 730 സജീവ കോവിഡ് -19 രോഗികളെ പാകിസ്ഥാൻ റിപ്പോർട്ട് ചെയ്തതിനാൽ എല്ലാ അന്താരാഷ്ട്ര എയർലൈൻ പ്രവർത്തനങ്ങളെയും അവർ മുദ്രവെക്കുകയും സിന്ധിൽ 15 ദിവസത്തെ ലോക്ക്ഡൗണും ബലൂചിസ്ഥാനിൽ 11 ദിവസത്തെ ലോക്ക്ഡൗണും നടപ്പാക്കുകയും ചെയ്തു. പാക്കിസ്ഥാൻ സാമ്പത്തിക പ്രതിസന്ധിയെ നേരിട്ടപ്പോൾ, കോവിഡ് -19 കിറ്റുകൾ വാങ്ങുന്നതിനായി 40 മില്യൺ ഡോളറിന്റെ അടിസ്ഥാന സൗകര്യ പദ്ധതികൾക്കായി ലോകബാങ്ക് ഗ്രാന്റിലെ ഉപയോഗിക്കാത്ത ഫണ്ട് വിതരണം ചെയ്യാൻ പാകിസ്ഥാൻ പ്രധാനമന്ത്രി ഖാൻ ഉത്തരവിട്ടു. ഇസ്ലാമാബാദ്: പാകിസ്ഥാനിൽ കോവിഡ് -19 കേസുകളുടെ എണ്ണം ചൊവ്വാഴ്ച 1,865 ആയി. ഭയാനകമായ രോഗം പടരാതിരിക്കാൻ ഉദ്യോഗസ്ഥർ നിരന്തരം മുന്നേറിക്കൊണ്ടിരിക്കുകയാണ്. പല നഗരങ്ങളിലും ആളുകൾ കറങ്ങിനടക്കാതെ അകത്ത് തന്നെ തുടരാൻ പൊതുജനങ്ങളോട് അഭ്യർത്ഥിച്ചു. ആരോഗ്യ സേവന മന്ത്രാലയം സമർപ്പിത വെബ്‌സൈറ്റിന്റെ അപ്‌ഡേറ്റിൽ ഏറ്റവും വലിയ പ്രവിശ്യയായ പഞ്ചാബിൽ 652 രോഗികളുണ്ടെന്ന് കാണിച്ചു. === പലസ്തീൻ === {{Main|2020 coronavirus pandemic in the State of Palestine}} മാർച്ച് 5 ന് പലസ്തീൻ സംസ്ഥാനങ്ങളിൽ ഏഴ് കേസുകൾ സ്ഥിരീകരിച്ചു.<ref>{{cite web|accessdate=6 March 2020|title=Palestine confirms 7 coronavirus cases in Bethlehem|url=https://www.aa.com.tr/en/middle-east/palestine-confirms-7-coronavirus-cases-in-bethlehem-/1756291|website=www.aa.com.tr|archive-url=https://web.archive.org/web/20200306195726/https://www.aa.com.tr/en/middle-east/palestine-confirms-7-coronavirus-cases-in-bethlehem-/1756291|archive-date=6 March 2020|url-status=live}}</ref><ref>{{cite news|last1=Haaretz|accessdate=6 March 2020|title=Israel Orders Closure on Bethlehem After Seven Coronavirus Cases Discovered|url=https://www.haaretz.com/israel-news/.premium-coronavirus-in-israel-over-1-000-high-school-students-put-in-quarantine-1.8627580|newspaper=Haaretz|date=6 March 2020|archive-url=https://web.archive.org/web/20200305015222/https://www.haaretz.com/israel-news/.premium-coronavirus-in-israel-over-1-000-high-school-students-put-in-quarantine-1.8627580|archive-date=5 March 2020|url-status=live}}</ref> === ഫിലിപ്പീൻസ് === [[സിവിയർ അക്യൂട്ട് റെസ്പിറേറ്ററി സിൻഡ്രോം കൊറോണ വൈറസ് 2|സിവിയർ അക്യൂട്ട് റെസ്പിറേറ്ററി സിൻഡ്രോം കൊറോണ വൈറസ് 2 ]](SARS-CoV-2) മൂലമുണ്ടാകുന്ന ഒരു പുതിയ പകർച്ചവ്യാധിയായ കൊറോണ വൈറസ് രോഗം 2019 (COVID-19) 2020 ജനുവരി 30 ന് ഫിലിപ്പൈൻസിലേക്ക് വ്യാപിച്ചു. [[മെട്രോ മനില|മെട്രോ മനില]]യിൽ സ്ഥിരീകരിച്ചു. 38 കാരിയായ ചൈനീസ് യുവതി മനിലയിലെ [[San Lazaro Hospital, Manila|സാൻ ലസാരോ]] ആശുപത്രിയിൽ പാർപ്പിച്ചു. രണ്ടാമത്തെ കേസ് ഫെബ്രുവരി 2 ന് സ്ഥിരീകരിച്ചു. 44 കാരനായ ചൈനക്കാരനാണ് ഒരു ദിവസം മുമ്പ് മരിച്ചത്. ഇത് ചൈനയ്ക്ക് പുറത്തുള്ള രോഗത്തിൽ നിന്ന് സ്ഥിരീകരിച്ച ആദ്യത്തെ മരണവും കൂടിയാണ്.<ref>{{Cite web|title=CBS News/New York Times Poll of Southern and Border States, February-March 1988|url=http://dx.doi.org/10.3886/icpsr09103|date=1989-09-26|website=ICPSR Data Holdings|access-date=2020-05-04}}</ref><ref>{{Citation|last=Kottler|first=Jeffrey A.|title=What We Know, What We Think We Know, and What We Really Don’t Know Much at All|date=2020-04-23|url=http://dx.doi.org/10.1093/oso/9780190090692.003.0002|work=Myths, Misconceptions, and Invalid Assumptions About Counseling and Psychotherapy|pages=7–21|publisher=Oxford University Press|isbn=978-0-19-009069-2|access-date=2020-05-04|last2=Balkin|first2=Richard S.}}</ref><ref>{{Citation|last=Kottler|first=Jeffrey A.|title=What We Know, What We Think We Know, and What We Really Don’t Know Much at All|date=2020-04-23|url=http://dx.doi.org/10.1093/oso/9780190090692.003.0002|work=Myths, Misconceptions, and Invalid Assumptions About Counseling and Psychotherapy|pages=7–21|publisher=Oxford University Press|isbn=978-0-19-009069-2|access-date=2020-05-04|last2=Balkin|first2=Richard S.}}</ref>വിദേശത്ത് യാത്രാ ചരിത്രമില്ലാത്ത ഒരാളുടെ ആദ്യ കേസ് മാർച്ച് 5 ന് സ്ഥിരീകരിച്ചു. മെട്രോ മനിലയിലെ സാൻ ജുവാനിലെ ഒരു മുസ്ലീം പ്രാർത്ഥനാ ഹാളിൽ പതിവായി എത്തുന്ന 62 കാരനായിരുന്നു. COVID-19 ന്റെ ഒരു കമ്മ്യൂണിറ്റി പ്രസരണം ഫിലിപ്പീൻസിൽ ഇതിനകം നടക്കുന്നുണ്ടെന്ന് സംശയം ജനിപ്പിക്കുന്നു. മാർച്ച് 7 ന് അദ്ദേഹത്തിന്റെ ഭാര്യക്ക് COVID-19 ബാധിച്ചതായി സ്ഥിരീകരിച്ചു. ഇത് സ്ഥിരീകരിച്ച ആദ്യത്തെ പ്രാദേശിക പകർച്ച കൂടിയാണ്.<ref>{{Cite journal|date=2020-03-02|title=APS cancels March Meeting due to coronavirus concerns|url=http://dx.doi.org/10.1063/pt.6.2.20200302a|journal=Physics Today|volume=2020|issue=2|pages=0302a|doi=10.1063/pt.6.2.20200302a|issn=1945-0699}}</ref><ref>{{Cite journal|last=Mandavkar|first=Pavan|date=2020|title=Coronavirus: Basic Information and Precautionary Measures|url=http://dx.doi.org/10.2139/ssrn.3573881|journal=SSRN Electronic Journal|doi=10.2139/ssrn.3573881|issn=1556-5068}}</ref> 2020 മെയ് 4 വരെ രാജ്യത്ത് 9,485 രോഗങ്ങൾ സ്ഥിരീകരിച്ചു. ഇതിൽ 1,315 വീണ്ടെടുക്കലുകളും 623 മരണങ്ങളും രേഖപ്പെടുത്തി.<ref>{{Cite web|title=Competing COVID-19 Objectives|url=http://dx.doi.org/10.1287/lytx.2020.02.19|date=2020-03-31|website=May/June 2020|access-date=2020-05-04}}</ref><ref>{{Cite journal|date=2020|title=COVID-19 updates: 18 March 2020 – 3 April 2020|url=http://dx.doi.org/10.1211/pj.2020.20207894|journal=The Pharmaceutical Journal|doi=10.1211/pj.2020.20207894|issn=2053-6186}}</ref><ref>{{Cite book|url=http://dx.doi.org/10.33393/cbn|title=Cancer Breaking News|publisher=Aboutscience Srl}}</ref><ref>{{Cite web|title=Faculty Opinions recommendation of The Incubation Period of Coronavirus Disease 2019 (COVID-19) From Publicly Reported Confirmed Cases: Estimation and Application.|url=http://dx.doi.org/10.3410/f.737511417.793572133|last=Harries|first=Anthony|last2=Takarinda|first2=Kudakwashe C|date=2020-03-10|website=Faculty Opinions – Post-Publication Peer Review of the Biomedical Literature|access-date=2020-05-04}}</ref><ref>{{Cite journal|last=MacIntyre|first=C Raina|date=2020-01-28|title=Wuhan novel coronavirus 2019nCoV – update January 27th 2020|url=http://dx.doi.org/10.31646/gbio.51|journal=Global Biosecurity|volume=1|issue=3|doi=10.31646/gbio.51|issn=2652-0036}}</ref>തെക്കുകിഴക്കൻ ഏഷ്യയിൽ സിംഗപ്പൂരിനും ഇന്തോനേഷ്യയ്ക്കും ശേഷം ഏറ്റവും കൂടുതൽ കേസുകൾ ഉള്ളത് ഫിലിപ്പീൻസിലാണ്. സ്ഥിരീകരിച്ച കേസുകളുടെ എണ്ണത്തിൽ ഏറ്റവും വലിയ ഏകദിന വർദ്ധനവ് മാർച്ച് 31 ന് 538 പുതിയ കേസുകൾ പ്രഖ്യാപിച്ചു.<ref>{{Cite web|title=Now-casting the COVID-19 epidemic: The use case of Japan, March 2020|url=http://dx.doi.org/10.37473/dac/10.1101/2020.03.18.20037473|website=dx.doi.org|access-date=2020-05-04}}</ref>അതേസമയം, മാർച്ച് അവസാന വാരത്തിനുശേഷം ഏപ്രിൽ 4 നാണ് ഏറ്റവും ചെറിയ ഒറ്റ ദിവസത്തെ വർധന, 76 പുതിയ കേസുകൾ മാത്രം പ്രഖ്യാപിച്ചത്. രാജ്യത്തെ 17 പ്രദേശങ്ങളിൽ കുറഞ്ഞത് ഒരു കേസെങ്കിലും രേഖപ്പെടുത്തിയിട്ടുണ്ട്. ഉയർന്ന വരുമാനവും കുറഞ്ഞ ലഹരിവസ്തുക്കളും ഫിലിപ്പൈൻസിലെ 17 പ്രദേശങ്ങളിലായി COVID-19 കേസുകളിൽ ഗണ്യമായ കുറവുണ്ടാക്കുന്നു.<ref>{{Cite journal|last=Alipio|first=Mark|date=2020|title=Do Socio-Economic Indicators Associate with COVID-2019 Cases? Findings from a Philippine Study|url=https://www.ssrn.com/abstract=3573353|journal=SSRN Electronic Journal|language=en|doi=10.2139/ssrn.3573353|issn=1556-5068}}</ref> [[മെട്രോ മനില]]യിലെ [[Muntinlupa|മുണ്ടിൻ‌ലൂപ്പ]]യിലെ ]]Research Institute for Tropical Medicine|റിസർച്ച് ഇൻസ്റ്റിറ്റ്യൂട്ട് ഫോർ ട്രോപ്പിക്കൽ മെഡിസിൻ]] (ആർ‌ഐ‌ടി‌എം) 2020 ജനുവരി 30 മുതൽ കോവിഡ് -19 നായി സംശയിക്കപ്പെടുന്ന കേസുകൾ പരീക്ഷിക്കുന്ന മെഡിക്കൽ കേന്ദ്രമാണ്. SARS-CoV-2 കണ്ടുപിടിക്കാൻ കഴിവുള്ള 20 സബ് നാഷണൽ ലബോറട്ടറികൾ ഫിലിപ്പീൻസിലുണ്ട്. ആവർത്തിച്ചുള്ള പരിശോധനകൾ ഉൾപ്പെടെ മെയ് 2 വരെ രാജ്യം 120,736 ടെസ്റ്റുകൾ നടത്തി, 106,520 വ്യക്തികളെ പരിശോധന നടത്തി.<ref>{{Cite web|title=Competing COVID-19 Objectives|url=http://dx.doi.org/10.1287/lytx.2020.02.19|date=2020-03-31|website=May/June 2020|access-date=2020-05-04}}</ref> മെയ് 2 വരെ, ഫിലിപ്പൈൻസിലെ 81 പ്രവിശ്യകളിൽ 57 എണ്ണത്തിൽ ഒരു കേസെങ്കിലും സ്ഥിരീകരിച്ചിട്ടുണ്ട്. === ഖത്തർ === {{Main|COVID-19 pandemic in Qatar}} ഫെബ്രുവരി 29 ന് ഇറാനിൽ നിന്ന് മടങ്ങിയെത്തിയ ഒരാളിൽ ഖത്തർ ആദ്യ കേസ് സ്ഥിരീകരിച്ചു. മാർച്ച് 28 നാണ് ഖത്തറിലെ ആദ്യത്തെ മരണം രേഖപ്പെടുത്തിയത്. 57 കാരനായ ബംഗ്ലാദേശ് സ്വദേശി ഇതിനകം വിട്ടുമാറാത്ത രോഗത്താൽ വലഞ്ഞിരുന്നു. മാർച്ച് 31 ന് ഖത്തർ രണ്ടാമത്തെ കൊറോണ വൈറസ് മരണവും 88 പുതിയ കേസുകളും റിപ്പോർട്ട് ചെയ്തു. ഇത് 781 ആയി ഉയർന്നു. രോഗബാധിതരായ 11 പേർ ഇതിനകം സുഖം പ്രാപിച്ചതായി ആരോഗ്യ മന്ത്രാലയം അറിയിച്ചു. === റഷ്യ === {{main|COVID-19 pandemic in Russia|COVID-19 pandemic in North Asia}} രാജ്യത്ത് COVID-19 ന്റെ വ്യാപനം തടയുന്നതിനുള്ള പ്രതിരോധ നടപടികൾ റഷ്യ നടപ്പാക്കി. നിർബന്ധിത ക്വാറന്റൈൻ ഏർപ്പെടുത്തി.<ref name=":4">{{Cite news|url=https://www.reuters.com/article/us-china-health-moscow-deportation-idUSKCN20M252|title=Russia to deport 88 foreigners for violating coronavirus quarantine|date=28 February 2020|work=Reuters|access-date=29 February 2020|archive-url=https://web.archive.org/web/20200229030207/https://www.reuters.com/article/us-china-health-moscow-deportation-idUSKCN20M252|archive-date=29 February 2020|url-status=live}}</ref> ജനുവരി 31 ന് രണ്ട് കേസുകൾ സ്ഥിരീകരിച്ചു, ഒന്ന് ത്യുമെൻ ഒബ്ലാസ്റ്റിലും മറ്റൊന്ന് സബയ്കാൽസ്കി ക്രായിയിലും. ഇരുവരും ചൈനീസ് പൗരന്മാരായിരുന്നു, അവർ പിന്നീട് സുഖം പ്രാപിച്ചു.<ref>{{cite news|url=https://tass.ru/obschestvo/7656549|title=В России выявили первые два случая заражения коронавирусом|date=31 January 2020|agency=TASS|url-status=live|archive-url=https://web.archive.org/web/20200131125707/https://tass.ru/obschestvo/7656549|archive-date=31 January 2020|access-date=31 January 2020}}</ref><ref name=":4"/> ഏപ്രിൽ 17 ആയപ്പോഴേക്കും അൾട്ടായി റിപ്പബ്ലിക്കിൽ ആദ്യത്തെ കേസ് സ്ഥിരീകരിച്ചു. അതിനാൽ [[North Asia|ഏഷ്യൻ റഷ്യ]]യിലെ 27 ഫെഡറൽ പ്രജകളിലും കേസുകൾ സ്ഥിരീകരിച്ചു. === സൗദി അറേബ്യ === {{Main|COVID-19 pandemic in Saudi Arabia}} ഫെബ്രുവരി 27 ന് മക്കയിൽ ഉംറ തീർത്ഥാടനം നടത്താനോ മദീനയിലെ പ്രവാചക പള്ളി സന്ദർശിക്കാനോ വിനോദസഞ്ചാരികൾക്കോ പ്രവേശനം താൽക്കാലികമായി നിർത്തിവയ്ക്കുമെന്ന് സൗദി അറേബ്യ പ്രഖ്യാപിച്ചു. SARS-CoV-2 അപകടസാധ്യതയുള്ള രാജ്യങ്ങളിൽ നിന്ന് യാത്ര ചെയ്യുന്നവർക്കും ഈ നിയമം വിപുലീകരിച്ചു.<ref name=":2">{{Cite news|url=https://www.reuters.com/article/us-health-china-saudi-idUSKCN20M31T|title=Saudi Arabia temporarily suspends entry of GCC citizens to Mecca and Medina: foreign ministry|date=28 February 2020|work=Reuters|access-date=29 February 2020|language=en|archive-url=https://web.archive.org/web/20200229004835/https://www.reuters.com/article/us-health-china-saudi-idUSKCN20M31T|archive-date=29 February 2020|url-status=live}}</ref> ഫെബ്രുവരി 28 ന് സൗദി അറേബ്യയുടെ വിദേശകാര്യ മന്ത്രി [[ഗൾഫ് സഹകരണ കൗൺസിൽ|ഗൾഫ് സഹകരണ കൗൺസിൽ]] (ജിസിസി) പൗരന്മാർക്ക് മക്കയിലേക്കും മദീനയിലേക്കും പ്രവേശിക്കുന്നത് താൽക്കാലികമായി നിർത്തിവച്ചതായി പ്രഖ്യാപിച്ചു. തുടർച്ചയായി 14 ദിവസത്തിലേറെയായി സൗദി അറേബ്യയിലുണ്ടായിരുന്നതും കോവിഡ് -19 ന്റെ ലക്ഷണങ്ങളൊന്നും കാണിക്കാത്തതുമായ ജിസിസിയിലെ പൗരന്മാരെ ഈ നിയമത്തിൽ നിന്ന് ഒഴിവാക്കി.<ref name=":2"/> മാർച്ച് 2 ന് ഇറാനിൽ നിന്ന് ബഹ്‌റൈൻ വഴി മടങ്ങുന്ന സൗദി പൗരനിൽ സൗദി അറേബ്യ ആദ്യ കേസ് സ്ഥിരീകരിച്ചു.<ref>{{cite web |url=https://www.arabnews.com/node/1635781/saudi-arabia |title=Saudi Arabia announces first case of coronavirus |access-date=2 March 2020 |archive-url=https://web.archive.org/web/20200302170439/https://www.arabnews.com/node/1635781/saudi-arabia |archive-date=2 March 2020 |url-status=live |website=arabnews.com |date=2 March 2020}}</ref> കൊറോണ വൈറസിന്റെ വ്യാപനം പരിമിതപ്പെടുത്തുന്നതിനായി മക്കയിലെയും മദീനയിലെയും രണ്ട് പള്ളികളുടെ മതിലുകൾക്കകത്തും പുറത്തും ദിവസേനയുള്ള പ്രാർത്ഥനകളും ആഴ്ചതോറുമുള്ള വെള്ളിയാഴ്ച പ്രാർത്ഥനയും സൗദി അറേബ്യ മാർച്ച് 19 വ്യാഴാഴ്ച നിർത്തിവച്ചു.<ref>{{cite web|url=https://www.aljazeera.com/news/2020/03/saudi-arabia-bans-prayers-holy-mosques-coronavirus-fears-200320063001931.html|title=Saudi Arabia bans prayers at mosques over coronavirus fears|website=www.aljazeera.com|accessdate=26 March 2020|archive-url=https://web.archive.org/web/20200320161749/https://www.aljazeera.com/news/2020/03/saudi-arabia-bans-prayers-holy-mosques-coronavirus-fears-200320063001931.html|archive-date=20 March 2020|url-status=live}}</ref>സൗദി അറേബ്യയിൽ വ്യാഴാഴ്ച വരെ 334 കേസുകൾ റിപ്പോർട്ട് ചെയ്യപ്പെട്ടു. എട്ട് കേസുകൾ സുഖം പ്രാപിച്ചു.<ref>{{cite web|url=https://gulfnews.com/world/gulf/saudi/70-people-test-positive-for-coronavirus-in-saudi-arabia-on-friday-1.1584728666269|title=70 people test positive for coronavirus in Saudi Arabia on Friday|first=Tawfiq|last=Nasrallah|website=Gulf News|accessdate=26 March 2020|archive-url=https://web.archive.org/web/20200325180940/https://gulfnews.com/world/gulf/saudi/70-people-test-positive-for-coronavirus-in-saudi-arabia-on-friday-1.1584728666269|archive-date=25 March 2020|url-status=live}}</ref> മരണങ്ങളൊന്നും റിപ്പോർട്ട് ചെയ്തിട്ടില്ല. ആഗോള കൊറോണ വൈറസ് പൊട്ടിപ്പുറപ്പെടുന്നതിനിടയിൽ എല്ലാ ആഭ്യന്തര വിമാനങ്ങളും ബസ്സുകളും ടാക്സികളും ട്രെയിനുകളും 14 ദിവസത്തേക്ക് നിർത്തിവയ്ക്കുമെന്ന് മാർച്ച് 20 വെള്ളിയാഴ്ച സൗദി അറേബ്യ അറിയിച്ചു. മാർച്ച് 25 ന് [[Salman of Saudi Arabia|സൽമാൻ രാജാവിന്റെ]] അധ്യക്ഷതയിൽ നടന്ന വെർച്വൽ [[ജി - 20]] യോഗത്തിൽ, പകർച്ചവ്യാധിയുടെ സാമൂഹികവും സാമ്പത്തികവുമായ പ്രത്യാഘാതങ്ങളെ ചെറുക്കുന്നതിന് ആഗോള സമ്പദ്‌വ്യവസ്ഥയിലേക്ക് 4.8 ട്രില്യൺ ഡോളർ നൽകുമെന്ന് കൂട്ടായ പ്രതിജ്ഞകൾ നടത്തി.<ref name=USAID/> മാർച്ച് 26 ന് അധികൃതർ റിയാദ്, മക്ക, മദീന എന്നിവയുടെ ലോക്ക്ഡൗണും രാജ്യവ്യാപകമായി കർഫ്യൂ പ്രഖ്യാപിച്ചു. 1,012 കേസുകളും നാല് മരണങ്ങളും റിപ്പോർട്ട് ചെയ്തു.<ref name=USAID/> === സിംഗപ്പൂർ === {{Main|COVID-19 pandemic in Singapore}} സിംഗപ്പൂരിലെ ആദ്യ കേസ് ജനുവരി 23 ന് സ്ഥിരീകരിച്ചു. <ref>{{cite web | last=Abdullah | first=Zhaki | title=Singapore confirms first case of Wuhan virus | website=CNA | date=23 January 2020 | url=https://www.channelnewsasia.com/news/singapore/wuhan-virus-pneumonia-singapore-confirms-first-case-12312860 | access-date=23 January 2020 | archive-date=2020-01-23 | archive-url=https://web.archive.org/web/20200123141601/https://www.channelnewsasia.com/news/singapore/wuhan-virus-pneumonia-singapore-confirms-first-case-12312860 | url-status=dead }}</ref> തുടർന്ന്, ഫെബ്രുവരി 4 നാണ് പ്രാദേശികമായി പകരുന്ന ആദ്യത്തെ കേസുകൾ റിപ്പോർട്ട് ചെയ്തത്. പ്രധാനമായും ചൈനീസ് വിനോദസഞ്ചാരികൾക്ക് സേവനം നൽകുന്ന യോംഗ് തായ് ഹാംഗ് എന്ന കടയാണ് അണുബാധയുടെ കൃത്യമായ സംഭവസ്ഥലം എന്ന് തിരിച്ചറിഞ്ഞത്. ചൈനയിലേക്കുള്ള സമീപകാല യാത്രാ ചരിത്രമില്ലാത്ത നാല് സ്ത്രീകൾക്ക് വൈറസ് ബാധിച്ചു.<ref>{{cite web |last1=Chang |first1=Ai-Lien |last2=Khalik |first2=Salma |title=Coronavirus: S'pore reports first cases of local transmission; 4 out of 6 new cases did not travel to China |url=https://www.straitstimes.com/singapore/coronavirus-spore-reports-first-cases-of-local-transmission-4-out-of-6-new-cases-did-not |website=The Straits Times |accessdate=4 February 2020 |date=4 February 2020 |archive-url=https://web.archive.org/web/20200204101450/https://www.straitstimes.com/singapore/coronavirus-spore-reports-first-cases-of-local-transmission-4-out-of-6-new-cases-did-not |archive-date=4 February 2020 |url-status=live}}</ref>മെയ് 5 വരെ, 19,410 സ്ഥിരീകരിച്ച കേസുകളുണ്ട് <ref>{{cite web |last1=Yong |first1=Clement |title=632 new coronavirus cases in Singapore, bringing total to 19,410 |url=https://www.straitstimes.com/singapore/632-new-coronavirus-cases-in-singapore-bringing-total-to-19410 |website=The Straits Times |accessdate=5 May 2020 |date=5 May 2020}}</ref> കഴിഞ്ഞ ദിവസം 18 മരണങ്ങൾ സംഭവിച്ചു.<ref>{{cite web |last1=Yong |first1=Clement |last2=Chong |first2=Clara |title=560 of 573 new coronavirus cases in Singapore are foreign workers from dorms; 3 new clusters |url=https://www.straitstimes.com/singapore/573-new-coronavirus-cases-in-singapore-to-bring-total-to-18778 |website=The Straits Times |accessdate=4 May 2020 |date=4 May 2020}}</ref> === ദക്ഷിണ കൊറിയ === {{Main|COVID-19 pandemic in South Korea}} [[File:2020 coronavirus cases in South Korea.svg|thumb|right|upright=1.25|[[Epidemic curve]] of COVID-19 in South Korea]] ദക്ഷിണ കൊറിയയിൽ കൊറോണ വൈറസ് രോഗം 2019 (COVID-19) പൊട്ടിപ്പുറപ്പെട്ടതായി സ്ഥിരീകരിച്ച ആദ്യത്തെ കേസ് 2020 ജനുവരി 20 ന് പ്രഖ്യാപിച്ചു.<ref>{{cite web |title=신종 코로나바이러스 한국인 첫환자 확인 |url=https://www.mk.co.kr/news/society/view/2020/01/80017/ |website=MK |publisher=서진우 |accessdate=24 January 2020 |language=ko |archive-url=https://web.archive.org/web/20200124134926/https://www.mk.co.kr/news/society/view/2020/01/80017/ |archive-date=24 January 2020 |url-status=live}}</ref>സ്ഥിരീകരിച്ച കേസുകളുടെ എണ്ണം ഫെബ്രുവരി 19 ന് 20 ഉം ഫെബ്രുവരി 20 ന് 58 ഉം ആയി വർദ്ധിച്ചു. 2020 ഫെബ്രുവരി 21 ന് 346 കേസുകൾ സ്ഥിരീകരിച്ചു. [[Korea Centers for Disease Control and Prevention|സെന്റർസ് ഫോർ ഡിസീസ് കൺട്രോൾ ആൻഡ് പ്രിവൻഷൻ കൊറിയ]] (കെസിഡിസി) അനുസരിച്ച് പെട്ടെന്നുള്ള രോഗബാധയ്ക്ക് കാരണം [[ദേഗു]]വിലെ ചർച്ച് [[Shincheonji Church of Jesus|ഷിൻ‌ചോഞ്ചി ചർച്ച് ഓഫ് ജീസസിൽ]] നടന്ന ഒരു സമ്മേളനത്തിൽ പങ്കെടുത്ത "രോഗി നമ്പർ 31" ആണെന്ന് ആരോപിക്കപ്പെട്ടു.<ref name="ThomReut_SKorea_zombie">{{cite news | last1= Shin | first1= Hyonhee | last2= Cha | first2= Sangmi | title= 'Like a zombie apocalypse': Residents on edge as coronavirus cases surge in South Korea | trans-title= <!-- trans-title is the English translation --> | date= 20 February 2020 | agency= [[Thomson Reuters]] | url= https://www.reuters.com/article/us-china-health-southkorea-cases/like-a-zombie-apocalypse-residents-on-edge-as-coronavirus-cases-surge-in-south-korea-idUSKBN20E04F | accessdate= 20 February 2020 | archiveurl= https://web.archive.org/web/20200220114624/https://www.reuters.com/article/us-china-health-southkorea-cases/like-a-zombie-apocalypse-residents-on-edge-as-coronavirus-cases-surge-in-south-korea-idUSKBN20E04F | archivedate= 20 February 2020 | url-status= live | url-access= <!-- (subscription/registration/limited) default=free --> }}</ref>2020 ഫെബ്രുവരി 20 ലെ കണക്കനുസരിച്ച്, [[ദക്ഷിണ കൊറിയ]]യിൽ സ്ഥിരീകരിച്ച കേസുകളുടെ എണ്ണം [[ചൈന]]യ്ക്കുശേഷം മൂന്നാമത്തെ വലിയ രാജ്യമായിരുന്നു ഇത്. ഫെബ്രുവരി 24 ആയപ്പോഴേക്കും ദക്ഷിണ കൊറിയയിൽ സ്ഥിരീകരിച്ച കേസുകളുടെ എണ്ണത്തിൽ രണ്ടാം സ്ഥാനമാണ്. <ref>{{cite news|url=https://www.nytimes.com/2020/02/26/world/asia/coronavirus-news.html|title=In U.S. and Germany, Community Transmission Is Now Suspected|date=26 February 2020|via=NYTimes.com}}</ref> 2020 മാർച്ച് 14 ലെ കണക്കനുസരിച്ച് ഇത് നാലാം സ്ഥാനമാണ്. സ്ഥിരീകരിച്ച ഉയർന്ന കേസുകളുടെ ഒരു കാരണം കൂടുതൽ പരിശോധനകളാണ്. ദക്ഷിണ കൊറിയയിൽ കമ്മ്യൂണിറ്റി പ്രസരണം നടന്ന ആദ്യത്തെ ഒരാഴ്ചയ്ക്കുള്ളിൽ 66,650 ൽ അധികം ആളുകളെ പരിശോധന നടത്തി. ദക്ഷിണ കൊറിയയ്ക്ക് ഒരു ദിവസം 10,000 പേരെ പരിശോധന നടത്താൻ കഴിഞ്ഞു.<ref>{{cite web|url=https://www.theatlantic.com/health/archive/2020/03/how-many-americans-have-been-tested-coronavirus/607597/|title=Exclusive: The Strongest Evidence Yet That America Is Botching Coronavirus Testing|last=Madrigal|first=Robinson Meyer, Alexis C.|date=6 March 2020|website=The Atlantic|language=en-US|access-date=8 March 2020|archive-url=https://web.archive.org/web/20200319014853/https://www.theatlantic.com/health/archive/2020/03/how-many-americans-have-been-tested-coronavirus/607597/|archive-date=19 March 2020|url-status=live}}</ref> === ശ്രീലങ്ക === {{Main|COVID-19 pandemic in Sri Lanka}} രാജ്യത്ത് ആദ്യത്തെ കേസ് ജനുവരി 27 ന് സ്ഥിരീകരിച്ചു. ഏപ്രിൽ 25 ലെ കണക്കനുസരിച്ച് രാജ്യത്ത് 452 കേസുകളുണ്ട്. ഏപ്രിൽ ഒന്നിന്, തിരിച്ചറിഞ്ഞ രോഗികളുമായി ബന്ധപ്പെടുകയും 14,000 ത്തോളം പേരെ ശ്രീലങ്കൻ അധികൃതർ കണ്ടെത്തിയിട്ടുണ്ട്. അത്തരം ആളുകൾക്ക് സ്വയം ക്വാറന്റൈനിൽ പോകാൻ ഉത്തരവിട്ടിരുന്നു. === സിറിയ === {{main|COVID-19 pandemic in Syria}} സിറിയ ഇതിനകം വ്യാപകമായ ആഭ്യന്തര യുദ്ധത്തെ നേരിടുന്നതിനാൽ, സിറിയ ഏറ്റവും കൂടുതൽ ബാധിക്കപ്പെടുന്ന രാജ്യമാകുമെന്ന് ഭയന്ന് ആശങ്കകൾ ഉയർത്തുന്നു, അയൽരാജ്യമായ [[ഇറാഖ്]], [[ലെബനൻ]], [[ജോർദാൻ]] എന്നിവിടങ്ങളിൽ നിന്ന് കണ്ടെത്തിയ നിരവധി കേസുകൾ, ആഭ്യന്തര യുദ്ധത്തിന്റെ ഫലമായി ആരോഗ്യസംരക്ഷണ സംവിധാനം തകർന്നിരുന്നു.<ref>{{cite web |url=https://www.washingtonpost.com/opinions/2020/02/27/syrian-refugees-are-experiencing-their-worst-crisis-date-coronavirus-will-make-it-worse/ |title=Syrian refugees are experiencing their worst crisis to date. Coronavirus will make it worse. |date=27 February 2020 |website=Washington Post|access-date=2 March 2020 |archive-url=https://web.archive.org/web/20200301214323/https://www.washingtonpost.com/opinions/2020/02/27/syrian-refugees-are-experiencing-their-worst-crisis-date-coronavirus-will-make-it-worse/ |archive-date=1 March 2020 |url-status=live }}</ref> ഇറാഖി കുർദിസ്ഥാൻ സർക്കാർ സിറിയൻ കൗണ്ടർപാർട്ടുമായി മാർച്ച് 2 ന് നടത്തിയ അപൂർവ സഹകരണത്തോടെ സിറിയൻ-ഇറാഖ് അതിർത്തി പൂർണമായും അടച്ചുപൂട്ടാൻ ഉത്തരവിട്ടു.<ref>{{cite web |url=https://www.kurdistan24.net/en/news/84714a1a-24c4-4854-bec3-09820b6f3cfb |title=Officials to close Syria-Kurdistan Region border to block coronavirus |date=28 February 2020 |website=kurdistan24.net |access-date=2 March 2020 |archive-url=https://web.archive.org/web/20200229123141/https://www.kurdistan24.net/en/news/84714a1a-24c4-4854-bec3-09820b6f3cfb |archive-date=29 February 2020 |url-status=live }}</ref> സിറിയയിൽ ആദ്യത്തെ കേസ് മാർച്ച് 22 ന് സ്ഥിരീകരിച്ചു.<ref name="sana">{{Cite news|url=https://www.sana.sy/en/?p=188671|title=Health Minister: First case of Coronavirus registered in Syria in patient who had come from abroad, appropriate measures have been taken to deal with the case|newspaper=Sana.sy|date=22 March 2020|access-date=22 March 2020|archive-url=https://web.archive.org/web/20200322222624/https://sana.sy/en/?p=188671|archive-date=22 March 2020|url-status=live}}</ref><ref>{{Cite news|last=McKernan|first=Bethan|url=https://www.theguardian.com/world/2020/mar/23/syria-confirms-first-covid-19-coronavirus-case-amid-fears-of-catastrophic-spread|title=Syria confirms first Covid-19 case amid fears of catastrophic spread|date=2020-03-23|work=The Guardian|access-date=2020-03-23|url-status=live|language=en-GB|issn=0261-3077|archive-url=https://web.archive.org/web/20200323111026/https://www.theguardian.com/world/2020/mar/23/syria-confirms-first-covid-19-coronavirus-case-amid-fears-of-catastrophic-spread|archive-date=23 March 2020}}</ref> === തായ്‌വാൻ === {{Main|COVID-19 pandemic in Taiwan}} [[File:COVID-19 Outbreak Cases in Free area of the Republic of China.svg|right|upright=1.25|thumb|Confirmed cases breakdown by municipalities and counties {{columns-list| {{legend|#808080|0}} {{legend|#ffd5d5|1}} {{legend|#ffaaaa|2~4}} {{legend|#ff8080|5~9}} {{legend|#ff5555|10~19}} {{legend|#ff2a2a|20~29}} {{legend|#ff0000|30~49}} {{legend|#d40000|50~74}} {{legend|#aa0000|75~99}} {{legend|#800000|100+}} }}]] തായ്‌വാനിലെ ആദ്യ കേസ് ജനുവരി 21 ന് സ്ഥിരീകരിച്ചു.<ref>{{cite news |last1=Chen |first1=Wei-ting |last2=Kao |first2=Evelyn |title=WUHAN VIRUS/Taiwan confirms 1st Wuhan coronavirus case (update) |url=https://focustaiwan.tw/society/202001210019 |accessdate=26 February 2020 |agency=Central News Agency |date=21 February 2020 |archive-url=https://web.archive.org/web/20200226014313/https://focustaiwan.tw/society/202001210019 |archive-date=26 February 2020 |url-status=live }}</ref> === താജിക്കിസ്ഥാൻ === {{Main|COVID-19 pandemic in Tajikistan}} 2020 ഏപ്രിൽ 30 ന് താജിക്കിസ്ഥാനിൽ COVID-19 ന്റെ ആദ്യ 15 കേസുകൾ റിപ്പോർട്ട് ചെയ്യപ്പെട്ടു.<ref>{{cite web|url=https://www.aa.com.tr/en/asia-pacific/tajikistan-confirms-first-cases-of-coronavirus/1824331|title=Tajikistan confirms first cases of coronavirus|last=Abdulkerimov|first=Bahtiyar|agency=Anadolu Agency|date=30 April 2020|accessdate=30 April 2020|archive-url=https://web.archive.org/web/20200430221742/https://www.aa.com.tr/en/asia-pacific/tajikistan-confirms-first-cases-of-coronavirus/1824331|archivedate=30 April 2020|url-status=live}}</ref> === തായ്ലൻഡ് === {{Main|COVID-19 pandemic in Thailand}} ജനുവരി 13 ന് തായ്‌ലാൻഡിന് ആദ്യത്തെ കേസ് ഉണ്ടായിരുന്നു. ചൈനയ്ക്ക് പുറത്തുള്ള ആദ്യ കേസും ആയിരുന്നു.<ref>{{cite web|url=http://www.cidrap.umn.edu/news-perspective/2020/01/report-thailands-coronavirus-patient-didnt-visit-outbreak-market|title=Report: Thailand's coronavirus patient didn't visit outbreak market|last=Schnirring|first=Lisa|website=CIDRAP|date=14 January 2020|accessdate=15 January 2020|archiveurl= https://web.archive.org/web/20200114230152/http://www.cidrap.umn.edu/news-perspective/2020/01/report-thailands-coronavirus-patient-didnt-visit-outbreak-market|archivedate=14 January 2020|url-status=live}}</ref><ref>{{cite web|url=https://promedmail.org/promed-post/?id=6886644|title=Novel coronavirus (02): Thailand ex China (HU) WHO. Archive Number: 20200113.6886644|work=International Society for Infectious Diseases|via=Pro-MED-mail|accessdate=14 January 2020}}</ref><ref>{{cite web|url=https://www.scmp.com/news/hong-kong/health-environment/article/3045902/wuhan-pneumonia-thailand-confirms-first-case|title=Thailand confirms first case of Wuhan virus outside China|last=Cheung|first=Elizabeth|work=South China Morning Post|date=13 January 2020|accessdate=13 January 2020|archiveurl=https://web.archive.org/web/20200113130102/https://www.scmp.com/news/hong-kong/health-environment/article/3045902/wuhan-pneumonia-thailand-confirms-first-case|archivedate=13 January 2020|url-status=live}}</ref> മാർച്ച് 1 ന് തായ്‌ലൻഡിൽ ആദ്യമായി സ്ഥിരീകരിച്ച മരണം റിപ്പോർട്ട് ചെയ്യപ്പെട്ടു.<ref>{{cite web|url=https://www.thairath.co.th/news/society/1784036|title=ด่วน พบชายอายุ 35 ปี ผู้ป่วย "โควิด-19" เสียชีวิตรายแรกในไทย|date=1 March 2020|website=www.thairath.co.th|language=th|access-date=1 March 2020|archive-url=https://web.archive.org/web/20200301054148/https://www.thairath.co.th/news/society/1784036|archive-date=1 March 2020|url-status=live}}</ref> ഏപ്രിൽ 23 വരെ 50 മരണങ്ങളും 2,430 വീണ്ടെടുക്കലുകളുമുള്ള 2,839 കേസുകൾ സ്ഥിരീകരിച്ചു.<ref>{{cite web|url=https://pr.moph.go.th/?url=pr/detail/2/04/139957/|title=รายงานข่าวกรณีไวรัสโคโรนา 2019 ประจำวันที่ 16 มีนาคม 2563|trans-title=Report of COVID-19 situation in Thailand, 16 March 2020|language=Thai|via=[[Ministry of Public Health (Thailand)|Ministry of Public Health, Thailand]]|date=16 March 2020|access-date=2020-05-06|archive-date=2020-04-11|archive-url=https://web.archive.org/web/20200411153942/https://pr.moph.go.th/?url=pr%2Fdetail%2F2%2F04%2F139957%2F|url-status=dead}}</ref> === ടർക്കി === {{main|COVID-19 pandemic in Turkey}} യൂറോപ്പിൽ യാത്ര ചെയ്യുമ്പോൾ വൈറസ് ബാധിച്ച ഒരു തുർക്കികാരനാണ് രാജ്യത്തെ ആദ്യത്തെ കൊറോണ വൈറസ് കേസ് എന്ന് 2020 മാർച്ച് 11 ന് (യുടിസി 03:00) ആരോഗ്യമന്ത്രി ഫഹ്രെറ്റിൻ കോക പ്രഖ്യാപിച്ചു.<ref name="turkey.1">{{cite web|url=https://www.dailysabah.com/turkey/turkey-confirms-first-coronavirus-case-a-man-back-from-europe/news|title=Turkey confirms first coronavirus patient, recently returned from Europe|publisher=Daily Sabah|date=11 March 2020|accessdate=11 March 2020|archive-url=https://web.archive.org/web/20200403111418/https://www.dailysabah.com/turkey/turkey-remains-firm-calm-as-first-coronavirus-case-confirmed/news|archive-date=3 April 2020|url-status=live}}</ref> 2020 മാർച്ച് 12 മുതൽ തുർക്കി സർക്കാർ പ്രൈമറി സ്കൂളുകൾ, മിഡിൽ സ്കൂളുകൾ, ഹൈസ്കൂളുകൾ, സർവ്വകലാശാലകൾ എന്നിവ 2020 മാർച്ച് 16 മുതൽ അടച്ചിടുമെന്ന് പ്രഖ്യാപിച്ചു.<ref>{{cite web|url=https://www.aa.com.tr/tr/koronavirus/ibrahim-kalin-koronavirus-toplantisinda-alinan-tedbirleri-acikladi/1763918|title=İbrahim Kalın 'koronavirüs' toplantısında alınan tedbirleri açıkladı|website=www.aa.com.tr|access-date=13 March 2020|archive-url=https://web.archive.org/web/20200312203921/https://www.aa.com.tr/tr/koronavirus/ibrahim-kalin-koronavirus-toplantisinda-alinan-tedbirleri-acikladi/1763918|archive-date=12 March 2020|url-status=live}}</ref> === യുണൈറ്റഡ് അറബ് എമിറേറ്റ്സ് === {{Main|COVID-19 pandemic in the United Arab Emirates}} യുണൈറ്റഡ് അറബ് എമിറേറ്റിലെ ആദ്യ കേസ് ജനുവരി 29 ന് സ്ഥിരീകരിച്ചു.<ref name="first case UAE">{{Cite news|last=Hammond|first=Ashley|url=https://gulfnews.com/uae/health/watch-how-the-first-coronavirus-case-in-uae-was-cured-1.1581323524356|title=Watch: How the first coronavirus case in UAE was cured|date=10 February 2020|work=Gulf News|access-date=11 February 2020|url-status=live|last2=Chaudhary|first2=Suchitra Bajpai|last3=Hilotin|first3=Jay|archive-url=https://web.archive.org/web/20200210155105/https://gulfnews.com/uae/health/watch-how-the-first-coronavirus-case-in-uae-was-cured-1.1581323524356|archive-date=10 February 2020}}</ref><ref>{{cite web|url=https://gulfnews.com/uae/health/coronavirus-in-uae-four-of-a-family-infected-1.1580273983681|title=Coronavirus in UAE: Four of a family infected|last=Nandkeolyar|first=Karishma|date=29 January 2020|website=Gulf News|access-date=29 January 2020|archive-url=https://web.archive.org/web/20200129111625/https://gulfnews.com/uae/health/coronavirus-in-uae-four-of-a-family-infected-1.1580273983681|archive-date=29 January 2020|url-status=live}}</ref> സ്ഥിരീകരിച്ച കേസ് റിപ്പോർട്ട് ചെയ്ത മിഡിൽ ഈസ്റ്റിലെ ആദ്യ രാജ്യമാണിത്.<ref>{{cite web|last=Turak|first=Natasha|date=29 January 2020|url=https://www.cnbc.com/2020/01/29/first-middle-east-cases-of-coronavirus-confirmed-in-the-uae.html|title=First Middle East cases of coronavirus confirmed in the UAE|website=CNBC.com|accessdate=19 March 2020|archive-url=https://web.archive.org/web/20200314065326/https://www.cnbc.com/2020/01/29/first-middle-east-cases-of-coronavirus-confirmed-in-the-uae.html|archive-date=14 March 2020|url-status=live}}</ref> COVID-19 മൂലമുള്ള ആദ്യത്തെ മരണം മാർച്ച് 20 നാണ് റിപ്പോർട്ട് ചെയ്തത്.<ref>{{cite web|url=https://gulfnews.com/uae/government/uae-announces-2-coronavirus-deaths-1.1584735850926|title=UAE announces 2 coronavirus deaths|website=gulfnews.com|accessdate=26 March 2020|archive-url=https://web.archive.org/web/20200325172854/https://gulfnews.com/uae/government/uae-announces-2-coronavirus-deaths-1.1584735850926|archive-date=25 March 2020|url-status=live}}</ref> ബീച്ചുകളും പൊതുനിരത്തുകളും വിമാനത്താവളങ്ങളും അടച്ചതിനുശേഷം മാർച്ച് 26 ന് രാത്രി 8 മുതൽ രാവിലെ 6 വരെ കർഫ്യൂ നടപ്പാക്കി. പൊതുഗതാഗതം നിർത്തിവച്ചു. കർഫ്യൂ സമയങ്ങളിൽ രാജ്യവ്യാപകമായി അണുവിമുക്തമാക്കലും ആരംഭിച്ചു.<ref name=USAID/> === ഉസ്ബെക്കിസ്ഥാൻ === {{Main|COVID-19 pandemic in Uzbekistan}} മാർച്ച് 15 ന് രാജ്യത്തെ ആദ്യത്തെ കേസ് സ്ഥിരീകരിച്ചു.<ref>[https://www.reuters.com/article/health-coronavirus-uzbekistan/uzbekistan-confirms-first-coronavirus-case-govt-idUSL8N2B802F Uzbekistan confirms first coronavirus case - govt] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20200319023808/https://www.reuters.com/article/health-coronavirus-uzbekistan/uzbekistan-confirms-first-coronavirus-case-govt-idUSL8N2B802F |date=19 March 2020 }} Reuters, 2020-03-15.</ref> === വിയറ്റ്നാം === {{Main|COVID-19 pandemic in Vietnam}} [[File:COVID-19 Pandemic Cases in Vietnam.svg |thumb|right|upright=0.8|Map of the outbreak in Vietnam <br/> (as of 27 March): {{legend|#c80000|Confirmed cases reported}}{{legend|#558eed|Suspected cases reported}}]] *ജനുവരി 22 മുതൽ ഫെബ്രുവരി 25 വരെ 16 രോഗികളെ കണ്ടെത്തി. രോഗികൾ വുഹാനിൽ നിന്ന് മടങ്ങിയെത്തിയ ഒരു കൂട്ടം തൊഴിലാളികളുമായും അവരുടെ ബന്ധുക്കളുമായും ബന്ധപ്പെട്ടതാണ്. മറ്റുള്ളവരിൽ രണ്ട് ചൈനീസ് പൗരന്മാർ, അവരുമായി സമ്പർക്കം പുലർത്തിയിരുന്ന ഒരു വിയറ്റ്നാമീസ് റിസപ്ഷനിസ്റ്റ്, അമേരിക്കയിൽ നിന്ന് യാത്ര ചെയ്യുമ്പോൾ വുഹാനിൽ രണ്ട് മണിക്കൂർ ഇടവേള ചിലവഴിച്ച വിയറ്റ്നാമീസ്-അമേരിക്കൻ എന്നിവരും ഉൾപ്പെടുന്നു. ഫെബ്രുവരി 25 വരെ 16 കേസുകളും കണ്ടെടുത്തു.<ref>{{cite web|url=https://vnexpress.net/suc-khoe/hai-nguoi-viem-phoi-vu-han-cach-ly-tai-benh-vien-cho-ray-4046299.html|title=Hai người viêm phổi Vũ Hán cách ly tại Bệnh viện Chợ Rẫy|trans-title=Two people from Wuhan pneumonia were isolated at Cho Ray Hospital|last=Phương|first=Lê|language=Vietnamese|work=VnExpress|date=23 January 2020|accessdate=23 January 2020|archiveurl=https://web.archive.org/web/20200123194725/https://vnexpress.net/suc-khoe/hai-nguoi-viem-phoi-vu-han-cach-ly-tai-benh-vien-cho-ray-4046299.html|archivedate=23 January 2020|url-status=live}}</ref><ref>{{cite web|url=https://vnexpress.net/dich-viem-phoi-corona/ca-thu-6-viet-nam-nhiem-virus-corona-4048747.html|title=Ca thứ 6 Việt Nam nhiễm virus corona - VnExpress|website=Tin nhanh VnExpress|access-date=12 March 2020|archive-url=https://web.archive.org/web/20200201155123/https://vnexpress.net/dich-viem-phoi-corona/ca-thu-6-viet-nam-nhiem-virus-corona-4048747.html|archive-date=1 February 2020|url-status=live}}</ref><ref>{{cite web|url=https://vnexpress.net/suc-khoe/ca-thu-7-o-viet-nam-nhiem-virus-corona-4049017.html|title=Ca thứ 7 ở Việt Nam nhiễm virus corona - VnExpress Sức Khỏe|website=vnexpress.net|access-date=12 March 2020|archive-url=https://web.archive.org/web/20200202125459/https://vnexpress.net/suc-khoe/ca-thu-7-o-viet-nam-nhiem-virus-corona-4049017.html|archive-date=2 February 2020|url-status=live}}</ref><ref>{{cite web|url=https://vnexpress.net/suc-khoe/ca-thu-16-tai-viet-nam-duong-tinh-ncov-4054528.html|title=Ca thứ 16 tại Việt Nam dương tính nCoV - VnExpress Sức Khỏe|website=vnexpress.net|access-date=22 February 2020|archive-url=https://web.archive.org/web/20200213060322/https://vnexpress.net/suc-khoe/ca-thu-16-tai-viet-nam-duong-tinh-ncov-4054528.html|archive-date=13 February 2020|url-status=live}}</ref><ref>{{cite web |url=https://news.zing.vn/benh-nhan-thu-16-nhiem-virus-corona-xuat-vien-hom-nay-post1051503.html |title=Bệnh nhân thứ 16 nhiễm virus corona xuất viện hôm nay |author=Thu Hằng |date=25 February 2020 |website=Zing |access-date=2020-05-06 |archive-date=2020-02-25 |archive-url=https://web.archive.org/web/20200225142508/https://news.zing.vn/benh-nhan-thu-16-nhiem-virus-corona-xuat-vien-hom-nay-post1051503.html |url-status=dead }}</ref> *മാർച്ച് 6 ന് 28 രോഗികളെ വിയറ്റ്നാമീസ് ആരോഗ്യ മന്ത്രാലയം പ്രഖ്യാപിച്ചു. മിക്ക കേസുകളും "പേഷ്യന്റ് നമ്പർ 17", ലണ്ടനിൽ നിന്ന് ഹനോയിയിലേക്ക് ഫ്ലൈറ്റ് വിഎൻ 0054, യാത്രക്കാരുമായി "രോഗി നമ്പർ 34" എന്നിവയുമായി ബന്ധപ്പെട്ടിരിക്കുന്നു. സൂചിപ്പിച്ച എല്ലാ പുതിയ ക്ലസ്റ്ററുകളുമായും ബന്ധമില്ലാത്ത ഒരേയൊരു കേസ് ഡേഗുവിൽ നിന്നുള്ള ഒരു വിയറ്റ്നാമീസ് തൊഴിലാളിയാണ്.<ref>{{cite web|url=https://vnexpress.net/suc-khoe/them-5-nguoi-o-binh-thuan-duong-tinh-ncov-4068206.html|title=Thêm 5 người ở Bình Thuận dương tính nCoV - VnExpress Sức Khỏe|website=vnexpress.net}}</ref> *മാർച്ച് 6 മുതൽ 27 വരെ വിയറ്റ്നാമിൽ COVID-19 അണുബാധയുടെ കേസുകൾ സ്ഥിരീകരിക്കുന്നു *കേസുകളുടെ ചാർട്ട് <div style="overflow-x:auto;> {{Graph:Chart | width = 780 | height = 180 | type = line | yGrid = | xGrid = | legend = | colors = #376AB1, #3E9651, #CC2528 | y1Title = Total Cases | y2Title = Recoveries | y3Title = Active Cases | xAxisAngle = -40 | x = 01-31, 02-07, 02-13, 02-20, 02-26, 03-07, 03-10, 03-14, 03-17, 03-21, 03-25, 03-27 | y1 = 4,13,16,15,16,20,34,53,66,94,141,163 | y2 = 0,3,7,15,16,16,16,16,16,17,17,20 | y3 = 4,10,9,1,0,4,18,37,50,77,124,143 }}</div> === യെമൻ === {{Main|COVID-19 pandemic in Yemen}} ഏപ്രിൽ 10 ന് ഹദ്രമൗത്തിൽ സ്ഥിരീകരിച്ച കേസ് യെമനിലേക്കും പടർന്നുപിടിച്ചതായി സ്ഥിരീകരിച്ചു.<ref name="twitter.ysneccovid19">{{Cite web|url=https://mobile.twitter.com/YSNECCOVID19/status/1248460614323695616|title=Twitter|website=mobile.twitter.com}}</ref> ആഭ്യന്തരയുദ്ധം, ക്ഷാമം, [[2016–2020 Yemen cholera outbreak|കോളറ]], സൗദി അറേബ്യയും സഖ്യകക്ഷികളും സൈനിക ഉപരോധം എന്നിവ മൂലം ഉണ്ടായ ഭീകരമായ മാനുഷിക സാഹചര്യം കണക്കിലെടുത്ത് രാജ്യത്ത് വ്യാപിക്കാൻ സാധ്യതയുണ്ട്.<ref>{{cite web|url=https://www.al-monitor.com/pulse/originals/2020/03/yemen-women-face-masks-coronavirus-houthi-measures.html|title=WHO warns Yemen of pending 'explosion' of COVID-19 cases|last=Shaker|first=Naseh|date=25 March 2020|website=Al-Monitor|url-status=live|archive-url=https://web.archive.org/web/20200325133209/https://www.al-monitor.com/pulse/originals/2020/03/yemen-women-face-masks-coronavirus-houthi-measures.html|archive-date=25 March 2020|accessdate=26 March 2020}}</ref><ref>{{cite web|url=https://www.acaps.org/special-report/covid-19-impact-yemen|title=COVID-19: Impact on Yemen|date=23 March 2020|website=ACAPS|url-status=live|archive-url=https://web.archive.org/web/20200325160730/https://www.acaps.org/special-report/covid-19-impact-yemen|archive-date=25 March 2020|accessdate=26 March 2020}}</ref> == മറ്റ് രാജ്യങ്ങളിലും പ്രദേശങ്ങളിലും പ്രതിരോധം == === ബ്രിട്ടീഷ് ഇന്ത്യൻ മഹാസമുദ്ര പ്രദേശം === ഏപ്രിൽ 4 വരെ [[British Indian Ocean Territory|ബ്രിട്ടീഷ് ഭൂപ്രദേശത്ത്]] കേസുകളൊന്നും ഉണ്ടായിട്ടില്ല. ഡീഗോ ഗാർസിയയിൽ ഒരു സൈനിക താവളം ഉള്ളതിനാൽ ഇതിനകം തന്നെ ദ്വീപുകളിലേക്കുള്ള പ്രവേശനം കൂടുതൽ നിയന്ത്രിച്ചിരിക്കുന്നു, കപ്പലുകൾ സന്ദർശിക്കാനുള്ള ലൈസൻസുകൾ താൽക്കാലികമായി നിർത്തിവച്ചിരിക്കുന്നു.<ref>{{cite web |url=https://biot.gov.io/visiting |title=Visiting &#124; British Indian Ocean Territory |publisher=Biot.gov.io |date= |accessdate=2020-03-30 |archive-url=https://web.archive.org/web/20190801115004/https://biot.gov.io/visiting/ |archive-date=1 August 2019 |url-status=live }}</ref> പ്രദേശത്ത് എത്തുന്ന എല്ലാ ആളുകളും 14 ദിവസത്തെ ക്വാറന്റൈന് വിധേയമാണ്. സാമൂഹിക അകലം പാലിക്കൽ നടപടികളും നടപ്പാക്കിയിട്ടുണ്ട്.<ref>{{cite web |url=https://www.gov.uk/foreign-travel-advice/british-indian-ocean-territory/coronavirus |title=Coronavirus - British Indian Ocean Territory travel advice |publisher=GOV.UK |date= |accessdate=2020-03-30 |archive-url=https://web.archive.org/web/20200329144143/https://www.gov.uk/foreign-travel-advice/british-indian-ocean-territory/coronavirus |archive-date=29 March 2020 |url-status=live }}</ref> === തുർക്ക്മെനിസ്ഥാൻ === {{Main|COVID-19 pandemic in Turkmenistan}} തുർക്ക്മെനിസ്ഥാനിൽ സ്ഥിരീകരിച്ച COVID-19 കേസുകളൊന്നുമില്ല. <ref>{{Cite web|url=https://eadaily.com/ru/news/2020/04/01/voz-v-tadzhikistane-i-turkmenii-net-koronavirusa|title=ВОЗ: В Таджикистане и Туркмении нет коронавируса|website=EADaily}}</ref> കൊറോണ വൈറസ് എന്ന പദം സർക്കാർ സെൻസർ ചെയ്തു.<ref>{{Cite web |url=https://rsf.org/en/news/coronavirus-limits-turkmenistan |title=Coronavirus off limits in Turkmenistan |date=1 April 2020 |website=Reporters Without Borders |access-date=2 April 2020 |archive-url=https://web.archive.org/web/20200402061231/https://rsf.org/en/news/coronavirus-limits-turkmenistan |archive-date=2 April 2020 |url-status=live }}</ref> === ഉത്തര കൊറിയ === {{Main|COVID-19 pandemic in North Korea}} ഉത്തര കൊറിയയിൽ സ്ഥിരീകരിച്ച കേസുകളൊന്നുമില്ല. <ref name="Nebehay">{{cite new|url=https://www.reuters.com/article/us-health-coronavirus-northkorea/north-korea-testing-quarantining-for-covid-19-still-says-no-cases-who-representative-idUSKBN21P3C2|title=North Korea testing, quarantining for COVID-19, still says no cases: WHO representative|first=Stephanie|last=Nebehay|publisher=Reuters|date=8 April 2020}}</ref> COVID-19 മൂലം അതിർത്തികൾ അടച്ച ആദ്യത്തെ രാജ്യങ്ങളിലൊന്നാണ് ഉത്തര കൊറിയ.<ref name="Pandemics and Preparation the North Korean Way">{{cite news |title=Pandemics and Preparation the North Korean Way |url=https://www.38north.org/2020/02/eimaabrahamian022020/ |accessdate=21 March 2020 |work=38 North |date=20 February 2020 |language=en}}</ref>ഫെബ്രുവരിയിൽ, മാസ്ക് ധരിക്കുന്നത് നിർബന്ധമാക്കിയിരുന്നു. റെസ്റ്റോറന്റുകൾ പോലുള്ള പൊതു സ്ഥലങ്ങൾ സന്ദർശിക്കുന്നത് നിരോധിച്ചിരുന്നു. സ്കീ റിസോർട്ടുകളും സ്പാസുകളും അടച്ച് സൈനിക പരേഡുകൾ, മാരത്തണുകൾ, മറ്റ് പൊതു പരിപാടികൾ എന്നിവ റദ്ദാക്കി.<ref>{{cite news|url=https://www.nknews.org/pro/covid-19-in-north-korea-an-overview-of-the-current-situation/?t=1585236870435|title=COVID-19 in North Korea: an overview of the current situation|first=Chad|last=O'Carroll|publisher=NK News|date=26 March 2020}}</ref> പകർച്ചവ്യാധിക്കെതിരായ ഉത്തരകൊറിയയുടെ നടപടികൾ വലിയ തോതിൽ വിജയിച്ചതായി 2020 മാർച്ച് 31 ന് ഏഷ്യാ ടൈംസ് റിപ്പോർട്ട് ചെയ്തു.<ref>{{cite news|url=https://asiatimes.com/2020/03/north-koreas-silent-struggle-against-covid-19/|title=North Korea's silent struggle against Covid-19|first=Gabriela|last=Bernal|publisher=Asian Times|date=31 March 2020}}</ref> ഉത്തര കൊറിയയിലെ ലോകാരോഗ്യ സംഘടനയുടെ പ്രതിനിധി എഡ്വിൻ സാൽവഡോർ ഏപ്രിൽ 2 വരെ 709 പേരെ പരിശോധിച്ചതായി സ്ഥിരീകരിച്ചു. സ്ഥിരീകരിച്ച കേസുകളൊന്നുമില്. 509 പേർ ക്വാറന്റൈനിൽ പാർപ്പിച്ചു.<ref name="Nebehay"/> ==അവലംബം== {{reflist|colwidth=30em|refs= }} ==കുറിപ്പുകൾ== {{notelist}} ;Map Notes {{reflist|group=map note}} == പുറത്തേക്കുള്ള കണ്ണികൾ == *[https://gisanddata.maps.arcgis.com/apps/opsdashboard/index.html#/bda7594740fd40299423467b48e9ecf6 Coronavirus COVID-19 Global Cases] and [https://github.com/CSSEGISandData/COVID-19 historical data] by [[Johns Hopkins University]] *[https://coronavirus-updates.live/country/asia Coronavirus Updates in Asia] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20200514105349/https://coronavirus-updates.live/country/asia |date=2020-05-14 }} – Daily updated totals of the virus in Asia {{2019–20 coronavirus pandemic}} [[വർഗ്ഗം:കോവിഡ്-19]] 9xmjahhf57h3zicuuhiq7j1ugxihedt 0 508318 4533745 4118284 2025-06-15T14:53:32Z Vinayaraj 25055 4533745 wikitext text/x-wiki {{Infobox writer | name = ആർ. രാജശ്രീ | native_name = | image = R Rajasree.jpg | caption = ആർ. രാജശ്രീ | birth_date = | notableworks = [[കല്യാണിയെന്നും ദാക്ഷായണിയെന്നും പേരായ രണ്ട് സ്ത്രീകളുടെ കത]], [[ആത്രേയകം]] | awards = [[Kerala Sahithya Akademi]] award (2022) | nationality = Indian | language = [[Malayalam]] | spouse = | children = }} സമകാലീനമലയാളസാഹിത്യത്തിൽ ഏറ്റവും വ്യാപകമായ ജനപ്രീതി നേടിയ കൃതിയായ [[കല്യാണിയെന്നും ദാക്ഷായണിയെന്നും പേരായ രണ്ട് സ്ത്രീകളുടെ കത]] എന്ന നോവലിന്റെ കർത്താവാണ് ആർ. രാജശ്രീ.<ref>https://truecopythink.media/interview-with-r-rajasree-author-of-kalyani-ennum-dakshayani-ennum-peraaya-2-stheekalude-katha</ref> ==ജീവിതരേഖ== 1977 ജൂലായ് 22ന് [[കണ്ണൂർ ജില്ല]]യിലെ [[പറശ്ശിനിക്കടവ്|പറശ്ശിനിക്കടവിൽ]] ജനനം. അച്ഛൻ പി. എൻ. രാജപ്പൻ മാസ്റ്റർ, അമ്മ ആർ. രാജമ്മ. പയ്യന്നൂർ കോളേജ്, [[ഗവൺമെന്റ് ബ്രണ്ണൻ കോളേജ്, തലശ്ശേരി]], ഗവ. ട്രെയിനിംഗ് കോളേജ്, തലശ്ശേരി എന്നിവിടങ്ങളിൽ വിദ്യാഭ്യാസം. ഡോ. കെ.. പി. മാലതിയുടെ കീഴിൽ "സ്ത്രീ സ്വത്വനിർമ്മിതി സ്ത്രീരചനകളിൽ" എന്ന വിഷയത്തെ മുൻനിർത്തി നടത്തിയ പഠനത്തിന് കണ്ണൂർ സർവകലാശാലയിൽ നിന്ന് പി.എച്ച്.ഡി ലഭിച്ചു. 2000 മുതൽ 2005 വരെ കോഴിക്കോട് സെൻ്റ് ജോസഫ്‍സ് ആംഗ്ലോ ഇന്ത്യൻ ഗേൾസ് എച്ച് എസ് എസിലും പിന്നീട് വിവിധ ഗവൺമെന്റ് ഹയർസെക്കന്ററി സ്കൂളുകളിലും അദ്ധ്യാപികയായി പ്രവർത്തിച്ചു. തുടർന്ന് കോഴിക്കോട് ഗവ. ആർട്സ് കോളേജ്, കണ്ണൂർ കെ. എം. എം. ഗവ. വനിതാ കോളേജ്, [[ഗവണ്മെന്റ് കോളേജ് കാസർഗോഡ്|ഗവ. കോളേജ്, കാസറഗോഡ്]] എന്നീ കലാലയങ്ങളിൽ അദ്ധ്യാപികയായിരുന്നു. ഇപ്പോൾ [[ഗവൺമെന്റ് ബ്രണ്ണൻ കോളേജ്, തലശ്ശേരി|തലശ്ശേരി ഗവ. ബ്രണ്ണൻ കോളേജ്]] മലയാള പഠനവിഭാഗം - ഗവേഷണ കേന്ദ്രത്തിൽ അസിസ്റ്റന്റ് പ്രൊഫസർ. ==രചനാജീവിതം== വിദ്യാർത്ഥിയായിരിക്കെ ചെറുകഥകൾ എഴുതിത്തുടങ്ങി, കണ്ണൂർ സർവ്വകലാശാല കലോത്സവത്തിൽ ചെറുകഥാമത്സരത്തിൽ സമ്മാനം നേടിയിട്ടുണ്ട്. ദീർഘമായ ഇടവേളയ്ക്കുശേഷം ഫെയ്സ്‍ബുക്കിൽ കല്യാണിയുടെയും ദാക്ഷായണിയുടെയും കഥ എഴുതിത്തുടങ്ങി. ആഖ്യാനത്തിന്റെ വ്യത്യസ്തതകൊണ്ടും പാത്രസൃഷ്ടിയുടെ സവിശേഷതയാലും ഗ്രാമീണജീവിതത്തിന്റെ ആർജ്ജവം പ്രകടമാക്കുന്നതിനാലും സൈബർലോകത്തിലെ താരങ്ങളായി കല്യാണിയും ദാക്ഷായണിയും മാറി. തുടർച്ചയായി എഴുതിയ കഥകൾ നോവലായി പരിണണമിച്ചു. മാതൃഭൂമി ബുൿസ് പ്രസിദ്ധീകരിച്ച [[കല്യാണിയെന്നും ദാക്ഷായണിയെന്നും പേരായ രണ്ട് സ്ത്രീകളുടെ കത]] എന്ന നോവൽ മലയാളത്തിലെ പുസ്തകപ്രസാധനചരിത്രത്തിലെ അപൂർവ്വതയായി, പ്രകാശനത്തിനു മുമ്പെ ആദ്യപതിപ്പ് വിറ്റുതീർന്നു. ==കൃതികൾ== * നായികാനിർമ്മിതി: വഴിയും പൊരുളും, കേരള ഭാഷാ ഇൻസ്റ്റിറ്റ്യൂട്ട്, 2018. * അപസർപ്പകാഖ്യാനങ്ങൾ : ഭാവനയും രാഷ്ട്രീയവും, ലോഗോസ് ബുക്സ്, 2018. * [[കല്യാണിയെന്നും ദാക്ഷായണിയെന്നും പേരായ രണ്ട് സ്ത്രീകളുടെ കത]], മാതൃഭൂമി ബുക്സ് 2019. * ആത്രേയകം : മാതൃഭൂമി ബുക്സ് 2024 ==പുരസ്കാരങ്ങൾ== * നോവലിനുള്ള [[കേരള സാഹിത്യ അക്കാദമി പുരസ്കാരം]] - [[കല്യാണിയെന്നും ദാക്ഷായണിയെന്നും പേരായ രണ്ട് സ്ത്രീകളുടെ കത]] - 2021<ref name="മാതൃഭൂമി">{{cite news |title=രാജശ്രീയ്ക്കും വിനോയ് തോമസിനും വൈശാഖനും പുരസ്‌കാരം; സാഹിത്യ അക്കാദമി പുരസ്‌കാരങ്ങൾ പ്രഖ്യാപിച്ചു |url=https://www.mathrubhumi.com/literature/news/kerala-sahitya-akademi-award-2021-1.7732675 |accessdate=27 ജൂലൈ 2022 |archiveurl=https://web.archive.org/web/20220728191303/https://www.mathrubhumi.com/literature/news/kerala-sahitya-akademi-award-2021-1.7732675 |archivedate=2022-07-28 |url-status=bot: unknown }}</ref> ==അവലംബം== {{reflist}} #കോയ്മകളും കാമനകളും: സ്ത്രീയുടെ വിമോചനസമരങ്ങൾ - ഷാജി ജേക്കബ് <ref>https://www.marunadanmalayali.com/column/pusthaka-vich-ram/kalyanam-ennum-dakshayani-ennum-perula-rand-sthreekalude-kathai-167917</ref> #"കല്യാണിയും ദാക്ഷായണിയും മാറ്റിവരയ്ക്കുന്ന ദേശഭൂപടങ്ങൾ"ഏഷ്യാനെറ്റ് ന്യൂസ്<ref>https://www.asianetnews.com/literature-magazine/reading-r-rajasrees-novel-kalyaniyennum-dakshayaniyennum-peraya-rand-sthreekalude-katha-q9pb4l</ref> #ഏത് വിശുദ്ധ കുടുംബത്തെ കുറിച്ചാണ് നിങ്ങൾ സംസാരിക്കുന്നത് ?,ട്രൂകോപ്പി തിങ്ക് മീഡിയ., <ref>https://truecopythink.media/interview-with-r-rajasree-author-of-kalyani-ennum-dakshayani-ennum-peraaya-2-stheekalude-katha</ref> [[വർഗ്ഗം:മലയാളം നോവലെഴുത്തുകാർ]] [[വർഗ്ഗം:നോവലിനുള്ള കേരള സാഹിത്യ അക്കാദമി പുരസ്കാരം ലഭിച്ചവർ]] 811tldkqv41imezlr2n7sn339umk6em 4533746 4533745 2025-06-15T15:04:31Z Vinayaraj 25055 4533746 wikitext text/x-wiki {{Infobox writer | name = ആർ. രാജശ്രീ | native_name = | image = R Rajasree.jpg | caption = ആർ. രാജശ്രീ | birth_date = | notableworks = [[കല്യാണിയെന്നും ദാക്ഷായണിയെന്നും പേരായ രണ്ട് സ്ത്രീകളുടെ കത]], [[ആത്രേയകം]] | awards = [[Kerala Sahithya Akademi]] award (2022) | nationality = Indian | language = [[Malayalam]] | spouse = | children = }} മലയാളിയായ ഒരു എഴുത്തുകാരിയും കോളേജ് അധ്യാപികയുമാണ് '''ആർ. രാജശ്രീ'''. സമകാലീനമലയാളസാഹിത്യത്തിൽ വ്യാപകമായ ജനപ്രീതി നേടിയ കൃതിയായ [[കല്യാണിയെന്നും ദാക്ഷായണിയെന്നും പേരായ രണ്ട് സ്ത്രീകളുടെ കത]] എന്ന നോവലിന്റെ കർത്താവാണ് രാജശ്രീ.<ref>https://truecopythink.media/interview-with-r-rajasree-author-of-kalyani-ennum-dakshayani-ennum-peraaya-2-stheekalude-katha</ref> ==ജീവിതരേഖ== 1977 ജൂലായ് 22ന് [[കണ്ണൂർ ജില്ല]]യിലെ [[പറശ്ശിനിക്കടവ്|പറശ്ശിനിക്കടവിൽ]] ജനനം. അച്ഛൻ പി. എൻ. രാജപ്പൻ മാസ്റ്റർ, അമ്മ ആർ. രാജമ്മ. പയ്യന്നൂർ കോളേജ്, [[ഗവൺമെന്റ് ബ്രണ്ണൻ കോളേജ്, തലശ്ശേരി]], ഗവ. ട്രെയിനിംഗ് കോളേജ്, തലശ്ശേരി എന്നിവിടങ്ങളിൽ വിദ്യാഭ്യാസം. ഡോ. കെ.. പി. മാലതിയുടെ കീഴിൽ "സ്ത്രീ സ്വത്വനിർമ്മിതി സ്ത്രീരചനകളിൽ" എന്ന വിഷയത്തെ മുൻനിർത്തി നടത്തിയ പഠനത്തിന് കണ്ണൂർ സർവകലാശാലയിൽ നിന്ന് പി.എച്ച്.ഡി ലഭിച്ചു. 2000 മുതൽ 2005 വരെ കോഴിക്കോട് സെൻ്റ് ജോസഫ്‍സ് ആംഗ്ലോ ഇന്ത്യൻ ഗേൾസ് എച്ച് എസ് എസിലും പിന്നീട് വിവിധ ഗവൺമെന്റ് ഹയർസെക്കന്ററി സ്കൂളുകളിലും അദ്ധ്യാപികയായി പ്രവർത്തിച്ചു. തുടർന്ന് കോഴിക്കോട് ഗവ. ആർട്സ് കോളേജ്, കണ്ണൂർ കെ. എം. എം. ഗവ. വനിതാ കോളേജ്, [[ഗവണ്മെന്റ് കോളേജ് കാസർഗോഡ്|ഗവ. കോളേജ്, കാസറഗോഡ്]] എന്നീ കലാലയങ്ങളിൽ അദ്ധ്യാപികയായിരുന്നു. ഇപ്പോൾ [[ഗവൺമെന്റ് ബ്രണ്ണൻ കോളേജ്, തലശ്ശേരി|തലശ്ശേരി ഗവ. ബ്രണ്ണൻ കോളേജ്]] മലയാള പഠനവിഭാഗം - ഗവേഷണ കേന്ദ്രത്തിൽ അസിസ്റ്റന്റ് പ്രൊഫസർ. ==രചനാജീവിതം== വിദ്യാർത്ഥിയായിരിക്കെ ചെറുകഥകൾ എഴുതിത്തുടങ്ങി, കണ്ണൂർ സർവ്വകലാശാല കലോത്സവത്തിൽ ചെറുകഥാമത്സരത്തിൽ സമ്മാനം നേടിയിട്ടുണ്ട്. ദീർഘമായ ഇടവേളയ്ക്കുശേഷം ഫെയ്സ്‍ബുക്കിൽ കല്യാണിയുടെയും ദാക്ഷായണിയുടെയും കഥ എഴുതിത്തുടങ്ങി. ആഖ്യാനത്തിന്റെ വ്യത്യസ്തതകൊണ്ടും പാത്രസൃഷ്ടിയുടെ സവിശേഷതയാലും ഗ്രാമീണജീവിതത്തിന്റെ ആർജ്ജവം പ്രകടമാക്കുന്നതിനാലും സൈബർലോകത്തിലെ താരങ്ങളായി കല്യാണിയും ദാക്ഷായണിയും മാറി. തുടർച്ചയായി എഴുതിയ കഥകൾ നോവലായി പരിണണമിച്ചു. മാതൃഭൂമി ബുൿസ് പ്രസിദ്ധീകരിച്ച [[കല്യാണിയെന്നും ദാക്ഷായണിയെന്നും പേരായ രണ്ട് സ്ത്രീകളുടെ കത]] എന്ന നോവൽ മലയാളത്തിലെ പുസ്തകപ്രസാധനചരിത്രത്തിലെ അപൂർവ്വതയായി, പ്രകാശനത്തിനു മുമ്പെ ആദ്യപതിപ്പ് വിറ്റുതീർന്നു. ==കൃതികൾ== * നായികാനിർമ്മിതി: വഴിയും പൊരുളും, കേരള ഭാഷാ ഇൻസ്റ്റിറ്റ്യൂട്ട്, 2018. * അപസർപ്പകാഖ്യാനങ്ങൾ : ഭാവനയും രാഷ്ട്രീയവും, ലോഗോസ് ബുക്സ്, 2018. * [[കല്യാണിയെന്നും ദാക്ഷായണിയെന്നും പേരായ രണ്ട് സ്ത്രീകളുടെ കത]], മാതൃഭൂമി ബുക്സ് 2019. * ആത്രേയകം : മാതൃഭൂമി ബുക്സ് 2024 ==പുരസ്കാരങ്ങൾ== * നോവലിനുള്ള [[കേരള സാഹിത്യ അക്കാദമി പുരസ്കാരം]] - [[കല്യാണിയെന്നും ദാക്ഷായണിയെന്നും പേരായ രണ്ട് സ്ത്രീകളുടെ കത]] - 2021<ref name="മാതൃഭൂമി">{{cite news |title=രാജശ്രീയ്ക്കും വിനോയ് തോമസിനും വൈശാഖനും പുരസ്‌കാരം; സാഹിത്യ അക്കാദമി പുരസ്‌കാരങ്ങൾ പ്രഖ്യാപിച്ചു |url=https://www.mathrubhumi.com/literature/news/kerala-sahitya-akademi-award-2021-1.7732675 |accessdate=27 ജൂലൈ 2022 |archiveurl=https://web.archive.org/web/20220728191303/https://www.mathrubhumi.com/literature/news/kerala-sahitya-akademi-award-2021-1.7732675 |archivedate=2022-07-28 |url-status=bot: unknown }}</ref> ==അവലംബം== {{reflist}} #കോയ്മകളും കാമനകളും: സ്ത്രീയുടെ വിമോചനസമരങ്ങൾ - ഷാജി ജേക്കബ് <ref>https://www.marunadanmalayali.com/column/pusthaka-vich-ram/kalyanam-ennum-dakshayani-ennum-perula-rand-sthreekalude-kathai-167917</ref> #"കല്യാണിയും ദാക്ഷായണിയും മാറ്റിവരയ്ക്കുന്ന ദേശഭൂപടങ്ങൾ"ഏഷ്യാനെറ്റ് ന്യൂസ്<ref>https://www.asianetnews.com/literature-magazine/reading-r-rajasrees-novel-kalyaniyennum-dakshayaniyennum-peraya-rand-sthreekalude-katha-q9pb4l</ref> #ഏത് വിശുദ്ധ കുടുംബത്തെ കുറിച്ചാണ് നിങ്ങൾ സംസാരിക്കുന്നത് ?,ട്രൂകോപ്പി തിങ്ക് മീഡിയ., <ref>https://truecopythink.media/interview-with-r-rajasree-author-of-kalyani-ennum-dakshayani-ennum-peraaya-2-stheekalude-katha</ref> [[വർഗ്ഗം:മലയാളം നോവലെഴുത്തുകാർ]] [[വർഗ്ഗം:നോവലിനുള്ള കേരള സാഹിത്യ അക്കാദമി പുരസ്കാരം ലഭിച്ചവർ]] pk8y37w993qu39qy4emdnz8u5d9dq2z 0 508320 4533821 3340961 2025-06-16T04:04:25Z InternetArchiveBot 146798 Bluelink 1 book for [[വിക്കിപീഡിയ:പരിശോധനായോഗ്യത|പരിശോധനായോഗ്യത]] (20250614)) #IABot (v2.0.9.5) ([[User:GreenC bot|GreenC bot]] 4533821 wikitext text/x-wiki {{Sangam literature}} {| class="toccolours" data-ve-ignore="true" style="clear:right; float:right; background:#ffffff; margin: 0 0 0.5em 1em;" width="220" ! colspan="2" style="background:#A8BDEC;text-align:center;" | [[Sangam literature|സംഘസാഹിത്യത്തിലെ]] വിഷയങ്ങൾ |- href="./Sangam_literature" rel="mw:WikiLink" | colspan="2" style="text-align:center;" | [[Sangam literature|സംഘസാഹിത്യം]] |- href="./Agattiyam" rel="mw:WikiLink" | style="text-align:center;" | [[Agattiyam|അകാട്ടിയം]] |- href="./Eighteen_Greater_Texts" rel="mw:WikiLink" | colspan="2" style="text-align:center;background:#A8BDEC;" | '''[[Eighteen Greater Texts|പതിനെട്ട് ഗ്രേറ്റർ ടെക്സ്റ്റുകൾ]]''' |- href="./Eight_Anthologies" rel="mw:WikiLink" | colspan="2" style="text-align:center;background:#efefef;" | [[Eight Anthologies|എട്ട് ആന്തോളജികൾ]] |- href="./Aiṅkurunūṟu" rel="mw:WikiLink" | style="text-align:center;" | [[Aiṅkurunūṟu|അയ്കുരുനു]] |- href="./Puṟanāṉūṟu" rel="mw:WikiLink" | style="text-align:center;" | [[Puṟanāṉūṟu|പുസാന]] |- href="./Kuṟuntokai" rel="mw:WikiLink" | style="text-align:center;" | [[Kuṟuntokai|കുസുന്തോകായ്]] |- href="./Paripāṭal" rel="mw:WikiLink" | style="text-align:center;" | [[Paripāṭal|പരിപാൽ]] |- href="./Ten_Idylls" rel="mw:WikiLink" | colspan="2" style="text-align:center;background:#efefef" | [[Ten Idylls|പത്ത് ഐഡിൽസ്]] |- href="./Tirumurukāṟṟuppaṭai" rel="mw:WikiLink" | style="text-align:center;" | [[Tirumurukāṟṟuppaṭai|തിരുമുരുക്കുപ്പായി]] |- href="./Malaipaṭukaṭām" rel="mw:WikiLink" | style="text-align:center;" | [[Malaipaṭukaṭām|മലൈപ ṭ ക ṭā ം]] |- href="./Mullaippāṭṭu" rel="mw:WikiLink" | style="text-align:center;" | [[Mullaippāṭṭu|മുല്ലൈപ്പ]] |- href="./Paṭṭiṉappālai" rel="mw:WikiLink" | style="text-align:center;" | [[Paṭṭiṉappālai|Paṭṭiṭṭappālai]] |- href="./Poruṇarāṟṟuppaṭai" rel="mw:WikiLink" | style="text-align:center;" | [[Poruṇarāṟṟuppaṭai|പോറുസരുപ്പപ്പായ്]] |- | colspan="2" style="text-align:center;background:#A8BDEC;" | '''ബന്ധപ്പെട്ട വിഷയങ്ങൾ''' |- href="./Tamil_Sangams" rel="mw:WikiLink" | style="text-align:center;" | [[Tamil Sangams|സംഗം]] |- href="./Tamil_history_from_Sangam_literature" rel="mw:WikiLink" | style="text-align:center;" | [[Tamil history from Sangam literature|സംഘസാഹിത്യത്തിൽ നിന്നുള്ള തമിഴ് ചരിത്രം]] |- href="./Eighteen_Lesser_Texts" rel="mw:WikiLink" | colspan="2" style="text-align:center;background:#A8BDEC;" | '''[[Eighteen Lesser Texts|പതിനെട്ട് പാഠങ്ങൾ]]''' |- href="./Nālaṭiyār" rel="mw:WikiLink" | style="text-align:center;" | [[Nālaṭiyār|നളാസിയർ]] |- href="./Iṉṉā_Nāṟpatu" rel="mw:WikiLink" | style="text-align:center;" | [[Iṉṉā Nāṟpatu]] |- href="./Kār_Nāṟpatu" rel="mw:WikiLink" | style="text-align:center;" | [[Kār Nāṟpatu|Kāṟr Nāṟpatu]] |- href="./Aintiṇai_Aimpatu" rel="mw:WikiLink" | style="text-align:center;" | [[Aintiṇai Aimpatu]] |- href="./Aintinai_Eḻupatu" rel="mw:WikiLink" | style="text-align:center;" | [[Aintinai Eḻupatu]] |- href="./Tirukkuṛaḷ" rel="mw:WikiLink" | style="text-align:center;" | [[Tirukkuṛaḷ|തിരുക്കുസ ḷ]] |- href="./Ācārakkōvai" rel="mw:WikiLink" | style="text-align:center;" | [[Ācārakkōvai]] |- href="./Ciṟupañcamūlam" rel="mw:WikiLink" | style="text-align:center;" | [[Ciṟupañcamūlam]] |- href="./Elāti" rel="mw:WikiLink" | style="text-align:center;" | [[Elāti|എലതി]] |- class="editlink noprint plainlinksneverexpand" | colspan="2" style="text-align:right;padding: 0 5px 0 5px" | <small class="editlink noprint plainlinksneverexpand">[//en.wikipedia.org/w/index.php?title=Template:Sangam_literature&action=edit എഡിറ്റുചെയ്യുക]</small> |} <span data-ve-ignore="true"></span> [[Category:Tamil-language literature]] '''കുറുന്തൊകൈ''' ( {{Lang-ta|குறுந்தொகை}} , ഇതിന്റ അർത്ഥം ''ചെറിയ ശേഖരം'' എന്നാണ്) <ref>{{Cite book|title=The Song of Songs and Ancient Tamil Love Poems: Poetry and Symbolism|url=https://archive.org/details/songofsongsancie0000mari|last=A Mariaselvam|first=|publisher=|year=1988|isbn=|location=|pages=}}</ref> എന്നത് ഒരു പുരാതന [[തമിഴ് സാഹിത്യം|തമിഴ് കാവ്യാത്മക]] കൃതിയും, പരമ്പരാഗതങ്ങളായ [[സംഘസാഹിത്യം]] [[എട്ടുത്തൊകൈ]]യിലെ രണ്ടാമത്തെ കവിതയുമാണ്. {{Sfn|Kamil Zvelebil|1973|p=51}} ''ആകം'' ശേഖരങ്ങളിലെ പ്രണയം വിഭാഗത്തിൽ പെടുന്ന ഒന്നാണ്. ഓരോ കവിതയിലും 4 മുതൽ 8 വരെ വരികൾ അടങ്ങിയിരിക്കുന്നു (307, 391 കവിതകൾ ഒഴികെ, അവയിൽ 9 വരികൾ അടങ്ങുന്നു). ''സംഘം സാഹിത്യ പ്രകാരം'' യഥാർത്ഥ സമാഹാരത്തിൽ 400 കവിതകളാണുള്ളതെങ്കിലും ലഭിച്ചിട്ടുള്ള ''കുറുന്തോകൈ'' സമാഹാരത്തിൽ 402 കവിതകൾ ഉൾപ്പെടുന്നു. {{Sfn|Kamil Zvelebil|1973|p=51}} <ref name="ttp2">{{Cite book|url=https://books.google.com/books?id=wgCHuVGyZoEC|title=Tamil Love Poetry and Poetics|last=Takanobu Takahashi|publisher=BRILL Academic|year=1995|isbn=90-04-10042-3|pages=2, 47–48}}</ref> തമിഴ് സാഹിത്യ പണ്ഡിതനായ [[തകനോബു തകഹാഷി]] പറയുന്നതനുസരിച്ച്, കവിതകളിലെ ഭാഷാശാസ്ത്ര പരമായ എഴുത്ത് ശൈലിയുടെയും ഘടനയുടെയും രചയിതാക്കളുടെ കാലത്തേയുമൊക്കെ അടിസ്ഥാനമാക്കി കാലഗണനം നടത്തുമ്പോൾ എ.ഡി. 100നും 300നും ഇടയിലുള്ള കാലഘട്ടത്തിലാണ് ഈ കവിതകൾ എഴുതപ്പെട്ടിട്ടുള്ളത് എന്ന് മനസിലാക്കാൻ സാധിക്കുന്നു. <ref name="ttp1">{{Cite book|url=https://books.google.com/books?id=wgCHuVGyZoEC|title=Tamil Love Poetry and Poetics|last=Takanobu Takahashi|publisher=BRILL Academic|year=1995|isbn=90-04-10042-3|pages=47–52}}</ref> ''കുറുന്തൊകൈ'' കൈയെഴുത്തു പ്രതിയിലെ കുറിപ്പടിയിൽ നിന്നും ഇത് സമാഹരിച്ചത് [[പുരിക്കോ]] (ഉറൈ) ആണെന്ന് മനസ്സിലായെങ്കിലും ഇതിൽ കൂട്ടിച്ചേക്കലുകൾ നടത്തിയ ആളുകളെ കുറിച്ചോ രക്ഷാധികാരിയെക്കുറിച്ചോ യാതൊരുവിധ അറിവുകളും ലഭിച്ചിട്ടില്ല. അക്കാലത്തെ 205 പ്രശസ്ത കവികൾ ''കുറുന്തൊകൈ'' രചനയിൽ പങ്കുചേർന്നിട്ടുണ്ടെന്നും, <ref name="ttp2">{{Cite book|url=https://books.google.com/books?id=wgCHuVGyZoEC|title=Tamil Love Poetry and Poetics|last=Takanobu Takahashi|publisher=BRILL Academic|year=1995|isbn=90-04-10042-3|pages=2, 47–48}}</ref> അതിലെ 30 ഓളം കവികളുടെ പേരുകൾ ഉത്തരേന്ത്യൻ വേരുകൾ (ഇന്തോ-ആര്യൻ) ചേർന്നതും ബാക്കിയുള്ളവർ ദ്രാവിഡ വേരുകൾ ചേർന്നവരുമാണ് എന്ന് {{Sfn|Kamil Zvelebil|1973|p=51}} പറയുന്നു. കവിതകളിൽ നിരവധി സംസ്കൃത വാക്കുകൾ ഉൾപ്പെടുന്നു എന്നതും ഒരു പ്രത്യകതയാണ്. 27 സമകാലിക പ്രസക്തിയുള്ള ചരിത്ര സംഭവങ്ങൾ ഇതിൽ അടങ്ങിയിട്ടുണ്ട് ഇതിൽ സുപ്രധാനമായ 10 സൃഷ്ടികൾ ഇതിൽ നിന്നും ''[[തിരുക്കുറൾ]]'', ''[[ചിലപ്പതികാരം]]'' മുതലായ സംഘം തമിഴ് കൃതികളിലേക്ക് വായ്പകൾ ഉൾകൊണ്ടതായും പറയുന്നു. {{Sfn|Kamil Zvelebil|1973|p=51}} == വിവർത്തനങ്ങൾ == * പ്രൊഫസർ [[എ. ദക്ഷിണാമൂർത്തി]] ഇംഗ്ലീഷിലേക്ക് 'കുറുന്തൊകൈ -ക്ലാസിക്കൽ തമിഴ് കവിതയുടെ ഒരു ആന്തോളജി'എന്ന പേരിൽ വിവർത്തനം ചെയ്തു. <ref>[https://adakshinamurthy.wordpress.com/kuruntokai/]</ref> * [[ഡോ.ജയന്ത ശ്രീ ബാലകൃഷ്ണൻ]] ഇംഗ്ലീഷിലേക്ക് വിവർത്തനം ചെയ്തു. പാഠത്തിന്റെ ഇംഗ്ലീഷ് റെൻഡറിംഗുകളിലെ പഠനത്തിന് കരിയറിന്റെ ആദ്യ ദിവസങ്ങളിൽ തന്നെ അവൾക്ക് ഡോക്ടറേറ്റ് ലഭിച്ചു. <ref>[dspace.pondiuni.edu.in/jspui/bitstream/pdy/353/1/T%202593.pdf English renderings of Kuruntokai - Problems in Translation]</ref> * [[ബിജോയ് ശങ്കർ ബർമൻ]][[ആസ്സാമീസ്]] ഭാഷയിലേക്ക് കുരുംദൊഹെയിര് കബിത' എന്ന പേരിൽ വിവർത്തനം ചെയ്തു. <ref>[http://timesofindia.indiatimes.com/city/guwahati/Assamese-poet-first-to-find-Estonian-audience/articleshow/54473915.cms Assamese poet first to find Estonian audience]</ref> ==ഒരു കവിത== மெல்ல மெல்ல நம் காதல் மாரி பெய்யலீல் நீர் உவமையிடவதி்ல் என் தந்தை மற்றும் உங்கள் தந்தை , எப்படி அவர்கள் தொடர்புள்ளனர் என்றும் நானும் நீயும் எப்படி ஒருவருக்கொருவர் அறிந்திருக்கிறோம் என்றும் புரிய செய்தது . 'മെല്ല മെല്ല നം കാതൽ മാറി പെയ്യലിൽ നീർ യുവമൈയിടവതിൽ എൻ തന്തൈ മറ്റ്റും ഉങ്കൾ തന്തൈ, എപ്പിടി അവർകൾ തൊടർ പുള്ളനരം എൻറ്റും നഞ്ചം നീയും എപ്പിടി ഒറുവറുക്കോരുവർ അറിന്തിറുക്കിനേം എൻറ്റും പുറിയ ചെയ്തത്' ==ഉദാഹരണം== ''കുറുന്തൊകൈയിൽ'' നിന്നുള്ള മനോഹരമായ പ്രസിദ്ധവുമായ ഒരു കവിതയാണ് [[സെംബുല പെയനീരർ]] ഉടെ ''ചുവന്ന ഭൂമിയും പെയ്യുന്ന മഴയും'' എന്ന [[സംഘകാലം]] സാഹിത്യം. ''കുറുന്തൊകൈ'' ആന്തോളജിയിലെ 40-ാം വാക്യമാണ് ഈ കവിത. "ചുവന്ന ഭൂമിയുടെയും പെയ്യുന്ന മഴയുടെയും" ചിത്രം, മൺസൂൺ മഴയെ തമിഴ് ദേശങ്ങളുടെ മാതൃകയിലുള്ള ചുവന്ന ഭൂമിയിലെ മലപ്രദേശങ്ങളിൽ പതിക്കുന്നതായും, വരണ്ട് ഉണങ്ങിയ കളിമണ്ണുമായി കൂടിച്ചേർന്ന് തണുത്തതും നനഞ്ഞതുമായ കളിമണ്ണായി മാറുന്നു, അതിൽ മഴയെ പുൽകി പൂക്കൾ വിരിയുകയും ചെയ്യുന്നു. ഇതിൽ സൃഷ്ടിക്കപ്പെട്ട മാനസികാവസ്ഥ, പ്രേമികളുടേതാണ്, കുന്നുകളിലും മലകളിലും രഹസ്യമായി കണ്ടുമുട്ടുന്നതും ഉള്ളിലുള്ള അനുരാഗം ഉണരുകയും, ഹൃദയം തുറന്ന് പരസ്പരം സ്‌നേഹിക്കുകയും ചെയ്യുന്നു. പുരോഗതിയുടെ ചിത്രം ഉപയോഗിച്ച് കൊണ്ടാണ് കവിതയുടെ രണ്ടാമത്തെ തലത്തിലെ അർത്ഥം ആരംഭിക്കുന്നത്. സൗഹൃദബന്ധം ഉടലെടുക്കുന്നതിനെ കുറിച്ചു പറയുന്നതിനെ തുടർന്ന് അച്ഛനമ്മ മാരുടെ പരസ്പര സ്‌നേഹവും ബന്ധങ്ങളും രക്തബന്ധവും സൃഷ്ടിക്കുന്ന സ്‌നേഹവും കരുതലും കൂടി ഉൾച്ചേർക്കുന്നു. തുടർന്ന്, രണ്ട് ആളുകൾ പരസ്പരം മനസിലാക്കുകയും സ്‌നേഹിക്കുകയും ചെയ്‌തുകൊണ്ട് അതിരുകളിൽ നിന്നു പുറത്ത് കടക്കുന്നു. ഈ മൂഹൂർത്തങ്ങളിലൂടെ യോജിക്കുന്നുത് മഴയിൽ ചുവന്ന ഭൂമിയുടെ ചിത്രവുമായി ഏകാന്തതയിൽ നിന്ന് ''കൂടിചേരലുകളിലേക്കുള്ള'' കാമുകന്റെ കടന്നുവരവുമായി ചിത്രീകരിക്കപ്പെടുന്നു. അവസാനമായി, [[നീലക്കുറിഞ്ഞി]] പുഷ്പത്തിന്റെ ചിത്രം തന്നെ കാണാൻ സാധിക്കും. കവിതയിൽ ഒരിക്കലും പരാമർശിച്ചിട്ടില്ലാ എങ്കിലും, കുന്നുകളുടെ ഭൂപ്രകൃതിയുടെ അടിസ്ഥാന ഭാഗമായി ഇത് കാണപ്പെടുന്നു. ഒരു കുറിഞ്ചി പുഷ്പം പന്ത്രണ്ടു വർഷത്തിലൊരിക്കൽ മാത്രം വിരിഞ്ഞുനിൽക്കുന്നു, <ref>The latest flowering was during 2006.</ref> തമിഴക പാരമ്പര്യത്തിൽ ഒരു പെൺകുട്ടി ലൈംഗിക പക്വതയിലേക്ക് വരുന്നതുമായി ഇത് ബന്ധപ്പെട്ടിരിക്കുന്നു. പുഷ്പത്തിന്റെ പ്രതിച്ഛായയിലൂടെ കവിതയിൽ പറഞ്ഞതും പറയാത്തതും ആയി സ്‌നേഹത്തിന്റയും ബന്ധത്തിന്റയും നെടുതൂണായി സ്വയം നിലകൊള്ളുന്ന ഒരു സ്ത്രീ ചിത്രമാണ്. == ജനപ്രിയ സംസ്കാരത്തിൽ == ഈ കവിതയിൽ നിന്നെടുത്ത ശകലങ്ങൾ ''നരുമഗയെ'' എന്ന ഗാനം [[ഇരുവർ]] എന്ന ചലച്ചിത്രത്തിലും സിങ്കപ്പൂർ തമിഴ് നാടകമായ [[ക്ഷത്രിയ]] എന്ന ചിത്രത്തിന്റ പുനഃർ നിർമാണമായ [[സാഗാ]] എന്ന ചിത്രത്തിലെ ''യായും'' എന്ന ഗാനമായും ഉപയോഗിച്ചിട്ടുണ്ട്. == ഇതും കാണുക == * [[എട്ടുത്തൊകൈ]] * [[പതിനെൺ കീഴ്കണക്ക്]] * [[സംഘസാഹിത്യം]] == അവലംബം == {{Reflist}} == ബാഹ്യ ലിങ്കുകൾ == * [http://karkanirka.wordpress.com/ സംഘസാഹിത്യത്തിന്റെ ഇംഗ്ലീഷ് വിവർത്തനങ്ങൾ] * [http://www.projectmadurai.org/pm_etexts/pdf/pm0110.pdf പ്രോജക്റ്റ് മധുരൈ കുറുന്തോകൈ ഗ്രന്ഥം] [[വർഗ്ഗം:സംഘസാഹിത്യം]] [[വർഗ്ഗം:Pages with unreviewed translations]] [[വർഗ്ഗം:വൃത്തിയാക്കേണ്ട ലേഖനങ്ങൾ]] fhg9s6crwfbsc9zop1t5j4rfqu8040w 0 510176 4533775 4141787 2025-06-15T19:29:10Z InternetArchiveBot 146798 Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.9.5 4533775 wikitext text/x-wiki {{prettyurl|Yvonne Ekwere}} {{Infobox person | name = യോവോൺ എക്വെവേർ | image = | image_size = | alt = | caption = | birth_name = യോവോൺ ഇമോ-അബാസി ഗ്ലോറി എക്വെരെ | birth_date = {{birth date and age|1987|03|3}} | birth_place = [[Lagos State|ലാഗോസ് സ്റ്റേറ്റ്]], നൈജീരിയ | death_date = | death_place = | nationality = നൈജീരിയൻ | other_names = | occupation = {{flatlist| *[[Radio personality|ഓൺ-എയർ പേഴ്സണാലിറ്റി]] *[[TV presenter|ടിവി അവതാരക]] *[[film actress|ചലച്ചിത്ര നടി]]}} | alma_mater = [[Lagos State University|ലാഗോസ് സ്റ്റേറ്റ് യൂണിവേഴ്സിറ്റി]] | spouse = | years_active = 2008{{ndash}}ഇന്നുവരെ | known_for = | notable_works = }} '''ഇവോൺ വിക്സെൻ എക്വെവേർ''' എന്നറിയപ്പെടുന്ന '''യോവോൺ ഇമോ-അബാസി ഗ്ലോറി എക്വെവേർ''' (ജനനം: മാർച്ച് 3, 1987), [[Silverbird Group|സിൽ‌വർ‌ബേർഡ് ടെലിവിഷനിലെ]] ഇ-വീക്ക്‌ലിയുടെ അവതാരകയായി പ്രവർത്തിക്കുന്ന ഒരു നൈജീരിയൻ മാധ്യമ വ്യക്തിത്വം, ഉള്ളടക്ക നിർമ്മാതാവ്, നടിയുമാണ്.<ref name="net">{{cite news|url=http://thenet.ng/2016/03/popular-broadcaster-yvonne-vixen-ekwere-clocks-29-years/|title=Popular broadcaster, Yvonne Vixen Ekwere clocks 29 years|work=[[Nigerian Entertainment Today]]|author=Kayode Badmus|date=3 March 2016|accessdate=25 September 2016|archive-date=2017-07-04|archive-url=https://web.archive.org/web/20170704123131/http://thenet.ng/2016/03/popular-broadcaster-yvonne-vixen-ekwere-clocks-29-years/|url-status=dead}}</ref> [[Rhythm 93.7 FM Lagos|റിഥം 93.7 എഫ്എമ്മിലെ]] ഒരു രാത്രി ഷോയിൽ സഹ-ഹോസ്റ്റായി അരങ്ങേറ്റം കുറിച്ചതിനുശേഷം, അവരുടെ അവതരണ ശൈലിക്ക് നിരവധി അവാർഡുകൾ നേടി.<ref>{{cite news|url=http://pulse.ng/celebrities/yvonne-vixen-ekwere-my-ex-used-me-to-get-famous-id3205278.html|title=Yvonne Vixen Ekwere: ''My Ex Used Me To Get Famous''|work=Pulse Nigeria|author=Esho Wemimo|date=17 October 2014|accessdate=25 September 2016|archive-date=2016-09-27|archive-url=https://web.archive.org/web/20160927112753/http://pulse.ng/celebrities/yvonne-vixen-ekwere-my-ex-used-me-to-get-famous-id3205278.html|url-status=dead}}</ref><ref>{{cite news|url=https://m.thenigerianvoice.com/news/208118/yvonne-vixen-ekwere-overdosed-on-self-love-as-she-celebrates.html|title=Yvonne Vixen Ekwere Overdosed On Self-Love As She Celebrates Birthday (Photos)|work=nigeriafilms.com|publisher=The Nigerian Voice|author=Maryjane Ezeh|date=3 March 2016|accessdate=25 September 2016}}</ref> ==ആദ്യകാല ജീവിതവും വിദ്യാഭ്യാസവും== [[നൈജീരിയ|നൈജീരിയയിലെ]] അക്വ ഇബോം സ്റ്റേറ്റ് സ്വദേശിയായ വിക്സൻ, തെക്കുപടിഞ്ഞാറൻ നൈജീരിയയിലെ ലാഗോസ് സ്റ്റേറ്റിൽ 7 മക്കളിൽ ഇളയ കുട്ടിയായി ജനിച്ചു. അവിടെ എയർഫോഴ്സ് പ്രൈമറി സ്കൂൾ, വിക്ടോറിയ ഐലന്റ്, ലാഗോസ്, ഹോളി ചൈൽഡ് കോളേജ്, ലാഗോസ് എന്നിവിടങ്ങളിൽ പ്രാഥമിക, സെക്കൻഡറി സ്കൂൾ വിദ്യാഭ്യാസം യഥാക്രമം പൂർത്തിയാക്കി.<ref name="net"/> [[Lagos State University|ലാഗോസ് സ്റ്റേറ്റ് യൂണിവേഴ്സിറ്റിയിൽ]] നിന്ന് ചരിത്രം, [[International studies|ഇന്റർനാഷണൽ സ്റ്റഡീസ്]] എന്നിവയിൽ ബിരുദം നേടി.<ref>{{cite web|url=http://www.mybiohub.com/2016/03/yvonne-vixen-ekwere-biography.html?m=1|title=Yvonne Vixen Ekwere Biography|website=www.mybiohub.com|author=|date=3 March 2016|accessdate=25 September 2016|archive-date=2017-08-23|archive-url=https://web.archive.org/web/20170823070534/http://www.mybiohub.com/2016/03/yvonne-vixen-ekwere-biography.html?m=1|url-status=dead}}</ref> == കരിയർ == === റേഡിയോ / ടിവി കരിയർ === 2008-ൽ റിഥം 93.7 എഫ്എമ്മിൽ സംപ്രേഷണം ചെയ്തിരുന്ന ഡാൻസ് പാർട്ടി എന്ന റേഡിയോ ഷോയുടെ സഹ-അവതാരകയായി [[IK Osakioduwa|ഇക്പോൻംവോസ ഒസാകിയൊദുവ]]യെ ക്ഷണനം ലഭിച്ചതിനു ശേഷമാണ് അവരുടെ കരിയർ ആരംഭിച്ചത്.<ref>{{cite news|url=http://sunnewsonline.com/fans-stalk-me-for-love-yvonne-ekwere-radio-presenter/|title=Fans stalk me for love –Yvonne Ekwere, radio presenter|work=[[The Sun (Nigeria)|The Sun Newspaper]]|author=Christian Agadibe|date=14 August 2016|accessdate=25 September 2016}}</ref> സിൽ‌വർ‌ബേർഡ് ടെലിവിഷന്റെ എന്റർ‌ടെയിൻ‌മെന്റ് ഷോ ഇ-വീക്ക്‌ലി അവതാരകയായി വിക്സൻ പിന്നീട് ഓഡിഷൻ നടത്തി.<ref name="bella"/> അവരുടെ കരിയർ അതിനുശേഷം ശ്രദ്ധേയരായ സെലിബ്രിറ്റികളെ അഭിമുഖം നടത്തി. കൂടാതെ [[Most Beautiful Girl in Nigeria|മോസ്റ്റ് ബ്യൂട്ടിഫുൾ ഗേൾ ഇൻ നൈജീരിയ]], മുൻ പ്രസിഡന്റ് [[Goodluck Jonathan|ഗുഡ്‌ലക്ക് ജോനാഥന്റെ]] " ഡിന്നർ വിത് ഷോബിസ് സ്റ്റേക്ക്‌ഹോൾഡേഴ്സ്" എന്നിവയുൾപ്പെടെ നിരവധി ഉന്നത പരിപാടികൾക്ക് ആതിഥേയത്വം വഹിച്ചു.<ref name="net"/> 2015 ഒക്ടോബറിൽ ''ഡ്രൈവ് ടൈം വിത് വിക്സൻ'' എന്ന പേരിൽ ഒരു വെബ് സീരീസ് ഷോ ആരംഭിച്ചു. തന്റെ പ്രചോദനത്തിന്റെ ഉറവിടമായി [[Oprah Winfrey|ഓപ്ര വിൻഫ്രിയെ]] അവർ ഉദ്ധരിക്കുന്നു.<ref name="bella">{{cite web|url=https://www.bellanaija.com/2012/03/bn-saturday-celebrity-interview-shes-called-vixen-for-a-reason-meet-tv-presenter-yvonne-ekwere/|title=BN Saturday Celebrity Interview: She’s Called "Vixen" For a Reason. Meet TV Presenter Yvonne Ekwere|work=[[BellaNaija]]|author=Adeola Adeyemo|date=24 March 2012|accessdate=25 September 2016}}</ref> == ഫിലിമുകളും സോപ്പുകളും == 7 ഇഞ്ച് കർവ്, റെൻഡർ ടു സീസർ, പുട്ട് എ റിംഗ് ഓൺ ഇറ്റ്, 3 എപ്പിസോഡുകളിൽ അഭിനയിച്ച ഗിഡി അപ്പിന്റെ സീസൺ 2 എന്നിവയുൾപ്പെടെ സിനിമകളിലും സോപ്പ് ഓപ്പറകളിലും അവർ അഭിനയിച്ചിട്ടുണ്ട്.<ref>{{cite web|url=https://www.bellanaija.com/2014/06/toolz-oc-ukeje-zainab-balogun-ikechukwu-adesua-etomi-at-gidi-up-season-2-premiere/|title=Toolz, OC Ukeje, Zainab Balogun, Ikechukwu, Adesua Etomi at "Gidi Up" Season 2 Premiere|work=BellaNaija|date=22 June 2014|accessdate=25 September 2016}}</ref> ==അവാർഡുകളും അംഗീകാരങ്ങളും== {{Expand list|date=September 2016}} {| class ="wikitable" |- !വർഷം !പുരസ്കാര ചടങ്ങ് !സമ്മാനം !ഫലം |- |2009 |rowspan="2"|ഫ്യൂച്ചർ പുരസ്കാരങ്ങൾ |rowspan="6"|ടിവി പേഴ്സണാലിറ്റി ഓഫ് ദ ഇയർ |{{nom}} |- |rowspan="2"|2010 |{{nom}} |- |rowspan="2"|FAB അവാർഡുകൾ |{{nom}} |- |rowspan="4"|2011 |{{won}} |- |ഫ്യൂച്ചർ പുരസ്കാരങ്ങൾ |{{nom}} |- |ELOY അവാർഡുകൾ 2011 |{{won}} |- |നൈജീരിയൻ ഇവന്റ്സ് അവാർഡ് |മികച്ച ഇവന്റ് കവറേജ് |{{won}} |- |2012 |സിറ്റി പീപ്പിൾ ഫാഷൻ അവാർഡ് 2012 |ഈ വർഷത്തെ ഏറ്റവും സ്റ്റൈലിഷ് ടിവി അവതാരക |{{won}} |- |2013 |2013 നൈജീരിയ എന്റർടൈൻമെന്റ് അവാർഡുകൾ |ടിവി പേഴ്സണാലിറ്റി ഓഫ് ദ ഇയർ |{{nom}} |} ==അവലംബം== {{reflist|30em}} ==പുറത്തേക്കുള്ള കണ്ണികൾ== *{{IMDb name|nm7984874|Yvonne Vixen Ekwere}} {{Authority control}} [[വർഗ്ഗം:1987-ൽ ജനിച്ചവർ]] 60kldh8cx5lca07b6kddwrjnpooiq69 2 516710 4533773 4532394 2025-06-15T18:26:14Z ListeriaBot 105900 Wikidata list updated [V2] 4533773 wikitext text/x-wiki {{Wikidata list|sparql=SELECT ?item ?itemLabel ?birth ?pobLabel ?death ?podLabel WHERE { SERVICE wikibase:label { bd:serviceParam wikibase:language "[AUTO_LANGUAGE],en". } BIND(xsd:integer(STRAFTER(STR(?item), "Q")) AS ?qid) ?item wdt:P31 wd:Q5. ?item wdt:P21 wd:Q6581072. { ?item wdt:P19 wd:Q1186. } UNION { ?item wdt:P19 ?pob. ?pob wdt:P131* wd:Q1186. } UNION { ?item wdt:P103 wd:Q36236. } UNION { ?item wdt:P1412 wd:Q36236. } OPTIONAL { ?item wdt:P569 ?birth. } OPTIONAL { ?item wdt:P19 ?pob. } OPTIONAL { ?item wdt:P570 ?death. } OPTIONAL { ?item wdt:P20 ?pod. } OPTIONAL { ?sitelink schema:about ?item. ?sitelink schema:inLanguage "ml". } FILTER(!BOUND(?sitelink)) } GROUP BY ?item ?itemLabel ?birth ?pobLabel ?death ?podLabel ORDER BY DESC(?statements) |columns=number:#,item:WDQ,label:Name,description,p19:Place OB, p569:Date OB, p20:Place OD, p570:Date OD |section=131 |sort=label |links=text |thumb=128 |autolist=fallback }} {| class='wikitable sortable' ! # ! WDQ ! Name ! description ! Place OB ! Date OB ! Place OD ! Date OD |- | style='text-align:right'| 1 | [[:d:Q101428115|Q101428115]] | Ada Rundall Greenaway | Hymnwriter (1861–1937) ♀ | [[തിരുവനന്തപുരം]] | 1861-10-12 | Woking | 1937-05-15 |- | style='text-align:right'| 2 | [[:d:Q104966859|Q104966859]] | Aishath Maain Rasheed | Person (*1992) ♀ | [[തിരുവനന്തപുരം]] | 1992-11-02 | | |- | style='text-align:right'| 3 | [[:d:Q131685948|Q131685948]] | Ananthika Sanilkumar | [[അഭിനേതാവ്]] (*2006) ♀ | [[തൃശ്ശൂർ]] | 2006-02-02 | | |- | style='text-align:right'| 4 | [[:d:Q124737157|Q124737157]] | Ananya SP | Freelance journalist ♀ | | | | |- | style='text-align:right'| 5 | [[:d:Q56610837|Q56610837]] | Angel Shijoy | [[അഭിനേതാവ്]] ♀ | [[എറണാകുളം ജില്ല]] | | | |- | style='text-align:right'| 6 | [[:d:Q113774168|Q113774168]] | Annakutty Valiamangalam K.-Findeis | Germanist, ദ്വിഭാഷി ♀ | [[കേരളം]] | | | |- | style='text-align:right'| 7 | [[:d:Q124737160|Q124737160]] | Archana C A | Freelance journalist ♀ | | | | |- | style='text-align:right'| 8 | [[:d:Q107342316|Q107342316]] | Ashalatha Radhakrishnan | സാഹിത്യകാരൻ ♀ | [[കേരളം]] | | | |- | style='text-align:right'| 9 | [[:d:Q97704199|Q97704199]] | Blessy Kurien | Television presenter, [[അഭിനേതാവ്]] (*1991) ♀ | [[കോട്ടയം]] | 1991 | | |- | style='text-align:right'| 10 | [[:d:Q124394067|Q124394067]] | Ceenu George | [[കമ്പ്യൂട്ടർ ശാസ്ത്രജ്ഞൻ|കമ്പ്യൂട്ടർ ഗവേഷകൻ]] (*1987) ♀ | [[കോട്ടയം ജില്ല]] | 1987 | | |- | style='text-align:right'| 11 | [[:d:Q5058013|Q5058013]] | Celia Paul | ചിത്രകാരൻ, [[കലാകാരൻ]] (*1959) ♀; child of Geoffrey Paul | [[തിരുവനന്തപുരം]] | 1959-11-11 | | |- | style='text-align:right'| 12 | [[:d:Q29566518|Q29566518]] | Delna Davis | [[അഭിനേതാവ്]] (*1993) ♀ | [[തൃശ്ശൂർ]] | 1993-07-29 | | |- | style='text-align:right'| 13 | [[:d:Q116820273|Q116820273]] | Dr. Firdouse Iqbal Changampalli | ആയുർവേദാചാര്യന്മാ, oncologist, മേധാവി, മേധാവി ♀ | | | | |- | style='text-align:right'| 14 | [[:d:Q121200432|Q121200432]] | Dr. PK Jayasree | Civil servant, [[ജില്ലാ കളക്ടർ]] ♀ | [[കേരളം]] | | | |- | style='text-align:right'| 15 | [[:d:Q124737167|Q124737167]] | Eminta Paul | Freelance journalist ♀ | | | | |- | style='text-align:right'| 16 | [[:d:Q108653220|Q108653220]] | Fathima Azra Fazal | Library scientist ♀ | | | | |- | style='text-align:right'| 17 | [[:d:Q125132986|Q125132986]] | Fousiya Musthafa | Television presenter ♀ | | | | |- | style='text-align:right'| 18 | [[:d:Q96211652|Q96211652]] | Gayathri | [[അഭിനേതാവ്]] ♀ | [[കോട്ടയം]] | | | |- | style='text-align:right'| 19 | [[:d:Q89268896|Q89268896]] | Gouri Kishan | [[അഭിനേതാവ്]] (*1995) ♀ | [[അടൂർ]] | 1995-08-17 | | |- | style='text-align:right'| 20 | [[:d:Q117344813|Q117344813]] | Hana Fathim | ഗായകൻ ♀ | [[കരുനാഗപ്പള്ളി]] | | | |- | style='text-align:right'| 21 | [[:d:Q124737172|Q124737172]] | Hasna KH | Freelance journalist ♀ | | | | |- | style='text-align:right'| 22 | [[:d:Q86913641|Q86913641]] | India Antony | [[അഭിനേതാവ്]] (*1980) ♀ | [[കേരളം]] | 1980 | | |- | style='text-align:right'| 23 | [[:d:Q120667470|Q120667470]] | Ishaani Krishna | YouTuber, [[അഭിനേതാവ്]] ♀; child of [[കൃഷ്ണ കുമാർ (നടൻ)|കൃഷ്ണ കുമാർ]] | [[തിരുവനന്തപുരം]] | | | |- | style='text-align:right'| 24 | [[:d:Q32540073|Q32540073]] | Jessie Hill | Singer-songwriter, ഗായകൻ, ഗായകൻ, പാട്ടെഴുത്തുകാരൻ, producer ♀ | [[വെല്ലിംഗ്ടൺ]] | | | |- | style='text-align:right'| 25 | [[:d:Q124325985|Q124325985]] | Jisha Elizabeth | [[പത്രപ്രവർത്തകർ]] ♀ | | | | |- | style='text-align:right'| 26 | [[:d:Q124737186|Q124737186]] | Jomol Jose | Freelance journalist ♀ | | | | |- | style='text-align:right'| 27 | [[:d:Q125629802|Q125629802]] | K. J. Shine | രാഷ്ട്രീയപ്രവർത്തകർ‍, [[അധ്യാപകൻ]] ♀ | | | | |- | style='text-align:right'| 28 | [[:d:Q96839191|Q96839191]] | Keerthi Gopinath | [[അഭിനേതാവ്]] (*1977) ♀ | [[കോട്ടയം]] | 1977-05-02 | | |- | style='text-align:right'| 29 | [[:d:Q112506254|Q112506254]] | Lorraine Pe Symaco | University teacher (*1978) ♀ | | 1978 | | |- | style='text-align:right'| 30 | [[:d:Q5698080|Q5698080]] | M ഹീര രാജഗോപാൽ | ഇന്ത്യൻ ചലചിത്ര അഭിനേത്രി | [[ചെന്നൈ]] | 1971-12-29 | | |- | style='text-align:right'| 31 | [[:d:Q113553160|Q113553160]] | Maria Celina Kannanaikal | Nun (1931–1957) ♀ | [[തൃശ്ശൂർ ജില്ല]] | 1931-02-13 | [[കണ്ണൂർ]] | 1957-07-26 |- | style='text-align:right'| 32 | [[:d:Q114565030|Q114565030]] | Marina Kurup | Immigrant (1620–1694) ♀; spouse of Ralph Batrich | [[കണ്ണൂർ]] | 1620-07-23 | Waverton | 1694-08-03 |- | style='text-align:right'| 33 | [[:d:Q130747456|Q130747456]] | Mathangi Ajithkumar | ഗായകൻ (*2002) ♀ | [[പാലക്കാട് ജില്ല]] | 2002 | | |- | style='text-align:right'| 34 | [[:d:Q112831450|Q112831450]] | Maya Jayapal | [[ചരിത്രകാരൻ]] (*1941) ♀ | [[പാലക്കാട്]] | 1941 | | |- | style='text-align:right'| 35 | [[:d:Q100994887|Q100994887]] | Maya the drag queen | ഡ്രാഗ് ക്യൂൻ (*1988) ♀ | [[കേരളം]] | 1988-10-12 | | |- | style='text-align:right'| 36 | [[:d:Q19754292|Q19754292]] | Meera Menon | [[ചലച്ചിത്ര സംവിധായകൻ]], [[തിരക്കഥാകൃത്ത്]] (*1953) ♀; Nora Ephron Prize | [[പാലക്കാട്]] | 20th century | | |- | style='text-align:right'| 37 | [[:d:Q133860161|Q133860161]] | Minna Mathew | Clinical psychologist (*1982) ♀ | | 1982 | | |- | style='text-align:right'| 38 | [[:d:Q125542117|Q125542117]] | Monika Busam | [[അഭിനേതാവ്]], model, voice actor ♀ | [[തെലംഗാണ|തെലങ്കാന]] | | | |- | style='text-align:right'| 39 | [[:d:Q97460937|Q97460937]] | Mridula Vijay | [[അഭിനേതാവ്]] ♀ | [[തിരുവനന്തപുരം]] | | | |- | style='text-align:right'| 40 | [[:d:Q112184750|Q112184750]] | Nalini Warriar | സാഹിത്യകാരൻ, short story writer (*1954) ♀; prix McAuslan | [[കേരളം]] | 1954 | | |- | style='text-align:right'| 41 | [[:d:Q126150822|Q126150822]] | Namita Krishnamurthy | സാഹിത്യകാരൻ, model, [[അഭിനേതാവ്]], storyteller ♀ | [[തൊടുപുഴ]] | | | |- | style='text-align:right'| 42 | [[:d:Q41690346|Q41690346]] | Nandini Sree | [[അഭിനേതാവ്]] ♀ | [[തിരുവല്ല]] | | | |- | style='text-align:right'| 43 | [[:d:Q115090734|Q115090734]] | Neena Madhu | [[അഭിനേതാവ്]] ♀ | | | | |- | style='text-align:right'| 44 | [[:d:Q133249033|Q133249033]] | P. Vimala | [[പ്രൊഫസ്സർ]], ദ്വിഭാഷി (*1987) ♀ | കുലശേഖരം | 1987-05-09 | | |- | style='text-align:right'| 45 | [[:d:Q98541007|Q98541007]] | P.K. Thressia | Women in engineering | [[കേരളം]] | 1924-03-12 | | 1981-11-18 |- | style='text-align:right'| 46 | [[:d:Q27210418|Q27210418]] | Padmini Priyadarshini | [[അഭിനേതാവ്]] (1944–2016) ♀ | [[മാവേലിക്കര]] | 1944 | | 2016-01-17 |- | style='text-align:right'| 47 | [[:d:Q115796240|Q115796240]] | Pavithra Lakshmi | [[അഭിനേതാവ്]] ♀ | | | | |- | style='text-align:right'| 48 | [[:d:Q134290949|Q134290949]] | Prasanalakshmi Balaji | [[ശാസ്ത്രജ്ഞൻ]], university teacher ♀ | Mayiladuthurai<br/>മയിലാടുതുറൈ ലോക്സഭാമണ്ഡലം | | | |- | style='text-align:right'| 49 | [[:d:Q134312546|Q134312546]] | Rakhimol Isaac | University teacher (*1980) ♀ | | 1980-08-30 | | |- | style='text-align:right'| 50 | [[:d:Q57710094|Q57710094]] | Rehana Fathima | [[അഭിനേതാവ്]] (*1986) ♀ | [[കൊച്ചി]] | 1986-05-30 | | |- | style='text-align:right'| 51 | [[:d:Q97162575|Q97162575]] | Rekha Ratheesh | ടിവി നടൻ ♀ | [[തിരുവനന്തപുരം]] | | | |- | style='text-align:right'| 52 | [[:d:Q125644763|Q125644763]] | Remya Suresh | സിനിമാനടൻ (*1982) ♀ | [[കോട്ടയം]] | 1982-10-12 | | |- | style='text-align:right'| 53 | [[:d:Q123244195|Q123244195]] | Renjusha Menon | [[അഭിനേതാവ്]] (1988–2023) ♀ | [[കേരളം]] | 1988 | [[തിരുവനന്തപുരം]] | 2023-10-30 |- | style='text-align:right'| 54 | [[:d:Q124737199|Q124737199]] | Reshmi Jaydas | Freelance journalist ♀ | | | | |- | style='text-align:right'| 55 | [[:d:Q111701090|Q111701090]] | Ritsuko Notani | Character designer, animator, key animator, animation director, storyboard artist (*1965) ♀ | [[കൊച്ചി]] | 1965-07-13 | | |- | style='text-align:right'| 56 | [[:d:Q102392222|Q102392222]] | Rohini Mohan | [[പത്രപ്രവർത്തകർ]] ♀; Chameli Devi Jain Award for Outstanding Women Mediaperson | [[തിരുവനന്തപുരം]] | | | |- | style='text-align:right'| 57 | [[:d:Q7416299|Q7416299]] | Sandhya Shantaram | ഇന്ത്യൻ ചലചിത്ര അഭിനേത്രി | [[കൊച്ചി]] | 1932 | | |- | style='text-align:right'| 58 | [[:d:Q24705411|Q24705411]] | Sangita Iyer | [[ചലച്ചിത്ര സംവിധായകൻ]], broadcast journalist, സാഹിത്യകാരൻ ♀ | [[കേരളം]] | | | |- | style='text-align:right'| 59 | [[:d:Q97819061|Q97819061]] | Santha Bhaskar | Dancer, choreographer, artistic director (1939–2022) ♀; Cultural Medallion, Bintang Bakti Masyarakat, Singapore Women's Hall of Fame, Pingat Jasa Gemilang | [[കേരളം]] | 1939 | Tan Tock Seng Hospital | 2022-02-26 |- | style='text-align:right'| 60 | [[:d:Q64667905|Q64667905]] | Sarasa Balussery | [[അഭിനേതാവ്]], ടിവി നടൻ ♀ | [[ബാലുശ്ശേരി]] | | | |- | style='text-align:right'| 61 | [[:d:Q19561526|Q19561526]] | Shalu Menon | [[അഭിനേതാവ്]], ടിവി നടൻ (*1963) ♀ | [[ചങ്ങനാശ്ശേരി]] | 1963-10-07 | | |- | style='text-align:right'| 62 | [[:d:Q121200434|Q121200434]] | Sheeba George | Civil servant, [[ജില്ലാ കളക്ടർ]] ♀ | [[കേരളം]] | | | |- | style='text-align:right'| 63 | [[:d:Q114092261|Q114092261]] | Shree Gopika | [[അഭിനേതാവ്]], സിനിമാനടൻ, model (*1997) ♀ | [[പാലക്കാട്]] | 1997-07-04 | | |- | style='text-align:right'| 64 | [[:d:Q124737216|Q124737216]] | Sindhu Nepolean | Freelance journalist ♀ | | | | |- | style='text-align:right'| 65 | [[:d:Q99734950|Q99734950]] | Sneha Sreekumar | ടിവി നടൻ, [[അഭിനേതാവ്]], comedian (*1986) ♀ | [[എറണാകുളം ജില്ല]] | 1986-05-09 | | |- | style='text-align:right'| 66 | [[:d:Q124339728|Q124339728]] | Soon Li Wei | [[പത്രപ്രവർത്തകർ]] ♀ | | | | |- | style='text-align:right'| 67 | [[:d:Q106078335|Q106078335]] | Sreeja Das | [[അഭിനേതാവ്]] ♀ | [[കൊച്ചി]] | | | |- | style='text-align:right'| 68 | [[:d:Q100307666|Q100307666]] | Subur Parthasarathy | Educator (1911–1966) ♀ | [[കോഴിക്കോട്]] | 1911 | | 1966-10-11 |- | style='text-align:right'| 69 | [[:d:Q107412397|Q107412397]] | T. V. Kumuthini | [[അഭിനേതാവ്]], ഗായകൻ (1916–2000) ♀ | [[ആറ്റിങ്ങൽ]] | 1916-10-13 | Royapettah | 2000 |- | style='text-align:right'| 70 | [[:d:Q131481208|Q131481208]] | Thelma John David | Diplomat (*1982) ♀ | | 1982-08-21 | | |- | style='text-align:right'| 71 | [[:d:Q102146232|Q102146232]] | Viji K. Sundar | University teacher (1943–2021) ♀ | [[കേരളം]] | 1943-03-18 | | 2021-11-17 |- | style='text-align:right'| 72 | [[:d:Q16149015|Q16149015]] | അംബിക പിള്ള | Make-up artist (*1953) ♀ | [[കൊല്ലം]] | 1953-11-11 | | |- | style='text-align:right'| 73 | [[:d:Q4701778|Q4701778]] | അക്ഷ പാർദസാനി | ഇന്ത്യൻ ചലചിത്ര അഭിനേത്രി | | 1991-11-08 | | |- | style='text-align:right'| 74 | [[:d:Q23772491|Q23772491]] | അജിത ജയരാജൻ | ഇന്ത്യയിലെ ഒരു രാഷ്ട്രീയപ്രവർത്തക | [[തൃശ്ശൂർ]] | 1965-10-02 | | |- | style='text-align:right'| 75 | [[:d:Q64781724|Q64781724]] | അജിത വിജയൻ | രാഷ്ട്രീയപ്രവർത്തകർ‍ (*1973) ♀ | [[തൃശ്ശൂർ]] | 1973 | | |- | style='text-align:right'| 76 | [[:d:Q59656214|Q59656214]] | അഞ്ചു ജോസഫ് | ഗായകൻ, [[അഭിനേതാവ്]] (*1990) ♀ | [[കാഞ്ഞിരപ്പള്ളി]] | 1990-11-08 | | |- | style='text-align:right'| 77 | [[:d:Q108727622|Q108727622]] | അഞ്ജന കെ ആർ | ഇന്ത്യൻ അഭിനേതാവ് | [[ചെന്നൈ]] | 1994-12-31 | | |- | style='text-align:right'| 78 | [[:d:Q17495789|Q17495789]] | അഞ്ജലി നായിഡു | [[അഭിനേതാവ്]] ♀ | | | | |- | style='text-align:right'| 79 | [[:d:Q62571046|Q62571046]] | അദിതി മേനോൻ | ഇന്ത്യൻ അഭിനേത്രി | [[കേരളം]] | 1992-12-15 | | |- | style='text-align:right'| 80 | [[:d:Q80698598|Q80698598]] | അനു ശിവരാമൻ | ജഡ്ജ് (*1966) ♀ | [[എറണാകുളം]] | 1966-05-25 | | |- | style='text-align:right'| 81 | [[:d:Q18589263|Q18589263]] | അനുഷ | ഇന്ത്യൻ ചലച്ചിത്ര അഭിനേത്രി | [[ചെന്നൈ]] | 1978-03-04 | | |- | style='text-align:right'| 82 | [[:d:Q20830882|Q20830882]] | അന്ന സുജാത മത്തായി | [[കവി]], സാഹിത്യകാരൻ (1934–2023) ♀ | [[കേരളം]] | 1934-05-24 | | 2023 |- | style='text-align:right'| 83 | [[:d:Q4779148|Q4779148]] | അപർണ പിള്ള | ഇന്ത്യൻ ചലചിത്ര അഭിനേത്രി | [[ചെന്നൈ]] | | | |- | style='text-align:right'| 84 | [[:d:Q4779152|Q4779152]] | അപർണ ബാജ്‌പായ് | ഇന്ത്യൻ ചലചിത്ര അഭിനേത്രി | [[കാൺപൂർ]] | 1990-09-04 | | |- | style='text-align:right'| 85 | [[:d:Q4667981|Q4667981]] | അബിത | ഇന്ത്യൻ ചലചിത്ര അഭിനേത്രി | | | | |- | style='text-align:right'| 86 | [[:d:Q4667441|Q4667441]] | അഭിനയശ്രീ | ഇന്ത്യൻ ചലചിത്ര അഭിനേത്രി | [[തിരുവനന്തപുരം]] | 1988-08 | | |- | style='text-align:right'| 87 | [[:d:Q63246970|Q63246970]] | അഭിരാമി അജയ് | Person (*1997) ♀ | [[കേരളം]] | 1997 | | |- | style='text-align:right'| 88 | [[:d:Q58436309|Q58436309]] | അഭിരാമി സുരേഷ് | ഇന്ത്യൻ ചലച്ചിത്ര അഭിനേത്രി, മോഡൽ | [[കൊച്ചി]] | 1995-10-09 | | |- | style='text-align:right'| 89 | [[:d:Q4802166|Q4802166]] | അരുണ മുച്ചർല | ഇന്ത്യൻ ചലചിത്ര അഭിനേത്രി | [[തെലംഗാണ|തെലങ്കാന]] | 1965-09-13 | | |- | style='text-align:right'| 90 | [[:d:Q27916114|Q27916114]] | അരുണ സുന്ദരരാജൻ | Civil servant ♀ | [[കേരളം]] | | | |- | style='text-align:right'| 91 | [[:d:Q50404814|Q50404814]] | അലീന റെജി | സൈക്കിളോട്ടക്കാരൻ (*1999) ♀ | [[ഓമശ്ശേരി ഗ്രാമപഞ്ചായത്ത്|ഓമശ്ശേരി ഗ്രാമ പഞ്ചായത്ത്]] | 1999-05-05 | | |- | style='text-align:right'| 92 | [[:d:Q17189408|Q17189408]] | അലോക ലിഫ്രിങ്ക് | സാഹിത്യകാരൻ (*1979) ♀ | [[കേരളം]] | 1979-07-19 | | |- | style='text-align:right'| 93 | [[:d:Q47541848|Q47541848]] | അശ്വതി ശ്രീകാന്ത് | Academic, [[തിരക്കഥാകൃത്ത്]] (*1986) ♀ | [[തൊടുപുഴ]] | 1986-02-24 | | |- | style='text-align:right'| 94 | [[:d:Q22956893|Q22956893]] | അശ്വനി കിരൺ | Volleyball player (*1985) ♀ | [[കേരളം]] | 1985-05-15 | | |- | style='text-align:right'| 95 | [[:d:Q16019284|Q16019284]] | അശ്വിനി | ഇന്ത്യൻ ചലച്ചിത്ര അഭിനേത്രി | നെല്ലൂർ | 1969-07-14 | | 2012-09-23 |- | style='text-align:right'| 96 | [[:d:Q16734859|Q16734859]] | അസ്മ റഹീം | [[ഭിഷ്വഗരൻ|ഡോക്ടർ]] ♀ | [[കേരളം]] | | | |- | style='text-align:right'| 97 | [[:d:Q16202566|Q16202566]] | അസ്മിത സൂദ് | ഇന്ത്യൻ ചലച്ചിത്ര അഭിനേത്രി | [[ഷിംല]] | 1989-12-20 | | |- | style='text-align:right'| 98 | [[:d:Q4785556|Q4785556]] | അർച്ചന ഗുപ്ത | ഇന്ത്യൻ ചലചിത്ര അഭിനേത്രി | [[ആഗ്ര]] | 1979-05-28 | | |- | style='text-align:right'| 99 | [[:d:Q64211096|Q64211096]] | അർച്ചന രവി | [[അഭിനേതാവ്]], model (*1996) ♀ | [[ചങ്ങനാശ്ശേരി]] | 1996-06-17 | | |- | style='text-align:right'| 100 | [[:d:Q7917889|Q7917889]] | അർച്ചന ശാസ്ത്രി | ഇന്ത്യൻ ചലചിത്ര അഭിനേത്രി | [[ഹൈദരാബാദ്]] | 1989-10-08 | | |- | style='text-align:right'| 101 | [[:d:Q69597853|Q69597853]] | ആനി ജോൺ | ജഡ്ജ് (*1957) ♀ | | 1957-11-16 | | |- | style='text-align:right'| 102 | [[:d:Q115156677|Q115156677]] | ആരതി പൊടി | അഭിനേതാവ് | [[എറണാകുളം]] | | | |- | style='text-align:right'| 103 | [[:d:Q16054428|Q16054428]] | ആരതി സാറ സുനിൽ | ബാഡ്മിന്റൺ പ്ലെയർ | [[കൊച്ചി]] | 1994-10-01 | | |- | style='text-align:right'| 104 | [[:d:Q124399195|Q124399195]] | ആര്യ സലിം | മലയാള സിനിമാനടി | | 1989-09-26 | | |- | style='text-align:right'| 105 | [[:d:Q61989025|Q61989025]] | ആശ സിൻഹ | പോലീസ് ഓഫീസർ (*1956) ♀ | [[കോട്ടയം]] | 1956-03-24 | | |- | style='text-align:right'| 106 | [[:d:Q100979693|Q100979693]] | ആശാ മേനോൻ | ജഡ്ജ് (*1960) ♀ | [[പട്ടാമ്പി]] | 1960-09-17 | | |- | style='text-align:right'| 107 | [[:d:Q47483386|Q47483386]] | ആശാലത രാധാകൃഷ്ണൻ | സാഹിത്യകാരൻ, [[ഭിഷ്വഗരൻ|ഡോക്ടർ]] (*1970) ♀ | [[കേരളം]] | 1970-05-13 | | |- | style='text-align:right'| 108 | [[:d:Q16149106|Q16149106]] | ആഷഗി ലാമിയ | [[ഛായാഗ്രാഹകൻ]], television presenter (*1989) ♀ | [[തലശ്ശേരി]] | 1989-03-06 | | |- | style='text-align:right'| 109 | [[:d:Q63699200|Q63699200]] | ആൻ ആമി | Person ♀ | [[കേരളം]] | | | |- | style='text-align:right'| 110 | [[:d:Q17385869|Q17385869]] | ഇ.കെ. ഷീബ | ഇന്ത്യയിലെ ഒരു എഴുത്തുകാരി | [[പെരിന്തൽമണ്ണ]] | 1975-08-20 | | |- | style='text-align:right'| 111 | [[:d:Q64994930|Q64994930]] | ഇന്ദിര നായർ | ഇന്ത്യൻ ചിത്രകാരി | [[ഗുരുവായൂർ|ഗുരുവായൂർ]] | 1938 | Val-David | 2018-04-06 |- | style='text-align:right'| 112 | [[:d:Q50494983|Q50494983]] | ഇവാന | ഇന്ത്യൻ അഭിനേത്രി | [[കേരളം]] | 2000-02-25 | | |- | style='text-align:right'| 113 | [[:d:Q5331053|Q5331053]] | ഈശ്വരി റാവു | ഇന്ത്യൻ ചലചിത്ര അഭിനേത്രി | Peddapuram mandal | 1973-06-13 | | |- | style='text-align:right'| 114 | [[:d:Q18355947|Q18355947]] | ഉദയ താര നായർ | Film critic (*1947) ♀ | [[കേരളം]] | 1947-08-15 | | |- | style='text-align:right'| 115 | [[:d:Q7881014|Q7881014]] | ഉമാ ഗജപതി രാജു | ഇന്ത്യയിലെ ഒരു രാഷ്ട്രീയപ്രവർത്തക | [[പാലക്കാട്]] | 1953-11-17 | | |- | style='text-align:right'| 116 | [[:d:Q7532422|Q7532422]] | ഊഹ | ഇന്ത്യൻ ചലചിത്ര അഭിനേത്രി | [[ഇന്ത്യ]] | 1970-01-01 | | |- | style='text-align:right'| 117 | [[:d:Q121199667|Q121199667]] | എ ഗീത | Civil servant, [[ജില്ലാ കളക്ടർ]], [[ജില്ലാ കളക്ടർ]] ♀ | [[കേരളം]] | | | |- | style='text-align:right'| 118 | [[:d:Q22276799|Q22276799]] | എലീന കാതറിൻ അമോൺ | Model, beauty pageant contestant (*1990) ♀ | [[കൊച്ചി]] | 1990-12-25 | | |- | style='text-align:right'| 119 | [[:d:Q24450449|Q24450449]] | എൻ. ജെ. നന്ദിനി | ഗായിക | [[തിരുവനന്തപുരം]] | 1991-08-05 | | |- | style='text-align:right'| 120 | [[:d:Q11056959|Q11056959]] | എൽ വിജയലക്ഷ്മി | ഇന്ത്യൻ ചലചിത്ര അഭിനേത്രി | [[എറണാകുളം]] | 1943 | | |- | style='text-align:right'| 121 | [[:d:Q19665153|Q19665153]] | ഏദൻ | ഇന്ത്യൻ ചലചിത്ര അഭിനേത്രി | [[കേരളം]] | 1991-05-01 | | |- | style='text-align:right'| 122 | [[:d:Q23900761|Q23900761]] | ഐമ സെബാസ്റ്റ്യൻ | ഇന്ത്യൻ ചലചിത്ര അഭിനേത്രി | [[കോട്ടയം]] | 1994 | | |- | style='text-align:right'| 123 | [[:d:Q15707271|Q15707271]] | ഐശ്വര്യ ദേവൻ | ഇന്ത്യൻ ചലച്ചിത്ര അഭിനേത്രി | [[ഇന്ത്യ]]<br/>[[ബെംഗളൂരു]] | 1993-12-21 | | |- | style='text-align:right'| 124 | [[:d:Q6360972|Q6360972]] | കഞ്ചൻ | ഇന്ത്യൻ ചലചിത്ര അഭിനേത്രി | [[മുംബൈ]] | 1980-04-17 | | |- | style='text-align:right'| 125 | [[:d:Q17411228|Q17411228]] | കമല കമലേഷ് | ഇന്ത്യൻ ചലച്ചിത്ര അഭിനേത്രി | [[കൊച്ചി]] | 1952-10-23 | | 2025-01-11 |- | style='text-align:right'| 126 | [[:d:Q4956663|Q4956663]] | കമ്‌ന ജെത്മലാനി | ഇന്ത്യൻ ചലചിത്ര അഭിനേത്രി | [[മുംബൈ]] | 1985-12-10 | | |- | style='text-align:right'| 127 | [[:d:Q6354975|Q6354975]] | കല്യാണി നായർ | ഗായകൻ (*1901) ♀ | [[തിരുവനന്തപുരം]] | 20th century | | |- | style='text-align:right'| 128 | [[:d:Q6374806|Q6374806]] | കസ്തൂരി | ഇന്ത്യൻ ചലചിത്ര അഭിനേത്രി | [[ചെന്നൈ]] | 1974-05-01 | | |- | style='text-align:right'| 129 | [[:d:Q20986415|Q20986415]] | കിഴക്കേപ്പാട്ട് രുക്മിണി മേനോൻ | Diplomat (1922–2009) ♀ | [[കേരളം]] | 1922 | [[ബെംഗളൂരു]] | 2009-12-23 |- | style='text-align:right'| 130 | [[:d:Q6448628|Q6448628]] | കുട്ടി പദ്മിനി | ഇന്ത്യൻ ചലചിത്ര അഭിനേത്രി | [[ചെന്നൈ]] | 1956-06-05 | | |- | style='text-align:right'| 131 | [[:d:Q16019122|Q16019122]] | കുമാരി തങ്കം | ഇന്ത്യൻ ചലച്ചിത്ര അഭിനേത്രി | [[തിരുവനന്തപുരം]] | | [[ചെന്നൈ]] | 2011-03-08 |- | style='text-align:right'| 132 | [[:d:Q6437449|Q6437449]] | കൃഷ്ണ കുമാരി | ഇന്ത്യൻ ചലച്ചിത്ര അഭിനേത്രി | Naihati | 1933-03-06 | [[ബെംഗളൂരു]] | 2018-01-24 |- | style='text-align:right'| 133 | [[:d:Q18210664|Q18210664]] | കെ ആർ വത്സല | [[അഭിനേതാവ്]] (*1962) ♀ | [[തിരുവനന്തപുരം]] | 1962-10-12 | | |- | style='text-align:right'| 134 | [[:d:Q16231757|Q16231757]] | കോമൽ ജാ | ഇന്ത്യൻ ചലച്ചിത്ര അഭിനേത്രി | [[റാഞ്ചി]] | 1987-03-15 | | |- | style='text-align:right'| 135 | [[:d:Q13158764|Q13158764]] | കൽപന | ഇന്ത്യൻ ചലച്ചിത്ര അഭിനേത്രി | South Canara District | 1943-07-08 | Gotur, Belgaum | 1979-05-12 |- | style='text-align:right'| 136 | [[:d:Q31119374|Q31119374]] | ഖൈറുനീസ എ | Academic, ബാലസാഹിത്യ രചയിതാവ് ♀ | [[തിരുവനന്തപുരം]] | | | |- | style='text-align:right'| 137 | [[:d:Q42579050|Q42579050]] | ഗംഗ സീതാംശു | [[പിന്നണി ഗായകർ]] ♀ | [[കോഴിക്കോട്]] | | | |- | style='text-align:right'| 138 | [[:d:Q5517537|Q5517537]] | ഗജാല | ഇന്ത്യൻ ചലചിത്ര അഭിനേത്രി | [[മുംബൈ]] | 1985-05-19 | | |- | style='text-align:right'| 139 | [[:d:Q28648723|Q28648723]] | ഗായത്രി രെമ | [[അഭിനേതാവ്]] ♀ | [[കേരളം]] | | | |- | style='text-align:right'| 140 | [[:d:Q5528715|Q5528715]] | ഗായത്രി വിനോദ് | നർത്തകി | [[തിരുവനന്തപുരം]] | | | |- | style='text-align:right'| 141 | [[:d:Q5590129|Q5590129]] | ഗൗരി മുഞ്ജൽ | ഇന്ത്യൻ ചലചിത്ര അഭിനേത്രി | [[ന്യൂ ഡെൽഹി]] | 1985-06-06 | | |- | style='text-align:right'| 142 | [[:d:Q5088608|Q5088608]] | ചായ സിംഗ് | ഇന്ത്യൻ ചലചിത്ര അഭിനേത്രി | [[ബെംഗളൂരു]] | 1976-05-16 | | |- | style='text-align:right'| 143 | [[:d:Q18589140|Q18589140]] | ചിത്ര ഷെനോയ് | ഇന്ത്യൻ ചലച്ചിത്ര അഭിനേത്രി | Hassan | 1978-07-24 | | |- | style='text-align:right'| 144 | [[:d:Q17581411|Q17581411]] | ജമീല മാലിക് | ഇന്ത്യൻ ചലച്ചിത്ര അഭിനേത്രി | [[കൊല്ലം]] | 1945 | [[തിരുവനന്തപുരം]] | 2020-01-28 |- | style='text-align:right'| 145 | [[:d:Q6167455|Q6167455]] | ജയചിത്ര | ഇന്ത്യൻ ചലചിത്ര അഭിനേത്രി | [[ചെന്നൈ]] | 1956 | | |- | style='text-align:right'| 146 | [[:d:Q6167973|Q6167973]] | ജയശ്രീ ടി. | ഇന്ത്യൻ ചലചിത്ര അഭിനേത്രി | | 1953 | | |- | style='text-align:right'| 147 | [[:d:Q15702291|Q15702291]] | ജാനകി | ഇന്ത്യൻ ചലചിത്ര അഭിനേത്രി | Peddapuram mandal | 1949-08-28 | | |- | style='text-align:right'| 148 | [[:d:Q1524716|Q1524716]] | ജിം | ഗായകൻ (*1981) ♀ | [[കൊച്ചി]] | 1981-04-03 | | |- | style='text-align:right'| 149 | [[:d:Q55433737|Q55433737]] | ജൂഡിറ്റ് ക്ലീറ്റസ് | ക്രിക്കറ്റ് കളിക്കാരൻ (*1987) ♀ | [[തിരുവനന്തപുരം]] | 1987-11-01 | | |- | style='text-align:right'| 150 | [[:d:Q17581424|Q17581424]] | ജ്യോതി ലക്ഷ്മി | ഇന്ത്യൻ ചലച്ചിത്ര അഭിനേത്രി | [[കാഞ്ചീപുരം]] | 1948-11-02 | [[ചെന്നൈ]] | 2016-08-08 |- | style='text-align:right'| 151 | [[:d:Q17305770|Q17305770]] | ജ്യോത്സ്ന ചന്ദോള | ഇന്ത്യൻ ചലച്ചിത്ര അഭിനേത്രി | [[കേരളം]] | 1992-04-15 | | |- | style='text-align:right'| 152 | [[:d:Q2392573|Q2392573]] | ടാനിയ ലൂയിസ് | Badminton player, Olympic competitor (*1983) ♀; national champion | [[എറണാകുളം]] | 1983-08-28 | | |- | style='text-align:right'| 153 | [[:d:Q81328171|Q81328171]] | ടി.എസ്. രുക്മിണി | Academic ♀ | [[കേരളം]] | | | |- | style='text-align:right'| 154 | [[:d:Q65966081|Q65966081]] | ട്രീസ ജോളി | ബാഡ്മിന്റൺ പ്ലെയർ | [[ചെറുപുഴ, കണ്ണൂർ]] | 2003-05-27 | | |- | style='text-align:right'| 155 | [[:d:Q5219252|Q5219252]] | ഡാനിയേല സാക്കേൾ | [[അഭിനേതാവ്]], model, സിനിമാനടൻ (*1985) ♀ | [[വിയന്ന]] | 1985-03-26 | | |- | style='text-align:right'| 156 | [[:d:Q87458899|Q87458899]] | ഡിംപിൾ റോസ് | ഇന്ത്യൻ ചലച്ചിത്ര-ടെലിവിഷൻ നടി | | | | |- | style='text-align:right'| 157 | [[:d:Q41449825|Q41449825]] | ഡിനി ഡനിയൽ | Person (*1984) ♀ | | 1984-11 | | |- | style='text-align:right'| 158 | [[:d:Q7683901|Q7683901]] | തനു റോയ് | ഇന്ത്യൻ ചലചിത്ര അഭിനേത്രി | [[കൊൽക്കത്ത]] | 1990-12-26 | | |- | style='text-align:right'| 159 | [[:d:Q16198930|Q16198930]] | താഷു കൗശിക് | ഇന്ത്യൻ ചലചിത്ര അഭിനേത്രി | [[കാൺപൂർ]] | | | |- | style='text-align:right'| 160 | [[:d:Q16202791|Q16202791]] | ത്രിശ്ശൂർ എൽസി | ഇന്ത്യൻ ചലച്ചിത്ര അഭിനേത്രി | [[തൃശ്ശൂർ]] | 1951-07-19 | | |- | style='text-align:right'| 161 | [[:d:Q16200314|Q16200314]] | ദിപ ഷാ | ഇന്ത്യൻ ചലചിത്ര അഭിനേത്രി | [[മുംബൈ]] | | | |- | style='text-align:right'| 162 | [[:d:Q5284707|Q5284707]] | ദിവ്യ എസ് മേനോൻ | ഗായകൻ (*1992) ♀ | [[കേരളം]] | 1992-03-14 | | |- | style='text-align:right'| 163 | [[:d:Q16202288|Q16202288]] | ദീദി ദാമോദരൻ | തിരക്കഥാകൃത്ത് | [[കോഴിക്കോട്]] | 1969-08-04 | | |- | style='text-align:right'| 164 | [[:d:Q19357170|Q19357170]] | ദീപ ഗോപാലൻ വാധ്വ | Diplomat ♀ | [[കേരളം]] | | | |- | style='text-align:right'| 165 | [[:d:Q3912060|Q3912060]] | ദീപതി നമ്പ്യാർ | ഇന്ത്യൻ ചലചിത്ര അഭിനേത്രി | [[പൂണെ]] | 1986-07-11 | | |- | style='text-align:right'| 166 | [[:d:Q62764175|Q62764175]] | ദീപ്തി വിധു പ്രതാപ് | [[അഭിനേതാവ്]] (*1984) ♀ | [[കൊല്ലം]] | 1984-04-04 | | |- | style='text-align:right'| 167 | [[:d:Q5267043|Q5267043]] | ദേവിക | ഇന്ത്യൻ ചലച്ചിത്ര അഭിനേത്രി | [[ചെന്നൈ]] | 1943-04-25 | [[ചെന്നൈ]] | 2002-05-02<br/>2002-04-25 |- | style='text-align:right'| 168 | [[:d:Q47493005|Q47493005]] | ധന്യ വർമ്മ | Television presenter ♀ | [[തിരുവല്ല]] | | | |- | style='text-align:right'| 169 | [[:d:Q16201800|Q16201800]] | നന്ദിനി റായ് | ഇന്ത്യൻ ചലച്ചിത്ര അഭിനേത്രി | [[സെക്കന്ദ്രാബാദ്]] | 1988-09-18 | | |- | style='text-align:right'| 170 | [[:d:Q59914423|Q59914423]] | നഫീസ | Person ♀ | കാവതികളം | | | |- | style='text-align:right'| 171 | [[:d:Q59385784|Q59385784]] | നയൻതാര ചക്രവർത്തി | ഇന്ത്യൻ ചലച്ചിത്ര അഭിനേത്രി | [[തിരുവനന്തപുരം]] | 2002 | | |- | style='text-align:right'| 172 | [[:d:Q3652147|Q3652147]] | നവനീത് കൗർ | ഇന്ത്യൻ ചലചിത്ര അഭിനേത്രി | [[മുംബൈ]] | 1986-01-03 | | |- | style='text-align:right'| 173 | [[:d:Q6982712|Q6982712]] | നവ്യ നടരാജൻ | ഇന്ത്യൻ ചലചിത്ര അഭിനേത്രി | | 1987-08-25 | | |- | style='text-align:right'| 174 | [[:d:Q16734255|Q16734255]] | നികേഷ പട്ടേൽ | ഇന്ത്യൻ ചലച്ചിത്ര അഭിനേത്രി | [[ബിർമിങ്ഹാം]] | 1990-07-20 | | |- | style='text-align:right'| 175 | [[:d:Q17386464|Q17386464]] | നിത്യ രവീന്ദ്രൻ | [[അഭിനേതാവ്]] ♀ | [[ഇന്ത്യ]] | | | |- | style='text-align:right'| 176 | [[:d:Q100728314|Q100728314]] | നിത്യ രാമൻ | Urban activist, council member (*1981) ♀; member of Democratic Socialists of America | [[കേരളം]] | 1981-07-28 | | |- | style='text-align:right'| 177 | [[:d:Q13653610|Q13653610]] | നിരോഷ | ഇന്ത്യൻ ചലചിത്ര അഭിനേത്രി | [[കൊളംബോ]] | 1971-01-23 | | |- | style='text-align:right'| 178 | [[:d:Q6986875|Q6986875]] | നീന ഗുപ്ത | ഇന്ത്യൻ ചലചിത്ര അഭിനേത്രി | [[ഡെൽഹി|ദില്ലി]] | 1959-06-04 | | |- | style='text-align:right'| 179 | [[:d:Q19972652|Q19972652]] | നേഹ രത്നാകരൻ | ഇന്ത്യൻ ചലച്ചിത്ര അഭിനേത്രി | [[കണ്ണൂർ]] | 1997-03-24 | | |- | style='text-align:right'| 180 | [[:d:Q17141245|Q17141245]] | പല്ലതാട്കാ പ്രമോദ കുമാരി | Materials scientist ♀ | Pallathadka | | | |- | style='text-align:right'| 181 | [[:d:Q9019836|Q9019836]] | പാർവതി മെൽട്ടൺ | അമേരിക്കൻ ചലചിത്ര നടൻ | [[കാലിഫോർണിയ]] | 1983-01-07 | | |- | style='text-align:right'| 182 | [[:d:Q104870164|Q104870164]] | പുണ്യാ എലിസബത്ത് | [[അഭിനേതാവ്]] (*1994) ♀ | [[കോട്ടയം]] | 1994-07-18 | | |- | style='text-align:right'| 183 | [[:d:Q16165887|Q16165887]] | പൂജ രാമചന്ദ്രൻ | ഇന്ത്യൻ ചലചിത്ര അഭിനേത്രി | [[ബെംഗളൂരു]] | 1984-03-22 | | |- | style='text-align:right'| 184 | [[:d:Q18637648|Q18637648]] | പൂജിത മേനോൻ | ഇന്ത്യൻ ചലചിത്ര അഭിനേത്രി | [[കേരളം]] | 1988-06-29 | | |- | style='text-align:right'| 185 | [[:d:Q7228697|Q7228697]] | പൂനം കൗർ | ഇന്ത്യൻ ചലചിത്ര അഭിനേത്രി | [[ഹൈദരാബാദ്]] | 1983-10-09 | | |- | style='text-align:right'| 186 | [[:d:Q25547|Q25547]] | പൂർണിത | ഇന്ത്യൻ ചലചിത്ര അഭിനേത്രി | [[കോയമ്പത്തൂർ]] | 1990-11-23 | | |- | style='text-align:right'| 187 | [[:d:Q16201721|Q16201721]] | പ്രിയ | ഇന്ത്യൻ ചലച്ചിത്ര അഭിനേത്രി | | 1970-03-21 | | |- | style='text-align:right'| 188 | [[:d:Q16734022|Q16734022]] | പ്രിയ ആർ. പൈ | സംഗീത സ്രഷ്ടാവ് (*1976) ♀ | [[ഇടുക്കി ജില്ല]] | 1976-02-03 | | |- | style='text-align:right'| 189 | [[:d:Q17131115|Q17131115]] | പ്രിയദർശിനി | [[അഭിനേതാവ്]], [[പിന്നണി ഗായകർ]], ഗവേഷകൻ, ഗായകൻ ♀ | [[ചെന്നൈ]] | | | |- | style='text-align:right'| 190 | [[:d:Q92152403|Q92152403]] | പ്രിൻസി സേവ്യർ | Nurse (1965–2020) ♀ | [[അങ്കമാലി]] | 1965 | [[കൊളോൺ]] | 2020-04-20 |- | style='text-align:right'| 191 | [[:d:Q7239769|Q7239769]] | പ്രീതി കമല | ഇന്ത്യൻ ചലചിത്ര അഭിനേത്രി | [[തിരുവനന്തപുരം]] | 1986-02-21 | | |- | style='text-align:right'| 192 | [[:d:Q2108347|Q2108347]] | പ്രീതി നായർ | ബ്രിട്ടീഷ് എഴുത്തുകാരി | [[കേരളം]] | 1971 | | |- | style='text-align:right'| 193 | [[:d:Q7240187|Q7240187]] | പ്രേമ | ഇന്ത്യൻ ചലചിത്ര അഭിനേത്രി | [[ബെംഗളൂരു]] | 1977-01-06 | | |- | style='text-align:right'| 194 | [[:d:Q7240194|Q7240194]] | പ്രേമ കുര്യൻ | Sociologist (*1963) ♀ | [[തിരുവല്ല]] | 1963-05-10 | | |- | style='text-align:right'| 195 | [[:d:Q27978753|Q27978753]] | പ്രേമി വിശ്വനാഥ് | ഇന്ത്യൻ ചലചിത്ര അഭിനേത്രി | [[എറണാകുളം നിയമസഭാമണ്ഡലം]] | 1992-12-02 | | |- | style='text-align:right'| 196 | [[:d:Q5452170|Q5452170]] | ഫിറോസ ബീഗം | ഇന്ത്യൻ ചലചിത്ര അഭിനേത്രി | [[കേരളം]] | | | |- | style='text-align:right'| 197 | [[:d:Q105581809|Q105581809]] | ഫൗസിയ മാമ്പറ്റ | കാൽപ്പന്തു കളിക്കാരൻ (1968–2021) ♀ | [[കോഴിക്കോട്]] | 1968 | | 2021 |- | style='text-align:right'| 198 | [[:d:Q16200332|Q16200332]] | ഫർഹീൻ | ഇന്ത്യൻ ചലചിത്ര അഭിനേത്രി | [[ചെന്നൈ]] | 1973 | | |- | style='text-align:right'| 199 | [[:d:Q104541756|Q104541756]] | ബി സുജാതാ ദേവി | സഞ്ചാര സാഹിത്യകാരൻ, [[കവി]] (†2018) ♀; [[കേരള സാഹിത്യ അക്കാദമി പുരസ്കാരം]]; child of [[ബോധേശ്വരൻ]] | | | [[തിരുവനന്തപുരം]] | 2018-06-23 |- | style='text-align:right'| 200 | [[:d:Q84801631|Q84801631]] | ബീന പോൾ | Film editor (*1961) ♀ | | 1961 | | |- | style='text-align:right'| 201 | [[:d:Q816189|Q816189]] | ബെൽസി | ഗായകൻ (*1984) ♀ | [[കേരളം]] | 1984-12-23 | | |- | style='text-align:right'| 202 | [[:d:Q18124379|Q18124379]] | ഭുവനേശ്വരി | ഇന്ത്യൻ ചലച്ചിത്ര അഭിനേത്രി | Chittoor | 1975-06-04 | | |- | style='text-align:right'| 203 | [[:d:Q104758939|Q104758939]] | മഞ്ജു മണിക്കുട്ടൻ | Cosmetologist, social worker (*1976) ♀; [[നാരീശക്തി പുരസ്കാരം]] | [[എറണാകുളം ജില്ല]] | 20th century<br/>1976 | | |- | style='text-align:right'| 204 | [[:d:Q6750452|Q6750452]] | മഞ്ജുള വിജയകുമാർ | ഇന്ത്യൻ ചലച്ചിത്ര അഭിനേത്രി | | 1953-09-09 | [[ചെന്നൈ]] | 2013-07-23 |- | style='text-align:right'| 205 | [[:d:Q15695391|Q15695391]] | മധുമിഥ | ഇന്ത്യൻ ചലചിത്ര അഭിനേത്രി | [[ഹൈദരാബാദ്]] | 1984-08-20 | | |- | style='text-align:right'| 206 | [[:d:Q16201368|Q16201368]] | മനോചിത്ര | ഇന്ത്യൻ ചലച്ചിത്ര അഭിനേത്രി | [[കാഞ്ചീപുരം]] | 1993-03-18 | | |- | style='text-align:right'| 207 | [[:d:Q18044750|Q18044750]] | മനോചിത്ര | [[അഭിനേതാവ്]] ♀; child of T. S. Balaiah | | | | |- | style='text-align:right'| 208 | [[:d:Q6797611|Q6797611]] | മയൂരി | ഇന്ത്യൻ ചലച്ചിത്ര അഭിനേത്രി | [[കൊൽക്കത്ത]] | 1983 | [[ചെന്നൈ]] | 2005-06-16 |- | style='text-align:right'| 209 | [[:d:Q56485573|Q56485573]] | മയ്മോൾ റോക്കി | ഇന്ത്യൻ വനിതാ ഫുട്ബോൾ താരം | [[കേരളം]] | 1980-05-19 | | |- | style='text-align:right'| 210 | [[:d:Q16201037|Q16201037]] | മാധുരി | ഇന്ത്യൻ ചലചിത്ര അഭിനേത്രി | [[മധുര]] | | | |- | style='text-align:right'| 211 | [[:d:Q16201066|Q16201066]] | മാനസി വീതിനൽ | ഇന്ത്യൻ ചലചിത്ര അഭിനേത്രി | [[മനാമ]] | | | |- | style='text-align:right'| 212 | [[:d:Q1895206|Q1895206]] | മാർഗ്ഗരീത്ത വളപ്പില | സെന്റ് ജോസഫ് ഓഫ് സെന്റ് മാർക്ക് കോൺഗ്രിഗേഷനിലെ കന്യാസ്ത്രീ | [[കേരളം]] | 20th century | | |- | style='text-align:right'| 213 | [[:d:Q17479437|Q17479437]] | മാവേലിക്കര പൊന്നമ്മ | ഇന്ത്യൻ ചലച്ചിത്ര അഭിനേത്രി | | | | 1995-09-06 |- | style='text-align:right'| 214 | [[:d:Q6807604|Q6807604]] | മീനാക്ഷി | ഇന്ത്യൻ ചലചിത്ര അഭിനേത്രി | [[ചെന്നൈ]] | 1985-02-17 | | |- | style='text-align:right'| 215 | [[:d:Q15217667|Q15217667]] | മീനാക്ഷി | ഇന്ത്യൻ ചലചിത്ര നടി | [[കൊൽക്കത്ത]] | 1968-08-06 | | |- | style='text-align:right'| 216 | [[:d:Q6807608|Q6807608]] | മീനാക്ഷി ദീക്ഷിത്ത് | ഇന്ത്യൻ ചലചിത്ര അഭിനേത്രി | [[ചണ്ഡീഗഢ്]] | 1988-10-12 | | |- | style='text-align:right'| 217 | [[:d:Q16201282|Q16201282]] | മൃദുല മുരളി | ഇന്ത്യൻ ചലചിത്ര അഭിനേത്രി | [[എറണാകുളം]] | 1990-06-08 | | |- | style='text-align:right'| 218 | [[:d:Q6809083|Q6809083]] | മേഘ്‌ന നായിഡു | ഇന്ത്യൻ ചലചിത്ര അഭിനേത്രി | [[വിജയവാഡ]] | 1978-09-19<br/>1980-09-19 | | |- | style='text-align:right'| 219 | [[:d:Q61810046|Q61810046]] | മേരി ജോസഫ് | കേരള ഹൈക്കോടതി ജഡ്ജി | [[എളംകുളം]] | 1962-06-02 | | |- | style='text-align:right'| 220 | [[:d:Q23059263|Q23059263]] | മേരി ഹെസ്സെ | Person (1842–1902) ♀; child of [[ഹെർമൻ ഗുണ്ടർട്ട്]], Julie Gundert | [[തലശ്ശേരി]] | 1842-10-18 | Calw | 1902-04-24 |- | style='text-align:right'| 221 | [[:d:Q16200361|Q16200361]] | മോണൽ ഗജ്ജർ | ഇന്ത്യൻ ചലചിത്ര അഭിനേത്രി | [[അഹമ്മദാബാദ്]] | 1991-05-13 | | |- | style='text-align:right'| 222 | [[:d:Q58763927|Q58763927]] | മൗസം മക്കാർ | [[അഭിനേതാവ്]], [[ചലച്ചിത്ര നിർമ്മാതാവ്]] (*1950) ♀ | [[കേരളം]] | 20th century | | |- | style='text-align:right'| 223 | [[:d:Q7279109|Q7279109]] | രചന മൗര്യ | ഇന്ത്യൻ ചലചിത്ര അഭിനേത്രി | [[മുംബൈ]] | 1987-07-21 | | |- | style='text-align:right'| 224 | [[:d:Q7285732|Q7285732]] | രജനി | ഇന്ത്യൻ ചലചിത്ര അഭിനേത്രി | [[ബെംഗളൂരു]] | 1965-07-27 | | |- | style='text-align:right'| 225 | [[:d:Q6122737|Q6122737]] | രതി | ഇന്ത്യൻ ചലചിത്ര അഭിനേത്രി | [[ബെംഗളൂരു]] | 1982-09-23 | | |- | style='text-align:right'| 226 | [[:d:Q7290395|Q7290395]] | രമ്യ ശ്രീ | ഇന്ത്യൻ ചലചിത്ര അഭിനേത്രി | [[വിശാഖപട്ടണം]] | 1977-08-15 | | |- | style='text-align:right'| 227 | [[:d:Q18918081|Q18918081]] | രവീണ രവി | [[അഭിനേതാവ്]], voice actor (*1993) ♀; child of [[ശ്രീജാ രവി]] | [[കേരളം]] | 1993-12-11 | | |- | style='text-align:right'| 228 | [[:d:Q7283095|Q7283095]] | രാഗിണി ദ്വിവേദി | ഇന്ത്യൻ ചലചിത്ര അഭിനേത്രി | [[ബെംഗളൂരു]] | 1990-05-24 | | |- | style='text-align:right'| 229 | [[:d:Q16344332|Q16344332]] | രാജശ്രീ | ഇന്ത്യൻ ചലച്ചിത്ര അഭിനേത്രി | Eluru | 1945-08-31 | | |- | style='text-align:right'| 230 | [[:d:Q16201757|Q16201757]] | രാദു | ഇന്ത്യൻ ചലച്ചിത്ര അഭിനേത്രി | [[മുംബൈ]] | 1965-02-29 | | |- | style='text-align:right'| 231 | [[:d:Q48700752|Q48700752]] | രാധിക നായർ | Model (*1991) ♀ | [[കേരളം]] | 1991-07-04 | | |- | style='text-align:right'| 232 | [[:d:Q61742239|Q61742239]] | രാധിക നായർ | Person ♀; spouse of [[സുരേഷ് ഗോപി]] | | | | |- | style='text-align:right'| 233 | [[:d:Q6752177|Q6752177]] | രാസി | ഇന്ത്യൻ ചലചിത്ര അഭിനേത്രി | [[ആന്ധ്രാപ്രദേശ്‌]] | 1980-07-29 | | |- | style='text-align:right'| 234 | [[:d:Q17413634|Q17413634]] | രുദ്ര | [[അഭിനേതാവ്]], ടിവി നടൻ ♀ | [[ഇന്ത്യ]] | | | |- | style='text-align:right'| 235 | [[:d:Q7380183|Q7380183]] | രൂപ മഞ്ജരി | ഇന്ത്യൻ ചലചിത്ര അഭിനേത്രി | [[ബെംഗളൂരു]] | 1990-08-19 | | |- | style='text-align:right'| 236 | [[:d:Q18085653|Q18085653]] | രൂപ ശ്രീ | ഇന്ത്യൻ ചലച്ചിത്ര അഭിനേത്രി | [[ചെന്നൈ]] | 1974-03-27 | | |- | style='text-align:right'| 237 | [[:d:Q16201770|Q16201770]] | രൂപാ | ഇന്ത്യൻ ചലച്ചിത്ര അഭിനേത്രി | [[ഹൈദരാബാദ്]] | 1967-11-07 | | |- | style='text-align:right'| 238 | [[:d:Q21285223|Q21285223]] | രോഹിണി മറിയം ഇഡിക്കുള | ഇന്ത്യൻ ചലചിത്ര അഭിനേത്രി | [[നീരേറ്റുപുറം]] | 1984 | | |- | style='text-align:right'| 239 | [[:d:Q7279355|Q7279355]] | റേച്ചൽ പൗലോസ് | വക്കീൽ (*1973) ♀ | [[കേരളം]] | 1973-03-12 | | |- | style='text-align:right'| 240 | [[:d:Q6495832|Q6495832]] | ലത കുര്യൻ രാജീവ് | [[ചലച്ചിത്ര നിർമ്മാതാവ്]] (*1964) ♀ | [[തിരുവനന്തപുരം]]<br/>[[കേരളം]] | 1964-04-17 | | |- | style='text-align:right'| 241 | [[:d:Q55759726|Q55759726]] | ലത്തീഫ ബീബി കോയ | മലേഷ്യയിലെ വക്കീൽ | [[കേരളം]] | 1973-02-04 | | |- | style='text-align:right'| 242 | [[:d:Q33076994|Q33076994]] | ലിക്ഷി ജോസഫ് | Heptathlete (*1990) ♀ | [[കേരളം]] | 1990-02-17 | | |- | style='text-align:right'| 243 | [[:d:Q6551383|Q6551383]] | ലിന്റ അർസെനിയോ | [[അഭിനേതാവ്]] (*1978) ♀ | Galveston Island | 1978-06-20 | | |- | style='text-align:right'| 244 | [[:d:Q7914350|Q7914350]] | വന്ദന മേനോൻ | ഇന്ത്യൻ ചലചിത്ര അഭിനേത്രി | [[തൃശ്ശൂർ]] | 1989-06-10 | | |- | style='text-align:right'| 245 | [[:d:Q21462226|Q21462226]] | വാലന്റീൻ ദോബ്രീ | ചിത്രകാരൻ, [[കവി]] (1894–1974) ♀; child of Sir Augustus Alexander Brooke-Pechell, 7th Bt.; spouse of Bonamy Dobrée | [[കണ്ണൂർ]] | 1894-11-02 | | 1974-05-14 |- | style='text-align:right'| 246 | [[:d:Q61066262|Q61066262]] | വിജിത്ര | ഇന്ത്യൻ ചലചിത്ര അഭിനേത്രി | [[ചെന്നൈ]] | | | |- | style='text-align:right'| 247 | [[:d:Q66782193|Q66782193]] | വിജില ചിരപ്പാട് | [[കവി]] ♀ | [[കോഴിക്കോട്]] | | | |- | style='text-align:right'| 248 | [[:d:Q30230016|Q30230016]] | വിദ്യാ വതി | ഇന്ത്യൻ ചലച്ചിത്ര അഭിനേത്രി | [[ആന്ധ്രാപ്രദേശ്‌]] | 1994-08-16 | | |- | style='text-align:right'| 249 | [[:d:Q7932417|Q7932417]] | വിനീത | ഇന്ത്യൻ ചലചിത്ര അഭിനേത്രി | [[തമിഴ്‌നാട്]] | 1978 | | |- | style='text-align:right'| 250 | [[:d:Q108582095|Q108582095]] | വിന്ദുജ വിക്രമൻ | ടിവി നടൻ (*1993) ♀ | [[തിരുവനന്തപുരം]] | 1993-01-27 | | |- | style='text-align:right'| 251 | [[:d:Q7932334|Q7932334]] | വിന്ദ്യ | ഇന്ത്യൻ ചലചിത്ര അഭിനേത്രി | [[തിരുവനന്തപുരം]] | | | |- | style='text-align:right'| 252 | [[:d:Q7920155|Q7920155]] | വെന്നിര ആഡായി നിർമ്മല | ഇന്ത്യൻ ചലചിത്ര അഭിനേത്രി | [[കുംഭകോണം]] | 1948-06-27 | | |- | style='text-align:right'| 253 | [[:d:Q67149297|Q67149297]] | വൈക്കം സരസ്വതി | ഗായകൻ ♀ | [[വൈക്കം]] | | | |- | style='text-align:right'| 254 | [[:d:Q245862|Q245862]] | വൈഭവി മർച്ചന്റ് | ഇന്ത്യൻ ചലചിത്ര അഭിനേത്രി | [[ചെന്നൈ]] | 1975-12-17 | | |- | style='text-align:right'| 255 | [[:d:Q16885595|Q16885595]] | ശകുന്തള ഷെട്ടി ടി | ഇന്ത്യയിലെ ഒരു രാഷ്ട്രീയപ്രവർത്തക | Perla, Kasaragod | 1947-03-01 | | |- | style='text-align:right'| 256 | [[:d:Q108017856|Q108017856]] | ശരണ്യ ശശി | [[അഭിനേതാവ്]], സിനിമാനടൻ (1986–2021) ♀ | [[പഴയങ്ങാടി]] | 1986 | [[തിരുവനന്തപുരം]] | 2021-08-09 |- | style='text-align:right'| 257 | [[:d:Q64001786|Q64001786]] | ശസിയ ലിമി മാലിക് | ഇന്ത്യൻ രാഷ്ട്രീയ പ്രവർത്തക | | | | |- | style='text-align:right'| 258 | [[:d:Q29554957|Q29554957]] | ശാന്ത ടൈറ്റസ് | [[അഭിനേതാവ്]] (*1991) ♀ | [[കൊച്ചി]] | 1991-11-28 | | |- | style='text-align:right'| 259 | [[:d:Q65681314|Q65681314]] | ശിവാനി മേനോൻ | ഇന്ത്യൻ അഭിനേത്രി | [[തൃശ്ശൂർ]] | 2007 | | |- | style='text-align:right'| 260 | [[:d:Q18720273|Q18720273]] | ശ്യാമ | [[അഭിനേതാവ്]] (1948–1993) ♀ | | 1948-12-03 | | 1993 |- | style='text-align:right'| 261 | [[:d:Q17403239|Q17403239]] | ശ്രീജ ചന്ദ്രൻ | [[അഭിനേതാവ്]], ടിവി നടൻ (*1986) ♀; spouse of Senthil Kumar | [[തിരുവല്ല]] | 1986-08-06 | | |- | style='text-align:right'| 262 | [[:d:Q64667935|Q64667935]] | ശ്രീദേവി ഉണ്ണി | [[അഭിനേതാവ്]], ടിവി നടൻ ♀ | [[കോഴിക്കോട്]] | | | |- | style='text-align:right'| 263 | [[:d:Q21849784|Q21849784]] | ശ്രീദേവിക | [[അഭിനേതാവ്]] (*1984) ♀ | [[പാലക്കാട്]] | 1984-05 | | |- | style='text-align:right'| 264 | [[:d:Q91462024|Q91462024]] | ശ്രീധന്യ സുരേഷ് | Person ♀ | [[കേരളം]] | | | |- | style='text-align:right'| 265 | [[:d:Q27673476|Q27673476]] | ശ്രീയ രമേഷ് | നടി | [[കാസർഗോഡ്]] | 1976 | | |- | style='text-align:right'| 266 | [[:d:Q20740913|Q20740913]] | ശ്രീലക്ഷ്മി ഗോവിന്ദൻ | Dancer (*1980) ♀ | [[ഇരിഞ്ഞാലക്കുട]] | 1980-06-01 | | |- | style='text-align:right'| 267 | [[:d:Q7504343|Q7504343]] | ശ്രുതി | ഇന്ത്യൻ ചലചിത്ര അഭിനേത്രി | Hassan | 1975-09-18 | | |- | style='text-align:right'| 268 | [[:d:Q65049805|Q65049805]] | ശ്രുതി ശശിധരൻ | Person (*1993) ♀ | [[കോഴിക്കോട്]] | 1993 | | |- | style='text-align:right'| 269 | [[:d:Q15991592|Q15991592]] | ഷാലിൻ സോയ | ഇന്ത്യൻ ചലചിത്ര അഭിനേത്രി | [[കോഴിക്കോട്]] | 1997-02-22 | | |- | style='text-align:right'| 270 | [[:d:Q58200038|Q58200038]] | ഷീബ സാമുവൽ | [[ശാസ്ത്രജ്ഞൻ]] (*1989) ♀ | | 1989 | | |- | style='text-align:right'| 271 | [[:d:Q7492340|Q7492340]] | ഷീല കൗർ | ഇന്ത്യൻ ചലചിത്ര അഭിനേത്രി | [[ചെന്നൈ]] | 1989-08-02 | | |- | style='text-align:right'| 272 | [[:d:Q18720248|Q18720248]] | ഷെമ്പക | [[അഭിനേതാവ്]] ♀ | [[തൂത്തുക്കുടി|തൂത്തുക്കുടി തുറമുഖം]] | | | |- | style='text-align:right'| 273 | [[:d:Q7495009|Q7495009]] | ഷെറിൻ | ഇന്ത്യൻ ചലചിത്ര അഭിനേത്രി | [[ബെംഗളൂരു]] | 1985-05-05 | | |- | style='text-align:right'| 274 | [[:d:Q61722516|Q61722516]] | ഷൈനി ബെഞ്ചമിൻ | Documentary filmmaker, [[ചലച്ചിത്ര സംവിധായകൻ]] (*1971) ♀ | [[കൊല്ലം]] | 1971 | | |- | style='text-align:right'| 275 | [[:d:Q7489442|Q7489442]] | ഷർബാനി മുഖർജി | ഇന്ത്യൻ ചലചിത്ര അഭിനേത്രി | [[ഇന്ത്യ]] | 1969 | | |- | style='text-align:right'| 276 | [[:d:Q7417915|Q7417915]] | സംഗീത | ഇന്ത്യൻ ചലച്ചിത്രനടി | വാറങ്കൽ | | | |- | style='text-align:right'| 277 | [[:d:Q16240198|Q16240198]] | സംസ്കൃതി ഷേണായ് | [[അഭിനേതാവ്]] (*1998) ♀ | [[കൊച്ചി]] | 1998 | | |- | style='text-align:right'| 278 | [[:d:Q90393613|Q90393613]] | സജ്ന നജാം | Dancer, choreographer (*1971) ♀ | [[ചിറയിൻകീഴ് ബ്ലോക്ക് പഞ്ചായത്ത്]] | 1971 | | |- | style='text-align:right'| 279 | [[:d:Q21004801|Q21004801]] | സന അൽതാഫ് | ഇന്ത്യൻ ചലചിത്ര അഭിനേത്രി | [[എറണാകുളം]] | 1999-06-06 | | |- | style='text-align:right'| 280 | [[:d:Q16832084|Q16832084]] | സനം ഷെട്ടി | [[അഭിനേതാവ്]] (*1993) ♀ | [[ബെംഗളൂരു]] | 1993 | | |- | style='text-align:right'| 281 | [[:d:Q16832086|Q16832086]] | സന്യാതാര | ഇന്ത്യൻ ചലച്ചിത്ര അഭിനേത്രി | [[കേരളം]] | | | |- | style='text-align:right'| 282 | [[:d:Q21932381|Q21932381]] | സബിത ബീഗം | വക്കീൽ, രാഷ്ട്രീയപ്രവർത്തകർ‍ ♀ | [[കൊല്ലം]] | | | |- | style='text-align:right'| 283 | [[:d:Q16202034|Q16202034]] | സലീമാ | ഇന്ത്യൻ ചലച്ചിത്ര അഭിനേത്രി | [[ആന്ധ്രാപ്രദേശ്‌]] | 1973-11-04 | | |- | style='text-align:right'| 284 | [[:d:Q56486699|Q56486699]] | സവിത നമ്പ്രത്ത് | Designer ♀ | [[പാലക്കാട്]] | | | |- | style='text-align:right'| 285 | [[:d:Q17465683|Q17465683]] | സാന്ദ്ര അമി | തെന്നിന്ത്യൻ ചലചിത്ര അഭിനേത്രി, വീഡിയോ ജോക്കി | [[ഇടുക്കി ജില്ല]] | 1992-06-05 | | |- | style='text-align:right'| 286 | [[:d:Q15446255|Q15446255]] | സാറ ചാക്കോ | [[ചരിത്രകാരൻ]], theologian, women's rights activist, university teacher, missionary (1905–1954) ♀ | [[തൃശ്ശൂർ]] | 1905-02-13 | [[ലഖ്‌നൗ]] | 1954-06-21 |- | style='text-align:right'| 287 | [[:d:Q7635609|Q7635609]] | സുജ വരുണി | ഇന്ത്യൻ ചലചിത്ര അഭിനേത്രി | [[ചെന്നൈ]] | 1985-01-16 | | |- | style='text-align:right'| 288 | [[:d:Q16054458|Q16054458]] | സുധാ | ഇന്ത്യൻ ചലചിത്ര അഭിനേത്രി | [[തമിഴ്‌നാട്]] | | | |- | style='text-align:right'| 289 | [[:d:Q49722636|Q49722636]] | സുനന്യ കുരുവിള | Squash player (*1999) ♀ | [[കൊച്ചി]] | 1999-05-22 | | |- | style='text-align:right'| 290 | [[:d:Q17495917|Q17495917]] | സുബ്ബലക്ഷ്മി | ഇന്ത്യൻ ചലച്ചിത്ര അഭിനേത്രി | [[ചെന്നൈ]] | 1936-04-21 | [[തിരുവനന്തപുരം]] | 2023-11-30 |- | style='text-align:right'| 291 | [[:d:Q7631262|Q7631262]] | സുഭാഷിനി | ഇന്ത്യൻ ചലചിത്ര അഭിനേത്രി | | 1958-10-18 | | |- | style='text-align:right'| 292 | [[:d:Q7636907|Q7636907]] | സുമ കനകല | ഇന്ത്യൻ ചലചിത്ര അഭിനേത്രി | [[കേരളം]] | 1975-03-22 | | |- | style='text-align:right'| 293 | [[:d:Q40562431|Q40562431]] | സുരഭി സന്തോഷ് | [[അഭിനേതാവ്]] ♀ | [[തിരുവനന്തപുരം]] | | | |- | style='text-align:right'| 294 | [[:d:Q274139|Q274139]] | സുലേഖ മാത്യു | കാനഡയിലെ ചലചിത്ര അഭിനേത്രി | [[കേരളം]] | 20th century | | |- | style='text-align:right'| 295 | [[:d:Q38190924|Q38190924]] | സുൽഫത്ത് | ചലചിത്ര നടൻറെ ജീവിതപങ്കാളി | | | | |- | style='text-align:right'| 296 | [[:d:Q67196906|Q67196906]] | സുശീല മിസ്ര | ഗായകൻ (1920–1998) ♀ | | 1920 | | 1998 |- | style='text-align:right'| 297 | [[:d:Q16202578|Q16202578]] | സൂര്യ | ഇന്ത്യൻ ചലച്ചിത്ര അഭിനേത്രി | [[തമിഴ്‌നാട്]] | | | |- | style='text-align:right'| 298 | [[:d:Q16230639|Q16230639]] | സൂസൻ ജോർജ് | ഇന്ത്യൻ ചലചിത്ര അഭിനേത്രി | [[തിരുവനന്തപുരം]] | 1987 | | |- | style='text-align:right'| 299 | [[:d:Q102499991|Q102499991]] | സൂസൻ വോൺ സുറി തോമസ് | രാഷ്ട്രീയപ്രവർത്തകർ‍ (*1961) ♀ | [[കേരളം]] | 1961-05-22 | | |- | style='text-align:right'| 300 | [[:d:Q7561685|Q7561685]] | സോണിയ അഗർവാൾ | ഇന്ത്യൻ ചലചിത്ര അഭിനേത്രി | [[ചണ്ഡീഗഢ്]] | 1982-03-28 | | |- | style='text-align:right'| 301 | [[:d:Q7562405|Q7562405]] | സോനു | ഇന്ത്യൻ ചലചിത്ര അഭിനേത്രി | [[ബെംഗളൂരു]] | 1990-03-23 | | |- | style='text-align:right'| 302 | [[:d:Q7547563|Q7547563]] | സ്നേഹ ആനി ഫിലിപ്പ് | [[ഭിഷ്വഗരൻ|ഡോക്ടർ]] (1969–2001) ♀ | [[കേരളം]] | 1969-10-07 | [[ലോക വ്യാപാര കേന്ദ്രം]] | 2001-09-11 |- | style='text-align:right'| 303 | [[:d:Q85493519|Q85493519]] | സ്നേഹ പാലിയേരി | [[അഭിനേതാവ്]] (*1993) ♀ | [[കണ്ണൂർ]] | 1993 | | |- | style='text-align:right'| 304 | [[:d:Q18126169|Q18126169]] | സ്മിത നായർ ജെയിൻ | ഇന്ത്യൻ ചലച്ചിത്ര അഭിനേത്രി | [[പൂണെ]] | 1969-11-20 | | |- | style='text-align:right'| 305 | [[:d:Q65095493|Q65095493]] | സ്റ്റെഫി സേവ്യർ | ഇന്ത്യൻ കോസ്റ്റ്യും ഡിസൈനർ | [[മാനന്തവാടി]] | 1990-06-20 | | |- | style='text-align:right'| 306 | [[:d:Q7653909|Q7653909]] | സ്വർണമാല്യ | ഇന്ത്യൻ ചലചിത്ര അഭിനേത്രി | [[ചെന്നൈ]] | 1981-04-22 | | |- | style='text-align:right'| 307 | [[:d:Q3523662|Q3523662]] | സൗകാർ ജാനകി | ഇന്ത്യൻ ചലചിത്ര അഭിനേത്രി | രാജമന്ദ്രി | 1931-12-12 | | |- | style='text-align:right'| 308 | [[:d:Q107673910|Q107673910]] | ഹരിത വി. കുമാർ | ഇന്ത്യൻ അഡ്‌മിനിസ്ട്രേറ്റീവ് സർവീസ് ഓഫീസർ | [[നെയ്യാറ്റിൻകര]] | 1985-11-21 | | |} {{Wikidata list end}} ihw6uctjlnncr2p4wa38ohb2bblyuht 3 521331 4533856 3432654 2025-06-16T09:33:55Z Hide on Rosé 165253 Hide on Rosé എന്ന ഉപയോക്താവ് [[ഉപയോക്താവിന്റെ സംവാദം:Nguyên Hưng Trần]] എന്ന താൾ [[ഉപയോക്താവിന്റെ സംവാദം:Higashizakura]] എന്നാക്കി മാറ്റിയിരിക്കുന്നു: "[[Special:CentralAuth/Nguyên Hưng Trần|Nguyên Hưng Trần]]" എന്ന ഉപയോക്താവിനെ "[[Special:CentralAuth/Higashizakura|Higashizakura]]" എന്നു പേരുമാറ്റിയപ്പോൾ താൾ കൂടെ സ്വയം മാറിയിട്ടുണ്ട്. 3432654 wikitext text/x-wiki '''നമസ്കാരം {{#if: Nguyên Hưng Trần | Nguyên Hưng Trần | {{BASEPAGENAME}} }} !''', [[മലയാളം വിക്കിപീഡിയ|മലയാളം വിക്കിപീഡിയയിലേക്ക്‌]] [[വിക്കിപീഡിയ:ആമുഖം|സ്വാഗതം]]. താങ്കളുടെ അംഗത്വത്തിന് നന്ദി. താങ്കൾക്ക്‌ ഈ സ്ഥലം ഇഷ്ടമായെന്നും ഇവിടെ അൽപസമയം ചെലവഴിക്കുമെന്നും പ്രതീക്ഷിക്കുന്നു. താങ്കൾക്ക് ഉപയോഗപ്പെടാവുന്ന ചില താളുകൾ താഴെ കൊടുക്കുന്നു. [[File:Lipi ml.png|thumb|350px|right|[[സഹായം:എഴുത്ത്|ലിപിമാറ്റ രീതിയിൽ മലയാളം ടൈപ്പ് ചെയ്യുവാൻ]] ഉപയോഗിക്കാവുന്ന മൊഴി സ്കീമിന്റെ ചിത്രം]] * [[സഹായം:Tutorial|വീഡിയോ പരിശീലനം]] * [[സഹായം:ടൈപ്പിംഗ്‌|മലയാളത്തിലെഴുതാൻ]] * [[സഹായം:തിരുത്തൽ വഴികാട്ടി|ഒരു താൾ തിരുത്തിയെഴുതുന്നത് എങ്ങനെ?]] * [[സഹായം:ഉള്ളടക്കം|സഹായ താളുകൾ]] * [[സഹായം:ചിത്ര സഹായി|ചിത്ര സഹായി]] * [[സഹായം:കീഴ്‌വഴക്കം|കീഴ്‌വഴക്കങ്ങൾ]] * [[വിക്കിപീഡിയ:എഴുത്തുകളരി|എഴുത്തുകളരി]] * [[വിക്കിപീഡിയ:പഞ്ചസ്തംഭങ്ങൾ‎|വിക്കിപീഡിയയുടെ പഞ്ചസ്തംഭങ്ങൾ]] * [[വിക്കിപീഡിയ:നയങ്ങളും മാർഗ്ഗരേഖകളും|വിക്കിപീഡിയിലെ നയങ്ങളും മാർഗ്ഗരേഖകളും.]] താങ്കൾ [[വിക്കിപീഡിയ:പുതുമുഖം|പുതുമുഖങ്ങൾക്കായുള്ള താൾ]] പരിശോധിച്ചിട്ടില്ലെങ്കിൽ ദയവായി അപ്രകാരം ചെയ്യാൻ താത്പര്യപ്പെടുന്നു. [[വിക്കിപീഡിയ:വിക്കിപീഡിയർ|വിക്കിപീഡിയരിൽ]] ഒരാളായി ഇവിടെ തിരുത്തലുകൾ നടത്തുന്നത് താങ്കൾ ആസ്വദിക്കുമെന്ന് ഞാൻ കരുതുന്നു. താങ്കളെപ്പറ്റിയുള്ള വിവരങ്ങൾ‍ [[പ്രത്യേകം:Mypage|ഉപയോക്താവിനുള്ള താളിൽ]] നൽകാവുന്നതാണ്‌. സംവാദ താളുകളിൽ ഒപ്പ് വെക്കുവാനായി നാല് "ടിൽഡ" (<nowiki>~~~~</nowiki>) ഉപയോഗിക്കുകയോ, ടൂൾബാറിലെ [[File:Insert-signature.png]] ബട്ടൻ ഉപയോഗിക്കുകയോ ചെയ്യുക. സ്വന്തം പേരും തീയതിയും സമയവും താനേ വന്നുകൊള്ളും. എന്നാൽ ലേഖനങ്ങളിൽ അപ്രകാരം ഒപ്പുവെക്കാതിരിക്കാൻ ശ്രദ്ധിക്കുക. മറ്റ് ഉപയോക്താക്കളോട് സം‌വദിക്കാൻ അവരുടെ സം‌വാദത്താളിൽ താങ്കളുടെ സന്ദേശം എഴുതാവുന്നതാണ്. വിക്കിപീഡിയയിൽ എന്തെങ്കിലും സഹായം ആവശ്യമുണ്ടെങ്കിൽ എന്റെ സംവാദ താളിൽ ഒരു കുറിപ്പ് ഇടൂ, അല്ലെങ്കിൽ താങ്കളുടെ സംവാദ താളിൽ '''<nowiki>{{helpme}}</nowiki>''' എന്ന് ചേർക്കൂ, ആരെങ്കിലും ഉടനെ തന്നെ താങ്കളെ സഹായിക്കാൻ ശ്രമിക്കും. ഒരു നല്ല വിക്കിപീഡിയ അനുഭവം ആശംസിക്കുന്നു. വിക്കിമീഡിയയുടെ മലയാളം പദ്ധതികൾക്കായി ഒരു [https://lists.wikimedia.org/mailman/listinfo/wikiml-l മെയിലിങ് ലിസ്റ്റ് നിലവിലുണ്ട്]. ആ ലിസ്റ്റിൽ അംഗത്വം എടുത്ത് താങ്കൾക്ക് വിക്കിപീഡിയയെക്കുറിച്ചുള്ള അഭിപ്രായങ്ങളും, സംശയങ്ങളും, വിക്കിപീഡിയ മെച്ചപ്പെടുത്താനുള്ള വഴികളും ഒക്കെ അവിടെ ഉന്നയിക്കാവുന്നതാണ്‌. മെയിലിങ്ങ് ലിസ്റ്റിൽ അംഗത്വമെടുക്കാൻ ഇവിടെ ഞെക്കുക https://lists.wikimedia.org/mailman/listinfo/wikiml-l. ലിസ്റ്റിൽ അംഗത്വമെടുത്തതിനു ശേഷം''' wikiml-l@lists.wikimedia.org''' എന്ന ഇമെയിൽ വിലാസത്തിലേക്കു ഇമെയിൽ അയച്ചാൽ മറ്റുള്ള വിക്കിപീഡിയർ നിങ്ങളെ സഹായിക്കും. ഇനിയും ബുദ്ധിമുട്ട് തോന്നുന്നുവെങ്കിൽ വിക്കിപീഡിയരോട് നേരിട്ട് സംശയം ചോദിക്കാൻ [[സഹായം:ഐ.ആർ.സി.|ചാറ്റ് ചെയ്യാം]]. ഇതിനായി [http://webchat.freenode.net/?channels=wikipedia-ml ഇവിടെ ഞെക്കുക]. ആരെങ്കിലും ചാറ്റ്റൂമിലുണ്ടെങ്കിൽ അവർ തീർച്ചയായും താങ്കളെ സഹായിക്കുന്നതാണ്. -- [[ഉപയോക്താവ്:സ്വാഗതസംഘം|സ്വാഗതസംഘം]] ([[ഉപയോക്താവിന്റെ സംവാദം:സ്വാഗതസംഘം|സംവാദം]]) 01:20, 8 സെപ്റ്റംബർ 2020 (UTC) 1mi4k1pg4k23ungllxha3jk6xxaegfi 0 534031 4533774 3937959 2025-06-15T18:35:29Z InternetArchiveBot 146798 Rescuing 2 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.9.5 4533774 wikitext text/x-wiki {{prettyurl|Eugene Hütz}} {{Infobox musical artist <!-- See Wikipedia:WikiProject_Musicians --> |name = യൂജിൻ ഹട്ട്സ് |image = Gogol Bordello Lollapalooza.JPG |caption = [[Lollapalooza|ലോല്ലാപലൂസ]] 2015 ൽ യൂജിൻ ഹോട്‌സ് |image_size = |birth_name = യെവേനി ഒലെക്സാന്ദ്രോവിച്ച് നിക്കോളയേവ് |birth_date = {{birth date and age|1972|9|6|df=y}} |birth_place = [[Boyarka|ബോയാർക്ക]], [[Ukrainian Soviet Socialist Republic|Ukrainian SSR]], [[സോവിയറ്റ് യൂണിയൻ]] |instrument = [[Guitar]], [[vocals]], [[fire bucket]]<ref>{{cite web |url=http://www.gogolbordello.com/the-band/profiles/eugene/ |title=Archived copy |access-date=2013-04-07 |url-status=dead |archive-url=https://web.archive.org/web/20130407014149/http://www.gogolbordello.com/the-band/profiles/eugene/ |archive-date=2013-04-07 }} Gogol Bordello Band Profiles</ref> |genre = [[Gypsy punk|ജിപ്സി പങ്ക്]] |years_active = 1999–present |label = |associated_acts = [[Gogol Bordello|ഗോഗോൾ ബോർഡെല്ലോ]]<br>[[J.U.F. (album)|J.U.F.]]<br>[[Les Claypool|ലെസ് ക്ലേപൂൾ]] |website = |background = solo_singer }} ഉക്രേനിയൻ വംശജനായ ഗായകനും സംഗീതസംവിധായകനും ഡിസ്ക് ജോക്കിയും നടനുമായ '''യൂജിൻ ഹട്ട്സ്''' [[Gypsy punk|ജിപ്സി പങ്ക്]] ബാൻഡായ [[Gogol Bordello|ഗോഗോൾ ബോർഡെല്ലോ]]യുടെ മുൻ‌നിരക്കാരൻ എന്ന നിലയിൽ ശ്രദ്ധേയനാണ്. == ആദ്യകാലജീവിതം == അർദ്ധ [[Servitka Roma|സെർവിറ്റ്ക റോമ]] വംശജയായ ഉക്രേനിയൻ അമ്മക്കും തൊഴിലിൽ ഒരു കശാപ്പുകാരനായ റഷ്യൻ പിതാവിനും ബോയാർക്കയിലാണ് ഹട്ട്സ് ജനിച്ചത്.<ref>{{cite news|url=https://www.independent.co.uk/arts-entertainment/music/features/interview-eugene-htz-the-moustachioedgypsyrocker-456959.html|newspaper=[[The Independent]]|location=London|title=Interview: Eugene Hütz, the moustachioed-gypsy-rocker|date=13 July 2007|access-date=2 May 2010|archive-date=2012-11-04|archive-url=https://web.archive.org/web/20121104005632/http://www.independent.co.uk/arts-entertainment/music/features/interview-eugene-htz-the-moustachioedgypsyrocker-456959.html|url-status=dead}}</ref><ref>{{cite news|url=http://www.smh.com.au/news/music/euro-clash/2005/12/08/1133829714720.html?page=2|work=The Sydney Morning Herald|title=Euro clash|date=10 December 2005}}</ref> പിതാവ് ഉക്രെയ്നിലെ ആദ്യത്തെ റോക്ക് ബാന്റുകളിലൊന്നായ മെറിഡിയനിൽ ഗിറ്റാർ വായിച്ചിരുന്നു. യൂജിന് 14 വയസ്സുള്ളപ്പോൾ അദ്ദേഹവും അച്ഛനും പ്ലൈവുഡിന്റെ ആദ്യത്തെ ഗിറ്റാർ ഉണ്ടാക്കി.<ref>{{cite web|title=Eugene Hütz of Gogol Bordello: An interview and a spiritual experience|website=Jankysmooth.com|url=http://www.jankysmooth.com/eugene-hutz-gogol-bordello-interview-spiritual-experience-2/|access-date=25 August 2015|archive-date=2017-08-03|archive-url=https://web.archive.org/web/20170803142955/http://www.jankysmooth.com/eugene-hutz-gogol-bordello-interview-spiritual-experience-2/|url-status=dead}}</ref>ഹട്ട്സ് തന്റെ സംഗീത "ഉപദേഷ്ടാക്കളിലൂടെ" ഇംഗ്ലീഷ് പഠിച്ചു. കാരണം, "റഷ്യൻ റോക്കിന് എല്ലായ്പ്പോഴും യഥാർത്ഥ വെസ്റ്റേൺ റോക്ക് എൻ റോളിനേക്കാൾ മികച്ചതും നൂതനവുമായ വരികൾ ഉണ്ടായിരുന്നതായി ഞാൻ കരുതുന്നു. തീർച്ചയായും പ്രകടനത്തിലും നിർമ്മാണത്തിലും വെസ്റ്റേൺ റോക്ക് കൂടുതൽ ശക്തമാണ്. പക്ഷേ റഷ്യൻ ഗാനരചയിതാക്കൾ വരികൾ രചിക്കുന്നതിൽ വിജയികളായിരുന്നു. അതിനാൽ സ്വാഭാവികമായും, [[The Pogues|ദി പോഗ്സിൽ]] നിന്നുള്ള [[ജോണി ക്യാഷ്|ജോണി ക്യാഷ്]] അല്ലെങ്കിൽ [[Nick Cave|നിക്ക് കേവ്]] അല്ലെങ്കിൽ [[ലിയോനാർഡ് കോഹെൻ|ലിയോനാർഡ് കോഹൻ]] അല്ലെങ്കിൽ [[Shane MacGowan|ഷെയ്ൻ മക്ഗോവൻ]] എന്നിവരെപ്പോലെ ഒരു കഥ എങ്ങനെ പറയണമെന്ന് എന്നെ പഠിപ്പിച്ച ഉപദേശകരെ ഞാൻ തിരഞ്ഞെടുത്തു. എന്റെ ഉപദേഷ്ടാക്കളിലൂടെ ഞാൻ ഇംഗ്ലീഷ് പഠിച്ചു. ഈ അർത്ഥത്തിൽ അവർ എന്റെ അമ്മാവന്മാരാണെന്ന് എനിക്ക് തോന്നുന്നു".<ref>{{cite news|first=Yekaterina|last=Kravtsova|title=Gogol Bordello unplugged: The kings of gypsy punk return to the city for an acoustic gig at Glavclub next week|publisher=[[The St. Petersburg Times]]|date=16 November 2011|url=http://www.sptimes.ru/story/34844|access-date=27 November 2011|archive-url=https://web.archive.org/web/20111122051504/http://www.sptimes.ru/story/34844|archive-date=22 November 2011|url-status=dead}}</ref> യുഎസ് ഗായകനായി ഹട്ട്സ് മാറുകയും [[പോളണ്ട്]], [[ഹംഗറി]], [[ഓസ്ട്രിയ]], [[ഇറ്റലി]] എന്നിവിടങ്ങളിലൂടെ ഒരു നീണ്ട യാത്രയും ചെയ്തു. ജിപ്‌സികളുടെ പിൻഗാമികളായ സെർവോ റോമയിൽപ്പെട്ട (ഇരുമ്പുപണിക്കാർക്കും കുതിരക്കച്ചവടക്കാർക്കും സംഗീതജ്ഞർക്കും പേരുകേട്ട ഒരു ഗോത്രം) ഹട്‌സും കുടുംബവും [[ചെർണോബിൽ ദുരന്തം|ചെർനോബിൽ ദുരന്തം]] കേട്ട് ജന്മനാട്ടിൽ നിന്ന് ഓടിപ്പോയി. എന്നിരുന്നാലും, ഹട്ട്സിന്റെ റോമ / ഉക്രേനിയൻ പശ്ചാത്തലം കേന്ദ്ര പ്രചോദനം നൽകുന്നു. ഇത് അദ്ദേഹത്തിന്റെ ജീവിതശൈലിയെയും അദ്ദേഹത്തിന്റെ ഗോഗോൾ ബോർഡെല്ലോയുടെ സംഗീതത്തെയും സ്വാധീനിക്കുന്നു. എന്നിരുന്നാലും, തന്റെ സാംസ്കാരിക വേരുകളുമായുള്ള ഹട്ട്സിന്റെ ബന്ധത്തെക്കുറിച്ച് തർക്കമില്ലായിരുന്നു. റൊമാനിയ സംസ്കാരത്തിന്റെ മാറ്റമില്ലാത്ത പ്രദർശനം കാരണം അന്താരാഷ്ട്ര റൊമാനിയൻ അവകാശ പ്രവർത്തകർക്കിടയിൽ അദ്ദേഹത്തെ ഭിന്ന ധ്രുവങ്ങളിലുള്ള വ്യക്തിയായി കാണുന്നു.<ref>{{Cite book|title=Romani Routes: Cultural Politics and Balkan Music in Diaspora|last=Silverman|first=Carol|publisher=Oxford University Press|year=2012|isbn=9780199358847|page=287}}</ref> പുനരധിവാസ പരിപാടിയിലൂടെ ഹട്ട്സ് തന്റെ അമ്മ, അച്ഛൻ, കസിൻ യോസെഫ് എന്നിവരോടൊപ്പം ഒരു രാഷ്ട്രീയ അഭയാർത്ഥിയായി 1992 ൽ യു‌എസ്‌ സംസ്ഥാനമായ വെർമോണ്ടിലെത്തി.<ref name=autogenerated1>{{cite news|url=http://www.7dvt.com/2005/hutz-pah|work=Seven Days|location=Burlington VT|title=''Interview:Hutz-pah''|date=27 July 2005|access-date=28 February 2011|archive-date=2012-02-24|archive-url=https://web.archive.org/web/20120224023808/http://www.7dvt.com/2005/hutz-pah|url-status=dead}}</ref> == ഗോഗോൾ ബോർഡെല്ലോ == ഉക്‌സുസ്‌നിക് (വിനാഗിരി ടാപ്പ്) എന്ന ബാൻഡിലൂടെ ഉക്രെയ്‌നിൽ ഹട്ട്‌സ് തന്റെ സംഗീത ജീവിതം ആരംഭിച്ചു. വെർമോണ്ടിൽ ആയിരിക്കുമ്പോൾ, ഹട്ട്സ് ദി ഫാഗ്സ് എന്ന പങ്ക് ബാൻഡ് രൂപീകരിച്ചു.<ref name=autogenerated1/>പിന്നീട് ന്യൂയോർക്കിലേക്ക് താമസം മാറിയ അദ്ദേഹം അമ്മയുടെ ജർമ്മൻ ആദ്യനാമം ഹട്ട്സ് സ്വീകരിച്ചു. ന്യൂയോർക്കിൽ, വയലിനിസ്റ്റ് സെർജി റിയാബ്റ്റ്സെവ്, അക്കോർഡിയനിസ്റ്റ് യൂറി ലെമെഷെവ്, ഗിറ്റാറിസ്റ്റ് ഓറൻ കപ്ലാൻ, ഡ്രമ്മർ എലിയറ്റ് ഫെർഗൂസൺ, നർത്തകരായ പാം റസീൻ, എലിസബത്ത് സൺ എന്നിവരുൾപ്പെടെ ഗോഗോൾ ബോർഡെല്ലോയുടെ ഭാവി അംഗങ്ങളെ അദ്ദേഹം കണ്ടുമുട്ടി. "Hutz and the Bela Bartoks" എന്നാണ് അദ്ദേഹം ആദ്യം ബാൻഡിനെ വിളിച്ചത്, എന്നാൽ "അമേരിക്കയിലെ Béla Bartók ആരാണെന്ന് ആർക്കും അറിയില്ല" എന്ന് മനസ്സിലാക്കിയ ശേഷം അത് മാറ്റി. ==അവലംബം== {{reflist}} ==പുറംകണ്ണികൾ== * [http://www.guespa.com/gogol-bordello-non-stop/ guespa.com - guespa Resources and Information.] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20181209132553/http://www.guespa.com/gogol-bordello-non-stop/ |date=2018-12-09 }} Gogol Bordello Non-Stop (2008) * [http://www.gogolbordello.com/ Gogol Bordello] Gogolbordello.com * [http://mehanata.com/ Experience - Mehanata Bulgarian Bar - NYC] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20190302193908/http://www.mehanata.com/ |date=2019-03-02 }} Mehanata * [http://www.palmpictures.com/ppalmdv3143.html Palm Store: Palm Pictures Store] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20170901085647/http://www.palmpictures.com/ppalmdv3143.html |date=2017-09-01 }} ''Kill Your Idols'' * [http://www.musicomh.com/interviews/gogol-bordello_0408.htm 2008 Interview with Eugene Hutz (musicOMH.com)] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20080406121225/http://www.musicomh.com/interviews/gogol-bordello_0408.htm |date=2008-04-06 }} * [https://web.archive.org/web/20081004031755/http://blogs.laweekly.com/play/interviews/gogol-bordellos-eugene-hutz-ta/ Los Angeles - Gogol Bordello's Eugene Hutz Talks Festivals, Filth and Wisdom - Play - LA Weekly] Eugene Hütz Interview with LA Weekly (October 2008) * [https://web.archive.org/web/20081018163911/http://www.ifc.com/film/film-news/2008/10/eugene-hutz-on-filth-and-wisdo.php Interview: Eugene Hütz on "Filth and Wisdom" | Film News | Film | IFC.com] Eugene Hütz Interview with Aaron Hillis of IFC News (October 2008) * [https://web.archive.org/web/20100709234755/http://www.ionmagazine.ca/2010/07/issue-65-featuring-eugene-hutz-of-gogol-bordello/ Issue #65 featuring Eugene Hütz of Gogol Bordello | ION MAGAZINE] Eugene Hütz Interview with ION Magazine (July 2010) * [http://soundcloud.com/nadiakuftinoff/eugenehutz_santeriahlgren/ Interview with Eugene Hutz and Santeri Ahlgren] Interview with Eugene Hütz and Santeri Ahlgren (December 2010) * {{iMDb name|1778479}} * {{National Public Radio|12804958}} {{Gogol Bordello}} {{authority control}} [[വർഗ്ഗം:ഉക്രേനിയൻ നാടോടി ഗായകർ]] [[വർഗ്ഗം:1972-ൽ ജനിച്ചവർ]] r54n8o790o234ezt1pcmo92gon0kbfx 0 536830 4533805 3701124 2025-06-15T23:34:52Z InternetArchiveBot 146798 Bluelink 1 book for [[വിക്കിപീഡിയ:പരിശോധനായോഗ്യത|പരിശോധനായോഗ്യത]] (20250614)) #IABot (v2.0.9.5) ([[User:GreenC bot|GreenC bot]] 4533805 wikitext text/x-wiki {{prettyurl/wikidata}} {{Infobox deity | type = Slavic | name = Devana | image = Devana by Andrey Shishkin.jpg | caption = ''Devana'' by [[Andrey Shishkin]], 2013 | god_of = Goddess of the hunt, wild animals, forests, and the moon | weapon = Bow and arrows | animals = [[Sighthound]]s | venerated_in = | roman_equivalent = [[Diana (mythology)|Diana]] | greek_equivalent = [[Artemis]] | other_names = Zevana }} പടിഞ്ഞാറൻ സ്ലാവുകൾ ആരാധിക്കുന്ന ചന്ദ്രന്റെയും വന്യ പ്രകൃതിയുടെയും വനങ്ങളുടെയും വേട്ടയുടെയും ദേവതയാണ് '''ദേവന''' ({{lang-pl|Dziewanna}} {{IPA-pl|d͡ʑɛˈvan.na||Pl-dziewanna.ogg}}, {{lang-la|Dzewana}}). സിസ, ഡിസിവോണ, ഡിസെവാന തുടങ്ങി നിരവധി പേരുകളിൽ അവർ അറിയപ്പെടുന്നു. പതിനഞ്ചാം നൂറ്റാണ്ടിൽ ജാൻ ഡ്യൂഗോസ് ആണ് അവരെ റോമൻ ദേവത [[ഡയാന|ഡയാനയുമായി]] താരതമ്യപ്പെടുത്തി ആദ്യമായി പരാമർശിച്ചത്. വെർബാസ്കത്തിന്റെ [[പോളിഷ് ഭാഷ|പോളിഷ്]] നാമം കൂടിയാണ് ഡിസിവന്ന, എന്നാൽ ഈ വാക്കിന്റെ പദോൽപ്പത്തി വ്യക്തമല്ല. പതിമൂന്നാം നൂറ്റാണ്ടിലെ ലാറ്റിൻ നിഘണ്ടു - ചെക്ക് മെറ്റർ വെർബോറമാണ് ദേവനയെ പരാമർശിക്കുന്ന ആദ്യത്തെ ഉറവിടം.<ref>{{cite web|title=Dziewanna – słowiańska bogini lasów {{!}} Portal historyczny Histmag.org - historia dla każdego!|url=https://histmag.org/Dziewanna-slowianska-bogini-lasow-14290|agency=histmag.org|access-date=2020-12-01}}</ref> എന്നിരുന്നാലും, പതിനെട്ടാം നൂറ്റാണ്ടിൽ വക്ലാവ് ഹങ്കയാണ് മെറ്റർ വെർബോറം കണ്ടെത്തിയത്.{{Sfn|Brodský|2012}}{{Sfn|Brückner|1985|p=117}} ==അവലംബം== {{reflist}} == ഗ്രന്ഥസൂചിക == * {{Cite book|last=Gieysztor|first=Aleksander|title=Mitologia Słowian|year=2006|isbn=978-83-235-0234-0|publisher=Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego|place=Warszawa|author-link=Aleksander Gieysztor}} * {{Cite book|last=Szyjewski|first=Andrzej|title=Religia Słowian|url=https://archive.org/details/religiasowian0000szyj|year=2003|isbn=83-7318-205-5|publisher=Wydawnictwo WAM|place=Kraków}} * {{Cite book|last=Gloger|first=Zygmunt|title=Encyklopedja staropolska ilustrowana|year=1903|publisher=P. Laskauer, W. Babicki|author-link=Zygmunt Gloger|volume=IV}} *{{Cite book|last=Kolankiewicz|first=Leszek|title=Dziady. Teatr święta zmarłych|year=1999|isbn=8387316393|publisher=Słowo/Obraz Terytoria|place=Gdańsk}} *{{Cite book|last=Niedzielski|first=Grzegorz|title=Królowie z gwiazd. Mitologia plemion prapolskich|year=2011|isbn=978-83-7950-077-2|publisher=Armoryka|place=Sandomierz}} *{{Cite book|last=Urzędów|first=Marcin|title=Herbarz Polski to jest o przyrodzeniu ziół i drzew rozmaitych i inszych rzeczy do lekarstw należących księgi dwoje|year=1595|publisher=Drukarnia Łazarzowa|place=Kraków|url=https://polona.pl/item/herbarz-polski-to-iest-o-przyrodzeniv-ziol-y-drzew-rozmaitych-ksiegi-dwoie-doctora,MTE2NTM2NzM/42/#info:metadate|author-link=Marcin z Urzędowa}} *{{Cite book|last=Cieśla|first=Joanna|title=Wielka księga ziół|year=1991|isbn=8385231242|publisher=Wiedza i Życie|place=Warszawa}} *{{Cite book|last=Derwich|first=Marek|title=Od Gigantów po Aleksandra Macedońskiego. Obraz historii w relacjach o początkach Łysej Góry i klasztoru łysogórskiego (XIV-XVIII w.)|year=2004|publisher=Drukarnia Łazarzowa|place=Wrocław|pages=57-63|url=https://repozytorium.uni.wroc.pl/dlibra/publication/119917/edition/116244/content|series=Staropolski ogląd świata}} *{{Cite book|last=Derwich|first=Marek|title=Herby, legendy, dawne mity|year=1987|isbn=8303018094|publisher=Krajowa Agencja Wydawnicza|place=Wrocław|first2=Marek|last2=Cetwiński}} *{{Cite journal|last=Kurek|first=Jagoda|title=Dziewanna – ognisty aspekt archetypu dzikiej kobiety|journal=Gniazdo - rodzima wiara i kultura|volume=nr. 1/(20)|date=2020|publisher=FNCE}} *{{Cite book|last=Kolberg|first=Oskar|title=Lud. Jego zwyczaje, sposób życia, mowa, podania, przysłowia, obrzędy, gusła, zabawy, pieśni, muzyka i tańce|year=1985|isbn=8300000658|publisher=Krajowa Agencja Wydawnicza|place=Wrocław|author-link=Oskar Kolberg|url=https://polona.pl/item/materialy-do-etnografii-slowian-zachodnich-i-poludniowych-cz-1-luzyce,MTQyNzQ2MTk/197/#info:metadate|volume=Volume 59, cz. I, Łużyce|chapter=Przekłady fragmentów ''Pjesnicěk'' J. E. Smolerja}} *{{Cite book|last=Brückner|first=Aleksander|title=Mitologia słowiańska|year=1985|isbn=8301062452|publisher=Państwowe Wydawnictwo Naukowe|place=Warszawa|author-link=Aleksander Brückner}} *{{Cite book|last=Anikin|first=Aleksandr|title=Русский этимологический словарь|year=2019|isbn=978-5-88744-087-3|publisher=Nestor-Istorija|place=Moskwa|volume=13|chapter=дивена|url=http://etymolog.ruslang.ru/index.php?act=anikin}} *{{Cite journal|last=Brodský|first=Pavel|title=Rukopis mater verborum jako problém paleografický, kodikologický i uměleckohistorický|journal=Historia Slavorum Occidentis|volume=2|date=2012|issn=2084-1213|number=1}} {{Slavic mythology}} [[വർഗ്ഗം:പ്രകൃതി ദേവതകൾ]] 6qjd4sq5qwaw8f91pamed6uqd09me79 0 539060 4533824 3913932 2025-06-16T04:23:49Z InternetArchiveBot 146798 Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.9.5 4533824 wikitext text/x-wiki {{prettyurl|Luisa Neubauer}} {{Infobox person | naon = Neubauer in 2019 | birth_name = ലൂയിസ-മാരി ന്യൂബാവർ | birth_date = {{birth date and age|df=y|1996|4|21}} | birth_place = [[ഹാംബർഗ്]], [[ജർമ്മനി]] | death_datme = ലൂയിസ ന്യൂബാവർ | image = Luisa Neubauer, 05.05.2019 (cropped).jpg | alt = | captie = | death_place = | nationality = ജർമ്മൻ | other_names = | occupation = Climate activist | years_active = | movement = [[School strike for climate|സ്‌കൂൾ സ്ട്രൈക്ക് ഫോർ ക്ലൈമറ്റ്]] | organization = | known_for = | notable_works = }} [[File:FridaysForFuture Hamburg 2019-03-01 47 (cropped).jpg|thumb|Luisa-Marie Neubauer (on the left) with [[Greta Thunberg]] (on the right) in March 2019, during a climate protest in [[Hamburg]].]] [[File:Luisa Neubauer-rp19.jpg|thumb|Luisa Neubauer at TINCON [[re:publica 2019|re:publica]] at [[Berlin-Kreuzberg]] on 7 May 2019]] ഒരു [[ജർമ്മൻ]] കാലാവസ്ഥാ പ്രവർത്തകയാണ് '''ലൂയിസ-മാരി ന്യൂബാവർ'''' (ജനനം: 21 ഏപ്രിൽ 1996)<ref name="Neubauer_2019"/>. ജർമ്മനിയിലെ കാലാവസ്ഥാ പ്രസ്ഥാനത്തിനായുള്ള സ്കൂൾ സമരത്തിന്റെ പ്രധാന സംഘാടകരിലൊരാളാണ് അവർ. ഇതിനെ ഫ്രൈഡേയ്‌സ് ഫോർ ഫ്യൂച്ചർ എന്ന പേരിലാണ് വിളിക്കുന്നത്. <ref>{{Cite news|url=https://www.spiegel.de/international/germany/the-climate-activist-vs-the-economics-minister-my-generation-has-been-fooled-a-1258429.html|title=The Climate Activist vs. the Economics Minister: 'My Generation Has Been Fooled'|last=Traufetter|first=Interview Conducted By Gerald|date=2019-03-19|work=Spiegel Online|access-date=2019-09-24|last2=Amann|first2=Melanie}}</ref><ref>{{Cite news|url=https://www.theguardian.com/environment/2019/aug/10/greta-thunberg-climate-change-fight-germany-hambach-forest|title=Greta Thunberg takes climate fight to Germany's threatened Hambach Forest|last=Graham-Harrison|first=Emma|date=2019-08-10|work=The Observer|access-date=2019-09-24|language=en-GB|issn=0029-7712}}</ref> പാരീസ് കരാറുമായി പൊരുത്തപ്പെടുന്നതും മറികടക്കുന്നതുമായ ഒരു കാലാവസ്ഥാ നയത്തെ അവർ വാദിക്കുന്നു. അലയൻസ് 90 / ദി ഗ്രീൻസ് ആൻഡ് ഗ്രീൻ യൂത്ത് അംഗമാണ് ന്യൂബാവർ.<ref name="stern">{{Cite web|url=https://www.stern.de/politik/deutschland/luisa-neubauer-die-laut-sprecherin-bei-fridays-for-future-8719770.html|title=Luisa Neubauer, die Laut-Sprecherin bei "Fridays for Future"|periodical=stern.de|first=Florian|last=Güßgen|language=de|date=2019-05-22|access-date=2020-01-14}}</ref> == ജീവിതരേഖ == നാല് സഹോദരങ്ങളിൽ ഇളയവളായി ഹാംബർഗിൽ ന്യൂബാവർ ജനിച്ചു. അവരുടെ അമ്മ ഒരു നഴ്സാണ്. <ref name="stern"/>അവരുടെ മുത്തശ്ശി ഫീകോ റെംത്സ്മയെ വിവാഹം കഴിച്ചു. അവർ 1980 കളിലെ ആണവ വിരുദ്ധ പ്രസ്ഥാനത്തിൽ ഏർപ്പെടുകയും കാലാവസ്ഥാ പ്രശ്നത്തെക്കുറിച്ച് ലൂയിസ ന്യൂബാവറിനെ ബോധവൽക്കരിക്കുകയും ടാസ് സഹകരണസംഘത്തിന്റെ ഓഹരി അവർക്ക് നൽകുകയും ചെയ്തു. <ref>{{Cite journal|last=Unfried|first=Peter|date=2020-02-27|title=Ein Profi des Protestes|journal=[[Rolling Stone]]|volume=305|pages=81}}</ref> 1975 വരെ റീംസ്മ കമ്പനിയിൽ ഒരു പ്രധാന സ്ഥാനം വഹിച്ച റെംത്സ്മാ കുടുംബത്തിലെ അവസാന അംഗമായിരുന്നു ഫീകോ റെംത്സ്മ. മറ്റു കാര്യങ്ങളുടെ കൂട്ടത്തിൽ വിദേശ ബിസിനസിന്റെയും സിഗാർ ബിസിനസിന്റെയും ഉത്തരവാദിത്തം അദ്ദേഹത്തിനായിരുന്നു.<ref>{{cite web|url=https://www.abendblatt.de/archiv/1999/article204719805/Feiko-Reemtsma.html|title=Feiko Reemtsma|periodical=abendblatt.de|language=de|date=1999-11-27|access-date=2020-05-11}}</ref><ref>{{cite web|url=https://www.zeit.de/1972/51/der-kronprinz-dankte-ab|title=Der Kronprinz dankte ab|periodical=zeit.de|language=de|date=1972-12-22|access-date=2020-05-11}}</ref><ref>{{cite web|url=https://www.spiegel.de/spiegel/print/d-41911237.html|title=Sieben Minuten Zeit|periodical=spiegel.de|language=de|date=1973-09-10|access-date=2020-05-11}}</ref> ജർമ്മനിയിലെ ഏറ്റവും സമ്പന്നമായ കുടുംബങ്ങളിലൊന്നാണ് റെംത്സ്മ കുടുംബം. കുടുംബത്തിന്റെ മൂന്ന് ഭാഗങ്ങൾക്കും 1.45 ബില്യൺ യൂറോയുടെ ആസ്തി ഉണ്ട്. <ref>{{cite web|url=https://www.abendblatt.de/hamburg/von-mensch-zu-mensch/article212234009/Die-Rangliste-der-80-reichsten-Hamburger.html|title=Die Rangliste der 80 reichsten Hamburger |periodical=abendblatt.de|language=de|date=2017-10-14|access-date=2020-04-17}}</ref> അവരുടെ മൂത്ത സഹോദരങ്ങളിൽ രണ്ടുപേർ ലണ്ടനിലാണ് താമസിക്കുന്നത്.<ref name="sueddeutsche">{{cite web|url=https://www.sueddeutsche.de/politik/profil-luisa-neubauer-1.4326529|title=Luisa Neubauer|periodical=sueddeutsche.de|first=Jasmin|last=Siebert|language=de|date=2019-02-12|access-date=2020-01-14}}</ref> അവരുടെ കസിൻ കാർല റിംത്സ്മയും ഒരു കാലാവസ്ഥാ പ്രവർത്തകയാണ്.<ref>{{cite web|url=https://www.zeit.de/2020/07/fridays-for-future-deutschland-demonstrationen-klimaschutz-jugendbewegung/komplettansicht|title=Wohin am Freitag?|periodical=zeit.de|first1=Karin|last1=Ceballos Betancur|first2=Hannah|last2=Knuth|language=de|date=2020-02-05|access-date=2020-04-17}}</ref> ന്യൂബാവർ ഹാംബർഗ്-ഇസർബ്രൂക്ക് ജില്ലയിലാണ് വളർന്നത്. 2014 ൽ ഹാംബർഗ്-ബ്ലാങ്കനീസിലെ {{ill|മരിയൻ-ഡാൻഹോഫ്-ജിംനേഷ്യം|de|മരിയൻ-ഡാൻഹോഫ്-ജിംനേഷ്യം (Hamburg)}} ഹൈസ്കൂൾ ഡിപ്ലോമ പൂർത്തിയാക്കി. <ref>{{Cite web|url=https://www.elbe-wochenblatt.de/2019/01/29/wir-sind-laut-weil-ihr-uns-die-zukunft-klaut-luisa-neubauer-aus-iserbrook-ist-mitorganisatorin-der-schuelerdemos-friday-for-future/|title="Wir sind laut, weil ihr uns die Zukunft klaut" – Luisa Neubauer aus Iserbrook ist Mitorganisatorin der Schülerdemos Friday for Future|periodical=elbe-wochenblatt.de|first=Matthias|last=Greulich|language=de|date=2019-01-29|access-date=2020-01-14}}</ref> ബിരുദം നേടിയ ഒരു വർഷത്തിൽ ടാൻസാനിയയിലെ ഒരു വികസന സഹായ പദ്ധതിയിലും ഇംഗ്ലണ്ടിലെ ഒരു പാരിസ്ഥിതിക ഫാമിലും ജോലി ചെയ്തു.<ref>{{Cite web|url=https://www.abendblatt.de/hamburg/article216848057/Greta-Thunberg-Klimaschutz-Luisa-Neubauer-Fridays-for-Future.html|title=Eine Hamburgerin ist die "deutsche Greta Thunberg"|periodical=abendblatt.de|first=Elisabeth|last=Jessen|language=de|date=2019-04-06|access-date=2020-01-14}}</ref>2015 ൽ അവർ ഗട്ടിംഗെൻ സർവകലാശാലയിൽ ഭൂമിശാസ്ത്രം പഠിക്കാൻ തുടങ്ങി. ലണ്ടൻ യൂണിവേഴ്സിറ്റി കോളേജിൽ വിദേശത്ത് ഒരു സെമസ്റ്റർ പഠിച്ച അവർ ജർമ്മൻ സർക്കാരിൽ നിന്നും <ref>{{cite web|url=https://www.goettinger-tageblatt.de/Nachrichten/Wirtschaft/Regional/6.-Runde-des-Deutschlandstipendiums-Vorteile-fuer-regionale-Wirtschaft-und-Studenten|title="Wer einmal dabei ist, bleibt dabei"|periodical=goettinger-tageblatt.de|first=Sven|last=Grünewald|language=de|date=2016-09-15|access-date=2020-01-14}}</ref>അലയൻസ് 90 / ദി ഗ്രീൻസ് അഫിലിയേറ്റഡ് ഹെൻ‌റിക് ബോൾ ഫൗണ്ടേഷനിൽ നിന്നും സ്കോളർഷിപ്പ് നേടി.<ref>{{cite web|url=https://ze.tt/klima-aktivistin-luisa-neubauer-ich-hoffe-dass-ich-nicht-noch-825-freitage-streiken-muss/|title=Klimaaktivistin Luisa Neubauer: "Ich hoffe, dass ich nicht noch 825 Freitage streiken muss"|periodical=ze.tt|first=Mareice|last=Kaiser|language=de|date=2019-02-12|access-date=2020-01-14|archive-date=2021-06-15|archive-url=https://web.archive.org/web/20210615163622/https://ze.tt/klima-aktivistin-luisa-neubauer-ich-hoffe-dass-ich-nicht-noch-825-freitage-streiken-muss/|url-status=dead}}</ref>2020 ൽ സയൻസ് ബിരുദത്തിൽ അവർ പഠനം പൂർത്തിയാക്കി.<ref>{{Cite news|date=2020-06-17|title=Klimaaktivistin Neubauer hat Bachelorstudium abgeschlossen|work=DIE WELT|url=https://www.welt.de/regionales/niedersachsen/article209774347/Klimaaktivistin-Neubauer-hat-Bachelorstudium-abgeschlossen.html|access-date=2020-11-13}}</ref> == ആദ്യകാല ആക്ടിവിസം == 2016 മുതൽ ONE എന്ന സർക്കാരിതര സംഘടനയുടെ യൂത്ത് അംബാസഡറാണ് ന്യൂബൗർ.<ref>{{Cite web|last=Böhm|first=Christiane|date=2016-06-16|title=Warum geht mich das etwas an?|url=https://www.goettinger-tageblatt.de/Campus/Goettingen/Warum-geht-mich-das-etwas-an|access-date=2020-11-13|website=Göttinger Tageblatt|language=de}}</ref> ഫൗണ്ടേഷൻ ഫോർ ദ റൈറ്റ്‌സ് ഓഫ് ഫ്യൂച്ചർ ജനറേഷൻസ്,<ref>{{Cite web|date=2019-06-24|title=#YouthRising und das Beharren auf einen Platz am Tisch|url=https://generationengerechtigkeit.info/youthrising-und-das-beharren-auf-einen-platz-am-tisch/|access-date=2020-11-14|website=Stiftung für die Rechte zukünftiger Generationen|language=de-DE|archive-date=2021-04-20|archive-url=https://web.archive.org/web/20210420065403/https://generationengerechtigkeit.info/youthrising-und-das-beharren-auf-einen-platz-am-tisch/|url-status=dead}}</ref> 350.org, റൈറ്റ് ലൈവ്‌ലിഹുഡ് അവാർഡ് ഫൗണ്ടേഷൻ,<ref name="Neubauer_2019">{{cite web |title=Bewerbung um einen Platz im Europawahlkampfteam der Grünen Jugend |language=de |author-first=Luisa |author-last=Neubauer |author-link=Luisa Neubauer |website=[[Grüne Jugend]] |date=2019 |url=https://bv.antrag.gruene-jugend.de/buko51/Luisa_Neubauer-46919/pdf |url-status=dead |archive-url=https://web.archive.org/web/20190209123959/https://bv.antrag.gruene-jugend.de/buko51/Luisa_Neubauer-46919/pdf |archive-date=2019-02-09}}</ref> ഫോസിൽ ഫ്രീ കാമ്പെയ്‌ൻ<ref name="Neubauer_2019"/> , ദി ഹംഗർ പ്രോജക്ട് <ref>{{cite web|title=Fokus Wasser – Schwerpunkt Afrika – Jahresbericht 2016|periodical=Das Hunger Projekt|url=https://das-hunger-projekt.de/wp-content/uploads/2016/05/hp_bericht-2016_web.pdf|date=2017-10-01|access-date=2022-05-06|archive-date=2020-11-15|archive-url=https://web.archive.org/web/20201115123551/https://das-hunger-projekt.de/wp-content/uploads/2016/05/hp_bericht-2016_web.pdf|url-status=dead}}</ref> എന്നിവയിലും അവർ സജീവമായിരുന്നു. ഡൈവസ്റ്റ്! വിത്ഡ്രാ യുവർ മണി! പ്രചാരണത്തോടൊപ്പം കൽക്കരി, എണ്ണ അല്ലെങ്കിൽ വാതകം എന്നിവ ഉപയോഗിച്ച് പണം സമ്പാദിക്കുന്ന വ്യവസായങ്ങളിൽ നിക്ഷേപം നിർത്താൻ അവർ ഗോട്ടിംഗൻ സർവകലാശാലയെ നിർബന്ധിച്ചു.<ref>{{Cite news|last=Jacobs|first=Luisa|url=https://www.zeit.de/campus/2018-07/klimaschutz-uni-divestment-goettingen|title=Klimaschutz an der Uni: "Mit Divestment erreicht man auch die Nicht-Ökos"|date=2018-08-01|work=Die Zeit|access-date=2020-03-08|language=de-DE|issn=0044-2070}}</ref> == ഫ്രൈഡേയ്സ് ഫോർ ഫ്യൂച്ചർ == 2019 ന്റെ ആരംഭത്തിൽ, ഫ്രൈഡേയ്സ് ഫോർ ഫ്യൂച്ചർ മുൻനിര പ്രവർത്തകരിൽ ഒരാളായി ന്യൂബവർ അറിയപ്പെട്ടു. പല മാധ്യമങ്ങളും അവളെ "പ്രസ്ഥാനത്തിന്റെ ജർമ്മൻ മുഖം" എന്ന് വിളിക്കുന്നു. തന്നെയും മറ്റ് സമര സംഘാടകരെയും ഗ്രെറ്റ തുൻബെർഗുമായുള്ള താരതമ്യങ്ങൾ ന്യൂബൗവർ നിരസിക്കുന്നു: "ഞങ്ങൾ ഒരു ബഹുജന പ്രസ്ഥാനം കെട്ടിപ്പടുക്കുകയും, നമ്മുടെ ശ്രദ്ധ നേടുന്നതിനും അണിനിരക്കുന്നതിനുമുള്ള ഞങ്ങളുടെ രീതികളിൽ വളരെയധികം മുന്നേറുകയാണ്. ഗ്രേറ്റ ചെയ്യുന്നത് അവിശ്വസനീയമാം വിധം പ്രചോദനകരമാണ്. എന്നാൽ യഥാർത്ഥത്തിൽ അതിൽ നിന്ന് താരതമ്യേന വളരെ അകലെയാണ്. "<ref>[https://abi.unicum.de/aktuelles/zuendstoff/schuelerstreik-luisa-neubauer ''Schülerstreik: Organisatorin Luisa Neubauer im Interview. "Wir sind nicht mehr zu übersehen"''] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20210308172402/https://abi.unicum.de/aktuelles/zuendstoff/schuelerstreik-luisa-neubauer |date=2021-03-08 }}. abi.unicum.de. Abgerufen am 31. März 2019</ref> സമരങ്ങൾ രാഷ്ട്രീയത്തെ നേരിട്ട് സ്വാധീനിക്കുന്നതിനുള്ള ഒരു ഉപാധിയായി ന്യൂബവർ കാണുന്നില്ല. സമരങ്ങൾക്ക് പിന്നിലെ പ്രവർത്തനമാണ് കൂടുതൽ പ്രധാനം: "ഞങ്ങൾ ചെയ്യുന്നത് അവിശ്വസനീയമാം വിധം സുസ്ഥിരമാണ്. ഞങ്ങൾ ഘടനകൾ സൃഷ്ടിക്കുകയും സംഭവങ്ങളെ വിദ്യാഭ്യാസ അനുഭവങ്ങളാക്കി മാറ്റുകയും ചെയ്യുന്നു. കാലാവസ്ഥാ സംരക്ഷണത്തിന്റെ തത്വങ്ങളെക്കുറിച്ചുള്ള ചർച്ചകൾക്ക് ഞങ്ങൾ നേതൃത്വം നൽകുന്നു."<ref>''Mit voller Wucht. Luisa Neubauer ist das deutsche Gesicht der Klimaproteste. Wie wurde sie zur Aktivistin einer globalen Bewegung? Eine Begegnung auf Demonstrationen in Paris und Berlin.'' In: [[Die Zeit]], 14. März 2019, S. 65. [https://www.zeit.de/2019/12/luisa-neubauer-klimaaktivistin-klimawandel-bewegung/komplettansicht?print Onlinefassung]; abgerufen am 16. März 2019.</ref> ഓസ്‌ട്രേലിയയിലെ ഒരു നിർദ്ദിഷ്ട ഇൻഫ്രാസ്ട്രക്ചർ പ്രോജക്റ്റിനായി സീമെൻസിനെതിരായ ഫ്രൈഡേ ഫോർ ഫ്യൂച്ചർ ജർമ്മനിയുടെ പ്രതിഷേധത്തെത്തുടർന്ന്, ന്യൂബവർ 2020 ജനുവരിയിൽ ജോ കെയ്‌സറിനെ കണ്ടു. 2020 ജനുവരി 13-ന്, സീമെൻസ് എനർജിയിൽ ഇരിക്കാനുള്ള ജോ കെയ്‌സറിന്റെ ഓഫർ ന്യൂബൗവർ നിരസിച്ചതായി ബോർഡ് പ്രഖ്യാപിച്ചു. "ഞാൻ അത് ഏറ്റെടുക്കുകയാണെങ്കിൽ, കമ്പനിയുടെ താൽപ്പര്യങ്ങളെ പ്രതിനിധീകരിക്കാൻ ബാധ്യസ്ഥനാകുമെന്നും സീമെൻസിന്റെ ഒരു സ്വതന്ത്ര വിമർശകനാകാൻ കഴിയില്ലെന്നും" ന്യൂബവർ ഒരു പ്രസ്താവനയിൽ പറഞ്ഞു. "അത് കാലാവസ്ഥാ പ്രവർത്തകൻ എന്ന നിലയിലുള്ള എന്റെ റോളുമായി പൊരുത്തപ്പെടുന്നില്ല."<ref name="guardian">{{cite web|url=https://www.theguardian.com/environment/2020/jan/13/climate-activist-turns-down-siemens-offer-of-seat-on-energy-board|title=Climate activist turns down Siemens' offer of seat on energy board|website=theguardian.com|first=Kate|last=Connolly|language=en|date=2020-01-13|access-date=2020-01-14}}</ref>കമ്പനികളുടെ ബോർഡിൽ താൻ ന്യൂബൗവറിന് സീറ്റ് വാഗ്ദാനം ചെയ്തിട്ടില്ലെന്നും എന്നാൽ പാരിസ്ഥിതിക പ്രശ്‌നങ്ങളിൽ ന്യൂബൗറിനെ ഒരു ബോർഡിൽ ഉൾപ്പെടുത്താൻ താൻ തയ്യാറാണെന്നും ജോ കെയ്സർ പ്രസ്താവിച്ചു <ref name="zeit">{{cite web|url=https://www.zeit.de/wirtschaft/unternehmen/2020-01/siemens-joe-kaeser-luisa-neubauer-aufsichtsrat|title=Meeting with Luisa Neubauer, according to Joe Kaeser, war is not a "PR gag"|language=de|date=2020-01-26|access-date=2021-03-18}}</ref> ഓസ്‌ട്രേലിയയിലെ കാർമൈക്കൽ [[കൽക്കരി]] ഖനിയുടെ റെയിൽ അടിസ്ഥാന സൗകര്യങ്ങൾ ഒരുക്കുന്നതിന് അദാനിയുമായുള്ള കരാർ നിലനിർത്തുമെന്ന് സീമൻസ് കഴിഞ്ഞ ദിവസം പ്രഖ്യാപിച്ചിരുന്നു. ന്യൂബൗവർ വാർത്താ ഏജൻസിയായ ഡിപിഎയോട് പറഞ്ഞു: "അദാനി ഖനി നിർത്താൻ സാധ്യമായതെല്ലാം ചെയ്യാൻ ഞങ്ങൾ കെസറിനോട് ആവശ്യപ്പെട്ടു. പകരം അദ്ദേഹം ഈ വിനാശകരമായ പദ്ധതിയിൽ നിന്ന് ലാഭം നേടും." ഈ തീരുമാനം "കഴിഞ്ഞ നൂറ്റാണ്ട്" ആയിരുന്നുവെന്നും കെയ്സർ ഒരു "പൊറുക്കാനാവാത്ത തെറ്റാണ്" ചെയ്തതെന്നും അവർ കൂട്ടിച്ചേർത്തു.<ref name="guardian"/> == അവലംബം== {{Reflist|refs= <ref name="Neubauer_2019">{{cite web |title=Bewerbung um einen Platz im Europawahlkampfteam der Grünen Jugend |language=de |author-first=Luisa |author-last=Neubauer |author-link=Luisa Neubauer |website=[[Grüne Jugend]] |date=2019 |url=https://bv.antrag.gruene-jugend.de/buko51/Luisa_Neubauer-46919/pdf |url-status=dead |archive-url=https://web.archive.org/web/20190209123959/https://bv.antrag.gruene-jugend.de/buko51/Luisa_Neubauer-46919/pdf |archive-date=2019-02-09}}</ref> }} ==പുറംകണ്ണികൾ== *{{YouTube|id=Ie9cACQnqew|title=Why you should be a climate activist}} published 4 October 2019 [[TED (conference)]] {{School strike for climate}} {{Alliance 90/The Greens}} {{Authority control}} [[വർഗ്ഗം:1996-ൽ ജനിച്ചവർ]] [[വർഗ്ഗം:ജർമ്മൻ പരിസ്ഥിതി പ്രവർത്തകർ]] 9r5a2x4b1dnsqx1x892g9p8ywde6nog 0 539466 4533837 4071371 2025-06-16T05:55:32Z InternetArchiveBot 146798 Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.9.5 4533837 wikitext text/x-wiki {{prettyurl|Wanjira Mathai}} {{Infobox person | name = വഞ്ജിറ മാതായ് | image = Wanjira Mathai at Global Scholars Symposium 2013.jpg | caption = Mathai speaks at the [[Global Scholars Symposium]] in 2013 | birth_name = | birth_date = 1971 | birth_place = [[കെനിയ]] | death_date = | death_place = | alma_mater = [[Hobart and William Smith Colleges|ഹൊബാർട്ട് & വില്യം സ്മിത്ത്]] <br> [[Emory University|എമോറി സർവകലാശാല]] | occupation = | employer = [[Carter Center|കാർട്ടർ സെന്റർ]] <br> [[World Resources Institute|വേൾഡ് റിസോഴ്സസ് ഇൻസ്റ്റിറ്റ്യൂട്ട്]] <br> [[ഗ്രീൻ ബെൽറ്റ് പ്രസ്ഥാനം]] | parents = [[വങ്കാരി മാതായ്]] }} കെനിയൻ പരിസ്ഥിതി പ്രവർത്തകയും ആക്ടിവിസ്റ്റുമാണ് '''വഞ്ജിറ മാതായ് ''' (ജനനം: ഡിസംബർ 1971). [[കെനിയ]]യിലെ [[നെയ്‌റോബി]] ആസ്ഥാനമായുള്ള ആഫ്രിക്കയുടെ വേൾഡ് റിസോഴ്‌സസ് ഇൻസ്റ്റിറ്റ്യൂട്ടിന്റെ വൈസ് പ്രസിഡന്റും റീജിയണൽ ഡയറക്ടറുമാണ്.<ref name=":7">{{Cite web|url=https://www.wri.org/profile/wanjira-mathai|title=Wanjira Mathai|date=2017-01-26|website=World Resources Institute|language=en|access-date=2019-12-27}}</ref> വനനശീകരണം, ഊർജ്ജ ലഭ്യത എന്നിവയുൾപ്പെടെയുള്ള ആഗോള പ്രശ്‌നങ്ങൾ അവർ ഏറ്റെടുക്കുന്നു. വേൾഡ് റിസോഴ്‌സസ് ഇൻസ്റ്റിറ്റ്യൂട്ടിലെ മുതിർന്ന ഉപദേഷ്ടാവായി പ്രവർത്തിച്ചതിനും [[ഗ്രീൻ ബെൽറ്റ് പ്രസ്ഥാനം|ഗ്രീൻ ബെൽറ്റ്പ്രസ്ഥാനത്തിലെ]] തന്റെ പ്രവർത്തനത്തിലൂടെ 30 ദശലക്ഷത്തിലധികം വൃക്ഷത്തൈകൾ നട്ടുപിടിപ്പിക്കാനുള്ള സമീപകാല പ്രചാരണത്തിനും 2018 ൽ വഞ്ജിറയെ ന്യൂ ആഫ്രിക്കൻ മാഗസിൻ 100 സ്വാധീനമുള്ള ആഫ്രിക്കക്കാരിൽ ഒരാളായി തിരഞ്ഞെടുക്കപ്പെട്ടു. <ref name=":8">{{Cite web|url=https://www.alueducation.com/our-list-of-top-influential-african-women-in-2018/|title=Our List of Top Influential African Women in 2018|date=2019-03-12|website=ALU|language=en-US|access-date=2019-12-27|archive-date=2021-06-22|archive-url=https://web.archive.org/web/20210622235021/https://www.alueducation.com/our-list-of-top-influential-african-women-in-2018/|url-status=dead}}</ref> == ആദ്യകാല ജീവിതവും വിദ്യാഭ്യാസവും == മാതായ് കെനിയയിൽ ജനിച്ചു വളർന്നു. <ref>{{Cite web|url=http://womensactivism.nyc/stories/2279|title=Women's Activism NYC|website=womensactivism.nyc|access-date=2019-12-27}}</ref><ref>{{Cite web|url=https://events.stanford.edu/events/309/30943|title=Trees for Africa and Beyond: The Vision Continues|last=Calendar|first=Stanford Event|website=events.stanford.edu|language=en|access-date=2019-12-27|archive-date=2021-10-26|archive-url=https://web.archive.org/web/20211026205443/https://events.stanford.edu/events/309/30943/|url-status=dead}}</ref> അമ്മ, [[വങ്കാരി മാതായ്]] ഒരു സാമൂഹിക, പരിസ്ഥിതി, രാഷ്ട്രീയ പ്രവർത്തകയും 2004 ൽ സമാധാനത്തിനുള്ള നോബൽ സമ്മാനം നേടിയ ആദ്യത്തെ ആഫ്രിക്കൻ വനിതയുമായിരുന്നു. <ref>{{Cite web|url=https://www.nobelprize.org/prizes/peace/2004/maathai/cv/|title=The Nobel Peace Prize 2004|website=NobelPrize.org|language=en-US|access-date=2019-12-27}}</ref><ref>{{Cite web|url=https://www.bbc.com/news/av/magazine-38222562/my-mother-the-nobel-peace-prize-pioneer|title=My mother, the Nobel Peace Prize pioneer|website=BBC News|language=en-GB|access-date=2019-12-29}}</ref> നെയ്‌റോബിയിലെ സ്റ്റേറ്റ് ഹൗസ് ഗേൾസ് ഹൈസ്‌കൂളിലെ വിദ്യാർത്ഥിനിയായിരുന്നു മാതായ്. ഹൈസ്കൂൾ വിദ്യാഭ്യാസം പൂർത്തിയാക്കിയ ശേഷം ഹോബാർട്ട്, വില്യം സ്മിത്ത് കോളേജുകളിൽ പഠിക്കാനായി [[ന്യൂയോർക്ക് സിറ്റി]]യിലേക്ക് പോയി. 1994 ൽ അവിടെ ബയോളജിയിൽ ബിരുദം നേടി.<ref name=":4">{{Cite web|url=https://www.nation.co.ke/lifestyle/mynetwork/3141096-3507380-uoiab2z/index.html|title=Personality of the week: Wanjira Mathai, Green Belt Movement|website=Daily Nation|language=en|access-date=2019-12-27}}</ref><ref>{{Cite book|last1=Chesler|first1=Ellen|url=https://books.google.com/books?id=ZJrwCQAAQBAJ&pg=PR23|title=Women and Girls Rising: Progress and resistance around the world|last2=McGovern|first2=Terry|date=2015-06-19|publisher=Routledge|isbn=978-1-317-48266-6|language=en}}</ref><ref>{{Cite web|url=https://www2.hws.edu/wanjira-mathai-94-named-personality-of-the-week/|title=Wanjira Mathai '94 Named Personality of the Week|website=www2.hws.edu|language=en|access-date=2019-12-27|archive-date=2022-04-16|archive-url=https://web.archive.org/web/20220416121016/https://www2.hws.edu/wanjira-mathai-94-named-personality-of-the-week/|url-status=dead}}</ref>എമോറി സർവകലാശാലയിൽ നിന്ന് പബ്ലിക് ഹെൽത്ത്, ബിസിനസ് അഡ്മിനിസ്ട്രേഷൻ എന്നിവയിൽ ബിരുദാനന്തര ബിരുദം നേടി.<ref name=":10">{{Cite web|url=https://www.metisfund.org/2019-fellows/wanjira-mathai|title=Wanjira Mathai|website=Metis Fund|language=en-US|access-date=2019-12-27|archive-date=2019-12-27|archive-url=https://web.archive.org/web/20191227185332/https://www.metisfund.org/2019-fellows/wanjira-mathai|url-status=dead}}</ref><ref name=":5">{{Cite web|url=https://archive.globallandscapesforum.org/glf-2015/speaker/wanjira-mathai/|title=Wanjira Mathai|website=Global Landscapes Forum Paris 5-6 Dec|language=en-US|access-date=2019-12-30}}</ref><ref name=":4" />ബിരുദാനന്തരം മാതായ് കാർട്ടർ സെന്ററിൽ ചേർന്നു. അവിടെ രോഗ നിയന്ത്രണത്തിനായി പ്രവർത്തിച്ചു.<ref>{{Cite web|url=http://www.fao.org/about/meetings/world-forestry-congress/speakers/wanjira-mathai/en/|title=Wanjira Mathai{{!}} World Forestry Congress |work=Food and Agriculture Organization of the United Nations|access-date=2019-12-27}}</ref>ആഫ്രിക്കൻ സമൂഹങ്ങളിൽ ബാധിക്കുന്ന ഡ്രാക്കുൻകുലിയാസിസ്, ഓങ്കോസെർസിയാസിസ്, ലിംഫറ്റിക് ഫിലറിയാസിസ് എന്നീ രോഗങ്ങളെക്കുറിച്ച് അവർ ഇവിടെ പഠിച്ചു. <ref name=":2">{{Cite web|url=https://nairobigarage.com/we-zoomin-on-wpowers-director-wanjira-mathai/|title=We #Zoomin: on WPower's Director Wanjira Mathai|date=2017-03-16|website=Nairobi Garage|language=en-US|access-date=2019-12-27}}</ref> == ഗവേഷണവും കരിയറും == === ഗ്രീൻ ബെൽറ്റ് പ്രസ്ഥാനം === മാതായ് വേൾഡ് ഫ്യൂച്ചർ കൗൺസിലിലും ഗ്രീൻ ബെൽറ്റ് പ്രസ്ഥാനത്തിന്റെ ബോർഡിലും സേവനമനുഷ്ഠിക്കുന്നു. <ref name=":0">{{Cite web|url=https://www.worldfuturecouncil.org/p/wanjira-mathai/|title=Wanjira Mathai|website=World Future Council|language=en-US|access-date=2019-12-27|archive-date=2022-04-19|archive-url=https://web.archive.org/web/20220419144711/https://www.worldfuturecouncil.org/p/wanjira-mathai/|url-status=dead}}</ref>ഗ്രീൻ ബെൽറ്റ് പ്രസ്ഥാനം 1977 ൽ സ്ഥാപിച്ചത് വഞ്ജിറയുടെ അമ്മ വംഗാരിയാണ്. 2002 മുതൽ മാതായ് ഗ്രീൻ ബെൽറ്റ് പ്രസ്ഥാനത്തിന്റെ ഇന്റർനാഷണൽ ഡയറക്ടറായി സേവനമനുഷ്ഠിച്ചു. പിന്നീട് സംഘടനയുടെ എക്സിക്യൂട്ടീവ് ഡയറക്ടറായി.<ref name=":5" /><ref>{{Cite web|url=https://www.synergos.org/news-and-insights/2009/seeking-synergy-funding-climate-change-mitigation-and-adaptation|title=Seeking synergy: Funding Climate Change Mitigation and Adaptation {{!}} Synergos|website=www.synergos.org|access-date=2019-12-30}}</ref> ഈ ഓർഗനൈസേഷനിൽ അവർ ധനസമാഹരണ പരിപാടികൾക്കും വിഭവ സമാഹരണത്തിനും നേതൃത്വം നൽകി. ഒപ്പം അന്താരാഷ്ട്ര വ്യാപനത്തിനും സൗകര്യമൊരുക്കി. <ref name=":3">{{Cite web|url=https://news.globallandscapesforum.org/28956/values-based-youth-leadership-education-key-to-environmental-sustainability-wangari-maathai-foundation-chair/|title=Values-based youth leadership education key to environmental sustainability: Wangari Maathai Foundation chair|date=2018-08-17|website=Landscape News|language=en-US|access-date=2019-12-27}}</ref> മരങ്ങൾ നട്ടുപിടിപ്പിക്കാൻ സഹായിക്കാൻ ഗ്രീൻ ബെൽറ്റ് പ്രസ്ഥാനം ആളുകളെ വിളിച്ചപ്പോൾ കൂടുതൽ സ്ത്രീകൾ പ്രതികരിക്കുന്നതായി അവർ മനസ്സിലാക്കി. <ref name=":3" /> വൃക്ഷത്തൈകൾ നട്ടുപിടിപ്പിക്കുന്ന ജോലി അഗ്രോഫോർസ്റ്റ്രി എന്നും വിളിക്കപ്പെടുന്നു. ഇത് അമ്മയുടെ പാരിസ്ഥിതിക പ്രവർത്തനങ്ങളിൽ നിന്ന് പ്രചോദനം ഉൾക്കൊണ്ടതാണെന്ന് അവർ പറഞ്ഞു. <ref name=":6">{{Cite web|url=https://www.nationalgeographic.com/culture/food/the-plate/2016/october/in-kenya--the-answer-to-climate-change-may-be-in-the-trees/|title=Climate Change Resilience May Mean Planting More Trees|date=2016-10-28|website=National Geographic|language=en|access-date=2020-01-03}}</ref> സമാധാനത്തിനുള്ള നോബൽ സമ്മാനം അമ്മ നേടിയതിനുശേഷം മാതായ് അവർക്കൊപ്പം ഒരു ലോക പര്യടനത്തിൽ പങ്കെടുത്തു. <ref name=":2" /> 2011 ൽ അമ്മ അന്തരിച്ചപ്പോൾ ക്ലബ്ബിനെ നയിക്കാൻ അവർ സഹായിച്ചു. <ref name=":10" /> == മറ്റ് ഓർഗനൈസേഷനുകളും ഫൌണ്ടേഷനുകളും == [[File:Wanjira Mathai, The Green Belt Movement, Kenya Board Chair and Director of Wangari Maathai Institute address the audience.jpg|thumb|Wanjira Mathai talking as Director of the Wangari Maathai Institute]] പാർട്ട്ണർഷിപ് ഫോർ വുമൺ ആൻറ്റ്റപ്രനർസ് ഇൻ റിനെവ്ബിൾസ് (wPOWER) ന്റെ മുതിർന്ന ഉപദേശകയായി മാതായ് പ്രവർത്തിക്കുന്നു. <ref>{{Cite web|url=http://www.worldagroforestry.org/board-member/wanjira-mathai|title=Wanjira Mathai|website=World Agroforestry {{!}} Transforming Lives and Landscapes with Trees|language=en|access-date=2019-12-27|archive-date=2019-12-27|archive-url=https://web.archive.org/web/20191227185343/http://www.worldagroforestry.org/board-member/wanjira-mathai|url-status=dead}}</ref><ref>{{Citation|title=An Evening with Wanjira Mathai, Director - wPOWER Hub|url=https://www.youtube.com/watch?v=muPSF5_8S7w|language=en|access-date=2019-12-27}}</ref> കിഴക്കൻ ആഫ്രിക്കയിലെ ഏകദേശം നാല് ദശലക്ഷം സ്ത്രീകൾക്ക് പുനരുപയോഗ ഊർജ്ജം എത്തിക്കുന്നതിനുള്ള ശ്രമത്തിൽ wPOWER പുനരുപയോഗ ഊർജ്ജ നേതൃത്വത്തിലുള്ള സ്ത്രീകളെ പ്രോത്സാഹിപ്പിക്കുന്നു. <ref name=":1">{{Cite web|url=https://skoll.org/contributor/wanjira-mathai/|title=Skoll {{!}} Wanjira Mathai|access-date=2019-12-27}}</ref>മാതായ്യെ സംബന്ധിച്ചിടത്തോളം, സുസ്ഥിര വികസന ലക്ഷ്യങ്ങളിൽ പലതും നിറവേറ്റുന്ന സാമ്പത്തിക ശാക്തീകരണമാണ് പുനരുപയോഗ ഊർജ്ജവുമായി സ്ത്രീകളുടെ ഇടപെടൽ. <ref name=":1" /> കെനിയയിൽ ആധുനികവത്കരണം നടക്കുന്നുണ്ടെങ്കിലും സ്ത്രീകൾ ഇപ്പോഴും വിറക് ശേഖരിക്കുന്നതിന് ദിവസത്തിൽ മണിക്കൂറുകളോളം ചെലവഴിക്കുന്നു. കൂടാതെ 5 വയസ്സിന് താഴെയുള്ള കുട്ടികളിൽ സംഭവിക്കുന്ന മരണങ്ങളിൽ പകുതിയും സംഭവിക്കുന്നത് ഗാർഹിക വായു മലിനീകരണം മൂലമാണ്. <ref>{{Cite web|url=https://cynthiauntamed.com/2017/02/21/wanjira-mathai-women-and-energy/|title=WANJIRA MATHAI; WOMEN AND ENERGY|date=2017-02-21|website=Cynthia {{!}} UNTAMED|language=en-GB|access-date=2019-12-27}}</ref> മാതായ് ക്ലീൻ പാചക അലയൻസ് ഉപദേശക സമിതിയിൽ സേവനമനുഷ്ഠിക്കുന്നു. കൂടാതെ എർത്ത് ചാപ്റ്റർ ഇന്റർനാഷണൽ കൗൺസിൽ അംഗവുമാണ്. <ref>{{Cite web|url=http://cleancookingalliance.org/about/our-team/9.html|title=Clean Cooking Alliance|website=Clean Cooking Alliance|language=en|access-date=2019-12-27|archive-date=2021-05-14|archive-url=https://web.archive.org/web/20210514230234/https://www.cleancookingalliance.org/about/our-team/9.html|url-status=dead}}</ref><ref name=":9">{{Cite web|title=The Green Belt Movement|url=http://www.greenbeltmovement.org/|last=http://www.cstraight.com|first=Cstraight Media-|website=www.greenbeltmovement.org|language=en|access-date=2020-04-07}}</ref> സെന്റർ ഫോർ ഇന്റർനാഷണൽ ഫോറസ്ട്രി റിസർച്ചിന്റെ (സിഫോർ) ബോർഡ് ഓഫ് ട്രസ്റ്റികളിലും അവർ സേവനമനുഷ്ഠിക്കുന്നു. <ref>{{Cite web|url=https://www.cifor.org/bot/wanjira-mathai/|title=Wanjira Mathai|website=Center for International Forestry Research|language=en-US|access-date=2019-12-27}}</ref> ആറ് സെക്കൻഡ് ഇക്യു പ്രാക്ടീഷണർമാരിൽ ഒരാളാണ് അവർ. <ref name=":10" />ഈ പരിശീലകർ വൈകാരിക ബുദ്ധി പ്രോത്സാഹിപ്പിക്കാനും പോസിറ്റിവിറ്റി സംസ്കാരം സൃഷ്ടിക്കാൻ മറ്റുള്ളവരെ പിന്തുണയ്ക്കാനും ശ്രമിക്കുന്നു.<ref>{{Cite web|url=https://www.6seconds.org/about/|title=A Billion People Practicing Emotional Intelligence: The EQ Network Vision|website=Six Seconds|language=en-US|access-date=2020-04-08}}</ref> 2016 മുതൽ, മാതായ് വംഗാരി മാതായ് ഫൗണ്ടേഷന്റെ ചെയർ പേഴ്‌സണായി സേവനമനുഷ്ഠിച്ചിട്ടുണ്ട്.<ref name=":4" /><ref>{{Cite web|url=https://peaceboat.org/english/news/video-wanjira-mathai|title=Video: Wanjira Mathai|website=Peace Boat|language=en|access-date=2019-12-27}}</ref><ref>{{Cite web|url=http://www.wangarimaathai.org/about-us/|title=About Us – Wangari Maathai|language=en-GB|access-date=2019-12-27|archive-date=2020-02-18|archive-url=https://web.archive.org/web/20200218152724/http://www.wangarimaathai.org/about-us/|url-status=dead}}</ref> യുവാക്കൾ നേതാക്കളായി സേവനമനുഷ്ഠിക്കുന്ന ഒരു ലക്ഷ്യ സംസ്കാരം പ്രോത്സാഹിപ്പിക്കുന്നതിലൂടെ വംഗരി മാതായ്യുടെ പാരമ്പര്യം മുന്നോട്ട് കൊണ്ടുപോകാൻ ഫൗണ്ടേഷൻ നോക്കുന്നു. ഫൗണ്ടേഷനുമായുള്ള അവരുടെ പ്രവർത്തനത്തെക്കുറിച്ച് ചോദിച്ചപ്പോൾ, "ഞാൻ എന്റെ അമ്മയുടെ നിഴലിലല്ല ജീവിക്കുന്നത്. ഞാൻ അവരുടെ വെളിച്ചത്തിലാണ് ജീവിക്കുന്നത്..." എന്ന് മാതായ് പ്രതികരിച്ചു.<ref>{{Cite web|url=https://www.huffpost.com/entry/beyond-cop21-my-stroll-wi_b_9067150|title=Beyond COP21: My Stroll With Wanjira Mathai, Director, wPOWER Hub, Wangari Maathai Institute & Chair, the Green Belt Movement|last1=Wikina|first1=Ebenezar|last2=Journalist|first2=ContributorDigital|date=2016-01-27|website=HuffPost|language=en|access-date=2019-12-27|last3=Shaper|first3=World Economic Forum Global}}</ref> ഫൗണ്ടേഷന് മൂന്ന് മുൻ‌ഗണനകളുണ്ട്: വാങ്കരി മുത മാതായ് വീട് പരിപാലിക്കുക, ചെറുപ്പത്തിൽ തന്നെ സർഗ്ഗാത്മകതയും ധൈര്യവും പ്രോത്സാഹിപ്പിക്കുന്നതിന് യുവാക്കളിൽ നേതൃത്വപരമായ കഴിവുകൾ വളർത്തിയെടുക്കുക (വാനകേശോ), യുവാക്കൾക്കുള്ള ഒരു കൂട്ടായ്മ.<ref name=":3" /> യുവാക്കളെ പഠിപ്പിക്കേണ്ടതിന്റെ പ്രാധാന്യത്തിലുള്ള അവരുടെ വിശ്വാസത്തിന്റെ ഉദാഹരണമായി, നെയ്‌റോബി സർവകലാശാലയിലെ (ഡബ്ല്യുഎംഐ) വംഗാരി മാത്തായി ഇൻസ്റ്റിറ്റ്യൂട്ട് ഫോർ പീസ് ആൻഡ് എൻവയോൺമെന്റൽ സ്റ്റഡീസിന്റെ പ്രോജക്ട് ഡയറക്ടറായിരുന്നു അവർ. പോസിറ്റീവ് നൈതികതയും സുസ്ഥിര വികസനവും പ്രോത്സാഹിപ്പിക്കുന്നതിൽ ഈ സ്ഥാപനം ശ്രദ്ധ കേന്ദ്രീകരിക്കുന്നു.<ref name=":9" /><ref>{{Cite web|url=https://wmi.uonbi.ac.ke/index.php/basic-page/our-vision|title=Our Vision {{!}} Wangari Maathai Institute for Peace and Environmental Studies|website=wmi.uonbi.ac.ke|access-date=2020-04-07}}</ref> യുവാക്കളെ പഠിപ്പിക്കുക എന്നത് എല്ലായ്‌പ്പോഴും മാതായ്യുടെ ലക്ഷ്യങ്ങളിലൊന്നാണ്. കൂടാതെ അവർ പറയുന്നു, "മനുഷ്യർ അഴിമതിക്കാരായി ജനിക്കുന്നില്ല. ചില ഘട്ടങ്ങളിൽ ഈ സ്വഭാവങ്ങൾ കൂട്ടായ പുരോഗതിയെക്കാൾ വ്യക്തിഗത നേട്ടം പ്രോത്സാഹിപ്പിക്കുന്ന ഒരു സംസ്കാരത്താൽ വളർത്തിയെടുക്കപ്പെടുന്നു." യുവാക്കളെ ബോധവൽക്കരിക്കുന്നത് കെനിയയിൽ സമാധാനം കെട്ടിപ്പടുക്കുന്നതിനും അഴിമതി കുറയ്ക്കുന്നതിനും സഹായിക്കുമെന്ന് അവർ വിശ്വസിക്കുന്നു. യുവാക്കൾ ഭാവിയിലെ നേതാക്കളായി വളരും.<ref>{{Cite web|url=https://blog.ted.com/we-the-future-2019-talks-from-ted-skoll-foundation-and-united-nations-foundation/|title=We the Future 2019: Talks from TED, the Skoll Foundation and the United Nations Foundation|date=2019-09-25|website=TED Blog|language=en|access-date=2020-04-07}}</ref> യുവാക്കളുടെ നേതൃത്വം, പരിസ്ഥിതി, കാലാവസ്ഥാ വ്യതിയാനം എന്നീ വിഷയങ്ങളിൽ ഒരു പ്രചോദനാത്മക സ്പീക്കറായതിനാൽ അവർ ഈ വിഷയങ്ങളിൽ പലപ്പോഴും സംസാരിക്കാറുണ്ട്.<ref name=":10" /> കൂടാതെ, കെനിയയിലെ വേൾഡ് അഗ്രോഫോറസ്ട്രി സെന്ററിന്റെ (ICRAF) ബോർഡിൽ മാതായ് ഇരിക്കുന്നു.<ref name=":0" /> 2018-ൽ ന്യൂ ആഫ്രിക്കൻ മാഗസിൻ ഏറ്റവും സ്വാധീനമുള്ള 100 ആഫ്രിക്കക്കാരിൽ ഒരാളായും ആഫ്രിക്കൻ ലീഡർഷിപ്പ് യൂണിവേഴ്‌സിറ്റിയിലെ ഏറ്റവും സ്വാധീനമുള്ള ആഫ്രിക്കൻ വനിതയായും മാതായ്യെ തിരഞ്ഞെടുത്തു.<ref>{{Cite web|url=https://kiss100.co.ke/11-kenyans100-influential-africans/|title=Hurray! 11 Kenyans make it to the list of 100 most influential Africans|last=Lily|first=Mwangi|date=2018-12-02|website=Kiss FM|language=en-US|access-date=2019-12-27|archive-date=2019-12-27|archive-url=https://web.archive.org/web/20191227223040/https://kiss100.co.ke/11-kenyans100-influential-africans/|url-status=dead}}</ref><ref name=":8"/> 2019 ഡിസംബർ വരെ വേൾഡ് റിസോഴ്‌സ് ഇൻസ്റ്റിറ്റ്യൂട്ടിൽ ആഫ്രിക്കയുടെ വൈസ് പ്രസിഡന്റും റീജിയണൽ ഡയറക്ടറുമായി മാതായ് സേവനമനുഷ്ഠിച്ചിട്ടുണ്ട്.<ref name=":0" /><ref name=":7"/> ഈ ശേഷിയിൽ മാതായ് കെനിയൻ പരിസ്ഥിതി മന്ത്രി ജൂഡി വഖുംഗുവിനെ 2030-ഓടെ കെനിയയിൽ വനനശിപ്പിച്ച 12.6 ദശലക്ഷം ഏക്കർ ഭൂമി പുനഃസ്ഥാപിക്കുന്നതിന് പ്രതിജ്ഞാബദ്ധത അറിയിച്ചു.<ref name=":6"/> ആഫ്രിക്കൻ ഫോറസ്റ്റ് ലാൻഡ്‌സ്‌കേപ്പ് റെസ്റ്റോറേഷൻ ഇനീഷ്യേറ്റീവിന്റെ (AFR100) ഭാഗമാണിത്. 2030-ഓടെ ആഫ്രിക്കയിലെ 100 ദശലക്ഷം ഹെക്ടറിലധികം വനനശീകരണ ഭൂമി പുനഃസ്ഥാപിക്കാനുള്ള ഒരു സംരംഭത്തിന് മാതായ് മേൽനോട്ടം വഹിക്കുന്നു.<ref>{{Cite web|url=https://africabusinesscommunities.com/agribusiness/news/world-resources-institute-appoints-wanjira-mathai-as-regional-director-for-africa/|title=World Resources Institute appoints Wanjira Mathai as Regional Director for Africa|last=Communities|first=Africa Business|website=Africa Business Communities|language=en|access-date=2019-12-27|archive-date=2021-10-24|archive-url=https://web.archive.org/web/20211024171110/https://africabusinesscommunities.com/agribusiness/news/world-resources-institute-appoints-wanjira-mathai-as-regional-director-for-africa/|url-status=dead}}</ref><ref>{{Cite web|url=http://rekordeast.co.za/afp/127051/at-cop21-africans-aim-to-restore-100-million-hectares-of-forest/|title=At COP21, Africans aim to restore 100 million hectares of forest {{!}} AFP|date=2014-07-24|website=Rekord East|access-date=2019-12-27|archive-date=2019-12-27|archive-url=https://web.archive.org/web/20191227223050/https://rekordeast.co.za/afp/127051/at-cop21-africans-aim-to-restore-100-million-hectares-of-forest/|url-status=dead}}</ref> == അവലംബം== {{reflist}} {{Authority control}} [[വർഗ്ഗം:കെനിയൻ പരിസ്ഥിതി പ്രവർത്തകർ]] [[വർഗ്ഗം:1971-ൽ ജനിച്ചവർ]] 7rp9rouasnw9fm96njaxmrpd54183tn 0 544417 4533803 4100901 2025-06-15T22:26:32Z InternetArchiveBot 146798 Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.9.5 4533803 wikitext text/x-wiki {{prettyurl|Richard P. Lifton}} {{Infobox officeholder | name = റിച്ചാർഡ് പി. ലിഫ്റ്റൺ | death_place = | footnotes = | website = <!-- {{URL|www.example.com}} --> | signature_alt = | signature = <!--(filename only)--> | education = | alma_mater = [[Dartmouth College]], [[Stanford University]] | nationality = [[United States|American]] | citizenship = | residence = | resting_place_coordinates = <!-- {{Coord|LAT|LONG|type:landmark|display=inline,title}} --> | resting_place = | death_date = <!-- {{Death date and age|YYYY|MM|DD|YYYY|MM|DD}} (death date then birth date) --> | image = | birth_place = | birth_date = {{Birth year and age|1953}} | successor = | predecessor = [[Marc Tessier-Lavigne]] | termend = | termstart = {{start date|2016|09|01}} | order = 11th | title = President of [[Rockefeller University]] | caption = | alt = | width = | spouse = }} ഒരു [[അമേരിക്കൻ ഐക്യനാടുകൾ|അമേരിക്കൻ]] [[ജൈവരസതന്ത്രം|ബയോകെമിസ്റ്റും]] [[റോക്ക്ഫെല്ലർ സർവകലാശാല|റോക്ക്ഫെല്ലർ സർവകലാശാലയുടെ]] പതിനൊന്നാമതും ഇപ്പോഴത്തെ പ്രസിഡന്റുമാണ് '''റിച്ചാർഡ് പി. ലിഫ്റ്റൺ''' (ജനനം: 1953).<ref>{{Cite web|url=https://www.rockefeller.edu/news/11946-richard-p-lifton-assumes-office-as-the-universitys-11th-president/|title=Richard P. Lifton assumes office as the university's 11th president|access-date=1 September 2016|website=The Rockefeller University}}</ref> [[ഡാർട്മത് കോളേജ്|ഡാർട്ട്മൗത്ത് കോളേജിൽ]] നിന്ന് ബയോളജിക്കൽ സയൻസിൽ ബിഎ നേടി. 1986 ൽ [[സ്റ്റാൻഫോർഡ് സർവ്വകലാശാല|സ്റ്റാൻഫോർഡ് സർവകലാശാലയിൽ]] നിന്ന് ബയോകെമിസ്ട്രിയിൽ എംഡിയും [[ഡോക്ടറേറ്റ്|പിഎച്ച്ഡിയും നേടി.]] 1993 [[യേൽ സർവ്വകലാശാല|ൽ യേലിൽ]] ലാബ് ആരംഭിക്കുന്നതിന് മുമ്പ് അദ്ദേഹം ബ്രിഗാമിലും വിമൻസ് ഹോസ്പിറ്റലിലും പരിശീലനം നേടി <ref name="Broad Institute bio">{{Cite web|url=http://www.broadinstitute.org/history-leadership/board-scientific-counselors/bios/richard-lifton-md-phd|title=Richard Lifton, M.D., Ph.D.|access-date=1 November 2012|publisher=Broad Institute}}</ref> രക്തസമ്മർദ്ദം നിയന്ത്രിക്കുന്നതുമായി ബന്ധപ്പെട്ട ജീനുകൾ കണ്ടെത്തിയതിന് അദ്ദേഹത്തിന് ബയോമെഡിക്കൽ സയൻസിലെ വൈലി സമ്മാനം ലഭിച്ചു.<ref>{{Cite web |url=http://as.wiley.com/WileyCDA/PressRelease/pressReleaseId-49180.html |title=Seventh Annual Wiley Prize in Biomedical Sciences Awarded to Dr. Richard P. Lifton |access-date=2021-05-31 |archive-date=2013-02-09 |archive-url=https://archive.today/20130209091720/http://as.wiley.com/WileyCDA/PressRelease/pressReleaseId-49180.html |url-status=dead }}</ref> 2014 ൽ ലൈഫ് സയൻസസിനുള്ള 3 മില്യൺ ഡോളർ ബ്രേക്ക്‌ത്രൂ സമ്മാനം അദ്ദേഹത്തിന് ലഭിച്ചു. <ref>{{Cite web|url=https://breakthroughprize.org/Laureates/2/L41|title=Laureates: 2014|publisher=Breakthrough Prize in Life Sciences}}</ref> 1994 മുതൽ ഹോവാർഡ് ഹ്യൂസ് മെഡിക്കൽ ഇൻസ്റ്റിറ്റ്യൂട്ട് (എച്ച്എച്ച്എംഐ) അന്വേഷകനായിരുന്നു. [[നാഷണൽ അക്കാഡമി ഓഫ് സയൻസസ്|നാഷണൽ അക്കാദമി ഓഫ് സയൻസ്]] ആന്റ് ഇൻസ്റ്റിറ്റ്യൂട്ട് ഓഫ് മെഡിസിനിൽ അദ്ദേഹത്തെ ഉൾപ്പെടുത്തി , അമേരിക്കൻ അസോസിയേഷൻ ഫോർ ദി അഡ്വാൻസ്മെന്റ് ഓഫ് സയൻസിന്റെ ഫെലോ ആണ്. <ref name="HHMI bio">{{Cite web|url=http://www.hhmi.org/research/investigators/lifton_bio.html|title=Richard P. Lifton, M.D., Ph.D.|access-date=1 November 2012|publisher=HHMI|archive-date=2013-03-09|archive-url=https://web.archive.org/web/20130309073637/http://www.hhmi.org/research/investigators/lifton_bio.html|url-status=dead}}</ref> 2016 മെയ് മാസത്തിൽ റോക്ക്ഫെല്ലർ സർവകലാശാലയുടെ പ്രസിഡന്റായി ലിഫ്റ്റൺ തിരഞ്ഞെടുക്കപ്പെട്ടു. <ref name="Announcement">{{Cite web|url=http://newswire.rockefeller.edu/2016/05/05/richard-p-lifton-named-11th-president-of-the-rockefeller-university/|title=Richard P. Lifton named 11th president of The Rockefeller University|access-date=5 May 2016|publisher=Rockefeller University|archive-date=2017-03-19|archive-url=https://web.archive.org/web/20170319144219/http://newswire.rockefeller.edu/2016/05/05/richard-p-lifton-named-11th-president-of-the-rockefeller-university/|url-status=dead}}</ref> മാർക്ക് ടെസ്സിയർ-ലാവിഗ്നിന്റെ പിൻഗാമിയായി. ==അവലംബം== {{reflist}} == പുറത്തേക്കുള്ള കണ്ണികൾ == {{s-start}} {{s-aca}} {{s-bef|before=[[Marc Tessier-Lavigne]]}} {{s-ttl|title=President of [[Rockefeller University]]|years=2016 – present}} {{s-inc}} {{s-end}} {{Breakthrough Prize laureates}} {{Authority control}} [[വർഗ്ഗം:ജീവിച്ചിരിക്കുന്നവർ]] [[വർഗ്ഗം:അമേരിക്കൻ ഐക്യനാടുകളിലെ നാഷണൽ അക്കാദമി ഓഫ് സയൻസ് അംഗങ്ങൾ]] [[വർഗ്ഗം:1953-ൽ ജനിച്ചവർ]] [[വർഗ്ഗം:Articles with hCards]] 3jq5uvw1h73bwmr13sijzs7500e2efn 0 550722 4533751 3644672 2025-06-15T15:59:09Z InternetArchiveBot 146798 Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.9.5 4533751 wikitext text/x-wiki {{prettyurl|Mohan_Ukkrapandyan}}സ് {{Infobox volleyball player | name = ഉക്രപാണ്ട്യൻ | image = | fullname = മോഹൻ ഉക്രപാണ്ട്യൻ | birth_date = {{Birth date and age|1986|05|15|df=y}} | birth_place = Madurai (tamilnadu) India | death_date = | height = {{height|cm=192|precision=0}} | weight = {{convert|74|kg|lb|abbr=on}} | spike = {{convert|335|cm|abbr=on}} | block = {{convert|312|cm|abbr=on}} | position = Setter | currentclub = IOB | currentnumber= | years = | clubs = | nationalyears = 2004 - Present | nationalteam = [[India men's national volleyball team|India]] | medaltemplates-expand = | medaltemplates = }} ഉക്ര എന്നറിയപ്പെടുന്ന '''മോഹൻ ഉക്രപാണ്ട്യൻ''' Mohan Ukkrapandian (ജനനം 15 മേയ് 1986) ഇന്ത്യൻ ദേശീയ വോളീബോൾ ടീം അംഗമാണ്. 16 നമ്പർ ജേഴ്സി അണിയുന്ന ഉഗ്രപാണ്ട്യൻ ലീഗ് മത്സരങ്ങളിൽ കൊച്ചി ബ്ലൂ സ്പൈക്കേഴ്സിനു വേണ്ടി കളിക്കുന്നു.<ref>{{Cite web|url=https://volleybox.net/mohan-ukkrapandian-p17988/clubs|title=Mohan Ukkrapandian » clubs :|access-date=2021-08-08|language=en|archive-date=2021-08-08|archive-url=https://web.archive.org/web/20210808110632/https://volleybox.net/mohan-ukkrapandian-p17988/clubs|url-status=dead}}</ref> == ജീവിതരേഖ == തമിഴ്നാട്ടിലെ മധുരയിലെ പുതുപ്പട്ടിയിൽ 1986 മേയ് 15 നാണ് ജനനം ==കായികരംഗത്ത്== ഉഗ്രപാണ്ട്യൻ തമിഴ്നാട് ടിമിലെയും വോളീബോൾ ടീം അംഗമാണ്. അദ്ദേഹം ഇന്ത്യൻ ഓവർസീസ് ബാങ്കിലെ ഉദ്യോഗസ്ഥനാണ്. <ref>{{cite news|url=http://www.deccanchronicle.com/131217/sports-other-sports/article/ukkrapandian-wants-title |title= Ukkrapandian wants the title |publisher= deccanchronicle|accessdate=2013-12-13 |location=Chennai, India |date=2014-10-07 }}</ref> ==റഫറൻസുകൾ== {{reflist}} [[വർഗ്ഗം:വോളിബോൾ കളിക്കാർ]] [[വർഗ്ഗം:ഇന്ത്യൻ വോളിബോൾ കളിക്കാർ]] 3kdwqqwogk96zw1wiq6l8i9yftgy4pu 0 554723 4533809 4100974 2025-06-16T01:04:36Z InternetArchiveBot 146798 Rescuing 2 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.9.5 4533809 wikitext text/x-wiki {{prettyurl|Roland E.Miller}} കേരളീയ മുസ്ലീങ്ങളെക്കുറിച്ചുള്ള പഠനത്തിലൂടെ പ്രസിദ്ധനായ ഒരു കനേഡിയൻ ചരിത്രകാരനും അക്കാദമികുമാണ് '''റോളണ്ട് ഇ. മില്ലർ''' (Roland E. Miller)<ref name="Jeffrey, Robin 1992">Jeffrey, Robin. "Politics, Women and Well-Being: How Kerala became a Model" Palgrave McMillan (1992); 112 and 114.</ref>. റെജിന സർവകലാശാല (സസ്‌കാച്ചെവൻ) ലൂഥർ കോളേജിലെ ഇസ്ലാമിന്റെയും ലോക മതങ്ങളുടെയും പ്രൊഫസർ ആണ്. മിനസോട്ടയിലെ ലൂഥർ സെമിനാരിയിലെ എമിരിറ്റസ് പ്രൊഫസറായും പ്രവർത്തിക്കുന്നു.<ref>{{Cite web |url=https://www.sunypress.edu/p-6036-mappila-muslim-culture.aspx |title=ആർക്കൈവ് പകർപ്പ് |access-date=2021-09-21 |archive-date=2021-09-21 |archive-url=https://web.archive.org/web/20210921053234/https://www.sunypress.edu/p-6036-mappila-muslim-culture.aspx |url-status=dead }}</ref> "ആധുനിക മാപ്പിള [കേരള മുസ്ലീം] ജീവിതത്തിലെ പ്രമുഖ വിദേശ പണ്ഡിതൻ" എന്നാണ് ചരിത്രകാരനായ [[റോബിൻ ജെഫ്രി]] മില്ലറെ വിശേഷിപ്പിച്ചത്<ref name="Jeffrey, Robin 1992"/>. ഏകദേശം 25 വർഷത്തോളം മാപ്പിള സമുദായത്തിൽ ജീവിച്ച അദ്ദേഹം അറബിയും മലയാളവും പഠിച്ചിട്ടുണ്ട്<ref name=":0">{{Cite journal|last=Dale|first=Stephen F.|date=1979|title=Mappila Muslims of Kerala (review)|url=https://www.cambridge.org/core/journals/journal-of-asian-studies/article/mappila-muslims-of-kerala-a-study-in-islamic-trends-by-roland-e-miller-bombay-orient-longman-1976-distributed-by-south-asia-books-columbia-mo-xvi-350-pp-appendixes-bibliography-glossary-index-rs-65-1300/A176A282DA05BB3F44399EE3FB0C15CB|journal=The Journal of Asian Studies|language=en|volume=39|issue=1|pages=196–198|doi=10.2307/2053549|issn=1752-0401}}</ref>. 1976-ലെ മാപ്പിള ജീവിതത്തെക്കുറിച്ചുള്ള അദ്ദേഹത്തിന്റെ പഠനത്തെ ചരിത്രകാരനായ സ്റ്റീഫൻ എഫ്. ഡെയ്ൽ വിശേഷിപ്പിച്ചത് 1882 -ൽ വില്യം ലോഗൻ തന്റെ മലബാർ മാനുവൽ പൂർത്തിയാക്കിയതിനുശേഷം മാപ്പിള സമൂഹത്തിന്റെ ആദ്യത്തെ സുപ്രധാന പഠനമെന്നാണ്<ref name=":0" />. == ഗ്രന്ഥങ്ങൾ == *മാപ്പിള മുസ്ലിംസ് ഓഫ് കേരള: എ സ്റ്റഡി ഇൻ ഇസ്‌ലാമിക് ട്രെൻഡ്‌സ് (1976) <ref>[https://journals.sagepub.com/doi/abs/10.1177/097492847703300132 India Quarterly: A Journal of International Affairs]</ref> *മാപ്പിള മുസ്ലിം കൾച്ചർ (2015)<ref>[https://www.amazon.in/Mappila-Muslim-Culture-Community-Tradition-ebook/dp/B00WT1LAD4 Mappila Muslim Culture: How a Historic Muslim Community in India Has Blended Tradition and Modernity (SUNY series in Religious Studies) Kindle Edition]</ref> *മുസ്ലിംസ് ആൻഡ് ഗോസ്പൽ: ബ്രിഡ്ജിംഗ് ദി ഗ്യാപ് : എ റിഫ്ലക്ഷൻ ഓൺ ക്രിസ്ത്യൻ ഷെയറിങ് <ref>{{Cite web |url=https://www.sunypress.edu/p-6036-mappila-muslim-culture.aspx |title=ആർക്കൈവ് പകർപ്പ് |access-date=2021-09-21 |archive-date=2021-09-21 |archive-url=https://web.archive.org/web/20210921053234/https://www.sunypress.edu/p-6036-mappila-muslim-culture.aspx |url-status=dead }}</ref> ==അവലംബം== {{reflist}} [[വർഗ്ഗം:ചരിത്രകാരന്മാർ]] [[വർഗ്ഗം:ജീവിച്ചിരിക്കുന്നവർ]] lo6ma23u1son1yflm8glmgcnox76upj 0 560190 4533814 3693224 2025-06-16T03:16:07Z InternetArchiveBot 146798 Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.9.5 4533814 wikitext text/x-wiki {{prettyurl|Lingui, The Sacred Bonds}} {{Infobox film | name = Lingui, The Sacred Bonds | image = | caption = | director = [[Mahamat Saleh Haroun]] | producer = Florence Stern | writer = Mahamat Saleh Haroun | starring = Achouackh Abakar Souleymane<br>Rihane Khalil Alio | music = [[Wasis Diop]] | cinematography = Mathieu Giombini | editing = [[Marie-Hélène Dozo]] | distributor = | released = {{film date|2021|7|8|[[2021 Cannes Film Festival|Cannes]]|df=yes}} | runtime = 87 minutes | country = France<br>Chad<br>Germany<br>Belgium | language = French<br>[[Chadian Arabic]] | budget = }} 2021-ൽ മഹമത് സാലിഹ് ഹാറൂൺ എഴുതി സംവിധാനം ചെയ്ത<ref>{{cite web |url=https://www.cineuropa.org/film/387874/ |title=Lingui |work=Cineuropa |access-date=3 June 2021 |archive-date=2021-09-26 |archive-url=https://web.archive.org/web/20210926115139/https://www.cineuropa.org/film/387874/ |url-status=dead }}</ref> ഒരു അന്താരാഷ്ട്ര സഹ-നിർമ്മാണ നാടക ചലച്ചിത്രമാണ് '''ലിംഗുയി, ദി സേക്രഡ് ബോണ്ട്സ്''' (ഫ്രഞ്ച്: ലിംഗുയി, ലെസ് ലിയൻസ് സാക്രേസ്<ref>{{cite web|url=https://variety.com/2021/film/global/mubi-lingui-sacred-bonds-cannes-1235018395/ |title=Cannes Competition Contender 'Lingui, The Sacred Bonds' Snapped Up by Mubi for North America, U.K. & More |work=Variety |access-date=11 November 2021}}</ref>. 2021 ജൂണിൽ, 2021 കാൻ ഫിലിം ഫെസ്റ്റിവലിൽ പാം ഡി ഓറിനായി മത്സരിക്കാൻ ചിത്രം തിരഞ്ഞെടുക്കപ്പെട്ടു.<ref>{{cite web|url=https://www.hollywoodreporter.com/movies/movie-news/2021-cannes-lineup-1234961248/ |title=Sean Penn, Wes Anderson, Ildikó Enyedi Join 2021 Cannes Lineup |work=The Hollywood Reporter |date=3 June 2021 |access-date=3 June 2021}}</ref><ref>{{cite web|url=https://www.indiewire.com/2021/06/2021-cannes-film-festival-lineup-1234641655/ |title=Cannes Film Festival 2021 Lineup: Sean Baker, Wes Anderson, and More Compete for Palme d'Or |work=IndieWire |access-date=3 June 2021}}</ref> 94-ാമത് അക്കാദമി അവാർഡിൽ മികച്ച അന്താരാഷ്ട്ര ഫീച്ചർ ഫിലിമിനുള്ള ചാഡിയൻ എൻട്രിയായി ഇത് തിരഞ്ഞെടുക്കപ്പെട്ടു.<ref name="94th">{{cite web|url=https://www.thewrap.com/oscars-international-race-2021-complete-list/ |title=Oscars International Race 2021: Complete List of Entries |work=The Wrap |access-date=10 November 2021}}</ref> == പ്രകാശനം == കാൻ ഫിലിം ഫെസ്റ്റിവലിൽ പ്രീമിയർ പ്രദർശനത്തിന് ശേഷം, യുഎസ്, യുകെ, [[തുർക്കി]], [[ലാറ്റിൻ അമേരിക്ക]], [[അയർലൻഡ്]] എന്നിവിടങ്ങളിലേക്കുള്ള ചിത്രത്തിന്റെ വിതരണാവകാശം MUBI സ്വന്തമാക്കി.<ref>{{cite web|url=https://www.thewrap.com/lingui-the-sacred-bonds-acquired-by-mubi-out-of-cannes/|title='Lingui, The Sacred Bonds' Acquired by MUBI Out of Cannes|last=Welk|first=Brian|work=[[TheWrap]]|date=13 July 2021|access-date=14 July 2021}}</ref> ==അവലംബം== {{reflist}} ==പുറംകണ്ണികൾ== * {{IMDb title|13846546|Lingui, The Sacred Bonds}} {{Mahamat-Saleh Haroun}} [[വർഗ്ഗം:2021-ൽ പുറത്തിറങ്ങിയ ചലച്ചിത്രങ്ങൾ]] k5gu8kmru2bs7pydfypclq1078u8sxz 0 565336 4533828 3790151 2025-06-16T04:47:11Z InternetArchiveBot 146798 Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.9.5 4533828 wikitext text/x-wiki {{prettyurl|Let It Snow (2020 film)}} {{Infobox film | image = Let It Snow 2020 Poster.jpg | caption = Official release poster | director = [[Stanislav Kapralov]] | producer = Serge Lavrenyuk | writer = Stanislav Kapralov<br/>Omri Rose | screenplay = | story = | based_on = | starring = {{Plainlist| *[[Ivanna Sakhno]] *[[Alex Hafner]] *[[Tinatin Dalakishvili]] }} | narrator = | music = Alex Chorny | cinematography = Yevgeny Usanov | editing = Rafa Garcia<br/>Evgeny Krasulya | studio = Solar Media Entertainment | distributor = [[Grindstone Entertainment Group]] | released = {{Film date|2020|9|22}} | country = Ukraine<br/>Georgia | language = English | budget = | gross = }} സ്റ്റാനിസ്ലാവ് കപ്രലോവ് സംവിധാനം ചെയ്ത 2020-ലെ ഒരു ഹൊറർ-ത്രില്ലർ ചിത്രമാണ് '''ലെറ്റ് ഇറ്റ് സ്നോ'''.<ref>{{Cite web|last=Troncoso|first=Guillermo|title='Let it Snow' Trailer: Escaping a Snowmobile Killer in Chilly Slasher Flick|url=https://screenrealm.com/let-it-snow-horror-movie-trailer/|access-date=2020-10-03|website=Screen Realm|language=en-AU|archive-date=2020-10-11|archive-url=https://web.archive.org/web/20201011151129/https://screenrealm.com/let-it-snow-horror-movie-trailer/|url-status=dead}}</ref> കപ്രലോവ്, ഒമ്രി റോസ് എന്നിവർ ചേർന്നാണ് ഈ ചിത്രത്തിന്റെ രചന നിർവ്വഹിച്ചത്. ഇവാന സക്നോ, അലക്സ് ഹാഫ്നർ, ടിനറ്റിൻ ദലകിഷ്വിലി എന്നിവർ ഇതിൽ അഭിനയിച്ചിരിക്കുന്നു.<ref>{{cite web |last1=Morazzini |first1=Jim |title=Review: Let It Snow (2020) |url=https://www.voicesfromthebalcony.com/2020/09/24/review-let-it-snow-2020/ |website=Voices From The Balcony |access-date=4 October 2020 |archive-date=2021-05-14 |archive-url=https://web.archive.org/web/20210514223544/https://www.voicesfromthebalcony.com/2020/09/24/review-let-it-snow-2020/ |url-status=dead }}</ref> ഇത് 2020 സെപ്റ്റംബർ 22-ന് ഗ്രിൻഡ്‌സ്റ്റോൺ എന്റർടൈൻമെന്റ് ഗ്രൂപ്പ് ഈ ചിത്രം പുറത്തിറക്കി.<ref>{{Cite web|date=2020-07-14|title=Terrifying Thriller LET IT SNOW Coming to Digital and DVD September 22nd|url=http://www.wearemoviegeeks.com/2020/07/terrifying-thriller-let-it-snow-coming-to-digital-and-dvd-september-22nd/|access-date=2020-10-03|website=We Are Movie Geeks|language=en-US}}</ref><ref>{{Cite web|last=Squires|first=John|date=2020-06-30|title=Snowmobile Slasher 'Let It Snow' Comes in From the Cold This September|url=https://bloody-disgusting.com/movie/3621979/snowmobile-slasher-let-snow-comes-cold-september/|access-date=2020-10-03|website=Bloody Disgusting!|language=en-US}}</ref> == കാസ്റ്റ് == * മിയയായി [[ഇവന്ന സഖ്‌നോ]] * മാക്സായി [[അലക്സ് ഹാഫ്നർ]] * [[തിനാറ്റിൻ ദലകിഷ്വിലി]] == റിലീസ് == 2020 സെപ്തംബർ 22-ന് [[ഗ്രിൻഡ്‌സ്റ്റോൺ എന്റർടൈൻമെന്റ് ഗ്രൂപ്പ്]] വീഡിയോ-ഓൺ-ഡിമാൻഡ് അനുസരിച്ച് ചിത്രം റിലീസ് ചെയ്തു.<ref>{{Cite web|last=Gonzales|first=Dillon|date=2020-07-15|title=Horror Thriller 'Let It Snow' Getting Home Entertainment Release This September|url=https://geekvibesnation.com/horror-thriller-let-it-snow-getting-home-entertainment-release-this-september/|access-date=2020-10-03|website=Geek Vibes Nation|language=en-US}}</ref> == അവലംബം== {{reflist}} == പുറംകണ്ണികൾ == * {{IMDb title|11272898}} * {{Rotten Tomatoes|let_it_snow_2020}} [[വർഗ്ഗം:2020-ൽ പുറത്തിറങ്ങിയ ചലച്ചിത്രങ്ങൾ]] [[വർഗ്ഗം:ഇംഗ്ലീഷ് ഭാഷ ചലച്ചിത്രങ്ങൾ]] 95rzsozrhp04v1ro3bgrlihfqlkrd5e 0 574233 4533733 4100645 2025-06-15T12:52:34Z InternetArchiveBot 146798 Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.9.5 4533733 wikitext text/x-wiki വ്യാജവാർത്തകൾക്കെതിരെ വസ്തുതകൾ വെളിപ്പെടുത്തി എതിരിടുന്ന ആൾട്ട് ന്യൂസ് സഹസ്ഥാപകനായ പത്രപ്രവർത്തകനാണ് '''മുഹമ്മദ് സുബൈർ''' (ജനനം 29 ഡിസംബർ 1988). അദ്ദേഹത്തിന്റെ ട്വീറ്റുകളുടെ പേരിൽ 2022 ജൂൺ 27-ന് അറസ്റ്റ് ചെയ്യപ്പെട്ടതോടെ വാർത്തകളിൽ നിറഞ്ഞുനിന്ന സുബൈർ, പത്രസ്വാതന്ത്ര്യത്തിന്റെ സമകാലീനാവസ്ഥ ആഗോളതലത്തിൽ തന്നെ ചർച്ചയാകുന്നതിന് വഴിവെച്ചു<ref name="aljazeera-22jun2">{{Cite news|last=Kuchay|first=Bilal|title=Who is Mohammed Zubair, Indian journalist arrested by Modi gov’t?|url=https://www.aljazeera.com/news/2022/6/28/who-is-mohammed-zubair-indian-journalist-arrested-by-modi-govt|date=22 June 2022|publisher=[[Al Jazeera]]|access-date=15 July 2022}}</ref>. വിദ്വേഷജനകമായ വ്യാജവാർത്തകളെ പ്രതിരോധിക്കുന്നതിൽ ആൾട്ട് ന്യൂസും മുഹമ്മദ് സുബൈറും വഹിക്കുന്ന പങ്കാണ് അദ്ദേഹത്തിന്റെ അറസ്റ്റിലേക്ക് നയിച്ചതെന്ന് പത്രപ്രവർത്തകരും, മനുഷ്യാവകാശ പ്രവർത്തകരും, പ്രതിപക്ഷപാർട്ടികളും ആരോപിച്ചു<ref name="summary">See links below *{{Cite news |last=Yasir |first=Sameer |date=2022-06-28 |title=Arrest of Journalist in India Adds to Press Freedom Concerns |language=en-US |work=The New York Times |url=https://www.nytimes.com/2022/06/28/world/asia/indian-journalist-arrested-modi.html |access-date=2022-06-29 |issn=0362-4331}} *{{Cite web |last=Welle (www.dw.com) |first=Deutsche |title=India: Arrest of Muslim fact-checker raises concerns over press freedom {{!}} DW {{!}} 28.06.2022 |url=https://www.dw.com/en/india-arrest-of-muslim-fact-checker-raises-concerns-over-press-freedom/a-62283556 |access-date=2022-06-29 |website=DW.COM |language=en-GB}} *{{Cite web |date=2022-06-28 |title=Delhi police arrest Muslim journalist Mohammed Zubair over tweet from 2018 |url=https://www.theguardian.com/world/2022/jun/28/delhi-police-arrest-muslim-journalist-mohammed-zubair-india-bjp |access-date=2022-06-29 |website=the Guardian |language=en}} *{{Cite news |title=Arrest of Indian Muslim journalist sparks widespread outrage |language=en-US |work=Washington Post |url=https://www.washingtonpost.com/politics/arrest-of-indian-muslim-journalist-sparks-widespread-outrage/2022/06/28/23fc75d6-f69f-11ec-81db-ac07a394a86b_story.html |access-date=2022-06-29 |issn=0190-8286}} *{{Cite news |date=2022-06-28 |title=Indian journalist arrested over Twitter post |work=Financial Times |url=https://www.ft.com/content/f2c729b7-c98c-4c1e-9f5e-37b8c81ad393 |access-date=2022-06-29}}</ref> == ജീവിതരേഖ == ടെലികോം കമ്പനിയായ [[നോക്കിയ|നോക്കിയയിൽ]] പത്ത് വർഷത്തിലേറെയായി (2018 വരെ) സോഫ്‌റ്റ്‌വെയർ എഞ്ചിനീയറായി ജോലി ചെയ്ത സുബൈർ പ്രതീക് സിൻഹയുമായി ചേർന്ന് 2017-ൽ [[ആൾട്ട് ന്യൂസ്]] വെബ്‌സൈറ്റ് സ്ഥാപിച്ചു<ref>{{Cite news|last=Langa|first=Mahesh|title=Mohammed Zubair {{!}} The man who chased facts|url=https://www.thehindu.com/news/national/mohammed-zubair-the-man-who-chased-facts/article65590897.ece|date=2 July 2022|publisher=[[The Hindu]]|access-date=15 July 2022}}</ref>. സൈറ്റ് പ്രവർത്തിപ്പിക്കുന്നതിൽ പ്രതീക് സിൻഹയെ ആദ്യ വർഷം സഹായിച്ചുവന്ന സുബൈർ 2018 സെപ്റ്റംബറിൽ നോക്കിയയിൽ നിന്ന് രാജിവെച്ച് ആൾട്ട് ന്യൂസിൽ സജീവമാവുകയായിരുന്നു. 2019 ഡിസംബർ 16-ന് പ്രാവ്ദ മീഡിയ ഫൗണ്ടേഷനിലെ ഡയറക്ടർ ബോർഡിൽ അദ്ദേഹം നിയമിതനായി<ref name="aljazeera-22jun2" />. സുബൈറിന്റെ ട്വീറ്റുകൾ ഇന്ത്യൻ നിയമങ്ങളെ ലംഘിക്കുന്നെന്നാരോപിച്ച് ഭരണകൂടം തങ്ങളെ സമീപിച്ചെന്ന് ട്വിറ്റർ 2021 മാർച്ചിൽ വെളിപ്പെടുത്തിയിരുന്നു<ref>{{Cite news|title=Alt News co-founder Mohammed Zubair receives Twitter notice for tweet from March|url=https://www.thenewsminute.com/article/alt-news-co-founder-mohammed-zubair-receives-twitter-notice-tweet-march-150524|date=11 June 2021|publisher=[[The News Minute]]|access-date=24 July 2022}}</ref>. കേസുകൾ എടുത്തുകൊണ്ട് തന്റെ സഹപ്രവർത്തകനെ വേട്ടയാടാൻ ശ്രമം നടക്കുന്നതായി 2020-ൽ പ്രതീക് സിൻഹ ആരോപിച്ചിരുന്നു<ref>{{Cite news|last=Khanum Sherwani|first=Arfa|title=Mohammed Zubair Is Being Targeted for the Work Alt News Does: Pratik Sinha|url=https://thewire.in/media/alt-news-pratik-sinha-zubair-fir|date=8 September 2020|publisher=[[The Wire (India)]]|access-date=24 July 2022}}</ref>. ആൾട്ട് ന്യൂസ് സ്ഥാപകരായ മുഹമ്മദ് സുബൈറിനെയും പ്രതീക് സിൻഹയെയും 2022-ലെ സമാധാനത്തിനുള്ള നോബൽ സമ്മാനത്തിന് ഓസ്ലോയിലെ പീസ് റിസർച്ച് ഇൻസ്റ്റിറ്റ്യൂട്ട് നാമനിർദ്ദേശം ചെയ്തു<ref>{{Cite news|title=Harsh Mander, Alt News Founders Named in PRIO Shortlist for Nobel Peace Prize|url=https://www.thequint.com/news/india/activist-harsh-mander-his-campaign-karwan-e-mohabbat-alt-news-founders-named-prio-shortlist-nobel-peace-prize|date=2 February 2022|publisher=[[The Quint]]|access-date=15 July 2022}}</ref><ref>{{Cite news|title=AltNews Co-founder Mohammed Zubair Arrested By Delhi Police|url=https://thechenabtimes.com/2022/06/27/altnews-co-founder-mohammed-zubair-arrested-by-delhi-police/|date=27 June 2022|publisher=[[The Chenab Times]]|access-date=15 July 2022}}</ref>. പ്രവാചകൻ മുഹമ്മദിനെതിരായ ബി.ജെ.പി നേതാക്കളുടെ പരാമർശങ്ങൾ സുബൈർ ട്വീറ്റ് ചെയ്തതോടെ അത് ആഗോളശ്രദ്ധ നേടി<ref name="wapo132">{{Cite news|last=Saaliq|first=Sheikh|date=2022-06-06|title=Muslim nations slam India over insulting remarks about Islam|language=en-US|newspaper=Washington Post|url=https://www.washingtonpost.com/politics/muslim-nations-slam-india-over-insulting-remarks-about-islam/2022/06/06/ddad5700-e56c-11ec-a422-11bbb91db30b_story.html|url-status=dead|access-date=2022-06-06|archive-url=https://web.archive.org/web/20220608002629/https://www.washingtonpost.com/politics/muslim-nations-slam-india-over-insulting-remarks-about-islam/2022/06/06/ddad5700-e56c-11ec-a422-11bbb91db30b_story.html|archive-date=2022-06-08|issn=0190-8286}}</ref><ref>{{Cite web|url=https://scroll.in/article/1025536/why-the-debate-around-the-age-of-aisha-the-prophets-wife-is-irrelevant|title=Why the debate around the age of Aisha, the Prophet’s wife, is irrelevant|access-date=2022-06-24|last=Jamil|first=Nabeela|website=Scroll.in|language=en-US}}</ref><ref>{{Cite web|url=https://twitter.com/zoo_bear/status/1530066557191131142|title=Mohammed Zubair's Tweet|access-date=2022-06-07|website=Twitter|language=en}}</ref>. എന്നാൽ പ്രസ്തുത വീഡിയോ എഡിറ്റ് ചെയ്യപ്പെട്ടതാണെന്ന് [[നുപൂർ ശർമ്മ]] ആരോപിച്ചു. ഇത് നിഷേധിച്ച് രംഗത്തെത്തിയ പ്രതീക് സിൻഹ വീഡിയോ എഡിറ്റ് ചെയ്യപ്പെട്ടതല്ലെന്ന് കാണിക്കുന്ന വിശദമായ വീഡിയോ പുറത്ത് വിട്ടു<ref name="Scroll 29 May2">{{citation |title=FIR filed against BJP spokesperson Nupur Sharma for comments about Prophet Mohammad |date=29 May 2022 |url=https://scroll.in/latest/1024989/fir-filed-against-bjp-spokesperson-nupur-sharma-for-comments-about-prophet-mohammad |newspaper=Scroll.in |archive-url=https://web.archive.org/web/20220605210931/https://scroll.in/latest/1024989/fir-filed-against-bjp-spokesperson-nupur-sharma-for-comments-about-prophet-mohammad |access-date=5 June 2022 |archive-date=5 June 2022 |url-status=live}}</ref><ref name="Wire 1 June2">{{cite news|date=1 June 2022|title='Remarks on Prophet': After Thane, Hyderabad Police Files FIR Against BJP's Nupur Sharma|work=The Wire|url=https://thewire.in/government/remarks-on-prophet-after-thane-hyderabad-police-files-fir-against-bjps-nupur-sharma}}</ref>. ആദ്യം ചർച്ച എയർ ചെയ്ത ടൈംസ് നൗ തങ്ങളുടെ യൂട്യൂബ് ചാനലിൽ നിന്ന് പരിപാടി നീക്കം ചെയ്തു<ref>{{cite news|date=28 May 2022|title=Times Now deletes video of Navika Kuamr's debate, issues clarification amidst controversy over derogatory comments on Prophet Muhammad (PBUH)|work=Janta Ka Reporter 2.0|url=https://www.jantakareporter.com/entertainment/times-now-deletes-video-navika-kuamrs-debate-issues-clarification-amidst-controversy-over-derogatory-comments-on-prophet-muhammad-pbuh/397937/|access-date=2022-07-26|archive-date=2022-05-31|archive-url=https://web.archive.org/web/20220531033957/https://www.jantakareporter.com/entertainment/times-now-deletes-video-navika-kuamrs-debate-issues-clarification-amidst-controversy-over-derogatory-comments-on-prophet-muhammad-pbuh/397937/|url-status=dead}}</ref>. എഡിറ്റ് ചെയ്ത വീഡിയോ കാണുന്നത് മൂലം തനിക്ക് ബലാത്സംഗ ഭീഷണിയും വധഭീഷണിയും നേരിടുന്നതായി നുപൂർ ശർമ്മ വാദിച്ചു. എന്നാൽ വീഡിയോ ക്ലിപ്പ് കാണുന്നത് വഴി ഉണ്ടാകുന്ന പ്രതികരണങ്ങൾക്ക് ആൾട്ട് ന്യൂസ് ഉത്തരവാദിയല്ലെന്ന് അവർ വ്യക്തമാക്കി<ref name="Scroll 29 May">{{Citation |title=FIR filed against BJP spokesperson Nupur Sharma for comments about Prophet Mohammad |date=29 May 2022 |url=https://scroll.in/latest/1024989/fir-filed-against-bjp-spokesperson-nupur-sharma-for-comments-about-prophet-mohammad |work=Scroll.in |archive-url=https://web.archive.org/web/20220605210931/https://scroll.in/latest/1024989/fir-filed-against-bjp-spokesperson-nupur-sharma-for-comments-about-prophet-mohammad |access-date=5 June 2022 |archive-date=5 June 2022}}</ref> <ref name="Wire 1 June2"/><ref name="twitter thread">Pratik Sinha, [https://twitter.com/free_thinker/status/1530474189835993088 twitter thread], 28 May 2022.</ref> <ref name="bbc12">{{cite news|author=Vikas Pandey|title=Nupur Sharma: India's diplomatic woes over Prophet Muhammad row deepen|publisher=[[BBC News]]|url=https://www.bbc.com/news/world-asia-india-61701908}}</ref><ref name="bbc-8july2">{{Cite news|last=Pandey|first=Geeta|date=8 July 2022|title=Mohammed Zubair: The Indian fact-checker arrested for a tweet|publisher=[[BBC]]|url=https://www.bbc.com/news/world-asia-india-62093974|access-date=15 July 2022}}</ref>. വിവാദ പരാമർശങ്ങൾ അന്താരാഷ്ട്ര ശ്രദ്ധയാകർഷിക്കാൻ സുബൈർ സഹായിച്ചതായി ''[[ഡോയ്ചവെല്ലെ|ഡച്ച് വെല്ലെ]]'' റിപ്പോർട്ട് ചെയ്തു. കുറച്ച് ദിവസങ്ങൾക്ക് ശേഷം മറ്റ് കേസുകളിൽ അറസ്റ്റ് ചെയ്യപ്പെട്ടു<ref name="DW release2">{{cite news|date=21 July 2022|title=India: Muslim journalist Mohammed Zubair to be released on bail {{!}} DW {{!}} 20.07.2022|work=Deutsche Welle|url=https://www.dw.com/en/india-muslim-journalist-mohammed-zubair-to-be-released-on-bail/a-62541604|access-date=21 July 2022}}</ref>. == അവലംബം == {{RL}} [[വർഗ്ഗം:1988-ൽ ജനിച്ചവർ]] [[വർഗ്ഗം:ജീവിച്ചിരിക്കുന്നവർ]] [[വർഗ്ഗം:ഇന്ത്യയിലെ പത്രപ്രവർത്തകർ]] [[വർഗ്ഗം:Pages with unreviewed translations]] fxpctn1g7i3bljrhejgunud4btddya1 0 579723 4533754 3973127 2025-06-15T16:38:38Z InternetArchiveBot 146798 Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.9.5 4533754 wikitext text/x-wiki {{PU|Morphology (biology)}} [[പ്രമാണം:Caprella_mutica_male_morphology.jpg|കണ്ണി=//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/22/Caprella_mutica_male_morphology.jpg/220px-Caprella_mutica_male_morphology.jpg|ലഘുചിത്രം| ''കാപ്രെല്ല മ്യൂട്ടിക്ക'' എന്ന ആൺ ചെമ്മീനിന്റെ രൂപഘടന]] [[ജീവി|ജീവികളുടെയോ]] [[ടാക്സോൺ|ടാക്സോണിന്റെയോ]] രൂപവും ഘടനയും അവയുടെ പ്രത്യേക ഘടനാപരമായ സവിശേഷതകളും പഠിക്കുന്ന [[ജീവശാസ്ത്രം|ജീവശാസ്ത്രത്തിന്റെ]] ഒരു ശാഖയാണ് '''മോർഫോളജി'''.<ref>{{Cite web|url=https://www.lexico.com/definition/morphology|title=Morphology Definition of Morphology by Oxford Dictionary on Lexico.com also meaning of Morphology|website=Lexico DictionariesEnglish|language=en|archive-url=https://web.archive.org/web/20200305173019/https://www.lexico.com/definition/morphology|archive-date=March 5, 2020}}</ref> ഒരു ജീവിയുടെ ആകാരം, ഘടന, [[നിറം]], പാറ്റേൺ, വലിപ്പം എന്നിങ്ങനെയുള്ള ബാഹ്യ സവിശേഷതകൾ ഉൾപ്പെടുന്ന '''എക്സ്റ്റേണൽ മോർഫോളജി''' (അല്ലെങ്കിൽ ഈഡോണമി), അതുപോലെ [[അസ്ഥി|അസ്ഥികൾ]], [[അവയവം|അവയവങ്ങൾ]] തുടങ്ങിയ ആന്തരിക ഭാഗങ്ങളുടെ രൂപവും ഘടനയും, അതായത് '''ഇൻ്റേണൽ മോർഫോളജി''' (അല്ലെങ്കിൽ [[ശരീരശാസ്ത്രം]]) എന്നിവയെക്കുറിച്ചുള്ള പഠനം ഇതിൽ ഉൾപ്പെടുന്നു. ഇത് പ്രാഥമികമായി ശാരീരിക പ്രവർത്തനവുമായി ബന്ധപ്പെട്ട [[ഫിസിയോളജി|ഫിസിയോളജിയിൽ]] നിന്ന് വ്യത്യസ്തമാണ്. == ചരിത്രം == "മോർഫോളജി" എന്ന വാക്കിൻ്റെ [[എറ്റിമോളജി|പദോൽപത്തി]] "രൂപം" എന്നർത്ഥം വരുന്ന [[പ്രാചീന ഗ്രീക്ക് ഭാഷ|പുരാതന ഗ്രീക്ക്]] μορφή (മോർഫി), പഠനം എന്ന അർഥം വരുന്ന λόγος (ലോഗോസ്) എന്നിവയിൽ നിന്നാണ്.<ref>{{Cite book|title=Abrégé du dictionnaire grec français|last=Bailly|first=Anatole|date=1981-01-01|publisher=Hachette|isbn=2010035283|location=Paris|oclc=461974285}}</ref><ref>{{Cite web|url=http://www.tabularium.be/bailly/|title=Greek-french dictionary online|access-date=2020-02-11|last=Bailly|first=Anatole|website=www.tabularium.be|archive-date=2022-03-18|archive-url=https://web.archive.org/web/20220318000653/http://www.tabularium.be/bailly/|url-status=dead}}</ref> ജീവശാസ്ത്രത്തിലെ ശാരീരിക പ്രവർത്തനത്തിന് വിരുദ്ധമായി രൂപം എന്ന ആശയം അരിസ്റ്റോട്ടിലിന്റെ കാലത്താണ് ([[അരിസ്റ്റോട്ടിലിന്റെ ജീവശാസ്ത്രം]] കാണുക) ഉയർന്നു വരുന്നത്. ജർമ്മൻ ശരീരശാസ്ത്രജ്ഞനും ശരീരശാസ്ത്രജ്ഞനുമായ കാൾ ഫ്രീഡ്രിക്ക് ബർഡാക്ക് (1800) [[യൊഹാൻ വുൾഫ്ഗാങ്ങ് വോൺ ഗോയ്‌ഥേ|ജോഹാൻ വുൾഫ്ഗാങ് വോൺ ഗോഥെ]] (1790) എന്നിവർ ചേർന്ന് മോർഫോളജി എന്ന ശാസ്ത്ര ശാഖ വികസിപ്പിച്ചെടുത്തു.<ref>{{Cite book|title=Geschichte der Botanik [History of Botany]|last=Mägdefrau|first=Karl|publisher=Gustav Fischer Verlag|year=1992|isbn=3-437-20489-0|edition=2|location=Jena}}</ref> ലോറൻസ് ഒകെൻ, ജോർജസ് കുവിയർ, [[എറ്റീൻ ജെഫ്രോയ് സെന്റ്-ഹിലൈർ|എറ്റിയെൻ ജെഫ്രോയ് സെന്റ്-ഹിലയർ]], റിച്ചാർഡ് ഓവൻ, കാൾ ഗെഗൻബോർ, [[ഏണസ്റ്റ് ഹെക്കൽ|ഏണസ്റ്റ്]] ഹേക്കൽ എന്നിവരാണ് മോർഫോളജിയിലെ മറ്റ് പ്രധാന സൈദ്ധാന്തികർ.<ref>Richards, R. J. (2008). A Brief History of Morphology. In: ''The Tragic Sense of Life. Ernst Haeckel and the Struggle over Evolutionary Thought''. Chicago: University of Chicago Press.</ref><ref>Di Gregorio, M. A. (2005). ''[https://books.google.com/books?id=aZK004HREqgC&printsec=frontcover#v=onepage&q=morphology&f=false From Here to Eternity: Ernst Haeckel and Scientific Faith].'' Gottingen: Vandenhoeck & Ruprecht.</ref> 1830-ൽ, കുവിയറും ഇ.ജി.സെയ്ന്റ്-ഹിലെയറും മൃഗങ്ങളുടെ ഘടന പ്രവർത്തനമോ പരിണാമമോ കാരണം എന്ന വിഷയത്തിൽ ഒരു പ്രസിദ്ധമായ സംവാദത്തിൽ ഏർപ്പെട്ടു, അത് അക്കാലത്തെ ജീവശാസ്ത്രപരമായ ചിന്തയിലെ രണ്ട് പ്രധാന വ്യതിയാനങ്ങൾക്ക് ഉദാഹരണമായി പറയപ്പെടുന്നു.<ref>Appel, Toby (1987). ''[https://www.google.com/books/edition/The_Cuvier_Geoffroy_Debate/72fmCwAAQBAJ?gbpv=1 The Cuvier-Geoffroy Debate: French Biology in the Decades Before Darwin]''. New York: Oxford University Press.</ref> == മോർഫോളജിയുടെ വിഭാഗങ്ങൾ == * കമ്പാരേറ്റീവ് മോർഫോളജി എന്നത് ഒരു ജീവിയുടെ ബോഡി പ്ലാനിനുള്ളിലെ ഘടനകളുടെ സ്ഥാനത്തിന്റെ പാറ്റേണുകളുടെ വിശകലനമാണ്, കൂടാതെ ഇത് ടാക്സോണമിക് വർഗ്ഗീകരണത്തിന്റെ അടിസ്ഥാനമായി മാറുന്നു. * രൂപഘടനയുടെ ഘടനയും പ്രവർത്തനവും തമ്മിലുള്ള ബന്ധത്തെക്കുറിച്ചുള്ള പഠനമാണ് ഫങ്ഷണൽ മോർഫോളജി. * ജനിതക പരിവർത്തനത്തിന്റെ പ്രഭാവം പോലെയുള്ള പരീക്ഷണാത്മക സാഹചര്യങ്ങളിൽ ജീവികളുടെ രൂപഘടനയിൽ ബാഹ്യ ഘടകങ്ങളുടെ സ്വാധീനത്തെക്കുറിച്ചുള്ള പഠനമാണ് എക്സ്പിരിമെൻ്റൽ മോഫോളജി. * [[ശരീരശാസ്ത്രം|അനാട്ടമി]] എന്നത് "[[ജീവി|ജീവികളുടെ]] ഘടനയെ കൈകാര്യം ചെയ്യുന്ന മോർഫോളജി ശാഖയാണ്".<ref>{{Cite web|url=http://www.merriam-webster.com/dictionary/anatomy|title=Anatomy – Definition of anatomy by Merriam-Webster|website=merriam-webster.com}}</ref> * മോളിക്യുലാർ മോർഫോളജി എന്നത് വളരെ അപൂർവ്വമായി ഉപയോഗിക്കുന്ന പദമാണ്. ഇത് സാധാരണയായി ഫൈബർ രൂപീകരണം<ref>{{Cite web|url=https://www.eng.uc.edu/~beaucag/Classes/Morphology.html|title=Polymer Morphology|access-date=2010-06-24|publisher=ceas.uc.edu/}}</ref> അല്ലെങ്കിൽ വലിയ സംയുക്ത അസംബ്ലികൾ പോലുള്ള പോളിമറുകളുടെ സൂപ്പർ സ്ട്രക്ചറിനെ പരാമർശിക്കുന്നു. വ്യക്തിഗത [[തന്മാത്ര|തന്മാത്രകളുടെ]] സ്പേഷ്യൽ ഘടനയിൽ ഈ പദം സാധാരണയായി പ്രയോഗിക്കാറില്ല. * ഒരു വ്യക്തിഗത ഘടന വ്യക്തമാക്കാതെ അതിന്റെ എല്ലാ ഘടനകളും കണക്കിലെടുത്ത് ഒരു ജീവിയുടെ രൂപത്തെയും ഘടനയെയും കുറിച്ചുള്ള പൊതുവായ വിവരണമായി മൊത്തത്തിലുള്ള ഒരു ജീവിയുടെ കൂട്ടായ ഘടനകളെ ഗ്രോസ് മോർഫോളജി സൂചിപ്പിക്കുന്നു. == മോർഫോളജിയും വർഗ്ഗീകരണവും == മിക്ക ടാക്സകളും മറ്റ് ടാക്സകളിൽ നിന്ന് മോർഫോളജിയിൽ വ്യത്യാസപ്പെട്ടിരിക്കുന്നു. സാധാരണഗതിയിൽ അടുത്ത ബന്ധമുള്ള ടാക്സകൾ തമ്മിലുള്ള മോർഫോളജിക്കൽ വ്യത്യാസം, വിദൂര ബന്ധങ്ങളുള്ളവയെക്കാൾ വളരെ കുറവായിരിക്കും, എന്നാൽ എല്ലായ്പ്പോഴും ഇത് ശരിയാകണമെന്നില്ല. ക്രിപ്റ്റിക് [[സ്പീഷീസ്|സ്പീഷീസുകൾ]] പ്രത്യുൽപാദനപരമായി ഒറ്റപ്പെട്ടതും എന്നാൽ ശരീര ഘടനാപരമായി വളരെ സാമ്യമുള്ളതോ ഒരുപക്ഷേ ബാഹ്യമായി പോലും സമാനമോ ആയതുമാണ്. നേരെമറിച്ച്, ചിലപ്പോൾ ബന്ധമില്ലാത്ത ടാക്‌സകൾ സംയോജിത പരിണാമത്തിന്റെയോ [[അനുകരണം|അനുകരണത്തിന്റെയോ]] ഫലമായി സമാനമായ രൂപം നേടുന്നു. കൂടാതെ, ഒരു സ്പീഷിസിനുള്ളിൽ രൂപാന്തര വ്യത്യാസങ്ങൾ ഉണ്ടാകാം, ''അപ്പോക്ക ഫ്ലാവിസിമ'' പോലെയുള്ള രാജ്ഞികൾ തൊഴിലാളികളേക്കാൾ വളരെ ചെറുതാണ്. മോർഫോളജിക്കൽ ഡാറ്റയെ ആശ്രയിക്കുന്നതിലെ മറ്റൊരു പ്രശ്നം, രൂപശാസ്ത്രപരമായി പറഞ്ഞാൽ, രണ്ട് വ്യത്യസ്ത സ്പീഷിസുകളായി കാണപ്പെടുന്നവ, യഥാർത്ഥത്തിൽ [[ജനിതക പരിശോധന|ഡിഎൻഎ വിശകലനം]] വഴി ഒരൊറ്റ സ്പീഷിസായി കാണിച്ചേക്കാം എന്നതാണ്. ഈ വ്യത്യാസങ്ങളുടെ പ്രാധാന്യം അലോമെട്രിക് എഞ്ചിനീയറിംഗിന്റെ ഉപയോഗത്തിലൂടെ പരിശോധിക്കാവുന്നതാണ്, അതിൽ ഒന്നോ രണ്ടോ സ്പീഷിസുകൾ മറ്റ് സ്പീഷീസുകളെ ഫിനോകോപ്പി ചെയ്യാൻ കൈകാര്യം ചെയ്യുന്നു. പൊതു സവിശേഷതകൾ ഒരു പൊതു പൂർവ്വികനിൽ നിന്ന് ഉരുത്തിരിഞ്ഞതാവാം. <ref>{{Cite book|url=https://archive.org/details/dictionaryofecol02edlinc|title=A dictionary of ecology, evolution, and systematics|last=J.|first=Lincoln, Roger|date=1998|publisher=Cambridge University Press|others=Boxshall, Geoffrey Allan., Clark, P. F.|isbn=052143842X|edition=2nd|location=Cambridge|oclc=36011744|url-access=registration}}</ref> മറ്റൊരുതരത്തിൽ, സവിശേഷതകൾ തമ്മിലുള്ള ഹോമോപ്ലാസി പരസ്പരം സാദൃശ്യമുള്ളവയെ വിവരിക്കുന്നു. <ref>{{Cite book|title=Vertebrate life|url=https://archive.org/details/vertebratelife0000poug_n5p0|last=Harvey.|first=Pough, F.|date=2009|publisher=Benjamin Cummings|others=Janis, Christine M. (Christine Marie), 1950-, Heiser, John B.|isbn=978-0321545763|edition=8th|location=San Francisco|oclc=184829042}}</ref> == 3D സെൽ മോർഫോളജി: വർഗ്ഗീകരണം == മൈക്രോസ്കോപ്പിയുടെ കണ്ടുപിടിത്തവും വികസനവും ഉയർന്ന സ്പേഷ്യൽ, ടെമ്പറൽ റെസലൂഷൻ ഉപയോഗിച്ച് 3-ഡി സെൽ രൂപഘടനയുടെ നിരീക്ഷണം സാധ്യമാക്കുന്നു. സങ്കീർണ്ണമായ ഒരു സംവിധാനത്താൽ നിയന്ത്രിക്കപ്പെടുന്ന ഈ സെൽ രൂപഘടനയുടെ ചലനാത്മക പ്രക്രിയകൾ രോഗപ്രതിരോധവും ആക്രമണാത്മക പ്രതികരണങ്ങളും പോലുള്ള വിവിധ സുപ്രധാന ജൈവ പ്രക്രിയകളിൽ ഒരു പ്രധാന പങ്ക് വഹിക്കുന്നു.<ref>{{Cite journal|pmc=3758466|year=2013|last=Doyle|first=A. D.|last2=Petrie|first2=R. J.|last3=Kutys|first3=M. L.|last4=Yamada|first4=K. M.|title=Dimensions in Cell Migration|journal=Current Opinion in Cell Biology|volume=25|issue=5|pages=642–649|doi=10.1016/j.ceb.2013.06.004|pmid=23850350}}</ref><ref name=":0">{{Cite journal|url=https://www.researchgate.net/publication/273393145|doi=10.1109/MSP.2014.2359131|title=Signal Processing Challenges in Quantitative 3-D Cell Morphology: More than meets the eye|year=2015|last=Dufour|first=Alexandre Cecilien|last2=Liu|first2=Tzu-Yu|last3=Ducroz|first3=Christel|last4=Tournemenne|first4=Robin|last5=Cummings|first5=Beryl|last6=Thibeaux|first6=Roman|last7=Guillen|first7=Nancy|last8=Hero|first8=Alfred O.|last9=Olivo-Marin|first9=Jean-Christophe|journal=IEEE Signal Processing Magazine|volume=32|issue=1|pages=30–40|bibcode=2015ISPM...32...30D}}</ref> == ഇതും കാണുക == {{col div|colwidth=30em}} * [[Comparative anatomy]] * [[Computational anatomy]] * [[Insect morphology]] * [[Morphometrics]] * [[Neuromorphology]] * [[Phenetics]] * [[Phenotype]] * [[Phenotypic plasticity]] * [[Plant morphology]] {{colend}} == അവലംബം == <references group="" responsive="1"></references> == പുറംകണ്ണികൾ == * {{Commons category|Morphology (biology)}} {{Anatomy}} {{Authority Control}} [[വർഗ്ഗം:ജീവശാസ്ത്രശാഖകൾ]] fujiwl5p7y46qa5c96ah1hpbu7kez6b 0 581507 4533822 4407012 2025-06-16T04:09:04Z InternetArchiveBot 146798 Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.9.5 4533822 wikitext text/x-wiki {{Infobox settlement | name = ലുംബിനി പ്രവിശ്യ | native_name = लुम्बिनी प्रदेश | other_name = ലുംബിനി | settlement_type = പ്രവിശ്യ | image_skyline = {{ Photomontage | photo1a = | photo2a = Dhorpatan.png | photo3a = The Monastery of World Peace, Lumbini.jpg | photo4a = BRP Palpa Ranimahal.jpg | photo4b = Bageshwori Temple Nepalgunj.JPG | photo5a = Bengal Tiger Bardiya.jpg | spacing = 1 | position = centre | size = 275 | foot_montage = മുകളിൽ ഇടത്തുനിന്ന് വലത്തേക്ക്<br />ഹിമാലയത്തിലെ ധൗലഗിരി മലനിരകൾ , ധോർപതാൻ നായാട്ട് കേന്ദ്രം, ലോക സമാധാന പഗോഡ, ലുംബിനി, റാണിഘട്ട് കൊട്ടാരം, ബാഗേശ്വരി ക്ഷേത്രം, ബർദിയ ദേശീയോദ്യാനത്തിലെ ബംഗാൾ കടുവ }} | imagesize = | image_caption = | image_map = Lumbini in Nepal 2015.svg | mapsize = 300px | map_caption = ലുംബിനി പ്രവിശയുടെ സ്ഥാനം | image_seal = Emblem of Lumbini Pradesh.png | subdivision_type = [[List of sovereign states|Country]] | subdivision_name = {{flag|Nepal}} | seat_type = തലസ്ഥാനം | seat = ദേയുഖൂരി | parts_type = ജില്ലകൾ | parts_style = para | p1 = ലുംബിനിയിലെ ജില്ലകൾ{{!}}12 | governing_body = ലുംബിനി പ്രവിശ്യാ സർക്കാർ | leader_title = ഗവർണർ | leader_name = അമിക് ഷേർചാൻ | leader_title1 = മുഖ്യമന്ത്രി | leader_name1 = കുൽ പ്രസാദ് കെ സി ([[Communist Party of Nepal (Maoist Centre)|CPN (MC)]])<ref name="onlinekhabar">{{cite web|url=https://www.onlinekhabar.com/2021/08/997910|title=लुम्बिनीका मुख्यमन्त्री र मन्त्रीहरुले लिए शपथ|publisher=onlinekhabar.com|access-date=11 August 2021|archive-date=12 August 2021|archive-url=https://web.archive.org/web/20210812131523/https://www.onlinekhabar.com/2021/08/997910?utm_source=Facebook&utm_medium=FBpage1&fbclid=IwAR3tjGwj2vqsFTOq31lA1mcrprPTF1qsuK81SsQ9xt34uL4nvEztj6adwpE|url-status=live}}</ref> | established_title = Formation | established_date = 20 September 2015 | area_footnotes = | area_total_km2 = 22,288 | area_rank = [[Provinces of Nepal#List of provinces|മൂന്നാമത്]] | population_as_of = 2021 | population_footnotes = | population_note = | population_total = 5124225 | population_rank = [[List of Nepalese provinces by Population|മൂന്നാമത്]] | population_density_km2 = auto | population_density_rank = [[List of Nepalese provinces by Population|മൂന്നാമത്]] | blank_name_sec1 = [[Languages of Nepal|Official language]] | blank_info_sec1 = നേപ്പാളി ഭാഷ (51.6%) | blank1_name_sec1 = [[Languages of Nepal|Other Official language(s)]] | blank1_info_sec1 = 1. [[Tharu languages|Tharu (Dangaura)]]<br>2. [[Awadhi language|Awadhi]] | blank_name_sec2 = [[Human Development Index|HDI]] | blank_info_sec2 = {{increase}} 0.563 ({{color|#fc0|medium}}) | blank1_name_sec2 = HDI rank | blank1_info_sec2 = [[List of Nepalese provinces by Human Development Index|നാലാമത്]] | utc_offset = +5:45 | coordinates = {{Coord|27|39|33.13|N|83|26|18.3|E|scale:1600000_type:country_region:NP}} | elevation_footnotes = <!--for references: use <ref> </ref> tags--> | elevation_m = | postal_code_type = <!-- enter ZIP code, Postcode, Post code, Postal code... --> | postal_code = | area_code = | geocode = NP-FI | website = http://ocmcm.p5.gov.np/ | footnotes = | official_name = | coor_pinpoint = | elevation_max_m = 7,246 | elevation_min_m = 90 | elevation_max_point = [[Putha Hiunchuli]] | elevation_min_point = രൂപാന്ദേഹി | government_type = സ്വയം ഭരണ പ്രദേശം }} [[Category:Articles with short description]] [[Category:Short description is different from Wikidata]] <templatestyles src="Module:Infobox/styles.css"></templatestyles> '''ലുംബിനി പ്രവിശ്യ''' ( {{Lang-ne|लुम्बिनी प्रदेश|Lumbinī pradēśa}} ) പടിഞ്ഞാറൻ [[നേപ്പാൾ|നേപ്പാളിലെ]] ഒരു പ്രവിശ്യയാണ് . ഇത് വടക്ക് [[സുദുർപശ്ചിം പ്രവിശ്യ|ഗണ്ഡകി പ്രവിശ്യയും]] കർണാലി [[കർണലി പ്രദേശ്|പ്രവിശ്യയും]], പടിഞ്ഞാറ് സുദുർപഷ്ചിം പ്രവിശ്യയും, തെക്ക് [[ഇന്ത്യ|ഇന്ത്യയിലെ]] [[ഉത്തർ‌പ്രദേശ്|ഉത്തർപ്രദേശ്]], [[ബിഹാർ|ബീഹാർ]] എന്നിവയുമായി അതിർത്തി പങ്കിടുന്നു. നേപ്പാളി പ്രവിശ്യകളിൽ ഏറ്റവും വലിയ മൂന്നാമത്തെയും ഏറ്റവും ജനസംഖ്യയുള്ള മൂന്നാമത്തെ പ്രവിശ്യയുമാണ് ലുംബിനി. ലുംബിനിയുടെ തലസ്ഥാനമായ ദേഖുരി, ഭൂമിശാസ്ത്രപരമായി നോക്കിയാൽ പ്രവിശ്യയുടെ മധ്യഭാഗത്ത് ആണ്. പ്രവിശ്യാ തലസ്ഥാനത്തിന്റെ മുന്നുപാധികൾ നിറവേറ്റുന്നതിനായി നിലവിൽ വികസിപ്പിച്ചുകൊണ്ടിരിക്കുന്ന ഒരു ചെറിയ പട്ടണമാണ് ദേഖുരി. ഈ പ്രവിശ്യയിലെ പ്രധാന നഗരങ്ങൾ രൂപാണ്ഡെഹി ജില്ലയിലെ ബട്വാൾ, സിദ്ധാർത്ഥനഗർ, ബാങ്കെ ജില്ലയിലെ [[നേപ്പാൾ ഗഞ്ച്|നേപ്പാൾഗഞ്ച്]], പല്പ ജില്ലയിലെ താൻസെൻ, ഡാങ് ജില്ലയിലെ ഘോരാഹി, തുൾസിപൂർ എന്നിവയാണ്. ബുദ്ധമത പാരമ്പര്യമനുസരിച്ച്, [[ബുദ്ധമതം|ബുദ്ധമതത്തിന്റെ]] സ്ഥാപകനായ [[ഗൗതമബുദ്ധൻ|ഗൗതമ ബുദ്ധൻ]] ജനിച്ച [[ലുംബിനി|ലുംബിനിയുടെ]] [[ലോകപൈതൃകസ്ഥാനം|ലോക പൈതൃക സ്ഥലമാണ്]] ഈ പ്രവിശ്യ. <ref>{{Cite web|url=https://en.unesco.org/silkroad/silk-road-themes/world-heritage-sites/lumbini-birthplace-lord-buddha#:~:text=The%20Lord%20Buddha%20was%20born,Emperor%20Asoka%20in%20249%20BC.|title=Lumbini, the Birthplace of the Lord Buddha {{!}} Silk Roads Programme|access-date=11 November 2021|publisher=UNESCO|archive-url=https://web.archive.org/web/20211111175656/https://en.unesco.org/silkroad/silk-road-themes/world-heritage-sites/lumbini-birthplace-lord-buddha#:~:text=The%20Lord%20Buddha%20was%20born,Emperor%20Asoka%20in%20249%20BC.|archive-date=11 November 2021}}</ref> == പദോൽപ്പത്തി == [[ബുദ്ധമതം|ബുദ്ധമതത്തിന്റെ]] സ്ഥാപകനായ [[ഗൗതമബുദ്ധൻ|ഗൗതമ ബുദ്ധന്റെ]] ജന്മസ്ഥലമായ രൂപന്ദേഹി ജില്ലയിലെ വിശുദ്ധ തീർത്ഥാടന കേന്ദ്രമായ [[ലുംബിനി|ലുംബിനിയുടെ]] പേരിലാണ് ലുംബിനി പ്രവിശ്യ അറിയപ്പെടുന്നത്. പ്രവിശ്യാ അസംബ്ലി 2020 ഒക്ടോബർ 6-ന് '''''പ്രവിശ്യ നമ്പർ 5''''' എന്ന പ്രാരംഭ നാമം മാറ്റി ലുംബിനി പ്രവിശ്യ എന്ന നാമം ശാശ്വത നാമമായി അംഗീകരിക്കുകയും പ്രവിശ്യയുടെ സംസ്ഥാന തലസ്ഥാനമായി ദേഖുരിയെ പ്രഖ്യാപിക്കുകയും ചെയ്തു. <ref>{{Cite web|url=https://english.onlinekhabar.com/its-official-now-dang-is-capital-of-province-5-renamed-as-lumbini.html|title=It's official now: Dang is capital of Province 5, renamed as Lumbini|access-date=6 October 2020|publisher=OnlineKhabar|archive-url=https://web.archive.org/web/20210121114724/https://english.onlinekhabar.com/its-official-now-dang-is-capital-of-province-5-renamed-as-lumbini.html|archive-date=21 January 2021}}</ref> <ref>{{Cite web|url=https://myrepublica.nagariknetwork.com/news/province-5-to-be-named-lumbini-dang-s-bhalubang-permanent-capital/|title=Province 5 to be named Lumbini, Dang's Deukhuri permanent capital|access-date=6 October 2020|website=[[Republica (newspaper)|MyRepública]]|archive-url=https://web.archive.org/web/20201127201149/https://myrepublica.nagariknetwork.com/news/province-5-to-be-named-lumbini-dang-s-bhalubang-permanent-capital/|archive-date=27 November 2020}}</ref> <ref>{{Cite web|url=https://ajakonepal.com/2020/10/06/lumbiniprovince/|title=Province 5 named Lumbini Province after 79/83 votes|access-date=6 October 2020|publisher=AjakoNepal|archive-url=https://web.archive.org/web/20211117183555/https://ajakonepal.com/2020/10/06/2134/|archive-date=17 November 2021}}</ref> == ചരിത്രം == === ചരിത്രാതീതകാലം === ലുംബിനി പ്രവിശ്യയിലെ ഡാങ് താഴ്‌വരയുമായി ബന്ധിപ്പിക്കുന്ന ചുരിയ പർവതനിരകൾ മനുഷ്യനും ''കുരങ്ങനും'' തമ്മിലുള്ള ആദിമ ''ബന്ധമായ'' [[ശിവ പിഥെക്കസ്സ്|ശിവപിത്തേക്കസിന്റെ]] അസ്തിത്വത്തോടെ പുരാവസ്തുശാസ്ത്രപരമായി വളരെ പുരാതനമായി കണക്കാക്കപ്പെടുന്നു. താഴ്‌വരയുടെ ചരിത്രാതീത പഠനങ്ങൾ കഴിഞ്ഞ നൂറ്റാണ്ടു മുതൽ വിപുലമായി നടന്നിട്ടുണ്ട്. 1966 മുതൽ ത്രിഭുവൻ യൂണിവേഴ്‌സിറ്റി, [[അമേരിക്കൻ മ്യൂസിയം ഓഫ് നാച്ചുറൽ ഹിസ്റ്ററി]], 1976 മുതൽ അന്നത്തെ ഹിസ് മജസ്റ്റിയുടെ നേപ്പാൾ ഗവൺമെന്റിന്റെ ഖനന വകുപ്പ്, കൂടാതെ 1984-ൽ [[ജർമ്മനി|ജർമ്മനിയിലെ]] എർലാംഗൻ-ന്യൂറംബർഗ് യൂണിവേഴ്‌സിറ്റി എന്നിവർ ഡാങ് താഴ്‌വരയെക്കുറിച്ചുള്ള പാലിയോലിത്തിക് പഠനങ്ങൾ നടത്തിയിട്ടുണ്ട്. ഏകദേശം 2.5 മുതൽ 1 ദശലക്ഷം വർഷങ്ങൾക്ക് മുമ്പ് ഡാങ് താഴ്‌വര ഒരു തടാകമായിരുന്നുവെന്ന് ഈ ഗവേഷണങ്ങൾ ചൂണ്ടിക്കാണിക്കുന്നു. <ref>{{Cite journal|last=Pandey|first=R.N.|year=1987|title=Paleo environment & pre-history of Nepal.|journal=CNAS:Tribhuvan University|volume=14|pages=116}}</ref> കൂടാതെ, ആദ്യകാല [[പ്രാചീന ശിലായുഗം|പാലിയോലിത്തിക്ക്]] കാലത്തെ കൈ കോടാലികളും മറ്റ് പുരാവസ്തുക്കളും (1.8&nbsp;ദശലക്ഷം മുതൽ 100,000 വർഷങ്ങൾക്ക് മുമ്പുള്ളവ) ഡാങ് താഴ്‌വരയിലെ [[ബാബായി നദി|ബാബായി നദിക്കരയിലുള്ള]] എക്കൽ നിക്ഷേപങ്ങളിൽ നിന്ന് കണ്ടെത്തിയിട്ടുണ്ട്, അവയെ ഏറ്റവും പഴയ ഓൾഡുവാന്റെ പിൻഗാമികളായ അച്ച്യൂലിയൻ അല്ലെങ്കിൽ രണ്ടാം തലമുറ ഉപകരണങ്ങൾ എന്ന് തരംതിരിച്ചിട്ടുണ്ട്. [[ബാബായി നദി|ബാബായി നദിക്കരയിൽ]], അപ്പർ പാലിയോലിത്തിക്ക് / പ്ലീസ്റ്റോസീൻ കാലഘട്ടത്തിലെ (ഏകദേശം 50,000 മുതൽ 10,000 വർഷങ്ങൾക്ക് മുമ്പ്) പുരാവസ്തു ഇടങ്ങളുടെ കണ്ടെത്തലുകൾ ഉണ്ടായിട്ടുണ്ട്. === ശാക്യ-യുഗം === ബുദ്ധമത പാരമ്പര്യമനുസരിച്ച്, [[കപിലവസ്തു|കപിലവസ്തുവിലെ]] രാജ്ഞി [[മായ (ബുദ്ധന്റെ അമ്മ)|മായാദേവി]] ശാക്യ പാരമ്പര്യം പോലെ തന്റെ കുഞ്ഞിന് ജന്മം നൽകുന്നതിനായി ദേവദാഹയിലെ പിതാവിന്റെ കോലിയ രാജ്യത്തിലേക്ക് യാത്ര ചെയ്യുകയായിരുന്നു. അവർ യാത്രാമധ്യേ, വിശ്രമിക്കാൻ ലുംബിനിയിലെ പൂന്തോട്ടത്തിന് സമീപം നിർത്തി. അവിടെ വിശ്രമിക്കേ പ്രസവവേദന അനുഭവപ്പെട്ടു, അങ്ങനെ ഒരു [[കൈമരുത്|സാൽ മരത്തിന്റെ ചുവട്ടിൽ]] ഭാവി ബുദ്ധന് ജന്മം നൽകി. ബിസി 623 ൽ ലുംബിനിയിലാണ് [[ഗൗതമബുദ്ധൻ|ഗൗതമ ബുദ്ധൻ]] ജനിച്ചത്. ബിസി 249 ൽ മൗര്യ ചക്രവർത്തി [[അശോകചക്രവർത്തി|അശോക]] അവിടെ സ്ഥാപിച്ച തൂണിലെ ലിഖിതത്തിൽ ''[[ഗൗതമബുദ്ധൻ|ബുദ്ധ ശാക്യമുനിയുടെ]]'' ജന്മസ്ഥലമായി ആ സ്ഥലം അടയാളപ്പെടുത്തുന്നു. <ref>{{Cite web|url=https://en.unesco.org/silkroad/silk-road-themes/world-heritage-sites/lumbini-birthplace-lord-buddha#:~:text=The%20Lord%20Buddha%20was%20born,Emperor%20Asoka%20in%20249%20BC.|title=Lumbini, the Birthplace of the Lord Buddha {{!}} Silk Roads Programme|access-date=11 November 2021|publisher=UNESCO|archive-url=https://web.archive.org/web/20211111175656/https://en.unesco.org/silkroad/silk-road-themes/world-heritage-sites/lumbini-birthplace-lord-buddha#:~:text=The%20Lord%20Buddha%20was%20born,Emperor%20Asoka%20in%20249%20BC.|archive-date=11 November 2021}}<cite class="citation web cs1" data-ve-ignore="true">[https://en.unesco.org/silkroad/silk-road-themes/world-heritage-sites/lumbini-birthplace-lord-buddha#:~:text=The%20Lord%20Buddha%20was%20born,Emperor%20Asoka%20in%20249%20BC. "Lumbini, the Birthplace of the Lord Buddha | Silk Roads Programme"]. </cite></ref> പരനവിതാന വിവർത്തനം ചെയ്ത പ്രകാരം ലിഖിതത്തിൽ ഇങ്ങനെ പരാമർശിക്കുന്നു: <ref>{{Cite journal|last=Paranavitana|first=S.|year=1962|title=Rupandehi Pillar Inscription of Asoka|journal=Journal of the American Oriental Society|volume=82|issue=2|pages=163–167|doi=10.2307/597919|jstor=597919}}</ref> " ''ദേവനാംപ്രിയ പ്രിയദർശിൻ രാജാവ് അഭിഷേകം ചെയ്യപ്പെട്ട് ഇരുപത് വർഷം കഴിഞ്ഞപ്പോൾ, [[ഗൗതമബുദ്ധൻ|ബുദ്ധ ശാക്യമുനി]] ഇവിടെ ജനിച്ചതിനാൽ അദ്ദേഹം സ്വയം വന്ന് (ഈ സ്ഥലത്ത്) പ്രാർത്ഥിച്ചു.'' ''(അവൻ) ഇവ രണ്ടും ഒരു കുതിരയെ ചുമക്കുന്ന ഒരു കല്ലാക്കിത്തീർക്കുകയും ഒരു കൽത്തൂൺ സ്ഥാപിക്കുകയും ചെയ്തു, പരിശുദ്ധൻ ഇവിടെയാണ് ജനിച്ചത് (കാണിക്കാൻ വേണ്ടി) .'' ''(അവൻ) ലുംബിനി ഗ്രാമത്തെ നികുതിരഹിതമാക്കി."'' [[പ്രമാണം:Birth_of_Buddha_at_Lumbini.jpg|ഇടത്ത്‌|ലഘുചിത്രം| [[ഗൗതമബുദ്ധൻ|ഗൗതമ ബുദ്ധന്റെ]] ജനനം ലുംബിനിയിൽ (അദ്ദേഹത്തിന്റെ അമ്മ [[മായ (ബുദ്ധന്റെ അമ്മ)|മായ ദേവി]] [[കൈമരുത്|സാൽ മരത്തിന്റെ]] ഒരു ശാഖ പിടിച്ചിരിക്കുന്നതായി ചിത്രീകരിച്ചിരിക്കുന്നു)]] ബുദ്ധമത ഗ്രന്ഥങ്ങൾ അനുസരിച്ച്, [[കപിലവസ്തു|കപിലവാസ്തു]] രാജ്യം ഭരിച്ചിരുന്ന ഒരു രാജകീയ ശാക്യ വംശത്തിൽ രാജകുമാരനായാണ് [[ഗൗതമബുദ്ധൻ|ഗൗതമ ബുദ്ധൻ]] ജനിച്ചത്. പുരാതന കോട്ടയുള്ള നഗരത്തിന്റെ അവശിഷ്ടങ്ങൾ കണ്ടെത്തിയ ഇന്നത്തെ [[കപിലവസ്തു ജില്ല|കപിൽവാസ്തു]] ജില്ലയിലെ തിലൗറകോട്ട് എന്നാണ് ഈ പുരാതന നഗരം വ്യാപകമായി അറിയപ്പെടുന്നത്. <ref>{{Cite web|url=https://lumbinimuseum.org/lumbini-where-i-was-born/|title=Lumbini, Where I was Born – Lumbini Museum|access-date=12 November 2021|language=en-US|archive-url=https://web.archive.org/web/20211112010642/https://lumbinimuseum.org/lumbini-where-i-was-born/|archive-date=12 November 2021}}</ref> ഗൗതമൻ 29 വയസ്സ് വരെ [[കപിലവസ്തു|കപിലവസ്തുവിലെ]] രാജകുമാരനായിരുന്നു, അതിനുശേഷം അദ്ദേഹം കൊട്ടാരം വിട്ട് ഗംഗാ സമതലത്തിൽ ഒരു സന്യാസിയായി അലഞ്ഞു - യോഗയും അനുബന്ധ ആശയങ്ങളും വിവിധ അധ്യാപകരിൽ നിന്ന് പഠിച്ചു. <ref>{{Cite book|url=https://books.google.com/books?id=C3hyv7aV9QgC&dq=gautama+buddha+birth+republics+nepal&pg=PA11|title=Gautam Buddha (The Spiritual Light Of Asia)|last=Mathur|first=S. N.|date=December 2005|publisher=Diamond Pocket Books (P) Ltd.|isbn=978-81-89182-70-0|language=en|access-date=11 November 2021|archive-url=https://web.archive.org/web/20211111193728/https://books.google.fi/books?id=C3hyv7aV9QgC&pg=PA11&lpg=PA11&dq=gautama+buddha+birth+republics+nepal&source=bl&ots=4W9uCpxUd4&sig=ACfU3U1Dbfr-TF0B9ES9E-gdcCwiQk3Mzg&hl=en&sa=X&ved=2ahUKEwjo_K_b_JD0AhVylYsKHeaiC0EQ6AF6BAgeEAM#v=onepage&q=gautama%20buddha%20birth%20republics%20nepal&f=false|archive-date=11 November 2021}}</ref> വർഷങ്ങളോളം അലഞ്ഞുനടന്ന ശേഷം, ഒരു ദിവസം [[ബോധ് ഗയ|ബോധഗയയിലെ]] ബോധിവൃക്ഷത്തിൻ്റെ കീഴിൽ വച്ച് ഗൗതമൻ ബുദ്ധന് ജ്ഞാനോദയം ലഭിച്ചു അല്ലെങ്കിൽ പ്രബുദ്ധനായിത്തീർന്നു . ജ്ഞാനോദയത്തിനുശേഷം അദ്ദേഹം തന്റെ അനുശാസനങ്ങൾ ആരംഭിക്കുകയും ഗംഗാസമതലത്തിൽ ഉടനീളം അദ്ദേഹം യാത്ര ചെയ്യുകയും ചെയ്തു. ബുദ്ധന്റെ യഥാർത്ഥ അനുശാസനങ്ങൾ പിന്നീട് അതിൻ്റെ പരിപൂർണ്ണതയിൽ എത്തി അത് [[ബുദ്ധമതം|ബുദ്ധമതത്തിൽ]] കലാശിച്ചു, അത് ലോകമെമ്പാടും വ്യാപിച്ചു. [[ഗൗതമബുദ്ധൻ|ഗൗതമ ബുദ്ധന്റെ]] മരണശേഷം, പതിനാറ് [[മഹാജനപദങ്ങൾ|മഹാജനപദങ്ങളി]]<nowiki/>ലെ എട്ട് രാജകുമാരന്മാർക്ക് ബുദ്ധന്റെ തിരുശേഷിപ്പുകൾ ലഭിച്ചു, അവരിൽ ഒരാൾ രാമഗ്രാമയിലെ (ഇന്നത്തെ പരാസി ജില്ല) കോലിയൻ രാജാവ് തിരുശേഷിപ്പുകൾ പ്രതിഷ്ഠിക്കുവാനായി ഒരു സ്തൂപം നിർമ്മിച്ചു. ആ രാജകുമാരന്മാർ അവരുടെ തലസ്ഥാന നഗരിയിലോ സമീപത്തോ ഒരു സ്തൂപം നിർമ്മിക്കുകയും ബുദ്ധന്റെ തിരുശേഷിപ്പുകൾ പ്രതിഷ്ഠിക്കുകയും ചെയ്തതായി ബുദ്ധമത ഗ്രന്ഥങ്ങൾ ചൂണ്ടിക്കാട്ടുന്നു. <ref>{{Cite web|url=http://ecs.com.np/features/buddhas-mamaghar|title=Buddha's Mamaghar|access-date=12 November 2021|website=ECS NEPAL|language=en|archive-url=https://web.archive.org/web/20211112095447/http://ecs.com.np/features/buddhas-mamaghar|archive-date=12 November 2021}}</ref> [[ഗൗതമബുദ്ധൻ|ഗൗതമ ബുദ്ധന്റെ]] തിരുശേഷിപ്പുകൾ അടങ്ങിയ പ്രശ്നങ്ങൾ ഒന്നും അഭിമുഖീകരിക്കാത്ത ലോകത്തിലെ ഏക യഥാർത്ഥ സ്തൂപം ഇവിടെയുണ്ട്. <ref>{{Cite web|url=https://whc.unesco.org/en/tentativelists/843/|title=Ramagrama, the relic stupa of Lord Buddha|access-date=12 November 2021|last=Centre|first=UNESCO World Heritage|website=UNESCO World Heritage Centre|language=en|archive-url=https://web.archive.org/web/20180620101806/https://whc.unesco.org/en/tentativelists/843/|archive-date=20 June 2018}}</ref> 1996 മെയ് 23-ന് അതിനെ [[യുനെസ്കോ]] [[ലോകപൈതൃകസ്ഥാനം|ലോക പൈതൃക]] താൽക്കാലിക പട്ടികയിൽ ചേർത്തു. === മധ്യകാലഘട്ടം === പതിനൊന്നാം നൂറ്റാണ്ടിനു ശേഷമുള്ള മധ്യകാലഘട്ടത്തിൽ, ഖാസ രാജ്യം പടിഞ്ഞാറൻ നേപ്പാളിന്റെയും പടിഞ്ഞാറൻ [[തിബെത്ത്|ടിബറ്റിന്റെയും]] ഭൂരിഭാഗത്തും ആധിപത്യം പുലർത്തി. അത് തുടക്കത്തിൽ [[ബുദ്ധമതം|ബുദ്ധമതത്തിലേക്കും]] ഷാമനിസത്തിലേക്കും ശ്രദ്ധ കേന്ദ്രീകരിച്ചിരുന്നു. അവരുടെ ഉന്നതിയിൽ [[തിബെത്ത്|ടിബറ്റിലെ]] ഗുഗെ, പുരംഗ് എന്നിവയും പടിഞ്ഞാറൻ നേപ്പാളും കസ്കിക്കോട്ട് വരെ അവരുടേ രാജ്യത്തിൽ ഉൾക്കൊണ്ടിരുന്നു. ആദ്യ കാല ഖാസാ ഭരണാധികാരികളിൽ ഒരാളായ റിപ്പുമല്ല രാജാവ് അശോക സ്തംഭത്തിൽ ബുദ്ധമതത്തിന്റെ ആറ് അക്ഷരങ്ങളുള്ള [[മന്ത്രം|മന്ത്രമായ]] ''"'' [[ഓം മണി പദ്മേ ഹൂം|ഓം മണി പത്മേ ഹം]] " എന്നും: രാജകുമാരൻ റിപ്പു മല്ല ദീർഘനാളുകൾ വിജയിക്കട്ടെ ''"'' എന്നുള്ള ഒരു ലിഖിതം 1312 CEൽ എഴുതി വയ്പ്പിച്ചു. <ref>{{Cite web|url=https://www.asianart.com/articles/khasa/index.html|title=Ian Alsop: The Metal Sculpture of the Khasa Mallas|access-date=12 November 2021|website=asianart.com|archive-url=https://web.archive.org/web/20211112093949/https://www.asianart.com/articles/khasa/index.html|archive-date=12 November 2021}}</ref> <ref>{{Cite web|url=https://tibetmuseum.app/index.php?w=coll&cat=P&id=78|title=King Ripumalla – ruler of the Khasa Malla kingdom|access-date=12 November 2021|website=tibetmuseum.app|archive-url=https://web.archive.org/web/20211112093950/https://tibetmuseum.app/index.php?w=coll&cat=P&id=78|archive-date=12 November 2021}}</ref> <ref>{{Cite book|url=http://archive.org/details/in.gov.ignca.6480|title=Preliminary report on two scientific expeditions in Nepal|last=Tucci|first=Giuseppe|date=1956}}</ref> [[പ്രമാണം:Lumbini_pillar_Medieval_inscription.jpg|ലഘുചിത്രം|251x251ബിന്ദു| ഖാസ് രാജാവായ റിപ്പു മല്ലയുടെ ലുംബിനി സ്തംഭ ലിഖിതം: " ''" [[ഓം മണി പദ്മേ ഹൂം|ഓം മണി പദ്മേ ഹം]]'', രാജകുമാരൻ റിപ്പു മല്ല ദീർഘനാൾ വിജയിക്കട്ടെ (1312 CE)"]] പതിമൂന്നാം നൂറ്റാണ്ടിന്റെ അവസാനത്തിനു ശേഷം, ഖാസ രാജ്യം അതിന്റേതായ ഭരണാധികാരികളുള്ള നിരവധി രാജ്യങ്ങളായി ശിഥിലമായി. പതിനെട്ടാം നൂറ്റാണ്ടിൽ, ഗോർഖ രാജ്യത്തിലെ രാജാവായ നര ഭൂപാൽ ഷായുടെയും പൽപ രാജ്യത്തിന്റെ രാജകുമാരിയായ കൗശല്യവതി ദേവിയുടെയും വിവാഹത്തിൽ നിന്ന് ജനിച്ച പൃഥ്വി നാരായൺ ഷാ രാജാവ്; ഈ പ്രദേശത്തെ ആധുനിക നേപ്പാളിലേക്ക് ഏകീകരിക്കാനുള്ള ഒരു കീഴടക്കലിന് പുറപ്പെട്ടു. === ആധുനിക ചരിത്രം === "' [[ആംഗ്ലോ-നേപ്പാളി യുദ്ധം|ആംഗ്ലോ-നേപ്പാളീസ് യുദ്ധം]] ' (1814-1816), നേപ്പാൾ രാജ്യത്തിന്റെ ഗോർഖാലി സൈന്യവും [[ബ്രിട്ടീഷ് ഈസ്റ്റ് ഇന്ത്യ കമ്പനി|ഈസ്റ്റ് ഇന്ത്യാ കമ്പനിയുടെ]] ബ്രിട്ടീഷ് സേനയും തമ്മിലായിരുന്നു. ഈ മേഖലയിൽ ബ്രിട്ടീഷുകാർക്കെതിരായ പോരാട്ടത്തിൽ നേപ്പാൾ വിജയിച്ചിരുന്നു. ജിത്ഗാധി, നുവകോട്ട് ഗാധി, കാഥേ ഗാധി എന്നിവ യുദ്ധസമയത്ത് ശക്തമായ പ്രതിരോധവും ആക്രമണാത്മകവുമായ താവളങ്ങളായി പ്രവർത്തിച്ചു. '''ജിത് ഗാധി''' '''യുദ്ധം''' പുറത്താക്കപ്പെട്ട പല്‌പാലി രാജാവിന്റെ സഹായത്തോടെ, ബട്ട്‌വാൾ പ്രതിരോധത്തെ മറികടക്കാനും അച്ചുതണ്ടിലെ ചെറിയ എതിർപ്പുകൾ ഇല്ലാതാക്കാനും കാവൽ കുറവുള്ള പാർശ്വത്തിൽ നിന്ന് പല്പയെ ആക്രമിക്കാനും ലക്ഷ്യമിട്ട് മേജർ ജനറൽ വുഡ് സിയുരാജ്, ജിത്ഗാഡി ഫോർട്ട്, നുവകോട്ട് എന്നിവിടങ്ങളിലേക്ക് മാർച്ച് ചെയ്യാൻ പദ്ധതിയിട്ടു. നേപ്പാളിലെ കേണൽ [[ഉജിർ സിംഗ് ഥാപ്പ]] തന്റെ 1200 സൈനികരെ ജിത് ഗാധി, നുവകോട്ട് ഗാധി, കാഥേ ഗാധി തുടങ്ങി നിരവധി പ്രതിരോധ സ്ഥാനങ്ങളിൽ വിന്യസിച്ചിരുന്നു. കേണൽ ഉജിറിന്റെ കീഴിലുള്ള സൈനികർ വളരെ അച്ചടക്കമുള്ളവരായിരുന്നു, അദ്ദേഹം തന്നെ വളരെ സമർപ്പിതനും കഴിവുള്ളവനുമായിരുന്നു. മനുഷ്യർ, ഭൗതിക, പ്രകൃതി വിഭവങ്ങൾ എന്നിവയുടെയൊക്കെ നേട്ടങ്ങൾ ചൂഷണം ചെയ്യുന്നതിൽ അദ്ദേഹം പ്രശസ്തനായിരുന്നു. അദ്ദേഹത്തിന് പർവത തന്ത്രങ്ങളിൽ അവഗാഹമുണ്ടായിരുന്നു. [[പ്രമാണം:Ujir_Singh_Thapa.jpg|ലഘുചിത്രം|175x175ബിന്ദു| കേണൽ ഉജിർ സിംഗ് ഥാപ്പ ഇംഗ്ലീഷ് സൈന്യത്തിനെതിരെ വിജയിച്ചു]] ബ്രിട്ടീഷ് മുന്നേറ്റം 22-ാം പൗഷ്1871 ബിക്രം സംവത് (ജനുവരി 1814 എഡി) ജിത് ഗഢിലേക്ക് നടന്നു. അവർ ടിനാവു നദി മുറിച്ചുകടന്ന് ഈ കോട്ടയിലേക്ക് മുന്നേറുമ്പോൾ നേപ്പാൾ സൈന്യം കോട്ടയിൽ നിന്ന് വെടിയുതിർത്തു. ആക്രമണകാരികളുടെ മറ്റൊരു നിര താൻസെൻ ബസാർ പിടിച്ചെടുക്കാൻ മുന്നേറുകയായിരുന്നു. ഇവിടെയും നേപ്പാളിന്റെ കൊള്ളയടിക്കുന്ന ആക്രമണങ്ങൾ ജനറലിനെ ഗോരഖ്പൂരിലേക്ക് മടങ്ങാൻ നിർബന്ധിതനാക്കി. 70 നേപ്പാളികൾക്ക് നുവകോട്ട് പഖേ ഗാധിയിൽ ജീവൻ നഷ്ടപ്പെട്ടു. അതേസമയം, 300-ലധികം ശത്രുക്കൾ മരിച്ചു. '''ചരിത്രപരമായ ജില്ലകൾ''' 1942-ൽ ഈ പ്രദേശം ബുത്വാൾ, ദേഖുരി, ബങ്കെ, നുവകോട്ട്, സല്യാൻ, പല്പ തുടങ്ങി നിരവധി ജില്ലകളായി വിഭജിക്കപ്പെട്ടു. == ഭൂമിശാസ്ത്രം == 22,288 ചതുരശ്ര കിലോമീറ്റർ (8,605.44 ചതുരശ്ര മൈൽ) വിസ്തൃതിയുള്ള ലുംബിനി രാജ്യത്തിന്റെ മൊത്തം വിസ്തൃതിയുടെ 15.1% ഉൾക്കൊള്ളുന്നു. ലുംബിനി പ്രവിശ്യയ്ക്ക് ഏകദേശം [[അമേരിക്കൻ ഐക്യനാടുകൾ|യുഎസ്]] സംസ്ഥാനമായ [[ന്യൂ ജെഴ്സി|ന്യൂജേഴ്‌സിയുടെ]] വലിപ്പമുണ്ട്. ലുംബിനി പ്രവിശ്യയുടെ വടക്ക് മുതൽ തെക്ക് വരെ ഉള്ള നീളം 150 കിമീ (93 മൈൽ) ആണ്. കിഴക്ക് പടിഞ്ഞാറ് ദിശയിൽ ഏകദേശം 300 കിമീ (186 മൈൽ) അതിന്റെ പരമാവധി വീതിയിൽ ഇത് 413.14 കിമീ (256 മൈൽ) അതിർത്തി ഇന്ത്യയിലുള്ള ബീഹാർ, ഉത്തർപ്രദേശ് എന്നീ സംസ്ഥാനങ്ങളുമായി പങ്കിടുന്നു<ref>{{Cite web|url=https://lumbini.nepalpolice.gov.np/index.php/about-us/introduction|title=Introduction|access-date=12 January 2021|last=Shrestha|first=SI Arjun|website=lumbini.nepalpolice.gov.np|language=en-gb|archive-url=https://web.archive.org/web/20201126071849/https://lumbini.nepalpolice.gov.np/index.php/about-us/introduction|archive-date=26 November 2020}}</ref> ഭൂമിശാസ്ത്രപരമായി പ്രവിശ്യയുടെ കിഴക്കും വടക്കും ഗണ്ഡകി പ്രവിശ്യയും വടക്കും പടിഞ്ഞാറും കർണാലി പ്രവിശ്യയും പടിഞ്ഞാറ് സുദുർപശ്ചിം പ്രവിശ്യയും തെക്ക് ഇന്ത്യയും അതിർത്തി പങ്കിടുന്നു. പർവതനിരകൾ, കുന്നുകൾ, തെറായി എന്നിങ്ങനെ മൂന്ന് പാരിസ്ഥിതിക മേഖലകളുണ്ട്; ഓരോന്നും യഥാക്രമം പ്രവിശ്യയുടെ 3.1%, 69.3%, 27.6% എന്നിങ്ങനെയാണ്. <ref>{{Cite web|url=https://risingnepaldaily.com/featured/plan-for-development-of-state-5|title=Plan For Development Of State 5|access-date=17 November 2021|website=GorakhaPatra|language=en}}</ref>{{Pie chart|thumb=right|caption='''Land Utilization in Lumbini'''|label1=[[Forest]]|color1=Green|value1=45|label2=[[Agriculture]]|color2=Yellow|value2=29|label3=[[Housing]]|color3=Black|value3=14|label4=[[Grassland]]|color4=lime|value4=5|label5=[[Barren vegetation]]|color5=Brown|value5=5|label6=[[Water]]|color6=Blue|value6=1|label7=Others|color7=Red|value7=1}} {| class="wikitable" |+ലുംബിനി പ്രവിശ്യയിലെ പാരിസ്ഥിതിക മേഖലകൾ ! പാരിസ്ഥിതിക പ്രദേശങ്ങൾ ! പ്രദേശത്തിന്റെ ശതമാനം |- | മലകൾ | 3.1% |- | കുന്നുകൾ | 69.3% |- | തെരായ് (സമതലം) | 27.6% |} === കാലാവസ്ഥ === ലുംബിനിക്ക് ഈർപ്പമുള്ള ഉപ ഉഷ്ണമേഖലാ കാലാവസ്ഥയുണ്ട്. ലുംബിനിയിൽ നാല് ഋതുക്കൾ അനുഭവപ്പെടുന്നു. ജനുവരി-ഫെബ്രുവരി മാസങ്ങളിൽ ശീതകാലം. മാർച്ച്-മെയ് മാസങ്ങളിൽ വേനൽക്കാലം. ജൂൺ-സെപ്തംബർ മാസങ്ങളിൽ മഴക്കാലമാണ്. <ref>{{Cite web|url=http://www.dhm.gov.np/|title=Department of Hydrology and Meteorology|access-date=2 January 2021|website=dhm.gov.np|archive-url=https://web.archive.org/web/20201217035421/http://www.dhm.gov.np/|archive-date=17 December 2020}}</ref> ശൈത്യകാലത്ത്, അവിടെ വെയിലും സൗമ്യവുമായ കാലാവസ്ഥയും അനുഭവപ്പെടുന്നു. പകൽ സമയത്ത് സുഖകരമായ ചൂട്, പക്ഷേ രാത്രിയിൽ തണുത്ത കാലാവസ്ഥയും ആയിരിക്കും. ചിലപ്പോൾ നല്ല തണുപ്പ് അനുഭവപ്പെടും. ജനുവരിയിലെ ശരാശരി താപനില ഏകദേശം 15°C ആണ് (59°F). എന്നാൽ പ്രവിശ്യയുടെ വടക്കൻ ഭാഗങ്ങളിൽ തണുപ്പ് കൂടുകയും മഞ്ഞുവീഴ്ച അനുഭവപ്പെടുകയും ചെയ്യും. മാർച്ചോടെ, താപനില ഗണ്യമായി ഉയരുകയും അത് ചൂടാകാൻ തുടങ്ങുകയും ചെയ്യുന്നു, അതേസമയം ഏപ്രിൽ മുതൽ ജൂൺ വരെ ഇത് ചുട്ടുപൊള്ളുന്ന ചൂടാണ്, കൂടാതെ തെക്കൻ സമതലങ്ങളിൽ ഉയർന്ന താപനില 40°C (104 °F) ൽ എത്തുകയോ അതിലധികമോ ചെയ്തേയ്ക്കും. ജൂണിൽ, ചാറ്റൽമഴയുടെയും ഇടിമിന്നലിന്റെയും രൂപത്തിൽ വേനൽ [[മൺ‌സൂൺ|മൺസൂൺ]] എത്തുന്നു. ചിലപ്പോൾ മഴ നന്നായി കനക്കും. മൺസൂൺ ആദ്യമായി ജൂൺ ആദ്യം കിഴക്ക് എത്തുന്നു. പടിഞ്ഞാറ് അത് ജൂൺ മാസത്തിന്റെ മധ്യത്തിൽ വരുന്നു. താപനില പരമാവധി 32°C (90 °F) ആയി കുറയുന്നു. ജൂലൈ, ആഗസ്ത് മാസങ്ങളിൽ, എന്നാൽ ഈർപ്പം വർദ്ധിക്കുന്നു, ഈർപ്പമുള്ള ചൂട് ആകുന്നു. പ്രത്യേകിച്ച് ജൂലൈ, ഓഗസ്റ്റ് മാസങ്ങളിൽ മഴ ശക്തമാകുന്നു . മഴ പ്രതിമാസം 300 മില്ലിമീറ്റർ (12 ഇഞ്ച്) കവിയുന്നു. എന്നാൽ പർവതങ്ങളുടെ അടിവാരത്തുള്ള ചില പ്രദേശങ്ങളിൽ അവ പ്രതിമാസം 600 മില്ലിമീറ്റർ (23.5 ഇഞ്ച്) കവിഞ്ഞേക്കാം. <ref>{{Cite web|url=https://www.climatestotravel.com/climate/nepal|title=Nepal climate: average weather, temperature, precipitation, best time|access-date=2 January 2021|website=climatestotravel.com|archive-url=https://web.archive.org/web/20171114144053/http://www.climatestotravel.com/climate/nepal|archive-date=14 November 2017}}</ref> മൺസൂൺ ഒക്‌ടോബർ ആദ്യത്തോടെയും പടിഞ്ഞാറ് ഭാഗത്ത് നിന്നും, പിന്നെ ഏകദേശം ഒരാഴ്ചയ്ക്ക് ശേഷം കിഴക്കുനിന്നും പിൻവാങ്ങാൻ തുടങ്ങും. കാലാവസ്ഥ വീണ്ടും പ്രസന്നമായി മാറുന്നു. ഒക്ടോബർ ചൂടുള്ള മാസമാണെങ്കിലും, ഈർപ്പം കുറയുന്നു, ഒപ്പം രാത്രിയിലെ താപനില അൽപ്പം തണുപ്പാകുകയും ചെയ്യുന്നു. {| class="wikitable sortable" style="margin:auto;" |+ലുംബിനിയിലെ തിരഞ്ഞെടുത്ത കമ്മ്യൂണിറ്റികളുടെ ശരാശരി താപനിലയും മഴയും <ref>{{Cite web|url=http://www.weatherbase.com/weather/city.php3?c=NP&name=Nepal|title=Nepal Travel Weather Averages (Weatherbase)|access-date=28 April 2018|website=Weatherbase|archive-url=https://web.archive.org/web/20200930103444/https://weatherbase.com/weather/city.php3?c=NP&name=Nepal|archive-date=30 September 2020}}</ref> ! സ്ഥാനം ! ഓഗസ്റ്റ് (°F) ! ഓഗസ്റ്റ് (°C) ! ജനുവരി (°F) ! ജനുവരി (°C) ! വാർഷികം മഴ (മിമി/ഇൻ) |- | ബട്വാൾ | 79 | 26.1 | 55.6 | 13.1 | 1827.2/71.9 |- | ഗുലാരിയ | 84.4 | 29.1 | 59.4 | 15.2 | 1503.7/59.2 |- | [[നേപ്പാൾ ഗഞ്ച്|നേപ്പാൾഗഞ്ച്]] | 84.4 | 29.1 | 59.5 | 15.3 | 1302.1/51.3 |- | സിദ്ധാർത്ഥനഗർ | 79.7 | 29 | 55.4 | 15.9 | 1762.7/69.4 |- | സിത്ഗംഗ | 75.6 | 24.2 | 51.8 | 11 | 1633.2/64.3 |- | താൻസെൻ | 76.8 | 24.9 | 53.4 | 11.9 | 1949.3/76.7 |- | തുളസിപൂർ | 79.7 | 26.5 | 55.4 | 13 | 1495.4/58.9 |} === താഴ്‌വരകൾ === ==== ഡാങ്-ഡേഖുരി ==== ഡാങ്, ദേഖുരി താഴ്‌വരകൾ, 10 കിലോമീറ്റർ അകലെ, ഡാങ് ദേഖുരി ജില്ലയിൽ സ്ഥിതി ചെയ്യുന്നു. വടക്ക് മഹാഭാരത് പർവതനിരകൾക്കും തെക്ക് [[ശിവാലിക് മലനിരകൾ|ചൂരിയ പർവതനിരകൾക്കും]] ഇടയിലാണ് ഡാങ് താഴ്‌വര സ്ഥിതി ചെയ്യുന്നത്. ഇത് ഏകദേശം 3,000km ² ൽ (1,200 ചതുരശ്ര മൈൽ) താഴെയുള്ള, നീരൊഴുക്കുള്ള ഒരു പ്രാദേശിക മലയടിവാരത്തിൽ 1,000 കിമീ ² (390 ചതുരശ്ര മൈൽ) ഉള്ള ഒരു സമതലം ആണ്. [[ബാബായി നദി|ബാബായ് നദി]] അതിലേക്ക് ഒഴുകി പോകുന്നു. ഇത് ഏറ്റവും വലിയ ഇന്നർ ടെറായി താഴ്വരകളിൽ ഒന്നാണ്. ദേഖുരിതാഴ്‌വര ഡാങ് താഴ്‌വരയുടെ തെക്കുകിഴക്കായി ഏകദേശം 60 കിലോമീറ്റർ (37 മൈൽ) വരെ വ്യാപിച്ചുകിടക്കുന്നു. WNW-ESE ദിശയിൽ പരമാവധി വീതി 20 കിലോമീറ്റർ (12മൈൽ) ആണ്. അത് എല്ലാ വശങ്ങളിലും [[ശിവാലിക് മലനിരകൾ|ശിവാലിക് കുന്നുകളാൽ]] ചുറ്റപ്പെട്ടിരിക്കുന്നു. ഇത് ഏകദേശം 6100 ചതുരശ്ര കിലോമീറ്ററിന് (2400 ചതുരശ്ര മൈൽ) അകത്തുള്ള, നീരൊഴുക്കുള്ള ഒരു മലയടിവാരത്തിൽ 600 ചതുരശ്ര കിലോമീറ്റർ(230 ചതുരശ്ര മൈൽ) ഉള്ള ഒരു സമതലം ആണ്. പടിഞ്ഞാറൻ രപ്തി നദി താഴ്‌വരയിൽ നിന്ന് ഒഴുകുന്നു. [[പ്രമാണം:Landscape_in_Dang_district,_view_from_Ghorahi,_Nepal_2015-10-30_B.jpg|ലഘുചിത്രം|260x260ബിന്ദു| നേപ്പാളിലെ ഏറ്റവും വലിയ ഇന്നർ തെരായ് താഴ്‌വരകളിൽ ഒന്നാണ് ഡാങ് താഴ്‌വര]] സമുദ്രനിരപ്പിൽ നിന്ന് യഥാക്രമം 700 മീറ്ററും 300 മീറ്ററുമാണ് ഡാങ്, ദേഖുരി താഴ്‌വരകളുടെ ഉയരം. ഡാങ്ങിന്റെ തെക്കൻ ഭാഗത്തും ദെയുഖുരി താഴ്‌വരയുടെ എല്ലാ വശങ്ങളിലും അടുത്തയിടയ്‌ക്ക്‌ ഉള്ള സെനോസോയിക് കാല അവസാദ ശില പരമ്പരകൾ നന്നായി തുറന്നുകാട്ടപ്പെടുന്നു. ഇവ കൂടുതലും [[ഇന്ത്യൻ ടെക്ടോണിക്ക് ഫലകം|ഇന്ത്യൻ ഫലകത്തിനും]] യുറേഷ്യൻ പ്ലേറ്റിനുമിടയിൽ തുടർന്നുകൊണ്ടിരിക്കുന്ന ചെറുതാകലിൻ്റെ ഫലമായി രൂപഭേദം സംഭവിച്ച പാറകളാണ്. <ref>{{Cite journal|last=Yoshida|first=Kohki|date=2011-01-01|title=Lithostratigraphy and structures of the Siwaliks rocks in the southern part of Dang and its surrounding area, Southwestern Nepal|url=https://www.academia.edu/28011460|language=en}}</ref> പുരാതന പാലിയോലിത്തിക്ക് ടൂൾ സൈറ്റുകളുടെ സമൃദ്ധമായ സാന്നിധ്യം കാരണം രണ്ട് താഴ്‌വരകളും [[ഏഷ്യ|ദക്ഷിണേഷ്യയിലെ]] പാലിയോലിത്തിക്ക് പുരാവസ്തുഗവേഷണത്തിന്റെ സുപ്രധാന സ്ഥാനമായി കണക്കാക്കപ്പെടുന്നു. <ref>{{Cite book|url=https://books.google.com/books?id=7xv-CwAAQBAJ&dq=corvinus+dang+valley&pg=PA414|title=A Companion to South Asia in the Past|last=Schug|first=Gwen Robbins|last2=Walimbe|first2=Subhash R.|date=2016-04-13|publisher=John Wiley & Sons|isbn=978-1-119-05547-1|language=en}}</ref> പ്രവിശ്യയിലെ മറ്റ് ചെറിയ താഴ്‌വരകൾ അർഘഖാഞ്ചി ( രപ്തി ), പാൽപ ( രാംപൂർ ), ഗുൽമി ( സിമാൽതാരി ), പ്യൂതാൻ (ദർബൻ, ബാജിപൂർ ) തുടങ്ങിയ ജില്ലകളിലാണ്. === വനങ്ങൾ === [[പ്രമാണം:Bardiya_National_Park.jpg|ലഘുചിത്രം|261x261ബിന്ദു| ബർദിയ ജില്ലയിലെ വനമേഖല]] പ്രവിശ്യയിലെ മൊത്തം ഭൂമിയുടെ 15% സംരക്ഷിത വനത്തിലാണ് . {| class="wikitable sortable" style="margin:auto;" |+പ്രവിശ്യയിലെ ജില്ലകൾ തിരിച്ചുള്ള വനമേഖല. <ref>{{Cite web|url=http://mofe.gov.np/|title=Ministry of Forests and Environment|access-date=26 October 2020|website=mofe.gov.np|archive-url=https://web.archive.org/web/20201029091250/http://mofe.gov.np/|archive-date=29 October 2020}}</ref> !ജില്ലകൾ ! വനം (%) ! ഏരിയ (ha.th. ) |- | അർഘഖാഞ്ചി | 59.69 | 73.96 |- | ബാങ്കെ | 62.70 | 117.91 |- | ബർദിയ | 56.82 | 113.69 |- | ഡാങ് | 65.60 | 200.72 |- | ഗുൽമി | 41.83 | 46.34 |- | [[കപിലവസ്തു ജില്ല|കപിൽവാസ്തു]] | 36.92 | 60.97 |- | പരാസി | 81.30 | 22 |- | പല്പ | 56.62 | 82.77 |- | പ്യൂതൻ | 48.95 | 64.67 |- | റോൾപ | 52.82 | 99.60 |- | രുക്കും | 39.39 | 66.25 |- | രൂപാണ്ദേഹി | 19.54 | 25.51 |- | '''ആകെ''' | '''50.43''' | '''974.38''' |} === മലകൾ === [[പ്രമാണം:Mount_Putha_Rukum_east.png|ലഘുചിത്രം|286x286ബിന്ദു| പുത്ത ഹിംചുലി (ധൗലഗിരി VII), ഈസ്റ്റ് രുക്കും]] [[പ്രമാണം:Alonzo-Lyons-Sisne-Rukum-Nepal-IMG_6287.jpg|ലഘുചിത്രം|286x286ബിന്ദു| മൗണ്ട് സിസ്‌നെ, ഈസ്റ്റ് രുക്കും]] {| class="wikitable sortable" |+ലുംബിനിയിലെ ഏറ്റവും ഉയർന്ന കൊടുമുടികളുടെ പട്ടിക <ref>{{Cite web|url=https://nepalhimalpeakprofile.org/|title=Nepal Himal Peak Profile|access-date=18 August 2021|website=nepalhimalpeakprofile.org|archive-url=https://web.archive.org/web/20210813170200/https://nepalhimalpeakprofile.org/|archive-date=13 August 2021}}</ref> !എസ്/എൻ ! മലകൾ ! ഉയരത്തിലുമുള്ള (മീറ്റർ) ! ജില്ല ! പരിധി ! അധിക വിവരങ്ങൾ |- | 1 | പുത്ത പർവ്വതം I | 7,246 | കിഴക്കൻ രുക്കും ജില്ല | ധൗലഗിരി റേഞ്ച് | ലോകത്തിലെ [[ഭൂമിയിലെ ഏറ്റവും ഉയരം കൂടിയ പർവ്വതങ്ങളുടെ പട്ടിക|ഏറ്റവും ഉയർന്ന 95]] -ാം സ്ഥാനം. ആദ്യത്തെ കയറ്റം: 1954 എ.ഡി |- | 2 | മൗണ്ട് പുത്ത II (പുത്ത തോളിൽ) | 6,598 | കിഴക്കൻ രുക്കും ജില്ല | ധൗലഗിരി റേഞ്ച് | |- | 3 | ദോഗാരി പർവ്വതം (തെക്ക്) | 6,315 | കിഴക്കൻ രുക്കും ജില്ല | ധൗലഗിരി റേഞ്ച് | |- | 4 | സംജാങ് പർവ്വതം | 5,924 | കിഴക്കൻ രുക്കും ജില്ല | ധൗലഗിരി റേഞ്ച് | |- | 5 | ഹിഞ്ചുലി പാടാൻ | 5,916 | കിഴക്കൻ രുക്കും ജില്ല | ധൗലഗിരി റേഞ്ച് | |- | 6 | നിംകു പർവ്വതം | 5,864 | കിഴക്കൻ രുക്കും ജില്ല | ധൗലഗിരി റേഞ്ച് | |- | 7 | മൌണ്ട് സിസ്നെ II | 5,854 | കിഴക്കൻ രുക്കും ജില്ല | ധൗലഗിരി റേഞ്ച് | |- | 8 | മൗണ്ട് സിസ്നെ I | 5,849 | കിഴക്കൻ രുക്കും ജില്ല | ധൗലഗിരി റേഞ്ച് | ആദ്യ കയറ്റത്തിന്റെ തീയതി: 26 മെയ് 2021 എഡി <ref>{{Cite web|url=https://nepalhimalpeakprofile.org/sisne|title=Sisne|access-date=18 August 2021|website=nepalhimalpeakprofile.org|archive-url=https://web.archive.org/web/20210818025854/https://nepalhimalpeakprofile.org/sisne|archive-date=18 August 2021}}</ref> |} === സംരക്ഷിത പ്രദേശങ്ങൾ === * [[ബർദിയ ദേശീയോദ്യാനം|ബർദിയ നാഷണൽ പാർക്ക്]] * [[ബൻകെ ദേശീയോദ്യാനം|ബാങ്കെ നാഷണൽ പാർക്ക്]] * ധോർപതൻ ഹണ്ടിംഗ് റിസർവ് == ജനസംഖ്യ == ലുംബിനിയിൽ 2011-ലെ സെൻസസ് പ്രകാരം 885,203 വീടുകളും 4,499,272 ജനസംഖ്യയും ഉണ്ടായിരുന്നു. <ref>{{Cite web|url=https://www.citypopulation.de/php/nepal-admin.php|title=Nepal: Administrative Division (Provinces and Districts) – Population Statistics, Charts and Map|access-date=29 October 2020|website=citypopulation.de|archive-url=https://web.archive.org/web/20200927200948/http://www.citypopulation.de/php/nepal-admin.php|archive-date=27 September 2020}}</ref> === വംശീയത === {{Pie chart|thumb=left|caption = ലുംബിനിയിലെ വംശീയത |label1 = തരു|value1 = 15.14 |color1 = brown |label2 = മഗർ|value2 = 15.01 |color2 = darkgreen |label3 = ഛെത്രി |value3 = 13.60 |color3 = red |label4 = ബഹുൻ |value4 = 12.37 |color4 = orange |label5 = മുസ്ലിം |value5 = 6.93 |color5 = green |label6 = കാമി |value6 = 6.00 |color6 = black |label7 = യാദവർ |value7 = 4.03 |color7 = skyblue |label8 = ചമർ |value8 = 2.04 |color8 = hotpink |label9 = ഡമൽ|value9 = 1.88 |color9 = lavender |label10 = കുർമി |value10 = 1.57 |color10 = darkblue |label11 = സർക്കി (ആദിവാസികൾ)|value11 = 1.48 |color11 = gold |label12 = നേവാരികൾ |value12 = 1.35 |color12 = lightgreen |label13 = താക്കൂർ|value13 = 1.33 |color13 = royalblue |label14 = സന്യാസി|value14 = 1.15 |color14 = pink |label15 = മറ്റ് തെരായി |value15 = 11.54 |color15 = khaki |label16 = മറ്റ് ജനജാതി |value16 = 2.72 |color16 = teal |label17 = മറ്റ് ഖാസ് |value17 = 1.22 |color17 = indianred |label18 = മറ്റുള്ളവർ |value18 = 0.74 |color18 = Grey }} പ്രവിശ്യ വളരെ വംശീയമായി വൈവിധ്യപൂർണ്ണമാണ്. ജനസംഖ്യയുടെ 15.14% ഉള്ള [[താരു|തരുവാണ്]] ഏറ്റവും വലിയ ജനവിഭാഗം. 15.01% ഉള്ള മഗർ ആണ് രണ്ടാമത്തെ വലിയ വിഭാഗം. മറ്റ് ജനജാതി കമ്മ്യൂണിറ്റികളിൽ 1.35% ഉള്ള [[നെവാർ ജനത|നെവാർ]] വിഭാഗവും മറ്റ് [[ആദിവാസി|ആദിവാസി ജനജാതികൾ]] 2.72% ഉൾപ്പെടുന്നു. ഖാസ്/ ഛേത്രി (13.60%), ഹിൽ ബ്രാഹ്മിൻ (12.37%), കാമി (6%), ദമായി (1.88%), സർക്കി (1.48%), താക്കൂരി (1.33%), സന്യാസി (1.15%) എന്നിവരാണ് ഖാസ്, ആര്യ സമുദായങ്ങൾ . മുസൽമാൻ (6.93%), [[യാദവ് വിഭാഗം|യാദവ്]] (4.03%), ചമർ (2.04%), കേവാത്ത് (1.04%), കഹാർ (1.02%), [[പാസ്വാൻ]] (1.01%) എന്നിവയാണ് മറ്റ് തെരായ് സമുദായങ്ങൾ. <ref>{{Cite web|url=https://nepalindata.com/overview/province/|title=NID {{!}} Overview|access-date=24 October 2020|website=nepalmap.org|archive-url=https://web.archive.org/web/20201026104221/https://www.nepalindata.com/overview/province/|archive-date=26 October 2020}}</ref> {{Pie chart|thumb=right|caption=ലുംബിനിയിലെ മതങ്ങൾ |label1=ഹിന്ദുമതം|color1=Orange|value1=88.8 |label2=ഇസ്ലാം മതം |color2=Green|value2=6.9 |label3=ബുദ്ധമതം|color3=Yellow|value3=3.1 |label4=കൃസ്തുമതം|color4=Blue|value4=1 |label5=മറ്റുള്ളവരും നാസ്തികരും|color5=Black|value5=0.3 }} === ഭാഷ === പ്രവിശ്യയിൽ ഏറ്റവുമധികം ആളുകൾ സംസാരിക്കുന്ന ഭാഷയാണ് [[നേപ്പാളി ഭാഷ|നേപ്പാളി]], എന്നാൽ [[താരു|തരു]] സമുദായത്തിന്റെയും 600,000 പേർ സംസാരിക്കുന്ന ' താരു ഭാഷയുടെയും ' ആസ്ഥാനം കൂടിയാണിവിടം. ലുംബിനി പ്രവിശ്യയിൽ [[ഭോജ്പൂരി ഭാഷ|ഭോജ്പുരി]], [[അവധി ഭാഷ|അവധി]], [[ഉർദു|ഉറുദു]], മഗർ ഭാഷകൾ സംസാരിക്കുന്നവരും ഉണ്ട്. <ref>{{Cite web|url=https://nepalmap.org/|title=NepalMap profile: Province No. 5|access-date=14 October 2020|website=NepalMap|archive-url=https://web.archive.org/web/20201016044638/https://nepalmap.org/|archive-date=16 October 2020}}</ref> നേപ്പാളിലെ ഭാഷാ കമ്മീഷൻ തരുവും [[അവധി ഭാഷ|അവധിയും]] പ്രവിശ്യയിലെ ഔദ്യോഗിക ഭാഷകളായി ശുപാർശ ചെയ്തിട്ടുണ്ട്. പ്രവിശ്യയിലെ പ്രത്യേക പ്രദേശങ്ങൾക്കും മറ്റ് ആവശ്യങ്ങൾക്കുമായി [[ഭോജ്പൂരി ഭാഷ|ഭോജ്പുരി]], [[ഉർദു|ഉറുദു]], മഗർ, [[മൈഥിലി ഭാഷ|മൈഥിലി]] എന്നിവ അധിക ഔദ്യോഗിക ഭാഷകളാക്കാനും കമ്മീഷൻ ശുപാർശ ചെയ്തിട്ടുണ്ട്. <ref name="langcomreport">{{Cite web|url=https://languagecommission.gov.np/files/%E0%A4%B8%E0%A4%BE%E0%A4%B0%E0%A4%BE%E0%A4%82%E0%A4%B8%20%E0%A4%B8%E0%A4%82%E0%A4%AA%E0%A5%8D%E0%A4%B0%E0%A5%87%E0%A4%B7%E0%A4%A3%20%E0%A4%B8%E0%A4%B0%E0%A4%95%E0%A4%BE%E0%A4%B0%E0%A5%80%20%E0%A4%95%E0%A4%BE%E0%A4%AE%E0%A4%95%E0%A4%BE%E0%A4%9C%E0%A4%95%E0%A5%8B%20%E0%A4%AD%E0%A4%BE%E0%A4%B7%E0%A4%BE.pdf|title=सरकारी कामकाजको भाषाका आधारहरूको निर्धारण तथा भाषासम्बन्धी सिफारिसहरू (पञ्चवर्षीय प्रतिवेदन- साराांश) २०७८|access-date=28 October 2021|website=Language Commission|publisher=Language Commission|archive-url=https://web.archive.org/web/20210906171816/https://languagecommission.gov.np/files/%E0%A4%B8%E0%A4%BE%E0%A4%B0%E0%A4%BE%E0%A4%82%E0%A4%B8%20%E0%A4%B8%E0%A4%82%E0%A4%AA%E0%A5%8D%E0%A4%B0%E0%A5%87%E0%A4%B7%E0%A4%A3%20%E0%A4%B8%E0%A4%B0%E0%A4%95%E0%A4%BE%E0%A4%B0%E0%A5%80%20%E0%A4%95%E0%A4%BE%E0%A4%AE%E0%A4%95%E0%A4%BE%E0%A4%9C%E0%A4%95%E0%A5%8B%20%E0%A4%AD%E0%A4%BE%E0%A4%B7%E0%A4%BE.pdf|archive-date=6 September 2021}}</ref> {| class="wikitable sortable" |+ലുംബിനി ഭാഷകൾ (2011) <ref>{{Cite web|url=https://nepalmap.org/|title=NepalMap profile: Province No. 5|access-date=14 October 2020|website=NepalMap|archive-url=https://web.archive.org/web/20201016044638/https://nepalmap.org/|archive-date=16 October 2020}}<cite class="citation web cs1" data-ve-ignore="true">[https://nepalmap.org/ "NepalMap profile: Province No. 5"] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20201016044638/https://nepalmap.org/ |date=2020-10-16 }}. </cite></ref> !ഭാഷകൾ ! ശതമാനം സ്പീക്കറുകൾ ! സ്പീക്കർമാരുടെ എണ്ണം |- | [[നേപ്പാളി ഭാഷ|നേപ്പാളി]] | 50.09% | 2,273,980 |- | തരു | 13.3% | 595,304 |- | [[ഭോജ്പൂരി ഭാഷ|ഭോജ്പുരി]] | 11.4% | 508,630 |- | [[അവധി ഭാഷ|കാലാവധി]] | 11.2% | 497,701 |- | [[ഉർദു]] | 5.1% | 228,371 |- | മഗർ | 4.6% | 204,034 |- | [[മൈഥിലി ഭാഷ|മൈഥിലി]] | 1.2% | 54,135 |- | [[നേവരി|നേപ്പാൾ ഭാസ]] | 0.6% | 27,413 |- | ഗുരുങ് | 0.4% | 19,520 |- | മറ്റുള്ളവ | 1.3% | 56,097 |} == ഭരണപരമായ ഉപവിഭാഗങ്ങൾ == നാല് സബ് മെട്രോപൊളിറ്റൻ നഗരങ്ങൾ, 32 നഗര മുനിസിപ്പാലിറ്റികൾ, 73 ഗ്രാമീണ മുനിസിപ്പാലിറ്റികൾ എന്നിവ ഉൾപ്പെടുന്ന പ്രവിശ്യയിൽ ആകെ 109 പ്രാദേശിക ഭരണ യൂണിറ്റുകളുണ്ട്. <ref>{{Cite web|url=http://103.69.124.141|title=स्थानिय तह|access-date=27 April 2018|website=103.69.124.141|archive-url=https://web.archive.org/web/20180831065451/http://103.69.124.141/|archive-date=31 August 2018}}</ref> [[പ്രമാണം:Districts_of_Lumbini.png|ലഘുചിത്രം|258x258ബിന്ദു| ലുംബിനിയിലെ ജില്ലകൾ]] === ജില്ലകൾ === നേപ്പാളിലെ ജില്ലകൾ പ്രവിശ്യകൾ കഴിഞ്ഞാൽ ഭരണപരമായ ഡിവിഷനുകളുടെ രണ്ടാം തലമാണ്. ലുംബിനി പ്രവിശ്യയെ 12 ജില്ലകളായി തിരിച്ചിരിക്കുന്നു, അവയുടെ പട്ടിക ചുവടെ ഉണ്ട്. ജില്ലാ കോർഡിനേഷൻ കമ്മിറ്റിയുടെ തലവനും ജില്ലാ അഡ്മിനിസ്ട്രേഷൻ ഓഫീസറുമാണ് ഒരു ജില്ലയുടെ ഭരണം നടത്തുന്നത്. ജില്ലകളെ മുനിസിപ്പാലിറ്റികൾ അല്ലെങ്കിൽ ഗ്രാമീണ മുനിസിപ്പാലിറ്റികൾ എന്നിങ്ങനെ തിരിച്ചിരിക്കുന്നു. സംസ്ഥാനത്തിന്റെ ഭരണപരമായ ഡിവിഷനുകളുടെ പുനർനിർമ്മാണത്തിനുശേഷം, നവൽപരസി ജില്ലയും രുക്കും ജില്ലയും യഥാക്രമം പാരസി ജില്ലയായും നവൽപൂർ ജില്ലയായും കിഴക്കൻ രുക്കും ജില്ലയായും പടിഞ്ഞാറൻ രുക്കും ജില്ലയായും വിഭജിക്കപ്പെട്ടു. <ref>{{Cite web|url=https://kathmandupost.com/national/2017/04/26/govt-decides-to-divide-parts-of-rukum-and-nawalparasi|title=Govt decides to divide parts of Rukum and Nawalparasi|access-date=1 January 2021|website=kathmandupost.com|language=English|archive-url=https://web.archive.org/web/20211117183559/https://kathmandupost.com/national/2017/04/26/govt-decides-to-divide-parts-of-rukum-and-nawalparasi|archive-date=17 November 2021}}</ref> {| class="wikitable sortable" style="margin:auto;" |+ലുംബിനി പ്രവിശ്യയിലെ ജില്ലകൾ ! ജില്ലകൾ ! നേപ്പാളി ! ആസ്ഥാനം ! ഏരിയ (കിമീ ² . ) ! ജനസംഖ്യ (2011) <ref name="cbs">[http://cbs.gov.np/image/data/Population/District%20Level%20Detail%20Report/Volume05Part01.pdf 2011 Census District Level Detail Report] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20180902103458/http://cbs.gov.np/image/data/Population/District%20Level%20Detail%20Report/Volume05Part01.pdf|date=2 September 2018}}, Central Bureau of Statistics.</ref> ! ഔദ്യോഗിക വെബ്സൈറ്റ് |- | [[കപിലവസ്തു ജില്ല|കപിൽവാസ്തു ജില്ല]] |कपिलवस्तु जिल्ला | തൗലിഹാവ | align="right" | 1,738 | align="right" | 571,936 | [http://www.ddckapilvastu.gov.np] |- | പാരസി ജില്ല |परासी जिल्ला | രാംഗ്രാം | align="right" | 634.88 | align="right" | 321,058 | [http://www.ddcnawalparasi.gov.np] |- | രൂപാണ്ഡെഹി ജില്ല |रुपन्देही जिल्ला | സിദ്ധാർത്ഥനഗർ | align="right" | 1,360 | align="right" | 880,196 | [http://www.ddcrupandehi.gov.np] |- | അർഘഖാഞ്ചി ജില്ല |अर्घाखाँची जिल्ला | സന്ധിഖാർക്ക | align="right" | 1,193 | align="right" | 197,632 | [http://www.ddcarghakhanchi.gov.np] |- | ഗുൽമി ജില്ല |गुल्मी जिल्ला | തംഘാസ് | align="right" | 1,149 | align="right" | 280,160 | [http://www.ddcgulmi.gov.np] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20200811013239/http://ddcgulmi.gov.np/ |date=2020-08-11 }} |- | പല്പ ജില്ല |पाल्पा जिल्ला | താൻസെൻ | align="right" | 1,373 | align="right" | 261,180 | [http://www.ddcpalpa.gov.np] |- | ഡാങ് ജില്ല |पाल्पा जिल्ला | ഘോരാഹി | align="right" | 2,955 | align="right" | 552,583 | [http://www.ddcdang.gov.np] |- | പ്യൂതൻ ജില്ല |प्युठान जिल्ला | പ്യൂതൻ | align="right" | 1,309 | align="right" | 228,102 | [http://www.ddcpyuthan.gov.np] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20200919045851/http://ddcpyuthan.gov.np/ |date=2020-09-19 }} |- | റോൾപ ജില്ല |रोल्पा जिल्ला | ലിവാങ് | align="right" | 1,879 | align="right" | 224,506 | [http://www.ddcrolpa.gov.np] |- | കിഴക്കൻ രുക്കും ജില്ല |पूर्वी रूकुम जिल्ला | രുക്കുംകോട്ട് | align="right" | 1,161.13 | align="right" | 53,018 | [http://www.ddcrukum.gov.np] |- | ബാങ്കെ ജില്ല |बाँके जिल्ला | [[നേപ്പാൾ ഗഞ്ച്|നേപ്പാൾഗഞ്ച്]] | align="right" | 2,337 | align="right" | 491,313 | [http://www.ddcbanke.gov.np] |- | ബർദിയ ജില്ല |बर्दिया जिल्ला | ഗുലാരിയ | align="right" | 2,025 | align="right" | 426,576 | [http://www.ddcbardiya.gov.np] |- !'''लुम्बिनी प्रदेश''' ! '''ലുംബിനി പ്രദേശം''' ! '''ദേഖുരി''' ! '''22,288&nbsp;കിമീ ²''' ! '''4,499,272''' ! [http://www.p5.gov.np] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20230105095034/http://p5.gov.np/ |date=2023-01-05 }} |} === മുനിസിപ്പാലിറ്റി === [[നേപ്പാൾ|നേപ്പാളിലെ]] മുനിസിപ്പാലിറ്റികളാണ് നഗരങ്ങളും ഗ്രാമങ്ങളും ഭരിക്കുന്നത്. ഒരു ജില്ലയിൽ ഒന്നോ അതിലധികമോ മുനിസിപ്പാലിറ്റികൾ ഉണ്ടായിരിക്കാം. ലുംബിനിയിൽ രണ്ട് തരം മുനിസിപ്പാലിറ്റികളുണ്ട്. # നഗര മുനിസിപ്പാലിറ്റി ''{{Small|(Urban Municipality has three levels):}}'' ## മെട്രോപൊളിറ്റൻ നഗരം ( ''മഹാനഗരപാലിക'' ) ## ഉപ-മെട്രോപൊളിറ്റൻ നഗരം ( ''ഉപ-മഹാനഗരപാലിക'' ) കൂടാതെ ## മുനിസിപ്പാലിറ്റി ( ''നഗരപാലിക'' ) # റൂറൽ മുനിസിപ്പാലിറ്റി ( ഗൗൺപാലിക ) നഗരങ്ങളും പട്ടണങ്ങളും പാലിക്കുന്നതിന് നേപ്പാൾ സർക്കാർ ഒരു മിനിമം മാനദണ്ഡം നിശ്ചയിച്ചിട്ടുണ്ട്. ഈ മാനദണ്ഡങ്ങളിൽ ഒരു നിശ്ചിത ജനസംഖ്യ, അടിസ്ഥാന സൗകര്യങ്ങൾ, വരുമാനം എന്നിവ ഉൾപ്പെടുന്നു.{{Largest cities|country= ലുംബിനി പ്രവിശ്യ|stat_ref=സെൻട്രൽ ബ്യൂറോ ഓഫ് സ്റ്റാറ്റിസ്റ്റിക്സ് കണക്കുകൾ പ്രകാരം[http://cbs.gov.np/image/data/2017/Population_Ward_Level_753_Local_Unit.pdf]|list_by_pop=|div_name=|div_link=List of districts of Nepal{{!}}District|city_1= ഘോരാഹി|div_1=Dang District, Nepal{{!}}ഡാംഗ്|pop_1=156,164|img_1=|city_2=തുളസിപൂർ, Dang{{!}}തുളസിപൂർ|div_2=Dang District, Nepal{{!}}ഡാംഗ്|pop_2=141,528|img_2=|city_3=നേപാൾഗഞ്ച്|div_3=Banke District{{!}}ബാങ്കെ|pop_3=138,951|img_3=Nepalgunj skyline.jpg|city_4=ബുത്വാ|div_4=Rupandehi District{{!}}രൂപന്ദേഹി|pop_4=138,741|img_4=Evening View of Butwal from Nuwakot.jpg|city_5=തിലോത്തമ, Rupandehi{{!}}തിലോത്തമ|div_5=Rupandehi District{{!}}രൂപന്ദേഹി|pop_5=100,149|city_6=Kapilvastu Municipality{{!}}കപിലവസ്തു|div_6=Kapilvastu District{{!}}കപിലവസ്തു|pop_6=76,394|city_7=ബൻഗംഗ, Nepal{{!}}ബൻഗംഗ|div_7=Kapilvastu District{{!}}കപിലവസ്തു|pop_7=75,242|city_8=ലുംബിനി സാംസ്കൃതിക്|div_8=Rupandehi District{{!}}രൂപന്ദേഹി|pop_8=72,497|city_9=കോഹല്പൂർ|div_9=Banke District{{!}}ബാങ്കെ|pop_9=70,647|city_10=ബർദിയ|div_10=Bardiya District{{!}}ബർദിയ|pop_10=68,012|city_11=Shivaraj Municipality{{!}}ശിവരാജ്|div_11=Kapilvastu District{{!}}കപിലവസ്തു|pop_11=66,781|city_12=ഗുലാരിയ|div_12=Bardiya District{{!}}ബർദിയ|pop_12=66,679|city_13=ബുദ്ധഭൂമി|div_13=Kapilvastu District{{!}}കപിലവസ്തു|pop_13=64,949|city_14=സിദ്ധാർത്ഥനഗർ|div_14=Rupandehi District{{!}}രൂപന്ദേഹി|pop_14=63,483|city_15=കൃഷ്ണനഗർ, Nepal{{!}}കൃഷ്ണനഗർ|div_15=Kapilvastu District{{!}}കപിലവസ്തു|pop_15=65,602|city_16=Rajapur, Nepal{{!}}രാജാപൂർ|div_16=Bardiya District{{!}}ബർദിയ|pop_16=59,553|city_17=രാംഗ്രാം, Nepal{{!}}Ramgram|div_17=Parasi District{{!}}പരസി|pop_17=59,455|city_18=ബൻസ്ഗാധി|div_18=Bardiya District{{!}}ബർദിയ|pop_18=55,875|city_19=സൈനമൈന|div_19=Rupandehi District{{!}}രൂപന്ദേഹി|pop_19=55,822|city_20=സുന്വാൾ|div_20=Parasi District{{!}}പരസി|pop_20=55,424}} == സർക്കാർ == ഗവർണർ പ്രവിശ്യയുടെ തലവനായി പ്രവർത്തിക്കുന്നു, മുഖ്യമന്ത്രി പ്രവിശ്യാ ഗവൺമെന്റിന്റെ തലവനാണ്. തുളസിപൂർ ഹൈക്കോടതിയിലെ ചീഫ് ജഡ്ജിയാണ് ജുഡീഷ്യറിയുടെ തലവൻ. നിയമസഭയുടെ സ്പീക്കർ പൂർണ ബഹാദൂർ ഘർട്ടിയാണ്. <ref>{{Cite web|url=https://kathmandupost.com/national/2018/02/15/yadav-gharti-sworn-in-as-speakers|title=Yadav, Gharti sworn in as speakers|access-date=1 January 2021|website=kathmandupost.com|language=English|archive-url=https://web.archive.org/web/20211117183529/https://kathmandupost.com/national/2018/02/15/yadav-gharti-sworn-in-as-speakers|archive-date=17 November 2021}}</ref> ലുംബിനി പ്രവിശ്യയുടെ ആദ്യ ഗവർണറാണ് ഉമാകാന്ത ഝാ. <ref>{{Cite web|url=http://nepalekhabar.com/2018/01/79987|title=Government finalises provinces' governors and temporary headquarters {{!}} NepaleKhabar.com|access-date=1 January 2021|date=17 January 2018|website=nepaleKhabar|language=en-US|archive-url=https://web.archive.org/web/20201115144640/http://nepalekhabar.com/2018/01/79987|archive-date=15 November 2020}}</ref> നിലവിലെ ഗവർണർ ധർമ്മ നാഥ് യാദവിനെ 2019 നവംബർ 4 ന് [[നേപ്പാളിന്റെ രാഷ്ട്രപതി|നേപ്പാൾ പ്രസിഡന്റ് നിയമിച്ചു]] . <ref>{{Cite web|url=https://english.onlinekhabar.com/who-is-who-these-are-new-governors-of-nepals-seven-provinces.html|title=Who is who: These are new governors of Nepal's seven provinces|access-date=1 January 2021|website=OnlineKhabar English News|language=en-GB|archive-url=https://web.archive.org/web/20210628202744/https://english.onlinekhabar.com/who-is-who-these-are-new-governors-of-nepals-seven-provinces.html|archive-date=28 June 2021}}</ref> === പ്രവിശ്യാ അസംബ്ലി === 87 അംഗങ്ങൾ അടങ്ങുന്ന ഏകസഭമാത്രമുള്ള [[നിയമനിർമാണസഭ|നിയമസഭയാണ്]] ലുംബിനി പ്രവിശ്യാ അസംബ്ലി. ഓരോ നിയോജക മണ്ഡലത്തിലെയും സ്ഥാനാർത്ഥികളെ രാഷ്ട്രീയ പാർട്ടികൾ തിരഞ്ഞെടുക്കുകയോ സ്വതന്ത്രരായി നിൽക്കുകയോ ചെയ്യുന്നു. ഓരോ പാർട്ടിയിൽ നിന്നും തിരഞ്ഞെടുക്കപ്പെടുന്ന മൊത്തം അംഗങ്ങളുടെ മൂന്നിലൊന്ന് സ്ത്രീകളായിരിക്കണം. മൂന്നിലൊന്ന് ശതമാനം പേർ തിരഞ്ഞെടുക്കപ്പെട്ടില്ലെങ്കിൽ, അത് ഉറപ്പാക്കുന്നതിൽ പരാജയപ്പെടുന്ന പാർട്ടി, പാർട്ടി-ലിസ്റ്റ് ആനുപാതിക പ്രാതിനിധ്യത്തിലൂടെ മൊത്തം സംഖ്യയുടെ മൂന്നിലൊന്ന് സ്ത്രീകളായി തിരഞ്ഞെടുക്കണം. {| class="wikitable" style="text-align:right" |+[[പ്രമാണം:Province_No._5_Provincial_Assembly_2018.svg|ചട്ടരഹിതം|230x230ബിന്ദു]] ! colspan="2" rowspan="2" | പാർട്ടി ! colspan="3" | {{Abbr|FPTP|First-past-the-post}} ! colspan="3" | {{Abbr|PR|Proportional Representation}} ! rowspan="2" | ആകെ |- ! വോട്ടുകൾ ! % ! സീറ്റുകൾ ! വോട്ടുകൾ ! % ! സീറ്റുകൾ |- | bgcolor="{{party color|Communist Party of Nepal (Unified Marxist–Leninist)}}" | | align="left" | CPN (യൂണിഫൈഡ് മാർക്സിസ്റ്റ്-ലെനിനിസ്റ്റ്) | rowspan="2" | 572,942 | rowspan="2" | 31.35 | 23 | rowspan="2" | 533,613 | rowspan="2" | 33.10 | 12 | 35 |- | bgcolor="{{party color|Communist Party of Nepal (Unified Socialist)}}" | | align="left" | CPN (ഏകീകൃത സോഷ്യലിസ്റ്റ്) | 0 | 1 | 1 |- | bgcolor="{{party color|Nepali Congress}}" | | align="left" | നേപ്പാളി കോൺഗ്രസ് | 646,200 | 35.36 | 7 | 530,844 | 32.93 | 12 | 19 |- | bgcolor="8B0000" | | align="left" | CPN (മാവോയിസ്റ്റ് കേന്ദ്രം) | 285,878 | 14.64 | 13 | 239,281 | 14.84 | 6 | 19 |- | rowspan="2" bgcolor="FFC0CB" | | rowspan="2" align="left" | പീപ്പിൾസ് സോഷ്യലിസ്റ്റ് പാർട്ടി, നേപ്പാൾ | 97,892 | 5.36 | rowspan="2" | 1 | 78,567 | 4.87 | rowspan="2" | 3 | rowspan="2" | 4 |- | 54,529 | 2.98 | 54,110 | 3.36 |- | bgcolor="#9ACD32" | | align="left" | രാഷ്ട്രീയ ജനമോർച്ച | 15,803 | 0.86 | 0 | 32,546 | 2.02 | 1 | 1 |- | | align="left" | മറ്റുള്ളവ | 105,363 | 6.77 | 0 | 143,219 | 8.88 | 0 | 0 |- | bgcolor="{{party color|Independent}}" | | align="left" | [[സ്വതന്ത്ര സ്ഥാനാർത്ഥി|സ്വതന്ത്രൻ]] | 49,024 | 2.68 | 0 | – | – | – | 2 |- ! colspan="2" | അസാധുവായ/ശൂന്യമായ വോട്ടുകൾ ! 90,857 ! – ! – ! 306,734 ! – ! – ! – |- ! colspan="2" | ആകെ ! 1,918,488 ! 100 ! 52 ! 1,918,914 ! 100 ! 35 ! 87 |- ! colspan="2" | രജിസ്റ്റർ ചെയ്ത വോട്ടർമാർ / പോളിംഗ് ശതമാനം ! 2,740,867 ! 70.03 ! – ! 2,740,867 ! 70.01 ! – ! – |- ! colspan="9" | ഉറവിടം: [http://www.election.gov.np/ecn/uploads/userfiles/ElectionResultBook/PA2074.pdf നേപ്പാൾ തിരഞ്ഞെടുപ്പ് കമ്മീഷൻ] |} == സമ്പദ് വ്യവസ്ഥ == [[പ്രമാണം:Evening_View_of_Butwal_from_Nuwakot.jpg|പകരം=Butwal is major financial city of Lumbini.|ലഘുചിത്രം|269x269ബിന്ദു| ബട്വാൾ ലുംബിനിയുടെ സാമ്പത്തിക തലസ്ഥാനമായി കണക്കാക്കപ്പെടുന്നു.]] 2021 ലെ കണക്കനുസരിച്ച്, ബാഗ്മതി പ്രവിശ്യയ്ക്ക് ശേഷം നേപ്പാളിൽ അതിവേഗം വളരുന്ന രണ്ടാമത്തെ പ്രവിശ്യയാണ് ലുംബിനി പ്രവിശ്യ, കൂടാതെ [[മൊത്ത ആഭ്യന്തര ഉത്പാദനം|ജിഡിപിയിലേക്കുള്ള]] സംഭാവനയുടെ അടിസ്ഥാനത്തിൽ ഏഴ് പ്രവിശ്യകളിൽ മൂന്നാമതുമാണ് (2021 ലെ കണക്കനുസരിച്ച് 14%). <ref>{{Cite book|title=Economic Survey 2020/2021|publisher=Government of Nepal, Ministry of Finance|year=2021|pages=214–222|language=English}}</ref> നേപ്പാളിലെ രണ്ട് പ്രധാന നികുതി പിരിവ് പോയിന്റുകൾ ആയ [[നേപ്പാൾ ഗഞ്ച്|നേപ്പാൾഗഞ്ച്]], സിദ്ധാർത്ഥനഗർ (ഭൈരഹവ) എന്നിവ പ്രവിശ്യയുടെ തെക്ക് ഭാഗത്താണ് സ്ഥിതി ചെയ്യുന്നത്. അവ ഇന്ത്യയിലൂടെയുള്ള വ്യാപാരത്തിന്റെയും ഗതാഗതത്തിന്റെയും പ്രധാന ട്രാൻസിറ്റ് സോണുകളാണ്. <ref>{{Cite web|url=https://risingnepaldaily.com/featured/plan-for-development-of-state-5|title=Plan For Development Of State 5|access-date=16 November 2021|website=GorakhaPatra|language=en|archive-url=https://web.archive.org/web/20211116211451/https://risingnepaldaily.com/featured/plan-for-development-of-state-5|archive-date=16 November 2021}}</ref> ലുംബിനി പ്രവിശ്യയിലെ അതിവേഗം വികസിച്ചുകൊണ്ടിരിക്കുന്ന നഗരങ്ങളായ - രൂപന്ദേഹി ജില്ലയിലെ ബട്വാൾ, സിദ്ധാർത്ഥനഗർ, ദാങ് ജില്ലയിലെ ഘോരാഹി, തുളസിപൂർ, ബാങ്കെ ജില്ലയിലെ നേപ്പാൾഗഞ്ച് [[നേപ്പാൾ ഗഞ്ച്|,]] കോഹൽപൂർ എന്നിവ പ്രധാന വ്യവസായ കേന്ദ്രങ്ങളാണ്. <ref>{{Cite web|url=http://www.newbusinessage.com/Articles/view/14000|title=NRB Study Shows Lumbini has High Potential in Agriculture, Tourism, and Industries|access-date=16 November 2021|website=newbusinessage.com|language=en|archive-url=https://web.archive.org/web/20211116231938/http://www.newbusinessage.com/Articles/view/14000|archive-date=16 November 2021}}</ref> ബാഗ്മതി പ്രവിശ്യയ്ക്ക് ശേഷം നേപ്പാളിലെ ബാങ്കുകളുടെയും ധനകാര്യ സ്ഥാപനങ്ങളുടെയും എണ്ണത്തിൽ രണ്ടാം സ്ഥാനം ലുംബിനിക്ക് അവകാശപ്പെടാം.<ref name=":4" /> സാമ്പത്തിക വളർച്ച വർദ്ധിപ്പിക്കുന്നതിനായി പ്രവിശ്യയിൽ നിരവധി പദ്ധതികൾ ആരംഭിച്ചിട്ടുണ്ട്. ഗൗതം ബുദ്ധ ഇന്റർനാഷണൽ എയർപോർട്ടിന്റെ നിർമ്മാണം, 20 വർഷത്തെ മാസ്റ്റർ പ്ലാൻ പ്രകാരം നേപ്പാൾഗഞ്ച് വിമാനത്താവളത്തെ അന്താരാഷ്ട്ര വിമാനത്താവളമാക്കി നവീകരിക്കൽ, [[പ്രത്യേക സാമ്പത്തിക മേഖല|പ്രത്യേക സാമ്പത്തിക മേഖലയിൽ]] വ്യവസായ യൂണിറ്റുകൾ സ്ഥാപിക്കൽ, പുതിയ ഹോട്ടലുകൾ തുറക്കൽ എന്നിവ പ്രവിശ്യയുടെ സാമ്പത്തിക വളർച്ചയ്ക്ക് കാരണമാകുമെന്ന് പ്രതീക്ഷിക്കുന്നു. <ref>{{Cite web|url=https://kathmandupost.com/money/2018/04/12/airport-construction-triggers-hotel-boom-in-rupandehi|title=Airport construction triggers hotel boom in Rupandehi|access-date=29 October 2020|website=kathmandupost.com|language=en|archive-url=https://web.archive.org/web/20210224191707/https://kathmandupost.com/money/2018/04/12/airport-construction-triggers-hotel-boom-in-rupandehi|archive-date=24 February 2021}}</ref> <ref>{{Cite web|url=https://risingnepaldaily.com/business/upgrading-of-nepalgunj-airport-looks-20-years-ahead|title=Upgrading of Nepalgunj airport looks 20 years ahead|access-date=2021-12-07|website=GorakhaPatra|language=en}}</ref> പ്രവിശ്യയിൽ ആരംഭിച്ച ദേശീയ അഭിമാന പദ്ധതികളിൽ ഇവ ഉൾപ്പെടുന്നു: <ref name=":4">{{Cite book|title=Economic Activity Research-First Half Yearly Report(2077/78 BS)|publisher=Central Bank of Nepal|year=2021|pages=35–36|language=Nepali}}</ref> {| class="wikitable" |+ലുംബിനി പ്രവിശ്യയിലെ ദേശീയ അഭിമാന പദ്ധതികൾ ! പദ്ധതി ! നിക്ഷേപം (NPR) |- | സിക്ത ജലസേചന പദ്ധതി | 25.2 ബില്യൺ |- | ബാബായി ജലസേചന പദ്ധതി | 18 ബില്യൺ |- | ഭേരി-ബാബായി ഡൈവേർഷൻ മൾട്ടി പർപ്പസ് പ്രോജക്റ്റ് (കർനാലി പ്രവിശ്യ ഉൾപ്പെടെ) | 33 ബില്യൺ |- | ഗൗതം ബുദ്ധ അന്താരാഷ്ട്ര വിമാനത്താവളം | 6 ബില്യൺ |- | ലുംബിനി വികസന ട്രസ്റ്റ് | 7.5 ബില്യൺ |- | വൈദ്യുതി പ്രസരണ പദ്ധതി (ബാഗ്മതി പ്രവിശ്യ ഉൾപ്പെടെ) | 61 ബില്യൺ |- | വടക്ക്-തെക്ക് (കർണാലി) ഹൈവേ (കർണാലി പ്രവിശ്യ ഉൾപ്പെടെ) | 4.1 ബില്യൺ |} === കൃഷി === പ്രവിശ്യയിൽ മിതശീതോഷ്ണ കാലാവസ്ഥയും ഉഷ്ണമേഖലാ കാലാവസ്ഥയും ഉണ്ട്, കാർഷിക വിള ഉൽപാദന സാധ്യതകളുടെ കാര്യത്തിൽ വൈവിധ്യമുണ്ട്. അഞ്ച് കോർ തെരായ് ജില്ലകൾ, ഒരു ഉൾപ്രദേശം, മറ്റ് 6 മലയോര ജില്ലകൾ എന്നിവയുള്ള ഈ പ്രവിശ്യ കാർഷികോത്പാദനത്തിന് ഏറ്റവും അനുയോജ്യമാണ്. ഭൂമി വളരെ ഫലഭൂയിഷ്ഠവും ആണ്. ഇവിടെ നല്ല ജലസേചന സ്രോതസ്സും നിലനിൽക്കുന്നു. സിക്ത ജലസേചന പദ്ധതിയും ബാബായ് ഡൈവേർഷൻ ആൻഡ് ഇറിഗേഷൻ പദ്ധതിയും കാർഷികോൽപ്പാദനത്തിന് ഗുണം ചെയ്യുന്നു. നെല്ല്, കടുക്, ഗോതമ്പ്, ചോളം, കരിമ്പ്, പച്ചക്കറികൾ, ഉരുളക്കിഴങ്ങ്, പയർ, പരുത്തി എന്നിവയാണ് പ്രധാന വിളകൾ. <ref>{{Cite web|url=http://doanepal.gov.np/ne/|title=कृषि विभाग|access-date=4 January 2021|website=doanepal.gov.np|archive-url=https://web.archive.org/web/20210122184022/http://doanepal.gov.np/ne/|archive-date=22 January 2021}}</ref> പാൽ, ധാന്യവിളകൾ, പയർവർഗങ്ങൾ എന്നിവയിൽ ലുംബിനി സ്വയംപര്യാപ്തമാണ്. {{Box|889,219 ഹെക്ടർ ഭൂമിയാണ് ലുംബിനിയിൽ കൃഷിക്കായി ഉപയോഗിക്കുന്നത്. പ്രവിശ്യയിൽ 484,678 ഹെക്ടറാണ് കൃഷിക്കുള്ള ഭൂമി.|header=|align=left|inline=|style=solid|border color=green|box type=inline-block|wide=no|right padding=}} {| class="wikitable sortable" style="margin:auto;" |+ലുംബിനിയിലെ കാർഷിക പ്രദേശ ഭൂവിനിയോഗം <ref>{{Cite web|url=https://nepalmap.org/|title=NepalMap profile: Province No. 5|access-date=24 October 2020|website=NepalMap|archive-url=https://web.archive.org/web/20201016044638/https://nepalmap.org/|archive-date=16 October 2020}}</ref> !ഭൂമിയുടെ ഉപയോഗം ! ശതമാനം ! ഏരിയ (ഹെക്ടർ) |- | കൃഷിയോഗ്യമായ | 45.5% | 404,541 |- | [https://ec.europa.eu/knowledge4policy/glossary/temporary-crops_en#:~:text=Crops%20are%20divided%20into%20temporary,year%2C%20sometimes%20more%20than%20once. താൽക്കാലിക വിളകൾ] | 44.9% | 398,849 |- | സ്ഥിരമായ വിളകൾ | 5% | 44,388 |- | വുഡ്ലാൻഡ് / [[വനം|ഫോറസ്റ്റ്]] | 0.9% | 8,343 |- | പുൽമേടുകൾ / മേച്ചിൽപ്പുറങ്ങൾ | 0.6% | 5,561 |- | താൽക്കാലിക തരിശുനില | 0.5% | 4,389 |- | താൽക്കാലിക പുൽമേടുകൾ | 0.2% | 1,303 |- | [[കുളം|പോണ്ടെസ്]] | 0.1% | 828 |- | മറ്റുള്ളവ | 2.4% | 21,017 |} === വ്യവസായം === 2021 ആയപ്പോഴേക്കും പ്രവിശ്യയിൽ 16,549 രജിസ്റ്റർ ചെയ്ത കമ്പനികൾ ഉണ്ടായിരുന്നു. ഏകദേശം 493,686 തൊഴിലവസരങ്ങൾ സൃഷ്ടിക്കുന്ന 81,164 ചെറുകിട, കുടിൽ, സൂക്ഷ്മതല വ്യവസായങ്ങളുടെ വിഹിതത്തിൽ ബാഗ്മതി പ്രവിശ്യയ്ക്ക് ശേഷം ലുംബിനി പ്രവിശ്യ രാജ്യത്ത് രണ്ടാം സ്ഥാനത്താണ്. <ref>{{Cite book|title=Economic Survey 2020/2021|publisher=Government of Nepal, Ministry of Finance|year=2021|pages=214–222|language=English}}<cite class="citation book cs1" data-ve-ignore="true">''Economic Survey 2020/2021''. </cite></ref> കൂടാതെ, ടൂറിസം വ്യവസായം ലുംബിനി പ്രവിശ്യയിൽ വൻതോതിൽ വളരുന്ന വ്യവസായമാണ്, ലോകമെമ്പാടുമുള്ള 113 രാജ്യങ്ങളിൽ നിന്നുള്ള ഏറ്റവും കൂടുതൽ വിനോദസഞ്ചാരികളെ നേപ്പാളിലേക്ക് സ്വാഗതം ചെയ്യുന്നു. <ref>{{Cite web|url=https://www.nepalisansar.com/tourism/lumbini-tourist-arrivals-reach-1-5-million-in-2019/|title=Lumbini Tourist Arrivals Reach 1.5 Million in 2019|access-date=25 May 2021|last=Sansar|first=Nepali|date=6 January 2020|website=Nepali Sansar|language=en-US|archive-url=https://web.archive.org/web/20210525144046/https://www.nepalisansar.com/tourism/lumbini-tourist-arrivals-reach-1-5-million-in-2019/|archive-date=25 May 2021}}</ref> <ref>{{Cite web|url=http://myrepublica.nagariknetwork.com/news/82065/|title=1.3m tourists from 113 nations visit Lumbini|access-date=2021-12-28|last=HABIB|first=MOHAMMAD|website=My Republica|language=en|archive-date=2021-12-28|archive-url=https://web.archive.org/web/20211228223944/https://myrepublica.nagariknetwork.com/news/82065/|url-status=dead}}</ref> ലുംബിനി പ്രവിശ്യയിലെ നേപ്പാളിലെ രണ്ട് പ്രധാന വ്യാവസായിക എസ്റ്റേറ്റുകൾ - പ്രവിശ്യയിലെ ഏറ്റവും പഴക്കമുള്ള (1973 AD-ൽ സ്ഥാപിതമായ) വ്യവസായ എസ്റ്റേറ്റ് ആണ് നേപ്പാൾഗഞ്ച് ഇൻഡസ്ട്രിയൽ എസ്റ്റേറ്റ് (ജില്ല). ബട്വാൾ ഇൻഡസ്ട്രിയൽ എസ്റ്റേറ്റ് 1975 AD-ലും സ്ഥാപിതമായി. രണ്ട് വ്യവസായ എസ്റ്റേറ്റുകൾ കൂടിച്ചേർന്നാൽ, ഈ മേഖലയിൽ നൂറോളം വ്യവസായങ്ങൾ ഉണ്ട്, അവ രാജ്യത്തിന്റെ പ്രധാന വരുമാന സ്രോതസ്സാണ്. 2015- [[നേപ്പാൾ ഭരണഘടന|ൽ നേപ്പാൾ ഭരണഘടനയുടെ]] ഘോഷണത്തിന് ശേഷം, നേപ്പാൾ ഗവൺമെന്റിന്റെ കൗൺസിൽ ഓഫ് മിനിസ്റ്റേഴ്‌സ് പ്രവിശ്യയിൽ കൂടുതൽ വ്യവസായ എസ്റ്റേറ്റുകൾ പ്രഖ്യാപിച്ചു: രൂപാണ്ഡെഹിയിലെ മോത്തിപൂർ ഇൻഡസ്ട്രിയൽ എസ്റ്റേറ്റും ബാങ്കെ ജില്ലകളിലെ നൗബസ്ത വ്യവസായ എസ്റ്റേറ്റും. <ref>{{Cite web|url=https://www.idm.org.np/|title=Industrial District Management Limited|access-date=2022-02-07|website=www.idm.org.np|archive-date=2022-02-07|archive-url=https://web.archive.org/web/20220207192732/https://www.idm.org.np/|url-status=dead}}</ref> അതുപോലെ, ഡാങ് ജില്ലയിൽ ഡാങ് വ്യവസായ എസ്റ്റേറ്റും പ്രഖ്യാപിച്ചു. <ref>{{Cite web|url=http://myrepublica.nagariknetwork.com/news/104365/|title=Govt decides to establish an industrial estate in Dang|access-date=2022-02-07|last=RSS|website=My Republica|language=en|archive-date=2022-02-07|archive-url=https://web.archive.org/web/20220207192736/https://myrepublica.nagariknetwork.com/news/104365/|url-status=dead}}</ref> == വിനോദസഞ്ചാരം == === ലുംബിനി === [[ഗൗതമബുദ്ധൻ|ബുദ്ധന്റെ]] ജനനവുമായി ബന്ധപ്പെട്ട [[ബുദ്ധമതം|ബുദ്ധമതത്തിലെ]] ഏറ്റവും പവിത്രമായ സ്ഥലങ്ങളിലൊന്നായി കണക്കാക്കപ്പെടുന്ന [[ലുംബിനി]] ഒരു [[ലോകപൈതൃകസ്ഥാനം|ലോക പൈതൃക സൈറ്റാണ്]], നേപ്പാളിൽ ഏറ്റവും കൂടുതൽ ആളുകൾ സന്ദർശിക്കുന്ന സ്ഥലമാണ്. പ്രതിവർഷം 1.5. ദശലക്ഷത്തോളം വിനോദസഞ്ചാരികൾ ലുംബിനിയിൽ എത്തുന്നു. <ref>{{Cite web|url=https://www.nepalisansar.com/tourism/lumbini-tourist-arrivals-reach-1-5-million-in-2019/|title=Lumbini Tourist Arrivals Reach 1.5 Million in 2019|access-date=25 May 2021|last=Sansar|first=Nepali|date=6 January 2020|website=Nepali Sansar|language=en-US|archive-url=https://web.archive.org/web/20210525144046/https://www.nepalisansar.com/tourism/lumbini-tourist-arrivals-reach-1-5-million-in-2019/|archive-date=25 May 2021}}<cite class="citation web cs1" data-ve-ignore="true" id="CITEREFSansar2020">Sansar, Nepali (6 January 2020). </cite></ref> മായാദേവി ക്ഷേത്രം ഉൾപ്പെടെ നിരവധി പഴയ ക്ഷേത്രങ്ങൾ ലുംബിനിയിലുണ്ട്, കൂടാതെ വിവിധ രാജ്യങ്ങളിൽ നിന്നുള്ള ബുദ്ധമത സംഘടനകൾ ധനസഹായം നൽകുന്ന വിവിധ പുതിയ ക്ഷേത്രങ്ങൾ അവിടെ പൂർത്തിയായി അല്ലെങ്കിൽ ഇപ്പോഴും നിർമ്മാണത്തിലാണ്. ശാക്യ ടാങ്ക് ഉൾപ്പെടെയുള്ള പ്രദേശത്ത് സങ്കീർണ്ണമായ ഘടനകളുടെ പുരാതന അവശിഷ്ടങ്ങൾ സംരക്ഷിക്കപ്പെട്ടിട്ടുണ്ട് - മായാദേവി ക്ഷേത്രത്തിനുള്ളിലെ അവശിഷ്ടങ്ങൾ ഇഷ്ടിക ഘടനകളും ക്രോസ്-ഭിത്തി സംവിധാനവും ബിസി മൂന്നാം നൂറ്റാണ്ട് മുതൽ പഴക്കമുള്ളവ, അശോക സ്തംഭം, 3-ആം നൂറ്റാണ്ടിലെ ബുദ്ധവിഹാരങ്ങളുടെ ഖനന അവശിഷ്ടങ്ങൾ. ബിസി നൂറ്റാണ്ട് മുതൽ എ ഡി അഞ്ചാം നൂറ്റാണ്ട് വരെ, ബിസി മൂന്നാം നൂറ്റാണ്ടിനും എ ഡി പതിനഞ്ചാം നൂറ്റാണ്ടിനും ഇടയിലുള്ള ബുദ്ധ സ്തൂപങ്ങളുടെ (സ്മാരക ആരാധനാലയങ്ങൾ) അവശിഷ്ടങ്ങൾ സംരക്ഷിക്കപ്പെടുന്നു. <ref>{{Cite web|url=https://whc.unesco.org/en/list/666/|title=Lumbini, the Birthplace of the Lord Buddha|access-date=12 November 2021|last=Centre|first=UNESCO World Heritage|website=UNESCO World Heritage Centre|language=en|archive-url=https://web.archive.org/web/20200909144335/https://whc.unesco.org/en/list/666|archive-date=9 September 2020}}</ref> പുരാതന ആശ്രമങ്ങളുടെ അവശിഷ്ടങ്ങൾക്ക് പുറമേ, ഒരു വിശുദ്ധ ബോധിവൃക്ഷം, ഒരു പുരാതന കുളിക്കടവ്, അശോക സ്തംഭം, പരമ്പരാഗതമായി ബുദ്ധന്റെ ജന്മസ്ഥലമായി കണക്കാക്കപ്പെടുന്ന മായാദേവി ക്ഷേത്രം എന്നിവ അവിടെയുണ്ട്. [[പ്രമാണം:French_monastery.jpg|ലഘുചിത്രം|226x226ബിന്ദു| ലുംബിനി സമുച്ചയത്തിലെ ഫ്രഞ്ച് [[ബുദ്ധമതം|ബുദ്ധവിഹാരം]]]] <gallery> പ്രമാണം:Royal Thai Monastery, Lumbini.jpg|റോയൽ തായ് ബുദ്ധവിഹാരം പ്രമാണം:Stupa in Lumbini.jpg|ദക്ഷിണ കൊറിയൻ സ്തൂപം പ്രമാണം:2015-03-16 Lumbini（Sri Lanka temple）ルンビニ・スリランカ寺 DSCF1296.jpg|ശ്രീലങ്കൻ ബുദ്ധവിഹാരം പ്രമാണം:Garden of Field of Stupas (German Monastery) - Lumbini Development Zone - Lumbini - Nepal (13848651175).jpg|ജർമ്മൻ ബുദ്ധവിഹാരം പ്രമാണം:Austrian monastery 2.jpg|ഓസ്ട്രിയൻ ബുദ്ധവിഹാരം പ്രമാണം:Zhong Hua Chinese Buddhist Monastery, Lumbini, Nepal.jpg|ചൈനീസ് ബുദ്ധവിഹാരം </gallery> [[പ്രമാണം:World_Peace_Pagoda,_Lumbini.jpg|ലഘുചിത്രം| വേൾഡ് പീസ് പഗോഡ, ലുംബിനി]] [[പ്രമാണം:Shanti_dip,_Lumbini.jpg|ലഘുചിത്രം|179x179ബിന്ദു| എറ്റേണൽ പീസ് ഫ്ലേം (ശാന്തി ഡിപ്പ്), [[ലുംബിനി]]]] ലുംബിനി സമുച്ചയം പല മേഖലകളായി തിരിച്ചിരിക്കുന്നു: വിശുദ്ധ ഉദ്യാനം, സന്യാസ മേഖല, സാംസ്കാരിക കേന്ദ്രം, പുതിയ ലുംബിനി ഗ്രാമം. മായാദേവി ക്ഷേത്രം, അശോകസ്തംഭം, മാർക്കർ സ്റ്റോൺ, നേറ്റിവിറ്റി ശിൽപം, വിശുദ്ധ കുളം (പുസ്കരിണി), [[ഗൗതമബുദ്ധൻ|ബുദ്ധവിഹാരങ്ങൾ]] സ്തൂപങ്ങൾ എന്നിവയുൾപ്പെടെ നിരവധി ഘടനാപരമായ അവശിഷ്ടങ്ങൾ അടങ്ങുന്ന സമുച്ചയത്തിന്റെ കേന്ദ്രബിന്ദുവാണ് വിശുദ്ധ ഉദ്യാനം. <ref>{{Cite web|url=http://lumbinidevtrust.gov.np/en/lumbini/content/19|title=Lumbini Development Trust- Birthplace of Buddha, Historical Place of Nepal, The World Heritage SiteLumbini Development Trust|access-date=12 November 2021|website=lumbinidevtrust.gov.np|archive-url=https://web.archive.org/web/20211112191710/http://lumbinidevtrust.gov.np/en/lumbini/content/19|archive-date=12 November 2021}}</ref> ബുദ്ധമതത്തിന്റെ രണ്ട് വ്യത്യസ്ത ദർശനങ്ങളെ പ്രതിഫലിപ്പിക്കുന്ന സന്യാസ മേഖലയെ കിഴക്കും പടിഞ്ഞാറുമായി തിരിച്ചിരിക്കുന്നു. തീർത്ഥാടന കേന്ദ്രമെന്ന നിലയിൽ, പല രാജ്യങ്ങളും അവരുടെ സ്വന്തം സാംസ്കാരിക രൂപകല്പനയും ആത്മീയതയും പ്രതിഫലിപ്പിക്കുന്ന സമുച്ചയത്തിൽ അവരുടെ വിഹാരങ്ങൾ സ്ഥാപിച്ചിട്ടുണ്ട്. വലിയ സന്യാസ മേഖലയിൽ വിഹാരങ്ങൾ മാത്രമേ നിർമ്മിക്കാൻ കഴിയൂ; കടകളോ ഹോട്ടലുകളോ റെസ്റ്റോറന്റുകളോ ഒന്നും അനുവദനീയമല്ല. ഈ മേഖലയെ കിഴക്കും പടിഞ്ഞാറും സന്യാസ മേഖലകളായി തിരിച്ചിരിക്കുന്നു, കിഴക്ക് [[ഥേരവാദ|തേരാവാദിൻ]] വിഹാരങ്ങളും പടിഞ്ഞാറ് [[മഹായാനം|മഹായാന]], [[വജ്രയാനം|വജ്രായന]] വിഹാരങ്ങളും ഉണ്ട്. കൾച്ചറൽ സെന്റർ മ്യൂസിയങ്ങൾ, ലുംബിനി ഇന്റർനാഷണൽ റിസർച്ച് ഇൻസ്റ്റിറ്റ്യൂട്ട് (LIRI), അഡ്മിനിസ്ട്രേഷൻ കോംപ്ലക്സ് മുതലായവ ഉൾക്കൊള്ളുന്നു, ന്യൂ ലുംബിനി വില്ലേജിൽ വേൾഡ് പീസ് പഗോഡയും ലുംബിനി കൊക്ക്‌ സാങ്ച്വറിയും ഉണ്ട്. ലുംബിനി സമുച്ചയത്തിന്റെ വടക്കേ അറ്റത്താണ് വേൾഡ് പീസ് പഗോഡ സ്ഥിതി ചെയ്യുന്നത്, ഇത് സാർവത്രിക സമാധാനത്തെ പ്രതിനിധീകരിക്കുന്നതിനായി ജാപ്പനീസ് ബുദ്ധമതക്കാർ രൂപകൽപ്പന ചെയ്തതാണ്.<gallery> പ്രമാണം:Ruins within Maya Devi Temple Complex.jpg|മായാ ദേവി ക്ഷേത്ര സമുച്ചയത്തിനുള്ളിലെ അവശിഷ്ടങ്ങൾ പ്രമാണം:Lumbini,The Birth Place Of Gautam Buddha.jpg|ക്ഷേത്രത്തോട് ചേർന്നുള്ള പുണ്യ കുളം പ്രമാണം:The little Buddha statue at Maya Devi Temple, Lumbini,.jpg|ചെറിയ ബുദ്ധ പ്രതിമ പ്രമാണം:Shanti stupa, World Peace Pagoda, Lumbini.jpg|ലോക സമാധാന സ്തൂപ കവാടം </gallery> === കപിലവസ്തു === ഇന്നത്തെ നേപ്പാളിലെ [[ഗൗതമബുദ്ധൻ|ഗൗതമ ബുദ്ധന്റെ]] ജന്മദേശമായി പരക്കെ അറിയപ്പെടുന്ന [[കപിലവസ്തു ജില്ല|കപിലവസ്തു ജില്ലയിൽ]] 130-ലധികം പുരാവസ്തു സ്ഥലങ്ങളുണ്ട്. അവ പ്രധാനമായും തിലൗറാകോട്ട്, കുഡാൻ, ഗോട്ടിഹാവ, നിഗ്ലിഹാവ, അരൗരാകോട്ട്, സാഗർഹാവ, സിസാനിയ എന്നിവിടങ്ങളിൽ കേന്ദ്രീകരിച്ചിരിക്കുന്നു. ഗൗതമനു മുമ്പുള്ള രണ്ട് മുൻ ബുദ്ധന്മാരുടെ ജന്മസ്ഥലമായും ഈ പ്രദേശം കണക്കാക്കപ്പെടുന്നു: ഗോട്ടിഹാവയിൽ ജനിച്ച കകുസന്ധ ബുദ്ധനും നിഗ്ലിഹാവയിൽ ജനിച്ച കൊനാഗമന ബുദ്ധനും . <ref>{{Cite web|url=http://lumbinidevtrust.gov.np/en/greater-lumbini-area/content/73|title=Lumbini Development Trust- Birthplace of Buddha, Historical Place of Nepal, The World Heritage SiteLumbini Development Trust|access-date=12 November 2021|website=lumbinidevtrust.gov.np|archive-url=https://web.archive.org/web/20210116060955/http://lumbinidevtrust.gov.np/en/greater-lumbini-area/content/73|archive-date=16 January 2021}}</ref> നേപ്പാളിലെ മൂന്ന് അശോകസ്തംഭങ്ങളിൽ രണ്ടെണ്ണം ഗോട്ടിഹാവയിലും നിഗ്ലിഹാവയിലും അശോക രാജാവിന്റെ പുരാതന കപിലവസ്തു സന്ദർശനവേളയിൽ സ്ഥാപിച്ചതാണ്. ഗൗതമ ബുദ്ധൻ തന്റെ ജീവിതകാലത്ത് 29 വർഷം ചെലവഴിച്ച പുരാതന ശാക്യൻ നഗരമായ കപിലവസ്തുവിന്റെ വിശിഷ്‌ടമായ ഇടമായി കണക്കാക്കപ്പെടുന്ന തിലൗറകോട്ട്, 1996-ൽ [[യുനെസ്കോ|യുനെസ്കോയുടെ]] [[ലോകപൈതൃകസ്ഥാനം|ലോക പൈതൃക]] പട്ടികയിൽ ചേർത്തു <ref>{{Cite web|url=https://whc.unesco.org/en/tentativelists/840/|title=Tilaurakot, the archaeological remains of ancient Shakya Kingdom|access-date=17 November 2021|last=Centre|first=UNESCO World Heritage|website=UNESCO World Heritage Centre|language=en|archive-url=https://web.archive.org/web/20180620101939/https://whc.unesco.org/en/tentativelists/840/|archive-date=20 June 2018}}</ref> .<gallery> പ്രമാണം:Tilaurakot, Taulihawa Kapilbastu Lumbini Zone Western Nepal 2, Rajesh Dhungana.jpg|തിലൂരക്കോട്ടിലെ പുരാതന [[Kapilavastu (ancient city)|കപിലവസ്തുവിന്റെ]] അവശിഷ്ടങ്ങൾ പ്രമാണം:Gotihawa Ashok Pillar Buddha Kapilvastu Lumbini Zone Nepal Rajesh Dhungana (5).jpg|[[Kakusandha Buddha|കകുസന്ധ ബുദ്ധ]] അശോക സ്തംഭം പ്രമാണം:Koṇāgamana Buddha Ashoka (1).JPG|[[Koṇāgamana Buddha|കൊനാഗമന ബുദ്ധ]] അശോക സ്തംഭം </gallery> === രാമഗ്രാമം === [[ഗൗതമബുദ്ധൻ|ഗൗതമബുദ്ധന്റെ]] മരണശേഷം, ബുദ്ധന്റെ തിരുശേഷിപ്പുകൾ പതിനാറ് [[മഹാജനപദങ്ങൾ|മഹാജനപദങ്ങളിൽ]] എട്ട് രാജകുമാരന്മാർക്കായി വിഭജിച്ചു. അവരിൽ ഒരാൾ, രാമഗ്രാമത്തിലെ (ഇന്നത്തെ പരാസി ജില്ല) ഒരു കോലിയൻ രാജാവിനും ഒരു തിരുശേഷിപ്പ് കിട്ടി. അത് അദ്ദേഹം ഒരു സ്തൂപം സ്ഥാപിച്ച് അവിടെ പ്രതിഷ്ഠിച്ച് സൂക്ഷിച്ചു. <ref>{{Cite web|url=http://ecs.com.np/features/buddhas-mamaghar|title=Buddha's Mamaghar|access-date=12 November 2021|website=ECS NEPAL|language=en|archive-url=https://web.archive.org/web/20211112095447/http://ecs.com.np/features/buddhas-mamaghar|archive-date=12 November 2021}}<cite class="citation web cs1" data-ve-ignore="true">[http://ecs.com.np/features/buddhas-mamaghar "Buddha's Mamaghar"]. </cite></ref> ലോകത്തിലെ പ്രശ്നങ്ങൾ ഒന്നും ഉണ്ടാകാത്ത ബുദ്ധന്റെ യഥാർത്ഥ തിരുശേഷിപ്പ് ഉള്ളതായി അറിയപ്പെടുന്ന ഏക <ref>{{Cite web|url=https://whc.unesco.org/en/tentativelists/843/|title=Ramagrama, the relic stupa of Lord Buddha|access-date=12 November 2021|last=Centre|first=UNESCO World Heritage|website=UNESCO World Heritage Centre|language=en|archive-url=https://web.archive.org/web/20180620101806/https://whc.unesco.org/en/tentativelists/843/|archive-date=20 June 2018}}<cite class="citation web cs1" data-ve-ignore="true" id="CITEREFCentre">Centre, UNESCO World Heritage. </cite></ref> സ്തൂപത്തിന്റെ സ്ഥലം 1996 മെയ് 23 ന് [[യുനെസ്കോ]] [[ലോകപൈതൃകസ്ഥാനം|ലോക പൈതൃക]] താൽക്കാലിക പട്ടികയിൽ ചേർത്തു. === ധൗലഗിരി സർക്യൂട്ട് === [[പ്രമാണം:Jaljala_view_point.jpg|ലഘുചിത്രം|245x245ബിന്ദു| മലനിരകളെ അഭിമുഖീകരിക്കുന്ന ജലജാല വ്യൂ പോയിന്റ്]] കിഴക്കൻ രുകുമിലെ ധൗലഗിരി സർക്യൂട്ട് വടക്കൻ ലുംബിനി പ്രവിശ്യയിലെ ധൗലഗിരി പർവതനിരയെ ഉൾക്കൊള്ളുന്നു. ധൗലഗിരി പർവതനിരകൾ വടക്കുപടിഞ്ഞാറ് മുതൽ കിഴക്കൻ റുക്കും ജില്ലയുടെ വടക്കുകിഴക്ക് വരെ നീണ്ടുകിടക്കുന്നു, തുടർന്ന് കിഴക്കോട്ട് ധൗലഗിരി I എന്ന ഏറ്റവും ഉയരം കൂടിയ കൊടുമുടിയിലേക്ക് തുടരുന്നു. ഏറ്റവും പ്രശസ്തമായ 7,000 മീറ്റർ പർവതങ്ങളിലൊന്നായ പുത്ത ഹിഞ്ചുലി (ധൗലഗിരി VII) ആദ്യം കയറിയത് (1954-ൽ )ബ്രിട്ടീഷ് പര്യവേക്ഷകനായ JOM റോബർട്ട്‌സും [[ഷെർപ്പ]] ആങ് നൈമയും ആണ്. <ref name=":7">{{Cite web|url=https://www.asianhikingteam.com/putha-hiunchuli-climbing.html|title=Putha Hiunchuli Climbing|access-date=19 October 2021|website=asianhikingteam.com|archive-url=https://web.archive.org/web/20211019214856/https://www.asianhikingteam.com/putha-hiunchuli-climbing.html|archive-date=19 October 2021}}</ref> പടിഞ്ഞാറൻ ധൗലഗിരി സർക്യൂട്ട്, വടക്കൻ ലുംബിനി പ്രവിശ്യയിലെ വ്യതിരിക്തമായ സംരക്ഷിതമായ ഖാം മഗർ സംസ്കാരമുള്ള ധൗലഗിരി പർവതനിരകൾക്കും മഗർ-ഭൂരിപക്ഷം ഗ്രാമങ്ങൾക്കും സമീപമുള്ള ഒരു ടൂറിസ്റ്റ് ട്രെക്കിംഗ് സർക്യൂട്ടാണ്. [[പ്രമാണം:Mt_Sisne,_Rukum.JPG|ഇടത്ത്‌|ലഘുചിത്രം|275x275ബിന്ദു| സിസ്നെ പർവ്വതം]] [[പ്രമാണം:Lukum_Rukum_east.png|ലഘുചിത്രം|248x248ബിന്ദു| കിഴക്കൻ രുകൂമിലെ ഒരു മഗർ ഗ്രാമം]] <gallery> പ്രമാണം:Rukmini taal.jpg|കമൽ താൽ (ലോട്ടസ് ലേക്ക്) പ്രമാണം:Mount Putha Rukum east.png|ധൗലഗിരി രാത്രിയിൽ പ്രമാണം:Dhorpatan1.jpg|ധോർപതൻ പ്രമാണം:Alonzo-lyons-rukum-district-guerrilla-trek-terraced-paddies-nepal-IMG 4612.jpg|തട്ട് തട്ടായ നെല്ല് പാടങ്ങൾ </gallery>1983-ൽ പടിഞ്ഞാറൻ നേപ്പാളിലെ ഉയർന്ന ഉയരത്തിലുള്ള ആവാസവ്യവസ്ഥയെ സംരക്ഷിക്കാൻ നിയോഗിക്കപ്പെട്ട, കിഴക്കൻ രുകുമിലെ <ref>{{Cite web|url=http://dnpwc.gov.np/|title=DNPWC|access-date=19 October 2021|website=Department of National Parks and Wildlife Conservation|archive-url=https://web.archive.org/web/20200218180540/http://dnpwc.gov.np/|archive-date=18 February 2020}}</ref> റിസർവിലാണ് സർക്യൂട്ടിന്റെ കിഴക്കൻ ഭാഗം സ്ഥിതി ചെയ്യുന്നത്. റിസർവിൽ ആൽപൈൻ, സബ്-ആൽപൈൻ, ഉയർന്ന മിതശീതോഷ്ണ സസ്യങ്ങളും 137 ഇനം പക്ഷികളും ഉണ്ട്. റിസർവിലെ വംശനാശഭീഷണി നേരിടുന്ന മൃഗങ്ങളിൽ കസ്തൂരി മാൻ, [[ചെന്നായ്|ചെന്നായ]], [[ചെമ്പൻ പാണ്ട|ചുവന്ന പാണ്ട]], ചിയർ ഫെസന്റ്, [[ഹിമാലയൻ മൊണാൽ|ഡാൻഫെ]] എന്നിവ ഉൾപ്പെടുന്നു. === ദേശീയ ഉദ്യാനങ്ങൾ === [[ബംഗാൾ കടുവ|കടുവകളുടെ]] പ്രാതിനിധ്യമായ ആവാസവ്യവസ്ഥയെയും അവയുടെ ഇരകളെയും സംരക്ഷിക്കുന്നതിനായി 1976-ൽ സ്ഥാപിതമായ [[ബർദിയ ദേശീയോദ്യാനം|ബാർദിയ ദേശീയോദ്യാനം]] 968 ചതുരശ്ര കിലോമീറ്ററിൽ വ്യാപിച്ചുകിടക്കുന്ന താഴ്ന്ന പ്രദേശമായ തെറായിയിലെ ഏറ്റവും വലിയ ദേശീയോദ്യാനമാണ് . ഒരു പ്രശസ്തമായ വിനോദസഞ്ചാര കേന്ദ്രമെന്ന നിലയിൽ, ആരും കേടുപാടുകൾ വരുത്താത്ത [[കൈമരുത്|സാൽ]] വനം, പുൽമേടുകൾ, [[ഘാഗ്ര നദി|കർണാലി നദിയുടെ]] എക്കൽ ചാലുകൾ ഒഴുകുന്ന സ്ഥലങ്ങൾ എന്നിവ ഉൾപ്പെട്ട മനോഹരമായ വനപ്രദേശമാണ് ബാർദിയ ദേശീയോദ്യാനം. 1997-ൽ ദേശീയോദ്യാനത്തിനു ചുറ്റും 327 ചതുരശ്ര കിലോമീറ്റർ വിസ്തൃതിയുള്ള ഒരു ബഫർ സോൺ പ്രഖ്യാപിച്ചു, അതിൽ വനങ്ങളും സ്വകാര്യ ഭൂമിയും ഉൾപ്പെടുന്നു. പ്രാദേശിക കമ്മ്യൂണിറ്റികൾ സംയുക്തമായാണ് ബഫർ സോൺ നിയന്ത്രിക്കുന്നത്, പാർക്കും കമ്മ്യൂണിറ്റി വികസനവും റിസോഴ്‌സ് മാനേജ്‌മെന്റും സംയുക്തമായാണ് നടത്തുന്നത്. <ref>{{Cite web|url=http://dnpwc.gov.np/|title=DNPWC|access-date=16 November 2021|website=Department of National Parks and Wildlife Conservation|archive-url=https://web.archive.org/web/20200218180540/http://dnpwc.gov.np/|archive-date=18 February 2020}}</ref> ആന സവാരി, കാടുകളിൽ അവരുടെ സ്വാഭാവിക വാസസ്ഥലത്ത് വിരഹിക്കുന്ന ഗംഗാ- ഡോൾഫിനുകളെയും, കടുവകളെയും, കാണ്ടാമൃഗങ്ങളെയും, ആനകളെയും കാണൽ എന്നിവ പാർക്കിലെ പ്രശസ്തമായ വിനോദസഞ്ചാര പ്രവർത്തനങ്ങളാണ്. ജൈവവൈവിധ്യത്താൽ സമ്പന്നമായ ബാബായ് താഴ്‌വര 1984-ൽ പാർക്കിനോട് ചേർത്തു. ഈ മേഖലയിൽ മരങ്ങൾ നിറഞ്ഞ പുൽമേടുകളും നദീതട വനങ്ങളുമുണ്ട്, അതിലെ ജലം ഘരിയാൽ മുതലയുടെ ആവാസ കേന്ദ്രമാണ്. 30-ലധികം വ്യത്യസ്ത സസ്തനികൾ, 513 ഇനം പക്ഷികൾ, നിരവധി ഇനം പാമ്പുകൾ, പല്ലികൾ, മത്സ്യങ്ങൾ എന്നിവ പാർക്ക് പ്രദേശത്ത് വസിക്കുന്നതായി രേഖപ്പെടുത്തിയിട്ടുണ്ട്. <ref>{{Cite web|url=https://www.bardianationalpark.gov.np/index.php/en/|title=Home|access-date=16 November 2021|website=bardianationalpark.gov.np|archive-url=https://web.archive.org/web/20211116232140/https://www.bardianationalpark.gov.np/index.php/en/|archive-date=16 November 2021}}</ref> {{Box|നേപ്പാളിലെ തെരായ് ആർക്ക് ലാൻഡ്‌സ്‌കേപ്പിലെ ബർദിയ നാഷണൽ പാർക്കിൽ (ജൂലൈ 2016) നടത്തിയ ഒരു കടുവ നിരീക്ഷണ പഠനം അവിടെ 56 കാട്ടു കടുവകൾ ഉണ്ടെന്ന് കണക്കാക്കിയിട്ടുണ്ട്, ഇത് ദേശീയോദ്യാനത്തിൽ 2013 ൽ നടന്ന കണക്കെടുപ്പിൽ നിന്ന് ആറ് എണ്ണത്തിൻ്റെ വർദ്ധനവാണ് കാണിക്കുന്നത്.'' —[[വേൾഡ് വൈഡ് ഫണ്ട് ഫോർ നേച്ചർ]]}}'' [[പ്രമാണം:Sunset_bardiya.jpg|ലഘുചിത്രം|248x248ബിന്ദു| [[ബർദിയ ദേശീയോദ്യാനം|ബർദിയ നാഷണൽ പാർക്കിലെ]] സൂര്യാസ്തമയം]] [[പ്രമാണം:One_horned_rhino_at_Bardiya_national_pak.JPG|ലഘുചിത്രം|244x244ബിന്ദു| ഒരു കൊമ്പുള്ള കാണ്ടാമൃഗം, [[ബർദിയ ദേശീയോദ്യാനം|ബർദിയ നാഷണൽ പാർക്ക്]]]] <gallery> പ്രമാണം:Bardia forest.jpg|ബർദിയ നാഷണൽ പാർക്കിലെ വന മരങ്ങൾ പ്രമാണം:Banke National Park.jpg|ബാങ്കെ നാഷണൽ പാർക്ക് പ്രമാണം:Deers at Bardiya National Park.jpg|Deer at Bardiya National Park പ്രമാണം:Bardiya National park's rivar.JPG|Water body at Bardiya National Park </gallery>ബാർദിയ ദേശീയ ഉദ്യാനത്തോട് ചേർന്നുള്ള [[ബൻകെ ദേശീയോദ്യാനം|ബാങ്കെ ദേശീയോദ്യാനം]] 1518 ചതുരശ്ര കിലോമീറ്റർ (586 ചതുരശ്ര മൈൽ) സംരക്ഷിത പ്രദേശമുള്ള ടൈഗർ കൺസർവേഷൻ യൂണിറ്റിനെ (TCU) പ്രതിനിധീകരിക്കുന്നു. 2010-ൽ സ്ഥാപിതമായ ഈ ദേശീയോദ്യാനം [[ബംഗാൾ കടുവ|കടുവകളുടെയും]] [[ഉല്ലമാൻ|നാലുകൊമ്പുള്ള ഉലമാനുകളുടെയും]] സംരക്ഷിത പ്രദേശമാണ്. ലുംബിനി പ്രവിശ്യയിലെ ബാങ്കെ ജില്ലയിൽ 550 ചതുരശ്ര കിലോമീറ്റർ വിസ്തൃതിയിൽ പാർക്ക് വ്യാപിച്ചുകിടക്കുന്നു. ബാങ്കെ ദേശീയോദ്യാനം പടിഞ്ഞാറ് ബർദിയ ദേശീയ ഉദ്യാനവുമായും തെക്ക് ഇന്ത്യയിലെ വന്യജീവി സങ്കേതവുമായും വനങ്ങളുമായും ബന്ധപ്പെട്ടിരിക്കുന്നു. കടുവകൾക്ക് ആവാസ വ്യവസ്ഥ പ്രദാനം ചെയ്യുന്ന ടെറായി ആർക്ക് ലാൻഡ്‌സ്‌കേപ്പിന്റെ (TAL) ഒരു പ്രധാന ഘടകമാണ് സംരക്ഷിത മേഖല. സാൽ വനം, ഇലപൊഴിയും നദീതട വനം, സവന്നകളും പുൽമേടുകളും, മിക്സഡ് ഹാർഡ് വുഡ് വനം, ഫ്ളഡ് പ്ലെയിൻ സമൂഹം, ഭാബർ, ചുരേ ശ്രേണിയുടെ താഴ്‌വരകൾ എന്നിങ്ങനെ എട്ട് ആവാസവ്യവസ്ഥകളുള്ള പാർക്കിൽ 124 സസ്യങ്ങൾ, 34 സസ്തനികൾ, 300 ലധികം പക്ഷികൾ, 24 ഉരഗങ്ങൾ 7 ഉഭയജീവികൾ 58 മത്സ്യ ഇനങ്ങൾ എന്നിവ ഉണ്ട്. 1973 ലെ ദേശീയ ഉദ്യാനങ്ങൾ-വന്യജീവി സംരക്ഷണ നിയമം അനുസരിച്ച്, 3 ഇനം സസ്തനികൾ (കടുവ, വരയുള്ള ഹൈന, നാല് കൊമ്പുള്ള ഉറുമ്പ്), 4 ഇനം പക്ഷികൾ (ഭീമൻ വേഴാമ്പൽ, കറുത്ത സ്റ്റോർക്ക്, ബംഗാൾ ഫ്ലോറിക്കൻ, ലെസർ ഫ്ലോറിക്കൻ), 2 ഇനം ഉരഗങ്ങൾ (ഘരിയൽ മുതലയും പെരുമ്പാമ്പും) പാർക്കിൽ സംരക്ഷിക്കപ്പെട്ടിരിക്കുന്നു. <ref>{{Cite web|url=https://bankenationalpark.gov.np/biodiversity/|title=Biodiversity|access-date=16 November 2021|website=Banke National Park|language=en-US|archive-url=https://web.archive.org/web/20211116231955/https://bankenationalpark.gov.np/biodiversity/|archive-date=16 November 2021}}</ref> === റാണി മഹൽ === [[പ്രമാണം:Rani_Mahal_at_Palpa.JPG|ലഘുചിത്രം| പല്പയിലെ റാണി മഹൽ]] 1893-ൽ ജനറൽ ഖഡ്ഗ ഷുംഷർ തന്റെ പരേതയായ ഭാര്യ തേജ് കുമാരി ദേവിയുടെ സ്മരണയ്ക്കായി നിർമ്മിച്ചതാണ് റാണി മഹൽ . 'രാജ്ഞിയുടെ കൊട്ടാരം' എന്ന് അർത്ഥം വരുന്ന റാണി മഹൽ എന്ന പേര് അദ്ദേഹം അതിനു നൽകി. താൻസെനിൽ നിന്ന് പതിനെട്ട് കിലോമീറ്റർ അകലെ സിയാൻജയ്ക്കും പല്പയ്ക്കും ഇടയിൽ [[ഗന്തക് നദി|കാളി ഗണ്ഡകി നദിയുടെ]] തീരത്താണ് കൊട്ടാരം. === പാണ്ഡവേശ്വര ക്ഷേത്രം === [[പ്രമാണം:World's_largest_trident(Trishul).jpg|ലഘുചിത്രം|227x227ബിന്ദു| ലോകത്തിലെ ഏറ്റവും വലിയ ത്രിശൂലം ( [[ത്രിശൂലം]] ) പഞ്ച [[പാണ്ഡവർ|പാണ്ഡവരുടെ]] സഹോദരൻ ഡാങ് താഴ്‌വരയിൽ [[ശിവൻ|ശിവനോട്]] പ്രാർത്ഥിച്ച സ്ഥലത്താണെന്ന് വിശ്വസിക്കപ്പെടുന്നു.]] ഡാങ് ജില്ലയിലെ ഘോരാഹിയുടെ മധ്യഭാഗത്ത് നിന്ന് 9 കിലോമീറ്റർ അകലെ ബാബായ് നദിക്ക് തെക്ക് ചുരെ ശ്രേണിയുടെ അടിത്തട്ടിലാണ് [[ശിവൻ|ശിവന്]] സമർപ്പിച്ചിരിക്കുന്ന ഒരു ക്ഷേത്രം. വിശ്വാസമനുസരിച്ച്, പഞ്ച[[പാണ്ഡവർ|പാണ്ഡവരുടെ]] സഹോദരന്മാർ ഹിമാലയത്തിലേക്കുള്ള യാത്രയ്ക്കിടെ [[ശിവൻ|ശിവനോട്]] പ്രാർത്ഥിച്ച [[മഹാഭാരതം|മഹാഭാരതത്തിലെ]] പുരാതന സ്ഥലത്ത് ആണ് ഈ ക്ഷേത്രം എന്ന് കരുതപ്പെടുന്നു. ലോകത്തിലെ ഏറ്റവും വലിയ [[ത്രിശൂലം]] ഉൾക്കൊള്ളുന്നതാണ് ക്ഷേത്ര സമുച്ചയം. ഹൈന്ദവ വിശ്വാസികൾക്കും നേപ്പാൾ പ്രസിഡന്റ്, പോലീസ് മേധാവികൾ, ചീഫ് ജസ്റ്റിസുമാർ, മന്ത്രിമാർ തുടങ്ങിയ പ്രമുഖ വ്യക്തികൾക്കും ഈ ക്ഷേത്രം ഒരു പ്രധാന സ്ഥലമായി മാറിയിരിക്കുന്നു. <ref>{{Cite web|url=http://myrepublica.nagariknetwork.com/news/21056/|title=Trishul turns Dang temple into tourist spot|access-date=12 November 2021|last=Basnet|first=Devendra|website=My City|language=en|archive-url=https://web.archive.org/web/20211117183654/https://myrepublica.nagariknetwork.com/mycity/news/trishul-turns-dang-temple-into-tourist-spot|archive-date=17 November 2021}}</ref> '''ചില പ്രശസ്തമായ മത, ടൂറിസ്റ്റ് കേന്ദ്രങ്ങൾ ഇവയാണ്:''' * സ്വർഗദ്വാരി * ജിത്ഗാഡി കോട്ട * ബാഗേശ്വരി ക്ഷേത്രം * ഭൈരബ്സ്ഥാൻ * റെസുംഗ * റിഡി * അംബികേശ്വരി * സുപ ദെഉരലി '''ജനപ്രിയ തടാകങ്ങൾ''' * സത്യവതി * ബഹ്റകുനെ * ജഗദീഷ്പൂർ * രുക്മിണി * ജഖേര == അടിസ്ഥാന സൗകര്യങ്ങൾ == [[പ്രമാണം:Universal_College_of_Medical_Sciences_and_Teaching_Hospital_(UCMS).jpg|ലഘുചിത്രം|221x221ബിന്ദു| യൂണിവേഴ്സൽ കോളേജ് ഓഫ് മെഡിക്കൽ സയൻസസ്, സിദ്ധാർത്ഥനഗർ]] === വിദ്യാഭ്യാസം === 2014-ഓടെ, നേപ്പാളിലെ ആദ്യത്തെ 4 "സമ്പൂർണ സാക്ഷരതയുള്ള" ജില്ലകളിൽ ഒന്നായിരുന്നു പല്പ ജില്ല, 95%-ത്തിലധികം സാക്ഷരതാ നിരക്ക് അവർ കൈവരിച്ചു. <ref>{{Cite web|url=https://kathmandupost.com/national/2020/09/09/government-deadline-for-total-literacy-likely-to-be-pushed-yet-again|title=Government deadline for total literacy likely to be pushed yet again|access-date=9 November 2021|website=kathmandupost.com|language=English|archive-url=https://web.archive.org/web/20210305183026/https://kathmandupost.com/national/2020/09/09/government-deadline-for-total-literacy-likely-to-be-pushed-yet-again|archive-date=5 March 2021}}</ref> <ref>{{Cite web|url=https://kathmandupost.com/national/2014/07/17/mustang-declared-fully-literate-district|title=Mustang declared 'fully literate district'|access-date=9 November 2021|website=kathmandupost.com|language=English|archive-url=https://web.archive.org/web/20211117183630/https://kathmandupost.com/national/2014/07/17/mustang-declared-fully-literate-district|archive-date=17 November 2021}}</ref> 2018-ഓടെ, ലുംബിനി പ്രവിശ്യയിലെ കൂടുതൽ ജില്ലകളായ അർഘഖാഞ്ചി, ഗുൽമി, പ്യുതാൻ, ഡാങ്, പരാസി, രുപന്ദേഹി, റോൾപ, ബർദിയ, കിഴക്കൻ രുക്കും ജില്ല എന്നിവ നേപ്പാളിലെ സമ്പൂർണ സാക്ഷരതയുള്ള ജില്ലകളായി തരംതിരിക്കപ്പെട്ടു. <ref>{{Cite web|url=https://www.gyanpark.com.np/2018/02/total-literate-districts-of-nepal.html|title=Total Literate Districts of Nepal|access-date=9 November 2021|website=Gyan Park › A Genuine Resource|language=English|archive-url=https://web.archive.org/web/20211117183556/https://www.gyanpark.com.np/2018/02/total-literate-districts-of-nepal.html|archive-date=17 November 2021}}</ref> 2011 ലെ സെൻസസ് പ്രകാരം ലുംബിനി പ്രവിശ്യയിലെ സാക്ഷരതാ നിരക്ക് 66% ആണ്. വിദ്യാഭ്യാസത്തിന്റെ വിവിധ തലങ്ങളെ (ജനസംഖ്യ അനുസരിച്ച്) തരം തിരിക്കാം: * പ്രാഥമിക നില (43%), * ലോവർ സെക്കൻഡറി ലെവൽ (21%), * സെക്കൻഡറി ലെവൽ (11%), * SLC (8%), * ഇന്റർമീഡിയറ്റ് ലെവൽ (5%), * തുടക്കക്കാരൻ (5%), * അനൗപചാരിക (4%), * ബിരുദാനന്തര ബിരുദവും അതിനുമുകളിലും (1%). '''സർവ്വകലാശാലകൾ''' * നേപ്പാൾ സംസ്കൃത സർവകലാശാല * രപ്തി അക്കാദമി ഓഫ് ഹെൽത്ത് സയൻസസ് * ലുംബിനി ബൗദ്ധ യൂണിവേഴ്സിറ്റി === ആരോഗ്യം === [[പ്രമാണം:Shree_Tinau_International_Hospital,_Butwal.jpg|ലഘുചിത്രം| ബട്വാളിലെ ടിനാവു ഇന്റർനാഷണൽ ഹോസ്പിറ്റൽ]] നാഷണൽ ഡെമോഗ്രാഫിക് ഹെൽത്ത് സർവേ (NDHS) 2016 അനുസരിച്ച്, പ്രവിശ്യയിലെ [[ശിശു|നവജാത]] ശിശുക്കളുടെ മരണനിരക്ക് (1000 ജീവനുള്ള ജനനങ്ങളിൽ) 30 ഉം ശിശുമരണ നിരക്ക് (1000 ജീവനുള്ള ജനനങ്ങളിൽ) 42 ഉം ആണ്, ഇവ രണ്ടും ദേശീയ ശരാശരിയായ (യധാക്രമം) 21-നേക്കാളും 32 നേക്കാളും കൂടുതലാണ്. നാല് ഹബ് ആശുപത്രികൾ, 18 ആശുപത്രികൾ, രണ്ട് റീജിയണൽ മെഡിക്കൽ സ്റ്റോറുകൾ, 31 പ്രാഥമികാരോഗ്യ കേന്ദ്രങ്ങൾ, 570 ഹെൽത്ത് പോസ്റ്റുകൾ, 27 നഗര ആരോഗ്യ കേന്ദ്രങ്ങൾ, 15 കമ്മ്യൂണിറ്റി ഹെൽത്ത് യൂണിറ്റുകൾ, 9 മറ്റ് ആരോഗ്യ സൗകര്യങ്ങൾ എന്നിവ ഉൾപ്പെടെ 670 പൊതുജനാരോഗ്യ കേന്ദ്രങ്ങൾ പ്രവിശ്യയിലുണ്ട്. <ref>{{Cite web|url=https://reliefweb.int/report/nepal/who-nepal-covid-19-profile-2020-lumbini-province|title=WHO Nepal COVID-19 Profile 2020: Lumbini Province – Nepal|access-date=25 May 2021|website=ReliefWeb|language=en|archive-url=https://web.archive.org/web/20210525144038/https://reliefweb.int/report/nepal/who-nepal-covid-19-profile-2020-lumbini-province|archive-date=25 May 2021}}</ref> === ആശയവിനിമയം === ലുംബിനി പ്രവിശ്യയിൽ, ജനസംഖ്യയുടെ 49.2% പേർക്ക് റേഡിയോ പ്രാപ്യമാണ്, 30.4% പേർക്ക് ടിവി പ്രാപ്യമാണ്, 1.3% പേർക്ക് മാത്രമേ ഇന്റർനെറ്റ് പ്രാപ്യത ഉള്ളൂ. അതുപോലെ, ജനസംഖ്യയുടെ 4.4% പേർക്ക് ലാൻഡ്‌ലൈൻ ടെലിഫോണും 65.8% പേർക്ക് മൊബൈൽ ഫോണും ലഭ്യമാണ്. ലുംബിനി പ്രവിശ്യയിൽ മൂന്ന് പ്രധാന സെൽ ഫോൺ ദാതാക്കളുണ്ട്. നേപ്പാൾ ദൂരസഞ്ചാർ കമ്പനി ലിമിറ്റഡ് (NTC), Ncell Axiata Limited (NCELL), സ്മാർട്ട് സെൽ എന്നിവയാണ് അവ. സ്മാർട്ട് സെൽ ദാതാക്കളുടെ കവറേജ് 5 ജില്ലകളിൽ മാത്രമാണ്. ലുംബിനി പ്രവിശ്യയിൽ ദേശീയ, പ്രവിശ്യാ, പ്രാദേശിക തലത്തിൽ 66 പത്ര ചാനലുകളുണ്ട്. തരംതിരിക്കൽ അനുസരിച്ച്, ഗോരാച്യ ദൈനിക്, ദൈനിക് നേപ്പാൾഗഞ്ച്, മെച്ചിക്കലി സന്ദേശ് ദൈനിക് എന്നിവയാണ് ഏറ്റവും ഉയർന്ന സ്ഥാനത്ത് ഉള്ള ചില പത്രങ്ങൾ. റേഡിയോ ലുംബിനി, റേഡിയോ തുളസിപൂർ, ഭേരി എഫ്എം, എന്നിങ്ങനെ മൊത്തം 63 റേഡിയോ സ്റ്റേഷനുകൾ പ്രവിശ്യയിലുണ്ട് <ref>{{Cite web|url=https://reliefweb.int/report/nepal/who-nepal-covid-19-profile-2020-lumbini-province|title=WHO Nepal COVID-19 Profile 2020: Lumbini Province – Nepal|access-date=25 May 2021|website=ReliefWeb|language=en|archive-url=https://web.archive.org/web/20210525144038/https://reliefweb.int/report/nepal/who-nepal-covid-19-profile-2020-lumbini-province|archive-date=25 May 2021}}</ref> === ഊർജ്ജം === [[പ്രമാണം:तिनाउ_नदी.jpg|ലഘുചിത്രം|222x222ബിന്ദു| ടിനൗ ജലവൈദ്യുത നിലയം]] ജനസംഖ്യയുടെ 91% നും ലുംബിനി പ്രവിശ്യയിൽ വൈദ്യുതി ലഭിക്കുന്നുണ്ട്. ലുംബിനി പ്രവിശ്യയിലെ 12 ജില്ലകളിൽ [[കപിലവസ്തു ജില്ല|പരാസി, കപിൽവാസ്തു]] , ബർദിയ എന്നിവ 99 ശതമാനത്തിലധികം വൈദ്യുതീകരിച്ചു. ഗുൽമി, അർഘഖാഞ്ചി, രൂപാണ്ഡെഹി എന്നിവിടങ്ങളിൽ 95 ശതമാനത്തിലധികം വൈദ്യുതീകരണവും രുക്കും ഈസ്റ്റിൽ ഏറ്റവും കുറഞ്ഞ വൈദ്യുതീകരണം 11.25 ശതമാനവുമാണ്. <ref>{{Cite web|url=http://myrepublica.nagariknetwork.com/news/98008/|title=Over 86 percent households have now access to electricity through national grid|access-date=29 October 2020|last=Republica|website=My Republica|language=en|archive-url=https://web.archive.org/web/20211117183652/https://myrepublica.nagariknetwork.com/news/98008/|archive-date=17 November 2021}}</ref> ജലവൈദ്യുതിയിൽ നിന്ന് 21.2 [[വാട്ട്|മെഗാവാട്ട്]] വൈദ്യുതിയാണ് ലുംബിനി ഉത്പാദിപ്പിക്കുന്നത്. <ref>{{Cite web|url=https://www.mof.gov.np/en/mof-nepali-pages-51.html|title=Ministry of Finance – Government of Nepal|access-date=24 October 2020|website=mof.gov.np|archive-url=https://web.archive.org/web/20201027044143/https://www.mof.gov.np/en/mof-nepali-pages-51.html|archive-date=27 October 2020}}</ref> പ്രവിശ്യയിലെ മൊത്തം വൈദ്യുതി ഉപഭോക്താക്കളുടെ എണ്ണം 457992 ആണ്, പ്രതിവർഷം 370.8 ദശലക്ഷം മെഗാവാട്ട് ഊർജ്ജം ഉപയോഗിക്കുന്നു. നേപ്പാൾ ഇലക്ട്രിസിറ്റി അഥോറിറ്റിയുടെ വിതരണ ഉപഭോക്തൃ സേവന ഡയറക്ടറേറ്റിൻ്റെ കണക്കുകൾ അനുസരിച്ച്, 93% ഉപഭോക്താക്കളും ഗാർഹിക ഉപയോക്താക്കളാണ്; പ്രവിശ്യയിലെ 2020ലെ വൈദ്യുതി നഷ്ടം വർഷത്തിൽ 12.17% ആണ്. ഡിസ്ട്രിബ്യൂഷൻ പ്രൊവിൻഷ്യൽ ഓഫീസിലെ മൊത്തം നഷ്ടത്തിൽ, ഏറ്റവും ഉയർന്ന നഷ്ടം 25.02 % ഗുലാരിയയിൽ ആണ്. [[പ്രമാണം:Butwal_Solar_PV_Project.png|ശൂന്യം|ലഘുചിത്രം|270x270ബിന്ദു| ബട്വാൾ സോളാർ പിവി പദ്ധതി]] നേപ്പാളിലെ സ്വകാര്യ ഗ്രിഡുമായി ബന്ധിപ്പിച്ച ആദ്യത്തെ സോളാർ പവർ പ്ലാന്റായ ബട്ട്‌വാൾ സോളാർ പിവി പ്രോജക്റ്റ് 2020 ഒക്ടോബറിൽ ദേശീയ ട്രാൻസ്മിഷൻ ലൈനുമായി ബന്ധിപ്പിച്ചു. രൂപേന്ദേഹി ജില്ലയിലെ തിലോത്തമയിലാണ് റിഡി ഹൈഡ്രോ പവർ കമ്പനി പവർ ഈ പ്ലാന്റ് നിർമ്മിച്ചിരിക്കുന്നത്. 330 വാട്ട് വീതമുള്ള 32,000 സോളാർ പാനലുകളുള്ള ഈ പ്ലാന്റിന് 8.5 [[വാട്ട്|മെഗാവാട്ട്]] വൈദ്യുതി ഉൽപ്പാദിപ്പിക്കാനാകും. <ref>{{Cite web|url=https://www.investopaper.com/news/butwal-solar-power-project/|title=Butwal Solar Power Project (8.5 MW) Connected To National Transmission Line|access-date=31 October 2020|website=Investopaper|language=en|archive-url=https://web.archive.org/web/20201107000549/https://www.investopaper.com/news/butwal-solar-power-project/|archive-date=7 November 2020}}</ref> [[പ്രമാണം:Butwal-Bhairahawa_Road.png|പകരം=Siddhartha Highway|ലഘുചിത്രം|268x268ബിന്ദു| ബട്വാൾ-ഭൈരഹവ റോഡ് ( H10 )]] === ഗതാഗതം === ==== റോഡ്‌വേകൾ ==== [[പ്രമാണം:NPL_H01.svg|30x30ബിന്ദു]][[മഹേന്ദ്ര ഹൈവേ|H01]] ഹൈവേയുടെ ആരംഭം മുതൽ ലുംബിനിയിലെ ഗതാഗത മാർഗ്ഗങ്ങൾ വികസിച്ചു . ലുംബിനിക്ക് രണ്ട് പ്രധാന റൂട്ടുകളുണ്ട്.[[പ്രമാണം:NPL_H01.svg|30x30ബിന്ദു]] [[മഹേന്ദ്ര ഹൈവേ|H01]] ഹൈവേ, ഒപ്പം[[പ്രമാണം:NPL_H10.svg|30x30ബിന്ദു]] H10 ഹൈവേ. അവ രണ്ടും ബുട്വാളിൽ കൂടിച്ചേരുന്നു. 8,931 കി.മീ റോഡാണ് പ്രവിശ്യയിൽ നിർമ്മിച്ചിരിക്കുന്നത്. അതിൽ 5,293 കിലോമീറ്റർ ബ്ലാക്ക് ടോപ്പ് ആണ്. [[പ്രമാണം:Rapti_Bridge,_Nepal_second_longest_bridge.jpg|ലഘുചിത്രം|264x264ബിന്ദു| റാപ്തി പാലം, ഡാങ് ജില്ലയിലെ വെസ്റ്റ് റപ്തി നദിക്ക് കുറുകെയുള്ള നേപ്പാളിലെ ഏറ്റവും നീളമേറിയ രണ്ടാമത്തെ പാലം <ref>{{Cite web|url=https://thehimalayantimes.com/nepal/nepals-second-longest-bridge-construction-completes|title=Nepal's second longest bridge construction completes|access-date=12 November 2021|last=Sen|first=Sandeep|date=30 October 2019|website=The Himalayan Times|language=en|archive-url=https://web.archive.org/web/20211112191712/https://thehimalayantimes.com/nepal/nepals-second-longest-bridge-construction-completes|archive-date=12 November 2021}}</ref>]] പ്രവിശ്യയിലെ 12 ജില്ലകളും ബ്ലാക്ക്‌ടോപ്പ് റോഡുകളിലൂടെ ബന്ധിപ്പിച്ചിരിക്കുന്നു. പ്രവിശ്യയിലെ പ്രധാന ഹൈവേകൾ ഇപ്രകാരമാണ്: # '''മഹേന്ദ്ര ഹൈവേ''' : [[മഹേന്ദ്ര ഹൈവേ]] ([[പ്രമാണം:NPL_H01.svg|30x30ബിന്ദു]] [[മഹേന്ദ്ര ഹൈവേ|H01)]] ബർദിയ, ബങ്കെ, ഡാങ്, കപിൽവാസ്തു, രൂപാണ്ഡെഹി, പരാസി എന്നീ ജില്ലകളിൽ അക്ഷാംശമായി സഞ്ചരിക്കുന്നു. കിഴക്ക് [[സുദുർപശ്ചിം പ്രവിശ്യ|ബാഗ്മതി]]<nowiki/>യെ പടിഞ്ഞാറ് സുദുർപശ്ചിമുമായി ഇത് ബന്ധിപ്പിക്കുന്നു. # '''രത്ന ഹൈവേ''' : രത്ന ഹൈവേ ([[പ്രമാണം:NPL_H12.svg|30x30ബിന്ദു]] H12) കർണാലി പ്രവിശ്യയിലേക്ക്. ഇത് [[നേപ്പാൾ ഗഞ്ച്|നേപ്പാൾഗഞ്ചിലെ]] നേപ്പാൾ-ഇന്ത്യ അതിർത്തിയിൽ ആരംഭിച്ച് സുർഖേത്തിലെ ബീരേന്ദ്രനഗറിൽ അവസാനിക്കുന്നു. കർണാലി ഹൈവേ സിസ്റ്റത്തിലേക്കുള്ള ഹൈവേ പരിവർത്തനം ഇത് അവസാനിക്കുന്ന പോയിന്റിൽ നിന്ന് ആണ് തുടങ്ങുന്നത്. # '''രപ്തി ഹൈവേ''' : രപ്തി ഹൈവേ ([[പ്രമാണം:NPL_H11.svg|30x30ബിന്ദു]] H11) അമേലിയ, ഡാങ് എന്നിവിടങ്ങളിൽ നിന്ന് ആരംഭിച്ച് മ്യൂസിക്കോട്ട് വെസ്റ്റ് റുകൂമിൽ അവസാനിക്കുന്നു. ഈ ഹൈവേ മലയോര പ്രദേശങ്ങളായ റോൾപ, സല്യാൻ വെസ്റ്റ് റുകും, കിഴക്കൻ റുകും എന്നിവിടങ്ങളിലേക്ക് പ്രവേശനം സാധ്യമാക്കുന്നു. # '''സിദ്ധാർത്ഥ ഹൈവേ''' : സിദ്ധാർത്ഥ ഹൈവേ ([[പ്രമാണം:NPL_H10.svg|30x30ബിന്ദു]] H10) ഹൈവേ സിദ്ധാർത്ഥനഗറിലെ നേപ്പാൾ-ഇന്ത്യ അതിർത്തിയിൽ നിന്ന് ആരംഭിച്ച് പൊഖാറയിലെ പൃഥിവി ചൗക്കിൽ അവസാനിക്കുന്നു. സിദ്ധാർത്ഥനഗർ, ബട്വാൾ, താൻസെൻ, വാലിംഗ്, പുത്തലിബസാർ, സ്യാംഞ്ജ, പൊഖാറ എന്നിവയാണ് ഹൈവേയിലെ പ്രധാന വാസസ്ഥലങ്ങൾ. ഭൈരഹവയും [[നേപ്പാൾ ഗഞ്ച്|നേപ്പാൾഗഞ്ചും]] എല്ലായ്പ്പോഴും [[ഇന്ത്യ|ഇന്ത്യയുമായുള്ള]] പ്രധാന വ്യാപാര പാതകളാണ്. ലുംബിനിയിൽ റെയിൽവേ ഇല്ലെങ്കിലും ഈസ്റ്റ് വെസ്റ്റ് റെയിൽവേ, കാഠ്മണ്ഡു-ലുംബിനി റെയിൽവേ റൂട്ടും ഇന്ത്യൻ നഗരങ്ങളെ ബന്ധിപ്പിക്കുന്ന മറ്റ് നിരവധി റൂട്ടുകളും ആസൂത്രണം ചെയ്തിട്ടുണ്ട്. <ref>{{Cite web|url=http://myrepublica.nagariknetwork.com/news/53293/|title=Survey begins for Mechi-Mahakali Electric Railway|access-date=29 October 2020|last=Pariyar|first=Binod|website=My Republica|language=en|archive-url=https://web.archive.org/web/20211109191738/https://myrepublica.nagariknetwork.com/news/53293/|archive-date=9 November 2021}}</ref> <ref>{{Cite web|url=https://kathmandupost.com/national/2019/11/23/at-upcoming-talks-nepal-and-china-to-discuss-kathmandu-pokhara-lumbini-railways|title=At upcoming talks, Nepal and China to discuss Kathmandu-Pokhara-Lumbini railways|access-date=29 October 2020|website=kathmandupost.com|language=en|archive-url=https://web.archive.org/web/20200809083113/https://kathmandupost.com/national/2019/11/23/at-upcoming-talks-nepal-and-china-to-discuss-kathmandu-pokhara-lumbini-railways|archive-date=9 August 2020}}</ref> <ref>{{Cite web|url=https://english.khabarhub.com/2020/28/123222/|title=India willing to expedite Kathmandu-Raxaul railway project|access-date=29 October 2020|date=28 August 2020|website=Khabarhub|language=en|archive-url=https://web.archive.org/web/20201219163652/https://english.khabarhub.com/2020/28/123222/|archive-date=19 December 2020}}</ref> ==== വ്യോമ ഗതാഗതം ==== ഗൗതം ബുദ്ധ ഇന്റർനാഷണൽ എയർപോർട്ട്, നേപ്പാൾഗഞ്ച് എയർപോർട്ട്, ഡാങ് എയർപോർട്ട് എന്നിവയാണ് പ്രവിശ്യയിലെ പ്രധാന എയർസ്ട്രിപ്പുകൾ. ത്രിഭുവൻ ഇന്റർനാഷണൽ എയർപോർട്ടിന് ശേഷം നേപ്പാളിലെ ഏറ്റവും തിരക്കേറിയ രണ്ടാമത്തെ വിമാനത്താവളമായ നേപ്പാൾഗഞ്ച് വിമാനത്താവളം 20 വർഷത്തെ മാസ്റ്റർ പ്ലാൻ പ്രകാരം അന്താരാഷ്ട്ര വിമാനത്താവളമായി നവീകരിക്കുന്നു. <ref>{{Cite web|url=https://risingnepaldaily.com/business/upgrading-of-nepalgunj-airport-looks-20-years-ahead|title=Upgrading of Nepalgunj airport looks 20 years ahead|access-date=2021-12-07|website=GorakhaPatra|language=en}}<cite class="citation web cs1" data-ve-ignore="true">[https://risingnepaldaily.com/business/upgrading-of-nepalgunj-airport-looks-20-years-ahead "Upgrading of Nepalgunj airport looks 20 years ahead"]. </cite></ref> നേപ്പാൾഗഞ്ച് വിമാനത്താവളം [[കർണലി പ്രദേശ്|കർണാലി പ്രവിശ്യയിലെയും]] [[സുദുർപശ്ചിം പ്രവിശ്യ|സുദുർപശ്ചിം പ്രവിശ്യയിലെയും ഒട്ടുമിക്ക]] വിമാനത്താവളങ്ങളുടെയും ഹബ്ബായി വർത്തിക്കുന്നു. [[മാനസസരോവരം|മാനസസരോവർ തടാകത്തിലേക്കും]] [[തിബെത്ത്|ടിബറ്റിലെ]] [[കൈലാസം|കൈലാഷ് പർവതത്തിലേക്കും]] പോകുന്ന വിനോദസഞ്ചാരികളുടെ ട്രാൻസിറ്റ് കേന്ദ്രമാണിത്. <ref>{{Cite web|url=https://nepal24hours.com/nepalgunj-airport-faces-flight-pressure-after-the-beginning-of-pilgrimage-season/|title=Nepalgunj Airport faces flight pressure after the beginning of Mansarovar season|access-date=2021-12-07|date=2019-05-20|website=Nepal24Hours.com - 'Integration Through Media'|language=en}}{{പ്രവർത്തിക്കാത്ത കണ്ണി|date=ഡിസംബർ 2022 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }}</ref> റെസുംഗ ( ഗുൽമി ജില്ല ), സന്ധിഖർക ( അർഘഖാഞ്ചി ജില്ല) എന്നിവിടങ്ങളിൽ പുതിയ വിമാനത്താവളങ്ങൾ നിർമാണത്തിലാണ്. <ref>{{Cite web|url=https://www.aviationnepal.com/arghakhanchi-airport-construction-project-initiates/|title=Arghakhanchi airport construction project initiates|access-date=26 October 2020|date=14 December 2017|website=Aviation Nepal|language=en-US|archive-url=https://web.archive.org/web/20210306073555/https://www.aviationnepal.com/arghakhanchi-airport-construction-project-initiates/|archive-date=6 March 2021}}</ref> <ref>{{Cite web|url=https://www.aviationnepal.com/reshunga-airport-to-see-its-runway-blacktopped/|title=Reshunga Airport to see its runway blacktopped|access-date=26 October 2020|date=28 April 2019|website=Aviation Nepal|language=en-US|archive-url=https://web.archive.org/web/20211109191758/https://www.aviationnepal.com/reshunga-airport-to-see-its-runway-blacktopped/|archive-date=9 November 2021}}</ref><gallery widths="200" heights="200"> പ്രമാണം:Nepalgunj AIrport .jpg|ത്രിഭുവൻ ഇൻ്റർനാഷണൽ എയർപോർട്ട് കഴിഞ്ഞാൽ നേപ്പാളിലെ ഏറ്റവും തിരക്കേറിയ വിമാനത്താവളമാണ് [[Nepalgunj Airport|നേപ്പാൾഗഞ്ച്]] </gallery> ==അവലംബം== {{Reflist|33em}}{{Geographic Location|Centre=Lumbini|North=[[Karnali Province|Karnali]]|Northeast=[[Gandaki Province|Gandaki]]|East=[[Gandaki Province|Gandaki]]|Southeast=[[Bihar]], {{flag|India}}|South=[[Uttar Pradesh]], {{flag|India}}|Southwest=|West=[[Sudurpashchim Province|Sudurpashchim]]|Northwest=}}{{Provinces of Nepal}}{{Provinces and Districts of Nepal}}{{Nepal topics}} [[വർഗ്ഗം:നേപ്പാൾ]] [[വർഗ്ഗം:Pages with unreviewed translations]] 5zmn3ar4y74ro6rvkgo9ny5qdd4vkpf 0 582112 4533827 4069959 2025-06-16T04:44:49Z InternetArchiveBot 146798 Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.9.5 4533827 wikitext text/x-wiki {{prettyurl/wikidata}}{{Infobox food | name = ലെമാങ് | image = lemang cooking.jpg | image_size = 250px | caption = Lemang being cooked in hollow bamboo pieces | alternate_name = ''Lamang'' | country = [[Indonesia]]<ref>{{citation|url=https://www.tasteatlas.com/lemang|title=Lemang|work=Taste Atlas}}</ref><ref name="Tradisi Malamang">{{Cite news|url=https://m.merdeka.com/peristiwa/cerita-tradisi-malamang-dari-sumatera-barat.html|title=Lemang, Cerita Tradisi Malamang Dari Sumatera Barat|last=Eda Erwina|date=2014-05-08|website=Merdeka.com|language=id|access-date=2020-05-21|archive-date=2021-02-15|archive-url=https://web.archive.org/web/20210215011400/https://m.merdeka.com/peristiwa/cerita-tradisi-malamang-dari-sumatera-barat.html|url-status=dead}}</ref><ref>{{Cite news|url=https://www.idntimes.com/food/dining-guide/dhiya-azzahra/fakta-unik-lemang-khas-sumatra/2|title=5 Fakta Unik Lemang, Makanan Khas Sumatra Saat Puasa dan Lebaran|last=Azzahra|first=Dhiya Awlia|date=2020-05-20|website=idntimes.com|language=id|access-date=2020-09-22|archive-date=2020-10-02|archive-url=https://web.archive.org/web/20201002023808/https://www.idntimes.com/food/dining-guide/dhiya-azzahra/fakta-unik-lemang-khas-sumatra/2|url-status=dead}}</ref> | region = [[West Sumatra]] | national_cuisine = [[Indonesia]], [[Singapore]], [[Malaysia]],<ref>[https://books.google.com/books?lr=&id=j-slAAAAMAAJ&dq=lemang+bamboo Vol. 3, pt. 2 comprises a monograph entitled: British Malaya, 1864-1867, by L.A. Mills, with appendix by C. O. Blagden, 1925.]</ref><ref>[https://books.google.com/books?id=qWCbS-Zjof4C&dq=lemang+malays Journal of the Straits Branch of the Royal Asiatic Society, Issues 1-6, Royal Asiatic Society of Great Britain and Ireland. Malaysian Branch. 1878 - History]</ref> [[Brunei]]<ref>{{citation|url=http://www.bt.com.bn/checkout/2009/09/08/lemang-stalls-are-found-everywhere|title='Lemang' stalls are found everywhere|author1=Bahrum Ali|author2=Bandar Seri Begwan|date=September 8, 2009|work=The Brunei Times|url-status=dead|archive-url=https://web.archive.org/web/20151210185511/http://www.bt.com.bn/checkout/2009/09/08/lemang-stalls-are-found-everywhere|archive-date=December 10, 2015}}</ref> | creator = | course = | type = Rice dish | served = | main_ingredient = [[Glutinous rice]], [[coconut milk]] | variations = | calories = | other = | similar_dish = [[Sticky rice in bamboo]], [[Daetong-bap]] }} [[മുള|മുളയിൽ]] പറ്റിപ്പിടിക്കാതിരിക്കാൻ [[വാഴ|വാഴയില]] പൊതിഞ്ഞ പൊള്ളയായ ഒരു മുള ട്യൂബിൽ പാകം ചെയ്ത ഗ്ലൂറ്റിനസ് അരി, [[നാളികേരം|തേങ്ങാപ്പാൽ]], ഉപ്പ് എന്നിവയിൽ നിന്ന് ഉണ്ടാക്കുന്ന ഒരു പരമ്പരാഗത ഭക്ഷണമാണ് '''ലെമാങ്''' (മിനങ്കബൗ: ലമാംഗ്).<ref name="Lamang and Lamangan">{{Cite web|url=http://jurnalbpnbsumbar.kemdikbud.go.id/index.php/penelitian/article/download/2/2|title=Lamang dan Tradisi Malamang pada Masyarakat Minangkabau|work=Kemdikbud|access-date=2022-11-30|archive-date=2022-11-30|archive-url=https://web.archive.org/web/20221130135526/http://jurnalbpnbsumbar.kemdikbud.go.id/index.php/penelitian/article/download/2/2|url-status=dead}}</ref> [[ഇന്തോനേഷ്യ]]യിൽ നിന്ന് ഉത്ഭവിച്ച ഇത് [[സിംഗപ്പൂർ]], [[മലേഷ്യ]], [[ബ്രൂണൈ|ബ്രൂണെ]] എന്നിവിടങ്ങളിലും കാണപ്പെടുന്നു, കാരണം മുളയിലെ സ്റ്റിക്കി റൈസ് മെയിൻലാൻഡ് [[തെക്കുകിഴക്കേ ഏഷ്യ|തെക്കുകിഴക്കൻ ഏഷ്യയിൽ]] ഉടനീളം സാധാരണമാണ്. വാർഷിക മുസ്ലീം അവധി ദിനങ്ങളായ [[ഈദുൽ ഫിത്ർ|ഈദുൽ ഫിത്തർ]], [[ഈദുൽ അദ്‌ഹ|ഈദ്-ഉൽ-അദ്ഹ]] എന്നിവയിൽ ദിവസേനയുള്ള നോമ്പിന്റെ അവസാനത്തെ അടയാളപ്പെടുത്താൻ പരമ്പരാഗതമായി ലെമാങ് കഴിക്കുന്നു.<ref>{{citation|url=http://www.travelfeeder.com/travel_tips/travel-snapshot-celebrate-hari-raya-aidilfitri-with-lemang|title=Travel Snapshot – Celebrate Hari Raya Aidilfitri With Lemang|author=Cecil Lee|date=September 22, 2009 |work=Travel Feeder}}</ref> == ചരിത്രം == പല പരമ്പരാഗത തെക്കുകിഴക്കൻ ഏഷ്യൻ കമ്മ്യൂണിറ്റികളിലും മുളയിലെ സ്റ്റിക്കി റൈസ് സർവ്വവ്യാപിയായ പരമ്പരാഗത ഭക്ഷണമായി അറിയപ്പെടുന്നു. മിനാങ്‌കബൗ സംസ്‌കാരത്തിൽ, പ്രധാനമായും [[ഇന്തോനേഷ്യ|ഇന്തോനേഷ്യയിലെ]] [[പടിഞ്ഞാറൻ സുമാത്ര|വെസ്റ്റ് സുമാത്രയിൽ]], വിവിധ പരമ്പരാഗത ചടങ്ങുകളിൽ ഉപയോഗിക്കുന്ന ഗ്ലൂറ്റിനസ് അരിയോ തപായിയോ അടങ്ങിയ ഒരു പരമ്പരാഗത ഭക്ഷണമാണ് ലെമാങ് അല്ലെങ്കിൽ ലമാംഗ്. മിനാങ്കബൗ പാരമ്പര്യമനുസരിച്ച്, ലെമാങ്ങിന്റെ പാചകരീതി ആദ്യമായി അവതരിപ്പിച്ചത് ഷെയ്ഖ് ബുർഹാനുദ്ദീനാണ്. എന്നിരുന്നാലും, [[തെക്കുകിഴക്കേ ഏഷ്യ|തെക്കുകിഴക്കൻ ഏഷ്യൻ]] മേഖലയിലെ മറ്റ് ഗോത്രങ്ങളുടെ പരമ്പരാഗത ഭക്ഷണമായും ലെമാങ് അറിയപ്പെടുന്നു. അവയുടെ പാചകരീതി ഇപ്പോഴും വളരെ പുരാതനമാണ്. കൂടാതെ ഇത് മുളക്കുഴകൾ ഉൾപ്പെടെയുള്ള പ്രകൃതിദത്ത വസ്തുക്കളെയും ചേരുവകളെയും ആശ്രയിച്ചിരിക്കുന്നു.<ref name="Tradisi Malamang"/><ref name=Yovani2019>{{cite journal |last1=Yovani |first1=Tania |title=Lamang tapai: the ancient Malay food in Minangkabau tradition |journal=Journal of Ethnic Foods |date=December 2019 |volume=6 |issue=1 |pages=22 |doi=10.1186/s42779-019-0029-z |s2cid=209325826 |doi-access=free }}</ref> ആദ്യകാല ഇന്തോനേഷ്യൻ സാഹിത്യത്തിൽ, [[Marah Roesli|മാരാ റുസ്ലി]]യുടെ 1922 ലെ നോവലായ [[Sitti Nurbaya|സിതി നൂർബയ]]യിൽ ലെമാങ്ങിനെ പരാമർശിച്ചിരുന്നു. അതിൽ മെറിംഗിഹിന്റെ ദുഷ്പ്രവണത കാരണം നർബയ അറിയാതെ വിഷലിപ്തമായ ലെമാങ് തിന്നുന്നു.<ref>{{Cite web|last=Kaya|first=Indonesia|title=Warisan Sastra Indonesia Dalam Lantunan Lagu Dan Tarian Di Drama Musikal 'Siti Nurbaya (Kasih Tak Sampai)' {{!}} Liputan Budaya - Situs Budaya Indonesia|url=https://www.indonesiakaya.com/liputan-budaya/detail/warisan-sastra-indonesia-dalam-lantunan-lagu-dan-tarian-di-drama-musikal-siti-nurbaya-kasih-tak-sampai|access-date=2020-09-20|website=IndonesiaKaya|language=id}}{{പ്രവർത്തിക്കാത്ത കണ്ണി|date=ഡിസംബർ 2022 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }}</ref> == വിതരണവും പാരമ്പര്യങ്ങളും == ഇന്തോനേഷ്യയിൽ, ലെമാങ്ങ് [[പടിഞ്ഞാറൻ സുമാത്ര|പശ്ചിമ സുമാത്രയിലെ]] മിനാങ്കബൗ പാരമ്പര്യവുമായി ബന്ധപ്പെട്ടിരിക്കുന്നു.<ref name="Tradisi Malamang">{{Cite news|url=https://m.merdeka.com/peristiwa/cerita-tradisi-malamang-dari-sumatera-barat.html|title=Lemang, Cerita Tradisi Malamang Dari Sumatera Barat|last=Eda Erwina|date=2014-05-08|website=Merdeka.com|language=id|access-date=2020-05-21|archive-date=2021-02-15|archive-url=https://web.archive.org/web/20210215011400/https://m.merdeka.com/peristiwa/cerita-tradisi-malamang-dari-sumatera-barat.html|url-status=dead}}</ref><ref name="Tribun Lemang">{{Cite news|url= https://www.tribunnewswiki.com/2019/07/18/lemang|title=Lemang|date=2019-07-18|website=Tribunnewswiki.com|language=id|access-date=2020-05-26}}</ref> എന്നിരുന്നാലും, ബ്രൂണെ, <ref>{{citation|url=http://www.bt.com.bn/checkout/2009/09/08/lemang-stalls-are-found-everywhere|title='Lemang' stalls are found everywhere|author1=Bahrum Ali|author2=Bandar Seri Begwan|date=September 8, 2009|work=The Brunei Times|url-status=dead|archive-url=https://web.archive.org/web/20151210185511/http://www.bt.com.bn/checkout/2009/09/08/lemang-stalls-are-found-everywhere|archive-date=December 10, 2015}}</ref> മിനഹാസ, ദയാക്, ഒറാങ് അസ്‌ലി എന്നീ ഗോത്രങ്ങൾ ഉൾപ്പെടെ ഈ പ്രദേശത്ത് മുളകൊണ്ടുള്ള അരി പാകം ചെയ്യുന്ന രീതി വ്യാപകമാണ്. <ref>{{Cite web|date=2016-11-19|title=Jika Sumbar Punya Lamang, Minahasa Punya Nasi Jaha|url=https://republika.co.id/berita/gaya-hidup/kuliner/16/11/19/ogwdu0280-jika-sumbar-punya-lamang-minahasa-punya-nasi-jaha|access-date=2020-09-20|website=Republika Online|language=id}}</ref> മിനാങ്കബൗ പാരമ്പര്യത്തിൽ, ലെമാങ് നിർമ്മാണത്തെ മലമാങ്ങ് എന്ന് വിളിക്കുന്നു. താപ്പായിക്കൊപ്പം കഴിച്ചില്ലെങ്കിൽ ലെമാങ്ങ് അപൂർണ്ണമാണ്, അതിനാൽ അവയെ മിനാങ്ങുകാർ ഒരു പുരുഷനോടും സ്ത്രീയോടും ഉപമിക്കുന്നു. ലെമാങ് തന്നെ മിനാങ് ജനതയുടെ ഒരുമയെ വിവരിക്കുന്നു. കാരണം അതിന്റെ നിർമ്മാണ പ്രക്രിയ എപ്പോഴും ഒരുമിച്ചാണ് ചെയ്യുന്നത്. ലെമാങും തപായിയും ഉണ്ടാക്കുന്നതിൽ പാലിക്കേണ്ട നിരവധി വിലക്കുകൾ ഉണ്ട്. മറ്റുള്ളവരുടെ വീടുകൾ സന്ദർശിക്കുമ്പോൾ ലെമാങ്ങ് സമ്മാനമായും ഉപയോഗിക്കുന്നു. ഉദാഹരണത്തിന്, മരുമക്കൾ സന്ദർശിക്കുമ്പോഴോ മഞ്ഞപ്പൂക് മരപ്പുലൈ ചടങ്ങുകളിലോ.<ref name="Tradisi Malamang"/> എന്നിരുന്നാലും, പരമ്പരാഗത ചടങ്ങുകളിൽ ലെമാങ്ങിന്റെ നിർബന്ധിത നിലനിൽപ്പിന് പിന്നിൽ പ്രതീകാത്മക അർത്ഥമില്ല. മറുവശത്ത്, ലെമാങ്ങും തപായിയും അവയുടെ ചേരുവകളിലെ രാസ ഘടകങ്ങൾ ഉൽപാദിപ്പിക്കുന്ന തനതായ രുചിക്ക് പേരുകേട്ടതാണ്. ഈ ലേഖനത്തിൽ, ലെമാങ്ങിന്റെയും തപായിയുടെയും ഉത്ഭവം, മിനാങ്കബാവു ജനതയുടെ പാരമ്പര്യങ്ങളിൽ ലെമാങ്ങിന്റെ തത്വശാസ്ത്രവും അവതരണവും ശാസ്ത്രീയ വീക്ഷണകോണിൽ നിന്ന് ലെമാങ്ങിന്റെയും തപായിയുടെയും രുചി സവിശേഷതകളും ചർച്ചചെയ്യുന്നു.<ref name="Tradisi Malamang"/> ഹരി ഗവായിയുടെ വിളവെടുപ്പ് ഉത്സവം പോലുള്ള ആഘോഷങ്ങൾക്ക് ഇബാൻ ആളുകൾ സാധാരണയായി ലെമാങ് തയ്യാറാക്കുന്നു. ചിക്കൻ കറി പോലുള്ള മാംസം വിഭവങ്ങളോടൊപ്പം ലെമാങ് സാധാരണയായി കഴിക്കാറുണ്ട്. പലതരം മാംസങ്ങൾക്കായി ലെമാങ് ഉണ്ടാക്കാൻ ഉപയോഗിക്കുന്ന പാചക പ്രക്രിയ, തദ്ദേശീയരായ ദയക് സമുദായങ്ങൾ പാൻസോഹ് അല്ലെങ്കിൽ പാൻസുഹ് എന്നും അറിയപ്പെടുന്നു.<ref>{{citation|url=http://www.themalaymailonline.com/eat-drink/article/ayam-pansuh-a-sarawak-exotic-delicacy-loved-by-many-video|title='Ayam pansuh' — A Sarawak exotic delicacy loved by many|date=June 28, 2015|work=Malay Mail Online|access-date=July 14, 2016}}</ref> ==ചിത്രശാല== <gallery class="center" caption="" widths="200px" heights="200px"> File:Cara belah buluh lemang.jpg|Cutting the hollowed bamboo to retrieve the lemang inside File:Piece of Lemang.jpg|A piece of lemang File:YosriLemangHidang.jpg|Serving lemang slices </gallery> ==അവലംബം== {{reflist}} ==External links== * {{Commons category-inline|Lemang}} {{Glutinous rice dishes}} {{Indonesian cuisine}} {{Bruneian cuisine}} {{Malaysian cuisine}} {{Singaporean cuisine}} 27blt1srs3r7h3jgt2iwe26hi63g73x 0 586054 4533750 4502429 2025-06-15T15:22:02Z InternetArchiveBot 146798 Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.9.5 4533750 wikitext text/x-wiki {{prettyurl/wikidata}}{{Infobox officeholder | name = മോണിക്ക ബെർടാഗ്നോളി | birth_date = {{Birth year and age|1959}} | office = Director of the [[National Cancer Institute]] | president = [[Joe Biden]] | term_start = {{start date|2022|10|03}} | term_end = | predecessor = [[Norman Sharpless]] | successor = | module = {{Infobox scientist| embed=yes | work_institutions = {{Plainlist| * [[Dana–Farber Cancer Institute]] * [[Harvard Medical School]] *[[NewYork-Presbyterian Hospital]]}} | fields = {{Plainlist| * [[Surgical oncology]] * [[Gastrointestinal cancer]] * [[Adenomatous polyposis coli]] * [[Colorectal cancer]]}} | education = {{Plainlist| * [[University of Utah School of Medicine]] (MD) * [[Princeton University]] (BSE)}} | website = {{Official URL}} }} | image = Monica M. Bertagnolli, NCI Director.png | alt = Portrait photograph of Dr. Monica Bertagnolli }} ഒരു [[അമേരിക്ക]]ൻ സർജിക്കൽ [[അർബുദ ചികിൽസ|ഓങ്കോളജിസ്റ്റും]] നാഷണൽ ക്യാൻസർ ഇൻസ്റ്റിറ്റ്യൂട്ടിന്റെ 16-ാമത്തെ ഡയറക്ടറുമാണ് '''മോണിക്ക ബെർടാഗ്നോളി''' (ജനനം 1959). മുമ്പ്, ബ്രിഗാം ആൻഡ് വിമൻസ് ഹോസ്പിറ്റലിലും ഡാന-ഫാർബർ കാൻസർ ഇൻസ്റ്റിറ്റ്യൂട്ടിലും ജോലി ചെയ്തിരുന്ന അവർ ഹാർവാർഡ് മെഡിക്കൽ സ്കൂളിൽ റിച്ചാർഡ് ഇ. വിൽസൺ പ്രൊഫസർ ഓഫ് സർജറി ആയിരുന്നു.<ref>{{Cite web |date=2022-10-03 |title=Monica Bertagnolli becomes NCI director - NCI |url=https://www.cancer.gov/news-events/press-releases/2022/bertagnolli-nci-director |access-date=2022-10-21 |website=www.cancer.gov |language=en}}</ref> ഗ്രാമീണ കമ്മ്യൂണിറ്റികളെ ക്ലിനിക്കൽ പഠനത്തിൽ ഉൾപ്പെടുത്തണമെന്ന് അവർ വാദിക്കുകയും എൻസിഐയെ നയിക്കാനുള്ള നിയമനം വരെ ഓങ്കോളജിയിലെ ക്ലിനിക്കൽ ട്രയലുകൾക്കുള്ള അലയൻസ് ചെയർ ആയി പ്രവർത്തിക്കുകയും ചെയ്തു.<ref name=epmc>{{EuropePMC}}</ref> ഗ്യാസ്ട്രോഇന്റസ്റ്റൈനൽ രോഗങ്ങളിൽ നിന്നും മൃദുവായ ടിഷ്യു സാർകോമകളിൽ നിന്നുമുള്ള മുഴകൾ ചികിത്സിക്കുന്നതിൽ ബെർടാഗ്നോളി വിദഗ്ധയാണ്.<ref name="hmsmag">{{cite web |title=In the Picture |last=Dutchen |first=Stephanie |website=Harvard Medicine magazine |url=https://hms.harvard.edu/magazine/rural-health/picture |access-date=2021-10-24}}</ref> അമേരിക്കൻ സൊസൈറ്റി ഓഫ് ക്ലിനിക്കൽ ഓങ്കോളജിയുടെ മുൻ പ്രസിഡന്റായ അവർ 2021-ൽ നാഷണൽ അക്കാദമി ഓഫ് മെഡിസിൻ ഫെല്ലോ ആയി തിരഞ്ഞെടുക്കപ്പെട്ടു. == ആദ്യകാല ജീവിതവും വിദ്യാഭ്യാസവും == [[വയോമിങ്|വയോമിംഗിലെ]] ഒരു പശുപോഷണശാലയിലാണ് ബെർടാഗ്‌നോളി വളർന്നത്.<ref name=":0">{{Cite web|date=2007-06-24|title=Hub's Humble Cancer Hero ; Surgical `Superstar' Dr. Monica Bertagnolli Tackles the Tough Cases|url=https://www.redorbit.com/news/health/979039/hubs_humble_cancer_hero__surgical_superstar_dr_monica_bertagnolli/|access-date=2021-10-24|website=redorbit.com|language=en-US}}</ref><ref>{{Cite web|date=2018-03-03|title=Women's History Month - Monica Bertagnnolli, MD|url=https://www.aauw-ca.org/monica-bertagnnolli-md/|access-date=2021-10-24|website=AAUW California|language=en-US}}</ref> അവരുടെ മാതാപിതാക്കൾ ഒന്നാം തലമുറ ഫ്രഞ്ച് ബാസ്‌ക്, ഇറ്റാലിയൻ കുടിയേറ്റക്കാരായിരുന്നു.<ref name=":0" /><ref>{{Cite web |date=2022-10-03 |title=NCI Director Dr. Monica M. Bertagnolli - NCI |url=https://www.cancer.gov/about-nci/leadership/director |access-date=2022-11-23 |website=www.cancer.gov |language=en |archive-date=2010-12-22 |archive-url=https://web.archive.org/web/20101222031612/http://www.cancer.gov//director |url-status=dead }}</ref>അവൾ പ്രിൻസ്റ്റൺ യൂണിവേഴ്സിറ്റിയിൽ നിന്ന് ബയോകെമിക്കൽ എഞ്ചിനീയറിംഗിൽ BSE നേടി.<ref name=":1">{{Cite web|title=Monica M. Bertagnolli, MD, FACS, FASCO|url=https://www.asco.org/people/monica-m-bertagnolli-md|access-date=2021-10-24|website=ASCO|language=en}}</ref><ref name="asco18">{{cite web |title=Monica M. Bertagnolli, MD, FASCO, a Cattle Rancher’s Daughter, Becomes ASCO President |last=Piana |first=Ronald |url=https://ascopost.com/issues/june-3-2018-narratives-special-issue/monica-bertagnolli-becomes-asco-president/ |date=June 3, 2018 |access-date=2021-10-24 |archive-date=2021-06-23 |archive-url=https://web.archive.org/web/20210623210124/https://ascopost.com/issues/june-3-2018-narratives-special-issue/monica-bertagnolli-becomes-asco-president/ |url-status=dead }}</ref> യൂണിവേഴ്സിറ്റി ഓഫ് യൂട്ടാ സ്കൂൾ ഓഫ് മെഡിസിനിൽ മെഡിസിൻ പഠിച്ച അവർ ബ്രിഗാം ആന്റ് വിമൻസ് ഹോസ്പിറ്റലിൽ സർജറി റെസിഡൻസി ചെയ്തു. അവൾ 1993 ൽ ബോർഡ് സർട്ടിഫൈ ചെയ്തു.<ref>{{Cite web|title=Monica M. Bertagnolli, MD - Dana-Farber Cancer Institute {{!}} Boston, MA|url=https://www.dana-farber.org/find-a-doctor/monica-m-bertagnolli/|access-date=2021-10-24|website=dana-farber.org|archive-date=2021-10-24|archive-url=https://web.archive.org/web/20211024200130/https://www.dana-farber.org/find-a-doctor/monica-m-bertagnolli/|url-status=dead}}</ref> == References == {{reflist}} {{Authority control}} [[വർഗ്ഗം:1959-ൽ ജനിച്ചവർ]] f363n4mhgudjje298n04etsymp23v8n 0 588445 4533801 3900182 2025-06-15T22:20:28Z InternetArchiveBot 146798 Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.9.5 4533801 wikitext text/x-wiki {{prettyurl/wikidata}}{{Infobox person | name = റിക്കാർഡോ ഹെക്ടർ ആഷ് | image = | imagesize = | caption = | birth_date = {{birth date and age|1947|10|26}} | birth_place = [[Buenos Aires]], Argentina | birth_name = Ricardo Hector Asch | nationality = [[Argentines|Argentine]], [[Mexico|Mexican]]<ref name="dodge" /> | occupation = [[obstetrician]], [[Gynaecology|gynecologist]], and [[Endocrinology|endocrinologist]] | spouse = | parents = }} ഒരു പ്രസവചികിത്സകനും ഗൈനക്കോളജിസ്റ്റും എൻഡോക്രൈനോളജിസ്റ്റുമാണ് '''റിക്കാർഡോ ഹെക്ടർ ആഷ്''' (ജനനം 26 ഒക്ടോബർ 1947)<ref name="dodge">{{cite book |last1=Dodge |first1=Mary |author-link= |last2=Geis |first2=Gilbert |title=Stealing Dreams: A Fertility Clinic Scandal |url=https://archive.org/details/stealingdreamsfe0000dodg |date=2003 |publisher=[[University Press of New England|Northeastern University Press]] |location=[[Lebanon, New Hampshire|Lebanon]], [[New Hampshire]] |isbn=1-55553-585-2 |page=[https://archive.org/details/stealingdreamsfe0000dodg/page/113 113] }}</ref>. അദ്ദേഹം പ്രത്യുൽപ്പാദന സാങ്കേതിക വിദ്യയിലും ഗമെറ്റ് ഇൻട്രാഫാലോപ്പിയൻ ട്രാൻസ്ഫർ (GIFT)യിലും പ്രവർത്തിച്ചു. കൂടാതെ ഫെർട്ടിലിറ്റിയും മരിജുവാന ഉപയോഗവും ബന്ധിപ്പിക്കുന്ന ഗവേഷണത്തിൽ പ്രവർത്തിച്ചു. <ref name="Asch Smith 1986 pp. 1071–81">{{cite journal | last1=Asch | first1=RH | last2=Smith | first2=CG | title=Effects of delta 9-THC, the principal psychoactive component of marijuana, during pregnancy in the rhesus monkey. | journal=The Journal of Reproductive Medicine | volume=31 | issue=12 | year=1986 | issn=0024-7758 | pmid=3025441 | pages=1071–81}}</ref> ആൻഡ്രൂ ഷാലിയുമായി ചേർന്ന് GnRH അനലോഗ് ഉപയോഗത്തെക്കുറിച്ച് അന്വേഷിച്ചു.<ref name="BALMACEDA BORGHI COY SCHALLY 1983 pp. 866–868">{{cite journal | last1=BALMACEDA | first1=J.P. | last2=BORGHI | first2=M.R. | last3=COY | first3=D.H. | last4=SCHALLY | first4=A.V. | last5=ASCH | first5=R.H. | title=Suppression of Postovulatory Gonadotropin Levels Does Not Affect Corpus Luteum Function in Rhesus Monkeys | journal=The Journal of Clinical Endocrinology & Metabolism | publisher=The Endocrine Society | volume=57 | issue=4 | year=1983 | issn=0021-972X | doi=10.1210/jcem-57-4-866 | pages=866–868| pmid=6411757 }}</ref><ref name="ASCH, Ellsworth, Balmaceda, Wong, GIFT">{{cite journal |vauthors=Asch RH, Ellsworth LR, Balmaceda JP, Wong PC |title=Pregnancy after translaparoscopic gamete intrafallopian transfer |journal=Lancet |pmid=6149412 |year=1984 |volume=2 |issue=8410 |pages=1034–5 |doi=10.1016/s0140-6736(84)91127-9|s2cid=33844752 }}</ref> 1990-കളുടെ മധ്യത്തിൽ, ഇർവിന്റെ ഫെർട്ടിലിറ്റി ക്ലിനിക്കായ കാലിഫോർണിയ സർവകലാശാലയിൽ ശരിയായ സമ്മതമില്ലാതെ സ്ത്രീകളിൽ നിന്ന് വിളവെടുത്ത അണ്ഡാശയം മറ്റ് രോഗികൾക്ക് കൈമാറിയതായി അദ്ദേഹം ആരോപിക്കപ്പെട്ടു. ഫെഡറൽ കുറ്റപത്രം സമർപ്പിക്കുന്നതിന് ഒരു വർഷം മുമ്പ് ആഷ് അമേരിക്ക വിട്ടു.<ref name="LA Times">{{Cite news|url=https://www.latimes.com/archives/la-xpm-1995-10-24-mn-60654-story.html|title=UC Fertility Case Doctor Sells Home|newspaper=LA Times|date=24 October 1995|language=en|access-date=2021-06-02}}</ref><ref name="Associated Press">{{Cite web|url=https://apnews.com/article/daf2697893be459fafd9b3a607a0f856|title=Ex-Chief of Scandal-Plagued Fertility Clinic Accused of Insurance Fraud|website=Associated Press|language=en|access-date=2021-06-02}}</ref> 2008-ൽ [[അർജന്റീന]]യിൽ അദ്ദേഹം വിചാരണ ചെയ്യപ്പെടുകയും എല്ലാ കുറ്റങ്ങളിൽ നിന്നും കുറ്റവിമുക്തനാക്കപ്പെടുകയും ചെയ്തു.<ref>{{Cite web|url=https://busquedas.gruporeforma.com/reforma/Documento/Web.aspx?id=1236367&#124;ArticulosGC_Reforma&url=https://www.reforma.com/galeria_de_fotos/images/1284/2567239.jpg&text=ricardo+asch | website=Grupo Reforma | language=es|title=Niegan extraditar a doctor acusado en EU}}</ref> 2011-ൽ [[മെക്സിക്കോ]] യുണൈറ്റഡ് സ്റ്റേറ്റ്സിന്റെ കൈമാറ്റ അഭ്യർത്ഥന നിരസിച്ചു. കാരണം ഇത് ഇരട്ട അപകടമുണ്ടാക്കും, പുതിയ തെളിവുകളൊന്നും പുറത്തു വന്നില്ല.<ref>{{Cite news|url=https://www.latimes.com/local/la-xpm-2011-apr-01-la-me-0401-asch-20110401-story.html|title=Doctor with ties to fertility scandal won't be extradited by Mexico |newspaper=LA Times|date=April 2011 |language=en|access-date=2020-07-03}}</ref> അദ്ദേഹം ഇപ്പോൾ മെക്സിക്കോ സിറ്റിയിലാണ് താമസിക്കുന്നത്.<ref name="abcnews.go.com">{{Cite web|url=https://abcnews.go.com/Health/ReproductiveHealth/fugitive-fertility-doctor-ricardo-asch-arrested-mexico/story?id=12492575|title=Fertility Doctor on the Run Arrested in Mexico|website=ABC News|language=en|access-date=2020-01-21}}</ref><ref name="pmid28971380">{{cite journal| author=| title=Abstracts for 2017 Foundation for Reproductive Medicine Translational Reproductive Biology and Clinical Reproductive Endocrinology Conference. | journal=J Assist Reprod Genet | year= 2017 | volume= 34| issue= 10| pages= 1385–1402 | pmid=28971380 | doi=10.1007/s10815-017-1055-7 | pmc=5633566 }} </ref> ==അവലംബം== {{Reflist}} ==External links== * [http://www.pulitzer.org/works/1996,Investigative+Reporting Pulitzer.org's archive] The Register's stories exposing R. Asch * [http://www.draschlegal.com/summary-legalcase.htm Legal summary by R. Asch]{{പ്രവർത്തിക്കാത്ത കണ്ണി|date=മാർച്ച് 2023 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }} * [http://ricardoaschsupport.com/ ricardoaschsupport.com] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20230123113101/http://ricardoaschsupport.com/ |date=2023-01-23 }} Website supporting R. Asch * [http://articles.latimes.com/1995-06-04/news/mn-9521_1_uc-irvine-fertility-clinic "In Quest for Miracles, Did Fertility Clinic Go Too Far?"] ''[[Los Angeles Times]]'', 4 June 1995. Accessed 23 October 2009. {{Authority control}} [[വർഗ്ഗം:1947-ൽ ജനിച്ചവർ]] qhhecelu7hj3stem8cmqd50dwid5149 0 600955 4533843 4505577 2025-06-16T07:01:00Z InternetArchiveBot 146798 Bluelink 1 book for [[വിക്കിപീഡിയ:പരിശോധനായോഗ്യത|പരിശോധനായോഗ്യത]] (20250614)) #IABot (v2.0.9.5) ([[User:GreenC bot|GreenC bot]] 4533843 wikitext text/x-wiki {{PU|Carroll Baker}} {{Infobox person | name = കരോൾ ബേക്കർ | image = Carroll_Baker_headshot_for_Station_Six-Sahara_1962.png | image_size = | caption = 1962-ലെ ''[[സ്റ്റേഷൻ സിക്സ്-സഹാറ]]'' എന്ന സിനിമയുടെ പരസ്യ ചിത്രീകരണത്തിൽ ബേക്കർ. | birth_name = | birth_date = {{birth date and age|1931|05|28}} | birth_place = [[ജോൺസ്റ്റൗൺ, പെൻസിൽവാനിയ]], [[യു.എസ്.]] | alma_mater = | occupation = {{hlist|നടി| എഴുത്തുകാരി}} | years_active = 1952–2003 | notable_works = {{plainlist|*''[[ബേബി ഡോൾ]]'' (1956) * ''[[Giant (1956 film)|ജയൻറ്]]'' (1956) * ''[[ദ ബിഗ് കൺട്രി]]'' (1958) * ''[[Something Wild (1961 film)|സംതിംഗ് വൈൽഡ്]]'' (1961) * ''[[How the West Was Won (film)|ഹൌ ദ വെസ്റ്റ് വാസ് വൺ]]'' (1962) * ''[[The Carpetbaggers (film)|ദ കാർപെറ്റ്ബാഗേഴ്സ്]]'' (1964) * ''[[Harlow (Paramount film)|ഹാർലൊ]]'' (1965) * [[സ്റ്റാർ 80]] (1983) * ''[[Native Son (1986 film)|നേറ്റിവ് സൺ]]'' (1986) * ''[[കിൻറർഗാർട്ടൻ കോപ്പ്]]'' (1990) }} | height = 5 അടി 5 ഇഞ്ച് (1.65 മീറ്റർ)<ref>{{cite journal |title=Carroll Baker |journal=Mt. Vernon Register-News |quote=She's proud of her five-foot-five, 113-pound dancer's figure, and she figured no part was worth her becoming fat. |location=Mt. Vernon, IL |date=February 4, 1957 |page=6}}</ref> | spouse = {{plainlist| *{{marriage|ലൂയി റിട്ടർ|1953|1953|end=divorced}} *{{marriage|[[ജാക്ക് ഗാർഫിൻ]]|1955|1969|end=divorced}} *{{marriage|[[ഡൊണാൾഡ് ബർട്ടൺ]]|1978|2007|end=died}} }} | children = {{plainlist| *[[ബ്ലാഞ്ചെ ബേക്കർ]] *[[ഹെർഷൽ ഗാർഫിൻ]] }} | signature = Carroll Baker signature.svg }} '''കരോൾ ബേക്കർ''' (ജനനം: മെയ് 28, 1931)<ref>{{cite web|url=https://www.ibdb.com/broadway-cast-staff/carroll-baker-30680|title=Carroll Baker|access-date=May 28, 2022|work=[[Internet Broadway Database]]|archive-url=https://archive.today/2022.05.28-070634/https://www.ibdb.com/broadway-cast-staff/carroll-baker-30680|archive-date=May 28, 2022|url-status=live}}</ref>{{sfn|Matheson|2019|p=14}} ഒരു വിരമിച്ച [[അമേരിക്കൻ ഐക്യനാടുകൾ|അമേരിക്കൻ]] നടിയാണ്. ആക്ടേഴ്‌സ് സ്റ്റുഡിയോയിൽ [[ലീ സ്‌ട്രാസ്‌ബെർഗ്|ലീ സ്‌ട്രാസ്‌ബെർഗിനു]] കീഴിൽ അഭിനയം പഠിച്ച ശേഷം, 1954-ൽ ബേക്കർ [[ബ്രോഡ്‍വേ നാടകവേദി|ബ്രോഡ്‌വേ നാടകവേദിയിൽ‍]] പതിവായി പ്രത്യക്ഷപ്പെടാൻ തുടങ്ങി. പിന്നീട്, 1956-ൽ [[ടെന്നസി വില്യംസ്|ടെന്നസി വില്യംസിൻറ]] രണ്ട് നാടകങ്ങളെ ആസ്പദമാക്കി [[എലിയ കസാൻ‍]] സംവിധാനം ചെയ്ത ''[[ബേബി ഡോൾ]]'' എന്ന സിനിമയിലെ നായികയായി അവൾ‍ റിക്രൂട്ട് ചെയ്യപ്പെട്ടു.<ref name=":0">{{Cite web|url=https://www.proquest.com/docview/318308292|title=I'm still a baby at heart|last=Petty|first=Moira|date=June 26, 2000|website=The Times [of London]|language=en|id={{ProQuest|318308292}}}}</ref> ഈ സിനിമയിലെ മാദക വേഷത്തിലൂടെ അവർ മികച്ച നടിക്കുള്ള [[അക്കാദമി അവാർഡ്|അക്കാദമി അവാർഡിന്]] നാമനിർദ്ദേശം ചെയ്യപ്പെട്ടു. ''ജയന്റ്'' (1956), റൊമാന്റിക് കോമഡി സിനിമയായ ''ബട്ട് നോട്ട് ഫോർ മി'' (1959) എന്നീ സിനിമകളിലാണ് ബേക്കർ ആദ്യകാലത്ത് വേഷങ്ങൾ അവതരിപ്പിച്ചത്. 1961-ൽ, അവരുടെ അക്കാലത്തെ ഭർത്താവ് ജാക്ക് ഗാർഫെയ്ൻ സംവിധാനം ചെയ്ത ''സംതിംഗ് വൈൽഡ്'' എന്ന വിവാദ സ്വതന്ത്ര സിനിമയിൽ അവർ മാനസികാഘാതം സംഭവിച്ച ഒരു ബലാത്സംഗ ഇരയെ അവതരിപ്പിച്ചു. 1950-കളിലും 1960-കളിലും, ''ദി ബിഗ് കൺട്രി'' (1958), ''ഹൗ ദി വെസ്റ്റ് വാസ് വോൺ'' (1962), ''ചെയെൻ ഓട്ടം'' (1964) എന്നിങ്ങനെ നിരൂപക പ്രശംസ നേടിയ നിരവധി വെസ്റ്റേൺ ചിത്രങ്ങളിൽ അവർ അഭിനയിച്ചു. 1960-കളുടെ മധ്യത്തിൽ, [[പാരമൗണ്ട് പിക്ചേഴ്സ്|പാരാമൗണ്ട് പിക്‌ചേഴ്‌സിന്റെ]] ഒരു കരാർ നടിയെന്ന നിലയിൽ, ''ദി കാർപെറ്റ്ബാഗേഴ്‌സിൽ'' (1964) ഒരു ഭോഗതൃഷ്ണയുള്ള വിധവയായി പ്രത്യക്ഷപ്പെട്ടതിന് ശേഷം ബേക്കർ ഒരു സെക്സ് സിംബലായി മാറി. ''സിൽവിയ'' (1965) എന്ന ചിത്രത്തിലും അവർക്കു വേഷം നൽകിയ ചിത്രത്തിന്റെ നിർമ്മാതാവ്, ജോസഫ് ഇ. ലെവിൻ, ഒരു ജീവചരിത്ര സിനിമയായ ഹാർലോയിൽ (1965) ജീൻ ഹാർലോയുടെ വേഷവും നൽകി. കാര്യമായ പ്രിപബ്ലിസിറ്റി ഉണ്ടായിരുന്നിട്ടുകൂടി, ''ഹാർലോ'' ഒരു നിർണായക പരാജയമായി മാറുകയും, പാരാമൗണ്ടുമായുള്ള കരാർ സംബന്ധിച്ച നിയമ തർക്കത്തിനും കരിയറിലെ മേൽനോട്ടക്കാരനെന്ന നിലയിലുള്ള ജോസഫ് ഇ. ലെവിനിൽനിന്ന് സ്വതന്ത്രയാകുന്നതിനുമായി 1966-ൽ ബേക്കർ [[ഇറ്റലി|ഇറ്റലിയിലേക്ക്]] താമസം മാറി. യൂറോപ്പിൽ, അടുത്ത 10 വർഷക്കാലം റോമോലോ ഗുറിയേരിയുടെ ''ദി സ്വീറ്റ് ബോഡി ഓഫ് ഡെബോറ'' (1968), ഉംബർട്ടോ ലെൻസിയ്‌ക്കൊപ്പം ''ഓർഗാസ്‌മോ'' (1969) മുതൽ ''നൈഫ് ഓഫ് ഐസ്'' (1972) വരെയുള്ള നാല് ചിത്രങ്ങളുടെ ഒരു പരമ്പര, കൊറാഡോ ഫറീനയുടെ ''ബാബ യാഗ'' (1973) ഉൾപ്പെടെയുള്ള, ത്രില്ലർ, ഹൊറർ സിനിമകളിൽ അവർ അഭിനയിച്ചു. ആൻഡി വാർഹോൾ നിർമ്മിച്ച ''ബാഡ്'' (1977) എന്ന  ഡാർക്ക് കോമഡി ചിത്രത്തിലൂടെ ഒരു സ്വഭാവ നടിയായി അവർ അമേരിക്കൻ പ്രേക്ഷകരിലേയ്ക്ക് തിരിച്ചുവന്നു. ഒരു യഥാർത്ഥ സംഭവത്തെ ആസ്പദമാക്കിയുള്ള ക്രൈം നാടകീയ ചിത്രമായ ''സ്റ്റാർ 80'' (1983) ലെ കൊലചെയ്യപ്പെട്ട ഡൊറോത്തി സ്ട്രാറ്റന്റെ അമ്മയുടെ വേഷം, റിച്ചാർഡ് റൈറ്റിന്റെ നോവലിനെ അടിസ്ഥാനമാക്കിയുള്ള വംശീയ നാടകീയ ചിത്രമായ നേറ്റീവ് സൺ (1986) എന്നിവ ഉൾപ്പെടെ 1980-കളിൽ പുറത്തിറങ്ങിയ പ്രശസ്തമായ നിരവധി നാടകീയ ചിത്രങ്ങളിൽ ബേക്കർ സഹവേഷങ്ങളിലും പ്രത്യക്ഷപ്പെട്ടു. 1987-ൽ പുറത്തിറങ്ങിയ ''[[അയൺവീഡ്]]'' (1987) എന്ന സിനിമയിൽ അവർക്ക് ഒരു സഹവേഷമുണ്ടായിരുന്നു. 1990-കളിൽ ബേക്കർ ''മർഡർ, ഷീ റോട്ട്,'' ''എൽ.എ. ലോ'', ''റോസ്വെൽ'' പോലെയുള്ള നിരവധി ടെലിവിഷൻ പരമ്പരകളിൽ അതിഥി വേഷങ്ങൾ ചെയ്തു. ''കിന്റർഗാർട്ടൻ കോപ്പ്'' (1990), [[ഡേവിഡ് ഫിഞ്ചർ]] സംവിധാനം ചെയ്ത ത്രില്ലർ ചിത്രം ''ദി ഗെയിം'' (1997) തുടങ്ങിയ നിരവധി ബിഗ് ബജറ്റ് ചിത്രങ്ങളിലും അവർക്ക് സഹവേഷങ്ങൾ ഉണ്ടായിരുന്നു. 2003-ൽ അവർ അഭിനയത്തിൽ നിന്ന് ഔദ്യോഗികമായി വിരമിച്ചു. അഭിനയത്തിന് പുറമേ രണ്ട് ആത്മകഥകളുടെയും ഒരു നോവലിന്റെയും രചയിതാവ് കൂടിയാണ് ബേക്കർ. 1987-ൽ പുറത്തിറങ്ങിയ ''അയൺവീഡ്'' (1987) എന്ന സിനിമയിൽ അവൾക്ക് ഒരു സഹവേഷമുണ്ടായിരുന്നു. 1990-കളിൽ ബേക്കർ ''മർഡർ, ഷീ റോട്ട്,'' എൽ.എ. ലോ, റോസ്വെൽ പോലെയുള്ള നിരവധി ടെലിവിഷൻ പരമ്പരകളിൽ അതിഥി വേഷങ്ങൾ ചെയ്തു. ''കിന്റർഗാർട്ടൻ കോപ്പ്'' (1990), [[ഡേവിഡ് ഫിഞ്ചർ]] സംവിധാനം ചെയ്ത ത്രില്ലർ ചിത്രം ''ദി ഗെയിം'' (1997) തുടങ്ങി നിരവധി ബിഗ് ബജറ്റ് ചിത്രങ്ങളിലും അവർക്ക് സഹവേഷങ്ങൾ ഉണ്ടായിരുന്നു. 2003-ൽ അവർ അഭിനയത്തിൽ നിന്ന് ഔദ്യോഗികമായി വിരമിച്ചു. അഭിനയത്തിന് പുറമേ രണ്ട് ആത്മകഥകളുടെയും ഒരു നോവലിന്റെയും രചയിതാവ് കൂടിയാണ് ബേക്കർ. == ആദ്യകാല ജീവിതം == എഡിത്ത് ഗെർട്രൂഡിന്റെയും (മുമ്പ്, ഡഫി) ഒരു ട്രാവലിംഗ് സെയിൽസ്മാനായിരുന്ന വില്യം വാട്‌സൺ ബേക്കറിന്റെയും മകളായി [[പെൻ‌സിൽ‌വാനിയ|പെൻസിൽവാനിയയിലെ]] [[ജോൺസ്റ്റൗൺ|ജോൺസ്റ്റൗണിൽ]] ഒരു [[കത്തോലിക്കാസഭ|കത്തോലിക്കാ]] വിശ്വാസികളുടെ കുടുംബത്തിലാണ് ബേക്കർ ജനിച്ച് വളർന്നത്.<ref name="yahoo">{{cite web|url=https://movies.yahoo.com/person/carroll-baker/biography.html|title=Carroll Baker Biography|access-date=June 28, 2017|work=Yahoo! Movies|archive-url=https://archive.today/2011.05.22-062022/http://movies.yahoo.com/movie/contributor/1800030639/bio|archive-date=May 22, 2011|url-status=dead}}</ref> ബേക്കർ ഐറിഷ്, പോളിഷ് വംശജയായിരുന്നത്<ref>{{cite book|title=The Polish American Encyclopedia|url=https://archive.org/details/polishamericanen0000unse|last=Pula|first=James S.|publisher=McFarland|year=2011|isbn=978-0-786-43308-7|pages=[https://archive.org/details/polishamericanen0000unse/page/n38 23]}}</ref> അവളുടെ ജന്മനാമം കരോലിന പീക്കാർസ്‌കി എന്നാണെന്ന കിംവദന്തിക്ക് കാരണമായി, എന്നിരുന്നാലും ഇത് നിലവിൽ അറിയപ്പെടുന്ന രേഖകളാൽ സ്ഥിരീകരിക്കാൻ കഴിയില്ല. എട്ട് വയസ്സുള്ളപ്പോൾ മാതാപിതാക്കൾ വേർപിരിഞ്ഞതിനാൽ, അവർ മാതാവിനും ഇളയ സഹോദരി വിർജീനിയയ്ക്കും ഒപ്പം [[പെൻ‌സിൽ‌വാനിയ|പെൻസിൽവാനിയയിലെ]] [[ടർട്ടിൽ ക്രീക്ക്|ടർട്ടിൽ ക്രീക്കിലേക്ക്]] താമസം മാറി.<ref name="glamour2">{{cite web|url=http://www.glamourgirlsofthesilverscreen.com/show.php?id=18|title=The Private Life and Times of Carroll Baker|access-date=June 28, 2017|work=Glamour Girls of the Silver Screen}}{{പ്രവർത്തിക്കാത്ത കണ്ണി|date=ഒക്‌ടോബർ 2024 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }}</ref> ബേക്കർ പറയുന്നതനുസരിച്ച്, അവളുടെ അമ്മ ഒറ്റയ്ക്ക് കുടുംബം പുലർത്തുന്നതിന് കഷ്ടപ്പെടുകയും, കുടുംബം ദരിദ്ര്യം അനുഭവിക്കുകയും ചെയ്തു.{{sfn|Baker|1983|pages=24–5}} [[പെൻ‌സിൽ‌വാനിയ|പെൻസിൽവാനിയയിലെ]] [[ഗ്രീൻസ്ബർഗ്|ഗ്രീൻസ്ബർഗിലെ]] ഗ്രീൻസ്ബർഗ് സേലം ഹൈസ്കൂളിൽ പഠനത്തിന് ചേർന്ന അവർ അവിടെ ഒരു ഡിബേറ്റ് ടീം അംഗവും മാർച്ചിംഗ് ബാൻഡ്, സ്കൂൾ മ്യൂസിക്കൽ എന്നിവയിൽ സജീവമായിരുന്നു.{{sfn|Baker|1983|p=23}} 18-ാം വയസ്സിൽ കുടുംബത്തോടൊപ്പം [[ഫ്ലോറിഡ|ഫ്ലോറിഡയിലെ]] സെന്റ് പീറ്റേഴ്‌സ്ബർഗ് നഗരത്തിലേയ്ക്ക് താമസം മാറുകയും അവിടെ സെന്റ് പീറ്റേഴ്‌സ്ബർഗ് ജൂനിയർ കോളേജിൽ (ഇപ്പോൾ സെന്റ് പീറ്റേഴ്‌സ്ബർഗ് കോളേജ്) പഠനം നടത്തുകയും ചെയ്തു.<ref name="glamour3">{{cite web|url=http://www.glamourgirlsofthesilverscreen.com/show.php?id=18|title=The Private Life and Times of Carroll Baker|access-date=June 28, 2017|work=Glamour Girls of the Silver Screen}}{{പ്രവർത്തിക്കാത്ത കണ്ണി|date=ഒക്‌ടോബർ 2024 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }}</ref> കോളേജിലെ ആദ്യ വർഷത്തിനുശേഷം, വാഡ്‌വില്ലെ സർക്യൂട്ടിൽ<ref name="mitchell2">{{cite web|url=http://www.desertentertainer.com/articles/2010/04/22/entertainment/walk_of_stars/doc4b33aa72c6a69757884554.txt|title=Carroll Baker Actress, 'Baby Doll,' grandma|access-date=October 31, 2015|work=Desert Entertainer|author=Mitchell, Marilyn|archive-date=2017-09-06|archive-url=https://web.archive.org/web/20170906181335/http://www.desertentertainer.com/articles/2010/04/22/entertainment/walk_of_stars/doc4b33aa72c6a69757884554.txt|url-status=dead}}</ref> ഒരു മാന്ത്രികന്റെ സഹായിയായി ജോലി ചെയ്യാൻ തുടങ്ങിയ അവൾ, ഒരു നൃത്ത കമ്പനിയിൽ ചേർന്നുകൊണ്ട് ഒരു പ്രൊഫഷണൽ നർത്തകിയായി ജോലി ചെയ്തു.<ref name="glamour4">{{cite web|url=http://www.glamourgirlsofthesilverscreen.com/show.php?id=18|title=The Private Life and Times of Carroll Baker|access-date=June 28, 2017|work=Glamour Girls of the Silver Screen}}{{പ്രവർത്തിക്കാത്ത കണ്ണി|date=ഒക്‌ടോബർ 2024 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }}</ref> 1949-ൽ ബേക്കർ മിസ് ഫ്ലോറിഡ ഫ്രൂട്ട്സ് ആൻഡ് വെജിറ്റബിൾസ് പട്ടം നേടി.<ref>{{cite web|url=http://articles.latimes.com/1987-01-03/entertainment/ca-2119_1_baby-doll-baker|title='Best Thing I've Had For Ages': 'baby Doll' Baker Is Catching 'fire' For ABC|access-date=April 9, 2015|last=Brennan|first=Patricia|date=January 3, 1987|work=[[Los Angeles Times]]}}</ref><ref name="irv">{{cite web|url=http://www.moviefanfare.com/carroll-baker/|title=The Fabulous Baker: A Consideration of Carroll|access-date=February 26, 2015|last=Slifkin|first=Irv|date=May 3, 2015|work=MovieFanFare|archive-url=https://web.archive.org/web/20150226125337/http://www.moviefanfare.com/carroll-baker/|archive-date=February 26, 2015|url-status=dead}}</ref> 1951-ൽ, ബേക്കർ [[ന്യൂയോർക്ക് നഗരം|ന്യൂയോർക്ക് സിറ്റിയിലേക്ക്]] താമസം മാറി, അവിടെ ക്വീൻസിലെ ഒരു അഴുക്ക് പുരണ്ട ഒരു അപ്പാർട്ട്മെന്റ് വാടകയ്‌ക്കെടുത്തു. ഒരു നിശാക്ലബിലെ നർത്തകിയായി ജോലി ചെയ്തതോടൊപ്പം, സഞ്ചരിക്കുന്ന വോഡ്‌വില്ലെ ഷോകളിൽ ഒരു കോറസ് ഗേളായി പങ്കടുത്തുകൊണ്ട് വിൻഡ്‌സർ, ഡിട്രോയിറ്റ്, ന്യൂജേഴ്‌സി എന്നിവിടങ്ങളിൽ സഞ്ചരിച്ചു.{{sfn|Baker|1983|p=32}} ബേക്കർ HB സ്റ്റുഡിയോയിൽ അഭിനയം പഠിച്ചു.<ref>{{cite web|url=https://hbstudio.org/about-hb-studio/alumni/|title=HB Studio - Notable Alumni &#124; One of the Original Acting Studios in NYC|access-date=August 4, 2021|website=Hbstudio.org}}</ref> 1952-ൽ അവർ ആക്ടേഴ്‌സ് സ്റ്റുഡിയോയിൽ ചേർന്ന അവർ ലീ സ്ട്രാസ്ബർഗിന്റെ കീഴിൽ അഭിനയം പരിശീലച്ചു.<ref name="yahoo2">{{cite web|url=https://movies.yahoo.com/person/carroll-baker/biography.html|title=Carroll Baker Biography|access-date=June 28, 2017|work=Yahoo! Movies|archive-url=https://archive.today/2011.05.22-062022/http://movies.yahoo.com/movie/contributor/1800030639/bio|archive-date=May 22, 2011|url-status=dead}}</ref> അവിടെ [[മൈക്ക് നിക്കോൾസ്]], [[റോഡ് സ്റ്റീഗർ]], [[ഷെല്ലി വിൻറേർസ്|ഷെല്ലി വിന്റേഴ്‌സ്]], [[മരിലിൻ മൺറോ|മെരിലിൻ മൺറോ]] എന്നിവരുടെ സഹപാഠിയായിരുന്ന അവർ നടൻ ജെയിംസ് ഡീന്റെ ജീവിതകാലം മുഴുവൻ അടുത്ത സുഹൃത്തുമായിരുന്നു.<ref name="newsday">{{cite web|url=http://www.newsday.com/entertainment/movies/baby-doll-carroll-baker-in-huntington-1.2971728|title='Baby Doll' Carroll Baker in Huntington|access-date=June 28, 2017|last=Bubbeo|first=Daniel|date=June 20, 2011|work=Newsday|archive-url=https://web.archive.org/web/20170626222550/http://www.newsday.com/entertainment/movies/baby-doll-carroll-baker-in-huntington-1.2971728|archive-date=June 26, 2017|url-status=dead}}</ref><ref name="jamesdean">{{YouTube|iDhYEttDbnQ|Carroll Baker on working with James Dean}}. ''Media Funhouse'' (2000). Retrieved June 28, 2017.</ref> == സിനിമകളും അംഗീകാരങ്ങളും == ==== '''തിരഞ്ഞെടുത്ത''' സിനിമകൾ ==== {{div col|colwidth=30em}} * ''[[Easy to Love (1953 film)|ഈസി ടു ലവ്]]'' (1953) * ''[[Giant (1956 film)|ജയൻറ്]]'' (1956) * ''[[ബേബി ഡോൾ]]'' (1956) * ''[[ദ ബിഗ് കൺട്രി]]'' (1958) * ''[[But Not for Me (1959 film)|ബട്ട് നോട്ട് ഫോർ മി]]'' (1959) * ''[[The Miracle (1959 film)|ദ മിറക്കിൾ]]'' (1959) * ''[[ബ്രിഡ്ജ് ടു ദ സൺ]]'' (1961) * ''[[Something Wild (1961 film)|സംതിംഗ് വൈൽഡ്]]'' (1961) * ''[[How the West Was Won (film)|ഹൌ ദ വെസ്റ്റ് വാസ് വൺ]]'' (1962) * ''[[സ്റ്റേഷൻ സിക്സ്-സഹാറ]]'' (1963) * ''[[The Carpetbaggers (film)|ദ കാർപ്പറ്റ്ബാഗേർസ്]]'' (1964) * ''[[ചെയെൻ ഓട്ടം]]'' (1964) * ''[[Sylvia (1965 film)|സിൽവിയ]]'' (1965) * ''[[ദ ഗ്രേറ്റസ്റ്റ് സ്റ്റോറി എവർ ടോൾഡ്]]'' (1965) * ''[[മിസ്റ്റർ മോസസ്]]'' (1965) * ''[[Harlow (Paramount film)|ഹാർലോ]]'' (1965) * ''[[ഹെർ ഹറെം]]'' (1967) * ''[[Jack of Diamonds (1967 film)|ജാക്ക് ഡയമണ്ട്സ്]]'' (1967) * ''[[ദ സ്വീറ്റ് ബോഡി ഓഫ് ഡെബോറ]]'' (1968) * ''[[ഓർഗാസ്മോ]]'' (1969) * ''[[സോ സ്വീറ്റ്...സോ പെർവേർസ്]]'' (1969) * ''[[എ ക്വയറ്റ് പ്ലേസ് ടു കിൽ]]'' (1970) * ''[[ക്യാപ്റ്റൻ അപ്പാഷേ]]'' (1971) * ''[[ദ ഡെവിൾ ഹാസ് സെവൻ ഫേസസ്]]'' (1971) * ''[[Il coltello di ghiaccio|നൈഫ് ഓഫ് ഐസ്]]'' (1972) * ''[[Baba Yaga (film)|ബാബ യാഗ]]'' (1973) * ''[[ദ ഫ്ലവർ വിത് ദ പെറ്റൽസ് ഓഫ് സ്റ്റീൽ]]'' (1973) * ''[[Private Lessons (1975 film)|പ്രൈവറ്റ് ലെസൺസ്]]'' (1975) * ''[[ആൻറി വാർഹോൾസ് ബാഡ്]]'' (1977) * ''[[Cyclone (1978 film)|സൈക്ലോൺ]]'' (1978) * ''[[The World Is Full of Married Men (film)|ദ വേൾഡ് ഫുൾ ഓഫ് മാരിഡ് മെൻ]]'' (1979) * ''[[സ്റ്റാർ 80]]'' (1983) * ''[[Native Son (1986 film)|നേറ്റീവ് സൺ]]'' (1986) * ''[[Ironweed (film)|അയൺവീഡ്]]'' (1987) * ''[[കിൻറർഗാർട്ടൻ കോപ്പ്]]'' (1990) * ''[[ബ്ലോണ്ടെ ഫസ്റ്റ്]]'' (1991) * ''[[The Game (1997 film)|ദ ഗെയിം]]'' (1997) {{div col end}} '''തിരഞ്ഞെടുത്ത ടെലിവിഷൻ വേഷങ്ങൾ:''' {{div col|colwidth=30em}} *''[[The Web (1950 TV series)|ദ വെബ്ബ്]]'' (1954) * ''[[Danger (TV series)|ഡേഞ്ചർ]]'' (1955) * ''[[Thriller (UK TV series)|ത്രില്ലർ]]'' (1976) * ''[[Grand (TV series)|ഗ്രാൻറ്]]'' (1990) * ''[[Tales from the Crypt (TV series)|ടെയ്ൽസ് ഫ്രം ക്രിപ്റ്റ്]]'' (1991) * ''[[മർഡർ, ഷി റോട്ട്]]'' (1993) * ''[[L.A. ലോ]]'' (1993) * ''[[ഷിക്കാഗോ ഹോപ്പ്]]'' (1995) * ''[[Roswell (TV series)|റോസ്വെൽ]]'' (1999) {{div col end}} '''തിരഞ്ഞെടുത്ത നാടകങ്ങൾ:'''<ref name="playbill">{{cite web|url=http://www.playbillvault.com/Person/Detail/55393/Carroll-Baker|title=Carroll Baker – Broadway Theater Credits|access-date=June 28, 2017|work=Playbill Vault|archive-date=2013-06-20|archive-url=https://web.archive.org/web/20130620040759/http://www.playbillvault.com/Person/Detail/55393/Carroll-Baker|url-status=dead}}</ref> {{div col|colwidth=30em}} * ''എസ്കേപേഡ്'' (1953) * ''[[All Summer Long (play)|ആൾ സമ്മർ ലോങ്]]'' (1954) * ''[[ആംസ് ആൻറ് ദ മാൻ]]'' (1958) * ''കം ഓൺ സ്ടോംഗ്'' (1962) * ''[[അന്ന ക്രിസ്റ്റി]]'' (1966) * ''റെയ്ൻ'' (1977) * ''[[ലൂസി ക്രൌൺ]]'' (1979) * ''മോട്ടിവ്'' (1980) {{div col end}}'''പ്രസിദ്ദീകരണങ്ങൾ''' * ''ബേബി ഡോൾ: ആൻ ഓട്ടോബയോഗ്രഫി'' (ആർബർ ഹൌസ്, 1983), {{ISBN|978-0-87795-558-0}} * ''ടു ആഫ്രിക്ക വിത് ലൌ'' (Dutton, 1986), {{ISBN|978-0-917657-54-2}} * ''എ റോമൻ ടെയ്ൽ'' (Dutton, 1986), {{ISBN|978-0-917657-53-5}} '''അംഗീകാരങ്ങൾ''' === അവാർഡുകൾ === * 1957: വർഷത്തെ പുതിയ താരത്തിനുള്ള [[ഗോൾഡൻ ഗ്ലോബ് പുരസ്കാരം]] – നടി<ref name="gg">{{cite web|url=http://www.goldenglobes.com/person/carroll-baker|title=Carroll Baker|work=GoldenGlobes.com|archive-url=https://web.archive.org/web/20151222162449/http://www.goldenglobes.com/person/carroll-baker|archive-date=December 22, 2015}}</ref> * 1957: ഹസ്റ്റി പുഡ്ഡിംഗ് തിയറ്റർ അവാർഡ് - "''വുമൺ ഓഫ് ദ ഇയർ''" <ref name="turner">{{cite web|url=http://www.tcm.com/tcmdb/person/8384%7C28000/Carroll-Baker/|title=Overview for Carroll Baker|access-date=February 2, 2015|work=Turner Classic Movies}}</ref> * 1965: നാടകീയ പ്രകടനത്തിനുള്ള ഗോൾഡൻ ലോറൽ വനിതാ അവാർഡ് , കാർപെറ്റ്ബാഗേഴ്സിലെ അഭിനയത്തിന് <small>(രണ്ടാം സ്ഥാനം)</small><ref>{{cite AV media|url=https://www.worldcat.org/oclc/051882438|title=The Carpetbaggers (DVD video, 2003)|publisher=Catalogue data at [[WorldCat]]|access-date=July 4, 2017|oclc=051882438}}</ref> === നാമനിർദ്ദേശങ്ങൾ === 1957: മികച്ച നടിക്കുള്ള ഓസ്കാർ [[ബേബി ഡോൾ|ബേബി ഡോളിന്]].<ref name="newsday2">{{cite web|url=http://www.newsday.com/entertainment/movies/baby-doll-carroll-baker-in-huntington-1.2971728|title='Baby Doll' Carroll Baker in Huntington|access-date=June 28, 2017|last=Bubbeo|first=Daniel|date=June 20, 2011|work=Newsday|archive-url=https://web.archive.org/web/20170626222550/http://www.newsday.com/entertainment/movies/baby-doll-carroll-baker-in-huntington-1.2971728|archive-date=June 26, 2017|url-status=dead}}</ref> 1957: ഒരു ചലച്ചിത്രത്തിലെ മികച്ച നടിക്കുള്ള ഗോൾഡൻ ഗ്ലോബ് - ഡ്രാമ, [[ബേബി ഡോൾ|ബേബി ഡോളിന്]].<ref name="gg2">{{cite web|url=http://www.goldenglobes.com/person/carroll-baker|title=Carroll Baker|work=GoldenGlobes.com|archive-url=https://web.archive.org/web/20151222162449/http://www.goldenglobes.com/person/carroll-baker|archive-date=December 22, 2015}}</ref> 1957: മികച്ച വിദേശ നടിക്കുള്ള ബാഫ്റ്റ അവാർഡ് (യുഎസ്എ), [[ബേബി ഡോൾ|ബേബി ഡോളിന്.]]<ref>{{cite web|url=http://awards.bafta.org/award/1957/film/foreign-actress|title=Foreign Actress in 1957|access-date=November 1, 2015|work=BAFTA}}</ref> 1964: മികച്ച വനിതാ താരത്തിനുള്ള ഗോൾഡൻ ലോറൽ<ref name="mitchell">{{cite web|url=http://www.desertentertainer.com/articles/2010/04/22/entertainment/walk_of_stars/doc4b33aa72c6a69757884554.txt|title=Carroll Baker Actress, 'Baby Doll,' grandma|access-date=October 31, 2015|work=Desert Entertainer|author=Mitchell, Marilyn|archive-date=2017-09-06|archive-url=https://web.archive.org/web/20170906181335/http://www.desertentertainer.com/articles/2010/04/22/entertainment/walk_of_stars/doc4b33aa72c6a69757884554.txt|url-status=dead}}</ref>. 1965: വനിതാ താരത്തിനുള്ള ഗോൾഡൻ ലോറൽ. === ബഹുമതികൾ === 1996: ഗോൾഡൻ ബൂട്ട് അവാർഡ് - ദി ബിഗ് കൺട്രി, ഹൗ ദി വെസ്റ്റ് വോൺ, ചെയെൻ ഓട്ടം എന്നിവയിലെ വേഷത്തിന്.<ref>{{cite news|title=Givin' 'Em the Boot|work=American Cowboy|issue=Nov–Dec. 1996|page=65|url=https://books.google.com/books?id=2uoCAAAAMBAJ&q=carroll%20baker%20honored&pg=PT66|via=Google Books}} {{Open access}}</ref> 1997: ലൈഫ് ടൈം അച്ചീവ്‌മെന്റ് അവാർഡ്, ബ്രെക്കൻറിഡ്ജ് (കൊളറാഡോ) ഫിലിം ഫെസ്റ്റിവൽ.<ref name="turner3">{{cite web|url=http://www.tcm.com/tcmdb/person/8384%7C28000/Carroll-Baker/|title=Overview for Carroll Baker|access-date=February 2, 2015|work=Turner Classic Movies}}</ref> 2009: നാഷണൽ ആർട്സ് ക്ലബ്ബിന്റെ മെഡൽ ഓഫ് ഓണർ.<ref>{{cite web|url=http://www.playbill.com/news/article/stritch-jackson-seldes-reed-and-wallach-will-salute-baker-june-15-161793|title=Stritch, Jackson, Seldes, Reed and Wallach Will Salute Baker June 15|access-date=March 5, 2015|date=June 11, 2009|work=Playbill|author=Gans, Andrew}}</ref> 2011: ലൈഫ് ടൈം അച്ചീവ്‌മെന്റ് അവാർഡ്, ഹോബോകെൻ ഇന്റർനാഷണൽ ഫിലിം ഫെസ്റ്റിവൽ.<ref name="hoboken2">{{cite web|url=http://www.nj.com/hobokennow/index.ssf/2011/06/carrol_baker_named_lifetime_ac.html|title=Carroll Baker named Lifetime Achievement Award winner at Hoboken International Film Festival|access-date=February 2, 2015|date=June 15, 2011|work=NJ.com|author=Robb, Adam}}</ref> 2012: ലൈഫ് ടൈം അച്ചീവ്‌മെന്റ് അവാർഡ്, ഫോർട്ട് ലോഡർഡേൽ ഇന്റർനാഷണൽ ഫിലിം ഫെസ്റ്റിവൽ.<ref name="fl2">{{cite web|url=http://www.sun-sentinel.com/sfl-mtblog-2012-09-fort_lauderdale_international_1-story.html|title=Fort Lauderdale International Film Festival to honor Oscar-nominated "Baby Doll" star Carroll Baker|access-date=February 28, 2015|date=September 24, 2012|work=Sun-Sentinel|author=Crandell, Ben}}</ref> == പുറംകണ്ണികൾ == {{sisterlinks|wikt=no|c=Category:Carroll Baker|n=no|s=no|b=no|voy=no|v=no|d=no|species=no|m=no|mw=no}} * {{IMDb name|4647}} * {{IBDB name|30680}} * {{Playbill person|carroll-baker-vault-0000055393}} * {{Amg name|3377}} == അവലംബം == <references /> <references group="lower-alpha" />{{Navboxes|title=Awards for Carroll Baker|list={{Golden Globe Award for New Star of the Year Actress}} {{Hasty Pudding Woman of the Year}}}} [[വർഗ്ഗം:അമേരിക്കൻ ചലച്ചിത്ര നടിമാർ]] [[വർഗ്ഗം:1931-ൽ ജനിച്ചവർ]] [[വർഗ്ഗം:ജീവിച്ചിരിക്കുന്നവർ]] 1iup1axvq4iystlrekk2dfh75b2iv5j 0 611313 4533776 4143169 2025-06-15T19:38:53Z InternetArchiveBot 146798 Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.9.5 4533776 wikitext text/x-wiki {{pu|Blood transfusion}} {{Infobox medical intervention (new)|Name=രക്തപ്പകർച്ച|image=Erythrozytenkonzentrat neu.jpg|caption=Plastic bag with {{nowrap|0.5–0.7 liters}} containing [[packed red blood cells]] in [[citrate]], [[phosphate]], [[glucose|dextrose]], and [[adenine]] (CPDA) solution|alt=Plastic bag {{nowrap|0.5–0.7 liters}} containing packed red blood cells in citrate, phosphate, dextrose, and adenine (CPDA) solution}} ഒരു വ്യക്തിയുടെ [[രക്തചംക്രമണവ്യൂഹം|രക്തചംക്രമണത്തിലേക്ക്]] [[രക്തം|രക്തമോ]] [[ബ്ലഡ് പ്രൊഡക്റ്റ്|രക്ത ഉൽപന്നങ്ങളോ]] [[ഡ്രിപ്പ്|ഇൻട്രാവീനസായി]] കയറ്റിവിടുന്ന പ്രക്രിയയാണ് '''രക്തപ്പകർച്ച''' അല്ലെങ്കിൽ '''ബ്ലഡ് ട്രാൻസ്ഫ്യൂഷൻ''' എന്ന് അറിയപ്പെടുന്നത്.<ref>{{Cite web|url=https://www.nhlbi.nih.gov/health-topics/blood-transfusion|title=Blood Transfusion {{!}} National Heart, Lung, and Blood Institute (NHLBI)|access-date=2019-06-16|website=www.nhlbi.nih.gov}}</ref> രക്തത്തിലെ നഷ്ടപ്പെട്ട ഘടകങ്ങൾ മാറ്റിസ്ഥാപിക്കുന്നതിനായി വിവിധ മെഡിക്കൽ അവസ്ഥകൾക്ക് ട്രാൻസ്ഫ്യൂഷൻ ഉപയോഗിക്കുന്നു. ആദ്യകാല രക്തപ്പകർച്ചകളിൽ [[ഹോൾ ബ്ലഡ്|മുഴുവൻ രക്തവും]] ഉപയോഗിച്ചിരുന്നു, എന്നാൽ ആധുനിക വൈദ്യശാസ്ത്രം സാധാരണയായി [[അരുണരക്താണു|ചുവന്ന രക്താണുക്കൾ]], [[ശ്വേതരക്താണു|വെളുത്ത രക്താണുക്കൾ]], [[രക്ത പ്ലാസ്മ|പ്ലാസ്മ]], [[പ്ലേറ്റ്‌ലെറ്റ്|പ്ലേറ്റ്ലെറ്റുകൾ]], മറ്റ് [[രക്തം കട്ടപിടിക്കൽ|രക്തം കട്ടപിടിക്കൽ ഘടകങ്ങൾ]] എന്നിവ പോലുള്ള രക്തത്തിന്റെ ഘടകങ്ങൾ മാത്രമാണ് ഉപയോഗിക്കുന്നത്. [[ഹീമോഗ്ലോബിൻ]] അടങ്ങിയിട്ടുള്ള ചുവന്ന രക്താണുക്കൾ (RBC) [[കോശം|ശരീരകോശങ്ങൾക്ക്]] [[ഓക്സിജൻ]] ലഭിക്കുന്നതിൽ പങ്ക് വഹിക്കുന്നു. രക്തപ്പകർച്ചയ്ക്ക് ശ്വേത രക്താണുക്കൾ സാധാരണയായി ഉപയോഗിക്കാറില്ല, പക്ഷേ അവ രോഗപ്രതിരോധ സംവിധാനത്തിന്റെ ഭാഗമാണ്, മാത്രമല്ല അണുബാധകൾക്കെതിരെ പോരാടുകയും ചെയ്യുന്നു. ശരീരത്തിന്റെ മൊത്തത്തിലുള്ള ആരോഗ്യത്തിന് ആവശ്യമായ പ്രോട്ടീനുകളും മറ്റ് പ്രധാന വസ്തുക്കളും അടങ്ങിയിട്ടുള്ള രക്തത്തിലെ "മഞ്ഞ കലർന്ന" ദ്രാവക ഭാഗമാണ് പ്ലാസ്മ, ഇത് ഒരു ബഫറായി പ്രവർത്തിക്കുന്നു. രക്തം കട്ടപിടിക്കുന്നതിൽ സഹായിക്കുന്ന പ്ലേറ്റ്ലെറ്റുകൾ, ഇത് ശരീരത്തിൽ നിന്ന് രക്തസ്രാവം തടയുന്നു. ഈ ഘടകങ്ങൾ അറിയപ്പെടുന്നതിന് മുമ്പ്, രക്തം ഒറ്റഘടകം മാത്രമാണെന്നായിരുന്നു ഡോക്ടർമാർ വിശ്വസിച്ചിരുന്നത്. ഈ ശാസ്ത്രീയ തെറ്റിദ്ധാരണ കാരണം, പൊരുത്തമില്ലാത്ത രക്തം കൈമാറ്റം ചെയ്യപ്പെട്ടതിനാൽ നിരവധി രോഗികൾ മരിച്ചിട്ടുണ്ട്. == മെഡിക്കൽ ഉപയോഗങ്ങൾ == === റെഡ് സെൽ ട്രാൻസ്ഫ്യൂഷൻ === [[പ്രമാണം:Blood_transfusion_B.jpg|ലഘുചിത്രം| രോഗിക്ക് ക്യാനുലയിലൂടെ രക്തപ്പകർച്ച നടത്തുന്നു ]] [[പ്രമാണം:Blood_bag_2020.jpg|ലഘുചിത്രം| രക്തപ്പകർച്ച പ്രക്രിയയിൽ ബാങ്ക് ചെയ്ത രക്തം]] [[പ്രമാണം:Blood_unit_during_transfusion.jpg|പകരം=Blood bag during a blood transfusion procedure|ലഘുചിത്രം| വ്യക്തിയിലേക്ക് രക്തപ്പകർച്ച നടക്കുന്നതിന് അനുസരിച്ച് ബാഗ് സാവധാനം കാലിയാകുന്നു.]] ചരിത്രപരമായി, [[ഹീമോഗ്ലോബിൻ|ഹീമോഗ്ലോബിന്റെ]] അളവ് 100g/L ന് താഴെയോ [[ഹീമാറ്റോക്രിറ്റ്]] 30% ൽ താഴെയോ വരുമ്പോൾ ചുവന്ന രക്താണുക്കളുടെ ട്രാൻസ്ഫ്യൂഷൻ ആയ റെഡ് സെൽ ട്രാൻസ്ഫ്യൂഷൻ പരിഗണിക്കപ്പെട്ടിരുന്നു.<ref>{{Cite journal|year=1942|title=Anesthesia in cases of poor surgical risk. Some suggestions for decreasing risk|journal=Surg Gynecol Obstet|volume=74|pages=1011–1019}}</ref><ref name="AABB2012">{{Cite journal|display-authors=6|title=Red blood cell transfusion: a clinical practice guideline from the AABB*|journal=Annals of Internal Medicine|volume=157|issue=1|pages=49–58|date=July 2012|pmid=22751760|doi=10.7326/0003-4819-157-1-201206190-00429|others=Clinical Transfusion Medicine Committee of the, AABB}}</ref> നൽകുന്ന ഓരോ യൂണിറ്റ് രക്തത്തിനും അപകടസാധ്യതകൾ ഉള്ളതിനാൽ, 70 മുതൽ 80 ഗ്രാം/ലി വരെ, അല്ലെങ്കിൽ അതിലും താഴെയുള്ള ട്രിഗർ ലെവൽ ഇപ്പോൾ സാധാരണയായി ഉപയോഗിക്കാറുണ്ട്, കാരണം ഇത് രോഗികളിൽ മികച്ച ഫലങ്ങൾ കാണിക്കുന്നു. <ref name="AABBfive">{{Citation|title=Five Things Physicians and Patients Should Question|date=24 April 2014|url=http://www.choosingwisely.org/doctor-patient-lists/american-association-of-blood-banks|periodical=[[Choosing Wisely]]: an initiative of the [[ABIM Foundation]]|publisher=American Association of Blood Banks|access-date=25 July 2014}}</ref><ref>{{Cite journal|display-authors=6|title=Transfusion thresholds for guiding red blood cell transfusion|journal=The Cochrane Database of Systematic Reviews|volume=12|issue=12|pages=CD002042|date=December 2021|pmid=34932836|pmc=8691808|doi=10.1002/14651858.CD002042.pub5}}</ref> ആശുപത്രിയിൽ പ്രവേശിപ്പിച്ച രക്തസ്രാവമില്ലാത്ത ആളുകൾക്ക് ഒരു യൂണിറ്റ് രക്തം മതിയാകും, ഈ ചികിത്സയ്ക്ക് ശേഷം രോഗലക്ഷണങ്ങളും ഹീമോഗ്ലോബിൻ സാന്ദ്രതയും വീണ്ടും വിലയിരുത്തുന്നു.<ref name="AABBfive" /> മോശം ഓക്സിജൻ സാച്ചുറേഷൻ ഉള്ള രോഗികൾക്ക് കൂടുതൽ രക്തം ആവശ്യമായി വന്നേക്കാം.<ref name="AABBfive" /> കൂടുതൽ ഗുരുതരമായ [[അനീമിയ]] ഉള്ളപ്പോൾ മാത്രമേ രക്തപ്പകർച്ച ഉപയോഗിക്കാവൂ എന്ന മുന്നറിയിപ്പ് നൽകുന്നത് വലിയ അളവിൽ നൽകിയാൽ ഫലം കൂടുതൽ വഷളാകുമെന്നതിന്റെ തെളിവാണ്.<ref>{{Cite journal|display-authors=6|title=Transfusion strategies for acute upper gastrointestinal bleeding|journal=The New England Journal of Medicine|volume=368|issue=1|pages=11–21|date=January 2013|pmid=23281973|doi=10.1056/NEJMoa1211801}}</ref> നെഞ്ചുവേദന അല്ലെങ്കിൽ ശ്വാസതടസ്സം പോലുള്ള ഹൃദയ സംബന്ധമായ അസുഖങ്ങളുടെ ലക്ഷണങ്ങളുള്ള ആളുകൾക്ക് രക്തപ്പകർച്ച പരിഗണിക്കാം.<ref name="AABB2012" /> ഇരുമ്പിന്റെ കുറവ് മൂലം രോഗികൾക്ക് ഹീമോഗ്ലോബിന്റെ അളവ് കുറവാണെങ്കിലും ഹൃദയ സംബന്ധമായ സ്ഥിരതയുള്ള സന്ദർഭങ്ങളിൽ, ഫലപ്രാപ്തിയും സുരക്ഷയും അടിസ്ഥാനമാക്കി, പാരന്റൽ അയൺ പരിഗണിക്കുന്നു.<ref>{{Cite journal|display-authors=6|title=Guidelines on the diagnosis and management of iron deficiency and anemia in inflammatory bowel diseases|journal=Inflammatory Bowel Diseases|volume=13|issue=12|pages=1545–1553|date=December 2007|pmid=17985376|doi=10.1002/ibd.20285|url=http://www.gasche.at/pdf/IBD_Journal_2007.pdf|archiveurl=https://ghostarchive.org/archive/20221009/http://www.gasche.at/pdf/IBD_Journal_2007.pdf|archivedate=2022-10-09}}</ref> മറ്റ് രക്ത ഉൽപന്നങ്ങൾ ആവശ്യമായ സമയത്ത് നൽകുന്നു, ഉദാ, കട്ടപിടിക്കുന്നതിനുള്ള കുറവുകൾ ചികിത്സിക്കാൻ. == നടപടിക്രമം == [[പ്രമാണം:Blausen_0087_Blood_Transfusion.png|ലഘുചിത്രം| ഇൻട്രാവീനസ് രക്തപ്പകർച്ചയുടെ ചിത്രീകരണം ]] രോഗിയുടെ ശരീരത്തിലേക്ക് രക്തം അല്ലെങ്കിൽ രക്ത ഉത്പ്പന്നങ്ങൾ കടത്തുന്നതിന് മുമ്പ്, രക്ത ഉൽപന്നങ്ങളുടെ ഗുണനിലവാരം, അനുയോജ്യത, സ്വീകർത്താവിന്റെ സുരക്ഷ എന്നിവ ഉറപ്പാക്കാൻ ആരോഗ്യ സേവന ദാതാക്കൾ നിരവധി നടപടികൾ കൈക്കൊള്ളുന്നു. 2012-ൽ, 70% രാജ്യങ്ങളിൽ ദേശീയ രക്തനയം നിലവിലുണ്ടായിരുന്നു, കൂടാതെ 69% രാജ്യങ്ങളിലും രക്തപ്പകർച്ചയുടെ സുരക്ഷയും ഗുണനിലവാരവും ഉൾക്കൊള്ളുന്ന പ്രത്യേക നിയമനിർമ്മാണം ഉണ്ടായിരുന്നു.<ref>{{Cite web|url=https://www.who.int/mediacentre/factsheets/fs279/en/|title=Blood safety and availability|access-date=22 August 2014|date=June 2014|publisher=[[World Health Organization]]}}</ref> === രക്ത ദാനം === കൈമാറ്റം ചെയ്യപ്പെടേണ്ട രക്തത്തിന്റെ ഉറവിടം ഒന്നുകിൽ സ്വീകർത്താവ് (ഓട്ടോലോഗസ് ട്രാൻസ്ഫ്യൂഷൻ), അല്ലെങ്കിൽ മറ്റാരെങ്കിലും (അലോജെനിക് അല്ലെങ്കിൽ ഹോമോലോഗസ് ട്രാൻസ്ഫ്യൂഷൻ) ആകാം. രണ്ടാമത്തേത് ആദ്യത്തേതിനേക്കാൾ വളരെ സാധാരണമാണ്. മറ്റൊരാളുടെ രക്തം ഉപയോഗിക്കുന്ന നടപടിക്രമം ആദ്യം ആരംഭിക്കേണ്ടത് രക്തദാനത്തിലൂടെയാണ്. രക്ത ദാനത്തിൽ, ഞരമ്പിലൂടെ ലഭിക്കുന്ന മുഴുവൻ രക്തം സാധാരണയായി ആൻറിഓകോഗുലന്റുമായി കലർത്തുന്നു. ഒന്നാം ലോക രാജ്യങ്ങളിൽ, രക്ത ദാനം ചെയ്തത് ആര് എന്നത് സാധാരണയായി സ്വീകർത്താവിന് അജ്ഞാതമാണ്, എന്നാൽ രക്തബാങ്കിലെ ഉൽപ്പന്നങ്ങളുടെ സംഭാവന, പരിശോധന, ഘടകങ്ങളായി വേർതിരിക്കൽ, സംഭരണം, സ്വീകർത്താവിന് നൽകൽ എന്നിവയുടെ മുഴുവൻ ചക്രത്തിലൂടെ ആരുടെ രക്തം ആർക്ക് ഉപയോഗിച്ചു എന്നത് വ്യക്തിഗതമായി കണ്ടെത്താനാകും. രക്തപ്പകർച്ചയുമായി ബന്ധപ്പെട്ട ഏതെങ്കിലും രോഗ സംക്രമണം അല്ലെങ്കിൽ ട്രാൻസ്ഫ്യൂഷൻ പ്രതികരണം കൈകാര്യം ചെയ്യാനും അന്വേഷണത്തിനും ഇത് സഹായിക്കുന്നു. മൂന്നാം ലോക രാജ്യങ്ങളിൽ, ദാതാവിനെ, സാധാരണയായി ഒരു കുടുംബാംഗത്തെ കൊണ്ടുവന്ന്  രക്തപ്പകർച്ചയ്ക്ക് തൊട്ടുമുമ്പ് ദാനം ചെയ്യുന്നു. ആൽക്കഹോൾ സ്വാബ് ഉപയോഗിച്ച് മാത്രം തുടയ്ക്കുന്നത് അല്ലെങ്കിൽ ആൽക്കഹോൾ സ്വാബ് ഉപയോഗിച്ച ശേഷം ആൻറിസെപ്റ്റിക് ഉപയോഗിച്ച് തുടയ്ക്കുന്നത് കൊണ്ട് ദാതാവിന്റെ രക്തത്തിലെ മലിനീകരണം കുറയ്ക്കാൻ കഴിയുമോ എന്ന് വ്യക്തമല്ല.<ref>{{Cite journal|title=Skin preparation with alcohol versus alcohol followed by any antiseptic for preventing bacteraemia or contamination of blood for transfusion|journal=The Cochrane Database of Systematic Reviews|volume=2015|issue=2|pages=CD007948|date=February 2015|pmid=25674776|pmc=7185566|doi=10.1002/14651858.CD007948.pub3}}</ref> പഠനങ്ങൾ കാണിക്കുന്നത്, രക്തദാനത്തിനുള്ള പ്രധാന പ്രേരണകൾ സാമൂഹികം (ഉദാഹരണത്തിന്, പരോപകാരം, നിസ്വാർത്ഥത, ചാരിറ്റി) ആണ്, അതേസമയം രക്തദാനത്തിനുള്ള പ്രധാന തടസ്സങ്ങളിൽ ഭയം, അവിശ്വാസം,<ref>{{Cite journal|last=Edwards|first=Patrick W.|last2=Zeichner|first2=Amos|date=January 1985|title=Blood donor development: Effects of personality, motivational and situational variables|url=http://dx.doi.org/10.1016/0191-8869(85)90085-6|journal=Personality and Individual Differences|volume=6|issue=6|pages=743–751|doi=10.1016/0191-8869(85)90085-6|issn=0191-8869}}</ref><ref name=":43">{{Cite journal|last=Muthivhi|first=Tshilidzi|last2=Olmsted|first2=M.|last3=Park|first3=H.|last4=Sha|first4=Mandy|date=August 2015|title=Motivators and deterrents to blood donation among Black South Africans: a qualitative analysis of focus group data|journal=Transfusion Medicine|language=en|volume=25|issue=4|pages=249–258|doi=10.1111/tme.12218|issn=0958-7578|pmc=4583344|pmid=26104809}}</ref> അല്ലെങ്കിൽ ചരിത്രപരമായ സന്ദർഭങ്ങളിൽ വംശീയ വിവേചനം എന്നിവ ഉൾപ്പെടുന്നു.<ref name=":43" /> === പ്രോസസ്സിംഗും പരിശോധനയും === [[പ്രമാണം:FreshFrozenPlasma.JPG|പകരം=photograph of a bag containing one unit of fresh frozen plasma|ലഘുചിത്രം| [[ഫ്രഷ് ഫ്രോസൺ പ്ലാസ്മ]]യുടെ ഒരു യൂണിറ്റ് അടങ്ങിയ ഒരു ബാഗ്]] ദാനം ചെയ്യപ്പെടുന്ന രക്തം സാധാരണയായി അത് ശേഖരിച്ച ശേഷം പ്രോസസ്സിംഗിന് വിധേയമാക്കുന്നു. ശേഖരിച്ച രക്തം പിന്നീട് [[അരുണരക്താണു|ചുവന്ന രക്താണുക്കൾ]], [[രക്ത പ്ലാസ്മ|പ്ലാസ്മ]], [[പ്ലേറ്റ്‌ലെറ്റ്|പ്ലേറ്റ്‌ലെറ്റുകൾ]], ആൽബുമിൻ [[മാംസ്യം|പ്രോട്ടീൻ]], കട്ടപിടിക്കുന്ന ഘടകം, ക്രയോപ്രെസിപിറ്റേറ്റ്, ഫൈബ്രിനോജൻ കോൺസെൻട്രേറ്റ്, ഇമ്യൂണോഗ്ലോബുലിൻസ് (ആന്റിബോഡികൾ) എന്നിങ്ങനെ വിവിധ രക്ത ഘടകങ്ങളായി വേർതിരിക്കുന്നു. അഫെറെസിസ് എന്ന സങ്കീർണ്ണമായ ഒരു പ്രക്രിയയിലൂടെ ചുവന്ന രക്ത കോശങ്ങൾ, പ്ലാസ്മ, പ്ലേറ്റ്ലെറ്റുകൾ എന്നിവ മാത്രമായി ദാനം ചെയ്യാവുന്നതാണ്. * [[പ്രമാണം:Vidro_para_transfusão_de_sangue,_Centro_de_Memórias_do_Curso_de_Enfermagem_da_UFES_(2).jpg|ലഘുചിത്രം| രക്തപ്പകർച്ചയുടെ പഴയ രീതിയിലാണ് ഗ്ലാസ് ഉപയോഗിക്കുന്നത്.]] [[ലോകാരോഗ്യസംഘടന|ലോകാരോഗ്യ സംഘടന]] (ഡബ്ല്യുഎച്ച്ഒ) ദാനം ചെയ്യുന്ന എല്ലാ രക്തവും ട്രാൻസ്ഫ്യൂഷൻ-ട്രാൻസ്മിസിബിൾ അണുബാധകൾക്കായി പരിശോധിക്കണമെന്ന് ശുപാർശ ചെയ്യുന്നു. [[എച്ച്.ഐ.വി.|എച്ച്ഐവി]], [[ഹെപ്പറ്റൈറ്റിസ്-ബി|ഹെപ്പറ്റൈറ്റിസ് ബി]], [[ഹെപ്പറ്റൈറ്റിസ്-സി|ഹെപ്പറ്റൈറ്റിസ് സി]], ''ട്രെപോണിമ പല്ലിഡം'' ([[പറങ്കിപ്പുണ്ണ്|സിഫിലിസ്]]) കൂടാതെ, ''ട്രിപനോസോമ ക്രൂസി'' (ചഗാസ് രോഗം), ''പ്ലാസ്മോഡിയം'' സ്പീഷീസ് ([[മലമ്പനി|മലേറിയ]]) എന്നിവ പോലുള്ള രക്ത വിതരണത്തിന്റെ സുരക്ഷയ്ക്ക് അപകടമുണ്ടാക്കുന്ന മറ്റ് അണുബാധകളും ഇതിൽ ഉൾപ്പെടുന്നു.<ref>{{Cite book|url=http://apps.who.int/iris/bitstream/10665/44202/1/9789241547888_eng.pdf|title=Screening donated blood for transfusion-transmissible infections: recommendations|date=2009|publisher=World Health Organization|isbn=978-92-4-154788-8|archive-url=https://ghostarchive.org/archive/20221009/http://apps.who.int/iris/bitstream/10665/44202/1/9789241547888_eng.pdf|archive-date=2022-10-09}}</ref> ഡബ്ല്യുഎച്ച്ഒ പറയുന്നത് അനുസരിച്ച്, 10 രാജ്യങ്ങൾക്ക് ദാനം ചെയ്ത എല്ലാ രക്തത്തിലെയും [[എച്ച്.ഐ.വി.|എച്ച്ഐവി]], ഹെപ്പറ്റൈറ്റിസ് ബി, ഹെപ്പറ്റൈറ്റിസ് സി അല്ലെങ്കിൽ സിഫിലിസ് എന്നിവയിൽ ഒന്നോ അതിലധികമോ പരിശോധിക്കാൻ കഴിയില്ല എന്നാണ്.<ref name=":0">{{Cite web|url=https://www.who.int/mediacentre/factsheets/fs279/en/|title=Blood safety and availability Fact sheet 279|access-date=21 January 2016|publisher=World Health Organization}}</ref> ടെസ്റ്റിംഗ് കിറ്റുകൾ എല്ലായ്പ്പോഴും ലഭ്യമല്ല എന്നതാണ് ഇതിന് ഒരു പ്രധാന കാരണം.<ref name=":0" /> അതുമൂലം, ഇടത്തരം, ഉയർന്ന വരുമാനമുള്ള രാജ്യങ്ങളെ അപേക്ഷിച്ച് താഴ്ന്ന വരുമാനമുള്ള രാജ്യങ്ങളിൽ രക്തപ്പകർച്ചയിലൂടെ പകരുന്ന അണുബാധകളുടെ വ്യാപനം വളരെ കൂടുതലാണ്.<ref name=":0" /> * രോഗിക്ക് അനുയോജ്യമായ രക്തം ലഭിക്കുന്നുണ്ടെന്ന് ഉറപ്പാക്കാൻ ദാനം ചെയ്ത എല്ലാ രക്തവും [[എബിഒ ബ്ലഡ്ഗ്രൂപ്പ് സിസ്റ്റം|എബിഒ രക്തഗ്രൂപ്പ് സിസ്റ്റത്തിനും]] ആർഎച്ച് രക്തഗ്രൂപ്പ് സിസ്റ്റത്തിനും വേണ്ടി പരിശോധിക്കണം.<ref>{{Cite web|url=https://www.who.int/bloodsafety/donation_testing/en/|title=Testing of donated blood|access-date=21 January 2016|website=World Health Organization|archive-url=https://web.archive.org/web/20110318122653/http://www.who.int/bloodsafety/donation_testing/en/|archive-date=March 18, 2011}}</ref> * കൂടാതെ, ചില രാജ്യങ്ങളിൽ പ്ലേറ്റ്‌ലെറ്റ് ഉൽപന്നങ്ങൾ ബാക്‌ടീരിയൽ അണുബാധയ്‌ക്കായി പരിശോധിക്കപ്പെടുന്നു, കാരണം മുറിയിലെ താപനിലയിൽ സൂക്ഷിക്കുന്നതിനാൽ ഇവയ്ക്ക് മലിനീകരണത്തിനുള്ള ഉയർന്ന സാധ്യതയുണ്ട്.<ref>{{Cite web|url=https://www.fda.gov/BiologicsBloodVaccines/GuidanceComplianceRegulatoryInformation/Guidances/Blood/ucm426310.htm|title=Bacterial Detection Testing by Blood and Blood Collection Establishments and Transfusion Services to Enhance the Safety and Availability of Platelets for Transfusion|access-date=21 January 2016|website=FDA U.S. Food and Drug Administration}}</ref><ref>{{Cite journal|title=The international experience of bacterial screen testing of platelet components with an automated microbial detection system: a need for consensus testing and reporting guidelines|journal=Transfusion Medicine Reviews|volume=28|issue=2|pages=61–71|date=April 2014|pmid=24636779|doi=10.1016/j.tmrv.2014.01.001|last3=ISBT Transfusion Transmitted Infectious Disease Bacterial Workgroup}}</ref> അവയവം മാറ്റിവയ്ക്കൽ അല്ലെങ്കിൽ എച്ച്ഐവി പോലുള്ള ചില പ്രതിരോധശേഷി കുറവുള്ള സ്വീകർത്താക്കൾക്ക് നൽകിയാൽ അപകടസാധ്യതയുള്ളതിനാൽ [[സൈറ്റോമെഗലോവൈറസ്|സൈറ്റോമെഗലോവൈറസിന്റെ]] (സിഎംവി) സാന്നിധ്യം പരിശോധിക്കപ്പെടാം. എന്നിരുന്നാലും, എല്ലാ രക്തവും സിഎംവി- ക്കായി പരിശോധിക്കപ്പെടുന്നില്ല.<ref>{{Cite journal|title=Prevention of Transfusion-Transmitted Cytomegalovirus Infections: Which is the Optimal Strategy?|journal=Transfusion Medicine and Hemotherapy|volume=41|issue=1|pages=40–44|date=February 2014|pmid=24659946|pmc=3949610|doi=10.1159/000357102}}</ref> * ശുദ്ധീകരണത്തിലൂടെ വെളുത്ത രക്താണുക്കൾ നീക്കം ചെയ്യുന്നതാണ് ല്യൂക്കോസൈറ്റ് കുറയ്ക്കൽ എന്ന് അറിയപ്പെടുന്നത്. ല്യൂക്കോറെഡ്യൂസ്ഡ് രക്ത ഉൽപന്നങ്ങൾ എച്ച്എൽഎ അലോഇമ്മ്യൂണൈസേഷൻ (പ്രത്യേക രക്തഗ്രൂപ്പുകൾക്കെതിരായ ആന്റിബോഡികളുടെ വികസനം), ഫീബ്രൈൽ നോൺ-ഹീമോലിറ്റിക് ട്രാൻസ്ഫ്യൂഷൻ പ്രതികരണം, [[സൈറ്റോമെഗലോവൈറസ്|സൈറ്റോമെഗലോവൈറസ് അണുബാധ]], പ്ലേറ്റ്ലെറ്റ് ട്രാൻസ്ഫ്യൂഷൻ റിഫ്രാക്റ്റോറിനസ് എന്നിവയ്ക്ക് കാരണമാകില്ല.<ref name=":3">{{Cite journal|title=Why implement universal leukoreduction?|journal=Hematology/Oncology and Stem Cell Therapy|volume=1|issue=2|pages=106–123|year=2008|pmid=20063539|doi=10.1016/s1658-3876(08)50042-2}}</ref> * ഉദാഹരണത്തിന്, [[അൾട്രാവയലറ്റ് തരംഗം|യുവി]] എക്സ്പോഷറും [[റൈബോഫ്ലേവിൻ]] ചേർക്കുന്നതും ഉൾപ്പെടുന്ന പ്രക്രീയ, രക്ത ഉൽപന്നങ്ങളിലെ രോഗാണുക്കളെ (വൈറസുകൾ, ബാക്ടീരിയകൾ, പരാന്നഭോജികൾ, വെളുത്ത രക്താണുക്കൾ) നിർജ്ജീവമാക്കുന്നതിൽ ഫലപ്രദമാണെന്ന് തെളിയിക്കപ്പെട്ടിട്ടുണ്ട്.<ref>{{Cite journal|title=Separation, identification and quantification of riboflavin and its photoproducts in blood products using high-performance liquid chromatography with fluorescence detection: a method to support pathogen reduction technology|journal=Photochemistry and Photobiology|volume=80|issue=3|pages=609–615|year=2004|pmid=15382964|doi=10.1562/0031-8655(2004)080<0609:TNSIAQ>2.0.CO;2}}</ref><ref>{{Cite journal|title=A randomized controlled clinical trial evaluating the performance and safety of platelets treated with MIRASOL pathogen reduction technology|url=https://archive.org/details/sim_transfusion_2010-11_50_11/page/2362|journal=Transfusion|volume=50|issue=11|pages=2362–2375|date=November 2010|pmid=20492615|doi=10.1111/j.1537-2995.2010.02694.x}}</ref><ref>{{Cite journal|title=The Mirasol PRT system for pathogen reduction of platelets and plasma: an overview of current status and future trends|journal=Transfusion and Apheresis Science|volume=35|issue=1|pages=5–17|date=August 2006|pmid=16935562|doi=10.1016/j.transci.2006.01.007}}</ref> ദാനം ചെയ്ത രക്ത ഉൽപന്നങ്ങളിൽ വെളുത്ത രക്താണുക്കൾ നിർജ്ജീവമാക്കുന്നതിലൂടെ, ഗ്രാഫ്റ്റ്-വേഴ്സസ്-ഹോസ്റ്റ് രോഗം (TA-GvHD) തടയുന്നതിനുള്ള ഒരു മാർഗ്ഗമായി റൈബോഫ്ലേവിനും യുവി ലൈറ്റ് ട്രീറ്റ്മെന്റും ഗാമാ-റേഡിയേഷനെ മാറ്റിസ്ഥാപിക്കും.<ref>{{Cite journal|title=Mirasol PRT treatment of donor white blood cells prevents the development of xenogeneic graft-versus-host disease in Rag2-/-gamma c-/- double knockout mice|url=https://archive.org/details/sim_transfusion_2006-09_46_9/page/1553|journal=Transfusion|volume=46|issue=9|pages=1553–1560|date=September 2006|pmid=16965583|doi=10.1111/j.1537-2995.2006.00939.x}}</ref><ref>{{Cite journal|title=Inactivation of human white blood cells in platelet products after pathogen reduction technology treatment in comparison to gamma irradiation|url=https://archive.org/details/sim_transfusion_2011-07_51_7/page/1397|journal=Transfusion|volume=51|issue=7|pages=1397–1404|date=July 2011|pmid=21155832|doi=10.1111/j.1537-2995.2010.02984.x}}</ref><ref>{{Cite journal|title=Toxicity testing of a novel riboflavin-based technology for pathogen reduction and white blood cell inactivation|journal=Transfusion Medicine Reviews|volume=22|issue=2|pages=133–153|date=April 2008|pmid=18353253|doi=10.1016/j.tmrv.2007.12.003}}</ref> === അനുയോജ്യത പരിശോധന === [[പ്രമാണം:Blausen_0086_Blood_Bag.png|ലഘുചിത്രം| ലേബൽ ചെയ്ത ബ്ലഡ് ബാഗിന്റെ ചിത്രീകരണം]] ഒരു സ്വീകർത്താവിന് രക്തം നല്കുന്നതിന് മുമ്പ്, ദാതാവും സ്വീകർത്താവും തമ്മിലുള്ള അനുയോജ്യത പരിശോധന നടത്തണം. രക്തം നൽകുന്നതിന് മുമ്പുള്ള ആദ്യപടി സ്വീകർത്താവിന്റെ രക്തം ടൈപ്പ് ചെയ്ത് ഗ്രൂപ്പ് ആർഎച്ച് നില എന്നിവ നിർണ്ണയിക്കലാണ്. ദാതാവിന്റെ രക്തവുമായി പ്രതിപ്രവർത്തിച്ചേക്കാവുന്ന ഏതെങ്കിലും ആന്റിബോഡികൾക്കായി സാമ്പിൾ പിന്നീട് പരിശോധിക്കുന്നു.<ref name="uutah">Blood Processing. [[University of Utah]]. Available at: http://library.med.utah.edu/WebPath/TUTORIAL/BLDBANK/BBPROC.html. Accessed on: December 15, 2006.</ref> ഇത് പൂർത്തിയാക്കാൻ ഏകദേശം 45 മിനിറ്റ് എടുക്കും (ഉപയോഗിക്കുന്ന രീതിയെ ആശ്രയിച്ച്). രക്തബാങ്ക് വിദഗ്ധർ രോഗിയുടെ പ്രത്യേക ആവശ്യകതകളും (ഉദാ: കഴുകിയതോ, റേഡിയേഷൻ ചെയ്തതോ അല്ലെങ്കിൽ സിഎംവി നെഗറ്റീവ് രക്തത്തിന്റെ ആവശ്യകത) രോഗിയുടെ ചരിത്രവും അവർ മുമ്പ് ആന്റിബോഡികളും മറ്റേതെങ്കിലും സീറോളജിക്കൽ അപാകതകളും തിരിച്ചറിഞ്ഞിട്ടുണ്ടോ എന്നുമെല്ലാം പരിശോധിക്കുന്നു. [[പ്രമാണം:Serology_interpretation_of_antibody_panel_for_blood_group_antigens.jpg|ലഘുചിത്രം|300x300ബിന്ദു| ഏറ്റവും പ്രസക്തമായ മനുഷ്യ രക്തഗ്രൂപ്പ് സിസ്റ്റങ്ങളിലേക്കുള്ള രോഗിയുടെ ആന്റിബോഡികൾ കണ്ടെത്തുന്നതിനുള്ള ആന്റിബോഡി പാനലിന്റെ വ്യാഖ്യാനം.]] ഒരു പോസിറ്റീവ് സ്‌ക്രീൻ ഒരു ആന്റിബോഡി പാനൽ/അന്വേഷണം ക്ലിനിക്കലി പ്രാധാന്യമുള്ളതാണോ എന്ന് നിർണ്ണയിക്കാൻ ആവശ്യപ്പെടുന്നു. ഒരു ആന്റിബോഡി പാനലിൽ ദാതാക്കളിൽ നിന്നുള്ള വാണിജ്യപരമായി തയ്യാറാക്കിയ ഗ്രൂപ്പ് ഒ റെഡ് സെൽ സസ്പെൻഷനുകൾ അടങ്ങിയിരിക്കുന്നു, അവ സാധാരണയായി കാണപ്പെടുന്നതും ക്ലിനിക്കലി പ്രാധാന്യമുള്ളതുമായ അലോആൻറിബോഡികളുമായി പൊരുത്തപ്പെടുന്ന ആന്റിജനുകൾക്കായി ഫിനോടൈപ്പ് ചെയ്തിരിക്കുന്നു. ദാതാവിന്റെ കോശങ്ങൾക്ക് ഹോമോസൈഗസ് (ഉദാ: K+k+), ഹെറ്ററോസൈഗസ് (K+k-) എക്സ്പ്രഷൻ അല്ലെങ്കിൽ വിവിധ ആന്റിജനുകളുടെ (K−k−) എക്സ്പ്രഷൻ ഉണ്ടാകാം. പരിശോധിക്കപ്പെടുന്ന എല്ലാ ദാതാക്കളുടെ കോശങ്ങളുടെയും ഫിനോടൈപ്പുകൾ ഒരു ചാർട്ടിൽ കാണിച്ചിരിക്കുന്നു. രോഗിയുടെ [[സീറം]] വിവിധ ദാതാക്കളുടെ കോശങ്ങൾക്കെതിരെ പരിശോധിക്കുന്നു. ദാതാവിന്റെ കോശങ്ങൾക്കെതിരായ രോഗിയുടെ സീറത്തിന്റെ പ്രതികരണങ്ങളെ അടിസ്ഥാനമാക്കി, ഒന്നോ അതിലധികമോ ആന്റിബോഡികളുടെ സാന്നിധ്യം സ്ഥിരീകരിക്കാൻ ഒരു പാറ്റേൺ പ്രത്യക്ഷപ്പെടും. എല്ലാ ആന്റിബോഡികളും ക്ലിനിക്കലി പ്രാധാന്യമുള്ളവയല്ല). രോഗിക്ക് ക്ലിനിക്കലി പ്രാധാന്യമുള്ള ഒരു ആന്റിബോഡി വികസിച്ചാൽ, ഭാവിയിൽ രക്തപ്പകർച്ച നടത്തുപോൾ പ്രതിപ്രവർത്തനങ്ങൾ തടയുന്നതിന് രോഗിക്ക് ആന്റിജൻ-നെഗറ്റീവ് അരുണ രക്താണുക്കൾ ലഭിക്കേണ്ടത് അത്യന്താപേക്ഷിതമാണ്. ആന്റിബോഡി അന്വേഷണത്തിന്റെ ഭാഗമായി നേരിട്ടുള്ള ആന്റിഗ്ലോബുലിൻ ടെസ്റ്റും (കൂംബ്സ് ടെസ്റ്റ്) നടത്തുന്നു.<ref>{{Cite book|url=https://archive.org/details/isbn_9780803604193|title=Modern Blood Banking and Transfusion Practices|vauthors=Harmening D|publisher=F. A. Davis|year=1999|isbn=978-0-8036-0419-3|edition=4th|location=Philadelphia|url-access=registration}}</ref> ആൻറിബോഡി ഇല്ലെങ്കിൽ, സ്വീകർത്താവിന്റെ സീറവും ദാതാവ് ആർബിസിയും സ്പിൻ ക്രോസ്മാച്ച് അല്ലെങ്കിൽ കമ്പ്യൂട്ടർ സഹായത്തോടെയുള്ള ക്രോസ്മാച്ച് നടത്തുന്നു. സ്പിൻ രീതിയിൽ, ഒരു ടെസ്റ്റ് ട്യൂബിൽ ദാതാക്കളുടെ കോശങ്ങളുടെ 3-5% സസ്പെൻഷന്റെ ഡ്രോപ്പിനെതിരെ പേഷ്യന്റ് സീറത്തിന്റെ രണ്ട് തുള്ളി ഇട്ട് ഒരു സെറോഫ്യൂജിൽ കറക്കുന്നു. ടെസ്റ്റ് ട്യൂബിലെ അഗ്ലൂറ്റിനേഷൻ അല്ലെങ്കിൽ ഹീമോലിസിസ് (അതായത്, പോസിറ്റീവ് കൂംബ്സ് ടെസ്റ്റ്) ഒരു നല്ല പ്രതികരണമാണ്, അങ്ങനെ സംഭവിച്ചാൽ യൂണിറ്റ് ട്രാൻസ്ഫ്യൂസ് ചെയ്യാൻ പാടില്ല. ഒരു ആന്റിബോഡി സംശയിക്കുന്നുവെങ്കിൽ, ഡോണർ യൂണിറ്റുകളെ ഫിനോടൈപ്പ് ചെയ്തുകൊണ്ട് അനുബന്ധ ആന്റിജനിനായി ആദ്യം പരിശോധിക്കണം. റിയാക്‌റ്റിവിറ്റി വർദ്ധിപ്പിക്കുന്നതിനും പരിശോധന എളുപ്പമാക്കുന്നതിനും ആന്റിഗ്ലോബുലിൻ/ഇൻഡയറക്ട് ക്രോസ്മാച്ച് ടെക്‌നിക് ഉപയോഗിച്ച് 37 ഡിഗ്രി സെൽഷ്യസിൽ ആന്റിജൻ നെഗറ്റീവ് യൂണിറ്റുകൾ രോഗിയുടെ പ്ലാസ്മയ്‌ക്കെതിരെ പരീക്ഷിക്കുന്നു. ഹീമോഗ്ലോബിൻ കുറയാനുള്ള സാധ്യത, ക്രോസ്മാച്ച് ചെയ്യാത്ത രക്തം ട്രാൻസ്ഫ്യൂഷൻ ചെയ്യുന്നതിനുള്ള അപകടസാധ്യതയെ മറികടക്കുന്ന അടിയന്തര സന്ദർഭങ്ങളിൽ, ക്രോസ്മാച്ചിംഗ് പൂർത്തിയാക്കാൻ കഴിഞ്ഞില്ലെങ്കിൽ O- നെഗറ്റീവ് രക്തം ഉപയോഗിക്കുന്നു, തുടർന്ന് കഴിയുന്നത്ര വേഗം ക്രോസ്മാച്ച് ചെയ്യുന്നു. പ്രസവിക്കുന്ന പ്രായത്തിലുള്ള സ്ത്രീകൾക്കും കുട്ടികൾക്കും സ്ത്രീകൾക്കും ഒ-നെഗറ്റീവ് ഉപയോഗിക്കുന്നു. ഇത്തരം സന്ദർഭങ്ങളിൽ രക്തപ്പകർച്ചയ്ക്ക് മുമ്പുള്ള സാമ്പിൾ ലബോറട്ടറിക്ക് ലഭിക്കുന്നതാണ് അഭികാമ്യം, അതിനാൽ രോഗിയുടെ യഥാർത്ഥ രക്തഗ്രൂപ്പ് നിർണ്ണയിക്കാനും അലോആൻറിബോഡികൾ പരിശോധിക്കാനും സ്ക്രീനിങ് നടത്താം. ==== റെഡ് സെൽ (എറിത്രോസൈറ്റ്) ട്രാൻസ്ഫ്യൂഷനുള്ള എബിഒ, ആർഎച്ച് സിസ്റ്റത്തിന്റെ അനുയോജ്യത ==== എബിഒ, ആർഎച്ച് സിസ്റ്റം ഉപയോഗിച്ച് ദാതാവും സ്വീകർത്താവും തമ്മിലുള്ള രക്തപ്പകർച്ചയിൽ സാധ്യമായ പൊരുത്തങ്ങൾ ഈ ചാർട്ട് കാണിക്കുന്നു. {| class="wikitable" style="text-align: center" | | | colspan="8" | ദാതാവ് |- | | | ഒ- | ഒ+ | ബി- | ബി+ | എ- | എ+ | എബി- | എബി+ |- | rowspan="8" | സ്വീകർത്താവ് | എബി+ |[[പ്രമാണം:Blood_drop_plain.svg|26x26ബിന്ദു]] |[[പ്രമാണം:Blood_drop_plain.svg|26x26ബിന്ദു]] |[[പ്രമാണം:Blood_drop_plain.svg|26x26ബിന്ദു]] |[[പ്രമാണം:Blood_drop_plain.svg|26x26ബിന്ദു]] |[[പ്രമാണം:Blood_drop_plain.svg|26x26ബിന്ദു]] |[[പ്രമാണം:Blood_drop_plain.svg|26x26ബിന്ദു]] |[[പ്രമാണം:Blood_drop_plain.svg|26x26ബിന്ദു]] |[[പ്രമാണം:Blood_drop_plain.svg|26x26ബിന്ദു]] |- | എബി- |[[പ്രമാണം:Blood_drop_plain.svg|26x26ബിന്ദു]] | |[[പ്രമാണം:Blood_drop_plain.svg|26x26ബിന്ദു]] | |[[പ്രമാണം:Blood_drop_plain.svg|26x26ബിന്ദു]] | |[[പ്രമാണം:Blood_drop_plain.svg|26x26ബിന്ദു]] | |- | എ+ |[[പ്രമാണം:Blood_drop_plain.svg|26x26ബിന്ദു]] |[[പ്രമാണം:Blood_drop_plain.svg|26x26ബിന്ദു]] | | |[[പ്രമാണം:Blood_drop_plain.svg|26x26ബിന്ദു]] |[[പ്രമാണം:Blood_drop_plain.svg|26x26ബിന്ദു]] | | |- | എ- |[[പ്രമാണം:Blood_drop_plain.svg|26x26ബിന്ദു]] | | | |[[പ്രമാണം:Blood_drop_plain.svg|26x26ബിന്ദു]] | | | |- | ബി+ |[[പ്രമാണം:Blood_drop_plain.svg|26x26ബിന്ദു]] |[[പ്രമാണം:Blood_drop_plain.svg|26x26ബിന്ദു]] |[[പ്രമാണം:Blood_drop_plain.svg|26x26ബിന്ദു]] |[[പ്രമാണം:Blood_drop_plain.svg|26x26ബിന്ദു]] | | | | |- | ബി- |[[പ്രമാണം:Blood_drop_plain.svg|26x26ബിന്ദു]] | |[[പ്രമാണം:Blood_drop_plain.svg|26x26ബിന്ദു]] | | | | | |- | ഒ+ |[[പ്രമാണം:Blood_drop_plain.svg|26x26ബിന്ദു]] |[[പ്രമാണം:Blood_drop_plain.svg|26x26ബിന്ദു]] | | | | | | |- | ഒ- |[[പ്രമാണം:Blood_drop_plain.svg|26x26ബിന്ദു]] | | | | | | | |} == പ്രത്യാഘാതങ്ങൾ == ഫാർമസ്യൂട്ടിക്കൽ ഉൽപന്നങ്ങളുടെ സുരക്ഷാ കാര്യങ്ങളിൽ ഫാർമസ്യൂട്ടിക്കൽ വിജിലൻസ് മേൽനോട്ടം വഹിക്കുന്നതുപോലെ, രക്തത്തിന്റെയും രക്ത ഉൽപന്നങ്ങളുടെയും സുരക്ഷ ഹീമോവിജിലൻസ് മേൽനോട്ടം വഹിക്കുന്നു. ഹീമോവിജിലൻസ് രക്തപ്പകർച്ചയുമായി ബന്ധപ്പെട്ട അനാവശ്യ സംഭവങ്ങൾ തിരിച്ചറിയുന്നതിനും തടയുന്നതിനും, രക്തപ്പകർച്ചയുടെ സുരക്ഷയും ഫലപ്രാപ്തിയും കാര്യക്ഷമതയും വർദ്ധിപ്പിക്കുന്നതിനും സഹായിക്കുന്നു.<ref>{{Cite web|url=https://www.who.int/bloodsafety/haemovigilance/en/|title=WHO &#124; Haemovigilance|access-date=2013-12-11|date=2013-06-25|publisher=Who.int|archive-url=https://web.archive.org/web/20110318122450/http://www.who.int/bloodsafety/haemovigilance/en/|archive-date=March 18, 2011}}</ref> യുകെയിൽ ഈ ഡാറ്റ ശേഖരിക്കുന്നത് എസ്എച്ച്ഒടി (സീരിയസ് ഹസാഡ്സ് ഓഫ് ട്രാൻസ്ഫ്യൂഷൻ) എന്ന സ്വതന്ത്ര സംഘടനയാണ്.<ref>{{Cite web|url=http://www.shotuk.org/home/shot-organisation/141-2/|title=SHOT Terms of Reference|access-date=22 August 2014|publisher=Shotuk.org|archive-date=2020-09-30|archive-url=https://web.archive.org/web/20200930013157/https://www.shotuk.org/home/shot-organisation/141-2/|url-status=dead}}</ref> രക്ത ഉൽപന്നങ്ങളുടെ കൈമാറ്റം നിരവധി സങ്കീർണതകളുമായി ബന്ധപ്പെട്ടിരിക്കുന്നു, അവയിൽ പലതും രോഗപ്രതിരോധമോ പകർച്ചവ്യാധിയോ ആയി തരംതിരിക്കാം. സംഭരണ സമയത്ത് ഗുണമേന്മ നശിക്കാൻ സാധ്യതയുണ്ടോ എന്നതിനെ കുറിച്ച് തർക്കമുണ്ട്.<ref>Wang, SS. "What's the Shelf Life of Blood? Focus on Whether Older Donations Impair Recovery of Transfusion Recipients". ''The Wall Street Journal''. 2009 Dec. 1.</ref> === രോഗപ്രതിരോധ പ്രതികരണം === * അക്യൂട്ട് ഹീമോലിറ്റിക് റിയാക്ഷൻസ്- എസ്എച്ച്ഒടി (സീരിയസ് ഹസാഡ്സ് ഓഫ് ട്രാൻസ്ഫ്യൂഷൻ) അനുസരിച്ച് അക്യൂട്ട് ഹീമോലിറ്റിക് റിയാക്ഷൻസ് എന്നതിനെ നിർവചിച്ചിരിക്കുന്നത് "പനി, രക്തപ്പകർച്ചയുടെ 24 മണിക്കൂറിനുള്ളിൽ ഹീമോലിസിസിന്റെ മറ്റ് ലക്ഷണങ്ങൾ; ഹീമോഗ്ലോബിൻ ഇടിവ്, ലാക്റ്റേറ്റ് ഡീഹൈഡ്രജനേസിന്റെ വർദ്ധനവ് (LDH), പോസിറ്റീവ് ഡയറക്ട് ആന്റിഗ്ലോബുലിൻ ടെസ്റ്റ് (DAT), പോസിറ്റീവ് ക്രോസ്മാച്ച്" എന്നിവ ആയാണ്.<ref name=":1">{{Cite book|url=http://www.shotuk.org/wp-content/uploads/report-2014.pdf|title=The 2014 Annual SHOT Report (2015)|vauthors=Bolton-Maggs PH, Poles D|collaboration=Serious Hazards of Transfusion (SHOT) Steering Group|publisher=SHOT|year=2015|isbn=978-0-9558648-7-2|access-date=2016-01-21|archive-url=https://web.archive.org/web/20160127114949/http://www.shotuk.org/wp-content/uploads/report-2014.pdf|archive-date=2016-01-27}}</ref> ആന്റിബോഡികൾ ദാതാവിന്റെ ചുവന്ന രക്താണുക്കളെ നശിപ്പിക്കുന്നതാണ് ഇതിന് കാരണം. മിക്കപ്പോഴും ഇത് സംഭവിക്കുന്നത് ക്ലറിക്കൽ പിശകുകൾ അല്ലെങ്കിൽ അനുചിതമായ എബിഒ ബ്ലഡ് ടൈപ്പിംഗും ക്രോസ്മാച്ചിംഗും കാരണമാണ്. പനി, വിറയൽ, നെഞ്ചുവേദന, നടുവേദന,<ref name="LauraDean" /> രക്തസ്രാവം, [[ടാക്കികാർഡിയ|വർദ്ധിച്ച ഹൃദയമിടിപ്പ്]], ശ്വാസതടസ്സം, രക്തസമ്മർദ്ദം പെട്ടെന്ന് കുറയൽ എന്നിവയാണ് ലക്ഷണങ്ങൾ. സംശയം തോന്നിയാൽ, രക്തപ്പകർച്ച ഉടനടി നിർത്തണം, ഹീമോലിസിസിന്റെ സാന്നിധ്യം പരിശോധിക്കാൻ രക്തം പരിശോധനയ്ക്ക് അയയ്ക്കണം. ചികിത്സ സഹായകരമാണ്. ഹീമോലിറ്റിക് പ്രതികരണത്തിന്റെ (പിഗ്മെന്റ് നെഫ്രോപ്പതി) ഫലങ്ങൾ കാരണം വൃക്ക തകരാറ് സംഭവിക്കാം.<ref name=":2">{{Cite web|url=https://www.hhs.gov/ash/bloodsafety/2011-nbcus.pdf|title=The 2011 National Blood Collection and Utilization Survey Report|access-date=21 January 2016|publisher=Department of Health and Human Services|archive-url=https://web.archive.org/web/20160319015943/http://www.hhs.gov/ash/bloodsafety/2011-nbcus.pdf|archive-date=19 March 2016}}</ref> രക്തപ്പകർച്ച പ്രതിപ്രവർത്തനത്തിന്റെ തീവ്രത, രക്തം സ്വീകരിക്കുന്ന ദാതാവിന്റെ ആന്റിജന്റെ അളവ്, ദാതാവിന്റെ ആന്റിജനുകളുടെ സ്വഭാവം, സ്വീകർത്താവിന്റെ ആന്റിബോഡികളുടെ സ്വഭാവം, അളവ് എന്നിവയെ ആശ്രയിച്ചിരിക്കുന്നു.<ref name="LauraDean" /> * രക്തപ്പകർച്ചയ്ക്ക് ശേഷം 24 മണിക്കൂറിനു ശേഷം ഡിലേയ്ഡ് ഹീമോലിറ്റിക് പ്രതികരണങ്ങൾ സംഭവിക്കുന്നു. രക്തപ്പകർച്ചയുടെ 28 ദിവസത്തിനുള്ളിൽ അവ സാധാരണയായി സംഭവിക്കുന്നു. രക്തപ്പകർച്ചയ്ക്ക് മുമ്പുള്ള പരിശോധനയിൽ കണ്ടെത്താനാകാത്ത, രക്തപ്പകർച്ച ആരംഭിക്കുന്നതിന് മുമ്പുള്ള കുറഞ്ഞ അളവിലുള്ള ആന്റിബോഡികൾ; അല്ലെങ്കിൽ ട്രാൻസ്ഫ്യൂസ് ചെയ്ത രക്തത്തിലെ ആന്റിജനിനെതിരെ ഒരു പുതിയ ആന്റിബോഡിയുടെ വികസനം മൂലം ഇത് സംഭവിക്കാം. രക്തചംക്രമണത്തിൽ നിന്ന് കരളിലേക്കും പ്ലീഹയിലേക്കുമുള്ള മാക്രോഫേജുകൾ ഉപയോഗിച്ച് ചുവന്ന രക്താണുക്കൾ നീക്കം ചെയ്യപ്പെടുന്നു, ഇത് എക്സ്ട്രാവാസ്കുലർ ഹീമോലിസിസിലേക്ക് നയിക്കുന്നു. ഈ പ്രക്രിയ സാധാരണയായി ആന്റി-ആർഎച്ച്, ആന്റി-കിഡ് ആന്റിബോഡികൾ വഴി നടക്കുന്നു. എന്നിരുന്നാലും, അക്യൂട്ട് ഹീമോലിറ്റിക് ട്രാൻസ്ഫ്യൂഷൻ പ്രതികരണവുമായി താരതമ്യപ്പെടുത്തുമ്പോൾ ഇത്തരത്തിലുള്ള ട്രാൻസ്ഫ്യൂഷൻ പ്രതികരണം കുറവാണ്.<ref name="LauraDean" /> * ഫീബ്രൈൽ നോൺഹെമോലിറ്റിക് പ്രതികരണങ്ങൾ, അലർജി ട്രാൻസ്ഫ്യൂഷൻ പ്രതികരണങ്ങൾക്കൊപ്പം, ഏറ്റവും സാധാരണമായ രക്തപ്പകർച്ച പ്രതികരണമാണ്.<ref name=":3"/> ദാതാവിന്റെ രക്തത്തിലെ വെളുത്ത രക്താണുക്കൾ, [[സൈറ്റോകൈൻ|കോശജ്വലന രാസ സിഗ്നലുകൾ]] പുറത്തുവിടുന്നതിനാലോ അല്ലെങ്കിൽ സ്വീകർത്താവിന്റെ വെളുത്ത രക്താണുക്കളെ ആക്രമിക്കുന്നതിനാലോ ഇത് സംഭവിക്കുന്നു. <ref name="LauraDean">{{Cite book|url=https://www.ncbi.nlm.nih.gov/books/NBK2261/|title=Blood Groups and Red Cell Antigens|vauthors=Laura D|date=2005|publisher=National Center for Biotechnology Information|location=Bethesda, United States|access-date=4 October 2017}}</ref> ഇത്തരത്തിലുള്ള പ്രതികരണം ഏകദേശം 7% രക്തപ്പകർച്ചകളിൽ സംഭവിക്കുന്നു. പനി സാധാരണയായി അധികം നീണ്ടുനിൽക്കില്ല, അത് ആന്റിപൈറിറ്റിക്സ് ഉപയോഗിച്ചാണ് ചികിത്സിക്കുന്നത്. ഉൽപന്ന യൂണിറ്റുകളിൽ നിന്ന് ദാതാവിന്റെ വെളുത്ത കോശങ്ങളുടെ ഫിൽട്ടറേഷൻ - ല്യൂക്കോറെഡക്ഷൻ എന്നിവ ഇപ്പോൾ വ്യാപകമായി ചെയ്യുന്നതിന് ഇതാണ് കാരണം.<ref name=":3" /> * ഐജിഇ ആൻറി-അലർജൻ ആന്റിബോഡികൾ മൂലമാണ് അലർജി ട്രാൻസ്ഫ്യൂഷൻ പ്രതികരണങ്ങൾ ഉണ്ടാകുന്നത്. ആന്റിബോഡികൾ അതിന്റെ ആന്റിജനുകളുമായി ബന്ധിക്കുമ്പോൾ, [[മാസ്റ്റ് കോശം|മാസ്റ്റ് സെല്ലുകളിൽ]] നിന്നും ബാസോഫിലുകളിൽ നിന്നും [[ഹിസ്റ്റമിൻ]] പുറത്തുവിടുന്നു. ദാതാവിന്റെയോ സ്വീകർത്താവിന്റെയോ ഭാഗത്തുനിന്നുള്ള ഐജിഇ ആന്റിബോഡികൾ അലർജി പ്രതിപ്രവർത്തനത്തിന് കാരണമാകും. ഹേ ഫീവർ പോലുള്ള അലർജി രോഗങ്ങളുള്ള രോഗികളിൽ ഇത് സാധാരണമാണ്. രോഗിക്ക് ചൊറിച്ചിൽ അനുഭവപ്പെടാം, പക്ഷേ ലക്ഷണങ്ങൾ സാധാരണയായി സൗമ്യമാണ്, രക്തപ്പകർച്ച നിർത്തി ആന്റി ഹിസ്റ്റാമൈൻസ് നൽകുന്നതിലൂടെ അവസ്ഥ നിയന്ത്രിക്കാനാകും.<ref name="LauraDean" /> * ഐജിഎ ആന്റി പ്ലാസ്മ പ്രോട്ടീൻ ആന്റിബോഡികൾ മൂലമുണ്ടാകുന്ന അപൂർവമായ ജീവൻ അപകടപ്പെടുത്തുന്ന അലർജി അവസ്ഥകളാണ് അനാഫൈലക്റ്റിക് പ്രതികരണങ്ങൾ. സെലക്ടീവ് ഇമ്യൂണോഗ്ലോബുലിൻ എ കുറവുള്ള രോഗികൾക്ക്, ദാതാവിന്റെ പ്ലാസ്മയിലെ ഐജിഎ ആന്റിബോഡികൾ മൂലമാണ് പ്രതികരണം ഉണ്ടാകുന്നത്. രോഗിക്ക് പനി, ശ്വാസംമുട്ടൽ, ചുമ, ശ്വാസതടസ്സം, ഷോക്ക് എന്നിവയുടെ ലക്ഷണങ്ങൾ ഉണ്ടാകാം. എപിനെഫ്രിൻ ഉപയോഗിച്ചുള്ള അടിയന്തര ചികിത്സ ഇതിന് ആവശ്യമാണ്.<ref name="LauraDean" /> * രക്തപ്പകർച്ചയ്ക്കു ശേഷമുള്ള പോസ്റ്റ് ട്രാൻസ്ഫ്യൂഷൻ പർപുര വളരെ അപൂർവമായ ഒരു സങ്കീർണതയാണ്, ഇത് രക്ത ഉൽപന്ന കൈമാറ്റത്തിന് ശേഷം സംഭവിക്കുന്നു, ഇത് ദാതാവിന്റെയും സ്വീകർത്താവിന്റെയും പ്ലേറ്റ്‌ലെറ്റുകളുടെ എച്ച്പിഎ (ഹ്യൂമൻ പ്ലേറ്റ്‌ലെറ്റ് ആന്റിജൻ) യ്ക്ക് നേരെയുള്ള രോഗിയുടെ രക്തത്തിലെ ആന്റിബോഡികളുടെ പ്രവർത്തനവുമായി ബന്ധപ്പെട്ടിരിക്കുന്നു. ഈ പ്രോട്ടീൻ ഇല്ലാത്ത സ്വീകർത്താക്കൾക്ക് മുൻകാല രക്തപ്പകർച്ചയിൽ നിന്നോ മുൻ ഗർഭധാരണങ്ങളിൽ നിന്നോ ഈ പ്രോട്ടീനിലേക്ക് സംവേദനക്ഷമത ഉണ്ടാകുന്നു, ത്രോംബോസൈറ്റോപീനിയ, ചർമ്മത്തിൽ രക്തസ്രാവം എന്നിവ ഉണ്ടാകാം, കൂടാതെ ചർമ്മത്തിന് പർപ്പുര എന്നറിയപ്പെടുന്ന പർപ്പിൾ നിറവ്യത്യാസം കാണിക്കാനും കഴിയും. ഇൻട്രാവീനസ് ഇമ്യൂണോഗ്ലോബുലിൻ (IVIG) ഇതിന്റെ ചികിത്സയാണ്.<ref name="LauraDean" /><ref>{{Cite book|title=Practical Transfusion Medicine|vauthors=Murphy M|publisher=Wiley-Blackwell|year=2013|veditors=Murphy M, Pamphilon D, Heddle N|edition=4th|pages=127–130|chapter=Post-transfusion purpura}}</ref> * ട്രാൻസ്ഫ്യൂഷൻ റിലേറ്റഡ് അക്യൂട്ട് ലംഗ് ഇൻജുറി (ട്രാലി) എന്നത് [[അക്യൂട്ട് റെസ്പിറേറ്ററി ഡിസ്ട്രസ് സിൻഡ്രോം|അക്യൂട്ട് റെസ്പിറേറ്ററി ഡിസ്ട്രെസ് സിൻഡ്രോമിന്]] (എആർഡിഎസ്) സമാനമായ ഒരു സിൻഡ്രോം ആണ്, ഇത് പ്ലാസ്മ അടങ്ങിയ രക്ത ഉൽപ്പന്നം രക്തപ്പകർച്ചയ്ക്കിടെ അല്ലെങ്കിൽ രക്ത പകർച്ചയ്ക്ക് ശേഷം 6 മണിക്കൂറിനുള്ളിൽ വികസിക്കുന്നു. ഇത്തരത്തിലുള്ള പ്രതികരണത്തിൽ പനി, ഹൈപ്പോടെൻഷൻ, ശ്വാസതടസ്സം, ടാക്കിക്കാർഡിയ എന്നിവ പലപ്പോഴും സംഭവിക്കുന്നു. കൃത്യമായ രോഗനിർണയം നടത്താൻ, രക്തപ്പകർച്ചയ്ക്ക് 6 മണിക്കൂറിനുള്ളിൽ രോഗലക്ഷണങ്ങൾ ഉണ്ടാകണം, ഹൈപ്പോക്സീമിയ ഉണ്ടായിരിക്കണം, ബൈലാറ്ററൽ ഇൻഫിൽട്രേഷന്റെ റേഡിയോഗ്രാഫിക് തെളിവുകൾ ഉണ്ടായിരിക്കണം, കൂടാതെ ലെഫ്റ്റ് ഏട്രിയൽ ഹൈപ്പർടെൻഷന്റെ (ദ്രാവക ഓവർലോഡ്) തെളിവുകൾ ഉണ്ടാകരുത്.<ref name=":5">{{Cite web|url=https://www.cdc.gov/nhsn|title=NHSN {{!}} CDC|access-date=2018-09-18|date=2017-12-29|website=www.cdc.gov|language=en-us}}</ref> 5 മുതൽ 10% വരെ മരണനിരക്ക് ഉള്ള ഈ അവസ്ഥ 15% രക്തപ്പകർച്ച രോഗികളിൽ സംഭവിക്കുന്നു. സ്വീകർത്താക്കളുടെ അപകടസാധ്യത ഘടകങ്ങളിൽ അവസാനഘട്ട കരൾ രോഗം, സെപ്സിസ്, ഹെമറ്റോളജിക്കൽ മാലിഗ്നൻസികൾ, സെപ്സിസ്, വെന്റിലേഷനിലുള്ള രോഗികൾ എന്നിവ ഉൾപ്പെടുന്നു. ഹ്യൂമൻ ന്യൂട്രോഫിൽ ആന്റിജനുകൾ (എച്ച്എൻഎ), ഹ്യൂമൻ ല്യൂക്കോസൈറ്റ് ആന്റിജനുകൾ (എച്ച്എൽഎ) എന്നിവയോട് പ്രതികരിക്കുന്ന ആന്റിബോഡികൾ ഇത്തരത്തിലുള്ള ട്രാൻസ്ഫ്യൂഷൻ പ്രതികരണവുമായി ബന്ധപ്പെട്ടിരിക്കുന്നു. ചികിത്സ സഹായകരമാണ്.<ref>{{Cite journal|title=Transfusion-related acute lung injury; clinical perspectives|journal=Korean Journal of Anesthesiology|volume=68|issue=2|pages=101–105|date=April 2015|pmid=25844126|pmc=4384395|doi=10.4097/kjae.2015.68.2.101}}</ref> * ട്രാൻസ്ഫ്യൂഷൻ റിലേറ്റഡ് സർക്കുലേറ്ററി ഓവർലോഡ് (TACO) എന്നത് രക്തപ്പകർച്ച അവസാനിച്ച് 6 മണിക്കൂറിനുള്ളിൽ അക്യൂട്ട് റെസ്പിറേറ്ററി ഡിസ്ട്രസ്, എലവേറ്റഡ് ബ്രെയിൻ നാട്രിയൂററ്റിക് പെപ്റ്റൈഡ് (BNP), എലവേറ്റഡ് സെൻട്രൽ വെനസ് പ്രഷർ (CVP), ഇടത് ഹൃദയസ്തംഭനത്തിന്റെ തെളിവ്, നല്ല ദ്രാവക ബാലൻസ് തെളിവ്, കൂടാതെ/അല്ലെങ്കിൽ പൾമണറി എഡിമയുടെ റേഡിയോഗ്രാഫിക് തെളിവുകൾ എന്നിവയിൽ മൂന്നെണ്ണം ഉൾക്കൊള്ളുന്ന, ഒരു സാധാരണ അവസ്ഥയാണ്.<ref name=":5" /> * ട്രാൻസ്ഫ്യൂഷൻ റിലേറ്റഡ് ഗ്രാഫ്റ്റ് വേഴ്സസ് ഹോസ്റ്റ് ഡിസീസ് രോഗപ്രതിരോധ ശേഷിയില്ലാത്ത രോഗികളിൽ പതിവായി സംഭവിക്കാറുണ്ട്, ദാതാവിന്റെ ടി സെല്ലുകൾ ഇല്ലാതാക്കുന്നതിൽ സ്വീകർത്താവിന്റെ ശരീരം പരാജയപ്പെടുന്നതിനാലാണ് ഇത് ഉണ്ടാകുന്നത്. ഇതിൽ ദാതാവിന്റെ ടി സെല്ലുകൾ സ്വീകർത്താവിന്റെ സെല്ലുകളെ ആക്രമിക്കുന്നു. രക്തപ്പകർച്ചയ്ക്ക് ശേഷം ഒരാഴ്ചയ്ക്ക് ശേഷം ഇത് സംഭവിക്കുന്നു.<ref name="LauraDean" /> പനി, ചുണങ്ങു, വയറിളക്കം എന്നിവ പലപ്പോഴും ഇത്തരത്തിലുള്ള രക്തപ്പകർച്ചയുമായി ബന്ധപ്പെട്ടിരിക്കുന്നു. മരണനിരക്ക് ഉയർന്നതാണ്, 89.7% രോഗികളും 24 ദിവസത്തിന് ശേഷം മരിക്കുന്നു. രോഗപ്രതിരോധ ചികിത്സയാണ് ചികിത്സയുടെ ഏറ്റവും സാധാരണമായ മാർഗ്ഗം.<ref>{{Cite journal|display-authors=6|title=A systematic review of transfusion-associated graft-versus-host disease|journal=Blood|volume=126|issue=3|pages=406–414|date=July 2015|pmid=25931584|doi=10.1182/blood-2015-01-620872}}</ref> ടി കോശങ്ങൾ സ്വീകർത്താവിന്റെ കോശങ്ങളെ ആക്രമിക്കുന്നതിൽ നിന്ന് തടയുന്നതിന് ഉയർന്ന അപകടസാധ്യതയുള്ള രോഗികൾക്ക് രക്ത ഉൽപന്നങ്ങളുടെ റേഡിയേഷനും ല്യൂക്കോറെഡക്ഷനും ആവശ്യമാണ്.<ref name="LauraDean" /> === അണുബാധ === വലിയ അളവിൽ ചുവന്ന രക്താണുക്കളുടെ ഉപയോഗം അണുബാധയ്ക്കുള്ള ഉയർന്ന അപകടസാധ്യതയുമായി ബന്ധപ്പെട്ടിരിക്കുന്നു. <ref>{{Cite journal|display-authors=6|title=Health care-associated infection after red blood cell transfusion: a systematic review and meta-analysis|journal=JAMA|volume=311|issue=13|pages=1317–1326|date=April 2014|pmid=24691607|pmc=4289152|doi=10.1001/jama.2014.2726}}</ref> അപൂർവ സന്ദർഭങ്ങളിൽ, രക്ത ഉൽപന്നങ്ങൾ ബാക്ടീരിയയാൽ മലിനമാകുന്നു. ഇത് ട്രാൻസ്ഫ്യൂഷൻ-ട്രാൻസ്മിറ്റഡ് ബാക്ടീരിയൽ ഇൻഫെക്ഷൻ എന്നറിയപ്പെടുന്ന ഒരു ജീവൻ അപകടപ്പെടുത്തുന്ന അണുബാധയ്ക്ക് കാരണമാകും. 2002-ലെ കണക്കനുസരിച്ച്, 50,000 പ്ലേറ്റ്‌ലെറ്റ് ട്രാൻസ്‌ഫ്യൂഷനിൽ 1, 500,000 ചുവന്ന രക്താണുക്കളുടെ ട്രാൻസ്‌ഫ്യൂഷനിൽ 1 എന്നിങ്ങനെയാണ് ഗുരുതരമായ ബാക്ടീരിയ അണുബാധയ്ക്കുള്ള സാധ്യത കണക്കാക്കുന്നത്.<ref>{{cite journal|vauthors=Blajchman MA|title=Incidence and significance of the bacterial contamination of blood components|journal=Developments in Biologicals|volume=108|issue=2|pages=59–67|year=2002|pmid=12220143}}</ref> രക്ത ഉൽപന്ന മലിനീകരണം, അപൂർവ്വമാണെങ്കിലും, യഥാർത്ഥ അണുബാധയേക്കാൾ സാധാരണമാണ്. മറ്റ് രക്ത ഉൽപന്നങ്ങളെ അപേക്ഷിച്ച് പ്ലേറ്റ്‌ലെറ്റുകൾ പലപ്പോഴും മലിനമാകാനുള്ള കാരണം, അവ ചെറിയ സമയത്തേക്ക് സാധാരണ ഊഷ്മാവിൽ സൂക്ഷിക്കുന്നു എന്നതാണ്. കൂടുതൽ ദൈർഘ്യമുള്ള പ്രത്യേകിച്ചും 5 ദിവസത്തിൽ കൂടുതൽ ഉള്ള സംഭരണത്തിലും മലിനീകരണം സാധാരണമാണ്. മലിനീകരണത്തിന്റെ ഉറവിടങ്ങളിൽ ദാതാവിന്റെ രക്തം, ദാതാവിന്റെ ചർമ്മം, ഫ്ളെബോടോമിസ്റ്റിന്റെ ചർമ്മം, കണ്ടേനറുകൾ എന്നിവ ഉൾപ്പെടുന്നു. മലിനീകരണ സാധ്യത കുറയ്ക്കുന്നതിന് രക്തദാന കേന്ദ്രങ്ങളിലും ലബോറട്ടറികളിലും നിരവധി തന്ത്രങ്ങൾ നിലവിലുണ്ട്. ട്രാൻസ്ഫ്യൂഷൻ-ട്രാൻസ്മിറ്റഡ് ബാക്ടീരിയൽ അണുബാധയുടെ കൃത്യമായ രോഗനിർണ്ണയത്തിൽ സ്വീകർത്താവിൽ (ഒരു ബദൽ രോഗനിർണയം കൂടാതെ) ഒരു പോസിറ്റീവ് കൾച്ചർ തിരിച്ചറിയുന്നതും ദാതാവിന്റെ രക്തത്തിലും അതേ ജീവിയെ തിരിച്ചറിയുന്നതും ഉൾപ്പെടുന്നു. 1980-കളുടെ മധ്യത്തിൽ തുടങ്ങി ദാതാവിന്റെ രക്തത്തിന്റെ എച്ച്ഐവി പരിശോധന നിർബന്ധമായതോടെ [[എയ്‌ഡ്‌സ്‌|രക്തപ്പകർച്ചയ്ക്കിടെ എച്ച്ഐവി പകരുന്നത്]] ഗണ്യമായി കുറഞ്ഞു. ദാതാവിന്റെ രക്തത്തിന്റെ മുൻകാല പരിശോധനയിൽ എച്ച്ഐവിയ്ക്കുള്ള ആന്റിബോഡികളുടെ പരിശോധന മാത്രമേ ഉൾപ്പെടുത്തിയിട്ടുള്ളൂ. എന്നിരുന്നാലും, ഒളിഞ്ഞിരിക്കുന്ന അണുബാധ ("വിൻഡോ പിരീഡ്", അതിൽ ഒരു വ്യക്തി രോഗിയാണ്, പക്ഷേ ആന്റിബോഡികൾ വികസിപ്പിക്കാൻ സമയമില്ല) കാരണം എച്ച്ഐവി സെറോപോസിറ്റീവ് രക്തത്തിന്റെ പല കേസുകളും കണ്ടെത്താനാകാതെ പോകുന്നു. എച്ച്‌ഐവി-1 ആർഎൻഎയ്‌ക്കായുള്ള ന്യൂക്ലിക് ആസിഡ് പരിശോധനയുടെ വികസനം ദാതാവിന്റെ രക്തത്തിലെ സെറോപോസിറ്റിവിറ്റിയുടെ നിരക്ക് 3 ദശലക്ഷം യൂണിറ്റിൽ 1 ആയി കുറച്ചു. എച്ച്ഐവി പകരുന്നത് എച്ച്ഐവി അണുബാധയുണ്ട് എന്ന് അർത്ഥമാക്കണമെന്നില്ല എന്നതിനാൽ, രണ്ടാമത്തേത് ഇപ്പോഴും കുറഞ്ഞ നിരക്കിൽ സംഭവിക്കാം. ട്രാൻസ്ഫ്യൂഷൻ വഴി ഹെപ്പറ്റൈറ്റിസ് സി പകരുന്നത് നിലവിൽ 2 ദശലക്ഷം യൂണിറ്റിൽ 1 എന്ന നിരക്കിലാണ്. ആൻറിബോഡികൾക്കായി സ്‌ക്രീൻ ചെയ്യാനുള്ള കഴിവും ദാതാവിന്റെ രക്തത്തിലെ വൈറൽ ആർഎൻഎ ന്യൂക്ലിക് ആസിഡ് പരിശോധനയും ഈ കുറഞ്ഞ നിരക്കിന് കാരണമായി കണക്കാക്കപ്പെടുന്നു. [[ഹെപ്പറ്റൈറ്റിസ്-ബി|ഹെപ്പറ്റൈറ്റിസ് ബി]], [[പറങ്കിപ്പുണ്ണ്|സിഫിലിസ്]], ചഗാസ് രോഗം, [[സൈറ്റോമെഗലോവൈറസ്]] അണുബാധകൾ (ഇമ്മ്യൂണോ കോംപ്രോമൈസ്ഡ് സ്വീകർത്താക്കളിൽ), എച്ച്ടിഎൽവി, [[ടെക്സാസ് കാലിദീനം|ബേബേസിയ]] എന്നിവയും പകരുന്ന മറ്റ് അണുബാധകളിൽ ഉൾപ്പെടുന്നു. === കാര്യക്ഷമതയില്ലായ്മ === ഏറ്റവും സാധാരണയായി കൈമാറ്റം ചെയ്യപ്പെടുന്ന ഉൽപ്പന്നം ആയ ചുവന്ന രക്താണുക്കൾക്ക് (ആർബിസി) സംഭരണ സമയത്ത് സംഭവിക്കുന്ന ബയോകെമിക്കൽ, ബയോമെക്കാനിക്കൽ മാറ്റങ്ങളുടെ ഒരു ശ്രേണിമൂലം കേടുപാടുകൾ സംഭവിക്കുന്നത് ട്രാൻസ്ഫ്യൂഷൻ ഫലപ്രാപ്തി കുറയാൻ കാരണമാകും. ഇത് ടിഷ്യു ഓക്സിജനേഷന്റെ പ്രവർത്തനക്ഷമതയും കഴിവും കുറയ്ക്കും.<ref>{{Cite journal|title=Clinical impact of blood storage lesions|journal=American Journal of Hematology|volume=85|issue=2|pages=117–122|date=February 2010|pmid=20052749|doi=10.1002/ajh.21599}}</ref> രക്തപ്പകർച്ചയ്ക്കുശേഷം ചില ബയോകെമിക്കൽ മാറ്റങ്ങൾ പഴയപടിയാകുമെങ്കിലും,<ref>{{Cite journal|title=In vivo regeneration of red cell 2,3-diphosphoglycerate following transfusion of DPG-depleted AS-1, AS-3 and CPDA-1 red cells|url=https://archive.org/details/sim_british-journal-of-haematology_1989-01_71_1/page/131|journal=British Journal of Haematology|volume=71|issue=1|pages=131–136|date=January 1989|pmid=2492818|doi=10.1111/j.1365-2141.1989.tb06286.x}}</ref> ബയോമെക്കാനിക്കൽ മാറ്റങ്ങൾ പഴയപടി ആകാനുള്ള സാധ്യത കുറവാണ്,<ref>{{Cite journal|display-authors=6|title=Decreased erythrocyte deformability after transfusion and the effects of erythrocyte storage duration|journal=Anesthesia and Analgesia|volume=116|issue=5|pages=975–981|date=May 2013|pmid=23449853|pmc=3744176|doi=10.1213/ANE.0b013e31828843e6}}</ref> പുനരുജ്ജീവന ഉൽപ്പന്നങ്ങൾക്ക് ഈ പ്രതിഭാസത്തെ വേണ്ടത്ര മാറ്റാൻ ഇതുവരെ കഴിഞ്ഞിട്ടില്ല.<ref name="pmid25053933">{{Cite journal|title=Storage-induced damage to red blood cell mechanical properties can be only partially reversed by rejuvenation|journal=Transfusion Medicine and Hemotherapy|volume=41|issue=3|pages=197–204|date=June 2014|pmid=25053933|pmc=4086768|doi=10.1159/000357986}}</ref> നൽകിയിട്ടുള്ള ഉൽപ്പന്ന യൂണിറ്റിന്റെ പ്രായം രക്തപ്പകർച്ചയുടെ ഫലപ്രാപ്തിയിൽ ഒരു ഘടകമാണോ എന്നതിനെക്കുറിച്ച് തർക്കമുണ്ട്, പ്രത്യേകിച്ചും "പഴയ" രക്തം നേരിട്ടോ അല്ലാതെയോ സങ്കീർണതകളുടെ സാധ്യത വർദ്ധിപ്പിക്കുമോ എന്നതിനെക്കുറിച്ച്.<ref>{{cite news| url=http://well.blogs.nytimes.com/2013/03/11/the-shelf-life-of-donor-blood/ | work=The New York Times | vauthors = Bakalar N | title=The Shelf Life of Donor Blood | date=2013-03-11}}</ref><ref>{{cite news| url=https://www.wsj.com/articles/SB10001424052748703939404574567771148801570 | work=The Wall Street Journal | title=What's the Shelf Life of Blood? | vauthors = Wang SS | date=2009-12-01}}</ref> ഈ ചോദ്യത്തിന് ഉത്തരം നൽകുന്നതിൽ പഠനങ്ങൾ സ്ഥിരത പുലർത്തിയിട്ടില്ല,<ref>{{Cite journal|title=Age of red blood cells and transfusion in critically ill patients|journal=Annals of Intensive Care|volume=3|issue=1|pages=2|date=January 2013|pmid=23316800|pmc=3575378|doi=10.1186/2110-5820-3-2}}</ref> ചില പഠനങ്ങൾ പഴയ രക്തത്തിന്റെ ഫലപ്രാപ്തി കുറവാണെന്ന് കാണിക്കുന്നു, എന്നാൽ മറ്റുള്ള പഠനങ്ങൾ അത്തരം വ്യത്യാസം കാണിക്കുന്നില്ല. പ്ലേറ്റ്‌ലെറ്റുകളുടെ രക്തപ്പകർച്ചകൾ വളരെ കുറവാണെങ്കിലും (ആർബിസിയുമായി താരതമ്യപ്പെടുത്തുമ്പോൾ), പ്ലേറ്റ്‌ലെറ്റ് സംഭരണത്തിലെ കേടുപാടുകളും ഫലപ്രാപ്തി നഷ്ടവും ഒരു ആശങ്കയാണ്.<ref>{{Cite journal|title=The platelet storage lesion|journal=Clinics in Laboratory Medicine|volume=30|issue=2|pages=475–487|date=June 2010|pmid=20513565|doi=10.1016/j.cll.2010.02.002}}</ref> === മറ്റുള്ളവ === * ഇൻട്രാ-ഓപ്പറേറ്റീവ് രക്തപ്പകർച്ചയും കാൻസർ ആവർത്തനവും തമ്മിലുള്ള ബന്ധം വൻകുടൽ കാൻസറിൽ തെളിയിക്കപ്പെട്ടിട്ടുണ്ട്.<ref>{{Cite journal|title=Inflammatory response, immunosuppression, and cancer recurrence after perioperative blood transfusions|journal=British Journal of Anaesthesia|volume=110|issue=5|pages=690–701|date=May 2013|pmid=23599512|pmc=3630286|doi=10.1093/bja/aet068}}</ref> ശ്വാസകോശ അർബുദത്തിൽ, ഇൻട്രാ-ഓപ്പറേറ്റീവ് രക്തപ്പകർച്ച അർബുദത്തിന്റെ നേരത്തെയുള്ള ആവർത്തനം, മോശ അതിജീവന നിരക്ക്, ശ്വാസകോശ ഛേദിക്കലിനു ശേഷമുള്ള മോശം ഫലങ്ങൾ എന്നിവയുമായി ബന്ധപ്പെട്ടിരിക്കുന്നു.<ref>{{Cite journal|display-authors=6|title=Perioperative blood transfusion is associated with worse clinical outcomes in resected lung cancer|journal=The Annals of Thoracic Surgery|volume=97|issue=5|pages=1827–1837|date=May 2014|pmid=24674755|doi=10.1016/j.athoracsur.2013.12.044}}</ref><ref>{{Cite journal|title=Does blood transfusion increase the chance of recurrence in patients undergoing surgery for lung cancer?|journal=Interactive Cardiovascular and Thoracic Surgery|volume=14|issue=1|pages=85–90|date=January 2012|pmid=22108935|pmc=3420304|doi=10.1093/icvts/ivr025}}</ref> രക്തപ്പകർച്ച മൂലമുണ്ടാകുന്ന [[രോഗപ്രതിരോധവ്യവസ്ഥ|രോഗപ്രതിരോധവ്യവസ്ഥയുടെ]] പരാജയം, രക്തപ്പകർച്ചയുമായി പൂർണ്ണമായി ബന്ധപ്പെട്ടിരിക്കുന്ന 10-ലധികം വ്യത്യസ്ത [[അർബുദം|കാൻസർ]] തരങ്ങളിലേക്ക് നയിക്കുന്ന പ്രധാന ഘടകങ്ങളാണ്.<ref name="Transfusion and Apheresis Science">{{Cite journal|title=Taming the immune system through transfusion in oncology patients|journal=Transfusion and Apheresis Science|volume=56|issue=3|pages=310–316|date=June 2017|pmid=28651910|doi=10.1016/j.transci.2017.05.017}}</ref> അലോജെനിക് രക്തപ്പകർച്ച, [[ടി-കോശം|ലിംഫോസൈറ്റ്-ടി]] സെറ്റ്, മൈലോയ്ഡ്-ഡെറൈവ്ഡ് സപ്രസർ സെല്ലുകൾ (എംഡിഎസ്‌സി), ട്യൂമർ-അസോസിയേറ്റഡ് മാക്രോഫേജുകൾ (ടിഎഎം), നാച്ചുറൽ കില്ലർ സെല്ലുകൾ (എൻകെസി), [[ദ്രുമികകോശം|ഡെൻഡ്രിറ്റിക് സെല്ലുകൾ]] (ഡിസികൾ) എന്നിവയുൾപ്പെടെ അഞ്ച് പ്രധാന സംവിധാനങ്ങളിലൂടെ സ്വീകർത്താവിന്റെ പ്രതിരോധത്തെ സഹായിക്കും.<ref name="Transfusion and Apheresis Science" /> * രക്തപ്പകർച്ചയുമായി ബന്ധപ്പെട്ട വോളിയം ഓവർലോഡ് ഒരു സാധാരണ സങ്കീർണതയാണ്. ഹൃദ്രോഗമോ വൃക്കരോഗമോ ഉള്ളവരിൽ ഇത് പ്രത്യേകിച്ചും സംഭവിക്കുന്നു. അപര്യാപ്തമായ ഫലപ്രാപ്തി കാരണം റെഡ് സെൽ ട്രാൻസ്ഫ്യൂഷൻ ആവർത്തിക്കേണ്ടിവരുമ്പോൾ വോളിയം ഓവർലോഡിലേക്ക് നയിച്ചേക്കാം (മുകളിൽ കാണുക). ചികിത്സാ ഗുണം നൽകാൻ സാധാരണയായി വലിയ അളവുകൾ ആവശ്യമാണ് എന്നതിനാൽ പ്ലാസ്മ ട്രാൻസ്ഫ്യൂഷൻ പലപ്പോഴും വോളിയം ഓവർലോഡിന് കാരണമാകുന്നു. * രക്തപ്പകർച്ച, സൈറ്റോറെഡക്റ്റീവ് സർജറി, എച്ച്ഐപിഇസി എന്നിവയ്ക്ക് ശേഷം മോശമായ ഫലങ്ങൾ ഉണ്ടാക്കുമെന്ന് തെളിയിക്കപ്പെട്ടിട്ടുണ്ട്.<ref>{{Cite journal|title=Hepatic resection and blood transfusion increase morbidity after cytoreductive surgery and HIPEC for colorectal carcinomatosis|journal=Clinical & Translational Oncology|volume=22|issue=11|pages=2032–2039|date=November 2020|pmid=32277348|doi=10.1007/s12094-020-02346-2}}</ref> * സാധാരണ തണുത്ത ഊഷ്മാവിൽ സൂക്ഷിക്കപ്പെടുന്ന വലിയ അളവിലുള്ള രക്തം ഉൽപന്നങ്ങൾ ഉപയോഗിക്കുമ്പോൾ രക്തപ്പകർച്ചയിലൂടെ ഹൈപ്പോഥെർമിയ ഉണ്ടാകാം. ശരീരത്തിന്റെ പ്രധാന ഊഷ്മാവ് 32 ഡിഗ്രി വരെ താഴാം. രക്തപ്പകർച്ചയ്ക്ക് മുമ്പ് രക്തത്തെ അന്തരീക്ഷ ഊഷ്മാവിലേക്ക് ചൂടാക്കിക്കൊണ്ടാണ് പ്രതിരോധം നടത്തേണ്ടത്. * വലിയ അളവിൽ ചുവന്ന രക്താണുക്കൾ ഉള്ള ട്രാൻസ്ഫ്യൂഷൻ, കഠിനമായ രക്തസ്രാവം കൂടാതെ/അല്ലെങ്കിൽ ട്രാൻസ്ഫ്യൂഷൻ അപര്യാപ്തത (മുകളിൽ കാണുക), രക്തസ്രാവത്തിനുള്ള ചായ്വ് എന്നിവയിലേക്ക് നയിച്ചേക്കാം. * രക്തത്തിൽ സംഭരിച്ചിരിക്കുന്ന സിട്രേറ്റ് ബൈകാർബണേറ്റായി വിഘടിക്കുന്നതിനാൽ വൻതോതിലുള്ള രക്തപ്പകർച്ചയ്ക്കിടെ മെറ്റബോളിക് ആൽക്കലോസിസ് സംഭവിക്കാം. * വൻതോതിലുള്ള രക്തപ്പകർച്ചയിൽ ഹൈപ്പോകാൽസെമിയ ഉണ്ടാകാം. കാൽസ്യം അളവ് 0.9 mmol/L ൽ താഴെ ആയാൽ ചികിത്സിക്കണം.<ref>{{Cite web|url=https://internationaltraumalifesupport.remote-learner.net/pluginfile.php/8291/mod_resource/content/1/Position%20Paper%20-%20Damage%20Control%20Resuscitation%20-%202019.pdf|title=Damage Control Resuscitation and Management in Severe Hemorrage/Shock in the Prehospital Setting|date=May 2019|website=internationaltraumalifesupport.remote-learner.net|publisher=ITLA|archive-url=https://ghostarchive.org/archive/20221009/https://internationaltraumalifesupport.remote-learner.net/pluginfile.php/8291/mod_resource/content/1/Position%20Paper%20-%20Damage%20Control%20Resuscitation%20-%202019.pdf|archive-date=2022-10-09}}</ref> * കായികതാരങ്ങൾ, മയക്കുമരുന്നിന് അടിമകൾ അല്ലെങ്കിൽ സൈനിക ഉദ്യോഗസ്ഥർമുതലായവർ ശാരീരിക ശേഷി വർദ്ധിപ്പിക്കുന്നതിനും അല്ലെങ്കിൽ ഡ്യൂട്ടി സമയങ്ങളിൽ യഥാക്രമം സജീവമായും ജാഗ്രതയോടെയും തുടരുക തുടങ്ങിയ കാരണങ്ങളാൽ ബ്ലഡ് ഡോപ്പിംഗ് പലപ്പോഴും ഉപയോഗിക്കുന്നു. എന്നിരുന്നാലും അറിവില്ലായ്മയും അനുഭവപരിചയത്തിന്റെ അഭാവവും രക്തപ്പകർച്ചയെ [[ഹൃദയസ്തംഭനം|പെട്ടെന്നുള്ള മരണമാക്കി]] മാറ്റും. ഉദാഹരണത്തിന്, വ്യക്തികൾ ശീതീകരിച്ച രക്ത സാമ്പിൾ അവരുടെ സിരകളിൽ നേരിട്ട് കടത്തുമ്പോൾ, ഈ തണുത്ത രക്തം അതിവേഗം ഹൃദയത്തിൽ എത്തുന്നു, അവിടെ അത് ഹൃദയത്തിന്റെ യഥാർത്ഥ വേഗതയെ തടസ്സപ്പെടുത്തുകയും ഹൃദയസ്തംഭനത്തിലേക്കും പെട്ടെന്നുള്ള മരണത്തിലേക്കും നയിക്കുകയും ചെയ്യുന്നു. == ഉപയോഗത്തിന്റെ ആവൃത്തി == ആഗോളതലത്തിൽ ഒരു വർഷത്തിൽ ഏകദേശം 85 ദശലക്ഷം യൂണിറ്റ് ചുവന്ന രക്താണുക്കൾ കൈമാറ്റം ചെയ്യപ്പെടുന്നു.<ref name="AABB2012"/> == ചരിത്രം == രക്തചംക്രമണത്തെക്കുറിച്ചുള്ള [[വില്ല്യം ഹാർവി|വില്യം ഹാർവിയുടെ]] പരീക്ഷണങ്ങളിൽ നിന്ന് ആരംഭിച്ച്, 17-ാം നൂറ്റാണ്ടിൽ മൃഗങ്ങൾ തമ്മിലുള്ള രക്തപ്പകർച്ചയിൽ വിജയിച്ചതോടെയാണ് രക്തപ്പകർച്ചയെക്കുറിച്ചുള്ള കാര്യമായ ഗവേഷണം ആരംഭിക്കുന്നത്. എന്നിരുന്നാലും അതിനും മുമ്പ് തന്നെ രക്ത പകർച്ചയ്ക്കുള്ള ശ്രമങ്ങൾ നടന്നിട്ടുണ്ട്. മൃഗങ്ങളുടെ രക്തം മനുഷ്യരിലേക്ക് മാറ്റാനുള്ള ഡോക്ടർമാരുടെ തുടർച്ചയായ ശ്രമങ്ങൾ പലപ്പോഴും മാരകമായ ഫലങ്ങൾ നൽകിയിട്ടുണ്ട്.<ref>{{Cite book|url=https://books.google.com/books?id=RmM9AQAAIAAJ&q=carbonic+oxide|title=Scientific American|date=1869-02-20|publisher=Munn & Company|pages=122|language=en}}</ref> [[ഇന്നസെന്റ് എട്ടാമൻ മാർപ്പാപ്പ|ഇന്നസെന്റ് എട്ടാമൻ മാർപ്പാപ്പയ്ക്ക്]] "ലോകത്തിൽ ആദ്യമായി രക്തപ്പകർച്ച നടത്തിയതായി" ചിലപ്പോൾ പറയപ്പെടുന്നു, അദ്ദേഹത്തിന്റെ വൈദ്യനായ ജിയാകോമോ ഡി സാൻ ജെനെസിയോ അദ്ദേഹത്തെ 10 വയസ്സുള്ള മൂന്ന് ആൺകുട്ടികളുടെ രക്തം (വായയിലൂടെ) കുടിപ്പിച്ചു. മാർപാപ്പയെപ്പോലെ ആൺകുട്ടികളും പിന്നീട് മരിച്ചു. എന്നിരുന്നാലും, ഈ കഥയുടെ തെളിവുകൾ വിശ്വസനീയമല്ല.<ref>Jacalyn Duffin, ''History of Medicine: A scandalously short introduction'', University of Toronto Press, 1999, p. 171.{{ISBN missing}}</ref> === ആദ്യകാല ശ്രമങ്ങൾ === ==== ഇൻകാസ് ==== ആദ്യമായി റിപ്പോർട്ട് ചെയ്യപ്പെട്ട വിജയകരമായ രക്തപ്പകർച്ചകൾ 1500-കളിൽ [[ഇൻക സാമ്രാജ്യം|ഇൻകാകൾ]] നടത്തിയിരുന്നതായി പറയപ്പെടുന്നു.<ref>{{Cite book|title=The New Book of Knowledge|vauthors=Lusardi DM|publisher=Scholastic Library Publishing|year=2002|pages=260}}</ref> സ്പാനിഷുകാർ പതിനാറാം നൂറ്റാണ്ടിൽ എത്തിയപ്പോൾ അവർ രക്തപ്പകർച്ചയ്ക്ക് സാക്ഷ്യം വഹിച്ചു.<ref name=":6">{{Cite book| vauthors = Lee R |title=The Eureka! Moment: 100 Key Scientific Discoveries of the 20th Century|year=2016|publisher=Routledge |isbn=9781136714764}}{{Page?|date=June 2022}}</ref> ആൻഡിയൻ മേഖലയിലെ തദ്ദേശവാസികൾക്കിടയിൽ O തരം രക്തത്തിന്റെ വ്യാപനം അർത്ഥമാക്കുന്നത്, പൊരുത്തമില്ലാത്ത രക്തഗ്രൂപ്പുകളുള്ള ആളുകൾക്കിടയിലുള്ള രക്തപ്പകർച്ച ശ്രമങ്ങളെ അപേക്ഷിച്ച് അത്തരം നടപടിക്രമങ്ങൾക്ക് അപകടസാധ്യത കുറവായിരിക്കും എന്നതാണ്.<ref name=":6" /> ==== മൃഗ രക്തം ==== [[പ്രമാണം:Richard_Lower.jpg|ലഘുചിത്രം| റിച്ചാർഡ് ലോവർ 1665-ൽ [[റോയൽ സൊസൈറ്റി|റോയൽ സൊസൈറ്റിയിൽ]] മൃഗങ്ങളിൽ നിന്ന് മനുഷ്യനിലേക്കുള്ള ആദ്യത്തെ രക്തപ്പകർച്ചയ്ക്ക് തുടക്കമിട്ടു.]] 1660-കളിൽ [[റോയൽ സൊസൈറ്റി|റോയൽ സൊസൈറ്റിയിൽ]] ജോലി ചെയ്തിരുന്ന ഫിസിഷ്യൻ റിച്ചാർഡ് ലോവർ, രക്തത്തിന്റെ അളവിലെ രക്തചംക്രമണ പ്രവർത്തനത്തിൽ ഉള്ള മാറ്റങ്ങളുടെ ഫലങ്ങൾ പരിശോധിക്കുകയും, മൃഗങ്ങളിൽ ക്രോസ്-സർക്കുലേറ്ററി പഠനത്തിനുള്ള രീതികൾ വികസിപ്പിച്ചെടുക്കുകയും ചെയ്തു. റോയൽ സൊസൈറ്റിയിലെ തന്റെ സഹപ്രവർത്തകർക്ക് മുന്നിൽ വിശ്വസനീയമായി രേഖപ്പെടുത്തപ്പെട്ട ആദ്യത്തെ വിജയകരമായ രക്തപ്പകർച്ച നടത്താൻ അദ്ദേഹത്തിന് കഴിഞ്ഞു. ലോവർ മൃഗങ്ങൾക്കിടയിൽ ആദ്യത്തെ രക്തപ്പകർച്ച നടത്തി. തുടർന്ന് 1665 ഡിസംബറിൽ സൊസൈറ്റിയുടെ ഫിലോസഫിക്കൽ ട്രാൻസാക്ഷ്യനിൽ "ബഹുമാനപ്പെട്ട [[റോബർട്ട് ബോയിൽ|[റോബർട്ട്] ബോയ്‌ൽ]] ... മുഴുവൻ പരീക്ഷണത്തിന്റെയും നടപടിക്രമങ്ങൾ [[റോയൽ സൊസൈറ്റി|റോയൽ സൊസൈറ്റിയെ]] പരിചയപ്പെടുത്താൻ അഭ്യർത്ഥിച്ചു".<ref name="Acta Anaesthesiologica Belgica">{{Cite journal|title=The history of peripheral intravenous catheters: how little plastic tubes revolutionized medicine|journal=Acta Anaesthesiologica Belgica|volume=56|issue=3|pages=271–282|year=2005|pmid=16265830|url=http://www.sarb.be/fr/journal/artikels_acta_2005/artikels_acta_56_3/acta_56_3_rivera.pdf|archiveurl=https://web.archive.org/web/20140715002449/http://www.sarb.be/fr/journal/artikels_acta_2005/artikels_acta_56_3/acta_56_3_rivera.pdf|archivedate=2014-07-15}}</ref> മൃഗങ്ങളിൽ നിന്ന് മനുഷ്യനിലേക്കുള്ള ആദ്യത്തെ രക്തപ്പകർച്ച നടത്തിയത്, 1667 ജൂൺ 15 ന്, ഫ്രാൻസിലെ [[ലൂയി പതിനാലാമൻ|ലൂയി പതിനാലാമൻ രാജാവിന്റെ]] വൈദ്യനായ ഡോ. ജീൻ-ബാപ്റ്റിസ്റ്റ് ഡെനിസ് ആണ്.<ref>{{Cite web|url=http://www.heart-valve-surgery.com/heart-surgery-blog/2009/01/03/first-blood-transfusion|title=The First Blood Transfusion?|access-date=2010-02-09|date=2009-01-03|publisher=Heart-valve-surgery.com}}</ref> അദ്ദേഹം [[ചെമ്മരിയാട്|ആടിന്റെ]] രക്തം 15 വയസ്സുള്ള ഒരു ആൺകുട്ടിയിലേക്ക് മാറ്റി, കുട്ടി രക്തപ്പകർച്ചയെ അതിജീവിച്ചു.<ref name="anes">{{Cite web|url=https://www.anesthesia.wisc.edu/AHA/Calendar/June.html|title=This Month in Anesthesia History (archived)|access-date=2016-03-05|archive-url=https://web.archive.org/web/20110720122419/https://www.anesthesia.wisc.edu/AHA/Calendar/June.html|archive-date=July 20, 2011}}</ref> ഡെനിസ് ഒരു തൊഴിലാളിയിലേക്ക് മറ്റൊരു രക്തപ്പകർച്ച നടത്തി, അയാളും രക്ഷപ്പെട്ടു. ഈ രണ്ട് സംഭവങ്ങളും യഥാർത്ഥത്തിൽ വിജയിച്ചത് ആളുകളിലേക്ക് കൈമാറ്റം ചെയ്യപ്പെട്ടത് ചെറിയ അളവിലുള്ള രക്തം മാത്രം ആയതിനാലാകാം. [[അലർജി|അലർജി പ്രതിപ്രവർത്തനത്തെ]] ചെറുക്കാൻ ഇത് അവരെ അനുവദിച്ചു. ഡെനിസിന്റെ മൂന്നാമത്തെ രോഗി സ്വീഡിഷ് ബാരൺ ഗുസ്താഫ് ബോണ്ടെയ്ക്ക് രണ്ട് തവണ രക്തപ്പകർച്ച നടത്തി. രണ്ടാമത്തെ രക്തപ്പകർച്ചയ്ക്ക് ശേഷം ബോണ്ടെ മരിച്ചു. <ref name="pbs.org">{{Cite web|url=https://www.pbs.org/wnet/redgold/innovators/bio_denis.html|title=Red Gold . Innovators & Pioneers . Jean-Baptiste Denis|access-date=2010-02-09|publisher=PBS|archive-date=2012-11-10|archive-url=https://web.archive.org/web/20121110213608/http://www.pbs.org/wnet/redgold/innovators/bio_denis.html|url-status=dead}}</ref> 1667-ലെ ശൈത്യകാലത്ത്, ഡെനിസ് കാളക്കുട്ടിയുടെ രക്തം ഉപയോഗിച്ച് അന്റോയിൻ മൗറോയിക്ക് നിരവധി രക്തപ്പകർച്ചകൾ നടത്തി. മൂന്നാമത്തെ രക്തപ്പകർച്ചയിൽ മൗറോയ് മരിച്ചു. <ref>{{Cite book|url=http://digitool.hbz-nrw.de:1801/webclient/DeliveryManager?pid=5489767&custom_att_2=simple_viewer|title=Mollison's Blood Transfusion in Clinical Medicine|year=2005|isbn=978-0-470-98686-8|veditors=Klein HG, Anstee DJ|page=406|doi=10.1002/9780470986868}}{{പ്രവർത്തിക്കാത്ത കണ്ണി|date=ജനുവരി 2024 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }}</ref> ആറുമാസത്തിനുശേഷം ലണ്ടനിൽ, ലോവർ ബ്രിട്ടനിൽ മൃഗരക്തം ആദ്യമായി മനുഷ്യ ശരീരത്തിൽ കയറ്റി. അദ്ദേഹം റോയൽ സൊസൈറ്റിയുടെ ഒരു മീറ്റിംഗിൽ ആടുകളുടെ കുറച്ച് ഔൺസ് രക്തം വിവിധ സമയങ്ങളിൽ [ഒരു രോഗിയുടെ] കൈയിൽ കുത്തിവെക്കുന്നതിന് മേൽനോട്ടം വഹിച്ചു. സ്വീകർത്താവ് ആർതർ കോഗയായിരുന്നു. കോഗയ്ക്ക് പരീക്ഷണത്തിൽ പങ്കെടുക്കാൻ പ്രതിഫലമായി 20 ഷില്ലിംഗ് ലഭിച്ചു.<ref>{{Cite web|url=http://daily.jstor.org/first-blood-transfusion/|title=First Blood Transfusion: A History|access-date=22 April 2015|date=2015-04-22|website=[[JSTOR]]}}</ref> രക്തപ്രവാഹത്തിൻറെ കൃത്യമായ നിയന്ത്രണത്തിനും രക്തപ്പകർച്ചയ്ക്കുമായി ലോവർ പുതിയ ഉപകരണങ്ങൾ നിർമ്മിച്ചു; ആധുനിക [[സിറിഞ്ച്|സിറിഞ്ചുകളും]] [[കത്തീറ്റർ|കത്തീറ്ററുകളും]] പോലെയായിരുന്നു അദ്ദേഹത്തിന്റെ രൂപകല്പനകൾ.<ref name="Acta Anaesthesiologica Belgica"/> താമസിയാതെ, ലോവർ ലണ്ടനിലേക്ക് താമസം മാറ്റി, അവിടത്തെ അദ്ദേഹത്തിന്റെ വളർന്നുവരുന്ന പരിശീലനം ഗവേഷണം ഉപേക്ഷിക്കാൻ അദ്ദേഹത്തെ പ്രേരിപ്പിച്ചു. <ref>{{Cite journal|title=Richard Lower: anatomist and physiologist|journal=Annals of Internal Medicine|volume=132|issue=5|pages=420–423|date=March 2000|pmid=10691601|doi=10.7326/0003-4819-132-5-200003070-00023}}</ref> മൃഗങ്ങളുടെ രക്തം ഉപയോഗിച്ചുള്ള ഈ ആദ്യകാല പരീക്ഷണങ്ങൾ ബ്രിട്ടനിലും ഫ്രാൻസിലും ചൂടേറിയ വിവാദത്തിന് കാരണമായി.<ref name="pbs.org"/> ഒടുവിൽ, 1668-ൽ, റോയൽ സൊസൈറ്റിയും ഫ്രഞ്ച് സർക്കാരും ഈ നടപടിക്രമം നിരോധിച്ചു. 1670-ൽ വത്തിക്കാൻ ഈ പരീക്ഷണങ്ങളെ അപലപിച്ചു. ==== മനുഷ്യ രക്തം ==== [[പ്രമാണം:James_Blundell_(physician).jpg|ലഘുചിത്രം| ജെയിംസ് ബ്ലണ്ടൽ 1818-ൽ മനുഷ്യരക്തം ഉപയോഗിച്ച് വിജയകരമായി രക്തപകർച്ച നടത്തി.]] രക്തപ്പകർച്ചയുടെ ശാസ്ത്രം പ്രധാനമായും ആരംഭിക്കുന്നത് 20-ാം നൂറ്റാണ്ടിന്റെ ആദ്യ ദശകത്തിൽ ആണ്. വ്യതിരിക്തമായ [[രക്തഗ്രൂപ്പുകൾ|രക്തഗ്രൂപ്പുകളുടെ]] കണ്ടെത്തൽ, രക്തപ്പകർച്ചയ്‌ക്ക് മുമ്പ് ദാതാവിൽ നിന്നും സ്വീകർത്താവിൽ നിന്നും കുറച്ച് രക്തം കലർത്തുന്ന രീതിയിലേക്ക് (ക്രോസ്-മാച്ചിംഗിന്റെ ആദ്യകാല രൂപം) നയിച്ചു.  പത്തൊൻപതാം നൂറ്റാണ്ടിന്റെ തുടക്കത്തിൽ, ബ്രിട്ടീഷ് [[ഒബ്സ്റ്റട്രിക്ക്‌സ്|പ്രസവചികിത്സകനായ]] ഡോ. ജെയിംസ് ബ്ലണ്ടൽ ഒരു സിറിഞ്ച് ഉപയോഗിച്ച് മനുഷ്യരക്തം കുത്തിവെച്ച് [[രക്തസ്രാവം|രക്തസ്രാവത്തെ]] ചികിത്സിക്കാൻ ശ്രമിച്ചു. മൃഗങ്ങളിലെ പരീക്ഷണത്തെത്തുടർന്ന് 1818-ൽ, പ്രസവാനന്തര രക്തസ്രാവത്തെ ചികിത്സിക്കുന്നതിനായി അദ്ദേഹം ആദ്യത്തെ വിജയകരമായ മനുഷ്യ രക്തപ്പകർച്ച നടത്തി. ബ്ലണ്ടൽ രോഗിയുടെ ഭർത്താവിനെ ദാതാവായി ഉപയോഗിക്കുകയും ഭാര്യയിലേക്ക് പകരുന്നതിനായി കൈയിൽ നിന്ന് നാല് ഔൺസ് രക്തം വേർതിരിച്ചെടുക്കുകയും ചെയ്തു. 1825-ലും 1830-ലും, ബ്ലണ്ടൽ 10 രക്തപ്പകർച്ചകൾ നടത്തി, അതിൽ അഞ്ചെണ്ണം പ്രയോജനകരമായിരുന്നു, അതിന്റെ ഫലങ്ങൾ പ്രസിദ്ധീകരിക്കുകയും ചെയ്തു. രക്തപ്പകർച്ചയ്‌ക്കായി നിരവധി ഉപകരണങ്ങളും അദ്ദേഹം കണ്ടുപിടിച്ചു.<ref name="Ellis">{{Cite journal|title=James Blundell, pioneer of blood transfusion.|journal=British Journal of Hospital Medicine|date=August 2005|volume=68|issue=8|page=447|url=http://www.bjhm.co.uk/cgi-bin/go.pl/library/article.cgi?uid=24500;article=hm_68_8_447|doi=10.12968/hmed.2007.68.8.24500|pmid=17847699}}</ref> ഈ ഉദ്യമത്തിൽ നിന്ന് അദ്ദേഹം ഗണ്യമായ തുക, ഏകദേശം $2 ദശലക്ഷം ($50 ദശലക്ഷം യഥാർത്ഥ ഡോളർ) സമ്പാദിച്ചു.<ref>{{Cite book|title=Bridge Across the Abyss: Medical Myths and Misconceptions|vauthors=Madbak F|publisher=Universal-Publishers|year=2008|isbn=978-1-58112-987-8|page=22}}</ref> 1840-ൽ, ലണ്ടനിലെ സെന്റ് ജോർജ്ജ് ഹോസ്പിറ്റൽ മെഡിക്കൽ സ്കൂളിൽ, ബ്ലണ്ടലിന്റെ സഹായത്തോടെ സാമുവൽ ആംസ്ട്രോംഗ് ലെയ്ൻ [[ഹീമോഫീലിയ]] ചികിത്സിക്കുന്നതിനായി ആദ്യത്തെ വിജയകരമായ രക്തപ്പകർച്ച നടത്തി. ജെയിംസ് ബ്ലണ്ടലിനെ അനുകരിക്കാനുള്ള പ്രവർത്തനങ്ങൾ എഡിൻബർഗിൽ തുടർന്നു. 1845-ൽ എഡിൻബർഗ് ജേർണലിൽ ഗുരുതരമായ ഗർഭാശയ രക്തസ്രാവമുള്ള ഒരു സ്ത്രീക്ക് നടത്തിയ വിജയകരമായ രക്തപ്പകർച്ചയെക്കുറിച്ച് വിവരിച്ചു. പ്രൊഫസർ ജെയിംസ് യംഗ് സിംപ്‌സണിന്റെ തുടർന്നുള്ള രക്തപ്പകർച്ചകൾ വിജയകരമായിരുന്നു, അദ്ദേഹത്തിന്റെ പേരിലാണ് എഡിൻബർഗിലെ സിംപ്‌സൺ മെമ്മോറിയൽ മെറ്റേണിറ്റി പവലിയൻ എന്ന് നാമകരണം ചെയ്യപ്പെട്ടത്.<ref name=":4">{{Cite book|title=The History of the Blood Transfusion Service In Edinburgh|vauthors=Masson A|year=1993|location=Edinburgh}}</ref> എന്നിരുന്നാലും ആദ്യകാല രക്തപ്പകർച്ചകൾ പൊതുവേ അപകടസാധ്യതയുള്ളതായിരുന്നു, പലതും രോഗിയുടെ മരണത്തിൽ കലാശിച്ചു. പത്തൊൻപതാം നൂറ്റാണ്ടിന്റെ അവസാനത്തോടെ, രക്തപ്പകർച്ച അപകടകരവും സംശയാസ്പദവുമായ ഒരു പ്രക്രിയയായി കണക്കാക്കപ്പെട്ടിരുന്നു, അതിനാൽ ഇത് മെഡിക്കൽ സ്ഥാപനങ്ങൾ വലിയതോതിൽ ഒഴിവാക്കിയിരുന്നു. വിജയകരമായ രക്തപ്പകർച്ചയുടെ വിവിധ ഒറ്റപ്പെട്ട റിപ്പോർട്ടുകൾ 19-ാം നൂറ്റാണ്ടിന്റെ അവസാനത്തോടെ ഉയർന്നുവന്നു.<ref>{{Cite book|url=https://books.google.com/books?id=6ok9AQAAIAAJ|title=Scientific American, "A Successful Case of Transfusion of Blood"|publisher=Munn & Company|year=1880|pages=281|language=en}}</ref> ആദ്യകാല വിജയകരമായ രക്തപ്പകർച്ചകളുടെ ഏറ്റവും വലിയ പരമ്പര 1885 നും 1892 നും ഇടയിൽ എഡിൻബർഗ് റോയൽ ഇൻഫർമറിയിൽ നടന്നു. എഡിൻബർഗ് പിന്നീട് ആദ്യത്തെ രക്തദാനത്തിന്റെയും രക്തപ്പകർച്ച സേവനങ്ങളുടെയും ഭവനമായി മാറി.<ref name=":4"/> === 20-ാം നൂറ്റാണ്ട് === [[പ്രമാണം:William_Stewart_Halsted.jpg|ലഘുചിത്രം| യുണൈറ്റഡ് സ്റ്റേറ്റ്സിലെ ആദ്യത്തെ രക്തപ്പകർച്ചകളിൽ ഒന്ന് നടത്തിയ വില്യം സ്റ്റുവർട്ട് ഹാൾസ്റ്റഡ്, MD (1852-1922).]] 1901-ൽ, ഓസ്ട്രിയൻ [[കാൾ ലാൻഡ്സ്റ്റൈനർ|കാൾ ലാൻഡ്‌സ്റ്റൈനർ]] മൂന്ന് മനുഷ്യ രക്തഗ്രൂപ്പുകൾ (ഒ, എ, ബി) കണ്ടെത്തിയപ്പോൾ മാത്രമാണ് രക്തപ്പകർച്ച ശാസ്ത്രീയമായ അടിസ്ഥാനം നേടുകയും സുരക്ഷിതമാവുകയും ചെയ്തത്. രണ്ട് വ്യക്തികളിൽ പൊരുത്തമില്ലാത്ത രക്തം കലർത്തുന്നതിലൂടെ പ്രതികൂല ഫലങ്ങൾ ഉണ്ടാകുന്നുവെന്ന് ലാൻഡ്‌സ്റ്റൈനർ കണ്ടെത്തി. പൊരുത്തമില്ലാത്ത രക്ത തരങ്ങൾ കലർത്തുന്നത് രോഗപ്രതിരോധ പ്രതികരണത്തിന് കാരണമാകുമെന്നും ചുവന്ന രക്താണുക്കൾ കൂട്ടം കൂടുമെന്നും അദ്ദേഹം കണ്ടെത്തി. സ്വീകർത്താവിൽ ദാതാവിന്റെ രക്തകോശങ്ങൾക്കെതിരായ ആന്റിബോഡികൾ ഉണ്ടാകുമ്പോഴാണ് രോഗപ്രതിരോധ പ്രതികരണം സംഭവിക്കുന്നത്. ചുവന്ന രക്താണുക്കളുടെ നാശം രക്തപ്രവാഹത്തിലേക്ക് സ്വതന്ത്ര ഹീമോഗ്ലോബിൻ പുറത്തുവിടുന്നു, ഇത് മാരകമായ പ്രത്യാഘാതങ്ങൾ ഉണ്ടാക്കും. ലാൻഡ്‌സ്റ്റൈനറുടെ പ്രവർത്തനം രക്തഗ്രൂപ്പ് നിർണ്ണയിക്കുന്നത് സാധ്യമാക്കുകയും രക്തപ്പകർച്ചകൾ കൂടുതൽ സുരക്ഷിതമായി നടക്കാൻ അനുവദിക്കുകയും ചെയ്തു. അദ്ദേഹത്തിന്റെ കണ്ടെത്തലിന് 1930-ൽ അദ്ദേഹത്തിന് [[വൈദ്യശാസ്ത്രത്തിനുള്ള നോബൽ സമ്മാനം|വൈദ്യശാസ്ത്ര നോബൽ സമ്മാനം]] ലഭിച്ചു. അതിനുശേഷം മറ്റ് പല രക്തഗ്രൂപ്പുകളും കണ്ടെത്തിയിട്ടുണ്ട് 1906-ൽ കെയ്‌സ് വെസ്റ്റേൺ റിസർവ് യൂണിവേഴ്‌സിറ്റിയിൽ സർജറി പ്രൊഫസറായിരിക്കെ ജോർജ്ജ് വാഷിംഗ്ടൺ ക്രൈൽ, ക്ലീവ്‌ലാൻഡിലെ സെന്റ് അലക്‌സിസ് ഹോസ്പിറ്റലിൽ നേരിട്ടുള്ള രക്തപ്പകർച്ച ഉപയോഗിച്ച് ആദ്യത്തെ ശസ്ത്രക്രിയ നടത്തി.<ref>{{Cite journal|title=The first direct human blood transfusion: the forgotten legacy of George W. Crile|journal=Neurosurgery|volume=64|issue=3 Suppl|pages=ons20–26; discussion ons26–27|date=March 2009|pmid=19240569|doi=10.1227/01.NEU.0000334416.32584.97|quote=[...] the first successful blood transfusion performed between 2 brothers on August 6, 1906, at St. Alexis Hospital, Cleveland, OH.}}</ref> ജാൻ ജാൻസ്കിയും മനുഷ്യ രക്തഗ്രൂപ്പുകളെ കണ്ടെത്തി; 1907-ൽ അദ്ദേഹം രക്തത്തെ നാല് ഗ്രൂപ്പുകളായി തരംതിരിച്ചു: I, II, III, IV. <ref>{{Lang|cs|"Hematologická studie u psychotiků"}}</ref> അദ്ദേഹത്തിന്റെ നാമകരണം ഇപ്പോഴും റഷ്യയിലും മുൻ സോവിയറ്റ് യൂണിയൻ പ്രദേശങ്ങളിലും ഉപയോഗിക്കുന്നു, അതിൽ O, A, B, AB എന്നിവ യഥാക്രമം I, II, III, IV എന്നിങ്ങനെ നിയുക്തമാക്കിയിരിക്കുന്നു. ഡോ. വില്യം ലോറെൻസോ മോസിന്റെ (1876-1957) 1910-ലെ മോസ്-ബ്ലഡ് ടൈപ്പിംഗ് ടെക്നിക് [[രണ്ടാം ലോകമഹായുദ്ധം]] വരെ വ്യാപകമായി ഉപയോഗിച്ചിരുന്നു. <ref>{{Cite web|url=http://onlineathens.com/stories/090501/ath_drmoss.shtml|title=Dr. William Lorenzo Moss|access-date=2014-02-22|archive-url=https://web.archive.org/web/20140228170325/http://onlineathens.com/stories/090501/ath_drmoss.shtml|archive-date=2014-02-28}}</ref> <ref>["Studies on isoagglutinins and isohemolysins". ''Bulletin Johns Hopkins Hospital'' 21: 63–70.]</ref> == പ്രത്യേക പരിഗണനകളും പ്രശ്നങ്ങളും == === നവജാതശിശുക്കൾ === പീഡിയാട്രിക് രോഗികൾക്ക് രക്തപ്പകർച്ചയുടെ സുരക്ഷ ഉറപ്പാക്കാൻ, ആശുപത്രികൾ അണുബാധ ഒഴിവാക്കാൻ കൂടുതൽ മുൻകരുതലുകൾ എടുക്കുന്നു, കൂടാതെ അവർക്ക് [[സൈറ്റോമെഗലോവൈറസ്|സൈറ്റോമെഗലോവൈറസിന്]] നെഗറ്റീവ് ഉറപ്പുനൽകുന്ന പ്രത്യേകം പീഡിയാട്രിക് ബ്ലഡ് യൂണിറ്റുകൾ ഉപയോഗിക്കാൻ താൽപ്പര്യപ്പെടുന്നു. മിക്ക മാർഗ്ഗനിർദ്ദേശങ്ങളും നവജാതശിശുക്കൾക്ക് അല്ലെങ്കിൽ രോഗപ്രതിരോധ ശേഷി പൂർണ്ണമായി വികസിച്ചിട്ടില്ലാത്ത കുറഞ്ഞ ജനന ഭാരമുള്ള ശിശുക്കൾക്ക് കേവലം ല്യൂക്കോറെഡ്യൂസ് ചെയ്ത ഘടകങ്ങൾ നൽകരുത് എന്നും സിഎംവി-നെഗറ്റീവ് രക്ത ഘടകങ്ങൾ നൽകണമെന്നും ശുപാർശ ചെയ്യുന്നു. <ref name="neonatal-CMV">{{Cite web|url=http://www.cps.ca/english/statements/fn/fn02-02.htm#What%20type%20of%20RBCs%20should%20be%20used|title=Red blood cell transfusions in newborn infants: Revised guidelines|access-date=2007-02-02|publisher=Canadian Paediatric Society (CPS)|archive-url=https://web.archive.org/web/20070203095445/http://www.cps.ca/english/statements/FN/fn02-02.htm#What%20type%20of%20RBCs%20should%20be%20used|archive-date=2007-02-03}}</ref> ഈ നിർദ്ദിഷ്ട ആവശ്യകതകൾ നവജാതശിശുക്കളുടെ ഉപയോഗത്തിനായി ദാനം ചെയ്യുന്ന രക്തദാതാക്കൾക്ക് അധിക നിയന്ത്രണങ്ങൾ ഏർപ്പെടുത്തുന്നു. === ഗണ്യമായ രക്തനഷ്ടം === [[ട്രോമ കെയർ|ഗുരുതരമായ ആഘാതങ്ങളിൽ]], ഗണ്യമായ രക്തനഷ്ടം ഉണ്ടായി പത്ത് യൂണിറ്റിൽ കൂടുതൽ രക്തം ആവശ്യമായി വരുമ്പോൾ, ''മാസീവ് ട്രാൻസ്ഫ്യൂഷൻ പ്രോട്ടോക്കോൾ'' ഉപയോഗിക്കുന്നു. പായ്ക്ക് ചെയ്ത ചുവന്ന രക്താണുക്കൾ, ഫ്രഷ് ഫ്രോസൺ പ്ലാസ്മ, പ്ലേറ്റ്‌ലെറ്റുകൾ എന്നിവയാണ് സാധാരണയായി നൽകുന്നത്. <ref name="EMB11">{{Cite journal|title=Traumatic hemorrhagic shock: advances in fluid management|journal=Emergency Medicine Practice|volume=13|issue=11|pages=1–19; quiz 19–20|date=November 2011|pmid=22164397|url=http://www.ebmedicine.net/store.php?paction=showProduct&catid=8&pid=244|archiveurl=https://web.archive.org/web/20120118152838/http://www.ebmedicine.net/store.php?paction=showProduct&catid=8&pid=244|archivedate=2012-01-18}}</ref> പായ്ക്ക് ചെയ്ത ചുവന്ന രക്താണുക്കളുമായി താരതമ്യപ്പെടുത്തുമ്പോൾ ഫ്രഷ് ഫ്രോസൺ പ്ലാസ്മയുടെയും [[പ്ലേറ്റ്‌ലെറ്റ്|പ്ലേറ്റ്‌ലെറ്റുകളുടെയും]] സാധാരണ ഉയർന്ന അനുപാതം നൽകുന്നു. <ref name="EMB11" /> ചില സ്ഥലങ്ങളിൽ, ഗണ്യമായ രക്തനഷ്ടത്തിൽ നിന്ന് തടയാവുന്ന മരണങ്ങൾ കുറയ്ക്കുന്നതിനുള്ള ശ്രമത്തിൽ , ''പ്രീ ഹോസ്പിറ്റൽ (ആശുപത്രിയിൽ അല്ലാതെ)'' ആയി രക്തം നൽകുവാൻ തുടങ്ങിയിട്ടുണ്ട്. യുഎസിൽ, പ്രതിവർഷം 31,000 രോഗികൾ വരെ രക്തസ്രാവം മൂലം മരിക്കുന്നു, ആശുപത്രിയിൽ എത്തിക്കുന്നതിന് മുമ്പുള്ള രക്തപ്പകർച്ചകൾ വ്യാപകമായി ലഭ്യമായിരുന്നെങ്കിൽ അവരിൽ പലരും അതിജീവിക്കുമായിരുന്നു.<ref>{{cite news |last1=Caruba |first1=Lauren |title=Bleeding Out: A new series exploring America’s urgent health crisis |url=https://www.dallasnews.com/news/investigations/2023/11/27/bleeding-out-a-new-series-exploring-americas-urgent-health-crisis/#:~:text=For%20more%20than%20two%20years,shootings%2C%20falls%20and%20other%20accidents.}}</ref> ഉദാഹരണത്തിന്, ഗർഭാവസ്ഥയിൽ അമ്മയ്ക്ക് കഠിനമായ രക്തനഷ്ടം അനുഭവപ്പെടുമ്പോൾ, ആംബുലൻസുകൾക്ക്, രക്തബാങ്കുകളിൽ കാണുന്നതു പോലെബ്ലഡ് റഫ്രിജറേറ്ററുകളിൽ സംഭരിച്ചിരിക്കുന്ന രക്തവുമായി എത്താൻ കഴിയും.<ref>{{cite news |last1=Villalpando |first1=Nicole |title=Whole blood program saves Cedar Park mom's life |url=https://www.statesman.com/videos/news/healthcare/2023/11/09/whole-blood-program-saves-cedar-park-moms-life/71517999007/}}</ref> സംഭവസ്ഥലത്ത് ഇൻഫ്യൂഷൻ നൽകിക്കഴിഞ്ഞാൽ, രോഗിക്ക് ശസ്ത്രക്രിയയ്ക്കും ആവശ്യമെങ്കിൽ കൂടുതൽ ഇൻഫ്യൂഷനുകൾക്കുമായി ആശുപത്രിയിൽ എത്താൻ കൂടുതൽ സമയമുണ്ട്. രോഗികൾ ഒരു പ്രധാന ആശുപത്രിയിൽ നിന്ന് വളരെ ദൂരെ താമസിക്കുന്ന ഗ്രാമപ്രദേശങ്ങളിലോ വിശാലമായ നഗരങ്ങളിലോ ഇത് വളരെ നിർണായകമാണ്. === ഒ നെഗറ്റീവ് രക്തഗ്രൂപ്പ് === [[രക്തഗ്രൂപ്പുകൾ|രക്തഗ്രൂപ്പ്]] ഒ നെഗറ്റീവ് ആരുമായും പൊരുത്തപ്പെടുന്നതിനാൽ, അത് പലപ്പോഴും അമിതമായി ഉപയോഗിക്കുകയും കിട്ടാൻ കുറവ് വരികയും ചെയ്യും. <ref name="AABBfive-5">{{Citation|last=American Association of Blood Banks|title=Five Things Physicians and Patients Should Question|date=24 April 2014|url=http://www.choosingwisely.org/doctor-patient-lists/american-association-of-blood-banks/|archive-url=https://web.archive.org/web/20140924075027/http://www.choosingwisely.org/doctor-patient-lists/american-association-of-blood-banks/|periodical=[[Choosing Wisely]]: an initiative of the [[ABIM Foundation]]|publisher=American Association of Blood Banks|access-date=25 July 2014|archive-date=24 September 2014|author-link=American Association of Blood Banks}}, which cites </ref> മറ്റൊന്നും അവരുമായി പൊരുത്തപ്പെടുന്നില്ല എന്നതിനാൽ ഈ രക്തത്തിന്റെ ഉപയോഗം ഒ നെഗറ്റീവ് രക്തമുള്ള ആളുകൾക്ക് മാത്രമായി പരിമിതപ്പെടുത്തണം എന്ന് അസോസിയേഷൻ ഫോർ ദി അഡ്വാൻസ്‌മെന്റ് ഓഫ് ബ്ലഡ് ആൻഡ് ബയോതെറാപ്പി അഭിപ്രായപ്പെടുന്നു. <ref name="AABBfive-5" /> === മതപരമായ എതിർപ്പുകൾ === രക്തം പവിത്രമാണെന്ന വിശ്വാസം നിമിത്തം യഹോവയുടെ സാക്ഷികൾ രക്തപ്പകർച്ചയെ എതിർത്തേക്കാം. <ref>{{Cite book|url=https://books.google.com/books?id=cGBaz0hp_fcC&pg=PA279|title=Transfusion Medicine and Hemostasis: Clinical and Laboratory Aspects|vauthors=Hillyer CD, Shaz BH, Zimring JC, Abshire TC|publisher=Elsevier|year=2009|isbn=9780080922300|page=279|language=en}}</ref> == വെറ്റിനറി ഉപയോഗം == മൃഗഡോക്ടർമാർ മൃഗങ്ങൾക്ക് രക്തപ്പകർച്ച സേവനങ്ങൾ നൽകുന്നു. അനുയോജ്യമായ പൊരുത്തം ഉറപ്പാക്കാൻ വിവിധ [[സ്പീഷീസ്|സ്പീഷീസുകൾക്ക്]] വ്യത്യസ്ത തലത്തിലുള്ള പരിശോധനകൾ ആവശ്യമാണ്. ഉദാഹരണത്തിന്, [[പൂച്ച|പൂച്ചകൾക്ക്]] അറിയപ്പെടുന്ന 3 രക്തഗ്രൂപ്പുകൾ ഉണ്ട്, <ref name=":7">{{Cite web|url=https://eclinpath.com/hemostasis/transfusion-medicine/blood-types/|title=Blood types|access-date=2023-10-21|website=[[Cornell University College of Veterinary Medicine]] eClinpath}}</ref> [[പശു|കന്നുകാലികൾക്ക്]] 11, <ref name=":7" /> [[നായ|നായ്ക്കൾക്ക്]] കുറഞ്ഞത് 13, <ref>{{Cite web|url=https://www.msdvetmanual.com/dog-owners/blood-disorders-of-dogs/blood-groups-and-blood-transfusions-in-dogs|title=Blood Groups and Blood Transfusions in Dogs - Dog Owners|access-date=2023-10-21|last=Cotter|first=Susan M.|date=October 2022|website=MSD Veterinary Manual}}</ref> [[വളർത്തു പന്നി|പന്നികൾക്ക്]] 16, <ref>{{Cite journal|last=Smith|first=Douglas M.|last2=Newhouse|first2=Michael|last3=Naziruddin|first3=Bashoo|last4=Kresie|first4=Lesley|date=May 2006|title=Blood groups and transfusions in pigs|url=https://onlinelibrary.wiley.com/doi/10.1111/j.1399-3089.2006.00299.x|journal=Xenotransplantation|volume=13|issue=3|pages=186–194|doi=10.1111/j.1399-3089.2006.00299.x|issn=0908-665X}}</ref> [[കുതിര|കുതിരകൾക്ക്]] 30-ൽ കൂടുതൽ <ref name=":7" /> ഗ്രൂപ്പുകൾ ഉണ്ട്. എന്നിരുന്നാലും, പല സ്പീഷീസുകളിലും (പ്രത്യേകിച്ച് കുതിരകളിലും നായ്ക്കളിലും), ''ആദ്യ'' രക്തപ്പകർച്ചയ്ക്ക് മുമ്പ് ക്രോസ് മാച്ചിംഗ് ആവശ്യമില്ല. <ref>{{Cite web|url=https://www.vet.cornell.edu/animal-health-diagnostic-center/testing/protocols/immunology/crossmatch|title=Crossmatch Testing|access-date=2023-10-21|date=2019-02-26|website=[[Cornell University College of Veterinary Medicine]]}}</ref> == ഇതും കാണുക == * [[അനീമിയ]] * അർനോൾട്ട് സാങ്ക് * രക്ത തരം (മനുഷ്യേതരം) * യങ് ബ്ലഡ് ട്രാൻസ്ഫ്യൂഷൻ, ആരോഗ്യപരമായ ഗുണങ്ങളുണ്ടെന്ന് അവകാശപ്പെട്ടുകൊണ്ട്, യുവ ദാതാക്കളിൽ നിന്ന് പ്രായമായ സ്വീകർത്താക്കൾക്ക് രക്തം കൈമാറുന്നത് ഉൾപ്പെടുന്ന ഒരു കപട ശാസ്ത്ര സമ്പ്രദായം * [[എയ്‌ഡ്‌സ്‌|എയ്ഡ്സ്]] == അവലംബം == {{Reflist|33em}} == കൂടുതൽ വായനയ്ക്ക് == * {{Cite book|url=https://archive.org/details/bloodworktaleofm0000tuck|title=Blood Work: A Tale of Medicine and Murder in the Scientific Revolution|vauthors=Tucker H|publisher=W. W. Norton & Company|year=2012|isbn=978-0393342239|url-access=registration}} * "[https://books.google.com/books?id=p4o9AQAAIAAJ Milk as a Substitute for Blood Transfusion]", historical account, Scientific American, 13 July 1878, p.19 == പുറം കണ്ണികൾ == * [http://www.transfusionevidencelibrary.com/ ട്രാൻസ്ഫ്യൂഷൻ എവിഡൻസ് ലൈബ്രറി] ട്രാൻസ്ഫ്യൂഷൻ മെഡിസിനിനുള്ള തെളിവുകളുടെ ഉറവിടം. === രക്തപ്പകർച്ച സൊസൈറ്റികൾ === * അമേരിക്കൻ അസോസിയേഷൻ ഓഫ് ബ്ലഡ് ബാങ്ക്സ് (AABB) * [https://www.bbts.org.uk/ ബ്രിട്ടീഷ് ബ്ലഡ് ട്രാൻസ്ഫ്യൂഷൻ സൊസൈറ്റി] (ബിബിടിഎസ്) * [https://www.isbtweb.org/ ഇന്റർനാഷണൽ സൊസൈറ്റി ഓഫ് ബ്ലഡ് ട്രാൻസ്ഫ്യൂഷൻ] (ISBT) === പുസ്തകങ്ങൾ === * [[നാഷണൽ സെന്റർ ഫോർ ബയോടെക്‌നോളജി ഇൻഫർമേഷൻ|എൻസിബിഐ]] ബുക്ക്ഷെൽഫ് ഐഡിയിൽ [https://www.ncbi.nlm.nih.gov/books/NBK2261 ബ്ലഡ് ഗ്രൂപ്സ് ആൻഡ് ''റെഡ് സെൽ ആന്റിജൻസ്''] സൗജന്യ ഓൺലൈൻ ബുക്ക്: NBK2261 * യുകെ അഞ്ചാം പതിപ്പിൽ പ്രസിദ്ധീകരിച്ച [https://www.transfusionguidelines.org/document-library/documents/transfusion-handbook-5th-edition/download-file/5th%20Handbook%20of%20Transfusion%20Medicine.pdf ''ഹാൻഡ്ബുക്ക് ഓഫ്'' ''ട്രാൻസ്ഫ്യൂഷൻ മെഡിസിൻ''] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20230314175248/https://www.transfusionguidelines.org/document-library/documents/transfusion-handbook-5th-edition/download-file/5th%20Handbook%20of%20Transfusion%20Medicine.pdf |date=2023-03-14 }} സൗജന്യ പുസ്തകം === മാർഗ്ഗനിർദ്ദേശങ്ങൾ === * [https://web.archive.org/web/20160202193620/http://www.aabb.org/sa/clinical-practice-guidelines/Pages/default.aspx അമേരിക്കൻ അസോസിയേഷൻ ഓഫ് ബ്ലഡ് ബാങ്ക്സ് ക്ലിനിക്കൽ പ്രാക്ടീസ് മാർഗ്ഗനിർദ്ദേശങ്ങൾ] * [https://www.blood.gov.au/pbm-guidelines ഓസ്‌ട്രേലിയൻ നാഷണൽ ബ്ലഡ് അതോറിറ്റി പേഷ്യന്റ് ബ്ലഡ് മാനേജ്‌മെന്റ് മാർഗ്ഗനിർദ്ദേശങ്ങൾ] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20231229082104/https://blood.gov.au/pbm-guidelines |date=2023-12-29 }} * [https://web.archive.org/web/20160623125541/http://www.bcshguidelines.com/4_HAEMATOLOGY_GUIDELINES.html?dtype=Transfusion&dpage=0&sspage=0&ipage=0#gl ബ്രിട്ടീഷ് കമ്മിറ്റി ഫോർ സ്റ്റാൻഡേർഡ്സ് ഇൻ ഹെമറ്റോളജി] * [https://www.nice.org.uk/guidance/ng24 നാഷണൽ ഇൻസ്റ്റിറ്റ്യൂട്ട് ഫോർ ഹെൽത്ത് ആൻഡ് കെയർ എക്സലൻസ് ബ്ലഡ് ട്രാൻസ്ഫ്യൂഷൻ ഗൈഡൻസ്] യുകെ ട്രാൻസ്ഫ്യൂഷനുള്ള മാർഗ്ഗനിർദ്ദേശം. * [https://web.archive.org/web/20160206001943/http://www.traqprogram.ca/index.php/en/guidelines-a-standards/canadian കനേഡിയൻ രക്തപ്പകർച്ച മാർഗ്ഗനിർദ്ദേശങ്ങൾ] * [https://www.bundesaerztekammer.de/fileadmin/user_upload/downloads/Querschnittsleitlinie_Gesamtdokument-englisch_07032011.pdf ജർമ്മൻ മെഡിക്കൽ അസോസിയേഷൻ മാർഗ്ഗനിർദ്ദേശങ്ങൾ (ഇംഗ്ലീഷ്)] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20220401034502/https://www.bundesaerztekammer.de/fileadmin/user_upload/downloads/Querschnittsleitlinie_Gesamtdokument-englisch_07032011.pdf |date=2022-04-01 }}, 2014-ൽ പ്രസിദ്ധീകരിച്ചു. === രോഗിയുടെ വിവരങ്ങൾ === * [https://www.nhsbt.nhs.uk/what-we-do/blood-services/blood-transfusion/ രക്തപ്പകർച്ച ലഘുലേഖകൾ] (എൻഎച്ച്എസ് ബ്ലഡ് ആൻഡ് ട്രാൻസ്പ്ലാന്റ്) * [https://portal.welsh-blood.org.uk/bht/ രക്തപ്പകർച്ച ലഘുലേഖകൾ] (വെൽഷ് ബ്ലഡ് സർവീസ്) * [https://www.nss.nhs.scot/blood-tissues-and-cells/snbts-transfusion-team/national-policies-factsheets-and-patient-information/ രക്തപ്പകർച്ച വിവരം] (സ്കോട്ട്ലൻഡ്) * [https://mytransfusion.com.au/ രക്തപ്പകർച്ച വിവരം] (ഓസ്‌ട്രേലിയ) * [https://www.cancer.org/treatment/treatments-and-side-effects/treatment-types/blood-transfusion-and-donation/what-are-transfusions.html രക്തപ്പകർച്ച വിവരം] (അമേരിക്കൻ കാൻസർ സൊസൈറ്റി) {{Medical resources}} {{Transfusion medicine}} {{Authority Control}} [[വർഗ്ഗം:രക്തം]] [[വർഗ്ഗം:ഹീമറ്റോളജി]] [[വർഗ്ഗം:ട്രാൻസ്ഫ്യൂഷൻ മെഡിസിൻ]] hg2wl49e4yp0ciycgvf5wsepuoq5sgw 0 655776 4533841 4531752 2025-06-16T06:25:08Z InternetArchiveBot 146798 Bluelink 1 book for [[വിക്കിപീഡിയ:പരിശോധനായോഗ്യത|പരിശോധനായോഗ്യത]] (20250614)) #IABot (v2.0.9.5) ([[User:GreenC bot|GreenC bot]] 4533841 wikitext text/x-wiki ഒന്നോ അതിലധികമോ മനുഷ്യർ, ചിലപ്പോൾ വിവിധ സഹജീവികൾക്കൊപ്പം, സ്ഥിരമായോ അല്ലാതെയോ താമസത്തിനായി ഉപയോഗിക്കുന്ന സ്ഥലമാണ് '''വസതി''' അഥവാ '''വാസസ്ഥലം''' എന്നത്. വാസ സ്ഥലങ്ങളുടെ ഭൗതിക രൂപങ്ങളിൽ വീട് അല്ലെങ്കിൽ അപ്പാർട്ട്മെന്റ് പോലുള്ള സ്ഥിരമായുള്ളവയും, ഹൗസ്ബോട്ട്, ട്രെയിലർ അല്ലെങ്കിൽ യാർട്ട് പോലുള്ള ഒരിടത്തു നിന്നും മറ്റൊരിടത്തേക്ക് മാറ്റി സ്ഥാപിക്കുന്നവയും ഉൾപ്പെടുന്നു. ==ചരിത്രം== മനുഷ്യർ വസിച്ചിരുന്ന ആദ്യകാല വാസസ്ഥലങ്ങൾ ഗുഹകൾ പോലുള്ള പ്രകൃതിയിൽ സ്വാഭാവികമായി ഉണ്ടാകുന്ന ഇടങ്ങളായിരിക്കാം. ആദ്യകാല മനുഷ്യ വർഗ്ഗങ്ങൾ കുറഞ്ഞത് ഒരു ദശലക്ഷം വർഷങ്ങൾക്ക് മുമ്പ് തന്നെ ഗുഹകളിൽ വസിച്ചിരുന്നതായി സൂചിപ്പിക്കുന്ന നിരവധി തെളിവുകൾ ഉണ്ട്, ഉദാഹരണങ്ങളിൽ ചൈനയിലെ ഷൗക്കൗഡിയനിൽ നിന്നുള്ള [[Homo erectus|ഹോമോ ഇറക്റ്റസ്]] വാസ സ്ഥലങ്ങൾ, ദക്ഷിണാഫ്രിക്കയിലെ ഹേർത്ത്‌സ് ഗുഹയിൽ നിന്നുള്ള (മകപാൻസ്ഗാറ്റ്) [[Homo rhodesiensis|ഹോമോ റോഡെസിയൻസിസ്]] തെളിവുകൾ, യൂറോപ്പിലെ അറ്റപ്യൂർക്കയിൽ നിന്നുള്ള [[Neanderthal|ഹോമോ നിയാണ്ടർത്തലെൻസിസ്]], [[Homo heidelbergensis|ഹോമോ ഹൈഡൽബെർജെൻസിസ്]] വാസ തെളിവുകൾ, ഇന്തോനേഷ്യയിലെ [[Homo floresiensis|ഹോമോ ഫ്ലോറേഷ്യൻസിസ്]] വാസ സ്ഥലങ്ങൾ, തെക്കൻ സൈബീരിയയിലെ [[Denisovan|ഡെനിസോവൻസ്]] വാസ സ്ഥലങ്ങൾ എന്നിവ ഇതിൽ ഉൾപ്പെടുന്നു. തെക്കൻ ആഫ്രിക്കയിൽ, ഏകദേശം 180,000 വർഷങ്ങൾക്ക് മുമ്പ് തന്നെ ആദ്യകാല ആധുനിക മനുഷ്യർ കടൽ ഗുഹകളെ അഭയകേന്ദ്രങ്ങളായി പതിവായി ഉപയോഗിച്ചിരുന്നു. <ref>{{cite journal |pmid=17943129 |year=2007 |last1=Marean |first1=C.W. |title=Early human use of marine resources and pigment in South Africa during the Middle Pleistocene |url=https://www.researchgate.net/publication/5902752 |journal=Nature |volume=449 |issue=7164 |pages=905–908 |last2=Bar-Matthews |first2=M. |last3=Bernatchez |first3=J. |last4=Fisher |first4=E. |last5=Goldberg |first5=P. |last6=Herries |first6=A.I. |last7=Jacobs |first7=Z. |last8=Jerardino |first8=A. |last9=Karkanas |first9=P.|last10=Minichillo|first10=T. |last11=Nilssen |first11=P.J. |last12=Thompson |first12=E. |last13=Watts |first13=I. |last14=Williams |first14=H.M. |doi=10.1038/nature06204 |bibcode=2007Natur.449..905M |s2cid=4387442 |access-date=22 September 2018 |archive-url=https://web.archive.org/web/20180922101726/https://www.researchgate.net/publication/5902752_Early_human_use_of_marine_resources_and_pigment_in_South_Africa_during_the_Middle_Pleistocene |archive-date=22 September 2018 |url-status=live}}</ref> [[Pinnacle Point|പിനാക്കിൾ പോയിന്റിലെ]] PP13B ആണ് ഏറ്റവും പഴക്കം ചെന്ന സ്ഥലം. സാങ്കേതികവിദ്യ പുരോഗമിച്ചപ്പോൾ, മനുഷ്യരും മറ്റ് ഹോമിനിഡുകളും സ്വന്തമായി വാസസ്ഥലങ്ങൾ നിർമ്മിക്കാൻ തുടങ്ങി. കുടിലുകൾ, നീണ്ട വീടുകൾ തുടങ്ങിയ കെട്ടിടങ്ങൾ നിയോലിത്തിക്ക് കാലഘട്ടത്തിന്റെ അവസാനം മുതൽ താമസിക്കാൻ ഉപയോഗിച്ചുവരുന്നു.<ref name="Skara Brae">{{cite web |url=http://www.orkneyjar.com/history/skarabrae/ |title=Skara Brae |publisher=Orkneyjar |access-date=8 December 2012 |archive-url=https://web.archive.org/web/20121209170724/http://www.orkneyjar.com/history/skarabrae/ |archive-date=9 December 2012 |url-status=live}}</ref> വെങ്കലയുഗത്തോടെ (ഏകദേശം 3500–1200 ബി.സി.), മെസൊപ്പൊട്ടേമിയയിലെ സമൂഹങ്ങൾ ചെളി ഇഷ്ടിക കൊണ്ട് സ്ഥിരമായ വാസസ്ഥലങ്ങൾ നിർമ്മിക്കാൻ തുടങ്ങി; ഉറുക്കിലെയും ഉബൈദിലെയും ഖനനങ്ങൾ ചെറിയ മുറ്റങ്ങൾക്ക് ചുറ്റും ക്രമീകരിച്ചിരിക്കുന്ന ഒറ്റമുറിയും ഒന്നിലധികം മുറികളുള്ള വീടുകളും കണ്ടെത്തിയിട്ടുണ്ട്, അവ ഏകീകൃത ഇഷ്ടികകളും ബിറ്റുമെൻ മോർട്ടറും ഉപയോഗിച്ച് നിർമ്മിച്ചതാണ്.<ref>{{cite web|title=Daily Life in Ancient Mesopotamia|url=https://www.metmuseum.org/toah/hd/smes/hd_smes.htm|publisher=The Metropolitan Museum of Art|accessdate=2025-05-02}}</ref> ഈ ആദ്യകാല വീടുകൾ പലപ്പോഴും കൂട്ടമായി കാണപ്പെടുകയും പൊതു കിണറുകളും അടുപ്പുകളും പങ്കിടുകയും ചെയ്തിരുന്നു.<ref>{{cite journal|last=Algaze|first=Gilbert|title=Early Urbanization in Mesopotamia|journal=Journal of Archaeological Research|year=1993|volume=1|issue=1|pages=1–38|doi=10.1007/BF02292781}}</ref> [[മോഹൻജൊ ദാരോ|മോഹൻജൊ-ദാരോ]], [[ഹാരപ്പ]] തുടങ്ങിയ നഗരങ്ങളിൽ നിന്നുള്ള [[സിന്ധു നദീതടസംസ്കാരം|സിന്ധുനദീതട സംസ്കാര]] (ഏകദേശം 2600–1900 ബി.സി.) തെളിവുകൾ ഒരേ വലുപ്പത്തിൽ നിർമ്മിച്ച തീയിൽ ചുട്ട ഇഷ്ടികകളുടെ ഉപയോഗം, സങ്കീർണ്ണമായ നഗര ആസൂത്രണം, രണ്ട് നില വീടുകളിൽ സ്വകാര്യ കിണറുകൾ, ഡ്രെയിനേജ് സൗകര്യമുള്ള ഇൻഡോർ ബാത്ത്റൂമുകൾ, ചൂടുള്ള കാലാവസ്ഥയിൽ വായുസഞ്ചാരത്തിനായി രൂപകൽപ്പന ചെയ്ത തെക്ക് അഭിമുഖമായുള്ള മുറ്റങ്ങൾ എന്നിങ്ങനെയുള്ള സവിശേഷതകൾ കാണിക്കുന്നു.<ref>{{cite web|title=Ancient Indus Valley Civilization|url=https://www.harappa.com/har/har02.html|publisher=Harappa.com|accessdate=2025-05-02}}</ref> ==തരങ്ങൾ== ===വീട്=== {{main|വീട്}} ഒരു വീട് എന്നത് പൊതുവേ ഒരു കുടുംബം താമസിക്കാൻ ഉപയോഗിക്കുന്ന കെട്ടിടമാണ്. ഒറ്റ മുറി കുടിലുകൾ മുതൽ പ്ലംബിംഗ്, ഇലക്ട്രിക്കൽ, വെന്റിലേഷൻ, എയർ കണ്ടീഷനിംഗ് സംവിധാനങ്ങൾ എന്നിവ സജ്ജീകരിച്ചിരിക്കുന്ന, ഇഷ്ടിക, കോൺക്രീറ്റ് അല്ലെങ്കിൽ മറ്റ് വസ്തുക്കൾ എന്നിവ കൊണ്ടുള്ള സങ്കീർണ്ണമായ ഘടന വരെ ഇതിൽ ഉൾപ്പെടാം. <ref name=schoenauer>Schoenauer, Norbert (2000). ''6,000 Years of Housing'' (rev. ed.) (New York: W.W. Norton & Company).</ref><ref>{{cite web |url=http://clerk.house.gov/member_info/TTD-113.pdf |title=housing papers |publisher=clerk.house.gov |access-date=18 December 2012 |archive-url=https://web.archive.org/web/20130117014041/http://clerk.house.gov/member_info/TTD-113.pdf |archive-date=17 January 2013 |url-status=dead}}</ref> ===പുരവഞ്ചി=== പുരവഞ്ചി അഥവാ ഹൗസ്‌ബോട്ട് എന്നത് പ്രധാനമായും ഒരു വീടായി ഉപയോഗിക്കുന്നതിനായി രൂപകൽപ്പന ചെയ്തതോ പരിഷ്കരിച്ചതോ ആയ ഒരു ബോട്ടാണ്. ചില ഹൗസ്‌ബോട്ടുകൾ മോട്ടോർ ഉപയോഗിക്കുന്നില്ല, കാരണം അവ സാധാരണയായി നങ്കൂരമിട്ട്, ഒരു നിശ്ചിത സ്ഥലത്ത് നിശ്ചലമായി കരയിൽ ബന്ധിപ്പിച്ചിരിക്കുന്നു. എന്നിരുന്നാലും, പലതും സ്വന്തം ശക്തിയിൽ പ്രവർത്തിക്കാൻ പ്രാപ്തമാണ്. ഫ്ലോട്ട് ഹൗസ് എന്നത് ഫ്ലോട്ടിലുള്ള (റാഫ്റ്റ്) വീടിനെ സൂചിപ്പിക്കുന്ന കനേഡിയൻ, അമേരിക്കൻ പദമാണ്.<ref>{{cite book |author=Parry, M. H. |title=Aak to Zumbra: a dictionary of the world's watercraft |url=https://archive.org/details/aaktozumbradicti0000unse |location=Newport News, VA |publisher=Mariners' Museum |year=2000 |pages=[https://archive.org/details/aaktozumbradicti0000unse/page/n232 215]–216 |isbn=0917376463}}</ref> ഹൗസ്‌ബോട്ടുകൾ പലപ്പോഴും സ്വകാര്യ ഉടമസ്ഥതയിലുള്ളതും അവധിക്കാല യാത്രക്കാർക്ക് വാടകയ്ക്ക് നൽകുന്നതും ആണ്, യൂറോപ്പിലെ ചില കനാലുകളിൽ, വർഷം മുഴുവനും ആളുകൾ ഹൗസ്‌ബോട്ടുകളിൽ താമസിക്കുന്നു. ഇതിന് ഉദാഹരണങ്ങളാണ് ആംസ്റ്റർഡാം, ലണ്ടൻ, പാരീസ് എന്നിവ.<ref>{{cite book |last1=Gabor |first1=M. |title=Houseboats from Floating Places to Humble Dwellings – a glowing tribute to a growing lifetsyle |year=1979 |publisher=Ballantine Books |location=Toronto}}</ref> ===യാർട്ട്=== പരമ്പരാഗത യാർട്ട് അല്ലെങ്കിൽ ജെർ എന്നത് തൊലികളോ ഫെൽറ്റോ കൊണ്ട് പൊതിഞ്ഞ വൃത്താകൃതിയിലുള്ളതും ഒരിടത്ത് നിന്നും മറ്റൊരിടത്തേക്ക് കൊണ്ടുപോകാവുന്നതുമായ ഒരു കൂടാരമാണ്ഇ. ത് മധ്യേഷ്യയിലെ നിരവധി വ്യത്യസ്ത നാടോടി ഗ്രൂപ്പുകൾ വാസസ്ഥലമായി ഉപയോഗിക്കുന്നു. ഈ ഘടനയിൽ മരം അല്ലെങ്കിൽ മുള കൊണ്ടുള്ള ചുവരുകൾ, ഒരു വാതിൽ ഫ്രെയിം, തൂണുകൾ, റാഫ്റ്ററുകൾ എന്നിവ അടങ്ങിയിരിക്കുന്നു. ആധുനിക യാർട്ടുകൾ ഒരു മര പ്ലാറ്റ്‌ഫോമിൽ സ്ഥിരമായി നിർമ്മിക്കാം; സ്റ്റീം-ബെന്റ് വുഡൻ ഫ്രെയിമിംഗ് അല്ലെങ്കിൽ മെറ്റൽ ഫ്രെയിമിംഗ്, ക്യാൻവാസ് അല്ലെങ്കിൽ ടാർപോളിൻ, പ്ലെക്സിഗ്ലാസ് ഡോം, വയർ റോപ്പ് അല്ലെങ്കിൽ റേഡിയന്റ് ഇൻസുലേഷൻ പോലുള്ള ആധുനിക വസ്തുക്കൾ അവ ഉപയോഗിച്ചേക്കാം. ==നരവംശ പ്രാധാന്യം== മനുഷ്യരും വാസസ്ഥലവും തമ്മിലുള്ള ബന്ധം വളരെ ആഴമേറിയതാണ്, ഗാസ്റ്റൺ ബാച്ചിലാർഡ്, മാർട്ടിൻ ഹൈഡെഗർ എന്നിവരെപ്പോലുള്ളവർ ഇതിനെ മനുഷ്യകുലത്തിൻ്റെ "അത്യാവശ്യ സ്വഭാവം" ആയി കണക്കാക്കുന്നു.<ref name=":7">{{Cite journal |last=Dekkers |first=Wim |date=2011 |title=Dwelling, house and home: towards a home-led perspective on dementia care |journal=Medicine, Health Care and Philosophy |language=en |volume=14 |issue=3 |pages=291–300 |doi=10.1007/s11019-011-9307-2 |issn=1386-7423 |pmc=3127020 |pmid=21221813}}</ref> ==അവലംബം== {{reflist}} 6iyf1uix0zda0i88i3o3pn193gpgu7n 0 655880 4533747 4529996 2025-06-15T15:07:41Z InternetArchiveBot 146798 Reformat 1 URL ([[en:User:GreenC/WaybackMedic_2.5|Wayback Medic 2.5]])) #IABot (v2.0.9.5) ([[User:GreenC bot|GreenC bot]] 4533747 wikitext text/x-wiki {| class="infobox infobox-table vcard" style="line-height: 1.2em; max-width: 420px !important;" |+ class="infobox-title fn" id="5" style="line-height: 1.2em; font-size: 125%" |ലാമിന് യമാൽ | colspan="4" class="infobox-image" |[[File:Lamine_Yamal,_Sánchez_se_reunió_con_los_futbolistas_de_la_selección_española_tras_ganar_la_Eurocopa_2024_(3)_(cropped).jpg|ചട്ടരഹിതം]]<div class="infobox-caption" style="padding:0.2em 0 0 0;">സ്പെയിനിന് [[UEFA Euro 2024|യുവേഫ യൂറോ 2024]] കിരീടം[[Spain national football team|സ്പെയിൻ]]</div> |- ! colspan="4" class="infobox-header" style="color: #202122;background-color: #b0c4de; line-height: 1.5em" |സ്വകാര്യ വിവരങ്ങൾ |- ! class="infobox-label" scope="row" style="white-space: nowrap; vertical-align: baseline; text-align: left" |മുഴുവൻ പേര് | colspan="3" class="infobox-data nickname" style="white-space: nowrap; vertical-align: baseline;;white-space: normal;" |<span class="nowrap">ലാമിന് യമാൽ നസ്രൌയി എബാന</span><ref><cite class="citation news cs1"><span class="cx-segment" data-segmentid="695">[https://www.sportingnews.com/us/soccer/news/lamine-yamal-barcelona-la-liga-spain-records-playing-style/723f032776a836c20966f8ac "Who is Lamine Yamal? Barcelona wonderkid making history in La Liga and for Spain"]. </span><span class="cx-segment" data-segmentid="696">''Sporting News''. </span><span class="cx-segment" data-segmentid="697">9 July 2024. </span><span class="cx-segment" data-segmentid="698">[https://web.archive.org/web/20240727031941/https://www.sportingnews.com/us/soccer/news/lamine-yamal-barcelona-la-liga-spain-records-playing-style/723f032776a836c20966f8ac Archived] from the original on 27 July 2024<span class="reference-accessdate">. </span></span><span class="cx-segment" data-segmentid="699"><span class="reference-accessdate">Retrieved <span class="nowrap">26 July</span> 2024</span>.</span></cite></ref> |- ! class="infobox-label" scope="row" style="white-space: nowrap; vertical-align: baseline; text-align: left" |ജനനത്തീയതി | colspan="3" class="infobox-data" style="white-space: nowrap; vertical-align: baseline;;white-space: normal;" | (ഐഡി1) 13 ജൂലൈ 2007 <span class="noprint ForceAgeToShow"> (പ്രായം 17) &nbsp;</span> |- ! class="infobox-label" scope="row" style="white-space: nowrap; vertical-align: baseline; text-align: left" |ജനനസ്ഥലം | colspan="3" class="infobox-data birthplace" style="white-space: nowrap; vertical-align: baseline;;white-space: normal;" |എസ്പ്ലഗ്യൂസ് ഡി ലോബ്രെഗറ്റ്, സ്പെയിൻ |- ! class="infobox-label" scope="row" style="white-space: nowrap; vertical-align: baseline; text-align: left" |ഉയരം. | colspan="3" class="infobox-data" style="white-space: nowrap; vertical-align: baseline;;white-space: normal;" |1.8 മീറ്റർ (5 അടി 11 ഇഞ്ച്) <ref><templatestyles src="Module:Citation/CS1/styles.css"></templatestyles><cite class="citation web cs1">[https://www.fcbarcelona.com/en/football/first-team/players/129404/lamine-yamal-nasraoui-ebana "Lamine Yamal"]. </cite></ref>&nbsp;&nbsp;&nbsp; |- ! class="infobox-label" scope="row" style="white-space: nowrap; vertical-align: baseline; text-align: left" |സ്ഥാനം (സ് | colspan="3" class="infobox-data role" style="white-space: nowrap; vertical-align: baseline;;white-space: normal;" |[[Winger (association football)|വിങ്ങർ]] |- ! colspan="4" class="infobox-header" style="color: #202122;background-color: #b0c4de; line-height: 1.5em" |ടീം വിവരങ്ങൾ |- ! class="infobox-label" scope="row" style="white-space: nowrap; vertical-align: baseline; text-align: left" |<div style="display: inline-block; line-height: 1.2em; padding: .1em 0; ">നിലവിലെ ടീം</div> | colspan="3" class="infobox-data org" style="white-space: nowrap; vertical-align: baseline;;white-space: normal;" |[[FC Barcelona|ബാഴ്സലോണ]] |- ! class="infobox-label" scope="row" style="white-space: nowrap; vertical-align: baseline; text-align: left" |നമ്പർ | colspan="3" class="infobox-data" style="white-space: nowrap; vertical-align: baseline;" | 19 |- ! colspan="4" class="infobox-header" style="color: #202122;background-color: #b0c4de; line-height: 1.5em" |യുവജീവിതം |- ! class="infobox-label" scope="row" style="white-space: nowrap; vertical-align: baseline; text-align: left" |<span style="font-weight:normal">2012–2014</span> | colspan="3" class="infobox-data" style="white-space: nowrap; vertical-align: baseline;" |ലാ ടോറെറ്റ |- ! class="infobox-label" scope="row" style="white-space: nowrap; vertical-align: baseline; text-align: left" |<span style="font-weight:normal">2014–2023</span> | colspan="3" class="infobox-data" style="white-space: nowrap; vertical-align: baseline;" |[[FC Barcelona (youth)|ബാഴ്സലോണ]] |- ! colspan="4" class="infobox-header" style="color: #202122;background-color: #b0c4de; line-height: 1.5em" |സീനിയർ കരിയർ * |- ! class="infobox-label" scope="row" style="white-space: nowrap; vertical-align: baseline; text-align: left" |വർഷങ്ങൾ | class="infobox-data infobox-data-a" style="white-space: nowrap; vertical-align: baseline;" |'''ടീം''' | class="infobox-data infobox-data-b" style="white-space: nowrap; vertical-align: baseline; text-align: right" |'''<abbr title="<nowiki&gt;League appearances</nowiki&gt;">Apps</abbr>''' | class="infobox-data infobox-data-c" style="white-space: nowrap; vertical-align: baseline; text-align: right" | '''(<abbr title="<nowiki&gt;League goals</nowiki&gt;">Gls</abbr>)''' |- ! class="infobox-label" scope="row" style="white-space: nowrap; vertical-align: baseline; text-align: left" |<span style="font-weight:normal">2023–2024</span> | class="infobox-data infobox-data-a" style="white-space: nowrap; vertical-align: baseline;" |[[FC Barcelona Atlètic|ബാഴ്സലോണ ബി]] | class="infobox-data infobox-data-b" style="white-space: nowrap; vertical-align: baseline; text-align: right" | 1 | class="infobox-data infobox-data-c" style="white-space: nowrap; vertical-align: baseline; text-align: right" | (0) |- ! class="infobox-label" scope="row" style="white-space: nowrap; vertical-align: baseline; text-align: left" |<span style="font-weight:normal">2023–</span> | class="infobox-data infobox-data-a" style="white-space: nowrap; vertical-align: baseline;" |[[FC Barcelona|ബാഴ്സലോണ]] | class="infobox-data infobox-data-b" style="white-space: nowrap; vertical-align: baseline; text-align: right" | 73 | class="infobox-data infobox-data-c" style="white-space: nowrap; vertical-align: baseline; text-align: right" | (14) |- ! colspan="4" class="infobox-header" style="color: #202122;background-color: #b0c4de; line-height: 1.5em" |അന്താരാഷ്ട്ര കരിയർ ^‡ |- ! class="infobox-label" scope="row" style="white-space: nowrap; vertical-align: baseline; text-align: left" |<span style="font-weight:normal">2021</span> | class="infobox-data infobox-data-a" style="white-space: nowrap; vertical-align: baseline;" |[[Spain national under-15 football team|സ്പെയിൻ U15]] | class="infobox-data infobox-data-b" style="white-space: nowrap; vertical-align: baseline; text-align: right" | 6 | class="infobox-data infobox-data-c" style="white-space: nowrap; vertical-align: baseline; text-align: right" | (3) |- ! class="infobox-label" scope="row" style="white-space: nowrap; vertical-align: baseline; text-align: left" |<span style="font-weight:normal">2022</span> | class="infobox-data infobox-data-a" style="white-space: nowrap; vertical-align: baseline;" |[[Spain national under-16 football team|സ്പെയിൻ U16]] | class="infobox-data infobox-data-b" style="white-space: nowrap; vertical-align: baseline; text-align: right" | 4 | class="infobox-data infobox-data-c" style="white-space: nowrap; vertical-align: baseline; text-align: right" | (1) |- ! class="infobox-label" scope="row" style="white-space: nowrap; vertical-align: baseline; text-align: left" |<span style="font-weight:normal">2022–2023</span> | class="infobox-data infobox-data-a" style="white-space: nowrap; vertical-align: baseline;" |[[Spain national under-17 football team|സ്പെയിൻ U17]] | class="infobox-data infobox-data-b" style="white-space: nowrap; vertical-align: baseline; text-align: right" | 10 | class="infobox-data infobox-data-c" style="white-space: nowrap; vertical-align: baseline; text-align: right" | (8) |- ! class="infobox-label" scope="row" style="white-space: nowrap; vertical-align: baseline; text-align: left" |<span style="font-weight:normal">2022</span> | class="infobox-data infobox-data-a" style="white-space: nowrap; vertical-align: baseline;" |[[Spain national under-19 football team|സ്പെയിൻ U19]] | class="infobox-data infobox-data-b" style="white-space: nowrap; vertical-align: baseline; text-align: right" | 1 | class="infobox-data infobox-data-c" style="white-space: nowrap; vertical-align: baseline; text-align: right" | (0) |- ! class="infobox-label" scope="row" style="white-space: nowrap; vertical-align: baseline; text-align: left" |<span style="font-weight:normal">2023–</span> | class="infobox-data infobox-data-a" style="white-space: nowrap; vertical-align: baseline;" |[[Spain national football team|സ്പെയിൻ]] | class="infobox-data infobox-data-b" style="white-space: nowrap; vertical-align: baseline; text-align: right" | 19 | class="infobox-data infobox-data-c" style="white-space: nowrap; vertical-align: baseline; text-align: right" | (4) |- ! colspan="4" class="infobox-header" style="color: #202122;background-color: #b0c4de; line-height: 1.5em" |<div class="mw-collapsible mw-collapsed" style="text-align:center; font-size:95%"><div class="skin-nightmode-reset-color" style="line-height:1.6em; font-size:105%; "><div style="margin:0 4em;">മെഡൽ റെക്കോർഡ്</div></div><div class="mw-collapsible-content" style="font-size:105%"><templatestyles src="infobox/mobileviewfix.css" /> {| class="skin-nightmode-reset-color" style="width:100%; background-color:#f9f9f9; color:#000000; font-weight:normal" | colspan="2" style="padding:0" | |- ! colspan="3" style="text-align:center;vertical-align:middle;background-color:#eeeeee;color:inherit;" |പുരുഷന്മാരുടെ [[ഫുട്ബോൾ]] |- ! colspan="3" class="adr" style="text-align:center;vertical-align:middle;background-color:#eeeeee;color:inherit;" |സ്പെയിനിനെ പ്രതിനിധീകരിക്കുന്നു<span class="country-name"><span style="white-space:nowrap"><span class="flagicon">[[File:Flag_of_Spain.svg|കണ്ണി=|പകരം=|അതിർവര|23x23ബിന്ദു]]&nbsp;</span>[[സ്പെയിൻ ദേശീയ ഫുട്ബോൾ ടീം|സ്പെയിൻ]]</span></span> |- ! colspan="3" style="text-align:center;vertical-align:middle;background-color:#cccccc;color:inherit;" |[[യുവേഫ യൂറോപ്യൻ ഫുട്ബോൾ ചാമ്പ്യൻഷിപ്പ്|യുവേഫ യൂറോപ്യൻ ചാമ്പ്യൻഷിപ്പ്]] |- | style="text-align:center;vertical-align:middle;color:inherit;background-color:gold" |'''വിജയികൾ''' | style="text-align:center;vertical-align:middle;" |<span class="nowrap">2024 ജർമ്മനി</span> | style="text-align:center;vertical-align:middle;" | |} </div></div> |- | colspan="4" class="infobox-full-data" style="white-space: nowrap; vertical-align: baseline;" | {| style="text-align:left; width:100%; margin:0; border-spacing:0; line-height: normal" |<templatestyles src="Module:Infobox/styles.css"></templatestyles> |- ! colspan="2" class="infobox-header" |ഒപ്പ് |- | colspan="2" class="infobox-full-data" |[[പ്രമാണം:Lamine_Yamal_(Signature).svg|പകരം=Lamine Yamal signature|ശ്രേണി=infobox-signature skin-invert|150x150ബിന്ദു]] |} |- | colspan="4" class="infobox-below" style="color:darkslategray; font-size:95%" |ക്ലബ് ആഭ്യന്തര ലീഗ് മത്സരങ്ങളും ഗോളുകളും, 25 മെയ് 2025 (യു. ടി. സി. ‡ ദേശീയ ടീം ക്യാപ്പുകളും ഗോളുകളും, <ഐ. ഡി. 1], 23 മാർച്ച് 2025 (യു ടി. സി) <br /> |} {{updated|match played 25 May 2025}}<ref name="WorldFootball">{{cite web |title=Lamine Yamal |url=https://www.worldfootball.net/player_summary/lamine-yamal/ |access-date=15 August 2023 |website=WorldFootball.net |archive-date=30 April 2023 |archive-url=https://web.archive.org/web/20230430064230/https://www.worldfootball.net/player_summary/lamine-yamal/ |url-status=live }}</ref>[[ലാ ലിഗാ|ലാ ലിഗ]] ക്ലബ് [[എഫ്.സി. ബാഴ്സലോണ|ബാഴ്സലോണ]] സ്പെയിൻ ദേശീയ ടീമിനും വേണ്ടി വിംഗറായി കളിക്കുന്ന ഒരു സ്പാനിഷ് പ്രൊഫഷണൽ ഫുട്ബോൾ കളിക്കാരനാണ് ലാമിൻ യമാൽ നസ്രൌയി എബാന (ജനനംഃ 13 ജൂലൈ 2007). തൻ്റെ വൈദഗ്ദ്ധ്യം, അവസരങ്ങൾ സൃഷ്ടിക്കൽ, ദീർഘദൂര കർളിംഗ് സ്ട്രൈക്കുകൾ എന്നിവയ്ക്ക് പേരുകേട്ട അദ്ദേഹം ലോകത്തിലെ ഏറ്റവും മികച്ച കളിക്കാരിൽ ഒരാളായും എക്കാലത്തെയും മികച്ച കൌമാര ഫുട്ബോൾ കളിക്കാരിൽ ഒരുവനായും കണക്കാക്കപ്പെടുന്നു.<ref>{{Cite web|url=https://www.nytimes.com/athletic/6326382/2025/05/02/lamine-yamal-best-footballer-who-is/|title=Is Lamine Yamal already the best footballer in Europe? And if not, who is?|access-date=27 May 2025|last=Kay|first=Oliver|date=1 May 2025|website=The Athletic|language=en}}</ref> 2023-24 സീസണിൽ ബാഴ്സലോണ ഫസ്റ്റ് ടീം സ്ക്വാഡിൽ പ്രവേശിക്കുന്നതിന് മുമ്പ് ലാ മാസിയ എന്ന യൂത്ത് അക്കാദമിയിൽ അംഗമായിരുന്നു യമാൽ. ബാലൺ ഡി ഓറിന് നാമനിർദ്ദേശം ചെയ്യപ്പെടുന്ന ഏറ്റവും പ്രായം കുറഞ്ഞ കളിക്കാരനായി അദ്ദേഹം മാറി (17-ാം വയസ്സിൽ) കൂടാതെ ലോകത്തിലെ ഏറ്റവും മികച്ച യുവ കളിക്കാരന് സമ്മാനിച്ച 2024-ൽ കോപ ട്രോഫി നേടി. അടുത്ത സീസണിൽ, 17-ാം വയസ്സിൽ ലാ ലിഗ കിരീടം, [[കോപ ഡെൽ റേ]], സൂപ്പർകോപ്പ ഡി എസ്പാന എന്നിവയിൽ ആഭ്യന്തര ട്രെബിൾ നേടിയ ബാഴ്സലോണയുടെ അവിഭാജ്യ ഘടകമായിരുന്നു യമാൽ, അദ്ദേഹത്തിന്റെ പ്രകടനങ്ങൾ താൻ ലോകത്തിലെ ഏറ്റവും മികച്ച കളിക്കാരനാണെന്ന് പണ്ഡിറ്റുകളും കളിക്കാരും വ്യാപകമായ അവകാശവാദങ്ങൾക്ക് കാരണമായി. വിവിധ യുവതലങ്ങളിൽ സ്പെയിനിനെ അന്താരാഷ്ട്ര തലത്തിൽ പ്രതിനിധീകരിച്ച യമാൽ 2023 ൽ സീനിയർ ടീമിനായി അരങ്ങേറ്റം കുറിച്ചു, 16-ാം വയസ്സിൽ രാജ്യത്തിനായി പ്രതിനിധീകരിക്കുകയും സ്കോർ ചെയ്യുകയും ചെയ്യുന്ന ഏറ്റവും പ്രായം കുറഞ്ഞ കളിക്കാരനായി. യുവേഫ യൂറോ 2024 ലേക്ക് തിരഞ്ഞെടുക്കപ്പെട്ട അദ്ദേഹം സ്പെയിനിനെ അവരുടെ നാലാമത്തെ കിരീടം നേടാൻ സഹായിക്കുന്നതിൽ പ്രധാന പങ്ക് വഹിക്കുകയും ടൂർണമെന്റിന്റെ യംഗ് പ്ലെയർ അവാർഡ് നേടുകയും ചെയ്തു. [[യുവേഫ യൂറോപ്യൻ ഫുട്ബോൾ ചാമ്പ്യൻഷിപ്പ്|യുവേഫ യൂറോപ്യൻ ചാമ്പ്യൻഷിപ്പ്]] ഫൈനലിൽ പങ്കെടുക്കുന്ന ഏറ്റവും പ്രായം കുറഞ്ഞ കളിക്കാരൻ (17-ാം വയസ്സിൽ), യൂറോപ്യൻ ചാമ്പ്യൺഷിപ്പിലെ ഏറ്റവും പ്രായം കുറഞ്ഞ താരം (16-ാം വയസ്സി ൽ), യൂറോപ്യൽ ചാമ്പ്യൻഷിപ്പിലെ ഏറ്റവും കുറഞ്ഞ ഗോൾ സ്കോറർ (16-ആം വയസ്സിൽ) എന്നിവയുൾപ്പെടെ അന്താരാഷ്ട്ര കരിയറിൽ ഒന്നിലധികം റെക്കോർഡുകൾ അദ്ദേഹം സ്വന്തമാക്കി. == ആദ്യകാലവും വ്യക്തിപരവുമായ ജീവിതം == [[കാറ്റലോണിയ]] ബാഴ്സലോണ മെട്രോപൊളിറ്റൻ പ്രദേശത്തെ എസ്പ്ലുഗസ് ഡി ലോബ്രെഗാറ്റിൽ 2007 ജൂലൈ 13 ന് വെയിറ്റ്രസ് ഷീല എബാനയുടെയും കെട്ടിട ചിത്രകാരൻ മൌനിർ നസ്റൌയിയുടെയും മകളായി ലാമിനെ യമാൽ നസ്റാവുയി എബാന ജനിച്ചു.<ref name="Corbella">{{Cite web|url=https://www.marca.com/futbol/barcelona/2022/09/05/6315a6aa268e3ead0d8b4588.html|title=Lamine Yamal, el niño de 15 años que ya entrena con el Barcelona: descubre al "mini Messi" de La Masía|access-date=6 September 2022|last=Corbella|first=Enrique|date=5 September 2022|website=[[Marca (newspaper)|Marca]]|language=es|archive-url=https://web.archive.org/web/20220906214946/https://www.marca.com/futbol/barcelona/2022/09/05/6315a6aa268e3ead0d8b4588.html|archive-date=6 September 2022}}</ref><ref name="espn">{{Cite web|url=https://www.espn.com/soccer/story/_/id/38354902/the-story-16-year-old-lamine-yamal-barca-next-superstar|title=The story of 16-year-old Lamine Yamal, destined to be Barcelona's next superstar|access-date=10 July 2024|last=Marsden|first=Sam|last2=Llorens|first2=Moises|date=10 September 2023|website=ESPN|archive-url=https://web.archive.org/web/20240615143216/https://www.espn.com/soccer/story/_/id/38354902/the-story-16-year-old-lamine-yamal-barca-next-superstar|archive-date=15 June 2024}}</ref> യമാലിന്റെ അമ്മ ഇക്വറ്റോറിയൽ ഗിനിയയിലെ ബാറ്റ പിതാവ് മൊറോക്കോയിലെ ലറാച്ചിയിലും ജനിച്ചു.<ref>{{Cite web|url=https://www.jeuneafrique.com/1555586/societe/lamine-yamal-le-surdoue-du-foot-que-tout-le-maroc-attend/|title=Lamine Yamal, le surdoué du foot que tout le Maroc attend - Jeune Afrique.com|access-date=10 July 2024|last=Billebault|first=Alexis|date=10 April 2024|website=JeuneAfrique|language=fr|archive-url=https://web.archive.org/web/20240604110717/https://www.jeuneafrique.com/1555586/societe/lamine-yamal-le-surdoue-du-foot-que-tout-le-maroc-attend/|archive-date=4 June 2024}}</ref> മകൻ ജനിക്കുന്നതിന് തൊട്ടുമുമ്പ് സാമ്പത്തികമായി സഹായിച്ച ലാമിൻ, യമാൽ എന്നീ രണ്ട് പേരെ ആദരിക്കുന്നതിനായി അവർ അദ്ദേഹത്തിന് ഒരു കോമ്പൌണ്ട് നൽകി.<ref>{{Cite web|url=https://www.givemesport.com/why-lamine-yamal-wears-both-names-on-back-of-his-shirt/|title=The reason why Lamine Yamal wears both names on back of his shirt|access-date=2025-03-17|last=Mumford|first=Robin|date=2024-09-23|website=GiveMeSport|language=en}}</ref> യമാൽ ഒരു മുസ്ലീമാണ്. .<ref>{{Cite web|url=https://ca.sports.yahoo.com/news/lamine-yamal-receives-exemption-ramadan-183600569.html|title=Lamine Yamal receives exemption from Ramadan on Barcelona game days|access-date=2025-03-16|date=2025-03-07|website=Yahoo Sports|language=en-CA|archive-url=https://web.archive.org/web/20250402102639/https://ca.sports.yahoo.com/news/lamine-yamal-receives-exemption-ramadan-183600569.html|archive-date=2 April 2025}}</ref> യമലിനു മൂന്ന് വയസ്സുള്ളപ്പോൾ മാതാപിതാക്കൾ വേർപിരിഞ്ഞുവെങ്കിലും ഇരുവരും കുട്ടിക്കാലം മുഴുവൻ സന്നിഹിതരായിരുന്നു.<ref name="ausarticle" /> കുടുംബം മാറ്റാരോയിൽ താമസിച്ചിരുന്നുവെങ്കിലും മാതാപിതാക്കളുടെ വേർപിരിയലിനിടെ, യമലയുടെ അമ്മ ഗ്രാനോളേഴ്സിലേക്ക് മാറി, അവിടെ യമലിനെ നാലാം വയസ്സിൽ പ്രാദേശിക ക്ലബ്ബായ ലാ ടോറെറ്റയിൽ ഫുട്ബോൾ കളിക്കാൻ തുടങ്ങി.<ref>{{Cite web|url=https://www.nytimes.com/athletic/4997511/2023/10/26/barcelona-lamine-yamal-rocafonda-el-clasico/|title=Lamine Yamal: Barcelona's young prodigy and the proud neighbourhood that shaped him|access-date=10 July 2024|last=Herrero|first=Laia Cervelló|date=26 October 2023|website=The New York Times|archive-url=https://archive.today/20240710011504/https://www.nytimes.com/athletic/4997511/2023/10/26/barcelona-lamine-yamal-rocafonda-el-clasico/|archive-date=10 July 2024}}</ref><ref name="thetimes">{{Cite web|url=https://www.thetimes.com/sport/football/article/super-prodigy-with-flashes-of-messi-rise-of-spains-lamine-yamal-rprp5fkfj|title=Super-prodigy with 'flashes of Messi': the rise of Spain's Lamine Yamal|access-date=10 July 2024|last=Hawkey|first=Ian|date=18 June 2024|website=[[The Times]]|archive-url=https://archive.today/20240619033500/https://www.thetimes.com/sport/football/article/super-prodigy-with-flashes-of-messi-rise-of-spains-lamine-yamal-rprp5fkfj|archive-date=19 June 2024}}</ref> മാതാപിതാക്കൾക്കൊപ്പം സമയം ചെലവഴിക്കാൻ അദ്ദേഹം രണ്ട് നഗരങ്ങൾക്കിടയിൽ മാറിമാറി പോകുമായിരുന്നു.<ref name="ausarticle">{{Cite web|url=https://www.smh.com.au/sport/soccer/euro-2024-semi-finals-spain-france-england-netherlands-20240710-p5jsdy.html|title=Meeting Messi as a baby, stunners for his country at 16. Welcome to the world of Lamine Yamal|access-date=10 July 2024|last=Ducker|first=James|date=10 July 2024|website=The Sydney Morning Herald|archive-url=https://archive.today/20240710051807/https://www.smh.com.au/sport/soccer/euro-2024-semi-finals-spain-france-england-netherlands-20240710-p5jsdy.html|archive-date=10 July 2024}}</ref> മാതാരോയിലെ പിതാവിനൊപ്പം, ''എൽ പെയ്സ്'' "മറന്നുപോയ, ഒറ്റപ്പെട്ട, കളങ്കപ്പെടുത്തിയ" എന്ന് വിശേഷിപ്പിച്ച റോക്കഫോണ്ട യമാൽ വളർന്നത്, പ്രാദേശിക പോസ്റ്റ്കോഡ് 08304 ന്റെ അവസാന അക്കമായ 304 എന്ന സംഖ്യയുടെ ആംഗ്യം കാണിച്ച് അദ്ദേഹം ഗോളുകൾ ആഘോഷിക്കുന്നു. അദ്ദേഹത്തിന്റെ വിജയത്തെത്തുടർന്ന്, റോക്കഫോണ്ടയിലെ തൊഴിലാളിവർഗ സമൂഹത്തിന് അഭിമാനവും അംഗീകാരവും കൊണ്ടുവന്നതിന്റെ ബഹുമതി അദ്ദേഹത്തിനുണ്ട്.<ref>{{Cite web|url=https://www.aljazeera.com/sports/2025/5/25/lamine-yamal-barcelona-football-star-inspires-youth-in-hometown-rocafonda|title=Lamine Yamal: Barcelona football star inspires youth in hometown Rocafonda|last=Keeley|first=Graham|date=25 May 2025|website=Al Jazeera|archive-url=https://archive.today/20250525160247/https://www.aljazeera.com/sports/2025/5/25/lamine-yamal-barcelona-football-star-inspires-youth-in-hometown-rocafonda|archive-date=25 May 2025}}</ref> ആറ് വയസ്സുള്ളപ്പോൾ, യമലിനെ [[എഫ്.സി. ബാഴ്സലോണ|ബാഴ്സലോണ]] സ്കൌട്ട് ചെയ്യുകയും ലാ മാസിയ പരിശീലന സെഷനുകളിലേക്ക് ക്ഷണിക്കുകയും ചെയ്തു, 2014 ൽ ക്ലബ്ബിനായി ഒപ്പിട്ട് അക്കാദമിയിൽ താമസിക്കാനും പരിശീലിക്കാനും ബാഴ്സലോണയിലേക്ക് മാറി.<ref name="espn">{{Cite web|url=https://www.espn.com/soccer/story/_/id/38354902/the-story-16-year-old-lamine-yamal-barca-next-superstar|title=The story of 16-year-old Lamine Yamal, destined to be Barcelona's next superstar|access-date=10 July 2024|last=Marsden|first=Sam|last2=Llorens|first2=Moises|date=10 September 2023|website=ESPN|archive-url=https://web.archive.org/web/20240615143216/https://www.espn.com/soccer/story/_/id/38354902/the-story-16-year-old-lamine-yamal-barca-next-superstar|archive-date=15 June 2024}}</ref><ref name=":1">{{Cite web|url=https://www.marca.com/en/football/barcelona/2019/12/28/5e072c5722601dbe358b45a6.html|title=Lamine Yamal shows shades of Messi|access-date=6 September 2022|last=Picó|first=Diego|last2=Gillingham|first2=Geoff|date=28 December 2019|website=Marca|archive-url=https://web.archive.org/web/20220909141431/https://www.marca.com/en/football/barcelona/2019/12/28/5e072c5722601dbe358b45a6.html|archive-date=9 September 2022}}</ref> [[റൊണാൾഡീഞ്ഞോ]], [[ലയണൽ മെസ്സി]], [[നെയ്മർ]] എന്നിവരായിരുന്നു യമലിനെ വളർത്തിയെടുത്ത ഫുട്ബോൾ ആരാധകരായിരുന്നത്.<ref>{{Cite web|url=https://www.90min.com/lamine-yamal-names-three-barcelona-legends-footballing-idols|title=Lamine Yamal names three Barcelona legends as his footballing idols|date=17 December 2024}}</ref> === കുടുംബം. === യമലിന് കെയ്ൻ എന്ന ഒരു ഇളയ സഹോദരനും (ജനനം 2022) ബാരാ എന്ന ഒരു ഇളയേയും ഉണ്ട്.<ref>{{Cite web|url=https://www.essentiallysports.com/soccer-football-news-who-is-lamine-yamal-mother-meet-sheila-ebana-the-woman-behind-the-spain-star-viral-pic-with-lionel-messi/|title=Who Is Lamine Yamal's Mother? Meet Sheila Ebana, the Woman Behind the Spain Star's Viral Pic With Lionel Messi|access-date=2025-05-06|last=Mishra|first=Abhishek|date=2024-07-14|website=EssentiallySports|language=en}}</ref><ref>{{Cite web|url=https://telegrafi.com/en/Lamine-Yamal%27s-younger-brother-stole-all-the-attention-at-the-Ballon-d%27Or-ceremony/|title=Lamine Yamal's younger brother stole all the attention at the Ballon d'Or ceremony - Telegraph|access-date=2025-05-06|last=Shigjeqi|first=Egzona|date=2024-10-29|language=en|archive-url=https://web.archive.org/web/20250512010831/https://telegrafi.com/en/Lamine-Yamal%27s-younger-brother-stole-all-the-attention-at-the-Ballon-d%27Or-ceremony/|archive-date=12 May 2025}}</ref> ഫുട്ബോളിൽ നിന്ന് അകലെ, 2024 ഓഗസ്റ്റ് 14 ന്, യമലയുടെ പിതാവിനെ മാറ്റാരോയിലെ ഒരു കാർ പാർക്കിൽ കുത്തി പരിക്കേൽപ്പിച്ചു, മൂന്ന് ദിവസത്തിന് ശേഷം ആശുപത്രിയിൽ നിന്ന് ഡിസ്ചാർജ് ചെയ്തു.<ref>{{Cite web|url=https://www.lavanguardia.com/sucesos/20240814/9871540/padre-lamine-yamal-apunalado-parking-mataro.html|title=El padre de Lamine Yamal apuñalado en un parking de Mataró|access-date=14 August 2024|date=14 August 2024|publisher=La Vanguardia|archive-url=https://web.archive.org/web/20240817050950/https://www.lavanguardia.com/sucesos/20240814/9871540/padre-lamine-yamal-apunalado-parking-mataro.html|archive-date=17 August 2024}}</ref> ആക്രമണത്തിൽ ഉൾപ്പെട്ട നാല് പേരെ പോലീസ് അറസ്റ്റ് ചെയ്തു. <ref>{{Cite web|url=https://www.nytimes.com/athletic/5701622/2024/08/15/lamine-yamal-father-attack/|title=Lamine Yamal's father stabbed, four people arrested for alleged attempted murder|access-date=15 August 2024|date=2024-08-15|website=The Athletic|archive-url=https://web.archive.org/web/20240824091015/https://www.nytimes.com/athletic/5701622/2024/08/15/lamine-yamal-father-attack/|archive-date=24 August 2024}}</ref><ref>{{Cite web|url=https://www.goal.com/en-us/lists/barcelona-star-lamine-yamal-s-father-discharged-from-hospital-after-brutal-stabbing-attack/blt1b65e541a13bda15|title=Barcelona star Lamine Yamal's father discharged from hospital after brutal stabbing attack {{!}} Goal.com US|access-date=2024-10-29|date=2024-08-16|website=www.goal.com|language=en-US|archive-url=https://web.archive.org/web/20240816183951/https://www.goal.com/en-us/lists/barcelona-star-lamine-yamal-s-father-discharged-from-hospital-after-brutal-stabbing-attack/blt1b65e541a13bda15|archive-date=16 August 2024}}</ref> == ക്ലബ്ബ് കരിയർ == === ബാഴ്സലോണ === ==== യുവജീവിതം ==== ലാ മാസിയ യുവനിരയിലൂടെ വളർന്ന യമലിനെ താമസിയാതെ അക്കാദമിയുടെ മികച്ച പ്രതീക്ഷകളിലൊന്നായി കണക്കാക്കി.<ref name=":1">{{Cite web|url=https://www.marca.com/en/football/barcelona/2019/12/28/5e072c5722601dbe358b45a6.html|title=Lamine Yamal shows shades of Messi|access-date=6 September 2022|last=Picó|first=Diego|last2=Gillingham|first2=Geoff|date=28 December 2019|website=Marca|archive-url=https://web.archive.org/web/20220909141431/https://www.marca.com/en/football/barcelona/2019/12/28/5e072c5722601dbe358b45a6.html|archive-date=9 September 2022}}</ref> തുടക്കത്തിൽ യുവേനിൽ എ ടീമിൽ ചേർത്തു-ഇതിനകം തന്നെ അദ്ദേഹത്തിന്റെ പ്രായത്തിന് മുകളിലുള്ള-2022-23 സീസണിനായി, 2022 സെപ്റ്റംബർ ആദ്യം മറ്റ് യുവാക്കൾക്കൊപ്പം ആദ്യ ടീമിനൊപ്പം പരിശീലിക്കാൻ യമലിനെ സാവി തിരഞ്ഞെടുത്തു.<ref>{{Cite web|url=https://www.mundodeportivo.com/futbol/fc-barcelona/20220831/1001859973/julian-araujo-tapado-lateral-derecho.html|title=Julián Araujo, un 'tapado' para el lateral derecho|access-date=6 September 2022|last=Martínez|first=Ferran|date=31 August 2022|website=[[Mundo Deportivo]]|language=es|archive-url=https://web.archive.org/web/20220909141437/https://www.mundodeportivo.com/futbol/fc-barcelona/20220831/1001859973/julian-araujo-tapado-lateral-derecho.html|archive-date=9 September 2022}}</ref><ref name="Corbella">{{Cite web|url=https://www.marca.com/futbol/barcelona/2022/09/05/6315a6aa268e3ead0d8b4588.html|title=Lamine Yamal, el niño de 15 años que ya entrena con el Barcelona: descubre al "mini Messi" de La Masía|access-date=6 September 2022|last=Corbella|first=Enrique|date=5 September 2022|website=[[Marca (newspaper)|Marca]]|language=es|archive-url=https://web.archive.org/web/20220906214946/https://www.marca.com/futbol/barcelona/2022/09/05/6315a6aa268e3ead0d8b4588.html|archive-date=6 September 2022}}</ref><ref name=":2">{{Cite web|url=https://sportbild.bild.de/fussball/la-liga/primera-division/fc-barcelona-wird-lamine-yamal-15-der-naechste-lionel-messi-81228506.sport.html|title=FC Barcelona: Wird Lamine Yamal (15) der nächste Lionel Messi?|access-date=6 September 2022|date=5 September 2022|website=[[Sport Bild]]|language=de|archive-url=https://web.archive.org/web/20220909141433/https://sportbild.bild.de/fussball/la-liga/primera-division/fc-barcelona-wird-lamine-yamal-15-der-naechste-lionel-messi-81228506.sport.html|archive-date=9 September 2022}}</ref> ക്ലബ്ബുമായുള്ള തന്റെ ആദ്യ പ്രൊഫഷണൽ കരാർ ഇതുവരെ ഒപ്പിട്ടിട്ടില്ലെങ്കിലും, പരിശീലകനെ ഏറ്റവും ആകർഷിച്ച അക്കാദമി അംഗങ്ങളിൽ ഒരാളായി അദ്ദേഹം കാണപ്പെട്ടു.<ref name=":3">{{Cite web|url=https://as.com/futbol/primera/la-masia-alumbra-a-su-nuevo-ansu-n/|title=La Masía alumbra a su 'nuevo Ansu'|access-date=6 September 2022|last=Fernández|first=Jonathan|date=4 September 2022|website=[[Diario AS]]|language=es|archive-url=https://web.archive.org/web/20220905220002/https://as.com/futbol/primera/la-masia-alumbra-a-su-nuevo-ansu-n/|archive-date=5 September 2022}}</ref><ref>{{Cite web|url=https://ge.globo.com/futebol/futebol-internacional/noticia/2022/09/05/promessa-de-15-anos-encanta-xavi-e-treina-com-elenco-do-barcelona.ghtml|title=Promessa de 15 anos encanta Xavi e treina com elenco do Barcelona|access-date=6 September 2022|date=5 September 2022|website=[[TV Globo|Globo Esporte]]|language=pt|archive-url=https://web.archive.org/web/20220905140033/https://ge.globo.com/futebol/futebol-internacional/noticia/2022/09/05/promessa-de-15-anos-encanta-xavi-e-treina-com-elenco-do-barcelona.ghtml|archive-date=5 September 2022}}</ref> 2023 ഏപ്രിൽ 29 ന് [[ലാ ലിഗാ|ലാ ലിഗ]] റയൽ ബെറ്റിസിനെതിരായ 0-0 വിജയത്തിന്റെ 83-ാം മിനിറ്റിൽ ഗാവി മാറ്റി യമാൽ തന്റെ ആദ്യ ടീമിൽ അരങ്ങേറ്റം കുറിച്ചു, അതിൽ അദ്ദേഹം ലക്ഷ്യത്തിലേക്ക് ഒരു ഷോട്ട് രജിസ്റ്റർ ചെയ്യുകയും ലാ ലിഗയുടെ ചരിത്രത്തിലെ അഞ്ചാമത്തെ പ്രായം കുറഞ്ഞ കളിക്കാരനായി മാറുകയും ചെയ്തു 15 വയസ്സ്, 9 മാസം, 16 ദിവസം, ഒരു നൂറ്റാണ്ട് മുമ്പ് 1922 ൽ 15 കാരനായ അർമാൻഡോ സാഗി ശേഷം ബാഴ്സലോണയുടെ ആദ്യ ടീമിൽ പ്രത്യക്ഷപ്പെടുന്ന ഏറ്റവും പ്രായം കുറഞ്ഞ കളിക്കാർ.<ref>{{Cite web|url=https://www.90min.com/posts/youngest-players-in-history-la-liga|title=Youngest players in the history of La Liga|access-date=15 February 2024|date=2 May 2023|website=www.90min.com|archive-url=https://web.archive.org/web/20240215235918/https://www.90min.com/posts/youngest-players-in-history-la-liga|archive-date=15 February 2024}}</ref><ref>{{Cite web|url=https://www.forbes.com/sites/tomsanderson/2023/04/29/15-year-old-prodigy-lamine-yamal-smashes-fc-barcelona-youngest-appearance-maker-record/|title=15-Year-Old FC Barcelona Prodigy Lamine Yamal Smashes Youngest Appearance Maker Record|access-date=29 April 2023|last=Sanderson|first=Tom|website=[[Forbes]]|archive-url=https://web.archive.org/web/20230510022802/https://www.forbes.com/sites/tomsanderson/2023/04/29/15-year-old-prodigy-lamine-yamal-smashes-fc-barcelona-youngest-appearance-maker-record/|archive-date=10 May 2023}}</ref> ലാ ലിഗ നേടിയ ടീമിന്റെ ഭാഗമായിരുന്ന അദ്ദേഹം 2023 മെയ് 14 ന് ബാഴ്സയ്ക്കൊപ്പം തന്റെ ആദ്യ കിരീടം നേടി, എന്നാൽ സ്പെയിനുമായുള്ള അന്താരാഷ്ട്ര ഡ്യൂട്ടി കാരണം അടുത്ത ആഴ്ച കിരീട ആഘോഷം നഷ്ടമായി.<ref>{{Cite web|url=https://www.fcbarcelonanoticias.com/en/players/lamine-yamal-enters-the-history-of-laliga-after-the-barca-title_292382_102.html|title=Lamine Yamal enters the history of LaLiga after the Barça title|access-date=22 August 2023|last=Montenegro|first=Carlos|date=15 May 2023|website=FC Barcelona Noticias|archive-url=https://web.archive.org/web/20230822070119/https://www.fcbarcelonanoticias.com/en/players/lamine-yamal-enters-the-history-of-laliga-after-the-barca-title_292382_102.html|archive-date=22 August 2023}}</ref><ref>{{Cite web|url=https://en.as.com/soccer/the-players-who-helped-barcelona-win-laliga-lamine-yamal-not-included-n/|title=The players who helped Barcelona win LaLiga: Lamine Yamal not included|access-date=22 August 2023|date=15 May 2023|website=Diario AS|archive-url=https://web.archive.org/web/20230822070117/https://en.as.com/soccer/the-players-who-helped-barcelona-win-laliga-lamine-yamal-not-included-n/|archive-date=22 August 2023}}</ref> ==== 2023-24: ആദ്യ ടീം ബ്രേക്ക്ത്രൂ ==== സീസണിലുടനീളം ബാഴ്സലോണ അറ്റ്ലെറ്റിക് സ്ക്വാഡിൽ തുടർന്നെങ്കിലും, 2023 ഓഗസ്റ്റ് 20 ന് എസ്റ്റാഡി ഒളിമ്പിക് ലൂയിസ് കമ്പനിയിൽ കാഡിസിനെതിരെ 2-0 വിജയത്തോടെ യമാൽ ക്ലബ്ബിനായി ആദ്യ തുടക്കം കുറിച്ചു.<ref>{{Cite web|url=https://www.fcbarcelona.com/en/football/barca-b/players|title=Barça Atlètic Squad - FC Barcelona Official Channel|access-date=2024-07-15|date=2024-02-25|archive-url=https://web.archive.org/web/20240225194746/https://www.fcbarcelona.com/en/football/barca-b/players|archive-date=2024-02-25}}</ref><ref name="youngstart">{{Cite web|url=https://www.fcbarcelona.com/en/football/first-team/news/3644506/lamine-yamal-youngest-fc-barcelona-starter-ever|title=Lamine Yamal, youngest FC Barcelona starter ever|access-date=22 August 2023|date=21 August 2023|website=[[FC Barcelona]]|archive-url=https://web.archive.org/web/20230822070123/https://www.fcbarcelona.com/en/football/first-team/news/3644506/lamine-yamal-youngest-fc-barcelona-starter-ever|archive-date=22 August 2023}}</ref><ref>{{Cite web|url=https://edition.cnn.com/2023/08/21/sport/lamine-yamal-youngest-starter-barcelona-spt-intl/index.html|title=Lamine Yamal becomes youngest La Liga starter in 21st century in Barcelona's 2-0 win against Cádiz|access-date=22 August 2023|last=Schlachter|first=Thomas|date=21 August 2023|website=[[CNN]]|archive-url=https://web.archive.org/web/20231010190438/https://edition.cnn.com/2023/08/21/sport/lamine-yamal-youngest-starter-barcelona-spt-intl/index.html|archive-date=10 October 2023}}</ref> കളിയിൽ അഞ്ച് മിനിറ്റ് ശേഷിക്കെ അദ്ദേഹത്തെ കീഴടക്കിയതിനാൽ അദ്ദേഹത്തിന്റെ ആദ്യ തുടക്കം ഒരു സ്റ്റാൻഡിംഗ് ഓവേഷൻ നേരിട്ടു.<ref>{{Cite web|url=https://theathletic.com/4792442/2023/08/21/barcelona-lamine-yamal-ansu-fati-xavi-cadiz/|title=Yamal shines again for Barcelona as Xavi turns to 'fearless' 16-year-old in attack|last=Ballús|first=Pol|date=22 August 2023|website=[[The Athletic]]|archive-url=https://archive.today/20230824163934/https://theathletic.com/4792442/2023/08/21/barcelona-lamine-yamal-ansu-fati-xavi-cadiz/|archive-date=24 August 2023}}</ref> 2023 ഓഗസ്റ്റ് 28 ന് വില്ലാറയലിനെതിരായ 3-4 വിജയത്തിൽ ഗാവി [[റോബർട്ട് ലെവൻഡോവ്സ്കി]] നേടിയ രണ്ട് ഗോളുകൾക്ക് സംഭാവന നൽകിയതിന് യമലിനെ മാൻ ഓഫ് ദ മാച്ച് ആയി തിരഞ്ഞെടുത്തു.<ref>{{Cite web|url=https://www.fcbarcelona.com/en/football/first-team/news/3655925/villarreal-3-4-fc-barcelona-rollercoaster-ride-to-victory|title=Villarreal 3–4 FC Barcelona: Rollercoaster ride to victory|access-date=27 August 2023|date=28 August 2023|website=FC Barcelona|archive-url=https://web.archive.org/web/20230902073111/https://www.fcbarcelona.com/en/football/first-team/news/3655925/villarreal-3-4-fc-barcelona-rollercoaster-ride-to-victory|archive-date=2 September 2023}}</ref><ref>{{Cite web|url=https://www.football-espana.net/2023/08/27/watch-16-year-old-lamine-yamals-highlights-after-incredible-barcelona-performance|title=Watch: 16-year-old Lamine Yamal's highlights after incredible Barcelona performance|access-date=27 August 2023|date=27 August 2023|website=Football España|archive-url=https://web.archive.org/web/20230831184215/https://www.football-espana.net/2023/08/27/watch-16-year-old-lamine-yamals-highlights-after-incredible-barcelona-performance|archive-date=31 August 2023}}</ref> അദ്ദേഹത്തിന്റെ പ്രകടനങ്ങളുടെ ഫലമായി ഓഗസ്റ്റിലെ ആദ്യ U23 പ്ലെയർ ഓഫ് ദ മന്ത് ആയി തിരഞ്ഞെടുക്കപ്പെട്ടു. സെപ്റ്റംബർ 19 ന് റോയൽ ആന്റ്വെർപ് 5-0 ന് തോൽപ്പിച്ചാണ് യമാൽ ചാമ്പ്യൻസ് ലീഗിൽ അരങ്ങേറ്റം കുറിച്ചത്.<ref name="youngcl">{{Cite web|url=https://www.uefa.com/uefachampionsleague/news/0253-0d042a009474-d3a14de143a9-1000--youngest-champions-league-players-moukoko-yamal-babayaro-che/|title=Youngest Champions League players: Moukoko, Yamal, Babayaro, Cherki, Halilović, Tielemans|access-date=19 September 2023|date=19 September 2023|publisher=[[UEFA]]|archive-url=https://web.archive.org/web/20230928115651/https://www.uefa.com/uefachampionsleague/news/0253-0d042a009474-d3a14de143a9-1000--youngest-champions-league-players-moukoko-yamal-babayaro-che/|archive-date=28 September 2023}}</ref> ഒക്ടോബർ 2 ന്, യമാൽ ബാഴ്സലോണയുമായുള്ള കരാർ 2026 വരെ നീട്ടി, ഒരു ബില്യൺ യൂറോ വാങ്ങൽ ക്ലോസ്.<ref>{{Cite web|url=https://www.fcbarcelona.com/en/football/barca-b/news/3714997/lamine-yamal-extends-contract-to-2026|title=Lamine Yamal extends contract to 2026|access-date=2 October 2023|date=2 October 2023|publisher=FC Barcelona|archive-url=https://web.archive.org/web/20231004153504/https://www.fcbarcelona.com/en/football/barca-b/news/3714997/lamine-yamal-extends-contract-to-2026|archive-date=4 October 2023}}</ref> രണ്ട് ദിവസത്തിന് ശേഷം, പോർട്ടോ ചാമ്പ്യൻസ് ലീഗിന്റെ ആദ്യ മത്സരത്തിൽ അദ്ദേഹം ആരംഭിച്ചു.<ref name=":6">{{Cite web|url=https://www.fcbarcelona.com/en/football/first-team/news/3721123/lamine-yamal-youngest-starter-ever-in-the-champions-league|title=Lamine Yamal, youngest starter ever in the Champions League|access-date=4 October 2023|date=4 October 2023|publisher=FC Barcelona|archive-url=https://web.archive.org/web/20231005015703/https://www.fcbarcelona.com/en/football/first-team/news/3721123/lamine-yamal-youngest-starter-ever-in-the-champions-league|archive-date=5 October 2023}}</ref> ഒക്ടോബർ 8 ന് ഗ്രാനഡ 2-2 എവേ സമനിലയിൽ യമാൽ ആദ്യ ടീമിനായി തന്റെ ആദ്യ ഗോൾ നേടുകയും ഒക്ടോബർ 28 ന് സ്വന്തം നാട്ടിൽ 2-1 തോൽവിയിൽ പകരക്കാരനായി എൽ ക്ലാസിക്കോയിൽ പ്രത്യക്ഷപ്പെടുകയും ചെയ്തു.<ref>{{Cite web|url=https://www.fcbarcelona.com/en/football/barca-b/players/3673478/|title=Lamine Yamal|access-date=28 March 2024|publisher=FC Barcelona Atlètic|archive-url=https://web.archive.org/web/20240317125534/https://www.fcbarcelona.com/en/football/barca-b/players/3673478/|archive-date=17 March 2024}}</ref><ref name=":9">{{Cite web|url=https://www.fcbarcelona.com/en/football/first-team/news/3754181/lamine-yamal-youngest-player-to-feature-in-a-clasico/featured|title=Lamine Yamal, youngest player to feature in a Clásico|access-date=28 October 2023|date=28 October 2023|website=FC Barcelona|archive-url=https://web.archive.org/web/20231029182445/https://www.fcbarcelona.com/en/football/first-team/news/3754181/lamine-yamal-youngest-player-to-feature-in-a-clasico/featured|archive-date=29 October 2023}}</ref> 2023 ഡിസംബർ 4 ന്, ഗോൾഡൻ ബോയ് അവാർഡിന് നാമനിർദ്ദേശം ചെയ്യപ്പെട്ട ഏറ്റവും പ്രായം കുറഞ്ഞ കളിക്കാരന് നൽകുന്ന ഉദ്ഘാടന ഗോൾഡൺ ബോയ് ദി യംഗസ്റ്റ് ട്രോഫി യമലിനു ലഭിച്ചു.<ref>{{Cite web|url=https://www.fcbarcelona.com/en/news/3808039/lamine-yamal-and-aitana-bonmati-receive-golden-boy-2023-awards|title=Lamine Yamal and Aitana Bonmatí receive Golden Boy 2023 awards|access-date=8 December 2023|date=4 December 2023|publisher=FC Barcelona|archive-url=https://web.archive.org/web/20240725002151/https://www.fcbarcelona.com/en/news/3808039/lamine-yamal-and-aitana-bonmati-receive-golden-boy-2023-awards|archive-date=25 July 2024}}</ref><ref>{{Cite web|url=https://tribuna.com/en/news/fcbarcelona-2023-12-05-i-will-like-to-win-it-yamal-makes-promise-after-receiving-prestigious-award/|title='I will like to win it': Yamal makes promise after receiving prestigious award|access-date=8 December 2023|date=5 September 2023|website=Tribuna|archive-url=https://web.archive.org/web/20231208154209/https://tribuna.com/en/news/fcbarcelona-2023-12-05-i-will-like-to-win-it-yamal-makes-promise-after-receiving-prestigious-award/|archive-date=8 December 2023}}</ref> തുടർന്ന്, ചടങ്ങ് നടന്ന ദിവസം, സ്കൂൾ കാരണം യമാൽ ഹാജരായിരുന്നില്ല.<ref>{{Cite web|url=https://frenchfootballweekly.com/2023/12/05/lamine-yamal-didnt-go-to-golden-boy-because-he-had-school/|title=Lamine Yamal didn't go to Golden Boy because he had school!|access-date=8 December 2023|last=Tournoux|first=Manu|date=5 December 2023|website=French Football Weekly|archive-url=https://web.archive.org/web/20231208134513/https://frenchfootballweekly.com/2023/12/05/lamine-yamal-didnt-go-to-golden-boy-because-he-had-school/|archive-date=8 December 2023}}</ref> 2024 ജനുവരി 11 ന് സൂപ്പർകോപ്പ ഡി എസ്പാനയുടെ സെമി ഫൈനലിൽ ഒസാസുന 2-0 ന് വിജയിച്ച യമാൽ, സൂപ്പർകോപ്പിൽ സ്കോർ ചെയ്യുന്ന ഏറ്റവും പ്രായം കുറഞ്ഞ കളിക്കാരനായി, 16 വയസും 182 ദിവസവും.<ref name="goalsensation">{{Cite web|url=https://www.goal.com/en/lists/watch-lamine-yamal-history-16-year-old-barcelona-sensation-supercopa-goalscoring-record-osasuna/bltd41eed3f97af8ab6|title=Watch: Lamine Yamal making more history! 16-year-old Barcelona sensation breaks Supercopa goalscoring record after late strike against Osasuna|access-date=10 February 2024|date=11 January 2024|website=[[Goal (website)|Goal]]|archive-url=https://web.archive.org/web/20240111223729/https://www.goal.com/en/lists/watch-lamine-yamal-history-16-year-old-barcelona-sensation-supercopa-goalscoring-record-osasuna/bltd41eed3f97af8ab6|archive-date=11 January 2024}}</ref> ജനുവരി 14 ന് റയൽ മാഡ്രിഡിനെതിരായ ഫൈനലിന്റെ അവസാന 29 മിനിറ്റുകളിൽ യമാൽ കളിച്ചു.<ref>{{Cite web|url=https://www.fcbarcelona.com/en/football/first-team/news/3857625/real-madrid-4-1-fc-barcelona-super-cup-defeat|title=Real Madrid 4–1 FC Barcelona: Super Cup defeat|access-date=10 July 2024|date=15 January 2024|website=|publisher=FC Barcelona|archive-url=https://web.archive.org/web/20240127053209/https://www.fcbarcelona.com/en/football/first-team/news/3857625/real-madrid-4-1-fc-barcelona-super-cup-defeat|archive-date=27 January 2024}}</ref> രണ്ടാഴ്ചയ്ക്ക് ശേഷം, ജനുവരി 25 ന്, [[അത്‌ലറ്റിക് ബിൽബാവോ|അത്ലറ്റിക് ബിൽബാവോ]] കോപ്പ ഡെൽ റേ ക്വാർട്ടർ ഫൈനലിൽ സ്കോർ ചെയ്തു, അധിക സമയത്തിന് ശേഷം 4-4 ന് തോറ്റു, മത്സരത്തിന്റെ ചരിത്രത്തിലെ ഏറ്റവും പ്രായം കുറഞ്ഞ ഗോൾ സ്കോററായി.<ref>{{Cite web|url=https://www.barcablaugranes.com/2024/1/25/24050130/lamine-yamal-apologises-to-barcelona-fans-after-copa-del-rey-defeat-to-athletic|title=Lamine Yamal apologises to Barcelona fans after Copa del Rey defeat to Athletic|access-date=10 February 2024|last=Clark|first=Gill|date=25 January 2024|website=Barca Blaugranes|archive-url=https://web.archive.org/web/20240125120608/https://www.barcablaugranes.com/2024/1/25/24050130/lamine-yamal-apologises-to-barcelona-fans-after-copa-del-rey-defeat-to-athletic|archive-date=25 January 2024}}</ref> ഫെബ്രുവരി 11 ന് ഗ്രാനഡ 3-3 സമനിലയിൽ യമാൽ തന്റെ ആദ്യ ബ്രേസ് നേടി, മാൻ ഓഫ് ദ മാച്ച് നേടി.<ref>{{Cite web|url=https://www.fcbarcelona.com/en/football/first-team/news/3892232/fc-barcelona-3-3-granada-held-at-home-in-six-goal-thriller|title=FC Barcelona 3-3 Granada: Held at home in six-goal thriller|access-date=12 February 2024|date=11 February 2024|website=FC Barcelona|archive-url=https://web.archive.org/web/20240229055747/https://www.fcbarcelona.com/en/football/first-team/news/3892232/fc-barcelona-3-3-granada-held-at-home-in-six-goal-thriller|archive-date=29 February 2024}}</ref> 2023-24 സീസണിൽ, ബാഴ്സലോണ ലാ ലിഗയിൽ രണ്ടാം സ്ഥാനത്തെത്തി, പാരീസ് സെന്റ് ജെർമെയ്നിനോട് പരാജയപ്പെട്ടതിനെത്തുടർന്ന് ക്വാർട്ടർ ഫൈനലിൽ അവരുടെ ചാമ്പ്യൻസ് ലീഗ് റൺ അവസാനിപ്പിച്ചു, രണ്ടാം പാദത്തിൽ യമാൽ ഒരു അസിസ്റ്റ് രജിസ്റ്റർ ചെയ്തു, അതിൽ അവർ 4-1 ന് പരാജയപ്പെട്ടു.<ref>{{Cite web|url=https://www.fcbarcelona.com/en/news/4028501/sevilla-1-2-fc-barcelona-winning-end-to-the-season|title=Sevilla 1-2 FC Barcelona: Winning end to the season|access-date=10 July 2024|date=27 May 2024|publisher=FC Barcelona}}</ref><ref>{{Cite web|url=https://www.bbc.com/sport/football/68819301|title=Barcelona 1-4 Paris St-Germain (Agg: 4-6): Kylian Mbappe scores twice as PSG reach last four|access-date=10 July 2024|date=15 April 2024|website=BBC Sport|archive-url=https://web.archive.org/web/20240601224314/https://www.bbc.com/sport/football/68819301|archive-date=1 June 2024}}</ref> 16-ാം വയസ്സിൽ, സീസണിൽ ബാഴ്സലോണയ്ക്കായി നിരവധി റെക്കോർഡുകൾ തകർത്ത യമാൽ എല്ലാ മത്സരങ്ങളിലും 50 തവണ പ്രത്യക്ഷപ്പെട്ടു.<ref>{{Cite web|url=https://www.fcbarcelona.com/en/football/first-team/news/4032517/all-lamine-yamals-records|title=All Lamine Yamal's records|access-date=10 July 2024|date=10 July 2024|publisher=FC Barcelona|archive-url=https://web.archive.org/web/20240725002117/https://www.fcbarcelona.com/en/football/first-team/news/4032517/all-lamine-yamals-records|archive-date=25 July 2024}}</ref> ലാ ലിഗയിൽ, യമാൽ ബാഴ്സലോണയുടെ ഏറ്റവും പ്രായം കുറഞ്ഞ സ്റ്റാർട്ടറായി, ഒരു അസിസ്റ്റ് റെക്കോർഡ് ചെയ്യുന്ന ഏറ്റവും പ്രായം കുറഞ്ഞ കളിക്കാരൻ, ബാഴ്സലോണയ്ക്കും ലാ ലിഗയ്ക്കും വേണ്ടി സ്കോർ ചെയ്യുന്ന ഏറ്റവും പ്രായം കൂടിയ കളിക്കാരൻ എൽ ക്ലാസിക്കോയിൽ ബാഴ്സലോണയ്ക്കായി ഫീച്ചർ ചെയ്യുന്ന ഏറ്റവും കുറഞ്ഞ കളിക്കാരനും, ലാ ലിഗയി ൽ ഒരു ബ്രേസ് സ്കോർ ചെയ്യുന്ന ഏറ്റം പ്രായം കുറഞ്ഞ കളിക്കാറും 17 വയസ്സിന് താഴെയുള്ള ഈ റെക്കോർഡ് നേടുന്ന ആദ്യ കളിക്കാരനും.<ref name="youngstart">{{Cite web|url=https://www.fcbarcelona.com/en/football/first-team/news/3644506/lamine-yamal-youngest-fc-barcelona-starter-ever|title=Lamine Yamal, youngest FC Barcelona starter ever|access-date=22 August 2023|date=21 August 2023|website=[[FC Barcelona]]|archive-url=https://web.archive.org/web/20230822070123/https://www.fcbarcelona.com/en/football/first-team/news/3644506/lamine-yamal-youngest-fc-barcelona-starter-ever|archive-date=22 August 2023}}</ref><ref>{{Cite web|url=https://www.fcbarcelona.com/en/news/3655761/lamine-yamal-a-diamond-in-the-making|title=Lamine Yamal, a diamond in the making|access-date=27 August 2023|date=28 August 2023|website=FC Barcelona|archive-url=https://web.archive.org/web/20230827211329/https://www.fcbarcelona.com/en/news/3655761/lamine-yamal-a-diamond-in-the-making|archive-date=27 August 2023}}</ref><ref name="FCByoung">{{Cite web|url=https://www.fcbarcelona.com/en/football/first-team/news/3731136/lamine-yamal-youngest-liga-goalscorer-of-all-time/featured|title=Lamine Yamal, youngest Liga goalscorer of all time|access-date=8 October 2023|date=8 October 2023|publisher=FC Barcelona|archive-url=https://web.archive.org/web/20231010214502/https://www.fcbarcelona.com/en/football/first-team/news/3731136/lamine-yamal-youngest-liga-goalscorer-of-all-time/featured|archive-date=10 October 2023}}</ref><ref>{{Cite web|url=https://theathletic.com/4942408/2023/10/08/lamine-yamal-barcelona-la-liga-scorer/|title=Yamal becomes youngest scorer in La Liga history|access-date=8 October 2023|last=Ballús|first=Pol|date=8 October 2023|publisher=The Athletic|archive-url=https://web.archive.org/web/20231010214503/https://theathletic.com/4942408/2023/10/08/lamine-yamal-barcelona-la-liga-scorer/|archive-date=10 October 2023}}</ref><ref name=":9">{{Cite web|url=https://www.fcbarcelona.com/en/football/first-team/news/3754181/lamine-yamal-youngest-player-to-feature-in-a-clasico/featured|title=Lamine Yamal, youngest player to feature in a Clásico|access-date=28 October 2023|date=28 October 2023|website=FC Barcelona|archive-url=https://web.archive.org/web/20231029182445/https://www.fcbarcelona.com/en/football/first-team/news/3754181/lamine-yamal-youngest-player-to-feature-in-a-clasico/featured|archive-date=29 October 2023}}</ref><ref name="preco">{{Cite web|url=https://www.sport.es/es/noticias/barca/albeniz-precocidad-clasico-12348620|title=Albéniz, la precocidad y el clásico|access-date=15 February 2024|date=23 October 2021|website=Sport.es|language=es|trans-title=Albéniz, precocity and the classic|archive-url=https://web.archive.org/web/20220422141754/https://www.sport.es/es/noticias/barca/albeniz-precocidad-clasico-12348620|archive-date=22 April 2022}}</ref><ref>{{Cite web|url=https://www.fcbarcelona.com/en/football/first-team/news/3892874/lamine-yamal-youngest-player-to-score-twice-in-a-la-liga-match|title=Lamine Yamal youngest player to score twice in a LaLiga match|access-date=13 February 2024|date=12 February 2024|publisher=FC Barcelona|archive-url=https://web.archive.org/web/20240213010926/https://www.fcbarcelona.com/en/football/first-team/news/3892874/lamine-yamal-youngest-player-to-score-twice-in-a-la-liga-match|archive-date=13 February 2024}}</ref> 16 വർഷവും 213 ദിവസവും ലാ ലിഗയിൽ പത്തിലധികം ഗോൾ സംഭാവനകൾ രജിസ്റ്റർ ചെയ്യുന്ന ഏറ്റവും പ്രായം കുറഞ്ഞ കളിക്കാരനായി അദ്ദേഹം മാറി.<ref>{{Cite web|url=https://news.abplive.com/sports/football/lamine-yamal-becomes-youngest-player-ever-to-register-10-goals-and-assists-in-one-season-1664009|title=Lamine Yamal Becomes Youngest Player Ever To Register 10+ Goals And Assists In One Season|access-date=13 February 2024|date=12 February 2024|website=ABP Live|archive-url=https://web.archive.org/web/20240724230739/https://news.abplive.com/sports/football/lamine-yamal-becomes-youngest-player-ever-to-register-10-goals-and-assists-in-one-season-1664009|archive-date=24 July 2024}}</ref> ചാമ്പ്യൻസ് ലീഗിൽ, കപ്പിൽ പങ്കെടുക്കുന്ന രണ്ടാമത്തെ ഏറ്റവും പ്രായം കുറഞ്ഞ കളിക്കാരനായി യമാൽ മാറി (യൂസഫ മൌക്കോകോയ്ക്ക് പിന്നിൽ ഒരു സ്റ്റാർട്ടിംഗ് ലൈനപ്പിൽ പേരുള്ള ഏറ്റവും പ്രായം കുറഞ്ഞ കളിക്കാരും, നോക്കൌട്ട് ഘട്ടത്തിൽ കളിക്കുന്ന ഏറ്റവും പ്രായം കുറഞ്ഞ താരവും.<ref name="youngcl">{{Cite web|url=https://www.uefa.com/uefachampionsleague/news/0253-0d042a009474-d3a14de143a9-1000--youngest-champions-league-players-moukoko-yamal-babayaro-che/|title=Youngest Champions League players: Moukoko, Yamal, Babayaro, Cherki, Halilović, Tielemans|access-date=19 September 2023|date=19 September 2023|publisher=[[UEFA]]|archive-url=https://web.archive.org/web/20230928115651/https://www.uefa.com/uefachampionsleague/news/0253-0d042a009474-d3a14de143a9-1000--youngest-champions-league-players-moukoko-yamal-babayaro-che/|archive-date=28 September 2023}}</ref><ref name=":6">{{Cite web|url=https://www.fcbarcelona.com/en/football/first-team/news/3721123/lamine-yamal-youngest-starter-ever-in-the-champions-league|title=Lamine Yamal, youngest starter ever in the Champions League|access-date=4 October 2023|date=4 October 2023|publisher=FC Barcelona|archive-url=https://web.archive.org/web/20231005015703/https://www.fcbarcelona.com/en/football/first-team/news/3721123/lamine-yamal-youngest-starter-ever-in-the-champions-league|archive-date=5 October 2023}}</ref><ref>{{Cite web|url=https://onefootball.com/en/news/barcelonas-lamine-yamal-makes-champions-league-history-vs-napoli-39086192|title=Barcelona's Lamine Yamal makes Champions League history vs Napoli|access-date=21 February 2024|date=21 February 2024|publisher=[[OneFootball]]|archive-url=https://web.archive.org/web/20240725002155/https://onefootball.com/en/news/barcelonas-lamine-yamal-makes-champions-league-history-vs-napoli-39086192|archive-date=25 July 2024}}</ref> ==== 2024–25 ==== 2024 ഓഗസ്റ്റ് 18 ന് നടന്ന ലാ ലിഗ സീസണിലെ ആദ്യ മത്സരത്തിൽ, രണ്ടാം പകുതിയിൽ ലെവൻഡോവ്സ്കി പെനാൽറ്റി പരിവർത്തനം ചെയ്ത് മത്സരം 2-1 ന് അവസാനിപ്പിക്കാൻ സഹായിക്കുന്നതിന് മുമ്പ് [[വലെൻസിയ സിഎഫ്|വലൻസിയ]] ബാഴ്സലോണയെ സമനിലയിലാക്കാൻ യമാൽ ലെവന്റെവ്സ്കിയെ സഹായിച്ചു.<ref>{{Cite web|url=https://www.sofascore.com/football/match/valencia-barcelona/rgbsDgb|title=Valencia vs Barcelona|access-date=September 17, 2024|website=[[Sofascore]]|archive-url=https://web.archive.org/web/20240917183032/https://www.sofascore.com/football/match/valencia-barcelona/rgbsDgb|archive-date=17 September 2024}}</ref> ഓഗസ്റ്റ് 24 ന് [[അത്‌ലറ്റിക് ബിൽബാവോ|അത്ലറ്റിക് ബിൽബാവോ]] അടുത്ത മത്സരത്തിൽ, മറ്റൊരു 2-1 വിജയത്തിൽ യമാൽ സീസണിലെ തന്റെ ആദ്യ ഗോൾ നേടി.<ref>{{Cite web|url=https://www.sofascore.com/football/match/athletic-club-barcelona/rgbsAgb#id:12437652|title=Barcelona vs Athletic Club|access-date=September 17, 2024|website=[[Sofascore]]|archive-url=https://web.archive.org/web/20240917183032/https://www.sofascore.com/football/match/athletic-club-barcelona/rgbsAgb#id:12437652|archive-date=17 September 2024}}</ref> സെപ്റ്റംബർ 19 ന്, യമാൽ തന്റെ ആദ്യ [[യുവേഫ ചാമ്പ്യൻസ് ലീഗ്]] ഗോൾ നേടി, മൊണാക്കോ 2-2 ന് തോറ്റപ്പോൾ, പുതുതായി ഫോർമാറ്റ് ചെയ്ത ചാമ്പ്യൻസ് ലീഗിന്റെ ഉദ്ഘാടന മത്സരത്തിൽ, 17 വർഷവും 68 ദിവസവും ചാമ്പ്യൻസ് ലീഗിലെ ചരിത്രത്തിലെ രണ്ടാമത്തെ ഏറ്റവും പ്രായം കുറഞ്ഞ സ്കോററായി.<ref>{{Cite web|url=https://www.fcbarcelona.com/en/football/first-team/news/4122787/lamine-yamal-makes-history-again|title=Lamine Yamal makes history again|access-date=27 September 2024|date=19 September 2024|website=[[FC Barcelona]]|language=en|archive-url=https://web.archive.org/web/20240921025836/https://www.fcbarcelona.com/en/football/first-team/news/4122787/lamine-yamal-makes-history-again|archive-date=21 September 2024}}</ref><ref>{{Cite web|url=https://www.bbc.com/sport/football/live/c04ppddv50et|title=Monaco 2-1 Barcelona: George Ilenikhena scores as 10-man Barca beaten in Champions League|access-date=20 September 2024|last=Thomas|first=Marissa|date=19 September 2024|publisher=[[BBC Sport]]|archive-url=https://web.archive.org/web/20240920004524/https://www.bbc.com/sport/football/live/c04ppddv50et|archive-date=20 September 2024}}</ref> ഒക്ടോബർ 26 ന്, 17 വയസും 105 ദിവസവും പ്രായമുള്ളപ്പോൾ, റയൽ മാഡ്രിഡിനെതിരായ 0-4 വിജയത്തിൽ മൂന്നാം ഗോൾ നേടിയപ്പോൾ എൽ ക്ലാസിക്കോ ചരിത്രത്തിലെ ഏറ്റവും പ്രായം കുറഞ്ഞ ഗോൾ സ്കോററായി യമാൽ മാറി, 2020 ഒക്ടോബറിൽ 17 വയസും 359 ദിവസവും പ്രായമുള്ളപ്പോൽ അങ്ങനെ ചെയ്ത തന്റെ സഹതാരം അൻസു ഫാത്തി റെക്കോർഡ് മറികടന്നു.സാന്റിയാഗോ ബെർണബ്യൂ സ്റ്റേഡിയത്തിൽ നടന്ന മത്സരത്തിനിടെ, യമലിനെയും ബാഴ്സലോണയിലെ സഹതാരങ്ങളായ അൻസു ഫാറ്റിയെയും റാഫിൻഹ ഒരു കൂട്ടം ഹോം ആരാധകർ വംശീയ അധിക്ഷേപം നടത്തി.<ref>{{Cite web|url=https://www.fcbarcelona.com/en/news/4156854/lamine-yamal-youngest-clasico-goalscorer|title=Lamine Yamal youngest Clásico goalscorer|access-date=28 October 2024|date=26 October 2024|website=[[FC Barcelona]]|language=en}}</ref><ref>{{Cite web|url=https://www.goal.com/en/lists/no-place-criminals-society-vinicius-junior-sends-support-lamine-yamal-raphinha-ansu-fati-barcelona-trio-targeted-racist-insults-el-clasico-real-madrid/blt051e17049c4c2523#cs5523e9e83afd302b|title='No place for these criminals in our society!' - Vinicius Junior sends support to Lamine Yamal, Raphinha & Ansu Fati after seeing Barcelona trio targeted with racist insults in El Clasico win at Real Madrid|access-date=28 October 2024|date=26 October 2024|website=[[goal.com]]|language=en|archive-url=https://web.archive.org/web/20241103203326/https://www.goal.com/en/lists/no-place-criminals-society-vinicius-junior-sends-support-lamine-yamal-raphinha-ansu-fati-barcelona-trio-targeted-racist-insults-el-clasico-real-madrid/blt051e17049c4c2523#cs5523e9e83afd302b|archive-date=3 November 2024}}</ref> 2025 ഫെബ്രുവരി 2 ന് അലവേസിനെതിരെ 21 ഡ്രിബിൾ പൂർത്തിയാക്കി 2007 മുതലുള്ള ലയണൽ മെസ്സിയുടെ റെക്കോർഡ് തകർത്തു.<ref>{{Cite web|url=https://www.onzemondial.com/liga/barca-yamal-bat-un-record-hallucinant-de-messi-941940|title=Barça : Yamal bat un record hallucinant de Messi !|access-date=2025-02-02|date=2025-02-02|website=Onze Mondial|language=fr|archive-url=https://web.archive.org/web/20250213200444/https://www.onzemondial.com/liga/barca-yamal-bat-un-record-hallucinant-de-messi-941940|archive-date=13 February 2025}}</ref> ഏപ്രിൽ 30 ന് ഇന്റർ മിലാനെതിരായ ചാമ്പ്യൻസ് ലീഗ് സെമി ഫൈനൽ ഫസ്റ്റ് ലെഗിൽ യമാൽ ക്ലബ്ബിനായി 100-ാമത്തെ മത്സരം കളിച്ചു. 3-3 സമനിലയിൽ അദ്ദേഹം ആദ്യ ഗോൾ നേടുകയും ഇന്റർ മാനേജർ സിമോൺ ഇൻസാഗി അദ്ദേഹത്തെ പ്രശംസിക്കുകയും യമലിനെ "ഓരോ 50 വർഷത്തിലും ജനിക്കുന്ന ഒരു പ്രതിഭാസം" എന്ന് വിളിക്കുകയും ചെയ്തു.<ref>{{Cite web|url=https://africa.espn.com/football/story/_/id/44939974/inter-inzaghi-barcelona-yamal-born-every-50-years|title=Inzaghi: Phenoms like Yamal 'born every 50 years'|access-date=2025-05-01|date=2025-04-30|website=ESPN.com|language=en|archive-url=https://web.archive.org/web/20250501000322/https://africa.espn.com/football/story/_/id/44939974/inter-inzaghi-barcelona-yamal-born-every-50-years|archive-date=1 May 2025}}</ref> 2025 മെയ് 11 ന്, എസ്റ്റാഡി ഒളിമ്പിക് ലൂയിസ് കമ്പനിയിൽ റയൽ മാഡ്രിഡിനെതിരായ ബാഴ്സലോണയുടെ 3-4 തിരിച്ചുവരവിൽ യമാൽ നിർണായക പങ്ക് വഹിച്ചു. [[കിലിയൻ എംബാപ്പെ|കൈലിയൻ എംബാപ്പെ]] ആദ്യ ബ്രേസ് കാരണം 2-0 ന് പിന്നിലായ ബാഴ്സലോണ എറിക് ഗാർസിയ, യമാൽ എന്നിവരുടെ ഗോളുകളും റാഫിൻഹയുടെ ബ്രേസും ഉപയോഗിച്ച് പ്രതികരിച്ചു. താഴത്തെ കോർണറിലേക്ക് ഒരു കേളിംഗ് ഷോട്ടായ യമലയുടെ ഗോൾ സ്കോർ 2-2 ന് തുല്യമാക്കുകയും മത്സരത്തിന്റെ വേഗത മാറ്റുന്നതിൽ പ്രധാന പങ്കുവഹിക്കുകയും ചെയ്തു.<ref>{{Cite web|url=https://www.reuters.com/sports/soccer/barcelona-edge-closer-title-with-thrilling-4-3-win-over-real-madrid-2025-05-11/|title=Barcelona edge closer to title with thrilling 4-3 win over Real Madrid|access-date=12 May 2025|date=11 May 2025|website=Reuters|archive-url=https://web.archive.org/web/20250512084442/https://www.reuters.com/sports/soccer/barcelona-edge-closer-title-with-thrilling-4-3-win-over-real-madrid-2025-05-11/|archive-date=12 May 2025}}</ref> ഈ വിജയം ബാഴ്സലോണയുടെ സീസണിലെ തുടർച്ചയായ നാലാമത്തെ ക്ലാസിക്കോ വിജയമായി അടയാളപ്പെടുത്തുകയും ലാ ലിഗ കിരീടം നേടുന്നതിന് ഒരു വിജയത്തിനുള്ളിൽ അവരെ എത്തിക്കുകയും ചെയ്തു.<ref>{{Cite web|url=https://www.bbc.com/sport/football/live/c62x2g9d9dgt|title=Barcelona 4-3 Real Madrid: Hosts win thriller despite Kylian Mbappe hat-trick|access-date=12 May 2025|date=11 May 2025|website=BBC Sport}}</ref> 17-ാം വയസ്സിൽ, സീസണിലെ യമലിലെ പ്രകടനങ്ങൾ അദ്ദേഹം ലോകത്തിലെ ഏറ്റവും മികച്ച കളിക്കാരനാണെന്ന് പണ്ഡിറ്റുകളും കളിക്കാരും വ്യാപകമായി അവകാശവാദമുന്നയിച്ചു.<ref>{{Cite web|url=https://www.espn.co.uk/football/story/_/id/45165709/cole-palmer-lamine-yamal-world-best-love-watching-him|title=Palmer: Yamal is world's best, I love watching him|access-date=2025-05-17|date=2025-05-15|website=ESPN.com|language=en}}</ref><ref>{{Cite web|url=https://tribuna.com/en/news/2025-05-15-pedri-raphinha-and-flick-crown-lamine-yamal-best-player-in-the-world/|title=Pedri, Raphinha and Flick crown Lamine Yamal best player in the world|access-date=2025-05-17|last=Ukpai|first=Kingsley|date=2025-05-15|website=Tribuna.com}}</ref><ref>{{Cite web|url=https://www.forbes.com/sites/henryflynn/2025/05/16/lamine-yamal-might-be-the-worlds-best-good-job-hes-not-too-bothered/|title=Lamine Yamal Might Be The World’s Best—Good Job He’s Not Too Fussed|access-date=2025-05-18|last=Flynn|first=Henry|website=Forbes|language=en}}</ref> ആ സീസണിൽ [[യൂറോപ്യൻ ഫുട്ബോളർ ഓഫ് ദ ഇയർ|ബാലൺ ഡി ഓർ]] നേടുന്നവരിൽ ഒരാളായി അദ്ദേഹം പലപ്പോഴും ചർച്ച ചെയ്യപ്പെടുന്നു. '''ബാഴ്സലോണ''' == അന്താരാഷ്ട്ര കരിയർ == === കാറ്റലോണിയ === ചെറുപ്പം മുതൽ കാറ്റലോണിയ ദേശീയ ഫുട്ബോൾ ടീമിന്റെ യുവജന വിഭാഗങ്ങളെ പ്രതിനിധീകരിച്ച യമാൽ 11 വയസ്സുള്ളപ്പോൾ ക്യാപ്റ്റനായി. അണ്ടർ-12, അണ്ടർ-14, അണ്ടർ 16 ടീമുകൾക്കായി കളിച്ച കാലത്തുടനീളം അദ്ദേഹം ക്യാപ്റ്റനായിരുന്നു.<ref>{{Cite web|url=https://www.fcf.cat/noticia/lamine-yamal-de-les-seleccions-catalanes-base-a-trencar-records-amb-la-roja/12/09/2023|title=Lamine Yamal, de les Seleccions Catalanes base a trencar rècords amb La Roja|access-date=16 July 2024|date=12 September 2023|website=FCF|language=ca|archive-url=https://web.archive.org/web/20240725002155/https://www.fcf.cat/noticia/lamine-yamal-de-les-seleccions-catalanes-base-a-trencar-records-amb-la-roja/12/09/2023|archive-date=25 July 2024}}</ref><ref name=":0">{{Cite web|url=https://www.fcf.cat/noticia/empat-suficient-per-a-la-seleccio-catalana-sub-16/20/11/2022|title=Empat suficient per a la Selecció Catalana sub 16|access-date=16 July 2024|date=20 November 2022|website=FCF|language=ca|archive-url=https://web.archive.org/web/20240725002109/https://www.fcf.cat/noticia/empat-suficient-per-a-la-seleccio-catalana-sub-16/20/11/2022|archive-date=25 July 2024}}</ref> 2022 നവംബറിൽ, കാസ്റ്റിലിനും ലിയോണിനുമെതിരായ മത്സരത്തിൽ യമാൽ ശ്രദ്ധേയമായ ഒരു സോളോ ഗോൾ നേടി, ആ മാസത്തിന്റെ അവസാനത്തിൽ അദ്ദേഹം പെനാൽറ്റി പരിവർത്തനം ചെയ്യുകയും കാറ്റലോണിയയുടെ രണ്ടാമത്തെ ഗോളിന് സഹായം നൽകുകയും അരഗോണുമായുള്ള 2-2 സമനിലയിൽ ചുവപ്പ് കാർഡ് ലഭിക്കുകയും കാറ്റലോണിയയെ സ്പാനിഷ് റീജിയണൽ ടീം ചാമ്പ്യൻഷിപ്പിന്റെ "ഫേസ് ഡി ഓറിലേക്ക്" അയക്കുകയും ചെയ്തു.<ref>{{Cite web|url=https://www.diariodevalladolid.es/deportes/240710/230620/golazo-lamine-yamal-anexos-zorrilla-15-anos.html|title=El golazo de Lamine Yamal en los anexos del Zorrilla con 15 años|access-date=2024-07-16|last=Ruano|first=Raúl|date=2024-07-10|website=Diario de Valladolid|language=es|archive-url=https://web.archive.org/web/20240725002132/https://www.diariodevalladolid.es/deportes/240710/230620/golazo-lamine-yamal-anexos-zorrilla-15-anos.html|archive-date=25 July 2024}}</ref><ref name=":0">{{Cite web|url=https://www.fcf.cat/noticia/empat-suficient-per-a-la-seleccio-catalana-sub-16/20/11/2022|title=Empat suficient per a la Selecció Catalana sub 16|access-date=16 July 2024|date=20 November 2022|website=FCF|language=ca|archive-url=https://web.archive.org/web/20240725002109/https://www.fcf.cat/noticia/empat-suficient-per-a-la-seleccio-catalana-sub-16/20/11/2022|archive-date=25 July 2024}}</ref> 2023ലെ ഫേസ് ഡി ഓറിനുള്ള ടീമിലേക്ക് യമലിനെ വിളിച്ചില്ല.<ref>{{Cite web|url=https://www.fcf.cat/noticia/convocatoria-d-entrenament-sub-16-masculina-10-01-23/04/01/2023|title=Convocatòria d'entrenament sub 16 masculina: 10.01.23|access-date=16 July 2024|date=4 January 2023|website=FCF|language=ca|archive-url=https://web.archive.org/web/20240725002204/https://www.fcf.cat/noticia/convocatoria-d-entrenament-sub-16-masculina-10-01-23/04/01/2023|archive-date=25 July 2024}}</ref> === സ്പെയിൻ === സ്പെയിനിന്റെ യുവ അന്താരാഷ്ട്ര താരമായിരുന്നു യമാൽ, സ്പാനിഷ് അണ്ടർ 15, അണ്യു 16 സ്ക്വാഡുകൾക്കായി കളിച്ചിട്ടുണ്ട്.<ref name=":5">{{Cite web|url=https://www.sport.es/es/noticias/barca/lamine-yamal-cadete-barcelona-xavi-13636159|title=¿Quién es Lamine Yamal? La perla de 15 años que ya entrena con Xavi|access-date=6 September 2022|last=Peyret|first=Didac|date=4 September 2022|website=[[Sport (Spanish newspaper)|Sport]]|language=es|archive-url=https://web.archive.org/web/20220905220937/https://www.sport.es/es/noticias/barca/lamine-yamal-cadete-barcelona-xavi-13636159|archive-date=5 September 2022}}</ref><ref name=":2">{{Cite web|url=https://sportbild.bild.de/fussball/la-liga/primera-division/fc-barcelona-wird-lamine-yamal-15-der-naechste-lionel-messi-81228506.sport.html|title=FC Barcelona: Wird Lamine Yamal (15) der nächste Lionel Messi?|access-date=6 September 2022|date=5 September 2022|website=[[Sport Bild]]|language=de|archive-url=https://web.archive.org/web/20220909141433/https://sportbild.bild.de/fussball/la-liga/primera-division/fc-barcelona-wird-lamine-yamal-15-der-naechste-lionel-messi-81228506.sport.html|archive-date=9 September 2022}}</ref><ref>{{Cite web|url=https://lionsdelatlas.ma/rojita-u15-lamine-yamal-seclate-face-a-la-suisse-video/|title=Rojita U15 : Lamine Yamal s'éclate face à la Suisse (vidéo)|access-date=6 September 2022|date=7 May 2022|website=Lions de l'Atlas|language=fr|archive-url=https://web.archive.org/web/20220909141432/https://lionsdelatlas.ma/rojita-u15-lamine-yamal-seclate-face-a-la-suisse-video/|archive-date=9 September 2022}}</ref> 2023-ൽ, 2023-ലെ യൂറോപ്യൻ U17 ചാമ്പ്യൻഷിപ്പിൽ സ്പെയിനിന്റെ U17 ടീമിനെ പ്രതിനിധീകരിച്ച് യമാൽ ടൂർണമെന്റിൽ നാല് ഗോളുകൾ നേടി.<ref>{{Cite web|url=https://cronicaglobal.elespanol.com/culemania/culemaniacos/20230530/lamine-yamal-despide-europeo-sub-17-antologico-elegido/767673315_0.html|title=Lamine Yamal se despide del Europeo sub-17 con otro golazo antológico: es un elegido|access-date=24 August 2023|last=Álvarez|first=Ángel|date=30 May 2023|website=Crónica Global|language=es|archive-url=https://web.archive.org/web/20230824222830/https://cronicaglobal.elespanol.com/culemania/culemaniacos/20230530/lamine-yamal-despide-europeo-sub-17-antologico-elegido/767673315_0.html|archive-date=24 August 2023}}</ref> സ്പെയിൻ സെമി ഫൈനലിലേക്ക് പോയി, അവിടെ ഫ്രാൻസിനോട് 3-3 ന് പരാജയപ്പെട്ടു.<ref>{{Cite web|url=https://rfef.es/es/noticias/cronica-espana-francia-semifinales-euro|title=España cae con honores (1–3) ante Francia en las semifinales del Europeo|access-date=24 August 2023|date=30 May 2023|website=Royal Spanish Football Federation|language=es|archive-url=https://web.archive.org/web/20230824222829/https://rfef.es/es/noticias/cronica-espana-francia-semifinales-euro|archive-date=24 August 2023}}</ref> 16 വയസും 50 ദിവസവും പ്രായമുള്ളപ്പോൾ, 2023 സെപ്റ്റംബർ 1 ന് ജോർജിയ സൈപ്രസിനുമെതിരായ യുവേഫ യൂറോ 2024 യോഗ്യതാ മത്സരങ്ങൾ കോച്ച് ലൂയിസ് ഡി ലാ ഫ്യൂൻടെ യമലിനെ തന്റെ ആദ്യ സീനിയർ അന്താരാഷ്ട്ര കോൾ-അപ്പ് സ്വീകരിച്ചു, 2023 സെപ്റ്റംബർ 8 ന് മുൻ എതിരാളിക്കെതിരെ സീനിയർ അരങ്ങേറ്റം നടത്തി, 74-ാം മിനിറ്റിൽ സ്കോർ ചെയ്തു.<ref>{{Cite web|url=https://rfef.es/es/noticias/oficial-lista-de-convocados-para-los-partidos-contra-georgia-y-chipre|title=Oficial {{!}} Lista de convocados para los partidos contra Georgia y Chipre|access-date=1 September 2023|date=1 September 2023|publisher=Royal Spanish Football Federation|language=es|archive-url=https://web.archive.org/web/20230901155535/https://rfef.es/es/noticias/oficial-lista-de-convocados-para-los-partidos-contra-georgia-y-chipre|archive-date=1 September 2023}}</ref><ref>{{Cite web|url=https://www.football-espana.net/2023/09/01/16-year-old-barcelona-talent-subject-to-suffocating-pressure-during-international-selection-decision|title=16-year-old Barcelona talent subject to "suffocating pressure" during international selection decision|access-date=1 September 2023|date=1 September 2023|website=Football España|archive-url=https://web.archive.org/web/20230906104949/https://www.football-espana.net/2023/09/01/16-year-old-barcelona-talent-subject-to-suffocating-pressure-during-international-selection-decision|archive-date=6 September 2023}}</ref> 16 വയസും 57 ദിവസവും പ്രായമുള്ളപ്പോൾ, 17 വയസും 62 ദിവസവും പ്രായമുള്ള അരങ്ങേറ്റം കുറിക്കുകയും 17 വയസും 304 ദിവസവും പ്രായമുള്ള സ്കോർ ചെയ്യുകയും ചെയ്ത ഗാവി റെക്കോർഡുകൾ തകർത്ത് സ്പെയിനിന്റെ ഏറ്റവും പ്രായം കുറഞ്ഞ കളിക്കാരനും ഗോൾ സ്കോററുമായി. ഇതിനുപുറമെ, യൂറോ യോഗ്യതാ മത്സരത്തിലെ ഏറ്റവും പ്രായം കുറഞ്ഞ ഗോൾ സ്കോററായി യമാൽ മാറി, വെൽഷ് ഫുട്ബോൾ താരം ഗാരെത്ത് ബെയ്ലിനെ മറികടന്ന് 17 വയസ്സും 83 ദിവസവും പ്രായമുള്ളപ്പോൾ ഗോൾ നേടി.<ref name="ESPN 2023" /><ref>{{Cite web|url=https://www.theguardian.com/football/2023/sep/08/lamine-yamal-becomes-spains-youngest-ever-player-and-scorer|title=Lamine Yamal becomes youngest Spain player and scorer in rout of Georgia|access-date=9 September 2023|date=8 September 2023|website=The Guardian|publisher=P. A. Media|archive-url=https://web.archive.org/web/20231122032629/https://www.theguardian.com/football/2023/sep/08/lamine-yamal-becomes-spains-youngest-ever-player-and-scorer|archive-date=22 November 2023}}</ref> സ്കോട്ട്ലൻഡിനും നോർവേ എതിരായ ശേഷിക്കുന്ന യൂറോ യോഗ്യതാ മത്സരങ്ങൾക്കായി 2023 ഒക്ടോബറിൽ യമലിനെ സ്പാനിഷ് ടീമിലേക്ക് തിരിച്ചുവിളിച്ചു.<ref>{{Cite web|url=https://www.fcbarcelona.com/en/football/first-team/news/3731723/lamine-yamal-iliopsoas-muscle-injury-in-left-leg|title=Lamine Yamal: Iliopsoas muscle injury in left leg|access-date=16 October 2023|date=9 October 2023|publisher=FC Barcelona|archive-url=https://web.archive.org/web/20231017095117/https://www.fcbarcelona.com/en/football/first-team/news/3731723/lamine-yamal-iliopsoas-muscle-injury-in-left-leg|archive-date=17 October 2023}}</ref><ref>{{Cite web|url=https://www.espn.com/soccer/story/_/id/38621372/barcelona-injury-crisis-worsens-yamal-spain-squad|title=Barça injuries mount as Yamal out of Spain team|access-date=16 October 2023|last=Marsden|first=Sam|last2=Llorens|first2=Moises|date=10 October 2023|website=ESPN|archive-url=https://web.archive.org/web/20240725002213/https://platform.twitter.com/widgets/widget_iframe.2f70fb173b9000da126c79afe2098f02.html?origin=https%3A%2F%2Fwww.espn.com|archive-date=25 July 2024}}</ref> രണ്ട് മത്സരങ്ങളും വിജയിച്ച സ്പെയിയൂറോ 2024 യൂറോയ്ക്ക് യോഗ്യത നേടി. 2024 ജൂൺ 7 ന് ടൂർണമെന്റിനുള്ള 26 അംഗ ടീമിൽ യമലിനെ തിരഞ്ഞെടുത്തു. ജൂൺ 15 ന് ക്രൊയേഷ്യ യൂറോപ്യൻ ചാമ്പ്യൻഷിപ്പിൽ അരങ്ങേറ്റം കുറിച്ച അദ്ദേഹം, പോളണ്ടിന്റെ കാക്പ്പർ കോസ്ലോവ്സ്കിയുടെ മുൻ റെക്കോർഡ് തകർത്ത് ടൂർണമെന്റിൽ പങ്കെടുക്കുന്ന ഏറ്റവും പ്രായം കുറഞ്ഞ കളിക്കാരനായി. ക്രൊയേഷ്യയ്ക്കെതിരായ മത്സരത്തിൽ ഒരു അസിസ്റ്റ് നൽകുന്ന ഏറ്റവും പ്രായം കുറഞ്ഞ കളിക്കാരനായി അദ്ദേഹം മാറി, 3-0 വിജയത്തിൽ ഡാനി കാർവാജലിന്റെ ഗോൾ സ്ഥാപിച്ചു.<ref>{{Cite web|url=https://www.goal.com/en/lists/spain-player-ratings-croatia-lamine-yamal-alvaro-morata/blt4cadab491a033fd2#cs283e6bb2a786e738|title=Spain player ratings vs Croatia: Lamine Yamal is unbelievable! Record-breaking teenager stars as La Roja make easy work of Luka Modric & Co in strong start to Euro 2024|access-date=15 June 2024|last=Mills|first=Richard|date=15 June 2024|website=Goal|archive-url=https://web.archive.org/web/20240725002136/https://www.goal.com/en/lists/spain-player-ratings-croatia-lamine-yamal-alvaro-morata/blt4cadab491a033fd2#cs283e6bb2a786e738|archive-date=25 July 2024}}</ref> ജോർജിയയ്ക്കെതിരായ റൌണ്ട് ഓഫ് 16 മത്സരത്തിൽ, 4-1 വിജയത്തിൽ മറ്റൊരു അസിസ്റ്റ് നൽകുന്നതിനൊപ്പം ജൂഡ് ബെല്ലിംഗ്ഹാമിന്റെ റെക്കോർഡ് തകർത്ത് നോക്കൌട്ട് ഘട്ടത്തിൽ പങ്കെടുക്കുന്ന ഏറ്റവും പ്രായം കുറഞ്ഞ കളിക്കാരനായി അദ്ദേഹം മാറി.<ref>{{Cite web|url=https://www.uefa.com/euro2024/news/028e-1b422f0a13e9-95e80bebdabb-1000--spain-4-1-georgia-resilient-la-roja-fight-back-to-reach-la/|title=Spain 4-1 Georgia: Resilient La Roja fight back to reach quarter-finals|access-date=30 June 2024|date=30 June 2024|publisher=UEFA|archive-url=https://web.archive.org/web/20240630212420/https://www.uefa.com/euro2024/news/028e-1b422f0a13e9-95e80bebdabb-1000--spain-4-1-georgia-resilient-la-roja-fight-back-to-reach-la/|archive-date=30 June 2024}}</ref> 2-2 ക്വാർട്ടർ ഫൈനൽ വിജയത്തിൽ [[ജർമ്മൻ ദേശീയ ഫുട്ബോൾ ടീം|ജർമ്മനി]] അദ്ദേഹം വീണ്ടും ഒരു സുപ്രധാന അസിസ്റ്റ് നൽകി, യൂറോപ്യൻ ചാമ്പ്യൻഷിപ്പിന്റെ ഒരേ പതിപ്പിൽ മൂന്ന് അസിസ്റ്റുകൾ നേടിയതിന്റെ സ്പാനിഷ് റെക്കോർഡ് ([[യുവേഫ യൂറോ 2008|2008]] ൽ സെസ്ക് ഫാബ്രെഗാസ്, [[യുവേഫ യൂറോ 2012|2012]] ൽ ഡേവിഡ് സിൽവ, 2020 ൽ ഡാനി ഓൾമോ എന്നിവർക്ക് ശേഷം). ജൂലൈ 9 ന് ഫ്രാൻസിനെതിരായ 2-2 സെമി ഫൈനൽ വിജയത്തിൽ അദ്ദേഹം സ്പെയിനിന്റെ ആദ്യ ഗോൾ നേടി, പെനാൽറ്റി ഏരിയയ്ക്ക് പുറത്ത് നിന്ന് ഒരു കേളിംഗ് സ്ട്രൈക്ക് നടത്തി, ടൂർണമെന്റിന്റെ ഗോൾ നേടി. തന്റെ 17-ാം ജന്മദിനത്തിന് നാല് ദിവസം മുമ്പ് യൂറോയുടെ ചരിത്രത്തിലെ ഏറ്റവും പ്രായം കുറഞ്ഞ ഗോൾ സ്കോറായും മുൻ റെക്കോർഡ് ഉടമയായ ജോഹാൻ വോൺലാന്തനെക്കാൾ ഒരു വർഷത്തിലധികം പ്രായം കുറഞ്ഞയാളായും അദ്ദേഹം മാറി.<ref>{{Cite web|url=https://www.usatoday.com/story/sports/soccer/2024/07/09/lamine-yamal-goal-spain-euro-2024/74342111007/|title=Spain's Lamine Yamal nets sizzling goal, becomes youngest goal scorer in UEFA Euro history|access-date=9 July 2024|last=Yomtov|first=Jesse|date=9 July 2024|website=USA Today|archive-url=https://web.archive.org/web/20240715071348/https://www.usatoday.com/story/sports/soccer/2024/07/09/lamine-yamal-goal-spain-euro-2024/74342111007/|archive-date=15 July 2024}}</ref><ref>{{Cite web|url=https://www.espn.com/soccer/story/_/id/40527430/spain-lamine-yamal-16-youngest-euro-scorer|title=Spain's Lamine Yamal, 16, 'genius' in Euro record evening|access-date=10 July 2024|date=9 July 2024|website=[[ESPN]]|archive-url=https://web.archive.org/web/20240715181647/https://www.espn.com/soccer/story/_/id/40527430/spain-lamine-yamal-16-youngest-euro-scorer|archive-date=15 July 2024}}</ref> യുവേഫ യൂറോ 2024 ന്റെ അവസാനത്തിൽ യമലിനെ ടൂർണമെന്റിലെ യുവ കളിക്കാരനായി തിരഞ്ഞെടുത്തു.<ref name="Euro24 YoungPlayer">{{Cite web|url=https://www.uefa.com/euro2024/news/028f-1b5e5e91b6e6-b9784b9e13fb-1000--lamine-yamal-named-euro-2024-young-player-of-the-tournament/|title=Lamine Yamal named Euro 2024 Young Player of the Tournament|access-date=14 July 2024|date=14 July 2024|website=UEFA|archive-url=https://web.archive.org/web/20240715145905/https://www.uefa.com/euro2024/news/028f-1b5e5e91b6e6-b9784b9e13fb-1000--lamine-yamal-named-euro-2024-young-player-of-the-tournament/|archive-date=15 July 2024}}</ref> യൂറോ 2024 ഫൈനലിൽ ഇംഗ്ലണ്ടിനെതിരായ സ്പെയിനിന്റെ 2-1 വിജയം യൂറോ നേടിയ ഏറ്റവും പ്രായം കുറഞ്ഞ കളിക്കാരനായി.<ref>{{Cite web|url=https://www.uefa.com/euro2024/news/0255-0d9f33ac425a-2e8c3765087b-1000--lamine-yamal-sets-new-record-as-youngest-player-to-feature-a/|title=Lamine Yamal sets new record as youngest player to feature at a UEFA European Championship|access-date=14 July 2024|date=14 July 2024|website=UEFA|archive-url=https://web.archive.org/web/20240616091736/https://www.uefa.com/euro2024/news/0255-0d9f33ac425a-2e8c3765087b-1000--lamine-yamal-sets-new-record-as-youngest-player-to-feature-a/|archive-date=16 June 2024}}</ref><ref>{{Cite web|url=https://www.uefa.com/euro2024/match/2036211--spain-vs-england/|title=Spain vs England UEFA Euro 2024 Final|access-date=16 July 2024|date=14 July 2024|publisher=[[UEFA]]|archive-url=https://web.archive.org/web/20240725002752/https://www.uefa.com/euro2024/match/2036211--spain-vs-england/|archive-date=25 July 2024}}</ref> ഫൈനലിൽ സ്പെയിനിന്റെ ആദ്യ ഗോളിനായി സഹ വിംഗർ നിക്കോ വില്യംസിനെ സഹായിച്ച അദ്ദേഹം പിന്നീട് ഒരു പ്രധാന ടൂർണമെന്റ് ഫൈനലിൽ ഗോൾ നേടിയ ഏറ്റവും പ്രായം കുറഞ്ഞ കളിക്കാരനായി മാറുകയും നാല് അസിസ്റ്റുകളോടെ ഒരൊറ്റ യൂറോ ടൂർണമെന്റിൽ ഏറ്റവും കൂടുതൽ അസിസ്റ്റുകൾ നേടുന്ന ജോയിന്റ് ഹോൾഡറായി മാറുകയും ചെയ്തു.<ref name="Euro24 stats">{{Cite web|url=https://www.uefa.com/euro2024/news/028f-1b5e5c2b7b67-d5faab9be20b-1000--spain-2-1-england-late-oyarzabal-winner-earns-la-roja-reco/|title=Spain 2-1 England: Late Oyarzabal winner earns La Roja record fourth Euro crown|access-date=16 July 2024|date=14 July 2024|website=UEFA|archive-url=https://web.archive.org/web/20240715014101/https://www.uefa.com/euro2024/news/028f-1b5e5c2b7b67-d5faab9be20b-1000--spain-2-1-england-late-oyarzabal-winner-earns-la-roja-reco/|archive-date=15 July 2024}}</ref> == കളിയുടെ ശൈലിയും നേട്ടവും == മികച്ച പാസിംഗും അവസരം സൃഷ്ടിക്കുന്നതും കഴിവുകളുള്ള ഇടത് കാൽ ഫോർവേഡ്, യമാൽ ഒരു സെന്റർ ഫോർവേഡായോ ആക്രമണ മിഡ്ഫീൽഡറായോ വിംഗറായോ കളിക്കാൻ കഴിയും, പ്രത്യേകിച്ച് വലത് വശത്ത്.<ref name="Corbella">{{Cite web|url=https://www.marca.com/futbol/barcelona/2022/09/05/6315a6aa268e3ead0d8b4588.html|title=Lamine Yamal, el niño de 15 años que ya entrena con el Barcelona: descubre al "mini Messi" de La Masía|access-date=6 September 2022|last=Corbella|first=Enrique|date=5 September 2022|website=[[Marca (newspaper)|Marca]]|language=es|archive-url=https://web.archive.org/web/20220906214946/https://www.marca.com/futbol/barcelona/2022/09/05/6315a6aa268e3ead0d8b4588.html|archive-date=6 September 2022}}</ref> ഒരു വലംകൈയൻ എന്ന നിലയിൽ, ഇടത് കാൽ ഉപയോഗിച്ച് കളിക്കാൻ ഇഷ്ടപ്പെടുന്ന ഭൂരിഭാഗം സമയത്തും പന്ത് പോസ്റ്റിലേക്ക് വളയ്ക്കാനുള്ള കഴിവും അദ്ദേഹത്തിനുണ്ട്.<ref>{{Cite web|url=https://www.coachesvoice.com/cv/barcelona-extraordinary-talent-lamine-yamal-style-of-play/|title=Lamine Yamal position and style of play|access-date=9 May 2024|website=The Coaches' Voice|archive-url=https://web.archive.org/web/20240725002747/https://www.coachesvoice.com/cv/barcelona-extraordinary-talent-lamine-yamal-style-of-play/|archive-date=25 July 2024}}</ref><ref>{{Cite web|url=https://www.dw.com/en/spains-lamine-yamal-becomes-youngest-euros-player/a-69374470|title=Spain's Lamine Yamal becomes youngest ever Euros player – DW – 06/15/2024|access-date=22 June 2024|last=Pearson|first=Matt|date=15 June 2024|website=dw.com|archive-url=https://web.archive.org/web/20240724080633/https://www.dw.com/en/spains-lamine-yamal-becomes-youngest-euros-player/a-69374470|archive-date=24 July 2024}}</ref> കാലിന്റെ പുറംഭാഗത്ത് കൃത്യമായ കുരിശുകൾ നിർമ്മിക്കാനുള്ള അദ്ദേഹത്തിന്റെ കഴിവ് (ട്രിവെല എന്ന് അറിയപ്പെടുന്നു) അദ്ദേഹത്തിന്റെ കളിയുടെ വ്യാപാരമുദ്രകളിലൊന്നായി മാറി.<ref>{{Cite web|url=https://www.sport.es/es/noticias/barca/trivela-lamine-asombra-mundo-marca-112311163|title=La 'trivela' de Lamine asombra al mundo y ya es marca registrada|access-date=6 April 2025|last=Peyret|first=Dídac|date=4 December 2024|website=sport.es|language=es|archive-url=https://web.archive.org/web/20241207091451/https://www.sport.es/es/noticias/barca/trivela-lamine-asombra-mundo-marca-112311163|archive-date=7 December 2024}}</ref> യുവേഫ യൂറോ 2024 ൽ സെമി ഫൈനലിൽ ഫ്രാൻസിനെതിരെ ഒരു ഗോൾ നേടുകയും ക്രൊയേഷ്യ, ജോർജിയ, [[ജർമ്മൻ ദേശീയ ഫുട്ബോൾ ടീം|ജർമ്മനി]], [[ഇംഗ്ലണ്ട്‌ ദേശീയ ഫുട്ബോൾ ടീം|ഇംഗ്ലണ്ട്]] എന്നിവർക്കെതിരെ മൊത്തം നാല് അസിസ്റ്റുകൾ നൽകുകയും ചെയ്തുകൊണ്ട് യമാൽ ശ്രദ്ധേയമായ പ്രകടനം കാഴ്ചവച്ചു.<ref name="Euro24 stats">{{Cite web|url=https://www.uefa.com/euro2024/news/028f-1b5e5c2b7b67-d5faab9be20b-1000--spain-2-1-england-late-oyarzabal-winner-earns-la-roja-reco/|title=Spain 2-1 England: Late Oyarzabal winner earns La Roja record fourth Euro crown|access-date=16 July 2024|date=14 July 2024|website=UEFA|archive-url=https://web.archive.org/web/20240715014101/https://www.uefa.com/euro2024/news/028f-1b5e5c2b7b67-d5faab9be20b-1000--spain-2-1-england-late-oyarzabal-winner-earns-la-roja-reco/|archive-date=15 July 2024}}</ref> ഈ ടൂർണമെന്റിൽ, വിദൂര പോസ്റ്റിലേക്ക് ക്രോസുകൾ ഇടുന്നതിലൂടെ അവസരങ്ങൾ സൃഷ്ടിക്കുന്നതിലെ തൻ്റെ പ്രാവീണ്യവും ദൂരെ നിന്ന് ഷോട്ട് എടുക്കുന്നതിനും ചുരുട്ടുന്നതിനും ഉള്ള കഴിവും യമാൽ പ്രദർശിപ്പിച്ചു.<ref name="Euro24 YoungPlayer">{{Cite web|url=https://www.uefa.com/euro2024/news/028f-1b5e5e91b6e6-b9784b9e13fb-1000--lamine-yamal-named-euro-2024-young-player-of-the-tournament/|title=Lamine Yamal named Euro 2024 Young Player of the Tournament|access-date=14 July 2024|date=14 July 2024|website=UEFA|archive-url=https://web.archive.org/web/20240715145905/https://www.uefa.com/euro2024/news/028f-1b5e5e91b6e6-b9784b9e13fb-1000--lamine-yamal-named-euro-2024-young-player-of-the-tournament/|archive-date=15 July 2024}}</ref> തന്റെ സാങ്കേതിക പ്രൊഫൈൽ ഉപയോഗിച്ച്, യമലിനെ മുൻ ബാഴ്സലോണ ഫുട്ബോൾ താരം [[ലയണൽ മെസ്സി]] താരതമ്യം ചെയ്തു, അദ്ദേഹത്തിന് മുമ്പുള്ള നിരവധി ലാ മാസിയ ഉൽപ്പന്നങ്ങൾ പോലെ.<ref name="Corbella">{{Cite web|url=https://www.marca.com/futbol/barcelona/2022/09/05/6315a6aa268e3ead0d8b4588.html|title=Lamine Yamal, el niño de 15 años que ya entrena con el Barcelona: descubre al "mini Messi" de La Masía|access-date=6 September 2022|last=Corbella|first=Enrique|date=5 September 2022|website=[[Marca (newspaper)|Marca]]|language=es|archive-url=https://web.archive.org/web/20220906214946/https://www.marca.com/futbol/barcelona/2022/09/05/6315a6aa268e3ead0d8b4588.html|archive-date=6 September 2022}}</ref> മുൻ ബാഴ്സലോണ കളിക്കാരനായ [[നെയ്മർ]] സ്വന്തം കളിയുടെ ശൈലിയിൽ വലിയ സ്വാധീനം ചെലുത്തിയതായി യമാൽ ഉദ്ധരിച്ചിട്ടുണ്ട്.<ref>{{Cite web|url=https://www.fourfourtwo.com/features/who-is-lamine-yamal-everything-you-need-to-know-about-the-barcelona-wonderkid-barca-uncover-the-next-lionel-messi|title=Who is Lamine Yamal? Everything you need to know about the Barcelona wonderkid|access-date=21 June 2024|last=Dabbs|first=Ryan|date=21 September 2023|publisher=fourfourtwo.com|archive-url=https://web.archive.org/web/20240715162632/https://www.fourfourtwo.com/features/who-is-lamine-yamal-everything-you-need-to-know-about-the-barcelona-wonderkid-barca-uncover-the-next-lionel-messi|archive-date=15 July 2024}}</ref> ലോകത്തിലെ ഏറ്റവും മികച്ച യുവ ഫുട്ബോൾ കളിക്കാരനായി മാധ്യമ സ്രോതസ്സുകൾ അദ്ദേഹത്തെ വിശേഷിപ്പിച്ചിട്ടുണ്ട് ചില മാധ്യമങ്ങൾ അദ്ദേഹത്തെ എക്കാലത്തെയും മികച്ച കൌമാര ഫുട്ബോൾ കളിക്കാർ എന്ന് പ്രശംസിച്ചിട്ടുണ്ട്.<ref>{{Cite web|url=https://www.goal.com/en/lists/lamine-yamal-greatest-teenage-footballer-world-ever-seen/bltd659e03a46dcf8ed|title=Lamine Yamal: The greatest teenage footballer the world has ever seen {{!}} Goal.com|access-date=2025-05-03|date=2025-03-19|website=www.goal.com|language=en|archive-url=https://web.archive.org/web/20250330200315/https://www.goal.com/en/lists/lamine-yamal-greatest-teenage-footballer-world-ever-seen/bltd659e03a46dcf8ed|archive-date=30 March 2025}}</ref><ref>{{Cite web|url=https://www.espn.com/soccer/insider/story/_/id/44135155/yamal-wirtz-bellingham-lead-espn-39-best-male-players-age-21-under|title=Who are the 39 best men's U21 players in the world?|access-date=2025-05-03|date=2025-04-03|website=ESPN.com|language=en|archive-url=https://web.archive.org/web/20250406195929/https://www.espn.com/soccer/insider/story/_/id/44135155/yamal-wirtz-bellingham-lead-espn-39-best-male-players-age-21-under|archive-date=6 April 2025}}</ref><ref>{{Cite web|url=https://www.lavanguardia.com/mediterranean/20241029/10060829/lamine-yamal-best-young-player-world-kopa-ballon-or-chatelet-paris-barcelona-spain-soccer-player.html|title=Lamine Yamal, the best young player in the world|access-date=2025-05-03|date=2024-10-29|website=La Vanguardia|language=en|archive-url=https://web.archive.org/web/20241106123533/https://www.lavanguardia.com/mediterranean/20241029/10060829/lamine-yamal-best-young-player-world-kopa-ballon-or-chatelet-paris-barcelona-spain-soccer-player.html|archive-date=6 November 2024}}</ref><ref>{{Cite web|url=https://www.espn.com/soccer/story/_/id/45057444/why-lamine-yamal-already-better-messi-some-ways|title=Why Lamine Yamal is already better than Messi in some ways, but still has room to improve|access-date=2025-05-18|date=2025-05-09|website=ESPN.com|language=en}}</ref><ref>{{Cite web|url=https://www.goal.com/en-gb/lists/lamine-yamal-greatest-teenage-footballer-world-ever-seen/bltd659e03a46dcf8ed|title=Lamine Yamal: The greatest teenage footballer the world has ever seen {{!}} Goal.com UK|access-date=2025-05-18|date=2025-03-19|website=www.goal.com|language=en-GB}}</ref> == കരിയർ സ്ഥിതിവിവരക്കണക്കുകൾ == === ക്ലബ് === {{Notelist}} {| class="wikitable" style="text-align: center" |+ക്ലബ്, സീസൺ, മത്സരം എന്നിവ അനുസരിച്ച് പ്രകടനങ്ങളും ഗോളുകളും ! rowspan="2" |ക്ലബ് ! rowspan="2" |സീസൺ ! colspan="3" |ലീഗ് ! colspan="2" |[[കോപ ഡെൽ റേ]] ! colspan="2" |[[യുവേഫ|യൂറോപ്പ്]] ! colspan="2" |മറ്റ് ! colspan="2" |ആകെ |- !ഡിവിഷൻ !ആപ്ലിക്കേഷനുകൾ !ലക്ഷ്യങ്ങൾ !ആപ്ലിക്കേഷനുകൾ !ലക്ഷ്യങ്ങൾ !ആപ്ലിക്കേഷനുകൾ !ലക്ഷ്യങ്ങൾ !ആപ്ലിക്കേഷനുകൾ !ലക്ഷ്യങ്ങൾ !ആപ്ലിക്കേഷനുകൾ !ലക്ഷ്യങ്ങൾ |- |ബാഴ്സലോണ ബി |2022–23 |പ്രഥമ ഫെഡറേഷൻ |1 |0 | colspan="2" | - | colspan="2" | - |2 [എ]{{Efn|Appearances in Primera Federación play-offs}} |0 |3 |0 |- | rowspan="4" |[[എഫ്.സി. ബാഴ്സലോണ|ബാഴ്സലോണ]] |2022–23 |[[ലാ ലിഗാ|ലാ ലിഗ]] |1 |0 |0 |0 |0 |0 |0 |0 |1 |0 |- |2023–24 |ലാ ലിഗ |37 |5 |1 |1 |10 [ബി]{{Efn|Appearances in [[UEFA Champions League]]}} |0 |2 [സി]{{Efn|Appearances in [[Supercopa de España]]}} |1 |50 |7 |- |2024–25 |ലാ ലിഗ |35 |9 |5 |2 |13 [ബി][b] |5 |2 [സി][c] |2 |55 |18 |- ! colspan="2" |ആകെ !73 !14 !6 !3 !23 !5 !4 !3 !106 !25 |- ! colspan="3" |കരിയർ ആകെ !74 !14 !6 !3 !23 !5 !6 !3 !109 !25 |} {{updated|match played 23 March 2025}}<ref name="EUFoot">{{cite web|url=https://eu-football.info/_player.php?id=32440|title=Lamine Yamal|website=EU-Football.info|access-date=20 February 2021|archive-date=2 October 2023|archive-url=https://web.archive.org/web/20231002151630/https://eu-football.info/_player.php?id=32440|url-status=live}}</ref> === അന്താരാഷ്ട്ര === {{updated|match played 23 March 2025.}} :''Spain score listed first, score column indicates score after each Yamal goal.''<ref name="EUFoot"/> {| class="wikitable" style="text-align:center" |+ദേശീയ ടീമിന്റെയും വർഷത്തിന്റെയും പ്രകടനങ്ങളും ലക്ഷ്യങ്ങളും !ദേശീയ ടീം !വർഷം. !ആപ്ലിക്കേഷനുകൾ !ലക്ഷ്യങ്ങൾ |- | rowspan="3" |[[സ്പെയിൻ ദേശീയ ഫുട്ബോൾ ടീം|സ്പെയിൻ]] |2023 |4 |2 |- |2024 |13 |1 |- |2025 |2 |1 |- ! colspan="2" |ആകെ !19 !4 |} {{Reflist}} {| class="wikitable sortable" |+ലാമിൻ യമാൽ നേടിയ അന്താരാഷ്ട്ര ഗോളുകളുടെ പട്ടിക ! scope="col" |ഇല്ല. ! scope="col" |തീയതി ! scope="col" |സ്ഥലം ! scope="col" |ക്യാപ് ! scope="col" |എതിരാളി ! scope="col" |സ്കോർ ! scope="col" |ഫലം ! scope="col" |മത്സരം |- | align="center" |1 |2023 സെപ്റ്റംബർ 8 |ബോറിസ് പൈച്ചാഡ്സെ ഡിനാമോ അരീന, [[റ്റ്ബിലിസി|ടിബിലിസി]], ജോർജിയ | align="center" |1 | Georgia | align="center" |7–1 | align="center" |7–1 |യുവേഫ യൂറോ 2024 യോഗ്യതാ മത്സരങ്ങൾ |- | align="center" |2 |2023 നവംബർ 16 |അൽഫമേഗ സ്റ്റേഡിയം, ലിമാസോൾ, സൈപ്രസ് | align="center" |3 | Cyprus | align="center" |1–0 | align="center" |3–1 |യുവേഫ യൂറോ 2024 യോഗ്യതാ മത്സരങ്ങൾ |- | align="center" |3 |9 ജൂലൈ 2024 |അലിയാൻസ് അരീന, [[മ്യൂണിക്ക്|മ്യൂണിച്ച്]], ജർമ്മനി | align="center" |13 | France | align="center" |1–1 | align="center" |2–1 |യുവേഫ യൂറോ 2024 |- | align="center" |4 |2025 മാർച്ച് 23 |മെസ്റ്റല്ല, [[വലെൻസിയ|വലൻസിയ]], സ്പെയിൻ | align="center" |19 | Netherlands | align="center" |3–2 | align="center" |3-3 (a. e. t.) (5-4 p) <br />{{Pso|5–4}} |2024-25 യുവേഫ നേഷൻസ് ലീഗ് എ |} == ബഹുമതികൾ == * [[ലാ ലിഗാ|ലാ ലിഗ]] 2022-23, 2024-25 <ref>{{Cite web|url=https://www.si.com/soccer/barcelona-win-la-liga-complete-2024-25-domestic-treble|title=Barcelona Win La Liga, Complete 2024-25 Domestic Treble|access-date=2025-05-15|date=2025-05-15|website=SI|language=en-US}}</ref> * കോപ ഡെൽ റെയ്ഃ 2024-25 <ref>{{Cite web|url=https://rfef.es/en/noticias/match-report-fc-barcelona-crowned-cup-kings-in-classic-encounter|title=FC Barcelona crowned Cup Kings in classic encounter|access-date=2025-04-26|date=2025-04-26|website=|publisher=[[Real Federación Española de Fútbol]]|language=en|archive-url=https://web.archive.org/web/20250426235908/https://rfef.es/en/noticias/match-report-fc-barcelona-crowned-cup-kings-in-classic-encounter|archive-date=26 April 2025}}</ref> * സൂപ്പർകോപ്പ ഡി സ്പെയിൻഃ 2025 <ref>{{Cite web|url=https://rfef.es/en/noticias/match-report-fc-barcelona-win-the-super-cup-in-a-final-for-the-history-books-2-5|title=FC Barcelona win the Super Cup in a final for the history books (2-5)|access-date=2025-01-13|date=2025-01-13|website=|publisher=[[Real Federación Española de Fútbol]]|language=en|archive-url=https://web.archive.org/web/20250113012625/https://rfef.es/en/noticias/match-report-fc-barcelona-win-the-super-cup-in-a-final-for-the-history-books-2-5|archive-date=13 January 2025}}</ref> * [[യുവേഫ യൂറോപ്യൻ ഫുട്ബോൾ ചാമ്പ്യൻഷിപ്പ്|യുവേഫ യൂറോപ്യൻ ചാമ്പ്യൻഷിപ്പ്]] 2024 <ref>{{Cite web|url=https://www.uefa.com/uefaeuro/match/2036211--spain-vs-england/|title=Spain 2-1 England|access-date=14 July 2024|date=14 July 2024|website=[[UEFA]]|publisher=Union of European Football Associations|archive-url=https://web.archive.org/web/20240714205859/https://www.uefa.com/uefaeuro/match/2036211--spain-vs-england/|archive-date=14 July 2024}}</ref> '''വ്യക്തിഗത''' * യുവേഫ യൂറോപ്യൻ ചാമ്പ്യൻഷിപ്പ് ടൂർണമെന്റിലെ യുവ കളിക്കാരൻഃ 2024 * യുവേഫ യൂറോപ്യൻ ചാമ്പ്യൻഷിപ്പ് ഗോൾ ഓഫ് ദ ടൂർണമെന്റ് 2024 * ലാ ലിഗ U23 പ്ലെയർ ഓഫ് ദ സീസൺഃ 2023-24 * ലാ ലിഗ പ്ലെയർ ഓഫ് ദ മന്ത് സെപ്റ്റംബർ 2024 * ലാ ലിഗ U23 മാസത്തിലെ മികച്ച കളിക്കാരൻഃ ഓഗസ്റ്റ് 2023, ഓഗസ്റ്റ് 2024, ഫെബ്രുവരി 2025 * ലാ ലിഗ മാസത്തിലെ ഗോൾഃ മാർച്ച് 2024 * ഐഎഫ്എഫ്എച്ച്എസ് മാസത്തിലെ പുരുഷ കളിക്കാരൻഃ ഏപ്രിൽ 2025 * ഗോൾഡൻ ബോയ് 2024 * കോപ ട്രോഫി 2024 * ഐഎഫ്എഫ്എച്ച്എസ് പുരുഷന്മാരുടെ ലോകത്തിലെ ഏറ്റവും മികച്ച യൂത്ത് കളിക്കാരൻഃ 2024 <ref>{{Cite web|url=https://iffhs.com/posts/4059|title=IFFHS AWARDS 2024 - LAMINE YAMAL, MEN'S WORLD BEST YOUTH PLAYER|access-date=15 December 2024|date=14 December 2024|publisher=IFFHS|archive-url=https://web.archive.org/web/20241215102324/https://iffhs.com/posts/4059|archive-date=15 December 2024}}</ref> * ടുട്ടോസ്പോർട്ടിന്റെ ഏറ്റവും പ്രായം കുറഞ്ഞ അവാർഡ്ഃ 2023 * ഗ്ലോബ് സോക്കർ അവാർഡുകൾ-എമർജിംഗ് പ്ലെയർഃ 2024 (യൂറോപ്പ് പതിപ്പ്) 2024 (ദുബായ് പതിപ്പ്) <ref>{{Cite web|url=https://www.globesoccer.com/winners/lamine-yamal-emerging-player-2024/|title=Lamine Yamal (Emerging Player)|access-date=29 May 2024|date=28 May 2024|website=[[Globe Soccer Awards]]|archive-url=https://web.archive.org/web/20240529073640/https://www.globesoccer.com/winners/lamine-yamal-emerging-player-2024/|archive-date=29 May 2024}}</ref><ref>{{Cite web|url=https://www.globesoccer.com/winners/lamine-yamal-emerging-player-2024-2/|title=Lamine Yamal (Emerging Player)|access-date=13 January 2025|date=27 December 2024|website=[[Globe Soccer Awards]]|archive-url=https://web.archive.org/web/20241228055937/https://www.globesoccer.com/winners/lamine-yamal-emerging-player-2024-2/|archive-date=28 December 2024}}</ref> * ലോറസ് വേൾഡ് സ്പോർട്സ് അവാർഡ് ഫോർ ബ്രേക്ക്ത്രൂ ഓഫ് ദ ഇയർഃ 2025 <ref>{{Cite web|url=https://www.laureus.com/news/biles-duplantis-and-nadal-take-centre-stage-at-25th-anniversary-laureus-world-sports-awards|title=Biles, Duplantis and Nadal take centre stage at 25th anniversary Laureus World Sports Awards|access-date=22 April 2025|date=21 April 2025|website=laureus.com|archive-url=https://web.archive.org/web/20250501034022/https://www.laureus.com/news/biles-duplantis-and-nadal-take-centre-stage-at-25th-anniversary-laureus-world-sports-awards|archive-date=1 May 2025}}</ref> * യുവേഫ യൂറോപ്യൻ അണ്ടർ 17 ചാമ്പ്യൻഷിപ്പ് ടോപ്പ് സ്കോറർഃ 2023 (4 ഗോളുകൾ) * യുവേഫ യൂറോപ്യൻ ചാമ്പ്യൻഷിപ്പ് ടോപ്പ് അസിസ്റ്റ് പ്രൊവൈഡർഃ 2024 (4 അസിസ്റ്റുകൾ <ref>{{Cite web|url=https://www.uefa.com/euro2024/statistics/players/attacking/|title=Player stats: Attacking|access-date=16 July 2024|website=[[UEFA]]|publisher=Union of European Football Associations|archive-url=https://web.archive.org/web/20240725002802/https://www.uefa.com/euro2024/statistics/players/attacking/|archive-date=25 July 2024}}</ref> * യുവേഫ യൂറോപ്യൻ ചാമ്പ്യൻഷിപ്പ് ടീം ഓഫ് ദ ടൂർണമെന്റ് 2024 * മികച്ച ഫിഫ പുരുഷന്മാരുടെ 11:24 <ref>{{Cite web|url=https://www.fifa.com/en/the-best-fifa-football-awards/2024/articles/mens-11-vote|title=Five Real Madrid stars named in The Best FIFA Men's 11|access-date=23 December 2024|date=17 December 2024|publisher=FIFA|archive-url=https://web.archive.org/web/20250208070030/https://www.fifa.com/en/the-best-fifa-football-awards/2024/articles/mens-11-vote|archive-date=8 February 2025}}</ref> * ഐ. എഫ്. എഫ്. എച്ച്. എസ് പുരുഷന്മാരുടെ ലോക ടീം 2024 <ref>{{Cite web|url=https://iffhs.com/posts/4086|title=IFFHS WORLD TEAMS 2024|access-date=26 December 2024|date=26 December 2024|website=IFFHS|archive-url=https://web.archive.org/web/20241226180022/https://iffhs.com/posts/4086|archive-date=26 December 2024}}</ref> * ഐ. എഫ്. എഫ്. എച്ച്. എസ് പുരുഷന്മാരുടെ യുവേഫ ടീംഃ 2024 <ref>{{Cite web|url=https://iffhs.com/posts/4119|title=IFFHS CONTINENTAL TEAMS 2024 - UEFA MEN|date=15 January 2025|website=IFFHS}}</ref> * ഐ. എഫ്. എഫ്. എച്ച്. എസ് പുരുഷന്മാരുടെ യൂത്ത് (യു20) ലോക ടീംഃ 2024 <ref>{{Cite web|url=https://iffhs.com/posts/4090|title=IFFHS MEN'S YOUTH (U20) WORLD TEAM 2024|access-date=15 January 2025|date=28 December 2024|archive-url=https://web.archive.org/web/20250412094734/https://iffhs.com/posts/4090|archive-date=12 April 2025}}</ref> * ഐ. എഫ്. എഫ്. എച്ച്. എസ് പുരുഷന്മാരുടെ യൂത്ത് (U20) യുവേഫ ടീംഃ 2023, 2024 <ref>{{Cite web|url=https://iffhs.com/posts/3387|title=IFFHS Men's Youth (U20) UEFA Team 2023|access-date=19 February 2024|date=5 February 2024|website=IFFHS|archive-url=https://web.archive.org/web/20240725002754/https://iffhs.com/posts/3387|archive-date=25 July 2024}}</ref><ref>{{Cite web|url=https://iffhs.com/posts/4161|title=IFFHS MEN'S YOUTH (U20) CONTINENTAL TEAMS 2024 - UEFA|access-date=1 February 2025|date=1 February 2025|website=IFFHS|archive-url=https://web.archive.org/web/20250412094734/https://iffhs.com/posts/4161|archive-date=12 April 2025}}</ref> * യുവേഫ യൂറോപ്യൻ അണ്ടർ 17 ചാമ്പ്യൻഷിപ്പ് ടീം ഓഫ് ദ ടൂർണമെന്റ്ഃ 2023 * ലാ ലിഗ സീസണിലെ ടീംഃ 2024-25 == പരാമർശങ്ങൾ == == ബാഹ്യ ലിങ്കുകൾ == * എഫ്സി ബാഴ്സലോണ വെബ്സൈറ്റിലെ [https://www.fcbarcelona.com/en/football/first-team/players/129404/lamine-yamal-nasraoui-ebana പ്രൊഫൈൽ] * റോയൽ സ്പാനിഷ് ഫുട്ബോൾ ഫെഡറേഷൻ വെബ്സൈറ്റിലെ [https://rfef.es/es/selecciones/jugadores/lamine-yamal-absoluta പ്രൊഫൈൽ] (സ്പാനിഷ് ഭാഷയിൽ) * {{UEFA player}} [[വർഗ്ഗം:ജീവിച്ചിരിക്കുന്നവർ]] [[വർഗ്ഗം:2007-ൽ ജനിച്ചവർ]] [[വർഗ്ഗം:Articles with hCards]] [[വർഗ്ഗം:ഒപ്പുകൾ ഉൾപ്പെടുത്തിയിട്ടുള്ള ജീവചരിത്രങ്ങൾ]] [[വർഗ്ഗം:Pages with unreviewed translations]] cdm3kmwnd2adcyc1ee61rs39vvzqzdy 0 656091 4533810 4532464 2025-06-16T01:39:55Z ShajiA 1528 + 4533810 wikitext text/x-wiki {{History of Wales}} ഇപ്പോളത്തെ [[വേൽസ്]] (Welsh: Cymru) പ്രദേശത്തിന്റെ ചരിത്രം ആരംഭിക്കുന്നത് ഏകദേശം രണ്ടര ലക്ഷം വർഷങ്ങൾക്ക് മുൻപുണ്ടായ [[നിയാന്തർത്താൽ മനുഷ്യൻ|നിയാന്തർത്താൽ]] മനുഷ്യരുടെ സാന്നിധ്യത്തിന്റെ തെളിവോടെയാണ്. [[ഹോമോ സാപ്പിയൻസ്]] ഇവിടെ എത്തിച്ചേർന്നത് ഏകദേശം 31,000 ബി.സി-യോടെ ആണ്. 9000 ബി.സി-യോടെ [[ഹിമയുഗം]] അവസാനിച്ചതോടുകൂടിയാണ് ഇവിടെ തുടർച്ചയായ ആധുനിക മനുഷ്യരുടെ വാസം നിലനിന്നത്. കൂടാതെ മെസോലിത്തിക്ക്, [[നവീനശിലായുഗം]], [[വെങ്കലയുഗം|വെങ്കല യുഗ]]ങ്ങളിൽ നിന്നുള്ള നിരവധി ചരിത്രാവശിഷ്ടങ്ങൾ വെയിൽസിലുണ്ട്. [[അയോയുഗം|ഇരുമ്പുയുഗത്തിൽ]] ഫോർത്ത് ഫിർത്തിന് തെക്ക് ബ്രിട്ടനിലെന്നപോലെ, ഇവിടത്തെ സംസ്കാരം ഒരു പൊതു ബ്രിട്ടോണിക് ഭാഷയോടെ കെൽറ്റിക് സംസ്കാരം ആയി മാറി. എഡി 43-ൽ ബ്രിട്ടൺ കീഴടക്കാൻ തുടങ്ങിയ റോമാക്കാർ, ആദ്യം 48-ൽ ഇപ്പോൾ വടക്കുകിഴക്കൻ വെയിൽസിൽ ഡെസിയാങ്ലിക്കെതിരെ ആക്രമണം നടത്തി, 79-ൽ ഓർഡോവിസുകളെ പരാജയപ്പെടുത്തി പ്രദേശത്തിന്റെ പൂർണ്ണ നിയന്ത്രണം നേടി. അഞ്ചാം നൂറ്റാണ്ടിൽ റോമാക്കാർ ബ്രിട്ടനിൽ നിന്ന് പാലായനം ചെയ്തത് ആംഗ്ലോ-സാക്സൺ കുടിയേറ്റത്തിനുള്ള വാതിൽ തുറന്നു. അതിനുശേഷം, ഇവിടം നിരവധി രാജ്യങ്ങളായി വിഭജിക്കാൻ തുടങ്ങി. മധ്യകാലഘട്ടത്തിന്റെ തുടക്കത്തിൽ ജീവിച്ചിരുന്ന ബ്രിട്ടോണിക് സംസാരിക്കുന്ന മറ്റ് ജനങ്ങളിൽ നിന്ന് ഫലപ്രദമായി വേർപെടുത്തിയ ഇംഗ്ലീഷ് അധിനിവേശത്തോടെയാണ് വെൽഷ് ജനത രൂപപ്പെട്ടത്. റോമൻ കാലഘട്ടത്തിനു ശേഷം, ഇന്നത്തെ വെയിൽസിൽ, [[ഗ്വിനെഡ്]], [[പവീസ്]], [[സെറെഡിജിയൻ]], [[ഡൈഫെഡ്]], [[ബ്രൈച്ചീനോഗ്]], [[എർഗിംഗ്]], [[മോർഗൻവ്ഗ്]], [[ഗ്വെന്റ്]] എന്നിവയുൾപ്പെടെ നിരവധി വെൽഷ് രാജ്യങ്ങൾ രൂപപ്പെട്ടിരുന്നു. ചില ഭരണാധികാരികൾ മറ്റ് വെൽഷ് പ്രദേശങ്ങളിലും പടിഞ്ഞാറൻ ഇംഗ്ലണ്ടിലും തങ്ങളുടെ നിയന്ത്രണം വ്യാപിപ്പിച്ചെങ്കിലും, ആർക്കും വെയിൽസിനെ കൂടുതൽ കാലം ഒന്നിപ്പിക്കാൻ കഴിഞ്ഞില്ല. ഇംഗ്ലീഷുകാരിൽ നിന്നും, പിന്നീട് [[ഇംഗ്ലണ്ട്]] കീഴടക്കിയ നോർമൻമാരിൽ നിന്നുമുള്ള ആഭ്യന്തര പോരാട്ടങ്ങളും ബാഹ്യ സമ്മർദ്ദവും വെൽഷ് രാജ്യങ്ങൾ ക്രമേണ ഇംഗ്ലീഷ് കിരീടത്തിന്റെ നിയന്ത്രണത്തിലാകാൻ കാരണമായി. 1282-ൽ, ലിവെലിൻ എപി ഗ്രുഫുഡിന്റെ മരണത്തെത്തുടർന്ന് ഇംഗ്ലണ്ടിലെ രാജാവ് [[എഡ്വേർഡ് ഒന്നാമൻ]] വെയിൽസ് പ്രിൻസിപ്പാലിറ്റി കീഴടക്കി; അതിനുശേഷം, ഇംഗ്ലീഷ് രാജാവിന്റെ പ്രത്യക്ഷ അവകാശി ''പ്രിൻസ് ഓഫ് വെയിൽസ്'' എന്ന പദവി വഹിച്ചു. വെൽഷ് ജനത ഇംഗ്ലീഷ് ഭരണത്തിനെതിരെ നിരവധി കലാപങ്ങൾ ആരംഭിച്ചു, അവസാനത്തെ പ്രധാന കലാപം 15-ആം നൂറ്റാണ്ടിന്റെ തുടക്കത്തിൽ ഒവെയ്ൻ ഗ്ലിൻഡർ നയിച്ച കലാപമായിരുന്നു. പതിനാറാം നൂറ്റാണ്ടിൽ, ഓവൻ ട്യൂഡറിന്റെ പ്രപൗത്രനായ വെൽഷ് വംശജനായ ഹെൻറി എട്ടാമൻ, വെയിൽസിനെ ഇംഗ്ലണ്ട് രാജ്യത്തിൽ പൂർണ്ണമായും ഉൾപ്പെടുത്തുക എന്ന ലക്ഷ്യത്തോടെ വെയിൽസ് നിയമങ്ങൾ പാസാക്കി. 1707-ൽ വെയിൽസ് [[ഗ്രേറ്റ് ബ്രിട്ടൺ]] രാജ്യത്തിന്റെയും പിന്നീട് 1801-ൽ യുണൈറ്റഡ് കിംഗ്ഡം ഓഫ് ഗ്രേറ്റ് ബ്രിട്ടന്റെയും അയർലൻഡിന്റെയും ഭാഗമായി. എന്നിരുന്നാലും, കനത്ത ഇംഗ്ലീഷ് ആധിപത്യം ഉണ്ടായിരുന്നിട്ടും വെൽഷുകാർ അവരുടെ ഭാഷയും സംസ്കാരവും നിലനിർത്തി. 1588-ൽ വില്യം മോർഗൻ പ്രസിദ്ധീകരിച്ച വളരെ പ്രധാനപ്പെട്ട ആദ്യത്തെ പൂർണ്ണമായ വെൽഷ് ബൈബിൾ വിവർത്തനത്തിന്റെ പ്രസിദ്ധീകരണം, വെൽഷിനെ ഒരു സാഹിത്യ ഭാഷ എന്ന നിലയിൽ വളരെയധികം മുന്നോട്ട് കൊണ്ടുപോയി. പതിനെട്ടാം നൂറ്റാണ്ടിൽ വെയിൽസിനെ വളരെയധികം ബാധിക്കുന്ന രണ്ട് മാറ്റങ്ങളുടെ തുടക്കം കണ്ടു, [[വ്യാവസായിക വിപ്ലവം|വ്യാവസായിക വിപ്ലവവും]], വെൽഷ് മെത്തഡിസ്റ്റ് പുനരുജ്ജീവനവും ആയിരുന്നു ഇവ. ബ്രിട്ടീഷ് സാമ്രാജ്യത്തിന്റെ ഉദയകാലത്ത്, പ്രത്യേകിച്ച് 19-ാം നൂറ്റാണ്ടിലെ തെക്കുകിഴക്കൻ വെയിൽസിൽ ദ്രുതഗതിയിലുള്ള വ്യാവസായികവൽക്കരണവും കൽക്കരി, ഇരുമ്പ് വ്യവസായങ്ങളുടെ വളർച്ചയുടെ ഫലമായി ജനസംഖ്യയിൽ നാടകീയമായ വർധനവും അനുഭവപ്പെട്ടു. ഒന്നാം ലോകമഹായുദ്ധത്തിൽ വെയിൽസ് പൂർണ്ണവും സന്നദ്ധവുമായ പങ്ക് വഹിച്ചു. രണ്ടാം ലോകമഹായുദ്ധത്തെത്തുടർന്ന് ബ്രിട്ടീഷ് സാമ്രാജ്യം അവസാനിച്ചതോടെ 20-ആം നൂറ്റാണ്ടിൽ വെയിൽസിലെ വ്യവസായങ്ങൾ ക്ഷയിച്ചു, അതേസമയം ദേശീയ വികാരവും സ്വയം നിർണ്ണയത്തിലുള്ള താൽപ്പര്യവും ഉയർന്നു. 1920-കളിൽ ലിബറൽ പാർട്ടിയെ പിൻതള്ളി [[ലേബർ പാർട്ടി]] പ്രബലമായ രാഷ്ട്രീയ ശക്തിയായി. രണ്ടാം ലോകമഹായുദ്ധസമയത്ത്, യുണൈറ്റഡ് കിംഗ്ഡത്തിന്റെയും സഖ്യകക്ഷികളുടെയും കൂടെ വെയിൽസും ഗണ്യമായ പങ്ക് വഹിച്ചു, ബ്ലിറ്റ്സ് സമയത്ത് അതിന്റെ നഗരങ്ങൾ വ്യാപകമായി ബോംബാക്രമണം ചെയ്യപ്പെട്ടു. 1960-കളിൽ നിന്ന് ദേശീയ പാർട്ടിയായ പ്ലെയ്ഡ് സിമ്രു ശക്തി പ്രാപിച്ചു. 1997-ലെ ഒരു റഫറണ്ടത്തിൽ, വെൽഷ് വോട്ടർമാർ, വെയിൽസിനായുള്ള ഒരു ദേശീയ അസംബ്ലിക്ക് സർക്കാർ ഉത്തരവാദിത്തം വികേന്ദ്രീകരിക്കുന്നതിന് അംഗീകാരം നൽകി, അത് 1999-ൽ ആദ്യമായി യോഗം ചേർന്നു. 2020 മെയ് മാസത്തിൽ സെനെഡ് സിമ്രു/വെൽഷ് പാർലമെന്റ് എന്ന് പുനർനാമകരണം ചെയ്യപ്പെട്ടു. [[വർഗ്ഗം:വേൽസിന്റെ ചരിത്രം]] 8e6qqusa64g53a2jcamzpvm7sb6zkcl 4533811 4533810 2025-06-16T01:50:38Z ShajiA 1528 ചരിത്രാതീത കാലഘട്ടം 4533811 wikitext text/x-wiki {{History of Wales}} ഇപ്പോളത്തെ [[വേൽസ്]] (Welsh: Cymru) പ്രദേശത്തിന്റെ ചരിത്രം ആരംഭിക്കുന്നത് ഏകദേശം രണ്ടര ലക്ഷം വർഷങ്ങൾക്ക് മുൻപുണ്ടായ [[നിയാന്തർത്താൽ മനുഷ്യൻ|നിയാന്തർത്താൽ]] മനുഷ്യരുടെ സാന്നിധ്യത്തിന്റെ തെളിവോടെയാണ്. [[ഹോമോ സാപ്പിയൻസ്]] ഇവിടെ എത്തിച്ചേർന്നത് ഏകദേശം 31,000 ബി.സി-യോടെ ആണ്. 9000 ബി.സി-യോടെ [[ഹിമയുഗം]] അവസാനിച്ചതോടുകൂടിയാണ് ഇവിടെ തുടർച്ചയായ ആധുനിക മനുഷ്യരുടെ വാസം നിലനിന്നത്. കൂടാതെ മെസോലിത്തിക്ക്, [[നവീനശിലായുഗം]], [[വെങ്കലയുഗം|വെങ്കല യുഗ]]ങ്ങളിൽ നിന്നുള്ള നിരവധി ചരിത്രാവശിഷ്ടങ്ങൾ വെയിൽസിലുണ്ട്. [[അയോയുഗം|ഇരുമ്പുയുഗത്തിൽ]] ഫോർത്ത് ഫിർത്തിന് തെക്ക് ബ്രിട്ടനിലെന്നപോലെ, ഇവിടത്തെ സംസ്കാരം ഒരു പൊതു ബ്രിട്ടോണിക് ഭാഷയോടെ കെൽറ്റിക് സംസ്കാരം ആയി മാറി. എഡി 43-ൽ ബ്രിട്ടൺ കീഴടക്കാൻ തുടങ്ങിയ റോമാക്കാർ, ആദ്യം 48-ൽ ഇപ്പോൾ വടക്കുകിഴക്കൻ വെയിൽസിൽ ഡെസിയാങ്ലിക്കെതിരെ ആക്രമണം നടത്തി, 79-ൽ ഓർഡോവിസുകളെ പരാജയപ്പെടുത്തി പ്രദേശത്തിന്റെ പൂർണ്ണ നിയന്ത്രണം നേടി. അഞ്ചാം നൂറ്റാണ്ടിൽ റോമാക്കാർ ബ്രിട്ടനിൽ നിന്ന് പാലായനം ചെയ്തത് ആംഗ്ലോ-സാക്സൺ കുടിയേറ്റത്തിനുള്ള വാതിൽ തുറന്നു. അതിനുശേഷം, ഇവിടം നിരവധി രാജ്യങ്ങളായി വിഭജിക്കാൻ തുടങ്ങി. മധ്യകാലഘട്ടത്തിന്റെ തുടക്കത്തിൽ ജീവിച്ചിരുന്ന ബ്രിട്ടോണിക് സംസാരിക്കുന്ന മറ്റ് ജനങ്ങളിൽ നിന്ന് ഫലപ്രദമായി വേർപെടുത്തിയ ഇംഗ്ലീഷ് അധിനിവേശത്തോടെയാണ് വെൽഷ് ജനത രൂപപ്പെട്ടത്. റോമൻ കാലഘട്ടത്തിനു ശേഷം, ഇന്നത്തെ വെയിൽസിൽ, [[ഗ്വിനെഡ്]], [[പവീസ്]], [[സെറെഡിജിയൻ]], [[ഡൈഫെഡ്]], [[ബ്രൈച്ചീനോഗ്]], [[എർഗിംഗ്]], [[മോർഗൻവ്ഗ്]], [[ഗ്വെന്റ്]] എന്നിവയുൾപ്പെടെ നിരവധി വെൽഷ് രാജ്യങ്ങൾ രൂപപ്പെട്ടിരുന്നു. ചില ഭരണാധികാരികൾ മറ്റ് വെൽഷ് പ്രദേശങ്ങളിലും പടിഞ്ഞാറൻ ഇംഗ്ലണ്ടിലും തങ്ങളുടെ നിയന്ത്രണം വ്യാപിപ്പിച്ചെങ്കിലും, ആർക്കും വെയിൽസിനെ കൂടുതൽ കാലം ഒന്നിപ്പിക്കാൻ കഴിഞ്ഞില്ല. ഇംഗ്ലീഷുകാരിൽ നിന്നും, പിന്നീട് [[ഇംഗ്ലണ്ട്]] കീഴടക്കിയ നോർമൻമാരിൽ നിന്നുമുള്ള ആഭ്യന്തര പോരാട്ടങ്ങളും ബാഹ്യ സമ്മർദ്ദവും വെൽഷ് രാജ്യങ്ങൾ ക്രമേണ ഇംഗ്ലീഷ് കിരീടത്തിന്റെ നിയന്ത്രണത്തിലാകാൻ കാരണമായി. 1282-ൽ, ലിവെലിൻ എപി ഗ്രുഫുഡിന്റെ മരണത്തെത്തുടർന്ന് ഇംഗ്ലണ്ടിലെ രാജാവ് [[എഡ്വേർഡ് ഒന്നാമൻ]] വെയിൽസ് പ്രിൻസിപ്പാലിറ്റി കീഴടക്കി; അതിനുശേഷം, ഇംഗ്ലീഷ് രാജാവിന്റെ പ്രത്യക്ഷ അവകാശി ''പ്രിൻസ് ഓഫ് വെയിൽസ്'' എന്ന പദവി വഹിച്ചു. വെൽഷ് ജനത ഇംഗ്ലീഷ് ഭരണത്തിനെതിരെ നിരവധി കലാപങ്ങൾ ആരംഭിച്ചു, അവസാനത്തെ പ്രധാന കലാപം 15-ആം നൂറ്റാണ്ടിന്റെ തുടക്കത്തിൽ ഒവെയ്ൻ ഗ്ലിൻഡർ നയിച്ച കലാപമായിരുന്നു. പതിനാറാം നൂറ്റാണ്ടിൽ, ഓവൻ ട്യൂഡറിന്റെ പ്രപൗത്രനായ വെൽഷ് വംശജനായ ഹെൻറി എട്ടാമൻ, വെയിൽസിനെ ഇംഗ്ലണ്ട് രാജ്യത്തിൽ പൂർണ്ണമായും ഉൾപ്പെടുത്തുക എന്ന ലക്ഷ്യത്തോടെ വെയിൽസ് നിയമങ്ങൾ പാസാക്കി. 1707-ൽ വെയിൽസ് [[ഗ്രേറ്റ് ബ്രിട്ടൺ]] രാജ്യത്തിന്റെയും പിന്നീട് 1801-ൽ യുണൈറ്റഡ് കിംഗ്ഡം ഓഫ് ഗ്രേറ്റ് ബ്രിട്ടന്റെയും അയർലൻഡിന്റെയും ഭാഗമായി. എന്നിരുന്നാലും, കനത്ത ഇംഗ്ലീഷ് ആധിപത്യം ഉണ്ടായിരുന്നിട്ടും വെൽഷുകാർ അവരുടെ ഭാഷയും സംസ്കാരവും നിലനിർത്തി. 1588-ൽ വില്യം മോർഗൻ പ്രസിദ്ധീകരിച്ച വളരെ പ്രധാനപ്പെട്ട ആദ്യത്തെ പൂർണ്ണമായ വെൽഷ് ബൈബിൾ വിവർത്തനത്തിന്റെ പ്രസിദ്ധീകരണം, വെൽഷിനെ ഒരു സാഹിത്യ ഭാഷ എന്ന നിലയിൽ വളരെയധികം മുന്നോട്ട് കൊണ്ടുപോയി. പതിനെട്ടാം നൂറ്റാണ്ടിൽ വെയിൽസിനെ വളരെയധികം ബാധിക്കുന്ന രണ്ട് മാറ്റങ്ങളുടെ തുടക്കം കണ്ടു, [[വ്യാവസായിക വിപ്ലവം|വ്യാവസായിക വിപ്ലവവും]], വെൽഷ് മെത്തഡിസ്റ്റ് പുനരുജ്ജീവനവും ആയിരുന്നു ഇവ. ബ്രിട്ടീഷ് സാമ്രാജ്യത്തിന്റെ ഉദയകാലത്ത്, പ്രത്യേകിച്ച് 19-ാം നൂറ്റാണ്ടിലെ തെക്കുകിഴക്കൻ വെയിൽസിൽ ദ്രുതഗതിയിലുള്ള വ്യാവസായികവൽക്കരണവും കൽക്കരി, ഇരുമ്പ് വ്യവസായങ്ങളുടെ വളർച്ചയുടെ ഫലമായി ജനസംഖ്യയിൽ നാടകീയമായ വർധനവും അനുഭവപ്പെട്ടു. ഒന്നാം ലോകമഹായുദ്ധത്തിൽ വെയിൽസ് പൂർണ്ണവും സന്നദ്ധവുമായ പങ്ക് വഹിച്ചു. രണ്ടാം ലോകമഹായുദ്ധത്തെത്തുടർന്ന് ബ്രിട്ടീഷ് സാമ്രാജ്യം അവസാനിച്ചതോടെ 20-ആം നൂറ്റാണ്ടിൽ വെയിൽസിലെ വ്യവസായങ്ങൾ ക്ഷയിച്ചു, അതേസമയം ദേശീയ വികാരവും സ്വയം നിർണ്ണയത്തിലുള്ള താൽപ്പര്യവും ഉയർന്നു. 1920-കളിൽ ലിബറൽ പാർട്ടിയെ പിൻതള്ളി [[ലേബർ പാർട്ടി]] പ്രബലമായ രാഷ്ട്രീയ ശക്തിയായി. രണ്ടാം ലോകമഹായുദ്ധസമയത്ത്, യുണൈറ്റഡ് കിംഗ്ഡത്തിന്റെയും സഖ്യകക്ഷികളുടെയും കൂടെ വെയിൽസും ഗണ്യമായ പങ്ക് വഹിച്ചു, ബ്ലിറ്റ്സ് സമയത്ത് അതിന്റെ നഗരങ്ങൾ വ്യാപകമായി ബോംബാക്രമണം ചെയ്യപ്പെട്ടു. 1960-കളിൽ നിന്ന് ദേശീയ പാർട്ടിയായ പ്ലെയ്ഡ് സിമ്രു ശക്തി പ്രാപിച്ചു. 1997-ലെ ഒരു റഫറണ്ടത്തിൽ, വെൽഷ് വോട്ടർമാർ, വെയിൽസിനായുള്ള ഒരു ദേശീയ അസംബ്ലിക്ക് സർക്കാർ ഉത്തരവാദിത്തം വികേന്ദ്രീകരിക്കുന്നതിന് അംഗീകാരം നൽകി, അത് 1999-ൽ ആദ്യമായി യോഗം ചേർന്നു. 2020 മെയ് മാസത്തിൽ സെനെഡ് സിമ്രു/വെൽഷ് പാർലമെന്റ് എന്ന് പുനർനാമകരണം ചെയ്യപ്പെട്ടു. ==ചരിത്രാതീത കാലഘട്ടം== ആധുനിക വെയിൽസിൽ കണ്ടെത്തിയ മനുഷ്യാവശിഷ്ടങ്ങളിൽ ഏറ്റവും പഴക്കം ചെന്നത് വടക്കൻ വെയിൽസിലെ എൽവി നദിയുടെ താഴ്‌വരയിലെ ബോണ്ട്നെവിഡ് പാലിയോളിത്തിക് സ്ഥലത്ത് നിന്ന് കണ്ടെത്തിയ ഒരു നിയാണ്ടർത്തൽ താടിയെല്ലാണ്; ഇത് പിൽക്കാല പാലിയോളിത്തിക് കാലഘട്ടത്തിലേതും ഏകദേശം 230,000 വർഷങ്ങൾ പഴക്കമുള്ളതുമാണ്, {{sfn|Davies|1994|p=3}} അതിനുശേഷം, സൗത്ത് പെംബ്രോക്ക്ഷെയറും ഗോവറും ഉൾപ്പെടെ വെയിൽസിലെ ഒന്നിലധികം പ്രദേശങ്ങളിൽ പാലിയോളിത്തിക് യുഗത്തിലെ മനുഷ്യന്റെ അസ്ഥികൂട അവശിഷ്ടങ്ങൾ കണ്ടെത്തിയിട്ടുണ്ട്.{{sfn|Davies|1994|p=2}} വെയിൽസിൽ ആധുനിക മനുഷ്യർ കുറഞ്ഞത് 29,000 വർഷമായി വസിക്കുന്നു.{{sfn|Pettitt|2010|p=207}} 1823-ൽ സൗത്ത് വെയിൽസിലെ സ്വാൻസിയിലെ ഗോവർ പെനിൻസുലയിലെ പവിലാൻഡ് ചുണ്ണാമ്പുകല്ല് ഗുഹകളിലൊന്നിൽ നിന്ന് ചുവന്ന ചായം പൂശിയ ഒരു മനുഷ്യ അസ്ഥികൂടമായ ''ദി റെഡ് ലേഡി ഓഫ് പവിലാൻഡ്'' കണ്ടെത്തി. പേര് ഇങ്ങനെയാണെങ്കിലും, അപ്പർ പാലിയോലിത്തിക് കാലഘട്ടത്തിന്റെ (പഴയ ശിലായുഗം) അവസാനത്തിൽ ഏകദേശം 33,000 വർഷം മുമ്പ് ജീവിച്ചിരുന്ന ഒരു യുവാവിന്റേതാണ് അസ്ഥികൂടം. പവിലാൻഡ് ഗുഹ മഞ്ഞുപാളിയുടെ തെക്ക് ഭാഗത്തായി സ്ഥിതിചെയ്തിരുന്നു, സമുദ്രനിരപ്പ് താഴ്ന്നതായിരുന്നു, അതിനാൽ ആ സമയത്ത് ഗുഹ കരപ്രദേശത്തായിരുന്നു.{{sfn|Richards|Trinkaus|2009}} പടിഞ്ഞാറൻ യൂറോപ്പിലെ അറിയപ്പെടുന്ന ഏറ്റവും പഴക്കം ചെന്ന ആചാരപരമായ ശവസംസ്കാര സ്ഥലമായി ഇത് കണക്കാക്കപ്പെടുന്നു. ആനക്കൊമ്പ്, കടൽക്കക്കകൽ എന്നിവകൊണ്ട് നിർമ്മിച്ച ആഭരണങ്ങളും ഒരു മാമോത്തിന്റെ തലയോട്ടിയും അസ്ഥികൂടത്തിന്റെ സമീപത്തായി കണ്ടെത്തിയിരുന്നു. ==അവലംബം== {{അവലംബങ്ങൾ}} [[വർഗ്ഗം:വേൽസിന്റെ ചരിത്രം]] o6scmp35928u4m426pffueoiolfhab9 3 656172 4533860 4532877 2025-06-16T10:09:16Z KiranBOT 205977 soft redirect to [[:en:user talk:usernamekiran]] 4533860 wikitext text/x-wiki {{soft redirect|en:User talk:Usernamekiran}} '''നമസ്കാരം {{#if: KiranBOT | KiranBOT | {{BASEPAGENAME}} }} !''', [[മലയാളം വിക്കിപീഡിയ|മലയാളം വിക്കിപീഡിയയിലേക്ക്‌]] [[വിക്കിപീഡിയ:ആമുഖം|സ്വാഗതം]]. താങ്കളുടെ അംഗത്വത്തിന് നന്ദി. താങ്കൾക്ക്‌ ഈ സ്ഥലം ഇഷ്ടമായെന്നും ഇവിടെ അൽപസമയം ചെലവഴിക്കുമെന്നും പ്രതീക്ഷിക്കുന്നു. താങ്കൾക്ക് ഉപയോഗപ്പെടാവുന്ന ചില താളുകൾ താഴെ കൊടുക്കുന്നു. [[File:Lipi ml.png|thumb|350px|right|[[സഹായം:എഴുത്ത്|ലിപിമാറ്റ രീതിയിൽ മലയാളം ടൈപ്പ് ചെയ്യുവാൻ]] ഉപയോഗിക്കാവുന്ന മൊഴി സ്കീമിന്റെ ചിത്രം]] * [[സഹായം:Tutorial|വീഡിയോ പരിശീലനം]] * [[സഹായം:ടൈപ്പിംഗ്‌|മലയാളത്തിലെഴുതാൻ]] * [[സഹായം:തിരുത്തൽ വഴികാട്ടി|ഒരു താൾ തിരുത്തിയെഴുതുന്നത് എങ്ങനെ?]] * [[സഹായം:ഉള്ളടക്കം|സഹായ താളുകൾ]] * [[സഹായം:ചിത്ര സഹായി|ചിത്ര സഹായി]] * [[സഹായം:കീഴ്‌വഴക്കം|കീഴ്‌വഴക്കങ്ങൾ]] * [[വിക്കിപീഡിയ:എഴുത്തുകളരി|എഴുത്തുകളരി]] * [[വിക്കിപീഡിയ:പഞ്ചസ്തംഭങ്ങൾ‎|വിക്കിപീഡിയയുടെ പഞ്ചസ്തംഭങ്ങൾ]] * [[വിക്കിപീഡിയ:നയങ്ങളും മാർഗ്ഗരേഖകളും|വിക്കിപീഡിയിലെ നയങ്ങളും മാർഗ്ഗരേഖകളും.]] താങ്കൾ [[വിക്കിപീഡിയ:പുതുമുഖം|പുതുമുഖങ്ങൾക്കായുള്ള താൾ]] പരിശോധിച്ചിട്ടില്ലെങ്കിൽ ദയവായി അപ്രകാരം ചെയ്യാൻ താത്പര്യപ്പെടുന്നു. [[വിക്കിപീഡിയ:വിക്കിപീഡിയർ|വിക്കിപീഡിയരിൽ]] ഒരാളായി ഇവിടെ തിരുത്തലുകൾ നടത്തുന്നത് താങ്കൾ ആസ്വദിക്കുമെന്ന് ഞാൻ കരുതുന്നു. താങ്കളെപ്പറ്റിയുള്ള വിവരങ്ങൾ‍ [[പ്രത്യേകം:Mypage|ഉപയോക്താവിനുള്ള താളിൽ]] നൽകാവുന്നതാണ്‌. സംവാദ താളുകളിൽ ഒപ്പ് വെക്കുവാനായി നാല് "ടിൽഡ" (<nowiki>~~~~</nowiki>) ഉപയോഗിക്കുകയോ, ടൂൾബാറിലെ [[File:Insert-signature.png]] ബട്ടൻ ഉപയോഗിക്കുകയോ ചെയ്യുക. സ്വന്തം പേരും തീയതിയും സമയവും താനേ വന്നുകൊള്ളും. എന്നാൽ ലേഖനങ്ങളിൽ അപ്രകാരം ഒപ്പുവെക്കാതിരിക്കാൻ ശ്രദ്ധിക്കുക. മറ്റ് ഉപയോക്താക്കളോട് സം‌വദിക്കാൻ അവരുടെ സം‌വാദത്താളിൽ താങ്കളുടെ സന്ദേശം എഴുതാവുന്നതാണ്. വിക്കിപീഡിയയിൽ എന്തെങ്കിലും സഹായം ആവശ്യമുണ്ടെങ്കിൽ എന്റെ സംവാദ താളിൽ ഒരു കുറിപ്പ് ഇടൂ, അല്ലെങ്കിൽ താങ്കളുടെ സംവാദ താളിൽ '''<nowiki>{{helpme}}</nowiki>''' എന്ന് ചേർക്കൂ, ആരെങ്കിലും ഉടനെ തന്നെ താങ്കളെ സഹായിക്കാൻ ശ്രമിക്കും. ഒരു നല്ല വിക്കിപീഡിയ അനുഭവം ആശംസിക്കുന്നു. വിക്കിമീഡിയയുടെ മലയാളം പദ്ധതികൾക്കായി ഒരു [https://lists.wikimedia.org/mailman/listinfo/wikiml-l മെയിലിങ് ലിസ്റ്റ് നിലവിലുണ്ട്]. ആ ലിസ്റ്റിൽ അംഗത്വം എടുത്ത് താങ്കൾക്ക് വിക്കിപീഡിയയെക്കുറിച്ചുള്ള അഭിപ്രായങ്ങളും, സംശയങ്ങളും, വിക്കിപീഡിയ മെച്ചപ്പെടുത്താനുള്ള വഴികളും ഒക്കെ അവിടെ ഉന്നയിക്കാവുന്നതാണ്‌. മെയിലിങ്ങ് ലിസ്റ്റിൽ അംഗത്വമെടുക്കാൻ ഇവിടെ ഞെക്കുക https://lists.wikimedia.org/mailman/listinfo/wikiml-l. ലിസ്റ്റിൽ അംഗത്വമെടുത്തതിനു ശേഷം''' wikiml-l@lists.wikimedia.org''' എന്ന ഇമെയിൽ വിലാസത്തിലേക്കു ഇമെയിൽ അയച്ചാൽ മറ്റുള്ള വിക്കിപീഡിയർ നിങ്ങളെ സഹായിക്കും. ഇനിയും ബുദ്ധിമുട്ട് തോന്നുന്നുവെങ്കിൽ വിക്കിപീഡിയരോട് നേരിട്ട് സംശയം ചോദിക്കാൻ [[സഹായം:ഐ.ആർ.സി.|ചാറ്റ് ചെയ്യാം]]. ഇതിനായി [http://webchat.freenode.net/?channels=wikipedia-ml ഇവിടെ ഞെക്കുക]. ആരെങ്കിലും ചാറ്റ്റൂമിലുണ്ടെങ്കിൽ അവർ തീർച്ചയായും താങ്കളെ സഹായിക്കുന്നതാണ്. -- [[ഉപയോക്താവ്:സ്വാഗതസംഘം|സ്വാഗതസംഘം]] ([[ഉപയോക്താവിന്റെ സംവാദം:സ്വാഗതസംഘം|സംവാദം]]) 03:03, 12 ജൂൺ 2025 (UTC) 9ir7ldx88v8rjqgdp50m9ckyowbouue 0 656318 4533839 4533673 2025-06-16T06:12:56Z Irshadpp 10433 /* ആത്മകഥ */ 4533839 wikitext text/x-wiki {{Infobox writer <!-- for more information see [[:Template:Infobox writer/doc]] --> | image = Paustovsky.jpg | imagesize = | caption = | birth_name = Konstantin Georgiyevich Paustovsky | birth_date = {{birth date|1892|5|31|df=y}} | birth_place = Moscow, Russian Empire | death_date = {{death date and age|1968|7|14|1892|5|31|df=y}} | death_place = Moscow, [[Russian SFSR]], Soviet Union | movement = [[Neo-romanticism]] | signature = Константин Паустовский (роспись).svg | name = Konstantin Paustovsky<br>{{nobold|Константин Паустовский}} }} റഷ്യൻ സാഹിത്യകാരനാണ് കോൺസ്റ്റാൻ്റിൻ ജോർജിയേവിച്ച് പൗസ്തോവ്സ്ക്കി ( 31 മേയ് 1892 – 14 ജൂലൈ 1968). 1965, 1966, 1967, 1968 വർഷങ്ങളിൽ [[സാഹിത്യത്തിനുള്ള നോബൽ സമ്മാനത്തിന്]] നാമനിർദ്ദേശം ചെയ്യപ്പെട്ടു.<ref name=Smorodinskaya>{{cite book |url=https://books.google.com/books?id=ZXz2okCSfq8C&pg=PA450 |title=Encyclopaedia of Contemporary Russian Culture|author=Tatiana Smorodinskaya |year=2012 |publisher=Routledge |page=450|isbn=9781136787850 }}</ref> ==ജീവിതരേഖ== [[മോസ്കോയിൽ]] ജനിച്ചു. അദ്ദേഹത്തിന്റെ പിതാവ് ഒരു റെയിൽവേ സ്റ്റാറ്റിസ്റ്റിഷ്യൻ ആയിരുന്നു. <ref>{{citation|last=Aleksandrova|first=Vera|year=1963|title=A History of Soviet Literature|page=260 |publisher=Greenwood publishing |url=https://archive.org/details/historyofsovietl0000unse/page/n6/mode/1up |quote=The Paustovsky family stems from Zaporozhian Cossacks , with an admixture of Turkish and Polish blood.|isbn=978-0837161143}}</ref>അമ്മ പോളിഷ് [[ബുദ്ധിജീവികളുടെ]] കുടുംബത്തിലെ അംഗമായിരുന്നു. പൗസ്റ്റോവ്സ്കിയുടെ കുടുംബം സപോറോഷ്യൻ കോസാക്ക്, തുർക്കി, പോളിഷ് വംശജരായിരുന്നു. [[റഷ്യൻ സാമ്രാജ്യത്തിൽ]] വളർന്ന കോൺസ്റ്റാന്റിൻ , ഭാഗികമായി ഗ്രാമപ്രദേശങ്ങളിലും ഭാഗികമായി [[കിവിൽ]]. അദ്ദേഹം കിയെവിലെ “ആദ്യ ഇംപീരിയൽ” ക്ലാസിക്കൽ [[ജിംനേഷ്യം (സ്കൂൾ)|ജിംനേഷ്യത്തിൽ]] പഠിച്ചു, അവിടെ അദ്ദേഹം [[മിഖായേൽ ബൾഗാക്കോവിന്റെ]] സഹപാഠിയായിരുന്നു. ആറാം ക്ലാസിൽ പഠിക്കുമ്പോൾ പിതാവ് കുടുംബം ഉപേക്ഷിച്ചു, ഉപജീവനത്തിനായി മറ്റ് കുട്ടികൾക്ക് ട്യൂഷനെടുക്കാൻ നിർബന്ധിതനായി. 1912-ൽ അദ്ദേഹം [[കീവ് സർവകലാശാല|കീവ് സർവകലാശാല]]യിലെ പ്രകൃതി ചരിത്ര ഫാക്കൽറ്റിയിൽ ചേർന്നു. 1914-ൽ അദ്ദേഹം [[മോസ്കോ സ്റ്റേറ്റ് യൂണിവേഴ്സിറ്റി|മോസ്കോ സർവകലാശാല]]യിലെ നിയമ ഫാക്കൽറ്റിയിലേക്ക് മാറി, പക്ഷേ [[ഒന്നാം ലോകമഹായുദ്ധം]] അദ്ദേഹത്തിന്റെ വിദ്യാഭ്യാസം തടസ്സപ്പെടുത്തി. പൗസ്തോവ്സ്ക്കി ആദ്യം മോസ്കോയിൽ ട്രോളിമാനായും പിന്നീട് ഒരു ആശുപത്രി ട്രെയിനിൽ പാരാമെഡിക്കായും ജോലി ചെയ്തു. 1915-ൽ, അദ്ദേഹത്തിന്റെ മെഡിക്കൽ യൂണിറ്റ് പോളണ്ടിലൂടെയും [[ബെലാറസിലൂടെയും]] സഞ്ചരിച്ചു. യുദ്ധത്തിൽ രണ്ട് സഹോദരന്മാർ മരിച്ചതിനുശേഷം, അദ്ദേഹം [[മോസ്കോ]]യിലെ അമ്മയുടെ അടുത്തേക്ക് മടങ്ങി, പക്ഷേ പിന്നീട് അദ്ദേഹം സ്ഥലം വിട്ട് പല ജോലികളിലും സ്വയം പരീക്ഷിച്ചു, തുടക്കത്തിൽ [[ഡിനിപ്രോ|യെകാറ്റെറിനോസ്ലാവ്]], [[ഡൊനെറ്റ്സ്ക്|യുസോവ്ക]] എന്നിവിടങ്ങളിലെ മെറ്റലർജിക്കൽ ഫാക്ടറികളിൽ ജോലി ചെയ്തു. 1916-ൽ അദ്ദേഹം [[ടഗൻറോഗിൽ]] താമസിച്ചു, അവിടെ അദ്ദേഹം ടാഗൻറോഗ് ബോയിലർ ഫാക്ടറിയിൽ (ഇപ്പോൾ: ക്രാസ്നി കോട്ടെൽഷ്ചിക്) ജോലി ചെയ്തു. പിന്നീട് അദ്ദേഹം ടാഗൻറോഗിലെ മത്സ്യത്തൊഴിലാളികളുടെ ([[ആർട്ടെൽ]]) ഒരു സഹകരണ സംഘടനയിൽ ചേർന്നു, അവിടെ അദ്ദേഹം തന്റെ ആദ്യ നോവൽ Романтики ("റൊമാന്റിക്കി", റൊമാന്റിക്സ്) ആരംഭിച്ചു, അത് 1935 ൽ പ്രസിദ്ധീകരിച്ചു. ഈ നോവലിൽ, തന്റെ ചെറുപ്പത്തിൽ കണ്ടതും അനുഭവിച്ചതും വിവരിച്ചു. നായകന്മാരിൽ ഒരാളായ ഓസ്കാർ, ജീവിതകാലം മുഴുവൻ പണമുണ്ടാക്കാൻ നിർബന്ധിതനാകുന്നതിനെ ചെറുത്ത ഒരു കലാകാരനായിരുന്നു. റൊമാന്റിക്സിന്റെ പ്രധാന പ്രമേയത്തിലേക്കും, തന്റെ ഏകാന്തതയെ മറികടക്കാൻ ശ്രമിക്കുന്ന ഒരു കലാകാരന്റെ വിധിയിലേക്കും, Разговор о рыбе ("റസ്ഗോവോർ ഓ റൈബ്", മത്സ്യത്തെക്കുറിച്ചു സംസാരിക്കൽ), Азовское подполье ("അസോവ്സ്കോ പോഡ്പോളി", അസോവ് അണ്ടർഗ്രൗണ്ട്) Порт в траве ("പോർട്ട് വി ട്രാവ്", സീപോർട്ട് ഇൻ ദി ഗ്രാസ്) എന്നിവയുൾപ്പെടെയുള്ള പിൽക്കാല കൃതികളിലും അദ്ദേഹം എഴുതി. ==ആത്മകഥ== 1945 നും 1963 നും ഇടയിൽ എഴുതിയ ആറ് വാല്യങ്ങളുള്ള ആത്മകഥയായ "പോവെസ്റ്റ് ഓ ഷിസ്നി" ("ഒരു ജീവിതത്തിന്റെ കഥ") ആണ് പൗസ്റ്റോവ്സ്കിയുടെ ഏറ്റവും പ്രശസ്തമായ കൃതി. സാധാരണ ജീവചരിത്രങ്ങളിലെ സംഭവവിവരണങ്ങൾക്കപ്പുറം, കാവ്യാത്മകമായി എഴുത്തുകാരന്റെ ആന്തരിക ധാരണകളെയും കാവ്യ വികാസത്തെയും വിശദീകരിക്കുന്ന ഒരു കൃതിയാണ് ഇത്. ഒന്നാം ലോകമഹായുദ്ധത്തിന്റെ പ്രക്ഷുബ്ധമായ വർഷങ്ങളിലും [[റഷ്യൻ ആഭ്യന്തരയുദ്ധം]], സോവിയറ്റുകളുടെ ഉദയം എന്നിവയിലും, പൗസ്റ്റോവ്സ്കി പങ്കെടുത്ത റഷ്യയിലെ ജീവിതത്തെക്കുറിച്ച് ഇത് ഒരു സവിശേഷ വീക്ഷണം നൽകുന്നു. 1968 ജൂലൈ 14 ന് അദ്ദേഹം [[മോസ്കോയിൽ]] അന്തരിച്ചു. ==മലയാളത്തിൽ== എം.പ്രഭാകരൻ ഉണ്ണി 1967 ൽ പൗസ്തോവ്സ്ക്കിയുടെ തിരഞ്ഞെടുത്ത കഥകൾ വിവർത്തനം ചെയ്തു പ്രസിദ്ധീകരിച്ചിട്ടുണ്ട്. ==അവലംബം== <references/> ==പുറം കണ്ണികൾ== * [https://gpura.org/item/1967-thiranjedutha-kathakal-paustovsky പൗസ്തോവ്സ്ക്കി തിരഞ്ഞെടുത്ത കഥകൾ] [[വർഗ്ഗം:റഷ്യൻ എഴുത്തുകാർ]] [[വർഗ്ഗം:1892-ൽ ജനിച്ചവർ]] [[വർഗ്ഗം:മേയ് 31-ന് ജനിച്ചവർ]] [[വർഗ്ഗം:1968-ൽ മരിച്ചവർ]] [[വർഗ്ഗം:ജൂലൈ 14-ന് മരിച്ചവർ]] 2x8ci08utpdwubotw01x9jh5b2x0i9f 3 656329 4533749 2025-06-15T15:20:15Z സ്വാഗതസംഘം 39256 ഉപയോക്താവിന്റെ സംവാദം താളിൽ [[ബദൽ:സ്വാഗതം|സ്വാഗത സന്ദേശം]] ചേർക്കുന്നു 4533749 wikitext text/x-wiki '''നമസ്കാരം {{#if: Naadinjoseph | Naadinjoseph | {{BASEPAGENAME}} }} !''', [[മലയാളം വിക്കിപീഡിയ|മലയാളം വിക്കിപീഡിയയിലേക്ക്‌]] [[വിക്കിപീഡിയ:ആമുഖം|സ്വാഗതം]]. താങ്കളുടെ അംഗത്വത്തിന് നന്ദി. താങ്കൾക്ക്‌ ഈ സ്ഥലം ഇഷ്ടമായെന്നും ഇവിടെ അൽപസമയം ചെലവഴിക്കുമെന്നും പ്രതീക്ഷിക്കുന്നു. താങ്കൾക്ക് ഉപയോഗപ്പെടാവുന്ന ചില താളുകൾ താഴെ കൊടുക്കുന്നു. [[File:Lipi ml.png|thumb|350px|right|[[സഹായം:എഴുത്ത്|ലിപിമാറ്റ രീതിയിൽ മലയാളം ടൈപ്പ് ചെയ്യുവാൻ]] ഉപയോഗിക്കാവുന്ന മൊഴി സ്കീമിന്റെ ചിത്രം]] * [[സഹായം:Tutorial|വീഡിയോ പരിശീലനം]] * [[സഹായം:ടൈപ്പിംഗ്‌|മലയാളത്തിലെഴുതാൻ]] * [[സഹായം:തിരുത്തൽ വഴികാട്ടി|ഒരു താൾ തിരുത്തിയെഴുതുന്നത് എങ്ങനെ?]] * [[സഹായം:ഉള്ളടക്കം|സഹായ താളുകൾ]] * [[സഹായം:ചിത്ര സഹായി|ചിത്ര സഹായി]] * [[സഹായം:കീഴ്‌വഴക്കം|കീഴ്‌വഴക്കങ്ങൾ]] * [[വിക്കിപീഡിയ:എഴുത്തുകളരി|എഴുത്തുകളരി]] * [[വിക്കിപീഡിയ:പഞ്ചസ്തംഭങ്ങൾ‎|വിക്കിപീഡിയയുടെ പഞ്ചസ്തംഭങ്ങൾ]] * [[വിക്കിപീഡിയ:നയങ്ങളും മാർഗ്ഗരേഖകളും|വിക്കിപീഡിയിലെ നയങ്ങളും മാർഗ്ഗരേഖകളും.]] താങ്കൾ [[വിക്കിപീഡിയ:പുതുമുഖം|പുതുമുഖങ്ങൾക്കായുള്ള താൾ]] പരിശോധിച്ചിട്ടില്ലെങ്കിൽ ദയവായി അപ്രകാരം ചെയ്യാൻ താത്പര്യപ്പെടുന്നു. [[വിക്കിപീഡിയ:വിക്കിപീഡിയർ|വിക്കിപീഡിയരിൽ]] ഒരാളായി ഇവിടെ തിരുത്തലുകൾ നടത്തുന്നത് താങ്കൾ ആസ്വദിക്കുമെന്ന് ഞാൻ കരുതുന്നു. താങ്കളെപ്പറ്റിയുള്ള വിവരങ്ങൾ‍ [[പ്രത്യേകം:Mypage|ഉപയോക്താവിനുള്ള താളിൽ]] നൽകാവുന്നതാണ്‌. സംവാദ താളുകളിൽ ഒപ്പ് വെക്കുവാനായി നാല് "ടിൽഡ" (<nowiki>~~~~</nowiki>) ഉപയോഗിക്കുകയോ, ടൂൾബാറിലെ [[File:Insert-signature.png]] ബട്ടൻ ഉപയോഗിക്കുകയോ ചെയ്യുക. സ്വന്തം പേരും തീയതിയും സമയവും താനേ വന്നുകൊള്ളും. എന്നാൽ ലേഖനങ്ങളിൽ അപ്രകാരം ഒപ്പുവെക്കാതിരിക്കാൻ ശ്രദ്ധിക്കുക. മറ്റ് ഉപയോക്താക്കളോട് സം‌വദിക്കാൻ അവരുടെ സം‌വാദത്താളിൽ താങ്കളുടെ സന്ദേശം എഴുതാവുന്നതാണ്. വിക്കിപീഡിയയിൽ എന്തെങ്കിലും സഹായം ആവശ്യമുണ്ടെങ്കിൽ എന്റെ സംവാദ താളിൽ ഒരു കുറിപ്പ് ഇടൂ, അല്ലെങ്കിൽ താങ്കളുടെ സംവാദ താളിൽ '''<nowiki>{{helpme}}</nowiki>''' എന്ന് ചേർക്കൂ, ആരെങ്കിലും ഉടനെ തന്നെ താങ്കളെ സഹായിക്കാൻ ശ്രമിക്കും. ഒരു നല്ല വിക്കിപീഡിയ അനുഭവം ആശംസിക്കുന്നു. വിക്കിമീഡിയയുടെ മലയാളം പദ്ധതികൾക്കായി ഒരു [https://lists.wikimedia.org/mailman/listinfo/wikiml-l മെയിലിങ് ലിസ്റ്റ് നിലവിലുണ്ട്]. ആ ലിസ്റ്റിൽ അംഗത്വം എടുത്ത് താങ്കൾക്ക് വിക്കിപീഡിയയെക്കുറിച്ചുള്ള അഭിപ്രായങ്ങളും, സംശയങ്ങളും, വിക്കിപീഡിയ മെച്ചപ്പെടുത്താനുള്ള വഴികളും ഒക്കെ അവിടെ ഉന്നയിക്കാവുന്നതാണ്‌. മെയിലിങ്ങ് ലിസ്റ്റിൽ അംഗത്വമെടുക്കാൻ ഇവിടെ ഞെക്കുക https://lists.wikimedia.org/mailman/listinfo/wikiml-l. ലിസ്റ്റിൽ അംഗത്വമെടുത്തതിനു ശേഷം''' wikiml-l@lists.wikimedia.org''' എന്ന ഇമെയിൽ വിലാസത്തിലേക്കു ഇമെയിൽ അയച്ചാൽ മറ്റുള്ള വിക്കിപീഡിയർ നിങ്ങളെ സഹായിക്കും. ഇനിയും ബുദ്ധിമുട്ട് തോന്നുന്നുവെങ്കിൽ വിക്കിപീഡിയരോട് നേരിട്ട് സംശയം ചോദിക്കാൻ [[സഹായം:ഐ.ആർ.സി.|ചാറ്റ് ചെയ്യാം]]. ഇതിനായി [http://webchat.freenode.net/?channels=wikipedia-ml ഇവിടെ ഞെക്കുക]. ആരെങ്കിലും ചാറ്റ്റൂമിലുണ്ടെങ്കിൽ അവർ തീർച്ചയായും താങ്കളെ സഹായിക്കുന്നതാണ്. -- [[ഉപയോക്താവ്:സ്വാഗതസംഘം|സ്വാഗതസംഘം]] ([[ഉപയോക്താവിന്റെ സംവാദം:സ്വാഗതസംഘം|സംവാദം]]) 15:20, 15 ജൂൺ 2025 (UTC) m29qqh9f22paedt66yz52c6qgnlrxoa 3 656330 4533752 2025-06-15T16:13:13Z സ്വാഗതസംഘം 39256 ഉപയോക്താവിന്റെ സംവാദം താളിൽ [[ബദൽ:സ്വാഗതം|സ്വാഗത സന്ദേശം]] ചേർക്കുന്നു 4533752 wikitext text/x-wiki '''നമസ്കാരം {{#if: Haj | Haj | {{BASEPAGENAME}} }} !''', [[മലയാളം വിക്കിപീഡിയ|മലയാളം വിക്കിപീഡിയയിലേക്ക്‌]] [[വിക്കിപീഡിയ:ആമുഖം|സ്വാഗതം]]. താങ്കളുടെ അംഗത്വത്തിന് നന്ദി. താങ്കൾക്ക്‌ ഈ സ്ഥലം ഇഷ്ടമായെന്നും ഇവിടെ അൽപസമയം ചെലവഴിക്കുമെന്നും പ്രതീക്ഷിക്കുന്നു. താങ്കൾക്ക് ഉപയോഗപ്പെടാവുന്ന ചില താളുകൾ താഴെ കൊടുക്കുന്നു. [[File:Lipi ml.png|thumb|350px|right|[[സഹായം:എഴുത്ത്|ലിപിമാറ്റ രീതിയിൽ മലയാളം ടൈപ്പ് ചെയ്യുവാൻ]] ഉപയോഗിക്കാവുന്ന മൊഴി സ്കീമിന്റെ ചിത്രം]] * [[സഹായം:Tutorial|വീഡിയോ പരിശീലനം]] * [[സഹായം:ടൈപ്പിംഗ്‌|മലയാളത്തിലെഴുതാൻ]] * [[സഹായം:തിരുത്തൽ വഴികാട്ടി|ഒരു താൾ തിരുത്തിയെഴുതുന്നത് എങ്ങനെ?]] * [[സഹായം:ഉള്ളടക്കം|സഹായ താളുകൾ]] * [[സഹായം:ചിത്ര സഹായി|ചിത്ര സഹായി]] * [[സഹായം:കീഴ്‌വഴക്കം|കീഴ്‌വഴക്കങ്ങൾ]] * [[വിക്കിപീഡിയ:എഴുത്തുകളരി|എഴുത്തുകളരി]] * [[വിക്കിപീഡിയ:പഞ്ചസ്തംഭങ്ങൾ‎|വിക്കിപീഡിയയുടെ പഞ്ചസ്തംഭങ്ങൾ]] * [[വിക്കിപീഡിയ:നയങ്ങളും മാർഗ്ഗരേഖകളും|വിക്കിപീഡിയിലെ നയങ്ങളും മാർഗ്ഗരേഖകളും.]] താങ്കൾ [[വിക്കിപീഡിയ:പുതുമുഖം|പുതുമുഖങ്ങൾക്കായുള്ള താൾ]] പരിശോധിച്ചിട്ടില്ലെങ്കിൽ ദയവായി അപ്രകാരം ചെയ്യാൻ താത്പര്യപ്പെടുന്നു. [[വിക്കിപീഡിയ:വിക്കിപീഡിയർ|വിക്കിപീഡിയരിൽ]] ഒരാളായി ഇവിടെ തിരുത്തലുകൾ നടത്തുന്നത് താങ്കൾ ആസ്വദിക്കുമെന്ന് ഞാൻ കരുതുന്നു. താങ്കളെപ്പറ്റിയുള്ള വിവരങ്ങൾ‍ [[പ്രത്യേകം:Mypage|ഉപയോക്താവിനുള്ള താളിൽ]] നൽകാവുന്നതാണ്‌. സംവാദ താളുകളിൽ ഒപ്പ് വെക്കുവാനായി നാല് "ടിൽഡ" (<nowiki>~~~~</nowiki>) ഉപയോഗിക്കുകയോ, ടൂൾബാറിലെ [[File:Insert-signature.png]] ബട്ടൻ ഉപയോഗിക്കുകയോ ചെയ്യുക. സ്വന്തം പേരും തീയതിയും സമയവും താനേ വന്നുകൊള്ളും. എന്നാൽ ലേഖനങ്ങളിൽ അപ്രകാരം ഒപ്പുവെക്കാതിരിക്കാൻ ശ്രദ്ധിക്കുക. മറ്റ് ഉപയോക്താക്കളോട് സം‌വദിക്കാൻ അവരുടെ സം‌വാദത്താളിൽ താങ്കളുടെ സന്ദേശം എഴുതാവുന്നതാണ്. വിക്കിപീഡിയയിൽ എന്തെങ്കിലും സഹായം ആവശ്യമുണ്ടെങ്കിൽ എന്റെ സംവാദ താളിൽ ഒരു കുറിപ്പ് ഇടൂ, അല്ലെങ്കിൽ താങ്കളുടെ സംവാദ താളിൽ '''<nowiki>{{helpme}}</nowiki>''' എന്ന് ചേർക്കൂ, ആരെങ്കിലും ഉടനെ തന്നെ താങ്കളെ സഹായിക്കാൻ ശ്രമിക്കും. ഒരു നല്ല വിക്കിപീഡിയ അനുഭവം ആശംസിക്കുന്നു. വിക്കിമീഡിയയുടെ മലയാളം പദ്ധതികൾക്കായി ഒരു [https://lists.wikimedia.org/mailman/listinfo/wikiml-l മെയിലിങ് ലിസ്റ്റ് നിലവിലുണ്ട്]. ആ ലിസ്റ്റിൽ അംഗത്വം എടുത്ത് താങ്കൾക്ക് വിക്കിപീഡിയയെക്കുറിച്ചുള്ള അഭിപ്രായങ്ങളും, സംശയങ്ങളും, വിക്കിപീഡിയ മെച്ചപ്പെടുത്താനുള്ള വഴികളും ഒക്കെ അവിടെ ഉന്നയിക്കാവുന്നതാണ്‌. മെയിലിങ്ങ് ലിസ്റ്റിൽ അംഗത്വമെടുക്കാൻ ഇവിടെ ഞെക്കുക https://lists.wikimedia.org/mailman/listinfo/wikiml-l. ലിസ്റ്റിൽ അംഗത്വമെടുത്തതിനു ശേഷം''' wikiml-l@lists.wikimedia.org''' എന്ന ഇമെയിൽ വിലാസത്തിലേക്കു ഇമെയിൽ അയച്ചാൽ മറ്റുള്ള വിക്കിപീഡിയർ നിങ്ങളെ സഹായിക്കും. ഇനിയും ബുദ്ധിമുട്ട് തോന്നുന്നുവെങ്കിൽ വിക്കിപീഡിയരോട് നേരിട്ട് സംശയം ചോദിക്കാൻ [[സഹായം:ഐ.ആർ.സി.|ചാറ്റ് ചെയ്യാം]]. ഇതിനായി [http://webchat.freenode.net/?channels=wikipedia-ml ഇവിടെ ഞെക്കുക]. ആരെങ്കിലും ചാറ്റ്റൂമിലുണ്ടെങ്കിൽ അവർ തീർച്ചയായും താങ്കളെ സഹായിക്കുന്നതാണ്. -- [[ഉപയോക്താവ്:സ്വാഗതസംഘം|സ്വാഗതസംഘം]] ([[ഉപയോക്താവിന്റെ സംവാദം:സ്വാഗതസംഘം|സംവാദം]]) 16:13, 15 ജൂൺ 2025 (UTC) jy6wtx6fdv609xfi5bbkq2hi5khrdsc 3 656331 4533755 2025-06-15T16:45:43Z സ്വാഗതസംഘം 39256 ഉപയോക്താവിന്റെ സംവാദം താളിൽ [[ബദൽ:സ്വാഗതം|സ്വാഗത സന്ദേശം]] ചേർക്കുന്നു 4533755 wikitext text/x-wiki '''നമസ്കാരം {{#if: Foryou42686 | Foryou42686 | {{BASEPAGENAME}} }} !''', [[മലയാളം വിക്കിപീഡിയ|മലയാളം വിക്കിപീഡിയയിലേക്ക്‌]] [[വിക്കിപീഡിയ:ആമുഖം|സ്വാഗതം]]. താങ്കളുടെ അംഗത്വത്തിന് നന്ദി. താങ്കൾക്ക്‌ ഈ സ്ഥലം ഇഷ്ടമായെന്നും ഇവിടെ അൽപസമയം ചെലവഴിക്കുമെന്നും പ്രതീക്ഷിക്കുന്നു. താങ്കൾക്ക് ഉപയോഗപ്പെടാവുന്ന ചില താളുകൾ താഴെ കൊടുക്കുന്നു. [[File:Lipi ml.png|thumb|350px|right|[[സഹായം:എഴുത്ത്|ലിപിമാറ്റ രീതിയിൽ മലയാളം ടൈപ്പ് ചെയ്യുവാൻ]] ഉപയോഗിക്കാവുന്ന മൊഴി സ്കീമിന്റെ ചിത്രം]] * [[സഹായം:Tutorial|വീഡിയോ പരിശീലനം]] * [[സഹായം:ടൈപ്പിംഗ്‌|മലയാളത്തിലെഴുതാൻ]] * [[സഹായം:തിരുത്തൽ വഴികാട്ടി|ഒരു താൾ തിരുത്തിയെഴുതുന്നത് എങ്ങനെ?]] * [[സഹായം:ഉള്ളടക്കം|സഹായ താളുകൾ]] * [[സഹായം:ചിത്ര സഹായി|ചിത്ര സഹായി]] * [[സഹായം:കീഴ്‌വഴക്കം|കീഴ്‌വഴക്കങ്ങൾ]] * [[വിക്കിപീഡിയ:എഴുത്തുകളരി|എഴുത്തുകളരി]] * [[വിക്കിപീഡിയ:പഞ്ചസ്തംഭങ്ങൾ‎|വിക്കിപീഡിയയുടെ പഞ്ചസ്തംഭങ്ങൾ]] * [[വിക്കിപീഡിയ:നയങ്ങളും മാർഗ്ഗരേഖകളും|വിക്കിപീഡിയിലെ നയങ്ങളും മാർഗ്ഗരേഖകളും.]] താങ്കൾ [[വിക്കിപീഡിയ:പുതുമുഖം|പുതുമുഖങ്ങൾക്കായുള്ള താൾ]] പരിശോധിച്ചിട്ടില്ലെങ്കിൽ ദയവായി അപ്രകാരം ചെയ്യാൻ താത്പര്യപ്പെടുന്നു. [[വിക്കിപീഡിയ:വിക്കിപീഡിയർ|വിക്കിപീഡിയരിൽ]] ഒരാളായി ഇവിടെ തിരുത്തലുകൾ നടത്തുന്നത് താങ്കൾ ആസ്വദിക്കുമെന്ന് ഞാൻ കരുതുന്നു. താങ്കളെപ്പറ്റിയുള്ള വിവരങ്ങൾ‍ [[പ്രത്യേകം:Mypage|ഉപയോക്താവിനുള്ള താളിൽ]] നൽകാവുന്നതാണ്‌. സംവാദ താളുകളിൽ ഒപ്പ് വെക്കുവാനായി നാല് "ടിൽഡ" (<nowiki>~~~~</nowiki>) ഉപയോഗിക്കുകയോ, ടൂൾബാറിലെ [[File:Insert-signature.png]] ബട്ടൻ ഉപയോഗിക്കുകയോ ചെയ്യുക. സ്വന്തം പേരും തീയതിയും സമയവും താനേ വന്നുകൊള്ളും. എന്നാൽ ലേഖനങ്ങളിൽ അപ്രകാരം ഒപ്പുവെക്കാതിരിക്കാൻ ശ്രദ്ധിക്കുക. മറ്റ് ഉപയോക്താക്കളോട് സം‌വദിക്കാൻ അവരുടെ സം‌വാദത്താളിൽ താങ്കളുടെ സന്ദേശം എഴുതാവുന്നതാണ്. വിക്കിപീഡിയയിൽ എന്തെങ്കിലും സഹായം ആവശ്യമുണ്ടെങ്കിൽ എന്റെ സംവാദ താളിൽ ഒരു കുറിപ്പ് ഇടൂ, അല്ലെങ്കിൽ താങ്കളുടെ സംവാദ താളിൽ '''<nowiki>{{helpme}}</nowiki>''' എന്ന് ചേർക്കൂ, ആരെങ്കിലും ഉടനെ തന്നെ താങ്കളെ സഹായിക്കാൻ ശ്രമിക്കും. ഒരു നല്ല വിക്കിപീഡിയ അനുഭവം ആശംസിക്കുന്നു. വിക്കിമീഡിയയുടെ മലയാളം പദ്ധതികൾക്കായി ഒരു [https://lists.wikimedia.org/mailman/listinfo/wikiml-l മെയിലിങ് ലിസ്റ്റ് നിലവിലുണ്ട്]. ആ ലിസ്റ്റിൽ അംഗത്വം എടുത്ത് താങ്കൾക്ക് വിക്കിപീഡിയയെക്കുറിച്ചുള്ള അഭിപ്രായങ്ങളും, സംശയങ്ങളും, വിക്കിപീഡിയ മെച്ചപ്പെടുത്താനുള്ള വഴികളും ഒക്കെ അവിടെ ഉന്നയിക്കാവുന്നതാണ്‌. മെയിലിങ്ങ് ലിസ്റ്റിൽ അംഗത്വമെടുക്കാൻ ഇവിടെ ഞെക്കുക https://lists.wikimedia.org/mailman/listinfo/wikiml-l. ലിസ്റ്റിൽ അംഗത്വമെടുത്തതിനു ശേഷം''' wikiml-l@lists.wikimedia.org''' എന്ന ഇമെയിൽ വിലാസത്തിലേക്കു ഇമെയിൽ അയച്ചാൽ മറ്റുള്ള വിക്കിപീഡിയർ നിങ്ങളെ സഹായിക്കും. ഇനിയും ബുദ്ധിമുട്ട് തോന്നുന്നുവെങ്കിൽ വിക്കിപീഡിയരോട് നേരിട്ട് സംശയം ചോദിക്കാൻ [[സഹായം:ഐ.ആർ.സി.|ചാറ്റ് ചെയ്യാം]]. ഇതിനായി [http://webchat.freenode.net/?channels=wikipedia-ml ഇവിടെ ഞെക്കുക]. ആരെങ്കിലും ചാറ്റ്റൂമിലുണ്ടെങ്കിൽ അവർ തീർച്ചയായും താങ്കളെ സഹായിക്കുന്നതാണ്. -- [[ഉപയോക്താവ്:സ്വാഗതസംഘം|സ്വാഗതസംഘം]] ([[ഉപയോക്താവിന്റെ സംവാദം:സ്വാഗതസംഘം|സംവാദം]]) 16:45, 15 ജൂൺ 2025 (UTC) 1oky4utnhkahmjds8kwtjswc7a88tov 0 656332 4533757 2025-06-15T16:48:54Z 2405:201:F01E:8072:35DE:97B0:76F8:E1AA [[അരങ്ങം മഹാദേവക്ഷേത്രം]] എന്ന താളിലേക്ക് തിരിച്ചുവിടുന്നു 4533757 wikitext text/x-wiki #തിരിച്ചുവിടുക [[അരങ്ങം മഹാദേവക്ഷേത്രം]] eh80r32o55rymdltxjotqcivxjk67nx 2 656333 4533761 2025-06-15T17:11:16Z Black moony 164869 '[[Arsh anwer shaikh]]' താൾ സൃഷ്ടിച്ചിരിക്കുന്നു 4533761 wikitext text/x-wiki [[Arsh anwer shaikh]] 1y2ertqa89xlz4yi29vardbm0ly9jzl 4533786 4533761 2025-06-15T20:25:30Z Black moony 164869 താൾ ശൂന്യമാക്കി 4533786 wikitext text/x-wiki phoiac9h4m842xq45sp7s6u21eteeq1 3 656334 4533763 2025-06-15T17:26:08Z സ്വാഗതസംഘം 39256 ഉപയോക്താവിന്റെ സംവാദം താളിൽ [[ബദൽ:സ്വാഗതം|സ്വാഗത സന്ദേശം]] ചേർക്കുന്നു 4533763 wikitext text/x-wiki '''നമസ്കാരം {{#if: Hashpipe2001 | Hashpipe2001 | {{BASEPAGENAME}} }} !''', [[മലയാളം വിക്കിപീഡിയ|മലയാളം വിക്കിപീഡിയയിലേക്ക്‌]] [[വിക്കിപീഡിയ:ആമുഖം|സ്വാഗതം]]. താങ്കളുടെ അംഗത്വത്തിന് നന്ദി. താങ്കൾക്ക്‌ ഈ സ്ഥലം ഇഷ്ടമായെന്നും ഇവിടെ അൽപസമയം ചെലവഴിക്കുമെന്നും പ്രതീക്ഷിക്കുന്നു. താങ്കൾക്ക് ഉപയോഗപ്പെടാവുന്ന ചില താളുകൾ താഴെ കൊടുക്കുന്നു. [[File:Lipi ml.png|thumb|350px|right|[[സഹായം:എഴുത്ത്|ലിപിമാറ്റ രീതിയിൽ മലയാളം ടൈപ്പ് ചെയ്യുവാൻ]] ഉപയോഗിക്കാവുന്ന മൊഴി സ്കീമിന്റെ ചിത്രം]] * [[സഹായം:Tutorial|വീഡിയോ പരിശീലനം]] * [[സഹായം:ടൈപ്പിംഗ്‌|മലയാളത്തിലെഴുതാൻ]] * [[സഹായം:തിരുത്തൽ വഴികാട്ടി|ഒരു താൾ തിരുത്തിയെഴുതുന്നത് എങ്ങനെ?]] * [[സഹായം:ഉള്ളടക്കം|സഹായ താളുകൾ]] * [[സഹായം:ചിത്ര സഹായി|ചിത്ര സഹായി]] * [[സഹായം:കീഴ്‌വഴക്കം|കീഴ്‌വഴക്കങ്ങൾ]] * [[വിക്കിപീഡിയ:എഴുത്തുകളരി|എഴുത്തുകളരി]] * [[വിക്കിപീഡിയ:പഞ്ചസ്തംഭങ്ങൾ‎|വിക്കിപീഡിയയുടെ പഞ്ചസ്തംഭങ്ങൾ]] * [[വിക്കിപീഡിയ:നയങ്ങളും മാർഗ്ഗരേഖകളും|വിക്കിപീഡിയിലെ നയങ്ങളും മാർഗ്ഗരേഖകളും.]] താങ്കൾ [[വിക്കിപീഡിയ:പുതുമുഖം|പുതുമുഖങ്ങൾക്കായുള്ള താൾ]] പരിശോധിച്ചിട്ടില്ലെങ്കിൽ ദയവായി അപ്രകാരം ചെയ്യാൻ താത്പര്യപ്പെടുന്നു. [[വിക്കിപീഡിയ:വിക്കിപീഡിയർ|വിക്കിപീഡിയരിൽ]] ഒരാളായി ഇവിടെ തിരുത്തലുകൾ നടത്തുന്നത് താങ്കൾ ആസ്വദിക്കുമെന്ന് ഞാൻ കരുതുന്നു. താങ്കളെപ്പറ്റിയുള്ള വിവരങ്ങൾ‍ [[പ്രത്യേകം:Mypage|ഉപയോക്താവിനുള്ള താളിൽ]] നൽകാവുന്നതാണ്‌. സംവാദ താളുകളിൽ ഒപ്പ് വെക്കുവാനായി നാല് "ടിൽഡ" (<nowiki>~~~~</nowiki>) ഉപയോഗിക്കുകയോ, ടൂൾബാറിലെ [[File:Insert-signature.png]] ബട്ടൻ ഉപയോഗിക്കുകയോ ചെയ്യുക. സ്വന്തം പേരും തീയതിയും സമയവും താനേ വന്നുകൊള്ളും. എന്നാൽ ലേഖനങ്ങളിൽ അപ്രകാരം ഒപ്പുവെക്കാതിരിക്കാൻ ശ്രദ്ധിക്കുക. മറ്റ് ഉപയോക്താക്കളോട് സം‌വദിക്കാൻ അവരുടെ സം‌വാദത്താളിൽ താങ്കളുടെ സന്ദേശം എഴുതാവുന്നതാണ്. വിക്കിപീഡിയയിൽ എന്തെങ്കിലും സഹായം ആവശ്യമുണ്ടെങ്കിൽ എന്റെ സംവാദ താളിൽ ഒരു കുറിപ്പ് ഇടൂ, അല്ലെങ്കിൽ താങ്കളുടെ സംവാദ താളിൽ '''<nowiki>{{helpme}}</nowiki>''' എന്ന് ചേർക്കൂ, ആരെങ്കിലും ഉടനെ തന്നെ താങ്കളെ സഹായിക്കാൻ ശ്രമിക്കും. ഒരു നല്ല വിക്കിപീഡിയ അനുഭവം ആശംസിക്കുന്നു. വിക്കിമീഡിയയുടെ മലയാളം പദ്ധതികൾക്കായി ഒരു [https://lists.wikimedia.org/mailman/listinfo/wikiml-l മെയിലിങ് ലിസ്റ്റ് നിലവിലുണ്ട്]. ആ ലിസ്റ്റിൽ അംഗത്വം എടുത്ത് താങ്കൾക്ക് വിക്കിപീഡിയയെക്കുറിച്ചുള്ള അഭിപ്രായങ്ങളും, സംശയങ്ങളും, വിക്കിപീഡിയ മെച്ചപ്പെടുത്താനുള്ള വഴികളും ഒക്കെ അവിടെ ഉന്നയിക്കാവുന്നതാണ്‌. മെയിലിങ്ങ് ലിസ്റ്റിൽ അംഗത്വമെടുക്കാൻ ഇവിടെ ഞെക്കുക https://lists.wikimedia.org/mailman/listinfo/wikiml-l. ലിസ്റ്റിൽ അംഗത്വമെടുത്തതിനു ശേഷം''' wikiml-l@lists.wikimedia.org''' എന്ന ഇമെയിൽ വിലാസത്തിലേക്കു ഇമെയിൽ അയച്ചാൽ മറ്റുള്ള വിക്കിപീഡിയർ നിങ്ങളെ സഹായിക്കും. ഇനിയും ബുദ്ധിമുട്ട് തോന്നുന്നുവെങ്കിൽ വിക്കിപീഡിയരോട് നേരിട്ട് സംശയം ചോദിക്കാൻ [[സഹായം:ഐ.ആർ.സി.|ചാറ്റ് ചെയ്യാം]]. ഇതിനായി [http://webchat.freenode.net/?channels=wikipedia-ml ഇവിടെ ഞെക്കുക]. ആരെങ്കിലും ചാറ്റ്റൂമിലുണ്ടെങ്കിൽ അവർ തീർച്ചയായും താങ്കളെ സഹായിക്കുന്നതാണ്. -- [[ഉപയോക്താവ്:സ്വാഗതസംഘം|സ്വാഗതസംഘം]] ([[ഉപയോക്താവിന്റെ സംവാദം:സ്വാഗതസംഘം|സംവാദം]]) 17:26, 15 ജൂൺ 2025 (UTC) 20u3dailfknzmj0kruxr4y8vfgomcfi 0 656336 4533789 2025-06-15T20:29:46Z Black moony 164869 Black moony എന്ന ഉപയോക്താവ് [[Arsh anwer shaikh]] എന്ന താൾ [[Arsh]] എന്നാക്കി മാറ്റിയിരിക്കുന്നു: Misspelled title: No 4533789 wikitext text/x-wiki #തിരിച്ചുവിടുക [[Arsh]] ayi6o3euq1axehz7qkauzqfa90uwooo 4533793 4533789 2025-06-15T20:35:39Z Black moony 164869 താൾ ശൂന്യമാക്കി 4533793 wikitext text/x-wiki phoiac9h4m842xq45sp7s6u21eteeq1 4533794 4533793 2025-06-15T20:36:57Z Black moony 164869 Black moony എന്ന ഉപയോക്താവ് [[Arsh anwer shaikh]] എന്ന താൾ [[Nonnnn]] എന്നാക്കി മാറ്റിയിരിക്കുന്നു: Misspelled title 4533793 wikitext text/x-wiki phoiac9h4m842xq45sp7s6u21eteeq1 4533797 4533794 2025-06-15T21:05:35Z Black moony 164869 4533797 wikitext text/x-wiki {{Db-g7}} 31ywqchrgr9kamycxzpf4wap8eb7czz 0 656337 4533791 2025-06-15T20:30:38Z Black moony 164869 Black moony എന്ന ഉപയോക്താവ് [[Arsh]] എന്ന താൾ [[Non]] എന്നാക്കി മാറ്റിയിരിക്കുന്നു: Misspelled title 4533791 wikitext text/x-wiki #തിരിച്ചുവിടുക [[Non]] 9a980lkmdkwepeh1dnlgix6kg3q2xvv 4533792 4533791 2025-06-15T20:34:03Z Black moony 164869 തിരിച്ചുവിടൽ [[Non]] എന്നതിൽ നിന്നും [[Arsh anwer shaikh]] എന്നതിലേക്ക് മാറ്റി 4533792 wikitext text/x-wiki #തിരിച്ചുവിടുക [[Arsh anwer shaikh]] n4rjn24kkoetuiwbodn77y3bxdehjaj 0 656338 4533795 2025-06-15T20:36:57Z Black moony 164869 Black moony എന്ന ഉപയോക്താവ് [[Arsh anwer shaikh]] എന്ന താൾ [[Nonnnn]] എന്നാക്കി മാറ്റിയിരിക്കുന്നു: Misspelled title 4533795 wikitext text/x-wiki #തിരിച്ചുവിടുക [[Nonnnn]] j2vcg6vdah6ib10lzazd0glzpsmnt4h 4533798 4533795 2025-06-15T21:07:33Z Black moony 164869 [[Nonnnn]] താളിലോട്ടുള്ള തിരിച്ചുവിടൽ ഒഴിവാക്കി 4533798 wikitext text/x-wiki {{Db-g7}} #തിരിച്ചുവിടുക [[Nonnnn]] sypjk0go7mvlrf53wgt92uyagaiwk75 1 656339 4533796 2025-06-15T20:59:03Z Black moony 164869 /* delete */ പുതിയ ഉപവിഭാഗം 4533796 wikitext text/x-wiki == delete == Ff [[ഉപയോക്താവ്:Black moony|Black moony]] ([[ഉപയോക്താവിന്റെ സംവാദം:Black moony|സംവാദം]]) 20:59, 15 ജൂൺ 2025 (UTC) daoahb3q7iqxro7dz5zswqzck5ifqw6 3 656340 4533802 2025-06-15T22:25:26Z സ്വാഗതസംഘം 39256 ഉപയോക്താവിന്റെ സംവാദം താളിൽ [[ബദൽ:സ്വാഗതം|സ്വാഗത സന്ദേശം]] ചേർക്കുന്നു 4533802 wikitext text/x-wiki '''നമസ്കാരം {{#if: Vesterdk112 | Vesterdk112 | {{BASEPAGENAME}} }} !''', [[മലയാളം വിക്കിപീഡിയ|മലയാളം വിക്കിപീഡിയയിലേക്ക്‌]] [[വിക്കിപീഡിയ:ആമുഖം|സ്വാഗതം]]. താങ്കളുടെ അംഗത്വത്തിന് നന്ദി. താങ്കൾക്ക്‌ ഈ സ്ഥലം ഇഷ്ടമായെന്നും ഇവിടെ അൽപസമയം ചെലവഴിക്കുമെന്നും പ്രതീക്ഷിക്കുന്നു. താങ്കൾക്ക് ഉപയോഗപ്പെടാവുന്ന ചില താളുകൾ താഴെ കൊടുക്കുന്നു. [[File:Lipi ml.png|thumb|350px|right|[[സഹായം:എഴുത്ത്|ലിപിമാറ്റ രീതിയിൽ മലയാളം ടൈപ്പ് ചെയ്യുവാൻ]] ഉപയോഗിക്കാവുന്ന മൊഴി സ്കീമിന്റെ ചിത്രം]] * [[സഹായം:Tutorial|വീഡിയോ പരിശീലനം]] * [[സഹായം:ടൈപ്പിംഗ്‌|മലയാളത്തിലെഴുതാൻ]] * [[സഹായം:തിരുത്തൽ വഴികാട്ടി|ഒരു താൾ തിരുത്തിയെഴുതുന്നത് എങ്ങനെ?]] * [[സഹായം:ഉള്ളടക്കം|സഹായ താളുകൾ]] * [[സഹായം:ചിത്ര സഹായി|ചിത്ര സഹായി]] * [[സഹായം:കീഴ്‌വഴക്കം|കീഴ്‌വഴക്കങ്ങൾ]] * [[വിക്കിപീഡിയ:എഴുത്തുകളരി|എഴുത്തുകളരി]] * [[വിക്കിപീഡിയ:പഞ്ചസ്തംഭങ്ങൾ‎|വിക്കിപീഡിയയുടെ പഞ്ചസ്തംഭങ്ങൾ]] * [[വിക്കിപീഡിയ:നയങ്ങളും മാർഗ്ഗരേഖകളും|വിക്കിപീഡിയിലെ നയങ്ങളും മാർഗ്ഗരേഖകളും.]] താങ്കൾ [[വിക്കിപീഡിയ:പുതുമുഖം|പുതുമുഖങ്ങൾക്കായുള്ള താൾ]] പരിശോധിച്ചിട്ടില്ലെങ്കിൽ ദയവായി അപ്രകാരം ചെയ്യാൻ താത്പര്യപ്പെടുന്നു. [[വിക്കിപീഡിയ:വിക്കിപീഡിയർ|വിക്കിപീഡിയരിൽ]] ഒരാളായി ഇവിടെ തിരുത്തലുകൾ നടത്തുന്നത് താങ്കൾ ആസ്വദിക്കുമെന്ന് ഞാൻ കരുതുന്നു. താങ്കളെപ്പറ്റിയുള്ള വിവരങ്ങൾ‍ [[പ്രത്യേകം:Mypage|ഉപയോക്താവിനുള്ള താളിൽ]] നൽകാവുന്നതാണ്‌. സംവാദ താളുകളിൽ ഒപ്പ് വെക്കുവാനായി നാല് "ടിൽഡ" (<nowiki>~~~~</nowiki>) ഉപയോഗിക്കുകയോ, ടൂൾബാറിലെ [[File:Insert-signature.png]] ബട്ടൻ ഉപയോഗിക്കുകയോ ചെയ്യുക. സ്വന്തം പേരും തീയതിയും സമയവും താനേ വന്നുകൊള്ളും. എന്നാൽ ലേഖനങ്ങളിൽ അപ്രകാരം ഒപ്പുവെക്കാതിരിക്കാൻ ശ്രദ്ധിക്കുക. മറ്റ് ഉപയോക്താക്കളോട് സം‌വദിക്കാൻ അവരുടെ സം‌വാദത്താളിൽ താങ്കളുടെ സന്ദേശം എഴുതാവുന്നതാണ്. വിക്കിപീഡിയയിൽ എന്തെങ്കിലും സഹായം ആവശ്യമുണ്ടെങ്കിൽ എന്റെ സംവാദ താളിൽ ഒരു കുറിപ്പ് ഇടൂ, അല്ലെങ്കിൽ താങ്കളുടെ സംവാദ താളിൽ '''<nowiki>{{helpme}}</nowiki>''' എന്ന് ചേർക്കൂ, ആരെങ്കിലും ഉടനെ തന്നെ താങ്കളെ സഹായിക്കാൻ ശ്രമിക്കും. ഒരു നല്ല വിക്കിപീഡിയ അനുഭവം ആശംസിക്കുന്നു. വിക്കിമീഡിയയുടെ മലയാളം പദ്ധതികൾക്കായി ഒരു [https://lists.wikimedia.org/mailman/listinfo/wikiml-l മെയിലിങ് ലിസ്റ്റ് നിലവിലുണ്ട്]. ആ ലിസ്റ്റിൽ അംഗത്വം എടുത്ത് താങ്കൾക്ക് വിക്കിപീഡിയയെക്കുറിച്ചുള്ള അഭിപ്രായങ്ങളും, സംശയങ്ങളും, വിക്കിപീഡിയ മെച്ചപ്പെടുത്താനുള്ള വഴികളും ഒക്കെ അവിടെ ഉന്നയിക്കാവുന്നതാണ്‌. മെയിലിങ്ങ് ലിസ്റ്റിൽ അംഗത്വമെടുക്കാൻ ഇവിടെ ഞെക്കുക https://lists.wikimedia.org/mailman/listinfo/wikiml-l. ലിസ്റ്റിൽ അംഗത്വമെടുത്തതിനു ശേഷം''' wikiml-l@lists.wikimedia.org''' എന്ന ഇമെയിൽ വിലാസത്തിലേക്കു ഇമെയിൽ അയച്ചാൽ മറ്റുള്ള വിക്കിപീഡിയർ നിങ്ങളെ സഹായിക്കും. ഇനിയും ബുദ്ധിമുട്ട് തോന്നുന്നുവെങ്കിൽ വിക്കിപീഡിയരോട് നേരിട്ട് സംശയം ചോദിക്കാൻ [[സഹായം:ഐ.ആർ.സി.|ചാറ്റ് ചെയ്യാം]]. ഇതിനായി [http://webchat.freenode.net/?channels=wikipedia-ml ഇവിടെ ഞെക്കുക]. ആരെങ്കിലും ചാറ്റ്റൂമിലുണ്ടെങ്കിൽ അവർ തീർച്ചയായും താങ്കളെ സഹായിക്കുന്നതാണ്. -- [[ഉപയോക്താവ്:സ്വാഗതസംഘം|സ്വാഗതസംഘം]] ([[ഉപയോക്താവിന്റെ സംവാദം:സ്വാഗതസംഘം|സംവാദം]]) 22:25, 15 ജൂൺ 2025 (UTC) 6qhdgayc2gvnm2oea0fxf1kla68bg83 3 656341 4533804 2025-06-15T23:26:13Z സ്വാഗതസംഘം 39256 ഉപയോക്താവിന്റെ സംവാദം താളിൽ [[ബദൽ:സ്വാഗതം|സ്വാഗത സന്ദേശം]] ചേർക്കുന്നു 4533804 wikitext text/x-wiki '''നമസ്കാരം {{#if: Kappilly srevalsan | Kappilly srevalsan | {{BASEPAGENAME}} }} !''', [[മലയാളം വിക്കിപീഡിയ|മലയാളം വിക്കിപീഡിയയിലേക്ക്‌]] [[വിക്കിപീഡിയ:ആമുഖം|സ്വാഗതം]]. താങ്കളുടെ അംഗത്വത്തിന് നന്ദി. താങ്കൾക്ക്‌ ഈ സ്ഥലം ഇഷ്ടമായെന്നും ഇവിടെ അൽപസമയം ചെലവഴിക്കുമെന്നും പ്രതീക്ഷിക്കുന്നു. താങ്കൾക്ക് ഉപയോഗപ്പെടാവുന്ന ചില താളുകൾ താഴെ കൊടുക്കുന്നു. [[File:Lipi ml.png|thumb|350px|right|[[സഹായം:എഴുത്ത്|ലിപിമാറ്റ രീതിയിൽ മലയാളം ടൈപ്പ് ചെയ്യുവാൻ]] ഉപയോഗിക്കാവുന്ന മൊഴി സ്കീമിന്റെ ചിത്രം]] * [[സഹായം:Tutorial|വീഡിയോ പരിശീലനം]] * [[സഹായം:ടൈപ്പിംഗ്‌|മലയാളത്തിലെഴുതാൻ]] * [[സഹായം:തിരുത്തൽ വഴികാട്ടി|ഒരു താൾ തിരുത്തിയെഴുതുന്നത് എങ്ങനെ?]] * [[സഹായം:ഉള്ളടക്കം|സഹായ താളുകൾ]] * [[സഹായം:ചിത്ര സഹായി|ചിത്ര സഹായി]] * [[സഹായം:കീഴ്‌വഴക്കം|കീഴ്‌വഴക്കങ്ങൾ]] * [[വിക്കിപീഡിയ:എഴുത്തുകളരി|എഴുത്തുകളരി]] * [[വിക്കിപീഡിയ:പഞ്ചസ്തംഭങ്ങൾ‎|വിക്കിപീഡിയയുടെ പഞ്ചസ്തംഭങ്ങൾ]] * [[വിക്കിപീഡിയ:നയങ്ങളും മാർഗ്ഗരേഖകളും|വിക്കിപീഡിയിലെ നയങ്ങളും മാർഗ്ഗരേഖകളും.]] താങ്കൾ [[വിക്കിപീഡിയ:പുതുമുഖം|പുതുമുഖങ്ങൾക്കായുള്ള താൾ]] പരിശോധിച്ചിട്ടില്ലെങ്കിൽ ദയവായി അപ്രകാരം ചെയ്യാൻ താത്പര്യപ്പെടുന്നു. [[വിക്കിപീഡിയ:വിക്കിപീഡിയർ|വിക്കിപീഡിയരിൽ]] ഒരാളായി ഇവിടെ തിരുത്തലുകൾ നടത്തുന്നത് താങ്കൾ ആസ്വദിക്കുമെന്ന് ഞാൻ കരുതുന്നു. താങ്കളെപ്പറ്റിയുള്ള വിവരങ്ങൾ‍ [[പ്രത്യേകം:Mypage|ഉപയോക്താവിനുള്ള താളിൽ]] നൽകാവുന്നതാണ്‌. സംവാദ താളുകളിൽ ഒപ്പ് വെക്കുവാനായി നാല് "ടിൽഡ" (<nowiki>~~~~</nowiki>) ഉപയോഗിക്കുകയോ, ടൂൾബാറിലെ [[File:Insert-signature.png]] ബട്ടൻ ഉപയോഗിക്കുകയോ ചെയ്യുക. സ്വന്തം പേരും തീയതിയും സമയവും താനേ വന്നുകൊള്ളും. എന്നാൽ ലേഖനങ്ങളിൽ അപ്രകാരം ഒപ്പുവെക്കാതിരിക്കാൻ ശ്രദ്ധിക്കുക. മറ്റ് ഉപയോക്താക്കളോട് സം‌വദിക്കാൻ അവരുടെ സം‌വാദത്താളിൽ താങ്കളുടെ സന്ദേശം എഴുതാവുന്നതാണ്. വിക്കിപീഡിയയിൽ എന്തെങ്കിലും സഹായം ആവശ്യമുണ്ടെങ്കിൽ എന്റെ സംവാദ താളിൽ ഒരു കുറിപ്പ് ഇടൂ, അല്ലെങ്കിൽ താങ്കളുടെ സംവാദ താളിൽ '''<nowiki>{{helpme}}</nowiki>''' എന്ന് ചേർക്കൂ, ആരെങ്കിലും ഉടനെ തന്നെ താങ്കളെ സഹായിക്കാൻ ശ്രമിക്കും. ഒരു നല്ല വിക്കിപീഡിയ അനുഭവം ആശംസിക്കുന്നു. വിക്കിമീഡിയയുടെ മലയാളം പദ്ധതികൾക്കായി ഒരു [https://lists.wikimedia.org/mailman/listinfo/wikiml-l മെയിലിങ് ലിസ്റ്റ് നിലവിലുണ്ട്]. ആ ലിസ്റ്റിൽ അംഗത്വം എടുത്ത് താങ്കൾക്ക് വിക്കിപീഡിയയെക്കുറിച്ചുള്ള അഭിപ്രായങ്ങളും, സംശയങ്ങളും, വിക്കിപീഡിയ മെച്ചപ്പെടുത്താനുള്ള വഴികളും ഒക്കെ അവിടെ ഉന്നയിക്കാവുന്നതാണ്‌. മെയിലിങ്ങ് ലിസ്റ്റിൽ അംഗത്വമെടുക്കാൻ ഇവിടെ ഞെക്കുക https://lists.wikimedia.org/mailman/listinfo/wikiml-l. ലിസ്റ്റിൽ അംഗത്വമെടുത്തതിനു ശേഷം''' wikiml-l@lists.wikimedia.org''' എന്ന ഇമെയിൽ വിലാസത്തിലേക്കു ഇമെയിൽ അയച്ചാൽ മറ്റുള്ള വിക്കിപീഡിയർ നിങ്ങളെ സഹായിക്കും. ഇനിയും ബുദ്ധിമുട്ട് തോന്നുന്നുവെങ്കിൽ വിക്കിപീഡിയരോട് നേരിട്ട് സംശയം ചോദിക്കാൻ [[സഹായം:ഐ.ആർ.സി.|ചാറ്റ് ചെയ്യാം]]. ഇതിനായി [http://webchat.freenode.net/?channels=wikipedia-ml ഇവിടെ ഞെക്കുക]. ആരെങ്കിലും ചാറ്റ്റൂമിലുണ്ടെങ്കിൽ അവർ തീർച്ചയായും താങ്കളെ സഹായിക്കുന്നതാണ്. -- [[ഉപയോക്താവ്:സ്വാഗതസംഘം|സ്വാഗതസംഘം]] ([[ഉപയോക്താവിന്റെ സംവാദം:സ്വാഗതസംഘം|സംവാദം]]) 23:26, 15 ജൂൺ 2025 (UTC) aopaltxeifjj2xhgjxk3q3l78v53xhm 0 656342 4533812 2025-06-16T01:51:46Z ShajiA 1528 റീ 4533812 wikitext text/x-wiki #തിരിച്ചുവിടുക [[വേൽസിന്റെ ചരിത്രം]] lstu0cmxpnowd9xqoajm678ps12nmaa 3 656343 4533815 2025-06-16T03:20:10Z സ്വാഗതസംഘം 39256 ഉപയോക്താവിന്റെ സംവാദം താളിൽ [[ബദൽ:സ്വാഗതം|സ്വാഗത സന്ദേശം]] ചേർക്കുന്നു 4533815 wikitext text/x-wiki '''നമസ്കാരം {{#if: Zoom classic | Zoom classic | {{BASEPAGENAME}} }} !''', [[മലയാളം വിക്കിപീഡിയ|മലയാളം വിക്കിപീഡിയയിലേക്ക്‌]] [[വിക്കിപീഡിയ:ആമുഖം|സ്വാഗതം]]. താങ്കളുടെ അംഗത്വത്തിന് നന്ദി. താങ്കൾക്ക്‌ ഈ സ്ഥലം ഇഷ്ടമായെന്നും ഇവിടെ അൽപസമയം ചെലവഴിക്കുമെന്നും പ്രതീക്ഷിക്കുന്നു. താങ്കൾക്ക് ഉപയോഗപ്പെടാവുന്ന ചില താളുകൾ താഴെ കൊടുക്കുന്നു. [[File:Lipi ml.png|thumb|350px|right|[[സഹായം:എഴുത്ത്|ലിപിമാറ്റ രീതിയിൽ മലയാളം ടൈപ്പ് ചെയ്യുവാൻ]] ഉപയോഗിക്കാവുന്ന മൊഴി സ്കീമിന്റെ ചിത്രം]] * [[സഹായം:Tutorial|വീഡിയോ പരിശീലനം]] * [[സഹായം:ടൈപ്പിംഗ്‌|മലയാളത്തിലെഴുതാൻ]] * [[സഹായം:തിരുത്തൽ വഴികാട്ടി|ഒരു താൾ തിരുത്തിയെഴുതുന്നത് എങ്ങനെ?]] * [[സഹായം:ഉള്ളടക്കം|സഹായ താളുകൾ]] * [[സഹായം:ചിത്ര സഹായി|ചിത്ര സഹായി]] * [[സഹായം:കീഴ്‌വഴക്കം|കീഴ്‌വഴക്കങ്ങൾ]] * [[വിക്കിപീഡിയ:എഴുത്തുകളരി|എഴുത്തുകളരി]] * [[വിക്കിപീഡിയ:പഞ്ചസ്തംഭങ്ങൾ‎|വിക്കിപീഡിയയുടെ പഞ്ചസ്തംഭങ്ങൾ]] * [[വിക്കിപീഡിയ:നയങ്ങളും മാർഗ്ഗരേഖകളും|വിക്കിപീഡിയിലെ നയങ്ങളും മാർഗ്ഗരേഖകളും.]] താങ്കൾ [[വിക്കിപീഡിയ:പുതുമുഖം|പുതുമുഖങ്ങൾക്കായുള്ള താൾ]] പരിശോധിച്ചിട്ടില്ലെങ്കിൽ ദയവായി അപ്രകാരം ചെയ്യാൻ താത്പര്യപ്പെടുന്നു. [[വിക്കിപീഡിയ:വിക്കിപീഡിയർ|വിക്കിപീഡിയരിൽ]] ഒരാളായി ഇവിടെ തിരുത്തലുകൾ നടത്തുന്നത് താങ്കൾ ആസ്വദിക്കുമെന്ന് ഞാൻ കരുതുന്നു. താങ്കളെപ്പറ്റിയുള്ള വിവരങ്ങൾ‍ [[പ്രത്യേകം:Mypage|ഉപയോക്താവിനുള്ള താളിൽ]] നൽകാവുന്നതാണ്‌. സംവാദ താളുകളിൽ ഒപ്പ് വെക്കുവാനായി നാല് "ടിൽഡ" (<nowiki>~~~~</nowiki>) ഉപയോഗിക്കുകയോ, ടൂൾബാറിലെ [[File:Insert-signature.png]] ബട്ടൻ ഉപയോഗിക്കുകയോ ചെയ്യുക. സ്വന്തം പേരും തീയതിയും സമയവും താനേ വന്നുകൊള്ളും. എന്നാൽ ലേഖനങ്ങളിൽ അപ്രകാരം ഒപ്പുവെക്കാതിരിക്കാൻ ശ്രദ്ധിക്കുക. മറ്റ് ഉപയോക്താക്കളോട് സം‌വദിക്കാൻ അവരുടെ സം‌വാദത്താളിൽ താങ്കളുടെ സന്ദേശം എഴുതാവുന്നതാണ്. വിക്കിപീഡിയയിൽ എന്തെങ്കിലും സഹായം ആവശ്യമുണ്ടെങ്കിൽ എന്റെ സംവാദ താളിൽ ഒരു കുറിപ്പ് ഇടൂ, അല്ലെങ്കിൽ താങ്കളുടെ സംവാദ താളിൽ '''<nowiki>{{helpme}}</nowiki>''' എന്ന് ചേർക്കൂ, ആരെങ്കിലും ഉടനെ തന്നെ താങ്കളെ സഹായിക്കാൻ ശ്രമിക്കും. ഒരു നല്ല വിക്കിപീഡിയ അനുഭവം ആശംസിക്കുന്നു. വിക്കിമീഡിയയുടെ മലയാളം പദ്ധതികൾക്കായി ഒരു [https://lists.wikimedia.org/mailman/listinfo/wikiml-l മെയിലിങ് ലിസ്റ്റ് നിലവിലുണ്ട്]. ആ ലിസ്റ്റിൽ അംഗത്വം എടുത്ത് താങ്കൾക്ക് വിക്കിപീഡിയയെക്കുറിച്ചുള്ള അഭിപ്രായങ്ങളും, സംശയങ്ങളും, വിക്കിപീഡിയ മെച്ചപ്പെടുത്താനുള്ള വഴികളും ഒക്കെ അവിടെ ഉന്നയിക്കാവുന്നതാണ്‌. മെയിലിങ്ങ് ലിസ്റ്റിൽ അംഗത്വമെടുക്കാൻ ഇവിടെ ഞെക്കുക https://lists.wikimedia.org/mailman/listinfo/wikiml-l. ലിസ്റ്റിൽ അംഗത്വമെടുത്തതിനു ശേഷം''' wikiml-l@lists.wikimedia.org''' എന്ന ഇമെയിൽ വിലാസത്തിലേക്കു ഇമെയിൽ അയച്ചാൽ മറ്റുള്ള വിക്കിപീഡിയർ നിങ്ങളെ സഹായിക്കും. ഇനിയും ബുദ്ധിമുട്ട് തോന്നുന്നുവെങ്കിൽ വിക്കിപീഡിയരോട് നേരിട്ട് സംശയം ചോദിക്കാൻ [[സഹായം:ഐ.ആർ.സി.|ചാറ്റ് ചെയ്യാം]]. ഇതിനായി [http://webchat.freenode.net/?channels=wikipedia-ml ഇവിടെ ഞെക്കുക]. ആരെങ്കിലും ചാറ്റ്റൂമിലുണ്ടെങ്കിൽ അവർ തീർച്ചയായും താങ്കളെ സഹായിക്കുന്നതാണ്. -- [[ഉപയോക്താവ്:സ്വാഗതസംഘം|സ്വാഗതസംഘം]] ([[ഉപയോക്താവിന്റെ സംവാദം:സ്വാഗതസംഘം|സംവാദം]]) 03:20, 16 ജൂൺ 2025 (UTC) r2l4zkt86cwm0qo62dyp2ttbytzb9et 3 656344 4533833 2025-06-16T05:18:32Z സ്വാഗതസംഘം 39256 ഉപയോക്താവിന്റെ സംവാദം താളിൽ [[ബദൽ:സ്വാഗതം|സ്വാഗത സന്ദേശം]] ചേർക്കുന്നു 4533833 wikitext text/x-wiki '''നമസ്കാരം {{#if: Ooralitheband | Ooralitheband | {{BASEPAGENAME}} }} !''', [[മലയാളം വിക്കിപീഡിയ|മലയാളം വിക്കിപീഡിയയിലേക്ക്‌]] [[വിക്കിപീഡിയ:ആമുഖം|സ്വാഗതം]]. താങ്കളുടെ അംഗത്വത്തിന് നന്ദി. താങ്കൾക്ക്‌ ഈ സ്ഥലം ഇഷ്ടമായെന്നും ഇവിടെ അൽപസമയം ചെലവഴിക്കുമെന്നും പ്രതീക്ഷിക്കുന്നു. താങ്കൾക്ക് ഉപയോഗപ്പെടാവുന്ന ചില താളുകൾ താഴെ കൊടുക്കുന്നു. [[File:Lipi ml.png|thumb|350px|right|[[സഹായം:എഴുത്ത്|ലിപിമാറ്റ രീതിയിൽ മലയാളം ടൈപ്പ് ചെയ്യുവാൻ]] ഉപയോഗിക്കാവുന്ന മൊഴി സ്കീമിന്റെ ചിത്രം]] * [[സഹായം:Tutorial|വീഡിയോ പരിശീലനം]] * [[സഹായം:ടൈപ്പിംഗ്‌|മലയാളത്തിലെഴുതാൻ]] * [[സഹായം:തിരുത്തൽ വഴികാട്ടി|ഒരു താൾ തിരുത്തിയെഴുതുന്നത് എങ്ങനെ?]] * [[സഹായം:ഉള്ളടക്കം|സഹായ താളുകൾ]] * [[സഹായം:ചിത്ര സഹായി|ചിത്ര സഹായി]] * [[സഹായം:കീഴ്‌വഴക്കം|കീഴ്‌വഴക്കങ്ങൾ]] * [[വിക്കിപീഡിയ:എഴുത്തുകളരി|എഴുത്തുകളരി]] * [[വിക്കിപീഡിയ:പഞ്ചസ്തംഭങ്ങൾ‎|വിക്കിപീഡിയയുടെ പഞ്ചസ്തംഭങ്ങൾ]] * [[വിക്കിപീഡിയ:നയങ്ങളും മാർഗ്ഗരേഖകളും|വിക്കിപീഡിയിലെ നയങ്ങളും മാർഗ്ഗരേഖകളും.]] താങ്കൾ [[വിക്കിപീഡിയ:പുതുമുഖം|പുതുമുഖങ്ങൾക്കായുള്ള താൾ]] പരിശോധിച്ചിട്ടില്ലെങ്കിൽ ദയവായി അപ്രകാരം ചെയ്യാൻ താത്പര്യപ്പെടുന്നു. [[വിക്കിപീഡിയ:വിക്കിപീഡിയർ|വിക്കിപീഡിയരിൽ]] ഒരാളായി ഇവിടെ തിരുത്തലുകൾ നടത്തുന്നത് താങ്കൾ ആസ്വദിക്കുമെന്ന് ഞാൻ കരുതുന്നു. താങ്കളെപ്പറ്റിയുള്ള വിവരങ്ങൾ‍ [[പ്രത്യേകം:Mypage|ഉപയോക്താവിനുള്ള താളിൽ]] നൽകാവുന്നതാണ്‌. സംവാദ താളുകളിൽ ഒപ്പ് വെക്കുവാനായി നാല് "ടിൽഡ" (<nowiki>~~~~</nowiki>) ഉപയോഗിക്കുകയോ, ടൂൾബാറിലെ [[File:Insert-signature.png]] ബട്ടൻ ഉപയോഗിക്കുകയോ ചെയ്യുക. സ്വന്തം പേരും തീയതിയും സമയവും താനേ വന്നുകൊള്ളും. എന്നാൽ ലേഖനങ്ങളിൽ അപ്രകാരം ഒപ്പുവെക്കാതിരിക്കാൻ ശ്രദ്ധിക്കുക. മറ്റ് ഉപയോക്താക്കളോട് സം‌വദിക്കാൻ അവരുടെ സം‌വാദത്താളിൽ താങ്കളുടെ സന്ദേശം എഴുതാവുന്നതാണ്. വിക്കിപീഡിയയിൽ എന്തെങ്കിലും സഹായം ആവശ്യമുണ്ടെങ്കിൽ എന്റെ സംവാദ താളിൽ ഒരു കുറിപ്പ് ഇടൂ, അല്ലെങ്കിൽ താങ്കളുടെ സംവാദ താളിൽ '''<nowiki>{{helpme}}</nowiki>''' എന്ന് ചേർക്കൂ, ആരെങ്കിലും ഉടനെ തന്നെ താങ്കളെ സഹായിക്കാൻ ശ്രമിക്കും. ഒരു നല്ല വിക്കിപീഡിയ അനുഭവം ആശംസിക്കുന്നു. വിക്കിമീഡിയയുടെ മലയാളം പദ്ധതികൾക്കായി ഒരു [https://lists.wikimedia.org/mailman/listinfo/wikiml-l മെയിലിങ് ലിസ്റ്റ് നിലവിലുണ്ട്]. ആ ലിസ്റ്റിൽ അംഗത്വം എടുത്ത് താങ്കൾക്ക് വിക്കിപീഡിയയെക്കുറിച്ചുള്ള അഭിപ്രായങ്ങളും, സംശയങ്ങളും, വിക്കിപീഡിയ മെച്ചപ്പെടുത്താനുള്ള വഴികളും ഒക്കെ അവിടെ ഉന്നയിക്കാവുന്നതാണ്‌. മെയിലിങ്ങ് ലിസ്റ്റിൽ അംഗത്വമെടുക്കാൻ ഇവിടെ ഞെക്കുക https://lists.wikimedia.org/mailman/listinfo/wikiml-l. ലിസ്റ്റിൽ അംഗത്വമെടുത്തതിനു ശേഷം''' wikiml-l@lists.wikimedia.org''' എന്ന ഇമെയിൽ വിലാസത്തിലേക്കു ഇമെയിൽ അയച്ചാൽ മറ്റുള്ള വിക്കിപീഡിയർ നിങ്ങളെ സഹായിക്കും. ഇനിയും ബുദ്ധിമുട്ട് തോന്നുന്നുവെങ്കിൽ വിക്കിപീഡിയരോട് നേരിട്ട് സംശയം ചോദിക്കാൻ [[സഹായം:ഐ.ആർ.സി.|ചാറ്റ് ചെയ്യാം]]. ഇതിനായി [http://webchat.freenode.net/?channels=wikipedia-ml ഇവിടെ ഞെക്കുക]. ആരെങ്കിലും ചാറ്റ്റൂമിലുണ്ടെങ്കിൽ അവർ തീർച്ചയായും താങ്കളെ സഹായിക്കുന്നതാണ്. -- [[ഉപയോക്താവ്:സ്വാഗതസംഘം|സ്വാഗതസംഘം]] ([[ഉപയോക്താവിന്റെ സംവാദം:സ്വാഗതസംഘം|സംവാദം]]) 05:18, 16 ജൂൺ 2025 (UTC) cwb5z56mdjet5q1148atqvk3lprc20g 3 656345 4533834 2025-06-16T05:22:44Z സ്വാഗതസംഘം 39256 ഉപയോക്താവിന്റെ സംവാദം താളിൽ [[ബദൽ:സ്വാഗതം|സ്വാഗത സന്ദേശം]] ചേർക്കുന്നു 4533834 wikitext text/x-wiki '''നമസ്കാരം {{#if: Abhilash A A Pirappancode | Abhilash A A Pirappancode | {{BASEPAGENAME}} }} !''', [[മലയാളം വിക്കിപീഡിയ|മലയാളം വിക്കിപീഡിയയിലേക്ക്‌]] [[വിക്കിപീഡിയ:ആമുഖം|സ്വാഗതം]]. താങ്കളുടെ അംഗത്വത്തിന് നന്ദി. താങ്കൾക്ക്‌ ഈ സ്ഥലം ഇഷ്ടമായെന്നും ഇവിടെ അൽപസമയം ചെലവഴിക്കുമെന്നും പ്രതീക്ഷിക്കുന്നു. താങ്കൾക്ക് ഉപയോഗപ്പെടാവുന്ന ചില താളുകൾ താഴെ കൊടുക്കുന്നു. [[File:Lipi ml.png|thumb|350px|right|[[സഹായം:എഴുത്ത്|ലിപിമാറ്റ രീതിയിൽ മലയാളം ടൈപ്പ് ചെയ്യുവാൻ]] ഉപയോഗിക്കാവുന്ന മൊഴി സ്കീമിന്റെ ചിത്രം]] * [[സഹായം:Tutorial|വീഡിയോ പരിശീലനം]] * [[സഹായം:ടൈപ്പിംഗ്‌|മലയാളത്തിലെഴുതാൻ]] * [[സഹായം:തിരുത്തൽ വഴികാട്ടി|ഒരു താൾ തിരുത്തിയെഴുതുന്നത് എങ്ങനെ?]] * [[സഹായം:ഉള്ളടക്കം|സഹായ താളുകൾ]] * [[സഹായം:ചിത്ര സഹായി|ചിത്ര സഹായി]] * [[സഹായം:കീഴ്‌വഴക്കം|കീഴ്‌വഴക്കങ്ങൾ]] * [[വിക്കിപീഡിയ:എഴുത്തുകളരി|എഴുത്തുകളരി]] * [[വിക്കിപീഡിയ:പഞ്ചസ്തംഭങ്ങൾ‎|വിക്കിപീഡിയയുടെ പഞ്ചസ്തംഭങ്ങൾ]] * [[വിക്കിപീഡിയ:നയങ്ങളും മാർഗ്ഗരേഖകളും|വിക്കിപീഡിയിലെ നയങ്ങളും മാർഗ്ഗരേഖകളും.]] താങ്കൾ [[വിക്കിപീഡിയ:പുതുമുഖം|പുതുമുഖങ്ങൾക്കായുള്ള താൾ]] പരിശോധിച്ചിട്ടില്ലെങ്കിൽ ദയവായി അപ്രകാരം ചെയ്യാൻ താത്പര്യപ്പെടുന്നു. [[വിക്കിപീഡിയ:വിക്കിപീഡിയർ|വിക്കിപീഡിയരിൽ]] ഒരാളായി ഇവിടെ തിരുത്തലുകൾ നടത്തുന്നത് താങ്കൾ ആസ്വദിക്കുമെന്ന് ഞാൻ കരുതുന്നു. താങ്കളെപ്പറ്റിയുള്ള വിവരങ്ങൾ‍ [[പ്രത്യേകം:Mypage|ഉപയോക്താവിനുള്ള താളിൽ]] നൽകാവുന്നതാണ്‌. സംവാദ താളുകളിൽ ഒപ്പ് വെക്കുവാനായി നാല് "ടിൽഡ" (<nowiki>~~~~</nowiki>) ഉപയോഗിക്കുകയോ, ടൂൾബാറിലെ [[File:Insert-signature.png]] ബട്ടൻ ഉപയോഗിക്കുകയോ ചെയ്യുക. സ്വന്തം പേരും തീയതിയും സമയവും താനേ വന്നുകൊള്ളും. എന്നാൽ ലേഖനങ്ങളിൽ അപ്രകാരം ഒപ്പുവെക്കാതിരിക്കാൻ ശ്രദ്ധിക്കുക. മറ്റ് ഉപയോക്താക്കളോട് സം‌വദിക്കാൻ അവരുടെ സം‌വാദത്താളിൽ താങ്കളുടെ സന്ദേശം എഴുതാവുന്നതാണ്. വിക്കിപീഡിയയിൽ എന്തെങ്കിലും സഹായം ആവശ്യമുണ്ടെങ്കിൽ എന്റെ സംവാദ താളിൽ ഒരു കുറിപ്പ് ഇടൂ, അല്ലെങ്കിൽ താങ്കളുടെ സംവാദ താളിൽ '''<nowiki>{{helpme}}</nowiki>''' എന്ന് ചേർക്കൂ, ആരെങ്കിലും ഉടനെ തന്നെ താങ്കളെ സഹായിക്കാൻ ശ്രമിക്കും. ഒരു നല്ല വിക്കിപീഡിയ അനുഭവം ആശംസിക്കുന്നു. വിക്കിമീഡിയയുടെ മലയാളം പദ്ധതികൾക്കായി ഒരു [https://lists.wikimedia.org/mailman/listinfo/wikiml-l മെയിലിങ് ലിസ്റ്റ് നിലവിലുണ്ട്]. ആ ലിസ്റ്റിൽ അംഗത്വം എടുത്ത് താങ്കൾക്ക് വിക്കിപീഡിയയെക്കുറിച്ചുള്ള അഭിപ്രായങ്ങളും, സംശയങ്ങളും, വിക്കിപീഡിയ മെച്ചപ്പെടുത്താനുള്ള വഴികളും ഒക്കെ അവിടെ ഉന്നയിക്കാവുന്നതാണ്‌. മെയിലിങ്ങ് ലിസ്റ്റിൽ അംഗത്വമെടുക്കാൻ ഇവിടെ ഞെക്കുക https://lists.wikimedia.org/mailman/listinfo/wikiml-l. ലിസ്റ്റിൽ അംഗത്വമെടുത്തതിനു ശേഷം''' wikiml-l@lists.wikimedia.org''' എന്ന ഇമെയിൽ വിലാസത്തിലേക്കു ഇമെയിൽ അയച്ചാൽ മറ്റുള്ള വിക്കിപീഡിയർ നിങ്ങളെ സഹായിക്കും. ഇനിയും ബുദ്ധിമുട്ട് തോന്നുന്നുവെങ്കിൽ വിക്കിപീഡിയരോട് നേരിട്ട് സംശയം ചോദിക്കാൻ [[സഹായം:ഐ.ആർ.സി.|ചാറ്റ് ചെയ്യാം]]. ഇതിനായി [http://webchat.freenode.net/?channels=wikipedia-ml ഇവിടെ ഞെക്കുക]. ആരെങ്കിലും ചാറ്റ്റൂമിലുണ്ടെങ്കിൽ അവർ തീർച്ചയായും താങ്കളെ സഹായിക്കുന്നതാണ്. -- [[ഉപയോക്താവ്:സ്വാഗതസംഘം|സ്വാഗതസംഘം]] ([[ഉപയോക്താവിന്റെ സംവാദം:സ്വാഗതസംഘം|സംവാദം]]) 05:22, 16 ജൂൺ 2025 (UTC) 0lsnia2s41g8zp02q7cutnsvkz549hg 3 656346 4533855 2025-06-16T09:09:19Z സ്വാഗതസംഘം 39256 ഉപയോക്താവിന്റെ സംവാദം താളിൽ [[ബദൽ:സ്വാഗതം|സ്വാഗത സന്ദേശം]] ചേർക്കുന്നു 4533855 wikitext text/x-wiki '''നമസ്കാരം {{#if: Gopu.gopu | Gopu.gopu | {{BASEPAGENAME}} }} !''', [[മലയാളം വിക്കിപീഡിയ|മലയാളം വിക്കിപീഡിയയിലേക്ക്‌]] [[വിക്കിപീഡിയ:ആമുഖം|സ്വാഗതം]]. താങ്കളുടെ അംഗത്വത്തിന് നന്ദി. താങ്കൾക്ക്‌ ഈ സ്ഥലം ഇഷ്ടമായെന്നും ഇവിടെ അൽപസമയം ചെലവഴിക്കുമെന്നും പ്രതീക്ഷിക്കുന്നു. താങ്കൾക്ക് ഉപയോഗപ്പെടാവുന്ന ചില താളുകൾ താഴെ കൊടുക്കുന്നു. [[File:Lipi ml.png|thumb|350px|right|[[സഹായം:എഴുത്ത്|ലിപിമാറ്റ രീതിയിൽ മലയാളം ടൈപ്പ് ചെയ്യുവാൻ]] ഉപയോഗിക്കാവുന്ന മൊഴി സ്കീമിന്റെ ചിത്രം]] * [[സഹായം:Tutorial|വീഡിയോ പരിശീലനം]] * [[സഹായം:ടൈപ്പിംഗ്‌|മലയാളത്തിലെഴുതാൻ]] * [[സഹായം:തിരുത്തൽ വഴികാട്ടി|ഒരു താൾ തിരുത്തിയെഴുതുന്നത് എങ്ങനെ?]] * [[സഹായം:ഉള്ളടക്കം|സഹായ താളുകൾ]] * [[സഹായം:ചിത്ര സഹായി|ചിത്ര സഹായി]] * [[സഹായം:കീഴ്‌വഴക്കം|കീഴ്‌വഴക്കങ്ങൾ]] * [[വിക്കിപീഡിയ:എഴുത്തുകളരി|എഴുത്തുകളരി]] * [[വിക്കിപീഡിയ:പഞ്ചസ്തംഭങ്ങൾ‎|വിക്കിപീഡിയയുടെ പഞ്ചസ്തംഭങ്ങൾ]] * [[വിക്കിപീഡിയ:നയങ്ങളും മാർഗ്ഗരേഖകളും|വിക്കിപീഡിയിലെ നയങ്ങളും മാർഗ്ഗരേഖകളും.]] താങ്കൾ [[വിക്കിപീഡിയ:പുതുമുഖം|പുതുമുഖങ്ങൾക്കായുള്ള താൾ]] പരിശോധിച്ചിട്ടില്ലെങ്കിൽ ദയവായി അപ്രകാരം ചെയ്യാൻ താത്പര്യപ്പെടുന്നു. [[വിക്കിപീഡിയ:വിക്കിപീഡിയർ|വിക്കിപീഡിയരിൽ]] ഒരാളായി ഇവിടെ തിരുത്തലുകൾ നടത്തുന്നത് താങ്കൾ ആസ്വദിക്കുമെന്ന് ഞാൻ കരുതുന്നു. താങ്കളെപ്പറ്റിയുള്ള വിവരങ്ങൾ‍ [[പ്രത്യേകം:Mypage|ഉപയോക്താവിനുള്ള താളിൽ]] നൽകാവുന്നതാണ്‌. സംവാദ താളുകളിൽ ഒപ്പ് വെക്കുവാനായി നാല് "ടിൽഡ" (<nowiki>~~~~</nowiki>) ഉപയോഗിക്കുകയോ, ടൂൾബാറിലെ [[File:Insert-signature.png]] ബട്ടൻ ഉപയോഗിക്കുകയോ ചെയ്യുക. സ്വന്തം പേരും തീയതിയും സമയവും താനേ വന്നുകൊള്ളും. എന്നാൽ ലേഖനങ്ങളിൽ അപ്രകാരം ഒപ്പുവെക്കാതിരിക്കാൻ ശ്രദ്ധിക്കുക. മറ്റ് ഉപയോക്താക്കളോട് സം‌വദിക്കാൻ അവരുടെ സം‌വാദത്താളിൽ താങ്കളുടെ സന്ദേശം എഴുതാവുന്നതാണ്. വിക്കിപീഡിയയിൽ എന്തെങ്കിലും സഹായം ആവശ്യമുണ്ടെങ്കിൽ എന്റെ സംവാദ താളിൽ ഒരു കുറിപ്പ് ഇടൂ, അല്ലെങ്കിൽ താങ്കളുടെ സംവാദ താളിൽ '''<nowiki>{{helpme}}</nowiki>''' എന്ന് ചേർക്കൂ, ആരെങ്കിലും ഉടനെ തന്നെ താങ്കളെ സഹായിക്കാൻ ശ്രമിക്കും. ഒരു നല്ല വിക്കിപീഡിയ അനുഭവം ആശംസിക്കുന്നു. വിക്കിമീഡിയയുടെ മലയാളം പദ്ധതികൾക്കായി ഒരു [https://lists.wikimedia.org/mailman/listinfo/wikiml-l മെയിലിങ് ലിസ്റ്റ് നിലവിലുണ്ട്]. ആ ലിസ്റ്റിൽ അംഗത്വം എടുത്ത് താങ്കൾക്ക് വിക്കിപീഡിയയെക്കുറിച്ചുള്ള അഭിപ്രായങ്ങളും, സംശയങ്ങളും, വിക്കിപീഡിയ മെച്ചപ്പെടുത്താനുള്ള വഴികളും ഒക്കെ അവിടെ ഉന്നയിക്കാവുന്നതാണ്‌. മെയിലിങ്ങ് ലിസ്റ്റിൽ അംഗത്വമെടുക്കാൻ ഇവിടെ ഞെക്കുക https://lists.wikimedia.org/mailman/listinfo/wikiml-l. ലിസ്റ്റിൽ അംഗത്വമെടുത്തതിനു ശേഷം''' wikiml-l@lists.wikimedia.org''' എന്ന ഇമെയിൽ വിലാസത്തിലേക്കു ഇമെയിൽ അയച്ചാൽ മറ്റുള്ള വിക്കിപീഡിയർ നിങ്ങളെ സഹായിക്കും. ഇനിയും ബുദ്ധിമുട്ട് തോന്നുന്നുവെങ്കിൽ വിക്കിപീഡിയരോട് നേരിട്ട് സംശയം ചോദിക്കാൻ [[സഹായം:ഐ.ആർ.സി.|ചാറ്റ് ചെയ്യാം]]. ഇതിനായി [http://webchat.freenode.net/?channels=wikipedia-ml ഇവിടെ ഞെക്കുക]. ആരെങ്കിലും ചാറ്റ്റൂമിലുണ്ടെങ്കിൽ അവർ തീർച്ചയായും താങ്കളെ സഹായിക്കുന്നതാണ്. -- [[ഉപയോക്താവ്:സ്വാഗതസംഘം|സ്വാഗതസംഘം]] ([[ഉപയോക്താവിന്റെ സംവാദം:സ്വാഗതസംഘം|സംവാദം]]) 09:09, 16 ജൂൺ 2025 (UTC) itrlvcibzhv1kew4wgijh2d2o9fwerq 3 656347 4533857 2025-06-16T09:33:55Z Hide on Rosé 165253 Hide on Rosé എന്ന ഉപയോക്താവ് [[ഉപയോക്താവിന്റെ സംവാദം:Nguyên Hưng Trần]] എന്ന താൾ [[ഉപയോക്താവിന്റെ സംവാദം:Higashizakura]] എന്നാക്കി മാറ്റിയിരിക്കുന്നു: "[[Special:CentralAuth/Nguyên Hưng Trần|Nguyên Hưng Trần]]" എന്ന ഉപയോക്താവിനെ "[[Special:CentralAuth/Higashizakura|Higashizakura]]" എന്നു പേരുമാറ്റിയപ്പോൾ താൾ കൂടെ സ്വയം മാറിയിട്ടുണ്ട്. 4533857 wikitext text/x-wiki #തിരിച്ചുവിടുക [[ഉപയോക്താവിന്റെ സംവാദം:Higashizakura]] k7ula4j84v3cl9kixph2cncc3f6jukv 3 656348 4533862 2025-06-16T10:19:06Z സ്വാഗതസംഘം 39256 ഉപയോക്താവിന്റെ സംവാദം താളിൽ [[ബദൽ:സ്വാഗതം|സ്വാഗത സന്ദേശം]] ചേർക്കുന്നു 4533862 wikitext text/x-wiki '''നമസ്കാരം {{#if: Ameekhaadam | Ameekhaadam | {{BASEPAGENAME}} }} !''', [[മലയാളം വിക്കിപീഡിയ|മലയാളം വിക്കിപീഡിയയിലേക്ക്‌]] [[വിക്കിപീഡിയ:ആമുഖം|സ്വാഗതം]]. താങ്കളുടെ അംഗത്വത്തിന് നന്ദി. താങ്കൾക്ക്‌ ഈ സ്ഥലം ഇഷ്ടമായെന്നും ഇവിടെ അൽപസമയം ചെലവഴിക്കുമെന്നും പ്രതീക്ഷിക്കുന്നു. താങ്കൾക്ക് ഉപയോഗപ്പെടാവുന്ന ചില താളുകൾ താഴെ കൊടുക്കുന്നു. [[File:Lipi ml.png|thumb|350px|right|[[സഹായം:എഴുത്ത്|ലിപിമാറ്റ രീതിയിൽ മലയാളം ടൈപ്പ് ചെയ്യുവാൻ]] ഉപയോഗിക്കാവുന്ന മൊഴി സ്കീമിന്റെ ചിത്രം]] * [[സഹായം:Tutorial|വീഡിയോ പരിശീലനം]] * [[സഹായം:ടൈപ്പിംഗ്‌|മലയാളത്തിലെഴുതാൻ]] * [[സഹായം:തിരുത്തൽ വഴികാട്ടി|ഒരു താൾ തിരുത്തിയെഴുതുന്നത് എങ്ങനെ?]] * [[സഹായം:ഉള്ളടക്കം|സഹായ താളുകൾ]] * [[സഹായം:ചിത്ര സഹായി|ചിത്ര സഹായി]] * [[സഹായം:കീഴ്‌വഴക്കം|കീഴ്‌വഴക്കങ്ങൾ]] * [[വിക്കിപീഡിയ:എഴുത്തുകളരി|എഴുത്തുകളരി]] * [[വിക്കിപീഡിയ:പഞ്ചസ്തംഭങ്ങൾ‎|വിക്കിപീഡിയയുടെ പഞ്ചസ്തംഭങ്ങൾ]] * [[വിക്കിപീഡിയ:നയങ്ങളും മാർഗ്ഗരേഖകളും|വിക്കിപീഡിയിലെ നയങ്ങളും മാർഗ്ഗരേഖകളും.]] താങ്കൾ [[വിക്കിപീഡിയ:പുതുമുഖം|പുതുമുഖങ്ങൾക്കായുള്ള താൾ]] പരിശോധിച്ചിട്ടില്ലെങ്കിൽ ദയവായി അപ്രകാരം ചെയ്യാൻ താത്പര്യപ്പെടുന്നു. [[വിക്കിപീഡിയ:വിക്കിപീഡിയർ|വിക്കിപീഡിയരിൽ]] ഒരാളായി ഇവിടെ തിരുത്തലുകൾ നടത്തുന്നത് താങ്കൾ ആസ്വദിക്കുമെന്ന് ഞാൻ കരുതുന്നു. താങ്കളെപ്പറ്റിയുള്ള വിവരങ്ങൾ‍ [[പ്രത്യേകം:Mypage|ഉപയോക്താവിനുള്ള താളിൽ]] നൽകാവുന്നതാണ്‌. സംവാദ താളുകളിൽ ഒപ്പ് വെക്കുവാനായി നാല് "ടിൽഡ" (<nowiki>~~~~</nowiki>) ഉപയോഗിക്കുകയോ, ടൂൾബാറിലെ [[File:Insert-signature.png]] ബട്ടൻ ഉപയോഗിക്കുകയോ ചെയ്യുക. സ്വന്തം പേരും തീയതിയും സമയവും താനേ വന്നുകൊള്ളും. എന്നാൽ ലേഖനങ്ങളിൽ അപ്രകാരം ഒപ്പുവെക്കാതിരിക്കാൻ ശ്രദ്ധിക്കുക. മറ്റ് ഉപയോക്താക്കളോട് സം‌വദിക്കാൻ അവരുടെ സം‌വാദത്താളിൽ താങ്കളുടെ സന്ദേശം എഴുതാവുന്നതാണ്. വിക്കിപീഡിയയിൽ എന്തെങ്കിലും സഹായം ആവശ്യമുണ്ടെങ്കിൽ എന്റെ സംവാദ താളിൽ ഒരു കുറിപ്പ് ഇടൂ, അല്ലെങ്കിൽ താങ്കളുടെ സംവാദ താളിൽ '''<nowiki>{{helpme}}</nowiki>''' എന്ന് ചേർക്കൂ, ആരെങ്കിലും ഉടനെ തന്നെ താങ്കളെ സഹായിക്കാൻ ശ്രമിക്കും. ഒരു നല്ല വിക്കിപീഡിയ അനുഭവം ആശംസിക്കുന്നു. വിക്കിമീഡിയയുടെ മലയാളം പദ്ധതികൾക്കായി ഒരു [https://lists.wikimedia.org/mailman/listinfo/wikiml-l മെയിലിങ് ലിസ്റ്റ് നിലവിലുണ്ട്]. ആ ലിസ്റ്റിൽ അംഗത്വം എടുത്ത് താങ്കൾക്ക് വിക്കിപീഡിയയെക്കുറിച്ചുള്ള അഭിപ്രായങ്ങളും, സംശയങ്ങളും, വിക്കിപീഡിയ മെച്ചപ്പെടുത്താനുള്ള വഴികളും ഒക്കെ അവിടെ ഉന്നയിക്കാവുന്നതാണ്‌. മെയിലിങ്ങ് ലിസ്റ്റിൽ അംഗത്വമെടുക്കാൻ ഇവിടെ ഞെക്കുക https://lists.wikimedia.org/mailman/listinfo/wikiml-l. ലിസ്റ്റിൽ അംഗത്വമെടുത്തതിനു ശേഷം''' wikiml-l@lists.wikimedia.org''' എന്ന ഇമെയിൽ വിലാസത്തിലേക്കു ഇമെയിൽ അയച്ചാൽ മറ്റുള്ള വിക്കിപീഡിയർ നിങ്ങളെ സഹായിക്കും. ഇനിയും ബുദ്ധിമുട്ട് തോന്നുന്നുവെങ്കിൽ വിക്കിപീഡിയരോട് നേരിട്ട് സംശയം ചോദിക്കാൻ [[സഹായം:ഐ.ആർ.സി.|ചാറ്റ് ചെയ്യാം]]. ഇതിനായി [http://webchat.freenode.net/?channels=wikipedia-ml ഇവിടെ ഞെക്കുക]. ആരെങ്കിലും ചാറ്റ്റൂമിലുണ്ടെങ്കിൽ അവർ തീർച്ചയായും താങ്കളെ സഹായിക്കുന്നതാണ്. -- [[ഉപയോക്താവ്:സ്വാഗതസംഘം|സ്വാഗതസംഘം]] ([[ഉപയോക്താവിന്റെ സംവാദം:സ്വാഗതസംഘം|സംവാദം]]) 10:19, 16 ജൂൺ 2025 (UTC) hlix8hmzxj19iauxs6pu6dq54vxm8mn 3 656349 4533864 2025-06-16T10:35:13Z സ്വാഗതസംഘം 39256 ഉപയോക്താവിന്റെ സംവാദം താളിൽ [[ബദൽ:സ്വാഗതം|സ്വാഗത സന്ദേശം]] ചേർക്കുന്നു 4533864 wikitext text/x-wiki '''നമസ്കാരം {{#if: Bhagathekkedath | Bhagathekkedath | {{BASEPAGENAME}} }} !''', [[മലയാളം വിക്കിപീഡിയ|മലയാളം വിക്കിപീഡിയയിലേക്ക്‌]] [[വിക്കിപീഡിയ:ആമുഖം|സ്വാഗതം]]. താങ്കളുടെ അംഗത്വത്തിന് നന്ദി. താങ്കൾക്ക്‌ ഈ സ്ഥലം ഇഷ്ടമായെന്നും ഇവിടെ അൽപസമയം ചെലവഴിക്കുമെന്നും പ്രതീക്ഷിക്കുന്നു. താങ്കൾക്ക് ഉപയോഗപ്പെടാവുന്ന ചില താളുകൾ താഴെ കൊടുക്കുന്നു. [[File:Lipi ml.png|thumb|350px|right|[[സഹായം:എഴുത്ത്|ലിപിമാറ്റ രീതിയിൽ മലയാളം ടൈപ്പ് ചെയ്യുവാൻ]] ഉപയോഗിക്കാവുന്ന മൊഴി സ്കീമിന്റെ ചിത്രം]] * [[സഹായം:Tutorial|വീഡിയോ പരിശീലനം]] * [[സഹായം:ടൈപ്പിംഗ്‌|മലയാളത്തിലെഴുതാൻ]] * [[സഹായം:തിരുത്തൽ വഴികാട്ടി|ഒരു താൾ തിരുത്തിയെഴുതുന്നത് എങ്ങനെ?]] * [[സഹായം:ഉള്ളടക്കം|സഹായ താളുകൾ]] * [[സഹായം:ചിത്ര സഹായി|ചിത്ര സഹായി]] * [[സഹായം:കീഴ്‌വഴക്കം|കീഴ്‌വഴക്കങ്ങൾ]] * [[വിക്കിപീഡിയ:എഴുത്തുകളരി|എഴുത്തുകളരി]] * [[വിക്കിപീഡിയ:പഞ്ചസ്തംഭങ്ങൾ‎|വിക്കിപീഡിയയുടെ പഞ്ചസ്തംഭങ്ങൾ]] * [[വിക്കിപീഡിയ:നയങ്ങളും മാർഗ്ഗരേഖകളും|വിക്കിപീഡിയിലെ നയങ്ങളും മാർഗ്ഗരേഖകളും.]] താങ്കൾ [[വിക്കിപീഡിയ:പുതുമുഖം|പുതുമുഖങ്ങൾക്കായുള്ള താൾ]] പരിശോധിച്ചിട്ടില്ലെങ്കിൽ ദയവായി അപ്രകാരം ചെയ്യാൻ താത്പര്യപ്പെടുന്നു. [[വിക്കിപീഡിയ:വിക്കിപീഡിയർ|വിക്കിപീഡിയരിൽ]] ഒരാളായി ഇവിടെ തിരുത്തലുകൾ നടത്തുന്നത് താങ്കൾ ആസ്വദിക്കുമെന്ന് ഞാൻ കരുതുന്നു. താങ്കളെപ്പറ്റിയുള്ള വിവരങ്ങൾ‍ [[പ്രത്യേകം:Mypage|ഉപയോക്താവിനുള്ള താളിൽ]] നൽകാവുന്നതാണ്‌. സംവാദ താളുകളിൽ ഒപ്പ് വെക്കുവാനായി നാല് "ടിൽഡ" (<nowiki>~~~~</nowiki>) ഉപയോഗിക്കുകയോ, ടൂൾബാറിലെ [[File:Insert-signature.png]] ബട്ടൻ ഉപയോഗിക്കുകയോ ചെയ്യുക. സ്വന്തം പേരും തീയതിയും സമയവും താനേ വന്നുകൊള്ളും. എന്നാൽ ലേഖനങ്ങളിൽ അപ്രകാരം ഒപ്പുവെക്കാതിരിക്കാൻ ശ്രദ്ധിക്കുക. മറ്റ് ഉപയോക്താക്കളോട് സം‌വദിക്കാൻ അവരുടെ സം‌വാദത്താളിൽ താങ്കളുടെ സന്ദേശം എഴുതാവുന്നതാണ്. വിക്കിപീഡിയയിൽ എന്തെങ്കിലും സഹായം ആവശ്യമുണ്ടെങ്കിൽ എന്റെ സംവാദ താളിൽ ഒരു കുറിപ്പ് ഇടൂ, അല്ലെങ്കിൽ താങ്കളുടെ സംവാദ താളിൽ '''<nowiki>{{helpme}}</nowiki>''' എന്ന് ചേർക്കൂ, ആരെങ്കിലും ഉടനെ തന്നെ താങ്കളെ സഹായിക്കാൻ ശ്രമിക്കും. ഒരു നല്ല വിക്കിപീഡിയ അനുഭവം ആശംസിക്കുന്നു. വിക്കിമീഡിയയുടെ മലയാളം പദ്ധതികൾക്കായി ഒരു [https://lists.wikimedia.org/mailman/listinfo/wikiml-l മെയിലിങ് ലിസ്റ്റ് നിലവിലുണ്ട്]. ആ ലിസ്റ്റിൽ അംഗത്വം എടുത്ത് താങ്കൾക്ക് വിക്കിപീഡിയയെക്കുറിച്ചുള്ള അഭിപ്രായങ്ങളും, സംശയങ്ങളും, വിക്കിപീഡിയ മെച്ചപ്പെടുത്താനുള്ള വഴികളും ഒക്കെ അവിടെ ഉന്നയിക്കാവുന്നതാണ്‌. മെയിലിങ്ങ് ലിസ്റ്റിൽ അംഗത്വമെടുക്കാൻ ഇവിടെ ഞെക്കുക https://lists.wikimedia.org/mailman/listinfo/wikiml-l. ലിസ്റ്റിൽ അംഗത്വമെടുത്തതിനു ശേഷം''' wikiml-l@lists.wikimedia.org''' എന്ന ഇമെയിൽ വിലാസത്തിലേക്കു ഇമെയിൽ അയച്ചാൽ മറ്റുള്ള വിക്കിപീഡിയർ നിങ്ങളെ സഹായിക്കും. ഇനിയും ബുദ്ധിമുട്ട് തോന്നുന്നുവെങ്കിൽ വിക്കിപീഡിയരോട് നേരിട്ട് സംശയം ചോദിക്കാൻ [[സഹായം:ഐ.ആർ.സി.|ചാറ്റ് ചെയ്യാം]]. ഇതിനായി [http://webchat.freenode.net/?channels=wikipedia-ml ഇവിടെ ഞെക്കുക]. ആരെങ്കിലും ചാറ്റ്റൂമിലുണ്ടെങ്കിൽ അവർ തീർച്ചയായും താങ്കളെ സഹായിക്കുന്നതാണ്. -- [[ഉപയോക്താവ്:സ്വാഗതസംഘം|സ്വാഗതസംഘം]] ([[ഉപയോക്താവിന്റെ സംവാദം:സ്വാഗതസംഘം|സംവാദം]]) 10:35, 16 ജൂൺ 2025 (UTC) 0q243h2gf45kr68ohdiedcwns790i72