Википедиа mnwiki https://mn.wikipedia.org/wiki/%D0%9D%D2%AF%D2%AF%D1%80_%D1%85%D1%83%D1%83%D0%B4%D0%B0%D1%81 MediaWiki 1.45.0-wmf.3 first-letter Медиа Тусгай Хэлэлцүүлэг Хэрэглэгч Хэрэглэгчийн яриа Википедиа Википедиагийн хэлэлцүүлэг Файл Файлын хэлэлцүүлэг МедиаВики МедиаВикигийн хэлэлцүүлэг Загвар Загварын хэлэлцүүлэг Тусламж Тусламжийн хэлэлцүүлэг Ангилал Ангиллын хэлэлцүүлэг TimedText TimedText talk Module Module talk Event Event talk 0 867 821462 779627 2025-06-11T05:24:13Z Andre Engels 68 [[Википедиа:Агуулга]] руу чиглүүлэгдлээ 821462 wikitext text/x-wiki #REDIRECT [[Википедиа:Агуулга]] ggx7g9240iv9s6gofw8jvwil8z3uq5g 0 2099 821459 816065 2025-06-11T03:50:28Z 103.168.34.58 821459 wikitext text/x-wiki {{Short description|Монгол Улсын Ерөнхий Сайд (1886-1941)}} {{Unreferenced}} {{Инфобокс албан тушаалтан | name = Агданбуугийн Амар</br>{{MongolUnicode|ᠠᠨᠠᠨᠳᠠ ᠶ᠋ᠢᠨ}}{{MongolUnicode|ᠠᠮᠤᠷ}} | image = File:Anandyn Amar.png | order = 7 дахь [[Монгол Улсын Ерөнхий Сайд]] | term_start = 1928 оны 2 сарын 21 | term_end = 1930 оны 4 сарын 27 | 1blankname = Ерөнхий нарийн бичиг | 1namedata = [[Цэрэн-Очирын Дамбадорж]]<br/>[[Өлзийтийн Бадрах]]<br/>[[Бат-Очирын Элдэв-Очир]]<br/>[[Пэлжидийн Гэндэн]] | predecessor = [[Балингийн Цэрэндорж]] | successor = [[Цэнгэлтийн Жигжиджав]] | term_start2 = 1936 оны 3 сарын 22 | term_end2 = 1939 оны 3 сарын 7 | 1blankname2 = Ерөнхий нарийн бичиг | 1namedata2 = [[Хас-Очирын Лувсандорж]]<br/>[[Банзаржавын Баасанжав]] | predecessor2 = [[Пэлжидийн Гэндэн]] | successor2 = [[Хорлоогийн Чойбалсан]] | order3 = 6 дахь [[Монгол улсын төрийн тэргүүн|Улсын Бага Хурлын Тэргүүлэгчдийн дарга]] | term_start3 = 1932 оны 7 сарын 2 | term_end3 = 1936 оны 3 сарын 22 | 1blankname3 = Ерөнхий нарийн бичиг | 1namedata3 = [[Бат-Очирын Элдэв-Очир]]<br/>[[Жамбын Лхүмбэ]]<br/>[[Доржжавын Лувсаншарав]]<br/>[[Хас-Очирын Лувсандорж]] | predecessor3 = [[Лосолын Лааган]] | successor3 = [[Дансранбилэгийн Догсом]] | birth_date = {{birth year|1886}} | birth_place = [[Эрдэнэ дайчин вангийн хошуу]], [[Түшээт хан аймаг]], [[Ар Монгол]], [[Чин улс|Манж Чин]] (одоогийн [[Хангал сум]], [[Булган аймаг|Булган]]) | death_date = 1941 оны 7 сарын 27 (56–57 насалсан) | death_place = [[Коммунарка буудлагын талбай]], [[Лениний район, Москва муж|Лениний район]], [[Москва муж]], [[Зөвлөлт Социалист Бүгд Найрамдах Холбоот Орос Улс|ЗСБНХ Орос улс]], [[ЗХУ]] | party = [[Монгол Ардын Нам|Монгол Ардын Хувьсгалт Нам]] (1923–1939) }} '''Агданбуугийн Амар''' (1886 онд одоогийн [[Булган аймаг|Булган аймгийн]] [[Хангал сум|Хангал суманд]] төрсөн- 1941 оны 7-р сарын 10-нд Москвагийн ойролцоо Коммунарка дахь Бериягийн зуслангийн ард ухсан гүн нүхний ирмэг дээр суулгаж байгаад дагзруу нь буудан алсан) - Монгол төрийн "Мэргэн сайд" хэмээгддэг тулхтай төрийн зүтгэлтэн байв. Тэрээр [[1928]] оны [[2 сарын 21]]-ээс [[1930]] оны [[4 сарын 27]] хүртэл [[Монгол Улсын Ерөнхий Сайд]], [[1934]] оны [[6 сарын 2|7 сарын 2]]-оос [[1936]] оны [[3 сарын 22]] хүртэл Улсын Бага хурлын Тэргүүлэгчдийн дарга, [[1936]] оны [[3 сарын 22]]-оос [[1939]] оны [[3 сарын 7]]-ы хооронд дахин Ерөнхий сайдаар тус тус ажиллаж байв. 1939 оны 3 дугаар сард баривчлагдаж, [[Зөвлөлт Холбоот Улс]]ад (ЗХУ) хүргэгдэж 1941 оны 7-р сарын 10-нд Москва хот орчим цаазаар авахуулжээ. Агданбуугийн Амарын зохион хэвлүүлсэн "Монгол Улсын товч түүх" ном нь өнөө ч үнэ цэнээ алдаагүй чухал бүтээлийн нэгд тооцогдож байна. Нийслэл Улаанбаатар хотын төв талбайн хажууд буюу Төрийн ордны баруун талын гудамж түүний нэрэмжит болсон юм. Алтан ургийн Агданбуу тайжийн голомт залгасан ганц хүү. Гонгор нэртэй байгаад 1910-аад оны сүүлчээр хэлмэгдүүлэлтээс зугтаж тав гэзгээ авч нэрээ Амар хэмээн өөрчилсөн түүхтэй. Эцэг Агданбуу тайжийн сахилын нэр Ананд тул Анандын Амар гэдэг.{{Citation needed}} ==Намтар== Анандын (Агданбуу) Амар нь билгийн тооллоор Арван тавдугаар жарны улаан нохой жил [[1886 он]]д [[Түшээт хан аймаг|Түшээт хан аймгийн]] [[Эрдэнэ дайчин вангийн хошуу]], одоогийн [[Булган]] аймгийн [[Хангал сум|Хангал сумын]] нутагт тайж Анандын хүү болон мэндэлжээ. А.Амарыг Бугат сумын Уулын голын Ар маалын аманд төрсөн хэмээдэг нь үндэслэлгүй гэж үр хүүхдүүд нь үздэг аж. Эцэг Агданбуугийн сахилын нэр нь Ананд бөгөөд хохь тайж байжээ. Эцэг нь хүүдээ Гонгор хэмээх нэр хайрласан боловч хожим 1920 онд хүндээр өвчилснөөс болж төрийн хар хүний бэлгэ тэмдэг болсон гэзэг үсээ авч, нэрээ Амар болгон сольсон гэх нь бий. Түүнийг 12 нас хүрэхэд эцэг нь өөрийн хошууны Тамгын газрын дэргэдэх бичгийн сургуульд оруулжээ. Хичээл оролдлого сайтай Амар төдөлгүй [[монгол бичиг]] сайн сурч [[манж хэл|манж]], [[төвд хэл]] бичиг ч төсөөлдөг болж, тэрээр [[Манж Чин улс|Манж Чин улсын]] үед бичээч, эх зохиогч түшмэлээр ажиллаж байгаад 1913 оноос Богд Хаант Монгол улсын Гадаад явдлын яам, аймгийн чуулганд бичээч, түшмэл, дэс түшмэлээр ажиллаж байгаад 1917-1918 онд Монгол улсын хойд хил хязгаарыг харгалзан хамгаалсан 50 цэргийг захиран суужээ. 1919 онд Хятадын харгис цэрэг Монголд цөмрөн орж Монголын автономит төрийг устгахад Амар нутагтаа одож, хоёр жил орчим хугацаанд мал маллах ажил эрхлэн байв. Судлаачдын тогтоосноор [[Дамдины Сүхбаатар|Сүхбаатар]] 1921 оны хавар хилийн чанадад байхдаа Амар болон бусад дэвшилт үзэлтэй хүмүүст нэг бус удаа элч зарж, ажил хэрэг зөвлөж байв. Монгол оронд [[Ардын хувьсгал]] ялсаны дараа тэрээр нийслэл хүрээнд ирж 1921 оны намар Ардын Засгийн газрын туслах түшмэлийн албанд томилогдон шинэ Монгол улсад хүчин зүтгэж эхэлжээ. Удалгүй 1922 онд Гадаад явдлын яамны эрхэлсэн түшмэлээр дэвшиж, улмаар мөн Яамны сайдаар тохоогдон ажиллаж байгаад 1924-1925 онд Аж ахуйн яамны сайд, 1926-1927 онд Дотоод яамны сайд, Эдийн засгийн тэргүүлэгчээр ажилласан байна. 1928 оны эхээр хуралдсан [[БНМАУ-ын Улсын Бага Хурал|Улсын Бага хурлаас]] Амарыг Монгол улсын Ерөнхий сайдаар томилсонд 1930 он хүртэл ажиллаж байгаад, 1930-1932 онд [[Монгол Улсын Шинжлэх Ухааны Академи|Шинжлэх Ухааны Хүрээлэнгийн]] дарга, 1932-1936 онд Улсын бага хурлын тэргүүлэгчдийн дарга, 1936-1939 онд хоёронтоо Монгол Ард Улсын Засгийн газрын Ерөнхий Сайдаар тус тус ажилласан. Анандын Амар нам төрийн удирдлагад ажиллаж байхдаа Монгол улсын төрийн тусгаар тогтнолыг хамгаалан бэхжүүлэхэд ихэд анхаарч байсан. Зөвлөлт улсад [[Иосиф Сталин|Иосиф Сталиныг]] тахин шүтсэн нь манайд нөлөөлж хүмүүсийг олноор хэлмэгдүүлж байсныг Амар тухайн үед эсэргүүцэж байжээ. [[Хорлоогийн Чойбалсан|Чойбалсан]] нар 1933 онд зохиомлоор үүсгэсэн [[Лхүмбийн хэрэг]] гэгчийг тэрээр нягтлуулан шалгуулж уг хэрэг үндэсгүй тул баригдан хоригдсон хүмүүсийн ихэнхийг суллуулах арга хэмжээ авч байв. "Хүний эрхийг хөсөрдүүлж буйг илчлэн чухамдаа гэмт хэрэг хэмээгч нь жинхэнэ хийж үйлдсэн явдал дээрээс бүтэж гардгаас бус, хэн нэгэн хүний санааны дураар зохиомол хэрэг ба зохиомол ял хийж явуулдаг ёсон хаа ч байж болохгүй" хэмээн хэлж байжээ. ===Хэлмэгдэл=== Анандын Амар эл бодлого, үйл ажиллагаа Х.Чойбалсан нарын цаад зорилгод саад тотгор болж байв. Иймд А. Амарт улс төрийн эсэргүү хэрэгтэн хаяг зүүгээд 1939 оны 3 сарын 7-нд болсон [[Монгол Ардын Нам|Монгол Ардын Хувьсгалт Намын]] [[МАXН-ын Төв Хороо|Төв Хорооны]] тэргүүлэгчдийн хурлаар хэлэлцжээ. Уг хуралд нарийн бичгийн дарга Д. Лувсаншарав Амарын нам бус явдалын тухай илтгэл тавьж түүндээ {{Эшлэл|Амар бол ангийн дайсны эрх тусыг өмгөөлөн хамгаалагч мөн. Энэ нь Японы тагнуулын төлөөлөгчөөс хэдэн хувь дор юм. Тэр зальт аргаар өндөр албан тушаалд гарсан ба өөрийн зорилгыг биелүүлэхийн тулд хувьсгалыг ашиглахыг оролдож байв|Д.Лувсаншарав}} гэхчлэн хамаг бурууг тохоож, Х. Чойбалсан дэмжин ийм өнгөө будсан дотор нь харалсан, идээ бээрээр гүйцсэн этгээдийг намын хүрээлэлд нэг минут ч байлгахгүй хөөвөөс зохино, Ерөнхий сайдын тушаалаас шууд зайлуулбал таарна гэжээ. Уг хурал дээр Амар {{Эшлэл|Надад ийм аюултай мөндөр ирж ийм хүнд байдалтай болохыг мэдсэн. Нөхөд намайг хаяж таягдах болжээ. Гомдох газаргүй. Хоёрт, нөхдөөс эсэргүү нартай холбоотой гэж үздэг юм уу, намайг хардах аваас би хэрхэвч хүлээхгүй. Миний гагцхүү итгэдэг зүйл нь Монгол хөл дээрээ зогсож, тусгаар эрхтэй улс байгаасай хэмээн итгэдэг амуй. Би улс орондоо хайртай, би өөрөө үүнийг үзүүлсэн. Миний бие анхны өдрөөс эхлэн улсыг хөгжүүлэх хэрэгт оролцож явсаар эцэст урвагчид холбогдож, хаягдахад хүрвээс миний зүрх хагарах лугаа адил байна|Анандын Амар}} гэж хэлжээ.{{Citation needed}} Мөн өдрийн орой 12-р бага хурал болж, Х.Чойбалсан Ерөнхий сайд Амарын ажил явуулгын тухай илтгэл тавьж, уг хурлаас гаргасан тогтоолд{{Citation needed}} {{Эшлэл|Амар нь Японы эзэрхэг түрэмгийчүүдийн хөлсний тагнуулууд ба эх орноосоо урвагчид хийгээд дээд ангийн лам нар, феодал нарын хувьсгалын эсэргүү ажил явуулгыг бут ниргэх явдалд төрөл бүрээр эсэргүүцлийг учруулж, үнэн хэрэг дээрээ тэднийг шууд хамгаалах байдалд хүрсэн|[[Хорлоогийн Чойбалсан]]}} хэмээн заагаад түүнийг ялтны ширээнд шилжүүлэн, мөнхүү хурлаар [[Хорлоогийн Чойбалсан]] Ардын сайд нарын Зөвлөлийн дарга буюу [[Ерөнхий сайд]] болжээ. Үүний дараа А.Амарыг ЗХУ-д хүргүүлэн, Сталины шадар этгээдүүдээр хэргийг нь шалгуулж байгаад [[1941]] оны [[7 сарын 10]]-нд ЗХУ-ын Дээд Шүүхийн Цэргийн коллегийн шийдвэрээр "хувьсгалын эсэргүү нарын бүлэглэлийн гишүүн" хэмээн яллаж, 1941 оны 7 дугаар сарын 27-нд Москва орчмын "Коммунарка" хэмээх хороох газар цаазаар аваачжээ. Анандын Амар эцсийн мөрдөн байцаалтад, өөрийгөө ямар ч гэм буруугүйг нотлоод, өмнөх мэдүүлэг бол аргагүйн эрхэнд гаргасан худал зүйл. Үнэн хэрэг дээрээ [[Монгол Улс|Монгол Улсын]] нутагт хувьсгалын ямар ч эсэргүү бүлэглэл байгаагүй, эсэргүү хэмээн баривчлагдсан хүмүүс бол хууль бус мөрдлөгийг үл тэсвэрлэн, худал хэрэг хүлээсэн хүмүүс, тэд хувьсгалын эсэргүү огтхон ч биш гэж өчжээ. ===Цагаатгал, түүний баримтууд=== Анандын Амар агсны хэргийг хянан үзсэний үндсэн дээр түүнийг цагаатгах тухай ЗХУ-ын Ерөнхий прокурорын мэдэгдэл 1956 онд Монгол улсад ирсэн байна. Энэ мэдэгдлийн дагуу дагуу Амарыг [[1962 он|'''1962 онд''']] БНМАУ-ын Ардын их хурлын тэргүүлэгчдийн шийдвэрээр цагаатгажээ. ЗСБНХУ-ЫН ДЭЭД ШҮҮХ МАГАДЛАЛ №4н-022693/56 ЗСБНХУ-ЫН ДЭЭД ШҮҮХИЙН ЦЭРГИЙН КОЛЛЕГИ Хууль цаазны хурандаа Семик даргалж, гишүүдэд хууль цаазны хурандаа Сенин, Ладик нарын бүрэлдэхүүнтэйгээр: 1887 онд төрсөн, БНМАУ-ын иргэн МАХН-ын 1923 оны гишүүн, БНМАУ-ын ерөнхий сайд байгаад ЗСБНХУ-ын дээд шүүхийн цэргийн коллегоор 1941 оны 7 дугаар сарын 10-нд ЗСБНХОУ-ын ЭХ-ийн 58 дугаар зүйлийн 1 дүгээр ангийн А 58-р зүйлийн 11 дүгээр ангид зааснаар буудан алж бүх хөрөнгийг хураах ял шийтгүүлсэн Агданбуугийн Амарт холбогдох хэргийн талаар ЗСБНХУ-ын прокурорын дүгнэлтийг И.Сталиныг нас барсан дараа 1956 оны 12 дугаар сарын 15-ны өдрийн хуралдаанаар хэлэлцэв.{{Citation needed}} Н.Ладикийн илтгэл, цэргийн ерөнхий прокурорын туслах, хууль цаазны дэд хурандаа Н.Арсеньевын дүгнэлтийг сонсоод ОЛСОН НЬ: Агданбуугийн Амар нь 1935 оноос эхлэн их монголын тагнуул-хуйвалдагчдын байгууллагын удирдагчийн нэг байсан ба уг байгууллагын даалгавраар БНМАУ-д зэвсэгт бослого гаргахад бэлтгэж, Японоос цэргийн тусламж авах зорилгоор Япон тагнуулын байгуулагуудтай холбоо тогтоож, Японы тагнуулын байгууллагад тагнуулын шинжтэй мэдээ дамжуулж, байгууллагадаа хүмүүсийг шинээр элсүүлж алан хядах үйл ажиллагаанд бэлтгэж байсан гэж яллагджээ.{{Citation needed}} Шүүх хурал дээр Амар өөрийгээ гэм буруугүй гээд урьдчилсан мөрдөн байцаалт дээр гаргасан мэдүүллэгээсээ буцаж, тэдгээр мэдүүлэг нь аргагүйн эрхэнд гаргасан худал мэдүүлэг, үнэн хэрэг дээрээ БНМАУ-ын нутагт хувьсгалын эсэргүү ямар ч бүлэглэл байгаагүй, түүний аргагүйн эрхэнд гаргасан худал мэдүүлгийн дагуу баривчлагдсан хүмүүс бол хувьсгалын эсэргүүчүүд огтхон ч биш гэж мэдэгдсэн байна. ЗСБНХУ-ын ерөнхий прокурор дүгнэлтэндээ: Амарт ял оногдуулсан шүүхийн таслан шийдвэрлэх тогтоолыг хүчингүй болгох ба нэмэлт мөрдөн байцаалтаар Амарын хэрэг нь БНМАУ-ын төрийн бусад зүтгэлтнуүд, хариуцлагатнуудын хэргийн нэгэн адил зохиомол болох тул гэмт хэргийн бүрэлдэхүүнгүй гэдэг үндэслэлээр хэргийг нь хэрэгсэхгүй болгохыг санал болгожээ. Шалгалтаар дараах байдлууд тогтоогдсон байна: '''1939 оны 3 дугаар сарын 7-ны өдөр''' БНМАУ-ын бага хурлын шийдвэрээр Амарыг БНМАУ-ын ерөнхий сайдын албан тушаалаас зайлуулж тэр өдөрт нь баривчилжээ. Амарыг БНМАУ-ын засгийн газрын удирдлагаас зайлуулах ба баривчлах асуудлаар БНМАУ-ын Дотоод явдлын яам [[Лаврентий Берия|Бериятай]] тохиролцсон байжээ. Үүний дараа 1939 оны гуравдугаар сараас наймдугаар саруудад БНМАУ-д МАХН, Засгийн газрын удирдах ажилтнуудаас Лувсаншарав, Насантогтох, [[Дансранбилэгийн Догсом|Дансрангийн Догсом]] нарын олон хүнийг баривчилж улмаар БНМАУ-аас Чит мужийн ДЯАК газарт хүргэсэн ба тэнд Наседкин хэмээх хүнээр толгойлуулсан ЗСБНХУ-ын ДЯАК-ын төв аппаратын мөрдөн байцаах групп ажиллаж байсан юм. Байцаалтын үеэр баривчлагсдыг хайр найргүй зодож жанчиж байсан ба тийм л аргаар БНМАУ-д хувьсгалын эсэргүү байгууллагад оролцож байсан гэдэг мэдүүлгийг тэднээс гаргуулжээ. 1939 оны 8 дугаар сард баривчлагдагсдыг Читээс Москвад хүргэж мөрдөн байцаалтыг үргэлжлүүлэхдээ мөн л зодож жанчих, хоолыг хасах мэтээр хууль ёсыг бүдүүлгээр зөрчиж байжээ. Мөрдөж байгаа хүмүүсийг байлцуулахгүйгээр байцаалтын протокол үйлдэж, дараа нь харгислах замаар уг протоколдоо гарын үсэг зурахыг албадах явдал олонтой байжээ. А.Амар хувьсгалын эсэргүү гэмт хэрэг үйлдсэн гэдгийг илчлэн мэдүүлсэн Лувсаншарав, Насантогтох, Балжинням нар нь зодох болон бусад аргаар тарчилгасны улмаас мөрдөн байцаагчдын хүссэн мэдүүлэгийг өгөх байдалд хүрсэн байжээ. Эдгээр хэргийг мөрдөхөд оролцож байсан ЗСБНХУ-ын ДЯАК-ын ажилтан Васильев, Добротин, Морозов нар 1939 оны 11 дүгээр сард ЗСБНХУ-ын ДЯАК-ын намын хороонд хандаж, мөрдөн байцаалт объектив биш явагдаж байгаа тухай өргөдөл гаргажээ. Энэ асуудлаар шалгалт хийхэд өргөдөлд бичигдсэн зүйл үнэн болох нь нотлогджээ. Гэтэл [[Лаврентий Берия]], Меркулов нар энэ асуудлаар ямар ч арга хэмжээ аваагүй байна. 1956 оны наймдугаар сард гэрчээр байцаагдсан Добротин, Чернонебов нар мөрдөн байцаах байгууллагын мэдэлд А.Амар болон түүнтэй хамт баривчлагдсан хүмүүсийн гэм бурууг нотлох ямар ч объектив материал байгаагүй юм гэж мэдуүлжээ. Шалгалтын явцад хэргийг мөрдөхөд орчуулагчаар оролцсон Б.Ч.Балданг байцаахад "Мөрдөн байцаагчид хэрэг хүлээсэн мэдүүлэг гэгчийг авах зорилгоор барвчлагсдыг зодож, тарчилгаж байсан" тухай Балдан дэлгэрэнгүй мэдүүлжээ. А.Амар болон БНМАУ-ын төрийн бусад зүтгэлтэн, хариуцлагатай ажилтнуудын хэргийг мөрдөх ажил 1940 оны зургадугаар сард дууссан байтал ЗСБНХУ-ын дээд шүүхийн цэргийн коллеги 1941 оны долдугаар сарын 10-нд хэргийг хэлэлцжээ. Хэргүүдийг шүүхээр хэлэлцэхийн өмнө ДЯАК-ын ажилтнууд шүүгдэгчидтэй уулзаж шүүхэд өөрийн гэм бурууг хүлээн мэдүүлбэл ял шийтгэнл хөнгөрнө гэж ятгаж, өдөөн хатгасан аргаар нөлөөлж байжээ. ЗСБНХУ-ын Сайд нарын Зөвлөлийн дэргэдэх УАХХ, ЗСБНХУ-ын ГЯЯ, ДЯЯ-ны архивуудаар шалгахад А.Амар болон түүнтэй хамт шийтгүүлсэн бусад хүмүүс ямар нэг хувьсгалын эсэргүү байгууллагад оролцож байсан, Японы тагнуулын байгууллагатай холбоотой байсан гэдгийг гэрчлэх баримт олдоогүй. Хэргийн болон нэмэлт мөрдөн байцаалтын материалыг хянаад ЗСБНХУ-ын ерөнхий прокурорын дүгнэлтэд дурьдсан баримтыг үндэстэй гэж үзэж ЗСБНХУ-ын дээд шүүхийн цэргийн коллегоос ТОГТООХ НЬ: Шинэ нөхцөл байдал илэрсэн тул ЗСБНХУ-ын Дээд шүүхийн цэргийн коллегоос Агданбуугийн Амарт ял оногдуулсан 1941 оны 7 дугаар сарын 10-ны өдрийн таслан шийдвэрлэх тогтоолыг хүчингүй болгож гэмт хэргийн бүрэлдэхүүнгүй гэдэг үндэслэлээр хэргийг нь хэрэгсэхгүй болгосугай. Зохих гарын үсгүүд зурагдсан. Хуулбар үнэн: ЗСБНХУ-ын дээд шүүхийн цэргийн коллегийн Нарийн бичгийн дарга нарын газрын дарга Хууль цаазны хурандаа А.Никонов. Орчуулсан: Н.Төмөрхуяг{{Citation needed}} МАХН-ын Төв Хорооны дэргэдэх Намын Хянан Шалгах Хорооны 1989 оны 09-р сарын 26-ны өдрийн тогтоолоор А. Амарыг МАХН-ын 1923 оны гишүүнээр нэхэн сэргээжээ.{{Citation needed}} == Удам угсаа == Амар сайд нь Данжингийн Нямчойжидтой гэрлэж, тайж Пүрэвжаваас хүү Чойнзон, охин Долгор нарыг өргөж авсан.<ref>{{Cite web |title=А.АМАР САЙДЫН АЧ ХҮҮ Ч.НЭРГҮЙ: 56 НАСАНДАА ХЭЛМЭГДЭЖ, ХАРЬ ГАЗАР АМИА АЛДСАН ӨВӨӨ МИНЬ НААДМЫН ӨГЛӨӨ |url=https://ergelt.mn/news_full/111/single/48859 |access-date=2025-04-22 |website=https://ergelt.mn |language=mn}}</ref> == Хэлсэн үг == *Шүүх хурал дээр хэлсэн үгээс-“...-Монголын нутагт хувьсгалын эсрэг ямар ч бүлэглэл, эсэргүү дайсан гэж байхгүй. Эсэргүү гэгдэгсэд бол коммунистуудын хууль бус мөрдлөг, хүн ёсноос ангид яргаллыг тэсэхээ болиод худал хэрэг хүлээсэн хүмүүс. Тэд хувьсгалын эсэргүү огтхон ч биш. Тэдний ихэнх нь эх орноо гэсэн чин сэтгэлтэй улс...Том гүрэн жижиг улсыг эзэрхийлэхдээ удирдагчдыг нь баривчилдаг нь дандаа тохиолддог явдал. Зөвлөлт Холбоот улс Монголыг тусгаар улс гэж байгаа ч хэрэг дээрээ мөн л ингэж хандаж байдгийн бодит жишээ нь би өөрөө болоод байна...”{{Citation needed}} *Мөрдөн байцаалтын үед өгсөн өчгөөс-“...-Би Оросын ард түмнийг хүндэтгэдэг. Харин тэднийг мунхруулж, дарлаж буй улаан коммунистуудад дургүй...”{{Citation needed}} == Ном зохиол == *"[[Монголын товч түүх (ном)|Монголын товч түүх]]" *"Нам ба аж ахуйн тухай" ([[1926]]) *"Арван жилийн ой ба шинжлэх ухааны үйлдвэр" ([[1931]]) *"Бүгд Найрамдах Монгол Ард Улсын арван хоёр жилийн ой ба Үндсэн хуулийн ёсоор гүйцэтгэн явуулж байгаа улсын нийтийн бодлого, үүргүүдийн тухай" ([[1933]]) *"Монгол үндэсний хэл бичгийг хөгжүүлэх тухай сэдэв" ([[1933]]) *"Монголчуудын манж лугаа тэмцэж тусгаар тогтносон байдал ба Монголд эртнээс нааш тогтож ирсэн улс төрийн байдал" ([[1933]]) *"Шинэ эргэлтийн бодлогын үр дүн, цаашдын зорилт" ([[1936]]) {{s-start}} {{Залгамжлал |өмнө =[[Балингийн Цэрэндорж]] |албан_тушаал =[[Монгол Улсын Ерөнхий Сайд]] |он =1928 - 1930 |дараа =[[Цэнгэлтийн Жигжиджав]] }} {{Залгамжлал |өмнө =[[Пэлжидийн Гэндэн]] |албан_тушаал =[[Монгол Улсын Ерөнхий Сайд]] |он =1936 - 1939 |дараа =[[Хорлоогийн Чойбалсан]] }} {{end}} {{NaviBlock |Хөтлөгч Монголын төрийн тэргүүн |Хөтлөгч мөр БНМАУ-ын Ерөнхий сайд |Монгол Улсын Гадаад хэргийн сайд }} {{DEFAULTSORT:Амар, Анандын}} [[Ангилал:Монголын төрийн тэргүүн]] [[Ангилал:БНМАУ-ын Улсын Бага Хурлын тэргүүлэгчдийн дарга]] [[Ангилал:Монгол Улсын Ерөнхий Сайд]] [[Ангилал:Олноо Өргөгдсөн Монгол Улсын гадаад хэргийн сайд]] [[Ангилал:Монголын их хядлагын хэлмэгдэгч]] [[Ангилал:Зөвлөлтийн цаазлагдсан хүн]] [[Ангилал:Монголчууд]] [[Ангилал:1886 онд төрсөн]] [[Ангилал:1941 онд өнгөрсөн]] pl2ed96byphc6glsxggmxrr9epmwm8q 821460 821459 2025-06-11T04:38:47Z 103.168.34.58 821460 wikitext text/x-wiki {{Short description|Монгол Улсын Ерөнхий Сайд (1886-1941)}} {{Unreferenced}} {{Инфобокс албан тушаалтан | name = Агданбуугийн Амар</br>{{MongolUnicode|ᠠᠨᠠᠨᠳᠠ ᠶ᠋ᠢᠨ}}{{MongolUnicode|ᠠᠮᠤᠷ}} | image = File:Anandyn Amar.png | order = 7 дахь [[Монгол Улсын Ерөнхий Сайд]] | term_start = 1928 оны 2 сарын 21 | term_end = 1930 оны 4 сарын 27 | 1blankname = Ерөнхий нарийн бичиг | 1namedata = [[Цэрэн-Очирын Дамбадорж]]<br/>[[Өлзийтийн Бадрах]]<br/>[[Бат-Очирын Элдэв-Очир]]<br/>[[Пэлжидийн Гэндэн]] | predecessor = [[Балингийн Цэрэндорж]] | successor = [[Цэнгэлтийн Жигжиджав]] | term_start2 = 1936 оны 3 сарын 22 | term_end2 = 1939 оны 3 сарын 7 | 1blankname2 = Ерөнхий нарийн бичиг | 1namedata2 = [[Хас-Очирын Лувсандорж]]<br/>[[Банзаржавын Баасанжав]] | predecessor2 = [[Пэлжидийн Гэндэн]] | successor2 = [[Хорлоогийн Чойбалсан]] | order3 = 6 дахь [[Монгол улсын төрийн тэргүүн|Улсын Бага Хурлын Тэргүүлэгчдийн дарга]] | term_start3 = 1932 оны 7 сарын 2 | term_end3 = 1936 оны 3 сарын 22 | 1blankname3 = Ерөнхий нарийн бичиг | 1namedata3 = [[Бат-Очирын Элдэв-Очир]]<br/>[[Жамбын Лхүмбэ]]<br/>[[Доржжавын Лувсаншарав]]<br/>[[Хас-Очирын Лувсандорж]] | predecessor3 = [[Лосолын Лааган]] | successor3 = [[Дансранбилэгийн Догсом]] | birth_date = {{birth year|1886}} | birth_place = [[Эрдэнэ дайчин вангийн хошуу]], [[Түшээт хан аймаг]], [[Ар Монгол]], [[Чин улс|Манж Чин]] (одоогийн [[Хангал сум]], [[Булган аймаг|Булган]]) | death_date = 1941 оны 7 сарын 27 (56–57 насалсан) | death_place = [[Коммунарка буудлагын талбай]], [[Лениний район, Москва муж|Лениний район]], [[Москва муж]], [[Зөвлөлт Социалист Бүгд Найрамдах Холбоот Орос Улс|ЗСБНХ Орос улс]], [[ЗХУ]] | party = [[Монгол Ардын Нам|Монгол Ардын Хувьсгалт Нам]] (1923–1939) }} '''Агданбуугийн Амар''' (1886 онд одоогийн [[Булган аймаг|Булган аймгийн]] [[Хангал сум|Хангал суманд]] төрсөн- 1941 оны 7-р сарын 10-нд Москвагийн ойролцоо Коммунарка дахь Бериягийн зуслангийн ард ухсан гүн нүхний ирмэг дээр суулгаж байгаад дагзруу нь буудан алсан) - Монгол төрийн "Мэргэн сайд" хэмээгддэг тулхтай төрийн зүтгэлтэн байв. Тэрээр [[1928]] оны [[2 сарын 21]]-ээс [[1930]] оны [[4 сарын 27]] хүртэл [[Монгол Улсын Ерөнхий Сайд]], [[1934]] оны [[6 сарын 2|7 сарын 2]]-оос [[1936]] оны [[3 сарын 22]] хүртэл Улсын Бага хурлын Тэргүүлэгчдийн дарга, [[1936]] оны [[3 сарын 22]]-оос [[1939]] оны [[3 сарын 7]]-ы хооронд дахин Ерөнхий сайдаар тус тус ажиллаж байв. 1939 оны 3 дугаар сард баривчлагдаж, [[Зөвлөлт Холбоот Улс]]ад (ЗХУ) хүргэгдэж 1941 оны 7-р сарын 10-нд Москва хот орчим цаазаар авахуулжээ. Агданбуугийн Амарын зохион хэвлүүлсэн "Монгол Улсын товч түүх" ном нь өнөө ч үнэ цэнээ алдаагүй чухал бүтээлийн нэгд тооцогдож байна. Нийслэл Улаанбаатар хотын төв талбайн хажууд буюу Төрийн ордны баруун талын гудамж түүний нэрэмжит болсон юм. Алтан ургийн Агданбуу тайжийн голомт залгасан ганц хүү. Гонгор нэртэй байгаад 1910-аад оны сүүлчээр Монголд орж ирсэн хятад цэргүүдээс зугтан нутагтаа очиж тав гэзгээ авч нэрээ Амар хэмээн өөрчилсөн түүхтэй. Эцэг Агданбуу тайжийн сахилын нэр Ананд тул Анандын Амар гэдэг.{{Citation needed}} ==Намтар== Анандын (Агданбуу) Амар нь билгийн тооллоор Арван тавдугаар жарны улаан нохой жил [[1886 он]]д [[Түшээт хан аймаг|Түшээт хан аймгийн]] [[Эрдэнэ дайчин вангийн хошуу]], одоогийн [[Булган]] аймгийн [[Хангал сум|Хангал сумын]] нутагт тайж Анандын хүү болон мэндэлжээ. А.Амарыг Бугат сумын Уулын голын Ар маалын аманд төрсөн хэмээдэг нь үндэслэлгүй гэж үр хүүхдүүд нь үздэг аж. Эцэг Агданбуугийн сахилын нэр нь Ананд бөгөөд хохь тайж байжээ. Эцэг нь хүүдээ Гонгор хэмээх нэр хайрласан боловч хожим 1920 онд хүндээр өвчилснөөс болж төрийн хар хүний бэлгэ тэмдэг болсон гэзэг үсээ авч, нэрээ Амар болгон сольсон гэх нь бий. Түүнийг 12 нас хүрэхэд эцэг нь өөрийн хошууны Тамгын газрын дэргэдэх бичгийн сургуульд оруулжээ. Хичээл оролдлого сайтай Амар төдөлгүй [[монгол бичиг]] сайн сурч [[манж хэл|манж]], [[төвд хэл]] бичиг ч төсөөлдөг болж, тэрээр [[Манж Чин улс|Манж Чин улсын]] үед бичээч, эх зохиогч түшмэлээр ажиллаж байгаад 1913 оноос Богд Хаант Монгол улсын Гадаад явдлын яам, аймгийн чуулганд бичээч, түшмэл, дэс түшмэлээр ажиллаж байгаад 1917-1918 онд Монгол улсын хойд хил хязгаарыг харгалзан хамгаалсан 50 цэргийг захиран суужээ. 1919 онд Хятадын харгис цэрэг Монголд цөмрөн орж Монголын автономит төрийг устгахад Амар нутагтаа одож, хоёр жил орчим хугацаанд мал маллах ажил эрхлэн байв. Судлаачдын тогтоосноор [[Дамдины Сүхбаатар|Сүхбаатар]] 1921 оны хавар хилийн чанадад байхдаа Амар болон бусад дэвшилт үзэлтэй хүмүүст нэг бус удаа элч зарж, ажил хэрэг зөвлөж байв. Монгол оронд [[Ардын хувьсгал]] ялсаны дараа тэрээр нийслэл хүрээнд ирж 1921 оны намар Ардын Засгийн газрын туслах түшмэлийн албанд томилогдон шинэ Монгол улсад хүчин зүтгэж эхэлжээ. Удалгүй 1922 онд Гадаад явдлын яамны эрхэлсэн түшмэлээр дэвшиж, улмаар мөн Яамны сайдаар тохоогдон ажиллаж байгаад 1924-1925 онд Аж ахуйн яамны сайд, 1926-1927 онд Дотоод яамны сайд, Эдийн засгийн тэргүүлэгчээр ажилласан байна. 1928 оны эхээр хуралдсан [[БНМАУ-ын Улсын Бага Хурал|Улсын Бага хурлаас]] Амарыг Монгол улсын Ерөнхий сайдаар томилсонд 1930 он хүртэл ажиллаж байгаад, 1930-1932 онд [[Монгол Улсын Шинжлэх Ухааны Академи|Шинжлэх Ухааны Хүрээлэнгийн]] дарга, 1932-1936 онд Улсын бага хурлын тэргүүлэгчдийн дарга, 1936-1939 онд хоёронтоо Монгол Ард Улсын Засгийн газрын Ерөнхий Сайдаар тус тус ажилласан. Анандын Амар нам төрийн удирдлагад ажиллаж байхдаа Монгол улсын төрийн тусгаар тогтнолыг хамгаалан бэхжүүлэхэд ихэд анхаарч байсан. Зөвлөлт улсад [[Иосиф Сталин|Иосиф Сталиныг]] тахин шүтсэн нь манайд нөлөөлж хүмүүсийг олноор хэлмэгдүүлж байсныг Амар тухайн үед эсэргүүцэж байжээ. [[Хорлоогийн Чойбалсан|Чойбалсан]] нар 1933 онд зохиомлоор үүсгэсэн [[Лхүмбийн хэрэг]] гэгчийг тэрээр нягтлуулан шалгуулж уг хэрэг үндэсгүй тул баригдан хоригдсон хүмүүсийн ихэнхийг суллуулах арга хэмжээ авч байв. "Хүний эрхийг хөсөрдүүлж буйг илчлэн чухамдаа гэмт хэрэг хэмээгч нь жинхэнэ хийж үйлдсэн явдал дээрээс бүтэж гардгаас бус, хэн нэгэн хүний санааны дураар зохиомол хэрэг ба зохиомол ял хийж явуулдаг ёсон хаа ч байж болохгүй" хэмээн хэлж байжээ. ===Хэлмэгдэл=== Анандын Амар эл бодлого, үйл ажиллагаа Х.Чойбалсан нарын цаад зорилгод саад тотгор болж байв. Иймд А. Амарт улс төрийн эсэргүү хэрэгтэн хаяг зүүгээд 1939 оны 3 сарын 7-нд болсон [[Монгол Ардын Нам|Монгол Ардын Хувьсгалт Намын]] [[МАXН-ын Төв Хороо|Төв Хорооны]] тэргүүлэгчдийн хурлаар хэлэлцжээ. Уг хуралд нарийн бичгийн дарга Д. Лувсаншарав Амарын нам бус явдалын тухай илтгэл тавьж түүндээ {{Эшлэл|Амар бол ангийн дайсны эрх тусыг өмгөөлөн хамгаалагч мөн. Энэ нь Японы тагнуулын төлөөлөгчөөс хэдэн хувь дор юм. Тэр зальт аргаар өндөр албан тушаалд гарсан ба өөрийн зорилгыг биелүүлэхийн тулд хувьсгалыг ашиглахыг оролдож байв|Д.Лувсаншарав}} гэхчлэн хамаг бурууг тохоож, Х. Чойбалсан дэмжин ийм өнгөө будсан дотор нь харалсан, идээ бээрээр гүйцсэн этгээдийг намын хүрээлэлд нэг минут ч байлгахгүй хөөвөөс зохино, Ерөнхий сайдын тушаалаас шууд зайлуулбал таарна гэжээ. Уг хурал дээр Амар {{Эшлэл|Надад ийм аюултай мөндөр ирж ийм хүнд байдалтай болохыг мэдсэн. Нөхөд намайг хаяж таягдах болжээ. Гомдох газаргүй. Хоёрт, нөхдөөс эсэргүү нартай холбоотой гэж үздэг юм уу, намайг хардах аваас би хэрхэвч хүлээхгүй. Миний гагцхүү итгэдэг зүйл нь Монгол хөл дээрээ зогсож, тусгаар эрхтэй улс байгаасай хэмээн итгэдэг амуй. Би улс орондоо хайртай, би өөрөө үүнийг үзүүлсэн. Миний бие анхны өдрөөс эхлэн улсыг хөгжүүлэх хэрэгт оролцож явсаар эцэст урвагчид холбогдож, хаягдахад хүрвээс миний зүрх хагарах лугаа адил байна|Анандын Амар}} гэж хэлжээ.{{Citation needed}} Мөн өдрийн орой 12-р бага хурал болж, Х.Чойбалсан Ерөнхий сайд Амарын ажил явуулгын тухай илтгэл тавьж, уг хурлаас гаргасан тогтоолд{{Citation needed}} {{Эшлэл|Амар нь Японы эзэрхэг түрэмгийчүүдийн хөлсний тагнуулууд ба эх орноосоо урвагчид хийгээд дээд ангийн лам нар, феодал нарын хувьсгалын эсэргүү ажил явуулгыг бут ниргэх явдалд төрөл бүрээр эсэргүүцлийг учруулж, үнэн хэрэг дээрээ тэднийг шууд хамгаалах байдалд хүрсэн|[[Хорлоогийн Чойбалсан]]}} хэмээн заагаад түүнийг ялтны ширээнд шилжүүлэн, мөнхүү хурлаар [[Хорлоогийн Чойбалсан]] Ардын сайд нарын Зөвлөлийн дарга буюу [[Ерөнхий сайд]] болжээ. Үүний дараа А.Амарыг ЗХУ-д хүргүүлэн, Сталины шадар этгээдүүдээр хэргийг нь шалгуулж байгаад [[1941]] оны [[7 сарын 10]]-нд ЗХУ-ын Дээд Шүүхийн Цэргийн коллегийн шийдвэрээр "хувьсгалын эсэргүү нарын бүлэглэлийн гишүүн" хэмээн яллаж, 1941 оны 7 дугаар сарын 27-нд Москва орчмын "Коммунарка" хэмээх хороох газар цаазаар аваачжээ. Анандын Амар эцсийн мөрдөн байцаалтад, өөрийгөө ямар ч гэм буруугүйг нотлоод, өмнөх мэдүүлэг бол аргагүйн эрхэнд гаргасан худал зүйл. Үнэн хэрэг дээрээ [[Монгол Улс|Монгол Улсын]] нутагт хувьсгалын ямар ч эсэргүү бүлэглэл байгаагүй, эсэргүү хэмээн баривчлагдсан хүмүүс бол хууль бус мөрдлөгийг үл тэсвэрлэн, худал хэрэг хүлээсэн хүмүүс, тэд хувьсгалын эсэргүү огтхон ч биш гэж өчжээ. ===Цагаатгал, түүний баримтууд=== Анандын Амар агсны хэргийг хянан үзсэний үндсэн дээр түүнийг цагаатгах тухай ЗХУ-ын Ерөнхий прокурорын мэдэгдэл 1956 онд Монгол улсад ирсэн байна. Энэ мэдэгдлийн дагуу дагуу Амарыг [[1962 он|'''1962 онд''']] БНМАУ-ын Ардын их хурлын тэргүүлэгчдийн шийдвэрээр цагаатгажээ. ЗСБНХУ-ЫН ДЭЭД ШҮҮХ МАГАДЛАЛ №4н-022693/56 ЗСБНХУ-ЫН ДЭЭД ШҮҮХИЙН ЦЭРГИЙН КОЛЛЕГИ Хууль цаазны хурандаа Семик даргалж, гишүүдэд хууль цаазны хурандаа Сенин, Ладик нарын бүрэлдэхүүнтэйгээр: 1887 онд төрсөн, БНМАУ-ын иргэн МАХН-ын 1923 оны гишүүн, БНМАУ-ын ерөнхий сайд байгаад ЗСБНХУ-ын дээд шүүхийн цэргийн коллегоор 1941 оны 7 дугаар сарын 10-нд ЗСБНХОУ-ын ЭХ-ийн 58 дугаар зүйлийн 1 дүгээр ангийн А 58-р зүйлийн 11 дүгээр ангид зааснаар буудан алж бүх хөрөнгийг хураах ял шийтгүүлсэн Агданбуугийн Амарт холбогдох хэргийн талаар ЗСБНХУ-ын прокурорын дүгнэлтийг И.Сталиныг нас барсан дараа 1956 оны 12 дугаар сарын 15-ны өдрийн хуралдаанаар хэлэлцэв.{{Citation needed}} Н.Ладикийн илтгэл, цэргийн ерөнхий прокурорын туслах, хууль цаазны дэд хурандаа Н.Арсеньевын дүгнэлтийг сонсоод ОЛСОН НЬ: Агданбуугийн Амар нь 1935 оноос эхлэн их монголын тагнуул-хуйвалдагчдын байгууллагын удирдагчийн нэг байсан ба уг байгууллагын даалгавраар БНМАУ-д зэвсэгт бослого гаргахад бэлтгэж, Японоос цэргийн тусламж авах зорилгоор Япон тагнуулын байгуулагуудтай холбоо тогтоож, Японы тагнуулын байгууллагад тагнуулын шинжтэй мэдээ дамжуулж, байгууллагадаа хүмүүсийг шинээр элсүүлж алан хядах үйл ажиллагаанд бэлтгэж байсан гэж яллагджээ.{{Citation needed}} Шүүх хурал дээр Амар өөрийгээ гэм буруугүй гээд урьдчилсан мөрдөн байцаалт дээр гаргасан мэдүүллэгээсээ буцаж, тэдгээр мэдүүлэг нь аргагүйн эрхэнд гаргасан худал мэдүүлэг, үнэн хэрэг дээрээ БНМАУ-ын нутагт хувьсгалын эсэргүү ямар ч бүлэглэл байгаагүй, түүний аргагүйн эрхэнд гаргасан худал мэдүүлгийн дагуу баривчлагдсан хүмүүс бол хувьсгалын эсэргүүчүүд огтхон ч биш гэж мэдэгдсэн байна. ЗСБНХУ-ын ерөнхий прокурор дүгнэлтэндээ: Амарт ял оногдуулсан шүүхийн таслан шийдвэрлэх тогтоолыг хүчингүй болгох ба нэмэлт мөрдөн байцаалтаар Амарын хэрэг нь БНМАУ-ын төрийн бусад зүтгэлтнуүд, хариуцлагатнуудын хэргийн нэгэн адил зохиомол болох тул гэмт хэргийн бүрэлдэхүүнгүй гэдэг үндэслэлээр хэргийг нь хэрэгсэхгүй болгохыг санал болгожээ. Шалгалтаар дараах байдлууд тогтоогдсон байна: '''1939 оны 3 дугаар сарын 7-ны өдөр''' БНМАУ-ын бага хурлын шийдвэрээр Амарыг БНМАУ-ын ерөнхий сайдын албан тушаалаас зайлуулж тэр өдөрт нь баривчилжээ. Амарыг БНМАУ-ын засгийн газрын удирдлагаас зайлуулах ба баривчлах асуудлаар БНМАУ-ын Дотоод явдлын яам [[Лаврентий Берия|Бериятай]] тохиролцсон байжээ. Үүний дараа 1939 оны гуравдугаар сараас наймдугаар саруудад БНМАУ-д МАХН, Засгийн газрын удирдах ажилтнуудаас Лувсаншарав, Насантогтох, [[Дансранбилэгийн Догсом|Дансрангийн Догсом]] нарын олон хүнийг баривчилж улмаар БНМАУ-аас Чит мужийн ДЯАК газарт хүргэсэн ба тэнд Наседкин хэмээх хүнээр толгойлуулсан ЗСБНХУ-ын ДЯАК-ын төв аппаратын мөрдөн байцаах групп ажиллаж байсан юм. Байцаалтын үеэр баривчлагсдыг хайр найргүй зодож жанчиж байсан ба тийм л аргаар БНМАУ-д хувьсгалын эсэргүү байгууллагад оролцож байсан гэдэг мэдүүлгийг тэднээс гаргуулжээ. 1939 оны 8 дугаар сард баривчлагдагсдыг Читээс Москвад хүргэж мөрдөн байцаалтыг үргэлжлүүлэхдээ мөн л зодож жанчих, хоолыг хасах мэтээр хууль ёсыг бүдүүлгээр зөрчиж байжээ. Мөрдөж байгаа хүмүүсийг байлцуулахгүйгээр байцаалтын протокол үйлдэж, дараа нь харгислах замаар уг протоколдоо гарын үсэг зурахыг албадах явдал олонтой байжээ. А.Амар хувьсгалын эсэргүү гэмт хэрэг үйлдсэн гэдгийг илчлэн мэдүүлсэн Лувсаншарав, Насантогтох, Балжинням нар нь зодох болон бусад аргаар тарчилгасны улмаас мөрдөн байцаагчдын хүссэн мэдүүлэгийг өгөх байдалд хүрсэн байжээ. Эдгээр хэргийг мөрдөхөд оролцож байсан ЗСБНХУ-ын ДЯАК-ын ажилтан Васильев, Добротин, Морозов нар 1939 оны 11 дүгээр сард ЗСБНХУ-ын ДЯАК-ын намын хороонд хандаж, мөрдөн байцаалт объектив биш явагдаж байгаа тухай өргөдөл гаргажээ. Энэ асуудлаар шалгалт хийхэд өргөдөлд бичигдсэн зүйл үнэн болох нь нотлогджээ. Гэтэл [[Лаврентий Берия]], Меркулов нар энэ асуудлаар ямар ч арга хэмжээ аваагүй байна. 1956 оны наймдугаар сард гэрчээр байцаагдсан Добротин, Чернонебов нар мөрдөн байцаах байгууллагын мэдэлд А.Амар болон түүнтэй хамт баривчлагдсан хүмүүсийн гэм бурууг нотлох ямар ч объектив материал байгаагүй юм гэж мэдуүлжээ. Шалгалтын явцад хэргийг мөрдөхөд орчуулагчаар оролцсон Б.Ч.Балданг байцаахад "Мөрдөн байцаагчид хэрэг хүлээсэн мэдүүлэг гэгчийг авах зорилгоор барвчлагсдыг зодож, тарчилгаж байсан" тухай Балдан дэлгэрэнгүй мэдүүлжээ. А.Амар болон БНМАУ-ын төрийн бусад зүтгэлтэн, хариуцлагатай ажилтнуудын хэргийг мөрдөх ажил 1940 оны зургадугаар сард дууссан байтал ЗСБНХУ-ын дээд шүүхийн цэргийн коллеги 1941 оны долдугаар сарын 10-нд хэргийг хэлэлцжээ. Хэргүүдийг шүүхээр хэлэлцэхийн өмнө ДЯАК-ын ажилтнууд шүүгдэгчидтэй уулзаж шүүхэд өөрийн гэм бурууг хүлээн мэдүүлбэл ял шийтгэнл хөнгөрнө гэж ятгаж, өдөөн хатгасан аргаар нөлөөлж байжээ. ЗСБНХУ-ын Сайд нарын Зөвлөлийн дэргэдэх УАХХ, ЗСБНХУ-ын ГЯЯ, ДЯЯ-ны архивуудаар шалгахад А.Амар болон түүнтэй хамт шийтгүүлсэн бусад хүмүүс ямар нэг хувьсгалын эсэргүү байгууллагад оролцож байсан, Японы тагнуулын байгууллагатай холбоотой байсан гэдгийг гэрчлэх баримт олдоогүй. Хэргийн болон нэмэлт мөрдөн байцаалтын материалыг хянаад ЗСБНХУ-ын ерөнхий прокурорын дүгнэлтэд дурьдсан баримтыг үндэстэй гэж үзэж ЗСБНХУ-ын дээд шүүхийн цэргийн коллегоос ТОГТООХ НЬ: Шинэ нөхцөл байдал илэрсэн тул ЗСБНХУ-ын Дээд шүүхийн цэргийн коллегоос Агданбуугийн Амарт ял оногдуулсан 1941 оны 7 дугаар сарын 10-ны өдрийн таслан шийдвэрлэх тогтоолыг хүчингүй болгож гэмт хэргийн бүрэлдэхүүнгүй гэдэг үндэслэлээр хэргийг нь хэрэгсэхгүй болгосугай. Зохих гарын үсгүүд зурагдсан. Хуулбар үнэн: ЗСБНХУ-ын дээд шүүхийн цэргийн коллегийн Нарийн бичгийн дарга нарын газрын дарга Хууль цаазны хурандаа А.Никонов. Орчуулсан: Н.Төмөрхуяг{{Citation needed}} МАХН-ын Төв Хорооны дэргэдэх Намын Хянан Шалгах Хорооны 1989 оны 09-р сарын 26-ны өдрийн тогтоолоор А. Амарыг МАХН-ын 1923 оны гишүүнээр нэхэн сэргээжээ.{{Citation needed}} == Удам угсаа == Амар сайд нь Данжингийн Нямчойжидтой гэрлэж, тайж Пүрэвжаваас хүү Чойнзон, охин Долгор нарыг өргөж авсан.<ref>{{Cite web |title=А.АМАР САЙДЫН АЧ ХҮҮ Ч.НЭРГҮЙ: 56 НАСАНДАА ХЭЛМЭГДЭЖ, ХАРЬ ГАЗАР АМИА АЛДСАН ӨВӨӨ МИНЬ НААДМЫН ӨГЛӨӨ |url=https://ergelt.mn/news_full/111/single/48859 |access-date=2025-04-22 |website=https://ergelt.mn |language=mn}}</ref> == Хэлсэн үг == *Шүүх хурал дээр хэлсэн үгээс-“...-Монголын нутагт хувьсгалын эсрэг ямар ч бүлэглэл, эсэргүү дайсан гэж байхгүй. Эсэргүү гэгдэгсэд бол коммунистуудын хууль бус мөрдлөг, хүн ёсноос ангид яргаллыг тэсэхээ болиод худал хэрэг хүлээсэн хүмүүс. Тэд хувьсгалын эсэргүү огтхон ч биш. Тэдний ихэнх нь эх орноо гэсэн чин сэтгэлтэй улс...Том гүрэн жижиг улсыг эзэрхийлэхдээ удирдагчдыг нь баривчилдаг нь дандаа тохиолддог явдал. Зөвлөлт Холбоот улс Монголыг тусгаар улс гэж байгаа ч хэрэг дээрээ мөн л ингэж хандаж байдгийн бодит жишээ нь би өөрөө болоод байна...”{{Citation needed}} *Мөрдөн байцаалтын үед өгсөн өчгөөс-“...-Би Оросын ард түмнийг хүндэтгэдэг. Харин тэднийг мунхруулж, дарлаж буй улаан коммунистуудад дургүй...”{{Citation needed}} == Ном зохиол == *"[[Монголын товч түүх (ном)|Монголын товч түүх]]" *"Нам ба аж ахуйн тухай" ([[1926]]) *"Арван жилийн ой ба шинжлэх ухааны үйлдвэр" ([[1931]]) *"Бүгд Найрамдах Монгол Ард Улсын арван хоёр жилийн ой ба Үндсэн хуулийн ёсоор гүйцэтгэн явуулж байгаа улсын нийтийн бодлого, үүргүүдийн тухай" ([[1933]]) *"Монгол үндэсний хэл бичгийг хөгжүүлэх тухай сэдэв" ([[1933]]) *"Монголчуудын манж лугаа тэмцэж тусгаар тогтносон байдал ба Монголд эртнээс нааш тогтож ирсэн улс төрийн байдал" ([[1933]]) *"Шинэ эргэлтийн бодлогын үр дүн, цаашдын зорилт" ([[1936]]) {{s-start}} {{Залгамжлал |өмнө =[[Балингийн Цэрэндорж]] |албан_тушаал =[[Монгол Улсын Ерөнхий Сайд]] |он =1928 - 1930 |дараа =[[Цэнгэлтийн Жигжиджав]] }} {{Залгамжлал |өмнө =[[Пэлжидийн Гэндэн]] |албан_тушаал =[[Монгол Улсын Ерөнхий Сайд]] |он =1936 - 1939 |дараа =[[Хорлоогийн Чойбалсан]] }} {{end}} {{NaviBlock |Хөтлөгч Монголын төрийн тэргүүн |Хөтлөгч мөр БНМАУ-ын Ерөнхий сайд |Монгол Улсын Гадаад хэргийн сайд }} {{DEFAULTSORT:Амар, Анандын}} [[Ангилал:Монголын төрийн тэргүүн]] [[Ангилал:БНМАУ-ын Улсын Бага Хурлын тэргүүлэгчдийн дарга]] [[Ангилал:Монгол Улсын Ерөнхий Сайд]] [[Ангилал:Олноо Өргөгдсөн Монгол Улсын гадаад хэргийн сайд]] [[Ангилал:Монголын их хядлагын хэлмэгдэгч]] [[Ангилал:Зөвлөлтийн цаазлагдсан хүн]] [[Ангилал:Монголчууд]] [[Ангилал:1886 онд төрсөн]] [[Ангилал:1941 онд өнгөрсөн]] ofvtgevptzpa6ol27i7fi9xj91i5dad 0 3929 821320 818318 2025-06-10T18:50:07Z Enkhsaihan2005 64429 821320 wikitext text/x-wiki {{Short description|Зүүн Азийн улс}} {{Инфобокс улс | conventional_long_name = Бүгд Найрамдах Солонгос Улс | common_name = Өмнөд Солонгос | native_name = {{native name|ko|대한민국|italics=off}}<br />{{resize|90%|大韓民國{{nbsp}}([[Ханжа]])}}<br />{{resize|90%|Тэхань миньгүг}}{{nbsp}}([[Солонгос хэлний шинэчилсэн латинчлал|ШЛ]]) | image_flag = Flag of South Korea.svg | flag_type = [[Өмнөд Солонгосын төрийн далбаа|Далбаа]] | other_symbol = <div style="padding:0.3em;">[[File:Seal of South Korea.svg|border|85px]]</div> | other_symbol_type = [[Өмнөд Солонгосын Тамга|Үндэсний тамга]] | alt_flag = | image_coat = Emblem of South Korea.svg | alt_coat = | symbol_type = [[Өмнөд Солонгосын төрийн сүлд|Сүлд]] | national_motto = | anthem = <br />{{lang|ko|애국가}}<br />[[Өмнөд Солонгосын төрийн дуулал|Эгүгга]]<br />"Эх орончдын дуу"{{parabr}}{{center|[[File:National anthem of South Korea, performed by the United States Navy Band.wav]]}} | image_map = Republic of Korea (orthographic projection).svg | map_width = 250px | alt_map = | map_caption = {{Legend|#336733|Хянадаг нутаг дэвсгэр}} {{Legend|#49c946|[[Хойд Солонгосын таван мужийн хороо|Нэхэмжлэгдсэн боловч хяналтгүй]] нутаг дэвсгэр ([[Хойд Солонгос]])}} | capital = [[Сөүл]]<br />{{Coord|37|33|N|126|58|E|type:city}} | largest_city = capital | admin_center = [[Сэжун]]{{efn|name=Sejong City|2012 оноос хойш ''де-факто'' засаг захиргааны нийслэл}}<br />{{coord|36.487002|127.282234|display=inline|type:city_region:KR-50}} | official_languages = [[Солонгос хэл]] ([[Өмнөд Солонгосын стандарт хэл|стандарт]])<br />[[Солонгос дохионы хэл]]<ref>{{cite web |url=http://www.law.go.kr/%EB%B2%95%EB%A0%B9/%ED%95%9C%EA%B5%AD%EC%88%98%ED%99%94%EC%96%B8%EC%96%B4%EB%B2%95/(13978,20160203) |script-title=ko:[시행 2016.8.4.] [법률 제13978호, 2016.2.3., 제정]|trans-title=Сахиулалт 2016.8.4. 2016 оны 2 сарын 3-ны өдөр хэрэгжиж эхэлсэн 13978 дугаар хууль |language=ko |year=2016 |access-date=2017-07-26 |archive-date=2016-03-11 |archive-url=https://web.archive.org/web/20160311124649/http://www.law.go.kr/%EB%B2%95%EB%A0%B9/%ED%95%9C%EA%B5%AD%EC%88%98%ED%99%94%EC%96%B8%EC%96%B4%EB%B2%95/(13978,20160203) |url-status=live }}</ref> | languages_type = Албан бичиг | languages = [[Солонгос үсэг|Хангыл]] | ethnic_groups = {{unbulleted list| | 95.1% [[Солонгосчууд‎]] | 4.9% [[Өмнөд Солонгосын хүн ам#Угсаатны бүлгүүд|Бусад]] }} | ethnic_groups_year = 2019 | ethnic_groups_ref = <ref>{{Cite web|url=https://www.koreatimes.co.kr/www/nation/2020/07/742_283632.html|title=Солонгос дахь гадаадын хүн ам 2.5 саяыг давлаа|date=2020-02-24|website=[[The Korea Times]]|access-date=2021-06-03|archive-date=2020-07-16|archive-url=https://web.archive.org/web/20200716152028/http://www.koreatimes.co.kr/www/nation/2020/07/742_283632.html|url-status=live}}</ref> | religion = {{ublist|item_style=white-space:nowrap; |51% [[Өмнөд Солонгос дахь шашингүй байдал|шашингүй]] |31% [[Өмнөд Солонгос дахь христийн шашин|Христийн]]{{efn|name=Christian|21% нь [[Протестант урсгал|протестант]], 10% нь [[Өмнөд Солонгос дахь католик сүм|католик]].}} |17% [[Өмнөд Солонгос дахь буддизм|Буддизм]] |1% [[Өмнөд Солонгос дахь шашин шүтлэг|Бусад]] }} | religion_year = 2023 | religion_ref = <ref>{{cite web |trans-title=Өмнөд Солонгос дахь шашны хүн ам, шашны үйл ажиллагааны байдал (2023) |url= https://hrcopinion.co.kr/en/archives/28464 |access-date=2024-11-09 |language=ko |script-title=ko:통계청 제19차 인구주택총조사(2015) |date= 2023-12-12 }}</ref> | demonym = {{hlist|[[Өмнөд Солонгосын хүн ам|Өмнөд Солонгосчууд‎]]|[[Солонгосчууд‎]]}} | government_type = [[Нэгдмэл улс|Нэгдмэл]] [[Ерөнхийлөгчийн засаглалын систем|ерөнхийлөгчийн]] [[бүгд найрамдах улс]] | leader_title1 = [[Өмнөд Солонгосын ерөнхийлөгч|Ерөнхийлөгч]] | leader_name1 = [[Хан Док Су]] (үүрэг гүйцэтгэгч) | leader_title2 = [[Өмнөд Солонгосын Ерөнхий Сайд|Ерөнхий Сайд]] | leader_name2 = [[Хан Док Су]] | leader_title3 = [[Өмнөд Солонгосын Үндэсний Ассамблейн Дарга|Үндэсний Ассамблейн Дарга]] | leader_name3 = [[У Вон Сик]] | leader_title4 = [[Солонгосын Дээд Шүүхийн ерөнхий шүүгч|Дээд Шүүхийн ерөнхий шүүгч]] | leader_name4 = [[Чо Хи Дэ]] | leader_title5 = [[Солонгосын Үндсэн хуулийн цэцийн дарга|Үндсэн хуулийн цэцийн дарга]] | leader_name5 = [[Мун Хён Бэ]] (үүрэг гүйцэтгэгч) | legislature = [[Үндэсний Ассамблей (Өмнөд Солонгос)|Үндэсний Ассамблей]] | sovereignty_type = [[Солонгосын түүх|Түүх]] | established_event1 = [[Кужусонь]] | established_date1 = МЭӨ 2333 (домгийн) | established_event2 = [[Солонгосын гурван хаант улс|Гурван хаант улс]] | established_date2 = МЭӨ 57 | established_event3 = [[Хойд ба өмнөд улсуудын үе|Бохай ба Силла улсууд]] | established_date3 = 668 | established_event4 = [[Гуулин улс]] | established_date4 = 918 | established_event5 = [[Чосон]] | established_date5 = 7 сарын 17, 1392 | established_event6 = [[Солонгосын эзэнт улс]] | established_date6 = 10 сарын 12, 1897 | established_event7 = [[Японы эзэрхийллийн Солонгос орон|Японы түрэмгийлэл]] | established_date7 = 8 сарын 22, 1910 | established_event8 = [[Солонгосын Тусгаар Тогтнолын Тунхаглал|Тусгаар тогтнолоо тунхаглав]] | established_date8 = 3 сарын 1, 1919 | established_event9 = [[Бүгд Найрамдах Солонгос Улсын Түр засгийн газар|Түр засгийн газар]] | established_date9 = 4 сарын 11, 1919 | established_event10 = Япон бууж өгөв | established_date10 = 9 сарын 2, 1945 | established_event11 = [[38-р хойд өргөрөг|38-р өргөргийн]] өмнөд Солонгосын [[Солонгос дахь АНУ-ын армийн цэргийн засгийн газар|АНУ-ын захиргаа]] | established_date11 = 9 сарын 8, 1945 | established_event12 = [[Анхны Бүгд Найрамдах Солонгос Улс|БНСУ байгуулагдав]] | established_date12 = 8 сарын 15, 1948 | established_event13 = [[Өмнөд Солонгосын түүх#6-р БНУ 1987-одоо үе|Одоогийн үндсэн хууль]] | established_date13 = 2 сарын 25, 1988 | established_event14 = [[НҮБ]]-д [[НҮБ-ын Аюулгүйн Зөвлөлийн 702 тоот тогтоол|элсэв]] | established_date14 = {{nowrap|9 сарын 17, 1991}} | area_label = Хойд Солонгосгүй | area_km2 = 100,363<ref>{{Cite web|url=https://www.cia.gov/the-world-factbook/countries/korea-south/#geography|title=Өмнөд Солонгос|date=2023-02-27|publisher=Тагнуулын төв газар|via=CIA.gov|access-date=2023-02-24|archive-date=2021-01-10|archive-url=https://web.archive.org/web/20210110072816/https://www.cia.gov/the-world-factbook/countries/south-korea#geography|url-status=live}}</ref><ref name="South Korea country profile">{{cite web |title=Өмнөд Солонгосын улсын танилцуулга |url=https://www.bbc.com/news/world-asia-pacific-15289563 |website=[[BBC News]] |access-date=2023-10-17 |date=2023-10-17 |archive-date=2024-01-27 |archive-url=https://web.archive.org/web/20240127202409/https://www.bbc.com/news/world-asia-pacific-15289563 |url-status=live }}</ref><ref name="auto">{{cite encyclopedia|url=https://data.oecd.org/inequality/income-inequality.htm|title=Тэгш бус байдал – Орлогын тэгш бус байдал – ЭЗХАХБ-ын мэдээлэл|publisher=[[ЭЗХАХБ]]|access-date=2021-07-17|archive-date=2022-07-01|archive-url=https://web.archive.org/web/20220701171540/https://data.oecd.org/inequality/income-inequality.htm|url-status=live}}</ref> | area_rank = 107 | area_sq_mi = 38,750 | percent_water = 0.3 | population_estimate = {{IncreaseNeutral}} 52,081,799<ref>{{Cite CIA World Factbook|country=Korea South|access-date=2022-09-24}}</ref> | population_estimate_year = 2024 | population_estimate_rank = 28 | population_density_km2 = 507 | population_density_rank = 15 | GDP_PPP = {{increase}} $3.258 их наяд<ref name="IMFWEO.KR">{{cite web |url=https://www.imf.org/en/Publications/WEO/weo-database/2024/October/weo-report?c=542,&s=NGDPD,PPPGDP,NGDPDPC,PPPPC,&sy=2022&ey=2029&ssm=0&scsm=1&scc=0&ssd=1&ssc=0&sic=0&sort=country&ds=.&br=1 |title=Дэлхийн эдийн засгийн төлөв байдлын мэдээллийн сан, 2024 оны 10-р сарын хэвлэл. (Өмнөд Солонгос) |publisher=[[Олон Улсын Валютын Сан]] |website=www.imf.org |date=2024-10-22 |access-date=2024-10-22}}</ref> | GDP_PPP_year = 2024 | GDP_PPP_rank = 14 | GDP_PPP_per_capita = {{increase}} $62,960<ref name="IMFWEO.KR" /> | GDP_PPP_per_capita_rank = 28 | GDP_nominal = {{increase}} $1.869 их наяд<ref name="IMFWEO.KR" /> | GDP_nominal_year = 2024 | GDP_nominal_rank = 14 | GDP_nominal_per_capita = {{increase}} $36,131<ref name="IMFWEO.KR" /> | GDP_nominal_per_capita_rank = 33 | Gini = 34.5 | Gini = 33.3 | Gini_year = 2021 | Gini_change = decrease | Gini_ref = <ref name="auto"/> | Gini_rank = | HDI = 0.929<!-- Number only, between 0 and 1. --> | HDI_year = 2022<!-- Please use the year to which the data refers, not the publication year. --> | HDI_change = increase<!-- Increase/decrease/steady. --> | HDI_ref = <ref name="HDI">{{Cite web |date=2024-03-13 |title=Хүний хөгжлийн тайлан 2023/2024 |url=https://hdr.undp.org/system/files/documents/global-report-document/hdr2023-24reporten.pdf|url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20240313164319/https://hdr.undp.org/system/files/documents/global-report-document/hdr2023-24reporten.pdf |archive-date=2024-03-13 |access-date=2024-03-13 |publisher=[[НҮБ-ын Хөгжлийн хөтөлбөр]] |language=en}}</ref> | HDI_rank = 19 | currency = [[Өмнөд Солонгосын вон|БНСУ-ын вон]] (₩) | currency_code = KRW | time_zone = [[Өмнөд Солонгос дахь цаг|Солонгосын стандарт цаг]] | utc_offset = +9 | date_format = {{unbulleted list|жжжж년 с월 ө일|жжжж. с. ө. ([[Манай эрин|МЭ]])}} | drives_on = баруун | calling_code = [[Өмнөд Солонгос дахь утасны дугаар|+82]] | cctld = {{hlist|[[.kr]]|[[.kr|.한국]]|[[.kr|.韩国]]}} }} '''Өмнөд Солонгос''', албан ёсоор '''Бүгд Найрамдах Солонгос Улс''' ('''БНСУ'''; {{lang-ko|대한민국}} ''Тэхань миньгүг'') — [[Дорнод Ази]] болон [[Солонгосын хойг|Солонгосын хойгийн]] өмнөд хэсэгт оршдог [[бүрэн эрхт улс|бүрэн эрхт]] '''[[улс]]''' юм. Хойд талаараа [[Умард Солонгос]]той газраар хиллэдэг ба баруун зүгт [[Шар тэнгис|Шар тэнгисээр]] [[Хятад]], зүүн зүгт [[Япон тэнгис|Япон тэнгисээр]] [[Япон]] улсуудтай хиллэлдэг байна. Эх газрын болон халуун орны чийглэг уур амьсгалтай, дийлэнхдээ уулархаг тогтоцтой 100,210 ам дөрвөлжин километр газар нутаг, 51 сая хүнтэй. [[Чэжү]] зэрэг олон жижиг аралтай. Нийслэл бөгөөд хамгийн том хот нь [[Сөүл]]. [[Солонгос|Солонгос орон]] (умард, өмнөд хамтдаа) эртний иргэншилт нутаг бөгөөд НТӨ 2333 онд анхны төрт [[Кужусонь|улсаа]] үүссэн гэж үздэг. [[Шилла]] улс нь 660-676 онд [[Когурё]], [[Пэгжэ]] хоёр хөрш улсын газрыг нэгтгэн Нэгдсэн Шилла улсыг байгуулсан. Улмаар 10-р зуунд [[Гуулин улс]], 14-р зуунд [[Чусонь улс|Чусонь]] улс, 1895 онд [[Солонгосын эзэнт улс]] болон нэр өөрчлөгдсөн солонгос улс оршин тогтнож байв. 1910-1945 онд [[Япон]]ы эзэнт гүрний эзэмшилд орж, 1945 онд [[Дэлхийн 2-р дайн]] дууссаны дараа [[солонгос үндэстэн]] нь [[Зөвлөлт Холбоот Улс]], [[Америкийн Нэгдсэн Улс|Америк]] хоёр улсын үзэл бодол, цэргийн хяналтаар хоёр хуваагдсаны тул 1948 онд Америкийн талыг барьсан Бүгд Найрамдах Солонгос Улс нь хойгийн өмнөд хэсэгт тусгаар тогтносон байна. 1950-1953 онд хоёр Солонгосын хооронд [[Солонгосын дайн]] болсон ба цэргийн өндөр хамгаалалт бүхий [[Солонгосын цэрэггүй бүс]]ээр хил тогтоод байгаа. 1960-1987 оныг хүртэл Өмнөд Солонгост цэргийн эрхтэн төрийг барьж байсан ба өдгөө ардчилсан сонгуулиар төрийн эрх шилжиж байна. Үндсэн хуулиар [[Бүгд найрамдах улс|ерөнхийлөгчийн засаглалтай]], [[ардчилсан]] улс бөгөөд сүлийн жилүүдэд эдийн засаг нь асар хурдацтай өсч байгаа орон юм. [[худалдан авах чадвар|ХАЧ-аарх]] [[ДНБ]]-ээр дэлхийд 12 дахь (Азид 4 дэх) дэст эрэмбэлэгдэх [[хөгжингүй орон|хөгжингүй]] орон болсон. [[Экспорт]]од чиглэсэн эдийн засагтай учраас аж үйлдвэрлэлийн [[цахилгаан бараа]], [[хагас дамжуулагч]], [[гар утас]], [[робот]]ын технологүүд нь өндөр хөгжсөн. Дэлхийд [[Усан онгоц|хөлөг онгоц]] үйлдвэрлэлээрээ тэргүүн байрт, [[ган]] хайлуулалтаараа эхний гуравт, [[автомашин үйлдвэрлэл]]ээрээ эхний тавд багтана. Өмнөд Солонгос нь [[Эдийн Засгийн Хамтын Ажиллагаа ба Хөгжлийн Байгууллага]], [[Дэлхийн Худалдааны Байгууллага|ДХБ]] болон [[Их Хорь|Их 20]] зэрэг олон улсын холбоодын гишүүн орон. == Нэр == '''Бүгд Найрамдах Солонгос Улс''' (대한민국 — ''Тэхань миньгүг'' - [тэаань мингүү])-ын оноосон нэрийг монголоор хоёр янз товчилж байна. Үсгээр товчилж '''БНСУ''', байрлалаар нь '''Өмнөд Солонгос''' гэдэг. «[[Солонгос]]» гэж монгол хэлээр оноосон нэр юм. [[Солонго]] гэсэн үгний олон тоо, дундад зууны [[солон]] аймгийн зүгт байснаас ийн нэр авсан гэдэг. Монголын [[Юань Улс]]тай дотно холбоотой байсан 10-14-р зууны [[Курё]] улсыг нь монгол хэлээр «[[Гуулин улс|Гуулин]]» улс гэж нэрэлдэг байжээ. Хятадаар «Гаоли» гэснээс монгол хэлэээр ийнхүү нэрлэн бичих болсон. Өдгөө албан бусаар энэ түүхэн Гуулин нэрийг монголчууд ашиглах нь бий. [[Солонгос хэл]]ээр 1948 оноос умард улсад нь «''чусонь''» (조선), өмнөд улсад нь «''хань''» (한) гэж нэрийдэж болсон байна. == Газар зүй == Өмнөд Солонгос 100,210 хавтгай дөрвөлжин километр нутагтай, [[Унгар]]аас том буюу [[Улс орнуудын газар нутгийн хэмжээ|108-р том]] орон юм. Монголын Дорнод аймагтай ойролцоо газар нутагтай. [[Зураг:South Korea Topography.png|thumb|left|200px|Физик газар зүйн зураг]] [[Зураг:Satellite_image_of_South_Korea_in_January_2004.jpg|thumb|200px|left|Сансраас авсан зураг]] === Байрлал === Хойд өргөргийн 33° — 39°, зүүн уртрагийн 124° — 130° дотор [[Ази тив]]ийн дорнод зах болсон [[Солонгосын хойг]]ийн өмнөд хагасыг эзлэн оршдог. Хойд талаараа 238 км үргэлжлэх [[Солонгосын цэрэггүй бүс]]ээр зааглагдаж [[Умард Солонгос]] улстай хуурай газраар хиллэнэ. Баруун талаараа [[Шар тэнгис]] (солонгосоор ''Өрнөд тэнгис''), урд талаараа [[Дорнод Хятадын тэнгис]], [[Солонгосын хоолой]] (''Өмнөд тэнгис''), зүүн талаараа [[Япон тэнгис]]т (''Дорнод тэнгис'') тулна. Эргийн нийт урт нь 2413 км. === Газрын тогтоц === Өмнөд Солонгос ерөнхийдөө уулархаг. Тариаланд тохиромжтой газар 30%-ийг эзэлнэ. Орныг газрын тогтоцоор дөрвөн хэсэг хувааж болно. Дорнод тал нь өндөр уулын нуруу ([[Тэбэг]], [[Субэг]]), тэнгисийн нарийн зурвас эрэгтэй бол өрнөд тал нь нам доор, өргөн тал газар, гол мөрний сав, тэнгисийн эрэг, бага шиг уулстай. Өрнө өмнөд хэсэг нь уулархаг, дорно өмнөд хэсэг нь Нагдун голын сав, өргөн нам доор газар байна. === Усны зүй === Хамгийн урт гол нь Пүсань орчмоор Солонгосын хоолойд цутгах [[Нагдун]] (521 км). Сөүл орчмоор Шар тэнгист цутгах [[Хань мөрөн|Хань]] (514 км урт), Күньсань орчмоор Шар тэнгист цутгах [[Кым]] (401 км), хоёр Солонгосын хилээр урсах [[Имжинь]] зэрэг гол мөрөн байна. === Арал === Баруун болон урд эргийн дагуу 3000 гаруй арал, хад байна. Өмнөд эргээс 100 км зайтай [[Чэжү арал]] (1845 км²) хамгийн том нь юм. Тус арал дээр Өмнөд Солонгосын хамгийн өндөр уул [[Халла]] хэмээх унтарсан галт уул (1950 м) байдаг. Хамгийн өмнөд зүгийн арал нь [[Мара]], дорнод зүгийн арал нь [[Үллын]] юм. === Уур амьсгал === [[Зураг:Buddist Temple Seoraksan.JPG|thumb|right|[[Канвонь муж, Өмнөд Солонгос|Канвонийн]] [[Сораг]] уул (''Сораг-сань'')]] [[Зураг:Korea-Seoul-Cheonggyecheon-2008-01.jpg|thumb|left|Сөүлийн Чонгечонь]] Дөрвөн улиралтай. Өвөл 1-р сард дунджаар -7°C -аас +1°C хүрч хүйтэрнэ. Зун 7-р сард дунджаар +22°C -аас +29°C байна. Уулархаг газраар өвөл илүү хүйтэн байх ба 6-9-р сарын хооронд бороо их орно. Өмнөд эрэг орчмоор аадар бороо бүхий [[хар салхи]] зуны сүүл саруудад үзэгдэнэ. Жилийн дундаж хур тунадас 1370 мм-1470 мм-т хэлбэлзэнэ. === Байгаль хамгаалал === Чири уулын, Сүньчонь эргийн гэх мэт 20 байгалийн цогцолборт газартай. Хүн ам их хотуудын агаар, ус бохирдож байгаа. Хүрээлэн байгаа орчныг хамгаалах, сэргээн босгох талаар томоохон ажлууд хийж байгаагийн жишээ нь Сөүл хотын төвд байгуулсан цэвэр уст, тохижуулсан Чонгечонь горхи юм. == Хүн ам зүй == [[Зураг:South_Korea_Age_Pyramid_(English).png|thumb|Нас хүйсийн суварга]] [[Зураг:Ansan_May_2014_05.JPG|thumb|[[Аньсань|Аньсанийн]] буддын, христийн сүм]] Өмнөд Солонгос улс 2020 онд 51,829,023 хүнтэй байв. Дэлхийн 194 улсаас хүн амын олноор [[Улс орнуудын хүн амын тоо|24-р]] байрт байна. Дайны дараа хүн амын тоо огцом өсч жилийн дундаж өсөлт 2.8% байсан бол аж үйлдвэржихийн хэрээр өсөлт удааширч 0.26%-д хүрээд байна. Мянган хүн тутамд 8 төрж, 5 нас нөхцдөг. Хүн амын 14 хувь 0–14 насны багачууд, 74% нь 15–64 насны хөдөлмөрийн чадвартан, 12% нь 65-ээс дээш өндөр настан байна. Хүн амын нягт — 198.3 хүн/км², хүйсийн харьцаа - жигд, залуу насныханд эрэгтэй 4% давамгайлна, бичиг үсэг тайлагдалт — 98%, дундаж наслалт — 79 жил. === Ард түмэн === Өмнөд Солонгос бараг нэгэн төрлийн ард түмний орон. 97 хувь [[солонгос үндэстэн]]. Гадаадын иргэн 1,576,034 хүн 3%-ийг эзэлж байна. [[Хятад]]ын иргэн 1 сая (ихэнх нь [[солонгос үндэстэн]]), [[Япон]]ы хүн байхаас гадна [[Зүүн Өмнөд Ази]], [[Төв Ази]]йн орноос ажиллахаар ирдэг. Сүүлийн жилүүдэд хөдөөний солонгос эр Азийн бусад орноос эхнэр буулгах болсон нь жилийн нийт гэрлэлтийн 10%-ийг эзэлдэг болов.<ref>http://joongangdaily.joins.com/article/view.asp?aid=2880519</ref> Англи хэлний багшаар ирсэн 22000 хүн, Америкийн 31,000 цэрэг байнга байрладаг.<ref>US military figures as of 2005, from {{Webarchiv|url=http://www.heritage.org/Research/NationalSecurity/troopMarch2005.xls |wayback=20100209230227 |text=Archive copy |archiv-bot=2023-09-26 23:32:45 InternetArchiveBot }} ([[Microsoft Excel|Excel]] file) Tim Kane Global US Troop Deployment, 1950-2003</ref> === Хэл бичиг === Зарим талаар [[алтай хэлний язгуур|алтай язгуурт]] багтах, зарим талаар өнчин бүрэлдсэн хэмээх [[солонгос хэл]] улсын албан ёсны хэл бөгөөд [[солонгос үсэг|солонгос үсгээр]] (энд ''хань-гыль'' гэнэ) бичнэ. Төв ([[Сөүл]] хавийн), [[Чолла]], [[Кёнсан]]гийн аялгуу ялгарна. Гадаад хэлнээс [[англи хэл]] дэлгэрсэн.15-аас дээш насны иргэдийн 98% бичиг үсэгтэй байна. === Шашин шүтлэг === Хүн амын 46 хувь [[атеизм|шашин шүтдэггүй]], 29 хувь [[христийн шашин|христ]], 23% [[буддын шашин|будда]], 2% бусад шашны шүтлэгтэй. Хамгийн эрт үед бөө мөргөл (одоо ч энд байгаа), 372 онд буддын шашин дэлгэрсэн бол Чусонь улсын үед [[күнзийн суртал]] улсын шашин байжээ. 1790 оноос христийн шашин танилцуулагдсан бөгөөд Солонгосын дайны дараа 1970-аад оноос ихээр дэлгэрчээ. Протестант, католик урсгал зонхилно. Гадаад руу номлогч явуулдаг. Өмнөд Солонгост мөн шинэ шашин хэд хэдээр үүсч байгаа. [[Зураг:Seoul-01.jpg|thumb|left|180px|Сөүл]] [[Зураг:Port_of_Incheon.jpg|thumb|right|180px|Иньчонь]] === Хот суурин === [[Зураг:Busan_harbour.jpg|thumb|left|180px|Пүсань]] [[Зураг:Daegu_from_Migliore.jpg|thumb|right|180px|Тэгү]] 1985 онд улсын хүн амын 65.4% хот газар амьдарч байсан. {|class="wikitable" |+ 2014 оны хүн амын тоогоор жагсаасан [[Өмнөд Солонгосын хотын жагсаалт|20 том хот]]: |- valign="top" | * [[Сөүл]] (10,103,233 хүнтэй) * [[Пүсань]] (3,519,401) * [[Инчон]] (2,902,608) * [[Тэгү]] (2,493,264) * [[Тэжонь]] (1,531,809) * [[Куанжү]] (1,475,884) * [[Сүвонь]] (1,174,228) * [[Үлсань]] (1,166,377) * [[Чанвонь]] (1,075,168) * [[Куян]] (1,006,154) || * [[Соннам]] (974,608) * [[Юнъинь]] (961,026) * [[Пүчонь]] (855,586) * [[Чонжү]] (831,521) * [[Аньсань]] (707,876) * [[Чоньжү]] (652,877) * [[Намъянжү]] (636,256) * [[Аньян]] (600,809) * [[Чонань]] (598,346) * [[Хуасон]] (540,862 хүнтэй) |} == Түүх == === Эртний улс === [[Зураг:Goguryeo tomb mural.jpg|thumb|right|200px|Когурё улсын үед хамаарах<br>булшны дотор ханын зураг]] [[Солонгосын хойг]]т хүний үлдээсэн [[археологи|эртний судлал]]ын олдвор [[чулуун зэвсгийн үе|хуучин чулуун зэвсгийн]] үеэс эхтэй. Анхны [[солонгос үндэстэн|солонгос]] улс болох [[Кужусонь улс|Кужусонийг]] [[Таньгүнь]] гэгч МЭӨ 2333 онд үүсгэсэн гэж солонгос домогт өгүүлдэг.<ref>[http://www.asianinfo.org/asianinfo/korea/history.htm Korea's History (Ko-Choson, Three Kingdoms, Parhae Kingdom, Unified Shilla, Koryo Dynasty, Colonial Period, Independence Struggle, Provisional Government of Korea, Independence Army, Republic of Korea,)<!-- Bot generated title -->]</ref> Кужусонь Умард Солонгос, хаяа залгаа [[Манжуур]]т буюу [[Шар тэнгис]]ийн эрэг нутагт оршин байв. Хятадын [[Хань улс]]тай эе эвдрэн мөхсөн ба Хань улсын [[Наннан]] хязгаар байгуулагдав. Кужусонийг залгаж нийтийн он тооллын эхэнд [[Пүё улс]], [[Угжо]], [[Тунъе]], [[Самхань]] зэрэг овог аймгийн холбоод оршин байж байгаад гурван улсын үетэй золгожээ. Өмнөд этгээдийн [[Пэгжэ]], [[Шилла]], умардын [[Когурё]] гэх гурван улс болж, нэг улс үндэстэнд дөхөж хэдэн зууныг үдсэний эцэст [[Тан улс]]тай холбоолсон Шилла 676 онд бусад хоёрыг мөхөөж газар нутгийг нь эрхшээж [[Шилла улс|нэгдсэн Шилла улс]] болжээ. Дараах үед [[яруу найраг]], [[дүрслэх урлаг]], [[Буддын шашин|буддын соёл]] дэлгэрэн хөгжив. Шилла ([[Солонгос]]) - Тан ([[Хятад]]) найрамдалтай байв. 10-р зуунд Шилла дотоодын хямралаас сулран Гуулин улсаар солигджээ. Манжуурт Кугурёгийн өвийг залгасан [[Пальхэ]] улс оршиж байгаад 926 онд [[Кидан|Кидан Улсад]] мөхөөгджээ. === Гуулин, Чусонь === [[Зураг:History_of_Korea-1374.png|thumb|right|150px|Гуулин улс. 1374 он.]] 936 онд [[Солонгос үндэстэн|солонгос үндэстний]] Курё буюу [[Гуулин улс]]ыг [[Тэжу (Курё)|Ван Гонь]] үүсгэн байгуулав. Энэ улсад Шиллагийн адилаар суурин соёл урлаг, эрдэм сэхээрэл лавшран тогтсон. Тухайлбал 1377 онд буддын «[[Чигжи]]» номыг төмрөөр барласан нь дэлхийн анхны төмөр бар байжээ.<ref>[http://portal.unesco.org/ci/en/ev.php URL_ID=3946&URL_DO=DO_TOPIC&URL_SECTION=201.html World's oldest printed Doc]</ref> 13-р зуунд Гуулин улс [[Их Монгол Улс|Их Монгол улсын]] довтолгоонд өртөж байв. 30 жил дайтсны эцэст хараат, үнэнч холбоотон нь болжээ. [[Юань улс]] мөхөхөд Курёгийн гадаад бодлого зөрчилдөж, хятадын Минтэй байлдахаар мордсон [[Тэжу ван|И Сонге]] жанжин цэргээ [[Ялу]] голоос нийслэл рүү буцаан довтолгож 1388 онд [[Ү ван]]г унагаад 1392 онд төр эргүүлэн улсын ван болж, [[Чусонь]] улсыг (1392-1897) үндэслэжээ. [[Зураг:Gyeongbokgung-GeunJeongJeon.jpg|thumb|left|180px|Вангийн [[Кёньбүг]] ордон]] Чусоний түрүү 200 жилд нийслэл [[Кэсон|Кэгён]]гоос [[Сөүл|Ханьсонд]] шилжиж, дайн дажингүй амгалан байв. [[Сэжун ван]] [[Солонгос үсэг|солонгос үсгээ]] зохиож, [[күнзийн суртал]] улсын шашин болов. 1592-1598 оны хооронд [[Япон]]ы [[Тоёотоми Хидёши]] халдаар ирэхэд усан цэргийн [[И Сүньшинь]] жанжны [[яст мэлхий онгоц]], [[Мин улс]]ын цэргийн тусламжтай байлдан дийлэв. Мин улстай найрсаг Чусонь 1627, 1636 онд умардаас мандсан [[Манж үндэстэн|манжтай]] байлдаж ялагдан [[Чин улс|Чингийн]] хараат улс болон найрамдаж амаржсан. [[өрнө дахин|Өрнө дахинд]] хаалттай байв. 1870-аад оноос [[Японы эзэнт гүрэн|Япон]] Солонгост нөлөөлж эхэлсэн ба 1895 онд Чусоний хатны амийг хорлож<ref>[http://www.kimsoft.com/2002/jp-rape.htm Murder of Empress Myeongseong]</ref> 1897 оноос [[Солонгосын эзэнт улс]] болгов. Солонгос 1905 онд [[Япон]]ы ивээлт орон (''протекторат'') болж,<ref>[http://joongangdaily.joins.com/200108/30/200108300144080739900090809081.html Forced Annexation]{{Dead link|date=Есдүгээр сар 2023 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }}</ref> 1910-1945 оны хооронд [[Японы харьяа Солонгос|харьяа нутаг]] нь болж эзлэгдэв. [[Дэлхийн II дайн]]ы төгсгөлд Японоос [[Солонгос]]ыг чөлөөлөхдөө [[Америкийн Нэгдсэн Улс|Америк]] [[Зөвлөлт Холбоот Улс|Зөвлөлт]] хоёр уралдан, таллан хуваажээ. === БНСУ === Дайны дараах гурван жил [[Солонгос]]ын өмнөд хэсэг АНУ-ын цэргийн хяналтанд байж, [[капитализм|капиталист]] (хөрөнгөт) эдийн засаг, [[ардчилсан]] дэглэмээр замнахад бэлтгэгджээ. Японоос Солонгосыг тусгаар тогтнуулахын төлөө тэмцэж явсан нөхдөөс АНУ-д гойд таалагдсан [[И Сынмань]] 1945 онд АНУ-аас ирж, 1948 оны 8 сарын 13-нд БНСУ тунхаглагдахад анхны Ерөнхийлөгч болжээ. [[Хүйтэн дайн]]ы тэмцэлийн анхны дайн болох [[Солонгосын дайн]] 1950-аас 1953 оны хооронд дэгдэв. ЗХУ-, БНХАУ-аар дэмжигдсэн [[Умард Солонгос]] эхний үед амжилттай давшиж, зорьсоноороо Солонгосыг бүхэлд нь коммунист улсдаа нэгтгэх шахсан ч [[АНУ]], [[НҮБ]]-ийн хүчний тусламжаар Өмнөдийнхөн буцаан түрж умардын холбоотон [[БНХАУ]]-ын 1 сая цэргийн хүчтэй тулж дайн зогсчээ. 1953 оны 38-р өргөргөөр хил тогтоож, харилцан галаа зогсоох Гэрээнд [[АНУ]], [[Умард Солонгос]] хоёр гарын үсэг зуралцжээ. Өмнөдийнхөн гарын үсэг зураагүй учраас хоёр Солонгос одоо ч дайны байдалд байгаа гэж үзэж болно.<ref>{{cite web |url=http://www.state.gov/r/pa/ei/bgn/2800.htm |title=South Korea |work=U.S. Department of State |accessdate=2006-09-16}}</ref> [[Зураг:Park_Chung_hee.jpg|thumb|right|130px|Паг Жонхи]] [[Зураг:South_Korea's_GDP_(PPP)_growth_from_1911_to_2008.png|thumb|left|200px|Хань мөрний гайхамшиг. Жилийн ДНБ-ийн 10% өсөлт, экспортын 20% өсөлт.]] 1960 оны хавар оюутны эсэргүүцлийн жагсаалаар 85 настай И Сынмань огцорч, тэр самуун цагт генерал [[Паг Жонхи]] цэргийн хүчээр төрийн эрхийг авч 1979 онд алагдах хүртлээ БНСУ-ын Ерөнхийлөгч байв. Түүний үед улс төрийн дарангуй дэглэмтэй боловч эдийн засаг экспортод чиглэн үсрэнгүй хөгжсөн. Пак Жонхигийн дараа [[Куанжү]] хотын гэх мэт ардчиллыг хүссэн оюутан, хөдөлмөрчдийн хөдөлгөөнийг нухчан дарж байж бас нэгэн цэргийн эрхтэн [[Чон Дүхуан]] 1987 оны оюутны амь эрсдэлт хүртэл Ерөнхийлөгчөөр ажиллажээ. Дараа нь ардчилсан сонгуульт 6-р Бүгд найрамдах улсын үе эхэлжээ.<ref>{{Webarchiv|url=http://www.yolsa.org/sub_plus_1.html |wayback=20160803223326 |text=Archive copy |archiv-bot=2023-10-06 23:00:47 InternetArchiveBot }} Yolsa.org Information on Anti-Yushin protests</ref> [[Сөүлийн олимп|1988 оны зуны олимпын наадмыг]] Сөүл хүлээн авч зохион байгуулсан. 1996 онд [[Эдийн Засгийн Хамтын Ажиллагаа ба Хөгжлийн Байгууллага|Эдийн Засгийн Хамтын Ажиллагаа ба Хөгжлийн Байгууллагын]] гишүүн болсны дараа жил Өмнөд Солонгос [[1997 оны Азийн санхүүгийн хямрал|Азийн санхүүгийн хямралд]] дайрагдаж өнгөрсөн. 1998-2003 оны ерөнхийлөгч [[Ким Дэжүн]] хоёр Солонгосыг эвлэрүүлэх дорвитой ажил санаачилж байснаараа [[Нобелийн шагнал|Нобелийн энхтайвны шагнал]] хүртэв.<ref>{{cite web |url= http://nobelprize.org/nobel_prizes/peace/laureates/2000/index.html |title=The Nobel Peace Prize 2000 |publisher= The Nobel Foundation |year=2000 |accessdate=February 17, 2009}}</ref> 2002 онд Японтой хамтран [[Хөлбөмбөгийн дэлхийн аварга шалгаруулах тэмцээн|хөлбөмбөгийн ДАШТ]]-ыг хүлээн авсан. 1990 оноос хойш дуу бүжиг, кино их хөгжиж олон улсын үзвэр болсон. == Төр засаг == {| class="wikitable" style="text-align:left; float:right; margin-right:9px; margin-left:2px;" |- | style="text-align:left;"| [[File:Moon Jae-in May 2017.jpg|120px]] | style="text-align:left;"| [[File:Chung_Sye-kyun_(cropped).jpg|120px]] |- | style="text-align:center;"|[[Мүнь Жэ-инь]] <br /> ерөнхийлөгч | style="text-align:center;"|Чон Се-гюнь<br />ерөнхий сайд |} Одоогийн үндсэн хууль нь 1987 онд Ну Тэ-вү ерөнхийлөгчийн үеэс тогтсон бөгөөд 6-р Бүгд найрамдах засаг гэж нэрийддэг. Ардчилсан дэглэмийн жишгээр төрийн эрх хууль тогтоох, гүйцэтгэх, шүүх гурван хэсэгт хуваагддаг. Хууль тогтоох, гүйцэтгэх засгийн газар улсын түвшинд ажиллах ба орон нутагт салбар хэсэг нь байна. Орон нутаг нь өөрийн нутгийн засгийн газар ба нутгийн хууль тогтоох байгууллагтай байна. Шүүх байгууллага мөн улсын болон орон нутгийн түвшинд ажиллана. Өмнөд Солонгос улсын хууль тогтоох байгууллага нь «[[Өмнөд Солонгос улсын хурал|Улсын хурал]]» бөгөөд 300 гишүүнтэй нэг танхимт парламент юм. Парламентын сонгууль 4 жил тутам болдог бөгөөд сүүлийн сонгууль 2020 онд болж [[Өмнөд Солонгосын Ардчилсан нам|Ардчилсан нам]] бусдаас олон санал авчээ. Төрийн тэргүүн, гүйцэтгэх эрх мэдлийн тэргүүн, зэвсэгт хүчний ерөнхий командлагч нь «[[Өмнөд Солонгос улсын ерөнхийлөгч|Улсын ерөнхийлөгч]]» байна. 1948 оноос Ерөнхийлөгч сонгогдсон бөгөөд 1960-1980-аад онд цэргийн дарангуй эрхтнүүд улсын ерөнхийлөгчөөр ажиллаж байв. 1987 оны үндсэн хуулиар ерөнхийлөгчийн сонгууль 5 жил тутамд ард түмний саналаар сонгогдох ба улиран сонгогдох эрхгүй юм. Сүүлийн сонгууль 2017 онд болж Ардчилсан намаас нэр дэвшсэн [[Мүнь Жэ-инь]] сонгогдон ажиллаж байна. Ерөнхийлөгч «[[Хөх ордон]]»-д байрладаг. Ерөнхийлөгч нь Ерөнхий сайдыг томилно. Ерөнхий сайд Ерөнхийлөгчид тусалж сайд нарыг удирдана. === Засаг захиргааны хуваарь === [[Зураг:South_Korea_second_level_divisions.svg|thumb|II зэргийн нутгийн хуваарь]] {|class="wikitable" cellspacing="0" ! Зэрэг || Засаг захиргааны нэгж || Солонгос || Галиг || Нутгийн <br> тоо || Нийт |- | rowspan=5 | Нэгдүгээр || [[муж]] || 도 || ту || 8 || rowspan=5| 17 |- || [[муж|өөртөө засах онцгой муж]] || 특별자치도|| тыгбёльжачиду || 1 |- || [[хот|онцгой хот]] || 특별시 || тыгбёльши || 1 |- || [[хот|өөртөө засах онцгой хот]] || 특별자치시 || тыгбёльжачиши || 1 |- || [[хот|өргөн хот]] || 광역시 || куанъёгши || 6 |- | Хоёрдугаар || [[хот]], [[хошуу]], дүүрэг || 시, 군, 구 || ши, күнь, кү || 77, 82, 104 || 263 |- | Гуравдугаар || [[балгас]], [[сум]], [[хороо]] || 읍, 면, 동 || ыб, мёнь, тун || 216, 1198, 2073 || 3487 |- || Дөрөвдүгээр || [[суурин]], [[тосгон]] || 통, 리 || тун, ри || || |- || Тавдугаар || [[баг]] || 반 || пань || || |} === Орон нутаг === Солонгосын нэгдүгээр зэргийн газар нутагт дараах 17 нутаг байна. {| class="wikitable" style="font-size:100%;" align=center |- ! Газрын зураг ! # !! Нутгийн нэр !! Засаг захиргааны нэгж!! Солонгос бичиг !! Латин галиг !! Хүн ам |- |rowspan=18|{{South Korea Provincial level Labelled Map}} |---------- |1 || [[Сөүл]] || онцгой хот || <span style="font-size:small;">서울특별시</span> || Seoul || 9,794,304 |--------- |2 || [[Сэжун хот|Сэжун]] || өөртөө засах онцгой хот || <span style="font-size:small;">세종특별자치시</span> || Sejong || 122,263 |---------- |3 |[[Пүсань]] || өргөн хот || <span style="font-size:small;">부산광역시</span> ||Busan ||3,635,389 |---------- |4 ||[[Тэгү]] || өргөн хот || <span style="font-size:small;">대구광역시</span> ||Daegu ||2,512,604 |---------- |5 ||[[Инчон]] || өргөн хот|| <span style="font-size:small;">인천광역시</span> ||Incheon ||2,628,000 |---------- |6 ||[[Тэжонь]] || өргөн хот ||<span style="font-size:small;">대전광역시</span> ||Daejeon ||1,442,857 |---------- |7 ||[[Куанжү]] || өргөн хот || <span style="font-size:small;">광주광역시</span> ||Gwangju ||1,456,308 |---------- |8 ||[[Үлсань]] || өргөн хот || <span style="font-size:small;">울산광역시</span> ||Ulsan ||1,087,958 |---------- |9 ||[[Кёнги]] || муж || <span style="font-size:small;">경기도</span> ||Gyeonggi ||10,415,399 |---------- |10 ||[[Канвонь муж, Өмнөд Солонгос|Канвонь]] || муж || <span style="font-size:small;">강원도</span> ||Gangwon ||1,592,000 |---------- |11 ||[[Умард Чүнчон]] || муж ||<span style="font-size:small;">충청북도</span> ||North Chungcheong ||1,462,621 |---------- |12 ||[[Өмнөд Чүнчон]] || муж ||<span style="font-size:small;">충청남도</span> ||South Chungcheong ||1,840,410 |---------- |13 ||[[Умард Чолла]] || муж ||<span style="font-size:small;">전라북도</span> ||North Jeolla ||1,890,669 |---------- |14 ||[[Өмнөд Чолла]] || муж ||<span style="font-size:small;">전라남도</span> ||South Jeolla ||1,994,287 |---------- |15 ||[[Умард Кёнсан]] || муж || <span style="font-size:small;">경상북도</span> ||North Gyeongsang ||2,775,890 |---------- |16 ||[[Өмнөд Кёнсан]] || муж || <span style="font-size:small;">경상남도</span> ||South Gyeongsang ||2,970,929 |---------- |17 || [[Чэжү муж|Чэжү]] || өөртөө засах онцгой муж ||<span style="font-size:small;">제주특별자치도</span> ||Jeju ||560,000 |} == Эдийн засаг == [[Зураг:Galaxy_S6_Edge.jpg|thumb|right|200px|''Galaxy S6 Edge'' гар утас]] [[Зураг:Hynix_HY57V64820HG.jpg|thumb|right|200px|Хагас дамжуулагч]] [[Зураг:Hellespont_Alhambra-223713_v2.jpg|thumb|200px|right|Тэүгээс гарсан хөлөг онгоц]] БНСУ-ын 2015 оны нэрлэсэн [[дотоодын нийт бүтээгдэхүүн]] (ДНБ) 1.393 тэрбум [[америк доллар|ам.доллар]], худалдан авах чадвараар тэгшитгэсэн ДНБ 1.849 тэрбум $-оор хэмжигдсэн ба дэлхийд 13-р байрт байна. Өмнөд Солонгос бол аж үйлдвэржсэн, хөгжингүй орон бөгөөд Их хорьд багтдаг. Хань мөрний гайхамшиг хэмээн алдаршсан их өсөлт буюу 1960-1990 онд Өмнөд Солонгосын эдийн засаг хурдацтай буюу жилийн 10%, экспорт 20% өсч байсан бөгөөд [[Хонконг]], [[Сингапур]], [[Тайвань|Тайваний]] хамтаар «[[Азийн дөрвөн бар]]» хэмээх хоч авчээ. Өмнөд Солонгос дэлхийд экспортын хэмжэээгээр 5-р, импортын хэмжээгээр 7-р байр эзэлдэг. Өмнөд Солонгост төвтэй үндсэн дамнасан корпорациуд бий. ''[[Samsung]]'' (Самсон), ''[[Hyundai]]'' (Хёньдэ), ''[[SK]]'' (СК), ''[[LG]]'' (ЛЖ), ''[[Lotte]]'' (Лотте), ''[[Hanjin]]'' (Ханьжинь), ''[[Kumho]]'' (Кымху), ''[[Doosan]]'' (Түсань) зэрэг экспортод чиглэсэн хэдэн компани ДНБ-ийн 90%-ийг бүтээдэг. Нарийн технологи хөгжсөн. [[Цахилгаан бараа]] үйлдвэрлэлээр Самсон дэлхийд тэргүүлж, LG бас хувь нэмрээ оруулж байна. Пухангийн ган төмрийн үйлдвэр (''[[POSCO]]'') ажиллаж байна. Өмнөд Солонгос [[хөлөг онгоц]] үйлдвэрлэлээр дэлхийд 1-р байр эзэлнэ. Тус салбарын дэлхийн зах зээлийн 51%-ийг Хёньдэ, Самсон, Дэү, ''STX'' компаниуд хийж байна. [[Автомашин]] үйлдвэрлэлээр дэлхийд 5-р байр. Хёньдэ-Киа салбартаа тэргүүлдэг. Ханьжинь, Кымху нь иргэний агаарын тээврийн үйлчилгээ үзүүлдэг. 1997 оны [[Азийн санхүүгийн хямрал]]д өртсөн. ''[[Daewoo]]'' (Тэү) компанийн дампуурал<ref>[http://www.iie.com/publications/papers/paper.cfm?ResearchID=458] Paper: Economic Reform in South Korea: An Unfinished Legacy</ref> том сургамж болсон. Өмнөд Солонгос дунд зэргийн [[инфляци]], ажилгүйдлын бага түвшин, экспорт, орлогын тэгш байдалтай.<ref>{{cite web |url=https://www.cia.gov/library/publications/the-world-factbook/fields/2092.html |title=Field Listing - Inflation Rate - (consumer prices) |work=CIA Factbook |accessdate=2006-09-15 |archive-date=2018-10-24 |archive-url=https://web.archive.org/web/20181024055921/https://www.cia.gov/library/publications/the-world-factbook/fields/2092.html |url-status=dead }}</ref><ref>{{cite web |url=https://www.cia.gov/library/publications/the-world-factbook/fields/2129.html |title=Field Listing - Unemployment Rate |work=CIA Factbook |accessdate=2006-09-15 |archive-date=2019-01-06 |archive-url=https://web.archive.org/web/20190106100416/https://www.cia.gov/library/publications/the-world-factbook/fields/2129.html |url-status=dead }}</ref><ref>{{cite web |url=https://www.cia.gov/library/publications/the-world-factbook/fields/2078.html |title=Field Listing - Exports |work=CIA Factbook |accessdate=2006-09-15 |archive-date=2012-05-04 |archive-url=https://web.archive.org/web/20120504222805/https://www.cia.gov/library/publications/the-world-factbook/fields/2078.html |url-status=dead }}</ref> === Зам тээвэр === [[Зураг:Korean Air A330-223 (HL7552) taxiing at Nagasaki Airport.jpg|thumb|200px|Нисэх онгоц]] Өмнөд Солонгос хурдны төмөр зам, хурдны зам, зам тээвэр хөгжсөн орон юм. Төрийн өмчит хурдны замын компани, төмөр замын компани хоёр улсдаа том нь юм. Төмөр замаар гол хотууд холбогдсон. Хурдны төмөр замын [[Кёнбү]] шугам Сөүлийг Пүсаньтай, [[Хунам]] шугам Сөүлийг Чоньжү-Мугбутай холбоно. Хурдны зорчигч тээврийн автобус хот хооронд явна. Замын зангилаа нь [[Тэжонь]] болно. Өмнөд Солонгосын хамгийн том нисэх буудал Иньчоньд 2001 онд баригдсан. Жилдээ 30 сая хүн зорчдог. Иньчониос гадна Кимпу, Пүсань, Чэжүгийн олон улсын нисэх буудлууд байна. Ханьжинь компанийн 1962 онд байгуулагдсан ''Korean Air'' (Өмнөд Солонгосын иргэний агаарын тээвэр компани), Кымху компанийн 1988 онд үүсэн байгуулагдсан ''Asiana Airlines'' (Азийн иргэний агаарын тээвэр компани) гэсэн хоёр гол компани байна. === Эрчим хүч === Өмнөд Солонгос 1962 оноос цөмийн эрчим хүчний бодлого хэрэгжүүлсэн. Одоо эрчим хүчний 45%-ийг цөмийн урвалаас гаргаж авдаг. Одоо ажиллаж байгаа 4 атомын цахилгаан станц байна. Нэг станц 4-6 реактортой. Өмнөд Солонгос АНЭУ, Турк, Аргентинд реактор барьж өгөхөөр ажиллаж байна. === Сансрын хөтөлбөр === Өмнөд Солонгос 1992 оноос хойш гадаадын пуужин ашиглан 10 хиймэл дагуул сансарт хөөргөсөн. 1999 онд хөөргөсөн Ариран-1 2008 онд алга болсон бол 2006 онд Оросын пуужинг ашиглан хөөргөсөн Ариран-2 одоо ажиллаж байгаа. 2008 онд Өмнөд Солонгосоос анх удаа хүн, эмэгтэй хүн, [[И Суёнь]] Оросын Союз-ТМА12 хөлгөөр сансарт нисжээ. Нару хэмээх сансрын буудлыг ашиглалтанд оруулахаар ажиллаж байгаа. == Өв соёл == [[Зураг:Korea-Honrye-The_bride.jpg|thumb|200px|Уламжлалт хурим. Шинэ бэр]] Өмнөд Солонгост уламжлалт соёл, орчин үеийн соёл байна. Уламжлалт соёл буддын шашин, күнзийн суртлын ёсны суурьтай. Уран зураг, шаазан эдлэл, уран баримал, жүжиг, бүжиг эртнээс ялгаран хөгжсөн байдаг. Солонгос цайлах ёс байна. Орчин үеийн соёлд аж үйлдвэржилт, хотжилт, техник технологийн дэвшил нөлөөлж байна. Солонгосын эртний барилга байшин урлал дорнын хийцтэй. Ордон, сүм хийд хээ угалз, олон давхар, үелээ хийц бүхий дээвэртэй. Өрнийн барилгын хийц 19-р зуунаас эхлэн нэвтэрсэн. Их сургууль, албан газрын байшин барилга орчин үеийн хийцтэй. === Идээ унд === Солонгос хоолонд [[цагаан будаа]], [[гоймон]], [[хүнсний ногоо]], загасны мах, үхрийн мах голлодог. ''[[Кимчи]]'' хэмээх халуун ногоотой онцгой амтлагч байна. Сүмс, саримс зэрэг амтлагч хэрэглэнэ. ''Бүльгуги'', ''[[кимбаб]]'' зэрэг олон төрлийн хоол байна. Жижиг аяганд хольц хачираа тус тусад нь хийж ширээ засдаг. ''Сужү'', ''магголли'' гэх архи байна. Өмнөд Солонгос архины хэрэглээгээр дэлхийд тэргүүлж байгаа. [[Зураг:RAIN_2011_Shankbone.JPG|thumb|130px|Дуучин [[Рэйн]]]] === Урлаг === Өмнөд Солонгост орчин үеийн [[кино]], [[дуу]] [[бүжиг]] ихээр хөгжиж [[Дорно дахин]], дэлхий дахины үзвэр болж «Солонгос давалгаа» гэх болов. Уянгын дуу, зохиолын дуу голлодог байснаа 1990-ээд оноос огцом өөрчлөгдөж рэп, поп, техно, бүжиг хосолсон солонгос дуу бүжгийн урсгал хөгжөөд (''K-pop'') байна. Рэп дуучин [[PSY|Сайн]] 2012 оны «''Gangnam Style''» ([[Каннам дүүрэг|Каннам]] маяг) дууны бүжиг дэлхий дахиныг хуйлруулсан. 1990-ээд оны сүүлээс солонгос уран сайхны кино, олон ангит кино их үйлдвэрлэгдсэн. «[[Өвлийн хайрын дуу]]», «[[Зүрхэнд шингэсэн намар]]», «Миний байшин», «Хотын ангууч», «Нууц цэцэрлэг», «[[Нар сарны тэврэлт]]» зэрэг ОАК олон улсын дуртай үзвэр болжээ. === Спорт === [[Зураг:KoreaWBC2009.jpg|thumb|180px|left|Өмнөд Солонгосын бэйсболын шигшээ баг]] [[Тэгвоньду]] Солонгост үүссэн. Хүүхэд залуус [[хөлбөмбөг]], [[бэйсбол]], [[сагсан бөмбөг]] сонирхож тоглодог. Мөн [[байт харваа]], [[буудлага]], [[тэшүүр]], [[шорт трейк]], [[бадминтон]], [[ширээний теннис]], [[бөх барилдаан]], [[жүдо]] сайнаар хөгжсөн. [[Өмнөд Солонгос улсын хөлбөмбөгийн шигшээ баг|Өмнөд Солонгосын хөлбөмбөгийн шигшээ баг]] 1986 оноос [[Хөлбөмбөгийн дэлхийн аварга шалгаруулах тэмцээн|ДАШТ]]-д анх орж, 2002 онд шөвгийн дөрөвт үлдэж, 2012 оны олимпын хүрэл медаль хүртсэн. Бэйсболын шигшээ баг 2008 оны олимпын алтан медаль хүртсэн. Сагсан бөмбөгийн баг Азийн хоёр удаагийн аварга. Өмнөд Солонгос [[Сөүлийн олимп|1988 оны зуны олимпыг]] зохион явуулсан ба [[Пёнчангийн олимп|2018 оны өвлийн олимпыг]] хүлээн авах гэж байгаа. 1948 оноос олимпод оролцож, 1976 онд анхны алтан медалиа авсан ([[Ян Жон-му]] бөх). Нийт зуны олимпоос 243 медаль, өвлийн олимпоос 53 медаль хүртээд байгаагийн 81 нь алт байна. Буудлагын тамирчин [[Чинь Жун-у]] дөрвөн олимпын алтан медальтай. == Тэмдэглэл == {{notelist}} == Эх сурвалж == {{reflist}} == Гадаад холбоос == {{commonscat|South Korea}} * [http://www.britannica.com/place/South-Korea Британника] нэвтэрхий толийн хуудаснаа {{ref-en}} {{Ази}} {{ЕАБХАБ-ын гишүүн улсууд}} {{Хөтлөгч мөр Эдийн засгийн хамтын ажиллагаа ба хөгжлийн байгууллага}} [[Ангилал:Википедиа:Онцлох өгүүлэл]] [[Ангилал:Өмнөд Солонгос| ]] [[Ангилал:Азийн орон]] [[Ангилал:Нэгдсэн Үндэстний Байгууллагын гишүүн орон]] [[Ангилал:Солонгос]] [[Ангилал:ЭЗХАХБ-ын гишүүн орон]] 53bxbfy946ogzpj5n6q2bsk89mui3aw 0 13656 821413 819114 2025-06-10T19:51:36Z Enkhsaihan2005 64429 821413 wikitext text/x-wiki {{Олимпийн наадам1 |нэр = Өвлийн олимпын XXIII наадам |зураг = Pyeongchang 2018 Logo.svg |тайлбар = |уриа = |оролцсон_орны_тоо = 92 |оролцсон_тамирчны_тоо = 2,922 (1680 эрэгтэй, 1242 эмэгтэй) |тэмцээн_уралдааны_тоо = 15 [[спорт]]ын 102 тэмцээн |наадах_газар = {{KOR}} улсын [[Канвонь муж, Өмнөд Солонгос||Канвонь]] мужийн [[Пёнчан]] хошуу |нээж_ёслосон_өдөр = [[2018]] оны [[2 сарын 9]] |хааж_ёслосон_өдөр = [[2018]] оны [[2 сарын 25]] |гол_цэнгэлдэх_хүрээлэн = «Хуэнге» олимпын хүрээлэн }} '''Пёнчангийн олимп''', албан ёсоор '''Өвлийн олимпын 23-р наадам''' — [[2018]] оны 2-р сарын 9-ноос 25-ны өдрүүдэд [[Өмнөд Солонгос]] улсын [[Канвонь муж, Өмнөд Солонгос|Канвонь]] мужийн [[Пёнчан-гүнь|Пёнчан хошуунд]] зохиогдсон [[өвлийн олимп]] юм. Өмнөд Солонгос улс 1988 оны [[Сөүлийн олимп]]ын дараа олимпын наадмыг хүлээн авсан 2 дахь удаа нь болов. Өвлийн олимпын тухайд тус улс анх удаа хүлээн авсан нь байв. Пёнчангийн олимп анх удаа 5G технологийг ашигласан олимп байсан ба нээлтийн ёслолд 1218 дрон нисгэж олимпын таван цагаригийг дүрсэлжээ. Олимпын бамбарыг Өмнөд Солонгосын алдарт уран гулгагч [[Ким Ёнь-а]] асаасан. Наадамд 15 спортын төрлийн 102 уралдаан явагдсан ба түүхэн дэх анхны 100 давсан багц медаль олгожээ. Бөөн гараатай тэшүүр, холимог хосын кёрлинг, уулын уруу буух холимог баг, агаарт өндөр үсрэх сноубоард дөрвөн зүйл уралдаан шинээр нэмэгдэж оржээ. Нийт 92 улс орны 2914 он тамирчин өрсөлдсөн. Эквадор, Эритрей, Косово, Малайз, Нигери, Сингапураас анх удаа оролцов. [[Норвеги]] 39 медалиар тэргүүлсэн бол [[Герман]], [[Канад]] удаалж, зохион байгуулагч Өмнө Солонгос 7-р байрт оров. ==Наадмын тов== Долоон жилийн урьд 2011 оны 7 сард Өмнөд Африкийн Дурбан хотод болсон ОУОХ-ны 123-р чуулганаар Пёнчанг сонгожээ. {| class="wikitable" |- ! colspan="7" | 2018 оны өвлийн олимпын зохион явуулах<br> газрыг сонгосон санал хураалтын дүн |- ! Хот ! ҮОХ | bgcolor="silver" |'''1-р шат''' |- ||'''[[Пёнчан]]'''||{{KOR}} ||'''63''' |- ||[[Мюнхен]]||{{GER}} ||25 |- ||[[Анси]]||{{FRA}} ||7 |} [[Зураг:Winter_2014_Candidate_City-_PyeongChang_Dragon_Valley_ski_resort.jpg|thumb|300px|Уулын спортын Алпенсиа цогцолбор]] == Медалийн хүснэгт == {| {{Медальт орны хүснэгт|нэр-өргөн=175px}} |- | 1 || align=left | {{NOR}} || 14|| 14 || 11 || 39 |- | 2 || align=left | {{GER}} || 14 || 10 || 7 || 31 |- | 3 || align=left | {{CAN}} || 11 || 8 || 10 || 29 |- | 4 || align=left | {{USA|2=АНУ}} || 9 || 8 || 6 || 23 |- | 5 || align=left | {{NED}} || 8 || 6 || 6 || 20 |- | 6 || align=left | {{SWE}} || 7 || 6 || 1 || 14 |- style="background:#ccf;" | 7 || align=left | {{KOR}} || 5 || 8 || 4 || 17 |- | 8 || align=left | {{SUI}} || 5 || 6 || 4 || 15 |- | 9 || align=left | {{FRA}} || 5 || 4 || 6 || 15 |- | 10 || align=left | {{AUT}} || 5 || 3 || 6 || 14 |- | 11–30 || align=left | ''бусад баг'' || 20 || 29 || 41 || 100 |- class="sortbottom" !colspan=2| Нийлбэр || 103 || 102 || 102 || 307 |}</onlyinclude> {{Олимп}} [[Ангилал:Олимп]] hnw7ii5ayxxrj15mg30eew7nyoe4k0h 0 15255 821393 810533 2025-06-10T19:44:41Z Enkhsaihan2005 64429 821393 wikitext text/x-wiki [[Зураг:Olympic rings.svg|right|thumb]] '''Өсвөрийн Олимпын наадам'''. {| class="wikitable centre" |+Залуучуудын Олимпын наадмын жагсаалт ! scope="col" rowspan="2"| Жил !! scope="col" colspan="3"|[[Өсвөрийн зуны олимп]] !! scope="col" colspan="3"|[[Өсвөрийн өвлийн олимп]] |- ! scope="col"| Олимпиад || scope="col"| Зохион хот || scope="col"| Улс || scope="col"| Олимпиад || scope="col"| Зохион хот || scope="col"| Улс |- | 2010 || [[2010 оны өсвөрийн зуны олимп|I]] || [[Сингапур]] (1) || {{SIN}} || || || |- bgcolor="#EFEFEF" | 2012 || || || || [[2012 оны өсвөрийн өвлийн олимп|I]] || [[Инсбрук]] (1) || {{AUT}} |- | 2014 || [[2014 оны өсвөрийн зуны олимп|II]] || [[Нанкин]] (1) || {{CHN}} || || || |- bgcolor="#EFEFEF" | 2016 || || || || [[2016 оны өсвөрийн өвлийн олимп|II]] || [[Лиллехаммер]] (1) || {{NOR}} |- | 2018 || [[2018 оны өсвөрийн зуны олимп|III]] || [[Буэнос-Айрес]] (1) || {{ARG}} || || || |- bgcolor="#EFEFEF" | 2020 || || || || [[2020 оны өсвөрийн өвлийн олимп|III]] || [[Лозанна]] (1) || {{SUI}} |- | 2024 || || || || [[2024 оны өсвөрийн өвлийн олимп|IV]] || [[Канвонь муж, Өмнөд Солонгос|Канвонь]] (1) || {{KOR}} |- bgcolor="#EFEFEF" | 2026 || [[2026 оны өсвөрийн зуны олимп|IV]] || [[Дакар]] (1) || {{SEN}} || || || |- | 2028 || || || || [[2028 оны өсвөрийн өвлийн олимп|V]] || Доломити-Валтеллина (1) || {{ITA}} |- bgcolor="#EFEFEF" | 2030 || [[2030 оны өсвөрийн зуны олимп|V]] || || || || || |} {{location map+|Дэлхий|float=center|width=550|caption=Алуучуудын Олимпын наадмын хотууд|places= {{Location map~|Дэлхий|position=|lat=1.357677|long=103.867744|label='''[[Сингапур|{{color|green|2010}}]]'''}} {{Location map~|Дэлхий|position=|lat=47.270785|long=11.404102|label='''[[Инсбрук|{{color|green|2012}}]]'''}} {{Location map~|Дэлхий|position=|lat=32.076775|long=118.796877|label='''[[Нанкин|{{color|green|2014}}]]'''}} {{Location map~|Дэлхий|position=|lat=61.116379|long=10.466231|label='''[[Лиллехаммер|{{color|green|2016}}]]'''}} {{Location map~|Дэлхий|position=|lat=-34.604966|long=-58.383297|label='''[[Буэнос-Айрес|{{color|green|2018}}]]'''}} {{Location map~|Дэлхий|position=left|lat=46.528389|long=6.632273|label='''[[Лозанна|{{color|green|2020}}]]'''}} {{Location map~|Дэлхий|position=left|lat=14.700001|long=-17.450018|label='''[[Дакар|''{{color|green|2022}}'']]'''}} {{Location map~|Дэлхий|position=left|lat=37.5000000|long=128.2500000|label='''[[Канвонь муж, Өмнөд Солонгос|''{{color|green|2024}}'']]'''}} }} {{Олимп}} [[Ангилал:Олимп]] ivht61pundtcwqa6t610bvucexo94ml 0 20277 821394 810535 2025-06-10T19:44:49Z Enkhsaihan2005 64429 821394 wikitext text/x-wiki [[Зураг:Olympic rings.svg|right|thumb]] '''Өсвөрийн өвлийн олимп''' {| class="wikitable" |- ! д.д. ! Он ! Хот |- | [[2012 оны өсвөрийн өвлийн олимп|I]] | [[2012]] | {{AUT}}, [[Инсбрук]] |- | [[2016 оны өсвөрийн өвлийн олимп|II]] | [[2016]] | {{NOR}}, [[Лиллехаммер]] |- | [[2020 оны өсвөрийн өвлийн олимп|III]] | [[2020]] | {{SUI}}, [[Лозанна]] |- | [[2024 оны өсвөрийн өвлийн олимп|IV]] | [[2024]] | {{KOR}}, [[Канвонь муж, Өмнөд Солонгос|Канвонь]] |- | [[2028 оны өсвөрийн өвлийн олимп|V]] | [[2028]] | {{ITA}}, Доломити-Валтеллина |} {{Олимп}} [[Ангилал:Олимп]] 4lx2b2vsxvi0sio2lbkg8cshgxfuop7 0 24061 821461 821223 2025-06-11T05:02:00Z Megzer 20491 821461 wikitext text/x-wiki {{Инфобокс дайн | conflict = Монголчуудын Хорезмын эсрэг аян дайн | date = 1219-1231 он | result = [[Их Монгол Улс]]ын ялалт, Хорезмыг мөхөөсөн нь | combatant1 = [[Их Монгол Улс]] | combatant2 = [[Хорезмын эзэнт улс]] | commander1 = [[Чингис хаан]],<br>[[Зүчи]],<br>[[Цагаадай]],<br>[[Өгэдэй]],<br>[[Тулуй]],<br>[[Зэв]],<br>[[Сүбээдэй]]<br>[[Чормаган хорчи]] | commander2 = [[II Мухаммед (Хорезм)]],<br>[[Желал ад-Дин (Хорезм)]],<br>[[Төмөр мэлиг]] | strength1 = 1219-1224 он: 120,000-150,000 цэрэг<br>1229-1231 он: 30,000 морьт цэрэг | strength2 = 200,000 эсвэл 400,000 цэрэг | image = [[File:Genghis Khan's Middle Eastern campaigns 1216-1224.jpg|300px]] | place = [[Хорезмын эзэнт улс]], [[Хорасан]], [[Иран]] | partof = [[Монголчуудын байлдан дагуулалт]] }} '''Монголын эзэнт гүрний Хорезм рүү хийсэн аян дайн''' нь 1219-1231 оны хооронд өрнөж, монголчууд хорезм улсын бүх газар нутгийг байлдан эзлэснээр, энэ бүс нутагт монголчуудын ноёрхол эхлэсэн. 12-р зууны сүүлээс [[13-р зуун|13-р зууны]] эхэн гэхэд Хорезмийн шахт улсыг Ала ад-Дин Мухаммед шах захирч, одоогийн өмнөд [[Казахстан|Казакстан]], [[Киргиз|Киргизийн]] баруун өмнөд хэсэг, [[Иран|Ираны]] хагас, [[Узбекистан|Узбекстан]], [[Туркменистан|Туркмен]], [[Тажикистан|Тажик]], [[Афганистан|Афганы]] нутгийг хамарсан, өрнөөс дорно зүг дамжин өнгөрч байсан худалдааны зангилаа, эртний соёлт суурьшмал болон нүүдэлчин соёл иргэншлийг өөртөө багтаасан орон байв. Шахын эх [[Туркина хатан|Туракина хатан]] хуучин нийслэл [[Үргенч|Ургенчид]], Мухаммед шах 1209 онд Хар Киданаас эзлэж авсан, шинэ нийслэл [[Самарканд|Самаркандад]] тусдаа засагласан, дотоод улс төрийн хагаралтай ч, шинэ тутам газар нутгийг байлдан дагуулж байсан амбиц ихтэй улс байсан. == Дайны шалтгаан == 1215 онд Мухаммед шахын Баха ал-Дин Ражи тэргүүтэй элчийн бүлэг Алтан улсад дайтаж асан Чингис хааны хүрээнд очиход, Чингис хаан өөрийгөө дорнын эзэн, Мухаммед шахыг өрнийн эзэн гээд эв найртайгаар худалдаа хийхийг санал болгож бэлэг хүргүүлжээ. 1218 онд Чингис хааны зарлигаар монголын талын 450 худалдаачин, 500 тэмээн ачаа бараатай Хорезм явуулсныг Отрар хотын Иналчуг гэх ноён шахт тэдгээр худалдаачдыг монголын тагнуул гэж итгүүлснээр, худалдаачдыг бараатай нь барихад, зөвхөн ганц хүн амьд үлдэн монгол руу зугтан хэл дуулгажээ. Гэвч Чингис хаан тэвчиж элч илгээж, тайван замаар шийдэхийг оролдсон ч, доромжлон буцааснаар дайн үүсэх нөхцөл бүрдсэн. Монголчуудын байлдан дагуулал нь дараах хоёр удаагийн аянаар явагдсан. # Чингис хааны удирдсан аян дайн (1219-1224 он) # [[Чормаган хорчи|Чормаган хорчийн]] удирдсан аян дайн (1229-1231 он): Хорезмын үлдэгдэлийг сөнөөсөн == Цэргийн тоо == === Монгол === 1219 онд Хорезм рүү дайрахад монголын их цэргийн тоог дотоод, гадаадын олон эрдэмтэд янз бүрээр таамаглал дэвшүүлжээ. Дундад зууны үеийн исламын шашинт түүхчид монголын армийн тоог 600,000-700,000<ref name=":0">{{Cite book |last=Шинжлэх Ухааны Академи |first=Түүхийн хүрээлэн |title=Монгол Улсын Түүх |year=2003 |volume=2 |location=Улаанбаатар |pages=123}}</ref> гаруй байсан гэдэг ч, [[Кембрижийн Их Сургууль|Кембрижийн Их Сургуулиас]] 2023 онд гаргасан "The Cambridge history of Mongol empire" номонд монголын армийн нийт тоог 150,000<ref>{{Cite book |last=Michal |first=Biran |title=The Cambridge history of The Mongol empir |last2=Kim |first2=Hodong |publisher=Cambridge University press |year=2023 |volume=1 |location=Cambridge |pages=41 |language=en}}</ref>, ЗХУ-ын эрдэмтэн [[Василий Бартольд|В.В.Бартольд]] гуай 150000-200000<ref>{{Cite book |last=Бартольд |first=В.В. |url=https://www.academia.edu/37009694/%D0%91%D0%B0%D1%80%D1%82%D0%BE%D0%BB%D1%8C%D0%B4_%D0%92_%D0%92_%D0%A1%D0%BE%D1%87%D0%B8%D0%BD%D0%B5%D0%BD%D0%B8%D1%8F_%D0%A2_I_%D0%A2%D1%83%D1%80%D0%BA%D0%B5%D1%81%D1%82%D0%B0%D0%BD_%D0%B2_%D1%8D%D0%BF%D0%BE%D1%85%D1%83_%D0%BC%D0%BE%D0%BD%D0%B3%D0%BE%D0%BB%D1%8C%D1%81%D0%BA%D0%BE%D0%B3%D0%BE_%D0%BD%D0%B0%D1%88%D0%B5%D1%81%D1%82%D0%B2%D0%B8%D1%8F_%D0%9C_1963 |title=Сочинения. Т. I. Туркестан в эпоху монгольского нашествия. М., |year=1963 |pages=472}}</ref> цэрэг, монголын түүхч Х.Шагдар гуай 120000<ref>{{Cite book |last=Ц |first=Энхчимэг |title=Монголын Цагадайн Улс |publisher=Адмон ХХК |year=2006 |location=Улаанбаатар |pages=11}}</ref>, 2003 оны Монгол Улсын Түүх номны 2-р ботьд "монгол цэрэг 80000, арын алба болон цоохор цэрэг 60000, нийт 140,000",<ref name=":0" /> П.Дэлгэржаргал, Б.Батсүрэн нарын бичсэн "Монголын Эзэнт Гүрний түүх: Их Монгол Улс" бүтээлд "жинхэнэ монгол цэрэг 67000-68000, үлдсэн нь шинээр дагаар орсон угсааны, нийт монголын цэргийн тоо 100,000 болно"<ref>{{Cite book |last=Б |first=Батсүрэн |title=Монголын эзэнт гүрний түүх: Их Монгол Улс |last2=П |first2=Дэлгэржаргал |last3=У |first3=Эрдэнэбат |publisher=Степпе паблишинг |year=2019 |volume=1 |location=Улаанбаатар |pages=385-387}}</ref> гэж тус бүртээ таамаглал дэвшүүлжээ. 1220-иод оны нийт монгол цэргийн тоог [[Рашид ад-Дин|Рашид ад-Дины]] бичсэн [[Судрын чуулган|Судрын чуулганд]] Чингис хааны бүх цэргийн тоог "129 мянган хүнтэй байв"<ref>{{Cite book |last=Рашид ад-Дин |first=Хамадани |title=Судрын чуулган |year=2002 |edition=2 |volume=1 |location=Улаанбаатар |pages=395 |translator-last=Ц |translator-first=Сүрэнхорлоо}}</ref> гэдгээс доорх цэргүүдийг хасч тооцвол энэ дайнд Чингис хааны удирдсан армийн монгол цэргийн тоо нь ойролцоогоор 76000 болно. Хэрвээ Их Монгол Улсын армийг 150,000 хүнтэй байсан гэж үзвэл тал хувь нь монголд дагаар орсон уйгур, кидан, зүрчин, хятад, түрэг угсааны төрөл мэргэжлийн цэргээс бүрдсэн болж таарна. * Алтан улсыг дайлахад [[Мухулай|Мухулай ванд]] захируулж үлдээсэн монгол цэрэг 23000<ref>{{Cite book |last=Michal |first=Biran |title=The Cambridge History of the Mongol Empire |last2=Kim |first2=Hodong |publisher=Cambridge university press |year=2023 |volume=1 |location=Cambridge |pages=37 |language=en}}</ref> * Монгол нутгийн хэргийг [[Алага бэхи]] болон [[Тэмүгэ отчигин]] ноён нарт мэдүүлж, захируулсан нийт 10000 цэрэг, * Зэв, Сүбээдэй, Тогучар гуравт өгч урьдаар илгээсэн 20000 цэрэг === Хорезм === Хорезмын эзэнт гүрний цэргийн нийт тоог ихэнх исламын түүхчид 400,000-500,000 орчим гэдэгт санал нийлдэг ч, орчин үеийн эрдэмтэд энэ тоог хэтрүүлэгтэй гэж үзээд 200,000 гаруй хүнтэй байснаар баримжаалдаг. Энэ 200,000 цэргээс Мухаммед шахын шууд удирдлаганд Самарканд хотод 60 мянган цэрэг байсан. == Дайн == Чингис хааны өшөө хорсол, мөн худалдааны замыг авах гэсэн сонирхол нь давхцан дайнд 1218 оноос бэлдэж эхлээд 1219 оны эхээр бэлтгэл бүрэн хангагдсан. Ингээд 1219 оны 4-р сард монгол нутгийг [[Тэмүгэ отчигин]] ноёнд 1 түмэн цэрэг өгч захируулж үлдээгээд, Чингис гол хүчээ аван Алтайн нурууг даван [[Эрчис мөрөн|Эрчист]] очиж зусжээ. Хорезмын эсрэг дайнд Их Монгол Улсын монгол болон шинээр дагаж орсон түрэг, уйгур, кидан, хятад, зүрчин угсаатны нийлсэн 120,000-150,000 их цэрэг хэд хэдэн замаар дайран орсон. Монгол, Хорезмын анхны тулалдаан 1219 оны хавар мэргидийн үлдэгдэлийг нэхсээр Чүй мөрөнд мөрдөж ирсэн Зэв, Сүбээдэй нарын 2 түмэн цэрэгтэй, Хорезмын шах Мухаммедын удирдсан 60000 цэрэг тулгаран байлдахад монголын зүүн жигүүрийн цэргүүд сартуулын баруун жигүүрийг бут цохин төв хэсэг рүү довтлоход Желал ад-Дины удирдсан цэргүүд монголын цэргийг ухрааж, шөнө болтол байлдсаар хоёр тал түр ухраад, өглөө болох үед монголын цэргийн хүч буурин дээрээ гал түлж хоноод ухран оджээ. Энэ тулалдаанд хоёр этгээдийн нэгнээ туршсан анхны тулгаралт болж, сартуулын тал хүндхэн хохирол үзсэн. Монголын арми Тэнгэр уулыг давж, Отрар хотын дэргэд цуглаад, тэндээ Цагадай, Өгөөдэй хоёрт 2 түмэн цэргээр Отрарыг эзлүүлэхээр үлдээж, дараах чиглэлээр монголын жанждыг зүг бүрт үүрэг өгч илгээж, эзлүүлээд 1220 оны 3 сард Самарканд хотын дэргэд буцан ирж нийлсэн. # Сырдарьяа мөрний адаг [[Женд]], [[Сыгнак]], [[Өзкенд]] буюу тус улсын хойд хил рүү Зүчийг 1 түмэн цэрэгтэй илгээв. Зүчийн удирдсан цэргүүд Женд тэргүүтэй зургаан хотыг 1220 оны 4 сард 7 хоногийн дотор эзлэв. Харин Хожендыг сахисан Төмөр Мэлиг ноён нилээн хүчтэй эсэргүүцсэн ч ухрав. # [[Хоженд]], Фанакат руу Алаг ноён, [[Сүйхэтү]], Тахай нарыг 1 түмэн цэрэгтэй илгээв. # Чингис хаан, Тулуйн хамт гол хүчээ авч [[Самарканд]] руу давшив. 1220 оны 1 сард [[Сырдарья|Сырдарьяа мөрнийг]] гатлан Зарнук, Нур гэсэн жижиг хотуудыг эзлэн, цааш давшин [[Бухар]] хотыг тус оны хавар эзлэв. Бухарыг эзлэсний дараа Самаркандын ойр хавийн хотуудыг эзлэсээр бүслэн удтал байлдсаар 1220 оны 3 сард эзлэв. 1220 оны 2 сард Отрарыг Өгөөдэй, Цагаадай нар бүслэн байлдсаны эцэст эзлэн шатаагаад, Чингис хаан, Тулуй нарын удирдсан гол замын цэрэгт нийлэв. Самарканд эзлэгдэх үеэр Мухаммед султан зугтсан учраас Зэв, Сүбээдэй, Тогучар нарт 3 түмэн цэргийг өгч Мухаммед шахын араас мөрдөн, сэхээ авхуулахгүй дагах үүрэг өгч илгээсэн. Тэдний удирдсан цэргүүд 1220 оны 4 сард Амударьяа мөрнийг гаталж, Нишапурт довтлон айсуйг Мухаммед султан сонсоод тэндээс зугтаж, Бистам гэх жижиг хот руу зугтаж, сүүлдээ Каспийн тэнгисийн жижиг арал руу дүрвэн гарч, тэндээ 1220 оны 12 сард таалал төгссөн. Самаркандыг эзлээд Чингис хаан монголын армийг бусад газруудыг эзлүүлэхээр бүлэглэн хуваан зүг бүрт илгээв. # Зүчи, Цагадай хоёрт [[Ургенч]] хотыг эзлүүлэхээр 2 түмэн цэрэгтэй илгээсэн. Сүүлд нь Өгөөдэйг цэрэгтэй нь илгээн тэдний цэргийг захируулж байж энэ хотыг эзлэн гар урчууд, хүүхэд эмэгтэйчүүдийг үлдээж, бусдыг нь их хэмжээгээр хядсан. # Зэв, Сүбээдэй, [[Тогучар]] гуравт нийт 3 түмт өгч илгээн баруун зүгийн худалдааны замын хотуудыг эзлүүлэхээр илгээсэн. # Чингис хаан, хүү Толуйн хамтаар 70-80 мянган цэргээ дагуулан [[Газна]], [[Херат|Герат]], [[Марв]] гэх баян хотуудтай Хорезмын өмнөд мужууд (одоогийн [[Афганистан]], зүүн [[Иран|Ираны]] нутаг) руу чиглэсэн. Учир нь тэр хавьд Хорезмын шинэ султан Желал ад-Дин үлдэгдэл цэргийн хамт Газна хотод орогнож, тэр хавиас цэргийн хүч цуглуулж бэхжсэн. Тэнд бэхжсэн дайсныг даруулахаар [[Шихихутуг|Шихихутагт]] 3 түмт өгч урьдаар илгээсэн. [[Парван аймаг|Парванд]] болсон тулалдаанд Шихихутагийн цэргүүд ялагдаж, эсрэг тал нь ялсан ч ноёд нь дотроо дайны олз, эрх мэдлээ хуваахад талцан өөр зуураа байлдснаар Желал ад-Дин султан Газна хотоос зугтан гарсан. 1221 оны 11 сард Чингис хаан гол хүчээ удирдан Желал ад-Диныг нэхэн Инд мөрөн хүртэл шахан томоохон тулалдаан болов. Инд мөрний дэргэд болсон тулалдаанд сартуулын 30000 цэргийн зүүн талд нь өндөр бартаат уул халхалж, баруун талд нь Инд мөрөн зам хааснаар хоёр талын цэргүүд нүүрэлдэн тулалдах үеэр Чингис хааны морийг харван унагаж сандаргав. Харин Бала ноёны захирсан 1 түмт уулыг давж, сартуулын ардаас нь довтолсноор дайсны цэргийг хоёр хуваан бүслэв. Бүслэлтийг Желал ад-Дин 7000 цэргээ удирдан сэтлээд, Инд мөрөн рүү морьтойгоо үсрэн мөрнийг гаталж, цөөхөн мянган цэргээр Энэтхэг рүү зугтав. 1221 оны сүүлээр Чингис хаан Толуйд үлэмж тооны цэргийг өгч [[Хорасан]] нутгийн Герат, Марв, Газна хотуудыг эзлүүлэхээр илгээж, Бала, Дөрбэй догшин хоёрт 2 түмэн цэрэг өгч Желал ад-Диныг нэхүүлэв. 1222-1223 онд Афганистан хавийн хотуудыг эзлэхээр зууралдан байлдаж эзлээд, 1223 онын зун Чингис хаан тэр нутагт даргач томилж цэрэг суулгаад, гол цэргээ авч умарш явж Хуланбаши гэх талд очиж, баруун зүгт одсон Зэв, Сүбээдэйн цэргүүд ирж нийлсний дараа нутаг буцахаар болсон. Кипчакийн талд Зүчийг, Сартуулын нутагт Цагадайг цэрэгтэй нь үлдээж захируулаад, 1225 онд Туулын Хар түнийн ордондоо ирж буув. Энэ нь Тангудаас Алтан улстай хийсэн дайнаа зогсоож, Тангуд тэрсэлж Алтан улстай холбоотны гэрээ байгуулсан, Мухулай ван 1223 онд нас барж Алтан улстай хийх дайн зогсонги байдалд шилжсэн зэрэг шалтгаанаар уг дайныг өндөрлүүлэхэд нөлөөлсөн. Желал Аддиныг эс тооцвол Сартуул улс бүрэн мөхсөн зэрэгтэй холбоотой. Мухаммед нь лалынхны дунд нэрээ алдсан, монголчуудыг хотод байлдаж чадахгүй гэж эндүүрсэн, армиа тарааж байрлуулсан, нийслэлээ орхин зугтсан зэрэг ялагдлын шалтгаан байна. Энэ дайны үрээр монголчууд газар нутгаа тэлж, Алтан улсыг дайлахад ар талаа бэхжүүлж, худалдааны зангилааг гартаа авч чадав. Мөн 5000-6000 метр өндөр уулаар аялж 600 км өргөн цөлийг гаталсан нь хүний түүхэнд гараагүй юм. === Чормаган хорчийн хийсэн аян дайн === {{Их Монгол Улсын сэдэв}} == Эшлэл == [[Ангилал:Монголын түүх]] [[Ангилал:Эртний Монголын түүх]] [[Ангилал:Дундад зууны дайн]] [[Ангилал:Монголчуудын дайн]] hwb8zpyl93mccqzaf9un72phm96p4l2 0 26852 821313 821183 2025-06-10T18:36:28Z Enkhsaihan2005 64429 821313 wikitext text/x-wiki {{Short description|Өмнөд Солонгосын хот}} {{Инфобокс суурин | name = Пүсань | official_name = Пүсань Метрополитан хот<br/>{{lower|0.1em|{{nobold|{{lang|ko|부산광역시}}}}}} | native_name = {{lang|ko|부산}} ({{lang|ko|釜山}}) | settlement_type = [[Өмнөд Солонгосын онцгой хотын жагсаалт|Метрополитан хот]] | translit_lang1 = &nbsp; | translit_lang1_type1 = [[Хангыл]] | translit_lang1_info1 = {{lang|ko|부산광역시}} | translit_lang1_type2 = [[Ханжа]] | translit_lang1_info2 = {{lang|ko|釜山廣域市}} | translit_lang1_type3 = {{nowrap|[[Шинэ латинчлал]]}} | translit_lang1_info3 = {{nowrap|Busan-gwangyeoksi}} | translit_lang1_type4 = {{nowrap|[[Маккьюн-Райшауэр]]}} | translit_lang1_info4 = {{nowrap|Pusan-gwangyŏksi}}<ref>{{cite web |url=http://geographic.org/geographic_names/name.php?uni=238859&fid=3420&c=south_korea |title=Pusan-gwangyŏksi: South Korea |work=Geographical Names |access-date=2025-06-09 |archive-date=2012-04-06 |archive-url=https://web.archive.org/web/20120406005938/http://geographic.org/geographic_names/name.php?uni=238859&fid=3420&c=south_korea |url-status=live}}</ref> | image_skyline = {{multiple image | border = infobox | total_width = 280 | caption_align = center | perrow = 1/2/2/1 | image1 = Gwangandaegyo_Bridge_in_Busan,_South_Korea_(iau2207b).tiff | caption1 = Пүсань болон [[Кванган гүүр]]ний үзэмж | image2 = Dongbaekseom island, Busan.jpg | caption2 = [[Тунпэксом|APEC House]] | image3 = Busan South Korea Republic of Korea ROK Daehan Minguk (31877197338).jpg | caption3 = [[Нампу-тун]] | image4 = Busan_Sajik_Stadium_20080706.JPG | caption4 = [[Сажик бейсболын цэнгэлдэх хүрээлэн]] | image5 = Busan City Haeundae Beach KOGL (01).jpg | caption5 = [[Хэүньдэ далайн эрэг]] | image6 = Haedong Yonggungsa, Busan.jpg | caption6 = [[Хэдун Ёнгунса]] }} | image_size = 250px | image_caption = | image_flag = Flag of Busan (2023).svg | image_seal = Symbol of Busan (2023–).svg | seal_type = Лого | image_blank_emblem = Slogan of Busan is good.svg | blank_emblem_type = Үгийн тэмдэг | anthem = | image_map = {{maplink | frame = yes | plain = yes | frame-align = center | frame-width = 280 | frame-height = 280 | fill-opacity = 0 | stroke-width = 2 | stroke-color = #5f5f5f | frame-coord = SWITCH: {{coord|qid=Q16520}}### {{coord|qid=Q884}} | zoom = SWITCH:8;5 | type = SWITCH:shape;point | marker = city | fill = #0096FF | id2 = SWITCH:Q16520;Q884 | type2 = shape-inverse | stroke-width2 = 2 | stroke-color2 = #5f5f5f | switch = Пүсань;Өмнөд Солонгос }} | coordinates = {{Coord|35|10|48|N|129|04|30|E|region:KR-26_type:city|display=it}} | coor_pinpoint = | coordinates_footnotes = | subdivision_type = [[Дэлхийн улс орны жагсаалт|Улс]] | subdivision_name = {{flag|Өмнөд Солонгос}} | subdivision_type1 = [[Солонгосын бүс нутаг|Бүс нутаг]] | subdivision_name1 = [[Ённам]] | parts_type = Дүүрэг | parts = 16 <!-- Counties = 1 -->| government_type = [[Хотын дарга–зөвлөлийн засгийн газар|Хотын дарга–зөвлөл]] | leader_party = | leader_title = [[Пүсань хотын дарга|Хотын дарга]] | leader_name = [[Пак Хёнжүн]] {{small|([[Ард түмний хүч нам (Өмнөд Солонгос)|Ард түмний хүч]])}} | leader_title1 = Биет | leader_name1 = [[Пүсань хотын зөвлөл]] | area_footnotes = <!-- AreaRank = 4th doesn't seem to fit into settlement template --> | area_total_km2 = 770.04 | population_total = 3,343,903 | population_as_of = 2024 оны 4 сар | population_footnotes = <!-- population_rank = 2nd --> | population_density_km2 = auto | population_blank2_title = Аялга | population_blank2 = [[Кёнсан аялга|Кёнсан]] | population_demonym = | demographics_type2 = ДНБ | demographics2_footnotes = <ref name="index.go.kr">{{cite web|url= https://kostat.go.kr/boardDownload.es?bid=243&list_no=428565&seq=3|script-title=ko:2022년 지역소득(잠정)|website=[[Солонгосын статистикийн газар]]|access-date= 2025-06-09|archive-date= 2024-01-23|archive-url= https://web.archive.org/web/20240123150306/https://kostat.go.kr/boardDownload.es?bid=243&list_no=428565&seq=3|url-status= live}}</ref> | demographics2_title1 = [[Өмнөд Солонгосын онцгой хотын жагсаалт|Метрополитан хот]] | demographics2_info1 = [[Өмнөд Солонгос вон|₩]] 104 их наяд<br />$ 83 тэрбум (2022) | area_code = (+82) 051 | iso_code = KR-410 | website = {{URL|1=http://english.busan.go.kr/|2=Албан ёсны вэбсайт (Англи хэлээр)}} | population_metro = 4,000,000<ref>{{cite web | url=https://www.citypopulation.de/en/world/agglomerations | title=Major Agglomerations of the World - Population Statistics and Maps | access-date=2025-06-09 | archive-date=2023-07-07 | archive-url=https://web.archive.org/web/20230707123157/https://www.citypopulation.de/en/world/agglomerations/ | url-status=live }}</ref> }} [[Зураг:Night_view_of_Busan-city.jpg|thumb|Шөнийн Пүсань]] '''Пүсань''' [Пүсаань] ({{lang-ko|부산}}) буюу '''Пусан''' '''[[хот]]''' бол [[Бүгд Найрамдах Солонгос Улс|Өмнөд Солонгосын]] улсын доор шууд захирагдах, 767 км² нутаг дэвсгэрийг харьяалсан [[Өмнөд Солонгос улсын засаг захиргааны хуваарь|өргөн хот]] юм. [[Солонгосын хойг]]ийн дорно өмнөд үзүүрт оршдог. 2023 оны байдлаар 3 471 949 сая хүн амтай Пүсань улсдаа [[Сөүл]]ийн дараах хоёрдугаар [[Өмнөд Солонгосын хотууд|том хот]] нь юм. Хаяа залгаа [[Кимхэ]], [[Янсан]] гэх мэтийн хотыг хамруулан тооцсон [[Пүсань хотын бөөгнөрөл]]д 4.4 сая хүн оршин сууж байгаа.<ref name="busanpopu">{{Cite web |url=http://world-gazetteer.com/wg.php?x=&men=gcis&lng=en&dat=32&srt=npan&col=aohdq&pt=a&va=&srt=pnan%7C |title=Archive copy |access-date=2007-09-30 |archive-date=2007-09-30 |archive-url=https://web.archive.org/web/20070930211424/http://world-gazetteer.com/wg.php?x=&men=gcis&lng=en&dat=32&srt=npan&col=aohdq&pt=a&va=&srt=pnan%7C |url-status=dead }}</ref> Пүсань дэлхийд тэргүүлэх [[далайн боомт]] бөгөөд тус улсын далайн нийслэл гэгддэг, санхүүгийн төв газар болсон. Пүсаньд [[2002 оны Азийн наадам]] явагдаж байлаа. Хотод орчин үеийн өндөр барилгууд байдаг - "Centum Leaders Mark" хэмээх тэнгэр баганадсан барилга, тус улсын хамгийн өндөр оффис болох [[Пусаны олон улсын санхүүгийн төв]] зэрэг юм. Пусан хотод Монгол Улсын Консулын газар үйл ажиллагаа явуулж байна. Албан ёсны хаяг: '''''Consulate of Mongolia in Busan''''' 11,  Haeun-daero 774beon-gil, Haeundae-gu, Busan, 48104, Republic of Korea Утас: 051 (465) 9996, Факс: 051 (465) 9997 Цахим шуудан: busan@mfa.gov.mn Цахим хуудас: '''www.busan.consul.mnFacebook:''' Consulate-of-Mongolia-in-Busan/ '''Шуурхай утас:''' +82 010 4966 7103 ==Нэр== Энэ хотын нэрийг солонгос хэл бичгийг үндэслэж '''Пүсань''', орос бичгийг үндэслэж '''Пусан,''' англи хэрээл '''"Busan"''' гэж бичнэ. Солонгосоос монголчлох дүрэм тусгайлан батлагдаагүйгээс ''Пүсан'', ''Бусан'', ''Бүсан'', ''Бүсань'' гээд бүгд 6 янзаар бичиж салаалжээ. == Газар зүй == [[Солонгосын хойг]], [[Солонгос]], [[Өмнөд Солонгос]] гэх гурван янз газар орны хамгийн дорно-өмнөд, [[Япон]]той ойрхон [[Солонгосын хоолой]]н эрэг ирмэг өнцөг буланд Пүсань байрладаг. Сөүлээс 314 км зайтай. Дундуураа уул толгодтой ч гэсэн үндсэндээ хоёр голын (Нагдун, Сүён) адгийн нам доор газарт энэ хот цогцолжээ. Агаарын температур VII сарын өдөр дунджаар +24.1°C дулаан, I сарын өдөр дунджаар +3.2°C сэрүүн байдаг. ==Засаг захиргааны хуваарь== Пүсан дотроо 15 [[Өмнөд Солонгос улсын засаг захиргааны хуваарь|дүүрэг]] (''гү''), 1 [[Өмнө Солонгос улсын засаг захиргааны хуваарь|хошуу]]нд (''гүнь'') хуваагддаг. {| class="wikitable" style="font-size:90%;" |- ! Газрын зураг ! # ! Нутгийн нэр ! [[Солонгос хэл|солонгос]] ! [[Латин үсэг|латин]] ! Хүн ам (2010) |- |rowspan=25|[[File:Map Busan-gwangyeoksi districts.png|350px]] |----------bgcolor=lightblue |Colspan=5 align=center|'''— [[Өмнө Солонгос улсын засаг захиргааны хуваарь|дүүрэг]]''' — (구) |---------- |1 |Хэүньдэ |<font size=2>해운대구</font> |Haeundae |429,477 |---------- |2 |Пүсаньжинь |<font size=2>부산진구</font> |Busanjin |398,174 |---------- |3 |Саха |<font size=2>사하구</font> |Saha |362,697 |---------- |4 |Пүг |<font size=2>북구</font> |Buk |313,553 |---------- |5 |Нам |<font size=2>남구</font> |Nam |301,904 |---------- |6 |Туннэ |<font size=2>동래구</font> |Dongnae |283,636 |---------- |8 |Сасан |<font size=2>사상구</font> |Sasang |261,673 |---------- |9 |Кымжон |<font size=2>금정구</font> |Geumjeong |257,662 |---------- |10 |Ёньжэ |<font size=2>연제구</font> |Yeonje |213,453 |---------- |11 |Сүён |<font size=2>수영구</font> |Suyeong |179,208 |---------- |12 |Ёнду |<font size=2>영도구</font> |Yeongdo |148,431 |---------- |13 |Со |<font size=2>서구</font> |Seo |127,068 |---------- |14 |Тун |<font size=2>동구</font> |Dong |102,859 |---------- |15 |Гансо |<font size=2>강서구</font> |Gangseo |66,269 |---------- |8 |Чон |<font size=2>중구</font> |Jung |50,555 |----------bgcolor=lightblue |Colspan=5 align=center|'''— [[Өмнө Солонгос улсын засаг захиргааны хуваарь|хошуу]] —''' (군) |---------- |11 |[[Кижан хошуу|Кижан]] |<font size=2>기장군</font> |Gijang |103,762 |} == Эдийн засаг == [[Зураг:Seomyeon,_Busan.jpg|thumb|Сомёнь]] Пүсаний [[далайн боомт|боомт]] ачаа эргэлтийн хэмжээгээр дэлхийд тавд ордог.<ref name="fifth">[http://www.bloomberg.com/apps/news?pid=newsarchive&sid=ah2Znx0vQ580 Empty Containers Clog Busan Port as Trade Slumps, bloomberg.com– March 3, 2009 02:12 EST]</ref> 1978 оноос эхэлсэн гурван боомт жилдээ 13 сая чингэлэг ачиж буулгаж байна. Рено Самсон Моторс компани, Ханьжиний хүнд үйлдвэр, Пүсань банк, Пүсань иргэний агаарын тээврийн компани, Солонгосын хөрөнгийн биржийн төв байр Пүсаньд байрладаг. Пүсаньд Сомёнь мэтийн бизнес төвлөрсөн хоёр дүүрэг, дэлгүүр хоршооны дөрвөн дүүрэг болон Чагалчи хэмээх загасны зах бий. == Их, дээд сургууль == * [[Пүсаний улсын их сургууль]] * [[Пүгюнгийн улсын их сургууль]] * [[Тунсо их сургууль]] * [[Тунъа их сургууль]] * [[Солонгосын тэнгисийн их сургууль]] == Цахим холбоос == {{Commonscat|Busan|Пүсань}} * [http://english.busan.go.kr/ Албан ёсны цахим хуудас] == Зүүлт, тайлбар == {{reflist}} {{БНСУ-ын хот}} {{БНСУ-ын засаг захиргааны хуваарь}} [[Ангилал:Пүсань| ]] [[Ангилал:Өмнөд Солонгосын суурин]] [[Ангилал:Далайн боомттой суурин]] [[Ангилал:Саятан хот]] [[Ангилал:Өмнөд Солонгосын засаг захиргааны хуваарь]] [[Ангилал:Их-, дээд сургуультай хот]] 9q95qxajnq5alsufm27vzyw4nrmmsrx 0 26854 821235 819115 2025-06-10T14:45:09Z Enkhsaihan2005 64429 821235 wikitext text/x-wiki {{Short description|Өмнөд Солонгосын хот}} {{Инфобокс суурин | name = Тэгү | native_name = {{lang|ko|대구}} | settlement_type = [[Special cities of South Korea|Metropolitan city]] | translit_lang1 = &nbsp; | translit_lang1_type1 = [[Хангыл]] | translit_lang1_info1 = {{lang|ko|대구광역시}} | translit_lang1_type2 = [[Ханжа]] | translit_lang1_info2 = {{lang|ko|大邱廣域市}} | translit_lang1_type3 = {{nowrap|[[Шинэ латинчлал]]}} | translit_lang1_info3 = {{nowrap|Daegu-gwangyeoksi}} | translit_lang1_type4 = {{nowrap|[[Маккьюн-Райшауэр]]}} | translit_lang1_info4 = {{nowrap|Taegu-gwangyŏksi}} | image_skyline = {{multiple image | caption_align = center | border = infobox | total_width = 300 | perrow = 1/2/2/2/1 | color = white | image1 = 대구광역시 시가지.jpg | caption1 = Помо уулзвар | image2 = Daegu Bank Park interior.jpg | caption2 = [[Тэгү iM банкны цэцэрлэгт хүрээлэн|Тэгү банкны цэцэрлэгт хүрээлэн]] | image3 = 3경 강정고령보.jpg | caption3 = ARC | image4 = 5경 수성못.jpg | caption4 = Сүсонмут нуур | image5 = 두류공원.jpg | caption5 = [[Түрю цэцэрлэгт хүрээлэн]] | image6 = 신천.jpg | caption6 = [[Синчон (Тэгү)|Синчон]] | image7 = 9경 동성로.jpg | caption7 = Тунсон-ру | image8 = Daegu Banner Lantern Festival.jpg | caption8 = 83 Цамхаг }} | image_flag = Flag of Daegu.svg | image_seal = Symbol of Daegu.svg | seal_type = Лого | image_blank_emblem = | blank_emblem_type = [[Үгийн тэмдэг]] | image_map = Daegu in South Korea 2023.svg | image_map1 = {{maplink|frame=yes|plain=yes|type=shape|stroke-width=2|stroke-color=#000000|zoom=8}} | map_alt = | map_caption = | pushpin_map = #Өмнөд Солонгос#Ази#Дэлхий | pushpin_label_position = right | pushpin_mapsize = | pushpin_map_caption = | pushpin_relief = 1 | coordinates = {{coord|35|52|18|N|128|36|06|E|region:KR-27_type:city|display=it}} | coor_pinpoint = | coordinates_footnotes = | subdivision_type = Улс | subdivision_name = {{flag|Өмнөд Солонгос}} | subdivision_type1 = [[Солонгосын бүс нутаг|Бүс нутаг]] | subdivision_name1 = [[Ённам]] | parts_type = Дүүрэг | parts = 9 дүүрэг | government_type = [[Хотын дарга–зөвлөлийн засгийн газар|Хотын дарга–зөвлөл]] | leader_title = [[Тэгү хотын дарга|Хотын дарга]] | leader_name = [[Ким Жёнги]] (үүрэг гүйцэтгэгч) | leader_title1 = Биет | leader_name1 = [[Тэгү хотын зөвлөл]] | area_total_km2 = 1,499.51 | elevation_m = 106 | population_total = 2,365,523 | population_as_of = 2024 оны 9 сар<ref>{{cite web |url=https://jumin.mois.go.kr/|title=Population statistics |date=2024|website=Солонгосын Дотоод хэрэг, Аюулгүй байдлын яам}}</ref> | population_footnotes = <!-- population_rank = 4th --> | population_density_km2 = auto | population_blank1_title = Аялга | population_blank1 = [[Кёнсан аялга|Кёнсан]] | population_demonym = | iso_code = KR-27 | demographics_type2 = ДНБ | demographics2_footnotes = <ref name="index.go.kr">{{cite web|url= https://kostat.go.kr/boardDownload.es?bid=243&list_no=428565&seq=3|script-title=ko:2022년 지역소득(잠정)|website=www.kostat.go.kr}}</ref> | demographics2_title1 = Нийт | demographics2_info1 = [[Өмнөд Солонгос вон|₩]] 63 их наяд<br />[[америк доллар|$]] 50 тэрбум (2022) | website = {{URL|1=http://www.daegu.go.kr/english/index.do/|2=Албан ёсны вэбсайт (Англи хэлээр)}} | area_code = +82-53 }} '''Тэгү'''<ref>Салаа олон хувилбар: Тэгү — Дэгү, Тэгу, Дэгу, Даегу, Таегу, Даегү, Таегү, Даэгу, Таэгу, Даэгү, Таэгү, Тээгү, Тэйгү...</ref> (Дэгү; [[солонгосоор]] 대구, дуудлага нь «tɛɡu» буюу ''тэ-гү''; [[англиар]] ''Daegu''; [[оросоор]] ''Тэгу'') — 2.5 сая оршин суугчтай [[Бүгд Найрамдах Солонгос Улс|Өмнөд Солонгос]]ын дөрөвдүгээр их [[хот]] ([[Сөүл]], [[Пусан]], [[Инчон]]ы дараах), гуравдугаар том [[хотын бөөгнөрөл]].<ref>The 2005 census first found that Incheon's population was larger than Daegu's. Still, the city is considered as one of the three major cities of South Korea, because Incheon belongs to the [[Seoul National Capital Area]].</ref> Өмнөд Солонгост аймгаас гадна [[өргөн хот]] (광역 - «өргөн», 시 - «хот») гэж байдгийн нэг нь энэ '''Тэгү өргөн хот''' юм. Тэгү [[Солонгос]]ын (уг нь [[Чосон]] улсын) 8 аймгийн нэг [[Кёнсан]]ы төв нь байсан. Харин одоо [[Ённам]] аймагт харьяалагддаг. Аймаг дотроо мужийн харьяат биш. Тэгэхдээ хойд талаас нь хаяа залгадаг [[Умард Кёнсан]] мужийн засгийн газар Тэгүд суудаг. Тэгү хот одоо цагт дотроо 7 дүүрэг (구 кү), 1 [[хошуу]]нд (군 күнь) хуваагдаж байгаа. Энэ хот [[төмөрлөг]], [[машин]], [[даавуу]]ны үйлдвэрлэл, сайхан [[алим]]аар улсдаа зартай. ==Засаг захиргааны хуваарь== {| class="wikitable" |- !Газрын зураг !д/д !Бүтэн нэр !солонгос !галиг !Хүн ам |- |rowspan=15|<div style="position: relative; font-size:100%"> [[File:Map Daegu-gwangyeoksi.png|150px]] {{Image label|x=103|y=45|text=1}} {{Image label|x=128|y=25|text=2}} {{Image label|x=92|y=42|text=3}} {{Image label|x=101|y=53|text=4}} </div> |- |---------- !colspan="8" style="background-color:#F0F0F0" |'''— дүүрэг''' — (солонгосоор 구 '''кү''') |---------- |- | 1 || Чон дүүрэг || 중구 || Чон-гү || 79,496 |- | 2 || Тун дүүрэг || 동구 || Тун-гү || 332,409 |- | 3 || Со дүүрэг || 서구 || Со-гү || 230,761 |- | 4 || Нам дүүрэг || 남구 || Нам-гү || 176,151 |- | 5 || Пүк дүүрэг|| 북구 || Пүк-гү || 465,483 |- | 6 || Сүсон дүүрэг || 수성구 || Сүсон-гү || 453,265 |- | 7 || Тальсо дүүрэг || 달서구 || Тальсо-гү || 173,361 |- |---------- !colspan="8" style="background-color:#F0F0F0" |'''— [[хошуу]]''' — (солонгосоор 군 '''күнь''') |---------- | 8 || Тальсон хошуу || 달성군 || Тальсон-гүнь || 460,198 |- |} ==Ах дүүгийн барилдлага== *{{flagicon|Америкийн Нэгдсэн Улс}} АНУ-ын [[Атланта]] <small>(1981)</small> *{{flagicon|Казахстан}} Казахстаны [[Алимт]] <small>(1990)</small> *{{flagicon|Хятад}} Хятадын [[Чиндао]] <small>(1993)</small> *{{flagicon|Бразил}} Бразилийн [[Минас-Жерайс]] <small>(1994)</small> *{{flagicon|Япон}} Японы [[Хирошима]] <small>(1997)</small> *{{flagicon|Орос}} Оросын [[Санкт-Петербург]] <small>(1997)</small> *{{flagicon|Итали}} Италийн [[Милан]] <small>(1998)</small> *{{flagicon|Болгар}} Болгарын [[Пловдив]] <small>(2002)</small> *{{flagicon|Тайвань}} Тайваний [[Тайбэй]] <small>(2010)</small> == Мөн үзэх == * [[Өмнөд Солонгосын хотууд]] ==Зүүлт, тайлбар== {{reflist}} {{БНСУ-ын засаг захиргааны хуваарь}} [[Ангилал:Өмнө Солонгос улсын хот]] a9brl15hbmqautwhuvifky4uqmoslx0 821236 821235 2025-06-10T14:45:23Z Enkhsaihan2005 64429 821236 wikitext text/x-wiki {{Short description|Өмнөд Солонгосын хот}} {{Инфобокс суурин | name = Тэгү | native_name = {{lang|ko|대구}} | settlement_type = [[Өмнөд Солонгосын онцгой хотын жагсаалт|Метрополитан хот]] | translit_lang1 = &nbsp; | translit_lang1_type1 = [[Хангыл]] | translit_lang1_info1 = {{lang|ko|대구광역시}} | translit_lang1_type2 = [[Ханжа]] | translit_lang1_info2 = {{lang|ko|大邱廣域市}} | translit_lang1_type3 = {{nowrap|[[Шинэ латинчлал]]}} | translit_lang1_info3 = {{nowrap|Daegu-gwangyeoksi}} | translit_lang1_type4 = {{nowrap|[[Маккьюн-Райшауэр]]}} | translit_lang1_info4 = {{nowrap|Taegu-gwangyŏksi}} | image_skyline = {{multiple image | caption_align = center | border = infobox | total_width = 300 | perrow = 1/2/2/2/1 | color = white | image1 = 대구광역시 시가지.jpg | caption1 = Помо уулзвар | image2 = Daegu Bank Park interior.jpg | caption2 = [[Тэгү iM банкны цэцэрлэгт хүрээлэн|Тэгү банкны цэцэрлэгт хүрээлэн]] | image3 = 3경 강정고령보.jpg | caption3 = ARC | image4 = 5경 수성못.jpg | caption4 = Сүсонмут нуур | image5 = 두류공원.jpg | caption5 = [[Түрю цэцэрлэгт хүрээлэн]] | image6 = 신천.jpg | caption6 = [[Синчон (Тэгү)|Синчон]] | image7 = 9경 동성로.jpg | caption7 = Тунсон-ру | image8 = Daegu Banner Lantern Festival.jpg | caption8 = 83 Цамхаг }} | image_flag = Flag of Daegu.svg | image_seal = Symbol of Daegu.svg | seal_type = Лого | image_blank_emblem = | blank_emblem_type = [[Үгийн тэмдэг]] | image_map = Daegu in South Korea 2023.svg | image_map1 = {{maplink|frame=yes|plain=yes|type=shape|stroke-width=2|stroke-color=#000000|zoom=8}} | map_alt = | map_caption = | pushpin_map = #Өмнөд Солонгос#Ази#Дэлхий | pushpin_label_position = right | pushpin_mapsize = | pushpin_map_caption = | pushpin_relief = 1 | coordinates = {{coord|35|52|18|N|128|36|06|E|region:KR-27_type:city|display=it}} | coor_pinpoint = | coordinates_footnotes = | subdivision_type = Улс | subdivision_name = {{flag|Өмнөд Солонгос}} | subdivision_type1 = [[Солонгосын бүс нутаг|Бүс нутаг]] | subdivision_name1 = [[Ённам]] | parts_type = Дүүрэг | parts = 9 дүүрэг | government_type = [[Хотын дарга–зөвлөлийн засгийн газар|Хотын дарга–зөвлөл]] | leader_title = [[Тэгү хотын дарга|Хотын дарга]] | leader_name = [[Ким Жёнги]] (үүрэг гүйцэтгэгч) | leader_title1 = Биет | leader_name1 = [[Тэгү хотын зөвлөл]] | area_total_km2 = 1,499.51 | elevation_m = 106 | population_total = 2,365,523 | population_as_of = 2024 оны 9 сар<ref>{{cite web |url=https://jumin.mois.go.kr/|title=Population statistics |date=2024|website=Солонгосын Дотоод хэрэг, Аюулгүй байдлын яам}}</ref> | population_footnotes = <!-- population_rank = 4th --> | population_density_km2 = auto | population_blank1_title = Аялга | population_blank1 = [[Кёнсан аялга|Кёнсан]] | population_demonym = | iso_code = KR-27 | demographics_type2 = ДНБ | demographics2_footnotes = <ref name="index.go.kr">{{cite web|url= https://kostat.go.kr/boardDownload.es?bid=243&list_no=428565&seq=3|script-title=ko:2022년 지역소득(잠정)|website=www.kostat.go.kr}}</ref> | demographics2_title1 = Нийт | demographics2_info1 = [[Өмнөд Солонгос вон|₩]] 63 их наяд<br />[[америк доллар|$]] 50 тэрбум (2022) | website = {{URL|1=http://www.daegu.go.kr/english/index.do/|2=Албан ёсны вэбсайт (Англи хэлээр)}} | area_code = +82-53 }} '''Тэгү'''<ref>Салаа олон хувилбар: Тэгү — Дэгү, Тэгу, Дэгу, Даегу, Таегу, Даегү, Таегү, Даэгу, Таэгу, Даэгү, Таэгү, Тээгү, Тэйгү...</ref> (Дэгү; [[солонгосоор]] 대구, дуудлага нь «tɛɡu» буюу ''тэ-гү''; [[англиар]] ''Daegu''; [[оросоор]] ''Тэгу'') — 2.5 сая оршин суугчтай [[Бүгд Найрамдах Солонгос Улс|Өмнөд Солонгос]]ын дөрөвдүгээр их [[хот]] ([[Сөүл]], [[Пусан]], [[Инчон]]ы дараах), гуравдугаар том [[хотын бөөгнөрөл]].<ref>The 2005 census first found that Incheon's population was larger than Daegu's. Still, the city is considered as one of the three major cities of South Korea, because Incheon belongs to the [[Seoul National Capital Area]].</ref> Өмнөд Солонгост аймгаас гадна [[өргөн хот]] (광역 - «өргөн», 시 - «хот») гэж байдгийн нэг нь энэ '''Тэгү өргөн хот''' юм. Тэгү [[Солонгос]]ын (уг нь [[Чосон]] улсын) 8 аймгийн нэг [[Кёнсан]]ы төв нь байсан. Харин одоо [[Ённам]] аймагт харьяалагддаг. Аймаг дотроо мужийн харьяат биш. Тэгэхдээ хойд талаас нь хаяа залгадаг [[Умард Кёнсан]] мужийн засгийн газар Тэгүд суудаг. Тэгү хот одоо цагт дотроо 7 дүүрэг (구 кү), 1 [[хошуу]]нд (군 күнь) хуваагдаж байгаа. Энэ хот [[төмөрлөг]], [[машин]], [[даавуу]]ны үйлдвэрлэл, сайхан [[алим]]аар улсдаа зартай. ==Засаг захиргааны хуваарь== {| class="wikitable" |- !Газрын зураг !д/д !Бүтэн нэр !солонгос !галиг !Хүн ам |- |rowspan=15|<div style="position: relative; font-size:100%"> [[File:Map Daegu-gwangyeoksi.png|150px]] {{Image label|x=103|y=45|text=1}} {{Image label|x=128|y=25|text=2}} {{Image label|x=92|y=42|text=3}} {{Image label|x=101|y=53|text=4}} </div> |- |---------- !colspan="8" style="background-color:#F0F0F0" |'''— дүүрэг''' — (солонгосоор 구 '''кү''') |---------- |- | 1 || Чон дүүрэг || 중구 || Чон-гү || 79,496 |- | 2 || Тун дүүрэг || 동구 || Тун-гү || 332,409 |- | 3 || Со дүүрэг || 서구 || Со-гү || 230,761 |- | 4 || Нам дүүрэг || 남구 || Нам-гү || 176,151 |- | 5 || Пүк дүүрэг|| 북구 || Пүк-гү || 465,483 |- | 6 || Сүсон дүүрэг || 수성구 || Сүсон-гү || 453,265 |- | 7 || Тальсо дүүрэг || 달서구 || Тальсо-гү || 173,361 |- |---------- !colspan="8" style="background-color:#F0F0F0" |'''— [[хошуу]]''' — (солонгосоор 군 '''күнь''') |---------- | 8 || Тальсон хошуу || 달성군 || Тальсон-гүнь || 460,198 |- |} ==Ах дүүгийн барилдлага== *{{flagicon|Америкийн Нэгдсэн Улс}} АНУ-ын [[Атланта]] <small>(1981)</small> *{{flagicon|Казахстан}} Казахстаны [[Алимт]] <small>(1990)</small> *{{flagicon|Хятад}} Хятадын [[Чиндао]] <small>(1993)</small> *{{flagicon|Бразил}} Бразилийн [[Минас-Жерайс]] <small>(1994)</small> *{{flagicon|Япон}} Японы [[Хирошима]] <small>(1997)</small> *{{flagicon|Орос}} Оросын [[Санкт-Петербург]] <small>(1997)</small> *{{flagicon|Итали}} Италийн [[Милан]] <small>(1998)</small> *{{flagicon|Болгар}} Болгарын [[Пловдив]] <small>(2002)</small> *{{flagicon|Тайвань}} Тайваний [[Тайбэй]] <small>(2010)</small> == Мөн үзэх == * [[Өмнөд Солонгосын хотууд]] ==Зүүлт, тайлбар== {{reflist}} {{БНСУ-ын засаг захиргааны хуваарь}} [[Ангилал:Өмнө Солонгос улсын хот]] itwve15dp4d2cufcfwmxa9myj7hxcyv 821237 821236 2025-06-10T14:46:45Z Enkhsaihan2005 64429 821237 wikitext text/x-wiki {{Short description|Өмнөд Солонгосын хот}} {{Инфобокс суурин | name = Тэгү | native_name = {{lang|ko|대구}} | settlement_type = [[Өмнөд Солонгосын онцгой хотын жагсаалт|Метрополитан хот]] | translit_lang1 = &nbsp; | translit_lang1_type1 = [[Хангыл]] | translit_lang1_info1 = {{lang|ko|대구광역시}} | translit_lang1_type2 = [[Ханжа]] | translit_lang1_info2 = {{lang|ko|大邱廣域市}} | translit_lang1_type3 = {{nowrap|[[Шинэ латинчлал]]}} | translit_lang1_info3 = {{nowrap|Daegu-gwangyeoksi}} | translit_lang1_type4 = {{nowrap|[[Маккьюн-Райшауэр]]}} | translit_lang1_info4 = {{nowrap|Taegu-gwangyŏksi}} | image_skyline = {{multiple image | caption_align = center | border = infobox | total_width = 300 | perrow = 1/2/2/2/1 | color = white | image1 = 대구광역시 시가지.jpg | caption1 = Помо уулзвар | image2 = Daegu Bank Park interior.jpg | caption2 = [[Тэгү iM банкны цэцэрлэгт хүрээлэн|Тэгү банкны цэцэрлэгт хүрээлэн]] | image3 = 3경 강정고령보.jpg | caption3 = ARC | image4 = 5경 수성못.jpg | caption4 = Сүсонмут нуур | image5 = 두류공원.jpg | caption5 = [[Түрю цэцэрлэгт хүрээлэн]] | image6 = 신천.jpg | caption6 = [[Синчон (Тэгү)|Синчон]] | image7 = 9경 동성로.jpg | caption7 = Тунсон-ру | image8 = Daegu Banner Lantern Festival.jpg | caption8 = 83 Цамхаг }} | image_flag = Flag of Daegu.svg | image_seal = Symbol of Daegu.svg | seal_type = Лого | image_blank_emblem = | blank_emblem_type = [[Үгийн тэмдэг]] | image_map = Daegu in South Korea 2023.svg | image_map1 = {{maplink|frame=yes|plain=yes|type=shape|stroke-width=2|stroke-color=#000000|zoom=8}} | map_alt = | map_caption = | pushpin_map = #Өмнөд Солонгос#Ази#Дэлхий | pushpin_label_position = right | pushpin_mapsize = | pushpin_map_caption = | pushpin_relief = 1 | coordinates = {{coord|35|52|18|N|128|36|06|E|region:KR-27_type:city|display=it}} | coor_pinpoint = | coordinates_footnotes = | subdivision_type = Улс | subdivision_name = {{flag|Өмнөд Солонгос}} | subdivision_type1 = [[Солонгосын бүс нутаг|Бүс нутаг]] | subdivision_name1 = [[Ённам]] | parts_type = Дүүрэг | parts = 9 дүүрэг | government_type = [[Хотын дарга–зөвлөлийн засгийн газар|Хотын дарга–зөвлөл]] | leader_title = [[Тэгү хотын дарга|Хотын дарга]] | leader_name = [[Ким Жёнги]] (үүрэг гүйцэтгэгч) | leader_title1 = Биет | leader_name1 = [[Тэгү хотын зөвлөл]] | area_total_km2 = 1,499.51 | elevation_m = 106 | population_total = 2,365,523 | population_as_of = 2024 оны 9 сар<ref>{{cite web |url=https://jumin.mois.go.kr/|title=Population statistics |date=2024|website=Солонгосын Дотоод хэрэг, Аюулгүй байдлын яам}}</ref> | population_footnotes = <!-- population_rank = 4th --> | population_density_km2 = auto | population_blank1_title = Аялга | population_blank1 = [[Кёнсан аялга|Кёнсан]] | population_demonym = | iso_code = KR-27 | demographics_type2 = ДНБ | demographics2_footnotes = <ref name="index.go.kr">{{cite web|url= https://kostat.go.kr/boardDownload.es?bid=243&list_no=428565&seq=3|script-title=ko:2022년 지역소득(잠정)|website=www.kostat.go.kr}}</ref> | demographics2_title1 = Нийт | demographics2_info1 = [[Өмнөд Солонгос вон|₩]] 63 их наяд<br />[[америк доллар|$]] 50 тэрбум (2022) | website = {{URL|1=http://www.daegu.go.kr/english/index.do/|2=Албан ёсны вэбсайт (Англи хэлээр)}} | area_code = +82-53 }} '''Тэгү'''<ref>Салаа олон хувилбар: Тэгү — Дэгү, Тэгу, Дэгу, Даегу, Таегу, Даегү, Таегү, Даэгу, Таэгу, Даэгү, Таэгү, Тээгү, Тэйгү...</ref> (Дэгү; [[солонгосоор]] 대구, дуудлага нь «tɛɡu» буюу ''тэ-гү''; [[англиар]] ''Daegu''; [[оросоор]] ''Тэгу'') — 2.5 сая оршин суугчтай [[Бүгд Найрамдах Солонгос Улс|Өмнөд Солонгос]]ын дөрөвдүгээр их [[хот]] ([[Сөүл]], [[Пусан]], [[Инчон]]ы дараах), гуравдугаар том [[хотын бөөгнөрөл]].<ref>The 2005 census first found that Incheon's population was larger than Daegu's. Still, the city is considered as one of the three major cities of South Korea, because Incheon belongs to the [[Seoul National Capital Area]].</ref> Өмнөд Солонгост аймгаас гадна [[өргөн хот]] (광역 - «өргөн», 시 - «хот») гэж байдгийн нэг нь энэ '''Тэгү өргөн хот''' юм. Тэгү [[Солонгос]]ын (уг нь [[Чосон]] улсын) 8 аймгийн нэг [[Кёнсан]]ы төв нь байсан. Харин одоо [[Ённам]] аймагт харьяалагддаг. Аймаг дотроо мужийн харьяат биш. Тэгэхдээ хойд талаас нь хаяа залгадаг [[Умард Кёнсан]] мужийн засгийн газар Тэгүд суудаг. Тэгү хот одоо цагт дотроо 7 дүүрэг (구 кү), 1 [[хошуу]]нд (군 күнь) хуваагдаж байгаа. Энэ хот [[төмөрлөг]], [[машин]], [[даавуу]]ны үйлдвэрлэл, сайхан [[алим]]аар улсдаа зартай. ==Засаг захиргааны хуваарь== {| class="wikitable" |- !Газрын зураг !д/д !Бүтэн нэр !солонгос !галиг !Хүн ам |- |rowspan=15|<div style="position: relative; font-size:100%"> [[File:Map Daegu-gwangyeoksi.png|150px]] {{Image label|x=103|y=45|text=1}} {{Image label|x=128|y=25|text=2}} {{Image label|x=92|y=42|text=3}} {{Image label|x=101|y=53|text=4}} </div> |- |---------- !colspan="8" style="background-color:#F0F0F0" |'''— дүүрэг''' — (солонгосоор 구 '''кү''') |---------- |- | 1 || Чон дүүрэг || 중구 || Чон-гү || 79,496 |- | 2 || Тун дүүрэг || 동구 || Тун-гү || 332,409 |- | 3 || Со дүүрэг || 서구 || Со-гү || 230,761 |- | 4 || Нам дүүрэг || 남구 || Нам-гү || 176,151 |- | 5 || Пүк дүүрэг|| 북구 || Пүк-гү || 465,483 |- | 6 || Сүсон дүүрэг || 수성구 || Сүсон-гү || 453,265 |- | 7 || Тальсо дүүрэг || 달서구 || Тальсо-гү || 173,361 |- |---------- !colspan="8" style="background-color:#F0F0F0" |'''— [[хошуу]]''' — (солонгосоор 군 '''күнь''') |---------- | 8 || Тальсон хошуу || 달성군 || Тальсон-гүнь || 460,198 |- |} ==Ах дүүгийн барилдлага== *{{flagicon|Америкийн Нэгдсэн Улс}} АНУ-ын [[Атланта]] <small>(1981)</small> *{{flagicon|Казахстан}} Казахстаны [[Алимт]] <small>(1990)</small> *{{flagicon|Хятад}} Хятадын [[Чиндао]] <small>(1993)</small> *{{flagicon|Бразил}} Бразилийн [[Минас-Жерайс]] <small>(1994)</small> *{{flagicon|Япон}} Японы [[Хирошима]] <small>(1997)</small> *{{flagicon|Орос}} Оросын [[Санкт-Петербург]] <small>(1997)</small> *{{flagicon|Итали}} Италийн [[Милан]] <small>(1998)</small> *{{flagicon|Болгар}} Болгарын [[Пловдив]] <small>(2002)</small> *{{flagicon|Тайвань}} Тайваний [[Тайбэй]] <small>(2010)</small> == Мөн үзэх == * [[Өмнөд Солонгосын хотууд]] ==Зүүлт, тайлбар== {{reflist}} {{БНСУ-ын засаг захиргааны хуваарь}} [[Ангилал:Өмнөд Солонгосын хот]] lurxhigap9ykdxgkp9k7nxlext4bh5o 0 26859 821258 795782 2025-06-10T14:52:32Z Enkhsaihan2005 64429 821258 wikitext text/x-wiki {{Нутаг |нэр = Тэжонь хот |ямар_янзын_нутаг = [[өргөн хот]] |анхаарах_нэр = | албан_нэр = Тэжонь өргөн хот | translit_lang1 = &nbsp; | translit_lang1_type1 = солонгос үсэг | translit_lang1_info1 = {{linktext|대전}}광역시 | translit_lang1_type2 = ханз үсэг | translit_lang1_info2 = 大田廣域市 | translit_lang1_type3 = 2000 оны галиг | translit_lang1_info3 = Daejeon-gwangyeoksi | translit_lang1_type4 = 1938 оны галиг | translit_lang1_info4 = Taejŏn-kwangyŏksi | translit_lang1_type5 = дуугаар монгол | translit_lang1_info5 = Тээ жоонь куан ёк ший |image_flag = |image_seal = |image_skyline = Daejeon southern cityscape from Gyejoksan.jpg |image_caption = Урд талын уулнаас авсан Тэжонь хотын зураг |image_map = Daejeon-gwangyeoksi in South Korea.svg |map_caption = Өмнөд Солонгос орон дахь Тэжонь нутаг |улс_эсвэл = Улс орон |аль_улс_эсвэл = {{flag|Өмнөд Солонгос}} |нэгдүгээр_зэргийн_нэгж = Бүс, муж |нэгдүгээр_зэргийн_нутаг = Хусо |хоёрдугаар_зэргийн_нэгж = Өргөн хот |хоёрдугаар_зэргийн_нутаг = '''Тэжонь''' |нутгийн_төвийг_юу_гэх = Дотроо (5) |нутгийн_төв = Нэр бүхий 5 дүүрэг |газар_нутаг = 539.86 км² |газрын_байц = |хүн_ам = 2012 онд 1,538,131 хүн |хүн_ам_тоол = |хүн_ам_тооц = |хүн_ам_бөөгнөрөл = |нягт_сийрэг = 2012 онд 2850 хүн/км² |ард_түмэн = үндсэндээ [[солонгос үндэстэн|солонгос]] |цугаараа = Тэжонийхон |даргыг_юу_гэх = |даргын_нэр = |түүхэн_он = |түүхэн_үйл = |цагийн_бүс = Солонгосын цаг |utc_offset = +9 |утасны_томъёо = |шуудангийн_томъёо = |автомашин_дугаар = |website = [http://www.daejeon.go.kr/ daejeon.go.kr] (солон.) |тэмдэглэл = }} '''Тэжон''' (''Дэжон''; {{lang-ko|대전}}, солонгос дуудлага нь {{Audio|Ko-대전.oga|tɛdʑʌn}}) — [[Бүгд Найрамдах Солонгос Улс|Өмнөд Солонгос]]ын тавдугаар их [[хот]].<ref name="kosis-population">{{cite web | url = http://kosis.nso.go.kr/cgi-bin/sws_999.cgi?ID=DT_1IN0502&IDTYPE=3&A_LANG=2&FPUB=3&SELITEM=0 | title = Population, Households and Housing Units | accessdate = 2007-02-28 | work = [http://kosis.nso.go.kr/ Korean Statistical Information System] | publisher = Korea National Statistical Office }}</ref> Өмнөд Солонгосын бусад [[өргөн хот]]ын (광역 - «өргөн», 시 - «хот») адилаар '''Тэжон өргөн хот''' гэдэг нэртэй, аль нэгэн аймагт харьяалагдахгүй. Хаяа залгаа байгаа [[Өмнөд Чүнчон]] аймгийн засгийн төв нь Тэжон. Бас улсынх нь зарим төрийн байгууллага [[Сөүл]]д биш энэ хотод байдаг. Хотын нэр монгол хэлнээ солонгос дуудлага<ref>''Forvo'': [http://www.forvo.com/word/%EB%8C%80%EC%A0%84/#ko 대전 үгийг Өмнөд Солонгосоос солонгосоор хэлсэн авиа]</ref>, түүнээс улбаалсан {{lang-ru|Тэджон}} гэдэгтэй ханьсаж, зөвөөр нь '''Тэжон''' гэнэ. Тэгэхдээ бас солонгос бичгийн шинэ галиг, {{lang-en|Daejeon}} үгийн онц хүртээмжээр '''''Дэжон''''' гэж бичигдэх нь ч байдаг. Сөүлээс Тэжон, цааш [[Пусан]] хүрэх улсын чанартай [[хурдны зам]], [[төмөр зам]] гэж байдаг. Энэ тээврийн гол харгуй замыг [[Кёнбу]] гэдэг. Энэ замтай баруун урд зүгийн [[Куанжу]], цааш [[Мокпо]] хот хүрэх үндсэн авто зам, төмөр зам Тэжонд холбогддог учир Тэжон хот улсынхаа зам тээврийн зангилаа төв цэг нь болдог юм. Кёнбү төмөр зам 1905 онд, Мокпо хүрэх [[Хунам]] төмөр зам 1926 онд баригдсанаар урьд цагт жижиг суурин байсан Тэжонд хүн ард цугларч одоо том хот болжээ. Мөн Тэжон [[шинжлэх ухаан]], [[технологи]]йн дагнасан хэдэн сайн сургууль, хүрээлэнтэй байдаг. Сөүлээс Тэжон хүртэл 167.3 км, Тэжоноос Бусан хүртэл 294 км, Тэжон Кванжугийн хооронд 169 км зайтай. Тэжон хотын нутаг дотроо 5 дүүрэгт (구 кү) хуваагддаг. ==Ах дүү хотын барилдлага== *{{flagicon|Япон}} Японы Оода <small>(1987)</small> *{{flagicon|АНУ}} Америкийн [[Сиэтл]] <small>(1989)</small> *{{flagicon|Унгар}} Унгарын [[Будапешт]] <small>(1994)</small> *{{flagicon|БНХАУ}} Хятадын [[Нанжин]] <small>(1994)</small> *{{flagicon|Канад}} Канадын [[Калгари]] <small>(1996)</small> *{{flagicon|Мексик}} Мексикийн [[Гвадалахара]] <small>(1997)</small> *{{flagicon|Швед}} Шведийн [[Уппсала]] <small>(1999)</small> *{{flagicon|ОХУ}} Оросын [[Новосибирск]] <small>(2001)</small> *{{flagicon|Австрали}} Австралийн [[Брисбен]] <small>(2002)</small> *{{flagicon|Япон}} Японы [[Саппоро]] <small>(2010)</small> ==Мөн үзэх== * [[Тэгү]] * [[Чүнчон]] ==Эх сурвалж, тайлбар== {{reflist}} {{БНСУ-ын засаг захиргааны хуваарь}} [[Ангилал:Өмнөд Солонгосын хот]] 5ir2aybgjht7wcdecoisybeqe1w5vxu 821314 821258 2025-06-10T18:43:29Z Enkhsaihan2005 64429 821314 wikitext text/x-wiki {{Short description|Өмнөд Солонгосын хот}} {{Инфобокс суурин | name = Тэжон | official_name = Тэжон метрополитан хот<br />{{lower|0.1em|{{nobold|{{lang|ko|대전광역시}}}}}} | native_name = {{lang|ko|대전}} | settlement_type = [[Өмнөд Солонгосын онцгой хотын жагсаалт|Метрополитан хот]] | coordinates = {{Coord|36.350|127.385|type:city|format=dms|display=inline,title}} | translit_lang1 = &nbsp; | translit_lang1_type1 = [[Хангыл]] | translit_lang1_info1 = {{lang|ko|대전광역시}} | translit_lang1_type2 = [[Ханжа]] | translit_lang1_info2 = {{lang|ko|大田廣域市}} | translit_lang1_type3 = {{nowrap|[[Шинэ латинчлал]]}} | translit_lang1_info3 = {{nowrap|Daejeon-gwangyeoksi}} | translit_lang1_type4 = {{nowrap|[[Маккьюн-Райшауэр]]}} | translit_lang1_info4 = {{nowrap|Taejŏn-gwangyŏksi}} | image_skyline = {{multiple image | caption_align = center | border = infobox | total_width = 300 | perrow = 1/2/2 | image1 = Daejeon_city_panoramic_Lydon.jpg | caption1 = [[Пумүнсан]] уулнаас харагдах Тэжон хот | image2 = Korea-Daejeon-Uam Historic Park-01.jpg | caption2 = Үам түүхэн цэцэрлэгт хүрээлэн | image3 = Daejeon_city_korea_Lydon.jpg | caption3 = [[Тэжончон]] | image4 = Goverment Complex and Flags - panoramio.jpg | caption4 = [[Засгийн газрын цогцолбор, Тэжон|Засгийн газрын цогцолбор]] | image5 = Q20919 Daejeon Station A01.jpg | caption5 = [[Тэжон өртөө|Тэжон галт тэрэгний буудал]] }} | image_size = 250px | image_caption = | image_flag = Flag of Daejeon.svg | image_blank_emblem = Emblem of Daejeon.svg | blank_emblem_type = Лого | image_map = Daejeon in South Korea 2023.svg | image_map1 = {{maplink|frame=yes|plain=yes|type=shape|stroke-width=2|stroke-color=#000000|zoom=9}} | mapsize = | map_caption = | pushpin_map = #Өмнөд Солонгос | pushpin_label_position = right | pushpin_map_size = | pushpin_map_caption = | pushpin_relief = 1 | subdivision_type = Улс | subdivision_name = {{flag|Өмнөд Солонгос}} | subdivision_type1 = [[Солонгосын бүс нутаг|Бүс нутаг]] | subdivision_name1 = [[Хусо]] | parts_type = Дүүрэг | parts = 5 | government_type = [[Хотын дарга–зөвлөлийн засгийн газар|Хотын дарга–зөвлөл]] | leader_title = [[Тэжон хотын дарга|Хотын дарга]] | leader_name = [[Ли Жанвү (улс төрч)|Ли Жанвү]] {{small|([[Ард түмний хүч нам (Өмнөд Солонгос)|Ард түмний хүч]])}} | leader_title1 = Биет | leader_name1 = [[Тэжон хотын зөвлөл]] | area_total_km2 = 539.85 | population_footnotes = <ref name="2023_Population_Stats">{{cite web |author=<!-- not stated --> |date= |title= Population, Households and Housing Units|url= https://kosis.kr/statHtml/statHtml.do?sso=ok&returnurl=https%3A%2F%2Fkosis.kr%3A443%2FstatHtml%2FstatHtml.do%3Flist_id%3DA111%26obj_var_id%3D%26seqNo%3D%26tblId%3DDT_1IN0001_ENG%26vw_cd%3DMT_ETITLE%26language%3Den%26orgId%3D101%26path%3D%252Feng%252FstatisticsList%252FstatisticsListIndex.do%26conn_path%3DMT_ETITLE%26itm_id%3D%26lang_mode%3Den%26scrId%3D%26|website= kosis.kr|location= |publisher= Солонгосын статистик мэдээллийн алба|access-date=2025-06-10}}</ref> | population_total = 1,470,336 | population_as_of = 2023 | population_density_km2 = auto | population_blank1_title = Аялга | population_blank1 = [[Чүнчон аялга|Чүнчон]] | iso_code = KR-30 | demographics_type2 = ДНБ | demographics2_footnotes = <ref name="index.go.kr">{{cite web|url= https://kostat.go.kr/boardDownload.es?bid=243&list_no=428565&seq=3|script-title=ko:2022년 지역소득(잠정)|website=www.kostat.go.kr}}</ref> | demographics2_title1 = Нийт | demographics2_info1 = [[Өмнөд Солонгос вон|₩]] 50 их наяд<br />[[америк доллар|$]] 40 тэрбум (2022) | website = {{URL|1=https://www.daejeon.go.kr/dre/index.do|2=daejeon.go.kr}} }} '''Тэжон''' (''Дэжон''; {{lang-ko|대전}}, солонгос дуудлага нь {{Audio|Ko-대전.oga|tɛdʑʌn}}) — [[Бүгд Найрамдах Солонгос Улс|Өмнөд Солонгос]]ын тавдугаар их [[хот]].<ref name="kosis-population">{{cite web | url = http://kosis.nso.go.kr/cgi-bin/sws_999.cgi?ID=DT_1IN0502&IDTYPE=3&A_LANG=2&FPUB=3&SELITEM=0 | title = Population, Households and Housing Units | accessdate = 2007-02-28 | work = [http://kosis.nso.go.kr/ Korean Statistical Information System] | publisher = Korea National Statistical Office }}</ref> Өмнөд Солонгосын бусад [[өргөн хот]]ын (광역 - «өргөн», 시 - «хот») адилаар '''Тэжон өргөн хот''' гэдэг нэртэй, аль нэгэн аймагт харьяалагдахгүй. Хаяа залгаа байгаа [[Өмнөд Чүнчон]] аймгийн засгийн төв нь Тэжон. Бас улсынх нь зарим төрийн байгууллага [[Сөүл]]д биш энэ хотод байдаг. Хотын нэр монгол хэлнээ солонгос дуудлага<ref>''Forvo'': [http://www.forvo.com/word/%EB%8C%80%EC%A0%84/#ko 대전 үгийг Өмнөд Солонгосоос солонгосоор хэлсэн авиа]</ref>, түүнээс улбаалсан {{lang-ru|Тэджон}} гэдэгтэй ханьсаж, зөвөөр нь '''Тэжон''' гэнэ. Тэгэхдээ бас солонгос бичгийн шинэ галиг, {{lang-en|Daejeon}} үгийн онц хүртээмжээр '''''Дэжон''''' гэж бичигдэх нь ч байдаг. Сөүлээс Тэжон, цааш [[Пусан]] хүрэх улсын чанартай [[хурдны зам]], [[төмөр зам]] гэж байдаг. Энэ тээврийн гол харгуй замыг [[Кёнбу]] гэдэг. Энэ замтай баруун урд зүгийн [[Куанжу]], цааш [[Мокпо]] хот хүрэх үндсэн авто зам, төмөр зам Тэжонд холбогддог учир Тэжон хот улсынхаа зам тээврийн зангилаа төв цэг нь болдог юм. Кёнбү төмөр зам 1905 онд, Мокпо хүрэх [[Хунам]] төмөр зам 1926 онд баригдсанаар урьд цагт жижиг суурин байсан Тэжонд хүн ард цугларч одоо том хот болжээ. Мөн Тэжон [[шинжлэх ухаан]], [[технологи]]йн дагнасан хэдэн сайн сургууль, хүрээлэнтэй байдаг. Сөүлээс Тэжон хүртэл 167.3 км, Тэжоноос Бусан хүртэл 294 км, Тэжон Кванжугийн хооронд 169 км зайтай. Тэжон хотын нутаг дотроо 5 дүүрэгт (구 кү) хуваагддаг. ==Ах дүү хотын барилдлага== *{{flagicon|Япон}} Японы Оода <small>(1987)</small> *{{flagicon|АНУ}} Америкийн [[Сиэтл]] <small>(1989)</small> *{{flagicon|Унгар}} Унгарын [[Будапешт]] <small>(1994)</small> *{{flagicon|БНХАУ}} Хятадын [[Нанжин]] <small>(1994)</small> *{{flagicon|Канад}} Канадын [[Калгари]] <small>(1996)</small> *{{flagicon|Мексик}} Мексикийн [[Гвадалахара]] <small>(1997)</small> *{{flagicon|Швед}} Шведийн [[Уппсала]] <small>(1999)</small> *{{flagicon|ОХУ}} Оросын [[Новосибирск]] <small>(2001)</small> *{{flagicon|Австрали}} Австралийн [[Брисбен]] <small>(2002)</small> *{{flagicon|Япон}} Японы [[Саппоро]] <small>(2010)</small> ==Мөн үзэх== * [[Тэгү]] * [[Чүнчон]] ==Эх сурвалж, тайлбар== {{reflist}} {{БНСУ-ын засаг захиргааны хуваарь}} [[Ангилал:Өмнөд Солонгосын хот]] o4tedoahit8nylc8yrdkkt1bm2587ba 0 27789 821334 608967 2025-06-10T19:06:06Z Enkhsaihan2005 64429 821334 wikitext text/x-wiki [[Файл:Jeollanam SK.png|thumb|Өмнөд Солонгосын газрын зурагт ягаан өнгөөр Өмнөд Чолла аймгийг ялгав.]] [[Өмнөд Солонгос]]ын нэгдүгээр түвшний 17 нэгж, одоогийн 8 [[аймаг|аймгийн]] нэг нь '''Өмнөд Чолла''' (Чолланам-ду; {{lang-ko|전라남도, 全羅南道}} ''Jeollanam-do''; {{lang-en|South Jeolla Province}}; {{lang-ru|Чолла-Намдо}}) юм. 1896 онд [[Чолла]] аймгийг хоёр хувааснаар тус аймаг үүсэв. Эхлээд бүхэл [[Солонгос]]ын аймаг байсан бол 1945 онд [[Солонгос хоёр хуваагдсан нь|Солонгос хоёр хуваагдсанаар]] [[Бүгд Найрамдах Солонгос Улс|БНСУ]]-ынх болжээ. Аймгийн засгийн газар [[Куанжү]] хотод байрладаг байснаа 2005 оноос Муан хошууны Намак гацаа руу шилжин суусан. Чолланамдугийн 12,247 км² газарт 2010 оны байдлаар 1,741,499 хүн аж төрөн сууж байна. Өмнөд Чолла аймаг нь засаг захиргааны эрх үүрэггүй нутаг болох [[Хунам]] мужид багтдаг. Бүхэл нутаг нь баруун талаараа [[Шар тэнгис]]т тулж, хойгуураа [[Умард Чолла]], зүүнээрээ [[Өмнөд Кёнсан]] хоёр аймгаас нутаг зааглагдаж, урд талаараа [[Чэжүгийн хоолой]]д (солонгосчуудын хувьд Өмнөд тэнгисийн баруун хэсэг) тулсан байна. Олонх нь хүнгүй байдаг 2,000 гаруй арал энэ аймагт хамаардаг. Эргийн шугамын урт нь 6,100 км. Аймаг улсдаа далайн гаралтай бүтээгдэхүүний гарцаар тэргүүлдэг. == Засаг захиргааны хуваарь == Өмнөд Чолла нь яг доороо 5 [[хот]] (시 - ''ши''), 17 [[хошуу]] (군 - ''gun'' буюу ''күнь'', үгийн хойно орвол ''гүнь''-ээр хэлэгдэнэ; {{lang-en|county}}; {{lang-ru|уезд}}), бүгд 22 нутаг болон хуваагдана. {| class="wikitable" style="font-size:90%;" align=center |- ! Газрын зураг ! # ! [[Кирилл монгол бичгийн дүрэм|Хотын нэр]] ! [[Солонгос хэл|солонгос]] ! [[Англи хэл|англи]] ! [[Орос хэл|орос]] ! Хүн ам (2010) |- |rowspan=25|[[Файл:South Jeolla Municipal.svg|300px]] |----------bgcolor=lightblue |Colspan=6 align=center|— '''[[Өмнө Солонгос улсын засаг захиргааны хуваарь|хот]]''' (시 - ши) — |---------- |1 |[[Ёсү]] |<font size=2>여수시</font> |Yeosu |Йосу |269,937 |---------- |2 |[[Мукпу]] |<font size=2>목포시</font> |Mokpo |Мокпхо |249,960 |---------- |3 |[[Сүньчонь]] |<font size=2>순천시</font> |Suncheon |Сунчхон |258,670 |---------- |4 |[[Куан-Ян]] |<font size=2>광양시</font> |Gwangyang |Кванъян |137,810 |---------- |5 |[[Нажү]] |<font size=2>나주시</font> |Naju |Наджу |78,679 |----------bgcolor=lightblue |Colspan=6 align=center|— '''[[Өмнө Солонгос улсын засаг захиргааны хуваарь|хошуу]]''' (군 - күнь) — |---------- |6 |[[Мүань хошуу|Мүань]] |<font size=2>무안군</font> |Muan |Муан |68,462 |---------- |7 |[[Хэнам хошуу|Хэнам]] |<font size=2>해남군</font> |Haenam |Хэнам |66,042 |---------- |8 |[[Кухөн хошуу|Кухөн]] |<font size=2>고흥군</font> |Goheung |Кухын |63,392 |---------- |9 |[[Хуасүнь хошуу|Хуасүнь]] |<font size=2>화순군</font> |Hwasun |Хвасун |62,219 |---------- |10 |[[Ён-Ам хошуу|Ён-Ам]] |<font size=2>영암군</font> |Yeongam |Йонам |58,748 |---------- |11 |[[Ёнгуан хошуу|Ёнгуан]] |<font size=2>영광군</font> |Yeonggwang |Йонгван |48,663 |---------- |12 |[[Ваньду хошуу|Ваньду]] |<font size=2>완도군</font> |Wando |Вандо |46,777 |---------- |13 |[[Там-Ян хошуу|Там-Ян]] |<font size=2>담양군</font> |Damyang |Тамъян |41,027 |---------- |14 |[[Пусон хошуу|Пусон]] |<font size=2>보성군</font> |Boseong |Посон |40,166 |---------- |15 |[[Чансон хошуу|Чансон]] |<font size=2>장성군</font> |Jangseong |Чансон |38,507 |---------- |16 |[[Чанхөн хошуу|Чанхөн]] |<font size=2>장흥군</font> |Jangheung |Чанхын |35,763 |---------- |17 |[[Канжинь хошуу|Канжинь]] |<font size=2>강진군</font> |Gangjin |Канджин |34,204 |---------- |18 |[[Шиньань хошуу|Шиньань]] |<font size=2>신안군</font> |Sinan |Синан |33,222 |---------- |19 |[[Хампён хошуу|Хампён]] |<font size=3>함평군</font> |Hampyeong |Хампхён |30,995 |---------- |20 |[[Чиньду хошуу|Чиньду]] |<font size=2>진도군</font> |Jindo |Чиндо |28,565 |---------- |21 |[[Куксон хошуу|Куксон]] |<font size=2>곡성군</font> |Gokseong |Коксон |27,272 |---------- |22 |[[Күре хошуу|Күре]] |<font size=2>구례군</font> |Gurye |Куре |22,419 |} {{БНСУ-ын засаг захиргааны хуваарь}} [[Ангилал:Өмнөд Чолла| ]] [[Ангилал:Чолла]] [[Ангилал:Өмнөд Солонгосын муж]] 0xrwwuy61vg1pmrw2ntg918r087yne7 0 27790 821331 670315 2025-06-10T19:05:55Z Enkhsaihan2005 64429 821331 wikitext text/x-wiki [[Файл:Jeollabuk SK.png|thumb|200px|Ягаан нь Умард Чолла аймаг]] [[Өмнөд Солонгос]]ын нэгдүгээр түвшний 17 нэгж, одоогийн 8 [[аймаг|аймгийн]] нэг нь '''Умард Чолла''' ('''Хойд Чолла''', Чоллапүг-ду; Чолла-пук-ду; Чоллабүг-ду; {{lang-ko|전라북도, 全羅北道}} ''Jeollabuk-do''; {{lang-en|North Jeolla Province}}; {{lang-ru|Чолла-Пукто}}) юм. 1896 онд [[Чолла]] аймгийг хоёр хувааснаар тус аймаг үүсэв. Эхлээд бүхэл [[Солонгос]]ын аймаг байсан бол 1945 онд [[Солонгос хоёр хуваагдсан нь|Солонгос хоёр хуваагдсанаар]] [[Бүгд Найрамдах Солонгос Улс|БНСУ]]-ынх болжээ.1896 оноос өмнөх бүхэл Чоллагийн төв байсан [[Чонжү]] хотод одоогийн энэ аймгийн засгийн газар байрладаг. Чоллапүгдугийн 8,067 ам дөрвөлжин километр газарт 2010 оны байдлаар 1,777,220 хүн аж төрөн сууж байна. Умард Чолла аймаг нь засаг захиргааны эрх үүрэггүй нутаг болох [[Хунам]] мужид багтдаг. Баруун талаараа [[Шар тэнгис]]т тулж, [[Өмнөд Чүнчон]], [[Умард Чүнчон]], [[Умард Кёнсан]], [[Өмнөд Кёнсан]], [[Өмнөд Чолла]] гэсэн 5 аймагтай хаяа залгадаг. 1960-аад оноос энд улсын чанартай "[[Хунам]]" цардмал замтай болсон нь хурдны зам болж сайжирчээ. [[Иксан]], аймгийн төв Чонжү, далайн боомт [[Күнсан]] гурваар ороогдох аж үйлдвэрийн нутаг энэ аймагт бий. == Засаг захиргааны хуваарь == Умард Чолла нь яг доороо 6 [[хот]] (시 - ''ши''), 8 [[хошуу]] (군 - ''gun'', монголоор ''күн'', үгийн хойно орвол ''гүн'' гэж хэлэгдэнэ; {{lang-en|county}}; {{lang-ru|уезд}}), бүгд 14 нутаг болон хуваагдана. {| class="wikitable" style="font-size:90%;" align=center |- ! Газрын зураг ! # ! Нэр ! [[Солонгос хэл|солонгос]] ! [[Англи хэл|англи]] ! [[Орос хэл|орос]] ! Хүн ам (2010) |- |rowspan=25|[[Файл:North Jeolla Municipal.svg|300px]] |----------bgcolor=lightblue |Colspan=6 align=center|'''— [[Өмнө Солонгос улсын засаг захиргааны хуваарь|хот]]''' — (시 - ши) |---------- |1 |[[Чоньжү]] |<span style="font-size:small;">전주시</span> |Jeonju |Чонджу |649,728 |---------- |2 |[[Иксань]] |<span style="font-size:small;">익산시</span> |Iksan |Иксан |296,366 |---------- |3 |[[Күньсань]] |<span style="font-size:small;">군산시</span> |Gunsan |Кунсан |260,546 |---------- |4 |[[Чон-Өп]] |<span style="font-size:small;">정읍시</span> |Jeongeup |Чонып |110,352 |---------- |5 |[[Кимжэ]] |<span style="font-size:small;">김제시</span> |Gimje |Кимдже |78,679 |---------- |6 |[[Намвонь]] |<span style="font-size:small;">남원시</span> |Namwon |Намвон |78,770 |----------bgcolor=lightblue |Colspan=6 align=center|'''— [[Өмнө Солонгос улсын засаг захиргааны хуваарь|хошуу]]''' — (군 - күнь) |---------- |7 |[[Ваньжү хошуу|Ваньжү]] |<span style="font-size:small;">완주군</span> |Wanju |Ванджу |83,408 |---------- |8 |[[Кучан хошуу|Кучан]] |<span style="font-size:small;">고창군</span> |Gochang |Кочхан |53,333 |---------- |9 |[[Пүань хошуу|Пүань]] |<span style="font-size:small;">부안군</span> |Buan |Пуан |50,814 |---------- |10 |[[Сүньчан хошуу|Сүньчан]] |<span style="font-size:small;">순창군</span> |Sunchang |Сунчхан |25,241 |---------- |11 |[[Имшиль хошуу|Имшиль]] |<span style="font-size:small;">임실군</span> |Imsil |Имсиль |23,663 |---------- |12 |[[Мүжү хошуу|Мүжү]] |<span style="font-size:small;">무주군</span> |Muju |Муджу |21,827 |---------- |13 |[[Чиньань хошуу|Чиньань]] |<span style="font-size:small;">진안군</span> |Jinan |Чинан |20,446 |---------- |14 |[[Чансү хошуу|Чансү]] |<span style="font-size:small;">장수군</span> |Jangsu |Чансу |19,424 |} {{БНСУ-ын засаг захиргааны хуваарь}} [[Ангилал:Умард Чолла| ]] [[Ангилал:Өмнөд Солонгосын муж]] f0l60gcb5le5u1alyzklao77cfw6fqq 0 27794 821327 761479 2025-06-10T19:05:18Z Enkhsaihan2005 64429 821327 wikitext text/x-wiki {{Short description|Өмнөд Солонгосын муж}} {{Инфобокс суурин <!-- See Template:Infobox settlement for additional fields and descriptions --> | name = Өмнөд Чүнчон муж | official_name={{raise|0.2em|Chungcheongnam-do}} | native_name = {{nobold|충청남도}} | native_name_lang = ko | settlement_type = [[Өмнөд Солонгосын мужууд|Муж]] | translit_lang1 = Солонгос | translit_lang1_type = Хангыл | translit_lang1_info = {{lang|ko|{{Linktext|충|청|남|도}}}} | translit_lang1_type1 = [[Ханжа]] | translit_lang1_info1 = {{lang|ko|{{Linktext|忠|淸|南|道}}}} | translit_lang1_type2 = Маккьюн-Райшауэр | translit_lang1_info2 = Ch'ungch'ŏngnamdo | translit_lang1_type3 = Шинэ&nbsp;латинчлал | translit_lang1_info3 = Chungcheongnam-do | image_flag = Flag of South Chungcheong Province.svg | image_blank_emblem = Seal of South Chungcheong.svg | blank_emblem_type = Лого | image_map = Chungcheongnam-do in South Korea 2023.svg | coordinates = {{coord|36|30|N|126|45|E|display=inline, title}} | subdivision_type = Улс | subdivision_name = {{flag|Өмнөд Солонгос}} | subdivision_type1 = Бүс нутаг | subdivision_name1 = [[Хосё]] | subdivision_type2 = Томоохон хот | subdivision_name2 = [[Чонань]] | seat_type = [[Өмнөд Солонгос дахь нийслэлийн жагсаалт|Нийслэл]] | seat = [[Хунсон-гүнь]] | parts_type = Хуваалт | parts_style = <!-- list, coll (collapsed list), para (paragraph format) --> | parts = 8 хот; 7 хошуу | leader_title = [[Өмнөд Чүнчон аймгийн амбан захирагч|Захирагч]] | leader_name = [[Ким Те-хюм]]<br/> {{small|([[Ард түмний хүч нам (Өмнөд Солонгос)|Ард түмний хүч]])}} | area_total_km2 = 8,226.14 | area_rank = 6-р байр | population_total = 2,123,037 | population_as_of = 2022 | population_rank = 4-р байр | population_density_km2 = 258.08 | demographics_type1 = Бэлгэ тэмдэг | demographics1_footnotes = <!-- for references: use <ref> tags --> | demographics1_title1 = Цэцэг | demographics1_info1 = [[Шиваантиг (ургамал)|Шиваантиг]] | demographics1_title2 = Мод | demographics1_info2 = [[Уйлж буй бургас]] | demographics1_title3 = Шувуу | demographics1_info3 = [[Мандир уранхажин]] | demographics1_title4 = | demographics1_info4 = | demographics1_title5 = | demographics1_info5 = | demographics_type2 = Аймгийн Нийт Бүтээгдэхүүн (2020) | demographics2_footnotes = <ref name="kostat.go.kr">{{citeweb|title=2021년 지역소득(잠정)|url=https://kostat.go.kr/synap/skin/doc.html?fn=8968f427e96dabb2929ae805f2550668f3fc415b59c7e921107078267ed7008e&rs=/synap/preview/board/243}}</ref> | demographics2_title1 = Нийт | demographics2_info1 = [[Өмнөд Солонгосын вон|₩]]115.5 их наяд<br />[[Америк доллар|$]]92.4 тэрбум | iso_code = KR-44 | blank_name_sec1 = Аялга | blank_info_sec1 = [[Чүнчон аялга|Чүнчон]] | website = {{url|1=http://www.chungnam.net/englishMain.do|2=Албан ёсны хаяг (Англи хэл)}} | footnotes = }} [[Өмнөд Солонгос]]ын нэгдүгээр түвшний 17 нэгж, одоогийн 8 [[муж|аймгийн]] нэг нь '''Өмнөд Чүнчон''' (Өмнөд Чунчон; Чүнчоннам-ду; {{lang-ko|충청남도, 忠清南道}} ''Chungcheongnam-do''; {{lang-en|South Chungcheong Province}}; {{lang-ru|Чхунчхон-Намдо}}) юм. 1896 онд [[Чүнчон]] аймгийг хоёр хувааснаар тус муж үүсэв. Эхлээд бүхэл [[Солонгос]]ын муж байсан бол 1945 онд [[Солонгос хоёр хуваагдсан нь|Солонгос хоёр хуваагдсанаар]] [[Бүгд Найрамдах Солонгос Улс|БНСУ]]-ынх болжээ. Аймгийн засгийн газар хаяа залгаа [[Тэжон]] хотод байрлаж байгаад саяхан Хунсон хошуу руугаа төвлөн суусан. Чүнчоннамдугийн 8,628 км² газарт 2010 оны байдлаар 2,028,002 хүн аж төрөн сууж байна. Өмнөд Чүнчон муж засаг захиргааны эрх үүрэггүй нутаг — [[Хусо]] мужид багтдаг. Баруун талаараа [[Шар тэнгис]]т тулж, бусад талаараа [[Кёнги]], [[Умард Чүнчон]], [[Өмнөд Чолла]] гэх 3 муж, [[Тэжон]], [[Сэжун]] хэмээх 2 хот буюу аймгийн зэргийн бүгд 5 нутагтай хаяа залгадаг. Эндхийн хүн ардын дундаж орлого бусдаас их гэдэг нь 2010 оны нэг хүнд ноогдох [[ДНБ]]—$47,516 гэдгээр илэрнэ. Өмнөд Чүнчоны Йонги хошуу гэж байсныг 2007 оноос засаг захиргааны хувьд зэрэг ахиулж [[онцлон өөртөө засах Сэжун хот]] болгон өөрчлөн байгуулжээ. БНСУ-ын нийслэл ирээдүйд [[Сөүл]]ээс энэ хотод нүүн ирэх төлөвтэй. ==Засаг захиргааны хуваарь== Өмнөд Чүнчон одоогоор 8 [[хот]] (시 - ''ши''), 7 [[хошуу]] (군 - ''gun'', монголоор ''күн'', үгийн хойно орвол ''гүн'' гэж хэлэгдэнэ; {{lang-en|county}}; {{lang-ru|уезд}}), бүгд 15 нутаг болон хуваагдаж байгаа. {| class="wikitable" style="font-size:90%;" align=center |- ! # ! Нэр (монгол) ! [[Солонгос хэл|солонгос]] ! [[Англи хэл|англи]] ! [[Орос хэл|орос]] ! Хүн ам (2010) |----------bgcolor=lightblue |Colspan=6 align=center|'''— [[хот]]''' — (солонгосоор 시 - '''ши''') |---------- |1 |[[Чоньань]] |<font size=2>천안시</font> |Cheonan |Чхонан |574,623 |---------- |2 |[[Асань]] |<font size=2>아산시</font> |Asan |Асан |278,676 |---------- |3 |[[Сосань]] |<font size=2>서산시</font> |Seosan |Сосан |156,843 |---------- |4 |[[Танжинь]] |<font size=2>당진시</font> |Dangjin |Танджин |137,006 |---------- |5 |[[Кунжү]] |<font size=2>공주시</font> |Gongju |Конджу |122,153 |---------- |6 |[[Нуньсань]] |<font size=2>논산시</font> |Nonsan |Нонсан |119,222 |---------- |7 |[[Пурён]] |<font size=2>보령시</font> |Boryeong |Порён |97,770 |---------- |8 |Керюн |<font size=2>계룡시</font> |Gyeryong |Керён |41,528 |----------bgcolor=lightblue |Colspan=6 align=center|'''— [[хошуу]] —''' (солонгосоор 군 - '''күн, гүн''') |---------- |9 |[[Хунсон]] |<font size=2>홍성군</font> |Hongseong |Хонсон |82,811 |---------- |10 |[[Есань]] |<font size=2>예산군</font> |Yesan |Есан |77,830 |---------- |11 |[[Пүё хошуу|Пүё]] |<font size=2>부여군</font> |Buyeo |Пуё |67,584 |---------- |12 |[[Сочонь]] |<font size=2>서천군</font> |Seocheon |Сочхон |53,914 |---------- |13 |[[Тэань]] |<font size=2>태안군</font> |Taean |Тхэан |53,888 |---------- |14 |[[Кымсань]] |<font size=2>금산군</font> |Geumsan |Кымсан |52,952 |---------- |15 |[[Чон-Ян]] |<font size=2>청양군</font> |Cheongyang |Чхонъян |29,755 |} {{БНСУ-ын засаг захиргааны хуваарь}} [[Ангилал:Өмнөд Чүнчон| ]] [[Ангилал:Өмнөд Солонгосын аймаг]] 5xodwsxf75wpy974cnstkkxemuqd60a 821335 821327 2025-06-10T19:06:11Z Enkhsaihan2005 64429 821335 wikitext text/x-wiki {{Short description|Өмнөд Солонгосын муж}} {{Инфобокс суурин <!-- See Template:Infobox settlement for additional fields and descriptions --> | name = Өмнөд Чүнчон муж | official_name={{raise|0.2em|Chungcheongnam-do}} | native_name = {{nobold|충청남도}} | native_name_lang = ko | settlement_type = [[Өмнөд Солонгосын мужууд|Муж]] | translit_lang1 = Солонгос | translit_lang1_type = Хангыл | translit_lang1_info = {{lang|ko|{{Linktext|충|청|남|도}}}} | translit_lang1_type1 = [[Ханжа]] | translit_lang1_info1 = {{lang|ko|{{Linktext|忠|淸|南|道}}}} | translit_lang1_type2 = Маккьюн-Райшауэр | translit_lang1_info2 = Ch'ungch'ŏngnamdo | translit_lang1_type3 = Шинэ&nbsp;латинчлал | translit_lang1_info3 = Chungcheongnam-do | image_flag = Flag of South Chungcheong Province.svg | image_blank_emblem = Seal of South Chungcheong.svg | blank_emblem_type = Лого | image_map = Chungcheongnam-do in South Korea 2023.svg | coordinates = {{coord|36|30|N|126|45|E|display=inline, title}} | subdivision_type = Улс | subdivision_name = {{flag|Өмнөд Солонгос}} | subdivision_type1 = Бүс нутаг | subdivision_name1 = [[Хосё]] | subdivision_type2 = Томоохон хот | subdivision_name2 = [[Чонань]] | seat_type = [[Өмнөд Солонгос дахь нийслэлийн жагсаалт|Нийслэл]] | seat = [[Хунсон-гүнь]] | parts_type = Хуваалт | parts_style = <!-- list, coll (collapsed list), para (paragraph format) --> | parts = 8 хот; 7 хошуу | leader_title = [[Өмнөд Чүнчон аймгийн амбан захирагч|Захирагч]] | leader_name = [[Ким Те-хюм]]<br/> {{small|([[Ард түмний хүч нам (Өмнөд Солонгос)|Ард түмний хүч]])}} | area_total_km2 = 8,226.14 | area_rank = 6-р байр | population_total = 2,123,037 | population_as_of = 2022 | population_rank = 4-р байр | population_density_km2 = 258.08 | demographics_type1 = Бэлгэ тэмдэг | demographics1_footnotes = <!-- for references: use <ref> tags --> | demographics1_title1 = Цэцэг | demographics1_info1 = [[Шиваантиг (ургамал)|Шиваантиг]] | demographics1_title2 = Мод | demographics1_info2 = [[Уйлж буй бургас]] | demographics1_title3 = Шувуу | demographics1_info3 = [[Мандир уранхажин]] | demographics1_title4 = | demographics1_info4 = | demographics1_title5 = | demographics1_info5 = | demographics_type2 = Аймгийн Нийт Бүтээгдэхүүн (2020) | demographics2_footnotes = <ref name="kostat.go.kr">{{citeweb|title=2021년 지역소득(잠정)|url=https://kostat.go.kr/synap/skin/doc.html?fn=8968f427e96dabb2929ae805f2550668f3fc415b59c7e921107078267ed7008e&rs=/synap/preview/board/243}}</ref> | demographics2_title1 = Нийт | demographics2_info1 = [[Өмнөд Солонгосын вон|₩]]115.5 их наяд<br />[[Америк доллар|$]]92.4 тэрбум | iso_code = KR-44 | blank_name_sec1 = Аялга | blank_info_sec1 = [[Чүнчон аялга|Чүнчон]] | website = {{url|1=http://www.chungnam.net/englishMain.do|2=Албан ёсны хаяг (Англи хэл)}} | footnotes = }} [[Өмнөд Солонгос]]ын нэгдүгээр түвшний 17 нэгж, одоогийн 8 [[муж|аймгийн]] нэг нь '''Өмнөд Чүнчон''' (Өмнөд Чунчон; Чүнчоннам-ду; {{lang-ko|충청남도, 忠清南道}} ''Chungcheongnam-do''; {{lang-en|South Chungcheong Province}}; {{lang-ru|Чхунчхон-Намдо}}) юм. 1896 онд [[Чүнчон]] аймгийг хоёр хувааснаар тус муж үүсэв. Эхлээд бүхэл [[Солонгос]]ын муж байсан бол 1945 онд [[Солонгос хоёр хуваагдсан нь|Солонгос хоёр хуваагдсанаар]] [[Бүгд Найрамдах Солонгос Улс|БНСУ]]-ынх болжээ. Аймгийн засгийн газар хаяа залгаа [[Тэжон]] хотод байрлаж байгаад саяхан Хунсон хошуу руугаа төвлөн суусан. Чүнчоннамдугийн 8,628 км² газарт 2010 оны байдлаар 2,028,002 хүн аж төрөн сууж байна. Өмнөд Чүнчон муж засаг захиргааны эрх үүрэггүй нутаг — [[Хусо]] мужид багтдаг. Баруун талаараа [[Шар тэнгис]]т тулж, бусад талаараа [[Кёнги]], [[Умард Чүнчон]], [[Өмнөд Чолла]] гэх 3 муж, [[Тэжон]], [[Сэжун]] хэмээх 2 хот буюу аймгийн зэргийн бүгд 5 нутагтай хаяа залгадаг. Эндхийн хүн ардын дундаж орлого бусдаас их гэдэг нь 2010 оны нэг хүнд ноогдох [[ДНБ]]—$47,516 гэдгээр илэрнэ. Өмнөд Чүнчоны Йонги хошуу гэж байсныг 2007 оноос засаг захиргааны хувьд зэрэг ахиулж [[онцлон өөртөө засах Сэжун хот]] болгон өөрчлөн байгуулжээ. БНСУ-ын нийслэл ирээдүйд [[Сөүл]]ээс энэ хотод нүүн ирэх төлөвтэй. ==Засаг захиргааны хуваарь== Өмнөд Чүнчон одоогоор 8 [[хот]] (시 - ''ши''), 7 [[хошуу]] (군 - ''gun'', монголоор ''күн'', үгийн хойно орвол ''гүн'' гэж хэлэгдэнэ; {{lang-en|county}}; {{lang-ru|уезд}}), бүгд 15 нутаг болон хуваагдаж байгаа. {| class="wikitable" style="font-size:90%;" align=center |- ! # ! Нэр (монгол) ! [[Солонгос хэл|солонгос]] ! [[Англи хэл|англи]] ! [[Орос хэл|орос]] ! Хүн ам (2010) |----------bgcolor=lightblue |Colspan=6 align=center|'''— [[хот]]''' — (солонгосоор 시 - '''ши''') |---------- |1 |[[Чоньань]] |<font size=2>천안시</font> |Cheonan |Чхонан |574,623 |---------- |2 |[[Асань]] |<font size=2>아산시</font> |Asan |Асан |278,676 |---------- |3 |[[Сосань]] |<font size=2>서산시</font> |Seosan |Сосан |156,843 |---------- |4 |[[Танжинь]] |<font size=2>당진시</font> |Dangjin |Танджин |137,006 |---------- |5 |[[Кунжү]] |<font size=2>공주시</font> |Gongju |Конджу |122,153 |---------- |6 |[[Нуньсань]] |<font size=2>논산시</font> |Nonsan |Нонсан |119,222 |---------- |7 |[[Пурён]] |<font size=2>보령시</font> |Boryeong |Порён |97,770 |---------- |8 |Керюн |<font size=2>계룡시</font> |Gyeryong |Керён |41,528 |----------bgcolor=lightblue |Colspan=6 align=center|'''— [[хошуу]] —''' (солонгосоор 군 - '''күн, гүн''') |---------- |9 |[[Хунсон]] |<font size=2>홍성군</font> |Hongseong |Хонсон |82,811 |---------- |10 |[[Есань]] |<font size=2>예산군</font> |Yesan |Есан |77,830 |---------- |11 |[[Пүё хошуу|Пүё]] |<font size=2>부여군</font> |Buyeo |Пуё |67,584 |---------- |12 |[[Сочонь]] |<font size=2>서천군</font> |Seocheon |Сочхон |53,914 |---------- |13 |[[Тэань]] |<font size=2>태안군</font> |Taean |Тхэан |53,888 |---------- |14 |[[Кымсань]] |<font size=2>금산군</font> |Geumsan |Кымсан |52,952 |---------- |15 |[[Чон-Ян]] |<font size=2>청양군</font> |Cheongyang |Чхонъян |29,755 |} {{БНСУ-ын засаг захиргааны хуваарь}} [[Ангилал:Өмнөд Чүнчон| ]] [[Ангилал:Өмнөд Солонгосын муж]] ll9dsx4v6vgm2phpughirjj28zs5qqs 0 27796 821325 761484 2025-06-10T19:04:09Z Enkhsaihan2005 64429 821325 wikitext text/x-wiki {{Short description|Өмнөд Солонгосын муж}} {{Инфобокс суурин <!-- See Template:Infobox settlement for additional fields and descriptions --> | name = Умард Чүнчон муж | official_name = {{raise|0.2em|Chungcheongbuk-do}} | native_name = {{nobold|충청북도}} | native_name_lang = ko | settlement_type = [[Өмнөд Солонгосын мужууд|Муж]] | translit_lang1 = Солонгос | translit_lang1_type = [[Хангыл]] | translit_lang1_info = {{lang|ko|{{Linktext|충|청|북|도}}}} | image_flag = Flag of North Chungcheong Province.svg | image_blank_emblem = Emblem of North Chungcheong Province.svg | blank_emblem_type = Лого | image_map = Chungcheongbuk-do in South Korea 2023.svg | coordinates = {{coord|36|45|N|127|45|E|display=inline,title}} | subdivision_type = Улс | subdivision_name = {{flag|Өмнөд Солонгос}} | subdivision_type1 = Бүс нутаг | subdivision_name1 = [[Хосё]] | seat_type = [[Өмнөд Солонгос дахь нийслэлийн жагсаалт|Нийслэл]] | seat = [[Чонжү]] | parts_type = Хуваалт | parts_style = <!-- list, coll (collapsed list), para (paragraph format) --> | parts = 3 хот; 8 хошуу | leader_title = [[Умард Чүнчон аймгийн амбан захирагч|Захирагч]] | leader_name = [[Ким Юн-хван]] {{small|([[Ард түмний хүч нам (Өмнөд Солонгос)|Ард түмний хүч]])}} | area_total_km2 = 7,433 | area_rank = 8-р байр | population_total = 1,578,934 | population_as_of = 10 сар, 2014 | population_footnotes = <ref>{{cite web |url=http://rcps.egov.go.kr:8081/ageStat.do?command=month |title=연령별 인구현황 |access-date=2015-10-01 |url-status=dead |archive-url=https://web.archive.org/web/20141129035927/http://rcps.egov.go.kr:8081/ageStat.do?command=month |archive-date=2014-11-29 }}</ref> | population_density_km2 = 213 | population_rank = 7-р байр | demographics_type1 = Бэлгэ тэмдэг | demographics1_footnotes = <!-- for references: use <ref> tags --> | demographics1_title1 = Цэцэг | demographics1_info5 = | iso_code = KR-43 | blank_name_sec1 = Аялга | blank_info_sec1 = [[Чүнчон аялга|Чүнчон]] | website = {{url|https://www.chungbuk.go.kr/wwweng/index.do|2=Албан ёсны хаяг (Англи хэл)}} | translit_lang1_type1 = [[Ханжа]] | translit_lang1_info1 = {{lang|ko|{{Linktext|忠|淸|北|道}}}} | translit_lang1_type2 = Маккьюн-Райшауэр | translit_lang1_info2 = Ch’ungch’ŏngbukto | translit_lang1_type3 = Шинэ&nbsp;латинчлал | translit_lang1_info3 = Chungcheongbuk-do | demographics1_info1 = [[Замбага|Цагаан замбага]] | demographics1_title2 = Мод | demographics1_info2 = [[Зелкова]] | demographics1_title3 = | demographics1_info3 = | demographics1_title4 = | demographics1_info4 = | demographics1_title5 = | demographics_type2 = Аймгийн Нийт Бүтээгдэхүүн (2020) | demographics2_footnotes = <ref name="kostat.go.kr">{{citeweb|title=2021년 지역소득(잠정)|url=https://kostat.go.kr/synap/skin/doc.html?fn=8968f427e96dabb2929ae805f2550668f3fc415b59c7e921107078267ed7008e&rs=/synap/preview/board/243}}</ref> | demographics2_title1 = Нийт | demographics2_info1 = [[Өмнөд Солонгосын вон|₩]]69.6 их наяд<br />[[америк доллар|$]]55.7 тэрбум }} [[Өмнөд Солонгос]]ын нэгдүгээр түвшний 17 нэгж, одоогийн 8 [[муж|аймгийн]] нэг нь '''Умард Чүнчон''' ('''Хойд Чүнчон'''; Чүнчонпүг-ду; {{lang-ko|충청북도, 忠清北道}} ''Chungcheongbuk-do''; {{lang-en|North Chungcheong Province}}; {{lang-ru|Чхунчхон-Пукто}}) юм. 1896 онд найман аймгийн нэг [[Чүнчон]]ыг хоёр хувааснаар тус муж үүсэв. Эхлээд бүхэл [[Солонгос]]ын муж байсан бол 1945 онд [[Солонгос хоёр хуваагдсан нь|Солонгос хоёр хуваагдсанаар]] [[Бүгд Найрамдах Солонгос Улс|БНСУ]]-ынх болжээ. 7,433 км² газарт нь 2010 оны байдлаар 1,512,157 хүн аж төрөн сууж байгаа. Аймгийн засгийн газар нь [[Чонжү]] хотод байрладаг. Умард Чүнчон муж засаг захиргааны эрх үүрэггүй нутаг — [[Хусо]] мужид багтдаг. Эргэн тойрондоо [[Кёнги]], [[Канвон]], [[Умард Кёнсан]], [[Өмнөд Чүнчон]], [[Умард Чолла]], [[Тэжон]], [[Сэжун]] гээд аймгийн зэргийн 7 нутгаар хүрээлэгддэг улсынхаа далайд гарцгүй ганц муж нь мөн. Хойд захаар Нурён, зүүнээр нь [[Субэк нуруу|Субэк]] гэх улсдаа том гэгдэх уулын нурууд тогтсон байдаг. ==Засаг захиргааны хуваарь== Умард Чүнчон одоогоор 3 [[хот]] (시 - ''ши''), 8 [[хошуу]] (군 - ''gun'', монголоор ''күн'', үгийн хойно орвол ''гүн'' гэж хэлэгдэнэ; {{lang-en|county}}; {{lang-ru|уезд}}), бүгд 12 нутаг болон хуваагдаж байгаа. {| class="wikitable" style="font-size:90%;" align=center |- ! # ! Нэр<br/>(монгол) ! [[Солонгос хэл|солонгос]] ! [[Англи хэл|англи]] ! [[Орос хэл|орос]] ! Хүн ам (2010) |- |----------bgcolor=lightblue |Colspan=6 align=center|— '''[[Өмнөд Солонгос#Засаг захиргааны хуваарь|хот]]''' (시 - ши) — |---------- |1 |[[Чонжү]] |<font size=2>청주시</font> |Cheongju |Чхонджу |839,626 |---------- |2 |[[Чүнжү]] |<font size=2>충주시</font> |Chungju |Чхунджу |203,212 |---------- |3 |[[Чэчонь]] |<font size=2>제천시</font> |Jecheon |Чечхон |134,698 |----------bgcolor=lightblue |Colspan=6 align=center|— '''[[Өмнөд Солонгос#Засаг захиргааны хуваарь|хошуу]]''' (군 - күнь) — |---------- |5 |[[Ымсон хошуу|Ымсон]] |<font size=2>음성군</font> |Eumseong |Ымсон |84,088 |---------- |6 |[[Чиньчонь хошуу|Чиньчонь]] |<font size=2>진천군</font> |Jincheon |Чинчхон |61,915 |---------- |7 |[[Угчонь хошуу|Угчонь]] |<font size=2>옥천군</font> |Okcheon |Окчхон |49,730 |---------- |8 |[[Ёндун хошуу|Ёндун]] |<font size=2>영동군</font> |Yeongdong |Йондон |46,231 |---------- |9 |[[Куэсань хошуу|Куэсань]] |<font size=2>괴산군</font> |Goesan |Квесан |31,392 |---------- |10 |[[Чынпён хошуу|Чынпён]] |<font size=2>증평군</font> |Jeungpyeong |Чынпхён |31,531 |---------- |11 |[[Пуөнь хошуу|Пуөнь]] |<font size=2>보은군</font> |Boeun |Поын |30,509 |---------- |12 |[[Таньян хошуу|Таньян]] |<font size=2>단양군</font> |Danyang |Танян |28,165 |} {{БНСУ-ын засаг захиргааны хуваарь}} [[Ангилал:Умард Чүнчон| ]] [[Ангилал:Өмнөд Солонгосын аймаг]] [[Ангилал:1896 онд байгуулагдсан]] mgd5iv9lenv3lg0vj0gf1wf6noos6xy 821332 821325 2025-06-10T19:06:00Z Enkhsaihan2005 64429 821332 wikitext text/x-wiki {{Short description|Өмнөд Солонгосын муж}} {{Инфобокс суурин <!-- See Template:Infobox settlement for additional fields and descriptions --> | name = Умард Чүнчон муж | official_name = {{raise|0.2em|Chungcheongbuk-do}} | native_name = {{nobold|충청북도}} | native_name_lang = ko | settlement_type = [[Өмнөд Солонгосын мужууд|Муж]] | translit_lang1 = Солонгос | translit_lang1_type = [[Хангыл]] | translit_lang1_info = {{lang|ko|{{Linktext|충|청|북|도}}}} | image_flag = Flag of North Chungcheong Province.svg | image_blank_emblem = Emblem of North Chungcheong Province.svg | blank_emblem_type = Лого | image_map = Chungcheongbuk-do in South Korea 2023.svg | coordinates = {{coord|36|45|N|127|45|E|display=inline,title}} | subdivision_type = Улс | subdivision_name = {{flag|Өмнөд Солонгос}} | subdivision_type1 = Бүс нутаг | subdivision_name1 = [[Хосё]] | seat_type = [[Өмнөд Солонгос дахь нийслэлийн жагсаалт|Нийслэл]] | seat = [[Чонжү]] | parts_type = Хуваалт | parts_style = <!-- list, coll (collapsed list), para (paragraph format) --> | parts = 3 хот; 8 хошуу | leader_title = [[Умард Чүнчон аймгийн амбан захирагч|Захирагч]] | leader_name = [[Ким Юн-хван]] {{small|([[Ард түмний хүч нам (Өмнөд Солонгос)|Ард түмний хүч]])}} | area_total_km2 = 7,433 | area_rank = 8-р байр | population_total = 1,578,934 | population_as_of = 10 сар, 2014 | population_footnotes = <ref>{{cite web |url=http://rcps.egov.go.kr:8081/ageStat.do?command=month |title=연령별 인구현황 |access-date=2015-10-01 |url-status=dead |archive-url=https://web.archive.org/web/20141129035927/http://rcps.egov.go.kr:8081/ageStat.do?command=month |archive-date=2014-11-29 }}</ref> | population_density_km2 = 213 | population_rank = 7-р байр | demographics_type1 = Бэлгэ тэмдэг | demographics1_footnotes = <!-- for references: use <ref> tags --> | demographics1_title1 = Цэцэг | demographics1_info5 = | iso_code = KR-43 | blank_name_sec1 = Аялга | blank_info_sec1 = [[Чүнчон аялга|Чүнчон]] | website = {{url|https://www.chungbuk.go.kr/wwweng/index.do|2=Албан ёсны хаяг (Англи хэл)}} | translit_lang1_type1 = [[Ханжа]] | translit_lang1_info1 = {{lang|ko|{{Linktext|忠|淸|北|道}}}} | translit_lang1_type2 = Маккьюн-Райшауэр | translit_lang1_info2 = Ch’ungch’ŏngbukto | translit_lang1_type3 = Шинэ&nbsp;латинчлал | translit_lang1_info3 = Chungcheongbuk-do | demographics1_info1 = [[Замбага|Цагаан замбага]] | demographics1_title2 = Мод | demographics1_info2 = [[Зелкова]] | demographics1_title3 = | demographics1_info3 = | demographics1_title4 = | demographics1_info4 = | demographics1_title5 = | demographics_type2 = Аймгийн Нийт Бүтээгдэхүүн (2020) | demographics2_footnotes = <ref name="kostat.go.kr">{{citeweb|title=2021년 지역소득(잠정)|url=https://kostat.go.kr/synap/skin/doc.html?fn=8968f427e96dabb2929ae805f2550668f3fc415b59c7e921107078267ed7008e&rs=/synap/preview/board/243}}</ref> | demographics2_title1 = Нийт | demographics2_info1 = [[Өмнөд Солонгосын вон|₩]]69.6 их наяд<br />[[америк доллар|$]]55.7 тэрбум }} [[Өмнөд Солонгос]]ын нэгдүгээр түвшний 17 нэгж, одоогийн 8 [[муж|аймгийн]] нэг нь '''Умард Чүнчон''' ('''Хойд Чүнчон'''; Чүнчонпүг-ду; {{lang-ko|충청북도, 忠清北道}} ''Chungcheongbuk-do''; {{lang-en|North Chungcheong Province}}; {{lang-ru|Чхунчхон-Пукто}}) юм. 1896 онд найман аймгийн нэг [[Чүнчон]]ыг хоёр хувааснаар тус муж үүсэв. Эхлээд бүхэл [[Солонгос]]ын муж байсан бол 1945 онд [[Солонгос хоёр хуваагдсан нь|Солонгос хоёр хуваагдсанаар]] [[Бүгд Найрамдах Солонгос Улс|БНСУ]]-ынх болжээ. 7,433 км² газарт нь 2010 оны байдлаар 1,512,157 хүн аж төрөн сууж байгаа. Аймгийн засгийн газар нь [[Чонжү]] хотод байрладаг. Умард Чүнчон муж засаг захиргааны эрх үүрэггүй нутаг — [[Хусо]] мужид багтдаг. Эргэн тойрондоо [[Кёнги]], [[Канвон]], [[Умард Кёнсан]], [[Өмнөд Чүнчон]], [[Умард Чолла]], [[Тэжон]], [[Сэжун]] гээд аймгийн зэргийн 7 нутгаар хүрээлэгддэг улсынхаа далайд гарцгүй ганц муж нь мөн. Хойд захаар Нурён, зүүнээр нь [[Субэк нуруу|Субэк]] гэх улсдаа том гэгдэх уулын нурууд тогтсон байдаг. ==Засаг захиргааны хуваарь== Умард Чүнчон одоогоор 3 [[хот]] (시 - ''ши''), 8 [[хошуу]] (군 - ''gun'', монголоор ''күн'', үгийн хойно орвол ''гүн'' гэж хэлэгдэнэ; {{lang-en|county}}; {{lang-ru|уезд}}), бүгд 12 нутаг болон хуваагдаж байгаа. {| class="wikitable" style="font-size:90%;" align=center |- ! # ! Нэр<br/>(монгол) ! [[Солонгос хэл|солонгос]] ! [[Англи хэл|англи]] ! [[Орос хэл|орос]] ! Хүн ам (2010) |- |----------bgcolor=lightblue |Colspan=6 align=center|— '''[[Өмнөд Солонгос#Засаг захиргааны хуваарь|хот]]''' (시 - ши) — |---------- |1 |[[Чонжү]] |<font size=2>청주시</font> |Cheongju |Чхонджу |839,626 |---------- |2 |[[Чүнжү]] |<font size=2>충주시</font> |Chungju |Чхунджу |203,212 |---------- |3 |[[Чэчонь]] |<font size=2>제천시</font> |Jecheon |Чечхон |134,698 |----------bgcolor=lightblue |Colspan=6 align=center|— '''[[Өмнөд Солонгос#Засаг захиргааны хуваарь|хошуу]]''' (군 - күнь) — |---------- |5 |[[Ымсон хошуу|Ымсон]] |<font size=2>음성군</font> |Eumseong |Ымсон |84,088 |---------- |6 |[[Чиньчонь хошуу|Чиньчонь]] |<font size=2>진천군</font> |Jincheon |Чинчхон |61,915 |---------- |7 |[[Угчонь хошуу|Угчонь]] |<font size=2>옥천군</font> |Okcheon |Окчхон |49,730 |---------- |8 |[[Ёндун хошуу|Ёндун]] |<font size=2>영동군</font> |Yeongdong |Йондон |46,231 |---------- |9 |[[Куэсань хошуу|Куэсань]] |<font size=2>괴산군</font> |Goesan |Квесан |31,392 |---------- |10 |[[Чынпён хошуу|Чынпён]] |<font size=2>증평군</font> |Jeungpyeong |Чынпхён |31,531 |---------- |11 |[[Пуөнь хошуу|Пуөнь]] |<font size=2>보은군</font> |Boeun |Поын |30,509 |---------- |12 |[[Таньян хошуу|Таньян]] |<font size=2>단양군</font> |Danyang |Танян |28,165 |} {{БНСУ-ын засаг захиргааны хуваарь}} [[Ангилал:Умард Чүнчон| ]] [[Ангилал:Өмнөд Солонгосын муж]] [[Ангилал:1896 онд байгуулагдсан]] eqr0rv2coygqbboardyy78pueehma1e 0 27802 821323 819116 2025-06-10T19:02:47Z Enkhsaihan2005 64429 821323 wikitext text/x-wiki {{Short description|Өмнөд Солонгосын муж}} {{About|мужийн|Бүс нутгийн тухай|Кёнги (бүс нутаг)}} {{Инфобокс суурин | name = Кёнги муж | official_name = | native_name = {{nobold|{{Lang|ko|경기도}}}} | native_name_lang = ko | settlement_type = [[Өмнөд Солонгосын мужууд|Муж]] | translit_lang1 = Солонгос | translit_lang1_type = [[Хангыл]] | translit_lang1_info = {{lang|ko|경기도}} | translit_lang1_type1 = [[Ханжа]] | translit_lang1_info1 = {{lang|ko|京畿道}} | translit_lang1_type2 = Шинэчилсэн&nbsp;латинчлал | translit_lang1_info2 = Gyeonggi-do | translit_lang1_type3 = Маккьюн-Райшауэр | translit_lang1_info3 = Kyŏnggido | image_flag = Flag of Gyeonggi Province (2021).svg | image_blank_emblem = Emblem of Gyeonggi Province (2021).svg | blank_emblem_type = Лого | image_map = Gyeonggi-do in South Korea 2023.svg | image_skyline = {{multiple image |border = infobox |total_width = 280 |caption_align=center |image_style = border:1; |perrow = 1/2/2 |image1 = 판교 - panoramio (2).jpg |caption1 = [[Соннам]] |image2 = Icheon Hyanggyo 01.jpg |caption2 = [[Ичонь]] |image3 = Red Lighthouse Oido.jpg |caption3 = [[Шихөн]] |image4 = Hwaseong Fortress 01.jpg |caption4 = [[Сүвонь]] |image5 = 230902 Gwangmyeong Cave 06.jpg |caption5 = [[Куанмён]] |image6 = Everland rose (에버랜드 장미원) (1).JPG |caption6 = [[Юнъинь]] |image7 = Ansan Canal, South Korea.jpg |caption7 = [[Аньсань]] }} | coordinates = {{Coord|37|30|N|127|15|E|display=inline,title}} | subdivision_type = [[Дэлхийн улс орны жагсаалт|Улс]] | subdivision_name = {{flag|Өмнөд Солонгос}} | subdivision_type1 = [[Солонгосын бүс нутаг|Бүс нутаг]] | subdivision_name1 = [[Сөүлийн Нийслэлийн Бүс Нутаг]] | seat_type = [[Өмнөд Солонгосын нийслэлүүдийн жагсаалт|Нийслэл]] | seat = [[Сүвонь]] | parts_type = Дэд хэсгүүд | parts_style = <!-- list, coll (collapsed list), para (paragraph format) --> | parts = 28 хот; 3 хошуу | leader_title = [[Кёнги мужийн захирагч|Захирагч]] | leader_name = [[Ким Тунгёнь]]<br />{{small|([[Ардчилсан Нам (Өмнөд Солонгос, 2015)|Ардчилсан]])}} | leader_title1 = Хууль тогтоох байгууллага | leader_name1 = Кёнги мужийн чуулган | area_total_km2 = 10,199 | area_rank = 5-р байр | population_total = 13,511,676 | population_as_of = 2020 оны тооллого | population_footnotes = | population_density_km2 = 1,327 | population_rank = 1-р байр | demographics_type1 = | demographics1_footnotes = <!-- for references: use <ref> tags --> | demographics1_title1 = | demographics1_info1 = | demographics1_title2 = | demographics1_info2 = | demographics1_title3 = | demographics1_info3 = | demographics1_title4 = | demographics1_info4 = | demographics1_title5 = | demographics1_info5 = | demographics_type2 = ДНБ | demographics2_footnotes = <ref name="index.go.kr">{{cite web|url= https://kostat.go.kr/boardDownload.es?bid=243&list_no=428565&seq=3|title= 2022년 지역소득(잠정)|website= www.kostat.go.kr|access-date= 2025-06-10|archive-date= 2024-01-23|archive-url= https://web.archive.org/web/20240123150306/https://kostat.go.kr/boardDownload.es?bid=243&list_no=428565&seq=3|url-status= live}}</ref> | demographics2_title1 = Нийт | demographics2_info1 = [[Өмнөд Солонгос вон|KRW]] 547 их наяд<br />[[америк доллар|USD]] 438 тэрбум (2022) | iso_code = KR-41 | blank_name_sec1 = Аялга | blank_info_sec1 = [[Кёнги аялга|Кёнги]] | website = {{URL|1=http://english.gg.go.kr/|2=Албан ёсны вэбсайт (Англи хэлээр)}} | blank_name_sec2 = Блог | blank_info_sec2 = {{URL|1=http://gyeonggido-korea.com|2=Албан ёсны блог}} | footnotes = }} [[Өмнөд Солонгос]]ын нэгдүгээр зэргийн 17 нэгж, одоогийн 8 [[муж|мужийн]] нэг нь '''Кёнги''' (Кёнги-ду; {{lang-ko|경기도, 京畿道}}, ''Gyeonggi-do''; {{lang-en|Gyeonggi Province}}; {{lang-ru|Кёнгидо}}) юм. [[Чусон улс]]ын үеэс "Кёнги" гэх муж уламжлагдан оршсоор өнөөг хүрчээ. Улсын нийслэл, тэргүүн их хот [[Сөүл]], улсын З-р их хот [[Инчон]] хоёр 1946 он, 1981 онд цувран Кёнги аймгийн харьяанаас гарч аймгийн зэргийн нутаг болцгоосон. 2005 оны байдлаар Кёнги, Сөүл, Инчон гурвын нийлбэр 11,730 км² газарт [[Бүгд Найрамдах Солонгос Улс|БНСУ]]-ын хүн амын 48% болох 22,766,850 хүн оршин сууж байна. Үүнээс Кёнги аймгийн 10,183 км² талбайд 11,920,340 хүн амьдарч байгаа нь улсынхаа хамгийн шигүү суурьшилт муж гэдгийг нь илтгэдэг. Кёнги муж засаг захиргааны эрх үүрэггүй [[Сүдуквонь]] мужид багтдаг. Баруун талаараа [[Шар тэнгис]]т (далайн эрэг нь 413 километр урт) тулж, бусад талаараа [[Канвон]], [[Умард Чүнчон|умард]] [[Өмнөд Чүнчон|өмнөд Чүнчон]], [[Инчон]], [[Сөүл]] гэх адил зэргийн 5 нутагтай хаяа залгаж, хойгуураа [[Умард Солонгос]]той хиллэдэг. Зарим алба хэлтэс нь [[Үйжонпү]] хотод байрладгийг эс тооцвол засгийн газар нь үндсэндээ аймгийн хамгийн том хот [[Сүвонь хот|Сүвонь]]д төвхнөсөн байдаг. == Засаг захиргааны хуваарь == Кёнги муж дотроо 28 [[хот]] (시 - ''ши''), 3 [[хошуу]] (군 - ''gun'', монголоор ''күн'', үгийн хойно орвол ''гүн'' гэж хэлэгдэнэ; {{lang-en|county}}; {{lang-ru|уезд}}), бүгд 31 нутаг болон хуваагдана. Үүнээс 7 нь яг хот шиг биш мөртлөө Сөүлийн тэлэлтээс болж хот гэж өргөгдсөн. [[Файл:Gyeonggi Municipal.svg|thumb|320px|Гучин нэгэн нутаг (хүснэгтийн дугаараар)]] {| class="wikitable" style="font-size:90%;" align=center |- ! # ! Бүтэн нэр ! [[Солонгос хэл|солонгос]] ! [[Англи хэл|англи]] ! [[Орос хэл|орос]] ! Хүн ам (2010) |----------bgcolor=lightblue |Colspan=6 align=center|'''— [[хот]] (시 ши) —''' |---------- |1 |[[Сүвонь]] |<span style="font-size:small;">수원시</span> |Suwon |Сувон |1,071,913 |---------- |2 |[[Соннам]] |<span style="font-size:small;">성남시</span> |Seongnam |Соннам |949,964 |---------- |3 |[[Куян]] |<span style="font-size:small;">고양시</span> |Goyang |Коян |905,076 |---------- |4 |[[Юнъинь]] |<span style="font-size:small;">용인시</span> |Yongin |Йонъин |856,765 |---------- |5 |[[Пүчонь]] |<span style="font-size:small;">부천시</span> |Bucheon |Пучхон |853,039 |---------- |6 |[[Аньсань]] |<span style="font-size:small;">안산시</span> |Ansan |Ансан |728,775 |---------- |7 |[[Аньян]] |<span style="font-size:small;">안양시</span> |Anyang |Анян |602,122 |---------- |8 |[[Намянжү]] |<span style="font-size:small;">남양주시</span> |Namyangju |Намъянджу |529,898 |---------- |9 |[[Хуасон]] |<span style="font-size:small;">화성시</span> |Hwaseong |Хвасон |488,758 |---------- |10 |[[Ыйжонбү]] |<span style="font-size:small;">의정부시</span> |Uijeongbu |Ыйджонбу |417,412 |---------- |11 |[[Шихөн]] |<span style="font-size:small;">시흥시</span> |Siheung |Сихын |407,090 |---------- |12 |[[Пёнтэк]] |<span style="font-size:small;">평택시</span> |Pyeongtaek |Пхёнтхэк |388,508 |---------- |13 |[[Куанмён]] |<span style="font-size:small;">광명시</span> |Gwangmyeong |Кванмён |329,010 |---------- |14 |[[Пажү]] |<span style="font-size:small;">파주시</span> |Paju |Пхаджу |328,128 |---------- |15 |[[Күньпу]] |<span style="font-size:small;">군포시</span> |Gunpo |Кунпхо |278,083 |---------- |16 |[[Куанжү]] |<span style="font-size:small;">광주시</span> |Gwangju |Кванджу |228,747 |---------- |17 |[[Кимпу]] |<span style="font-size:small;">김포시</span> |Gimpo |Кимпхо |224,350 |---------- |18 |[[Ичонь]] |<span style="font-size:small;">이천시</span> |Icheon |Ичхон |224,350 |---------- |19 |[[Янжү]] |<span style="font-size:small;">양주시</span> |Yangju |Янджу |187,911 |---------- |20 |[[Күри]] |<span style="font-size:small;">구리시</span> |Guri |Кури |185,550 |---------- |21 |[[Усань]] |<span style="font-size:small;">오산시</span> |Osan |Осан |183,890 |---------- |22 |[[Аньсон]] |<span style="font-size:small;">안성시</span> |Anseong |Ансон |179,782 |---------- |23 |[[Үйван]] |<span style="font-size:small;">의왕시</span> |Uiwang |Ыйван |144,501 |---------- |24 |[[Пучонь]] |<span style="font-size:small;">포천시</span> |Pocheon |Пхочхон |140,997 |---------- |25 |[[Ханам]] |<span style="font-size:small;">하남시</span> |Hanam |Ханам |179,782 |---------- |26 |[[Тундүчонь]] |<span style="font-size:small;">동두천시</span> |Dongducheon |Тондучхон |144,501 |---------- |27 |[[Куачонь]] |<span style="font-size:small;">과천시</span> |Gwacheon |Квачхон |66,704 |---------- |28 |[[Ёжү]] |<span style="font-size:small;">여주시</span> |Yeoju |Йоджу |101,203 |----------bgcolor=lightblue |Colspan=6 align=center|'''— [[Өмнө Солонгос улсын засаг захиргааны хуваарь|хошуу]] ( 군 күнь) — ''' |---------- |29 |[[Янпён хошуу]] |<span style="font-size:small;">양평군</span> |Yangpyeong |Янпхён |82,802 |---------- |30 |[[Капён хошуу]] |<span style="font-size:small;">가평군</span> |Gapyeong |Капхён |50,879 |---------- |31 |[[Ёньчонь хошуу]] |<span style="font-size:small;">연천군</span> |Yeoncheon |Йончхон |41,770 |} {{БНСУ-ын засаг захиргааны хуваарь}} [[Ангилал:Кёнги| ]] [[Ангилал:Өмнөд Солонгосын аймаг]] 7mlq1tza7820h6k1q3vpk2pcvmpxshp 821328 821323 2025-06-10T19:05:46Z Enkhsaihan2005 64429 821328 wikitext text/x-wiki {{Short description|Өмнөд Солонгосын муж}} {{About|мужийн|Бүс нутгийн тухай|Кёнги (бүс нутаг)}} {{Инфобокс суурин | name = Кёнги муж | official_name = | native_name = {{nobold|{{Lang|ko|경기도}}}} | native_name_lang = ko | settlement_type = [[Өмнөд Солонгосын мужууд|Муж]] | translit_lang1 = Солонгос | translit_lang1_type = [[Хангыл]] | translit_lang1_info = {{lang|ko|경기도}} | translit_lang1_type1 = [[Ханжа]] | translit_lang1_info1 = {{lang|ko|京畿道}} | translit_lang1_type2 = Шинэчилсэн&nbsp;латинчлал | translit_lang1_info2 = Gyeonggi-do | translit_lang1_type3 = Маккьюн-Райшауэр | translit_lang1_info3 = Kyŏnggido | image_flag = Flag of Gyeonggi Province (2021).svg | image_blank_emblem = Emblem of Gyeonggi Province (2021).svg | blank_emblem_type = Лого | image_map = Gyeonggi-do in South Korea 2023.svg | image_skyline = {{multiple image |border = infobox |total_width = 280 |caption_align=center |image_style = border:1; |perrow = 1/2/2 |image1 = 판교 - panoramio (2).jpg |caption1 = [[Соннам]] |image2 = Icheon Hyanggyo 01.jpg |caption2 = [[Ичонь]] |image3 = Red Lighthouse Oido.jpg |caption3 = [[Шихөн]] |image4 = Hwaseong Fortress 01.jpg |caption4 = [[Сүвонь]] |image5 = 230902 Gwangmyeong Cave 06.jpg |caption5 = [[Куанмён]] |image6 = Everland rose (에버랜드 장미원) (1).JPG |caption6 = [[Юнъинь]] |image7 = Ansan Canal, South Korea.jpg |caption7 = [[Аньсань]] }} | coordinates = {{Coord|37|30|N|127|15|E|display=inline,title}} | subdivision_type = [[Дэлхийн улс орны жагсаалт|Улс]] | subdivision_name = {{flag|Өмнөд Солонгос}} | subdivision_type1 = [[Солонгосын бүс нутаг|Бүс нутаг]] | subdivision_name1 = [[Сөүлийн Нийслэлийн Бүс Нутаг]] | seat_type = [[Өмнөд Солонгосын нийслэлүүдийн жагсаалт|Нийслэл]] | seat = [[Сүвонь]] | parts_type = Дэд хэсгүүд | parts_style = <!-- list, coll (collapsed list), para (paragraph format) --> | parts = 28 хот; 3 хошуу | leader_title = [[Кёнги мужийн захирагч|Захирагч]] | leader_name = [[Ким Тунгёнь]]<br />{{small|([[Ардчилсан Нам (Өмнөд Солонгос, 2015)|Ардчилсан]])}} | leader_title1 = Хууль тогтоох байгууллага | leader_name1 = Кёнги мужийн чуулган | area_total_km2 = 10,199 | area_rank = 5-р байр | population_total = 13,511,676 | population_as_of = 2020 оны тооллого | population_footnotes = | population_density_km2 = 1,327 | population_rank = 1-р байр | demographics_type1 = | demographics1_footnotes = <!-- for references: use <ref> tags --> | demographics1_title1 = | demographics1_info1 = | demographics1_title2 = | demographics1_info2 = | demographics1_title3 = | demographics1_info3 = | demographics1_title4 = | demographics1_info4 = | demographics1_title5 = | demographics1_info5 = | demographics_type2 = ДНБ | demographics2_footnotes = <ref name="index.go.kr">{{cite web|url= https://kostat.go.kr/boardDownload.es?bid=243&list_no=428565&seq=3|title= 2022년 지역소득(잠정)|website= www.kostat.go.kr|access-date= 2025-06-10|archive-date= 2024-01-23|archive-url= https://web.archive.org/web/20240123150306/https://kostat.go.kr/boardDownload.es?bid=243&list_no=428565&seq=3|url-status= live}}</ref> | demographics2_title1 = Нийт | demographics2_info1 = [[Өмнөд Солонгос вон|KRW]] 547 их наяд<br />[[америк доллар|USD]] 438 тэрбум (2022) | iso_code = KR-41 | blank_name_sec1 = Аялга | blank_info_sec1 = [[Кёнги аялга|Кёнги]] | website = {{URL|1=http://english.gg.go.kr/|2=Албан ёсны вэбсайт (Англи хэлээр)}} | blank_name_sec2 = Блог | blank_info_sec2 = {{URL|1=http://gyeonggido-korea.com|2=Албан ёсны блог}} | footnotes = }} [[Өмнөд Солонгос]]ын нэгдүгээр зэргийн 17 нэгж, одоогийн 8 [[муж|мужийн]] нэг нь '''Кёнги''' (Кёнги-ду; {{lang-ko|경기도, 京畿道}}, ''Gyeonggi-do''; {{lang-en|Gyeonggi Province}}; {{lang-ru|Кёнгидо}}) юм. [[Чусон улс]]ын үеэс "Кёнги" гэх муж уламжлагдан оршсоор өнөөг хүрчээ. Улсын нийслэл, тэргүүн их хот [[Сөүл]], улсын З-р их хот [[Инчон]] хоёр 1946 он, 1981 онд цувран Кёнги аймгийн харьяанаас гарч аймгийн зэргийн нутаг болцгоосон. 2005 оны байдлаар Кёнги, Сөүл, Инчон гурвын нийлбэр 11,730 км² газарт [[Бүгд Найрамдах Солонгос Улс|БНСУ]]-ын хүн амын 48% болох 22,766,850 хүн оршин сууж байна. Үүнээс Кёнги аймгийн 10,183 км² талбайд 11,920,340 хүн амьдарч байгаа нь улсынхаа хамгийн шигүү суурьшилт муж гэдгийг нь илтгэдэг. Кёнги муж засаг захиргааны эрх үүрэггүй [[Сүдуквонь]] мужид багтдаг. Баруун талаараа [[Шар тэнгис]]т (далайн эрэг нь 413 километр урт) тулж, бусад талаараа [[Канвон]], [[Умард Чүнчон|умард]] [[Өмнөд Чүнчон|өмнөд Чүнчон]], [[Инчон]], [[Сөүл]] гэх адил зэргийн 5 нутагтай хаяа залгаж, хойгуураа [[Умард Солонгос]]той хиллэдэг. Зарим алба хэлтэс нь [[Үйжонпү]] хотод байрладгийг эс тооцвол засгийн газар нь үндсэндээ аймгийн хамгийн том хот [[Сүвонь хот|Сүвонь]]д төвхнөсөн байдаг. == Засаг захиргааны хуваарь == Кёнги муж дотроо 28 [[хот]] (시 - ''ши''), 3 [[хошуу]] (군 - ''gun'', монголоор ''күн'', үгийн хойно орвол ''гүн'' гэж хэлэгдэнэ; {{lang-en|county}}; {{lang-ru|уезд}}), бүгд 31 нутаг болон хуваагдана. Үүнээс 7 нь яг хот шиг биш мөртлөө Сөүлийн тэлэлтээс болж хот гэж өргөгдсөн. [[Файл:Gyeonggi Municipal.svg|thumb|320px|Гучин нэгэн нутаг (хүснэгтийн дугаараар)]] {| class="wikitable" style="font-size:90%;" align=center |- ! # ! Бүтэн нэр ! [[Солонгос хэл|солонгос]] ! [[Англи хэл|англи]] ! [[Орос хэл|орос]] ! Хүн ам (2010) |----------bgcolor=lightblue |Colspan=6 align=center|'''— [[хот]] (시 ши) —''' |---------- |1 |[[Сүвонь]] |<span style="font-size:small;">수원시</span> |Suwon |Сувон |1,071,913 |---------- |2 |[[Соннам]] |<span style="font-size:small;">성남시</span> |Seongnam |Соннам |949,964 |---------- |3 |[[Куян]] |<span style="font-size:small;">고양시</span> |Goyang |Коян |905,076 |---------- |4 |[[Юнъинь]] |<span style="font-size:small;">용인시</span> |Yongin |Йонъин |856,765 |---------- |5 |[[Пүчонь]] |<span style="font-size:small;">부천시</span> |Bucheon |Пучхон |853,039 |---------- |6 |[[Аньсань]] |<span style="font-size:small;">안산시</span> |Ansan |Ансан |728,775 |---------- |7 |[[Аньян]] |<span style="font-size:small;">안양시</span> |Anyang |Анян |602,122 |---------- |8 |[[Намянжү]] |<span style="font-size:small;">남양주시</span> |Namyangju |Намъянджу |529,898 |---------- |9 |[[Хуасон]] |<span style="font-size:small;">화성시</span> |Hwaseong |Хвасон |488,758 |---------- |10 |[[Ыйжонбү]] |<span style="font-size:small;">의정부시</span> |Uijeongbu |Ыйджонбу |417,412 |---------- |11 |[[Шихөн]] |<span style="font-size:small;">시흥시</span> |Siheung |Сихын |407,090 |---------- |12 |[[Пёнтэк]] |<span style="font-size:small;">평택시</span> |Pyeongtaek |Пхёнтхэк |388,508 |---------- |13 |[[Куанмён]] |<span style="font-size:small;">광명시</span> |Gwangmyeong |Кванмён |329,010 |---------- |14 |[[Пажү]] |<span style="font-size:small;">파주시</span> |Paju |Пхаджу |328,128 |---------- |15 |[[Күньпу]] |<span style="font-size:small;">군포시</span> |Gunpo |Кунпхо |278,083 |---------- |16 |[[Куанжү]] |<span style="font-size:small;">광주시</span> |Gwangju |Кванджу |228,747 |---------- |17 |[[Кимпу]] |<span style="font-size:small;">김포시</span> |Gimpo |Кимпхо |224,350 |---------- |18 |[[Ичонь]] |<span style="font-size:small;">이천시</span> |Icheon |Ичхон |224,350 |---------- |19 |[[Янжү]] |<span style="font-size:small;">양주시</span> |Yangju |Янджу |187,911 |---------- |20 |[[Күри]] |<span style="font-size:small;">구리시</span> |Guri |Кури |185,550 |---------- |21 |[[Усань]] |<span style="font-size:small;">오산시</span> |Osan |Осан |183,890 |---------- |22 |[[Аньсон]] |<span style="font-size:small;">안성시</span> |Anseong |Ансон |179,782 |---------- |23 |[[Үйван]] |<span style="font-size:small;">의왕시</span> |Uiwang |Ыйван |144,501 |---------- |24 |[[Пучонь]] |<span style="font-size:small;">포천시</span> |Pocheon |Пхочхон |140,997 |---------- |25 |[[Ханам]] |<span style="font-size:small;">하남시</span> |Hanam |Ханам |179,782 |---------- |26 |[[Тундүчонь]] |<span style="font-size:small;">동두천시</span> |Dongducheon |Тондучхон |144,501 |---------- |27 |[[Куачонь]] |<span style="font-size:small;">과천시</span> |Gwacheon |Квачхон |66,704 |---------- |28 |[[Ёжү]] |<span style="font-size:small;">여주시</span> |Yeoju |Йоджу |101,203 |----------bgcolor=lightblue |Colspan=6 align=center|'''— [[Өмнө Солонгос улсын засаг захиргааны хуваарь|хошуу]] ( 군 күнь) — ''' |---------- |29 |[[Янпён хошуу]] |<span style="font-size:small;">양평군</span> |Yangpyeong |Янпхён |82,802 |---------- |30 |[[Капён хошуу]] |<span style="font-size:small;">가평군</span> |Gapyeong |Капхён |50,879 |---------- |31 |[[Ёньчонь хошуу]] |<span style="font-size:small;">연천군</span> |Yeoncheon |Йончхон |41,770 |} {{БНСУ-ын засаг захиргааны хуваарь}} [[Ангилал:Кёнги| ]] [[Ангилал:Өмнөд Солонгосын муж]] dfnssu7v0i5r0tsrjlw29q2lnghs18u 821431 821328 2025-06-10T20:05:22Z Enkhsaihan2005 64429 Enkhsaihan2005 moved page [[Кёнги]] to [[Кёнги муж]] 821328 wikitext text/x-wiki {{Short description|Өмнөд Солонгосын муж}} {{About|мужийн|Бүс нутгийн тухай|Кёнги (бүс нутаг)}} {{Инфобокс суурин | name = Кёнги муж | official_name = | native_name = {{nobold|{{Lang|ko|경기도}}}} | native_name_lang = ko | settlement_type = [[Өмнөд Солонгосын мужууд|Муж]] | translit_lang1 = Солонгос | translit_lang1_type = [[Хангыл]] | translit_lang1_info = {{lang|ko|경기도}} | translit_lang1_type1 = [[Ханжа]] | translit_lang1_info1 = {{lang|ko|京畿道}} | translit_lang1_type2 = Шинэчилсэн&nbsp;латинчлал | translit_lang1_info2 = Gyeonggi-do | translit_lang1_type3 = Маккьюн-Райшауэр | translit_lang1_info3 = Kyŏnggido | image_flag = Flag of Gyeonggi Province (2021).svg | image_blank_emblem = Emblem of Gyeonggi Province (2021).svg | blank_emblem_type = Лого | image_map = Gyeonggi-do in South Korea 2023.svg | image_skyline = {{multiple image |border = infobox |total_width = 280 |caption_align=center |image_style = border:1; |perrow = 1/2/2 |image1 = 판교 - panoramio (2).jpg |caption1 = [[Соннам]] |image2 = Icheon Hyanggyo 01.jpg |caption2 = [[Ичонь]] |image3 = Red Lighthouse Oido.jpg |caption3 = [[Шихөн]] |image4 = Hwaseong Fortress 01.jpg |caption4 = [[Сүвонь]] |image5 = 230902 Gwangmyeong Cave 06.jpg |caption5 = [[Куанмён]] |image6 = Everland rose (에버랜드 장미원) (1).JPG |caption6 = [[Юнъинь]] |image7 = Ansan Canal, South Korea.jpg |caption7 = [[Аньсань]] }} | coordinates = {{Coord|37|30|N|127|15|E|display=inline,title}} | subdivision_type = [[Дэлхийн улс орны жагсаалт|Улс]] | subdivision_name = {{flag|Өмнөд Солонгос}} | subdivision_type1 = [[Солонгосын бүс нутаг|Бүс нутаг]] | subdivision_name1 = [[Сөүлийн Нийслэлийн Бүс Нутаг]] | seat_type = [[Өмнөд Солонгосын нийслэлүүдийн жагсаалт|Нийслэл]] | seat = [[Сүвонь]] | parts_type = Дэд хэсгүүд | parts_style = <!-- list, coll (collapsed list), para (paragraph format) --> | parts = 28 хот; 3 хошуу | leader_title = [[Кёнги мужийн захирагч|Захирагч]] | leader_name = [[Ким Тунгёнь]]<br />{{small|([[Ардчилсан Нам (Өмнөд Солонгос, 2015)|Ардчилсан]])}} | leader_title1 = Хууль тогтоох байгууллага | leader_name1 = Кёнги мужийн чуулган | area_total_km2 = 10,199 | area_rank = 5-р байр | population_total = 13,511,676 | population_as_of = 2020 оны тооллого | population_footnotes = | population_density_km2 = 1,327 | population_rank = 1-р байр | demographics_type1 = | demographics1_footnotes = <!-- for references: use <ref> tags --> | demographics1_title1 = | demographics1_info1 = | demographics1_title2 = | demographics1_info2 = | demographics1_title3 = | demographics1_info3 = | demographics1_title4 = | demographics1_info4 = | demographics1_title5 = | demographics1_info5 = | demographics_type2 = ДНБ | demographics2_footnotes = <ref name="index.go.kr">{{cite web|url= https://kostat.go.kr/boardDownload.es?bid=243&list_no=428565&seq=3|title= 2022년 지역소득(잠정)|website= www.kostat.go.kr|access-date= 2025-06-10|archive-date= 2024-01-23|archive-url= https://web.archive.org/web/20240123150306/https://kostat.go.kr/boardDownload.es?bid=243&list_no=428565&seq=3|url-status= live}}</ref> | demographics2_title1 = Нийт | demographics2_info1 = [[Өмнөд Солонгос вон|KRW]] 547 их наяд<br />[[америк доллар|USD]] 438 тэрбум (2022) | iso_code = KR-41 | blank_name_sec1 = Аялга | blank_info_sec1 = [[Кёнги аялга|Кёнги]] | website = {{URL|1=http://english.gg.go.kr/|2=Албан ёсны вэбсайт (Англи хэлээр)}} | blank_name_sec2 = Блог | blank_info_sec2 = {{URL|1=http://gyeonggido-korea.com|2=Албан ёсны блог}} | footnotes = }} [[Өмнөд Солонгос]]ын нэгдүгээр зэргийн 17 нэгж, одоогийн 8 [[муж|мужийн]] нэг нь '''Кёнги''' (Кёнги-ду; {{lang-ko|경기도, 京畿道}}, ''Gyeonggi-do''; {{lang-en|Gyeonggi Province}}; {{lang-ru|Кёнгидо}}) юм. [[Чусон улс]]ын үеэс "Кёнги" гэх муж уламжлагдан оршсоор өнөөг хүрчээ. Улсын нийслэл, тэргүүн их хот [[Сөүл]], улсын З-р их хот [[Инчон]] хоёр 1946 он, 1981 онд цувран Кёнги аймгийн харьяанаас гарч аймгийн зэргийн нутаг болцгоосон. 2005 оны байдлаар Кёнги, Сөүл, Инчон гурвын нийлбэр 11,730 км² газарт [[Бүгд Найрамдах Солонгос Улс|БНСУ]]-ын хүн амын 48% болох 22,766,850 хүн оршин сууж байна. Үүнээс Кёнги аймгийн 10,183 км² талбайд 11,920,340 хүн амьдарч байгаа нь улсынхаа хамгийн шигүү суурьшилт муж гэдгийг нь илтгэдэг. Кёнги муж засаг захиргааны эрх үүрэггүй [[Сүдуквонь]] мужид багтдаг. Баруун талаараа [[Шар тэнгис]]т (далайн эрэг нь 413 километр урт) тулж, бусад талаараа [[Канвон]], [[Умард Чүнчон|умард]] [[Өмнөд Чүнчон|өмнөд Чүнчон]], [[Инчон]], [[Сөүл]] гэх адил зэргийн 5 нутагтай хаяа залгаж, хойгуураа [[Умард Солонгос]]той хиллэдэг. Зарим алба хэлтэс нь [[Үйжонпү]] хотод байрладгийг эс тооцвол засгийн газар нь үндсэндээ аймгийн хамгийн том хот [[Сүвонь хот|Сүвонь]]д төвхнөсөн байдаг. == Засаг захиргааны хуваарь == Кёнги муж дотроо 28 [[хот]] (시 - ''ши''), 3 [[хошуу]] (군 - ''gun'', монголоор ''күн'', үгийн хойно орвол ''гүн'' гэж хэлэгдэнэ; {{lang-en|county}}; {{lang-ru|уезд}}), бүгд 31 нутаг болон хуваагдана. Үүнээс 7 нь яг хот шиг биш мөртлөө Сөүлийн тэлэлтээс болж хот гэж өргөгдсөн. [[Файл:Gyeonggi Municipal.svg|thumb|320px|Гучин нэгэн нутаг (хүснэгтийн дугаараар)]] {| class="wikitable" style="font-size:90%;" align=center |- ! # ! Бүтэн нэр ! [[Солонгос хэл|солонгос]] ! [[Англи хэл|англи]] ! [[Орос хэл|орос]] ! Хүн ам (2010) |----------bgcolor=lightblue |Colspan=6 align=center|'''— [[хот]] (시 ши) —''' |---------- |1 |[[Сүвонь]] |<span style="font-size:small;">수원시</span> |Suwon |Сувон |1,071,913 |---------- |2 |[[Соннам]] |<span style="font-size:small;">성남시</span> |Seongnam |Соннам |949,964 |---------- |3 |[[Куян]] |<span style="font-size:small;">고양시</span> |Goyang |Коян |905,076 |---------- |4 |[[Юнъинь]] |<span style="font-size:small;">용인시</span> |Yongin |Йонъин |856,765 |---------- |5 |[[Пүчонь]] |<span style="font-size:small;">부천시</span> |Bucheon |Пучхон |853,039 |---------- |6 |[[Аньсань]] |<span style="font-size:small;">안산시</span> |Ansan |Ансан |728,775 |---------- |7 |[[Аньян]] |<span style="font-size:small;">안양시</span> |Anyang |Анян |602,122 |---------- |8 |[[Намянжү]] |<span style="font-size:small;">남양주시</span> |Namyangju |Намъянджу |529,898 |---------- |9 |[[Хуасон]] |<span style="font-size:small;">화성시</span> |Hwaseong |Хвасон |488,758 |---------- |10 |[[Ыйжонбү]] |<span style="font-size:small;">의정부시</span> |Uijeongbu |Ыйджонбу |417,412 |---------- |11 |[[Шихөн]] |<span style="font-size:small;">시흥시</span> |Siheung |Сихын |407,090 |---------- |12 |[[Пёнтэк]] |<span style="font-size:small;">평택시</span> |Pyeongtaek |Пхёнтхэк |388,508 |---------- |13 |[[Куанмён]] |<span style="font-size:small;">광명시</span> |Gwangmyeong |Кванмён |329,010 |---------- |14 |[[Пажү]] |<span style="font-size:small;">파주시</span> |Paju |Пхаджу |328,128 |---------- |15 |[[Күньпу]] |<span style="font-size:small;">군포시</span> |Gunpo |Кунпхо |278,083 |---------- |16 |[[Куанжү]] |<span style="font-size:small;">광주시</span> |Gwangju |Кванджу |228,747 |---------- |17 |[[Кимпу]] |<span style="font-size:small;">김포시</span> |Gimpo |Кимпхо |224,350 |---------- |18 |[[Ичонь]] |<span style="font-size:small;">이천시</span> |Icheon |Ичхон |224,350 |---------- |19 |[[Янжү]] |<span style="font-size:small;">양주시</span> |Yangju |Янджу |187,911 |---------- |20 |[[Күри]] |<span style="font-size:small;">구리시</span> |Guri |Кури |185,550 |---------- |21 |[[Усань]] |<span style="font-size:small;">오산시</span> |Osan |Осан |183,890 |---------- |22 |[[Аньсон]] |<span style="font-size:small;">안성시</span> |Anseong |Ансон |179,782 |---------- |23 |[[Үйван]] |<span style="font-size:small;">의왕시</span> |Uiwang |Ыйван |144,501 |---------- |24 |[[Пучонь]] |<span style="font-size:small;">포천시</span> |Pocheon |Пхочхон |140,997 |---------- |25 |[[Ханам]] |<span style="font-size:small;">하남시</span> |Hanam |Ханам |179,782 |---------- |26 |[[Тундүчонь]] |<span style="font-size:small;">동두천시</span> |Dongducheon |Тондучхон |144,501 |---------- |27 |[[Куачонь]] |<span style="font-size:small;">과천시</span> |Gwacheon |Квачхон |66,704 |---------- |28 |[[Ёжү]] |<span style="font-size:small;">여주시</span> |Yeoju |Йоджу |101,203 |----------bgcolor=lightblue |Colspan=6 align=center|'''— [[Өмнө Солонгос улсын засаг захиргааны хуваарь|хошуу]] ( 군 күнь) — ''' |---------- |29 |[[Янпён хошуу]] |<span style="font-size:small;">양평군</span> |Yangpyeong |Янпхён |82,802 |---------- |30 |[[Капён хошуу]] |<span style="font-size:small;">가평군</span> |Gapyeong |Капхён |50,879 |---------- |31 |[[Ёньчонь хошуу]] |<span style="font-size:small;">연천군</span> |Yeoncheon |Йончхон |41,770 |} {{БНСУ-ын засаг захиргааны хуваарь}} [[Ангилал:Кёнги| ]] [[Ангилал:Өмнөд Солонгосын муж]] dfnssu7v0i5r0tsrjlw29q2lnghs18u 10 27807 821430 733969 2025-06-10T19:54:51Z Enkhsaihan2005 64429 821430 wikitext text/x-wiki {{Image label begin|image=South Korea adm location map.svg|width={{{width|400}}}|float={{{float|right}}}|link=}} <!-- ===== PROVINCIAL LEVEL ===== -->{{Image label small|x=0.50|y=0.20|scale={{{width|400}}}|text =[[Канвонь муж, Өмнөд Солонгос|Канвонь]]}} {{Image label small|x=0.318|y=0.224|scale={{{width|400}}}|text =[[Сөүл]]}} {{Image label small|x=0.20|y=0.22|scale={{{width|400}}}|text =[[Инчон]]}} {{Image label small|x=0.33|y=0.27|scale={{{width|400}}}|text =[[Кёнги]]}} {{Image label small|x=0.25|y=0.35|scale={{{width|400}}}|text =[[Өмнөд Чүнчон|Өмнөд<br/>Чүнчон]]}} {{Image label small|x=0.42|y=0.31|scale={{{width|400}}}|text =[[Умард Чүнчон|Умард<br/>Чүнчон]]}} {{Image label small|x=0.35|y=0.38|scale={{{width|400}}}|text =[[Сэжун]]}} {{Image label small|x=0.36|y=0.42|scale={{{width|400}}}|text =[[Тэжонь]]}} {{Image label small|x=0.54|y=0.38|scale={{{width|400}}}|text =[[Умард Кёнсан|Умард<br/>Кёнсан]]}} {{Image label small|x=0.34|y=0.50|scale={{{width|400}}}|text =[[Умард Чолла|Умард<br/>Чолла]]}} {{Image label small|x=0.53|y=0.49|scale={{{width|400}}}|text =[[Тэгү]]}} {{Image label small|x=0.65|y=0.55|scale={{{width|400}}}|text =[[Үлсань]]}} {{Image label small|x=0.64|y=0.59|scale={{{width|400}}}|text =[[Пүсань]]}} {{Image label small|x=0.46|y=0.56|scale={{{width|400}}}|text =[[Өмнөд Кёнсан|Өмнөд<br/>Кёнсан]]}} {{Image label small|x=0.29|y=0.60|scale={{{width|400}}}|text =[[Куанжү]]}} {{Image label small|x=0.29|y=0.66|scale={{{width|400}}}|text =[[Өмнөд Чолла|Өмнөд<br/>Чолла]]}} {{Image label small|x=0.26|y=0.89|scale={{{width|400}}}|text =[[Чэжү муж|Чэжү]]}} <!-- ===== OTHER COUNTRIES ===== -->{{Image label small|x=0.25|y=0.07|scale={{{width|400}}}| text=[[Умард Солонгос|<i style="color: #48A3B5">Умард Солонгос</i>]] }} {{Image label small|x=0.83|y=0.88|scale={{{width|400}}}| text=[[Япон|<i style="color: #48A3B5">Япон</i>]] }}<!-- ===== SEAS - OCEANS - ETC ===== -->{{Image label small|x=0.07|y=0.45|scale={{{width|400}}}| text=[[Шар тэнгис|<i style="color: #48A3B5">Шар тэнгис<br/>(Өрнөд тэнгис)</i>]] }} {{Image label small|x=0.35|y=0.78|scale={{{width|400}}}| text=[[Солонгосын хоолой|<i style="color: #48A3B5">Солонгосын хоолой<br>(Өрнөд хоолой)</i>]] }} {{Image label small|x=0.65|y=0.75|scale={{{width|400}}}| text=[[Солонгосын хоолой|<i style="color: #48A3B5">Солонгосын хоолой<br>(Цушимын хоолой)</i>]] }} {{Image label small|x=0.74|y=0.42| scale={{{width|400}}}| text=[[Япон тэнгис|<i style="color: #48A3B5">Япон тэнгис<br>(Дорнод тэнгис)</i>]] }} {{Image label end}}<noinclude> </noinclude> nbrmctwvzf6oaq4vebsm89h4xyyyje5 0 27912 821243 809511 2025-06-10T14:49:32Z Enkhsaihan2005 64429 821243 wikitext text/x-wiki {{Short description|Өмнөд Солонгосын Умард Чолла дахь хот}} {{Инфобокс суурин | name = Күнсан | native_name = {{lang|ko-Hang|군산시}} | settlement_type = [[Өмнөд Солонгосын хотууд|Хот]] | translit_lang1 = Солонгос | translit_lang1_type1 = [[Хангыл]] | translit_lang1_info1 = {{lang|ko|군산시}} | translit_lang1_type2 = [[Ханжа]] | translit_lang1_info2 = {{lang|ko|{{linktext|群|山|市}}}} | translit_lang1_type3 = {{nowrap|Солонгос хэлний шинэ латинчлал|Шинэ латинчлал}} | translit_lang1_info3 = Gunsan-si | translit_lang1_type4 = {{nowrap|Маккьюн–Райшауэр}} | translit_lang1_info4 = Kunsan-si | image_skyline = {{multiple image |border = infobox |total_width = 280 |image_style = border:1; |perrow = 1/2/2 |caption_align = center |image1 = 대야역.jpg |caption1 = Тэя өртөө |image2 = Gunsan Haemang-gul cave, in Gunsan City, South Jeolla Province, South Korea 01.jpg |caption2 = Хэман агуй |image3 = Former Gunsan Branch of Korean Food Corporation 20230419.jpg |caption3 = Хүнсний корпорацийн Күнсан салбар |image4 = Teddy Bear Museum, Gunsan, Jeollabuk-do, South Korea.jpg |caption4 = Тедди баавгайн музей |image5 = Gunsancityhall.jpg |caption5 = Күнсан хотын захиргаа |image6 = 군산 둔율동 성당.jpg |caption6 = Түнюл-дон сүм |image7 = 군산시 선유도(AMJ).jpg |caption7 = [[Сонюду, Күнсан|Сонюду]] }} | image_map = North Jeolla-Gunsan.svg | mapsize = | map_caption = Өмнөд Солонгос дахь байршил | coordinates = {{Coord|35|59|N|126|43|E|type:city_region:KR-45|display=it}} | subdivision_type = Улс | subdivision_name = {{ROK}} | subdivision_type1 = [[Солонгосын бүс нутгууд|Бүс]] | subdivision_name1 = [[Хунам]] | subdivision_type2 = [[Солонгосын аймгууд|Аймаг]] | subdivision_name2 = [[Умард Чолла]] | population_blank1_title = Аялга | population_blank1 = [[Чолла аялга|Чолла]] | area_total_km2 = 377.72 <!-- | population_as_of = | population_total = 258,264 -->| population_as_of = 2024 оны 9 сар<ref>{{cite web |url=https://jumin.mois.go.kr/|title=Хүн амын статистик |date=2024|website=Солонгосын Дотоод хэрэг ба Аюулгүй байдлын яам}}</ref> | population_total = 264,656 | population_density_km2 = auto | government_footnotes = | leader_party = | leader_title = Хотын дарга | leader_name = Кан Им Жүн ({{Солонгос|hangul=강임준|labels=no}}) | leader_title1 = | leader_name1 = | blank1_name = Цэцэг | blank1_info = ''[[Камели]]'' | blank2_name = Мод | blank2_info = ''[[Гинкго]]'' | blank3_name = Шувуу | blank3_info = [[Үүлэн цахлай]] | image_flag = Flag of Gunsan.svg | area_code = +82-63 | timezone1 = [[Солонгосын стандарт цаг]] | utc_offset1 = +9 | timezone1_DST = | utc_offset1_DST = }} '''Күнсан''' (Гүнсан; {{lang-ko|군산시}}, ''Gunsan-si'', ''Kunsan-si'', ''Күнсан-ши''; {{lang-en|Gunsan}}; {{lang-ru|Кунсан}}) — [[Өмнөд Солонгос]]ын [[Умард Чолла]] аймгийн [[хот]]. Өөрөөр хэлбэл улсынхаа гуравдугаар урт Кым голын [[Шар тэнгис]]т цутгадаг адагт байрласан [[далайн боомт]] хот. Күнсанаас аймгийнхаа [[Иксан]] хот хүрэх төмөр зам хэдийнэ тавигдсан. Иксанаас [[Хунам]] төмөр замын шугаманд орж Өмнөд Солонгосын төмөр замын гол зангилаа [[Тэжон]]той холбогдоно. Авто замын тухайд [[Сөүл]]ээс баруун эргээ дагаад [[Мугпо]] хот хүрэх хурдны зам энүүгээр дайран гардаг. Күнсаны нисэх буудлаас зөвхөн улс дотроо нисдэг. Энд нислэгийн зурвасыг нь хамт хэрэглэх [[АНУ]]-ын агаарын цэргийн бааз ([[Англи хэл|англи]]. ''Kunsan K-8 Air Base'') байдаг. Күнсан эрэг хавьдаа жараад жижиг аралтай. Далайн хүнсний зах нь улсдаа томоохонд тооцогдоно. ==Эшлэл== {{Reflist}} {{Өмнөд Солонгос улсад хамаарах}} {{Умард Чолла аймгийн засаг захиргааны хуваарь}} [[Ангилал:Өмнөд Солонгосын хот]] sizkzqac9u2n3jmflspd3bdttqg5x3n 0 27921 821448 795784 2025-06-10T21:27:16Z Enkhsaihan2005 64429 821448 wikitext text/x-wiki {{Short description|Өмнөд Солонгосын Кёнги мужийн хот}} {{Инфобокс суурин | name = Сүвонь | native_name = {{lang|ko|수원}} {{lower|0.0em|}} | settlement_type = [[Өмнөд Солонгосын хотын жагсаалт|Онцгой хот]] | translit_lang1 = Солонгос | translit_lang1_type1 = [[Хангыл]] | translit_lang1_info1 = {{lang|ko|수원시}} | translit_lang1_type2 = [[Ханжа]] | translit_lang1_info2 = {{lang|ko|水原市}} | translit_lang1_type3 = {{nowrap|Шинэчилсэн латинчлал}} | translit_lang1_info3 = Suwon-si | translit_lang1_type4 = {{nowrap|Маккьюн-Райшауэр}} | translit_lang1_info4 = Suwŏn-si | image_skyline = {{multiple image | border = infobox | total_width = 290 | caption_align= center | image_style = border:1; | perrow = 1/2/2/2 | image1 = Suwon cityscape.jpg | caption1 = Палдасан уулаас харагдах Сүвонь хот | image2 = 20121003 Suwon vs Seoul.jpg | caption2 = [[Сүвонийн цэнгэлдэх хүрээлэн]] | image3 = Bifyu 8.jpg | caption3 = [[Хвасон цайз]] | image4 = Gg_08.png | caption4 = [[Квангё нуурын цэцэрлэгт хүрээлэн]] | image5 = Suwon Station at Night.jpg | caption5 = [[Сүвонь өртөө]] }} | imagesize = | image_flag = Flag of Suwon (2022).svg | flag_size = | image_blank_emblem = | blank_emblem_type = Сүлд | image_map = Gyeonggi-Suwon.svg | mapsize = | map_caption = Өмнөд Солонгос дахь байршил | coordinates = {{coord|37|16|N|127|01|E|region:KR-41|display=inline,title}} | subdivision_type = [[Дэлхийн улс орны жагсаалт|Улс]] | subdivision_name = {{flag|Өмнөд Солонгос}} | subdivision_type1 = [[Солонгосын бүс нутаг|Бүс нутаг]] | subdivision_name1 = [[Кёнги муж]] ([[Сөүлийн Нийслэлийн Бүс Нутаг]]) | established_title = <!-- Settled --> | established_date = | established_title1 = <!-- Incorporated (town) --> | established_date1 = | established_title2 = <!-- Incorporated (city) --> | established_date2 = | established_title3 = | established_date3 = | founder = | named_for = | parts_type = [[Өмнөд Солонгосын засаг захиргааны хуваарь|Засаг захиргааны хуваарь]] | parts = 4 дүүрэг, 43 хороо <!-- Politics ----------------->| government_footnotes = | government_type = [[Хотын дарга–зөвлөлийн засгийн газар|Хотын дарга–зөвлөл]] | leader_party = {{Small|[[Ардчилсан Нам (Өмнөд Солонгос, 2015)|Ардчилсан]]}} | leader_title = Хотын дарга | leader_name = Ли Жэжүнь | leader_title1 = Зөвлөл | leader_name1 = Сүвонь хотын зөвлөл | area_total_km2 = 121.04 | elevation_footnotes = | elevation_m = | elevation_min_m = | elevation_min_point = | elevation_max_m = 582 | elevation_max_point = [[Квангёсань]] | population_total = 1,195,045 | population_as_of = 2024 оны 9 сар<ref>{{cite web |url=https://jumin.mois.go.kr/|title=Population statistics |date=2024|website=Солонгосын Дотоод хэргийн, Аюулгүй байдлын яам}}</ref> | population_density_km2 = auto | population_blank1_title = Аялга | population_blank1 = [[Кёнги аялга|Кёнги]] | blank_name = | blank_info = {{cite web |url=https://www.suwon.go.kr/sw-www/www05/www05-03/www05-03-09.jsp |script-title=ko:나무·꽃·새·주 상징종 |trans-title=Мод, цэцэг, шувууд, хотын бэлгэдэл |publisher=Сүвонь хотын зөвлөл |access-date=2025-06-10 |language=ko |archive-date=2023-04-27 |archive-url=https://web.archive.org/web/20230427004107/https://www.suwon.go.kr/sw-www/www05/www05-03/www05-03-09.jsp |url-status=live}}</ref> | blank1_name = | blank1_info = | blank2_name = | blank2_info = | postal_code = 16200–16799<ref name="Postcodes">{{cite web |url=https://www.koreapost.go.kr/kpost/subIndex/134.do?pSiteIdx=125 |script-title=ko:우편번호 개요 |trans-title=Шуудангийн кодын тойм |publisher=Солонгосын шуудан |access-date=2025-06-10 |language=ko}}</ref> | area_code = +82-31-2xx | website = [https://www.suwon.go.kr Сүвонь хотын зөвлөл] }} '''Сүвонь''' (Сүвон, Сувон; {{lang-ko|수원}}; ''Suwon'') — [[Өмнөд Солонгос]]ын [[Кёнги]] мужийн төв, улсынхаа 8-р том, [[саятан хот|саятан]] '''[[хот]]'''. Сүвоньд [[Чусонь улс]]ын 1752-1800 оны ван [[Чонжу ван|Чонжу]] 1794-1796 оны хооронд [[Хуасон цайз]]ыг бариулжээ. Тэрээр улсын нийслэлээ [[Сөүл|Ханьсонгоос]] шилжүүлж авчрахыг оролдсон ч бүтээгүй. Цайзад Чонжу вангийн эцэг Садугийн бунхан бий. Ер нь Чусоний цайз хэрмүүдээс бүрэн бүтэн хадгалагдаж үлдсэн ганц нь энэ юм. ''[[Samsung Electronics]]'' мэтийн [[Самсунг|Самсунг группийн]] олон олон үйлдвэр, компани анхнаасаа төвлөсөн газар бол Сүвонь. Сүвонь Сөүлтэй хурдны зам, улсын төмөр зам, метрогоор шууд холбогдсон, [[Сонгенгуан их сургууль|Сонгенгуан]] тэргүүтэй 14 их дээд сургуультай. Хөлбөмбөгийн [[Сүвонь Самсунг Блюуингз]] баг нь улсын 4, Азийн 2 удаагийн аварга. ==Засаг захиргааны хуваарь== Сүвонь хот дотроо 4 дүүрэг ( ''gu'', ''ku'' буюу ''кү'', ''гү'') болж хуваагддаг.<ref name="Suwon Statistics">{{Cite web |url=http://stat.suwon.ne.kr/ |title=수원시통계<!-- Bot generated title --> |access-date=2012-10-08 |archive-date=2011-01-30 |archive-url=https://web.archive.org/web/20110130064822/http://stat.suwon.ne.kr/ |url-status=dead }}</ref> {| align="center" border="2" cellpadding="4" cellspacing="0" style="margin: width: 85%;1em 1em 1em 0; background: #f9f9f9; border: 1px #aaa solid;border-collapse: collapse;" ! bgcolor="#F0F0F0" | Бүтэн нэр ! bgcolor="#F0F0F0" | солонгос ! bgcolor="#F0F0F0" | латин галиг ! bgcolor="#F0F0F0" | хүн ам<br/>(2008) ! bgcolor="#F0F0F0" | газар нутаг<br/>(км²) |- |1. Куоньсонь дүүрэг |권선구 |Gwonseon-gu |315,512 |47.35 км² |- |2. Чан-Ань дүүрэг |장안구 |Jangan-gu |290,732 |33.11 км² |- |3. Пальдаль дүүрэг |팔달구 |Paldal-gu |224,194 |13.08 км² |- |4. Ёнтун дүүрэг |영통구 | Yeongtong-gu |256,466 |27.50 км² |- |} Дөрвөн дүүрэг нь дотроо бүгд 42 [[хороо]] (동 ''dong'' буюу ''тун'') болж задардаг. ==Хотын үзэмж== <gallery> File:Suwon view on city wall and city.jpg|Хотын үзэмж File:SuwonStation.jpg|Төмөр замын өртөө File:Sungkyunkwan University Suwon Engineering Building 2 Trees 1.JPG|Сонгенгуан их сургууль </gallery> == Мөн үзэх == * [[Өмнөд Солонгосын хотын жагсаалт]] == Эшлэл == {{reflist}} {{БНСУ-ын хот}} {{Кёнги аймгийн засаг захиргааны хуваарь}} [[Ангилал:Сүвонь| ]] [[Ангилал:Засаг захиргааны нэгжийн төв суурин]] [[Ангилал:Кёнгийн суурин]] [[Ангилал:Өмнөд Солонгосын хот]] [[Ангилал:Саятан хот]] s31fe4s6l7v8wj3tlyayg4hegews19c 821449 821448 2025-06-10T21:33:41Z Enkhsaihan2005 64429 821449 wikitext text/x-wiki {{Short description|Өмнөд Солонгосын Кёнги мужийн хот}} {{Инфобокс суурин | name = Сүвонь | native_name = {{lang|ko|수원}} | settlement_type = [[Өмнөд Солонгосын хотын жагсаалт|Онцгой хот]] | translit_lang1 = Солонгос | translit_lang1_type1 = [[Хангыл]] | translit_lang1_info1 = {{lang|ko|수원시}} | translit_lang1_type2 = [[Ханжа]] | translit_lang1_info2 = {{lang|ko|水原市}} | translit_lang1_type3 = {{nowrap|Шинэчилсэн латинчлал}} | translit_lang1_info3 = Suwon-si | translit_lang1_type4 = {{nowrap|Маккьюн-Райшауэр}} | translit_lang1_info4 = Suwŏn-si | image_skyline = {{multiple image | border = infobox | total_width = 290 | caption_align= center | image_style = border:1; | perrow = 1/2/2/2 | image1 = Suwon cityscape.jpg | caption1 = Палдасан уулаас харагдах Сүвонь хот | image2 = 20121003 Suwon vs Seoul.jpg | caption2 = [[Сүвонийн цэнгэлдэх хүрээлэн]] | image3 = Bifyu 8.jpg | caption3 = [[Хвасон цайз]] | image4 = Gg_08.png | caption4 = [[Квангё нуурын цэцэрлэгт хүрээлэн]] | image5 = Suwon Station at Night.jpg | caption5 = [[Сүвонь өртөө]] }} | imagesize = | image_flag = Flag of Suwon (2022).svg | flag_size = | image_blank_emblem = | blank_emblem_type = Сүлд | image_map = Gyeonggi-Suwon.svg | mapsize = | map_caption = Өмнөд Солонгос дахь байршил | coordinates = {{coord|37|16|N|127|01|E|region:KR-41|display=inline,title}} | subdivision_type = [[Дэлхийн улс орны жагсаалт|Улс]] | subdivision_name = {{flag|Өмнөд Солонгос}} | subdivision_type1 = [[Солонгосын бүс нутаг|Бүс нутаг]] | subdivision_name1 = [[Кёнги муж]] ([[Сөүлийн Нийслэлийн Бүс Нутаг]]) | established_title = <!-- Settled --> | established_date = | established_title1 = <!-- Incorporated (town) --> | established_date1 = | established_title2 = <!-- Incorporated (city) --> | established_date2 = | established_title3 = | established_date3 = | founder = | named_for = | parts_type = [[Өмнөд Солонгосын засаг захиргааны хуваарь|Засаг захиргааны хуваарь]] | parts = 4 дүүрэг, 43 хороо <!-- Politics ----------------->| government_footnotes = | government_type = [[Хотын дарга–зөвлөлийн засгийн газар|Хотын дарга–зөвлөл]] | leader_party = {{Small|[[Ардчилсан Нам (Өмнөд Солонгос, 2015)|Ардчилсан]]}} | leader_title = Хотын дарга | leader_name = Ли Жэжүнь | leader_title1 = Зөвлөл | leader_name1 = Сүвонь хотын зөвлөл | area_total_km2 = 121.04 | elevation_footnotes = | elevation_m = | elevation_min_m = | elevation_min_point = | elevation_max_m = 582 | elevation_max_point = [[Квангёсань]] | population_total = 1,195,045 | population_as_of = 2024 оны 9 сар<ref>{{cite web |url=https://jumin.mois.go.kr/|title=Population statistics |date=2024|website=Солонгосын Дотоод хэргийн, Аюулгүй байдлын яам}}</ref> | population_density_km2 = auto | population_blank1_title = Аялга | population_blank1 = [[Кёнги аялга|Кёнги]] | blank_name = | blank_info = {{cite web |url=https://www.suwon.go.kr/sw-www/www05/www05-03/www05-03-09.jsp |script-title=ko:나무·꽃·새·주 상징종 |trans-title=Мод, цэцэг, шувууд, хотын бэлгэдэл |publisher=Сүвонь хотын зөвлөл |access-date=2025-06-10 |language=ko |archive-date=2023-04-27 |archive-url=https://web.archive.org/web/20230427004107/https://www.suwon.go.kr/sw-www/www05/www05-03/www05-03-09.jsp |url-status=live}}</ref> | blank1_name = | blank1_info = | blank2_name = | blank2_info = | postal_code = 16200–16799<ref name="Postcodes">{{cite web |url=https://www.koreapost.go.kr/kpost/subIndex/134.do?pSiteIdx=125 |script-title=ko:우편번호 개요 |trans-title=Шуудангийн кодын тойм |publisher=Солонгосын шуудан |access-date=2025-06-10 |language=ko}}</ref> | area_code = +82-31-2xx | website = [https://www.suwon.go.kr Сүвонь хотын зөвлөл] }} '''Сүвонь''' (Сүвон, Сувон; {{lang-ko|수원}}; ''Suwon'') — [[Өмнөд Солонгос]]ын [[Кёнги]] мужийн төв, улсынхаа 8-р том, [[саятан хот|саятан]] '''[[хот]]'''. Сүвоньд [[Чусонь улс]]ын 1752-1800 оны ван [[Чонжу ван|Чонжу]] 1794-1796 оны хооронд [[Хуасон цайз]]ыг бариулжээ. Тэрээр улсын нийслэлээ [[Сөүл|Ханьсонгоос]] шилжүүлж авчрахыг оролдсон ч бүтээгүй. Цайзад Чонжу вангийн эцэг Садугийн бунхан бий. Ер нь Чусоний цайз хэрмүүдээс бүрэн бүтэн хадгалагдаж үлдсэн ганц нь энэ юм. ''[[Samsung Electronics]]'' мэтийн [[Самсунг|Самсунг группийн]] олон олон үйлдвэр, компани анхнаасаа төвлөсөн газар бол Сүвонь. Сүвонь Сөүлтэй хурдны зам, улсын төмөр зам, метрогоор шууд холбогдсон, [[Сонгенгуан их сургууль|Сонгенгуан]] тэргүүтэй 14 их дээд сургуультай. Хөлбөмбөгийн [[Сүвонь Самсунг Блюуингз]] баг нь улсын 4, Азийн 2 удаагийн аварга. ==Засаг захиргааны хуваарь== Сүвонь хот дотроо 4 дүүрэг ( ''gu'', ''ku'' буюу ''кү'', ''гү'') болж хуваагддаг.<ref name="Suwon Statistics">{{Cite web |url=http://stat.suwon.ne.kr/ |title=수원시통계<!-- Bot generated title --> |access-date=2012-10-08 |archive-date=2011-01-30 |archive-url=https://web.archive.org/web/20110130064822/http://stat.suwon.ne.kr/ |url-status=dead }}</ref> {| align="center" border="2" cellpadding="4" cellspacing="0" style="margin: width: 85%;1em 1em 1em 0; background: #f9f9f9; border: 1px #aaa solid;border-collapse: collapse;" ! bgcolor="#F0F0F0" | Бүтэн нэр ! bgcolor="#F0F0F0" | солонгос ! bgcolor="#F0F0F0" | латин галиг ! bgcolor="#F0F0F0" | хүн ам<br/>(2008) ! bgcolor="#F0F0F0" | газар нутаг<br/>(км²) |- |1. Куоньсонь дүүрэг |권선구 |Gwonseon-gu |315,512 |47.35 км² |- |2. Чан-Ань дүүрэг |장안구 |Jangan-gu |290,732 |33.11 км² |- |3. Пальдаль дүүрэг |팔달구 |Paldal-gu |224,194 |13.08 км² |- |4. Ёнтун дүүрэг |영통구 | Yeongtong-gu |256,466 |27.50 км² |- |} Дөрвөн дүүрэг нь дотроо бүгд 42 [[хороо]] (동 ''dong'' буюу ''тун'') болж задардаг. ==Хотын үзэмж== <gallery> File:Suwon view on city wall and city.jpg|Хотын үзэмж File:SuwonStation.jpg|Төмөр замын өртөө File:Sungkyunkwan University Suwon Engineering Building 2 Trees 1.JPG|Сонгенгуан их сургууль </gallery> == Мөн үзэх == * [[Өмнөд Солонгосын хотын жагсаалт]] == Эшлэл == {{reflist}} {{БНСУ-ын хот}} {{Кёнги аймгийн засаг захиргааны хуваарь}} [[Ангилал:Сүвонь| ]] [[Ангилал:Засаг захиргааны нэгжийн төв суурин]] [[Ангилал:Кёнгийн суурин]] [[Ангилал:Өмнөд Солонгосын хот]] [[Ангилал:Саятан хот]] ivxgwqvct173gva3tao9iadpuftx6ok 0 28097 821374 670626 2025-06-10T19:40:39Z Enkhsaihan2005 64429 821374 wikitext text/x-wiki [[Зураг:Gangwon-Gangneung.svg|thumb|[[Өмнөд Солонгос]] орон болон<br>[[Канвонь аймаг (Өмнөд Солонгос)|Канвонь]] аймаг дахь '''Каннөн хот''']] '''Каннөн''' ({{lang-ko|강릉}} ''Gangneung'', ''Kangnŭng'' буюу ''канг-нөнг''; {{lang-en|Gangneung}}; {{lang-ru|Каннын}}) — [[Өмнөд Солонгос]]ын [[Канвонь аймаг (Өмнөд Солонгос)|Канвон]] аймгийн харьяа, далайн эргийн [[хот]]. Каннөн хотын эзлэн байгаа 1,040 км² талбайд 2006 онд 229,869 хүн оршин сууж байсан. Энэ хотийг [[Тэбэг нуруу]]ны дорно бэлийн [[Йондун]] нутгийн эдийн засгийн гол төв гэж ойлгоно. Үүнээс гадна шинэ жилийн ургах нарыг хардаг [[Чондунжин]] хэмээх газар болон Кёнпу гэх нуур болон далайн эргээр аялагч жуулчдыг татдаг. ==Хотын үзэмж== <gallery> File:Korea-Gangneung-House of Heo family-01.jpg|17-р зууны яруу найрагч Хо Чохүйн төрсөн гэр File:Gyeongpo Beach.jpg|"Кёнпу" далайн эрэг File:Gangneung Stadium2.jpg|Цэнгэлдэх хүрээлэн </gallery> {{Канвонь муж, Өмнөд Солонгос}} [[Ангилал:Каннөн| ]] [[Ангилал:Канвонийн суурин]] ci677nhw4nib08pt7hs5zbple97dzcc 821414 821374 2025-06-10T19:51:47Z Enkhsaihan2005 64429 821414 wikitext text/x-wiki [[Зураг:Gangwon-Gangneung.svg|thumb|[[Өмнөд Солонгос]] орон болон<br>[[Канвонь муж, Өмнөд Солонгос|Канвонь]] муж дахь '''Каннөн хот''']] '''Каннөн''' ({{lang-ko|강릉}} ''Gangneung'', ''Kangnŭng'' буюу ''канг-нөнг''; {{lang-en|Gangneung}}; {{lang-ru|Каннын}}) — [[Өмнөд Солонгос]]ын [[Канвонь муж, Өмнөд Солонгос|Канвон]] мужийн харьяа, далайн эргийн [[хот]]. Каннөн хотын эзлэн байгаа 1,040 км² талбайд 2006 онд 229,869 хүн оршин сууж байсан. Энэ хотийг [[Тэбэг нуруу]]ны дорно бэлийн [[Йондун]] нутгийн эдийн засгийн гол төв гэж ойлгоно. Үүнээс гадна шинэ жилийн ургах нарыг хардаг [[Чондунжин]] хэмээх газар болон Кёнпу гэх нуур болон далайн эргээр аялагч жуулчдыг татдаг. ==Хотын үзэмж== <gallery> File:Korea-Gangneung-House of Heo family-01.jpg|17-р зууны яруу найрагч Хо Чохүйн төрсөн гэр File:Gyeongpo Beach.jpg|"Кёнпу" далайн эрэг File:Gangneung Stadium2.jpg|Цэнгэлдэх хүрээлэн </gallery> {{Канвонь муж, Өмнөд Солонгос}} [[Ангилал:Каннөн| ]] [[Ангилал:Канвонийн суурин]] 1eooq2m09amaxda4ez9p9604r8q1afb 0 28098 821375 670638 2025-06-10T19:40:44Z Enkhsaihan2005 64429 821375 wikitext text/x-wiki [[Зураг:Gangwon-Chuncheon.svg|thumb|[[Өмнөд Солонгос]] орон болон<br>[[Канвонь аймаг (Өмнөд Солонгос)||Канвонь]] аймаг дахь '''Чүньчонь хот''']] '''Чүнчон''' (/n/ авиаг /ng/-ээс ялгавал '''Чүньчонь'''; {{lang-ko|춘천}} ''Chuncheon'', ''Ch'unch'ŏn'' буюу ''чүн-чон''; {{lang-en|Chuncheon}}; {{lang-ru|Чхунчхон}}) — [[Өмнөд Солонгос]]ын [[Канвонь аймаг (Өмнөд Солонгос)|Канвонь]] аймгийн төв, [[Хан мөрөн]] Суян гол хоёрын бэлчирт байрладаг, 27 түмэн хүнтэй [[хот]]. Хотын харьяалах нутагт [[Суян нуур|Суян]] мэтийн хэд хэдэн нуур, арал бий. Зарим газарт нь ''[[Өвлийн хайрын дуу]]'' киноны зургийг авсан нь жуулчдын анхаарлыг татаж хөтөлдөг болсон. Тэр газруудын нэг нь амарч зугаацахаар тохижуулагдсан [[Нами арал]] юм. Дотроо 1 [[балгас]] (''eup''), 9 [[сум]] (''myeon''), 15 [[хороо]] (''dong''), бүгд 25 нэгжид хуваагддаг. ==Хотын үзэмж== <gallery> File:Chuncheon station.jpg|Төмөр замын<br>шинэ өртөө File:Nami Island.JPG|Нами арал File:Chuncheon-01.jpg|Гүүр </gallery> ==Мөн үзэх== * [[Өмнөд Солонгосын хотын жагсаалт]] {{Канвонь муж, Өмнөд Солонгос}} [[Ангилал:Засаг захиргааны нэгжийн төв суурин]] [[Ангилал:Канвонийн суурин]] [[Ангилал:Чүньчонь]] 8l9sb7cq2oi05lkoxpc3v843w4epkjb 821415 821375 2025-06-10T19:52:00Z Enkhsaihan2005 64429 821415 wikitext text/x-wiki [[Зураг:Gangwon-Chuncheon.svg|thumb|[[Өмнөд Солонгос]] орон болон<br>[[Канвонь муж, Өмнөд Солонгос|Канвонь]] муж дахь '''Чүньчонь хот''']] '''Чүнчон''' (/n/ авиаг /ng/-ээс ялгавал '''Чүньчонь'''; {{lang-ko|춘천}} ''Chuncheon'', ''Ch'unch'ŏn'' буюу ''чүн-чон''; {{lang-en|Chuncheon}}; {{lang-ru|Чхунчхон}}) — [[Өмнөд Солонгос]]ын [[Канвонь муж, Өмнөд Солонгос|Канвонь]] мужийн төв, [[Хан мөрөн]] Суян гол хоёрын бэлчирт байрладаг, 27 түмэн хүнтэй [[хот]]. Хотын харьяалах нутагт [[Суян нуур|Суян]] мэтийн хэд хэдэн нуур, арал бий. Зарим газарт нь ''[[Өвлийн хайрын дуу]]'' киноны зургийг авсан нь жуулчдын анхаарлыг татаж хөтөлдөг болсон. Тэр газруудын нэг нь амарч зугаацахаар тохижуулагдсан [[Нами арал]] юм. Дотроо 1 [[балгас]] (''eup''), 9 [[сум]] (''myeon''), 15 [[хороо]] (''dong''), бүгд 25 нэгжид хуваагддаг. ==Хотын үзэмж== <gallery> File:Chuncheon station.jpg|Төмөр замын<br>шинэ өртөө File:Nami Island.JPG|Нами арал File:Chuncheon-01.jpg|Гүүр </gallery> ==Мөн үзэх== * [[Өмнөд Солонгосын хотын жагсаалт]] {{Канвонь муж, Өмнөд Солонгос}} [[Ангилал:Засаг захиргааны нэгжийн төв суурин]] [[Ангилал:Канвонийн суурин]] [[Ангилал:Чүньчонь]] 0o9pnmool4i60i3x24gxorbulnanvnk 0 28105 821255 819183 2025-06-10T14:52:17Z Enkhsaihan2005 64429 821255 wikitext text/x-wiki {{Нутаг |нэр = Кимпу хот<br>{{mongolUnicode|ᠭᠢᠮᠫᠥ᠋ ᠬᠣᠲᠠ|h}} |ямар_янзын_нутаг = [[Өмнө Солонгос улсын засаг захиргааны хуваарь|хот]] |анхаарах_нэр = 김포시 (Кимпу-ши)<br/>Gimpo-si / Кимпхо-си <br/>金浦市 (Жиньпу-ши) |улс_эсвэл = Улс, орон |аль_улс_эсвэл = {{KOR}} |нэгдүгээр_зэргийн_нэгж = [[Өмнө Солонгос улсын засаг захиргааны хуваарь|Дээд нутаг]] |нэгдүгээр_зэргийн_нутаг = [[Кёнги аймаг]] |хоёрдугаар_зэргийн_нэгж =[[Өмнө Солонгос улсын засаг захиргааны хуваарь|Дотоод хуваарь]] |хоёрдугаар_зэргийн_нутаг = 3 балгас, 3 сум, 6 хороо |газар_нутаг = 276.65 км² |газрын_байц = |хүн_ам = 312,305 хүн |хүн_ам_он = ([[2013]]) |ард_түмэн = |түүхэн_он = Түүхт он |түүхэн_үйл = 1998 онд хотын зэрэг авсан |түүхэн_он1 = |түүхэн_үйл1 = |website = [http://www.gimpo.go.kr/ gimpo.go.kr] |image_map2 = Gyeonggi-Gimpo.svg |map_caption2 = Улс, аймаг дахь Кимпу хотын байрлал |mapsize2 = 230px }} {{multiple image | align = left | direction = vertical | width = 150 <!-- image widths are set to 150px to avoid problems with lower resolution monitors and to eliminate whitespace. --> | image1 = Han-River.jpg | caption1 = Зүүн доод буланд нь Кимпу, [[Куян]] хоёр байгаа Хан мөрний адгийн зураг | image2 = Gimpo depart.png | caption2 = Кимпу нисэх буудлын хүлээлгийн танхим | image3 = JangNeung in Gimpo City.jpg | caption3 = Нэгэн цэцэрлэг | image4 = | caption4 = }} '''Кимпу''' (김포), <small>'''Гимпо'''</small> (Gimpo), {{mongolUnicode|ᠭᠢᠮᠫᠥ᠋|h}} (гимпү), <small>'''Жиньпу'''</small> (金浦 – «алтан эрэг») — [[Өмнө Солонгос]] улсын [[Кёнги]] аймгийн харьяаны, [[Хан мөрөн|Хан мөрний]] адагт байдаг 26 түмэн хүнтэй [[хот]]. Хотын зүүн урд талын газар, одоо Сөүлийн харьяаны [[Кимпу олон улсын нисэх буудал]] нь улсдаа 2-р том нисэх буудал юм. ==Товч түүх== Энэ газрын тухай 475 онд бичиж тэмдэглэжээ. 1914 онд Кимпу, Тунжинь, Янчонийг нэгтгэн Кимпу хошуу (күнь) болгов. Явцын дунд зарим нутаг зэргэлдээ хошуу, хотод нэгдэж байсан. 1998 онд Кимпу хошуу хотын зэрэгт хүрч Кимпу хот (ши) гэгдэх болсон. ==Засаг захиргааны хуваарь== Кимпу хот 3 ып (балгас), 3 күнь (хошуу), 6 тун (хороо)-нд хуваагдаж байна. * Гурван балгас: Тунжинь, Кучунь, Янчунь * Гурван хошуу: Тэгут, Вольгут, Хасон, * Зургаан хороо: Кимпу 1, Кимпу 2, Саү, Пүнмү, Чанги, Күрэ ==Мөн үзэх== * [[Өмнөд Солонгосын хотууд]] {{Кёнги аймгийн засаг захиргааны хуваарь}} [[Ангилал:Өмнөд Солонгосын хот]] g1demfqvw50cd4xwyoz2pmyoe05oxeg 0 28931 821256 819117 2025-06-10T14:52:22Z Enkhsaihan2005 64429 821256 wikitext text/x-wiki {{Нутаг |нэр = Куян хот |ямар_янзын_нутаг = [[Өмнө Солонгос улсын засаг захиргааны хуваарь|хот]] | translit_lang1 = &nbsp; | translit_lang1_type1 = солонгос / галиг | translit_lang1_info1 = 고양시 → Куян-ши | translit_lang1_type2 = англи / орос | translit_lang1_info2 = Goyang City / город Коян |image_skyline = |image_caption = |image_map = Gyeonggi-Goyang.svg |map_caption = Өмнө Солонгос болон Кёнги дахь Куян |latd= |latm= |lats= |latNS=N |longd= |longm= |longs= |longEW=E |улс_эсвэл = Улс орон |аль_улс_эсвэл = {{KOR}} ([[Бүгд Найрамдах Солонгос Улс|БНСУ]]) |нэгдүгээр_зэргийн_нэгж = Муж, бүс |нэгдүгээр_зэргийн_нутаг = Сүдуквонь |хоёрдугаар_зэргийн_нэгж = I зэрэгт |хоёрдугаар_зэргийн_нутаг = [[Кёнги аймаг]] |гуравдугаар_зэргийн_нэгж = II зэрэгт |гуравдугаар_зэргийн_нутаг = '''Куян хот''' |дөрөвдүгээр_зэргийн_нэгж = III зэрэгт |дөрөвдүгээр_зэргийн_нутаг = [[Куян хот#Засаг захиргааны хуваарь|Нэр бүхий 3 дүүрэг]] |нутгийн_төвийг_юу_гэх = |нутгийн_төв = |газар_нутаг = 267.31 км² |газрын_байц = |хүн_ам = 2012 онд 961,452 хүн |хүн_ам_өмнөх = |хүн_ам_тоол = |хүн_ам_тооц = |хүн_ам_бөөгнөрөл = |нягт_сийрэг = 2012 онд 3597 хүн/км² |ард_түмэн = |цугаараа = Куянгийнхан |даргыг_юу_гэх = |даргын_нэр = |түүхэн_он = |түүхэн_үйл = |түүхэн_он1 = |түүхэн_үйл1 = |цагийн_бүс = Солонгосын цаг |utc_offset = +9 |утасны_томъёо = +82 31 |шуудангийн_томъёо = 410003-412836 |автомашин_дугаар = |website = [http://www.goyang.go.kr/ goyang.go.kr] (солон.) |тэмдэглэл = }} '''Куян''' ([[солонгосоор]] 고양시; ''ку-янг-ши''; {{lang-en|Goyang}}; {{lang-ru|Коян}}) — [[Сөүл]]тэй хаяа залгаа байрласан, [[Кёнги]] аймгийн харьяа, [[Өмнөд Солонгос]]ын 961,452 (2012 онд) хүнтэй [[хот]]. Дотроо Илсансо, Илсандун, Тогян гэх 3 дүүрэгтэй. ==Энд төрсөн хүмүүс== * Жүжигчин [[Ким Хёнь-жү]] * Жүжигчин [[Сун Жи-хю]] * 2PM хамтлагийн [[И Жүнь-ху]] * Сунё Шидэ хамтлагийн [[Күонь Юри]] * Эксо хамтлагийн [[Ду Гён Сү|Ду Кёнсүү]] ==Зураг== <gallery> File:Goyang sta 2.JPG File:Goyang street.jpg File:Goyang.jpg </gallery> {{БНСУ-ын хот}} {{Кёнги аймгийн засаг захиргааны хуваарь}} [[Ангилал:Өмнөд Солонгосын хот]] ez5fgami42p3k0hj6kstifx2x6mzqb1 0 28934 821257 819118 2025-06-10T14:52:27Z Enkhsaihan2005 64429 821257 wikitext text/x-wiki {{Нутаг |нэр = Пүчонь хот |ямар_янзын_нутаг = [[Өмнө Солонгос улсын засаг захиргааны хуваарь|хот]] | translit_lang1 = &nbsp; | translit_lang1_type1 = солонгос / галиг | translit_lang1_info1 = 부천시 → Пүчонь-ши | translit_lang1_type2 = англи / орос | translit_lang1_info2 = Bucheon City / город Пучхон |image_skyline = Sangdong2025.jpg |image_caption = |image_map = Gyeonggi-Bucheon.svg |map_caption = Өмнө Солонгос болон Кёнги дахь Пүчонь |latd= |latm= |lats= |latNS=N |longd= |longm= |longs= |longEW=E |улс_эсвэл = Улс орон |аль_улс_эсвэл = {{KOR}} ([[Бүгд Найрамдах Солонгос Улс|БНСУ]]) |нэгдүгээр_зэргийн_нэгж = Муж, бүс |нэгдүгээр_зэргийн_нутаг = Сүдуквонь |хоёрдугаар_зэргийн_нэгж = I зэрэгт |хоёрдугаар_зэргийн_нутаг = [[Кёнги аймаг]] |гуравдугаар_зэргийн_нэгж = II зэрэгт |гуравдугаар_зэргийн_нутаг = '''Пүчонь хот''' |дөрөвдүгээр_зэргийн_нэгж = III зэрэгт |дөрөвдүгээр_зэргийн_нутаг = [[Пүчонь хот#Засаг захиргааны хуваарь|Нэр бүхий 3 дүүрэг]] |нутгийн_төвийг_юу_гэх = |нутгийн_төв = |газар_нутаг = 53.5 км² |газрын_байц = |хүн_ам = 2012 онд 870,146 хүн |хүн_ам_өмнөх = |хүн_ам_тоол = |хүн_ам_тооц = |хүн_ам_бөөгнөрөл = |нягт_сийрэг = 2012 онд 16264 хүн/км² |ард_түмэн = |цугаараа = Пүчонийхон |даргыг_юу_гэх = |даргын_нэр = |түүхэн_он = |түүхэн_үйл = |түүхэн_он1 = |түүхэн_үйл1 = |цагийн_бүс = Солонгосын цаг |utc_offset = +9 |утасны_томъёо = +82 32 |шуудангийн_томъёо = 420010-422843 |автомашин_дугаар = |website = [http://www.bucheon.go.kr/ bucheon.go.kr] (солон.) |тэмдэглэл = }} '''Пүчонь''' (Пүчон, Пучон; [[солонгосоор]] 부천시 - ''пү-чон-ши''; [[англиар]] Bucheon; [[оросоор]] ''Пучхон'') — [[Сөүл]]тэй наалдаатай, [[Кёнги]] аймгийн харьяа, [[Өмнөд Солонгос]]ын 890,352 (2011 онд) хүнтэй [[хот]]. Дотроо Ужон, Воньми, Суса гэх 3 дүүрэг, тэдгээрийн 37 хороотой. {{БНСУ-ын хот}} {{Кёнги аймгийн засаг захиргааны хуваарь}} [[Ангилал:Өмнөд Солонгосын хот]] ep555d5w3tkrtzeovb8z3ebg08mczia 0 28944 821433 698720 2025-06-10T20:05:25Z Enkhsaihan2005 64429 821433 wikitext text/x-wiki [[Зураг:Gyeonggi-Paju.svg|thumb|210px|Улаан өнгөтэй нь [[Өмнөд Солонгос]]ын [[Кёнги муж|Кёнги]] аймаг дахь '''Пажү хот''']] '''Пажү''' ({{lang-ko|파주시}}) — [[Өмнөд Солонгос]] улсын [[Кёнги]] аймгийн харьяаны 39 түмэн (2012 онд) хүнтэй [[Өмнөд Солонгос#Засаг захиргааны хуваарь|хот]]. Умард Солонгосын [[Кэсон]] хотоос 38-р зэргэдээр зааглагдана. Энд байх [[Тура уул]]наас Кэсонгийг харж болно. Орон нутгийн тойрог (күнь) байсан Пажү 1997 оноос хот болж ахисан. 2002 онд төмөр замын өртөөтэй болсон. Өдгөө дотроо 5 балгас (ып), 9 сум (мёнь), 2 хороо (тун)-нд хуваагддаг. ==Зураг== <gallery> File:Chiljeongmal Paju Gyeonggi-do Korea.jpg File:ImjingangRailRoad.jpg File:파주 용미리 마애이불입상 07.JPG </gallery> {{Өмнөд Солонгос улсад хамаарах}} {{Кёнги аймгийн засаг захиргааны хуваарь}} [[Ангилал:Кёнгийн суурин]] era6t78b3q6h2qyotipud1cje2kf82p 0 28948 821239 609386 2025-06-10T14:47:32Z Enkhsaihan2005 64429 821239 wikitext text/x-wiki [[Зураг:Map Gimhae-si.png|thumb|[[Өмнөд Кёнсан]] дахь хотын байршил]] '''Кимхэ''' ({{lang-ko|김해시}}, ''Gimhae-si'', ''Kimhae-si'', ''ким-хэ-ши''; {{lang-en|Gimhae}}; {{lang-ru|Кимхэ}}) — [[Өмнөд Солонгос]]ын [[Өмнө Кёнсан]] аймгийн харьяа, [[Пүсань]]тай хаяа залгаа, 51 түмэн хүнтэй [[хот]]. [[Ким]] овогтон олон бий. Дотроо 1 балгас, 7 сум, 9 хороонд хуваагддаг. ==Мөн үзэх== * [[Өмнөд Солонгосын хот суурин]] {{Өмнө Солонгос улсад хамаарах}} [[Ангилал:Өмнөд Солонгосын хот]] 1tonsp4gatna75k4urxupqdcla0vs7u 0 28949 821249 744650 2025-06-10T14:51:15Z Enkhsaihan2005 64429 821249 wikitext text/x-wiki [[Зураг:Map Jinju-si.png|thumb|[[Өмнөд Кёнсан]] дахь хотын байршил]] '''Чинжү''' ({{lang-ko|김해시}}, ''Jinju-si'', ''Chinju-si'', ''ким-хэ-ши''; {{lang-en|Jinju}}; {{lang-ru|Чинджу}}) — [[Өмнөд Солонгос]]ын [[Өмнөд Кёнсан]] аймгийн харьяа, 34 түмэн хүнтэй [[хот]]. 1925 он хүртэл аймгийнхаа төв байсан энэ газар 1949 онд хот (시 - ''ши'') гэж хэлэгдэх эрхтэй болж байв.<ref>[http://english.jinju.go.kr/02introduction/01.php Чинжүгийн түүх]{{Dead link|date=Есдүгээр сар 2023 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }} (англиар)</ref> Одоо дотроо нэр бүхий 1 балгас, 15 сум, 21 хороо болж хуваагдаж байгаа. ==Мөн үзэх== * [[Өмнөд Солонгосын хотууд]] ==Зүүлтийн тайлбар== {{reflist}} [[Ангилал:Өмнөд Солонгосын хот]] d5lv9jadz3z4s3r49omwxhe7e89airj 0 28954 821252 795787 2025-06-10T14:51:39Z Enkhsaihan2005 64429 821252 wikitext text/x-wiki [[Зураг:Map Cheongju-si.png|thumb|[[Умард Чүнчон]] дахь Чонжү (тэмдэгт)]] {{Redirect|Чонжү}} '''Чонжү''' ({{lang-ko|청주시}}, ''Cheongju-si'', ''Ch'ŏngju-si'', ''чонг-жү-ши''; {{lang-en|Cheongju}}; {{lang-ru|Чхонджу}}) — [[Өмнөд Солонгос]]ын [[Умард Чүнчон]] аймгийн төв, 67 түмэн хүнтэй [[хот]]. 1895 онд хошуу, 1949 оноос хот болсон. 1905 онд төмөр зам тавигдаж, [[1908]] онд аймгийн засгийн газар нь Чонжүд төвхнөжээ.<ref>{{Webarchiv|url=http://english.cjcity.net/about/history-01p.asp |wayback=20060623083613 |text=Чонжүгийн түүх |archiv-bot=2023-09-26 22:19:32 InternetArchiveBot }}{{ref-en}}</ref> Дотроо Сандан, Танвон гэх хоёр дүүрэгтэй. ==Зүүлтийн тайлбар== {{reflist}} {{БНСУ-ын хот}} {{Умард Чүнчон аймгийн засаг захиргааны хуваарь}} [[Ангилал:Өмнөд Солонгосын хот]] 8859rxhvau320vn89h53av3ezhestvq 0 28962 821251 795788 2025-06-10T14:51:35Z Enkhsaihan2005 64429 821251 wikitext text/x-wiki [[Зураг:Map Jeonju-si.png|thumb|[[Умард Чолла]] дахь Чонжү (тэмдэгт)]] {{Redirect|Чонжү}} '''Чонжү''' (Чоньжү; {{lang-ko|전주시}}, ''Jeonju-si'', ''Chŏnju-si'', ''чон-жү-ши''; {{lang-en|Jeonju}}; {{lang-ru|Чонджу}}) — [[Өмнөд Солонгос]]ын [[Умард Чолла]] аймгийн төв, 65 түмэн хүнтэй [[хот]]. Чонжү 1949 оноос хотын зэрэг олсон. Токжин-гү, Вансан-гү гэх хоёр дүүрэг (구 ''кү'')-тэй. {{БНСУ-ын хот}} {{Умард Чолла аймгийн засаг захиргааны хуваарь}} [[Ангилал:Өмнөд Солонгосын хот]] pdo6jpm2bu24uu9h0a6sawg3g8wzdlf 0 28964 821248 798188 2025-06-10T14:51:04Z Enkhsaihan2005 64429 821248 wikitext text/x-wiki {{Short description|Specific city in South Gyeongsang, South Korea}} {{Инфобокс суурин | name = Changwon | native_name = {{nobold|창원시}} | native_name_lang = ko | official_name = | settlement_type = [[Өмнөд Солонгосын хотын жагсаалт|Тусгай хот]] | translit_lang1 = Солонгос | translit_lang1_type1 = [[Хангыл]] | translit_lang1_info1 = {{lang|ko|창원시}} | translit_lang1_type2 = [[Ханжа]] | translit_lang1_info2 = {{lang|ko|昌原市|}} | translit_lang1_type3 = {{nowrap|Солонгос хэлний шинэ латинчлал|Шинэ латинчлал}} | translit_lang1_info3 = Changwon-si | translit_lang1_type4 = {{nowrap|Маккьюн–Райшауэр}} | translit_lang1_info4 = Ch'angwŏn-si | image_skyline = Downtown Changwon (2010).jpg | imagesize = | image_caption = Чанвон хотын төв 2010 онд | image_flag = Flag of Changwon.svg | flag_size = | image_slogan = | seal_size = | pushpin_map = Өмнөд Солонгос | pushpin_map_caption = Өмнөд Солонгос дахь байршил | image_blank_emblem = | blank_emblem_type = Чанвоны сүлд | image_map = South Gyeongsang-Changwon.svg | mapsize = | map_caption = Өмнөд Солонгос дахь байршил | image_map1 = Map of Changwon-si detail.svg | map_caption1 = Чанвоны нарийвчилсан газрын зураг | coordinates = {{coord|35|16|15|N|128|39|47|E|region:KR-48|display=it}} | leader_name = [[Хун Нам Пюу]] |leader_party = {{Small|[[Ардын Хүч Нам (Өмнөд Солонгос)|Ардын Хүч]]}} | leader_title = [[Чанвон хотын дарга|Хотын дарга]] | leader_title1 = Зөвлөлийн дарга | leader_name1 = Ли Чи Юү | established_title = Байгуулагдсан | established_date = 1408 | subdivision_type = Улс | subdivision_name = {{flag|Өмнөд Солонгос}} | subdivision_type1 = [[Солонгосын бүс нутгууд|Бүс]] | subdivision_name1 = [[Ённам]] | population_as_of = 2024 оны 9 сар<ref>{{cite web |url=https://jumin.mois.go.kr/|script-title=ko:주민등록 인원 통계|date=2024|website=[[Дотоод хэрэг ба Аюулгүй байдлын яам (Өмнөд Солонгос)|Дотоод хэрэг ба Аюулгүй байдлын яам]]}}</ref> | population_total = 1,001,902 | population_density_km2 = 1432 | population_blank1_title = Аялга | population_blank1 = [[Кёнсан аялга|Кёнсан]] | population_demonym = Чанвончууд | area_total_km2 = 747.12 | elevation_m = 2 | timezone = [[UTC+09:00]] | website = {{URL|https://www.changwon.go.kr/language/main.do|Чанвоны захиргаа}} }} '''Чанвон''' (Чанвонь; {{lang-ko|성남}} ''Changwon'', ''Ch'angwŏn'', ''чанг-вон''; {{lang-en|Changwon}}; {{lang-ru|Чханвон}}) — [[Өмнөд Кёнсан]] аймгийн харьяа, [[Өмнөд Солонгос]] улсын 9-р том, [[саятан хот|саятан]] [[хот]]. Чанвон бол [[Пүсан]] хоттой хаяа залгаа байрладгаасаа өргөжиж томорсон хот юм. 1970-1980-аад оноос эндэхийг цэргийн техник, хими, хүнд аж үйлдвэр, цахилгаан бараа, автомашин гэх мэтээр аж үйлдвэржүүлэн хөгжүүлжээ. Чанвон хот дотроо Ыйчан, Сонсан, Масанхаппу, Масанховон, Чинхэ хэмээх 5 дүүрэг (구 - үгийн эхэнд ''кү'', адагт ''гү'') болж хуваагддаг. ==Хотын үзэмж== <gallery> File:Changwon Post office.JPG|Шуудангийн газар File:Changwon Downtown foggy.jpeg|Хотын төвийн утаа File:Cwconvention2.jpg|Үзэсгэлэн, хурал зөвлөгөөний байр </gallery> ==Эшлэл== {{Reflist}} {{БНСУ-ын хот}} [[Ангилал:Өмнөд Солонгосын хот]] r4o4yjgp3wcy2l2p9ozincsgoo2g7ui 0 29023 821254 816626 2025-06-10T14:51:58Z Enkhsaihan2005 64429 821254 wikitext text/x-wiki [[Зураг:Map Uijeongbu-si.png|thumb|[[Кёнги]] аймаг дахь Ыйжонбү (тэмдэгт)]] '''Ыйжонбү''' (Уйжонбү; Ыижонбү; {{lang-ko|의정부시}}, ''Uijeongbu-si'', ''ый-жонг-бү-ши''; {{lang-en|Uijeongbu}}; {{lang-ru|Ыйджонбу}}) — [[Өмнөд Солонгос]]ын [[Кёнги]] аймгийн харьяа, 43 түмэн (2009 онд) хүнтэй [[хот]]. [[Сөүл]]ийн чанх хойно нь байгаа Ыйжонбүд умардаас ирж болзошгүй аюулаас хамгаалах Америк-Солонгосын цэргийн бааз байрладаг. 1963 оноос хотын зэрэг олсон.<ref>{{Webarchiv|url=http://www.ui4u.net/site/english/page.asp?MCode=B040000000 |wayback=20211018191015 |text=Ыйжонбүгийн түүх |archiv-bot=2024-08-24 14:16:41 InternetArchiveBot }}{{ref-en}}</ref> Дотроо 15 [[хороо]] (солонгосоор 동 ''тун'') болж хуваагддаг. ==Ах дүүгийн барилдлага== * {{flagicon|АНУ}} Америкийн [[Ричмонд]] * {{flagicon|Хятад}} Хятадын [[Даньдун]] ==Мөн үзэх== * [[Өмнөд Солонгосын хот суурин]] ==Зүүлтийн тайлбар== {{reflist}} {{Кёнги аймгийн засаг захиргааны хуваарь}} [[Ангилал:Өмнөд Солонгосын хот]] bf19ghtiqzjdmfxlthazummz42wqh5z 0 29025 821353 682787 2025-06-10T19:11:32Z Enkhsaihan2005 64429 821353 wikitext text/x-wiki [[Зураг:Map Jeju-si.png|thumb|[[Чэжү аймаг]] хоёр хуваагддагаас цэгэн тэмдэгтэй тал нь Чэжү, өрөөл нь [[Согвипу]]]] {{Redirect|Чэжү}} [[Өмнөд Солонгос]]ын [[Чэжү арал]] дээрх [[Чэжү аймаг]] тэнцүүхэн хоёр хуваагддагийн нэг нь '''Чэжү''' '''[[хот]]''' ({{lang-ko|제주시}}, ''Jeju-si'', ''Cheju-si'', ''чэ-жү-ши''; {{lang-en|Jeju City}}; {{lang-ru|Чеджу}}), нөгөө нь [[Согвипу]] хот юм. Жил болгон хэдэн сая жуулчид энд газарддаг. 2011 оны байдлаар 42 түмэн хүн оршин сууж байгаа. Дотроо 19 [[хороо]], 4 [[балгас]], 3 [[сум]] болж хуваагддаг. ==Мөн үзэх== * [[Өмнөд Солонгосын хотууд]] ==Зүүлтийн тайлбар== {{reflist}} [[Ангилал:Далайн боомттой суурин]] [[Ангилал:Чэжү мужийн суурин]] [[Ангилал:Чэжү| ]] [[Ангилал:Засаг захиргааны нэгжийн төв суурин]] o7flsagfrwv33qug104f7wqvnpf11rh 0 29029 821253 670762 2025-06-10T14:51:54Z Enkhsaihan2005 64429 821253 wikitext text/x-wiki [[Зураг:Map Siheung-si.png|thumb|[[Кёнги]] аймаг дахь Шихөнгийн байршил]] '''Шихөн''' (Шихын; {{lang-ko|시흥시}}, ''Siheung-si'', ''Sihŭng-si'', ''ши-хөнг-ши''; {{lang-en|Siheung}}; {{lang-ru|Сихын}}) — [[Өмнөд Солонгос]]ын [[Кёнги]] аймгийн харьяа, [[Сөүл]]ээс баруун урагш холгүй байх, 42 түмэн (2010 онд) хүнтэй [[хот]]. Дотроо 11 [[хороо]] (''тун'') болж хуваагддаг. ==Мөн үзэх== * [[Өмнөд Солонгосын хотууд]] {{Өмнөд Солонгос улсад хамаарах}} {{Кёнги аймгийн засаг захиргааны хуваарь}} [[Ангилал:Өмнөд Солонгосын хот]] k8iz7sh4q8raolut4votc9wrwj8pzuy 0 29032 821247 670756 2025-06-10T14:50:47Z Enkhsaihan2005 64429 821247 wikitext text/x-wiki [[Зураг:Map Pyeongtaek-si.png|thumb|[[Кёнги]] аймаг дахь Пёнтэкийн байршил]] '''Пёнтэк''' (Пёнтэг; {{lang-ko|평택시}}, ''Pyeongtaek-si'', ''P'yŏngt'aek-si'', ''пёнг-тэк-ши''; {{lang-en|Pyeongtaek}}; {{lang-ru|Пхёнтхэк}}) — [[Өмнөд Солонгос]]ын [[Кёнги]] аймгийн харьяа, урьд нь [[хошуу]] (''күн'') байж байгаад 1986 онд хотын (''ши'') зэрэг олсон, 43 түмэн (2012 онд) хүнтэй [[хот]]. [[Солонгосын дайн]]ы үед байлдаж байсан энэ газарт одоо Америкийн цэргийн томоохон байрлаж байгаа. Дотроо 2 [[балгас]], 7 [[сум]], 13 [[хороо]] (''тун'') болж хуваагддаг. ==Мөн үзэх== * [[Өмнөд Солонгосын хотууд]] {{Өмнөд Солонгос улсад хамаарах}} {{Кёнги аймгийн засаг захиргааны хуваарь}} [[Ангилал:Өмнөд Солонгосын хот]] c0gah624ti4yqybtr2ueq26pymp4f9x 0 29035 821376 796127 2025-06-10T19:40:51Z Enkhsaihan2005 64429 821376 wikitext text/x-wiki [[Зураг:Gangwon-Wonju.svg|thumb|[[Өмнөд Солонгос]] орон, [[Канвонь аймаг (Өмнөд Солонгос)|Канвонь]]<br>аймаг дахь '''Воньжү хот''']] '''Воньжү''' (Вонжү; [[солонгосоор]] 원주시 - вон-жү-ши; [[англиар]] Wonju) — [[Сөүл]]ээс дорнод 140 км зайд байрласан, 1955 онд хотын зэрэг олсон, [[Өмнөд Солонгос]] улсын [[Канвонь аймаг (Өмнөд Солонгос)|Канвонь]] аймгийн хамгийн том [[Өмнөд Солонгос#Засаг захиргааны хуваарь|хот]] (시 ши). 867.30 км² газар нутагт нь 2011 онд 320,536 хүн оршин сууж байсан. Дотроо 1 [[Өмнөд Солонгос#Засаг захиргааны хуваарь|балгас]] (ып), 8 [[Өмнөд Солонгос#Засаг захиргааны хуваарь|сум]] (мёнь), 16 [[Өмнөд Солонгос#Засаг захиргааны хуваарь|хороо]] (тун)-нд хуваагддаг.<ref>{{cite web|url=http://www.encyber.com/search_w/ctdetail.php?gs=ws&gd=&cd=&d=&k=&inqr=&indme=&p=1&q=%BF%F8%C1%D6%BD%C3&masterno=120627&contentno=120627|title=Административное деление Вонджу.|lang=ko|accessdate=2009-12-15|archiveurl=https://www.webcitation.org/686Tbmzaw?url=http://www.doopedia.co.kr/?gs=ws|archivedate=2012-06-01}}</ref> ==Энд төрсөн хүмүүс== * [[Чуи Гюү-Ха]] (1919-2006) — 1979-1980 оны Өмнөд Солонгос улсын ерөнхийлөгч. * [[Ким Хёнь-ү]] (1988-) — Өмнөд Солонгосын сонгомол барилдааны бөх. ==Зураг== <gallery> File:US Army 52476 Eighth U.S. Army to return Camps Eagle, Long.jpg </gallery> == Эшлэл == {{reflist}} {{Өмнөд Солонгос улсад хамаарах}} {{Канвонь муж, Өмнөд Солонгос}} [[Ангилал:Воньжү| ]] [[Ангилал:Их-, дээд сургуультай хот]] [[Ангилал:Канвонийн суурин]] [[Ангилал:Урьдын засаг захиргааны нэгжийн төв суурин]] jc8jize1cxrd9t0f6i06ef47pw2744f 821416 821376 2025-06-10T19:52:11Z Enkhsaihan2005 64429 821416 wikitext text/x-wiki [[Зураг:Gangwon-Wonju.svg|thumb|[[Өмнөд Солонгос]] орон, [[Канвонь муж, Өмнөд Солонгос|Канвонь]]<br>муж дахь '''Воньжү хот''']] '''Воньжү''' (Вонжү; [[солонгосоор]] 원주시 - вон-жү-ши; [[англиар]] Wonju) — [[Сөүл]]ээс дорнод 140 км зайд байрласан, 1955 онд хотын зэрэг олсон, [[Өмнөд Солонгос]] улсын [[Канвонь муж, Өмнөд Солонгос|Канвонь]] мужийн хамгийн том [[Өмнөд Солонгос#Засаг захиргааны хуваарь|хот]] (시 ши). 867.30 км² газар нутагт нь 2011 онд 320,536 хүн оршин сууж байсан. Дотроо 1 [[Өмнөд Солонгос#Засаг захиргааны хуваарь|балгас]] (ып), 8 [[Өмнөд Солонгос#Засаг захиргааны хуваарь|сум]] (мёнь), 16 [[Өмнөд Солонгос#Засаг захиргааны хуваарь|хороо]] (тун)-нд хуваагддаг.<ref>{{cite web|url=http://www.encyber.com/search_w/ctdetail.php?gs=ws&gd=&cd=&d=&k=&inqr=&indme=&p=1&q=%BF%F8%C1%D6%BD%C3&masterno=120627&contentno=120627|title=Административное деление Вонджу.|lang=ko|accessdate=2009-12-15|archiveurl=https://www.webcitation.org/686Tbmzaw?url=http://www.doopedia.co.kr/?gs=ws|archivedate=2012-06-01}}</ref> ==Энд төрсөн хүмүүс== * [[Чуи Гюү-Ха]] (1919-2006) — 1979-1980 оны Өмнөд Солонгос улсын ерөнхийлөгч. * [[Ким Хёнь-ү]] (1988-) — Өмнөд Солонгосын сонгомол барилдааны бөх. ==Зураг== <gallery> File:US Army 52476 Eighth U.S. Army to return Camps Eagle, Long.jpg </gallery> == Эшлэл == {{reflist}} {{Өмнөд Солонгос улсад хамаарах}} {{Канвонь муж, Өмнөд Солонгос}} [[Ангилал:Воньжү| ]] [[Ангилал:Их-, дээд сургуультай хот]] [[Ангилал:Канвонийн суурин]] [[Ангилал:Урьдын засаг захиргааны нэгжийн төв суурин]] j390xj7onw9qrgpz5hm2bv0asmeo209 0 29040 821315 629131 2025-06-10T18:47:08Z Enkhsaihan2005 64429 Enkhsaihan2005 moved page [[Канвонь аймаг (Өмнөд Солонгос)]] to [[Канвонь муж (Өмнөд Солонгос)]] 629131 wikitext text/x-wiki [[Зураг:Gangwon SK.png|thumb|200px|Ягаан нь Канвон аймаг]] {{Redirect5|Канвон}} [[Өмнөд Солонгос]]ын одоо оршин байгаа арван долоон том нутгийн нэг нь '''Канвонь''' '''[[аймаг]]''' (Ганвон, Канвонь; {{lang-ko|강원도}} - '''''Канвон-ду''''', ''Gangwon-do'', ''канг-вон-ду''; {{lang-en|Gangwon Province}}; {{lang-ru|Канвондо}}) юм. Олон зууны туршид [[Канвон аймаг|хамтдаа байж]] байгаад 1945 оноос салсан, адил нэрт [[Умард Солонгосын Канвон|умардын аймгаас]] ялгах бол '''[[Өмнөд Солонгос]]ын [[Канвон]]''' гэж бичнэ. ==Засаг захиргааны хуваарь== Канвон аймаг одоогоор 7 [[хот]] (시 - ''ши''), 11 [[хошуу]] (군 - ''gun'', монголоор ''күн'', үгийн хойно орвол ''гүн'' гэж хэлэгдэнэ; {{lang-en|county}}; {{lang-ru|уезд}}), бүгд 18 нутаг болон хуваагдаж байгаа. {| class="wikitable" style="font-size:90%;" align=center |- ! Газрын зураг ! # ! Галигласан нэр ! [[Солонгос хэл|солонгос]] ! [[Англи хэл|англи]] ! [[Орос хэл|орос]] ! Хүн ам (2011) |- |rowspan=25|[[File:Gangwon Municipal.svg|300px]] |----------bgcolor=lightblue |Colspan=7 align=center| — '''[[Өмнө Солонгос улсын засаг захиргааны хуваарь|хот]]''' (시 - ши) — |---------- |1 |[[Воньжү]] |<font size=2>원주시</font> |Wonju |Вонджу |311,449 |---------- |2 |[[Чүньчонь]] |<font size=2>춘천시</font> |Chuncheon |Чхунчхон |276,232 |---------- |3 |[[Каннөн]] |<font size=2>강릉시</font> |Gangneung |Каннын |218,471 |---------- |4 |[[Тунхэ]] |<font size=2>동해시</font> |Donghae |Тонхэ |90,574 |---------- |5 |[[Сукчу]] |<font size=2>속초시</font> |Sokcho |Сокчхо |80,791 |---------- |6 |[[Самчок]] |<font size=2>삼척시</font> |Samcheok |Самчхок |67,454 |---------- |7 |[[Тэбэк]] |<font size=2>태백시</font> |Taebaek |Тхэбэк |51,558 |---------- |----------bgcolor=lightblue |Colspan=6 align=center|— '''[[Өмнө Солонгос улсын засаг захиргааны хуваарь|хошуу]]''' (군 - күнь) — |---------- |8 |[[Хунчонь хошуу|Хунчонь]] |<font size=2>홍천군</font> |Hongcheon |Хончхон |62,888 |---------- |9 |[[Чорвонь хошуу|Чорвонь]] |<font size=2>철원군</font> |Cheorwon |Чхорвон |43,271 |---------- |10 |[[Хуэнсон хошуу|Хуэнсон]] |<font size=2>횡성군</font> |Hoengseong |Хвенсон |37,798 |---------- |11 |[[Пёнчан хошуу|Пёнчан]] |<font size=2>평창군</font> |Pyeongchang |Пхёнчхан |37,522 |---------- |12 |[[Чонсонь хошуу|Чонсонь]] |<font size=2>정선군</font> |Jeongseon |Чонсон |35,980 |---------- |13 |[[Ёнволь хошуу|Ёнволь]] |<font size=2>영월군</font> |Yeongwol |Йонволь |35,050 |---------- |14 |[[Иньжэ хошуу|Иньжэ]] |<font size=2>인제군</font> |Inje |Индже |28,765 |---------- |15 |[[Өмнөдийн Канвоний Кусон хошуу|Кусон]] |<font size=2>고성군</font> |Goseong |Косон |26,753 |---------- |16 |[[Ян-Ян хошуу|Ян-Ян]] |<font size=2>양양군</font> |Yangyang |Янъян |25,475 |---------- |17 |[[Хуачонь хошуу|Хуачонь]] |<font size=2>화천군</font> |Hwacheon |Хвачхон |22,119 |---------- |18 |[[Янгү хошуу|Янгү]] |<font size=2>양구군</font> |Yanggu |Янгу |19,363 |} [[Ангилал:Канвонь аймаг| ]] [[Ангилал:Өмнөд Солонгосын аймаг]] {{БНСУ-ын засаг захиргааны хуваарь}} 82u445171s1kmltr8araev3kh9q2p07 821317 821315 2025-06-10T18:48:28Z Enkhsaihan2005 64429 Enkhsaihan2005 moved page [[Канвонь муж (Өмнөд Солонгос)]] to [[Канвонь муж, Өмнөд Солонгос]] 629131 wikitext text/x-wiki [[Зураг:Gangwon SK.png|thumb|200px|Ягаан нь Канвон аймаг]] {{Redirect5|Канвон}} [[Өмнөд Солонгос]]ын одоо оршин байгаа арван долоон том нутгийн нэг нь '''Канвонь''' '''[[аймаг]]''' (Ганвон, Канвонь; {{lang-ko|강원도}} - '''''Канвон-ду''''', ''Gangwon-do'', ''канг-вон-ду''; {{lang-en|Gangwon Province}}; {{lang-ru|Канвондо}}) юм. Олон зууны туршид [[Канвон аймаг|хамтдаа байж]] байгаад 1945 оноос салсан, адил нэрт [[Умард Солонгосын Канвон|умардын аймгаас]] ялгах бол '''[[Өмнөд Солонгос]]ын [[Канвон]]''' гэж бичнэ. ==Засаг захиргааны хуваарь== Канвон аймаг одоогоор 7 [[хот]] (시 - ''ши''), 11 [[хошуу]] (군 - ''gun'', монголоор ''күн'', үгийн хойно орвол ''гүн'' гэж хэлэгдэнэ; {{lang-en|county}}; {{lang-ru|уезд}}), бүгд 18 нутаг болон хуваагдаж байгаа. {| class="wikitable" style="font-size:90%;" align=center |- ! Газрын зураг ! # ! Галигласан нэр ! [[Солонгос хэл|солонгос]] ! [[Англи хэл|англи]] ! [[Орос хэл|орос]] ! Хүн ам (2011) |- |rowspan=25|[[File:Gangwon Municipal.svg|300px]] |----------bgcolor=lightblue |Colspan=7 align=center| — '''[[Өмнө Солонгос улсын засаг захиргааны хуваарь|хот]]''' (시 - ши) — |---------- |1 |[[Воньжү]] |<font size=2>원주시</font> |Wonju |Вонджу |311,449 |---------- |2 |[[Чүньчонь]] |<font size=2>춘천시</font> |Chuncheon |Чхунчхон |276,232 |---------- |3 |[[Каннөн]] |<font size=2>강릉시</font> |Gangneung |Каннын |218,471 |---------- |4 |[[Тунхэ]] |<font size=2>동해시</font> |Donghae |Тонхэ |90,574 |---------- |5 |[[Сукчу]] |<font size=2>속초시</font> |Sokcho |Сокчхо |80,791 |---------- |6 |[[Самчок]] |<font size=2>삼척시</font> |Samcheok |Самчхок |67,454 |---------- |7 |[[Тэбэк]] |<font size=2>태백시</font> |Taebaek |Тхэбэк |51,558 |---------- |----------bgcolor=lightblue |Colspan=6 align=center|— '''[[Өмнө Солонгос улсын засаг захиргааны хуваарь|хошуу]]''' (군 - күнь) — |---------- |8 |[[Хунчонь хошуу|Хунчонь]] |<font size=2>홍천군</font> |Hongcheon |Хончхон |62,888 |---------- |9 |[[Чорвонь хошуу|Чорвонь]] |<font size=2>철원군</font> |Cheorwon |Чхорвон |43,271 |---------- |10 |[[Хуэнсон хошуу|Хуэнсон]] |<font size=2>횡성군</font> |Hoengseong |Хвенсон |37,798 |---------- |11 |[[Пёнчан хошуу|Пёнчан]] |<font size=2>평창군</font> |Pyeongchang |Пхёнчхан |37,522 |---------- |12 |[[Чонсонь хошуу|Чонсонь]] |<font size=2>정선군</font> |Jeongseon |Чонсон |35,980 |---------- |13 |[[Ёнволь хошуу|Ёнволь]] |<font size=2>영월군</font> |Yeongwol |Йонволь |35,050 |---------- |14 |[[Иньжэ хошуу|Иньжэ]] |<font size=2>인제군</font> |Inje |Индже |28,765 |---------- |15 |[[Өмнөдийн Канвоний Кусон хошуу|Кусон]] |<font size=2>고성군</font> |Goseong |Косон |26,753 |---------- |16 |[[Ян-Ян хошуу|Ян-Ян]] |<font size=2>양양군</font> |Yangyang |Янъян |25,475 |---------- |17 |[[Хуачонь хошуу|Хуачонь]] |<font size=2>화천군</font> |Hwacheon |Хвачхон |22,119 |---------- |18 |[[Янгү хошуу|Янгү]] |<font size=2>양구군</font> |Yanggu |Янгу |19,363 |} [[Ангилал:Канвонь аймаг| ]] [[Ангилал:Өмнөд Солонгосын аймаг]] {{БНСУ-ын засаг захиргааны хуваарь}} 82u445171s1kmltr8araev3kh9q2p07 821329 821317 2025-06-10T19:05:49Z Enkhsaihan2005 64429 821329 wikitext text/x-wiki [[Зураг:Gangwon SK.png|thumb|200px|Ягаан нь Канвон аймаг]] {{Redirect5|Канвон}} [[Өмнөд Солонгос]]ын одоо оршин байгаа арван долоон том нутгийн нэг нь '''Канвонь''' '''[[аймаг]]''' (Ганвон, Канвонь; {{lang-ko|강원도}} - '''''Канвон-ду''''', ''Gangwon-do'', ''канг-вон-ду''; {{lang-en|Gangwon Province}}; {{lang-ru|Канвондо}}) юм. Олон зууны туршид [[Канвон аймаг|хамтдаа байж]] байгаад 1945 оноос салсан, адил нэрт [[Умард Солонгосын Канвон|умардын аймгаас]] ялгах бол '''[[Өмнөд Солонгос]]ын [[Канвон]]''' гэж бичнэ. ==Засаг захиргааны хуваарь== Канвон аймаг одоогоор 7 [[хот]] (시 - ''ши''), 11 [[хошуу]] (군 - ''gun'', монголоор ''күн'', үгийн хойно орвол ''гүн'' гэж хэлэгдэнэ; {{lang-en|county}}; {{lang-ru|уезд}}), бүгд 18 нутаг болон хуваагдаж байгаа. {| class="wikitable" style="font-size:90%;" align=center |- ! Газрын зураг ! # ! Галигласан нэр ! [[Солонгос хэл|солонгос]] ! [[Англи хэл|англи]] ! [[Орос хэл|орос]] ! Хүн ам (2011) |- |rowspan=25|[[File:Gangwon Municipal.svg|300px]] |----------bgcolor=lightblue |Colspan=7 align=center| — '''[[Өмнө Солонгос улсын засаг захиргааны хуваарь|хот]]''' (시 - ши) — |---------- |1 |[[Воньжү]] |<font size=2>원주시</font> |Wonju |Вонджу |311,449 |---------- |2 |[[Чүньчонь]] |<font size=2>춘천시</font> |Chuncheon |Чхунчхон |276,232 |---------- |3 |[[Каннөн]] |<font size=2>강릉시</font> |Gangneung |Каннын |218,471 |---------- |4 |[[Тунхэ]] |<font size=2>동해시</font> |Donghae |Тонхэ |90,574 |---------- |5 |[[Сукчу]] |<font size=2>속초시</font> |Sokcho |Сокчхо |80,791 |---------- |6 |[[Самчок]] |<font size=2>삼척시</font> |Samcheok |Самчхок |67,454 |---------- |7 |[[Тэбэк]] |<font size=2>태백시</font> |Taebaek |Тхэбэк |51,558 |---------- |----------bgcolor=lightblue |Colspan=6 align=center|— '''[[Өмнө Солонгос улсын засаг захиргааны хуваарь|хошуу]]''' (군 - күнь) — |---------- |8 |[[Хунчонь хошуу|Хунчонь]] |<font size=2>홍천군</font> |Hongcheon |Хончхон |62,888 |---------- |9 |[[Чорвонь хошуу|Чорвонь]] |<font size=2>철원군</font> |Cheorwon |Чхорвон |43,271 |---------- |10 |[[Хуэнсон хошуу|Хуэнсон]] |<font size=2>횡성군</font> |Hoengseong |Хвенсон |37,798 |---------- |11 |[[Пёнчан хошуу|Пёнчан]] |<font size=2>평창군</font> |Pyeongchang |Пхёнчхан |37,522 |---------- |12 |[[Чонсонь хошуу|Чонсонь]] |<font size=2>정선군</font> |Jeongseon |Чонсон |35,980 |---------- |13 |[[Ёнволь хошуу|Ёнволь]] |<font size=2>영월군</font> |Yeongwol |Йонволь |35,050 |---------- |14 |[[Иньжэ хошуу|Иньжэ]] |<font size=2>인제군</font> |Inje |Индже |28,765 |---------- |15 |[[Өмнөдийн Канвоний Кусон хошуу|Кусон]] |<font size=2>고성군</font> |Goseong |Косон |26,753 |---------- |16 |[[Ян-Ян хошуу|Ян-Ян]] |<font size=2>양양군</font> |Yangyang |Янъян |25,475 |---------- |17 |[[Хуачонь хошуу|Хуачонь]] |<font size=2>화천군</font> |Hwacheon |Хвачхон |22,119 |---------- |18 |[[Янгү хошуу|Янгү]] |<font size=2>양구군</font> |Yanggu |Янгу |19,363 |} [[Ангилал:Канвонь аймаг| ]] [[Ангилал:Өмнөд Солонгосын муж]] {{БНСУ-ын засаг захиргааны хуваарь}} 9pl747rhi6cyoka6lxq5ehhux7jte3m 821362 821329 2025-06-10T19:13:40Z Enkhsaihan2005 64429 821362 wikitext text/x-wiki [[Зураг:Gangwon SK.png|thumb|200px|Ягаан нь Канвон аймаг]] {{Redirect5|Канвон}} [[Өмнөд Солонгос]]ын одоо оршин байгаа арван долоон том нутгийн нэг нь '''Канвонь''' '''[[аймаг]]''' (Ганвон, Канвонь; {{lang-ko|강원도}} - '''''Канвон-ду''''', ''Gangwon-do'', ''канг-вон-ду''; {{lang-en|Gangwon Province}}; {{lang-ru|Канвондо}}) юм. Олон зууны туршид [[Канвон аймаг|хамтдаа байж]] байгаад 1945 оноос салсан, адил нэрт [[Умард Солонгосын Канвон|умардын аймгаас]] ялгах бол '''[[Өмнөд Солонгос]]ын [[Канвон]]''' гэж бичнэ. ==Засаг захиргааны хуваарь== Канвон аймаг одоогоор 7 [[хот]] (시 - ''ши''), 11 [[хошуу]] (군 - ''gun'', монголоор ''күн'', үгийн хойно орвол ''гүн'' гэж хэлэгдэнэ; {{lang-en|county}}; {{lang-ru|уезд}}), бүгд 18 нутаг болон хуваагдаж байгаа. {| class="wikitable" style="font-size:90%;" align=center |- ! Газрын зураг ! # ! Галигласан нэр ! [[Солонгос хэл|солонгос]] ! [[Англи хэл|англи]] ! [[Орос хэл|орос]] ! Хүн ам (2011) |- |rowspan=25|[[File:Gangwon Municipal.svg|300px]] |----------bgcolor=lightblue |Colspan=7 align=center| — '''[[Өмнө Солонгос улсын засаг захиргааны хуваарь|хот]]''' (시 - ши) — |---------- |1 |[[Воньжү]] |<font size=2>원주시</font> |Wonju |Вонджу |311,449 |---------- |2 |[[Чүньчонь]] |<font size=2>춘천시</font> |Chuncheon |Чхунчхон |276,232 |---------- |3 |[[Каннөн]] |<font size=2>강릉시</font> |Gangneung |Каннын |218,471 |---------- |4 |[[Тунхэ]] |<font size=2>동해시</font> |Donghae |Тонхэ |90,574 |---------- |5 |[[Сукчу]] |<font size=2>속초시</font> |Sokcho |Сокчхо |80,791 |---------- |6 |[[Самчок]] |<font size=2>삼척시</font> |Samcheok |Самчхок |67,454 |---------- |7 |[[Тэбэк]] |<font size=2>태백시</font> |Taebaek |Тхэбэк |51,558 |---------- |----------bgcolor=lightblue |Colspan=6 align=center|— '''[[Өмнө Солонгос улсын засаг захиргааны хуваарь|хошуу]]''' (군 - күнь) — |---------- |8 |[[Хунчонь хошуу|Хунчонь]] |<font size=2>홍천군</font> |Hongcheon |Хончхон |62,888 |---------- |9 |[[Чорвонь хошуу|Чорвонь]] |<font size=2>철원군</font> |Cheorwon |Чхорвон |43,271 |---------- |10 |[[Хуэнсон хошуу|Хуэнсон]] |<font size=2>횡성군</font> |Hoengseong |Хвенсон |37,798 |---------- |11 |[[Пёнчан хошуу|Пёнчан]] |<font size=2>평창군</font> |Pyeongchang |Пхёнчхан |37,522 |---------- |12 |[[Чонсонь хошуу|Чонсонь]] |<font size=2>정선군</font> |Jeongseon |Чонсон |35,980 |---------- |13 |[[Ёнволь хошуу|Ёнволь]] |<font size=2>영월군</font> |Yeongwol |Йонволь |35,050 |---------- |14 |[[Иньжэ хошуу|Иньжэ]] |<font size=2>인제군</font> |Inje |Индже |28,765 |---------- |15 |[[Өмнөдийн Канвоний Кусон хошуу|Кусон]] |<font size=2>고성군</font> |Goseong |Косон |26,753 |---------- |16 |[[Ян-Ян хошуу|Ян-Ян]] |<font size=2>양양군</font> |Yangyang |Янъян |25,475 |---------- |17 |[[Хуачонь хошуу|Хуачонь]] |<font size=2>화천군</font> |Hwacheon |Хвачхон |22,119 |---------- |18 |[[Янгү хошуу|Янгү]] |<font size=2>양구군</font> |Yanggu |Янгу |19,363 |} [[Ангилал:Канвонь муж, Өмнөд Солонгос| ]] [[Ангилал:Өмнөд Солонгосын муж]] {{БНСУ-ын засаг захиргааны хуваарь}} drey92v25e5sic19u9r3fs0u11rbx88 0 29042 821410 638392 2025-06-10T19:49:46Z Enkhsaihan2005 64429 821410 wikitext text/x-wiki {{Redirect5|Канвон}} {{Инфобокс Умард Солонгосын аймаг |Titel=Канвонь аймаг |Hangeul=강원도 |Hanja=江原道 |Rr=Гангвон-до |Mr=Кангвон-до |Fläche=11255 |Einwohner=1474225 |Stand=2005-01-01 |Gliederung= * 2 хот * 15 орон нутгийн тойрог |Verwaltungssitz=[[Воньсань]] |Karte=Kangwon-do in North Korea.svg |Karte-Imagemap = Imagemap Умард Солонгос1 }} [[Умард Солонгос]]ын одоо оршин байгаа арван нэгэн том нутгийн нэг нь '''Канвонь''' '''[[аймаг]]''' (Канвонь; {{lang-ko|강원도}} - '''''Канвон-ду''''', ''Kangwŏn-do'', ''канг-вон-ду''; {{lang-en|Kangwon Province}}; {{lang-ru|Канвондо}}) юм. Олон зууны туршид [[Канвон аймаг|хамтдаа байж]] байгаад 1945 оноос салсан, адил нэрт [[Канвонь муж, Өмнөд Солонгос|өмнөдийн хаяа залгаа аймгаас]] ялгах бол '''[[Умард Солонгос]]ын Канвонь''' гэж бичнэ. ==Засаг захиргааны хуваарь== Канвон аймаг одоогоор 2 [[хот]] (시 - ''ши''), 15 [[хошуу]] (군 - үгийн эхэнд ''күн'', үгийн адагт орвол ''гүн'' гэж хэлэгдэнэ; {{lang-en|county}}; {{lang-ru|уезд}}), бүгд 17 нутаг болон задарч байгаа. {| class="wikitable" style="font-size:90%;" align=center |- ! Газрын зураг ! # ! Галигласан нэр ! [[Солонгос хэл|солонгос]] ! латин галиг ! [[Орос хэл|орос]] ! Хүн ам (2011) |- |rowspan=25|[[File:NK-Gangwon.png|350px]] |----------bgcolor=lightblue |Colspan=7 align=center|'''— [[хот]]''' — (солонгосоор 시 - '''ши''') |---------- |1 |[[Воньсань]] |<font size=2>원산시</font> |Wŏnsan-si |Вонсан |122,934 |---------- |2 |[[Мүнчон]] |<font size=2>문천시</font> |Munchŏn-si |Мунчхон |122,934 |---------- |----------bgcolor=lightblue |Colspan=6 align=center|'''— [[хошуу]] —''' (солонгосоор 군 - '''күн, гүн''') |---------- |3 |Анбён |<font size=2>안변군</font> |Anbyŏn-kun |Анбён |93,960 |---------- |4 |Чанду |<font size=2>창도군</font> |Ch'angdo-kun |Чхандо |51,319 |---------- |5 |Чорвон |<font size=2>철원군</font> |Ch'ŏrwŏn-kun |Чхорвон |62,418 |---------- |6 |Чоннэ |<font size=2>천내군</font> |Ch'ŏnnae-kun |Чхоннэ |85,123 |---------- |7 |Хуэян |<font size=2>회양군</font> |Hoeyang-kun |Хвеян |42,485 |---------- |8 |Ичон |<font size=2>이천군</font> |Ich'ŏn kun |Ичхон |57,563 |---------- |9 |Кимхуа |<font size=2>김화군</font> |Kimhwa kun |Кимхва |56,541 |---------- |10 |Кусан |<font size=2>고산군</font> |Kosan-kun |Косан |103,579 |---------- |11 |Кусон |<font size=2>고성군</font> |Kosŏng kun |Косон |61,277 |---------- |12 |Кымган |<font size=2>금강군</font> |Kŭmgang kun |Кымган |54,211 |---------- |13 |Пангё |<font size=2>판교군</font> |P'an'gyo kun |Пхангё |47,031 |---------- |14 |Поптун |<font size=2>법동군</font> |Pŏptong kun |Поптон |35,119 |---------- |15 |Пёнган |<font size=2>평강군</font> |P'yŏnggang kun |Пхёнган |90,425 |---------- |16 |Сэпо |<font size=2>세포군</font> |Sep'o kun |Сепхо |61,113 |---------- |17 |Тунчон |<font size=2>통천군</font> |T'ongch'ŏn kun |Тхончхон |89,357 |---------- |} {{БНАСАУ-ын засаг захиргааны хуваарь}} [[Ангилал:Канвонь (Умард Солонгос)| ]] [[Ангилал:Умард Солонгосын аймаг|Канвонь]] nt1y8rb989ryn8bnlooqzga2x580mxt 0 29199 821411 742055 2025-06-10T19:50:11Z Enkhsaihan2005 64429 821411 wikitext text/x-wiki {{Инфобокс хувь хүн | нэр = | зураг = Won bin at LG’S NEW CINEMA 3D TV REWRITES THE RULES FOR 3D.jpg | тайлбар = | төрсөн_огноо = {{birth date and age|1977|9|29|mf=y}}-нд [[БНСУ]]-ын [[Канвонь муж, Өмнөд Солонгос|Канвонь]] мужийн Чонсонь хошуунд Ким Ду-жинь гэх нэртэйгээр [[Солонгос үндэстэн|солонгос]] хүн болон | төрсөн_газар = | шүтлэг = | төгссөн_сургууль = | боловсрол = | өндөр = 175 см | бусад_нэр = | ажил_мэргэжил =жүжигчин, загвар үлгэрлэгч | төлөөлөгч = | идэвхитэй_жилүүд = 1997 он — одоо цаг | вэбсайт = [http://www.wonbinus.co.kr/ Албан ёсны цахим хуудас] | гарын_үсэг = }} '''Вон Бин''' (хэлний [н]-ээр төгссөнийг ялгаж '''Вонь Бинь''' гэх; {{lang-ko|원빈}} ''вон-бин''; {{lang-en|Won Bin}}; {{lang-ru|Вон Бин}}) — [[1977]] онд төрсөн, 2000 оны «[[Зүрхэнд шингэсэн намар]]» ОАК-нд тоглосноосоо эхлэн алдаршсан [[Өмнөд Солонгос]]ын [[жүжигчин]], [[загвар үзүүлэгч]]. == Шагналд нэр дэвшсэн, хүртсэн байдал == {| class="wikitable" ! Он ! Шагнал ! Шан ! Бүтээл ! Үр дүн ! Иш |- |1999 | rowspan=2|KBS телевизийн ОАК-ны шагнал || Шинэ танил ||''Куанки'' || {{won}} || |- |2000 | Гарамгай жүжиглэлт|| rowspan=2|''Танхай эрийн дурлал'', ''[[Зүрхэнд шингэсэн намар]]''|| {{won}}|| |- |2001 | 37-р удаагийн [[Пэгсан урлагийн шагнал]] || Шинэ танил ||{{won}}|| |- | rowspan=3|2004 | 12-р удаагийн Чүнса кино урлагийн шагнал || Шинэ жүжигчин ||rowspan=2| ''[[Аминаас илүү амь]]'' || {{won}} || |- | 27-р удаагийн Кинозүйн алтан шагнал || Шинэ жүжигчин || {{won}} || |- | 3-р удаагийн Солонгосын кино шагнал || Эрэгтэй жүжигчин || ''[[Миний ах]]'' || {{nom}} || |- |rowspan=8|2010 |- | 46-р удаагийн [[Пэгсан урлагийн шагнал]] || Эрэгтэй жүжигчин || rowspan=2|''[[Эх]]'' || {{nom}} || |- | 4-р удаагийн Азийн кино шагнал || Туслах жүжигчин || {{nom}} || |- | rowspan=2|47-р удаагийн Алтан хонх шагнал || Эрэгтэй жүжигчин || rowspan=9|''[[Танихгүй ах]]'' || {{won}} || align="center"| <ref>{{Cite news|url=http://www.hollywoodreporter.com/news/poetry-rings-koreas-grand-bell-33916 |title='Poetry' Rings Korea's Grand Bell with Multiple Wins |accessdate=2010-11-22 |work=[[Hollywood Reporter]], Oct 31, 2010 |first=Park |last=Soo-Mee |date=2010-10-31}}</ref> |- | Олны таашаал|| {{won}}|| |- | 8-р удаагийн Солонгосын кино наадам||Эрэгтэй жүжигчин|| {{won}} || <ref>{{Cite web|url=http://www.asiae.co.kr/news/view.htm?sec=ent5&idxno=2010111911130258918 |title=The Man From Nowhere sweeps Korea Film Awards |accessdate=2010-11-22 |work=10Asia, Nov 19, 2010}}</ref> |- |rowspan=2|31-р удаагийн Хөх луу шагнал || Олны таашаал || {{won}} || |- | Эрэгтэй жүжигчин || {{nom}} || |- |rowspan=4|2011 | 47-р удаагийн [[Пэгсан урлагийн шагнал]] || Эрэгтэй жүжигчин|| {{nom}} || |- |2-р удаагийн Солонгосын кино сэтгүүлчдийн холбооны шагнал || Эрэгтэй жүжигчин || {{won}} || |- | 48-р удаагийн Тэжон кино шагнал || Олны таашаал ||{{won}} || <ref>{{cite news|title=48th Daejong Film Awards Highlight Year's Best|url=http://english.chosun.com/site/data/html_dir/2011/10/18/2011101801262.html|accessdate=2 December 2012|newspaper=Chosun Ilbo|date=18 October 2011|archive-date=20 Нэгдүгээр сар 2012|archive-url=https://web.archive.org/web/20120120232237/http://english.chosun.com/site/data/html_dir/2011/10/18/2011101801262.html|url-status=dead}}</ref> |} == Эшлэл == {{reflist}} {{DEFAULTSORT:Вонь Бинь}} [[Ангилал:Өмнөд Солонгосын кино жүжигчин]] [[Ангилал:Өмнөд Солонгосчууд]] [[Ангилал:1977 онд төрсөн]] r99vwn320ry8le8skgogsoh4k0wu99a 0 29294 821412 776007 2025-06-10T19:50:19Z Enkhsaihan2005 64429 821412 wikitext text/x-wiki {{Infobox person | name = Юү У-сон | native_name = 유오성<br/> | image = | caption = | birth_date = {{birth date and age2|1966|09|11|mf=y}} | birth_place = [[БНСУ]]-ын [[Канвонь муж, Өмнөд Солонгос|Канвонь]] мужийн Йонволь хошуу | nationality = [[Солонгос үндэстэн]] |citizenship = {{flag|Өмнөд Солонгос}} | occupation = жүжигчин | years_active = 1992 оноос хойш | agent = | family = Эхнэр, хоёр хүүхэдтэй }} '''Юү У-сон''' ({{lang-ko|유오성}}, ''юү у-сонг'') — [[Өмнөд Солонгос]]ын эрэгтэй [[жүжигчин]]. [[Ангилал:Өмнөд Солонгосын кино жүжигчин]] [[Ангилал:Өмнөд Солонгосчууд]] [[Ангилал:1966 онд төрсөн]] j4e8vy7xovt145dxmgcqwh2uk1eyghp 0 29342 821417 670639 2025-06-10T19:52:16Z Enkhsaihan2005 64429 821417 wikitext text/x-wiki {{Жүжигчин | төрсөн_өдөр = {{Birth date and age2|1981|03|19}} | төрсөн_газар = [[Канвонь муж, Өмнөд Солонгос|БНСУ, Канвонь]], [[Каннөн]] | төрсөн_нэр = Ким Рэвонь — ''Kim Rae-won'' | яс_үндэс = [[солонгос үндэстэн]] | иргэн = {{KOR2}} | ажил_үйл = [[жүжигчин]] | танил_үе = 1997 он – өнөөдөр | зууч = ''HB Entertainment'' }} '''Ким Рэ-вонь''' ({{lang-ko|김래원}}) — [[Өмнөд Солонгос]]ын эрэгтэй '''[[жүжигчин]]'''. [[Ангилал:Өмнөд Солонгосын кино жүжигчин]] [[Ангилал:Өмнөд Солонгосын загвар өмсөгч]] [[Ангилал:Өмнөд Солонгосчууд]] [[Ангилал:1981 онд төрсөн]] hgdzb2i46jx1wibx7hvoeo8ddiui3fh 10 29900 821319 699046 2025-06-10T18:48:59Z Enkhsaihan2005 64429 821319 wikitext text/x-wiki {{Navbox | state = {{{state<includeonly>|autocollapse</includeonly>}}} | name = БНСУ-ын засаг захиргааны хуваарь | title = [[Өмнөд Солонгос|БНСУ]]-ын [[Өмнөд Солонгос#Засаг захиргааны хуваарь|засаг захиргааны хуваарь]] (17) | imagestyle = padding: 0 0.5em; | image = [[Image:Emblem_of_South_Korea.svg|80px]] | listclass = hlist | group1 = Онцгой хот (1) | list1 = [[Сөүл]] | group2 = Онцгой захиргаат хот (1) | list2 = [[Сэжун]] | group3 = Өргөн хот (6) | list3 = [[Инчон|Иньчонь]] {{·}} [[Куанжү]] {{·}} [[Пүсань]] {{·}} [[Тэгү]] {{·}} [[Тэжон|Тэжонь]] {{·}} [[Үлсан|Үлсань]] | group4 = Муж (8) | list4 = [[Канвонь муж, Өмнөд Солонгос|Канвонь]] {{·}} [[Кёнги]] {{·}} [[Өмнөд Кёнсан]] {{·}} [[Өмнөд Чолла]] {{·}} [[Өмнөд Чүнчон]] {{·}} [[Умард Кёнсан]] {{·}} [[Умард Чолла]] {{·}} [[Умард Чүнчон]] | group5 = Онцгой захиргаат муж (1) | list5 = [[Чэжү]] }}<noinclude> 4qpfqp5f1gce7r5x5y28qcwjp9uskci 821447 821319 2025-06-10T20:07:52Z Enkhsaihan2005 64429 821447 wikitext text/x-wiki {{Navbox | state = {{{state<includeonly>|autocollapse</includeonly>}}} | name = БНСУ-ын засаг захиргааны хуваарь | title = [[Өмнөд Солонгос|БНСУ]]-ын [[Өмнөд Солонгос#Засаг захиргааны хуваарь|засаг захиргааны хуваарь]] (17) | imagestyle = padding: 0 0.5em; | image = [[Image:Emblem_of_South_Korea.svg|80px]] | listclass = hlist | group1 = Онцгой хот (1) | list1 = [[Сөүл]] | group2 = Онцгой захиргаат хот (1) | list2 = [[Сэжун]] | group3 = Өргөн хот (6) | list3 = [[Инчон|Иньчонь]] {{·}} [[Куанжү]] {{·}} [[Пүсань]] {{·}} [[Тэгү]] {{·}} [[Тэжон|Тэжонь]] {{·}} [[Үлсан|Үлсань]] | group4 = Муж (8) | list4 = [[Канвонь муж, Өмнөд Солонгос|Канвонь]] {{·}} [[Кёнги муж|Кёнги]] {{·}} [[Өмнөд Кёнсан]] {{·}} [[Өмнөд Чолла]] {{·}} [[Өмнөд Чүнчон]] {{·}} [[Умард Кёнсан]] {{·}} [[Умард Чолла]] {{·}} [[Умард Чүнчон]] | group5 = Онцгой захиргаат муж (1) | list5 = [[Чэжү]] }}<noinclude> fkuxdts1hxyikcqaapzxm044qpfp1ud 0 30203 821395 819124 2025-06-10T19:45:00Z Enkhsaihan2005 64429 821395 wikitext text/x-wiki {{Тамирчин |зураг = |тайлбар = |төрсөн_өдөр = {{birth date and age1|mf=yes|1979|9|24}} |төрсөн_газар = [[Өмнө Солонгос улс|Өмнө Солонгос]] улсын<br/>[[Канвонь муж, Өмнөд Солонгос|Канвонь]] аймаг |улс_орон = {{KOR}} ([[Бүгд Найрамдах Солонгос Улс|БНСУ]]) |тамир_спорт = эрэгтэй [[буудлага]] |юуны_тамирчин = 50, 10 м-ийн эрэгтэй гар бууч |medaltemplates = {{MedalCount | [[Олимпын наадам]] | 3 | 2 | - | [[Буудлагын дэлхийн аварга шалгаруулах тэмцээн|Дэлхийн АШТ]] | 1 | - | 2 | Дэлхийн цом | 3 | - | - | [[Азийн наадам]] | 2 | 3 | 3 | Азийн АШТ | 3 | 3 | 1 }} {{MedalCompetition|[[Зуны олимп]]}} {{MedalGold| [[Бээжингийн олимп|Бээжин 2008]] |50 м гар буу}} {{MedalGold| [[Лондоны олимп (2012 он)|Лондон 2012]] | 10 м хийн гар буу}} {{MedalGold| [[Лондоны олимп (2012 он)|Лондон 2012]] | 50 м гар буу}} {{MedalSilver| [[Афины олимп (2004 он)|Афин 2004]] | 50 м гар буу}} {{MedalSilver| [[Бээжингийн олимп|Бээжин 2008]] | 10 м хийн гар буу}} {{MedalCompetition|[[Буудлагын дэлхийн аварга шалгаруулах тэмцээн|Дэлхийн АШТ]]}} {{MedalGold | Мюнхен 2010 | 50 м багийн гар буу}} {{MedalBronze | Мюнхен 2010 | 10 м хийн гар буу}} {{MedalBronze | Мюнхен 2010 | 10 м багийн хийн гар буу}} }} '''Чинь Жун-у''' ([[солонгосоор]] 진종오 - ''чин-жунг-у'', [[англиар|англид]] ''Jin Jong-oh'', [[оросоор|орост]] ''Чин Джон О''; [[1979]] оны [[9 сарын 24]]-нд [[Канвонь муж, Өмнөд Солонгос|Канвонь]] мужид төрсөн) — 2004, 2008, 2012 оны гурван олимпод оролцож 50 м-ийн спорт, 10 м хийн гар бууны дасгалд гурван алт, хоёр мөнгөн медаль хүртсэн, багийн буудлагын дэлхийн аварга, ДАШТ-ын хүрэл медальт, Азийн наадам, дэлхийн цомын аварга [[Өмнө Солонгос]] улсын эрэгтэй гар бууч. {{Өмнө Солонгос улсад хамаарах}} {{10 м хийн гар бууны дасгалын олимпын аваргууд}} {{Спорт гар бууны дасгалын олимпын аваргууд}} [[Ангилал:Өмнөд Солонгосын буудлагын тамирчин]] [[Ангилал:Өмнөд Солонгосын олимпын аварга]] [[Ангилал:Өмнөд Солонгосын олимпын хүрэл медальтан]] [[Ангилал:2004 оны зуны олимпод оролцогч]] [[Ангилал:2008 оны зуны олимпод оролцогч]] [[Ангилал:2012 оны зуны олимпод оролцогч]] [[Ангилал:2016 оны зуны олимпод оролцогч]] [[Ангилал:Өмнөд Солонгосчууд]] [[Ангилал:1979 онд төрсөн]] 6vyxzolr1wf7mcjo77xr6gp1ap3nbtz 821396 821395 2025-06-10T19:45:29Z Enkhsaihan2005 64429 821396 wikitext text/x-wiki {{Тамирчин |зураг = |тайлбар = |төрсөн_өдөр = {{birth date and age1|mf=yes|1979|9|24}} |төрсөн_газар = [[Өмнө Солонгос улс|Өмнө Солонгос]] улсын<br/>[[Канвонь муж, Өмнөд Солонгос|Канвонь]] |улс_орон = {{KOR}} ([[Бүгд Найрамдах Солонгос Улс|БНСУ]]) |тамир_спорт = эрэгтэй [[буудлага]] |юуны_тамирчин = 50, 10 м-ийн эрэгтэй гар бууч |medaltemplates = {{MedalCount | [[Олимпын наадам]] | 3 | 2 | - | [[Буудлагын дэлхийн аварга шалгаруулах тэмцээн|Дэлхийн АШТ]] | 1 | - | 2 | Дэлхийн цом | 3 | - | - | [[Азийн наадам]] | 2 | 3 | 3 | Азийн АШТ | 3 | 3 | 1 }} {{MedalCompetition|[[Зуны олимп]]}} {{MedalGold| [[Бээжингийн олимп|Бээжин 2008]] |50 м гар буу}} {{MedalGold| [[Лондоны олимп (2012 он)|Лондон 2012]] | 10 м хийн гар буу}} {{MedalGold| [[Лондоны олимп (2012 он)|Лондон 2012]] | 50 м гар буу}} {{MedalSilver| [[Афины олимп (2004 он)|Афин 2004]] | 50 м гар буу}} {{MedalSilver| [[Бээжингийн олимп|Бээжин 2008]] | 10 м хийн гар буу}} {{MedalCompetition|[[Буудлагын дэлхийн аварга шалгаруулах тэмцээн|Дэлхийн АШТ]]}} {{MedalGold | Мюнхен 2010 | 50 м багийн гар буу}} {{MedalBronze | Мюнхен 2010 | 10 м хийн гар буу}} {{MedalBronze | Мюнхен 2010 | 10 м багийн хийн гар буу}} }} '''Чинь Жун-у''' ([[солонгосоор]] 진종오 - ''чин-жунг-у'', [[англиар|англид]] ''Jin Jong-oh'', [[оросоор|орост]] ''Чин Джон О''; [[1979]] оны [[9 сарын 24]]-нд [[Канвонь муж, Өмнөд Солонгос|Канвонь]] мужид төрсөн) — 2004, 2008, 2012 оны гурван олимпод оролцож 50 м-ийн спорт, 10 м хийн гар бууны дасгалд гурван алт, хоёр мөнгөн медаль хүртсэн, багийн буудлагын дэлхийн аварга, ДАШТ-ын хүрэл медальт, Азийн наадам, дэлхийн цомын аварга [[Өмнө Солонгос]] улсын эрэгтэй гар бууч. {{Өмнө Солонгос улсад хамаарах}} {{10 м хийн гар бууны дасгалын олимпын аваргууд}} {{Спорт гар бууны дасгалын олимпын аваргууд}} [[Ангилал:Өмнөд Солонгосын буудлагын тамирчин]] [[Ангилал:Өмнөд Солонгосын олимпын аварга]] [[Ангилал:Өмнөд Солонгосын олимпын хүрэл медальтан]] [[Ангилал:2004 оны зуны олимпод оролцогч]] [[Ангилал:2008 оны зуны олимпод оролцогч]] [[Ангилал:2012 оны зуны олимпод оролцогч]] [[Ангилал:2016 оны зуны олимпод оролцогч]] [[Ангилал:Өмнөд Солонгосчууд]] [[Ангилал:1979 онд төрсөн]] qfz6rpnybcc01kyttpr7ym7sfovbb9c 0 30239 821418 819128 2025-06-10T19:52:28Z Enkhsaihan2005 64429 821418 wikitext text/x-wiki {{Тамирчин | зураг = | тайлбар = |төрсөн_өдөр = {{birth date and age1|1983|10|9}} |төрсөн_газар = [[Өмнөд Солонгос]] улсын<br>[[Канвонь муж, Өмнөд Солонгос|Канвонь]] мужийн [[Воньжү хот|Воньжү]] хот |биеийн_өндөр = 170 см |биеийн_жин = 115 кг |улс_орон = {{KOR}} ([[Бүгд Найрамдах Солонгос Улс|БНСУ]]) |юуны_тамирчин = эмэгтэй [[хүндийн өргөлт|хүндийн өргөгч]] | medaltemplates = {{MedalCompetition|[[Зуны олимп]]}} {{MedalGold| [[Бээжингийн олимп|Бээжин 2008]] |+75 кг}} {{MedalSilver| [[Афины олимп (2004 он)|Афин 2004]] | +75 кг}} {{MedalCompetition|[[Хүндийн өргөлтийн дэлхийн аварга шалгаруулах тэмцээн|Дэлхийн АШТ]]}} {{MedalGold | Доха 2005 | +75 кг}} {{MedalGold | Санто Доминго 2006| +75 кг}} {{MedalGold | Чианг-Май 2007 | +75 кг}} {{MedalGold | Куян 2009 | +75 кг}} {{MedalBronze |Анталья 2010| +75 кг}} {{MedalCompetition|[[Азийн наадам]]}} {{MedalGold| Гуанжоу 2010 | +75 kg}} {{MedalSilver| Доха 2006 | +75 kg}} {{MedalSilver| Пүсань 2002 | +75 kg}} | updated = }} '''Чан Ми-рань''' ({{lang-ko|장미란}}; [[Канвонь муж, Өмнөд Солонгос|Канвонь]] мужийн [[Воньжү хот|Воньжү]] хотод төрсөн) — +75 кг жингийн олимпын аварга (2008), дэлхийн 4 удаагийн (2005-2007, 2009) аварга [[Өмнөд Солонгос]] улсын эмэгтэй [[хүндийн өргөлт|хүндийн өргөгч]]. [[Ангилал:2004 оны зуны олимпод оролцогч]] [[Ангилал:2008 оны зуны олимпод оролцогч]] [[Ангилал:2012 оны зуны олимпод оролцогч]] [[Ангилал:Өмнөд Солонгосын олимпын оролцогч]] [[Ангилал:Өмнөд Солонгосын олимпын аварга]] [[Ангилал:Өмнөд Солонгосын хүндийн өргөгч]] [[Ангилал:Хүндийн өргөлтийн олимпын аварга]] [[Ангилал:Хүндийн өргөлтийн дэлхийн аварга]] [[Ангилал:Хүндийн өргөлтийн дэлхийн дээд амжилтын эзэн]] [[Ангилал:Өмнөд Солонгосчууд]] [[Ангилал:1983 онд төрсөн]] l36vajcz4jix20in24w8jq0eqilhjj4 0 30399 821434 609407 2025-06-10T20:06:09Z Enkhsaihan2005 64429 821434 wikitext text/x-wiki [[Зураг:Map_Gapyeong-gun.png|thumb|Кёнги муж дахь Капён хошуу]] '''Капён хошуу''' ([[солонгосоор]] 가평군 - ''кап-ёнг-гүн'') — [[Өмнө Солонгос улс|Өмнө Солонгос]] улсын [[Кёнги муж|Кёнги]] аймгийн [[Өмнө Солонгос улсын засаг захиргааны хуваарь|хошуу]] (군 күнь). 843.46 км² газар нутагт нь 2011 оны эцэст 60,497 хүн оршин сууж байсан. Өдгөө хошууны нутаг 1 [[Өмнө Солонгос улсын засаг захиргааны хуваарь|балгас]] (ып), 5 [[Өмнө Солонгос улсын засаг захиргааны хуваарь|сум]] (мёнь)-нд хуваагдаж байгаа. {{Өмнө Солонгос улсад хамаарах}} {{Кёнги аймгийн засаг захиргааны хуваарь}} [[Ангилал:Өмнө Солонгос улсын орон нутаг]] qs4sz5em5wu946b68yjiwf6sbzmyrp5 0 30402 821435 335881 2025-06-10T20:06:13Z Enkhsaihan2005 64429 821435 wikitext text/x-wiki [[Зураг:Map Yangpyeong-gun.png|thumb|Кёнги муж дахь Янпён хошуу (цэгт)]] '''Янпён хошуу''' ([[солонгосоор]] 양평군 - ''янг-пёнг-гүн'') — [[Өмнө Солонгос улс|Өмнө Солонгос]] улсын [[Кёнги муж|Кёнги]] аймгийн [[Өмнө Солонгос улсын засаг захиргааны хуваарь|хошуу]] (군 күнь). 877.08 км² газар нутагт нь 2012 оны зун 102,804 хүн оршин сууж байсан. Өдгөө хошууны нутаг 1 [[Өмнө Солонгос улсын засаг захиргааны хуваарь|балгас]] (ып), 11 [[Өмнө Солонгос улсын засаг захиргааны хуваарь|сум]] (мёнь)-нд хуваагдаж байгаа. {{Өмнө Солонгос улсад хамаарах}} {{Кёнги аймгийн засаг захиргааны хуваарь}} [[Ангилал:Өмнө Солонгос улсын орон нутаг]] 75r0ytdevyq0tga2l8f04upelfb3vp2 0 30408 821436 609406 2025-06-10T20:06:17Z Enkhsaihan2005 64429 821436 wikitext text/x-wiki [[Зураг:Map Yeoncheon-gun.png|thumb|Кёнги муж дахь Ёньчонь (цэгтэй)]] '''Ёньчонь хошуу''' ([[солонгосоор]] 연천군 - ''ён-чон-гүн'') — [[Өмнө Солонгос улс|Өмнө Солонгос]] улсын [[Кёнги муж|Кёнги]] аймгийн [[Өмнө Солонгос улсын засаг захиргааны хуваарь|хошуу]] (군 күнь). 695.61 км² газар нутагт нь 2008 оны хавар 45,572 хүн оршин сууж байсан. Өдгөө хошууны нутаг 2 [[Өмнө Солонгос улсын засаг захиргааны хуваарь|балгас]] (ып), 8 [[Өмнө Солонгос улсын засаг захиргааны хуваарь|сум]] (мёнь) болж хуваагддаг. {{Өмнө Солонгос улсад хамаарах}} {{Кёнги аймгийн засаг захиргааны хуваарь}} [[Ангилал:Өмнө Солонгос улсын орон нутаг]] 72zssy9ogv9jycfsbstufcrfs8w132n 0 30411 821377 573852 2025-06-10T19:41:10Z Enkhsaihan2005 64429 821377 wikitext text/x-wiki [[Зураг:Map Cheorwon-gun.PNG|thumb|Канвонь дахь Чорвонь нутаг (цэгтэй)]] '''Чорвонь хошуу''' ([[солонгосоор]] 철원군 - ''чор-вон-гүн'') — [[Өмнө Солонгос улс|Өмнө Солонгос]] улсын [[Өмнө Солонгосын Канвонь аймаг|Канвонь]] аймгийн [[Өмнө Солонгос улсын засаг захиргааны хуваарь|хошуу]] (군 күнь). 796.7 км² газар нутагт нь 2008 оны хавар 47,724 хүн оршин сууж байсан. Өдгөө хошууны нутаг 2 [[Өмнө Солонгос улсын засаг захиргааны хуваарь|балгас]] (ып), 8 [[Өмнө Солонгос улсын засаг захиргааны хуваарь|сум]] (мёнь) болж хуваагддаг. {{Өмнөд Солонгос улсад хамаарах}} {{Канвонь муж, Өмнөд Солонгос}} [[Ангилал:Өмнө Солонгос улсын орон нутаг]] ijta3xkkni0449l9hwiu9utbgie3fpd 821397 821377 2025-06-10T19:45:41Z Enkhsaihan2005 64429 821397 wikitext text/x-wiki [[Зураг:Map Cheorwon-gun.PNG|thumb|Канвонь дахь Чорвонь нутаг (цэгтэй)]] '''Чорвонь хошуу''' ([[солонгосоор]] 철원군 - ''чор-вон-гүн'') — [[Өмнөд Солонгос]] улсын [[Канвонь муж, Өмнөд Солонгос|Канвонь]] аймгийн [[Өмнө Солонгос улсын засаг захиргааны хуваарь|хошуу]] (군 күнь). 796.7 км² газар нутагт нь 2008 оны хавар 47,724 хүн оршин сууж байсан. Өдгөө хошууны нутаг 2 [[Өмнө Солонгос улсын засаг захиргааны хуваарь|балгас]] (ып), 8 [[Өмнө Солонгос улсын засаг захиргааны хуваарь|сум]] (мёнь) болж хуваагддаг. {{Өмнөд Солонгос улсад хамаарах}} {{Канвонь муж, Өмнөд Солонгос}} [[Ангилал:Өмнө Солонгос улсын орон нутаг]] qvzktfjom4iabjqo39t2fm7c2l2vlsz 821402 821397 2025-06-10T19:46:34Z Enkhsaihan2005 64429 821402 wikitext text/x-wiki [[Зураг:Map Cheorwon-gun.PNG|thumb|Канвонь дахь Чорвонь нутаг (цэгтэй)]] '''Чорвонь хошуу''' ([[солонгосоор]] 철원군 - ''чор-вон-гүн'') — [[Өмнөд Солонгос]] улсын [[Канвонь муж, Өмнөд Солонгос|Канвонь]] мужийн [[Өмнө Солонгос улсын засаг захиргааны хуваарь|хошуу]] (군 күнь). 796.7 км² газар нутагт нь 2008 оны хавар 47,724 хүн оршин сууж байсан. Өдгөө хошууны нутаг 2 [[Өмнө Солонгос улсын засаг захиргааны хуваарь|балгас]] (ып), 8 [[Өмнө Солонгос улсын засаг захиргааны хуваарь|сум]] (мёнь) болж хуваагддаг. {{Өмнөд Солонгос улсад хамаарах}} {{Канвонь муж, Өмнөд Солонгос}} [[Ангилал:Өмнө Солонгос улсын орон нутаг]] 6p5j2l1gkrdlcz3ti9e8gds5fzx7b6a 0 30414 821378 344084 2025-06-10T19:41:15Z Enkhsaihan2005 64429 821378 wikitext text/x-wiki [[Зураг:Map Hoengseong-gun.PNG|thumb|210px|Канвонь дахь Хуэнсон (цэгтэй)]] '''Хуэнсон хошуу''' ([[солонгосоор]] 횡성군 - ''хуинг-сонг-гүн'') — [[Өмнө Солонгос улс|Өмнө Солонгос]] улсын [[Өмнө Солонгосын Канвонь аймаг|Канвонь]] аймгийн [[Өмнө Солонгос улсын засаг захиргааны хуваарь|хошуу]] (군 күнь). 997.96 км² газар нутагт нь 2008 онд 43,413 хүн оршин сууж байсан. Өдгөө хошууны нутаг 1 [[Өмнө Солонгос улсын засаг захиргааны хуваарь|балгас]] (ып), 8 [[Өмнө Солонгос улсын засаг захиргааны хуваарь|сум]] (мёнь) болон хуваагдаж байгаа. {{Өмнөд Солонгос улсад хамаарах}} {{Канвонь муж, Өмнөд Солонгос}} [[Ангилал:Өмнө Солонгос улсын орон нутаг]] ridg1agko0uq5kyth5yvundcs9uk0vu 821398 821378 2025-06-10T19:45:50Z Enkhsaihan2005 64429 821398 wikitext text/x-wiki [[Зураг:Map Hoengseong-gun.PNG|thumb|210px|Канвонь дахь Хуэнсон (цэгтэй)]] '''Хуэнсон хошуу''' ([[солонгосоор]] 횡성군 - ''хуинг-сонг-гүн'') — [[Өмнөд Солонгос]] улсын [[Канвонь муж, Өмнөд Солонгос|Канвонь]] аймгийн [[Өмнө Солонгос улсын засаг захиргааны хуваарь|хошуу]] (군 күнь). 997.96 км² газар нутагт нь 2008 онд 43,413 хүн оршин сууж байсан. Өдгөө хошууны нутаг 1 [[Өмнө Солонгос улсын засаг захиргааны хуваарь|балгас]] (ып), 8 [[Өмнө Солонгос улсын засаг захиргааны хуваарь|сум]] (мёнь) болон хуваагдаж байгаа. {{Өмнөд Солонгос улсад хамаарах}} {{Канвонь муж, Өмнөд Солонгос}} [[Ангилал:Өмнө Солонгос улсын орон нутаг]] enub2onead3gf972182gq2yi0cktae1 821403 821398 2025-06-10T19:46:38Z Enkhsaihan2005 64429 821403 wikitext text/x-wiki [[Зураг:Map Hoengseong-gun.PNG|thumb|210px|Канвонь дахь Хуэнсон (цэгтэй)]] '''Хуэнсон хошуу''' ([[солонгосоор]] 횡성군 - ''хуинг-сонг-гүн'') — [[Өмнөд Солонгос]] улсын [[Канвонь муж, Өмнөд Солонгос|Канвонь]] мужийн [[Өмнө Солонгос улсын засаг захиргааны хуваарь|хошуу]] (군 күнь). 997.96 км² газар нутагт нь 2008 онд 43,413 хүн оршин сууж байсан. Өдгөө хошууны нутаг 1 [[Өмнө Солонгос улсын засаг захиргааны хуваарь|балгас]] (ып), 8 [[Өмнө Солонгос улсын засаг захиргааны хуваарь|сум]] (мёнь) болон хуваагдаж байгаа. {{Өмнөд Солонгос улсад хамаарах}} {{Канвонь муж, Өмнөд Солонгос}} [[Ангилал:Өмнө Солонгос улсын орон нутаг]] mzc3myyd6eod83bkh9w0dy5g5nizoea 0 30422 821379 344082 2025-06-10T19:41:26Z Enkhsaihan2005 64429 821379 wikitext text/x-wiki [[Зураг:Map Hongcheon-gun.PNG|thumb|Канвонь дахь Хунчонь (цэгтэй)]] '''Хунчонь хошуу''' ([[солонгосоор]] 홍천군 - ''хунг-чон-гүн'') — [[Өмнө Солонгос улс|Өмнө Солонгос]] улсын [[Өмнө Солонгосын Канвонь аймаг|Канвонь]] аймгийн [[Өмнө Солонгос улсын засаг захиргааны хуваарь|хошуу]] (군 күнь). 1817.9 км² газар нутагт нь 2008 онд 70,360 хүн оршин сууж байсан. Өдгөө хошууны нутаг 1 [[Өмнө Солонгос улсын засаг захиргааны хуваарь|балгас]] (ып), 9 [[Өмнө Солонгос улсын засаг захиргааны хуваарь|сум]] (мёнь) болон хуваагддаг. {{Өмнөд Солонгос улсад хамаарах}} {{Канвонь муж, Өмнөд Солонгос}} [[Ангилал:Өмнө Солонгос улсын орон нутаг]] erncqhvnegpkejj8npicm8nfltectij 821399 821379 2025-06-10T19:46:03Z Enkhsaihan2005 64429 821399 wikitext text/x-wiki [[Зураг:Map Hongcheon-gun.PNG|thumb|Канвонь дахь Хунчонь (цэгтэй)]] '''Хунчонь хошуу''' ([[солонгосоор]] 홍천군 - ''хунг-чон-гүн'') — [[Өмнөд Солонгос]] улсын [[Канвонь муж, Өмнөд Солонгос|Канвонь]] мужийн [[Өмнө Солонгос улсын засаг захиргааны хуваарь|хошуу]] (군 күнь). 1817.9 км² газар нутагт нь 2008 онд 70,360 хүн оршин сууж байсан. Өдгөө хошууны нутаг 1 [[Өмнө Солонгос улсын засаг захиргааны хуваарь|балгас]] (ып), 9 [[Өмнө Солонгос улсын засаг захиргааны хуваарь|сум]] (мёнь) болон хуваагддаг. {{Өмнөд Солонгос улсад хамаарах}} {{Канвонь муж, Өмнөд Солонгос}} [[Ангилал:Өмнө Солонгос улсын орон нутаг]] f3nxc9bp6bmm7mb6ynamixd1voxtone 0 30425 821380 344091 2025-06-10T19:41:52Z Enkhsaihan2005 64429 821380 wikitext text/x-wiki [[Зураг:Map Hwacheon-gun.PNG|thumb|Канвонь дахь Хуачонь (цэгтэй)]] '''Хуачонь хошуу''' ([[солонгосоор]] 화천군 - ''хуа-чон-гүн'') — [[Өмнө Солонгос улс|Өмнө Солонгос]] улсын [[Өмнө Солонгосын Канвонь аймаг|Канвонь]] аймгийн [[Өмнө Солонгос улсын засаг захиргааны хуваарь|хошуу]] (군 күнь). 909.5 км² газар нутагт нь 2008 онд 24,110 хүн оршин сууж байсан. Өдгөө хошууны нутаг 1 [[Өмнө Солонгос улсын засаг захиргааны хуваарь|балгас]] (ып), 4 [[Өмнө Солонгос улсын засаг захиргааны хуваарь|сум]] (мёнь) болон хуваагддаг. {{Өмнөд Солонгос улсад хамаарах}} {{Канвонь муж, Өмнөд Солонгос}} [[Ангилал:Өмнө Солонгос улсын орон нутаг]] sbyn67r70quvmhb9mtt6gibrdxq2955 821400 821380 2025-06-10T19:46:18Z Enkhsaihan2005 64429 821400 wikitext text/x-wiki [[Зураг:Map Hwacheon-gun.PNG|thumb|Канвонь дахь Хуачонь (цэгтэй)]] '''Хуачонь хошуу''' ([[солонгосоор]] 화천군 - ''хуа-чон-гүн'') — [[Өмнөд Солонгос]] улсын [[Канвонь муж, Өмнөд Солонгос|Канвонь]] мужийн [[Өмнө Солонгос улсын засаг захиргааны хуваарь|хошуу]] (군 күнь). 909.5 км² газар нутагт нь 2008 онд 24,110 хүн оршин сууж байсан. Өдгөө хошууны нутаг 1 [[Өмнө Солонгос улсын засаг захиргааны хуваарь|балгас]] (ып), 4 [[Өмнө Солонгос улсын засаг захиргааны хуваарь|сум]] (мёнь) болон хуваагддаг. {{Өмнөд Солонгос улсад хамаарах}} {{Канвонь муж, Өмнөд Солонгос}} [[Ангилал:Өмнө Солонгос улсын орон нутаг]] 0f219ih1gg5rg545es7hulbcvwxf4wc 0 30428 821381 344088 2025-06-10T19:42:06Z Enkhsaihan2005 64429 821381 wikitext text/x-wiki [[Зураг:Map Inje-gun.PNG|thumb|Канвонь дахь Иньжэ (цэгтэй)]] '''Иньжэ хошуу''' ([[солонгосоор]] 인제군 - ''ин-жэ-гүн'') — [[Өмнө Солонгос улс|Өмнө Солонгос]] улсын [[Өмнө Солонгосын Канвонь аймаг|Канвонь]] аймгийн [[Өмнө Солонгос улсын засаг захиргааны хуваарь|хошуу]] (군 күнь). 1646.08 км² газар нутагт нь 2008 онд 31,620 хүн оршин сууж байсан. Өдгөө хошууны нутаг 1 [[Өмнө Солонгос улсын засаг захиргааны хуваарь|балгас]] (ып), 5 [[Өмнө Солонгос улсын засаг захиргааны хуваарь|сум]] (мёнь) болон хуваагдаж байгаа. {{Өмнөл Солонгос улсад хамаарах}} {{Канвонь муж, Өмнөд Солонгос}} [[Ангилал:Өмнө Солонгос улсын орон нутаг]] pixsf9j4p9t36rno9f8ujp3j138d7bc 821386 821381 2025-06-10T19:42:41Z Enkhsaihan2005 64429 821386 wikitext text/x-wiki [[Зураг:Map Inje-gun.PNG|thumb|Канвонь дахь Иньжэ (цэгтэй)]] '''Иньжэ хошуу''' ([[солонгосоор]] 인제군 - ''ин-жэ-гүн'') — [[Өмнө Солонгос улс|Өмнө Солонгос]] улсын [[Өмнө Солонгосын Канвонь аймаг|Канвонь]] аймгийн [[Өмнө Солонгос улсын засаг захиргааны хуваарь|хошуу]] (군 күнь). 1646.08 км² газар нутагт нь 2008 онд 31,620 хүн оршин сууж байсан. Өдгөө хошууны нутаг 1 [[Өмнө Солонгос улсын засаг захиргааны хуваарь|балгас]] (ып), 5 [[Өмнө Солонгос улсын засаг захиргааны хуваарь|сум]] (мёнь) болон хуваагдаж байгаа. {{Өмнөд Солонгос улсад хамаарах}} {{Канвонь муж, Өмнөд Солонгос}} [[Ангилал:Өмнө Солонгос улсын орон нутаг]] 1tywrimx5c03re1moq7qqz1lewmu2g4 821401 821386 2025-06-10T19:46:30Z Enkhsaihan2005 64429 821401 wikitext text/x-wiki [[Зураг:Map Inje-gun.PNG|thumb|Канвонь дахь Иньжэ (цэгтэй)]] '''Иньжэ хошуу''' ([[солонгосоор]] 인제군 - ''ин-жэ-гүн'') — [[Өмнөд Солонгос]] улсын [[Канвонь муж, Өмнөд Солонгос|Канвонь]] мужийн [[Өмнө Солонгос улсын засаг захиргааны хуваарь|хошуу]] (군 күнь). 1646.08 км² газар нутагт нь 2008 онд 31,620 хүн оршин сууж байсан. Өдгөө хошууны нутаг 1 [[Өмнө Солонгос улсын засаг захиргааны хуваарь|балгас]] (ып), 5 [[Өмнө Солонгос улсын засаг захиргааны хуваарь|сум]] (мёнь) болон хуваагдаж байгаа. {{Өмнөд Солонгос улсад хамаарах}} {{Канвонь муж, Өмнөд Солонгос}} [[Ангилал:Өмнө Солонгос улсын орон нутаг]] 6hj3wsv5011r9xbjldd8nabnr8vj6jo 0 30431 821382 344086 2025-06-10T19:42:11Z Enkhsaihan2005 64429 821382 wikitext text/x-wiki [[Зураг:Map Jeongseon-gun.PNG|thumb|Канвонь дахь Чонсонь (цэгтэй)]] '''Чонсонь хошуу''' ([[солонгосоор]] 정선군 - ''чонг-сон-гүн'') — [[Өмнө Солонгос улс|Өмнө Солонгос]] улсын [[Өмнө Солонгосын Канвонь аймаг|Канвонь]] аймгийн [[Өмнө Солонгос улсын засаг захиргааны хуваарь|хошуу]] (군 күнь). 1,127.60 км² газар нутагт нь 2008 онд 41,269 хүн оршин сууж байсан. Өдгөө хошууны нутаг 4 [[Өмнө Солонгос улсын засаг захиргааны хуваарь|балгас]] (ып), 5 [[Өмнө Солонгос улсын засаг захиргааны хуваарь|сум]] (мёнь) болон хуваагдаж байгаа. {{Өмнөд Солонгос улсад хамаарах}} {{Канвонь муж, Өмнөд Солонгос}} [[Ангилал:Өмнө Солонгос улсын орон нутаг]] kozhy2hu6uyephplqifxj95m1w54da8 821404 821382 2025-06-10T19:47:15Z Enkhsaihan2005 64429 821404 wikitext text/x-wiki [[Зураг:Map Jeongseon-gun.PNG|thumb|Канвонь дахь Чонсонь (цэгтэй)]] '''Чонсонь хошуу''' ([[солонгосоор]] 정선군 - ''чонг-сон-гүн'') — [[Өмнөд Солонгос]] улсын [[Канвонь муж, Өмнөд Солонгос|Канвонь]] мужийн [[Өмнө Солонгос улсын засаг захиргааны хуваарь|хошуу]] (군 күнь). 1,127.60 км² газар нутагт нь 2008 онд 41,269 хүн оршин сууж байсан. Өдгөө хошууны нутаг 4 [[Өмнө Солонгос улсын засаг захиргааны хуваарь|балгас]] (ып), 5 [[Өмнө Солонгос улсын засаг захиргааны хуваарь|сум]] (мёнь) болон хуваагдаж байгаа. {{Өмнөд Солонгос улсад хамаарах}} {{Канвонь муж, Өмнөд Солонгос}} [[Ангилал:Өмнө Солонгос улсын орон нутаг]] 1ma9yfwx8ffontlerqfsv92szkalyei 0 30433 821383 677923 2025-06-10T19:42:16Z Enkhsaihan2005 64429 821383 wikitext text/x-wiki [[Зураг:Map Pyeongchang-gun.PNG|thumb|Канвонь аймаг дахь Пёнчан хошуу]] '''Пёнчан хошуу''' ([[солонгосоор]] 평창군 - ''пёнг-чанг-гүн'') — [[Өмнөд Солонгос]] улсын [[Канвонь аймаг (Өмнөд Солонгос)|Канвонь]] аймгийн [[Өмнөд Солонгос#Засаг захиргааны хуваарь|хошуу]] (군 күнь). 1463.7 км² газар нутагт нь 2008 онд 43,706 хүн оршин сууж байсан. Хошууны нутаг 1 [[Өмнөд Солонгос#Засаг захиргааны хуваарь|балгас]] (ып), 7 [[Өмнөд Солонгос#Засаг захиргааны хуваарь|сум]] (мёнь) болон хуваагддаг. Хоёр ч олимпод нэр дэвшээд өнгөрсний дараа [[Пёнчангийн олимп|2018 оны өвлийн олимп]]ыг Пёнчан хүлээн авсан. {{Өмнөд Солонгос улсад хамаарах}} {{Канвонь муж, Өмнөд Солонгос}} [[Ангилал:Канвонийн суурин]] [[Ангилал:Пёнчан| ]] [[Ангилал:Өмнөд Солонгосын орон нутгийн тойрог]] jrd70g69v4y1akrnfvi7ljgx8awci4r 821419 821383 2025-06-10T19:52:34Z Enkhsaihan2005 64429 821419 wikitext text/x-wiki [[Зураг:Map Pyeongchang-gun.PNG|thumb|Канвонь аймаг дахь Пёнчан хошуу]] '''Пёнчан хошуу''' ([[солонгосоор]] 평창군 - ''пёнг-чанг-гүн'') — [[Өмнөд Солонгос]] улсын [[Канвонь муж, Өмнөд Солонгос|Канвонь]] мужийн [[Өмнөд Солонгос#Засаг захиргааны хуваарь|хошуу]] (군 күнь). 1463.7 км² газар нутагт нь 2008 онд 43,706 хүн оршин сууж байсан. Хошууны нутаг 1 [[Өмнөд Солонгос#Засаг захиргааны хуваарь|балгас]] (ып), 7 [[Өмнөд Солонгос#Засаг захиргааны хуваарь|сум]] (мёнь) болон хуваагддаг. Хоёр ч олимпод нэр дэвшээд өнгөрсний дараа [[Пёнчангийн олимп|2018 оны өвлийн олимп]]ыг Пёнчан хүлээн авсан. {{Өмнөд Солонгос улсад хамаарах}} {{Канвонь муж, Өмнөд Солонгос}} [[Ангилал:Канвонийн суурин]] [[Ангилал:Пёнчан| ]] [[Ангилал:Өмнөд Солонгосын орон нутгийн тойрог]] tmmrvwoqstqp9unu6laolbbhmgbtb33 0 30436 821384 344092 2025-06-10T19:42:21Z Enkhsaihan2005 64429 821384 wikitext text/x-wiki [[Зураг:Map Yanggu-gun.PNG|thumb|Канвонь аймаг дахь Янгү хошуу]] '''Янгү хошуу''' ([[солонгосоор]] 양구군 - ''янг-гү-гүн'') — [[Өмнө Солонгос улс|Өмнө Солонгос]] улсын [[Өмнө Солонгосын Канвонь аймаг|Канвонь]] аймгийн [[Өмнө Солонгос улсын засаг захиргааны хуваарь|хошуу]] (군 күнь). 646.8 км² газар нутагт нь 2008 онд 21,303 хүн оршин сууж байсан. Хошууны нутаг одоогоор 1 [[Өмнө Солонгос улсын засаг захиргааны хуваарь|балгас]] (ып), 4 [[Өмнө Солонгос улсын засаг захиргааны хуваарь|сум]] (мёнь) болон хуваагдаж байгаа {{Өмнөд Солонгос улсад хамаарах}} {{Канвонь муж, Өмнөд Солонгос}} [[Ангилал:Өмнө Солонгос улсын орон нутаг]] 3n695uusedupwfuye1qahk6kbr5g6ls 821405 821384 2025-06-10T19:47:38Z Enkhsaihan2005 64429 821405 wikitext text/x-wiki [[Зураг:Map Yanggu-gun.PNG|thumb|Канвонь аймаг дахь Янгү хошуу]] '''Янгү хошуу''' ([[солонгосоор]] 양구군 - ''янг-гү-гүн'') — [[Өмнөд Солонгос]] улсын [[Канвонь муж, Өмнөд Солонгос|Канвонь]] мужийн [[Өмнө Солонгос улсын засаг захиргааны хуваарь|хошуу]] (군 күнь). 646.8 км² газар нутагт нь 2008 онд 21,303 хүн оршин сууж байсан. Хошууны нутаг одоогоор 1 [[Өмнө Солонгос улсын засаг захиргааны хуваарь|балгас]] (ып), 4 [[Өмнө Солонгос улсын засаг захиргааны хуваарь|сум]] (мёнь) болон хуваагдаж байгаа {{Өмнөд Солонгос улсад хамаарах}} {{Канвонь муж, Өмнөд Солонгос}} [[Ангилал:Өмнө Солонгос улсын орон нутаг]] evgq4v4otevyfdlmjvmpkf48z6uhphi 0 30439 821385 344090 2025-06-10T19:42:27Z Enkhsaihan2005 64429 821385 wikitext text/x-wiki [[Зураг:Map Yangyang-gun.PNG|thumb|Канвонь дахь Ян-Ян (цэгтэй)]] '''Ян-Ян хошуу''' ([[солонгосоор]] 양양군 - ''янг-янг-гүн'') — [[Өмнө Солонгос улс|Өмнө Солонгос]] улсын [[Өмнө Солонгосын Канвонь аймаг|Канвонь]] аймгийн [[Өмнө Солонгос улсын засаг захиргааны хуваарь|хошуу]] (군 күнь). 628.71 км² газар нутагт нь 2011 онд 27,978 хүн оршин сууж байсан. Хошууны нутаг одоогоор 1 [[Өмнө Солонгос улсын засаг захиргааны хуваарь|балгас]] (ып), 5 [[Өмнө Солонгос улсын засаг захиргааны хуваарь|сум]] (мёнь) болон хуваагдаж байгаа. {{Өмнөд Солонгос улсад хамаарах}} {{Канвонь муж, Өмнөд Солонгос}} [[Ангилал:Өмнө Солонгос улсын орон нутаг]] hr9vre15vf8lxw6ge39gaqydb6hfey7 821406 821385 2025-06-10T19:47:49Z Enkhsaihan2005 64429 821406 wikitext text/x-wiki [[Зураг:Map Yangyang-gun.PNG|thumb|Канвонь дахь Ян-Ян (цэгтэй)]] '''Ян-Ян хошуу''' ([[солонгосоор]] 양양군 - ''янг-янг-гүн'') — [[Өмнөд Солонгос]] улсын [[Канвонь муж, Өмнөд Солонгос|Канвонь]] мужийн [[Өмнө Солонгос улсын засаг захиргааны хуваарь|хошуу]] (군 күнь). 628.71 км² газар нутагт нь 2011 онд 27,978 хүн оршин сууж байсан. Хошууны нутаг одоогоор 1 [[Өмнө Солонгос улсын засаг захиргааны хуваарь|балгас]] (ып), 5 [[Өмнө Солонгос улсын засаг захиргааны хуваарь|сум]] (мёнь) болон хуваагдаж байгаа. {{Өмнөд Солонгос улсад хамаарах}} {{Канвонь муж, Өмнөд Солонгос}} [[Ангилал:Өмнө Солонгос улсын орон нутаг]] rjuhgw61hkpvtu8ckhizmof8qyom63a 0 30442 821361 698733 2025-06-10T19:13:29Z Enkhsaihan2005 64429 821361 wikitext text/x-wiki [[Зураг:Map Yeongwol-gun.PNG|thumb|Канвонь дахь Ёнволь (цэгтэй)]] '''Ёнволь хошуу''' ({{lang-ko|영월군}} - ''ёнг-вол-гүн'') — [[Өмнөд Солонгос]] улсын [[Канвонь аймаг (Өмнөд Солонгос)|Канвонь]] аймгийн [[Өмнөд Солонгос#засаг захиргааны хуваарь|хошуу]] (군 күнь). 1127.60 км² газар нутагт нь 2008 онд 40,201 хүн оршин сууж байсан. Хошууны нутаг одоогоор 2 ып, 7 мёнь болон хуваагдаж байгаа. {{Өмнөд Солонгос улсад хамаарах}} {{Өмнөдийн Канвонь аймгийн засаг захиргааны хуваарь}} {{DEFAULTSORT:Енволь-гүнь}} [[Ангилал:Канвонийн суурин]] [[Ангилал:Өмнөд Солонгосын орон нутгийн тойрог]] [[Ангилал:Канвонь муж, Өмнөд Солонгос]] duvemojhd2ijjufozudfy2i3ca91i8g 821387 821361 2025-06-10T19:42:58Z Enkhsaihan2005 64429 821387 wikitext text/x-wiki [[Зураг:Map Yeongwol-gun.PNG|thumb|Канвонь дахь Ёнволь (цэгтэй)]] '''Ёнволь хошуу''' ({{lang-ko|영월군}} - ''ёнг-вол-гүн'') — [[Өмнөд Солонгос]] улсын [[Канвонь аймаг (Өмнөд Солонгос)|Канвонь]] аймгийн [[Өмнөд Солонгос#засаг захиргааны хуваарь|хошуу]] (군 күнь). 1127.60 км² газар нутагт нь 2008 онд 40,201 хүн оршин сууж байсан. Хошууны нутаг одоогоор 2 ып, 7 мёнь болон хуваагдаж байгаа. {{Өмнөд Солонгос улсад хамаарах}} {{Канвонь муж, Өмнөд Солонгос}} {{DEFAULTSORT:Енволь-гүнь}} [[Ангилал:Канвонийн суурин]] [[Ангилал:Өмнөд Солонгосын орон нутгийн тойрог]] [[Ангилал:Канвонь муж, Өмнөд Солонгос]] c4itwb30kr4bg39i688t57q0kglhxzs 821420 821387 2025-06-10T19:53:07Z Enkhsaihan2005 64429 821420 wikitext text/x-wiki [[Зураг:Map Yeongwol-gun.PNG|thumb|Канвонь дахь Ёнволь (цэгтэй)]] '''Ёнволь хошуу''' ({{lang-ko|영월군}} - ''ёнг-вол-гүн'') — [[Өмнөд Солонгос]] улсын [[Канвонь муж, Өмнөд Солонгос|Канвонь]] мужийн [[Өмнөд Солонгос#засаг захиргааны хуваарь|хошуу]] (군 күнь). 1127.60 км² газар нутагт нь 2008 онд 40,201 хүн оршин сууж байсан. Хошууны нутаг одоогоор 2 ып, 7 мёнь болон хуваагдаж байгаа. {{Өмнөд Солонгос улсад хамаарах}} {{Канвонь муж, Өмнөд Солонгос}} {{DEFAULTSORT:Енволь-гүнь}} [[Ангилал:Канвонийн суурин]] [[Ангилал:Өмнөд Солонгосын орон нутгийн тойрог]] [[Ангилал:Канвонь муж, Өмнөд Солонгос]] a4a0knq4lcu4j7td27cpop1lad7xv41 0 30479 821287 344058 2025-06-10T14:58:37Z Enkhsaihan2005 64429 821287 wikitext text/x-wiki [[Зураг:Map Buyeo-gun.png|thumb|Өмнө Чүнчон дахь Пүё]] '''Пүё хошуу''' ([[солонгосоор]] 부여군 - ''пү-ё-гүн'') — [[Өмнө Солонгос улс|Өмнө Солонгос]] улсын [[Өмнө Чүнчон аймаг|Өмнө Чүнчон]] аймгийн [[Өмнө Солонгос улсын засаг захиргааны хуваарь|хошуу]] (군 күнь). 624.51 км² газар нутагт нь 2010 оны хавар 75,953 хүн оршин сууж байсан. Өдгөө хошууны нутаг 1 [[Өмнө Солонгос улсын засаг захиргааны хуваарь|балгас]] (ып), 15 [[Өмнө Солонгос улсын засаг захиргааны хуваарь|сум]] (мёнь) болон хуваагддаг. {{Өмнөд Солонгос улсад хамаарах}} {{Өмнөд Чүнчон аймгийн засаг захиргааны хуваарь}} [[Ангилал:Өмнө Солонгос улсын орон нутаг]] lxp2lh9qizhx1gom4txvs7legmn439h 0 30489 821288 344056 2025-06-10T14:58:48Z Enkhsaihan2005 64429 821288 wikitext text/x-wiki [[Зураг:Map Hongseong-gun.png|thumb|Өмнө Чүнчон дахь Хунсон]] '''Хунсон хошуу''' ([[солонгосоор]] 홍성군 - ''хунг-сонг-гүн'') — [[Өмнө Солонгос улс|Өмнө Солонгос]] улсын [[Өмнө Чүнчон аймаг|Өмнө Чүнчон]] аймгийн [[Өмнө Солонгос улсын засаг захиргааны хуваарь|хошуу]] (군 күнь). 444.02 км² газар нутагт нь 2010 оны хавар 88,865 хүн оршин сууж байсан. Өдгөө хошууны нутаг 2 [[Өмнө Солонгос улсын засаг захиргааны хуваарь|балгас]] (ып), 9 [[Өмнөд Солонгос улсын засаг захиргааны хуваарь|сум]] (мёнь)-нд хуваагддаг. {{Өмнөд Солонгос улсад хамаарах}} {{Өмнөд Чүнчон аймгийн засаг захиргааны хуваарь}} [[Ангилал:Өмнө Солонгос улсын орон нутаг]] r2f1dynx0clssjxpeqpfxxgu4cu9bgh 0 30493 821289 344059 2025-06-10T14:58:49Z Enkhsaihan2005 64429 821289 wikitext text/x-wiki [[Зураг:Map Seocheon-gun.png|thumb|Өмнө Чүнчон дахь Сочонь]] '''Сочонь хошуу''' ([[солонгосоор]] 서천군 - ''со-чон-гүн'') — [[Өмнө Солонгос улс|Өмнө Солонгос]] улсын [[Өмнө Чүнчон аймаг|Өмнө Чүнчон]] аймгийн [[Өмнө Солонгос улсын засаг захиргааны хуваарь|хошуу]] (군 күнь). 363.40 км² газар нутагт нь 2010 оны хавар 60,535 хүн оршин сууж байсан. Өдгөө хошууны нутаг 2 [[Өмнө Солонгос улсын засаг захиргааны хуваарь|балгас]] (ып), 11 [[Өмнөд Солонгос улсын засаг захиргааны хуваарь|сум]] (мёнь)-нд хуваагддаг. {{Өмнөд Солонгос улсад хамаарах}} {{Өмнөд Чүнчон аймгийн засаг захиргааны хуваарь}} [[Ангилал:Өмнө Солонгос улсын орон нутаг]] 0wwf7x0zr923gjkblo8d4vtpvjsk8dr 0 30496 821290 344060 2025-06-10T14:58:49Z Enkhsaihan2005 64429 821290 wikitext text/x-wiki [[Зураг:Map Taean-gun.png|thumb|Өмнө Чүнчон дахь Тэань]] '''Тэань хошуу''' ([[солонгосоор]] 태안군 - ''тэ-ан-гүн'') — [[Өмнө Солонгос улс|Өмнө Солонгос]] улсын [[Өмнө Чүнчон аймаг|Өмнө Чүнчон]] аймгийн [[Өмнө Солонгос улсын засаг захиргааны хуваарь|хошуу]] (군 күнь). 504.94 км² газар нутагт нь 2010 оны хавар 63,540 хүн оршин сууж байсан. Өдгөө хошууны нутаг 2 [[Өмнөд Солонгос улсын засаг захиргааны хуваарь|балгас]] (ып), 8 [[Өмнө Солонгос улсын засаг захиргааны хуваарь|сум]] (мёнь) болж хуваагддаг. {{Өмнөд Солонгос улсад хамаарах}} {{Өмнөд Чүнчон аймгийн засаг захиргааны хуваарь}} [[Ангилал:Өмнө Солонгос улсын орон нутаг]] fh69d7fib3gdxkt6th0af8jm71y29y6 0 30499 821291 344057 2025-06-10T14:58:50Z Enkhsaihan2005 64429 821291 wikitext text/x-wiki [[Зураг:Map Yesan-gun.png|thumb|Өмнө Чүнчон дахь Есань]] '''Есань хошуу''' ([[солонгосоор]] 예산군 - ''е-сан-гүн'') — [[Өмнө Солонгос улс|Өмнө Солонгос]] улсын [[Өмнө Чүнчон аймаг|Өмнө Чүнчон]] аймгийн [[Өмнө Солонгос улсын засаг захиргааны хуваарь|хошуу]] (군 күнь). 543.1 км² газар нутагт нь 2010 оны хавар 87,972 хүн оршин сууж байсан. Өдгөө хошууны нутаг 2 [[Өмнөд Солонгос улсын засаг захиргааны хуваарь|балгас]] (ып), 10 [[Өмнө Солонгос улсын засаг захиргааны хуваарь|сум]] (мёнь) болж хуваагддаг. {{Өмнөд Солонгос улсад хамаарах}} {{Өмнөд Чүнчон аймгийн засаг захиргааны хуваарь}} [[Ангилал:Өмнө Солонгос улсын орон нутаг]] d5q1a5bvyexzl797fvt2xehfn818f9b 0 30502 821259 608995 2025-06-10T14:54:11Z Enkhsaihan2005 64429 821259 wikitext text/x-wiki [[Зураг:Map Buan-gun.png|thumb|Умар Чолла дахь Пүань (цэгтэй)]] '''Пүань хошуу''' ([[солонгосоор]] 부안군 - ''пү-ан-гүн'') — [[Өмнө Солонгос улс|Өмнө Солонгос]] улсын [[Умар Чолла аймаг|Умар Чолла]] аймгийн [[Өмнө Солонгос улсын засаг захиргааны хуваарь|хошуу]] (군 күнь). 493.35 км² газар нутагт нь 2010 онд 60,284 хүн оршин сууж байсан. Өдгөө хошууны нутаг 1 [[Өмнө Солонгос улсын засаг захиргааны хуваарь|балгас]] (ып), 12 [[Өмнө Солонгос улсын засаг захиргааны хуваарь|сум]] (мёнь) болон хуваагдаж байгаа. {{Өмнөд Солонгос улсад хамаарах}} {{Умард Чолла аймгийн засаг захиргааны хуваарь}} [[Ангилал:Өмнө Солонгос улсын орон нутаг]] 4zzxjzph1t4jcbeayrv5wsjeicmu6g4 0 30504 821260 698730 2025-06-10T14:54:29Z Enkhsaihan2005 64429 821260 wikitext text/x-wiki [[Зураг:North Jeolla-Gochang.svg|thumb|[[Өмнөд Солонгос]] орон болон [[Умард Чолла]] аймаг дахь '''Кучан''' хошуу]] '''Кучан хошуу''' ({{lang-ko|고창군}} - ''ку-чанг-гүн'') — [[Өмнөд Солонгос]] улсын [[Умард Чолла]] аймгийн [[Өмнөд Солонгос#засаг захиргааны хуваарь|хошуу]] (군 күнь). 606.8 км² газар нутагт нь 2007 онд 60,962 хүн оршин сууж байсан. Өдгөө хошууны нутаг 1 ып, 13 мёнь болон хуваагдаж байгаа. {{Өмнөд Солонгос улсад хамаарах}} {{Умард Чолла аймгийн засаг захиргааны хуваарь}} [[Ангилал:Умард Чоллагийн суурин]] [[Ангилал:Өмнөд Солонгосын орон нутгийн тойрог]] odc6e6frcna101rscnukp6o42so8heh 0 30506 821261 608997 2025-06-10T14:54:44Z Enkhsaihan2005 64429 821261 wikitext text/x-wiki [[Зураг:North Jeolla-Imsil.svg|thumb|[[Өмнө Солонгос орон|Өмнө Солонгос]] орон болон [[Умар Чолла аймаг|Умар Чолла]] аймаг дахь '''Имшиль''' хошуу]] '''Имшиль хошуу''' ([[солонгосоор]] 임실군 - ''им-шил-гүн'') — [[Өмнө Солонгос улс|Өмнө Солонгос]] улсын [[Умар Чолла аймаг|Умар Чолла]] аймгийн [[Өмнө Солонгос улсын засаг захиргааны хуваарь|хошуу]] (군 күнь). 597.1 км² газар нутагт нь 2010 оны хавар 30,704 хүн оршин сууж байсан. Өдгөө хошууны нутаг 1 [[Өмнө Солонгос улсын засаг захиргааны хуваарь|балгас]] (ып), 11 [[Өмнө Солонгос улсын засаг захиргааны хуваарь|сум]] (мёнь)-нд хуваагддаг. {{Өмнөд Солонгос улсад хамаарах}} {{Умард Чолла аймгийн засаг захиргааны хуваарь}} [[Ангилал:Өмнө Солонгос улсын орон нутаг]] l9du66l71jjr3akuxfb593vsazoyz03 0 30509 821262 609000 2025-06-10T14:55:08Z Enkhsaihan2005 64429 821262 wikitext text/x-wiki [[Зураг:North Jeolla-Jangsu.svg|thumb|[[Өмнө Солонгос орон|Өмнө Солонгос]] орон болон [[Умар Чолла аймаг|Умар Чолла]] аймаг дахь '''Чансү''' хошуу]] '''Чансү хошуу''' ([[солонгосоор]] 장수군 - ''чанг-сү-гүн'') — [[Өмнө Солонгос улс|Өмнө Солонгос]] улсын [[Умар Чолла аймаг|Умар Чолла]] аймгийн [[Өмнө Солонгос улсын засаг захиргааны хуваарь|хошуу]] (군 күнь). 533.63 км² газар нутагт нь 2010 оны намар 23,423 хүн оршин сууж байсан. Өдгөө хошууны нутаг 1 [[Өмнө Солонгос улсын засаг захиргааны хуваарь|балгас]] (ып), 6 [[Өмнө Солонгос улсын засаг захиргааны хуваарь|сум]] (мёнь) болон хуваагддаг. {{Өмнөд Солонгос улсад хамаарах}} {{Умард Чолла аймгийн засаг захиргааны хуваарь}} [[Ангилал:Өмнө Солонгос улсын орон нутаг]] cm4hmpfsey3cqrr4lloz6s6qhhtflz8 0 30512 821263 608999 2025-06-10T14:55:11Z Enkhsaihan2005 64429 821263 wikitext text/x-wiki [[Зураг:North Jeolla-Jinan.svg|thumb|[[Өмнө Солонгос орон|Өмнө Солонгос]] орон болон [[Умар Чолла аймаг|Умар Чолла]] аймаг дахь '''Чиньань''' хошуу]] '''Чиньань хошуу''' ([[солонгосоор]] 진안 - ''чин-ан-гүн'') — [[Өмнө Солонгос улс|Өмнө Солонгос]] улсын [[Умар Чолла аймаг|Умар Чолла]] аймгийн [[Өмнө Солонгос улсын засаг захиргааны хуваарь|хошуу]] (군 күнь). 789.13 км² газар нутагт нь 2005 онд 23,992 хүн оршин сууж байсан. Өдгөө хошууны нутаг 1 [[Өмнө Солонгос улсын засаг захиргааны хуваарь|балгас]] (ып), 10 [[Өмнө Солонгос улсын засаг захиргааны хуваарь|сум]] (мёнь) болон хуваагддаг. {{Өмнөд Солонгос улсад хамаарах}} {{Умард Чолла аймгийн засаг захиргааны хуваарь}} [[Ангилал:Өмнө Солонгос улсын орон нутаг]] o5tlev8ofidpzsgosxpldkecjcksrow 0 30515 821264 608998 2025-06-10T14:55:14Z Enkhsaihan2005 64429 821264 wikitext text/x-wiki [[Зураг:North Jeolla-Muju.svg|thumb|[[Өмнө Солонгос орон|Өмнө Солонгос]] орон болон [[Умар Чолла аймаг|Умар Чолла]] аймаг дахь '''Мүжү''' хошуу]] '''Мүжү хошуу''' ([[солонгосоор]] 무주군 - ''мү-жү-гүн'') — [[Өмнө Солонгос улс|Өмнө Солонгос]] улсын [[Умар Чолла аймаг|Умар Чолла]] аймгийн [[Өмнө Солонгос улсын засаг захиргааны хуваарь|хошуу]] (군 күнь). 631.8 км² газар нутагт нь 2008 оны намар 25,169 хүн оршин сууж байсан. Өдгөө хошууны нутаг 1 [[Өмнө Солонгос улсын засаг захиргааны хуваарь|балгас]] (ып), 5 [[Өмнө Солонгос улсын засаг захиргааны хуваарь|сум]] (мёнь) болон хуваагддаг. {{Өмнөд Солонгос улсад хамаарах}} {{Умард Чолла аймгийн засаг захиргааны хуваарь}} [[Ангилал:Өмнө Солонгос улсын орон нутаг]] jfcli06tf1bgqcgr7xau9mh0fqd4yos 0 30516 821265 608996 2025-06-10T14:55:17Z Enkhsaihan2005 64429 821265 wikitext text/x-wiki [[Зураг:North Jeolla-Sunchang.svg|thumb|[[Өмнө Солонгос орон|Өмнө Солонгос]] орон болон [[Умар Чолла аймаг|Умар Чолла]] аймаг дахь '''Сүньчан''' хошуу]] '''Сүньчан хошуу''' ([[солонгосоор]] 순창군 - ''сүн-чанг-гүн'') — [[Өмнө Солонгос улс|Өмнө Солонгос]] улсын [[Умар Чолла аймаг|Умар Чолла]] аймгийн [[Өмнө Солонгос улсын засаг захиргааны хуваарь|хошуу]] (군 күнь). 495.76 км² газар нутагт нь 2006 онд 32,663 хүн оршин сууж байсан. Өдгөө хошууны нутаг 1 [[Өмнө Солонгос улсын засаг захиргааны хуваарь|балгас]] (ып), 10 [[Өмнө Солонгос улсын засаг захиргааны хуваарь|сум]] (мёнь) болон хуваагддаг. {{Өмнөд Солонгос улсад хамаарах}} {{Умард Чолла аймгийн засаг захиргааны хуваарь}} [[Ангилал:Өмнө Солонгос улсын орон нутаг]] 8io41urdc7okmk0aej2qrkp054lp73e 0 30521 821266 608993 2025-06-10T14:55:20Z Enkhsaihan2005 64429 821266 wikitext text/x-wiki [[Зураг:North Jeolla-Wanju.svg|thumb|[[Өмнө Солонгос орон|Өмнө Солонгос]] орон болон [[Умар Чолла аймаг|Умар Чолла]] аймаг дахь '''Ваньжү''' хошуу]] '''Ваньжү хошуу''' ([[солонгосоор]] 완주군 - ''ван-жү-гүн'') — [[Өмнө Солонгос улс|Өмнө Солонгос]] улсын [[Умар Чолла аймаг|Умар Чолла]] аймгийн [[Өмнө Солонгос улсын засаг захиргааны хуваарь|хошуу]] (군 күнь). 821 км² газар нутагт нь 2012 оны эцэст 86,164 хүн оршин сууж байсан. Өдгөө хошууны нутаг 2 [[Өмнө Солонгос улсын засаг захиргааны хуваарь|балгас]] (ып), 11 [[Өмнө Солонгос улсын засаг захиргааны хуваарь|сум]] (мёнь) болон хуваагддаг. {{Өмнөд Солонгос улсад хамаарах}} {{Умард Чолла аймгийн засаг захиргааны хуваарь}} [[Ангилал:Өмнө Солонгос улсын орон нутаг]] 09ob8jc5gkj2pfyanayt7t3v7k4ews4 0 30524 821269 343524 2025-06-10T14:55:55Z Enkhsaihan2005 64429 821269 wikitext text/x-wiki [[Зураг:South Jeolla-Boseong.svg|thumb|[[Өмнө Солонгос орон|Өмнө Солонгос]] орон болон [[Өмнө Чолла аймаг|Өмнө Чолла]] аймаг дахь '''Пусон''' хошуу]] '''Пусон хошуу''' ([[солонгосоор]] 보성군 - ''пу-сонг-гүн'') — [[Өмнө Солонгос улс|Өмнө Солонгос]] улсын [[Өмнө Чолла аймаг|Өмнө Чолла]] аймгийн [[Өмнө Солонгос улсын засаг захиргааны хуваарь|хошуу]] (군 күнь). 663.35 км² газар нутагт нь 2011 оны зун 48,240 хүн оршин сууж байсан. Өдгөө хошууны нутаг 2 [[Өмнө Солонгос улсын засаг захиргааны хуваарь|балгас]] (ып), 10 [[Өмнө Солонгос улсын засаг захиргааны хуваарь|сум]] (мёнь) болон хуваагддаг. ==Зураг== <gallery> Image:Korea-Boseong-Green.tea-01.jpg Image:Korea-Boseong-Green.tea-06.jpg Image:Korea-Boseong-Green.tea-07.jpg </gallery> {{Өмнөд Солонгос улсад хамаарах}} {{Өмнөд Чолла аймгийн засаг захиргааны хуваарь}} [[Ангилал:Өмнө Солонгос улсын орон нутаг]] p1qqsoqu40wf8pu5n9kxlkywvf3ubbw 0 30528 821270 343523 2025-06-10T14:55:59Z Enkhsaihan2005 64429 821270 wikitext text/x-wiki [[Зураг:South Jeolla-Damyang.svg|thumb|[[Өмнө Солонгос орон|Өмнө Солонгос]] орон болон [[Өмнө Чолла аймаг|Өмнө Чолла]] аймаг дахь '''Там-Ян''' хошуу]] '''Там-Ян хошуу''' ([[солонгосоор]] 담양군 - ''там-янг-гүн'') — [[Өмнө Солонгос улс|Өмнө Солонгос]] улсын [[Өмнө Чолла аймаг|Өмнө Чолла]] аймгийн [[Өмнө Солонгос улсын засаг захиргааны хуваарь|хошуу]] (군 күнь). 455.12 км² газар нутагт нь 2009 онд 48,712 хүн оршин сууж байсан. Өдгөө хошууны нутаг 1 [[Өмнө Солонгос улсын засаг захиргааны хуваарь|балгас]] (ып), 11 [[Өмнө Солонгос улсын засаг захиргааны хуваарь|сум]] (мёнь) болон хуваагддаг. {{Өмнөд Солонгос улсад хамаарах}} {{Өмнөд Чолла аймгийн засаг захиргааны хуваарь}} [[Ангилал:Өмнө Солонгос улсын орон нутаг]] f0xgbe22dflw6mapuf6puc8p2uzif6t 0 30531 821271 343527 2025-06-10T14:56:03Z Enkhsaihan2005 64429 821271 wikitext text/x-wiki [[Зураг:South Jeolla-Gangjin.svg|thumb|[[Өмнө Солонгос орон|Өмнө Солонгос]] орон болон [[Өмнө Чолла аймаг|Өмнө Чолла]] аймаг дахь '''Канжинь''' хошуу]] '''Канжинь хошуу''' ([[солонгосоор]] 강진군 - ''канг-жин-гүн'') — [[Өмнө Солонгос улс|Өмнө Солонгос]] улсын [[Өмнө Чолла аймаг|Өмнө Чолла]] аймгийн [[Өмнө Солонгос улсын засаг захиргааны хуваарь|хошуу]] (군 күнь). 495.98 км² газар нутагт нь 2005 онд 42,828 хүн оршин сууж байсан. Өдгөө хошууны нутаг 1 [[Өмнө Солонгос улсын засаг захиргааны хуваарь|балгас]] (ып), 10 [[Өмнө Солонгос улсын засаг захиргааны хуваарь|сум]] (мёнь) болон хуваагддаг. {{Өмнөд Солонгос улсад хамаарах}} {{Өмнөд Чолла аймгийн засаг захиргааны хуваарь}} [[Ангилал:Өмнө Солонгос улсын орон нутаг]] kwmkxmytje75hgrlxec766jpei6brf1 0 30534 821272 343518 2025-06-10T14:56:06Z Enkhsaihan2005 64429 821272 wikitext text/x-wiki [[Зураг:South Jeolla-Goheung.svg|thumb|[[Өмнө Солонгос орон|Өмнө Солонгос]] орон болон [[Өмнө Чолла аймаг|Өмнө Чолла]] аймаг дахь '''Кухөн''' хошуу]] '''Кухөн хошуу''' ([[солонгосоор]] 고흥군 - ''ку-хынг-гүн'') — [[Өмнө Солонгос улс|Өмнө Солонгос]] улсын [[Өмнө Чолла аймаг|Өмнө Чолла]] аймгийн [[Өмнө Солонгос улсын засаг захиргааны хуваарь|хошуу]] (군 күнь). 775.85 км² газар нутагт нь 2012 онд 71,560 хүн оршин сууж байсан. Өдгөө хошууны нутаг 2 [[Өмнө Солонгос улсын засаг захиргааны хуваарь|балгас]] (ып), 14 [[Өмнө Солонгос улсын засаг захиргааны хуваарь|сум]] (мёнь) болон хуваагддаг. {{Өмнөд Солонгос улсад хамаарах}} {{Өмнөд Чолла аймгийн засаг захиргааны хуваарь}} [[Ангилал:Өмнө Солонгос улсын орон нутаг]] etmro8ckqm1tsdchhjpglh4wrrj4fmh 0 30537 821273 343531 2025-06-10T14:56:09Z Enkhsaihan2005 64429 821273 wikitext text/x-wiki [[Зураг:South Jeolla-Gokseong.svg|thumb|[[Өмнө Солонгос орон|Өмнө Солонгос]] орон болон [[Өмнө Чолла аймаг|Өмнө Чолла]] аймаг дахь '''Куксон''' хошуу]] '''Куксон хошуу''' ([[солонгосоор]] 곡성군 - ''кук-сонг-гүн'') — [[Өмнө Солонгос улс|Өмнө Солонгос]] улсын [[Өмнө Чолла аймаг|Өмнө Чолла]] аймгийн [[Өмнө Солонгос улсын засаг захиргааны хуваарь|хошуу]] (군 күнь). 547.37 км² газар нутагт нь 2010 онд 31,886 хүн оршин сууж байсан. Өдгөө хошууны нутаг 1 [[Өмнө Солонгос улсын засаг захиргааны хуваарь|балгас]] (ып), 10 [[Өмнө Солонгос улсын засаг захиргааны хуваарь|сум]] (мёнь) болон хуваагддаг. {{Өмнөд Солонгос улсад хамаарах}} {{Өмнөд Чолла аймгийн засаг захиргааны хуваарь}} [[Ангилал:Өмнө Солонгос улсын орон нутаг]] lxh4ggaydn2yucqdwfzgkpqwpcq46dp 0 30540 821274 343533 2025-06-10T14:56:12Z Enkhsaihan2005 64429 821274 wikitext text/x-wiki [[Зураг:South Jeolla-Gurye.svg|thumb|[[Өмнө Солонгос орон|Өмнө Солонгос]] орон болон [[Өмнө Чолла аймаг|Өмнө Чолла]] аймаг дахь '''Күре''' хошуу]] '''Күре хошуу''' ([[солонгосоор]] 구례군 - ''кү-ре-гүн'') — [[Өмнө Солонгос улс|Өмнө Солонгос]] улсын [[Өмнө Чолла аймаг|Өмнө Чолла]] аймгийн [[Өмнө Солонгос улсын засаг захиргааны хуваарь|хошуу]] (군 күнь). 443.20 км² газар нутагт нь 2009 оны эцэст 27,518 хүн оршин сууж байсан. Өдгөө хошууны нутаг 1 [[Өмнө Солонгос улсын засаг захиргааны хуваарь|балгас]] (ып), 7 [[Өмнө Солонгос улсын засаг захиргааны хуваарь|сум]] (мёнь) болон хуваагддаг. {{Өмнөд Солонгос улсад хамаарах}} {{Өмнөд Чолла аймгийн засаг захиргааны хуваарь}} [[Ангилал:Өмнө Солонгос улсын орон нутаг]] 4g0y6ahhu44w30d5bwcbge4py7wswd7 0 30543 821280 343517 2025-06-10T14:56:53Z Enkhsaihan2005 64429 821280 wikitext text/x-wiki [[Зураг:South Jeolla-Haenam.svg|thumb|[[Өмнө Солонгос орон|Өмнө Солонгос]] орон болон [[Өмнө Чолла аймаг|Өмнө Чолла]] аймаг дахь '''Хэнам''' хошуу]] '''Хэнам хошуу''' ([[солонгосоор]] 해남군 - ''хэ-нам-гүн'') — [[Өмнө Солонгос улс|Өмнө Солонгос]] улсын [[Өмнө Чолла аймаг|Өмнө Чолла]] аймгийн [[Өмнө Солонгос улсын засаг захиргааны хуваарь|хошуу]] (군 күнь). 1005.8 км² газар нутагт нь 2011 оны зун 78,838 хүн оршин сууж байсан. Өдгөө хошууны нутаг 1 [[Өмнө Солонгос улсын засаг захиргааны хуваарь|балгас]] (ып), 13 [[Өмнө Солонгос улсын засаг захиргааны хуваарь|сум]] (мёнь) болон хуваагддаг. {{Өмнөд Солонгос улсад хамаарах}} {{Өмнөд Чолла аймгийн засаг захиргааны хуваарь}} [[Ангилал:Өмнө Солонгос улсын орон нутаг]] 0wolgdcz03iu40vbp2iey0arbw35cxp 0 30546 821275 343529 2025-06-10T14:56:33Z Enkhsaihan2005 64429 821275 wikitext text/x-wiki [[Зураг:South Jeolla-Hampyeong.svg|thumb|[[Өмнө Солонгос орон|Өмнө Солонгос]] орон болон [[Өмнө Чолла аймаг|Өмнө Чолла]] аймаг дахь '''Хампён''' хошуу]] '''Хампён хошуу''' ([[солонгосоор]] 함평군 - ''хам-пёнг-гүн'') — [[Өмнө Солонгос улс|Өмнө Солонгос]] улсын [[Өмнө Чолла аймаг|Өмнө Чолла]] аймгийн [[Өмнө Солонгос улсын засаг захиргааны хуваарь|хошуу]] (군 күнь). 393 км² газар нутагт нь 2009 оны эцэст 37,089 хүн оршин сууж байсан. Өдгөө хошууны нутаг 1 [[Өмнө Солонгос улсын засаг захиргааны хуваарь|балгас]] (ып), 8 [[Өмнөд Солонгос улсын засаг захиргааны хуваарь|сум]] (мёнь)-нд хуваагддаг. {{Өмнөд Солонгос улсад хамаарах}} {{Өмнөд Чолла аймгийн засаг захиргааны хуваарь}} [[Ангилал:Өмнө Солонгос улсын орон нутаг]] q51ltr75xpcpl87qfdcgy9a1etmvw5h 0 30549 821276 343519 2025-06-10T14:56:36Z Enkhsaihan2005 64429 821276 wikitext text/x-wiki [[Зураг:South Jeolla-Hwasun.svg|thumb|[[Өмнө Солонгос орон|Өмнө Солонгос]] орон болон [[Өмнө Чолла аймаг|Өмнө Чолла]] аймаг дахь '''Хуасүнь''' хошуу]] '''Хуасүнь хошуу''' ([[солонгосоор]] 함평군 - ''хуа-сүн-гүн'') — [[Өмнө Солонгос улс|Өмнө Солонгос]] улсын [[Өмнө Чолла аймаг|Өмнө Чолла]] аймгийн [[Өмнө Солонгос улсын засаг захиргааны хуваарь|хошуу]] (군 күнь). 787 км² газар нутагт нь 2009 онд 70,005 хүн оршин сууж байсан. Өдгөө хошууны нутаг 1 [[Өмнө Солонгос улсын засаг захиргааны хуваарь|балгас]] (ып), 12 [[Өмнө Солонгос улсын засаг захиргааны хуваарь|сум]] (мёнь)-нд хуваагддаг. {{Өмнөд Солонгос улсад хамаарах}} {{Өмнөд Чолла аймгийн засаг захиргааны хуваарь}} [[Ангилал:Өмнө Солонгос улсын орон нутаг]] e5pp5qiflkkil8ch03zyew6rn0b1yfb 0 30552 821277 343526 2025-06-10T14:56:40Z Enkhsaihan2005 64429 821277 wikitext text/x-wiki [[Зураг:South Jeolla-Jangheung.svg|thumb|[[Өмнө Солонгос орон|Өмнө Солонгос]] орон болон [[Өмнө Чолла аймаг|Өмнө Чолла]] аймаг дахь '''Чанхөн''' хошуу]] '''Чанхөн хошуу''' ([[солонгосоор]] 장흥군 - ''чанг-хын-гүн'') — [[Өмнө Солонгос улс|Өмнө Солонгос]] улсын [[Өмнө Чолла аймаг|Өмнө Чолла]] аймгийн [[Өмнө Солонгос улсын засаг захиргааны хуваарь|хошуу]] (군 күнь). 618.18 км² газар нутагт нь 2008 оны эцэст 42,097 хүн оршин сууж байсан. Өдгөө хошууны нутаг 3 [[Өмнө Солонгос улсын засаг захиргааны хуваарь|балгас]] (ып), 7 [[Өмнөд Солонгос улсын засаг захиргааны хуваарь|сум]] (мёнь)-нд хуваагддаг. {{Өмнөд Солонгос улсад хамаарах}} {{Өмнөд Чолла аймгийн засаг захиргааны хуваарь}} [[Ангилал:Өмнө Солонгос улсын орон нутаг]] 9tuyh8l45qps2st4r6gh2xpjzczv4xo 0 30555 821278 343525 2025-06-10T14:56:43Z Enkhsaihan2005 64429 821278 wikitext text/x-wiki [[Зураг:South Jeolla-Jangseong.svg|thumb|[[Өмнө Солонгос орон|Өмнө Солонгос]] орон болон [[Өмнө Чолла аймаг|Өмнө Чолла]] аймаг дахь '''Чансон''' хошуу]] '''Чансон хошуу''' ([[солонгосоор]] 장성군 - ''чанг-сонг-гүн'') — [[Өмнө Солонгос улс|Өмнө Солонгос]] улсын [[Өмнө Чолла аймаг|Өмнө Чолла]] аймгийн [[Өмнө Солонгос улсын засаг захиргааны хуваарь|хошуу]] (군 күнь). 518.65 км² газар нутагт нь 2011 оны хавар 47,239 хүн оршин сууж байсан. Өдгөө хошууны нутаг 1 [[Өмнө Солонгос улсын засаг захиргааны хуваарь|балгас]] (ып), 10 [[Өмнөд Солонгос улсын засаг захиргааны хуваарь|сум]] (мёнь)-нд хуваагддаг. {{Өмнөд Солонгос улсад хамаарах}} {{Өмнөд Чолла аймгийн засаг захиргааны хуваарь}} [[Ангилал:Өмнө Солонгос улсын орон нутаг]] awn1k8pope840o5vpicjlnlzecauqbc 0 30558 821279 343530 2025-06-10T14:56:46Z Enkhsaihan2005 64429 821279 wikitext text/x-wiki [[Зураг:South Jeolla-Jindo.svg|thumb|[[Өмнө Солонгос орон|Өмнө Солонгос]] орон болон [[Өмнө Чолла аймаг|Өмнө Чолла]] аймаг дахь '''Чиньду''' хошуу]] '''Чиньду хошуу''' ([[солонгосоор]] 진도군 - ''чин-ду-гүн'') — [[Өмнө Солонгос улс|Өмнө Солонгос]] улсын [[Өмнө Чолла аймаг|Өмнө Чолла]] аймгийн [[Өмнө Солонгос улсын засаг захиргааны хуваарь|хошуу]] (군 күнь). 430.7 км² газар нутагт нь 2009 оны зун 34,119 хүн оршин сууж байсан. Өдгөө хошууны нутаг 1 [[Өмнө Солонгос улсын засаг захиргааны хуваарь|балгас]] (ып), 6 [[Өмнө Солонгос улсын засаг захиргааны хуваарь|сум]] (мёнь) болон хуваагддаг. {{Өмнөд Солонгос улсад хамаарах}} {{Өмнөд Чолла аймгийн засаг захиргааны хуваарь}} [[Ангилал:Өмнө Солонгос улсын орон нутаг]] 4ogsldt5exf9oknx4el1ooj78q4259c 0 30561 821281 343516 2025-06-10T14:57:13Z Enkhsaihan2005 64429 821281 wikitext text/x-wiki [[Зураг:South Jeolla-Muan.svg|thumb|[[Өмнө Солонгос орон|Өмнө Солонгос]] орон болон [[Өмнө Чолла аймаг|Өмнө Чолла]] аймаг дахь '''Мүань''' хошуу]] '''Мүань хошуу''' ([[солонгосоор]] 무안군 - ''мү-ан-гүн'') — [[Өмнө Солонгос улс|Өмнө Солонгос]] улсын [[Өмнө Чолла аймаг|Өмнө Чолла]] аймгийн [[Өмнө Солонгос улсын засаг захиргааны хуваарь|хошуу]] (군 күнь). 436.4 км² газар нутагт нь 2011 оны эцэст 75,718 хүн оршин сууж байсан. Өдгөө хошууны нутаг 2 [[Өмнөд Солонгос улсын засаг захиргааны хуваарь|балгас]] (ып), 7 [[Өмнө Солонгос улсын засаг захиргааны хуваарь|сум]] (мёнь) болон хуваагддаг. {{Өмнөд Солонгос улсад хамаарах}} {{Өмнөд Чолла аймгийн засаг захиргааны хуваарь}} [[Ангилал:Өмнө Солонгос улсын орон нутаг]] 9cpm4r3yizp6oqgi8hvujmzg5ioriwv 0 30564 821282 343528 2025-06-10T14:57:17Z Enkhsaihan2005 64429 821282 wikitext text/x-wiki [[Зураг:South Jeolla-Sinan.svg|thumb|[[Өмнө Солонгос орон|Өмнө Солонгос]] орон болон [[Өмнө Чолла аймаг|Өмнө Чолла]] аймаг дахь '''Шиньань''' хошуу]] '''Шиньань хошуу''' ([[солонгосоор]] 신안군 - ''шин-ан-гүн'') — [[Өмнө Солонгос улс|Өмнө Солонгос]] улсын [[Өмнө Чолла аймаг|Өмнө Чолла]] аймгийн [[Өмнө Солонгос улсын засаг захиргааны хуваарь|хошуу]] (군 күнь). 654.84 км² газар нутагт нь 2011 оны зун 45,294 хүн оршин сууж байсан. Өдгөө хошууны нутаг 1 [[Өмнө Солонгос улсын засаг захиргааны хуваарь|балгас]] (ып), 13 [[Өмнөд Солонгос улсын засаг захиргааны хуваарь|сум]] (мёнь)-нд хуваагддаг. {{Өмнөд Солонгос улсад хамаарах}} {{Өмнөд Чолла аймгийн засаг захиргааны хуваарь}} [[Ангилал:Өмнө Солонгос улсын орон нутаг]] k3le3pkfxftghm17u2iwf55x1rok3y9 0 30573 821283 807134 2025-06-10T14:57:26Z Enkhsaihan2005 64429 821283 wikitext text/x-wiki {{Unreferenced}} [[Зураг:South Jeolla-Yeonggwang.svg|thumb|[[Өмнө Солонгос орон|Өмнө Солонгос]] орон болон [[Өмнө Чолла аймаг|Өмнө Чолла]] аймаг дахь '''Ёнгуан''' хошуу]] '''Ёнгуан хошуу''' ([[солонгосоор]] 영광군 - ''ёнг-гуанг-гүн'') — [[Өмнө Солонгос улс|Өмнө Солонгос]] улсын [[Өмнө Чолла аймаг|Өмнө Чолла]] аймгийн [[Өмнө Солонгос улсын засаг захиргааны хуваарь|хошуу]] (군 күнь). 472.97 км² газар нутагт нь 2008 онд 58,075 хүн оршин сууж байсан. Өдгөө хошууны нутаг 3 [[Өмнө Солонгос улсын засаг захиргааны хуваарь|балгас]] (ып), 8 [[Өмнө Солонгос улсын засаг захиргааны хуваарь|сум]] (мёнь) болон хуваагддаг. {{commonscat}} {{Өмнөд Чолла аймгийн засаг захиргааны хуваарь}} [[Ангилал:Өмнө Солонгос улсын орон нутаг]] {{Өмнөд Солонгос улсад хамаарах}} 3jg8bfz6qj6fqs4duln36n1hiy9g3gl 0 30619 821360 670679 2025-06-10T19:13:21Z Enkhsaihan2005 64429 821360 wikitext text/x-wiki {{Redirect5|Кусон-гүнь}} [[Зураг:Map Gangwon Goseong-gun.PNG|thumb|Канвонь дахь Кусон (цэгтэй)]] '''Кусон хошуу''' ([[солонгосоор]] 고성군 - ''ку-сонг-гүн'') — [[Өмнөд Солонгос]] улсын [[Канвонь аймаг (Өмнөд Солонгос)|Канвонь]] аймгийн [[Өмнөд Солонгос#Засаг захиргааны хуваарь|хошуу]] (군 күнь). 664.29 км² газар нутагт нь 2008 онд 30,172 хүн оршин сууж байсан. Өдгөө хошууны нутаг 2 [[Өмнөд Солонгос#Засаг захиргааны хуваарь|балгас]] (ып), 3 [[Өмнөд Солонгос#Засаг захиргааны хуваарь|сум]] (мёнь) болон хуваагдаж байгаа. {{Өмнөд Солонгос улсад хамаарах}} {{Өмнөдийн Канвонь аймгийн засаг захиргааны хуваарь}} [[Ангилал:Канвонийн суурин]] [[Ангилал:Өмнөд Солонгосын орон нутгийн тойрог]] [[Ангилал:Канвонь муж, Өмнөд Солонгос]] msyidas4lpng60dscvi7v0g0wv8f5z5 821388 821360 2025-06-10T19:43:01Z Enkhsaihan2005 64429 821388 wikitext text/x-wiki {{Redirect5|Кусон-гүнь}} [[Зураг:Map Gangwon Goseong-gun.PNG|thumb|Канвонь дахь Кусон (цэгтэй)]] '''Кусон хошуу''' ([[солонгосоор]] 고성군 - ''ку-сонг-гүн'') — [[Өмнөд Солонгос]] улсын [[Канвонь аймаг (Өмнөд Солонгос)|Канвонь]] аймгийн [[Өмнөд Солонгос#Засаг захиргааны хуваарь|хошуу]] (군 күнь). 664.29 км² газар нутагт нь 2008 онд 30,172 хүн оршин сууж байсан. Өдгөө хошууны нутаг 2 [[Өмнөд Солонгос#Засаг захиргааны хуваарь|балгас]] (ып), 3 [[Өмнөд Солонгос#Засаг захиргааны хуваарь|сум]] (мёнь) болон хуваагдаж байгаа. {{Өмнөд Солонгос улсад хамаарах}} {{Канвонь муж, Өмнөд Солонгос}} [[Ангилал:Канвонийн суурин]] [[Ангилал:Өмнөд Солонгосын орон нутгийн тойрог]] [[Ангилал:Канвонь муж, Өмнөд Солонгос]] q4mxjhhowe9o33rftwqf5xklgf8h8x1 821421 821388 2025-06-10T19:53:19Z Enkhsaihan2005 64429 821421 wikitext text/x-wiki {{Redirect5|Кусон-гүнь}} [[Зураг:Map Gangwon Goseong-gun.PNG|thumb|Канвонь дахь Кусон (цэгтэй)]] '''Кусон хошуу''' ([[солонгосоор]] 고성군 - ''ку-сонг-гүн'') — [[Өмнөд Солонгос]] улсын [[Канвонь муж, Өмнөд Солонгос|Канвонь]] мужийн [[Өмнөд Солонгос#Засаг захиргааны хуваарь|хошуу]] (군 күнь). 664.29 км² газар нутагт нь 2008 онд 30,172 хүн оршин сууж байсан. Өдгөө хошууны нутаг 2 [[Өмнөд Солонгос#Засаг захиргааны хуваарь|балгас]] (ып), 3 [[Өмнөд Солонгос#Засаг захиргааны хуваарь|сум]] (мёнь) болон хуваагдаж байгаа. {{Өмнөд Солонгос улсад хамаарах}} {{Канвонь муж, Өмнөд Солонгос}} [[Ангилал:Канвонийн суурин]] [[Ангилал:Өмнөд Солонгосын орон нутгийн тойрог]] [[Ангилал:Канвонь муж, Өмнөд Солонгос]] 83aerd0dj938tw5s91ssm7hhwizjxby 0 30657 821240 609405 2025-06-10T14:47:44Z Enkhsaihan2005 64429 821240 wikitext text/x-wiki [[Зураг:Gyeonggi-Gwacheon.svg|thumb|Улаан өнгөтэй нь [[Өмнө Солонгос орон|Өмнө Солонгос]] орон болон [[Кёнги аймаг|Кёнги]] аймаг дахь '''Куачонь хот''']] '''Куачонь''' (Куачон, Квачон; [[солонгосоор]] 과천시 - ''куа-чон-ши''; [[англиар]] ''Gwacheon''; [[оросоор]] ''Квачхон'') — [[Өмнө Солонгос улс|Өмнө Солонгос]] улсын [[Кёнги аймаг|Кёнги]] аймгийн [[Өмнө Солонгос улсын засаг захиргааны хуваарь|хот]] (시 ши). 35.8 км² газар нутагт нь 2010 онд 72,088 хүн оршин сууж байсан. Хот дотроо 6 [[Өмнө Солонгос улсын засаг захиргааны хуваарь|хороо]] (тун) болно. {{Өмнө Солонгос улсад хамаарах}} {{Кёнги аймгийн засаг захиргааны хуваарь}} [[Ангилал:Өмнөд Солонгосын хот]] t6dqywkv32ksskhw16xo8iew26lh2wy 821437 821240 2025-06-10T20:06:22Z Enkhsaihan2005 64429 821437 wikitext text/x-wiki [[Зураг:Gyeonggi-Gwacheon.svg|thumb|Улаан өнгөтэй нь [[Өмнө Солонгос орон|Өмнө Солонгос]] орон болон [[Кёнги муж|Кёнги]] аймаг дахь '''Куачонь хот''']] '''Куачонь''' (Куачон, Квачон; [[солонгосоор]] 과천시 - ''куа-чон-ши''; [[англиар]] ''Gwacheon''; [[оросоор]] ''Квачхон'') — [[Өмнө Солонгос улс|Өмнө Солонгос]] улсын [[Кёнги муж|Кёнги]] аймгийн [[Өмнө Солонгос улсын засаг захиргааны хуваарь|хот]] (시 ши). 35.8 км² газар нутагт нь 2010 онд 72,088 хүн оршин сууж байсан. Хот дотроо 6 [[Өмнө Солонгос улсын засаг захиргааны хуваарь|хороо]] (тун) болно. {{Өмнө Солонгос улсад хамаарах}} {{Кёнги аймгийн засаг захиргааны хуваарь}} [[Ангилал:Өмнөд Солонгосын хот]] pifci9s80o3a0t2l378uncrdg77qrc7 0 30660 821438 338828 2025-06-10T20:06:26Z Enkhsaihan2005 64429 821438 wikitext text/x-wiki [[Зураг:Gyeonggi-Dongducheon.svg|thumb|Улаан өнгөтэй нь [[Өмнө Солонгос орон|Өмнө Солонгос]] орон болон [[Кёнги муж|Кёнги]] аймаг дахь '''Тундүчонь хот''']] '''Тундүчонь'''<ref>Бус хувилбар: Тундүчон, Дундүчонь, Дундүчон, Тондучон г.м</ref> ([[солонгосоор]] 동두천시 - ''тунг-дү-чон-ши''; [[англиар]] ''Dongducheon''; [[оросоор]] ''Тондучхон'') — [[Өмнө Солонгос улс|Өмнө Солонгос]] улсын [[Кёнги муж|Кёнги]] аймгийн [[Өмнө Солонгос улсын засаг захиргааны хуваарь|хот]] (시 ши). 95.66 км² газар нутагт нь 2010 онд 95,677 хүн оршин сууж байсан. Хотын нутаг дотроо 8 [[Өмнө Солонгос улсын засаг захиргааны хуваарь|хороо]] (тун) болдог. ==Тайлбар== {{reflist}} {{Өмнө Солонгос улсад хамаарах}} [[Ангилал:Өмнө Солонгос улсын орон нутаг]] a6yqsnbhqwi9yax1g74sdaqwo12s2a0 821450 821438 2025-06-10T21:41:52Z Enkhsaihan2005 64429 Enkhsaihan2005 moved page [[Тундүчонь хот]] to [[Тундүчонь]] 821438 wikitext text/x-wiki [[Зураг:Gyeonggi-Dongducheon.svg|thumb|Улаан өнгөтэй нь [[Өмнө Солонгос орон|Өмнө Солонгос]] орон болон [[Кёнги муж|Кёнги]] аймаг дахь '''Тундүчонь хот''']] '''Тундүчонь'''<ref>Бус хувилбар: Тундүчон, Дундүчонь, Дундүчон, Тондучон г.м</ref> ([[солонгосоор]] 동두천시 - ''тунг-дү-чон-ши''; [[англиар]] ''Dongducheon''; [[оросоор]] ''Тондучхон'') — [[Өмнө Солонгос улс|Өмнө Солонгос]] улсын [[Кёнги муж|Кёнги]] аймгийн [[Өмнө Солонгос улсын засаг захиргааны хуваарь|хот]] (시 ши). 95.66 км² газар нутагт нь 2010 онд 95,677 хүн оршин сууж байсан. Хотын нутаг дотроо 8 [[Өмнө Солонгос улсын засаг захиргааны хуваарь|хороо]] (тун) болдог. ==Тайлбар== {{reflist}} {{Өмнө Солонгос улсад хамаарах}} [[Ангилал:Өмнө Солонгос улсын орон нутаг]] a6yqsnbhqwi9yax1g74sdaqwo12s2a0 0 30661 821439 338829 2025-06-10T20:06:54Z Enkhsaihan2005 64429 821439 wikitext text/x-wiki [[Зураг:Gyeonggi-Hanam.svg|thumb|Улаан өнгөтэй нь [[Өмнө Солонгос орон|Өмнө Солонгос]] орон болон [[Кёнги муж|Кёнги]] аймаг дахь '''Ханам хот''']] '''Ханам''' ([[солонгосоор]] 하남시 - ''ха-нам-ши''; [[англиар]] ''Hanam''; [[оросоор]] ''Ханам'') — [[Өмнө Солонгос улс|Өмнө Солонгос]] улсын [[Кёнги муж|Кёнги]] аймгийн [[Өмнө Солонгос улсын засаг захиргааны хуваарь|хот]] (시 ши). 93.07 км² газар нутагт нь 2012 оны зун 147,602 хүн оршин сууж байсан. Өдгөө хотын нутаг 18 [[Өмнө Солонгос улсын засаг захиргааны хуваарь|хороо]] (тун) болж хуваагддаг. ==Тайлбар== {{reflist}} {{Өмнө Солонгос улсад хамаарах}} {{Кёнги аймгийн засаг захиргааны хуваарь}} [[Ангилал:Өмнө Солонгос улсын орон нутаг]] 55mfrcq3d8ehwwgjo7ccr03v0rf6pu6 0 30663 821440 338827 2025-06-10T20:07:02Z Enkhsaihan2005 64429 821440 wikitext text/x-wiki [[Зураг:Gyeonggi-Pocheon.svg|thumb|Улаан өнгөтэй нь [[Өмнө Солонгос орон|Өмнө Солонгос]] орон болон [[Кёнги муж|Кёнги]] аймаг дахь '''Пучонь хот''']] '''Пучонь''' ([[солонгосоор]] 포천시 - ''пу-чон-ши''; [[англиар]] ''Pocheon''; [[оросоор]] ''Пхочхон'') — [[Өмнө Солонгос улс|Өмнө Солонгос]] улсын [[Кёнги муж|Кёнги]] мужийн [[Өмнө Солонгос улсын засаг захиргааны хуваарь|хот]] (시 ши). 826.5 км² газар нутагт нь 2011 онд 158,286 хүн оршин сууж байсан. Дотроо 1 [[Өмнө Солонгос улсын засаг захиргааны хуваарь|балгас]] (ып), 11 [[Өмнө Солонгос улсын засаг захиргааны хуваарь|сум]] (мёнь), 2 [[Өмнө Солонгос улсын засаг захиргааны хуваарь|хороо]] (тун) болдог. {{Өмнө Солонгос улсад хамаарах}} {{Кёнги аймгийн засаг захиргааны хуваарь}} [[Ангилал:Өмнө Солонгос улсын орон нутаг]] hmhefxpxvxa8rprytjv13keuigo7ufv 0 30667 821441 612023 2025-06-10T20:07:08Z Enkhsaihan2005 64429 821441 wikitext text/x-wiki [[Зураг:Gyeonggi-Osan.svg|thumb|Улаан өнгөтэй нь [[Өмнө Солонгос орон|Өмнө Солонгос]] орон болон [[Кёнги муж|Кёнги]] аймаг дахь '''Усань хот''']] '''Усань''' (Усан; [[солонгосоор]] 오산시 - ''у-сан-ши''; [[англиар]] ''Osan''; [[оросоор]] ''Осан'') — [[Өмнө Солонгос улс|Өмнө Солонгос]] улсын [[Кёнги муж|Кёнги]] мужийн [[Өмнө Солонгос улсын засаг захиргааны хуваарь|хот]] (시 ши). 42.76 км² газар нутагт нь 2011 онд 185,314 хүн оршин сууж байсан. Өдгөө хошууны нутаг 6 [[Өмнө Солонгос улсын засаг захиргааны хуваарь|хороо]] (тун) болон хуваагддаг. {{Өмнө Солонгос улсад хамаарах}} {{Кёнги аймгийн засаг захиргааны хуваарь}} [[Ангилал:Өмнө Солонгос улсын орон нутаг]] 60kzt8sle34v72lf5jafgzyhkkriqd3 0 30675 821244 379157 2025-06-10T14:49:40Z Enkhsaihan2005 64429 821244 wikitext text/x-wiki [[Зураг:Gyeonggi-Guri.svg|thumb|Улаан өнгөтэй нь [[Өмнө Солонгос орон|Өмнө Солонгос]] орон болон [[Кёнги аймаг|Кёнги]] аймаг дахь '''Күри хот''']] '''Күри''' (Гүри; [[солонгосоор]] 구리시 - ''кү-ри-ши''; [[англиар]] ''Guri''; [[оросоор]] ''Кури'') — [[Өмнө Солонгос улс|Өмнө Солонгос]] улсын [[Кёнги аймаг|Кёнги]] аймгийн [[Өмнө Солонгос улсын засаг захиргааны хуваарь|хот]] (시 ши). 33 км² газар нутагт нь 2011 оны зун 194,342 хүн оршин сууж байсан. Өдгөө хошууны нутаг 8 [[Өмнө Солонгос улсын засаг захиргааны хуваарь|хороо]] (тун) болон хуваагддаг. {{Өмнөд Солонгос улсад хамаарах}} {{Кёнги аймгийн засаг захиргааны хуваарь}} [[Ангилал:Өмнөд Солонгосын хот]] c5ileldvqaa47gcde08ag762t6v61yh 821442 821244 2025-06-10T20:07:13Z Enkhsaihan2005 64429 821442 wikitext text/x-wiki [[Зураг:Gyeonggi-Guri.svg|thumb|Улаан өнгөтэй нь [[Өмнө Солонгос орон|Өмнө Солонгос]] орон болон [[Кёнги муж|Кёнги]] аймаг дахь '''Күри хот''']] '''Күри''' (Гүри; [[солонгосоор]] 구리시 - ''кү-ри-ши''; [[англиар]] ''Guri''; [[оросоор]] ''Кури'') — [[Өмнө Солонгос улс|Өмнө Солонгос]] улсын [[Кёнги муж|Кёнги]] аймгийн [[Өмнө Солонгос улсын засаг захиргааны хуваарь|хот]] (시 ши). 33 км² газар нутагт нь 2011 оны зун 194,342 хүн оршин сууж байсан. Өдгөө хошууны нутаг 8 [[Өмнө Солонгос улсын засаг захиргааны хуваарь|хороо]] (тун) болон хуваагддаг. {{Өмнөд Солонгос улсад хамаарах}} {{Кёнги аймгийн засаг захиргааны хуваарь}} [[Ангилал:Өмнөд Солонгосын хот]] 5lpazcg74dz408w894fex9ndqss5zto 0 30677 821443 338812 2025-06-10T20:07:18Z Enkhsaihan2005 64429 821443 wikitext text/x-wiki [[Зураг:Gyeonggi-Yangju.svg|thumb|Улаан өнгөтэй нь [[Өмнө Солонгос орон|Өмнө Солонгос]] орон болон [[Кёнги муж|Кёнги]] аймаг дахь '''Янжү хот''']] '''Янжү''' (Янжу; [[солонгосоор]] 양주시 - ''янг-жү-ши''; [[англиар]] ''Yangju''; [[оросоор]] ''Янджу'') — [[Өмнө Солонгос улс|Өмнө Солонгос]] улсын [[Кёнги муж|Кёнги]] мужийн [[Өмнө Солонгос улсын засаг захиргааны хуваарь|хот]] (시 ши). 310.34 км² газар нутагт нь 2008 оны зун 179,923 хүн оршин сууж байсан. Дотроо 1 [[Өмнө Солонгос улсын засаг захиргааны хуваарь|балгас]] (ып), 4 [[Өмнө Солонгос улсын засаг захиргааны хуваарь|сум]] (мёнь), 6 [[Өмнө Солонгос улсын засаг захиргааны хуваарь|хороо]] (тун)-той. {{Өмнө Солонгос улсад хамаарах}} {{Кёнги аймгийн засаг захиргааны хуваарь}} [[Ангилал:Өмнө Солонгос улсын орон нутаг]] t57dfo6xvi1wvsn2ekpgicrh5if9dxu 0 30679 821444 698734 2025-06-10T20:07:22Z Enkhsaihan2005 64429 821444 wikitext text/x-wiki [[Зураг:Gyeonggi-Icheon.svg|thumb|Улаан өнгөтэй нь [[Өмнөд Солонгос]] болон [[Кёнги]] аймаг дахь '''Ичонь хот''']] '''Ичонь''' ({{lang-ko|이천시}}) — [[Өмнөд Солонгос]] улсын [[Кёнги муж|Кёнги]] аймгийн [[Өмнөд Солонгос#засаг захиргааны хуваарь|хот]] (시 ши). 461.20 км² газар нутагт нь [[2012]] оны хавар 208,906 хүн оршин сууж байсан. Дотроо 2 ып, 8 ёнь, 4 тунтай. {{Өмнөд Солонгос улсад хамаарах}} {{Кёнги аймгийн засаг захиргааны хуваарь}} [[Ангилал:Кёнгийн суурин]] elm3d4w9rbcpfhxj4v7978f5syj2eif 0 30761 821245 379158 2025-06-10T14:50:07Z Enkhsaihan2005 64429 821245 wikitext text/x-wiki [[Зураг:South Jeolla-Naju.svg|thumb|[[Өмнө Солонгос орон|Өмнө Солонгос]] орон болон [[Өмнө Чолла аймаг|Өмнө Чолла]] аймаг дахь '''Нажү хот''']] '''Нажү''' (Нажу; [[солонгосоор]] 나주시 - на-жү-ши; [[англиар]] Naju) — [[Өмнө Солонгос улс|Өмнө Солонгос]] улсын [[Өмнө Чолла аймаг|Өмнө Чолла]] аймгийн [[Өмнө Солонгос улсын засаг захиргааны хуваарь|хот]] (시 ши). 608.15 км² газар нутагт нь 2011 оны зун 89,157 хүн оршин сууж байсан. Дотроо 1 [[Өмнө Солонгос улсын засаг захиргааны хуваарь|балгас]] (ып), 12 [[Өмнө Солонгос улсын засаг захиргааны хуваарь|сум]] (мёнь), 6 [[Өмнө Солонгос улсын засаг захиргааны хуваарь|хороо]] (тун)-нд хуваагддаг. {{Өмнөд Солонгос улсад хамаарах}} {{Өмнөд Чолла аймгийн засаг захиргааны хуваарь}} [[Ангилал:Өмнөд Солонгосын хот]] 8qngtzk9hen19uktun9f7g64cdmwhyc 0 30798 821250 450695 2025-06-10T14:51:21Z Enkhsaihan2005 64429 821250 wikitext text/x-wiki [[Зураг:South Chungcheong-Cheonan.svg|thumb|[[Өмнө Солонгос орон|Өмнө Солонгос]] орон болон [[Өмнө Чүнчон]] аймаг дахь '''Чоньань хот''']] '''Чоньань''' (ө.х. '''Чонан'''; [[солонгосоор]] 천안시 - чон-ан-ши; [[англиар]] Cheonan) — улсынхаа нийслэл [[Сөүл]]ээс 83.6 км зайтай, [[Өмнө Солонгос улс|Өмнө Солонгос]] улсын [[Өмнө Чүнчон]] аймгийн хамгийн том [[Өмнө Солонгос улсын засаг захиргааны хуваарь|хот]] (시 ши). [[Кёнбү]], [[Хунам]] чиглэлийн улсын чанартай хурдны зам, төмөр зам тус хотоор дайран гардаг. 636.5 км² газар нутагт нь 2012 оны эхээр 596,581 хүн оршин сууж байсан. Дотроо Туннам-гү, Собүк-гү гэх хоёр [[Өмнө Солонгос улсын засаг захиргааны хуваарь|дүүрэг]] (кү) болон хуваагддаг. ==Зураг== <gallery> File:Cheonan Girls' High School.jpg File:Joabulsang.jpg File:Shinbudong.jpg </gallery> {{БНСУ-ын хот}} {{Өмнөд Чүнчон аймгийн засаг захиргааны хуваарь}} [[Ангилал:Өмнөд Солонгосын хот]] opyrqi9dhqowxcm1znxk2ltrc9ei308 0 30809 821292 349085 2025-06-10T14:58:55Z Enkhsaihan2005 64429 821292 wikitext text/x-wiki [[Зураг:South Chungcheong-Seosan.svg|thumb|[[Өмнө Солонгос орон|Өмнө Солонгос]] орон болон [[Өмнө Чүнчон]] аймаг дахь '''Сосань хот''']] '''Сосань''' (Сосан; [[солонгосоор]] 서산시 - со-сан-ши; [[англиар]] Seosan) — [[Өмнө Солонгос улс|Өмнө Солонгос]] улсын [[Өмнө Чүнчон]] аймгийн [[Өмнө Солонгос улсын засаг захиргааны хуваарь|хот]] (시 ши). 740.48 км² газар нутагт нь 2012 онд 164,475 хүн оршин сууж байсан. Дотроо 1 [[Өмнө Солонгос улсын засаг захиргааны хуваарь|балгас]] (ып), 9 [[Өмнө Солонгос улсын засаг захиргааны хуваарь|сум]] (мёнь), 5 [[Өмнө Солонгос улсын засаг захиргааны хуваарь|хороо]] (тун)-той. ==Энд төрсөн хүн== * [[Чон Жи-хүнь]] (1982-) — Пи буюу [[Рэйн]] хэмээх Өмнө Солонгосын дуучин. ==Зураг== <gallery> File:Korea-Seosan-Sea on the ebb-01.jpg File:Korea-Seosan-Buseoksa-Building-01.jpg File:Haemieupseong.JPG </gallery> {{Өмнөд Солонгос улсад хамаарах}} {{Өмнөд Чүнчон аймгийн засаг захиргааны хуваарь}} [[Ангилал:Өмнө Солонгос улсын орон нутаг]] m8qurfrn7a6wv8baar61zfct4i5aezy 0 30812 821293 344052 2025-06-10T14:59:01Z Enkhsaihan2005 64429 821293 wikitext text/x-wiki [[Зураг:South Chungcheong-Dangjin.svg|thumb|[[Өмнө Солонгос орон|Өмнө Солонгос]] орон болон [[Өмнө Чүнчон]] аймаг дахь '''Танжинь хот''']] '''Танжинь''' (Танжин; [[солонгосоор]] 당진시 - танг-жин-ши; [[англиар]] Dangjin) — [[Өмнө Солонгос улс|Өмнө Солонгос]] улсын [[Өмнө Чүнчон]] аймгийн [[Өмнө Солонгос улсын засаг захиргааны хуваарь|хот]] (ши). 664.73 км² нутагт нь 2012 оны эцэст 155,104 хүн оршин сууж байсан. Дотроо 2 [[Өмнө Солонгос улсын засаг захиргааны хуваарь|балгас]] (ып), 9 [[Өмнө Солонгос улсын засаг захиргааны хуваарь|сум]] (мёнь), 3 [[Өмнө Солонгос улсын засаг захиргааны хуваарь|хороо]] (тун)-той. ==Зураг== <gallery> File:OceanParkResort.jpg </gallery> {{Өмнөд Солонгос улсад хамаарах}} {{Өмнөд Чүнчон аймгийн засаг захиргааны хуваарь}} [[Ангилал:Өмнө Солонгос улсын орон нутаг]] kils6uzw23ddi1c9z74d71tkniit0qx 0 30814 821241 654830 2025-06-10T14:47:56Z Enkhsaihan2005 64429 821241 wikitext text/x-wiki [[Зураг:South Chungcheong-Gongju.svg|thumb|[[Өмнө Солонгос орон|Өмнө Солонгос]] орон болон [[Өмнө Чүнчон]] аймаг дахь '''Кунжү хот''']] '''Кунжү'''<ref>''Кунжү'' бус хувилбар: Кунжу, Гунжү, Гунжү, Конжу, Конжү</ref> ([[солонгосоор]] 공주시 - кунг-жү-ши; [[англиар]] Gongju) — [[Өмнө Солонгос улс|Өмнө Солонгос]] улсын [[Өмнө Чүнчон]] аймгийн [[Өмнө Солонгос улсын засаг захиргааны хуваарь|хот]] (시 ши). 864.27 км² газар нутагт нь 2012 оны эцэст 117,298 хүн оршин сууж байсан. Дотроо 1 [[Өмнө Солонгос улсын засаг захиргааны хуваарь|балгас]] (ып), 9 [[Өмнө Солонгос улсын засаг захиргааны хуваарь|сум]] (мёнь), 6 [[Өмнө Солонгос улсын засаг захиргааны хуваарь|хороо]] (тун) болно. ==Энд төрсөн хүмүүс== * [[Чон Үнь-чань]] (1948-) — 2009-2010 оны хоорондох Өмнө Солонгосын ерөнхий сайд. * [[Пак Чань-ху]] (1973-) — АНУ-д тоглодог Өмнө Солонгосын мэргэжлийн бэйсболчин. * [[Жэжүн]] (Hero, 1986-) — Өмнө Солонгосын хөвүүдийн JYJ хамтлагийн дуучин. ==Зураг== <gallery> File:Korea-Gongju-Gongsanseong-01.jpg File:Gongju tourist map P7110009.jpg File:Gongsan Castle in Gongju, Korea.JPG </gallery> ==Тайлбар== {{reflist}} {{Өмнө Чүнчон аймгийн засаг захиргааны хуваарь}} [[Ангилал:Өмнөд Солонгосын хот]] a0l6o8vq2x5054b8tus8smvbwk32awv 821242 821241 2025-06-10T14:48:31Z Enkhsaihan2005 64429 821242 wikitext text/x-wiki [[Зураг:South Chungcheong-Gongju.svg|thumb|[[Өмнө Солонгос орон|Өмнө Солонгос]] орон болон [[Өмнө Чүнчон]] аймаг дахь '''Кунжү хот''']] '''Кунжү'''<ref>''Кунжү'' бус хувилбар: Кунжу, Гунжү, Гунжү, Конжу, Конжү</ref> ([[солонгосоор]] 공주시 - кунг-жү-ши; [[англиар]] Gongju) — [[Өмнө Солонгос улс|Өмнө Солонгос]] улсын [[Өмнө Чүнчон]] аймгийн [[Өмнө Солонгос улсын засаг захиргааны хуваарь|хот]] (시 ши). 864.27 км² газар нутагт нь 2012 оны эцэст 117,298 хүн оршин сууж байсан. Дотроо 1 [[Өмнө Солонгос улсын засаг захиргааны хуваарь|балгас]] (ып), 9 [[Өмнө Солонгос улсын засаг захиргааны хуваарь|сум]] (мёнь), 6 [[Өмнө Солонгос улсын засаг захиргааны хуваарь|хороо]] (тун) болно. ==Энд төрсөн хүмүүс== * [[Чон Үнь-чань]] (1948-) — 2009-2010 оны хоорондох Өмнө Солонгосын ерөнхий сайд. * [[Пак Чань-ху]] (1973-) — АНУ-д тоглодог Өмнө Солонгосын мэргэжлийн бэйсболчин. * [[Жэжүн]] (Hero, 1986-) — Өмнө Солонгосын хөвүүдийн JYJ хамтлагийн дуучин. ==Зураг== <gallery> File:Korea-Gongju-Gongsanseong-01.jpg File:Gongju tourist map P7110009.jpg File:Gongsan Castle in Gongju, Korea.JPG </gallery> ==Тайлбар== {{reflist}} {{Өмнөд Чүнчон аймгийн засаг захиргааны хуваарь}} [[Ангилал:Өмнөд Солонгосын хот]] 9djv2a45txxh65xiwhnwu4ighfe8rcr 0 30817 821294 350703 2025-06-10T14:59:02Z Enkhsaihan2005 64429 821294 wikitext text/x-wiki [[Зураг:South Chungcheong-Boryeong.svg|thumb|[[Өмнө Солонгос орон|Өмнө Солонгос]] орон болон [[Өмнө Чүнчон]] аймаг дахь '''Пурён хот''']] '''Пурён''' ([[солонгосоор]] 보령시 - пу-рёнг-ши; [[англиар]] Boryeong; {{хэл-орос1|Порён}}) — [[Өмнө Солонгос улс|Өмнө Солонгос]] улсын [[Өмнө Чүнчон]] аймгийн [[Өмнө Солонгос улсын засаг захиргааны хуваарь|хот]] (ши). 569.01 км² нутагт нь 2010 оны хавар 108,075 хүн оршин сууж байсан. Дотроо 1 [[Өмнө Солонгос улсын засаг захиргааны хуваарь|балгас]] (ып), 10 [[Өмнө Солонгос улсын засаг захиргааны хуваарь|сум]] (мёнь), 5 [[Өмнө Солонгос улсын засаг захиргааны хуваарь|хороо]] (тун)-той. ==Энд төрсөн хүн== * [[Пак Жан-сүнь]] (1968-) — Өмнө Солонгосын чөлөөт барилдааны бөх * [[Ха Жи-вонь]] (1978-) — Өмнө Солонгосын кино жүжигчин ==Зураг== <gallery> File:Korea-Boryeong-Daecheon Beach-01.jpg File:Korea-Boreyong-Daecheon Beach-01.jpg File:Korea-Boryeong Mud Festival-07.jpg </gallery> {{Өмнөд Солонгос улсад хамаарах}} {{Өмнөд Чүнчон аймгийн засаг захиргааны хуваарь}} [[Ангилал:Өмнө Солонгос улсын орон нутаг]] 9jf9x3qt1uhqfsjoba0owj0d83k7q5f 0 30822 821267 608990 2025-06-10T14:55:24Z Enkhsaihan2005 64429 821267 wikitext text/x-wiki [[Зураг:North Jeolla-Jeongeup.svg|thumb|[[Өмнө Солонгос орон|Өмнө Солонгос]] орон болон [[Умар Чолла]] аймаг дахь '''Чон-Өп хот''']] '''Чон-Өп''' (Чон-Өб; [[солонгосоор]] 정읍시 - чонг-ып-ши; {{lang-en|Jeongeup}}; {{lang-ru|Чонып}}) — [[Өмнө Солонгос улс|Өмнө Солонгос]] улсын [[Умар Чолла]] аймгийн [[Өмнө Солонгос улсын засаг захиргааны хуваарь|хот]] (ши). 692.8 км² газар нутагт нь 2011 онд 123,512 хүн амьдарч байсан. Дотроо 1 [[Өмнө Солонгос улсын засаг захиргааны хуваарь|балгас]] (ып), 14 [[Өмнө Солонгос улсын засаг захиргааны хуваарь|сум]] (мёнь), 8 [[Өмнө Солонгос улсын засаг захиргааны хуваарь|хороо]] (тун)-той. ==Энд төрсөн хүн== * [[Ван Ги-чүнь]] (1988-) — Өмнө Солонгосын эрэгтэй жүдоч. ==Зураг== <gallery> File:Street in central Jeongeup - 2009-02-04.JPG File:Jeongeup seen from Seonghwangsan - 2009-02-04.JPG File:Jeongeup Chungryeolsa - 2009-02-04.JPG </gallery> {{Өмнөд Солонгос улсад хамаарах}} {{Умард Чолла аймгийн засаг захиргааны хуваарь}} [[Ангилал:Өмнө Солонгос улсын орон нутаг]] lbb7wgelpnutcesdn4hyqqg1ffgkop5 0 30824 821238 608991 2025-06-10T14:47:11Z Enkhsaihan2005 64429 821238 wikitext text/x-wiki [[Зураг:North Jeolla-Gimje.svg|thumb|[[Өмнө Солонгос орон|Өмнө Солонгос]] орон болон [[Умар Чолла]] аймаг дахь '''Кимжэ хот''']] '''Кимжэ''' (Кимже, Гимжэ, Гимже; [[солонгосоор]] 김제시 - ким-жэ-ши; {{lang-en|Gimje}}) — [[Өмнө Солонгос улс|Өмнө Солонгос]] улсын [[Умар Чолла]] аймгийн [[Өмнө Солонгос улсын засаг захиргааны хуваарь|хот]] (ши). 545.06 км² газар нутагт нь 2011 онд 93,111 хүн амьдарч байсан. Дотроо 1 [[Өмнө Солонгос улсын засаг захиргааны хуваарь|балгас]] (ып), 14 [[Өмнө Солонгос улсын засаг захиргааны хуваарь|сум]] (мёнь), 4 [[Өмнө Солонгос улсын засаг захиргааны хуваарь|хороо]] (тун)-той. ==Энд төрсөн хүн== * [[Оояма Масүтацү]] (1923-1994) — Японд цагаачилсан солонгос хүн, каратегийн багш. ==Зураг== <gallery> File:Korea-Gimje-Cityscape-01.jpg File:Korea-Gimje-Country scene-01.jpg File:Korea-Gimje-Geumsansa-05.jpg </gallery> {{Өмнө Солонгос улсад хамаарах}} {{Умар Чолла аймгийн засаг захиргааны хуваарь}} [[Ангилал:Өмнөд Солонгосын хот]] hhs91uu69295gguru5t0h2mk195d8ka 821268 821238 2025-06-10T14:55:27Z Enkhsaihan2005 64429 821268 wikitext text/x-wiki [[Зураг:North Jeolla-Gimje.svg|thumb|[[Өмнө Солонгос орон|Өмнө Солонгос]] орон болон [[Умар Чолла]] аймаг дахь '''Кимжэ хот''']] '''Кимжэ''' (Кимже, Гимжэ, Гимже; [[солонгосоор]] 김제시 - ким-жэ-ши; {{lang-en|Gimje}}) — [[Өмнө Солонгос улс|Өмнө Солонгос]] улсын [[Умар Чолла]] аймгийн [[Өмнө Солонгос улсын засаг захиргааны хуваарь|хот]] (ши). 545.06 км² газар нутагт нь 2011 онд 93,111 хүн амьдарч байсан. Дотроо 1 [[Өмнө Солонгос улсын засаг захиргааны хуваарь|балгас]] (ып), 14 [[Өмнө Солонгос улсын засаг захиргааны хуваарь|сум]] (мёнь), 4 [[Өмнө Солонгос улсын засаг захиргааны хуваарь|хороо]] (тун)-той. ==Энд төрсөн хүн== * [[Оояма Масүтацү]] (1923-1994) — Японд цагаачилсан солонгос хүн, каратегийн багш. ==Зураг== <gallery> File:Korea-Gimje-Cityscape-01.jpg File:Korea-Gimje-Country scene-01.jpg File:Korea-Gimje-Geumsansa-05.jpg </gallery> {{Өмнөд Солонгос улсад хамаарах}} {{Умард Чолла аймгийн засаг захиргааны хуваарь}} [[Ангилал:Өмнөд Солонгосын хот]] hgrjupyychoftgpo9qqjyhee2pouxji 0 30825 821246 751284 2025-06-10T14:50:23Z Enkhsaihan2005 64429 821246 wikitext text/x-wiki [[Зураг:North Jeolla-Namwon.svg|thumb|[[Өмнө Солонгос орон|Өмнө Солонгос]] орон болон [[Умар Чолла]] аймаг дахь '''Намвонь хот''']] '''Намвон''' (Намвон; [[солонгосоор]] 남원시 - нам-вон-ши; {{lang-en|Namwon}}) — [[Өмнө Солонгос улс|Өмнө Солонгос]] улсын [[Умар Чолла]] аймгийн [[Өмнө Солонгос улсын засаг захиргааны хуваарь|хот]] (ши). 752.63 км² газар нутагт нь 2009 онд 88,496 хүн амьдарч байсан. Дотроо 1 [[Өмнө Солонгос улсын засаг захиргааны хуваарь|балгас]] (ып), 15 [[Өмнө Солонгос улсын засаг захиргааны хуваарь|сум]] (мёнь), 9 [[Өмнө Солонгос улсын засаг захиргааны хуваарь|хороо]] (тун)-нд хуваагддаг. ==Энд төрсөн хүн== * [[Шинь Жүнь-соп]] (1963-) — Өмнө Солонгосын зодог тайлсан боксчин (нударгачин). ==Зураг== <gallery> File:Namwon6.jpg File:Namwon Countryside - Keumji Myeon - 2010(3).jpg File:Namwon Countryside - Jucheon Myeon - 2010(2).jpg </gallery> {{Өмнөд Солонгос улсад хамаарах}} {{Умард Чолла аймгийн засаг захиргааны хуваарь}} [[Ангилал:Өмнөд Солонгосын хот]] puan7jybsg801wy35q7awm42ltqro06 0 30827 821284 343514 2025-06-10T14:57:31Z Enkhsaihan2005 64429 821284 wikitext text/x-wiki [[Зураг:South Jeolla-Suncheon.svg|thumb|[[Өмнө Солонгос орон|Өмнө Солонгос]] орон болон [[Өмнө Чолла]] аймаг дахь '''Сүньчонь хот''']] '''Сүньчонь''' (Сүнчон; {{lang-ko|순천시}} - сүн-чон-ши; {{lang-en|Suncheon}}) — [[Өмнө Солонгос улс|Өмнө Солонгос]] улсын [[Өмнө Чолла]] аймгийн [[Өмнө Солонгос улсын засаг захиргааны хуваарь|хот]] (ши). 907.3 км² газар нутагт нь 2011 онд 274,276 хүн амьдарч байсан. Дотроо 1 [[Өмнө Солонгос улсын засаг захиргааны хуваарь|балгас]] (ып), 10 [[Өмнө Солонгос улсын засаг захиргааны хуваарь|сум]] (мёнь), 13 [[Өмнө Солонгос улсын засаг захиргааны хуваарь|хороо]] (тун)-нд хуваагддаг. ==Энд төрсөн хүн== * [[Чан Хёнь-сын]] (1989-) — Өмнө Солонгосын Бисытө (Beast) хамтлагийн дуучин. ==Зураг== <gallery> File:Downtown Suncheon-si.jpg File:Suncheon-Naganepseong-10.jpg File:Suncheon street.jpg </gallery> {{Өмнөд Солонгос улсад хамаарах}} {{Өмнөд Чолла аймгийн засаг захиргааны хуваарь}} [[Ангилал:Өмнө Солонгос улсын орон нутаг]] 2ogovs8smsf4xu1rmwerv1coswce438 0 30830 821285 665175 2025-06-10T14:57:34Z Enkhsaihan2005 64429 821285 wikitext text/x-wiki [[Зураг:South Jeolla-Gwangyang.svg|thumb|[[Өмнөд Солонгос]] орон болон [[Өмнөд Чолла]] аймаг дахь '''Куан-Ян хот''']] '''Куан-Ян''' ({{lang-ko|광양시}} - куанг-янг-ши; {{lang-en|Gwangyang}}; {{lang-ru|Кванъян}}) — [[Өмнөд Солонгос]] улсын [[Өмнөд Чолла]] аймгийн [[Өмнө Солонгос улсын засаг захиргааны хуваарь|хот]] (ши). 453.84 км² газар нутагт нь 2012 онд 152,145 хүн амьдарч байсан. Дотроо 1 [[Өмнө Солонгос улсын засаг захиргааны хуваарь|балгас]] (ып), 6 [[Өмнөд Солонгос улсын засаг захиргааны хуваарь|сум]] (мёнь), 5 [[Өмнө Солонгос улсын засаг захиргааны хуваарь|хороо]] (тун)-той. ==Энд төрсөн хүн== * [[Ким Ук-бинь]] (1986-) — Өмнөд Солонгосын эмэгтэй жүжигчин. ==Зураг== <gallery> File:Gwangyangstadium4.jpg File:Korail Gyeongjeon Line Gwangyang Station.jpg </gallery> {{Өмнөд Солонгос улсад хамаарах}} {{Өмнөд Чолла аймгийн засаг захиргааны хуваарь}} [[Ангилал:Өмнөд Чоллагийн суурин]] [[Ангилал:Куан-Ян| ]] iuqdxhyj8zc30bza01jcht7v71mnu12 0 30836 821286 820057 2025-06-10T14:57:37Z Enkhsaihan2005 64429 821286 wikitext text/x-wiki [[Зураг:South Jeolla-Mokpo.svg|thumb|[[Өмнө Солонгос орон|Өмнө Солонгос]] орон болон [[Өмнө Чолла]] аймаг дахь '''Мукпу хот''']] '''Мукпу''' (Мугпу; [[солонгосоор]] 목포시 - мук-пу-ши; [[англиар]] Mokpo) — [[Өмнө Солонгос улс|Өмнө Солонгос]] улсын [[Өмнө Чолла]] аймгийн [[Өмнө Солонгос улсын засаг захиргааны хуваарь|хот]] (시 ши). 50.08 км² газар нутагт нь 2011 онд 247,442 хүн оршин сууж байсан. Өдгөө хотын нутаг 23 [[Өмнө Солонгос улсын засаг захиргааны хуваарь|хороо]] (тун) болон хуваагддаг. ==Энд төрсөн хүн== * [[У Жи-ху]] (1976-) — Өмнө Солонгосын эрэгтэй жүжигчин. ==Зураг== <gallery> File:Statue of Admiral Yi Sun-sin in Mokpo, South Korea - 2011.jpg File:Mokpo Sushi Center.jpg File:Yudalsan1.jpg </gallery> {{Өмнөд Солонгос улсад хамаарах}} {{Өмнөд Чолла аймгийн засаг захиргааны хуваарь}} [[Ангилал:Өмнө Солонгос улсын орон нутаг]] nr5kt54ss0mkdu8j4hclgkw73920bxl 0 30839 821389 670640 2025-06-10T19:43:06Z Enkhsaihan2005 64429 821389 wikitext text/x-wiki [[Зураг:Gangwon-Donghae.svg|thumb|[[Өмнөд Солонгос]] орон болон<br>[[Канвонь аймаг (Өмнөд Солонгос)|Канвонь]] аймаг дахь '''Тунхэ хот''']] '''Тунхэ''' ([[солонгос хэл|солонгосоор]] 동해시 - тунг-хэ-ши; [[англиар]] Dongha) — [[Өмнөд Солонгос]] улсын [[Канвонь аймаг (Өмнөд Солонгос)|Канвонь]] аймгийн [[Өмнөд Солонгос#Засаг захиргааны хуваарь|хот]] (시 ши). 180.01 км² газар нутагт нь 2011 оны зун 94,817 хүн оршин сууж байсан. Өдгөө хотын нутаг 10 [[Өмнөд Солонгос#Засаг захиргааны хуваарь|хороо]] (тун) болон хуваагддаг. ==Зураг== <gallery> File:Korail Donghae Station Square.JPG File:Korail Mukhohang Line Mukhohang Station.jpg </gallery> {{Өмнөд Солонгос улсад хамаарах}} {{Канвонь муж, Өмнөд Солонгос}} [[Ангилал:Канвонийн суурин]] qqbiteg9pcv7pn21sos9uvw0l1luood 821422 821389 2025-06-10T19:53:28Z Enkhsaihan2005 64429 821422 wikitext text/x-wiki [[Зураг:Gangwon-Donghae.svg|thumb|[[Өмнөд Солонгос]] орон болон<br>[[Канвонь муж, Өмнөд Солонгос|Канвонь]] муж дахь '''Тунхэ хот''']] '''Тунхэ''' ([[солонгос хэл|солонгосоор]] 동해시 - тунг-хэ-ши; [[англиар]] Dongha) — [[Өмнөд Солонгос]] улсын [[Канвонь муж, Өмнөд Солонгос|Канвонь]] мужийн [[Өмнөд Солонгос#Засаг захиргааны хуваарь|хот]] (시 ши). 180.01 км² газар нутагт нь 2011 оны зун 94,817 хүн оршин сууж байсан. Өдгөө хотын нутаг 10 [[Өмнөд Солонгос#Засаг захиргааны хуваарь|хороо]] (тун) болон хуваагддаг. ==Зураг== <gallery> File:Korail Donghae Station Square.JPG File:Korail Mukhohang Line Mukhohang Station.jpg </gallery> {{Өмнөд Солонгос улсад хамаарах}} {{Канвонь муж, Өмнөд Солонгос}} [[Ангилал:Канвонийн суурин]] 8kdg0p9nuvmb1qlehi316em7zz9tsoe 0 30842 821390 654686 2025-06-10T19:43:10Z Enkhsaihan2005 64429 821390 wikitext text/x-wiki [[Зураг:Gangwon-Samcheok.svg|thumb|[[Өмнөд Солонгос]] орон болон<br>[[Канвонь аймаг (Өмнөд Солонгос)|Канвонь]] аймаг дахь '''Самчок хот''']] '''Самчок''' (Самчог; [[солонгосоор]] 삼척시 - сам-чок-ши; [[англиар]] Samcheok) — [[Өмнөд Солонгос]] улсын [[Канвонь аймаг (Өмнөд Солонгос)|Канвонь]] аймгийн [[хот]] (시 ши). 1185.86 км² газар нутагт нь 2011 онд 72,308 хүн оршин сууж байсан. Дотроо 2 [[балгас]] (ып), 6 [[Өмнөд Солонгос улсын засаг захиргааны хуваарь|мёнь]], 4 [[Өмнөд Солонгос улсын засаг захиргааны хуваарь|хороо]] (тун)-той. ==Энд төрсөн хүн== * [[Хуан Ён-чу]] (1970-) — Өмнөд Солонгосын эрэгтэй марафонч. ==Зураг== <gallery> File:Korea-Samcheok-Beach-01.jpg File:Bridge near Hwanseon cave.jpg File:Korail Samcheok Line Samcheok Station.jpg </gallery> {{Өмнөд Солонгос улсад хамаарах}} {{Канвонь муж, Өмнөд Солонгос}} [[Ангилал:Канвонийн суурин]] 48x6uyqm460a55g7kcgp9yvr3oc6ol7 821423 821390 2025-06-10T19:53:39Z Enkhsaihan2005 64429 821423 wikitext text/x-wiki [[Зураг:Gangwon-Samcheok.svg|thumb|[[Өмнөд Солонгос]] орон болон<br>[[Канвонь муж, Өмнөд Солонгос|Канвонь]] муж дахь '''Самчок хот''']] '''Самчок''' (Самчог; [[солонгосоор]] 삼척시 - сам-чок-ши; [[англиар]] Samcheok) — [[Өмнөд Солонгос]] улсын [[Канвонь муж, Өмнөд Солонгос|Канвонь]] мужийн [[хот]] (시 ши). 1185.86 км² газар нутагт нь 2011 онд 72,308 хүн оршин сууж байсан. Дотроо 2 [[балгас]] (ып), 6 [[Өмнөд Солонгос улсын засаг захиргааны хуваарь|мёнь]], 4 [[Өмнөд Солонгос улсын засаг захиргааны хуваарь|хороо]] (тун)-той. ==Энд төрсөн хүн== * [[Хуан Ён-чу]] (1970-) — Өмнөд Солонгосын эрэгтэй марафонч. ==Зураг== <gallery> File:Korea-Samcheok-Beach-01.jpg File:Bridge near Hwanseon cave.jpg File:Korail Samcheok Line Samcheok Station.jpg </gallery> {{Өмнөд Солонгос улсад хамаарах}} {{Канвонь муж, Өмнөд Солонгос}} [[Ангилал:Канвонийн суурин]] 66o50kl6r4kjnli2mk8d48zvm91onpo 0 30844 821391 670641 2025-06-10T19:43:17Z Enkhsaihan2005 64429 821391 wikitext text/x-wiki [[Зураг:Gangwon-Sokcho.svg|thumb|[[Өмнөд Солонгос]] орон болон<br>[[Канвонь аймаг (Өмнөд Солонгос)|Канвонь]] аймаг дахь '''Сукчу хот''']] '''Сукчу''' (Сугчу; [[солонгосоор]] 속초시 - сук-чу-ши; [[англиар]] Sokcho) — [[Өмнөд Солонгос]] улсын [[Канвонь аймаг (Өмнөд Солонгос)|Канвонь]] аймгийн [[Өмнөд Солонгос#Засаг захиргааны хуваарь|хот]] (시 ши). 105.25 км² газар нутагт нь 2008 онд 84,599 хүн оршин сууж байсан. Өдгөө хотын нутаг 8 [[Өмнөд Солонгос#Засаг захиргааны хуваарь|хороо]] (тун) болон хуваагддаг. ==Зураг== <gallery> File:Korea-Sokcho-Expo Tower-01.jpg File:Korea-Sinheungsa-02.jpg File:Korea-Sokcho-Sinsuro Bridge-01.jpg </gallery> {{Өмнөд Солонгос улсад хамаарах}} {{Канвонь муж, Өмнөд Солонгос}} [[Ангилал:Канвонийн суурин]] 84ba7vvdeb2b6ukif9bmm8ha8fplaon 821424 821391 2025-06-10T19:53:47Z Enkhsaihan2005 64429 821424 wikitext text/x-wiki [[Зураг:Gangwon-Sokcho.svg|thumb|[[Өмнөд Солонгос]] орон болон<br>[[Канвонь муж, Өмнөд Солонгос|Канвонь]] муж дахь '''Сукчу хот''']] '''Сукчу''' (Сугчу; [[солонгосоор]] 속초시 - сук-чу-ши; [[англиар]] Sokcho) — [[Өмнөд Солонгос]] улсын [[Канвонь муж, Өмнөд Солонгос|Канвонь]] мужийн [[Өмнөд Солонгос#Засаг захиргааны хуваарь|хот]] (시 ши). 105.25 км² газар нутагт нь 2008 онд 84,599 хүн оршин сууж байсан. Өдгөө хотын нутаг 8 [[Өмнөд Солонгос#Засаг захиргааны хуваарь|хороо]] (тун) болон хуваагддаг. ==Зураг== <gallery> File:Korea-Sokcho-Expo Tower-01.jpg File:Korea-Sinheungsa-02.jpg File:Korea-Sokcho-Sinsuro Bridge-01.jpg </gallery> {{Өмнөд Солонгос улсад хамаарах}} {{Канвонь муж, Өмнөд Солонгос}} [[Ангилал:Канвонийн суурин]] j3mors6bawk2shsiqn363walubhumog 0 31305 821458 810924 2025-06-11T02:17:47Z 96.255.172.157 style, idol 821458 wikitext text/x-wiki {{Дуучин25 | name = Дуучин Ану | жинхэнэ_нэр = Чулуунбаатарын Уранхолбоо | төрсөн_он = {{bda|1984|1|7}} | төрсөн_газар = | яс_үндэс = [[монгол үндэстэн]] | иргэн = {{MGL2}} | ажил_үйл = [[дуучин]], зар реклам сурталчилгаа | дуулдаг_хэл = [[монгол хэл]] | урсгал = поп Герц | танил_үе = 2005-2007 | хамтлаг = [[Гала хамтлаг]] }} '''Ану''' гэх '''Чулуунбаатарын Уранхолбоо''' — [[Монгол улс|Монгол]] улсын поп [[дуучин]] [[Гала хамтлаг|Гала]] хэмээх хамтлагт харьяалагдаж олонд танигдсан тэрээр хэдэн жилийн дараагаас эхлэн ганцаараа дуулж эхэлсэн. Ану хэмээх тайзны нэртэй Уранхолбоо одоогоор реклам танилцуулах үйлчилгээ болон зар сурталчилгаа зэрэгт оролцож байна. 5 охин 1 хүүтэй тэрээр "Алдарт эх"-ийн 1-р одонтой. * Тайзны имиж, стиль нь тухайн үеийн Монголын уран бүтээлчдээс нэлээд өвөрмөц, Европ стилийг дуурайсан дүр төрхөөр ялгардаг байсан. * Дуучин Уранхолбоо маш өвөрмөц хоолой, хандлага, өөртөө итгэлтэй төрх нь түүнийг олон охидын "idol" болгосон. ==Эх сурвалж == * urlag.mn. [http://mobile.urlag.mn/post.php?p=852 Ч.Уранхолбоо]{{Dead link|date=Аравдугаар сар 2023 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }} {{Монголын эмэгтэй дуучид}} {{DEFAULTSORT:Уранхолбоо, Чулуунбаатарын}} [[Ангилал:Монголын дуучин]] [[Ангилал:Поп дуучин]] [[Ангилал:Улаанбаатарын хүн]] [[Ангилал:Монголчууд]] [[Ангилал:1985 онд төрсөн]] {{Монгол улсад хамаарах}} k2wy1q2h8wc8yvzbjav06yrnxf9w9o4 0 31700 821445 630340 2025-06-10T20:07:29Z Enkhsaihan2005 64429 821445 wikitext text/x-wiki {{Жүжигчин | зураг = | төрсөн_өдөр = {{bda|1973|11|30}} | төрсөн_газар = [[Өмнө Солонгос улс|Өмнө Солонгос]] улсын<br>[[Кёнги муж|Кёнги]] мужийн [[Ичонь]] хот | төрсөн_нэр = Им Чанжон — ''Im Chang-jung'' | яс_үндэс = [[солонгос үндэстэн]] | иргэн = {{KOR}} | ажил_үйл = жүжигчин, дуучин | төрөл = ОАК, УСК | танил_үе = 1990 он — өнөөдөр | алдар_нэр = }} [[Зураг:Lim_Chang-Jung_from_acrofan.jpg|150px|left|]] '''Им Чан-жон''' ({{lang-ko|임창정}}; 1973 онд төрсөн) — [[Өмнө Солонгос]]ын '''[[жүжигчин]]''', '''[[дуучин]]'''. == Намтар == Им Чан-жон 1990 оноос кинонд тоглох болсон. 1997 оны «Цохилт» кинонд бүтээсэн туслах дүрээрээ ''Алтан хонх, KBS, Пэгсан'' зэрэг гол шагналуудаас шилдэг гэсэн тодотгол хүртсэн. 1998-2001 онуудад түүний дуучны амжилт сайн байж шилдэг 10-ын тоонд багтаж байв. 2003 оны «Секс бол юу ч биш» киноны дүр олонд таалагдсан. 2007 оны «Скаут» кино мөн амжилттай байжээ. 2006 онд гольфчинтой гэрлэж 2013 онд салсан. 3 хүүхэдтэй. ==Гадаад холбоос== * ''hancinema.net'' — [http://www.hancinema.net/korean_Im_Chang-jeong.php Им Чан-жон] [[Ангилал:Өмнөд Солонгосын кино жүжигчин]] [[Ангилал:Өмнөд Солонгосчууд]] [[Ангилал:1973 онд төрсөн]] kv42eo7yjbmpfgafulye4fcehsmu3b8 10 31877 821371 670627 2025-06-10T19:16:20Z Enkhsaihan2005 64429 Enkhsaihan2005 moved page [[Загвар:Өмнөдийн Канвонь аймгийн засаг захиргааны хуваарь]] to [[Загвар:Канвонь муж, Өмнөд Солонгос]] 670627 wikitext text/x-wiki {{Navbox | state = {{{state<includeonly>|autocollapse</includeonly>}}} | name = Өмнөд Солонгосын Канвонь аймгийн засаг захиргааны хуваарь | title = [[Канвонь аймаг (Өмнөд Солонгос)|Канвонь]] аймгийн [[Канвонь аймаг (Өмнөд Солонгос)|засаг захиргааны хуваарь]] (18) | imagestyle = padding: 0 0.5em; | image = | listclass = hlist | group1 = [[Өмнөд Солонгос#Засаг захиргааны хуваарь|хот]] (ши) | list1 = 1. [[Воньжү]] {{·}} 2. [[Чүньчонь]] {{·}} 3. [[Каннөн]] {{·}} 4. [[Тунхэ]] {{·}} 5. [[Сукчу]] {{·}} 6. [[Самчок]] 7. [[Тэбэк]] | group2 = [[Өмнөд Солонгос#Засаг захиргааны хуваарь|хошуу]] (күнь) | list2 = 8. [[Хунчонь-гүнь|Хунчонь]] {{·}} 9. [[Чорвонь-гүнь|Чорвонь]] {{·}} 10. [[Хуэнсон-гүнь|Хуэнсон]] {{·}} 11. [[Пёнчан-гүнь|Пёнчан]] {{·}} 12. [[Чонсонь-гүнь|Чонсонь]] {{·}} 13. [[Ёнволь-гүнь|Ёнволь]]<br>14. [[Иньжэ-гүнь|Иньжэ]] {{·}} 15. [[Өмнөдийн Канвоний Кусон-гүнь|Кусон]] {{·}} 16. [[Ян-Ян-гүнь|Ян-Ян]] {{·}} 17. [[Хуачонь-гүнь|Хуачонь]] {{·}} 18. [[Янгү-гүнь|Янгү]] }}<noinclude> [[Ангилал:Загвар:Хөтлөгч мөр Өмнөд Солонгосын засаг захиргааны гишүүнчлэл]] </noinclude> bk10uqh1p6l0qw8v8na34lwi4b7dr16 821373 821371 2025-06-10T19:39:30Z Enkhsaihan2005 64429 821373 wikitext text/x-wiki {{navbox | name = Канвонь муж, Өмнөд Солонгос | title = [[Канвонь муж, Өмнөд Солонгос|Канвонь муж]] | state = {{{state|autocollapse}}} | above = [[Чүньчонь]] {{small|(нийслэл)}} | listclass = hlist | image = | imageleft = [[File:South Korea-Gangwon.svg|100px]] | group1 = [[Өмнөд Солонгосын хотын жагсаалт|Хот]] | list1 = * [[Воньжү]] * [[Каннөн]] * [[Самчок]] * [[Сукчу]] * [[Тунхэ]] * [[Тэбэк]] * [[Чүньчонь]] | group2 = [[Өмнөд Солонгосын хошуудын жагсаалт|Хошуу]] | list2 = * [[Ёнволь-гүнь|Ёнволь]] * [[Иньжэ-гүнь|Иньжэ]] * [[Кусон-гүнь (Канвонь, Өмнөд Солонгос)|Кусон]] * [[Пёнчан-гүнь|Пёнчан]] * [[Хуачонь-гүнь|Хуачонь]] * [[Хунчонь-гүнь|Хунчонь]] * [[Хуэнсон-гүнь|Хуэнсон]] * [[Чонсонь-гүнь|Чонсонь]] * [[Чорвонь-гүнь|Чорвонь]] * [[Янгү-гүнь|Янгү]] * [[Ян-Ян-гүнь|Янян]] }}<noinclude> {{collapsible option}} [[Ангилал:Загвар:Хөтлөгч мөр Өмнөд Солонгосын засаг захиргааны гишүүнчлэл]] </noinclude> h3zb2zdcvnhdtqddbd2t0jdaaqhvn50 0 31879 821392 670642 2025-06-10T19:43:23Z Enkhsaihan2005 64429 821392 wikitext text/x-wiki [[Зураг:Gangwon-Taebaek.svg|thumb|[[Өмнөд Солонгос]] орон болон<br>[[Канвонь аймаг (Өмнөд Солонгос)|Канвонь]] аймаг дахь '''Тэбэк хот''']] '''Тэбэк''' (Тэбэг; [[солонгос хэл|солонгосоор]] 태백시 - тэ-бэк-ши; [[англиар]] Taebaek) — [[Өмнөд Солонгос]] улсын [[Канвонь аймаг (Өмнөд Солонгос)|Канвонь]] аймгийн [[Өмнөд Солонгос#Засаг захиргааны хуваарь|хот]] (시 ши). 303.57 км² газар нутагт нь 2011 онд 51,285 хүн оршин сууж байсан. Дотроо 8 [[Өмнөд Солонгос#Засаг захиргааны хуваарь|хороо]] (тун) болон хуваагддаг. ==Энд төрсөн хүн== * [[И Ыл-юн]] (1975-) — Өмнөд Солонгосын эрэгтэй хөлбөмбөгчин. ==Зураг== <gallery> Зураг:Town at the Foot of the Mountain.jpg Зураг:Korail Chujeon Station.jpg </gallery> {{Өмнөд Солонгос улсад хамаарах}} {{Канвонь муж, Өмнөд Солонгос}} [[Ангилал:Канвонийн суурин]] 0a2ku3vkcu9elyhgshvk83lwie5jd7p 821425 821392 2025-06-10T19:54:11Z Enkhsaihan2005 64429 821425 wikitext text/x-wiki [[Зураг:Gangwon-Taebaek.svg|thumb|[[Өмнөд Солонгос]] орон болон<br>[[Канвонь муж, Өмнөд Солонгос|Канвонь]] муж дахь '''Тэбэк хот''']] '''Тэбэк''' (Тэбэг; [[солонгос хэл|солонгосоор]] 태백시 - тэ-бэк-ши; [[англиар]] Taebaek) — [[Өмнөд Солонгос]] улсын [[Канвонь муж, Өмнөд Солонгос|Канвонь]] мужийн [[Өмнөд Солонгос#Засаг захиргааны хуваарь|хот]] (시 ши). 303.57 км² газар нутагт нь 2011 онд 51,285 хүн оршин сууж байсан. Дотроо 8 [[Өмнөд Солонгос#Засаг захиргааны хуваарь|хороо]] (тун) болон хуваагддаг. ==Энд төрсөн хүн== * [[И Ыл-юн]] (1975-) — Өмнөд Солонгосын эрэгтэй хөлбөмбөгчин. ==Зураг== <gallery> Зураг:Town at the Foot of the Mountain.jpg Зураг:Korail Chujeon Station.jpg </gallery> {{Өмнөд Солонгос улсад хамаарах}} {{Канвонь муж, Өмнөд Солонгос}} [[Ангилал:Канвонийн суурин]] 2lpbacgiwd6rhognt9yjmoh7cxlvjz5 14 33941 821338 603062 2025-06-10T19:07:13Z Enkhsaihan2005 64429 821338 wikitext text/x-wiki {{Commonscat|Gyeonggi-do}} [[Ангилал:Өмнөд Солонгосын муж]] arh8mxgj6j1vv4uoeidubvrfsf1mg50 0 34305 821326 761621 2025-06-10T19:04:42Z Enkhsaihan2005 64429 821326 wikitext text/x-wiki {{Short description|Өмнөд Солонгосын муж}} {{Инфобокс суурин | name = Өмнөд Кёнсан муж | native_name = {{nobold|경상남도}} | native_name_lang = ko | settlement_type = [[Өмнөд Солонгосын мужууд|Муж]] | translit_lang1 = Солонгос | translit_lang1_type = [[Хангыл]] | translit_lang1_info = {{lang|ko|{{linktext|경|상|남|도}}}} | image_flag = Flag of South Gyeongsang Province.svg | image_blank_emblem = | blank_emblem_type = Лого | image_map = Gyeongsangnam-do in South Korea 2023.svg | coordinates = {{coord|35|15|N|128|15|E|display=inline,title}} | subdivision_type = Улс | subdivision_name = {{flag|Өмнөд Солонгос}} | subdivision_type1 = Бүс нутаг | subdivision_name1 = [[Ённам]] | seat_type = [[Өмнөд Солонгос дахь нийслэлийн жагсаалт|Нийслэл]] | seat = [[Чанвон]] | parts_type = Хуваалт | parts_style = <!-- list, coll (collapsed list), para (paragraph format) --> | parts = 8 хот; 10 хошуу | leader_title = [[Өмнөд Кёнсан аймгийн амбан захирагч|Захирагч]] | leader_name = [[Пак Ван-сү]]<br>{{small|([[Ард түмний хүч нам (Өмнөд Солонгос)|Ард түмний хүч]])}} | area_total_km2 = 10,533 | area_rank = 4-р байр | population_total = 3,447,687 | population_as_of = 12 сар, 2018 | population_footnotes = | population_density_km2 = 327.86 | population_rank = 2-р байр | population_demonym = | demographics_type1 = Бэлгэ тэмдэг | demographics1_footnotes = <!-- for references: use <ref> tags --> | demographics1_title1 = Цэцэг | demographics1_info5 = | iso_code = KR-48 | blank_name_sec1 = Аялга | blank_info_sec1 = [[Кёнсан аялга|Кёнсан]] | website = {{url|1=https://www.gyeongnam.go.kr/english/index.gyeong|2=Албан ёсны хаяг (Англи хэл)}} | footnotes = | translit_lang1_type1 = [[Ханжа]] | translit_lang1_info1 = {{lang|ko|{{linktext|慶|尙|南|道}}}} | translit_lang1_type2 = Маккьюн-Райшауэр | translit_lang1_info2 = Kyŏngsang-namdo | translit_lang1_type3 = Шинэ&nbsp;латинчлал | translit_lang1_info3 = Gyeongsangnam-do | demographics1_info1 = [[Сарнай]] | demographics1_title2 = Мод | demographics1_info2 = ''[[Зелкова]]'' | demographics1_title3 = Шувуу | demographics1_info3 = [[Хэрон|Цагаан хэрон]] | demographics1_title4 = | demographics1_info4 = | demographics1_title5 = | demographics_type2 = Аймгийн Нийт Бүтээгдэхүүн (2020) | demographics2_footnotes = <ref name="kostat.go.kr">{{citeweb|title=2021년 지역소득(잠정)|url=https://kostat.go.kr/synap/skin/doc.html?fn=8968f427e96dabb2929ae805f2550668f3fc415b59c7e921107078267ed7008e&rs=/synap/preview/board/243}}</ref> | demographics2_title1 = Нийр | demographics2_info1 = [[Өмнөд Солонгосын вон|₩]]110.8 их наяд<br />[[Америк доллар|$]]88.6 тэрбум | official_name = }} '''Өмнөд Кёнсан''' (Кёнсаннам, Өмнөд Гёнсан, Гёнсаннам, [[солонгосоор]] 경상남도 [кён_ъсан_ънам-дуу], үсэгчилсэн [[латин үсэг|латин галиг]] нь Gyeongsangnam-do, [[англиар]] South Gyeongsang Province, [[оросоор]] провинция Кёнсан-Намдо) бол [[Солонгос]] орноо [[Кёнсан]] аймгийг хуваасны дараа 1896 онд үүсэн байгуулагдсан 1948 оноос [[Өмнө Солонгос]] улс ([[Бүгд Найрамдах Солонгос Улс|БНСУ]])-ын мэдэлд хамаарагдсан, өнөө цагт [[Өмнө Солонгос улсын засаг захиргааны хуваарь|их эрхт]] арван долоон нутаг, найман [[Өмнө Солонгос улсын засаг захиргааны хуваарь|муж]] (도 ту/ду)-ийнх нь нэг болж буй 10,531 км² газар, 3,319,314 хүнтэй нутаг юм. Дотор нь байсан [[Пүсань]] (1963), [[Үлсань]] (1997) хоёр томроод тусдаа гарсан. Одоо муж дотроо 8 [[Өмнө Солонгос улсын засаг захиргааны хуваарь|хот]] (ши), 10 [[Өмнө Солонгос улсын засаг захиргааны хуваарь|хошуу]] (күнь) болж хуваагддаг. Нутгийн төв нь [[Чанвонь]] хот. [[Накдун гол|Накдун]] гэх том голтой. ==Зураг== <gallery> Зураг:Yeongnamru Miryang Gyeongsangnamdo.JPG Зураг:Hamyang Jung-ang Sangseol Market.JPG Зураг:Gimhae jungbu Police Station.jpg Зураг:Korea-Tongyeong-Hallyeo National Marine Park-05.jpg </gallery> ==Гадаад холбоос== {{уртдуудүрс|Gyeongsangnam-do|Өмнө Кёнсан}} * [https://web.archive.org/web/20161201182048/http://www.gsnd.net/ gsnd.net] — аймгийн засгийн газрын сайт [[Ангилал:Өмнөд Кёнсан| ]] [[Ангилал:Өмнөд Солонгосын аймаг]] onin945ibchknrb9wy5ya9qqdq4d6z6 821333 821326 2025-06-10T19:06:03Z Enkhsaihan2005 64429 821333 wikitext text/x-wiki {{Short description|Өмнөд Солонгосын муж}} {{Инфобокс суурин | name = Өмнөд Кёнсан муж | native_name = {{nobold|경상남도}} | native_name_lang = ko | settlement_type = [[Өмнөд Солонгосын мужууд|Муж]] | translit_lang1 = Солонгос | translit_lang1_type = [[Хангыл]] | translit_lang1_info = {{lang|ko|{{linktext|경|상|남|도}}}} | image_flag = Flag of South Gyeongsang Province.svg | image_blank_emblem = | blank_emblem_type = Лого | image_map = Gyeongsangnam-do in South Korea 2023.svg | coordinates = {{coord|35|15|N|128|15|E|display=inline,title}} | subdivision_type = Улс | subdivision_name = {{flag|Өмнөд Солонгос}} | subdivision_type1 = Бүс нутаг | subdivision_name1 = [[Ённам]] | seat_type = [[Өмнөд Солонгос дахь нийслэлийн жагсаалт|Нийслэл]] | seat = [[Чанвон]] | parts_type = Хуваалт | parts_style = <!-- list, coll (collapsed list), para (paragraph format) --> | parts = 8 хот; 10 хошуу | leader_title = [[Өмнөд Кёнсан аймгийн амбан захирагч|Захирагч]] | leader_name = [[Пак Ван-сү]]<br>{{small|([[Ард түмний хүч нам (Өмнөд Солонгос)|Ард түмний хүч]])}} | area_total_km2 = 10,533 | area_rank = 4-р байр | population_total = 3,447,687 | population_as_of = 12 сар, 2018 | population_footnotes = | population_density_km2 = 327.86 | population_rank = 2-р байр | population_demonym = | demographics_type1 = Бэлгэ тэмдэг | demographics1_footnotes = <!-- for references: use <ref> tags --> | demographics1_title1 = Цэцэг | demographics1_info5 = | iso_code = KR-48 | blank_name_sec1 = Аялга | blank_info_sec1 = [[Кёнсан аялга|Кёнсан]] | website = {{url|1=https://www.gyeongnam.go.kr/english/index.gyeong|2=Албан ёсны хаяг (Англи хэл)}} | footnotes = | translit_lang1_type1 = [[Ханжа]] | translit_lang1_info1 = {{lang|ko|{{linktext|慶|尙|南|道}}}} | translit_lang1_type2 = Маккьюн-Райшауэр | translit_lang1_info2 = Kyŏngsang-namdo | translit_lang1_type3 = Шинэ&nbsp;латинчлал | translit_lang1_info3 = Gyeongsangnam-do | demographics1_info1 = [[Сарнай]] | demographics1_title2 = Мод | demographics1_info2 = ''[[Зелкова]]'' | demographics1_title3 = Шувуу | demographics1_info3 = [[Хэрон|Цагаан хэрон]] | demographics1_title4 = | demographics1_info4 = | demographics1_title5 = | demographics_type2 = Аймгийн Нийт Бүтээгдэхүүн (2020) | demographics2_footnotes = <ref name="kostat.go.kr">{{citeweb|title=2021년 지역소득(잠정)|url=https://kostat.go.kr/synap/skin/doc.html?fn=8968f427e96dabb2929ae805f2550668f3fc415b59c7e921107078267ed7008e&rs=/synap/preview/board/243}}</ref> | demographics2_title1 = Нийр | demographics2_info1 = [[Өмнөд Солонгосын вон|₩]]110.8 их наяд<br />[[Америк доллар|$]]88.6 тэрбум | official_name = }} '''Өмнөд Кёнсан''' (Кёнсаннам, Өмнөд Гёнсан, Гёнсаннам, [[солонгосоор]] 경상남도 [кён_ъсан_ънам-дуу], үсэгчилсэн [[латин үсэг|латин галиг]] нь Gyeongsangnam-do, [[англиар]] South Gyeongsang Province, [[оросоор]] провинция Кёнсан-Намдо) бол [[Солонгос]] орноо [[Кёнсан]] аймгийг хуваасны дараа 1896 онд үүсэн байгуулагдсан 1948 оноос [[Өмнө Солонгос]] улс ([[Бүгд Найрамдах Солонгос Улс|БНСУ]])-ын мэдэлд хамаарагдсан, өнөө цагт [[Өмнө Солонгос улсын засаг захиргааны хуваарь|их эрхт]] арван долоон нутаг, найман [[Өмнө Солонгос улсын засаг захиргааны хуваарь|муж]] (도 ту/ду)-ийнх нь нэг болж буй 10,531 км² газар, 3,319,314 хүнтэй нутаг юм. Дотор нь байсан [[Пүсань]] (1963), [[Үлсань]] (1997) хоёр томроод тусдаа гарсан. Одоо муж дотроо 8 [[Өмнө Солонгос улсын засаг захиргааны хуваарь|хот]] (ши), 10 [[Өмнө Солонгос улсын засаг захиргааны хуваарь|хошуу]] (күнь) болж хуваагддаг. Нутгийн төв нь [[Чанвонь]] хот. [[Накдун гол|Накдун]] гэх том голтой. ==Зураг== <gallery> Зураг:Yeongnamru Miryang Gyeongsangnamdo.JPG Зураг:Hamyang Jung-ang Sangseol Market.JPG Зураг:Gimhae jungbu Police Station.jpg Зураг:Korea-Tongyeong-Hallyeo National Marine Park-05.jpg </gallery> ==Гадаад холбоос== {{уртдуудүрс|Gyeongsangnam-do|Өмнө Кёнсан}} * [https://web.archive.org/web/20161201182048/http://www.gsnd.net/ gsnd.net] — аймгийн засгийн газрын сайт [[Ангилал:Өмнөд Кёнсан| ]] [[Ангилал:Өмнөд Солонгосын муж]] jkukdpukv8at3kjdnonzdxczvoy3dm3 0 34342 821324 761623 2025-06-10T19:03:33Z Enkhsaihan2005 64429 821324 wikitext text/x-wiki {{Short description|Өмнөд Солонгосын муж}} {{Инфобокс суурин <!-- See Template:Infobox settlement for additional fields and descriptions -->| name = Умард Кёнсан муж | native_name = {{nobold|경상북도}} | native_name_lang = ko | settlement_type = [[Өмнөд Солонгосын мужууд|Муж]] | translit_lang1 = Солонгос | translit_lang1_type = [[Хангыл]] | translit_lang1_info = {{lang|ko|{{linktext|경|상|북|도}}}} | image_flag = Flag of North Gyeongsang Province.svg | image_blank_emblem = Seal of North Gyeongsang.svg | blank_emblem_type = Лого | image_map = Gyeongsangbuk-do in South Korea 2023.svg | subdivision_type = Улс | subdivision_name = {{flag|Өмнөд Солонгос}} | subdivision_type1 = Бүс нутаг | subdivision_name1 = [[Ённам]] | subdivision_type2 = Томоохон хот | subdivision_name2 = [[Похан]] | seat_type = [[Өмнөд Солонгос дахь нийслэлийн жагсаалт|Нийслэл]] | seat = [[Андон]] | parts_type = Хуваалт | parts_style = <!-- list, coll (collapsed list), para (paragraph format) --> | parts = 10 хот; 12 хошуу | leader_title = [[Умард Кёнсан аймгийн амбан захирагч|Захирагч]] | leader_name = [[Ли Чоль-ү]]<br>{{small|([[Ард түмний хүч нам (Өмнөд Солонгос)|Ард түмний хүч]])}} | area_total_km2 = 19,030 | area_rank = 1-р байр | population_total = 2,700,328 | population_as_of = 10 сар, 2014 | population_footnotes = <ref>{{cite web |url=http://rcps.egov.go.kr:8081/ageStat.do?command=month |title=연령별 인구현황 |access-date=2015-10-01 |url-status=dead |archive-url=https://web.archive.org/web/20141129035927/http://rcps.egov.go.kr:8081/ageStat.do?command=month |archive-date=29 November 2014}}</ref> | population_density_km2 = 141.7 | population_rank = 3-р байр | demographics_type1 = Бэлгэ тэмдэг | demographics1_footnotes = <!-- for references: use <ref> tags --> | demographics1_title1 = Цэцэг | demographics1_info5 = | blank_name_sec1 = Аялга | blank_info_sec1 = [[Кёнсан аялга|Кёнсан]] | demographics_type2 = Аймгийн Нийт Бүтээгдэхүүн (2020) | demographics2_footnotes = <ref name="kostat.go.kr">{{citeweb|title=2021년 지역소득(잠정)|url=https://kostat.go.kr/synap/skin/doc.html?fn=8968f427e96dabb2929ae805f2550668f3fc415b59c7e921107078267ed7008e&rs=/synap/preview/board/243}}</ref> | demographics2_title1 = Нийт | demographics2_info1 = [[Өмнөд Солонгосын вон|₩]]105.8 их наяд<br />[[Америк доллар|$]]84.6 тэрбум | population_demonym = | iso_code= KR-47 | website = {{url|1=https://www.gb.go.kr/Main/open_contents/section/eng/index.html|2=Албан ёсны хаяг (Англи хэл)}} | footnotes = | translit_lang1_type1 = [[Ханжа]] | translit_lang1_info1 = {{lang|ko|{{linktext|慶|尙|北|道}}}} | translit_lang1_type2 = Маккьюн-Райшауэр | translit_lang1_info2 = Kyŏngsang-bukto | translit_lang1_type3 = Шинэ&nbsp;латинчлал | translit_lang1_info3 = Gyeongsangbuk-do | coordinates = | demographics1_info1 = [[Лагерстрёмиа]] | demographics1_title2 = Мод | demographics1_info2 = ''[[Зелкова]]'' | demographics1_title3 = Шувуу | demographics1_info3 = [[Хэрон]] | demographics1_title4 = | demographics1_info4 = | demographics1_title5 = | official_name = }} '''Умард Кёнсан''' (Кёнсанпүг, Умар Гёнсан, Гёнсанбүг, [[солонгосоор]] 경상남도 [кён_ъ-саан_ъ пүг-дуу], үсэгчилсэн [[латин үсэг|латин галиг]] нь Gyeongsangbuk-do, [[англиар]] North Gyeongsang Province, [[оросоор]] провинция Кёнсан-Пукто) бол [[Солонгос]] орноо [[Кёнсан]] аймгийг хуваасны дараа 1896 онд үүсэн байгуулагдсан 1948 оноос [[Өмнөд Солонгос]] улс ([[Бүгд Найрамдах Солонгос Улс|БНСУ]])-ын мэдэлд хамаарагдсан, өнөө цагт [[Өмнө Солонгос улсын засаг захиргааны хуваарь|их эрхт]] арван долоон нутаг, найман [[Өмнө Солонгос улсын засаг захиргааны хуваарь|муж]] (도 ту/ду)-ийнх нь нэг болж буй 19,026 км² газар, 2,698,353 хүнтэй нутаг юм. Одоо муж дотроо 10 [[Өмнө Солонгос улсын засаг захиргааны хуваарь|хот]] (ши), 13 [[Өмнө Солонгос улсын засаг захиргааны хуваарь|хошуу]] (күнь) болж хуваагддаг. Аймгаас хэдий тусгаарласан байдаг ч [[Тэгү]] хотод аймгийн засгийн газар байсан хэвээр байгаа. ==Зураг== <gallery> Зураг:GIFT POSTECH New Building.jpg Зураг:Korea-Gyeongju-Gampo.port-02.jpg </gallery> == Цахим холбоос == {{уртдуудүрс|Gyeongsangbuk-do|Умард Кёнсан}} * [http://www.gb.go.kr/ gb.go.kr] — аймгийн засгийн газрын сайт [[Ангилал:Умард Кёнсан| ]] [[Ангилал:Өмнөд Солонгосын аймаг]] mcpr8s8za69xsj232cbh7qtudub2061 821330 821324 2025-06-10T19:05:52Z Enkhsaihan2005 64429 821330 wikitext text/x-wiki {{Short description|Өмнөд Солонгосын муж}} {{Инфобокс суурин <!-- See Template:Infobox settlement for additional fields and descriptions -->| name = Умард Кёнсан муж | native_name = {{nobold|경상북도}} | native_name_lang = ko | settlement_type = [[Өмнөд Солонгосын мужууд|Муж]] | translit_lang1 = Солонгос | translit_lang1_type = [[Хангыл]] | translit_lang1_info = {{lang|ko|{{linktext|경|상|북|도}}}} | image_flag = Flag of North Gyeongsang Province.svg | image_blank_emblem = Seal of North Gyeongsang.svg | blank_emblem_type = Лого | image_map = Gyeongsangbuk-do in South Korea 2023.svg | subdivision_type = Улс | subdivision_name = {{flag|Өмнөд Солонгос}} | subdivision_type1 = Бүс нутаг | subdivision_name1 = [[Ённам]] | subdivision_type2 = Томоохон хот | subdivision_name2 = [[Похан]] | seat_type = [[Өмнөд Солонгос дахь нийслэлийн жагсаалт|Нийслэл]] | seat = [[Андон]] | parts_type = Хуваалт | parts_style = <!-- list, coll (collapsed list), para (paragraph format) --> | parts = 10 хот; 12 хошуу | leader_title = [[Умард Кёнсан аймгийн амбан захирагч|Захирагч]] | leader_name = [[Ли Чоль-ү]]<br>{{small|([[Ард түмний хүч нам (Өмнөд Солонгос)|Ард түмний хүч]])}} | area_total_km2 = 19,030 | area_rank = 1-р байр | population_total = 2,700,328 | population_as_of = 10 сар, 2014 | population_footnotes = <ref>{{cite web |url=http://rcps.egov.go.kr:8081/ageStat.do?command=month |title=연령별 인구현황 |access-date=2015-10-01 |url-status=dead |archive-url=https://web.archive.org/web/20141129035927/http://rcps.egov.go.kr:8081/ageStat.do?command=month |archive-date=29 November 2014}}</ref> | population_density_km2 = 141.7 | population_rank = 3-р байр | demographics_type1 = Бэлгэ тэмдэг | demographics1_footnotes = <!-- for references: use <ref> tags --> | demographics1_title1 = Цэцэг | demographics1_info5 = | blank_name_sec1 = Аялга | blank_info_sec1 = [[Кёнсан аялга|Кёнсан]] | demographics_type2 = Аймгийн Нийт Бүтээгдэхүүн (2020) | demographics2_footnotes = <ref name="kostat.go.kr">{{citeweb|title=2021년 지역소득(잠정)|url=https://kostat.go.kr/synap/skin/doc.html?fn=8968f427e96dabb2929ae805f2550668f3fc415b59c7e921107078267ed7008e&rs=/synap/preview/board/243}}</ref> | demographics2_title1 = Нийт | demographics2_info1 = [[Өмнөд Солонгосын вон|₩]]105.8 их наяд<br />[[Америк доллар|$]]84.6 тэрбум | population_demonym = | iso_code= KR-47 | website = {{url|1=https://www.gb.go.kr/Main/open_contents/section/eng/index.html|2=Албан ёсны хаяг (Англи хэл)}} | footnotes = | translit_lang1_type1 = [[Ханжа]] | translit_lang1_info1 = {{lang|ko|{{linktext|慶|尙|北|道}}}} | translit_lang1_type2 = Маккьюн-Райшауэр | translit_lang1_info2 = Kyŏngsang-bukto | translit_lang1_type3 = Шинэ&nbsp;латинчлал | translit_lang1_info3 = Gyeongsangbuk-do | coordinates = | demographics1_info1 = [[Лагерстрёмиа]] | demographics1_title2 = Мод | demographics1_info2 = ''[[Зелкова]]'' | demographics1_title3 = Шувуу | demographics1_info3 = [[Хэрон]] | demographics1_title4 = | demographics1_info4 = | demographics1_title5 = | official_name = }} '''Умард Кёнсан''' (Кёнсанпүг, Умар Гёнсан, Гёнсанбүг, [[солонгосоор]] 경상남도 [кён_ъ-саан_ъ пүг-дуу], үсэгчилсэн [[латин үсэг|латин галиг]] нь Gyeongsangbuk-do, [[англиар]] North Gyeongsang Province, [[оросоор]] провинция Кёнсан-Пукто) бол [[Солонгос]] орноо [[Кёнсан]] аймгийг хуваасны дараа 1896 онд үүсэн байгуулагдсан 1948 оноос [[Өмнөд Солонгос]] улс ([[Бүгд Найрамдах Солонгос Улс|БНСУ]])-ын мэдэлд хамаарагдсан, өнөө цагт [[Өмнө Солонгос улсын засаг захиргааны хуваарь|их эрхт]] арван долоон нутаг, найман [[Өмнө Солонгос улсын засаг захиргааны хуваарь|муж]] (도 ту/ду)-ийнх нь нэг болж буй 19,026 км² газар, 2,698,353 хүнтэй нутаг юм. Одоо муж дотроо 10 [[Өмнө Солонгос улсын засаг захиргааны хуваарь|хот]] (ши), 13 [[Өмнө Солонгос улсын засаг захиргааны хуваарь|хошуу]] (күнь) болж хуваагддаг. Аймгаас хэдий тусгаарласан байдаг ч [[Тэгү]] хотод аймгийн засгийн газар байсан хэвээр байгаа. ==Зураг== <gallery> Зураг:GIFT POSTECH New Building.jpg Зураг:Korea-Gyeongju-Gampo.port-02.jpg </gallery> == Цахим холбоос == {{уртдуудүрс|Gyeongsangbuk-do|Умард Кёнсан}} * [http://www.gb.go.kr/ gb.go.kr] — аймгийн засгийн газрын сайт [[Ангилал:Умард Кёнсан| ]] [[Ангилал:Өмнөд Солонгосын муж]] 0hcfgig3ud61u269bc4pj4dyancvkc6 0 34841 821452 802394 2025-06-11T00:08:11Z Chongkian 21163 821452 wikitext text/x-wiki {{Инфобокс компани | name = Үндэсний соёл амралтын хүрээлэн | logo = National Amusement Park in Ulaanbaatar.jpg | caption = | type = | genre = | fate = | predecessor = Монголын Үндэсний Соёл Амралтын Хүрээлэн | successor = | foundation = 1965 | founder = | defunct = | location_city = | location_country = | location = [[Монгол]], [[Улаанбаатар]] | locations = | area_served = [[Улаанбаатар]] | key_people = | industry = Амралт, зугаа цэнгэл | products = | services = | revenue = | operating_income = | net_income = | aum = | assets = | equity = | owner = | num_employees = | parent = | divisions = | subsid = | homepage = [http://www.mypark.mn/home.shtml?lang=0 ҮСАХ-н цахим сүлжээ] | footnotes = | intl = }} '''Үндэсний соёл амралтын хүрээлэн''' нь анх 1965 оны 11-р сарын 10-ны өдрийн шийдвэрээр Нийслэл Улаанбаатар хотын хүүхэд, залуучуудын дунд соёл хүмүүжлийн ажлыг өргөн зохион, тэдний чөлөөт цагийг зөв боловсон өнгөрөөж байх зорилгоор “Хотын Соёл Амралтын Парк” нэртэйгээр байгуулсан. Парк нь хотын төвд дунд байрладаг, 35 га дэвсгэр нутагтай, үүнээс 25 га талбайг нь ногоон байгууламж, 1,8 га газрыг нуур цөөрөм, 5,6 га нь тоглоом тоног төхөөрөмж, соёлын төвүүдийн болон аж ахуйн зориулалттай барилгажсан талбай юм. ==Түүх== Паркийн анхны даргаар С.Дашдэндэвийг 1965-1971 он хүртэл томилон ажиллуулж байжээ. Паркийг барьж байгуулахад 70 гаруй мянган хүн өдрийн ажил хийж, 10 шахам сая төгрөгийн барилга, байгууламж барьж босгосны 50 шахам хувийг дан залуучууд, олон нийтийн хүчээр барьсан байдаг юм байна. Паркийг 1966 онд нээгээд өргөтгөж бүтээн байгуулах ажил 1969 он хүртэл үргэлжлэн хийгдсэн байна Паркийг 1966 онд анх нээх үед 37 га талбайд 6000 мод бут, 60 гаруй мянган м2 зүлэгжсэн талбай, 2,8 км зам МХЗЭ, пионерийн хүндэтгэлийн талбай, бага оврын морин тойруулга, дүрст тойруулга, алсыг харагч, микропоезд, гинжит тойруулга, пуужин, савлуур, хүүхдийн машин, дугуй, угсаатны зүйн музей, үлгэрийн гэр, кино театр, тунгалаг уст жижиг нуур, завь, Алтанхүү баатар, хүч сорих, мэргэн буудах, тоглоом, хийн буудлага, теннис, биллиард футбол зэрэг 27 цэг, нэгж ашиглалтад орж нээгдсэн байна. 1979 оны намраас 1,8 га талбай бүхий том нуурыг барьж байгуулах ажилд орж 1980 онд ашиглалтад оруулсны дээр, улсын хөрөнгө оруулалтаар 1981-1983 онд ЗХУ-аас захиалан шинээр алсыг харагч, Сюрприз, уран жолоодлогын машинууд, гэрлэн дохиот, микро автобус, хөгжөөнт аялалын галт тэрэг, далайчин зэрэг 124,0 мянган төгрөгний үнэтэй 7 төрлийн том талбайн аттракцион, 129,3 мянган төгрөгийн үнэ бүхий том хүний зориулалттай 16, хүүхдийн зориулалттай 8 бүгд 24 төрлийн автомат тоглоомыг ЗХУ-аас худалдан авч ашиглалтад оруулж, хөдөлмөрчид, хүүхэд залуучуудад үйлчилдэг болсон байна. 1986 оноос урлал чимэглэлийн мастерын газар шинээр байгуулж, байгууллагаа үлгэр жишээ соёлжуулан тохижуулах ажил хийж энэ хугацаанд хашааны баруун ба төв хаалга, ардын язгуур урлагийн “Түмэн Эх” чуулгын байр, “Хотол баясгалант” харш, гадаадын аялагч жуулчдыг хүлээн авч үйлчлэх өрөө, дэлгүүр, монгол үндэсний иж бүрэн тоног төхөөрөмжтэй сийлбэр гоёл, чимэглэлтэй гэр, цэцгийн хүлэмж, автомат тоглоомын төвийг шинээр барьж байгуулан ашиглалтад оруулжээ. 1991 оноос “Монголын Үндэсний Соёл Амралтын Хүрээлэн” гэдэг нэртэй болсон байна. Үндэсний Соёл Амралтын Хүрээлэнг Нийслэлийн Засаг Даргын 2005 оны 09-р сарын 26-ны өдрийн 397 дугаар захирамжаар татан буулгасан байна. Мөн Нийслэлийн Иргэдийн Төлөөлөгчдийн хурлын Тэргүүлэгчдийн 2005 оны 09-р сарын 21-ны өдрийн 188 дугаар тогтоолоор хамтарсан компани байгуулах тогтоол гаргасан байна. 2005 онд “Үндэсний Соёл Амралтын Хүрээлэн” ХХК болон нэр нь өөрчлөгдсөн. ==Захиралууд== Үндэсний Соёл Амралтын дарга, захирлаар дараах хүмүүс ажиллаж байсан. Үүнд: Паркийн даргаар: #Дамчаагийн Дашдэндэв 1965-1971 он #Р.Занабазар 1971-1975 он #Содномын Арьяашарав 1976-1978 он #Даваажавын Бавуудорж 1979-1982 он #Жавзанжавын Нарантунгалаг 1982-1985 он #Сосорын Лунаа 1985-1991 он ҮСАХүрээлэнгийн захирлаар: #Дарингийн Баяраа 1991-1997 он #Довжинсүрэнгийн Тогтохбаяр 1997-2000 он #Пүрэвийн Дэлгэрнаран 2000 оны 4-12-р сар #Раднаагийн Зоригт 2000-2005 он #Д.Мөнхбат 2005 оны 02-р сар-2015 #Б.Батнягт 2015-2021 он #Н.Мэндбаяр 2021 оноос ==Шинэчлэл== Улаанбаатар хотын төвд байрлах Үндэсний Соёл амралтын хүрээлэнгийн шинэчлэгдэх үйл явц нь нийт 3 үе шатаас бүрдэж байгаа бөгөөд, эхний ээлжинд Паркийг олон улсын үйлчилгээ, үйл ажиллагааны стандартад нийцсэн амралт зугаалгын цогцолбор төв болгон цогцлоон бүтээх зорилготойгоор ажиллаж байна. Одоогоор Үндэсний Соёл Амралтын Хүрээлэн нь 24 төрлийн хөдөлгөөнт тоглоом, орчин үеийн дэвшилтэт технологид суурилсан Боулинг төвөөс гадна үйлчилгээний стандартыг бүрэн хангасан тав тухтай орчин, найрсаг түргэн шуурхай үйлчилгээг үзүүлдэг, өөр өөрийн онцлогийг агуулсан 6 ресторантайгаар үйл ажиллагаа явуулж байна. Мөн Үндэсний Соёл Амралтын Хүрээлэнгийн харьяа ардын язгуур урлагийн “Түмэн Эх” чуулга нь өдөр бүр Монгол орны зан заншил, соёлыг илэрхийлэхүйц натур хэв шинжийг хадгалсан бие биелгээ, цамын бүжиг, бөөгийн бүжиг, хөөмэй, үндэсний хөгжмийн цөөхүүл, ардын дуу,уртын дуу, уран нугаралтын тоглолт үзүүлдэг. ==Тоглоомууд== ===Хөдөлгөөнт тоглоом=== #Галзуу хулгана #Агаарын дугуй #Алсыг харагч #Гинжит #Динозавр #Далайн дээрэмчний онгоц #Завь #Морин тойруулга #Мөргөлддөг машин #Мэлхий үсрэлт #Саран савлуур #Эргэдэг дельфин #Робот #Амьтны хүрээлэн #Зөгийт аяга #Хөгжөөнт аялал #Зөгийн үүр #Эргэдэг сандал #Тагада #Давлагаат эргүүлэг #Нисдэг таваг #Хөгжөөнт баавгай #Нархан #Төөрдөг байшин ===Хөгжөөнт тоглоом=== #Мангасын ам /элсэн тоглоомын талбай/ #Тоглоомын талбай /хүүхдийн модон тоглоом/ #Хосуудын төгөл ==Гадаад холбоос== [https://web.archive.org/web/20130813110110/http://www.mypark.mn/home.shtml?lang=0 ҮСАХ-н цахим сүлжээ] [[Ангилал:Монголын аж ахуйн нэгж]] [[Ангилал:Сүхбаатар дүүрэг]] pzebb1pll4l54wx6rgxd7exzdoundul 821453 821452 2025-06-11T00:08:53Z Chongkian 21163 821453 wikitext text/x-wiki {{Инфобокс компани | name = Үндэсний соёл амралтын хүрээлэн | logo = National Amusement Park in Ulaanbaatar.jpg | caption = | type = | genre = | fate = | predecessor = Монголын Үндэсний Соёл Амралтын Хүрээлэн | successor = | foundation = 1965 | founder = | defunct = | location_city = | location_country = | location = [[Монгол]], [[Улаанбаатар]] | locations = | area_served = [[Улаанбаатар]] | key_people = | industry = Амралт, зугаа цэнгэл | products = | services = | revenue = | operating_income = | net_income = | aum = | assets = | equity = | owner = | num_employees = | parent = | divisions = | subsid = | homepage = [http://www.mypark.mn/home.shtml?lang=0 ҮСАХ-н цахим сүлжээ] | footnotes = | intl = }} '''Үндэсний соёл амралтын хүрээлэн''' нь анх 1965 оны 11-р сарын 10-ны өдрийн шийдвэрээр Нийслэл Улаанбаатар хотын хүүхэд, залуучуудын дунд соёл хүмүүжлийн ажлыг өргөн зохион, тэдний чөлөөт цагийг зөв боловсон өнгөрөөж байх зорилгоор “Хотын Соёл Амралтын Парк” нэртэйгээр байгуулсан. Парк нь хотын төвд дунд байрладаг, 35 га дэвсгэр нутагтай, үүнээс 25 га талбайг нь ногоон байгууламж, 1,8 га газрыг нуур цөөрөм, 5,6 га нь тоглоом тоног төхөөрөмж, соёлын төвүүдийн болон аж ахуйн зориулалттай барилгажсан талбай юм. ==Түүх== Паркийн анхны даргаар С.Дашдэндэвийг 1965-1971 он хүртэл томилон ажиллуулж байжээ. Паркийг барьж байгуулахад 70 гаруй мянган хүн өдрийн ажил хийж, 10 шахам сая төгрөгийн барилга, байгууламж барьж босгосны 50 шахам хувийг дан залуучууд, олон нийтийн хүчээр барьсан байдаг юм байна. Паркийг 1966 онд нээгээд өргөтгөж бүтээн байгуулах ажил 1969 он хүртэл үргэлжлэн хийгдсэн байна Паркийг 1966 онд анх нээх үед 37 га талбайд 6000 мод бут, 60 гаруй мянган м2 зүлэгжсэн талбай, 2,8 км зам МХЗЭ, пионерийн хүндэтгэлийн талбай, бага оврын морин тойруулга, дүрст тойруулга, алсыг харагч, микропоезд, гинжит тойруулга, пуужин, савлуур, хүүхдийн машин, дугуй, угсаатны зүйн музей, үлгэрийн гэр, кино театр, тунгалаг уст жижиг нуур, завь, Алтанхүү баатар, хүч сорих, мэргэн буудах, тоглоом, хийн буудлага, теннис, биллиард футбол зэрэг 27 цэг, нэгж ашиглалтад орж нээгдсэн байна. 1979 оны намраас 1,8 га талбай бүхий том нуурыг барьж байгуулах ажилд орж 1980 онд ашиглалтад оруулсны дээр, улсын хөрөнгө оруулалтаар 1981-1983 онд ЗХУ-аас захиалан шинээр алсыг харагч, Сюрприз, уран жолоодлогын машинууд, гэрлэн дохиот, микро автобус, хөгжөөнт аялалын галт тэрэг, далайчин зэрэг 124,0 мянган төгрөгний үнэтэй 7 төрлийн том талбайн аттракцион, 129,3 мянган төгрөгийн үнэ бүхий том хүний зориулалттай 16, хүүхдийн зориулалттай 8 бүгд 24 төрлийн автомат тоглоомыг ЗХУ-аас худалдан авч ашиглалтад оруулж, хөдөлмөрчид, хүүхэд залуучуудад үйлчилдэг болсон байна. 1986 оноос урлал чимэглэлийн мастерын газар шинээр байгуулж, байгууллагаа үлгэр жишээ соёлжуулан тохижуулах ажил хийж энэ хугацаанд хашааны баруун ба төв хаалга, ардын язгуур урлагийн “Түмэн Эх” чуулгын байр, “Хотол баясгалант” харш, гадаадын аялагч жуулчдыг хүлээн авч үйлчлэх өрөө, дэлгүүр, монгол үндэсний иж бүрэн тоног төхөөрөмжтэй сийлбэр гоёл, чимэглэлтэй гэр, цэцгийн хүлэмж, автомат тоглоомын төвийг шинээр барьж байгуулан ашиглалтад оруулжээ. 1991 оноос “Монголын Үндэсний Соёл Амралтын Хүрээлэн” гэдэг нэртэй болсон байна. Үндэсний Соёл Амралтын Хүрээлэнг Нийслэлийн Засаг Даргын 2005 оны 09-р сарын 26-ны өдрийн 397 дугаар захирамжаар татан буулгасан байна. Мөн Нийслэлийн Иргэдийн Төлөөлөгчдийн хурлын Тэргүүлэгчдийн 2005 оны 09-р сарын 21-ны өдрийн 188 дугаар тогтоолоор хамтарсан компани байгуулах тогтоол гаргасан байна. 2005 онд “Үндэсний Соёл Амралтын Хүрээлэн” ХХК болон нэр нь өөрчлөгдсөн. ==Захиралууд== Үндэсний Соёл Амралтын дарга, захирлаар дараах хүмүүс ажиллаж байсан. Үүнд: Паркийн даргаар: #Дамчаагийн Дашдэндэв 1965-1971 он #Р.Занабазар 1971-1975 он #Содномын Арьяашарав 1976-1978 он #Даваажавын Бавуудорж 1979-1982 он #Жавзанжавын Нарантунгалаг 1982-1985 он #Сосорын Лунаа 1985-1991 он ҮСАХүрээлэнгийн захирлаар: #Дарингийн Баяраа 1991-1997 он #Довжинсүрэнгийн Тогтохбаяр 1997-2000 он #Пүрэвийн Дэлгэрнаран 2000 оны 4-12-р сар #Раднаагийн Зоригт 2000-2005 он #Д.Мөнхбат 2005 оны 02-р сар-2015 #Б.Батнягт 2015-2021 он #Н.Мэндбаяр 2021 оноос ==Шинэчлэл== Улаанбаатар хотын төвд байрлах Үндэсний Соёл амралтын хүрээлэнгийн шинэчлэгдэх үйл явц нь нийт 3 үе шатаас бүрдэж байгаа бөгөөд, эхний ээлжинд Паркийг олон улсын үйлчилгээ, үйл ажиллагааны стандартад нийцсэн амралт зугаалгын цогцолбор төв болгон цогцлоон бүтээх зорилготойгоор ажиллаж байна. Одоогоор Үндэсний Соёл Амралтын Хүрээлэн нь 24 төрлийн хөдөлгөөнт тоглоом, орчин үеийн дэвшилтэт технологид суурилсан Боулинг төвөөс гадна үйлчилгээний стандартыг бүрэн хангасан тав тухтай орчин, найрсаг түргэн шуурхай үйлчилгээг үзүүлдэг, өөр өөрийн онцлогийг агуулсан 6 ресторантайгаар үйл ажиллагаа явуулж байна. Мөн Үндэсний Соёл Амралтын Хүрээлэнгийн харьяа ардын язгуур урлагийн “Түмэн Эх” чуулга нь өдөр бүр Монгол орны зан заншил, соёлыг илэрхийлэхүйц натур хэв шинжийг хадгалсан бие биелгээ, цамын бүжиг, бөөгийн бүжиг, хөөмэй, үндэсний хөгжмийн цөөхүүл, ардын дуу,уртын дуу, уран нугаралтын тоглолт үзүүлдэг. ==Тоглоомууд== ===Хөдөлгөөнт тоглоом=== #Галзуу хулгана #Агаарын дугуй #Алсыг харагч #Гинжит #Динозавр #Далайн дээрэмчний онгоц #Завь #Морин тойруулга #Мөргөлддөг машин #Мэлхий үсрэлт #Саран савлуур #Эргэдэг дельфин #Робот #Амьтны хүрээлэн #Зөгийт аяга #Хөгжөөнт аялал #Зөгийн үүр #Эргэдэг сандал #Тагада #Давлагаат эргүүлэг #Нисдэг таваг #Хөгжөөнт баавгай #Нархан #Төөрдөг байшин ===Хөгжөөнт тоглоом=== #Мангасын ам /элсэн тоглоомын талбай/ #Тоглоомын талбай /хүүхдийн модон тоглоом/ #Хосуудын төгөл ==Гадаад холбоос== {{commonscat}} * [https://web.archive.org/web/20130813110110/http://www.mypark.mn/home.shtml?lang=0 ҮСАХ-н цахим сүлжээ] [[Ангилал:Монголын аж ахуйн нэгж]] [[Ангилал:Сүхбаатар дүүрэг]] qz5f6m5oaldn6v3bq9kn6r8nowcq1ti 0 36944 821446 630582 2025-06-10T20:07:32Z Enkhsaihan2005 64429 821446 wikitext text/x-wiki {{Тамирчин |зураг = |хэмжээ = |тайлбар = |бүтэн_нэр = |төрсөн_өдөр = {{bda|1972|10|10}} |төрсөн_газар = [[Өмнөд Солонгос]], [[Кёнги муж|Кёнги]], [[Соннам хот|Соннам]] |улс_орон = {{KOR2}} |тамир_спорт = [[сонгомол барилдаан]] }} '''Шим Гүонь-ху''' (Шим Гүонь-ху, 심권호 [шим гүвоонуу], [[1972 он]]д төрсөн) — [[Өмнөд Солонгос]] хөнгөн жингийн [[сонгомол бөх|сонгомол]] [[бөх]].<ref>[http://www.sports-reference.com/olympics/athletes/si/sim-gwon-ho-1.html Sim Gwon-Ho Biography and Olympic Results | Olympics at Sports-Reference.com] {{ref-en}}</ref> ==Лавлах бичиг== {{лавлах холбоос}} {{DEFAULTSORT:Шим, Гүонь-ху}} [[Ангилал:1996 оны зуны олимпод оролцогч]] [[Ангилал:2000 оны зуны олимпод оролцогч]] [[Ангилал:Бөхийн олимпын аварга]] [[Ангилал:Бөхийн дэлхийн аварга]] [[Ангилал:Бөхийн азийн наадмын аварга]] [[Ангилал:Бөхийн азийн аварга]] [[Ангилал:Өмнөд Солонгосын бөх]] [[Ангилал:Өмнөд Солонгосын олимпын аварга]] [[Ангилал:Өмнөд Солонгосын олимпын оролцогч]] [[Ангилал:Өмнөд Солонгосын азийн наадамд оролцогч]] [[Ангилал:Өмнөд Солонгосчууд]] [[Ангилал:1972 онд төрсөн]] 19bfhonz5tojqws6t3m142l4gcb80d8 0 43620 821407 783779 2025-06-10T19:48:13Z Enkhsaihan2005 64429 821407 wikitext text/x-wiki {{Инфобокс Хөлбөмбөгчин 2 |name = Сон Хёнг-Мин |image = |caption = Сон [[Байер Леверкузен]]д (2013) |fullname = |birth_date = {{birth date and age|1992|7|8|df=y}} |birth_place = [[Өмнөд Солонгос]], [[Канвонь муж, Өмнөд Солонгос|Канвонь]], [[Чүньчонь|Чунчон]] |height = 1.83 метр |currentclub = [[Тоттенхэм Хотспур]] |clubnumber = 7 |position = [[Хагас хамгаалагч|Жигүүрийн довтлогч]] |youthyears1 = 2008–2010 |youthclubs1 = [[Хамбург (хөлбөмбөгийн баг)|Хамбург]] |years1 = 2010–2013 |clubs1 = [[Хамбург (хөлбөмбөгийн баг)|Хамбург]] |caps1 = 73 |goals1 = 20 |years2 = 2013–2015 |clubs2 = [[Байер Леверкузен|Байер 04]] |caps2 = 62 |goals2 = 21 |nationalyears1 = 2008–2009 |nationalteam1 = Өмнөд Солонгос (17-) |nationalcaps1 = 18 |nationalgoals1 = 7 |nationalyears2 = 2010– |nationalteam2 = [[Өмнөд Солонгосын хөлбөмбөгийн шигшээ|Өмнөд Солонгос]] |nationalcaps2 = 63 |nationalgoals2 = 20 |pcupdate = 2018 оны 5 сарын 14 |ntupdate = 2014 оны 6 сарын 22 |clubs3=[[Тоттенхэм Хотспур]]|years3=2015-|caps3=99|goals3=30}} '''Сон Хёнг-Мин''' ({{lang-ko|손흥민}}, ''[[1992]] оны [[7 сарын 8|долоодугаар сарын 8-нд]] [[Канвонь муж, Өмнөд Солонгос|Канвонь]] мужийн [[Чүньчонь|Чунчон]] [[хот]]од төрсөн'') — [[Өмнөд Солонгос]]ын [[хөлбөмбөг]]чин бөгөөд [[Тоттенхэм Хотспур]] болон [[Өмнөд Солонгосын хөлбөмбөгийн шигшээ|Өмнөд Солонгосын шигшээд]] тоглодог. ==Замнал== [[Хамбург (хөлбөмбөгийн баг)|Хамбургийн]] академийн [[2008]] оны элсэгч<ref>{{cite news |url=http://www.abendblatt.de/sport/amateure/article566773/Abenteuer-in-einer-anderen-Welt.html |title=Abenteuer in einer anderen Welt |language=German |publisher=Hamburger Abendblatt |accessdate=21 January 2011 | date = 6 October 2008 | first = Andreas | last = Pröpping}}</ref> Сон мэргэжлийн гэрээгээ төрсөн өдрөөрөө байгуулан,<ref>{{cite news |url=http://archiv.mopo.de/archiv/2010/20100711/sport/hsv/son_ist_vehs_sturmjuwel.html |title=Son ist Vehs Sturmjuwel |language=German |publisher=Hamburger Morgenpost |accessdate=21 January 2011 |date=11 July 2010 |archive-date=17 Долдугаар сар 2010 |archive-url=https://web.archive.org/web/20100717142419/http://archiv.mopo.de/archiv/2010/20100711/sport/hsv/son_ist_vehs_sturmjuwel.html |url-status=dead }}</ref> улмаар анхны гоолоо [[10 сарын 30|аравдугаар сарын 30-нд]] [[Кёльн (хөлбөмбөгийн баг)|Кёльнд]] оруулсан. [[6 сарын 13|Зургаадугаар сарын 13]], 34 тоглолтонд 12 гоолдсон, 'домогт [[Ча Бом-гөнь|Ча Бом Гыны]] залгамж'<ref>{{cite news |url=http://www.skysports.com/story/0,19528,11881_6491780,00.html |title=Son extends Hamburg stay |work=Sky Sports |publisher=British Sky Broadcasting |date=6 November 2010 |accessdate=9 November 2010 | first = Edwin | last = Chong}}</ref> Сон [[Байер Леверкузен]]тэй (Хамбургт 10 [[сая]] [[евро]] төлсөн) таван жилээр гэрээлсэн.<ref>http://sports.news.naver.com/sports/index.nhn?category=worldfootball&ctg=news&mod=read&office_id=436&article_id=0000001055</ref> [[11 сарын 9|Арваннэгдүгээр сарын 9-нд]] 'хоёр хөлийн цохилт сайтай, гол төлөв довтлогчийг дэмждэг' Сон хуучин багийнхаа хаалганд хэт-трикджээ.<ref>{{cite web|title=Son shines as Leverkusen put five past Hamburg|url=http://www.bundesliga.com/en/liga/news/2013/0000277520.php}}</ref> ==Шигшээ== [[2011]] онд [[Азийн хөлбөмбөгийн цом|Азийн цомд]] [[Энэтхэгийн хөлбөмбөгийн шигшээ|Энэтхэгтэй]] тоглоход [[Өмнөд Солонгосын хөлбөмбөгийн шигшээ|шигшээд]] дараалан-гоолдсон<ref>{{cite news |url=http://blogs.bettor.com/South-Korea-coach-Cho-Kwang-Rae-delighted-with-Son-Heung-Mins-goal-against-Hertha-Berlin-a91146 |title=South Korea coach Cho Kwang-Rae delighted with Son Heung Min's Goal Against Hertha Berlin |publisher=Bettor.com |accessdate=27 August 2011 |first=Oliver |last=Melzer |archive-date=22 Гуравдугаар сар 2012 |archive-url=https://web.archive.org/web/20120322085349/http://blogs.bettor.com/South-Korea-coach-Cho-Kwang-Rae-delighted-with-Son-Heung-Mins-goal-against-Hertha-Berlin-a91146 |url-status=dead }}</ref> Соны {{comment|дэмжлэгээр|сэлгээнээс хожлын гоолыг оруулсан}} [[2013]] оны [[3 сарын 26|гуравдугаар сарын 26-нд]] ДАШТ-ий сонгонд [[Катарын хөлбөмбөгийн шигшээ|Катарыг]] нэмэлт цагт ялж (2:1) байлаа.<ref>{{cite news |url=http://timesofindia.indiatimes.com/sports/football/top-stories/Son-Heung-min-scorches-Qatar-with-late-South-Korean-winner/articleshow/19222475.cms |title=Son Heung-min scorches Qatar with late South Korean winner |work=The Times of India |accessdate=26 March 2013 |deadurl=yes |archive-date=27 Гуравдугаар сар 2013 |archive-url=https://web.archive.org/web/20130327101525/http://timesofindia.indiatimes.com/sports/football/top-stories/Son-Heung-min-scorches-Qatar-with-late-South-Korean-winner/articleshow/19222475.cms |url-status=dead }}</ref> [[2014 оны хөлбөмбөгийн дэлхийн аварга шалгаруулах тэмцээн|2014]] оны [[Хөлбөмбөгийн дэлхийн аварга шалгаруулах тэмцээн|ДАШТ-д]]<ref>{{cite news|url=http://www.telegraph.co.uk/sport/football/teams/south-korea/10810512/South-Korea-World-Cup-2014-squad.html|title=South Korea World Cup 2014 squad|date=2 June 2014|accessdate=23 June 2014|work=The Telegraph}}</ref> [[Алжирын хөлбөмбөгийн шигшээ|Алжирт]] ялагдахад (4:2) гоолдсон.<ref>{{cite news|url=http://www.bbc.com/sport/0/football/25285249|title=South Korea 2-4 Algeria|date=22 June 2014|accessdate=23 June 2014|work=BBC}}</ref> ==Эшлэл== {{Reflist}} ==Холбоос== * [http://www.hsv.de/en/team/bundesliga/players/players/?s1p1=5921 Профайл - Хамбург]{{Dead link|date=Есдүгээр сар 2023 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }} * {{Soccerway|heung-min-son/103043}} {{Байер 04 багийн бүрэлдэхүүн}} {{2011 оны Азийн цомд Өмнөд Солонгосын хөлбөмбөгийн шигшээ}} {{2014 оны ДАШТ-д Өмнөд Солонгосын хөлбөмбөгийн шигшээ}} {{DEFAULTSORT:Сон Хын Мин}} [[Ангилал:1992 онд төрсөн]] [[Ангилал:Өмнөд Солонгосын шигшээ багийн хөлбөмбөгчин]] [[Ангилал:Хөлбөмбөгийн довтлогч]] [[Ангилал:Байер 04 багийн тоглогч]] [[Ангилал:Хамбург багийн тоглогч]] [[Ангилал:Германы лигийн хөлбөмбөгчин]] [[Ангилал:2014 оны хөлбөмбөгийн ДАШТ-д оролцогч]] [[Ангилал:Өмнөд Солонгосчууд]] ppxpo2wd4gut1mzigpbkqkcp7mpo184 0 43631 821408 783781 2025-06-10T19:48:28Z Enkhsaihan2005 64429 821408 wikitext text/x-wiki {{Инфобокс Хөлбөмбөгчин 2 | name = Пак Чу Ён | image = [[File:Park Chu-Young Celta 2012.JPG|140px]] | image_size = 150 | caption = Сельтад [[2012]] онд | fullname = Пак Чу Ён | birth_date = {{Birth date and age|1985|7|10|df=y}} | birth_place = [[Өмнөд Солонгос]], [[Дэгү]] | height = 1.82 метр<ref>{{cite news|url=http://www.premierleague.com/en-gb/players/profile.html/chu-young-park|title=Player Profile: Chu-Young Park|publisher=Premier League|accessdate=31 January 2012|archive-date=17 Хоёрдугаар сар 2020|archive-url=https://web.archive.org/web/20200217145628/https://www.premierleague.com/en-gb/players/profile.html/chu-young-park|url-status=dead}}</ref> | position = [[Довтлогч (хөлбөмбөг)|Довтлогч]] | currentclub = ''Чөлөөт агент'' | clubnumber = | years1 = 2005–2008 |clubs1 = [[Сөүл (хөлбөмбөгийн баг)|Сөүл]] |caps1 = 69 |goals1 = 23 | years2 = 2008–2011 |clubs2 = [[Монако (хөлбөмбөгийн баг)|Монако]] |caps2 = 91 |goals2 = 25 | years3 = 2011–2014 |clubs3 = [[Арсенал (хөлбөмбөгийн баг)|Арсенал]] |caps3 = 1 |goals3 = 0 | years4 = 2012–2013 |clubs4 = → [[Сельта]] (зээл) |caps4 = 21 |goals4 = 3 | years5 = 2014 |clubs5 = → [[Уотфорд (хөлбөмбөгийн баг)|Уотфорд]] (зээл) |caps5 = 2 |goals5 = 0 | nationalyears1 = 2003–2005 |nationalteam1 = Өмнөд Солонгос (20-) |nationalcaps1 = 26 |nationalgoals1 = 18 | nationalyears2 = 2007–2012 |nationalteam2 = Өмнөд Солонгос (23-) |nationalcaps2 = 21 |nationalgoals2 = 8 | nationalyears3 = 2005– |nationalteam3 = [[Өмнөд Солонгосын хөлбөмбөгийн шигшээ|Өмнөд Солонгос]] |nationalcaps3 = 65 |nationalgoals3 = 24 | pcupdate = 2014 оны 2 сарын 22 | ntupdate = 2014 оны 6 сарын 18 }} '''Пак Чу Ён''' ({{lang-ko|박주영}}, ''[[1985]] оны [[7 сарын 10|долоодугаар сарын 10-нд]] [[Канвонь муж, Өмнөд Солонгос|Канвонь]] [[Дэгү]] [[хот]]од төрсөн'') — [[Өмнөд Солонгос]]ын [[хөлбөмбөг]]чин юм. Нэртэй хөлбөмбөгчин [[Хун Мён-бу|Хон Мён Бо]] түүнийг 'улсдаа шилдэг довтлогч' хэмээн онцолжээ.<ref>{{cite web|title= Park Chu Young and national team's principle |url=http://joynews.inews24.com/php/news_view.php?g_menu=702210&g_serial=814062&rrf=nv}}</ref> ==Замнал== Пак Чу Ён [[Өмнөд Солонгосын хөлбөмбөгийн лиг|дээд лигийн]] [[Сөүл (хөлбөмбөгийн баг)|Сөүлээс]] замналаа эхэлсэн жилдээ 30 тоглолтонд 18 гоол, 4 дамжуулалт хийн 'шилдэг залуу тоглогч', 'бэлгэдлийн багийн тоглогч', 'мэргэн бууч' болон 'үнэ цэнэтэй тоглогчоор' алдаршсан юм. [[2011]] оны [[8 сарын 30|наймдугаар сарын 30-нд]] [[Арсенал (хөлбөмбөгийн баг)|Арсенал]] түүнийг элсүүлэн<ref>{{Cite web|url=http://soccernet.espn.go.com/news/story/_/id/950986/arsenal-seal-deal-for-striker-park-chu-young?cc=5739|title=Arsenal seal Park Chu-Young deal|date=30 August 2011|publisher=ESPN Soccernet|accessdate=30 August 2011|archive-date=2 Арван нэгдүгээр сар 2012|archive-url=https://web.archive.org/web/20121102061859/http://soccernet.espn.go.com/news/story/_/id/950986/arsenal-seal-deal-for-striker-park-chu-young?cc=5739|url-status=dead}}</ref> [[2012]] оны [[1 сарын 22|нэгдүгээр сарын 22-нд]] [[Манчестер Юнайтед]]тай тоглоход (2:'''1''') [[Лукас Подольски]]йн 30 дугаартайгаар гараалуулсан бөгөөд байр сууриа ололгүй байсаар [[8 сарын 31|наймдугаар сарын 31-нд]] [[испани]]йн [[Сельта]],<ref>{{cite news|title=‘셀타 비고’ 이적 박주영, 등번호 18번 확정|url=http://star.fnnews.com/news/index.html?no=120646|newspaper=스타 N news|date=9. 2012}}</ref> [[2014]] оны [[1 сарын 31|нэгдүгээр сарын 31-нд]] [[Английн хөлбөмбөгийн II лиг|II лигийн]] [[Уотфорд (хөлбөмбөгийн баг)|Уотфордод]] зээлэгджээ.<ref>{{cite web |url=http://www.watfordfc.com/news/article/140131-park-signs-1332274.aspx |title=Park Arrives On Loan |publisher=Watford F.C. |date=31 January 2014 |accessdate=31 January 2014 |archive-date=2 Хоёрдугаар сар 2014 |archive-url=https://web.archive.org/web/20140202204032/http://www.watfordfc.com/news/article/140131-park-signs-1332274.aspx |url-status=dead }}</ref><ref>{{cite web|url=http://www.arsenal.com/news/news-archive/ju-young-park-joins-watford-on-loan |title= Ju Young Park joins Watford on loan |publisher=Arsenal F.C. |date=31 January 2014 |accessdate=31 January 2014}}</ref> ==Шигшээ== Анх [[2005]] оны [[6 сарын 3|зургаадугаар сарын 3-нд]] [[Өмнөд Солонгосын хөлбөмбөгийн шигшээ|шигшээдээ]] [[Узбекстаны хөлбөмбөгийн шигшээ|Узбекстаны эсрэг]] гараалан-гоолдсон Пак Чу Ён [[2010]] оны [[6 сарын 17|зургаадугаар сарын 17-нд]] [[2010 оны хөлбөмбөгийн дэлхийн аварга шалгаруулах тэмцээн|2010]] оны [[Хөлбөмбөгийн дэлхийн аварга шалгаруулах тэмцээн|ДАШТ-д]] [[Аргентины хөлбөмбөгийн шигшээ|Аргентинтай]] тоглоход ('''4''':1) авто гоол,<ref>{{Cite news|url=http://news.bbc.co.uk/sport2/hi/football/world_cup_2010/matches/match_18/default.stm|title=Argentina 4–1 South Korea|date=17 June 2010|publisher=BBC Sport|first=Jonathan|last=Stevenson|accessdate=2010-06-17}}</ref> [[Нигерийн хөлбөмбөгийн шигшээ|Нигеритэй]] тоглоход (2:2) {{comment|гоолдсон|хаалттай цохилтоос}}. [[2011]] оны [[9 сарын 22|есдүгээр сарын 22-нд]] [[Ливаны хөлбөмбөгийн шигшээ|Ливантай]] [[2014 оны хөлбөмбөгийн дэлхийн аварга шалгаруулах тэмцээн|2014]] оны ДАШТ-ий сонгонд хэт-трикдсэн. ==Амжилт== ;Сөүл * [[Өмнөд Солонгосын хөлбөмбөгийн цом|Өмнөд Солонгосын цомын]] түрүү: 2006 ;Монако * [[Францын хөлбөмбөгийн цом|Францын цомын]] түрүү: 2009/10 ;Хувийн * [[Өмнөд Солонгосын хөлбөмбөгийн лиг|Өмнөд Солонгосын лигийн]] шилдэг залуу тоглогч: 2005 * Өмнөд Солонгосын лигийн бэлгэдлийн баг: 2005 * Өмнөд Солонгосын лигийн алтан бөмбөгийн эзэн: 2005 * Өмнөд Солонгосын лигийн алтан шаахайн эзэн: 2005 * Өмнөд Солонгосын лигийн үнэ цэнэтэй тоглогч: 2005, 2006 ==Эшлэл== {{Reflist}} ==Холбоос== * [http://www.kfa.or.kr/koreateam/fb_amatch_contents.asp?p_unique=20071420525 Профайл - kfa.or.kr] {{ref-ko}} * [http://www.fifa.com/worldfootball/statisticsandrecords/players/player=207761/index.html Үзүүлэлт - FIFA.COM]{{ref-en}} * {{Nfteams|8340}} {{2006 оны ДАШТ-д Өмнөд Солонгосын хөлбөмбөгийн шигшээ}} {{2008 оны зуны олимпт Солонгосын хөлбөмбөгийн шигшээ}} {{2010 оны ДАШТ-д Өмнөд Солонгосын хөлбөмбөгийн шигшээ}} {{2012 оны зуны олимпт Солонгосын хөлбөмбөгийн шигшээ}} {{2014 оны ДАШТ-д Өмнөд Солонгосын хөлбөмбөгийн шигшээ}} {{DEFAULTSORT:Паг Чу-ён}} [[Ангилал:Өмнөд Солонгосын шигшээ багийн хөлбөмбөгчин]] [[Ангилал:Хөлбөмбөгийн довтлогч]] [[Ангилал:Уотфорд багийн тоглогч]] [[Ангилал:Арсенал багийн тоглогч]] [[Ангилал:Монако багийн тоглогч]] [[Ангилал:Сөүл багийн тоглогч]] [[Ангилал:Францын хөлбөмбөгчин]] [[Ангилал:Испанийн хөлбөмбөгчин]] [[Ангилал:Премьер лигийн тоглогч]] [[Ангилал:2006 оны хөлбөмбөгийн ДАШТ-д оролцогч]] [[Ангилал:2008 оны зуны олимпод оролцогч]] [[Ангилал:2010 оны хөлбөмбөгийн ДАШТ-д оролцогч]] [[Ангилал:2012 оны зуны олимпод оролцогч]] [[Ангилал:2014 оны хөлбөмбөгийн ДАШТ-д оролцогч]] [[Ангилал:Өмнөд Солонгосчууд]] [[Ангилал:1985 онд төрсөн]] lxmadtsm4g37rg0wyce8p5hv9021bav 0 58730 821426 678624 2025-06-10T19:54:17Z Enkhsaihan2005 64429 821426 wikitext text/x-wiki Энэ хуудсанд [[Өмнөд Солонгос]] улсын аймаг, хотын нэг хүнд ноогдох [[дотоодын нийт бүтээгдэхүүн]]ийг жагсаав. == Нэг хүнд ноогдох ДНБ (ХАЧТ, 2014 он) == {| class="wikitable sortable" ! Дэс ! Орон нутаг ! Нэг хүнд ноогдох ДНБ ! Улстай харьцуулах нь<ref name=imf2>[http://www.imf.org/external/datamapper/index.php World Economic Outlook Database], ОУВС. GDP (PPP) per capita.</ref> |- | 1 || [[Үлсань]] || $73,396 || {{NOR}} |- | 2 || [[Өмнөд Чүнчон]] || $56,485 || {{SUI}} |- | 3 || [[Өмнөд Чолла]] || $43,103 || {{DEN}} |- | 4 || [[Умард Кёнсан]]|| $41,695 || {{BEL}} |- | 5 || [[Сөүл]] || $39,786 || {{FIN}} |- | 6 || [[Өмнөд Кёнсан]] || $37,611 || {{FRA}} |- | 7 || [[Умард Чүнчон]] || $37,705 || {{JPN}} |- | - || ''Улсын дундаж'' || $35,365|| {{ITA}} |- | 8 || [[Кёнги]] || $32,225 || {{ESP}} |- | 9 || [[Умард Чолла]] || $29,828 || {{CZE}} |- | 10 || [[Канвонь муж, Өмнөд Солонгос|Канвонь]] || $29,518 || {{SLO}} |- | 11 || [[Инчон]] || $28,734 || {{EST}} |- | 12 || [[Чэжү аймаг|Чэжү]] || $28,722 || {{POR}} |- | 13 || [[Пүсань]] || $25,963 || {{GRE}} |- | 14 || [[Тэжонь]] || $25,429 || {{HUN}} |- | 15 || [[Куанжү]] || $24,562 || {{RUS}} |- | 16 || [[Тэгү]] || $22,752 || {{ARG}} |} == Лавлах бичиг == {{лавлах холбоос}} [[Ангилал:Өмнөд Солонгосын эдийн засаг| ]] [[Ангилал:Өмнөд Солонгостой холбоотой жагсаалт|ДНБ]] tvxvjb0jmribetb21z5iyz18gnqwxmg 0 66191 821409 810543 2025-06-10T19:48:40Z Enkhsaihan2005 64429 821409 wikitext text/x-wiki {{Инфобокс Олимпийн мэдээлэл |Зураг=Gangwon 2024 Winter Youth Olympic Games.svg |Наадмын нэр=2024 оны өсвөрийн зуны олимп<br />2024 Winter Youth Olympic Games |Зохиогдсон хот={{KOR}}, [[Канвонь муж, Өмнөд Солонгос|Канвонь]] |Оролцсон улс= |Оролцогчдын тоо= |Зохиогдсон спортын тэмцээнүүд= |Нээлтийн ёслол= |Хаалтын ёслол= |Наадмыг нээгч= |Тамирчдын тангараг= |Шүүгчдийн тангараг= |Бамбар асаагч= |Төв цэнгэлдэх хүрээлэн= }} '''2024 оны өсвөрийн өвлийн олимп''' ({{lang-en|2024 Winter Youth Olympics}}, {{lang-ko|제4회 동계 청소년 올림픽|Jesamhoe Donggye Cheongsonyeon Ollimpik}}), албан ёсоор '''Өсвөрийн өвлийн олимпын IV наадам''' нь [[2024]] онд зохиогдох [[өсвөрийн өвлийн олимп]] юм. Уг наадмыг зохион явуулах албан ёсны хүсэлтээ хотууд [[2018]] он гэхэд Швейцарийн Лозанна хотод хийх ёстой. [[ОУОХ]]-нд ирүүлэх ёстой бөгөөд [[2020]] онд болох ОУОХ-ны чуулганаар олимп болох хотыг сонгох юм. == Нэрээ дэвшүүлсэн хотууд == * {{KOR}}, [[Канвонь муж, Өмнөд Солонгос|Канвонь]] === Хуучин програмууд === * {{BUL}}, [[Софи]] * {{ROM}}, [[Брашов]] * {{ARG}}, [[Ушуая]] * {{CHN}}, [[Харбин]] {{Олимп}} [[Ангилал:Олимп]] ccxkruv08vox2kahi0i2m97aaz2n922 0 75877 821427 670601 2025-06-10T19:54:23Z Enkhsaihan2005 64429 821427 wikitext text/x-wiki [[Зураг:Gangwon Province of Late Joseon Dynasty.png|thumb|180px|Канвонь аймаг <br> газрын зурагт]] '''Канвонь''' (강원도, Канвонь-ду) — [[Гуулин улс|Гуулин]], [[Чусонь]] улсын үеэс тогтсон [[Солонгосын найман аймаг|Солонгосын найман '''аймгийн''']] нэг нь байв. == Түүх == 995 онд тус нутгийг Шуанбан-ду гэж нэрийдэж байв. 1391 онд Каннөн-ду гэж нэрлэгдсэн. 1395 онд [[Каннөн]] [[Воньжү]] хоёр хотын нэрийг нийлүүлэн Канвонь гэж нэрийдсэн нь өнөөдрийг хүртэл хадгалагджээ. 1895 онд Канвонь аймгийг хоёр хувааж өрнөд хагасыг Чүньчонь тойрог, дорнод хагасыг Каннөн тойрог болгожээ. 1896 онд Солонгосын засаг захиргаа дахин 13 аймаг болж хуваагдахад хоёр тойргийг нэгтгэж Канвонь аймгийг дахин байгуулсан ба аймгийн төвийг Воньжүд байсныг [[Чүньчонь]]д шилжүүлжээ. 1945 онд Солонгос хоёр хуваагдсанаар, 1948 онд хоёр Солонгос улс тогтсоноор, Солонгосын дайн дууссан 1953 оны дараах байдлаар тус уламжлалт нутаг [[Канвонь муж, Өмнөд Солонгос|Өмнөд Солонгосын Канвонь]], [[Канвонь (Умард Солонгос)|Умард Солонгосын Канвонь]] гэсэн хоёр тусдаа нутаг болжээ. == Газар зүй == Канвонь нутгаар [[Тэбэг]] уулын нуруу дайрдаг. Хоёр Солонгосын хил 38-р өргөргийн дагуу Канвониор дайран тогтсон. Канвонь дорноос өрнөш 150 км, умраас өмнөш 243 км сунасан. Нийт эргийн урт 314 км болно. [[Ангилал:Солонгосын урьдын аймаг]] 05rqc7oegzu3hn678dwozueuhmmc4rv 0 75878 821428 762141 2025-06-10T19:54:29Z Enkhsaihan2005 64429 821428 wikitext text/x-wiki [[Зураг:Administrative divisions of Late Joseon.png|thumb|right|160px|Солонгосын найман аймаг газрын зурагт]] '''Найман аймаг''' (팔도, паль-ду) — [[Чусонь]] улсын үед [[Солонгос]] орон найман '''[[аймаг]]т''' хувааагдаж байв. Найман аймгийн хил хязгаар 1413-1895 он хүртэл 480 жилийн турш үндсэндээ өөрчлөлтгүй тогтсон. Энэ аймгууд тогтвортой удаан байснаар орон нутгийн онцлог, хэл аялгуу, засаг захиргааны хуваарь ихэд тогтвортой болсон. 1945 оноос хойш буюу [[Өмнөд Солонгос]], [[Умард Солонгос]] хоёр улсын үед ч дээрх аймгуудын нэр, онцлог хүчтэй хэвээр байна. == Түүх == === 1895 он хүртэлх аймаг === 1413 он, Чусоний [[Тэжун ван|Тэжун]] вангийн үед газар нутаг нь зүүн хойш тэлж [[Түмэн гол]] хүрчээ. Энэ үед засаг захиргааны хуваарийг найман аймаг болгон өөрчилжээ. Үүнд: {{Олон баганат жагсаалт |өргөн=15em |баганынтоо=2 |жагсаалт= * Ёнгил (1509 оноос [[Хамгён]] гэсэн) *[[Канвонь]] *[[Кёнги]] *[[Кёнсан]] *[[Пёнъань]] * Пүнхэ (1417 онд [[Хуанхэ]] гэж нэрийдсэн) * [[Чолла]] *[[Чүнчон]] }} ===1895-1896 оны тойрог === 500 жил гаруй тогтсон найман аймгийг 1895 онд өөрчлөн байгуулагдсан [[Солонгосын эзэнт улс]]ын [[Кужун]] хаан өөрчилж 23 тойрог болгон хуваажээ. Ингэхдээ гол гол хотуудын нэрээр нэрлэсэн. ===1896 онд дахин аймаг === Шинэ засаг захиргааны системээр удалгүй 1896 оны 8 сарын 4-нд уламжлалт аймгийн нэрсийг сэргээжээ. Ингэхдээ Кёнсан, Пёнъань, Хамгён, Чолла, Чүнчон аймгуудыг өмнөд умард байршлаар таллан хувааж нийт 13 аймагтай болсон. Энэ хуваарь 1910-1945 оны Японы эзэрхийллийн үед хэвээр байсан ба одоогийн хоёр Солонгосын үед тусгай хотуудыг нэмж салган хуваажээ. == Найман аймгийн хүснэгт == Найман аймгийн нэр, төв хот, ард түмний хэл аялгуу, одоогийн нутгийн хуваарийг хүснэгтээр харуулав. {| class="wikitable" style="margin:auto; font-size:smaller;" ! bgcolor="#eeeeff" | Аймаг ! bgcolor="#eeeeff" | Солонгос үсэг ! bgcolor="#eeeeff" | Засаг захиргааны төв ! bgcolor="#eeeeff" | Хэл аялгуу ! bgcolor="#eeeeff" | 1896 оноос эхлэн ! bgcolor="#eeeeff" | Одоогийн нутгийн хуваарь |- | [[Канвонь]] | {{lang|ko|강원도}} | [[Воньжү]] | Канвонь аялгуу | * [[Канвонь]] | * [[Канвонь муж, Өмнөд Солонгос|Өмнөд Солонгосын Канвонь]] ---- * [[Канвонь (Умард Солонгос)|Умард Солонгосын Канвонь]] |- | [[Кёнги]] | {{lang|ko|경기도}} | Ханьсон ([[Сөүл]]) | Сөүл аялгуу | * [[Кёнги]] | * [[Кёнги]] * [[Сөүл]] * [[Инчон]] {{small|(хэсэг)}} ---- * [[Умард Хуанхэ]] {{small|(хэсэг)}} |- | [[Кёнсан]] | {{lang|ko|경상도}} | [[Тэгү]] | Кёнсан аялгуу | * [[Умард Кёнсан]] * [[Өмнөд Кёнсан]] | * [[Умард Кёнсан]] * [[Өмнөд Кёнсан]] * [[Пүсань]] * [[Тэгү]] * [[Үлсань]] |- | [[Пёнъань]] | {{lang|ko|평안도}} | [[Пёнъян]] | Пёнъань аялгуу | * [[Умард Пёнъань]] * [[Өмнөд Пёнъань]] | * [[Умард Пёнъань]] * [[Өмнөд Пёнъань]] * [[Чаган]] * [[Янган]] {{small|(хэсэг)}} * [[Пёнъян]] * [[Нампу]] |- | [[Хамгён]] | {{lang|ko|함경도}} | [[Хамхөн]] | Хамгён аялгуу | * [[Умард Хамгён]] * [[Өмнөд Хамгён]] | * [[Умард Хамгён]] * [[Өмнөд Хамгён]] * [[Янган]] {{small|(хэсэг)}} * [[Расонь]] |- | [[Хуанхэ]] | {{lang|ko|황해도}} | [[Хэжү]] | Хуанхэ аялгуу | * [[Хуанхэ]] | * [[Умард Хуанхэ]] * [[Өмнөд Хуанхэ]] ---- * [[Инчон]] {{small|(хэсэг)}} |- | [[Чолла]] | {{lang|ko|전라도}} | [[Чоньжү]] | Чолла аялгуу;<br/>Чэжү аялгуу | * [[Умард Чолла]] * [[Өмнөд Чолла]] * [[Чэжү]] | * [[Умард Чолла]] * [[Өмнөд Чолла]] * [[Чэжү]] * [[Куанжү]] |- | [[Чүнчон]] | {{lang|ko|충청도}} | [[Кунжү]] | Чүнчон аялгуу | * [[Умард Чүнчон]] * [[Өмнөд Чүнчон]] | * [[Умард Чүнчон]] * [[Өмнөд Чүнчон]] * [[Тэжонь]] * [[Сэжун хот]] |} [[Ангилал:Солонгосын урьдын аймаг]] r78vm588q5816c5p0vnmkawq0kl5e34 14 83614 821336 568295 2025-06-10T19:06:20Z Enkhsaihan2005 64429 Enkhsaihan2005 moved page [[Ангилал:Өмнөд Солонгосын аймаг]] to [[Ангилал:Өмнөд Солонгосын муж]] without leaving a redirect 568295 wikitext text/x-wiki {{Commonscat|Provinces of South Korea|Өмнө Солонгосын аймаг}} [[Ангилал:Өмнөд Солонгосын засаг захиргааны хуваарь|аймаг]] [[Ангилал:Засаг захиргааны хамгийн дээд нэгж улс орноор]] etmruw90vz6vrbpvx9k70es7cz2sz8n 821337 821336 2025-06-10T19:06:29Z Enkhsaihan2005 64429 821337 wikitext text/x-wiki {{Commonscat|Provinces of South Korea|Өмнөд Солонгосын аймаг}} [[Ангилал:Өмнөд Солонгосын засаг захиргааны хуваарь|аймаг]] [[Ангилал:Засаг захиргааны хамгийн дээд нэгж улс орноор]] 97gpsmkne76w5wri1mn176h0tmxjhcx 14 83617 821339 568301 2025-06-10T19:07:30Z Enkhsaihan2005 64429 821339 wikitext text/x-wiki {{Commonscat|Gyeongsangbuk-do}} {{All Coordinates}} [[Ангилал:Өмнөд Солонгосын муж]] f2uq4jhxy7nvsofkrcoabtmucre5wc3 14 89882 821342 587272 2025-06-10T19:07:40Z Enkhsaihan2005 64429 821342 wikitext text/x-wiki {{commonscat|Gyeongsangnam-do}} [[Ангилал:Өмнөд Солонгосын муж]] gv9w1zkz4us61b7kcu7pxvrv31c8ppk 14 92134 821310 595446 2025-06-10T18:01:13Z 66.181.161.15 Марафон 821310 wikitext text/x-wiki [[Ангилал:Монголын холын зайн гүйгч|марафон]] [[Ангилал:Марафон гүйгч]] •Ванданпүрэв miidit7p5i44c0vfpif1bp468e6k2jf 821311 821310 2025-06-10T18:02:07Z 66.181.161.15 1 821311 wikitext text/x-wiki [[Ангилал:Монголын холын зайн гүйгч|марафон]] [[Ангилал:Марафон гүйгч]] ВЮ •Ванданпүрэв fnp1djla4tssrhg68qlpybj90z1keop 821312 821311 2025-06-10T18:02:51Z 66.181.161.15 821312 wikitext text/x-wiki [[Ангилал:Монголын холын зайн гүйгч|марафон]] [[Ангилал:Марафон гүйгч]] ВЮ p5a28rc42jnucq312d55e34k8y2bnm4 821457 821312 2025-06-11T00:49:40Z Zorigt 49 [[Special:Contributions/66.181.161.15|66.181.161.15]] ([[User talk:66.181.161.15|яриа]])-н хийсэн засваруудыг [[User:Munkhzaya.E|Munkhzaya.E]]-ий хийсэн сүүлийн засварт буцаан шилжүүллээ. 595446 wikitext text/x-wiki [[Ангилал:Монголын холын зайн гүйгч|марафон]] [[Ангилал:Марафон гүйгч]] 900ddpwwm9fepozwd05sqg7p0wu6i1v 14 96530 821343 608975 2025-06-10T19:07:43Z Enkhsaihan2005 64429 821343 wikitext text/x-wiki {{Commonscat|Jeollanam-do}} [[Ангилал:Өмнөд Солонгосын муж]] ishgumy28smm1p8gev2hqgg5nycu9xq 14 103097 821344 628860 2025-06-10T19:07:46Z Enkhsaihan2005 64429 821344 wikitext text/x-wiki {{Commonscat|Chungcheongnam-do}} [[Ангилал:Өмнөд Солонгосын муж]] 4qlgfpsw3uz86cqjgx987p0pkzjk6xk 14 103219 821369 629132 2025-06-10T19:14:31Z Enkhsaihan2005 64429 Enkhsaihan2005 moved page [[Ангилал:Канвонь аймаг]] to [[Ангилал:Канвонь муж, Өмнөд Солонгос]] without leaving a redirect 629132 wikitext text/x-wiki {{Commonscat|Gangwon-do}} [[Ангилал:Өмнөд Солонгос аймгаар]] m9u21qbp9cjeuevb7wli2zo2ehoi45e 821370 821369 2025-06-10T19:14:40Z Enkhsaihan2005 64429 821370 wikitext text/x-wiki {{Commonscat|Gangwon-do}} [[Ангилал:Өмнөд Солонгосын муж]] hqxr3xog3o3xx0np0inko1ndwxfq1ok 14 103689 821364 631288 2025-06-10T19:13:48Z Enkhsaihan2005 64429 821364 wikitext text/x-wiki {{Commonscat|Pyeongchang}} [[Ангилал:Канвонь муж, Өмнөд Солонгос]] [[Ангилал:Өмнөд Солонгос орон нутгийн тойргоор]] py6fuepksbp2c3b8xr4wxofsotmsd3j 14 103691 821367 631290 2025-06-10T19:14:05Z Enkhsaihan2005 64429 821367 wikitext text/x-wiki {{All Coordinates}} {{Commonscat|Sports in Gangwon-do|{{PAGENAME}}}} [[Ангилал:Канвонь муж, Өмнөд Солонгос| спорт]] [[Ангилал:Өмнөд Солонгосын спорт аймгаар]] [[Ангилал:Спорт үндэстний засаг захиргааны дэд нэгжээр]] 7q5jnpyzegyf8cz4u2xwgq9krjp41l1 0 104243 821454 813573 2025-06-11T00:22:38Z InternetArchiveBot 70653 Rescuing 0 sources and tagging 1 as dead.) #IABot (v2.0.9.5 821454 wikitext text/x-wiki {{Infobox company|name=Эрдэнэс Монгол Нэгдэл|industry=[[Уул уурхайн олборлолт]], [[Аж үйлдвэр]]|foundation={{start date and age|df=yes|2007}}|location_city=[[Улаанбаатар]]|location_country=[[Монгол]]|website={{URL|www.erdenesmongol.mn}}|num_employees=+18500|key_people=С.Наранцогт<br>(Гүйцэтгэх захирал)|logo=ЭМ лого Eng PNG.png|production=[[Нүүрс]], [[Зэс]], [[Молибден]], [[Хайлуур жонш]], [[Төмөр (химийн элемент)]], [[Алт]], [[Мөнгө]], [[Уран]], [[Цемент]]}} == [https://erdenesmongol.mn Эрдэнэс Монгол Нэгдэл] == == Компанийн ерөнхий мэдээлэл == Монгол Улсын Засгийн газар стратегийн ач холбогдол бүхий орд газруудаа эдийн засгийн эргэлтэд оруулж үнэ цэн, үр өгөөж бий болгох зорилготойгоор “Эрдэнэс Монгол” компанийг 2007 онд байгуулсан. Улмаар уул уурхайн чиглэлээр үйл ажиллагаа явуулж буй төрийн өмчит компаниудаа нэгдлийн зарчмаар ажиллуулах, нэгдлийн бүрэлдэхүүн компаниудыг нэгдсэн удирдлага, зохион байгуулалтаар ханган ажиллах толгой компанийн эрх, үүргийг “Эрдэнэс Монгол” компанид хариуцуулах шийдвэрүүд гаргасан билээ. Нэгдлийн бүрэлдэхүүнд  алт, мөнгө, зэс, нүүрс, хүдэр зэрэг ашигт малтмалыг хайх, олборлох, баяжуулах чиглэлээр үйл ажиллагаа явуулж байгаа нийт 31 компани харьяалагддаг бөгөөд тэдгээрийг Түлш, эрчим хүчний групп, Зэс металлын групп болон Дэд бүтэц, логистикийн группт хуваарилж нэгдсэн бодлого, стратегиар манлайлан ажиллаж байна.   “Эрдэнэс Монгол” нэгдэл нь улсын хэмжээнд бүртгэгдсэн нийт нүүрсний нөөцийн 22 хувь, зэсийн нөөцийн 38 хувь, жоншны нөөцийн 22 хувь, төмрийн нөөцийн 15 хувийг эзэмшиж, экспортын орлогын 30 орчим хувийг бүрдүүлж байна. ==== Алсын хараа ==== Монгол Улсын хүнд аж үйлдвэрийн сэргэлтэд манлайлах үүрэг гүйцэтгэж аж үйлдвэрийн гинжин хэлхээг оновчтой бий болгох замаар эрдэс баялгийн үнэ цэнийг нэмэгдүүлнэ. ==== Эрхэм зорилго ==== Нэгдлийн компаниудаа нэгдсэн бодлого, стратегиар манлайлан удирдаж эрдэс баялгийн үнэ цэнийг нэмэгдүүлж, өнөө болон ирээдүйд үр өгөөж хүртээх тогтолцоог бий болгоно. ==== Үнэт зүйл ==== Компанийн чадварлаг ажилтан, тэргүүлэх технологи, оновчтой стратеги, манлайлал, тэгш шударга байдлыг үнэт зүйлээ болгон ажиллана. ==== Стратегийн зорилго ==== * ⁠Стратегийн орд газруудын тусгай зөвшөөрөл, төрийн мэдлийн хувьцааг эзэмшинэ. * Эрчим хүч, дэд бүтэц, ложистик, боловсруулах үйлдвэрлэлийн чиглэлээр төсөл, хөтөлбөр хэрэгжүүлнэ. * Хөрөнгийн зохистой удирдлагыг хэрэгжүүлж, хөрөнгө татан төвлөрүүлж, төслүүдийн санхүүжилтийн хийнэ. * Компанийн сайн засаглалыг хэрэгжүүлж, эрхзүйн орчныг боловсронгуй болгож, тогтвортой хөгжлийг эрхэмлэнэ ==== Ашиглалтын тусгай зөвшөөрөл ==== +67 ==== Хайгуулын тусгай зөвшөөрөл ==== +17 ==== Нэгдлийн компаниуд ==== +31 ==== Нийт ажилчид ==== +18,500 == Түүхэн хөгжил == ==== '''2007''' ==== Монгол Улсын Засгийн газрын 266 дугаар тогтоол, Төрийн өмчийн хорооны 52 дугаар тогтоолоор стратегийн ач холбогдол бүхий орд, улсын төсвийн хөрөнгөөр нөөцийг нь тогтоосон ордын тусгай зөвшөөрөл эзэмшин үйл ажиллагаа явуулах зорилгоор “Эрдэнэс Монгол” ХХК үүсгэн байгуулагдав. ==== '''2008''' ==== Стратегийн ач холбогдол бүхий Тавантолгойн чулуун нүүрс, Шивээ-Овоогийн хүрэн нүүрсний ордуудын ашиглалтын тусгай зөвшөөрлүүдийг эзэмшив. ==== '''2009''' ==== Оюу толгойн ордыг эдийн засгийн эргэлтэд оруулах бэлтгэл ажлыг хангаж, холбогдох гэрээнүүдийг байгуулан Монголын талын 34 хувийг Монгол Улсын Засгийн газрын нэрийн өмнөөс эзэмших эрхтэй болов. ==== '''2010''' ==== УИХ-ын 39 дүгээр тогтоолын дагуу стратегийн ач холбогдол бүхий Тавантолгойн чулуун нүүрсний ордыг эдийн засгийн эргэлтэд оруулав. Ордыг ашиглах чиг үүрэг бүхий “Эрдэнэс Тавантолгой” ХК-ийг охин компани хэлбэрээр үүсгэн байгуулж, Монгол Улсын нийт иргэн хувьцаа эзэмшигч болов. Тавантолгойн ордын Зүүн цанхийн хэсэгт олборлолтын үйл ажиллагааг эхлүүлж, уурхайг нээв. ==== '''2011''' ==== “Оюу толгой” ХХК-ийн Монголын талын хувьцаа эзэмшигчийн эрхийг төлөөлөн хэрэгжүүлэх чиг үүрэг бүхий “Эрдэнэс Оюу толгой” ХХК-ийг охин компани хэлбэрээр үүсгэн байгуулав. Таван толгойн чулуун нүүрсний ордын Зүүн цанхийн хэсгээс олборлосон нүүрсийг дэлхийн зах зээлд нийлүүлэх нүүрсний экспортыг эхлүүлэв. ==== '''2012''' ==== Монгол Улсын Засгийн газрын 167 дугаар тогтоолоор Хүний хөгжил сангийн тухай хуульд нийцүүлэн компанийг шинэчлэн зохион байгуулав. Монгол Улсын Засгийн газрын 218 дүгээр тогтоолоор компанийн давуу эрхийн хувьцааг Монгол Улсын иргэн бүрд үнэ төлбөргүй эзэмшүүлэхээр болов. ==== '''2013''' ==== Монгол Улсын Засгийн газрын 100 дугаар тогтоолоор “Эрдэнэт үйлдвэр” ХХК-ийн Монголын талын хувь, “Багануур” ХК, “Шивээ овоо” ХК-ийн төрийн мэдлийн хувьцааг эзэмших эрхийг төлөөлөн хэрэгжүүлэхээр болов. Оюу толгой төслийн баяжуулах үйлдвэр ашиглалтад орж зэсийн баяжмал экспортод гаргаж эхлэв. Монгол Улсын Засгийн газрын 299 дүгээр тогтоолын дагуу Таван толгой- Гашуун сухайт чиглэлийн 239 км хүнд даацын хатуу хучилттай авто зам, Гашуун сухайт хилийн боомтын дэд бүтцийг шилжүүлэн авав. Монгол Улсын Засгийн газрын 347 дугаар тогтоолоор Компанийн тухай хуульд нийцүүлэн компанийн дүрмийг шинэчлэн баталж, компанийн засаглалыг сайжруулав. ==== '''2014''' ==== Монгол Улсын Засгийн газрын 133 дугаар тогтоолоор “Эрдэнэс Монгол” ХХК нь өөрөө эсхүл охин болон хараат компанийг үүсгэн байгуулах, хөрөнгө оруулах эрхтэй болов. Компанийн тухай хуульд нийцүүлэн өөрийн охин болон хараат компаниудын хамтаар компанийн нэгдэл хэлбэрээр ажиллаж эхлэв. ==== '''2015''' ==== Оюу толгойн гүний уурхайн бүтээн байгуулалт, санхүүжилтийн төлөвлөгөөнд гарын үсэг зурж төслийн дараагийн шатны ажлыг эхлүүлэв. ==== '''2016''' ==== Хүний хөгжил сангийн тухай хуульд нэмэлт, өөрчлөлт оруулж, Компанийн тухай хуулийн дагуу үйл ажиллагаа явуулах эрхзүйн орчныг сайжруулав. Уламжлалт болон уламжлалт бус газрын тос, хийн эрэл, судалгаа хийх, хөрөнгө оруулалт татах чиг үүрэг бүхий “Эрдэнэс Метан” ХХК, хөрөнгө оруулалтын менежментийн үйл ажиллагаа эрхлэх чиг үүрэг бүхий “Эрдэнэс Ассет Менежмент” ХХК-ийг тус тус охин компани хэлбэрээр үүсгэн байгуулав. Компанийн чадавхыг сайжруулах зорилгоор Азийн хөгжлийн банкнаас 35 сая ам.долларын техникийн туслалцааны зээл авч, төслийг хэрэгжүүлж эхлэв. Олон улсын санхүүгийн тайлагналын стандартыг хэрэгжүүлж, нэгдлийн компаниудын хэмжээнд нэгдсэн санхүүгийн тайлантай болов. ==== '''2017''' ==== “Эрдэнэс Тавантолгой” ХК, “Багануур” ХК, “Шивээ овоо” ХК-уудын хувьцааг бүртгэлжүүлж, төрийн мэдлийн хувьцааг санхүүгийн тайлан тэнцэлд тусгаж “Эрдэнэс Монгол” нэгдлийн нийт актив 11.4 их наяд төгрөг болов. ==== '''2018''' ==== Үнэт металл эрэх хайх, олборлох, цэвэршүүлэх, борлуулах чиг үүрэг бүхий “Эрдэнэс Алт ресурс” ХХК-ийг үүсгэн байгуулав. Дорноговь аймагт орших “Зөөвч овоо” ураны ордыг орчин үеийн дэвшилтэт технологиор байгаль орчинд ээлтэйгээр ашиглан эдийн засгийн эргэлтэд оруулах бэлтгэл ажлыг хангав. ISO:9001 чанарын менежментийн тогтолцоог нэвтрүүлж, компанийн дотоод үйл ажиллагааг сайжруулж, олон улсын стандартад нийцүүлэв. ==== '''2019''' ==== Багануурын ордын Баруун хонхрын талбайн тусгай зөвшөөрөл, Асгатын мөнгөний ордын ашиглалтын тусгай зөвшөөрлийг тус тус “Эрдэнэс Монгол” нэгдэлд шилжүүлэн авч, эдийн засгийн эргэлтэд оруулах төслүүдийг хэрэгжүүлж эхлэв. Метан хийн ордыг эдийн засгийн эргэлтэд оруулах хүрээнд Австралийн “Жэйд Метан” ХХК-тай хамтран Тавантолгойн бүлэг ордын Бор-тээгийн хэсэгт 5200 тууш метр эрлийн цооногууд өрөмдөв. Стратегийн ач холбогдол бүхий ашигт малтмалын ордуудын тусгай зөвшөөрөл, төрийн мэдлийн хувьцааг нэмэгдүүлэх ажлын хүрээнд “Мон-Атом” ХХК-ийн төрийн эзэмшлийн хувьцааг “Эрдэнэс Монгол” ХХК-д шилжүүлэн авч цацраг идэвхт ашигт малтмал олборлох чиглэлээр үйл ажиллагаагаа өргөжүүлэв. ==== '''2020''' ==== Салхитын мөнгөний ордыг эдийн засгийн эргэлтэд оруулж ахмад настнуудын тэтгэврийн зээлийн тодорхой хувийг төрөөс нэг удаа төлөх тухай хуулийг амжилттай хэрэгжүүллээ. Уг ажлын хүрээнд “Эрдэнэс бонд”-ын үнэт цаас гарган, үнэт цаасны танилцуулга Prospectus хийж батлуулав. Нүүрсний давхаргын метан хийн эрэл, хайгуулын хөрөнгө оруулалтын гэрээний дагуу бүтээгдэхүүн хуваах гэрээ байгуулж Тавантолгойн бүлэг ордын Бортээгийн хэсэгт хайгуулын өрөмдлөг хийж эхлүүлэв. ==== '''2021''' ==== Монгол Улсын нутаг дэвсгэрээр дамжуулан ОХУ-аас БНХАУ-руу байгалийн хий нийлүүлэх хоолой барих төслийн ТЭЗҮ-ийг боловсруулах ажлыг “Эрдэнэс газ” төслийн нэгж болон ОХУ-ын “Газпром” ХНН-ийн “Газопровод союз восток” ХХК-тай хамтран 2021 оны 12 дугаар сарын 15-ны өдөр бүрэн дуусгав. Монгол Улсын Засгийн газрын 367 дугаар тогтоолоор охин компани хэлбэрээр үүсгэн байгуулагдсан “Эрдэнэс Тавантолгой” ХК-ийн хувьцааг шилжүүлэн авч нэгдлийн бүрэлдэхүүнд нэгтгэсэн бөгөөд УИХ-ын 2010 оны 39 дүгээр тогтоол, Засгийн газрын 2017 оны 154 дүгээр тогтоолын хэрэгжилтийг хангах, стратегийн ач холбогдол бүхий ордыг нэгдсэн бодлогоор үр ашигтай хүртээмжтэй ашиглах боломжийг бүрдүүлэв. ==== '''2022''' ==== “Рио Тинто”, “Туркойс хилл ресурсэс” компаниудаас 2021 онд ирүүлсэн хүсэлтээр “Оюу толгой” ХХК дахь төрийн эзэмшлийн 34 хувьд ногдох 2.3 тэрбум ам.долларын өрийг бүрэн тэглэж, гүний уурхайн ашиглалтад орох хүртэлх шаардлагатай нэмэлт зардлыг гадаадын хөрөнгө оруулагч тал бүрэн хариуцаж “Эрдэнэс Оюу толгой” ХХК дээр нэмж өр үүсгэхгүй байхыг баталгаажуулав. Монгол Улсын Засгийн газрын 225 дугаар тогтоолоор “Эрдэнэс Монгол” нэгдлийн компаниудыг группийн зарчмаар ажиллуулахаар тогтож, “Эрдэнэт үйлдвэр”, “Монголросцвемтет” ТӨҮГ-уудыг нэгдлийн харьяанд нэгтгэв. “Эрдэнэс Монгол” -ийн ТУЗ-ийн 2022 оны 56 дугаар тогтоолоор 71 ажлын байранд сонгон шалгаруулалтыг нээлттэй зарлаж, давхардсан тоогоор 3544 иргэн оролцож сонгон шалгаруулалт амжилттай болов. ==== '''2023''' ==== Аж үйлдвэрийн гинжин хэлхээг цогцоор нь бий болгох зорилгоор үйлдвэрлэл, технологийн паркуудыг байгуулах 6 байршлыг сонгон ерөнхий төлөвлөгөөг боловсруулав. Энэхүү ажлын хүрээнд Монгол Улсын Засгийн газрын 2023 оны 257 дугаар тогтоолоор "Эрдэнэс ҮТП" ХХК-ийг байгуулж аж үйлдвэрлэл эрчимжих эхлэлийг тавив. Төрийн өмчит компаниудын засаглал, үйл ажиллагааг сайжруулах ажлын суурийг зөв тавьж эрх зүйн орчныг бүрдүүлэх үүднээс нэгдлийн 15 компанийн дүрэм, бүтцийг шинэчилж, үр ашиггүй 6 компани, 2 төслийн нэгжийг татан буулгаж, 2 компанийг нэгтгэв. Монгол Улсын Засгийн газар болон “Орано Майнинг” компанийн хооронд байгуулах хөрөнгө оруулалтын гэрээний төсөл боловсруулах ажлын хэсгийн “Хэлэлцээний протокол”-д Монголын талыг төлөөлж “Эрдэнэс Монгол” ХХК -ийн Гүйцэтгэх захирал гарын үсэг зурж, төрийн эрх бүхий байгууллагын төлөөлөл, хөндлөнгийн мэргэжлийн экспертүүдийг оролцуулсан 5 ажлын хэсгийг чиглэл бүрээр байгуулж, “Орано Майнинг” компанитай хэлэлцээг эхлүүлэв. == Удирдлага == ==== ''Компанийн удирдлагын талаарх товч мэдээлэл'' ==== “Эрдэнэс Монгол” ХХК-ийн дүрэмд Төлөөлөн удирдах зөвлөлийг төрийн төлөөллийг хэрэгжүүлэгч 6 гишүүн, хараат бус 5 гишүүн, нийт 11 гишүүнтэй байхаар тусгасан бөгөөд хувьцаа эзэмшигчдийн 2023 оны 04 дүгээр сарын 28-ны өдрийн ээлжит хурлын 3 дугаар тогтоолоор шинээр сонгогдсон гишүүд ажиллаж байна. ==== '''Төлөөлөн удирдах зөвлөлийн дэргэдэх алба, хороод:''' ==== * Дотоод аудитын газар * Ажлын алба * Аудит, эрсдэлийн удирдлагын хороо * Цалин урамшууллын хороо * Засаглал нэр дэвшүүлэх хороо == Нэгдлийн бүтэц, охин компаниуд == ==== Нэгдлийн бүтцийн ерөнхий мэдээлэл болон охин компаниудын жагсаалт үйл ажиллагааны товч ==== Тус нэгдэлд алт, мөнгө, зэс, нүүрс болон бусад ашигт малтмалын түүхий эдийг хайх, олборлох, баяжуулах, боловсруулах чиглэлээр үйл ажиллагаа явуулж байгаа нийт 31 хуулийн этгээд, төслийн нэгж харьяалагддаг ба тэдгээрийг олон улсын жишгийн дагуу Түлш, эрчим хүчний групп, Зэс, металлын групп болон Дэд бүтэц, логистикийн группт хуваарилж үйл ажиллагааг нь удирдан чиглүүлж байна.  # Зэс, металлын групп # Түлш, эрчим хүчний групп # Дэд бүтэц, логистикийн групп ==== '''Нэгдлийн охин компаниуд:''' ==== ===== [https://baganuurmine.mn Багануур ХК] ===== * Компанийн нэр: Багануур ХК * Хувь эзэмшил:75 хувь * Үйл ажиллагаа: Уул уурхай, нүүрс * Вебсайт: www.baganuurmine.mn ===== [https://web.archive.org/web/20241207020118/https://www.gsr.mn/ Гашуун Сухайт Авто Зам ХХК] ===== * Компанийн нэр: Гашуун сухайт авто зам ХХК * Хувь эзэмшил: * Үйл ажиллагаа: Дэд бүтэц, авто зам * Вебсайт: www.gsr.mn ===== [http://dmp.mn Дархан Төмөрлөгийн Үйлдвэр ХХК] ===== * Компанийн нэр: Дарханы төмөрлөгийн үйлдвэр ХХК * Хувь эзэмшил:100 хувь * Үйл ажиллагаа: Уул уурхай, ган, төмөрлөг * Вебсайт: www.dmp.mn ===== [https://monatom.mn/ Мон Атом ХХК] ===== * Компанийн нэр: Мон Атом ХХК * Хувь эзэмшил:100 хувь * Үйл ажиллагаа: Уул уурхай, уран * Вебсайт: Monatom.mn ===== [https://mongolrefinery.mn/ Монголын Газрын Тос Боловсруулах Үйлдвэр ТӨХХК] ===== * Компанийн нэр: Монгол газрын тос боловсруулах үйлдвэр ТӨХХК * Хувь эзэмшил:100 хувь * Үйл ажиллагаа: Газрын тос, түлш, хий, химийн бүтээгдэхүүн * Вебсайт: www.mongolrefinery.mn ===== [https://www.mongolros.mn/ Эрдэнэс Критикал Минералс ТӨҮГ] ===== * Компанийн нэр: Эрдэнэс Критикал Минералс ТӨҮГ * Хувь эзэмшил:100 хувь * Үйл ажиллагаа: Уул уурхай, төмөр, жонш * Вебсайт: www.mongolros.mn ===== [https://khutulcement.mn/ Цемент Шохой ХХК] ===== * Компанийн нэр: Цемент Шохой ТӨХК * Хувь эзэмшил:100 хувь * Үйл ажиллагаа: Уул уурхай, цемент, шохой * Вебсайт: www.khutulcement.mn ===== [https://shivee-ovoo.mn/ Шивээ-Овоо ХК] ===== * Компанийн нэр: Шивээ Овоо ХК * Хувь эзэмшил:90 хувь * Үйл ажиллагаа: Уул уурхай, нүүрс * Вебсайт: www.khutulcement.mn ===== [https://erdenesgold.mn/ Эрдэнэс Алт Ресурс ХХК] ===== * Компанийн нэр: Эрдэнэс Алт Ресурс ХХК * Хувь эзэмшил:100 хувь * Үйл ажиллагаа: Уул уурхай, алт * Вебсайт: www.erdenesgold.mn ===== [https://erdenesashid.mn/ Эрдэнэс Ашид ХХК]{{Dead link|date=Зургадугаар сар 2025 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }} ===== * Компанийн нэр: Эрдэнэс Ашид ХХК * Хувь эзэмшил:100 хувь * Үйл ажиллагаа: Дэд бүтэц, логистик * Вебсайт: www.erdenesashid.mn ===== [https://erdenesbayanbogd.mn/ Эрдэнэс Баянбогд ХХК] ===== * Компанийн нэр: Эрдэнэс Баянбогд ХХК * Хувь эзэмшил:34 хувь * Үйл ажиллагаа: Уул уурхай, нүүрс * Вебсайт: www.erdenesbayanbogd.mn ===== [https://erdenesmethane.mn/ Эрдэнэс Метан ХХК] ===== * Компанийн нэр: Эрдэнэс Метан ХХК * Хувь эзэмшил:100 хувь * Үйл ажиллагаа: Уул уурхай, метан хий * Вебсайт: www.erdenesmethane.mn ===== [https://www.eot.mn/ Эрдэнэс Оюу Толгой ХХК] ===== * Компанийн нэр: Эрдэнэс Оюу Толгой ХХК * Хувь эзэмшил:100 хувь * Үйл ажиллагаа: Уул уурхай, зэс, алт * Вебсайт: www.eot.mn ===== [https://ett.mn Эрдэнэс Тавантолгой ХК] ===== * Компанийн нэр: Эрдэнэс Тавантолгой ХК * Хувь эзэмшил:73.51 хувь * Үйл ажиллагаа: Уул уурхай, нүүрс * Вебсайт: www.ett.mn ===== [https://erdenesitp.mn Эрдэнэс ҮТП ХХК] ===== * Компанийн нэр: Эрдэнэс ҮТП ХХК * Хувь эзэмшил:100 хувь * Үйл ажиллагаа: Уул уурхай, Үйлдвэрлэл технологийн парк * Вебсайт: www.erdenesitp.mn ===== [https://www.erdenetmc.mn Эрдэнэт Үйлдвэр ТӨҮГ] ===== * Компанийн нэр: Эрдэнэт Үйлдвэр ТӨҮГ * Хувь эзэмшил:100 хувь * Үйл ажиллагаа: Уул уурхай, зэс, молибден * Вебсайт: www.ett.mn == Үйл ажиллагаа == ==== ''Нэгдлийн  уул уурхайн бүтээгдэхүүний нөөц, өнгөрсөн онуудын олборлолт борлуулалтын тоон мэдээлэл'' ==== “Эрдэнэс Монгол” нэгдэл нь төрийн бодлогын хэрэгжилтийг хангах үндсэн зорилгынхоо хүрээнд нэгдлийн охин хараат компани болон хуулийн этгээдийн засаглал, менежмент, үйл ажиллагааг сайжруулах, тэдгээрийн үйл ажиллагааны уялдаа холбоог хангах, нэгдсэн стратеги, бодлого чиглэлээр ханган ажилладаг. “Эрдэнэс Монгол” нэгдэл нь Монгол Улсын эдийн засгийн хөдөлгөгч хүч, уул уурхайн салбарын хамгийн том үйлдвэрлэгч бөгөөд ашиглалтын 67, хайгуулын 17 нийт 84 тусгай зөвшөөрөлтэйгөөр уул уурхай, хүнд үйлдвэрлэлийн салбарт үйл ажиллагаа явуулж байна. * МУ-ын зэсийн нөөцийн18 хувь * МУ-ын нүүрсний нөөцийн 26 хувь * МУ-ын жоншны нөөцийн 22 хувь * МУ-ын төмрийн нөөцийн 15 хувийг эзэмшдэг. Өнгөрсөн 2023 онд нэгдлийн бүрэлдэхүүн компани, үйлдвэрийн газрууд Монгол Улсын гадаад валютын улсын нөөцийн 70 хувь, экспортын орлогын 28 хувь, татварын орлогын 20 хувь, улсын төсөвт төвлөрүүлсэн АМНАТ-ын 67 хувийг бүрдүүлэн ажилласан байна. == Өнгөрсөнд болсон томоохон үйл явдлын тойм == ==== '''2023 оны онцлох үйл явдал''' ==== * '''1 сарын 1''' Нэгдсэн дүрэм, бодлого, журмын хүрээнд нэгдлийн цомхон бүтэц зохион байгуулалтаар ил тод, нээлттэй, авлига, ашиг сонирхлоос ангид ажиллах нөхцлийг бий болгов. * '''2 сарын 9 /Нүүрс/, 09 сарын 15 /Төмрийн баяжмал/''' Уул уурхайн бүтээгдэхүүнийг биржээр арилжаал эхлэв. * '''5 сарын 12''' Аж үйлдвэрийн гинжин хэлхээг цогцоор нь бий болгох зорилгоор үйлдвэрлэл, технологийн паркуудыг байгуулах 6 байршлыг сонгон ерөнхий төлөвлөгөөг боловсруулж, аж үйлдвэрлэл эрчимжих эхлэлийг тавив. * '''9 сарын 15''' Монгол Улсын Засгийн газар болон “Орано Майнинг” компанийн хооронд байгуулах хөрөнгө оруулалтын гэрээний төсөл боловсруулах ажлын хэсгийн “Хэлэлцээний прокол”-д гарын үсэг зурав. * '''12 сарын 27''' Борлуулалтын орлого 2023 онд өмнөх оноос 3.6 дахин өсөж, 14.9 их наяд төгрөгт, цэвэр ашиг 3.7 дахин өсөж, 4.5 их наяд төгрөгт хүрч, улсын төсөвт 4.4 их наяд төгрөгийн татварыг төлөвлөрүүллээ. ==== '''2024 оны онцлох үйл явдал''' ==== * '''1 сарын 17''' УИХ-аас 2024 оны 01 дүгээр сарын 17-ны өдөр “Эрдэнэс Тавантолгой” ХК-ийн талаар авах зарим арга хэмжээний тухай тогтоолын төслийг баталж, шинээр төрсөн 900 мянган иргэнд 1072 хувьцааг эзэмшүүлж, 2022 болон 2023 оны цэвэр ашгаас 3.4 сая иргэнд ногдол ашиг хуваарилав. * '''4 сарын 19''' УИХ-ын 2024 оны 04 дүгээр сарын 19-ны өдрийн хуралдаанаар Үндэсний баялгийн сангийн тухай хууль батлагдаж, “Эрдэнэс Монгол” нэгдэл Хуримтлалын санд 500 тэрбум төгрөг төвлөрүүлж, 10 мянган иргэний ипотекийн зээлийн санхүүжилтийн эх үүсвэрийг шийдвэрлэв. * '''4 сарын 29 /Зэс/, 6 сарын 6 /Жонш/''' Уул уурхайн бүтээгдэхүүнийг биржээр арилжаал эхлэв. * '''5 сарын 12''' БНХАУ-ын “Жөжяны их сургууль холдинг” ХХК-тай үйлдвэрлэл, технологийн паркийн төлөвлөлт, судалгааны чиглэлээр харилцан ойлголцлын санамж бичиг байгуулав. * '''6 сарын 20''' “Эрдэнэс Монгол” нэгдлийн 2024-2028 онд хэрэгжих дунд хугацааны стратегийн баримт бичгийг баталж, энэ хүрээнд 6 байршилд үйлдвэрлэл, технологийн парк байгуулах ажил эхэлж, зарим паркийн бүтээн байгуулалт өрнөж байна. * '''9 сарын 15''' Асгатын мөнгөний ордыг эдийн засгийн эргэлтэд оруулах техникийн ажлуудыг эхлүүлж, зам засах ажлыг эрчимжүүлснээр 6 хэвтээ малталтын амаас 5 амыг бүрэн нээв. ==== '''2025 оны онцлох үйл явдал''' ==== * '''1 сарын 17''' 2025 оны нэгдүгээр сард Монгол Улсын Засгийн газар болон Орано Майнинг компани хооронд “Зөөвч овоо” уран олборлох төслийн хөрөнгө оруулалтын гэрээнд гарын үсэг зурсан. Энэхүү төсөл нь Монгол Улсын Засгийн газрын 2024-2028 оны үйл ажиллагааны хөтөлбөрт тусгагдсан 14 мега төслийн нэг бөгөөд Монгол Улсын хувьд гуравдагч хөрштэй байгуулсан хоёр дахь хөрөнгө оруулалтын гэрээ юм. [[Ангилал:2007 establishments]] [[Ангилал:Companies of Mongolia]] fkkzcvb09f94eo38obknzechiv4nlmo 14 111048 821368 654678 2025-06-10T19:14:10Z Enkhsaihan2005 64429 821368 wikitext text/x-wiki {{Commonscat|Geography of Gangwon-do|{{PAGENAME}}}} [[Ангилал:Канвонь муж, Өмнөд Солонгос| газар зүй]] [[Ангилал:Өмнөд Солонгосын газар зүй| ]] kcuzgfy1t8zecgyg9jwwk3n47l83h5k 14 111056 821340 654695 2025-06-10T19:07:33Z Enkhsaihan2005 64429 821340 wikitext text/x-wiki {{Commonscat|Jeollabuk-do}} [[Ангилал:Өмнөд Солонгосын муж]] c8i8tdsohwj4u4ujhszy2t17m1mugjl 14 112559 821349 659455 2025-06-10T19:10:51Z Enkhsaihan2005 64429 821349 wikitext text/x-wiki [[Ангилал:Чэжү|спорт]] [[Ангилал:Чэжү мужийн спорт]] [[Ангилал:Өмнөд Солонгосын спорт суурингаар]] [[Ангилал:Спорт суурингаар]] r1ndcfbpkug1iy1xuxdeu0rzyawrnx8 14 112560 821346 659459 2025-06-10T19:10:16Z Enkhsaihan2005 64429 821346 wikitext text/x-wiki [[Ангилал:Хүн суурингаар]] [[Ангилал:Өмнөд Солонгосын хүн суурингаар]] [[Ангилал:Чэжү мужийн хүн]] [[Ангилал:Чэжү|хүн]] fexn85nu3hyo1uvu0xd4w7pg0tm8eiu 14 112561 821358 659458 2025-06-10T19:12:15Z Enkhsaihan2005 64429 Enkhsaihan2005 moved page [[Ангилал:Чэжү аймаг]] to [[Ангилал:Чэжү муж]] without leaving a redirect 659458 wikitext text/x-wiki {{Commonscat|Jeju-do}} [[Ангилал:Өмнөд Солонгос аймгаар]] a8ik8awvbxqf0hqzqbn7rozcsfqe12r 821359 821358 2025-06-10T19:12:26Z Enkhsaihan2005 64429 821359 wikitext text/x-wiki {{Commonscat|Jeju-do}} [[Ангилал:Өмнөд Солонгосын муж]] ctg0dn6zns7ldz16958cq5xc7wspvmf 14 112562 821345 659460 2025-06-10T19:09:19Z Enkhsaihan2005 64429 821345 wikitext text/x-wiki [[Ангилал:Өмнөд Солонгос суурингаар]] [[Ангилал:Ази суурингаар]] [[Ангилал:Чэжү муж]] 3z7aszgmehhe3vkylxlvqr2u2t85esq 14 112563 821347 659461 2025-06-10T19:10:27Z Enkhsaihan2005 64429 Enkhsaihan2005 moved page [[Ангилал:Чэжү аймгийн хүн]] to [[Ангилал:Чэжү мужийн хүн]] without leaving a redirect 659461 wikitext text/x-wiki [[Ангилал:Чэжү аймаг|хүн]] [[Ангилал:Өмнөд Солонгосын хүн аймгаар]] lm3c1e0mbpgbdt8z8qq27ohpl67wa5v 821348 821347 2025-06-10T19:10:36Z Enkhsaihan2005 64429 821348 wikitext text/x-wiki [[Ангилал:Чэжү муж|хүн]] [[Ангилал:Өмнөд Солонгосын хүн аймгаар]] 95g6pm4rcu97993mv273k4k11lvfmhu 14 112565 821350 659463 2025-06-10T19:10:58Z Enkhsaihan2005 64429 Enkhsaihan2005 moved page [[Ангилал:Чэжү аймгийн спорт]] to [[Ангилал:Чэжү мужийн спорт]] without leaving a redirect 659463 wikitext text/x-wiki [[Ангилал:Чэжү аймаг|спорт]] [[Ангилал:Өмнөд Солонгосын спорт аймгаар]] [[Ангилал:Спорт үндэстний засаг захиргааны дэд нэгжээр]] mt2ycz8j6zim3tymup6e6nm6d1214g9 821351 821350 2025-06-10T19:11:05Z Enkhsaihan2005 64429 821351 wikitext text/x-wiki [[Ангилал:Чэжү муж|спорт]] [[Ангилал:Өмнөд Солонгосын спорт аймгаар]] [[Ангилал:Спорт үндэстний засаг захиргааны дэд нэгжээр]] lgt5vze3l719hmixlzkgycjkutwqp0h 0 112978 821352 808144 2025-06-10T19:11:22Z Enkhsaihan2005 64429 821352 wikitext text/x-wiki {{Инфобокс Арал |NAME=Чэжү арал ({{lang|ko-Hang|제주도}}) |BILD1=Cheju etm 2000097 lrg.jpg |BILD1-TEXT=Хиймэл дагуулаас авсан, Чэжү арлын зураг ({{lang|ko-Hang|제주도}}) |BILD2= |BILD2-TEXT= |GEWAESSER=[[Солонгосын хоолой]] ба [[Дорнод Хятадын тэнгис]]ийн хооронд |GRUPPE= |BREITENGRAD=33/21/41/N |LAENGENGRAD=126/31/57/E |REGION-ISO=KR-49 |KARTE= |POSKARTE= |POSMARK= |POSMARKSIZE= |LAENGE=73 |BREITE=31 |FLAECHE=1849 |ERHEBUNG=[[Халласан]] ({{lang|ko-Hang|한라산}}) |HOEHE=1950 |HOEHE-BEZUG= |HAUPTORT=[[Чэжү хот|Чэжү]] |EINWOHNER-PREFIX= |EINWOHNER=583284 |EINWOHNER-ART= |ZENSUS=2011 |ZENSUS-REFERENZ=<ref>Jeju Life Guide Book. 2011, S. 10.</ref> }} '''Чэжү арал''' ([[Солонгос хэл|солонгосоор]] {{lang|ko-Hang|제주도}}; {{IPA|t͡ɕed͡ʑudo}}) нь [[Өмнөд Солонгос]]ын [[Чэжү муж]] ('''Чэжү өөртөө засах тусгай муж''')-ид харьяалагдах, тус улсын хамгийн том арал юм. 1833.2 км² талбайг эзлэн орших тус арал нь Өмнөд Солонгосын нийт нутгийн 1.83 хувь болно. 2020 онд арлын оршин суугч гэж бүртгэгдсэн 670,000 орчим хүн байв.<ref>“120417(조간)_2012년도_지적통계연보_발간(지적기획과1)” (HWP). April 16, 2012. The total area of the Jeju Special Self-Governing Province is 1,849 km.</ref> Чэжү арал 2 сая жилийн өмнө далай доорх галт уул оргилсны улмаас бий болжээ.<ref name=":3">{{Cite news|title=Jeju Island|date=February 2011|work=Business Traveller}}</ref> ==Эшлэл== {{Reflist}} {{commonscat}} [[Ангилал:Өмнөд Солонгос дахь дэлхийн өв]] [[Ангилал:Япон тэнгисийн арал]] [[Ангилал:Шар тэнгисийн арал]] [[Ангилал:Дорнод Хятадын тэнгисийн арал]] [[Ангилал:Өмнөд Солонгосын арал]] [[Ангилал:Азийн арал]] [[Ангилал:Азийн шим мандлын нөөц]] [[Ангилал:Чэжү мужийн газар зүй]] {{geo-stub}} 6yl6givmj6r25bs8agdw1qhksel93pe 14 113009 821356 660643 2025-06-10T19:11:57Z Enkhsaihan2005 64429 Enkhsaihan2005 moved page [[Ангилал:Чэжү аймгийн газар зүй]] to [[Ангилал:Чэжү мужийн газар зүй]] without leaving a redirect 660643 wikitext text/x-wiki {{Commonscat|Geography of Jeju-do|{{PAGENAME}}}} [[Ангилал:Чэжү аймаг|газар зүй]] [[Ангилал:Өмнөд Солонгосын газар зүй| ]] m0bxgdu8tvi6oqx4rh9fosxp1eevzif 821357 821356 2025-06-10T19:12:04Z Enkhsaihan2005 64429 821357 wikitext text/x-wiki {{Commonscat|Geography of Jeju-do|{{PAGENAME}}}} [[Ангилал:Чэжү муж|газар зүй]] [[Ангилал:Өмнөд Солонгосын газар зүй| ]] 92x6eqpwt5l39qoqgulm3akpjpaj3wu 14 115836 821365 670631 2025-06-10T19:13:51Z Enkhsaihan2005 64429 821365 wikitext text/x-wiki {{Commonscat|Gangneung}} [[Ангилал:Өмнөд Солонгос суурингаар]] [[Ангилал:Ази суурингаар]] [[Ангилал:Канвонь муж, Өмнөд Солонгос]] sipxg3s7duz1dx97wcn5yyab0vnlgmr 14 115837 821363 670633 2025-06-10T19:13:44Z Enkhsaihan2005 64429 821363 wikitext text/x-wiki [[Ангилал:Өмнөд Солонгос суурингаар]] [[Ангилал:Ази суурингаар]] [[Ангилал:Канвонь муж, Өмнөд Солонгос]] pj6o68w57povgcscu9vznw73eb1xu79 14 115839 821366 670637 2025-06-10T19:13:54Z Enkhsaihan2005 64429 821366 wikitext text/x-wiki {{Commonscat|Wonju}} [[Ангилал:Өмнөд Солонгос суурингаар]] [[Ангилал:Ази суурингаар]] [[Ангилал:Канвонь муж, Өмнөд Солонгос]] fxbyl673av9unejuenjc0eiq589qja3 14 115843 821341 670674 2025-06-10T19:07:36Z Enkhsaihan2005 64429 821341 wikitext text/x-wiki {{Commonscat|Chungcheongbuk-do}} [[Ангилал:Өмнөд Солонгосын муж]] 50aydgo43omzts8b5o93771v4rvlo0e 14 118132 821354 682788 2025-06-10T19:11:38Z Enkhsaihan2005 64429 Enkhsaihan2005 moved page [[Ангилал:Чэжү аймгийн суурин]] to [[Ангилал:Чэжү мужийн суурин]] without leaving a redirect 682788 wikitext text/x-wiki [[Ангилал:Өмнөд Солонгосын суурин]] [[Ангилал:Чэжү аймгийн газар зүй|суурин]] pzwc06f9dplfpsdzkjwflzn54xuzulv 821355 821354 2025-06-10T19:11:44Z Enkhsaihan2005 64429 821355 wikitext text/x-wiki [[Ангилал:Өмнөд Солонгосын суурин]] [[Ангилал:Чэжү мужийн газар зүй|суурин]] 3zeps0btksom3xv6wacqlcmda1hmi21 0 121377 821321 776650 2025-06-10T19:00:00Z Enkhsaihan2005 64429 Enkhsaihan2005 moved page [[Ардчилсан Нам (Өмнөд Солонгос)]] to [[Ардчилсан Нам (Өмнөд Солонгос, 2015)]] 776650 wikitext text/x-wiki '''БНСУ-ын Ардчилсан нам, Тобуро́''' ([[Солонгос хэл|солонгос]]. 더불어민주당 ''Тобуро минджудан''; ''Тобуро'' — «хамт») БНСУ-ын эрх баригч улс төрийн нам. 2022 оны 3-р сараас Намын даргаар Юн Хо Жун болон Паг Жи Хён нар томилогдоод байгаа. [[Файл:2024 Logo of the Democratic Party of Korea.svg|thumb|281x281px|БНСУ-ын Ардчилсан намын Лого.]] == Түүх == Анх "Ардчилсан нам" ([[Солонгос хэл|солонгос]]. 민주당 Минжүданг) 1955 онд Шин Ихээ, Жан Мён, Юн Босун, Чо Бёнгог нар үүсгэн байгуулжээ. Гэвч 1964 онд "Иргэний нам"-тай нэгдэж, нам оршин тогтнохоо больсон. Үүний дараа 2014 он хүртэл ардчилсан чиг баримжаатай олон намууд залгамжлан байгуулагдаж татан буулгагдаж байжээ. 2014 оны 3-р сарын 16-нд Ардчилсан нам “Шинэ улс төр” эвсэлтэй нэгдэж, “Ардчиллын төлөөх улс төрийн шинэ холбоо” байгуулсан. 2015 оны 12-р сарын 28-ны өдөр “Ардчиллын төлөөх улс төрийн шинэ холбоо” шинэ нэрээр “Хамтарсан Ардчилсан нам”, дараа нь "Ардчилсан нам" гэж нэрлэгдэх шийдвэр гаргасан байна. 2016 оны Өмнөд Солонгосын парламентын сонгуульд “Ардчилсан нам” ялалт байгуулсан. 2017 оны Ерөнхийлөгчийн сонгуульд тус намаас нэр дэвшигч Мүн Жэ Ин ялалт байгуулж, тус улсын ерөнхийлөгч болсон. [[Ангилал:Өмнөд Солонгосын улс төр]] [[Ангилал:Өмнөд Солонгосын байгууллага]] lkgfbe8q22gqfna5uey35mvg23tzeb9 0 125542 821468 785116 2025-06-11T11:07:58Z Avirmed Batsaikhan 53733 821468 wikitext text/x-wiki '''Дамдинжавын Банди''' (1948 онд [[Булган аймаг|Булган аймгийн]] [[Тэшиг сум|Тэшиг сумын]] нутагт төрсөн-2018 оны 1-р сарын 10-нд нас барсан)- [[Монгол Улсын Гавьяат дасгалжуулагч]], [[Ардын Багш|Ардын Багш.]] Монгол улсын боксын спортын шигшээ багийн дасгалжулагч. == Намтар == 1965 оны 6-р сард Булган аймгийн 10 жилийн дунд сургуулийг дүүргэсэн. 1965 оны намар [[Монгол Улсын Их Сургууль|МУИС-]]<nowiki/>д элсэж тус сургуулийн боксын секцээс спортын гараагаа эхэлсэн байна. Тэрээр 1966-1976 онд боксчны замналаа үргэлжлүүлэн Монгол улсын долоон удаагийн боксын аварга, Ази тивийн мөнгөн медаль, мөн Румыны “Алтан бүс” тэмцээний анхны алтан бүсийг эх орондоо авч ирсэн тамирчин байжээ. "Мюнхен-1972", "Монреаль-1976" олимпын наадмуудад эх орноо төлөөлөн амжилттай оролцсон тамирчин. 2005 оны 6-р сараас Монгол Улсын боксын үндэсний шигшээ багийн ахлах дасгалжуулагчаар ажилласан байна. Тэрээр [[Бээжингийн олимп (2008 он)|2008 оны "Бээжингийн зуны олимп"]]-ын наадамд Монголын боксын үндэсний шигшээ багийг амжилттай удирдаж, Олимпын алт, мөнгөн медалийг эх орондоо авчран Монголын спортын түүхэн хуудаснаа бичигдсэн билээ. Тэрээр 1200 гаруй тамирчид дасгалжуулсан нь өдгөө Олимп, Тив, Дэлхийн медальтнууд болж Монгол улсынхаа нэрийг дэлхий дахинаа цуурайтуулж явсан хүн юм. Түүний хөдөлмөрийг үнэлж Төр засгаас 2009 онд 4 өрөө байр өгчээ. == Дурсгал == Булган аймгийн Тэшиг сумын 90 жилийн ойг тохиолдуулан Ардын багш, Гавьяат дасгалжуулагч Д.Банди агсны хөшөөг төрсөн нутаг болох  Булган аймгийн Спортын ордны өмнө 2021 оны 11-р сард босгосон байна. [[Ангилал:Тэшигийн хүн]] [[Ангилал:Монголчууд]] [[Ангилал:Гавьяат Дасгалжуулагч]] [[Ангилал:Боксын дасгалжуулагч]] [[Ангилал:1948 онд төрсөн]] [[Ангилал:2018 онд өнгөрсөн]] lxa8sf92rv8rt83ubg8d4cyevulr4jq 0 131779 821463 784551 2025-06-11T09:15:44Z S.Khangal 87279 [[Special:Contributions/Avirmed Batsaikhan|Avirmed Batsaikhan]] ([[User talk:Avirmed Batsaikhan|Яриа]]) хэрэглэгчийн [[Special:Diff/784551|784551]] засварыг цуцлах 821463 wikitext text/x-wiki ''буддизм.'' Эртний энэтхэгийн Паали болон Санскрит хэлний Sutra болон Sutta ( Sanskrit: सूत्र, sūtra; Pāli: Sutta;) нь Судар гэдэг үгээр Монгол хэлэнд дамжин орж иржээ. Паали хэлээр Sutta гэдэг нь сонссон зүйл гэдэг утгаас гаралтай бөгөөд Буддагийн айлдсан судрыг Аананда (Ānanda) өөрийн сонссоноороо хүмүүст дамжуулахдаа: "Би ингэж сонссон билээ..." хэмээн Буддагийн хэлсэн сургаалыг эхлүүлдэг байсан тул судар (Sutta) гэдэг үг өнөөгийн утгаа олжээ. Судар гэдэг үгийн эртний утга нь айлдсан зүйл, сонссон зүйл гэх санааг агуулдаг байжээ. Судар гэдэгт анхлан Буддын шашинд Готама Будда өөрөө амаар айлдсан судруудыг хэлдэг байсан ба утга агуулгаар нь Винай (Vinaya Piṭaka), Судрын аймаг (Suttanta Piṭaka), Илт билгүүн (Abhidhamma Piṭaka) гэсэн гурван хэсэгт хуваана. Эдгээр судрууд цаас үүсэхээс өмнөх МЭӨ цаг үед хамаарах бөгөөд хуврагууд нийтээрээ дуудах маягаар судар аман хэлбэрээр өвлөгдөн явдаг байжээ. Харин цаас үүссэн цагаас хойш (МЭӨ 100-200) судар цаасан дээр бичигдэх байдлаар хадгалагдаж ирсэн байна. Гэхдээ Буддын шашны олон урсгал шинээр үүсч маш олон ном зохиол шинээр зохиогдон бичигдсэн ба бүгд судар гэдэг нэр хаягтай болсон байдаг. [[Ангилал:Ариун ном]] [[Ангилал:Буддын шашны утга зохиол]] [[Ангилал:Хиндү шашин]] [[Ангилал:Энэтхэгийн утга зохиол]] [[Ангилал:Монголын утга зохиол]] 6stboi7l8fgnsxz0locl6s3fa444dp6 821464 821463 2025-06-11T09:40:36Z S.Khangal 87279 821464 wikitext text/x-wiki ''буддизм.'' Эртний Энэтхэгийн Паали болон Санскрит хэлний Sutra ба Sutta (Sanskrit: सूत्र, sūtra; Pāli: sutta;) нь Судар гэдэг үгээр Монгол хэлэнд орж ирж нутагшсан байдаг. Паали хэлээр Sutta гэдэг нь сонссон зүйл гэдэг утгаас гаралтай бөгөөд Буддагийн айлдсан судрыг Аананда (Ānanda) өөрийн сонссоноороо хүмүүст дамжуулахдаа: "Би ингэж сонссон билээ..." хэмээн Буддагийн хэлсэн сургаалыг эхлүүлдэг байсан тул судар (Sutta) гэдэг үг өнөөгийн утгаа олсон байна. Судар гэдэг үгийн эртний утга нь айлдсан зүйл, сонссон зүйл гэх санааг агуулдаг байж. Судар гэдэгт эртний Буддын уламжлалд Готама Будда өөрөө амаар айлдсан судруудыг хэлдэг байсан ба энэ судруудыг Типитака (паали: Tipitaka; санскрит: Tripitaka;) гэж нэрлэнэ. Типитака гэдэг нь гурван сагс гэсэн утгатай Пали/Санскрит үг юм. Эдгээр судруудыг утга агуулгаар нь Винайн буюу Сахил ёс (Vinaya Piṭaka), Судрын Аймаг (Suttanta Piṭaka), Дээдийн Ном (Abhidhamma Piṭaka) гэсэн гурван хэсэгт хувааж авч үздэг. Готама Будда нирваанд одоод 90 хоног дээр тохиосон Хуврагийн Чуулганы анхдугаар цуглаан дээр хувраг Упалий (Upalī) Винайн Судрыг, хувраг Аананда нь Судрын Аймгийн судруудыг нийт хуврагуудад цээжээр уншиж, Буддагийн сургаал дээр бүгд санал нэгдсэн байдаг. Харин Дээдийн Номын судрууд үүнээс 200-300 аад жилийн дараа Типитака судруудад нэмэгдсэн байна. Эдгээр судрууд цаас үүсэхээс өмнөх МЭӨ цаг үед хамаарах бөгөөд хуврагууд нийтээр дуудах маягаар судар аман хэлбэрээр өвлөгдөн явдаг байжээ. Харин цаас үүссэн цагаас хойш (МЭӨ 100-200) судар цаасан дээр бичигдэх байдлаар хадгалагдаж ирсэн байна. Гэхдээ хожим нь МЭ 5-р зуунаас Буддын шашны олон урсгал шинээр үүсч маш олон ном зохиол шинээр зохиогдон бичигдсэн ба бүгд судар гэсэн нэр хаягтай болсон байдаг. [[Ангилал:Ариун ном]] [[Ангилал:Буддын шашны утга зохиол]] [[Ангилал:Хиндү шашин]] [[Ангилал:Энэтхэгийн утга зохиол]] [[Ангилал:Монголын утга зохиол]] 1j5h7rb368cswjkriis4czdkpypjat3 0 134078 821466 773996 2025-06-11T10:59:30Z Avirmed Batsaikhan 53733 821466 wikitext text/x-wiki [[Файл:Nantes.PNG|thumb|Нант хотын сүлд]] '''Нант''' ([[Франц хэл|франц]]. ''Nantes'' ) — Францын баруун хэсэгт орших Армориканы өндөрлөгт [[Атлантын далай|Атлантын далайн]] эргээс 50 км зайд, францын хамгийн урт [[Луар мөрөн|Луар]] ([[Франц хэл|франц]]. ''Loire'', [[Латин хэл|лат]]. ''Liger'') мөрөний аман дээр орших боомт хот (коммун) юм. 2020 оны байдлаар 321 мянган (орчин тойронтой нийлээд 1 сая орчим) оршин суугчтай байсан хот юм. == Спорт == Нант нь Францын спортын лигүүдийн дээд дивизионд зургаан мэргэжлийн хөлбөмбөгийн клубтэй. Эдгээрээс хамгийн алдартай нь [[Нант хөлбөмбөгийн клуб]] бөгөөд хотын бэлгэдлийн нэг юм, Францын зургаан удаагийн аварга; [[Анри Мишель]], [[Дидье Дешам|Дидье Дешам,]] Марсель Десайли, Клод Макелеле зэрэг одод тоглож байсан тул Нант багийн тоглогчид тод шар өнгийн хувцасныхаа төлөө тэднийг "Канарэ шувуу" ([[Франц хэл|франц]].​ ''le serin,'' [[Англи хэл|англи]]. ''canary'') гэж дууддаг байна. Энэ хотод 1984 оны Европын хөлбөмбөгийн аварга шалгаруулах тэмцээн, [[1998 оны хөлбөмбөгийн ДАШТ|1998 оны Хөлбөмбөгийн дэлхийн аварга шалгаруулах тэмцээн]], 2001 оны эрэгтэй гандболын дэлхийн аварга шалгаруулах тэмцээн, 2007 оны эмэгтэйчүүдийн гандболын дэлхийн аварга шалгаруулах тэмцээн, 2007 оны регбигийн дэлхийн аварга шалгаруулах тэмцээн болон бусад томоохон олон улсын тэмцээнүүд зохиогдсон. Нант хотод хэд хэдэн удаа алдарт "[[Тур де Франс]]" ундаг дугуйн уралдааны зарим үе шатуудыг зохион байгуулж байсан. ff2aertp3j2pdnwx8rwtanhj64c81he 0 134981 821471 780219 2025-06-11T11:14:58Z Avirmed Batsaikhan 53733 821471 wikitext text/x-wiki [[Файл:Warszawa - Muzeum Narodowe w Warszawie.jpg|thumb|262x262px|Варшавын Үндэсний мүзей]] '''Варшавын Үндэсний музей''' ([[Польш хэл|польш]]. ''Muzeum Narodowe w Warszawie (MNW)'') — Польшийн нийслэл [[Варшав]] хот дахь, улсын бүртгэлтэй музей юм. Варшав дахь Үндэсний музей нь Польшийн хамгийн эртний урлагийн музейн нэг юм. 1862 онд Дүрслэх урлагийн музей нэртэйгээр байгуулагдсан түүхтэй боловч төв байр нь сүүлд 1927-1938 онд баригдсан байна. Модернист хэв маягийн барилгыг Тадеуш Толвински зохион бүтээжээ. Өнөөдөр музейн цуглуулгад эртний үеэс өнөөг хүртэл Польшийн болон дэлхийн урлагийн 830,000 орчим бүтээл багтсан байна. Үүнд [[уран зураг]], [[уран баримал]], зураг, [[сийлбэр]], гэрэл зураг, нумизматик, түүнчлэн хэрэглээний урлаг, дизайны объектууд орно. Музейн багийнхны хийсэн судалгаа, шинжлэх ухаан, хамгаалах төслүүдийн ачаар бид өдөр бүр цуглуулгынхаа талаар илүү ихийг мэдэж авдаг. Музейн өөрийн барилга Варшав хотод алее Иерозалимски 3 ([[Польш хэл|польш]]. Al. Jerozolimskie 3) гэсэн хаягт байрладаг. 1964-1972 онд архитектор Карол Голавски, Стефан Козински нарын зургийн төслөөр барилгын урд талд шинэ хэсгийг нэмж барьсан байна. == Чухал дурсгалт үзмэрүүд == * “Сувилагч Кайн нас барагсдын ном” – папирус; Египет, МЭӨ 14-р зууны 2-р хагас, * Египетийн хөшөө (жишээлбэл, Сехмет бурханы хөшөө), * Грек, Латин бичээсүүдийн цуглуулга, * Шүмеруудын үсгээр бичсэн баримт бичиг, * Месопотамийн цилиндрийн лац. Албан ёсны цахим хуудас: https://www.mnw.art.pl/ [[Ангилал:Варшав|Үндэсний музей]] [[Ангилал:Польшийн музей]] 0gmysfy0ulctmr4snmixt39d2afnofz 0 137362 821429 815583 2025-06-10T19:54:37Z Enkhsaihan2005 64429 821429 wikitext text/x-wiki {{Инфобокс Урлагийнхан | name = B.I | image = 20221210 B.I All Day Show in Seoul Crop.jpg | image_size = | caption = 2022 оны 12 сард | birth_name = Kim Han-bin<br>[[Солонгосоор|Сол:]] 김한빈 | native_name = | native_name_lang = | alias = B.I<br>[[Солонгосоор|Сол:]]비아이 | Born = {{birth date and age|1996|10|22}} | Origin = [[Чонань]], [[Өмнөд Чүнчон]], [[Өмнөд Солонгос]] | occupation = [[реппер]]<br>[[дуучин]]<br>дууны үг зохиогч<br>продюсер<br>бүжигчин | background = solo_singer | website = {{URL|https://www.131online.net/bi|албан ёсны сайт}} | instrument = | genre = К-поп<br>хип-хоп<br>R&B<br>EDM | associated_acts = | past_member_of = | years_active = 2013-2019 ([[iKon]])<br>2021-одоо | label = [[YG Entertainment]]<br>131 }} '''Kim Han-bin''' ([[Солонгосоор|Сол:]] 김한빈) нь '''B.I''' хэмээх тайзны нэрээрээ олонд танигдсан, [[Өмнөд Солонгос]]ын [[реппер]], [[дуучин]], ая зохиогч, хөгжмийн продюсер, бүжигчин юм. Тэрээр 2015 оны 9 сард [[YG Entertainment]]-ын дор [[iKon]] хөвгүүдийн хамтлагийн ахлагчаар дэбютээ хийсэн. 2019 оны 6 сарын 12нд тэрээр хар тамхины хэрэгт холбогдож, улмаар хамтлагаасаа гарсан юм. Тэрээр хамтлагтаа байхдаа хөгжмийн найруулга тал дээр хамтлагийнхаа ихэнх дууг продюсерлэж, дуу зохиоход чухал үүрэг гүйцэтгэдэг байсан билээ.<ref name="komca">{{cite web|url=https://www.komca.or.kr/srch2/srch_01_popup_mem_right.jsp?S_MB_CD=10006031|title=Songs Registered Under B.I (10006031)|publisher=Korea Music Copyright Association|language=ko|access-date=April 25, 2022|archive-date=January 10, 2022|archive-url=https://web.archive.org/web/20220110033229/https://www.komca.or.kr/srch2/srch_01_popup_mem_right.jsp?S_MB_CD=10006031|url-status=live}}</ref> [[iKon]] хамтлагийн хоёр дахь студийн цомог ''"Return"'' цомгийн ''"Love Scenario"'' дууны үгийг хамтран бичиж, аяыг нь зохиож, продюсерлэсэн тэрээр 2018 оны ''Melon Music Awards''-аас ''"Songwriter of the Year"'' (Оны шилдэг ая зохиогч) хэмээх нэр хүндтэй шагналыг хүртсэн юм. 2021 оны эхээр өөрийн үүсгэн байгуулсан '''131''' хэмээх лэйбел дор бие даасан уран бүтээлчээр дэбютээ хийж, ''"Midnight Blue (Love Streaming)"'' сингл цомог болон ''"Waterfall"'' студийн бүрэн хэмжээний цомгоороо дэбютээ хийсэн.<ref name="mksmidnightblue">{{cite news|last=Son|first=Jin-ah|url=https://n.news.naver.com/entertain/article/410/0000770452|title=비아이 "면죄부 아닌 자숙의 방향성"…오늘(19일) 기부 앨범 발매|date=March 19, 2021|work=Maeil Business Newspaper|access-date=February 2, 2023|language=ko|via=Naver|archive-date=July 17, 2021|archive-url=https://web.archive.org/web/20210717090906/https://n.news.naver.com/entertain/article/410/0000770452|url-status=live }}</ref><ref name="rsindiawaterfall">{{cite magazine|last=Chakraborty|first=Riddhi|url=https://rollingstoneindia.com/b-i-takes-a-confident-step-forward-with-illa-illa/|title=B.I Takes A Confident Step Forward With 'Illa Illa'|date=June 1, 2021|magazine=Rolling Stone India|access-date=February 2, 2023|archive-date=December 3, 2022|archive-url=https://web.archive.org/web/20221203205243/https://rollingstoneindia.com/b-i-takes-a-confident-step-forward-with-illa-illa/|url-status=live }}</ref> Түүний хоёр дахь студийн цомог ''"Cosmos"''-ын эхний хагас нь 2021 оны 11 сард цацагджээ.<ref name="NME1_cosmos">{{cite magazine|last=Chin|first=Carmen|url=https://www.nme.com/news/music/b-i-cosmos-half-album-music-video-3092843|title=B.I is lovesick in dreamy music video for 'Cosmos'|date=November 11, 2021|magazine=NME|access-date=November 15, 2021|archive-date=February 2, 2023|archive-url=https://web.archive.org/web/20230202160644/https://www.nme.com/news/music/b-i-cosmos-half-album-music-video-3092843|url-status=live}}</ref> 2022 онд ''"Love or Loved"'' төслөө эхлүүлэн 5 сард ''"BTBT"'' дуугаа гаргаж,<ref name="btbtsinglelist">{{cite news|url=http://www.slist.kr/news/articleView.html?idxno=353793|title=비아이, 선공개 싱글 'BTBT' 발매→글로벌 앨범 프로젝트 'L.O.L' 시작|website=Single List|last=Yong|first=Won-joong|date=May 13, 2022|access-date=February 17, 2022|language=ko|archive-date=May 13, 2022|archive-url=https://web.archive.org/web/20220513060842/http://www.slist.kr/news/articleView.html?idxno=353793|url-status=live }}</ref> 11 сард нь ''"Love or Loved Part.1"'' хэмээх EP цомгоо гаргасан.<ref>{{cite magazine|first=Gladys|last=Yeo|date=November 18, 2022|title=Watch the enthralling music video for B.I's newest single, 'Keep Me Up'|url=https://www.nme.com/news/music/bi-comeback-love-or-loved-pt-1-ep-release-date-details-3317694|magazine=NME|access-date=November 18, 2022|archive-date=February 2, 2023|archive-url=https://web.archive.org/web/20230202160642/https://www.nme.com/news/music/bi-comeback-love-or-loved-pt-1-ep-release-date-details-3317694|url-status=live }}</ref> 2023 оны 6 сарын 1нд хоёр дахь студийн цомгоо ''"To Die For"'' нэртэйгээр гаргажээ.<ref name="todieforjoongang">{{cite news|last=Yoon|first=So-yeon|title=B.I's latest album 'To Die For' is ode to his passion and repentance|url=https://koreajoongangdaily.joins.com/2023/06/01/entertainment/kpop/BI-BI-iKON/20230601193820070.html|access-date=June 1, 2023|publisher=Korea JoongAng Daily|date=June 1, 2023|archive-date=June 1, 2023|archive-url=https://web.archive.org/web/20230601152642/https://koreajoongangdaily.joins.com/2023/06/01/entertainment/kpop/BI-BI-iKON/20230601193820070.html|url-status=live}}</ref> ==Бага нас== Kim Han-bin нь 1996 оны 10 сарын 22нд Өмнөд Солонгосын [[Чонань]] хотод төрсөн. 2009 онд 13 насандаа ''MC Mong'' репперын ''"Indian Boy"'' дуунд хамтарч, ''MC Mong''-ыг дагалдан анх удаа хөгжмийн нэвтрүүлгүүд дээр амьд үзүүлбэрээ үзүүлж, ''"You Hee-yeol' Sketchbook"'' телевизийн шоунд оролцож байжээ.<ref name="indianboy">{{cite news|last=Yoon|first=Hye-jin|date=July 27, 2009|url=http://www.newsen.com/news_view.php?uid=200907270917381002|title=MC몽 발굴한 꼬마래퍼 비아이(B.I) 누구?|trans-title=Who is the B.I, little rapper who discovered by MC Mong?|website=Newsen|language=ko|access-date=May 25, 2019|archive-date=August 7, 2020|archive-url=https://web.archive.org/web/20200807005729/https://www.newsen.com/news_view.php?uid=200907270917381002|url-status=live}}</ref><ref>{{Cite news|url=https://www.newsen.com/news_view.php?uid=200908080940511001|title=MC몽 꼬마래퍼 비아이 "삶은 MC몽, 얼굴은 지드래곤 닮고파"|first=Yun-hyuk|last=Lee|work=Newsen|date=August 8, 2009|access-date=January 26, 2023|language=ko|archive-date=January 14, 2023|archive-url=https://web.archive.org/web/20230114142218/https://www.newsen.com/news_view.php?uid=200908080940511001|url-status=live }}</ref> Тэрээр мөн уг дууны клипэнд нь тоглосон бөгөөд ''MC Mong''-ын өөр нэг дуу болох ''"Horror Show"'' дууны клипэнд cameo дүрд тоглосон. Улмаар 15 настайдаа 2011 оны 1 сард [[YG Entertainment]]-д бэлтгэгчээр орсон.<ref>{{Cite news|url=https://www.newsinside.kr/news/articleView.html?idxno=274881|title='믹스앤매치' 비바이·바비, 과거 연습생 시절 공개 '카리스마 어디로?'… 여심 자극하는 '풋풋함'|first=Na-ra|last=Kim|work=News Inside|date=October 31, 2014|access-date=January 26, 2023|language=ko|archive-date=November 12, 2022|archive-url=https://web.archive.org/web/20221112163814/http://www.newsinside.kr/news/articleView.html?idxno=274881|url-status=live }}</ref> == Хандив == B.I нь 2016 оноос эхлэн мэдрэлийн эмгэгийн талаар олон нийтэд сурталчлах зорилготой ашгийн бус байгууллага болох ''"Seungil Hope"'' санд нууцаар хандив өргөсөөр ирсэн ба 2018 онд 30 сая вон хандивласан гэж мэдэгджээ.<ref>{{Cite news|url=https://www.kpopmap.com/ikon-bi-celebrates-his-birthday-by-donating-to-als-patients/|title=iKON B.I Celebrates His Birthday By Donating To ALS Patients|author=JeonAe|work=[[Kpopmap]]|date=November 23, 2018|access-date=January 5, 2023|archive-date=January 5, 2023|archive-url=https://web.archive.org/web/20230105214159/https://www.kpopmap.com/ikon-bi-celebrates-his-birthday-by-donating-to-als-patients/|url-status=live }}</ref> 2019 онд [[Канвонь муж, Өмнөд Солонгос|Канвонь]] мужийн [[Сукчу]] хотод гарсан ойн түймэрт нэрвэгдсэн хүмүүст туслах зорилгоор 10 сая воныг ''"Hope Bridge"'' үндэсний гамшгаас хамгаалах нийгэмлэгт хандивласан.<ref>{{Cite news|url=https://www.edaily.co.kr/news/read?newsId=01866326622456120|title=강원산불 유명인사 기부 잇따라…손흥민 1.5억· 2PM 찬성 1억|last=Lee|first=Yeon-ho|work=E-Daily|date=April 14, 2019|access-date=January 5, 2023|language=ko}}</ref> 2019 оны 6 сард ''Grand Buda-Guest'' нэвтрүүлгийн багийн гишүүдтэй хамт [[Кёнги]] аймаг дахь нохойн хамгаалах байранд 30 сая воны үнэ бүхий нохойн хоол хандивлажээ.<ref>{{Cite news|url=https://www.news1.kr/articles/?3642064|title=안정환·토니안·비아이, 유기견 위해 힐스코리아와 함께 사료 2톤 기부|last=Choi|first=Seo-yoon|work=News 1|date=June 10, 2019|access-date=January 5, 2023|language=ko|archive-date=January 5, 2023|archive-url=https://web.archive.org/web/20230105214158/https://www.news1.kr/articles/?3642064|url-status=live }}</ref> 2020 онд [[COVID-19]] тахлын үеэр [[Өмнөд Солонгос]], [[Хятад]], [[Тайланд]], [[Япон]], [[Индонез]], [[Вьетнам]] зэрэг улс орнуудад хүүхэд, өндөр настан, орлого багатай гэр бүл зэрэг эмзэг бүлэгт тараах зорилготойгоор 200 сая воны үнэ бүхий 100,000 ширхэг маск хандивласан байна.<ref>{{Cite news|url=https://entertain.naver.com/ranking/read?oid=396&aid=0000541406|title=[단독] 비아이(B.I) 조용한 선행, 코로나19 확산에 마스크 10만 개 기부|last=Choi|first=Jeong-ah|work=Sports World|date=February 26, 2020|access-date=May 3, 2021|language=ko|via=[[Naver]]|archive-date=May 3, 2021|archive-url=https://web.archive.org/web/20210503213120/https://entertain.naver.com/ranking/read?oid=396&aid=0000541406|url-status=live }}</ref> 2020 оны 8 сарын 10ны өдөр ''"Angel's Haven for Children"'' хүүхдийн асрамжийн газрын хүүхдүүдэд гутал хандивлажээ.<ref>{{Cite news|last=Ji|first=Dong-hyeon|date=August 17, 2020|title='마약 논란' 이후 아동보육시설 직접 찾아가 아이들에 '신발' 선물해준 비아이...|trans-title=After the "drug controversy," B.I visited the child care facility in person and gave "shoes" to the children|url=https://www.insight.co.kr/news/299408|work=Insight|access-date=December 15, 2021|language=ko|archive-date=December 15, 2021|archive-url=https://web.archive.org/web/20211215023413/https://www.insight.co.kr/news/299408|url-status=live }}</ref> Тэрээр мөн [[Инчон]] хотод сайн дурын ажил хийж, 2020 оны 12 сарын 19нд 10,000 ширхэг маск хандивласан.<ref>{{Cite news|url=https://www.mk.co.kr/star/hot-issues/view/2020/12/1313221/|title=비아이 컴백? 자숙 중 팬들 연탄봉사 현장 깜짝 등장 '훈훈'|last=Park|first=Se-yeon|work=Maeil Business Newspaper|date=December 23, 2020|access-date=January 5, 2023|language=ko|archive-date=January 5, 2023|archive-url=https://web.archive.org/web/20230105214159/https://www.mk.co.kr/star/hot-issues/view/2020/12/1313221/|url-status=live }}</ref> B.I нь 2020 оны 12 сарын 18нд ''IOK Company''-ы дор 200,000 амны хаалт, 10,000 хувцас зэрэг 200 сая воны үнэ бүхий эд зүйлийг ''Дэлхийн Зөн'' олон улсын тусламж, хөгжлийн ТББ-д хандивласан байна.<ref>{{Cite news|url=https://www.inews24.com/view/1328671|title='비아이와 IOK컴퍼니' 월드비전에 2억 상당 기부물품 전달|last=Lee|first=Yeon-choon|work=iNews 24|date=December 21, 2020|access-date=January 5, 2023|language=ko|archive-date=January 5, 2023|archive-url=https://web.archive.org/web/20230105214159/https://www.inews24.com/view/1328671|url-status=live }}</ref> 2021 оны 1 сарын 5нд B.I болон IOK компанийн гүйцэтгэх захирал ''Jang Jin-woo'' нар [[COVID-19]] тахлын үед эмзэг бүлгийн хүмүүст туслах зорилгоор 200 сая воны үнэ бүхий маск болон хувцсыг [[Усань]] хот руу явуулжээ.<ref>{{Cite news|date=January 5, 2021|title=IOK컴퍼니 장진우 대표, 오산시에 2억원 상당 통큰 기부|url=http://www.newsfreezone.co.kr/news/articleView.html?idxno=288493|last=Kim|first=Kyung-hoon|access-date=May 3, 2021|website=News Free Zone|language=ko|archive-date=May 3, 2021|archive-url=https://web.archive.org/web/20210503213122/http://www.newsfreezone.co.kr/news/articleView.html?idxno=288493|url-status=live }}</ref> 2021 оны 3 сард ''"Midnight Blue (Love Streaming)"'' нэртэй буяны single цомгоо гаргасан бөгөөд уг цомгоос олж буй бүх орлого, зохиогчийн эрхээс олох бүх орлогыг дэлхийн өнцөг булан бүрт хямралд орсон хүүхдүүдэд дэмжлэг үзүүлэх зорилгоор ''Дэлхийн Зөн'' олон улсын тусламжийн байгууллагад хандивласан ба цаашид ч гэсэн тус цомгийн борлуулалтаас олсон бүх орлого, зохиогчийн эрхийн хураамжийг тасралтгүй хандивлахаа амласан юм.<ref>{{Cite news|url=https://www.xportsnews.com/article/1420637|title='前 아이콘' 비아이, 월드비전에 기부 앨범 수익금 전달 '과거 반성'|last=Choi|first=Hee-jae|work=Xports News|date=May 4, 2021|access-date=January 5, 2023|language=ko|archive-date=January 5, 2023|archive-url=https://web.archive.org/web/20230105214159/https://www.xportsnews.com/article/1420637|url-status=live }}</ref> 2021 оны 9 сард IOK компаниас B.I-ыг "Сар бүр хандивлах төсөл" хэрэгжүүлэхээр төлөвлөж байгааг зарлаж, ''"Midnight Blue (Love Streaming)"'' болон ''"Waterfall"'' цомгуудынхаа бүх хөгжим болон зохиогчийн эрхийн ашгаа ''Дэлхийн Зөн'' олон улсын тусламжийн байгууллагад тасралтгүй хандивлахаар төлөвлөж байгаагаа зарлажээ.<ref name="monthlydonation">{{Cite news|title=비아이, 음원 수익 사후 60년까지 기부 '자숙과 반성의 의미'|url=https://www.joynews24.com/view/1405726|date=September 17, 2021|access-date=January 5, 2023|work=Joy News 24|last=Kim|first=Ji-young|language=ko|archive-date=January 5, 2023|archive-url=https://web.archive.org/web/20230105214158/https://www.joynews24.com/view/1405726|url-status=live }}</ref> == Хар тамхины хэргийн маргаан == 2019 оны 6 сарын 12ны өдөр, B.I нь 2016 онд нэгэн нууц эмэгтэй худалдаалагчаас марихуан болон LSD худалдаж авахыг завдсан нь илэрчээ.<ref>{{Cite web|url=https://www.dispatch.co.kr/2026366|title="[단독] "너랑은 같이 해봤으니까"…'아이콘' 비아이, 마약 의혹 카톡 입수"|website=dispatch.co.kr|date=June 12, 2019|language=ko|access-date=June 12, 2019|archive-date=June 13, 2019|archive-url=https://web.archive.org/web/20190613083111/https://www.dispatch.co.kr/2026366|url-status=live}}</ref> Уг мэдээллийн дараа, B.I өөрийн хувийн инстаграм хуудсандаа уг мэдээг хүлээн зөвшөөрч, буруу зүйл хийсэндээ уучлалт гуйн, хамтлагаасаа гарахаа мэдэгджээ. Үүнээс хэдэн цагийн дараа [[YG Entertainment]]-аас түүнийг [[iKon]] хамтлагаас гарч, гэрээгээ цуцалсан гэдгийг нь баталсан.<ref>{{Cite web|url=https://entertain.naver.com/now/read?oid=076&aid=0003428222|title=[공식입장]YG 측 "비아이, 아이콘 탈퇴·계약 해지 결정…심려끼져 죄송"(전문)|website=entertain.naver.com|language=ko|access-date=June 12, 2019|archive-date=November 12, 2020|archive-url=https://web.archive.org/web/20201112020835/https://entertain.naver.com/now/read?oid=076&aid=0003428222|url-status=live}}</ref> Түүний оролцсон ''"Law of the Jungle"'', ''"Grand Buda-Guest"'', ''"Stage K"'' зэрэг цуврал нэвтрүүлгүүд дээрх түүний хэсгүүдийг гарахаас нь өмнө засварлаж телевизээр гаргасан юм.<ref>{{cite web|last=Cheon|first=Yun-hye|script-title=ko:[단독]'정글의 법칙', 비아이 분량 최종 편집 결정 "최대한 신중하게 편집할 것"|url=http://pop.heraldcorp.com/view.php?ud=201906121523120014472_1|website=Herald Pop|publisher=Herald Corporation|access-date=June 13, 2019|language=ko|date=June 12, 2019|archive-date=June 24, 2019|archive-url=https://web.archive.org/web/20190624114347/http://pop.heraldcorp.com/view.php?ud=201906121523120014472_1|url-status=live}}</ref><ref>{{cite web|script-title=ko:'그랜드 부다개스트'·'정글의 법칙' 측 "'비아이 방송분 편집"(공식입장)|url=http://sports.mk.co.kr/view.php?year=2019&no=410940|website=MK Sports|access-date=June 13, 2019|language=ko|date=June 12, 2019|archive-date=November 12, 2020|archive-url=https://web.archive.org/web/20201112041626/http://sports.mk.co.kr/view.php?year=2019&no=410940|url-status=live}}</ref><ref>{{cite web|last=Jang|first=Jin-ri|script-title=ko:[단독]'아이콘 탈퇴' 비아이, '스테이지K'도 흔적지우기…왕중왕전 통편집|url=http://www.spotvnews.co.kr/?mod=news&act=articleView&idxno=295265|website=SpoTV News|access-date=June 13, 2019|language=ko|date=June 12, 2019|archive-date=March 21, 2021|archive-url=https://web.archive.org/web/20210321193051/http://www.spotvnews.co.kr/?mod=news&act=articleView&idxno=295265|url-status=live}}</ref> Тухайн нууц эмэгтэй худалдаалагч нь өмнө нь [[T.O.P]]-тэй хар тамхины хэрэгт холбогдож байсан, 2017 онд дөрвөн жилийн тэнсэн харгалзах ял авсан ''Han Seo-hee'' болох нь тогтоогдсон.<ref>{{cite news|last=Park|first=Eun-joo|url=https://news.kmib.co.kr/article/view.asp?arcid=0013396095|title=한서희 "양현석 개입이 이 사건 핵심…난 비아이 끝까지 말렸다"(종합)|date=June 14, 2019|work=[[Kukmin Ilbo]]|access-date=February 2, 2023|language=ko|archive-date=February 2, 2023|archive-url=https://web.archive.org/web/20230202212740/https://news.kmib.co.kr/article/view.asp?arcid=0013396095|url-status=live }}</ref> 2020 оны 2 сард B.I-д хийсэн хар тамхины шинжилгээний хариу гарсан бөгөөд түүнээс ямар нэгэн хууль бус хар тамхи илрээгүй байна.<ref>{{cite web|url=https://www.edaily.co.kr/news/read?newsId=01180806622621432&mediaCodeNo=257&OutLnkChk=Y|title=비아이, '마약 혐의' 일부 인정-피의자 전환...양현석도 곧 조사|language=ko|author=박지혜|date=September 18, 2019|website=EDaily|access-date=November 4, 2022|archive-date=December 3, 2022|archive-url=https://web.archive.org/web/20221203054510/https://www.edaily.co.kr/news/read?newsId=01180806622621432&mediaCodeNo=257&OutLnkChk=Y|url-status=live}}</ref><ref>{{Cite web|url=https://www.newsweek.com/k-pop-kim-han-bin-ikon-b-i-drug-test-negative-illegal-substance-1489422|title=K-pop artist B.I, the former member of boy band iKon, has tested negative for illegal drug use|last=Kim|first=Soo|date=February 27, 2020|website=Newsweek|language=en|access-date=March 11, 2020|archive-date=March 9, 2020|archive-url=https://web.archive.org/web/20200309224913/https://www.newsweek.com/k-pop-kim-han-bin-ikon-b-i-drug-test-negative-illegal-substance-1489422|url-status=live}}</ref> 2021 оны 8 сарын 26ны өдрийн анхан шатны шүүх хурлаар тэрээр прокуророос мэдүүлсэн бүх хэргээ хүлээн зөвшөөрсөн: 2016 онд хууль бус марихуан хэрэглэсэн гурван бүртгэл, хууль бус LSD худалдан авсан нэг бүртгэл.<ref>{{cite news|title=비아이, 징역 3년 구형...父 끝내 눈물 "한 번만 기회 달라"|url=https://hankookilbo.com/News/Read/A2021082714420003883|date=August 27, 2021|access-date=May 20, 2023|work=Hankook Ilbo|last=Hong|first=Hye-min|language=ko|archive-date=May 20, 2023|archive-url=https://web.archive.org/web/20230520181548/https://hankookilbo.com/News/Read/A2021082714420003883|url-status=live}}</ref> Улмаар 2021 оны 9 сарын 10ны өдөр Сөүлийн төв дүүргийн шүүхээс B.I-д дөрвөн жилийн тэнсэн харгалзах ял, 80 цаг олон нийтийн ажил хийх, 40 цаг хар тамхины хор уршгийн талаарх сургалтад хамруулж, 1,5 сая воны торгууль оногдуулсан байна.<ref>{{Cite web|last=Hwang|first=Ji-young|title='마약 투약 혐의' 비아이, 집행유예 4년 선고|url=https://n.news.naver.com/mnews/article/437/0000275859?sid=102|access-date=September 10, 2021|website=Naver News|language=ko|archive-date=September 10, 2021|archive-url=https://web.archive.org/web/20210910185913/https://n.news.naver.com/mnews/article/437/0000275859?sid=102|url-status=live}}</ref> ==Шагнал== [[File:B.I on the red carpet of the 2019 Golden Disc Awards.jpg|upright=1|right|thumb|2019 оны Golden Disc Awards-ын улаан хивсний ёслол дээр]] {| class="wikitable plainrowheaders" ! scope="col" | Шагнал гардуулах ёслол ! scope="col" | Он ! scope="col" | Төрөл ! scope="col" | Төрөл (англиар) ! scope="col" | Үр дүн ! scope="col" class="unsortable" | {{abbr|Холбоос|Reference(s)}} |- ! scope="row" | Melon Music Awards | style="text-align:center" | 2018 | Жилийн шилдэг хөгжмийн зохиолч | Songwriter of the Year | {{won}} | style="text-align:center" | - |- ! scope="row" rowspan="2" | Hanteo Music Awards | style="text-align:center" rowspan="2" | 2023 | Хөгжиж буй уран бүтээлч | Emerging Artist Award | {{nom}} | style="text-align:center" | <ref name="hma2023nominees">{{cite magazine |magazine=NME |url=https://www.nme.com/news/music/31st-hanteo-music-awards-nominees-newjeans-enhypen-aespa-3565522 |title=Here are the nominees of the 31st Hanteo Music Awards |last=Ziwei |first=Puah |date=January 4, 2024 |access-date=January 4, 2024 |archive-date=January 4, 2024 |archive-url=https://web.archive.org/web/20240104093555/https://www.nme.com/news/music/31st-hanteo-music-awards-nominees-newjeans-enhypen-aespa-3565522 |url-status=live }}</ref> |- | Тусгай шагнал | Special Award (Hip-hop) | {{won}} | style="text-align:center" | <ref name="hma2023winners">{{cite news |work=Kyunghyang Shinmun |url=https://sports.khan.co.kr/entertainment/sk_index.html?art_id=202402190748003 |title=에스파·이찬원·제베원···'31주년 한터뮤직어워즈' 빛났다 |last=An |first=Byeong-gil |date=February 19, 2024 |access-date=February 19, 2024 |language=ko |archive-date=February 19, 2024 |archive-url=https://web.archive.org/web/20240219074216/https://sports.khan.co.kr/entertainment/sk_index.html?art_id=202402190748003 |url-status=live }}</ref> |} ==Уран бүтээл== ===Студийн цомог=== {| class="wikitable plainrowheaders" style="text-align:center;" ! scope="col" rowspan="2" style="width:14.5em;"| Цомгийн нэр ! rowspan="2" style="width:22em;"| Цомгийн дэлгэрэнгүй ! scope="col" colspan="2"| Чартад жагссан байдал ! scope="col" rowspan="2" style="width:12em;"| Борлуулалт |- ! scope="col" style="width:3em;font-size:90%"| Circle Album Chart<br>(KOR)<br><ref name="gaonchart">{{cite web|url=https://circlechart.kr/page_chart/album.circle|title=Album Chart (weekly)|publisher=Korea Music Content Association|website=[[Circle Chart]]|access-date=November 5, 2022|archive-date=July 7, 2022|archive-url=https://web.archive.org/web/20220707015709/https://circlechart.kr/page_chart/album.circle|url-status=live}} *{{cite web|url=https://circlechart.kr/page_chart/album.circle?nationGbn=T&targetTime=12&hitYear=2021&termGbn=week&yearTime=3|title=Midnight Blue|date=March 14–20, 2021|access-date=November 5, 2022|archive-date=November 3, 2022|archive-url=https://web.archive.org/web/20221103093317/https://circlechart.kr/page_chart/album.circle?nationGbn=T&targetTime=12&hitYear=2021&termGbn=week&yearTime=3|url-status=live}} *{{cite web|url=https://circlechart.kr/page_chart/album.circle?nationGbn=T&targetTime=25&hitYear=2021&termGbn=week&yearTime=3|title=Waterfall|date=June 13–19, 2021|access-date=November 5, 2022|archive-date=November 5, 2022|archive-url=https://web.archive.org/web/20221105113834/https://circlechart.kr/page_chart/album.circle?nationGbn=T&targetTime=25&hitYear=2021&termGbn=week&yearTime=3|url-status=live}} *{{cite web|url=https://circlechart.kr/page_chart/album.circle?nationGbn=T&targetTime=46&hitYear=2021&termGbn=week&yearTime=3|title=Cosmos|date=November 7–13, 2021|access-date=November 5, 2022|archive-date=November 5, 2022|archive-url=https://web.archive.org/web/20221105113832/https://circlechart.kr/page_chart/album.circle?nationGbn=T&targetTime=46&hitYear=2021&termGbn=week&yearTime=3|url-status=live}} *{{cite web|url=https://circlechart.kr/page_chart/album.circle?nationGbn=T&targetTime=48&hitYear=2022&termGbn=week&yearTime=3|title=Love or Loved Part.1|date=November 20–26, 2022|access-date=December 1, 2022|archive-date=December 1, 2022|archive-url=https://web.archive.org/web/20221201021700/https://circlechart.kr/page_chart/album.circle?nationGbn=T&targetTime=48&hitYear=2022&termGbn=week&yearTime=3|url-status=live}} *{{cite web|url=https://circlechart.kr/page_chart/album.circle?nationGbn=T&targetTime=24&hitYear=2023&termGbn=week&yearTime=3|title=To Die For|date=June 11–17, 2023|access-date=June 22, 2023|archive-date=June 22, 2023|archive-url=https://web.archive.org/web/20230622020030/https://circlechart.kr/page_chart/album.circle?nationGbn=T&targetTime=24&hitYear=2023&termGbn=week&yearTime=3|url-status=live}} *{{cite web|url=https://circlechart.kr/page_chart/album.circle?nationGbn=T&targetTime=45&hitYear=2023&termGbn=week&yearTime=3|title=Love or Loved Part.2|date=November 5–11, 2023|access-date=November 16, 2023|archive-date=November 16, 2023|archive-url=https://web.archive.org/web/20231116085513/https://circlechart.kr/page_chart/album.circle?nationGbn=T&targetTime=45&hitYear=2023&termGbn=week&yearTime=3|url-status=live}}</ref> ! scope="col" style="width:3em;font-size:90%"| Oricon Albums Chart<br>(JPN)<br /><ref name="Oricon">Peaks in Japan: * ''Waterfall'': {{cite web|url=http://www.oricon.co.jp/rank/ja/w/2021-06-21/p/5/|script-title=ja:オリコン週間 アルバムランキング 年月日～年月日|trans-title=Weekly album ranking dated June 21, 2021|publisher=[[Oricon]]|language=ja|date=June 21, 2021|access-date=June 16, 2021|archive-date=June 16, 2021|archive-url=https://web.archive.org/web/20210616072137/https://www.oricon.co.jp/rank/ja/w/2021-06-21/p/5/|url-status=live}} * ''Tadaima'': {{cite web|url=http://www.oricon.co.jp/rank/ja/w/2023-03-25/p/2/|script-title=ja:オリコン週間 アルバムランキング 2024年03月11日～2024年03月17日|trans-title=Weekly album ranking dated March 25, 2024|publisher=Oricon|language=ja|date=March 25, 2024|access-date=March 20, 2024|archive-date=March 20, 2024|archive-url=https://web.archive.org/web/20240320024737/https://www.oricon.co.jp/rank/ja/w/2024-03-25/p/2/|url-status=live}}</ref> |- ! scope="row"| ''Waterfall'' | * Цацагдсан огноо: 2021.06.01 * Агентлаг: IOK Music, 131 Label * Дистрибьютер: Dreamus * Формат: CD, LP, digital download {{hidden|Цомгийн дуунууд| #Waterfall #Illa Illa (해변) #Daydream (긴 꿈; ft. [[Lee Hi]]) #Numb #Illusion (꿈결) #Flow Away #Help Me #Remember Me (역겹겠지만) #Stay (ft. [[Tablo]]) #Gray (비 온 뒤 흐림) #Then (그땐 내가) #Re-Birth (다음 생) }} | 6 || 44 | * KOR: 104,101<!-- 99,678 + 4,423 (LP) --><ref>Cumulative sales of ''Waterfall'': * (CD): {{cite web|url=https://circlechart.kr/page_chart/album.circle?nationGbn=T&targetTime=07&hitYear=2021&termGbn=month&yearTime=3|title=Album Chart – 2021.07 Month|website=[[Circle Chart]]|publisher=Korea Music Content Association|access-date=November 5, 2022|archive-date=November 5, 2022|archive-url=https://web.archive.org/web/20221105113836/https://circlechart.kr/page_chart/album.circle?nationGbn=T&targetTime=07&hitYear=2021&termGbn=month&yearTime=3|url-status=live}} * (LP): {{cite web|url=https://circlechart.kr/page_chart/album.circle?nationGbn=T&targetTime=12&hitYear=2021&termGbn=month&yearTime=3|title=Album Chart – 2021.12 Month|website=[[Circle Chart]]|publisher=Korea Music Content Association|access-date=November 5, 2022|archive-date=November 27, 2022|archive-url=https://web.archive.org/web/20221127190748/https://circlechart.kr/page_chart/album.circle?nationGbn=T&targetTime=12&hitYear=2021&termGbn=month&yearTime=3|url-status=live}}</ref> * JPN: 1,065 {{small|({{abbr|Phy.|Physical}})}}<ref>{{cite web|url=http://www.oricon.co.jp/rank/ja/w/2021-06-21/p/5/|script-title=ja:オリコン週間 アルバムランキング 年月日～年月日|trans-title=Weekly album ranking dated June 21, 2021|publisher=[[Oricon]]|language=ja|access-date=June 16, 2021|archive-date=June 16, 2021|archive-url=https://web.archive.org/web/20210616072137/https://www.oricon.co.jp/rank/ja/w/2021-06-21/p/5/|url-status=live }}</ref> |- ! scope="row"|''To Die For'' | * Цацагдсан огноо: 2023.06.01 * Агентлаг: 131 * Дистрибьютер: Dreamus * Формат: CD, digital download {{hidden|Цомгийн дуунууд| #To Die #Wave (ft. Kid Milli, Lil Cherry) #The Island of Misfit Toys #Die for Love (ft. Jessi) #Cosmos #Nerd (ft. Colde) #Dare to Love (ft. Big Naughty) #Nineteen (열아홉) #Beautiful Life (ft. Crying Nut) #Cloud Thought (구르믄) #Lover #Truth #Flame #Michelangelo #Alive }} | 12 || — | * KOR: 32,418<ref>Cumulative sales of ''To Die For'': * {{cite web|url=https://circlechart.kr/page_chart/album.circle?nationGbn=T&targetTime=06&hitYear=2023&termGbn=month&yearTime=3|title=Album Chart - 2023.06 Month|website=[[Circle Chart]]|publisher=Korea Music Content Association|access-date=July 6, 2023|archive-date=July 7, 2023|archive-url=https://web.archive.org/web/20230707025852/https://circlechart.kr/page_chart/album.circle?serviceGbn=&termGbn=month|url-status=live}} * {{cite web|url=https://circlechart.kr/page_chart/album.circle?nationGbn=T&targetTime=27&hitYear=2023&termGbn=week&yearTime=3|title=Album Chart - 2023 Weeks 27|website=[[Circle Chart]]|publisher=Korea Music Content Association|date=July 2–8, 2023|access-date=July 13, 2023|archive-date=July 13, 2023|archive-url=https://web.archive.org/web/20230713061308/https://circlechart.kr/page_chart/album.circle?nationGbn=T&targetTime=27&hitYear=2023&termGbn=week&yearTime=3|url-status=live}}</ref> |- |} ===EP (Өргөтгөсөн цомог) болон хагас цомог=== {| class="wikitable plainrowheaders" style="text-align:center;" ! scope="col" rowspan="2" style="width:14.5em;"| Цомгийн нэр ! rowspan="2" style="width:22em;"| Цомгийн дэлгэрэнгүй ! scope="col" colspan="2"| Чартад жагссан байдал ! scope="col" rowspan="2" style="width:10em;"| Борлуулалт |- ! scope="col" style="width:3em;font-size:90%"| Circle Album Chart<br>(KOR)<br><ref name="gaonchart"/> ! scope="col" style="width:3em;font-size:90%"| Oricon Albums Chart<br>(JPN)<br /><ref name="Oricon"/> |- ! scope="row"| ''Cosmos'' | * Цацагдсан огноо: 2021.11.11 * Агентлаг: IOK Music, 131 Label * Дистрибьютер: Dreamus * Формат: CD, digital download, streaming {{hidden|Цомгийн дуунууд| #Alive #Nineteen (열아홉) #Cosmos #Nerd (ft. Colde) #Lover #Flame #Buddy Buddy (친구해요)}} | 5 || — | * KOR: 52,439<ref>{{cite web|url=https://circlechart.kr/page_chart/album.circle?nationGbn=T&targetTime=11&hitYear=2021&termGbn=month&yearTime=3|title=Album Chart – 2021.11 Month|website=[[Circle Chart]]|publisher=Korea Music Content Association|access-date=November 5, 2022|archive-date=November 4, 2022|archive-url=https://web.archive.org/web/20221104223303/https://circlechart.kr/page_chart/album.circle?nationGbn=T&targetTime=11&hitYear=2021&termGbn=month&yearTime=3|url-status=live}}</ref> |- ! scope="row"| ''Love or Loved Part.1'' | * Цацагдсан огноо: November 18, 2022 * Агентлаг: 131, Transparent Arts * Дистрибьютер: Sony Music * Формат: CD, digital download, streaming {{hidden|Цомгийн дуунууд| #BTBT (with Soulja Boy, ft. DeVita) #Keep Me Up #Middle with You #Tangerine #Endless Summer }} | 11 || — | * KOR: 31,892<ref>{{cite web|url=https://circlechart.kr/page_chart/album.circle?nationGbn=T&targetTime=12&hitYear=2022&termGbn=month&yearTime=3|title=Album Chart – 2022.12 Month|website=[[Circle Chart]]|publisher=Korea Music Content Association|access-date=February 28, 2023|archive-date=January 12, 2023|archive-url=https://web.archive.org/web/20230112022900/https://circlechart.kr/page_chart/album.circle?nationGbn=T&targetTime=12&hitYear=2022&termGbn=month&yearTime=3|url-status=live }}</ref> |- ! scope="row"| ''Love or Loved Part.2'' | * Цацагдсан огноо: 2023.11.10 * Агентлаг: 131, Transparent Arts * Дистрибьютер: Sony Music / AWAL * Формат: CD, digital download, streaming {{hidden|Цомгийн дуунууд| #Loved #4 Letters (ft. James Reid) #Alone (ft. Tytan) #S.O.S #All Shook Up (ft. Agnez Mo) }} | 18 || — | * KOR: 25,282<ref>{{cite web |url=https://circlechart.kr/page_chart/album.circle?nationGbn=T&targetTime=12&hitYear=2023&termGbn=month&yearTime=3 |title=Album Chart – 2023.12 Month |website=[[Circle Chart]] |publisher=Korea Music Content Association |access-date=January 11, 2024 |archive-date=January 11, 2024 |archive-url=https://web.archive.org/web/20240111042659/https://circlechart.kr/page_chart/album.circle?nationGbn=T&targetTime=12&hitYear=2023&termGbn=month&yearTime=3 |url-status=live }}</ref> |- ! scope="row"| ''Tadaima'' (ただいま) | * Цацагдсан огноо: 2024.03.13 * Агентлаг: Nippon Columbia * Формат: CD, digital download, streaming {{hidden|Цомгийн дуунууд| #Kowai (怖い) #Wish You Were Here #Sayonara (さよなら) #Elevator (ft. Chanmina) #Nanana (ft. Sky-Hi) }} | — || 12 | * JPN: 3,697<ref>{{cite web|url=https://www.oricon.co.jp/rank/ja/w/2024-03-25/p/2/|script-title=ja:オリコン週間 アルバムランキング 2024年03月11日～2024年03月17日|trans-title=Oricon Weekly Album Ranking March 11, 2024 – March 17, 2024|publisher=Oricon|language=ja|access-date=March 20, 2024|archive-date=March 20, 2024|archive-url=https://web.archive.org/web/20240320024737/https://www.oricon.co.jp/rank/ja/w/2024-03-25/p/2/|url-status=dead}}</ref> |} ===Сингл цомог=== {| class="wikitable plainrowheaders" style="text-align:center;" ! scope="col" rowspan="2" style="width:14.5em;"| Цомгийн нэр ! rowspan="2" style="width:22em;"| Цомгийн дэлгэрэнгүй ! scope="col" | Чартад жагссан байдал ! scope="col" rowspan="2" style="width:10em;"| Борлуулалт |- ! scope="col" style="width:3em;font-size:90%" |Circle Album Chart<br>(KOR)<br><ref name="gaonchart"/> |- ! scope="row"| ''Midnight Blue (Love Streaming)'' | * Цацагдсан огноо: 2021.03.19 * Агентлаг: IOK Music, 131 Label * Дистрибьютер: Dreamus * Формат: CD, digital download, streaming {{hidden|Цомгийн дуунууд| #Midnight Blue (깊은 밤의 위로) #Remember Me #Blossom (내 걱정) }} | 14 | *KOR: 10,000<ref>{{cite web|url=https://circlechart.kr/page_chart/album.circle?nationGbn=T&targetTime=03&hitYear=2021&termGbn=month&yearTime=3|title=Album Chart - 2021.03 Month|website=Circle Chart|publisher=Korea Music Content Association|access-date=November 5, 2022|archive-date=July 9, 2022|archive-url=https://web.archive.org/web/20220709231814/https://circlechart.kr/page_chart/album.circle?nationGbn=T&targetTime=03&hitYear=2021&termGbn=month&yearTime=3|url-status=live}}</ref> |} ==Лавлах бичиг== {{лавлах холбоос|2}} [[Ангилал:Өмнөд Солонгосын дуучин]] [[Ангилал:Өмнөд Солонгосчууд]] ei8iae9w65efc5b4oxehzognrohs2w0 0 137571 821470 809151 2025-06-11T11:13:01Z Avirmed Batsaikhan 53733 821470 wikitext text/x-wiki '''Александр Вишневский''' залуу ([[Орос хэл|орос.]] ''Алекса́ндр Алекса́ндрович Вишне́вский,'' 1906 оны 24-нд Оросын хаант улсын [[Казань]] хотод төрсөн—1975 оны 11-р сарын 19-нд [[Москва]] хотод нас барсан) — зөвлөлтийн [[Мэс засал|мэс засалч]], Ангаах ухааны доктор, эрдэмтэн профессор, ЗХУ-ын Батлан хамгаалах яамны ерөнхий мэс засалч, цэргийн анагаах ухааны албаны хурандаа генерал (1963). 1966 онд ЗХУ-ын Хөдөлмөрийн баатар цол хүртсэн. ЗХУ-ын ШУА-ийн Анагаах ухааны салбарын академич Александр Васильевич Вишневский-гийн хүү. == Намтар == А.Вишневский 1906 оны 5-р сарын 24-нд [[Казань]] хотод Оросын болон зөвлөлтийн нэрт мэс засалч Александр Васильевич Вишневский, дампуурсан караитын тамхи үйлдвэрлэгчийн охин Раиса Семёновна (төрөхдөө-Самойлова) нарын хүү болж төрсөн. Казанийн их сургуулийг төгссөн. Тэрээр профессор И.В.Домрачёвын удирдлага дор дадлага хийж байсан. 1936 онд А.А.Вишневский "Уяман өвчний эмгэг жам, эмчилгээний асуудал" сэдвээр докторын зэрэг хамгаалсан юм. 1939 онд [[Монгол]] дахь [[Халхын голын дайн|Халхын голын]] орчимд Японы милитаристуудын эсрэг тулалдаанд армийн 1-р бүлгийн мэс заслын зөвлөх эмчээр оролцсон байна. Мөн [[1939-1940 оны Зөвлөлт-Финландын дайн|1939-1940 оны Зөвлөлт-Финландын дайнд]] [[Улаан Арми|Улаан Армийн]] 9-р армийн ахлах мэс засалчаар оролцсон. Зөвлөлтийн Аугаа эх орны дайн эхэлснээр - А.Вишневский Армийн мэс засалч, Волхов, Карелийн фронтын ахлах мэс засалчаар ажиллаж байв. 1948 оноос өөрийн эцэг ЗХУ-ын Анагаах ухааны академич А.В.Вишневскийн нэрэмжит мэс заслын хүрээлэнгийн захирал, нэгэн зэрэг 1956 оноос хойш Зөвлөлтийн армийн ахлах мэс засалч байжээ. 1953 онд дэлхийд анх удаа митрал нарийсалтай холбоотой [[Зүрхний мэс засал|зүрхний мэс заслыг]] хэсэгчилсэн мэдээ алдуулалтын дор хийжээ. 1957 онд А.Вишневский ЗСБНХУ-д зүрхний хиймэл уушигны аппарат ашиглан анхны амжилттай "зүрхэнд" мэс заслыг хийжээ. Александр Александрович Вишневскийн хүүхдүүд анагаах ухааны мэргэжлийн удмыг үргэлжлүүлжээ. Түүний хүү Александр Александрович Вишневский (1939-2013) эцэгтэйгээ адил нэртэй байсан бөгөөд мөн мэс засалч, эрдэмтэн байжээ. Охин Мария Вишневская (1935-2020) Филатовын хүүхдийн эмнэлэгт бараг бүх насаараа ажилласан байна. lch1xo9qnbgub2fbsrr0nr74zwbsfo1 0 137990 821469 809138 2025-06-11T11:09:35Z Avirmed Batsaikhan 53733 821469 wikitext text/x-wiki '''Жером "Жерри" Хал Лемелсон''' ([[Англи хэл|англи.]] ''Jerome "Jerry" Hal Lemelson,'' 1923 оны 7-р сарын 18-нд [[Нью-Йорк хот|Нью-Йорк хотод]] төрсөн - 1997 оны 10-р сарын 1-нд нас барсан) -[[Америкийн Нэгдсэн Улс|Америкийн]] [[инженер]], [[зохион бүтээгч]], [[патент]] эзэмшигч юм. Түүний хэд хэдэн шинэ бүтээл нь агуулах, үйлдвэрлэлийн робот, утасгүй утас, факс машин, видео кассет бичигч, камер, соронзон хальсны хөтөчтэй холбоотой юм. Жером Лемелсон 605 [[патент]] авсан нь түүнийг Америкийн түүхэн дэх хамгийн үр бүтээлтэй зохион бүтээгчдийн нэг болгосон байна. Жерри Лемелсон бие даасан зохион бүтээгчдийн эрхийн төлөө тэмцэгч байсан. Тэрээр 1976-1979 онд патентын асуудлаар холбооны зөвлөх хороонд ажиллаж байсан. Хэд хэдэн патентын маргаан, дараа нь лиценз олгох хэлэлцээрүүд түүнийг бие даасан зохион бүтээгчдийн эрхийн төлөө тууштай дэмжигч гэж үзсэний зэрэгцээ патентын өмгөөлөгчид болон зарим шүүх ажиллагаанд оролцож байсан компаниудын захирлуудын шүүмжлэлд өртсөн хүн болжээ. 1993 онд Лемелсон болон түүний гэр бүлийнхэн АНУ болон хөгжиж буй орнуудын амьдралыг сайжруулахын тулд шинэ бүтээл, инновацийг дэмжих зорилготой буяны үйлс болох "Лемелсоны сан"-г байгуулсан байна. oez7zxcewhi9j7ebwiuyaamj7jsxzzi 0 138006 821472 802495 2025-06-11T11:16:49Z Avirmed Batsaikhan 53733 821472 wikitext text/x-wiki [[Файл:Софія Ротару (cropped).jpg|thumb|София Ротару]] '''София Ротару''' ([[Украин хэл|украин.]] ''Софія Михайлівна Ротару'', [[Орос хэл|орос]]. ''София Михайловна Ротару'', [[Румын хэл|рум]]. ''Sofia Rotaru''; 1947 оны 8-р сарын 7-нд ЗХУ-ын Зөвлөлт Украины Черновцы мужийн Новоселицк дүүргийн Маршинцы тосгонд төрсөн) нь Зөвлөлт, Украин, Молдавын эстрадын поп дуучин, жүжигчин юм. Ленины Комсомолын шагналын эзэн (1978). ЗХУ-ын Ардын жүжигчин (1988). Бүгд Найрамдах Молдавын одонгийн баатар (1997). Украины баатар (2002). Украины үндэсний домог (2021) цолтон. Дуучны урын санд Украин, Орос, Молдав, Болгар, Серб, Польш, Герман, Франц, Итали, Испани, Англи хэлээр 500 гаруй дуу ордог байна. Түүний дуунуудын төрөл жанр олон талт байдгаараа онцлогтой - уран бүтээлийн гараагаа Украин, Молдавын ардын дууг дуулж эхэлсэн бөгөөд дараа нь голчлон поп дуучин гэж үздэг байсан бөгөөд үүний дотор рок, рэп, [[Жааз хөгжим|жааз хөгжмийн]] элементүүдийг багтаасан байдаг. Тэрээр [[молдав]] гаралтай боловч [[Украин|украины]] иргэн юм. Тэрээр 2022 оны 2-р сард ОХУ Украин руу түрэмгийлснийг буруушаасан урлагийн зүтгэлтэн юм. mwjkp82lba2afoa2z5obmlogy45c6yv 0 139628 821467 815729 2025-06-11T11:04:15Z Avirmed Batsaikhan 53733 821467 wikitext text/x-wiki [[Файл:Portraits de Miklós Horthy.jpg|thumb|Миклош Хорти, 1932 он]] '''Миклош Хорти''' ([[Унгар хэл|унгар]]. ''Horthy Miklós'', [[Герман хэл|герман]]. ''Nikolaus von Horthy''; 1868 оны 6-р сарын 18-нд Австр-Унгарын Кендереш тосгонд төрсөн —1957 оны 2-р сарын 9-нд [[Португал|Португалийн]] Эшторил тосгонд нас барсан) — 1920-1944 онуудад [[Унгарын хант улс (1920—1946)|Унгарын хант улсын]] удирдагч бөгөөд усан цэргийн адмирал. == Намтар == [[Файл:HorthyReceived.jpg|thumb|389x389px|1919 онд Миклош Хорти Будапешт хотод "баатар" мэт цагаан морин дээр орж ирэх үе. ]] Миклош Хорти 1868 оны 6-р сарын 18-нд төрсөн, эртний боловч алдарт бус язгууртан гэр бүлээс гаралтай. Залуудаа тэрээр маш их аялж, [[Османы эзэнт гүрэн]] болон бусад улс орнуудад Австри-Унгарын дипломат албанд зүтгэж байжээ. 1908-1914 онд тэрээр эзэн хааны армийн генерал Эдуард фон Паарын туслах байсан. [[Дэлхийн нэгдүгээр дайн|Дэлхийн нэгдүгээр дайны]] үед тэрээр Австри-Унгарын Тэнгисийн цэргийн хүчний ахмадаас дэд адмирал хүртэл дэвшиж байсан бөгөөд хэд хэдэн ялалт байгуулж явжээ, 1918 оны 3-р сард флотын ерөнхий командлагчаар томилогдож байсан. Тэрээр тус улсын өмнөд хэсэгт [[1919 оны Унгарын хувьсгал|1919 оны Унгарын хувьсгалын]] эсрэг эсэргүүцлийг удирдсан байна. Румын цэргүүдийг [[Будапешт|Будапештээс]] гарсаны дараа Хорти хотод "баатар" мэт цагаан морин дээр орж иржээ. Хортигийн Үндэсний арми, хагас бие даасан зэвсэгт бүлэглэл нь коммунистууд болон зүүний үзэлтнүүд, еврейчүүдийн эсрэг "Цагаан аллага"-г хийжээ. 1920 онд Антант холбоо Унгараас цэргээ татсан боловч тэр жилдээ [[Трианоны гэрээ|Трианоны гэрээгээр]] тус улс газар нутгийнхаа 2/3-ыг (Словак, Хорват, Словен, Румынчуудаас гадна 3 сая Унгар угсаатан амьдардаг) болон эдийн засгийн дэд бүтцээсээ салжээ. Миклош Хорти консерватив уламжлалыг үргэлжлүүлсэн авторитар дэглэмийг Унгарт тогтоосон юм. Түүний эрх мэдэлд байх ихэнх хугацаанд зөвхөн Коммунист намыг хориглосон төдийгүй илт фашист намуудыг ч мөн хориглож байв. 1922 онд Унгарын хүн амын сонгуулийн эрхийг хязгаарлаж иргэдийн 38% нь сонгох эрхийг бүрэн хэмжээгээр хадгалсан юм. Түүнчлэн нууц санал хураалтыг болиулсан гэдэг юм. Түүний тухайн үеийн гадаад бодлогын чухал ололт бол Унгар улс 1922 оны 9-р сарын 18-нд [[Үндэстнүүдийн Лиг|Үндэстнүүдийн лигт]] элссэн явдал байв. 1927 онд Италийн хаант улстай Найрамдлын гэрээ байгуулсан нь Унгар улс ганцаардсан гадаад бодлогоос гарсаны бэлгэ тэмдэг болсон юм. 1941 оны эхээр Миклош Хорти Унгар улс албан ёсоор Германы талд [[Дэлхийн хоёрдугаар дайн|Дэлхийн хоёрдугаар дайнд]] орсон гэж мэдэгдсэн. 1941 оны 4-р сард Унгарын цэргүүд Югослав руу довтлоход оролцсон байна. Энэ өдрүүдэд [[Адольф Хитлер|Адольф Хитлертэй]] уулзах үеэрээ Хорти: "Яагаад [[Монголчууд|'''Монгол''']], [[Киргизүүд|Киргиз]], [[Башкирууд|Башкир]] болон бусад үндэстнүүд Орос байх ёстой юм бэ? Хэрэв одоо байгаа Зөвлөлтийн Бүгд найрамдах улсууд бие даасан улс болсон бол асуудал шууд шийдэгдэх байсан юм. Хэдхэн долоо хоногийн дараа Германы арми бүх хүн төрөлхтний төлөөх хамгийн чухал ажлыг хийх байсан юм" гэж бичиж байжээ. Тэрээр Гитлерийн холбоотны хувьд тэнхлэгийн орнууд дайнд ялагдах нь гарцаагүй гэдгийг ухаарсан анхны хүмүүсийн нэг бөгөөд 1942 оноос эхлэн Германы эсрэг холбоотнуудтай нууц хэлэлцээ хийж эхэлжээ. Гэсэн хэдий ч Германтай харилцаа ойр хэвээр байв. 1943 оны 6-р сарын 18-нд А.Хитлер адмиралд 75 насны төрсөн өдрөөр нь тансаг дарвуулт онгоц бэлэглэж байжээ. 1944 оны 3-р сарын 19-ний өдөр гэхэд Унгар Германы цэргүүдэд эзлэгдсэн бөгөөд тус улсад еврей, цыгануудыг албадан гаргах ажиллагаа эхэлсэн. Зөвлөлтийн цэргүүд Унгарын хил рүү ойртоход Хорти 1944 оны 8-р сард Германыг дэмжигч Дөме Штоайн Засгийн газрыг зайлуулж, генерал [[Геза Лакатош|Геза Лакатошыг]] ерөнхий сайдаар томилсон байна. 1944 оны 10-р сарын 15-нд Хортийн засгийн газар ЗХУ-тай эвлэрэх хүсэлтэй байгаагаа зарласан юм. Гэсэн хэдий ч Хорти Румыны хаан [[I Михай]]-гаас ялгаатай нь эх орноо дайнаас гаргаж чадаагүй юм. [[Дэлхийн хоёрдугаар дайн]] дууссаны дараа 77 настай Миклош Хорти-г Югославын засгийн газар тулган шаардаж байсан болов ч дайны гэмт хэрэгтнээр шүүгээгүй бөгөөд тэрээр гэр бүлийнхээ хамт Португалийн Эшторил руу нүүж, тэнд 13 орчим жил амьдарсан. Миклош Хорти 1957 оны 2-р сарын 9-нд нас барсан юм. Адмиралын чандрыг сүүлд 1993 оны 9-р сарын 4-нд Будапештээс зүүн зүгт орших Кендерес тосгоны оршуулгын газар дахь гэр бүлийн буханд шилжүүлэн оршуулжээ. nzfyh8sqo6y9qehsxvqrqgxlyvbttfj 0 140144 821295 820792 2025-06-10T15:42:00Z Энэбишийн Дондмаа 97418 Холбоос нэмсэн. 821295 wikitext text/x-wiki '''Боржигин''' овгийн '''Батмөнхийн Энэбиш''' (1933 онд [[Өмнөговь аймаг|Өмнөговь аймгийн]] [[Баян-Овоо сум (Өмнөговь)|Баян-Овоо сумын]] нутаг “Шивээ толгой” хэмээх газар төрж, 2018 онд нас барсан) нь Монгол Улсын төр, нийгмийн нэрт зүтгэлтэн, БНМАУ-ын Тээврийн яамны сайд, орчуулагч, зохиолч, сурган хүмүүжүүлэгч, соён гэгээрүүлэгч, байгаль хамгаалагч байв.<ref>{{Cite web |title=MONTSAME News Agency |url=https://montsame.mn/mn/ |access-date=2025-05-31 |website=MONTSAME News Agency |language=en}}</ref> == Намтар == Батмөнхийн Энэбиш нь 1933 онд ард Цэвэлийн Батмөнх, Эрмаагийн Жаалай нарын хүү болж төрсөн. Эх нь Б.Энэбишийг 5 настай байхад нас барсан тул нагац ах [[Бунибазарын Дорж]]<nowiki/>ийн ууган охин [[Доржийн Цэрэнханд]] өсгөн хүмүүжүүлсэн байна. 1949 онд Өмнөговь аймгийн 7 жилийн сургуулийг, 1952 онд Улаанбаатар хотын 1 дүгээр арван жилийн дунд сургуулийг дүүргэжээ. 1952–1957 онд Москвагийн Инженер, эдийн засгийн дээд сургуульд суралцан тээврийн инженер-эдийн засагч мэргэжил эзэмшсэн. ===Ажлын гараа, төрийн алба=== 1957 оноос Тээвэр, холбооны яаманд мэргэжилтнээр ажиллаж эхэлсэн 1960-1965 онд Тээвэр, холбооны яаманд хэлтсийн дарга 1965-1972 онд Тээврийн яамны нэгдүгээр орлогч сайд 1972-1973 онд МАХН-ын Төв Хорооны Худалдаа, тээврийн хэлтсийн орлогч эрхлэгч 1973-1982 онд Тээврийн яамны сайд 1982-1992 онд [[Монгол Улсын Их Сургууль|Монгол Улсын Их сургууль]], Политехникийн дээд сургуульд багш, тэнхмийн эрхлэгч 1992-1994 онд Зам, тээвэр, холбооны яаманд сайдын зөвлөх 1994-1998 онд Дэд бүтцийн хөгжлийн яаманд эдийн засаг, гадаад харилцаа эрхэлсэн ахлах түшмэл 1998-2015 онд Төрийн бус болон хувийн байгууллагуудад зөвлөхөөр ажилласан. Б.Энэбиш нь Монголын зам, тээвэр, холбооны салбарыг хөгжүүлэх, салбарын үйлдвэрлэл-техникийн баазыг өргөтгөн бэхжүүлэх, боловсон хүчнийг бэлтгэх, төмөр зам, автозам, агаарын тээвэр, нефтийн хангамжийн системийг өргөжүүлэх, тээвэрчдийн нийгэм, соёл, боловсролын нөхцөлийг сайжруулахад үнэтэй хувь нэмэр оруулсан юм. ==Орчуулагч, зохиолчийн үйл ажиллагаа== Б.Энэбиш нь Монголын Зохиолчдын хорооны Шалган байцаах комиссын дарга, Зохиолчдын хорооны орчуулгын орон тооны бус секцийн эрхлэгч (1967-1973), Зохиолчдын Эвлэлийн гишүүн, Монголын Орчуулагчдын Холбооны гишүүн байсан. Тэрээр 200 гаруй ном, 50 гаруй толь бичиг, 180 орчим орны 1100 гаруй гадаадын зохиолчдын бүтээлээс орчуулсан. Эртний Грекийн "Цовдлуулсан Прометей", "Лисистрата", Х.Эрнандесийн “Мартин Фьерро”, Киргизийн [[Манас|“Манас” тууль]] зэрэг дэлхийн сонгодог бүтээлүүдийг орчуулжээ.[https://e-nom.mn/author?aid=802] Тэрээр [[Яруу найрагч|яруу найраг]], зүйр цэцэн үгийн бүтээл туурвисан. 1984 онд "Загийн цагаан замбага" шүлгийн түүврээ хэвлүүлсэн. Монгол Улсын Хөдөлмөрийн баатар, Ардын уран зохиолч, Төрийн шагналт яруу найрагч [[Дэндэвийн Пүрэвдорж]]<nowiki/>ийн “Сэгс Цагаан Богд” найраглал болон нэрт яруу найрагч [[Тоомойн Очирхүү]]<nowiki/>гийн ”Улаанбаатар минь баяртай” найраглалын хариу болгож ”Үйзэн цэнхэр говь” хэмээх найраглалыг бичиж хэвлүүлжээ. Арав гаруй баримт киноны зохиолыг бичиж, зургийг авахуулсан (“Заяа түшсэн нутаг”, “Нар тоссон говь”, “Гал манасан заяа”, “Чулуун шаштар”, г.м.) ==Судалгаа, сурган хүмүүжүүлэгч, соён гэгээрүүлэгч== Б.Энэбиш нь Монголын эрдэм дэлгэрүүлэх нийгэмлэгийн гишүүн, Монголын Бүтээмжийн [https://www.mpo-org.mn/ төвийн] гишүүнээр олон жил үр бүтээлтэй ажилласан. Тэрээр дээд боловсролын салбарт багш, профессор, тэнхмийн эрхлэгчээр ажиллаж, Инженер болон инженер-эдийн засгийн ангийг нээж, Тээврийн техникум, Техник мэргэжлийн сургууль, Тээврийн эрдэм шинжилгээ, зураг төслийн институтийг анх байгуулж, тээврийн инженер-эдийн засагч мэргэжилтнүүдийг бэлтгэхэд хувь нэмэр оруулжээ. Б.Энэбиш нь улс орныг, түүний дотор тээврийн салбарыг хөгжүүлэхэд эрдэс баялаг шийдвэрлэх үүрэг гүйцэтгэх тул хөдөө томилолтоор явахдаа орон нутгийн эрдэс баялагийг сонирхож, эрдсийн гол орд, томоохон илэрцүүдийг үзэж, сум бүрээр эрдсийн тусгай бүртгэл хөтөлж, дээжүүдийг нь Геологийн төв лабораторид өгч шинжлүүлдэг байжээ. Тэрээр уул уурхайн олон орд газрыг шинээр нээхэд хувь нэмэр оруулж, Геологийн музей байгуулах санааг анх гаргаж байжээ. Геологи, уул уурхайн сайд асан, Төрийн соёрхолт, доктор [[Утханы Мавлет|У.Мавлеттэй]] хамтарч “Монгол Улсын эрдсийн баялаг”[http://catalog.msue.edu.mn/cgi-bin/koha/opac-detail.pl?biblionumber=55051&shelfbrowse_itemnumber=239126] номыг туурвисан. ==Байгаль хамгаалах үйл ажиллагаа== Монголын байгаль хамгаалах нийгэмлэгийн тэргүүлэгч гишүүн байсан. [[Хустайн байгалийн цогцолборт газар|Хустайн нуруу]]нд [[Тахь|тахийг]] нутагшуулах үйлсийг дэмжин оролцжээ. Монгол орныхоо болон говь нутгийн байгалийн өвөрмөц тогтоц, говийнхны өвөрмөц амьдрал, ажил төрөл, зан заншил, тэмээчдийн тухай олон тэмдэглэл, сурвалжлага, нийтлэл бичжээ. ==Шагнал, цол хэргэм== Энэбиш “Онц тээвэрчин”, “Тэргүүний төмөр замчин", “Ардын боловсролын тэргүүний ажилтан”, “Залуу үеийг халамжлан хүмүүжүүлэгч”, “Ардын хувьсгалын ойн медалиуд”, “Хөдөлмөрийн хүндэт медаль", “Алтангадас одон"-гоор шагнагдаж, “Ахмад багш”, “Хүндэт профессор” цол хүртсэн. Монголын зохиолчдын эвлэлийн “Утга зохиол” сонин, “Цог“ сэтгүүлийн оны шилдэг орчуулга, өгүүлэлд олгодог шагналаар шагнуулж байжээ. ==Гэр бүл== Эхнэр Сэсжавын Янжмаа нь холбооны эдийн засагчаар олон жил холбооны салбарт үр бүтээлтэй ажилласан. 3 хүүхэдтэй. Ууган охин нь архитектор, хүү нь геологич, бага охин нь хувцасны загвар зохион бүтээгч мэргэжилтэй. {{DEFAULTSORT:Энэбиш, Батмөнхийн}} [[Ангилал:Монголын тээврийн сайд]] [[Ангилал:Монголын орчуулагч]] [[Ангилал:Монголын зохиолч]] [[Ангилал:Баян-Овоогийн (Өмнөговь) хүн]] [[Ангилал:1933 онд төрсөн]] [[Ангилал:2018 онд өнгөрсөн]] g8twi3vzqylt9j85948cz8ylg5k9mb3 0 140239 821456 821231 2025-06-11T00:44:14Z Zorigt 49 821456 wikitext text/x-wiki '''Бонапартизм''' ([[Франц хэл|франц.]] ''Bonapartisme'') [[Наполеон Бонапарт]] болон түүний дагалдагчид, залгамжлагчдын үеэс үүссэн улс төрийн үзэл санаа юм. Энэ нэр томьёог Бонапарт болон түүний засаглалын хэв маягийг сэргээнэ гэж найдаж байсан хүмүүсийг хэлэхийн тулд явцуу утгаар ашиглаж ирсэн нэршил юм. Энэ утгаараа Бонапартист гэдэг нь 19-р зууны Франц дахь эзэнт гүрний улс төрийн бүлэглэлүүдэд идэвхтэй оролцож байсан, эсвэл тэдний үзэл санааг дэмжиж ирсэн хүнийг хэлдэг. Хэдийгээр Бонапартизм нь 1814 онд Наполеоны анхны уналтаар үүссэн боловч 1840-өөд он хүртэл сургаалын тодорхой байдал, нэгдмэл байдлыг олж аваагүй юм. Улс төрийн шинжлэх ухааны толь бичигт Бонапартизмийг "хувьсгалт нөхцөл байдлыг авторитар аргаар шийдвэрлэх бодлого" гэж тодорхойлсон байдаг. Энэ нэр томьёог цэргийн удирдагчийн дарангуйлал төвлөрсөн улс, харьцангуй уламжлалт үзэл баримтлалтай онцгой дүр төрхтэй удирдагч бүхий улс төрийн эрх мэдлийг ерөнхийлөн тодорхойлоход хэрэглэдэг байна. oxczmy1gqdqdly0q54am316cbytglye 821465 821456 2025-06-11T10:56:28Z Avirmed Batsaikhan 53733 821465 wikitext text/x-wiki '''Бонапартизм''' ([[Франц хэл|франц.]] ''Bonapartisme'') [[Наполеон Бонапарт]] болон түүний дагалдагчид, залгамжлагчдын үеэс үүссэн улс төрийн үзэл санаа юм. Энэ нэр томьёог Бонапарт болон түүний засаглалын хэв маягийг сэргээнэ гэж найдаж байсан хүмүүсийг хэлэхийн тулд явцуу утгаар ашиглаж ирсэн нэршил юм. Энэ утгаараа Бонапартист гэдэг нь 19-р зууны Франц дахь эзэнт гүрний улс төрийн бүлэглэлүүдэд идэвхтэй оролцож байсан, эсвэл тэдний үзэл санааг дэмжиж ирсэн хүнийг хэлдэг. Хэдийгээр Бонапартизм нь 1814 онд Наполеоны анхны уналтаар үүссэн боловч 1840-өөд он хүртэл сургаалын тодорхой байдал, нэгдмэл байдлыг олж аваагүй юм. Улс төрийн шинжлэх ухааны толь бичигт Бонапартизмийг "хувьсгалт нөхцөл байдлыг авторитар аргаар шийдвэрлэх бодлого" гэж тодорхойлсон байдаг. Энэ нэр томьёог [[Улс төрийн шинжлэх ухаан|улс төрийн шинжлэх ухаанд]] цэргийн удирдагчийн дарангуйлал төвлөрсөн улс, харьцангуй уламжлалт үзэл баримтлалтай онцгой өвөрмөу дүр төрхтэй удирдагч бүхий улс төрийн эрх мэдлийг ерөнхийлөн тодорхойлоход хэрэглэдэг байна. iv9c7mvechosiqzday551h9lla00ukv 0 140241 821296 2025-06-10T16:06:10Z Swoopless 82659 Created by translating the page "[[:en:Special:Redirect/revision/1276937871|James Curtis Hepburn]]" 821296 wikitext text/x-wiki {{Инфобокс хүн|name=Жэймс Кертис Хэпберн|image=James Curtis Hepburn.jpg|image_caption=|birth_date={{Birth date|1815|3|13}}|birth_place=[[Милтон (Пеннсилвани)]], АНУ|death_date={{Death date and age|1911|9|21|1815|3|13}}|death_place=[[Ист Орэнж (Нью Жерси)]], АНУ|known_for={{nowrap|Хятад, Япон улсуудад хийсэн эмнэлгийн номлолууд}} <br/> [[Хэпберн галиг]] system|nationality=[[Америкчууд|Америкчууд]]|alma_mater=[[Принстон Их сургууль]] <br> [[Пеннсильванийн Их Сургууль]]}} '''Жэймс Кертис Хэпберн''' (1815 оны 3 сарын 13-аас 1911 оны 9 сарын 21) бол Америк улсын эмч, боловсролын зүтгэлтэн, орчуулагч, Христын [[шашны номлогч]] байжээ. [[Япон хэл|Япон хэлнээс]] [[латин үсэг]] рүү галиглах Хэпберний галигийн системийг зохиож, Япон-Англи [[Толь бичиг|толь бичгээр]] дамжуулан олон нийтэд түгээснээрээ алдартай. == Намтар == [[Файл:Hepburn.jpg|left|thumb|[[Мэйжи Гакүин Их сургууль|Мэйжи Гакүин Их сургуулийн]] Хэпберний хөшөө]] Хэпберн 1815 оны 3 дугаар сарын 13-нд [[Пеннсилвани|Пеннсилвани мужийн]] Милтон төрсөн. [[Принстон Их сургууль|Принстон Их сургуульд]] сурч, магистрын зэрэг хамгаалсан бөгөөд дараа нь [[Пеннсильванийн Их Сургууль|Пеннсилванийн Их сургуульд]] орж, 1836 онд [[Магистрын зэрэг|эмнэлгийн магистр]] зэрэг авсан<ref name="bdcconline.net">{{Cite web |title=James Curtis Hepburn: H: By Person: Stories: Biographical Dictionary of Chinese Christianity |url=http://www.bdcconline.net/en/stories/h/hepburn-james-curtis.php |url-status=dead |archive-url=https://web.archive.org/web/20161025190058/http://www.bdcconline.net/en/stories/h/hepburn-james-curtis.php |archive-date=October 25, 2016 |access-date=September 24, 2010 |website=www.bdcconline.net}}</ref> бөгөөд эмч мэргэжилтэй болсон. Эмнэлгийн номхон үйлчлэл хийхээр [[Хятад|Хятадад]] явах шийдвэр гаргасан ч, [[Нэгдүгээр Опийн дайн]] болж, Хятадын боомтууд гадаадын иргэдэд хаалттай байсан тул [[Сингапур|Сингапурт]] хоёр жил саатажээ. 5 жил номхон үйлчлэгчээр ажилласны дараа 1845 онд [[Америкийн Нэгдсэн Улс|АНУ-д]] эргэн ирж [[Нью-Йорк хот|Нью-Йорк хотод]] эмнэлгийн практик нээсэн байжээ.<ref>{{Cite web |title=James Curtis Hepburn |url=http://www.famousamericans.net/jamescurtishepburn/ |url-status=bot: unknown |archive-url=https://web.archive.org/web/20020707155242/http://www.famousamericans.net/jamescurtishepburn/ |archive-date=July 7, 2002 |access-date=September 27, 2024}} - famousamericans.net</ref> 1859 онд Хэпберн [[Америкийн Пресвитерианы номлогчдын байгууллага|Америкийн Пресвитерианы номлогчдын байгууллагын]] харьяанд Японд эмчийн үүрэгтэй номлогчоор очжээ.<ref name="bdcconline.net">{{Cite web |title=James Curtis Hepburn: H: By Person: Stories: Biographical Dictionary of Chinese Christianity |url=http://www.bdcconline.net/en/stories/h/hepburn-james-curtis.php |url-status=dead |archive-url=https://web.archive.org/web/20161025190058/http://www.bdcconline.net/en/stories/h/hepburn-james-curtis.php |archive-date=October 25, 2016 |access-date=September 24, 2010 |website=www.bdcconline.net}}</ref> 1859 оны аравдугаар сард [[Нагасаки|Нагасакид]] анх ирснийхээ дараа удалгүй шинэчлэн нээгдсэн гэрээний боомт [[Ёкохама]] руу нүүж, 1861 оны дөрөвдүгээр сард Сокоожи сүмд анхны эмнэлгээ байгуулсан байна. Хэпберн анх [[Канагава|Канагавад]] орших Жобүцүжи хэмээх хуучин, эвдэрхий сүмд амьдарч байв. Энэ сүм урьд нь Голландын консулын байр байжээ. Тэрээр гэрээний шинэ боомтод оршин суусан анхны христийн номлогч болсон юм. Хэпберний гэр бүл Жобүцүжид Голландын шинэчлэгдсэн сүмийн номлогч [[Сэмюэл Роббинс Браун|Сэмюэл Роббинс Брауны]] гэр бүлтэй хамт амьдарч байв. Тэд хурдан хугацаанд орон нутгийн гадаад иргэдийн хамт олонд уусан шингэсэн бөгөөд Хэпберн АНУ-ын консул [[Таунсэнд Харрис|Таунсэнд Харрист]] хүндэт эмчээр томилогдсон юм. 1867 оны тавдугаар сард, олон жилийн турш туслахаар нь ажилласан Кишида Гинкоотой хамт Хэпберн Япон–Англи толь бичгийг хэвлүүлжээ. Уг толь бичиг нь Япон хэл сурах хүсэлтэй хүмүүст зориулсан стандарт гарын авлага болсон.<ref>{{Cite book |last=Ion |first=Hamish, A. |title=American Missionaries, Christian oyatoi, and Japan, 1859-73 |date=2009 |publisher=UBC Press |isbn=978-0-7748-1647-2 |location=Vancouver, BC |page=80}}</ref> 1886 онд гарсан толь бичгийн гурав дахь хэвлэлд,<ref>{{Cite book |last=Hepburn |first=James Curtis |url=http://www.halcat.com/roomazi/doc/hep3.html |title=A Japanese–English and English–Japanese Dictionary |publisher=Z. P. Maruya |year=1886 |edition=3rd |location=Tokyo |access-date=July 25, 2009}} </ref> Хэпберн Япон үсгийг латин үсгээр бичих шинэ системийг нэвтрүүлсэн бөгөөд энэ нь “Япон үсгийг латин үсгээр бичих нийгэмлэг” (ローマ字会, роомажикай)-аас боловсруулсан байв. Энэхүү системийг Хэпберний толь бичиг олон нийтэд түгээсэн учраас өнөөдөр “[[Хэпберний ромажи|Хэпберний галигийн систем]]” гэдгээр хүмүүс мэддэг. Хэпберн бас Библийг япон хэл рүү орчуулахад хувь нэмэр оруулсан.<ref>{{Cite web |title=Giving You Holy Bibles the Way They Were Originally Printed |url=https://www.originalbibles.com/the-bible-in-transliterated-japanese/}}</ref> == Хожуу жилүүд == [[Файл:Hepburn_Hall_2014.JPG|thumb|[[Ёкохама Их сургууль|Ёкохама хотын Их сургуулийн]] Хэпберний танхим — Япон улсын Ёкохама хот]] [[Файл:J・C・Hepburn_and_his_family.jpg|left|thumb|1880 оны 4-р сарын 29-нд Японд буй Хэпберн болон түүний гэр бүл]] 1911 оны 9 дүгээр сарын 21-нд [[Нью-Жерси|Нью-Жерси мужийн]] [[Ист Орэнж (Нью-Жерси)|Ист Орэнж хотод]] 96 насандаа нас баржээ. Түүний шарилыг Орэнж хотын [[Роздейл оршуулгын газар|Роздейл оршуулгын газарт]] оршуулав. [[Ангилал:1911 онд өнгөрсөн]] [[Ангилал:1815 онд төрсөн]] 1c40j7d4pvy0jch2jft460w0jdwpghm 821297 821296 2025-06-10T16:15:39Z Swoopless 82659 821297 wikitext text/x-wiki {{Инфобокс хүн|name=Жэймс Кертис Хэпберн|image=James Curtis Hepburn.jpg|image_caption=|birth_date={{Birth date|1815|3|13}}|birth_place=[[Милтон (Пеннсилвани)]], АНУ|death_date={{Death date and age|1911|9|21|1815|3|13}}|death_place=[[Ист Орэнж (Нью Жерси)]], АНУ|known_for={{nowrap|Хятад, Япон улсуудад хийсэн эмнэлгийн номлолууд}} <br/> [[Хэпберн галиг]] system|nationality=[[Америкчууд|Америкчууд]]|alma_mater=[[Принстон Их сургууль]] <br> [[Пеннсильванийн Их Сургууль]]}} '''Жэймс Кертис Хэпберн''' (1815 оны 3 сарын 13-аас 1911 оны 9 сарын 21) бол Америк улсын эмч, боловсролын зүтгэлтэн, орчуулагч, Христын [[шашны номлогч]] байжээ. [[Япон хэл|Япон хэлнээс]] [[латин үсэг]] рүү галиглах Хэпберний галигийн системийг зохиож, Япон-Англи [[Толь бичиг|толь бичгээр]] дамжуулан олон нийтэд түгээснээрээ алдартай. == Намтар == [[Файл:Hepburn.jpg|left|thumb|[[Мэйжи Гакүин Их сургууль|Мэйжи Гакүин Их сургуулийн]] Хэпберний хөшөө]] Хэпберн 1815 оны 3 дугаар сарын 13-нд [[Пеннсилвани|Пеннсилвани мужийн]] Милтон төрсөн. [[Принстон Их сургууль|Принстон Их сургуульд]] сурч, магистрын зэрэг хамгаалсан бөгөөд дараа нь [[Пеннсильванийн Их Сургууль|Пеннсилванийн Их сургуульд]] орж, 1836 онд [[Магистрын зэрэг|эмнэлгийн магистр]] зэрэг авсан<ref name="bdcconline.net">{{Cite web |title=James Curtis Hepburn: H: By Person: Stories: Biographical Dictionary of Chinese Christianity |url=http://www.bdcconline.net/en/stories/h/hepburn-james-curtis.php |url-status=dead |archive-url=https://web.archive.org/web/20161025190058/http://www.bdcconline.net/en/stories/h/hepburn-james-curtis.php |archive-date=October 25, 2016 |access-date=September 24, 2010 |website=www.bdcconline.net}}</ref> бөгөөд эмч мэргэжилтэй болсон. Эмнэлгийн номхон үйлчлэл хийхээр [[Хятад|Хятадад]] явах шийдвэр гаргасан ч, [[Нэгдүгээр Опийн дайн]] болж, Хятадын боомтууд гадаадын иргэдэд хаалттай байсан тул [[Сингапур|Сингапурт]] хоёр жил саатажээ. 5 жил номхон үйлчлэгчээр ажилласны дараа 1845 онд [[Америкийн Нэгдсэн Улс|АНУ-д]] эргэн ирж [[Нью-Йорк хот|Нью-Йорк хотод]] эмнэлгийн практик нээсэн байжээ.<ref>{{Cite web |title=James Curtis Hepburn |url=http://www.famousamericans.net/jamescurtishepburn/ |url-status=bot: unknown |archive-url=https://web.archive.org/web/20020707155242/http://www.famousamericans.net/jamescurtishepburn/ |archive-date=July 7, 2002 |access-date=September 27, 2024}} - famousamericans.net</ref> 1859 онд Хэпберн [[Америкийн Пресвитерианы номлогчдын байгууллага|Америкийн Пресвитерианы номлогчдын байгууллагын]] харьяанд Японд эмчийн үүрэгтэй номлогчоор очжээ.<ref name="bdcconline.net">{{Cite web |title=James Curtis Hepburn: H: By Person: Stories: Biographical Dictionary of Chinese Christianity |url=http://www.bdcconline.net/en/stories/h/hepburn-james-curtis.php |url-status=dead |archive-url=https://web.archive.org/web/20161025190058/http://www.bdcconline.net/en/stories/h/hepburn-james-curtis.php |archive-date=October 25, 2016 |access-date=September 24, 2010 |website=www.bdcconline.net}}</ref> 1859 оны аравдугаар сард [[Нагасаки|Нагасакид]] анх ирснийхээ дараа удалгүй шинэчлэн нээгдсэн гэрээний боомт [[Ёкохама]] руу нүүж, 1861 оны дөрөвдүгээр сард Сокоожи сүмд анхны эмнэлгээ байгуулсан байна. Хэпберн анх [[Канагава|Канагавад]] орших Жобүцүжи хэмээх хуучин, эвдэрхий сүмд амьдарч байв. Энэ сүм урьд нь Голландын консулын байр байжээ. Тэрээр гэрээний шинэ боомтод оршин суусан анхны христийн номлогч болсон юм. Хэпберний гэр бүл Жобүцүжид Голландын шинэчлэгдсэн сүмийн номлогч [[Сэмюэл Роббинс Браун|Сэмюэл Роббинс Брауны]] гэр бүлтэй хамт амьдарч байв. Тэд хурдан хугацаанд орон нутгийн гадаад иргэдийн хамт олонд уусан шингэсэн бөгөөд Хэпберн АНУ-ын консул [[Таунсэнд Харрис|Таунсэнд Харрист]] хүндэт эмчээр томилогдсон юм. 1867 оны тавдугаар сард, олон жилийн турш туслахаар нь ажилласан Кишида Гинкоотой хамт Хэпберн Япон–Англи толь бичгийг хэвлүүлжээ. Уг толь бичиг нь Япон хэл сурах хүсэлтэй хүмүүст зориулсан стандарт гарын авлага болсон.<ref>{{Cite book |last=Ion |first=Hamish, A. |title=American Missionaries, Christian oyatoi, and Japan, 1859-73 |date=2009 |publisher=UBC Press |isbn=978-0-7748-1647-2 |location=Vancouver, BC |page=80}}</ref> 1886 онд гарсан толь бичгийн гурав дахь хэвлэлд,<ref>{{Cite book |last=Hepburn |first=James Curtis |url=http://www.halcat.com/roomazi/doc/hep3.html |title=A Japanese–English and English–Japanese Dictionary |publisher=Z. P. Maruya |year=1886 |edition=3rd |location=Tokyo |access-date=July 25, 2009}} </ref> Хэпберн Япон үсгийг латин үсгээр бичих шинэ системийг нэвтрүүлсэн бөгөөд энэ нь “Япон үсгийг латин үсгээр бичих нийгэмлэг” (ローマ字会, роомажикай)-аас боловсруулсан байв. Энэхүү системийг Хэпберний толь бичиг олон нийтэд түгээсэн учраас өнөөдөр “[[Хэпберний галигийн систем|Хэпберний галигийн систем]]” гэдгээр хүмүүс мэддэг. Хэпберн бас Библийг япон хэл рүү орчуулахад хувь нэмэр оруулсан.<ref>{{Cite web |title=Giving You Holy Bibles the Way They Were Originally Printed |url=https://www.originalbibles.com/the-bible-in-transliterated-japanese/}}</ref> == Хожуу жилүүд == [[Файл:Hepburn_Hall_2014.JPG|thumb|[[Ёкохама Их сургууль|Ёкохама хотын Их сургуулийн]] Хэпберний танхим — Япон улсын Ёкохама хот]] [[Файл:J・C・Hepburn_and_his_family.jpg|left|thumb|1880 оны 4-р сарын 29-нд Японд буй Хэпберн болон түүний гэр бүл]] Хэпберн 1892 онд АНУ руу буцжээ. 1905 оны 3-р сарын 14-нд, Японы “[[Нар мандах одон|Нар мандах одон]]”-гийн гуравдугаар зэргийн шагналаар шагнагдсан. Хэпберн уг хүндэт шагналыг хүртсэн хоёр дахь гадаад хүн болжээ. 1911 оны 9 дүгээр сарын 21-нд [[Нью-Жерси|Нью-Жерси мужийн]] [[Ист Орэнж (Нью-Жерси)|Ист Орэнж хотод]] 96 насандаа нас баржээ. Түүний шарилыг Орэнж хотын [[Роздейл оршуулгын газар|Роздейл оршуулгын газарт]] оршуулав. ==Хэвлэлүүд== *{{cite book|last=Hepburn|first=James Curtis|author-link=James Curtis Hepburn|title=A Japanese and English dictionary: with an English and Japanese index|place=London|publisher=Trübner & Co.|year=1867|url=https://archive.org/details/japaneseenglishd00hepb}} (first edition) 690pp *[https://archive.org/details/ajapaneseandeng00hepbgoog A Japanese and English dictionary: with and English and Japanese index (1867)] *[https://archive.org/details/japaneseenglish00unkngoog Japanese-English and English-Japanese Dictionary (1881)] *{{cite book|last=Hepburn|first=James Curtis|author-link=James Curtis Hepburn|title=A Japanese-English and English-Japanese Dictionary|place=Tokyo|publisher=Z.P. Maruya & Company|year=1888|url=https://books.google.com/books?id=6CkYAAAAYAAJ}} (4th edition), 962pp (gives Japanese next to romaji) *[https://books.google.com/books?id=oJtBAAAAYAAJ A Japanese-English and English-Japanese dictionary (1903)] *{{cite book|last=Hepburn|first=James Curtis|author-link=James Curtis Hepburn|title=Hepburn's Abridged Dictionary|place=Tokyo|publisher=Z.P. Maruya & Company|year=1905|url=https://books.google.com/books?id=6FQWAAAAYAAJ}} (2nd. ed. abridged), 1032pp (romaji only) [[Ангилал:1911 онд өнгөрсөн]] [[Ангилал:1815 онд төрсөн]] 7ocwubbkuxv0ic3tpg3n33omylgb8d1 821298 821297 2025-06-10T16:21:05Z Swoopless 82659 821298 wikitext text/x-wiki {{Инфобокс хүн|name=Жэймс Кертис Хэпберн|image=James Curtis Hepburn.jpg|image_caption=|birth_date={{Birth date|1815|3|13}}|birth_place=[[Милтон (Пеннсилвани)]], АНУ|death_date={{Death date and age|1911|9|21|1815|3|13}}|death_place=[[Ист Орэнж (Нью Жерси)]], АНУ|known_for={{nowrap|Хятад, Япон улсуудад хийсэн эмнэлгийн номлолууд}} <br/> [[Хэпберн галиг]] system|nationality=[[Америкчууд|Америкчууд]]|alma_mater=[[Принстон Их сургууль]] <br> [[Пеннсильванийн Их Сургууль]]}} '''Жэймс Кертис Хэпберн''' (1815 оны 3 сарын 13-аас 1911 оны 9 сарын 21) бол Америк улсын эмч, боловсролын зүтгэлтэн, орчуулагч, Христын [[шашны номлогч]] байжээ. [[Япон хэл|Япон хэлнээс]] [[латин үсэг]] рүү галиглах Хэпберний галигийн системийг зохиож, Япон-Англи [[Толь бичиг|толь бичгээр]] дамжуулан олон нийтэд түгээснээрээ алдартай. == Намтар == [[Файл:Hepburn.jpg|left|thumb|[[Мэйжи Гакүин Их сургууль|Мэйжи Гакүин Их сургуулийн]] Хэпберний хөшөө]] Хэпберн 1815 оны 3 дугаар сарын 13-нд [[Пеннсилвани|Пеннсилвани мужийн]] Милтон төрсөн. [[Принстон Их сургууль|Принстон Их сургуульд]] сурч, магистрын зэрэг хамгаалсан бөгөөд дараа нь [[Пеннсильванийн Их Сургууль|Пеннсилванийн Их сургуульд]] орж, 1836 онд [[Магистрын зэрэг|эмнэлгийн магистр]] зэрэг авсан<ref name="bdcconline.net">{{Cite web |title=James Curtis Hepburn: H: By Person: Stories: Biographical Dictionary of Chinese Christianity |url=http://www.bdcconline.net/en/stories/h/hepburn-james-curtis.php |url-status=dead |archive-url=https://web.archive.org/web/20161025190058/http://www.bdcconline.net/en/stories/h/hepburn-james-curtis.php |archive-date=October 25, 2016 |access-date=September 24, 2010 |website=www.bdcconline.net}}</ref> бөгөөд эмч мэргэжилтэй болсон. Эмнэлгийн номхон үйлчлэл хийхээр [[Хятад|Хятадад]] явах шийдвэр гаргасан ч, [[Нэгдүгээр Опийн дайн]] болж, Хятадын боомтууд гадаадын иргэдэд хаалттай байсан тул [[Сингапур|Сингапурт]] хоёр жил саатажээ. 5 жил номхон үйлчлэгчээр ажилласны дараа 1845 онд [[Америкийн Нэгдсэн Улс|АНУ-д]] эргэн ирж [[Нью-Йорк хот|Нью-Йорк хотод]] эмнэлгийн практик нээсэн байжээ.<ref>{{Cite web |title=James Curtis Hepburn |url=http://www.famousamericans.net/jamescurtishepburn/ |url-status=bot: unknown |archive-url=https://web.archive.org/web/20020707155242/http://www.famousamericans.net/jamescurtishepburn/ |archive-date=July 7, 2002 |access-date=September 27, 2024}} - famousamericans.net</ref> 1859 онд Хэпберн [[Америкийн Пресвитерианы номлогчдын байгууллага|Америкийн Пресвитерианы номлогчдын байгууллагын]] харьяанд Японд эмчийн үүрэгтэй номлогчоор очжээ.<ref name="bdcconline.net">{{Cite web |title=James Curtis Hepburn: H: By Person: Stories: Biographical Dictionary of Chinese Christianity |url=http://www.bdcconline.net/en/stories/h/hepburn-james-curtis.php |url-status=dead |archive-url=https://web.archive.org/web/20161025190058/http://www.bdcconline.net/en/stories/h/hepburn-james-curtis.php |archive-date=October 25, 2016 |access-date=September 24, 2010 |website=www.bdcconline.net}}</ref> 1859 оны аравдугаар сард [[Нагасаки|Нагасакид]] анх ирснийхээ дараа удалгүй шинэчлэн нээгдсэн гэрээний боомт [[Ёкохама]] руу нүүж, 1861 оны дөрөвдүгээр сард Сокоожи сүмд анхны эмнэлгээ байгуулсан байна. Хэпберн анх [[Канагава|Канагавад]] орших Жобүцүжи хэмээх хуучин, эвдэрхий сүмд амьдарч байв. Энэ сүм урьд нь Голландын консулын байр байжээ. Тэрээр гэрээний шинэ боомтод оршин суусан анхны христийн номлогч болсон юм. Хэпберний гэр бүл Жобүцүжид Голландын шинэчлэгдсэн сүмийн номлогч [[Сэмюэл Роббинс Браун|Сэмюэл Роббинс Брауны]] гэр бүлтэй хамт амьдарч байв. Тэд хурдан хугацаанд орон нутгийн гадаад иргэдийн хамт олонд уусан шингэсэн бөгөөд Хэпберн АНУ-ын консул [[Таунсэнд Харрис|Таунсэнд Харрист]] хүндэт эмчээр томилогдсон юм. 1867 оны тавдугаар сард, олон жилийн турш туслахаар нь ажилласан Кишида Гинкоотой хамт Хэпберн Япон–Англи толь бичгийг хэвлүүлжээ. Уг толь бичиг нь Япон хэл сурах хүсэлтэй хүмүүст зориулсан стандарт гарын авлага болсон.<ref>{{Cite book |last=Ion |first=Hamish, A. |title=American Missionaries, Christian oyatoi, and Japan, 1859-73 |date=2009 |publisher=UBC Press |isbn=978-0-7748-1647-2 |location=Vancouver, BC |page=80}}</ref> 1886 онд гарсан толь бичгийн гурав дахь хэвлэлд,<ref>{{Cite book |last=Hepburn |first=James Curtis |url=http://www.halcat.com/roomazi/doc/hep3.html |title=A Japanese–English and English–Japanese Dictionary |publisher=Z. P. Maruya |year=1886 |edition=3rd |location=Tokyo |access-date=July 25, 2009}} </ref> Хэпберн Япон үсгийг латин үсгээр бичих шинэ системийг нэвтрүүлсэн бөгөөд энэ нь “Япон үсгийг латин үсгээр бичих нийгэмлэг” (ローマ字会, роомажикай)-аас боловсруулсан байв. Энэхүү системийг Хэпберний толь бичиг олон нийтэд түгээсэн учраас өнөөдөр “[[Хэпберний галигийн систем|Хэпберний галигийн систем]]” гэдгээр хүмүүс мэддэг. Хэпберн бас Библийг япон хэл рүү орчуулахад хувь нэмэр оруулсан.<ref>{{Cite web |title=Giving You Holy Bibles the Way They Were Originally Printed |url=https://www.originalbibles.com/the-bible-in-transliterated-japanese/}}</ref> == Хожуу жилүүд == [[Файл:Hepburn_Hall_2014.JPG|thumb|[[Ёкохама Их сургууль|Ёкохама хотын Их сургуулийн]] Хэпберний танхим — Япон улсын Ёкохама хот]] [[Файл:J・C・Hepburn_and_his_family.jpg|left|thumb|1880 оны 4-р сарын 29-нд Японд буй Хэпберн болон түүний гэр бүл]] Хэпберн 1892 онд АНУ руу буцжээ. 1905 оны 3-р сарын 14-нд, Японы “[[Нар мандах одон|Нар мандах одон]]”-гийн гуравдугаар зэргийн шагналаар шагнагдсан. Хэпберн уг хүндэт шагналыг хүртсэн хоёр дахь гадаад хүн болжээ. 1911 оны 9 дүгээр сарын 21-нд [[Нью-Жерси|Нью-Жерси мужийн]] [[Ист Орэнж (Нью-Жерси)|Ист Орэнж хотод]] 96 насандаа нас баржээ. Түүний шарилыг Орэнж хотын [[Роздейл оршуулгын газар|Роздейл оршуулгын газарт]] оршуулав. ==Хэвлэлүүд== *{{cite book |last=Хэпберн |first=Жэймс Кертис |author-link=James Curtis Hepburn |title=A Japanese and English dictionary: with an English and Japanese index |place=London |publisher=Trübner & Co. |year=1867 |url=https://archive.org/details/japaneseenglishd00hepb}} (first edition) 690pp *[https://archive.org/details/ajapaneseandeng00hepbgoog A Japanese and English dictionary: with and English and Japanese index (1867)] *[https://archive.org/details/japaneseenglish00unkngoog Japanese-English and English-Japanese Dictionary (1881)] *{{cite book |last=Хэпберн |first=Жэймс Кертис |author-link=James Curtis Hepburn |title=A Japanese-English and English-Japanese Dictionary |place=Tokyo |publisher=Z.P. Maruya & Company |year=1888 |url=https://books.google.com/books?id=6CkYAAAAYAAJ}} (4th edition), 962pp (gives Japanese next to romaji) *[https://books.google.com/books?id=oJtBAAAAYAAJ A Japanese-English and English-Japanese dictionary (1903)] *{{cite book |last=Хэпберн |first=Жэймс Кертис |author-link=James Curtis Hepburn |title=Hepburn's Abridged Dictionary |place=Tokyo |publisher=Z.P. Maruya & Company |year=1905 |url=https://books.google.com/books?id=6FQWAAAAYAAJ}} (2nd. ed. abridged), 1032pp (зөвхөн ромажи) [[Ангилал:1911 онд өнгөрсөн]] [[Ангилал:1815 онд төрсөн]] naidah0ge6kibmcgpa24m1rcuykjft7 821299 821298 2025-06-10T16:22:31Z Swoopless 82659 821299 wikitext text/x-wiki {{Инфобокс хүн|name=Жэймс Кертис Хэпберн|image=James Curtis Hepburn.jpg|image_caption=|birth_date={{Birth date|1815|3|13}}|birth_place=[[Милтон (Пеннсилвани)]], АНУ|death_date={{Death date and age|1911|9|21|1815|3|13}}|death_place=[[Ист Орэнж (Нью Жерси)]], АНУ|known_for={{nowrap|Хятад, Япон улсуудад хийсэн эмнэлгийн номлолууд}} <br/> [[Хэпберн галигийн систем]]|nationality=[[Америкчууд|Америкчууд]]|alma_mater=[[Принстон Их сургууль]] <br> [[Пеннсильванийн Их Сургууль]]}} '''Жэймс Кертис Хэпберн''' (1815 оны 3 сарын 13-аас 1911 оны 9 сарын 21) бол Америк улсын эмч, боловсролын зүтгэлтэн, орчуулагч, Христын [[шашны номлогч]] байжээ. [[Япон хэл|Япон хэлнээс]] [[латин үсэг]] рүү галиглах Хэпберний галигийн системийг зохиож, Япон-Англи [[Толь бичиг|толь бичгээр]] дамжуулан олон нийтэд түгээснээрээ алдартай. == Намтар == [[Файл:Hepburn.jpg|left|thumb|[[Мэйжи Гакүин Их сургууль|Мэйжи Гакүин Их сургуулийн]] Хэпберний хөшөө]] Хэпберн 1815 оны 3 дугаар сарын 13-нд [[Пеннсилвани|Пеннсилвани мужийн]] Милтон төрсөн. [[Принстон Их сургууль|Принстон Их сургуульд]] сурч, магистрын зэрэг хамгаалсан бөгөөд дараа нь [[Пеннсильванийн Их Сургууль|Пеннсилванийн Их сургуульд]] орж, 1836 онд [[Магистрын зэрэг|эмнэлгийн магистр]] зэрэг авсан<ref name="bdcconline.net">{{Cite web |title=James Curtis Hepburn: H: By Person: Stories: Biographical Dictionary of Chinese Christianity |url=http://www.bdcconline.net/en/stories/h/hepburn-james-curtis.php |url-status=dead |archive-url=https://web.archive.org/web/20161025190058/http://www.bdcconline.net/en/stories/h/hepburn-james-curtis.php |archive-date=October 25, 2016 |access-date=September 24, 2010 |website=www.bdcconline.net}}</ref> бөгөөд эмч мэргэжилтэй болсон. Эмнэлгийн номхон үйлчлэл хийхээр [[Хятад|Хятадад]] явах шийдвэр гаргасан ч, [[Нэгдүгээр Опийн дайн]] болж, Хятадын боомтууд гадаадын иргэдэд хаалттай байсан тул [[Сингапур|Сингапурт]] хоёр жил саатажээ. 5 жил номхон үйлчлэгчээр ажилласны дараа 1845 онд [[Америкийн Нэгдсэн Улс|АНУ-д]] эргэн ирж [[Нью-Йорк хот|Нью-Йорк хотод]] эмнэлгийн практик нээсэн байжээ.<ref>{{Cite web |title=James Curtis Hepburn |url=http://www.famousamericans.net/jamescurtishepburn/ |url-status=bot: unknown |archive-url=https://web.archive.org/web/20020707155242/http://www.famousamericans.net/jamescurtishepburn/ |archive-date=July 7, 2002 |access-date=September 27, 2024}} - famousamericans.net</ref> 1859 онд Хэпберн [[Америкийн Пресвитерианы номлогчдын байгууллага|Америкийн Пресвитерианы номлогчдын байгууллагын]] харьяанд Японд эмчийн үүрэгтэй номлогчоор очжээ.<ref name="bdcconline.net">{{Cite web |title=James Curtis Hepburn: H: By Person: Stories: Biographical Dictionary of Chinese Christianity |url=http://www.bdcconline.net/en/stories/h/hepburn-james-curtis.php |url-status=dead |archive-url=https://web.archive.org/web/20161025190058/http://www.bdcconline.net/en/stories/h/hepburn-james-curtis.php |archive-date=October 25, 2016 |access-date=September 24, 2010 |website=www.bdcconline.net}}</ref> 1859 оны аравдугаар сард [[Нагасаки|Нагасакид]] анх ирснийхээ дараа удалгүй шинэчлэн нээгдсэн гэрээний боомт [[Ёкохама]] руу нүүж, 1861 оны дөрөвдүгээр сард Сокоожи сүмд анхны эмнэлгээ байгуулсан байна. Хэпберн анх [[Канагава|Канагавад]] орших Жобүцүжи хэмээх хуучин, эвдэрхий сүмд амьдарч байв. Энэ сүм урьд нь Голландын консулын байр байжээ. Тэрээр гэрээний шинэ боомтод оршин суусан анхны христийн номлогч болсон юм. Хэпберний гэр бүл Жобүцүжид Голландын шинэчлэгдсэн сүмийн номлогч [[Сэмюэл Роббинс Браун|Сэмюэл Роббинс Брауны]] гэр бүлтэй хамт амьдарч байв. Тэд хурдан хугацаанд орон нутгийн гадаад иргэдийн хамт олонд уусан шингэсэн бөгөөд Хэпберн АНУ-ын консул [[Таунсэнд Харрис|Таунсэнд Харрист]] хүндэт эмчээр томилогдсон юм. 1867 оны тавдугаар сард, олон жилийн турш туслахаар нь ажилласан Кишида Гинкоотой хамт Хэпберн Япон–Англи толь бичгийг хэвлүүлжээ. Уг толь бичиг нь Япон хэл сурах хүсэлтэй хүмүүст зориулсан стандарт гарын авлага болсон.<ref>{{Cite book |last=Ion |first=Hamish, A. |title=American Missionaries, Christian oyatoi, and Japan, 1859-73 |date=2009 |publisher=UBC Press |isbn=978-0-7748-1647-2 |location=Vancouver, BC |page=80}}</ref> 1886 онд гарсан толь бичгийн гурав дахь хэвлэлд,<ref>{{Cite book |last=Hepburn |first=James Curtis |url=http://www.halcat.com/roomazi/doc/hep3.html |title=A Japanese–English and English–Japanese Dictionary |publisher=Z. P. Maruya |year=1886 |edition=3rd |location=Tokyo |access-date=July 25, 2009}} </ref> Хэпберн Япон үсгийг латин үсгээр бичих шинэ системийг нэвтрүүлсэн бөгөөд энэ нь “Япон үсгийг латин үсгээр бичих нийгэмлэг” (ローマ字会, роомажикай)-аас боловсруулсан байв. Энэхүү системийг Хэпберний толь бичиг олон нийтэд түгээсэн учраас өнөөдөр “[[Хэпберний галигийн систем|Хэпберний галигийн систем]]” гэдгээр хүмүүс мэддэг. Хэпберн бас Библийг япон хэл рүү орчуулахад хувь нэмэр оруулсан.<ref>{{Cite web |title=Giving You Holy Bibles the Way They Were Originally Printed |url=https://www.originalbibles.com/the-bible-in-transliterated-japanese/}}</ref> == Хожуу жилүүд == [[Файл:Hepburn_Hall_2014.JPG|thumb|[[Ёкохама Их сургууль|Ёкохама хотын Их сургуулийн]] Хэпберний танхим — Япон улсын Ёкохама хот]] [[Файл:J・C・Hepburn_and_his_family.jpg|left|thumb|1880 оны 4-р сарын 29-нд Японд буй Хэпберн болон түүний гэр бүл]] Хэпберн 1892 онд АНУ руу буцжээ. 1905 оны 3-р сарын 14-нд, Японы “[[Нар мандах одон|Нар мандах одон]]”-гийн гуравдугаар зэргийн шагналаар шагнагдсан. Хэпберн уг хүндэт шагналыг хүртсэн хоёр дахь гадаад хүн болжээ. 1911 оны 9 дүгээр сарын 21-нд [[Нью-Жерси|Нью-Жерси мужийн]] [[Ист Орэнж (Нью-Жерси)|Ист Орэнж хотод]] 96 насандаа нас баржээ. Түүний шарилыг Орэнж хотын [[Роздейл оршуулгын газар|Роздейл оршуулгын газарт]] оршуулав. ==Хэвлэлүүд== *{{cite book |last=Хэпберн |first=Жэймс Кертис |author-link=James Curtis Hepburn |title=A Japanese and English dictionary: with an English and Japanese index |place=London |publisher=Trübner & Co. |year=1867 |url=https://archive.org/details/japaneseenglishd00hepb}} (first edition) 690pp *[https://archive.org/details/ajapaneseandeng00hepbgoog A Japanese and English dictionary: with and English and Japanese index (1867)] *[https://archive.org/details/japaneseenglish00unkngoog Japanese-English and English-Japanese Dictionary (1881)] *{{cite book |last=Хэпберн |first=Жэймс Кертис |author-link=James Curtis Hepburn |title=A Japanese-English and English-Japanese Dictionary |place=Tokyo |publisher=Z.P. Maruya & Company |year=1888 |url=https://books.google.com/books?id=6CkYAAAAYAAJ}} (4th edition), 962pp (gives Japanese next to romaji) *[https://books.google.com/books?id=oJtBAAAAYAAJ A Japanese-English and English-Japanese dictionary (1903)] *{{cite book |last=Хэпберн |first=Жэймс Кертис |author-link=James Curtis Hepburn |title=Hepburn's Abridged Dictionary |place=Tokyo |publisher=Z.P. Maruya & Company |year=1905 |url=https://books.google.com/books?id=6FQWAAAAYAAJ}} (2nd. ed. abridged), 1032pp (зөвхөн ромажи) [[Ангилал:1911 онд өнгөрсөн]] [[Ангилал:1815 онд төрсөн]] ljywa7cj0i2hi5195oalazds2ayhvdy 821301 821299 2025-06-10T16:40:37Z Swoopless 82659 821301 wikitext text/x-wiki {{Инфобокс хүн|name=Жэймс Кертис Хэпберн|image=James Curtis Hepburn.jpg|image_caption=|birth_date={{Birth date|1815|3|13}}|birth_place=[[Милтон (Пеннсилвани)]], АНУ|death_date={{Death date and age|1911|9|21|1815|3|13}}|death_place=[[Ист Орэнж (Нью Жерси)]], АНУ|known_for={{nowrap|Хятад, Япон улсуудад хийсэн эмнэлгийн номлолууд}} <br/> [[Хэпберн галигийн систем]]|nationality=[[Америкчууд|Америкчууд]]|alma_mater=[[Принстон Их сургууль]] <br> [[Пеннсильванийн Их Сургууль]]}} '''Жэймс Кертис Хэпберн''' (1815 оны 3 сарын 13-аас 1911 оны 9 сарын 21) бол Америк улсын эмч, боловсролын зүтгэлтэн, орчуулагч, Христын [[шашны номлогч]] байжээ. [[Япон хэл|Япон хэлнээс]] [[латин үсэг]] рүү галиглах Хэпберний галигийн системийг зохиож, Япон-Англи [[Толь бичиг|толь бичгээр]] дамжуулан олон нийтэд түгээснээрээ алдартай. == Намтар == [[Файл:Hepburn.jpg|left|thumb|[[Мэйжи Гакүин Их сургууль|Мэйжи Гакүин Их сургуулийн]] Хэпберний хөшөө]] Хэпберн 1815 оны 3 дугаар сарын 13-нд [[Пеннсилвани|Пеннсилвани мужийн]] Милтон төрсөн. [[Принстон Их сургууль|Принстон Их сургуульд]] сурч, магистрын зэрэг хамгаалсан бөгөөд дараа нь [[Пеннсильванийн Их Сургууль|Пеннсилванийн Их сургуульд]] орж, 1836 онд [[Магистрын зэрэг|эмнэлгийн магистр зэрэг]] авсан<ref name="bdcconline.net">{{Cite web |title=James Curtis Hepburn: H: By Person: Stories: Biographical Dictionary of Chinese Christianity |url=http://www.bdcconline.net/en/stories/h/hepburn-james-curtis.php |url-status=dead |archive-url=https://web.archive.org/web/20161025190058/http://www.bdcconline.net/en/stories/h/hepburn-james-curtis.php |archive-date=October 25, 2016 |access-date=September 24, 2010 |website=www.bdcconline.net}}</ref> бөгөөд эмч мэргэжилтэй болсон. Эмнэлгийн номхон үйлчлэл хийхээр [[Хятад|Хятадад]] явах шийдвэр гаргасан ч, [[Нэгдүгээр Опийн дайн]] болж, Хятадын боомтууд гадаадын иргэдэд хаалттай байсан тул [[Сингапур|Сингапурт]] хоёр жил саатажээ. 5 жил номхон үйлчлэгчээр ажилласны дараа 1845 онд [[Америкийн Нэгдсэн Улс|АНУ-д]] эргэн ирж [[Нью-Йорк хот|Нью-Йорк хотод]] эмнэлгийн практик нээсэн байжээ.<ref>{{Cite web |title=James Curtis Hepburn |url=http://www.famousamericans.net/jamescurtishepburn/ |url-status=bot: unknown |archive-url=https://web.archive.org/web/20020707155242/http://www.famousamericans.net/jamescurtishepburn/ |archive-date=July 7, 2002 |access-date=September 27, 2024}} - famousamericans.net</ref> 1859 онд Хэпберн [[Америкийн Пресвитерианы номлогчдын байгууллага|Америкийн Пресвитерианы номлогчдын байгууллагын]] харьяанд Японд эмчийн үүрэгтэй номлогчоор очжээ.<ref name="bdcconline.net">{{Cite web |title=James Curtis Hepburn: H: By Person: Stories: Biographical Dictionary of Chinese Christianity |url=http://www.bdcconline.net/en/stories/h/hepburn-james-curtis.php |url-status=dead |archive-url=https://web.archive.org/web/20161025190058/http://www.bdcconline.net/en/stories/h/hepburn-james-curtis.php |archive-date=October 25, 2016 |access-date=September 24, 2010 |website=www.bdcconline.net}}</ref> 1859 оны аравдугаар сард [[Нагасаки|Нагасакид]] анх ирснийхээ дараа удалгүй шинэчлэн нээгдсэн гэрээний боомт [[Ёкохама]] руу нүүж, 1861 оны дөрөвдүгээр сард Сокоожи сүмд анхны эмнэлгээ байгуулсан байна. Хэпберн анх [[Канагава|Канагавад]] орших Жобүцүжи хэмээх хуучин, эвдэрхий сүмд амьдарч байв. Энэ сүм урьд нь Голландын консулын байр байжээ. Тэрээр гэрээний шинэ боомтод оршин суусан анхны христийн номлогч болсон юм. Хэпберний гэр бүл Жобүцүжид Голландын шинэчлэгдсэн сүмийн номлогч [[Сэмюэл Роббинс Браун|Сэмюэл Роббинс Брауны]] гэр бүлтэй хамт амьдарч байв. Тэд хурдан хугацаанд орон нутгийн гадаад иргэдийн хамт олонд уусан шингэсэн бөгөөд Хэпберн АНУ-ын консул [[Таунсэнд Харрис|Таунсэнд Харрист]] хүндэт эмчээр томилогдсон юм. 1867 оны тавдугаар сард, олон жилийн турш туслахаар нь ажилласан Кишида Гинкоотой хамт Хэпберн Япон–Англи толь бичгийг хэвлүүлжээ. Уг толь бичиг нь Япон хэл сурах хүсэлтэй хүмүүст зориулсан стандарт гарын авлага болсон.<ref>{{Cite book |last=Ion |first=Hamish, A. |title=American Missionaries, Christian oyatoi, and Japan, 1859-73 |date=2009 |publisher=UBC Press |isbn=978-0-7748-1647-2 |location=Vancouver, BC |page=80}}</ref> 1886 онд гарсан толь бичгийн гурав дахь хэвлэлд,<ref>{{Cite book |last=Hepburn |first=James Curtis |url=http://www.halcat.com/roomazi/doc/hep3.html |title=A Japanese–English and English–Japanese Dictionary |publisher=Z. P. Maruya |year=1886 |edition=3rd |location=Tokyo |access-date=July 25, 2009}} </ref> Хэпберн Япон үсгийг латин үсгээр бичих шинэ системийг нэвтрүүлсэн бөгөөд энэ нь “Япон үсгийг латин үсгээр бичих нийгэмлэг” (ローマ字会, роомажикай)-аас боловсруулсан байв. Энэхүү системийг Хэпберний толь бичиг олон нийтэд түгээсэн учраас өнөөдөр “[[Хэпберний галигийн систем|Хэпберний галигийн систем]]” гэдгээр хүмүүс мэддэг. Хэпберн бас Библийг япон хэл рүү орчуулахад хувь нэмэр оруулсан.<ref>{{Cite web |title=Giving You Holy Bibles the Way They Were Originally Printed |url=https://www.originalbibles.com/the-bible-in-transliterated-japanese/}}</ref> == Хожуу жилүүд == [[Файл:Hepburn_Hall_2014.JPG|thumb|[[Ёкохама Их сургууль|Ёкохама хотын Их сургуулийн]] Хэпберний танхим — Япон улсын Ёкохама хот]] [[Файл:J・C・Hepburn_and_his_family.jpg|left|thumb|1880 оны 4-р сарын 29-нд Японд буй Хэпберн болон түүний гэр бүл]] Хэпберн 1892 онд АНУ руу буцжээ. 1905 оны 3-р сарын 14-нд, Японы “[[Нар мандах одон|Нар мандах одон]]”-гийн гуравдугаар зэргийн шагналаар шагнагдсан. Хэпберн уг хүндэт шагналыг хүртсэн хоёр дахь гадаад хүн болжээ. 1911 оны 9 дүгээр сарын 21-нд [[Нью-Жерси|Нью-Жерси мужийн]] [[Ист Орэнж (Нью-Жерси)|Ист Орэнж хотод]] 96 насандаа нас баржээ. Түүний шарилыг Орэнж хотын [[Роздейл оршуулгын газар|Роздейл оршуулгын газарт]] оршуулав. ==Хэвлэлүүд== *{{cite book |last=Хэпберн |first=Жэймс Кертис |author-link=James Curtis Hepburn |title=A Japanese and English dictionary: with an English and Japanese index |place=London |publisher=Trübner & Co. |year=1867 |url=https://archive.org/details/japaneseenglishd00hepb}} (first edition) 690pp *[https://archive.org/details/ajapaneseandeng00hepbgoog A Japanese and English dictionary: with and English and Japanese index (1867)] *[https://archive.org/details/japaneseenglish00unkngoog Japanese-English and English-Japanese Dictionary (1881)] *{{cite book |last=Хэпберн |first=Жэймс Кертис |author-link=James Curtis Hepburn |title=A Japanese-English and English-Japanese Dictionary |place=Tokyo |publisher=Z.P. Maruya & Company |year=1888 |url=https://books.google.com/books?id=6CkYAAAAYAAJ}} (4th edition), 962pp (gives Japanese next to romaji) *[https://books.google.com/books?id=oJtBAAAAYAAJ A Japanese-English and English-Japanese dictionary (1903)] *{{cite book |last=Хэпберн |first=Жэймс Кертис |author-link=James Curtis Hepburn |title=Hepburn's Abridged Dictionary |place=Tokyo |publisher=Z.P. Maruya & Company |year=1905 |url=https://books.google.com/books?id=6FQWAAAAYAAJ}} (2nd. ed. abridged), 1032pp (зөвхөн ромажи) [[Ангилал:1911 онд өнгөрсөн]] [[Ангилал:1815 онд төрсөн]] rny0ir83v8e1o6xqesd31ox6ahobhc7 821455 821301 2025-06-11T00:40:57Z Zorigt 49 821455 wikitext text/x-wiki {{Инфобокс хүн|name=Жэймс Кертис Хэпберн|image=James Curtis Hepburn.jpg|image_caption=|birth_date={{Birth date|1815|3|13}}|birth_place=[[Милтон (Пеннсилвани)]], АНУ|death_date={{Death date and age|1911|9|21|1815|3|13}}|death_place=[[Ист Орэнж (Нью Жерси)]], АНУ|known_for={{nowrap|Хятад, Япон улсуудад хийсэн эмнэлгийн номлолууд}} <br/> [[Хэпберн галигийн систем]]|nationality=[[Америкчууд|Америкчууд]]|alma_mater=[[Принстон Их сургууль]] <br> [[Пеннсильванийн Их Сургууль]]}} '''Жэймс Кертис Хэпберн''' (1815 оны 3 сарын 13-аас 1911 оны 9 сарын 21) бол Америк улсын эмч, боловсролын зүтгэлтэн, орчуулагч, Христийн [[шашны номлогч]] байжээ. [[Япон хэл|Япон хэлнээс]] [[латин үсэг]] рүү галиглах Хэпберний галигийн системийг зохиож, япон-англи [[Толь бичиг|толь бичгээр]] дамжуулан олон нийтэд түгээснээрээ алдартай. == Намтар == [[Файл:Hepburn.jpg|left|thumb|[[Мэйжи Гакүин Их сургууль]] дахь Хэпберний хөшөө]] Хэпберн 1815 оны 3 дугаар сарын 13-нд [[Пеннсилвани|Пеннсилвани мужийн]] Милтонд төрсөн. [[Принстон Их сургууль|Принстон Их сургуульд]] сурч, магистрын зэрэг хамгаалсан бөгөөд дараа нь [[Пеннсильванийн Их Сургууль|Пеннсилванийн Их сургуульд]] орж, 1836 онд [[Магистрын зэрэг|эмнэлгийн магистр зэрэг]] авсан<ref name="bdcconline.net">{{Cite web |title=James Curtis Hepburn: H: By Person: Stories: Biographical Dictionary of Chinese Christianity |url=http://www.bdcconline.net/en/stories/h/hepburn-james-curtis.php |url-status=dead |archive-url=https://web.archive.org/web/20161025190058/http://www.bdcconline.net/en/stories/h/hepburn-james-curtis.php |archive-date=October 25, 2016 |access-date=September 24, 2010 |website=www.bdcconline.net}}</ref> бөгөөд эмч мэргэжилтэй болсон. Өрнийн анагаах ухааныг дэлгэрүүлэхээр [[Хятад|Хятадад]] явах шийдвэр гаргасан ч, [[Хар тамхины нэгдүгээр дайн]] болж, Хятадын боомтууд гадаадын иргэдэд хаалттай байсан тул [[Сингапур|Сингапурт]] хоёр жил саатажээ. 5 жил ажилласны дараа 1845 онд [[Америкийн Нэгдсэн Улс|АНУ-д]] эргэн ирж [[Нью-Йорк хот|Нью-Йорк хотод]] эмнэлгийн үйлчилгээ нээв.<ref>{{Cite web |title=James Curtis Hepburn |url=http://www.famousamericans.net/jamescurtishepburn/ |url-status=bot: unknown |archive-url=https://web.archive.org/web/20020707155242/http://www.famousamericans.net/jamescurtishepburn/ |archive-date=July 7, 2002 |access-date=September 27, 2024}} - famousamericans.net</ref> 1859 онд Хэпберн [[Америкийн Пресвитерианы номлогчдын байгууллага|Америкийн Пресвитерианы номлогчдын байгууллагын]] харьяанд Японд эмчийн үүрэгтэй номлогчоор очжээ.<ref name="bdcconline.net">{{Cite web |title=James Curtis Hepburn: H: By Person: Stories: Biographical Dictionary of Chinese Christianity |url=http://www.bdcconline.net/en/stories/h/hepburn-james-curtis.php |url-status=dead |archive-url=https://web.archive.org/web/20161025190058/http://www.bdcconline.net/en/stories/h/hepburn-james-curtis.php |archive-date=October 25, 2016 |access-date=September 24, 2010 |website=www.bdcconline.net}}</ref> 1859 оны аравдугаар сард [[Нагасаки|Нагасакид]] анх ирснийхээ дараа удалгүй шинэчлэн нээгдсэн гэрээний боомт [[Ёкохама]] руу нүүж, 1861 оны дөрөвдүгээр сард Сокоожи сүмд анхны эмнэлгээ байгуулсан байна. Хэпберн анх [[Канагава|Канагавад]] орших Жобүцүжи хэмээх хуучин, эвдэрхий сүмд амьдарч байв. Энэ сүм урьд нь Голландын консулын байр байжээ. Тэрээр гэрээний шинэ боомтод оршин суусан анхны христийн номлогч болсон юм. Хэпберний гэр бүл Жобүцүжид Голландын шинэчлэгдсэн сүмийн номлогч [[Сэмюэл Роббинс Браун|Сэмюэл Роббинс Брауны]] гэр бүлтэй хамт амьдарч байв. Тэд хурдан хугацаанд орон нутгийн гадаад иргэдийн хамт олонд уусан шингэсэн бөгөөд Хэпберн АНУ-ын консул [[Таунсэнд Харрис|Таунсэнд Харрисын]] хүндэт эмчээр томилогдсон юм. 1867 оны тавдугаар сард, олон жилийн турш туслахаар нь ажилласан Кишида Гинкоотой хамт Хэпберн япон–англи толь бичгийг хэвлүүлжээ. Уг толь бичиг нь Япон хэл сурах хүсэлтэй хүмүүст зориулсан стандарт гарын авлага болсон.<ref>{{Cite book |last=Ion |first=Hamish, A. |title=American Missionaries, Christian oyatoi, and Japan, 1859-73 |date=2009 |publisher=UBC Press |isbn=978-0-7748-1647-2 |location=Vancouver, BC |page=80}}</ref> 1886 онд гарсан толь бичгийн гурав дахь хэвлэлд,<ref>{{Cite book |last=Hepburn |first=James Curtis |url=http://www.halcat.com/roomazi/doc/hep3.html |title=A Japanese–English and English–Japanese Dictionary |publisher=Z. P. Maruya |year=1886 |edition=3rd |location=Tokyo |access-date=July 25, 2009}} </ref> Хэпберн Япон үсгийг латин үсгээр бичих шинэ системийг нэвтрүүлсэн бөгөөд энэ нь “Япон үсгийг латин үсгээр бичих нийгэмлэг” (ローマ字会, роомажикай)-ээс боловсруулсан байв. Энэхүү системийг Хэпберний толь бичиг олон нийтэд түгээсэн учраас өнөөдөр “[[Хэпберний галигийн систем|Хэпберний галигийн систем]]” гэдгээр хүмүүс мэддэг. Хэпберн бас Библийг япон хэл рүү орчуулахад хувь нэмэр оруулсан.<ref>{{Cite web |title=Giving You Holy Bibles the Way They Were Originally Printed |url=https://www.originalbibles.com/the-bible-in-transliterated-japanese/}}</ref> == Хожуу үе == [[Файл:Hepburn_Hall_2014.JPG|thumb|[[Ёкохама Их сургууль|Ёкохама хотын Их сургуулийн]] Хэпберний танхим — Япон улсын Ёкохама хот]] [[Файл:J・C・Hepburn_and_his_family.jpg|left|thumb|1880 оны 4-р сарын 29-нд Японд буй Хэпберн болон түүний гэр бүл]] Хэпберн 1892 онд АНУ руу буцжээ. 1905 оны 3-р сарын 14-нд, Японы “[[Нар мандах одон|Нар мандах одон]]”-гийн гуравдугаар зэргийн шагналаар шагнагдсан. Хэпберн уг хүндэт шагналыг хүртсэн хоёр дахь гадаад хүн болжээ. 1911 оны 9 дүгээр сарын 21-нд [[Нью-Жерси|Нью-Жерси мужийн]] [[Ист Орэнж (Нью-Жерси)|Ист Орэнж хотод]] 96 насандаа нас баржээ. Түүний шарилыг Орэнж хотын [[Роздейл оршуулгын газар|Роздейл оршуулгын газарт]] оршуулав. ==Хэвлэлүүд== *{{cite book |last=Хэпберн |first=Жэймс Кертис |author-link=James Curtis Hepburn |title=A Japanese and English dictionary: with an English and Japanese index |place=London |publisher=Trübner & Co. |year=1867 |url=https://archive.org/details/japaneseenglishd00hepb}} (first edition) 690pp *[https://archive.org/details/ajapaneseandeng00hepbgoog A Japanese and English dictionary: with and English and Japanese index (1867)] *[https://archive.org/details/japaneseenglish00unkngoog Japanese-English and English-Japanese Dictionary (1881)] *{{cite book |last=Хэпберн |first=Жэймс Кертис |author-link=James Curtis Hepburn |title=A Japanese-English and English-Japanese Dictionary |place=Tokyo |publisher=Z.P. Maruya & Company |year=1888 |url=https://books.google.com/books?id=6CkYAAAAYAAJ}} (4th edition), 962pp (gives Japanese next to romaji) *[https://books.google.com/books?id=oJtBAAAAYAAJ A Japanese-English and English-Japanese dictionary (1903)] *{{cite book |last=Хэпберн |first=Жэймс Кертис |author-link=James Curtis Hepburn |title=Hepburn's Abridged Dictionary |place=Tokyo |publisher=Z.P. Maruya & Company |year=1905 |url=https://books.google.com/books?id=6FQWAAAAYAAJ}} (2nd. ed. abridged), 1032pp (зөвхөн ромажи) {{DEFAULTSORT:Хэпберн, Жэймс Кертис}} [[Ангилал:1911 онд өнгөрсөн]] [[Ангилал:1815 онд төрсөн]] 5rslwgc9mrtmjhddzoxlr0ei7up8dup 0 140249 821318 2025-06-10T18:48:29Z Enkhsaihan2005 64429 Enkhsaihan2005 moved page [[Канвонь муж (Өмнөд Солонгос)]] to [[Канвонь муж, Өмнөд Солонгос]] 821318 wikitext text/x-wiki #ЧИГЛҮҮЛЭГ [[Канвонь муж, Өмнөд Солонгос]] 4dd1phpgx2xj24fezwqnggbd19a7n0w 0 140250 821322 2025-06-10T19:00:00Z Enkhsaihan2005 64429 Enkhsaihan2005 moved page [[Ардчилсан Нам (Өмнөд Солонгос)]] to [[Ардчилсан Нам (Өмнөд Солонгос, 2015)]] 821322 wikitext text/x-wiki #ЧИГЛҮҮЛЭГ [[Ардчилсан Нам (Өмнөд Солонгос, 2015)]] qex2k3sdvppcw0bx3c4gc8ecerxu2ee 0 140252 821432 2025-06-10T20:05:22Z Enkhsaihan2005 64429 Enkhsaihan2005 moved page [[Кёнги]] to [[Кёнги муж]] 821432 wikitext text/x-wiki #ЧИГЛҮҮЛЭГ [[Кёнги муж]] 3spmkgmkihukk8fqge1e7fbmkodezxu 0 140253 821451 2025-06-10T21:41:52Z Enkhsaihan2005 64429 Enkhsaihan2005 moved page [[Тундүчонь хот]] to [[Тундүчонь]] 821451 wikitext text/x-wiki #ЧИГЛҮҮЛЭГ [[Тундүчонь]] 9gmx7kz93ww1vqr947amqje9rmz3kdk