ဝီကီပီးဒီးယား mywiki https://my.wikipedia.org/wiki/%E1%80%97%E1%80%9F%E1%80%AD%E1%80%AF%E1%80%85%E1%80%AC%E1%80%99%E1%80%BB%E1%80%80%E1%80%BA%E1%80%94%E1%80%BE%E1%80%AC MediaWiki 1.45.0-wmf.3 first-letter မီဒီယာ အထူး ဆွေးနွေးချက် အသုံးပြုသူ အသုံးပြုသူ ဆွေးနွေးချက် ဝီကီပီးဒီးယား ဝီကီပီးဒီးယား ဆွေးနွေးချက် ဖိုင် ဖိုင် ဆွေးနွေးချက် မီဒီယာဝီကီ မီဒီယာဝီကီ ဆွေးနွေးချက် တမ်းပလိတ် တမ်းပလိတ် ဆွေးနွေးချက် အကူအညီ အကူအညီ ဆွေးနွေးချက် ကဏ္ဍ ကဏ္ဍ ဆွေးနွေးချက် မုခ်ဝ မုခ်ဝ ဆွေးနွေးချက် စာမူကြမ်း စာမူကြမ်း ဆွေးနွေးချက် TimedText TimedText talk မော်ဂျူး မော်ဂျူး ဆွေးနွေးချက် Event Event talk 0 2597 876810 876013 2025-06-07T08:13:57Z Salai Rungtoi 22844 /* ဇန်နဝါရီလ */ 876810 wikitext text/x-wiki {{လများ(၁၉၆၃)}} {{Year nav}} {{Year article header|1963}} == လနှင့် ရက်မသိရသေး == * ချင်းပြည်နယ်တရားလွှတ်တော်တရားသူကြီး '''ဦးမြင့်ဟန်''' ကို ၁၉၆၃ ခုနှစ်တွင် [[မိတ္ထီလာမြို့]]၌ မွေးဖွားခဲ့သည်။ == ဇန်နဝါရီလ == (၁) ရက်။ ::* == ဖေဖော်ဝါရီလ == (၁) ရက်။ ::* == မတ်လ == (၁) ရက်။ ::* == ဧပြီလ == (၁) ရက်။ ::* == မေလ == (၁) ရက်။ ::* == ဇွန်လ == (၁) ရက်။ ::* == ဇူလိုင်လ == (၁) ရက်။ ::* == ဩဂုတ်လ == (၁) ရက်။ ::* == စက်တင်ဘာလ == (၁) ရက်။ ::* == အောက်တိုဘာလ == (၁) ရက်။ ::* == နိုဝင်ဘာလ == (၁) ရက်။ ::* == ဒီဇင်ဘာလ == * ဒီဇင်ဘာ ၈ - [[တောင်ကိုရီးယားနိုင်ငံ]]၏ [[တောင်ကိုရီးယားနိုင်ငံ၏ သမ္မတ|၁၄ ဦးမြောက်သမ္မတ]] [[အီဂျေမြောင်]]ကို မွေးဖွားခဲ့သည် ::* ==ကိုးကား== {{reflist}} [[Category:၁၉၆၃]] [[Category:၁၉၆၀ ဆယ်စုနှစ်]] f4ag6dse7gkzjcum9wpjc4s5j0lvso8 876815 876810 2025-06-07T08:33:13Z Salai Rungtoi 22844 876815 wikitext text/x-wiki {{လများ(၁၉၆၃)}} {{Year nav}} {{Year article header|1963}} == လနှင့် ရက်မသိရသေး == * ချင်းပြည်နယ်တရားလွှတ်တော်တရားသူကြီး [[မြင့်ဟန်|ဦးမြင့်ဟန်]] ကို ၁၉၆၃ ခုနှစ်တွင် [[မိတ္ထီလာမြို့]]၌ မွေးဖွားခဲ့သည်။ == ဇန်နဝါရီလ == (၁) ရက်။ ::* == ဖေဖော်ဝါရီလ == (၁) ရက်။ ::* == မတ်လ == (၁) ရက်။ ::* == ဧပြီလ == (၁) ရက်။ ::* == မေလ == (၁) ရက်။ ::* == ဇွန်လ == (၁) ရက်။ ::* == ဇူလိုင်လ == (၁) ရက်။ ::* == ဩဂုတ်လ == (၁) ရက်။ ::* == စက်တင်ဘာလ == (၁) ရက်။ ::* == အောက်တိုဘာလ == (၁) ရက်။ ::* == နိုဝင်ဘာလ == (၁) ရက်။ ::* == ဒီဇင်ဘာလ == * ဒီဇင်ဘာ ၈ - [[တောင်ကိုရီးယားနိုင်ငံ]]၏ [[တောင်ကိုရီးယားနိုင်ငံ၏ သမ္မတ|၁၄ ဦးမြောက်သမ္မတ]] [[အီဂျေမြောင်]]ကို မွေးဖွားခဲ့သည် ::* ==ကိုးကား== {{reflist}} [[Category:၁၉၆၃]] [[Category:၁၉၆၀ ဆယ်စုနှစ်]] aw2w1obx9iuepoaz0gk6jl8e76ty5a0 0 2598 876793 707005 2025-06-07T06:43:34Z Salai Rungtoi 22844 /* ဇန်နဝါရီလ */ 876793 wikitext text/x-wiki {{လများ(၁၉၆၂)}} {{Year nav}} {{Year article header|1962}} == လနှင့် ရက်မသိရသေး == * ချင်းပြည်နယ်တရားလွှတ်တော်၊ တရားသူကြီးချုပ် ဦး[[နေစိုး]]သည် သာဝတ္ထိရွာတွင် ၁၉၆၂ ခုနှစ်တွင် မွေးဖွားခဲ့သည်။ == ဇန်နဝါရီလ == (၁) ရက်။ ::* == ဖေဖော်ဝါရီလ == (၁) ရက်။ ::* == မတ်လ == (၂) ရက်။ ::*[[မြန်မာနိုင်ငံ]]တွင် [[တော်လှန်ရေးကောင်စီ]]မှ [[နေဝင်း (ဗိုလ်ချုပ်ကြီး)|ဗိုလ်ချုပ်နေဝင်း]]သည် [[၁၉၆၂ မြန်မာနိုင်ငံစစ်အာဏာသိမ်းခံရခြင်း|တိုင်းပြည်အာဏာသိမ်းပိုက်]]ခဲ့သည်။ == ဧပြီလ == (၁) ရက်။ ::* == မေလ == (၁) ရက်။ ::* == ဇွန်လ == (၁) ရက်။ ::* == ဇူလိုင်လ == (၇) ရက်။ ::*[[ရန်ကုန်တက္ကသိုလ်]]ကျောင်းသားများက တက္ကသိုလ်နယ်မြေတစ်ဝိုက်လှည့်လည်ကာ ကျောင်းသားအခွင့်အရေးရရှိရေးအတွက် ဆန္ဒပြခဲ့ကြသည်။ ဆန္ဒပြပွဲအပြီး မောင်မယ်သစ်လွင်ကြိုဆိုပွဲပြုလုပ်နေစဉ် လုံထိန်းရဲများနှင့်စစ်သားများက တက္ကသိုလ်ပတ်ပတ်လည်ကိုဝိုင်းရံပိတ်ဆို့ပြီး မျက်ရည်ယိုဗုံးများ အသုံးပြုကာ အကြမ်းဖက်ပစ်ခတ်ဖြိုခွင်းခဲ့ကြသည်။ ထိုဖြိုခွင်းမှုအတွင်း ကျောင်းသား ၁၇ ဦးသာသေဆုံးခဲ့သည်ဟု တော်လှန်ရေးကောင်စီအစိုးရက ထုတ်ပြန်ခဲ့သော်လည်း တကယ်တမ်း သေဆုံး၊ဒဏ်ရာရ၊ဖမ်းဆီးခံရသူများမှာ ၂၀၀ ကျော်ရှိသည်ဟု အများကခန့်မှန်းပြောဆိုခဲ့ကြသည်။ (၈) ရက်။ ::*[[ရန်ကုန်တက္ကသိုလ်]]ကျောင်းသားသမဂ္ဂအဆောက်အအုံ မိုင်းခွဲဖျက်ဆီးခြင်းခံရသည်။ == ဩဂုတ်လ == (၁) ရက်။ ::* == စက်တင်ဘာလ == (၁) ရက်။ ::* == အောက်တိုဘာလ == (၁) ရက်။ ::* == နိုဝင်ဘာလ == (၁) ရက်။ ::* == ဒီဇင်ဘာလ == (၁) ရက်။ ::* == ကိုးကား == {{reflist}} [[Category:၁၉၆၂]] [[Category:၁၉၆၀ ဆယ်စုနှစ်]] azr2zc01r9nx6z3g9scs2n1pnl9lwj4 0 2599 876821 876006 2025-06-07T08:44:55Z Salai Rungtoi 22844 /* မေလ */ 876821 wikitext text/x-wiki {{လများ(၁၉၆၁)}} {{Year nav}} {{Year article header|1961}} == ဇန်နဝါရီလ == * ဇန်နဝါရီ ၂၁ - ပဲခူးတိုင်းဒေသကြီးဝန်ကြီးချုပ် ဦး[[မျိုးဆွေဝင်း]]ကို မွေးဖွားခဲ့သည်။​ :: == ဖေဖော်ဝါရီလ == (၁) ရက်။ ::* == မတ်လ == (၁) ရက်။ ::* == ဧပြီလ == (၁) ရက်။ ::* == မေလ == * ၈ မေ - [[ချင်းပြည်နယ် တရားလွှတ်တော်|ချင်းပြည်နယ်တရားလွှတ်တော်]] တရားသူကြီး ဒေါ်[[မန်ဟောက်နျန်]]ကို ၁၉၆၁ ခုနှစ်၊ မေ ၈ ရက်တွင် မွေးဖွားခဲ့သည်။ ::* == ဇွန်လ == (၁) ရက်။ ::* == ဇူလိုင်လ == :* ဇူလိုင် ၁ - ဝေလမင်းသမီး [[ဝေလမင်းသမီး ဒိုင်ယာနာ|ဒိုင်ယာနာ]]ကို မွေးဖွားခဲ့သည်။ == ဩဂုတ်လ == (၁) ရက်။ ::* == စက်တင်ဘာလ == (၁) ရက်။ ::* == အောက်တိုဘာလ == (၁) ရက်။ ::* == နိုဝင်ဘာလ == (၁) ရက်။ ::* == ဒီဇင်ဘာလ == (၁) ရက်။ ::* ==ကိုးကား== {{reflist}} [[Category:၁၉၆၁]] [[Category:၁၉၆၀ ဆယ်စုနှစ်]] 0ti8ln2d4xcauz7lo6jx3dddx1vgioh 876822 876821 2025-06-07T08:45:21Z Salai Rungtoi 22844 /* ဇူလိုင်လ */ 876822 wikitext text/x-wiki {{လများ(၁၉၆၁)}} {{Year nav}} {{Year article header|1961}} == ဇန်နဝါရီလ == * ဇန်နဝါရီ ၂၁ - ပဲခူးတိုင်းဒေသကြီးဝန်ကြီးချုပ် ဦး[[မျိုးဆွေဝင်း]]ကို မွေးဖွားခဲ့သည်။​ :: == ဖေဖော်ဝါရီလ == (၁) ရက်။ ::* == မတ်လ == (၁) ရက်။ ::* == ဧပြီလ == (၁) ရက်။ ::* == မေလ == * ၈ မေ - [[ချင်းပြည်နယ် တရားလွှတ်တော်|ချင်းပြည်နယ်တရားလွှတ်တော်]] တရားသူကြီး ဒေါ်[[မန်ဟောက်နျန်]]ကို ၁၉၆၁ ခုနှစ်၊ မေ ၈ ရက်တွင် မွေးဖွားခဲ့သည်။ ::* == ဇွန်လ == (၁) ရက်။ ::* == ဇူလိုင်လ == * ဇူလိုင် ၁ - ဝေလမင်းသမီး [[ဝေလမင်းသမီး ဒိုင်ယာနာ|ဒိုင်ယာနာ]]ကို မွေးဖွားခဲ့သည်။ == ဩဂုတ်လ == (၁) ရက်။ ::* == စက်တင်ဘာလ == (၁) ရက်။ ::* == အောက်တိုဘာလ == (၁) ရက်။ ::* == နိုဝင်ဘာလ == (၁) ရက်။ ::* == ဒီဇင်ဘာလ == (၁) ရက်။ ::* ==ကိုးကား== {{reflist}} [[Category:၁၉၆၁]] [[Category:၁၉၆၀ ဆယ်စုနှစ်]] 32ep0dsssebuboq9evttthtx6fjsmq8 0 3547 876748 772172 2025-06-07T04:32:33Z Ninjastrikers 22896 [[commons:Help:Gadget-HotCat|HotCat]]ကို အသုံးပြု၍ [[Category:မဟာပိန္နဲ]]ကို ပေါင်းထည့်ခဲ့သည် 876748 wikitext text/x-wiki {{Infobox deity | type = ဟိန္ဒူ | name = မဟာပိန္နဲ | gender = ကျား | father = [[သိဝ]] | mother = [[Parvati]] | siblings = [[Kartikeya]] (brother) | consort = [[Riddhi]] and [[Siddhi]] or [[brahmacharya|celibate]] | deity_of = God of Wisdom, New Beginnings, and Luck; Remover of Obstacles{{Sfn|Heras|1972|p=58}}{{Sfn|Getty|1936|p= 5}}<br/>Supreme God (Ganapatya) | image = Ganesha Basohli miniature circa 1730 Dubost p73.jpg | caption = [[Basohli]] miniature, c. 1730. [[National Museum, New Delhi]].<ref>"Ganesha getting ready to throw his lotus. Basohli miniature, circa 1730. National Museum, New Delhi. In the {{IAST|Mudgalapurāṇa}} (VII, 70), in order to kill the demon of egotism ({{IAST|Mamāsura}}) who had attacked him, {{IAST|Gaṇeśa Vighnarāja}} throws his lotus at him. Unable to bear the fragrance of the divine flower, the demon surrenders to {{IAST|Gaṇeśha}}." For quotation of description of the work, see: {{Harvard citation no brackets|Martin-Dubost|1997|p=73}}.</ref> | alt = Attired in an orange dhoti, an elephant-headed man sits on a large lotus. His body is red in colour and he wears various golden necklaces and bracelets and a snake around his neck. On the three points of his crown, budding lotuses have been fixed. He holds in his two right hands the rosary (lower hand) and a cup filled with three modakas (round yellow sweets), a fourth modaka held by the curving trunk is just about to be tasted. In his two left hands, he holds a lotus in the upper hand and an axe in the lower one, with its handle leaning against his shoulder. | affiliation = [[Deva (Hinduism)|Deva]], [[Brahman]] ([[Ganapatya]]), [[Saguna Brahman]] ([[Panchayatana puja]]) | mantra = {{IAST|Oṃ Ekadantaya Vidmahe,Vakrathundaya Dhimahi,Thanno Danthi Prachodhayat}} {{IAST|Oṃ Shri Gaṇeśāya Namaḥ<br/>Oṃ Gaṃ Gaṇapataye Namaḥ}} | abode = • [[Mount Kailash]] (with parents) <br/>• Swanandhlok | weapon = [[Parashu|{{IAST|Paraśu}} (axe)]], [[Pasha (Hinduism)|{{IAST|pāśa}} (noose)]], [[Elephant goad|{{IAST|aṅkuśa}} (elephant goad)]] | mount = [[Mouse]] | symbols = [[Swastika]], [[Om]], [[Modak]] | festivals = [[Ganesh Chaturthi]], [[Diwali]] | texts = ''[[Ganesha Purana]]'', ''[[Mudgala Purana]]'', ''[[Ganapati Atharvashirsa]]'' | equivalent1_type = Buddhists | equivalent1 = [[Kangiten]] }} [[File:Maha_Peinne_(Ganesha)_nat.jpg|thumb|250px]] '''ဂနေရှ့်''' (သို့) '''မဟာပိန္နဲ'''သည် [[ဟိန္ဒူဘာသာ]]ဝင်များ အများဆုံး ကိုးကွယ်ကြသည့်[[ဘုရား]]တစ်ပါးဖြစ်သည်။ ဟိန္ဒူဘုရားတစ်ပါး ဖြစ်၍ ဆင်ဦးခေါင်းဖြင့် အမှတ်အသားပြုသည်။ အခက်အခဲများကို ပယ်ရှားနိုင်သည်ဟု ယူဆ၍ အလုပ်အကိုင် တစ်ခုခု မစတင်မီ ပူဇော်လေ့ ရှိသည်။<ref>{{Cite Encyclopedia of Hla Tha Mein|title=မဟာပိန္နဲ}}</ref> ဂနေရှ့်ဘုရားသည် လူကိုယ်နှင့် ဆင်ခေါင်း‌ရှိသည်။ ဘုရားရှင်ဆင်းတုတော်များကို [[အိန္ဒိယ]]နှင့် နီပေါနိုင်ငံတဝန်းတွင် တွေ့ရှိရသည်။ ထို့အပြင် [[ဂျပန်]]၊ [[အင်ဒိုနီးရှား]]၊ [[ထိုင်း]]နှင့် [[တိဘက်]]ရှိ ဗုဒ္ဓဘာသာဝင်များကလည်း ကိုးကွယ်ကြပြီး မောက္ခပေးနိုင်စေသည်ဟု ယုံကြည်ကြသည်။ ==ကိုးကား== {{Reflist}} [[ကဏ္ဍ:ဟိန္ဒူ နတ်ဘုရားများ]] [[ကဏ္ဍ:မဟာပိန္နဲ]] {{Hinduism-stub}} hr1kox0onq9vqxksft8vwls5k7t4phg 0 4415 876725 840354 2025-06-07T03:05:01Z EngrMTK 89681 /* အာဋာနာဋိယသုတ် ပါဠိတော် */ စာလုံးပေါင်း ပြင်ခဲ့သည် 876725 wikitext text/x-wiki {{ဗုဒ္ဓဘာသာ}} '''အာဋာနာဋိယသုတ်''' သည် [[ဒီဃနိကာယ်]]၏ (၃၂) ခုမြောက်သုတ်ဖြစ်၍ ဂိဇ္ဈကုဋ်တောင်၌ ဟောကြားခဲ့သည်။<ref>{{cite book|last=Walshe|first=Maurice|title=The Long Discourses of the Buddha: A Translation of the Digha Nikaya|url=https://archive.org/details/longdiscoursesbu00wals|url-access=limited|year=1995|publisher=Wisdom Publications|pages=[https://archive.org/details/longdiscoursesbu00wals/page/n238 471]–478}}</ref><ref>{{cite web|url=http://www.accesstoinsight.org/tipitaka/dn/dn.32.0.piya.html|title=Atanatiya Sutta: Discourse on Atanatiya |publisher = Buddhist Publication Society|date=1999}}</ref> ဤသုတ်သည် ဘုရားမြတ်စွာကို မကြည်ညိုမမြတ်နိုးသော နတ်များ၊ ဂန္ဓဗ္ဗများ၊ ယက္ခများသည် ဘုရားမြတ်စွာ၏ ဥပါသကာနှင့် ဥပါသိကာတို့အား အနှောင့်အယှက်ပေးခဲ့သော် မည်သို့မည်ပုံ ချွတ်လွှဲရမည့်အကြောင်း ညွှန်ပြသောသုတ်ဖြစ်သည်။<ref>ပါဠိစာပေသမိုင်း။ ဒေါ်အုန်း မဟာဝိဇ္ဇာ။ ဒုကြိမ်၊ ဇန်နဝါရီလ ၁၉၈၁။ သာသနာရေးဦးစီးဌာန။ ရန်ကုန်။</ref> မြတ်စွာဘုရားလက်ထက်တော်အခါက သာသနာတော်ကို မသက်ဝင် မယုံကြည်ကြသော၊ သီလစောင့်သူများ၏ ဘုန်းကံကို မခံနိုင်သော ဘီလူး မိစ္ဆာများက သာသနာ့အနွယ်ဝင် ပရိသတ်လေးပါးဖြစ်သော ရဟန်း၊ ရဟန်းအမ၊ သာသနာ့ ဒါယကာ၊ သာသနာ့ ဒါယိကာမတို့ကို ဖမ်းဆီးနှောင့်ယှက်ကြလေသည်။ ထို မိစ္ဆာဘီလူးများ ယဉ်ကျေးလာပြီး သာသနာတော်တွင် သက်ဝင်ယုံကြည်လာစေရန် '''အာဋာနာဋိယသုတ်''' ရွတ်ဆိုစေသည်။ ==နောက်ခံ== အာဋာနာဋိယသုတ်ဖြစ်ပေါ်လာပုံမှာ စတုမဟာရာဇ်နတ်မင်းကြီးလေးပါးသည် ''အာဋာနာဋ'' ဟုခေါ်ဆိုသော နတ်မြို့တော်၌ စုရုံးစည်းဝေးကြကာ ဝိပဿီဘုရားမှစ၍ ဂေါတမဘုရားအထိ ခုနှစ်ဆူသော ဘုရားရှင်ကိုယ်တော်မြတ်ကြီးတို့၏ ဂုဏ်တော်ကို အာရုံပြု၍ ရှိခိုးပြီး အာဋာနာဋိယသုတ်ကို ဖွဲ့ဆိုခဲ့ကြသည်။ ထို့နောက်မှ ဘုရားရှင်၏ ဓမ္မစက်၊ ၎င်းတို့၏ အာဏာစက်ကို မခံယူကြသော နတ်ဆိုးများကို ဤသို့ ဤသို့သော နတ်ပြစ်ဒဏ်များခတ်မည် ဆိုကြသည်။ ထိုသို့ဆိုကြပြီးနောက်မှသာ လူ့ပြည်ရှိ ဂေါတမ မြတ်စွာဘုရားရှင်ရှိရာသို့ များပြားသော နတ်စစ်သည်ဗိုလ်ပါများနှင့်အတူ သွားခဲ့ကြသည်။<ref>{{cite book |title= နိုင်ငံတော် သာသန မဟာဗုဒ္ဓဝင် (တတိယတွဲ)၊ သတ္တမအကြိမ်။ |author= [[မင်းကွန်းတိပိဋကဆရာတော်|တိပိဋကဆရာတော် ဦးဝိစိတ္တဿရာဘိဝံသ]]|year= ၁၉၉၇|publisher=သာသနာရေးဦးစီးဌာန|page=၃၁၇}}</ref> စတုမဟာရာဇ်နတ်မင်းကြီးလေးပါးသည် လေးဘက်လေးတန်ရှိ မြို့တံခါးအတွင်း၊ အပြင်၊ အနီးတို့တွင် ၎င်းတို့၏တပ်များကို အစောင့်ချထားကြ၍ ဂိဇ္ဈကုဋ်တောင်၌ သီတင်းသုံးနေတော်မူသော ဂေါတမဗုဒ္ဓရှိရာသို့ ရောက်လာကြသည်။ ဘုရားရှင်ကို နှုတ်ဆက်ပြီးနောက် အခြားသော ယက္ခများနှင့်အတူထိုင်ကြသည်။ ဝေဿဝဏ်နတ်မင်းခေါ် ကုဝေရနတ်မင်းက ဗုဒ္ဓဘုရားရှင်ကို ဤသို့ဆိုလေသည်။ {{quote|"အသျှင်ဘုရား မြတ်စွာဘုရားအား မကြည်ညိုသော တန်ခိုးကြီးသော ဘီလူးတို့သည် ရှိပါကုန်၏၊ အသျှင်ဘုရား မြတ်စွာဘုရားအား ကြည်ညိုသော တန်ခိုးကြီးသော ဘီလူးတို့သည် ရှိပါကုန်၏၊ အသျှင် ဘုရား မြတ်စွာဘုရားအား မကြည်ညိုသော တန်ခိုးအလတ်စားရှိသော ဘီလူးတို့သည် ရှိပါကုန်၏၊ အသျှင် ဘုရား မြတ်စွာဘုရားအား ကြည်ညိုသော တန်ခိုးအလတ်စားရှိသော ဘီလူးတို့သည် ရှိပါကုန်၏၊ အသျှင်ဘုရား မြတ်စွာဘုရားအား မကြည်ညိုသော တန်ခိုးအနိမ့်စားရှိသော ဘီလူးတို့သည် ရှိပါကုန်၏၊ အသျှင်ဘုရား မြတ်စွာဘုရားအား ကြည်ညိုသော တန်ခိုးအနိမ့်စားရှိသော ဘီလူးတို့သည် ရှိပါကုန်၏။ အသျှင်ဘုရား များသောအားဖြင့် ဘီလူးတို့သည် မြတ်စွာဘုရားအား မကြည်ညိုကြပါကုန်။ အဘယ့်ကြောင့်ဆိုသော် မြတ်စွာဘုရားသည် အသက်သတ်ခြင်းမှ ရှောင်ကြဉ်ခြင်းငှါ တရားကို ဟောတော်မူ၏။ မပေးသော ဥစ္စာကို ခိုးယူခြင်းမှ ရှောင်ကြဉ်ခြင်းငှါ တရားကို ဟောတော်မူ၏။ ကာမဂုဏ်တို့၌ မှားသောအားဖြင့် ကျင့်ခြင်းမှ ရှောင်ကြဉ်ခြင်းငှါ တရားကို ဟောတော်မူ၏။ မဟုတ်မမှန်သော စကားကို ပြောခြင်းမှ ရှောင်ကြဉ်ခြင်းငှါ တရားကို ဟောတော်မူ၏။ မူးယစ်မေ့လျော့ကြောင်းဖြစ်သော သေအရက်ကို သောက်ခြင်းမှ ရှောင်ကြဉ်ခြင်းငှါ တရားကို ဟော တော်မူ၏။ အသျှင်ဘုရား ဘီလူးတို့သည် များသောအားဖြင့် အသက်သတ်ခြင်းမှ မရှောင်ကြဉ်ကြကုန်၊ မပေးသော ဥစ္စာကို ခိုးယူခြင်းမှ မရှောင်ကြဉ်ကြကုန်၊ ကာမဂုဏ်တို့၌ မှားသောအားဖြင့် ကျင့်ခြင်းမှ မရှောင် ကြဉ်ကြကုန်၊ မဟုတ်မမှန်သော စကားကိုပြောခြင်းမှ မရှောင်ကြဉ်ကြကုန်၊ မူးယစ်မေ့လျော့ကြောင်း ဖြစ်သော သေအရက်ကို သောက်ခြင်းမှ မရှောင်ကြဉ်ကြကုန်၊ ထိုနတ်ဘီလူးတို့သည် ထိုတရားတော်ကို မနှစ် သက် မမြတ်နိုးကြပါ။ အသျှင်ဘုရား မြတ်စွာဘုရား၏ တပည့်တို့သည် အသံနည်းကုန်သော ပြည်ရွာတွန်သံ မရှိကုန်သော လူတို့၏ အငွေ့အသက် ကင်းကုန်သော လူတို့၏ လျှို့ဝှက်သော အမှုကို ပြုခြင်းငှါ ထိုက်ကုန်သော ကိန်း အောင်း၍ နေခြင်းငှါ လျောက်ပတ်ကုန်သော ဝေးကွာသော တောကျောင်းတို့ကို မှီဝဲနေထိုင်ပါကုန်၏။ ထို ကျောင်းတို့၌ နေသော တန်ခိုးကြီးသော ဘီလူးတို့သည် ရှိပါကုန်၏။ အကြင်ဘီလူးတို့သည် မြတ်စွာ ဘုရား၏ သာသနာတော်၌ မကြည်ညိုကုန်၊ ထိုဘီလူးတို့ကို ကြည်ညိုစေရန် မြတ်စွာဘုရားသည် အာဋာနာဋိယမည်သော ပရိတ်အရံအတားကို ရဟန်းယောက်ျား ရဟန်းမိန်းမ ဥပါသကာယောက်ျား ဥပါသိကာ မိန်းမတို့၏ အကာအကွယ် အစောင့်အရှောက် ဖြစ်ခြင်းငှါ သင်ပေးတော်မူပါလော့''ဟု (လျှောက်၏)။''}} ထို့နောက် ဗုဒ္ဓဘုရားရှင်က ထိုနတ်မင်းကြီးလေးပါး၏ ပြောဆိုမှု (တရားမန္တန်) ကို ရဟန်းတို့အား ပြန်လည်ဟောပြောပြသည်။ ဤသုတ်၏ နိဒါန်း၌ ဘုရားရှင် ခုနှစ်ဆူတို့၏ ဂုဏ်တော်များကို ရွတ်ဆိုပူဇော်ရှိခိုးမှုများပါဝင်၍ နတ်မင်းကြီးလေးပါး၏ ဂုဏ်အင်များကိုလည်း ဖော်ပြထားသည်။ ထို့အပြင် နတ်စစ်သည် (၄၁) ပါးတို့၏ အမည်များကိုလည်း ဖော်ပြထားသေး၏ ။<ref>{{cite web|title=Atanatiya-sutta, Ātānātiya-sutta, Āṭānāṭiya-sutta: 1 definition |url=https://www.wisdomlib.org/definition/atanatiya-sutta |date=12 September, 2019|access date=1 May 2021}}</ref> ==အာဋာနာဋိယသုတ် ပါဠိတော်== ၁။ အပ္ပသန္နေဟိ နာထဿ၊ သာသနေ သာဓုသမ္မတေ။ အမနုဿေဟိ စဏ္ဍေဟိ၊ သဒါ ကိဗ္ဗိသ ကာရိဘိ။ ၁။ အပ်ပသန်နေဟိ နာထတ်သ သာသနေ သာဓုသမ်မတေ အ-မနုတ်သေဟိ စန် ဒေ ဟိ သဒါ ကိတ်ဗိသ-ကာရိဘိ ၂။ ပရိသာနံ စတဿန္နံ၊ အဟိံ သာယ စ ဂုတ္တိယာ။ ယံ ဒေသေသိ မဟာဝီရော၊ ပရိတ္တံ တံ ဘဏာမ ဟေ။ ၂။ ပရိသာနံ စတတ်သန်နံ အ-ဟိမ်သာယ စ ဂုတ်တိယာ ယံ ဒေသေသိ မဟာဝီရော၊ ပရိတ်တံ တံ ဘဏာမ ဟေ ၃။ ဝိပဿိဿ စ နမတ္ထု၊ စက္ခုမန္တဿ သိရီမတော။ သိခိဿပိ စ နမတ္ထု၊ သဗ္ဗဘူတာ နုကမ္ပိနော။ ၃။ဝိပတ်သိတ်သ စ နမတ်ထု စက်ခုမန်တတ်သ သိရီမတော သိခိတ်သပိ စ နမတ်ထု သတ်ဗ-ဘူတာနုကမ်ပိနော ၄။ ဝေဿဘုဿ စ နမတ္ထု၊ နှာတကဿ တပဿိနော။ နမတ္ထု ကကုသန္ဓဿ၊ မာရသေနာ ပမဒ္ဒိနော။ ၄။ဝစ်သ ဘုတ်သ စ နမတ်ထု၊ နှာတကတ်သ တပတ်သိနော နမတ်ထု က-ကုသန်ဓတ်သ မာရ-သေနာ-ပမတ်ဒိနော ၅။ ကောဏာဂမနဿ နမတ္ထု။ ဗြာဟ္မဏဿ ဝုသီမတော။ ကဿပဿ စနမတ္ထု၊ ဝိပ္ပမုတ္တဿ သဗ္ဗဓိ။ ၅။ကောဏာဂမနတ်သ နမတ်ထု၊ ဗြန်မဏတ်သ ဝုတ်သီ-မတော ကတ်သပတ်သ စ နမတ်ထု ဝိပ်ပ မုတ်တတ်သ သတ်ဗ-ဓိ ၆။ အင်္ဂီရသဿ နမတ္ထု၊ သကျပုတ္တဿ သိရီမတော။ ယော ဣမံ ဓမ္မံ ဒေသေသိ၊ သဗ္ဗဒုက္ခာပနူဒနံ။ ၆။ အင်ဂီရ-သတ်သ, နမတ်ထု သက်ကျ ပုတ်တတ်သ သိရီမတော ယော အိမံ ဓမ်မံ-ဒေသေသိ သတ်ဗ-ဒုတ်ခါ-ပနူဒနံ ၇။ ယေ စာပိ နိဗ္ဗုတာ လောကေ၊ ယထာဘူတံ ဝိပဿိသုံ။ တေ ဇနာ အပိသုဏာ ထ၊ မဟန္တာ ဝီတသာရဒါ။ ၇။ယေ စာပိ-နိတ်ဗုတာ လောကေ ယထာဘူတံ ဝိပတ်သိသုံ တေ ဇနာ အ-ပိသုဏာထ မဟန်တာ ဝီတ-သာရဒါ ၈။ ဟိတံ ဒေဝနုဿာနံ၊ ယံ နမဿန္တိ ဂေါတမံ။ ဝိဇ္ဇာစရဏသမ္ပန္နံ၊ မဟန္တံ ဝီတသာရဒံ။ ၈။ဟိတံ ဒေ၀မနုတ်သာနံ၊ ယံ နမတ်သန်တိ ဂေါတမံ ဝိတ်ဇာစရဏ သမ်ပန်နံ မဟန်တံ ဝီတ-သာရဒံ ၉။ ဧတေ စညေ စ သမ္ဗုဒ္ဓါ၊ အနေကသတကောဋိယော။ သဗ္ဗေ ဗုဒ္ဓါ သမသမာ၊ သဗ္ဗေ ဗုဒ္ဓါ မဟိဒ္ဓိကာ။ ၉။အေတေ စင်​ညေစ သမ်ဗုတ်ဓါ အနေက သတ-ကောတိယော သတ်ဗေ ဗုတ်ဓာ သမ-သမာ၊ သတ်ဗေ ဗုတ်ဓာ မဟိတ်ဓိကာ ၁၀။ သဗ္ဗေ ဒသဗလူပေတာ ဝေသာရဇ္ဇေဟု ပါဂတာ။ သဗ္ဗေ တေ ပဋိဇာနန္တိ၊ အာသဘံ ဌာန မုတ္တမံ။ ၁၀။ သတ်ဗေ ဒသ-ဗလူပေတာ၊ ဝေသာရစ်ဇေဟု ပါဂတာ သတ်ဗေ တေ ပတိဇာနန်တိ အာသဘံ ထာန မုတ်တမံ ၁၁။ သီဟနာဒံ နဒန္တေ တေ၊ ပရိသာသု ဝိသာရဒါ။ ဗြာဟ္မစက္ကံ ပဝတ္တန္တိ၊ လောကေ အပ္ပဋိဝတ္တိယံ။ ၁၁။ သီဟ-နာဒံ နဒန်တေ တေ ပရိသာသု ဝိသာရဒါ ဗြန်မ-စက်ကံ ပဝတ်တင်တိ လောကေ အပ်ပတိဝတ်တိယံ ၁၂။ ဥပေတာ ဗုဒ္ဓဓမ္မေဟိ၊ အဋ္ဌာရသဟိ နာယကာ။ ဗာတ္တိံသ လက္ခဏူပေတာ၊ သီတာနုဗျဉ္ဇနာ ဓရာ။ ၁၂။ အုပေတာ ဗုတ်ဓ-ဓမ်မေဟိ၊ အတ်ထာရသဟိ နာယကာ ဗတ်တိမ်သ လက်ခဏူ​ပေတာ သီတာနုဗျင်ဇနာ ဓရာ ၁၃။ ဗျာမပ္ပဘာယ သုပ္ပဘာ၊ သဗ္ဗေ တေ မုနိကုဉ္ဇရာ။ ဗုဒ္ဓါ သဗ္ဗညုနော ဧတေ၊ သဗ္ဗေ ခီဏာသဝါ ဇိနာ။ ၁၃။ ဗျာမတ်ပ-ဘာယ သုပ်ပ-ဘာ သတ်ဗေ တေ မုနိ-ကုန်ဇရာ ဗုတ်ဓာ သတ်ဗင်ညုနော အေတေ သတ်ဗေ ခီဏာသဝါ ဇိနာ ၁၄။ မဟာပဘာ မဟာတေဇာ၊ မဟာပညာ မဟဗ္ဗလာ။ မဟာကာရုဏိကာ ဓီရာ၊ သဗ္ဗေသာနံ သုခါဝဟာ။ ၁၄။မဟာ ပ-ဘော မဟာတေဇာ မဟာပညာ မဟတ်ဗလာ မဟာကာရုဏိကာ ဓီရာ သတ်ဗေသာနံ သုခါဝဟာ ၁၅။ ဒီပါ နာထာ ပတိဋ္ဌာ စ၊ တာဏာ လေဏာ စ ပဏိနံ။ ဂတီ ဗန္ဓူ မဟေဿာသာ၊ သရဏာ စ ဟိတေသိနော ၁၅။ဒီပါ နာထော ပတိတ်ထာ စ၊ တာဏာ လေဏာ စ ပါဏိနံ ဂတီ ဗန်ဓူ မဟစ်သာသာ၊ သရဏာ စ ဟိတေသိနော ၁၆။ သဒေဝကဿ လောကဿ သဗ္ဗေ ဧတေ ပရာယဏာ။ တေသာ ဟံ သိရသာ ပါဒေ၊ ဝန္ဒာမိ ပုရိသုတ္တမေ။ ၁၆။ သဒေဝကတ်သ လောကတ်သ သတ်ဗေ အေတေ ပရာယဏာ တေသာဟံ သိရ-သာ ပါဒေ ဝန်ဒါမိ ပုရိသုတ်တမေ ၁၇။ ဝစသာ မနသာ စေဝ၊ ဝန္ဒာမေ တေ တထာဂတေ။ သယနေ အာသနေ ဌာနေ၊ ဂမနေ စာပိ သဗ္ဗဒါ။ ၁၇။၀စ-သာ မန-သာ စေ၀ ဝန်ဒါမေ တေ တ-ထာဂတေ သာယနေ အာသနေ ထာနေ ဂမနေ စာပိ သတ်ဗဒါ ၁၈။ သဒါ သုခေန ရက္ကန္တု၊ ဗုဒ္ဓါ သန္တိကရာ တုဝံ။ တေဟိ တွံ ရက္ခိတော သန္တော။ မုတ္တော သဗ္ဗဘယေဟိ စ။ ၁၈။သဒါ သုခေန ရတ်ခန်တု၊ ဗုတ်ဓာ သန်တိကရာ တုဝံ တေဟိ တွမ် ရက်ခိတော သန်တော မုတ်တော သတ်ဗ-သယေဟိ စ ၁၉။ သဗ္ဗရောဂါ ဝိနီမုတ္တော၊ သဗ္ဗသန္တာပ ဝဇ္ဇိတော။ သဗ္ဗဝေရ မတိက္ကန္တော၊ နိဗ္ဗုတော စ တုဝံ ဘဝ။ ၁၉။သတ်ဗ-ရောဂါ ဝိနီမုတ်တော သတ်ဗ-သန်တာပ-ဝစ်ဇိတော သတ်ဗ-ဝေရ မတိတ်ကန်တော နိတ်ဗုတော စ တုဝံ ဘဝ ၂၀။ တေသံ သစ္စေန သီလေန၊ ခန္တိမေတ္တာ ဗလေန စ။ တေပိ အမှေ နုရက္ခန္တု၊ အရောဂေန သုခေန စ။ ၂၀။တေသံ သစ်စေန သီလေန၊ ခန်တိမစ်တာ ဗလေနစ တေပိ အမ်မှေ နုရက်ခန်တု အ-ရောဂေန သုခေန စ ၂၁။ ပုရတ္ထိမသ္မိံ ဒိသာဘာဂေ၊ သန္တိ ဘူတာ မဟိဒ္ဓိကာ။ တေပိ အမှေ နုရက္ခန္တု၊ အရောဂေန သုခေန စ။ ၂၁။ ပုရတ်ထိမတ်-သမိန် ဒိသာဘာဂေ သန်တိ ဘူတာ မဟိတ်မိကာ တေပိ အမ်မှေ နုရက်ခန်တု အ-ရောဂေန သုခေန စ ၂၂။ ဒက္ခိဏသ္မိံ ဒိသာဘာဂေ၊ သန္တိ ဒေဝါ မဟိဒ္ဓိကာ။ တေပိ အမှေ နုရက္ခန္တု၊ အရောဂေန သုခေန စ။ ၂၂။ဒက်ခိဏတ်-သမိန် ဒိသာဘာဂေါ သန်တိ ဒေဝါ မဟိတ်ဓိကာ တေပိ အမ်မှေ နုရက်ခန်တု အ-ရောဂနေ သုခေန စ ၂၃။ ပစ္ဆိမသ္မိံ ဒိသာဘာဂေ၊ သန္တိ နာဂါ မဟိဒ္ဓိကာ။ တေပိ အမှေ နုရက္ခန္တု၊ အရောဂေန သုခေန စ။ ၂၃။ ပစ်ဆိမတ်-သမိမ် ဒိသာဘာဂေ သန်တိ နာဂါ မဟိတ်ဓိကာ တေပိ အမ်မှေ နုရက်ခန်တု အ-ရောဂေန သုခေန စ ၂၄။ ဥတ္တရသ္မိံ ဒိသာဘာဂေ၊ သန္တိ ယက္ခာ မဟိဒ္ဓိကာ။ တေပိ အမှေ နုရက္ခန္တု၊ အရောဂေန သုခေန စ။ ၂၄။ အုတ်တရတ်-သမိန် ဒိသာဘာဂေ သန်တိ ယက်ခါ မဟိတ်ဓိကာ တေပိ အမ်မှေ နုရက်ခန်တု အ-ရောဂေန သုခေန စ ၂၅။ ပုရတ္ထိမေန ဓတရဋ္ဌော၊ ဒက္ခိဏေန ဝိရူဠှကော။ ပစ္ဆိမေန ဝိရူပက္ခော၊ ကုဝေရော ဥတ္တရံ ဒိသံ။ ၂၅။ ပုရတ်ထိမေန ဓတရတ်ထော ဒက်ခိဏေန ဝိရူလှကော ပစ်ဆိမေန ဝိရူပက်​​ခေါ ကုဝေရော အုတ်တရံ ဒိသံ ၂၆။ စတ္တောရော တေ မဟာရာဇာ၊ လောကပါလာ ယသဿိနော။ တေပိ အမှေ နုရက္ခန္တု၊ အရောဂေန သုခေန စ။ ၂၆။ စတ်တာရော တေ မဟာရာဇာ လောကပါလာ-ယသတ်သိနော တေပိ အမ်မှေ နုရက်ခန်တု အ-ရောဂေန သုခေန စ ၂၇။ အာကာသဋ္ဌာ စ ဘူမဋ္ဌာ၊ ဒေဝါ နာဂါ မဟိဒ္ဓိကာ။ တေပိ အမှေ နုရက္ခန္တု၊ အရောဂေန သုခေန စ။ ၂၇။အာကာသတ်ထာ စ ဘူမတ်ထာ ဒေဝါ နာဂါ မဟိတ်ဓိကာ တေပိ အမ်မှေ နုရက်ခန်တု အ-ရောဂေန သုခေန စ ၂၈။ ဣဒ္ဓိမန္တော စ ယေ ဒေဝါ၊ ဝသန္တာ ဣဓ သာသနေ။ တေပိ အမှေ နုရက္ခန္တု၊ အရောဂေန သုခေန စ။ ၂၈။အိတ်ဓိမန်တော စ ယေ ဒေဝါ၊ ၀သန်တာ အိဓ သာသနေ တေပိ အမ်မှေ နုရက်ခန်တု အ-ရောဂေန သုခေန စ ၂၉။ သဗ္ဗီတိယော ဝိဝဇ္ဇန္တု၊ သောကော ရောဂေါ ဝိနဿတု။ မာ တေ ဘဝန္တန္တရာယာ၊ သုခီ ဒီဃာယုကော ဘဝ။ ၂၉။ သတ်ဗီတိယော ဝိဝစ်ဇန်တု၊ သောကော ရောဂေါ ဝိနတ်သတု မာ တေ ဘဝန်တွန်တရာယာ သုခိ ဒီဃာယုကော ဘဝ ၃၀။ အဘိဝါဒန သီလိဿ၊ နိစ္စံ ဝုဍ္ဎာပစာယိနော။ စတ္တာရော ဓမ္မာ ဝဍ္ဎန္တိ၊ အာယု ဝဏ္ဏော သုခံ ဗလံ။ ၃၀။ အဘိဝါဒန-သီလိတ်သ နိတ်စံ ဝုတ်ဒါ ပစာယိနော စတ်တာရော ဓမ်မာ ဝတ်ဒန်တိ၊ အာယု ဝဏ်​ဏောသုခံ ဗလံ အာဋာနာဋိယသုတ္တံ နိဋ္ဌိတံ။ အာတာနာတိယ-သုတ်တံနတ်ထိတံ ==အာဋာနာဋိယသုတ် မြန်မာပြန်== ----၁. သူတော်ကောင်းအပေါင်းက ကောင်းပါပေသည်ဟု လက်ခံချီးကျူးထားသော မြတ်စွာဘုရား၏သာသနာတော်ကိုပင် မကြည်ညိုမသက်ဝင်နိုင်ကြသော လူကြမ်း ဘီလူးတို့သည် ရက်စက်တတ်ကြကုန်၏။ မည်သည့်အခါမဆို နိုင်ထက်စီးနင်း နှိပ်စက်ကလူ ပြုတတ်ကြ၏။ ၂. ထိုဘီလူး လူကြမ်းတို့က ပရိသတ်ကို မညှင်းဆဲ မနှိပ်စက်နိုင်စေရန်နှင့် သူတို့ကပင် ကူညီစောင့်ရှောက်လာစေရန် ရည်ရွယ်ချက်ဖြင့် ကြီးမြတ်သောလုံ့လရှိတော်မူသော် မြတ်စွာဘုရားက ဤအာဋာနာဋိယ ပရိတ်တော်အရံအတားကို ဟောကြားတော်မူခဲ့ခြင်းဖြစ်ပေသည်။ ယခုအခါ၌ ဤပရိတ်တော်ကို ကျွန်ုပ်တို့ စုပေါင်း၍ ရွတ်ဆိုကြပါကုန်စို့။ ၃. စက္ခု ငါးပါးနှင့်ပြည့်စုံတော်မူသော ဘုန်းကျက်သရေနှင့်ပြည့်စုံတော်မူသော ဝိပဿီမြတ်စွာဘုရားအား အကျွန်ုပ်၏ဦးညွှတ်ရှိခိုးခြင်းဖြစ်ပါစေ။ သတ္တဝါ အားလုံးအပေါ် ကြင်နာသနားမှုဖြင့် အစဉ်သနား စောင့်ရှောက်တော်မူသော သိခီမြတ်စွာဘုရားအားလည်း အကျွန်ုပ်၏ ဦးညွှတ်ရှိခိုးမှုဖြစ်ပါစေ။ ၄. မကောင်းမှု အညစ်အကြေးကို ဆေးကြောသန့်စင်ပြီးဖြစ်သော ခြိုးခြံသော အကျင့်ကိုလည်း ကျင့်တော်မူသော ဝေဿဘူမြတ်စွာဘုရားအားလည်း အကျွန်ုပ်ရှိခိုးပါ၏။ မာရ်စစ်သည် အပေါင်းကို နှိမ်နှင်းအောင်မြင်တော်မူသော ကကုသန်မြတ်စွာဘုရားအားလည်း အကျွန်ုပ် ရှိခိုးပါ၏။ ၅. မကောင်းမှု ဟူသမျှပယ်အပ်ပြုပြီးသော ငါးပါးသောဝသီဘော်နှင့် ပြည့်စုံတော်မူသော ကောဏာဂုံမြတ်စွာဘုရားအားလည်း အကျွန်ုပ်ရှိခိုးပါ၏။ ခပ်သိမ်းသောကိလေသာတို့မှ လွတ်ကင်းတော်မူပြီးသော ကဿပမြတ်စွာဘုရားအားလည်း အကျွန်ုပ်၏ ဦးညွှတ် ရှိခိုးခြင်းဖြစ်ပါစေ။ ၆. လူတို့၏ ဆင်းရဲဒုက္ခဟူသမျှကို ပယ်ဖျောက်နိုင်စွမ်းရှိသော တရားတော်မြတ်ကို ဟောကြားတော်မူပေ၏။ ကိုယ်တော်မှလည်း အရောင်အဝါကွန့်မြူးဖြာယှက် ထွက်တော်မူ၏။ ဘုန်းကျက်သရေနှင့်လည်း ပြည့်စုံတော်မူပေ၏။ သကျသာကီဝင်မင်းသားလည်း ဖြစ်တော်မူ၏။ ထိုဂေါတမမြတ်စွာဘုရားအား အကျွန်ုပ်၏ ဦးညွှတ်ရှိခိုးခြင်းသည် ဖြစ်ပါစေသတည်း။ ၇. လောက၌ ငြိမ်းအေးကုန်ပြီးသော ဘုရားရှင်အဆူဆူတို့သည် ယထာဘူတကျကျသိကုန်၏။ ချောပစ်ကုန်းတိုက်သော စကားမျိုးကို မည်သည့်အခါမျှ ဆိုမိန့်တော်မမူ၊ ကြီးလည်းကြီးမြတ်ကုန်၏။ ကြောက်ရွံ့ခြင်းလည်း ကင်းကုန်၏။ ၈. ဝိဇ္ဇာသုံးပါး၊ ဝိဇ္ဇာရှစ်ပါး၊ စရဏတဆယ့်ငါးပါးတို့နှင့် ပြည့်စုံတော်မူ၍ မြတ်လှစွာသော ရဲရင့်ခြင်းအတိ ရှိတော်မူသော နတ်လူတို့၏ အစီးအပွားကိုဆောင်တော်မူတတ်သော ဂေါတမနွယ်ဖွား ရှင်တော်မြတ်ဘုရားကို ရှိခိုးဦးညွှတ်ကြပါကုန်၏။ ၉. ဝိပဿီ၊ သိခီ၊ ဝေဿဘူ ၊ ကကုသန်၊ ကောဏာဂုံ၊ ကဿပ၊ ဂေါတမ ဟူသော ဘုရားခုနှစ်ဆူတို့နှင့်တကွ အကုဋေမကများလှစွာသော ဘုရားရှင်အားလုံးတို့သည် ပစ္စေကဗုဒ္ဓါရဟန္တာများနှင့် တူတော်မမူကုန်။ ဆိုခဲ့ပါ သဗ္ဗညူ ဘုရားရှင်ချင်းသာ တူတော်မူကြကုန်၏။ ဘုရားရှင်အားလုံးပင် တန်ခိုးဣဒ္ဓိ လွန်စွာကြီးမားကြကုန်၏။ ၁ဝ. ခပ်သိမ်းကုန်သော ဘုရားရှင်တို့သည် အားတော်ဆယ်ပါးနှင့် ပြည့်စုံတော်မူ၏။ ရဲရင့်သော ဝေသာရဇ္ဇဉာဏ်နှင့် ပြည့်စုံတော်မူကြ၏။ မြတ်သောယောက်ျား ဥသဘဖြစ်တော်မူ၍ သဗ္ဗညုတဉာဏ်ကို ရရှိကြောင်း ဝန်ခံကြကုန်၏။ ၁၁. ဘုရားရှင်တို့သည် မည်သည့် ပရိသတ်ဗိုလ်ပုံအလယ်၌ လွန်စွာရဲရင့်တော်မူကြ၏။ ကေသရာဇာခြင်္သေ့မင်းကဲ့သို့ ရဲရဲရင့်ရင့်စကားဆိုကြ၏။ မည်သူ တဦးတယောက်မျှ မလည်မပတ်စေနိုင်သော ဓမ္မစကြာတရားတော် ကိုလည်း လည်ပတ်စေကုန်၏။ (ဟောကြားကုန်၏။) ၁၂. ဘုရားရှင်တို့သည် လူသုံးပါးတို့၏ ခရီးလမ်းညွှန် ဖြစ်ကြ၏။ ဘုရား၏ကျေးဇူးတရား (၁၈) ပါးနှင့်ပြည့်စုံကြကုန်၏။ (၃၂) ပါးသော ယောက်ျားမြတ်တို့၏လက္ခဏာတော်ကြီးတို့နှင့်လည်း ပြည့်စုံတော်မူကြ၏။ လက္ခဏာတော်ငယ် (၈ဝ) တို့နှင့်လည်း ပြည့်စုံတော်မူကြ၏။ ၁၃. ဘုရားရှင်ဟူသမျှ ကိုယ်တော်အလုံးမျှ တလံမျှလောက်ရောင်ခြည်တော် အမြဲထွက်လျက်ရှိ၏။ ရဟန်းဟူသမျှတို့ထက် ကြီးမြတ်၏။ ခပ်သိမ်းသောတရားကိုလည်း သိ၏။ ကိလေသာအာသဝေါလည်း ကင်း၏။ မာရ်ငါးပါးကိုလည်း အောင်ပြီးဖြစ်၏။ ၁၄. ဘုရားရှင်တို့သည် များစွာသော ရောင်ခြည်တော်၊ ကြီးသောတန်ခိုး၊ ထွတ်မြတ်သောပညာ၊ စွမ်းသန်သော ခွန်အား၊ အတိုင်းမသိသော ကရုဏာ၊ စွဲမြဲသောလုံ့လတို့ကို ပိုင်တော်မူကြ၏။ သတ္တဝါအများကောင်းကျိုးချမ်းသာကိုလည်း ဆောင်တော်မူတတ်ကြကုန်၏။ ၁၅. မြတ်စွာဘုရားရှင်တို့သည် သတ္တဝါအပေါင်းတို့၏ မှီခိုရာကျွန်းလည်း ဖြစ်၏။ ကိုးကွယ်ရာလည်းဖြစ်၏။ တည်ရာလည်းဖြစ်၏။ စောင့်ရှောက်ရာလည်းဖြစ်၏။ ဘေးအန္တရာယ်မှ ပုန်းကွယ်ရာလည်းဖြစ်၏။ လာရောက်ရာလည်း ဖြစ်၏။ ဆွေမျိုးသဖွယ်လည်းဖြစ်၏။ ၁၆. ထိုဘုရားရှင်တိုင်းသည် နတ်တို့၏ လဲလျောင်းရာ၊ လူတို့၏ မှီခိုရာ ဖြစ်ကြကုန်၏။ အကျွန်ုပ်သည် ယောက်ျားဟူသမျှတို့ထက် သာလွန်မြင့်မြတ်တော်မူသော ထိုဘုရားရှင်တို့၏ ခြေတော်တို့ကို ဦးနှိမ် ရိုကျိုး ရှိခိုးပါ၏။ ၁၇. အကျွန်ုပ်သည် အိပ်နေသောအခါ၌ဖြစ်စေ၊ ထိုင်နေသောအခါ၌ဖြစ်စေ၊ ရပ်နေသောအခါ၌ဖြစ်စေ၊ လမ်းသွားနေသောအခါ၌ဖြစ်စေ၊ မည်သည့်အခါ၌မဆို ထိုဘုရားရှင်တို့အား နှုတ်ဖြင့်လည်းကောင်း စိတ်ဖြင့်လည်းကောင်း အမြဲမပြတ် ရှိခိုးပါ၏။ ၁၈. ကိလေသာအပူအပေါင်းကိုငြိမ်းအေးအောင် ပြုတော်မူတတ်ကြကုန်သော ဘုရားရှင်တို့သည် သင့်ကို ချမ်းသာအောင် မပြတ်စောင့်ရှောက်ပါစေသတည်း။ ဘုရားရှင်တို့၏ အစောင့်အရှောက်ကိုခံယူရသော သင်သည် ငြိမ်သက်ချမ်းမြေ့ပါစေ။ ဘေးအန္တရာယ်ခပ်သိမ်းမှ ကင်းလွတ်ပါစေ။ ၁၉. သင်သည် အနာမရှိ ပကတိကျန်းမာသူ၊ ပူပန်ခြင်း ကင်းသူ၊ ရန်သူဟူသမျှကို လွတ်မြောက်နိုင်သူ၊ ငြိမ်းအေးချမ်းမြေသူ ဖြစ်ပါစေသတည်း။ ၂ဝ. ထိုဘုရားရှင်တို့သည် သီလ၊ သစ္စာ၊ ခန္တီ၊ မေတ္တာတို့၏ စွမ်းပကားဖြင့် ကျွန်ုပ်တို့ကို အနာမရှိ ပကတိချမ်းသာအောင် အစဉ်သဖြင့်စောင့်ရှောက်ကြပါစေကုန်သတည်း။ ၂၁. အရှေ့မျက်နှာအရပ်၌ တန်ခိုးကြီးသော ဂန္ဓဗ္ဗနတ်တို့ ရှိကြကုန်၏။ ထိုနတ်တို့သည် ကျွန်ုပ်တို့ကို အနာမရှိ ပကတိချမ်းသာအောင် အစဉ်တစိုက်စောင့်ရှောက်ကြပါစေကုန်သတည်း။ ၂၂. တောင်ဘက်အရပ်မျက်နှာ၌ တန်ခိုးကြီးသော ကုမ္ဘဏ်နတ်တို့ ရှိကြကုန်၏။ ထိုနတ်တို့သည်လည်း ကျွန်ုပ်တို့ကို အနာမရှိ ပကတိချမ်းသာအောင် အစဉ်သဖြင့် စောင့်ရှောက်ကြပါစေကုန်သတည်း။ ၂၃. အနောက်အရပ်မျက်နှာ၌ တန်ခိုးကြီးသော နဂါးတို့ရှိကြကုန်၏။ ထိုနဂါးတို့သည်လည်း ကျွန်ုပ်တို့ကို အနာမရှိ ပကတိချမ်းသာအောင် အစဉ်စောင့်ရှောက်ကြပါစေကုန်သတည်း။ ၂၄. မြောက်ဘက်အရပ်မျက်နှာ၌ တန်ခိုးကြီးသောဘီလူးတို့သည် ရှိကြကုန်၏။ ထိုဘီလူးတို့သည်လည်း ကျွန်ုပ်တို့ကို အစဉ်သဖြင့် စောင့်ရှောက်ကြပါစေကုန်သတည်း။ ၂၅. အရှေ့အရပ်မျက်နှာ၌ ဂန္ဓဗ္ဗနတ်တို့ကို အစိုးရသော ဓတရဋ္ဌနတ်မင်း၊ တောင်အရပ်မျက်နှာ၌ ကုမ္ဘဏ်တို့ကို အစိုးရသောဝိရူဠကနတ်မင်း၊ အနောက်အရပ်မျက်နှာ၌ နဂါးတို့ကိုအစိုးရသော ဝိရူပက္ခ နတ်မင်း၊ မြောက်အရပ်မျက်နှာ၌ ဘီလူးတို့ကို အစိုးရသော ကုဝေရနတ်မင်း။ ၂၆. ထိုနတ်မင်းကြီးလေးပါးတို့သည် လူတို့ကို စောင့်ရှောက်တတ်ကြကုန်၏။ အခြွေအရံလည်းများကုန်၏။ ထိုနတ်မင်းကြီးတို့သည် ကျွန်ုပ်တို့ကို အနာမရှိ ပကတိချမ်းသာအောင် အစဉ်မပြတ် စောင့်ရှောက်ကြပါစေကုန်သတည်း။ ၂၇. ကောင်းကင်၌တည်သော နတ်များ၊ မြေ၌တည်သော နတ်များ၊ နဂါးများသည် တန်ခိုးအလွန်ကြီးကြသည်။ ထိုတန်ခိုးကြီးနတ်၊ နဂါးတို့သည် ကျွန်ုပ်တို့ကို အနာမရှိ ပကတိချမ်းသာအောင် အစဉ်မပြတ် စောင့်ရှောက်ကြပါစေကုန်သတည်း။ ၂၈. တန်ခိုးကြီးသောနတ်တို့သည် ဤဘုရားသာသနာတော်၌ နေကြကုန်၏။ ထိုသာသနာတော်၌နေထိုင်ကြကုန်သောနတ်တို့သည် ကျွန်ုပ်တို့ကို အနာမရှိ ပကတိချမ်းသာအောင် အစဉ်မပြတ် စောင့်ရှောက်ကြပါစေကုန်သတည်း။ ၂၉. ဘေးရန်ခပ်သိမ်းကင်းစေကုန်သတည်း။ စိုးရိမ်ကြောင့်ကြ ကင်းစေကုန်သတည်း။ အနာရောဂါဟူသမျှ ပျောက်စေကုန်သတည်း။ သင့်အား အန္တရာယ် တစုံတရာမဖြစ်စေသတည်း။ ချမ်းချမ်းသာသာနှင့် အသက်ရှည်စွာ နေရပါစေသတည်း။ ၃ဝ. ရတနာမြတ်သုံးပါးအား ရိုသေစွာ ရှိခိုးဆည်းကပ်လေ့ရှိသောသူ၊ သီလရှိသူ၊ သမာဓိရှိသူ၊ ပညာရှိသူတို့ကို အမြဲမပြတ်ရိုသေလေးစားတတ်သူသည် အသက်ရှည်၏။ အဆင်းလှ၏၊ ချမ်းသာကြီးပွား၏။ ခွန်အားဗလ တိုးတက်လေ၏။ အသက်ရှည်ခြင်း၊ အဆင်းလှခြင်း၊ ချမ်းသာကြီးခြင်း၊ ခွန်အားကြီးခြင်းဟူသော ဤကျေးဇူးတရားတို့သည် ထိုပုဂ္ဂိုလ်အဖို့ ထာဝစဉ် တိုးတက်လျက်သာနေကြကုန်သတည်း။ == ကိုးကား == {{reflist}} [[Category:ပါထိကဝဂ်]][[Category:ဒီဃနိကာယ်]] __INDEX__ 4r99fihlsscl11baglh7t7ktgx09y0y 876727 876725 2025-06-07T03:57:44Z EngrMTK 89681 /* အာဋာနာဋိယသုတ် ပါဠိတော် */ စာလုံးပေါင်း ပြင်ခဲ့သည် 876727 wikitext text/x-wiki {{ဗုဒ္ဓဘာသာ}} '''အာဋာနာဋိယသုတ်''' သည် [[ဒီဃနိကာယ်]]၏ (၃၂) ခုမြောက်သုတ်ဖြစ်၍ ဂိဇ္ဈကုဋ်တောင်၌ ဟောကြားခဲ့သည်။<ref>{{cite book|last=Walshe|first=Maurice|title=The Long Discourses of the Buddha: A Translation of the Digha Nikaya|url=https://archive.org/details/longdiscoursesbu00wals|url-access=limited|year=1995|publisher=Wisdom Publications|pages=[https://archive.org/details/longdiscoursesbu00wals/page/n238 471]–478}}</ref><ref>{{cite web|url=http://www.accesstoinsight.org/tipitaka/dn/dn.32.0.piya.html|title=Atanatiya Sutta: Discourse on Atanatiya |publisher = Buddhist Publication Society|date=1999}}</ref> ဤသုတ်သည် ဘုရားမြတ်စွာကို မကြည်ညိုမမြတ်နိုးသော နတ်များ၊ ဂန္ဓဗ္ဗများ၊ ယက္ခများသည် ဘုရားမြတ်စွာ၏ ဥပါသကာနှင့် ဥပါသိကာတို့အား အနှောင့်အယှက်ပေးခဲ့သော် မည်သို့မည်ပုံ ချွတ်လွှဲရမည့်အကြောင်း ညွှန်ပြသောသုတ်ဖြစ်သည်။<ref>ပါဠိစာပေသမိုင်း။ ဒေါ်အုန်း မဟာဝိဇ္ဇာ။ ဒုကြိမ်၊ ဇန်နဝါရီလ ၁၉၈၁။ သာသနာရေးဦးစီးဌာန။ ရန်ကုန်။</ref> မြတ်စွာဘုရားလက်ထက်တော်အခါက သာသနာတော်ကို မသက်ဝင် မယုံကြည်ကြသော၊ သီလစောင့်သူများ၏ ဘုန်းကံကို မခံနိုင်သော ဘီလူး မိစ္ဆာများက သာသနာ့အနွယ်ဝင် ပရိသတ်လေးပါးဖြစ်သော ရဟန်း၊ ရဟန်းအမ၊ သာသနာ့ ဒါယကာ၊ သာသနာ့ ဒါယိကာမတို့ကို ဖမ်းဆီးနှောင့်ယှက်ကြလေသည်။ ထို မိစ္ဆာဘီလူးများ ယဉ်ကျေးလာပြီး သာသနာတော်တွင် သက်ဝင်ယုံကြည်လာစေရန် '''အာဋာနာဋိယသုတ်''' ရွတ်ဆိုစေသည်။ ==နောက်ခံ== အာဋာနာဋိယသုတ်ဖြစ်ပေါ်လာပုံမှာ စတုမဟာရာဇ်နတ်မင်းကြီးလေးပါးသည် ''အာဋာနာဋ'' ဟုခေါ်ဆိုသော နတ်မြို့တော်၌ စုရုံးစည်းဝေးကြကာ ဝိပဿီဘုရားမှစ၍ ဂေါတမဘုရားအထိ ခုနှစ်ဆူသော ဘုရားရှင်ကိုယ်တော်မြတ်ကြီးတို့၏ ဂုဏ်တော်ကို အာရုံပြု၍ ရှိခိုးပြီး အာဋာနာဋိယသုတ်ကို ဖွဲ့ဆိုခဲ့ကြသည်။ ထို့နောက်မှ ဘုရားရှင်၏ ဓမ္မစက်၊ ၎င်းတို့၏ အာဏာစက်ကို မခံယူကြသော နတ်ဆိုးများကို ဤသို့ ဤသို့သော နတ်ပြစ်ဒဏ်များခတ်မည် ဆိုကြသည်။ ထိုသို့ဆိုကြပြီးနောက်မှသာ လူ့ပြည်ရှိ ဂေါတမ မြတ်စွာဘုရားရှင်ရှိရာသို့ များပြားသော နတ်စစ်သည်ဗိုလ်ပါများနှင့်အတူ သွားခဲ့ကြသည်။<ref>{{cite book |title= နိုင်ငံတော် သာသန မဟာဗုဒ္ဓဝင် (တတိယတွဲ)၊ သတ္တမအကြိမ်။ |author= [[မင်းကွန်းတိပိဋကဆရာတော်|တိပိဋကဆရာတော် ဦးဝိစိတ္တဿရာဘိဝံသ]]|year= ၁၉၉၇|publisher=သာသနာရေးဦးစီးဌာန|page=၃၁၇}}</ref> စတုမဟာရာဇ်နတ်မင်းကြီးလေးပါးသည် လေးဘက်လေးတန်ရှိ မြို့တံခါးအတွင်း၊ အပြင်၊ အနီးတို့တွင် ၎င်းတို့၏တပ်များကို အစောင့်ချထားကြ၍ ဂိဇ္ဈကုဋ်တောင်၌ သီတင်းသုံးနေတော်မူသော ဂေါတမဗုဒ္ဓရှိရာသို့ ရောက်လာကြသည်။ ဘုရားရှင်ကို နှုတ်ဆက်ပြီးနောက် အခြားသော ယက္ခများနှင့်အတူထိုင်ကြသည်။ ဝေဿဝဏ်နတ်မင်းခေါ် ကုဝေရနတ်မင်းက ဗုဒ္ဓဘုရားရှင်ကို ဤသို့ဆိုလေသည်။ {{quote|"အသျှင်ဘုရား မြတ်စွာဘုရားအား မကြည်ညိုသော တန်ခိုးကြီးသော ဘီလူးတို့သည် ရှိပါကုန်၏၊ အသျှင်ဘုရား မြတ်စွာဘုရားအား ကြည်ညိုသော တန်ခိုးကြီးသော ဘီလူးတို့သည် ရှိပါကုန်၏၊ အသျှင် ဘုရား မြတ်စွာဘုရားအား မကြည်ညိုသော တန်ခိုးအလတ်စားရှိသော ဘီလူးတို့သည် ရှိပါကုန်၏၊ အသျှင် ဘုရား မြတ်စွာဘုရားအား ကြည်ညိုသော တန်ခိုးအလတ်စားရှိသော ဘီလူးတို့သည် ရှိပါကုန်၏၊ အသျှင်ဘုရား မြတ်စွာဘုရားအား မကြည်ညိုသော တန်ခိုးအနိမ့်စားရှိသော ဘီလူးတို့သည် ရှိပါကုန်၏၊ အသျှင်ဘုရား မြတ်စွာဘုရားအား ကြည်ညိုသော တန်ခိုးအနိမ့်စားရှိသော ဘီလူးတို့သည် ရှိပါကုန်၏။ အသျှင်ဘုရား များသောအားဖြင့် ဘီလူးတို့သည် မြတ်စွာဘုရားအား မကြည်ညိုကြပါကုန်။ အဘယ့်ကြောင့်ဆိုသော် မြတ်စွာဘုရားသည် အသက်သတ်ခြင်းမှ ရှောင်ကြဉ်ခြင်းငှါ တရားကို ဟောတော်မူ၏။ မပေးသော ဥစ္စာကို ခိုးယူခြင်းမှ ရှောင်ကြဉ်ခြင်းငှါ တရားကို ဟောတော်မူ၏။ ကာမဂုဏ်တို့၌ မှားသောအားဖြင့် ကျင့်ခြင်းမှ ရှောင်ကြဉ်ခြင်းငှါ တရားကို ဟောတော်မူ၏။ မဟုတ်မမှန်သော စကားကို ပြောခြင်းမှ ရှောင်ကြဉ်ခြင်းငှါ တရားကို ဟောတော်မူ၏။ မူးယစ်မေ့လျော့ကြောင်းဖြစ်သော သေအရက်ကို သောက်ခြင်းမှ ရှောင်ကြဉ်ခြင်းငှါ တရားကို ဟော တော်မူ၏။ အသျှင်ဘုရား ဘီလူးတို့သည် များသောအားဖြင့် အသက်သတ်ခြင်းမှ မရှောင်ကြဉ်ကြကုန်၊ မပေးသော ဥစ္စာကို ခိုးယူခြင်းမှ မရှောင်ကြဉ်ကြကုန်၊ ကာမဂုဏ်တို့၌ မှားသောအားဖြင့် ကျင့်ခြင်းမှ မရှောင် ကြဉ်ကြကုန်၊ မဟုတ်မမှန်သော စကားကိုပြောခြင်းမှ မရှောင်ကြဉ်ကြကုန်၊ မူးယစ်မေ့လျော့ကြောင်း ဖြစ်သော သေအရက်ကို သောက်ခြင်းမှ မရှောင်ကြဉ်ကြကုန်၊ ထိုနတ်ဘီလူးတို့သည် ထိုတရားတော်ကို မနှစ် သက် မမြတ်နိုးကြပါ။ အသျှင်ဘုရား မြတ်စွာဘုရား၏ တပည့်တို့သည် အသံနည်းကုန်သော ပြည်ရွာတွန်သံ မရှိကုန်သော လူတို့၏ အငွေ့အသက် ကင်းကုန်သော လူတို့၏ လျှို့ဝှက်သော အမှုကို ပြုခြင်းငှါ ထိုက်ကုန်သော ကိန်း အောင်း၍ နေခြင်းငှါ လျောက်ပတ်ကုန်သော ဝေးကွာသော တောကျောင်းတို့ကို မှီဝဲနေထိုင်ပါကုန်၏။ ထို ကျောင်းတို့၌ နေသော တန်ခိုးကြီးသော ဘီလူးတို့သည် ရှိပါကုန်၏။ အကြင်ဘီလူးတို့သည် မြတ်စွာ ဘုရား၏ သာသနာတော်၌ မကြည်ညိုကုန်၊ ထိုဘီလူးတို့ကို ကြည်ညိုစေရန် မြတ်စွာဘုရားသည် အာဋာနာဋိယမည်သော ပရိတ်အရံအတားကို ရဟန်းယောက်ျား ရဟန်းမိန်းမ ဥပါသကာယောက်ျား ဥပါသိကာ မိန်းမတို့၏ အကာအကွယ် အစောင့်အရှောက် ဖြစ်ခြင်းငှါ သင်ပေးတော်မူပါလော့''ဟု (လျှောက်၏)။''}} ထို့နောက် ဗုဒ္ဓဘုရားရှင်က ထိုနတ်မင်းကြီးလေးပါး၏ ပြောဆိုမှု (တရားမန္တန်) ကို ရဟန်းတို့အား ပြန်လည်ဟောပြောပြသည်။ ဤသုတ်၏ နိဒါန်း၌ ဘုရားရှင် ခုနှစ်ဆူတို့၏ ဂုဏ်တော်များကို ရွတ်ဆိုပူဇော်ရှိခိုးမှုများပါဝင်၍ နတ်မင်းကြီးလေးပါး၏ ဂုဏ်အင်များကိုလည်း ဖော်ပြထားသည်။ ထို့အပြင် နတ်စစ်သည် (၄၁) ပါးတို့၏ အမည်များကိုလည်း ဖော်ပြထားသေး၏ ။<ref>{{cite web|title=Atanatiya-sutta, Ātānātiya-sutta, Āṭānāṭiya-sutta: 1 definition |url=https://www.wisdomlib.org/definition/atanatiya-sutta |date=12 September, 2019|access date=1 May 2021}}</ref> ==အာဋာနာဋိယသုတ် ပါဠိတော်== ၁။ အပ္ပသန္နေဟိ နာထဿ၊ သာသနေ သာဓုသမ္မတေ။ အမနုဿေဟိ စဏ္ဍေဟိ၊ သဒါ ကိဗ္ဗိသ ကာရိဘိ။ ၁။ အပ်ပသန်နေဟိ နာထတ်သ သာသနေ သာဓုသမ်မတေ အ-မနုတ်သေဟိ စန် ဒေ ဟိ သဒါ ကိတ်ဗိသ-ကာရိဘိ ၂။ ပရိသာနံ စတဿန္နံ၊ အဟိံ သာယ စ ဂုတ္တိယာ။ ယံ ဒေသေသိ မဟာဝီရော၊ ပရိတ္တံ တံ ဘဏာမ ဟေ။ ၂။ ပရိသာနံ စတတ်သန်နံ အ-ဟိမ်သာယ စ ဂုတ်တိယာ ယံ ဒေသေသိ မဟာဝီရော၊ ပရိတ်တံ တံ ဘဏာမ ဟေ ၃။ ဝိပဿိဿ စ နမတ္ထု၊ စက္ခုမန္တဿ သိရီမတော။ သိခိဿာပိ စ နမတ္ထု၊ သဗ္ဗဘူတာ နုကမ္ပိနော။ ၃။ဝိပတ်သိတ်သ စ နမတ်ထု စက်ခုမန်တတ်သ သိရီမတော သိခိတ်သာပိ စ နမတ်ထု သတ်ဗ-ဘူတာနုကမ်ပိနော ၄။ ဝေဿဘုဿ စ နမတ္ထု၊ နှာတကဿ တပဿိနော။ နမတ္ထု ကကုသန္ဓဿ၊ မာရသေနာ ပမဒ္ဒိနော။ ၄။ဝစ်သ ဘုတ်သ စ နမတ်ထု၊ နှာတကတ်သ တပတ်သိနော နမတ်ထု က-ကုသန်ဓတ်သ မာရ-သေနာ-ပမတ်ဒိနော ၅။ ကောဏာဂမနဿ နမတ္ထု။ ဗြာဟ္မဏဿ ဝုသီမတော။ ကဿပဿ စ နမတ္ထု၊ ဝိပ္ပမုတ္တဿ သဗ္ဗဓိ။ ၅။ကောဏာဂမနတ်သ နမတ်ထု၊ ဗြန်မနတ်သ ဝုသီ-မတော ကတ်သပတ်သ စ နမတ်ထု ဝိပ်ပ မုတ်တတ်သ သတ်ဗ-ဓိ ၆။ အင်္ဂီရသဿ နမတ္ထု၊ သကျပုတ္တဿ သိရီမတော။ ယော ဣမံ ဓမ္မံ ဒေသေသိ၊ သဗ္ဗဒုက္ခာပနူဒနံ။ ၆။ အင်ဂီရ-သတ်သ, နမတ်ထု သက်ကျ ပုတ်တတ်သ သိရီမ တော ယော အိမံ ဓမ်မံ-ဒေသေသိ သတ်ဗ-ဒုတ်ခါ-ပနူဒနံ ၇။ ယေ စာပိ နိဗ္ဗုတာ လောကေ၊ ယထာဘူတံ ဝိပဿိသုံ။ တေ ဇနာ အပိသုဏာ ထ၊ မဟန္တာ ဝီတသာရဒါ။ ၇။ယေ စာပိ-နိတ်ဗုတာ လောကေ ယထာဘူတံ ဝိပတ်သိသုံ တေ ဇနာ အ-ပိသုဏာထ မဟန်တာ ဝီတ-သာရဒါ ၈။ ဟိတံ ဒေဝနုဿာနံ၊ ယံ နမဿန္တိ ဂေါတမံ။ ဝိဇ္ဇာစရဏသမ္ပန္နံ၊ မဟန္တံ ဝီတသာရဒံ။ ၈။ဟိတံ ဒေ၀မနုတ်သာနံ၊ ယံ နမတ်သန်တိ ဂေါတမံ ဝိတ်ဇာစရဏ သမ်ပန်နံ မဟန်တံ ဝီတ-သာရဒံ ၉။ ဧတေ စညေ စ သမ္ဗုဒ္ဓါ၊ အနေကသတကောဋိယော။ သဗ္ဗေ ဗုဒ္ဓါ သမသမာ၊ သဗ္ဗေ ဗုဒ္ဓါ မဟိဒ္ဓိကာ။ ၉။အေတေ စင်​ညေစ သမ်ဗုတ်ဓါ အနေက သတ-ကောတိယော သတ်ဗေ ဗုတ်ဓာ သမ-သမာ၊ သတ်ဗေ ဗုတ်ဓာ မဟိတ်ဓိကာ ၁၀။ သဗ္ဗေ ဒသဗလူပေတာ ဝေသာရဇ္ဇေဟု ပါဂတာ။ သဗ္ဗေ တေ ပဋိဇာနန္တိ၊ အာသဘံ ဌာန မုတ္တမံ။ ၁၀။ သတ်ဗေ ဒသ-ဗလူပေတာ၊ ဝေသာရစ်ဇေဟု ပါဂတာ သတ်ဗေ တေ ပတိဇာနန်တိ အာသဘံ ထာန မုတ်တမံ ၁၁။ သီဟနာဒံ နဒန္တေ တေ၊ ပရိသာသု ဝိသာရဒါ။ ဗြာဟ္မစက္ကံ ပဝ‌တ္တေန္တိ၊ လောကေ အပ္ပဋိဝတ္တိယံ။ ၁၁။ သီဟ-နာဒံ နဒန်တေ တေ ပရိသာသု ဝိသာရဒါ ဗြန်မ-စက်ကံ ပဝတ်တင်တိ လောကေ အပ်ပတိဝတ်တိယံ ၁၂။ ဥပေတာ ဗုဒ္ဓဓမ္မေဟိ၊ အဋ္ဌာရသဟိ နာယကာ။ ဗာတ္တိံသ လက္ခဏူပေတာ၊ သီတာနုဗျဉ္ဇနာ ဓရာ။ ၁၂။ အုပေတာ ဗုတ်ဓ-ဓမ်မေဟိ၊ အတ်ထာရသဟိ နာယကာ ဗတ်တိမ်သ လက်ခဏူ​ပေတာ သီတာနုဗျင်ဇနာ ဓရာ ၁၃။ ဗျာမပ္ပဘာယ သုပ္ပဘာ၊ သဗ္ဗေ တေ မုနိကုဉ္ဇရာ။ ဗုဒ္ဓါ သဗ္ဗညုနော ဧတေ၊ သဗ္ဗေ ခီဏာသဝါ ဇိနာ။ ၁၃။ ဗျာမတ်ပ-ဘာယ သုပ်ပ-ဘာ သတ်ဗေ တေ မုနိ-ကုန်ဇရာ ဗုတ်ဓာ သတ်ဗင်ညုနော အေတေ သတ်ဗေ ခီဏာသဝါ ဇိနာ ၁၄။ မဟာပဘာ မဟာတေဇာ၊ မဟာပညာ မဟဗ္ဗလာ။ မဟာကာရုဏိကာ ဓီရာ၊ သဗ္ဗေသာနံ သုခါဝဟာ။ ၁၄။မဟာ ပ-ဘော မဟာတေဇာ မဟာပညာ မဟတ်ဗလာ မဟာကာရုဏိကာ ဓီရာ သတ်ဗေသာနံ သုခါဝဟာ ၁၅။ ဒီပါ နာထာ ပတိဋ္ဌာ စ၊ တာဏာ လေဏာ စ ပါဏိနံ။ ဂတီ ဗန္ဓူ မဟေဿာသာ၊ သရဏာ စ ဟိတေသိနော ၁၅။ဒီပါ နာထာ ပတိတ်ထာ စ၊ တာဏာ လေဏာ စ ပါဏိနံ ဂတီ ဗန်ဓူ မဟစ်သာသာ၊ သရဏာ စ ဟိတေသိနော ၁၆။ သဒေဝကဿ လောကဿ သဗ္ဗေ ဧတေ ပရာယဏာ။ တေသာ ဟံ သိရသာ ပါဒေ၊ ဝန္ဒာမိ ပုရိသုတ္တမေ။ ၁၆။ သဒေဝကတ်သ လောကတ်သ သတ်ဗေ အေတေ ပရာယဏာ တေသာဟံ သိရ-သာ ပါဒေ ဝန်ဒါမိ ပုရိသုတ်တမေ ၁၇။ ဝစသာ မနသာ စေဝ၊ ဝန္ဒာမေ တေ တထာဂတေ။ သယနေ အာသနေ ဌာနေ၊ ဂမနေ စာပိ သဗ္ဗဒါ။ ၁၇။၀စ-သာ မန-သာ စေ၀ ဝန်ဒါမေ တေ တ-ထာဂတေ သယနေ အာသနေ ထာနေ ဂမနေ စာပိ သတ်ဗဒါ ၁၈။ သဒါ သုခေန ရက္ခန္တု၊ ဗုဒ္ဓါ သန္တိကရာ တုဝံ။ တေဟိ တွံ ရက္ခိတော သန္တော။ မုတ္တော သဗ္ဗဘယေဟိ စ။ ၁၈။သဒါ သုခေန ရတ်ခန်တု၊ ဗုတ်ဓာ သန်တိ ကရာ တုဝံ တေဟိ တွမ် ရက်ခိတော သန်တော မုတ်တော သတ်ဗ-ဘယေဟိ စ ၁၉။ သဗ္ဗရောဂါ ဝိနီမုတ္တော၊ သဗ္ဗသန္တာပ ဝဇ္ဇိတော။ သဗ္ဗဝေရ မတိက္ကန္တော၊ နိဗ္ဗုတော စ တုဝံ ဘဝ။ ၁၉။သတ်ဗ-ရောဂါ ဝိနီမုတ်တော သတ်ဗ-သန်တာပ-ဝစ်ဇိတော သတ်ဗ-ဝေရ မတိတ်ကန်တော နိတ်ဗုတော စ တုဝံ ဘဝ ၂၀။ တေသံ သစ္စေန သီလေန၊ ခန္တိမေတ္တာ ဗလေန စ။ တေပိ အမှေ နုရက္ခန္တု၊ အရောဂေန သုခေန စ။ ၂၀။တေသံ သစ်စေန သီလေန၊ ခန်တိမစ်တာ ဗလေန စ တေပိ အမ်မှေ နုရက်ခန်တု အ-ရောဂေန သုခေန စ ၂၁။ ပုရတ္ထိမသ္မိံ ဒိသာဘာဂေ၊ သန္တိ ဘူတာ မဟိဒ္ဓိကာ။ တေပိ အမှေ နုရက္ခန္တု၊ အရောဂေန သုခေန စ။ ၂၁။ ပုရတ်ထိမတ်-သမိမ် ဒိသာဘာဂေ သန်တိ ဘူတာ မဟိတ်ဓိကာ တေပိ အမ်မှေ နုရက်ခန်တု အ-ရောဂေန သုခေန စ ၂၂။ ဒက္ခိဏသ္မိံ ဒိသာဘာဂေ၊ သန္တိ ဒေဝါ မဟိဒ္ဓိကာ။ တေပိ အမှေ နုရက္ခန္တု၊ အရောဂေန သုခေန စ။ ၂၂။ဒက်ခိနတ်-သမိမ် ဒိသာဘာဂေ သန်တိ ဒေဝါ မဟိတ်ဓိကာ တေပိ အမ်မှေ နုရက်ခန်တု အ-ရောဂနေ သုခေန စ ၂၃။ ပစ္ဆိမသ္မိံ ဒိသာဘာဂေ၊ သန္တိ နာဂါ မဟိဒ္ဓိကာ။ တေပိ အမှေ နုရက္ခန္တု၊ အရောဂေန သုခေန စ။ ၂၃။ ပစ်ဆိမတ်-သမိမ် ဒိသာဘာဂေ သန်တိ နာဂါ မဟိတ်ဓိကာ တေပိ အမ်မှေ နုရက်ခန်တု အ-ရောဂေန သုခေန စ ၂၄။ ဥတ္တရသ္မိံ ဒိသာဘာဂေ၊ သန္တိ ယက္ခာ မဟိဒ္ဓိကာ။ တေပိ အမှေ နုရက္ခန္တု၊ အရောဂေန သုခေန စ။ ၂၄။ အုတ်တရတ်-သမိမ် ဒိသာဘာဂေ သန်တိ ယက်ခါ မဟိတ်ဓိကာ တေပိ အမ်မှေ နုရက်ခန်တု အ-ရောဂေန သုခေန စ ၂၅။ ပုရတ္ထိမေန ဓတရဋ္ဌော၊ ဒက္ခိဏေန ဝိရူဠှကော။ ပစ္ဆိမေန ဝိရူပက္ခော၊ ကုဝေရော ဥတ္တရံ ဒိသံ။ ၂၅။ ပုရတ်ထိမေန ဓတရတ်ထော ဒက်ခိဏေန ဝိရုန်လှကော ပစ်ဆိမေန ဝိရူပက်​​ခေါ ကုဝေရော အုတ်တရံ ဒိသံ ၂၆။ စတ္တာရော တေ မဟာရာဇာ၊ လောကပါလာ ယသဿိနော။ တေပိ အမှေ နုရက္ခန္တု၊ အရောဂေန သုခေန စ။ ၂၆။ စတ်တာရော တေ မဟာရာဇာ လောကပါလာ-ယသတ်သိနော တေပိ အမ်မှေ နုရက်ခန်တု အ-ရောဂေန သုခေန စ ၂၇။ အာကာသဋ္ဌာ စ ဘူမဋ္ဌာ၊ ဒေဝါ နာဂါ မဟိဒ္ဓိကာ။ တေပိ အမှေ နုရက္ခန္တု၊ အရောဂေန သုခေန စ။ ၂၇။အာကာသတ်ထာ စ ဘူမတ်ထာ ဒေဝါ နာဂါ မဟိတ်ဓိကာ တေပိ အမ်မှေ နုရက်ခန်တု အ-ရောဂေန သုခေန စ ၂၈။ ဣဒ္ဓိမန္တော စ ယေ ဒေဝါ၊ ဝသန္တာ ဣဓ သာသနေ။ တေပိ အမှေ နုရက္ခန္တု၊ အရောဂေန သုခေန စ။ ၂၈။အိတ်ဓိမန်တော စ ယေ ဒေဝါ၊ ၀သန်တာ အိဓ သာသနေ တေပိ အမ်မှေ နုရက်ခန်တု အ-ရောဂေန သုခေန စ ၂၉။ သဗ္ဗီတိယော ဝိဝဇ္ဇန္တု၊ သောကော ရောဂေါ ဝိနဿတု။ မာ တေ ဘဝန္တန္တရာယာ၊ သုခီ ဒီဃာယုကော ဘဝ။ ၂၉။ သတ်ဗီတိယော ဝိဝစ်ဇန်တု၊ သောကော ရောဂေါ ဝိနတ်သတု မာ တေ ဘဝန်တွန်တရာယာ သုခိ ဒီဃာယုကော ဘဝ ၃၀။ အဘိဝါဒန သီလိဿ၊ နိစ္စံ ဝုဍ္ဎာပစာယိနော။ စတ္တာရော ဓမ္မာ ဝဍ္ဎန္တိ၊ အာယု ဝဏ္ဏော သုခံ ဗလံ။ ၃၀။ အဘိဝါဒန-သီလိတ်သ နိတ်စံ ဝုတ်ဒါ ပစာယိနော စတ်တာရော ဓမ်မာ ဝတ်ဒန်တိ၊ အာယု ဝန်ဏောသုခံ ဗလံ အာဋာနာဋိယသုတ္တံ နိဋ္ဌိတံ။ အာတာနာတိယ-သုတ်တံနတ်ထိတံ ==အာဋာနာဋိယသုတ် မြန်မာပြန်== ----၁. သူတော်ကောင်းအပေါင်းက ကောင်းပါပေသည်ဟု လက်ခံချီးကျူးထားသော မြတ်စွာဘုရား၏သာသနာတော်ကိုပင် မကြည်ညိုမသက်ဝင်နိုင်ကြသော လူကြမ်း ဘီလူးတို့သည် ရက်စက်တတ်ကြကုန်၏။ မည်သည့်အခါမဆို နိုင်ထက်စီးနင်း နှိပ်စက်ကလူ ပြုတတ်ကြ၏။ ၂. ထိုဘီလူး လူကြမ်းတို့က ပရိသတ်ကို မညှင်းဆဲ မနှိပ်စက်နိုင်စေရန်နှင့် သူတို့ကပင် ကူညီစောင့်ရှောက်လာစေရန် ရည်ရွယ်ချက်ဖြင့် ကြီးမြတ်သောလုံ့လရှိတော်မူသော် မြတ်စွာဘုရားက ဤအာဋာနာဋိယ ပရိတ်တော်အရံအတားကို ဟောကြားတော်မူခဲ့ခြင်းဖြစ်ပေသည်။ ယခုအခါ၌ ဤပရိတ်တော်ကို ကျွန်ုပ်တို့ စုပေါင်း၍ ရွတ်ဆိုကြပါကုန်စို့။ ၃. စက္ခု ငါးပါးနှင့်ပြည့်စုံတော်မူသော ဘုန်းကျက်သရေနှင့်ပြည့်စုံတော်မူသော ဝိပဿီမြတ်စွာဘုရားအား အကျွန်ုပ်၏ဦးညွှတ်ရှိခိုးခြင်းဖြစ်ပါစေ။ သတ္တဝါ အားလုံးအပေါ် ကြင်နာသနားမှုဖြင့် အစဉ်သနား စောင့်ရှောက်တော်မူသော သိခီမြတ်စွာဘုရားအားလည်း အကျွန်ုပ်၏ ဦးညွှတ်ရှိခိုးမှုဖြစ်ပါစေ။ ၄. မကောင်းမှု အညစ်အကြေးကို ဆေးကြောသန့်စင်ပြီးဖြစ်သော ခြိုးခြံသော အကျင့်ကိုလည်း ကျင့်တော်မူသော ဝေဿဘူမြတ်စွာဘုရားအားလည်း အကျွန်ုပ်ရှိခိုးပါ၏။ မာရ်စစ်သည် အပေါင်းကို နှိမ်နှင်းအောင်မြင်တော်မူသော ကကုသန်မြတ်စွာဘုရားအားလည်း အကျွန်ုပ် ရှိခိုးပါ၏။ ၅. မကောင်းမှု ဟူသမျှပယ်အပ်ပြုပြီးသော ငါးပါးသောဝသီဘော်နှင့် ပြည့်စုံတော်မူသော ကောဏာဂုံမြတ်စွာဘုရားအားလည်း အကျွန်ုပ်ရှိခိုးပါ၏။ ခပ်သိမ်းသောကိလေသာတို့မှ လွတ်ကင်းတော်မူပြီးသော ကဿပမြတ်စွာဘုရားအားလည်း အကျွန်ုပ်၏ ဦးညွှတ် ရှိခိုးခြင်းဖြစ်ပါစေ။ ၆. လူတို့၏ ဆင်းရဲဒုက္ခဟူသမျှကို ပယ်ဖျောက်နိုင်စွမ်းရှိသော တရားတော်မြတ်ကို ဟောကြားတော်မူပေ၏။ ကိုယ်တော်မှလည်း အရောင်အဝါကွန့်မြူးဖြာယှက် ထွက်တော်မူ၏။ ဘုန်းကျက်သရေနှင့်လည်း ပြည့်စုံတော်မူပေ၏။ သကျသာကီဝင်မင်းသားလည်း ဖြစ်တော်မူ၏။ ထိုဂေါတမမြတ်စွာဘုရားအား အကျွန်ုပ်၏ ဦးညွှတ်ရှိခိုးခြင်းသည် ဖြစ်ပါစေသတည်း။ ၇. လောက၌ ငြိမ်းအေးကုန်ပြီးသော ဘုရားရှင်အဆူဆူတို့သည် ယထာဘူတကျကျသိကုန်၏။ ချောပစ်ကုန်းတိုက်သော စကားမျိုးကို မည်သည့်အခါမျှ ဆိုမိန့်တော်မမူ၊ ကြီးလည်းကြီးမြတ်ကုန်၏။ ကြောက်ရွံ့ခြင်းလည်း ကင်းကုန်၏။ ၈. ဝိဇ္ဇာသုံးပါး၊ ဝိဇ္ဇာရှစ်ပါး၊ စရဏတဆယ့်ငါးပါးတို့နှင့် ပြည့်စုံတော်မူ၍ မြတ်လှစွာသော ရဲရင့်ခြင်းအတိ ရှိတော်မူသော နတ်လူတို့၏ အစီးအပွားကိုဆောင်တော်မူတတ်သော ဂေါတမနွယ်ဖွား ရှင်တော်မြတ်ဘုရားကို ရှိခိုးဦးညွှတ်ကြပါကုန်၏။ ၉. ဝိပဿီ၊ သိခီ၊ ဝေဿဘူ ၊ ကကုသန်၊ ကောဏာဂုံ၊ ကဿပ၊ ဂေါတမ ဟူသော ဘုရားခုနှစ်ဆူတို့နှင့်တကွ အကုဋေမကများလှစွာသော ဘုရားရှင်အားလုံးတို့သည် ပစ္စေကဗုဒ္ဓါရဟန္တာများနှင့် တူတော်မမူကုန်။ ဆိုခဲ့ပါ သဗ္ဗညူ ဘုရားရှင်ချင်းသာ တူတော်မူကြကုန်၏။ ဘုရားရှင်အားလုံးပင် တန်ခိုးဣဒ္ဓိ လွန်စွာကြီးမားကြကုန်၏။ ၁ဝ. ခပ်သိမ်းကုန်သော ဘုရားရှင်တို့သည် အားတော်ဆယ်ပါးနှင့် ပြည့်စုံတော်မူ၏။ ရဲရင့်သော ဝေသာရဇ္ဇဉာဏ်နှင့် ပြည့်စုံတော်မူကြ၏။ မြတ်သောယောက်ျား ဥသဘဖြစ်တော်မူ၍ သဗ္ဗညုတဉာဏ်ကို ရရှိကြောင်း ဝန်ခံကြကုန်၏။ ၁၁. ဘုရားရှင်တို့သည် မည်သည့် ပရိသတ်ဗိုလ်ပုံအလယ်၌ လွန်စွာရဲရင့်တော်မူကြ၏။ ကေသရာဇာခြင်္သေ့မင်းကဲ့သို့ ရဲရဲရင့်ရင့်စကားဆိုကြ၏။ မည်သူ တဦးတယောက်မျှ မလည်မပတ်စေနိုင်သော ဓမ္မစကြာတရားတော် ကိုလည်း လည်ပတ်စေကုန်၏။ (ဟောကြားကုန်၏။) ၁၂. ဘုရားရှင်တို့သည် လူသုံးပါးတို့၏ ခရီးလမ်းညွှန် ဖြစ်ကြ၏။ ဘုရား၏ကျေးဇူးတရား (၁၈) ပါးနှင့်ပြည့်စုံကြကုန်၏။ (၃၂) ပါးသော ယောက်ျားမြတ်တို့၏လက္ခဏာတော်ကြီးတို့နှင့်လည်း ပြည့်စုံတော်မူကြ၏။ လက္ခဏာတော်ငယ် (၈ဝ) တို့နှင့်လည်း ပြည့်စုံတော်မူကြ၏။ ၁၃. ဘုရားရှင်ဟူသမျှ ကိုယ်တော်အလုံးမျှ တလံမျှလောက်ရောင်ခြည်တော် အမြဲထွက်လျက်ရှိ၏။ ရဟန်းဟူသမျှတို့ထက် ကြီးမြတ်၏။ ခပ်သိမ်းသောတရားကိုလည်း သိ၏။ ကိလေသာအာသဝေါလည်း ကင်း၏။ မာရ်ငါးပါးကိုလည်း အောင်ပြီးဖြစ်၏။ ၁၄. ဘုရားရှင်တို့သည် များစွာသော ရောင်ခြည်တော်၊ ကြီးသောတန်ခိုး၊ ထွတ်မြတ်သောပညာ၊ စွမ်းသန်သော ခွန်အား၊ အတိုင်းမသိသော ကရုဏာ၊ စွဲမြဲသောလုံ့လတို့ကို ပိုင်တော်မူကြ၏။ သတ္တဝါအများကောင်းကျိုးချမ်းသာကိုလည်း ဆောင်တော်မူတတ်ကြကုန်၏။ ၁၅. မြတ်စွာဘုရားရှင်တို့သည် သတ္တဝါအပေါင်းတို့၏ မှီခိုရာကျွန်းလည်း ဖြစ်၏။ ကိုးကွယ်ရာလည်းဖြစ်၏။ တည်ရာလည်းဖြစ်၏။ စောင့်ရှောက်ရာလည်းဖြစ်၏။ ဘေးအန္တရာယ်မှ ပုန်းကွယ်ရာလည်းဖြစ်၏။ လာရောက်ရာလည်း ဖြစ်၏။ ဆွေမျိုးသဖွယ်လည်းဖြစ်၏။ ၁၆. ထိုဘုရားရှင်တိုင်းသည် နတ်တို့၏ လဲလျောင်းရာ၊ လူတို့၏ မှီခိုရာ ဖြစ်ကြကုန်၏။ အကျွန်ုပ်သည် ယောက်ျားဟူသမျှတို့ထက် သာလွန်မြင့်မြတ်တော်မူသော ထိုဘုရားရှင်တို့၏ ခြေတော်တို့ကို ဦးနှိမ် ရိုကျိုး ရှိခိုးပါ၏။ ၁၇. အကျွန်ုပ်သည် အိပ်နေသောအခါ၌ဖြစ်စေ၊ ထိုင်နေသောအခါ၌ဖြစ်စေ၊ ရပ်နေသောအခါ၌ဖြစ်စေ၊ လမ်းသွားနေသောအခါ၌ဖြစ်စေ၊ မည်သည့်အခါ၌မဆို ထိုဘုရားရှင်တို့အား နှုတ်ဖြင့်လည်းကောင်း စိတ်ဖြင့်လည်းကောင်း အမြဲမပြတ် ရှိခိုးပါ၏။ ၁၈. ကိလေသာအပူအပေါင်းကိုငြိမ်းအေးအောင် ပြုတော်မူတတ်ကြကုန်သော ဘုရားရှင်တို့သည် သင့်ကို ချမ်းသာအောင် မပြတ်စောင့်ရှောက်ပါစေသတည်း။ ဘုရားရှင်တို့၏ အစောင့်အရှောက်ကိုခံယူရသော သင်သည် ငြိမ်သက်ချမ်းမြေ့ပါစေ။ ဘေးအန္တရာယ်ခပ်သိမ်းမှ ကင်းလွတ်ပါစေ။ ၁၉. သင်သည် အနာမရှိ ပကတိကျန်းမာသူ၊ ပူပန်ခြင်း ကင်းသူ၊ ရန်သူဟူသမျှကို လွတ်မြောက်နိုင်သူ၊ ငြိမ်းအေးချမ်းမြေသူ ဖြစ်ပါစေသတည်း။ ၂ဝ. ထိုဘုရားရှင်တို့သည် သီလ၊ သစ္စာ၊ ခန္တီ၊ မေတ္တာတို့၏ စွမ်းပကားဖြင့် ကျွန်ုပ်တို့ကို အနာမရှိ ပကတိချမ်းသာအောင် အစဉ်သဖြင့်စောင့်ရှောက်ကြပါစေကုန်သတည်း။ ၂၁. အရှေ့မျက်နှာအရပ်၌ တန်ခိုးကြီးသော ဂန္ဓဗ္ဗနတ်တို့ ရှိကြကုန်၏။ ထိုနတ်တို့သည် ကျွန်ုပ်တို့ကို အနာမရှိ ပကတိချမ်းသာအောင် အစဉ်တစိုက်စောင့်ရှောက်ကြပါစေကုန်သတည်း။ ၂၂. တောင်ဘက်အရပ်မျက်နှာ၌ တန်ခိုးကြီးသော ကုမ္ဘဏ်နတ်တို့ ရှိကြကုန်၏။ ထိုနတ်တို့သည်လည်း ကျွန်ုပ်တို့ကို အနာမရှိ ပကတိချမ်းသာအောင် အစဉ်သဖြင့် စောင့်ရှောက်ကြပါစေကုန်သတည်း။ ၂၃. အနောက်အရပ်မျက်နှာ၌ တန်ခိုးကြီးသော နဂါးတို့ရှိကြကုန်၏။ ထိုနဂါးတို့သည်လည်း ကျွန်ုပ်တို့ကို အနာမရှိ ပကတိချမ်းသာအောင် အစဉ်စောင့်ရှောက်ကြပါစေကုန်သတည်း။ ၂၄. မြောက်ဘက်အရပ်မျက်နှာ၌ တန်ခိုးကြီးသောဘီလူးတို့သည် ရှိကြကုန်၏။ ထိုဘီလူးတို့သည်လည်း ကျွန်ုပ်တို့ကို အစဉ်သဖြင့် စောင့်ရှောက်ကြပါစေကုန်သတည်း။ ၂၅. အရှေ့အရပ်မျက်နှာ၌ ဂန္ဓဗ္ဗနတ်တို့ကို အစိုးရသော ဓတရဋ္ဌနတ်မင်း၊ တောင်အရပ်မျက်နှာ၌ ကုမ္ဘဏ်တို့ကို အစိုးရသောဝိရူဠကနတ်မင်း၊ အနောက်အရပ်မျက်နှာ၌ နဂါးတို့ကိုအစိုးရသော ဝိရူပက္ခ နတ်မင်း၊ မြောက်အရပ်မျက်နှာ၌ ဘီလူးတို့ကို အစိုးရသော ကုဝေရနတ်မင်း။ ၂၆. ထိုနတ်မင်းကြီးလေးပါးတို့သည် လူတို့ကို စောင့်ရှောက်တတ်ကြကုန်၏။ အခြွေအရံလည်းများကုန်၏။ ထိုနတ်မင်းကြီးတို့သည် ကျွန်ုပ်တို့ကို အနာမရှိ ပကတိချမ်းသာအောင် အစဉ်မပြတ် စောင့်ရှောက်ကြပါစေကုန်သတည်း။ ၂၇. ကောင်းကင်၌တည်သော နတ်များ၊ မြေ၌တည်သော နတ်များ၊ နဂါးများသည် တန်ခိုးအလွန်ကြီးကြသည်။ ထိုတန်ခိုးကြီးနတ်၊ နဂါးတို့သည် ကျွန်ုပ်တို့ကို အနာမရှိ ပကတိချမ်းသာအောင် အစဉ်မပြတ် စောင့်ရှောက်ကြပါစေကုန်သတည်း။ ၂၈. တန်ခိုးကြီးသောနတ်တို့သည် ဤဘုရားသာသနာတော်၌ နေကြကုန်၏။ ထိုသာသနာတော်၌နေထိုင်ကြကုန်သောနတ်တို့သည် ကျွန်ုပ်တို့ကို အနာမရှိ ပကတိချမ်းသာအောင် အစဉ်မပြတ် စောင့်ရှောက်ကြပါစေကုန်သတည်း။ ၂၉. ဘေးရန်ခပ်သိမ်းကင်းစေကုန်သတည်း။ စိုးရိမ်ကြောင့်ကြ ကင်းစေကုန်သတည်း။ အနာရောဂါဟူသမျှ ပျောက်စေကုန်သတည်း။ သင့်အား အန္တရာယ် တစုံတရာမဖြစ်စေသတည်း။ ချမ်းချမ်းသာသာနှင့် အသက်ရှည်စွာ နေရပါစေသတည်း။ ၃ဝ. ရတနာမြတ်သုံးပါးအား ရိုသေစွာ ရှိခိုးဆည်းကပ်လေ့ရှိသောသူ၊ သီလရှိသူ၊ သမာဓိရှိသူ၊ ပညာရှိသူတို့ကို အမြဲမပြတ်ရိုသေလေးစားတတ်သူသည် အသက်ရှည်၏။ အဆင်းလှ၏၊ ချမ်းသာကြီးပွား၏။ ခွန်အားဗလ တိုးတက်လေ၏။ အသက်ရှည်ခြင်း၊ အဆင်းလှခြင်း၊ ချမ်းသာကြီးခြင်း၊ ခွန်အားကြီးခြင်းဟူသော ဤကျေးဇူးတရားတို့သည် ထိုပုဂ္ဂိုလ်အဖို့ ထာဝစဉ် တိုးတက်လျက်သာနေကြကုန်သတည်း။ == ကိုးကား == {{reflist}} [[Category:ပါထိကဝဂ်]][[Category:ဒီဃနိကာယ်]] __INDEX__ 7goplpbe43h785retvylku1ubyouylr 0 6157 876680 802110 2025-06-06T16:06:03Z Salai Rungtoi 22844 /* တာဝန်ထမ်းဆောင်ခဲ့သောဝန်ကြီးများ */ 876680 wikitext text/x-wiki {{Infobox Government agency |agency_name = Ministry of Social Welfare, Relief and Resettlement | nativename = {{my|လူမှုဝန်ထမ်းကယ်ဆယ်ရေးနှင့်ပြန်လည် နေရာချထားရေး ဝန်ကြီးဌာန}} | nativename_a = | nativename_r = |seal =File:Seal of Ministry of Social Welfare, Relief and Resettlement Myanmar.png |seal_width = |seal_caption = |formed = <!--{{start date and years ago|df=yes|}}--> |preceding1 = |agency_type = ဝန်ကြီးဌာန |jurisdiction = {{MYA}} |headquarters =ရုံးအမှတ် (၂၃)၊ [[နေပြည်တော်]] |coordinates = |employees = |budget = |minister1_name = ဒေါက်တာ [[စိုးဝင်း (ဒေါက်တာ)|စိုးဝင်း]] | minister1_pfo = | deputyminister1_name = | deputyminister1_pfo = | deputyminister2_name = | deputyminister2_pfo = <!-- up to |deputyminister7_name= --> |child1_agency = |child2_agency = |child3_agency = |child4_agency = |website = {{url|https://www.moswrr.gov.mm/}} }} မြန်မာနိုင်ငံရှိ [[ဝန်ကြီးဌာနများ]]တွင် လူမှုဝန်ထမ်းနှင့် ပတ်သက်၍ လူမှုဝန်ထမ်း ကယ်ဆယ်ရေးနှင့် ပြန်လည်နေရာချထားရေး ဝန်ကြီးဌာနထားရှိသည်။ လက်ရှိဝန်ကြီးမှာ အာဏာသိမ်း စစ်အစိုးရမှ ခန့်အပ်ထားသော ဒေါက်တာ စိုးဝင်းဖြစ်သည်။ အနိုင်ရ လွှတ်​တော်ကိုယ်စားလှယ်များဖြင့် ဖွဲ့စည်းထားသည့် [[CRPH|ပြည်ထောင်စုလွှတ်တော်ကိုယ်စားပြုကော်မတီ]] (CRPH) ကမူ ​ဒေါက်တာ[[ဝင်းမြတ်အေး]] အား မူလတာဝန်များကို ဆက်လက်ထမ်းဆောင်ရန် ပြည်​ထောင်စုဝန်ကြီးအဖြစ် ခန့်အပ်ထားသည်။ == သမိုင်းကြောင်း == ၁၉၄၅ ခုနှစ် မြန်မာနိုင်ငံလွတ်လပ်ရေး မရမီအချိန်က လူမှုရေးနှင့်ပြန်လည်ထူထောင်ရေး ညွှန်ကြားရေးမှူးရုံး ဖွင့်လှစ်ကာ သဘာဝဘေးကာကွယ်ရေး၊ ပြန်လည်ထူထောင်ရေးလုပ်ငန်းနှင့် လူမှုရေးရာလုပ်ငန်းများအား ဆောင်ရွက်ခဲ့သည်။ လွတ်လပ်ရေးရပြီးနောက်ပိုင်း ၁၉၄၈ ခုနှစ်တွင် ပညာရေး၊ လူမှုရေးနှင့် ပြန်လည်ထူထောင်ရေး ဝန်ကြီးဌာန အဖြစ် ပြန်လည် ဖွဲ့စည်းခဲ့သည်။ ၁၉၅၂ ခုနှစ်တွင် ပညာရေး၊ ကယ်ဆယ်ရေးနှင့် ပြန်လည်နေရာချထားရေး ဝန်ကြီးဌာန အဖြစ်သို့ လည်းကောင်း၊ ၁၉၅၂ ခုနှစ်တွင် လူနည်းစုရေးရာ ဝန်ကြီးဌာနနှင့် ကယ်ဆယ်ရေးနှင့် ပြန်လည်နေရာချထားရေး ဝန်ကြီးဌာန အဖြစ် သို့လည်းကောင်း ပြင်ဆင်ဖွဲ့စည်းခဲ့ပြီး၊ သဘာဝ ဘေးအန္တရာယ်များ ကာကွယ်ရေးနှင့် ပြန်လည်နေရာချထားရေး၊ ထောက်ပံ့ရေး လုပ်ငန်းများ ဆောင်ရွက်ခဲ့သည်။ ၁၉၅၇ ခုနှစ်တွင် နိုင်ငံရေးအခြေအနေအရ ကယ်ဆယ်ရေးနှင့် ပြန်လည်နေရာချထားရေးနှင့် အမျိုးသားစည်းရုံးညီညွတ်ရေး ဝန်ကြီးဌာနဟူ၍ ပြင်ဆင်ခဲ့သည်။ ၁၉၇၂ ခုနှစ် စနစ်သစ်အုပ်ချုပ်ရေး ပေါ်ပေါက် လာသည့်အခါ အဆိုပါဝန်ကြီးဌာနအား ဖျက်သိမ်းပြီး လူမှုဝန်ထမ်းဝန်ကြီးဌာနအဖြစ် ဖွဲ့စည်းခဲ့သည်။ ဖွဲ့စည်းစဉ်ကဝန်ကြီးဌာနလက်အောက်တွင် လူမှုဝန်ထမ်း ဦးစီးဌာန နှင့် ကယ်ဆယ်ရေးနှင့် ပြန်လည်နေရာချထားရေး ဦးစီးဌာနဟူ၍ ဌာန(၂) ခုသာရှိသည်။ ၁၉၉၂ ခုနှစ်တွင် [[နိုင်ငံတော် ငြိမ်ဝပ်ပိပြားမှု တည်ဆောက်ရေးအဖွဲ့]]မှ ၁၉.၂.၉၂ ရက်စွဲပါ အမိန့်ကြော်ငြာ စာအမှတ်(၁၄/၉၂)ဖြင့် လူမှုဝန်ထမ်းဝန်ကြီးဌာနအား လူမှုဝန်ထမ်း၊ ကယ်ဆယ်ရေးနှင့် ပြန်လည်နေရာ ချထားရေး ဝန်ကြီးဌာနအဖြစ် ပြင်ဆင်၍ [[မီးသတ်ဦးစီးဌာန]]အပါအဝင် ဌာန(၃)ခုဖြင့် ပြင်ဆင်ဖွဲ့စည်းခဲ့သည်။ ၂၀၁၂ ခုနှစ်၊ နိုဝင်ဘာလ ၆ ရက်နေ့တွင် မီးသတ်ဦးစီးဌာနအား လုပ်ငန်းသဘောသဘာဝနှင့် လက်ရှိခြေအနေများအရ ပြည်ထဲရေးဝန်ကြီးဌာနသို့ လွှဲပြောင်းပေးခဲ့သည်။ == ဖွဲ့စည်းပုံ == {| class="wikitable" |||အရာထမ်း||အမှုထမ်း||စုစုပေါင်း |- |ပြည်ထောင်စုဝန်ကြီးရုံး||၁၆||၁၉||၃၅ |- |[[လူမှုဝန်ထမ်းဦးစီးဌာန]]||၁၅၁||၂၃၆၄||၂၅၁၅ |- |[[​ဘေးအန္တရာယ်ဆိုင်ရာ စီမံခန့်ခွဲမှုဦးစီးဌာန]]||၉၈||၄၉၃||၅၉၁ |- |[[ပြန်လည်ထူထောင်ရေး ဦးစီးဌာန]] || ၅၄|| ၂၆၄||၃၁၈ |} == မူဝါဒများ == *ပြည်ထောင်စုဝန်ကြီးဌာနမှ တာဝန်ယူဆောင်ရွက်မည့် လုပ်ငန်းစဉ်များ ချမှတ် ဆောင်ရွက်ခြင်း၊ *တိုင်းဒေသကြီးနှင့် ပြည်နယ်အစိုးရအဖွဲ့မှ တာဝန်ယူဆောင်ရွက်မည့် လုပ်ငန်းစဉ်များ ချမှတ်ဆောင်ရွက်ခြင်း၊ *လိုအပ်သော ဥပဒေ၊ နည်းဥပဒေများ ရေးဆွဲပြဋ္ဌာန်းခြင်း၊ ပြန်လည်ပြင်ဆင်အတည်ပြု ခြင်းများ ဆောင်ရွက်ခြင်း၊ *ပြည်တွင်း လူမှုရေးအဖွဲ့အစည်းများ (NGOs)၊ ပြည်ပလူမှုရေး အဖွဲ့အစည်းများ (INGOs)၊ ကုလသမဂ္ဂ အဖွဲ့အစည်းများ (UN Agencies)၊ နိုင်ငံတကာ အဖွဲ့အစည်းများနှင့် ပူးပေါင်း၍ အကောင်အထည်ဖော် ဆောင်ရွက်ခြင်း၊ *ဌာနအခြေပြု (Center Based) လူမှုရေးစောင့်ရှောက်မှု ခံယူနေသူများအပြင် ကျန်ရှိနေသည့် လူမှုရေး စောင့်ရှောက်မှုပြုရန် လိုအပ်သောသူများကိုလည်း ရပ်ရွာအခြေပြု (Community Based) လုပ်ငန်းစဉ်များ ချမှတ်၍ စောင့်ရှောက်ခြင်း၊ *အဆင့်ဆင့်သော သဘာဝဘေးအန္တရာယ် ကာကွယ်စောင့်ရှောက်ရေး အဖွဲ့အစည်းများ ဖွဲ့စည်းဆောင်ရွက်ခြင်း၊ *ရပ်ရွာအခြေပြု သဘာဝဘေးအန္တရာယ်ဆိုင်ရာ စီမံခန့်ခွဲမှုလုပ်ငန်းများ ချမှတ်အကောင်အထည် ဖော်ဆောင်ရွက်ခြင်း၊ *လုပ်ငန်းများကို ဖော်ဆောင်ရာတွင် အပြည်ပြည်ဆိုင်ရာ စံချိန်စံညွှန်းများ၊ သဘာဝဘေး စီမံခန့်ခွဲရေးနှင့် အရေးပေါ်တုံ့ပြန်ရေးဆိုင်ရာ [[အာဆီယံ]]သဘောတူစာချုပ် အကောင် အထည်ဖော်ရေးလုပ်ငန်းအစီအစဉ် (၂၀၁၀-၂၀၁၅) (AADMER Work Programme 2010-2015) နှင့် မြန်မာနိုင်ငံ သဘာဝဘေး လျော့ပါးရေး လုပ်ငန်း စီမံချက် (MAPDRR) နှင့်အညီ အကောင်အထည်ဖော် ဆောင်ရွက်ခြင်း၊၊ == ဝန်ဆောင်မှုများ == ဝန်ကြီးဌာနအနေဖြင့် ဆောင်ရွက်ပေးနေသော ဝန်ဆောင်မှုများမှာ *လူမှုရေးချို့တဲ့နေသော ကလေးသူငယ်များ၊ လူငယ်များ၊ အမျိုးသမီးများ၊ မသန်စွမ်းသူများ၊ သက်ကြီးရွယ်အိုများကို ကြိုတင်ကာကွယ်ခြင်း၊ ကာကွယ်စောင့်ရှောက်ခြင်း၊ ပြန်လည် ထူထောင်ခြင်း၊ လူ့ဘောင် အဖွဲ့အစည်းအတွင်း ပြန်လည်ဝင်ဆံ့ နေထိုင်နိုင်အောင်များ ဆောင်ရွက်ပေးခြင်း၊ *မူးယစ်ဆေးဖြတ်ပြီးသူများ၊ လူကုန်ကူးခံရသူများ၊ HIV ရောဂါပိုးတွေ့ရှိသူများအား အသက် မွေးဝမ်းကျောင်းပညာ သင်ကြားပေးခြင်း၊ နှစ်သိမ့်ဆွေးနွေးပညာပေးခြင်းဖြင့် ပြန်လည် ထူထောင်ပေးခြင်း။ *တစ်မျိုးသားလုံး ကျန်းမာကြံ့ခိုင်ရေးနှင့် ပညာရည်မြင့်မားရေးတွင် လူမှုရေးချို့တဲ့သူများ ပါဝင် စွမ်းဆောင်နိုင်စေရန် ဆောင်ရွက်ပေးခြင်း။ *သဘာဝဘေးအန္တရာယ်များကြောင့် လူ့အသက်၊အိုးအိမ်ပစ္စည်းများဆုံးရှုံးမှုလျော့ နည်းအောင် ကြိုတင် စီမံဆောင်ရွက်ပေးခြင်း။ *သဘာဝဘေးအန္တရာယ်များကြောင့် အတိဒုက္ခကြုံတွေ့နေရသော ဘေးသင့်ပြည်သူများအား လတ်တလော သက်သာချောင်ချိမှုရရှိစေရေးအတွက် အထောက်အပံ့ပေးခြင်း။ *သဘာဝဘေးအန္တရာယ်များကြောင့် အတိဒုက္ခကြုံတွေ့နေရသော ဘေးသင့်ပြည်သူများအား ကောင်းမွန်သည့် လူနေမှုဘဝပြန်လည် ရရှိစေရေးအတွက် ပူးပေါင်းညှိနှိုင်းဆောင်ရွက်ပေးခြင်း။ == တာဝန်ထမ်းဆောင်ခဲ့သောဝန်ကြီးများ == ဝန်ကြီးဌာန စတင်ပေါ်ပေါက်ခဲ့သည်မှစ၍ ယနေ့ထိ တာဝန်ထမ်းဆောင်ခဲ့ကြသော ဝန်ကြီးများနှင့် တာဝန်ထမ်းဆောင်သည့်ကာလမှာ အောက်ပါအတိုင်းဖြစ်သည်။<ref>{{Cite web|title=ဝန်ကြီးဌာန၏ နောက်ခံသမိုင်း|url=https://www.moswrr.gov.mm/about-us/department-ministry|accessdate=2025-6-5|archivedate=|archiveurl=|publisher=MOSWRR}}</ref> {| class="wikitable" !စဉ်!!အမည်!!ထမ်းဆောင်သည့် ကာလ |- |၁||ဦးဘစော||ရ.၉.၁၉၅၃ မှ ၂၇.၂.၁၉၅၉ |- |၂||ဦးလွန်းဘော်||၂၇.၂.၁၉၅၉ မှ ၄.၄.၁၉၆၀ |- |၃||ဦးဘစော||၄.၄.၁၉၆၀ မှ ၂.၃.၁၉၆၂ |- |၄||ဗိုလ်မှူးကြီးစောမြင့်||၅.၃.၁၉၆၂ မှ ၃.၁၂.၁၉၆၃ |- |၅||ဗိုလ်မှူးကြီးမောင်လွင်||၃.၁၂.၁၉၆၃ မှ ၂၄.၃.၁၉၇၀ |- |၆||ဗိုလ်မှူးချုပ်တင်ဖေ||၂၄.၃.၁၉၇၀ မှ ၁၄.၁၁.၁၉၇၀ |- |၇||ဗိုလ်မှူးချုပ်သောင်းဒန်||၁၄.၁၁.၁၉၇၀ မှ ၄.၃.၁၉၇၄ |- |၈||ဦးဗန်ကူးလ်||၄.၃.၁၉၇၄ မှ ၃.၃.၁၉၇၈ |- |၉||ဦးမန်းစံမြတ်ရွှေ||၃.၃.၁၉၇၈ မှ ၂၀.၃.၁၉၇၉ |- |၁၀||ဦးမြမောင်||၂၀.၃.၁၉၇၉ မှ ၂၁.၈.၁၉၈၀ |- |၁၁||ဗိုလ်မှူးချုပ်ခင်အုန်း||၂၈.၁.၁၉၈၀ မှ ၁၆.၁၀.၁၉၈၀ |- |၁၂||ဗိုလ်ချုပ်ချစ်လှိုင်||၁၆.၁၀.၁၉၈၀ မှ ၉.၁၁.၁၉၈၁ |- |၁၃||ဦးအုန်းကျော်||၉.၁၁.၁၉၈၁ မှ ၁၈.၉.၁၉၈၈ |- |၁၄||ဒုတိယဗိုလ်ချုပ်ကြီးအောင်ရဲကျော်||၂၀.၉.၁၉၈၈ မှ ၉.၂.၁၉၈၉ |- |၁၅||ဒုတိယဗိုလ်ချုပ်ကြီးတင်ထွန်း||၉.၂.၁၉၈၉ မှ ၁၉.၂.၁၉၉၂ |- |၁၆||ဗိုလ်မှူးချုပ်သောင်းမြင့်||၁၉.၂.၁၉၉၂ မှ ၁၅.၆.၁၉၉၅ |- |၁၇||ဗိုလ်ချုပ်စိုးမြင့်||၁၅.၆.၁၉၉၅ မှ ၁၅.၁.၁၉၉၇ |- |၁၈||ဗိုလ်မှူးချုပ်ပြည့်စုံ||၁၅.၁.၁၉၉ရ မှ ၂၉.၁၀.၁၉၉၉ |- |၁၉||ဗိုလ်ချုပ်[[စိန်ထွား (ဗိုလ်ချုပ်)|စိန်ထွား]]||၂၉.၁၀.၁၉၉၉ မှ ၁၄.၅.၂၀၀၆ |- |၂၀||ဗိုလ်ချုပ်မောင်မောင်ဆွေ||၁၅.၅.၂၀၀၆ မှ ၃၁.၃.၂၀၁၁ |- |၂၁||ဦး[[အောင်ကြည်]]||၃၁.၃.၂၀၁၁ မှ ၂၇.၈.၂၀၁၂ |- |၂၂||ဒေါက်တာ [[မြတ်မြတ်အုန်းခင်၊ ဒေါ်|မြတ်မြတ်အုန်းခင်]]||၇.၉.၂၀၁၂ မှ ၃၀.၃.၂၀၁၆ |- |၂၃||​ဒေါက်တာ [[ဝင်းမြတ်အေး|ဝင်းမြတ်​အေး]]||၃၀.၃.၂၀၁၆ မှ ၁ ​ဖေ​ဖော်ဝါရီ ၂၀၂၁ |- |၂၄||​ဒေါက်တာ[[သက်သက်ခိုင်]]||၄ ​ဖေ​ဖော်ဝါရီ ၂၀၂၁ မှ ၃ ဩဂုတ် ၂၀၂၃ |- |၂၅။||​ဒေါက်တာ[[စိုးဝင်း (ဒေါက်တာ)|စိုးဝင်း]]<ref>{{cite web|url=https://www.moi.gov.mm/announcements/42345|title=ပြည်ထောင်စုသမ္မတမြန်မာနိုင်ငံတော် နိုင်ငံတော်စီမံအုပ်ချုပ်ရေးကောင်စီ အမိန့်အမှတ်၊ ၆၁ / ၂၀၂၃ ၁၃၈၅ ခုနှစ်၊ ဒုတိယဝါဆိုလပြည့်ကျော် ၂ ရက် (၂၀၂၃ ခုနှစ်၊ ဩဂုတ်လ ၃ ရက်) ပြည်ထောင်စုအစိုးရအဖွဲ့ ပြင်ဆင်ဖွဲ့စည်းခြင်း|work=MOI Myanmar|access-date=၃ ဩဂုတ်၂၀၂၃|date=၃ ဩဂုတ်၂၀၂၃}}</ref> ||၃ ဩဂုတ် ၂၀၂၃ မှ လက်ရှိ |} == ကိုးကား == {{reflist}} == ပြင်ပအဆက်အသွယ် == *[http://www.mswrr.gov.mm ဝန်ကြီးဌာန၏ အင်တာနက်စာမျက်နှာ] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20141216072745/http://www.mswrr.gov.mm/ |date=16 December 2014 }} *[https://m.facebook.com/mswrrmyanmar// တရားဝင် လူမှုကွန်ယက်စာမျက်နှာ] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20200526214419/https://m.facebook.com/mswrrmyanmar/ |date=26 May 2020 }} {{မြန်မာနိုင်ငံ}} [[Category:မြန်မာနိုင်ငံ၏ ဝန်ကြီးဌာနများ]] 6ubarig6ad1tk4a40omn6gq52ypg3b7 0 6861 876655 863850 2025-06-06T13:22:57Z Salai Rungtoi 22844 added website of MOHA 876655 wikitext text/x-wiki {{Infobox Government agency |agency_name = ပြည်ထဲရေးဝန်ကြီးဌာန |seal =Seal of MOHA.png |seal_width = |seal_caption = |formed = <!--{{start date and years ago|df=yes|}}--> |preceding1 = |agency_type = ဝန်ကြီးဌာန |jurisdiction = မြန်မာနိုင်ငံ |headquarters = ရုံးအမှတ် (၁၀)၊ [[နေပြည်တော်]] |coordinates = |employees = |budget = |minister1_name = ဒုတိယဗိုလ်ချုပ်ကြီး [[ထွန်းထွန်းနောင်]] | minister1_pfo = | deputyminister1_name =ဗိုလ်ချုပ် အောင်ကျော်ကျော် | deputyminister1_pfo = | deputyminister2_name = | deputyminister2_pfo = <!-- up to |deputyminister7_name= --> |child1_agency = *[[မြန်မာနိုင်ငံ ရဲတပ်ဖွဲ့]] *[[အထူးစုံစမ်းစစ်ဆေးရေးဦးစီးဌာန]] *[[အကျဉ်းဦးစီးဌာန]] *[[မီးသတ်ဦးစီးဌာန]] |website = {{url|https://moha.gov.mm/}} }} မြန်မာနိုင်ငံရှိ [[ဝန်ကြီးဌာနများ]]တွင် ပြည်ထဲရေး နှင့် ပတ်သက်၍ '''ပြည်ထဲရေး ဝန်ကြီးဌာန'''ထားရှိသည်။ လက်ရှိ ပြည်ထဲရေးဝန်ကြီးမှာ ဒုတိယဗိုလ်ချုပ်ကြီး [[ထွန်းထွန်းနောင်]] ဖြစ်သည်။<ref>{{cite web|url=https://www.moi.gov.mm/announcements/42345|title=ပြည်ထောင်စုသမ္မတမြန်မာနိုင်ငံတော် နိုင်ငံတော်စီမံအုပ်ချုပ်ရေးကောင်စီ အမိန့်အမှတ်၊ ၆၁ / ၂၀၂၃ ၁၃၈၅ ခုနှစ်၊ ဒုတိယဝါဆိုလပြည့်ကျော် ၂ ရက် (၂၀၂၃ ခုနှစ်၊ ဩဂုတ်လ ၃ ရက်) ပြည်ထောင်စုအစိုးရအဖွဲ့ ပြင်ဆင်ဖွဲ့စည်းခြင်း|work=MOI Myanmar|access-date=၃ ဩဂုတ်၂၀၂၃|date=၃ ဩဂုတ်၂၀၂၃}}</ref> ==ဖွဲ့စည်းပုံ== ပြည်ထဲရေး ဝန်ကြီးဌာန၏ လက်အောက်တွင်အောက်ပါ ဦးစီးဌာနများကို ထပ်မံခွဲထားသည်။ ၎င်းဦးစီးဌာနများမှာ *[[မြန်မာနိုင်ငံ ရဲတပ်ဖွဲ့]] *[[အထွေထွေအုပ်ချုပ်ရေး ဦးစီးဌာန|အထွေထွေအုပ်ချုပ်ရေးဦးစီးဌာန]] *[[အထူးစုံစမ်းစစ်ဆေးရေးဦးစီးဌာန]] *[[အကျဉ်းဦးစီးဌာန]] *[[မီးသတ်ဦးစီးဌာန]] တို့ဖြစ်သည်။ ယခင်က [[အထွေထွေအုပ်ချုပ်ရေး ဦးစီးဌာန]]ကို ထည့်သွင်းဖွဲ့စည်းခဲ့​သော်လည်း ၂၀၁၈ခုနှစ်တွင် [[ပြည်ထောင်စုအစိုးရအဖွဲ့ရုံးဝန်ကြီးဌာန]]လက်​အောက်သို့ ​ပြောင်းကာဖွဲ့စည်းခဲ့သည်။၂၀၂၁ခုနှစ် မေလ ၅ရက်နေ့တွင် အာဏာသိမ်းစစ်ကောင်စီမှ ပြည်ထဲရေး ဝန်ကြီးဌာနလက်အောက်သို့ ပြန်လည် ပြောင်းရွှေ့ခဲ့ပြန်သည်။<ref>{{cite web|url=https://news-eleven.com/article/207802|title=အထွေထွေအုပ်ချုပ်ရေးဦးစီးဌာနအား ပြည်ထောင်စုအစိုးရအဖွဲ့ရုံးဝန်ကြီးဌာန လက်အောက်မှ ပြည်ထဲရေးဝန်ကြီးဌာန လက်အောက်သို့ ပြောင်းရွှေ့|accessdate=}}</ref> == ကိုးကား == {{reflist}} [[Category:မြန်မာနိုင်ငံ၏ ဝန်ကြီးဌာနများ]] 6qudtzmtyxw9eruykfedhzaurha0vgq 0 6880 876798 833410 2025-06-07T07:19:53Z 65.18.127.232 ပျက်စီး 876798 wikitext text/x-wiki ပျက်စီး == ကိုးကား == {{reflist}} [[Category:မြန်မာဘာသာစကား]] [[Category:မြန်မာ စာအုပ်များ]] {{Myanmar-stub}} 5439j3dx3vuh4fb732ij9scgv37fv7m 876819 876798 2025-06-07T08:41:18Z Salai Rungtoi 22844 [[Special:Contributions/65.18.127.232|65.18.127.232]] ([[User talk:65.18.127.232|ဆွေးနွေး]]) ၏ တည်းဖြတ်မူ [[Special:Diff/876798|876798]] ကို ပြန်လည်ပယ်ဖျက်လိုက်သည် 876819 wikitext text/x-wiki {{italic title}} '''မြန်မာစာလုံးပေါင်းသတ်ပုံကျမ်း''' သည် [[မြန်မာစာ]]ရေးသားရာတွင် ကိုးကားအသုံးပြုနိုင်ရန် အစဉ်အလာနှင့် အညီဖြစ်ခြင်း၊ ကျမ်းအကိုးအထောက် ခိုင်လုံခြင်း၊ ကြောင်းကျိုး ဆက်နွှယ်မှုအရ အနက်အဓိပ္ပာယ်ရှိခြင်း၊ အသုံးတွင်ကျယ်ခြင်းတို့အရ ထုံးမီစံမျှဖြစ်သော စာလုံးပေါင်း (၂၈၅၈၇) တို့ကို ပြဋ္ဌာန်းထားသောကျမ်း ဖြစ်ပြီး [[မြန်မာစာအဖွဲ့]]က ထုတ်ဝေသည်။<ref>{{cite web|url=http://www.myanmarlanguagecommission.myn.asia/publications/myanmar-orthography/|title=မြန်မာစာလုံးပေါင်းသတ်ပုံကျမ်း|publisher=မြန်မာစာအဖွဲ့|accessdate=၈ ဖေဖော်ဝါရီ ၂၀၁၆|archivedate=13 March 2018|archiveurl=https://web.archive.org/web/20180313123057/http://www.myanmarlanguagecommission.myn.asia/publications/myanmar-orthography/}}</ref> == ကိုးကား == {{reflist}} [[Category:မြန်မာဘာသာစကား]] [[Category:မြန်မာ စာအုပ်များ]] {{Myanmar-stub}} 2nog8skzbxi9jrhg3vz2wu17fubgard 876820 876819 2025-06-07T08:42:19Z Salai Rungtoi 22844 876820 wikitext text/x-wiki {{italic title}}{{Wiktionary|ဝစ်ရှင်နရီ:သတ်ပုံ}} '''မြန်မာစာလုံးပေါင်းသတ်ပုံကျမ်း''' သည် [[မြန်မာစာ]]ရေးသားရာတွင် ကိုးကားအသုံးပြုနိုင်ရန် အစဉ်အလာနှင့် အညီဖြစ်ခြင်း၊ ကျမ်းအကိုးအထောက် ခိုင်လုံခြင်း၊ ကြောင်းကျိုး ဆက်နွှယ်မှုအရ အနက်အဓိပ္ပာယ်ရှိခြင်း၊ အသုံးတွင်ကျယ်ခြင်းတို့အရ ထုံးမီစံမျှဖြစ်သော စာလုံးပေါင်း (၂၈၅၈၇) တို့ကို ပြဋ္ဌာန်းထားသောကျမ်း ဖြစ်ပြီး [[မြန်မာစာအဖွဲ့]]က ထုတ်ဝေသည်။<ref>{{cite web|url=http://www.myanmarlanguagecommission.myn.asia/publications/myanmar-orthography/|title=မြန်မာစာလုံးပေါင်းသတ်ပုံကျမ်း|publisher=မြန်မာစာအဖွဲ့|accessdate=၈ ဖေဖော်ဝါရီ ၂၀၁၆|archivedate=13 March 2018|archiveurl=https://web.archive.org/web/20180313123057/http://www.myanmarlanguagecommission.myn.asia/publications/myanmar-orthography/}}</ref> == ကိုးကား == {{reflist}} [[Category:မြန်မာဘာသာစကား]] [[Category:မြန်မာ စာအုပ်များ]] {{Myanmar-stub}} i44bhsok4by28c2ukrmqswxier0dmr4 0 7115 876673 876065 2025-06-06T15:51:30Z Salai Rungtoi 22844 /* ဒုတိယဝန်ကြီးများ */ 876673 wikitext text/x-wiki {{Infobox government agency |agency_name = Ministry of Foreign Affairs |nativename_a = {{my|နိုင်ငံခြားရေး ဝန်ကြီးဌာန}} |nativename_r = |seal = MOFA.png |seal_width = |seal_caption = နိုင်ငံခြားရေးဝန်ကြီးဌာန အမှတ်တံဆိပ် |picture = |picture_width = |picture_caption = |formed = *၁၇ မတ် ၁၉၄၇ {{small|(နိုင်ငံခြား​ရေးရာဌာန)}} *၄ ​မေ ၁၉၄၈ {{small|(နိုင်ငံခြား​ရေးရုံး​တော်)}} *၂၅ ​မေ ၁၉၆၇ {{small|(ဝန်ကြီးဌာန)}} |preceding1 = |preceding2 = <!-- (etc.) --> |dissolved = |superseding = |jurisdiction = {{flag|မြန်မာနိုင်ငံ}} |headquarters =ရုံးအမှတ် (၉)၊ နေပြည်တော် |latd= 19.7534296|latm= |lats= |latNS= |longd= 96.1192157|longm= |longs= |longEW= |region_code = |coordinates = |employees = |budget = |minister1_name = [[သန်းဆွေ (ဝန်ကြီး)|ဦးသန်းဆွေ]] |minister1_pfo = [[နိုင်ငံခြားရေးဝန်ကြီးဌာန ဝန်ကြီး|ပြည်ထောင်စုဝန်ကြီး]] |First Inaugural Holder|deputyminister1_name = ဦး[[လွင်ဦး]] |deputyminister2_name = ဦး[[ကိုကိုကျော်]] <!-- (etc.) --> |chief1_name =ဦးအောင်ကျော်မိုး |chief1_position = အမြဲတမ်းအတွင်းဝန် |chief2_name = |chief2_position = <!-- (etc.) --> |agency_type = |parent_department = |parent_agency = |child1_agency = |child2_agency = <!-- (etc.) --> |keydocument1 = <!-- (etc.) --> |website = {{URL|www.mofa.gov.mm}} |footnotes = |map = |map_width = |map_caption = }} မြန်မာနိုင်ငံရှိ [[ဝန်ကြီးဌာနများ]]တွင် နိုင်ငံခြားရေးရာကိစ္စရပ်များနှင့်ပတ်သက်၍ အဓိကဆောင်ရွက်နိုင်ရန် နိုင်ငံခြားရေးဝန်ကြီးဌာနကို ဖွဲ့စည်းတည်ထောင်ထားသည်။ [[အိမ်စောင့်အစိုးရ (၂၀၂၁)|အာဏာသိမ်းစစ်အစိုးရ]]မှ ခန့်အပ်ထားသော လက်ရှိဝန်ကြီးမှာ [[သန်းဆွေ (ဝန်ကြီး)|ဦးသန်းဆွေ]]ဖြစ်သည်။ အနိုင်ရ လွှတ်​တော်ကိုယ်စားလှယ်များဖြင့် ဖွဲ့စည်းထားသည့် [[အမျိုးသားညီညွတ်ရေး အစိုးရအဖွဲ့|အမျိုးသားညီညွတ်ရေးအစိုးရအဖွဲ့]] (NUG) ကဒေါ်[[ဇင်မာအောင်]]အား ပြည်ထောင်စုဝန်ကြီး တာဝန်များကို ထမ်းဆောင်ရန် ပြည်​ထောင်စုဝန်ကြီးအဖြစ် ခန့်အပ်ထားသည်။<ref name="voaburmese">https://nugmyanmar.org</ref> ==သမိုင်း​ကြောင်း== မြန်မာနိုင်ငံ အင်္ဂလိပ်ကိုလိုနီနယ်ချဲ့လက်အောက်ရှိစဉ်၊ ၁၉၃၅ခုနှစ် ၊ မြန်မာပြည်အက်ဥပဒေ (Government of Burma Act, 1935 )၊ ပုဒ်မ (၇) ပြဋ္ဌာန်းချက်အရ နိုင်ငံခြားရေးကိစ္စများနှင့် ကာကွယ်ရေး၊ သာသနာရေးကိစ္စများကို မြန်မာနိုင်ငံဘုရင်ခံက တစ်ချက်လွှတ်အာဏာဖြင့် ဆောင်ရွက်ခဲ့သည်။ ဒုတိယကမ္ဘာစစ်ကာလအတွင်းနှင့် ဗြိတိသျှအစိုးရ အိန္ဒိယသို့ ဆုတ်ခွာသည့် ၁၉၄၂ ခုနှစ် အချိန်တို့တွင် မြန်မာနိုင်ငံ၏ နိုင်ငံခြားရေးရာကိစ္စကို မြန်မာပြည်ကာကွယ်ရေးဝန်ကြီးဌာန (Defence Department) တစ်ခုတည်းက တာဝန်ယူဆောင်ရွက်ခဲ့သည်။ ဒုတိယကမ္ဘာစစ်ပြီးဆုံးပြီးဆုံးပြီးနောက် အိန္ဒိယမှ မြန်မာနိုင်ငံသို့ ဗြိတိသျှအစိုးရ ပြန်လည်ဝင်ရောက်လာသည့်အချိန်တွင် ၁၉၃၅ ခုနှစ်က ပြဋ္ဌာန်းခဲ့သည့် မြန်မာပြည်အက်ဥပဒေသည် ပြန်လည်အသက်ဝင်လာခဲ့သည်။ယင်းအက်ဥပဒေ၊ ပုဒ်မ (၇)ပါ ပြဋ္ဌာန်းချက်ကို  တာဝန်ယူဆောင်ရွက်ရန်၊ ကာကွယ်ရေးနှင့် နိုင်ငံခြားရေးရာဌာန(Defence and External Affairs Department) ကိုတည်ထောင်၍ ဘုရင်ခံ၏ အတိုင်ပင်ခံအရာရှိတစ်ဦးက တိုက်ရိုက်တာဝန်ယူဆောင်ရွက်ခဲ့သည်။ [[File:Seal of Ministry of Foreign Affairs of Myanmar.png|thumb|ယခင်အမှတ်တံဆိပ်]] ၁၉၄၆ ခုနှစ်၊ အောက်တိုဘာလကုန်ပိုင်း၌ မြန်မာပြည်သူများ၏ တောင်းဆိုချက်အရ အဆိုပါဌာနကို ဘုရင်ခံ၏ အမှုဆောင်ကောင်စီအောက်တွင် ထားရှိခဲ့ပြီး၊ ထိုစဉ်က ဘုရင်ခံ၏ အမှုဆောင်ကောင်စီ ဒုတိယသဘာပတိဖြစ်သူ ဗိုလ်ချုပ်အောင်ဆန်းက တာဝန်ယူဆောင်ရွက်ခဲ့သည်။ နောက်ပိုင်းတွင် ဗိုလ်ချုပ်အောင်ဆန်းဦးဆောင်သော မြန်မာကိုယ်စားလှယ်အဖွဲ့နှင့် ဗြိတိသျှအစိုးရ တို့ဆွေးနွေးသဘောတူညီချက်အရ နိုင်ငံခြားရေးရာကိစ္စများတွင် မြန်မာနိုင်ငံ၏ သဘောအလျောက် ဆောင်ရွက်ခွင့် ရရှိလာခဲ့ပြီး နိုင်ငံခြားရေးရာဌာန(Department of Foreign Affairs)  ကို ၁၉၄၇ ခုနှစ်၊ မတ်လ ၁၇ ရက်နေ့ နေ့စွဲပါ ကာကွယ်ရေးနှင့် ပြည်ပရေးရာဌာန၏ အမှာစာ ၇၇ ဒီ(အမ် အမ်) ၄၇ အရ ဗိုလ်ချုပ်အောင်ဆန်း၏ ကြီးကြပ်မှုအောက်တွင် သီးခြားဖွဲ့စည်းခဲ့သည့်နေ့ရက်ကို နိုင်ငံခြားရေးဝန်ကြီးဌာန  စတင်ဖွဲ့စည်းထူထောင်သည့်နေ့ဟု သတ်မှတ်ခဲ့သည်။ စတင်ဖွဲ့စည်းချိန်၌ အတွင်းဝန် (၁) ဦး၊ ရုံးအုပ်ကြီး (၁) ဦး၊ အထက်တန်းစာရေး(၃)ဦး ၊ အောက်တန်းစာရေး(၁)ဦး၊ မင်းစေ(၂)ဦး ၊ စုစုပေါင်း အရာထမ်း(၁)ဦးနှင့် အမှုထမ်း (၈) ဦးသာ ရှိခဲ့သည်။ ယင်းအချိန် နိုင်ငံခြားရေးဝန်ကြီးဌာန  ၏ အတွင်းဝန် မှာ အိုင်စီအက်(စ်)ဦးရွှေဘော် ဖြစ်သည်။ ၁၉၄၈ ခုနှစ်၊ မေလ ၄ ရက်နေ့တွင် နိုင်ငံခြားရေးရာဌာနကို နိုင်ငံခြားရေးရုံးတော်(Foreign Office) ဟူ၍ ပြောင်းလဲခေါ်ဆိုခဲ့ပြီးနောက်၊ အတွင်းဝန်ဆိုသည့် ရာထူးအသုံးအနှုန်း ကို အမြဲတမ်းအတွင်းဝန်ဟု ပြောင်းလဲခေါ်ဆိုခဲ့သည်။ ၁၉၆၇ ခုနှစ်၊ မေလ ၂၅ ရက်နေ့တွင် နိုင်ငံခြားရေးရုံးတော် အမည်မှ နိုင်ငံခြားရေးဝန်ကြီးဌာန(Ministry of Foreign Affairs) ဟုပြောင်းလဲခေါ်ဆိုခဲ့သည်။<ref name=mofa>{{cite news|url=https://myanmar.gov.mm/ministry-of-foreign-affairs|title=နိုင်ငံခြား​ရေးဝန်ကြီးဌာန|last=|first=|author2=|date=|publisher=Myanmar National Portal|accessdate=|archivedate=21 April 2019|archiveurl=https://web.archive.org/web/20190421020015/https://myanmar.gov.mm/ministry-of-foreign-affairs}}</ref> === သံတမန်အဆက်အသွယ်များ === {{Main article|မြန်မာနိုင်ငံ၏ သံတမန်မစ်ရှင်များ စာရင်း}} မြန်မာနိုင်ငံသည် ကမ္ဘာတစ်ဝန်းရှိ နိုင်ငံပေါင်း ၁၂၆ နိုင်ငံနှင့် သံတမန်ဆက်ဆံရေး ထူထောင်ထားပြီးဖြစ်သည်။ ကုလသမဂ္ဂအဖွဲ့ဝင် ၁၉၃ နိုင်ငံအနက် ၎င်းတို့၏ သံတမန်အဆက်အသွယ် ထူထောင်နိုင်မှုမှာ သုံးပုံနှစ်ပုံခန့် ရှိသည်။ ၂၀၂၃ ခုနှစ်တွင် [[ဂင်းနီဗစ်ဆောနိုင်ငံ|ဂီနီဘစ်ဆောသမ္မတနိုင်ငံ]]သည် မြန်မာနိုင်ငံနှင့် သံတမန်အဆက်အသွယ် ထူထောင်ခဲ့သည့် နောက်ဆုံးနိုင်ငံ ဖြစ်သည်။ ==ဌာနများ== [[File:Office No (9) Naypyidaw, Myanmar.jpg|thumb|ရုံးအမှတ် (၉)]] နိုင်ငံခြားရေး ဝန်ကြီးဌာန၏ လက်အောက်တွင် ဦးစီးဌာနများ ထပ်မံခွဲထားသည်။ # ဝန်ကြီးရုံး #[[နိုင်ငံရေးရာ ဦးစီးဌာန]] #[[အပြည်ပြည်ဆိုင်ရာ အဖွဲ့အစည်းများနှင့် စီးပွားရေးဦးစီးဌာန]] #[[မဟာဗျူဟာလေ့လာရေးနှင့် လေ့ကျင့်ရေးဦးစီးဌာန]] #[[သံတမန်ရေးရာ ဦးစီးဌာန]] #[[အာဆီယံရေးရာ ဦးစီးဌာန]] # [[ကောင်စစ်ရေးရာနှင့် ဥပဒေရေးရာဦးစီးဌာန]] # [[စီမံကိန်းနှင့် စီမံရေးရာ ဦးစီးဌာန]] တို့ဖြစ်သည်။ ==အကြီးအကဲများ== === ဝန်ကြီးများ === {{Main|နိုင်ငံခြားရေးဝန်ကြီးဌာန ဝန်ကြီး}} ၁၉၄၇ ခုနှစ်မှ ယနေ့အချိန်အထိ နိုင်ငံခြားရေးဝန်ကြီး (၂၄) ဦးနှင့် ပြည်ထောင်စုဝန်ကြီး (၂) ဦး တာဝန်ထမ်း​ဆောင်​နေသည်။<ref name=mofa/> {| class="wikitable" |စဉ် |အမည် |တာဝန် |တာဝန်စတင် |တာဝန်ပြီးဆုံး |- |၁။ |[[အောင်ဆန်း|ဗိုလ်ချုပ်အောင်ဆန်း]] |ဝန်ကြီး |၁၇-၃-၁၉၄၇ |၁၉-၇-၁၉၄၇ |- |၂။ |[[နု၊ ဦး|ဦးနု]] |ဝန်ကြီး |၂၁-၇-၁၉၄၇ |၁-၈-၁၉၄၇ |- |၃။ |ဦးလွန်းဘော် |ဝန်ကြီး |၂-၈-၁၉၄၇ |၃၀-၁၀-၁၉၄၇ |- |၄။ |[[တင်ထွဋ်၊ ဦး (အိုင်စီအက်စ်)|ဦးတင်ထွဋ်]] |ဝန်ကြီး |၃၁-၁၀-၁၉၄၇ |၁၆-၈-၁၉၄၈ |- |၅။ |[[ကျော်ငြိမ်း၊ ဦး|ဦးကျော်ငြိမ်း]] |ဝန်ကြီး |၁၄-၉-၁၉၄၈ |၃၁-၃-၁၉၄၉ |- |၆။ |[[နု၊ ဦး|သခင်နု]] |ဝန်ကြီး |၁-၄-၁၉၄၉ |၄-၄-၁၉၄၉ |- |၇။ |ဦးအေးမောင် |ဝန်ကြီး |၅-၄-၁၉၄၉ |၂၀-၁၂-၁၉၄၉ |- |၈။ |ဦးစဝ်ခွန်ချို |ဝန်ကြီး |၂၀-၁၂-၁၉၄၉ |၂၈-၁၀-၁၉၅၈ |- |၉။ |ဦး[[သိမ်းမောင် (တရားဝန်ကြီးချုပ်ဟောင်း)|သိမ်းမောင်]] |ဝန်ကြီး |၂၉-၁၀-၁၉၅၈ |၁၃-၂-၁၉၅၉ |- |၁၀။ |[[ချန်ထွန်းအောင်|ဦးချန်ထွန်းအောင်]] |ဝန်ကြီး |၂၇-၂-၁၉၅၉ |၃-၄-၁၉၆၀ |- |၁၁။ |ဦးစဝ်ခွန်ချို |ဝန်ကြီး |၄-၄-၁၉၆၀ |၁-၃-၁၉၆၂ |- |၁၂။ |ဦးသီဟန် |ဝန်ကြီး |၂-၃-၁၉၆၂ |၁၈-၆-၁၉၆၉ |- |၁၃။ |ဒေါက်တာမောင်လွင် |ဝန်ကြီး |၁၉-၆-၁၉၆၉ |၄-၈-၁၉၇၀ |- |၁၄။ |ဒေါက်တာလှဟန် |ဝန်ကြီး |၄-၈-၁၉၇၀ |၂၀-၄-၁၉၇၂ |- |၁၅။ |ဦးကျော်စိုး |ဝန်ကြီး |၂၀-၄-၁၉၇၂ |၁-၃-၁၉၇၄ |- |၁၆။ |ဦးလှဘုန်း |ဝန်ကြီး |၂-၄-၁၉၇၄ |၃-၃-၁၉၇၈ |- |၁၇။ |ဦးမြင့်မောင် |ဝန်ကြီး |၃-၃-၁၉၇၈ |၁၈-၃-၁၉၈၀ |- |၁၈။ |ဦးလေးမောင် |ဝန်ကြီး |၁၉-၃-၁၉၈၀ |၉-၁၁-၁၉၈၁ |- |၁၉။ |ဦးချစ်လှိုင် |ဝန်ကြီး |၉-၁၁-၁၉၈၁ |၄-၁၁-၁၉၈၅ |- |၂၀။ |ဦးရဲခေါင် |ဝန်ကြီး |၄-၁၁-၁၉၈၅ |၁၈-၉-၁၉၈၈ |- |၂၁။ |[[စောမောင်၊ ဦး|ဗိုလ်ချုပ်မှူးကြီးစောမောင်]] |ဝန်ကြီး |၂၀-၉-၁၉၈၈ |၁၇-၉-၁၉၉၁ |- |၂၂။ |[[အုန်းဂျော်၊ ဦး|ဦးအုန်းဂျော်]] |ဝန်ကြီး |၁၈-၉-၁၉၉၁ |၁၅-၁၁-၁၉၉၈ |- |၂၃။ |[[ဝင်းအောင်၊ ဦး|ဦးဝင်းအောင်]] |ဝန်ကြီး |၁၅-၁၁-၁၉၉၈ |၁၇-၉-၂၀၀၄ |- |၂၄။ |[[ဉာဏ်ဝင်း|ဦးဉာဏ်ဝင်း]] |ဝန်ကြီး |၁၈-၉-၂၀၀၄ |၃၀-၃-၂၀၁၁ |- |၂၅။ |[[ဝဏ္ဏမောင်လွင်|ဦးဝဏ္ဏမောင်လွင်]] |ပြည်ထောင်စုဝန်ကြီး |၃၀-၃-၂၀၁၁ |၃၀-၃-၂၀၁၆ |- |၂၆။ |[[အောင်ဆန်းစုကြည်၊ ဒေါ်|ဒေါ်အောင်ဆန်းစုကြည်]] |ပြည်ထောင်စုဝန်ကြီး |၃၀-၃-၂၀၁၆ |၁ ဖေဖော်ဝါရီ ၂၀၂၁ |- |၂၇။ |[[ဝဏ္ဏမောင်လွင်|ဦးဝဏ္ဏမောင်လွင်]] |ပြည်ထောင်စုဝန်ကြီး |၁ ဖေဖော်ဝါရီ ၂၀၂၁ |၁ ​ဖေ​ဖော်ဝါရီ ၂၀၂၃ |- |၂၈။ |[[သန်းဆွေ (ဝန်ကြီး)|ဦးသန်း​ဆွေ]] |ပြည်​ထောင်စုဝန်ကြီး |၁ ​ဖေ​ဖော်ဝါရီ ၂၀၂၃ |လက်ရှိ |} <ref>{{cite news|url=http://www.mofa.gov.mm/?page_id=9738|title=ဝန်ကြီးများ|last=|first=|author2=|date=|publisher=နိုင်ငံခြားရေး ဝန်ကြီးဌာန|accessdate=|archivedate=21 April 2019|archiveurl=https://web.archive.org/web/20190421034938/http://www.mofa.gov.mm/?page_id=9738}}</ref> ===ဒုတိယဝန်ကြီးများ=== # ဦးလှဖုန်း (၁၉၆၉-၁၉၇၄) # ဦးဝင်း (၁၉၇၄-၁၉၇၈) # ဦးတင်အုန်း (၁၉၇၈-၁၉၈၃) # ဦးလှရွှေ (၁၉၈၃-၁၉၈၅) # ဦး​စောလှိုင် (၁၉၈၅-၁၉၈၈) # ဦးအုန်း​ဂျော် (၁၉၈၉-၁၉၉၁) # ဦးခင်​မောင်ဝင်း (၁၉၉၁-၂၀၀၄) # ဦး​ကျော်သူ (၂၀၀၃-၂၀၀၉) # [[မောင်မြင့်|ဦး​မောင်မြင့်]] (၂၀၀၄-၂၀၁၂) # ​​ဒေါက်တာမျိုးညွန့် (၂၀၁၁-၂၀၁၂) # ဦးသန့်​ကျော် (၂၀၁၂-၂၀၁၆) # ဦးဇင်​ယော် (၂၀၁၂-၂၀၁၄) # [[တင်ဦးလွင်|ဦးတင်ဦးလွင်]] (၂၀၁၄-၂၀၁၆) # [[ကျော်တင် (ဝန်ကြီး)|ဦး​ကျော်တင်]] (၂၀၁၆-၂၀၁၇) #[[ကျော်မျိုးထွဋ်|ဦးကျော်မျိုးထွဋ်]](၁၁ ဖေဖော်ဝါရီ ၂၀၂၁ - ၃၁ ဇန်နဝါရီ ၂၀၂၄)<ref>{{cite web|url=https://www.moi.gov.mm/index.php/announcements/51501|title=ပြည်ထောင်စုရာထူးဝန်အဖွဲ့ အဖွဲ့ဝင် ခန့်အပ်တာဝန်ပေးခြင်း|work=MOI Myanmar|access-date=၁၀ မတ် ၂၀၂၄|date=၃၁ ဇန်နဝါရီ ၂၀၂၄}}</ref> #[[လွင်ဦး|ဦးလွင်ဦး]](၂၅ စက်တင်ဘာ ၂၀၂၃-ယနေ့အထိ) #[[ကိုကိုကျော်|ဦးကိုကိုကျော်]] (၂၂ အောက်တိုဘာ ၂၀၂၄ - ယနေ့အထိ) === အမြဲတမ်းအတွင်းဝန်များ === # ဦးအောင်လင်း (၂၀၁၅-၂၀၁၆) # ဦးကျော်ဇေယျ (၂၀၁၆-၂၀၁၇) # [[မြင့်သူ|ဦးမြင့်သူ]] (၂၀၁၇- ၂၀၁၉) # ဦးစိုးဟန် (၂၀၁၉-၂၀၂၀) # ဦးချမ်းအေး(၂၀၂၀-၂၄ အောက်တိုဘာ ၂၀၂၃ )<ref>{{cite web|url=https://www.moi.gov.mm/news/46321|title=ဦးချမ်းအေးအား ကူဝိတ်နိုင်ငံဆိုင်ရာ မြန်မာသံအမတ်ကြီးအဖြစ် ခန့်အပ်|work=MOI Myanmar|access-date=၂၈ အောက်တိုဘာ ၂၀၂၃|date=၂၄ အောက်တိုဘာ ၂၀၂၃ }}</ref> # [[မာလာသန်းထိုက်|ဒေါ်မာလာသန်းထိုက်]] (ခေတ္တအမြဲတမ်းအတွင်းဝန်) # ဦးအောင်ကျော်မိုး (ယခင် ဘင်္ဂလားဒေ့ရှ်နိုင်ငံ ဆိုင်ရာ မြန်မာသံအမတ်ကြီး)(၁၆ မေ ၂၀၂၄-လက်ရှိ)<ref>{{cite web|url=https://www.moi.gov.mm/news/56151|title=အမြဲတမ်းအတွင်းဝန်/ ညွှန်ကြားရေးမှူးချုပ်အဖြစ် တာဝန်ပေးအပ်ခြင်း|work=MOI Myanmar|access-date=၁၆ မေ ၂၀၂၄|date=၁၆ မေ ၂၀၂၄}}</ref> === ညွှန်ကြားရေးမှူးချုပ်များ === # အမြဲတမ်းအတွင်းဝန်၊ ပြည်ထောင်စုဝန်ကြီးရုံး - ဦးအောင်ကျော်မိုး # နိုင်ငံရေးရာဦးစီးဌာန - ဦးသန်းထွေး # အာဆီယံရေးရာဦးစီးဌာန - ဒေါက်တာခင်သီတာအေး # မဟာဗျူဟာလေ့လာရေးနှင့် လေ့ကျင့်ရေးဦးစီးဌာန - ဦးဇော်ဖြိုးဝင်း # သံတမန်ရေးရာဦးစီးဌာန - ဦးဇော်ထွန်းဦး <ref>{{cite web|url=https://www.moi.gov.mm/announcements/58167|title=မြန်မာနိုင်ငံပြန်တမ်း၊ဝန်ထမ်းအဖွဲ့အစည်းအကြီးအမှူးများခန့်ထားခြင်း|work=MOI Myanmar|access-date=၄ ဇူလိုင် ၂၀၂၄|date=၂၉ ဇွန် ၂၀၂၄}}</ref> # အပြည်ပြည်ဆိုင်ရာအဖွဲ့အစည်းများနှင့် စီးပွားရေးဦးစီးဌာန - ဦးကျော်ညွှန့်ဦး # ကောင်စစ်ရေးရာနှင့် ဥပဒေရေးရာဦးစီးဌာန - ဦးအောင်ကျော်ဦး # စီမံကိန်းနှင့် စီမံရေးရာဦးစီးဌာန - ဦးမြင့်နိုင်ဦး ==ကိုးကား== {{မြန်မာနိုင်ငံ}} [[Category:မြန်မာနိုင်ငံ၏ ဝန်ကြီးဌာနများ]] [[Category:မြန်မာနိုင်ငံ၏ နိုင်ငံခြားဆက်ဆံရေး]] knslx6d90mmn20y4k5kkl5h8w89arwr 0 7927 876834 871665 2025-06-07T09:50:36Z Salai Rungtoi 22844 876834 wikitext text/x-wiki {{Infobox Geopolitical organization | name = Bay of Bengal Initiative for<br/>Multi-Sectoral Technical and Economic Cooperation (BIMSTEC) | linking_name = the Bay of Bengal Initiative for Multi-Sectoral Technical and Economic Cooperation | image_flag = BIMSTEClogo.jpg | image_map = BIMSTEC (orthographic projection).svg | map_caption = BIMSTEC အဖွဲ့ဝင်နိုင်ငံများ | membership = {{unbulleted list <!--Alphabetical:--> |{{အလံ|ဘင်္ဂလားဒေ့ရှ်နိုင်ငံ}} |{{အလံ|ဘူတန်နိုင်ငံ}} |{{အလံ|မြန်မာနိုင်ငံ}}|{{အလံ|အိန္ဒိယနိုင်ငံ}} |{{အလံ|နီပေါနိုင်ငံ}} |{{အလံ|သီရိလင်္ကာနိုင်ငံ}} |{{အလံ|ထိုင်းနိုင်ငံ}} }} | leader_title1 = ဥက္ကဋ္ဌ | leader_name1 = {{အလံ|မြန်မာနိုင်ငံ}}<br/>{{small|(၂၀၁၄ မတ်လ မှ)}} | established = ၆ ဇွန်၊ ၁၉၉၇ | official_website = {{URL|http://www.bimstec.org}} | conventional_long_name = ဘင်္ဂလားပင်လယ်အော်ဒေသတွင်း ကဏ္ဍပေါင်းစုံ၊ နည်းပညာနှင့် စီးပွားရေးပူးပေါင်းဆောင်ရွက်မှု အစီအစဉ် }} '''ဘင်္ဂလားပင်လယ်အော်ဒေသတွင်း ကဏ္ဍပေါင်းစုံ၊ နည်းပညာနှင့် စီးပွားရေးပူးပေါင်းဆောင်ရွက်မှု အစီအစဉ်''' <ref>{{Cite web|url=https://www.moi.gov.mm/news/70798|title=ပြည်ထောင်စုသမ္မတမြန်မာနိုင်ငံတော် နိုင်ငံတော်စီမံအုပ်ချုပ်ရေးကောင်စီဥက္ကဋ္ဌ နိုင်ငံတော်ဝန်ကြီးချုပ် ဗိုလ်ချုပ်မှူးကြီး မင်းအောင်လှိုင်က ဘင်းမ်စတက်ပူးပေါင်းဆောင်ရွက်မှုအစီအစဉ် တည်ထောင်မှု (၂၈) နှစ်မြောက် အထိမ်းအမှတ်နေ့အတွက် ပေးပို့သည့်သဝဏ်လွှာ|publisher=MOI|accessdate=2025-6-7|archiveurl=https://web.archive.org/web/20250607094751/https://www.moi.gov.mm/news/70798|archivedate=2025-6-7}}</ref> ({{lang-en|Bay of Bengal Initiative for Multi-Sectoral Technical and Economic Cooperation}} အတိုကောက် '''BIMSTEC''') သည် [[တောင်အာရှ]]နှင့် [[အရှေ့တောင်အာရှ]] နိုင်ငံများ ပါဝင်ဖွဲ့စည်းထားသည့် အပြည်ပြည်ဆိုင်ရာ အဖွဲ့အစည်း တစ်ခု ဖြစ်သည်။ ဘင်းစတက်တွင် အောက်ပါ နိုင်ငံများ ပါဝင် ကြသည် - # {{အလံ|ဘင်္ဂလားဒေ့ရှ်နိုင်ငံ}} # {{အလံ|အိန္ဒိယနိုင်ငံ}} # {{အလံ|မြန်မာနိုင်ငံ}} # {{အလံ|သီရိလင်္ကာနိုင်ငံ}} # {{အလံ|ဘူတန်နိုင်ငံ}} # {{အလံ|နီပေါနိုင်ငံ}} #{{အလံ|ထိုင်းနိုင်ငံ}} == ရည်မှန်းချက်များ == ဘင်းမ်စတက်အဖွဲ့၏မျှော်မှန်းချက်များ၊ ရည်ရွယ်ချက်များအားယင်းအဖွဲ့တည်ထောင်သည့်ဘန်ကောက်ကြေညာစာတမ်းတွင်အတိအလင်းဖော်ညွှန်းထားသည်။ # ကုန်သွယ်ရေး၊ ရင်းနှီးမြှုပ်နှံမှု၊ စက်မှု၊ နည်းပညာ၊ လူ့စွမ်းရည်ဖွံ့ဖြိုးရေး ခရီးသွားလုပ်ငန်း၊ စိုက်ပျိုးရေး၊ စွမ်းအင်၊ အခြေခံအဆောက်အအုံနှင့်ပို့ဆောင်ရေးကဏ္ဍများတွင် ပူးပေါင်းဆောင်ရွက်ရေးစီမံချက်များ အကောင်အထည်ဖော်ခြင်းဖြင့် စီးပွားရေးလျင်မြန်စွာ ဖွံ့ဖြိုးမှုရရှိစေရေးအတွက် ပတ်ဝန်းကျင်ကောင်းဖန်တီးပေးရန်။၊ # တန်းတူရည်တူစိတ်ဓာတ်ဖြင့် ဒေသတွင်း စီးပွားရေးတိုးတက်မှုကို အရှိန်အဟုန် မြင့်တင်ရေးအတွက် ပူးပေါင်းဆောင်ရွက်ရန်။ # အဖွဲ့ဝင်နိုင်ငံများအားလုံးအတွက် အကျိုးရှိမည့် စီးပွားရေး၊ လူမှုရေး၊ သိပ္ပံနှင့်နည်းပညာကဏ္ဍများ၌ တက်ကြွစွာ ပူးပေါင်းဆောင်ရွက်ရန်နှင့် အပြန်အလှန်အကူအညီပေးရန်။ # ပညာရေးနှင့်နည်းပညာကဏ္ဍများမှာ သင်တန်းနှင့်သုတေသန အကူအညီပေးခြင်းဖြင့် တစ်နိုင်ငံနှင့်တစ်နိုင်ငံ ကူညီပံ့ပိုးကြရန်။ # ပြည်သူတို့၏ လူနေမှုအဆင့်မြင့်တင်ရေးကို လက်တွေ့အကျိုးပြုစေမည့် အမျိုးသားစီမံကိန်းများကို အထောက်အကူပြုစေနိုင်သော ကြိုးပမ်းမှုများတွင် အကျိုးရှိစွာ ပူးပေါင်းဆောင်ရွက်ရန်။ # ရည်ရွယ်ချက်၊ မျှော်မှန်းချက်ချင်းတူညီသော အပြည်ပြည်ဆိုင်ရာအဖွဲ့အစည်းများ၊ ဒေသဆိုင်ရာအဖွဲ့အစည်းများတွင် အကျိုးရှိစွာ နီးနီးကပ်ကပ် ပူးပေါင်းဆောင်ရွက်ရန်။ # ဒေသခွဲအဆင့်တွင် လက်တွေ့အကျိုးရလဒ် ဖြစ်ထွန်းစေနိုင်ပြီး အုပ်စုတွင်း ရရှိနိုင်သော စုပေါင်းအားကို အသုံးချနိုင်သည့် စီမံချက်များကို ပူးပေါင်းဆောင်ရွက်ရန်စသည်တို့ ဖြစ်သည်။ == BIMST-EC ဒေသတွင်း ပူးပေါင်းဆောင်ရွက်ရန် ကဏ္ဍ (၆) ရပ် == {| border="1" align=center" |- |'''စဉ်''' |'''ကဏ္ဍခွဲ''' |'''ဦးဆောင်နိုင်ငံ''' |- |၁ |ကုန်သွယ်ရေးနှင့်ရင်းနှီးမြှုပ်နှံမှုကဏ္ဍ |ဘင်္ဂလားဒေ့ရှ် |- |၂ |နည်းပညာကဏ္ဍ |သီရိလင်္ကာနိုင်ငံ |- |၃ |ဆက်သွယ်ရေးနှင့်သယ်ယူပို့ဆောင်ရေးကဏ္ဍ |အိန္ဒိယနိုင်ငံ |- |၄ |စွမ်းအင်ကဏ္ဍ |မြန်မာနိုင်ငံ |- |၅ |ခရီးသွားကဏ္ဍ |အိန္ဒိယနိုင်ငံ |- |၆ |ငါးလုပ်ငန်းကဏ္ဍ |ထိုင်းနိုင်ငံ |- |} == BIMST-EC ၏ ကုန်သွယ်ရေးနှင့်ရင်းနှီးမြှုပ်နှံမှုကဏ္ဍ အောက်တွင် သတ်မှတ်ထားသည့် ကဏ္ဍခွဲများ == ကုန်သွယ်ရေးနှင့်ရင်းနှီးမြှုပ်နှံမှုအောက်တွင်အောက်ပါအတိုင်းကဏ္ဍခွဲ များအပေါ်အဖွဲ့ဝင်နိုင်ငံအသီးသီးမှဦးဆောင်နိုင်ငံအဖြစ်ဆောင်ရွက် ရန်သတ်မှတ်ထားခြင်းကို နောက်ဆက်တွဲဖြင့်ဖော်ပြထားသည်။ {| border="1" align=center" |- |'''စဉ်''' |'''ကဏ္ဍခွဲ''' |'''ဦးဆောင်နိုင်ငံ''' |- |က |ချည်မျှင်နှင့်အထည်လုပ်ငန်း |သီရိလင်္ကာနိုင်ငံ |- |ခ |ဆေးနှင့်ဆေးဝါးဆိုင်ရာလုပ်ငန်း |ထိုင်းနိုင်ငံ |- |ဂ |ကျောက်မျက်ရတနာနှင့်လက်ဝတ်လက်စား |ထိုင်းနိုင်ငံ |- |ဃ |သစ်သီးဝလံနှင့်ပန်းမာန် |ဘင်္ဂလားဒေ့ရှ် |- |င |မွမ်းမံထားသောအစားအစာ |ထိုင်းနိုင်ငံ |- |စ |အလိုအလျောက်ရွေ ့လျားနိုင်သော စက်ယန္တရားနှင့်အပိုပစ္စည်း |အိန္ဒိယနိုင်ငံ |- |ဆ |ရာဘာ၊ကော်ဖီနှင့်လက်ဖက် |ဘင်္ဂလားဒေ့ရှ် |- |ဇ |အုန်းသီးနှင့်ဟင်းခတ်အမွှေးအကြိုင် |အိန္ဒိယနိုင်ငံ |- |} == ကိုးကား == <references/> [[Category:နိုင်ငံတကာ စီးပွားရေးအဖွဲ့အစည်းများ]] [[ကဏ္ဍ:အာရှအခြေစိုက် အပြည်ပြည်ဆိုင်ရာအဖွဲ့အစည်းများ]] dyictscya6im1te82gv8bo1pe89m543 876835 876834 2025-06-07T09:55:48Z Salai Rungtoi 22844 /* ရည်မှန်းချက်များ */ 876835 wikitext text/x-wiki {{Infobox Geopolitical organization | name = Bay of Bengal Initiative for<br/>Multi-Sectoral Technical and Economic Cooperation (BIMSTEC) | linking_name = the Bay of Bengal Initiative for Multi-Sectoral Technical and Economic Cooperation | image_flag = BIMSTEClogo.jpg | image_map = BIMSTEC (orthographic projection).svg | map_caption = BIMSTEC အဖွဲ့ဝင်နိုင်ငံများ | membership = {{unbulleted list <!--Alphabetical:--> |{{အလံ|ဘင်္ဂလားဒေ့ရှ်နိုင်ငံ}} |{{အလံ|ဘူတန်နိုင်ငံ}} |{{အလံ|မြန်မာနိုင်ငံ}}|{{အလံ|အိန္ဒိယနိုင်ငံ}} |{{အလံ|နီပေါနိုင်ငံ}} |{{အလံ|သီရိလင်္ကာနိုင်ငံ}} |{{အလံ|ထိုင်းနိုင်ငံ}} }} | leader_title1 = ဥက္ကဋ္ဌ | leader_name1 = {{အလံ|မြန်မာနိုင်ငံ}}<br/>{{small|(၂၀၁၄ မတ်လ မှ)}} | established = ၆ ဇွန်၊ ၁၉၉၇ | official_website = {{URL|http://www.bimstec.org}} | conventional_long_name = ဘင်္ဂလားပင်လယ်အော်ဒေသတွင်း ကဏ္ဍပေါင်းစုံ၊ နည်းပညာနှင့် စီးပွားရေးပူးပေါင်းဆောင်ရွက်မှု အစီအစဉ် }} '''ဘင်္ဂလားပင်လယ်အော်ဒေသတွင်း ကဏ္ဍပေါင်းစုံ၊ နည်းပညာနှင့် စီးပွားရေးပူးပေါင်းဆောင်ရွက်မှု အစီအစဉ်''' <ref>{{Cite web|url=https://www.moi.gov.mm/news/70798|title=ပြည်ထောင်စုသမ္မတမြန်မာနိုင်ငံတော် နိုင်ငံတော်စီမံအုပ်ချုပ်ရေးကောင်စီဥက္ကဋ္ဌ နိုင်ငံတော်ဝန်ကြီးချုပ် ဗိုလ်ချုပ်မှူးကြီး မင်းအောင်လှိုင်က ဘင်းမ်စတက်ပူးပေါင်းဆောင်ရွက်မှုအစီအစဉ် တည်ထောင်မှု (၂၈) နှစ်မြောက် အထိမ်းအမှတ်နေ့အတွက် ပေးပို့သည့်သဝဏ်လွှာ|publisher=MOI|accessdate=2025-6-7|archiveurl=https://web.archive.org/web/20250607094751/https://www.moi.gov.mm/news/70798|archivedate=2025-6-7}}</ref> ({{lang-en|Bay of Bengal Initiative for Multi-Sectoral Technical and Economic Cooperation}} အတိုကောက် '''BIMSTEC, ဘင်းမ်စတက်''') သည် [[တောင်အာရှ]]နှင့် [[အရှေ့တောင်အာရှ]] နိုင်ငံများ ပါဝင်ဖွဲ့စည်းထားသည့် အပြည်ပြည်ဆိုင်ရာ အဖွဲ့အစည်း တစ်ခု ဖြစ်သည်။ ဘင်းစတက်တွင် အောက်ပါ နိုင်ငံများ ပါဝင် ကြသည် - # {{အလံ|ဘင်္ဂလားဒေ့ရှ်နိုင်ငံ}} # {{အလံ|အိန္ဒိယနိုင်ငံ}} # {{အလံ|မြန်မာနိုင်ငံ}} # {{အလံ|သီရိလင်္ကာနိုင်ငံ}} # {{အလံ|ဘူတန်နိုင်ငံ}} # {{အလံ|နီပေါနိုင်ငံ}} #{{အလံ|ထိုင်းနိုင်ငံ}} == သမိုင်းကြောင်း == ဘင်းမ်စတက် (BIMSTEC) ကို ၁၉၉၇ ခုနှစ်၊ ဇွန်လ ၆ ရက်နေ့တွင် ဘန်ကောက်မြို့၌ BIST-EC (ဘင်္ဂလားဒေ့ရှ်၊ အိန္ဒိယ၊ သီရိလင်္ကာ၊ ထိုင်း စီးပွားရေးပူးပေါင်းဆောင်ရွက်မှု) အမည်ဖြင့် စတင်ဖွဲ့စည်းခဲ့သည်။ ထို့နောက်၊ ၁၉၉၇ ခုနှစ်၊ ဒီဇင်ဘာလ ၂၂ ရက်နေ့တွင် ဘန်ကောက်၌ ကျင်းပသော အထူးဝန်ကြီးအဆင့် အစည်းအဝေး၌ မြန်မာနိုင်ငံ ပါဝင်လာပြီးနောက် အဖွဲ့အမည်ကို BIMST-EC (ဘင်္ဂလားဒေ့ရှ်၊ အိန္ဒိယ၊ မြန်မာ၊ သီရိလင်္ကာ၊ ထိုင်း စီးပွားရေးပူးပေါင်းဆောင်ရွက်မှု) ဟု ပြောင်းလဲခဲ့သည်။ ၁၉၉၈ ခုနှစ်တွင် နီပေါနိုင်ငံက လေ့လာသူအဖြစ် ပါဝင်ခဲ့ပြီး၊ ၂၀၀၄ ခုနှစ် ဖေဖော်ဝါရီလတွင် နီပေါနှင့် ဘူတန်နိုင်ငံတို့ အပြည့်အဝ အဖွဲ့ဝင်များ ဖြစ်လာခဲ့သည်။ နောက်ဆုံးအနေဖြင့်၊ ၂၀၀၄ ခုနှစ်၊ ဇူလိုင်လ ၃၁ ရက်နေ့တွင် ကျင်းပခဲ့သည့် ပထမဆုံး ထိပ်သီးအစည်းအဝေးတွင် အဖွဲ့၏အမည်ကို BIMSTEC သို့မဟုတ် "ဘင်္ဂလားပင်လယ်အော်ဒေသတွင်း ကဏ္ဍပေါင်းစုံ၊ နည်းပညာနှင့် စီးပွားရေးပူးပေါင်းဆောင်ရွက်မှု အစီအစဉ်" (Bay of Bengal Initiative for Multi-Sectoral Technical and Economic Cooperation) ဟု ပြန်လည်သတ်မှတ်ခဲ့သည်။ == ရည်မှန်းချက်များ == ဘင်းမ်စတက်အဖွဲ့၏မျှော်မှန်းချက်များ၊ ရည်ရွယ်ချက်များအားယင်းအဖွဲ့တည်ထောင်သည့်ဘန်ကောက်ကြေညာစာတမ်းတွင်အတိအလင်းဖော်ညွှန်းထားသည်။ # ကုန်သွယ်ရေး၊ ရင်းနှီးမြှုပ်နှံမှု၊ စက်မှု၊ နည်းပညာ၊ လူ့စွမ်းရည်ဖွံ့ဖြိုးရေး ခရီးသွားလုပ်ငန်း၊ စိုက်ပျိုးရေး၊ စွမ်းအင်၊ အခြေခံအဆောက်အအုံနှင့်ပို့ဆောင်ရေးကဏ္ဍများတွင် ပူးပေါင်းဆောင်ရွက်ရေးစီမံချက်များ အကောင်အထည်ဖော်ခြင်းဖြင့် စီးပွားရေးလျင်မြန်စွာ ဖွံ့ဖြိုးမှုရရှိစေရေးအတွက် ပတ်ဝန်းကျင်ကောင်းဖန်တီးပေးရန်။၊ # တန်းတူရည်တူစိတ်ဓာတ်ဖြင့် ဒေသတွင်း စီးပွားရေးတိုးတက်မှုကို အရှိန်အဟုန် မြင့်တင်ရေးအတွက် ပူးပေါင်းဆောင်ရွက်ရန်။ # အဖွဲ့ဝင်နိုင်ငံများအားလုံးအတွက် အကျိုးရှိမည့် စီးပွားရေး၊ လူမှုရေး၊ သိပ္ပံနှင့်နည်းပညာကဏ္ဍများ၌ တက်ကြွစွာ ပူးပေါင်းဆောင်ရွက်ရန်နှင့် အပြန်အလှန်အကူအညီပေးရန်။ # ပညာရေးနှင့်နည်းပညာကဏ္ဍများမှာ သင်တန်းနှင့်သုတေသန အကူအညီပေးခြင်းဖြင့် တစ်နိုင်ငံနှင့်တစ်နိုင်ငံ ကူညီပံ့ပိုးကြရန်။ # ပြည်သူတို့၏ လူနေမှုအဆင့်မြင့်တင်ရေးကို လက်တွေ့အကျိုးပြုစေမည့် အမျိုးသားစီမံကိန်းများကို အထောက်အကူပြုစေနိုင်သော ကြိုးပမ်းမှုများတွင် အကျိုးရှိစွာ ပူးပေါင်းဆောင်ရွက်ရန်။ # ရည်ရွယ်ချက်၊ မျှော်မှန်းချက်ချင်းတူညီသော အပြည်ပြည်ဆိုင်ရာအဖွဲ့အစည်းများ၊ ဒေသဆိုင်ရာအဖွဲ့အစည်းများတွင် အကျိုးရှိစွာ နီးနီးကပ်ကပ် ပူးပေါင်းဆောင်ရွက်ရန်။ # ဒေသခွဲအဆင့်တွင် လက်တွေ့အကျိုးရလဒ် ဖြစ်ထွန်းစေနိုင်ပြီး အုပ်စုတွင်း ရရှိနိုင်သော စုပေါင်းအားကို အသုံးချနိုင်သည့် စီမံချက်များကို ပူးပေါင်းဆောင်ရွက်ရန်စသည်တို့ ဖြစ်သည်။ == BIMST-EC ဒေသတွင်း ပူးပေါင်းဆောင်ရွက်ရန် ကဏ္ဍ (၆) ရပ် == {| border="1" align=center" |- |'''စဉ်''' |'''ကဏ္ဍခွဲ''' |'''ဦးဆောင်နိုင်ငံ''' |- |၁ |ကုန်သွယ်ရေးနှင့်ရင်းနှီးမြှုပ်နှံမှုကဏ္ဍ |ဘင်္ဂလားဒေ့ရှ် |- |၂ |နည်းပညာကဏ္ဍ |သီရိလင်္ကာနိုင်ငံ |- |၃ |ဆက်သွယ်ရေးနှင့်သယ်ယူပို့ဆောင်ရေးကဏ္ဍ |အိန္ဒိယနိုင်ငံ |- |၄ |စွမ်းအင်ကဏ္ဍ |မြန်မာနိုင်ငံ |- |၅ |ခရီးသွားကဏ္ဍ |အိန္ဒိယနိုင်ငံ |- |၆ |ငါးလုပ်ငန်းကဏ္ဍ |ထိုင်းနိုင်ငံ |- |} == BIMST-EC ၏ ကုန်သွယ်ရေးနှင့်ရင်းနှီးမြှုပ်နှံမှုကဏ္ဍ အောက်တွင် သတ်မှတ်ထားသည့် ကဏ္ဍခွဲများ == ကုန်သွယ်ရေးနှင့်ရင်းနှီးမြှုပ်နှံမှုအောက်တွင်အောက်ပါအတိုင်းကဏ္ဍခွဲ များအပေါ်အဖွဲ့ဝင်နိုင်ငံအသီးသီးမှဦးဆောင်နိုင်ငံအဖြစ်ဆောင်ရွက် ရန်သတ်မှတ်ထားခြင်းကို နောက်ဆက်တွဲဖြင့်ဖော်ပြထားသည်။ {| border="1" align=center" |- |'''စဉ်''' |'''ကဏ္ဍခွဲ''' |'''ဦးဆောင်နိုင်ငံ''' |- |က |ချည်မျှင်နှင့်အထည်လုပ်ငန်း |သီရိလင်္ကာနိုင်ငံ |- |ခ |ဆေးနှင့်ဆေးဝါးဆိုင်ရာလုပ်ငန်း |ထိုင်းနိုင်ငံ |- |ဂ |ကျောက်မျက်ရတနာနှင့်လက်ဝတ်လက်စား |ထိုင်းနိုင်ငံ |- |ဃ |သစ်သီးဝလံနှင့်ပန်းမာန် |ဘင်္ဂလားဒေ့ရှ် |- |င |မွမ်းမံထားသောအစားအစာ |ထိုင်းနိုင်ငံ |- |စ |အလိုအလျောက်ရွေ ့လျားနိုင်သော စက်ယန္တရားနှင့်အပိုပစ္စည်း |အိန္ဒိယနိုင်ငံ |- |ဆ |ရာဘာ၊ကော်ဖီနှင့်လက်ဖက် |ဘင်္ဂလားဒေ့ရှ် |- |ဇ |အုန်းသီးနှင့်ဟင်းခတ်အမွှေးအကြိုင် |အိန္ဒိယနိုင်ငံ |- |} == ကိုးကား == <references/> [[Category:နိုင်ငံတကာ စီးပွားရေးအဖွဲ့အစည်းများ]] [[ကဏ္ဍ:အာရှအခြေစိုက် အပြည်ပြည်ဆိုင်ရာအဖွဲ့အစည်းများ]] 6a5v3hdpjfm8rvrj4y59qzbuzyc737a 876836 876835 2025-06-07T09:57:29Z Salai Rungtoi 22844 /* ကိုးကား */ 876836 wikitext text/x-wiki {{Infobox Geopolitical organization | name = Bay of Bengal Initiative for<br/>Multi-Sectoral Technical and Economic Cooperation (BIMSTEC) | linking_name = the Bay of Bengal Initiative for Multi-Sectoral Technical and Economic Cooperation | image_flag = BIMSTEClogo.jpg | image_map = BIMSTEC (orthographic projection).svg | map_caption = BIMSTEC အဖွဲ့ဝင်နိုင်ငံများ | membership = {{unbulleted list <!--Alphabetical:--> |{{အလံ|ဘင်္ဂလားဒေ့ရှ်နိုင်ငံ}} |{{အလံ|ဘူတန်နိုင်ငံ}} |{{အလံ|မြန်မာနိုင်ငံ}}|{{အလံ|အိန္ဒိယနိုင်ငံ}} |{{အလံ|နီပေါနိုင်ငံ}} |{{အလံ|သီရိလင်္ကာနိုင်ငံ}} |{{အလံ|ထိုင်းနိုင်ငံ}} }} | leader_title1 = ဥက္ကဋ္ဌ | leader_name1 = {{အလံ|မြန်မာနိုင်ငံ}}<br/>{{small|(၂၀၁၄ မတ်လ မှ)}} | established = ၆ ဇွန်၊ ၁၉၉၇ | official_website = {{URL|http://www.bimstec.org}} | conventional_long_name = ဘင်္ဂလားပင်လယ်အော်ဒေသတွင်း ကဏ္ဍပေါင်းစုံ၊ နည်းပညာနှင့် စီးပွားရေးပူးပေါင်းဆောင်ရွက်မှု အစီအစဉ် }} '''ဘင်္ဂလားပင်လယ်အော်ဒေသတွင်း ကဏ္ဍပေါင်းစုံ၊ နည်းပညာနှင့် စီးပွားရေးပူးပေါင်းဆောင်ရွက်မှု အစီအစဉ်''' <ref>{{Cite web|url=https://www.moi.gov.mm/news/70798|title=ပြည်ထောင်စုသမ္မတမြန်မာနိုင်ငံတော် နိုင်ငံတော်စီမံအုပ်ချုပ်ရေးကောင်စီဥက္ကဋ္ဌ နိုင်ငံတော်ဝန်ကြီးချုပ် ဗိုလ်ချုပ်မှူးကြီး မင်းအောင်လှိုင်က ဘင်းမ်စတက်ပူးပေါင်းဆောင်ရွက်မှုအစီအစဉ် တည်ထောင်မှု (၂၈) နှစ်မြောက် အထိမ်းအမှတ်နေ့အတွက် ပေးပို့သည့်သဝဏ်လွှာ|publisher=MOI|accessdate=2025-6-7|archiveurl=https://web.archive.org/web/20250607094751/https://www.moi.gov.mm/news/70798|archivedate=2025-6-7}}</ref> ({{lang-en|Bay of Bengal Initiative for Multi-Sectoral Technical and Economic Cooperation}} အတိုကောက် '''BIMSTEC, ဘင်းမ်စတက်''') သည် [[တောင်အာရှ]]နှင့် [[အရှေ့တောင်အာရှ]] နိုင်ငံများ ပါဝင်ဖွဲ့စည်းထားသည့် အပြည်ပြည်ဆိုင်ရာ အဖွဲ့အစည်း တစ်ခု ဖြစ်သည်။ ဘင်းစတက်တွင် အောက်ပါ နိုင်ငံများ ပါဝင် ကြသည် - # {{အလံ|ဘင်္ဂလားဒေ့ရှ်နိုင်ငံ}} # {{အလံ|အိန္ဒိယနိုင်ငံ}} # {{အလံ|မြန်မာနိုင်ငံ}} # {{အလံ|သီရိလင်္ကာနိုင်ငံ}} # {{အလံ|ဘူတန်နိုင်ငံ}} # {{အလံ|နီပေါနိုင်ငံ}} #{{အလံ|ထိုင်းနိုင်ငံ}} == သမိုင်းကြောင်း == ဘင်းမ်စတက် (BIMSTEC) ကို ၁၉၉၇ ခုနှစ်၊ ဇွန်လ ၆ ရက်နေ့တွင် ဘန်ကောက်မြို့၌ BIST-EC (ဘင်္ဂလားဒေ့ရှ်၊ အိန္ဒိယ၊ သီရိလင်္ကာ၊ ထိုင်း စီးပွားရေးပူးပေါင်းဆောင်ရွက်မှု) အမည်ဖြင့် စတင်ဖွဲ့စည်းခဲ့သည်။ ထို့နောက်၊ ၁၉၉၇ ခုနှစ်၊ ဒီဇင်ဘာလ ၂၂ ရက်နေ့တွင် ဘန်ကောက်၌ ကျင်းပသော အထူးဝန်ကြီးအဆင့် အစည်းအဝေး၌ မြန်မာနိုင်ငံ ပါဝင်လာပြီးနောက် အဖွဲ့အမည်ကို BIMST-EC (ဘင်္ဂလားဒေ့ရှ်၊ အိန္ဒိယ၊ မြန်မာ၊ သီရိလင်္ကာ၊ ထိုင်း စီးပွားရေးပူးပေါင်းဆောင်ရွက်မှု) ဟု ပြောင်းလဲခဲ့သည်။ ၁၉၉၈ ခုနှစ်တွင် နီပေါနိုင်ငံက လေ့လာသူအဖြစ် ပါဝင်ခဲ့ပြီး၊ ၂၀၀၄ ခုနှစ် ဖေဖော်ဝါရီလတွင် နီပေါနှင့် ဘူတန်နိုင်ငံတို့ အပြည့်အဝ အဖွဲ့ဝင်များ ဖြစ်လာခဲ့သည်။ နောက်ဆုံးအနေဖြင့်၊ ၂၀၀၄ ခုနှစ်၊ ဇူလိုင်လ ၃၁ ရက်နေ့တွင် ကျင်းပခဲ့သည့် ပထမဆုံး ထိပ်သီးအစည်းအဝေးတွင် အဖွဲ့၏အမည်ကို BIMSTEC သို့မဟုတ် "ဘင်္ဂလားပင်လယ်အော်ဒေသတွင်း ကဏ္ဍပေါင်းစုံ၊ နည်းပညာနှင့် စီးပွားရေးပူးပေါင်းဆောင်ရွက်မှု အစီအစဉ်" (Bay of Bengal Initiative for Multi-Sectoral Technical and Economic Cooperation) ဟု ပြန်လည်သတ်မှတ်ခဲ့သည်။ == ရည်မှန်းချက်များ == ဘင်းမ်စတက်အဖွဲ့၏မျှော်မှန်းချက်များ၊ ရည်ရွယ်ချက်များအားယင်းအဖွဲ့တည်ထောင်သည့်ဘန်ကောက်ကြေညာစာတမ်းတွင်အတိအလင်းဖော်ညွှန်းထားသည်။ # ကုန်သွယ်ရေး၊ ရင်းနှီးမြှုပ်နှံမှု၊ စက်မှု၊ နည်းပညာ၊ လူ့စွမ်းရည်ဖွံ့ဖြိုးရေး ခရီးသွားလုပ်ငန်း၊ စိုက်ပျိုးရေး၊ စွမ်းအင်၊ အခြေခံအဆောက်အအုံနှင့်ပို့ဆောင်ရေးကဏ္ဍများတွင် ပူးပေါင်းဆောင်ရွက်ရေးစီမံချက်များ အကောင်အထည်ဖော်ခြင်းဖြင့် စီးပွားရေးလျင်မြန်စွာ ဖွံ့ဖြိုးမှုရရှိစေရေးအတွက် ပတ်ဝန်းကျင်ကောင်းဖန်တီးပေးရန်။၊ # တန်းတူရည်တူစိတ်ဓာတ်ဖြင့် ဒေသတွင်း စီးပွားရေးတိုးတက်မှုကို အရှိန်အဟုန် မြင့်တင်ရေးအတွက် ပူးပေါင်းဆောင်ရွက်ရန်။ # အဖွဲ့ဝင်နိုင်ငံများအားလုံးအတွက် အကျိုးရှိမည့် စီးပွားရေး၊ လူမှုရေး၊ သိပ္ပံနှင့်နည်းပညာကဏ္ဍများ၌ တက်ကြွစွာ ပူးပေါင်းဆောင်ရွက်ရန်နှင့် အပြန်အလှန်အကူအညီပေးရန်။ # ပညာရေးနှင့်နည်းပညာကဏ္ဍများမှာ သင်တန်းနှင့်သုတေသန အကူအညီပေးခြင်းဖြင့် တစ်နိုင်ငံနှင့်တစ်နိုင်ငံ ကူညီပံ့ပိုးကြရန်။ # ပြည်သူတို့၏ လူနေမှုအဆင့်မြင့်တင်ရေးကို လက်တွေ့အကျိုးပြုစေမည့် အမျိုးသားစီမံကိန်းများကို အထောက်အကူပြုစေနိုင်သော ကြိုးပမ်းမှုများတွင် အကျိုးရှိစွာ ပူးပေါင်းဆောင်ရွက်ရန်။ # ရည်ရွယ်ချက်၊ မျှော်မှန်းချက်ချင်းတူညီသော အပြည်ပြည်ဆိုင်ရာအဖွဲ့အစည်းများ၊ ဒေသဆိုင်ရာအဖွဲ့အစည်းများတွင် အကျိုးရှိစွာ နီးနီးကပ်ကပ် ပူးပေါင်းဆောင်ရွက်ရန်။ # ဒေသခွဲအဆင့်တွင် လက်တွေ့အကျိုးရလဒ် ဖြစ်ထွန်းစေနိုင်ပြီး အုပ်စုတွင်း ရရှိနိုင်သော စုပေါင်းအားကို အသုံးချနိုင်သည့် စီမံချက်များကို ပူးပေါင်းဆောင်ရွက်ရန်စသည်တို့ ဖြစ်သည်။ [[ဖိုင်:PM Narendra Modi attends the 6th BIMSTEC Summit at Bangkok, in Thailand on April 04, 2025.jpg|thumb|ဆဋ္ဌမအကြိမ် ဘင်းမ်စတက်ထိပ်သီးအစည်းအဝေး၊ ဘန်ကောက်မြို့၊​ ထိုင်းနိုင်ငံ]] == BIMST-EC ဒေသတွင်း ပူးပေါင်းဆောင်ရွက်ရန် ကဏ္ဍ (၆) ရပ် == {| border="1" align=center" |- |'''စဉ်''' |'''ကဏ္ဍခွဲ''' |'''ဦးဆောင်နိုင်ငံ''' |- |၁ |ကုန်သွယ်ရေးနှင့်ရင်းနှီးမြှုပ်နှံမှုကဏ္ဍ |ဘင်္ဂလားဒေ့ရှ် |- |၂ |နည်းပညာကဏ္ဍ |သီရိလင်္ကာနိုင်ငံ |- |၃ |ဆက်သွယ်ရေးနှင့်သယ်ယူပို့ဆောင်ရေးကဏ္ဍ |အိန္ဒိယနိုင်ငံ |- |၄ |စွမ်းအင်ကဏ္ဍ |မြန်မာနိုင်ငံ |- |၅ |ခရီးသွားကဏ္ဍ |အိန္ဒိယနိုင်ငံ |- |၆ |ငါးလုပ်ငန်းကဏ္ဍ |ထိုင်းနိုင်ငံ |- |} == BIMST-EC ၏ ကုန်သွယ်ရေးနှင့်ရင်းနှီးမြှုပ်နှံမှုကဏ္ဍ အောက်တွင် သတ်မှတ်ထားသည့် ကဏ္ဍခွဲများ == ကုန်သွယ်ရေးနှင့်ရင်းနှီးမြှုပ်နှံမှုအောက်တွင်အောက်ပါအတိုင်းကဏ္ဍခွဲ များအပေါ်အဖွဲ့ဝင်နိုင်ငံအသီးသီးမှဦးဆောင်နိုင်ငံအဖြစ်ဆောင်ရွက် ရန်သတ်မှတ်ထားခြင်းကို နောက်ဆက်တွဲဖြင့်ဖော်ပြထားသည်။ {| border="1" align=center" |- |'''စဉ်''' |'''ကဏ္ဍခွဲ''' |'''ဦးဆောင်နိုင်ငံ''' |- |က |ချည်မျှင်နှင့်အထည်လုပ်ငန်း |သီရိလင်္ကာနိုင်ငံ |- |ခ |ဆေးနှင့်ဆေးဝါးဆိုင်ရာလုပ်ငန်း |ထိုင်းနိုင်ငံ |- |ဂ |ကျောက်မျက်ရတနာနှင့်လက်ဝတ်လက်စား |ထိုင်းနိုင်ငံ |- |ဃ |သစ်သီးဝလံနှင့်ပန်းမာန် |ဘင်္ဂလားဒေ့ရှ် |- |င |မွမ်းမံထားသောအစားအစာ |ထိုင်းနိုင်ငံ |- |စ |အလိုအလျောက်ရွေ ့လျားနိုင်သော စက်ယန္တရားနှင့်အပိုပစ္စည်း |အိန္ဒိယနိုင်ငံ |- |ဆ |ရာဘာ၊ကော်ဖီနှင့်လက်ဖက် |ဘင်္ဂလားဒေ့ရှ် |- |ဇ |အုန်းသီးနှင့်ဟင်းခတ်အမွှေးအကြိုင် |အိန္ဒိယနိုင်ငံ |- |} == ကိုးကား == <references/> [[Category:နိုင်ငံတကာ စီးပွားရေးအဖွဲ့အစည်းများ]] [[ကဏ္ဍ:အာရှအခြေစိုက် အပြည်ပြည်ဆိုင်ရာအဖွဲ့အစည်းများ]] 0s5d6on3jyw5kemclkmb6lsy8o8wu90 876837 876836 2025-06-07T10:02:25Z Salai Rungtoi 22844 876837 wikitext text/x-wiki {{Infobox Geopolitical organization | name = Bay of Bengal Initiative for<br/>Multi-Sectoral Technical and Economic Cooperation (BIMSTEC) | linking_name = the Bay of Bengal Initiative for Multi-Sectoral Technical and Economic Cooperation | image_flag = BIMSTEClogo.jpg | image_map = BIMSTEC (orthographic projection).svg | map_caption = BIMSTEC အဖွဲ့ဝင်နိုင်ငံများ | membership = {{unbulleted list <!--Alphabetical:--> |{{အလံ|ဘင်္ဂလားဒေ့ရှ်နိုင်ငံ}} |{{အလံ|ဘူတန်နိုင်ငံ}} |{{အလံ|မြန်မာနိုင်ငံ}}|{{အလံ|အိန္ဒိယနိုင်ငံ}} |{{အလံ|နီပေါနိုင်ငံ}} |{{အလံ|သီရိလင်္ကာနိုင်ငံ}} |{{အလံ|ထိုင်းနိုင်ငံ}} }} | leader_title1 = ဥက္ကဋ္ဌ | leader_name1 = {{အလံ|မြန်မာနိုင်ငံ}}<br/>{{small|(၂၀၁၄ မတ်လ မှ)}} | established = {{start date and age|1997|6|6}} | official_website = {{URL|http://www.bimstec.org}} | conventional_long_name = ဘင်္ဂလားပင်လယ်အော်ဒေသတွင်း ကဏ္ဍပေါင်းစုံ၊ နည်းပညာနှင့် စီးပွားရေးပူးပေါင်းဆောင်ရွက်မှု အစီအစဉ် }} '''ဘင်္ဂလားပင်လယ်အော်ဒေသတွင်း ကဏ္ဍပေါင်းစုံ၊ နည်းပညာနှင့် စီးပွားရေးပူးပေါင်းဆောင်ရွက်မှု အစီအစဉ်''' <ref>{{Cite web|url=https://www.moi.gov.mm/news/70798|title=ပြည်ထောင်စုသမ္မတမြန်မာနိုင်ငံတော် နိုင်ငံတော်စီမံအုပ်ချုပ်ရေးကောင်စီဥက္ကဋ္ဌ နိုင်ငံတော်ဝန်ကြီးချုပ် ဗိုလ်ချုပ်မှူးကြီး မင်းအောင်လှိုင်က ဘင်းမ်စတက်ပူးပေါင်းဆောင်ရွက်မှုအစီအစဉ် တည်ထောင်မှု (၂၈) နှစ်မြောက် အထိမ်းအမှတ်နေ့အတွက် ပေးပို့သည့်သဝဏ်လွှာ|publisher=MOI|accessdate=2025-6-7|archiveurl=https://web.archive.org/web/20250607094751/https://www.moi.gov.mm/news/70798|archivedate=2025-6-7}}</ref> ({{lang-en|Bay of Bengal Initiative for Multi-Sectoral Technical and Economic Cooperation}} အတိုကောက် '''BIMSTEC, ဘင်းမ်စတက်''') သည် [[တောင်အာရှ]]နှင့် [[အရှေ့တောင်အာရှ]] နိုင်ငံများ ပါဝင်ဖွဲ့စည်းထားသည့် အပြည်ပြည်ဆိုင်ရာ အဖွဲ့အစည်း တစ်ခု ဖြစ်သည်။ ဘင်းစတက်တွင် အောက်ပါ နိုင်ငံများ ပါဝင် ကြသည် - # {{အလံ|ဘင်္ဂလားဒေ့ရှ်နိုင်ငံ}} # {{အလံ|အိန္ဒိယနိုင်ငံ}} # {{အလံ|မြန်မာနိုင်ငံ}} # {{အလံ|သီရိလင်္ကာနိုင်ငံ}} # {{အလံ|ဘူတန်နိုင်ငံ}} # {{အလံ|နီပေါနိုင်ငံ}} #{{အလံ|ထိုင်းနိုင်ငံ}} == သမိုင်းကြောင်း == ဘင်းမ်စတက် (BIMSTEC) ကို ၁၉၉၇ ခုနှစ်၊ ဇွန်လ ၆ ရက်နေ့တွင် ဘန်ကောက်မြို့၌ BIST-EC (ဘင်္ဂလားဒေ့ရှ်၊ အိန္ဒိယ၊ သီရိလင်္ကာ၊ ထိုင်း စီးပွားရေးပူးပေါင်းဆောင်ရွက်မှု) အမည်ဖြင့် စတင်ဖွဲ့စည်းခဲ့သည်။ ထို့နောက်၊ ၁၉၉၇ ခုနှစ်၊ ဒီဇင်ဘာလ ၂၂ ရက်နေ့တွင် ဘန်ကောက်၌ ကျင်းပသော အထူးဝန်ကြီးအဆင့် အစည်းအဝေး၌ မြန်မာနိုင်ငံ ပါဝင်လာပြီးနောက် အဖွဲ့အမည်ကို BIMST-EC (ဘင်္ဂလားဒေ့ရှ်၊ အိန္ဒိယ၊ မြန်မာ၊ သီရိလင်္ကာ၊ ထိုင်း စီးပွားရေးပူးပေါင်းဆောင်ရွက်မှု) ဟု ပြောင်းလဲခဲ့သည်။ ၁၉၉၈ ခုနှစ်တွင် နီပေါနိုင်ငံက လေ့လာသူအဖြစ် ပါဝင်ခဲ့ပြီး၊ ၂၀၀၄ ခုနှစ် ဖေဖော်ဝါရီလတွင် နီပေါနှင့် ဘူတန်နိုင်ငံတို့ အပြည့်အဝ အဖွဲ့ဝင်များ ဖြစ်လာခဲ့သည်။ နောက်ဆုံးအနေဖြင့်၊ ၂၀၀၄ ခုနှစ်၊ ဇူလိုင်လ ၃၁ ရက်နေ့တွင် ကျင်းပခဲ့သည့် ပထမဆုံး ထိပ်သီးအစည်းအဝေးတွင် အဖွဲ့၏အမည်ကို BIMSTEC သို့မဟုတ် "ဘင်္ဂလားပင်လယ်အော်ဒေသတွင်း ကဏ္ဍပေါင်းစုံ၊ နည်းပညာနှင့် စီးပွားရေးပူးပေါင်းဆောင်ရွက်မှု အစီအစဉ်" (Bay of Bengal Initiative for Multi-Sectoral Technical and Economic Cooperation) ဟု ပြန်လည်သတ်မှတ်ခဲ့သည်။ == ရည်မှန်းချက်များ == ဘင်းမ်စတက်အဖွဲ့၏မျှော်မှန်းချက်များ၊ ရည်ရွယ်ချက်များအားယင်းအဖွဲ့တည်ထောင်သည့်ဘန်ကောက်ကြေညာစာတမ်းတွင်အတိအလင်းဖော်ညွှန်းထားသည်။ # ကုန်သွယ်ရေး၊ ရင်းနှီးမြှုပ်နှံမှု၊ စက်မှု၊ နည်းပညာ၊ လူ့စွမ်းရည်ဖွံ့ဖြိုးရေး ခရီးသွားလုပ်ငန်း၊ စိုက်ပျိုးရေး၊ စွမ်းအင်၊ အခြေခံအဆောက်အအုံနှင့်ပို့ဆောင်ရေးကဏ္ဍများတွင် ပူးပေါင်းဆောင်ရွက်ရေးစီမံချက်များ အကောင်အထည်ဖော်ခြင်းဖြင့် စီးပွားရေးလျင်မြန်စွာ ဖွံ့ဖြိုးမှုရရှိစေရေးအတွက် ပတ်ဝန်းကျင်ကောင်းဖန်တီးပေးရန်။၊ # တန်းတူရည်တူစိတ်ဓာတ်ဖြင့် ဒေသတွင်း စီးပွားရေးတိုးတက်မှုကို အရှိန်အဟုန် မြင့်တင်ရေးအတွက် ပူးပေါင်းဆောင်ရွက်ရန်။ # အဖွဲ့ဝင်နိုင်ငံများအားလုံးအတွက် အကျိုးရှိမည့် စီးပွားရေး၊ လူမှုရေး၊ သိပ္ပံနှင့်နည်းပညာကဏ္ဍများ၌ တက်ကြွစွာ ပူးပေါင်းဆောင်ရွက်ရန်နှင့် အပြန်အလှန်အကူအညီပေးရန်။ # ပညာရေးနှင့်နည်းပညာကဏ္ဍများမှာ သင်တန်းနှင့်သုတေသန အကူအညီပေးခြင်းဖြင့် တစ်နိုင်ငံနှင့်တစ်နိုင်ငံ ကူညီပံ့ပိုးကြရန်။ # ပြည်သူတို့၏ လူနေမှုအဆင့်မြင့်တင်ရေးကို လက်တွေ့အကျိုးပြုစေမည့် အမျိုးသားစီမံကိန်းများကို အထောက်အကူပြုစေနိုင်သော ကြိုးပမ်းမှုများတွင် အကျိုးရှိစွာ ပူးပေါင်းဆောင်ရွက်ရန်။ # ရည်ရွယ်ချက်၊ မျှော်မှန်းချက်ချင်းတူညီသော အပြည်ပြည်ဆိုင်ရာအဖွဲ့အစည်းများ၊ ဒေသဆိုင်ရာအဖွဲ့အစည်းများတွင် အကျိုးရှိစွာ နီးနီးကပ်ကပ် ပူးပေါင်းဆောင်ရွက်ရန်။ # ဒေသခွဲအဆင့်တွင် လက်တွေ့အကျိုးရလဒ် ဖြစ်ထွန်းစေနိုင်ပြီး အုပ်စုတွင်း ရရှိနိုင်သော စုပေါင်းအားကို အသုံးချနိုင်သည့် စီမံချက်များကို ပူးပေါင်းဆောင်ရွက်ရန်စသည်တို့ ဖြစ်သည်။ [[ဖိုင်:PM Narendra Modi attends the 6th BIMSTEC Summit at Bangkok, in Thailand on April 04, 2025.jpg|thumb|ဆဋ္ဌမအကြိမ် ဘင်းမ်စတက်ထိပ်သီးအစည်းအဝေး၊ ဘန်ကောက်မြို့၊​ ထိုင်းနိုင်ငံ]] == BIMST-EC ဒေသတွင်း ပူးပေါင်းဆောင်ရွက်ရန် ကဏ္ဍ (၆) ရပ် == {| border="1" align=center" |- |'''စဉ်''' |'''ကဏ္ဍခွဲ''' |'''ဦးဆောင်နိုင်ငံ''' |- |၁ |ကုန်သွယ်ရေးနှင့်ရင်းနှီးမြှုပ်နှံမှုကဏ္ဍ |ဘင်္ဂလားဒေ့ရှ် |- |၂ |နည်းပညာကဏ္ဍ |သီရိလင်္ကာနိုင်ငံ |- |၃ |ဆက်သွယ်ရေးနှင့်သယ်ယူပို့ဆောင်ရေးကဏ္ဍ |အိန္ဒိယနိုင်ငံ |- |၄ |စွမ်းအင်ကဏ္ဍ |မြန်မာနိုင်ငံ |- |၅ |ခရီးသွားကဏ္ဍ |အိန္ဒိယနိုင်ငံ |- |၆ |ငါးလုပ်ငန်းကဏ္ဍ |ထိုင်းနိုင်ငံ |- |} == BIMST-EC ၏ ကုန်သွယ်ရေးနှင့်ရင်းနှီးမြှုပ်နှံမှုကဏ္ဍ အောက်တွင် သတ်မှတ်ထားသည့် ကဏ္ဍခွဲများ == ကုန်သွယ်ရေးနှင့်ရင်းနှီးမြှုပ်နှံမှုအောက်တွင်အောက်ပါအတိုင်းကဏ္ဍခွဲ များအပေါ်အဖွဲ့ဝင်နိုင်ငံအသီးသီးမှဦးဆောင်နိုင်ငံအဖြစ်ဆောင်ရွက် ရန်သတ်မှတ်ထားခြင်းကို နောက်ဆက်တွဲဖြင့်ဖော်ပြထားသည်။ {| border="1" align=center" |- |'''စဉ်''' |'''ကဏ္ဍခွဲ''' |'''ဦးဆောင်နိုင်ငံ''' |- |က |ချည်မျှင်နှင့်အထည်လုပ်ငန်း |သီရိလင်္ကာနိုင်ငံ |- |ခ |ဆေးနှင့်ဆေးဝါးဆိုင်ရာလုပ်ငန်း |ထိုင်းနိုင်ငံ |- |ဂ |ကျောက်မျက်ရတနာနှင့်လက်ဝတ်လက်စား |ထိုင်းနိုင်ငံ |- |ဃ |သစ်သီးဝလံနှင့်ပန်းမာန် |ဘင်္ဂလားဒေ့ရှ် |- |င |မွမ်းမံထားသောအစားအစာ |ထိုင်းနိုင်ငံ |- |စ |အလိုအလျောက်ရွေ ့လျားနိုင်သော စက်ယန္တရားနှင့်အပိုပစ္စည်း |အိန္ဒိယနိုင်ငံ |- |ဆ |ရာဘာ၊ကော်ဖီနှင့်လက်ဖက် |ဘင်္ဂလားဒေ့ရှ် |- |ဇ |အုန်းသီးနှင့်ဟင်းခတ်အမွှေးအကြိုင် |အိန္ဒိယနိုင်ငံ |- |} == ကိုးကား == <references/> [[Category:နိုင်ငံတကာ စီးပွားရေးအဖွဲ့အစည်းများ]] [[ကဏ္ဍ:အာရှအခြေစိုက် အပြည်ပြည်ဆိုင်ရာအဖွဲ့အစည်းများ]] fm4ko7rytg5hiqcduj6y0h07250j39p 0 12541 876691 860276 2025-06-06T18:31:43Z EmeraldRange 49897 အစိုးရအကြောင်း 876691 wikitext text/x-wiki {{Coord|50|50|N|4|00|E|display=title}} {{Infobox country | နိုင်ငံအမည်အပြည့် = ဘယ်လ်ဂျီယံ ဘုရင့်နိုင်ငံ |native_name = {{ubl|{{native name|nl|Koninkrijk België}}|{{native name|fr|Royaume de Belgique}}|{{native name|de|Königreich Belgien}}}} | ပုံ_အလံ = Flag of Belgium.svg | ပုံ_တံဆိပ် = Great Coat of Arms of Belgium.svg | နိုင်ငံတော်ဆောင်ပုဒ် = {{native phrase|nl|"Eendracht maakt macht"|italics=off}}<br />{{native phrase|fr|"L'union fait la force"|italics=off}}<br />{{native phrase|de|"Einigkeit macht stark"|italics=off}} |englishmotto = "[[Unity makes strength]]" | နိုင်ငံတော်သီချင်း = <br />"[[La Brabançonne]]"<br />({{Lang-en|"The Brabantian"}})<br /> <div style="display:inline-block;margin-top:0.4em;">[[File:The Brabanconne.ogg|center]]</div> | ပုံ_နေရာ = EU-Belgium.svg |map_caption = {{map caption |location_color=အစိမ်းရင့် |region=ဥရောပ |region_color=မီးခိုးရင့် |subregion=ဥရောပသမဂ္ဂ |subregion_color=အစိမ်းရောင်}} | မြို့တော် = [[ဘရပ်ဆဲလ်မြို့]] | အကြီးဆုံးမြို့ = မြို့တော် |coordinates = {{Coord|50|51|N|4|21|E|type:city}} | အကြီးဆုံးပြည်နယ် = | ရုံးသုံးဘာသာများ = [[ဒတ်ချ်ဘာသာ]]<br />[[ပြင်သစ်ဘာသာ]]<br />[[ဂျာမန်ဘာသာ]] |demonym = {{unbulleted list |[[Belgians|Belgian]]}} |religion = {{plainlist| * ၆၀% [[ခရစ်ယာန်ဘာသာ]] * —၅၄% ရိုမန်ကက်သလစ် * —၆% အခြားခရစ်ယာန် * ၃၁% [[ဘာသာမဲ့]] * ၇% အစ္စလာမ် * ၂% အခြား }} |religion_year = ၂၀၁၉<ref name="EB2018">{{cite book|title=Eurobarometer 90.4: Attitudes of Europeans towards Biodiversity, Awareness and Perceptions of EU customs, and Perceptions of Antisemitism|publisher=European Commission|url=http://zacat.gesis.org/webview/index.jsp?headers=http%3A%2F%2F193.175.238.79%3A80%2Fobj%2FfVariable%2FZA7556_V204&v=2&stubs=http%3A%2F%2F193.175.238.79%3A80%2Fobj%2FfVariable%2FZA7556_V11&weights=http%3A%2F%2F193.175.238.79%3A80%2Fobj%2FfVariable%2FZA7556_V440&V204slice=1&study=http%3A%2F%2F193.175.238.79%3A80%2Fobj%2FfStudy%2FZA7556&charttype=null&tabcontenttype=row&V11slice=1&V204subset=1+-+10%2C11%2C12+-+13%2C14&mode=table&top=yes|access-date=၁၅ ဇူလိုင် ၂၀၂၁|via=GESIS – Leibniz Institute for the Social Sciences|archive-date=13 March 2020|archive-url=https://web.archive.org/web/20200313212123/https://zacat.gesis.org/webview/index.jsp?headers=http%3A%2F%2F193.175.238.79%3A80%2Fobj%2FfVariable%2FZA7556_V204&v=2&stubs=http%3A%2F%2F193.175.238.79%3A80%2Fobj%2FfVariable%2FZA7556_V11&weights=http%3A%2F%2F193.175.238.79%3A80%2Fobj%2FfVariable%2FZA7556_V440&V204slice=1&study=http%3A%2F%2F193.175.238.79%3A80%2Fobj%2FfStudy%2FZA7556&charttype=null&tabcontenttype=row&V11slice=1&V204subset=1+-+10%2C11%2C12+-+13%2C14&mode=table&top=yes|url-status=dead}}</ref> |government_type = [[ဖက်ဒရယ်ပြည်ထောင်စုစနစ်|ဖက်ဒရယ်]] [[ပါလီမန် ဒီမိုကရေစီ စနစ်|ပါလီမန်]]<br />[[စည်းမျဉ်းခံဘုရင်စနစ်]]<ref name="CVGVo">{{cite web|title=Government type: Belgium|url=https://www.cia.gov/library/publications/the-world-factbook/fields/2128.html|work=The World Factbook|publisher=CIA|access-date=၁၅ ဇူလိုင် ၂၀၂၁|archive-url=https://web.archive.org/web/20120207225832/https://www.cia.gov/library/publications/the-world-factbook/fields/2128.html|archive-date=7 February 2012|url-status=live|accessdate=15 July 2021|archivedate=7 February 2012|archiveurl=https://web.archive.org/web/20120207225832/https://www.cia.gov/library/publications/the-world-factbook/fields/2128.html}}</ref> |leader_title1 = [[ဘယ်လ်ဂျီယမ်နိုင်ငံ၏ ဘုရင်စနစ်|ဧကရာဇ်]] |leader_name1 = ဖီးလစ်ပ် |leader_title2 = [[ဘယ်လ်ဂျီယမ်နိုင်ငံ၏ ဝန်ကြီးချုပ်|ဝန်ကြီးချုပ်]] |leader_name2 = [[ဘား ဒီ ဝီဗာ]] |legislature = [[ဘယ်လ်ဂျီယမ် ဖက်ဒရယ် ပါလီမန်|ဖက်ဒရယ် ပါလီမန်]] |upper_house = [[ဘယ်လ်ဂျီယမ် အထက်လွှတ်တော်]] |lower_house = [[:en:Chamber of Representatives (Belgium)|[ဘယ်လ်ဂျီယမ် အောက်လွှတ်တော်]] |sovereignty_type = [[ဘယ်လ်ဂျီယမ် တော်လှန်ရေး|လွတ်လပ်ရေး]] |sovereignty_note = ([[နယ်သာလန်]]မှ) |established_event1 = ကြေညာခဲ့ |established_date1 = ၁၈၃၀ ခုနှစ် အောက်တိုဘာလ ၄ ရက် |established_event2 = [[လန်ဒန် သဘောတူစာချုပ် (၁၈၃၉)|အသိအမှတ်ပြုခဲ့]] |established_date2 = ၁၈၃၉ ခုနှစ် ဧပြီလ ၁၉ ရက် |area_km2 = ၃၀,၆၈၉<ref name="autogenerated1">{{cite web|url=https://bestat.statbel.fgov.be/bestat/crosstable.xhtml?view=90c1e218-dc4f-4827-824d-9b25abfefe59 |title=be.STAT |publisher=Bestat.statbel.fgov.be |date=26 November 2019}}</ref> |area_sq_mi = |area_rank = ၁၃၆ <!-- Area rank should match [[List of countries and dependencies by area]] --> |percent_water = ၀.၇၁ (၂၀၁၅ ခုနှစ်အရ)<ref name="cn5oK">{{cite web|title=Surface water and surface water change|access-date=၁၅ ဇူလိုင် ၂၀၂၁|publisher=Organisation for Economic Co-operation and Development(OECD)|url=https://stats.oecd.org/Index.aspx?DataSetCode=SURFACE_WATER#}}</ref> |population_estimate = {{IncreaseNeutral}} ၁၁,၄၉၂,၆၄၁<ref name="Population">{{cite web|url=https://statbel.fgov.be/nl/themas/bevolking/structuur-van-de-bevolking |title=Structuur van de bevolking |language=nl |publisher=Statbel |access-date=၁၅ ဇူလိုင် ၂၀၂၁}}</ref><!-- Belgium does not work with censuses and estimates but has an always up-to-date population register, with official data for 1 January of each year. Monthly updated statistics are available via http://www.ibz.rrn.fgov.be/fileadmin/user_upload/Registre/nl/statistieken_bevolking/stat_1_n.pdf --> |population_estimate_year = ၂၀၂၀ |population_estimate_rank = ၈၂ |population_density_km2 = ၃၇၆<!-- based on the 2019-11-01 population number, else it does not make sense in the light of everything above --> |population_density_rank = ၂၂ |population_density_sq_mi = |GDP_PPP_year = ၂၀၂၀ |GDP_PPP =$၅၇၅,၈၀၈,၀၀၀,၀၀၀<ref name="IMF">{{cite web|url=https://www.imf.org/external/pubs/ft/weo/2019/01/weodata/weorept.aspx?pr.x=83&pr.y=7&sy=2018&ey=2020&scsm=1&ssd=1&sort=country&ds=.&br=1&c=124&s=NGDPD%2CPPPGDP%2CNGDPDPC%2CPPPPC&grp=0&a=|title=World Economic Outlook Database|publisher=[[အပြည်ပြည်ဆိုင်ရာ ငွေကြေးရန်ပုံငွေအဖွဲ့]]|access-date=1 October 2020}}</ref> |GDP_PPP_rank = ၃၆ |GDP_PPP_per_capita = $၅၀,၁၁၄<ref name="IMF" /> |GDP_PPP_per_capita_rank = ၁၈ |GDP_nominal_year = ၂၀၂၀ |GDP_nominal = $၅၀၃,၄၁၆,၀၀၀,၀၀၀<ref name="IMF" /> |GDP_nominal_rank = ၂၆ |GDP_nominal_per_capita = $၄၃,၈၁၄<ref name="IMF" /> |GDP_nominal_per_capita_rank = ၁၆ |Gini_year = ၂၀၁၈ |Gini_change = decrease <!--increase/decrease/steady--> |Gini = ၂၅.၆ <!--number only--> |Gini_ref = <ref name="eurogini">{{cite web |url=https://ec.europa.eu/eurostat/tgm/table.do?tab=table&init=1&language=en&pcode=tessi190&plugin=1 |title=Gini coefficient of equivalised disposable income – EU-SILC survey |publisher=[[Eurostat]] |website=ec.europa.eu |access-date=20 October 2019 |archive-url=https://web.archive.org/web/20190320064533/https://ec.europa.eu/eurostat/tgm/table.do?tab=table&init=1&language=en&pcode=tessi190&plugin=1 |archive-date=20 March 2019 |url-status=live}}</ref> |HDI_year = ၂၀၁၉<!-- Please use the year to which the data refers, not the publication year--> |HDI_change = increase<!--increase/decrease/steady--> |HDI = ၀.၉၁၉ <!--number only--> |HDI_ref = <ref name="KBFPc">{{cite web |url=http://hdr.undp.org/en/content/2019-human-development-index-ranking |title=2019 Human Development Index Ranking |publisher=Hdr.undp.org |access-date=10 December 2019 |archive-date=19 April 2020 |archive-url=https://web.archive.org/web/20200419114956/http://hdr.undp.org/en/content/2019-human-development-index-ranking |url-status=dead |accessdate=15 July 2021 |archivedate=9 December 2019 |archiveurl=https://web.archive.org/web/20191209091706/http://hdr.undp.org/en/content/2019-human-development-index-ranking }}</ref> |HDI_rank = ၁၇ |ငွေ = [[ယူရို]] ([[Euro sign|€]]) |currency_code = EUR |time_zone = [[ဗဟိုဥရောပ စံတော်ချိန်|CET]] |utc_offset = +1 |time_zone_DST = [[ဗဟိုဥရောပ နွေရာသီစံတော်ချိန်|CEST]] |utc_offset_DST = +2 | |drives_on = ညာ |calling_code = [[ဘယ်လ်ဂျီယမ်နိုင်ငံရှိ တယ်လီဖုန်းနံပါတ်များ|+၃၂]] |cctld = [[.be]] |footnote_a = The flag's official proportions of 13:15 are rarely seen; proportions of 2:3 or similar are more common. |footnote_b = The Brussels region is the ''de facto'' capital, but the City of Brussels municipality is the ''de jure'' capital.<ref name="lmUvF">{{cite book|title=The Belgian Constitution|date=May 2014|publisher=Belgian House of Representatives|location=Brussels, Belgium|page=63|url=http://www.const-court.be/en/basic_text/belgian_constitution.pdf|access-date=10 September 2015|archive-url=https://web.archive.org/web/20150810142522/http://www.const-court.be/en/basic_text/belgian_constitution.pdf|archive-date=10 August 2015|url-status=live}}</ref> |footnote_c = အခြားသော ဥရောပသမဂ္ဂအဖွဲ့ဝင်နိုင်ငံများနှင့် မျှဝေသုံးစွဲရန်အတွက် [[.eu]] ဒိုမိန်းကိုလည်း အသုံးပြုသည်။ | ဗဟိုဘဏ် = | အထိမ်းအမှတ်များ = | ISO 3166-1 = }} '''ဘယ်လ်ဂျီယံနိုင်ငံ''' ၏ တရားဝင်အမည်မှာ '''ဘယ်လ်ဂျီယံ ဘုရင့်နိုင်ငံ'''ဖြစ်သည်။ အနောက်ဥရောပရှိ အချုပ်အခြာအာဏာပိုင် တိုင်းပြည်တစ်ခု ဖြစ်၍ ဘယ်လ်ဂျီယမ် ဘုရင်မင်းမြတ်သည် [[ဖီးလစ်ပ် ဘုရင်]] ဖြစ်သည်။<ref name=bbc>{{cite news |title=ဘယ်လ်ဂျီယံမှာ ဘုရင်သစ် နန်းတက် |url=https://www.bbc.com/burmese/world/2013/07/130721_belgium_new_king |date=၂၁ ဇူလို်င် ၂၀၁၃ |work=ဘီဘီစီ}}</ref> [[ဥရောပသမဂ္ဂ]] ကို စတင်ဖွဲ့စည်းတည်ထောင်ခဲ့ကြသောတိုင်းပြည်များထဲမှ တစ်ခုအပါအဝင်ဖြစ်သည်။ ဥရောပသမဂ္ဂ၊ [[နေတိုး (စစ်မဟာမိတ်စာချုပ်အဖွဲ့)|နေတိုး]] နှင့် အပြည်ပြည်ဆိုင်ရာ အဖွဲ့အစည်းများစွာတို့အတွက် ဌာနချုပ်ရုံးများ တည်ရှိရာ တိုင်းပြည်လည်းဖြစ်သည်။ ဧရိယာစတုရန်းကီလိုမီတာပေါင်း ၃၀၅၂၈ ကျယ်ဝန်းပြီး၊ လူဦးရေ စုစုပေါင်း ၁၀.၈သန်းခန့်ရှိသည်။ ဂျာမန်ယဉ်ကျေးမှုနှင့် လက်တင်ဥရောပ ယဉ်ကျေးမှုနှစ်ရပ်ကြားရှိနိုင်ငံဖြစ်သောကြောင့် ဘယ်လ်ဂျီယံသားတို့တွင် ဘာသာစကားမျိုးစုံ ပြောဆိုကြသည်။ အဓိကအားဖြင့် ဒတ်ခ်ျစကားပြော ဖလင်းမစ်ရှ်လူမျိုး နှင့် ပြင်သစ်စကားပြော ဝါလွန်း လူမျိုး တို့ဖြစ်ပြီး ဂျာမန်စကားပြောများလည်း အနည်းငယ်ရှိသေးသည်။ ဘယ်လ်ဂျီယံ၏ အကြီးဆုံးဒေသကြီးများမှာ ဒတ်ခ်ျစကားပြော ဖလင်းမစ်ရှ်လူမျိုးများနေထိုင်ရာ နိုင်ငံမြောက်ပိုင်းရှိ ဖလန်းဒါးစ်နယ် နှင့် ပြင်သစ်စကားပြော ဝါလွန်းလူမျိုးများနေထိုင်ရာ နိုင်ငံတောင်ပိုင်းရှိ ဝါလိုနီးယားနယ် တို့ဖြစ်ကြသည်။ မြို့တော်ဖြစ်သော ဘရပ်ဆဲလ်တွင် ပြင်သစ်စကားပြော ဖလင်းမစ်ရှ်လူမျိုးက အများစုဖြစ်သည်။ ဂျာမန်စကားပြော လူနည်းစုကမူ ဝါလိုနီးယားနယ်၏ အရှေ့ပိုင်းတွင် နေထိုင်ကြသည်။ <ref name=jacquesleclerc1>{{cite web |title=Belgique • België • Belgien—Région de Bruxelles-Capitale • Brussels Hoofdstedelijk Gewest |quote=C'est une région officiellement bilingue formant au centre du pays une enclave dans la province du Brabant flamand (Vlaams Brabant) |work=L'aménagement linguistique dans le monde |language=French |date=18 January 2007 |author=Leclerc, Jacques, <!--NO LINK: this is not the well-known general-->, membre associé du TLFQ |publisher=Host: Trésor de la langue française au Québec (TLFQ), Université Laval, Quebec |url=http://www.tlfq.ulaval.ca/axl/EtatsNsouverains/bruxelles-capitale.htm |accessdate=18 June 2007 |archivedate=9 June 2007 |archiveurl=https://web.archive.org/web/20070609031824/http://www.tlfq.ulaval.ca/AXL/EtatsNsouverains/bruxelles-capitale.htm }}<br />*{{cite web |title=About Belgium |quote=the Brussels-Capital Region is an enclave of 162&nbsp;km² within the Flemish region. |publisher=Belgian Federal Public Service (ministry) / Embassy of Belgium in the Republic of Korea |url=http://www.belgium.or.kr/page60.html |accessdate=21 June 2007 |archivedate=2 October 2008 |archiveurl=https://web.archive.org/web/20081002031948/http://www.belgium.or.kr/page60.html }}<br />*{{cite web |title=Flanders (administrative region) |quote=The capital of Belgium, Brussels, is an enclave within Flanders. |work=Microsoft Encarta Online Encyclopedia |year=2007 |publisher=Microsoft |url=http://uk.encarta.msn.com/encnet/refpages/RefArtTextonly.aspx?refid=781531490 |accessdate=21 June 2007 |archiveurl=https://www.webcitation.org/5kwPxLurr?url=http://uk.encarta.msn.com/encnet/refpages/RefArtTextonly.aspx?refid=781531490 |archivedate=31 October 2009 |deadurl=yes }}<br />*{{cite web |title=The FIT Invasions of Mons |quote=The country is divided into three increasingly autonomous regions: Dutch-speaking Flanders in the north; mostly French-speaking Brussels in the center as an enclave within Flanders and French-speaking Wallonia in the south, including the German-speaking ''Cantons de l'Est''). |year=1999 |month=October |author=McMillan, Eric |work=Capital translator, Newsletter of the <span style="font-size:92%;">NCATA</span>, Vol. 21, No. 7, p. 1 |publisher=National Capital Area Chapter of the American Translators Association (<span style="font-size:87%;">NCATA</span>) |url=http://www.ncata.org/doc/Oct99.pdf |format=PDF |accessdate=21 June 2007 |archiveurl=https://web.archive.org/web/20060923043746/http://www.ncata.org/doc/Oct99.pdf |archivedate=23 September 2006 }}<br />*{{cite web |title=Language Facilities in the Brussels Periphery |quote=Brussels is a kind of enclave within Flanders—it has no direct link with Wallonia. |author=[http://perswww.kuleuven.be/~u0025631/ Van de Walle, Steven], lecturer at University of Birmingham Institute of Local Government Studies, School of Public Policy |publisher=Katholieke Universiteit Leuven—Leuvens Universitair Dienstencentrum voor Informatica en Telematica |url=http://perswww.kuleuven.be/~u0025631/pdf/RANDBRUS.pdf |format=PDF |accessdate=21 June 2007 |archiveurl=https://www.webcitation.org/5kwPxLurr?url=http://uk.encarta.msn.com/encnet/refpages/RefArtTextonly.aspx?refid=781531490 |archivedate=31 October 2009 |deadurl=yes }}</ref> <ref name=germanspeakingcommunity1>{{cite web |title=The German-speaking Community |publisher=The German-speaking Community |url=http://www.dglive.be/EN/Desktopdefault.aspx/tabid-1263/2264_read-27181/ |accessdate=5 May 2007 |archivedate=30 May 2007 |archiveurl=https://web.archive.org/web/20070530023348/http://www.dglive.be/EN/Desktopdefault.aspx/tabid-1263/2264_read-27181/ }} The (original) [http://www.dglive.be/DesktopDefault.aspx/tabid-84/186_read-448/ version in German language] (already) mentions 73,000 instead of 71,500 inhabitants.</ref> ဘယ်လ်ဂျီယမ်၏ ဘာသာစကားကွဲပြားမှုကြောင့် နိုင်ငံရေးနှင့်ယဉ်ကျေးမှုပဋိပက္ခများကို ဖြစ်ပေါ်စေပြီး အစိုးရအဖွဲ့ ဖွဲ့စည်းပုံနှင့် အုပ်ချုပ်ပုံများမှာ အနည်းငယ်မျှ ရှုပ်ထွေး‌နေသည်။ <ref name=bbcnews1>{{cite news |title=Language dispute divides Belgium |author=Morris, Chris<!--NO LINK unless it goes to a British TV journalist--> |publisher=BBC News |date=13 May 2005 |url=http://news.bbc.co.uk/1/hi/world/europe/4545433.stm |accessdate=8 May 2007}}</ref><ref name=paulderidder>{{cite web |title=Langues majoritaires, langues minoritaires, dialectes et NTIC |date=25 September 2001 |language=French |author=Petermann, Simon, Professor at the University of Liège, Wallonia, Belgium—at colloquium ''IX^e Sommet de la francophonie—Initiatives 2001—Ethique et nouvelles technologies, session 6 Cultures et langues, la place des minorités'', Bayreuth |url=http://www.initiatives.refer.org/Initiatives-2001/_notes/sess604.htm |accessdate=4 May 2007 |archivedate=2 November 2013 |archiveurl=https://web.archive.org/web/20131102084828/http://www.initiatives.refer.org/Initiatives-2001/_notes/sess604.htm }}</ref> ဘယ်လ်ဂျီယမ်ဟူသော ဝေါဟာရမှာ ဂယ်လီယာ ဘယ်လ်ဂျီကာ ဟူသော စကားလုံးမှ ဆင်းသက်လာခဲ့သည်။ [[ရောမအင်ပါယာ]]ခေတ်က မြောက်ဘက်အစွန်ဆုံးကျသော ဘယ်လ်ဂျေးလူမျိုးများ နေထိုင်ရာ ဂေါလ်နယ် ဖြစ်သောကြောင့် ယင်းသို့ခေါ်ဆိုခဲ့ကြခြင်းဖြစ်သည်။ ဘယ်လ်ဂျေးလူမျိုးဟူသည်မှာ ဆဲ့လ်ထ် လူမျိုးနှင့် ဂျာမန်အနွယ် လူမျိုးများ သွေးနှောရာမှ ပေါက်ပွားလာခဲ့ခြင်းဖြစ်သည်။ <ref>{{cite book|title=Encyclopedia of the Roman Empire|url=https://archive.org/details/encyclopediaofro0000buns|author=Bunson, Matthew|year=1994|page=[https://archive.org/details/encyclopediaofro0000buns/page/169 169]|edition=Hardcover 352pp|publisher=Facts on File, New York|isbn=081602135X Paperback 512pp, ISBN 0-8160-3182-7; Revised edition (2002), Hardcover 636pp, ISBN 0-8160-4562-3}}<!--reference 2007-08-15 borrowed from WP article 'Gallia Belgica', version 2007-05-12 id=128931276, at "Agrippa made the divisions on what he perceived to be distinctions in language, race and community—Gallia Belgica was meant to be a mix of Celtic and Germanic peoples."; not doublechecked--></ref><ref>Footnote: The Celtic and/or Germanic influences on and origin(s) of the Belgae remains disputed. Further reading e.g.{{cite web |title=Ethnic and Cultural Identity |work=Barbarians on the Greek Periphery?—Origins of Celtic Art |year=1997 |month=May |author=Witt, Constanze Maria |publisher=Institute for Advanced Technology in the Humanities, University of Virginia |url=http://www3.iath.virginia.edu/Barbarians/Essays/ethnic_main.html |accessdate=6 June 2007 |archive-date=2 November 2013 |archive-url=https://web.archive.org/web/20131102041903/http://www2.iath.virginia.edu/Barbarians/Essays/ethnic_main.html }}</ref> သမိုင်းကြောင်းအရ ဘယ်လ်ဂျီယမ်၊ [[နယ်သာလန်နိုင်ငံ]]နှင့် [[လူဇင်ဘတ်နိုင်ငံ]] အစရှိသည့် (၃)နိုင်ငံကို နိုင်ငံကျ ဟုခေါ်ဆိုခဲ့ကြသည်။ အလယ်ခေတ်အကုန်မှ ၁၇ရာစုနှစ်အတောအတွင်း ကုန်သွယ်ရေးနှင့် ယဉ်ကျေးမှု ဖွံ့ဖြိုးစည်ကားရာ ဒေသဖြစ်ခဲ့သည်။ ၁၆ရာစုနှစ်မှ ၁၈၃၀ ဘယ်လ်ဂျီယမ်တော်လှန်ရေး ကာလအထိ ယင်းဒေသတွင် ဥရာပမှ အင်အားကြီးနိုင်ငံတို့၏ စစ်မက်ဖြစ်ပွားရာ စစ်တလင်းပြင် ဖြစ်ခဲ့သည်။ <ref>{{cite web |title=Rezention zu (Review of) Cook, Bernard: Belgium. A History ISBN 0-8204-5824-4 |date=17 February 2003 |quote=die Bezeichnung Belgiens als „the cockpit of Europe” (James Howell, 1640), die damals noch auf eine kriegerische Hahnenkampf-Arena hindeutete |language=German |author=Haß, Torsten, Head of the [[:de:Fachhochschule Kehl|Fachhochschule (University of Applied Sciences) of Kehl]] Library, Kehl, Germany |publisher=FH-Zeitung (journal of the Fachhochschule) |url=http://www.fh-kehl.de/zeitung/rezensionen/2003/cook,belgium.htm |archiveurl=https://web.archive.org/web/20070609152931/http://www.fh-kehl.de/zeitung/rezensionen/2003/cook,belgium.htm |archivedate=9 June 2007 |accessdate=24 May 2007 }}—The book reviewer, Haß, attributes the expression in English to James Howell in 1640. Howell's original phrase "the cockpit of Christendom" became modified afterwards, as shown by:<br />&nbsp;&nbsp;{{cite web |title=The Hydra No.1 New Series (November 1917)—Arras And Captain Satan |author=Carmont, John |work=War Poets Collection |publisher=Napier University's Business School |url=http://www.napier.ac.uk/warpoets/Hydraissues/Hyn01/hyn01a03.html |accessdate=24 May 2007 |archivedate=11 May 2008 |archiveurl=https://web.archive.org/web/20080511040638/http://www2.napier.ac.uk/warpoets/Hydraissues/Hyn01/hyn01a03.html }}—and as such coined for Belgium:<br />&nbsp;&nbsp;{{cite web |title=Nuttall Encyclopaedia of General Knowledge—Cockpit of Europe |quote=Cockpit of Europe, Belgium, as the scene of so many battles between the Powers of Europe. |author=Wood, James |year=1907 |url=http://www.fromoldbooks.org/Wood-NuttallEncyclopaedia/c/cockpitofeurope.html |accessdate=24 May 2007 }} (See also The Nuttall Encyclopaedia)</ref> ကမ္ဘာစစ်ကြီးနှစ်ခုဖြစ်ပွားခဲ့ပြီးနောက် ဘယ်လ်ဂျီယမ်သည် ကမ္ဘာ့အလယ်တွင် ဂုဏ်ပိုတက်လာခဲ့သည်။ လွတ်လပ်ရေးရပြီးနောက်တွင် [[စက်မှုတော်လှန်ရေး]]ကို တက်ကြွစွာဆင်နွှဲခဲ့သည်။ <ref name="Fitzmaurice">{{cite web |title=New Order? International models of peace and reconciliation—Diversity and civil society |author=[http://cain.ulst.ac.uk/dd/report9/report9h.htm Fitzmaurice, John], at the Secretariat-General of the European Commission, taught at the Université Libre de Bruxelles |year=1996 |publisher=Democratic Dialogue ''Northern Ireland's first think tank'', Belfast, Northern Ireland, UK |url=http://cain.ulst.ac.uk/dd/report9/report9d.htm |accessdate=12 August 2007 |archive-date=25 January 2014 |archive-url=https://web.archive.org/web/20140125171511/http://cain.ulst.ac.uk/dd/report9/report9d.htm }}</ref><ref name="EUbusiness">{{cite web |title=Belgium country profile |date=27 August 2006 |publisher=[http://www.eubusiness.com/aboutus EUbusiness], Richmond, UK |url=http://www.eubusiness.com/Belgium/belgium-country-profile/ |accessdate=12 August 2007 |archive-date=7 October 2009 |archive-url=https://web.archive.org/web/20091007053429/http://www.eubusiness.com/Belgium/belgium-country-profile }}</ref> ၂၀ရာစုခေတ်တွင် [[အာဖရိက]]တွင် ဘယ်လ်ဂျီယမ်ကိုလိုနီနယ်များ အများအပြားပိုင်ဆိုင်ခဲ့သည်။ <ref>{{cite web |title=Chapter 27. The Age of Imperialism (Section 2. The Partition of Africa) |work=World History II |author=Karl, Farah ''(text)''; Stoneking, James'' (course)'' |year=1999 |publisher=Appomattox Regional Governor's School (History Department), Petersburg, Virginia, USA |url=http://www.args.k12.va.us/academics/history/Stoneking/chapters/world2/world27.pdf |archiveurl=https://web.archive.org/web/20070925221249/http://www.args.k12.va.us/academics/history/Stoneking/chapters/world2/world27.pdf |archivedate=25 September 2007 |format=PDF |accessdate=16 August 2007 }}</ref> ၂၀ရာစုနောက်ပိုင်းတွင် ယဉ်ကျေးမှု မတူခြင်းနှင့် ဖလန်းဒါးစ်နယ်၏ စီးပွားရေး မညီမျှခြင်းတို့ကြောင့် Flemings(ဖလင်းမစ်ရှ်) နှင့် Francophones(ပြင်သစ်စကား​​ပြော) တို့ကြား လူမျိုးရေးပဋိပက္ခများ ဖြစ်ပွားလာခဲ့သည်။ <!--a quarter of the Francophones are living in Brussels and are no nessarily Walloons but are nevertheless in conflict with the Flemings(ဖလင်းမစ်ရှ်) so please don't change Francophone(ပြင်သစ်စကား​​​ပြော) into Walloons--> ယင်းပဋိပက္ခများမှာ ယခုချိန်ထိ ဆက်လက်ရှိနေဆဲဖြစ်ပြီး ယခင်က စည်းလုံးညီညွတ်ခဲ့သော ဘယ်လ်ဂျီယမ်ကို ဖက်ဒရယ်ပြည်ထောင်စုအဖြစ် တည်ဆောက်ရန် အခက်အခဲများရှိနေစေသည်။ ==သမိုင်း== ၁၈၃၀ ခုနှစ်တွင် [[နယ်သာလန်နိုင်ငံ]]မှ လွတ်လပ်ရေးရရှိပြီ ၁၈၃၉ ခုနှစ်တွင် ဘယ်လ်ဂျီယမ်ဘုရင့်နိုင်ငံအဖြစ်အသိအမှတ်ပြုခြင်းခံခဲ့သည်။ ၁၉၇၀ ခုနှစ်နှင့် ၁၉၉၃ ခုနှစ်အကြားတွင် ဖက်ဒရယ်တည်ဆောက်ပုံစနစ်အသစ်သို့ ပြောင်းလဲတည်ဆောက်ခဲ့သည်။ [[ဥရောပသမဂ္ဂ]] တည်ထောင်သူနိုင်ငံများထဲမှ တစ်နိုင်ငံဖြစ်ခဲ့သည်။ <ref name=mwd>{{cite web |date=၂၃ ဖေဖဝါရီ ၂၀၂၂ |url=https://myawady.net.mm/node/22437 |website=မြဝတီ |title=ဥပဒေပြုရေးဆိုင်ရာလွှတ်တော်ရွေးကောက်ပွဲများ အပေါ်လေ့လာခြင်း (ဘယ်လ်ဂျီယမ်နိုင်ငံ)}}</ref> ==ပထဝီ== ဘယ်လ်ဂျီယမ်နိုင်ငံသည် နယ်သာလန်၊ [[ဂျာမနီ]]၊ [[လူဇင်ဘတ်]]နှင့် [[ပြင်သစ်]]တို့နှင့် နယ်နိမိတ်ချင်းဖြစ်သည်။ မြို့တော် [[ဘရပ်ဆဲလ်မြို့]]သည် ဥရောပသမဂ္ဂ စသောနိုင်ငံတကာအဖွဲ့အစည်းများစွာ၏ ရုံးချုပ်ဖြစ်သည်။ လူဦးရေ ၁၁ သန်းကျော်ရှိပြီး၊ ပြင်သစ်၊ ဒတ်ချ်၊ ဂျာမန် ဘာသာများကို သုံးစွဲသည်။ ယူရိုငွေကြေးကို အသုံးပြုသည်။ ခရစ်ယာန်ဘာသာကိုးကွယ်သူ ၆၀ ရာခိုင်နှုန်း၊ ဘာသာမဲ့ ၃၁ ရာခိုင်နှုန်း၊ အစ္စလာမ်ဘာသာကိုးကွယ်သူ ၇ ရာခိုင် ရှိသည်။<ref name=mwd/> ==အစိုးရ== ဘယ်လ်ဂျီယမ်နိုင်ငံသည် ဖက်ဒရယ်စနစ်ဖြင့် အုပ်ချုပ်သော စည်းမျဉ်းခံဘုရင်နိုင်ငံဖြစ်သည်။ လူမျိုးစုများ၊ ဒေသများ ဖြင့်ဖွဲ့စည်းထားသော ပြည်ထောင်စုဖြစ်သည်။ ဖက်ဒရယ်အဆင့်မှာ နိုင်ငံတကာရေး၊ ကာကွယ်ရေး စသည့် အရေးကြီးကိစ္စကို အုပ်စိုးပြီး အုပ်စုများ၊ ဒေသများသည် ၎င်းတို့နှင့် သက်ဆိုင်ရာ ခွဲဝေကျင့်သုံးထားသောအာဏာကို စဉ်ဆက်မပြတ် ဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်ရေး ဆောင်ရွက်သည်။ ဤအဆိုပါ အုပ်စုနှင့်ဒေသများသည် ရပ်တည်ချက်နှစ်ခုဖြင့် ဖွဲ့စည်းခဲ့ပါသည်။ ပထမရပ်တည်ချက်သည် ဘာသာစကားနှင့် ယဉ်ကျေးမှုပေါ်တွင် အခြေခံ၍ သတ်မှတ်ထားတော [[ဒတ်ချ်ဘာသာစကား]]ပြောကြသော ဖလီမစ်ရှ် အုပ်စု၊ [[ပြင်သစ်ဘာသာစကား]]ပြောကြသော ဝါလူးန် အုပ်စုနှင့် [[ဂျာမန်ဘာသာစကား]]ပြောကြသော အုပ်စုဟူ၍ အုပ်စုသုံးစုခွဲခြား သတ်မှတ်သည်။ ဒုတိယရပ်တည်ချက်သည် စီးပွားရေးဆိုင်ရာ ကိစ္စရပ်များတွင် ပထဝီဒေသအားဖြင့် ဖလာဒါး၊ ဝါလူးနီယားနှင့် ဘရပ်ဆဲလ်မြို့တော် ဒေသုံးခုဖြင့် ဖွဲ့စည်းထားရှိပါသည်။<ref name=mwd/><ref name=bbc/> ဘုရင်စနစ်အောက်ရှိသော်လည်း အုပ်ချုပ်ရေးအာဏာသည် ဝန်ကြီးချုပ်အပါအဝင် မျှတစွာ ခွဲဝေထားသည်။ ဆုံးဖြတ်ချက် များကို [[ဖီလစ်ပ်ဘုရင်]]မင်းမြတ်၏ အမည်ကိုသုံး၍ စီရင်ချက် ချမှတ်ပါသည်။ ဥရောပသမဂ္ဂ ပါလီမန်အတွက်လည်း ဘယ်လ်ဂျီယမ်မှ ကိုယ်စားလှယ် ၂၁ ဦး ပါဝင်သည်။<ref name=mwd/> ==ကိုးကား== {{reflist|2}} [[ကဏ္ဍ:ဘယ်လ်ဂျီယမ်နိုင်ငံ]] [[ကဏ္ဍ:နေတိုး အဖွဲ့ဝင်နိုင်ငံများ]] [[ကဏ္ဍ:ကုလသမဂ္ဂ အဖွဲ့ဝင်နိုင်ငံများ]] [[ကဏ္ဍ:ဥရောပ သမဂ္ဂ အဖွဲ့ဝင် နိုင်ငံများ]] [[ကဏ္ဍ:မြေထဲပင်လယ်သမဂ္ဂ အဖွဲ့ဝင်နိုင်ငံများ]] hp1x1otqh1v7jjcf26oi2l0keb2pntt 876692 876691 2025-06-06T18:32:08Z EmeraldRange 49897 [ 876692 wikitext text/x-wiki {{Coord|50|50|N|4|00|E|display=title}} {{Infobox country | နိုင်ငံအမည်အပြည့် = ဘယ်လ်ဂျီယံ ဘုရင့်နိုင်ငံ |native_name = {{ubl|{{native name|nl|Koninkrijk België}}|{{native name|fr|Royaume de Belgique}}|{{native name|de|Königreich Belgien}}}} | ပုံ_အလံ = Flag of Belgium.svg | ပုံ_တံဆိပ် = Great Coat of Arms of Belgium.svg | နိုင်ငံတော်ဆောင်ပုဒ် = {{native phrase|nl|"Eendracht maakt macht"|italics=off}}<br />{{native phrase|fr|"L'union fait la force"|italics=off}}<br />{{native phrase|de|"Einigkeit macht stark"|italics=off}} |englishmotto = "[[Unity makes strength]]" | နိုင်ငံတော်သီချင်း = <br />"[[La Brabançonne]]"<br />({{Lang-en|"The Brabantian"}})<br /> <div style="display:inline-block;margin-top:0.4em;">[[File:The Brabanconne.ogg|center]]</div> | ပုံ_နေရာ = EU-Belgium.svg |map_caption = {{map caption |location_color=အစိမ်းရင့် |region=ဥရောပ |region_color=မီးခိုးရင့် |subregion=ဥရောပသမဂ္ဂ |subregion_color=အစိမ်းရောင်}} | မြို့တော် = [[ဘရပ်ဆဲလ်မြို့]] | အကြီးဆုံးမြို့ = မြို့တော် |coordinates = {{Coord|50|51|N|4|21|E|type:city}} | အကြီးဆုံးပြည်နယ် = | ရုံးသုံးဘာသာများ = [[ဒတ်ချ်ဘာသာ]]<br />[[ပြင်သစ်ဘာသာ]]<br />[[ဂျာမန်ဘာသာ]] |demonym = {{unbulleted list |[[Belgians|Belgian]]}} |religion = {{plainlist| * ၆၀% [[ခရစ်ယာန်ဘာသာ]] * —၅၄% ရိုမန်ကက်သလစ် * —၆% အခြားခရစ်ယာန် * ၃၁% [[ဘာသာမဲ့]] * ၇% အစ္စလာမ် * ၂% အခြား }} |religion_year = ၂၀၁၉<ref name="EB2018">{{cite book|title=Eurobarometer 90.4: Attitudes of Europeans towards Biodiversity, Awareness and Perceptions of EU customs, and Perceptions of Antisemitism|publisher=European Commission|url=http://zacat.gesis.org/webview/index.jsp?headers=http%3A%2F%2F193.175.238.79%3A80%2Fobj%2FfVariable%2FZA7556_V204&v=2&stubs=http%3A%2F%2F193.175.238.79%3A80%2Fobj%2FfVariable%2FZA7556_V11&weights=http%3A%2F%2F193.175.238.79%3A80%2Fobj%2FfVariable%2FZA7556_V440&V204slice=1&study=http%3A%2F%2F193.175.238.79%3A80%2Fobj%2FfStudy%2FZA7556&charttype=null&tabcontenttype=row&V11slice=1&V204subset=1+-+10%2C11%2C12+-+13%2C14&mode=table&top=yes|access-date=၁၅ ဇူလိုင် ၂၀၂၁|via=GESIS – Leibniz Institute for the Social Sciences|archive-date=13 March 2020|archive-url=https://web.archive.org/web/20200313212123/https://zacat.gesis.org/webview/index.jsp?headers=http%3A%2F%2F193.175.238.79%3A80%2Fobj%2FfVariable%2FZA7556_V204&v=2&stubs=http%3A%2F%2F193.175.238.79%3A80%2Fobj%2FfVariable%2FZA7556_V11&weights=http%3A%2F%2F193.175.238.79%3A80%2Fobj%2FfVariable%2FZA7556_V440&V204slice=1&study=http%3A%2F%2F193.175.238.79%3A80%2Fobj%2FfStudy%2FZA7556&charttype=null&tabcontenttype=row&V11slice=1&V204subset=1+-+10%2C11%2C12+-+13%2C14&mode=table&top=yes|url-status=dead}}</ref> |government_type = [[ဖက်ဒရယ်ပြည်ထောင်စုစနစ်|ဖက်ဒရယ်]] [[ပါလီမန် ဒီမိုကရေစီ စနစ်|ပါလီမန်]]<br />[[စည်းမျဉ်းခံဘုရင်စနစ်]]<ref name="CVGVo">{{cite web|title=Government type: Belgium|url=https://www.cia.gov/library/publications/the-world-factbook/fields/2128.html|work=The World Factbook|publisher=CIA|access-date=၁၅ ဇူလိုင် ၂၀၂၁|archive-url=https://web.archive.org/web/20120207225832/https://www.cia.gov/library/publications/the-world-factbook/fields/2128.html|archive-date=7 February 2012|url-status=live|accessdate=15 July 2021|archivedate=7 February 2012|archiveurl=https://web.archive.org/web/20120207225832/https://www.cia.gov/library/publications/the-world-factbook/fields/2128.html}}</ref> |leader_title1 = [[ဘယ်လ်ဂျီယမ်နိုင်ငံ၏ ဘုရင်စနစ်|ဧကရာဇ်]] |leader_name1 = ဖီးလစ်ပ် |leader_title2 = [[ဘယ်လ်ဂျီယမ်နိုင်ငံ၏ ဝန်ကြီးချုပ်|ဝန်ကြီးချုပ်]] |leader_name2 = [[ဘား ဒီ ဝီဗာ]] |legislature = [[ဘယ်လ်ဂျီယမ် ဖက်ဒရယ် ပါလီမန်|ဖက်ဒရယ် ပါလီမန်]] |upper_house = [[ဘယ်လ်ဂျီယမ် အထက်လွှတ်တော်]] |lower_house = [[:en:Chamber of Representatives (Belgium)|ဘယ်လ်ဂျီယမ် အောက်လွှတ်တော်]] |sovereignty_type = [[ဘယ်လ်ဂျီယမ် တော်လှန်ရေး|လွတ်လပ်ရေး]] |sovereignty_note = ([[နယ်သာလန်]]မှ) |established_event1 = ကြေညာခဲ့ |established_date1 = ၁၈၃၀ ခုနှစ် အောက်တိုဘာလ ၄ ရက် |established_event2 = [[လန်ဒန် သဘောတူစာချုပ် (၁၈၃၉)|အသိအမှတ်ပြုခဲ့]] |established_date2 = ၁၈၃၉ ခုနှစ် ဧပြီလ ၁၉ ရက် |area_km2 = ၃၀,၆၈၉<ref name="autogenerated1">{{cite web|url=https://bestat.statbel.fgov.be/bestat/crosstable.xhtml?view=90c1e218-dc4f-4827-824d-9b25abfefe59 |title=be.STAT |publisher=Bestat.statbel.fgov.be |date=26 November 2019}}</ref> |area_sq_mi = |area_rank = ၁၃၆ <!-- Area rank should match [[List of countries and dependencies by area]] --> |percent_water = ၀.၇၁ (၂၀၁၅ ခုနှစ်အရ)<ref name="cn5oK">{{cite web|title=Surface water and surface water change|access-date=၁၅ ဇူလိုင် ၂၀၂၁|publisher=Organisation for Economic Co-operation and Development(OECD)|url=https://stats.oecd.org/Index.aspx?DataSetCode=SURFACE_WATER#}}</ref> |population_estimate = {{IncreaseNeutral}} ၁၁,၄၉၂,၆၄၁<ref name="Population">{{cite web|url=https://statbel.fgov.be/nl/themas/bevolking/structuur-van-de-bevolking |title=Structuur van de bevolking |language=nl |publisher=Statbel |access-date=၁၅ ဇူလိုင် ၂၀၂၁}}</ref><!-- Belgium does not work with censuses and estimates but has an always up-to-date population register, with official data for 1 January of each year. Monthly updated statistics are available via http://www.ibz.rrn.fgov.be/fileadmin/user_upload/Registre/nl/statistieken_bevolking/stat_1_n.pdf --> |population_estimate_year = ၂၀၂၀ |population_estimate_rank = ၈၂ |population_density_km2 = ၃၇၆<!-- based on the 2019-11-01 population number, else it does not make sense in the light of everything above --> |population_density_rank = ၂၂ |population_density_sq_mi = |GDP_PPP_year = ၂၀၂၀ |GDP_PPP =$၅၇၅,၈၀၈,၀၀၀,၀၀၀<ref name="IMF">{{cite web|url=https://www.imf.org/external/pubs/ft/weo/2019/01/weodata/weorept.aspx?pr.x=83&pr.y=7&sy=2018&ey=2020&scsm=1&ssd=1&sort=country&ds=.&br=1&c=124&s=NGDPD%2CPPPGDP%2CNGDPDPC%2CPPPPC&grp=0&a=|title=World Economic Outlook Database|publisher=[[အပြည်ပြည်ဆိုင်ရာ ငွေကြေးရန်ပုံငွေအဖွဲ့]]|access-date=1 October 2020}}</ref> |GDP_PPP_rank = ၃၆ |GDP_PPP_per_capita = $၅၀,၁၁၄<ref name="IMF" /> |GDP_PPP_per_capita_rank = ၁၈ |GDP_nominal_year = ၂၀၂၀ |GDP_nominal = $၅၀၃,၄၁၆,၀၀၀,၀၀၀<ref name="IMF" /> |GDP_nominal_rank = ၂၆ |GDP_nominal_per_capita = $၄၃,၈၁၄<ref name="IMF" /> |GDP_nominal_per_capita_rank = ၁၆ |Gini_year = ၂၀၁၈ |Gini_change = decrease <!--increase/decrease/steady--> |Gini = ၂၅.၆ <!--number only--> |Gini_ref = <ref name="eurogini">{{cite web |url=https://ec.europa.eu/eurostat/tgm/table.do?tab=table&init=1&language=en&pcode=tessi190&plugin=1 |title=Gini coefficient of equivalised disposable income – EU-SILC survey |publisher=[[Eurostat]] |website=ec.europa.eu |access-date=20 October 2019 |archive-url=https://web.archive.org/web/20190320064533/https://ec.europa.eu/eurostat/tgm/table.do?tab=table&init=1&language=en&pcode=tessi190&plugin=1 |archive-date=20 March 2019 |url-status=live}}</ref> |HDI_year = ၂၀၁၉<!-- Please use the year to which the data refers, not the publication year--> |HDI_change = increase<!--increase/decrease/steady--> |HDI = ၀.၉၁၉ <!--number only--> |HDI_ref = <ref name="KBFPc">{{cite web |url=http://hdr.undp.org/en/content/2019-human-development-index-ranking |title=2019 Human Development Index Ranking |publisher=Hdr.undp.org |access-date=10 December 2019 |archive-date=19 April 2020 |archive-url=https://web.archive.org/web/20200419114956/http://hdr.undp.org/en/content/2019-human-development-index-ranking |url-status=dead |accessdate=15 July 2021 |archivedate=9 December 2019 |archiveurl=https://web.archive.org/web/20191209091706/http://hdr.undp.org/en/content/2019-human-development-index-ranking }}</ref> |HDI_rank = ၁၇ |ငွေ = [[ယူရို]] ([[Euro sign|€]]) |currency_code = EUR |time_zone = [[ဗဟိုဥရောပ စံတော်ချိန်|CET]] |utc_offset = +1 |time_zone_DST = [[ဗဟိုဥရောပ နွေရာသီစံတော်ချိန်|CEST]] |utc_offset_DST = +2 | |drives_on = ညာ |calling_code = [[ဘယ်လ်ဂျီယမ်နိုင်ငံရှိ တယ်လီဖုန်းနံပါတ်များ|+၃၂]] |cctld = [[.be]] |footnote_a = The flag's official proportions of 13:15 are rarely seen; proportions of 2:3 or similar are more common. |footnote_b = The Brussels region is the ''de facto'' capital, but the City of Brussels municipality is the ''de jure'' capital.<ref name="lmUvF">{{cite book|title=The Belgian Constitution|date=May 2014|publisher=Belgian House of Representatives|location=Brussels, Belgium|page=63|url=http://www.const-court.be/en/basic_text/belgian_constitution.pdf|access-date=10 September 2015|archive-url=https://web.archive.org/web/20150810142522/http://www.const-court.be/en/basic_text/belgian_constitution.pdf|archive-date=10 August 2015|url-status=live}}</ref> |footnote_c = အခြားသော ဥရောပသမဂ္ဂအဖွဲ့ဝင်နိုင်ငံများနှင့် မျှဝေသုံးစွဲရန်အတွက် [[.eu]] ဒိုမိန်းကိုလည်း အသုံးပြုသည်။ | ဗဟိုဘဏ် = | အထိမ်းအမှတ်များ = | ISO 3166-1 = }} '''ဘယ်လ်ဂျီယံနိုင်ငံ''' ၏ တရားဝင်အမည်မှာ '''ဘယ်လ်ဂျီယံ ဘုရင့်နိုင်ငံ'''ဖြစ်သည်။ အနောက်ဥရောပရှိ အချုပ်အခြာအာဏာပိုင် တိုင်းပြည်တစ်ခု ဖြစ်၍ ဘယ်လ်ဂျီယမ် ဘုရင်မင်းမြတ်သည် [[ဖီးလစ်ပ် ဘုရင်]] ဖြစ်သည်။<ref name=bbc>{{cite news |title=ဘယ်လ်ဂျီယံမှာ ဘုရင်သစ် နန်းတက် |url=https://www.bbc.com/burmese/world/2013/07/130721_belgium_new_king |date=၂၁ ဇူလို်င် ၂၀၁၃ |work=ဘီဘီစီ}}</ref> [[ဥရောပသမဂ္ဂ]] ကို စတင်ဖွဲ့စည်းတည်ထောင်ခဲ့ကြသောတိုင်းပြည်များထဲမှ တစ်ခုအပါအဝင်ဖြစ်သည်။ ဥရောပသမဂ္ဂ၊ [[နေတိုး (စစ်မဟာမိတ်စာချုပ်အဖွဲ့)|နေတိုး]] နှင့် အပြည်ပြည်ဆိုင်ရာ အဖွဲ့အစည်းများစွာတို့အတွက် ဌာနချုပ်ရုံးများ တည်ရှိရာ တိုင်းပြည်လည်းဖြစ်သည်။ ဧရိယာစတုရန်းကီလိုမီတာပေါင်း ၃၀၅၂၈ ကျယ်ဝန်းပြီး၊ လူဦးရေ စုစုပေါင်း ၁၀.၈သန်းခန့်ရှိသည်။ ဂျာမန်ယဉ်ကျေးမှုနှင့် လက်တင်ဥရောပ ယဉ်ကျေးမှုနှစ်ရပ်ကြားရှိနိုင်ငံဖြစ်သောကြောင့် ဘယ်လ်ဂျီယံသားတို့တွင် ဘာသာစကားမျိုးစုံ ပြောဆိုကြသည်။ အဓိကအားဖြင့် ဒတ်ခ်ျစကားပြော ဖလင်းမစ်ရှ်လူမျိုး နှင့် ပြင်သစ်စကားပြော ဝါလွန်း လူမျိုး တို့ဖြစ်ပြီး ဂျာမန်စကားပြောများလည်း အနည်းငယ်ရှိသေးသည်။ ဘယ်လ်ဂျီယံ၏ အကြီးဆုံးဒေသကြီးများမှာ ဒတ်ခ်ျစကားပြော ဖလင်းမစ်ရှ်လူမျိုးများနေထိုင်ရာ နိုင်ငံမြောက်ပိုင်းရှိ ဖလန်းဒါးစ်နယ် နှင့် ပြင်သစ်စကားပြော ဝါလွန်းလူမျိုးများနေထိုင်ရာ နိုင်ငံတောင်ပိုင်းရှိ ဝါလိုနီးယားနယ် တို့ဖြစ်ကြသည်။ မြို့တော်ဖြစ်သော ဘရပ်ဆဲလ်တွင် ပြင်သစ်စကားပြော ဖလင်းမစ်ရှ်လူမျိုးက အများစုဖြစ်သည်။ ဂျာမန်စကားပြော လူနည်းစုကမူ ဝါလိုနီးယားနယ်၏ အရှေ့ပိုင်းတွင် နေထိုင်ကြသည်။ <ref name=jacquesleclerc1>{{cite web |title=Belgique • België • Belgien—Région de Bruxelles-Capitale • Brussels Hoofdstedelijk Gewest |quote=C'est une région officiellement bilingue formant au centre du pays une enclave dans la province du Brabant flamand (Vlaams Brabant) |work=L'aménagement linguistique dans le monde |language=French |date=18 January 2007 |author=Leclerc, Jacques, <!--NO LINK: this is not the well-known general-->, membre associé du TLFQ |publisher=Host: Trésor de la langue française au Québec (TLFQ), Université Laval, Quebec |url=http://www.tlfq.ulaval.ca/axl/EtatsNsouverains/bruxelles-capitale.htm |accessdate=18 June 2007 |archivedate=9 June 2007 |archiveurl=https://web.archive.org/web/20070609031824/http://www.tlfq.ulaval.ca/AXL/EtatsNsouverains/bruxelles-capitale.htm }}<br />*{{cite web |title=About Belgium |quote=the Brussels-Capital Region is an enclave of 162&nbsp;km² within the Flemish region. |publisher=Belgian Federal Public Service (ministry) / Embassy of Belgium in the Republic of Korea |url=http://www.belgium.or.kr/page60.html |accessdate=21 June 2007 |archivedate=2 October 2008 |archiveurl=https://web.archive.org/web/20081002031948/http://www.belgium.or.kr/page60.html }}<br />*{{cite web |title=Flanders (administrative region) |quote=The capital of Belgium, Brussels, is an enclave within Flanders. |work=Microsoft Encarta Online Encyclopedia |year=2007 |publisher=Microsoft |url=http://uk.encarta.msn.com/encnet/refpages/RefArtTextonly.aspx?refid=781531490 |accessdate=21 June 2007 |archiveurl=https://www.webcitation.org/5kwPxLurr?url=http://uk.encarta.msn.com/encnet/refpages/RefArtTextonly.aspx?refid=781531490 |archivedate=31 October 2009 |deadurl=yes }}<br />*{{cite web |title=The FIT Invasions of Mons |quote=The country is divided into three increasingly autonomous regions: Dutch-speaking Flanders in the north; mostly French-speaking Brussels in the center as an enclave within Flanders and French-speaking Wallonia in the south, including the German-speaking ''Cantons de l'Est''). |year=1999 |month=October |author=McMillan, Eric |work=Capital translator, Newsletter of the <span style="font-size:92%;">NCATA</span>, Vol. 21, No. 7, p. 1 |publisher=National Capital Area Chapter of the American Translators Association (<span style="font-size:87%;">NCATA</span>) |url=http://www.ncata.org/doc/Oct99.pdf |format=PDF |accessdate=21 June 2007 |archiveurl=https://web.archive.org/web/20060923043746/http://www.ncata.org/doc/Oct99.pdf |archivedate=23 September 2006 }}<br />*{{cite web |title=Language Facilities in the Brussels Periphery |quote=Brussels is a kind of enclave within Flanders—it has no direct link with Wallonia. |author=[http://perswww.kuleuven.be/~u0025631/ Van de Walle, Steven], lecturer at University of Birmingham Institute of Local Government Studies, School of Public Policy |publisher=Katholieke Universiteit Leuven—Leuvens Universitair Dienstencentrum voor Informatica en Telematica |url=http://perswww.kuleuven.be/~u0025631/pdf/RANDBRUS.pdf |format=PDF |accessdate=21 June 2007 |archiveurl=https://www.webcitation.org/5kwPxLurr?url=http://uk.encarta.msn.com/encnet/refpages/RefArtTextonly.aspx?refid=781531490 |archivedate=31 October 2009 |deadurl=yes }}</ref> <ref name=germanspeakingcommunity1>{{cite web |title=The German-speaking Community |publisher=The German-speaking Community |url=http://www.dglive.be/EN/Desktopdefault.aspx/tabid-1263/2264_read-27181/ |accessdate=5 May 2007 |archivedate=30 May 2007 |archiveurl=https://web.archive.org/web/20070530023348/http://www.dglive.be/EN/Desktopdefault.aspx/tabid-1263/2264_read-27181/ }} The (original) [http://www.dglive.be/DesktopDefault.aspx/tabid-84/186_read-448/ version in German language] (already) mentions 73,000 instead of 71,500 inhabitants.</ref> ဘယ်လ်ဂျီယမ်၏ ဘာသာစကားကွဲပြားမှုကြောင့် နိုင်ငံရေးနှင့်ယဉ်ကျေးမှုပဋိပက္ခများကို ဖြစ်ပေါ်စေပြီး အစိုးရအဖွဲ့ ဖွဲ့စည်းပုံနှင့် အုပ်ချုပ်ပုံများမှာ အနည်းငယ်မျှ ရှုပ်ထွေး‌နေသည်။ <ref name=bbcnews1>{{cite news |title=Language dispute divides Belgium |author=Morris, Chris<!--NO LINK unless it goes to a British TV journalist--> |publisher=BBC News |date=13 May 2005 |url=http://news.bbc.co.uk/1/hi/world/europe/4545433.stm |accessdate=8 May 2007}}</ref><ref name=paulderidder>{{cite web |title=Langues majoritaires, langues minoritaires, dialectes et NTIC |date=25 September 2001 |language=French |author=Petermann, Simon, Professor at the University of Liège, Wallonia, Belgium—at colloquium ''IX^e Sommet de la francophonie—Initiatives 2001—Ethique et nouvelles technologies, session 6 Cultures et langues, la place des minorités'', Bayreuth |url=http://www.initiatives.refer.org/Initiatives-2001/_notes/sess604.htm |accessdate=4 May 2007 |archivedate=2 November 2013 |archiveurl=https://web.archive.org/web/20131102084828/http://www.initiatives.refer.org/Initiatives-2001/_notes/sess604.htm }}</ref> ဘယ်လ်ဂျီယမ်ဟူသော ဝေါဟာရမှာ ဂယ်လီယာ ဘယ်လ်ဂျီကာ ဟူသော စကားလုံးမှ ဆင်းသက်လာခဲ့သည်။ [[ရောမအင်ပါယာ]]ခေတ်က မြောက်ဘက်အစွန်ဆုံးကျသော ဘယ်လ်ဂျေးလူမျိုးများ နေထိုင်ရာ ဂေါလ်နယ် ဖြစ်သောကြောင့် ယင်းသို့ခေါ်ဆိုခဲ့ကြခြင်းဖြစ်သည်။ ဘယ်လ်ဂျေးလူမျိုးဟူသည်မှာ ဆဲ့လ်ထ် လူမျိုးနှင့် ဂျာမန်အနွယ် လူမျိုးများ သွေးနှောရာမှ ပေါက်ပွားလာခဲ့ခြင်းဖြစ်သည်။ <ref>{{cite book|title=Encyclopedia of the Roman Empire|url=https://archive.org/details/encyclopediaofro0000buns|author=Bunson, Matthew|year=1994|page=[https://archive.org/details/encyclopediaofro0000buns/page/169 169]|edition=Hardcover 352pp|publisher=Facts on File, New York|isbn=081602135X Paperback 512pp, ISBN 0-8160-3182-7; Revised edition (2002), Hardcover 636pp, ISBN 0-8160-4562-3}}<!--reference 2007-08-15 borrowed from WP article 'Gallia Belgica', version 2007-05-12 id=128931276, at "Agrippa made the divisions on what he perceived to be distinctions in language, race and community—Gallia Belgica was meant to be a mix of Celtic and Germanic peoples."; not doublechecked--></ref><ref>Footnote: The Celtic and/or Germanic influences on and origin(s) of the Belgae remains disputed. Further reading e.g.{{cite web |title=Ethnic and Cultural Identity |work=Barbarians on the Greek Periphery?—Origins of Celtic Art |year=1997 |month=May |author=Witt, Constanze Maria |publisher=Institute for Advanced Technology in the Humanities, University of Virginia |url=http://www3.iath.virginia.edu/Barbarians/Essays/ethnic_main.html |accessdate=6 June 2007 |archive-date=2 November 2013 |archive-url=https://web.archive.org/web/20131102041903/http://www2.iath.virginia.edu/Barbarians/Essays/ethnic_main.html }}</ref> သမိုင်းကြောင်းအရ ဘယ်လ်ဂျီယမ်၊ [[နယ်သာလန်နိုင်ငံ]]နှင့် [[လူဇင်ဘတ်နိုင်ငံ]] အစရှိသည့် (၃)နိုင်ငံကို နိုင်ငံကျ ဟုခေါ်ဆိုခဲ့ကြသည်။ အလယ်ခေတ်အကုန်မှ ၁၇ရာစုနှစ်အတောအတွင်း ကုန်သွယ်ရေးနှင့် ယဉ်ကျေးမှု ဖွံ့ဖြိုးစည်ကားရာ ဒေသဖြစ်ခဲ့သည်။ ၁၆ရာစုနှစ်မှ ၁၈၃၀ ဘယ်လ်ဂျီယမ်တော်လှန်ရေး ကာလအထိ ယင်းဒေသတွင် ဥရာပမှ အင်အားကြီးနိုင်ငံတို့၏ စစ်မက်ဖြစ်ပွားရာ စစ်တလင်းပြင် ဖြစ်ခဲ့သည်။ <ref>{{cite web |title=Rezention zu (Review of) Cook, Bernard: Belgium. A History ISBN 0-8204-5824-4 |date=17 February 2003 |quote=die Bezeichnung Belgiens als „the cockpit of Europe” (James Howell, 1640), die damals noch auf eine kriegerische Hahnenkampf-Arena hindeutete |language=German |author=Haß, Torsten, Head of the [[:de:Fachhochschule Kehl|Fachhochschule (University of Applied Sciences) of Kehl]] Library, Kehl, Germany |publisher=FH-Zeitung (journal of the Fachhochschule) |url=http://www.fh-kehl.de/zeitung/rezensionen/2003/cook,belgium.htm |archiveurl=https://web.archive.org/web/20070609152931/http://www.fh-kehl.de/zeitung/rezensionen/2003/cook,belgium.htm |archivedate=9 June 2007 |accessdate=24 May 2007 }}—The book reviewer, Haß, attributes the expression in English to James Howell in 1640. Howell's original phrase "the cockpit of Christendom" became modified afterwards, as shown by:<br />&nbsp;&nbsp;{{cite web |title=The Hydra No.1 New Series (November 1917)—Arras And Captain Satan |author=Carmont, John |work=War Poets Collection |publisher=Napier University's Business School |url=http://www.napier.ac.uk/warpoets/Hydraissues/Hyn01/hyn01a03.html |accessdate=24 May 2007 |archivedate=11 May 2008 |archiveurl=https://web.archive.org/web/20080511040638/http://www2.napier.ac.uk/warpoets/Hydraissues/Hyn01/hyn01a03.html }}—and as such coined for Belgium:<br />&nbsp;&nbsp;{{cite web |title=Nuttall Encyclopaedia of General Knowledge—Cockpit of Europe |quote=Cockpit of Europe, Belgium, as the scene of so many battles between the Powers of Europe. |author=Wood, James |year=1907 |url=http://www.fromoldbooks.org/Wood-NuttallEncyclopaedia/c/cockpitofeurope.html |accessdate=24 May 2007 }} (See also The Nuttall Encyclopaedia)</ref> ကမ္ဘာစစ်ကြီးနှစ်ခုဖြစ်ပွားခဲ့ပြီးနောက် ဘယ်လ်ဂျီယမ်သည် ကမ္ဘာ့အလယ်တွင် ဂုဏ်ပိုတက်လာခဲ့သည်။ လွတ်လပ်ရေးရပြီးနောက်တွင် [[စက်မှုတော်လှန်ရေး]]ကို တက်ကြွစွာဆင်နွှဲခဲ့သည်။ <ref name="Fitzmaurice">{{cite web |title=New Order? International models of peace and reconciliation—Diversity and civil society |author=[http://cain.ulst.ac.uk/dd/report9/report9h.htm Fitzmaurice, John], at the Secretariat-General of the European Commission, taught at the Université Libre de Bruxelles |year=1996 |publisher=Democratic Dialogue ''Northern Ireland's first think tank'', Belfast, Northern Ireland, UK |url=http://cain.ulst.ac.uk/dd/report9/report9d.htm |accessdate=12 August 2007 |archive-date=25 January 2014 |archive-url=https://web.archive.org/web/20140125171511/http://cain.ulst.ac.uk/dd/report9/report9d.htm }}</ref><ref name="EUbusiness">{{cite web |title=Belgium country profile |date=27 August 2006 |publisher=[http://www.eubusiness.com/aboutus EUbusiness], Richmond, UK |url=http://www.eubusiness.com/Belgium/belgium-country-profile/ |accessdate=12 August 2007 |archive-date=7 October 2009 |archive-url=https://web.archive.org/web/20091007053429/http://www.eubusiness.com/Belgium/belgium-country-profile }}</ref> ၂၀ရာစုခေတ်တွင် [[အာဖရိက]]တွင် ဘယ်လ်ဂျီယမ်ကိုလိုနီနယ်များ အများအပြားပိုင်ဆိုင်ခဲ့သည်။ <ref>{{cite web |title=Chapter 27. The Age of Imperialism (Section 2. The Partition of Africa) |work=World History II |author=Karl, Farah ''(text)''; Stoneking, James'' (course)'' |year=1999 |publisher=Appomattox Regional Governor's School (History Department), Petersburg, Virginia, USA |url=http://www.args.k12.va.us/academics/history/Stoneking/chapters/world2/world27.pdf |archiveurl=https://web.archive.org/web/20070925221249/http://www.args.k12.va.us/academics/history/Stoneking/chapters/world2/world27.pdf |archivedate=25 September 2007 |format=PDF |accessdate=16 August 2007 }}</ref> ၂၀ရာစုနောက်ပိုင်းတွင် ယဉ်ကျေးမှု မတူခြင်းနှင့် ဖလန်းဒါးစ်နယ်၏ စီးပွားရေး မညီမျှခြင်းတို့ကြောင့် Flemings(ဖလင်းမစ်ရှ်) နှင့် Francophones(ပြင်သစ်စကား​​ပြော) တို့ကြား လူမျိုးရေးပဋိပက္ခများ ဖြစ်ပွားလာခဲ့သည်။ <!--a quarter of the Francophones are living in Brussels and are no nessarily Walloons but are nevertheless in conflict with the Flemings(ဖလင်းမစ်ရှ်) so please don't change Francophone(ပြင်သစ်စကား​​​ပြော) into Walloons--> ယင်းပဋိပက္ခများမှာ ယခုချိန်ထိ ဆက်လက်ရှိနေဆဲဖြစ်ပြီး ယခင်က စည်းလုံးညီညွတ်ခဲ့သော ဘယ်လ်ဂျီယမ်ကို ဖက်ဒရယ်ပြည်ထောင်စုအဖြစ် တည်ဆောက်ရန် အခက်အခဲများရှိနေစေသည်။ ==သမိုင်း== ၁၈၃၀ ခုနှစ်တွင် [[နယ်သာလန်နိုင်ငံ]]မှ လွတ်လပ်ရေးရရှိပြီ ၁၈၃၉ ခုနှစ်တွင် ဘယ်လ်ဂျီယမ်ဘုရင့်နိုင်ငံအဖြစ်အသိအမှတ်ပြုခြင်းခံခဲ့သည်။ ၁၉၇၀ ခုနှစ်နှင့် ၁၉၉၃ ခုနှစ်အကြားတွင် ဖက်ဒရယ်တည်ဆောက်ပုံစနစ်အသစ်သို့ ပြောင်းလဲတည်ဆောက်ခဲ့သည်။ [[ဥရောပသမဂ္ဂ]] တည်ထောင်သူနိုင်ငံများထဲမှ တစ်နိုင်ငံဖြစ်ခဲ့သည်။ <ref name=mwd>{{cite web |date=၂၃ ဖေဖဝါရီ ၂၀၂၂ |url=https://myawady.net.mm/node/22437 |website=မြဝတီ |title=ဥပဒေပြုရေးဆိုင်ရာလွှတ်တော်ရွေးကောက်ပွဲများ အပေါ်လေ့လာခြင်း (ဘယ်လ်ဂျီယမ်နိုင်ငံ)}}</ref> ==ပထဝီ== ဘယ်လ်ဂျီယမ်နိုင်ငံသည် နယ်သာလန်၊ [[ဂျာမနီ]]၊ [[လူဇင်ဘတ်]]နှင့် [[ပြင်သစ်]]တို့နှင့် နယ်နိမိတ်ချင်းဖြစ်သည်။ မြို့တော် [[ဘရပ်ဆဲလ်မြို့]]သည် ဥရောပသမဂ္ဂ စသောနိုင်ငံတကာအဖွဲ့အစည်းများစွာ၏ ရုံးချုပ်ဖြစ်သည်။ လူဦးရေ ၁၁ သန်းကျော်ရှိပြီး၊ ပြင်သစ်၊ ဒတ်ချ်၊ ဂျာမန် ဘာသာများကို သုံးစွဲသည်။ ယူရိုငွေကြေးကို အသုံးပြုသည်။ ခရစ်ယာန်ဘာသာကိုးကွယ်သူ ၆၀ ရာခိုင်နှုန်း၊ ဘာသာမဲ့ ၃၁ ရာခိုင်နှုန်း၊ အစ္စလာမ်ဘာသာကိုးကွယ်သူ ၇ ရာခိုင် ရှိသည်။<ref name=mwd/> ==အစိုးရ== ဘယ်လ်ဂျီယမ်နိုင်ငံသည် ဖက်ဒရယ်စနစ်ဖြင့် အုပ်ချုပ်သော စည်းမျဉ်းခံဘုရင်နိုင်ငံဖြစ်သည်။ လူမျိုးစုများ၊ ဒေသများ ဖြင့်ဖွဲ့စည်းထားသော ပြည်ထောင်စုဖြစ်သည်။ ဖက်ဒရယ်အဆင့်မှာ နိုင်ငံတကာရေး၊ ကာကွယ်ရေး စသည့် အရေးကြီးကိစ္စကို အုပ်စိုးပြီး အုပ်စုများ၊ ဒေသများသည် ၎င်းတို့နှင့် သက်ဆိုင်ရာ ခွဲဝေကျင့်သုံးထားသောအာဏာကို စဉ်ဆက်မပြတ် ဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်ရေး ဆောင်ရွက်သည်။ ဤအဆိုပါ အုပ်စုနှင့်ဒေသများသည် ရပ်တည်ချက်နှစ်ခုဖြင့် ဖွဲ့စည်းခဲ့ပါသည်။ ပထမရပ်တည်ချက်သည် ဘာသာစကားနှင့် ယဉ်ကျေးမှုပေါ်တွင် အခြေခံ၍ သတ်မှတ်ထားတော [[ဒတ်ချ်ဘာသာစကား]]ပြောကြသော ဖလီမစ်ရှ် အုပ်စု၊ [[ပြင်သစ်ဘာသာစကား]]ပြောကြသော ဝါလူးန် အုပ်စုနှင့် [[ဂျာမန်ဘာသာစကား]]ပြောကြသော အုပ်စုဟူ၍ အုပ်စုသုံးစုခွဲခြား သတ်မှတ်သည်။ ဒုတိယရပ်တည်ချက်သည် စီးပွားရေးဆိုင်ရာ ကိစ္စရပ်များတွင် ပထဝီဒေသအားဖြင့် ဖလာဒါး၊ ဝါလူးနီယားနှင့် ဘရပ်ဆဲလ်မြို့တော် ဒေသုံးခုဖြင့် ဖွဲ့စည်းထားရှိပါသည်။<ref name=mwd/><ref name=bbc/> ဘုရင်စနစ်အောက်ရှိသော်လည်း အုပ်ချုပ်ရေးအာဏာသည် ဝန်ကြီးချုပ်အပါအဝင် မျှတစွာ ခွဲဝေထားသည်။ ဆုံးဖြတ်ချက် များကို [[ဖီလစ်ပ်ဘုရင်]]မင်းမြတ်၏ အမည်ကိုသုံး၍ စီရင်ချက် ချမှတ်ပါသည်။ ဥရောပသမဂ္ဂ ပါလီမန်အတွက်လည်း ဘယ်လ်ဂျီယမ်မှ ကိုယ်စားလှယ် ၂၁ ဦး ပါဝင်သည်။<ref name=mwd/> ==ကိုးကား== {{reflist|2}} [[ကဏ္ဍ:ဘယ်လ်ဂျီယမ်နိုင်ငံ]] [[ကဏ္ဍ:နေတိုး အဖွဲ့ဝင်နိုင်ငံများ]] [[ကဏ္ဍ:ကုလသမဂ္ဂ အဖွဲ့ဝင်နိုင်ငံများ]] [[ကဏ္ဍ:ဥရောပ သမဂ္ဂ အဖွဲ့ဝင် နိုင်ငံများ]] [[ကဏ္ဍ:မြေထဲပင်လယ်သမဂ္ဂ အဖွဲ့ဝင်နိုင်ငံများ]] 00mnk44qdpbfk41g8mpc23vo71792f0 876693 876692 2025-06-06T18:44:45Z EmeraldRange 49897 သမိုင်းကို သမိုင်းကဏ္ဍကို ရွေ့၊ မလိုအပ်ကိုးကားတွေဖြုပ် 876693 wikitext text/x-wiki {{Coord|50|50|N|4|00|E|display=title}} {{Infobox country | နိုင်ငံအမည်အပြည့် = ဘယ်လ်ဂျီယံ ဘုရင့်နိုင်ငံ |native_name = {{ubl|{{native name|nl|Koninkrijk België}}|{{native name|fr|Royaume de Belgique}}|{{native name|de|Königreich Belgien}}}} | ပုံ_အလံ = Flag of Belgium.svg | ပုံ_တံဆိပ် = Great Coat of Arms of Belgium.svg | နိုင်ငံတော်ဆောင်ပုဒ် = {{native phrase|nl|"Eendracht maakt macht"|italics=off}}<br />{{native phrase|fr|"L'union fait la force"|italics=off}}<br />{{native phrase|de|"Einigkeit macht stark"|italics=off}} |englishmotto = "[[Unity makes strength]]" | နိုင်ငံတော်သီချင်း = <br />"[[La Brabançonne]]"<br />({{Lang-en|"The Brabantian"}})<br /> <div style="display:inline-block;margin-top:0.4em;">[[File:The Brabanconne.ogg|center]]</div> | ပုံ_နေရာ = EU-Belgium.svg |map_caption = {{map caption |location_color=အစိမ်းရင့် |region=ဥရောပ |region_color=မီးခိုးရင့် |subregion=ဥရောပသမဂ္ဂ |subregion_color=အစိမ်းရောင်}} | မြို့တော် = [[ဘရပ်ဆဲလ်မြို့]] | အကြီးဆုံးမြို့ = မြို့တော် |coordinates = {{Coord|50|51|N|4|21|E|type:city}} | အကြီးဆုံးပြည်နယ် = | ရုံးသုံးဘာသာများ = [[ဒတ်ချ်ဘာသာ]]<br />[[ပြင်သစ်ဘာသာ]]<br />[[ဂျာမန်ဘာသာ]] |demonym = {{unbulleted list |[[Belgians|Belgian]]}} |religion = {{plainlist| * ၆၀% [[ခရစ်ယာန်ဘာသာ]] * —၅၄% ရိုမန်ကက်သလစ် * —၆% အခြားခရစ်ယာန် * ၃၁% [[ဘာသာမဲ့]] * ၇% အစ္စလာမ် * ၂% အခြား }} |religion_year = ၂၀၁၉<ref name="EB2018">{{cite book|title=Eurobarometer 90.4: Attitudes of Europeans towards Biodiversity, Awareness and Perceptions of EU customs, and Perceptions of Antisemitism|publisher=European Commission|url=http://zacat.gesis.org/webview/index.jsp?headers=http%3A%2F%2F193.175.238.79%3A80%2Fobj%2FfVariable%2FZA7556_V204&v=2&stubs=http%3A%2F%2F193.175.238.79%3A80%2Fobj%2FfVariable%2FZA7556_V11&weights=http%3A%2F%2F193.175.238.79%3A80%2Fobj%2FfVariable%2FZA7556_V440&V204slice=1&study=http%3A%2F%2F193.175.238.79%3A80%2Fobj%2FfStudy%2FZA7556&charttype=null&tabcontenttype=row&V11slice=1&V204subset=1+-+10%2C11%2C12+-+13%2C14&mode=table&top=yes|access-date=၁၅ ဇူလိုင် ၂၀၂၁|via=GESIS – Leibniz Institute for the Social Sciences|archive-date=13 March 2020|archive-url=https://web.archive.org/web/20200313212123/https://zacat.gesis.org/webview/index.jsp?headers=http%3A%2F%2F193.175.238.79%3A80%2Fobj%2FfVariable%2FZA7556_V204&v=2&stubs=http%3A%2F%2F193.175.238.79%3A80%2Fobj%2FfVariable%2FZA7556_V11&weights=http%3A%2F%2F193.175.238.79%3A80%2Fobj%2FfVariable%2FZA7556_V440&V204slice=1&study=http%3A%2F%2F193.175.238.79%3A80%2Fobj%2FfStudy%2FZA7556&charttype=null&tabcontenttype=row&V11slice=1&V204subset=1+-+10%2C11%2C12+-+13%2C14&mode=table&top=yes|url-status=dead}}</ref> |government_type = [[ဖက်ဒရယ်ပြည်ထောင်စုစနစ်|ဖက်ဒရယ်]] [[ပါလီမန် ဒီမိုကရေစီ စနစ်|ပါလီမန်]]<br />[[စည်းမျဉ်းခံဘုရင်စနစ်]]<ref name="CVGVo">{{cite web|title=Government type: Belgium|url=https://www.cia.gov/library/publications/the-world-factbook/fields/2128.html|work=The World Factbook|publisher=CIA|access-date=၁၅ ဇူလိုင် ၂၀၂၁|archive-url=https://web.archive.org/web/20120207225832/https://www.cia.gov/library/publications/the-world-factbook/fields/2128.html|archive-date=7 February 2012|url-status=live|accessdate=15 July 2021|archivedate=7 February 2012|archiveurl=https://web.archive.org/web/20120207225832/https://www.cia.gov/library/publications/the-world-factbook/fields/2128.html}}</ref> |leader_title1 = [[ဘယ်လ်ဂျီယမ်နိုင်ငံ၏ ဘုရင်စနစ်|ဧကရာဇ်]] |leader_name1 = ဖီးလစ်ပ် |leader_title2 = [[ဘယ်လ်ဂျီယမ်နိုင်ငံ၏ ဝန်ကြီးချုပ်|ဝန်ကြီးချုပ်]] |leader_name2 = [[ဘား ဒီ ဝီဗာ]] |legislature = [[ဘယ်လ်ဂျီယမ် ဖက်ဒရယ် ပါလီမန်|ဖက်ဒရယ် ပါလီမန်]] |upper_house = [[ဘယ်လ်ဂျီယမ် အထက်လွှတ်တော်]] |lower_house = [[:en:Chamber of Representatives (Belgium)|ဘယ်လ်ဂျီယမ် အောက်လွှတ်တော်]] |sovereignty_type = [[ဘယ်လ်ဂျီယမ် တော်လှန်ရေး|လွတ်လပ်ရေး]] |sovereignty_note = ([[နယ်သာလန်]]မှ) |established_event1 = ကြေညာခဲ့ |established_date1 = ၁၈၃၀ ခုနှစ် အောက်တိုဘာလ ၄ ရက် |established_event2 = [[လန်ဒန် သဘောတူစာချုပ် (၁၈၃၉)|အသိအမှတ်ပြုခဲ့]] |established_date2 = ၁၈၃၉ ခုနှစ် ဧပြီလ ၁၉ ရက် |area_km2 = ၃၀,၆၈၉<ref name="autogenerated1">{{cite web|url=https://bestat.statbel.fgov.be/bestat/crosstable.xhtml?view=90c1e218-dc4f-4827-824d-9b25abfefe59 |title=be.STAT |publisher=Bestat.statbel.fgov.be |date=26 November 2019}}</ref> |area_sq_mi = |area_rank = ၁၃၆ <!-- Area rank should match [[List of countries and dependencies by area]] --> |percent_water = ၀.၇၁ (၂၀၁၅ ခုနှစ်အရ)<ref name="cn5oK">{{cite web|title=Surface water and surface water change|access-date=၁၅ ဇူလိုင် ၂၀၂၁|publisher=Organisation for Economic Co-operation and Development(OECD)|url=https://stats.oecd.org/Index.aspx?DataSetCode=SURFACE_WATER#}}</ref> |population_estimate = {{IncreaseNeutral}} ၁၁,၄၉၂,၆၄၁<ref name="Population">{{cite web|url=https://statbel.fgov.be/nl/themas/bevolking/structuur-van-de-bevolking |title=Structuur van de bevolking |language=nl |publisher=Statbel |access-date=၁၅ ဇူလိုင် ၂၀၂၁}}</ref><!-- Belgium does not work with censuses and estimates but has an always up-to-date population register, with official data for 1 January of each year. Monthly updated statistics are available via http://www.ibz.rrn.fgov.be/fileadmin/user_upload/Registre/nl/statistieken_bevolking/stat_1_n.pdf --> |population_estimate_year = ၂၀၂၀ |population_estimate_rank = ၈၂ |population_density_km2 = ၃၇၆<!-- based on the 2019-11-01 population number, else it does not make sense in the light of everything above --> |population_density_rank = ၂၂ |population_density_sq_mi = |GDP_PPP_year = ၂၀၂၀ |GDP_PPP =$၅၇၅,၈၀၈,၀၀၀,၀၀၀<ref name="IMF">{{cite web|url=https://www.imf.org/external/pubs/ft/weo/2019/01/weodata/weorept.aspx?pr.x=83&pr.y=7&sy=2018&ey=2020&scsm=1&ssd=1&sort=country&ds=.&br=1&c=124&s=NGDPD%2CPPPGDP%2CNGDPDPC%2CPPPPC&grp=0&a=|title=World Economic Outlook Database|publisher=[[အပြည်ပြည်ဆိုင်ရာ ငွေကြေးရန်ပုံငွေအဖွဲ့]]|access-date=1 October 2020}}</ref> |GDP_PPP_rank = ၃၆ |GDP_PPP_per_capita = $၅၀,၁၁၄<ref name="IMF" /> |GDP_PPP_per_capita_rank = ၁၈ |GDP_nominal_year = ၂၀၂၀ |GDP_nominal = $၅၀၃,၄၁၆,၀၀၀,၀၀၀<ref name="IMF" /> |GDP_nominal_rank = ၂၆ |GDP_nominal_per_capita = $၄၃,၈၁၄<ref name="IMF" /> |GDP_nominal_per_capita_rank = ၁၆ |Gini_year = ၂၀၁၈ |Gini_change = decrease <!--increase/decrease/steady--> |Gini = ၂၅.၆ <!--number only--> |Gini_ref = <ref name="eurogini">{{cite web |url=https://ec.europa.eu/eurostat/tgm/table.do?tab=table&init=1&language=en&pcode=tessi190&plugin=1 |title=Gini coefficient of equivalised disposable income – EU-SILC survey |publisher=[[Eurostat]] |website=ec.europa.eu |access-date=20 October 2019 |archive-url=https://web.archive.org/web/20190320064533/https://ec.europa.eu/eurostat/tgm/table.do?tab=table&init=1&language=en&pcode=tessi190&plugin=1 |archive-date=20 March 2019 |url-status=live}}</ref> |HDI_year = ၂၀၁၉<!-- Please use the year to which the data refers, not the publication year--> |HDI_change = increase<!--increase/decrease/steady--> |HDI = ၀.၉၁၉ <!--number only--> |HDI_ref = <ref name="KBFPc">{{cite web |url=http://hdr.undp.org/en/content/2019-human-development-index-ranking |title=2019 Human Development Index Ranking |publisher=Hdr.undp.org |access-date=10 December 2019 |archive-date=19 April 2020 |archive-url=https://web.archive.org/web/20200419114956/http://hdr.undp.org/en/content/2019-human-development-index-ranking |url-status=dead |accessdate=15 July 2021 |archivedate=9 December 2019 |archiveurl=https://web.archive.org/web/20191209091706/http://hdr.undp.org/en/content/2019-human-development-index-ranking }}</ref> |HDI_rank = ၁၇ |ငွေ = [[ယူရို]] ([[Euro sign|€]]) |currency_code = EUR |time_zone = [[ဗဟိုဥရောပ စံတော်ချိန်|CET]] |utc_offset = +1 |time_zone_DST = [[ဗဟိုဥရောပ နွေရာသီစံတော်ချိန်|CEST]] |utc_offset_DST = +2 | |drives_on = ညာ |calling_code = [[ဘယ်လ်ဂျီယမ်နိုင်ငံရှိ တယ်လီဖုန်းနံပါတ်များ|+၃၂]] |cctld = [[.be]] |footnote_a = The flag's official proportions of 13:15 are rarely seen; proportions of 2:3 or similar are more common. |footnote_b = The Brussels region is the ''de facto'' capital, but the City of Brussels municipality is the ''de jure'' capital.<ref name="lmUvF">{{cite book|title=The Belgian Constitution|date=May 2014|publisher=Belgian House of Representatives|location=Brussels, Belgium|page=63|url=http://www.const-court.be/en/basic_text/belgian_constitution.pdf|access-date=10 September 2015|archive-url=https://web.archive.org/web/20150810142522/http://www.const-court.be/en/basic_text/belgian_constitution.pdf|archive-date=10 August 2015|url-status=live}}</ref> |footnote_c = အခြားသော ဥရောပသမဂ္ဂအဖွဲ့ဝင်နိုင်ငံများနှင့် မျှဝေသုံးစွဲရန်အတွက် [[.eu]] ဒိုမိန်းကိုလည်း အသုံးပြုသည်။ | ဗဟိုဘဏ် = | အထိမ်းအမှတ်များ = | ISO 3166-1 = }} '''ဘယ်လ်ဂျီယံနိုင်ငံ''' ၏ တရားဝင်အမည်မှာ '''ဘယ်လ်ဂျီယံ ဘုရင့်နိုင်ငံ'''ဖြစ်သည်။ အနောက်ဥရောပရှိ အချုပ်အခြာအာဏာပိုင် တိုင်းပြည်တစ်ခု ဖြစ်၍ ဘယ်လ်ဂျီယမ် ဘုရင်မင်းမြတ်သည် [[ဖီးလစ်ပ် ဘုရင်]] ဖြစ်သည်။<ref name=bbc>{{cite news |title=ဘယ်လ်ဂျီယံမှာ ဘုရင်သစ် နန်းတက် |url=https://www.bbc.com/burmese/world/2013/07/130721_belgium_new_king |date=၂၁ ဇူလို်င် ၂၀၁၃ |work=ဘီဘီစီ}}</ref> [[ဥရောပသမဂ္ဂ]] ကို စတင်ဖွဲ့စည်းတည်ထောင်ခဲ့ကြသောတိုင်းပြည်များထဲမှ တစ်ခုအပါအဝင်ဖြစ်သည်။ ဥရောပသမဂ္ဂ၊ [[နေတိုး (စစ်မဟာမိတ်စာချုပ်အဖွဲ့)|နေတိုး]] နှင့် အပြည်ပြည်ဆိုင်ရာ အဖွဲ့အစည်းများစွာတို့အတွက် ဌာနချုပ်ရုံးများ တည်ရှိရာ တိုင်းပြည်လည်းဖြစ်သည်။ ဧရိယာစတုရန်းကီလိုမီတာပေါင်း ၃၀၅၂၈ ကျယ်ဝန်းပြီး၊ လူဦးရေ စုစုပေါင်း ၁၀.၈သန်းခန့်ရှိသည်။ ဂျာမန်ယဉ်ကျေးမှုနှင့် လက်တင်ဥရောပ ယဉ်ကျေးမှုနှစ်ရပ်ကြားရှိနိုင်ငံဖြစ်သောကြောင့် ဘယ်လ်ဂျီယံသားတို့တွင် ဘာသာစကားမျိုးစုံ ပြောဆိုကြသည်။ အဓိကအားဖြင့် ဒတ်ခ်ျစကားပြော ဖလင်းမစ်ရှ်လူမျိုး နှင့် ပြင်သစ်စကားပြော ဝါလွန်း လူမျိုး တို့ဖြစ်ပြီး ဂျာမန်စကားပြောများလည်း အနည်းငယ်ရှိသေးသည်။ ဘယ်လ်ဂျီယံ၏ အကြီးဆုံးဒေသကြီးများမှာ ဒတ်ခ်ျစကားပြော ဖလင်းမစ်ရှ်လူမျိုးများနေထိုင်ရာ နိုင်ငံမြောက်ပိုင်းရှိ ဖလန်းဒါးစ်နယ် နှင့် ပြင်သစ်စကားပြော ဝါလွန်းလူမျိုးများနေထိုင်ရာ နိုင်ငံတောင်ပိုင်းရှိ ဝါလိုနီးယားနယ် တို့ဖြစ်ကြသည်။ မြို့တော်ဖြစ်သော ဘရပ်ဆဲလ်တွင် ပြင်သစ်စကားပြော ဖလင်းမစ်ရှ်လူမျိုးက အများစုဖြစ်သည်။ ဂျာမန်စကားပြော လူနည်းစုကမူ ဝါလိုနီးယားနယ်၏ အရှေ့ပိုင်းတွင် နေထိုင်ကြသည်။ <ref name=jacquesleclerc1>{{cite web |title=Belgique • België • Belgien—Région de Bruxelles-Capitale • Brussels Hoofdstedelijk Gewest |work=L'aménagement linguistique dans le monde |language=French |date=18 January 2007 |author=Leclerc, Jacques, <!--NO LINK: this is not the well-known general-->, membre associé du TLFQ |publisher=Host: Trésor de la langue française au Québec (TLFQ), Université Laval, Quebec |url=http://www.tlfq.ulaval.ca/axl/EtatsNsouverains/bruxelles-capitale.htm |accessdate=18 June 2007 |archivedate=9 June 2007 |archiveurl=https://web.archive.org/web/20070609031824/http://www.tlfq.ulaval.ca/AXL/EtatsNsouverains/bruxelles-capitale.htm }}</ref><ref>{{cite web |title=The FIT Invasions of Mons |year=1999 |month=October |author=McMillan, Eric |work=Capital translator, Newsletter of the <span style="font-size:92%;">NCATA</span>, Vol. 21, No. 7, p. 1 |publisher=National Capital Area Chapter of the American Translators Association (<span style="font-size:87%;">NCATA</span>) |url=http://www.ncata.org/doc/Oct99.pdf |format=PDF |accessdate=21 June 2007 |archiveurl=https://web.archive.org/web/20060923043746/http://www.ncata.org/doc/Oct99.pdf |archivedate=23 September 2006 }}</ref><ref>{{cite web |title=The German-speaking Community |publisher=The German-speaking Community |url=http://www.dglive.be/EN/Desktopdefault.aspx/tabid-1263/2264_read-27181/ |accessdate=5 May 2007 |archivedate=30 May 2007 |archiveurl=https://web.archive.org/web/20070530023348/http://www.dglive.be/EN/Desktopdefault.aspx/tabid-1263/2264_read-27181/ }}</ref> ဘယ်လ်ဂျီယမ်၏ ဘာသာစကားကွဲပြားမှုကြောင့် နိုင်ငံရေးနှင့်ယဉ်ကျေးမှုပဋိပက္ခများကို ဖြစ်ပေါ်စေပြီး အစိုးရအဖွဲ့ ဖွဲ့စည်းပုံနှင့် အုပ်ချုပ်ပုံများမှာ အနည်းငယ်မျှ ရှုပ်ထွေး‌နေသည်။ <ref name=bbcnews1>{{cite news |title=Language dispute divides Belgium |author=Morris, Chris<!--NO LINK unless it goes to a British TV journalist--> |publisher=BBC News |date=13 May 2005 |url=http://news.bbc.co.uk/1/hi/world/europe/4545433.stm |accessdate=8 May 2007}}</ref> ဘယ်လ်ဂျီယမ်ဟူသော ဝေါဟာရမှာ ဂယ်လီယာ ဘယ်လ်ဂျီကာ ဟူသော စကားလုံးမှ ဆင်းသက်လာခဲ့သည်။ [[ရောမအင်ပါယာ]]ခေတ်က မြောက်ဘက်အစွန်ဆုံးကျသော ဘယ်လ်ဂျေးလူမျိုးများ နေထိုင်ရာ ဂေါလ်နယ် ဖြစ်သောကြောင့် ယင်းသို့ခေါ်ဆိုခဲ့ကြခြင်းဖြစ်သည်။ ဘယ်လ်ဂျေးလူမျိုးဟူသည်မှာ ဆဲ့လ်ထ် လူမျိုးနှင့် ဂျာမန်အနွယ် လူမျိုးများ သွေးနှောရာမှ ပေါက်ပွားလာခဲ့ခြင်းဖြစ်သည်။ <ref>{{cite book|title=Encyclopedia of the Roman Empire|url=https://archive.org/details/encyclopediaofro0000buns|author=Bunson, Matthew|year=1994|page=[https://archive.org/details/encyclopediaofro0000buns/page/169 169]|edition=Hardcover 352pp|publisher=Facts on File, New York|isbn=081602135X Paperback 512pp, ISBN 0-8160-3182-7; Revised edition (2002), Hardcover 636pp, ISBN 0-8160-4562-3}}</ref> သမိုင်းကြောင်းအရ ဘယ်လ်ဂျီယမ်၊ [[နယ်သာလန်နိုင်ငံ]]နှင့် [[လူဇင်ဘတ်နိုင်ငံ]] အစရှိသည့် (၃)နိုင်ငံကို နိုင်ငံကျ ဟုခေါ်ဆိုခဲ့ကြသည်။ အလယ်ခေတ်အကုန်မှ ၁၇ရာစုနှစ်အတောအတွင်း ကုန်သွယ်ရေးနှင့် ယဉ်ကျေးမှု ဖွံ့ဖြိုးစည်ကားရာ ဒေသဖြစ်ခဲ့သည်။ ၁၆ရာစုနှစ်မှ ၁၈၃၀ ဘယ်လ်ဂျီယမ်တော်လှန်ရေး ကာလအထိ ယင်းဒေသတွင် ဥရာပမှ အင်အားကြီးနိုင်ငံတို့၏ စစ်မက်ဖြစ်ပွားရာ စစ်တလင်းပြင် ဖြစ်ခဲ့သည်။ <ref>{{cite web |title=Rezention zu (Review of) Cook, Bernard: Belgium. A History ISBN 0-8204-5824-4 |date=17 February 2003 |language=German |author=Haß, Torsten, Head of the [[:de:Fachhochschule Kehl|Fachhochschule (University of Applied Sciences) of Kehl]] Library, Kehl, Germany |publisher=FH-Zeitung (journal of the Fachhochschule) |url=http://www.fh-kehl.de/zeitung/rezensionen/2003/cook,belgium.htm |archiveurl=https://web.archive.org/web/20070609152931/http://www.fh-kehl.de/zeitung/rezensionen/2003/cook,belgium.htm |archivedate=9 June 2007 |accessdate=24 May 2007 }}</ref> ==သမိုင်း== ၁၈၃၀ ခုနှစ်တွင် [[နယ်သာလန်နိုင်ငံ]]မှ လွတ်လပ်ရေးရရှိပြီ ၁၈၃၉ ခုနှစ်တွင် ဘယ်လ်ဂျီယမ်ဘုရင့်နိုင်ငံအဖြစ်အသိအမှတ်ပြုခြင်းခံခဲ့သည်။ လွတ်လပ်ရေးရပြီးနောက်တွင် [[စက်မှုတော်လှန်ရေး]]ကို တက်ကြွစွာဆင်နွှဲခဲ့သည်။ <ref>{{cite web |title=New Order? International models of peace and reconciliation—Diversity and civil society |author=[http://cain.ulst.ac.uk/dd/report9/report9h.htm Fitzmaurice, John], at the Secretariat-General of the European Commission, taught at the Université Libre de Bruxelles |year=1996 |publisher=Democratic Dialogue ''Northern Ireland's first think tank'', Belfast, Northern Ireland, UK |url=http://cain.ulst.ac.uk/dd/report9/report9d.htm |accessdate=12 August 2007 |archive-date=25 January 2014 |archive-url=https://web.archive.org/web/20140125171511/http://cain.ulst.ac.uk/dd/report9/report9d.htm }}</ref> ၂၀ရာစုခေတ်တွင် [[အာဖရိက]]တွင် ဘယ်လ်ဂျီယမ်ကိုလိုနီနယ်များ အများအပြားပိုင်ဆိုင်ခဲ့သည်။ <ref>{{cite web |title=Chapter 27. The Age of Imperialism (Section 2. The Partition of Africa) |work=World History II |author=Karl, Farah ''(text)''; Stoneking, James'' (course)'' |year=1999 |publisher=Appomattox Regional Governor's School (History Department), Petersburg, Virginia, USA |url=http://www.args.k12.va.us/academics/history/Stoneking/chapters/world2/world27.pdf |archiveurl=https://web.archive.org/web/20070925221249/http://www.args.k12.va.us/academics/history/Stoneking/chapters/world2/world27.pdf |archivedate=25 September 2007 |format=PDF |accessdate=16 August 2007 }}</ref>၂၀ရာစုနောက်ပိုင်းတွင် ယဉ်ကျေးမှု မတူခြင်းနှင့် ဖလန်းဒါးစ်နယ်၏ စီးပွားရေး မညီမျှခြင်းတို့ကြောင့် ဖလင်းမစ်ရှ် နှင့် Francophones (ပြင်သစ်စကား​​ပြော) တို့ကြား လူမျိုးရေးပဋိပက္ခများ ဖြစ်ပွားလာခဲ့သည်။ ယင်းပဋိပက္ခများမှာ ယခုချိန်ထိ ဆက်လက်ရှိနေဆဲဖြစ်ပြီး ယခင်က စည်းလုံးညီညွတ်ခဲ့သော ဘယ်လ်ဂျီယမ်ကို ဖက်ဒရယ်ပြည်ထောင်စုအဖြစ် တည်ဆောက်ရန် အခက်အခဲများရှိနေစေသည်။ ကမ္ဘာစစ်ကြီးနှစ်ခုဖြစ်ပွားခဲ့ပြီးနောက် ဘယ်လ်ဂျီယမ်သည် ကမ္ဘာ့အလယ်တွင် ဂုဏ်ပိုတက်လာခဲ့သည်။ ၁၉၇၀ ခုနှစ်နှင့် ၁၉၉၃ ခုနှစ်အကြားတွင် ဖက်ဒရယ်တည်ဆောက်ပုံစနစ်အသစ်သို့ ပြောင်းလဲတည်ဆောက်ခဲ့သည်။ [[ဥရောပသမဂ္ဂ]] တည်ထောင်သူနိုင်ငံများထဲမှ တစ်နိုင်ငံဖြစ်ခဲ့သည်။ <ref name=mwd>{{cite web |date=၂၃ ဖေဖဝါရီ ၂၀၂၂ |url=https://myawady.net.mm/node/22437 |website=မြဝတီ |title=ဥပဒေပြုရေးဆိုင်ရာလွှတ်တော်ရွေးကောက်ပွဲများ အပေါ်လေ့လာခြင်း (ဘယ်လ်ဂျီယမ်နိုင်ငံ)}}</ref> ==ပထဝီ== ဘယ်လ်ဂျီယမ်နိုင်ငံသည် နယ်သာလန်၊ [[ဂျာမနီ]]၊ [[လူဇင်ဘတ်]]နှင့် [[ပြင်သစ်]]တို့နှင့် နယ်နိမိတ်ချင်းဖြစ်သည်။ မြို့တော် [[ဘရပ်ဆဲလ်မြို့]]သည် ဥရောပသမဂ္ဂ စသောနိုင်ငံတကာအဖွဲ့အစည်းများစွာ၏ ရုံးချုပ်ဖြစ်သည်။ လူဦးရေ ၁၁ သန်းကျော်ရှိပြီး၊ ပြင်သစ်၊ ဒတ်ချ်၊ ဂျာမန် ဘာသာများကို သုံးစွဲသည်။ ယူရိုငွေကြေးကို အသုံးပြုသည်။ ခရစ်ယာန်ဘာသာကိုးကွယ်သူ ၆၀ ရာခိုင်နှုန်း၊ ဘာသာမဲ့ ၃၁ ရာခိုင်နှုန်း၊ အစ္စလာမ်ဘာသာကိုးကွယ်သူ ၇ ရာခိုင် ရှိသည်။<ref name=mwd/> ==အစိုးရ== ဘယ်လ်ဂျီယမ်နိုင်ငံသည် ဖက်ဒရယ်စနစ်ဖြင့် အုပ်ချုပ်သော စည်းမျဉ်းခံဘုရင်နိုင်ငံဖြစ်သည်။ လူမျိုးစုများ၊ ဒေသများ ဖြင့်ဖွဲ့စည်းထားသော ပြည်ထောင်စုဖြစ်သည်။ ဖက်ဒရယ်အဆင့်မှာ နိုင်ငံတကာရေး၊ ကာကွယ်ရေး စသည့် အရေးကြီးကိစ္စကို အုပ်စိုးပြီး အုပ်စုများ၊ ဒေသများသည် ၎င်းတို့နှင့် သက်ဆိုင်ရာ ခွဲဝေကျင့်သုံးထားသောအာဏာကို စဉ်ဆက်မပြတ် ဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်ရေး ဆောင်ရွက်သည်။ ဤအဆိုပါ အုပ်စုနှင့်ဒေသများသည် ရပ်တည်ချက်နှစ်ခုဖြင့် ဖွဲ့စည်းခဲ့ပါသည်။ ပထမရပ်တည်ချက်သည် ဘာသာစကားနှင့် ယဉ်ကျေးမှုပေါ်တွင် အခြေခံ၍ သတ်မှတ်ထားတော [[ဒတ်ချ်ဘာသာစကား]]ပြောကြသော ဖလီမစ်ရှ် အုပ်စု၊ [[ပြင်သစ်ဘာသာစကား]]ပြောကြသော ဝါလူးန် အုပ်စုနှင့် [[ဂျာမန်ဘာသာစကား]]ပြောကြသော အုပ်စုဟူ၍ အုပ်စုသုံးစုခွဲခြား သတ်မှတ်သည်။ ဒုတိယရပ်တည်ချက်သည် စီးပွားရေးဆိုင်ရာ ကိစ္စရပ်များတွင် ပထဝီဒေသအားဖြင့် ဖလာဒါး၊ ဝါလူးနီယားနှင့် ဘရပ်ဆဲလ်မြို့တော် ဒေသုံးခုဖြင့် ဖွဲ့စည်းထားရှိပါသည်။<ref name=mwd/><ref name=bbc/> ဘုရင်စနစ်အောက်ရှိသော်လည်း အုပ်ချုပ်ရေးအာဏာသည် ဝန်ကြီးချုပ်အပါအဝင် မျှတစွာ ခွဲဝေထားသည်။ ဆုံးဖြတ်ချက် များကို [[ဖီလစ်ပ်ဘုရင်]]မင်းမြတ်၏ အမည်ကိုသုံး၍ စီရင်ချက် ချမှတ်ပါသည်။ ဥရောပသမဂ္ဂ ပါလီမန်အတွက်လည်း ဘယ်လ်ဂျီယမ်မှ ကိုယ်စားလှယ် ၂၁ ဦး ပါဝင်သည်။<ref name=mwd/> ==ကိုးကား== {{reflist|2}} [[ကဏ္ဍ:ဘယ်လ်ဂျီယမ်နိုင်ငံ]] [[ကဏ္ဍ:နေတိုး အဖွဲ့ဝင်နိုင်ငံများ]] [[ကဏ္ဍ:ကုလသမဂ္ဂ အဖွဲ့ဝင်နိုင်ငံများ]] [[ကဏ္ဍ:ဥရောပ သမဂ္ဂ အဖွဲ့ဝင် နိုင်ငံများ]] [[ကဏ္ဍ:မြေထဲပင်လယ်သမဂ္ဂ အဖွဲ့ဝင်နိုင်ငံများ]] oh75ho686ajx6rt5svzsr3w1z7ninls 876694 876693 2025-06-06T18:45:41Z EmeraldRange 49897 လူဇင်ဘတ်နိုင်ငံ 876694 wikitext text/x-wiki {{Coord|50|50|N|4|00|E|display=title}} {{Infobox country | နိုင်ငံအမည်အပြည့် = ဘယ်လ်ဂျီယံ ဘုရင့်နိုင်ငံ |native_name = {{ubl|{{native name|nl|Koninkrijk België}}|{{native name|fr|Royaume de Belgique}}|{{native name|de|Königreich Belgien}}}} | ပုံ_အလံ = Flag of Belgium.svg | ပုံ_တံဆိပ် = Great Coat of Arms of Belgium.svg | နိုင်ငံတော်ဆောင်ပုဒ် = {{native phrase|nl|"Eendracht maakt macht"|italics=off}}<br />{{native phrase|fr|"L'union fait la force"|italics=off}}<br />{{native phrase|de|"Einigkeit macht stark"|italics=off}} |englishmotto = "[[Unity makes strength]]" | နိုင်ငံတော်သီချင်း = <br />"[[La Brabançonne]]"<br />({{Lang-en|"The Brabantian"}})<br /> <div style="display:inline-block;margin-top:0.4em;">[[File:The Brabanconne.ogg|center]]</div> | ပုံ_နေရာ = EU-Belgium.svg |map_caption = {{map caption |location_color=အစိမ်းရင့် |region=ဥရောပ |region_color=မီးခိုးရင့် |subregion=ဥရောပသမဂ္ဂ |subregion_color=အစိမ်းရောင်}} | မြို့တော် = [[ဘရပ်ဆဲလ်မြို့]] | အကြီးဆုံးမြို့ = မြို့တော် |coordinates = {{Coord|50|51|N|4|21|E|type:city}} | အကြီးဆုံးပြည်နယ် = | ရုံးသုံးဘာသာများ = [[ဒတ်ချ်ဘာသာ]]<br />[[ပြင်သစ်ဘာသာ]]<br />[[ဂျာမန်ဘာသာ]] |demonym = {{unbulleted list |[[Belgians|Belgian]]}} |religion = {{plainlist| * ၆၀% [[ခရစ်ယာန်ဘာသာ]] * —၅၄% ရိုမန်ကက်သလစ် * —၆% အခြားခရစ်ယာန် * ၃၁% [[ဘာသာမဲ့]] * ၇% အစ္စလာမ် * ၂% အခြား }} |religion_year = ၂၀၁၉<ref name="EB2018">{{cite book|title=Eurobarometer 90.4: Attitudes of Europeans towards Biodiversity, Awareness and Perceptions of EU customs, and Perceptions of Antisemitism|publisher=European Commission|url=http://zacat.gesis.org/webview/index.jsp?headers=http%3A%2F%2F193.175.238.79%3A80%2Fobj%2FfVariable%2FZA7556_V204&v=2&stubs=http%3A%2F%2F193.175.238.79%3A80%2Fobj%2FfVariable%2FZA7556_V11&weights=http%3A%2F%2F193.175.238.79%3A80%2Fobj%2FfVariable%2FZA7556_V440&V204slice=1&study=http%3A%2F%2F193.175.238.79%3A80%2Fobj%2FfStudy%2FZA7556&charttype=null&tabcontenttype=row&V11slice=1&V204subset=1+-+10%2C11%2C12+-+13%2C14&mode=table&top=yes|access-date=၁၅ ဇူလိုင် ၂၀၂၁|via=GESIS – Leibniz Institute for the Social Sciences|archive-date=13 March 2020|archive-url=https://web.archive.org/web/20200313212123/https://zacat.gesis.org/webview/index.jsp?headers=http%3A%2F%2F193.175.238.79%3A80%2Fobj%2FfVariable%2FZA7556_V204&v=2&stubs=http%3A%2F%2F193.175.238.79%3A80%2Fobj%2FfVariable%2FZA7556_V11&weights=http%3A%2F%2F193.175.238.79%3A80%2Fobj%2FfVariable%2FZA7556_V440&V204slice=1&study=http%3A%2F%2F193.175.238.79%3A80%2Fobj%2FfStudy%2FZA7556&charttype=null&tabcontenttype=row&V11slice=1&V204subset=1+-+10%2C11%2C12+-+13%2C14&mode=table&top=yes|url-status=dead}}</ref> |government_type = [[ဖက်ဒရယ်ပြည်ထောင်စုစနစ်|ဖက်ဒရယ်]] [[ပါလီမန် ဒီမိုကရေစီ စနစ်|ပါလီမန်]]<br />[[စည်းမျဉ်းခံဘုရင်စနစ်]]<ref name="CVGVo">{{cite web|title=Government type: Belgium|url=https://www.cia.gov/library/publications/the-world-factbook/fields/2128.html|work=The World Factbook|publisher=CIA|access-date=၁၅ ဇူလိုင် ၂၀၂၁|archive-url=https://web.archive.org/web/20120207225832/https://www.cia.gov/library/publications/the-world-factbook/fields/2128.html|archive-date=7 February 2012|url-status=live|accessdate=15 July 2021|archivedate=7 February 2012|archiveurl=https://web.archive.org/web/20120207225832/https://www.cia.gov/library/publications/the-world-factbook/fields/2128.html}}</ref> |leader_title1 = [[ဘယ်လ်ဂျီယမ်နိုင်ငံ၏ ဘုရင်စနစ်|ဧကရာဇ်]] |leader_name1 = ဖီးလစ်ပ် |leader_title2 = [[ဘယ်လ်ဂျီယမ်နိုင်ငံ၏ ဝန်ကြီးချုပ်|ဝန်ကြီးချုပ်]] |leader_name2 = [[ဘား ဒီ ဝီဗာ]] |legislature = [[ဘယ်လ်ဂျီယမ် ဖက်ဒရယ် ပါလီမန်|ဖက်ဒရယ် ပါလီမန်]] |upper_house = [[ဘယ်လ်ဂျီယမ် အထက်လွှတ်တော်]] |lower_house = [[:en:Chamber of Representatives (Belgium)|ဘယ်လ်ဂျီယမ် အောက်လွှတ်တော်]] |sovereignty_type = [[ဘယ်လ်ဂျီယမ် တော်လှန်ရေး|လွတ်လပ်ရေး]] |sovereignty_note = ([[နယ်သာလန်]]မှ) |established_event1 = ကြေညာခဲ့ |established_date1 = ၁၈၃၀ ခုနှစ် အောက်တိုဘာလ ၄ ရက် |established_event2 = [[လန်ဒန် သဘောတူစာချုပ် (၁၈၃၉)|အသိအမှတ်ပြုခဲ့]] |established_date2 = ၁၈၃၉ ခုနှစ် ဧပြီလ ၁၉ ရက် |area_km2 = ၃၀,၆၈၉<ref name="autogenerated1">{{cite web|url=https://bestat.statbel.fgov.be/bestat/crosstable.xhtml?view=90c1e218-dc4f-4827-824d-9b25abfefe59 |title=be.STAT |publisher=Bestat.statbel.fgov.be |date=26 November 2019}}</ref> |area_sq_mi = |area_rank = ၁၃၆ <!-- Area rank should match [[List of countries and dependencies by area]] --> |percent_water = ၀.၇၁ (၂၀၁၅ ခုနှစ်အရ)<ref name="cn5oK">{{cite web|title=Surface water and surface water change|access-date=၁၅ ဇူလိုင် ၂၀၂၁|publisher=Organisation for Economic Co-operation and Development(OECD)|url=https://stats.oecd.org/Index.aspx?DataSetCode=SURFACE_WATER#}}</ref> |population_estimate = {{IncreaseNeutral}} ၁၁,၄၉၂,၆၄၁<ref name="Population">{{cite web|url=https://statbel.fgov.be/nl/themas/bevolking/structuur-van-de-bevolking |title=Structuur van de bevolking |language=nl |publisher=Statbel |access-date=၁၅ ဇူလိုင် ၂၀၂၁}}</ref><!-- Belgium does not work with censuses and estimates but has an always up-to-date population register, with official data for 1 January of each year. Monthly updated statistics are available via http://www.ibz.rrn.fgov.be/fileadmin/user_upload/Registre/nl/statistieken_bevolking/stat_1_n.pdf --> |population_estimate_year = ၂၀၂၀ |population_estimate_rank = ၈၂ |population_density_km2 = ၃၇၆<!-- based on the 2019-11-01 population number, else it does not make sense in the light of everything above --> |population_density_rank = ၂၂ |population_density_sq_mi = |GDP_PPP_year = ၂၀၂၀ |GDP_PPP =$၅၇၅,၈၀၈,၀၀၀,၀၀၀<ref name="IMF">{{cite web|url=https://www.imf.org/external/pubs/ft/weo/2019/01/weodata/weorept.aspx?pr.x=83&pr.y=7&sy=2018&ey=2020&scsm=1&ssd=1&sort=country&ds=.&br=1&c=124&s=NGDPD%2CPPPGDP%2CNGDPDPC%2CPPPPC&grp=0&a=|title=World Economic Outlook Database|publisher=[[အပြည်ပြည်ဆိုင်ရာ ငွေကြေးရန်ပုံငွေအဖွဲ့]]|access-date=1 October 2020}}</ref> |GDP_PPP_rank = ၃၆ |GDP_PPP_per_capita = $၅၀,၁၁၄<ref name="IMF" /> |GDP_PPP_per_capita_rank = ၁၈ |GDP_nominal_year = ၂၀၂၀ |GDP_nominal = $၅၀၃,၄၁၆,၀၀၀,၀၀၀<ref name="IMF" /> |GDP_nominal_rank = ၂၆ |GDP_nominal_per_capita = $၄၃,၈၁၄<ref name="IMF" /> |GDP_nominal_per_capita_rank = ၁၆ |Gini_year = ၂၀၁၈ |Gini_change = decrease <!--increase/decrease/steady--> |Gini = ၂၅.၆ <!--number only--> |Gini_ref = <ref name="eurogini">{{cite web |url=https://ec.europa.eu/eurostat/tgm/table.do?tab=table&init=1&language=en&pcode=tessi190&plugin=1 |title=Gini coefficient of equivalised disposable income – EU-SILC survey |publisher=[[Eurostat]] |website=ec.europa.eu |access-date=20 October 2019 |archive-url=https://web.archive.org/web/20190320064533/https://ec.europa.eu/eurostat/tgm/table.do?tab=table&init=1&language=en&pcode=tessi190&plugin=1 |archive-date=20 March 2019 |url-status=live}}</ref> |HDI_year = ၂၀၁၉<!-- Please use the year to which the data refers, not the publication year--> |HDI_change = increase<!--increase/decrease/steady--> |HDI = ၀.၉၁၉ <!--number only--> |HDI_ref = <ref name="KBFPc">{{cite web |url=http://hdr.undp.org/en/content/2019-human-development-index-ranking |title=2019 Human Development Index Ranking |publisher=Hdr.undp.org |access-date=10 December 2019 |archive-date=19 April 2020 |archive-url=https://web.archive.org/web/20200419114956/http://hdr.undp.org/en/content/2019-human-development-index-ranking |url-status=dead |accessdate=15 July 2021 |archivedate=9 December 2019 |archiveurl=https://web.archive.org/web/20191209091706/http://hdr.undp.org/en/content/2019-human-development-index-ranking }}</ref> |HDI_rank = ၁၇ |ငွေ = [[ယူရို]] ([[Euro sign|€]]) |currency_code = EUR |time_zone = [[ဗဟိုဥရောပ စံတော်ချိန်|CET]] |utc_offset = +1 |time_zone_DST = [[ဗဟိုဥရောပ နွေရာသီစံတော်ချိန်|CEST]] |utc_offset_DST = +2 | |drives_on = ညာ |calling_code = [[ဘယ်လ်ဂျီယမ်နိုင်ငံရှိ တယ်လီဖုန်းနံပါတ်များ|+၃၂]] |cctld = [[.be]] |footnote_a = The flag's official proportions of 13:15 are rarely seen; proportions of 2:3 or similar are more common. |footnote_b = The Brussels region is the ''de facto'' capital, but the City of Brussels municipality is the ''de jure'' capital.<ref name="lmUvF">{{cite book|title=The Belgian Constitution|date=May 2014|publisher=Belgian House of Representatives|location=Brussels, Belgium|page=63|url=http://www.const-court.be/en/basic_text/belgian_constitution.pdf|access-date=10 September 2015|archive-url=https://web.archive.org/web/20150810142522/http://www.const-court.be/en/basic_text/belgian_constitution.pdf|archive-date=10 August 2015|url-status=live}}</ref> |footnote_c = အခြားသော ဥရောပသမဂ္ဂအဖွဲ့ဝင်နိုင်ငံများနှင့် မျှဝေသုံးစွဲရန်အတွက် [[.eu]] ဒိုမိန်းကိုလည်း အသုံးပြုသည်။ | ဗဟိုဘဏ် = | အထိမ်းအမှတ်များ = | ISO 3166-1 = }} '''ဘယ်လ်ဂျီယံနိုင်ငံ''' ၏ တရားဝင်အမည်မှာ '''ဘယ်လ်ဂျီယံ ဘုရင့်နိုင်ငံ'''ဖြစ်သည်။ အနောက်ဥရောပရှိ အချုပ်အခြာအာဏာပိုင် တိုင်းပြည်တစ်ခု ဖြစ်၍ ဘယ်လ်ဂျီယမ် ဘုရင်မင်းမြတ်သည် [[ဖီးလစ်ပ် ဘုရင်]] ဖြစ်သည်။<ref name=bbc>{{cite news |title=ဘယ်လ်ဂျီယံမှာ ဘုရင်သစ် နန်းတက် |url=https://www.bbc.com/burmese/world/2013/07/130721_belgium_new_king |date=၂၁ ဇူလို်င် ၂၀၁၃ |work=ဘီဘီစီ}}</ref> [[ဥရောပသမဂ္ဂ]] ကို စတင်ဖွဲ့စည်းတည်ထောင်ခဲ့ကြသောတိုင်းပြည်များထဲမှ တစ်ခုအပါအဝင်ဖြစ်သည်။ ဥရောပသမဂ္ဂ၊ [[နေတိုး (စစ်မဟာမိတ်စာချုပ်အဖွဲ့)|နေတိုး]] နှင့် အပြည်ပြည်ဆိုင်ရာ အဖွဲ့အစည်းများစွာတို့အတွက် ဌာနချုပ်ရုံးများ တည်ရှိရာ တိုင်းပြည်လည်းဖြစ်သည်။ ဧရိယာစတုရန်းကီလိုမီတာပေါင်း ၃၀၅၂၈ ကျယ်ဝန်းပြီး၊ လူဦးရေ စုစုပေါင်း ၁၀.၈သန်းခန့်ရှိသည်။ ဂျာမန်ယဉ်ကျေးမှုနှင့် လက်တင်ဥရောပ ယဉ်ကျေးမှုနှစ်ရပ်ကြားရှိနိုင်ငံဖြစ်သောကြောင့် ဘယ်လ်ဂျီယံသားတို့တွင် ဘာသာစကားမျိုးစုံ ပြောဆိုကြသည်။ အဓိကအားဖြင့် ဒတ်ခ်ျစကားပြော ဖလင်းမစ်ရှ်လူမျိုး နှင့် ပြင်သစ်စကားပြော ဝါလွန်း လူမျိုး တို့ဖြစ်ပြီး ဂျာမန်စကားပြောများလည်း အနည်းငယ်ရှိသေးသည်။ ဘယ်လ်ဂျီယံ၏ အကြီးဆုံးဒေသကြီးများမှာ ဒတ်ခ်ျစကားပြော ဖလင်းမစ်ရှ်လူမျိုးများနေထိုင်ရာ နိုင်ငံမြောက်ပိုင်းရှိ ဖလန်းဒါးစ်နယ် နှင့် ပြင်သစ်စကားပြော ဝါလွန်းလူမျိုးများနေထိုင်ရာ နိုင်ငံတောင်ပိုင်းရှိ ဝါလိုနီးယားနယ် တို့ဖြစ်ကြသည်။ မြို့တော်ဖြစ်သော ဘရပ်ဆဲလ်တွင် ပြင်သစ်စကားပြော ဖလင်းမစ်ရှ်လူမျိုးက အများစုဖြစ်သည်။ ဂျာမန်စကားပြော လူနည်းစုကမူ ဝါလိုနီးယားနယ်၏ အရှေ့ပိုင်းတွင် နေထိုင်ကြသည်။ <ref name=jacquesleclerc1>{{cite web |title=Belgique • België • Belgien—Région de Bruxelles-Capitale • Brussels Hoofdstedelijk Gewest |work=L'aménagement linguistique dans le monde |language=French |date=18 January 2007 |author=Leclerc, Jacques, <!--NO LINK: this is not the well-known general-->, membre associé du TLFQ |publisher=Host: Trésor de la langue française au Québec (TLFQ), Université Laval, Quebec |url=http://www.tlfq.ulaval.ca/axl/EtatsNsouverains/bruxelles-capitale.htm |accessdate=18 June 2007 |archivedate=9 June 2007 |archiveurl=https://web.archive.org/web/20070609031824/http://www.tlfq.ulaval.ca/AXL/EtatsNsouverains/bruxelles-capitale.htm }}</ref><ref>{{cite web |title=The FIT Invasions of Mons |year=1999 |month=October |author=McMillan, Eric |work=Capital translator, Newsletter of the <span style="font-size:92%;">NCATA</span>, Vol. 21, No. 7, p. 1 |publisher=National Capital Area Chapter of the American Translators Association (<span style="font-size:87%;">NCATA</span>) |url=http://www.ncata.org/doc/Oct99.pdf |format=PDF |accessdate=21 June 2007 |archiveurl=https://web.archive.org/web/20060923043746/http://www.ncata.org/doc/Oct99.pdf |archivedate=23 September 2006 }}</ref><ref>{{cite web |title=The German-speaking Community |publisher=The German-speaking Community |url=http://www.dglive.be/EN/Desktopdefault.aspx/tabid-1263/2264_read-27181/ |accessdate=5 May 2007 |archivedate=30 May 2007 |archiveurl=https://web.archive.org/web/20070530023348/http://www.dglive.be/EN/Desktopdefault.aspx/tabid-1263/2264_read-27181/ }}</ref> ဘယ်လ်ဂျီယမ်၏ ဘာသာစကားကွဲပြားမှုကြောင့် နိုင်ငံရေးနှင့်ယဉ်ကျေးမှုပဋိပက္ခများကို ဖြစ်ပေါ်စေပြီး အစိုးရအဖွဲ့ ဖွဲ့စည်းပုံနှင့် အုပ်ချုပ်ပုံများမှာ အနည်းငယ်မျှ ရှုပ်ထွေး‌နေသည်။ <ref name=bbcnews1>{{cite news |title=Language dispute divides Belgium |author=Morris, Chris<!--NO LINK unless it goes to a British TV journalist--> |publisher=BBC News |date=13 May 2005 |url=http://news.bbc.co.uk/1/hi/world/europe/4545433.stm |accessdate=8 May 2007}}</ref> ဘယ်လ်ဂျီယမ်ဟူသော ဝေါဟာရမှာ ဂယ်လီယာ ဘယ်လ်ဂျီကာ ဟူသော စကားလုံးမှ ဆင်းသက်လာခဲ့သည်။ [[ရောမအင်ပါယာ]]ခေတ်က မြောက်ဘက်အစွန်ဆုံးကျသော ဘယ်လ်ဂျေးလူမျိုးများ နေထိုင်ရာ ဂေါလ်နယ် ဖြစ်သောကြောင့် ယင်းသို့ခေါ်ဆိုခဲ့ကြခြင်းဖြစ်သည်။ ဘယ်လ်ဂျေးလူမျိုးဟူသည်မှာ ဆဲ့လ်ထ် လူမျိုးနှင့် ဂျာမန်အနွယ် လူမျိုးများ သွေးနှောရာမှ ပေါက်ပွားလာခဲ့ခြင်းဖြစ်သည်။ <ref>{{cite book|title=Encyclopedia of the Roman Empire|url=https://archive.org/details/encyclopediaofro0000buns|author=Bunson, Matthew|year=1994|page=[https://archive.org/details/encyclopediaofro0000buns/page/169 169]|edition=Hardcover 352pp|publisher=Facts on File, New York|isbn=081602135X Paperback 512pp, ISBN 0-8160-3182-7; Revised edition (2002), Hardcover 636pp, ISBN 0-8160-4562-3}}</ref> သမိုင်းကြောင်းအရ ဘယ်လ်ဂျီယမ်၊ [[နယ်သာလန်နိုင်ငံ]]နှင့် [[လူဇင်ဘတ်နိုင်ငံ]] အစရှိသည့် (၃)နိုင်ငံကို နိုင်ငံကျ ဟုခေါ်ဆိုခဲ့ကြသည်။ အလယ်ခေတ်အကုန်မှ ၁၇ရာစုနှစ်အတောအတွင်း ကုန်သွယ်ရေးနှင့် ယဉ်ကျေးမှု ဖွံ့ဖြိုးစည်ကားရာ ဒေသဖြစ်ခဲ့သည်။ ၁၆ရာစုနှစ်မှ ၁၈၃၀ ဘယ်လ်ဂျီယမ်တော်လှန်ရေး ကာလအထိ ယင်းဒေသတွင် ဥရာပမှ အင်အားကြီးနိုင်ငံတို့၏ စစ်မက်ဖြစ်ပွားရာ စစ်တလင်းပြင် ဖြစ်ခဲ့သည်။ <ref>{{cite web |title=Rezention zu (Review of) Cook, Bernard: Belgium. A History ISBN 0-8204-5824-4 |date=17 February 2003 |language=German |author=Haß, Torsten, Head of the [[:de:Fachhochschule Kehl|Fachhochschule (University of Applied Sciences) of Kehl]] Library, Kehl, Germany |publisher=FH-Zeitung (journal of the Fachhochschule) |url=http://www.fh-kehl.de/zeitung/rezensionen/2003/cook,belgium.htm |archiveurl=https://web.archive.org/web/20070609152931/http://www.fh-kehl.de/zeitung/rezensionen/2003/cook,belgium.htm |archivedate=9 June 2007 |accessdate=24 May 2007 }}</ref> ==သမိုင်း== ၁၈၃၀ ခုနှစ်တွင် [[နယ်သာလန်နိုင်ငံ]]မှ လွတ်လပ်ရေးရရှိပြီ ၁၈၃၉ ခုနှစ်တွင် ဘယ်လ်ဂျီယမ်ဘုရင့်နိုင်ငံအဖြစ်အသိအမှတ်ပြုခြင်းခံခဲ့သည်။ လွတ်လပ်ရေးရပြီးနောက်တွင် [[စက်မှုတော်လှန်ရေး]]ကို တက်ကြွစွာဆင်နွှဲခဲ့သည်။ <ref>{{cite web |title=New Order? International models of peace and reconciliation—Diversity and civil society |author=[http://cain.ulst.ac.uk/dd/report9/report9h.htm Fitzmaurice, John], at the Secretariat-General of the European Commission, taught at the Université Libre de Bruxelles |year=1996 |publisher=Democratic Dialogue ''Northern Ireland's first think tank'', Belfast, Northern Ireland, UK |url=http://cain.ulst.ac.uk/dd/report9/report9d.htm |accessdate=12 August 2007 |archive-date=25 January 2014 |archive-url=https://web.archive.org/web/20140125171511/http://cain.ulst.ac.uk/dd/report9/report9d.htm }}</ref> ၂၀ရာစုခေတ်တွင် [[အာဖရိက]]တွင် ဘယ်လ်ဂျီယမ်ကိုလိုနီနယ်များ အများအပြားပိုင်ဆိုင်ခဲ့သည်။ <ref>{{cite web |title=Chapter 27. The Age of Imperialism (Section 2. The Partition of Africa) |work=World History II |author=Karl, Farah ''(text)''; Stoneking, James'' (course)'' |year=1999 |publisher=Appomattox Regional Governor's School (History Department), Petersburg, Virginia, USA |url=http://www.args.k12.va.us/academics/history/Stoneking/chapters/world2/world27.pdf |archiveurl=https://web.archive.org/web/20070925221249/http://www.args.k12.va.us/academics/history/Stoneking/chapters/world2/world27.pdf |archivedate=25 September 2007 |format=PDF |accessdate=16 August 2007 }}</ref>၂၀ရာစုနောက်ပိုင်းတွင် ယဉ်ကျေးမှု မတူခြင်းနှင့် ဖလန်းဒါးစ်နယ်၏ စီးပွားရေး မညီမျှခြင်းတို့ကြောင့် ဖလင်းမစ်ရှ် နှင့် Francophones (ပြင်သစ်စကား​​ပြော) တို့ကြား လူမျိုးရေးပဋိပက္ခများ ဖြစ်ပွားလာခဲ့သည်။ ယင်းပဋိပက္ခများမှာ ယခုချိန်ထိ ဆက်လက်ရှိနေဆဲဖြစ်ပြီး ယခင်က စည်းလုံးညီညွတ်ခဲ့သော ဘယ်လ်ဂျီယမ်ကို ဖက်ဒရယ်ပြည်ထောင်စုအဖြစ် တည်ဆောက်ရန် အခက်အခဲများရှိနေစေသည်။ ကမ္ဘာစစ်ကြီးနှစ်ခုဖြစ်ပွားခဲ့ပြီးနောက် ဘယ်လ်ဂျီယမ်သည် ကမ္ဘာ့အလယ်တွင် ဂုဏ်ပိုတက်လာခဲ့သည်။ ၁၉၇၀ ခုနှစ်နှင့် ၁၉၉၃ ခုနှစ်အကြားတွင် ဖက်ဒရယ်တည်ဆောက်ပုံစနစ်အသစ်သို့ ပြောင်းလဲတည်ဆောက်ခဲ့သည်။ [[ဥရောပသမဂ္ဂ]] တည်ထောင်သူနိုင်ငံများထဲမှ တစ်နိုင်ငံဖြစ်ခဲ့သည်။ <ref name=mwd>{{cite web |date=၂၃ ဖေဖဝါရီ ၂၀၂၂ |url=https://myawady.net.mm/node/22437 |website=မြဝတီ |title=ဥပဒေပြုရေးဆိုင်ရာလွှတ်တော်ရွေးကောက်ပွဲများ အပေါ်လေ့လာခြင်း (ဘယ်လ်ဂျီယမ်နိုင်ငံ)}}</ref> ==ပထဝီ== ဘယ်လ်ဂျီယမ်နိုင်ငံသည် နယ်သာလန်၊ [[ဂျာမနီ]]၊ [[လူဇင်ဘတ်နိုင်ငံ|လူဇင်ဘတ်]]နှင့် [[ပြင်သစ်]]တို့နှင့် နယ်နိမိတ်ချင်းဖြစ်သည်။ မြို့တော် [[ဘရပ်ဆဲလ်မြို့]]သည် ဥရောပသမဂ္ဂ စသောနိုင်ငံတကာအဖွဲ့အစည်းများစွာ၏ ရုံးချုပ်ဖြစ်သည်။ လူဦးရေ ၁၁ သန်းကျော်ရှိပြီး၊ ပြင်သစ်၊ ဒတ်ချ်၊ ဂျာမန် ဘာသာများကို သုံးစွဲသည်။ ယူရိုငွေကြေးကို အသုံးပြုသည်။ ခရစ်ယာန်ဘာသာကိုးကွယ်သူ ၆၀ ရာခိုင်နှုန်း၊ ဘာသာမဲ့ ၃၁ ရာခိုင်နှုန်း၊ အစ္စလာမ်ဘာသာကိုးကွယ်သူ ၇ ရာခိုင် ရှိသည်။<ref name=mwd/> ==အစိုးရ== ဘယ်လ်ဂျီယမ်နိုင်ငံသည် ဖက်ဒရယ်စနစ်ဖြင့် အုပ်ချုပ်သော စည်းမျဉ်းခံဘုရင်နိုင်ငံဖြစ်သည်။ လူမျိုးစုများ၊ ဒေသများ ဖြင့်ဖွဲ့စည်းထားသော ပြည်ထောင်စုဖြစ်သည်။ ဖက်ဒရယ်အဆင့်မှာ နိုင်ငံတကာရေး၊ ကာကွယ်ရေး စသည့် အရေးကြီးကိစ္စကို အုပ်စိုးပြီး အုပ်စုများ၊ ဒေသများသည် ၎င်းတို့နှင့် သက်ဆိုင်ရာ ခွဲဝေကျင့်သုံးထားသောအာဏာကို စဉ်ဆက်မပြတ် ဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်ရေး ဆောင်ရွက်သည်။ ဤအဆိုပါ အုပ်စုနှင့်ဒေသများသည် ရပ်တည်ချက်နှစ်ခုဖြင့် ဖွဲ့စည်းခဲ့ပါသည်။ ပထမရပ်တည်ချက်သည် ဘာသာစကားနှင့် ယဉ်ကျေးမှုပေါ်တွင် အခြေခံ၍ သတ်မှတ်ထားတော [[ဒတ်ချ်ဘာသာစကား]]ပြောကြသော ဖလီမစ်ရှ် အုပ်စု၊ [[ပြင်သစ်ဘာသာစကား]]ပြောကြသော ဝါလူးန် အုပ်စုနှင့် [[ဂျာမန်ဘာသာစကား]]ပြောကြသော အုပ်စုဟူ၍ အုပ်စုသုံးစုခွဲခြား သတ်မှတ်သည်။ ဒုတိယရပ်တည်ချက်သည် စီးပွားရေးဆိုင်ရာ ကိစ္စရပ်များတွင် ပထဝီဒေသအားဖြင့် ဖလာဒါး၊ ဝါလူးနီယားနှင့် ဘရပ်ဆဲလ်မြို့တော် ဒေသုံးခုဖြင့် ဖွဲ့စည်းထားရှိပါသည်။<ref name=mwd/><ref name=bbc/> ဘုရင်စနစ်အောက်ရှိသော်လည်း အုပ်ချုပ်ရေးအာဏာသည် ဝန်ကြီးချုပ်အပါအဝင် မျှတစွာ ခွဲဝေထားသည်။ ဆုံးဖြတ်ချက် များကို [[ဖီလစ်ပ် ဘုရင်]]မင်းမြတ်၏ အမည်ကိုသုံး၍ စီရင်ချက် ချမှတ်ပါသည်။ ဥရောပသမဂ္ဂ ပါလီမန်အတွက်လည်း ဘယ်လ်ဂျီယမ်မှ ကိုယ်စားလှယ် ၂၁ ဦး ပါဝင်သည်။<ref name=mwd/> ==ကိုးကား== {{reflist|2}} [[ကဏ္ဍ:ဘယ်လ်ဂျီယမ်နိုင်ငံ]] [[ကဏ္ဍ:နေတိုး အဖွဲ့ဝင်နိုင်ငံများ]] [[ကဏ္ဍ:ကုလသမဂ္ဂ အဖွဲ့ဝင်နိုင်ငံများ]] [[ကဏ္ဍ:ဥရောပ သမဂ္ဂ အဖွဲ့ဝင် နိုင်ငံများ]] [[ကဏ္ဍ:မြေထဲပင်လယ်သမဂ္ဂ အဖွဲ့ဝင်နိုင်ငံများ]] 94lentovwtg1u1zfpeywhvv781gi4c5 876695 876694 2025-06-06T19:17:29Z EmeraldRange 49897 /* အစိုးရ */ ဖလာန်ဒါး 876695 wikitext text/x-wiki {{Coord|50|50|N|4|00|E|display=title}} {{Infobox country | နိုင်ငံအမည်အပြည့် = ဘယ်လ်ဂျီယံ ဘုရင့်နိုင်ငံ |native_name = {{ubl|{{native name|nl|Koninkrijk België}}|{{native name|fr|Royaume de Belgique}}|{{native name|de|Königreich Belgien}}}} | ပုံ_အလံ = Flag of Belgium.svg | ပုံ_တံဆိပ် = Great Coat of Arms of Belgium.svg | နိုင်ငံတော်ဆောင်ပုဒ် = {{native phrase|nl|"Eendracht maakt macht"|italics=off}}<br />{{native phrase|fr|"L'union fait la force"|italics=off}}<br />{{native phrase|de|"Einigkeit macht stark"|italics=off}} |englishmotto = "[[Unity makes strength]]" | နိုင်ငံတော်သီချင်း = <br />"[[La Brabançonne]]"<br />({{Lang-en|"The Brabantian"}})<br /> <div style="display:inline-block;margin-top:0.4em;">[[File:The Brabanconne.ogg|center]]</div> | ပုံ_နေရာ = EU-Belgium.svg |map_caption = {{map caption |location_color=အစိမ်းရင့် |region=ဥရောပ |region_color=မီးခိုးရင့် |subregion=ဥရောပသမဂ္ဂ |subregion_color=အစိမ်းရောင်}} | မြို့တော် = [[ဘရပ်ဆဲလ်မြို့]] | အကြီးဆုံးမြို့ = မြို့တော် |coordinates = {{Coord|50|51|N|4|21|E|type:city}} | အကြီးဆုံးပြည်နယ် = | ရုံးသုံးဘာသာများ = [[ဒတ်ချ်ဘာသာ]]<br />[[ပြင်သစ်ဘာသာ]]<br />[[ဂျာမန်ဘာသာ]] |demonym = {{unbulleted list |[[Belgians|Belgian]]}} |religion = {{plainlist| * ၆၀% [[ခရစ်ယာန်ဘာသာ]] * —၅၄% ရိုမန်ကက်သလစ် * —၆% အခြားခရစ်ယာန် * ၃၁% [[ဘာသာမဲ့]] * ၇% အစ္စလာမ် * ၂% အခြား }} |religion_year = ၂၀၁၉<ref name="EB2018">{{cite book|title=Eurobarometer 90.4: Attitudes of Europeans towards Biodiversity, Awareness and Perceptions of EU customs, and Perceptions of Antisemitism|publisher=European Commission|url=http://zacat.gesis.org/webview/index.jsp?headers=http%3A%2F%2F193.175.238.79%3A80%2Fobj%2FfVariable%2FZA7556_V204&v=2&stubs=http%3A%2F%2F193.175.238.79%3A80%2Fobj%2FfVariable%2FZA7556_V11&weights=http%3A%2F%2F193.175.238.79%3A80%2Fobj%2FfVariable%2FZA7556_V440&V204slice=1&study=http%3A%2F%2F193.175.238.79%3A80%2Fobj%2FfStudy%2FZA7556&charttype=null&tabcontenttype=row&V11slice=1&V204subset=1+-+10%2C11%2C12+-+13%2C14&mode=table&top=yes|access-date=၁၅ ဇူလိုင် ၂၀၂၁|via=GESIS – Leibniz Institute for the Social Sciences|archive-date=13 March 2020|archive-url=https://web.archive.org/web/20200313212123/https://zacat.gesis.org/webview/index.jsp?headers=http%3A%2F%2F193.175.238.79%3A80%2Fobj%2FfVariable%2FZA7556_V204&v=2&stubs=http%3A%2F%2F193.175.238.79%3A80%2Fobj%2FfVariable%2FZA7556_V11&weights=http%3A%2F%2F193.175.238.79%3A80%2Fobj%2FfVariable%2FZA7556_V440&V204slice=1&study=http%3A%2F%2F193.175.238.79%3A80%2Fobj%2FfStudy%2FZA7556&charttype=null&tabcontenttype=row&V11slice=1&V204subset=1+-+10%2C11%2C12+-+13%2C14&mode=table&top=yes|url-status=dead}}</ref> |government_type = [[ဖက်ဒရယ်ပြည်ထောင်စုစနစ်|ဖက်ဒရယ်]] [[ပါလီမန် ဒီမိုကရေစီ စနစ်|ပါလီမန်]]<br />[[စည်းမျဉ်းခံဘုရင်စနစ်]]<ref name="CVGVo">{{cite web|title=Government type: Belgium|url=https://www.cia.gov/library/publications/the-world-factbook/fields/2128.html|work=The World Factbook|publisher=CIA|access-date=၁၅ ဇူလိုင် ၂၀၂၁|archive-url=https://web.archive.org/web/20120207225832/https://www.cia.gov/library/publications/the-world-factbook/fields/2128.html|archive-date=7 February 2012|url-status=live|accessdate=15 July 2021|archivedate=7 February 2012|archiveurl=https://web.archive.org/web/20120207225832/https://www.cia.gov/library/publications/the-world-factbook/fields/2128.html}}</ref> |leader_title1 = [[ဘယ်လ်ဂျီယမ်နိုင်ငံ၏ ဘုရင်စနစ်|ဧကရာဇ်]] |leader_name1 = ဖီးလစ်ပ် |leader_title2 = [[ဘယ်လ်ဂျီယမ်နိုင်ငံ၏ ဝန်ကြီးချုပ်|ဝန်ကြီးချုပ်]] |leader_name2 = [[ဘား ဒီ ဝီဗာ]] |legislature = [[ဘယ်လ်ဂျီယမ် ဖက်ဒရယ် ပါလီမန်|ဖက်ဒရယ် ပါလီမန်]] |upper_house = [[ဘယ်လ်ဂျီယမ် အထက်လွှတ်တော်]] |lower_house = [[:en:Chamber of Representatives (Belgium)|ဘယ်လ်ဂျီယမ် အောက်လွှတ်တော်]] |sovereignty_type = [[ဘယ်လ်ဂျီယမ် တော်လှန်ရေး|လွတ်လပ်ရေး]] |sovereignty_note = ([[နယ်သာလန်]]မှ) |established_event1 = ကြေညာခဲ့ |established_date1 = ၁၈၃၀ ခုနှစ် အောက်တိုဘာလ ၄ ရက် |established_event2 = [[လန်ဒန် သဘောတူစာချုပ် (၁၈၃၉)|အသိအမှတ်ပြုခဲ့]] |established_date2 = ၁၈၃၉ ခုနှစ် ဧပြီလ ၁၉ ရက် |area_km2 = ၃၀,၆၈၉<ref name="autogenerated1">{{cite web|url=https://bestat.statbel.fgov.be/bestat/crosstable.xhtml?view=90c1e218-dc4f-4827-824d-9b25abfefe59 |title=be.STAT |publisher=Bestat.statbel.fgov.be |date=26 November 2019}}</ref> |area_sq_mi = |area_rank = ၁၃၆ <!-- Area rank should match [[List of countries and dependencies by area]] --> |percent_water = ၀.၇၁ (၂၀၁၅ ခုနှစ်အရ)<ref name="cn5oK">{{cite web|title=Surface water and surface water change|access-date=၁၅ ဇူလိုင် ၂၀၂၁|publisher=Organisation for Economic Co-operation and Development(OECD)|url=https://stats.oecd.org/Index.aspx?DataSetCode=SURFACE_WATER#}}</ref> |population_estimate = {{IncreaseNeutral}} ၁၁,၄၉၂,၆၄၁<ref name="Population">{{cite web|url=https://statbel.fgov.be/nl/themas/bevolking/structuur-van-de-bevolking |title=Structuur van de bevolking |language=nl |publisher=Statbel |access-date=၁၅ ဇူလိုင် ၂၀၂၁}}</ref><!-- Belgium does not work with censuses and estimates but has an always up-to-date population register, with official data for 1 January of each year. Monthly updated statistics are available via http://www.ibz.rrn.fgov.be/fileadmin/user_upload/Registre/nl/statistieken_bevolking/stat_1_n.pdf --> |population_estimate_year = ၂၀၂၀ |population_estimate_rank = ၈၂ |population_density_km2 = ၃၇၆<!-- based on the 2019-11-01 population number, else it does not make sense in the light of everything above --> |population_density_rank = ၂၂ |population_density_sq_mi = |GDP_PPP_year = ၂၀၂၀ |GDP_PPP =$၅၇၅,၈၀၈,၀၀၀,၀၀၀<ref name="IMF">{{cite web|url=https://www.imf.org/external/pubs/ft/weo/2019/01/weodata/weorept.aspx?pr.x=83&pr.y=7&sy=2018&ey=2020&scsm=1&ssd=1&sort=country&ds=.&br=1&c=124&s=NGDPD%2CPPPGDP%2CNGDPDPC%2CPPPPC&grp=0&a=|title=World Economic Outlook Database|publisher=[[အပြည်ပြည်ဆိုင်ရာ ငွေကြေးရန်ပုံငွေအဖွဲ့]]|access-date=1 October 2020}}</ref> |GDP_PPP_rank = ၃၆ |GDP_PPP_per_capita = $၅၀,၁၁၄<ref name="IMF" /> |GDP_PPP_per_capita_rank = ၁၈ |GDP_nominal_year = ၂၀၂၀ |GDP_nominal = $၅၀၃,၄၁၆,၀၀၀,၀၀၀<ref name="IMF" /> |GDP_nominal_rank = ၂၆ |GDP_nominal_per_capita = $၄၃,၈၁၄<ref name="IMF" /> |GDP_nominal_per_capita_rank = ၁၆ |Gini_year = ၂၀၁၈ |Gini_change = decrease <!--increase/decrease/steady--> |Gini = ၂၅.၆ <!--number only--> |Gini_ref = <ref name="eurogini">{{cite web |url=https://ec.europa.eu/eurostat/tgm/table.do?tab=table&init=1&language=en&pcode=tessi190&plugin=1 |title=Gini coefficient of equivalised disposable income – EU-SILC survey |publisher=[[Eurostat]] |website=ec.europa.eu |access-date=20 October 2019 |archive-url=https://web.archive.org/web/20190320064533/https://ec.europa.eu/eurostat/tgm/table.do?tab=table&init=1&language=en&pcode=tessi190&plugin=1 |archive-date=20 March 2019 |url-status=live}}</ref> |HDI_year = ၂၀၁၉<!-- Please use the year to which the data refers, not the publication year--> |HDI_change = increase<!--increase/decrease/steady--> |HDI = ၀.၉၁၉ <!--number only--> |HDI_ref = <ref name="KBFPc">{{cite web |url=http://hdr.undp.org/en/content/2019-human-development-index-ranking |title=2019 Human Development Index Ranking |publisher=Hdr.undp.org |access-date=10 December 2019 |archive-date=19 April 2020 |archive-url=https://web.archive.org/web/20200419114956/http://hdr.undp.org/en/content/2019-human-development-index-ranking |url-status=dead |accessdate=15 July 2021 |archivedate=9 December 2019 |archiveurl=https://web.archive.org/web/20191209091706/http://hdr.undp.org/en/content/2019-human-development-index-ranking }}</ref> |HDI_rank = ၁၇ |ငွေ = [[ယူရို]] ([[Euro sign|€]]) |currency_code = EUR |time_zone = [[ဗဟိုဥရောပ စံတော်ချိန်|CET]] |utc_offset = +1 |time_zone_DST = [[ဗဟိုဥရောပ နွေရာသီစံတော်ချိန်|CEST]] |utc_offset_DST = +2 | |drives_on = ညာ |calling_code = [[ဘယ်လ်ဂျီယမ်နိုင်ငံရှိ တယ်လီဖုန်းနံပါတ်များ|+၃၂]] |cctld = [[.be]] |footnote_a = The flag's official proportions of 13:15 are rarely seen; proportions of 2:3 or similar are more common. |footnote_b = The Brussels region is the ''de facto'' capital, but the City of Brussels municipality is the ''de jure'' capital.<ref name="lmUvF">{{cite book|title=The Belgian Constitution|date=May 2014|publisher=Belgian House of Representatives|location=Brussels, Belgium|page=63|url=http://www.const-court.be/en/basic_text/belgian_constitution.pdf|access-date=10 September 2015|archive-url=https://web.archive.org/web/20150810142522/http://www.const-court.be/en/basic_text/belgian_constitution.pdf|archive-date=10 August 2015|url-status=live}}</ref> |footnote_c = အခြားသော ဥရောပသမဂ္ဂအဖွဲ့ဝင်နိုင်ငံများနှင့် မျှဝေသုံးစွဲရန်အတွက် [[.eu]] ဒိုမိန်းကိုလည်း အသုံးပြုသည်။ | ဗဟိုဘဏ် = | အထိမ်းအမှတ်များ = | ISO 3166-1 = }} '''ဘယ်လ်ဂျီယံနိုင်ငံ''' ၏ တရားဝင်အမည်မှာ '''ဘယ်လ်ဂျီယံ ဘုရင့်နိုင်ငံ'''ဖြစ်သည်။ အနောက်ဥရောပရှိ အချုပ်အခြာအာဏာပိုင် တိုင်းပြည်တစ်ခု ဖြစ်၍ ဘယ်လ်ဂျီယမ် ဘုရင်မင်းမြတ်သည် [[ဖီးလစ်ပ် ဘုရင်]] ဖြစ်သည်။<ref name=bbc>{{cite news |title=ဘယ်လ်ဂျီယံမှာ ဘုရင်သစ် နန်းတက် |url=https://www.bbc.com/burmese/world/2013/07/130721_belgium_new_king |date=၂၁ ဇူလို်င် ၂၀၁၃ |work=ဘီဘီစီ}}</ref> [[ဥရောပသမဂ္ဂ]] ကို စတင်ဖွဲ့စည်းတည်ထောင်ခဲ့ကြသောတိုင်းပြည်များထဲမှ တစ်ခုအပါအဝင်ဖြစ်သည်။ ဥရောပသမဂ္ဂ၊ [[နေတိုး (စစ်မဟာမိတ်စာချုပ်အဖွဲ့)|နေတိုး]] နှင့် အပြည်ပြည်ဆိုင်ရာ အဖွဲ့အစည်းများစွာတို့အတွက် ဌာနချုပ်ရုံးများ တည်ရှိရာ တိုင်းပြည်လည်းဖြစ်သည်။ ဧရိယာစတုရန်းကီလိုမီတာပေါင်း ၃၀၅၂၈ ကျယ်ဝန်းပြီး၊ လူဦးရေ စုစုပေါင်း ၁၀.၈သန်းခန့်ရှိသည်။ ဂျာမန်ယဉ်ကျေးမှုနှင့် လက်တင်ဥရောပ ယဉ်ကျေးမှုနှစ်ရပ်ကြားရှိနိုင်ငံဖြစ်သောကြောင့် ဘယ်လ်ဂျီယံသားတို့တွင် ဘာသာစကားမျိုးစုံ ပြောဆိုကြသည်။ အဓိကအားဖြင့် ဒတ်ခ်ျစကားပြော ဖလင်းမစ်ရှ်လူမျိုး နှင့် ပြင်သစ်စကားပြော ဝါလွန်း လူမျိုး တို့ဖြစ်ပြီး ဂျာမန်စကားပြောများလည်း အနည်းငယ်ရှိသေးသည်။ ဘယ်လ်ဂျီယံ၏ အကြီးဆုံးဒေသကြီးများမှာ ဒတ်ခ်ျစကားပြော ဖလင်းမစ်ရှ်လူမျိုးများနေထိုင်ရာ နိုင်ငံမြောက်ပိုင်းရှိ ဖလန်းဒါးစ်နယ် နှင့် ပြင်သစ်စကားပြော ဝါလွန်းလူမျိုးများနေထိုင်ရာ နိုင်ငံတောင်ပိုင်းရှိ ဝါလိုနီးယားနယ် တို့ဖြစ်ကြသည်။ မြို့တော်ဖြစ်သော ဘရပ်ဆဲလ်တွင် ပြင်သစ်စကားပြော ဖလင်းမစ်ရှ်လူမျိုးက အများစုဖြစ်သည်။ ဂျာမန်စကားပြော လူနည်းစုကမူ ဝါလိုနီးယားနယ်၏ အရှေ့ပိုင်းတွင် နေထိုင်ကြသည်။ <ref name=jacquesleclerc1>{{cite web |title=Belgique • België • Belgien—Région de Bruxelles-Capitale • Brussels Hoofdstedelijk Gewest |work=L'aménagement linguistique dans le monde |language=French |date=18 January 2007 |author=Leclerc, Jacques, <!--NO LINK: this is not the well-known general-->, membre associé du TLFQ |publisher=Host: Trésor de la langue française au Québec (TLFQ), Université Laval, Quebec |url=http://www.tlfq.ulaval.ca/axl/EtatsNsouverains/bruxelles-capitale.htm |accessdate=18 June 2007 |archivedate=9 June 2007 |archiveurl=https://web.archive.org/web/20070609031824/http://www.tlfq.ulaval.ca/AXL/EtatsNsouverains/bruxelles-capitale.htm }}</ref><ref>{{cite web |title=The FIT Invasions of Mons |year=1999 |month=October |author=McMillan, Eric |work=Capital translator, Newsletter of the <span style="font-size:92%;">NCATA</span>, Vol. 21, No. 7, p. 1 |publisher=National Capital Area Chapter of the American Translators Association (<span style="font-size:87%;">NCATA</span>) |url=http://www.ncata.org/doc/Oct99.pdf |format=PDF |accessdate=21 June 2007 |archiveurl=https://web.archive.org/web/20060923043746/http://www.ncata.org/doc/Oct99.pdf |archivedate=23 September 2006 }}</ref><ref>{{cite web |title=The German-speaking Community |publisher=The German-speaking Community |url=http://www.dglive.be/EN/Desktopdefault.aspx/tabid-1263/2264_read-27181/ |accessdate=5 May 2007 |archivedate=30 May 2007 |archiveurl=https://web.archive.org/web/20070530023348/http://www.dglive.be/EN/Desktopdefault.aspx/tabid-1263/2264_read-27181/ }}</ref> ဘယ်လ်ဂျီယမ်၏ ဘာသာစကားကွဲပြားမှုကြောင့် နိုင်ငံရေးနှင့်ယဉ်ကျေးမှုပဋိပက္ခများကို ဖြစ်ပေါ်စေပြီး အစိုးရအဖွဲ့ ဖွဲ့စည်းပုံနှင့် အုပ်ချုပ်ပုံများမှာ အနည်းငယ်မျှ ရှုပ်ထွေး‌နေသည်။ <ref name=bbcnews1>{{cite news |title=Language dispute divides Belgium |author=Morris, Chris<!--NO LINK unless it goes to a British TV journalist--> |publisher=BBC News |date=13 May 2005 |url=http://news.bbc.co.uk/1/hi/world/europe/4545433.stm |accessdate=8 May 2007}}</ref> ဘယ်လ်ဂျီယမ်ဟူသော ဝေါဟာရမှာ ဂယ်လီယာ ဘယ်လ်ဂျီကာ ဟူသော စကားလုံးမှ ဆင်းသက်လာခဲ့သည်။ [[ရောမအင်ပါယာ]]ခေတ်က မြောက်ဘက်အစွန်ဆုံးကျသော ဘယ်လ်ဂျေးလူမျိုးများ နေထိုင်ရာ ဂေါလ်နယ် ဖြစ်သောကြောင့် ယင်းသို့ခေါ်ဆိုခဲ့ကြခြင်းဖြစ်သည်။ ဘယ်လ်ဂျေးလူမျိုးဟူသည်မှာ ဆဲ့လ်ထ် လူမျိုးနှင့် ဂျာမန်အနွယ် လူမျိုးများ သွေးနှောရာမှ ပေါက်ပွားလာခဲ့ခြင်းဖြစ်သည်။ <ref>{{cite book|title=Encyclopedia of the Roman Empire|url=https://archive.org/details/encyclopediaofro0000buns|author=Bunson, Matthew|year=1994|page=[https://archive.org/details/encyclopediaofro0000buns/page/169 169]|edition=Hardcover 352pp|publisher=Facts on File, New York|isbn=081602135X Paperback 512pp, ISBN 0-8160-3182-7; Revised edition (2002), Hardcover 636pp, ISBN 0-8160-4562-3}}</ref> သမိုင်းကြောင်းအရ ဘယ်လ်ဂျီယမ်၊ [[နယ်သာလန်နိုင်ငံ]]နှင့် [[လူဇင်ဘတ်နိုင်ငံ]] အစရှိသည့် (၃)နိုင်ငံကို နိုင်ငံကျ ဟုခေါ်ဆိုခဲ့ကြသည်။ အလယ်ခေတ်အကုန်မှ ၁၇ရာစုနှစ်အတောအတွင်း ကုန်သွယ်ရေးနှင့် ယဉ်ကျေးမှု ဖွံ့ဖြိုးစည်ကားရာ ဒေသဖြစ်ခဲ့သည်။ ၁၆ရာစုနှစ်မှ ၁၈၃၀ ဘယ်လ်ဂျီယမ်တော်လှန်ရေး ကာလအထိ ယင်းဒေသတွင် ဥရာပမှ အင်အားကြီးနိုင်ငံတို့၏ စစ်မက်ဖြစ်ပွားရာ စစ်တလင်းပြင် ဖြစ်ခဲ့သည်။ <ref>{{cite web |title=Rezention zu (Review of) Cook, Bernard: Belgium. A History ISBN 0-8204-5824-4 |date=17 February 2003 |language=German |author=Haß, Torsten, Head of the [[:de:Fachhochschule Kehl|Fachhochschule (University of Applied Sciences) of Kehl]] Library, Kehl, Germany |publisher=FH-Zeitung (journal of the Fachhochschule) |url=http://www.fh-kehl.de/zeitung/rezensionen/2003/cook,belgium.htm |archiveurl=https://web.archive.org/web/20070609152931/http://www.fh-kehl.de/zeitung/rezensionen/2003/cook,belgium.htm |archivedate=9 June 2007 |accessdate=24 May 2007 }}</ref> ==သမိုင်း== ၁၈၃၀ ခုနှစ်တွင် [[နယ်သာလန်နိုင်ငံ]]မှ လွတ်လပ်ရေးရရှိပြီ ၁၈၃၉ ခုနှစ်တွင် ဘယ်လ်ဂျီယမ်ဘုရင့်နိုင်ငံအဖြစ်အသိအမှတ်ပြုခြင်းခံခဲ့သည်။ လွတ်လပ်ရေးရပြီးနောက်တွင် [[စက်မှုတော်လှန်ရေး]]ကို တက်ကြွစွာဆင်နွှဲခဲ့သည်။ <ref>{{cite web |title=New Order? International models of peace and reconciliation—Diversity and civil society |author=[http://cain.ulst.ac.uk/dd/report9/report9h.htm Fitzmaurice, John], at the Secretariat-General of the European Commission, taught at the Université Libre de Bruxelles |year=1996 |publisher=Democratic Dialogue ''Northern Ireland's first think tank'', Belfast, Northern Ireland, UK |url=http://cain.ulst.ac.uk/dd/report9/report9d.htm |accessdate=12 August 2007 |archive-date=25 January 2014 |archive-url=https://web.archive.org/web/20140125171511/http://cain.ulst.ac.uk/dd/report9/report9d.htm }}</ref> ၂၀ရာစုခေတ်တွင် [[အာဖရိက]]တွင် ဘယ်လ်ဂျီယမ်ကိုလိုနီနယ်များ အများအပြားပိုင်ဆိုင်ခဲ့သည်။ <ref>{{cite web |title=Chapter 27. The Age of Imperialism (Section 2. The Partition of Africa) |work=World History II |author=Karl, Farah ''(text)''; Stoneking, James'' (course)'' |year=1999 |publisher=Appomattox Regional Governor's School (History Department), Petersburg, Virginia, USA |url=http://www.args.k12.va.us/academics/history/Stoneking/chapters/world2/world27.pdf |archiveurl=https://web.archive.org/web/20070925221249/http://www.args.k12.va.us/academics/history/Stoneking/chapters/world2/world27.pdf |archivedate=25 September 2007 |format=PDF |accessdate=16 August 2007 }}</ref>၂၀ရာစုနောက်ပိုင်းတွင် ယဉ်ကျေးမှု မတူခြင်းနှင့် ဖလန်းဒါးစ်နယ်၏ စီးပွားရေး မညီမျှခြင်းတို့ကြောင့် ဖလင်းမစ်ရှ် နှင့် Francophones (ပြင်သစ်စကား​​ပြော) တို့ကြား လူမျိုးရေးပဋိပက္ခများ ဖြစ်ပွားလာခဲ့သည်။ ယင်းပဋိပက္ခများမှာ ယခုချိန်ထိ ဆက်လက်ရှိနေဆဲဖြစ်ပြီး ယခင်က စည်းလုံးညီညွတ်ခဲ့သော ဘယ်လ်ဂျီယမ်ကို ဖက်ဒရယ်ပြည်ထောင်စုအဖြစ် တည်ဆောက်ရန် အခက်အခဲများရှိနေစေသည်။ ကမ္ဘာစစ်ကြီးနှစ်ခုဖြစ်ပွားခဲ့ပြီးနောက် ဘယ်လ်ဂျီယမ်သည် ကမ္ဘာ့အလယ်တွင် ဂုဏ်ပိုတက်လာခဲ့သည်။ ၁၉၇၀ ခုနှစ်နှင့် ၁၉၉၃ ခုနှစ်အကြားတွင် ဖက်ဒရယ်တည်ဆောက်ပုံစနစ်အသစ်သို့ ပြောင်းလဲတည်ဆောက်ခဲ့သည်။ [[ဥရောပသမဂ္ဂ]] တည်ထောင်သူနိုင်ငံများထဲမှ တစ်နိုင်ငံဖြစ်ခဲ့သည်။ <ref name=mwd>{{cite web |date=၂၃ ဖေဖဝါရီ ၂၀၂၂ |url=https://myawady.net.mm/node/22437 |website=မြဝတီ |title=ဥပဒေပြုရေးဆိုင်ရာလွှတ်တော်ရွေးကောက်ပွဲများ အပေါ်လေ့လာခြင်း (ဘယ်လ်ဂျီယမ်နိုင်ငံ)}}</ref> ==ပထဝီ== ဘယ်လ်ဂျီယမ်နိုင်ငံသည် နယ်သာလန်၊ [[ဂျာမနီ]]၊ [[လူဇင်ဘတ်နိုင်ငံ|လူဇင်ဘတ်]]နှင့် [[ပြင်သစ်]]တို့နှင့် နယ်နိမိတ်ချင်းဖြစ်သည်။ မြို့တော် [[ဘရပ်ဆဲလ်မြို့]]သည် ဥရောပသမဂ္ဂ စသောနိုင်ငံတကာအဖွဲ့အစည်းများစွာ၏ ရုံးချုပ်ဖြစ်သည်။ လူဦးရေ ၁၁ သန်းကျော်ရှိပြီး၊ ပြင်သစ်၊ ဒတ်ချ်၊ ဂျာမန် ဘာသာများကို သုံးစွဲသည်။ ယူရိုငွေကြေးကို အသုံးပြုသည်။ ခရစ်ယာန်ဘာသာကိုးကွယ်သူ ၆၀ ရာခိုင်နှုန်း၊ ဘာသာမဲ့ ၃၁ ရာခိုင်နှုန်း၊ အစ္စလာမ်ဘာသာကိုးကွယ်သူ ၇ ရာခိုင် ရှိသည်။<ref name=mwd/> ==အစိုးရ== ဘယ်လ်ဂျီယမ်နိုင်ငံသည် ဖက်ဒရယ်စနစ်ဖြင့် အုပ်ချုပ်သော စည်းမျဉ်းခံဘုရင်နိုင်ငံဖြစ်သည်။ လူမျိုးစုများ၊ ဒေသများ ဖြင့်ဖွဲ့စည်းထားသော ပြည်ထောင်စုဖြစ်သည်။ ဖက်ဒရယ်အဆင့်မှာ နိုင်ငံတကာရေး၊ ကာကွယ်ရေး စသည့် အရေးကြီးကိစ္စကို အုပ်စိုးပြီး အုပ်စုများ၊ ဒေသများသည် ၎င်းတို့နှင့် သက်ဆိုင်ရာ ခွဲဝေကျင့်သုံးထားသောအာဏာကို စဉ်ဆက်မပြတ် ဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်ရေး ဆောင်ရွက်သည်။ ဤအဆိုပါ အုပ်စုနှင့်ဒေသများသည် ရပ်တည်ချက်နှစ်ခုဖြင့် ဖွဲ့စည်းခဲ့ပါသည်။ ပထမရပ်တည်ချက်သည် ဘာသာစကားနှင့် ယဉ်ကျေးမှုပေါ်တွင် အခြေခံ၍ သတ်မှတ်ထားတော [[ဒတ်ချ်ဘာသာစကား]]ပြောကြသော ဖလီမစ်ရှ် အုပ်စု၊ [[ပြင်သစ်ဘာသာစကား]]ပြောကြသော ဝါလူးန် အုပ်စုနှင့် [[ဂျာမန်ဘာသာစကား]]ပြောကြသော အုပ်စုဟူ၍ အုပ်စုသုံးစုခွဲခြား သတ်မှတ်သည်။ ဒုတိယရပ်တည်ချက်သည် စီးပွားရေးဆိုင်ရာ ကိစ္စရပ်များတွင် ပထဝီဒေသအားဖြင့် ဖလာန်ဒါး၊ ဝါလူးနီယားနှင့် ဘရပ်ဆဲလ်မြို့တော် ဒေသုံးခုဖြင့် ဖွဲ့စည်းထားရှိပါသည်။<ref name=mwd/><ref name=bbc/> ဘုရင်စနစ်အောက်ရှိသော်လည်း အုပ်ချုပ်ရေးအာဏာသည် ဝန်ကြီးချုပ်အပါအဝင် မျှတစွာ ခွဲဝေထားသည်။ ဆုံးဖြတ်ချက် များကို [[ဖီလစ်ပ် ဘုရင်]]မင်းမြတ်၏ အမည်ကိုသုံး၍ စီရင်ချက် ချမှတ်ပါသည်။ ဥရောပသမဂ္ဂ ပါလီမန်အတွက်လည်း ဘယ်လ်ဂျီယမ်မှ ကိုယ်စားလှယ် ၂၁ ဦး ပါဝင်သည်။<ref name=mwd/> ==ကိုးကား== {{reflist|2}} [[ကဏ္ဍ:ဘယ်လ်ဂျီယမ်နိုင်ငံ]] [[ကဏ္ဍ:နေတိုး အဖွဲ့ဝင်နိုင်ငံများ]] [[ကဏ္ဍ:ကုလသမဂ္ဂ အဖွဲ့ဝင်နိုင်ငံများ]] [[ကဏ္ဍ:ဥရောပ သမဂ္ဂ အဖွဲ့ဝင် နိုင်ငံများ]] [[ကဏ္ဍ:မြေထဲပင်လယ်သမဂ္ဂ အဖွဲ့ဝင်နိုင်ငံများ]] eh76exphqclcbvqu9s2eyrnzb7jkfdw 876697 876695 2025-06-06T19:51:08Z EmeraldRange 49897 /* အစိုးရ */ 876697 wikitext text/x-wiki {{Coord|50|50|N|4|00|E|display=title}} {{Infobox country | နိုင်ငံအမည်အပြည့် = ဘယ်လ်ဂျီယံ ဘုရင့်နိုင်ငံ |native_name = {{ubl|{{native name|nl|Koninkrijk België}}|{{native name|fr|Royaume de Belgique}}|{{native name|de|Königreich Belgien}}}} | ပုံ_အလံ = Flag of Belgium.svg | ပုံ_တံဆိပ် = Great Coat of Arms of Belgium.svg | နိုင်ငံတော်ဆောင်ပုဒ် = {{native phrase|nl|"Eendracht maakt macht"|italics=off}}<br />{{native phrase|fr|"L'union fait la force"|italics=off}}<br />{{native phrase|de|"Einigkeit macht stark"|italics=off}} |englishmotto = "[[Unity makes strength]]" | နိုင်ငံတော်သီချင်း = <br />"[[La Brabançonne]]"<br />({{Lang-en|"The Brabantian"}})<br /> <div style="display:inline-block;margin-top:0.4em;">[[File:The Brabanconne.ogg|center]]</div> | ပုံ_နေရာ = EU-Belgium.svg |map_caption = {{map caption |location_color=အစိမ်းရင့် |region=ဥရောပ |region_color=မီးခိုးရင့် |subregion=ဥရောပသမဂ္ဂ |subregion_color=အစိမ်းရောင်}} | မြို့တော် = [[ဘရပ်ဆဲလ်မြို့]] | အကြီးဆုံးမြို့ = မြို့တော် |coordinates = {{Coord|50|51|N|4|21|E|type:city}} | အကြီးဆုံးပြည်နယ် = | ရုံးသုံးဘာသာများ = [[ဒတ်ချ်ဘာသာ]]<br />[[ပြင်သစ်ဘာသာ]]<br />[[ဂျာမန်ဘာသာ]] |demonym = {{unbulleted list |[[Belgians|Belgian]]}} |religion = {{plainlist| * ၆၀% [[ခရစ်ယာန်ဘာသာ]] * —၅၄% ရိုမန်ကက်သလစ် * —၆% အခြားခရစ်ယာန် * ၃၁% [[ဘာသာမဲ့]] * ၇% အစ္စလာမ် * ၂% အခြား }} |religion_year = ၂၀၁၉<ref name="EB2018">{{cite book|title=Eurobarometer 90.4: Attitudes of Europeans towards Biodiversity, Awareness and Perceptions of EU customs, and Perceptions of Antisemitism|publisher=European Commission|url=http://zacat.gesis.org/webview/index.jsp?headers=http%3A%2F%2F193.175.238.79%3A80%2Fobj%2FfVariable%2FZA7556_V204&v=2&stubs=http%3A%2F%2F193.175.238.79%3A80%2Fobj%2FfVariable%2FZA7556_V11&weights=http%3A%2F%2F193.175.238.79%3A80%2Fobj%2FfVariable%2FZA7556_V440&V204slice=1&study=http%3A%2F%2F193.175.238.79%3A80%2Fobj%2FfStudy%2FZA7556&charttype=null&tabcontenttype=row&V11slice=1&V204subset=1+-+10%2C11%2C12+-+13%2C14&mode=table&top=yes|access-date=၁၅ ဇူလိုင် ၂၀၂၁|via=GESIS – Leibniz Institute for the Social Sciences|archive-date=13 March 2020|archive-url=https://web.archive.org/web/20200313212123/https://zacat.gesis.org/webview/index.jsp?headers=http%3A%2F%2F193.175.238.79%3A80%2Fobj%2FfVariable%2FZA7556_V204&v=2&stubs=http%3A%2F%2F193.175.238.79%3A80%2Fobj%2FfVariable%2FZA7556_V11&weights=http%3A%2F%2F193.175.238.79%3A80%2Fobj%2FfVariable%2FZA7556_V440&V204slice=1&study=http%3A%2F%2F193.175.238.79%3A80%2Fobj%2FfStudy%2FZA7556&charttype=null&tabcontenttype=row&V11slice=1&V204subset=1+-+10%2C11%2C12+-+13%2C14&mode=table&top=yes|url-status=dead}}</ref> |government_type = [[ဖက်ဒရယ်ပြည်ထောင်စုစနစ်|ဖက်ဒရယ်]] [[ပါလီမန် ဒီမိုကရေစီ စနစ်|ပါလီမန်]]<br />[[စည်းမျဉ်းခံဘုရင်စနစ်]]<ref name="CVGVo">{{cite web|title=Government type: Belgium|url=https://www.cia.gov/library/publications/the-world-factbook/fields/2128.html|work=The World Factbook|publisher=CIA|access-date=၁၅ ဇူလိုင် ၂၀၂၁|archive-url=https://web.archive.org/web/20120207225832/https://www.cia.gov/library/publications/the-world-factbook/fields/2128.html|archive-date=7 February 2012|url-status=live|accessdate=15 July 2021|archivedate=7 February 2012|archiveurl=https://web.archive.org/web/20120207225832/https://www.cia.gov/library/publications/the-world-factbook/fields/2128.html}}</ref> |leader_title1 = [[ဘယ်လ်ဂျီယမ်နိုင်ငံ၏ ဘုရင်စနစ်|ဧကရာဇ်]] |leader_name1 = ဖီးလစ်ပ် |leader_title2 = [[ဘယ်လ်ဂျီယမ်နိုင်ငံ၏ ဝန်ကြီးချုပ်|ဝန်ကြီးချုပ်]] |leader_name2 = [[ဘား ဒီ ဝီဗာ]] |legislature = [[ဘယ်လ်ဂျီယမ် ဖက်ဒရယ် ပါလီမန်|ဖက်ဒရယ် ပါလီမန်]] |upper_house = [[ဘယ်လ်ဂျီယမ် အထက်လွှတ်တော်]] |lower_house = [[:en:Chamber of Representatives (Belgium)|ဘယ်လ်ဂျီယမ် အောက်လွှတ်တော်]] |sovereignty_type = [[ဘယ်လ်ဂျီယမ် တော်လှန်ရေး|လွတ်လပ်ရေး]] |sovereignty_note = ([[နယ်သာလန်]]မှ) |established_event1 = ကြေညာခဲ့ |established_date1 = ၁၈၃၀ ခုနှစ် အောက်တိုဘာလ ၄ ရက် |established_event2 = [[လန်ဒန် သဘောတူစာချုပ် (၁၈၃၉)|အသိအမှတ်ပြုခဲ့]] |established_date2 = ၁၈၃၉ ခုနှစ် ဧပြီလ ၁၉ ရက် |area_km2 = ၃၀,၆၈၉<ref name="autogenerated1">{{cite web|url=https://bestat.statbel.fgov.be/bestat/crosstable.xhtml?view=90c1e218-dc4f-4827-824d-9b25abfefe59 |title=be.STAT |publisher=Bestat.statbel.fgov.be |date=26 November 2019}}</ref> |area_sq_mi = |area_rank = ၁၃၆ <!-- Area rank should match [[List of countries and dependencies by area]] --> |percent_water = ၀.၇၁ (၂၀၁၅ ခုနှစ်အရ)<ref name="cn5oK">{{cite web|title=Surface water and surface water change|access-date=၁၅ ဇူလိုင် ၂၀၂၁|publisher=Organisation for Economic Co-operation and Development(OECD)|url=https://stats.oecd.org/Index.aspx?DataSetCode=SURFACE_WATER#}}</ref> |population_estimate = {{IncreaseNeutral}} ၁၁,၄၉၂,၆၄၁<ref name="Population">{{cite web|url=https://statbel.fgov.be/nl/themas/bevolking/structuur-van-de-bevolking |title=Structuur van de bevolking |language=nl |publisher=Statbel |access-date=၁၅ ဇူလိုင် ၂၀၂၁}}</ref><!-- Belgium does not work with censuses and estimates but has an always up-to-date population register, with official data for 1 January of each year. Monthly updated statistics are available via http://www.ibz.rrn.fgov.be/fileadmin/user_upload/Registre/nl/statistieken_bevolking/stat_1_n.pdf --> |population_estimate_year = ၂၀၂၀ |population_estimate_rank = ၈၂ |population_density_km2 = ၃၇၆<!-- based on the 2019-11-01 population number, else it does not make sense in the light of everything above --> |population_density_rank = ၂၂ |population_density_sq_mi = |GDP_PPP_year = ၂၀၂၀ |GDP_PPP =$၅၇၅,၈၀၈,၀၀၀,၀၀၀<ref name="IMF">{{cite web|url=https://www.imf.org/external/pubs/ft/weo/2019/01/weodata/weorept.aspx?pr.x=83&pr.y=7&sy=2018&ey=2020&scsm=1&ssd=1&sort=country&ds=.&br=1&c=124&s=NGDPD%2CPPPGDP%2CNGDPDPC%2CPPPPC&grp=0&a=|title=World Economic Outlook Database|publisher=[[အပြည်ပြည်ဆိုင်ရာ ငွေကြေးရန်ပုံငွေအဖွဲ့]]|access-date=1 October 2020}}</ref> |GDP_PPP_rank = ၃၆ |GDP_PPP_per_capita = $၅၀,၁၁၄<ref name="IMF" /> |GDP_PPP_per_capita_rank = ၁၈ |GDP_nominal_year = ၂၀၂၀ |GDP_nominal = $၅၀၃,၄၁၆,၀၀၀,၀၀၀<ref name="IMF" /> |GDP_nominal_rank = ၂၆ |GDP_nominal_per_capita = $၄၃,၈၁၄<ref name="IMF" /> |GDP_nominal_per_capita_rank = ၁၆ |Gini_year = ၂၀၁၈ |Gini_change = decrease <!--increase/decrease/steady--> |Gini = ၂၅.၆ <!--number only--> |Gini_ref = <ref name="eurogini">{{cite web |url=https://ec.europa.eu/eurostat/tgm/table.do?tab=table&init=1&language=en&pcode=tessi190&plugin=1 |title=Gini coefficient of equivalised disposable income – EU-SILC survey |publisher=[[Eurostat]] |website=ec.europa.eu |access-date=20 October 2019 |archive-url=https://web.archive.org/web/20190320064533/https://ec.europa.eu/eurostat/tgm/table.do?tab=table&init=1&language=en&pcode=tessi190&plugin=1 |archive-date=20 March 2019 |url-status=live}}</ref> |HDI_year = ၂၀၁၉<!-- Please use the year to which the data refers, not the publication year--> |HDI_change = increase<!--increase/decrease/steady--> |HDI = ၀.၉၁၉ <!--number only--> |HDI_ref = <ref name="KBFPc">{{cite web |url=http://hdr.undp.org/en/content/2019-human-development-index-ranking |title=2019 Human Development Index Ranking |publisher=Hdr.undp.org |access-date=10 December 2019 |archive-date=19 April 2020 |archive-url=https://web.archive.org/web/20200419114956/http://hdr.undp.org/en/content/2019-human-development-index-ranking |url-status=dead |accessdate=15 July 2021 |archivedate=9 December 2019 |archiveurl=https://web.archive.org/web/20191209091706/http://hdr.undp.org/en/content/2019-human-development-index-ranking }}</ref> |HDI_rank = ၁၇ |ငွေ = [[ယူရို]] ([[Euro sign|€]]) |currency_code = EUR |time_zone = [[ဗဟိုဥရောပ စံတော်ချိန်|CET]] |utc_offset = +1 |time_zone_DST = [[ဗဟိုဥရောပ နွေရာသီစံတော်ချိန်|CEST]] |utc_offset_DST = +2 | |drives_on = ညာ |calling_code = [[ဘယ်လ်ဂျီယမ်နိုင်ငံရှိ တယ်လီဖုန်းနံပါတ်များ|+၃၂]] |cctld = [[.be]] |footnote_a = The flag's official proportions of 13:15 are rarely seen; proportions of 2:3 or similar are more common. |footnote_b = The Brussels region is the ''de facto'' capital, but the City of Brussels municipality is the ''de jure'' capital.<ref name="lmUvF">{{cite book|title=The Belgian Constitution|date=May 2014|publisher=Belgian House of Representatives|location=Brussels, Belgium|page=63|url=http://www.const-court.be/en/basic_text/belgian_constitution.pdf|access-date=10 September 2015|archive-url=https://web.archive.org/web/20150810142522/http://www.const-court.be/en/basic_text/belgian_constitution.pdf|archive-date=10 August 2015|url-status=live}}</ref> |footnote_c = အခြားသော ဥရောပသမဂ္ဂအဖွဲ့ဝင်နိုင်ငံများနှင့် မျှဝေသုံးစွဲရန်အတွက် [[.eu]] ဒိုမိန်းကိုလည်း အသုံးပြုသည်။ | ဗဟိုဘဏ် = | အထိမ်းအမှတ်များ = | ISO 3166-1 = }} '''ဘယ်လ်ဂျီယံနိုင်ငံ''' ၏ တရားဝင်အမည်မှာ '''ဘယ်လ်ဂျီယံ ဘုရင့်နိုင်ငံ'''ဖြစ်သည်။ အနောက်ဥရောပရှိ အချုပ်အခြာအာဏာပိုင် တိုင်းပြည်တစ်ခု ဖြစ်၍ ဘယ်လ်ဂျီယမ် ဘုရင်မင်းမြတ်သည် [[ဖီးလစ်ပ် ဘုရင်]] ဖြစ်သည်။<ref name=bbc>{{cite news |title=ဘယ်လ်ဂျီယံမှာ ဘုရင်သစ် နန်းတက် |url=https://www.bbc.com/burmese/world/2013/07/130721_belgium_new_king |date=၂၁ ဇူလို်င် ၂၀၁၃ |work=ဘီဘီစီ}}</ref> [[ဥရောပသမဂ္ဂ]] ကို စတင်ဖွဲ့စည်းတည်ထောင်ခဲ့ကြသောတိုင်းပြည်များထဲမှ တစ်ခုအပါအဝင်ဖြစ်သည်။ ဥရောပသမဂ္ဂ၊ [[နေတိုး (စစ်မဟာမိတ်စာချုပ်အဖွဲ့)|နေတိုး]] နှင့် အပြည်ပြည်ဆိုင်ရာ အဖွဲ့အစည်းများစွာတို့အတွက် ဌာနချုပ်ရုံးများ တည်ရှိရာ တိုင်းပြည်လည်းဖြစ်သည်။ ဧရိယာစတုရန်းကီလိုမီတာပေါင်း ၃၀၅၂၈ ကျယ်ဝန်းပြီး၊ လူဦးရေ စုစုပေါင်း ၁၀.၈သန်းခန့်ရှိသည်။ ဂျာမန်ယဉ်ကျေးမှုနှင့် လက်တင်ဥရောပ ယဉ်ကျေးမှုနှစ်ရပ်ကြားရှိနိုင်ငံဖြစ်သောကြောင့် ဘယ်လ်ဂျီယံသားတို့တွင် ဘာသာစကားမျိုးစုံ ပြောဆိုကြသည်။ အဓိကအားဖြင့် ဒတ်ခ်ျစကားပြော ဖလင်းမစ်ရှ်လူမျိုး နှင့် ပြင်သစ်စကားပြော ဝါလွန်း လူမျိုး တို့ဖြစ်ပြီး ဂျာမန်စကားပြောများလည်း အနည်းငယ်ရှိသေးသည်။ ဘယ်လ်ဂျီယံ၏ အကြီးဆုံးဒေသကြီးများမှာ ဒတ်ခ်ျစကားပြော ဖလင်းမစ်ရှ်လူမျိုးများနေထိုင်ရာ နိုင်ငံမြောက်ပိုင်းရှိ ဖလန်းဒါးစ်နယ် နှင့် ပြင်သစ်စကားပြော ဝါလွန်းလူမျိုးများနေထိုင်ရာ နိုင်ငံတောင်ပိုင်းရှိ ဝါလိုနီးယားနယ် တို့ဖြစ်ကြသည်။ မြို့တော်ဖြစ်သော ဘရပ်ဆဲလ်တွင် ပြင်သစ်စကားပြော ဖလင်းမစ်ရှ်လူမျိုးက အများစုဖြစ်သည်။ ဂျာမန်စကားပြော လူနည်းစုကမူ ဝါလိုနီးယားနယ်၏ အရှေ့ပိုင်းတွင် နေထိုင်ကြသည်။ <ref name=jacquesleclerc1>{{cite web |title=Belgique • België • Belgien—Région de Bruxelles-Capitale • Brussels Hoofdstedelijk Gewest |work=L'aménagement linguistique dans le monde |language=French |date=18 January 2007 |author=Leclerc, Jacques, <!--NO LINK: this is not the well-known general-->, membre associé du TLFQ |publisher=Host: Trésor de la langue française au Québec (TLFQ), Université Laval, Quebec |url=http://www.tlfq.ulaval.ca/axl/EtatsNsouverains/bruxelles-capitale.htm |accessdate=18 June 2007 |archivedate=9 June 2007 |archiveurl=https://web.archive.org/web/20070609031824/http://www.tlfq.ulaval.ca/AXL/EtatsNsouverains/bruxelles-capitale.htm }}</ref><ref>{{cite web |title=The FIT Invasions of Mons |year=1999 |month=October |author=McMillan, Eric |work=Capital translator, Newsletter of the <span style="font-size:92%;">NCATA</span>, Vol. 21, No. 7, p. 1 |publisher=National Capital Area Chapter of the American Translators Association (<span style="font-size:87%;">NCATA</span>) |url=http://www.ncata.org/doc/Oct99.pdf |format=PDF |accessdate=21 June 2007 |archiveurl=https://web.archive.org/web/20060923043746/http://www.ncata.org/doc/Oct99.pdf |archivedate=23 September 2006 }}</ref><ref>{{cite web |title=The German-speaking Community |publisher=The German-speaking Community |url=http://www.dglive.be/EN/Desktopdefault.aspx/tabid-1263/2264_read-27181/ |accessdate=5 May 2007 |archivedate=30 May 2007 |archiveurl=https://web.archive.org/web/20070530023348/http://www.dglive.be/EN/Desktopdefault.aspx/tabid-1263/2264_read-27181/ }}</ref> ဘယ်လ်ဂျီယမ်၏ ဘာသာစကားကွဲပြားမှုကြောင့် နိုင်ငံရေးနှင့်ယဉ်ကျေးမှုပဋိပက္ခများကို ဖြစ်ပေါ်စေပြီး အစိုးရအဖွဲ့ ဖွဲ့စည်းပုံနှင့် အုပ်ချုပ်ပုံများမှာ အနည်းငယ်မျှ ရှုပ်ထွေး‌နေသည်။ <ref name=bbcnews1>{{cite news |title=Language dispute divides Belgium |author=Morris, Chris<!--NO LINK unless it goes to a British TV journalist--> |publisher=BBC News |date=13 May 2005 |url=http://news.bbc.co.uk/1/hi/world/europe/4545433.stm |accessdate=8 May 2007}}</ref> ဘယ်လ်ဂျီယမ်ဟူသော ဝေါဟာရမှာ ဂယ်လီယာ ဘယ်လ်ဂျီကာ ဟူသော စကားလုံးမှ ဆင်းသက်လာခဲ့သည်။ [[ရောမအင်ပါယာ]]ခေတ်က မြောက်ဘက်အစွန်ဆုံးကျသော ဘယ်လ်ဂျေးလူမျိုးများ နေထိုင်ရာ ဂေါလ်နယ် ဖြစ်သောကြောင့် ယင်းသို့ခေါ်ဆိုခဲ့ကြခြင်းဖြစ်သည်။ ဘယ်လ်ဂျေးလူမျိုးဟူသည်မှာ ဆဲ့လ်ထ် လူမျိုးနှင့် ဂျာမန်အနွယ် လူမျိုးများ သွေးနှောရာမှ ပေါက်ပွားလာခဲ့ခြင်းဖြစ်သည်။ <ref>{{cite book|title=Encyclopedia of the Roman Empire|url=https://archive.org/details/encyclopediaofro0000buns|author=Bunson, Matthew|year=1994|page=[https://archive.org/details/encyclopediaofro0000buns/page/169 169]|edition=Hardcover 352pp|publisher=Facts on File, New York|isbn=081602135X Paperback 512pp, ISBN 0-8160-3182-7; Revised edition (2002), Hardcover 636pp, ISBN 0-8160-4562-3}}</ref> သမိုင်းကြောင်းအရ ဘယ်လ်ဂျီယမ်၊ [[နယ်သာလန်နိုင်ငံ]]နှင့် [[လူဇင်ဘတ်နိုင်ငံ]] အစရှိသည့် (၃)နိုင်ငံကို နိုင်ငံကျ ဟုခေါ်ဆိုခဲ့ကြသည်။ အလယ်ခေတ်အကုန်မှ ၁၇ရာစုနှစ်အတောအတွင်း ကုန်သွယ်ရေးနှင့် ယဉ်ကျေးမှု ဖွံ့ဖြိုးစည်ကားရာ ဒေသဖြစ်ခဲ့သည်။ ၁၆ရာစုနှစ်မှ ၁၈၃၀ ဘယ်လ်ဂျီယမ်တော်လှန်ရေး ကာလအထိ ယင်းဒေသတွင် ဥရာပမှ အင်အားကြီးနိုင်ငံတို့၏ စစ်မက်ဖြစ်ပွားရာ စစ်တလင်းပြင် ဖြစ်ခဲ့သည်။ <ref>{{cite web |title=Rezention zu (Review of) Cook, Bernard: Belgium. A History ISBN 0-8204-5824-4 |date=17 February 2003 |language=German |author=Haß, Torsten, Head of the [[:de:Fachhochschule Kehl|Fachhochschule (University of Applied Sciences) of Kehl]] Library, Kehl, Germany |publisher=FH-Zeitung (journal of the Fachhochschule) |url=http://www.fh-kehl.de/zeitung/rezensionen/2003/cook,belgium.htm |archiveurl=https://web.archive.org/web/20070609152931/http://www.fh-kehl.de/zeitung/rezensionen/2003/cook,belgium.htm |archivedate=9 June 2007 |accessdate=24 May 2007 }}</ref> ==သမိုင်း== ၁၈၃၀ ခုနှစ်တွင် [[နယ်သာလန်နိုင်ငံ]]မှ လွတ်လပ်ရေးရရှိပြီ ၁၈၃၉ ခုနှစ်တွင် ဘယ်လ်ဂျီယမ်ဘုရင့်နိုင်ငံအဖြစ်အသိအမှတ်ပြုခြင်းခံခဲ့သည်။ လွတ်လပ်ရေးရပြီးနောက်တွင် [[စက်မှုတော်လှန်ရေး]]ကို တက်ကြွစွာဆင်နွှဲခဲ့သည်။ <ref>{{cite web |title=New Order? International models of peace and reconciliation—Diversity and civil society |author=[http://cain.ulst.ac.uk/dd/report9/report9h.htm Fitzmaurice, John], at the Secretariat-General of the European Commission, taught at the Université Libre de Bruxelles |year=1996 |publisher=Democratic Dialogue ''Northern Ireland's first think tank'', Belfast, Northern Ireland, UK |url=http://cain.ulst.ac.uk/dd/report9/report9d.htm |accessdate=12 August 2007 |archive-date=25 January 2014 |archive-url=https://web.archive.org/web/20140125171511/http://cain.ulst.ac.uk/dd/report9/report9d.htm }}</ref> ၂၀ရာစုခေတ်တွင် [[အာဖရိက]]တွင် ဘယ်လ်ဂျီယမ်ကိုလိုနီနယ်များ အများအပြားပိုင်ဆိုင်ခဲ့သည်။ <ref>{{cite web |title=Chapter 27. The Age of Imperialism (Section 2. The Partition of Africa) |work=World History II |author=Karl, Farah ''(text)''; Stoneking, James'' (course)'' |year=1999 |publisher=Appomattox Regional Governor's School (History Department), Petersburg, Virginia, USA |url=http://www.args.k12.va.us/academics/history/Stoneking/chapters/world2/world27.pdf |archiveurl=https://web.archive.org/web/20070925221249/http://www.args.k12.va.us/academics/history/Stoneking/chapters/world2/world27.pdf |archivedate=25 September 2007 |format=PDF |accessdate=16 August 2007 }}</ref>၂၀ရာစုနောက်ပိုင်းတွင် ယဉ်ကျေးမှု မတူခြင်းနှင့် ဖလန်းဒါးစ်နယ်၏ စီးပွားရေး မညီမျှခြင်းတို့ကြောင့် ဖလင်းမစ်ရှ် နှင့် Francophones (ပြင်သစ်စကား​​ပြော) တို့ကြား လူမျိုးရေးပဋိပက္ခများ ဖြစ်ပွားလာခဲ့သည်။ ယင်းပဋိပက္ခများမှာ ယခုချိန်ထိ ဆက်လက်ရှိနေဆဲဖြစ်ပြီး ယခင်က စည်းလုံးညီညွတ်ခဲ့သော ဘယ်လ်ဂျီယမ်ကို ဖက်ဒရယ်ပြည်ထောင်စုအဖြစ် တည်ဆောက်ရန် အခက်အခဲများရှိနေစေသည်။ ကမ္ဘာစစ်ကြီးနှစ်ခုဖြစ်ပွားခဲ့ပြီးနောက် ဘယ်လ်ဂျီယမ်သည် ကမ္ဘာ့အလယ်တွင် ဂုဏ်ပိုတက်လာခဲ့သည်။ ၁၉၇၀ ခုနှစ်နှင့် ၁၉၉၃ ခုနှစ်အကြားတွင် ဖက်ဒရယ်တည်ဆောက်ပုံစနစ်အသစ်သို့ ပြောင်းလဲတည်ဆောက်ခဲ့သည်။ [[ဥရောပသမဂ္ဂ]] တည်ထောင်သူနိုင်ငံများထဲမှ တစ်နိုင်ငံဖြစ်ခဲ့သည်။ <ref name=mwd>{{cite web |date=၂၃ ဖေဖဝါရီ ၂၀၂၂ |url=https://myawady.net.mm/node/22437 |website=မြဝတီ |title=ဥပဒေပြုရေးဆိုင်ရာလွှတ်တော်ရွေးကောက်ပွဲများ အပေါ်လေ့လာခြင်း (ဘယ်လ်ဂျီယမ်နိုင်ငံ)}}</ref> ==ပထဝီ== ဘယ်လ်ဂျီယမ်နိုင်ငံသည် နယ်သာလန်၊ [[ဂျာမနီ]]၊ [[လူဇင်ဘတ်နိုင်ငံ|လူဇင်ဘတ်]]နှင့် [[ပြင်သစ်]]တို့နှင့် နယ်နိမိတ်ချင်းဖြစ်သည်။ မြို့တော် [[ဘရပ်ဆဲလ်မြို့]]သည် ဥရောပသမဂ္ဂ စသောနိုင်ငံတကာအဖွဲ့အစည်းများစွာ၏ ရုံးချုပ်ဖြစ်သည်။ လူဦးရေ ၁၁ သန်းကျော်ရှိပြီး၊ ပြင်သစ်၊ ဒတ်ချ်၊ ဂျာမန် ဘာသာများကို သုံးစွဲသည်။ ယူရိုငွေကြေးကို အသုံးပြုသည်။ ခရစ်ယာန်ဘာသာကိုးကွယ်သူ ၆၀ ရာခိုင်နှုန်း၊ ဘာသာမဲ့ ၃၁ ရာခိုင်နှုန်း၊ အစ္စလာမ်ဘာသာကိုးကွယ်သူ ၇ ရာခိုင် ရှိသည်။<ref name=mwd/> ==အစိုးရ== ဘယ်လ်ဂျီယမ်နိုင်ငံသည် ဖက်ဒရယ်စနစ်ဖြင့် အုပ်ချုပ်သော စည်းမျဉ်းခံဘုရင်နိုင်ငံဖြစ်သည်။ လူမျိုးစုများ၊ ဒေသများ ဖြင့်ဖွဲ့စည်းထားသော ပြည်ထောင်စုဖြစ်သည်။ ဖက်ဒရယ်အဆင့်မှာ နိုင်ငံတကာရေး၊ ကာကွယ်ရေး စသည့် အရေးကြီးကိစ္စကို အုပ်စိုးပြီး အုပ်စုများ၊ ဒေသများသည် ၎င်းတို့နှင့် သက်ဆိုင်ရာ ခွဲဝေကျင့်သုံးထားသောအာဏာကို စဉ်ဆက်မပြတ် ဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်ရေး ဆောင်ရွက်သည်။ ဤအဆိုပါ အုပ်စုနှင့်ဒေသများသည် ရပ်တည်ချက်နှစ်ခုဖြင့် ဖွဲ့စည်းခဲ့ပါသည်။ ပထမရပ်တည်ချက်သည် ဘာသာစကားနှင့် ယဉ်ကျေးမှုပေါ်တွင် အခြေခံ၍ သတ်မှတ်ထားတော [[ဒတ်ချ်ဘာသာစကား]]ပြောကြသော ဖလီမစ်ရှ် အုပ်စု၊ [[ပြင်သစ်ဘာသာစကား]]ပြောကြသော ဝါလူးန် အုပ်စုနှင့် [[ဂျာမန်ဘာသာစကား]]ပြောကြသော အုပ်စုဟူ၍ အုပ်စုသုံးစုခွဲခြား သတ်မှတ်သည်။ ဒုတိယရပ်တည်ချက်သည် စီးပွားရေးဆိုင်ရာ ကိစ္စရပ်များတွင် ပထဝီဒေသအားဖြင့် ဖလန်းဒါး၊ ဝါလူးနီယားနှင့် ဘရပ်ဆဲလ်မြို့တော် ဒေသုံးခုဖြင့် ဖွဲ့စည်းထားရှိပါသည်။<ref name=mwd/><ref name=bbc/> ဘုရင်စနစ်အောက်ရှိသော်လည်း အုပ်ချုပ်ရေးအာဏာသည် ဝန်ကြီးချုပ်အပါအဝင် မျှတစွာ ခွဲဝေထားသည်။ ဆုံးဖြတ်ချက် များကို [[ဖီလစ်ပ် ဘုရင်]]မင်းမြတ်၏ အမည်ကိုသုံး၍ စီရင်ချက် ချမှတ်ပါသည်။ ဥရောပသမဂ္ဂ ပါလီမန်အတွက်လည်း ဘယ်လ်ဂျီယမ်မှ ကိုယ်စားလှယ် ၂၁ ဦး ပါဝင်သည်။<ref name=mwd/> ==ကိုးကား== {{reflist|2}} [[ကဏ္ဍ:ဘယ်လ်ဂျီယမ်နိုင်ငံ]] [[ကဏ္ဍ:နေတိုး အဖွဲ့ဝင်နိုင်ငံများ]] [[ကဏ္ဍ:ကုလသမဂ္ဂ အဖွဲ့ဝင်နိုင်ငံများ]] [[ကဏ္ဍ:ဥရောပ သမဂ္ဂ အဖွဲ့ဝင် နိုင်ငံများ]] [[ကဏ္ဍ:မြေထဲပင်လယ်သမဂ္ဂ အဖွဲ့ဝင်နိုင်ငံများ]] d5yoys8ve7ug6e57u274k12alfdgsih 876707 876697 2025-06-06T21:13:48Z EmeraldRange 49897 ဘုရင် 876707 wikitext text/x-wiki {{Coord|50|50|N|4|00|E|display=title}} {{Infobox country | နိုင်ငံအမည်အပြည့် = ဘယ်လ်ဂျီယံ ဘုရင့်နိုင်ငံ |native_name = {{ubl|{{native name|nl|Koninkrijk België}}|{{native name|fr|Royaume de Belgique}}|{{native name|de|Königreich Belgien}}}} | ပုံ_အလံ = Flag of Belgium.svg | ပုံ_တံဆိပ် = Great Coat of Arms of Belgium.svg | နိုင်ငံတော်ဆောင်ပုဒ် = {{native phrase|nl|"Eendracht maakt macht"|italics=off}}<br />{{native phrase|fr|"L'union fait la force"|italics=off}}<br />{{native phrase|de|"Einigkeit macht stark"|italics=off}} |englishmotto = "[[Unity makes strength]]" | နိုင်ငံတော်သီချင်း = <br />"[[La Brabançonne]]"<br />({{Lang-en|"The Brabantian"}})<br /> <div style="display:inline-block;margin-top:0.4em;">[[File:The Brabanconne.ogg|center]]</div> | ပုံ_နေရာ = EU-Belgium.svg |map_caption = {{map caption |location_color=အစိမ်းရင့် |region=ဥရောပ |region_color=မီးခိုးရင့် |subregion=ဥရောပသမဂ္ဂ |subregion_color=အစိမ်းရောင်}} | မြို့တော် = [[ဘရပ်ဆဲလ်မြို့]] | အကြီးဆုံးမြို့ = မြို့တော် |coordinates = {{Coord|50|51|N|4|21|E|type:city}} | အကြီးဆုံးပြည်နယ် = | ရုံးသုံးဘာသာများ = [[ဒတ်ချ်ဘာသာ]]<br />[[ပြင်သစ်ဘာသာ]]<br />[[ဂျာမန်ဘာသာ]] |demonym = {{unbulleted list |[[Belgians|Belgian]]}} |religion = {{plainlist| * ၆၀% [[ခရစ်ယာန်ဘာသာ]] * —၅၄% ရိုမန်ကက်သလစ် * —၆% အခြားခရစ်ယာန် * ၃၁% [[ဘာသာမဲ့]] * ၇% အစ္စလာမ် * ၂% အခြား }} |religion_year = ၂၀၁၉<ref name="EB2018">{{cite book|title=Eurobarometer 90.4: Attitudes of Europeans towards Biodiversity, Awareness and Perceptions of EU customs, and Perceptions of Antisemitism|publisher=European Commission|url=http://zacat.gesis.org/webview/index.jsp?headers=http%3A%2F%2F193.175.238.79%3A80%2Fobj%2FfVariable%2FZA7556_V204&v=2&stubs=http%3A%2F%2F193.175.238.79%3A80%2Fobj%2FfVariable%2FZA7556_V11&weights=http%3A%2F%2F193.175.238.79%3A80%2Fobj%2FfVariable%2FZA7556_V440&V204slice=1&study=http%3A%2F%2F193.175.238.79%3A80%2Fobj%2FfStudy%2FZA7556&charttype=null&tabcontenttype=row&V11slice=1&V204subset=1+-+10%2C11%2C12+-+13%2C14&mode=table&top=yes|access-date=၁၅ ဇူလိုင် ၂၀၂၁|via=GESIS – Leibniz Institute for the Social Sciences|archive-date=13 March 2020|archive-url=https://web.archive.org/web/20200313212123/https://zacat.gesis.org/webview/index.jsp?headers=http%3A%2F%2F193.175.238.79%3A80%2Fobj%2FfVariable%2FZA7556_V204&v=2&stubs=http%3A%2F%2F193.175.238.79%3A80%2Fobj%2FfVariable%2FZA7556_V11&weights=http%3A%2F%2F193.175.238.79%3A80%2Fobj%2FfVariable%2FZA7556_V440&V204slice=1&study=http%3A%2F%2F193.175.238.79%3A80%2Fobj%2FfStudy%2FZA7556&charttype=null&tabcontenttype=row&V11slice=1&V204subset=1+-+10%2C11%2C12+-+13%2C14&mode=table&top=yes|url-status=dead}}</ref> |government_type = [[ဖက်ဒရယ်ပြည်ထောင်စုစနစ်|ဖက်ဒရယ်]] [[ပါလီမန် ဒီမိုကရေစီ စနစ်|ပါလီမန်]]<br />[[စည်းမျဉ်းခံဘုရင်စနစ်]]<ref name="CVGVo">{{cite web|title=Government type: Belgium|url=https://www.cia.gov/library/publications/the-world-factbook/fields/2128.html|work=The World Factbook|publisher=CIA|access-date=၁၅ ဇူလိုင် ၂၀၂၁|archive-url=https://web.archive.org/web/20120207225832/https://www.cia.gov/library/publications/the-world-factbook/fields/2128.html|archive-date=7 February 2012|url-status=live|accessdate=15 July 2021|archivedate=7 February 2012|archiveurl=https://web.archive.org/web/20120207225832/https://www.cia.gov/library/publications/the-world-factbook/fields/2128.html}}</ref> |leader_title1 = [[ဘယ်လ်ဂျီယမ်နိုင်ငံ၏ ဘုရင်စနစ်|ဧကရာဇ်]] |leader_name1 = [[ဖီးလစ်ပ် ဘုရင်|ဖီးလစ်ပ်]] |leader_title2 = [[ဘယ်လ်ဂျီယမ်နိုင်ငံ၏ ဝန်ကြီးချုပ်|ဝန်ကြီးချုပ်]] |leader_name2 = [[ဘား ဒီ ဝီဗာ]] |legislature = [[ဘယ်လ်ဂျီယမ် ဖက်ဒရယ် ပါလီမန်|ဖက်ဒရယ် ပါလီမန်]] |upper_house = [[ဘယ်လ်ဂျီယမ် အထက်လွှတ်တော်]] |lower_house = [[:en:Chamber of Representatives (Belgium)|ဘယ်လ်ဂျီယမ် အောက်လွှတ်တော်]] |sovereignty_type = [[ဘယ်လ်ဂျီယမ် တော်လှန်ရေး|လွတ်လပ်ရေး]] |sovereignty_note = ([[နယ်သာလန်]]မှ) |established_event1 = ကြေညာခဲ့ |established_date1 = ၁၈၃၀ ခုနှစ် အောက်တိုဘာလ ၄ ရက် |established_event2 = [[လန်ဒန် သဘောတူစာချုပ် (၁၈၃၉)|အသိအမှတ်ပြုခဲ့]] |established_date2 = ၁၈၃၉ ခုနှစ် ဧပြီလ ၁၉ ရက် |area_km2 = ၃၀,၆၈၉<ref name="autogenerated1">{{cite web|url=https://bestat.statbel.fgov.be/bestat/crosstable.xhtml?view=90c1e218-dc4f-4827-824d-9b25abfefe59 |title=be.STAT |publisher=Bestat.statbel.fgov.be |date=26 November 2019}}</ref> |area_sq_mi = |area_rank = ၁၃၆ <!-- Area rank should match [[List of countries and dependencies by area]] --> |percent_water = ၀.၇၁ (၂၀၁၅ ခုနှစ်အရ)<ref name="cn5oK">{{cite web|title=Surface water and surface water change|access-date=၁၅ ဇူလိုင် ၂၀၂၁|publisher=Organisation for Economic Co-operation and Development(OECD)|url=https://stats.oecd.org/Index.aspx?DataSetCode=SURFACE_WATER#}}</ref> |population_estimate = {{IncreaseNeutral}} ၁၁,၄၉၂,၆၄၁<ref name="Population">{{cite web|url=https://statbel.fgov.be/nl/themas/bevolking/structuur-van-de-bevolking |title=Structuur van de bevolking |language=nl |publisher=Statbel |access-date=၁၅ ဇူလိုင် ၂၀၂၁}}</ref><!-- Belgium does not work with censuses and estimates but has an always up-to-date population register, with official data for 1 January of each year. Monthly updated statistics are available via http://www.ibz.rrn.fgov.be/fileadmin/user_upload/Registre/nl/statistieken_bevolking/stat_1_n.pdf --> |population_estimate_year = ၂၀၂၀ |population_estimate_rank = ၈၂ |population_density_km2 = ၃၇၆<!-- based on the 2019-11-01 population number, else it does not make sense in the light of everything above --> |population_density_rank = ၂၂ |population_density_sq_mi = |GDP_PPP_year = ၂၀၂၀ |GDP_PPP =$၅၇၅,၈၀၈,၀၀၀,၀၀၀<ref name="IMF">{{cite web|url=https://www.imf.org/external/pubs/ft/weo/2019/01/weodata/weorept.aspx?pr.x=83&pr.y=7&sy=2018&ey=2020&scsm=1&ssd=1&sort=country&ds=.&br=1&c=124&s=NGDPD%2CPPPGDP%2CNGDPDPC%2CPPPPC&grp=0&a=|title=World Economic Outlook Database|publisher=[[အပြည်ပြည်ဆိုင်ရာ ငွေကြေးရန်ပုံငွေအဖွဲ့]]|access-date=1 October 2020}}</ref> |GDP_PPP_rank = ၃၆ |GDP_PPP_per_capita = $၅၀,၁၁၄<ref name="IMF" /> |GDP_PPP_per_capita_rank = ၁၈ |GDP_nominal_year = ၂၀၂၀ |GDP_nominal = $၅၀၃,၄၁၆,၀၀၀,၀၀၀<ref name="IMF" /> |GDP_nominal_rank = ၂၆ |GDP_nominal_per_capita = $၄၃,၈၁၄<ref name="IMF" /> |GDP_nominal_per_capita_rank = ၁၆ |Gini_year = ၂၀၁၈ |Gini_change = decrease <!--increase/decrease/steady--> |Gini = ၂၅.၆ <!--number only--> |Gini_ref = <ref name="eurogini">{{cite web |url=https://ec.europa.eu/eurostat/tgm/table.do?tab=table&init=1&language=en&pcode=tessi190&plugin=1 |title=Gini coefficient of equivalised disposable income – EU-SILC survey |publisher=[[Eurostat]] |website=ec.europa.eu |access-date=20 October 2019 |archive-url=https://web.archive.org/web/20190320064533/https://ec.europa.eu/eurostat/tgm/table.do?tab=table&init=1&language=en&pcode=tessi190&plugin=1 |archive-date=20 March 2019 |url-status=live}}</ref> |HDI_year = ၂၀၁၉<!-- Please use the year to which the data refers, not the publication year--> |HDI_change = increase<!--increase/decrease/steady--> |HDI = ၀.၉၁၉ <!--number only--> |HDI_ref = <ref name="KBFPc">{{cite web |url=http://hdr.undp.org/en/content/2019-human-development-index-ranking |title=2019 Human Development Index Ranking |publisher=Hdr.undp.org |access-date=10 December 2019 |archive-date=19 April 2020 |archive-url=https://web.archive.org/web/20200419114956/http://hdr.undp.org/en/content/2019-human-development-index-ranking |url-status=dead |accessdate=15 July 2021 |archivedate=9 December 2019 |archiveurl=https://web.archive.org/web/20191209091706/http://hdr.undp.org/en/content/2019-human-development-index-ranking }}</ref> |HDI_rank = ၁၇ |ငွေ = [[ယူရို]] ([[Euro sign|€]]) |currency_code = EUR |time_zone = [[ဗဟိုဥရောပ စံတော်ချိန်|CET]] |utc_offset = +1 |time_zone_DST = [[ဗဟိုဥရောပ နွေရာသီစံတော်ချိန်|CEST]] |utc_offset_DST = +2 | |drives_on = ညာ |calling_code = [[ဘယ်လ်ဂျီယမ်နိုင်ငံရှိ တယ်လီဖုန်းနံပါတ်များ|+၃၂]] |cctld = [[.be]] |footnote_a = The flag's official proportions of 13:15 are rarely seen; proportions of 2:3 or similar are more common. |footnote_b = The Brussels region is the ''de facto'' capital, but the City of Brussels municipality is the ''de jure'' capital.<ref name="lmUvF">{{cite book|title=The Belgian Constitution|date=May 2014|publisher=Belgian House of Representatives|location=Brussels, Belgium|page=63|url=http://www.const-court.be/en/basic_text/belgian_constitution.pdf|access-date=10 September 2015|archive-url=https://web.archive.org/web/20150810142522/http://www.const-court.be/en/basic_text/belgian_constitution.pdf|archive-date=10 August 2015|url-status=live}}</ref> |footnote_c = အခြားသော ဥရောပသမဂ္ဂအဖွဲ့ဝင်နိုင်ငံများနှင့် မျှဝေသုံးစွဲရန်အတွက် [[.eu]] ဒိုမိန်းကိုလည်း အသုံးပြုသည်။ | ဗဟိုဘဏ် = | အထိမ်းအမှတ်များ = | ISO 3166-1 = }} '''ဘယ်လ်ဂျီယံနိုင်ငံ''' ၏ တရားဝင်အမည်မှာ '''ဘယ်လ်ဂျီယံ ဘုရင့်နိုင်ငံ'''ဖြစ်သည်။ အနောက်ဥရောပရှိ အချုပ်အခြာအာဏာပိုင် တိုင်းပြည်တစ်ခု ဖြစ်၍ ဘယ်လ်ဂျီယမ် ဘုရင်မင်းမြတ်သည် [[ဖီးလစ်ပ် ဘုရင်]] ဖြစ်သည်။<ref name=bbc>{{cite news |title=ဘယ်လ်ဂျီယံမှာ ဘုရင်သစ် နန်းတက် |url=https://www.bbc.com/burmese/world/2013/07/130721_belgium_new_king |date=၂၁ ဇူလို်င် ၂၀၁၃ |work=ဘီဘီစီ}}</ref> [[ဥရောပသမဂ္ဂ]] ကို စတင်ဖွဲ့စည်းတည်ထောင်ခဲ့ကြသောတိုင်းပြည်များထဲမှ တစ်ခုအပါအဝင်ဖြစ်သည်။ ဥရောပသမဂ္ဂ၊ [[နေတိုး (စစ်မဟာမိတ်စာချုပ်အဖွဲ့)|နေတိုး]] နှင့် အပြည်ပြည်ဆိုင်ရာ အဖွဲ့အစည်းများစွာတို့အတွက် ဌာနချုပ်ရုံးများ တည်ရှိရာ တိုင်းပြည်လည်းဖြစ်သည်။ ဧရိယာစတုရန်းကီလိုမီတာပေါင်း ၃၀၅၂၈ ကျယ်ဝန်းပြီး၊ လူဦးရေ စုစုပေါင်း ၁၀.၈သန်းခန့်ရှိသည်။ ဂျာမန်ယဉ်ကျေးမှုနှင့် လက်တင်ဥရောပ ယဉ်ကျေးမှုနှစ်ရပ်ကြားရှိနိုင်ငံဖြစ်သောကြောင့် ဘယ်လ်ဂျီယံသားတို့တွင် ဘာသာစကားမျိုးစုံ ပြောဆိုကြသည်။ အဓိကအားဖြင့် ဒတ်ခ်ျစကားပြော ဖလင်းမစ်ရှ်လူမျိုး နှင့် ပြင်သစ်စကားပြော ဝါလွန်း လူမျိုး တို့ဖြစ်ပြီး ဂျာမန်စကားပြောများလည်း အနည်းငယ်ရှိသေးသည်။ ဘယ်လ်ဂျီယံ၏ အကြီးဆုံးဒေသကြီးများမှာ ဒတ်ခ်ျစကားပြော ဖလင်းမစ်ရှ်လူမျိုးများနေထိုင်ရာ နိုင်ငံမြောက်ပိုင်းရှိ ဖလန်းဒါးစ်နယ် နှင့် ပြင်သစ်စကားပြော ဝါလွန်းလူမျိုးများနေထိုင်ရာ နိုင်ငံတောင်ပိုင်းရှိ ဝါလိုနီးယားနယ် တို့ဖြစ်ကြသည်။ မြို့တော်ဖြစ်သော ဘရပ်ဆဲလ်တွင် ပြင်သစ်စကားပြော ဖလင်းမစ်ရှ်လူမျိုးက အများစုဖြစ်သည်။ ဂျာမန်စကားပြော လူနည်းစုကမူ ဝါလိုနီးယားနယ်၏ အရှေ့ပိုင်းတွင် နေထိုင်ကြသည်။ <ref name=jacquesleclerc1>{{cite web |title=Belgique • België • Belgien—Région de Bruxelles-Capitale • Brussels Hoofdstedelijk Gewest |work=L'aménagement linguistique dans le monde |language=French |date=18 January 2007 |author=Leclerc, Jacques, <!--NO LINK: this is not the well-known general-->, membre associé du TLFQ |publisher=Host: Trésor de la langue française au Québec (TLFQ), Université Laval, Quebec |url=http://www.tlfq.ulaval.ca/axl/EtatsNsouverains/bruxelles-capitale.htm |accessdate=18 June 2007 |archivedate=9 June 2007 |archiveurl=https://web.archive.org/web/20070609031824/http://www.tlfq.ulaval.ca/AXL/EtatsNsouverains/bruxelles-capitale.htm }}</ref><ref>{{cite web |title=The FIT Invasions of Mons |year=1999 |month=October |author=McMillan, Eric |work=Capital translator, Newsletter of the <span style="font-size:92%;">NCATA</span>, Vol. 21, No. 7, p. 1 |publisher=National Capital Area Chapter of the American Translators Association (<span style="font-size:87%;">NCATA</span>) |url=http://www.ncata.org/doc/Oct99.pdf |format=PDF |accessdate=21 June 2007 |archiveurl=https://web.archive.org/web/20060923043746/http://www.ncata.org/doc/Oct99.pdf |archivedate=23 September 2006 }}</ref><ref>{{cite web |title=The German-speaking Community |publisher=The German-speaking Community |url=http://www.dglive.be/EN/Desktopdefault.aspx/tabid-1263/2264_read-27181/ |accessdate=5 May 2007 |archivedate=30 May 2007 |archiveurl=https://web.archive.org/web/20070530023348/http://www.dglive.be/EN/Desktopdefault.aspx/tabid-1263/2264_read-27181/ }}</ref> ဘယ်လ်ဂျီယမ်၏ ဘာသာစကားကွဲပြားမှုကြောင့် နိုင်ငံရေးနှင့်ယဉ်ကျေးမှုပဋိပက္ခများကို ဖြစ်ပေါ်စေပြီး အစိုးရအဖွဲ့ ဖွဲ့စည်းပုံနှင့် အုပ်ချုပ်ပုံများမှာ အနည်းငယ်မျှ ရှုပ်ထွေး‌နေသည်။ <ref name=bbcnews1>{{cite news |title=Language dispute divides Belgium |author=Morris, Chris<!--NO LINK unless it goes to a British TV journalist--> |publisher=BBC News |date=13 May 2005 |url=http://news.bbc.co.uk/1/hi/world/europe/4545433.stm |accessdate=8 May 2007}}</ref> ဘယ်လ်ဂျီယမ်ဟူသော ဝေါဟာရမှာ ဂယ်လီယာ ဘယ်လ်ဂျီကာ ဟူသော စကားလုံးမှ ဆင်းသက်လာခဲ့သည်။ [[ရောမအင်ပါယာ]]ခေတ်က မြောက်ဘက်အစွန်ဆုံးကျသော ဘယ်လ်ဂျေးလူမျိုးများ နေထိုင်ရာ ဂေါလ်နယ် ဖြစ်သောကြောင့် ယင်းသို့ခေါ်ဆိုခဲ့ကြခြင်းဖြစ်သည်။ ဘယ်လ်ဂျေးလူမျိုးဟူသည်မှာ ဆဲ့လ်ထ် လူမျိုးနှင့် ဂျာမန်အနွယ် လူမျိုးများ သွေးနှောရာမှ ပေါက်ပွားလာခဲ့ခြင်းဖြစ်သည်။ <ref>{{cite book|title=Encyclopedia of the Roman Empire|url=https://archive.org/details/encyclopediaofro0000buns|author=Bunson, Matthew|year=1994|page=[https://archive.org/details/encyclopediaofro0000buns/page/169 169]|edition=Hardcover 352pp|publisher=Facts on File, New York|isbn=081602135X Paperback 512pp, ISBN 0-8160-3182-7; Revised edition (2002), Hardcover 636pp, ISBN 0-8160-4562-3}}</ref> သမိုင်းကြောင်းအရ ဘယ်လ်ဂျီယမ်၊ [[နယ်သာလန်နိုင်ငံ]]နှင့် [[လူဇင်ဘတ်နိုင်ငံ]] အစရှိသည့် (၃)နိုင်ငံကို နိုင်ငံကျ ဟုခေါ်ဆိုခဲ့ကြသည်။ အလယ်ခေတ်အကုန်မှ ၁၇ရာစုနှစ်အတောအတွင်း ကုန်သွယ်ရေးနှင့် ယဉ်ကျေးမှု ဖွံ့ဖြိုးစည်ကားရာ ဒေသဖြစ်ခဲ့သည်။ ၁၆ရာစုနှစ်မှ ၁၈၃၀ ဘယ်လ်ဂျီယမ်တော်လှန်ရေး ကာလအထိ ယင်းဒေသတွင် ဥရာပမှ အင်အားကြီးနိုင်ငံတို့၏ စစ်မက်ဖြစ်ပွားရာ စစ်တလင်းပြင် ဖြစ်ခဲ့သည်။ <ref>{{cite web |title=Rezention zu (Review of) Cook, Bernard: Belgium. A History ISBN 0-8204-5824-4 |date=17 February 2003 |language=German |author=Haß, Torsten, Head of the [[:de:Fachhochschule Kehl|Fachhochschule (University of Applied Sciences) of Kehl]] Library, Kehl, Germany |publisher=FH-Zeitung (journal of the Fachhochschule) |url=http://www.fh-kehl.de/zeitung/rezensionen/2003/cook,belgium.htm |archiveurl=https://web.archive.org/web/20070609152931/http://www.fh-kehl.de/zeitung/rezensionen/2003/cook,belgium.htm |archivedate=9 June 2007 |accessdate=24 May 2007 }}</ref> ==သမိုင်း== ၁၈၃၀ ခုနှစ်တွင် [[နယ်သာလန်နိုင်ငံ]]မှ လွတ်လပ်ရေးရရှိပြီ ၁၈၃၉ ခုနှစ်တွင် ဘယ်လ်ဂျီယမ်ဘုရင့်နိုင်ငံအဖြစ်အသိအမှတ်ပြုခြင်းခံခဲ့သည်။ လွတ်လပ်ရေးရပြီးနောက်တွင် [[စက်မှုတော်လှန်ရေး]]ကို တက်ကြွစွာဆင်နွှဲခဲ့သည်။ <ref>{{cite web |title=New Order? International models of peace and reconciliation—Diversity and civil society |author=[http://cain.ulst.ac.uk/dd/report9/report9h.htm Fitzmaurice, John], at the Secretariat-General of the European Commission, taught at the Université Libre de Bruxelles |year=1996 |publisher=Democratic Dialogue ''Northern Ireland's first think tank'', Belfast, Northern Ireland, UK |url=http://cain.ulst.ac.uk/dd/report9/report9d.htm |accessdate=12 August 2007 |archive-date=25 January 2014 |archive-url=https://web.archive.org/web/20140125171511/http://cain.ulst.ac.uk/dd/report9/report9d.htm }}</ref> ၂၀ရာစုခေတ်တွင် [[အာဖရိက]]တွင် ဘယ်လ်ဂျီယမ်ကိုလိုနီနယ်များ အများအပြားပိုင်ဆိုင်ခဲ့သည်။ <ref>{{cite web |title=Chapter 27. The Age of Imperialism (Section 2. The Partition of Africa) |work=World History II |author=Karl, Farah ''(text)''; Stoneking, James'' (course)'' |year=1999 |publisher=Appomattox Regional Governor's School (History Department), Petersburg, Virginia, USA |url=http://www.args.k12.va.us/academics/history/Stoneking/chapters/world2/world27.pdf |archiveurl=https://web.archive.org/web/20070925221249/http://www.args.k12.va.us/academics/history/Stoneking/chapters/world2/world27.pdf |archivedate=25 September 2007 |format=PDF |accessdate=16 August 2007 }}</ref>၂၀ရာစုနောက်ပိုင်းတွင် ယဉ်ကျေးမှု မတူခြင်းနှင့် ဖလန်းဒါးစ်နယ်၏ စီးပွားရေး မညီမျှခြင်းတို့ကြောင့် ဖလင်းမစ်ရှ် နှင့် Francophones (ပြင်သစ်စကား​​ပြော) တို့ကြား လူမျိုးရေးပဋိပက္ခများ ဖြစ်ပွားလာခဲ့သည်။ ယင်းပဋိပက္ခများမှာ ယခုချိန်ထိ ဆက်လက်ရှိနေဆဲဖြစ်ပြီး ယခင်က စည်းလုံးညီညွတ်ခဲ့သော ဘယ်လ်ဂျီယမ်ကို ဖက်ဒရယ်ပြည်ထောင်စုအဖြစ် တည်ဆောက်ရန် အခက်အခဲများရှိနေစေသည်။ ကမ္ဘာစစ်ကြီးနှစ်ခုဖြစ်ပွားခဲ့ပြီးနောက် ဘယ်လ်ဂျီယမ်သည် ကမ္ဘာ့အလယ်တွင် ဂုဏ်ပိုတက်လာခဲ့သည်။ ၁၉၇၀ ခုနှစ်နှင့် ၁၉၉၃ ခုနှစ်အကြားတွင် ဖက်ဒရယ်တည်ဆောက်ပုံစနစ်အသစ်သို့ ပြောင်းလဲတည်ဆောက်ခဲ့သည်။ [[ဥရောပသမဂ္ဂ]] တည်ထောင်သူနိုင်ငံများထဲမှ တစ်နိုင်ငံဖြစ်ခဲ့သည်။ <ref name=mwd>{{cite web |date=၂၃ ဖေဖဝါရီ ၂၀၂၂ |url=https://myawady.net.mm/node/22437 |website=မြဝတီ |title=ဥပဒေပြုရေးဆိုင်ရာလွှတ်တော်ရွေးကောက်ပွဲများ အပေါ်လေ့လာခြင်း (ဘယ်လ်ဂျီယမ်နိုင်ငံ)}}</ref> ==ပထဝီ== ဘယ်လ်ဂျီယမ်နိုင်ငံသည် နယ်သာလန်၊ [[ဂျာမနီ]]၊ [[လူဇင်ဘတ်နိုင်ငံ|လူဇင်ဘတ်]]နှင့် [[ပြင်သစ်]]တို့နှင့် နယ်နိမိတ်ချင်းဖြစ်သည်။ မြို့တော် [[ဘရပ်ဆဲလ်မြို့]]သည် ဥရောပသမဂ္ဂ စသောနိုင်ငံတကာအဖွဲ့အစည်းများစွာ၏ ရုံးချုပ်ဖြစ်သည်။ လူဦးရေ ၁၁ သန်းကျော်ရှိပြီး၊ ပြင်သစ်၊ ဒတ်ချ်၊ ဂျာမန် ဘာသာများကို သုံးစွဲသည်။ ယူရိုငွေကြေးကို အသုံးပြုသည်။ ခရစ်ယာန်ဘာသာကိုးကွယ်သူ ၆၀ ရာခိုင်နှုန်း၊ ဘာသာမဲ့ ၃၁ ရာခိုင်နှုန်း၊ အစ္စလာမ်ဘာသာကိုးကွယ်သူ ၇ ရာခိုင် ရှိသည်။<ref name=mwd/> ==အစိုးရ== ဘယ်လ်ဂျီယမ်နိုင်ငံသည် ဖက်ဒရယ်စနစ်ဖြင့် အုပ်ချုပ်သော စည်းမျဉ်းခံဘုရင်နိုင်ငံဖြစ်သည်။ လူမျိုးစုများ၊ ဒေသများ ဖြင့်ဖွဲ့စည်းထားသော ပြည်ထောင်စုဖြစ်သည်။ ဖက်ဒရယ်အဆင့်မှာ နိုင်ငံတကာရေး၊ ကာကွယ်ရေး စသည့် အရေးကြီးကိစ္စကို အုပ်စိုးပြီး အုပ်စုများ၊ ဒေသများသည် ၎င်းတို့နှင့် သက်ဆိုင်ရာ ခွဲဝေကျင့်သုံးထားသောအာဏာကို စဉ်ဆက်မပြတ် ဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်ရေး ဆောင်ရွက်သည်။ ဤအဆိုပါ အုပ်စုနှင့်ဒေသများသည် ရပ်တည်ချက်နှစ်ခုဖြင့် ဖွဲ့စည်းခဲ့ပါသည်။ ပထမရပ်တည်ချက်သည် ဘာသာစကားနှင့် ယဉ်ကျေးမှုပေါ်တွင် အခြေခံ၍ သတ်မှတ်ထားတော [[ဒတ်ချ်ဘာသာစကား]]ပြောကြသော ဖလီမစ်ရှ် အုပ်စု၊ [[ပြင်သစ်ဘာသာစကား]]ပြောကြသော ဝါလူးန် အုပ်စုနှင့် [[ဂျာမန်ဘာသာစကား]]ပြောကြသော အုပ်စုဟူ၍ အုပ်စုသုံးစုခွဲခြား သတ်မှတ်သည်။ ဒုတိယရပ်တည်ချက်သည် စီးပွားရေးဆိုင်ရာ ကိစ္စရပ်များတွင် ပထဝီဒေသအားဖြင့် ဖလန်းဒါး၊ ဝါလူးနီယားနှင့် ဘရပ်ဆဲလ်မြို့တော် ဒေသုံးခုဖြင့် ဖွဲ့စည်းထားရှိပါသည်။<ref name=mwd/><ref name=bbc/> ဘုရင်စနစ်အောက်ရှိသော်လည်း အုပ်ချုပ်ရေးအာဏာသည် ဝန်ကြီးချုပ်အပါအဝင် မျှတစွာ ခွဲဝေထားသည်။ ဆုံးဖြတ်ချက် များကို [[ဖီလစ်ပ် ဘုရင်]]မင်းမြတ်၏ အမည်ကိုသုံး၍ စီရင်ချက် ချမှတ်ပါသည်။ ဥရောပသမဂ္ဂ ပါလီမန်အတွက်လည်း ဘယ်လ်ဂျီယမ်မှ ကိုယ်စားလှယ် ၂၁ ဦး ပါဝင်သည်။<ref name=mwd/> ==ကိုးကား== {{reflist|2}} [[ကဏ္ဍ:ဘယ်လ်ဂျီယမ်နိုင်ငံ]] [[ကဏ္ဍ:နေတိုး အဖွဲ့ဝင်နိုင်ငံများ]] [[ကဏ္ဍ:ကုလသမဂ္ဂ အဖွဲ့ဝင်နိုင်ငံများ]] [[ကဏ္ဍ:ဥရောပ သမဂ္ဂ အဖွဲ့ဝင် နိုင်ငံများ]] [[ကဏ္ဍ:မြေထဲပင်လယ်သမဂ္ဂ အဖွဲ့ဝင်နိုင်ငံများ]] 7sxf6fs35hoghrojjumi2gcnyj1tu1u 876708 876707 2025-06-06T21:14:02Z EmeraldRange 49897 /* အစိုးရ */ း 876708 wikitext text/x-wiki {{Coord|50|50|N|4|00|E|display=title}} {{Infobox country | နိုင်ငံအမည်အပြည့် = ဘယ်လ်ဂျီယံ ဘုရင့်နိုင်ငံ |native_name = {{ubl|{{native name|nl|Koninkrijk België}}|{{native name|fr|Royaume de Belgique}}|{{native name|de|Königreich Belgien}}}} | ပုံ_အလံ = Flag of Belgium.svg | ပုံ_တံဆိပ် = Great Coat of Arms of Belgium.svg | နိုင်ငံတော်ဆောင်ပုဒ် = {{native phrase|nl|"Eendracht maakt macht"|italics=off}}<br />{{native phrase|fr|"L'union fait la force"|italics=off}}<br />{{native phrase|de|"Einigkeit macht stark"|italics=off}} |englishmotto = "[[Unity makes strength]]" | နိုင်ငံတော်သီချင်း = <br />"[[La Brabançonne]]"<br />({{Lang-en|"The Brabantian"}})<br /> <div style="display:inline-block;margin-top:0.4em;">[[File:The Brabanconne.ogg|center]]</div> | ပုံ_နေရာ = EU-Belgium.svg |map_caption = {{map caption |location_color=အစိမ်းရင့် |region=ဥရောပ |region_color=မီးခိုးရင့် |subregion=ဥရောပသမဂ္ဂ |subregion_color=အစိမ်းရောင်}} | မြို့တော် = [[ဘရပ်ဆဲလ်မြို့]] | အကြီးဆုံးမြို့ = မြို့တော် |coordinates = {{Coord|50|51|N|4|21|E|type:city}} | အကြီးဆုံးပြည်နယ် = | ရုံးသုံးဘာသာများ = [[ဒတ်ချ်ဘာသာ]]<br />[[ပြင်သစ်ဘာသာ]]<br />[[ဂျာမန်ဘာသာ]] |demonym = {{unbulleted list |[[Belgians|Belgian]]}} |religion = {{plainlist| * ၆၀% [[ခရစ်ယာန်ဘာသာ]] * —၅၄% ရိုမန်ကက်သလစ် * —၆% အခြားခရစ်ယာန် * ၃၁% [[ဘာသာမဲ့]] * ၇% အစ္စလာမ် * ၂% အခြား }} |religion_year = ၂၀၁၉<ref name="EB2018">{{cite book|title=Eurobarometer 90.4: Attitudes of Europeans towards Biodiversity, Awareness and Perceptions of EU customs, and Perceptions of Antisemitism|publisher=European Commission|url=http://zacat.gesis.org/webview/index.jsp?headers=http%3A%2F%2F193.175.238.79%3A80%2Fobj%2FfVariable%2FZA7556_V204&v=2&stubs=http%3A%2F%2F193.175.238.79%3A80%2Fobj%2FfVariable%2FZA7556_V11&weights=http%3A%2F%2F193.175.238.79%3A80%2Fobj%2FfVariable%2FZA7556_V440&V204slice=1&study=http%3A%2F%2F193.175.238.79%3A80%2Fobj%2FfStudy%2FZA7556&charttype=null&tabcontenttype=row&V11slice=1&V204subset=1+-+10%2C11%2C12+-+13%2C14&mode=table&top=yes|access-date=၁၅ ဇူလိုင် ၂၀၂၁|via=GESIS – Leibniz Institute for the Social Sciences|archive-date=13 March 2020|archive-url=https://web.archive.org/web/20200313212123/https://zacat.gesis.org/webview/index.jsp?headers=http%3A%2F%2F193.175.238.79%3A80%2Fobj%2FfVariable%2FZA7556_V204&v=2&stubs=http%3A%2F%2F193.175.238.79%3A80%2Fobj%2FfVariable%2FZA7556_V11&weights=http%3A%2F%2F193.175.238.79%3A80%2Fobj%2FfVariable%2FZA7556_V440&V204slice=1&study=http%3A%2F%2F193.175.238.79%3A80%2Fobj%2FfStudy%2FZA7556&charttype=null&tabcontenttype=row&V11slice=1&V204subset=1+-+10%2C11%2C12+-+13%2C14&mode=table&top=yes|url-status=dead}}</ref> |government_type = [[ဖက်ဒရယ်ပြည်ထောင်စုစနစ်|ဖက်ဒရယ်]] [[ပါလီမန် ဒီမိုကရေစီ စနစ်|ပါလီမန်]]<br />[[စည်းမျဉ်းခံဘုရင်စနစ်]]<ref name="CVGVo">{{cite web|title=Government type: Belgium|url=https://www.cia.gov/library/publications/the-world-factbook/fields/2128.html|work=The World Factbook|publisher=CIA|access-date=၁၅ ဇူလိုင် ၂၀၂၁|archive-url=https://web.archive.org/web/20120207225832/https://www.cia.gov/library/publications/the-world-factbook/fields/2128.html|archive-date=7 February 2012|url-status=live|accessdate=15 July 2021|archivedate=7 February 2012|archiveurl=https://web.archive.org/web/20120207225832/https://www.cia.gov/library/publications/the-world-factbook/fields/2128.html}}</ref> |leader_title1 = [[ဘယ်လ်ဂျီယမ်နိုင်ငံ၏ ဘုရင်စနစ်|ဧကရာဇ်]] |leader_name1 = [[ဖီးလစ်ပ် ဘုရင်|ဖီးလစ်ပ်]] |leader_title2 = [[ဘယ်လ်ဂျီယမ်နိုင်ငံ၏ ဝန်ကြီးချုပ်|ဝန်ကြီးချုပ်]] |leader_name2 = [[ဘား ဒီ ဝီဗာ]] |legislature = [[ဘယ်လ်ဂျီယမ် ဖက်ဒရယ် ပါလီမန်|ဖက်ဒရယ် ပါလီမန်]] |upper_house = [[ဘယ်လ်ဂျီယမ် အထက်လွှတ်တော်]] |lower_house = [[:en:Chamber of Representatives (Belgium)|ဘယ်လ်ဂျီယမ် အောက်လွှတ်တော်]] |sovereignty_type = [[ဘယ်လ်ဂျီယမ် တော်လှန်ရေး|လွတ်လပ်ရေး]] |sovereignty_note = ([[နယ်သာလန်]]မှ) |established_event1 = ကြေညာခဲ့ |established_date1 = ၁၈၃၀ ခုနှစ် အောက်တိုဘာလ ၄ ရက် |established_event2 = [[လန်ဒန် သဘောတူစာချုပ် (၁၈၃၉)|အသိအမှတ်ပြုခဲ့]] |established_date2 = ၁၈၃၉ ခုနှစ် ဧပြီလ ၁၉ ရက် |area_km2 = ၃၀,၆၈၉<ref name="autogenerated1">{{cite web|url=https://bestat.statbel.fgov.be/bestat/crosstable.xhtml?view=90c1e218-dc4f-4827-824d-9b25abfefe59 |title=be.STAT |publisher=Bestat.statbel.fgov.be |date=26 November 2019}}</ref> |area_sq_mi = |area_rank = ၁၃၆ <!-- Area rank should match [[List of countries and dependencies by area]] --> |percent_water = ၀.၇၁ (၂၀၁၅ ခုနှစ်အရ)<ref name="cn5oK">{{cite web|title=Surface water and surface water change|access-date=၁၅ ဇူလိုင် ၂၀၂၁|publisher=Organisation for Economic Co-operation and Development(OECD)|url=https://stats.oecd.org/Index.aspx?DataSetCode=SURFACE_WATER#}}</ref> |population_estimate = {{IncreaseNeutral}} ၁၁,၄၉၂,၆၄၁<ref name="Population">{{cite web|url=https://statbel.fgov.be/nl/themas/bevolking/structuur-van-de-bevolking |title=Structuur van de bevolking |language=nl |publisher=Statbel |access-date=၁၅ ဇူလိုင် ၂၀၂၁}}</ref><!-- Belgium does not work with censuses and estimates but has an always up-to-date population register, with official data for 1 January of each year. Monthly updated statistics are available via http://www.ibz.rrn.fgov.be/fileadmin/user_upload/Registre/nl/statistieken_bevolking/stat_1_n.pdf --> |population_estimate_year = ၂၀၂၀ |population_estimate_rank = ၈၂ |population_density_km2 = ၃၇၆<!-- based on the 2019-11-01 population number, else it does not make sense in the light of everything above --> |population_density_rank = ၂၂ |population_density_sq_mi = |GDP_PPP_year = ၂၀၂၀ |GDP_PPP =$၅၇၅,၈၀၈,၀၀၀,၀၀၀<ref name="IMF">{{cite web|url=https://www.imf.org/external/pubs/ft/weo/2019/01/weodata/weorept.aspx?pr.x=83&pr.y=7&sy=2018&ey=2020&scsm=1&ssd=1&sort=country&ds=.&br=1&c=124&s=NGDPD%2CPPPGDP%2CNGDPDPC%2CPPPPC&grp=0&a=|title=World Economic Outlook Database|publisher=[[အပြည်ပြည်ဆိုင်ရာ ငွေကြေးရန်ပုံငွေအဖွဲ့]]|access-date=1 October 2020}}</ref> |GDP_PPP_rank = ၃၆ |GDP_PPP_per_capita = $၅၀,၁၁၄<ref name="IMF" /> |GDP_PPP_per_capita_rank = ၁၈ |GDP_nominal_year = ၂၀၂၀ |GDP_nominal = $၅၀၃,၄၁၆,၀၀၀,၀၀၀<ref name="IMF" /> |GDP_nominal_rank = ၂၆ |GDP_nominal_per_capita = $၄၃,၈၁၄<ref name="IMF" /> |GDP_nominal_per_capita_rank = ၁၆ |Gini_year = ၂၀၁၈ |Gini_change = decrease <!--increase/decrease/steady--> |Gini = ၂၅.၆ <!--number only--> |Gini_ref = <ref name="eurogini">{{cite web |url=https://ec.europa.eu/eurostat/tgm/table.do?tab=table&init=1&language=en&pcode=tessi190&plugin=1 |title=Gini coefficient of equivalised disposable income – EU-SILC survey |publisher=[[Eurostat]] |website=ec.europa.eu |access-date=20 October 2019 |archive-url=https://web.archive.org/web/20190320064533/https://ec.europa.eu/eurostat/tgm/table.do?tab=table&init=1&language=en&pcode=tessi190&plugin=1 |archive-date=20 March 2019 |url-status=live}}</ref> |HDI_year = ၂၀၁၉<!-- Please use the year to which the data refers, not the publication year--> |HDI_change = increase<!--increase/decrease/steady--> |HDI = ၀.၉၁၉ <!--number only--> |HDI_ref = <ref name="KBFPc">{{cite web |url=http://hdr.undp.org/en/content/2019-human-development-index-ranking |title=2019 Human Development Index Ranking |publisher=Hdr.undp.org |access-date=10 December 2019 |archive-date=19 April 2020 |archive-url=https://web.archive.org/web/20200419114956/http://hdr.undp.org/en/content/2019-human-development-index-ranking |url-status=dead |accessdate=15 July 2021 |archivedate=9 December 2019 |archiveurl=https://web.archive.org/web/20191209091706/http://hdr.undp.org/en/content/2019-human-development-index-ranking }}</ref> |HDI_rank = ၁၇ |ငွေ = [[ယူရို]] ([[Euro sign|€]]) |currency_code = EUR |time_zone = [[ဗဟိုဥရောပ စံတော်ချိန်|CET]] |utc_offset = +1 |time_zone_DST = [[ဗဟိုဥရောပ နွေရာသီစံတော်ချိန်|CEST]] |utc_offset_DST = +2 | |drives_on = ညာ |calling_code = [[ဘယ်လ်ဂျီယမ်နိုင်ငံရှိ တယ်လီဖုန်းနံပါတ်များ|+၃၂]] |cctld = [[.be]] |footnote_a = The flag's official proportions of 13:15 are rarely seen; proportions of 2:3 or similar are more common. |footnote_b = The Brussels region is the ''de facto'' capital, but the City of Brussels municipality is the ''de jure'' capital.<ref name="lmUvF">{{cite book|title=The Belgian Constitution|date=May 2014|publisher=Belgian House of Representatives|location=Brussels, Belgium|page=63|url=http://www.const-court.be/en/basic_text/belgian_constitution.pdf|access-date=10 September 2015|archive-url=https://web.archive.org/web/20150810142522/http://www.const-court.be/en/basic_text/belgian_constitution.pdf|archive-date=10 August 2015|url-status=live}}</ref> |footnote_c = အခြားသော ဥရောပသမဂ္ဂအဖွဲ့ဝင်နိုင်ငံများနှင့် မျှဝေသုံးစွဲရန်အတွက် [[.eu]] ဒိုမိန်းကိုလည်း အသုံးပြုသည်။ | ဗဟိုဘဏ် = | အထိမ်းအမှတ်များ = | ISO 3166-1 = }} '''ဘယ်လ်ဂျီယံနိုင်ငံ''' ၏ တရားဝင်အမည်မှာ '''ဘယ်လ်ဂျီယံ ဘုရင့်နိုင်ငံ'''ဖြစ်သည်။ အနောက်ဥရောပရှိ အချုပ်အခြာအာဏာပိုင် တိုင်းပြည်တစ်ခု ဖြစ်၍ ဘယ်လ်ဂျီယမ် ဘုရင်မင်းမြတ်သည် [[ဖီးလစ်ပ် ဘုရင်]] ဖြစ်သည်။<ref name=bbc>{{cite news |title=ဘယ်လ်ဂျီယံမှာ ဘုရင်သစ် နန်းတက် |url=https://www.bbc.com/burmese/world/2013/07/130721_belgium_new_king |date=၂၁ ဇူလို်င် ၂၀၁၃ |work=ဘီဘီစီ}}</ref> [[ဥရောပသမဂ္ဂ]] ကို စတင်ဖွဲ့စည်းတည်ထောင်ခဲ့ကြသောတိုင်းပြည်များထဲမှ တစ်ခုအပါအဝင်ဖြစ်သည်။ ဥရောပသမဂ္ဂ၊ [[နေတိုး (စစ်မဟာမိတ်စာချုပ်အဖွဲ့)|နေတိုး]] နှင့် အပြည်ပြည်ဆိုင်ရာ အဖွဲ့အစည်းများစွာတို့အတွက် ဌာနချုပ်ရုံးများ တည်ရှိရာ တိုင်းပြည်လည်းဖြစ်သည်။ ဧရိယာစတုရန်းကီလိုမီတာပေါင်း ၃၀၅၂၈ ကျယ်ဝန်းပြီး၊ လူဦးရေ စုစုပေါင်း ၁၀.၈သန်းခန့်ရှိသည်။ ဂျာမန်ယဉ်ကျေးမှုနှင့် လက်တင်ဥရောပ ယဉ်ကျေးမှုနှစ်ရပ်ကြားရှိနိုင်ငံဖြစ်သောကြောင့် ဘယ်လ်ဂျီယံသားတို့တွင် ဘာသာစကားမျိုးစုံ ပြောဆိုကြသည်။ အဓိကအားဖြင့် ဒတ်ခ်ျစကားပြော ဖလင်းမစ်ရှ်လူမျိုး နှင့် ပြင်သစ်စကားပြော ဝါလွန်း လူမျိုး တို့ဖြစ်ပြီး ဂျာမန်စကားပြောများလည်း အနည်းငယ်ရှိသေးသည်။ ဘယ်လ်ဂျီယံ၏ အကြီးဆုံးဒေသကြီးများမှာ ဒတ်ခ်ျစကားပြော ဖလင်းမစ်ရှ်လူမျိုးများနေထိုင်ရာ နိုင်ငံမြောက်ပိုင်းရှိ ဖလန်းဒါးစ်နယ် နှင့် ပြင်သစ်စကားပြော ဝါလွန်းလူမျိုးများနေထိုင်ရာ နိုင်ငံတောင်ပိုင်းရှိ ဝါလိုနီးယားနယ် တို့ဖြစ်ကြသည်။ မြို့တော်ဖြစ်သော ဘရပ်ဆဲလ်တွင် ပြင်သစ်စကားပြော ဖလင်းမစ်ရှ်လူမျိုးက အများစုဖြစ်သည်။ ဂျာမန်စကားပြော လူနည်းစုကမူ ဝါလိုနီးယားနယ်၏ အရှေ့ပိုင်းတွင် နေထိုင်ကြသည်။ <ref name=jacquesleclerc1>{{cite web |title=Belgique • België • Belgien—Région de Bruxelles-Capitale • Brussels Hoofdstedelijk Gewest |work=L'aménagement linguistique dans le monde |language=French |date=18 January 2007 |author=Leclerc, Jacques, <!--NO LINK: this is not the well-known general-->, membre associé du TLFQ |publisher=Host: Trésor de la langue française au Québec (TLFQ), Université Laval, Quebec |url=http://www.tlfq.ulaval.ca/axl/EtatsNsouverains/bruxelles-capitale.htm |accessdate=18 June 2007 |archivedate=9 June 2007 |archiveurl=https://web.archive.org/web/20070609031824/http://www.tlfq.ulaval.ca/AXL/EtatsNsouverains/bruxelles-capitale.htm }}</ref><ref>{{cite web |title=The FIT Invasions of Mons |year=1999 |month=October |author=McMillan, Eric |work=Capital translator, Newsletter of the <span style="font-size:92%;">NCATA</span>, Vol. 21, No. 7, p. 1 |publisher=National Capital Area Chapter of the American Translators Association (<span style="font-size:87%;">NCATA</span>) |url=http://www.ncata.org/doc/Oct99.pdf |format=PDF |accessdate=21 June 2007 |archiveurl=https://web.archive.org/web/20060923043746/http://www.ncata.org/doc/Oct99.pdf |archivedate=23 September 2006 }}</ref><ref>{{cite web |title=The German-speaking Community |publisher=The German-speaking Community |url=http://www.dglive.be/EN/Desktopdefault.aspx/tabid-1263/2264_read-27181/ |accessdate=5 May 2007 |archivedate=30 May 2007 |archiveurl=https://web.archive.org/web/20070530023348/http://www.dglive.be/EN/Desktopdefault.aspx/tabid-1263/2264_read-27181/ }}</ref> ဘယ်လ်ဂျီယမ်၏ ဘာသာစကားကွဲပြားမှုကြောင့် နိုင်ငံရေးနှင့်ယဉ်ကျေးမှုပဋိပက္ခများကို ဖြစ်ပေါ်စေပြီး အစိုးရအဖွဲ့ ဖွဲ့စည်းပုံနှင့် အုပ်ချုပ်ပုံများမှာ အနည်းငယ်မျှ ရှုပ်ထွေး‌နေသည်။ <ref name=bbcnews1>{{cite news |title=Language dispute divides Belgium |author=Morris, Chris<!--NO LINK unless it goes to a British TV journalist--> |publisher=BBC News |date=13 May 2005 |url=http://news.bbc.co.uk/1/hi/world/europe/4545433.stm |accessdate=8 May 2007}}</ref> ဘယ်လ်ဂျီယမ်ဟူသော ဝေါဟာရမှာ ဂယ်လီယာ ဘယ်လ်ဂျီကာ ဟူသော စကားလုံးမှ ဆင်းသက်လာခဲ့သည်။ [[ရောမအင်ပါယာ]]ခေတ်က မြောက်ဘက်အစွန်ဆုံးကျသော ဘယ်လ်ဂျေးလူမျိုးများ နေထိုင်ရာ ဂေါလ်နယ် ဖြစ်သောကြောင့် ယင်းသို့ခေါ်ဆိုခဲ့ကြခြင်းဖြစ်သည်။ ဘယ်လ်ဂျေးလူမျိုးဟူသည်မှာ ဆဲ့လ်ထ် လူမျိုးနှင့် ဂျာမန်အနွယ် လူမျိုးများ သွေးနှောရာမှ ပေါက်ပွားလာခဲ့ခြင်းဖြစ်သည်။ <ref>{{cite book|title=Encyclopedia of the Roman Empire|url=https://archive.org/details/encyclopediaofro0000buns|author=Bunson, Matthew|year=1994|page=[https://archive.org/details/encyclopediaofro0000buns/page/169 169]|edition=Hardcover 352pp|publisher=Facts on File, New York|isbn=081602135X Paperback 512pp, ISBN 0-8160-3182-7; Revised edition (2002), Hardcover 636pp, ISBN 0-8160-4562-3}}</ref> သမိုင်းကြောင်းအရ ဘယ်လ်ဂျီယမ်၊ [[နယ်သာလန်နိုင်ငံ]]နှင့် [[လူဇင်ဘတ်နိုင်ငံ]] အစရှိသည့် (၃)နိုင်ငံကို နိုင်ငံကျ ဟုခေါ်ဆိုခဲ့ကြသည်။ အလယ်ခေတ်အကုန်မှ ၁၇ရာစုနှစ်အတောအတွင်း ကုန်သွယ်ရေးနှင့် ယဉ်ကျေးမှု ဖွံ့ဖြိုးစည်ကားရာ ဒေသဖြစ်ခဲ့သည်။ ၁၆ရာစုနှစ်မှ ၁၈၃၀ ဘယ်လ်ဂျီယမ်တော်လှန်ရေး ကာလအထိ ယင်းဒေသတွင် ဥရာပမှ အင်အားကြီးနိုင်ငံတို့၏ စစ်မက်ဖြစ်ပွားရာ စစ်တလင်းပြင် ဖြစ်ခဲ့သည်။ <ref>{{cite web |title=Rezention zu (Review of) Cook, Bernard: Belgium. A History ISBN 0-8204-5824-4 |date=17 February 2003 |language=German |author=Haß, Torsten, Head of the [[:de:Fachhochschule Kehl|Fachhochschule (University of Applied Sciences) of Kehl]] Library, Kehl, Germany |publisher=FH-Zeitung (journal of the Fachhochschule) |url=http://www.fh-kehl.de/zeitung/rezensionen/2003/cook,belgium.htm |archiveurl=https://web.archive.org/web/20070609152931/http://www.fh-kehl.de/zeitung/rezensionen/2003/cook,belgium.htm |archivedate=9 June 2007 |accessdate=24 May 2007 }}</ref> ==သမိုင်း== ၁၈၃၀ ခုနှစ်တွင် [[နယ်သာလန်နိုင်ငံ]]မှ လွတ်လပ်ရေးရရှိပြီ ၁၈၃၉ ခုနှစ်တွင် ဘယ်လ်ဂျီယမ်ဘုရင့်နိုင်ငံအဖြစ်အသိအမှတ်ပြုခြင်းခံခဲ့သည်။ လွတ်လပ်ရေးရပြီးနောက်တွင် [[စက်မှုတော်လှန်ရေး]]ကို တက်ကြွစွာဆင်နွှဲခဲ့သည်။ <ref>{{cite web |title=New Order? International models of peace and reconciliation—Diversity and civil society |author=[http://cain.ulst.ac.uk/dd/report9/report9h.htm Fitzmaurice, John], at the Secretariat-General of the European Commission, taught at the Université Libre de Bruxelles |year=1996 |publisher=Democratic Dialogue ''Northern Ireland's first think tank'', Belfast, Northern Ireland, UK |url=http://cain.ulst.ac.uk/dd/report9/report9d.htm |accessdate=12 August 2007 |archive-date=25 January 2014 |archive-url=https://web.archive.org/web/20140125171511/http://cain.ulst.ac.uk/dd/report9/report9d.htm }}</ref> ၂၀ရာစုခေတ်တွင် [[အာဖရိက]]တွင် ဘယ်လ်ဂျီယမ်ကိုလိုနီနယ်များ အများအပြားပိုင်ဆိုင်ခဲ့သည်။ <ref>{{cite web |title=Chapter 27. The Age of Imperialism (Section 2. The Partition of Africa) |work=World History II |author=Karl, Farah ''(text)''; Stoneking, James'' (course)'' |year=1999 |publisher=Appomattox Regional Governor's School (History Department), Petersburg, Virginia, USA |url=http://www.args.k12.va.us/academics/history/Stoneking/chapters/world2/world27.pdf |archiveurl=https://web.archive.org/web/20070925221249/http://www.args.k12.va.us/academics/history/Stoneking/chapters/world2/world27.pdf |archivedate=25 September 2007 |format=PDF |accessdate=16 August 2007 }}</ref>၂၀ရာစုနောက်ပိုင်းတွင် ယဉ်ကျေးမှု မတူခြင်းနှင့် ဖလန်းဒါးစ်နယ်၏ စီးပွားရေး မညီမျှခြင်းတို့ကြောင့် ဖလင်းမစ်ရှ် နှင့် Francophones (ပြင်သစ်စကား​​ပြော) တို့ကြား လူမျိုးရေးပဋိပက္ခများ ဖြစ်ပွားလာခဲ့သည်။ ယင်းပဋိပက္ခများမှာ ယခုချိန်ထိ ဆက်လက်ရှိနေဆဲဖြစ်ပြီး ယခင်က စည်းလုံးညီညွတ်ခဲ့သော ဘယ်လ်ဂျီယမ်ကို ဖက်ဒရယ်ပြည်ထောင်စုအဖြစ် တည်ဆောက်ရန် အခက်အခဲများရှိနေစေသည်။ ကမ္ဘာစစ်ကြီးနှစ်ခုဖြစ်ပွားခဲ့ပြီးနောက် ဘယ်လ်ဂျီယမ်သည် ကမ္ဘာ့အလယ်တွင် ဂုဏ်ပိုတက်လာခဲ့သည်။ ၁၉၇၀ ခုနှစ်နှင့် ၁၉၉၃ ခုနှစ်အကြားတွင် ဖက်ဒရယ်တည်ဆောက်ပုံစနစ်အသစ်သို့ ပြောင်းလဲတည်ဆောက်ခဲ့သည်။ [[ဥရောပသမဂ္ဂ]] တည်ထောင်သူနိုင်ငံများထဲမှ တစ်နိုင်ငံဖြစ်ခဲ့သည်။ <ref name=mwd>{{cite web |date=၂၃ ဖေဖဝါရီ ၂၀၂၂ |url=https://myawady.net.mm/node/22437 |website=မြဝတီ |title=ဥပဒေပြုရေးဆိုင်ရာလွှတ်တော်ရွေးကောက်ပွဲများ အပေါ်လေ့လာခြင်း (ဘယ်လ်ဂျီယမ်နိုင်ငံ)}}</ref> ==ပထဝီ== ဘယ်လ်ဂျီယမ်နိုင်ငံသည် နယ်သာလန်၊ [[ဂျာမနီ]]၊ [[လူဇင်ဘတ်နိုင်ငံ|လူဇင်ဘတ်]]နှင့် [[ပြင်သစ်]]တို့နှင့် နယ်နိမိတ်ချင်းဖြစ်သည်။ မြို့တော် [[ဘရပ်ဆဲလ်မြို့]]သည် ဥရောပသမဂ္ဂ စသောနိုင်ငံတကာအဖွဲ့အစည်းများစွာ၏ ရုံးချုပ်ဖြစ်သည်။ လူဦးရေ ၁၁ သန်းကျော်ရှိပြီး၊ ပြင်သစ်၊ ဒတ်ချ်၊ ဂျာမန် ဘာသာများကို သုံးစွဲသည်။ ယူရိုငွေကြေးကို အသုံးပြုသည်။ ခရစ်ယာန်ဘာသာကိုးကွယ်သူ ၆၀ ရာခိုင်နှုန်း၊ ဘာသာမဲ့ ၃၁ ရာခိုင်နှုန်း၊ အစ္စလာမ်ဘာသာကိုးကွယ်သူ ၇ ရာခိုင် ရှိသည်။<ref name=mwd/> ==အစိုးရ== ဘယ်လ်ဂျီယမ်နိုင်ငံသည် ဖက်ဒရယ်စနစ်ဖြင့် အုပ်ချုပ်သော စည်းမျဉ်းခံဘုရင်နိုင်ငံဖြစ်သည်။ လူမျိုးစုများ၊ ဒေသများ ဖြင့်ဖွဲ့စည်းထားသော ပြည်ထောင်စုဖြစ်သည်။ ဖက်ဒရယ်အဆင့်မှာ နိုင်ငံတကာရေး၊ ကာကွယ်ရေး စသည့် အရေးကြီးကိစ္စကို အုပ်စိုးပြီး အုပ်စုများ၊ ဒေသများသည် ၎င်းတို့နှင့် သက်ဆိုင်ရာ ခွဲဝေကျင့်သုံးထားသောအာဏာကို စဉ်ဆက်မပြတ် ဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်ရေး ဆောင်ရွက်သည်။ ဤအဆိုပါ အုပ်စုနှင့်ဒေသများသည် ရပ်တည်ချက်နှစ်ခုဖြင့် ဖွဲ့စည်းခဲ့ပါသည်။ ပထမရပ်တည်ချက်သည် ဘာသာစကားနှင့် ယဉ်ကျေးမှုပေါ်တွင် အခြေခံ၍ သတ်မှတ်ထားတော [[ဒတ်ချ်ဘာသာစကား]]ပြောကြသော ဖလီမစ်ရှ် အုပ်စု၊ [[ပြင်သစ်ဘာသာစကား]]ပြောကြသော ဝါလူးန် အုပ်စုနှင့် [[ဂျာမန်ဘာသာစကား]]ပြောကြသော အုပ်စုဟူ၍ အုပ်စုသုံးစုခွဲခြား သတ်မှတ်သည်။ ဒုတိယရပ်တည်ချက်သည် စီးပွားရေးဆိုင်ရာ ကိစ္စရပ်များတွင် ပထဝီဒေသအားဖြင့် ဖလန်းဒါး၊ ဝါလူးနီယားနှင့် ဘရပ်ဆဲလ်မြို့တော် ဒေသုံးခုဖြင့် ဖွဲ့စည်းထားရှိပါသည်။<ref name=mwd/><ref name=bbc/> ဘုရင်စနစ်အောက်ရှိသော်လည်း အုပ်ချုပ်ရေးအာဏာသည် ဝန်ကြီးချုပ်အပါအဝင် မျှတစွာ ခွဲဝေထားသည်။ ဆုံးဖြတ်ချက် များကို [[ဖီးလစ်ပ် ဘုရင်]]မင်းမြတ်၏ အမည်ကိုသုံး၍ စီရင်ချက် ချမှတ်ပါသည်။ ဥရောပသမဂ္ဂ ပါလီမန်အတွက်လည်း ဘယ်လ်ဂျီယမ်မှ ကိုယ်စားလှယ် ၂၁ ဦး ပါဝင်သည်။<ref name=mwd/> ==ကိုးကား== {{reflist|2}} [[ကဏ္ဍ:ဘယ်လ်ဂျီယမ်နိုင်ငံ]] [[ကဏ္ဍ:နေတိုး အဖွဲ့ဝင်နိုင်ငံများ]] [[ကဏ္ဍ:ကုလသမဂ္ဂ အဖွဲ့ဝင်နိုင်ငံများ]] [[ကဏ္ဍ:ဥရောပ သမဂ္ဂ အဖွဲ့ဝင် နိုင်ငံများ]] [[ကဏ္ဍ:မြေထဲပင်လယ်သမဂ္ဂ အဖွဲ့ဝင်နိုင်ငံများ]] m3rpaqxqp6xuy02irnuf6ndqo6nm9u6 0 12684 876802 853532 2025-06-07T07:47:35Z Salai Rungtoi 22844 /* ခုံငယ်ပေါ်တွင် စစ်ပြိုင်ယှဉ် */ 876802 wikitext text/x-wiki [[File:ChessSet.jpg|thumb|(ဝဲမှယာ) ဘုရင်၊ ရထား၊ဘုရင်မ၊နယ်၊မြင်း၊ဘစ်ရှော့]] ထိုးထွင်းဉာဏ်ချင်း ယှဉ်ပြိုင်ကစားရာ၌ ရှေးအကျဆုံးဖြစ်၍၊ ကမ္ဘာအနှံ့အပြားတွင် ကစားလျက်ရှိသော ကစားနည်းမှာ စစ်တုရင်ထိုးခြင်းဖြစ်သည်။ [[မြန်မာစစ်တုရင်]]တွင် တပ်ဆင်ပုံက အစ အရေးကြီး၍၊ တပ်ဆင်နည်းလွဲလျှင် ရှုံးရန်သေချာပေသည်။ သိုးဆောင်းတို့၏ စစ်တုရင်ကစားနည်းကိုလည်း ဤ ဆောင်ပါး၌ ဖော်ပြထားသည်။ == မြန်မာ့ ရိုးရာ စစ်ဘုရင်ကစားခြင်း သမိုင်း == ယခုအခါ စစ်ဘုရင်ဟုခေါ်ဝေါ်နေကြသော ကစားနည်းမှာ [[ပင်းယခေတ်]]တွင် ထွန်းကားနေပြီဟု ခိုင်လုံသော အထောက်အထားများရှိသည်။ ထို့ပြင် [[ပုဂံခေတ်]]၌လည်းရှိနေပြီဟု ယူဆနိုင်ဖွယ်အကြောင်းလည်းရှိ၏။ သို့သော် ထိုအချိန်အခါများက စစ်ဘုရင်ဟု ခေါ် မခေါ်ကို တိကျသေချာ စွာမသိရချေ။ စစ် ဘုရင်ဟူသော အရေးအသားကိုမူ ပင်းယစတုရင်္ဂဗလအမတ်ကြီး ပြုစုသော အဘိဓာန်ဋီကာပါဌ်တွင် 'ဒေသန္တရရေဟိ စတုရင်္ဂ ဝေဿဝပဌိကာယံ ပါသက ဇူတမပိဝတ္တတေ'ဟူ၍ တွေ့ရသည်။ ယင်းသို့ စတုရင်ဟူသောရေးထုံးများကိုမူ မောင်းထောင်ဆရာတော်၏ ဋီကာနိဿယတွင် 'စတုရင်္ဂဿ၊ စတုရင်၏'ဟုလည်းကောင်း၊ မန်လည်ဆရာတော်၏ မဃဒေဝလင်္ရာသစ်တွင် 'လေးပါးသေ နင်၊ စတုရင်ဖြင့်'ဟူ၍လည်းကောင်း၊ မုံရွေး ဆရာတော်၏ ကုသပျို့တွင် 'ခြောက်ဆဲ့လေးအင်၊ စတုရင်၌'ဟုလည်းကောင်း၊ အသီးအသီးတွေ့ရှိရ၏။ ဟင်ဒီ စကားတွင် 'စတုရံဂ'၊ ပသျှူးစကားတွင် 'စတုရ်'ဟူ သော ရေးပုံတို့သည် စတုရင်ဟူသော အရေးအသားနှင့် နီးစပ် သော အရေးအသားများဖြစ်၏။ ထိုကစားနည်းကို 'စစ်တုရင်'ဟူ၍ ရေးသားကြသည်ကို လည်း အများအပြားတွေ့ရ၏။ ရှင်ထွေးညို၏ ပြည်စုန်မော် ကွန်းတွင် 'လေးပါးစစ်အင်၊ စစ်တုရင်၌'ဟုလည်းကောင်း၊ ရှင်မဟာရဋ္ဌ သာရ၏ ဘူရိဒတ်လင်္ကာကြီးတွင် 'လေးပါးစုံအင်၊ စစ်တုရင် ဖြင့်' ဟုလည်းကောင်း၊ ရှင်မဟာရဋ္ဌသာရ၏ ပုံတောင်နိုင်မော်ကွန်းတွင် 'ခြောက်ဆဲ့လေးခွင်၊ စစ်တုရင်၌၊ မြင်းဆင်နယ်ကပ်၊ စစ်ချက် ထပ်သို့'ဟုလည်းကောင်း၊ ရှင်အဂ္ဂသမာဓိ၏ နေမိမဂ္ဃစိုးခဏ်းပျို့တွင် 'တစ်ယောက်တစ်ပြန်၊ ကြွေအန်လက်ပစ်၊ တကျစ်လည်းဆင်၊ စစ်တုရင်နှင့်'ဟူ၍လည်းကောင်း၊ နဝဒေကြီးဆို မနောဟရီပျို့တွင် 'လေး ပါးစုံအင်၊ စစ်တုရင်နှင့်၊ မြင်းဆင်ခြေသည်၊ ရံစည်မကွေ၊ ချီတုံ လေသော်'ဟူ၍လည်းကောင်း၊ တရုတ်မြို့စား သင်္ခယာရေး မဟာဥပရာဇာ ဧချင်းတွင် 'မင်းတို့ထားရိုး၊ အဘိုးခဲညို၊ ရှည်တိုစုံစေ့၊ ကြွေ့ ကြွေ့တစ်သွန်၊ ကြွေအန်စစ်တုရင်၊ စကြာပြင်နှင့် ပျော်ရွှင်စေ ကြောင်း' ဟူ၍လည်းကောင်း၊ 'စစ်တုရင်'ဟူသော အရေးအသားများ ကိုတွေ့ရလေသည်။ ယင်းသို့ စတုရင်၊ စစ်တုရင်ဟု အရေးအသားရှိသော ထိုကစားနည်းကို အရပ်ခေါ်အားဖြင့် 'စစ်ဘုရင်'ဟူ၍ ယခုအခါ ခေါ်ဝေါ်လျက်ရှိကြသည်။ အလောင်ဘုရား လက်ထက်တွင် ရေး သားထားသည်ဟု ထင်မှတ်ရသော မနုကျယ်ဓမ္မသတ်တွင်၎င်း၊ လှိုင်ထိပ်ခေါင်တင်၏ ဣန္ဒာဝံသနန်းတွင်းဇာတ်တော်ကြီးတွင် ၎င်း၊ ၁၂၆၆ ခုနှစ်လောက်တွင် ထုတ်ပြန်သော ဓမ္မဝိနယအမိန့် တော်ပြန်တမ်းတွင်၎င်း၊ 'စစ်တုရင်'ဟူသော အသုံးကိုတွေ့ရ သည်။ ယင်းသို့ စတုရင်၊ စစ်တုရင်၊ စစ်ဘုရင်ဟူ၍ အခေါ် အမျိုးမျိုးကွဲပြားနေသည့် ကစားနည်းသည် ထိုးထွင်းဉာဏ် သုံးရသော ကစားနည်းတို့တွင် ရှေးအကျဆုံးကစားနည်းဟု ယူဆရလေသည်။ စစ်ဘုရင်ကစားခြင်းသည် ဉာဏ်ပညာ စိတ် ကူးကို ထက်မြက်စေပြီးလျှင် စိတ်ကိုတည်ငြိမ်စေသော ကစား နည်းဖြစ်သည်။ စိတ်တူ၊ ဉာဏ်တူ၊ အကွက်တူ၊ ကစားရပါ လျှင်၊ အလွန်စိတ်ဝင်စားဖွယ်ကောင်း၍ အကွက်ရွှေ့ရန်သာ အာရုံစောနေကြသဖြင့် စိတ်တည်ငြိမ်မှုကို အထူးရစေပေသည်။ စစ်ဘုရင်ကစားခြင်းကို ကမ္ဘာအနှံ့အပြားတွင် ကစားကြသည်။ သို့သော် စစ်ဘုရင်ကစားနည်းမှာမူ သူ့လူမျိုးနှင့် သူ့နည်းဟူ၍ အမျိုးမျိုးရှိ၏။ စစ်ဘုရင်ကစားခြင်း၏ မူလစတင်ရာဒေသနှင့် အချိန်ကာလကိုမူ သေချာစွာမသိကြရ၍ အယူအဆမျိုးမျိုး ကွဲပြားလျက်ရှိသည်။ သို့သော် သုတေသီအများက ယင်းသည် လွန်ခဲ့သော နှစ်ပေါင်း ၅ဝဝဝ ခန့်က အိန္ဒိယနိုင်ငံတွင် စတင် ပေါ်ပေါက်လာခဲ့သည်ဟု ဆိုကြ၏။ စစ်ဘုရင်ကစားနည်းကို အိန္ဒိယနိုင်ငံရှိ ဟိန္ဒူလူမျိုးများမှပါရှင်းလူမျိုး အာရပ်လူမျိုး များသို့ အဆင့်ဆင့်ရောက်ရှိခဲ့၍ ထိုမှတစ်ဆင့် ၁ဝ ရာစုနှစ် မတိုင်မီတွင် ဥရောပတိုက်၌ ပြန့်ပွား ခဲ့သည်ဟုဆိုကြသည်။ == စစ်တုရင်ကစားပုံ ကစားနည်းများ == === အနောက်နိုင်ငံကစားနည်း === စစ်ဘုရင်ကစားနည်းတွင် အနောက်နိုင်ငံ ကစားနည်းနှင့် မြန်မာစစ်ဘုရင်ကစားနည်းတို့မှာ လူမျိုးဓလေ့ ထုံးတမ်းအရ မတူညီကြချေ။ အနောက်နိုင်ငံကစားနည်းမှာ စစ်ဘုရင်ခုံ သို့မ ဟုတ် စက္ကူချပ်ထူရှိ အကွက် ၆၄ ကွက်ကို အဖြူ အနက်ဖြင့် အကွက်ဖော်ထားသည်။ အရုပ်များကိုလည်း အဖြူ အနက် ခွဲခြားထား၏။ ကစားရာတွင် ကစားသူ၏ လက်ျာဘက်၌ အဖြူ ကွက်ရှိသော ထောင့်ရှိနေအောင် ခုံကိုထားရသည်။ အရုပ်များ ကို စီရာ၌လည်း၊ နောက်ဆုံးတန်း၌ ကစားသူ၏ လက်ဝဲမှစ၍ လကျ်ာဖက်သို့၊ ရဲတိုက်၊ မြင်းစီး သူရဲကောင်း၊ ဂိုဏ်းချုပ်၊ မိဘုရား၊ ဘုရင်၊ ဂိုဏ်းချုပ်၊ မြင်းစီး သူရဲကောင်းနှင့် ရဲတိုက်တို့ကို အကွက် ၈ ကွက်တွင် အစဉ်အတိုင်း စီသွားရသည်။ ရှေ့တန်း တွင်မူနယ် ၈ ရုပ်ကို စီရ၏။ ယင်းသို့စီရာတွင် မိဖုရားရုပ် သည် အရောင်တူကွက်တွင် ရှိရမည်။ ပုံစံအားဖြင့် မိဖုရား အဖြူသည် အဖြူကွက်ပေါ်တွင်၎င်း၊ မိဖုရားအနက်သည် အနက်ကွက်ပေါ်တွင်၎င်း ရှိရမည်ဖြစ်၏။ ထိုစစ်ဘုရင်ရုပ် အသီးသီးကို ရွှေ့ပြောင်းသွားလာနိုင်သည့် အကွက်တို့မှာ ရှင်ဘုရင်သည် ဘေးပတ်လည်မည်သည့်ဘက်သို့ မဆို တစ်ကွက်သာသွားနိုင်၏။ ပတ်လည်ရှိ မည်သည့်ဘက် သို့မဆို ရွှေ့နိုင်သည်။ လမ်းရှင်းနေလျှင် သွားလိုသည့်ဘက်၌ ရှိသည့် အကွက်ကုန်သွားနိုင်၏။ သွားလိုရာလမ်းတွင် ရန်သူရှိ လျှင် စား၍ ထိုနေရာကိုယူရသည်။ သို့သော် သွားလိုသည့်လမ်း ၌ မိမိဘက်သားအရုပ်ရှိနေပါမူ ကျော်လွန်မသွားရချေ။ ရဲတိုက် ကမူ ရှေ့နောက်ဝဲယာအကွက်တို့သို့သာ သွားနိုင်၏ အတား အဆီးမရှိလျှင် ထိုလမ်းရှိ အကွက်ကုန်သွားနိုင်သည်။ ဂိုဏ်းချုပ် ကမူ ထောင့်ဖြတ်ရွှေ့၍ ထိုလမ်းရှင်းလျှင် အကွက်ကုန်သွားနိုင် သည်။ မြင်းစီးသူရဲကောင်းမှာမူ၊ ရှေ့နောက်ဝဲယာကြိုက်ရာသို့ တစ်ကွက်သွားပြီးနောက် မည်သည့်ဘက်သို့ဖြစ်စေ ထောင့်ဖြတ် တစ်ကွက်ထပ်၍ သွားနိုင်သည်။ မြန်မာမြင်းသွားအတိုင်းဖြစ် သည်။ မြင်းစီးသူရဲကောင်းသွားရာတွင် သွားတိုင်း သွားတိုင်း၌ အရောင်မတူသော အကွက်ပေါ်သို့ကျရသည်ကို သတိပြုရာ၏။ မြင်းစီးသူရဲကောင်း သည် လမ်းတွင်ရှိသော အဆီးအတားများ ကို ကျော်လွှားသွားနိုင်သည့် ထူးခြားသော အခွင့်အရေးရှိသည်။ နယ်သည် ဦးစွာသွားသည့်အကြိမ်တွင် ရှေ့သို့နှစ်ကွက်ထိ သွား နိုင်၏။ ထို့နောက် ရှေ့သို့ ရှေ့သို့တစ်ကွက်သာ သွားနိုင်သည်။ နောက်ပြန်မဆုတ်ရချေ။ အကွက်သွား ရာတွင် ရှေ့တည့်တည့်သို့ သွားရသော်လည်း၊ ရန်သူကို စားရာတွင် ထောင့်ဖြတ်တက်၍ စားရသည်။ ဘုရင်၊ မိဘုရား၊ ဂိုဏ်းချုပ်၊ မြင်းစစ်သူရဲကောင်းနှင့် ရဲတိုက်တို့သည် မိမိတို့ သွားနိုင်ရာ အကွက်တွင် ကျရောက်နေသော ရန်သူဟူသမျှကို စားနိုင်ကြ၏။ သို့သော် ဘုရင်သည် နောက်မှ အရံပြုကာ ထိန်းသိမ်းစောင့်ရှောက်ထားသော ရန်သူကိုမူမစားနိုင်ချေ။ မြင်း စီးသူရဲကောင်းသည် သူခုန်သွားနိုင်သော အကွက်တွင်ရှိနေသည့် ရန်သူကို စားနိုင်၏။ စစ်ဘုရင်ရုပ်တိုင်းသည် ရန်သူကို စားပြီး ခဲ့သော်၊ အစားခံရသော အရုပ်နေရာကို ယူရသည်။ နယ်သည် သူ့အကွက်အတိုင်း တက်သွားရာမှ တစ်ဖက် ရန်သူ၏ နောက်ဆုံးတန်းသို့ရောက်သွားခဲ့လျှင်၊ ကစားသူက မိမိကြိုက်ရာ အရုပ်တစ်ခုနှင့် နယ်ကိုလဲပေးရန် တောင်းပိုင်ခွင့် ရှိ၏။ ဤသို့ဖြင့် တစ်ချိန်တည်းတွင် မိဖုရားစသည့် အခြား အရုပ်များကို ၂ ရုပ်၊ ၃ ရုပ်ထား၍ ကစားသွားနိုင်လေသည်။ နောက်ဆုံးတန်းတွင် ရှိနေသော ဘုရင်နှင့် ရဲတိုက်အကြား အကွက်များလစ်လပ်နေခဲ့လျှင်၊ ဘုရင်နှင့်ရဲတိုက်သည် ဗယ်ညာ ပြောင်း ရွေ့စားနိုင်ကြ၏။ ထိုသို့နေရာပြောင်းပုံမှာ ဘုရင်သည် ရဲတိုက်ရှိရာဖက်သို့ နှစ်ကွက်ရွှေ့လိုက်၍၊ ထိုရဲတိုက်က ဘုရင် ကိုကျော်ကာ ကပ်နေသည့်အကွက်တွင် နေရာယူရသည်။ ယင်း သို့ ဗယ်ညာပြောင်းရွှေ့ရာတွင် ထိုအရုပ် ၂ ခုသည် မိမိတို့မူလ နေရာမပြောင်းမရွှေ့သေးဘဲ ရှိနေမှသာလျှင် ဖြစ်နိုင်သည်။ အကယ်၍ အရုပ်တစ်ခုခုသည် ရွှေ့ပြီးဖြစ်ခဲ့သော်လည်းကောင်း၊ ဘုရင် သည် အခွေခံရသည့်အခါတွင်၎င်း၊ ရန်သူအရုပ်တစ်ခုခုကို တစ်လှည့် ရွှေ့ရုံဖြင့် ဘုရင်နှင့်ရဲတိုက်အကြားသို့ရောက်လာနိုင်ခဲ့ သော်လည်းကောင်း၊ ယင်းအခါမျိုးများတွင် နေရာပြောင်းလဲ၍ မဖြစ်နိုင် တော့ချေ။ === မြန်မာစစ်တုရင် === {{Main|မြန်မာ့ စစ်တုရင်}} [[File:Sittuyin,_Burma.JPG|thumb|450px|မြန်မာစစ်တုရင်]] ဤသို့ အခွင့်အရေးအသီးသီးရှိသော အနောက်နိုင်ငံ စစ် ဘုရင်ကစားနည်းနှင့် မြန်မာစစ်ဘုရင် ကစားနည်းမှာ မတူချေ။ မြန်မာစစ်ဘုရင်ကစားနည်းသည် တစ်ဘာသာသက်သက်ဖြစ်၏။ မြန်မာစစ်ဘုရင်ခုံမှာ အင်္ဂလိပ်စစ်ဘုရင်ခုံကဲ့သို့ပင် အကွက် ၆၄ ကွက်ရှိသော်လည်း၊ အဖြူအမည်းကွက်များ ဖော်ရန်မလိုပေ။ ပိုမို ထူးခြားချက်မှာ စစ်ဘုရင်ခုံ၏ ထောင့်များမှ အလယ်အူ ကြောင်းမျဉ်းတွင် ဖြတ်သွားသော ထောင့်ဖြတ်မျဉ်းနှစ်ကြောင်း ပါခြင်းပင်ဖြစ်သည်။ စစ်ဘုရင်ရုပ်များမှာ တစ်ဖက်တွင်မင်းကြီး ၁၊ ရထား ၂၊ မြင်း ၂၊ ဆင် ၂၊ စစ်ကဲ ၁ နှင့် နယ် ၈၊ အစုစုအရုပ်ပေါင်း ၁၆ ရုပ်စီ ရှိသည်။ ထိုအရုပ်များကို တစ်ဖက်နှင့်တစ်ဖက် ကွဲပြား စေရန် အရောင်ခွဲခြားထားရ၏။ ယင်းသို့ အရောင်ခွဲရာတွင် အနောက်နိုင်ငံ စစ်ဘုရင်ကဲ့သို့ အဖြူနှင့် အနက်ကို အသုံးမပြုဘဲ၊ မြန်မာစစ်ဘုရင်သည် အများအားဖြင့် အနက်နှင့် အနီရောင်ကို အသုံးပြုလေ့ရှိသည်။ မြန်မာစစ်ဘုရင်တွင် စစ်ဘုရင်ရုပ်များစီ၍ ချခြင်းကို တပ်ဆင်သည်ဟုခေါ်သည်။ တပ်ဆင်ရာ၌ အင်္ဂလိပ်စစ်ဘုရင် ကဲ့သို့ စစ်ဘုရင်ရုပ်များ၏ နေရာအတိအကျ သတ်မှတ်ထား ခြင်းမရှိပေ။ ကစားသူ၏ဖက်မှ ရှေ့သို့အတန်း ၄ တန်းအတွင်း ရှိ အကွက်များသည် မိမိနယ်မြေဖြစ်၏။ ထိုနယ်မြေအတွင်း၌ မိမိတပ်ကို မိမိ ကြိုက်သလိုဆင်နိုင်သည်၊ ယင်းသို့တပ်ဆင်ရာ တွင် တပ်ဆင်နည်းလွဲလျှင် မကစားခင်ကပင် ရှုံးရန်သေချာနေ တတ်သည်။ ထိုအတွက် အရှေးအခါက တစ်ဘက်နှင်တစ်ဘက် စစ်ဆင်စကပင် စစ်ကွက်အသာမယူနိုင်ကြစေရန် နယ်မြေခြား မျဉ်းပေါ်မှ ကန့်လန့်ကာကို ကာလျက်တပ်ဆင်စေသည်။ တပ်ဆင်ပြီး၍၊ စတင်ကစားသည့်အချိန်မှာမှ ထိုကန့်လန့်ကာကို ဖွင့်ကစားစေသည်ဟု ဆိုကြ၏။ တပ်ဆင်ရာတွင် မိမိကြိုက်သ လို ဆင်နိုင်သည်ဆိုသော်လည်း နယ်ရုပ် ၈ ရုပ်ကိုမူ သူတို့၏ နေရာတွင် အမြဲစီရသည်။ နယ်ရုပ် ၈ ရုပ်၏ သတ်မှတ်ထား သောနေရာများမှာ ကစားသူဖက်မှစ၍ရေလျှင် စတုတ္တအတန်း တွင် လကျ်ာဖက်အစွန်ကွက်မှစ၍ နယ်ရုပ် ၄ ရုပ်ကိုစီရသည်။ ကျန်လေးရုပ်ကိုမူ တတိယအတန်းတွင် လက်ဝဲဘက်အစွန်ဆုံး ကွက်မှစလျက် စီရသည်။ ကျန်အရုပ်များကိုမူ ဖော်ပြခဲ့သည့် အတိုင်း မိမိကြိုက် နှစ်သက်သလို အကွက်ဆင်နိုင်၏။ ထိုသို့တပ်ဆင်ထားသော စစ်ဘုရင်ရုပ်များ၏ သွားလာနိုင် သော အကွက်များမှာ မင်းကြီးသည် မိမိ အနီးတစ်ဝိုက်ရှိ အကွက် ၈ ကွက်လုံးသို့ သွားနိုင်၏။ စစ်ကဲမှာမူ သွားရာ၌ ၎င်း၊ စားရာ၌၎င်း၊ ထောင့်ကွက် ၄ ကွက်ကို သွားရသည်။ ဆင်သည် စစ်ကဲရွှေ့နိုင်သည့် ထောင့်ကွက် ၄ ကွက်အပြင် ရှေ့တည့်တည့်မှ တစ်ကွက်ကိုပါသွားနိုင်၏။ သို့ဖြစ်၍ စစ်ကဲ သည် ဆင်ထက်တစ်ကွက်သာလျော့သဖြင့်၊ ဆင်နီးပါး အဖိုး တန်သည်ဟုပြောကြသည်။ ဆင်ဦးကို စစ်ချီရာဘက်သို့ အမြဲ လှည့်ထားရ၏။ ဆင်ဦး အလှည့်မှားပါက အကွက်ယောင်ကာ စစ်မရှုံးသင့်ဘဲ ရှုံးတတ်သည်။ ဆင်သည် နောက်၊ ဘေးသို့ မသွားနိုင်ချေ။ မြင်းသည် တည့်တည့်တစ်ကွက်ရွှေ့ပြီး၊ ဆက်၍ ထောင့်တစ်ကွက်စီသွားနိုင်သည်။ ထိုအတွက် မြင်းကွက်မှာ ၈ ကွက်ရှိသည်။ ရထားသည် အနောက်နိုင်ငံစစ်ဘုရင်ကစားနည်းမှ ရဲတိုက်ကဲ့သို့ပင် သွားရာလမ်းကြောင်း၌ အဆီးအတားမရှိ လျှင် ဘေးတိုက်သော်လည်းကောင်း၊ အထက်အောက်သော်လည်းကောင်း၊ တစ်ကွက် သို့မ ဟုတ် အဆုံးအထိသွားနိုင်၏။ လမ်းတွင်ရှိနေသော အရုပ်သည် မိမိဘက်သား အရုပ်မဟုတ်ပါက၊ စားလိုမှစားရသည်။ နယ်မှာ အနောက်နိုင်ငံ စစ်ဘုရင်နယ်ရုပ်၏ ရှေးဦးစွာ သွားနိုင်သော အကွက်မှတစ်ပါး ကျန်အကွက်များတွင် တူညီလေသည်။ နယ်ရုပ်သည် သွားရာ၌ ရှေ့တည့်တည့်သို့သာ သွားရ၍ စားလို လျှင် ထောင့်လိုက်တက်၍စားရသည်။ စားကွက်တွင် ရှိနေသော မည်သည့်အရုပ်ကိုမဆို စားနိုင်၏။ သွားကွက်ရှိ အရုပ်များကိုမူ မစားနိုင်ချေ။ ယင်းကဲ့သို့ စစ်ဘုရင်ရုပ်အသီးသီး၏ ရွှေ့ပြောင်းသွားခြင်း တို့ကိုရည်လျက် 'မင်းရှစ်မျက်နှာ၊ ဧကာကွက်စီ၊ အညီမလွဲ၊ စစ်ကဲထောင့်လေး၊ ဆင်ရေး၎င်း၊ ရှေ့တစ်လျောင်းလျက်၊ မြင်း ကြောင်းရှစ်ကွက်၊ ထောင့်တက်မြင်းသွား၊ ရထားတူရူ၊ နယ်မူ ရှေ့တစ်၊ တစ်ဆစ်ထို့ပြင်၊ ဆင်မဏ္ဍရေး၊ လေးဆဲ့လေးက၊ ခေါ် ရှေးမယွင်း၊ မြင်းမဏ္ဍရေး၊ ခြောက်ဆဲ့လေးသာ၊ ရထားမှာမူ၊ ဆဲ့ခြောက်ဟူသား၊ မှတ်ယူအာဂုံ၊ လက်စွမ်းယုံတို့'ဟူ၍ မန် လည်ဆရာတော်ဘုရားကြီးက [[မဃဒေဝလင်္ကာသစ်]]အပိုဒ် ၁၃၄ တွင် ထည့်သွင်းစပ်ဆိုထားခဲ့လေသည်။ ယင်းသို့ ကစားနည်းအသီးသီးရှိကြသော အနောက်နိုင်ငံ စစ်ဘုရင်တွင်၎င်း၊ မြန်မာစစ်ဘုရင်တွင်၎င်း ကစားရာ၌ တစ်ဖက်သားကို အကျပ်ကိုင်ရန်မှာ ကစားပွဲ၏ ရည်ရွယ်ချက် ဖြစ်သည်။ အထူးသဖြင့် ဘုရင်ရုပ်ကို မရွှေ့နိုင်အောင်ချိန်လိုက် ခြင်းကို ခွေသည်ဟုခေါ်သည်။ ဘုရင်ရုပ်သည် အခွေခံရ၍ အကွက်မှ မလွတ်မြောက် ခဲ့သော် အရှုံးပေးရသည် ဘုရင်ရုပ် ကိုမူ စားနိုင်ခွင့်မရှိပေ။ ညပ်၍ ပိတ်မိနေလျက်၊ မရွှေ့နိုင်အောင် သာ ပြုလုပ်ရသည်။ ယင်းသို့ ပိတ်မိနေနိုင်အောင် အရုပ်များ မကျန် တော့သည့်အခါ၊ သရေပွဲဖြစ်သွားလေ၏။ စစ်ဘုရင်တွင် တစ်ဘက်ရန်သူရုပ်များသည် စားကွက်တွင် ရောက်ရှိနေစေကာမူ မစားလိုက နေနိုင်ခွင့်ရှိသည်။ မစားလျှင် ဒဏ်တပ်ရသည်ဟူ၍ မရှိချေ။<ref>မြန်မာ့စွယ်စုံကျမ်း၊ အတွဲ(၄)</ref> == ကိုးကား == <references/> [[Category:အားကစား]] [[Category:စစ်တုရင်]] qth22qz9gia8r8fd9oz3brdo5p81iyu 0 14439 876722 863078 2025-06-07T02:32:36Z 103.203.134.41 ရှင့်ကိုမုန်းတာ ၁၂ ခါ 876722 wikitext text/x-wiki {{Infobox writer | name = အကြည်တော် | image = | caption = | pseudonym = ကိုကိုကြီး၊အကြည်တော် | birth_name = စောကြည်ဖြူ | birth_date = {{birth date|1972|02|21}} | birth_place = | death_date = {{Death date and age|2022|11|09|1972|02|21}} | death_place = ပင်လုံဆေးရုံ၊ ရန်ကုန်မြို့ | resting_place = | occupation = စာရေးဆရာ | nationality = | ethnicity = | citizenship = | education = | alma_mater = | period = | genre = ဟာသ | movement = | notableworks = | spouse = | partner = | children = | relatives = | awards = | signature = | years_active = | website = }} '''အကြည်တော်''' (၂၁ ဖေဖော်ဝါရီ ၁၉၇၂ - ၉ နိုဝင်ဘာ ၂၀၂၂) သည် မြန်မာနိုင်ငံသား ကရင် လူမျိုး ဟာသစာရေးဆရာ ဖြစ်သည်။ ==ငယ်ဘဝ== အဖ ဦးထွန်းနိုင် ဒေါ်ညွှန့်နွယ်တို့မှ မွေးချင်း (၇) ယောက်အနက် ခြောက်ယောက်မြောက်သား ဖြစ်ပြီး နာမည်ရင်းမှာ စောကြည်ဖြူဖြစ်သည်။ ==စာပေခရီး== ၁၉၉၈ ခုနှစ်မှစ၍ ကိုကိုကြီး ကလောင်အမည်ဖြင့် စာပေလောကသို့ စတင် ဝင်ရောက်ခဲ့ပြီး ၂၀၀၃ ခုနှစ်တွင် အကြည်တော် အမည်ဖြင့် လုံးချင်းဝတ္ထုများ စတင်ရေးသားပြီး ကွယ်လွန်ချိန်အထိစုစုပေါင်း စာအုပ်(၁၀၀)ကျော်ရေးသားခဲ့သည်။ == ဘဝနိဂုံ: == စာရေးဆရာအကြည်တော်သည်  အစာရေမျိုပြွန်ကင်ဆာ<ref>https://hellosayarwon.com/cancer/other-cancers/oesophageal-cancer-at-a-glance/</ref> သံသယကြောင့်  ၂၀၂၂ ခုနှစ် ၊ စက်တင်ဘာ နောက်ဆုံးပတ်အတွင်း  ထိုင်းနိုင်ငံ ဘန်ကောက်မြို့သို့  သွားရောက်ဆေးကုသမှုခံယူခဲ့ရသည်။<ref>{{cite news |title=အောက်တိုဘာ ၁၈ ရက် ထိပ်တန်းသတင်းများ |url=https://www.bbc.com/burmese/articles/cevgdn0lx20o |access-date=၉ နိုဝင်ဘာ ၂၀၂၂ |work=BBC News မြန်မာ |date=၁၈ အောက်တိုဘာ ၂၀၂၂ |language=my}}</ref> အောက်တိုဘာ ၁၃ရက်နေ့တွင် ထိုင်းမှ မြန်မာနိုင်ငံသို့ ပြန်လာခဲ့ပြီးနောက် ရုတ်တရက်ကျန်းမာရေးဆိုးရွားလာသဖြင့် ပင်လုံဆေးရုံသို့ တက်ရောက်ကုသမှုခံယူနေရင်း ၂၀၂၂ ခုနှစ် နိုဝင်ဘာ ၉ ရက် ည ၈ နာရီ မိနစ်၂၀ ကျော်တွင် ကွယ်လွန်သွားခဲ့သည်။ သူမကွယ်လွန်မီ လအနည်းငယ်က ကိုယ်တိုင်ရွတ်ဆိုထားသည့် ကဗျာနှင့်ဂီတ ပေါင်းစပ်ထားသော ကဗျာဂီတအယ်လ်ဘမ်ကိုထုတ်ဝေခဲ့သည်။ == ရေးသားသော စာအုပ်များ == {| class="wikitable sortable" !ခေါင်းစဉ် !ထုတ်ဝေနှစ် !ထုတ်ဝေသူ !မှတ်ချက် |- |''ကျောက်သင်ပုန်းတွေ မိုးထားတဲ့အိမ်'' | |တော်ဝင်မြို့မ စာအုပ်တိုက် |''ကျောက်သင်ပုန်းတွေ မိုးထားတဲ့အိမ် အမည်ဖြင့် ရုပ်ရှင်ရိုက်'' |- |''ကျွန်တော့်ချစ်သူပြောသော သူ့ချစ်သူအကြောင်း'' |၂၀၀၅ |တော်ဝင်မြို့မ စာအုပ်တိုက် | |- |''ကျွန်တော့်ဘဝလေးမှ လှိုက်လှဲစွာ ကြိုဆိုသည်'' | | | |- |''ကျွန်တော်ထောင်းခဲ့သော ပေါင်များ'' |၂၀၀၆ |တော်ဝင်မြို့မ စာအုပ်တိုက် | |- |''ကျွန်တော်နှင့် မြို့ပြယဉ်ကျေးမှု'' | | | |- |''ကျွန်မက အင်္ဂလိပ်မမဟုတ်တာ မောင်'' | | | |- |''ကလေးလက်ရေး'' |၂၀၀၉ |စိုးမိုးစာပေ | |- |''ကလေးအို'' | | | |- |''ကဝေပျို၏ နိဒါန်း'' |၂၀၀၃ |တော်ဝင်မြို့မ စာအုပ်တိုက် |''ကဝေပျို၏ နိဒါန်း အမည်ဖြင့်ရုပ်ရှင်ရိုက်'' |- |''ကိုယ်ပိုင်ရောဂါ'' | | | |- |''ခင်မှုန် မင်္ဂလာဆောင်'' | | | |- |''ချစ်ခြင်းကထာ'' | | | |- |''ချစ်လို့စတာ နာတယ်'' |၂၀၀၉ |စိုးမိုးစာပေ | |- |''ချည်ပြီး တုပ်ပြီး'' | | | |- |''ခြူဆီ'' | | |''ခြူဆီ'' အမည်ဖြင့် ရုပ်ရှင်ရိုက် |- |''ခလောက်နီ'' | | | |- |''ငုံး'' | | | |- |''စွယ်စုံလက်ဆောင်'' |၂၀၀၇ |တော်ဝင်မြို့မ စာအုပ်တိုက် | |- |''ဆွေတစ်ရာ မောင်တစ်ကျိပ်'' |၂၀၀၇ |တော်ဝင်မြို့မ စာအုပ်တိုက် |''ဆွေတစ်ရာ မောင်တစ်ကျိပ်'' အမည်ဖြင့် ရုပ်ရှင်ရိုက် |- |''ဇ'' |၂၀၀၅ |တော်ဝင်မြို့မ စာအုပ်တိုက် | |- |''ဇော်က ကနေသည်'' | | |''ဇော်က ကနေသည်'' အမည်ဖြင့် ရုပ်ရှင်ရိုက် |- |''ညာတာပါတေး'' |၂၀၀၈ |စိုးမိုး စာပေ | |- |''တစ်ခါက ငယ်ငယ်လေးတွေ'' |၂၀၀၆ |တော်ဝင်မြို့မ စာအုပ်တိုက် | |- |''တစ်ရှက် အရှက်မရှိ'' | | | |- |''တစ်ရှုး'' | | | |- |''တိမ်မင်းသမီ:ရဲ့ မိုနိုပိုလီ'' | | | |- |''တောသာကြီး'' |၂၀၀၇ |တော်ဝင်မြို့မ စာအုပ်တိုက် | |- |''ထီး'' | | | |- |''နတ်ချင်း'' | | | |- |''နတ်နေကိုင်း'' |၂၀၀၄ |တော်ဝင်မြို့မ စာအုပ်တိုက် | |- |''နတ်ပြည်နံနက်ခင်း'' |၂၀၀၈ |တော်ဝင်မြို့မ စာအုပ်တိုက် | |- |''နေတစ်ခြမ်း လတစ်ခြမ်း'' |၂၀၀၅ |တော်ဝင်မြို့မ စာအုပ်တိုက် |''နေတစ်ခြမ်း လတစ်ခြမ်း'' အမည်ဖြင့် ရုပ်ရှင်ရိုက် |- |''နွယ်ချို'' | | | |- |''ပြတ်ထွက်သွားသော ကျောရိုးဆစ်ကလေးများ'' | |တော်ဝင်မြို့မ စာအုပ်တိုက် | |- |''ပြုံးတော်မူ'' | | | |- |''ပြုံးရွှင်သည် ငိုတတ်သည်'' | | |''ပြုံးရွှင်ရေ ပျော်ရဲ့လား'' အမည်ဖြင့် ရုပ်ရှင်ရိုက် |- |''ပိုးကောင်များ'' |၂၀၀၅ |တော်ဝင်မြို့မ စာအုပ်တိုက် | |- |''ဖရီးဝှီး'' | | | |- |''ဘီလူး'' |၂၀၀၃ |တော်ဝင်မြို့မ စာအုပ်တိုက် |''ဘီလူး'' အမည်ဖြင့် ရုပ်ရှင်ရိုက် |- |''ဘွာတေး ဘွာတေး'' | | | |- |''မျက်နှာပုံပြင်'' | | | |- |''မြစ်ပြင်ပေါ် ထင်ကျန်နေသော ခြွေခြေရာများ'' |၂၀၀၈ |စိုးမိုးစာပေ | |- |''မိချော'' |၂၀၀၉ |စိုးမိုး စာပေ | |- |''မိတ္တဟာဒယ ဟာသတက်ကျမ်း'' |၂၀၀၆ |တော်ဝင်မြို့မ စာအုပ်တိုက် | |- |''မိန်းမဋီကာ'' |၂၀၀၉ |စိုးမိုး စာပေ | |- |''မိုးတိမ်ပုံပြင်'' |၂၀၀၄ |တော်ဝင်မြို့မ စာအုပ်တိုက် | |- |''မောင်စောကြည်ဖြူနှင့် မမြင့်စန်းရီ'' | | |''စောကြည်ဖြူနှင့် မြင့်စန်းရီ'' အမည်ဖြင့် ရုပ်ရှင်ရိုက် |- |ယောက္ခမနှင့် တစ်ထောင့်တစ်ည |၂၀၀၄ |တော်ဝင်မြို့မ စာအုပ်တိုက် |ယောက္ခမနှင့် တစ်ထောင့်တစ်ည အမည်ဖြင့် ရုပ်ရှင်ရိုက် |- |''ရှင့်ကိုမုန်းတာ ၁၂ ခါ'' | | |ရှင့်ကိုမုန်းတာ ၁၂ ခါ အမည်ဖြင့်ရုပ်ရှင်ရိုက် |- |''ရှေ့နေ ဘိုးစံကွားနှင့် အမှုပွေလူ့ဘွေ'' | | | |- |''ရီတန်းအော့ဖ် ဘီလူး'' | |တော်ဝင်မြို့မ စာအုပ်တိုက် | |- |''ရွှေမိုးသည်း'' |၂၀၀၃ |တော်ဝင်မြို့မ စာအုပ်တိုက် |''ရွှေမိုးသည်း'' အမည်ဖြင့် ရုပ်ရှင်ရိုက် |- |''ရွှေရင်ရှုပ်'' | | | |- |''လျှို့ဝှက်သော ကစားပွဲ'' | | | |- |''လှအိုးကွဲ'' | |တော်ဝင်မြို့မ စာအုပ်တိုက် | |- |''လုပ်ချင်တာ လုပ်ခွင့်ရှိသော တိုင်းပြည်'' | | | |- |''လူဆိုး'' | | | |- |''လူပျိုမှိုတက်'' | | | |- |''လူလည်ကြီးများရွာ'' |၂၀၀၇ |တော်ဝင်မြို့မ စာအုပ်တိုက် | |- |''လေယာဉ်ပျံတစ်စီးနဲ့ ကမ္ဘာ့ရွာကြီး'' | |တော်ဝင်မြို့မ စာအုပ်တိုက် | |- |''ဝါရင့်အရောင်းထိုင်း'' | |တော်ဝင်မြို့မ စာအုပ်တိုက် | |- |''သံသရာအကွေ့တစ်ရာ'' | |တော်ဝင်မြို့မ စာအုပ်တိုက် | |- |''သစ်ရွက်လှေ'' | | | |- |''သားဘီလူး'' |၂၀၀၈ |စိုးမိုး စာပေ | |- |''သုည အတွေးများ'' | | | |- |''သဲလှည်း'' |၂၀၀၆ |တော်ဝင်မြို့မ စာအုပ်တိုက် | |- |''ဟန်းနီးမွန်း'' | | | |- |''အချစ်သာ အမှန်တရားဖြစ်ခဲ့ရင် ကျွန်တော်မှားနေတာ ကြာပြီ'' |၂၀၀၈ |စိုးမိုး စာပေ | |- |''အထုံ'' | | | |- |''အန္တိမ အမ္မ'' | | | |- |''အပျိုလူပျို ဖတ်စာ'' | | | |- |''အပြစ်ကင်းတဲ့ ချစ်ခြင်းလင်္ကာ'' | | | |- |''အမှန်မှား'' | | | |- |''အမှုတွဲ'' | | | |- |''အသည်းကွဲ နှစ်ဆယ့်လေးနာရီ'' |၂၀၀၄ |တော်ဝင်မြို့မ စာအုပ်တိုက် | |- |''အသိုက်ကိုက်'' | | | |- |''အာဒမ်၏ ဆာတေး'' |၂၀၀၆ |တော်ဝင်မြို့မ စာအုပ်တိုက် | |- |''အိပ်မက် အပိုဒ်ခွဲ (၉)'' |၂၀၀၄ |တော်ဝင်မြို့မ စာအုပ်တိုက် |''အိပ်မက် အပိုဒ်ခွဲ (၉) အမည်ဖြင့် ရုပ်ရှင်ရိုက်'' |- |''အိမ်'' |၂၀၀၆ |တော်ဝင်မြို့မ စာအုပ်တိုက် | |- |''အို ... ဘာတဲ့'' |၂၀၀၉ |စိုးမိုး စာပေ | |- |''အိုင်အိုဒင်း ကိုကိုကြီးနှင့်'' |၂၀၀၅ |တော်ဝင်မြို့မ စာအုပ်တိုက် | |- |''အောင်မြေ'' |၂၀၀၅ |တော်ဝင်မြို့မ စာအုပ်တိုက် | |} == ကိုးကား == {{reflist}} [[ကဏ္ဍ:မြန်မာ အမျိုးသား စာရေးဆရာများ]] [[ကဏ္ဍ:မြန်မာ စာရေးဆရာများ]] [[ကဏ္ဍ:၂၀၂၂ ကွယ်လွန်သူများ]] [[ကဏ္ဍ:၁၉၇၂ မွေးဖွားသူများ]] {{Myanmar-bio-stub}} m79i72jzyogqzqbra8xk03lhcbedugx 0 18001 876698 735425 2025-06-06T20:16:11Z 89.47.94.45 ကာစီနို 876698 wikitext text/x-wiki {{Infobox settlement |name = မြဝတီမြို့ |native_name = |other_name = |pushpin_label_position = bottom |pushpin_map = မြန်မာနိုင်ငံ |pushpin_map_caption = မြို့တည်နေရာပြ မြန်မာနိုင်ငံမြေပုံ |seat = |seat_type = |settlement_type = [[မြန်မာနိုင်ငံရှိ မြို့များ]] |image_skyline = Myawaddy street.jpg |image_caption = မြဝတီမြို့တွင်း တစ်နေရာ |image_map = |map_caption = မြဝတီမြို့တည်နေရာပြမြေပုံ |subdivision_type = [[ကမ္ဘာ့နိုင်ငံများစာရင်း|နိုင်ငံ]] |subdivision_name = {{အလံ|မြန်မာနိုင်ငံ}} |subdivision_type1 = [[မြန်မာနိုင်ငံ၏ အုပ်ချုပ်ရေးနယ်မြေဒေသများ|ပြည်နယ်]] |subdivision_name1 = [[File:Flag_of_Kayin_State.svg| 23px]] [[ကရင်ပြည်နယ်|ကရင်]] |subdivision_type2 = [[မြန်မာနိုင်ငံရှိ ခရိုင်များ|ခရိုင်]] |subdivision_name2 = [[မြဝတီခရိုင်]] |subdivision_type3 = [[မြန်မာနိုင်ငံရှိ မြို့နယ်များ|မြို့နယ်]] |subdivision_name3 = [[မြဝတီမြို့နယ်]] |area_total_km2 = |population = |population_as_of = |population_density_km2 = auto |coordinates_display = |coordinates_region = MM |latNS = N |latd = 16 |latm = 41 |lats = |longEW = E |longd = 98 |longm = 30 |longs = |timezone = [[မြန်မာစံတော်ချိန်]] |utc_offset = + ၆ နာရီ ၃၀ မိနစ် |website = }} [[File:Thai myanmar friendship bridge.jpg|thumb|မြဝတီမြို့နှင့် မဲဆောက်မြို့တို့ကို ဆက်သွယ်ထားသော ထိုင်း-မြန်မာချစ်ကြည်ရေးတံတား]] '''မြဝတီမြို့'''သည် [[မြန်မာနိုင်ငံ]]အောက်ပိုင်း [[ကရင်ပြည်နယ်]]၊ [[မြဝတီခရိုင်]]တွင်ပါဝင်သော [[မြဝတီမြို့နယ်]]၏ ရုံးစိုက်မြို့ဖြစ်၍ မြန်မာ - ထိုင်း နယ်စပ်တွင် တည်ရှိသည်။ တောင်မှမြောက်သို့စီးသော သောင်ရင်းမြစ်၏ လက်ဝဲဖက်ကမ်းပေါ်တွင် တည်ရှိ၍ မြစ်၏ တဖက်ကမ်း၌ [[ထိုင်းနိုင်ငံ]]အပိုင် မယ်တော်ရွာ၊ [[မဲဆောက်မြို့]]တို့ရှိသည်။ [[သံလွင်မြစ်]]တွင်းသို့ စီးဝင်ပေါင်းဆုံသော [[သောင်ရင်းမြစ်]]မှ သစ်ဖောင်သစ်တုံးများ မျှောနိုင်သည်။ သို့ရာတွင် နွေအခါ၌မူ တစ်ဖက်ကမ်းသို့ မြစ်ကိုဖြတ်ကူးနိုင်သည်။ တဖက်ကမ်းတွင် မယ်တော်ရွာလမ်းရှိသည်။ မြဝတီမှလမ်းနှင့် မယ်တော်ရွာမှလမ်းတို့သည် မြစ်သာမခြားပါက တစ်ဖြောင့်တည်းပင်ရှိပေမည်။ မယ်တော်ရွာမှ နာရီဝက်ခန့် မော်တော်ကားစီးသွားလျှင် မဲဆောက်မြို့သို့ရောက်သည်။ တစ်ဖန် မဲဆောက်မှဆက်လက်၍ ကားဖြင့်လည်းကောင်း၊ လေယာဉ်ပျံဖြင့်လည်းကောင်းသွားသော် [[ဘန်ကောက်မြို့]]သို့ ရောက်နိုင်သည်။ [[ကော့ကရိတ်မြို့]]နှင့်မူကား ကားလမ်းအားဖြင့် ၃၉ မိုင် သွားရသည်။ ကော့ကရိတ်မြို့နှင့် မြဝတီမြို့အကြားတွင် ဒေါနတောင်စဉ် တောင်တန်းရှိသည်။ ဒေါန တောင်စဉ်၏ နောက်ဆုံးတောင်ပေါ် စခန်းဖြစ်သော သင်္ကန်းညီနောင်နှင့် မြဝတီမြို့သည် ၉ မိုင်မျှသာ ကွာဝေးသည်။ တောင်စဉ်တောင်တန်းများသည် မတ်စောက်သည်။ ဒေါနတောင်စဉ်တွင် အမြင့်ဆုံးတောင်သည် တရုတ်ဖြူတောင်ဖြစ်သည်။ တရုတ်ဖြူတို့ ဝင်ရောက်သောင်းကျန်းစဉ်အခါက တပ်စွဲသည်ကို အကြောင်းပြု၍ ခေါ်ခြင်းဖြစ်၏။ အမြင့် ပေ ၅,ဝဝဝ ခန့် ဖြစ်သည်။ မြဝတီတွင် သစ်တောကြိုးဝိုင်းများ ရှိသည်။ မြဝတီမြို့ပေါ်ရှိ လူဦးရေမှာ ၂၀၁၄ သန်းခေါင်စာရင်းအရ ၁၁၃,၁၁၅ ဦး ဖြစ်သည်။<ref name="census-2014">{{cite book|title=သန်းခေါင်စာရင်း အစီရင်ခံစာ|publisher=လူဝင်မှုကြီးကြပ်ရေးနှင့် ပြည်သူ့အင်အား ဝန်ကြီးဌာန|location=နေပြည်တော်|date=မေ ၂၀၁၅|series=၂၀၁၄ ခုနှစ် လူဦးရေနှင့် အိမ်ထောင်စု သန်းခေါင်စာရင်း အစီရင်ခံစာ|volume=အတွဲ-၂|pages=၅၁|url=https://drive.google.com/file/d/0B067GBtstE5TeUlIVjRjSjVzWlk/view}}</ref> နေထိုင်သူများမှာ ရှမ်း၊ မြန်မာ၊ ကရင်၊မွန်၊ ပအိုဝ်း(တောင်သူ)၊ အိန္ဒိယနှင့် တရုတ်အမျိုးသား အနည်းငယ်တို့ဖြစ်၏။ များသောအားဖြင့် စိုက်ပျိုးလုပ်ကိုင်ကြသည်။ မြဝတီမြို့သည် နယ်စပ် ဖြစ်သည်အလျောက် ထိုင်းနိုင်ငံနှင့် ကူးသန်း ရောင်းဝယ်မှု များစွာပြုသော နေရာဖြစ်၏။ အမှန်သော်ကား မြဝတီသည် အခွန်အကောက်များ စည်းကြပ်ရာ မြန်မာအကောက်ဆိပ်ဖြစ်သော်လည်း ဝင်ရောက်လာသူတို့သည် အကောက်လွတ်အောက်တတ်နိုင်သမျှ ရှောင်ကွင်းတတ်ကြသည်။ သို့ဖြစ်၍ နိုင်လွန်၊ ရွှေချောင်းမှစ၍ အခြားကုန်ပစ္စည်းများကို မြဝတီလမ်းမှ ခိုးထုတ်ခိုးသွင်းလေ့ရှိသည်မှာ နာမည်ရဖြစ်တော့၏။ယခုအခါတွင်မူ ထိုင်း-မြန်မာ ဒုတိယ ချစ်ကြည်ရေးတံတားကို ထပ်မံဆောက်လုပ်ခဲ့သည့်အပြင် စိမ်းလဲ့မြိုင် အဝေးပြေးကားကွင်းကိုပါ ထပ်မံ ပြုလုပ်ခဲ့သည်။ == သမိုင်းကြောင်း == မြဝတီမြို့သည် ဝန်ကြီးဦးစ စားရသော မြန်မာနိုင်ငံ အထက်ပိုင်း သရက်ခရိုင်တွင်း၌ ရှိသည့် မြဝတီမြို့ မဟုတ်ချေ။ [[ပထမ အင်္ဂလိပ် - မြန်မာစစ်|ပထမ အင်္ဂလိပ် မြန်မာ စစ်ပွဲ]]အပြီးတွင် အင်္ဂလိပ်တို့ တနင်္သာရီနယ်ကို သိမ်းသောအခါ မြဝတီလည်း အင်္ဂလိပ်ပိုင်နယ်ဖြစ်လာသည်။ထိုအခါ ယိုးဒယား ဇင်းမယ်စသည်တို့သို့ ရောင်းဝယ်မှု စုံစမ်းရာတွင် မြဝတီလမ်းကိုပင် ဝင်ပေါက်ထွက်ပေါက် ပြုခဲ့သည်။ ယခုထက်တိုင်ပင် ယိုးဒယား မြန်မာနယ်ခြားတွင် အကောက်ဆိပ် ဖြစ်၏။မြဝတီမြို့တွင် မူလပင်ရင်းဒါယကာ ကရင်အမျိုးသား သစ်ခေါင်းကြီး ဦးတက်ဖော့ဆိုသူ တည်ထားခဲ့သော ​ရွှေမြင်းဝံစေတီရှိသည်။ မြဝတီမြို့မှာ ရှေးအခါက ရွာဖြစ်၍ ထိုရွာ၏ မူလအမည်ရင်းမှာ မုတ္တမ[[မွန်ဘာသာစကား|မွန်ဘာသာ]]ဖြင့် 'ကွန်ဘရဲ့ဖတိုင်'၊ ပဲခူး မွန်ဘာသာဖြင့်'ကွမ်ဖရဲ့၍ဖြစ်သည်။ မြန်မာဘာသာဖြင့် 'သဲအေးမြ' ရွာဟုအဓိပ္ပာယ်ရသည်။ ယခု မွန်တဝက် မြန်မာတဝက် 'အေး'မပါဘဲ 'မြပတီ'ကို 'မြဝတီ' ဟု ခေါ်သည်ဆို၏။ ဟံသာဝတီ ဆင်ဖြူများရှင် [[ဘုရင့်နောင်]] လက်ထက်က မြဝတီကို 'အမြဝတီ' ဟုရေးသားကြောင်း တွေ့ရလေသည်။ == စိတ်ဝင်စားစရာကောင်းသောနေရာများ == *ရွှေမြင်းဝန် စေတီတော် * မိကျောင်ကုန်းဗုဒ္ဓဘာသာဘုန်းကြီး‌ကျောင်း * ရပ်တော်မူဘုရား၊ထိုင်တော်မူဘုရား *မြစန္ဒီပန်းခြံ *မြစန္ဒီရေကန် * ရွှေခေါင်းလောင်းမျှော်စင် *ကျောက်လုံးကြီးဘုရား *မုလအိ၊မုလအ တောင်ပေါ်ဘုရား *လေးကေ့ကော်ရေတံခွန် *တောနော်ရေတံခွန် *မယ်ထော်သလေးရေပေါ်ဈေး *အင်ကြင်းမြိုင် ရေပေါ်ဈေး *ချောင်းစုံ ရေပေါ်ဈေး *မောတု ရေတံခွန် *ရွှေတိဂုံပုံတူဘုရား *ကံ့ကော်တစ်ထောင် တောင်ပေါ်ဘုရား *ဘုရားကြီးညဈေး *ကျိုက်ထီးရိုးပုံတူ *အဓိဌာန်အောင်ဘုရား *အဓိဌာန်အောင်ဘုရားကွင်း view ကာစီနို == ကျန်းမာရေး == * မြဝတီခရိုင်ပြည်သူ့ဆေးရုံ * မေတ္တာမွန် ပုက္ကလိကဆေးရုံ == ကိုးကား == {{reflist| <ref>မြန်မာ့စွယ်စုံကျမ်း၊ အတွဲ(၉)</ref> }} {{ကရင်ပြည်နယ်}} {{မြန်မာတိုင်းနှင့် ပြည်နယ်များ}} [[Category:မြန်မာနိုင်ငံရှိ မြို့များ]] [[Category:ကရင်ပြည်နယ်ရှိ မြို့များ]] auzc0xqy1z870sirrpzdyjylr4xek1h 876729 876698 2025-06-07T04:07:43Z Ninjastrikers 22896 [[Special:Contributions/89.47.94.45|89.47.94.45]] ([[User talk:89.47.94.45|ဆွေးနွေး]]) ၏ ပြင်ဆင်မှုကို [[User:203.109.50.131|203.109.50.131]] ၏ နောက်ဆုံးတည်းဖြတ်မူသို့ နောက်ပြန် ပြန်ပြင်ခဲ့သည် 735425 wikitext text/x-wiki {{Infobox settlement |name = မြဝတီမြို့ |native_name = |other_name = |pushpin_label_position = bottom |pushpin_map = မြန်မာနိုင်ငံ |pushpin_map_caption = မြို့တည်နေရာပြ မြန်မာနိုင်ငံမြေပုံ |seat = |seat_type = |settlement_type = [[မြန်မာနိုင်ငံရှိ မြို့များ]] |image_skyline = Myawaddy street.jpg |image_caption = မြဝတီမြို့တွင်း တစ်နေရာ |image_map = |map_caption = မြဝတီမြို့တည်နေရာပြမြေပုံ |subdivision_type = [[ကမ္ဘာ့နိုင်ငံများစာရင်း|နိုင်ငံ]] |subdivision_name = {{အလံ|မြန်မာနိုင်ငံ}} |subdivision_type1 = [[မြန်မာနိုင်ငံ၏ အုပ်ချုပ်ရေးနယ်မြေဒေသများ|ပြည်နယ်]] |subdivision_name1 = [[File:Flag_of_Kayin_State.svg| 23px]] [[ကရင်ပြည်နယ်|ကရင်]] |subdivision_type2 = [[မြန်မာနိုင်ငံရှိ ခရိုင်များ|ခရိုင်]] |subdivision_name2 = [[မြဝတီခရိုင်]] |subdivision_type3 = [[မြန်မာနိုင်ငံရှိ မြို့နယ်များ|မြို့နယ်]] |subdivision_name3 = [[မြဝတီမြို့နယ်]] |area_total_km2 = |population = |population_as_of = |population_density_km2 = auto |coordinates_display = |coordinates_region = MM |latNS = N |latd = 16 |latm = 41 |lats = |longEW = E |longd = 98 |longm = 30 |longs = |timezone = [[မြန်မာစံတော်ချိန်]] |utc_offset = + ၆ နာရီ ၃၀ မိနစ် |website = }} [[File:Thai myanmar friendship bridge.jpg|thumb|မြဝတီမြို့နှင့် မဲဆောက်မြို့တို့ကို ဆက်သွယ်ထားသော ထိုင်း-မြန်မာချစ်ကြည်ရေးတံတား]] '''မြဝတီမြို့'''သည် [[မြန်မာနိုင်ငံ]]အောက်ပိုင်း [[ကရင်ပြည်နယ်]]၊ [[မြဝတီခရိုင်]]တွင်ပါဝင်သော [[မြဝတီမြို့နယ်]]၏ ရုံးစိုက်မြို့ဖြစ်၍ မြန်မာ - ထိုင်း နယ်စပ်တွင် တည်ရှိသည်။ တောင်မှမြောက်သို့စီးသော သောင်ရင်းမြစ်၏ လက်ဝဲဖက်ကမ်းပေါ်တွင် တည်ရှိ၍ မြစ်၏ တဖက်ကမ်း၌ [[ထိုင်းနိုင်ငံ]]အပိုင် မယ်တော်ရွာ၊ [[မဲဆောက်မြို့]]တို့ရှိသည်။ [[သံလွင်မြစ်]]တွင်းသို့ စီးဝင်ပေါင်းဆုံသော [[သောင်ရင်းမြစ်]]မှ သစ်ဖောင်သစ်တုံးများ မျှောနိုင်သည်။ သို့ရာတွင် နွေအခါ၌မူ တစ်ဖက်ကမ်းသို့ မြစ်ကိုဖြတ်ကူးနိုင်သည်။ တဖက်ကမ်းတွင် မယ်တော်ရွာလမ်းရှိသည်။ မြဝတီမှလမ်းနှင့် မယ်တော်ရွာမှလမ်းတို့သည် မြစ်သာမခြားပါက တစ်ဖြောင့်တည်းပင်ရှိပေမည်။ မယ်တော်ရွာမှ နာရီဝက်ခန့် မော်တော်ကားစီးသွားလျှင် မဲဆောက်မြို့သို့ရောက်သည်။ တစ်ဖန် မဲဆောက်မှဆက်လက်၍ ကားဖြင့်လည်းကောင်း၊ လေယာဉ်ပျံဖြင့်လည်းကောင်းသွားသော် [[ဘန်ကောက်မြို့]]သို့ ရောက်နိုင်သည်။ [[ကော့ကရိတ်မြို့]]နှင့်မူကား ကားလမ်းအားဖြင့် ၃၉ မိုင် သွားရသည်။ ကော့ကရိတ်မြို့နှင့် မြဝတီမြို့အကြားတွင် ဒေါနတောင်စဉ် တောင်တန်းရှိသည်။ ဒေါန တောင်စဉ်၏ နောက်ဆုံးတောင်ပေါ် စခန်းဖြစ်သော သင်္ကန်းညီနောင်နှင့် မြဝတီမြို့သည် ၉ မိုင်မျှသာ ကွာဝေးသည်။ တောင်စဉ်တောင်တန်းများသည် မတ်စောက်သည်။ ဒေါနတောင်စဉ်တွင် အမြင့်ဆုံးတောင်သည် တရုတ်ဖြူတောင်ဖြစ်သည်။ တရုတ်ဖြူတို့ ဝင်ရောက်သောင်းကျန်းစဉ်အခါက တပ်စွဲသည်ကို အကြောင်းပြု၍ ခေါ်ခြင်းဖြစ်၏။ အမြင့် ပေ ၅,ဝဝဝ ခန့် ဖြစ်သည်။ မြဝတီတွင် သစ်တောကြိုးဝိုင်းများ ရှိသည်။ မြဝတီမြို့ပေါ်ရှိ လူဦးရေမှာ ၂၀၁၄ သန်းခေါင်စာရင်းအရ ၁၁၃,၁၁၅ ဦး ဖြစ်သည်။<ref name="census-2014">{{cite book|title=သန်းခေါင်စာရင်း အစီရင်ခံစာ|publisher=လူဝင်မှုကြီးကြပ်ရေးနှင့် ပြည်သူ့အင်အား ဝန်ကြီးဌာန|location=နေပြည်တော်|date=မေ ၂၀၁၅|series=၂၀၁၄ ခုနှစ် လူဦးရေနှင့် အိမ်ထောင်စု သန်းခေါင်စာရင်း အစီရင်ခံစာ|volume=အတွဲ-၂|pages=၅၁|url=https://drive.google.com/file/d/0B067GBtstE5TeUlIVjRjSjVzWlk/view}}</ref> နေထိုင်သူများမှာ ရှမ်း၊ မြန်မာ၊ ကရင်၊မွန်၊ ပအိုဝ်း(တောင်သူ)၊ အိန္ဒိယနှင့် တရုတ်အမျိုးသား အနည်းငယ်တို့ဖြစ်၏။ များသောအားဖြင့် စိုက်ပျိုးလုပ်ကိုင်ကြသည်။ မြဝတီမြို့သည် နယ်စပ် ဖြစ်သည်အလျောက် ထိုင်းနိုင်ငံနှင့် ကူးသန်း ရောင်းဝယ်မှု များစွာပြုသော နေရာဖြစ်၏။ အမှန်သော်ကား မြဝတီသည် အခွန်အကောက်များ စည်းကြပ်ရာ မြန်မာအကောက်ဆိပ်ဖြစ်သော်လည်း ဝင်ရောက်လာသူတို့သည် အကောက်လွတ်အောက်တတ်နိုင်သမျှ ရှောင်ကွင်းတတ်ကြသည်။ သို့ဖြစ်၍ နိုင်လွန်၊ ရွှေချောင်းမှစ၍ အခြားကုန်ပစ္စည်းများကို မြဝတီလမ်းမှ ခိုးထုတ်ခိုးသွင်းလေ့ရှိသည်မှာ နာမည်ရဖြစ်တော့၏။ယခုအခါတွင်မူ ထိုင်း-မြန်မာ ဒုတိယ ချစ်ကြည်ရေးတံတားကို ထပ်မံဆောက်လုပ်ခဲ့သည့်အပြင် စိမ်းလဲ့မြိုင် အဝေးပြေးကားကွင်းကိုပါ ထပ်မံ ပြုလုပ်ခဲ့သည်။ == သမိုင်းကြောင်း == မြဝတီမြို့သည် ဝန်ကြီးဦးစ စားရသော မြန်မာနိုင်ငံ အထက်ပိုင်း သရက်ခရိုင်တွင်း၌ ရှိသည့် မြဝတီမြို့ မဟုတ်ချေ။ [[ပထမ အင်္ဂလိပ် - မြန်မာစစ်|ပထမ အင်္ဂလိပ် မြန်မာ စစ်ပွဲ]]အပြီးတွင် အင်္ဂလိပ်တို့ တနင်္သာရီနယ်ကို သိမ်းသောအခါ မြဝတီလည်း အင်္ဂလိပ်ပိုင်နယ်ဖြစ်လာသည်။ထိုအခါ ယိုးဒယား ဇင်းမယ်စသည်တို့သို့ ရောင်းဝယ်မှု စုံစမ်းရာတွင် မြဝတီလမ်းကိုပင် ဝင်ပေါက်ထွက်ပေါက် ပြုခဲ့သည်။ ယခုထက်တိုင်ပင် ယိုးဒယား မြန်မာနယ်ခြားတွင် အကောက်ဆိပ် ဖြစ်၏။မြဝတီမြို့တွင် မူလပင်ရင်းဒါယကာ ကရင်အမျိုးသား သစ်ခေါင်းကြီး ဦးတက်ဖော့ဆိုသူ တည်ထားခဲ့သော ​ရွှေမြင်းဝံစေတီရှိသည်။ မြဝတီမြို့မှာ ရှေးအခါက ရွာဖြစ်၍ ထိုရွာ၏ မူလအမည်ရင်းမှာ မုတ္တမ[[မွန်ဘာသာစကား|မွန်ဘာသာ]]ဖြင့် 'ကွန်ဘရဲ့ဖတိုင်'၊ ပဲခူး မွန်ဘာသာဖြင့်'ကွမ်ဖရဲ့၍ဖြစ်သည်။ မြန်မာဘာသာဖြင့် 'သဲအေးမြ' ရွာဟုအဓိပ္ပာယ်ရသည်။ ယခု မွန်တဝက် မြန်မာတဝက် 'အေး'မပါဘဲ 'မြပတီ'ကို 'မြဝတီ' ဟု ခေါ်သည်ဆို၏။ ဟံသာဝတီ ဆင်ဖြူများရှင် [[ဘုရင့်နောင်]] လက်ထက်က မြဝတီကို 'အမြဝတီ' ဟုရေးသားကြောင်း တွေ့ရလေသည်။ == စိတ်ဝင်စားစရာကောင်းသောနေရာများ == *ရွှေမြင်းဝန် စေတီတော် * မိကျောင်ကုန်းဗုဒ္ဓဘာသာဘုန်းကြီး‌ကျောင်း * ရပ်တော်မူဘုရား၊ထိုင်တော်မူဘုရား *မြစန္ဒီပန်းခြံ *မြစန္ဒီရေကန် * ရွှေခေါင်းလောင်းမျှော်စင် *ကျောက်လုံးကြီးဘုရား *မုလအိ၊မုလအ တောင်ပေါ်ဘုရား *လေးကေ့ကော်ရေတံခွန် *တောနော်ရေတံခွန် *မယ်ထော်သလေးရေပေါ်ဈေး *အင်ကြင်းမြိုင် ရေပေါ်ဈေး *ချောင်းစုံ ရေပေါ်ဈေး *မောတု ရေတံခွန် *ရွှေတိဂုံပုံတူဘုရား *ကံ့ကော်တစ်ထောင် တောင်ပေါ်ဘုရား *ဘုရားကြီးညဈေး *ကျိုက်ထီးရိုးပုံတူ *အဓိဌာန်အောင်ဘုရား *အဓိဌာန်အောင်ဘုရားကွင်း view == ကျန်းမာရေး == * မြဝတီခရိုင်ပြည်သူ့ဆေးရုံ * မေတ္တာမွန် ပုက္ကလိကဆေးရုံ == ကိုးကား == {{reflist| <ref>မြန်မာ့စွယ်စုံကျမ်း၊ အတွဲ(၉)</ref> }} {{ကရင်ပြည်နယ်}} {{မြန်မာတိုင်းနှင့် ပြည်နယ်များ}} [[Category:မြန်မာနိုင်ငံရှိ မြို့များ]] [[Category:ကရင်ပြည်နယ်ရှိ မြို့များ]] 9h73rochefxd0rg3xn7jt3pyposuq31 0 18072 876654 858766 2025-06-06T13:09:15Z 84.221.137.98 876654 wikitext text/x-wiki ==မြန်မာစာပေ== ===ပုဂံခေတ်စာပေ=== မြန်မာစာပေ၏ မူလအစကို ပုဂံခေတ်တွင်ထင်ထင်ရှားရှားတွေ့ရ၍ ကျောက်စာ အရေးအသား ထွန်းကားသည်ကို တွေ့ရ၏။ သိမ်မွေ့သည့် အမြင့်စာပေကို ကောင်းမွန်စွာ ရေးသားနိုင်နေပြီဖြစ်သည်ကို တွေ့ရသည်။ ပျူခေတ်တွေ့ ရှေးဟောင်းမြန်မာစာ အရေးအသားများကို ဆက်လက်ဖော်ထုတ်ဆဲ အနေအထားသာ တွေ့ရသည်။ ကျောက်စာကို လေ့လာခြင်းဖြင့် မြန်မာစာပေပေါက်ဖွားစ အချိန်က အခြင်းအရာများကို သိနိုင်၏။ ကျောက်စာများသည် လွန်ခဲ့သော နှစ်ပေါင်း ၈ဝဝ ကျော်ပုဂံကောင်းစားသည့် ခေတ်ကတည်းက ထွန်းကားခဲ့လေသည်။ ဘုရားကျောင်းကန် စေတီပုထိုး စသော ကောင်းမှုကုသိုလ်များပြုတိုင်း လှူဒါန်းခဲ့သည့် အကြောင်းအရာနှင့် သက်ဆိုင်သမျှကို ကျောက်စာများတွင် ရေးထိုးလေ့ ရှိကြ၏။ ထိုပုဂံခေတ် ကုသိုလ်ရှင်တို့သည် ကုသိုလ်ကောင်းမှုကို ပြုပြီးသောအခါ လှူသောပစ္စည်း အကြောင်းနှင့်တကွ အမျှဝေခြင်း၊ ဆုတောင်းခြင်း၊ ဖျက်ဆီးသူကို ကျိန်စာတိုက်ခြင်းတို့ကို ကျောက်တိုင်ကျောက်ပြားများပေါ်တွင် မှတ်တမ်းတင်ခဲ့ကြသည်။ တွေ့ရသမျှသော ပုဂံခေတ် ကျောက်စာများထဲတွင် ရှေးအကျဆုံးဟု ယူဆခန့်မှန်းရသော ကျောက်စာသည် မြစေတီ ကျောက်စာခေါ် ဂူပြောက်ကြီးဘုရား ကျောက်စာဖြစ်၍ အရေးအသား စကားအထားအသိုမှာ ပြေပြစ်ခြင်း မရှိလှချေ။ မကြာသေးမီက ပေါ်ပေါက်လာသော စောလူးမင်းကျောက်စာလည်း ရှိသည်။ ယင်းကျောက်စာကို လေ့လာခြင်းဖြင့် မြစေတီကျောက်စာထက်စောသည့် မြန်မာစာအရေးအသားကို တွေ့နိုင်သည်။ စာလုံးပေါင်းတို့မှာလည်း အဦးအဖျား ဖြစ်သည်နှင့်အညီ တသမတ်တည်း ရေးထိုးထားသည်ကို မတွေ့ရချေ။ ကျောက်စာ တစ်ချပ်တည်း၌ပင် စာလုံးပေါင်းချင်းမတူ ကွဲပြားခြားနားသည်ကို တွေ့ရ၏။ ထိုအပြစ်များကို ဖယ်ရှားကြည့်လျှင် အဖိုးတန်သော အချက်များကို တွေ့မြင်ရမည် ဖြစ်ပေသည်။ မြစေတီကျောက်စာ၏ မျက်နှာလေးဘက်တွင် ပါဠိ၊ မြန်မာ၊ မွန်၊ ပျူ ဟူသော ဘာသာလေးမျိုးနှင့် တစ်မျက်နှာစီ ကျောက်စာအသီးသီး ရေးထိုးခဲ့သည်ကို တွေ့ရ၏။ ထိုကြောင့် ပုဂံခေတ်တွင် မြန်မာစာပေသာမဟုတ်၊ ပါဠိ၊ မွန်၊ ပျူ စသော စာပေကြီးများ ထွန်းကားလျက် ရှိကြောင်းကို သက်သေအထောက်အထားကောင်း ရရှိလေသည်။ ဘာသာခြားစာပေနှင့် အယူဝါဒများသည် အကလေးအရွယ် မြန်မာစာပေ၌ မည်မျှ လွှမ်းမိုးနေသနည်းဟူမှု 'ၐြီ' (ရှရီ ဟုဖတ်ပါ) ဟူသော ဟိန္ဒူလူမျိုးတို့၏ မင်္ဂလာစကား၊ နမော ဗုဒ္ဓါယ ဟူသော မြန်မာလူမျိုးတို့၏ မင်္ဂလာစကားတို့ဖြင့် နှစ်ခု ပေါင်းစပ်ကာ ဆုမွန်ကောင်းတောင်း၍ ကျောက်စာကို အစချီ ရေးသားထားသည်ကို ကြည့်ခြင်းဖြင့် သိနိုင်လေသည်။ ကျောက်စာရေးထိုးရာတွင် သာသနာရေးကိစ္စ ဖြစ်သည့်အလျောက် သာသနာနှစ်ကို အသုံးပြုထားသည်ကို တွေ့ရလေရာ သာသနာတော်ကို မည်မျှ လေးစားကြောင်း သိသာနိုင်၏။ မြန်မာနိုင်ငံတွင် ကျောက်စာအများ တွေ့ရှိရသောကြောင့် နိုင်ငံသမိုင်းကို ရေးသားရာ၌ စိတ်ချ ယုံကြည် လောက်သော အထောက်အထား များစွာကို ရနိုင်ခဲ့လေသည်။ မြစေတီကျောက်စာတွင် ကျန်စစ်သားမင်း၏ နန်းတက် သက္ကရာဇ်နှင့် နတ်ရွာစံ သက္ကရာဇ်တို့ကို ဖော်ပြထားသဖြင့် အချို့ချို့သော ရာဇဝင်မှတ်တမ်းများကို ပြုပြင်ယူနိုင်စွမ်းခဲ့၏။ မြစေတီကျောက်စာသည် မြန်မာ စာပေ၏ အစပျိုးစလက်ရာဖြင့်သဖြင့် ယင်းကျောက်စာ၏ အရေးအသားကို လေ့လာလျှင် မြန်မာစာပေ၏ မြေစမ်းခရမ်းပျိုးချိန်က အခြေအနေကို သိရှိနိုင်လေသည်။ စာအရေးအသား၌ ဝါကျတို အများကို သုံးကြ ၏။ လိုရင်းအဓိပ္ပာယ်ပေါ်လွင်ရုံသာ ဖြစ်၍ စာလုံးပေါင်းနှင့် စကားအသုံးအနှုန်းမှာ မတိကျသေးချေ။ အခြား ဘာသာစာပေ များလည်း ထွန်းကားလျက်ရှိသောကြောင့် မြန်မာစာပေသည် တိုးတက်သင့်သလောက် မတိုးတက်ဘဲရှိခဲ့ရာ ပုဂံခေတ် ပညာ ရှင်များ၏ မဆုတ်မနစ်သော လုံ့လ ဇွဲသတ္တိကြောင့် လေ့ကျင့်ဖန်များသဖြင့်သာ တစ်စထက်တစ်စ စည်ပင်ပြန့်ပွား လာလေ သည်။ ပုဂံခေတ် စာပေသမိုင်း၌ မဖော်ပြလျှင် မဖြစ်သည့် စာပေမှတ်တမ်းဝင် ကျောက်စာတစ်ခုကား သျှင်ဒိသာ ပါမောက္ခ ကျောက်စာဖြစ်၏။ ယင်းကို မြစေတီကျောက်စာ ရေးထိုးပြီး၍ အနှစ်နှစ်ရာနီးပါးကြာမှ ပုဂံမြို့ မင်္ဂလာစေတီတော်အနီး၌ ရေးထိုး၏။ ထိုကျောက်စာသည် စာပေအရေးအသားအတွက်သာ ထင်ရှားသည် မဟုတ်၊ ထိုခေတ်က ပြည်တွင်းရေး အနှောင့်အယှက်များရှိပုံ၊ မြန်မာရဟန်းတော်များ တိုင်းပြည်ရေးနှင့် စပ်လျဉ်း၍ ဆောင်ရွက်ကြ ပုံတို့ကို မှတ်တမ်း တင်ထား သော ကျောက်စာ ဖြစ်၏။ ပုဂံ ကျောက်စာခေတ် စာပေအရေးအသားများ၌ လင်္ကာထက် စကားပြေ အရေးအသားက ပိုများကြောင်း တွေ့ရ၏။ ဤသို့ လင်္ကာကိုမရေးဘဲ စကားပြေကိုသာ ရေးခြင်းမှာ လင်္ကာ မရေးတတ်၍ကား မဟုတ်တန်ရာ။ ရေးတတ်သူများ ရှိပေ မည်။ အဘယ်ကြောင့် ဆိုသော် ပရိမ္မ ထီးလှိုင်ရှင်ဘုရား ကျောက်စာ၌ ကာရန်ကို ယူ၍ ရေးသားသော စာကြောင်းကို တွေ့ရ၏။ 'ဥဿလမည်တန်လိုင်ပြည်ကိုဝ် နည်နည်ညက်ညက် ဖျက်ချေပြီရုယ်' ဟူ၍လည်းကောင်း၊ နားတောင်းတပ် ဘုရားကျောက်စာ၌ 'အမျိုဝ်ခုနစ်ဆက် ညက်ညက်ပြုန်တီ ပျက်စီစေသော' ဟူ၍လည်းကောင်း တွေ့ရှိရ၏။ ကဗျာလင်္ကာတို့ကို ကျောက်စာများတွင် သီးခြား ရေးထိုးထားခြင်း မရှိသည် မှန်သော်လည်း 'သိုးကလေ။ ပုပ္ပါးနတ်တောင်၊ အခေါင်မြင့်ဖျား၊ စုံတောပြား၌' အစချီသော လင်္ကာသည်လည်းကောင်း၊ အနန္တသူရိယ အမတ်၏ 'သူတည်းတစ်ယောက်' အမျက်ဖြေ လင်္ကာသည် လည်းကောင်း၊ ကျစွာမင်းလက်ထက်တွင် ပေးဟန်တူသော မြကန်သာ လင်္ကာသည် လည်းကောင်း ထင်ရှားလျက်ရှိ၏။ ပုဂံကျောက်စာခေတ်ကား အဆင့် အတန်း မနိမ့်လှချေ။ စိတ်၏နုရင့် ဖြစ်ခြင်းသဘော၊ ထီးနန်းသုံးနှင့် အရပ်သုံး၊ ဘာသာရေးနှင့် ဆက်နွှယ်သည့် သိမ်မွေ့သည့် အသုံးနှုန်း ရေးဟန်များကို ပေါ်လွင်အောင် ရေးသားနေခဲ့ကြပြီဖြစ်သည်။ ကျောက်စာအရေးအသားများ ရှိခဲ့သောကြောင့်သာ ကျွန်ုပ်တို့ ယခုခေတ်မြန်မာစာ အရေး အသားသည် တည်တံ့ခိုင်မြဲခဲ့သည်ဟု ဆိုရပေမည်။ လက်ရှိကာလ၌ ၎င်းတန်ဖိုးကြီးမားသည့် အရေးအသား ရေးဟန်တို့ကို တစ်ခေတ်မူ၍ သုတေသနပြုကာ မြန်မာစာပေကို ယခင်မြင့်မားခဲ့သည့် ကာလများကဲ့သို့ ထွန်းကားတိုးတက်အောင် လုပ်ဆောင်ရန် အထူးပင်လိုအပ်နေပြီဖြစ်သည်။ တစ်ခေတ်မှ တစ်ခေတ်သို့ တစ်ဆင့်ထက် တစ်ဆင့် တိုးတက်အောင် ပြုပြ ကြရသည်မှာ ဓမ္မတာပေတည်း။ ==ပင်းယခေတ်စာပေ== သက္ကရာဇ် ၆၆ဝ ပြည့်နှစ်လောက်မှစ၍ ပုဂံပြည်ကြီး၌ ပြည်တွင်းရေး အရှုပ်အထွေးများ တဖြည်းဖြည်း ပေါ်ပေါက်လာလေရာ နောက်ဆုံး၌ ပုဂံပြည်ကြီး တိမ်းယိမ်းကာ ရှမ်းညီနောင် သုံးဦးတို့သည် မြင်စိုင်း၊ ပင်းယနှင့် စစ်ကိုင်း၊ ဤသုံးမြို့၌ ထီးနန်း စိုက်ထူကြလေသည်။ ယင်းသို့ ပုဂံပြည်ကြီးပျက်စီးသည်မှ အင်းဝခေတ်ကြီး မထွန်းကားမီ ကာလကို ပင်းယခေတ်ဟု စာပေသမိုင်းတွင်သတ်မှတ်ကြ၏။ အချိန်ကာလအားဖြင့် နှစ်ပေါင်း ၆ဝ ကျော်မျှဖြစ်၏။ ပင်းယခေတ် စာပေအဆင့်အတန်းသည် ပုဂံခေတ် အဆင့်အတန်းထက် တိုးတက်လာသည်ဟု ဆိုရပေမည်။ အဘယ်ကြောင့်ဆိုသော် ပုဂံခေတ်တွင် မတွေ့ရသော စာမျိုးများကို ဤပင်းယခေတ်တွင် တွေ့ရခြင်းကြောင့် ဖြစ်သည်။ အထူးသဖြင့် ပင်းယခေတ်၌ပေါ်သော ဆန်းသစ်သည့် စာပေများမှာ တျာဖွဲ့များ၊ ကာချင်းများနှင့် ရတုများဖြစ်၏။ ထိုသို့ ကာရန်အစပ်အဟပ်နှင့် ဆွဲငင်ရွတ်ဆိုရသော စာမျိုးကို တွေ့ရခြင်းဖြင့် ဂီတဘက်၌ လိုက်စားလာကြောင်း ထင်ရှားလေသည်။ ကာချင်းမှာ ကာ ကရာတွင် သီဆိုရသော သီချင်းတစ်မျိုးဖြစ်သည်။ ကာ ကသည် ဆိုသည်မှာ ဗန်းခုံးငယ်ကဲ့သို့ ခပ်ဝိုင်းဝိုင်း ပုံသဏ္ဌာန်ရှိသော ကာကို မြှောက်ထောင် ပင့်တင် ကခြင်းတစ်မျိုးဖြစ်၏။ ကရာတွင် အတူကသူတို့က သစ်သားဓား၊ သစ်သားလှံတို့ဖြင့် ထိုးခုတ်သည်ကို မထိမခိုက်ရအောင် ကာကွယ်၍ ကရသော အက ဖြစ်ရကား စစ်ရေးစစ်ရာ လေ့ကျင့်မှု တရပ်ပင် ဖြစ်လေသည်။ ဤကာကမှုသည် အလွန်နှစ်သက်ပျော်ရွှင်ဖွယ် ကောင်းသော လေ့လာမှုဖြစ်၍ သက္ကရာဇ် ၆၇၄ ခုနှစ်တွင် ပင်းယ၌ နန်းတက်သော သီဟသူမင်း ခေတ်က ဝတ်ပုံစားပုံ အပြုအမူ အနေအထားတို့ကို 'ခါးပတ်တော်မှာ ရွှေချည်စုံ၊ မှိုင်းလုံး ရွှေဝတ်လုံ၊ မလုံသာချမ်းဧ' အစရှိသဖြင့် ကာချင်းတွင် ဖွဲ့နွဲ့ရေးသားသည်ကို တွေ့ရသည်။ မြင်စိုင်း ငါးစီးရှင် ကိုယ်တော်တိုင် ကာချင်းများကို ရေးသားခဲ့သည်ဟု အဆိုရှိလေသည်။ ကာချင်းအပြင် သက္ကရာဇ် ၇ဝဝ ကျော်လောက်တွင် 'ရတု'ဟူသည် လေးလုံးစပ်အဖွဲကို စတုရင်္ဂဗလ အမတ်ကြီး ရေးသားထားသည်ကို တွေ့ရ၏။ အမတ်ကြီး၏ ရတုသည် လောကအကြောင်းနှင့် မသက်ဆိုင် ဓမ္မကြောင်း သက်သက်ဖြစ်၍၊ မိမိ သိလိုသော မြတ်စွာဘုရား တရားတော်နှင့် သက်ဆိုင်သည့် အမေးပုစ္ဆာများကို ဆူးတွင်းပစ် ဆရာတော်ထံ ရေးဆက် မေးမြန်းခြင်းဖြစ်၏။ 'ရွှေဘဝါးတော်အောက်၊ ကျွန်ုပ်၏ လျှေက်ဖြင့်၊ မလျှောက်ဝံ့ဝံ့၊ လျှောက်ဝံ့ဝံ့တည့်၊ ကြောက်ရွံ့လျက်ပင်၊ စက်ရွှေစင်ကို၊ ထိပ်ပြင်ပန်းနှယ်၊ ဆင်စံပယ်လျက်၊ နိကာယ်လုံးစုံ၊ ကျမ်းသုံးပုံဝယ်' အစချီကာ ရတုသုံးပိုဒ်စလုံးတွင် နက်နဲလှသော အဘိဓမ္မာတရားဆိုင်ရာ ပါဠိပါဌ်သားများကို ခက်ရာခက်ဆစ် စကားလုံးများဖြင့် ရေးသား မေးမြန်းခြင်းကို ထောက်က ပင်းယခေတ် မြန်မာစာပေသည် ပုဂံခေတ် မြန်မာစာပေထက် အဆင့်အတန်း တိုးတက်မြင့်မားလာကြောင်း သိရ၏။ ဤသို့ဖြင့် ပင်းယခေတ်တွင် တျာချင်း၊ ကာချင်း၊ ရတု စသော စာပေ အဖွဲ့အနွဲ့မျိုး ထွန်းကားသည့်ပြင် ကျောက်စာ အရေးအသားများလည်း မတိမ်ကောသေးချေ။ သက္ကရာဇ် ၇ဝ၂ ခုနှစ် ဥဇနာမင်း လက်ထက်တွင် ဂူတည်၍ မြေလှူကြောင်းကို ကျောက်ထက်အက္ခရာ တင်ထားခဲ့၏။ တစ်ဖန် ၇၂၁ ခုနှစ် ကျော်စွာငယ် လက်ထက်တွင် ဘုရား ကျောင်းများကို တည်ထားဆောက်လုပ်၍ လယ်မြေများ လှူကြောင်း ကျောက်စာ ရေးထိုးခဲ့လေသည်။ ပင်းယခေတ် ကျောက်စာများသည် ပုဂံခေတ်ကျောက်စာများကဲ့သို့ စေတီပုထိုးများ၌ မြေလှူကြောင်း၊ ကျေးကျွန်လှူကြောင်း စသည်တို့မှာ အကြောင်းအရာအားဖြင့် တူညီနေသော်လည်း ဝါကျအထားအသို ကောင်းခြင်း၊ နာမဝိသေသနပုဒ်များ ဆင့်ကဲ သုံးထားခြင်းတို့မှာ ပုဂံခေတ်ထက် များစွာ တိုးတက်သည်ကို တွေ့ရပေသည်။ လင်္ကာဟူသော အရေးအသားသည်လည်း ဤပင်းယ ခေတ်တွင် ပေါ်ပေါက်ကောင်း ပေါ်ပေါက်ပေလိမ့်မည်။ ရတု လောက် ခက်ခဲသော စာမျိုးကို ဖွဲ့ဆိုနိုင်ပါလျှင် လင်္ကာကိုဖွဲ့ခဲ့မည်မှာ ယုံမှားဖွယ်ရာ မရှိချေ။ သို့သော် ထိုခေတ် ထိုအချိန်က မြန်မာစာကို အရေးတယူ ဂရုတစိုက် သိမ်းဆည်းမှုနည်းပါးသောကြောင့် လင်္ကာအရေးအသား စာတမ်းမှတ်စုဟောင်းများ ရှာဖွေမရ ဖြစ်ခဲ့ရသည်ဟု ခန့်မှန်းရ၏။ ခေတ်တစ်ခုလုံးကို ခြုံကြည့်ပါက တိုတောင်းလှစွာသော အချိန်အတွင်း မြန်မာစာပေ အရေးအသားသည် ပုဂံခေတ်ကထက် များစွာ တိုးတက်လာသည်ဟု ဆိုရပေမည်။ ==အင်းဝခေတ် စာပေ== ပင်းယခေတ် လွန်မြောက်ပြီးနောက် သက္ကရာဇ် ၇၂၆ ခုနှစ်တွင် သတိုးမင်းဖျားသည် အင်းဝရွှေနန်းတော်ကို တည်ထောင်မူလေသည်။ ထိုသို့ တည်ထောင်သည့် အချိန်မှစ၍ အင်းဝပြည်ကြီးပျက်သည့်အချိန် သက္ကရာဇ် ၉ဝဝ ခန့်အတွင်းကို အင်းဝခေတ်ဟု စာပေလောကတွင် သတ်မှတ်ထား၏။ ထိုအင်းဝခေတ် ရဟန်းပညာရှိ လူပညာရှိပါဝင်သော စာဆိုပညာရှင်များသည် ပျို့၊ လင်္ကာ၊ ဧချင်း၊ မော်ကွန်း၊ ရတု၊ မေတ္တာစာ တို့ကို ပြုစုပျိုးထောင်ခဲ့ကြ၏။ မြန်မာစာပေ စည်ပင် ပြန့်ပွားရန်အတွက် ပုဂံခေတ်က ချုံနွယ်ပိတ်ပေါင်း တို့ကို ခုတ်ထွင်ခဲ့၍ ပင်းယခေတ်၌ လမ်းကြောင်းထွင်ခဲ့ရာတွင် အင်းဝခေတ်၌ သဲဖြူခင်း ရာဇမတ်ကာသော အခြေသို့ မြန်မာစာပေ၏ အဆင့်အတန်းသည် ရောက်ခဲ့လေပြီ။ ဤသို့ တိုးတက်ခဲ့ရသည်မှာ အင်းဝခေတ် ရဟန်းစာဆိုများ၏ ကျေးဇူးနှင့် မကင်းခဲ့ချေ။ ရဟန်းစာဆိုများသည် ဘုရားဟော ဇာတ်နိပါတ်များကိုမှီ၍ ပျို့အများအပြား ရေးသားခဲ့ကြ၏။ ထိုကြောင့် အင်းဝခေတ်ကို ပျို့ခေတ်ဟု နှောင်းလူတို့ အသိအမှတ်ပြုကြသည်။ ရဟန်းတော်များသည် ဗုဒ္ဓအယူဝါဒ၏ အသက်သွေးခဲ ဖြစ်သော ပါဠိကျမ်းဂန် ဒေသနာတော်များကို အချိန်ရှိသရွှေ့ မွေ့လျော်စွာ ဆည်းပူးလေ့လာခဲ့၍ မိမိတို့ သိရှိသမျှသော တရားအဆီအနှစ်တို့ကို အမျိုးလေးပါးတို့ လွယ်ကူစွာ သိစိမ့်သောငှာ ပျို့အစောင်စောင်ကို ရေးသားစီကုံးခြင်းဖြင့် ပေးဝေဖြန့်ချိခဲ့၏။ ထိုခေတ်က ပေါ်ထွန်း ခဲ့သော ပျို့ကဗျာ များသည် စာပေအဆင့်အတန်းတွင် ပထမတန်းစာများအဖြစ် ယခုတိုင်တည်ရှိနေကား နှောင်းပညာရှင်တို့သည် ထိုခေတ်က စာပေ အဆင့်အတန်းကို ကျော်လွန်၍ ရေးသားစီကုံးခြင်းငှာ မစွမ်းနိုင်ကြချေ။ ဤသို့ဖြင့် စာပေလောကတွင် အင်ဝခေတ်၏ ပျို့စာပေသည် အထူးပင် ဖူးပွင့်ဝေစာခဲ့သည်ဟု ဆိုရပေမည်။ ထိုခေတ်က စာပေသည် စံတင်လောက်အောင် ထူးခြားကောင်းမွန်ခဲ့ရခြင်း၏ အကြောင်းရင်းမှာ မြန်မာဘုရင်မင်းမြတ်တို့ ကိုယ်တော်တိုင်ကပင် စာဆိုများကို အားပေးချီးမြှောက်ခြင်း၊ ဉာဏ်ရည်ချင်း ယှဉ်ပြိုင်သာအောင် အခြေအနေကို ဖန်တီးပေးခြင်း၊ နန်းတွင်း အမျိုးသမီးစာဆိုများ ထွန်းကားလာအောင် အခွင့်အရေးပေးခြင်းတို့ကြောင့် ဖြစ်ပေသည်။ သက္ကရာဇ် ၈ဝဝ ပြည့်နှစ်တွင် တောင်တွင်းကြီးမြို့၌ ထူးခြားစွာ ပေါ်ပေါက်လာသော တဘောင်အရ 'ပေလေးပင်၊ ရှင်လေးပါး' အပါအဝင် ရှင်ဥတ္တမကျော်နှင့် ရှင်မဟာသီလဝံသ တို့သည် အင်းဝခေတ်၏ ရဟန်းစာဆိုများတွင် ထိပ်သီးစာဆို ပုဂ္ဂိုလ်ကျော်များ ဖြစ်ကြ၏။ ထိုပုဂ္ဂိုလ်ကျော် နှစ်ပါးအပြင် ဒုတိယမင်းခေါင်လက်ထက်တော်၌ စာဆိုကျော် ရှင်မဟာရဋ္ဌသာရ ဆရာတော်လည်း ရှိပေသေး၏။ ရှင်မဟာသီလဝံသနှင့် ရှင်မဟာရဋ္ဌသာ စာဆိုကျော် နှစ်ပါးသည် နေပြည်တော် ရွှေနန်းထက်၌ အပြိုင်စာဆိုသူများ ဖြစ်ကြ၏။ ဘုရင်မင်းမြတ် ကိုယ်တော်တိုင်ကပင် ချီးမြှောက်တော် မူရကား ထိုရဟန်း စာဆိုကျော်နှစ်ပါး၏ ပြုစုပျိုးထောင်မှုကြောင့် မြန်မာ စာပေသည် သိသိသာသာ တိုးတက် ကြီးပွားလာလေသည်။ ပါရမီ တော်ခန်းပျို့၊ ဆုတောင်းခန်းပျို့၊ စတုဓမ္မသာရ ကိုးခန်းပျို့၊ သံဝရပျို့တို့သည် ထိုစာဆိုကျော်ကြီးများ၏ မှတ်ကျောက်ခံ လက်ရာများပေတည်း။ ထိုစာဆိုကြော်ကြီးများအပြင် ဂါထာခြောက်ဆယ်စာဆိုအရှင် ရှင်အုံးညို၊ လောကသာရ ဆုံးမစာ ပျို့စာဆို အရှင် ကန်တော်မင်ကျောင်း ဆရာတော်၊ ဘုံခန်း၊ ငရဲခန်း၊ မဃစိုးခန်း ပျို့စာဆိုရှင် ရှင်အဂ္ဂသမာဓိစသော ကျေးဇူးရှင် စာဆိုကျော် များလည်း ရှိသေး၏။ ( အုံးညို၊ ရှင်။) ( ကန်တော်မင်းကျောင်း ဆရာတော်။) ( အဂ္ဂသမာဓိ၊ရှင်-။) ထိုရဟန်း ပုဂ္ဂိုလ်တို့နှင့် ခေတ်ပြိုင် ပေါ်ထွက်လာသော လူပုဂ္ဂိုလ်တို့မှာ ရှင်သူရဲနှင့် ရှင်ထွေးညိုတို့ ဖြစ်ကြ၏။ ထိုစာဆိုရှင်တို့၏ ကဗျာ အဖွဲ့အနွဲ့များသည် ရဟန်းပုဂ္ဂိုလ်များ၏ အဆင့်အတန်းကို မမှီမကမ်း နိုင်သော်ငြားလည်း၊ လူပုဂ္ဂိုလ် ထဲမှ ရှေးဦးစွာ အားပေးပြုစုသူများ ဖြစ်ကြသည်။ ထိုပုဂ္ဂိုလ်ကြီးများက ရှေ့ဆောင်လမ်းပြ ပြုသောကြောင့် နှောင်းခေတ် များတွင် ထိုသူတို့ကဲ့သို့ စာပေလိုက်စား ပြုစုသူအများ ပေါ်ပေါက်ခြင်း ဖြစ်ပေသည်။ အင်းဝခေတ်တွင် မြန်မာစာပေသည် တရှိန်ထိုး စည်ပင်ပြန့်ပွားလာ၏။ ရဟန်း စာဆိုများ၊ လူစာဆိုများအပြင် နန်းတွင်းအမျိုးသမီး စာဆိုများလည်း ထွန်းကားခဲ့၏။ စာဆိုမိဖြူနှင့် စာဆိုမိညိုတို့သည် ကိုယ်ရည်သွေးရတုများကို ရေးကာ မြန်မာစာပေလောကကို မြှင့်တင်ခဲ့ကြ၏။ အင်းဝခေတ်ကို ပျို့ခေတ်ဟု ခေါ်ကြသည့် နည်းတူ မော်ကွန်းအများ ထွန်းကားသောခေတ်ဖြစ်သောကြောင့်လည်း မော်ကွန်းတံခွန်စိုက်ခေတ်ဟု မှတ်တမ်း တင်ထိုက်လေသည်။ ရှင်မဟာရဋ္ဌသာရ စီကုံးခဲ့သော ပုံတောင်နိုင်မော်ကွန်း၊ မိတ္ထီလာကန်တော်ဘွဲ့မော်ကွန်း၊ တန်းတားဦးတည် မင်္ဂလာစေတီ မော်ကွန်းတို့သည်လည်းကောင်း၊ ရှင်မဟာသီလဝံသ ပြုစုခဲ့သော သျှိသျှားကန်တော်ဘွဲ့ မော်ကွန်း၊ ရွှေနန်းတည်မော်ကွန်း၊ တန်တားဦးတည်း မင်္ဂလာစေတီမော်ကွန်းတိုသည်လည်းကောင်း အင်းဝခေတ်တွင် တံခွန်စိုက် မော်ကွန်းကြီးများ ဖြစ်လေသည်။ ပျို့နှင့် မော်ကွန်းအပြင် တောလားရတု၊ မောင်ဘွဲ့ မယ်ဘွဲ့ ရတု။ ဧချင်းစသော အဖွဲ့အနွဲ့များလည်း ထင်ရှား ပေါ်ထွက်ခဲ့သေး၏။ သို့ဖြင့် အင်းဝခေတ်သည် စာပေတွင် ပြောင်မြောက်သော ရဟန်း ပုဂ္ဂိုလ် လူပုဂ္ဂိုလ်တို့ ထွန်းကား၍ ပထမတန်းစား စာကြီး ပေကြီးများ ထွန်းကားသောခေတ်ဖြစ်သည်။ ထို့ပြင် ဘုရင့် ရင်သွေးတော်များကို ပုခက်တင် မင်္ဂလာရင်ရာ၌ ဘုရင်၏ ဘုန်းတော်ကို ချီးကျူးဖွဲ့ဆို၍ အေးဆေး သိမ်မွေ့စွာ သီကျူးရသည့် ဧချင်းဟူသော ကဗျာတစ်မျိုးလည်း ထိုခေတ်တွင် ပေါ်ထွန်းခဲ့သည် ရခိုင်အမတ် အဒူမင်းညို၏ ရခိုင်မင်းသမီး ဧချင်းနှင့် ရှင်သူရဲ၏ သခင်ထွေး ဧချင်းတို့သည် ဧချင်းစု၏ ရှေ့ပြေး သာဓကများ ဖြစ်သည်။ ထိုမှတစ်ပါး ရှင်မဟာ သီလဝံသ၏ ပါရာယနဝတ္ထု၊ ရာဇဝင်ကျော်နှင့် သူ့တပည့် ရှင်က္ကုန္ဒဂုတ္တ၏ နဝရတ် ပျို့တို့လည်း ထွန်းကားခဲ့ ပေသည်။"ဆုတောင်းခန်းပျို့"၊ "ပါရမီတော်ခန်းပျို့"၊ "တောင်တွင်းရွှေပြည်ရတု"တို့မှာ လည်းထင်ရှားသည်။ "ဆုတောင်ခန်းပျို့"မှာ ဒီပင်္ကရာဘုရားထံမှောက်တွင် သုမေဓာရသေ့ဘဝတွင် ဘုရားဆုတောင်းသော အကြောင်းဖြစ်သည်။ ပါရမီတော်ခန်းပျို့မှာ ဂေါတမမြတ်စွာဘုရားအလောင်း လေးသင်္ချေနှင့် ကမ္ဘာတစ်သိန်းတိုင်တိုင် ပါရမီဖြည့်ဆည်းခဲ့ရပုံများကို ရေးဖွဲ့ထားခြင်းဖြစ်သည်။ "တောင်တွင်းရွှေပြည်ရတု" မှာ ကိုယ့်မြို့၊ ကိုယ့်ရွာ၊ ကိုယ့်ဇာတိချစ်စိတ်ကို ဖြစ်စေသောရတုဖြစ်သည်။ ==တောင်ငူခေတ် စာပေ== ရတုနှင့် ဧချင်း တံခွန်စိုက်ခေတ်ဟု ခေါ်ဆိုထိုက်သော တောင်ငူခေတ်သည် သက္ကရာဇ် ၈၅ဝ မှ ၉၅ဝ အထိ အနှစ် ၁ဝဝ နီးပါးခန့် အဓွန့်ရှည်လေသည်။ ထိုခေတ် တစ်လျှောက် လုံး၌ တိုင်းပြည် ငြိမ်သက်ပိပြား သည်ဟူ၍ မရှိ၊ မကြာခဏ စစ်ရေးမက်ရေးများ ဖြစ်ပွားနေခဲ့ရာ တိုင်းသူပြည်သားတို့သည် အဘယ်မှာလျှင် ရဲစိတ် ရဲမာန် ရဲသွေးများ မတက်ကြွဘဲ နေနိုင်တော့အံ့နည်း။ တိုင်းပြည်ကို ချစ်သောစိတ်၊ ဘုရင်ကို မြတ်နိုးသောစိတ်တို့သည် ထိုခေတ် ထိုအခါက လူတို့၏ စိတ်တွင်မည်မျှ ကိန်းအောင်းနေသည်ကို သူတို့ ထားရစ်ခဲ့သော စာပေများက သက်သေထူလျက် ရှိပေသည်။ ထို့ကြောင့် အယူ ဝါဒရေးကို အရေးပေးဖွဲ့ဆိုခဲ့သော ပျို့နှင့် မော်ကွန်းကဗျာ ခေတ်သည် မှေးမှိန်ခဲ့၍ ဇာတိမာန် တက်ကြွစေမည့် ဧချင်းများ အစဉ်တစိုက် ထွက်ပေါ်လာခြင်းဖြစ်၏။ ဧချင်းစာဆိုများသည် ဧချင်းဘွဲ့ခံ မင်းသားငယ် မင်းသမီးငယ် တို့ကို ဇာတိမာန် တဖွားဖွား တက်ကြွစေပြီလျှင် မိမိတို့ တိုင်းပြည်ကို ချစ်စေရန် လည်းကောင်း၊ အမျိုးကို ခင်စေရန် လည်းကောင်း အထောက်အပံ့ ဖြစ်စေ၏။ ထို့ကြောင့် အင်းဝပြည်ကြီး ပျက်စီး၍ အကွဲကွဲအပြားပြား ဖြစ်ရသော်လည်း တောင်ငူဘက်မှ ဇာတိသွေးကို ဝံ့ဝံ့စာစားပြကာ တောင်ငူခေတ်ကို နှစ်ပေါင်း တစ်ရာခန့် တာရှည်အောင် တည်ဆောက်နိုင်ခဲ့သည်ဟု ယူဆဖွယ်ရာဖြစ်သည်။ အင်းဝခေတ်၌ တိုင်းပြည်အေးချမ်းသာယာသောကြောင့် ဘုရားတရားနှင့် ပျော်မွေ့နိုင်ကြသဖြင့် တစ်ကြောင်း၊ စာဆို တို့သည်လည်း အထူးသဖြင့် ရဟန်းပုဂ္ဂိုလ်များ ဖြစ်သည်ကတစ်ကြောင်းတို့ကြောင့် ဓမ္မကြောင်းနွယ်သော ပျို့ကဗျာ လင်္ကာ မော်ကွန်းများ ပေါ်ထွန်းပြီးလျှင် တရားနှင့် မမွေ့နိုင်ဘဲ ဓားနှင့် တွေ့နေ့သော တောင်ငူခေတ်၌ကား ဧချင်းတည်းဟူသော ဇာတိမာန် လှုံ့ဆော်ပေးသော စာများသာအလျောက် ဘာသာ ပေါ်ပေါက်လာရပေသည်။ အခါအားလျော်စွာ ထွန်းကား လာရသော စာမျိုးဖြစ်သဖြင့်လည်း များစွာ အကျိုးထူးပေးစွမ်း နိုင်ပေသည်။ မြန်မာဘုရင်များ ဘုန်းမီး တန်ဆောင်း တောက်ပြောင်စဉ်အခါက တန်ခိုးတေဇာတော် မည်မျှ ထွန်းတောက်ခဲ့သည်များကို ယခုခေတ်လူများ ဂုဏ်ယူဖွယ်ရာ ကျန်ခဲ့သည်မှာ ထိုဧချင်းစာဆိုများ၏ ကျေးဇူးပင်ဖြစ်၏။ မင်းတရားရွှေထီး; ဧချင်း၊ မင်းတရား မယ်တော်ဧချင်း၊ ယိုးဒယားမိဖုရား၊ ဧချင်း၊ မင်းရဲနရာ ဧချင်း၊ မင်းရဲဒိဗ္ဗဧချင်းစသော ဧချင်းကြီးများသည် တောင်ငူခေတ်၏ မှတ်ကျောက်ခံ ဧချင်းကြီးများ ဖြစ်ပေသည်။ တောင်ငူခေတ်စာပေ၏ အထူးမှတ်သားဖွယ် ထူးခြာချက် တစ်ခုကား ထိုခေတ်စာဆိုတို့သည် မိမိတို့၏ ဧချင်းများတွင် တောင်ငူမြို့ဘွဲ့ကို များစွာ ချီးကျူး၍ ဖွဲ့နွဲ့ကြသည်ကိုတွေ့ရ၏။ မြို့ဘွဲ့များတွင်လည်း မြို့တော်၏ သာယာပုံ၊ ခမ်းနားပုံ၊ ဆဲ့နှစ်ရာသီပွဲတော်များ ကျင်းပပုံတို့ကို ထည့်သွင်းစပ်ဆိုလေ့ ရှိကြသည်မှာ တောင်ငူခေတ် စာပေ၏ ထူးခြားချက်တစ်ခုပင် ဖြစ်၏။ ဧချင်း အဖွဲ့အနွဲ့သာ မကသေး၊ ရတုအရေးအသား သည်လည်း တောင်ငူခေတ်က အထူးထွန်းကားလေသည်။ တောင်ငူခေတ်ပေါ် ရတုများကို ဖတ်ရလျှင် ရတုတံခွန်စိုက် တောင်ငူဘုရင် နတ်သျှင်နောင် မင်းနှင့်တကွ သူ့ရှေ့ပြေး နောက်လိုက်စာဆို ပုဂ္ဂိုလ်များကို မဖော်ပြဘဲ မနေနိုင်ချေ။ နဝဒေးကြီး၏ မတုပနိုင်သော ဘုရားတိုင်ရတုများ၊ နတ်သျှင် ကိုယ်တော်၏ စံတင်လောက်သည့် မောင်ဘွဲ့မယ်ဘွဲ့ ရတုများ၊ စစ်ချီရတုများနှင့် ရှင်သံခို၏ အလွမ်းဖွဲ့ ရတုများသည် တောင်ငူခေတ် စာပေကို အမွှမ်းတင် တန်ဆာဆင်ကြ၏။ စာဖွဲ့သည့် ပုဂ္ဂိုလ်များသည် လူငယ်လတ်များ ဖြစ်သဖြင့် တကြောင်း၊ နန်းတွင်း ကြီးပြင်းရသူများ ဖြစ်သည်ကတ ကြောင်းတို့ကြောင် ့သုံးနှုန်းထားသည့် စကားလုံးများမှာ မဟာဆန်၏။ နုစရာရှိလျှင် လဲဝါတမျှနုနိုင်၍ ယဉ်စရာရှိလျှင် မဒီခင်တမျှ ယဉ်နိုင်ကြပေသည်။ ပုဂ္ဂိုလ်များမှာ ဗီဇသတ္တိကပင် ပါရမီထူးလာသူများ ဖြစ်သည့်အပေါ်တွင ်နတ်သျှင်နောင် ကဲ့သို့သော အချစ်စိတ် ထက်သန်သည့် မင်းသားအဖို့ဆိုလျှင် ရတုစာပေမျိုးဖွဲ့ရန် အလွန်အဆင်ပြေလျက် ရှိပေ၏။ ဘုရားတိုင်၊ စစ်ချီ၊ မယ်ဘွဲ့ မောင်ဘွဲ့ ရတုများ၌ နတ်သျှင်နောင်၏ စိတ်ကူးစိတ်သန်း အသုံးအနှုန်း စကားလုံး တို့မှာ သူ၏အတွင်းဎ္0x046တ္တ မေတ္တာဓာတ်က လှုံ့ဆော်မှုကြောင့် ပေါ်ထွက်လာရခြင်းဖြစ်၍ အခြားရတုဆရာများကဲ့သို့ လွမ်းယောင်ဆွေးယောင် ချစ်ယောင် ကြိုက်ယောင် အယောင်ဆောင်သော စကားလုံးများ မဟုတ်ချေ။ နတ်သျှင်နောင်၏ စာသားများမှာ အူထဲအသဲထဲ နှလုံးထဲမှ လှိုက်လှဲစွာ ဖြစ်ပေါ်လာသဖြင့် အောင့်အည်းသည်းခံခြင်းငှာ မတတ်နိုင်မှုကြောင့် အဎ္0x046တ္တရင်တွင်းမှ ဗဟိဒ္ဓနှုတ်ပြင်ပသို့ တရွေ့ရွေ့ တိုးဝှေ့ထွက်ဆင်း လာရသော စကားလုံးများဖြစ်၏။ ထိုစကားလုံးတို့ဖြင့် အစွမ်းကုန် ဖွဲ့နွဲ့ထားလေရာ နတ်သျှင်နောင်၏ အဖွဲ့အနွဲ့များမှာ သူမတူအောင် ကောင်းမွန် ခန့်ညားလေတော့သည်။ ပင်တိုင်စံ ဓာတုကလျာကလည်း စာအနုကဗျာ ဖွဲ့လောက်အောင် ယမင်းအလှ ဖြစ်နေပြန်၊ နတ်သျှင်နောင်ကလည်း ကြင်ပိုင်ရန် ဗျာထုကြွယ်နေရသူ ဖြစ်ပြန်၊ ဤသို့ နှစ်ဦးနှစ်ဝ အကြောင်းကံက ရတုကောင်း ရတုမှန် စာစောင်တစ်ဖွဲ့ဖြစ်အောင် ဖန်တီးပေးသကဲ့သို့ ဖြစ်ရကား တောင်ငူခေတ်၏ စာပေသည် မြေတောင် မြေ|ာက်ပေးခြင်း ခံရသည်နှင့် များစွာတူနေတော့၏။ တောင်ငူခေတ်တွင် နတ်သျှင်နောင်၏ အချစ်ရတု အလွမ်းရတုများသာ ခေတ်စားသည် မဟုတ်၊ နဝဒေးကြီး၏ ဘုရားတိုင် စစ်ချီရတုများလည်း ခေတ်မှီပထမတန်းစား အဖွဲ့အနွဲ့မှာ ဘုရားတိုင် ရတုများတွင် ဘုရား၏ သမိုင်းကို ထည့်သွင်း ဖွဲ့နွဲ့လေ့ရှိခြင်းပင်ဖြစ်သည်။ ဤသို့မဖွဲ့စဘူး ထူးကဲသည့် စိတ်ကူးတို့ဖြင့် တန်ဆာဆင်ထားသော တောင်ငူခေတ် ရတုများကြောင့် ထိုခေတ်သည် ရတုခေတ်ဟုပင် မှတ်တမ်းတင်ခြင်း ခံရလေသည်။ နတ်သျှင်နောင်၊ နဝဒေး၊ ရှင်သူရဲတို့အပြင် အခြားကျော်ကြားသော စာဆိုပုဂ္ဂိုလ်များမှာ မင်းတရားရွှေxD; ဧချင်းစာဆို လှော်ကား ၃ဝဝဝ မှူး၊ ဆံထုံးထုံးနည်း ၅၅ မျိုးအကြောင်း အန်ချင်းစာဆို ရဝေရှင်ထွေး၊ မင်းရဲနေရာ ဧချင်းစာဆို မင်းဇေယျရန္တမိတ်၊ ဗညားဒလ၊ မဟာပညာကျော် စသော ပုဂ္ဂိုလ်များပင် ဖြစ်ကြ လေသည်။ ==ညောင်ရမ်းခေတ်== သက္ကရာဇ် ၈၈၈ ခုနှစ်တွင် အင်းဝပြည်ကြီး ပျက်စီးခဲ့ ရသဖြင့် အင်းဝခေတ် စာဆိုပုဂ္ဂိုလ်ကျော် ထေရ်အရှင်များနှင့် တကွ မှူးမတ်ပြည်သူတို့ပါ ပြေးမိပြေးရာ ခိုမိခိုရာ ပြေးခိုနေ ကြရ၏။ ထိုအခါမှစ၍ မြန်မာစာပေသည် တိမ်မြုပ် လုလု ဖြစ်နေလေသည်။ တစ်ဖန် သက္ကရာဇ် ၉၅၉ ခုနှစ်လောက် ရောက်သောအခါ လူမျိုးနှင့် စာပေကို မြှင့်တင်ကယ်မမည့် ညောင်ရမ်းမင်းတရားကြီးသည် အကွဲကွဲအပြားပြား ဖြစ်နေသော မြန်မာနိုင်ငံတော်ကို စုရုံးသိမ်းဆည်း၍ အင်းဝပြည်ကြီးကို အသစ်တစ်ဖန် ထပ်မံဖန်ဆင်းတော်မူပြန်၏။ ထိုသို့ ညောင်ရမ်း မင်းတရားကြီး ပြန်လည်တည်ထောင်သော ဒုတိယ အင်းဝခေတ် ကြီးကို ညောင်းရမ်းမင်းတရားကြီး၏ အဆက်အနွယ်များသာ ဆက်ခံစိုးစံကြသောကြောင့် ညောင်ရမ်းခေတ်ဟု ခေါ်တွင် လေသည်။ စာဆိုလောကကြီနှင့်တကွ တိုင်းပြည်ကြီးပါ အစစအရာရာ ပြန်လည်ထူထောင်နေရသောအချိန် ဖြစ်သော ကြောင့် မြန်မာစာပေသည် အစို့အညှောက် စိမ်းဖတ်ဖတ်နှင့်သာ ထွက်ပြူလာနိုင်၏။ အခက်အခဲပေါင်း အမျိုးစုံကြားမှ စာပေအစို့အညှောက် ကလေး မထွက်ဝံ့ဝံ့ ထွက်ဝံ့ဝံ့နှင့် ဇွတ်ရုန်းကန်လျှက် ထွက်လာရသော ညောင်ရမ်းခေတ် စာပေသည် စကားပြေ ထွန်းကားသောခေတ် ဖြစ်လာလေသည်။ ညောင်ရမ်းခေတ် စာပေကို လေ့လာလျှင် အင်းဝခေတ်က ကဲ့သို့ ရဟန်းစာဆို ပုဂ္ဂိုလ်အများ ပြန်လည်ထွန်းကားလာ သည်ကို တွေ့ရ၏။ အင်းဝခေတ်အတွင်း သာသနာတော်ကြီး ထိန်ဝါလင်းစဉ် မထေရ်ရှင်များ၏ ဉာဏ်ရောင်ကလည်း ရှိန်ဝါ ကွန့်မြူးခဲ့၏။ သို့သော် တောင်ငူခေတ်သို့ ရောက်သောအခါ စစ်ရေး ရှုပ်ထွေးလွန်းသဖြင့် ရဟန်းတော်များ အသာဆိတ်ဆိတ် နေခဲ့၍ စစ်သားဆာဆို လူပုဂ္ဂိုလ်များ တစ်ခေတ်ထကြ၏။ သို့ဖြင့် ညောင်ရမ်းခေတ်သို့ တစ်ဖန်ပြန်သော် ရဟန်းစာဆိုများ ထွန်းကားပြန်လေသည်။ အင်းဝခေတ်တွင် ' ပေလေးပင် ရှင်လေးပါး ' ပေါ်ပေါက်သကဲ့သို့ မြန်မာစာပေသမိုင်း တစ်လျှောက်တွင် ညောင်ရမ်းခေတ်တွင်လည်း ကျော်ကြီးလေးဆူ ရှိခဲ့လေသည်။ ကျော်ကြီးလေးဆူတို့ကား- # ပုဂံ သဒ္ဒနီတိ ဆရာတော် ရှင်အဂ္ဂဝံသ # စစ်ကိုင်း ရှင်အရိယဝံသ ဆရာတော် # အင်းဝ ရှင်ဝရာဘိသဃသ္မနာထ ဆရာတော် # တောင်ဖီလာ ဆရာတော် ရှင်မုနိန္ဒဃောသ တို့ဖြစ်လေသည်။ ထိုကျော်ကြီးလေးဆူတွင် ပါဝင်သော ဝရာဘိသဃသ္မနာထ ဆရာတော်သည် ပါဠိသသသ္မကရိုက်ကျမ်းများတွင် နှံ့စပ်၍ မ တလုံးကျေသော ပုဂ္ဂိုလ်ကျော်ဟု ထင်ရှားလင့်ကစား ကျမ်းများစွာ မပြုစုခဲ့ချေ။ အသီတိနိပါတ်တော်လာ မဟာသုတသော မဇာတ်ကိုသာ အိမ်ဖွဲ့၍ မဏိကုဏ္ဍလဝတ္ထုကျမ်းကို ရေးသားခဲ့၏။ ထိုကျမ်းသည် အစီအစဉ် အလွန်ကျ၍ ခမ်းနားလှသဖြင့် စကားပြောကျမ်းများတွင် ပထမတန်းစား ကျမ်းကြီးဖြစ်ရာ ဆရာတော်၏ ဉာဏ်ကို ဤကျမ်းတစ်စောင်ဖြင့်ပင် သိဒ္ဓိတင် အကဲခတ်နိုင်လေသည်။ တောင်ဖီလာ ဆရာတော်ကား ဝေဿန္တရာပျို့ဟောင်း၊ ယသဝဎ္0x046နကျမ်း စသည်တို့ကိုရေးသားတော်မူ၏။ မနုသာရ ဓမ္မသတ်ကို မနုရာဇာ အမတ်နှင့် ညှိနှိုင်းပြင်ဆင်တော်မူသည်။ ထိုခေတ်က စာပေ အရေးအသားကို လေ့လာသော် ဝါကျရှည် ကြီးများ အသုံးပြုသည်ကို တွေ့ရ၏။ သို့သော် စကားမှာ ရှင်းလင်းပြတ်သည်း၍ အဓိပ္ပာယ် ရှင်းလင်းပြတ်သားသည်။ ရှေးကျသော အသုံးအနှုန်းများကို ပယ်၍ ခေတ်သုံးစကား များကိုသာ သုံးသဖြင့် နားလည်လွယ်လေသည်။ ထိုရဟန်း ပုဂ္ဂိုလ်များအပြင် ရှင်ကရဝိက၊ ဦးကုလား၊ ဝန်ကြီးပဒေသရာဇာ စသော စာဆိုများသည် ဤညောင်ရမ်း ခေတ်တွင် ကျော်ကြားသည့် စာဆိုတော်များ ဖြစ်၏။ ဦးကုလား ရေးသားသော မဟာရာဇဝင်ကြီးသည် ယနေ့တိုင် ရာဇဝင် ဆရာတို့ လက်မလွှတ်နိုင်သော ကျမ်းကြီးဖြစ်၍ ပဒေသရာဇာ၏ ပျို့များ၊ တျာချင်းများ၊ ပြဇာတ်များသည်လည်း မတိမ်ကော နိုင်သည့် စာပေတို့ဖြစ်သည်။ ညောင်ရမ်းခေတ် စာပေအဆင့်အတန်းသည် အင်းဝခေတ်ကို မမီဟု ဆိုရပေမည်။ အင်းဝခေတ်တွင် ထွန်းကားခဲ့သော ပျို့ အရေးအသားသည် တောင်ငူခေတ်တွင် အတန်ပင် တိမ်ငုပ်သွား သော်လည်း ညောင်ရမ်းခေတ်တွင် အနည်းငယ်ပြန်၍ ရေးကြ သည်ကို တွေ့ရ၏။ သို့ရာတွင် အင်းဝခေတ်က အရေး အသားကို မမီချေ။ ညောင်ရမ်းခေတ်တွင် ထူးခြားသော စာပေမှာ စကားပြေ၊ ပြဇာတ်၊ လူတားကဗျာများနှင့် အမေးတော်ပုံကျမ်း၊ တျာချင်းတို့ဖြစ်၏။ ဤစာပေမျိုးသည် လင်္ကာရတုတို့လောက် ကျော်ကြားခြင်းမရှိချေ။ စာဆို ပုဂ္ဂိုလ်များသည် တိုင်းရေးပြည်ရေး၊ ရှုပ်ထွေးမှု ကြောင့် စိတ်မအေးနိုင်ဘဲ စာဖွဲ့လိုစိတ် ကုန်နေရာ အားသစ်ကာ ကြိုးကြိုးစားစား စာပေအားပေးသည့် သဘောဖြင့် ရေးလိုက် ရသဖြင့် ဤမျှအဆင့်အတန်းသာ ရောက်ခြင်းဖြစ်၏။ ညောင်ရမ်းခေတ် စာပေကို ပြန်လည်ပျိုးထောင်သူတို့ထဲတွင် ဝန်ကြီးပဒေသရာဇာကို အထူးချီးကျူးထိုက်၏။ ဝန်ကြီး ပဒေသရာဇာသည် ညောင်ရမ်းခေတ်၏ အခက်အခဲမျိုးစုံကို ကျော်ကာနင်းကာ တပ်ပျက်ဗိုလ်သဖွယ် စာဆို ခေတ်ပျက်ကြီး ကို တည်ဆောက်ခဲ့ရလေသည်။ ပျို့မြောက်မြားစွာကိုလည်း ရေးသားခဲ့၏။ အခြားသူများ မရေးသားခဲ့သော ပြဇာတ် မျိုးကိုလည်း ပြုစုရေးသားခဲ့၏။ သီချင်းကြီး၊ သီချင်းခံ၊ နတ်သံ၊ ဇာတ်ချင်းတို့ဖြင့်လည်း ဂီတကဗျာကို အားပေး ခဲ့လေသည်။ ဤသို့ အင်းဝစာဆို လောကကြီးကို ညောင်ရမ်းခေတ် စာဆိုများက မဆုတ်မနစ်သော ဇွဲသတ္တိဖြင့် အသစ်တစ်ဖန် အသက်သွင်းလာခဲ့ရာမှ သက္ကရာဇ် ၁၁၁၃ ခုနှစ် ဟံသာဝတီ ရောက် မင်းတရားကြီးလက်ထက်တွင် ညောင်ရမ်းစာပေခေတ် သည် ပျက်စီးရပြန်လေ၏။ သို့ရာတွင် အင်းဝစာပေခေတ်ကြီး ပျက်စီးစဉ်ကကဲ့သို့ ဆယ်မရနိုင်လောက်အောင် မပျက်စီးလှ သဖြင့် နောက်တစ်ဖန် ပြန်လည်ထူထောင်သည့် ကုန်းဘောင် ခေတ်စာပေကို ဤညောင်ရမ်းခေတ် စာပေသည် လွန်စွာ အထောက်အပံ့ ဖြစ်စေခဲ့လေသည်။ ==ကုန်းဘောင်ခေတ် ပထမပိုင်း== သက္ကရာဇ် ၁၁၁၃ ခုနှစ်တွင် ညောင်ရမ်းဆက်၏ အင်းဝပြည်ကြီး ပျက်စီးတိမ်းယိမ်း သွားပြီးနောက် မကြာမီပင် မုဆိုးဘိုရွာမှ ဦးအောင်ဇေယျသည် သက္ကရာဇ် ၁၁၁၅ ခုနှစ်တွင် အလောင်းမင်းတရားကြီး ဟူသော ဘွဲ့ကိုခံယူကာ ရတနာသိင်္ဃကုန်းဘောင်ရွှေမြို့တော်၌ ကြငှန်းသစ် ဖွင့်တော်မူလေသည်။ ထိုသက္ကရာဇ် ၁၁၁၅ ခုနှစ်မှစ၍ ငစဉ့်ကူးမင်း နတ်ရွာစံတော်မူသော သက္ကရာဇ် ၁၁၄၃ ခုနှစ်အထိ အချိန်ကာလကို ကုန်းဘောင်ခေတ် ပထမပိုင်းဟု ပိုင်းခြားနိုင်ပေသည်။ ညောင်ရမ်းခေတ်တွင် ပြန်လည်ပြုစုပျိုးထောင်ခဲ့ရသော မြန်မာစာပေ ပင်မကြီးသည် အလောင်းမင်းတရားကြီး လက်ထက်သို့ ရောက်သောအခါ ပွင့်သီးဝေဆာ ခက်လက်ဖြာ၍ တင့်တယ်လာသည်ကို တွေ့ရလေသည်။ ဤအခြေသို့ ရောက်လာအောင် အလောင်းမင်းတရားကြီးသည် စာဆိုပုဂ္ဂိုလ်များကို အမြဲတစေ နှိုးဆော်ချီးမြှင့် မြှောက်စားခဲ့၏။ ကုန်းဘောင်ခေတ် ပထမပိုင်း၌ ပေါ်ပေါက်ထွန်းကားကြသည့် စာဆိုတော်များတွင် ရဟန်းပုဂ္ဂိုလ်နည်းပါး၍ လူပုဂ္ဂိုလ်က များလေသည်။ ရဟန်းပုဂ္ဂိုလ် တစ်ပါးနှစ်ပါးလောက်သာ ထွန်းကား၍ ထိုပုဂ္ဂိုလ်တို့ ပြုစုသော စာပေများသည်လည်း အထူးတလည် မှတ်တမ်းတင်ရလောက်အောင် ကောင်းမွန်သည်ဟု မဆိုနိုင်ချေ။ အတုလဆရာတော်သည် အလောင်းမင်းတရားကြီး လက်ထက်တွင် ပေါ်ထွန်းသော စာဆိုပုဂ္ဂိုလ်ဖြစ်သည်။ ဆရာတော်သည် မုဆိုးဘိုရွာက မြင်းရည်တက်အဖွဲ့ဝင် လူရည်ချွန် ခြောက်ကျိပ်ရှစ်ယောက် တို့၏ စွမ်းရည်သတ္တိကို ဥဒါန်းတွင်ရစ်အောင် ရဲတင်းဟူသော ကဗျာအဖွဲ့တစ်မျိုးကို တီထွင်ဖွဲ့ဆိုခဲ့၏။ ထိုရဲတင်းအဖွဲ့သည် ဝီရရသနှင့် ပြည့်စုံသော်လည်း ပျို့၊ မော်ကွန်း၊ ဧချင်း၊ အဖွဲ့ကဲ့သို့ လေးနက်ခမ်းနားခြင်း မရှိချေ။ လောကုတ္တရာအကြောင်းနှင့်လည်း မဆိုင်ချေ။ သို့ဖြင့် မြန်မာစာပေလောကတွင် အထူးတလည် မှတ်တမ်းတင်ရလောက်အောင် ကောင်းသည်ဟုမဆိုနိုင်။ ထို့ကြောင့် ကုန်းဘောင်ခေတ် ပထမပိုင်း၌ ရဟန်းပညာရှိ ပုဂ္ဂိုလ်တစ်ပါးနှစ်ပါး ပေါ်လာ ငြားလည်း အင်းဝခေတ် ရဟန်းစာဆိုများလောက် မထူးချွန် ကြချေ။ လူစာဆိုများသာ ကျော်ကြားခဲ့လေသည်။ မနုဝဏ္ဏနာ ဓမ္မသတ်ကျမ်းကို စီရင်သော ဝဏ္ဏဓမ္မကျော်ထင်နှင့် ငစဉ့်ကူးမင်း ရွှေနားတော်သွင်း ဧချင်းဆရာ ဦးဖျော်တို့သည် ကုန်းဘောင်ခေတ် ပထမပိုင်း၌ ထင်ရှားသော လူပုဂ္ဂိုလ်များ ဖြစ်ကြ၏။ အခြားထင်ရှားသော စာဆိုများမှာ စိန္တကျော်သူ ဦးဩ၊ လက်ဝဲနော်ရထာ ဦးမြတ်သာနေ၊ လက်ဝဲသုန္ဒရ ဦးမြတ်စံ၊ ရွှေတောင်နန္ဒသူ၊ ရွှေတောင်နန္ဒမိတ်၊ အတွင်းဝန် ဦးညိုနှင့် အမျိုးသမီး နန်းတွင်းစာဆို ငစဉ့်ကူးမင်း၏ မိဖုရားကြီး ရှင်မင်း တို့ ဖြစ်ကြ၏။ သက္ကရာဇ် ၁၁၃၈ ခုနှစ်၌ နန်းတက်သော ငစဉ့်ကူးမင်း ကိုယ်တော်တိုင်ပင် တေးထပ်များကို စပ်ဆိုခဲ့သည် ဟုဆိုလေသည်။ စိန္တကျော်သူ ဦးဩစီရင်သော ကဝိလက္ခဏာ သတ်ပုံသစ်မှာ ကုန်းဘောင်ခေတ်၏ စာပေမှတ်ကျောက်သဖွယ် အလွန် အဖိုးတန်လှလေသည်။ ထိုသတ်ပုံကျမ်းကို ယခုတိုင် စာပေလိုက်စားသူတိုင်း လက်မလွှတ်နိုင်ကြချေ။ ကုန်းဘောင်ခေတ်တွင် ပေါ်ပေါက်လာသော စာပေများမှာ အရေးအသား ပျို့အဖွဲ့အနွဲ့များလည်း ပြန်လည် အသက် ဝင်လာသည်ကို တွေ့ရသည်။ သို့ရာတွင် ထိုပျို့များကို ခြုံကြည့်သော် ပထမအင်းဝခေတ်က ပေါ်ပေါက်ခဲ့သော ပျို့များ၏ အဆင့်အတန်းကို မမီဘဲ ဒုတိယတန်းစား လောက်သာ ရှိသည်ကို တွေ့ရသည်။ စိန္တကျော်သူဦးဩ ရေးသားဖွဲ့ဆိုသော ဩဝါဒထူးပျို့သည် အင်းဝခေတ် ရှင်မဟာရဋ္ဌသာရ ရေးသားသော လောကသာရပျို့တို့ကို မမီချေ။ လက်ဝဲသုန္ဒရ ဦးမြတ်စံ၊ တွင်းသင်းတိုက်ဝန် မဟာစည်သူတို့ ရေးသားသော ပျို့တို့သည်လည်း ပျို့အရေးအသားတွင် တံခွန်စိုက်သော အင်းဝခေတ်က ပျို့များကို မမီချေ။ ဧချင်း အဖွဲ့အနွဲ့တွင်ကား ဧချင်းအရေးအသား ခေတ်စားခဲ့သော တောင်ငူခေတ်၊ ညောင်ရမ်းခေတ် ဧချင်းတို့ထက် ကုန်းဘောင်ခေတ် ဧချင်းက အဆင့်အတန်းမြင့်သည်ဟု ဆိုနိုင်သည်။ ပလိပ်ရွာစား ဦးဖျော်ဖွဲ့ဆိုသော ငစဉ့်ကူးမင်း ရွှေနားတော်သွင်းသည့် ရာဇဝင်ဖြစ်သည်ဟုလည်း ဆိုနိုင်သည်။ သတ်ပုံကျမ်း ဖြစ်သည်ဟုလည်း ဆိုနိုင်သည်။ ဤမျှလောက် ကောင်းမွန် ခမ်းနားသည် အထင်အရှားတွေ့မြင် မှတ်သားရသော ဧချင်းပေါင်း လေးဆယ်ကျော် ငါးဆယ်နီးပါး အနက်တွင် ဤငစဉ့်ကူးမင်းရွှေနားတော်သွင်းဟုလည်း ခေါ်သော ပလိပ်စား ဧချင်းသည် ပထမတန်းစားဧချင်းဖြစ်လေသည်။ ကုန်းဘောင်ခေတ်တွင် ပေါ်ပေါက်သော ထိုဧချင်းတစ်စောင်တည်းကိုပင် မည်သည့်ခေတ်ပေါ် ဧချင်းကမျှ မပြိုင်နိုင်အောင် ရှိလေသည်။ ထို့ကြောင့် ဤဧချင်းကို ကုန်းဘောင်ခေတ်၏ ထူးခြားသော မှတ်တိုင်ကြီးအဖြစ် အသိအမှတ်ပြုကြလေသည်။ ထို့ပြင်တစ်ဝ ညောင်ရမ်းခေတ်က မျိုးစေ့ချရုံသာ ချခဲ့သော ရကန်အဖွဲ့အနွဲ့သည် ကုန်းဘောင်ခေတ်တွင် အပင်ပေါက်အညှောက်ထွက်စ ပြုသည်ဟု ဆိုရပေမည်။ ညောင်ရမ်းခေတ်က [[ရကန်]]အရေးအသား စသည်ဟု ခန့်မှန်းရသော်လည်း ရကန်ဟောင်းများကို အထင်အရှား မတွေ့သေးချေ။ ကုန်းဘောင်ခေတ်တွင်သာ ရွှေတောင်နန္ဒသူ ဖွဲ့ဆိုသော ငွေတောင်ရကန်ကို ပထမဆုံး အထင်အရှား နန္ဒသူပင် ရေးသားခဲ့လေသည်။ ထိုရကန် နှစ်စောင်သည် ပထမတန်းစား ရကန်ကြီးများ မဟုတ်သော်ငြားလည်း သစ်ဆန်းသော အဖွဲ့အနွဲ့နှင့် ဟာသဉာဏ်ကွန့်မြူးထားသဖြင့် ကုန်းဘောင်ခေတ် ပထမပိုင်းတွင် တသီးတခြား မှတ်တမ်းတင်ထားလိုက်လှပေသည်။ တေးထပ်နှင့် လေးဆစ်တို့သည်လည်း ကုန်းဘောင် ခေတ်တွင်ပင် စတင်ပေါ်ပေါက်သည်ဟု ဆိုရပေမည်။ ထိုအဖွဲ့အဆိုမျိုးမှာ ညောင်ရမ်းခေတ်က အနည်းအကျဉ်းရေးသားခဲ့သည် ဆိုသော်လည်း မျိုးစေ့ချရုံလောက်သာ ဖြစ်ပေမည်။ ကုန်းဘောင်ခေတ် ပထမပိုင်းကျမှ အပွင့်ဝေဆာလာသည်ကို တွေ့ရသည်။ ဤခေတ်၌ တေးထပ်နှင့် လေးဆစ်ကို ရေးသားခဲ့ သူမှာ မိဖုရားကြီး ရှင်မင်းဖြစ်လေသည်။ တိုင်းသစ်ပြည်သစ် တည်ထောင်ရာ၌ တရားအဆုံးအဖြတ် ဓမ္မသတ်ကျမ်းများ လက်ဝယ်ထားရှိရမည်ဖြစ်ရာ ကုန်းဘောင် မင်းများ၏ လုံ့လဥဿဟကြောင့် ဓမ္မသတ်ကျမ်းကြီးများ ပေါ်ထွက်လာခဲ့ရလေသည်။ ထိုဓမ္မသတ်ကျမ်းကြီးများသည် မြန်မာ့ယဉ်ကျေးမှုနှင့် မြန်မာ့အုပ်ချုပ်ပုံ စည်းမျဉ်းဥပဒေများကို ဖော်ပြသည့်အလျှောက် ကုန်းဘောင်ခေတ်၏ အဖိုးတန် အမွေ စုကြီးများ ဖြစ်သည်ဟု ဆိုနိုင်ပေသည်။ ကုန်းဘောင်ခေတ်၏ ထူးခြားစွာ ပေါ်ထွက်လာသော စာပေတစ်ရပ်ကား ရတနာ့ကြေးမုံ နန်းတွင်းဝတ္ထုကြီး ဖြစ် သည်။ အင်းဝခေတ်၌ ရှင်မဟာသီလဝံသ ရေးသားသော ပါရာယန ဝတ္ထုကဲ့သို့ ဓမ္မကြောင်းလည်း မနွှယ်၊ ဇာတ်သဘင် ကပြရန်လည်း မရည်ရွယ်၊ ဖတ်ရှုဖွယ်ရာ သက်သက်ရေးသားသော ဝတ္ထုဖြစ်သဖြင့် ဤဝတ္ထုမျိုးမှာ ထိုခေတ်ကမှ စတင်ပေါ်ပေါက်သည်ဟု ဆိုရပေမည်။ ယခုကာလပေါ်ဝတ္ထုတို့၏ မျိုးစေ့ချရာ ခေတ်ဟူ၍ လည်း ကုန်းဘောင်ခေတ် ပထမပိုင်းကို ခေါ်ဆိုရပေမည်။ ယင်းသို့ တေးထပ်၊ ရကန်၊ သတ်ပုံကျမ်း၊ ဓမ္မသတ်ကျမ်း၊ ဝတ္ထုစသည်ဖြင့် ဆန်းသစ်သော အဖွဲ့အနွဲ့ အရေးအသားများ ပေါ်ပေါက်ထွန်းကားလာရခြင်းမှာ ဘုရင်မင်းမြတ်များ ကိုယ်တိုင်က စာပေကို လိုက်စား၍ ကျမ်းတတ်ပုဂ္ဂိုလ်များအားလည်း ချီးမြှင့်ထောက်ပံ့ အားပေးမှုကြောင့်ပင် ဖြစ်လေသည်။ ==ကုန်းဘောင်ခေတ် ဒုတိယပိုင်း== အမရပူရ မြို့တည်နန်းတည် ဘိုးတော်မင်းကြီး လက်ထက် သက္ကရာဇ် ၁၁၄၄ ခုနှစ်မှ စ၍ သီပေါမင်းတရား ပါတော်မူ သည့် သက္ကရာဇ် ၁၂၄၇ ခုနှစ်အထိ အနှစ်တစ်ရာခန့် အချိန်ကာလကို ကုန်းဘောင်ခေတ် ဒုတိယပိုင်းဟု ပိုင်းခြားသင့်ပေသည်။ ဤခေတ်ကာလမှာ အင်းဝခေတ်ကဲ့သို့ ပျို့သက်သက် ထွန်းကားသော ခေတ်လည်း မဟုတ်၊ တောင်ငူခေတ်ကဲ့သို့ ရတုတံခွန်စိုက်ခေတ်လည်း မဟုတ်၊ ပျို့ရတုနှင့်တကွ ဗေဒင်၊ ဆေးကျမ်း၊ ဘွဲ့၊ ကြိုး၊ ပတ်ပျိုး၊ ယိုးဒယား၊ ပြဇာတ်၊ တရားစာ စသည်တို့ဖြင့် ရောပြွမ်း ထွန်းကားသောခေတ် ဖြစ်လေရကား စာပေအသီးအပွင့်တို့ စွင့်စွင့်ကြွားကြွား ထင်ရှားစွာ သီးပွင့်ကြသော စာပေပဒေသာ ခေတ်ကြီးဟု ခေါ်ဆိုနိုင်ပေသည်။ စာပေပြုစုပျိုးထောင်ကြ ကုန်သော ရဟန်းပညာရှိ၊ လူပညာရှိတို့ကလည်း မိမိတို့၏ လက်စွမ်း ဉာဏ်စကို အထူးပြကြသဖြင့် ပထမတန်းစား ပျို့ကဗျာများဟု မဆိုနိုင်စေကာမူ အင်းဝခေတ် စာဆိုကျော် ပုဂ္ဂိုလ်များ၏ ကဗျာအဆင့်အတန်း နီးပါး ရောက်ရှိနေ သည်ကိုမူ လက်ခံနိုင်ဖွယ်ရာ ရှိပေသည်။ ဤခေတ်တွင် ယိုးဒယား၊ တရုတ်၊ အိန္ဒိယ၊ အင်္ဂလန်၊ ပြင်သစ်၊ အီတလီစသော နိုင်ငံခြားများနှင့် ပိုမိုရင်နှီး ဆက်ဆံ ခဲ့ရသဖြင့် မျက်စိပွင့်လင်းလာ၍ ကမ္ဘာ့ယဉ်ကျေးမှုများကို နည်းယူကာ တိုးတက်ကြံဆောင်နိုင်ခဲ့လေသည်။ ယိုးဒယား နိုင်ငံနှင့် အဆက်အသွယ် ရှိခဲ့ခြင်းဖြင့် ယိုးဒယားသီချင်းများ မြန်မာနိုင်ငံ၌ ပြန့်ပွားလာလေသည်။ ထို့ကြောင့် မြန်မာစာပေ ပင်မကြီးတွင် အကိုင်းကို စည်ပင်ဖွံ့ဖြိုးအောင် မြဝတီဝန်ကြီး အစရှိသော ဂီတစာဆို ပုဂ္ဂိုလ်များက အထူး ကြိုးပမ်း ဆောင်ရွက်ကြ၏။ [[မြဝတီဝန်ကြီး ဦးစ]]သည် ယိုးဒယားသံဖြင့် ရှိသော တေးသွားများကိုလည်းကောင်း၊ ပသျှူးတေးသွား များကိုလည်းကောင်း မြန်မာမှု ပြုခဲ့လေသည်။ ထို့ပြင် ဆင်ဖြူရှင်မင်းတရားကြီး သည် ယိုးဒယားနိုင်ငံသို့ စစ်ချီတက်၍ အောင်မြင်ခဲ့စဉ်က ယိုးဒယား ကခြေသည်များကို ခေါ်ဆောင်လာခဲ့၏။ ထိုမှရရှိသော ယိုးဒယား ဂီတမျိုးစေ့ကို ဥယျာဉ်မှူးကောင်း များဖြစ်သည့် မြဝတီဝန်ကြီး အစရှိသော ဂီတစာဆိုကြီးများက မလျှော့သော လုံ့လဖြင့် စိုက်ပျိုးခဲ့ကြ၏။ ထိုကြောင့် ဂီတ သဘင်ဘက်တွင် မြန်မာများ ခေတ်သစ် ထူထောင်နိုင်ကြ ပေသည်။ ဂီတကဗျာ သီချင်းများသည် မြဝတီဝန်ကြီး ကဲ့သို့သော ကျွမ်းကျင်သည့် ဂီတဥယျာဉ်မှူးများ ညောင်ရမ်းခေတ်၌ မပေါ်ပေါက်ခဲ့သဖြင့် အသီးအပွင့် ကောင်းများဖြင့် မဝေဆာ နိုင်ခဲ့ချေ။ ဘိုးတော်ဘုရားနှင့် ဘကြီး တော်ဘုရားတို့ လက်ထက် ကုန်းဘောင်ခေတ် ဒုတိယပိုင်းသို့ ရောက်မှသာ ဂီတသီချင်းများ ထူးထူးခြားခြား သားနား ကောင်းမွန်လာလေသည်။ စာပဒေသာခေတ်ဟု ခေါ်ဆိုထိုက်သော ဤကုန်းဘောင်ခေတ် ဒုတိယပိုင်းသည် ဂီတသဘင် ပညာသာ ထွန်းကား သည် မဟုတ်၊ မော်ကွန်းများ အစီအကုံး အနှုန်းအဖွဲ့သည်လည်း များစွာထွန်းကားလေသည်။ ဝက်မစွတ်မြို့စား နဝဒေး တစ်ဦးတည်းကပင် မော်ကွန်း စောင်ရေ အများအပြား ရေသားပြုစုခဲ့လေသည်။ [[ကင်းဝန်မင်းကြီး]]၊ [[စလေဦးပုည]] စသော စာဆိုကျော်တို့ကလည်း မော်ကွန်းများကို ရေးသားကြလေသည်။ ဤကုန်းဘောင်ခေတ်၏ မော်ကွန်း အရေးအသားများသည် အင်းဝခေတ် အဖွဲ့အနွဲ့များ၏ အဆင့်အတန်းသို့ မရောက်တတ်သေး ဟုဆိုရစေကာမူ မနိမ့်ကျလှချေ။ ထို့ပြင် မှတ်တမ်းတင် မော်ကွန်း အရေအတွက်မှာ အခြားခေတ် များထက် သာလွန်လေသည်။ ထိုကြောင့် ထိုခေတ်ကာလကို မော်ကွန်းခေတ်ကြီးဟူ၍လည်း ခေါ်ဆိုထိုက်ပေသည်။ ဤခေတ်ကြီးသည် ရဟန်း ပညာရှိ၊ လူပညာရှိတို့ အသီးအသီး လက်စွမ်းပြရာ ခေတ်ကြီးလည်း ဖြစ်၏။ [[ရာမရကန်ဦးတိုး]]၊ [[ဝက်မစွတ်မြို့စား နဝဒေး]]၊ မြဝတီ ဝန်ကြီး ဦးစ၊ ပြဇာတ် ဆရာ [[ဦးကြင်ဥ]]၊ စလေ ဦးပုည၊ ကင်းဝန် မင်းကြီး၊ [[ယောမင်းကြီး ဦးဘိုးလှိုင်]] စသော ပုဂ္ဂိုလ်ကြီး များသည် လူပုဂ္ဂိုလ်များ ဘက်တွင် ဦးစီးခေါင်းဆောင် ဖြစ်သကဲ့သို့ မောင်းထောင် သာသနာပိုင်၊ မင်းပူးဆရာတော် ဦးဩဘာသ၊ မုံရွေးဆရာတော်၊ မန်လည် ဆရာတော်နှင့် လယ်တီဆရာတော် အစရှိသည်တို့လည်း ရဟန်းပုဂ္ဂိုလ် စာဆိုကျော်များ၏ ဦးစီးခေါင်းဆောင်များ ဖြစ်ကြသည်။ ဆရာတော်ဘုရား ကြီးများ စီရင်ရေးသားခဲ့သော ဆုံးမစာ၊ မေတ္တာစာ၊ပျို့ လင်္ကာကျမ်းစာများသည် အမျိုးလေးပါးတို့ နည်းယူဖွယ် လိုက်နာဖွယ် ကောင်းလှသော စာအမြုတေများဖြစ်လေသည်။ မောင်းထောင် သာသနာပိုင် ဆရာတော်သည် ဂန္တရနှံ့စပ်သည်။ သက္ကတ သာဘာလည်း တတ်ကျွမ်း တော်မူသည်။ နဝဒီပ၊ သီဟဠဒီပအစရှိသော အရပ်များက ဆောင်ယူလာသည့် သဒ္ဒါကျမ်း၊ ဗျာကရိုဏ်းကျမ်း၊ ဓာတ်ကျမ်း၊ အလင်္ကာကျမ်း၊ အဘိဓာ၌ကျမ်း၊ ဗေဒင်ကျမ်း၊ ဆေးကျမ်း အစရှိသည့် ကျမ်းပေါင်း ၁၁ မျိုး စောင်ရေ ၂၅၃ အနက် သာသနာပိုင် ဆရာတော်သည် ကျမ်းပေါင်း ၂၃ ကို အနက် မြန်မာပြန်သည်။ မင်းပူး ဆရာတော် ဦးဩဘာသကား လင်္ကာ စကားပြေ နှစ်ထွေ ရော၍ ရေးသားအပ်သော ဇာတ်တော်ကြီး များနှင့်ပင် ထူးချွန် ကျော်ကြားခဲ့လေသည်။ မုံရွေး ဆရာတော်ဘုရားကြီးက လည်း ထုံးဟောင်းသာဓကများနှင့် တကွ ၅၅ဝ ဇာတ်နိပါတ် တော်များမှ ကောက်နုတ်ချက် ထုံးတမ်း သက်သေများ၊ ရာဇဝင်မှ နည်းယူမှတ်သားလောက်သော သာဓကများကို ထည့်သွင်း၍ အမျိုး လေးပါးတို့အား ဆုံးမဩဝါဒပေးရန် 'ရာဇောဝါဒ' ခေါ်သော မုံရွေး မေတ္တာစာ တစ်စောင် ရေးခဲ့လေသည်။ ယင်းကား အလွန်နက်နဲသော ဆုံးမစာ မေတ္တာစာ ကြီးပင် ဖြစ်လေသည်။ မန်လည် ဆရာတော်ဘုရား ကြီးကလည်း မာဃဒေဝလင်္ကာသစ်ကြီး တစ်စောင်တည်းဖြင့် မဟာသုတကာရီ အမည်နှင့် လိုက်လျောအောင် လူတို့အား ဗဟု သုတပေး၍ ဆုံးမခဲ့လေသည်။ လယ်တီ ဆာရာတော် ဘုရားကြီးသည် သေရည်သေရက် မသောက်စားရန်၊ သတ္တဝါ များအပေါ် ည|ာတာ သနားရန်၊ အကုသိုလ်တို့ကို ရှောင်ကြဉ် ရန် မေတ္တာစာမြောက်မြားစွာရေး၍ ဩဝါဒပေးခဲ့သည်။ ထိုရဟန်း ပုဂ္ဂိုလ် စာဆိုကျော်တို့သည် ဂန္တရ ဗဟုသုတ၊ ဘာသန္တရ ဗဟုသုတ စသည်တို့ဖြင့် လွန်စွာပြည့်စုံတော်မူလှ သဖြင့် ဆရာတော် ဘုရားတို့ စီရင်ရေးသားခဲ့သော ကဗျာ လင်္ကာ ကျမ်းစာ စသည်တို့သည် လောကီ ကောကုတ္တရာ နှစ်ဖြာအတွက် အဖိုးတန် စာအမြုတေကြီးများဟု ခေါ်ဆို ရပေမည်။ ထိုခေတ်တွင် အမျိုးအမီး စာဆိုတော် အမြောက်အမြား ပေါ်ထွက်သည်ကိုလည်း တွေ့ရလေသည်။ အနောက် နန်းမိဖုရား မမြကလေးနှင့် သမီးတော် လှိုင်ထိပ်ခေါင်တင် တို့သည် အမျိုးသမီး စာဆိုများဘက်တွင် ပထမတန်းစား စာဆို များဖြစ်၍ ယောက်ျားစာဆိုများနှင့် ယင်ပေါင်တန်း လိုက်နိုင်ခဲ့ ကြ၏။ အမျိုးသမီးစာဆိုများ၏ အဖွဲ့အနွဲ့များသည် ယဉ်လှ နုလှ၏။ ဇာတိအားဖြင့် မိန်းမသားများ ဖြစ်ကြသည့် အပြင် နန်းတွင်းသူများလည်း ဖြစ်ကြသောကြောင့် အနု အယဉ်တွင် တုမယှဉ်နိုင်အောင် ကောင်းမွန်လှ၏။ ထိုမျှပင်မကသေး အမျိုးသား စာဆိုများ ဖွဲ့နွဲ့ခြင်းမရှိခဲ့သေးသော အဲ၊ အန်၊ ဘောလယ် စသော အဖွဲ့ဆန်းများကို အမျိုးသမီး စာဆိုများက စတင်တီထွင် ဖွဲ့နွဲ့ခဲ့သဖြင့် ပိုမို ချီးကျူး ထိုက်လှ၏။ နန်းတွင်းသူ စာဆိုများသည် အပျော်ဖတ်ရန် သက်သက် ရည်ရွယ်ချက်ဖြင့် နန်းတွင်းဇာတ်တော်ကြီးများကို လည်း ပြုစုခဲ့ကြ၏။ အနောက်နန်း မိဖုရားနှင့် သမီးတော် တို့သည် ဣန္ဒာဝံသ စသော နန်းတွင်းဇာတ်တော်ကြီးများကို တခမ်းတနား ဖတ်ရှု၍ မငြီးနိုင်အောင် ရေးသားနိုင်ခဲ့လေသည်။ ဤသို့ အမျိုးသမီးစာဆိုများဘက်မှ ဆန်းသစ်သော စာနုစာယဉ် မြောက်မြားစွာ ပေါ်ထွက်လာနိုင်သဖြင့် ကုန်းဘောင်ခေတ် ဒုတိယပိုင်းသည် အထူးတင့်တယ် ဂုဏ်ယူဖွယ်ကောင်းလှသည်။ ကုန်းဘောင်ခေတ် ဒုတိယပိုင်းတွင် နန်းတွင်း ဇာတ်တော် ကြီးများသာမက ရိုးရိုး ဇာတ်သဘင်များလည်း ထွန်းကား လာသည်ကို တွေ့ရ၏။ ဤသို့ သဘင်ပွဲလမ်းများ ထွန်းကား ပေါ်ပေါက်လာခြင်းသည် တေးဂီတ သီချင်းများထွန်းကားမှု အပေါ်၌ များစွာတည်နေ၏။ ကုန်းဘောင်ခေတ်မှာ ဂီတ သီချင်းများ အထွန်းကားဆုံးသော အချိန်ဖြစ်၍ ထိုဂီတကို မှီးကာ ဇာတ်ပွဲများ တပါတည်းပေါ်ပေါက်လာလေသည်။ ရုပ်စုံ စင်တော်ကြီးများလည်း ထိုခေတ်တွင် ပေါ်ပေါက်ခဲ့လေသည်။ ယင်းသို့ စင်တင်၍ ကပြရန် ရုပ်သေး သဘင်များ၊ ဇာတ်ပွဲများ ပေါ်ပေါက်လာသည်နှင့်အတူ ပြဇာတ်အရေးအသားများ ထွန်းကား ခေတ်စားလာလေသည်။ ပြဇာတ်များမှာ ညဉ့်လုံး ပေါက် ကပြရန် ဖြစ်၍ ပြဇာတ်တိုကလေးများကို စတင် ရေးသားကြလေသည်။ ရှေးခေတ်များက အီနောင်၊ ရာမ စသော နန်းတွင်းပြဇာတ်ကြီးများ ပေါ်ပေါက်ခဲ့သော်လည်း လွန်စွာ ရှည်လျား ငြီးငွေ့ဖွယ် ကောင်းသေားကြောင့် ဇာတ်ပွဲကပြ ခင်းကျင်းရန် မသင့်လျော်လှချေ။ ထိုကြောင့် တညဉ့်တွင်းနှင့် ဇာတ်ကွက် လည်၍ ဇာတ်ခန်းဆုံးသည်အထိ ကပြနိုင်ရန် ဒေဝကုမ္ဘန်၊ ပါပဟိန်း စသောဒဏ္ဍာရီ ပြဇာတ်တိုကလေးများကို ဦးကြင်ဥက တီထွင်ရေးသားခဲ့လေသည်။ ထိုပြဇာတ်များမှာ ဆရာကြီးဦးကြင်ဥ၏ ထင်ရှားသော ပြဇာတ်များဖြစ်၏။ စလေဦးပုညကလည်း ဇာတ်နိပါတ် မဟာဝင်တို့ကို မှီး၍ ဝေဿန္တရာ၊ [[ရေသည်ပြဇာတ်|ရေသည်]]၊ [[ဝိဇယ ပြဇာတ်|ဝိဇယ]] စသော ပြဇာတ်များကို ညဉ့်လုံးပေါက် ကပြရန် ရေးသား ခဲ့သည်။ ယင်းသို့ဖြစ်၍ ကုန်းဘောင်ခေတ် ဒုတိယပိုင်းကို ပြဇာတ်ခေတ်ဟုလည်း ခေါ်ဆိုနိုင်ပေသည်။ ကုန်းဘောင်ခေတ် ဒုတိယပိုင်း၌ မေတ္တာစာ အရေးအသား သည်လည်း တမူထူးခြားကာ မျာစွာခေတ်စား၍ လာလေ သည်။ ရှေးအခါက မေတ္တာစာများကို များသောအားဖြင့် ဘုရင်မင်းမြတ်တို့သို့ တင်သွင်းခဲ့ကြသော်လည်း ကုန်းဘောင် ခေတ်သို့ ရောက်သောအခါ မေတ္တာစာ အရေးအသားကို ဆွေမျိုးမိတ်ဆွေတို့ အချင်းချင်း ကမ်းလှမ်းပေးပို့သော စာအဖြစ် အသုံးပြုလာကြလေသည်။ စလေ ဦးပုညသည် မေတ္တာစာရေးရာတွင် ခေါင်ကနာမည်ထွက်ခဲ့သူဖြစ်သည်။ မုံရွေး ဆရာတော်၊ ကျည်းကန် ရှင်ကြီး၊ ရှင်ဥက္ကံသမာလာ၊ ကင်းဝန် မင်းကြီး၊ လယ်တီ ဆရာတော်တို့သည်လည်း မေတ္တာစာ အမြောက်အမြား ရေးသားခဲ့ကြ၏။ ယင်းသို့ ပင်ကိုဉာဏ် ထုတ်၍ ရေးသားသော ပျို့ကဗျာများသာ ထွန်းကားသည် မဟုတ်။ ပိဋကတ်တော်လာ ပါဠိကျမ်းဂန်များနှင့် သက္ကတ ဘာသာရေး ဗေဒင်ကျမ်း စသည်တို့ကို ဆရာတော်များက မြန်မာပြန်ဆို ရေးသားမှုမှ များစွာအားရဖွယ်ရာ ရှိလှလေသည်။ ထို့ကြောင့် ဤကုန်းဘောင်ခေတ် ဒုတိယပိုင်းကို မြန်မာပြန် ခေတ်ဟူ၍လည်း ခေါ်ဆိုထိ်ုက် ပေသည်။ ယင်းသို့လျှင် လင်္ကာ၊ စကားပြေ စသော အဖွဲ့အမျိုးမျိုး တို့ဖြင့် တန်ဆာဆင်အပ်သော စာပေပဒေသာ ကုန်းဘောင် ခေတ်ကြီးသည် ကျွမ်းကျင်သူ ပညာရှင် စာဆိုကျော်တို့၏ ဂုဏ်ကျေးဇူးကြောင့် မြန်မာ စာပေသမိုင်းတွင် ကြွားကြွားဝင့်ဝင့် လန်းလန်းတင့်လျက် တည်ရှိနိုင်ခဲ့လေသည်။ ==မျိုးခြားခေတ်နှင့် လွတ်လပ်ပြီးခေတ်စာပေ== ကောဇာသက္ကရာဇ် ၁၂၄၇ ခုနှစ် တန်ဆောင်မုန်း လပြည့်ကျော် ၈ ရက်နေ့တွင် မြန်မာနိုင်ငံတဝန်းလုံး အင်္ဂလိပ် နယ်ချဲ့တို့၏ လက်အောက်သို့ ကျရောက်ခဲ့ရသည်မှ အစ၊ ယနေ့ အထိ တည်ရှိသော စာပေနှင့် လွတ်လပ်ရေးရပြီး နောက်တွင် လွတ်လပ်ပြီးခေတ် စာပေဟု အမည်ပေးသင့် ပေသည်။ ယင်းသို့ ထီးကျိုး စည်ပေါက်ရသည့် ခေတ်တွင် မြန်မာ စာပေ လောကသည် ရှေး ယခင်ခေတ်များကဲ့သို့ အရှိန်အဝါ တိုးတက်နေမည်ကား မဟုတ်ချေ။ ခေတ်အဆက်ဆက်က စာဆိုပညာရှိကြီးများ၏ မလျှော့သော လုံ့လ၊ စွဲမြဲသော ဝိရိယဖြင့် ပြုစုပျိုးထောင်းခဲ့သော စာပေပင်မကြီးသည် အသီးအပွင့်တို့ဖြင့် ဝေဆာ မြိုင်ဆိုင် တင့်တယ်လာရာမှ မျိုးခြားလက်အောက်သို့ အရောက်တွင် သွေ့ခြောက်ညှိုးနွမ်း သွားဖွယ်ရာရှိ၏။ သို့ရာတွင် စာပေလောက၌ မှတ်တမ်းတင် ချီးကျူးထိုက်သော ပညာရှိ ကြီးများ၏ ကြိုးပမ်းမှုကြောင့် သွေ့ခြောက်လုဆဲဆဲ မြန်မာစာပေ ပင်မကြီးသည် အသွင်သစ် အဆင်ဆန်းဖြင့် ဝေဆာ ရွှင်လန်းလာပြန်လေသည်။ နှစ်ပေါင်း အစိတ်ကျော် သုံးဆယ်နီပါး အင်္ဂလိပ်စာသည် ရေပန်းစားလျက် မြန်မာစာသည် တိမ်ကော ပျောက်ကွယ် လုမတတ် ရှိနေရာမှ ဝိုင်၊ အမ်၊ ဘီ၊ အေ ခေါ် [[ဗုဒ္ဓဘာသာ ကလျာဏယုဝ အသင်းကြီး]]ကြောင့် မြန်မာစာပေ ပင်မကြီးသည် ပြန်လည် အသက်ဝင်လာ လေသည်။ ဝိုင်၊ အမ်၊ ဘီ၊ အေ အသင်းကြီးကို ၁၉၁၆ ခုနှစ်တွင် ဦးဘဘေ၊ ဦးလှဖေ၊ ဦးမောင်ကြီး၊ ဦးလှအောင်၊ ဒေါက်တာ ဘရင် အစရှိသော ပုဂ္ဂိုလ်ကြီးများက ဦးစီး၍ တည်ထောင်ခဲ့လေသည်။ ထိုအသင်းကြီးသည် ၁၉၁၁ ခုနှစ်ဇူလိုင်လ ၄ ရက်နေ့ညတွင်တည်ထောင်ခဲ့သော သူရိယ သတင်းစာကို ကြွေးကြော်သံအဖြစ် ပြည်သူလူထု၏ ဟစ်တိုင်အဖြစ် အသုံးပြုလေသည်။ ယခင် ခေတ်ဟောင်း မြန်မာစာပေ အရေးအသားမှာ များသောအားဖြင့် ကဗျာ လင်္ကာတို့ဖြင့် တန်ဆာဆင်လျက် ရှိ၏။ စကားပြေ အရေးအသားကား အလွန်အားနည်း နေသည်ကို တွေရသည်။ တောတောင် ရေမြေ သဘာဝ အလှအပ တို့ကိုလည်းကောင်း၊ မယ်ဖွဲ့ မောင်ဖွဲ့ အလွမ်းဖွဲ့ အရှိုက်ဖွဲ့တို့ကိုလည်းကောင်း၊ ဇာတ်နိပါတ်တော်များလာ ပျို့လင်္ကာတို့ကိုလည်းကောင်း၊ သာယာငြိမ့် ညောင်းစွာ ဖွဲ့ဆိုခဲ့ ကြသော်လည်း၊ မျိုးခြားလက်အောက်တွင်မူ ထိုပျော်ရွှင်မှု သာယာမှုတို့ကို ဂရုမထားနိုင်တော့ချေ။ လွတ်လပ်ရေး ရရှိရန် ကိုသာ လှောင်ချိုင့်ငှက်ပမာ အာသာပြင်းပြနေသည့် ဝိုင်၊ အမ်၊ ဘီ၊ အေ ခေတ် စာပေသမားမျာသည် အနု အယဉ် စာပေ များကို လက်လွှတ်လျက် ညီညွတ်ရေး၊ ဇာတိသွေး ဇာတိမာန် တက်ကြွရေးတို့ကို အရေးပေးသော စာများကို သူရိယ သတင်းစာမှတစ်ဆင့် တိုင်းပြည်လူထုသို့ တွင်တွင်ကြီး ဖြန့်ချိလျက် ရှိနေကြ၏။ အမျိုးကို စာပေဖြင့် မြှင့်တင်ပေးသော ပုဂ္ဂိုလ်တို့အထဲတွင် မစ္စတာမောင်မှိုင်း အမည်ခံ လွတ်လပ်ပြီး ခေတ်တွင် အလင်္ကာကျော်စွာ ဘွဲ့ရဆရာကြီး ဦးလွန်းသည် အထူး မှတ်တမ်းတင်ထိုက်သော ပုဂ္ဂိုလ်ကြီးဖြစ်ပေသည်။ ၁၉၂ဝ ပြည့်နှစ်တွင် ဝိုင်၊ အမ်၊ ဘီ၊ အေ အသင်းများကို စုစည်းလျက် ဂျီ၊ စီ၊ ဘီ၊ အေ(ဗုဒ္ဓဘာသာ မြန်မာအသင်းချုပ်) အဖြစ် ဖွဲ့စည်းကာ ပညာရေး၊ စီးပွားရေး၊ ကြီပွားရေး၊ စာရိတ္တ မြှင့်တင်ရေး စသည်တို့ကို ဆောင်ရွက် ကြလေသည်။ သူရိယ သတင်းစာကိုလည်း စာပေမြှင့်တင်ရာ ဌာနကြီး တစ်ခုအဖြစ်အသုံးပြုကြ၏။ ထို ၁၉၂ဝ ပြည့်နှစ်၊ ကောဇာသက္ကရာဇ် ၁၂၈၂ ခုနှစ် တန်ဆောင်မုန်း လပြည့်ကျော် ၁ဝ ရက်နေ့တွင် အင်္ဂလိပ် အစိုးရတို့ အဓမ္မပြဋ္ဌာန်းလိုက်သော ရန်ကုန် ယူနီဗာစတီ အက်ဥပဒေကို ကန့်ကွက်သည့် အနေနှင့် ရန်ကုန်ကောလိပ်နှင့် ယုဒသန်ကောလိပ် ကျောင်းသားကြီးများသည် တက္ကသိုလ် ကျွန်ပညာကို သပိတ်မှောက်ကြလေသည်။ ဤသပိတ်မှောက် မှုကြီးသည် မြန်မာပြည် ပညာရေးအဆင့်အတန်းနှင့် မြန်မာစာပေ အဆင့်အတန်းကို မြှင့်တင်ပေးခဲ့၏။ မြန်မာပြည်တဝန်းလုံးတွင် မြန်မာစာကို အားပေးသော အမျိုးသား ကျောင်းကြီးများ ပေါ်ပေါက်စေခဲ့သည်သာမက ရန်ကုန်မြို့ ဗဟန်းရပ်ကွက်တွင် အမျိုးသား ကောလိပ်ကြီးတစ်ခု တည်ထောင်နိုင်ခဲ့လေသည်။ ထိုနောက် မျိုးချစ်စိတ်ထက်သန်လှသော သခင်အမည်ခံ လူငယ်လူရွယ်များသည် ၁၉၃ဝ ပြည့်နှစ်တွင် တို့ဗမာ အစည်းအရုံးကြီးကို တည်ထောင်ရာ မျိုးချစ်စိတ်ထက်သန်ရေး၊ စာပေမြှင့်တင်ရေးတို့ကို အင်တိုက် အားတိုက်ဆောင်ရွက် လေသည်။ စာပေ မြှင့်တင်ရေး၌ အထူးသဖြင့် ဘာသာခြားစာပေမှ မြန်မာပြန်ဆို ရေးသားမှုကို ထိထိရောက်ရောက် လုပ်ကိုင်ဆောင်ရွက်ကြ လေသည်။ မြန်မာပြန်ဆိုရေးသားခြင်းမှာ ယခုမှသာ ပေါ်ပေါက် လာသည်မဟုတ်၊ ကုန်းဘောင်ခေတ် ဒုတိယပိုင်း အစဦး လောက်ကပင် အင်ရှိ အားရှိ ပေါ်ပေါက်ခဲ့ပြီး ဖြစ်လေသည်။ ထိုစဉ်က အိမ်နီးချင်း နိုင်ငံများက စာပေကို မြန်မာပြန်ဆို ခြင်းဖြစ်သော်လည်း တို့ဗမာအစည်းအရုံး ခေတ်တွင်မူ ကမ္ဘာ့စာပေအများ ပါဝင်သော အင်္ဂလိပ်ဘာသာမှ မြန်မာ ပြန်ဆိုခြင်းဖြစ်၏။ သခင်ဘသောင်း၊ သခင်သိန်းမောင် အစရှိသော တို့ဗမာ အစည်းအရုံး ခေါင်းဆောင်များသည် မြန်မာပြန်ဆို ရေးသားမှု၌ ဦးတည်ခေါင်းဆောင်သော လူငယ် လူရွယ်များအဖြစ် မှတ်တမ်း တင်ရပေမည်။ ယင်းသို့ ကမ္ဘာ့စာပေများကို မြန်မာ ပြန်ဆိုခြင်းဖြင့် မြန်မာစာပေလောကကို တစ်ဘက်တစ်လမ်းမှ မြှင့်တင်ပေးနေ ကြသည်နည်းတူ ရှေးပညာရှိများ စီရင်ပြုစုခဲ့သော စာဟောင်း ပေဟောင်းများကို ရှာဖွေစုစောင် ဖြန့်ချိရန် ကြိုးစားလျက် ရှိသော အသင်းကြီးတစ်ခုကိုလည်း တွေ့ရ၏။ ထိုအသင်းကြီး မှာ ၁၉၁ဝ ပြည့်နှစ် မတ်လ ၂၉ ရက်နေ့တွင် နိုင်ငံရေး လုံးဝမဘက် ဝိဇ္ဇာ သိပ္ပံ ပညာရပ်များနှင့် စာပေတိုးတက်မှု သက်သက်ကိုသာ အဓိက ရည်ရွယ်ချက်ဖြင့် မစ္စတာဖာနီဗယ်၊ ဦးမေအောင် အစရှိသော ပုဂ္ဂိုလ်ကြီးများ တည်ထောင်ခဲ့သော မြန်မာနိုင်ငံ သုတေသန အသင်းကြီး ဖြစ်လေသည်။ စာပေနှင့် သက်ဆိုင်သော ဟောပြောပွဲများ၊ ဆွေးနွေးပွဲများကို ပြုလုပ်ခဲ့ကြ၏။ ထိုသုတေသန အသင်းကြီး၏ ကျေးဇူးကြောင့် တိမ်မြုပ်လုဆဲဆဲ ဖြစ်နေသော ရှေးဟောင်း မြန်မာစာပေသည် တစ်ဖန် ဆန်းသစ်လာပေသည်။ ထိုအသင်းကြီးတွင် နှစ်ပေါင်းများစွာ ရာထူးအမျိုးမျိုး၌ ပါဝင် ဆောင်ရွက်လျက် မြန်မာစာပေ လောကကို ချီးမြှင့် ထူထောင်သော ပုဂ္ဂိုလ်ကြီး တစ်ဦးကား ရန်ကုန်တက္ကသိုလ် ကျောင်းအုပ်ကြီးဟောင်း ပါမောက္ခ ဦးဖေမောင်တင် ဖြစ်ပေသည်။ မစ္စတာ ဖာနီဗယ်၏ အကြံပေးချက်အရ ၁၉၄၈ ခုနှစ်တွင် မြန်မာနိုင်ငံ ပညာပြန့်ပွားရေး အသင်းကြီးပေါ် ပေါက်လာ ပြန်သည်။ အင်္ဂလိပ်မြန်မာ နှစ်ဘာသာဖြင့် လစဉ်ထုတ်ဝေသော 'ဂန္ဓလောက' စာစောင်သည် ထိုအသင်း၏ကြွေးကြော်သံဖြစ်၏။ ထိုစာစောင်တွင် နိုင်ငံရေး၊ ပညာရေး၊ ဘောဂဗေဒပညာနှင့် ခေတ်ဟောင်းစာပေ၊ ခေတ်သစ်စာပေများကို ရေးသားထုတ်ဝေ လိုက်ရာ မြန်မာစာပေလောကသည် အတန်ပင် တင့်ရွှန်း လာလေသည်။ အထူးသဖြင့် ခေတ်စမ်းကဗျာနှင့် ခေတ်စမ်း စာပေများကို ဤအသင်းကြီးက မွေးထုတ်ပေးလိုက်သည်ဟု ဆိုနိုင်ပေသည်။ ခေတ်စမ်း ကဗျာနှင့် ခေတ်စမ်း စာပေများတွင် ဦးဦးဖျားဖျား ပါဝင်ကြသူများမှာ [[သိပ္ပံမောင်ဝ]] (ဦးစိန်တင်)၊ [[တက္ကသိုလ် မောင်သန့်စင်]] (ဦးအေးမောင်)၊ [[ဇော်ဂျီ ]](ဦးသိန်းဟန်)၊ [[မင်းသုဝဏ်]](ဦးဝန်)၊ [[ကုသ]](ဦးတိုးအောင်) စသူတို့ ဖြစ်ကြ၏။ ခေတ်စမ်းကဗျာနှင့် စာပေကို စတင်မျိုးစေ့ချရသည်မှာ လွယ်ယောင်နှင့်ခက် တိမ်ယောင်နှင့်နက်လှ၏။ အချို့သော ပညာရှင်များက ခေတ်စမ်းသမားများကို မြန်မာစာပေ အဖျက်သမားများဟု အပြင်းအထန် ဝေဖန်ကြသော်လည်း ခေတ်စမ်းသမားတို့၏ မလျှော့သော လုံ့လကြောင့် ခေတ်စမ်း ကဗျာနှင့် စာပေမှာ နက်ကျယ်ရှိုင်းဝှမ်းလာပြီးလျှင် လူကြိုက်များလာလေသည်။ ထိုခေတ်စမ်း သမားများ၏ ကောင်းမှုကြောင့်လျှင်ပင် ယခုခေတ် မြန်မာစာသည် တည်တံ့ခိုင်မြဲလာသည်ဟု ဆိုရပေမည်။ဤသို့ သစ်ဆန်းပွင့်လန်းသော မြန်မာစာပေခေတ် တစ်ဖန်ထွန်းပေါ်လာအောင် အားပေးမြှင့်တင် အကြံပေးဆော်ဩသူ တို့တွင် [[မစ္စတာ ဖာနီဗယ်]]၊ [[မစ္စတာ တော်စိန်ခို]]၊ [[မစ္စတာ လုစ်]]၊ [[ဦးဖေမောင်တင်]] စသော စာပေပညာရှိကြီများလည်း ပါဝင်သည်။ မစ္စတာ ဖာနီဗယ်သည် အိန္ဒိယ ပဋိညာဉ်ခံ ဝန်ထမ်းတစ်ဦးဖြစ်၍ မြန်မာလူငယ်များ အတွက် ပညာရေးထူထောင်ရန် အထူးကြိုးပမ်းသူဖြစ်၏။ မစ္စတာ တော်စိန်ခိုမှာ မြန်မာစာပေကို မြတ်နိုးသော တရုတ် အမျိုးသား တစ်ဦးဖြစ်လျက် သာသနာပိုင် ခန့်ထားရေးကိစ္စ၊ ပထမပြန် စာမေးပွဲ၌ သီလရှင်များ ဝင်ရောက်ဖြေဆိုခွင့်ပြုရန် ကိစ္စ၊ တက္ကသိုလ်၌ မြန်မာစာပေကို သီးခြားဘာသာရပ်တစ်ခု အနေဖြင့် သင်ကြားရန်၊ ကိစ္စ၊ ရှေးဟောင်းစာပေနှင့် သမိုင်းကို ဖော်ရေးကိစ္စတို့ကို ဆောင်ရွက်ခဲ့လေသည်။ မစ္စတာ လုစမှာ ရန်ကုန်တက္ကသိုလ် ကမ္ဘာ့အရှေ့အဖျား ရာဇဝင် ပါမောက္ခတစ်ဦး ဖြစ်ခဲ့သည့်ပြင် ရှေးဟောင်းမြန်မာ စာပေနှင့် ကျောက်စာများကို အထူးလေ့လာကာ မြန်မာ စာပေလောကကို ထိရောက်စွာ မြှင့်တင်ခဲ့သော ပုဂ္ဂိုလ်ဖြစ်ပေသည်။ ဤသို့ တစ်ဘက်မှ ရှေးဟောင်းမြန်မာစာပေများကို အမြတ်တနိုး ဆည်းပူးပြုစုနေစဉ် တို့ဗမာ အစည်းအရုံးဝင် သခင် လူငယ်များ ပျိုးထောင်ခဲ့သော စာပေလောကသည် အတန်ပင် သန်စွမ်း ကြီးထွားလာသည်ကို တွေ့ရ၏။ ဒုတိယ ကမ္ဘာစစ်ကြီး ဖြစ်ပွားခါနီးတွင် သခင်နု၊ ဗမာ့ခေတ် ဦးအုန်းခင်၊ မြန်မာ့အလင်း ဦးတင်စသော လူငယ်များ စုပေါင်းကာ နဂါးနီ စာအုပ် အသင်းကို တည်ထောင်ကြ၏။ ထိုအသင်းမှ မြန်မာပြန်ဆိုထုတ်ဝေသော အထူးသဖြင့် နိုင်ငံရေးစာအုပ် စာတမ်းများကို မျိုးချစ်လူငယ်များသည် အားပါတရ ဖတ်ရှု လေ့လာကြ၏။ ထိုနဂါးနီ စာပေခေတ်တွင် မြန်မာပြန်ဆိုမှု၌ စကားသစ် စကား ဆန်းများ ကြွယ်ဝတိုးပွား လာလေသည်။ ယင်းသို့ မြန်မာစာပေအရေးအသားသည် ဆန်းသစ်စွာ အရှိန်ယူ၍ ကောင်းနေစဉ် ဒုတိယ ကမ္ဘာစစ်မီးကြီး ဟုန်းဟုန်း တောက်လာသောအခါ မြန်မာစာပေလောကသည် အတန်ငယ် ရပ်တန့်သွားသကဲ့သို့ ရှိနေလေသည်။ သို့ရာတွင် တစ်နိုင်ငံလုံး လွတ်လပ်ရေး စိတ်ဓာတ်များ လျှမ်းလျှမ်းတောက် ဖြစ်ပေါ် နေချိန် ဖြစ်ရကား နိုင်ငံရေးနှင့် တော်လှန်ရေးကို အားပေးသော စာပေများ ပေါ်ပေါက်လာရန် ဖန်တီးပေးသကဲ့သို့ ဖြစ်လာ လေသည်။ မြန်မာစာပေနှင့် စပ်လျဉ်း၍ စစ်အတွင်း မှတ်သားဖွယ်ကောင်းသော မှတ်တိုင် တစ်ခုသည်ကား ကောဇာသက္ကရာဇ် ၁၃ဝ၆ ခုနှစ် နတ်တော်လဆန်း ၁ ရက် နေ့ကို အစိုးရနှင့် ပြည်သူတို့က ပထမဆုံးသော စာဆိုတော် နေ့ကြီးအဖြစ် သတ်မှတ်နိုင်ခြင်းပင် ဖြစ်ပေသည်။ နတ်တော်လဆန်း ၁ ရက်နေ့ကို [[စာဆိုတော်နေ့]]အဖြစ် သတ်မှတ်ကြသည်မှာ ရှေးမြန်မာဘုရင်များ လက်ထက်ကလည်း နတ်တော်လတွင် စာဆို ပညာရှိကြီးတို့အား ဆုလာဒ် ချီးမြေ|ာက်စမြဲ ဖြစ်သောကြောင့်ပင်။ ထိုနှစ်မှစ၍ မြန်မာနိုင်ငံ စာရေးဆရာ အသင်း၏ လုံ့လ ပယောဂကြောင့် တစ်နှစ် တစ်ကြိမ် စာဆိုပညာရှိကြီးများအား ကန်တော့ပူဇော်သည့် စာဆိုတော်နေ့သည် တည်မြဲလျက် ရှိလေသည်။ သီပေါ မင်းတရာကြီး ပါတော်မူပြီးသည့် နောက်တခေတ်တွင် ကာလပေါ်ဝတ္ထု အရေးအသားများ အထူးပေါ်ထွက်ခဲ့လေသည်။ ခေတ်ဟောင်း မြန်မာစာပေ သမိုင်းကို လေ့လာလျှင် ဇာတ်နိပါတ်များကို မှီငြမ်းမပြုဘဲ စိတ်ကူးဉာဏ် သက်သက်ဖြင့် ရေးသားခဲ့သော ဝတ္ထုမျိုးမှာ ကုန်းဘောင်ခေတ်ဦး၌ ပေါ်ပေါက်လာသော ရတနာ့ကြေးမုံ ဝတ္ထုကို အထီးတည်း တွေ့ရမည် ဖြစ်၏။ ထိုအချိန်မှစ၍ လွန်ခဲ့သည့် နှစ်ပေါင်း ၅ဝ ခန့်အတွင်း ကာလပေါ်ဝတ္ထု သဘောသက်ရောက်သော ဝတ္ထု အရေးအသားကို မတွေ့ရချေ။ ၁၉ဝ၂ ခုနှစ်တွင် ဦးဘိုးဇော် ပြန်ဆိုသော ရော်ဗင်ဆန် ကရူးဆိုးနှင့် ၁၉ဝ၄ ခုနှစ်တွင် ကောင့်အော့မွန်တီကရစ္စတို ဝတ္ထုကို မှီငြမ်းပြုသော ဂျိမ်းလှကျော်၏ မောင်ရင်မောင် မမယ်မ ဝတ္ထုတို့ ပေါ်ထွန်းခဲ့၏။ ထိုဝတ္ထုနှင့် မရှေး မနှောင်း၌ပင် ချဉ်ပေါင်ရွက်သည် မောင်မှိုင်းဝတ္ထု၊ မောင်တာနောဝတ္ထု၊ စိန်ကလေး ဝတ္ထု ဘီအေမောင်ဘသန်း ဝတ္ထု၊ စပယ်ပင်ဝတ္ထုနှင့် ရွှေပြည်စိုးဝတ္ထုစသည်တို့ ပေါ်ခဲ့၏။ ( မောင်ရင်မောင် မမယ်မ ဝတ္ထု မောင်မှိုင်းဝတ္ထု၊ ချဉ်ပေါင် ရွက်သည်။) ( မောင်တာနော ဝတ္ထု။) ( မြန်မာ ကာလပေါ် ဝတ္ထုများ။) ထိုနောက်မစ္စတာ မောင်မှိုင်း၏ မှာတော်ပုံဝတ္ထု၊ လယ်တီ ပဏ္ဍိတ ဦးမောင်ကြီး၏ ရာဇဝင် ဝတ္ထုတော်ကြီးများ၊ ပီမိုးနင်း၏ ကာလပေါ် ဝတ္ထုများ ပေါ်လာလေသည်။ ထိုခေတ် အတွင်း၌ပင် မဂ္ဂဇင်းများ၊ ဂျာနယ်များ စသည်တို့ အဆက်မပြတ် ထွက်ပေါ်လာလေသည်။ ဝတ္ထုများ ထွန်းကားလာသည်နှင့်အမျှ မြန်မာပြန်ဆိုမှုသည် လည်း ခေတ်စားလာလေသည်။ ဒုတိယကမ္ဘာစစ်ကြီးဖြစ်၍ နဂါးနီအသင်းကြီး ပျက်စီးခဲ့သော်လည်း ဗိုလ်ချုပ်အောင်ဆန်း၏ ပြန်လည်း ထူထောင်ရေး စီမံကိန်းအရ ဘာသာခြား စာပေ များကို မြန်မာဘာသာသို့လည်းကောင်း၊ မြန်မာ စာပေများကို နိုင်ငံခြား ဘာသာသို့လည်းကောင်း ပြန်ဆိုဖြန့်ချိရန် အတွက် ၁၉၄၇ ခုနှစ်တွင် မြန်မာနိုင်ငံ ဘာသာပြန် စာပေအသင်းကို တည်ထောင် လိုက်လေသည်။ ထိုအသင်းကြီးသည် မြန်မာ ပြန်ဆိုရေး သက်သက်ကိုသာ အားပေးသည် မဟုတ်ဘဲ၊ တစ်နှစ်အတွင်း ထွက် ပေါ်လာသော မြန်မာစာပေများကို အကောင်းဆုံး ကာလပေါ် ဝတ္ထုဆု၊ သုတပဒေသာဆု စသည်ဖြင့် စာပေဗိမာန်ဆုများ ချီးမြှင့်ကာ မြန်မာစာပေ အရေးအသားကို မြှင့်တင်ခဲ့လေသည်။ ထိုမှတစ်ပါးလည်း မြန်မာစွယ်စုံကျမ်းကြီးကို လည်းကောင်း၊ လူထုသိပ္ပံကျမ်းကြီး များကိုလည်းကောင်း၊ စာစဉ်အမျိုးမျိုးကိုလည်းကောင်း ဖြန့်ချိ လျက်ရှိရာ မြန်မာဘာသာပြန် စာပေ အသင်းဟု ခေါ်တွင် ခဲ့သော စာပေဗိမာန်သည် စာပေရိပ်မြုံကြီးတစ်ခု ဖြစ်ပေသည်။ ဤသို့ဖြင့် မျိုးခြားခေတ်နှင့် လွတ်လပ်ရေး ရပြီးခေတ် မြန်မာ စာပေကို ခြုံ၍ကြည့်လျှင် ရှေးခေတ်ဟောင်းများနှင့်မတူ၊ တမူ ထူးခြားစွာ ဆန်းသစ် ပေါ်ထွန်းနေသည်ဟု ဆိုနိုင်ပေသည်။ <ref>မြန်မာ့စွယ်စုံကျမ်း၊ အတွဲ(၁၀)</ref> == ကိုးကား == <references/> [[Category:မြန်မာစာပေ]] rd0si82z8mdvxlx53jhlevzmoaky9gp 0 18989 876841 297317 2025-06-07T11:18:46Z Salai Rungtoi 22844 [[မြင့်ဆွေ]] စာမျက်နှာကို [[မြင့်ဆွေ (သံတူကြောင်းကွဲ)]] သို့ Salai Rungtoiက ရွှေ့ခဲ့သည်: it is confusing so I have to rename it 297317 wikitext text/x-wiki မြင့်ဆွေ အမည်ဖြင့် အောက်ပါ အကြောင်းအရာများ ရှိသည်။ <br /> * [[မြင့်ဆွေ၊ ဒုတိယဗိုလ်ချုပ်ကြီး]] * [[မြင့်ဆွေ၊ ဗိုလ် (ရဲဘော် သုံးကျိပ်)]] * [[မြင့်ဆွေ၊ (ကာတွန်း)]] == ကိုးကား == {{reflist}} {{သံတူကြောင်းကွဲ}} [[Category:သံတူကြောင်းကွဲ]] a3h9gj3ufho2hr3lqsiu14tyga8kk6c 0 21868 876801 548486 2025-06-07T07:44:25Z Salai Rungtoi 22844 876801 wikitext text/x-wiki {{လများ(၁၉၅၆)}} {{Year nav}} {{Year article header|1956}} == နိုဝင်ဘာလ == * ၂၆ နိုဝင်ဘာလ - ချင်းပြည်နယ်စီမံအုပ်ချုပ်ရေးကောင်စီ ဥက္ကဋ္ဌ ဦး[[တဲရင့်စ်စမွိုင်းနီခွဲ|တဲရင့်စ်စမွိုင်းနီခွဲ]]သည် ရန်ကုန်မြို့တွင် မွေးဖွားခဲ့သည်။ [[Category:၁၉၅၆]] [[Category:၁၉၅၀ ဆယ်စုနှစ်]] nr4524yi1jf3bzhbgjikgyg1xc98jo7 0 23948 876838 876169 2025-06-07T10:13:14Z Salai Rungtoi 22844 /* နိုင်ငံတော်စီမံအုပ်ချုပ်ရေးကောင်စီခေတ် */ added more information 876838 wikitext text/x-wiki {{Infobox bilateral relations|မြန်မာ–အမေရိကန်|Myanmar|United States |map=Burma USA Locator.png |mission1=[[မြန်မာသံရုံး (ဝါရှင်တန်ဒီစီ)]] |mission2=[[အမေရိကန်သံရုံး (ရန်ကုန်)]] }} [[မြန်မာနိုင်ငံ|မြန်မာ]]နှင့် အမေရိကန်နှစ်နိုင်ငံ ဆက်ဆံရေးမှာ မြန်မာပြည်တွင်းရှိ လူ့အခွင့်အရေးချိုးဖောက်မှုများကြောင့် တင်းမာလျက်ရှိခဲ့သည်။ ၂၀၁၁ ခုနှစ်မှစ၍ နှစ်ဖက်လုံးမှ ပြေပြေလည်လည်ဆက်ဆံနိုင်အောင် ဆောင်ရွက်လျက်ရှိကြသည်။<ref name="NYTimes.com">{{cite news| url=https://www.nytimes.com/2011/12/02/world/asia/us-will-relax-curbs-on-aid-to-myanmar.html |work=The New York Times|first=Steven Lee|last=Myers | title=Clinton Says U.S. Will Relax Some Curbs on Aid to Myanmar | date=December 1, 2011}}</ref> == သမိုင်းကြောင်း == *၁၈၅၆ ခုနှစ် ။ ။ [[မင်းတုန်းမင်း]]သည် အမေရိကန်နိုင်ငံနှင့် နီးနီးကပ်ကပ်ဆက်ဆံချင်ကြောင်း အမေရိကန်သမ္မတ [[ဂျိမ်းစ် ဘွတ်ခ်နန်]]ထံသို့ စာရေးသည်။ *၁၈၅၇ ခုနှစ် ။ ။ ဘွတ်ခ်နန်က အမေရိကန်နှင့် မြန်မာနိုင်ငံအကြား ချစ်ကြည်ရေးနှင့် ငြိမ်းချမ်းရေးလိုလားကြောင်းနှင့် မြန်မာ့ အချုပ်ချာအာဏာကို ထိပါးစေမည့်ဖြစ်ရပ်များကို သူ မမြင်တွေ့လိုကြောင်း ထပ်လောင်းကတိပြုရင်း မင်းတုန်းမင်းထံသို့ ပြန် စာပို့သည်။ အမေရိကန်သမ္မတက မြန်မာဘုရင်မင်းမြတ်ထံသို့ စာအုပ်နှင့် ရေနွေးငွေ့သုံး မီးရထားပုံစံငယ်ကို လက်ဆောင်အဖြစ် ဆက်သသည်။ *၁၉၄၈ ခုနှစ် ။ ။ အမေရိကန်က မြန်မာ့လွတ်လပ်ရေးကို အသိအမှတ်ပြုသည်။ ရန်ကုန်တွင် သံရုံးဖွင့်ပြီး အောက်တိုဘာလတွင် ပထမဆုံး မြန်မာနိုင်ငံဆိုင်ရာ သံအမတ် ခန့်အပ်သည်။ *၁၉၄၈-၅၃ ခုနှစ် ။ ။ အမေရိကန်သည် မြန်မာနိုင်ငံကို စီးပွားရေးအထောက်အပံ့ပေးသည့်အပြင် မြန်မာနိုင်ငံတွင်းခိုလှုံနေသော တရုပ်ကူမင်တန်(KMT) တပ်များကိုလည်း လျှို့ဝှက်ထောက်ပံ့ပေးသည်။ ထို အကူအညီသည် ၁၉၅၃-၅၄ ခုနှစ်တွင် ရပ်တန့်ခဲ့ပြီး ကူမင်တန်အများစု ထိုင်ဝမ်သို့ ပြန်ပို့ခံရသည်။ [[File:0134.jpg|thumb|left|၁၉၅၃ ခုနှစ်က မြန်မာနိုင်ငံသို့ ရောက်ရှိ လာသည့် အမေရိကန် ဒု သမ္မတ ရစ်ချတ် နစ်ဆင်ကို ရွှေတိဂုံ ဘုရားတွင်တွေ့ရစဉ်]] *၁၉၅၀ ပြည့်နှစ် ။ ။ ဇွန်လတွင် [[တောင်ကိုရီးယား]]နိုင်ငံအား [[မြောက်ကိုးရီးယား]]က ဝင်ရောက်သိမ်းပိုက်မှုကို မြန်မာနိုင်ငံက ရှုတ်ချသည်။ ဇူလိုင်လတွင် [[ကမ္ဘာ့ကုလသမဂ္ဂ]] တုံ့ပြန်ချက်ကို ထောက်ခံသည့် မဲ ထည့်သည်။ ဇွန်လတွင်ပင် ဗြိတိသျှ ဓနသဟာယနိုင်ငံများ အဖွဲ့က မြန်မာကို ဗြိတိသျှ စတာလင်ပေါင် ၆ သန်းချေးရန် သဘောတူသော်လည်း စက်တင်ဘာလတွင် မြန်မာနိုင်ငံ က အမေရိကန်အစိုးရ၏ နည်းပညာဆိုင်ရာ ပူးပေါင်းဆောင်ရွက်မှုအဖွဲ့(TCA) ထံမှ အကူအညီရယူသည်။ [[File:Johnfeel408.jpg|thumb|၁၉၅၅ ခုနှစ်က ရန်ကုန်မြို့သို့ ရောက်ရှိလာသည့် အမေရိကန် နိုင်ငံခြားရေး ဝန်ကြီး မစ္စတာ ဂျွန် ဖော်စတာ ဒါးလက်စ်(အလယ်ရှိ ဂုဏ်ပြုတပ်ဖွဲ့ဝင် အနောက်ဘက်) နှင့် မြန်မာ သမ္မတ ဦးဘဦး(ဓာတ်ပုံ - Life Magazine)]] *၁၉၅၅ ခုနှစ်တွင် မြန်မာ ဝန်ကြီးချုပ် [[ဦးနု]] နှင့် အမေရိကန် နိုင်ငံခြားရေး ဝန်ကြီး မစ္စတာ ဂျွန် ဖော်စတာ ဒါးလက်စ် တွေ့ဆုံသည်။ *၁၉၅၃ ခုနှစ် ။ ။ အမေရိကန် ဒု သမ္မတ ရစ်ချတ် နစ်ဆင်သည် မြန်မာနိုင်ငံသို့ နှစ်ရက်ကြာအလည်အပတ်ခရီး ရောက်ရှိသည်။ ရန်ကုန်တွင် အမေရိကန်ဆန့်ကျင်ရေးဆန္ဒပြပွဲများနှင့် ကြုံရသည်။ နယူးယောက် တိုင်းမ် သတင်းစာအဆိုအရ ပဲခူးတွင်“မြန်မာ နိုင်ငံသည် အမေရိကန်စစ်ဘီလူးများအတွက် နေရာမဟုတ်”ဟု ဖော်ပြသောစာတန်းနှင့်ဆန္ဒပြသူများက နစ်ဆစ်ကိုကြိုဆိုခဲ့ကြ သည်။ *၁၉၅၅ ခုနှစ် ။ ။ ဖေဖော်ဝါရီတွင် အမေရိကန်နိုင်ငံခြားရေးဝန်ကြီး ဂျွန် ဖော်စတာ ဒါးလက်စ် သည် ရန်ကုန်ကို အလည်ရောက်ရှိလာပြီး ဝန်ကြီးချုပ် ဦးနု အပါအဝင် မြန်မာ ထိပ်တန်းအရာရှိများနှင့် တွေ့ဆုံသည်။ *၁၉၅၅ ခုနှစ် ။ ။ ဇွန်လတွင် ဦးနုသည် ဝါရှင်တန်သို့ တရားဝင် သွားရောက်လည်ပတ်ပြီး အမေရိကန် လွှတ်တော်တွင် မိန့်ခွန်းပြောသည်။ အမေရိကန်သမ္မတ [[ဒွိုက် ဒေးဗစ် အိုင်ဆင်ဟောင်ဝါ]] နှင့် မြန်မာဝန်ကြီးချုပ် ပူးတွဲထုတ်ပြန်သောကြောညာချက်၌“ရန်ကုန်မြို့တော်တွင် လတ်တလော ကျင်းပနေသော ဆဋ္ဌမ သံဃာရတနာ တင်ပွဲသည် ဒေသတခုလုံးအတွက် အကျိုးကျေးဇူးဖြစ်ထွန်း စေ သည်”ဟု မှတ်ချက်ချခဲ့ပြီး ကွန်မြူနစ်တရုတ်နိုင်ငံတွင် အဖမ်းခံထားရသော အမေရိကန် လေယာဉ်မှူးများအရေးကိုလည်း ပြန် လည် သုံးသပ်ခဲ့သည်။ ခေါင်းဆောင်နှစ်ဦးသည် အမေရိကန်နှင့် မြန်မာနိုင်ငံတို့၌ နိုင်ငံခြားတင်ပို့ရောင်းချမည့် ဆန်စပါးများ အဆမတန် ပိုလျှံခြင်းကြောင့် ဖြစ်ပေါ်လာသည့် “ရှုပ်ထွေးခက်ခဲသော စီးပွားရေးပြဿနာများ”များကိုလည်း ဆွေးနွေးခဲ့သည်။ *၁၉၅၇ ခုနှစ် ။ ။ မြန်မာနိုင်ငံ သမ္မတ [[မန်းဝင်းမောင်]]သည် ဆေးကုသမှုခံယူရန်အတွက် အမေရိကန်နိုင်ငံသို့ သွားရောက်သည်။ ဒီဇင်ဘာ၂၃ရက်နေ့တွင် အမေရိကန်သမ္မတ ဒွိုက် ဒေးဗစ် အိုင်ဆင်ဟောင်ဝါနှင့် တွေ့ဆုံသည်။ *၁၉၅၅ ခုနှစ် က ဝါရှင်တန်တွင် အမေရိကန် ဒု သမ္မတ ရစ်ချတ် နစ်ဆင် နှင့် ဝန်ကြီးချုပ် ဦးနု တွေ့ဆုံသည်။ *၁၉၅၆-၆၄ ခုနှစ် ။ ။ မြန်မာနိုင်ငံသို့ အမေရိကန်က စားနပ်ရိက္ခာအထောက်အပံ့များ ၁၉၅၆ ခုနှစ်တွင် စတင်ပေးခဲ့သည်။ နောက်ပိုင်းတွင် [[ဦးနေဝင်း|ဗိုလ်ချုပ်ကြီး နေဝင်း]]က ရပ်ဆိုင်းခဲ့သည်။ ၁၉၆၂ ခုနှစ် ဗိုလ်ချုပ်ကြီး နေဝင်း အာဏာသိမ်းချိန်၌ အမေရိကန်တွင် စစ်ပညာ သင်ကြားနေသော မြန်မာ့တပ်မတော် အရာရှိပေါင်း ၁၀၀၀ ခန့် ရှိသည်။ [[File:04-150x150.jpg|thumb|၁၉၆၆ ခုနှစ်က အာဏာရှင် ဦးနေဝင်း နှင့် အမေရိကန် သမ္မတ [[လန်ဒန် ဘန်းနက်စ် ဂျွန်ဆင်]] တို့ လက်ဆွဲ နှုတ်ဆက်]] *၁၉၆၆ ခုနှစ် ။ ။ စက်တင်ဘာလတွင် ဗိုလ်ချုပ်နေဝင်းသည် အမေရိကန်နိုင်ငံသို့ နိုင်ငံတော်ခရီးစဉ်အဖြစ် သွားရောက်လည် ပတ် ပြီး သမ္မတ လန်ဒန် ဘန်းနက်စ် ဂျွန်ဆင်နှင့် တွေ့ဆုံသည်။ တရားဝင်ထုတ်ပြန်ကြေညာချက်တွင် အမေရိကန်သမ္မတက မြန်မာနိုင်ငံ ၏ ဘက်မလိုက်မူဝါဒကို နားလည်ကြောင်း ထုတ်ဖော်ပြောဆိုခဲ့ပြီး“နှစ်ပြည်ထောင် နိုင်ငံသားများ၏ အပြန်အလှန် အကျိုးစီးပွားနှင့် ငြိမ်းချမ်းရေးနှင့် နိုင်ငံတကာနားလည်မှုအကျိုး ထမ်းရွက်ရာတွင်”ရင်းနှီးသောဆက်ဆံရေးကို ပိုမိုခိုင်မာအောင်လုပ် ဆောင်သွားမည်ဟု နှစ်နိုင်ငံခေါင်းဆောင်နှစ်ဦးက ထပ်လောင်းပြောဆိုခဲ့သည်။ *၁၉၇၄ ခုနှစ် ။ ။ အမေရိကန်နှင့် မြန်မာအစိုးရသည် တရားမဝင် မူးယစ်ဆေးဝါး ထုတ်လုပ်ရောင်းဝယ်မှု တိုက်ဖျက်ရေး ဆိုင်ရာ သဘောတူစာချုပ် လက်မှတ်ရေးထိုးသည်။ အမေရိကန်က Bell 205 ရဟတ်ယဉ်များ မြန်မာနိုင်ငံအား ထောက်ပံ့ရန်လည်း သဘောတူသည်။ *၁၉၈၂ ခုနှစ် ။ ။ အမေရိကန်နိုင်ငံ အာရှနှင့် ပစိဖိတ်ရေးရာ လက်ထောက်နိုင်ငံခြားရေးဝန်ကြီး ရန်ကုန်သို့ လာရောက် လည် ပတ် သည်။ မြန်မာနိုင်ငံ၏ မူးယစ်ဆေးဝါးတိုက်ဖျက်ရေး အစီအစဉ်များကို ဆက်လက်ထောက်ပံ့ပေးမည်ဟု ပြောကြားသည်။ *၁၉၈၈ ခုနှစ် ။ ။ နိုင်ငံတဝန်း ဒီမိုကရေစီလူထုအုံကြွမှုကြီး ဖြစ်ပေါ်နေသော စက်တင်ဘာလတွင် အာရှနှင့်ပစိဖိတ်ရေးရာ ကော် မတီ ဥက္ကဋ္ဌ အောက်လွှတ်တော်အမတ် စတီဖင် ဂျေ ဆိုလာ့ဇ် ရန်ကုန်သို့ လာရောက်လည်ပတ်ပြီး သမ္မတသစ် [[ဒေါက်တာမောင်မောင်]]နှင့် တွေ့ဆုံသည်။ ဒေါ်[[အောင်ဆန်းစုကြည်]] အပါအဝင် အတိုက်အခံခေါင်းဆောင်များနှင့်လည်း တွေ့ဆုံသည်။ *၁၉၈၈ ခုနှစ် ။ ။ နိုဝင်ဘာလတွင် အမေရိကန်အောက်လွှတ်တော်အမတ် ဒန်နာ ရိုရာဘာချာသည် ထိုင်းမြန်မာနယ်စပ်အနီးရှိ သေဘောဘိုး ကျောင်းသားစခန်းသို့လာရောက်လည်ပတ်ပြီး ကျောင်းသားများဦးဆောင်သော ဆန္ဒပြပွဲများကို စစ်တပ်ကဖြိုခွင်း ခဲ့သဖြင့် ပြည်ပသို့ရောက်ရှိလာသူများအတွက် နိုင်ငံရေးထောက်ခံမှုများ ဆက်လက် ပြုလုပ်သွားမည်ဟု ကတိပေး ပြောကြား သည်။ *၁၉၉၀ ပြည့်နှစ် ။ ။ အမေရိကန်က မြန်မာကိုပေးနေသော စီးပွားရေးနှင့် စစ်ရေးအကူအညီများ ဖြတ်တောက်လိုက်သည်။ နှစ် ပေါင်း၃၀အတွင်း ပထမဦးဆုံးအကြိမ် ကျင်းပသော ရွေးကောက်ပွဲတွင် ဒေါ်အောင်ဆန်းစုကြည် ဦးဆောင်သည့် အမျိုးသား ဒီမိုကရေစီအဖွဲ့ချုပ်(NLD)က အပြတ်အသတ်အနိုင်ရလိုက်သော်လည်း စစ်အစိုးရက ရွေးကောက်ပွဲ ရလဒ်အား အသိအမှတ်မပြုသောကြောင့် သံတမန်ဆက်ဆံရေးအဆင့်ကို သံအမတ်အဆင့်မှ သံရုံးယာယီ တာဝန်ခံ အဆင့်သို့ ယနေ့အထိ လျှော့ချလိုက်သည်။ *၁၉၉၅ ခုနှစ် က ကုလသမဂ္ဂ ဆိုင်ရာ အမေရိကန် သံတမန် မက်ဒလင်း အောလ်ဘရိုက်နှင့် ဒေါ်အောင်ဆန်းစုကြည်တွေ့ဆုံသည်။ *၁၉၉၄ ခုနှစ် ။ ။ ဖေဖော်ဝါရီလတွင် အမေရိကန်အောက်လွှတ်တော်အမတ် ဘီလ် ရစ်ချတ်ဆန် သည် နေအိမ်အကျယ်ချုပ်ကျခံနေရသော ဒေါ်အောင်ဆန်းစုကြည်ကို နေအိမ်တွင် တွေ့ဆုံခွင့်ရသည်။ အမေရိကန် သမ္မတ ဘီလ်ကလင်တန်က ဒေါ်အောင် ဆန်းစုကြည်အတွက် ပေးပို့သော စာတစောင်အား အောက်လွှတ်တော်အမတ် ဘီလ် ရစ်ချတ်ဆန် က ဒေါ်အောင်ဆန်းစုကြည် ထံသို့ ပေးအပ်သည်။ အောက်လွှတ်တော်အမတ်သည် စစ်ထောက်လှမ်းရေးအကြီးအကဲ [[ခင်ညွန့်၊ ဗိုလ်ချုပ်ကြီး‎|ဒုဗိုလ်ချုပ်ကြီးခင်ညွှန့်]]နှင့်လည်း တွေ့ဆုံသည်။ ဘန်ကောက်မြို့တွင်ကျင်းပသော သတင်းစာရှင်းလင်းပွဲတွင် မြန်မာနိုင်ငံ၏အနာဂတ်အား ဒေါ်အောင်ဆန်းစုကြည်နှင့် ဒု ဗိုလ်ချုပ်ကြီး ခင်ညွှန့် နှစ်ဦးတည်းကသာ အဆုံးအဖြတ်ပေးမည်ဟု သူက ပြောဆိုသည်။ *၁၉၉၅ ခုနှစ် ။ ။ စက်တင်ဘာလတွင် ကမ္ဘာ့ကုလသမဂ္ဂ ဆိုင်ရာ အမေရိကန်သံအမတ်ကြီး နောက်တွင် နိုင်ငံခြားရေးဝန်ကြီးဖြစ် လာသူ မက်ဒ်လင်း အောလ်ဘရိုက် မြန်မာနိုင်ငံသို့ လာရောက်လည်ပတ်ပြီး ဒု ဗိုလ်ချုပ်ကြီး ခင်ညွှန့် နှင့်တွေ့ဆုံသည်။ ဒု ဗိုလ်ချုပ်ကြီး ခင်ညွှန့် က ၎င်းတို့ အစိုးရသည် လူထုထောက်ခံမှုအများအပြားရရှိနေသည်ဟု အောလ်ဘရိုက်ကို ပြောဆိုသည်။ နောက်တနေ့တွင် မစ္စ အောလ်ဘရိုက်သည် ဒေါ်အောင်ဆန်းစုကြည်နှင့်တွေ့ဆုံသည်။ *၁၉၉၇ ခုနှစ် ။ ။ မြန်မာနိုင်ငံကို အရှေ့တောင်အာရှ နိုင်ငံများ အသင်းတွင် ဝင်ခွင့်ပြုခဲ့ခြင်းအပေါ် အမေရိကန်အစိုးရက ပြင်းပြင်း ထန်ထန် ကန့်ကွက်သည်။ *၁၉၉၇ ခုနှစ် ။ ။ အမေရိကန် နိုင်ငံသားများ အနေဖြင့်သော်လည်းကောင်း၊ အဖွဲ့အစည်းအနေဖြင့်သော်လည်းကောင်း မြန်မာနိုင်ငံတွင် ရင်းနှီးမြုပ်နှံမှုအသစ်များ ပြုလုပ်ခြင်းကို သမ္မတ ကလင်တန်က တားမြစ်ပိတ်ပင်သည်။ မြန်မာနိုင်ငံတွင် ငွေခဝါချခြင်း အား ထိထိရောက်ရောက် အရေးယူဆောင်ရွက်နိုင်ခြင်းမရှိသောကြောင့် အမေရိကန်ပြည်ထောင်စုက တားမြစ်ပိတ်ပင်မှုချမှတ် လိုက်သည့်အပြင် တချို့သော မြန်မာစစ်တပ်အရာရှိများနှင့် မိသားစုဝင်များကိုလည်း ပြည်ဝင်ခွင့်ဗီဇာ ကန့်သတ်ပိတ်ပင်သည်။ *၂၀၀၃ ခုနှစ် ။ ။ မေလ ၃၀ ရက် မြန်မာနိုင်ငံအလယ်ပိုင်း ဒီပဲယင်းအရပ်တွင် NLD ယာဉ်တန်းအား အကြမ်းဖက် တိုက်ခိုက်မှုအပြီး ဇူလိုင်လတွင် သမ္မတ [[ဂျော့ချ် ဝေါလ်ကာ ဘုရှ်]]အစိုးရက မြန်မာနိုင်ငံအပေါ် ဒဏ်ခတ်ပိတ်ဆို့မှုအသစ် ချမှတ်သည်။ မြန်မာနိုင်ငံ လွတ်မြောက်မှုနှင့် ဒီမိုကရေစီ အက်ဥပဒေ နှင့် အမိန့်စာ အမှတ် ၁၃၃၁၀ အရ မြန်မာနိုင်ငံမှ ထုတ်ကုန် တင်သွင်းခြင်းကို တားမြစ်ခြင်း၊ မြန်မာနိုင်ငံအတွင်းသို့ ဘဏ္ဍာရေးဆိုင်ရာ ရင်းနှီးမြှုပ်နှံမှုများကို တားမြစ်ခြင်း၊ စစ်အစိုးရနှင့် မြန်မာနိုင်ငံခြား ကူး သန်းရောင်းဝယ်မှု အဖွဲ့သုံးဖွဲ့၏ ဘဏ္ဍာရေးဆိုင်ရာ ပိုင်ဆိုင်မှုများကို သိမ်းဆည်းသည်။ ထိုဒဏ်ခတ်ပိတ်ဆို့မှုများအရ အမေရိ ကန် အစိုးရက နိုင်ငံတကာ ငွေကြေးအဖွဲ့အစည်းများ၏ မြန်မာနိုင်ငံသို့ ဘဏ္ဍာရေးဆိုင်ရာထောက်ပံ့ကူညီမှုတိုင်းကို ကန့်ကွက်သွားမည် ဖြစ်သည်။ *၂၀၀၈ ခုနှစ်တွင် မြန်မာကို အရေးယူပိတ်ဆို့သည့် JADE Act ကို အမေရိကန် သမ္မတ ဂျော့ ဘုရှ် လက်မှတ်ထိုး အတည်ပြု။ *၂၀၀၅ ခုနှစ် ။ ။ သမ္မတ ဘုရှ်က နိုင်ငံခြားရေးဝန်ကြီးအဖြစ် လျာထားသော ကွန်ဒိုလီဇာ ရိုက်စ်က မြန်မာနိုင်ငံကို“ကမ္ဘာတဝန်း အာဏာရှင်များ၏ ခံကတုတ် ခြောက်ခုအနက်”တခုဖြစ်သည်ဟု ပြောဆိုသည်။ *၂၀၀၇ ခုနှစ် ။ ။ အစိုးရက လောင်စာဆီဈေး ရုတ်တရက်မြှင့်တင်လိုက်သဖြင့် ရန်ကုန်နှင့် နေရာ အနှံ့အပြားတွင် လူထုဆန္ဒပြပွဲများဖြစ်ပေါ်လာသည်။ ဆန္ဒပြပွဲများကို စစ်အစိုးရက အကြမ်းဖက်ဖြိုခွင်းလိုက်သည့်အတွက် သမ္မတ ဘုရှ်က လူ့ အခွင့်အရေး ချိုးဖောက်မှုများနှင့် ပြည်သူ့ဘဏ္ဍာများကို အလွဲသုံးစားလုပ်မှုအတွက် တာဝန်ရှိသူဟု သတ်မှတ်ခံရသူ တဦးချင်းစီ၏ ပိုင်ဆိုင်မှုများကို သိမ်းဆည်းသည့် အမိန့် ကြေညာချက် အမှတ် ၁၃၃၄၈ ကို ထုတ်ပြန်သည်။ ထို့အပြင် ၎င်းတာဝန်ရှိသူများအား ဘဏ္ဍာ ရေးနှင့် ရုပ်၀ထ္ထုပစ္စည်း အထောက်အပံ့ပေးသော လူပုဂ္ဂိုလ် တဦးချင်းနှင့် အဖွဲ့အစည်းများ၏ ပိုင်ဆိုင်မှုကိုလည်း သိမ်းဆည်း ရန် ယင်း အမိန့်တွင်ပါဝင်သည်။ ယခင်ပြစ်ဒဏ်ခတ်မှုအား တိုးချဲ့ထားသော အမိန့်စာဖြစ်သည်။ *၂၀၀၈ ခုနှစ် က အမေရိကန် သမ္မတ ဂျော့ ဘုရှ်နှင့် ပြည်ပရောက် မြန်မာ အတိုက်အခံများ ထိုင်းနိုင်ငံ ဘန်ကောက်မြို့တွင် တွေ့ဆုံ။ *၂၀၀၈ ခုနှစ် ။ ။ သမ္မတ ဘုရှ်သည် မြန်မာနိုင်ငံမှထွက်သော ကျောက်မျက် ရတနာများ တင်သွင်းခြင်းကို ကန့်သတ်ခြင်းနှင့် မြန်မာနိုင်ငံအပေါ် ချမှတ်ထားသောလက်ရှိ သွင်းကုန်ကန့်သတ်မှုအား တိုးချဲ့သော Burma Jade Act ကို လက်မှတ်ရေး ထိုး ထုတ်ပြန်သည်။ မြန်မာကုမ္ပဏီ ၁၀ ခုထက်မနည်း အဆိုပါ ပြစ်ဒဏ်ခတ်ပိတ်ဆို့မှုစာရင်းတွင် ထည့်သွင်းခံရသည်။ *၂၀၀၈ ခုနှစ် ။ ။ မေလတွင် ရဟတ်ယဉ်များ၊ ရေ နှင့်အစားအစာ တန်ပေါင်းများစွာ တင်ဆောင်လာသော အမေရိကန် လေ ယာဉ်တင် သင်္ဘော(US Aircraft Carrier Essex)သည် ဧရာ၀တီတိုင်းတွင် နာဂစ်မုန်တိုင်းသင့်ပြည်သူများကို ကူညီရန် မြန်မာ အစိုးရထံမှ ခွင့်ပြုချက်ကို ကမ်းလွန်ပင်လယ်ပြင်တွင် ရက်သတ္တပတ် ၃ ပတ်ကြာစောင့်ဆိုင်းသည်။ မြန်မာအစိုးရက ကယ် ဆယ်ရေး အစီအစဉ်ကို ပယ်ချလိုက်သည်။ သို့သော် အမေရိကန်အစိုးရကို အမေရိကန်ဒေါ်လာ ၁ ဒဿမ၂ သန်းတန်ဖိုးနီးပါးရှိအစားအစာနှင့်နေထိုင်စရာအကူအညီများ 185 DOD C-130 ကုန်တင်လေယာဉ်များဖြင့် ရန်ကုန်သို့ သယ်ဆောင်ခွင့်ပြုသည်။ *၂၀၀၈ ခုနှစ် ။ ။ ဩဂုတ်လတွင် အမေရိကန် သမ္မတ ဂျော့ ဘုရှ်နှင့် ပြည်ပရောက် မြန်မာ အတိုက်အခံများ ထိုင်းနိုင်ငံ ဘန်ကောက်မြို့တွင် တွေ့ဆုံသည်။ သမ္မတ ကတော် လော်ရာ ဘုရှ် က ထိုင်း-မြန်မာ နယ်စပ်ရှိ မယ်တော်ဆေးခန်းနှင့် ဒုက္ခသည် စခန်းများကို သွားရောက်သည်။ *၂၀၀၉ ခုနှစ် တွင် အမေရိကန် အထက်လွှတ်တော်အမတ် ဂျင်မ် ဝက်ဘ်နှင့် [[ဗိုလ်ချုပ်မှူးကြီးသန်းရွှေ]] တွေ့ဆုံသည်။ *၂၀၀၉ ခုနှစ် ။ ။ ဩဂုတ်လတွင် အမေရိကန် အထက်လွှတ်တော်အမတ် ဂျင်မ် ဝက်ဘ်သည် ဗိုလ်ချုပ်မှူးကြီး သန်းရွှေနှင့် တွေ့ဆုံခွင့်ရသဖြင့် ဆယ်စုနှစ်များစွာအတွင်း မြန်မာ စစ်ခေါင်းဆောင်နှင့်တိုက်ရိုက်ထိတွေ့ခွင့်ရခဲ့သော အဆင့်မြင့်ဆုံးအရာရှိဖြစ် သည်။ မြန်မာနိုင်ငံအတွင်း တရုတ်ဩဇာလွှမ်းမိုးမှု ကြီးထွားလာနေခြင်းကို ထောက်ပြပြီး အမေရိကန်အစိုးရအား မြန်မာအစိုးရနှင့် ထိတွေ့ဆက်ဆံရန် ဂျင်မ် ဝက်ဘ်က အပြင်းအထန် စည်းရုံးသည်။ *၂၀၀၉ ခုနှစ် ။ ။ စက်တင်ဘာလတွင် အမေရိကန် သမ္မတ [[ဘာရတ်အိုဘားမား]] အစိုးရက မြန်မာနိုင်ငံအပေါ်ချမှတ်ထားသော ဒဏ်ခတ်ပိတ်ဆို့မှုများကို ရုပ်သိမ်းခြင်းမရှိဘဲ မြန်မာအစိုးရ စစ်ခေါင်းဆောင်များနှင့် တိုက်ရိုက်ထိတွေ့မှုလုပ်ဆောင်ရန် ကြိုးပမ်း သွားမည်ဟု ဆိုသည်။ *၂၀၀၉ ခုနှစ် ။ ။ နိုဝင်ဘာလက စင်ကာပူနိုင်ငံတွင် ကျင်းပသော အမေရိကန်-အာဆီယံ ထိပ်သီးအစည်းအဝေးတွင် သမ္မတ အိုဘားမား က မြန်မာဝန်ကြီးချုပ် ဗိုလ်ချုပ်ကြီး [[သိန်းစိန်၊ ဦး (နိုင်ငံတော်သမ္မတ)|သိန်းစိန်]]အား လက်ဆွဲနှုတ်ဆက်သည်။ မြန်မာအစိုးရသည် ဒေါ်အောင်ဆန်းစုကြည် အပါအဝင် နိုင်ငံရေး အကျဉ်းသားများကို လွှတ်ပေးခြင်းနှင့် ဒီမိုကရေစီပြုပြင်ပြောင်းလဲမှုများလုပ်ဆောင်မည်ဆိုပါက နှစ်နိုင်ငံဆက်ဆံရေး ပိုမိုကောင်းမွန်မည်ဟု သမ္မတ အိုဘားမားက ပြောဆိုသည်။ ၁၄ နှစ် အတွင်း အဆင့်မြင့်ဆုံး အမေရိကန်အရာရှိအဖြစ် အမေရိကန်အစိုးရ လက်ထောက်နိုင်ငံခြားရေးဝန်ကြီး ကာ့တ် ကမ်းဘဲလ် မြန်မာနိုင်ငံသို့ လာရောက်လည်ပတ်သည်။ ထိုခရီးစဉ်သည် အိုဘားမားအစိုးရ၏ မြန်မာနိုင်ငံအပေါ်ချမှတ်သော မူဝါဒအသစ် တိုက်ရိုက် ထိတွေ့ဆက်ဆံရေး၏ တစိတ်တဒေသဖြစ်သည်။ *၂၀၁၀ ပြည့်နှစ် ။ ။ နိုဝင်ဘာလ ၇ ရက်နေ့က အနှစ်၂၀အတွင်း ပထမဆုံးအကြိမ် ကျင်းပသော မြန်မာနိုင်ငံ၏ ရွေးကောက်ပွဲအား “လွတ်လပ်မှု နှင့် တရားမျှတမှုမရှိသော ရွေးကောက်ပွဲ”ဟု သမ္မတ အိုဘားမားက ရှုတ်ချသည်။ ရွေးကောက်ပွဲမှတဆင့် စစ်အရာရှိဟောင်းများ ဦးဆောင်သော အမည်ခံအရပ်သားအစိုးရထံသို့ စစ်အစိုးရက အာဏာလွှဲပြောင်းပေးသည်။ *၂၀၁၁ ခုနှစ် ။ ။ ဧပြီလတွင် အမေရိကန်အစိုးရနှင့် မြန်မာအစိုးရ ခေါင်းဆောင်များအကြား ဆက်သွယ်ဆောင်ရွက်သူအဖြစ် ဒဲရစ် မစ်ချယ်ကို မြန်မာနိုင်ငံ အထူးကိုယ်စားလှယ်အဖြစ် သမ္မတ အိုဘားမားက ခန့်အပ်သည်။ *၂၀၁၁ ခုနှစ် ။ ။ စက်တင်ဘာ၂၉ ရက်နေ့တွင် မြန်မာနိုင်ငံခြားရေးဝန်ကြီး ဦးဝဏ္ဏမောင်လွင်သည် အမေရိကန်နိုင်ငံခြားရေး ထိပ်တန်းအရာရှိများနှင့် ဝါရှင်တန်မြို့ နိုင်ငံခြားရေးဝန်ကြီးဌာနတွင် သွားရောက်တွေ့ဆုံသည်။ နောက်တနေ့တွင် သမ္မတ ဦးသိန်းစိန်က မြန်မာနိုင်ငံမြောက်ဘက်ခြမ်းတွင် တရုတ်နိုင်ငံ၏ အကူအညီဖြင့် တည်ဆောက်နေသော မြစ်ဆုံ ရေအားလျှပ်စစ် စီမံကိန်းအား ယာယီရပ်ဆိုင်းလိုက်သည်ဟု ထုတ်ပြန်ကြေညာသည်။ ဝါရှင်တန်က အရေးပါပြီး အပြုသဘောဆောင်သော လုပ်ရပ်တခုအဖြစ် ကြိုဆိုလိုက်သည်။ *၂၀၁၁ ခုနှစ် ။ ။ နိုဝင်ဘာတွင် မြန်မာနိုင်ငံဆိုင်ရာ အထူးကိုယ်စားလှယ် မစ်ချယ်သည် သက်တမ်းနှစ်လ မပြည့်သေးသည့် အချိန်တွင် တတိယအကြိမ်မြောက်ခရီးစဉ်အဖြစ် မြန်မာနိုင်ငံသို့သွားရောက်ပြီး မြန်မာအစိုးရခေါင်းဆောင်များအပါအဝင် ဒေါ်အောင် ဆန်းစုကြည်နှင့်ပါ တွေ့ဆုံသည်။ မြန်မာနိုင်ငံမှ နောက်ထပ်ဖြစ်ပေါ်လာမည့် အပြုသဘောဆောင်သော အပြောင်း အလဲ များနှင့်အတူ အမေရိကန်အစိုးရကလည်း အပြန်အလှန်ဆောင်ရွက်သွားမည်ဟု အမေရိကန်အစိုးရက ထုတ်ပြန်ကြေညာ သည်။ *၂၀၁၁ ခုနှစ် နိုဝင်ဘာလအတွင်း အင်ဒိုနီးရှား နိုင်ငံ ဘာလီကျွန်းတွင် ကျင်းပသော အာဆီယံ ထိပ်သီး ညီလာခံ၌ အမေရိကန်သမ္မတ အိုဘားမား ၏ နောက်တွင် ရပ်နေသော သမ္မတ ဦးသိန်းစိန်ကိုတွေ့ရစဉ် *၂၀၁၁ ခုနှစ် ။ ။ နိုဝင်ဘာ ၁၈ ရက်တွင် သမ္မတ အိုဘားမားက မြန်မာနိုင်ငံတွင် “တိုးတက်ပြောင်းလဲမှု အရိပ်အယောင်များ” ဖြစ် ပေါ်နေသည်ဟု ပြောဆိုလိုက်ပြီး “နိုင်ငံရေးပြုပြင်ပြောင်းလဲမှုများ၊ တဦးချင်းအခွင့်အရေးနှင့် အမျိုးသားပြန်လည်သင့်မြတ်ရေး လုပ် ငန်း များ ပိုမိုတိုးတက်လာစေရန် အမေရိကန်အနေဖြင့် ကူညီပေးနိုင်မှုများ” ရှာဖွေလေ့လာရန် နိုင်ငံခြားရေးဝန်ကြီး မစ္စ ဟီလာရီ ကလင်တန်ကို ဒီဇင်ဘာလတွင် မြန်မာနိုင်ငံသို့စေလွှတ်မည်ဟု ထုတ်ပြန်ကြေညာသည်။ မြန်မာအစိုးရက အမေရိကန်သည် မြန်မာနိုင်ငံအတွင်း ဖြစ်ပေါ်နေသော အပြုသဘောဆောင်သည့် အပြောင်းအလဲများကို အသိအမှတ်ပြုခြင်းဖြစ်သည်ဟု ပြောဆိုလိုက်ပြီး သမ္မတ အိုဘားမား၏ ကြေညာချက်ကို ကြိုဆိုလိုက်သည်။ *၂၀၁၁ ခုနှစ် ။ ။ ဒီဇင်ဘာ ၁ ရက်တွင် သမ္မတ ဦးသိန်းစိန်နှင့် အမေရိကန် နိုင်ငံခြားရေးဝန်ကြီး မစ္စ ဟီလာရီ ကလင်တန် နေပြည်တော်၌ တွေ့ဆုံသည်။ အမေရိကန်-မြန်မာ ဆက်ဆံရေး အခန်းကဏ္ဍသစ် တခုကို ရောက်ရှိပြီ ဖြစ်ကြောင်း ဦးသိန်းစိန်က ပြော သည်။<ref>[http://burma.irrawaddy.org/archives/3111 မင်းတုန်းမင်းမှ ဟီလာရီ ကလင်တန်အထိ] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20120103194401/http://burma.irrawaddy.org/archives/3111 |date=3 January 2012 }} (ဧရာဝတီ မဂ္ဂဇင်း၊ December 1, 2011)</ref> [[File:Secretary Clinton with Burmese First Lady in Nay Pyi Taw (6464632633).jpg|thumb|ဦးသိန်းစိန်၊ [[ခင်ခင်ဝင်း၊ ဒေါ်|​ဒေါ်ခင်ခင်ဝင်း]]နှင့် ဟီလာရီကလင်တန်]] [[File:Secretary Tillerson and Burmese State Counsellor Aung San Suu Kyi Hold a Bilateral Meeting in Burma (37723633574).jpg|thumb|[[အမေရိကန်ပြည်ထောင်စု နိုင်ငံခြားရေးဝန်ကြီး|အမေရိကန် နိုင်ငံခြားရေးဝန်ကြီး]] ​တေလာဆန်နှင့် မြန်မာနိုင်ငံခြား​ရေးဝန်ကြီး [[အောင်ဆန်းစုကြည်၊ ဒေါ်|​ဒေါ်အောင်ဆန်းစုကြည်]]ကို နိုင်ငံခြား​ရေးဝန်ကြီးဌာနဧည့်ခန်းမ၌ ​တွေ့ရစဉ်]] == နိုင်ငံတော်စီမံအုပ်ချုပ်ရေးကောင်စီခေတ် == ၂၀၂၅ ခုနှစ်၊ ဇွန်လ ၄ ရက်နေ့တွင် အမေရိကန်သမ္မတ [[ဒေါ်နယ်လ် ထရမ့်]]သည် ဗီဇာသက်တမ်းကျော်လွန်နေထိုင်မှု မြင့်မားသည့် နိုင်ငံ ၁၂ နိုင်ငံမှ နိုင်ငံသားများကို အမေရိကန်ပြည်ထောင်စုသို့ ပြည်ဝင်ခွင့် ပိတ်ပင်သည့် အမိန့်တစ်ရပ်ကို လက်မှတ်ရေးထိုး ထုတ်ပြန်ခဲ့သည်။ ၎င်းပိတ်ပင်မှုစာရင်းတွင် မြန်မာနိုင်ငံလည်း ပါဝင်ခဲ့သည်။ အမေရိကန်နိုင်ငံသားများကို နိုင်ငံခြားသားများ၏ အကြမ်းဖက်မှုများမှ ကာကွယ်ရန်နှင့် အမျိုးသားလုံခြုံရေးအတွက်ဟူသော ရည်ရွယ်ချက်ဖြင့် ဤသို့ တားမြစ်ပိတ်ပင်ခဲ့ခြင်း ဖြစ်သည်။ <ref>{{Cite web|last=Waldenberg|first=Kristen Holmes, Alayna Treene, Kaitlan Collins, Samantha|date=2025-06-04|title=Trump signs proclamation to ban travel from several countries {{!}} CNN Politics|url=https://www.cnn.com/2025/06/04/politics/trump-travel-ban-proclamation|access-date=2025-06-05|website=CNN|language=en}}</ref> ==ကိုးကား== <references/> [[ကဏ္ဍ:မြန်မာနိုင်ငံ၏ နှစ်နိုင်ငံဆက်ဆံရေး]] {{မြန်မာနိုင်ငံ၏ နိုင်ငံတကာဆက်ဆံရေး}} 9ule6oc915189m0f02c6nchek7vvkgj 0 50002 876772 833609 2025-06-07T05:28:49Z 103.231.95.49 /* သားသမီး တစ်ကျိပ် */ 876772 wikitext text/x-wiki {{cleanup}} {{Infobox royalty | consort = yes | name = စန္ဒာဒေဝီ<br>ခင်ယွန်းစံ | image = Yunsam.jpg | image_size = | caption = | succession = [[မြန်မာနိုင်ငံ၏ မိဖုရားခေါင်များ|မြန်မာပြည်၏မိဖုရားခေါင်ကြီး]] | reign = ၂၉ ဖေဖော်ဝါရီ ၁၇၅၂ - ၁၁ မေ ၁၇၆၀ | predecessor = ကုန်းဘောင်မင်းဆက်စတင် | successor = မဟာမင်္ဂလာ ရတနာဒေဝီ | suc-type = ဆက်ခံသူ | reign1 = | succession1 = | predecessor1 = | successor1 = | suc-type1 = | spouse = [[အလောင်းမင်းတရား]] | issue = * မောင်လောက် (သီရိသုဓမ္မာရာဇာ ဘွဲ့ခံ [[နောင်တော်ကြီးမင်း]])၊ * မောင်ရွ (သီရိဓမ္မရာဇဘွဲ့ခံ [[ဆင်ဖြူရှင်မင်း]])၊ * [[မောင်ပိုး]] (သုဓမ္မရာဇာဘွဲ့ခံ အမြင့်မြို့စား)၊ * မောင်ဝိုင်း (သတိုးမင်းလှရွှေတောင်ဘွဲ့ခံ ဗဒုံမြို့စား [[ဘိုးတော်ဘုရား]])၊ * [[မောင်စိုး]] (သတိုးမင်းလှ မင်းရဲကျော်စွာဘွဲ့ခံ ပုခန်းကြီးမြို့ တလုပ်မြို့စား)၊ * [[မောင်ဖိုးရှင်]] (သတိုးမင်းလှမင်းရဲကျော်စွာဘွဲ့ခံ ပင်းတလဲ မြင်စိုင်းမြို့စား) နှင့် * ငယ်ကလွန်သော မင်းသားတစ်ပါး * [[မယ်သာ]] (သီရိမဟာမင်္ဂလာဒေဝီဘွဲ့ခံ ကန္နီမြို့စား)၊ * [[မယ်မြတ်လှ]] (သီရိမဟာရတနာဒေဝီဘွဲ့ခံ မင်းခင်းမြို့၊ ပန်းတောင်းမြို့စား)၊ * [[မယ်အိပ်]] (သီရိရတနာ မင်္ဂလာဒေဝီဘွဲ့ခံ စကုမြို့စား) | full name = မဟာမင်္ဂလာရတနာဓိပတိသီရိရာဇာစန္ဒာဒေဝီ | styles = H.M. Queen | house = [[ကုန်းဘောင်ခေတ်]] | father = မောင်ဖြိုး | mother = မယ်ညက် | birth_date = ၁၀၇၅ | birth_place = |death_date =၁၁၃၃ | death_place = | place of burial = | religion = ဗုဒ္ဓဘာသာ }} စန္ဒာဒေဝီသည် [[အလောင်းမင်းတရား]]ကြီး ဦးအောင်ဇေယျ၏ မိဖုရားခေါင်ကြီး ဖြစ်သည်။ စန္ဒာဒေဝီအမည်သည် အလောင်းမင်းတရား နန်းတက်သော အခါမှ မှည့်ခေါ်သော ဘွဲ့မည် ဖြစ်သည်။ ဘွဲ့မည် အပြည့်အစုံမှာ ‘မဟာမင်္ဂလာရတနာဓိပတိသီရိရာဇာစန္ဒာဒေဝီ’ ဖြစ်သည်။ ==ငယ်ဘဝနှင့်မိသားစု== မိဖုရားခေါင်ကြီး မဖြစ်မီက စန္ဒာဒေဝီ၏ နာမည်ကို '''မယ်ယွန်းစံ''' (ဝါ) '''ခင်ယွန်းစံ''' ဟု မှည့်ခေါ်ကြသည်။ အဘမျိုးရိုးမှာ ပုတ္တရာမြို့ကိုင် မောင်ပုကြီးနှင့် ဇနီးစောလှမန်တို့၏ သား၊ စည်ပုတ္တရာ ရွှေကာတစ်ထောင်မှူး သီရိရန္တဇဘွဲ့ခံ (ငယ်မည် မောင်ဖြိုး) သည် အဖဖြစ်သည်။ အမိမျိုးရိုးမှာ မုဆိုးဖို စမြင်းကြီးသား ဘုမ္မသူရနှင့် မင်းဘိုးခင် နှမ-စောသားထွေး သမီး-စောလှမျိုးတို့ အိမ်ထောင်သင့်ရာတွင် သမီး မယ်ညက်ကို မွေးဖွားပြီး မယ်ယွန်းစံ (စန္ဒာဒေဝီ) ၏ မိခင်ဖြစ်သည်။ သီရိရန္တဇ နှင့် ဇနီး မယ်ညက်တို့မှ သမီးသုံးယောက် ထွန်းကားခဲ့သည်။ ၎င်းတို့မှာ မယ်ကောင်း၊ မယ်ယွန်းစံ၊ မယ်နှိုင်းစံတို့ ဖြစ်သည်။ ===မယ်ကောင်းစံ=== မယ်ကောင်းစံသည် အိမ်ထောင်နှစ်ဆက်ရှိသည်။ ပထမ ချည်ပါရွာသား မောင်ကောင်းစံနှင့် အိမ်ထောင်ကျ၏။ မောင်တင် ခေါ် သားတစ်ယောက် မွေးသည်။ မောင်တင်သည် မြင်းရည်တက် ၆၈ ဦးဖွဲ့ရာတွင် ‘မင်းငယ်ကျော်’ ဘွဲ့ခံသည်။ ၎င်းနောက် သတိုးသီဟကျော် ဘွဲ့များ ခံသည်။ အလောင်းမင်းတရား၏ နှမငယ် မင်းဝင်၏ သမီး မယ်စွေနှင့် အိမ်ထောင်ကျသည်။ ဒုတိယ အိမ်ထောင်မှာ မောင်စည်းစိမ် ဖြစ်သည်။ ၎င်းသည် ဟံသာဝတီရောက် မင်းလက်ထက်တွင် စည်သာမြို့ကို စားရ၏။ အလောင်းမင်းတရား လက်ထက် မြင်းရည်တက် ၆၈ ဦးဖွဲ့ရာတွင် ‘မင်းလှစည်သူဘွဲ့’ ခံသည်။ ၁၁၁၇ ခုနှစ်တွင် သံလွင်၌ မွန်တို့ ဝိုင်းမိ၍ ကျဆုံးခဲ့ရသည်။ ဒုတိယ အိမ်ထောင်နှင့် မယ်ပြေနှင့် ရှင်သူဌေး ခေါ် သမီးနှစ်ယောက် ထွန်းကားသည်။ မယ်ပြေသည် အလောင်းမင်းတရားကြီး၏ မြောက်နန်းစံ မိဖုရား ဖြစ်သည်။ ===မယ်ယွန်းစံ=== မယ်ယွန်းစံသည် ၁၀၇၅ ခုနှစ် မွေးဖွားသည်။ ဦးအောင်ဇေယျနှင့် အိမ်ထောင်ကျ၍ ဦးအောင်ဇေယျ မင်းဖြစ်သောအခါ စန္ဒာဒေဝီ ဘွဲ့ခံ မိဖုရားကြီး ဖြစ်လာသည်။ မယ်ယွန်းစံသည် သက္ကရာဇ် ၁၀၉၅ ခုနှစ်ခန့်တွင် မွေးဖွားသည်။ ဦးအောင်ဇေယျနှင့် လက်ဆက်ခဲ့သည်။ ဦးအောင်ဇေယျသည် မုဆိုးဖိုဇာတိ ဖြစ်သည်။ မိဘမျိုးရိုးမှာ မြို့သူကြီးမျိုးရိုးဖြစ်သည်။ မိဘနှစ်ဖက်စလုံးမှ မျိုးရိုးစဉ်ဆက်မှာလည်း ပုဂံမင်းရိုးမှ ဆင်းသက်၍ အင်းဝမင်းဆက် မိုးညှင်းမင်း၏ အနွယ်တော် ဖြစ်သည်ဟု ရာဇဝင်ကြီးများက ဆိုကြသည်။ ဦးအောင်ဇေယျနှင့် မယ်ယွန်းစံတို့မှာ သွေးခြားသော သူစိမ်းများ မဟုတ်ကြချေ။ ဦးအောင်ဇေယျ၏ မိခင် မဟာဒေဝီ စောငြိမ်းဦးနှင့် မယ်ယွန်းစံ၏ ဖခင် သီရိရန္တတို့မှာ မောင်နှမ အရင်းအချာများ ဖြစ်ကြသည်။ ထို့ကြောင့် ဦးအောင်ဇေယျနှင့် မယ်ယွန်းစံတို့မှာ မောင်နှမ တစ်ဝမ်းကွဲလည်း တော်စပ်လေသည်။ ===မယ်နှိုင်းစံ=== မယ်နှိုင်းစံသည် ပိတောရွာသား မင်းမြငုံနှင့် လက်ထပ်ခဲ့သည်။ မင်းမြငုံသည် အလောင်းမင်းတရားကြီး၏ မြင်းရည်တက် ခြောက်ကျိပ် ရှစ်ယောက် (၆၈) ယောက်ဖွဲ့ရာတွင် ‘နန္ဒသာရ’ ဘွဲ့ခံသည်။ ထို့နောက် မဟာသင်္ခယာ၊ ထို့နောက် သတိုးမဟာသင်္ခယာ၊ စဉ့်ကူးမင်းလက်ထက်တွင် သတိုးမဟာတရဖျားဘွဲ့နှင့် ရတနာသိင်္ဃမြို့ဝန်ဖြစ်သည်။ ၁၁၅၉ ခု၊ ဝါခေါင်လပြည့်ကျော် ၁၀ ရက်နေ့တွင် ကွယ်လွန်သည်။ ၎င်းတို့မှ သမီး မယ်လှနှင့် မယ်တလိုင်းကို မွေးသည်။ ==သားသမီး တစ်ကျိပ်== ဦးအောင်ဇေယျနှင့် မယ်ယွန်းစံတို့မှ သားသမီး တစ်ကျိပ် ထွန်းကားခဲ့သည်။ သားတော် ခုနှစ်ပါး၊ သမီးတော် သုံးပါး တို့ ဖြစ်သည်။ ဦးအောင်ဇေယျသည် မင်းအဖြစ်သို့ရောက်ရှိပြီးနောက် သားတော်၊ သမီးတော်တို့ကို မြို့စား၊ ရွာစားများပေး၍ မြှောက်စားခဲ့သည်။ အချို့သားတော်များ နောက်ပိုင်းတွင် မင်းဖြစ်ခဲ့ကြသည်။ မယ်ယွန်းစံက ဖွားမြင်သော သားတော်၊ သမီးတော်များကို အစဉ်အတိုင်း ဤသို့တွေ့ရသည်။ # သားတော် သီရိသုမဟာဓမ္မရာဇာ - ကုန်းဘောင်ဆက် ရာဇဝင်တွင် သီရိသုဓမ္မရာဇာ ဟုခေါ်သည်။ ထိုမင်းသားမှာ အလောင်းမင်းတရားကြီးလက်ထက်၌ အိမ်ရှေ့စံ ရသည်။ တပယင်း၊ ရွှေတောင်၊ ငစဉ့်ကူးမြို့များကို ကံကျွေးခံ၍ ခမည်းတော် နတ်ရွာစံပြီးနောက် မင်းဖြစ်သည်။ ရာဇဝင်တွင် ‘နောင်တော်ကြီးမင်း’ ဟု တွင်သည်။ ငယ်မည်မှာ မောင်လျောက် ဟု ခေါ်သည်။ # သားတော် သီရိသုဓမ္မရာဇာ - ကုန်းဘောင်ဆက် ရာဇဝင်တွင် ‘သီရိဓမ္မရာဇာ’ ပြသည်။ ခမည်းတော်၊ နောင်တော်တို့ လက်ထက် မြေဒူး၊ စလင်းမြို့များကို ကံကျွေးခံရပြီး နောက် မင်းဖြစ်လာသည်။ ရာဇဝင်တွင် ‘ဆင်ဖြူရှင်မင်း’ ဟု တွင်သည်။ ငယ်မည်မှာ မောင်ရွ ဟုခေါ်သည်။ # ငယ်ကလွန်သော သားတော်တစ်ပါး။ # သမီးတော် သီရိမဟာမင်္ဂလာဒေဝီ - သက္ကရာဇ် ၁၁၀ဝ ပြည့်နှစ်ဖွားသည်။ ခမည်းတော်နှင့် မောင်တော် နှစ်ပါးလက်ထက် ကန်နီမြို့ကို ကံကျွေးခံရသည်။ ရတနာသိင်္ဃမြို့ တုလွတ်ဘုံသာကျောင်း ဒါယိကာမ ဖြစ်သည်။ ငယ်မည်မှာ မယ်သာ။ # သားတော် သုဓမ္မရာဇာ - သက္ကရာဇ် ၁၁၀၂ ခုနှစ်ဖွားသည်။ ခမည်းတော်နှင့် နောင်တောင် မင်းနှစ်ပါးလက်ထက်၊ အမြင့်မြို့၊ တလုပ်မြို့များကို ကံကျွေးခံရသည်။ [[စဉ့်ကူးမင်း|ငစဉ့်ကူးမင်း]] လက်ထက် ရေမှာ ဖျောက်ခံရသည်။ ငယ်မည်မှာ မောင်ပိုး ဖြစ်သည်။ # သမီးတော် သီရိမဟာရတနာဒေဝီ - သက္ကရာဇ် ၁၁၀၄ ခု ဖွားသည်။ ခမည်းတော်နှင့် မောင်တော်နှစ်ပါး လက်ထက် မင်းခမ်းမြို့၊ [[ဘိုးတော်ဘုရား|ဗဒုံမင်း]]လက်ထက် ပန်းတောင်းမြို့များကို ကံကျွေးခံရသည်။ အဝမြို့ ဘုံသာစံလွတ်ကျောင်း ဒါယိကာမ ဖြစ်သည်။ ငယ်မည်တော်မှာ မယ်မြတ်လှ ဖြစ်သည်။ # သားတော် သတိုးမင်းလှရွှေဘော်မှာ ခမည်းတော်နှင့် နောင်တော်နှစ်ပါးလက်ထက် ဗဒုံ၊ မြဝတီမြို့များကို ကံကျွေးခံရ၍ နောက် မင်းဖြစ်တော်မူသည်။ ငယ်မည်တော် မောင်ရွှေဝိုင်း တွင်သည်။ ဘိုးတော်ဦးဝိုင်းဟု လူသိများ၍ ဘိုးတော်ဘုရားဟု ရာဇဝင်၌ တွင်သည်။ # သမီးတော် သီရီရတနာမင်္ဂလာဒေဝီမှာ ခမည်းတော်နှင့် မောင်တော်နှစ်ပါးလက်ထက် အုန်းတော၊ အောင်သာရွာနှင့် စကုမြို့ကို ကံကျွေးခံရသည်။ ကုန်းဘောင်ခေတ်ရာဇဝင်တွင် သီရိမင်္လာရတနာဒေဝီ ဟု ပြသည်။ သက္ကရာဇ် ၁၁၂၉ ခုနှစ်တွင် လွန်သည်။ ငယ်မည်တော် မယ်အိပ်။ # သားတော် သတိုးမင်းလှ မင်းရဲကျော်စွာသည် သက္ကရာဇ် ၁၁၁၁ ခုနှစ်တွင် ဖွားသည်။ ခမည်းတော် နှင့် နောင်တော်များလက်ထက် ပခန်းကြီးမြို့၊ တလုပ်မြို့များကို ကံကျွေးခံရသည်။ သက္ကရာဇ် ၁၁၆၄ ခုနှစ်တွင် မင်းကွန်းရှားရောင်းတွင် လွန်သည်။ ငယ်မည်တော် မောင်စိုး ဖြစ်သည်။ # သားတော် သတိုးမင်းလှ မင်းရဲကျော် ဖြစ်သည်။ ၁၁၁၆ ခု နန်းထက်၌ ဖွားသည်။ ခမည်းတော်နှင့် နောင်တော်နှစ်ပါးလက်ထက် ပင်းတလဲ၊ မြင်စိုင်းမြို့များကို ကံကျွေးခံရသည်။ နောင်တော် ဗဒုံမင်း (ဘိုးတော်ဘုရား) လက်ထက် ၁၁၄၇ ခုနှစ်၊ ဝါဆိုလတွင် ရေဖျောက်ခံရသည်။ ငယ်မည်တော် မောင်ဘိုးရှင်။ မယ်ယွန်းစံက ဖွားမြင်သော သားတော်များမှာ အလောင်းမင်းတရားအတွက် လက်ရုံးသဖွယ် အားထားရသော သားတော်များ ဖြစ်ကြသည်။ ဦးအောင်ဇေယျသည် ရန်အပေါင်းကို နှိမ်နင်းပြီးနောက် သက္ကရာဇ် ၁၁၁၅ တွင် ရတနာသိင်္ဃ ကုန်းဘောင်ပြည်ကြီးကို တည်ထောင်၍ ‘အလောင်းမင်းတရား’ ဟူသောအမည်ကို ခံယူသည်။ ထိုအချိန်တွင် မယ်ယွန်းစံသည် ‘မဟာမင်္ဂလာ ရတနာ ဓိပတိသီရိရာဇာ စန္ဒာဒေဝီ’ ဟူသောဘွဲ့အမည်ဖြင့် ဘိသိက်ခံ မိဖုရားခေါင်ကြီး ဖြစ်လာသည်။ အလောင်းမင်းတရားကြီး ဦးအောင်ဇေယျသည် ၁၁၁၅ မှစ၍ နိုင်ငံတော်စည်းရုံးရေးကို မနေမနားဆောင်ရွက်ရသည်။ အောက်မြန်မာနိုင်ငံရှိ မြို့တော်များကို စဉ်ဆက်မပြတ် သိမ်းယူ၍ နိုင်ငံတော်သစ်ကို ပြန်လည် တည်ဆောက်သည်။ အလောင်းမင်းတရားသည် နိုင်ငံတော်သစ်တည်ထောင်ရေးအတွက် နှစ်စဉ်လိုလို စစ်ထွက်၍ စည်းရုံးရသည်။ ကုန်းဘောင်ပြည်တွင် နားနေသည် ဟူ၍ မရှိ။ ဤသို့ အလောင်းမင်းတရား မရှိသည့် အခါများတွင် မိဖုရားခေါင်ကြီး စန္ဒာဒေဝီသည် ကုန်းဘောင်နေပြည်တော် အုပ်ချုပ်ရေး၊ ဖွံ့ဖြိုးရေး လုပ်ငန်းများကို တာဝန်ယူနေရစ်ရသည်။ အလောင်းမင်းတရားကြီးကလည်း နေပြည်တော်၌ ကျန်ရစ်သော မိဖုရားခေါင်ကြီးအား လုံခြုံရေးမှစ၍ အထွေထွေကိစ္စရပ်များကို အဂတိလေးပါး မလိုက်စားဘဲ ဆောင်ရွက်ရန် စစ်ခရီးလမ်းမှနေ၍ သဝဏ်လွှာပေးပို့ မှာလေ့ရှိသည်။ စန္ဒာဒေဝီ မိဖုရားခေါင်ကြီးကလည်း အလောင်းမင်းတရားမရှိချိန်တွင် နေပြည်တော်ရှိ လုပ်ငန်းတာဝန်များကို သားတော်တို့နှင့် အတူ လက်တွဲ၍ တာဝန်ကျေအောင် ဆောင်ရွက်နိုင်ခဲ့သည်။ ထို့ကြောင့်လည်း အလောင်းမင်းတရားကြီးသည် နိုင်ငံတော် တည်ထောင်ရေးကို ကျယ်ပြန့်စွာ ဆောင်ရွက်နိုင်ခဲ့ခြင်း ဖြစ်သည်။ မိဖုရားခေါင်ကြီး စန္ဒာဒေဝီသည် ရတနာသိင်္ဃမြို့တော်ကို တည်ထောင်ပြီးနောက် ကျောင်းတိုက်ကြီးကို တည်ဆောက်ခဲ့သည်။ မိဖုရားကြီးကျောင်းတော်ကြီးကို 'အောင်မြေဘုံသာကျောင်း’တော်ကြီး' ဟု ကမ္ပည်းတပ်ခေါ်ဆိုထားလေသည်။ မိဖုရားကြီးသည် တစ်ခါတစ်ရံတွင် အလောင်းမင်းတရားကြီးနှင့် စစ်ချီရာတွင် လိုက်ပါရသည်။ ဤသို့လိုက်ပါရင်း လမ်းခရီး၌ အခြေအနေပေးသလို ကုသိုလ်ကောင်းမှုများ ပြုလုပ်လေ့ရှိသည်။ ထိုကုသိုလ်များထဲတွင် မင်းဘူးနယ်ရှိ မန်းစက်တော်ရာ၌ ဆောက်လုပ်လှူဒါန်းသော ဇရပ်ကြီးတစ်ဆောင်လည်း ပါဝင်သည်။ မိဖုရားကြီးသည် မိမိဆောက်လုပ်သော ဇရပ်ကြီးကို ‘မှန်ကင်း’ စိုက်လိုသောကြောင့် အလောင်းမင်းတရားထံ ခွင့်ပန်ခဲ့ရသည်။ မှန်ကင်းမှာ မိမိတို့သဘောအတိုင်း စိုက်ထူနိုင်သည်မဟုတ်။ ဘုရင့် အမိန့်တော်ရမှသာ တပ်ဆင်ခွင့် ရှိသည်။ မိဖုရားကြီး၏ ခွင့်ပန်ချက်အရ အလောင်းမင်းတရားသည် ဇရပ်တော်ကြီး၌ မှန်ကင်းစိုက်ထူခွင့်ပြုသော အမိန့်တော်ကို ဤသို့တရားဝင် ထုတ်ပြန်ခဲ့သည်။ ဘုန်းတော်အလွန်ကြီးမြတ်တော်မူလှသော အရိန္ဒမာလက်နက် စကြာရတနာ ဆင်ဖြူများသခင် တိုင်းကြီးပြည်ကြီး ထီးဆောင်းမင်းတကာတို့၏ သခင်ဖြစ်တော်မူသော အလောင်းစက်တော်ရာမှာ ဆောက်လုပ်သည့် ဇရပ်ကို မှန်ကင်းလေးဆူ စိုက်လှူစေ။ ၁၁၂၁ ခု၊ တော်သလင်းလပြည့်ကျော် ၄ ရက်နေ့ ပြန်သည့် အမိန့်တော်။ သက္ကရာဇ် ၁၁၂၇ ခုနှစ်တွင် သားတော် ဆင်ဖြူရှင်မင်းသည် ရတနာသိင်္ဃ ခေါ် ရွှေဘိုမြို့တော်မှ ရတနာပူရအင်းဝမြို့သို့ ပြောင်းရွှေ့၍ စိုးစံတော်မူသည်။ ထိုအခါ မယ်တော်မိဖုရား စန္ဒာဒေဝီသည်လည်း အင်းဝမြို့တော်သို့ ရွှေ့ပြောင်းလာခဲ့ကြ၏။ စန္ဒာဒေဝီသည် အင်းဝသို့ပြောင်းရွှေ့ပြီးနောက် ရှေးအခါက မဟာသင်္ဃနာထ သီတင်းသုံးခဲ့သည့် လေးထပ်ကျောင်းဟောင်းနေရာတွင် အရံကျောင်းများနှင့် တကွ လေးထပ်ဇေတဝန် ရွှေကျောင်းတော်ကြီးကို ဆောက်လုပ်လေသည်။ စန္ဒာဒေဝီ မိဖုရားကြီးသည် ကျောင်းတော်ကြီးကို ရေစက်ချ၍ တင်လှူမသွားနိုင်ခဲ့ချေ။ ကျောင်းအမကြီးသည် သက်တော် ၅၈ နှစ်အရွယ် ၁၁၃၃ ခု၊ ဝါခေါင်လပြည့်ကျော် ၅ ရက် ( ခရစ် ၁၇၇၁ ခု၊ ဇူလိုင်လ ၃၁ ရက်) ဗုဒ္ဓဟူးနေ့တွင် နတ်ပြည်စံလွန်တော်မူခဲ့လေသည်။ သားတော် ဆင်ဖြူရှင်မင်းသည် မယ်တော် ဆောက်လုပ်သော ကျောင်းတော်ကြီးကို ‘ဘုံကျော်တုလွတ်’ (ဘုံသာတုလွတ်ဟုလည်းခေါ်) ဟူ၍ ကမ္ပည်းထိုးပြီးလျှင် ‘ဉာဏသာဂရ မဟာဓမ္မရာဇာဓိရာဇဂုရု’ ဘွဲ့တံဆိပ်ရ အင်ကြင်းပင် ဆရာတော်ဘုရားကြီးအား တင်လှူလေသည်။ အတုလ ဆရာတော်သည် ခမည်းတော်အလောင်းမင်းတရားကြီး ကိုယ်တိုင် ကိုးကွယ်သော ဆရာတော် ဖြစ်သည်။ မင်းတရားကြီးက ‘အတုလယသမဟာဓမ္မရာဇဂုရု’ ဘွဲ့တံဆိပ်ဖြင့် သာသနာပိုင် ခန့်အပ်ထားသူ ဖြစ်သည်။ သမီးတော်ကြီးသည် အင်းဝသို့ ပြောင်းရွှေ့သောအခါလည်း မာရ်အောင်ရတနာဘုရား ပရဝုဏ်အတွင်း၌ သုဓမ်မာရွှေဇရပ်၊ ပြာသာဒ်သုံးဆောင်တို့ကို ဆောက်လုပ် လှူဒါန်းခဲ့ပြန်သည်။ သမီးတော် အလတ်ဖြစ်သော သီရီမဟာရတနာဒေဝီ မင်းသမီးသည်လည်း အင်းဝမြို့တော်၌ မယ်တော်ဆောက်လုပ်သော ဘုံကျော်တုလွတ်ကျောင်းတိုက်၏ အနောက်မြောက်ယွန်းတွင် အရံကျောင်းများနှင့်တကွ လေးထပ် ဇေတဝန်ကျောင်းတော်ကြီးကို ဆောက်လုပ်ခဲ့သည်။ ကျောင်းတော်ကြီးကို ‘ဘုံသာစံလွတ်ကျောင်းတော်ကြီး’ ဟု ကမ္ပည်းထိုး၍ 'သုမနာစာရမဟာဓမ္မရာဇာဓိရာဇဂုရု' ဘွဲ့တံဆိပ်တော်ရ ဝက်လက်ဆရာတော်အား တင်လှူတော်မူသည်။ ဆင်ဖြူရှင် မင်းတရားသည် မယ်တော်၏ ဘုံကျောင်းတုလွတ်ကျောင်းတော်ကြီးနှင့် နှမတော်၏ ဘုံသာစံလွတ်ကျောင်းတော်ကြီးကို သက္ကရာဇ် ၁၁၃၄ ခုနှစ်တွင် တစ်ချိန်တည်းမှာပင် တစ်ပြိုင်နက် ရေစက်ချ တင်လှူခဲ့ခြင်း ဖြစ်သည်။ သမီးတော် အငယ်ဆုံး သီရိရတနာမင်္ဂလာဒေဝီမှာ သက်တော် ၂၀ ခန့်တွင်ကံကုန်သွားသောကြောင့် ကုသိုလ်တော်မှုသာသနာပြုလုပ်ငန်းများကို ထင်ရှားစွာ ပြုခဲ့ရဟန်မတူပေ။ သမီးထွေး၏ ကောင်းမှုတော်တို့ကို မှတ်တမ်းမှတ်ရာ အဖြာဖြာတို့၌ ရှာဖွေ၍ မရချေ။ ==ကျမ်းကိုးစာရင်း== {{Reflist}} * (က) စားတော်ကြီး ဦးရာကျော်၊ မြန်မာမဟာမင်္ဂလာမင်းခမ်းတော်၊ ရန်ကုန်၊ ပုညစာပေ၊ ပကြိမ်၊ ၁၉၆၈ ခု၊ စာ ၂၀၇၊ ၂၁၀။ * (ခ) ဘုန်းနွယ် 'စန္ဒာဒေဝီနှင့် သမီးများ’၊ ဓမ္မရတနာ မဂ္ဂဇင်း၊ အမှတ် ၃၀ (၁-၆-၉၈) {{ကုန်းဘောင်ခေတ်}} {{Lifetime|၁၀၇၅|၁၁၃၃}} [[Category:ကုန်းဘောင်ခေတ်]] [[Category:မြန်မာ မင်းမျိုးမင်းနွယ်များ]] [[Category:ကုန်းဘောင်ခေတ်‎မိဖုရားများ‎]] 96aygcxua99k8yfhdfbv0diqgv5sqjk 876774 876772 2025-06-07T05:29:25Z 103.231.95.49 /* သားသမီး တစ်ကျိပ် */ 876774 wikitext text/x-wiki {{cleanup}} {{Infobox royalty | consort = yes | name = စန္ဒာဒေဝီ<br>ခင်ယွန်းစံ | image = Yunsam.jpg | image_size = | caption = | succession = [[မြန်မာနိုင်ငံ၏ မိဖုရားခေါင်များ|မြန်မာပြည်၏မိဖုရားခေါင်ကြီး]] | reign = ၂၉ ဖေဖော်ဝါရီ ၁၇၅၂ - ၁၁ မေ ၁၇၆၀ | predecessor = ကုန်းဘောင်မင်းဆက်စတင် | successor = မဟာမင်္ဂလာ ရတနာဒေဝီ | suc-type = ဆက်ခံသူ | reign1 = | succession1 = | predecessor1 = | successor1 = | suc-type1 = | spouse = [[အလောင်းမင်းတရား]] | issue = * မောင်လောက် (သီရိသုဓမ္မာရာဇာ ဘွဲ့ခံ [[နောင်တော်ကြီးမင်း]])၊ * မောင်ရွ (သီရိဓမ္မရာဇဘွဲ့ခံ [[ဆင်ဖြူရှင်မင်း]])၊ * [[မောင်ပိုး]] (သုဓမ္မရာဇာဘွဲ့ခံ အမြင့်မြို့စား)၊ * မောင်ဝိုင်း (သတိုးမင်းလှရွှေတောင်ဘွဲ့ခံ ဗဒုံမြို့စား [[ဘိုးတော်ဘုရား]])၊ * [[မောင်စိုး]] (သတိုးမင်းလှ မင်းရဲကျော်စွာဘွဲ့ခံ ပုခန်းကြီးမြို့ တလုပ်မြို့စား)၊ * [[မောင်ဖိုးရှင်]] (သတိုးမင်းလှမင်းရဲကျော်စွာဘွဲ့ခံ ပင်းတလဲ မြင်စိုင်းမြို့စား) နှင့် * ငယ်ကလွန်သော မင်းသားတစ်ပါး * [[မယ်သာ]] (သီရိမဟာမင်္ဂလာဒေဝီဘွဲ့ခံ ကန္နီမြို့စား)၊ * [[မယ်မြတ်လှ]] (သီရိမဟာရတနာဒေဝီဘွဲ့ခံ မင်းခင်းမြို့၊ ပန်းတောင်းမြို့စား)၊ * [[မယ်အိပ်]] (သီရိရတနာ မင်္ဂလာဒေဝီဘွဲ့ခံ စကုမြို့စား) | full name = မဟာမင်္ဂလာရတနာဓိပတိသီရိရာဇာစန္ဒာဒေဝီ | styles = H.M. Queen | house = [[ကုန်းဘောင်ခေတ်]] | father = မောင်ဖြိုး | mother = မယ်ညက် | birth_date = ၁၀၇၅ | birth_place = |death_date =၁၁၃၃ | death_place = | place of burial = | religion = ဗုဒ္ဓဘာသာ }} စန္ဒာဒေဝီသည် [[အလောင်းမင်းတရား]]ကြီး ဦးအောင်ဇေယျ၏ မိဖုရားခေါင်ကြီး ဖြစ်သည်။ စန္ဒာဒေဝီအမည်သည် အလောင်းမင်းတရား နန်းတက်သော အခါမှ မှည့်ခေါ်သော ဘွဲ့မည် ဖြစ်သည်။ ဘွဲ့မည် အပြည့်အစုံမှာ ‘မဟာမင်္ဂလာရတနာဓိပတိသီရိရာဇာစန္ဒာဒေဝီ’ ဖြစ်သည်။ ==ငယ်ဘဝနှင့်မိသားစု== မိဖုရားခေါင်ကြီး မဖြစ်မီက စန္ဒာဒေဝီ၏ နာမည်ကို '''မယ်ယွန်းစံ''' (ဝါ) '''ခင်ယွန်းစံ''' ဟု မှည့်ခေါ်ကြသည်။ အဘမျိုးရိုးမှာ ပုတ္တရာမြို့ကိုင် မောင်ပုကြီးနှင့် ဇနီးစောလှမန်တို့၏ သား၊ စည်ပုတ္တရာ ရွှေကာတစ်ထောင်မှူး သီရိရန္တဇဘွဲ့ခံ (ငယ်မည် မောင်ဖြိုး) သည် အဖဖြစ်သည်။ အမိမျိုးရိုးမှာ မုဆိုးဖို စမြင်းကြီးသား ဘုမ္မသူရနှင့် မင်းဘိုးခင် နှမ-စောသားထွေး သမီး-စောလှမျိုးတို့ အိမ်ထောင်သင့်ရာတွင် သမီး မယ်ညက်ကို မွေးဖွားပြီး မယ်ယွန်းစံ (စန္ဒာဒေဝီ) ၏ မိခင်ဖြစ်သည်။ သီရိရန္တဇ နှင့် ဇနီး မယ်ညက်တို့မှ သမီးသုံးယောက် ထွန်းကားခဲ့သည်။ ၎င်းတို့မှာ မယ်ကောင်း၊ မယ်ယွန်းစံ၊ မယ်နှိုင်းစံတို့ ဖြစ်သည်။ ===မယ်ကောင်းစံ=== မယ်ကောင်းစံသည် အိမ်ထောင်နှစ်ဆက်ရှိသည်။ ပထမ ချည်ပါရွာသား မောင်ကောင်းစံနှင့် အိမ်ထောင်ကျ၏။ မောင်တင် ခေါ် သားတစ်ယောက် မွေးသည်။ မောင်တင်သည် မြင်းရည်တက် ၆၈ ဦးဖွဲ့ရာတွင် ‘မင်းငယ်ကျော်’ ဘွဲ့ခံသည်။ ၎င်းနောက် သတိုးသီဟကျော် ဘွဲ့များ ခံသည်။ အလောင်းမင်းတရား၏ နှမငယ် မင်းဝင်၏ သမီး မယ်စွေနှင့် အိမ်ထောင်ကျသည်။ ဒုတိယ အိမ်ထောင်မှာ မောင်စည်းစိမ် ဖြစ်သည်။ ၎င်းသည် ဟံသာဝတီရောက် မင်းလက်ထက်တွင် စည်သာမြို့ကို စားရ၏။ အလောင်းမင်းတရား လက်ထက် မြင်းရည်တက် ၆၈ ဦးဖွဲ့ရာတွင် ‘မင်းလှစည်သူဘွဲ့’ ခံသည်။ ၁၁၁၇ ခုနှစ်တွင် သံလွင်၌ မွန်တို့ ဝိုင်းမိ၍ ကျဆုံးခဲ့ရသည်။ ဒုတိယ အိမ်ထောင်နှင့် မယ်ပြေနှင့် ရှင်သူဌေး ခေါ် သမီးနှစ်ယောက် ထွန်းကားသည်။ မယ်ပြေသည် အလောင်းမင်းတရားကြီး၏ မြောက်နန်းစံ မိဖုရား ဖြစ်သည်။ ===မယ်ယွန်းစံ=== မယ်ယွန်းစံသည် ၁၀၇၅ ခုနှစ် မွေးဖွားသည်။ ဦးအောင်ဇေယျနှင့် အိမ်ထောင်ကျ၍ ဦးအောင်ဇေယျ မင်းဖြစ်သောအခါ စန္ဒာဒေဝီ ဘွဲ့ခံ မိဖုရားကြီး ဖြစ်လာသည်။ မယ်ယွန်းစံသည် သက္ကရာဇ် ၁၀၉၅ ခုနှစ်ခန့်တွင် မွေးဖွားသည်။ ဦးအောင်ဇေယျနှင့် လက်ဆက်ခဲ့သည်။ ဦးအောင်ဇေယျသည် မုဆိုးဖိုဇာတိ ဖြစ်သည်။ မိဘမျိုးရိုးမှာ မြို့သူကြီးမျိုးရိုးဖြစ်သည်။ မိဘနှစ်ဖက်စလုံးမှ မျိုးရိုးစဉ်ဆက်မှာလည်း ပုဂံမင်းရိုးမှ ဆင်းသက်၍ အင်းဝမင်းဆက် မိုးညှင်းမင်း၏ အနွယ်တော် ဖြစ်သည်ဟု ရာဇဝင်ကြီးများက ဆိုကြသည်။ ဦးအောင်ဇေယျနှင့် မယ်ယွန်းစံတို့မှာ သွေးခြားသော သူစိမ်းများ မဟုတ်ကြချေ။ ဦးအောင်ဇေယျ၏ မိခင် မဟာဒေဝီ စောငြိမ်းဦးနှင့် မယ်ယွန်းစံ၏ ဖခင် သီရိရန္တတို့မှာ မောင်နှမ အရင်းအချာများ ဖြစ်ကြသည်။ ထို့ကြောင့် ဦးအောင်ဇေယျနှင့် မယ်ယွန်းစံတို့မှာ မောင်နှမ တစ်ဝမ်းကွဲလည်း တော်စပ်လေသည်။ ===မယ်နှိုင်းစံ=== မယ်နှိုင်းစံသည် ပိတောရွာသား မင်းမြငုံနှင့် လက်ထပ်ခဲ့သည်။ မင်းမြငုံသည် အလောင်းမင်းတရားကြီး၏ မြင်းရည်တက် ခြောက်ကျိပ် ရှစ်ယောက် (၆၈) ယောက်ဖွဲ့ရာတွင် ‘နန္ဒသာရ’ ဘွဲ့ခံသည်။ ထို့နောက် မဟာသင်္ခယာ၊ ထို့နောက် သတိုးမဟာသင်္ခယာ၊ စဉ့်ကူးမင်းလက်ထက်တွင် သတိုးမဟာတရဖျားဘွဲ့နှင့် ရတနာသိင်္ဃမြို့ဝန်ဖြစ်သည်။ ၁၁၅၉ ခု၊ ဝါခေါင်လပြည့်ကျော် ၁၀ ရက်နေ့တွင် ကွယ်လွန်သည်။ ၎င်းတို့မှ သမီး မယ်လှနှင့် မယ်တလိုင်းကို မွေးသည်။ ==သားသမီး တစ်ကျိပ်== ဦးအောင်ဇေယျနှင့် မယ်ယွန်းစံတို့မှ သားသမီး တစ်ကျိပ် ထွန်းကားခဲ့သည်။ သားတော် ခုနှစ်ပါး၊ သမီးတော် သုံးပါး တို့ ဖြစ်သည်။ ဦးအောင်ဇေယျသည် မင်းအဖြစ်သို့ရောက်ရှိပြီးနောက် သားတော်၊ သမီးတော်တို့ကို မြို့စား၊ ရွာစားများပေး၍ မြှောက်စားခဲ့သည်။ အချို့သားတော်များ နောက်ပိုင်းတွင် မင်းဖြစ်ခဲ့ကြသည်။ မယ်ယွန်းစံက ဖွားမြင်သော သားတော်၊ သမီးတော်များကို အစဉ်အတိုင်း ဤသို့တွေ့ရသည်။ # သားတော် သီရိသုမဟာဓမ္မရာဇာ - ကုန်းဘောင်ဆက် ရာဇဝင်တွင် သီရိသုဓမ္မရာဇာ ဟုခေါ်သည်။ ထိုမင်းသားမှာ အလောင်းမင်းတရားကြီးလက်ထက်၌ အိမ်ရှေ့စံ ရသည်။ တပယင်း၊ ရွှေတောင်၊ ငစဉ့်ကူးမြို့များကို ကံကျွေးခံ၍ ခမည်းတော် နတ်ရွာစံပြီးနောက် မင်းဖြစ်သည်။ ရာဇဝင်တွင် ‘နောင်တော်ကြီးမင်း’ ဟု တွင်သည်။ ငယ်မည်မှာ မောင်လောက်ဟု ခေါ်သည်။ # သားတော် သီရိသုဓမ္မရာဇာ - ကုန်းဘောင်ဆက် ရာဇဝင်တွင် ‘သီရိဓမ္မရာဇာ’ ပြသည်။ ခမည်းတော်၊ နောင်တော်တို့ လက်ထက် မြေဒူး၊ စလင်းမြို့များကို ကံကျွေးခံရပြီး နောက် မင်းဖြစ်လာသည်။ ရာဇဝင်တွင် ‘ဆင်ဖြူရှင်မင်း’ ဟု တွင်သည်။ ငယ်မည်မှာ မောင်ရွ ဟုခေါ်သည်။ # ငယ်ကလွန်သော သားတော်တစ်ပါး။ # သမီးတော် သီရိမဟာမင်္ဂလာဒေဝီ - သက္ကရာဇ် ၁၁၀ဝ ပြည့်နှစ်ဖွားသည်။ ခမည်းတော်နှင့် မောင်တော် နှစ်ပါးလက်ထက် ကန်နီမြို့ကို ကံကျွေးခံရသည်။ ရတနာသိင်္ဃမြို့ တုလွတ်ဘုံသာကျောင်း ဒါယိကာမ ဖြစ်သည်။ ငယ်မည်မှာ မယ်သာ။ # သားတော် သုဓမ္မရာဇာ - သက္ကရာဇ် ၁၁၀၂ ခုနှစ်ဖွားသည်။ ခမည်းတော်နှင့် နောင်တောင် မင်းနှစ်ပါးလက်ထက်၊ အမြင့်မြို့၊ တလုပ်မြို့များကို ကံကျွေးခံရသည်။ [[စဉ့်ကူးမင်း|ငစဉ့်ကူးမင်း]] လက်ထက် ရေမှာ ဖျောက်ခံရသည်။ ငယ်မည်မှာ မောင်ပိုး ဖြစ်သည်။ # သမီးတော် သီရိမဟာရတနာဒေဝီ - သက္ကရာဇ် ၁၁၀၄ ခု ဖွားသည်။ ခမည်းတော်နှင့် မောင်တော်နှစ်ပါး လက်ထက် မင်းခမ်းမြို့၊ [[ဘိုးတော်ဘုရား|ဗဒုံမင်း]]လက်ထက် ပန်းတောင်းမြို့များကို ကံကျွေးခံရသည်။ အဝမြို့ ဘုံသာစံလွတ်ကျောင်း ဒါယိကာမ ဖြစ်သည်။ ငယ်မည်တော်မှာ မယ်မြတ်လှ ဖြစ်သည်။ # သားတော် သတိုးမင်းလှရွှေဘော်မှာ ခမည်းတော်နှင့် နောင်တော်နှစ်ပါးလက်ထက် ဗဒုံ၊ မြဝတီမြို့များကို ကံကျွေးခံရ၍ နောက် မင်းဖြစ်တော်မူသည်။ ငယ်မည်တော် မောင်ရွှေဝိုင်း တွင်သည်။ ဘိုးတော်ဦးဝိုင်းဟု လူသိများ၍ ဘိုးတော်ဘုရားဟု ရာဇဝင်၌ တွင်သည်။ # သမီးတော် သီရီရတနာမင်္ဂလာဒေဝီမှာ ခမည်းတော်နှင့် မောင်တော်နှစ်ပါးလက်ထက် အုန်းတော၊ အောင်သာရွာနှင့် စကုမြို့ကို ကံကျွေးခံရသည်။ ကုန်းဘောင်ခေတ်ရာဇဝင်တွင် သီရိမင်္လာရတနာဒေဝီ ဟု ပြသည်။ သက္ကရာဇ် ၁၁၂၉ ခုနှစ်တွင် လွန်သည်။ ငယ်မည်တော် မယ်အိပ်။ # သားတော် သတိုးမင်းလှ မင်းရဲကျော်စွာသည် သက္ကရာဇ် ၁၁၁၁ ခုနှစ်တွင် ဖွားသည်။ ခမည်းတော် နှင့် နောင်တော်များလက်ထက် ပခန်းကြီးမြို့၊ တလုပ်မြို့များကို ကံကျွေးခံရသည်။ သက္ကရာဇ် ၁၁၆၄ ခုနှစ်တွင် မင်းကွန်းရှားရောင်းတွင် လွန်သည်။ ငယ်မည်တော် မောင်စိုး ဖြစ်သည်။ # သားတော် သတိုးမင်းလှ မင်းရဲကျော် ဖြစ်သည်။ ၁၁၁၆ ခု နန်းထက်၌ ဖွားသည်။ ခမည်းတော်နှင့် နောင်တော်နှစ်ပါးလက်ထက် ပင်းတလဲ၊ မြင်စိုင်းမြို့များကို ကံကျွေးခံရသည်။ နောင်တော် ဗဒုံမင်း (ဘိုးတော်ဘုရား) လက်ထက် ၁၁၄၇ ခုနှစ်၊ ဝါဆိုလတွင် ရေဖျောက်ခံရသည်။ ငယ်မည်တော် မောင်ဘိုးရှင်။ မယ်ယွန်းစံက ဖွားမြင်သော သားတော်များမှာ အလောင်းမင်းတရားအတွက် လက်ရုံးသဖွယ် အားထားရသော သားတော်များ ဖြစ်ကြသည်။ ဦးအောင်ဇေယျသည် ရန်အပေါင်းကို နှိမ်နင်းပြီးနောက် သက္ကရာဇ် ၁၁၁၅ တွင် ရတနာသိင်္ဃ ကုန်းဘောင်ပြည်ကြီးကို တည်ထောင်၍ ‘အလောင်းမင်းတရား’ ဟူသောအမည်ကို ခံယူသည်။ ထိုအချိန်တွင် မယ်ယွန်းစံသည် ‘မဟာမင်္ဂလာ ရတနာ ဓိပတိသီရိရာဇာ စန္ဒာဒေဝီ’ ဟူသောဘွဲ့အမည်ဖြင့် ဘိသိက်ခံ မိဖုရားခေါင်ကြီး ဖြစ်လာသည်။ အလောင်းမင်းတရားကြီး ဦးအောင်ဇေယျသည် ၁၁၁၅ မှစ၍ နိုင်ငံတော်စည်းရုံးရေးကို မနေမနားဆောင်ရွက်ရသည်။ အောက်မြန်မာနိုင်ငံရှိ မြို့တော်များကို စဉ်ဆက်မပြတ် သိမ်းယူ၍ နိုင်ငံတော်သစ်ကို ပြန်လည် တည်ဆောက်သည်။ အလောင်းမင်းတရားသည် နိုင်ငံတော်သစ်တည်ထောင်ရေးအတွက် နှစ်စဉ်လိုလို စစ်ထွက်၍ စည်းရုံးရသည်။ ကုန်းဘောင်ပြည်တွင် နားနေသည် ဟူ၍ မရှိ။ ဤသို့ အလောင်းမင်းတရား မရှိသည့် အခါများတွင် မိဖုရားခေါင်ကြီး စန္ဒာဒေဝီသည် ကုန်းဘောင်နေပြည်တော် အုပ်ချုပ်ရေး၊ ဖွံ့ဖြိုးရေး လုပ်ငန်းများကို တာဝန်ယူနေရစ်ရသည်။ အလောင်းမင်းတရားကြီးကလည်း နေပြည်တော်၌ ကျန်ရစ်သော မိဖုရားခေါင်ကြီးအား လုံခြုံရေးမှစ၍ အထွေထွေကိစ္စရပ်များကို အဂတိလေးပါး မလိုက်စားဘဲ ဆောင်ရွက်ရန် စစ်ခရီးလမ်းမှနေ၍ သဝဏ်လွှာပေးပို့ မှာလေ့ရှိသည်။ စန္ဒာဒေဝီ မိဖုရားခေါင်ကြီးကလည်း အလောင်းမင်းတရားမရှိချိန်တွင် နေပြည်တော်ရှိ လုပ်ငန်းတာဝန်များကို သားတော်တို့နှင့် အတူ လက်တွဲ၍ တာဝန်ကျေအောင် ဆောင်ရွက်နိုင်ခဲ့သည်။ ထို့ကြောင့်လည်း အလောင်းမင်းတရားကြီးသည် နိုင်ငံတော် တည်ထောင်ရေးကို ကျယ်ပြန့်စွာ ဆောင်ရွက်နိုင်ခဲ့ခြင်း ဖြစ်သည်။ မိဖုရားခေါင်ကြီး စန္ဒာဒေဝီသည် ရတနာသိင်္ဃမြို့တော်ကို တည်ထောင်ပြီးနောက် ကျောင်းတိုက်ကြီးကို တည်ဆောက်ခဲ့သည်။ မိဖုရားကြီးကျောင်းတော်ကြီးကို 'အောင်မြေဘုံသာကျောင်း’တော်ကြီး' ဟု ကမ္ပည်းတပ်ခေါ်ဆိုထားလေသည်။ မိဖုရားကြီးသည် တစ်ခါတစ်ရံတွင် အလောင်းမင်းတရားကြီးနှင့် စစ်ချီရာတွင် လိုက်ပါရသည်။ ဤသို့လိုက်ပါရင်း လမ်းခရီး၌ အခြေအနေပေးသလို ကုသိုလ်ကောင်းမှုများ ပြုလုပ်လေ့ရှိသည်။ ထိုကုသိုလ်များထဲတွင် မင်းဘူးနယ်ရှိ မန်းစက်တော်ရာ၌ ဆောက်လုပ်လှူဒါန်းသော ဇရပ်ကြီးတစ်ဆောင်လည်း ပါဝင်သည်။ မိဖုရားကြီးသည် မိမိဆောက်လုပ်သော ဇရပ်ကြီးကို ‘မှန်ကင်း’ စိုက်လိုသောကြောင့် အလောင်းမင်းတရားထံ ခွင့်ပန်ခဲ့ရသည်။ မှန်ကင်းမှာ မိမိတို့သဘောအတိုင်း စိုက်ထူနိုင်သည်မဟုတ်။ ဘုရင့် အမိန့်တော်ရမှသာ တပ်ဆင်ခွင့် ရှိသည်။ မိဖုရားကြီး၏ ခွင့်ပန်ချက်အရ အလောင်းမင်းတရားသည် ဇရပ်တော်ကြီး၌ မှန်ကင်းစိုက်ထူခွင့်ပြုသော အမိန့်တော်ကို ဤသို့တရားဝင် ထုတ်ပြန်ခဲ့သည်။ ဘုန်းတော်အလွန်ကြီးမြတ်တော်မူလှသော အရိန္ဒမာလက်နက် စကြာရတနာ ဆင်ဖြူများသခင် တိုင်းကြီးပြည်ကြီး ထီးဆောင်းမင်းတကာတို့၏ သခင်ဖြစ်တော်မူသော အလောင်းစက်တော်ရာမှာ ဆောက်လုပ်သည့် ဇရပ်ကို မှန်ကင်းလေးဆူ စိုက်လှူစေ။ ၁၁၂၁ ခု၊ တော်သလင်းလပြည့်ကျော် ၄ ရက်နေ့ ပြန်သည့် အမိန့်တော်။ သက္ကရာဇ် ၁၁၂၇ ခုနှစ်တွင် သားတော် ဆင်ဖြူရှင်မင်းသည် ရတနာသိင်္ဃ ခေါ် ရွှေဘိုမြို့တော်မှ ရတနာပူရအင်းဝမြို့သို့ ပြောင်းရွှေ့၍ စိုးစံတော်မူသည်။ ထိုအခါ မယ်တော်မိဖုရား စန္ဒာဒေဝီသည်လည်း အင်းဝမြို့တော်သို့ ရွှေ့ပြောင်းလာခဲ့ကြ၏။ စန္ဒာဒေဝီသည် အင်းဝသို့ပြောင်းရွှေ့ပြီးနောက် ရှေးအခါက မဟာသင်္ဃနာထ သီတင်းသုံးခဲ့သည့် လေးထပ်ကျောင်းဟောင်းနေရာတွင် အရံကျောင်းများနှင့် တကွ လေးထပ်ဇေတဝန် ရွှေကျောင်းတော်ကြီးကို ဆောက်လုပ်လေသည်။ စန္ဒာဒေဝီ မိဖုရားကြီးသည် ကျောင်းတော်ကြီးကို ရေစက်ချ၍ တင်လှူမသွားနိုင်ခဲ့ချေ။ ကျောင်းအမကြီးသည် သက်တော် ၅၈ နှစ်အရွယ် ၁၁၃၃ ခု၊ ဝါခေါင်လပြည့်ကျော် ၅ ရက် ( ခရစ် ၁၇၇၁ ခု၊ ဇူလိုင်လ ၃၁ ရက်) ဗုဒ္ဓဟူးနေ့တွင် နတ်ပြည်စံလွန်တော်မူခဲ့လေသည်။ သားတော် ဆင်ဖြူရှင်မင်းသည် မယ်တော် ဆောက်လုပ်သော ကျောင်းတော်ကြီးကို ‘ဘုံကျော်တုလွတ်’ (ဘုံသာတုလွတ်ဟုလည်းခေါ်) ဟူ၍ ကမ္ပည်းထိုးပြီးလျှင် ‘ဉာဏသာဂရ မဟာဓမ္မရာဇာဓိရာဇဂုရု’ ဘွဲ့တံဆိပ်ရ အင်ကြင်းပင် ဆရာတော်ဘုရားကြီးအား တင်လှူလေသည်။ အတုလ ဆရာတော်သည် ခမည်းတော်အလောင်းမင်းတရားကြီး ကိုယ်တိုင် ကိုးကွယ်သော ဆရာတော် ဖြစ်သည်။ မင်းတရားကြီးက ‘အတုလယသမဟာဓမ္မရာဇဂုရု’ ဘွဲ့တံဆိပ်ဖြင့် သာသနာပိုင် ခန့်အပ်ထားသူ ဖြစ်သည်။ သမီးတော်ကြီးသည် အင်းဝသို့ ပြောင်းရွှေ့သောအခါလည်း မာရ်အောင်ရတနာဘုရား ပရဝုဏ်အတွင်း၌ သုဓမ်မာရွှေဇရပ်၊ ပြာသာဒ်သုံးဆောင်တို့ကို ဆောက်လုပ် လှူဒါန်းခဲ့ပြန်သည်။ သမီးတော် အလတ်ဖြစ်သော သီရီမဟာရတနာဒေဝီ မင်းသမီးသည်လည်း အင်းဝမြို့တော်၌ မယ်တော်ဆောက်လုပ်သော ဘုံကျော်တုလွတ်ကျောင်းတိုက်၏ အနောက်မြောက်ယွန်းတွင် အရံကျောင်းများနှင့်တကွ လေးထပ် ဇေတဝန်ကျောင်းတော်ကြီးကို ဆောက်လုပ်ခဲ့သည်။ ကျောင်းတော်ကြီးကို ‘ဘုံသာစံလွတ်ကျောင်းတော်ကြီး’ ဟု ကမ္ပည်းထိုး၍ 'သုမနာစာရမဟာဓမ္မရာဇာဓိရာဇဂုရု' ဘွဲ့တံဆိပ်တော်ရ ဝက်လက်ဆရာတော်အား တင်လှူတော်မူသည်။ ဆင်ဖြူရှင် မင်းတရားသည် မယ်တော်၏ ဘုံကျောင်းတုလွတ်ကျောင်းတော်ကြီးနှင့် နှမတော်၏ ဘုံသာစံလွတ်ကျောင်းတော်ကြီးကို သက္ကရာဇ် ၁၁၃၄ ခုနှစ်တွင် တစ်ချိန်တည်းမှာပင် တစ်ပြိုင်နက် ရေစက်ချ တင်လှူခဲ့ခြင်း ဖြစ်သည်။ သမီးတော် အငယ်ဆုံး သီရိရတနာမင်္ဂလာဒေဝီမှာ သက်တော် ၂၀ ခန့်တွင်ကံကုန်သွားသောကြောင့် ကုသိုလ်တော်မှုသာသနာပြုလုပ်ငန်းများကို ထင်ရှားစွာ ပြုခဲ့ရဟန်မတူပေ။ သမီးထွေး၏ ကောင်းမှုတော်တို့ကို မှတ်တမ်းမှတ်ရာ အဖြာဖြာတို့၌ ရှာဖွေ၍ မရချေ။ ==ကျမ်းကိုးစာရင်း== {{Reflist}} * (က) စားတော်ကြီး ဦးရာကျော်၊ မြန်မာမဟာမင်္ဂလာမင်းခမ်းတော်၊ ရန်ကုန်၊ ပုညစာပေ၊ ပကြိမ်၊ ၁၉၆၈ ခု၊ စာ ၂၀၇၊ ၂၁၀။ * (ခ) ဘုန်းနွယ် 'စန္ဒာဒေဝီနှင့် သမီးများ’၊ ဓမ္မရတနာ မဂ္ဂဇင်း၊ အမှတ် ၃၀ (၁-၆-၉၈) {{ကုန်းဘောင်ခေတ်}} {{Lifetime|၁၀၇၅|၁၁၃၃}} [[Category:ကုန်းဘောင်ခေတ်]] [[Category:မြန်မာ မင်းမျိုးမင်းနွယ်များ]] [[Category:ကုန်းဘောင်ခေတ်‎မိဖုရားများ‎]] 95vskqze0grj0utysk4f00w11dfs5yh 0 58565 876696 695653 2025-06-06T19:29:12Z Amherst99 9935 876696 wikitext text/x-wiki {{retaining title}} {{Infobox music genre <!-- See Wikipedia:WikiProject_Music_genres --> | name = Industrial metal |bgcolor = #BB0022 |color = white | stylistic_origins = [[Industrial rock]], [[industrial dance]], [[heavy metal music|heavy metal]], [[thrash metal]], [[noise rock]], [[hardcore punk]], [[electronic body music]] |cultural_origins = ၁၉၈၀ အလယ်ပိုင်း, အမေရိကန် ယူကေ ဂျာမနီ |instruments = |popularity = Underground in late 1980s, moderate in the early 1990s, high from mid 1990s to early 2000s. Since then, mainstream attention low in the United States and moderate in Europe. |derivatives = [[Neue Deutsche Härte]], [[nu metal]] |fusiongenres = * [[#Industrial black metal|Industrial black metal]] * [[#Industrial thrash and death metal|industrial thrash metal]] * [[#Industrial thrash and death metal|industrial death metal]] |subgenrelist = |subgenres = |regional_scenes = |other_topics = * [[Alternative metal]]<ref>{{cite web|url=http://www.allmusic.com/style/alternative-metal-ma0000012328|title=Alternative Metal|publisher=Allmusic|accessdate=20 November 2012|quote=The first wave of alternative metal bands fused heavy metal with prog-rock (Jane's Addiction, Primus), garage punk (Soundgarden, Corrosion of Conformity), noise-rock (the Jesus Lizard, Helmet), funk (Faith No More, Living Colour), rap (Faith No More, Biohazard), '''industrial (Ministry, Nine Inch Nails)''', psychedelia (Soundgarden, Monster Magnet), and even world music (later Sepultura)...By the latter half of the '90s, most new alt-metal bands were playing some combination of simplified thrash, rap, '''industrial''', hardcore punk, and grunge.}}</ref> * [[NWOAHM]] * [[post-industrial music]] }} '''Industrial metal''' သည် ဂီတအမျိုးအစားတစ်ခုဖြစ်ပြီး industrial dance ဂီတ၊ thrash metal နှင့် hardcore punk ဂီတတို့မှ ဆင်းသက်လာပြီး metal guitar riff များ sampling များ၊ synthesizer (သို့) distorted vocal များပါဝင်သည်။ Ministry, Godflesh နှင့် KMFDM တို့တွင် industrial metal ကို တွေ့ရှိရသည်။ industrial metal သည် ၁၉၈၀ နောက်ပိုင်းတွင် ဖွံဖြိုးတိုးတက်ခဲ့သည်။ industrial နှင့် heavy metal ကိုရောစပ်၍ အသုံးပြုထားခြင်း ဖြစ်သည်။ ၂၁ ရာစုအစောပိုင်းနှစ်များတွင် black metal ဖြစ်ရပ်များမှ အုပ်စုများသည် industrial ဂီတမှ အစိတ်အပိုင်းကို စတင်၍ ပေါင်းစပ်ခဲ့သည်။ industrial metal သည် ၁၉၉၀အစောပိုင်းတွင် ကောင်းစွာဖွံ့ဖြိုးခဲ့သည်။ အထူးသဖြင့် မြောက်အမေရိကတွင် ဖြစ်သည်။ industrial metal သည် ၁၉၉၀ နှစ်ဝက်တွင် စတင်၍ မှေးမှိန်လာခဲ့သည်။ ==သမိုင်းကြောင်း== အမျိုးအစားအစောပိုင်းရက်များကတည်းက လျှပ်စစ်ဂီတာများ အသုံးပြုခဲ့သည်။ ဗြိတိန် post-punk တီးဝိုင်း Killing Jokeသည် ထိုပုံစံများကို တီထွင်ခဲ့သည်။ လွှမ်းမိုးခဲ့သော အဓိက industrial metal တီးဝိုင်းများမှာ Ministy, Godflesh နှင့် Nine Inch Nails တို့ဖြစ်သည်။ အခြား industrial rock တီထွင်သည့်အုပ်စုဖြစ်သည့် Big Black သည် အခြားနောက်ပိုင်းအုပ်စုများကို ရိုက်ခတ်စေခဲ့သည်။ ၁၉၈၀ နောက်ပိုင်းတွင် industrial နှင့် heavy metal ကို စတင်၍ ရောစပ်ခဲ့သည်။ Godflesh တီးဝိုင်း၏ self-titled EP နှင့် Ministry ၏ The Land of Rape and Honey album တို့သည် ထိပ်ဆုံးသို့ရောက်ခဲ့သည်။ Godflesh ကို Napalm Death တီးဝိုင်း၏ ဂီတာသမား Justin Broadlick ကတည်ထောင်ခဲ့ခြင်းဖြစ်သည်။ power electronics တီးဝိုင်း Whitehouse, noise rock တီးဝိုင်း Swans၊ ambient တီးဝိုင်း Brian Eno နှင့် hard rock တီးဝိုင်း Black Sabbath တို့လွှမ်းမိုးမှုများမှ ရေးဆွဲထားခြင်းဖြစ်သည်။ Godflesh သည် top-seller မဟုတ်သော်လည်း လွှမ်းမိုးခဲ့သည်။ Ministry တီးဝိုင်း Wax Trax! Records ဖြင့် အလုပ်လုပ်ခဲ့သည်။ industrial ဂီတကို နှစ်မြုပ်ထားသည့် Chicago label ဖြစ်သည်။ Ministry၏ The Land of Rape and Honey ကို londonရှိ Southern Studio တွင် အသံသွင်းခဲ့သည်။ တီးဝိုင်းမှ frontman Al Jourgensen က ဤအကူးအပြောင်းနှင့်ပတ်သက်၍ Fairlight synthesizer ကိုရရှိသလိုပဲ guitar နှင့် မှတ်တမ်းတင်ခဲ့ သည်။ နဂိုကန့်သတ်ထားသည့်အရာများ ယခုအခါအဆုံးမသတ်နိုင်တော့ပါ၊ ကျွန်တော်ဟာ ဂီတာသမားအနေနှင့်စတင်ပါတယ်။ ဒါပေမယ့် ငါးနှစ်အတွင်းမှာ မထိတွေ့ခဲ့ပါဘူး။ Marshall stack amplifier နှင့်အတူ ပထမဆုံး feedback ကို ကြားလိုက်ရပါတယ်။ အထူးသဖြင့် keyboard နှင့်အတူ အသံများကို ပေါင်းစပ်ထားခြင်းဖြစ်သည်။ Jourgensen သည် thrash metal ကို နှစ်သက်လာခဲ့သည်။ Rigor Mortis တီးဝိုင်းမှ Mike Scaccia နှင့်အတူ အားသစ်ဖြည့်လောင်းခဲ့သည်။ Sepultura တီးဝိုင်းသည် သူ၏ အနှစ်သက်ဆုံး တီးဝိုင်းဖြစ်ကြောင်း ပြောဆိုခဲ့သည်။ Metallica album ကို ထုတ်ဝေရန် ဆန္ဒရှိကြောင်း ဖော်ပြခဲ့သည်။ ဂျာမန်တီးဝိုင်း KMFDM သည် အခြားမူလ indurstrial metal အုပ်စုဖြစ်သည်။ KMFDM ခေါင်းဆောင် Sascha Konietzkoသည် ၁၉၈၆ ခုနှစ်နောက်ပိုင်းတွင် E-mu, E max, sampler များနှင့်အတူ စမ်းသပ်လေ့လာခဲ့သည်။ Guitar World မဂ္ဂဇင်းတွင် ပြောကြားထားသည်မှာ white noise များကို အသုံးပြုထားသည်မှာ ကျွန်တော်တို့ဂီတအတွက် စစ်ကူလိုမျိုး စိတ်ဝင်စားစရာကောင်းပါတယ်။ ရုတ်တရက်ဆိုသလို heavy metal မှ tempor များပြောင်းလဲထားပါတယ်။ ဟန်ပန်အမူအရာများမှာ ယနေ့ထက်တိုင် ပျင်းစရာကောင်းပါတယ်။ heavy metal ကို မကြိုက်သည်မှာ အကောင်းဆုံး riff များ တစ်ကြိမ်ပဲ တီးခတ်ပါတယ်။ The Young Gods ၏ L’ Eau Rouge album ကို ၁၉၈၉တွင် ဖြန့်ချိခဲ့သည်။ အဆိုတော် Franz Treichler ပြောကြားသည်မှာ ကျွန်တော်တို့ ဂီတသံကို ကြားစေချင် ခဲ့ပါတယ်။ ဒါဟာ biker style, speed metal style မဟုတ်ပါဘူး WHAP ပဲဖြစ်ပါတယ်။ Pigface တီးဝိုင်းသည် Martin Atkin တီထွင်ခဲ့ပြီး Ministry ဒရမ်သမား Bill Rieflin လည်းပါဝင်သည်။ industrial metal အမျိုးအစားဖြစ်သည်။ noise rock နှင့် industrial ကမ္ဘာထဲမှ ပုံပန်းသဏ္ဌာန်များပါဝင်သည်။ Nine Inch Nails ကို Trent Reznor နှင့် တည်ထောင်ခဲ့ပြီး Broken Epနှင့်အတူ Grammy award နှင့်အတူ အမျိုးအစားကို mainstream ပရိသတ်ဆီသို့ ယူဆောင်လာခဲ့သည်။ ဒုတိယမြောက် album The Downward Spiral သည် ရောင်းအားအကောင်းဆုံးဖြစ်လာပြီး ဂီတပွဲတော် Woodstock 94 ဆီသို့ လိုက်ပါစေခဲ့သည်။ riverhead ဖြစ်ရပ်သည် ယဉ်ကျေးမှုကို ဖွံဖြိုးစေခဲ့သည်။ coldwave မျိုးခွဲလည်းပါဝင်ခဲ့သည်။ Chemlab, 16 Volt နှင့် Acumen Nation တီးဝိုင်းတို့ကို လွှမ်းခြုံခဲ့သည်။ electro-industrial အုပ်စုအချို့သည် industrial metal နည်းပညာများကို မွေးစားခဲ့သည်။ Skinny Puppy နှင့် Front Line Assembly တို့ပါဝင်သည်။ ဗြိတိန်တီးဝိုင်း Pitch shifter ကို ၁၉၈၉ တွင် တည်ထောင်ခဲ့ပြီး Jon နှင့် Mark Clayden တို့ဖြင့် တည်ထောင်ခဲ့သည်။ industrial metal တီးဝိုင်းဖြစ်သည်။ တီးဝိုင်းသည် နောက်ပိုင်းတွင် drum နှင့် bass များပါဝင်သည်။ ==ကိုးကား== {{Reflist}} {{heavy metal music}} [[Category:ဟဲဗီးမက်တယ်လ်]] 9siqvk4ltpwtq1vj8hdcylji8k2likl 0 59275 876662 876648 2025-06-06T14:29:28Z Ninjastrikers 22896 cleanup 876662 wikitext text/x-wiki {{Infobox settlement |official_name = ဆိပ်ဖြူမြို့နယ် |settlement_type = [[မြန်မာနိုင်ငံရှိ မြို့နယ်များ|မြို့နယ်]] |image_skyline = |image_map = SeikPhyu tsp in Pakokku district.svg |map_caption = ပခုက္ကူခရိုင်အတွင်းတည်​နေရာ |pushpin_map= Myanmar |coordinates_region = MM-03 |coordinates_display = inline |subdivision_type = [[အချုပ်အခြာ အာဏာပိုင် နိုင်ငံများစာရင်း|နိုင်ငံ]] |subdivision_name ={{flag|Burma}} |subdivision_type1 =[[မြန်မာနိုင်ငံ၏ အုပ်ချုပ်ရေးနယ်မြေဒေသများ|တိုင်းဒေသကြီး]] |subdivision_name1 = [[မကွေးတိုင်းဒေသကြီး]] |subdivision_type2 = [[မြန်မာနိုင်ငံရှိ ခရိုင်များ|ခရိုင်]] |subdivision_name2 = [[ပခုက္ကူခရိုင်]] |subdivision_type3 = မြို့နယ်ရုံးစိုက်ရာမြို့ |subdivision_name3 = [[ဆိပ်ဖြူမြို့]] |unit_pref = metric |area_total_km2 = |population = ၁၀၂,၇၆၉<ref name="census-2014">{{cite book|title=သန်းခေါင်စာရင်း အစီရင်ခံစာ|publisher=လူဝင်မှုကြီးကြပ်ရေးနှင့် ပြည်သူ့အင်အား ဝန်ကြီးဌာန|location=နေပြည်တော်|date=မေ ၂၀၁၅|series=၂၀၁၄ ခုနှစ် လူဦးရေနှင့် အိမ်ထောင်စု သန်းခေါင်စာရင်း အစီရင်ခံစာ|volume=အတွဲ-၂|pages=၅၇|url=https://drive.google.com/file/d/0B067GBtstE5TeUlIVjRjSjVzWlk/view}}</ref> |population_footnotes = |population_as_of = ၂၀၁၄ |population_density_km2 = auto |coordinates = {{coord|21|4|N|94|31|E|region:MM-03|display=inline,title}} |elevation_ft = 300 |elevation_m = |timezone = [[မြန်မာစံတော်ချိန်]] |utc_offset = +6:30 |website = }} '''ဆိပ်ဖြူမြို့နယ်''' သည် [[မြန်မာနိုင်ငံ]]၊ [[မကွေးတိုင်းဒေသကြီး]]၊ [[ပခုက္ကူခရိုင်]]တွင် ပါဝင်သည့် မြို့နယ်တစ်ခုဖြစ်သည်။ မြို့နယ်ရုံးစိုက်ရာမြို့မှာ [[ဆိပ်ဖြူမြို့]]ဖြစ်သည်။ ဆိပ်ဖြူမြို့တွင် သင်္ဘောဆိပ် နှင့် မီးရထားဘူတာရုံများ တည်ရှိသည်။ ၂၀၁၀ ခုနှစ် အောက်တိုဘာလ ၂၃ ရက်နေ့တွင် တိုက်ခတ်ခဲ့သော [[ဂီရိ ဆိုင်ကလုန်း မုန်တိုင်း]]ကြောင့် ပျက်စီးမှုများဖြစ်ခဲ့ရာ ဒေသလည်း ဖြစ်သည်။<ref>[http://reliefweb.int/node/372737 Reliefweb Updates, Myanmar: Flash floods Hit Pakokku]</ref><ref>{{Cite web |title=Myanmar Information Management Unit (MIMU), UNDP, Map of Cyclone Giri |url=http://www.mm.undp.org/nrslandslide/MIMU567v01_101023_Cyclone%20GIRI_A3.pdf |accessdate=24 December 2015 |archivedate=22 June 2011 |archiveurl=https://web.archive.org/web/20110622011455/http://www.mm.undp.org//nrslandslide/MIMU567v01_101023_Cyclone%20GIRI_A3.pdf }}</ref><ref>[http://www.ifrc.org/docs/appeals/10/MDRMM00301.pdf DREF Operation Update, Myanmar Cyclone Giri]</ref> == တည်နေရာ၊ အကျယ်အဝန်း == ၅၈၈.၁၈ စတုရန်းမိုင် ကျယ်ဝန်းသော ဆိပ်ဖြူမြို့နယ်သည် မြောက်လတ္တီကျူ့ ၂၀° ၅၁' နှင့် ၂၁° ၁၅' အကြား၊ အရှေ့လောင်ဂျီကျူ့ ၉၄° ၀၉' နှင့် ၉၄° ၄၈' အကြားတွင် တည်ရှိသည်။ [[ယောချောင်း]]သည် မြို့နယ်၏ အရှေ့ဘက်တွင် တည်ရှိသည်။ မြို့နယ်၏ အရှေ့တောင်ဘက်နယ်နမိတ်သည် [[ဧရာဝတီမြစ်]]နှင့် ထိစပ်လျက်ရှိသည်။ ပုသိမ်မုံရွာလမ်းမကြီးသည် မြို့နယ်၏ အနောက်ဘက်ခြမ်းတွင် တောင်မြောက် ဖြတ်သန်း ဖောက်လုပ်ထားသည်။ <ref name=":0">[http://www.themimu.info/MapsInfo/Magway/MIMU154v01_100608_Seikphyu%20Ts%20-Magway%20Div_A1.pdf "Seik Phyu Township - Magway Division"] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20101117090547/http://www.themimu.info/MapsInfo/Magway/MIMU154v01_100608_Seikphyu%20Ts%20-Magway%20Div_A1.pdf|date=17 November 2010}} map from Myanmar Information Management Unit (MIMU)</ref> == ထိစပ်လျက်ရှိသော နယ်နမိတ်များ == ဆိပ်ဖြူမြို့နယ်သည် အောက်ပါမြို့နယ်များနှင့် နယ်နမိတ်ချင်း ထိစပ်လျက်ရှိသည်။<ref name="MIMU001">[http://www.burmalibrary.org/docs6/MIMU001_A3_SD%20&%20Township%20Overview.pdf "Myanmar States/Divisions & Townships Overview Map"] Myanmar Information Management Unit (MIMU)</ref> * မြောက်ဘက်တွင် [[ပေါက်မြို့နယ်]]၊ * အရှေ့ဘက်နှင့် အရှေ့မြောက်ဘက်တွင် [[ပခုက္ကူမြို့နယ်]]၊ * အရှေ့တောင်ဘက်တွင် [[ချောက်မြို့နယ်]] * တောင်ဘက်တွင် [[စလင်းမြို့နယ်]]၊ * အနောက်ဘက်တွင် [[ဆောမြို့နယ်]]။ * [[ယောချောင်း]]သည် မြို့နယ်၏ အရှေ့ဘက်တွင် တည်ရှိသည်။<ref name=":0" /> * မြို့နယ်၏ အရှေ့တောင်ဘက်နယ်နမိတ်သည် [[ဧရာဝတီမြစ်]]နှင့် ထိစပ်လျက်ရှိသည်။ == မြေမျက်နှာသွင်ပြင် == ဆိပ်ဖြူမြို့နယ်၏ ပျမ်းမျှ ပင်လယ်မျက်နှာပြင်အထက် အမြင့်မှာ ၂၁၅.၃ ‌ပေ ဖြစ် သည်။ တောင်ကုန်း တောင်တန်း များပြားပြီး မြေပြန့်ဒေသ နည်းပါးသည်။ မြို့နယ် အနောက်ဘက်ရှိ တောင်ကုန်း တောင်တန်းများသည် ပုံတောင် ပုညာ တောင်တန်းများနှင့် ဆက်စပ်လျက် ရှိပြီး အမြင့်ဆုံး နေရာမှာ ၂၂၈၄ ပေ ရှိသည်။ <ref name=":1">[https://themimu.info/sites/themimu.info/files/documents/TspProfiles_GAD_Seikphyu_2019_MMR.pdf ဆိပ်ဖြူမြို့နယ် ဒေသဆိုင်ရာအချက်အလက်များ။ Myanmar Information Management Unit]</ref> == ရေဆင်း == ချင်းတောင်တန်း နှင့် ပုံတောင်ပုံညာ တောင်တန်းများ တွင် မြစ်ဖျားခံသော ယော‌ချောင်း နှင့် ချောင်းငယ်များ အပြင် ဧရာဝတီမြစ်များမှ စိုက်ပျိုး‌ရေ ရရှိသည်။ ယျေဘုယျအားဖြင့် ‌မြောက် မှ တောင် စီးဆင်းသော ဧရာဝတီမြစ်သည် ဆိပ်ဖြူမြို့နယ်၏ တောင်ဘက် ချောက်မြို့နယ် နှင့် ဆိပ်ဖြူ မြို့နယ် နှစ်ခုအကြား နယ်နိမိတ်အဖြစ် စီးဆင်းချိန်တွင်မူ အရှေ့မြောက် မှ အနောက်တောင် သို့ စီးဆင်းသည်။ ယောချောင်းသည် ပခုက္ကူမြို့နယ် နှင့် ဆိပ်ဖြူမြို့နယ်၏ နယ်နိမိတ်အဖြစ် မြောက်မှ တောင်သို့ စီးဆင်းပြီး မြို့နယ်၏ အရှေ့တောင်ထောင့်နေရာ ဆိပ်ဖြူမြို့ ယောဝရပ်ကွက် အနီးတွင် ဧရာဝတီမြစ်ထဲသို့ စီးဝင်ပေါင်းဆုံသည်။ ယောချောင်း၏ အဓိက ချောင်းလက်တက်တစ်ခုဖြစ်သော ချစ်ချောင်းသည် မြို့နယ် အနောက်မြောက်ပိုင်း တောင်တန်း တောင်ကုန်းများတွင် မြစ်ဖျားခံကာ တောင်ဘက်သို့ စီးဆင်းလာပြီး ရွာသာကုန်းရွာ အနီးတွင် အရှေ့တောင်ဘက်သို့ ကွေ့၍ စီးဆင်းကာ မိဖုရားချိုင့်ရွာ တောင်ဖက်အရောက်တွင် အရှေ့ဖက်သို့ဆက်လက်စီးဆင်း၍ ဆင်နီတောင် နှင့် ဒေါသာရွာနှစ်ရွာ အကြားတွင် ယောချောင်းအတွင်းသို့ စီးဝင်သည်။ စလင်းမြို့နယ်အတွင်း စီးဆင်း‌ သော မြေနုချောင်းသည် မြေနုရွာ အနီးတွင် နှစ်မြို့နယ် နယ်နိမိတ်အဖြစ် ဆက်လက်စီးဆင်းပြီး ဆိပ်ဖြူမြိုန့ယ် ဆူးလေကုန်းရွာ အနီးတွင် ဧရာဝတီမြစ်တွင်းသို့ စီးဝင်သည်။ စလင်းချောင်း၏ ချောင်းလက်တက် မွဲချောင်းသည် ဆိပ်ဖြူမြို့နယ် အနောက်ဖက်ပိုင်းတွင် မြောက် မှ တောင် သို့ ကန်ဇွန်းမ၊ ကော်တုံရွာများအနီးမှ ဖြတ်သန်း စီးဆင်းပြီး ငှက်ပြာဝရွာ၊ တောနလင်ရွာများ အနီးတွင် စလင်းမြို့နယ် အတွင်းသို့ ဆက်လက်စီးဆင်းသည်။ ဆိပ်ဖြူမြို့နယ် အနောက်ဖက်ဒေသ ပိုင်းရွာ၏ တောင်ဖက် တောတောင်များတွင် အစပြုသော မြေနီချောင်းသည် အခြားချောင်းများနှင့် ဆန့်ကျင်လျက် တောင်မှ မြောက်သို့ ပိုင်း၊ ဝန်ကြီး၊ ရှားလှ ရွာများကို ဖြတ်သန်းစီးဆင်းပြီး ပေါက်မြို့နယ်အတွင်း ဆက်လက်စီးဆင်းကာ ယောချောင်းအတွင်းသို့ စီးဝင် သည် ။ <ref name=":1" /> == ရာသီဥတု == ဆိပ်ဖြူမြို့နယ်သည် မြန်မာနိုင်ငံအလယ်ပိုင်း မိုးခေါင်ရေရှားရပ်ဝန်း တွင် ပါဝင်သော်လည်း ချင်းတောင်တန်း နှင့် ပုံတောင်ပုံညာ တောင်တန်းများ တွင် မြစ်ဖျားခံသော ချောင်းများ နှင့် ဧရာဝတီမြစ်များစီးဆင်းနေသည်။ အမြင့်ဆုံးအပူချိန် (၄၆) ဒီဂရီ စင်တီဂရိတ် နှင့် အနိမ့်ဆုံးအပူချိန် (၁၃) ဒီဂရီ စင်တီဂရိတ် ထိ ရှိသည်။ <ref name=":1" /> {| class="wikitable" |+နှစ်အလိုက် ဖြစ်ပေါ်ခဲ့သော အမြင့်ဆုံး နှင့် အနိမ့်ဆုံး အပူချိန်များ (ဒီဂရီ စင်တီဂရိတ်) !နှစ် !နွေရာသီ အမြင့်ဆုံး အပူချိန် !‌ဆောင်းရာသီ အနိမ့်ဆုံး အပူချိန် !မှချက် |- |၂၀၁၆ |၄၅ |၁၇ | |- |၂၀၁၇ |၄၄ |၁၆ | |- |၂၀၁၈ |၃၉ |၁၃ | |- |၂၀၁၉ |၄၆ | | |- |၂၀၂၀ | | | |- |၂၀၂၁ | | | |- |၂၀၂၂ | | | |- |၂၀၂၃ | | | |- |၂၀၂၄ | | | |- |၂၀၂၅ | | | |} === မိုးရေချိန် === မိုးခေါင်ရေရှားရပ်ဝန်း တွင် တည်ရှိသည့် အား‌ လျော်စွာ နှစ်စဉ် မိုးရေချိန်မှာ ၂၇ လက်မ မှ ၃၆ လက်မ အထိသာ ရွာသွန်းသည်။ {| class="wikitable" |+ !နှစ် !မိုးရွာရက် !စုစုပေါင်း မိုး‌ရေချိန် (လက်မ) !မှတ်ချက် |- |၂၀၁၆ |၅၂ |၃၅.၈၉ | |- |၂၀၁၇ |၄၉ |၂၇.၇၂ | |- |၂၀၁၈ |၄၈ |၂၆.၉၄ | |- |၂၀၁၉ | | | |- |၂၀၂၀ | | | |- |၂၀၂၁ | | | |- |၂၀၂၂ | | | |- |၂၀၂၃ | | | |- |၂၀၂၄ | | | |- |၂၀၂၅ | | | |} == သဘာဝပေါက်ပင် == ဆိပ်ဖြူမြို့နယ် အတွင်း သန်း၊ ဒဟတ်၊ နဘဲ၊ ရှာထောက်ကြံ့၊ အင်ကြင်း၊ ဖန်ခါး၊ ထန်း၊ ကုက္ကိုလ်၊ မန်ကျည်း၊ တမာ၊ ထနောင်း ပင်များ ပေါက်ရောက်သည်ကို တွေ့ရသည်။ == တောရိုင်းတိရစ္ဆာန် == ဆိပ်ဖြူမြို့နယ် အတွင်း ‌တွေ့ရသော တောရိုင်းတိရစ္ဆာန်များမှာ သမင်၊ ဂျီ (ချေ)၊ ယုန်၊ မျောက်၊ ခွေးအ၊ သိန်းငှက်၊ ဖွတ်၊ တောဝက်၊ ပုတက်၊ တောကြောင်၊ မြွေအမျိုးမျိုး စသည်တို့ ဖြစ်သည်။ == သဘာဝပတ်ဝန်းကျင် == ဆိပ်ဖြူမြို့နယ် သဘာဝပတ်ဝန်းကျင်တောတောင်များသည် နှစ်စဉ် ဖေဖော်ဝါရီလ မှ ဇွန်လ အထိ အရွက်ကြွေကာ ခြောက်သွေ့တောများဖြစ်ကြသည်။ ဧရာဝတီမြစ် နှင့် ယောချောင်း၊ ချစ်ချောင်းများသည် မိုးကာလတွင် ရေကြီးရေလျှံ လေ့ရှိ၍ နွေရာသီတွင် ရေနည်းပါးပြီး သဲသောင်များ ပေါ်ထွန်းပါသည်။ ကျန် ချောင်းများသည် မိုးရွာသွန်းချိန်တွင်သာ ရေစီးဆင်းပြီး ကျန်အချိန်များတွင် ရေမရှိသော သဲချောင်းများဖြစ်ကြသည်။<ref name=":1" /> မြို့နယ် မျက်နှာပြင်၏ ၄၂.၆၄ % ဖြစ်သော ၁၆၀၅၁၂.၇၄ ဧက ကို သဘာဝ အပူပိုင်းသစ်တောများဖြင့် ဖုံးလွှမ်းထားသည်။ သဘာဝသစ်တောများ၏ ၂၆.၇၁ % ဖြစ်သော သစ်တောကြိုးဝိုင်းဧရိယာ ၄၂၈၇၀.၈၉ ဧက ကို သစ်တောကြိုးဝိုင်း - ၃ - ခုဖွဲ့၍လည်းကောင်း၊ သဘာဝသစ်တောများ၏ ၁၅.၀၃ % ဖြစ်သော ၂၄၁၂၆.၆၈ ဧက ကို ကြိုးပြင်သစ်တောအဖြစ်သတ်မှတ်၍လည်းကောင်း မြို့နယ်သစ်တောဦးစီးဌာနက ထိန်းသိမ်းလျက်ရှိပြီး ကျန်သဘာဝတောများကို ထိန်းသိမ်းနိုင်ခြင်း မရှိသလောက်ပင်ဖြစ်ပါသည်။ နိုင်ငံပိုင် စီးပွားရေးစိုက်ခင်း ဧက (၁၀၀)၊ ပုဂ္ဂလိကသစ်တောစိုက်ခင်း ဧက (၉၀)၊ ကျေးရွာပိုင် ထင်းစိုက်ခင်း ဧက (၅၀) စိုက်ပျိုးထားသည်။ <ref name=":1" /> == သဘာဝဘေး၊ ကပ်ဘေး၊ လူလုပ်ဘေးအန္တရာယ်များ == ဆိပ်ဖြူမြို့နယ်တွင် မြစ်ချောင်းများရေကြီးရေလျှံခြင်း၊ လေပြင်း မုန်တိုင်းတိုက်ခတ်ခြင်း၊ ငလျင်လှုပ်ခတ်ခြင်း၊ မီး‌ လောင် ခြင်း၊ စစ်မတ်ဖြစ်ပွားခြင်း၊ ကပ်ရောဂါဖြစ်ပွားခြင်းများ ရှိခဲ့သည်။ ဧရာဝတီမြစ်သည် နှစ်စဉ် မိုးရာသီ၍ ရေကြီးရေလျှံ ဖြစ်လေ့ရှိသည်။ ဧရာဝတီမြစ်အတွင်း ကျွန်းများတွင် တည်ရှိသော ရွာများမှာလည်း နှစ်စဉ် ရေ ဘေး သင့်လေ့ရှိပါသည်။ ဧရာဝတီမြစ် ဆိပ်ဖြူမြို့ စိုးရိမ်ရေမှတ်မှာ ၁၄၅၀ စင်တီမီတာဖြစ်သည်။ ဧရာဝတီမြစ်နည်းတူ ယောချောင်းသည်လည်း ရေကြီးရေလျှံ ဖြစ်တတ်ပြီး ချောင်းဘေး ရွာများ ရေဘေးသင့်လေ့ရှိသည်။ ဆိပ်ဖြူမြို့နယ်သည် အနောက်ရိုးမ နှင့် ကပ်လျက်တည်ရှိသည်ဖြစ်ရာ ဘင်္ဂလားပင်လယ်အော်မှ မုန်တိုင်းများ ကုန်းတွင်းဝင်၍ အနောက်ရိုးမကိုကျော်လာသည်နှင့် မုန်တိုင်းဒဏ်ကို ခံရမြဲဖြစ်သည်။ ၂၀၁၀ ခုနှစ် [[ဂီရိ ဆိုင်ကလုန်း မုန်တိုင်း|ဂီရိ ဆိုင်ကလုန်းမုန်တိုင်း]] ဒဏ်ကို အပြင်းအထန်ခံစားခဲ့ရသည်။ ဆိပ်ဖြူမြို့နယ်သည် ငလျင်ကျော ပေါ် တွင်တည်ရှိသဖြင့် ငလျင်လည်း အကြိမ်ကြိမ်သင့်ခဲ့ဖူးသည်။ [[၁၉၇၅ ပုဂံငလျင်]]၏ ဗဟိုချက်သည် ဆိပ်ဖြူမြို့နယ် ‌မြောက်ဘက်အိမ်နီးချင်း ပေါက်မြို့နယ်အတွင်းတွင်လည်းကောင်း၊ [[၂၀၁၆ ချောက်ငလျင်]] ဗဟိုချက်သည် ဆိပ်ဖြူမြို့နယ် တောင်ဘက် အိမ်နီးချင်း စလင်းမြို့နယ်အတွင်းတွင်လည်းကောင်း ဖြစ်သဖြင့် ဆိပ်ဖြူမြို့နယ်သည် အဆိုပါ ငလျင်များဒဏ်ကို ကောင်းစွာ ခံခဲ့ရသည်။ အပူပိုင်း မိုးခေါင်ရေရှား ဒေသတွင် တည်ရှိသဖြင့် မီးဘေးလည်း မကြာခဏ သင့်လေ့ရှိသည်။ ဒုတိယ ကမ္ဘာစစ် နှင့် ဖက်ဆစ်တော်လှန်ရေးကာလများအတွင်း ဆိပ်ဖြူ မြို့ တွင် ပျက်စီးခဲ့သော အနောက်ပိုင်း နှင့် အလယ်ပိုင်းရပ်ကွက်အကြား ဘုန်းကြီးကျောင်း အုတ်တိုက် အပျက်ကြီးကို ယနေ့တိုင် တွေ့နိုင်သည်။ လွတ်လပ်ပြီး ဗမာပြည် ကွန်မြူနစ်ပါတီ တောခိုချိန်ကလည်း သခင်စိုး ဦးဆောင်သော ကွန်မြူနစ်တပ်များသည် ဆိပ်ဖြူမြို့နယ် တောတောင်များ နှင့် ကျေးလက်ဒေသများတွင် လှုပ်ရှားခဲ့ဖူးသည်။ ကာကွယ်ရေးပစ္စည်းစက်ရုံများ နှင့် အစောင့်တပ်များ၊ လေကြောင်းရန်ကာကွယ်ရေးတပ်များ အခြေစိုက်သော ဆိပ်ဖြူမြို့နယ်တွင် ၂၀၂၁ ခုနှစ် အာဏာသိမ်းအပြီး ‌တော်လှန်ရေးတပ်များနှင့် နှစ်ဖက်ထိတွေ့မှုများလည်း မကြာခဏဖြစ်ပွားခဲ့ပါသည်။ <ref>[https://burmese.voanews.com/a/myanmarviolence-voaburmese-%E1%80%85%E1%80%85%E1%80%BA%E1%80%95%E1%80%BC%E1%80%B1%E1%80%B8%E1%80%92%E1%80%AF%E1%80%80%E1%80%B9%E1%80%81%E1%80%9E%E1%80%8A%E1%80%BA-%E1%80%86%E1%80%AD%E1%80%95%E1%80%BA%E1%80%96%E1%80%BC%E1%80%B0-%E1%80%86%E1%80%B1%E1%80%AC%E1%80%99%E1%80%BC%E1%80%AD%E1%80%AF%E1%80%B7%E1%80%94%E1%80%9A%E1%80%BA-%E1%80%85%E1%80%85%E1%80%BA%E1%80%98%E1%80%B1%E1%80%B8%E1%80%9B%E1%80%BE%E1%80%B1%E1%80%AC%E1%80%84%E1%80%BA-/6656809.html မကွေးတိုင်း ဆိပ်ဖြူမြို့နယ်တွင်း စစ်ပြေးဒုက္ခသည်များ ဆောမြို့နယ်ထဲခိုလှုံ၊ ၂၀၂၂ ဇူလိုင် ၁၃၊ အမေရိကန်အသံ]</ref> <ref>[https://www.rfa.org/burmese/news/seikphyu-refugees-fled-02012025030504.html စစ်ကြောင်းတွေကြောင့် ဆိပ်ဖြူ ဒေသခံ ရှစ်ထောင်နီးပါး နေရပ်ပြန်ဖို့ ခက်ခဲနေ၊ ၂၀၂၅ ဖေဖော်ဝါရီ ၁၊ လွတ်လပ်တဲ့အာရှအသံ RFA]</ref> ကပ်ရောဂါဘေးများမှာ တစ်နိုင်ငံလုံး၊ တစ်ကမ္ဘာလုံးဖြစ်ပွားချိန်များတွင် ဘေးသင့်ခဲ့ခြင်းဖြစ်သည်။ ရှေးယခင်က ကျောက်ရောဂါ၊ ပုလိပ်ရောဂါကပ်များ အများနည်းတူ ဖြစ်ပွားခဲ့ဖူးပြီး ၂၀၁၉ ခုနှစ် တရုတ်နိုင်ငံ ဝူဟန်မြို့မှ အစပြုသော ကိုဗစ်ကပ်ဘေးတွင်လည်း တစ်ကမ္ဘာလုံးနည်းတူ ကပ်ရောဂါကို ခံရသည်။ ၂၀၁၇ ခုနှစ် တစ်နှစ်တည်းအတွင်း မုန်တိုင်းဘေး (၅) ကြိမ်၊ ရေဘေး (၁) ကြိမ်၊ မီးဘေး (၃) ကြိမ် ကြုံတွေ့ခဲ့ရသည်။<ref name=":1" /> {| class="wikitable" |+၂၀၁၇ ခုနှစ် အတွင်း ကြုံတွေ့ခဲ့ရသော ဘေးများ !စဉ် !အမျိုးအစား !ဖြစ်ပွားမှုပေါင်း !သေပျောက်/ဒဏ်ရာရ !ပျက်စီးအဆောက်အဦ !ဆုံးရှုံးမှု(ကျပ်သိန်း) |- |၁ |လေဘေး |၅ | - |၁၅၅ |၇၉၂၅၂၀၀ |- |၂ |မိုးကြိုးဘေး |၂ |၁-သေ/၂-ဒဏ်ရာရ | - | |- |၃ |မီးဘေး |၂ | - |၃ |၂၀၉၀၀၀ |} == လူ့စွမ်းအားအရင်းအမြစ် နှင့် လူမှုရေး == === လူဦးရေ === (၂၀၁၄) ခုနှစ် သန်းခေါင်စာရင်းအရ ဆိပ်ဖြူမြို့နယ်တွင် လူဦးရေ (၁၀၂၇၆၉) ဦး <ref name=":4">[https://dop.gov.mm/sites/dop.gov.mm/files/publication_docs/seikphyu.pdf ၂၀၁၄ ခုနှစ် မြန်မာနိုင်ငံ လူဦး‌ရေနှင့် အိမ် အကြောင်းအရာ သန်းခေါင်စာရင်း၊ မကွေးတိုင်းဒေသကြီး၊ ပခုက္ကူခရိုင်၊ ဆိပ်ဖြူမြို့နယ် အစီရင်ခံစာ၊ ၂၀၁၇ မေလ]</ref> ရှိ၍၊ (၂၀၁၉) ခုနှစ် စက်တင်ဘာလကုန် ဆိပ်ဖြူမြို့နယ်လူဦးရေမှာ (၁၁၃၅၂၂) (ကျား - ၅၄၀၇၃ + မ - ၅၉၄၃၈) ဦး ဖြစ်သည်။ <ref name=":1" /> === လူမျိုး === မြို့နယ်အတွင်း နေထိုင်သူများစုမှာ ဗမာလူမျိုးများ ဖြစ်ကြ၍ (၁၁၃၄၈၂) ဦး (၉၉.၅ %) ရှိပါသည်။ အိန္ဒိယနွယ်ဖွား (၄၇) ဦးနှင့် ချင်းလူမျိုး (၁၈) ဦး ရှိသည်။ <ref name=":1" /> === ကိုးကွယ်ယုံကြည်မှု === (၂၀၁၉) ခုနှစ် စာရင်းအရ မြို့နယ်ရှိ လူ (၁၁၃၄၄၆) ဦး မှာ ဗုဒ္ဓဘာသာကို ကိုးကွယ်ကြ၍ အစ္စလမ်ဘာသာဝင် (၃၁) ဦး၊ ခရစ်ယန်ဘာသာဝင် (၁၈) ဦး၊ ဟိန္ဒူဘာသာဝင် (၁၆) ဦး ရှိသည်။ <ref name=":1" /> ဗုဒ္ဓဘာသာ သံဃာ‌ (၃၄၃) ပါး၊ သာမဏေ (၂၁၈) ပါး၊ သီလရှင် အပါး (၅၀) သီတင်းသုံးသည်။ <ref name=":1" /> ဗုဒ္ဓဘာသာ ဘုရား (၁၆၁၀) ဆူ၊ စေတီတော် (၃၉၂) ဆူ၊ ဘုန်းကြီးကျောင်း (၁၈၃) ကျောင်း၊ သီလရှင်ကျောင်း (၃) ‌ကျောင်း၊ ဓမ္မာရုံ (၁၀၃) ရုံ ရှိ၍ ဆိပ်ဖြူမြို့ ယောဝရပ်ရှိ [[ရွှေမင်းဝံဘုရား|ရွှေမင်းဝံမြတ်စွာဘုရား]]၊ ရွာသစ်ရပ်ရှိ ရွှေမုဋ္ဌောဘုရား၊ ချင်တောင်ရွာရှိ ရွှေမြင်တင်ဘုရား၊ မြောက်ရွာမရွာရှိ အလိုတော်‌ပေါက်ဘုရားများသည် ထင်ရှားသည်။ <ref name=":1" /> === ကျန်းမာရေး === ဆိပ်ဖြူမြို့တွင် ကုတင် (၅၀) ဆန့် မြို့နယ်ဆေးရုံတစ်ရုံ၊ ကဇွန်းမ နှင့် အင်းကန်ရွာများတွင် (၁၆) ကုတင်ဆန့် တိုက်နယ်ဆေးရုံ တစ်ရုံစီ၊ ‌ေ‌းလက်ကျန်းမာ‌ရေး ဌာန (၈) ခု၊ ကျေး လက်ကျန်းမာရေးဌာနခွဲ (၂၄) ခု ရှိသည်။ ဆရာဝန်နှင့် လူဦးရေ အချိုး (၁:၁၈၉၁၈)၊ သူနာပြု နှင့် လူဦးရေ အချိုး (၁:၄၉၃၅)၊ လက်ထောက်ကျန်းမာရေးမှူး နှင့် လူဦးရေ အချိုး (၁:၁၆၂၁၅) ရှိသည်။ <ref name=":1" /> === ပညာရေး === အစိုးရ အထက်တန်းကျောင်း (၁၁) ကျောင်း၊ အထက်တန်းကျောင်းခွဲ (၂၂) ကျောင်း၊ အလယ်တန်းကျောင်း (၁၆) ကျောင်း၊ အလယ်တန်းကျောင်းခွဲ (၇) ကျောင်း၊ မူလတန်းလွန်ကျောင်း (၁၉) ကျောင်း၊ မူလတန်းကျောင်း (၆၂) ကျောင်း၊ စုစုပေါင်း ကျောင်းပေါင်း (၁၃၇) ကျောင်း ရှိသည်။ <ref name=":1" /> ပုဂ္ဂလိက ကိုယ်ပိုင် အထက်တန်း‌ ကျောင်း နှစ်ကျောင်းရှိသည်။ <ref>[https://www.moi.gov.mm/iprd/news/206282 ဆိပ်ဖြူမြို့နယ်တွင် ကျောင်းနေအရွယ်ကလေးများ အခြေခံပညာကျောင်းများအသီးသီး၌ တက်ရောက်ပညာသင်ကြားလျက်ရှိ၊ ၂၀၂၄ ဇွန် ၃၊ Information and Public Relations Department]</ref> ဆရာ နှင့် ကျောင်းသားအချိုးများမှာ (၁:၂၆) မှ သည် (၁:၁၃) အထိ ရှိကြပါသည်။ <ref name=":1" /> အသက် (၁၅) နှစ်အထက် စာတတ်မြောက်မှု (၉၁.၄) % ရှိသည်။ <ref name=":1" /> === လုပ်သားဦးရေ နှင့် အလုပ်လက်မဲ့ === ၂၀၁၉ ခုနှစ်တွင် မြို့နယ်တွင်း အလုပ်လုပ်နိုင်သူဦး‌ ရေ ၅၇၈၇၆ ဦးရှိပြီး အလုပ်လုပ်သူဦး‌ ရေ ၅၅၇၅၇ ဦး၊ အလုပ်လက်မဲ့ ၂၁၁၉ ဦး ရှိသဖြင့် အလုပ်လက်မဲ့နှုန်း ၃.၆၆ % ဖြစ်သည်။ <ref name=":1" /> === အားကစား === ဘောလုံး နှင့် ပြေးခုန်ပစ်အားကစားနည်းများ လေ့ကျင့် ယှဉ်ပြိုင် ကစားနိုင်သော မြို့နယ်အားကစားကွင်း တစ်ကွင်း၊ ဘော်လီဘောကွင်း တစ်ကွင်း ရှိသည်။ ရပ်ကွက် နှင့် ကျေးရွာအုပ်စု ဘောလုံးပြိုင်ပွဲ၊ ‌ပြေးခုန်ပစ်ပြိုင်ပွဲများကို မြို့နယ်အားကစားကွင်းတွင် နှစ်စဉ် ကျင်းပသည်။ <ref name=":1" />‌ ရှေးယခင်က အနောက်ပိုင်းရပ်၊ ဘုန်းကြီးကျောင်းပရဝုဏ်တွင် ကျင်းပသော ဆိပ်ဖြူမြို့ ယောဧရာ ဖိတ်ခေါ် ဘော်လီဘောပြိုင်ပွဲ မှာ ထင်ရှား၍ နာမည်ကျော် ဒေသတွင်း မြို့နယ်၊ ခရိုင်၊ တိုင်း၊ လက်ရွေးစင် ဘော်လီဘောအသင်းများသာမက ဝန်ကြီးဌာနအဆင့် အသင်းများပင် လာရောက် ယှဉ်ပြိုင်ကြသည်။ ပြိုင်ပွဲအမည် မှာ မြို့နယ်၏ အသက်သခင် ကျေးဇူးရှင်များဟု ဆိုနိုင်သော ‌ယောချောင်း နှင့် ဧရာဝတီမြစ်တို့ ပေါင်းဆုံမှုကို ကိုယ်စားပြု ဂုဏ်ပြု မှည့်ခေါ် ထားခြင်းဖြစ်သည်။ <ref name=":3" /> === လူမှုရေး === လူမှုရေး ကိစ္စများကို ဒေသခံ လူမှုရေးအသင်းအဖွဲ့များ၊ နိုင်ငံတကာအသင်းအဖွဲ့များက ဆောင်ရွက်သည်။ <ref name=":1" /> {| class="wikitable" |+လူမှုရေးလုပ်သော နိုင်ငံတကာ အစိုးရမဟုတ်သော အသင်းအဖွဲ့များ (INGO) !စဉ် !အမည် !ရုံး၊ ရုံးခွဲတည်နေရာ !ဆောင်ရွက်သည့်လုပ်ငန်း |- |၁ |World Vision |အနောက်ပိုင်းရပ်ကွက် ဆိပ်ဖြူမြို့ |မူကြိုကျောင်းဆရာမများ ‌ထောက်ပံ့ခြင်း၊ ကလေးများ စောင့်‌ရှောက်ခြင်း |- |၂ |Population Service International (PSI) |အနောက်ပိုင်းရပ်ကွက် ဆိပ်ဖြူမြို့ |ကျန်းမာရေးဝန်ဆောင်မှုများ |- |၃ |Pact Myanmar |အနောက်ပိုင်းရပ်ကွက် ဆိပ်ဖြူမြို့ |ကျန်းမာရေး နှင့် အလင်းရောင် စီမံချက် |- |၄ |Helen Keller International |အနောက်ပိုင်းရပ်ကွက် ဆိပ်ဖြူမြို့ |စိုက်ပျိုးရေးလုပ်ငန်းများ |- |၅ |Vision Fund |အနောက်ပိုင်းရပ်ကွက် ဆိပ်ဖြူမြို့ |အသေးစားငွေရေးကြေးရေးလုပ်ငန်း |} {| class="wikitable" |+အစိုးရက ကမကထပြုသော အစိုးရမဟုတ်သော အသင်းအဖွဲ့များ (GONGO) !စဉ် !အမည် !ရုံး၊ ရုံးခွဲတည်နေရာ !အဖွဲ့ဝင်ဦရေ |- |၁ |အမျိုးသမီးရေးရာအဖွဲ့ချုပ် |ရပ်ကွက် ဆိပ်ဖြူမြို့ |၁၁၃၂၀ |- |၂ |မိခင်နှင့်ကလေး စောင့်ရှောက်ရေးအသင်း |ရပ်ကွက် ဆိပ်ဖြူမြို့ |၆၇၀၀ |- |၃ |စစ်မှုထမ်းဟောင်းများအသင်း |ရပ်ကွက် ဆိပ်ဖြူမြို့ |၁၆၉ |- |၄ |ကြက်ခြေနီ |ရပ်ကွက် ဆိပ်ဖြူမြို့ |၁၃၄ |- |၅ |အရန်မီးသတ် |ရပ်ကွက် ဆိပ်ဖြူမြို့ |၁၄၇၇ |} {| class="wikitable" |+ဒေသခံ အသင်းအဖွဲ့များ !စဉ် !အမည် !ရုံး၊ ရုံးခွဲ တည်နေရာ !မှတ်ပုံတင်အမှတ် !ဆောင်ရွက်သည့်လုပ်ငန်း |- |၁ |သင်္ဂဟ လူမှုဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်ရေးအဖွဲ့ |ရှစ်မျက်နှာဓမ္မ ရိပ်သာကျောင်းဝင်း နောက်ပိုင်းရပ်၊ ဆိပ်ဖြူမြို့ |၁/ပြည်တွင်း/၀၇၃၇ |ကျန်းမာရေး၊ လူမှုရေး |- |၂ |ရွှေနှင့်မြ လူမှုကူညီရေးအသင်း |ရွာသာအေးအုပ်စု၊ လိပ်ခြံရွာ |၆/ဆိပ်ဖြူ/၀၀၁ |ကျန်းမာရေး |- |၃ |မြတ်‌စေတနာ (၁) နာ‌‌ေး၊ လူမှုကူညီရေးအသင်း |ကဇွန်းမအုပ်စု၊ ကဇွန်းမရွာ |၆/ဆိပ်ဖြူ/၀၀၂ |လူမှုရေး၊ နာရေး |- |၄ |မြတ်‌စေတနာ (၂) လူမှုကူညီရေးအသင်း |အရှေ့ကံတွင်းအုပ်စု၊ ကံတွင်းရွာ |၆/ဆိပ်ဖြူ/၀၀၃ |ကျန်းမာရေး |- |၅ |အာယုဒါန လူမှုကူညီရေးအသင်း |ချင်တောင်အုပ်စု၊ ချင်တောင်ရွာ |၆/ဆိပ်ဖြူ/၀၀၄ |ကျန်းမာရေး |- |၆ |ကူရှည်ပရဟိတ လူမှုကူညီရေးအသင်း |ကူရှည်အုပ်စု၊ ကူရှည်ရွာ |၆/ဆိပ်ဖြူ/၀၀၅ |ကျန်းမာရေး |- |၇ |မေတ္တာဖြူ လူမှုကူညီရေးအသင်း |ချင်တောင်အုပ်စု၊ ချင်တောင်ရွာ |၆/ဆိပ်ဖြူ/၀၀၆ |ကျန်းမာရေး |- |၈ |ဖြူစင်မေတ္တာ လူမှုကူညီရေးအသင်း |ကိုးတောင့်အုပ်စု၊ ကိုးတောင့်ရွာ |၆/ဆိပ်ဖြူ/၀၀၇ |ကျန်းမာရေး |- |၉ |ဟိတကာရီ လူမှုကူညီရေးအသင်း |ရွာသစ်ရပ်ကွက် |၆/ဆိပ်ဖြူ/၀၀၈ |ကျန်းမာရေး၊ နာရေး၊ အလှူ၊ သဘာဝဘေး |- |၁၀ |စေတနာမွန် လူမှုကူညီရေးအသင်း |ပေတောအုပ်စု၊ ပေတောရွာ |၆/ဆိပ်ဖြူ/၀၀၉ |ကျန်းမာရေး |- |၁၁ |မြတ်ပါရမီ လူမှုကူညီရေးအသင်း |ရှားပင်အိုင့်အုပ်စု၊ ဂုဏ်ကုန်းရွာ |၆/ဆိပ်ဖြူ/၀၁၀ |ကျန်းမာရေး |- |၁၂ |ကြည်ဖြူရှင် လူမှုကူညီရေးအသင်း |ကျောင်းရွာအုပ်စု၊ မိဖုရားချိုင့်ရွာ |၆/ဆိပ်ဖြူ/၀၁၁ |ကျန်းမာရေး လူမှုရေး |- |၁၃ |ဒို့စေတနာ လူမှုကူညီရေးအသင်း |ကုန်းရွာအုပ်စု၊ ကုန်းရွာ |၆/ဆိပ်ဖြူ/၀၁၂ |ကျန်းမာရေး |- |၁၄ |ဗဟုဇနဟိတကာရီ လူမှုကူညီရေးအသင်း |ကုန်းရွာအုပ်စု၊ ငါးချဉ်ချောင်းရွာ |၆/ဆိပ်ဖြူ/၀၁၃ |ကျန်းမာရေး |- |၁၅ |ဇနသုခ လူမှုကူညီရေးအသင်း |ပေတောအုပ်စု၊ ပေတောရွာ |၆/ဆိပ်ဖြူ/၀၁၄ |ကျန်းမာရေး၊ နာရေး၊ အလှူ၊ သဘာဝဘေး၊ |- |၁၆ |အနန္တမေတ္တာ လူမှုကူညီရေးအသင်း |ရွာသာအေးအုပ်စု၊ ရွာသာအေးရွာ |၆/ဆိပ်ဖြူ/၀၁၅ |ကျန်းမာရေး |- |၁၇ |ဟိတဓရ လူမှုကူညီရေးအသင်း |ပင်းတလဲအုပ်စု၊ ပင်းတလဲရွာ |၆/ဆိပ်ဖြူ/၀၁၆ |ကျန်းမာရေး |- |၁၈ |မနောပတိ လူမှုကူညီရေးအသင်း |ရွာသစ်ကြီးအုပ်စု၊ ရွာသစ်ကြီးရွာ |၆/ဆိပ်ဖြူ/၀၁၇ |ကျန်းမာရေး |- |၁၉ |သုခစံ လူမှုကူညီရေးအသင်း |ငှက်ပြာကြီးအုပ်စု၊ ငှက်ပြာကြီးရွာ |၆/ဆိပ်ဖြူ/၀၁၈ |လူမှုရေး နာရေး |- |၂၀ |မွန်မြတ်မေတ္တာ လူမှုကူညီရေးအသင်း |ကင်မွန်းတောင့်အုပ်စု၊ ကင်မွန်းတောင့်ရွာ |၆/ဆိပ်ဖြူ/၀၁၉ |လူမှုရေး |- |၂၁ |ရွှေမေတ္တာ လူမှုကူညီရေးအသင်း |ကျောက်ကြီးအုပ်စု၊ ရွှေဘိုးကျွန်းရွာ |၆/ဆိပ်ဖြူ/၀၂၀ |ကျန်းမာရေး အလှူ |- |၂၂ |လမ်းပြကြယ်ကျေးရွာဖွံ့ဖြိုးရေး လူငယ်အသင်း |မြေကြမ်းတောအုပ်စု၊ ဂျုတ်ချောင်လေးရွာ |၆/ဆိပ်ဖြူ/၀၂၁ |စိုက်ပျိုးရေး၊ မွေးမြူရေး၊ သဘာဝပတ်ဝန်းကျင် ထိန်းသိမ်း‌ေး၊ လူငယ် စွမ်းဆောင်ရည်မြှင့်တင် ရေး၊ ဒေသဖွံ့ဖြိုးရေး |- |၂၃ |မြင့်မြတ်စေတနာ လူမှုကူညီရေးအသင်း |မြင်ကဝအုပ်စု၊ အောက်ဆိပ်ရွာ |၆/ဆိပ်ဖြူ/၀၂၂ |ကျန်းမာရေး |- |၂၄ |လင်းလတ်သော်တာ အမျိုးသမီး စွမ်းဆောင်ရည် မြှင့်တင်ရေးအဖွဲ့ |ရွာသစ်ရပ်ကွက် |၆/ဆိပ်ဖြူ/၀၂၃ |အမျိုးသမီးစွမ်းဆောင် ရည် မြင့်မားလာ‌စေရန် နှင့် ရေရှည်ဖွံ့ဖြိုးတိုးတက် လူ့စွမ်းအားအရင်းအမြစ် များ ကောင်းစွာအသုံးချ နိုင်ရန်၊ အသက်မွေးဝမ်း ကြောင်းဆိုင်ရာ နည်း ပညာများဖြန့်ဖြူးရန် |- |၂၅ |အာရုဏ်ဦးပရဟိတအသင်း |ကုန်းရွာအုပ်စု၊ ငါးချဉ်ချောင်းရွာ |၆/ဆိပ်ဖြူ/၀၂၄ |ငါးတနိုင်တပိုင်စားသောက် နိုင်ရေး၊ ငါးသယံဇာတ ထိန်းသိမ်းရေးနှင့် စားနပ် ရိက္ခာဖူလုံရေး |- |၂၆ |မေတ္တာရောင်ရှိန် လူမှုကူညီရေးအသင်း |အင်းကန်အုပ်စု၊ ညောင်ဂွေးဝရွာ |၆/ဆိပ်ဖြူ/၀၂၅ |ကျန်းမာရေး |- |၂၇ |စိုက်ပျိုးရေးနှင့် မွေးမြူရေး ဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်ရေးအဖွဲ့ |ကုန်းရွာအုပ်စု၊ ငါးချဉ်ချောင်းရွာ |၆/ဆိပ်ဖြူ/၀၂၆ |တန်ဖိုးမြှင့် စိုက်ပျိုးရေး မွေးမြူရေး ထုတ်ကုန်များ ထုတ်လုပ်နိုင်ရန် |} == အုပ်ချုပ်ရေးဆိုင်ရာအချက်အလက်များ == ဆိပ်ဖြူမြို့နယ်တွင် တစ်မြို့တည်းသော မြို့ဖြစ်သည့် ရပ်ကွက် (၄) ခုဖြင့် ဖွဲ့စည်းထားသော မြို့နယ်ရုံးစိုက်ရာ [[ဆိပ်ဖြူမြို့]] နှင့် ကျေးရွာအုပ်စု (၄၂) စု အဖြစ်ဖွဲ့စည်းထားသော ကျေးရွာပေါင်း (၁၄၀) ရှိသည်။ <ref name=":1" /> <ref>[[:ကဏ္ဍ:ဆိပ်ဖြူမြို့နယ်ရှိ ရွာများ]]</ref> ကျန်းမာရေးဝန်ကြီးဌာနအောက်ရှိ ကျန်းမာ‌ရေးဦးစီးဌာနက မြို့နယ်ကျန်းမာ‌ရေးဦးစီးမှူး (မြို့နယ်ဆရာဝန်ကြီး) ရုံးစိုက် ထားရှိပြီး ‌ဆေးရုံသုံးရုံ၊ ‌ကျေးလက်ကျန်းမာရေးဌာန နှင့် ဌာနခွဲများကို ကြီးကြပ်ခြင်း၊ လူနာများကုသခြင်း နှင့် ကျန်းမာရေးစီမံချက်များ ဆောင်ရွက်သည်။ <ref name=":1" /> ==== လယ်ယာမြေစီမံခန့်ခွဲရေးနှင့်စာရင်းအင်းဦးစီးဌာန ==== {| class="wikitable" |+ဆိပ်ဖြူမြို့နယ် မြေအသုံးချမှု အခြေအနေ !စဉ် !မြေအမျိးအစား !ဧရိယာ (ဧက) !မှတ်ချက် |- |၁ |ယာမြေ |၆၁၈၉၆ | |- | |လယ်မြေ |၁၄၈၄၉ | |- | |ကိုင်း/ကျွန်းမြေ |၃၇၇၂ | |- | |ဥယျဉ်မြေ |၁၂၁ | |- | |လှပ်ထားမြေ |၅၀ |ယာမြေ |- |၂ |စက်မှုလုပ်ငန်းသုံးမြေ |၄၃၇၄၆ |ကပစ |- |၃ |မြို့မြေ |၃၃၁ | |- |၄ |ရွာမြေ |၃၉၆၅ | |- |၅ |အခြားမြေ |၁၄၈၆ | |- |၆ |ကြိုးဝိုင်း၊ ကြိုးပြင် ကာကွယ်တော ဧရိယာ |၇၀၁၉၈ | |- |၇ |တောရိုင်း |၈၅၅၆၂ | |- |၈ |မြေရိုင်း |၆၆၅၀၃ | |- |၉ |စိုက်ပျိုးခြင်းမပြုနိုင်သောဧရိယာ |၂၃၉၅၈ | |- | colspan="2" |စုစုပေါင်း |၃၇၆၄၃၇ | |} == စီးပွားရေး == [[မြန်မာ့စီးပွားရေးဘဏ်]]သာရှိ၍ ပုဂ္ဂလိကဘဏ်အသုံးပြုလိုသူများ အနီးရှိ ချောက်မြို့သို့ သွားကြရသည်။ <ref name=":1" /> <ref name=":3" /> စည်ပင်သာယာဦးစီးဌာနက စီမံခန့်ခွဲသော ပတ္တမြား‌ဈေး တစ်ခုသာရှိသည်။ ပတ္တမြား‌ ဈေး တွင် ဆိုင်ခန်း နှစ်ရာ‌ကျော် ရှိ၍ အနောက်ပိုင်းရပ်တွင် တည်ရှိသည်။ <ref name=":1" /> === စိုက်ပျိုးရေး === စိုက်ပျိုး‌ရေးလုပ်ငန်းအများစုမှာ မိုး‌ရေ၊ မြစ်ချောင်းရေ ကို အမှီပြုရပါသည်။ အောက်ဆိပ်ရွာ ဧရာဝတီမြစ်ရေတင်စီမံကိန်းက စိုက်ဧက (၁၅၀၀) ကို ရေပေးသည်။ <ref name=":1" /> ခိုင်းနွားအကောင်ရေ (၆၂၁၃၈) ကောင်၊ ထွန် ၉၈၁၃ စင်း၊ ထယ် ၆၄၆၁ စင်း ရှိသည်။ ခိုင်းနွားသုံးစိုက်ပျိုးသည်က များ၍ စက်ကိရိယာသုံးစွဲမှု နည်းပါသည်။ ထွန်စက် (၅၁) စီး (ပုဂ္ဂလိက ၅၀ + အစိုးရဌာန ၁)၊ လက်တွန်းလယ်ထွန်စက် (၃၃) စီး၊ မျိုး‌စေ့ချစက် (၁၂) စီး၊ ရေစုပ်စက် (၂၄၆) လုံး သာရှိပါသည်။<ref name=":1" /> ဆိပ်ဖြူမြို့နယ်၏ အများစုသောစီးပွားရေးလုပ်ငန်းများမှာ ကြက်သွန်စိုက်ပျိုးရေး၊ ကြက်သွန်သိုလှောင်ရေး၊ ကြက်သွန်ရောင်းဝယ်ရေး၊ ကြက်သွန်ပို့ဆောင်ရေးလုပ်ငန်းများဖြစ်၍ ကြက်သွန်သည် မြို့နယ်၏ အဓိက စီးပွားရေးဖြစ်သည်။ မြို့နယ်လူဦးရေ ၈၀ ရာခိုင်နှုန်း သည် ကြက်သွန်စိုက်တောင်သူများဖြစ်ကြသည်။ <ref name=":2">[https://www.doca.gov.mm/my/node/1313 ဆိပ်ဖြူကြက်သွန်နီ စိုက်ပျိုးထုတ်လုပ်မှုအခြေအနေ၊ Department of Consumer Affairs]</ref> နှစ်စဉ်ကြက်သွန်နီစိုက်ပျိုးရာတွင် ဆောင်းကြက်သွန်(ပင်စိုက်/ချောင်းကြက်သွန်)နှင့် မိုးကြက်သွန်(ဥစိုက်/ကိုင်းကြက်သွန်/ကုန်းကြက်သွန်) ဟူ၍ နှစ်မျိုးရှိပြီး ဆောင်းကြက်သွန်(ပင်စိုက်/ချောင်းကြက်သွန်)ကို အဓိကထား စိုက်ပျိုးထုတ်လုပ်ရောင်းဝယ်ပါသည်။ နှစ်စဉ် ကြက်သွန်နီစိုက်ဧက ခြောက်ထောင်ကျော် ရှိပါသည်။ ဆိပ်ဖြူမြို့နယ် ချောင်းများ သည် မိုးရာသီ ရေကြီးရေလျှံဖြစ်ချိန်တွင် နှုန်းတင်မြေများ ပို့ချပေးသည်။ ဆောင်းရာသီ ရေနည်းချိန်တွင် သောင်ခုံများ ပေါ်ထွန်းပြီး သောင်ခုံများပေါ်တွင် ကြက်သွန်နီစိုက်ပျိုးကြပါသည်။ ယောချောင်းတစ်လျှောက် သောင်ခုံများတွင် ကြက်သွန်နီစိုက်ဧက အများဆုံးဖြစ်သည်။ <ref name=":2" /> ၂၀၂၂ ခုနှစ် ဆိပ်ဖြူမြို့နယ် ချောင်းကြက်သွန် စိုက်ပျိုးမှုမှ ကြက်သွန်နီ တန်ချိန် ငါးသောင်းကျော် (ပိဿာချိန် ၃၁ သန်း) ကျော် ထွက်ရှိခဲ့သည် ။ <ref>[https://doca.gov.mm/en/node/9435 (၂၀၂၂-၂၀၂၃) ဘဏ္ဍာနှစ်တွင် ဆိပ်ဖြူမြို့နယ်၏ ကြက်သွန်နီစိုက်ပျိုးထုတ်လုပ်မှုနှင့် ဈေးနှုန်းဈေးကွက်၊ စားသုံးသူရေးရာဦးစီးဌာန]</ref> စပါးစိုက်သော်လည်း လုံလောက်မှုမရှိ၍ တခြားမှ နှစ်စဉ် တင်းပေါင်း ကိုးသိန်းကျော် တင်သွင်းရပါသည်။ ဆီထွက်သီးနှံ မှာ ပိုလျှံသဖြင့် တင်ပို့ရောင်းချရသည်ကများပါသည်။ <ref name=":1" /> {| class="wikitable" |+၂၀၁၈-၁၉ သီးနှံ စိုက်ပျိုးထုတ်လုပ်မှု !စဉ် ! colspan="2" |သီးနှံအမည် !စိုက် !ရိတ် !နှုန်း (တင်း/ဧက) !အထွက် (တင်း) |- | rowspan="2" |၁ | rowspan="2" |ပဲတီစိမ်း |မိုး |၂၁၇၉၈ |၂၁၇၉၈ |၁၁.၆၇ |၂၅၄၃၈၃ |- |‌ဆောင်း |၄၂၁၆ |၄၂၁၆ |၁၂.၁၄ |၅၁၁၉၆ |- | rowspan="2" |၂ | rowspan="2" |စပါး |‌နွေ |၃၄၃ |၃၄၃ |၉၄.၂၄ |၃၂၃၂၄ |- |မိုး |၉၈၁၀ |၉၈၁၀ |၇၁.၂၃ |၆၉၈၇၆၆ |- | rowspan="2" |၃ | rowspan="2" |‌မြေပဲ |မိုး |၆၁၈၄ |၆၁၈၄ |၄၄.၈၂ |၂၂၇၁၈ |- |‌ဆောင်း |၉၁၃ |၉၁၃ |၆၀.၀၉ |၅၄၈၆၂ |- | rowspan="3" |၄ | rowspan="3" |နှမ်း |မိုး |၁၁၉၀ |၁၁၅၃ |၅.၇၃ |၆၆၀၆ |- |‌ဆောင်း |၃၉၇၅ |၃၉၇၅ |၄.၃၅ |၁၇၂၉၄ |- |နွေ |၁၁၉ |၁၁၉ |၆.၉၅ |၈၂၇ |- |၅ |ပဲစဉ်းငုံ |မိုး |၁၉၆၅ |၁၉၆၅ |၁၈.၁၀ |၃၅၅၇၅ |- |၆ |နေကြာ | |၅၈၈ |၅၈၈ |၂၃.၀၀ |၁၃၅၂၈ |- |၇ |အစေ့ထုတ်ပြောင်း | |၃၄၄ |၃၄၄ |၅၄.၉၀ |၁၈၈၈၇ |- |၈ |ဝါ | |၁၈၃ |၁၈၃ |၂၀၈.၀၉ |၃၈၀၈၁ |} {| class="wikitable" |+နှစ်ရှည်သီးနှံစိုက်ပျိုးမှုအခြေအနေ !စဉ် !သီးနှံအမည် !စိုက် (ဧက) !ရိတ် (ဧက) !ထွက်နှုန်း (ပိဿာ/ဧက) !ထွက် (ပိဿာ) |- |၁ |သစ်ဆိမ့် |၁၈၈၁ | | | |- |၂ |ကွမ်း |၃၅၇ | | | |- |၃ |လျှော်ဖြူ |၁၉၅ | | | |} === မွေးမြူရေးလုပ်ငန်း === စီးပွားဖြစ် နို့စားနွား မွေးမြူခြင်း မရှိပေ။ {| class="wikitable" |+မွေးမြူရေးလုပ်ငန်းများ (ကောင်ရေ) !စဉ် !ဘဏ္ဍာနှစ် !ကျွဲ !နွား !ဝက် !သိုး/ဆိတ် !ကြက် !ဘဲ |- |၁ |၂၀၁၈-၂၀၁၉ |၂၇၅၆ |၁၂၈၉၅၇ |၁၇၉၉၀၇ |၃၅၃၄၂၄ |၁၃၉၃၂၃၂ |၃၅၄၀၄ |- |၂ |၂၀၁၉-၂၀၂၀ | | | | | | |- |၃ |၂၀၂၀-၂၀၂၁ | | | | | | |- |၄ |၂၀၂၁-၂၀၂၂ | | | | | | |- |၅ |၂၀၂၂-၂၀၂၃ | | | | | | |- |၆ |၂၀၂၃-၂၀၂၄ | | | | | | |- |၇ |၂၀၂၄-၂၀၂၅ | | | | | | |- |၈ |၂၀၂၅-၂၀၂၆ | | | | | | |} {| class="wikitable" |+မြို့နယ်အသားထုတ်လုပ်မှု (ပိဿာ) !စဉ် !ဘဏ္ဍာနှစ် !ကျွဲ !နွား !ဝက် !သိုး/ဆိတ် !ကြက် !ဘဲ |- |၁ |၂၀၁၈-၂၀၁၉ | - |၁၈၁၃၅၈၃ |၂၈၈၈၃၈၁ |၁၆၇၃၆၈၅ |၁၇၂၆၅၉၄ |၂၅၂၃၄ |- |၂ | | | | | | | |- |၃ | | | | | | | |} {| class="wikitable" |+မြို့နယ် ကြက်၊ ဘဲ ဥ ထုတ်လုပ်မှု (လုံး) !စဉ် !ဘဏ္ဍာနှစ် !ကြက် !ဘဲ |- |၁ |၂၀၁၈-၂၀၁၉ |၁၇၅၁၂ |၂၁၁ |- |၂ | | | |- |၃ | | | |} ==== ရေလုပ်ငန်း ==== ငါး၊ ပုဇွန် ‌မွေး မြူသူ မရှိပဲ မြစ်ချောင်းများတွင် တံငါအလုပ်နှင့် အသက်မွေးသူများသာ ရှိပါသည်။ ငါး၊ ပုဇွန် မလုံလောက်သဖြင့် တင်သွင်းရပါသည်။ <ref name=":1" /> === ဝန်ဆောင်မှုလုပ်ငန်း === အနောက်ပိုင်းရပ်ကွက်ရှိ ဆိပ်ဖြူကုန်စည်ဒိုင်တွင် ကြက်သွန်နီကို အဓိကထား ရောင်းဝယ်ကြသည်။ ဆိပ်ဖြူမြို့နယ်ထွက် ကြက်သွန်နီကို ဆိပ်ဖြူကုန်စည်ဒိုင်မှတဆင့် ရန်ကုန်၊ မန္တလေးမြို့များ နှင့် ပြည်တွင်းပြည်ပသို့ ဖြန့်ချိရောင်းချသည်။ ဆိပ်ဖြူကုန်စည်ဒိုင်ကြီးအပြင် ပုဂ္ဂလိက ပွဲစားကြီးများ၏ ကုန်စည်ဒိုင် (၂၀) လည်းရှိ၍ အဆိုပါ ဒိုင် (၂၀) မှ (၁၈) ခုသည် ကြက်သွန်ရောင်းဝယ်သည်။ ထို (၁၈) ခုတွင် (၉) ခုမှာ ကြက်သွန်နီအပြင် ပဲအမျိုးမျိုး၊ ဆီ၊ ဆန် တို့ကိုလည်း ရောင်းဝယ်ကြသေးသည်။ ကုန်စည်ဒိုင် နှစ်ခုမှာ ဇီး သီးသန့် ရောင်းဝယ်သည့် ကုန်စည်ဒိုင်များဖြစ်ကြသည်။ <ref>[https://myantrade.gov.mm/article/naypyitaw_26012024_400 ဆိပ်ဖြူကုန်စည်ဒိုင်၏ ကြက်သွန်နီစျေးနှုန်းစျေးကွက်၊ ၂၀၁၄ ဇန္နဝါရီ ၂၆၊ myantrade > News and Events]</ref> ဝန်ထမ်း ငါးဆယ်ကျော် ရှိသော မျိုးဇင်ဇာ ပုဂ္ဂလိက အသေးစား ရှားစေးစက်ရုံတစ်ရုံရှိ၍ တနိုင်တပိုင် လုပ်ငန်းများအနေနှင့် စက်ချုပ်လုပ်ငန်း (၇၇) ခု၊ ပန်းပဲလုပ်ငန်း (၁၈) ခု၊ မုန့်လုပ်ငန်း (၈) ခု၊ ပန်းတိမ်လုပ်ငန်း (၃) ခု ရှိသည်။ <ref name=":1" /> === သစ်ထုတ်လုပ်ရေး === မြန်မာ့သစ်လုပ်ငန်း က ကဇွန်းမဒေသတွင် သစ်ထုတ်လုပ်မှု ရှိပြီး ဆိပ်ဖြူ တွင် သစ်ကွင်း၊ အမှတ် (၁၂၄) သစ်စက် နှင့် သစ်ဆိပ်များ၊ သစ်ထုတ်လုပ်‌ရေး ဆင်ဝိုင်းများ၊ ယာဉ် ယန္တယား များ ထားရှိသော်လည်း ၁၉၉၀ မှ ၂၀၁၅ ခုနှစ်ကာလအတွင်း အလွန်အကျွံ သစ်ထုတ်လုပ်ခြင်းကြောင့် သစ်တောများတွင် ထုတ်လုပ်နိုင်သော သစ်ကောင်းရှားပါးလာသဖြင့် သစ်ထုတ်လုပ်ငန်းကို ယာယီ ရပ်နားထားရသည်။ မြို့နယ်တွင်း သစ်တောများမှ နှစ်စဉ် ဝါး အလုံးရေ ငါးသိန်းခန့် နှင့် ရှားစေး ပိဿာချိန် ခြောက်ထောင်ခန့် ထွက်ရှိသည်။ <ref name=":1" /> === ကာကွယ်ရေးပစ္စည်းစက်ရုံများ === ဆိပ်ဖြူမြို့နယ်အတွင်း ကာကွယ်ရေးပစ္စည်းစက်ရုံ (ကပစ) နှစ်ရုံရှိသည် <ref>[https://myanmar-now.org/mm/news/12161/ အာဏာသိမ်းစစ်တပ်၏ လက်နက်ထုတ်လုပ်ရေး လျှို့ဝှက်စက်ရုံများ ၊ ၂၀၂၂ ဩဂုတ် ၂ ၊ Myanmar Now News]</ref> ။ ဝန်ထမ်းအင်အား ၃၀၀၀ ခန့်ရှိနိုင်သည့် ဆောမြို့နယ် နယ်စပ်အနီး ကပစ ၂၁ တွင် တရုတ်နိုင်ငံသားပညာရှင်များနှင့် ပူးပေါင်းပြီး Cluster အမျိုးအစား လေယာဉ်ဗုံးများ ထုတ်လုပ်သည်။ <ref>[https://myanmar-now.org/mm/news/51349/ ဆိပ်ဖြူရှိ လေယာဉ်ဗုံးသီးစက်ရုံ အတိုက်ခံရပြီးနောက် လုံခြုံရေးတင်းကျပ်၊ ၂၀၂၄ ဧပြီ ၂၀၊ Myanmar Now News]</ref> ပေါက်မြို့နယ် နယ်စပ်အနီး၊ ပုသိမ်မုံရွာလမ်းမကြီးဘေးရှိ ကပစ (၂၂) တွင် Mark 1, Mark 2, Mark 3, Mark 4 လက်နက်ငယ်များထုတ်လုပ်သည်။ စစ်တပ်ပိုင် လုပ်ငန်းများသာဖြစ်သဖြင့် ဆိပ်ဖြူမြို့နယ် ဒေသခံ ပြည်သူလူထု အကျိုးစီးပွား အတွက် အထောက်အကူပြုခြင်း မရှိပေ။ <ref>[https://myanmar-now.org/mm/news/60614/ ဆိပ်ဖြူမြို့ ကင်မွန်းတောင့်ရွာကို စစ်တပ်က လက်နက်ကြီးဖြင့်ပစ်၊ ကလေးများအပါအဝင် မိသားစုဝင် ၅ ဦး သေဆုံး၊ ၂၀၂၅ ဇန္နဝါရီ ၂၈ ၊ Myanmar Now News]</ref> === ပွဲတော်များ === ဆိပ်ဖြူမြို့နယ်၌ နှစ်စဉ် ပုံမှန်ကျင်းပသော ပွဲတော်များတွင် လူစည်ကား‌ သော ပွဲတော်များမှာ ယောဝရပ် ရွှေမင်းဝံမြတ်စွာဘုရား တံဆောင်တိုင်မီးထွန်းပွဲနှင့် ဘုရားပွဲ၊ ရွာသစ်ရပ် ရွှေတောင်ဦး (ရွှေမုဌော) ဘုရား သီတင်းကျွတ်မီးထွန်းပွဲ နှင့် ဘုရားပွဲ၊ ချင်တောင်ရွာ သီတင်းကျွတ်ပွဲနှင့် ရွှေမြင်တင်ဘုရားပွဲ၊ ‌မြောက်ရွာမရွာ ကဆုန်လ အလိုတော်‌ပေါက် ဘုရားပွဲတို့ဖြစ်သည်။ ရွှေမြင်တင်ဘုရားပွဲမှအပ ကျန်ဘုရားပွဲ သုံးပွဲမှာ ဇာတ်ပွဲများ၊ ဈေးဆိုင်ခန်းများနှင့် ရက်ရှည်ကျင်းပသဖြင့် ဒေသစီးပွားရေး၊ ဖွံ့ဖြိုးရေး၊ အများပြည်သူ စိတ်အပမ်းပြေရေးများ ကို တဖက်တလမ်းက အထောက်အကူပြုပါသည်။ <ref name=":3" /> == သယ်ယူပို့ဆောင်ရေး == ကားလမ်းများဆုံ၍ မီးရထားဘူတာရုံရှိပြီး ဧရာဝတီမြစ်နှင့် မြစ်ကူးတံတားလည်း ရှိသဖြင့် လမ်းပန်းဆက်သွယ်ရေး ကောင်း မွန်ပါသည်။ <ref name=":1" /> ခရီးသွားများမှာ ကားဖြင့် အိမ်နီးချင်း မြို့နယ်အားလုံး နှင့် မြို့ကြီးများသို့ ဆက်သွယ်သွားလာနိုင်သည်။ ကုန်စည်စီးဆင်းမှုမှာလည်း ကားလမ်းများကို အသုံးများသည်။ ထို အဝေး‌ ပြေး လမ်းများကို လမ်းဦးစီးဌာနက စီမံခန့်ခွဲသည်။ {| class="wikitable" |+လမ်းဦးစီးဌာနက စီမံခန့်ခွဲသော လမ်းများ ! rowspan="2" |စဉ် ! rowspan="2" |ကားလမ်းအမည် ! colspan="2" |မြို့နယ်အတွင်းမိုင်တိုင် ! rowspan="2" |အရှည်မိုင်/ဖာလုံ |- |မှ |ထိ |- |၁ |ဆိပ်ဖြူ-ဆော-ကန်ပက်လက်လမ်း |၀/၀ |၄၂/၂ |၄၂/၂ |- |၂ |ဆိပ်ဖြူ-ကန်တော်-ပေါက်လမ်း |၁၄/၅ |၃၁/၆ |၁၇/၁ |- |၃ |မင်းဘူး-စလင်း-တညောင်-ဆိပ်ဖြူလမ်း |၆၁/၅ |၆၉/၇ |၈/၂ |- |၄ |ပုသိမ်-မုံရွာလမ်း |၃၃၈/၂ |၃၆၀/၀ |၂၁/၆ |- |၅ |ပခုက္ကူ-ဆိပ်ဖြူလမ်း |၁၀/၂ |၂၂/၄ |၁၂/၂ |- |၆ |ယောချောင်းတံတား(ကံတွင်း)‌ရှောင်ကွင်းလမ်း |၀/၀ |၁၁/၀ |၁၁/၀ |- |၇ |အနော်ရထာတံတားချဉ်းကပ်လမ်း |၀/၀ |၀/၄ |၀/၄ |- |၈ |ဆိပ်ဖြူမြို့ပတ်လမ်း |၀/၀ |၀/၆+၂၄၀' |၀/၆+၂၄၀' |- | colspan="4" |စုစု‌ေါင်း |၁၁၃/၇+၂၄၀' |} ဧရာဝတီမြစ် အနောက်ဖက်ကမ်း တောင်မြောက် မီးရထားလမ်း၏ ဘူတာရုံကြီး (၄) ခု၊ ဘူတာရုံအသေး (၄) ခု ရှိသော ၂၂ မိုင် အရှည်ရှိ ဒေါသာ-ဆိပ်ဖြူ လမ်းအပိုင်း မှာ စီးနင်းအသုံးပြုမှုနည်းပါး၍ ရပ်နားထားရသည်။ မြို့နယ် အဓိကထုတ်ကုန် ကြက်သွန်နီကို ကားဖြင့် မြန်ဆန်စွာပို့ဆောင်ကြသလို ဧရာဝတီမြစ်ကြောင်းမှ မော် တော် များ ဖြင့်လည်း ကုန်ကျစရိတ် သက်သာစွာ ပို့ဆောင်သည်။ ရေစီးသန်သော ယောချောင်းကို သစ် ဝါး ‌ဖောင်များ မျှောရန် နှင့် လှေများသွားလာရန်သာ သုံးကြသည်။ == စွမ်းအင် == မဟာဓာတ်အားလိုင်း မှလျှပ်စစ်ဓာတ်အားကို မြို့ပေါ်ရပ်ကွက်များနှင့် ရွာတစ်ချို့သာ လက်လှမ်းမှီ သုံးစွဲနိုင်သေးသည်။<ref>[https://moep.gov.mm/mm/ignite/contentView/1509 ဆိပ်ဖြူလျှပ်စစ်ဓာတ်အားခွဲရုံမှ လက်ဆယ်ကျေးရွာထိ၊ ပင်းတလဲကျေးရွာနှင့် ဆူးလေကုန်း ကျေးရွာထိမီးတိုင်၊ မီးကြိုးများသွယ်တန်းပြီးဖြစ်ပါ၍ မီးတိုင်၊ မီးကြိုးနှင့်နီးသော ကျေးရွာများအား လျှပ်စစ်မီးပေးနိုင်ခြင်း ရှိ/မရှိနှင့်စပ်လျဉ်းသည့် မေးခွန်း၊ ၂၀၁၉ ဖေဖော်ဝါရီ ၂၈၊ လျှပ်စစ်စွမ်းအားဝန်ကြီးဌာန]</ref> === ရုပ်ကြွင်းလောင်စာ === ဆိပ်ဖြူမြို့နယ်အတွင်း ရုပ်ကြွင်းလောင်စာဆီ ရောင်းချသော ပုဂ္ဂလိကဆိုင် (၇) ဆိုင် ရှိသည်။ {| class="wikitable" |+လောင်စာဆီဆိုင်များ နှင့် ရောင်းအား !စဉ် !ဆိုင်အမည် !တည်နေရာ !တစ်နှစ်ဓာတ်ဆီရောင်းအားစည်ပေါင်း !တစ်နှစ်ဒီဇယ်ဆီရောင်းအားစည်ပေါင်း |- |၁ |မြင့်မိုရ်ခိုင် | |၄၀ |၂၀ |- |၂ |စိုပြေ | |၅၀ |၂၀ |- |၃ |သုခအောင် | |၄၀ |၁၀ |- |၄ |မြရွှေစင် | |၆၀ |၃၀ |- |၅ |မြမေတ္တာမွန် | |၈၀ |၂၀ |- |၆ |ဟိန်း | |၂၅ |၁၀ |- |၇ |MPD | |၄၀ |၁၀ |- | colspan="3" |‌ပေါင်း |၃၃၅ |၁၂၉ |} === ဇီဝဒြပ်ထုလောင်စာ === ဆိပ်ဖြူမြို့နယ်လူဦးရေ၏ အများစုဖြစ်သော ကျေးလက်နေပြည်သူလူထုအများစုမှာ ထမင်းဟင်းချက်ပြုတ်ရာတွင် ထင်း လောင် စာကို အသုံးပြုကြရသည်။ ၂၀၁၄ ခုနှစ်တွင် ထင်းသုံးစွဲသော အိမ်ထောင်စုမှာ ၈၉.၉ % ထိ ရှိပါသည်။ <ref name=":4" /> == ကိုးကား == {{reflist}} == ပြင်ပလင့်ခ်များ == *[http://www.themimu.info/docs/MIMU539v07_12_Dec_12_Myanmar%20Country%20Map_Admin%20boundaries_6ft-3ft.pdf Admin map, 2011, Myanmar Information Management Unit (MIMU)] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20130816001146/http://www.themimu.info/download.php?file=docs%2FMIMU539v07_12_Dec_12_Myanmar%20Country%20Map_Admin%20boundaries_6ft-3ft.pdf |date=16 August 2013 }} * [http://www.maplandia.com/burma/magwe/seikpyu/ "Seikpyu Google Satellite Map"] map of administrative area with listing of principal settlements, from Maplandia World Gazetteer * [http://www.themimu.info/docs/MIMU154v01_100608_Seikphyu%20Ts%20-Magway%20Div_A1.pdf "Seik Phyu Township - Magway Division"]{{Dead link|date=December 2020 }} map, 8 June 2010, Myanmar Information Management Unit (MIMU) {{ဆိပ်ဖြူမြို့နယ်}} {{မကွေးတိုင်း}} [[Category:မကွေးတိုင်းဒေသကြီးရှိ မြို့နယ်များ]] [[Category:ပခုက္ကူခရိုင်]] p090d5rwm3cigtq39izi1gnp0kkxg3h 0 62793 876846 873761 2025-06-07T11:38:57Z Salai Rungtoi 22844 /* ၂၀၂၁ ဖေဖော်ဝါရီနောက်ပိုင်းဖြစ်ရပ်များ */ 876846 wikitext text/x-wiki {{Infobox Officeholder |honorific-prefix = |name = ဟင်နရီဗန်ထီးယူ |native_name = {{nobold|Henry Van Thio}} |native_name_lang = |pronunciation = | allegiance = [[မြန်မာနိုင်ငံ]] |rank = ဗိုလ်မှူး |branch = [[တပ်မတော်]] |serial = |image = File:Henry Van Thio.jpg |image_size = |caption = |office = မြန်မာနိုင်ငံ၏ တတိယ​မြောက် [[မြန်မာနိုင်ငံ၏ ဒုတိယ သမ္မတ|ဒုတိယ သမ္မတ (၂)]] |president = [[ထင်ကျော်၊ ဦး|ဦးထင်ကျော်]]<br/>[[ဝင်းမြင့်၊ ဦး (လွှတ်တော်အမတ်)|ဦးဝင်းမြင့်]]<br>[[မြင့်ဆွေ၊ ဒုတိယဗိုလ်ချုပ်ကြီး|ဦးမြင့်ဆွေ]] {{small|(ယာယီ)}} |term_start = ၃၀ မတ် ၂၀၁၆ |term_end = ၂၂ ဧပြီ ၂၀၂၄ |alongside = [[မြင့်ဆွေ၊ ဒုတိယဗိုလ်ချုပ်ကြီး|ဦးမြင့်ဆွေ]] |predecessor = [[ဉာဏ်ထွန်း၊ ဦး|ဦးဉာဏ်ထွန်း]] |succeeding = |successor = |office1 = [[အမျိုးသားလွှတ်တော်]] ရွေးကောက်ခံ ကိုယ်စားလှယ်<br/>ချင်းပြည်နယ် မဲဆန္ဒနယ် (၃) မှ |term_start1 = ၃ ဖေဖော်ဝါရီ ၂၀၁၆ |term_end1 = ၃၀ မတ် ၂၀၁၆ |predecessor1 = |successor1 = |majority1 = |birth_date = {{birth date and age|1958|8|9}} |birth_place = [[ထန်တလန်မြို့နယ်]]၊ [[ချင်းပြည်နယ်]]၊ [[မြန်မာနိုင်ငံ]] |party = [[အမျိုးသားဒီမိုကရေစီအဖွဲ့ချုပ်]] |spouse = ဒေါက်တာရွှေလွှမ်း |children = ၃ |occupation = |alma_mater = [[မန္တလေးတက္ကသိုလ်]]၊ [[ရန်ကုန်တက္ကသိုလ်|ရန်ကုန်ဝိဇ္ဇာနှင့်သိပ္ပံတက္ကသိုလ်]] |residence = |religion = [[ခရစ်ယာန်]] | nationality = ချင်း | ethnicity = [[ချင်းလူမျိုး|ချင်း]] |awarded = |signature = }} '''ဟင်နရီဗန်ထီးယူ''' ({{lang-en|Henry Van Thio}}; ၉ ဩဂုတ် ၁၉၅၈ မွေးဖွား) သည် မြန်မာနိုင်ငံသား နိုင်ငံရေးသမားတစ်ဦးဖြစ်ပြီး ပြည်ထောင်စုသမ္မတ မြန်မာနိုင်ငံ၏ [[မြန်မာနိုင်ငံ၏ ဒုတိယ သမ္မတ|ဒုတိယ သမ္မတ (၂)]] အဖြစ် ရွေးချယ်ခံရသူ ဖြစ်သည်။ [[အထွေထွေ ရွေးကောက်ပွဲ ၂၀၁၅|၂၀၁၅ ရွေးကောက်ပွဲ]]တွင် [[ချင်းပြည်နယ်]] မဲဆန္ဒနယ်အမှတ် ၃ မှ ဝင်ရောက်ယှဉ်ပြိုင်ခဲ့ပြီး အနိုင်ရရှိခဲ့ကာ [[အမျိုးသားလွှတ်တော်]] ကိုယ်စားလှယ်တစ်ဦးအဖြစ် ဆောင်ရွက်ခဲ့သည်။<ref>{{cite web|url=http://www.bbc.com/news/world-asia-35770535|title=Myanmar begins presidential selection as Aung San Suu Kyi ruled out|work=BBC News}}</ref><ref>{{cite web|url=http://www.mmtimes.com/index.php/national-news/19403-nld-names-u-htin-kyaw-for-presiden.html|title=NLD names U Htin Kyaw for president|author=Ei Ei Toe Lwin|publisher=|access-date=11 March 2016|archive-date=10 March 2016|archive-url=https://web.archive.org/web/20160310190545/http://www.mmtimes.com/index.php/national-news/19403-nld-names-u-htin-kyaw-for-presiden.html}}</ref><ref>{{cite web|url=http://www.amyothahluttaw.gov.mm/?representative=02040301|title=National Parliament - Beta|publisher=|accessdate=11 March 2016|archivedate=11 March 2016|archiveurl=https://web.archive.org/web/20160311113706/http://www.amyothahluttaw.gov.mm/?representative=02040301}}</ref> ၂၀၁၆ မတ်လ ၃၀ ရက်နေ့တွင် ဒုတိယသမ္မတအဖြစ် ကျမ်းသစ္စာကျိန်ဆိုခဲ့သည်။သူသည် [[၂၀၂၁ မြန်မာနိုင်ငံစစ်အာဏာသိမ်းခံရခြင်း|မြန်မာနိုင်ငံစစ်အာဏာသိမ်းသည့် ၂၀၂၁]] နောက်ပိုင်း ဒုတိယသမ္မတ အဖြစ် ဆက်ရှိနေခဲ့ပြီး၂၀၂၄ ခုနှစ် ဧပြီလ ၂၂ ရက်နေ့ တွင် ကျန်းမာရေးအကြောင်းပြချက်ဖြင့် တာဝန်မှ အနားယူသည်။<ref>{{cite web|url=https://www.myanmaritv.com/news/order-no-332024-vp-permitted-retire|title=ORDER NO (33/2024): VP PERMITTED TO RETIRE|work=mitv|access-date=22 April 2024|date=22 April 2024}}</ref> == အစောပိုင်းဘဝ == [[ချင်းလူမျိုး]]တစ်ဦးဖြစ်ပြီး [[ရန်ကုန်တက္ကသိုလ်|ရန်ကုန် ဝိဇ္ဇာနှင့်သိပ္ပံ တက္ကသိုလ်]]မှ ဘွဲ့ရရှိခဲ့သည်။ [[တပ်မတော်]]တွင် ဗိုလ်မှူးအဆင့်ဖြင့် တာဝန်ထမ်းဆောင်ခဲ့သည်။<ref>{{cite web|url=http://vcth.net/amyotha-hluttaw-in-pu-henry-van-thio-vice-president-ah-thun|title=NLD in Pu Henry Van Thio vice president ah thun|work=VCTH|accessdate=11 March 2016|archivedate=10 March 2016|archiveurl=https://web.archive.org/web/20160310195509/http://vcth.net/amyotha-hluttaw-in-pu-henry-van-thio-vice-president-ah-thun}}</ref> == ဒုတိယသမ္မတအဖြစ် ရွေးကောက်ခံရခြင်း == ၂၀၁၆ ခုနှစ် မတ်လ ၁၀ ရက်နေ့တွင် [[အမျိုးသားဒီမိုကရေစီအဖွဲ့ချုပ်]] ကိုယ်စားလှယ်များက ဦးဟင်နရီဗန်ထီးယူအား [[မြန်မာနိုင်ငံ၏ ဒုတိယ သမ္မတ|ဒုတိယသမ္မတလောင်း]]အဖြစ် တင်မြှောက်ခဲ့သည်။<ref>{{cite web|url=http://www.aljazeera.com/news/2016/03/aung-san-suu-kyi-myanmar-president-160310035551666.html|title=Aung San Suu Kyi aide nominated as Myanmar president|publisher=}}</ref><ref>{{cite web|url=http://www.theguardian.com/world/2016/mar/10/aung-san-suu-kyi-nominates-htin-kyaw-myanmar-president|title=Aung San Suu Kyi will not be president of Myanmar, parliament confirms|work=the Guardian}}</ref> ၂၀၁၆ မတ်လ ၁၁ ရက်နေ့တွင် [[အမျိုးသားလွှတ်တော်]]မှ ၁၄၈ မဲဖြင့် ဒုတိယသမ္မတလောင်းအဖြစ် အဆိုပြုခံခဲ့ရသည်။ ၂၀၁၆ မတ်လ ၁၅ ရက်နေ့တွင် [[ပြည်ထောင်စုလွှတ်တော်]]တွင် မဲအရေအတွက် ၃၅၂ မဲအနက် ၇၉ မဲရရှိကာ ပြည်ထောင်စုသမ္မတ မြန်မာနိုင်ငံ၏ ဒုတိယသမ္မတ (၂) ဖြစ်လာခဲ့သည်။ [[အထွေထွေ ရွေးကောက်ပွဲ၊ ၂၀၂၀|အထွေထွေရွေးကောက်ပွဲ ၂၀၂၀]] တွင် [[အမျိုးသား ဒီမိုကရေစီ အဖွဲ့ချုပ်|အမျိုးသားဒီမိုကရေစီအဖွဲ့ချုပ်]] ပါတီကိုယ်စားပြုပြီး [[ချင်းပြည်နယ်]] မဲဆန္ဒနယ်အမှတ်(၁၀) အမျိုးသားလွှတ်တော်ကိုယ်စားလှယ်လောင်းအဖြစ် ဝင်ပြိုင်သည်။ ပြိုင်ဘက် [[ပြည်ထောင်စုကြံ့ခိုင်ရေးနှင့် ဖွံ့ဖြိုးရေးပါတီ|ပြည်ထောင်စုကြံ့ခိုင်ရေးနှင့်ဖွံ့ဖြိုးရေးပါတီ]] ကိုယ်စားလှယ်လောင်း ဦးရှန်လျန်မှုန်း နှင့် [[ချင်းအမျိုးသားဒီမိုကရေစီအဖွဲ့ချုပ်ပါတီ]] ကိုယ်စားလှယ်လောင်း ဦးဗန်မွန်လျန် တို့အား အနိုင်ရကာ အမျိုးသားလွှတ်တော်ကိုယ်စားလှယ်အဖြစ် တင်မြှောက်ခြင်းခံရသည်။ ရရှိ ခိုင်လုံမဲအရေအတွက်မှာ ၁၅၄၉၂မဲ ဖြစ်သည်။ မဲစုစုပေါင်း၏ ၅၇ဒသမ ၉၁ ရာခိုင်နှုန်း ရရှိသည်ဟု [[ပြည်ထောင်စု ရွေးကောက်ပွဲ ကော်မရှင်|ပြည်ထောင်စုရွေးကောက်ပွဲကော်မရှင်က]] ကြေညာခဲ့သည်။<ref>{{Cite web|url=https://uecdata.s3.ap-southeast-1.amazonaws.com/2020%20Election%20Result%20%28%20Percentage%20%29/2.%20Amyotha%20Result%20%28%20Percentage%20%29/Amyotha%20Each%20Candidate%20Result.pdf|title=အမျိုးသားလွှတ်တော်ကိုယ်စားလှယ်လောင်း တစ်ဦးချင်းစီ၏ ဆန္ဒမဲရရှိမှုအခြေအနေ (၂၀၂၀ပြည့်နှစ်အထွေထွေရွေးကောက်ပွဲ)|work=UEC Myanmar|access-date=12 December 2022|archive-date=18 June 2022|archive-url=https://web.archive.org/web/20220618232637/https://uecdata.s3.ap-southeast-1.amazonaws.com/2020%20Election%20Result%20%28%20Percentage%20%29/2.%20Amyotha%20Result%20%28%20Percentage%20%29/Amyotha%20Each%20Candidate%20Result.pdf}}</ref> == ၂၀၂၁ ဖေဖော်ဝါရီနောက်ပိုင်းဖြစ်ရပ်များ == ၂၀၂၁ခုနှစ် တပ်မတော် အာဏာသိမ်းမှု ဖြစ်ပွားပြီးနောက်တွင် ဖွဲ့စည်းပုံအ​ခြေခံဥပ​ဒေ ပုဒ်မ (၄၂၄)အရ ဒုတိယသမ္မတအဖြစ် ဆက်လက်တည်ရှိခဲ့သည်။ ယာယီသမ္မတ ဦးမြင့်ဆွေ၏ [[အမျိုးသား ကာကွယ်ရေးနှင့် လုံခြုံရေးကောင်စီ|အမျိုးသားကာကွယ်ရေးနှင့် လုံခြုံရေးကောင်စီ]]တွင် အဖွဲ့ဝင်အဖြစ် ပါဝင်သည်။ ဒုတိယသမ္မတ (၂) ဦးဟင်နရီဗန်ထီးယူ အဖမ်းမခံရဘဲ ဒုတိယသမ္မတ အိမ်တော်မှာပဲ ရှိနေပြီး “အကျယ်ချုပ်”ဖြင့် မချုပ်ထားဟု ဘီဘီစီက ဖော်ပြသည်။<ref>{{Cite web|url=https://www.bbc.com/burmese/burma-58693161|title=ပြည်သူ့လွှတ်တော် ဥက္ကဋ္ဌ ဦးတီခွန်မြတ်နဲ့ ဒုသမ္မတ ဦးဟင်နရီဗန်ထီးယူ အဖမ်းမခံရဘဲ အိမ်တော်တွေမှာပဲ ဆက်ရှိနေ|work=BBC Burmese }}</ref> ၎င်းသည် ၂၀၂၂ခုနှစ် ဇန်နဝါရီလ ၃၁ရက်နေ့တွင် ကျင်းပသော [[အမျိုးသား ကာကွယ်ရေးနှင့် လုံခြုံရေးကောင်စီ|ကာလုံ]]အစည်းအဝေးသို့ ကျန်းမာရေးအခြေအနေအကြောင်းပြချက်ဖြင့်တက်ရောက်ခြင်းမရှိဘဲ ခွင့်ပန်ကြားခဲ့သည်။<ref name="2022ndsc">{{cite news|url=https://cincds.gov.mm/node/16370|title=ပြည်ထောင်စုသမ္မတမြန်မာနိုင်ငံတော် အမျိုးသားကာကွယ်ရေးနှင့်လုံခြုံရေးကောင်စီအစည်းအဝေး(၁/၂၀၂၂) ကျင်းပ}}</ref> ယင်းအပြင် ၂၀၂၂ခုနှစ်  ဇူလိုင်  ၃၁ ရက်က ကျင်းပသည့် အမျိုးသားကာကွယ်ရေးနှင့် လုံခြုံရေးကောင်စီ အစည်းအဝေး(၂/၂၀၂၂) သို့လည်း ကျန်းမာရေးအကြောင်းပြချက်ဖြင့်ပင် ခွင့်ပန်ကြားခဲ့ကာ တက်ရောက်ခြင်း မရှိခဲ့ပေ။<ref>{{Cite web|url=http://burmese.dvb.no/archives/546219|title=ကာလုံအစည်းအဝေးခေါ်ယူပြီး စစ်ကောင်စီ အာဏာသိမ်းသက်တမ်း ၆ လထပ်တိုး|work=DVB News}}</ref> <ref>{{Cite web|url=https://news-eleven.com/article/234923|title=အမျိုးသားကာကွယ်ရေးနှင့်လုံခြုံရေးကောင်စီ(ကာလုံ) အစည်းအဝေးကျင်းပပြီး အရေးပေါ်ကာလအား ခြောက်လသက်တမ်းတိုး|work=Eleven}}</ref> ၂၀၂၂ ခုနှစ် ဒီဇင်ဘာ ၁၂ရက်တွင် နေပြည်တော်အချုပ်ရှိ အထူးသီးသန့် တရားရုံးတရားခွင်သို့ ခံပြသက်သေတစ်ဦးအဖြစ်  ဦးဟင်နရီဗန်ထီးယူ တက်ရောက်သည်။ [[အဂတိလိုက်စားမှု တိုက်ဖျက်ရေး ကော်မရှင်|အဂတိလိုက်စားမှုတိုက်ဖျက်ရေးကော်မရှင်က]] ဦး[[ဝင်းမြင့် (နိုင်ငံတော်သမ္မတ)|ဝင်းမြင့်]] နှင့် [[အောင်ဆန်းစုကြည်|ဒေါ်အောင်ဆန်းစုကြည်]] တို့အပေါ်  စွဲဆိုထားသော ရဟတ်ယာဉ်နှင့်ပတ်သတ်သည့်  အမှုများနှင့်ပတ်သတ်ပြီး ၎င်းတို့အနေဖြင့် လုပ်ငန်းစဉ်များအား လုပ်ထုံးလုပ်နည်း၊စည်းမျဉ်းစည်းကမ်းများနှင့်အညီလုပ်ဆောင်ခြင်းဖြစ်ကြောင်း ခုခံ ထွက်ဆိုသည်။<ref>{{Cite web|url=http://burmese.dvb.no/archives/568532|title=ရဟတ်ယာဉ်အမှုအတွက် ဒုသမ္မတ ဦးဟင်နရီဗန်ထီးယူကို စစ်ဆေး|work=DVB News|access-date=12 December 2022|archive-date=12 December 2022|archive-url=https://web.archive.org/web/20221212151340/http://burmese.dvb.no/archives/568532}}</ref> ၂၀၂၃ ဇန်နဝါရီ ၃၁ရက်တွင် ကျင်းပသည့် အမျိုးသားကာကွယ်ရေးနှင့် လုံခြုံရေးကောင်စီအစည်းအဝေး(၁/၂၀၂၃) သို့လည်း ကျန်းမာရေးအခြေအနေအရ အစည်းအဝေးမတက်ရောက်နိုင်ကြောင်း ၎င်း ခွင့်ပန်ကြားပြန်သည်။<ref>{{Cite web|url=https://www.moi.gov.mm/index.php/news/35042 |title=ပြည်ထောင်စုသမ္မတမြန်မာနိုင်ငံတော် အမျိုးသားကာကွယ်ရေးနှင့် လုံခြုံရေးကောင်စီအစည်းအဝေး(၁/၂၀၂၃)ကျင်းပ|work=MOI}}</ref> ထိုနေ့တွင် ဦးဟင်နရီဗန်ထီးယူ ချော်လဲ ခေါင်းပေါက်၍ နေပြည်တော်ဆေးရုံသို့ တက်ရောက်နေသည်ဟု RFA ကဖော်ပြသည်။<ref>{{Cite web|url=https://www.rfa.org/burmese/news/henryvanthio-hospital-attendance-01312023051707.html|title=ဒုသမ္မတ ဦးဟင်နရီဗန်ထီးယူ နေပြည်တော် ခုတင် ၁၀၀၀ ဆေးရုံ တက်ရောက်နေရ|work=RFA Burmese}}</ref> သူသည်  ၂၀၂၃ ဇူလိုင် ၃၁ရက် တွင် ကျင်းပသည့် ကာလုံအစည်းအဝေး(၂/၂၀၂၃)ကို  တက်ရောက်ခြင်းဖြင့် လူမြင်ကွင်းရှေ့ ပြန်ထွက်သည်။ <ref>{{cite web|url=https://www.bbc.com/burmese/articles/c51ddlzk477o|title=ကာလုံခေါ်ပြီး စစ်ကောင်စီ သက်တမ်း ၆ လ ထပ်တိုး|work=BBC Burmese|access-date=၃၁ ဇူလိုင်၂၀၂၃|date=၃၁ ဇူလိုင် ၂၀၂၃}}</ref> ဦးဟင်နရီဗန်ထီးယူသည် ယင်းအစည်းအဝေးအတွင်း [[တပ်မတော်ကာကွယ်ရေးဦးစီးချုပ်]] ၏ တင်ပြချက်အား ထောက်ခံခဲ့သည်ဟု စစ်တပ်ပိုင်မီဒီယာက ဖော်ပြသည်။ <ref>{{cite web|url=https://www.cincds.gov.mm/node/23104|title=ပြည်ထောင်စုသမ္မတမြန်မာနိုင်ငံတော် အမျိုးသားကာကွယ်ရေးနှင့်လုံခြုံရေးကောင်စီအစည်းအဝေး(၂/၂၀၂၃) ကျင်းပ|work=CINCDS Myanmar|access-date=၁၀ ဩဂုတ် ၂၀၂၃|date=၃၁ ဇူလိုင် ၂၀၂၃}}</ref> ထိုအစည်းအဝေးတက်ရောက်ခဲ့ခြင်းနှင့် စပ်လျဉ်းပြီး [[အမျိုးသား ဒီမိုကရေစီ အဖွဲ့ချုပ်|အမျိုးသားဒီမိုကရေစီအဖွဲ့ချုပ်]] ဗဟိုအလုပ်ကော်မတီက ၎င်းအား ၂၀၂၃ ဩဂုတ် ၉ ရက်တွင် ပါတီမှ ထုတ်ပယ်သည်။<ref>{{cite web|url=https://burma.irrawaddy.com/news/short-news/2023/08/09/372418.html|title=ကာလုံအစည်းအဝေးတက်ခဲ့သည့် ဦးဟင်နရီဗန်ထီးယူကို NLD ပါတီ ထုတ်ပယ်|work=ဧရာဝတီသတင်း|access-date=၁၀ ဩဂုတ် ၂၀၂၃|date=၉ ဩဂုတ် ၂၀၂၃}}</ref> <ref>{{cite web|url=https://www.rfa.org/burmese/news/vice-president-henryventhieu-08092023051216.html|title=ကာလုံအစည်းအဝေးတက်ခဲ့တဲ့ ဒုသမ္မတ ဦးဟင်နရီဗန်ထီးယူ NLD ပါတီမှ ထုတ်ပယ်ခံရ|work=RFA Burmese|access-date=၁၀ ဩဂုတ် ၂၀၂၃|date=၉ ဩဂုတ် ၂၀၂၃}}</ref> ၂၀၂၄ ခုနှစ်၊ ဧပြီလ ၂၂ ရက်နေ့တွင် နိုင်ငံတော်စီမံအုပ်ချုပ်ရေးကောင်စီ အမိန့်အမှတ် ၃၃/၂၀၂၄ အားဖြင့် ဒုတိယသမ္မတ ဦးဟင်နရီဗန်ထီးယူအား ကျန်းမာရေးအရ တာဝန်မှ အနားယူခွင့် ပြုလိုက်သည်။ == မိသားစုဘဝ == သူသည် ဒေါ်ရွှေလွှမ်းနှင့် လက်ထပ်ခဲ့ကာ သားသမီး သုံးဦး ထွန်းကားခဲ့သည်။ သူသည် ခရစ်ယာန်ဘာသာဝင်တစ်ဦး ဖြစ်ပြီး ဗုဒ္ဓဘာသာဝင်မဟုတ်သည့် ပထမဆုံးသော ဒုတိယသမ္မတ ဖြစ်သည်။ == ကိုးကား == {{reflist}} {{s-start}} {{s-off}} {{s-bef|before=[[ဉာဏ်ထွန်း၊ ဦး|ဦးဉာဏ်ထွန်း]]}} {{s-ttl|title=[[မြန်မာနိုင်ငံ၏ ဒုတိယ သမ္မတ|မြန်မာနိုင်ငံ၏ ဒုတိယသမ္မတ (၂)]]|years=၂၀၁၆–၂၀၂၄}} {{s-end}} [[Category:၁၉၅၈ မွေးဖွားသူများ]] [[Category:မြန်မာ စစ်ဖက်ဆိုင်ရာ လူပုဂ္ဂိုလ်များ]] [[Category:သက်ရှိထင်ရှားပုဂ္ဂိုလ်များ]] [[Category:မြန်မာ့နိုင်ငံရေးသမားများ]] [[Category:မြန်မာနိုင်ငံ၏ ဒုတိယသမ္မတများ]] [[ကဏ္ဍ:အမျိုးသားလွှတ်တော် ကိုယ်စားလှယ်များ]] [[ကဏ္ဍ:ချင်းလူမျိုးများ]] [[ကဏ္ဍ:ချင်းပြည်နယ်မှ လူပုဂ္ဂိုလ်များ]] ph3pg7j8c3sts8gob9f80czpdxje0a2 876847 876846 2025-06-07T11:40:05Z Salai Rungtoi 22844 /* ၂၀၂၁ ဖေဖော်ဝါရီနောက်ပိုင်းဖြစ်ရပ်များ */ 876847 wikitext text/x-wiki {{Infobox Officeholder |honorific-prefix = |name = ဟင်နရီဗန်ထီးယူ |native_name = {{nobold|Henry Van Thio}} |native_name_lang = |pronunciation = | allegiance = [[မြန်မာနိုင်ငံ]] |rank = ဗိုလ်မှူး |branch = [[တပ်မတော်]] |serial = |image = File:Henry Van Thio.jpg |image_size = |caption = |office = မြန်မာနိုင်ငံ၏ တတိယ​မြောက် [[မြန်မာနိုင်ငံ၏ ဒုတိယ သမ္မတ|ဒုတိယ သမ္မတ (၂)]] |president = [[ထင်ကျော်၊ ဦး|ဦးထင်ကျော်]]<br/>[[ဝင်းမြင့်၊ ဦး (လွှတ်တော်အမတ်)|ဦးဝင်းမြင့်]]<br>[[မြင့်ဆွေ၊ ဒုတိယဗိုလ်ချုပ်ကြီး|ဦးမြင့်ဆွေ]] {{small|(ယာယီ)}} |term_start = ၃၀ မတ် ၂၀၁၆ |term_end = ၂၂ ဧပြီ ၂၀၂၄ |alongside = [[မြင့်ဆွေ၊ ဒုတိယဗိုလ်ချုပ်ကြီး|ဦးမြင့်ဆွေ]] |predecessor = [[ဉာဏ်ထွန်း၊ ဦး|ဦးဉာဏ်ထွန်း]] |succeeding = |successor = |office1 = [[အမျိုးသားလွှတ်တော်]] ရွေးကောက်ခံ ကိုယ်စားလှယ်<br/>ချင်းပြည်နယ် မဲဆန္ဒနယ် (၃) မှ |term_start1 = ၃ ဖေဖော်ဝါရီ ၂၀၁၆ |term_end1 = ၃၀ မတ် ၂၀၁၆ |predecessor1 = |successor1 = |majority1 = |birth_date = {{birth date and age|1958|8|9}} |birth_place = [[ထန်တလန်မြို့နယ်]]၊ [[ချင်းပြည်နယ်]]၊ [[မြန်မာနိုင်ငံ]] |party = [[အမျိုးသားဒီမိုကရေစီအဖွဲ့ချုပ်]] |spouse = ဒေါက်တာရွှေလွှမ်း |children = ၃ |occupation = |alma_mater = [[မန္တလေးတက္ကသိုလ်]]၊ [[ရန်ကုန်တက္ကသိုလ်|ရန်ကုန်ဝိဇ္ဇာနှင့်သိပ္ပံတက္ကသိုလ်]] |residence = |religion = [[ခရစ်ယာန်]] | nationality = ချင်း | ethnicity = [[ချင်းလူမျိုး|ချင်း]] |awarded = |signature = }} '''ဟင်နရီဗန်ထီးယူ''' ({{lang-en|Henry Van Thio}}; ၉ ဩဂုတ် ၁၉၅၈ မွေးဖွား) သည် မြန်မာနိုင်ငံသား နိုင်ငံရေးသမားတစ်ဦးဖြစ်ပြီး ပြည်ထောင်စုသမ္မတ မြန်မာနိုင်ငံ၏ [[မြန်မာနိုင်ငံ၏ ဒုတိယ သမ္မတ|ဒုတိယ သမ္မတ (၂)]] အဖြစ် ရွေးချယ်ခံရသူ ဖြစ်သည်။ [[အထွေထွေ ရွေးကောက်ပွဲ ၂၀၁၅|၂၀၁၅ ရွေးကောက်ပွဲ]]တွင် [[ချင်းပြည်နယ်]] မဲဆန္ဒနယ်အမှတ် ၃ မှ ဝင်ရောက်ယှဉ်ပြိုင်ခဲ့ပြီး အနိုင်ရရှိခဲ့ကာ [[အမျိုးသားလွှတ်တော်]] ကိုယ်စားလှယ်တစ်ဦးအဖြစ် ဆောင်ရွက်ခဲ့သည်။<ref>{{cite web|url=http://www.bbc.com/news/world-asia-35770535|title=Myanmar begins presidential selection as Aung San Suu Kyi ruled out|work=BBC News}}</ref><ref>{{cite web|url=http://www.mmtimes.com/index.php/national-news/19403-nld-names-u-htin-kyaw-for-presiden.html|title=NLD names U Htin Kyaw for president|author=Ei Ei Toe Lwin|publisher=|access-date=11 March 2016|archive-date=10 March 2016|archive-url=https://web.archive.org/web/20160310190545/http://www.mmtimes.com/index.php/national-news/19403-nld-names-u-htin-kyaw-for-presiden.html}}</ref><ref>{{cite web|url=http://www.amyothahluttaw.gov.mm/?representative=02040301|title=National Parliament - Beta|publisher=|accessdate=11 March 2016|archivedate=11 March 2016|archiveurl=https://web.archive.org/web/20160311113706/http://www.amyothahluttaw.gov.mm/?representative=02040301}}</ref> ၂၀၁၆ မတ်လ ၃၀ ရက်နေ့တွင် ဒုတိယသမ္မတအဖြစ် ကျမ်းသစ္စာကျိန်ဆိုခဲ့သည်။သူသည် [[၂၀၂၁ မြန်မာနိုင်ငံစစ်အာဏာသိမ်းခံရခြင်း|မြန်မာနိုင်ငံစစ်အာဏာသိမ်းသည့် ၂၀၂၁]] နောက်ပိုင်း ဒုတိယသမ္မတ အဖြစ် ဆက်ရှိနေခဲ့ပြီး၂၀၂၄ ခုနှစ် ဧပြီလ ၂၂ ရက်နေ့ တွင် ကျန်းမာရေးအကြောင်းပြချက်ဖြင့် တာဝန်မှ အနားယူသည်။<ref>{{cite web|url=https://www.myanmaritv.com/news/order-no-332024-vp-permitted-retire|title=ORDER NO (33/2024): VP PERMITTED TO RETIRE|work=mitv|access-date=22 April 2024|date=22 April 2024}}</ref> == အစောပိုင်းဘဝ == [[ချင်းလူမျိုး]]တစ်ဦးဖြစ်ပြီး [[ရန်ကုန်တက္ကသိုလ်|ရန်ကုန် ဝိဇ္ဇာနှင့်သိပ္ပံ တက္ကသိုလ်]]မှ ဘွဲ့ရရှိခဲ့သည်။ [[တပ်မတော်]]တွင် ဗိုလ်မှူးအဆင့်ဖြင့် တာဝန်ထမ်းဆောင်ခဲ့သည်။<ref>{{cite web|url=http://vcth.net/amyotha-hluttaw-in-pu-henry-van-thio-vice-president-ah-thun|title=NLD in Pu Henry Van Thio vice president ah thun|work=VCTH|accessdate=11 March 2016|archivedate=10 March 2016|archiveurl=https://web.archive.org/web/20160310195509/http://vcth.net/amyotha-hluttaw-in-pu-henry-van-thio-vice-president-ah-thun}}</ref> == ဒုတိယသမ္မတအဖြစ် ရွေးကောက်ခံရခြင်း == ၂၀၁၆ ခုနှစ် မတ်လ ၁၀ ရက်နေ့တွင် [[အမျိုးသားဒီမိုကရေစီအဖွဲ့ချုပ်]] ကိုယ်စားလှယ်များက ဦးဟင်နရီဗန်ထီးယူအား [[မြန်မာနိုင်ငံ၏ ဒုတိယ သမ္မတ|ဒုတိယသမ္မတလောင်း]]အဖြစ် တင်မြှောက်ခဲ့သည်။<ref>{{cite web|url=http://www.aljazeera.com/news/2016/03/aung-san-suu-kyi-myanmar-president-160310035551666.html|title=Aung San Suu Kyi aide nominated as Myanmar president|publisher=}}</ref><ref>{{cite web|url=http://www.theguardian.com/world/2016/mar/10/aung-san-suu-kyi-nominates-htin-kyaw-myanmar-president|title=Aung San Suu Kyi will not be president of Myanmar, parliament confirms|work=the Guardian}}</ref> ၂၀၁၆ မတ်လ ၁၁ ရက်နေ့တွင် [[အမျိုးသားလွှတ်တော်]]မှ ၁၄၈ မဲဖြင့် ဒုတိယသမ္မတလောင်းအဖြစ် အဆိုပြုခံခဲ့ရသည်။ ၂၀၁၆ မတ်လ ၁၅ ရက်နေ့တွင် [[ပြည်ထောင်စုလွှတ်တော်]]တွင် မဲအရေအတွက် ၃၅၂ မဲအနက် ၇၉ မဲရရှိကာ ပြည်ထောင်စုသမ္မတ မြန်မာနိုင်ငံ၏ ဒုတိယသမ္မတ (၂) ဖြစ်လာခဲ့သည်။ [[အထွေထွေ ရွေးကောက်ပွဲ၊ ၂၀၂၀|အထွေထွေရွေးကောက်ပွဲ ၂၀၂၀]] တွင် [[အမျိုးသား ဒီမိုကရေစီ အဖွဲ့ချုပ်|အမျိုးသားဒီမိုကရေစီအဖွဲ့ချုပ်]] ပါတီကိုယ်စားပြုပြီး [[ချင်းပြည်နယ်]] မဲဆန္ဒနယ်အမှတ်(၁၀) အမျိုးသားလွှတ်တော်ကိုယ်စားလှယ်လောင်းအဖြစ် ဝင်ပြိုင်သည်။ ပြိုင်ဘက် [[ပြည်ထောင်စုကြံ့ခိုင်ရေးနှင့် ဖွံ့ဖြိုးရေးပါတီ|ပြည်ထောင်စုကြံ့ခိုင်ရေးနှင့်ဖွံ့ဖြိုးရေးပါတီ]] ကိုယ်စားလှယ်လောင်း ဦးရှန်လျန်မှုန်း နှင့် [[ချင်းအမျိုးသားဒီမိုကရေစီအဖွဲ့ချုပ်ပါတီ]] ကိုယ်စားလှယ်လောင်း ဦးဗန်မွန်လျန် တို့အား အနိုင်ရကာ အမျိုးသားလွှတ်တော်ကိုယ်စားလှယ်အဖြစ် တင်မြှောက်ခြင်းခံရသည်။ ရရှိ ခိုင်လုံမဲအရေအတွက်မှာ ၁၅၄၉၂မဲ ဖြစ်သည်။ မဲစုစုပေါင်း၏ ၅၇ဒသမ ၉၁ ရာခိုင်နှုန်း ရရှိသည်ဟု [[ပြည်ထောင်စု ရွေးကောက်ပွဲ ကော်မရှင်|ပြည်ထောင်စုရွေးကောက်ပွဲကော်မရှင်က]] ကြေညာခဲ့သည်။<ref>{{Cite web|url=https://uecdata.s3.ap-southeast-1.amazonaws.com/2020%20Election%20Result%20%28%20Percentage%20%29/2.%20Amyotha%20Result%20%28%20Percentage%20%29/Amyotha%20Each%20Candidate%20Result.pdf|title=အမျိုးသားလွှတ်တော်ကိုယ်စားလှယ်လောင်း တစ်ဦးချင်းစီ၏ ဆန္ဒမဲရရှိမှုအခြေအနေ (၂၀၂၀ပြည့်နှစ်အထွေထွေရွေးကောက်ပွဲ)|work=UEC Myanmar|access-date=12 December 2022|archive-date=18 June 2022|archive-url=https://web.archive.org/web/20220618232637/https://uecdata.s3.ap-southeast-1.amazonaws.com/2020%20Election%20Result%20%28%20Percentage%20%29/2.%20Amyotha%20Result%20%28%20Percentage%20%29/Amyotha%20Each%20Candidate%20Result.pdf}}</ref> == ၂၀၂၁ ဖေဖော်ဝါရီနောက်ပိုင်းဖြစ်ရပ်များ == ၂၀၂၁ခုနှစ် တပ်မတော် အာဏာသိမ်းမှု ဖြစ်ပွားပြီးနောက်တွင် ဖွဲ့စည်းပုံအ​ခြေခံဥပ​ဒေ ပုဒ်မ (၄၂၄)အရ ဒုတိယသမ္မတအဖြစ် ဆက်လက်တည်ရှိခဲ့သည်။ ယာယီသမ္မတ ဦးမြင့်ဆွေ၏ [[အမျိုးသား ကာကွယ်ရေးနှင့် လုံခြုံရေးကောင်စီ|အမျိုးသားကာကွယ်ရေးနှင့် လုံခြုံရေးကောင်စီ]]တွင် အဖွဲ့ဝင်အဖြစ် ပါဝင်သည်။ ဒုတိယသမ္မတ (၂) ဦးဟင်နရီဗန်ထီးယူ အဖမ်းမခံရဘဲ ဒုတိယသမ္မတ အိမ်တော်မှာပဲ ရှိနေပြီး “အကျယ်ချုပ်”ဖြင့် မချုပ်ထားဟု ဘီဘီစီက ဖော်ပြသည်။<ref>{{Cite web|url=https://www.bbc.com/burmese/burma-58693161|title=ပြည်သူ့လွှတ်တော် ဥက္ကဋ္ဌ ဦးတီခွန်မြတ်နဲ့ ဒုသမ္မတ ဦးဟင်နရီဗန်ထီးယူ အဖမ်းမခံရဘဲ အိမ်တော်တွေမှာပဲ ဆက်ရှိနေ|work=BBC Burmese }}</ref> ၎င်းသည် ၂၀၂၂ခုနှစ် ဇန်နဝါရီလ ၃၁ရက်နေ့တွင် ကျင်းပသော [[အမျိုးသား ကာကွယ်ရေးနှင့် လုံခြုံရေးကောင်စီ|ကာလုံ]]အစည်းအဝေးသို့ ကျန်းမာရေးအခြေအနေအကြောင်းပြချက်ဖြင့်တက်ရောက်ခြင်းမရှိဘဲ ခွင့်ပန်ကြားခဲ့သည်။<ref name="2022ndsc">{{cite news|url=https://cincds.gov.mm/node/16370|title=ပြည်ထောင်စုသမ္မတမြန်မာနိုင်ငံတော် အမျိုးသားကာကွယ်ရေးနှင့်လုံခြုံရေးကောင်စီအစည်းအဝေး(၁/၂၀၂၂) ကျင်းပ}}</ref> ယင်းအပြင် ၂၀၂၂ခုနှစ်  ဇူလိုင်  ၃၁ ရက်က ကျင်းပသည့် အမျိုးသားကာကွယ်ရေးနှင့် လုံခြုံရေးကောင်စီ အစည်းအဝေး(၂/၂၀၂၂) သို့လည်း ကျန်းမာရေးအကြောင်းပြချက်ဖြင့်ပင် ခွင့်ပန်ကြားခဲ့ကာ တက်ရောက်ခြင်း မရှိခဲ့ပေ။<ref>{{Cite web|url=http://burmese.dvb.no/archives/546219|title=ကာလုံအစည်းအဝေးခေါ်ယူပြီး စစ်ကောင်စီ အာဏာသိမ်းသက်တမ်း ၆ လထပ်တိုး|work=DVB News}}</ref> <ref>{{Cite web|url=https://news-eleven.com/article/234923|title=အမျိုးသားကာကွယ်ရေးနှင့်လုံခြုံရေးကောင်စီ(ကာလုံ) အစည်းအဝေးကျင်းပပြီး အရေးပေါ်ကာလအား ခြောက်လသက်တမ်းတိုး|work=Eleven}}</ref> ၂၀၂၂ ခုနှစ် ဒီဇင်ဘာ ၁၂ရက်တွင် နေပြည်တော်အချုပ်ရှိ အထူးသီးသန့် တရားရုံးတရားခွင်သို့ ခံပြသက်သေတစ်ဦးအဖြစ်  ဦးဟင်နရီဗန်ထီးယူ တက်ရောက်သည်။ [[အဂတိလိုက်စားမှု တိုက်ဖျက်ရေး ကော်မရှင်|အဂတိလိုက်စားမှုတိုက်ဖျက်ရေးကော်မရှင်က]] ဦး[[ဝင်းမြင့် (နိုင်ငံတော်သမ္မတ)|ဝင်းမြင့်]] နှင့် [[အောင်ဆန်းစုကြည်|ဒေါ်အောင်ဆန်းစုကြည်]] တို့အပေါ်  စွဲဆိုထားသော ရဟတ်ယာဉ်နှင့်ပတ်သတ်သည့်  အမှုများနှင့်ပတ်သတ်ပြီး ၎င်းတို့အနေဖြင့် လုပ်ငန်းစဉ်များအား လုပ်ထုံးလုပ်နည်း၊စည်းမျဉ်းစည်းကမ်းများနှင့်အညီလုပ်ဆောင်ခြင်းဖြစ်ကြောင်း ခုခံ ထွက်ဆိုသည်။<ref>{{Cite web|url=http://burmese.dvb.no/archives/568532|title=ရဟတ်ယာဉ်အမှုအတွက် ဒုသမ္မတ ဦးဟင်နရီဗန်ထီးယူကို စစ်ဆေး|work=DVB News|access-date=12 December 2022|archive-date=12 December 2022|archive-url=https://web.archive.org/web/20221212151340/http://burmese.dvb.no/archives/568532}}</ref> ၂၀၂၃ ဇန်နဝါရီ ၃၁ရက်တွင် ကျင်းပသည့် အမျိုးသားကာကွယ်ရေးနှင့် လုံခြုံရေးကောင်စီအစည်းအဝေး(၁/၂၀၂၃) သို့လည်း ကျန်းမာရေးအခြေအနေအရ အစည်းအဝေးမတက်ရောက်နိုင်ကြောင်း ၎င်း ခွင့်ပန်ကြားပြန်သည်။<ref>{{Cite web|url=https://www.moi.gov.mm/index.php/news/35042 |title=ပြည်ထောင်စုသမ္မတမြန်မာနိုင်ငံတော် အမျိုးသားကာကွယ်ရေးနှင့် လုံခြုံရေးကောင်စီအစည်းအဝေး(၁/၂၀၂၃)ကျင်းပ|work=MOI}}</ref> ထိုနေ့တွင် ဦးဟင်နရီဗန်ထီးယူ ချော်လဲ ခေါင်းပေါက်၍ နေပြည်တော်ဆေးရုံသို့ တက်ရောက်နေသည်ဟု RFA ကဖော်ပြသည်။<ref>{{Cite web|url=https://www.rfa.org/burmese/news/henryvanthio-hospital-attendance-01312023051707.html|title=ဒုသမ္မတ ဦးဟင်နရီဗန်ထီးယူ နေပြည်တော် ခုတင် ၁၀၀၀ ဆေးရုံ တက်ရောက်နေရ|work=RFA Burmese}}</ref> သူသည်  ၂၀၂၃ ဇူလိုင် ၃၁ရက် တွင် ကျင်းပသည့် ကာလုံအစည်းအဝေး(၂/၂၀၂၃)ကို  တက်ရောက်ခြင်းဖြင့် လူမြင်ကွင်းရှေ့ ပြန်ထွက်သည်။ <ref>{{cite web|url=https://www.bbc.com/burmese/articles/c51ddlzk477o|title=ကာလုံခေါ်ပြီး စစ်ကောင်စီ သက်တမ်း ၆ လ ထပ်တိုး|work=BBC Burmese|access-date=၃၁ ဇူလိုင်၂၀၂၃|date=၃၁ ဇူလိုင် ၂၀၂၃}}</ref> ဦးဟင်နရီဗန်ထီးယူသည် ယင်းအစည်းအဝေးအတွင်း [[တပ်မတော်ကာကွယ်ရေးဦးစီးချုပ်]] ၏ တင်ပြချက်အား ထောက်ခံခဲ့သည်ဟု စစ်တပ်ပိုင်မီဒီယာက ဖော်ပြသည်။ <ref>{{cite web|url=https://www.cincds.gov.mm/node/23104|title=ပြည်ထောင်စုသမ္မတမြန်မာနိုင်ငံတော် အမျိုးသားကာကွယ်ရေးနှင့်လုံခြုံရေးကောင်စီအစည်းအဝေး(၂/၂၀၂၃) ကျင်းပ|work=CINCDS Myanmar|access-date=၁၀ ဩဂုတ် ၂၀၂၃|date=၃၁ ဇူလိုင် ၂၀၂၃}}</ref> ထိုအစည်းအဝေးတက်ရောက်ခဲ့ခြင်းနှင့် စပ်လျဉ်းပြီး [[အမျိုးသား ဒီမိုကရေစီ အဖွဲ့ချုပ်|အမျိုးသားဒီမိုကရေစီအဖွဲ့ချုပ်]] ဗဟိုအလုပ်ကော်မတီက ၎င်းအား ၂၀၂၃ ဩဂုတ် ၉ ရက်တွင် ပါတီမှ ထုတ်ပယ်သည်။<ref>{{cite web|url=https://burma.irrawaddy.com/news/short-news/2023/08/09/372418.html|title=ကာလုံအစည်းအဝေးတက်ခဲ့သည့် ဦးဟင်နရီဗန်ထီးယူကို NLD ပါတီ ထုတ်ပယ်|work=ဧရာဝတီသတင်း|access-date=၁၀ ဩဂုတ် ၂၀၂၃|date=၉ ဩဂုတ် ၂၀၂၃}}</ref> <ref>{{cite web|url=https://www.rfa.org/burmese/news/vice-president-henryventhieu-08092023051216.html|title=ကာလုံအစည်းအဝေးတက်ခဲ့တဲ့ ဒုသမ္မတ ဦးဟင်နရီဗန်ထီးယူ NLD ပါတီမှ ထုတ်ပယ်ခံရ|work=RFA Burmese|access-date=၁၀ ဩဂုတ် ၂၀၂၃|date=၉ ဩဂုတ် ၂၀၂၃}}</ref> ၂၀၂၄ ခုနှစ်၊ ဧပြီလ ၂၂ ရက်နေ့တွင် နိုင်ငံတော်စီမံအုပ်ချုပ်ရေးကောင်စီ [[s:နိုင်ငံတော်စီမံအုပ်ချုပ်ရေးကောင်စီ_အမိန့်အမှတ်_၃၃/၂၀၂၄|အမိန့်အမှတ် ၃၃/၂၀၂၄]] အားဖြင့် ဒုတိယသမ္မတ ဦးဟင်နရီဗန်ထီးယူအား ကျန်းမာရေးအရ တာဝန်မှ အနားယူခွင့် ပြုလိုက်သည်။ == မိသားစုဘဝ == သူသည် ဒေါ်ရွှေလွှမ်းနှင့် လက်ထပ်ခဲ့ကာ သားသမီး သုံးဦး ထွန်းကားခဲ့သည်။ သူသည် ခရစ်ယာန်ဘာသာဝင်တစ်ဦး ဖြစ်ပြီး ဗုဒ္ဓဘာသာဝင်မဟုတ်သည့် ပထမဆုံးသော ဒုတိယသမ္မတ ဖြစ်သည်။ == ကိုးကား == {{reflist}} {{s-start}} {{s-off}} {{s-bef|before=[[ဉာဏ်ထွန်း၊ ဦး|ဦးဉာဏ်ထွန်း]]}} {{s-ttl|title=[[မြန်မာနိုင်ငံ၏ ဒုတိယ သမ္မတ|မြန်မာနိုင်ငံ၏ ဒုတိယသမ္မတ (၂)]]|years=၂၀၁၆–၂၀၂၄}} {{s-end}} [[Category:၁၉၅၈ မွေးဖွားသူများ]] [[Category:မြန်မာ စစ်ဖက်ဆိုင်ရာ လူပုဂ္ဂိုလ်များ]] [[Category:သက်ရှိထင်ရှားပုဂ္ဂိုလ်များ]] [[Category:မြန်မာ့နိုင်ငံရေးသမားများ]] [[Category:မြန်မာနိုင်ငံ၏ ဒုတိယသမ္မတများ]] [[ကဏ္ဍ:အမျိုးသားလွှတ်တော် ကိုယ်စားလှယ်များ]] [[ကဏ္ဍ:ချင်းလူမျိုးများ]] [[ကဏ္ဍ:ချင်းပြည်နယ်မှ လူပုဂ္ဂိုလ်များ]] m7f5fut5f459mvqfqyouwzmp7ozf2lg 0 63197 876668 863120 2025-06-06T14:54:55Z Salai Rungtoi 22844 876668 wikitext text/x-wiki {{Infobox minister |honorific-prefix = H.E |name = ဝဏ္ဏမောင်လွင် |honorific-suffix = |native_name = |native_name_lang = |image = U Wunna Maung Lwin.jpg |imagesize = |smallimage = <!--If this is specified, "image" should not be.--> |alt = |caption = | office = [[နိုင်ငံတော်စီမံအုပ်ချုပ်ရေးကောင်စီ]] အဖွဲ့ဝင် | status = | term_start = ၁ ဖေဖော်ဝါရီ ၂၀၂၃ | term_end = | office1 = [[နိုင်ငံခြားရေးဝန်ကြီးဌာန ဝန်ကြီး|နိုင်ငံခြားရေး ဝန်ကြီး]] | term_start1 = ၁ ဖေဖော်ဝါရီ ၂၀၂၁ | term_end1 = ၁ ဖေဖော်ဝါရီ ၂၀၂၃ | predecessor1 = [[အောင်ဆန်းစုကြည်|ဒေါ်အောင်ဆန်းစုကြည်]] | successor1 = [[သန်းဆွေ (ဝန်ကြီး)|ဦးသန်းဆွေ]] | president1 = [[မြင့်ဆွေ (ဒုတိယဗိုလ်ချုပ်ကြီး)|ဦးမြင့်ဆွေ]] (ယာယီ) | 1blankname1 = [[နိုင်ငံတော်စီမံအုပ်ချုပ်ရေးကောင်စီ ဥက္ကဋ္ဌ]] | 1namedata1 = [[မင်းအောင်လှိုင်]] | office2 = [[နိုင်ငံခြားရေးဝန်ကြီးဌာန ဝန်ကြီး|နိုင်ငံခြားရေး ဝန်ကြီး]] | term_start2 = ၃၀ မတ် ၂၀၁၁ | term_end2 = ၃၀ မတ် ၂၀၁၆ |predecessor2 = [[ဉာဏ်ဝင်း၊ ဦး|ဦးဉာဏ်ဝင်း]] |successor2 = [[ဒေါ်အောင်ဆန်းစုကြည်]] |president2 = [[သိန်းစိန်၊ ဦး|ဦးသိန်းစိန်]] |office3 = ကုလသမဂ္ဂ အမြဲတမ်းဌာနေကိုယ်စားလှယ်<ref>{{cite journal|date=April 2011|title=Burma Issues and Concerns: Locked In, Tied Up: Burma's Disciplined Democracy |publisher=Alternative Asean Network on Burma|volume=7|pages=14}}</ref> |leader3 = [[သန်းရွှေ၊ (ဗိုလ်ချုပ်မှူးကြီး)|ဗိုလ်ချုပ်မှူးကြီး သန်းရွှေ]] |term_start3 = ၂၀၀၇ |term_end3 = ၃၀ မတ် ၂၀၁၁ |predecessor3 = |successor3 = မောင်ဝေ |birth_date = {{birth date and age|၁၉၅၂|၅|၃၀}} |birth_place = [[သထုံမြို့]]၊ [[မွန်ပြည်နယ်]]၊ [[မြန်မာနိုင်ငံ]] |death_date = |death_place = |restingplace = |restingplacecoordinates = |birthname = |nationality = မြန်မာ |party = [[ပြည်ထောင်စုကြံ့ခိုင်ရေးနှင့် ဖွံ့ဖြိုးရေးပါတီ]] |spouse = ဒေါ်လင်းလင်းတင် |relations = |children = တင်သစ္စာလွင်<br/>လင်းမာလာလွင်<br/>လင်းမင်းမောင်လွင် |residence = |alma_mater = [[စစ်တက္ကသိုလ်]]<br/>[[အ.ထ.က(၁)ဒဂုံ|အင်္ဂလိပ်မက်သဒစ် အထက်တန်းကျောင်း]] |religion = [[ထေရဝါဒ ဗုဒ္ဓဘာသာ]] |signature = |signature_alt = |website = |footnotes = <!--Military service--> |nickname = |allegiance = [[မြန်မာနိုင်ငံ]] |branch = [[တပ်မတော်]] |serviceyears = ၁၉၇၁-၁၉၉၈ |rank = ဗိုလ်မှူးကြီး |unit = |commands = |battles = |awards = }} '''ဦးဝဏ္ဏမောင်လွင်''' (၃၀ မေ ၁၉၅၂ မွေးဖွား<ref name="altsean">{{cite news|url=http://www.altsean.org/Research/Regime%20Watch/Executive/Ministers.php|title=Cabinet Ministers|work=Alternative Asean Network on Burma|accessdate=12 February 2014|archivedate=18 October 2013|archiveurl=https://web.archive.org/web/20131018222141/http://www.altsean.org/Research/Regime%20Watch/Executive/Ministers.php}}</ref>) သည် [[နိုင်ငံတော်စီမံအုပ်ချုပ်ရေးကောင်စီ]] အဖွဲ့ဝင်တစ်ဦးဖြစ်သည်။<ref>{{cite news|url=https://www.cincds.gov.mm/node/20926|title=ပြည်ထောင်စုသမ္မတမြန်မာနိုင်ငံတော် နိုင်ငံတော်စီမံအုပ်ချုပ်ရေးကောင်စီ အမိန့်အမှတ်၊ ၅ / ၂၀၂၃ ၁၃၈၄ ခုနှစ်၊ တပို့တွဲလဆန်း ၁၂ ရက် (၂၀၂၃ ခုနှစ်၊ ဖေဖော်ဝါရီလ ၁ ရက်) နိုင်ငံတော်စီမံအုပ်ချုပ်ရေးကောင်စီ ပြင်ဆင်ဖွဲ့စည်းခြင်း}}</ref> [[နိုင်ငံခြားရေး ဝန်ကြီးဌာန]]၏ ၂၄ ဦးမြောက် နှင့် ၂၆ ဦးမြောက် နိုင်ငံခြားရေးဝန်ကြီးလည်းဖြစ်ခဲ့သည်။ ပထမအကြိမ်အနေဖြင့် ၂၀၁၁ ခုနှစ် မတ်လမှ ၂၀၁၆ ခုနှစ် မတ်လ ၃၀ ရက်နေ့အထိ တာဝန်ယူခဲ့ပြီး၊ ဒုတိယအကြိမ်အဖြစ် ၂၀၂၁ ခုနှစ် အာဏာသိမ်းပြီးနောက် တပ်မတော်ကာကွယ်ရေးဦးစီးချုပ်ရုံး၏ အမိန့်အမှတ် (၆/၂၀၂၁) ဖြင့် နိုင်ငံခြားရေးဝန်ကြီးအဖြစ် ခန့်အပ်ခံရကာ ၂၀၂၃ ခုနှစ် ဖေဖော်ဝါရီလ ၁ ရက်နေ့အထိ ထမ်းဆောင်ခဲ့သည်။ ထို့နောက်၊ ၂၀၂၃ ခုနှစ်၊ ဖေဖော်ဝါရီလ ၁ ရက်နေ့တွင် နိုင်ငံတော်စီမံအုပ်ချုပ်ရေးကောင်စီ၏ အမိန့်အမှတ် ၅/၂၀၂၃ ဖြင့် စစ်ကောင်စီအဖွဲ့ဝင် ဖြစ်လာခဲ့သည်။ == ဘဝအစနှင့် ပညာရေး == ဦးဝဏ္ဏမောင်လွင်ကို [[မွန်ပြည်နယ်]]၊ [[သထုံမြို့]]တွင် မွေးဖွားသည်။ ဖခင်ဖြစ်သူ ဒုတိယဗိုလ်မှူးကြီး မောင်လွင်သည် [[မြန်မာ့ဆိုရှယ်လစ်လမ်းစဉ်ပါတီ]]ခေတ်တွင် နိုင်ငံခြားရေးဝန်ကြီးအဖြစ် ၁၉၆၉ ခုနှစ်မှ ၁၉၇၀ အထိ တာဝန်ထမ်းဆောင်ခဲ့သည်။<ref>{{cite news|url=http://tomorrow.com.mm/?q=articles%2F878|title=ဒီမိုကရေစီ အစိုးရတွင်လည်း မဆလလူကြီးများ၏ သားသမီးများသာ ရာထူးကြီးများ ရယူထား|last=Zay Thu|date=27 August 2014|work=Tomorrow|language=Burmese|accessdate=9 July 2015|archivedate=9 July 2015|archiveurl=https://web.archive.org/web/20150709213710/http://tomorrow.com.mm/?q=articles%2F878}}</ref> သူသည် ၁၉၇၁ ခုနှစ်တွင် [[စစ်တက္ကသိုလ်]] အပတ်စဉ် ၁၆ ကို တက်ရောက်ရာ စာပေထူးချွန်ဆု (ဝိဇ္ဇာ) ရသည်။<ref name="altsean"/> == အလုပ်အကိုင် == ၁၉၇၁ ခုနှစ်မှ ၁၉၉၈ ခုနှစ်အထိ [[တပ်မတော်]]တွင် ကျင်လည်သည်။ ဒညင်းကုန်းရှိ အမှတ်(၆)ခြေလျင်တပ်ရင်း၌ တပ်ခွဲမှူး ဗိုလ်ကြီး၊ ကာကွယ်ရေးဦးစီးချုပ်ရုံး(ကြည်း) ရှိ သုတေသနဌာန၌ သုတေသနအရာရှိ၊ နမ့်ဆန်းရှိ အမှတ်(၆၆)ခြေလျင်တပ်ရင်း၌ ဒုတပ်ရင်းမှူး ဗိုလ်မှူး ရာထူးများ ထမ်းဆောင်ဖူးသည်။ ၂၀၀၀ ပြည့်တွင် သံတမန်လောကသို့ ရောက်လာသည်။ ၁၉၉၈ ခုနစ် ဇူလိုင်လမှ ၂၀၀၀ ခုနှစ် စက်တင်ဘာလအထိ [[နယ်စပ်ရေးရာ ဝန်ကြီးဌာန]]တွင် တာဝန်ထမ်းဆောင်ခဲ့သည်။ ၂၀၀၀ ခုနှစ်မှ ၂၀၀၁ ခုနှစ်အထိ [[အစ္စရေးနိုင်ငံ]]ဆိုင်ရာ မြန်မာသံအမတ်ကြီး၊ ၂၀၀၁ ခုနှစ်မှ ၂၀၀၄ ခုနှစ်အထိ [[ပြင်သစ်နိုင်ငံ]]ဆိုင်ရာ မြန်မာသံအမတ်ကြီး၊ ၂၀၀၄ ခုနှစ်မှ ၂၀၀၇ ခုနှစ်အထိ [[ဘယ်လ်ဂျီယမ်နိုင်ငံ]]နှင့် [[ဥရောပသမဂ္ဂ]]၊ ၂၀၀၇ ခုနှစ်မှ ၂၀၁၁ ခုနှစ်အထိ ကုလသမဂ္ဂ အမြဲတမ်းဌာနေကိုယ်စားလှယ်အဖြစ် [[ဆွစ်ဇာလန်နိုင်ငံ]]၊ [[ဂျီနီဗာမြို့]]များတွင် အသီးသီး တာဝန်ထမ်းဆောင်ခဲ့သည်။ == နိုင်ငံရေး == ၂၀၁၁ [[ဦးသိန်းစိန် အစိုးရ]]တက်လာချိန်တွင် သူသည် နိုင်ငံခြားရေးဝန်ကြီးဖြစ်လာခဲ့သည်။ နောက်ပိုင်းတွင် [[ပြည်ထောင်စုကြံ့ခိုင်ရေးနှင့် ဖွံ့ဖြိုးရေးပါတီ|ပြည်ခိုင်ဖြိုးပါတီ]]၏ ဗဟိုအလုပ်အမှုဆောင်အဖွဲ့ဝင် ဖြစ်လာကာ ၂၀၂၀ရွေးကောက်ပွဲတွင် သမ္မတဟောင်း ဦးသိန်းစိန် အနိုင်ရခဲ့ဖူးသည့် ဇမ္ဗူသီရိမဲဆန္ဒနယ်မှ ပြည်သူ့လွှတ်တော် ကိုယ်စားလှယ်လောင်းအဖြစ် ဝင်ရောက်ယှဉ်ပြိုင်ခဲ့သည်။ ရွေးကောက်ပွဲတွင် ၁၃၀၆၇မဲ<ref>{{cite news|url=https://uecdata.s3.ap-southeast-1.amazonaws.com/2020%20Election%20Result%20%28%20Percentage%20%29/1.%20Pyithu%20Result%20%28%20Percentage%20%29/Pyithu%20Each%20Candidate%20Result.pdf|title=ပြည်သူ့လွှတ်တော်ကိုယ်စားလှယ်လောင်း တစ်ဦးချင်းစီ၏ ဆန္ဒမဲရရှိမှုအခြေအနေ|last=|date=|work=[[ပြည်ထောင်စု ရွေးကောက်ပွဲ ကော်မရှင်]]|language=Burmese|accessdate=|archivedate=18 June 2022|archiveurl=https://web.archive.org/web/20220618232758/https://uecdata.s3.ap-southeast-1.amazonaws.com/2020%20Election%20Result%20%28%20Percentage%20%29/1.%20Pyithu%20Result%20%28%20Percentage%20%29/Pyithu%20Each%20Candidate%20Result.pdf}}</ref>သာ ရရှိခဲ့ပြီး အဓိကပြိုင်ဖက်ဖြစ်သူ အမျိုးသားဒီမိုကရေစီအဖွဲ့ချုပ် ကိုယ်စားလှယ်လောင်း ဦးကျော်ထွေးအား ရှုံးနိမ့်ခဲ့သည်။ သို့သော် [[၂၀၂၁ မြန်မာနိုင်ငံစစ်အာဏာသိမ်းခံရခြင်း|၂၀၂၁ စစ်အာဏာသိမ်းမှု]]ဖြစ်ပွားပြီးနောက်တွင် [[မင်းအောင်လှိုင်|အာဏာသိမ်းစစ်ခေါင်းဆောင်]]မှ နိုင်ငံခြားရေး ဝန်ကြီးအဖြစ် ခန့်အပ်ခဲ့သည်။ နိုင်ငံခြားရေးဝန်ကြီးဖြစ်လာပြီးနောက် ပထမဆုံး နိုင်ငံခြား ခရီးစဉ်အဖြစ် ၂၀၂၁ခုနှစ် ဖေဖော်ဝါရီလ ၂၄ရက်နေ့တွင် ထိုင်းနိုင်ငံသို့ သွားရောက်ကာ ထိုင်းနိုင်ငံခြားရေးဝန်ကြီး ဒွန်ပရာမု၊ အင်ဒိုနီးရှား နိုင်ငံခြားရေးဝန်ကြီး [[ရတ်နို မာဆုဒီ]] တို့ဖြင့် တိတ်တဆိတ် အလွတ်သဘော သွားရောက် တွေ့ဆုံခဲ့သည်။<ref>{{cite news|url=https://burmese.voanews.com/a/Thai-Indonesia-Myanmar-foreign-ministers-meet-Bangkok-after-military-coup/5792041.html|title=အင်ဒိုနိုင်ငံခြားရေးဝန်ကြီး နဲ့ ဦး၀ဏ္ဏမောင်လွင် ဘန်ကောက်မှာတွေ့|last=|date=|work=|language=Burmese|accessdate=}}</ref>ထို့အပြင် ထိုင်းနိုင်ငံ ဝန်ကြီးချုပ် [[ပရာယွတ်ချန်အိုချာ]] နှင့်လည်း [[ဒွန်မောင်း အပြည်ပြည်ဆိုင်ရာလေဆိပ်|ဒွန်မောင်းလေဆိပ်]]တွင် တွေ့ဆုံခဲ့သည်။ဤတွေ့ဆုံမှုများအား ပြည်တွင်းပြည်ပမီဒီယာများက ပြင်းပြင်းထန်ထန်ဝေဖန်ခဲ့ကြသည်။<ref>{{cite news|url=https://burmese.voanews.com/a/myanmar-military-coup-wannamaunglwin-meet-with-thai-pm/5790778.html?nocache=1|title=ထိုင်းဝန်ကြီးချုပ် မြန်မာစစ်ကောင်စီ နိုင်ငံခြားရေးဝန်ကြီးကို လက်ခံတွေ့ဆုံ|last=|date=|work=|language=Burmese|accessdate=}}</ref> == ကိုးကား == {{reflist| <ref>{{cite news|url=http://www.irrawaddy.cc/article.php?art_id=21687|title=Wunna Maung Lwin: Military Commander to Foreign Minister|author=Wai Moe|date=13 July 2011|work=The Irrawaddy|accessdate=21 August 2011}}{{Dead link|date=September 2021 }}</ref> }} {{lifetime|၁၉၅၂| }} [[Category:မြန်မာနိုင်ငံ ဝန်ကြီးများ]] [[ကဏ္ဍ:မြန်မာနိုင်ငံ၏ နိုင်ငံခြားရေးဝန်ကြီးများ]] [[Category:မြန်မာ စစ်ဖက်ဆိုင်ရာ လူပုဂ္ဂိုလ်များ]] [[Category:မြန်မာ သံအမတ်ကြီးများ]] [[ကဏ္ဍ:နိုင်ငံတော်စီမံအုပ်ချုပ်ရေးကောင်စီဝင်များ]] 5vwihrxkoxiwoxjub73txbnyj9mrnfb 0 69233 876789 856033 2025-06-07T06:36:52Z Salai Rungtoi 22844 876789 wikitext text/x-wiki {{Infobox settlement |name = ခင်ဦးမြို့နယ် |native_name = |settlement_type=[[မြန်မာနိုင်ငံရှိ မြို့နယ်များ|မြို့နယ်]] |image_skyline = KhinU tsp in Shwebo district.svg |imagesize = |image_caption = ​ရွှေဘိုခရိုင်အတွင်း တည်နေရာ | image_map = Khin-U Township.svg | mapsize = | map_caption =စစ်ကိုင်းတိုင်းအတွင်း တည်နေရာ |pushpin_label_position = bottom |pushpin_map = မြန်မာနိုင်ငံ |pushpin_map_caption = မြန်မာနိုင်ငံတွင်း တည်နေရာပြမြေပုံ |seat = [[ခင်ဦးမြို့]] |seat_type = မြို့နယ်ရုံးစိုက်ရာမြို့ |subdivision_type = [[ကမ္ဘာ့နိုင်ငံများစာရင်း|နိုင်ငံ]] |subdivision_name = {{flag|မြန်မာနိုင်ငံ}} |subdivision_type1 = [[မြန်မာနိုင်ငံ၏ အုပ်ချုပ်ရေးနယ်မြေဒေသများ|တိုင်းဒေသကြီး]] |subdivision_name1 = [[စစ်ကိုင်းတိုင်းဒေသကြီး]] |subdivision_type2 = [[မြန်မာနိုင်ငံရှိ ခရိုင်များ|ခရိုင်]] |subdivision_name2 = [[ရွှေဘိုခရိုင်]] |area_total_km2 = |population = ၁၄၆,၄၅၇ |population_as_of = ၂၀၁၄ |population_footnotes = <ref name="census-2014">{{cite book|title=သန်းခေါင်စာရင်း အစီရင်ခံစာ|publisher=လူဝင်မှုကြီးကြပ်ရေးနှင့် ပြည်သူ့အင်အား ဝန်ကြီးဌာန|location=နေပြည်တော်|date=မေ ၂၀၁၅|series=၂၀၁၄ ခုနှစ် လူဦးရေနှင့် အိမ်ထောင်စု သန်းခေါင်စာရင်း အစီရင်ခံစာ|volume=အတွဲ-၂|pages=၅၂|url=https://drive.google.com/file/d/0B067GBtstE5TeUlIVjRjSjVzWlk/view}}</ref> |population_density_km2 = auto |coordinates_display = inline,title |coordinates_region = MM |latNS = N |latd = 22 |latm = 46 |lats = |longEW = E |longd = 95 |longm = 37 |longs = |elevation_ft = |elevation_m = |timezone = [[မြန်မာစံတော်ချိန်]] |utc_offset = +6.30 |website = }} '''ခင်ဦးမြို့နယ်''' သည် [[မြန်မာနိုင်ငံ]]၊ [[စစ်ကိုင်းတိုင်းဒေသကြီး]]၊ [[ရွှေဘိုခရိုင်]]ရှိ မြို့နယ်တစ်ခု ဖြစ်သည်။<ref name="MIMU001">[http://www.burmalibrary.org/docs6/MIMU001_A3_SD%20&%20Township%20Overview.pdf "Myanmar States/Divisions & Townships Overview Map"] Myanmar Information Management Unit (MIMU)</ref> မြို့နယ်ရုံးစိုက်ရာမြို့မှာ [[ခင်ဦးမြို့]] ဖြစ်သည်။ မူးမြစ် အရှေ့ဘက် တွင် ဖြစ်သည်။{{Reflist}} [[Category:စစ်ကိုင်းတိုင်းဒေသကြီးရှိ မြို့နယ်များ]] {{Myanmar-geo-stub}}{{ခင်ဦးမြို့နယ်}}{{စစ်ကိုင်းတိုင်း}} j26hpu85my5u5a4d9q45r4i3t3rzjkr 876792 876789 2025-06-07T06:42:13Z Salai Rungtoi 22844 876792 wikitext text/x-wiki {{Infobox settlement |name = ခင်ဦးမြို့နယ် |native_name = |settlement_type=[[မြန်မာနိုင်ငံရှိ မြို့နယ်များ|မြို့နယ်]] |image_skyline = KhinU tsp in Shwebo district.svg |imagesize = |image_caption = ​ရွှေဘိုခရိုင်အတွင်း တည်နေရာ | image_map = Khin-U Township.svg | mapsize = | map_caption =စစ်ကိုင်းတိုင်းအတွင်း တည်နေရာ |pushpin_label_position = bottom |pushpin_map = မြန်မာနိုင်ငံ |pushpin_map_caption = မြန်မာနိုင်ငံတွင်း တည်နေရာပြမြေပုံ |seat = [[ခင်ဦးမြို့]] |seat_type = မြို့နယ်ရုံးစိုက်ရာမြို့ |subdivision_type = [[ကမ္ဘာ့နိုင်ငံများစာရင်း|နိုင်ငံ]] |subdivision_name = {{flag|မြန်မာနိုင်ငံ}} |subdivision_type1 = [[မြန်မာနိုင်ငံ၏ အုပ်ချုပ်ရေးနယ်မြေဒေသများ|တိုင်းဒေသကြီး]] |subdivision_name1 = [[စစ်ကိုင်းတိုင်းဒေသကြီး]] |subdivision_type2 = [[မြန်မာနိုင်ငံရှိ ခရိုင်များ|ခရိုင်]] |subdivision_name2 = [[ရွှေဘိုခရိုင်]] |area_total_km2 = |population = ၁၄၆,၄၅၇ |population_as_of = ၂၀၁၄ |population_footnotes = <ref name="census-2014">{{cite book|title=သန်းခေါင်စာရင်း အစီရင်ခံစာ|publisher=လူဝင်မှုကြီးကြပ်ရေးနှင့် ပြည်သူ့အင်အား ဝန်ကြီးဌာန|location=နေပြည်တော်|date=မေ ၂၀၁၅|series=၂၀၁၄ ခုနှစ် လူဦးရေနှင့် အိမ်ထောင်စု သန်းခေါင်စာရင်း အစီရင်ခံစာ|volume=အတွဲ-၂|pages=၅၂|url=https://drive.google.com/file/d/0B067GBtstE5TeUlIVjRjSjVzWlk/view}}</ref> |population_density_km2 = auto |coordinates_display = inline,title |coordinates_region = MM |latNS = N |latd = 22 |latm = 46 |lats = |longEW = E |longd = 95 |longm = 37 |longs = |elevation_ft = |elevation_m = |timezone = [[မြန်မာစံတော်ချိန်]] |utc_offset = +6.30 |website = }} '''ခင်ဦးမြို့နယ်''' သည် [[မြန်မာနိုင်ငံ]]၊ [[စစ်ကိုင်းတိုင်းဒေသကြီး]]၊ [[ရွှေဘိုခရိုင်]]ရှိ မြို့နယ်တစ်ခု ဖြစ်သည်။<ref name="MIMU001">[http://www.burmalibrary.org/docs6/MIMU001_A3_SD%20&%20Township%20Overview.pdf "Myanmar States/Divisions & Townships Overview Map"] Myanmar Information Management Unit (MIMU)</ref> မြို့နယ်ရုံးစိုက်ရာမြို့မှာ [[ခင်ဦးမြို့]] ဖြစ်သည်။ မူးမြစ် အရှေ့ဘက် တွင် ဖြစ်သည်။ === အထင်ကရပုဂ္ဂိုလ်များ === * ချင်းပြည်နယ်တရားလွှတ်တော်၊ တရားသူကြီးချုပ် ဦး[[နေစိုး]]သည် ခင်ဦးမြို့နယ်၊ [[သာဝတ္တိရွာ၊ ခင်ဦးမြို့နယ်|သာဝတ္ထိရွာ]]တွင် ၁၉၆၂ ခုနှစ်တွင် မွေးဖွားခဲ့သည်။ {{Reflist}} [[Category:စစ်ကိုင်းတိုင်းဒေသကြီးရှိ မြို့နယ်များ]] {{Myanmar-geo-stub}}{{ခင်ဦးမြို့နယ်}}{{စစ်ကိုင်းတိုင်း}} q4osttv0wta9fswxbr1wj03jeb37zg4 0 69646 876715 858870 2025-06-07T01:07:36Z InternetArchiveBot 61272 ရင်းမြစ် 1 ခုကို ကယ်ဆယ်ပြီး 0 ခုကို လင့်ခ်သေအဖြစ် စာတွဲပြီးပါပြီ) #IABot (v2.0.9.5 876715 wikitext text/x-wiki {{Infobox person|agent=Will Entertainment <br> (2014-present)|birth_date={{birth date and age|1981|2|18|df=y}}|birth_place=[[ဆိုးလ်မြို့]]၊ [[တောင်ကိုရီးယား]]|education=Sangmyung University - Theater and Film <br/> Hanyang University Graduate School of International Tourism|image=Kim Jaewon at the 20th Korean Culture and Entertainment Awards.jpg|module={{Infobox Korean name|child=yes|color=transparent | hangul = 김재원 | rr = Gim Jae-won | mr = Kim Chae-wŏn }}|name=Kim Jaewon|occupation=[[သရုပ်ဆောင်]]|website=http://www.kimjaewon.co.kr/|years_active=၂၀၀၁-လက်ရှိ}}'''ကင်ဂျေဝန်'''<ref name="website">The actor indicates a preference of spelling his name "Jaewon" (without a space or hyphen) on his [http://www.kimjaewon.co.kr/ official website] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20200220020857/http://www.kimjaewon.co.kr/ |date=20 February 2020 }}.</ref> (၁၈ ဖေဖော်ဝါရီ ၁၉၈၁ မွေး) သည် တောင်ကိုရီးယားသရုပ်ဆောင်တစ်ဦး ဖြစ်ပြီး၊ ရုပ်သံဇာတ်လမ်းတွဲ '''သံယောဇဉ်'''(၂၀၀၂)၊ '''နှလုံးသားခေါ်သံ'''(၂၀၁၁)၊ '''မေလဘုရင်မ'''(၂၀၁၂)နှင့် '''အရှုပ်တော်ပုံ၊ လန့်စရာမှားယွင်းနေသောအတွေ့အကြုံ'''(၂၀၁၃)တို့ကြောင့် ထင်ရှားလေသည်။ == အနုပညာခရီး == ၂၀၀၁ ၌ ဟန်နီဟန်နီဖြင့် ပွဲဦးထွက်လာသည်။ သံယောဇဉ်ဇာတ်လမ်းတွဲဖြင့် ကြယ်ပွင့်ဖြစ်လာသည်။<ref>{{cite web|title=Romance (2002, MBC miniseries)|url=http://www.koreanfilm.org/tvdramas/index.htm#romance|work=Koreanfilm.org|accessdate=2013-09-01}}</ref> '''ရန်သူ'''(ဆိုယူးဂျင်နှင့်)နှင့် '''ငါ့အချစ်ပတ်ဇီလေး'''(ဂျန်နာရာနှင့်ကင်ရေဝန်တို့နှင့်)ဇာတ်လမ်းတွဲတို့၌ ပို၍ ကျော်ကြားလာသည်။ '''ဝိုင်တို့မြေ'''(၂၀၀၃)ဇာတ်လမ်းတွဲ၌ ရန်သူဇာတ်လမ်းတွဲ၏တွဲဘက် ကင်မင်ဂျောင်နှင့်အတူ သရုပ်ဆောင်ပြီး၊ မိသားစုရန်ငြိုးကြားမှ ရိုးရာအရက်ကို ပြန်လည်ရှင်သန်လာအောင် ကြိုးပမ်းကြပုံကို မြင်တွေ့ရသည်။<ref>{{cite web|last=Lee|first=Seung-jae|title=SBS Ups Ante on ''Land of Drink'' After Phenomenal ''All In''|url=http://english.donga.com/srv/service.php3?biid=2003040407498&path_dir=20030404|work=The Dong-a Ilbo|accessdate=2013-09-01|date=3 April 2003}}</ref> ၂၀၀၄ ၌ တောင်ကိုရီးယားနှင့်တရုတ် ပူးတွဲထုတ်လုပ်သော တရုတ်ပြည်၌ ၈၀ ရာခိုင်နှုန်းရိုက်ကူးသည့်''' ပေကျင်းကချစ်သူ'''၌ စွန်ဖေးဖေးနှင့်အပြိုင် သရုပ်ဆောင်သည်။<ref>{{cite web|last=Cheon|first=Seung-hoon|title=Manly Chang Dong-gun Is My Favorite Actor|url=http://english.donga.com/srv/service.php3?bicode=130000&biid=2003112426878|work=The Dong-a Ilbo|accessdate=2013-09-01|date=23 November 2003}}</ref> အချစ်ဟာသရုပ်ရှင် '''စောက်ကြီးကျယ်နဲ့ရက်တရာ''' ၌ ပါပြီးနောက် ဆက်လက်၍ '''ငါ့ရဲ့၁၉နှစ်သားမရီး'''၌ ဇာတ်ရံအဖြစ် ပါခဲ့သည်။ '''အံ့စရာဘဝ'''(၂၀၀၅)၌ ကင်သည် စင်္ကာပူ၌ တစ်ညတာလွန်ကျူးခဲ့သော အကျိုးဆက်အဖြစ် ငယ်ငယ်ရွယ်ရွယ်နှင့် အိမ်ထောင်ကျကာ ကလေးအဖေ ဖြစ်ရသည့် အကြောင်း သရုပ်ဆောင်ထားသည်။ အမွေကြီး(၂၀၀၆)၌ မူကြိုကျောင်းကို အမွေဆက်ခံရရှိသော လူဆိုးဂိုဏ်းသားတစ်ဦးအဖြစ် သရုပ်ဆောင်သည်။ ပထမဆုံးသမိုင်းဇာတ်လမ်းတွဲဖြစ်သည့် '''ဟွမ်ဂျီနီ'''၌ ဂေရှားမယ်နှင့် ချစ်ကျွမ်းဝင်မိသည့် မျိုးရိုးမြင့်သူအဖြစ် သရုပ်ဆောင်ထားသည်။ ကင်၏ ကိုရီးယားလှိုင်းကြယ်ပွင့်အဖြစ် ကျော်ကြားမှုက တရုတ်ရုပ်သံဇာတ်လမ်းတွဲ စီစီတီဗီက ၂၀၀၈ ၌ လွှင့်သည့် '''အချစ်ဦး'''၌ ပါဖြစ်စေသည်။ စစ်မှုထမ်းရန်ရည်ရွယ်၍ ၂၃ မတ် ၂၀၀၉ ၌ စာရင်းပေးပြီး၊ ကာကွယ်ရေးမီဒီယာအေဂျင်စီ၌ ထမ်းဆောင်ခဲ့သည်။<ref>{{cite web|last=Wee|first=Geun-woo|title=Korean stars at shine at Korean military concert|url=http://www.asiae.co.kr/news/view.htm?idxno=2010031216144195440|work=10Asia|accessdate=2013-09-01|date=12 March 2010}}</ref> ၂၄ ဇန်နဝါရီ ၂၀၁၁ ၌ ပြီးဆုံးသည်။<ref>{{cite web|last=Lee|first=Jong-gil|title=Actor Kim Jae-won discharged from military today|url=http://www.asiae.co.kr/news/view.htm?idxno=2011012413442783809|work=10Asia|accessdate=2013-09-01|date=24 January 2011}}</ref><ref>{{cite web|title=Actor Kim Jae-won poses on completing his mandatory military service in Yongsan, Seoul|url=http://english.chosun.com/site/data/html_dir/2011/01/25/2011012500353.html|work=The Chosun Ilbo|accessdate=2013-09-01|date=25 January 2011|archive-date=4 March 2016|archive-url=https://web.archive.org/web/20160304102242/http://english.chosun.com/site/data/html_dir/2011/01/25/2011012500353.html}}</ref> <ref>{{cite web|last=Kim|first=Jessica|title=Kim Jae-won cast as male lead for upcoming drama|url=http://www.asiae.co.kr/news/view.htm?idxno=2011020716494981500|work=10Asia|accessdate=2013-09-01|date=7 February 2011}}</ref><ref>{{cite web|last=Hong|first=Lucia|title=New Kim Jae-won TV series to air April 2|url=http://www.asiae.co.kr/news/view.htm?idxno=2011033015270422466|work=10Asia|accessdate=2013-09-01|date=30 March 2011}}</ref>ပြန်လာသည့်အနေဖြင့် '''နှလုံးသားခေါ်သံ'''၌ နားမကြားသူအဖြစ် သရုပ်ဆောင်ရာ ချီးကျူးခြင်းခံရသည်။ သူနှင့် တွဲဖက်သရုပ်ဆောင်သူ ဟွမ်ဂျောင်အွန်တို့သည် နောက်တွင် နှစ်ကုန် အမ်ဘီစီ ရုပ်သံဆုပေးပွဲ၌ အသိအမှတ်ပြုခြင်း ခံရသည်။<ref name="mbc2011" /> ၂၀၁၁ ဆောင်းဦး၌ ကင်သည် [[အီဂျီအာ]]နှင့်အတူ '''ငါလည်းပါတယ်၊ ပန်းကလေး'''၌ သရုပ်ဆောင်ရန် လက်မှတ်ထိုးသည်။<ref>{{cite web|last=Kim|first=Jessica|title=Kim Jae-won joins E Ji-ah drama|url=http://www.asiae.co.kr/news/view.htm?idxno=2011092109381106743|work=10Asia|accessdate=2013-09-01|date=21 September 2011}}</ref><ref>{{cite web|last=Hong|first=Lucia|title=E Ji-ah, Kim Jae-won attend first script reading for new drama|url=http://www.asiae.co.kr/news/view.htm?idxno=2011093012404008547|work=10Asia|accessdate=2013-09-01|date=30 September 2011}}</ref> သို့သော်လည်း ၄ အောက်တိုဘာ ရိုက်ကူးသည့် ဦးဆုံးရက်၌ သူစီးသော ဆိုင်ကယ်သည် စက်ချို့ကာ အရှိန်မြန်ပြီး၊ သူဒဏ်ရာရသွားသည်။<ref>{{cite web|last=Park|first=Hyun-min|title=Kim Jae Won Dislocates His Shoulder, Promises to Make Quick Recovery|url=http://mwave.interest.me/enewsworld/en/article/735|work=enewsWorld|accessdate=2013-09-01|date=5 October 2011|archivedate=10 November 2013|archiveurl=https://web.archive.org/web/20131110152931/http://mwave.interest.me/enewsworld/en/article/735}}</ref><ref>{{cite web|last=Park|first=So-jung|title=Kim Jae-won gets into motorcycle accident|url=http://www.asiae.co.kr/news/view.htm?idxno=2011100509253366716|work=10Asia|accessdate=2013-09-01|date=5 October 2011}}</ref> ပခုံးလွဲ၊ အရိုးအက်ကာ၊ အရွတ်နှင့်အရိုးနုများ စုတ်ပြတ်သွားကြောင်း တွေ့ရှိရပြီးနောက်၊ သူ နုတ်ထွက်လိုက်ကာ ယွန်းရှီယွန်းကို အစားထိုးလိုက်ရသည်။<ref>{{cite web|last=Kim|first=Jessica|title=Kim Jae-won to leave E Ji-ah drama|url=http://www.asiae.co.kr/news/view.htm?idxno=2011101411420528346|work=10Asia|accessdate=2013-09-01|date=14 October 2011}}</ref><ref>{{cite web|last=Choe|first=Min-ji|title=Kim Jae Won Drops Out of ''Me Too, Flower!''|url=http://mwave.interest.me/enewsworld/en/article/935|work=enewsWorld|accessdate=2013-09-01|date=14 October 2011|archivedate=10 November 2013|archiveurl=https://web.archive.org/web/20131110152840/http://mwave.interest.me/enewsworld/en/article/935}}</ref><ref>{{cite web|last=Kim|first=Myung-hyun|url=http://www.asiae.co.kr/news/view.htm?idxno=2011101413072991030|title=Yoon Si-yoon cast as male lead in upcoming E Ji-ah TV series|work=10Asia|date=14 October 2011|accessdate=2012-12-03}}</ref> ဆယ်လခန့် အနုပညာလှုပ်ရှားမှုများကို ရပ်နားလိုက်ရကာ၊ ဒေါက်တာနာယောင်းမူလမ်းညွှန်ချက်အောက်၌ ပြန်လည်ထူထောင်ရေးလေ့ကျင့်ခန်းများ ပြုလုပ်ရပြီး၊<ref>{{cite web|last=Park|first=Hyun-min|title=Kim Jae Won Likely to Return Earlier than Expected|url=http://mwave.interest.me/enewsworld/en/article/1446|work=enewsWorld|accessdate=2013-09-01|date=9 November 2011|archive-date=1 September 2013|archive-url=https://archive.today/20130901000738/http://mwave.interest.me/enewsworld/en/article/1446}}</ref><ref>{{cite web|last=Lee|first=In-kyung|title=Kim Jae Won is Rapidly Recovering|url=http://mwave.interest.me/enewsworld/en/article/1852|work=enewsWorld|accessdate=2013-09-01|date=30 November 2011|archive-date=5 March 2016|archive-url=https://web.archive.org/web/20160305195957/http://mwave.interest.me/enewsworld/en/article/1852/kim-jae-won-is-rapidly-recovering}}</ref> နောက်ဆုံး၌ လုံးဝပြန်လည်နလံထူနိုင်ခဲ့သည်။<ref>{{cite web|last=Lee|first=In-kyung|title=Kim Jae Won Makes Full Recovery From Motorcycle Accident|url=http://mwave.interest.me/enewsworld/en/article/4094|work=enewsWorld|accessdate=2013-09-01|date=7 March 2012|archive-date=1 September 2013|archive-url=https://archive.today/20130901000707/http://mwave.interest.me/enewsworld/en/article/4094}}</ref> ၂၀၁၂ ၌ '''မေလဘုရင်မ'''ဖြင့် ပြန်လည်ဝင်ရောက်လာပြီး၊ သင်္ဘောဆောက်လုပ်ရေး၌ အောင်မြင်သော လူတို့၏ အတ္ထုပ္ပတ္တိကို ရိုက်ကူးထားသည်။<ref>{{cite web|last=Lee|first=Hye-ji|title=Kim Jae-won returning to TV with ''May Queen'' after recovering from injury|url=http://www.asiae.co.kr/news/view.htm?idxno=2012071314592034327|work=10Asia|accessdate=2013-09-01|date=13 July 2012}}</ref><ref>{{cite web|last=Lee|first=In-kyung|title=Kim Jae Won Reveals He was Traumatized by Poverty|url=http://mwave.interest.me/enewsworld/en/article/6355|work=enewsWorld|accessdate=2013-09-01|date=7 May 2012|archive-date=5 March 2016|archive-url=https://web.archive.org/web/20160305144902/http://mwave.interest.me/enewsworld/en/article/6355/kim-jae-won-reveals-he-was-traumatized-by-poverty}}</ref> နောက်တွင် အမ်ဘီစီရုပ်သံဆုပေးပွဲ၌ ထိပ်တန်းထူးချွန်ဆုကို ရရှိခဲ့ပြီး၊ ၎င်းပွဲ၌လည်း တင်ဆက်သူ လုပ်သေးသည်။<ref name="freeagent">{{cite web|last=An|first=So-hyoun|title=Kim Jae Won Joins the Free Agent Market|url=http://mwave.interest.me/enewsworld/en/article/26664|work=enewsWorld|accessdate=2013-09-01|date=17 January 2013|archive-date=1 September 2013|archive-url=https://archive.today/20130901000744/http://mwave.interest.me/enewsworld/en/article/26664}}</ref> ကင်သည် အခပေးချယ်နယ် '''အွန်စတိုင်'''၌လည်း ယောက်ျားသားများအတွက် အလှအပအစီအစဉ်ဖြစ်သော အိမ်လှလှလေးရွေးကြစို့၌ ပင်တိုင်တင်ဆက်သူဖြစ်လေသည်။<ref>{{cite web|last=Oh|first=Esther|title=Kim Jae Won to Serve as Pretty Boy MC of ''Get It Beauty HOMME''|url=http://mwave.interest.me/enewsworld/en/article/14104|work=enewsWorld|accessdate=2013-09-01|date=5 September 2012|archive-date=6 March 2016|archive-url=https://web.archive.org/web/20160306090219/http://mwave.interest.me/enewsworld/en/article/14104/kim-jae-won-to-serve-as-pretty-boy-mc-of-get-it-beauty-homme}}</ref><ref>{{cite web|last=Lee|first=Jin-ho|title=Kim Jae Won Thought He Was Born with His Skin|url=http://mwave.interest.me/enewsworld/en/article/15154|work=enewsWorld|accessdate=2013-09-01|date=17 September 2012|archive-date=1 September 2013|archive-url=https://archive.today/20130901000658/http://mwave.interest.me/enewsworld/en/article/15154}}</ref> ဖြူစင်သော အသားအရေနှင့် တောက်ပသောအပြုံးတို့ကြောင့် ကင်သည် ကကျော်ကြားခဲ့သော်လည်း (ထို့ကြောင့်လည်း ပရိသတ်များက မိန်းမဆန်သည့် အမည်ဖြစ်သော ''အပြုံးနတ်သမီး''ဟု ပေးခဲ့ကြ)၊ မကြာသေးမီနှစ်များက ကင်သည် လူကြမ်းတစ်ယောက် ဖြစ်ပုံပေါက်အောင် လေ့ကျင့်လာခဲ့သည်။ သူ့အဖေအဖြစ်မှတ်ယူထားသူက သူ့ကို မိဘအရင်းများဆီမှ ပြန်ပေးဆွဲလာခဲ့သူ ဖြစ်နေသည်ကို တွေ့ရှိသွားသော စုံထောက်တစ်ယောက်အဖြစ် သရုပ်ဆောင်ထားသည့် '''အရှုပ်တော်ပုံ၊ လန့်စရာမှားယွင်းသောအတွေ့အကြုံ'''(၂၀၁၃)၌ ထိုပုံကို တွေ့နိုင်လေသည်။ <ref>{{cite web|last=Lee|first=Eun-ah|title=Actor Kim Jae-won to Return to Small Screen|url=http://www.tenasia.com/archives/54858|work=10Asia|accessdate=2013-09-01|date=10 May 2013|archivedate=28 June 2013|archiveurl=https://archive.today/20130628025709/http://www.tenasia.com/archives/54858}}</ref> ၂၀၁၄ ၌ ကင်သည် '''သားလေးယောက်နှင့်သမီးတစ်ယောက်'''အစစ်အမှန်ရှိုး၌ ပါဝင်ကာ၊ ၎င်းရှိုး၏ လုပ်ကွက်မှာ နာမည်ကြီးထင်ရှားသူ လေးဦးနှင့် ဖိတ်ခေါ်ထားသည့် ဧည့်သည်အမျိုးသမီးကြယ်ပွင့်နှင့်အတူ တောအရပ်၌ မိဘအတုများနှင့် မိသားစုသဏ္ဌာန် သရုပ်ဆောင်လုပ်ပြခြင်းတို့ ဖြစ်လေသည်။<ref>{{cite web|last=Lee|first=Cory|title=Kim Jae-won Joins MBC's New Variety Show|url=http://www.tenasia.com/archives/75792|archiveurl=https://web.archive.org/web/20131208101759/http://www.tenasia.com/archives/75792|website=10Asia|archivedate=2013-12-08|date=6 December 2013}}</ref><ref>{{cite web|last1=Lee|first1=Sun-min|title=Celebs to become family on new MBC show|url=http://koreajoongangdaily.joins.com/news/article/article.aspx?aid=2981568|website=Korea JoongAng Daily|accessdate=2015-01-06|date=6 December 2013}}</ref> မျက်မှောက်ရေးရာအစီအစဉ်၌လည်း ပါဝင်တင်ဆက်ပြီး၊ ကောလာဟလနှင့် ဟော့သတင်းများကို အချက်အလက်များနှင့်တကွ အမှု ပြန်လည်တည်ဆောက်ကာ ထုတ်ဖော်ခြင်း ပြုရသည်။ <ref>{{cite web|title=Actor Kim Jae Won to Host Current Affairs Program ''Real Story Eye''|url=http://www.soompi.com/2014/02/26/actor-kim-jae-won-to-host-current-affairs-progam-real-story-eye/|website=Soompi|accessdate=2014-03-02|date=26 February 2014|archive-date=4 March 2016|archive-url=https://web.archive.org/web/20160304072406/http://www.soompi.com/2014/02/26/actor-kim-jae-won-to-host-current-affairs-progam-real-story-eye/}}</ref> ထိုနှစ်နှောင်းပိုင်း၌ '''ဆန္ဒဖျော်ဖြေရေး'''မည်သော တေးလင့်အေဂျင်စီတစ်ခုနှင့် စာချုပ်လိုက်သည်။ ၂၀၁၅ ၌၊ ကြမ်းကြုတ်သော ဘုရင်အင်ဂျိုအဖြစ်သရုပ်ဆောင်ထားသည့် '''စပလင်းဒီး နိုင်ငံရေး'''ဟု အမည်ရသော သမိုင်းဇာတ်လမ်းတွဲဖြင့် ပြန်လာလေသည်။ <ref>{{cite web|last1=Doo|first1=Rumy|title=Fact, fiction mingle in ''Splendid Politics''|url=http://www.koreaherald.com/view.php?ud=20150408000793|website=The Korea Herald|accessdate=2015-04-08|date=8 April 2015}}</ref> == ကိုယ်ရေး == * အရပ် ၁၈၃ စင်တီ * အလေးချိန် ၆၈ ကီလို * သွေးအမျိုးအစား ဘီ * အိမ်ထောင်စုစာရင်း၌ မွေးနေ့မှာ ဇွန် ၁၈ ဖြစ်သည်။ ''ပတ်ဆိုယွန်''နှင့် ၂၈ ဇွန် ၂၀၁၃၊ ဆိုးလ်၊ '''ရုတ်စံဒုံ'''ရှိ '''ရုမ်'''မင်္ဂလာခန်းမ၌ လက်ထပ်ခဲ့သည်။<ref>{{cite web|last=Choi|first=Eun-hwa|title=Kim Jae Won Says Marriage is a Sure Way to Happiness|url=http://mwave.interest.me/enewsworld/en/article/39556|work=enewsWorld|accessdate=2013-09-01|date=28 June 2013|archivedate=7 November 2013|archiveurl=https://web.archive.org/web/20131107023247/http://mwave.interest.me/enewsworld/en/article/39556}}</ref> နှစ်ဦးသားမှာ ငယ်သူငယ်ချင်းများ ဖြစ်ကာ၊ အောက်တိုဘာ ၂၀၁၂ ၌ စတင်တွဲခဲ့သည်။<ref>{{cite web|last1=An|first1=So-hyoun|last2=Lee|first2=In-kyung|title=Kim Jae Won to Get Married to His Pregnant Fiancee on June 28|url=http://mwave.interest.me/enewsworld/en/article/37788|work=enewsWorld|accessdate=2013-09-01|date=4 June 2013|archivedate=17 September 2013|archiveurl=https://web.archive.org/web/20130917130601/http://mwave.interest.me/enewsworld/en/article/37788}}</ref><ref>{{cite web|last=Park|first=Si-soo|title=Actor Kim to tie knot on June 28|url=http://www.koreatimes.co.kr/www/news/culture/2013/06/386_136918.html|work=The Korea Times|accessdate=2013-09-01|date=4 June 2013}}</ref><ref>{{cite web|last=Yoon|first=Min-sik|title=Actor Kim Jae-won to get married late June|url=http://www.koreaherald.com/view.php?ud=20130604001074|work=The Korea Herald|accessdate=2013-09-01|date=4 June 2013}}</ref><ref>{{cite web|title=Kim Jae-won to Wed Childhood Sweetheart|url=http://english.chosun.com/site/data/html_dir/2013/06/05/2013060500788.html|work=The Chosun Ilbo|accessdate=2013-09-01|date=5 June 2013}}</ref> ''ပတ်''သည် ကြော်ငြာအေဂျင်စီအကြီးအကဲတဦး၏ သမီးဖြစ်ကာ၊ မော်ဒယ်အေဂျင်စီတခု၌ စီမံခန့်ခွဲရေးပိုင်း၌ လုပ်ကိုင်လျက်ရှိသည်။<ref>{{cite web|last=MacDonald|first=Joan|title=Fans Learn More About Kim Jae Won's Non-Celebrity Wife|url=http://www.kdramastars.com/articles/9969/20130715/fans-learn-more-kim-jae-wons-non-celebrity-wife.htm|work=KDramaStars|accessdate=2013-09-01|date=15 July 2013}}</ref> ဒီဇင်ဘာ ၂၀၁၃ ၌ မွေးသော သူတို့သားကို အိမ်နာမည် '''ကောင်းကင်ဘုံ'''ဟု ပေးထားလေသည်။<ref>{{cite web|title=Actor Kim Jae Won Is Now a Father!|url=http://www.soompi.com/2013/12/31/actor-kim-jae-won-is-now-a-father/|work=Soompi|accessdate=2014-02-13|date=31 December 2013|archive-date=5 March 2016|archive-url=https://web.archive.org/web/20160305015305/http://www.soompi.com/2013/12/31/actor-kim-jae-won-is-now-a-father/}}</ref><ref>[http://www.soompi.com/2013/07/02/kim-jae-won-reveals-babys-nickname-and-his-true-personality/ "Kim Jae Won Reveals Baby's Nickname"] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20160304223504/http://www.soompi.com/2013/07/02/kim-jae-won-reveals-babys-nickname-and-his-true-personality/ |date=4 March 2016 }}.</ref> == ရိုက်ကူးရေး == === ရုပ်သံဇာတ်လမ်းတွဲများ === * ''Honey Honey'' (SBS, 2001) * ''Open Drama Man & Woman'' "You say it's Love, but I think it's Desire" (SBS, 2001) * ''Wuri's Family'' (MBC, 2001) * ''Romance'' (MBC, 2002) * ''Rival'' (SBS, 2002) * ''My Love Patzzi'' (MBC, 2002) * ''Land of Wine'' (SBS, 2003) * ''Beijing My Love'' (KBS2, 2004) * ''My 19 Year Old Sister-in-Law'' (SBS, 2004) * ''Wonderful Life'' (MBC, 2005) * ''Great Inheritance'' (KBS2, 2006) * ''Hwang Jini'' (KBS2, 2006) * ''First Love'' (CCTV, 2008) * ''Can You Hear My Heart'' (MBC, 2011) * ''May Queen'' (MBC, 2012) * ''Scandal: A Shocking and Wrongful Incident'' (MBC, 2013) * ''Splendid Politics'' (MBC, 2015) * ''Father, I'll Take Care of You'' (MBC, 2016) === ရုပ်ရှင် === * ''100 Days with Mr. Arrogant'' (2004) === စုံစိရှိုး === * ''Inkigayo'' (SBS, 2002) * ''Get It Beauty HOMME'' (OnStyle, 2012) * ''Four Sons and One Daughter'' (MBC, 2014–present) * ''The Real Story Eye'' (MBC, 2014–present) === တေးဗီဒီယိုများ === * Lee Soo-young - "I'm Thankful to Her" (2001) * Leeds - "Silent Goodbye" (2002) * ''Ditto & Sympathy 2'' compilation - "함께 있음을" (2005) * [[ဂျိုလင်းချိုက်|Jolin Tsai]] - "Agent J" (2007) * [[ဂျိုလင်းချိုက်|Jolin Tsai]] - "Alone" (2007) * [[ဂျိုလင်းချိုက်|Jolin Tsai]] - "Fear-free" (2007) * Kan Jong-wook - "초연" (2011) == တေးသံသွင်း == * ''Promise - Onaji Sora no Shita'' (Japanese [[Single (music)|single]], 2008) * ''My Woman - Stay in the Moment'' (Korean [[Single (music)|single]], 2013) == ဆုနှင့်စကာတင်စာရင်း == {| class="wikitable" ! Year ! Award ! Category ! Nominated work ! Result |- | rowspan="7" |2002 | 18th Korea Best Dresser Awards | Best Dressed, TV actor category || {{NA}} || {{won}} |- | rowspan="2" |[//en.wikipedia.org/wiki/MBC_Drama_Awards MBC Drama Awards] | Best New Actor | rowspan="2" |<center>''Romance'' </center>|| {{won}} |- | Popularity Award || {{won}} |- | rowspan="4" |[//en.wikipedia.org/wiki/SBS_Drama_Awards SBS Drama Awards] | New Star Award | rowspan="4" |<center>''Rival'' </center>|| {{won}} |- | Popularity Award || {{won}} |- | SBSi Award || {{won}} |- | Top 10 Stars || {{won}} |- | 2005 | 1st China Drama 풍운방 Awards | Most Popular Foreign Actor | <center>''Beijing My Love'' </center>|| {{won}} |- | 2010 | 4th Korea Cable TV Broadcasting Awards | Star of the Year Award || {{won}} |- | rowspan="4" |2011 | Jaekyung Ilbo's 2011 Star of the Year | Best Actor | rowspan="4" |<center>''[//en.wikipedia.org/wiki/Can_You_Hear_My_Heart Can You Hear My Heart]''</center> || {{won}} |- | [//en.wikipedia.org/wiki/4th_Korea_Drama_Awards 4th Korea Drama Awards] | Best Actor || {{nom}} |- | rowspan="2" |[//en.wikipedia.org/wiki/2011_MBC_Drama_Awards MBC Drama Awards]<ref name="mbc2011">{{cite news|last=Hong|first=Lucia|title=''The Greatest Love'' snags 7 honors at 2011 MBC Drama Awards|url=http://www.asiae.co.kr/news/view.htm?idxno=2012010209563739211|accessdate=2012-12-03|newspaper=10Asia|date=2 January 2012}}</ref> | Excellence Award, Actor in a Miniseries || {{won}} |- | Popularity Award || {{won}} |- | rowspan="2" |2012 | 20th Korean Culture and Entertainment Awards<ref name="freeagent" /> | [//en.wikipedia.org/wiki/Hallyu Hallyu] Star Award | rowspan="2" |<center>''[//en.wikipedia.org/wiki/May_Queen_(TV_series) May Queen]'' </center>|| {{won}} |- | [//en.wikipedia.org/wiki/2012_MBC_Drama_Awards MBC Drama Awards] | Top Excellence Award, Actor in a Serial Drama || {{won}} |- | 2013 | [//en.wikipedia.org/wiki/2013_MBC_Drama_Awards MBC Drama Awards]<ref>{{cite web|url=http://www.soompi.com/2013/12/30/live-updates-winners-of-the-2013-mbc-drama-awards/|title=Winners of the 2013 MBC Drama Awards|work=Soompi|date=30 December 2013|accessdate=2013-12-30|archive-date=4 May 2016|archive-url=https://web.archive.org/web/20160504083047/http://www.soompi.com/2013/12/30/live-updates-winners-of-the-2013-mbc-drama-awards/}}</ref> | Top Excellence Award, Actor in a Special Project Drama | rowspan="2" |<center>''[//en.wikipedia.org/wiki/Scandal:_A_Shocking_and_Wrongful_Incident Scandal: A Shocking and Wrongful Incident]'' </center>|| {{won}} |- | 2014 | 9th [//en.wikipedia.org/wiki/Seoul_International_Drama_Awards Seoul International Drama Awards] | Outstanding Korean Actor || {{nom}} |} == ကိုးကား == {{Reflist|2}} [[Category:၁၉၈၁ မွေးဖွားသူများ]] [[Category:သက်ရှိထင်ရှားပုဂ္ဂိုလ်များ]] [[ကဏ္ဍ:တောင်ကိုရီးယား အမျိုးသား ရုပ်ရှင်သရုပ်ဆောင်များ]] nk2kjp41qhddp7wagkixeyi7f247qqg 0 71516 876665 876144 2025-06-06T14:45:27Z Ninjastrikers 22896 [[Special:Contributions/103.88.49.204|103.88.49.204]] ([[User talk:103.88.49.204|ဆွေးနွေး]]) ၏ ပြင်ဆင်မှုကို [[User:Ninjastrikers|Ninjastrikers]] ၏ နောက်ဆုံးတည်းဖြတ်မူသို့ နောက်ပြန် ပြန်ပြင်ခဲ့သည် 690072 wikitext text/x-wiki {{Year nav}} '''၁၃၆၄''' == ၁၃၆၄ ခုနှစ် မှတ်တမ်း == === ဇန်နဝါရီလ === (၁) ရက်။ ::* === ဖေဖော်ဝါရီလ === (၁) ရက်။ ::* === မတ်လ === (၁) ရက်။ ::* === ဧပြီလ === (၁) ရက်။ ::* === မေလ === (၁) ရက်။ ::* === ဇွန်လ === (၁) ရက်။ ::* === ဇူလိုင်လ === (၁) ရက်။ ::* === ဩဂုတ်လ === (၁) ရက်။ ::* === စက်တင်ဘာလ === (၁) ရက်။ ::* === အောက်တိုဘာလ === (၁) ရက်။ ::* === နိုဝင်ဘာလ === (၁) ရက်။ ::* === ဒီဇင်ဘာလ === (၁) ရက်။ ::* ==ကိုးကား== {{Reflist}} [[Category:၁၃၆၄]] [[Category:ခုနှစ်များ]] {{Stub}} qb5wtqmz8jhlmq7lapeg3tgq5d8fv1j 0 76385 876784 863024 2025-06-07T06:04:33Z 27.55.82.55 876784 wikitext text/x-wiki {{Unreferenced | date = စက်တင်ဘာ ၂၀၂၁ }} {{Infobox military unit | unit_name = အမှတ်(၉၉)ခြေမြန်တပ်မဌာနချုပ် | native_name = တမခ(၉၉) | image = Shoulder sleeve insignia of No.(99) Light Infantry Division of the Myanmar Army.svg | image_size = 216px | caption = အမှတ်(၉၉)ခြေမြန်တပ်မဌာနချုပ်၏ တံဆိပ် | country = [[မြန်မာနိုင်ငံ]] | branch = [[တပ်မတော် (ကြည်း)]] | type = ခြေမြန်တပ်မဌာနချုပ် | specialization = နယ်မြေလုံခြုံရေး၊ ပင်မတိုက်ခိုက်ရေး၊ အကူတိုက်ခိုက်ရေး၊ ရွေ့လျားတိုက်ခိုက်ရေး၊ စစ်ကစားခြင်း | nickname = ကိုး ကိုး | commander1 = ဗိုလ်မှူးချုပ်‌ | commander1_label = တပ်မမှူး | size = တပ်မ | colors = {{Color box|Red}}{{Color box|Darkblue}}{{Color box|White}} | identification_symbol = [[ဖိုင်:Mm-lid-99.svg|200px]] | identification_symbol_label = အလံတော်ပုံ }} '''အမှတ်(၉၉)ခြေမြန်တပ်မဌာနချုပ်''' (အတိုကောက် '''တမခ(၉၉)''') သည် [[အလယ်ပိုင်းတိုင်းစစ်ဌာနချုပ်]] နယ်မြေဖြစ်သော [[မန္တလေးတိုင်းဒေသကြီး]]၊ [[မိတ္ထီလာမြို့]]တွင်တည်ရှိသည့် ခြေမြန်တပ်မဌာနချုပ် တစ်ခုဖြစ်ပြီး လက်အောက်ခံ တပ်ရင်းများကို မန္တလေးတိုင်းဒေသကြီး နှင့် [[နေပြည်တော် ပြည်ထောင်စုနယ်မြေ]] အတွင်း ဖြန့်ခွဲထားရှိသည်။ '''တမခ''' များ နှင့် '''စကခ''' များသည် [[ကာကွယ်ရေးဦးစီးချုပ်(ကြည်း)|ကက(ကြည်း)]] (စစ်ဆင်ရေး)၏ တိုက်ရိုက်ကွပ်ကဲစီမံသော တိုက်ခိုက်ရေးတပ်ဖွဲ့များဖြစ်ပြီး စစ်နယ်ဝန်းပုံသေမရှိဘဲ ရန်သူ၏ အင်အားအပေါ် မူတည်၍ လိုအပ်သလို စစ်ကစားနိုင်ရန် ဖွဲ့စည်းထားခြင်းဖြစ်သည်။ လက်ရှိ အမှတ်(၉၉)ခြေမြန်တပ်မဌာနချုပ်၏ တပ်မမှူးတာဝန်ထမ်းဆောင်နေသူမှာ ''ဗိုလ်မှူးချုပ်‌'' ဖြစ်သည်။ == သမိုင်း == ၁၉၆၈ ခုနှစ် မေလ ၂၀ ရက်နေ့တွင် အမှတ်(၉၉)ခြေမြန်တပ်မဌာနချုပ်ကို မန္တလေးတိုင်း၊ မိတ္ထီလာမြို့တွင် ဖွဲ့စည်းခဲ့သည်။ ပထမဆုံးတပ်မမှူးမှာ ဗိုလ်မှူးကြီး သူရကျော်ထင် (ကြည်း - ၅၃၃၂) ဖြစ်သည်။ == ဖွဲ့စည်းပုံ == အမှတ်(၉၉)ခြေမြန်တပ်မဌာနချုပ် ၏ ကွပ်ကဲမှုအောက်တွင် အောက်ပါအတိုင်းဖွဲ့စည်းထားသည်။ === အမှတ်(၉၉၁)နည်းဗျူဟာအဖွဲ့ === {{Expand section}} === အမှတ်(၉၉၂)နည်းဗျူဟာအဖွဲ့ === {{Expand section}} === အမှတ်(၉၉၃)နည်းဗျူဟာအဖွဲ့ === {{Expand section}} === ခြေမြန်တပ်ရင်းများ === # ခမရ(၃၁၅) - [[မိတ္ထီလာမြို့]]<ref>https://www.bbc.com/burmese/burma/2010/10/101023_usdp_students</ref> # ခမရ(၁၁၃) - [[မိတ္ထီလာမြို့]] <ref>https://www.rfa.org/burmese/news/free-67-ppl-who-were-arrested-as-porter-in-sagaing-08252022063315.html</ref> # ခမရ(၄၁၇) - [[ယင်းတော်ရွာ၊ ပျော်ဘွယ်မြို့နယ်|ယင်းတော်ရွာ]] # [[အမှတ်(၄၁၈) ခြေမြန်တပ်ရင်း|ခမရ(၄၁၈)]] - [[ယင်းတော်ရွာ၊ ပျော်ဘွယ်မြို့နယ်|ယင်းတော်ရွာ]] # ခမရ(၄၁၉) - [[သာစည်မြို့]] <ref>https://www.bbc.com/burmese/burma/2010/11/101102_usdp_army</ref> # ခမရ(၄၂၀) - [[သာစည်မြို့]] <ref>https://burmese.dvb.no/post/12919{{Dead link|date=June 2024 }}</ref> # ခမရ(၁၅) -[[မြင်းခြံမြို့]] <ref>https://www.myaelattathan.org/articles/%E1%80%92%E1%80%B1%E1%80%9E%E1%80%81%E1%80%B6%E1%80%94%E1%80%B1%E1%80%A1%E1%80%AD%E1%80%99%E1%80%BA%E1%80%80%E1%80%AD%E1%80%AF%E1%80%9E%E1%80%AD%E1%80%99%E1%80%BA%E1%80%B8%E1%80%95%E1%80%BC%E1%80%AE%E1%80%B8_%E1%80%90%E1%80%95%E1%80%BA%E1%80%85%E1%80%BD%E1%80%B2%E1%80%94%E1%80%B1%E1%80%90%E1%80%B2%E1%80%B7%E1%80%85%E1%80%85%E1%80%BA%E1%80%A1%E1%80%AF%E1%80%95%E1%80%BA%E1%80%85%E1%80%AF_%E1%80%97%E1%80%AF%E1%80%B6%E1%80%B8%E1%80%81%E1%80%BB%E1%80%90%E1%80%AD%E1%80%AF%E1%80%80%E1%80%BA%E1%80%81%E1%80%AD%E1%80%AF%E1%80%80%E1%80%BA%E1%80%81%E1%80%B6%E1%80%9B</ref> # ခမရ(၁၄) - [[ကျောက်ဆည်မြို့]] # ခမရ(၁၀၉) - # ခလရ(၇၉) - [[မိတ္ထီလာမြို့]]<ref>https://burma.irrawaddy.com/news/2014/01/02/52891.html</ref> == တပ်မမှူးတာဝန်ထမ်းဆောင်ခဲ့သူများ == {{Expand list}} # ဗိုလ်မှူးကြီး ကျော်ထင် (ကြည်း - ၅၃၃၂) (၁၂-၈-၁၉၆၈ မှ ၂-၇-၁၉၆၉) # ဗိုလ်မှူးကြီး ခင်အုန်း (ကြည်း - ၅၆၀၅) (၃-၇-၁၉၆၉ မှ ၂၈-၄-၁၉၇၂ ) # ဗိုလ်မှူးကြီး တင်စိန် (ကြည်း - ၆၁၈၁) (၂၉-၄-၁၉၇၂ မှ ၈-၃-၁၉၇၄) # ဗိုလ်မှူးကြီး လှဖေ (ကြည်း - ၅၇၉၆) (၈-၃-၁၉၇၄ မှ ) # ဗိုလ်မှူးကြီး မင်းဂေါင် (ကြည်း - ၆၃၁၅) # ဗိုလ်မှူးကြီး စောမောင် (ကြည်း - ၆၁၈၇) (ဗသက - ၆) (၁၈-၃-၁၉၇၅ မှ ၁၂-၈-၁၉၇၆) # ဗိုလ်မှူးကြီး မင်းနောင် (ကြည်း - ၆၁၂၉) (၁၃-၈-၁၉၇၆ မှ ၂၄-၁၁-၁၉၇၇) # [[အယ်လ်ကွန်ဖန်|ဗိုလ်မှူးကြီး အယ်လ်ကွန်ဖန်]] (ကြည်း - ၅၉၉၇) (၂၄-၁၁-၁၉၇၇ မှ ၇-၈-၁၉၈၁) # ဗိုလ်မှူးကြီး ဉာဏ်လင်း (ကြည်း - ၇၈၆၃) (စတသ - ၁) (၇-၈-၁၉၈၁ မှ ၄-၁၁-၁၉၈၅) # ဗိုလ်မှူးကြီး မောင်သင့် (ကြည်း - ၇၆၀၀) (ဗသက - ၁၈) (၄-၁၁-၁၉၈၅ မှ ) # ဗိုလ်မှူးကြီး ဝင်းဇော်ညွှန့် (ကြည်း - ၇၈၇၈) (စတသ - ၁) # ဗိုလ်မှူးချုပ် ကျော်သန်း (ကြည်း - ၈၄၅၈) # ဗိုလ်မှူးကြီး စန်းမောင် (ဗသက - ၃၂) # ဗိုလ်မှူးချုပ် သိန်းအောင် # ဗိုလ်မှူးချုပ် ဌေးဦး (ကြည်း - ၁၂၁၃၃) (ဗသက - ၄၃) # ဗိုလ်မှူးကြီး အောင်ခင်စိုး (ကြည်း - ၁၄၂၈၂) (စတသ - ၁၉) # ဗိုလ်မှူးချုပ် [[စိုးဝင်း (ဒုတိယဗိုလ်ချုပ်မှူးကြီး)|စိုးဝင်း]] (ကြည်း - ၁၆၄၈၉) (စတသ - ၂၂) # ဗိုလ်မှူးချုပ် ခင်မောင်ဌေး (ကြည်း - ၁၇၁၀၀) (ဗသက - ၆၃) # ဗိုလ်မှူးကြီး ကိုကိုနိုင် # ဗိုလ်မှူးကြီး ကျော်ထွန်းအောင် # ဗိုလ်မှူးကြီး အောင်ကျော်လွင် ( စတသ-၄၁) ကျဆုံး == ကိုးကား == == နောက်ထပ်ကြည့်ရန် == {{တပ်မတော် (ကြည်း)}} {{တပ်မတော်-stub}} [[ကဏ္ဍ:ခြေမြန်တပ်မဌာနချုပ်များ|#099]] {{DEFAULTSORT:တမခ(၀၉၉)}} 98gl02e5za92zekzwgvz0keiu6sq66l 0 88400 876733 811131 2025-06-07T04:16:28Z Tejinda 87174 876733 wikitext text/x-wiki {{ဗုဒ္ဓဘာသာ}} <ref>သင်္ခါရ (ပု) [သံ+ကရ+သင်္ခရောတီတိ သင်္ခါရော။ နိရုတ္တိ၊၇၈၅။ ဖလဿသင်္ခရဏတော သင်္ခါရော။ ဒီ၊ဋ္ဌ၊၃၊၁၅၈။ သင်္ခရောန္တိ ရာသီ ကရောန္တီတိ သင်္ခါရာ။ ဒီ၊ဋ္ဌ၊၃၊၁၇၉။ သင်္ခတမဘိသင်္ခရောန္တီတိ သင်္ခါရာ။ အဘိ၊ဋ္ဌ၊၂၊၁၂၇။ ဝိသုဒ္ဓိ၊၂၊၁၅၈။ သင်္ခရောတိ သင်္ခါရာ။ ဥဒါန၊ဋ္ဌ၊၃၈။ တံ တံ ဝိသေသံ သင်္ခရောတီတိ သင်္ခါရော။ ဒီ၊ဋီ၊၂၊၂၀၈။ အံ၊ဋီ၊၁၊၂၄၄။ ဖလံ သင်္ခရောတီတိ သင်္ခါရော။ ဒီ၊ဋီ၊၃၊၁၇၀။ အံ၊ဋီ၊၂၊၄၈။ သံကရီယတီတိ သင်္ခါရော။ ကစ္စည်း။ ၅၉၄။ သင်္ခရီယတီတိ သင်္ခါရော။ နိရုတ္တိ၊၇၈၅။ သင်္ခရီယတိ (ကရီယတိ) နိဗ္ဗတ္တိယတီတိ သင်္ခါရော။ မ၊ဋ္ဌ၊၂၊၂၆၃။ သံ၊ဋ္ဌ၊၃၊၁၃၂။ ပစ္စယေဟိ သင်္ဂမ္မ ကရီယန္တိတိ သင်္ခါရာ။ ပဋိသံ၊ဋ္ဌ၊၁၊၅၇။ မဟာနိ၊ဋ္ဌ၊၁၉၂။ ပစ္စယေဟိ သင်္ခတတ္တာ သင်္ခါရာ။ ထေရ၊ဋ္ဌ၊၁၊၃၀၉။ သုန္ဒရံ ကရီယတေ ယေနာတိ သင်္ခါရော။ ဓာန်၊ဋီ၊၇၇၂။ သင်္ခရဏံ သင်္ခါရော။ နိရုတ္တိ၊၇၈၅။ သံသ္တရ-သံ။ သက္ကာရ၊ သံကာရ-ပြာ၊ သံခါရ-အဒ္ဓမာဂဓီ။]</ref> (၁) ပြုလုပ်-ပြုပြင်-စီရင်-စီမံ-တတ်သော သင်္ခါရ၊ *(က) ကာမာဝစရ, ရူပါဝစရ-ကုသိုလ်စေတနာ ၁၃-ခုဟု ဆိုအပ်သော ပုညာဘိသင်္ခါရ။ *(ခ) အကုသိုလ် စေတနာ ၁၂-ခုဟု ဆိုအပ်သော) အပုညာဘိသင်္ခါရ။ *(ဂ) အရူပါဝစရကုသိုလ်စေတနာ ၄-ခုဟု ဆိုအပ်သော အာနေဉ္ဇာဘိသင်္ခါရ။ <ref>(၁) (က) ပုညာဘိသင်္ခါရ။ (ခ)အပုညာဘိသင်္ခါရ။ (ဂ) အာနဉ္ဇာဘိသင်္ခါရ။ (ဃ) အဘိသင်္ခရဏသင်္ခါရ။ (င) (ကာယိက, စေတသိက ဝီရိယဟုဆိုအပ်သော ပယောဂသင်္ခါရ။ (စ) ကာယသင်္ခါရ။ (ဆ) ဝစီသင်္ခါရ။ (ဇ) စိတ္တသင်္ခါရ။ တတ္ထ ကတမေ အဝိဇ္ဇာပစ္စယာ သင်္ခါရာ၊ ပုညာဘိသင်္ခါရော အပုညာဘိသင်္ခါရော အာနေဉ္ဇာဘိသင်္ခါရော ကာယသင်္ခါရော ဝစီသင်္ခါရော စိတ္တသင်္ခါရော။ တတ္ထ ကတမော ပုညာဘိသင်္ခါရော၊ ကုသလစေတနာ ကာမာဝစရာ ရူပါဝစရာ ဒါနမယာ သီလမယာ ဘာဝနာမယာ၊ အယံ ဝုစ္စတိ ပုညာဘိသင်္ခါရော။ တတ္ထ ကတမော ကာယသင်္ခါရော၊ ကာယသဉ္စေတနာ ကာယသင်္ခါရော၊ ဝစီသစ္စေတနာ ဝစီသင်္ခါရော၊ မနောသန္ဓေတနာ စိတ္တသင်္ခါရော၊ ဣမေ ဝုစ္စန္တိ အဝိဇ္ဇာပစ္စယာ သင်္ခါရာ။ အဘိ၊ဝိ၊၁၄၂။ တတ္ထ ပုညာပုညာနေဉ္ဇာဘိသင်္ခါရာ တယော ကာယဝစီစိတ္တသင်္ခါရာ တယောတိ ဣမေ ဆ အဝိဇ္ဇာပစ္စယာ သင်္ခါရာ။ တေ သဗ္ဗေပိ လောကိယကုသလာကုသလစေတနာ မတ္တမေဝ ဟောန္တိ။ အဘိ၊ဋ္ဌ၊၂၊၁၂၇။ ဝိသုဒ္ဓိ၊၂၊၁၅၈။ ဝိတက္ကဝိစာရာ ဝစီသင်္ခါရော။ ပုဗ္ဗေ ခေါ အာဝုသော ဝိသာခ ဝိတက္ကေတွာ ဝိစာရေတွာ ပစ္ဆာ ဝါစံ ဘိန္ဒတိ၊ တသ္မာ ဝိတက္ကဝိစာရာ ဝစီသင်္ခါရော။ မ၊၁၊၃၇၅-၆။ ဝစီဒွါရေ ဟနုသံစောပနံ ဝစီဘေဒံ ပါပေတွာ ဥပ္ပန္နာ ဝုတ္တပ္ပကာရာဝ ဝီသတိ စေတနာပိ ဝိတက္ကဝိစာရာပိ ဝစီသင်္ခါရောတွေဝ ဝုစ္စန္တိ။ မ၊ဋ္ဌ၊၂၊၂၆၃။ သံ၊ဋ္ဌ၊၃၊၁၃၂။ (ဝိ၊၃၊၁။ ဒီ၊၃၊၁၈၂။ မ၊၁၊၆၇။ သံ၊၁၊၂၄၃၊ ၂၄၅၊ ၃၄၀။ ဒီ၊ဋ္ဌ၊၃၊၁၇၉-၈၀။ မ၊ဋ္ဌ၊၁၊၂၂၇-၈။ သံ၊ဋ္ဌ၊၂၊၁၆)။ </ref> *(ဃ) တေဘူမကကုသိုလ်, အကုသိုလ်စေတနာ ဟုဆိုအပ်သော ... အဘိသင်္ခရဏကသင်္ခါရ။ *(င) (ကာယိက, စေတသိကဝီရိယ ဟုဆိုအပ်သော) ပယောဂါဘိသင်္ခါရ။ <ref>(ဃ) အဘိသင်္ခရဏကသင်္ခါရ။ (င) (ကာယိက, စေတသိက ဝီရိယဟုဆိုအပ်သော) ပယောဂါဘိသင်္ခါရ။ တေဘူမကကုသလာကုသလ-စေတနာ ပန အဘိသင်္ခရဏကသင်္ခါရောတိ ဝုစ္စတိ။ ----ကာယိကစေတသိကံ ပန ဝီရိယံ ပယောဂါဘိသင်္ခါရောတိ ဝုစ္စတိ။ အဘိ၊ဋ္ဌ၊၂၊၁၂၈။ ဝိသုဒ္ဓိ၊၂၊၁၅၈။ (ပဋိသံ၊ဋ္ဌ၊၁၊၅၇)။ </ref> *(စ) ကာမဝစရ ကုသိုလ်, အကုသိုလ် စေတနာ ဟုဆိုအပ်သော [[ကာယသင်္ခါရ]]။ <ref> (စ)(ကာမာဝစရကုသိုလ်, အကုသိုလ်စေတနာ, ဝိတက်, ဝိစာရဟုဆိုအပ်သော) ကာယသင်္ခါရ။ ကာယသင်္ခါရောတိ ကာယတော ပဝတ္တသင်္ခါရော၊ ကာယဒွါရေစောပနဝသေန ပဝတ္တာနံ ကာမာဝစရကုသလတော အဋ္ဌန္နံ အကုသလတော ဒွါဒသန္နန္တိ ဝီသတိယာ ကာယသဉ္စေတနာနမေတံ အဓိဝစနံ။ မ၊ဋ္ဌ၊၁၊၂၂၇-၈။ </ref> *(ဆ) ကာမာဝစရကုသိုလ်, အကုသိုလ်စေတနာ, [[ဝိတက်]], [[ဝိစာရ]]ဟုဆိုအပ်သော) [[ဝစီသင်္ခါရ]]။ <ref>(ဆ) (ကာမာဝစရကုသိုလ်, အကုသိုလ်စေတနာ ဟု ဆိုအပ်သော) ဝစီသင်္ခါရ။ ဝစီသင်္ခါရောတိ ဝစီဒွါရေ ဝစနဘေဒဝသေန ပဝတ္တာနံ ဝီသတိယာ ဧဝ ဝစီသဉ္စေတနာနမေတံ အဓိဝစနံ။ မ၊ဋ္ဌ၊၁၊၂၂၈။</ref> *(ဇ) (လောကီကုသိုလ်, အကုသိုလ်စေတနာ ဟုဆိုအပ်သော) [[စိတ္တသင်္ခါရ]]။ <ref> (ဇ) (လောကီ ကုသိုလ်, အကုသိုလ် စေတနာ ဟုဆိုအပ်သော) စိတ္တသင်္ခါရ။ စိတ္တသင်္ခါရောတိ --- လောကိယကုသလာကုသလာဝသေန အဓိဝစနံ။ မ၊ဋ္ဌ၊၁၊၂၂၈။ </ref> *(ဈ) ပတ္ထနာနှင့် တကွဖြစ်သော [[သဒ္ဓါ]], သီလ, သုတ, စာဂ, [[ပညာ]]။ <ref>(ဈ) ပတ္ထနာနှင့် တကွဖြစ်သော သဒ္ဓါ, သီလ, သုတ, စာဂ, ပညာ။ သင်္ခါရာ စ ဝိဟာရာ စာ(မ၊၃၊၁၄၀)တိ သဟ ပတ္ထနာယ သဒ္ဓါဒယော ပဉ္စ ဓမ္မာ။ မ၊ဋ္ဌ၊၄၊၁၀၄။</ref> *(ည) [[နီဝရဏ]] တရား။ <ref>(ည) နီဝရဏတရား။ သင်္ခါရုပေက္ခာသူ (ပဋိသံ၊၆၂) တိ နီဝရဏပ္ပဟာနေ ဗျာပါရာကရဏေန နီဝရဏသင်္ခါတာနံ သင်္ခါရာနံ ဥပေက္ခနာသု။ ပဋိသံ၊ဋ္ဌ၊၁၊၂၅၀။ </ref> *(ဋ) စိတ်၏ ထက်မျက်သည်၏အဖြစ် ဟုဆိုအပ်သောတန်ဆာအထူး။ <ref>(ဋ) စိတ်၏ ထက်မျက်သည်၏ အဖြစ်ဟုဆိုအပ်သော တန်ဆာ အထူး။ သင်္ခရောတိ စိတ္တံ တိက္ခဘာဝသင်္ခါတမဏ္ဍနဝိသေသေန သဇ္ဇေတိ--- သင်္ခါရော၊ --- အတ္တနော ဝါ ပရေသံ ဝါ ပဝတ္တပုဗ္ဗပယောဂေါ။ သော ပန အတ္တနော ပုဗ္ဗဘာဂပ္ပဝတ္တေ စိတ္တသန္တာနေ စေဝ ပရသန္တာနေ စ ပဝတ္တတီတိ တန္နိဗ္ဗတ္တိတော စိတ္တဿ တိက္ခဘာဝသင်္ခါတော ဝိသေသောဝိဓ သင်္ခါရော။ ဝိဘာဝိနီ၊၇၇။ (မဏိမဉ္ဇူ၊၁၊၁၅၈-၉)။</ref> *(ဌ) [[စေတနာ]], ပတ္ထနာ, ပဏိဓိတို့နှင့် ယှဉ်သော ဖဿ အစရှိသော တရား။ <ref> (ဌ) စေတနာ, ပတ္ထနာ, ပဏိဓိတို့နှင့်ယှဉ်သော ဖဿ အစရှိသော တရား။ ယာ စ စေတနာ၊ ယာ စ ပတ္ထနာ၊ ယော စ ပဏိဓိ၊ ယေ စ သင်္ခါရာ။ အံ၊၁၊၃၃။ တေဟိ ပန စေတနာဒီဟိ သမ္ပယုတ္တာ ဖဿာဒယော သင်္ခါရာ နာမ။ အံ၊ဋ္ဌ၊၁၊၃၇၀။ </ref> *(ဍ) ဗလဝဝီရိယ။ <ref> (ဍ) ဗလဝ[[ဝီရိယ]]။ သင်္ခါရံ ပဒဟတော (မ၊၃၊၉)တိ သမ္ပယောဂဝီရိယံ ကရောန္တဿ။ မ၊ဋ္ဌ၊၄၊၇-၈။ သင်္ခါရ (မ၊ဋ္ဌ၊၄၊၇) န္တိ ယထာရဒ္ဓါယ သာတိသယံ ကရဏတော သင်္ခါရန္တိ လဒ္ဓနာမံ ဗလဝဝီရိယံ ဥဿာဠိံ။ မ၊ဋီ၊၃၊၂၁၆။</ref> *(ဎ) ပုဗ္ဗပယောဂ။ <ref> (ဎ) ပုဗ္ဗပယောဂ။ (ဋ) အမှတ် ပြကြည့်။</ref> *(ဏ) အလုံးစုံသောဝီရိယ။ <ref> (ဏ) အလုံးစုံသော ဝီရိယ။ အထ ဝါ တံ တံ ဝိသေသံ သင်္ခရောတီတိ သင်္ခါရော၊ သဗ္ဗမ္ပိ ဝီရိယံ။ ဒီ၊ဋီ၊၂၊၂၀၈။ </ref> *(တ) ပုဗ္ဗစေတနာ, ရှေ့ဇောစေတနာ ၆-ခု, စေတနာနှင့်ယှဉ်သော အားထုတ်မှု။ <ref> (တ) ပုဗ္ဗစေတနာ, ရှေ့ဇော စေတနာ ၆-ခု, စေတနာနှင့် ယှဉ်သောအားထုတ်မှု။ အာယူဟနာ သင်္ခါရာ (ပဋိသံ၊၅၀) တိ တံ ကမ္မံ ကရောန္တဿ ပုရိမစေတနာယော၊ --- ဧကာဝဇ္ဇေသု ဝါ ဆသု ဇဝနသု စေတနာ အာယူဟနာ သင်္ခါရာ နာမ၊ --- ယာ ကာစိ ဝါ ပန စေတနာ ဘဝေါ၊ တံ သမ္ပယုတ္တာ အာယူဟနာ သင်္ခါရာ နာမ။ ပဋိသံ၊ဋ္ဌ၊၁၊၂၂၃။ </ref> *(ထ) သင်္ခါရက္ခန္ဓာ။ <ref>(ထ) သင်္ခါရက္ခန္ဓာ။ သင်္ခါရာ အနတ္တာ၊ သင်္ခါရာ စ ဟိဒံ ဘိက္ခဝေ အတ္တာ အဘဝိဿံသု။ ဝိ၊၃၊၁၉။ သံ၊၂၊၅၅။ စူဠနိ၊၁၈၁။ သင်္ခါရေ ပရတော ဉတွာ (အံ၊၁၊၃၂၅) တိ သင်္ခါရက္ခန္ဓံ --- ပရတော ဇာနိတွာ။ အံ၊ဋ္ဌ၊၂၊၂၆၂။ သင်္ခါရက္ခန္ဓော သင်္ခါရာတိ အာမန္တာ။ ယမက၊၁၊၂၂။ (မ၊၁၊၇၈၊ ၁၉၂။ မ၊၃၊၆၇။ သံ၊၂၊၈၃။ အံ၊၃၊၄၊၅၊အဘိ၊က၊၁၇၊ ၂၀၊ ၁၁၂။ စူဠနိ။၁၈၁ နေတ္တိ၊၆၂)။ </ref><ref name="တိပိဋကအဘိဓာန်">တိပိဋကအဘိဓာန် အတွဲ-၂၁</ref> (၂) အကျိုးတရားကို-ပြုလုပ်-ပြုပြင်-စီရင်-စီမံ-တတ်သောအကြောင်း။ <ref>(၂) အကျိုးတရားကို-ပြုလုပ်-ပြုပြင်-စီရင်-စီမံ-တတ်သော အကြောင်း။ သသင်္ခါရာ ဘိက္ခဝေ ဥပ္ပဇ္ဇန္တိ ပါပကာ အကုသလာ ဓမ္မာ။ အံ၊၁၊၈၀။ နိဒါနံ ဟေတု သင်္ခါရော ပစ္စယော ရူပန္တိ သဗ္ဗာနိပိ ဧတာနိ ကာရဏဝေဝစနာနေဝ။ အံ၊ဋ္ဌ၊၂၊၅၄။ သင်္ခရောတိ ဖလန္တိ သင်္ခါရော။ အံ၊ဋီ၊၂၊၄၈။ (ဒီ၊၃၊၁၇၈။ ဒီ၊ဋ္ဌ၊၃၊၁၅၈။ ဒီ၊ဋီ၊၃၊၁၇၀)။ </ref><ref name="တိပိဋကအဘိဓာန်"/> (၃) ပြုလုပ်-ပြုပြင်-စီရင်-စီမံ-အပ်သောသင်္ခါရ၊ *(က) သင်္ခတသင်္ခါရ, တေဘူမကသင်္ခါရ, စတုဘူမကသင်္ခါရ၊ ခန္ဓာ ၅-ပါး။ <ref>(၃) ပြုလုပ်-ပြုပြင်-စီရင်-စီမံ-အပ်သောသင်္ခါရ။ (က) သင်္ခတသင်္ခါရ, တေဘူမကသင်္ခါရ, စတုဘူမကသင်္ခါရ၊ ခန္ဓာ ၅-ပါး။ ဝယဓမ္မာ သင်္ခါရာ အပ္ပမာဒေန သမ္ပာဒေထ၊ အနိစ္စာ ဝတ သင်္ခါရာ။ ဒီ၊၂၊၁၂၈-၉၊ ၁၆၁။ သံ၊၁၊၁၆၀။ အနိစ္စာ သဗ္ဗသင်္ခါရာ (သံ၊၁၊၆) တိ သဗ္ဗေ တေဘူမကသင်္ခါရာ ဟုတွာ အဘာဝတ္ထေန အနိစ္စာ။ သံ၊ဋ္ဌ၊၁၊၂၉။ သဗ္ဗေ သင်္ခါရာ (အံ၊၁၊၂၈၉) တိ စတုဘူမကသင်္ခါရာ။ အံ၊ဋ္ဌ၊၂၊၂၄၂။ သင်္ခါရာ (အံ၊၂၊၄၇၄) တိ ဥပါဒိန္နကအနုပါဒိန္နကာ သင်္ခေဓမ္မာ။ အံ၊ဋ္ဌ၊၃၊၁၇၉။ သင်္ခါရာ (ဓမ္မ၊၅၀)တိ ပဉ္စက္ခန္ဓာ။ ဓမ္မ၊ဋ္ဌ၊၂၊၂၄၀။ သဗ္ဗေ သင်္ခါရာ (ဝိသုဒ္ဓိ၊၁၊၂) တိ သဗ္ဗေ တေဘူမကသင်္ခါရာ။ ဝိသုဒ္ဓိ၊ဋီ၊၁၊၁၁။ သဗ္ဗေ သင်္ခါရာ (ပဋိသံ၊၆။ မဟာနိ၊၇၂) တိ သဗ္ဗေ သပ္ပစ္စယာ ဓမ္မာ။ တေ ဟိ သင်္ခတသင်္ခါရာ နာမ။ ပဋိသံ၊ဋ္ဌ၊၁၊၅၇။ မဟာနိ၊၁၉၂။ သင်္ခါရေ(ထေရီ၊၃၉၁)တိ တေဘူမကသင်္ခါရေ။ ထေရီ၊ဋ္ဌ၊၉၈။ (ဝိ၊၄၊၄၈၀။ ဝိ၊၁၊၁၅၇။ ဒီ၊ ၂၊၁၀၀၊ ၁၁၆၊ ၁၆၁။ မ၊၃၊၁၀၉။ သံ၊၁၊၁၈၉။ သံ၊၂၊၃၊ ၁၈။ သံ၊၃၊၃၉၂။ အံ၊၁၊၂၈။ အံ၊၂၊၃၈၂။ အဘိ၊က၊၂၉၅။ ပဋ္ဌာန၊၃၊၁၄၄။ ပဋိသံ၊၆၊၁၄၀၊ ၂၈၇။ ဓမ္မ၊၅၃။ ထေရ၊၂၄၇။ အပ၊၁၊၇၀၊ ၃၁၅။ မဟာနိ၊၇၂။ ဇာ၊၁၊၂၂။ နေတ္တိ၊၇။ မိလိန္ဒ၊၂၆၀။ ဝိ၊ဋ္ဌ၊၂၊၁၂)။ </ref> *(ခ)အဘိသင်္ခတ သင်္ခါရ (ကံကြောင့် ဖြစ်သော တေဘူမက ရုပ်, နာမ်တရား)။ <ref>(ခ) အဘိသင်္ခတသင်္ခါရ။ ကမ္မနိဗ္ဗတ္တာ တေဘူမကာ ရူပါရူပဓမ္မာ အဘိသင်္ခတသင်္ခါရာတိ အဋ္ဌကထာသု ဝုတ္တာ၊ တေပိ အနိစ္စာ ဝတ သင်္ခါရာ "တိ ဧတ္ထဝ သင်္ဂဟံ ဂစ္ဆန္တိ။ ဝိသုံ ပန နေသံ အာဂတဋ္ဌာနံ န ပညာယတိ။ အဘိ၊ဋ္ဌ၊၂၊၁၂၇-၈။ ဝိသုဒ္ဓိ၊၂၊၁၅၈။ ပဋိသံ၊ဋ္ဌ၊၁၊၅၇။</ref> *(ဂ) (အဿာသ, ပဿာသ-ထွက်သက်, ဝင်သက်ဟုဆိုအပ်သော)ကာယသင်္ခါရ။ <ref> (ဂ) (အဿာသ, ပဿာသ-ထွက်သက်, ဝင်သက် ဟုဆိုအပ်သော) ကာယသင်္ခါရ။ အဿာသပဿာသာ ကာယေန သင်္ခရီယန္တီတိ ကာယသင်္ခါရာ။ ပဋိသံ၊ဋ္ဌ၊၁၊၅၇-၈။ (သံ၊၂၊၄၈၃။ မ၊ဋ္ဌ၊၂၊၂၆၃။ သံ၊ဋ္ဌ၊၃၊၁၃၂)။ </ref> *(ဃ) (သညာ, ဝေဒနာ ဟုဆိုအပ်သော) စိတ္တသင်္ခါရ။ <ref>(ဃ) (သညာ, ဝေဒနာဟုဆိုအပ်သော) စိတ္တသင်္ခါရ။ သညာ စ ဝေဒနာ စ စိတ္တေန သင်္ခရီယန္တိတိ စိတ္တသင်္ခါရာ။ ပဋိသံ၊ဋ္ဌ၊၁၊၅၈။ (မ၊ဋ္ဌ၊၂၊၂၆၃။ သံ၊ဋ္ဌ၊၃၊၁၃၂)။</ref> *(င) ဝိပါက်နာမက္ခန္ဓာ။ <ref> (င) ဝိပါက်နာမက္ခန္ဓာ။ သင်္ခါရုပပတ္တိ-ကြည့်။</ref> *(စ) ဘဝ။ <ref> (စ) ဘဝ။ “ဘဝေါ”တိ ဝုတ္တာနံ သင်္ခါရာနံ ကာရဏဿ ပကာရဏံ, ကာရဏမေဝ ဝါ တဏှာ။ အနုဋီ၊၂၊၁၀၉။ </ref> *(ဆ) (သပိတ်, သင်္ကန်းစသော) ဗာဟိရသင်္ခါရ။ <ref>(ဆ) (သပိတ်, သင်္ကန်းစသော) ဗာဟိရသင်္ခါရ။ ပတ္တစီဝရာဒီနံ ဝါ သင်္ခါရာနံ --- ဝိနာသေန ဒေါမနဿိန္ဒြိယံ ဥပ္ပဇ္ဇတိ။ သံ၊ဋ္ဌ၊၃၊၂၇၄။ </ref> *(ဇ) ဥပေက္ခာဝေဒနာ။ <ref>(ဇ) ဥပေက္ခာဝေဒနာ။ သင်္ခါရဒုက္ခတာ-ကြည့်။ </ref> *(ဈ) ဈာန်အင်္ဂါ ထိုမှတစ်ပါးသော သင်္ခါရ။ <ref>(ဈ) ဈာန်အင်္ဂါ, ထိုမှတစ်ပါးသော သင်္ခါရ။ သင်္ခါရေ (ပဋိသံ၊ဋ္ဌ၊၂၊၁၈၇) တိ ဈာနင်္ဂ-သင်္ခါရေ၊ တဒညေပိ ဝါ။ ပဋိသံ၊ ဂဏ္ဌိ။ ၃၂၀။ </ref><ref name="တိပိဋကအဘိဓာန်"/> (၄) ပြုလုပ်-ပြုပြင်-စီရင်-စီမံ-ကြောင်းဖြစ်သော ပုဗ္ဗပယောဂ (ဝီရိယ)။ <ref>(၄) ပြုလုပ်-ပြုပြင်-စီရင်-စီမံ-ကြောင်း ဖြစ်သော ပုဗ္ဗပယောဂ (ဝီရိယ)။ သင်္ခရီယတိ ဝါ တံ ဧတေန ယထာဝုတ္တနယေန သဇ္ဇီယတီတိ သင်္ခါရော၊ --- အတ္တနော ဝါ ပရေသံ ဝါ ပဝတ္တပုဗ္ဗပယောဂေါ။ ဝိဘာဝိနီ၊၇၇။ (မဏိမဉ္ဇူ၊၁၊၁၅၇-၈)။ </ref><ref name="တိပိဋကအဘိဓာန်"/> (၅) ပြုလုပ်-ပြုပြင်-အားထုတ်-ခြင်း (စိတ်၏လုံ့လ ပယောဂ)။ <ref> (၅) ပြုလုပ်-ပြုပြင်-အားထုတ်ခြင်း (စိတ်၏ လုံ့လပယောဂ)။ အတ္တနော ပရဿ ဝါ သမုဿာဟဇနိတံ စိတ္တပယောဂ-သင်္ခါတံ သင်္ခရဏံ သင်္ခါရော။ ဝိသုဒ္ဓိ၊ဋီ၊၂၊၁၁၆။ သင်္ခါရော သင်္ခတေ ပုညာဘိသင်္ခါရာဒိကေပိ စ။ ပယောဂ ကာယသင်္ခါရာဒျဘိ-သင်္ခရဏေသု စ။ ဓာန်၊၈၃၂။ </ref><ref name="တိပိဋကအဘိဓာန်"/> (၆) ထုံခြင်း။ <ref>(၆) ထုံခြင်း။ သင်္ခါရော ဝါသနာ ဘဝေ။ ဓာန်၊၇၇၂။ </ref><ref name="တိပိဋကအဘိဓာန်"/> ==စေတနာကို သင်္ခါရဟု ခေါ်== ဖဿစသော တကွဖြစ်ဖက် တရားတို့ကို၎င်း တမလွန် အကျိုးကို၎င်း ပြုပြင် စီရင်တတ်သောကြောင့် [[စေတနာ]]ကို သင်္ခါရဟုလည်း ခေါ်ဆိုရသည်၊ ယင်းသင်္ခါရခေါ်သော စေတနာသည် ကာယသင်္ခါရ, ဝစီသင်္ခါရ, စိတ္တသင်္ခါရ ဟု ၃-မျိုး ရှိသည်၊ * ထိုတွင် အကောင်း အဆိုး ၂-မျိုးသော ကိုယ်မှုကို ဖြစ်စေတတ်သော ကာမကုသိုလ်, အကုသိုလ် စေတနာ ၂၀-သည် “'''ကာယသင်္ခါရ'''” မည်၏၊ * အကောင်းအဆိုး ၂-မျိုးသော နှုတ်မှုကို ဖြစ်စေတတ်သော ကာမကုသိုလ်, အကုသိုလ် စေတနာ ၂၀-သည် “'''ဝစီသင်္ခါရ'''” မည်၏၊ * အကောင်းအဆိုး ၂-မျိုးသော စိတ်မှုကို ဖြစ်စေတတ်သော လောကီကုသိုလ်, အကုသိုလ် စေတနာ ၂၉-ပါးသည် “'''စိတ္တသင်္ခါရ''' = '''မနောသင်္ခါရ''' ” မည်၏ <ref>(မ၊၁၊၆၇။ မ၊၂၊၅၂။ သံ၊၁၊၂၄၅၊ ၂၇၅-၆-၈၊ ၂၉၀။ အံ၊၁၊၁၂၀။ အဘိ၊ဝိ၊၁၄၂။ မ၊ဋ္ဌ၊၁၊၂၂၇-၈။ မ၊ဋ္ဌ၊၃၊၇၃။ သံ၊ဋ္ဌ၊၂၊၁၆၊ ၅၄။ သံ၊ဋ္ဌ၊၃၊၁၃၂။ အဘိ၊ဋ္ဌ၊၂၊၁၃၄။ ဝိသုဒ္ဓိ၊၂၊၁၅၈၊ ၁၆၂။ ဝိသုဒ္ဓိ၊ဋီ၊၂၊၂၅၈)။</ref> <ref name="တိပိဋကအဘိဓာန်-၁">တိပိဋကအဘိဓာန် အတွဲ-၇</ref> ==သဉ္စေတနာ, ကံ, သင်္ခါရ== [[စေတနာ|သဉ္စေတနာ]], [[ကံ]], သင်္ခါရတို့သည် အမည်သာထူးခြား ကွဲပြား၍ တရားကိုယ်အရကောက်အားဖြင့် စေတနာ စေတသိက်ပင် ဖြစ်ကြသည်၊ သို့ဖြစ်၍ ကာယသဉ္စေတနာ, ကာယကံ, ကာယသင်္ခါရတို့အရ ကာယဒွါရ၌ ဖြစ်သော အကုသိုလ် စေတနာ ၁၂-ပါး, ကာမကုသိုလ် စေတနာ ၈-ပါးအားဖြင့် စေတနာ ၂၀-ကောက်ယူရသည်၊ ဝစီသဉ္စေတနာ, ဝစီကံ, ဝစီသင်္ခါရတို့အရ ဝစီဒွါရ၌ ဖြစ်သော အကုသိုလ်စေတနာ ၁၂-ပါး ကာမကုသိုလ် စေတနာ ၈-ပါးအားဖြင့် စေတနာ ၂၀-ကောက်ယူရသည်၊ မနောသဉ္စေတနာ, မနောကံ, စိတ္တသင်္ခါရတို့ အရ မနောဒွါရ၌ဖြစ်သော အကုသိုလ်စေတနာ ၁၂-ပါး, ကာမကုသိုလ် စေတနာ ၈-ပါး, ရူပကုသိုလ်စေတနာ ၅-ပါး, အရူပကုသိုလ် စေတနာ ၄-ပါးအားဖြင့် စေတနာ ၂၉-ပါး ကောက်ယူရသည်။ အားလုံးပေါင်းလျှင် '''စေတနာ ၆၉-ပါးရှိ'''သည်<ref>(မ၊ဋ္ဌ၊၁၊၂၂၈။ မ၊ဋ္ဌ၊၃၊၇၃။ သံ၊ဋ္ဌ၊၁၊၁၆၊ ၅၄။ သံ၊ဋ္ဌ၊၃၊၁၃၂။ အံ၊ဋ္ဌ၊၂၊၃၄၇-၈။ သံ၊ဋီ၊၂၊၆၉။ အံ၊ဋီ၊၂၊၃၄၅)</ref>။ <ref name="တိပိဋကအဘိဓာန်-၁"/> ==စေတနာပေါင်း ၂၇၆-ပါး== ကုသိုလ်, အကုသိုလ်ပြုလုပ်ရာ၌ * သူတစ်ပါး မစေခိုင်း မတိုက်တွန်း မနှိုးဆော်ရပဲ မိမိဆန္ဒ အတိုင်းပြုလုပ်ခြင်း, * သူတစ်ပါး၏ စေခိုင်းတိုက်တွန်း နိုးဆော်မှုကြောင့် ပြုလုပ်ခြင်း, * ကံ ကံ၏အကျိုးကို သိမြင်၍ ပြုလုပ်ခြင်း, * ကံ ကံ၏ အကျိုးကို မသိမြင်ပဲ ပြုလုပ်ခြင်းဟု ၄-မျိုးရှိသောကြောင့် ပြဆိုခဲ့သော စေတနာ ၆၉-ပါးကို ဤ ၄-မျိုးဖြင့် မြှောက်ပွါးလျှင် စေတနာပေါင်း ၂၇၆-ပါးရှိသည် <ref>(သံ၊၁၊၂၇၅–၆။ အံ၊၁၊၄၇၆-၇။ သံ၊ဋ္ဌ၊၂၊၅၄။ အံ၊ဋ္ဌ၊၂၊၃၄၇။ သံ၊ဋီ၊၂၊၇၀။ အံ၊ဋီ၊၂၊၃၄၅)</ref>။ * တနည်းအားဖြင့် မိမိဆန္ဒအတိုင်း ပြုလုပ်ခြင်းလျှင် အရင်းခံရှိသော ကာမကုသိုလ် အကုသိုလ်စေတနာ ၂၀, * သူတစ်ပါးစေခိုင်း တိုက်တွန်း၍ ပြုလုပ်ခြင်းလျှင် အရင်းခံရှိသော ကာမကုသိုလ်, အကုသိုလ်စေတနာ ၂၀, * ကံ, ကံ၏အကျိုးကို သိမြင်၍ ပြုလုပ် ခြင်းလျှင် အရင်းခံရှိသော ကာမကုသိုလ် အကုသိုလ်စေတနာ ၂၀, * ကံ, ကံ၏ အကျိုးကို မသိမမြင်ပဲ ပြုလုပ်ခြင်းလျှင် အရင်းခံရှိသော ကာမကုသိုလ်, အကုသိုလ်စေတနာ ၂၀-အားဖြင့် ကာယဒွါရ၌ စေတနာ ၈၀-ရှိသည်၊ ထိုအတူ ဝစီဒွါရ၌လည်း စေတနာ ၈၀-ရှိသည် * မိမိဆန္ဒအတိုင်း ပြုလုပ်ခြင်း * သူတစ်ပါးစေခိုင်း တိုက်တွန်း၍ ပြုလုပ်ခြင်း, * ကံ, ကံ၏ အကျိုးကို သိမြင်၍ ပြုလုပ်ခြင်း, * ကံကံ၏ အကျိုးကို မသိမြင်ပဲ ပြုလုပ်ခြင်း ၄-မျိုးတွင် တစ်မျိုးမျိုး၌ အကုသိုလ်စေတနာ ၁၂-ပါး, * ကာမကုသိုလ် စေတနာ ၈-ပါး, * ရူပကုသိုလ် စေတနာ ၅-ပါး, * အရူပကုသိုလ် စေတနာ ၄-ပါးအားဖြင့် စေတနာ ၂၉-ပါးစီ ရှိသောကြောင့် မနောဒွါရ၌ စေတနာ ၁၁၆-ပါး ရှိသည်။ ဒွါရ ၃-ပါးပေါင်းလျှင် စေတနာ ၂၇၆-ပါးရှိသည် <ref>(အံ၊ဋ္ဌ၊၂၊၃၄၈)</ref>။ (အဘိ၊ဋ္ဌ၊၁၊၂၀၅–၆-၌ မိမိသဘောအတိုင်း ပြုလုပ်ခြင်း, သူတစ်ပါး ပြုလုပ်သည် ကိုမြင်၍ အတူ လိုက်ပြုလုပ်ခြင်း, မိမိလက်ဖြင့် ကိုယ်တိုင်ပြုလုပ်ခြင်း, သူတစ်ပါးကိုစေခိုင်း၍ ပြုလုပ်ခြင်း, ကံ, ကံ၏အကျိုးကို ယုံကြည်၍ ပြုလုပ်ခြင်း, ကံ ကံ၏ အကျိုးကို မယုံကြည် မသိမမြင်ပဲ ပြုလုပ်ခြင်းဟု ၆-မျိုးလာသည်၊ ပြဆိုခဲ့ပြီးသော စေတနာ ၆၉-ပါးကို ဤ ၆-မျိုးဖြင့် မြှောက်ပွါးလျှင် '''စေတနာပေါင်း ၄၁၄-ပါး''' ရှိသည်ဟု ယူသင့်သည်။) <ref name="တိပိဋကအဘိဓာန်-၁"/> ==အဘိသင်္ခါရတရားများ== မိမိဆိုင်ရာအကျိုးတရားကို အထူးသဖြင့် ပြုပြင် စီရင်တတ်သောကြောင့် [[စေတနာ]]ကို အဘိသင်္ခါရဟုလည်း ခေါ်ဆိုရသည်၊ ယင်း အဘိသင်္ခါရခေါ်သော စေတနာသည် ပုညာဘိသင်္ခါရ, အပုညာဘိသင်္ခါရ, အာနေဉ္စာဘိသင်္ခါရဟု ၃-မျိုးရှိသည်၊ ထိုတွင် ကာမကုသိုလ် ရူပကုသိုလ် စေတနာ ၁၃-ပါးသည် “'''ပုညာဘိသင်္ခါရ'''”မည်၏၊ အကုသိုလ်စေတနာ ၁၂-ပါးသည် “'''အပုညာဘိသင်္ခါရ'''”မည်၏၊ အရူပကုသိုလ် စေတနာ ၄-ပါးသည် “'''အာနေဉ္စာဘိသင်္ခါရ'''”မည်၏ <ref>(ဒီ၊၃၊၁၈၂။ သံ၊၁၊၃၁၀။ အဘိ၊ဝိ၊၁၄၃၊ ၃၅၃။ စူဠနိ၊၇၉။ ဒီ၊ဋ္ဌ၊၃၊၁၇၉၊ ၁၈၀။ သံ၊ဋ္ဌ၊၂၊၇၂။ အဘိ၊ဋ္ဌ၊၂၊၁၃၄-၅-၆၊ ၄၄၂။ ဝိသုဒ္ဓိ၊၂၊၁၅၀၊ ၁၆၁–၂၊ ၂၀၆။ စူဠနိ၊ဋ္ဌ၊၂၄။ ဝိသုဒ္ဓိ၊ဋီ၊၂၊၂၅၈)</ref>။ * ပုညာဘိသင်္ခါရသည် ကာယသင်္ခါရ, ဝစီသင်္ခါရ, စိတ္တသင်္ခါရ ၃-ပါးနှင့် သက်ဆိုင်သည်၊ * အပုညာဘိသင်္ခါရသည်လည်း ကာယသင်္ခါရ ဝစီသင်္ခါရ, စိတ္တသင်္ခါရ ၃-ပါးနှင့် သက်ဆိုင်သည်၊ * အာနေဉ္စာဘိသင်္ခါရသည် စိတ္တသင်္ခါရ ၁-ပါး နှင့်သာ သက်ဆိုင်သည် <ref>(အဘိ၊ဋ္ဌ၊၂၊၁၃၇။ ဝိသုဒ္ဓိ၊ဋီ၊၂၊၂၆၃)</ref>။ <ref name="တိပိဋကအဘိဓာန်-၁"/> ==အဝိဇ္ဇာကြောင့် ဖြစ်သော သင်္ခါရများ== ပြဆိုခဲ့ပြီးသော သင်္ခါရတို့သည် [[အဝိဇ္ဇာ]]ကြောင့် ဖြစ်ပေါ်ကြသည်၊ အဝိဇ္ဇာမရှိ, အဝိဇ္ဇာမဖြစ်က မဖြစ်ပေါ်နိုင်၊ မှန်၏–အဝိဇ္ဇာ မကင်းသေးသော ပုဂ္ဂိုလ်တို့သည်သာ ပုညာဘိသင်္ခါရ, အပုညာဘိသင်္ခါရ, အာနေဉ္စာဘိသင်္ခါရတို့ကို ပြုလုပ်အားထုတ်ကြသည်၊ အဝိဇ္ဇာကင်းပြီးသော ရဟန္တာပုဂ္ဂိုလ်များသည် ပုညာဘိသင်္ခါရ, အပုညာဘိသင်္ခါရ, အာနေဉ္စာဘိသင်္ခါရတို့ကို မပြုလုပ် အားမထုတ် ကြပေ<ref>(အဘိ၊ဋ္ဌ၊၂၊၁၃၈။ ဝိသုဒ္ဓိ၊၂၊၁၆၃)</ref>။ ချဲ့ဦးအံ့-[[ဒုက္ခသစ္စာ]] [[သမုဒယသစ္စာ]]တို့ကို မသိမှု အဝိဇ္ဇာကြောင့် သံသရာဝဋ်ဆင်းရဲကို ဆင်းရဲဟုမသိမြင် ချမ်းသာဟု မှတ်ထင်ကာ ဝဋ်ဆင်းရဲကို ဖြစ်စေတတ်သော ကုသိုလ် အကုသိုလ်သင်္ခါရတို့ကို ပြုလုပ်အားထုတ်ကြသည်၊ [[နိရောဓသစ္စာ]], [[မဂ္ဂသစ္စာ]]တို့ကို မသိမှု အဝိဇ္ဇာကြောင့် သံသရာဝဋ်ဆင်းရဲ၏ ချုပ်ငြိမ်းရာမဟုတ်သော [[ဗြဟ္မာဘုံ|ဗြဟ္မာ့ပြည်]]စသောဂတိ အထူးကို ဝဋ်ဆင်းရဲ၏ ချုပ်ငြိမ်းရာ [[နိဗ္ဗာန်]]ဟု မှတ်ထင်၍၎င်း, နိဗ္ဗာန် ရောက်ကြောင်း အကျင့်ကောင်းမဟုတ်သော ကြက်, ဝက်, ဆိတ်, နွားစသော သတ္တဝါတို့ကို သတ်ဖြတ်၍ [[ယစ်ပူဇော်ခြင်း|ယဇ်ပူဇော်မှု]]စသည်ကို နိဗ္ဗာန်ရောက်ကြောင်း အကျင့်ကောင်းဟု မှတ်ထင်၍၎င်း, ဝဋ်ဆင်းရဲ၏ ချုပ်ငြိမ်းရာကို တောင့်တကာ ကုသိုလ်, အကုသိုလ်သင်္ခါရတို့ကို ပြုလုပ် အားထုတ်ကြသည်။ <ref name="တိပိဋကအဘိဓာန်-၁"/> ==ပုညာဘိသင်္ခါရကို ပြုလုပ်အားထုတ်ခြင်း== တနည်းအားဖြင့် ပဋိသန္ဓေနေခြင်း, အိုခြင်း, နာခြင်း, သေခြင်းစသော ဘေးများစွာတို့ဖြင့် ရောပြွမ်းနေသော လူ့ဘဝ, လူ ခန္ဓာ, နတ်ဘဝ, နတ်ခန္ဓာဟု ဆိုအပ်သော သံသရာဝဋ်ဆင်းရဲကို ဆင်းရဲဟုမသိမြင်, ချမ်းသာဟု မှတ်ထင်ကာလူ့ဘဝ, လူ့ခန္ဓာ, နတ်ဘဝ, နတ်ခန္ဓာကို ရရှိရန် ကာမကုသိုလ်ဟုခေါ်သော ပုညာဘိသင်္ခါရကို ပြုလုပ်အားထုတ် ကြသည်၊ နတ်သမီး အလိုရှိသောသူသည် နတ် တောင်ဟု ခေါ်သော တောင်ကမ်းပါးသို့ ခုန်ချသကဲ့သို့ဖြစ်သည်။ ကမ္ဘာများစွာ အသက်ရှည်ကြာသော ရူပဗြဟ္မာ့ဘဝ, ရူပဗြဟ္မခန္ဓာသည် ချမ်းသာခြင်းသုခဟု ခေါ်ဝေါ် သမုတ် အပ်သော်လည်း ဖောက်ပြန်ပျက်စီးရခြင်း သဘော “ဝိပရိဏာမဒုက္ခ” သာယာဖွယ် ကင်းခြင်းသဘော “အပ္ပသာဒ”တို့နှင့် မကင်းပေ၊ ယင်းသဘောကို မသိမြင်၍ ရူပဗြဟ္မာ့ဘဝ, ရူပဗြဟ္မာ့ခန္ဓာကို ရရှိရန် ရူပကုသိုလ်ဟုခေါ်သော ပုညာဘိသင်္ခါရကို ပြုလုပ် အားထုတ်ကြသည်၊ ပိုးပရံသည် မီးလျှံကို တိုးသကဲ့သို့လည်းကောင်း, ပျားရည်ကို စုံမက်နှစ်သောသူသည် ပျားရည်လူးနေသော သံလျက်သွားကို လျက်သကဲ့သို့၎င်း ဖြစ်သည်။ <ref name="တိပိဋကအဘိဓာန်-၁"/> ==အပုညာဘိသင်္ခါရကို ပြုလုပ် အားထုတ်ခြင်း== သူ့အသက်သတ်မှု, သူ့ဥစ္စာခိုးယူမှု စသည်၌ အပြစ်များစွာရှိသော်လည်း အပြစ်ကို မသိမြင်သောသူသည် အသက်မွေးမှု၏ ချမ်းသာကြောင်းဟု မှတ်ထင်သောကြောင့်လည်းကောင်း, လောဘ, ဒေါသ စသော ကိလေသာနှိပ်စက်သောကြောင့်၎င်း အကုသိုလ်ခေါ်သော အပုညာဘိသင်္ခါရကို ပြုလုပ် အားထုတ်ကြသည်၊ မသိနားမလည်သော ကလေးသူငယ်သည် မစင်ပြော့ကို ကိုင်ဆော့ကစားသကဲ့သို့လည်းကောင်း, သေလိုသော သူသည် အဆိပ်သောက်သကဲ့သို့၎င်း ဖြစ်သည်။ <ref name="တိပိဋကအဘိဓာန်-၁"/> ==အာနေဉ္စာဘိသင်္ခါရကို ပြုလုပ်အားထုတ်ခြင်း== ကမ္ဘာများစွာအလွန်တရာ အသက်ရှည်သော အရူပဗြဟ္မာ့ဘဝ, အရူပဗြဟ္မာ့ ခန္ဓာ၌ သင်္ခါရဒုက္ခသဘော, ဝိပရိဏာမ ဒုက္ခသဘောကို မသိ မမြင်သော သူသည် အရူပဗြဟ္မာ့ဘဝ, အရူပဗြဟ္မာ့ခန္ဓာသည် သေကျေပျက်စီးမှုမရှိ မြဲစွာနေရ၏ဟု မှားသော အယူဖြင့် ယူဆယုံကြည်ကာ အရူပဗြဟ္မာ့ ဘဝ, အရူပဗြဟ္မာခန္ဓာကို ရရှိရန် အရူပ ကုသိုလ်ခေါ်သော အာနေဉ္စာဘိသင်္ခါရကို ပြုလုပ်အားထုတ်ကြသည်၊ မျက်စိလည် လမ်းမှားသောသူသည် ဘီလူးတို့နေထိုင်ရာ မြို့သို့ ဖြောင့်စွာသွားသော လမ်းခရီးကို လိုက်မှား မိသကဲ့သို့ဖြစ်သည် <ref>(အဘိ၊ဋ္ဌ၊၂၊၁၃၈။ ဝိသုဒ္ဓိ၊၂၊၁၆၂-၃)</ref>။ <ref name="တိပိဋကအဘိဓာန်-၁"/> ==သင်္ခါရကြောင့် ဝိညာဏ် ဖြစ်== ဆည်းပူး အားထုတ် ပြုလုပ်ထားသော သင်္ခါရရှိက ဝိညာဉ်ခေါ်သော အကျိုးတရားများ ဖြစ်ပေါ်လာမြဲ ဖြစ်သည်၊ ဆည်းပူး အားထုတ် ပြုလုပ်ထားသော သင်္ခါရမရှိက ဝိညာဉ်ခေါ်သော အကျိုးတရားများ မဖြစ်ပေါနိုင်၊ * မှန်၏-ကာမပုညာဘိသင်္ခါရကြောင့် ကာမသုဂတိ ၇-ဘုံ၌ ဖြစ်ကြရသည်၊ အဟိတ်ကုသလဝိပါက် ၈-ပါး, မဟာဝိပါက် ၈-ပါးဟူသော ၁၆-ပါးသော ဝိညာဉ်တရားများ ဖြစ်ပေါ်လာရသည်။ * ရူပပုညာဘိသင်္ခါရကြောင့် ရူပဘုံ၌ ဖြစ်ကြရသည်၊ ရူပဝိပါက် ၅-ပါးဟူသော ဝိညာဉ်တရားများ ဖြစ်ပေါ် လာရသည်၊ * အပုညာဘိသင်္ခါရကြောင့် အပါယ် ၄-ဘုံ၌ ဖြစ်ကြရသည်၊ အကုသလဝိပါက် ၇-ပါးဟူသော ဝိညာဉ်တရားများ ဖြစ်ပေါ် လာကြရသည်၊ * အာနေဉ္စာဘိသင်္ခါရကြောင့် အရူပဘုံ၌ ဖြစ်ကြရသည်၊ အရူပဝိပါက် ၄-ပါးဟူသော ဝိညာဉ်တရားများ ဖြစ်ပေါ်လာကြရသည် <ref>(အဘိ၊ဓ၊၁၀၄–၁၁၈၊ ၁၃၆-၉။ အဘိ၊ဋ္ဌ၊၂၊၁၄၃–၄၊ ၁၅၇–၈။ ဝိသုဒ္ဓိ၊၂၊၁၇၇–၈၊ ၁၉၀)</ref>။ <ref name="တိပိဋကအဘိဓာန်-၁"/> ==ဆက်စပ်ဖတ်ဖတ်ရှုရန်များ== * [[စေတနာ]] * [[ကမ္မဘဝ|ဘဝ]] * [[ဝိညာဏ်]] * [[ကံ]] ==ကိုးကား== {{reflist}} [[ကဏ္ဍ:ဗုဒ္ဓဘာသာ ဝေါဟာရများ]] [[Category:ဝိပဿနာ]] a6y879fa99752yc6cx9a1bemeg4oxe9 0 96331 876716 876395 2025-06-07T01:58:50Z Tejinda 87174 /* ရေးသားထားသောစာအုပ်များ */ 876716 wikitext text/x-wiki {{Infobox religious biography | background = #FFD068 | color = black | name = ဖားအောက်တောရဆရာတော် | image = Venerable_Pa-Auk_Tawya_Sayadaw_Bhaddanta_Āciṇṇa.jpg | caption = | birth name = မောင်အောင်သန်း | alias = ဘဒ္ဒန္တအာစိဏ္ဏ<br/>ဖားအောက်ဆရာတော်<br/> ဦးအာစိဏ္ဏ | pali name = Bhaddanta Āciṇṇa <br/> ဘဒ္ဒန္တအာစိဏ္ဏ | website = {{url|www.paaukforestmonastery.org}} | birth_date = {{Birth date and age|df=yes|1934|06|24}} | birth_place = [[လိပ်ချောင်းရွာ]]၊ [[ဟင်္သာတမြို့နယ်]]၊ [[ဧရာဝတီတိုင်း]]၊ [[မြန်မာနိုင်ငံ]] | nationality = မြန်မာ | religion = [[ထေရဝါဒ]][[ဗုဒ္ဓဘာသာ]] | school = [[ဟင်္သာတမြို့]]၊ ရေကြည်တိုက်သစ်<br/>[[ကြည့်မြင်တိုင်မြို့နယ်|ကြည့်မြင်တိုင်]]၊ အောင်မင်္ဂလာသိဒ္ဓိတိုက်<br/>[[မန္တလေးမြို့]]၊ [[မစိုးရိမ်တိုက်(တိုက်ဟောင်း)|မစိုးရိမ်တိုက်]]<br/>မန္တလေးမြို့၊ [[မြင်းဝန်တိုက်]]<br/>မန္တလေးမြို့၊ [[ဘုရားကြီးတိုက်]]<br/>မန္တလေးမြို့၊ [[တောင်ထီးလင်းတိုက်]]<br/>မဟာစည်သာသနာ့ရိပ်သာ<br/>ကသစ်ဝိုင်<br/>သံလျင်<br/>[[ကန္နီမြို့]]၊ ရွှေသိမ်တော်တောရ | lineage = | title = The Most Venerable Pa-Auk Tawya Sayadaw Bhaddanta Āciṇṇa | location = [[ဖားအောက်တောရ]]၊ [[မော်လမြိုင်]]၊ [[မြန်မာနိုင်ငံ]]<br/>ဖားအောက်တောရ၊ သုံးတောင်ရွာ၊ ပြင်ဦးလွင်မြို့နယ်၊ မြန်မာနိုင်ငံ | education = ၁၃၁၈ ခုနှစ် - သာသနဓဇသီရိပဝရဓမ္မာစရိယဘွဲ့<br/>၁၃၆၀-ပြည့်နှစ် - အဂ္ဂမဟာကမ္မဋ္ဌာနာစရိယဘွဲ့<br/>၂၀၁၇ - ဂုဏ်ထူးဆောင်ပါရဂူဘွဲ့ (ဝိပဿနာကမ္မဋ္ဌာန်း အထူးပြု) Mahachulalongkornrajavidyalaya University <br/>၁၃၇၉ - အဘိဓဇအဂ္ဂမဟာသဒ္ဓမ္မဇောတိကဘွဲ့<br/>၁၃၈၂ - အဂ္ဂမဟာပဏ္ဍိတ ဘွဲ့<br/>၁၃၈၅ - အဘိဓဇမဟာရဋ္ဌဂုရုဘွဲ့ | occupation = [[ရဟန်း]] | teacher = [[ဟင်္သာတာမြို့]]၊ လိပ်ချောင်းရွာ စလင်းကျောင်းဆရာတော် ဦးသောဏ<br/>ဟင်္သာတမြို့ တာ(၅၀)ရပ် ရေကြည်တိုက်သစ် ဆရာတော်ဦးမဟိန္ဒ<br/>ဟင်္သာတမြို့ ရေကြည်တိုက်သစ် ဆရာတော် ဦးပဏ္ဍဝံသ<br/>ဟင်္သာတမြို့ ရေကြည်တိုက်သစ် ဆရာတော် ဦးပညာဝန္တ<br/>ကြည့်မြင်တိုင် အောင်မင်္ဂလာသိဒ္ဓိတိုက်ဆရာတော် ဦးဥတ္တမ<br/><br/>[[မစိုးရိမ်ဆရာတော်ဘုရားကြီး|မစိုးရိမ်ဆရာတော်ဘုရားကြီး အဘိဓဇမဟာရဋ္ဌဂုရု ဘဒ္ဒန္တသူရိယာဘိဝံသ]]<br/> ဝိနယဆရာတော်ဘုရားကြီး<br/> ပါဠိဆရာတော်ဘုရားကြီး<br/>မြင်းဝန်တိုက် ပတ္တမြားဆရာတော် ဦးဥက္ကံသ<br/>ဘုရားကြီးတိုက် အမရပူရဆရာတော် ဦးဥက္ကံသ<br/>ဘုရားကြီးတိုက် ဆရာတော် ဦးအရိယ<br/>ဘုရားကြီးတိုက် ဆရာတော် ဦးကုမာရ (ဗန်းမော်ဆရာတော်)<br/>ဘုရားကြီးတိုက် ဆရာတော် ဦးပညာဇောတ<br/>၊ တောင်ထီးလင်းတိုက် ဆရာတော် ဦးသူရိယ<br/>တောင်ထီးလင်းတိုက် ဆရာတော် ဦးပုညာနန္ဒ<br/><br/>[[မဟာစည်ဆရာတော်|မဟာစည်ဆရာတော်ဘုရားကြီး ဦးသောဘန]]<br/>ဆရာတော် ဦးပဏ္ဍိတ(ရွှေတောင်ကုန်းဆရာတော်ဘုရား)<br/>ကသစ်ဝိုင်ဆရာတော်ဘုရား<br/>သန်လျင်ဆရာတော်ဘုရား<br/>ကန်နီမြို့ရွှေသိမ်တော်တောရ ဆရာတော်ဘုရားကြီး | ordination = 1954{{Ordination date and ဝါတော်|df=yes|1954|05|10}}|05|10 | predecessor = ဖယ်ထော် ဆရာတော် | successor = | students = အရှင်ကေသရိန္ဒ<br/>အရှင်ရေဝတ<br/>အရှင်ဇနကာဘိဝံသ | teachers = [[ဟင်္သာတာမြို့]]၊ လိပ်ချောင်းရွာ စလင်းကျောင်းဆရာတော် ဦးသောဏ<br/>ဟင်္သာတမြို့ တာ(၅၀)ရပ် ရေကြည်တိုက်သစ် ဆရာတော်ဦးမဟိန္ဒ<br/>ဟင်္သာတမြို့ ရေကြည်တိုက်သစ် ဆရာတော် ဦးပဏ္ဍဝံသ<br/>ဟင်္သာတမြို့ ရေကြည်တိုက်သစ် ဆရာတော် ဦးပညာဝန္တ<br/>ကြည့်မြင်တိုင် အောင်မင်္ဂလာသိဒ္ဓိတိုက်ဆရာတော် ဦးဥတ္တမ<br/><br/>[[မစိုးရိမ်ဆရာတော်ဘုရားကြီး|မစိုးရိမ်ဆရာတော်ဘုရားကြီး အဘိဓဇမဟာရဋ္ဌဂုရု ဘဒ္ဒန္တသူရိယာဘိဝံသ]]<br/> ဝိနယဆရာတော်ဘုရားကြီး<br/> ပါဠိဆရာတော်ဘုရားကြီး<br/>မြင်းဝန်တိုက် ပတ္တမြားဆရာတော် ဦးဥက္ကံသ<br/>ဘုရားကြီးတိုက် အမရပူရဆရာတော် ဦးဥက္ကံသ<br/>ဘုရားကြီးတိုက် ဆရာတော် ဦးအရိယ<br/>ဘုရားကြီးတိုက် ဆရာတော် ဦးကုမာရ (ဗန်းမော်ဆရာတော်)<br/>ဘုရားကြီးတိုက် ဆရာတော် ဦးပညာဇောတ၊ <br/>တောင်ထီးလင်းတိုက် ဆရာတော် ဦးသူရိယ<br/>တောင်ထီးလင်းတိုက် ဆရာတော် ဦးပုညာနန္ဒ<br/><br/>[[မဟာစည်ဆရာတော်|မဟာစည်ဆရာတော်ဘုရားကြီး ဦးသောဘန]]<br/>ဆရာတော် ဦးပဏ္ဍိတ(ရွှေတောင်ကုန်းဆရာတော်ဘုရား)<br/>ကသစ်ဝိုင်ဆရာတော်ဘုရား<br/>သန်လျင်ဆရာတော်ဘုရား<br/>ကန်နီမြို့ရွှေသိမ်တော်တောရ ဆရာတော်ဘုရားကြီး | known_for = တရားပြခြင်း<br/>တရားဟောခြင်း<br/>ကျမ်းပြုခြင်း<br/>တရားအားထုတ်ခြင်း | father = ဦးပြူး | mother = ဒေါ်စောတင် }} '''ဖား‌‌အောက်တောရဆရာ‌တော် ဘဒ္ဒန္တအာစိဏ္ဏ''' သည် မြန်မာသက္ကရာဇ် ၁၂၉၆-ခုနှစ် ပထမဝါဆိုလဆန်း (၁၄)ရက်၊ ခရစ်နှစ် [[၁၉၃၄]] ဇွန်လ (၂၄)ရက် [[တနင်္ဂနွေနေ့]] နံနက် (၈)နာရီအချိန်တွင် [[ဧရာဝတီတိုင်းဒေသကြီး|ဧရာဝတီတိုင်း]] [[ဟင်္သာတမြို့နယ်]] [[လိပ်ချောင်းကျေးရွာ]]၌ အဖ ဦးပြူး၊ အမိ ဒေါ်စောတင် တို့မှ မွေးဖွားခဲ့သည်။ စတုတ္ထမြောက် သားဖြစ်ပြီး ငယ်မည်မှာ မောင်အောင်သန်း ဖြစ်သည်။ <ref name="ဖားအောက်တောရ">{{cite book|title= ဖားအောက်တောရ မိတ်ဆက်|author=ဒေါက်တာမင်းတင်မွန်|publisher=မင်းတေဇာမွန်(ရတနာမင်းစာပေ)|location=|date=မေလ ၁၉၉၉|edition=တတိယအကြိမ်ထုတ်ဝေခြင်း}}</ref> ==ရှင်သာမဏေဘဝ== မောင်အောင်သန်း (၆)နှစ် အရွယ်တွင် [[ဂျပန်ခေတ်]]နှင့်ကြုံသောကြောင့် အတန်းကျောင်းမတက်ရသဖြင့် မိဘများက လိပ်ချောင်းရွာ [[စလင်းကျောင်း]]ဆရာတော် ဦးသောဏထံ အပ်နှံခဲ့သည်။ အသက် (၉)နှစ် ၁၃၀၆-ခုနှစ် ကဆုန်လဆန်း (၁၁)ရက်နေ့တွင် လိပ်ချောင်းကျေးရွာ ဆရာတော် ဦးသောဏမထေရ်မြတ်ကို ဥပဇ္ဈာယ်ပြု၍ [[သာမဏေ|ရှင်သာမဏေ]]အဖြစ်သို့ ရောက်ရှိသည်။ ၁၃၁၂-ခုနှစ် နယုန်လ မှ ၁၃၁၄-ခု နယုန်လအထိ [[ဟင်္သာတမြို့]] တာ(၅၀)ရပ် [[ရေကြည်တိုက်သစ်]]တွင် ဆရာတော်ဦးမဟိန္ဒ၊ ဆရာတော် ဦးပဏ္ဍဝံသ၊ ဆရာတော် ဦးပညာဝန္တတို့ထံ၌ ပရိယတ္တိပညာများကို ဆည်းပူးခဲ့သည်။ ၁၃၁၃-ခုနှစ်တွင် [[ပထမငယ်တန်း]]၊ ၁၃၁၄-ခုနှစ်တွင် [[ပထမလတ်တန်း]]တို့ကို အောင်မြင်ခဲ့သည်။ ၁၃၁၄-ခုနှစ်တွင် [[ရန်ကုန်မြို့]] [[ကြည့်မြင်တိုင်မြို့နယ်|ကြည့်မြင်တိုင်]] [[အောင်မင်္ဂလာသိဒ္ဓိတိုက်]]ဆရာတော် ဦးဥတ္တမထံတွင် (၃)လတာမျှ [[ဆန်းကျမ်း|ဆန်း]]-အလင်္ကာ၊ အထက်[[ယမိုက်]]ကျမ်းများ၊ ရူပသိဒ္ဓိကျမ်းများကို သင်ယူခဲ့သည်။ ၁၃၁၄-ခုနှစ် သီတင်းကျွတ်လတွင် [[မန္တလေးမြို့]] [[မစိုးရိမ်တိုက်(တိုက်သစ်)|မစိုးရိမ်တိုက်]]သို့ ပြောင်းရွှေ့နေထိုင်ခဲ့သည်။ [[အဘိဓဇမဟာရဋ္ဌဂုရု]] မစိုးရိမ်ဆရာတော်ဘုရားကြီး ဘဒ္ဒန္တသူရိယာဘိဝံသ ထံ၌ [[ပဋ္ဌာန်း]]ကျမ်းကို သင်ယူခဲ့သည်။ [[ဝိနယဆရာတော်ဘုရားကြီး]]ထံ၌ အထက်ယမိုက်ကျမ်းများကိုလည်းကောင်း၊ [[ပါဠိဆရာတော်ဘုရားကြီး]]ထံ၌ [[အလင်္ကာကျမ်း]]တို့ကိုလည်းကောင်း သင်ယူခဲ့သည်။ ၁၃၁၅-ခုနှစ်တွင် [[ပထမကြီးတန်း]]ကို အောင်မြင်ခဲ့သည်။ ==ရဟန်းဘဝနှင့် ပရိယတ္တိ စာသင်သားဘဝ== ၁၃၁၆-ခုနှစ်၊ ကဆုန်လဆန်း (၈) ရက်နေ့တွင် [[ရေကြည်မြို့]]ဂိုဏ်းချုပ်ဆရာတော် မင်္ဂလာဆရာတော်ဘုရားကြီး ဦးပညာကို ဥပဇ္ဈာယ်ပြု၍ [[ဟင်္သာတမြို့]]၊ တာ (၅၀)ရပ် ရေကြည်တိုက်သစ်ခဏ္ဍသိမ်တော်၌ [[ရဟန်း]]အဖြစ်ကို ရရှိသည်။ ဟင်္သာတမြို့၊ ငါးမျက်နှာဘုရားကြီး၌ နေထိုင်ကြသော ဦးစံချိန်-ဒေါ်အေးတင် မိသားစုတို့က ပစ္စယဒါယကာအဖြစ် ခံယူကြသည်။ ၁၃၁၆-ခုနှစ်တွင် မန္တလေးမြို့၊ တောင်ပြင်ရပ်၊ [[မြင်းဝန်တိုက်]]သို့ ပြောင်းရွှေ့နေထိုင်ခဲ့သည်။ မြင်းဝန်တိုက် ပတ္တမြားဆရာတော် ဦးဥက္ကံသ၊ [[ဘုရားကြီးတိုက်]] အမရပူရဆရာတော် ဦးဥက္ကံသ၊ ဘုရားကြီးတိုက် ဆရာတော် ဦးအရိယ၊ ဘုရားကြီးတိုက် ဆရာတော် ဦးကုမာရ (ယခု [[ကုမာရာဘိဝံသ (ဗန်းမော်ဆရာတော်)|ဗန်းမော်ဆရာတော်]])၊ ဘုရားကြီးတိုက် ဆရာတော် ဦးပညာဇောတ၊ [[တောင်ထီးလင်းတိုက်]] ဆရာတော် ဦးသူရိယ၊ တောင်ထီးလင်းတိုက် ဆရာတော် ဦးပုညာနန္ဒတို့ထံ၌ [[ဘေဒစိန္တာ]]၊ [[အဋ္ဌသာလိနီအဋ္ဌကထာ]]၊ [[သီလက္ခန္ဓဝဂ္ဂအဋ္ဌကထာ]]၊ [[သမန္တပါသာဒိကအဋ္ဌကထာ]] စသည့် စာဝါများကို သင်ယူခဲ့သည်။ ၁၃၁၈-ခုနှစ်တွင် [[ဥက္ကံမြို့]]၊ ဘုရားကြီးတိုက်မှ ဝင်ရောက်ဖြေဆိုရာ [[သာသနဓဇသီရိပဝရဓမ္မာစရိယ]]ဘွဲ့ကို ရရှိအောင်မြင်တော်မူခဲ့သည်။ ==တောရဆောက်တည်ခြင်း== [[File:Pa-Auk Forest Meditation Center (Main) Entrance.jpg|thumb|ဖားအောက်တောရ(ပင်မ)]] ၁၃၂၆-ခုနှစ်တွင် ရန်ကုန်မြို့ [[မဟာစည်သာသနာ့ရိပ်သာ]]၌ စတင်၍ [[မဟာစည်ဆရာတော်]]ဘုရားကြီးနှင့် ဆရာတော် ဦးပဏ္ဍိတ(ယခု ရွှေတောင်ကုန်းဆရာတော်ဘုရား)တို့ထံတွင် ကမ္မဋ္ဌာန်းတရားများကို သင်ယူကာ အားထုတ်ခဲ့သည်။ ၁၃၂၆-ခုနှစ်၊ ရဟန်းဆယ်ဝါ အရတွင် စတင်၍ တောရဆောက်တည်ခဲ့၏။ [[ကသစ်ဝိုင်ဆရာတော်]]ဘုရားထံတွင်လည်း (၁၀)ရက် တရားဘာဝနာများ အားထုတ်ခဲ့သည်။ ၁၃၂၈-ခုနှစ်တွင် ဓာတ်ကမ္မဋ္ဌာန်း သင်ကြားပြသသော [[သန်လျင်မြို့|သန်လျင်]]ဆရာတော်ဘုရားထံ၌ (၆)လခွဲကြာ တရားဘာဝနာများကို အားထုတ်ခဲ့သည်။ ၁၃၂၉-ခုနှစ်တွင် [[အာနာပါနဿတိ]][[ကမ္မဋ္ဌာန်း]] သင်ကြားပြသပေးသော [[မုံရွာမြို့|မုံရွာ]]မြို့နယ် [[ချင်းတွင်းခရိုင် (အထက်)|အထက်ချင်းတွင်း]] [[ကနီမြို့|ကန်နီမြို့]]ရွှေသိမ်တော်တောရ ဆရာတော်ဘုရားကြီးထံတွင် (၃)လခွဲမျှ တရားဘာဝနာများကို ပွားများအားထုတ်ခဲ့သည်။ ၁၃၂၆-ခုနှစ်မှ စ၍ တောရဆောက်တည်ရာ [[သထုံမြို့]]၊ [[နေမိန္ဒရတောင်]]အနီး [[တောင်ဝိုင်းကြီးတောရ]]တွင် (၁)ဝါ၊ [[မုဒုံမြို့နယ်]]၊ [[ကျောက်တစ်လုံးကျေးရွာ]] စိတ္တသုခတောရကျောင်းတွင် (၃)ဝါ၊ [[ရေးမြို့နယ်]]၊ [[အစင်ကျေးရွာ]] အစင်တောရကျောင်းတွင် (၁၃)ဝါ အသီးသီး သီတင်းသုံးနေထိုင်ခဲ့ပြီး ၁၃၄၃-ခုနှစ် (၁၉၈၁-ခုနှစ်)တွင် [[ဖားအောက်တောရ]]သို့ ရောက်ရှိသီတင်းသုံးခဲ့ရာ ယခုတိုင်ဖြစ်လေသည်။ ==ဖားအောက်တောရဆရာတော်== {{merge|ဖားအောက်တောရ|section=1}} '''ဖယ်ထော် ဆရာတော်''' ပျံလွန်တော် မမူမီ ၅-ရက်အလို ကောဇာသက္ကရာဇ် ၁၃၄၃-ခုနှစ်၊ ဝါဆိုလပြည်နေ့၊ ၁၉၈၁ ခုနှစ် ဇူလိုင်လ ၁၆ရက်နေ့ နံနက်တွင် ဖားအောက်တောရသို့ ရောက်ရှိခဲ့သည်။ ဖယ်ထော်ဆရာတော်က '''သစ်သီးကျောင်း'''ကို ဆက်လက် စောင့်ရှောက်ပေးရန် မေတ္တာရပ်ခံသဖြင့် ဖားအောက်တောရ၌စတင် သီတင်းသုံးခဲ့လေသည်။ ဖယ်ထော်ဆရာတော် ပျံလွန်တော်မူပြီးနောက် အရှင်အာစိဏ္ဏသည် ဖားအောက်တောရကို ဆက်လက် ထိန်းသိမ်း စောင့်ရှောက်ခဲ့သည်။ ထိုရောက်စနှစ်တွင် '''ကျွဲတညင်းကျောင်း'''၌ ဝါဆိုဝါကပ်ခဲ့သည်။ ဝါကျွတ်ပြီးနောက် စိမ့်စမ်းရှိုမြောင်များရှိရာ စိမ်းလန်းစိုပြေ၍ အေးချမ်းတိတ်ဆိတ်သည့် ပို၍တောနက်သော ယခုလက်ရှိ သီတင်းသုံးရာ တောရနေရာကို တွေ့ရှိခဲ့သဖြင့် တန်ဆောင်မုန်းလပြည့်နေ့တွင် ထိုနေရာသို့ စတင်ပြောင်းရွှေ့ သီတင်းသုံးခဲ့သည်။ ဤနေရာသည် မူလက [[ဒူးရင်းသီး|ဒူးရင်း]]ခြံ ဖြစ်သည်။ ဖားအောက်တောရ ဆရာတော် စတင် သီတင်းသုံးသောအခါ စမ်းချောင်းနံဘေး သရက်ပင်ကြီးအောက်၌ ဝါးကျောင်းကလေးတစ်လုံးဆောက်လုပ်ပေးကြ၏။ ထိုဝါးကျောင်းကလေး၌ သီတင်းသုံးခဲ့၏။ ထိုဝါးကျောင်းကလေးကို အစွဲပြု၍ ဤတောရကျောင်းနေရာကို "'''ဝါးကျောင်း'''"ဟုသာ အမည်တွင်ခဲ့သည်။ ဝါးကျောင်း၌ ညသန့်စင်ပြီး နံနက်အခါ [[ဖားအောက်ရွာ၊ မော်လမြိုင်မြို့နယ်|ဖားအောက်ရွာ]]တွင်းသို့ နေ့စဉ် ဆွမ်းခံကြွသည်။ ဝါးကျောင်းသို့ ပြောင်းရွှေ့သီတင်းသုံးခဲ့သော်လည်း "'''စင်္ကြံကျောင်း'''"ကို စောင့်ရှောက်ရန် တာဝန်ရှိသည့်အလျောက် နေ့အခါ၌ စင်္ကြံကျောင်း၌ နေ့သန့်စင်၍ ပရိယတ္တိ၊ ပဋိပတ္တိတရားများကို ပွားများအားထုတ်ရင်း ကျောင်းသို့ လာရောက်ဆည်းကပ်ကိုးကွယ်ကြသူ ဒါယကာ ဒါယိကာမ အပေါင်းတို့ကိုလည်း တရားဓမ္မများ ဟောကြားပြသ ဆိုဆုံးမပေးသည်။ ညအခါမှသာ ဝါးကျောင်းသို့ ပြန်ကြွ ညသန့်စင်တော်မူနိုင်ခဲ့သည်။ ဤသို့ဖြင့် သုံးနှစ်ခန့်ကြာသောအခါ ကျောင်းနေတပည့်များနှင့် တရားအားထုတ်လိုသူ [[ယောဂီ]]များကို တရားရှုပွားနည်းများ ညွှန်ကြား ပြသပေးခဲ့လေသည်။ တရားအားထုတ်၍ အောင်မြင်သူများ ပေါ်ပေါက်လာသည်နှင့်အမျှ တစ်စတစ်စ ယောဂီများ များပြားလာခဲ့ပေသည်။ ကျောင်း၌နေ၍ ရက်ရှည်အားထုတ်သူများလည်း ရှိလာ၏။ ၁၉၈၅-ခုနှစ်တွင် ဝါးကျောင်းကလေးအနီး၌ သစ်သားစင်္ကြံစံကျောင်းတစ်ဆောင်ကို ဆောက်လုပ်လှူဒါန်းကြ၏။ ထိုစံကျောင်း၌ ၁၉၉၀-ခုနှစ်တိုင်အောင် သီတင်းသုံးခဲ့သည်။ ယင်း စံကျောင်းဆောင်မှာ ယခုတိုင်တည်ရှိနေသေး၏။ ၁၉၈၉-ခုနှစ်တွင် သစ်သားကျောင်းငယ်လေး ရှစ်လုံးကို ၎င်းစံကျောင်း၏အနီး အရှေ့ဘက်၌ ဆောက်လုပ်ခဲ့ကြသည်။ တရားလာရောက်အားထုတ်ကြသော ရှင်ယောဂီ လူယောဂီများ များပြားလာသည်နှင့်အမျှ တရားအားထုတ်ရန် ဓမ္မာရုံ၊ [[သိမ်]]နှင့် ကျောင်းဆောင်များလည်း တိုးချဲ့ဆောက်လုပ်ခဲ့ကြသည်။ ဆွမ်းကွမ်းဝေယျာဝစ္စကိစ္စများလည်း များပြားလာသည်ဖြစ်ရာ [[ဖားအောက်တောရ ဗုဒ္ဓသာသနနုဂ္ဂဟအဖွဲ့]]ကိုလည်း ပိုမိုကျယ်ပြန့်စွာ တိုးချဲ့ ဖွဲ့စည်းခဲ့ကြသည်။ ကျောင်း၌ပင် ဆွမ်းလုံလောက်အောင် ချက်ပြုတ်လှူဒါန်းနိုင်ရန် ဆောင်ရွက်ခဲ့ကြသည်။ ယခင်က ဆရာတော်သည်နေ့စဉ် ရွာသို့ တစ်ပါးတည်း ဆွမ်းခံကြွလေ့ရှိ၏။ ကျန်သံဃာတော်များမှာ အဖွဲ့လိုက် တန်းစီကြွကြ၏။ ၁၉၉၁-ခုနှစ်နောက်ပိုင်းရောက်မှသာ ဆရာတော်၏ကျန်းမာရေးကြောင့် ဒကာ ဒကာမများတောင်းပန်သဖြင့် ရံဖန်ရံခါသာ ဆွမ်းခံကြွတော့၏။ ဆရာတော်ကိုယ်စား ရဟန်းတစ်ပါး တစ်ပါးကား ယခုတိုင်အောင် အမြဲဆွမ်းခံကြွလျက်ပင် ရှိနေသည်။ ၁၉၉၀-ခုနှစ်တွင် ဆရာတော်အား တိုက်စံကျောင်းသစ်တစ်ဆောင်ကို ဆောက်လုပ်လှူဒါန်းကြသည်။ ထို တိုက်စံကျောင်းမှာ စိတ္တလတောင်ကျောင်းတွင်း ကတ္တရာကားလမ်းအဆုံး၌ တည်ရှိသော တိုက်ကျောင်းပင်ဖြစ်သည်။ ထိုကျောင်း၌ [[ကွန်ပြူတာ]]ခန်းပြုလုပ် အသုံးပြုသော "'''ကွန်ပြူတာကျောင်း'''" ဟုသာ ခေါ်တွင်ကြသည်။ အနယ်နယ်အရပ်ရပ်မှ ရောက်ရှိလာကြသော သံဃာတော်များလည်း အရေအတွက် အများပြားလာသည်ဖြစ်ရာ၁၉၉၃-ခုနှစ်တွင် [[မုဒုံမြို့]]မှ ဒေါ်သန်းသန်းဝေမိသားစုနှင့် ဓမ္မမိတ်ဆွေများက စည်းရုံးဦးဆောင်၍ သစ်သား တစ်ပါးကျောင်းလေးများကို စတင်တိုးချဲ့ဆောက်လုပ်လာကြရာ တစ်နှစ်အတွင်း တစ်ပါးကျောင်းဆောင်ပေါင်း ၄၅ ဆောင်ခန့် ၁၃၅၆-ခုနှစ် ဝါဆိုအမှီ ပြီးစီးသဖြင့် သံဃာတော်အရေအတွက် ပိုမို များပြားစွာ တောကျောင်း၌ ဝါဆိုခွင့်ရရှိကြလေသည်။ တစ်ပါးကျောင်းများကိုလည်း ကျောင်းဗဟိုမြေနိမ့်ပိုင်းတွင်သာမက တောင်စဉ် တောင်ခါးပန်းတောင်ချိုမ့်ဝှမ်းနှင့် တောင်ကြောတစ်လျှောက် ဆက်လက် ဆောက်လုပ်လျက်ရှိခဲ့သည်။ ကံကြီး-ကံငယ်ဆောင်ရွက်ရန်နှင့် စုပေါင်းတရားထိုင်ရန်အတွက် သိမ်တစ်လုံးလိုအပ်သည်ဖြစ်ရာ ၁၉၉၄-ခုနှစ်တွင် '''ဓမ္မဝိဟာရီနှစ်ထပ်သိမ်တော်ကြီး''' တည်ဆောက်ရန် မြေနေရာကိုလည်း စတင်ရှင်းလင်းမြေညှိခဲ့ကြသည်။ ၁၃၅၈-ခုနှစ်၊ တန်ဆောင်မုန်းလပြည့်နေ့၊ ၁၉၉၆ခုနှစ် နိုဝင်ဘာလ ၂၅ ရက်နေ့တွင် အလျား၁၄၅ပေ၊ အနံ ၉၆ပေ ရှိသော နှစ်ထပ်သိမ်တော်ကြီး ပန္နက်ချနိုင်ခဲ့ပြီး ၂၀၀၀ခုနှစ် ဖေဖော်ဝါရီလ ၁၁ရက် နေ့တွင် သိမ်တော်ကြီးအထွဋ်စေတီတော် ထီးတင်နိုင်ခဲ့သည်။ ၁၉၉၉-ခုနှစ်တွင် အလျား(၁၁၀)ပေ၊ အနံ(၆၀)ပေ ရှိသော '''ဆွမ်းလောင်းရုံကြီး'''ကိုလည်း ဆောက်လုပ်ခဲ့သည်။ ၁၃၆၁-ခုနှစ်၊ တပို့တွဲလပြည့်နေ့၊ ၂၀၀၀ခုနှစ် ဖေဖော်ဝါရီလ ၁၉ ရက်နေ့တွင် သိမ်သမုတ်ပွဲသိမ်ဖွင့်ပွဲနှင့် ဆွမ်းလောင်းရုံဖွင့်ပွဲ အခမ်းအနားကို တစ်ပြိုင်တည်း အောင်မြင်စွာ ကျင်းပနိုင်ခဲ့လေသည်။ ၁၉၉၀-ခုနှစ်နောက်ပိုင်းလောက်မှ စတင်၍ နိုင်ငံခြားသားရဟန်း-ရှင် ယောဂီများ စတင် ရောက်ရှိလာကြသည်။ တစ်နှစ်ထက်တစ်နှစ် နိုင်ငံခြားသားအရေအတွက်လည်း များပြားလာခဲ့သည်။ ပြည်ပသို့ ကြွရောက်သာသနာပြုပေးပါရန်ဖိတ်ကြားမှုများလည်း များပြားလာခဲ့လေသည်။ ၁၉၉၇-ခုနှစ်မှ စတင်၍ နိုင်ငံခြားသာသနာပြုခရီး စတင်ခဲ့သည်။ ဦးစွာ [[သီဟိုဠ်|သီဟိုဠ်နိုင်ငံ]]၌ တရားစခန်းဖွင့်လှစ်ခဲ့သည်။ ၁၉၉၈-ခုနှစ်မှစ၍ [[ထိုင်ဝမ်]]နိုင်ငံတွင် နှစ်စဉ် ၂-လ တရားစခန်းသွားရောက်သင်ကြားပေးခဲ့သည်။ ထို့နောက် [[ဟောင်ကောင်]]၊ [[တရုတ်]]ပြည်၊ [[မလေးရှား]]စသည့် နိုင်ငံများသို့များ ကြွရောက်၍ တရားဓမ္မများ သင်ကြားပေးခဲ့ရသည်။ ၂၀၀၂-ခုနှစ်တွင် မအားလပ်သည်ကတစ်ကြောင်း၊ ကျန်းမာရေးအတွက် အနားယူရန် လိုအပ်သည်က တစ်ကြောင်းတို့ကြောင့် အချို့ပြည်ပမှ တရားစခန်းဖွင့်လှစ်ရန် ဖိတ်ကြားချက်များကို ဆိုင်းငံ့ထားခဲ့သည်။ ပြည်တွင်း ပြည်ပမှ ယောဂီများကား မပြတ်မစဲလာရောက်အားထုတ်နေကြဆဲဖြစ်၏။ ပြည်တွင်း ပြည်ပ ယောဂီသူတော်ကောင်းများကိုလည်း စွမ်းအားရှိသလောက် တရားဘာဝနာများကို ညွှန်ကြားပြသလျက် [[ပရိယတ္တိသာသနာ]]၊ [[ပဋိပတ္တိသာသနာ]]၊ [[ပဋိဝေဓသာသနာ]] တည်းဟူသော သာသနာတော်သုံးရပ် တိုးတက်ကြီးပွားစည်ကားသိုက်မြိုက်ရန် ကြိုးပမ်းလျက်ရှိသည်။ <ref>{{cite web|url=http://bhikkhudhamma.blogspot.com/2016/03/blog-post_21.html|title=အပြည်ပြည်ဆိုင်ရာ ဖားအောက်တောရ|author=ဖားအောက်တောရဆရာတော်|date=၃၁ မတ် ၂၀၁၆}}</ref> ==ဘွဲ့တံဆိပ်တော်များ== ၁၃၅၇-ခုနှစ်တွင် နိုင်ငံတော်မှ [[မဟာကမ္မဋ္ဌာနာစရိယဘွဲ့တံဆိပ်တော်]]ကို ဆက်ကပ်ခဲ့သည်။ ၁၃၆၀-ပြည့်နှစ်တွင် နိုင်ငံတော်မှ [[အဂ္ဂမဟာကမ္မဋ္ဌာနာစရိယဘွဲ့တံဆိပ်တော်]]ကို ဆက်ကပ်ခဲ့သည်။ ၂၀၁၇ ခုနှစ် မေလ ၂၁ရက်နေ့တွင် ထိုင်းနိုင်ငံရှိ ထိုင်းဘုရင် ချူလာလောင်ကွန်းတည်ထောင်သော [[:en:Mahachulalongkornrajavidyalaya University|Mahachulalongkornrajavidyalaya University]] မှ ဂုဏ်ထူးဆောင်ပါရဂူဘွဲ့ ကို ဝိပဿနာကမ္မဋ္ဌာန်း အထူးပြုဖြင့် ဆပ်ကပ်ခဲ့သည်။<ref>{{cite web|url=http://mcuaad.mcu.ac.th/ac/honorary/index.php?page=4|title=ID:512 Year:2560 Class:ดุษฎีบัณฑิตกิตติมศักดิ์ Name:Venerable Bhaddanta A-Jinna Address:Myanmar Subject:Vipassana Meditation|author=Academic Division, Office of the President Mahachulalongkornrajavidyalaya University|date=မေလ ၂၀၁၇|accessdate=3 October 2018|archivedate=9 September 2018|archiveurl=https://web.archive.org/web/20180909224209/http://mcuaad.mcu.ac.th/ac/honorary/index.php?page=4}}</ref> ၁၃၇၉-ခုနှစ်တွင် နိုင်ငံတော်မှ [[အဘိဓဇအဂ္ဂမဟာသဒ္ဓမ္မဇောတိကဘွဲ့တံဆိပ်တော်|အဘိဓဇအဂ္ဂမဟာသဒ္ဓမ္မဇောတိက]] ဘွဲ့တော်ကို ဆက်ကပ်ခဲ့သည်။ ၁၃၈၂-ခုနှစ်တွင် နိုင်ငံတော်မှ [[အဂ္ဂမဟာပဏ္ဍိတ]] ဘွဲ့တော်ကို ဆက်ကပ်ခဲ့သည်။ ၁၃၈၅-ခုနှစ်တွင် နိုင်ငံတော်မှ [[အဘိဓဇမဟာရဋ္ဌဂုရု]] ဘွဲ့တော်ကို ဆပ်ကပ်ခဲ့သည်။<ref>{{Cite web |title=မော်ကွန်းတင်ပြီးမိတ္တူ |url=https://www.mdn.gov.mm/my/aminkeaangaacaaamtt-1-2024 |access-date=4 January 2024 |archive-date=4 January 2024 |archive-url=https://web.archive.org/web/20240104094101/https://www.mdn.gov.mm/my/aminkeaangaacaaamtt-1-2024 }}</ref> ==ရေးသားထားသောစာအုပ်များ== ဖားအောက်တောရ ဆရာတော်ဘုရားကြီး၏ တရားစာအုပ်များမှာ- {{columns-list| #[https://my.wikisource.org/wiki/ကိုးကွယ်ရာဟူသည် ကိုးကွယ်အားထားရာဟူသည်](၁) #[https://my.wikisource.org/wiki/ကိုးကွယ်ရာဟူသည်-ဒု ကိုးကွယ်အားထားရာဟူသည်(၂)] #ကြာပန်းနှင့် ပမာတူသည့် ဘုရားရှင် #[https://my.wikisource.org/wiki/စန်းလအသွင်_ဖြစ်စေချင်သည် စန်းလအသွင်ဖြစ်စေချင်သည်] #[https://my.wikisource.org/wiki/စိတ္တသံယုတ် စိတ္တသံယုတ်] #[https://my.wikisource.org/wiki/စိတ်ဓာတ်ပြုပြင်ပြောင်းလဲရေး စိတ်ဓာတ်ပြုပြင်ပြောင်းလဲရေး ဒုအကြိမ်] #စိတ်ဓာတ်ပြုပြင်ပြောင်းလဲရေး #တောကိုတော့ရှင်းလင်းပါ သစ်ပင်ကိုတော့မခုတ်လှဲပါနှင့် #[https://my.wikisource.org/wiki/ထာဝရငြိမ်းချမ်းရေးသို့ ထာဝရငြိမ်းချမ်းရေးသို့] #ထေရဝံသ တရားဒေသနာတော် #[https://my.wikisource.org/wiki/ဓမ္မစကြာနှင့်_ဝိပဿနာတရားတော် ဓမ္မစကြာနှင့်ဝိပဿနာတရားတော်] #နားလည်နိုင်ခြင်း၏စွမ်းအား #[https://my.wikisource.org/wiki/နိဗ္ဗာနဂါမိနိပဋိပဒါ-ပထမတွဲ နိဗ္ဗာနဂါမိနိပဋိပဒါ (၁)] #[https://my.wikisource.org/wiki/နိဗ္ဗာနဂါမိနိပဋိပဒါ-ဒုတိယတွဲ နိဗ္ဗာနဂါမိနိပဋိပဒါ (၂)] #[https://my.wikisource.org/wiki/နိဗ္ဗာနဂါမိနိပဋိပဒါ-တတိယတွဲ နိဗ္ဗာနဂါမိနိပဋိပဒါ (၃)] #[https://my.wikisource.org/wiki/နိဗ္ဗာနဂါမိနိပဋိပဒါ-စတုတ္ထတွဲ နိဗ္ဗာနဂါမိနိပဋိပဒါ (၄)] #[https://my.wikisource.org/wiki/နိဗ္ဗာနဂါမိနိပဋိပဒါ-ပဉ္စမတွဲ နိဗ္ဗာနဂါမိနိပဋိပဒါ (၅)] #[https://my.wikisource.org/wiki/နိဗ္ဗာန်သို့_သွားရာ_တစ်ကြောင်းတည်းသောလမ်း နိဗ္ဗာန်သို့သွားရာတစ်ကြောင်းတည်းသောလမ်း] #[https://my.wikisource.org/wiki/မဟာနမက္ကာရ_ဘုရားရှိခိုး-ဒု ဖားအောက်တောရဝတ်ရွတ်စဉ်] #ဖားအောက်တောရဝတ်ရွတ်စဉ် တတိယအကြိမ် #ဖားအောက်တောရ သမိုင်း #[https://my.wikisource.org/wiki/မမုန်းပါစေနှင့် မမုန်းပါစေနှင့်] #[https://my.wikisource.org/wiki/မေတ္တာစွမ်းအားနှင့်_ဗုဒ္ဓါနုဿတိစွမ်းအင် မေတ္တာစွမ်းအားနှင့် ဗုဒ္ဓါနုဿတိစွမ်းအင်] #[https://my.wikisource.org/wiki/မွန်မြတ်သော_ဦးတည်ချက်_မပျက်ပါစေနှင့် မွန်မြတ်သောဦးတည်ချက်မပျက်ပါစေနှင့်] #မှတ်သားလိုက်နာ ဝိနယကထာ #[https://my.wikisource.org/wiki/ရေဥပမာရှိသူများ_နှင့်_လူတွေဘာလုပ်နေကြတာလဲ ရေဥပမာရှိသူများ နှင့် လူတွေဘာလုပ်နေကြတာလဲ] #လူမွဲတို့၏ထွက်ရပ်လမ်း #လူ့ရွာထင်ရှားနတ်တမန်တော်များ နှင့် လူမိုက်တို့ဆုံဆည်းရာ #[https://my.wikisource.org/wiki/လောကကို_သုညဆိုက်အောင်သာ_ကြည့်ပါ လောကကို သုညဆိုက်အောင်သာကြည့်ပါ] #[https://my.wikisource.org/wiki/သာသနာ့အမွေကို_ခံယူခြင်း သာသနာ့အမွေကိုခံယူခြင်း] #[https://my.wikisource.org/wiki/သူတော်ကောင်းတို့အလှူ သူတော်ကောင်းတို့၏အလှူ] #[https://my.wikisource.org/wiki/သေရာညောင်စောင်းလျောင်းစက်သောအခါ သေရာညောင်စောင်းလျောင်းစက်သောအခါ] #[https://my.wikisource.org/wiki/သံအိမ်စံမင်းသား သံအိမ်စံမင်းသား] #[https://my.wikisource.org/wiki/အညှီအဟောက်ဟူသည် အညှီအဟောက်ဆိုသည်မှာ] #အတွဲ(၁)သမထကမဋ္ဌာန်းပိုင်း (က) #အတွဲ(၂)သမထကမဋ္ဌာန်းပိုင်း (ခ) #အတွဲ(၃)ရုပ်ကမ္မဋ္ဌာန်းပိုင်း #အတွဲ(၄)နာမ်ကမ္မဋ္ဌာန်းပိုင်း #အတွဲ(၅)ပဋိစ္စသမုပ္ပါဒ်ပိုင်း(က) #အတွဲ(၆)ပဋိစ္စသမုပ္ပါဒ်ပိုင်း(ခ) #အတွဲ(၇)ပဋ္ဌာန်းပစ္စည်းဆက်သွယ်ပုံအပိုင်း #အတွဲ(၈)လက္ခဏာဒိစတုက္ကပိုင်း #အတွဲ(၉)ဝိပဿနာကမ္မဋ္ဌာန်းပိုင်း #[https://my.wikisource.org/wiki/အဘယ်ကို_ပေးလှူရမှာလဲ%3F အဘယ်ကိုပေးလှူရမှာလဲ] #[https://my.wikisource.org/wiki/အမေးလေးထွေ_အဖြေလေးရပ် အမေးလေးထွေ အဖြေလေးရပ်] #အမြိုက်နိဗ္ဗာန်သို့ပို့ဆောင်ပေးသည့်စွမ်းအားကြီး(၇)ရပ် ၂၀၁၃ #အမြိုက်နိဗ္ဗာန်သို့ပို့ဆောင်ပေးသည့်စွမ်းအားကြီး(၇)ရပ် #[https://my.wikisource.org/wiki/အလောင်းတော်တို့_တောထွက်တော်မူကြပြီ အလောင်းတော်တို့တောထွက်တော်မူကြပြီ] #[https://my.wikisource.org/wiki/အလှူမြစ်တား_သုံးပါးအန္တရာယ် အလှူမြစ်တား သုံးပါးအန္တရာယ်] #[https://my.wikisource.org/wiki/အာနာပါနကျင့်စဉ်_လမ်းညွှန်နိဒါန်း အာနာပါနကျင့်စဉ် လမ်းညွှန်နိဒါန်း] #အာနာပါနကျင့်စဉ်မှဝိပဿနာသို့ #[https://my.wikisource.org/wiki/ဓမ္မစာစဉ်များ ဓမ္မစာစဉ်များ] }} == ဟောကြားခဲ့သော တရားတော်များ == ဖားအောက်တောရဆရာတော်ကြီးသည် များစွာသော တရားတော်များကိုလည်း ဟောကြားတော်မူခဲ့သည်။ တရား အများစုမှာ ဖားအောက်တောရတွင် ယောဂီများကို ဟောကြားခဲ့ခြင်းဖြစ်၍ အခြား နေရာ ဌာနများတွင်လည်း ဟောကြားခဲ့သည်။ ဆရာတော်ကြီးတရားများကို တပည့် သံဃာ နှင့် ဒါယိကာများက အသံဖမ်းယူ မှတ်တမ်းတင် ခဲ့ကြရာ ထိုခေတ်က ကက်ဆက်ခွေများနှင့် ဖမ်းယူရသည်ဖြစ်ရာ ဆရာတော်သည် တရားအများစုအတွက် တစ်ချိန်လျင် တစ်နာရီ၊ တစ်နာရီခွဲ သို့မဟုတ် နှစ်နာရီစာခန့် စီခြောက်ဆယ်၊ စီကိုးဆယ်ကက်ဆက်ခွေများနှင့် တစ်ခွေစာ ကွက်တိ ဟောပေးတော်မူပြီး နေ့စဉ် အပိုင်းလိုက် နာယူရသော အခန်းဆက် တရားတွဲများဖြစ်သည်။ {| class="wikitable sortable" |+ !စဉ် !တရားအမည် !အတွဲပေါင်း !ကြာချိန် (နာရီ : မိနစ် : စက္ကန့်) !‌ခုနှစ် !လ !ရက် !‌ဌာန |- |၁ |စူဠဝေဒလ္လသုတ္တန် |၁၇ | |၁၃၅၁ |တန်ဆောင်မုန်း |လဆန်း ၁၀ |ဖားအောက်တောရ စင်္ကြန်ကျောင်း |- |၂ |မဟာဂေါပါလကသုတ္တန် |၂၉ | |၁၃၅၂ |‌တော်သလင်း |လပြည့်ကျော် ၁၃ |ဖားအောက်တောရ စင်္ကြန်ကျောင်း |- |၃ |အာနာပါနဿတိသုတ္တန် |၂၆ | |၁၃၅၂ |တပို့တွဲ |လဆန်း ၄ |ဖားအောက်တောရ စင်္ကြန်ကျောင်း |- |၄ |ဂိလာနဒဿနသုတ္တန် |၄ | |၁၃၅၃ |တပို့တွဲ |လဆုပ် ၁၃ |‌မော်လမြိုင်မြို့ မောင်ငံရပ် |- |၅ |ဃဋိကာရသုတ္တန် |၄၈ | |၁၃၅၃ |တ‌ပေါင်း |လဆုပ် ၁၀ | |- |၆ |စိတ်ဓာတ်ပြုပြင်ပြောင်းလဲရေး တရားဒေသနာတော် * |၈ | |၁၃၅၅ |တန်ခူး |လဆုပ် ၆ | |- |၇ |‌ဟေမဝတသုတ္တန် |၅ | |၁၃၅၅ |သီတင်းကျွတ် |လပြည့် |‌မော်လမြိုင်မြို့ သာသနာ့ဗိမာန် |- |၈ |ဣန္ဒြိယဇာတ် |၃ | |၁၃၅၅ |နတ်တေ် |လပြည့်ကျော် ၃ |‌မော်လမြိုင်မြို့ မောင်ငံရပ် |- |၉ |ဟတ္ထိပါလဇာတ် |၅ | |၁၃၅၅ |တပေါင်း |လဆန်း ၁၂ |‌မော်လမြိုင် မုပွန်ရပ် ကျိုက်ဓာတ်သုတ်ဆံတော်ရှင်စေတီတော် ဓမ္မာရုံ |- |၁၀ |လက္ခဏသုတ္တန် |၄၆ | |၁၃၅၅ |တပေါင်း |လဆုပ် ၁၂ |ဖားအောက်တောရ စင်္ကြန်ကျောင်း သိမ်တော်ကြီး |- |၁၁ |အကိတ္တိဇာတ် |၁ |၂ : ၂၁ : ၂၀ |၁၃၅၅ |‌တော်သလင်း |လပြည့် |‌မော်လမြိုင်မြို့ သာယာကုန်း ဝတ်ကြီးစေတီတော် |- |၁၂ |ဥဿဒကိတ္တန ကထာ |၅ | |၁၃၅၆ |ဝါခေါင် |လပြည့် |မွွွွွန်ပြည်နယ် ကျိုက်ထိုဘုရားကြီး ဓမ္မာရုံ |- |၁၃ |အယောဃရ သုတ္တန် |၃ | |၁၃၅၆ |‌တော်သလင်း |လပြည့် |‌မော်လမြိုင်မြို့ သာယာကုန်း ဝတ်ကြီးစေတီတော် |- |၁၄ |အာနန္ဒတ္ထေရအပါဒါန် |၂၄ | |၁၃၅၈ |ကဆုန် |လပြည့်ကျော် ၅ |ဖားအောက်တောရ စင်္ကြန်ကျောင်း |- |၁၅ |စူဠသုညတသုတ် |၁၀ | |၁၃၆၀ |တပေါင်း |လပြည့်ကျော် ၆ |သန်လျင် ဖား‌အောက်တောရ ရိပ်သာခွဲ |- |၁၆ |မာတိကမာတာသုတ္တန် |၃ | |၁၃၆၁ |ဒုတိယဝါဆို |လပြည့် |ဖားအောက်တောရ သံဃာ ၁၉၂ ပါး ဝါဆိုသင်္ကန်းကပ်လှူပွဲ (ဂျပန်မှ အလှူရှင်များ) |- |၁၇ |ဘိသဇာတ် |၃ | |၁၃၆၁ |ဝါခေါင် |လဆန်း ၁၁ |ဖားအောက်တောရ စင်္ကြန်ကျောင်း သိမ်တော် |- |၁၈ |ဂေါလိယာနိ အဌာကနာဂရ မဟာမာလုကျပုတ္တ သုတ္တန် |၉ | |၁၃၆၄ |နှောင်းတန်ခူး |လဆန်း ၁၂ |ဖားအောက်တောရ စိတ္တလတောင်ကျောင်း ဓမ္မဝိဟာရီသိမ်တော် |- |၁၉ |ဂိရိမာနန္ဒသုတ္တန် |၅ | |၁၃၆၄ |တန်ခူး |လဆန်း ၁၄ |‌‌မော်လမြိုင်မြို့ မဟာမြိုင်‌ေျာင်းကျောင်းတိုက် မဟာမြိုင်ဆရာ‌‌ော်တော် ဈာပန |- |၂၀ |စူဠဟတ္ထိပ‌ဒေါပမသုတ္တန် နှင့် မဟာဟတ္ထိပ‌ဒေါပမသုတ္တန် |၉ | |၁၃၆၅ |တန်ခူး |လဆုပ် ၆ | |- |၂၁ |USA တွင် ဟောကြားသော တရားစု |၁၇ | |၁၃၆၆ ၂၀၀၅ |တပေါင်း မတ်၊ ဧပြီ | |Four Springs, 14598, Sheveland Road, Middletown, CA 95461, USA |- |၂၂ |ဓမ္မစက္ကပဝတ္တနသုတ္တန်၊ အနတ္တလက္ခဏသုတ္တန် တရားဒေသနာတော် |၅ | |၁၃၇၀ |ကဆုန် |လပြည့်ကျော် ၅ |စင်္ကာပူ ‌ရှောင်လင်ကျောင်း |- |၂၃ |နိဗ္ဗာန်သို့သွားရာ တစ်ကြောင်းတည်း‌ောသောလမ်း (ရုပ်သံ) * |၃၄ | |၁၃၇၁ ၂၀၀၉ |တန်ဆောင်မုန်း နိုဝင်ဘာ ၁ |လပြည့် |အမေရိကန်နိုင်ငံ San Francisco Bay Area Daly City ထေရဝါဒဓမ္မအသင်း |- |၂၄ |သီလသမာဓိပညာဆိုင်ရာအမေးအ​ဖြေများ (ရုပ်သံ) |၈ | |၁၃၇၂ ၂၀၁၀ |ပထမဝါဆို ဇွွွန် | |ဖားအောက်တောရ စင်္ကြန်ကျောင်း |- |၂၅ |သာမညဖလသုတ္တန် (ရုပ်သံ) |၁၈ | |၁၃၇၆ ၂၀၁၄ |နှောင်းတန်ခူး ဧပြီ ၁၈ |လပြည့် သင်္ကြန်အကျနေ့ | |- |၂၆ |မဟာသတိပဋ္ဌာနသုတ္တန် |၁၄၃ |146:15:39 | |တန်ခူး |လပြည့်ကျော် ၈ |ဖားအောက်တောရ စင်္ကြန်ကျောင်း |- |၂၇ |မင်္ဂလသုတ္တန် |၉၈ | | |တန်ခူး | | |- |၂၈ |အာနန္ဒတ္ထေရအပါဒါန် |၂၄ | | | | |ဖားအောက်တောရ စင်္ကြန်ကျောင်း |- |၂၉ |အာမဂန္ဓသုတ္တန် |၁၅ | | | | | |- |၃၀ |ဗြဟ္မနိမန္တနိကသုတ္တန် (ရုပ်သံ) |၆ | | |တန်ခူး | | |- |၃၁ |အနုရုဒ္ဓမဟာဝိတက္ကသုတ္တန် |၆ | | | | |‌မော်လမြိုင်မြို့ ရွှေနန်းကျင်ဘုရား ဓမ္မာရုံ |- |၃၂ |တိဿသုတ္တန် |၄ | | | | |မွွွွွွွန်ပြည်နယ် ကရင်ပြည်နယ်လုံးဆိုင်ရာ ရွှေ ကျင်နိကာယ ဓမ္မဝိနယစာပြန်ပွဲသဘင် |- |၃၃ |သု‌ေဓာထေရီအပါဒါန် |၄ | | | | | |- |၃၄ |အဿဇိသုတ္တန် |၃ | | | | | |- |၃၅ |သဒ္ဓမ္မပဋိရူပကသုတ္တန် (ရုပ်သံ) |၂ |1:59:02 | | | | |- |၃၆ |ဗောဇ္ဈင်္ဂသုတ္တန် (ရုပ်သံ) |၂ | | | | | |- |၃၇ |သောတာနုဂတသုတ္တန် (ရုပ်သံ) |၁ | | | | | |- |၃၈ |သီသပါဝန သုတ္တန် (ရုပ်သံ) |၁ | | | | | |} <nowiki>*</nowiki> အမှတ်စဉ် (၆) စိတ်ဓာတ်ပြုပြင်ပြောင်းလဲရေး တရားဒေသနာတော် နှင့် အမှတ်စဉ် (၂၃) နိဗ္ဗာန်သို့သွားရာ တစ်ကြောင်းတည်း‌သောလမ်း တရား‌ော်များမှာ စာအုပ်အဖြစ်လည်း‌ောင်း၊ နှုတ်မှဟောကြား‌ော တရား‌ော်များအဖြစ်လည်း‌ောင်း မှတ်တမ်းမှတ်ရာများ ကျန်ရစ်ပါသည်။ ==ကိုးကား== {{reflist}} ==ပြင်ပလင့်များ== *[https://sites.google.com/pamc.org.sg/ebookpaauksayadawburmese/ ဖားအောက်တောရ ဆရာတော်ဘုရားကြီး၏ တရားစာအုပ်များ] *[https://www.paaukforestmonastery.org/ ဖားအောက်တောရ(ပင်မ) ဝက်ဆိုက်] {{Lifetime|၁၉၃၄| }} [[ကဏ္ဍ:ဗုဒ္ဓဘာသာရဟန်းများ]] [[ကဏ္ဍ:မြန်မာ အမျိုးသား စာရေးဆရာများ]] [[ကဏ္ဍ:မြန်မာ စာရေးဆရာများ]] kgzrft15lfduu2upgnhkyqq6nlctqep 0 105839 876710 871892 2025-06-06T21:15:01Z EmeraldRange 49897 /* ကိုးကား */ 876710 wikitext text/x-wiki {{Infobox president | name = အီမန်နျူရယ် မက်ခရွန် | image = Emmanuel Macron (cropped).jpg | office = ပြင်သစ်နိုင်ငံ၏ သမ္မတ | term_start = ၁၄ မေ ၂၀၁၇ | term_end = | predecessor = [[ဖရန်ဆွာ ဟော်လန်]] | primeminister = Édouard Philippe<br/>Jean Castex<br/>Élisabeth Borne<br/>Gabriel Attal<br/>Michel Barnier<br/>François Bayrou | office1 = [[အင်ဒိုရာနိုင်ငံ ပူတွဲမင်းသားများ]] | primeminister1 = Xavier Espot Zamora | 1blankname1 = ကိုယ်စားလှယ် | 1namedata1 = Patrice Faure | term_start1 = ၁၄ မေ ၂၀၁၇ | alongside1 = [[ဂျုန်းအန်ရစ် ဗီးဗက်စ် အီ စစ္စလီယား]] | predecessor1 = [[ဖရန်ဆွာ ဟော်လန်]] | office2 = အရှေ့ဆက်ပါတီ သမ္မတ | term_start2 = ၆ ဧပြီ ၂၀၁၆ | term_end2 = ၈ မေ ၂၀၁၇ | predecessor2 = ရာထူးစတင် | successor2 = Catherine Barbaroux (ယာယီ) | office3 = [[:en:French Ministry for the Economy and Finance|စီးပွားရေး၊ စက်မှုနှင့် ဒစ်ဂျစ်တယ်ရေးရာ ဝန်ကြီး]] | term_start3 = ၂၆ ဩဂုတ် ၂၀၁၄ | term_end3 = ၃၀ ဩဂုတ် ၂၀၁၆ | president3 = [[ဖရန်ဆွာ ဟော်လန်]] | primeminister3 = Manuel Valls | predecessor3 = Arnaud Montebourg | successor3 = Michel Sapin | birth_name = Emmanuel Jean-Michel Frédéric Macron | birth_date = {{birth date and age|1977|12|21|df=y}} | birth_place = Amiens, ပြင်သစ်နိုင်ငံ | party = အရှေ့ဆက်ပါတီ / ခေတ်ဆန်းပါတီ (၂၀၁၆–လက်ရှိ) | otherparty = {{plainlist| * ဆိုရှယ်လစ်ပါတီ (၂၀၀၆–၂၀၀၉) * တစ်သီးပုဂ္ဂလ (၂၀၀၉–၂၀၁၆) }} | spouse = {{marriage|[[:en:Brigitte Macron|ဘရစ်ဂျက် တရိုနိုး]]|20 October 2007}} | parents = {{ubl|Jean-Michel Macron|Françoise Noguès}} | residence = ဧလီစီနန်းတော် | alma_mater = {{plainlist| * ပါရီ နန်တယ်ရ် တက္ကသိုလ် (အဆင့်မြင့်လေ့လာမှုများ မဟာဘွဲ့) * Sciences Po (ပြည်သူ့ရေးရာ မဟာဘွဲ့) * နိုင်ငံတော်အပ်ချုပ်ရေးကျောင် }} | awards = | signature = Emmanuel Macron signature.svg | website = {{plainlist| * {{url|https://www.elysee.fr|ဝဘ်ဆိုဒ်}} * {{url|https://www.twitter.com/EmmanuelMacron|တွစ်တာ}} * {{url|https://www.facebook.com/EmmanuelMacron/|ဖေ့စ်ဘွတ်ခ်}} }} }} '''အီမန်နျူရယ် ဂျံ-မီရှဲလ် ဖရေဒေရိက် မက်ခရွန်'''({{lang-fr|Emmanuel Jean-Michel Frédéric Macron}}, {{IPA-fr|emaˈnɥɛl ʒɑ̃ miˈʃɛl fʁedeˈʁik maˈkʁɔ̃}}; [[၂၁ ဒီဇင်ဘာ]] [[၁၉၇၇]] ~ )သည် [[ပြင်သစ်နိုင်ငံ]]၏ ၂၅ ဦးမြောက် [[သမ္မတ]]ဖြစ်သည်။ ၂၀၁၇ ခုမှစ၍ သမ္မတအဖြစ် တာဝန်ထမ်းခဲ့သည်။ ၂၀၁၄ မှ ၂၀၁၆ အထိ သမ္မတ[[ဖရန်ဆွာ ဟော်လန်]]အစိုးရတွင် စီးပွားရေး၊ စက်မှုနှင့် ဒစ်ဂျစ်တယ်ရေးရာဝန်ကြီးအဖြစ် တာဝန်ယူဖူးသည်။ ၂၀၁၆မှာ စတည်ထောင်ခဲ့သော ခေတ်ဆန်းပါတီ ({{lang-fr|Renaissance}}) ၏ အဖွဲ့ဝင်တစ်ဦးဖြစ်ပါသည်။ ပြင်သစ်နိုင်ငံ သမ္မတ ရာထူးအလျောက်တာဝန်ယူရသော [[အင်ဒိုရာနိုင်ငံ]] ၏ ပူတွဲမင်းသား ဖြစ်သည်။ ==အစောပိုင်း ဘာဝ== ၁၉၇၇ ဒီဇင်ဘာ ၂၁ ရက်နေ့မှာ အီမန်နျူရယ် မက်ခရွန် သည် [[အာမျန်မြို့]] (Amiens) တွင် မိခင် ဆရာဝင်မ Francoise Noguès နှင့် ဖခင် အာရုံကြောဆိုင်ရာပါမောက္ခ Jean-Michel Macron မှမွေးဖွားခဲ့သည်။<ref>{{cite web|url=http://www.lejdd.fr/politique/dans-un-livre-anne-fulda-raconte-macron-cote-intime-3297407|access-date=၂၅ ဧပြီ ၂၀၁၇|date=၂၁ ဧပြီ ၂၀၁၇|title=Dans un livre, Anne Fulda raconte Macron côté intime|publisher=JDD à la Une|language=fr|archivedate=၁၉ မေ ၂၀၁၇|archiveurl=https://web.archive.org/web/20170519063912/http://www.lejdd.fr/politique/dans-un-livre-anne-fulda-raconte-macron-cote-intime-3297407}}</ref> ၂၀၁၀ ခုနှစ်မှာ မိဘ ၂ ပါး ပြတ်စဲကွားရှင်ခဲ့သည်။<ref>{{cite news|url=http://www.gala.fr/l_actu/news_de_stars/qui_sont_le_frere_et_la_soeur_d_emmanuel_macron_392445|title=Qui sont le frère et la sœur d'Emmanuel Macron? – Gala|work=Gala.fr|access-date=၆ ဩဂုတ် ၂၀၁၇|language=fr|archivedate=၁၆ မေ ၂၀၁၇|archiveurl=https://web.archive.org/web/20170516114752/http://www.gala.fr/l_actu/news_de_stars/qui_sont_le_frere_et_la_soeur_d_emmanuel_macron_392445|url-status=live}}</ref> သူမိသားစုက ဘာသာမဲ့များ ဖြစ်ပေမဲ့ အသက် ၁၂ နှစ်ကလေးအနေနဲ့ အီမန်နျူရယ်က [[ကက်သလစ် အသင်းတော်]]ထဲ ရေနှစ်ခြင်းမင်္ဂလာပြုရန် တောင်ဆိုခဲ့သည်။ သို့သော်လည်း ယနေ့မှာ သူသည် ဘုရားရှိမှုကို သံသယရှိသူ တစ်ဦးဖြစ်သည်။<ref>{{cite news|last1=Gorce|first1=Bernard|title=La jeunesse très catholique des candidats à la présidentielle|url=http://www.la-croix.com/Religion/Laicite/La-jeunesse-tres-catholique-candidats-presidentielle-2017-04-10-1200838526|access-date=၇ မေ ၂၀၁၇|work=La Croix|date=၁၀ ဧပြီ ၂၀၁၇|archivedate=၁၂ မေ ၂၀၁၇|archiveurl=https://web.archive.org/web/20170512034816/http://www.la-croix.com/Religion/Laicite/La-jeunesse-tres-catholique-candidats-presidentielle-2017-04-10-1200838526|url-status=live}}</ref> Lycée la Providence ယေးရှုအသင်းဂိုဏ်းကျောင်း မှာ ပညာသင်ယူပြီး [[ပါရီမြို့]] စတုတ္ထမြောက်ဟင်နရီကျောင်း ({{lang-fr|Lycée Henri-IV}}) မှာ နောက်ဆုံးနှစ် သင်တန်းဝင်ပြီး အထက်တန်းကျောင်းဘွဲ ရရှိခဲ့သည်။<ref name=galabio>{{cite web |url=http://www.gala.fr/stars_et_gotha/emmanuel_macron |title=Emmanuel Macron |language=fr |archiveurl=https://web.archive.org/web/20170509094137/http://www.gala.fr/stars_et_gotha/emmanuel_macron |archivedate=၉ မေ ၂၀၁၇ |work=Gala France |date=၃ မတ် ၂၀၁၇}}</ref> သူ့မိဘတွေက အီမန်နျူရယ်နှင့် မင်္ဂလာဆောင်ပြီး ကလေး ၃ ယောက် ရှိပြီးသော ကျောင်းဆရာမ [[ဘရစ်ဂျက် ဩဇီရဲ]] နဲ့ အလွန်ရင်းနှီးမှု ဖြစ်ပေါ်လာခြင်းကို စိုးရိမ်၍ သူ့ကို ပါရီမြို့သို့ ကျောင်းအသစ်သို့ ပို့ခဲ့သည်။ အီမန်နျူရယ် နောက်ပိုင်းဘာဝမှာ ဤကျောင်းဆရာမကို ဇနီးအဖြစ်ယူခဲ့သည်။<ref name=schoolmove>{{cite news|title=What Emmanuel Macron's home town says about him|url=https://www.economist.com/news/europe/21721637-french-presidential-favourite-was-shaped-amiens-place-he-outgrew-what-emmanuel-macrons|access-date=၅ မေ ၂၀၁၇|newspaper=The Economist|date=၄ မေ ၂၀၁၇|archivedate=၄ မေ ၂၀၁၇|archiveurl=https://web.archive.org/web/20170504200149/http://www.economist.com/news/europe/21721637-french-presidential-favourite-was-shaped-amiens-place-he-outgrew-what-emmanuel-macrons|url-status=live}}</ref> ဤ စတုတ္ထမြောက်ဟင်နရီကျောင်း မှာဘဲ ရိုးရိုးတက္ကသိုလ်ဘွဲ့လဲ ရရိုခဲ့သည်။<ref name=neva>{{cite book |title=88 notes pour piano solo |last=Thiollet |first=Jean-Pierre |date=၂၀၁၅ |publisher=Neva Editions |page=193}}</ref> ပါရီ နန်တယ်ရ် တက္ကသိုလ် (Paris Nanterre University) မှာ ဒဿနိကဗေဒဘာသာရပ်ကို လေ့လာခဲ့သည်။ သူသည် Sciences Po ကောလိပ်မှာ Diplôme d'études approfondies အဆင့်မြင့်လေ့လာမှုများ မဟာဘွဲ့ကို ပြီးဆုံးခဲ့သည်။ ပြီးနောက် သူသည် နိုင်ငံတော်အပ်ချုပ်ရေးကျောင်း ({{lang-fr|École Nationale d'administration}}) မှာ ဆက်သင်ယူပြီး ပြည်သူ့ရေရာ မဟာဘွဲ့ ထက်မှန်ရခဲ့သည်။ <ref>{{Cite news|url=http://www.jeuneafrique.com/225217/politique/emmanuel-macron-le-coup-droit-de-hollande/|title=Emmanuel Macron, le coup droit de Hollande – JeuneAfrique.com|date=၃ မတ် ၂၀၁၅|work=JeuneAfrique.com|access-date=၆ ဩဂုတ် ၂၀၁၇|language=fr|archivedate=၂၇ မတ် ၂၀၁၆|archiveurl=https://web.archive.org/web/20160327052236/http://www.jeuneafrique.com/225217/politique/emmanuel-macron-le-coup-droit-de-hollande/|url-status=live}}</ref> ==စီးပွားရေးအလုပ်အကိုင်== ၂၀၀၄ ခုနှစ်မှာ ကျောင်းပြီးနောက် ပြင်သစ်နို်င်ငံ ဘဏ္ဍာရေးဝန်ကြီးဌာနမှာ စစ်ဆေးရေးမှူး ဖြစ်ခဲ့သည်။<ref>{{cite news|url=http://www.lepoint.fr/editos-du-point/sophie-coignard/coignard-derriere-macron-l-ombre-de-jouyet-22-04-2016-2034081_2134.php|title=Coignard – Derrière Macron, l'ombre de Jouyet|last=Coignard|first=Sophie|date=၂၂ ဧပြီ၂၀၁၆|work=Le Point|access-date=၆ ဩဂုတ် ၂၀၁၇ |language=fr|archivedate=၇ ဩဂုတ် ၂၀၁၇|archiveurl=https://web.archive.org/web/20170807154801/http://www.lepoint.fr/editos-du-point/sophie-coignard/coignard-derriere-macron-l-ombre-de-jouyet-22-04-2016-2034081_2134.php|url-status=live}}</ref> ၂၀၀၇ ခုနှစ်မှာ ပြင်သစ်တိုးတက်မှုကိုထုတ်လွှတ်ရန်ကော်မရှင် ၏ လက်ထောက်ကိုယ်စားလှယ်အဖြစ် Jacques Attali အောက်မှာ လုပ်ဆောင်ခဲ့သည်။<ref>{{cite news |url=http://www.france24.com/fr/20140827-emmanuel-macron-ex-banquier-touche-a-tout-a-bercy-economie-gouvernement-valls-portrait/ |title=Emmanuel Macron, un ex-banquier touche-à-tout à Bercy |language=fr |publisher=France 24 |date=၂၇ ဩဂုတ် ၂၀၁၄ |access-date=၂၄ ဧပြီ ၂၀၁၇ |archiveurl=https://web.archive.org/web/20170315135339/http://www.france24.com/fr/20140827-emmanuel-macron-ex-banquier-touche-a-tout-a-bercy-economie-gouvernement-valls-portrait/ |archivedate=၁၅ မတ် ၂၀၁၇}}</ref> ၂၀၀၈ ခုနှစ်မှာ မက်ခရွန် အစိုးရစာချုပ်မှ သူ့ကိုယ်သူ ၀ယ်ယူရန် [[ယူရို]] ၅၀,၀၀၀ ပေးချေခဲ့သည်။<ref>{{cite news|first=Patrick|last=Marnham|url=http://www.spectator.co.uk/2017/02/whos-behind-the-mysterious-rise-of-emmanuel-macron/|title=Who's behind the mysterious rise of Emmanuel Macron?|work=The Spectator|date=၄ ဖေဖော်ဝါရီ ၂၀၁၇|access-date=၁ ဖေဖော်ဝါရီ ၂၀၁၇ |archivedate=၆ မေ ၂၀၁၇ |archiveurl=https://web.archive.org/web/20170506183304/https://www.spectator.co.uk/2017/02/whos-behind-the-mysterious-rise-of-emmanuel-macron/|url-status=live}}</ref> ပြီးနော်က သူသည် Rothschild & Co ကုမ္ပဏီတွင် ငွေရေးကြေးရေး စစ်ဆေးရေးမှူးအလုပ်ယူခဲ့သည်။<ref>{{Cite news|url=http://tempsreel.nouvelobs.com/rue89/20160830.RUE5451/au-fait-il-faisait-quoi-chez-rothschild-emmanuel-macron.html|title=Au fait, il faisait quoi chez Rothschild, Emmanuel Macron ?|work=L'Obs|access-date=၇ ဩဂုတ် ၂၀၁၇|language=fr-FR|archivedate=၂၇ ဇူလိုင် ၂၀၁၇ |archiveurl=https://web.archive.org/web/20170727205907/http://tempsreel.nouvelobs.com/rue89/20160830.RUE5451/au-fait-il-faisait-quoi-chez-rothschild-emmanuel-macron.html|url-status=live}}</ref> မက်ခရွန်သည် Le Monde ကုမ္ပဏီ ၏ ကြီးကြပ်ရေးဘုတ်အဖွဲ့ဝင် စီးပွားရေးသမား Alain Minc နှင့် ရင်းနီးဆက်ဆံရေး ထူထောင်ခဲ့သည်။<ref>{{Cite web |last1=Tricornot |first1=Adrien de |last2=Weisz |first2=Johan |title=Comment Macron m'a séduit puis trahi |trans-title=How Macron seduced then betrayed me |work=StreetPress |date=10 February 2017 |url=https://www.streetpress.com/sujet/1486723160-macron-le-monde |language=fr |access-date=၇ ဩဂုတ် ၂၀၁၇ |archivedate=၂ ဇွန် ၂၀၁၇ |archiveurl=https://web.archive.org/web/20170602235547/https://www.streetpress.com/sujet/1486723160-macron-le-monde |url-status=live }}</ref> ၂၀၁၀ ခုနှစ်တွင် မက်ခရွန် Le Monde ၏ ပြန်လည်ငွေစုငွေထုတ်မှုနှင့် Siemens လျှပ်စစ်ကုမ္ပဏီ မှ Atos ကုမ္ပဏီ ကို ဝယ်ယူခြင်းကို နှစ်ခု အောင်မြင်ပြီးနောက် စီးပွားဖက်အဖြစ် ရာထူးတိုးခဲ့သည်။<ref>{{cite web|url=https://www.lesechos.fr/16/12/2010/lesechos.fr/0201010007512_rothschild---cie-coopte-trois-nouveaux-associes.htm|title=Rothschild & Cie coopte trois nouveaux associés|date=၁၆ ဒီဇင်ဘာ ၂၀၁၀|website=Les Échos|location=France|accessdate=၇ သြဂုတ် ၂၀၁၇|archivedate=၈ အောက်တိုဘာ ၂၀၁၇ |archiveurl=https://web.archive.org/web/20171008144859/https://www.lesechos.fr/16/12/2010/lesechos.fr/0201010007512_rothschild---cie-coopte-trois-nouveaux-associes.htm|url-status=live}}</ref> ထိုနှစ်တွင်ပင် မက်ခရွန်သည် Nestlé ကုမ္ပဏီ မှ Pfizer ၏ မွေးကင်းစကလေးများအာဟာရပစ္စည်းဌာနခွဲကို ယူရို ၉ ဘီလီယံဝယ်ဖြင့် ယူခြင်းကို အောင်မြင်စွာ ဦးဆောင်ပြီးနောက့် မက်ခရွန်သည် သန်းကြွယ်သူဌေးတစ်ဦး ဖြစ်လာသည်။<ref>{{Cite news|url=https://www.challenges.fr/economie/emmanuel-macron-le-jeune-loup-de-l-elysee-qui-rassure-les-patrons_8564|title=Macron, ce chouchou des patrons qui succède à Montebourg|work=Challenges|access-date=၇ ဩဂုတ်|language=fr|archivedate=၁၉ မတ် ၂၀၁၇|archiveurl=https://web.archive.org/web/20170319220932/https://www.challenges.fr/economie/emmanuel-macron-le-jeune-loup-de-l-elysee-qui-rassure-les-patrons_8564|url-status=live}}</ref> ==အစောပိုင်း နိုင်ငံရေး== အငယ်ဘာဝ ၁၉၉၈ ခုနှစ်တွင် နိုင်ငံသားများလှုပ်ရှားမှု အထဲဝင် ပါခဲ့သည်။<ref>{{Cite news|url=https://www.marianne.net/politique/macron-ce-jeune-chevenementiste|title=Macron, ce jeune chevènementiste|date=၁၂ နိုဝင်ဘာ ၂၀၁၅|work=Marianne|access-date=၂ ဩဂုတ်|language=fr|archivedate=၁၈ မေ ၂၀၁၇|archiveurl=https://web.archive.org/web/20170518212256/https://www.marianne.net/politique/macron-ce-jeune-chevenementiste|url-status=live}}</ref> Sciences Po ကောလိပ် မှာ ကျောင်းသာဖြစ်တုံးက [[ပါရီမြို့]] ၁၁ မြောက် မြို့နယ်စိုးမိုးရေးဒေသဝန်ကြီး ၏ လက်ထောက် လုပ်ဆောင်ခဲ့သည်။<ref>{{Cite book|title=Emmanuel Macron en marche vers l'Élysée|last=Prissette|first=Nicholas|publisher=Plon|year=၂၀၁၆|page=၇၉}}</ref> အသက် ၂၄ နှစ်ပြည့်ပြီးနောက် ၂၀၀၆ မှ ၂၀၀၉ ခုနှစ်အထိ [[ဆိုရှယ်လစ်ဝါဒ|ဆိုရှယ်လစ်ပါတီဝင်]] ဖြစ်ခဲ့<ref name=scan>{{Cite news|url=http://www.lefigaro.fr/politique/le-scan/coulisses/2015/02/18/25006-20150218ARTFIG00160-emmanuel-macron-n-est-plus-encarte-au-parti-socialiste.php|title=Emmanuel Macron n'est plus encarté au Parti socialiste|date=၁၈ ဖေဖော်ဝါရီ ၂၀၁၅|work=Le Figaro|access-date=၂ ဩဂုတ် ၂၀၁၇|language=fr|issn=0182-5852|archivedate=၂၈ ဖေဖော်ဝါရီ ၂၀၁၇ |archiveurl=https://web.archive.org/web/20170228084221/http://www.lefigaro.fr/politique/le-scan/coulisses/2015/02/18/25006-20150218ARTFIG00160-emmanuel-macron-n-est-plus-encarte-au-parti-socialiste.php|url-status=live}}</ref> ၂၀၁၀ မှာ [[ဖရန်ဆွာ ဟော်လန်]] နှင့် တွေဆုံပြီး သူ့၏ ဝန်ထမ်းအထဲ ပါဝင်ခဲ့သည်။<ref name=liberation>{{Cite news|url=http://www.liberation.fr/futurs/2016/07/12/ces-journaux-qui-en-pincent-pour-macron_1465762|title=Ces journaux qui en pincent pour Macron|work=Libération|access-date=၂၆ ဇူလိုင် ၂၀၂၃|language=fr|archivedate=၁၁ စက်တင်ဘာ ၂၀၁၆|archiveurl=https://web.archive.org/web/20160911012801/http://www.liberation.fr/futurs/2016/07/12/ces-journaux-qui-en-pincent-pour-macron_1465762|url-status=live}}</ref> ၂၀၁၂ မေ ၁၅ မှာ ပြင်သစ်နိုင်ငံရွေးကောက်ပွဲ ပြီးနောက် သမ္မတအသစ် ဖရန်ဆွာ ဟော်လန်လက်အောက် သမ္မတရုံး ဧလီစီနန်းတော် (Palais de l'Élysée) ဒုတိယအထွေထွေအတွင်းရေးမှူး အကြီးတန်းရာထူး တာဝန်ဆောင်ရရို့ခဲ့သည်။<ref>{{cite web|title=Arrêté du 15 mai 2012 portant nomination à la présidence de la République|url=https://www.legifrance.gouv.fr/affichTexte.do;jsessionid=525254F7DE760AA60A0966BE0BE4526F.tpdjo13v_2?cidTexte=JORFTEXT000025885873&dateTexte=&oldAction=rechJO&categorieLien=id|access-date=၂ ဩဂုတ် ၂၀၁၇|archivedate=၂ ဩဂုတ် ၂၀၁၇ |archiveurl=https://web.archive.org/web/20170802163553/https://www.legifrance.gouv.fr/affichTexte.do;jsessionid=525254F7DE760AA60A0966BE0BE4526F.tpdjo13v_2?cidTexte=JORFTEXT000025885873&dateTexte=&oldAction=rechJO&categorieLien=id|url-status=live}}</ref> ၂၀၁၄ ခုနှစ် ဇွန်လ ၁၀ မှာ အလုပ်ထွက်ခဲ့သည်။ နုတ်ထွက်ရခြင်းအကြောင်းအရင်းမှာ ဝန်ကြီးချုပ်အသစ် [[မန်နျူဝယ် ဗောစ်]] (Manuel Valls) ၏ ပထမဆုံးအစိုးရတွင် မပါဝင်ရခြင်းကြောင့် စိတ်ပျက်ခဲ့ရခြင်းနှင့် သူအဆိုပြုထားသော ပြုပြင်ပြောင်းလဲမှုများအပေါ် အစိုးရမလက်ခံသောကြောင့် စိတ်ပျက်ခြင်းကြောင့် နိုင်ငံရေးမှ ထွက်ခွာခဲ့သည်။<ref>{{Cite news|url=http://www.lepoint.fr/politique/emmanuel-berretta/hollande-remanie-l-elysee-et-recrute-laurence-boone-10-06-2014-1834370_1897.php|title=Hollande remanie l'Élysée et recrute Laurence Boone|last=Berretta|first=Emmanuel|date=10 June 2014|work=Le Point|access-date=၂ ဩဂုန် ၂၀၁၇|language=fr|archivedate=၁၄ ဇွန် ၂၀၁၄|archiveurl=https://web.archive.org/web/20140614001530/http://www.lepoint.fr/politique/emmanuel-berretta/hollande-remanie-l-elysee-et-recrute-laurence-boone-10-06-2014-1834370_1897.php|url-status=live}}</ref> ===စီးပွားရေးနှင့် စက်မှုဝန်ကြီး (၂၀၁၄-၂၀၁၇)=== ၂၀၁၄ ဩဂုတ်လ ၂၆ ရက် ဗောစ်ဒုတိယအစိုးရအဖွဲ့၏ စီးပွားရေးနှင့် စက်မှုဝန်ကြီး ခန့်အပ်ခံရသည်။<ref>{{cite news|first1=Sylvie |last1=Corbet |first2=Elaine |last2=Ganley |url=https://www.columbusceo.com/article/20140826/NEWS/308269576 |title=French gov't reshuffle expels dissident ministers |agency=Associated Press |date=26 ဩဂုတ် ၂၀၁၄ |archiveurl=https://web.archive.org/web/20140831011547/http://news.yahoo.com/french-govt-reshuffle-expels-dissident-ministers-171140970.html |archivedate=၃၁ ဩဂုတ် ၂၀၁၄|url-status=<!--dead-->live }}</ref> Montebourg က လက်ဝဲယိမ်း ဥရောပသမဂ္ဂကိုယုံကြည်သက်ဝင်မှုမရှိသူဖြစ်ပြီး မက်ခရွန် က လစ်ဘရယ်ဝါဒကျ ဥရောပသမဂ္ဂကို အားပေးသူဖြစ်သောကြောင့် သတင်းမီဒီယာက မက်ခရွန်ကို ယခင်စီးပွားရေးနှင့် စက်မှုဝန်ကြီး Arnaud Montebourg ၏ လုံးဝဆန့်ကျင်ဘက် လိုခေါ်ခဲ့သည်။ <ref>{{cite web|url=http://www.lejdd.fr/Politique/Remaniement-Emmanuel-Macron-nouveau-ministre-de-l-Economie-est-l-anti-Montebourg-682762|title=Macron, l'anti-Montebourg|author=V.V.|website=Le Journal de Dimanche|date=၂၆ ဩဂုတ် ၂၀၁၄|language=fr|archivedate=၆ သြဂုတ် ၂၀၁၇|archiveurl=https://web.archive.org/web/20170406172744/http://www.lejdd.fr/Politique/Remaniement-Emmanuel-Macron-nouveau-ministre-de-l-Economie-est-l-anti-Montebourg-682762|url-status=live}}</ref> စီးပွားရေးဝန်ကြီးအဖြစ် မက်ခရွန်သည် စီးပွားရေးနှင့်လိုက်လျောညီထွေရှိသော ပြုပြင်ပြောင်းလဲမှုများကို တွန်းအားပေးရာတွင် ရှေ့တန်းမှ ဦးဆောင်ခဲ့ပါသည်။ ၂၀၁၅ ခုနှစ် ဖေဖော်ဝါရီ ၁၇ ရက်နေ့တွင် ၀န်ကြီးချုပ် မန်နျူဝယ် ဗောစ်သည် မက်ခရွန် တွန်းအားပေးထားသော ဥပဒေကို ပါလီမန်ထဲ လွှတ်တော်အမတ်တွေ တုံ့ဆိုင်းနေသောလဲ တွန်းအားပေးခဲ့ပြီး ဤဥပဒေကို သဘောတူလက်ခံအောင်လုပ်နိုင်ခဲ့သည်။<ref>{{cite news|last1=Revault d'Allonnes|first1=David|title=Loi Macron: comment le 49-3 a été dégainé comme un dernier recours|url=http://www.lemonde.fr/politique/article/2015/02/17/loi-macron-un-49-3-degaine-comme-un-dernier-recours_4578328_823448.html|newspaper=Le Monde.fr|language=fr|date=၁၇ ဖေဖော်ဝါရီ ၂၀၁၇|archivedate=၂ ဇူလိုင် ၂၀၁၇|archiveurl=https://web.archive.org/web/20170702160040/http://www.lemonde.fr/politique/article/2015/02/17/loi-macron-un-49-3-degaine-comme-un-dernier-recours_4578328_823448.html|url-status=live}}</ref> ဤ ဥပဒေက ယခင်စီးပွားရေးဝန်ကြီး Arnaud Montebourg ဆလုပ်အပ်ခဲ့သောလဲ [[:fr:Loi pour la croissance, l'activité et l'égalité des chances économiques|မက်ခရွန်ဥပဒေ]]ဟု နာမည်ပေါက်ခဲ့သည်။ ဤ ဥပဒေက ဝယ်ယူမှုစွမ်းအား နှင့် သက်ဆိုင်ရာ စည်းမျဉ်းများအဆိုပါခေါ်သော အပါဝင်မျာ တနင်္ဂနွေနှင့် ညဘက်အလုပ်လုပ်ခြင်း၊ [[အများပြည်သူပို့ဆောင်ရေး]] ဇိမ်ခံဘတ်စကားများ၊ ကြွေးမြီကောက်သူများ၊ ဝတ်လုံတော်ရရှေ့နေများ၊ လေလံတင်သူများ၊ ဂ္ဂလိကကုမ္ပဏီများထံမှ စစ်လက်နက်ပစ္စည်းများ ငှားရမ်းခြင်း စသောအရာတွေနှင့် သက်ဆိုင်ရာ စည်းမျဉ်းများကို လျှော့ပေါ့ပေးသော ဥပဒေဖြစ်ခဲသည်။ <ref>{{cite web|url=https://blogs.wsj.com/briefly/2015/03/09/5-things-about-the-macron-law-2/|title=5 Things About the Macron Law|first1=William|last1=Horobin|first2=Stacy|last2=Meichtry|date=၉ မတ် ၂၀၁၅|website=The Wall Street Journal|language=en|archivedate=၂၁ ဇူလိုင် ၂၀၁၇|archiveurl=https://web.archive.org/web/20170721133748/https://blogs.wsj.com/briefly/2015/03/09/5-things-about-the-macron-law-2/|url-status=live}}</ref> ဤဥပဒေကို သမ္မတ တွန်းအားပေး၍ ၂၀၁၅ ဧပြီလ ၁၀ ရက်နေ့မှာ အတည်ပြုခဲ့သည်။<ref>{{cite web|url=http://www.legifrance.gouv.fr/eli/loi/2015/8/6/EINX1426821L/jo/texte|title=LOI n° 2015-990 du 6 août 2015 pour la croissance, l'activité et l'égalité des chances économiques {{!}} Legifrance|website=legifrance.gouv.fr|language=fr|access-date=၅ ဩဂုတ် ၂၀၁၇|archivedate=၇ ဇူလိုင် ၂၀၁၇|archiveurl=https://web.archive.org/web/20170707045859/https://www.legifrance.gouv.fr/eli/loi/2015/8/6/EINX1426821L/jo/texte|url-status=live}}</ref> ဤဥပဒေကြောင့် [[စုစုပေါင်း ပြည်တွင်းထုတ်ကုန်]] (GDP) ၀.၃% မှ ၀.၅% တိုးလာနိုင်မည်ဟု ခန့်မှန်းခဲ့သည်။<ref>{{Cite news|url=http://www.lefigaro.fr/conjoncture/2015/09/18/20002-20150918ARTFIG00250-la-loi-macronne-devrait-creer-que-peu-de-croissance.php|title=La Loi Macron ne devrait créer que peu de croissance|last=Visot|first=Marie|date=၁၈ စက်တင်ဘာ ၂၀၁၇|work=Le Figaro|language=fr-FR|issn=0182-5852|archivedate=၈ ဇူလိုင် ၂၀၁၇|archiveurl=https://web.archive.org/web/20170708001304/http://www.lefigaro.fr/conjoncture/2015/09/18/20002-20150918ARTFIG00250-la-loi-macronne-devrait-creer-que-peu-de-croissance.php|url-status=live}}</ref> ===၂၀၁၇ ပြင်သစ်သမ္မတရွေးကောက်ပွဲ=== ၂၀၁၆ တွင် ပထမ မက်ခရွန်ဥပဒေထက် အတိုင်းအတာပိုမိုကျယ်ပြန့်သော "မက်ခရွန်ဥပဒေ နံပါတ် ၂" အမည်ခေါ် ဥပဒေကို ဗောစ်အစိုးရ နှင့် သမ္မတ ဟော်လန် မအားပေးသောကြောင့် မက်ခရွန် ၄င်းအစိုးရကို သစ္စာရှိတေးလား မေးခွန် ပိုများလာသည်။<ref>{{cite news|url=http://www.lopinion.fr/edition/politique/emmanuel-macron-dernier-maillon-fort-qui-pourrait-lacher-96996|title=Emmanuel Macron, le dernier maillon fort qui pourrait lâcher|date=၁၆ ဖေဖော်ဝါရီ ၂၀၁၆|work=L'Opinion|access-date=၂၆ ဇူလို်င် ၂၀၂၃|language=fr|archivedate=၈ မတ် ၂၀၂၁|archiveurl=https://web.archive.org/web/20210308104240/https://www.lopinion.fr/edition/politique/emmanuel-macron-dernier-maillon-fort-qui-pourrait-lacher-96996|url-status=live}}</ref> ၂၀၁၆ ဧပြီလ ၆ တွင် အစိုးရနှင့် ဆက်ဆံရေးတင်းမာမှုများလာပြီးနောက် မက်ခရွန် က "အရှေ့ဆက်ပါတီ" ({{lang-fr|En Marche}}) ခေါ် နိုင်ငံရေးပါတီအသစ် ထည်ထောင်ပြီး အစိုးရနှင့် စပြီး လမ်းခွဲခဲ့သည်။<ref>{{Cite news|url=http://www.lemonde.fr/politique/article/2016/04/06/emmanuel-macron-lance-un-mouvement-politique-nouveau-baptise-en-marche_4897274_823448.html|title=Emmanuel Macron lance un " mouvement politique nouveau " baptisé " En marche ! "|date=၆ ဧပြီ ၂၀၁၆ |newspaper=Le Monde|language=fr|issn=1950-6244|archivedate=၆ ဩဂုတ် ၂၀၁၉|archiveurl=https://web.archive.org/web/20190806194555/https://www.lemonde.fr/politique/article/2016/04/06/emmanuel-macron-lance-un-mouvement-politique-nouveau-baptise-en-marche_4897274_823448.html|url-status=live}}</ref> ပါတီအသစ်က သတင်းမီဒီယာများ၏ အာရုံစိုက်မှုနှင့် လွှတ်တော်အမတ်တွေ အားပေးမှုများစွာ ရရှိခဲ့သည်။<ref>{{cite web|url=http://www.lejdd.fr/Politique/Macron-et-l-heritage-de-Jeanne-d-Arc-784439|title=Macron et l'héritage de Jeanne d'Arc|website=Le Journal du Dimanche|date=၈ မေ ၂၀၁၆|language=fr-FR|access-date=၂၆ ဇူလိုင် ၂၀၁၇|archivedate=၂ ဩဂုတ် ၂၀၂၃|archiveurl=https://web.archive.org/web/20230802003821/https://www.lejdd.fr/Politique/Macron-et-l-heritage-de-Jeanne-d-Arc-784439|url-status=live}}</ref><ref name=liberation/> ၂၀၂၆ ခုနှစ် ဩဂုတ် ၃၀ ရက်နေ့မှာ မက်ခရွန်က အစိုးရမှ တရားဝင်ထွက်ခွာခဲ့သည်။<ref>{{cite news|url=http://www.lefigaro.fr/politique/2016/08/30/01002-20160830LIVWWW00101-macron-demission-gouvernement-hollande-politique-presidentielle-2017.php|title=Macron évite soigneusement d'évoquer sa candidature|author1=Julien Licourt|author2=Yohan Blavignat|date=၃၀ ဩဂုတ် ၂၀၁၆|work=Le Figaro|language=fr|archivedate=၂၉ မတ် ၂၀၁၆|archiveurl=https://web.archive.org/web/20170329182458/http://www.lefigaro.fr/politique/2016/08/30/01002-20160830LIVWWW00101-macron-demission-gouvernement-hollande-politique-presidentielle-2017.php|url-status=live}}</ref> ၂၀၁၆ ခုနှစ် နိုဝင်ဘာ ၁၆ ရက်မှာ သမ္မတရွေးကောက်ပွဲ အတွက် ရှင်ပြိုင်ရန် ရည်ရွယ်ချက်ကို ကြေငြာခဲ့သည်။ ဤကြောငြာချက် မိန့်ခွန်းမှာ ပြင်သစ်နိုင်ငံ၏ ပိတ်ဆို့မှုများကို ဖျက်ချရန် "ဒီမိုကရေစီ တော်လှန်ရေး" လှပ်ရန်လိုအပ်ကြောင်း ခေါ်ဆိုခဲ့သည်။<ref>{{cite web |url=https://www.bbc.com/news/world-europe-37994372 |title=France's Macron Joins Presidential Race to 'Unblock France' |date=၁၆ နိုဝင်ဘာ ၂၀၁၆ |publisher=BBC, UK |archive-date=၂၃ ဧပြီ ၂၀၁၇ |archive-url=https://web.archive.org/web/20170423231450/http://www.bbc.com/news/world-europe-37994372 |url-status=live }}</ref> နိုဝင်ဘာလ ၂၄ ရက်နေ့မှာ မက်ခရွန်သည် "တော်လှန်ရေး" ({{lang-fr|Révolution}} ခေါ် စာအုပ် ထုတ်ဝေခဲ့ပြီး ဒီဇင်ဘာလတွင် ဤစာအုပ် ပြင်သစ်အရောင်းရဆုံးစာရင်းမှာ ပဉ္စမနေရာသို့ ရောက်ရှိခဲ့သည်။<ref>{{Cite news|url=https://www.challenges.fr/election-presidentielle-2017/revolution-le-livre-programme-de-macron-se-hisse-dans-le-top-des-ventes_440991|title="Révolution", le livre-programme de Macron se hisse dans le top des ventes|work=Challenges|access-date=၂၆ ဇူလို်င ၂၀၁၆|language=fr|archivedate=၁၆ ဒီဇင်ဘာ ၂၀၁၆|archiveurl=https://web.archive.org/web/20170116162703/http://www.challenges.fr/election-presidentielle-2017/revolution-le-livre-programme-de-macron-se-hisse-dans-le-top-des-ventes_440991|url-status=live}}</ref> သူ့ရဲ့ ရွေးကောက်ပွဲစည်းရုံးလုံ့ဆော်အဖွဲ့ အလှူငွေ ယူရို ၃.၇ သန်း ရခဲ့ပြီး ရှေ့ပြေးအပြိုင်ဘက် Alain Juppe ထက် ၃ စ များခဲ့သည်။<ref>{{Cite news|url=http://www.lemonde.fr/les-decodeurs/article/2016/12/22/primaire-de-la-droite-ce-que-les-comptes-racontent-de-la-campagne_5052894_4355770.html|title=Primaire de la droite: ce que les comptes racontent de la campagne|last=Vaudano|first=Maxime|date=၂၂ ဒီဇင်ဘာ ၂၀၁၆|work=Le Monde|language=fr|issn=1950-6244|archive-date=၆ ဩဂုတ် ၂၀၁၇|archive-url=https://web.archive.org/web/20170806061343/http://www.lemonde.fr/les-decodeurs/article/2016/12/22/primaire-de-la-droite-ce-que-les-comptes-racontent-de-la-campagne_5052894_4355770.html|url-status=live}}</ref> မက်ခရွန်သည် Rothschilds တွေနဲ့ အလုပ်လုပ်ခဲ့သည့်အချိန်ကြောင့် အကျိုးစီးပွားဝိရောဓိဖြစ်မှု ရှိကြောင်း၊ မဲဆွယ်စည်းမရုံးဘဲ နာမည်ကြီးမီဒီယာလူတွေနှင့် တွေ့ဆုံရန် ရန်ပုံငွေများကို အသုံးပြုခြင်းကြောင်း သူ့ကို ဝေဖန်ခဲ့သည်။<ref>{{Cite news|url=https://www.mediapart.fr/journal/france/181116/macron-et-ses-donateurs-et-voila-le-debat-sur-la-transparence|title=Macron et ses donateurs: et voilà le débat sur la transparence!|last=Mathieu|first=Mathilde|work=Mediapart|access-date=၆ ဩဂုတ် ၂၀၁၇|language=fr-FR|archivedate=၆ ဩဂုတ် ၂၀၁၇ |archiveurl=https://web.archive.org/web/20170806061542/https://www.mediapart.fr/journal/france/181116/macron-et-ses-donateurs-et-voila-le-debat-sur-la-transparence|url-status=live}}</ref><ref>{{Cite news|url=http://www.lemonde.fr/les-decodeurs/article/2017/02/03/emmanuel-macron-peut-il-etre-inquiete-dans-l-affaire-des-frais-de-bouche_5074081_4355770.html|title=Emmanuel Macron peut-il être inquiété dans l'affaire des " frais de bouche " ?|last=Vaudano|first=Maxime|date=၃ ဖေဖော်ဝါရီ ၂၀၁၇|work=Le Monde|language=fr|issn=1950-6244|archivedate=၆ ဩဂုတ် ၂၀၁၆|archiveurl=https://web.archive.org/web/20170806100402/http://www.lemonde.fr/les-decodeurs/article/2017/02/03/emmanuel-macron-peut-il-etre-inquiete-dans-l-affaire-des-frais-de-bouche_5074081_4355770.html|url-status=live}}</ref> မက်ခရွန်သည် ဒီမိုကရက်တစ်လှုပ်ရှားမှု (MoDem) ၏ François Bayrou ထောက်ခံအားပေးမှု၊ လွှတ်တော်အမတ် Daniel Cohn-Bendit၊ ဂေဟဗေဒပညာရှင် François de Rugy၊ ဆိုရှယ်လစ်ပါတီ အမတ် Richard Ferrand စသောသူအပါ မြောက်မြားစွာသော ပါတီအမျိုးစုံများ၏ ထင်ရှားသော ပါတီဝင်အများတို့၏ ထောက်ခံချုပ်တွေရရှိခဲ့သည်။<ref>{{cite news|title=Qui sont les soutiens d'Emmanuel Macron ?|url=http://www.lemonde.fr/election-presidentielle-2017/article/2017/02/28/les-soutiens-d-emmanuel-macron_5087064_4854003.html|newspaper=Le Monde|date=၂၈ ဖေဖော်ဝါရီ ၂၀၁၇|archive-date=၂ မတ် ၂၀၁၇|archive-url=https://web.archive.org/web/20170302103255/http://www.lemonde.fr//election-presidentielle-2017/article/2017/02/28/les-soutiens-d-emmanuel-macron_5087064_4854003.html|url-status=live}}</ref> ၂၀၁၇ ဧပြီ ၂၃ ရက် ရွေးကောက်ပွဲ ပထမအပိုင်မှာ မဲဆန္ဒ ၈ သန်းကျော် (၂၄%) ရရှိပြီး မဲအများရခဲ့သည်။ ပြိုင်ဘက် François Fillon နှင့် Benoît Hamon သူ့ကို ရွေးကောက်ပွဲ ဒုတိယအပိုင်မှာ အားပေးခဲ့သည်။<ref>{{Cite news|url=http://www.leparisien.fr/elections/presidentielle/video-presidentielle-suivez-en-direct-le-discours-d-emmanuel-macron-22-04-2017-6877506.php|title=Emmanuel Macron se voit en "président des patriotes face à la menace nationaliste"|date=၂၃ ဧပြီ ၂၀၁၇|work=Le Parisien|archivedate=၁၉ မေ ၂၀၁၇|archiveurl=https://web.archive.org/web/20170519063533/http://www.leparisien.fr/elections/presidentielle/video-presidentielle-suivez-en-direct-le-discours-d-emmanuel-macron-22-04-2017-6877506.php|url-status=live}}</ref> [[File:French Election- Celebrations at The Louvre, Paris (33707026433).jpg|thumb|မက်ခရွန်ကို အားပေးသူများ ရွေးကောက်ပွဲအောင်ပြီးနောက် လမ်းပေါ်မှာ ပွဲလမ်းသဘင် ကျင်းပခြင်း]] ရွေးကောက်ပွဲ ဒုတိယအပိုင်မှာ လက်ယာယိမ်းလူကြိုက်များသော သမ္မတလောင်း [[မာရင်း လီ ပန်]] နှင့် ရင်ဆိုင်ရပြီး [[ဥရောပကော်မရှင်]]ဥက္ကဋ္ဌ Jean-Claude Juncker၊ ဂျာမန်အဓိပတိ [[အင်ဂျလာ မာကယ်]] နှင့် အမေရိကန်သမ္မတဟောင်း [[ဘာရက် အိုဘားမား]] တို့အပါအဝင် ပြည်ပနိုင်ငံရေးသမားများက မက်ခရွန်ကို ထောက်ခံအားပေးခဲ့ကြသည်။<ref>{{cite news |url=https://www.cnbc.com/2017/04/21/obama-wishes-french-presidential-hopeful-macron.html |title=Obama wishes French presidential hopeful Macron good luck ahead of key vote |archiveurl=https://web.archive.org/web/20170421105508/http://www.cnbc.com/2017/04/21/obama-wishes-french-presidential-hopeful-macron.html |archivedate=၂၁ ဧပြီ ၂၀၁၇ |work=CNBC |date=၂၁ ဧပြီ ၂၀၁၇}}</ref><ref>{{cite web |url=https://euobserver.com/elections/137655 |title=Juncker breaks tradition with support for Macron |archiveurl=https://web.archive.org/web/20170428050949/https://euobserver.com/elections/137655 |archivedate=၂၈ ဧပြီ ၂၀၁၇ |work=EUobserver |date= ၂၄ ဧပြီ ၂၀၁၇}}</ref> မက်ခရွန် နှင့် လီ ပန် တို့သည် ၂၀၁၇ ခုနှစ် မေလ ၃ ရက်မှာ စကားစစ်ထိုးရန် စီစဉ်ခဲ့သည်။ ဤစကားစစ်ထိုးပွဲသည် နှစ်နာရီကြာပြီး သဘောထားစစ်တမ်းကောက်ယူမှုများအရ မက်ခရွန် အနိုင်ရသည်ဟု ထင်မြင်ယူဆများခဲ့သည်။<ref>{{Cite news|url=http://www.latribune.fr/economie/presidentielle-2017/debat-macron-le-pen-la-presse-etrangere-abasourdie-par-la-violence-des-echanges-704354.html|title=Débat Macron-Le Pen: la presse étrangère abasourdie par la violence des échanges|work=La Tribune|access-date=၆ ဩဂုတ် ၂၀၁၇language=fr|archive-date=၆ ဩဂုတ် ၂၀၁၇|archive-url=https://web.archive.org/web/20170806062708/http://www.latribune.fr/economie/presidentielle-2017/debat-macron-le-pen-la-presse-etrangere-abasourdie-par-la-violence-des-echanges-704354.html|url-status=live}}</ref> ရွေးကောက်ပွဲ မတိုင်မီ နှစ်ရက်အလိုတွင် မက်ခရွန် ၏ မဲဆွယ်စည်းရုံးမှု၏ ထောင်ပေါင်းများစွာသော အတွင်းအီးမေးလ်များ [[ရုရှားနိုင်ငံ|ရုရှား]]အဖွဲ့ Fancy Bear နှင့် ချိတ်ဆက်ထားသောသူတွေ အွန်လိုင်းပေါ် ပေါက်ကြားတင်ခဲပြီး ဟက်ခ်ျတက်ဂ် #MacronLeaks နာမည် မီဒီယာမုန်တိုင်းတစ်ခု ဖြစ်ပေါ်ခဲ့သည်။<ref>{{Cite news|url=http://www.lemonde.fr/election-presidentielle-2017/article/2017/05/06/l-equipe-d-en-marche-fait-etat-d-une-action-de-piratage-massive-et-coordonnee_5123310_4854003.html|title=En marche ! dénonce un piratage " massif et coordonné " de la campagne de Macron|date=၆ မေ ၂၀၁၇|work=Le Monde|language=fr|issn=1950-6244|archivedate=၁၈ ဩဂုတ် ၂၀၁၇ |archiveurl=https://web.archive.org/web/20170818133323/http://www.lemonde.fr/election-presidentielle-2017/article/2017/05/06/l-equipe-d-en-marche-fait-etat-d-une-action-de-piratage-massive-et-coordonnee_5123310_4854003.html|url-status=live}}</ref> ၂၀၁၇ မေလ ၇ ရက်နေ့ ရွေးကောက်ပွဲမှာ လူဦးရေ ၂၅.၄% လာရောက်မပါဝင်သောလဲ မဲဆန္ဒ ၆၆.၁% အနိုင်ရရှိပြီး သမ္မတဖြစ်လာသည်။<ref>{{cite web|url=https://www.interieur.gouv.fr/Elections/Les-resultats/Presidentielles/elecresult__presidentielle-2017/(path)/presidentielle-2017/FE.html|title=Résultats de l'élection présidentielle 2017 |website=interieur.gouv.fr/Elections/Les-resultats/Presidentielles/elecresult__presidentielle-2017|language=fr-FR|access-date=၆ ဩဂုတ် ၂၀၁၇|archivedate=၁၀ ဇူလိုင် ၂၀၁၇|archiveurl=https://web.archive.org/web/20170710182843/https://www.interieur.gouv.fr/Elections/Les-resultats/Presidentielles/elecresult__presidentielle-2017/(path)/presidentielle-2017/FE.html|url-status=live}}</ref> ==သမ္မတသက်တမ်း== ===ပထမ သက်တမ်း (၂၀၁၇-၂၀၂၂)=== ၂၀၁၇ ခုနှစ်မှာ မက်ခရွန်သည် အသက် ၃၇ နှစ်ပြည့်အနေနှင့် ပြင်သစ်နိုင်ငံ၏ အငယ်ဆုံးဖြစ်ခဲ့ဖူးသော သမ္မတဖြစ်လာသည်။<ref>{{cite web|url=https://www.msn.com/en-us/news/world/emmanuel-macron-a-39-year-old-political-prodigy/ar-BBAPpLW?ocid=News|title=Emmanuel Macron: a 39-year-old political prodigy|publisher=MSN|last=Plowright|first=Adam|date=၇ မေ ၂၀၁၇|access-date=၂၀ ဖေဖော်ဝါရီ ၂၀၂၀|archivedate=၂၅ စက်တင်ဘာ ၂၀၂၀|archiveurl=https://web.archive.org/web/20200925212653/https://www.msn.com/en-us/news/world/emmanuel-macron-a-39-year-old-political-prodigy/ar-BBAPpLW?ocid=News/|url-status=live}}</ref> မေ လ ၁၄ ရက်နေ့မှာ သမ္မတသက်တမ်းစတင် အပ်ချုပ်ပြီး ပထမနေ့မှာ ဂျာမန်အဓိပတိ [[အင်ဂျလာ မာကယ်]] နှင့် နှစ်နိုင်ငံဆက်ဆံမှု ပိုမိုနှီးစေအောင် နှင့် [[ဥရောပ သမဂ္ဂ]] အတွက် အတူတူလမ်းကျောဆွဲရန် သွားတွေ့ဆွေးနွေးခဲ့သည်။<ref>{{cite news|author=C.Sa|title=Passation de pouvoir: François Hollande passera "le flambeau" à Macron dimanche 14 mai|date=၈ မေ ၂၀၁၇|url=http://www.leparisien.fr/elections/presidentielle/passation-de-pouvoir-francois-hollande-passera-le-flambeau-a-macron-dimanche-14-mai-08-05-2017-6928980.php|newspaper=Le Parisien|language=fr|archivedate=၈ မေ ၂၀၁၇|archiveurl=https://web.archive.org/web/20170508193831/http://www.leparisien.fr/elections/presidentielle/passation-de-pouvoir-francois-hollande-passera-le-flambeau-a-macron-dimanche-14-mai-08-05-2017-6928980.php|url-status=live}}</ref><ref>{{cite news|title=French President Macron heads to Berlin for his first official foreign visit|url=http://www.cnn.com/2017/05/15/world/macron-merkel-meeting/|work=CNN|first=Chandrika|last=Narayan|date=၁၅ မေ ၂၀၁၇|archivedate=၁၆ မေ ၂၀၁၇|archiveurl=https://web.archive.org/web/20170516201950/http://www.cnn.com/2017/05/15/world/macron-merkel-meeting/|url-status=live}}</ref> ၂၀၁၇ ပြင်သစ်အမျိုးသားလွှတ်တော် ရွေးကောက်ပွဲမှာလဲ မက်ခရွန်ရဲ့ အရှေ့ဆက်ပါတီ နှင့် ပူးပေါင်းညီညွတ်သောပါတီများ အနိုင်ရရိုခဲ့သည်။<ref>{{Cite web|url=http://www.interieur.gouv.fr/Elections/Les-resultats/Legislatives/elecresult__legislatives-2017|title=Résultats des élections législatives 2017 |website=interieur.gouv.fr/Elections/Les-resultats/Legislatives/elecresult__legislatives-2017|access-date=၂၆ ဩဂုတ် ၂၀၁၇|archivedate=၁၉ ဇူလို်င် ၂၀၁၇|archiveurl=https://web.archive.org/web/20170719225206/http://www.interieur.gouv.fr/Elections/Les-resultats/Legislatives/elecresult__legislatives-2017|url-status=live}}</ref> ပြင်သစ်နိုင်ငံရေးသမား François Fillon သည် ဆွေမျိုးတွေကို အလုပ်မလုပ်ရသော ရာထူးတွေကို ပေးအပ်ခဲ့သော Fillon affair မကောင်းသတင်းပြသနာကြောင့် အမျိုးသားလွှတ်တော်သည် ပြင်သစ်နိုင်ငံရေးတွင် အကျင့်ပျက်ခြစားမှုကို ရပ်တန့်ရန် မက်ခရွန် အဆိုပြုထားသည့် ရွေးကောက်ခံကိုယ်စားလှယ်များကို မိသားစုဝင်များကို ငှားရမ်းခြင်း တားမြစ်ခြင်းဥပဒေ တစ်ခုကို ၂၀၁၇ ခုနှစ် ဇူလိုင်လမှ အတည်ပြုခဲ့သည်။<ref>{{cite news|url=https://www.reuters.com/article/us-france-politics-reform-ethics-idUSKBN1AC1JI|title=France bans hiring of spouses by politicians in wake of Fillon scandal|date=၂၇ ဇူလိုင် ၂၀၁၇|work=Reuters|archivedate=၉ ဩဂုတ် ၂၀၁၇|archiveurl=https://web.archive.org/web/20170809002847/https://www.reuters.com/article/us-france-politics-reform-ethics-idUSKBN1AC1JI|url-status=live}}</ref> သို့သောလည်း မက်ခရွန်က ဤဥပဒေကို အားပေးပြီးနောက် သူ့ဇနီးကို အစိုးရအရာရှိအဖြစ် ခန့်ရန် လုပ်ကိုင်သောကြောင့် ပြည်သူများ သူ့ကို ဝေဖန်ခဲ့သည်။<ref>{{cite news|url=http://www.cnn.com/2017/08/07/europe/macron-polls-brigitte/index.html|title=Emmanuel Macron under fire over wife's 'First Lady' role|last=Masters|first=James|work=CNN|access-date=၉ ဩဂုတ် ၂၀၁၇|archivedate=၈ ဩဂုတ် ၂၀၁၇|archiveurl=https://web.archive.org/web/20170808215719/http://www.cnn.com/2017/08/07/europe/macron-polls-brigitte/index.html|url-status=live}}</ref> မက်ခရွန်သည် ပြင်သစ်၏ ပြိုင်ဘက်သမဂ္ဂစီမံခန့်ခွဲမှုပုံစံကို ဂျာမနီနှင့် [[စကင်ဒီနေးဗီးယား]]တို့၏ စနစ်နှင့် ပိုမိုလိုက်လျောညီထွေအောင် အများဆန္ဒဖြင့်ဆုံးဖြတ်သောစနစ်သို့ ပြောင်းလဲအောင် အဆိုပြုမှုများကို လုပ်အားခသက်သာသော အရှေ့ဥရောပနိုင်ငံများမှ "လူမှုရေး အမှိုက်လာပစ်ခြင်း" ကို တိုက်ဖျက်မည်ဟုလဲ ကတိပြုခဲ့သည်။<ref name="Briacon"/><ref>{{cite web|url=https://www.reuters.com/article/us-france-easteurope-macron/frances-macron-on-eastern-europe-trip-to-raise-issue-of-cheap-labor-idUSKBN1AN1G9 |first1=Jean-Baptiste |last1=Vey |first2=Sudip |last2=Kar-Gupta |editor-first1=Richard |editor-last1=Balmforth |title=France's Macron, on Eastern Europe trip, to raise issue of cheap labor|date=၇ ဩဂုတ် ၂၀၁၇|work=Reuters|archivedate=၂၉ ဒီဇင်ဘာ ၂၀၁၇|archiveurl=https://web.archive.org/web/20171229112543/https://www.reuters.com/article/us-france-easteurope-macron/frances-macron-on-eastern-europe-trip-to-raise-issue-of-cheap-labor-idUSKBN1AN1G9|url-status=live}}</ref> သူ၏ အဆိုပြုချက်များသည် သမဂ္ဂများထံမှ ရောထွေးသော တုံ့ပြန်မှုများကို ရင်ဆိုင်ခဲ့ရသည်။ <ref name="Briacon">{{cite web |author=Pierre Briacon |url=http://www.politico.eu/article/emmanuel-macron-dives-head-first-into-labor-reform-french-president-france-economy-unions/ |title=Emmanuel Macron plunges head-first into labor reform: France's new president is counting on divisions in the labor movement and fast-track legislation |work=Politico |date=၁၇ မေ ၂၀၁၇|archiveurl=https://web.archive.org/web/20170802061740/http://www.politico.eu/article/emmanuel-macron-dives-head-first-into-labor-reform-french-president-france-economy-unions/ |archivedate=၂ ဩဂုတ် ၂၀၁၇}}.</ref> အမျိုးသားလွှတ်တော်မှ ဤအဆိုပြုချက်ကို အတည်ပြုပြီးနောက် မက်ခရွန်သည် အလုပ်သမားဥပဒေများကို ပြုပြင်ပြောင်းလဲရန် အမိန့် ၅ မိန့် ကြေငြာခဲ့သည်။<ref>{{cite news|url=http://www.france24.com/en/20170803-french-parliament-approves-macrons-labour-reforms|title=French parliament approves Macron's labour reforms |date=၃ ဩဂုတ် ၂၀၁၇|publisher=France 24|language=en|archivedate=၈ ဩဂုတ် ၂၀၁၇|archiveurl=https://web.archive.org/web/20170808233320/http://www.france24.com/en/20170803-french-parliament-approves-macrons-labour-reforms|url-status=live}}</ref> ၂၀၁၇ ခုနှစ်မှစ၍ အလုပ်လက်မဲ့နှုန်းသည် ၁.၈% ကျဆင်းခဲ့သည်။<ref>{{Cite news|url=https://www.thelocal.fr/20171025/france-sees-record-drop-in-unemployment-figures|title=France sees big drop in unemployment rate in boost for Macron|date=25 October 2017|access-date=၂၇ အောက်တိုဘာ ၂၀၁၇ |language=en|archivedate=၂၈ အောက်တိုဘာ ၂၀၁၇|archiveurl=https://web.archive.org/web/20171028043614/https://www.thelocal.fr/20171025/france-sees-record-drop-in-unemployment-figures|url-status=live}}</ref> ၂၀၁၇ ခုနှစ် ဇူလိုင် ၁၉ ရက်မျာ ပြင်သစ်စစ်တပ်အထွေထွေအပ်ချုပ်ရေးမှူးကြီး Pierre de Villiers သည် မက်ခရွန် စစ်အသုံးစရိတ်လျော့ချပြီးနောက် "ငါ့ကိုယ်ငါ ဒီလို မလိုးမခံဘူး" ပြောပြီး ဤထိပ်တိုက်တွေ့ပြီးနောက် ရာထူးမှဆင်းခဲ့သည်။<ref>{{Cite news|url=http://www.politico.eu/article/french-army-chief-resigns-over-macron-spat/|title=French army chief resigns over Macron spat|date=၁၉ ဇူလိုင် ၂၀၁၇|work=Politico|language=en|archivedate=၁၉ ဇူလိုင် ၂၀၁၇|archiveurl=https://web.archive.org/web/20170719114129/http://www.politico.eu/article/french-army-chief-resigns-over-macron-spat/|url-status=live}}</ref> ဇူလိုင်လမှာ ပြင်သစ်အထက်လွှတ်တော်က အငြင်းပွားဖွယ်များသော အကြမ်းဖက်မှုဆန့်ကျင်ရေးဥပဒေမူကြမ်းကို ပထမဆုံးဖတ်ကြားမှု အတည်ပြုခဲ့သည်။ နောင် အောက်တိုဘာလမှာ ဒုတိယဖတ်ကြားမှု မှာ ဤဥပဒေကို လက်ခံအတည်ပြုခဲ့သည်။<ref>{{Cite news|url=https://www.thelocal.fr/20171019/macron-urges-police-to-use-new-emergency-powers|title=Macron urges French police to make full use of draconian anti-terror powers|date=၁၉ အောက်တိုဘာ ၂၀၁၇|language=en|archivedate=၂၄ မေ ၂၀၁၈|archiveurl=https://web.archive.org/web/20180524151137/https://www.thelocal.fr/20171019/macron-urges-police-to-use-new-emergency-powers|url-status=live}}</ref> ဤဥပေဒေကို လူ့အခွင့်အရေးသမားများက ပုဂ္ဂိုလ်ရေးလွတ်လပ်ခွင့်များကို ကန့်သတ်မည်ဟု ဝေဖန်ခဲ့ကြသော်လည်း လူထု ၅၇% ထောက်ခံခဲ့သည်။<ref>{{cite news|title=France to enshrine some state of emergency measures into law|url=http://www.dw.com/en/france-to-enshrine-some-state-of-emergency-measures-into-law/a-40793557|publisher=Deutsche-Welle|access-date=၂၀ အောက်တိုဘာ ၂၀၁၇|archivedate=၂၁ အောက်တိုဘာ ၂၀၁၇|archiveurl=https://web.archive.org/web/20171021061234/http://www.dw.com/en/france-to-enshrine-some-state-of-emergency-measures-into-law/a-40793557|url-status=live}}</ref> မက်ခရွန်၏အစိုးရသည် ပထမဆုံးဘတ်ဂျက်ကို စက်တင်ဘာ ၂၇ ရက်တွင်တင်ပြခဲ့ပြီး ဥရောပသမဂ္ဂဘဏ္ဍာရေးစည်းမျဉ်းများနှင့်အညီ အခွန်လျှော့ချခဲ့သည်။<ref name=Budget>{{cite news|url=https://www.reuters.com/article/us-france-budget/french-government-sees-eu-credibility-in-reach-with-2018-budget-idUSKCN1C21DC|title=French government sees EU credibility in reach with 2018 budget|work=Reuters|date=၂၀ အောက်တိုဘာ ၂၀၁၇|archivedate=၂၁ အောက်တိုဘာ ၂၀၁၇|archiveurl=https://web.archive.org/web/20171021061304/https://www.reuters.com/article/us-france-budget/french-government-sees-eu-credibility-in-reach-with-2018-budget-idUSKCN1C21DC|url-status=live}}</ref> ဘတ်ဂျက်အထဲမှာလဲ စည်းစိမ်ဥစ္စာအခွန် အစား အိမ်ခြံမြေအခွန်သစ် အကောင်အထည်ဖော်ခဲ့သည်။<ref>{{cite news|url=https://www.reuters.com/article/us-france-tax/macron-fights-president-of-the-rich-tag-after-ending-wealth-tax-idUSKCN1C82CZ|title=Macron fights 'president of the rich' tag after ending wealth tax|work=Reuters|date=၂၀ အောက်တိုဘာ ၂၀၁၇|archivedate=၂၁ အောက်တိုဘာ ၂၀၁၇|archiveurl=https://web.archive.org/web/20171021061321/https://www.reuters.com/article/us-france-tax/macron-fights-president-of-the-rich-tag-after-ending-wealth-tax-idUSKCN1C82CZ|url-status=live}}</ref> [[ကာလေးမြို့]]တောတွင်း ခေါ် ဒုက္ခသည်စခန်းတစ်ခုအကြောင်းနှင့် ပတ်သက်၍ မက်ခရွန်သည် လူဝင်မှုကြီးကြပ်ရေးနှင့် ခိုလှုံခွင့်ဆိုင်ရာ အစိုးရမူဝါဒကို မဖော်ပြမီ ပါရီမြို့တွင် အခြားဒုက္ခသည်စခန်းတစ်ခု ဖွဲ့စည်းခွင့်မပြုကြောင်း ၂၀၁၈ ခုနှစ် ဇန်နဝါရီ ၁၆ ရက်တွင် ပြောကြားခဲ့သည်။<ref>{{cite web|url=https://www.theguardian.com/world/2018/jan/16/macron-visits-calais-before-migrant-crisis-meeting-with-may|title=France will not allow another refugee camp in Calais, says Macron|last=Willsher|first=Kim|date=၁၆ ဇန်နဝါရီ ၂၀၁၆|website=The Guardian|language=en|archivedate=၁၁ ဖေဖော်ဝါရီ ၂၀၁၈|archiveurl=https://web.archive.org/web/20180212070519/https://www.theguardian.com/world/2018/jan/16/macron-visits-calais-before-migrant-crisis-meeting-with-may|url-status=live}}</ref> ====နိုင်ငံခြားရေး==== [[File:President Trump's Trip to the G7 Summit (28816433758).jpg|thumb|မက်ခရွန် နှင့်အတူ [[ဒေါ်နယ်လ် ထရမ့်]]၊ [[အင်ဂျလာ မာကယ်]]၊ [[ဂျက်စတင် ထရူးဒိုး]]၊ [[ရှင်ဇို အာ့ဘဲ့]] နှင့်အခြားခေါင်းဆောင်များနှင့်အတူ Charlevoix၊ ကွီဗက်ပြည်နယ် တွင် ၂၀၁၈ G7 ထိပ်သီးညီလာခံတွင်]] မက်ခရွန်သည် သမ္မတအနေ ပထမဆုံး [[မြောက်အတ္တလန္တိတ်စာချုပ်အဖွဲ့]]အစည်းအဝေးကို ၂၀၁၇ ခုနှစ် မေလ ၂၅ ရက် တက်ရောက်ခဲ့ပြီး [[ဒေါ်နယ်လ် ထရမ့်]] နှင့် လက်ဆွဲနှုတ်ဆက်မှုသည် "အာဏာ-ရုန်းကန်မှု" သင်္ကေတဖြစ်လာသော အဖြစ် အာရုံစိုက်ခဲ့သည်။<ref>{{Cite news|url=https://www.telegraph.co.uk/news/2017/05/25/knuckles-turned-white-donald-trump-emmanuel-macrons-awkward/ |archiveurl=https://ghostarchive.org/archive/20220110/https://www.telegraph.co.uk/news/2017/05/25/knuckles-turned-white-donald-trump-emmanuel-macrons-awkward/ |archivedate=၁၀ ဇန်နဝါရီ ၂၀၂၂ |title='Their knuckles turned white': Donald Trump and Emmanuel Macron's awkward handshake|work=The Telegraph|date=၂၁ ဇူလိုင် ၂၀၁၇}}</ref> မေလ ၂၉ ရက်နေ့တွင် [[ဗလာဒီမီယာ ပူတင်]]နှင့် တွေ့ဆုံခဲ့ပြီး Russia Today နှင့် Sputnik သတင်းစာများကို ဝါဒဖြန့်ချိရေးဖြစ်ကြောင်း ပြောကြားခဲပြီး နှစ်နိုင်ငံ [[အစ္စလာမ္မစ်နိုင်ငံအဖွဲ့ (အိုင်အက်စ်)|အိုင်အက်စ်]] ကိုတိုက်ခိုက်ရန် ပူးပေါင်းဆောင်ရွက်ရန် [[ဆီးရီးယားနိုင်ငံ]]မှာ ဓာတုလက်နက်များအသုံးပြုပါက စစ်ရေးအရ လက်တုံ့ပြန်မည်ဟု သတိပေးခဲ့သည်။<ref>{{cite news|url=https://www.bbc.co.uk/news/av/world-europe-40088898/macron-denounces-russian-media-on-putin-visit|title=Macron denounces Russian media on Putin visit|work=BBC News|-date=၂၁ ဇူလိုင် ၂၀၁၇|archivedate=၉ ဇူလိုင် ၂၀၁၇|archiveurl=https://web.archive.org/web/20170709134128/http://www.bbc.co.uk/news/av/world-europe-40088898/macron-denounces-russian-media-on-putin-visit|url-status=live}}</ref><ref>{{Cite news|url=https://www.theguardian.com/world/2017/may/29/macron-warns-putin-over-syria-in-frank-first-meeting-versailles|title=Macron warns over Syrian chemical weapons in frank meeting with Putin|last=Chrisafis|first=Angelique|date=29 May 2017|work=The Guardian|date=၂၁ ဇူလိုင်၂၀၁၇|issn=0261-3077|archivedate=၂၁ ဇူလိုင် ၂၀၁၇|archiveurl=https://web.archive.org/web/20170721010359/https://www.theguardian.com/world/2017/may/29/macron-warns-putin-over-syria-in-frank-first-meeting-versailles|url-status=live}}</ref>၂၀၁၇ ခုနှစ် သြဂုတ်လတွင် အဓိကနိုင်ငံခြားရေးပေါ်လစီမိန့်ခွန်းတွင် မက်ခရွန်က အစ္စလာမ္မစ်အကြမ်းဖက်ဝါဒသည် ပြင်သစ်နိုင်ငံ၏ ထိပ်တန်းဦးစားပေးအဖြစ် သတ်မှတ်ခဲ့သည်။ [[အီရန်နျူကလီးယားသဘောတူညီချက်]]ကို ထောက်ခံပြီး [[ဗင်နီဇွဲလား]]အစိုးရကို အာဏာရှင်စနစ်ဟု ပြောကြားခဲ့သည်။<ref>{{cite news|url=http://www.dw.com/en/emmanuel-macron-fighting-islamist-terror-is-frances-top-priority/a-40281443|title=Emmanuel Macron: Fighting Islamist terror is France's top priority|publisher=Deutsche-Welle|access-date=၂၀ အောက်တိုဘာ ၂၀၁၇|archivedate=၂၁ အောက်တိုဘာ ၂၀၁၇|archiveurl=https://web.archive.org/web/20171021061311/http://www.dw.com/en/emmanuel-macron-fighting-islamist-terror-is-frances-top-priority/a-40281443|url-status=live}}</ref>၂၀၂၀ [[မြူးနစ်မြို့]]လုံခြုံရေးညီလာခံမတိုက်ခင် နေတိုး၏ကိုယ်ပိုင်အုပ်ချုပ်ခွင့်နှင့် ရုရှားနိုင်ငံနှင့် ပိုမိုကောင်းမွန်သောဆက်ဆံရေးအပါအဝင် ဥရောပအတွက် ၁၀ နှစ်မျှော်မှန်းချက်ကို အဆိုပြုခဲါသည်။<ref>{{cite web|url=https://blackchristiannews.com/2020/02/frances-macron-urges-better-long-term-relations-with-russia/|title=France's Macron urges better long-term relations with Russia|website=BCNN1|date=၁၅ ဖေဖော်ဝါရီ ၂၀၂၀|archivedate=၂၀ မေ ၂၀၂၀ |archiveurl=https://web.archive.org/web/20200520155536/https://blackchristiannews.com/2020/02/frances-macron-urges-better-long-term-relations-with-russia/|url-status=live}}</ref> ၂၀၁၉ G7 ထိပ်သီးညီလာခံမတိုင်မီ ပူတင်ကို ပြင်သစ်နိုင်ငံသို့ ဖတ်ခေါ်ဆွေးနွေးခဲ့သည်။<ref>{{Cite news|date=16 October 2019|title=The Macron method|url=https://www.politico.eu/article/emmanuel-macron-behind-the-scenes-foreign-policy-method/|date=၈ ဒီဇင်ဘာ ၂၀၂၀|work=Politico|archivedate=၁၉ နိုဝင်ဘာ ၂၀၂၀|archiveurl=https://web.archive.org/web/20201119085938/https://www.politico.eu/article/emmanuel-macron-behind-the-scenes-foreign-policy-method/|url-status=live}}</ref> ၂၀၁၉ ခုနှစ်တွင် မက်ခရွန် နှင့် [[ရှီကျင့်ဖျင်]] တို့သည် လေကြောင်း၊ စားနပ်ရိက္ခာတင်ပို့မှု၊ လေအားစွမ်းအင်နှင့် စက်မှုခေတ်မီရေးတို့ အပါဝင် ယူရို ၃၀ ဘီလီယံ တန်ပိုးရို ကုန်သွယ်သဘောတူညီချက် လက်မှတ်ရေးထိုးခဲ့သည်။<ref>{{cite web |author=Rym Momtaz |url=https://www.politico.eu/article/macron-steals-trumps-thunder-with-chinese-airbus-order/ |title=Macron steals Trump's thunder with Chinese Airbus order: France lands €30B aviation deal with Beijing |work=POLITICO |date=၂၅ မတ် ၂၀၁၉ |archiveurl=https://web.archive.org/web/20190326232439/https://www.politico.eu/article/macron-steals-trumps-thunder-with-chinese-airbus-order/ |archivedate=၂၆ မတ် ၂၀၁၉}}</ref> ၂၀၂၀ ခုနှစ်တွင် မက်ခရွန်သည် [[တူရကီနိုင်ငံ]]ကို မြောက်အတ္တလန္တိတ်စာချုပ်အဖွဲ့ဝင် နိုင်ငံအနေ အဆင့်အတန်းမြင့်စွာ ထိန်းသိမ်းထားသင့်သည်ဟု အကြောင်းပြပြီး ဂရိ၊ ဆိုက်ပရပ်စ်နှင့် လစ်ဗျားနိုင်ငံများကို ကျူးကျော်အနိုင်ကျင့်ခြင်းကို ရှုတ်ချခဲ့သည်။<ref>{{cite news |title=Macron seeks EU sanctions over Turkish 'violations' in Greek waters |url=https://www.reuters.com/article/us-france-cyprus/macron-seeks-eu-sanctions-over-turkish-violations-in-greek-waters-idUSKCN24O12E |first1=John |last1=Irish |work=Reuters |date=၂၃ ဇူလိုင် ၂၀၂၀ |archivedate=၂၃ ဇူလိုင် ၂၀၂၀ |archiveurl=https://web.archive.org/web/20200723123747/https://www.reuters.com/article/us-france-cyprus/macron-seeks-eu-sanctions-over-turkish-violations-in-greek-waters-idUSKCN24O12E |url-status=live }}</ref><ref>{{cite news |title=France's Macron slams Turkey's 'criminal' role in Libya |url=https://www.aljazeera.com/news/2020/06/france-macron-slams-turkey-criminal-role-libya-200630090915443.html |publisher=Al Jazeera |date=၃၀ ဇွန် ၂၀၂၀ |archivedate=၂၃ ဩဂုတ် ၂၀၂၀ |archiveurl=https://web.archive.org/web/20200823010556/https://www.aljazeera.com/news/2020/06/france-macron-slams-turkey-criminal-role-libya-200630090915443.html |url-status=live }}</ref> ထိုနှစ်တွင်ပင် [[သြစတြေးလျ]]နှင့် ပြင်သစ်နှင့် ရေငုပ်သင်္ဘောဆိုင်ရာ သဘောတူညီချက် ဖျက်သိမ်းပြီးနောက် ပြင်သစ်သံတမန်များကို ပြန်လည်ခေါ်ယူခဲ့သောကြောင့် အမေရိကန်-ပြင်သစ် ဆက်ဆံရေးသည် AUKUS နှင့် ပတ်သက်၍ ယိုယွင်းလာခဲ့သည်။<ref>{{Cite web|url=https://www.aljazeera.com/news/2021/9/19/explainer-why-is-a-submarine-deal-sparking-a-diplomatic-crisis|title=Explainer: Why is a submarine deal sparking a diplomatic crisis?|website=www.aljazeera.com|date=၂၅ စက်တင်ဘာ ၂၀၂၁|archivedate=၃ ဒီဇင်ဘာ ၂၀၂၁|archiveurl=https://web.archive.org/web/20211203062439/https://www.aljazeera.com/news/2021/9/19/explainer-why-is-a-submarine-deal-sparking-a-diplomatic-crisis|url-status=live}}</ref> မက်ခရွန် နှင့် [[ဂျိုး ဘိုင်ဒင်]] တို့သည် တင်းမာမှုတွေကို လျှော့ချသဘောတူညီ နိုင်ခဲ့ကြသည်။<ref>{{Cite web|url=https://www.france24.com/en/live-news/20210922-macron-biden-agree-to-soothe-tensions-after-submarine-row|title=Macron, Biden agree to soothe tensions after submarine row|date=၂၂ စက်တင်ဘာ ၂၀၂၁|website=France 24|archivedate=၂၃ စက်တင်ဘာ ၂၀၂၁|archiveurl=https://web.archive.org/web/20210923071753/https://www.france24.com/en/live-news/20210922-macron-biden-agree-to-soothe-tensions-after-submarine-row|url-status=live}}</ref> ====၂၀၂၂ သမ္မတရွေးကောက်ပွဲ==== ၂၀၂၂ ပြင်သစ်နိုင်ငံသမ္မတရွေးကောက်ပွဲတွင် မက်ခရွန်သည် ၂၀၀၂ ကတည်းက ပထမ ပြန်လည်အရွေးခံရသောသမ္မတ ဖြစ်လာခဲ့သည်။<ref>{{Cite news |title=Emmanuel Macron, premier président réélu depuis Jacques Chirac en 2002 |url=https://www.lalsace.fr/elections/2022/04/25/emmanuel-macron-premier-president-reelu-depuis-jacques-chirac-en-2002 |language=fr |newspaper=[[L'Alsace]] |date=၂၅ ဧပြီ ၂၀၂၂ |archivedate=၁၈ ဩဂုတ် ၂၀၂၂ |archiveurl=https://web.archive.org/web/20230818211751/https://www.lalsace.fr/elections/2022/04/25/emmanuel-macron-premier-president-reelu-depuis-jacques-chirac-en-2002 |url-status=live }}</ref> [[မာရင်း လီ ပန်]] နှင့် ပြန်လည် ရင်ဆိုင်ပြီး မဲဆန္ဒ ၅၈.၅၅% သာ ရရှိပြီး ပိုမိုအနီးကပ်ပြီး အနိုင်ယူခဲ့သည်။<ref>{{Cite news |date=၂၄ ဧပြီ ၂၀၂၂ |title=Macron wins French presidential election |work=Le Monde |url=https://www.lemonde.fr/en/politics/article/2022/04/24/macron-wins-french-presidential-election_5981506_5.html |archivedate=၂၉ စက်တင်ဘာ ၂၀၂၃ |archiveurl=https://web.archive.org/web/20230929163905/https://www.lemonde.fr/en/politics/article/2022/04/24/macron-wins-french-presidential-election_5981506_5.html |url-status=live }}</ref> စက်တင်ဘာလတွင် မက်ခရွန်သည် သူ့ အရှေ့ဆက်ပါတီကို ခေတ်ဆန်းပါတီ ({{lang-fr|Renaissance}}) ဟု နာမည်ပြောင်းခဲ့သည်။<ref>{{Cite news |date=၁၉ စက်တင်ဘာ ၂၀၂၂ |title=Renaissance, un nouveau parti pour réactiver le " dépassement " macroniste |language=fr |work=Le Monde.fr |url=https://www.lemonde.fr/politique/article/2022/09/18/renaissance-un-nouveau-parti-pour-reactiver-le-depassement-macroniste_6142086_823448.html}}</ref> ရွေးကောက်ပွဲ မဲဆွယ်ကာလအချိန်၂၀၂၂ [[ရုရှားနိုင်ငံမှ ယူကရိန်းနိုင်ငံအား ကျူးကျော်ခြင်း]]စပြီးကာစ မက်ခရွန်က ဥရောပနိုင်ငံခေါင်းဆောင်တွေကို ရုရှားသမ္မတ ပူတင်နှင့် ဆက်လက်စကားပြောရန် ခေါ်ဆိုခဲ့သည်။<ref>{{Cite web |last=Gijs |first=Camille |title=Macron: Keep talking to Putin to avoid 'new world war' |url=https://www.politico.eu/article/emmanuel-macron-caution-war-if-dialogue-vlamimir-putin-russia/ |date=၂၉ ဧပြီ ၂၀၂၂ |website=[[Politico Europe]] |archivedate=၂၆ ဧပြီ၂၀၂၂ |archiveurl=https://web.archive.org/web/20220426202608/https://www.politico.eu/article/emmanuel-macron-caution-war-if-dialogue-vlamimir-putin-russia/ |url-status=live }}</ref> ===ဒုတိယ သက်တမ်း (၂၀၂၂ - ယခု)=== [[File:National Assembly 2022.svg|thumb|right|230px|၂၀၂၂ ခုနှစ်တွင် ရွေးကောက်တင်မြှောက်ခံရ ပြင်သစ်နိုင်ငံ ၁၆ ကြိမ်မြောက် အမျိုးသားလွှတ်တော်]] ၂၀၂၂ ခုနှစ် မေ လ ၁၄ ရက်နေ့မှာ မက်ခရွန်အစိုးရ ဒုတိယ သက်တမ်းစတင်ခဲ့သည်။ ဇွန်လ ၂၀၂၂ ပြင်သစ်အမျိုးသားလွှတ်တော် ရွေးကောက်ပွဲမှာ သူ့ပါတီ ပါလီမန်အမတ်အများစု ဆုံးရှုံးပြီး ချိတ်ဆွဲထားသောလွှတ်တော် ရလဒ်ပြန်လည်ရရှိခဲ့သည်။<ref>{{cite news |url=https://www.reuters.com/world/europe/frances-macron-hunts-way-salvage-ruling-majority-2022-06-20/ |title=France risks gridlock after Macron handed hung parliament |first1=Elizabeth |last1=Pineau |first2=Tassilo |last2=Hummel |work=Reuters |date=၂၀ ဇွန် ၂၀၂၂ |archivedate=၉ ဇွန် ၂၀၂၃ |archiveurl=https://web.archive.org/web/20230609170428/https://www.reuters.com/world/europe/frances-macron-hunts-way-salvage-ruling-majority-2022-06-20/ |url-status=live }}</ref> မက်ခရွန်အစိုးရ၏ ဝန်းကြီး ၃ ဦး ရွေးကောက်ပွဲအနိုင်မရသောကြောင့် ရာတူးဆင်ခံရသည်။<ref>{{cite news |first=Julien |last=Robin |url=https://www.lejdd.fr/Politique/ministres-battus-aux-legislatives-ce-qua-change-la-regle-de-devoir-demissionner-apres-une-defaite-4118683#:~:text=Publicité-,Ministres%20battus%20aux%20législatives%20%3A%20ce%20qu%27a%20changé%20la%20règle,écrit%20mais%20repris%20depuis%202007. |title=Ministres battus aux législatives: ce qu'a changé la règle de de voir démissionner après une défaite |work=Le JDD |date=20 June 2022 |language=fr |access-date=၂၄ ဇွန် ၂၀၂၃ |archivedate=၂၄ ဇွန် ၂၀၂၃|archiveurl=https://web.archive.org/web/20230624025424/https://www.lejdd.fr/Politique/ministres-battus-aux-legislatives-ce-qua-change-la-regle-de-devoir-demissionner-apres-une-defaite-4118683#:~:text=Publicité-,Ministres%20battus%20aux%20législatives%20%3A%20ce%20qu%27a%20changé%20la%20règle,écrit%20mais%20repris%20depuis%202007. |url-status=live }}</ref> ထို့ကြောင့် ၂၀၂၂ ခုနှစ် ဇူလိုင်လတွင် သူ့အစိုရ အရှရှိတွေ ရွေပြောင်းပြီး အနည်းစုအစိုးရ တည်ထောင်ခဲ့ရသည်။<ref>{{cite news |url=https://www.france24.com/en/france/20220704-live-france-s-macron-to-reshuffle-cabinet-after-losing-parliamentary-majority |title=Macron urges minority government to 'hang in there' after cabinet reshuffle |work=France 24 |date=၄ ဇူလိုင် ၂၀၂၂ |archivedate=၁၄ ဒီဇင်ဘာ ၂၀၂၂|archiveurl=https://web.archive.org/web/20221214212549/https://www.france24.com/en/france/20220704-live-france-s-macron-to-reshuffle-cabinet-after-losing-parliamentary-majority |url-status=live }}</ref> ဤရလဒ်မကောင်းသောလည်း မက်ခရွန်အစိုးရသည် လူနေမှုကုန်ကျစရိတ်အကျပ်အတည်းကို ဖြေလျှော့ရန်ဥပဒေ ကိုအတည်ပြုနိုင်ခဲ့သည်။<ref>{{cite news |url=https://www.rfi.fr/en/business-and-tech/20220722-france-s-hung-parliament-passes-20-bn-euro-inflation-package |title=France's hung parliament passes 20-bn-euro inflation package |work=RFI |agency=AFP |date=၂၂ ဇူလိုင် ၂၀၂၂ |archivedate=၉ ဇူလိုင် ၂၀၂၃ |archiveurl=https://web.archive.org/web/20230609170435/https://www.rfi.fr/en/business-and-tech/20220722-france-s-hung-parliament-passes-20-bn-euro-inflation-package |url-status=live }}</ref> ၂၀၂၃ မတ်လမှာ အငြိမ်းစားယူသည့်အသက်ကို ၆၂ နှစ်မှ ၆၄ နှစ်အထိ တိုးမြှင့်ပေးသည့် ဥပဒေတစ်ရပ်ကို လွှတ်တော်ကို ကျော်လွန်၍ တစ်စိတ်တစ်ပိုင်း အတည်ပြုခဲ့သည်။ ပြုပြင်ပြောင်းလဲမှု အောင်မြင်ပြီးနောက် နိုင်ငံတဝှမ်း ဆန္ဒပြမှုများ ပြင်းထန်လာသည်။<ref>{{cite news |first1=Roger |last1=Cohen |first2=Aurelien |last2=Breeden |url=https://www.nytimes.com/live/2023/03/16/world/france-pension-vote |title=France's Pension Plan: Macron Pushes French Pension Bill Through Without Full Vote |newspaper=The New York Times |date=၂၀ မတ် ၂၀၂၃ |url-status=live |archiveurl=https://web.archive.org/web/20230609170434/https://www.nytimes.com/live/2023/03/16/world/france-pension-vote |archivedate=၉ ဇွန် ၂၀၂၃ }}</ref> ဇွန် ၂၀၂၃ မှာ ၂၀၂၂ စတည်ထောင်ခဲ့သည့်အချိန်မှ ၁၇ မြောက် အယုံအကြည်မရှိမဲခေါ်ဆိုရေးကို ဆန့်ကျင်အောင်မြင်ခဲ့သည်။<ref>{{cite news |first=Célestine |last=Gentilhomme |url=https://www.lefigaro.fr/politique/retraites-la-motion-de-censure-de-la-nupes-rejetee-a-l-assemblee-20230612 |title=Retraites: la motion de censure de la Nupes rejetée à l'Assemblée |newspaper=Le Figaro |date=၁၂ ဇွန် ၂၀၂၃ |language=fr |archivedate=၁၂ ဇွန် ၂၀၂၃ |archiveurl=https://web.archive.org/web/20230612174149/https://www.lefigaro.fr/politique/retraites-la-motion-de-censure-de-la-nupes-rejetee-a-l-assemblee-20230612 |url-status=live }}</ref>၂၀၂၃ နွေရာသီမှာ ၁၇ နှစ် အသက်ပြည့်သား Nahel M. ကို ရဲတစ်ယောက်သတ်မိခြင်းကို ဝေဖန်ရန် အဓိကရုဏ်းများနှင့် ဆန္ဒပြမှုများ ပိုမိုဖြစ်ပွားခဲ့သည်။<ref>{{cite news |url=https://www.france24.com/en/france/20230629-fresh-unrest-in-france-over-fatal-police-shooting-of-teen-driver |title=At least 150 arrests in protests across France over police killing of teen |newspaper=France 24 |date=၂၉ ဇွန် ၂၀၂၃ |archivedate=၂၉ ဇွန် ၂၀၂၃ |archiveurl=https://web.archive.org/web/20230629204659/https://www.france24.com/en/france/20230629-fresh-unrest-in-france-over-fatal-police-shooting-of-teen-driver |url-status=live }}</ref> မက်ခရွန်သည် အဓိကရုဏ်းများကို နှိမ်နင်းရန် ရဲတပ်ဖွဲ့များ တပ်ဖြန့်ခဲ့သည်။<ref>{{cite news |first1=Sana |last1=Noor Haq |first2=Joshua |last2=Berlinger |title=Protests are sweeping France. Here's what you need to know |url=https://edition.cnn.com/2023/06/30/europe/nanterre-france-police-protests-explainer-intl/index.html |newspaper=CNN |date=1 July 2023 |access-date=1 July 2023 |archive-date=30 June 2023 |archive-url=https://web.archive.org/web/20230630235620/https://edition.cnn.com/2023/06/30/europe/nanterre-france-police-protests-explainer-intl/index.html |url-status=live }}</ref> ၂၀၂၃ ဇူလိုင် ၂၀ မှာ "ရက်တစ်ရာ ကျေနပ်မှုလုပ်ဆောင်ချက်" ခေါ်ပြုပြင်ပြောင်းလဲမှုအဆုံးအတွက် မက်ခရွန်သည် အစိုးရဝန်ကြီးများကို ပြန်လည်ပြောင်းလဲခဲ့သည်။<ref>{{cite web |author=Michel Rose |date=၂၀ ဇူလိုင် ၂၀၂၃ |url=https://www.reuters.com/world/europe/france-names-new-education-health-ministers-minor-cabinet-reshuffle-2023-07-20/ |title=Macron reshuffles ministers after French riots "stunned" country |archiveurl=https://web.archive.org/web/20230722142814/https://www.reuters.com/world/europe/france-names-new-education-health-ministers-minor-cabinet-reshuffle-2023-07-20/ |archivedate=22 July 2023 |work=Reuters}}</ref> ၂၀၂၃ ဩဂုတ်လ မှာ စစ်အသုံးစရိတ်ကို ယူရို ၄၁၃ ဘီလီယံ ပြန်တိုးခဲ့သည်။<ref>{{cite news |url=https://www.lefigaro.fr/international/macron-presente-une-loi-de-programmation-militaire-2024-30-de-transformation-des-armees-20230120 |title=Macron présente une loi de programmation militaire 2024–30 de «transformation des armées» |newspaper=Le Figaro |date=၂၀ ဇန်နဝါရီ ၂၀၂၃ |language=fr |archivedate=၁၆ ဩဂုတ် ၂၀၂၃ |archiveurl=https://web.archive.org/web/20230815140610/https://www.lefigaro.fr/international/macron-presente-une-loi-de-programmation-militaire-2024-30-de-transformation-des-armees-20230120 |url-status=live }}</ref> ဖေဖော်ဝါရီလမှစပြီး ဆွေးနွေးကြေငြားထားသာ ခိုလှုံခွင့်လူဝင်မှုပြောင်းလဲပြုပြင်ရန်ဥပဒေ သည် ဒီဇင်ဘာလ မှာ နောက်ဆုံးအရှုံးခံရသည်။.<ref>{{cite news|url=https://www.france24.com/en/france/20231211-french-parliament-rejects-macron-s-immigration-bill-in-surprise-vote|title=French parliament rejects Macron's immigration bill in surprise vote|newspaper=France 24|date=၁၁ ဒီဇင်ဘာ ၂၀၂၃|language=en|archivedate=၁၂ ဒီဇင်ဘာ ၂၀၂၃|archiveurl=https://web.archive.org/web/20231212011554/https://www.france24.com/en/france/20231211-french-parliament-rejects-macron-s-immigration-bill-in-surprise-vote|url-status=live}}</ref> သို့သော်လဲ မက်ခရွန်သည် ကွန်ဆာဗေးတစ်များ၏ အကူအညီဖြင့် ဒီဇင်ဘာ ၁၉ တွင် ၎င်းမူကြမ်း၏ အစိတ်အပိုင်းကို အတည်ပြုနိုင်ခဲ့သည်။<ref>{{cite news|url=https://www.reuters.com/world/europe/france-lawmakers-seek-deal-tougher-migration-bill-2023-12-19/|title=Tougher French immigration bill passes, Macron's parliament majority wobbles|newspaper=Reuters|date=၂၀ ဒီဇင်ဘာ ၂၀၂၃|language=en|archivedate=၁၉ ဒီဇင်ဘာ ၂၀၂၃|archiveurl=https://web.archive.org/web/20231219113024/https://www.reuters.com/world/europe/france-lawmakers-seek-deal-tougher-migration-bill-2023-12-19/|url-status=live}}</ref> ဤလူဝင်မှုဥပဒေက အငြင်းပွားဖွယ်များလာပြီး မက်ခရွန်သည် သူ့အစိုးရဝန်ကြီးချုပ် Élisabeth Borne ကို ရာထူးပြုတ်ပြီး Gabriel Attal ကို ဝန်ကြီးချုပ်အသစ်အနေ ရာထူးပေးအပ်ခဲ့သည်။<ref>{{cite news|url=https://www.politico.eu/article/macron-french-reshuffle-gabriel-attal-prime-minister/|title=Macron appoints rising star as PM, leaves presidential hopefuls stunned|newspaper=Politico|date=၉ ဇန်နဝါရီ ၂၀၂၄|language=en|archive-date=၁၀ ဇန်နဝါရီ ၂၀၂၄|archive-url=https://web.archive.org/web/20240110123815/https://www.politico.eu/article/macron-french-reshuffle-gabriel-attal-prime-minister/|url-status=live}}</ref> ဤအစိုးရက မက်ခရွန်းသမ္မတလက်ထက်၏ လက်ယာအရှိဆုံးအစိုးရဖြစ်လာသည်။<ref>{{Cite news |date=၁၂ ဇန်နဝါရီ ၂၀၂၄ |title=The reshuffle seen by the "left wing" of the macronie: "It's no longer pragmatism, it's prostitution"|url=https://www.liberation.fr/politique/le-remaniement-vu-par-laile-gauche-de-la-macronie-ce-nest-plus-du-pragmatisme-cest-de-la-prostitution-20240112_23I3CRTBTNCABIFGTHUEUCZY7U/|work=Libération|language=fr}}</ref> မတ်လတွင် မက်ခရွန်သည် ပြင်သစ်အစိုးရသည် ၂၀၂၃ မှာ သက်မှတ်ထားသော ဘဏ္ဍာရေးရည်မှန်းချက်များကို လွန်စွာလွဲချော်သွားကြောင်း အစီရင်ခံစာများ ပြသသောကြောင့် ပြင်သစ်နိုင်ငံ၏ ပြည်သူ့ဘဏ္ဍာရေးဆိုင်ရာ ဆွေးနွေးရန် မတ်လတွင် အကျပ်အတည်းအစည်းအဝေး ကြင်းပခဲ့သည်။<ref>{{Cite news|date=၂၁ မတ် ၂၀၂၄|title=Crisis meeting around Emmanuel Macron to talk about poor polls and finances in the red|url=https://www.lemonde.fr/politique/article/2024/03/21/a-moins-de-trois-mois-des-europeennes-emmanuel-macron-pris-dans-la-nasse-du-deficit-public_6223185_823448.html|work=Le Monde|language=fr}}</ref> မက်ခရွန်သည် ပြင်သစ်နိုင်ငံအခြေခံဖွဲ့စည်းပုံဥပဒေကို ၂၀၂၃ အောက်တိုဘာလမှာ ပြောင်းလဲရန် အားပေးပြောကြားထားသော ပြောင်းလဲမှု ၃ ချက်ထဲက ၁ ချက်ဖြစ်သော [[ကိုယ်ဝန်ဖျက်ချခြင်း]]သည် အာမခံထားသည့် လွတ်လပ်မှုဖြစ်ကြောင်း အခြေခံဖွဲ့စည်းပုံဥပဒေကို ၂၀၂၄ ခုနှစ် မတ်လ ၄ ရက်မှာ ပြင်သစ်းပါလီမန်ပူးတွဲအစည်းအဝေး အတည်ပြု ပြောင်းလဲခဲ့သည်။<ref>{{Cite web |date=၄ မတ် ၂၀၂၄ |title=France enshrines abortion as a constitutional right in historic vote |url=https://www.france24.com/en/europe/20240304-france-to-enshrine-abortion-rights-in-country-s-constitution |website=France 24 |language=en}}</ref> [[File:2024 French Parliamentary Election Seats.svg|thumb|right|230px|၂၀၂၄ ခုနှစ်တွင် ရွေးကောက်တင်မြှောက်ခံရ ပြင်သစ်နိုင်ငံ ၁၇ ကြိမ်မြောက် အမျိုးသားလွှတ်တော်]] ၂၀၂၄ ခုနှစ် ဇွန်လ ၉ ရက်နေ့တွင် မက်ခရွန်၏ပါတီသည် ဥရောပပါလီမန်ရွေးကောက်ပွဲမှာ မဲဆန္ဒ ၁၄.၆% သာရရှိခဲ့ပြီးနောက် မက်ခရွန်သည် နိုင်ငံတော်လွှတ်တော်ရွေးကောက်ပွဲ ကို စောပြီးကျင်းပရန် အများမမျှော်လင့်ဘဲ အမိန့်ကြေငြာခဲ့သည်။<ref>{{Cite news |last=Breeden |first=Aurelien |date=၁၀ ဇွန် ၂၀၂၄ |title=What to Know About France's Snap Parliamentary Elections |url=https://www.nytimes.com/2024/06/10/world/europe/france-election-macron-explained.html |access-date=2024-06-15 |work=The New York Times |language=en-US |issn=0362-4331}}</ref>ရွေးကောက်ပွဲ ပထမအပိုင်မှာ ခေတ်ဆန်းပါတီနှင့် မဟာမိတ်များက မဲဆန္ဒ ၂၀.၀၄% ဖြင့် တတိယနေရာရလဒ် ရရှိခဲ့သည်။<ref>{{Cite news|date=၁ ဇူလိုင် ၂၀၂၄|title=LÉGISLATIVES 2024 : LES RÉSULTATS DÉFINITIFS DU 1ER TOUR, LE RN ET SES ALLIÉS EN TÊTE, PARTICIPATION EN FORTE HAUSSE|url=https://lcp.fr/actualites/legislatives-2024-les-resultats-definitifs-du-1er-tour-le-rn-et-ses-allies-en-tete|access-date=1 July 2024|work=LCP Assemblée Nationale|language=fr}}</ref> ရွေးကောက်ပွဲ ဒုတိယအပိုင်မှာ ဘယ်ညာ နှစ်ဘက်ပါတီတွေ အမတ်စုအများစုအနိုင်မရရိုပြီး မက်ခရွန်အတွက် ရလဒ်ပြန်လည်သက်သာလာခဲ့ပေမယ့် ခေတ်ဆန်းပါတီလဲ စုစုပေါင်းအနိုင်ရသော အမတ်အရည်ထွက် နည်းသွားသည်။<ref>{{Cite news|date=၇ ဇူလိုင် ၂၀၂၄|title=French elections: Left wins most seats, ahead of Macron's coalition and far right|url=https://www.lemonde.fr/en/france/article/2024/07/07/french-elections-left-projected-to-win-most-seats-ahead-of-macron-s-coalition-and-far-right_6676978_7.html|work=Le Monde|language=en}}</ref> ဆွေးနွေးပြီးနောက် သူသည် လီ ပန် အစား ရှေးရိုးဆန်သော François Bayrou နှင့် ပူပေါင်းပြီး စည်းလုံးညီညွတ်ရေးအစိုးရကို ဖွဲ့စည်းခဲ့သည်။<ref>{{cite web|title=Macron appoints Michel Barnier as new PM, hoping to end political impasse|date=၅ စက်တင်ဘာ ၂၀၂၄ |url=https://www.politico.eu/article/france-emmanuel-macron-appoints-michel-barnier-new-prime-minister/}}</ref> သို့သော်လည်း ဒီဇင်ဘာလမှာ Bayrou သည် ပါလီမန်ခွင့်ပြုချက်မရှိဘဲ ၂၀၂၅ လူမှုဖူလုံရေးဘတ်ဂျက်ကို အတည်ပြုခဲ့ပြီးနောက် ၎င်းအား အယုံအကြည်မရှိမဲခေါ်ဆိုရေးကို ဆုံးရှုံးခဲ့သည်။<ref>{{Cite news |title=France's Prime Minister Loses No-Confidence Vote and Is Expected to Resign|url=https://www.nytimes.com/2024/12/04/world/europe/france-no-confidence-barnier.html|date=၃ ဒီဇင်ဘာ ၂၀၂၄ |language=en |work=NYT}}</ref> မက်ခရွန်သည် Bayrou ၏နုတ်ထွက်စာကို လက်ခံခဲ့သော်လည်း အစိုးရပြိုကွဲမှုအတွက် လက်ဝဲစွန်းနှင့် လက်ယာစွန်းများကို အပြစ်တင်ပြီး သူ့ကိုယ်သူ သမ္မတသက်တမ်းကုန်ဆုံးသည်အထိ ဆက်ရှိနေမည်ဟု ကတိပြုခဲ့သည်။<ref>{{Cite web |date=၅ ဒီဇင်ဘာ ၂၀၂၄ |title=Macron blames alliance of 'extreme left and extreme right' for fall of French government |url=https://www.france24.com/en/europe/20241205-macron-to-address-nation-following-pm-barnier-resignation-political-crisis |website=FRANCE 24 |language=en}}</ref> ====နိုင်ငံခြားရေး==== [[File:Prime minister Rishi Sunak attends the NATO Summit in Lithunia (53041237495).jpg|thumb|၂၀၂၃ ခုနှစ် ဇူလိုင်လ 12 ရက်နေ့ [[ဗီလနီးယပ်မြို့]] နေတိုး ထိပ်သီးအစည်းအဝေး ကျင်းပစဉ်]] ၂၀၂၂ ခုနှစ် ဇွန်လ ၁၆ ရက်နေ့တွင် မက်ခရွန်သည် ဂျာမန်အဓိပတိ [[အောလော့ဖ် ရွှိုက်ဇ်]] နှင့် အီတလီဝန်ကြီးချုပ် [[မာရီယိုဒရာဂီ]] တို့နှင့်အတူ [[ယူကရိန်း]]သမ္မတ [[ဗိုလိုဒီမာ ဇီလန်စကီး]]နှင့် တွေ့ရှိဆွေးနွေးပြီး ယူကရိန်းအတွက် "ဥရောပစည်းလုံးညီညွတ်မှု" လိုအပ်ကြောင်း ပြောကြားခဲ့သည်။<ref>{{Cite web |date=၁၆ ဇွန် ၂၀၂၂ |title=Macron, Scholz and Draghi arrive in Kyiv for historic visit |url=https://www.politico.eu/article/macron-scholz-draghi-kyiv-visit-zelenskyy-ukraine/ |website=Politico |language=en-US |archivedate=၁၆ ဇွန် ၂၀၂၂ |archiveurl=https://web.archive.org/web/20220616055810/https://www.politico.eu/article/macron-scholz-draghi-kyiv-visit-zelenskyy-ukraine/ |url-status=live }}</ref> မက်ခရွန်သည် ရုရှား-ယူကရိန်းစစ်ပွဲတွင် ဘက်မလိုက်သောနိုင်ငံများသည် သမိုင်းဝင်အမှားတစ်ခုပြုလုပ်ခဲ့နေပြီး နယ်ချဲ့စနစ်သစ်တွင် ရှုပ်ထွေးနေသည်ဟု ပြောဆိုခဲ့သည်။<ref>{{cite news |title=French President Macron tells Jake Tapper Russia's invasion of Ukraine is a "post Covid-19 consequence" and countries that do not align with Ukraine are complicit in a new wave of imperialism |url=https://edition.cnn.com/videos/tv/2022/09/22/tl-4p-macron-pt1-jake-tapper.cnn |work=CNN |date=၂၂ စက်တင်ဘာ ၂၀၂၂ |archive-date=၂၈ စက်တင်ဘာ ၂၀၂၂ |archive-url=https://web.archive.org/web/20220928160438/https://edition.cnn.com/videos/tv/2022/09/22/tl-4p-macron-pt1-jake-tapper.cnn |url-status=live }}</ref> ၂၀၂၃ ခုနှစ် ဇွန်လ ၁၂ ရက်နေ့တွင် မက်ခရွန်သည် ယူကရိန်း၏ တန်ပြန်ထိုးစစ်အတွက် လက်နက်နှင့် အထောက်အပံ့များ ပိုမိုရရှိမည်ဟု ကတိပြုခဲ့သည်။<ref>{{cite news |title=France to intensify arms delivery to help Ukraine counter-offensive |url=https://www.reuters.com/world/europe/france-intensify-arms-delivery-help-ukraine-counter-offensive-macron-2023-06-12/ |work=Reuters |date=၁၂ ဇွန် ၂၀၂၃ |archivedate=၂၅ ဇူလိုင် ၂၀၂၃ |archiveurl=https://web.archive.org/web/20230725052640/https://www.reuters.com/world/europe/france-intensify-arms-delivery-help-ukraine-counter-offensive-macron-2023-06-12/ |url-status=live }}</ref> ၂၀၂၃ ခုနှစ်မျာ [[တရုတ်နိုင်ငံ]]တွင် ထိပ်သီးစည်းဝေးပွဲကို တက်ရောက်ပြီး မက်ခရွန် သည် ဥရောပအား အမေရိကန်အပေါ် မှီခိုအားထားမှုကို လျှော့ချရန်၊ အလားအလာရှိသော ထိုင်ဝမ်ဆိုင်ရာပဋိပက္ခနှင့် ပါဝင်ရခြင်းကိုရှောင်သင့်ကြောင်၊ ဥရောပက "တတိယစူပါပါဝါ" အဖြစ် "မဟာဗျူဟာမြောက် ကိုယ်ပိုင်အုပ်ချုပ်ခွင့်" ကို ဆက်လက်လုပ်ဆောင်ရန် တိုက်တွန်းခဲ့သည်။.<ref>{{cite web |last1=Anderlini |first1=Jamil |last2=Caulcutt |first2=Clea |title=Europe must resist pressure to become 'America's followers,' says Macron |url=https://www.politico.eu/article/emmanuel-macron-china-america-pressure-interview/ |website=politico.eu |date=၉ ဧပြီ ၂၀၂၃ |publisher=POLITICO |archivedate=၉ ဧပြီ ၂၀၂၃ |archiveurl=https://web.archive.org/web/20230409235622/https://www.politico.eu/article/emmanuel-macron-china-america-pressure-interview/ |url-status=live }}</ref> ဥရောပနိုင်ငံခြားဆက်ဆံရေးကောင်စီ၏ ဇွန်လ ၂၀၂၃ ခုနှစ်အစီရင်ခံစာတွင် ဥရောပသားအများစုသည် တရုတ်နှင့်အမေရိကန်အပေါ် မက်ခရွန်၏အမြင်များကို သဘောတူကြောင်း တွေ့ရှိခဲ့သည်။<ref>{{cite web |last1=Hanke Vela |first1=Jakob |last2=Camut |first2=Nicolas |title=Most Europeans agree with Macron on China and US, report shows |url=https://www.politico.eu/article/74-percent-of-europeans-agree-with-french-president-emmanuel-macron-on-china-us-defense-report-shows/ |website=politico.eu |publisher=Politico |archiveurl=https://web.archive.org/web/20230608023631/https://www.politico.eu/article/74-percent-of-europeans-agree-with-french-president-emmanuel-macron-on-china-us-defense-report-shows/ |archivedate=၈ ဇွန် ၂၀၂၃ |language=en |date=၇ ဇွန် ၂၀၂၃}}</ref> အောက်တိုဘာ ၂၀၂၃ တွင် ဟာမတ်စ် နှင့် [[အစ္စရေးနိုင်ငံ]] စစ်ပြစ်ပြီးနောက် နိုဝင်ဘာလ ၁၀ ရက်နေ့မှာ အပစ်အခတ်ရပ်စဲရေး တောင်းဆိုပြီး ဂါဇာကို ဗုံးကြဲတိုက်ခိုက်ခြင်းနှင့် အရပ်သားများကို သတ်ဖြတ်ခြင်းများကို ရပ်တန့်ရန် အစ္စရေးကို တိုက်တွန်းခဲ့သည်။<ref>{{cite news |title=Macron says 'no justification' for bombing civilians as he calls for Gaza ceasefire |work=The Guardian |agency=Agence France-Presse |url=https://www.theguardian.com/world/2023/nov/10/macron-says-no-justification-for-bombing-civilians-as-he-calls-for-gaza-ceasefire |issn=1756-3224 |date=၁၁ နိုဝင်ဘာ ၂၀၂၃|archivedate=၁၁ နိုဝင်ဘာ ၂၀၂၃ |archiveurl=https://web.archive.org/web/20231111080049/https://www.theguardian.com/world/2023/nov/10/macron-says-no-justification-for-bombing-civilians-as-he-calls-for-gaza-ceasefire |url-status=live }}</ref> ၂၀၂၄ ခုနှစ် ဖေဖော်ဝါရီလတွင် မက်ခရွန်သည် ယူကရိန်းသို့ မြေပြင်တပ်များ စေလွှတ်နိုင်ခြေကို အကြံပြုခြင်းကြောင့် အငြင်းပွားမှုများ ဖြစ်ပွားခဲ့သည်။ <ref>{{cite news |title=Nato allies reject Emmanuel Macron idea of troops to Ukraine |url=https://www.bbc.com/news/world-europe-68417223 |work=BBC News |date=၂၈ ဇန်နဝါရီ ၂၀၂၄}}</ref> ၂၀၂၅ ခုနှစ် ဖေဖော်ဝါရီလတွင် မက်ခရွန်သည် ရုရှားအား ဥရောပ၏ “တည်ရှိနိုင်ရေးကို ခြိမ်းခြောက်နေသည်” ဟုပြောဆိုပြီး ဥရောပတုံ့ပြန်မှုကို ညှိနှိုင်းဆောင်ရွက်ရန် အထူး Weimar+ အစည်းအဝေးကို သဘောတူခဲ့သည်။<ref>{{Cite news |last=Bryant |first=Miranda |last2= |first2= |date=၁၉ ဖေဖဝါရီ ၂၀၂၅|title=Denmark to spend billions on defence, citing fears over Russian rearmament |url=https://www.theguardian.com/world/2025/feb/19/denmark-to-spend-billions-on-defence-citing-fears-over-russian-rearmament |work=The Guardian |language=en-GB |issn=0261-3077}}</ref> ==အင်ဒီုရာနိုင်ငံ ပူတွဲမင်းသား== ပြင်သစ်နိုင်ငံ သမ္မတ ရာထူးအလျောက်တာဝန်ယူရသော [[အင်ဒိုရာနိုင်ငံ]] ၏ [[ပူတွဲမင်းသား]] ဖြစ်သည်။ ၂၀၁၇ ခုနှစ် သမ္မတရုံးတက်ပြီးနောက် ဇွန်လ ၁၅ ရက်နေ့မှာ [[အင်တိုရာလာဗီလာမြို့]] ဗောရဲတိုက်မှာ သူ့ကိုယ်စာလှယ်ခန့်ထားသော Patrick Strzoda က အင်ဒီုရာနိုင်ငံဖွဲ့စည်းပုံအခြေခံဥပဒေကို ကတိသစ္စာပြုခဲ့သည်။<ref>{{Cite web|url=https://cadenaser.com/emisora/2017/06/15/radio_ser_principat_d_andorra/1497535100_769916.html|archiveurl=https://web.archive.org/web/20231108185028/https://cadenaser.com/emisora/2017/06/15/radio_ser_principat_d_andorra/1497535100_769916.html|url-status=dead|title=Macron promet la Constitució a través del seu representant a Casa de la Vall|archivedate=8 November 2023}}</ref> ၂၀၂၀ ခုနှစ် [[၂၀၁၉-၂၀ ကိုရိုနာဗိုင်းရပ်စ် ဖြစ်ပွားမှု|ကိုရိုနာဗိုင်းရပ်စ် ဖြစ်ပွား]]နေသောအချိန်မှာ အင်ဒိုရာနိုင်ငံအစိုးရက ပြင်သစ်နိုင်ငံကို စီးပွားရေးအကူအညီ တောင်းဆိုပေမဲ့ မက်ခရွန် လက်မခံခဲပါ။ ပြင်သစ်နိုင်ငံဗဟိုဘာဏ်သည် တခြားနိုင်ငံကို ဥရောပဗဟိုဘာဏ်အတည်မပြုခင် ချီးငွေပေးခွင့်မရှိကြောင်း မက်ခရွန် ဖော်ပြခဲသည်။<ref>{{Cite news |date=၁၄ မေ ၂၀၂၀ |title=Coronavirus: Face à la crise, l'Andorre demande de l'aide à la France, qui lui envoie une fin de non-recevoir |work=[[L'Indépendant (Pyrénées-Orientales)|L'Indépendant]] |url=https://www.lindependant.fr/2020/05/14/coronavirus-face-a-la-crise-landorre-demande-de-laide-a-la-france-qui-lui-envoie-une-fin-de-non-recevoir,8887922.php |archivedate=၁၇ နိုဝင်ဘာ ၂၀၂၂ |archiveurl=https://web.archive.org/web/20221117083715/https://www.lindependant.fr/2020/05/14/coronavirus-face-a-la-crise-landorre-demande-de-laide-a-la-france-qui-lui-envoie-une-fin-de-non-recevoir,8887922.php |url-status=live }}</ref> ၂၀၂၄ နိုဝင်ဘာမှာ မက်ခရွန်က သူ၏ အကြီးအကဲအသစ် Patrice Faure ကို ပြင်သစ်ပူတွဲမင်း၏ အင်ဒိုရာနိုင်ငံကိုယ်စားလှယ်အဖြစ် ခန့်အပ်ခဲ့သည်။<ref>{{Cite news|url=https://www.diariandorra.ad/nacional/241120/patrice-faure-nomenat-representant-personal-coprincep-frances_162226.html|newspaper=[[Diari d'Andorra]]|language=Catalan|title=Patrice Faure és nomenat representant personal del Copríncep francès|trans-title=Patrice Faure is appointed personal representative of the French Co-Prince}}</ref> ==ကိုယ်ရေးဘဝ== [[File:Emmanuel et Brigitte Macron (cropped).jpg|thumb|၂၀၁၇ ခုနှစ်တွင် အီမန်နျူရယ် မက်ခရွန် နှင့် ဇနီး [[ဘရစ်ဂျက် တရိုနိုး|ဘရစ်ဂျက်]]]] မက်ခရွန် သည် အယင်အထက်တန်းကျောင်း ၃၉နှစ်ပြည့် ပြဇာတ်သင်တန်းဆရာမ [[ဘရစ်ဂျက် တရိုနိုး]] (Brigetter Trogneux) နှင့် မက်ခရွန် ၁၅ နှစ်အရွယ်မှ စတွေ့ခဲ့သည်။<ref>{{cite web|url=http://www.theaustralian.com.au/news/inquirer/emmanuel-macron-frances-enigmatic-aspirant/news-story/724b43697a1ab5884d767e1abf142954|title=Emmanuel Macron Enigmatic Aspirant|website=The Australian|url-access=subscription|access-date=၂၅ ဧပြီ ၂၀၁၇}}</ref><ref>{{cite news|url=http://www.linternaute.com/actualite/personnalites/1199177-brigitte-macron-trogneux-le-role-essentiel-de-la-femme-d-emmanuel-macron/|work=Linternaute|title=Brigitte Macron – Trogneux: le rôle essentiel de la femme d'Emmanuel Macron|language=fr|access-date=၂၇ ဇန်နဝါရီ ၂၀၁၇ |archive-date=၂ ဖေဖော်ဝါရီ ၂၀၁၇|archive-url=https://web.archive.org/web/20170202042519/http://www.linternaute.com/actualite/personnalites/1199177-brigitte-macron-trogneux-le-role-essentiel-de-la-femme-d-emmanuel-macron/|url-status=live}}</ref> သူ့မိဘတွေက အသက်ကွားသောကျောင်းဆရာမနှင့် အလွန်ရင်းနှီးမှု ဖြစ်ပေါ်လာခြင်းကို စိုးရိမ်၍ သူ့ကို ပါရီမြို့သို့ ကျောင်းအသစ်သို့ ပို့ခဲ့သည်။<ref name=schoolmove/> မက်ခရွန် တက္ကသိုလ်ပြီးနောက် ၂၀၀၇မျာ နှစ်ဦးတွဲထပ်မံဆုံတွေပြီး ၂၀၀၇ ခုနှစ်မှာ မင်္ဂလာဆောင်ခဲ့သည်။ ဘရစ်ဂျက်သည် အရင်ယောက်ျားနှင့် ကလေး ၃ ယောက်ရှိပြီး မက်ခရွန်က ကလေးမရှိ။<ref>{{cite web |title=Brigitte Macron |url=https://www.elysee.fr/en/brigitte-macron |website=Élysée |date=၁၅ နိုဝင်ဘာ ၂၀၁၈ |archiveurl=https://web.archive.org/web/20241211143426/https://www.elysee.fr/en/brigitte-macron |archivedate=၁၁ ဒီဇင်ဘာ ၂၀၂၄ |url-status=live}}</ref><ref>{{cite web |last1=Samuel |first1=Henry |title=Emmanuel Macron lacks authority because he has no children, says Nicolas Sarkozy |url=https://www.telegraph.co.uk/world-news/2021/11/18/macron-has-trouble-imposing-authority-has-no-children-sarkozy |website=The Telegraph |date=၁၈ နိုဝင်ဘာ ၂၀၂၁ |archiveurl=https://web.archive.org/web/20240114172857/https://www.telegraph.co.uk/world-news/2021/11/18/macron-has-trouble-imposing-authority-has-no-children-sarkozy/ |archivedate=၁၄ ဇန်နဝါရီ ၂၀၂၄ |url-access=registration}}</ref> ၂၀၁၇ သမ္မတရွေးကောက်ပွဲအတွက် ဘရစ်ဂျက်က လူများရှေ့စကားပြောနည်းသင်ပြရာ အထောက်ကူအလွန်အရေးကြီးခဲ့သည်ဟု မက်ခရွန်၏ အနည်းဆက်မဟာမိတ်တွေပြောဆိုကြသည်။<ref>{{cite web|publisher=FRANCE 24 English|title=Macron, one year on: What's changed in France?|via=YouTube|date=၄ မေ ၂၀၁၈|url=https://www.youtube.com/watch?v=WZlj2MLjjN4|archivedate=၇ ဇူလိုင် ၂၀၁၉|archiveurl=https://web.archive.org/web/20190707233708/https://www.youtube.com/watch?v=WZlj2MLjjN4&source=twitter|url-status=live}}</ref> မက်ခရွန်က စန္ဒယားတီးပြီး ဆယ်နှစ်လောက် လေ့လာခဲ့တယ်။<ref name=neva/> ဘောလုံးဝါသနာပါ၍ ပြင်သစ်ကလပ် Olympique de Marseilleကို ထောက်ခံအားပေးသည်။<ref>{{cite web|url=https://sport24.lefigaro.fr/le-scan-sport/2017/04/01/27001-20170401ARTFIG00138-emmanuel-macron-l-om-m-a-fait-rever-pleurer-vibrer.php|title=Emmanuel Macron: "OM made me dream, cry, vibrate"|work=Le Figaro |archiveurl=https://web.archive.org/web/20170402033710/http://sport24.lefigaro.fr/le-scan-sport/2017/04/01/27001-20170401ARTFIG00138-emmanuel-macron-l-om-m-a-fait-rever-pleurer-vibrer.php|archivedate=၂ ဧပြီ ၂၀၁၇ |last1=Fr |first1=Lefigaro }}</ref> [[၂၀၁၈ ကမ္ဘာ့ဖလားပြိုင်ပွဲ]]အတွင်း [[ဘယ်လ်ဂျီယံဘုရင် ဖီးလစ်]] နှင့်အတူ ပြင်သစ်နှင့် ဘယ်လ်ဂျီယံတို့၏ ဆီမီးဖိုင်နယ်မှာ အားပေးကြည့်ရှု တက်ရောက်ခဲ့ပြီး [[ခရိုအေးရှား]]နှင့် ကမ္ဘာ့ဖလားဖိုင်နယ်ပွဲတွင် ခရိုအေးရှားသမ္မတ Kolinda Grabar-Kitarović နှင့်အတူ ထိုင်ဂုဏ်ပြုခဲ့သည်။<ref>{{cite news|url=https://www.reuters.com/article/us-nato-summit-belgium-soccer/france-were-lucky-belgian-pm-tells-macron-idUSKBN1K11XE|title='France were lucky,' Belgian PM tells Macron|date=၁၁ ဇူလိုင် ၂၀၁၈|work=Reuters|access-date=၁၇ ဇူလိုင် ၂၀၁၈|language=en|archivedate=၁၅ ဇူလိုင် ၂၀၁၈|archiveurl=https://web.archive.org/web/20180715173051/https://www.reuters.com/article/us-nato-summit-belgium-soccer/france-were-lucky-belgian-pm-tells-macron-idUSKBN1K11XE|url-status=live}}</ref><ref>{{cite news|url=https://time.com/5339540/world-cup-final/|title=Controversy, Joy and Politics: 5 Takeaways From the World Cup Final|last=Morrin|first=Siobhan|date=၁၆ ဇူလိုင် ၂၀၁၈|magazine=Time|language=en||archivedate=၂၀ ဇူလိုင် ၂၀၁၈ |archiveurl=https://web.archive.org/web/20180720041255/http://time.com/5339540/world-cup-final/|url-status=live}}</ref> == ကိုးကား == {{Reflist}} [[Category:ပြင်သစ် သမ္မတများ]] [[Category:၁၉၇၇ မွေးဖွားသူများ]] [[ကဏ္ဍ:ဘုရင်များ]] 3acfe1icia0z0aiiq5jchejmmlsgvw3 0 126754 876674 876640 2025-06-06T15:54:49Z Salai Rungtoi 22844 /* ဇန်နဝါရီ */ 876674 wikitext text/x-wiki {{Events by month|၂၀၂၁}} {{Year nav|2021}} {{Year article header|2021}} == ဖြစ်ရပ်များ == === ဇန်နဝါရီ === * [[၆ ဇန်နဝါရီ]] **[[၂၀၂၁ အမေရိကန်ပြည်ထောင်စု ကာပီတယ်လ် အဆောက်အအုံကို စီးနင်းခြင်း]]: [[အမေရိကန်ပြည်ထောင်စု]]၏ သမ္မတ [[ဒေါ်နယ်လ် ထရမ့်]]ကို ထောက်ခံအားပေးသော ဆူပူဆန္ဒပြလူအုပ်စုကြီးတစ်စုသည် နိုင်ငံ၏လွှတ်တော် အဆောက်အဦဖြစ်သော ကာပီတယ်လ် (The Capitol) ကို လုံခြုံရေး ချိုးဖောက်ဝင်ရောက်ကာ အဆောက်အဦ၏ အစိတ်အပိုင်းများကို နာရီအနည်းငယ်ကြာ သိမ်းပိုက်ထားလျှက် အင်အားဖြင့်ဝင်ရောက်စီးနင်းခဲ့ကြသည်။ ဤအဓိကရုဏ်းကြောင့် အမျိုးသမီးတစ်ဦးနှင့် ရဲအရာရှိတစ်ဦးအပါအဝင် ငါးဦးသေဆုံးခဲ့သည်။<ref>{{Cite web |url=https://www.washingtonpost.com/dc-md-va/2021/01/06/dc-protests-trump-rally-live-updates/ |title=Woman dies after shooting in U.S. Capitol; D.C. National Guard activated after mob breaches building |website=The Washington Post |date=6 January 2021 |accessdate=6 January 2021}}</ref><ref>{{cite web |title=Police Confirm Death Of Officer Injured During Attack On Capitol |url=amazon.com/a/c/r?k=c8ba8cc0612347af877324d412f76d65-d861 |website=NPR News |publisher=National Public Radio, Inc. |access-date=8 January 2021}}</ref> ဤဖြစ်ရပ်အား ပြည်တွင်းအကြမ်းဖက်မှုတစ်ခုအဖြစ် သတ်မှတ်ခဲ့သည်။<ref>{{Cite web |url=https://www.theguardian.com/us-news/2021/jan/06/trump-blows-up-us-democracy-the-world-watches-on-in-horror |title=World leaders react with horror to 'disgraceful' storming of US Capitol |website=The Guardian |date=7 January 2021 |accessdate=7 January 2021}}</ref> * [[၁၉ ဇန်နဝါရီ]] ** အဆိုတော် [[လာဇရု (အဆိုတော်)|လာဇရု]] ကွယ်လွန်။ === ဖေဖော်ဝါရီ === * [[၁ ဖေဖော်ဝါရီ]] &ndash; မြန်မာနိုင်ငံတွင် [[၂၀၂၁ မြန်မာနိုင်ငံစစ်အာဏာသိမ်းခံရခြင်း|စစ်အာဏာသိမ်းမှု]] ဖြစ်ပွားခဲ့ပြီး နိုင်ငံတော် အတိုင်ပင်ခံပုဂ္ဂိုလ် ဒေါ်[[အောင်ဆန်းစုကြည်]]နှင့် တကွ အစိုးရဝန်ကြီးများ ထိန်းသိမ်းခံခဲ့ရသည်။<ref>{{cite web |title=Military takes control of Myanmar; Suu Kyi reported detained |url=https://abcnews.go.com/International/wireStory/reports-military-coup-myanmar-suu-kyi-detained-75602314 |website=ABC |access-date=1 February 2021 |date=1 February 2021}}</ref> * [[၂ ဖေဖော်ဝါရီ]]&ndash; [[နိုင်ငံတော်စီမံအုပ်ချုပ်ရေးကောင်စီ]]ကို ဖွဲ့စည်းကြောင်း တပ်မတော် ကာကွယ်ရေးဦးစီးချုပ်ရုံးက ထုတ်ပြန်ကြေညာသည်။ * [[၅ ဖေဖော်ဝါရီ]]&ndash; [[ပြည်ထောင်စုလွှတ်တော် ကိုယ်စားပြုကော်မတီ]]ကို ၂၀၂၀ အထွေထွေ ရွေးကောက်ပွဲ အနိုင်ရ [[အမျိုးသားဒီမိုကရေစီအဖွဲ့ချုပ်]] ပါတီဝင်များက ဦးဆောင် ဖွဲ့စည်းခဲ့သည်။ * ၁၀ ဖေဖော်ဝါရီ - ၂၀၂၁ ခုနှစ်၊ ဖေဖော်ဝါရီလ ၁၀ ရက်နေ့တွင် နိုင်ငံတော်စီမံအုပ်ချုပ်ရေးကောင်စီသည် အမိန့်အမှတ် ၄၇/၂၀၂၁ ဖြင့် [[ရန်ကုန်မြို့တော် စည်ပင်သာယာရေး ကော်မတီ|ရန်ကုန်မြို့တော်စည်ပင်သာယာရေးကော်မတီ]]ကို ဥက္ကဋ္ဌ (မြို့တော်ဝန်)၊ ဒုတိယဥက္ကဋ္ဌ (ဒုတိယမြို့တော်ဝန်)၊ အဖွဲ့ဝင်လေးဦးနှင့် အတွင်းရေးမှူးတို့ဖြင့် ဖွဲ့စည်းလိုက်သည်။ * ၁၁ ဖေဖော်ဝါရီ - စစ်ကောင်စီ အမိန့်အမှတ် ၅၂/၂၀၂၁ အားဖြင့် ဦးကျော်မျိုးထွဋ်အား နိုင်ငံခြားရေးဝန်ကြီးဌာန၊ ဒုတိယဝန်ကြီးအဖြစ် ခန့်အပ်တာဝန်ပေးလိုက်သည်။ ===မတ်=== ===ဧပြီ=== * [[၇ ဧပြီ]] &ndash; လန်ဒန်မြို့ရှိ မြန်မာသံရုံး၏ သံအမတ် [[ကျော်စွာမင်း|ဦးကျော်စွာမင်း]]အား တာဝန်မှ ရပ်နားခိုင်းပြီး သံမှူးကြီး [[ချစ်ဝင်း (ဒေါက်တာ)|ဒေါက်တာချစ်ဝင်း]]ကို သံအမတ်ခန့်အပ်သည်။ ===ဩဂုတ်=== *[[၄ ဩဂုတ်]] **[[၂၀၁၉-၂၀ ကိုရိုနာဗိုင်းရပ်စ် ဖြစ်ပွားမှု|ကိုဗစ်-၁၉ ကပ်ရောဂါ]]: ကမ္ဘာတစ်ဝန်း ကိုဗစ်-၁၉ ဖြစ်ပွားသူအရေအတွက် သန်း ၂၀၀ ကျော်လွန်ခဲ့သည်။<ref>{{cite web|date=2021-08-04|title=Covid cases surpass 200 million around the globe as delta variant spreads|url=https://www.nbcnews.com/news/world/covid-cases-surpass-200-million-around-globe-delta-variant-spreads-n1275980|access-date=2021-08-06|website=NBC}}</ref> *[[၁၄ ဩဂုတ်]] – ဟေတီနိုင်ငံတွင် [[၂၀၂၁ ဟေတီငလျင်|ပြင်းအား ၇.၂ မဂ္ဂနီကျူ့ရှိ ငလျင်တစ်ခု]]လှုပ်ခတ်ခဲ့ကာ လူ ၂,၁၀၀ ကျော် သေဆုံးခဲ့သည်။<ref>{{cite web|date=14 August 2021|title=High casualties feared as 7.2-magnitude earthquake strikes near Haiti|url=https://apnews.com/article/caribbean-haiti-7dd9920a35433df7d1f18ad2599d94f1|access-date=19 August 2021|publisher=APnews}}</ref> *[[၂၄ ဩဂုတ်]]–[[၅ စက်တင်ဘာ]] – [[၂၀၂၀ နွေရာသီ မသန်စွမ်းအိုလံပစ်ပြိုင်ပွဲ]]ကို ဂျပန်နိုင်ငံ၊ တိုကျိုမြို့တွင် ကျင်းပခဲ့သည်။ မူလက ၂၀၂၀ ခုနှစ် ဩဂုတ် ၂၅ မှ စက်တင်ဘာ ၆ အထိ ကျင်းပရန် စီစဉ်ခဲ့သော်လည်း [[၂၀၁၉-၂၀ ကိုရိုနာဗိုင်းရပ်စ် ဖြစ်ပွားမှု|ကိုဗစ်-၁၉ ကပ်ရောဂါ]]ကြောင့် ရွှေ့ဆိုင်းကျင်းပခဲ့ခြင်း ဖြစ်သည်။<ref>{{Cite web|date=2021-08-16|title=Tokyo 2020 Paralympics briefing: two more weeks of glory and despair|url=http://www.theguardian.com/sport/2021/aug/16/tokyo-2020-paralympics-briefing-intercalated-email|access-date=2021-08-30|website=the Guardian|language=en}}</ref> *[[၃၀ ဩဂုတ်]] **ခဲဓာတ်ပါဝင်သော လောင်စာဆီအား စတင်မိတ်ဆက်ခဲ့ပြီး နှစ်တစ်ရာအကြာတွင် ယင်းအား လမ်းပေါ်တွင် သွားလာလျက်ရှိသော ယာဉ်များတွင် သုံးစွဲခြင်းအား တကမ္ဘာလုံးအတိုင်းအတာဖြင့် ရပ်ဆိုင်းခဲ့ပြီဖြစ်ကြောင်း [[ကုလသမဂ္ဂ ပတ်ဝန်းကျင်အစီအစဉ်]]က ကြေညာခဲ့သည်။<ref>{{cite web |title=Highly polluting leaded petrol now eradicated from the world, says UN |url=https://www.bbc.co.uk/news/world-58388810 |website=BBC News |date=31 August 2021|access-date=31 August 2021}}</ref><ref>{{cite web|title=Inside the 20-year campaign to rid the world of leaded fuel|url=https://www.unep.org/news-and-stories/story/inside-20-year-campaign-rid-world-leaded-fuel|website=UN Environment Programme|date=30 August 2021|access-date=30 August 2021|accessdate=11 September 2021|archivedate=1 September 2021|archiveurl=https://web.archive.org/web/20210901205923/https://www.unep.org/news-and-stories/story/inside-20-year-campaign-rid-world-leaded-fuel}}</ref> **[[ကဘူးလ်မြို့]] ဟာမင်ကာဇိုင်းအပြည်ပြည်ဆိုင်ရာလေဆိပ်တွင် နောက်ဆုံးကျန်ရှိသော တပ်များအား [[အမေရိကန်ပြည်ထောင်စု]]က ရုပ်သိမ်းလိုက်ခြင်းဖြင့် [[အာဖဂန်နစ္စတန်နိုင်ငံ]]တွင်း နှစ် ၂၀ ကြာစစ်ရေးလှုပ်ရှားမှုများကို အဆုံးသတ်ခဲ့သည်။<ref>{{cite web |title=After 20 years, last US flight departs Kabul, leaving Afghanistan to its fate |url=https://www.theguardian.com/us-news/2021/aug/30/pentagon-kabul-drone-strike-islamic-state |website=The Guardian |date=31 August 2021|access-date=31 August 2021}}</ref><ref>{{cite web |title=Afghanistan: Last US military flight departs ending America's longest war |url=https://www.bbc.co.uk/news/world-asia-58390085 |website=BBC News |date=31 August 2021|access-date=31 August 2021}}</ref> === စက်တင်ဘာ === * [[၇ စက်တင်ဘာ]] &ndash; နိုင်ငံတော်အား အရေးပေါ် အခြေအနေအဖြစ် သတ်မှတ်ကြောင်း [[အမျိုးသားညီညွတ်ရေးအစိုးရ]] ယာယီသမ္မတ [[ဒူဝါလရှီးလ]] ကြေညာခဲ့သည်။ * [[၁၀ စက်တင်ဘာ]] &ndash; ၂၀၂၁ အထွေထွေရွေးကောက်ပွဲရလဒ်အရ [[အဇစ် ဇက်ခနို့]]သည် [[မော်ရိုကိုနိုင်ငံ]] ဝန်ကြီးချုပ် ဖြစ်လာသည်။ == ဒီဇင်ဘာ == * [[၂၄ ဒီဇင်ဘာ]] &ndash; [[မိုဆို လူသတ်ပွဲ]]တွင် ၄၄ ဦး သေဆုံးပြီး ၁၃ ဦး ပျောက်ဆုံးခဲ့သည်။ ==ခန့်မှန်းနှင့် စီစဉ်ထားသော ဖြစ်ရပ်များ== * [[၃၀ မတ်]] – လွှတ်တင်ရန် ကြိမ်ဖန်များစွာ နှောင့်နှေးပြီးနောက် [[ဂျိန်းစ်ဝဘ် အာကာသ တယ်လီစကုပ်]] ကို လွှတ်တင်ရန် စီစဉ်ထားသည်။<ref>{{cite news|title=New launch date for James Webb Space Telescope|url=https://www.esa.int/Our_Activities/Space_Science/New_launch_date_for_James_Webb_Space_Telescope|publisher=[[ဥရောပ အာကာသ အေဂျင်စီ]]|date=June 28, 2018|accessdate=July 15, 2018}}</ref> * [[၂၆ မေ]] – ၂၁ ရာစုနှစ်၏ အချိန်အတိုဆုံး လအပြည့်ကြတ်ခြင်း ဖြစ်ပေါ်မည်ဟု ခန့်မှန်းထားပြီး ၁၄ မိနစ်နှင့် ၃၀ စက္ကန့် ကြာမြင့်မည် ဖြစ်သည်။ * [[၁၁ ဇူလိုင်]] – [[၁ ဩဂုတ်]] – UEFA အမျိုးသမီး ယူရို ၂၀၂၁ ပွဲစဉ်များကို အင်္ဂလန်နိုင်ငံတွင် ကျင်းပမည် ဖြစ်သည်။ * [[၂၄ အောက်တိုဘာ]] - ဂျမနီနိုင်ငံလုံးဆိုင်ရာ ရွေးကောက်ပွဲ ကျင်းပမည် ဖြစ်သည်။ == ကိုးကား == {{Reflist}} {{DEFAULTSORT:၂၀၂၁}} [[Category:၂၀၂၁| ]] f7sipu71dqb58wmg5bq9j66yablw1h4 0 128482 876811 871925 2025-06-07T08:14:11Z InternetArchiveBot 61272 ရင်းမြစ် 1 ခုကို ကယ်ဆယ်ပြီး 0 ခုကို လင့်ခ်သေအဖြစ် စာတွဲပြီးပါပြီ) #IABot (v2.0.9.5 876811 wikitext text/x-wiki {{Infobox epidemic | name = ၂၀၁၉–၂၀ ကိုရိုနာဗိုင်းရပ်စ် ကမ္ဘာလုံးဆိုင်ရာ ကပ်ရောဂါ | map1 = [[File:COVID-19 Outbreak World Map.svg|300px]] | legend1 = {{Center|{{today}} အရ ၂၀၁၉–၂၀ ကိုရိုနာဗိုင်းရစ် ဖြစ်ပွားမှုပြ မြေပုံ}} {{Block indent| {{legend|#510000| အတည်ပြုပြီး ဖြစ်ပွားသူ ၁၀,၀၀၀+ }} {{legend|#900000| အတည်ပြုပြီး ဖြစ်ပွားသူ ၁,၀၀၀–၉,၉၉၉}} {{legend|#c80200| အတည်ပြုပြီး ဖြစ်ပွားသူ ၁၀၀–၉၉၉}} {{legend|#ee7070| အတည်ပြုပြီး ဖြစ်ပွားသူ ၁၀–၉၉}} {{legend|#ffC0C0| အတည်ပြုပြီး ဖြစ်ပွားသူ ၁–၉}} {{legend|#eee| အတည်ပြုပြီး ဖြစ်ပွားသူ မရှိ}}|left = 3}} | map2 = {{Photomontage | photo1a = 13981210000546637185832350425406 بخش ویژه «بیماران کرونا» بیمارستان امام خمینی.jpg | photo2a = | photo2b = 蔡總統視導33化學兵群 02.jpg | photo3a = Emergenza coronavirus (49501382461).jpg | photo3b = Dried pasta shelves empty in an Australian supermarket.jpg | position = center | size = 300 | color = #F5F5F5 | border = 0 | color_border = white | text = {{Center|(အပေါ်မှ နာရီလက်တံအတိုင်း){{flatlist| * အီရန်နိုင်ငံ၊ [[တီဟီရန်မြို့]]ရှိ ဆေးရုံတက်လူနာများ * [[ထိုင်ပေ]]ရှိ ပိုးသတ်ယာဉ်များ * ဩစတြေးလျရှိ စူပါမားကတ်တစ်ခုတွင် စိုးရိမ်ပူပန်စွာ ဝယ်ယူခြင်းကြောင့် ပစ္စည်းများ ပြတ်လပ်နေစဉ် * မီလန်လင်နိတ်လေဆိပ်တွင် ကျန်းမာရေးစစ်ဆေးနေပုံ * အီတလီအစိုးရ (ရောဂါ)ဖြစ်ပွားမှုဆိုင်ရာ အထူးလုပ်ငန်းအဖွဲ့ }} }} | spacing = 3 | foot_montage = }} | disease = [[ကိုရိုနာဗိုင်းရပ်စ် ရောဂါ ၂၀၁၉]] (COVID-19) | virus_strain = [[လတ်တလော ပြင်းထန် အသက်ရှုလမ်းကြောင်းရောဂါလက္ခဏာ ကိုရိုနာဗိုင်းရပ်စ် ၂]] (SARS-CoV-2) | location = ကမ္ဘာတစ်ဝန်း | first_case = [[ဝူဟန်မြို့]]၊ ဟူပေ့ခရိုင်၊ တရုတ်နိုင်ငံ<br />{{coord|30|37|11|N|114|15|28|E|type:adm2nd_region:CN-42}} | date = ၁ ဒီဇင်ဘာ ၂၀၁၉–လက်ရှိ<ref name="Huang24Jan2020" /><br />({{time interval|2019-12-01|show=ymw}}) | arrival_date = | confirmed_cases = <!--USE BROAD FIGURES-->၂၆.၉ သန်း+<!--ROUNDED DOWN TO NEAREST 1000--><ref name="WOM" /> | active_cases = <!--USE BROAD FIGURES--> ၈ သန်း+<!--ROUNDED DOWN TO NEAREST 1000--><ref name="WOM" /> | recovery_cases = <!--USE BROAD FIGURES--> ၁၈ သန်း+<!--ROUNDED DOWN TO NEAREST 1000--><ref name="WOM" /> | deaths = <!--USE BROAD FIGURES-->၈၈၀,၀၀၀+<!--ROUNDED DOWN TO NEAREST 100--><ref name="WOM" /> | territories = <!--USE BROAD FIGURES-->၁၈၈<!--ROUNDED DOWN TO NEAREST 10--><ref name="WOM" /> | suspected_cases = | total_ili = | website = }} '''၂၀၁၉-၂၀ ကိုရိုနာဗိုင်းရပ်စ် ကမ္ဘာလုံးဆိုင်ရာ ကပ်ရောဂါ''' ({{lang-en|2019–20 coronavirus pandemic}}) သည် [[ လတ်တလော ပြင်းထန် အသက်ရှုလမ်းကြောင်းရောဂါလက္ခဏာ ကိုရိုနာဗိုင်းရပ်စ် ၂]] (SARS-CoV-2) ကြောင့် ဖြစ်ပွားသော [[ကိုရိုနာဗိုင်းရပ်စ် ရောဂါ ၂၀၁၉]]၏ လတ်တလောတွင် ဖြစ်ပွားနေဆဲ ကမ္ဘာလုံးဆိုင်ရာ ကပ်ရောဂါဖြစ်သည်။<ref>{{cite web |title=Coronavirus disease 2019 |url=https://www.who.int/emergencies/diseases/novel-coronavirus-2019 |publisher=[[ကမ္ဘာ့ကျန်းမာရေးအဖွဲ့|World Health Organization]] |accessdate=15 March 2020}}</ref> [[တရုတ်နိုင်ငံ]] ဟူပေ့ခရိုင် [[ဝူဟန်မြို့]]၌ ၂၀၁၉ ဒီဇင်ဘာလတွင် စတင်ဖြစ်ပွားခဲ့ပြီး ၂၀၂၀ ခုနှစ် မတ်လ ၁၁ ရက်နေ့တွင် ကမ္ဘာ့ကျန်းမာရေးအဖွဲ့က ကမ္ဘာလုံးဆိုင်ရာ ကပ်ရောဂါအဖြစ် သတ်မှတ်ခဲ့သည်။<ref name="WHOpandemic2">{{cite web|url=https://www.who.int/dg/speeches/detail/who-director-general-s-opening-remarks-at-the-media-briefing-on-covid-19---11-march-2020|title=WHO Director-General's opening remarks at the media briefing on COVID-19 – 11 March 2020|date=11 March 2020|publisher=[[World Health Organization]]|access-date=11 March 2020}}</ref> ၂၀၂၀ စက်တင်ဘာ ၆ ရက်နေ့အထိ နိုင်ငံနှင့် နယ်မြေဒေသပေါင်း ၁၈၈ တွင် ဖြစ်ပွားသူပေါင်း ၂၆ သန်း ကျော်ရှိပြီး ၈၈၀,၀၀၀ ကျော် သေဆုံးခဲ့ကာ သက်သာပျောက်ကင်းသူ ၁၈ သန်းကျော် ရှိခဲ့သည်။<ref name="WOM">{{cite web |url= https://www.worldometers.info/coronavirus/|title=Coronavirus Update (Live) |work=Worldometer |year=2020 |access-date=16 March 2020}}</ref> အဓိက ဖြစ်ပွားလျက်ရှိသော နေရာဒေသများတွင် တရုတ်ပြည်မကြီး၊ ဥရောပ၊ အီရန်၊ တောင်ကိုရီးယားနှင့် အမေရိကန် ပြည်ထောင်စုတို့ ပါဝင်သည်။<ref name="WOM" /> ဥရောပတိုက်သည် ရောဂါဖြစ်ပွားရာ ဗဟိုချက် ဖြစ်လာကြောင်း ကမ္ဘာ့ကျန်းမာရေးအဖွဲ့က မတ်လ ၁၃ ရက်နေ့တွင် ထုတ်ပြန်ခဲ့သည်။<ref>{{cite web |last1= |first1= |title=WHO: Europe now world's COVID-19 epicenter |url=http://www.cidrap.umn.edu/news-perspective/2020/03/who-europe-now-worlds-covid-19-epicenter/ |website=CIDRAP |accessdate=16 March 2020 |language=en}}</ref> မြန်မာနိုင်ငံတွင် ကိုရိုနာဗိုင်းရပ်စ် ရောဂါ (COVID-19) ရောဂါပိုး ကူးစက်ခံထားရသူ နှစ်ဦးအား ၂၀၂၀-မတ်လ-၂၃ တွင် စတင်တွေ့ရှိခဲ့သည်။<ref>{{cite web |last1= |first1= |title= COVID-19 ရောဂါ စောင့်ကြပ်ကြည့်ရှုမှုနှင့်ပတ်သက်၍ သတင်းထုတ်ပြန်ခြင်း |url= http://mohs.gov.mm/Main/content/new/covid-19-%E1%80%9B-%E1%80%82-%E1%80%85-%E1%80%84-%E1%80%80-%E1%80%95-%E1%80%80-%E1%80%8A-%E1%80%9B-%E1%80%99-%E1%80%94-%E1%80%84-%E1%80%95%E1%80%90-%E1%80%9E%E1%80%80-%E1%80%9E%E1%80%90%E1%80%84-%E1%80%91-%E1%80%90-%E1%80%95-%E1%80%94-%E1%80%81-%E1%80%84-23-3-2020-11-45-pm |website= THE REPUBLIC OF THE UNION OF MYANMAR MINISTRY OF HEALTH AND SPORTS |accessdate= ၂၄ March 2020 |language= |archive-date= 25 March 2020 |archive-url= https://web.archive.org/web/20200325200545/http://mohs.gov.mm/Main/content/new/covid-19-%E1%80%9B-%E1%80%82-%E1%80%85-%E1%80%84-%E1%80%80-%E1%80%95-%E1%80%80-%E1%80%8A-%E1%80%9B-%E1%80%99-%E1%80%94-%E1%80%84-%E1%80%95%E1%80%90-%E1%80%9E%E1%80%80-%E1%80%9E%E1%80%90%E1%80%84-%E1%80%91-%E1%80%90-%E1%80%95-%E1%80%94-%E1%80%81-%E1%80%84-23-3-2020-11-45-pm }}</ref> ၎င်းဗိုင်းရပ်စ်ပိုးသည် လူအချင်းချင်းလည်း ကူးစက်တတ်သော အထောက်အထားများလည်း ရှိပြီးဖြစ်ရာ ကူးစက်သည့်အရေအတွက်<ref>{{cite web|url=https://www.cnbc.com/2020/01/24/chinas-hubei-province-confirms-15-more-deaths-due-to-coronavirus.html|title=China virus death toll rises to 41, more than 1,300 infected worldwide|date=24 January 2020|website=CNBC|access-date=26 January 2020|archive-url=https://web.archive.org/web/20200126003719/https://www.cnbc.com/2020/01/24/chinas-hubei-province-confirms-15-more-deaths-due-to-coronavirus.html|archive-date=26 January 2020|url-status=live}}</ref>မှာ အာရှ-ပစိဖိတ်၊ မြောက်အမေရိက၊ ဥရောပမှ တိုင်းပြည်တချို့၏ ဖြစ်ပွားကြောင်းသတင်းထုတ်ပြန်မှုများနှင့်အတူ<ref>{{cite web |title=Confirmed 2019-nCoV Cases Globally {{!}} CDC |url=https://www.cdc.gov/coronavirus/2019-ncov/locations-confirmed-cases.html#map |website=www.cdc.gov |accessdate=31 January 2020 |language=en-us |date=30 January 2020}}</ref> ၂၀၂၀ ဇန်နဝါရီအလယ်ပိုင်းတွင် မြင့်တက်လာပုံပေါ်ခဲ့သည်။<ref>{{cite news|url=https://www.washingtonpost.com/world/asia_pacific/coronavirus-china-latest-updates/2020/01/26/4603266c-3fa8-11ea-afe2-090eb37b60b1_story.html|title=Fifth coronavirus case confirmed in U.S., 1,000 more cases expected in China|first1=Gerry|last1=Shih|first2=David J.|last2=Lynch|first3=Simon|last3=Denyer|website=The Washington Post|access-date=27 January 2020|archive-url=https://web.archive.org/web/20200127132045/https://www.washingtonpost.com/world/asia_pacific/coronavirus-china-latest-updates/2020/01/26/4603266c-3fa8-11ea-afe2-090eb37b60b1_story.html|archive-date=27 January 2020|url-status=live}}</ref> ရောဂါပျိုးချိန်သည် ၂ ရက်မှ ၁၄ ရက်အတွင်းဖြစ်သည်။<ref name="CDC symptoms">{{Cite web|url=https://www.cdc.gonv/coronavirus/2019-ncov/about/symptoms.html|title=Symptoms of Novel Coronavirus (2019-nCoV)|date=31 January 2020|website=Centers for Disease Control and Prevention (CDC)|access-date=2 February 2020}}{{Dead link|date=December 2020 }}</ref> ရောဂါလက္ခဏာမစတင်ချိန်ကပင် ကူးစက်တတ်ကြောင်းလည်း အထောက်အထားရှိ၏။<ref>{{cite journal |last1=Rothe |first1=Camilla |last2=Schunk |first2=Mirjam |last3=Sothmann |first3=Peter |last4=Bretzel |first4=Gisela |last5=Froeschl |first5=Guenter |last6=Wallrauch |first6=Claudia |last7=Zimmer |first7=Thorbjörn |last8=Thiel |first8=Verena |last9=Janke |first9=Christian |last10=Guggemos |first10=Wolfgang |last11=Seilmaier |first11=Michael |last12=Drosten |first12=Christian |last13=Vollmar |first13=Patrick |last14=Zwirglmaier |first14=Katrin |last15=Zange |first15=Sabine |last16=Wölfel |first16=Roman |last17=Hoelscher |first17=Michael |title=Transmission of 2019-nCoV Infection from an Asymptomatic Contact in Germany |journal=New England Journal of Medicine |date=30 January 2020 |doi=10.1056/NEJMc2001468}}</ref>ကူးစက်ခံရသည့်ဤရောဂါသည် [[ဖျားနာခြင်း|ဖျားခြင်း]]၊ [[ချောင်းဆိုးခြင်း]]၊ အသက်ရှုခက်ခဲခြင်း၊ ကြွက်သားများနာကျင်ခြင်းနှင့် မောပန်းနွမ်းနယ်ခြင်းတို့ကိုဖြစ်ပေါ်စေနိုင်၍ နောက်ဆက်တွဲဆိုးကျိုးများတွင် အဆုတ်ရောင်ခြင်း(pneumonia), ပြင်းထန်အသက်ရှူလမ်းကြောင်းဆိုင်ရာခက်ခဲခြင်းရောဂါလက္ခဏာအစု(acute respiratory distress syndrome)နှင့်အသက်သေဆုံးနိုင်ခြင်းလည်း ဖြစ်နိုင်သည်။<ref name=Hessen27Jan2020>{{Cite web|url=https://www.elsevier.com/connect/coronavirus-information-center|title=Novel Coronavirus Information Center: Expert guidance and commentary|last=Hessen|first=Margaret Trexler|date=27 January 2020|website=Elsevier Connect|language=en|url-status=live|archive-url=|archive-date=|access-date=31 January 2020}}</ref> ရောဂါမပြင်းထန်သည့်အခြေနေမျိုး၌ စုံစမ်းထောက်လှမ်း၍ မသိနိုင်သော်လည်း လူအတော်များများကို ကူးစက်ပြီးဖြစ်နိုင်သည်။<ref name="Imai21Jan2020" /><ref name="hkumed" /> တရုတ်ပြည်ပြင်ပ ပထမဆုံးဒေသတွင်းကူးစက်မှုအဖြစ် [[ဗီယက်နမ်နိုင်ငံ]]တွင် ဖခင်မှ သားဆီသို့ ကူးစက်ခဲ့သည်။<ref>{{cite web|url=https://www.scmp.com/week-asia/economics/article/3048017/china-coronavirus-vietnam-flags-likely-human-transmission-case|title=China coronavirus: 'family cluster' in Vietnam fuels concerns over human transmission|date=29 January 2020|website=South China Morning Post|access-date=29 January 2020}}</ref> မိသားစုအတွင်းမဟုတ်ဘဲ တရုတ်ပြည်ပြင်ပ ဒေသတွင်းကူးစက်မှုမှာ ဇန်နဝါရီ ၂၂ ဂျာမနီတွင် တရုတ်လုပ်ငန်းရှင် အလည်ပတ်ရောက်လာသူမှ ဂျာမန်အမျိုးသားတစ်ယောက်သို့ [[မြူးနစ်မြို့]]အနီး အစည်းအဝေးပွဲတစ်ခု၌ ကူးစက်ခဲ့သည်။<ref>{{cite web|url=https://www.dw.com/en/germany-confirms-human-transmission-of-coronavirus/a-52169007|title=Germany confirms human transmission of coronavirus|last=|first=|date=28 January 2020|website=Deutsche Welle|url-status=live|archive-url=https://web.archive.org/web/20200128220039/https://www.dw.com/en/germany-confirms-human-transmission-of-coronavirus/a-52169007|archive-date=28 January 2020|access-date=29 January 2020}}</ref> ရင်ဆိုင်တုံ့ပြန်သောအားဖြင့် အဝေးပြေးဘက်စ်ကားများ၊ လေကြောင်း၊ ရထားဖြင့်ပြင်ပသို့ခရီးသွားခြင်း၊ မြို့တွင်းပို့ဆောင်ရေးများ ရပ်နားထားမှုအပါအဝင် ဟူပေ့ခရိုင်နှင့်အနီးရှိ ပေါင်းစပ်လူဦးရေ ၅၇ သန်းကျော်သော ဝူဟန်မြို့နှင့် တစ်ခြား (၁၅)မြို့များကို တစ်စိတ်တစ်ပိုင်း (သို့) အပြည့်အဝ သွားလာခြင်းများ ပိတ်ပင်ထားသည်။<ref>{{cite web|url=https://www.cnn.com/2020/01/26/asia/wuhan-coronavirus-update-intl-hnk/index.html|title=Wuhan coronavirus: Thousands of cases confirmed as China goes into emergency mode|author1=James Griffiths |author2=Amy Woodyatt|website=CNN|access-date=29 January 2020|archive-url=https://web.archive.org/web/20200128120647/https://www.cnn.com/2020/01/26/asia/wuhan-coronavirus-update-intl-hnk/index.html|archive-date=28 January 2020|url-status=live}}</ref><ref>{{cite web|url=https://qz.com/1789856/wuhan-quarantined-as-china-fights-coronavirus-outbreak/|title=China has locked down Wuhan, the epicenter of the coronavirus outbreak|last=Hui|first=Jane Li, Mary|website=Quartz|access-date=23 January 2020}}</ref><ref>{{cite web|url=https://www.theatlantic.com/health/archive/2020/01/china-quarantine-coronavirus/605455/|title=A Historic Quarantine – China's attempt to curb a viral outbreak is a radical experiment in authoritarian medicine.|last=Hamblin|first=James|date=24 January 2020|website=The Atlantic|url-status=live|archive-url=https://web.archive.org/web/20200128063639/https://www.theatlantic.com/health/archive/2020/01/china-quarantine-coronavirus/605455/|archive-date=28 January 2020|access-date=}}</ref><ref name=":0" /> ရိုးရာဘုရားကျောင်းပွဲတော်များ၊ [[ဘေဂျင်းမြို့]] [[တားမြစ်ထားသော မြို့တော်]](Forbidden City)အပါအဝင် နှစ်သစ်ကူးပွဲတော်များ၊ ခရီးသွားဆွဲဆောင်ရာနေရာများကို ရောဂါပြန့်ပွားမှုကိုစိုးရိမ်၍ ပိတ်ထားခဲ့ကြသည်။<ref>{{cite web|url=https://p.dw.com/p/3WhBc|title=China cancels Lunar New Year events over deadly virus fears|date=23 January 2020|publisher=Deutsche Welle|accessdate=24 January 2020}}</ref> [[ဟောင်ကောင်]]ကလည်း ဤကူးစက်ရောဂါပြန့်ပွားမှုကို အမြင့်ဆုံးအဆင့်ဖြင့်တုန်ပြန်လုပ်ဆောင်၍ အရေးပေါ်အခြေနေကြေညာပြီး ကျောင်းများကို ဖေဖော်ဝါရီလအလယ်ထိ ပိတ်ခြင်း၊ နှစ်ကူးပွဲတော်ကို ဖျက်သိမ်းခြင်းများပြုလုပ်ခဲ့သည်။<ref>{{cite web|url=https://www.discoverhongkong.com/eng/see-do/events-festivals/highlight-events/chinese-new-year-celebrations.jsp|title=Hong Kong Chinese New Year {{!}} Hong Kong Tourism Board|website=www.discoverhongkong.com|access-date=26 January 2020|archive-url=https://web.archive.org/web/20191129175806/http://www.discoverhongkong.com/eng/see-do/events-festivals/highlight-events/chinese-new-year-celebrations.jsp|archive-date=29 November 2019|url-status=live|accessdate=1 February 2020|archivedate=29 November 2019|archiveurl=https://web.archive.org/web/20191129175806/http://www.discoverhongkong.com/eng/see-do/events-festivals/highlight-events/chinese-new-year-celebrations.jsp}}</ref><ref name="SCMP25012020">{{cite news |last1=Lum |first1=Alvin |last2=Sum |first2=Lok-kei |title=China coronavirus: Hong Kong leader hits back at delay criticism as she suspends school classes, cancels marathon and declares city at highest level of emergency |url=https://www.scmp.com/news/hong-kong/health-environment/article/3047645/china-coronavirus-hong-kong-students-get-two-more |accessdate=26 January 2020 |work=South China Morning Post |publisher=South China Morning Post |date=25 January 2020 |archive-url=https://web.archive.org/web/20200125085413/https://www.scmp.com/news/hong-kong/health-environment/article/3047645/china-coronavirus-hong-kong-students-get-two-more |archive-date=25 January 2020 |url-status=live}}</ref> နိုင်ငံအတော်များများကလည်း ဝူဟန်မြို့နှင့် ဟူပေ့ခရိုင်များကို ခရီးမသွားရန် တပ်လှန့်ထားပြီးဖြစ်သည်။<ref name=":6">{{cite web|url=https://www.usatoday.com/story/travel/news/2020/01/24/coronavirus-outbreak-leads-state-department-issue-level-4-advisory/4562349002/|title=Coronavirus: US says 'do not travel' to Wuhan, China, as airlines issue waivers, add safeguards|last=Gilbertson|first=Jayme Deerwester and Dawn|website=USA TODAY-US|access-date=26 January 2020|archive-url=https://web.archive.org/web/20200127063342/https://www.usatoday.com/story/travel/news/2020/01/24/coronavirus-outbreak-leads-state-department-issue-level-4-advisory/4562349002/|archive-date=27 January 2020|url-status=live}}</ref> တရုတ်ပြည်မကြီးကို ခရီးသွားခဲ့သူများကို အနည်းဆုံးနှစ်ပတ်ကြာ ကျန်းမာရေးစစ်ဆေးရန်နှင့် ရောဂါလက္ခဏာပေါ်က ၎င်းတို့ကျန်းမာရေးဆိုင်ရာအဖွဲ့များကို သတင်းပို့ရန်အကြောင်းကြားထားသည်။ <ref>{{cite web|url=https://www.bworldonline.com/travelers-from-china-asked-to-check-for-flu-like-symptoms/|title=Travelers from China asked to check for flu-like symptoms {{!}} BusinessWorld|last=bw_mark-US|access-date=26 January 2020|archive-url=https://web.archive.org/web/20200126171811/https://www.bworldonline.com/travelers-from-china-asked-to-check-for-flu-like-symptoms/|archive-date=26 January 2020|url-status=live}}</ref> ဗိုင်းရပ်စ်ပိုးသယ်ဆောင်သူဟု သံသယရှိသူတိုင်းကို မျက်နှာအကာသုံးရန်နှင့် ဆေးရုံဆေးပေးခန်းသို့ ကိုယ်တိုင်သွားရောက်မည့်အစား ဆရာဝန်ကို တိုက်ရိုက်ခေါ်ရန်အကြံပြုထားသည်။<ref>{{cite web|url=https://www.moh.gov.sg/2019-ncov-wuhan|title=MOH {{!}} Updates on Novel Coronavirus|website=www.moh.gov.sg|access-date=26 January 2020|archive-date=12 July 2020|archive-url=https://web.archive.org/web/20200712180651/https://www.moh.gov.sg/covid-19}}</ref> တရုတ်ပြည်မှသူများ (သို့) တရုတ်ပြည်တွင် ကြိုတင်ခန်းယူထားခြင်းအတွက် အခကြေးငွေမယူဘဲ ဖျက်သိမ်းပေးခြင်း ပြန်အမ်းငွေပေးခြင်းစသောအရာများကို ဟိုတယ်တချို့က လုပ်ဆောင်နေခဲ့ကြသည်။<ref>{{cite web|url=https://www.channelnewsasia.com/news/business/hotel-operators-waive-fees-china-hotel-cancellations-wuhan-virus-12313282|title=Hotel operators waive fees for Chinese hotel cancellations as Wuhan virus fears grow|website=CNA|access-date=26 January 2020|archive-url=https://web.archive.org/web/20200124131909/https://www.channelnewsasia.com/news/business/hotel-operators-waive-fees-china-hotel-cancellations-wuhan-virus-12313282|archive-date=24 January 2020|url-status=live|accessdate=1 February 2020|archivedate=24 January 2020|archiveurl=https://web.archive.org/web/20200124131909/https://www.channelnewsasia.com/news/business/hotel-operators-waive-fees-china-hotel-cancellations-wuhan-virus-12313282}}</ref> လေဆိပ်၊ ဘူတာရုံများတွင် ခန္ဓာကိုယ်အပူတိုင်းကိရိယာများတပ်ဆင်၍ ရောဂါပိုးသယ်ဆောင်လာသူများကို ခွဲခြားနိုင်ရန်ကျန်းမာရေးအသိပေးကြေညာခြင်း၊ သတိပေးဆိုင်းဘုတ်များထောင်ခြင်းစသည်တို့ကို လုပ်ဆောင်နေသည်။<ref>{{cite web|url=https://knpr.org/npr/2020-01/coronavirus-update-masks-and-temperature-checks-hong-kong|title=Coronavirus Update: Masks And Temperature Checks In Hong Kong|website=Nevada Public Radio|access-date=26 January 2020|archive-date=2 June 2020|archive-url=https://web.archive.org/web/20200602131447/https://knpr.org/npr/2020-01/coronavirus-update-masks-and-temperature-checks-hong-kong}}</ref> ဇန်နဝါရီ ၃၀ တွင် [[ကမ္ဘာ့ကျန်းမာရေးအဖွဲ့]]ကြီး (WHO) က နိုင်ငံတကာစိုးရိမ်မှု၏ ပြည်သူ့ကျန်းမာရေးဆိုင်ရာ အရေးပေါ်အခြေအနေ(Public Health Emergency of International Concern)ကြေညာကာ ဤသို့ဆုံးဖြတ်ကြေညာရခြင်းမှာ ကျန်းမာရေးအဆောက်အအုံနိမ့်ကျသော နိုင်ငံများသို့ ပြန့်နှံ့လျှင် ရောဂါဖြစ်စေသောဗိုင်းရပ်စ်ပိုးက ဖြစ်စေနိုင်သော အကျိုးသက်ရောက်မှုအပေါ် အခြေခံပါသည်ဟု ရှင်းလင်းပြောကြားခဲ့သည်။<ref name="WHODeclaration">{{cite news |url=https://www.bbc.com/news/world-51318246 |title=Coronavirus declared global health emergency |author=<!--Not stated--> |date=30 January 2020 |publisher=BBC News Online |access-date=30 January 2020 |archive-url=https://web.archive.org/web/20200130201004/https://www.bbc.com/news/world-51318246 |archive-date=30 January 2020 |url-status=live }}</ref><ref>{{cite news |url=https://www.statnews.com/2020/01/30/who-declares-coronavirus-outbreak-a-global-health-emergency/|title=WHO declares coronavirus outbreak a global health emergency|author=Joseph, Andrew |date=30 January 2020 |publisher=Stat News |access-date=30 January 2020}}</ref><ref>{{cite news | title=W.H.O. Declares Global Emergency as Wuhan Coronavirus Spreads | first1=Sui-Lee | last1=Wee | first2=Donald G. | last2=McNeil Jr. | first3=Javier C. | last3=Hernández | website=The New York Times | date=30 January 2020 | url=https://www.nytimes.com/2020/01/30/health/coronavirus-world-health-organization.html | access-date=30 January 2020}}</ref><ref>{{cite web | title=Statement on the second meeting of the International Health Regulations (2005) Emergency Committee regarding the outbreak of novel coronavirus (2019-nCoV) | website=World Health Organization (WHO) | date=30 January 2020 | url=https://www.who.int/news-room/detail/30-01-2020-statement-on-the-second-meeting-of-the-international-health-regulations-(2005)-emergency-committee-regarding-the-outbreak-of-novel-coronavirus-(2019-ncov) | access-date=30 January 2020}}</ref> {{TOC limit}} ==နောက်ခံအကြောင်းအရာ== [[ဝူဟန်မြို့]]သည် ဟူပေ့ခရိုင်၏ မြို့တော်ဖြစ်ပြီး [[တရုတ်နိုင်ငံ]]တွင် သတ္တမမြောက်လူဦးရေအထူထပ်ဆုံးမြို့လည်းဖြစ်၍ လူဦးရေ (၁၁)သန်းကျော်နေထိုင်လျက်ရှိသည်။ ခေတ်အဆက်ဆက် နိုင်ငံ၏ အဓိကပို့ဆောင်ဆက်သွယ်ရေးဆုံချက်ဖြစ်ကာ ကိုးခရိုင်၏ အချက်ချာလမ်းကြောင်းကြီး ("Nine Provinces' Thoroughfare")ဟု လူသိများသည်။({{zh|labels=no|c=九省通衢}}),<ref>{{cite book|title=Draft History of Qing|last=Zhao|first=Erxun|publisher=|year=1928|isbn=|location=Shenyang |volume=388 |pages=|quote={{lang|zh-Hant|七年，偕林翼疏言：「湖北為長江上游要害，{{uline|武漢尤九省通衢}}，自來東南有事必爭之地。」}}}}</ref> ပြီးလျှင် တရုတ်ပြည်၌ အရေးကြီးဆုံးရထားလမ်းဆုံချက်(၄)ခုထဲမှ တစ်ခုအပါအဝင်လည်းဖြစ်သည်။ ရထားလမ်းများသည် အနီးစပ်ဆုံး ဘေဂျင်းမြို့တောင်ဘက်သို့<ref name="HAN8Jan20202">{{cite web|url=https://emergency.cdc.gov/han/HAN00424.asp|title=Outbreak of Pneumonia of Unknown Etiology (PUE) in Wuhan, China|last=|first=|date=8 January 2020|website=emergency.cdc.gov|publisher=Centers for Disease Control and Prevention|url-status=live|archive-url=https://web.archive.org/web/20200109112902/https://emergency.cdc.gov/han/han00424.asp|archive-date=9 January 2020|access-date=9 January 2020}}</ref>{{cvt|700|miles|order=flip}}၊ ရှန်ဟိုင်းမြို့အနောက်သို့{{cvt|500|miles|order=flip}}နှင့် ဟောင်ကောင်မြောက်ဘက်သို့ {{cvt|600|miles|order=flip}} စသဖြင့်အသီးသီးရှိကြသည်။<ref name="Chan5Jan20202">{{cite news|url=https://www.scmp.com/news/hong-kong/health-environment/article/3044723/six-more-hong-kong-patients-hospitalised-over|title=China says Wuhan pneumonia not Sars, but virus remains unidentified, more people hospitalised|last1=Chan|first1=Ho-him|date=5 January 2020|work=[[South China Morning Post]]|access-date=6 January 2020|url-status=live|archive-url=https://web.archive.org/web/20200105225413/https://www.scmp.com/news/hong-kong/health-environment/article/3044723/six-more-hong-kong-patients-hospitalised-over|archive-date=5 January 2020|last2=Mai|first2=Jun|location=}}</ref> ဝူဟန် တီယန်ဟီနိုင်ငံတကာလေဆိပ်(Wuhan Tianhe International Airport)မှ [[ဥရောပတိုက်]]၊[[မြောက်အမေရိကတိုက်]]ရှိ အဓိကနိုင်ငံတကာလေဆိပ်များသို့ တိုက်ရိုက်ပျံသန်းမှုများရှိလေသည်။<ref name="ECDP14Jan20202">{{cite web|url=https://www.ecdc.europa.eu/en/news-events/update-cluster-pneumonia-cases-associated-novel-coronavirus-wuhan-china-2019| title=Update: Cluster of pneumonia cases associated with novel coronavirus – Wuhan, China – 2019|last=|first=|date=14 January 2020|website=European Centre for Disease Prevention and Control|url-status=live|archive-url=https://web.archive.org/web/20200120043700/https://www.ecdc.europa.eu/en/news-events/update-cluster-pneumonia-cases-associated-novel-coronavirus-wuhan-china-2019|archive-date=20 January 2020|access-date=18 January 2020}}</ref> ၂၀၁၉ ဒီဇင်ဘာအတွင်း ဝူဟန်တွင် အကြောင်းရင်းမသိရသော အဆုတ်ရောင်ရောဂါ၏ လက္ခဏာများကို ပြသသည့်ရောဂါဖြစ်ပွားမှု အများအပြားသည် ဟွမ်းနန်ပင်လယ်စာ လက်ကားဈေးကြီးနှင့်တိုက်ရိုက်ပတ်သက်မှုရှိခဲ့သည်။ ထိုဈေးကြီး၌ ဆိုင်ခန်းပေါင်းများစွာရှိပြီး ငါး၊ ကြက်၊ ရစ်ငှက်၊ လင်းနို့၊ မားမာ့တ်(marmots)၊ အဆိပ်ရှိမြွေ၊ အပြောက်ပါသမင် နှင့် တစ်ခြားတောရိုင်းတိရစ္ဆာန်ကောင်သားများကို ရောင်းချကြသည်။ ချက်ချင်းဆိုသလို အထင်အမြင်တစ်ခုမှာ (အဆိုကြမ်း) ဤကိုရိုနာဗိုင်းရပ်စ်ဆန်း(novel coronavirus)မှာ တိရစ္ဆာန်ကြောင့်(zoonosis)ဟု ကောက်ချက်ချကြသည်။<ref name="promedmail">{{cite web|url=https://promedmail.org/promed-post/?id=6866757|title=Undiagnosed pneumonia – China (HU) (01): wildlife sales, market closed, RFI Archive Number: 20200102.6866757|website=Pro-MED-mail|publisher=International Society for Infectious Diseases|url-status=live|archive-url=https://web.archive.org/web/20200122124653/https://promedmail.org/promed-post/?id=6866757|archive-date=22 January 2020|accessdate=13 January 2020}}</ref><ref name="CDC6Jan2020">{{cite web|url=https://wwwnc.cdc.gov/travel/notices/watch/pneumonia-china|title=Pneumonia of Unknown Cause in China – Watch – Level 1, Practice Usual Precautions – Travel Health Notices |date=6 January 2020|website=CDC|url-status=live|archive-url=https://web.archive.org/web/20200108143634/https://wwwnc.cdc.gov/travel/notices/watch/pneumonia-china|archive-date=8 January 2020|access-date=7 January 2020}}</ref><ref name="Schnirring8Jan2020">{{cite web|url=http://www.cidrap.umn.edu/news-perspective/2020/01/virologists-weigh-novel-coronavirus-chinas-outbreak|title=Virologists weigh in on novel coronavirus in China's outbreak|last=Schnirring|first=Lisa|date=8 January 2020|website=CIDRAP|url-status=live|archive-url=https://web.archive.org/web/20200108234455/http://www.cidrap.umn.edu/news-perspective/2020/01/virologists-weigh-novel-coronavirus-chinas-outbreak|archive-date=8 January 2020|access-date=9 January 2020}}</ref><ref name="Shih8Jan2020">{{cite news|url=https://www.washingtonpost.com/world/asia_pacific/specter-of-possible-new-virus-emerging-from-central-china-raises-alarms-across-asia/2020/01/08/3d33046c-312f-11ea-971b-43bec3ff9860_story.html|title=Specter of possible new virus emerging from central China raises alarms across Asia|last=Shih|first=Gerry|last2=Sun|first2=Lena H.|date=8 January 2020|website=The Washington Post|url-status=live|archive-url=https://web.archive.org/web/20200108172338/https://www.washingtonpost.com/world/asia_pacific/specter-of-possible-new-virus-emerging-from-central-china-raises-alarms-across-asia/2020/01/08/3d33046c-312f-11ea-971b-43bec3ff9860_story.html|archive-date=8 January 2020|access-date=9 January 2020}}</ref> ကိုရိုနာဗိုင်းရပ်စ်များသည် တိရစ္ဆာန်များကြား ကူးလူးလည်ပတ်နိုင်သည်။ သို့သော် ဤပိုးသည် ပြင်းထန်အသက်ရှုလမ်းကြောင်းဆိုင်ရာရောဂါလက္ခဏာစု (severe acute respiratory syndrome - SARS) ဆားစ်ရောဂါ၊ အရှေ့အလယ်ပိုင်း အသက်ရှုလမ်းကြောင်းဆိုင်ရာရောဂါလက္ခဏာစု(Middle East respiratory syndrome - MERS) မားစ်ရောဂါ၊ အခြားကိုရိုနာဗိုင်းရပ်စ်လေးမျိုးကြောင့်ဖြစ်သော ပုံမှန်အအေးမိခြင်း(common cold)နှင့်ဆင်တူသည့် မပြင်းထန်သော အသက်ရှုလမ်းကြောင်းရောဂါ ဖြစ်ပွားမှုများကဲ့သို့ ရောဂါပိုးမှာ ဆင့်ကဲတိုးတက်ပြောင်းလဲလာပြီး လူများကိုကူးစက်နိုင်သည်ဟု သိရှိထားကြသည်။ လူကိုကူးစက်နိုင်သော ကိုရိုနာဗိုင်းရပ်စ်အားလုံးသည် လူအချင်းချင်းကြား ပျံ့နှံ့နိုင်သည်ဟု သက်သေများလည်းရှိသည်။<ref name="RyanHill2019">{{cite book|last1=Rogier van Doorn|first1=H.|last2=Yu|first2=Hongji|editors=Edward T Ryan, David R Hill, Tom Solomon, Timothy P Endy, Naomi Aronson|title=Hunter's Tropical Medicine and Emerging Infectious Diseases E-Book|chapter-url=https://books.google.com/books?id=y8SODwAAQBAJ&pg=PA286|edition=10th|year=2019|publisher=Elsevier Health Sciences|isbn=978-0-323-55512-8|page=286|chapter=33. Viral Respiratory Infections}}</ref><ref name="CDC13Jan2020">{{cite web|url=https://www.cdc.gov/coronavirus/novel-coronavirus-2019.html|title=Novel Coronavirus 2019 {{!}} CDC|last=|first=|date=13 January 2020|website=www.cdc.gov|url-status=live|archive-url=https://web.archive.org/web/20200114084712/https://www.cdc.gov/coronavirus/novel-coronavirus-2019.html|archive-date=14 January 2020|access-date=14 January 2020}}</ref> ==ရောဂါကူးစက်ပျံ့နှံ့မှုနှင့် ကာကွယ်ထိန်းချုပ်ခြင်းဆိုင်ရာ== {{2019 coronavirus bar data}} 2019-nCoV ရောဂါဖြစ်ပွားမှု ပထမဆုံးအတည်ပြုခဲ့သည့် (၄၁)ခုအနက် အစောဆုံးတွေ့ရသော ရောဂါလက္ခဏာများကို ၂၀၁၉ ဒီဇင်ဘာ ၁ ရက်တွင် သတင်းထုတ်ပြန်ရာ လူတစ်ဦးသည် အဆိုပါဈေးကြီးနှင့်လည်း မထိတွေ့၊ ကျန်ရှိသော ကူးစက်ခံလူလေးဆယ်နှင့်ပါ ထိတွေခြင်းမရှိပါဟုဆိုသည်။<ref name=Wang24Jan2020/> ရောဂါဖြစ်ပွားမှုများ မြင့်တက်လာသည်နှင့်အမျှ ဈေး၏အရေးပါမှုသည်လည်း ကျဆင်းလာခဲ့သည်။<ref name=Wang24Jan2020>{{cite journal|last=Wang|first=Chen|last2=Horby|first2=Peter W.|last3=Hayden|first3=Frederick G.|last4=Gao|first4=George F.|date=24 January 2020|title=A novel coronavirus outbreak of global health concern|url=https://www.thelancet.com/journals/lancet/article/PIIS0140-6736(20)30185-9/abstract|journal=The Lancet |volume=0|doi=10.1016/S0140-6736(20)30185-9|issn=0140-6736|pmid=31986257}}</ref><ref name="Huang24Jan2020">{{cite journal|last=Huang|first=Chaolin|last2=Wang|first2=Yeming|last3=Li|first3=Xingwang|last4=Ren|first4=Lili|last5=Zhao|first5=Jianping|last6=Hu|first6=Yi|last7=Zhang|first7=Li|last8=Fan|first8=Guohui|last9=Xu|first9=Jiuyang|last10=Gu|first10=Xiaoying|last11=Cheng|first11=Zhenshun|date=24 January 2020|title=Clinical features of patients infected with 2019 novel coronavirus in Wuhan, China|journal=Lancet|volume=|pages=|doi=10.1016/S0140-6736(20)30183-5|issn=0140-6736|pmid=31986264}}</ref> တရုတ်သိပ္ပံပညာရှင်များက လျင်မြန်စွာပင် ထိုကိုရိုနာဗိုင်းရပ်စ်မျိုးကို သီးခြားခွဲထုတ်နိုင်ခဲ့၍ ထိုပိုး၏ မျိုးရိုးဗီဇအစီစဉ်ကို (Nucleic acid sequence or genetic sequence) ကမ္ဘာတစ်ဝန်းက ဓာတ်ခွဲခန်းများအား ပိုး၏ကူးစက်မှုကို ထောက်လှမ်းနိုင်သော Polymerase chain reaction စမ်းသပ်မှုများ လွတ်လပ်စွာပြုလုပ်နိုင်စေရန် အသိပေးခဲ့ကြသည်။ WHOအဖွဲ့ကြီးက တရုတ်ပြည်ကို ထိုကဲ့သို့ လျင်မြန်စွာဆောင်ရွက်နိုင်မှုအတွက် ချီးကျူးခဲ့သည်။<ref name="Hui14Jan2020">{{cite journal|last=Hui|first=David S.|last2=Azhar|first2=Esam EI|last3=Madani|first3=Tariq A.|last4=Ntoumi|first4=Francine|last5=Kock|first5=Richard|last6=Dar|first6=Osman|last7=Ippolito|first7=Giuseppe|last8=Mchugh|first8=Timothy D.|last9=Memish|first9=Ziad A.|last10=Drosten|first10=Christian|last11=Zumla|first11=Alimuddin|date=14 January 2020|title=The continuing epidemic threat of novel coronaviruses to global health – the latest novel coronavirus outbreak in Wuhan, China|url=https://www.ijidonline.com/article/S1201-9712(20)30011-4/pdf|url-status=live|journal=International Journal of Infectious Diseases|volume=91|issue=|pages=264–266|doi=10.1016/j.ijid.2020.01.009|issn=1201-9712|pmid=31953166|archive-url=https://web.archive.org/web/20200131005858/https://www.ijidonline.com/article/S1201-9712(20)30011-4/pdf|archive-date=31 January 2020|access-date=16 January 2020|via=}}</ref><ref name="promedmail" /><ref name="Cohen17Jan20202">{{cite journal|last=Cohen|first=Jon|last2=Normile|first2=Dennis|date=17 January 2020|title=New SARS-like virus in China triggers alarm|journal=Science|volume=367|issue=6475|pages=234–235|doi=10.1126/science.367.6475.234|issn=0036-8075|pmid=31949058}}</ref><ref name="Parry20Jan2020">{{cite journal|last=Parry|first=Jane|date=January 2020|title=China coronavirus: cases surge as official admits human to human transmission|journal=British Medical Journal|volume=368|page=m236|doi=10.1136/bmj.m236|issn=1756-1833|pmid=31959587}}</ref><ref>{{cite web|url=https://www.forbes.com/sites/lisettevoytko/2020/01/30/coronavirus-1st-us-human-to-human-transmission-confirmed-right-before-who-emergency-meeting/|title=WHO Declares Coronavirus A Global Health Emergency, Praises China’s ‘Extraordinary Measures’|last=Voytko|first=Lisette|website=Forbes|language=en|access-date=2020-02-01}}</ref> 2019-nCoV၏ genome sequenceသည် ဆားစ်ရောဂါပိုး(SARS-CoV)နှင့် ၇၅-၈၀% ထိ တူညီနေပြီး လင်းနို့ကိုရိုနာဗိုင်းရပ်စ်တချို့ (bat coronaviruses)နှင့် ၈၅% ထိတူနေသည်။<ref name="Zhu24Jan2020" /><ref name="PerlmanJan2020">{{cite journal|last=Perlman|first=Stanley|date=24 January 2020|title=Another Decade, Another Coronavirus|journal=New England Journal of Medicine|volume=0|pages=null|doi=10.1056/NEJMe2001126|issn=0028-4793|pmid=31978944}}</ref> အတည်ပြုခဲ့သည့် ပထမဆုံးရောဂါဖြစ်မှု (၄၁)ခုတွင် သုံးပုံနှစ်ပုံမှာ တိရစ္ဆာန်အရှင်များရောင်းသော ဟွမ်းနန်ပင်လယ်စာလက်ကားဈေးကြီးနှင့် ပတ်သက်မှုကြသည်။<ref name="Huang24Jan2020" /><ref name="Joseph24Jan2020">{{cite news|url=https://www.statnews.com/2020/01/24/coronavirus-infections-no-symptoms-lancet-studies/|title=New coronavirus can cause infections with no symptoms and sicken otherwise healthy people, studies show|last=Joseph|first=Andrew|date=24 January 2020|work=STAT|access-date=27 January 2020|url-status=live|archive-url=https://web.archive.org/web/20200124204338/https://www.statnews.com/2020/01/24/coronavirus-infections-no-symptoms-lancet-studies/|archive-date=24 January 2020}}</ref><ref name="han24Jan2020">{{cite journal|last=Chan|first=Jasper Fuk-Woo|last2=Yuan|first2=Shuofeng|last3=Kok|first3=Kin-Hang|last4=To|first4=Kelvin Kai-Wang|last5=Chu|first5=Hin|last6=Yang|first6=Jin|last7=Xing|first7=Fanfan|last8=Liu|first8=Jieling|last9=Yip|first9=Cyril Chik-Yan|last10=Poon|first10=Rosana Wing-Shan|last11=Tsoi|first11=Hoi-Wah|date=24 January 2020|title=A familial cluster of pneumonia associated with the 2019 novel coronavirus indicating person-to-person transmission: a study of a family cluster|journal=The Lancet|volume=0|pages=|doi=10.1016/S0140-6736(20)30154-9|issn=0140-6736|pmid=31986261}}</ref><ref name="Schnirring25Jan2020">{{cite web|url=http://www.cidrap.umn.edu/news-perspective/2020/01/doubts-rise-about-chinas-ability-contain-new-coronavirus|title=Doubts rise about China's ability to contain new coronavirus|last=Schnirring|first=Lisa|date=25 January 2020|website=CIDRAP|url-status=live|archive-url=https://web.archive.org/web/20200126102242/http://www.cidrap.umn.edu/news-perspective/2020/01/doubts-rise-about-chinas-ability-contain-new-coronavirus|archive-date=26 January 2020|access-date=26 January 2020}}</ref> ယခင်ဖြစ်ဖူးခဲ့သည့် ဆားစ်ရောဂါကဲ့သို့ တူညီသောသေစေနိုင်မှုမျိုးရှိသည်/မရှိဆိုခြင်းနှင့်ကား ရှင်းလင်းစွာမသိသေးပါ။<ref name="Hui14Jan2020" /><ref name="promedmail" /><ref name="Cohen17Jan20202" /><ref name="Parry20Jan2020" /> ဇန်နဝါရီလ ၁၇ တွင် [[ယူနိုက်တက်ကင်းဒမ်း]] လန်ဒန်တော်ဝင်ကောလိပ်(Imperial College London)အဖွဲ့တစ်ခုသည် ဇန်နဝါရီ ၁၂ လောက်က ရောဂါလက္ခဏာများစတင်ခြင်းနှင့်အတူ ဖြစ်ပွားမှုပေါင်း ၁,၇၂၃ (95% confidence interval, 427–4,471)ရှိခဲ့ပြီးပြီဟူ၍ ထုတ်ပြန်ခဲ့သည်။ ထိုထုတ်ပြန်ချက်မှာ ထိုင်း၊ ဂျပန်သို့ စဦးပျံ့နှံမှုပုံစံအပေါ်အခြေခံတွက်ချက်သည်။ တွက်ချက်ရာတွင် ဘေးပရောဂမပါ ကိုယ်တိုင်လူအချင်းချင်းကူးစက်နိုင်ခြင်းကို မဖယ်ထုတ်သင့်ဟု ကောက်ချက်ချထားသည်။<ref name="Gallagher18Jan2020">{{cite news |url=https://www.bbc.com/news/health-51148303|title=New Chinese virus 'will have infected hundreds'|last=Gallagher|first=James|date=18 January 2020|work=BBC News Online|access-date=18 January 2020|url-status=live|archive-url=https://web.archive.org/web/20200118020222/https://www.bbc.com/news/health-51148303|archive-date=18 January 2020}}</ref><ref name="Imai17Jan2020">{{cite web |url=https://www.imperial.ac.uk/media/imperial-college/medicine/sph/ide/gida-fellowships/2019-nCoV-outbreak-report-17-01-2020.pdf |title=Estimating the potential total number of novel Coronavirus cases in Wuhan City, China (report 1) |last1=Imai |first1=Natsuko |last2=Dorigatti |first2=Ilaria |last3=Cori |first3=Anne |last4=Riley |first4=Steven |last5=Ferguson |first5=Neil M |website=Imperial College London |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20200121081317/https://www.imperial.ac.uk/media/imperial-college/medicine/sph/ide/gida-fellowships/2019-nCoV-outbreak-report-17-01-2020.pdf |archive-date=21 January 2020 |date=17 January 2020 |access-date=18 January 2020 |accessdate=1 February 2020 |archivedate=21 January 2020 |archiveurl=https://web.archive.org/web/20200121081317/https://www.imperial.ac.uk/media/imperial-college/medicine/sph/ide/gida-fellowships/2019-nCoV-outbreak-report-17-01-2020.pdf }}</ref> ထိုကောက်ချက်ကို ဖြစ်ပွားသည့်အတိုင်း ထိုအချိန်မှစ၍ အတည်ပြုထားခဲ့ကြသည်။ နောက်ထပ် ရောဂါဖြစ်ပွားမှုများပိုသိလာသောအခါ ဝူဟန်မြို့တော်၌ 2019-nCoVပိုးကြောင့်ဖြစ်ပွားမှု ၄၀၀၀မှာ ၂၀၂၀ ဇန်နဝါရီ ၁၈ အချိန်လောက်မှ ရောဂါလက္ခဏာစတင်ပေါ်ခဲ့သည်ဟု နောက်ပိုင်းပြန်လည်တွက်ချက်ခဲ့သည်။<ref name="Schnirring22Jan2020">[http://www.cidrap.umn.edu/news-perspective/2020/01/who-decision-ncov-emergency-delayed-cases-spike Lisa Schnirring: WHO decision on nCoV emergency delayed as cases spike] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20200124063004/http://www.cidrap.umn.edu/news-perspective/2020/01/who-decision-ncov-emergency-delayed-cases-spike|date=24 January 2020}} 23 January 2020 ''CIDRAP News'', accessed 23 January 2020</ref><ref name="Imai21Jan2020">{{cite web |url=https://www.imperial.ac.uk/media/imperial-college/medicine/sph/ide/gida-fellowships/2019-nCoV-outbreak-report-22-01-2020.pdf |title=Estimating the potential total number of novel Coronavirus cases in Wuhan City, China (Report 2 |last1=Imai |first1=Natsuko |last2=Dorigatti |first2=Ilaria |last3=Cori |first3=Anne |last4=Donnelly |first4=Christl |last5=Riley |first5=Steven |last6=Ferguson |first6=Neil M |website=Imperial College London |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20200124060030/https://www.imperial.ac.uk/media/imperial-college/medicine/sph/ide/gida-fellowships/2019-nCoV-outbreak-report-22-01-2020.pdf |archive-date=24 January 2020 |date=21 January 2020 |access-date=27 January 2020 |accessdate=1 February 2020 |archivedate=24 January 2020 |archiveurl=https://web.archive.org/web/20200124060030/https://www.imperial.ac.uk/media/imperial-college/medicine/sph/ide/gida-fellowships/2019-nCoV-outbreak-report-22-01-2020.pdf }}</ref> ဟောင်ကောင်တက္ကသိုလ်အုပ်စုတစ်စုမှလည်း တရုတ်ပြည်အတွင်း ပို့ဆောင်ရေးအသေးစိတ်နောက်တိုးအချက်များနှင့်အတူ အစောပိုင်းလေ့လာသုံးသပ်မှုအတိုင်း အလားတူကောက်ချက်မျိုးချခဲ့ကြသည်။<ref name=hkumed>{{cite web |title=HKUMed WHO Collaborating Centre for Infectious Disease Epidemiology and Control releases real-time nowcast on the likely extent of the Wuhan coronavirus outbreak, domestic and international spread with the forecast for chunyun |url=https://sph.hku.hk/en/news/press-releases/2020/nowcasting-and-forecasting-the-wuhan-2019-ncov-outbreak |website=HKUMed School of Public Health |accessdate=23 January 2020 |archive-url=https://web.archive.org/web/20200125050442/https://sph.hku.hk/en/news/press-releases/2020/nowcasting-and-forecasting-the-wuhan-2019-ncov-outbreak |archive-date=25 January 2020 |url-status=live |archivedate=25 January 2020 |archiveurl=https://web.archive.org/web/20200125050442/https://sph.hku.hk/en/news/press-releases/2020/nowcasting-and-forecasting-the-wuhan-2019-ncov-outbreak }}</ref> ဇန်နဝါရီ ၂၀တွင် ရှန်းကျန်း(Shenzhen)မှ တစ်ဦး၊ ဘေဂျင်းမှ နှစ်ဦးအပါအဝင် လူနာသစ် ၁၄၀နီးပါး၌ ဖြစ်ပွားခြင်း တဟုန်ထိုးတိုးလာသည်ဟု တရုတ်ပြည်က သတင်းထုတ်ပြန်သည်။<ref>{{cite web |url=https://www.france24.com/en/20200120-china-confirms-sharp-rise-in-cases-of-sars-like-virus-across-the-country |title=China confirms sharp rise in cases of SARS-like virus across the country |access-date=20 January 2020 |archive-url=https://web.archive.org/web/20200120055618/https://www.france24.com/en/20200120-china-confirms-sharp-rise-in-cases-of-sars-like-virus-across-the-country |archive-date=20 January 2020 |url-status=live}}</ref> ဇန်နဝါရီ ၂၅၊ ဓာတ်ခွဲခန်းအတည်ပြုဖြစ်ပွားမှု စုစုပေါင်း ၂၀၆၂ ရှိ၍ ပြည်မတွင် ၂၀၁၆၊ ထိုင်းတွင် ၇၊ ဟောင်ကောင်တွင် ၆၊ မကာအိုတွင် ၅၊ ဩစတေးလျတွင် ၅၊ မလေးရှားတွင် ၄၊ စင်္ကာပူတွင် ၄၊ ပြင်သစ်တွင် ၃၊ ဂျပန်တွင် ၃၊ တောင်ကိုရီးယားတွင် ၃၊ ထိုင်ဝမ်တွင် ၃၊ အမေရိကန်ပြည်ထောင်စုတွင် ၃၊ ဗီယက်နမ်တွင် ၂၊ နီပေါတွင် ၁၊ ဆွီဒင်တွင် ၁ စသဖြင့်အသီးသီးဖြစ်သည်။<ref name="auto2">{{Cite news|url=https://www.svd.se/bekraftat-fall-i-jonkoping-av-nya-coronaviruset|title=Coronaviruset har upptäckts i Jönköping|last=Frejdeman|first=Hannah|date=31 January 2020|work=Svenska Dagbladet|access-date=31 January 2020|language=sv|issn=1101-2412}}</ref><ref>{{cite web|url=https://www.aljazeera.com/news/2020/9/20/coronavirus-which-countries-have-confirmed-cases|title=Which countries have confirmed cases of new coronavirus?|website=www.aljazeera.com|access-date=26 January 2020|archive-url=https://web.archive.org/web/20200127035129/https://www.aljazeera.com/amp/news/2020/01/countries-confirmed-cases-coronavirus-200125070959786.html|archive-date=27 January 2020|url-status=live}}</ref><ref>{{cite web|url=https://www.scmp.com/news/asia/southeast-asia/article/3047663/china-coronavirus-singapore-and-malaysia-both-report|title=Singapore, Malaysia both report fourth confirmed coronavirus cases|date=26 January 2020|website=South China Morning Post|access-date=26 January 2020|archive-url=https://web.archive.org/web/20200125235133/https://www.scmp.com/news/asia/southeast-asia/article/3047663/china-coronavirus-singapore-and-malaysia-both-report|archive-date=25 January 2020|url-status=live}}</ref> ===အကျိုးသက်ရောက်သော နယ်မြေများ=== {{2019–20 coronavirus pandemic data}} တရုတ်နှစ်ကူး လူအများလှည့်လာသွားလာမှု၏ စနက်ဖြင့် ဇန်နဝါရီ အစောပိုင်း၊လလယ်ပိုင်းတွင် ဤဗိုင်းရပ်စ်မှာ တရုတ်ပြည် တစ်ခြားခရိုင်များသို့ ပျံ့နှံ့သွားကြသည်။ နိုင်ငံတကာခရီးသွားများ၏ သယ်ဆောင်မှုများဖြင့် ဖြစ်ပွားမှုများကို တစ်ခြားနိုင်ငံများ၌လည်း စုံစမ်းသိရှိနိုင်ခဲ့သည်။ ထိုင်း (၁၃ ဇန်နဝါရီ)၊ ဂျပန် (၁၅ ဇန်နဝါရီ)၊ တောင်ကိုရီးယား (၂၀ ဇန်နဝါရီ)၊ ထိုင်ဝမ်နှင့် အမေရိကန်ပြည်ထောင်စု (၂၁ ဇန်နဝါရီ)၊ ဟောင်ကောင်နှင့် မကာအို (၂၂ ဇန်နဝါရီ)၊ စင်ကာပူ (၂၃ ဇန်နဝါရီ)၊ ပြင်သစ်၊ နီပေါနှင့် ဗီယက်နမ် (၂၄ ဇန်နဝါရီ)၊ ဩစတြေးလျနှင့် မလေးရှား (၂၅ ဇန်နဝါရီ)၊ ကနေဒါ (၂၆ ဇန်နဝါရီ)၊ ကမ္ဘောဒီးယား (၂၇ ဇန်နဝါရီ)၊ ဂျာမနီ (၂၈ ဇန်နဝါရီ)၊ ဖင်လန်၊ သီရိလင်္ကာနှင့် အာရပ်စော်ဘွားများပြည်ထောင်စု (၂၉ ဇန်နဝါရီ)၊ အိန္ဒိယ၊ အီတလီနှင့် ဖိလစ်ပိုင် (၃၀ ဇန်နဝါရီ)၊ ယူနိုက်တက်ကင်းဒမ်း၊ ရုရှား၊ ဆွီဒင်နှင့် စပိန် (၃၁ ဇန်နဝါရီ) တို့၌ ဤဗိုင်းရပ်စ်ကို ထောက်လှမ်းသိရှိခဲ့ကြသည်။<ref name="APviruswhere" /><ref name="auto2" /> ဖေဖော်ဝါရီ ၁ရက်နေ့၌ ကမ္ဘာတစ်လွှား 12,000ထက်ပိုများသော ရောဂါဖြစ်ပွားမှုများကို တရားဝင်စုံစမ်းသိရှိနိုင်ခဲ့ကာ ၉၈%မှာ တရုတ်ပြည်တွင်ဖြစ်သည်။<ref name="APviruswhere">{{Citation |last=Holm |first=Phil |title=Where the virus has spread |url=https://apnews.com/VirusOutbreak |archive-url=https://web.archive.org/web/20200130191856/https://apnews.com/VirusOutbreak |publisher=[[Associated Press]] |access-date=29 January 2020 |archive-date=30 January 2020 |last2=Moritsugu |first2=Ken |url-status=live}}</ref> ဗိုင်းရပ်စ်ကြောင့် လူပေါင်း၁,၃၅၅ ယောက်သေဆုံးပြီးဖြစ်သည်။ တရုတ်ပြည်ပြင်ပ ပထမဆုံးသေဆုံးမှုမှာ ဖေဖော်ဝါရီ ၁ ရက်နေ့တွင် ဖြစ်ပြီး ဖိလစ်ပိုင်တွင် ဖြစ်ပွားခဲ့သည်။<ref>{{Cite web|url=https://twitter.com/WHOPhilippines/status/1223797298477424641|title=A 44-year-old male is confirmed as the second person with the 2019 novel coronavirus acute respiratory disease (2019-nCoV) in the Philippines. He passed away on 1 February 2020.pic.twitter.com/5a5tPWtvpc|last=Philippines|first=World Health Organization|date=2020-02-01|website=@WHOPhilippines|access-date=2020-02-02}}</ref><ref name="APviruswhere" /> ခန့်မှန်းတွက်ချက်မှုပုံဇယားက တစ်ကယ့်ရောဂါကိန်းဂဏန်းမှာ စစ်တမ်းထုတ်ထားနိုင်သော ကူးစက်မှုအရေအတွက်ထက် အဆအနည်းငယ် ပိုသည်ဟု ညွှန်းဆိုသည်။ ဒေသတွင်း လူမှလူသို့ ကူးစက်ခြင်းကို ဗီယက်နမ်၊ ဂျပန်၊ ဂျာမနီနှင့် အမေရိကန်ပြည်ထောင်စု (ရှီကာဂိုပြည်နယ်)တို့တွင် အတည်ပြုခဲ့ကြသည်။<ref>{{Cite web|url=https://www.cnbc.com/2020/01/30/cdc-confirms-first-human-to-human-transmission-of-coronavirus-in-us.html|title=CDC confirms first human-to-human transmission of coronavirus in US|last=Feuer|first=Berkeley Lovelace Jr ,William|date=2020-01-30|website=CNBC|access-date=2020-02-01}}</ref> သို့သော် ယခုထိ တရုတ်ပြည်ပြင်ပ၌ ရောဂါပြန့်စေသည့်နေရာဌာနများ(active centers of propagation)ဟူ၍ အတည်မပြုရသေးပေ။ ဇန်နဝါရီ ၂၃တစ်ဝိုက်မှစ၍ တရုတ်ပြည်တွင်း/ပ၌ WHOအဖွဲ့ နှင့် ဒေသဆိုင်ရာအစိုးရအဖွဲ့များက ဦးဆောင်၍ အရေးကြီးသောကြိုးပမ်းမှုတစ်ခုလုပ်ဆောင်ကြပြီး ပြည်သူများကိုတပ်လှန့်ရန်နှင့် ဗိုင်းရပ်စ်နောက်ထပ်ပြန့်ပွားခြင်းကို တားဆီးရန်အစီအမံများလုပ်ဆောင်ကြရန် ဖြစ်သည်။ ဇန်နဝါရီ ၃၀တွင် တရုတ်ပြည်တွင်း၌ ဖြစ်ပွားမှု၇,၇၁၁ နှင့် ဇန်နဝါရီ ၂၉ တိုင်းပြည် ၁၈ခု၌ ၈၃ခု ရှိသည်ဟု သက်သေများဖြင့် ညွှန်းဆိုခဲ့ကြပြီး [[ကမ္ဘာ့ကျန်းမာရေးအဖွဲ့]]မှ ကိုရိုနာဗိုင်းရစ်ဆန်း(2019-nCoV)ကို နိုင်ငံတကာစိုးရိမ်မှု၏ ပြည်သူ့ကျန်းမာရေးဆိုင်ရာ အရေးပေါ်အခြေအနေ(Public Health Emergency of International Concern)ကြေညာခဲ့သည်။<ref name="WHO20200130">{{Citation |last=World Health Organization |title=Statement on the second meeting of the International Health Regulations (2005) Emergency Committee regarding the outbreak of novel coronavirus (2019-nCoV) |date=30 January 2020 |url=https://www.who.int/news-room/detail/30-01-2020-statement-on-the-second-meeting-of-the-international-health-regulations-(2005)-emergency-committee-regarding-the-outbreak-of-novel-coronavirus-(2019-ncov) |author-link=World Health Organization}}</ref> <!-- Please discuss in the talk page before changing these figures and related texts if you think they violate [[WP:NPOV]] --> <gallery mode="packed" heights="200"> File:2019-nCoV cases in Greater China.svg|2019-nCoV cases in mainland China, Hong Kong, Macau, and Taiwan{{neutrality disputed|date=January 2020|reason=Taiwan (ROC) has an independent military force and government- no need to include it in this map. Also, the statistical territory of Taiwan (ROC) is not the same as the hypothetical province of Taiwan described by the PRC hence the data doesn't really match up.}} <div align=left>{{legend|#FCEED3|Confirmed 1–9}}{{legend|#F2A88D|Confirmed 10–99}}{{legend|#E36654|Confirmed 100–999}}{{legend|#76161A|Confirmed ≥1000}}</div> File:2019-nCoV Outbreak World Map.svg|Map of the 2019–20 Wuhan coronavirus outbreak as of {{today}} <div align=left>{{legend|#510000| အတည်ပြုပြီး ဖြစ်ပွားသူ ၁၀,၀၀၀+ }}{{legend|#900000| အတည်ပြုပြီး ဖြစ်ပွားသူ ၁,၀၀၀–၉,၉၉၉}}{{legend|#c80200| အတည်ပြုပြီး ဖြစ်ပွားသူ ၁၀၀–၉၉၉}}{{legend|#ee7070| အတည်ပြုပြီး ဖြစ်ပွားသူ ၁၀–၉၉}}{{legend|#ffC0C0| အတည်ပြုပြီး ဖြစ်ပွားသူ ၁–၉}}{{legend|#eee| အတည်ပြုပြီး ဖြစ်ပွားသူ မရှိ}}</div> </gallery> ===ခန့်မှန်းတွက်ချက်မှုများ=== ရောဂါကူးစက်ခြင်းနှင့် သိရှိနိုင်ခြင်းကြား ၁၀ရက်နောက်ကျသည်ဟူယူဆမှု၊ ထုတ်ပြန်ထားသော ရောဂါဖြစ်ပွားမှုများအပေါ်အခြေခံ၍ Northeastern University နှင့် Imperial College Londonမှ သုသေသနပညာရှင်များက တစ်ကယ့်အရှိကူးစက်မှုအရေအတွက်သည် သတင်းထုတ်ပြန်သောအချိန်၌ အတည်ပြုသည့်အရေအတွက်ထက် ၁၀ဆပိုမိုများပြားနိုင်လောက်သည်ဟု တွက်ချက်ခန့်မှန်းကြသည်။ Imperial Collegeက ဇန်နဝါရီ ၂၁လောက်၌ အတည်ပြုဦးရေ ၄၄၀အပေါ် ၄,၀၀၀ဟု ခန့်မှန်းပြီး Northeastern Universityက ဇန်နဝါရီ ၂၆လောက်တွင်၂၁,၃၀၀ကူးစက်မှု၊ ဇန်နဝါရီ ၂၇လောက်တွင် ၂၆,၂၀၀ထိမြင့်တက်သော တွက်ချက်မှု(with a confidence of 95% within the interval 19,200–34,800)စသဖြင့် အသီးသီးခန့်မှန်းတွက်ချက်ခဲ့ကြသည်။<ref>{{cite web|url=https://www.imperial.ac.uk/media/imperial-college/medicine/sph/ide/gida-fellowships/2019-nCoV-outbreak-report-22-01-2020.pdf|title=Report 2: Estimating the potential total number of novel Coronavirus cases in Wuhan City, China|publisher=Imperial College London-GB|access-date=25 January 2020|archive-url=https://web.archive.org/web/20200124060030/https://www.imperial.ac.uk/media/imperial-college/medicine/sph/ide/gida-fellowships/2019-nCoV-outbreak-report-22-01-2020.pdf|archive-date=24 January 2020|url-status=live|accessdate=1 February 2020|archivedate=24 January 2020|archiveurl=https://web.archive.org/web/20200124060030/https://www.imperial.ac.uk/media/imperial-college/medicine/sph/ide/gida-fellowships/2019-nCoV-outbreak-report-22-01-2020.pdf}}</ref><ref>{{cite web |url=https://www.imperial.ac.uk/media/imperial-college/medicine/sph/ide/gida-fellowships/2019-nCoV-outbreak-report-17-01-2020.pdf |title=Estimating the potential total number of novel Coronavirus cases in Wuhan City, China |last1=Imai |first1=Natsuko |last2=Dorigatti |first2=Ilaria |last3=Cori |first3=Anne |last4=Riley |first4=Steven |last5=Ferguson |first5=Neil M. |publisher=Imperial College London |date=17 January 2020 |access-date=25 January 2020 |archive-url=https://web.archive.org/web/20200121081317/https://www.imperial.ac.uk/media/imperial-college/medicine/sph/ide/gida-fellowships/2019-nCoV-outbreak-report-17-01-2020.pdf |archive-date=21 January 2020 |url-status=live |accessdate=1 February 2020 |archivedate=21 January 2020 |archiveurl=https://web.archive.org/web/20200121081317/https://www.imperial.ac.uk/media/imperial-college/medicine/sph/ide/gida-fellowships/2019-nCoV-outbreak-report-17-01-2020.pdf }}</ref><ref>{{cite web|url=https://www.mobs-lab.org/2019ncov.html|title=Preliminary analysis of the 2019 nCOV outbreak in Wuhan city|last=|first=|date=22 January 2020|publisher=Northeastern University|url-status=live|archive-url=|archive-date=|access-date=}}</ref> ၂၀၂၀ ဇန်နဝါရီ ၃၀၊ ''Lancet''၏ ထုတ်ဝေမှု ဆောင်းပါးတစ်ခုတွင် ၂၀၂၀ ဇန်နဝါရီ ၂၅နေ့စွဲ၌ တစ်ဦးတစ်ယောက်ချင်းကူးစက်မှုပေါင်း ၇၅,၈၁၅ခုရှိသည်ဟု ခန့်မှန်းတွက်ချက်ထားသည်။<ref>{{cite web|url=https://www.thelancet.com/journals/lancet/article/PIIS0140-6736(20)30260-9/fulltext#%20|title=Nowcasting and forecasting the potential domestic and international spread of the 2019-nCoV outbreak originating in Wuhan, China: a modelling study|website=The Lancet|access-date=31 January 2020|url-status=live}}</ref> ပြင်းထန်အဆုတ်ရောင်ရောဂါ(''severe pneumonia")အဖြစ် သံသရှိဖွယ်ဖြစ်ပွားမှုများကို မှားယွင်းစစ်တမ်းထုတ်မည့်အစား ကိုရိုနာဗိုင်းရပ်စ်ရောဂါဖြစ်ပွားမှုများကို မှန်မှန်ကန်ကန်ထောက်လှမ်းနိုင်ရန် ဆေးရုံများအတွက် ဤရောဂါဖြစ်ပွားမှုဒေသများ၌ လုံလောက်သော ကျန်းမာရေးဝန်ထမ်းများ၊စက်ကိရိယာများ ရရှိနိုင်မှုနှင့်ပတ်သက်၍ စိုးရိမ်ပူပန်မှုများလည်းရှိကြသည်။<ref name="WashPost_some_wonder">{{cite news|url=https://www.washingtonpost.com/world/as-families-tell-of-pneumonia-like-deaths-in-wuhan-some-wonder-if-china-virus-count-is-too-low/2020/01/22/0f50b1e6-3d07-11ea-971f-4ce4f94494b4_story.html|title=As families tell of pneumonia-like deaths in Wuhan, some wonder if China virus count is too low|last=Fifield|first=Anna|date=22 January 2020|website=[[The Washington Post]]|url-status=live|archive-url=https://archive.today/20200123065441/https://www.washingtonpost.com/world/as-families-tell-of-pneumonia-like-deaths-in-wuhan-some-wonder-if-china-virus-count-is-too-low/2020/01/22/0f50b1e6-3d07-11ea-971f-4ce4f94494b4_story.html|archive-date=23 January 2020|access-date=25 January 2020}}</ref><ref>{{cite news|url=https://www.theguardian.com/world/2020/jan/21/coronavirus-chinese-hospitals-not-testing-patients-say-relatives|title=Coronavirus: Chinese hospitals not testing patients, say relatives|last=Kuo|first=Lily|date=21 January 2020|website=[[The Guardian]]|url-status=live|archive-url=https://web.archive.org/web/20200121170326/https://www.theguardian.com/world/2020/jan/21/coronavirus-chinese-hospitals-not-testing-patients-say-relatives|archive-date=21 January 2020|access-date=}}</ref><ref>{{cite news|url=https://www.wsj.com/articles/relatives-wonder-whether-pneumonia-deaths-were-tied-to-coronavirus-11579915630|title=Relatives Wonder Whether Pneumonia Deaths Were Tied to Coronavirus|last=Fan|first=Wenxin|date=24 January 2020|website=[[The Wall Street Journal]]|url-status=live|archive-url=|archive-date=|access-date=|url-access=subscription }}</ref> ရောဂါလက္ခဏာကြုံတွေ့ရသော အမြောက်အမြားကို ကွဲပြားသောရောဂါလက္ခဏာများရှိသော လူနာများနှင့်အနီးကပ်ထိတွေ့မှုကိုရှောင်ရှားနိုင်ရန် ဆေးရုံများသို့သွားမည့်အစား အိမ်၌ပင် (ကူးစက်မှုကိုမပြန့်ပွားစေရန်)ရောဂါခြေချုပ်သဘောမျိုးဖြင့်နေထိုင်ရန် ပြောဆိုခဲ့သည်။<ref>{{cite news|url=https://www.ft.com/content/08371b58-3eb4-11ea-a01a-bae547046735|title=The new coronavirus: is China moving quickly enough?|author1=Tom Hancock|author2=Christian Shepherd|author3=Clive Cookson|date=25 January 2020|website=[[The Financial Times]]|access-date=1 February 2020}}</ref> ဇန်နဝါရီနှောင်းပိုင်းတွင် ဝူဟန်မှ ဂျပန်သို့ နိုင်ငံသားပြန်လည်ခေါ်ဆိုသည့် လေကြောင်းခရီးစဉ်နှစ်ခုတွင် အနီးစပ်ဆုံးအနေဖြင့် ပြန်လည်ခေါ်ခဲ့သော လူ (၄၀၀)၌ ၅ယောက်မှာ ဤဗိုင်းရပ်စ်ပိုးရှိသည်ဟု စစ်တမ်းထုတ်နိုင်ခဲ့ပြီး၊ တစ်ဦးမှာ ရောဂါလက္ခဏာပြ၍ ကျန်လေးဦးမှာ ရောဂါလက္ခဏာမပြသခဲ့ပါ။ <ref>{{cite news |title=New pneumonia Two people returning home on the second flight Infection confirmed No symptoms such as fever|lang=ja |url=https://www3.nhk.or.jp/news/html/20200131/k10012267841000.html |accessdate=31 January 2020 |work=NHK Japan}}</ref> ==သင်္ကေတနှင့် ရောဂါလက္ခဏာများ== [[File:Symptoms of 2019 novel coronavirus.svg|thumb|upright=1.4|2019-nCoV (ဝူဟန်ကိုရိုနာဗိုင်းရပ်စ်) ၏ ရောဂါလက္ခဏာများ။ ရောဂါလက္ခဏာမပြဘဲနှင့်လည်း ပြန့်ပွားနိုင်သည်ဟု အစီရင်ခံကြသည်များရှိသည်။<ref name="Naftulin26Jan2020">{{Cite web |url=https://www.sciencealert.com/wuhan-coronavirus-can-be-infectious-before-people-show-symptoms-official-claims |title=Wuhan Coronavirus Can Be Infectious Before People Show Symptoms, Official Claims |last=Julia Naftulin, Business Insider |date=26 January 2020 |website=sciencealert.com |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20200127072016/https://www.sciencealert.com/wuhan-coronavirus-can-be-infectious-before-people-show-symptoms-official-claims |archive-date=27 January 2020 |access-date=28 January 2020}}</ref>]] ရောဂါလက္ခဏာများတွင် ဖျားနာခြင်း၊ ချောင်းဆိုးခြင်း၊ အသက်ရှုခက်ခဲခြင်းများပါဝင်နိုင်ပြီး<ref name=Hessen27Jan2020/><ref name="CDC2020Sym">{{Cite web |url=https://www.cdc.gov/coronavirus/about/symptoms.html |title=Coronavirus About Symptoms and Diagnosis |date=30 January 2020 |website=[[Centers for Disease Control and Prevention]] (CDC) |access-date=1 February 2020}}</ref> လက္ခဏာမှာ ခပ်ပျော့ပျော့မှသည် အလွန်ပြင်းထန်ခြင်းသို့ ပြောင်းလဲနိုင်သည်။<ref name=Hessen27Jan2020/><ref name=CDC2020Sym/> ပြင်းထန်သောကူးစက်မှုများသည် အဆုတ်ရောင်ရောဂါ၊ ကျောက်ကပ်ပျက်ဆီးခြင်းနှင့် သေဆုံးခြင်းများကို ဖြစ်စေနိုင်သည်။<ref name="Hui14Jan20202">{{vcite journal|authors=Hui DS, I Azhar E, Madani TA, Ntoumi F, Kock R, Dar O, Ippolito G, Mchugh TD, Memish ZA, Drosten C, Zumla A, Petersen E|title=The continuing 2019-nCoV epidemic threat of novel coronaviruses to global health – The latest 2019 novel coronavirus outbreak in Wuhan, China|journal=Int J Infect Dis|year=2020 Jan 14|volume=91|issue=|pages=264–266|pmid=31953166|doi=10.1016/j.ijid.2020.01.009}}{{open access}}</ref><ref name="WHOQ&A27Jan202">{{Cite web |url=https://www.who.int/news-room/q-a-detail/q-a-coronaviruses |title=Q&A on coronaviruses |website=www.who.int |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20200120174649/https://www.who.int/news-room/q-a-detail/q-a-coronaviruses |archive-date=20 January 2020 |access-date=27 January 2020}}</ref> အပေါ်ပိုင်းအသက်ရှုလမ်းကြောင်းရောဂါလက္ခဏာများဖြစ်သည့် နှာချေခြင်း၊ နှာရည်ယိုခြင်း၊ လည်ချောင်းနာခြင်းတို့မှာ အဖြစ်နည်းပါးသည်။<ref name="Huang24Jan2020" /><ref name="Joseph24Jan2020" /> [[ကမ္ဘာ့ကျန်းမာရေးအဖွဲ့]]ကြီးက ရောဂါစတင်ထိတွေ့မှုမှ ရောဂါလက္ခဏာစပြသသည့် ရောဂါပျိုးချိန်(incubation period)ကို(၂) ရက်မှ (၁၀)ရက်ခန့်ဟု ခန့်မှန်းတွက်ချက်ထားကာ<ref>{{cite web |title=Novel Coronavirus (2019-nCoV) Situation Report - 6 26 January 2020 |url=https://www.who.int/docs/default-source/coronaviruse/situation-reports/20200126-sitrep-6-2019--ncov.pdf |accessdate=2 February 2020}}</ref> အမေရိကန်ပြည်ထောင်စုရောဂါထိန်းချုပ်ရေးနှင့် တားဆီးရေးဌာန(Centers for Disease Control and Prevention -CDC)က ၂ရက်မှ ၁၄ရက်ဟုခန့်မှန်းတွက်ချက်ကြသည်။<ref name="CDC symptoms" /> ပထမဆုံးအတည်ပြုဖြစ်ပွားမှု(၄၁)ခုအား ဝူဟန်ဆေးရုံများသို့တင်ခဲ့ရာ (၁၃ဦး - ၃၂%)မှာ တစ်ခြားသောနာတာရှည်ရောဂါများ : ဆီးချို၊သွေးတိုး ကိုခံစားနေခဲ့ရသည်။ ခြုံငုံကြည့်လျှင် (၁၃ဦး - ၃၂%)မှာ အထူးစောင့်ကျပ်ဂရုစိုက်မှုလိုအပ်ပြီး (၆ဦး - ၁၅%)မှာ သေဆုံးခဲ့၏ ။<ref name="Huang24Jan2020" /> သေဆုံးသူအများမှာ ၎င်းတို့၏ကိုယ်ခံစွမ်းအားစနစ်ကို အနှောင့်အယှက်ပေးသော အသက်ရွယ်ကြီးမြင့်မှု(advanced age)၊ သွေးတိုး(hypertension)၊ နှလုံး(cardiovascular disease)စသဖြင့် အခြေနေများရှိခဲ့ကြသည်။<ref>{{Cite web |url=https://www.who.int/dg/speeches/detail/who-director-general-s-statement-on-the-advice-of-the-ihr-emergency-committee-on-novel-coronavirus |title=WHO Director-General's statement on the advice of the IHR Emergency Committee on Novel Coronavirus |website=www.who.int}}</ref> ==အကြောင်းအရင်း== {{Main|ဝူဟန် ကိုရိုနာဗိုင်းရပ်စ်}} ===ပျံ့နှံ့ကူးစက်ခြင်း=== ရောဂါကူးစက်ခံထားရသောသူမှ {{convert|3|ft}} မှ {{convert|6|ft}}အတွင်း ချောင်းဆိုး၊နှာခြေသောအခါ ထုတ်လွှတ်လိုက်သော လေထဲက (အရည်)စက်ကလေးများမှတဆင့် ကိုရိုနာဗိုင်းရပ်စ်များသည် အဓိကအားဖြင့် ပျံ့နှံ့ကြသည်။<ref>{{Cite web |url=https://www.nbcnews.com/health/health-news/how-does-new-coronavirus-spread-n1121856 |title=How does coronavirus spread? |website=NBC News |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20200128081650/https://www.nbcnews.com/health/health-news/how-does-new-coronavirus-spread-n1121856 |archive-date=28 January 2020 |access-date=29 January 2020}}</ref><ref>{{Cite web |url=https://www.cdc.gov/coronavirus/2019-ncov/about/transmission.html |title=Transmission of Novel Coronavirus (2019-nCoV) |date=27 January 2020 |website=[[Centers for Disease Control and Prevention]] (CDC) |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20200128152653/https://www.cdc.gov/coronavirus/2019-ncov/about/transmission.html |archive-date=28 January 2020 |access-date=29 January 2020}}</ref><ref>{{Citation |last=AFP |title=Doctor, nurses describe treating coronavirus patient |date=24 January 2020 |url=https://youtube.com/watch?v=vGFhm-nM-DE |archive-url=https://web.archive.org/web/20200125142950/https://www.youtube.com/watch?v=vGFhm-nM-DE |access-date=28 January 2020 |archive-date=25 January 2020 |url-status=live}}</ref>. မစင်မှ ပါးစပ်သို့ကူးစက်ခြင်းနည်း(fecal-oral transmission)မျိုးလည်းဖြစ်ကောင်းဖြစ်နိုင်သည်။<ref> [https://ncov.dxy.cn/ncovh5/view/pneumonia Chinese government website]. Accessed 2 Feb 2020</ref> မူလအစဖြစ်ပွားသူ (၄၁)ယောက်အနက် သုံးပုံနှစ်ပုံမှာ ဟွမ်းနန်ပင်လယ်စာလက်ကားဈေးကြီးနှင့် ထိတွေ့ခဲ့သည့် မှတ်တမ်းလည်းရှိသည်။<ref name= Huang24Jan2020/> အလွန်လျင်မြန်ကူးစက်နိုင်သူတစ်ဦး(super-spreader)က ကျန်းမာရေးဝန်ထမ်း ၁၄ဦးကို ရောဂါကူးစက်စေခဲ့ကြောင်း သတင်းထုတ်ပြန်မှုများလည်းရှိခဲ့သည်။ ၂၀၂၀ ဇန်နဝါရီ ၂၅၊ တရုတ်နိုင်ငံ ရောဂါထိန်းချုပ်ရေးနှင့် တားဆီးရေးအကြီးအကဲ (Chinese Center for Disease Control and Prevention) ကောင်းဖူ(Gao Fu)၏ ရှင်ဟွာသတင်းဌာန (Xinhua News Agency)သို့ ကြေညာပေးမှုတွင် "ယခုပြောဆိုနေသည့်ပုဂ္ဂိုလ်သည် လူနာဆောင်မြောက်မြားစွာသို့ရွှေ့ပြောင်းခဲ့ခြင်းကြောင့် အလွန်လျင်မြန်ကူးစက်နိုင်သူတစ်ဦး(super-spreader)အဖြစ်စဉ်းစားသင့်သည်" ဆိုခြင်းကို ငြင်းဆိုခဲ့သည်။<ref>{{Cite news |url=http://www.xinhuanet.com/english/2020-01/25/c_138733483.htm |title=China CDC head dismisses super-spreader media report |date=25 January 2020 |access-date=25 January 2020 |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20200125191047/http://www.xinhuanet.com/english/2020-01/25/c_138733483.htm |archive-date=25 January 2020 |agency=Xinhua News Agency |accessdate=2 February 2020 |archivedate=25 January 2020 |archiveurl=https://web.archive.org/web/20200125191047/http://www.xinhuanet.com/english/2020-01/25/c_138733483.htm }}</ref> မည်သို့ပင်ဆိုစေကာမူ ထိုနေ့အစောပိုင်း (တရုတ်သတင်းဝန်ဆောင်မှုလုပ်ငန်းမှ အခြားတရားဝင်သတင်းဌာနဖြစ်သော)"China Newsweek''က ပီကင်းတက္ကသိုလ်(Peking University)က ကျွမ်းကျင်ပညာရှင်တစ်ဦးကို ကိုးကား၍ ဤသို့ဆိုသည်။ "အထက်တွင်ရည်ညွှန်းခဲ့သည့်လူနာကို super-spreaderအဖြစ်စဉ်းစားသင့်ကြောင်း၊ ထိတွေ့ဆက်ဆံခဲ့ရသည့် ဝန်ထမ်းများကို ကောင်းစွာကာကွယ်မှုမပေးနိုင်သော ဆေးရုံများကို ဝေဖန်ခဲ့သည်။ ''China Newsweek'' က အဖျားရောဂါဆောင်ကသူများမှလွဲပြီး ကျန်းမာရေးဆိုင်ရာအထောက်အပံ့ပေးသူများတွင် အကာအကွယ်အတွက် မျက်နှာကာတစ်မျိုးတည်းရှိခြင်းကိုပြောဆိုလျှက် အစိုးရ၏ စိစစ်ဖြတ်တောက်ခြင်းများကိုဝေဖန်ပြစ်တင်ခဲ့သည်။<ref>{{Cite news |url=https://new.qq.com/rain/a/TWF2020012500903100 |date=25 January 2020 |work=China Newsweek |access-date=25 January 2020 |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20200125200018/https://new.qq.com/rain/a/TWF2020012500903100 |archive-date=25 January 2020 |publisher=[[qq.com]] |language=Chinese |script-title=zh:还原"超级传播者"传染路径 武汉医生：疫情刚开始"整个不让说" |trans-title=Restore the infection route for "super-spreader"s; "'Not allowed to speak anything' at the beginning of the outbreak," said Wuhan doctors}}</ref> ====အခြေခံရောဂါပျံ့နှံ့ကူးစက်မှုအရေအတွက်==== [[File:Log-linear_plot_of_coronovirus_cases_with_linear_regressions.png|thumb|[[Semi-log plot]] of confirmed cases and deaths in China<ref>{{Cite web |url=http://wjw.wuhan.gov.cn/front/web/list2nd/no/710 |title=公示公告 |publisher=Wuhan Municipal Health Commission |language=Chinese |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20190111205203/http://wjw.wuhan.gov.cn/front/web/list2nd/no/710 |archive-date=11 January 2019 |access-date=30 January 2020 |accessdate=2 February 2020 |archivedate=11 January 2019 |archiveurl=https://web.archive.org/web/20190111205203/http://wjw.wuhan.gov.cn/front/web/list2nd/no/710 }}</ref> (trend lines designate [[exponential growth]])]] လူများကြား ဤဗိုင်းရပ်စ်ပျံ့နှံ့မှုသည် "တချို့ကူးစက်ခံသူများမှ တစ်ခြားသူများသို့ရောဂါကူးစက်ခြင်းများ မရှိသော်လည်း တချို့သောကူးစက်ခံသူများသည် လူတချို့သို့ ရောဂါကူးပြောင်းပို့ဆောင်နိုင်ခဲ့ကြောင်း"စသည်များနှင့်အတူ အပြောင်းအလဲများစွာရှိသည်။<ref name=Schnirring25Jan2020/> အရေအတွက် 2.13မှ <ref name="Leung27Jan2020">{{Cite web |url=https://www.med.hku.hk/f/news/3549/7418/Wuhan-coronavirus-outbreak_AN-UPDATE_20200127.pdf |title=Real-time nowcast and forecast on the extent of the Wuhan CoV outbreak, domestic and international spread |last=Leung |first=Gabriel |last2=Wu |first2=Joseph |date=27 January 2020 |website=Wuhan-coronavirus-outbreak AN UPDATE |access-date=29 January 2020 |archive-date=30 January 2020 |archive-url=https://web.archive.org/web/20200130203810/https://www.med.hku.hk/f/news/3549/7418/Wuhan-coronavirus-outbreak_AN-UPDATE_20200127.pdf }}</ref> 3.11<ref name="Read28Jan2020">{{Cite journal |last=Read |first=Jonathan M. |last2=Bridgen |first2=Jessica RE |last3=Cummings |first3=Derek AT |last4=Ho |first4=Antonia |last5=Jewell |first5=Chris P. |date=28 January 2020 |title=Novel coronavirus 2019-nCoV: early estimation of epidemiological parameters and epidemic predictions |url=https://www.medrxiv.org/content/10.1101/2020.01.23.20018549v2 |journal=MedRxiv |pages=2020.01.23.20018549 |doi=10.1101/2020.01.23.20018549}}</ref>နယ်ပယ်အတွင်းရှိသော အခြေခံရောဂါပျံ့နှံ့ကူးစက်မှုအရေအတွက်(basic reproduction number)အား မြောက်မြားစွာဖြင့်ခန့်မှန်းတွက်ချက်ထားကြလေသည်။ ဤကိန်းဂဏန်းမှာ အသစ်ကူးစက်ခံခဲ့ရသောပုဂ္ဂိုလ်တစ်ဦးက ယခုရောဂါပိုးကို လူဘယ်လောက်များများဆီသို့ ဖြန့်ဝေနိုင်ခြေရှိသည်ကို ဖော်ပြခြင်းဖြစ်ပေသည်။ ဤကိုရိုနာဗိုင်းရက်စ်အသစ်သည် ယခုကာလအထိ ကွင်းဆက်သဘောအနေဖြင့် လူလေးဦးအထိ ကူးပြောင်းနိုင်ကြောင်း ထုတ်ပြန်ထားပြီးဖြစ်လေသည်။<ref name="Saey24Jan2020">{{Cite web |url=https://www.sciencenews.org/article/how-new-wuhan-coronavirus-stacks-up-against-sars-mers |title=How the new coronavirus stacks up against SARS and MERS |last=Saey |first=Tina Hesman |date=24 January 2020 |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20200125064423/https://www.sciencenews.org/article/how-new-wuhan-coronavirus-stacks-up-against-sars-mers |archive-date=25 January 2020 |access-date=25 January 2020}}</ref> ဤအချက်ကား ဆားစ်ရောဂါပိုး (SARSCoV) နှင့် ခပ်ဆင်ဆင်တူသည်။<ref>Julien Riou & Christian L. Althaus, [https://www.biorxiv.org/content/10.1101/2020.01.23.917351v1.full.pdf Pattern of early human-to-human transmission of Wuhan 2019-NCoV], Preprint, [[bioRxiv]], 23 January 2020.</ref> ===ရောဂါပိုးမွှားဗေဒ=== {{Infobox genome | image = File:2019-nCoV genome.svg | caption = [[Genome]] organisation (click to enlarge) | type = nucleotide | taxId = MN908947 | ploidy = <!-- haploid, diploid or polypoloid --> | chromosomes = <!-- number (unit is pairs) --> | size = 30473 bp | year = 2020 }} ကိုရိုနာဗိုင်းရပ်စ်ဆန်း(2019-nCoV)အား လူသားများထံသို့ကူးပြောင်းပို့ဆောင်သည့် သဘာဝတောရိုင်းရောဂါပိုးသိုမှီးတည်ရှိရာ(natural wildlife reservoir of the 2019‐nCoV)နှင့် ကြားကပို့ဆောင်ပေးသည့်သူ(intermediate host)ကို ယခုထိအတည်မပြုနိုင်သေးပေ။<ref name="Liu22Jan2020">{{Cite journal |last=Liu |first=Shan-Lu |last2=Saif |first2=Linda |date=22 January 2020 |title=Emerging Viruses without Borders: The Wuhan Coronavirus |journal=Viruses |volume=12 |issue=2 |page=130 |doi=10.3390/v12020130 |pmid=31979013}}</ref> သို့သော်လည်း ဖြစ်နိုင်ခြေရှိသည့် ဗိုင်းရပ်စ်၏မူလရင်းမြစ်မှာ လင်းနို့ပင်ဖြစ်သည်။<ref name="PerlmanJan2020" /> ထိုဈေးကြီးမှ စစ်ဆေးရန်နမူနာယူထားသော တိရစ္ဆာန်မျိုး ၅၈၅ အနက် ၃၃မျိုးမှာ 2019-nCoVရှိကြောင်း အထောက်အထားပြသည်။<ref name="Page27Jan2020">{{Cite news |url=https://www.wsj.com/articles/virus-sparks-soul-searching-over-chinas-wild-animal-trade-11580055290 |title=Virus Sparks Soul-Searching Over China's Wild Animal Trade |last=Page |first=Jeremy |date=27 January 2020 |work=Wall Street Journal |access-date=27 January 2020 |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20200126175047/https://www.wsj.com/articles/virus-sparks-soul-searching-over-chinas-wild-animal-trade-11580055290 |archive-date=31 January 2020 |issn=0099-9660 |url-access=subscription}}</ref> ၂၃ ဇန်နဝါရီ ၂၀၂၀က ထုတ်ဝေသော နောက်ဆုံးအခြေနေဖော်ပြ ကြိုတင်စာတမ်း(preprint)ကို ဟူပေ့ခရိုင်ရောဂါထိန်ချုပ်တားဆီးရေးဌာန၊တရုတ်သိပ္ပံအကယ်ဒမီတက္ကသိုလ်၊ ဝူဟန်ကျင်းရင်တန်ဆေးရုံ၊ ဝူဟန် ဗိုင်းရပ်စ်ပိုးပညာရပ်တက္ကသိုလ်မှ အဖွဲ့ဝင်များကလုပ်ဆောင်ခဲ့ကြပြီး အဆိုပါ ကြိုတင်စာတမ်းတွင် အကြံပြုသည်မှာ ၂၀၁၉ ကိုရိုနာဗိုင်းရပ်စ်ဆန်း၏ဇစ်မြစ်မှာ လင်းနို့ဖြစ်နိုင်ကြောင်း၊ nCoV-2019သည် ၂၀၁၃တွင် ခွဲခြားဖော်ပြနိုင်ခဲ့သော လင်းနို့ကိုရိုနာဗိုင်းရပ်စ်နှင့် genomeအဆင့်တန်း ၉၆%အထိတူညီနေကြောင်းပါရှိသည်။<ref name="bioRxivBatOrigin">{{Cite journal |last=Zhou |first=Peng |last2=Yang |first2=Xing-Lou |last3=Wang |first3=Xian-Guang |last4=Hu |first4=Ben |last5=Zhang |first5=Lei |last6=Zhang |first6=Wei |last7=Si |first7=Hao-Rui |last8=Zhu |first8=Yan |last9=Li |first9=Bei |last10=Huang |first10=Chao-Lin |last11=Chen |first11=Hui-Dong |displayauthors=1 |date=23 January 2020 |title=Discovery of a novel coronavirus associated with the recent pneumonia outbreak in humans and its potential bat origin |url=https://www.biorxiv.org/content/10.1101/2020.01.22.914952v2 |publisher=[[bioRxiv]] |doi=10.1101/2020.01.22.914952 |access-date=24 January 2020 |website=bioRxiv |last12=Chen |first12=Jing |last13=Luo |first13=Yun |last14=Guo |first14=Hua |last15=Jiang |first15=Ren-Di |last16=Liu |first16=Mei-Qin |last17=Chen |first17=Ying |last18=Shen |first18=Xu-Rui |last19=Wang |first19=Xi |last20=Zheng |first20=Xiao-Shuang |last21=Zhao |first21=Kai |last22=Chen |first22=Quan-Jiao |last23=Deng |first23=Fei |last24=Liu |first24=Lin-Lin |last25=Yan |first25=Bing |last26=Zhan |first26=Fa-Xian |last27=Wang |first27=Yan-Yi |last28=Xiao |first28=Geng-Fu |last29=Shi |first29=Zheng-Li}}</ref> ကွမ်းရှီ တရုတ်ရိုးရာဆေးပညာတက္ကသိုလ်(Guangxi Traditional Chinese Medical University)၊ ပီကင်းတက္ကသိုလ်(Peking University)၊ နင်းဘိုတက္ကသိုလ်(Ningbo University)၊ ဝူဟန် ဇီဝပိုင်းဆိုင်ရာအင်ဂျင်နီယာကောလိပ်တို့ကလည်း ရှေ့တစ်ရက်က ထုတ်ပြန်မှုတစ်ခုပြုလုပ်ခဲ့ကြရာ ထိုအထဲတွင် မြွေမျိုးစိတ်နှစ်မျိုး၊ သင်းခွေချပ်၊ ဖြူး၊ ကြက်၊ လင်းနို့၊လူသားတို့၌ရှိသော 2019-nCoV ပိုး၏ codon usage biasတို့ကိုနှိုင်းယှဉ်ခဲ့ကြပြီး <ref name="Hamzelou">{{Cite web |url=https://www.newscientist.com/article/2231162-wuhan-coronavirus-may-have-been-transmitted-to-people-from-snakes/ |title=Wuhan coronavirus may have been transmitted to people from snakes |last=Hamzelou |first=Jessica |website=New Scientist |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20200123232053/https://www.newscientist.com/article/2231162-wuhan-coronavirus-may-have-been-transmitted-to-people-from-snakes/ |archive-date=23 January 2020 |access-date=24 January 2020}}</ref> လူသားဆီသို့ကူးစက်နိုင်သော 2019‐nCoVပိုးအတွက် ဖြစ်နိုင်ခြေအရှိဆုံး ရောဂါပိုးသိုမှီးရာတောရိုင်းကောင်မှာ ''မြွေ''ဖြစ်သည်ဟု ကောက်ချက်ချအဆုံးသတ်းထား၏ ။<ref name=Hamzelou /><ref name="Guo22Jan2020">{{Cite web |url=https://www.scientificamerican.com/article/snakes-could-be-the-original-source-of-the-new-coronavirus-outbreak-in-china/ |title=Snakes Could Be the Original Source of the New Coronavirus Outbreak in China |authors=Haitao Guo, Guangxiang "George" Luo, Shou-Jiang Gao |date=22 January 2020 |website=Scientific American |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20200125183704/https://www.scientificamerican.com/article/snakes-could-be-the-original-source-of-the-new-coronavirus-outbreak-in-china/ |archive-date=25 January 2020 |access-date=24 January 2020}}</ref><ref name="JI22Jan2020">{{Cite journal |last=Ji |first=Wei |last2=Wang |first2=Wei |last3=Zhao |first3=Xiaofang |last4=Zai |first4=Junjie |last5=Li |first5=Xingguang |date=22 January 2020 |title=Homologous recombination within the spike glycoprotein of the newly identified coronavirus may boost cross‐species transmission from snake to human |journal=Journal of Medical Virology |doi=10.1002/jmv.25682 |pmid=31967321}}</ref> ဤအဆိုအား ကျယ်ပြန့်စွာ ငြင်းခုံခဲ့ကြရာ : တချို့က ရောဂါပိုးသိုမှီးရာဌာနေကား လင်းနို့ပင်ဖြစ်ရမည်။ ကြားဖြန့်ဝေသူပွဲစားကောင်မှာ ငှက် (သို့) သွေးနွေးသတ္တဝါကောင်တစ်မျိုးဖြစ်သည်ဟုဆိုရင်း မြွေမဟုတ်၊ မြွေကား လူတို့နှင့်မတူသည့် ကိုယ်တွင်းအပူချိန်တက်/ကျ များသည့်သတ္တဝါ(poikilotherm)ဟုဆိုကြသည်။<ref name=Cyranoski23Jan2020 /><ref name="Cyranoski23Jan2020">{{Cite journal |last=Callaway |first=Ewen |last2=Cyranoski |first2=David |date=23 January 2020 |title=Why snakes probably aren't spreading the new China virus |url=https://www.nature.com/articles/d41586-020-00180-8 |url-status=live |journal=Nature |doi=10.1038/d41586-020-00180-8 |archive-url=https://web.archive.org/web/20200125051951/https://www.nature.com/articles/d41586-020-00180-8 |archive-date=25 January 2020 |access-date=23 January 2020}}</ref><ref>{{Cite web |url=https://www.wired.com/story/wuhan-coronavirus-snake-flu-theory/ |title=No, the Wuhan Virus Is Not a 'Snake Flu' |last=Multeni |first=Megan |date=23 January 2020 |website=Wired |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20200124071025/https://www.wired.com/story/wuhan-coronavirus-snake-flu-theory/ |archive-date=24 January 2020 |access-date=24 January 2020}}</ref> တစ်ဖက်တွင်လည်း အခြားသူများက ဆားစ်ရောဂါ၊မားစ်ရောဂါတို့၏ codon usage biasနှင့် recombination(မျိုးရိုးဗီဇဆိုင်ရာအပိုင်းများပြန်လည်စီစဉ်မှု (Genetic termဖြစ်သဖြင့် ပညာရပ်ဆိုင်ရာသိရှိသူများမှ ဘာသာပြန်ပေးလျှင်ပိုကောင်း၏ ။ ) အချက်အလက်များကိုသုံး၍ အထက်ပါမြွေဟုဆိုသော အကြောင်းပြချက်ကို ငြင်းဆိုကြသည်။ ဖော်ပြထားသော recombination eventမှာ မြွေအစား လင်းနို့တွင်ဖြစ်နိုင်ခြေရှိသည်။<ref>{{Cite web |url=http://virological.org/t/ncov-2019-codon-usage-and-reservoir-not-snakes-v2/339 |title=nCoV-2019 codon usage and reservoir (not snakes v2) |last=Andersen |first=Kristian |date=24 January 2020 |website=Virological |access-date=28 January 2020}}</ref> 2019-nCoV နှင့်ပတ်သက်၍ ''သက်ရှိများဆင့်ကဲတိုးတက်မှု၊ မျိုးစိတ် (သို့) အုပ်စုများကွဲပြားလာခြင်း''ဆိုင်ရာ (Phylogenetic)လေ့လာမှုများက ဤဗိုင်းရပ်စ်ပိုး၏ ဆင့်ကဲပြောင်းလဲမှုသမိုင်း၊ တစ်ခြားသက်ရှိများနှင့်ဆက်နွယ်မှုတို့ကို စစ်ဆေးခဲ့ကြသည်။ လူကိုကူးစက်နိုင်သော ကိုရိုနာဗိုင်းရပ်စ်မိသားစု၏ သတ္တမမြောက်အဖွဲ့ဝင်အဖြစ် ဤဗိုင်းရပ်စ်သည် SARS-CoVနှင့် ၇၅%-၈၀% အထိ (genome sequence)တူကြပြီး၊ လင်းနို့ကိုရိုနာဗိုင်းရပ်စ်တချို့(bat coronaviruses)နှင့် ပို၍ပင်တူညီမှုရှိသည်ဟု ထုတ်ပြန်ထားသည်။<ref name="Zhu24Jan2020">{{Cite journal |last=Zhu |first=Na |last2=Zhang |first2=Dingyu |last3=Wang |first3=Wenling |last4=Li |first4=Xinwang |last5=Yang |first5=Bo |last6=Song |first6=Jingdong |last7=Zhao |first7=Xiang |last8=Huang |first8=Baoying |last9=Shi |first9=Weifeng |last10=Lu |first10=Roujian |last11=Niu |first11=Peihua |date=24 January 2020 |title=A Novel Coronavirus from Patients with Pneumonia in China, 2019 |journal=[[New England Journal of Medicine]] |location=United States |doi=10.1056/NEJMoa2001017 |issn=0028-4793 |pmid=31978945}}</ref><ref name="PerlmanJan2020" /> ကိုရိုနာဗိုင်းရပ်စ်ဆန်း၏ genomes ငါးခုကို သီးသန့်ခွဲထုတ်ကာ သတင်းထုတ်ပြန်ပေးခဲ့ကြသည်။<ref name=":1" /><ref>{{Cite web |url=http://virological.org/t/initial-genome-release-of-novel-coronavirus/319 |title=Initial genome release of novel coronavirus |date=11 January 2020 |website=Virological |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20200112100227/http://virological.org/t/initial-genome-release-of-novel-coronavirus/319 |archive-date=12 January 2020 |access-date=12 January 2020}}</ref><ref>{{Cite web |url=http://www.ncbi.nlm.nih.gov/nuccore/MN908947.3 |title=Wuhan seafood market pneumonia virus isolate Wuhan-Hu-1, complete genome |date=17 January 2020}}</ref> ဤအချက်ကပြသသည်မှာ တစ်ခြားသိထားသော SARS-CoV၊MERS-CoVများနှင့် မျိုးရိုးဗီဇအားဖြင့်ကွာဝေးသည်။<ref name=":1">{{Cite web |url=https://www.who.int/health-topics/coronavirus |title=Coronavirus |publisher=[[World Health Organization]] (WHO) |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20200120214550/https://www.who.int/health-topics/coronavirus |archive-date=20 January 2020 |access-date=16 January 2020}}</ref> SARS-CoVကဲ့သို့ပင် ၎င်းမှာ (Betacoronavirus Beta-CoV) lineage B မျိုးရိုးအနွယ်၏ အဖွဲ့ဝင်ဖြစ်သည်။<ref>{{Cite web |url=https://nextstrain.org/groups/blab/sars-like-cov |title=Phylogeny of SARS-like betacoronaviruses |website=nextstrain |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20200120190511/https://nextstrain.org/groups/blab/sars-like-cov |archive-date=20 January 2020 |access-date=18 January 2020}}</ref> Domenico Benvenuto et al.၏ သုံးသပ်အစီရင်ခံစာက မျိုးရိုးဗီဇဘဏ်မှ 12 highly similar whole genome sequences၊ 12 whole genome sequences of 2019-nCoV၊ 15 available whole genome sequence of 2019-nCoVတို့မှ ပြုလုပ်ထားသော ''မျိုးရိုးဗီဇမျိုးနွယ်ပြဇယား''(phylogenetic tree) ကို ဖော်ပြခဲ့သည်။ Genomic analysis shows that the Nucleocapsid and the Spike Glycoprotein have some sites under positive selective pressure. Homology modeling indicated certain molecular and structural differences among the viruses. The phylogenetic tree showed that 2019.nCoV significantly clustered with a Bat SARS-like Coronavirus sequence, whereas structural analysis revealed mutations in Spike Glycoprotein and nucleocapsid protein. The authors concluded 2019-nCoV is a coronavirus distinct from SARS virus that probably was transmitted from bats or another host that provided the ability to infect humans.<ref>{{Cite journal |last=Benvenuto |first=D |last2=Giovannetti |first2=M |last3=Ciccozzi |first3=A |last4=Spoto |first4=S |last5=Angeletti |first5=S |last6=Ciccozzi |first6=M |date=29 January 2020 |title=The 2019-new coronavirus epidemic: evidence for virus evolution |journal=Journal of Medical Virology |doi=10.1002/jmv.25688 |pmid=31994738}}</ref> ==ရောဂါစစ်တမ်းရှာဖွေထုတ်ခြင်း== ၂၀၂၀ ဇန်နဝါရီ ၁၅၊ [[ကမ္ဘာ့ကျန်းမာရေးအဖွဲ့]](WHO)က 2019-nCoVအတွက်စစ်ဆေးရန်အတွက် ဆေးပညာပိုင်းဆိုင်ရာဆောင်ရွက်ရမည့်လုပ်ငန်းစဉ်ကို ထုတ်ပြန်ခဲ့သည်။<ref name="Schirring16Jan2020">{{Cite web |url=http://www.cidrap.umn.edu/news-perspective/2020/01/japan-has-1st-novel-coronavirus-case-china-reports-another-death |title=Japan has 1st novel coronavirus case; China reports another death |last=Schirring |first=Lisa |last2=2020 |date=16 January 2020 |website=CIDRAP |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20200120043657/http://www.cidrap.umn.edu/news-perspective/2020/01/japan-has-1st-novel-coronavirus-case-china-reports-another-death |archive-date=20 January 2020 |access-date=16 January 2020}}</ref> ယင်းထုတ်ပြန်ခြင်းပြီးကတည်းကလည်း တစ်ခြားဆောင်ရွက်ရမည့်လုပ်ငန်းစဉ်တချို့ကိုလည်း အဆိုပြုခဲ့ကြပြီး WHO ကထုတ်ဝေပေးခဲ့သည်။<ref name="WHO_InterimGuidance">{{Cite web |url=https://www.who.int/health-topics/coronavirus/laboratory-diagnostics-for-novel-coronavirus |title=Laboratory testing for 2019 novel coronavirus (2019-nCoV) in suspected human cases: Interim guidance |website=[[World Health Organization]] (WHO) |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20200120175355/https://www.who.int/health-topics/coronavirus/laboratory-diagnostics-for-novel-coronavirus |archive-date=20 January 2020 |access-date=28 January 2020}}</ref> စမ်သပ်မှုများတွင် real time "reverse transcription-polymerase chain reaction" (rRT-PCR) ကိုအသုံးပြုသည်။ <ref>{{Cite web |url=https://www.cdc.gov/coronavirus/2019-ncov/summary.html |title=2019 Novel Coronavirus (2019-nCoV) Situation Summary |date=31 January 2020 |website=[[Centers for Disease Control and Prevention]] (CDC) |access-date=1 February 2020}}</ref> အထက်ပါစမ်းသပ်မှုကို အသက်ရှုလမ်းကြောင်း နှင့် သွေးနမူနာများတွင် လုပ်ဆောင်နိုင်သည်။<ref>{{Cite web |url=https://www.cdc.gov/coronavirus/2019-ncov/lab/rt-pcr-detection-instructions.html |title=Real-Time RT-PCR Panel for Detection 2019-nCoV |date=29 January 2020 |website=[[Centers for Disease Control and Prevention]] (CDC) |access-date=1 February 2020}}</ref> ရလဒ်များကို ယေဘုယျအနေဖြင့် နာရီအနည်းငယ်မှသည် ရက်ပိုင်းအတွင်းရနိုင်သည်။<ref>{{Cite web |url=https://www.businessinsider.com/how-to-know-if-you-have-the-coronavirus-pcr-test-2020-1 |title=There's only one way to know if you have the coronavirus, and it involves machines full of spit and mucus |last=Brueck |first=Hilary |website=Business Insider |access-date=1 February 2020}}</ref><ref>{{Cite web |url=https://www.globenewswire.com/news-release/2020/01/30/1977226/0/en/Curetis-Group-Company-Ares-Genetics-and-BGI-Group-Collaborate-to-Offer-Next-Generation-Sequencing-and-PCR-based-Coronavirus-2019-nCoV-Testing-in-Europe.html |title=Curetis Group Company Ares Genetics and BGI Group Collaborate to Offer Next-Generation Sequencing and PCR-based Coronavirus (2019-nCoV) Testing in Europe |date=30 January 2020 |website=GlobeNewswire News Room |access-date=1 February 2020}}</ref> ==တားဆီးခြင်းကာကွယ်ခြင်း== {{See also|ဝူဟန် ကိုရိုနာဗိုင်းရပ်စ်#ကာကွယ်ဆေး သုသေသန}} [[File:Stop the Spread of Germs updated (Burmese).pdf|thumb|upright=1| အမေရိကန်ပြည်ထောင်စု ရောဂါထိန်းချုပ်ရေးနှင့် တားဆီးကာကွယ်ရေး (CDC)မှ ပိုးမွှားပြန့်ပွားခြင်းကို တားဆီးရန်ထုတ်ဝေထားသော အချက်အလက်တင်ပြမှုပုံ]] ကူးစက်မှုကို တားဆီးရန် ဆောင်ရွက်ရမည့်အစီအစဉ်များမှာ လူမှုယဉ်ကျေးမှုများကြား ဆေးပညာပိုင်းဆိုင်ရာခံယူချက် ယေဘုယျကွဲပြားမှုများနှင့် အကျိုးသက်ရောက်စေသောရောဂါထိတွေ့ခြင်းများရှိသော တစ်ဦးတစ်ယောက်ချင်း၏ ရောဂါကူးစက်ခြင်းအားခံနိုင်ရည်ရှိ/မရှိပေါ်တူကာ အပြောင်းလဲများစွာရှိမည်။ ယေဘုယျအကန့်အသတ်ပုံစံဖြင့် တရားဝင်အကြံပြုထားခြင်းများမှာ တစ်ကိုယ်ရေသန့်ရှင်းမှု၊ လက်ကို ပုံမှန်ဆေးကြောခြင်းများလုပ်ရန် တောင်ဆိုချက်များပါဝင်သည်။ ကူးစက်ခံရပြီဟု ကိုယ်တိုင်သံသယရှိသူများကို ဆေးရုံသုံးမျက်နှာအကာ(surgical mask)သုံးရန်၊ ဆေးပညာအကြံဉာဏ်အတွက် ဆရာဝန်တစ်ဦးအားခေါ်ဆိုရန်ဖြစ်သည်။<ref name=":7">{{Cite web |url=https://www.chp.gov.hk/en/features/102465.html |title=Centre for Health Protection, Department of Health - Severe Respiratory Disease associated with a Novel Infectious Agent |website=www.chp.gov.hk |access-date=2020-02-01}}</ref><ref name=":8">{{Cite web |url=https://www.moh.gov.sg/2019-ncov-wuhan |title=Updates on Wuhan Coronavirus (2019-nCoV) Local Situation |website=www.moh.gov.sg |access-date=2020-02-01 |archive-date=12 July 2020 |archive-url=https://web.archive.org/web/20200712180651/https://www.moh.gov.sg/covid-19 }}</ref> နိုင်ငံအမြောက်အမြားက အကြံပေးချက်အဖြစ် တရုတ်ပြည်မရှိ ဟူပေ့ခရိုင် (သို့) ဝူဟန်မြို့သို့မသွားရန် တပ်လှန့်ထားပြီးလည်းဖြစ်သည်။<ref name=":6" /> ဟောင်ကောင်အစိုးရအဖွဲ့ကလည်း ပြည်သူများအား တစ်ကိုယ်ရေသန့်ရှင်းရန်၊ လက်နှစ်ဖက်စလုံး သန့်ရှင်းစေရန် ညွှန်ကြားခဲ့ကြသည်။ မြို့ပြင်ပသို့ ခရီးထွက်သူများကို တိရစ္ဆာန်များအားမထိတွေ့ရန်၊ အမဲလိုက်အသားများ (Game or hunting meat)မစားရန်၊ ကုန်စိမ်းဈေး (wet markets)များ၊ ကြက်/ငှက်အရှင်များရောင်းသောဈေးများ(live poultry markets)၊ တိရစ္ဆာန်ခြံများ(farms)သွားခြင်းမပြုရန် နောက်တိုးသတိပေးထားသည်။ ကူးစက်ခံရသည်ဟု သံသယရှိလျှင် မျက်နှာအကာဝတ်ဆင်ရန်နှင့် ဆရာဝန်ကို ဖုန်ဆက်ခေါ်ဆိုရန်လည်းပါသည်။<ref name=":7" /> စင်္ကာပူ ကျန်းမာရေးဝန်ကြီးဌာနက လက်ကိုမှန်မှန်ဆေးကြောခြင်းကဲ့သို့ တကိုယ်ရေသန့်ရှင်းရေးအကျင့်ပြုရန် တောင်းဆိုသည်။<ref>{{Cite news |url=https://www.thestar.com.my/news/nation/2020/01/31/insurance-companies-will-provide-coronavirus-coverage-despite-exclusion-for-diseases-with-legal-quarantine |title=Insurance companies will provide coronavirus coverage despite exclusion for diseases with legal quarantine |date=31 January 2020 |access-date=1 February 2020 |publisher=The Star Online}}</ref> နေမကောင်းဖျားနာလျှင် မျက်နှာအကာဝတ်ရန်နှင့် ဆရာဝန်ထံသို့ ချက်ချင်းသွားရောက်ရန်လည်းအကြံပြုသည်။<ref name=":8" /> WHOမှလည်း လက်ကိုမှန်မှန်ဆေးကြောခြင်း၊ ချောင်းဆိုး၊နှာခြေလျင် ပါးစပ်၊နှာခေါင်းကို ကာထားခြင်းနှင့် အသက်ရှူလမ်းကြောင်းဆိုင်ရာရောဂါလက္ခဏာရှိ(ပြသ)သူများ(ဥပမာ - ချောင်းဆိုး၊ နှာခြေ)နှင့် ထိတွေ့ခြင်းကို ရှောင်ရှားရန်တို့ပြုရန် လမ်းညွှန်သည်။<ref name=":1" /> ===လက်ဆေးခြင်း=== ကူးစက်ပျံ့နှံ့မှုကို တားဆီးကာကွယ်ရန် "လက်ဆေးခြင်း"ကို တရားဝင်အကြံပြုထား၏ ။ CDCဌာနများက : *"ဆပ်ပြာနှင့်ရေသုံး၍ စက္ကန် (၂၀)ကြာ လက်ဆေးရန်၊ အထူးသဖြင့် နှာခြေ၊ ချောင်းဆိုး၊ နှာညှစ်ပြီးနောက်သော်လည်းကောင်း၊ အစားအသောက်မစားခင်သော်လည်းကောင်း၊ အိမ်သာသို့သွားပြီးနောက်သော်လည်းကောင်း လက်ဆေးရန်ဖြစ်သည်။" *"ရေနှင့် ဆပ်ပြာအလွယ်တကူမရနိုင်သော အခြေအနေများတွင် အယ်လ်ကိုဟောအခြေခံပြုလုပ်ထားသော လက်သန့်စင်ဆေးရည်များ (၆၀% အယ်လ်ကိုဟောအနည်းဆုံးပါဝင်ရမည်)ကို သုံးစွဲရန်နှင့် လက်ညစ်ပတ်သည်ကို မြင်လျှင်လည်း ရေ၊ဆပ်ပြာနှင့် ဆေးရန်ဖြစ်သည်။" CDCဌာနများ၊ အမျိုးသားကျန်းမာရေးဝန်ဆောင်မှုလုပ်ငန်းများနှင့် WHOတို့က တစ်ဦးတစ်ယောက်ချင်းဆီကို ပါးစပ်၊ နှာခေါင်း၊မျက်လုံးများကို ဆေးထားခြင်းမရှိသော လက်များနှင့် မထိတွေ့ရန်ဖြစ်သည်။<ref name="cdc21Jan2020" /><ref name="WHO-advice">{{Cite web|url=https://www.who.int/emergencies/diseases/novel-coronavirus-2019/advice-for-public|title=Advice for public|website=www.who.int|access-date=8 February 2020}}</ref><ref>{{Cite web|url=https://www.gov.uk/government/news/coronavirus-public-information-campaign-launched-across-the-uk|title=Coronavirus public information campaign launched across the UK|website=GOV.UK|access-date=8 February 2020}}</ref> === အသက်ရှုလမ်းကြောင်းဆိုင်ရာ သန့်ရှင်းခြင်း === [[File:Street photo in Guangzhou city (49477439332).jpg|thumb|Surgical masks used by people in [[Guangzhou]]]] ရောဂါကူးစက်ခံရသည်ဟု သံသယရှိပါက ခွဲစိတ်ခန်းသုံး မျက်နှာအကာဝတ်ဆင်ရန် (အထူးသဖြင့် လူရှေ့ထွက်သည့်အခါ)လိုအပ်ပြီး ကျန်းမာရေးဆိုင်ရာလမ်းညွှန်မှုအတွက် ဆရာဝန်တစ်ဦးကိုခေါ်ဆိုရန်ဖြစ်သည်။<ref name=":7"/><ref name=":8"/><ref name="who-mask-advices">{{Cite web |url=https://www.who.int/publications-detail/advice-on-the-use-of-masks-the-community-during-home-care-and-in-health-care-settings-in-the-context-of-the-novel-coronavirus-(2019-ncov)-outbreak |title=Advice on the use of masks the community, during home care and in health care settings in the context of the novel coronavirus (2019-nCoV) outbreak |website=who.int |access-date=4 February 2020}}</ref> ချောင်းဆိုး၊နှာခြေ၊စကားပြောရာ၌ လေထဲသို့လွင့်စဉ်သွားသော အရည်စက်ကလေးများ၏ ပမာဏ၊ အကွာအဝေးကို ကန့်သတ်ခြင်း၌ မျက်နှာအကာများသည် ကူးစက်ပြန့်ပွားမှုကိုလျှော့ချရာ၌ ပြည်သူ့ကျန်းမာရေးအကျိုးအတွက် အထောက်အကူဖြစ်နိုင်သည်။.<ref name="nCoV: What the Public Should Do" /> မျက်နှာအကာမရနိုင်လျှင် အသက်ရှုလမ်းကြောင်းဆိုင်ရာရောဂါလက္ခဏာရှိသူသည် ချောင်းဆိုး၊နှာခြေလျင် တစ်ရှူးဖြင့်ကာရန်၊ ချက်ချင်းဆိုသလို ထိုတစ်ရှူးအား အမှိုက်ပုံးထဲသို့လွှင့်ပစ်ရန်၊ လက်ဆေးရန်တို့ဖြစ်သည်။ တစ်ရှူးမရှိပါက ပါးစပ်နှင့် နှာခေါင်းကို ကွေးထားသော တံတောက်ကွေးဖြင့်ကာရန်တို့ဖြစ်သည်။<ref name="WHO-advice"/> ရောဂါရှိကောင်းရှိနိုင်သောသူများကို စောင့်ရှောက်ကုသသောသူများအဖို့ မျက်နှာအကာဝတ်ဆင်ရန် တရားဝင်အကြံပြုထားသည်။<ref name="who-mask-advices"/> နှာခေါင်းဆေးခြင်း၊ ခံတွင်းသန့်ဆေးရည်များဖြင့် ပလုတ်ကျင်းခြင်း၊ ကြက်သွန်ဖြူစားခြင်းမှာ ထိရောက်မှုမရှိပါ။<ref name=WHO2020Myth/> မျက်နှာအကာက ရောဂါကူးစက်ခြင်းမခံရသောသူများအား ကာကွယ်ပေးနိုင်သည်ဆိုခြင်းကို ပြသရန်မူကား သက်သေအထောက်အထားမရှိသေး၍ ဝတ်ဆင်ခြင်းသည် မိမိကိုယ်လုံခြုံလှပြီဟု မှားယွင်းသောအထင်အမြင်တစ်ခု ဖြစ်သွားစေနိုင်၏ ။<ref name="who-mask-advices" /> ဟောင်ကောင်၊<ref name=scmp3048492>{{Cite web |url=https://www.scmp.com/news/hong-kong/law-and-crime/article/3048492/residents-clamour-surgical-masks-coronavirus-hit-hong |title=As Hongkongers clamour for surgical masks, 25,000 stolen from warehouse |date=31 January 2020 |website=South China Morning Post |access-date=1 February 2020}}</ref> ဂျပန်၊<ref>{{Cite news |url=https://www.japantimes.co.jp/news/2020/01/31/national/coronavirus-japan-surgical-masks/ |title=Amid virus outbreak, Japan stores scramble to meet demand for face masks |last=Takahashi |first=Ryusei |access-date=1 February 2020 |work=Japan Times}}</ref> စင်္ကာပူ၊<ref name=20200131straitstimes>{{Cite web |url=https://www.straitstimes.com/askst/wuhan-virus-who-needs-to-wear-a-mask-and-whats-the-proper-way-to-wear-it |title=Wuhan virus: Who needs to wear a mask and what's the proper way to wear it? |last=munsan |date=31 January 2020 |website=The Straits Times |access-date=1 February 2020}}</ref><ref>{{Cite web |url=https://www.businessinsider.sg/photos-and-videos-show-insane-queues-for-masks-in-singapore-shanghai-and-hong-kong-which-netizens-say-are-all-sold-out/ |title=These 12 Twitter posts show the insane queues for masks in Singapore, Shanghai and Hong Kong, which are all sold out, Business Insider – Business Insider Singapore |last=Chia |first=Rachel Genevieve |website=businessinsider.sg |access-date=1 February 2020 |accessdate=2 February 2020 |archivedate=1 February 2020 |archiveurl=https://web.archive.org/web/20200201071228/https://www.businessinsider.sg/photos-and-videos-show-insane-queues-for-masks-in-singapore-shanghai-and-hong-kong-which-netizens-say-are-all-sold-out/ }}</ref> မလေးရှား<ref name=nst561250>{{Cite news |url=https://www.nst.com.my/news/nation/2020/01/561250/demand-face-masks-hand-sanitisers-soars |title=Demand for face masks, hand sanitisers soars |last=Harun |first=Hana Naz |date=31 January 2020 |access-date=1 February 2020 |work=New Straits Times |last2=Teh |first2=Athira Yusof |last3=Solhi |first3=Farah}}</ref> တို့၌ ကျန်းမာရေးကောင်းသောသူများကပင် ကျယ်ကျယ်ပြန့်ပြန့် ဝတ်ဆင်နေလျက် ရှိသည်။ [[ကမ္ဘာ့ကျန်းမာရေးအဖွဲ့]] WHOက မျက်နှာအကာသုံးစွဲခြင်းနှင့်ပတ်သက်၍ အောက်ပါဆောင်ရွက်ချက်များမှာ အကောင်းဆုံးဖြစ်သည်ဟု အကြံပြုထားသည်။:<ref name="who-mask-advices" /> * မျက်နှာအကာများကို ပါးစပ်၊နှာခေါင်းတို့ကို သေသေချာချာဖုံးအုပ်ရန်၊ မျက်နှာနှင့် ထိုအကာကြား လွတ်နေသောနေရာများကို အနည်းဆုံး(အကျဉ်းဆုံး)ဖြစ်စေရန်၊ အသုံးပြုနေစဉ် ထို မျက်နှာအကာကို မထိတွေ့ရန်။ *သင့်လျှော်သည့် နည်းစနစ်ဖြင့် မျက်နှာအကာကို ဖယ်ရှားရန် (ဆိုလိုသည်မှာ မျက်နှာအကာ၏အရှေ့ခြမ်း(အပြင်)ကို မထိတွေ့မိစေရန် အနောက်ဘက်ကတပ်ထားသော လျှော့ကြိုးမှ ဖယ်ရှားရန်) * သုံးစွဲထားသော မျက်နှာအကာကို ဖယ်ရှားပြီးနောက် (သို့) ဖယ်ရှားသောအခါ မတော်တဆထိမိပါက လက်ကို စနစ်တကျဆေးရန်။ * မျက်နှာအကာများစွတ်စိုလာလျှင် အသစ်(ခြောက့်သွေ့သော)တစ်ခုကို အသုံးပြုရန်။ * တစ်ခါသုံး မျက်နှာအကာများကို ပြန်လည်အသုံးမပြုရန်၊ သုံးပြီးပါက အမှိုက်ပုံးထဲသို့ ချက်ချင်းစွန့်ပစ်ရန်တို့ဖြစ်သည်။ ရောဂါရှိသူကို တိုက်ရိုက်ကုသဆက်ဆံနေရသော ကျန်းမာရေးဝန်ထမ်းများအနေဖြင့် အသက်ရှူကိရိယာ(respirators)ကိုသုံးရန် အကြံပြုထားသည်။ ထို့အတူ အကာကွယ်ပေးနိုင်သော NIOSH certified N95၊ EU standard FFP2 သို့ အလားတူပစ္စည်း၊ personal protective equipmentများ (အဝတ်၊ မျက်မှန်အလုံ စသည်) တို့ကိုလည်းအသုံးပြုရန်လမ်းညွှန်ထားသည်။<ref name="who-mask-advices" /><ref>{{Cite web|url=https://www.cdc.gov/coronavirus/2019-ncov/hcp/infection-control.html|title=Infection Control: Novel Coronavirus 2019 (2019-nCoV) |date=6 February 2020|website=U.S. [[Centers for Disease Control and Prevention]] (CDC)|access-date=8 February 2020}}</ref> === လူမှုဆက်ဆံထိတွေ့မှု လျှော့ချခြင်း === လူမှုဆက်ဆံထိတွေ့မှု လျှော့ချရာ၌ ရောဂါပျံ့နှံ့မှုကို နှေးကွေးစေရန် ရည်ရွယ်သည့် '''ရောဂါထိန်းချုပ်ခြင်း''' လုပ်ဆောင်ချက်များပါဝင်သည်။ တစ်ဦးတစ်ယောက်ချင်း နီးကပ်စွာထိတွေ့မှုကို အနည်းဆုံးဖြစ်စေရမည်။ နည်းလမ်းများတွင် ခြေချုပ်ကန့်သတ်ခြင်း၊ ခရီးသွားတင်းကြပ်ခြင်း၊ ကျောင်း၊ အလုပ်ခွင်၊ အားကစားရုံ၊ ဇာတ်ရုံ၊ ရုပ်ရှင်ရုံ၊ ဈေးများ ပိတ်ခြင်းတို့ပါဝင်သည်။ လူမှုဆက်ဆံထိတွေ့မှု လျှော့ချခြင်းတွင် နေအိမ်၌နေထိုင်ခြင်း၊ ခရီးသွားမှု ကန့်သတ်ခြင်း၊ လူစုလူဝေးနေရာများကို ရှောင်ကြဉ်ခြင်း၊ လက်ဆွဲမနှုတ်ဆက်ခြင်း၊ အခြားသူများနှင့် ကိုယ်ခန္ဓာထိတွေ့မှု ရှောင်ကြဉ်ခြင်းတို့ပါဝင်သည်။<ref>{{cite web |url= https://www.who.int/emergencies/diseases/novel-coronavirus-2019/advice-for-public |title=Advice for public |work=who.int |access-date=8 March 2020}}</ref><ref>{{cite web |url= https://www.medpagetoday.com/infectiousdisease/covid19/85254 |title=Singapore: The Model for COVID-19 Response? |date=5 March 2020 |work=MedPageToday.com |access-date=8 March 2020}}</ref><ref>{{Cite web |url= https://www.cdc.gov/coronavirus/2019-ncov/downloads/workplace-school-and-home-guidance.pdf |title=What every American and community can do now to decrease the spread of the coronavirus |date= n.d.|work=CDC |url-status=live }}</ref> ယခု၌ အစိုးရများသည် ထိုရောဂါဖြစ်ပွားသောနေရာဒေသများ၌ လူမှုဆက်ဆံထိတွေ့မှု လျှော့ချခြင်းကို ဥပဒေထုတ်ပြန်ခြင်း (သို့) တရားဝင်အကြံပြုခြင်းတို့ကို ဆောင်ရွက်လျက် ရှိသည်။<ref>{{cite news |first=Ivana |last=Kottasová |url= https://www.cnn.com/2020/03/04/europe/italy-schools-closures-coronavirus-intl/index.html |title=Italy shuts all schools over coronavirus outbreak |access-date=8 March 2020|first2=Lindsay |last2=Isaac |publisher=[[CNN.com|CNN]]}}</ref><ref>{{cite web |url= https://publichealthmatters.blog.gov.uk/2020/03/04/coronavirus-covid-19-what-is-social-distancing/ |title=Coronavirus (COVID-19): What is social distancing? – Public health matters |publisher=Government of the United Kingdom |access-date=9 March 2020}}</ref><ref>{{cite web |url= https://medium.com/@tomaspueyo/coronavirus-act-today-or-people-will-die-f4d3d9cd99ca |title=Coronavirus: Why You Must Act Now |last=Pueyo |first=Tomas |date=12 March 2020 |work=Medium.com |access-date=12 March 2020}}</ref> အသက်အရွယ်ကြီးသော လူကြီးသူမများ၊ နာတာရှည်ရောဂါခံစားနေရသော လူနာများသည် ပို၍ဆိုးရွားသော ရောဂါအန္တရာယ်ကို ရင်ဆိုင်ရပြီး ၎င်းတို့ကို အမေရိကန်ပြည်ထောင်စု ရောဂါထိန်းချုပ်ရေးနှင့် တားဆီးကာကွယ်ရေး (CDC)က ရောဂါဖြစ်ပွားလျက် ရှိသောနယ်ပယ်ဒေသများတွင် လူစုလူဝေးများကို ရှောင်ရှားရန်၊ မိမိနေအိမ်၌သာ ဖြစ်နိုင်သမျှနေထိုင်ရန် အကြံပြုပြောဆိုထားသည်။<ref>{{cite web |url= https://www.cdc.gov/coronavirus/2019-ncov/specific-groups/high-risk-complications.html |title=People at Risk for Serious Illness from COVID-19 |last=CDC |date=11 February 2020 |work=CDC.gov |publisher=US [[Centers for Disease Control and Prevention]] |url-status=live |access-date=8 March 2020}}</ref> ===ခြေချုပ်ကန့်သတ်လုပ်ဆောင်ခြင်းများ=== ၂၀၂၀ ဇန်နဝါရီ ၂၃၊ ဝူဟန်၌ ဗိုင်းရပ်စ်အားဝူဟန်အပြင်သို့ ရောက်ရှိခြင်းမှတားဆီးရန် အတွင်း/အပြင်ခရီးသွားခြင်းခြေချုပ်ကို ပြဋ္ဌာန်းခဲ့သည်။ ဝူဟန် အတွင်း/အပြင်သွားလာနေသော ရထား၊လေယာဉ်၊ ပြည်သူ့ပို့ဆောင်ရေးဘက်စ်ကားများ၊ မြေအောက်ရထား၊ အဝေးပြေးကားများကို နောက်ထပ်ကြေညာချက်မထုတ်မချင်း ရပ်ဆိုင်းခဲ့သည်။ ကြီးမားသည့်စုဝေးခြင်းများ၊ အုပ်စုဖွဲ့ လည်ပတ်သွားလာခြင်းများကိုလည်း ဆိုင်းထားခဲ့ကြသည်။<ref>{{Cite news |url=https://www.channelnewsasia.com/news/asia/wuhan-virus-quarantine-city-flights-trains-china-12306684 |title=China halts flights and trains out of Wuhan as WHO extends talks |date=23 January 2020 |access-date=23 January 2020 |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20200123054228/https://www.channelnewsasia.com/news/asia/wuhan-virus-quarantine-city-flights-trains-china-12306684 |archive-date=23 January 2020 |publisher=Channel News Asia |accessdate=3 February 2020 |archivedate=23 January 2020 |archiveurl=https://web.archive.org/web/20200123054228/https://www.channelnewsasia.com/news/asia/wuhan-virus-quarantine-city-flights-trains-china-12306684 }}</ref> ၂၀၂၀ ဇန်နဝါရီ ၂၄၊ ဟူပေ့ခရိုင်အတွင်းရှိ ဝူဟန်မြို့အပါအဝင် စုစုပေါင်း(၁၅)မြို့ကို အလားတူခြေချုပ်လုပ်ဆောင်မှုများကို အကောင်ထည်ဖော်သည်။<ref name=":0">{{Cite web |url=https://www.dw.com/zh/%E6%AD%A6%E6%B1%89%E8%82%BA%E7%82%8E%E7%97%85%E6%AF%92%E6%8C%81%E7%BB%AD%E6%89%A9%E6%95%A3-%E6%B9%96%E5%8C%97%E4%B8%8B%E4%BB%A4%E5%B0%8115%E4%B8%AA%E5%9F%8E%E5%B8%82/a-52132769 |title=Archived copy |date=24 January 2020 |publisher=Deutsche Welle |location=Germany |language=zh-hans |script-title=zh:武汉肺炎病毒持续扩散 湖北下令封15个城市 |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20200124234427/https://www.dw.com/zh/%E6%AD%A6%E6%B1%89%E8%82%BA%E7%82%8E%E7%97%85%E6%AF%92%E6%8C%81%E7%BB%AD%E6%89%A9%E6%95%A3-%E6%B9%96%E5%8C%97%E4%B8%8B%E4%BB%A4%E5%B0%8115%E4%B8%AA%E5%9F%8E%E5%B8%82/a-52132769 |archive-date=24 January 2020 |access-date=25 January 2020}}</ref> ထို့ကြောင့် ရှန်းရန် (Xiangyang)နှင့် Shennongjia Forestry Districခရိုင်တို့မှလွဲ၍ ဟူပေ့ခရိုင်တစ်ခွင်လုံးသည် ခြေချုပ်ချခြင်းအနေထားတွင်ရှိပေသည်။ ထိုခြေချုပ်လုပ်ဆောင်မှုများကြောင့် လောင်စာ၊ အစားအသောက်၊ လိုအပ်သောပစ္စည်းများကို အလျှင်အမြန်ဝယ်ယူလှောင်ကြသည်။ ကုန်ဈေးနှုန်းရုတ်ခြည်းဆိုသလို သိသိသာသာတက်သွားခဲ့၏ ။<ref>{{Cite news |url=https://www.businessinsider.com/wuhan-china-coronoavirus-city-sealed-cut-off-stockpile-food-2020-1 |title=Residents left in Wuhan — which China quarantined to stop the coronavirus — are desperately stockpiling food and fuel, leaving empty shelves and prices skyrocketing |last=Baker |first=Sinéad |access-date=24 January 2020 |website=Business Insider}}</ref><ref>{{Cite news |url=https://www.reuters.com/article/us-china-health-wuhan-idUSKBN1ZM0JT |title=Residents of China's Wuhan rush to stock up as transport links severed |date=23 January 2020 |access-date=24 January 2020 |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20200124223111/https://www.reuters.com/article/us-china-health-wuhan-idUSKBN1ZM0JT |archive-date=24 January 2020 |publisher=Reuters}}</ref><ref>{{Cite web |url=https://www.thepaper.cn/newsDetail_forward_5609817 |website=澎湃新闻-The Paper |language=Chinese |script-title=zh:武汉一线 {{!}} 菜价上涨，市民称白菜35一颗 |trans-title=Wuhan First-line: Rising vegetable prices, napa cabbages 35 CNY each |archive-url=https://web.archive.org/web/20200123101757/https://www.thepaper.cn/newsDetail_forward_5609817 |archive-date=23 January 2020 |access-date=23 January 2020}}</ref> ကျန်းမာရေးဝန်ထမ်းများကိုလည်း ခြေကျင်ခရီးနှင့် ကိုယ်ပိုင်ကားသာ အသုံးပြုရန်ကန့်သတ်သောကြောင့် သွားလာရေးခက်ခဲမှုများကြုံတွေ့ရသည်။<ref name=":2">{{Cite news |url=https://news.sina.com.cn/c/2020-01-23/doc-iihnzhha4295556.shtml |date=23 January 2020 |access-date=23 January 2020 |archive-url=https://web.archive.org/web/20200123102125/https://news.sina.com.cn/c/2020-01-23/doc-iihnzhha4295556.shtml |archive-date=23 January 2020 |agency=Global Times |language=Chinese |script-title=zh:武汉公共交通暂停运营 医护人员反映出行遇到困难 |trans-title=Medical staff complain about commuting troubles as Wuhan halts its public transit |website=Sina News}}</ref> တက္ကစီနှင့် ပုဂ္ဂလိကအငှားယာဉ်များက ၎င်းတို့ကို သွားမည့်နေရာကို သိရှိပါက ရှောင်ရှားကြသည်။<ref name=":2" /> ဝူဟန်မြို့တွင် လူ(၅)သန်းထွက်ခွာခဲ့၍ လူ(၉)သန်းကျန်ရှိသည်။<ref>{{Cite news |url=https://www.abc.net.au/news/2020-01-27/coronavirus-strengthening-spread-infectious-during-incubation/11902378 |title=China warns coronavirus strengthening as Lunar New Year holiday extended three more days to discourage travel |date=27 January 2020 |work=ABC News |access-date=27 January 2020 |publisher=[[Australian Broadcasting Corporation]]}}</ref> ဝူဟန်၌ တစ်ရက်တာစစ်ဆေးပေး၍ ဟောင်ကောင်သို့ပြန်သွားသော ကျန်းမာရေးအထူးပညာရှင်များပါဝင်သည့် အဖွဲ့များနှင့်အတူ ''ရောဂါကူးစက်ပြန့်ပွားခြင်း၊ထိန်းချုပ်ကာကွယ်ခြင်းပညာရှင်၊ ဆားစ်ဗိုင်းရပ်စ်ဗေဒပညာရှင်(epidemiologist နှင့် SARS virologist) ကွမ်းရီ (Guan Yi)သည် သတင်းထောက်များကိုပြောဆိုသည်မှာ "ဝူဟန်ဖြစ်ပွားမှုသည် ဆားစ်ရောဂါဖြစ်ပွားမှုထက် အနည်းဆုံး (၁၀)ဆပိုမိုကြီးမားပြီး လူအများကို ဖြစ်နိုင်သမျှ ဝူဟန်မှရှောင်ရှားရန်တောင်းဆိုသည်။<ref name="管軼 2020">{{Cite news |url=https://news.ltn.com.tw/news/world/breakingnews/3048661 |date=23 January 2020 |access-date=23 January 2020 |publisher=[[Liberty Times]] |location=Taiwan |language=Chinese |script-title=zh:武漢肺炎》抗煞專家待1天逃離武漢 估疫情SARS十倍起跳 - 國際}}</ref><ref name="CAIXIN.COM 2020">{{Cite web |url=http://www.caixin.com/2020-01-23/101507670.html |date=23 January 2020 |publisher=[[Caixin]] |language=Chinese |script-title=zh:管轶：去过武汉请自我隔离 |trans-title=(autotranslated) Guan Yi: I’ve been to Wuhan, please isolate myself |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20200125064008/http://www.caixin.com/2020-01-23/101507670.html |archive-date=25 January 2020 |access-date=23 January 2020 |quote={{lang|zh-Hans|保守估计，此次感染规模最终可能会是SARS的10倍起跳。我经历过这么多，从没有感到害怕过，大部分可控制，但这次我怕了。}}}}</ref><ref name="The Globe and Mail 2020">{{Cite news |url=https://www.theglobeandmail.com/world/article-this-time-im-scared-sars-virologist-warns-wuhan-virus-far-worse/ |title='This time I'm scared': SARS virologist warns Wuhan virus is far worse, as China locks down second city |date=23 January 2020 |access-date=23 January 2020 |publisher=The Globe and Mail |location=Canada}}</ref><ref name="outrage">{{Cite news |url=https://www.cna.com.tw/news/firstnews/202001230129.aspx |date=23 January 2020 |access-date=23 January 2020 |language=zh-hant |script-title=zh:武漢肺炎來勢洶洶 專家：規模至少SARS十倍 - 兩岸 - 重點新聞 |website=[[Central News Agency (Taiwan)]]}}</ref> Weiboလူမှုကွန်ယက်တွင် တင်ထားသော တချို့ ကြောင်းရာပိုင်းစ(posts)များတွင် "ဇန်နဝါရီခပ်စောစောလောက်က ဝူဟန်ဆေးရုံများတွင် အဖျားရောဂါခံစားရသောလူနာများနှင့်ပြည့်နှက်၍ အများအပြားမှာ ကြမ်းပြင်ပေါ်တွင်အိပ်စက်ခဲ့ကြရသည်"ဟု ပြသကြသည်။<ref name="CNA 2020">{{Cite web |url=https://www.cna.com.tw/news/firstnews/202001170168.aspx |date=17 January 2020 |website=[[Central News Agency (Republic of China)|Central News Agency]] |location=Taiwan |language=zh-hant |script-title=zh:武漢肺炎疫情疑遭隱瞞 中國網友指患者多到躺地上 - 兩岸 - 重點新聞 |access-date=23 January 2020}}</ref> တချို့က တရုတ်နိုင်ငံအစိုးရဆီမှ ကိန်းဂဏန်းများအပေါ်ယုံကြည်စိတ်ချရမှုနှင့် အစိုးရ၏တုံ့ပြန်ဆောင်ရွက်မှုများကို ပြင်းပြင်းထန်ထန်ဝေဖန်ကြသည်။ ခြေချုပ်ထားရန်တောင်းဆိုမှုများလည်းရှိခဲ့ကြသည်။<ref>{{Cite news |url=https://www.bbc.co.uk/news/world-asia-china-51205074 |title=Chinese social media users worry over virus |last=Coleman |first=Alistair |date=22 January 2020 |work=[[BBC News Online]] |last2=Allen |first2=Kerry}}</ref> ထို့နောက် ဇန်နဝါရီ ၂၄ ၌ နာမကျန်းသောလူနာများ၊ ဆေးရုံတစ်ရုံ၏ ကြမ်းပြင်တွင် အဖြူပိတ်စဖြင့်ဖုံးထားသော အလောင်းသုံးလောင်းပုံများလည်းတင်ခဲ့ကြသည်။ သို့သော် Weiboတွင် အဆိုပါရောဂါပြန့်ပွားမှုအကြောင်းပါ တင်ထားသည့် ကြောင်းရာပိုင်းစများကို ဖျက်ပစ်ခဲ့သည်။<ref>{{Cite news |url=https://www.nytimes.com/2020/01/28/business/china-coronavirus-communist-party.html |title=Coronavirus Crisis Exposes Cracks in China's Facade of Unity |date=28 January 2020 |work=[[The New York Times]] |access-date=30 January 2020 |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20200129015445/https://www.nytimes.com/2020/01/28/business/china-coronavirus-communist-party.html |archive-date=29 January 2020}}</ref><ref>{{Cite news |url=https://www.telegraph.co.uk/news/2020/01/24/coronavirus-fears-rise-chinese-cover-up-40-million-lockdown/ |title=Coronavirus: Fears rise of Chinese cover-up as 56 million in lockdown and hospitals overwhelmed |last=Smith |first=Nicola |date=26 January 2020 |work=The Telegraph |last2=Newey |first2=Sarah}}</ref> ဇန်နဝါရီ ၂၆၊ ကွမ်တုန်းပြည်နယ်(Guangdong) ရှန်တိုးမြို့(Shantou)၌ တစိတ်တပိုင်း ခြေချုပ်စနစ်ကြေညာသည်။<ref>{{Cite news |url=https://www.straitstimes.com/asia/east-asia/china-imposes-first-partial-lockdown-in-city-outside-virus-epicentre |title=Wuhan virus: China imposes partial lockdown in Shantou, the first city to face measure outside virus epicentre |access-date=26 January 2020 |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20200126065615/https://www.straitstimes.com/asia/east-asia/china-imposes-first-partial-lockdown-in-city-outside-virus-epicentre |archive-date=26 January 2020 |website=straitstimes.com}}</ref> သို့ရာတွင် ဤကြေညာချက်ကို နှစ်နာရီနောက်ပိုင်း ပြန်လည်ဖျက်ခဲ့၏ ။<ref>{{Cite news |url=https://www.reuters.com/article/us-china-health-shantou/chinas-shantou-city-will-not-ban-cars-ships-people-from-entering-state-media-reports-idUSKBN1ZP061 |title=China's Shantou city will not ban cars, ships, people from entering, state media reports |date=26 January 2020 |access-date=26 January 2020 |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20200126084712/https://www.reuters.com/article/us-china-health-shantou/chinas-shantou-city-will-not-ban-cars-ships-people-from-entering-state-media-reports-idUSKBN1ZP061 |archive-date=26 January 2020 |publisher=Reuters}}</ref> ဤသို့လုပ်ဆောင်ခြင်းသည် ခြေချုပ်ကြေညာသည်နှင့်တပြိုင်နက် မြို့ခံများက ဈေးများသို့ အပြေးအလွှားသွားရောက်ကြကာ အစားအသောက်များလှောင်ခဲ့ကြသဖြင့် ကသောင်းကနင်းဖြစ်ခဲ့ရလေသည်။ ခြေချုပ်စနစ်ဆုံးဖြတ်ခြင်းကို မရုတ်မသိမ်းခြင်း ထိုတဟုန်ထိုး ကုန်လှောင်ခြင်းများအဆုံးမသတ်ခဲ့ပါ။ Caixinဆေးကုမ္ပဏီက ရှန်တိုးမြို့၏ ကြေညာချက်မူလ စကားအသုံးအနှုန်းသည် မကြုံစဖူးတင်းကြပ်လွန်းခဲ့သည်၊ ထိုအတိုင်းကျင့်သုံးရမည်ဆိုက မြို့ခံများ၏ ဘဝကို ဆိုးဆိုးရွားရွားထိခိုက်စေမည်ဟုဆိုသည်။ ရှန်တိုးမြို့၏ ရောဂါထိန်းချုပ်ရေးဌာနက ခရီးသွားခြင်းကို မကန့်သတ်၊ ပို့ဆောင်ရေးအတွက်သုံးသော ယာဉ်များကိုသာ ပိုးသတ်ရန်ဖြစ်သည်ဟု ရှင်းလင်းပြောကြားသည်။<ref>{{Cite news |url=http://china.caixin.com/2020-01-26/101508610.html |last=Zheng |first=Lichun |date=26 January 2020 |access-date=26 January 2020 |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20200126205951/http://china.caixin.com/2020-01-26/101508610.html |archive-date=26 January 2020 |publisher=Caixin |language=Chinese |script-title=zh:广东汕头撤回交通管制通告 市民一度抢购物资 |trans-title=Shantou, Guangdong's announcement on traffic restrictions was reversed; residents rushed to stockpile food and supplies for a while}}</ref> <!-- "Expressway" and "highway" are official terms that should NOT be changed into corresponding British English wordings. • Beijing's underground transport is called a "subway", while ALL other Chinese cities' underground transport is called "metro". -->ဟန်ကျိုး(Hangzhou)၊ ကွမ်ကျိုး(Guangzhou)၊ရှန်ဟိုင်း(Shanghai)၊ ရှန်းကျန်း(Shenzhen)စသည့် အဓိကမြို့ကြီးများအပါအဝင် ဘေဂျင်းမြို့တော်(Beijing)ဒေသခံအာဏာပိုင်များက ဇန်နဝါရီ ၂၆၌ "ဤမြို့များကို ဟူပေ့ခရိုင်မှ မြို့များကဲ့သို့ ခြေချုပ်ကန့်သတ်မှုမလုပ်ဆောင်"ဟု ကြေညာခဲ့သည်။ တရားဝင်ကြေညာချက်မတိုင်ခင် ဤသို့ခြေချုပ်မျိုးလုပ်ဆောင်နိုင်မည်ဆိုသော ကောလဟာလများ ပျံ့နှံ့ခဲ့ကြသေးသည်။<ref>{{Cite news |url=http://www.bjnews.com.cn/news/2020/01/27/680010.html |last=Ying |first=Rui |date=27 January 2020 |work=The Beijing News |access-date=26 January 2020 |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20200126174754/http://www.bjnews.com.cn/news/2020/01/27/680010.html |archive-date=26 January 2020 |language=Chinese |script-title=zh:北京、深圳、广州、南京，这些城市官宣"不封城" |trans-title=Beijing, Shenzhen, Guangzhou, Nanjing – these cities officially announced they "will not lock down"}}</ref> ဘေဂျင်းမြို့ မြူနီစပယ်ပို့ဆောင်ရေးကော်မရှင် ပြောရေးဆိုခွင့်ရှိသူက အဝေးပြေးကားကြီးများနှင့် အဝေးပြေးလမ်းများ၊ မြေအောက်ရထား၊ ဘက်စ်ကားများကို ပုံမှန်အတိုင်းမောင်နှင်ပြေးဆွဲမည်ဟု ဆိုသည်။ မြို့ခံများ၏ သောကကို ပြေလျှော့စေရန် ဟန်ကျိုးမြို့အစိုးရက ဤမြို့ကို ပြင်ပကမ္ဘာနှင့် ခွဲ၍ခြေချုပ်မထားဟု ဆိုခဲ့သည်။ မြို့နှစ်ခုလုံးမှာ ဖြစ်လာနိုင်သောအန္တရာယ်များမှ ကြိုတင်ကာကွယ်မှုများပြထမ်းမည်ဟုလည်း ပြောဆိုခဲ့ကြသည်။<ref>{{Cite news |url=https://www.chinadaily.com.cn/a/202001/26/WS5e2d598ea310128217273520.html |title=Authorities say no imminent lockdown of Beijing |last=Ma |first=Zhenhuan |date=26 January 2020 |access-date=26 January 2020 |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20200126184741/https://www.chinadaily.com.cn/a/202001/26/WS5e2d598ea310128217273520.html |archive-date=26 January 2020 |publisher=China daily |location=People's Republic of China}}</ref> <gallery mode="packed" heights="150px"> File:Citizens of Wuhan lining up outside of a drug store to buy masks during the Wuhan coronavirus outbreak.jpg|People queueing outside a Wuhan pharmacy to buy face masks and medical supplies File:Wuhan citizens rush to buy vegetables during Wuhan coronavirus outbreak.jpg|Residents of Wuhan wearing masks rushed out to nearby markets to buy vegetables and other food on 23 January during the outbreak File:Last train of Wuhan metro before authorities lock down the city for the Wuhan coronavirus outbreak.jpg|Residents of Wuhan waiting for the last train of the city's metro on 10 A.M., 22 January </gallery> ===သက်ဆိုင်ရာနိုင်ငံသားများအား နေရပ်ပြန်လည်ခေါ်ယူခြင်း=== ဟူပေ့ခရိုင်နှင့် [[ဝူဟန်မြို့]]၏ ပြည်သူ့ပို့ဆောင်ရေးကို ခြေချုပ်ကန့်သတ်ထားလုပ်ဆောင်ခြင်းအကျိုးသက်ရောက်မှုများကြောင့် တိုင်းပြည်တချို့က ထိုဒေသရှိ ၎င်းတို့နိုင်ငံသားများ နှင့်/သို့ သံဝန်ထမ်းများတို့ကို နေရပ်သို့ပြန်လည်ခေါ်ယူရန် စီစဉ်ပြီးဖြစ်လေသည်။ အဓိကအားဖြင့် ထိုအိမ်ရှင်နိုင်ငံအစိုးရများကခွင့်ပြု၍ တရုတ်အာဏာပိုင်များကလည်းခွင့်ပြုချက်ပေးထားသော လေကြောင်းခရီးစဉ်များဖြင့် ခေါ်ယူရန်ဖြစ်သည်။ ဂျပန်၊အမေရိကန်ပြည်ထောင်စု၊ ပြင်သစ်၊ ဩစတေးလျ၊ သိရိလင်္ကာ၊ ဂျာမနီနှင့် ထိုင်းတို့သည် နိုင်ငံသားပြန်လည်ခေါ်ယူရေးအတွက်ပထမဆုံးလုပ်ဆောင်ကြသည့်နိုင်ငံများအနက်ဖြစ်လေသည်။<ref>{{Cite web |url=https://thediplomat.com/2020/01/countries-evaluate-evacuation-of-citizens-amid-wuhan-coronavirus-panic/ |title=Countries Evaluate Evacuation of Citizens Amid Wuhan Coronavirus Panic |last=Press |first=Associated |website=thediplomat.com |access-date=31 January 2020}}</ref><ref>{{Cite web |url=https://www.vrt.be/vrtnws/nl/2020/01/27/belgie-haalt-15-landgenoten-terug-uit-hubei-na-uitbraak-coronav/ |title=België haalt landgenoten terug uit Chinese provincie Hubei na uitbraak coronavirus |last=NWS |first=VRT |date=27 January 2020 |website=vrtnws.be}}</ref><ref>{{Cite web |url=https://jakartaglobe.id/news/lastminute-preparations-underway-to-evacuate-indonesian-citizens-from-coronavirusravaged-wuhan |title=Last-Minute Preparations Underway to Evacuate Indonesian Citizens From Coronavirus-Ravaged Wuhan |last=Nathalia |first=Telly |date=30 January 2020 |website=Jakarta Globe}}</ref><ref name=":4">{{Cite web |url=https://www.bangkokpost.com/thailand/general/1844104/c130-aircraft-on-standby-for-wuhan-evacuation |title=C130 aircraft on standby for Wuhan evacuation |date=26 January 2020 |work=Bangkok Post |access-date=26 January 2020}}</ref><ref>{{Cite news |url=https://www.cnn.com/2020/01/25/politics/coronavirus-us-evacuate-americans-china/index.html |title=US arranging charter flight to evacuate American diplomats and citizens out of China amid coronavirus outbreak, official says |last=Jiang |first=Steven |date=25 January 2020 |access-date=27 January 2020 |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20200126100201/https://www.cnn.com/2020/01/25/politics/coronavirus-us-evacuate-americans-china/index.html |archive-date=26 January 2020 |last2=Stracqualursi |first2=Veronica |publisher=CNN}}</ref><ref>{{Cite news |url=http://tempo.com.ph/2020/01/29/ph-sending-special-flights-to-get-pinoys-from-wuhan-hubei-in-china/ |title=PH sending special flights to get Pinoys from Wuhan, Hubei in China |date=29 January 2020 |work=Tempo |access-date=29 January 2020 |accessdate=3 February 2020 |archivedate=29 January 2020 |archiveurl=https://web.archive.org/web/20200129121239/http://tempo.com.ph/2020/01/29/ph-sending-special-flights-to-get-pinoys-from-wuhan-hubei-in-china/ }}</ref> ပါကစ္စတန်က ၎င်းနိုင်ငံသားများကို တရုတ်ပြည်မှ နေရပ်သို့ပြန်လည်ခေါ်ယူမည်မဟုတ်ကြောင်းပြောဆိုသည်။<ref>{{Cite web|url=https://www.dialoguepakistan.com/pakistan-cancels-flights-to-china-as-fears-of-coronavirus-spread/|title=Pakistan cancels flights to China as fears of coronavirus spread|date=31 January 2020|website=Dialogue Pakistan|access-date=31 January 2020|archive-date=31 January 2020|archive-url=https://web.archive.org/web/20200131125705/https://www.dialoguepakistan.com/pakistan-cancels-flights-to-china-as-fears-of-coronavirus-spread/}}</ref> ===== ပြန်လည်ခေါ်ဆောင်ခြင်းနှင့်ပတ်သက်သော အချိန်ကာလအစဉ်ဆက်ပြသမှု ===== * [[ဗီယက်နမ်နိုင်ငံ]]က သီးသန့်လေယာဉ်လေးစီးအား 24–27 January အတွင်း ဝူဟန်ခရီးသည်များ ပြန်လည်ခေါ်ယူရန် ခွင့်ပြုပေးခဲ့သည်။<ref>{{Cite web |url=https://tuoitrenews.vn/news/society/20200127/vietnam-to-fly-last-wuhan-visitors-home/52741.html |title=Vietnam to fly last Wuhan visitors home |access-date=27 January 2020}}</ref> * ၂၉ ဇန်နဝါရီ၊ [[ဩစတေးလျနိုင်ငံ]]၊ [နယူးဇီလန်နိုင်ငံ]]များက နှစ်နိုင်ငံပူးပေါင်း၍ ဝူဟန်မှ နေရပ်ပြန်လည်ခေါ်ဆောင်ရေးလုပ်ဆောင်မည်ဖြစ်ပြီး ဝူဟန်တွင် နယူးဇီလန်နိုင်ငံသား ၅၀-၈၂၊ ဝူဟန်မြို့တွင် ဩစတေးလျကလေးငယ်၁၄၀အပါအဝင် ဟူပေ့ခရိုင်တွင်း၌ ဩစတေးလျနိုင်ငံသား ၆၀၀တို့ရှိကြသည်။<ref>{{Cite news |url=https://www.rnz.co.nz/news/national/408383/wuhan-coronavirus-govt-to-team-up-with-australians-to-get-nzers-out-of-city |title=Wuhan coronavirus: Govt to team up with Australians to get NZers out of city |date=29 January 2020 |work=[[Radio New Zealand]] |access-date=29 January 2020}}</ref><ref>{{Cite news |url=https://www.nzherald.co.nz/world/news/article.cfm?c_id=2&objectid=12304302 |title=Coronavirus: New Zealand and Australia to evacuate citizens |last=Walls |first=Jason |date=29 January 2020 |work=The New Zealand Herald |access-date=29 January 2020 |last2=Jancic |first2=Boris}}</ref> နယူးဇီလန်အစိုးရက နေရပ်ပြန်လည်ခေါ်ယူရေးလုပ်ဆောင်မှုများအတွက်ကူညီရန် အမျိုးသားလေကြောင်းပို့ဆောင်ရေးမှ Boeing 777-200ERတစ်စီး စင်းလုံးငှားပေးခဲ့ရာ တရုတ်အစိုးရအရာရှိများ၏ ခွင့်ပြုမှုရနိုင်ဖွယ်ရှိသည်။<ref>{{Cite news |url=https://www.newstalkzb.co.nz/news/coronavirus-health-minister-says-we-have-not-yet-had-a-case/ |title=Coronavirus: Air New Zealand will charter flight to Wuhan |date=30 January 2020 |work=Newstalk ZB |access-date=30 January 2020}}</ref><ref>{{Cite news |url=https://www.stuff.co.nz/national/health/119149772/coronavirus-no-coronavirus-cases-in-new-zealand-as-plans-to-evacuate-kiwis-from-wuhan-still-to-come |title=Coronavirus: Government charters Air NZ flight to assist Wuhan departure |last=Martin |first=Hannah |date=30 January 2020 |work=[[:en:Stuff (company)|Stuff]] |access-date=30 January 2020}}</ref><ref>{{Cite news |url=https://www.nzherald.co.nz/business/news/article.cfm?c_id=3&objectid=12304977 |title=Coronavirus: Air New Zealand rescue flight details revealed |last=Bradley |first=Grant |date=31 January 2020 |work=The New Zealand Herald |access-date=31 January 2020 |url-status=live |issn=1170-0777}}</ref> နယူးဇီလန်သားများကို ဦးစာပေးဆောင်ရွက်မှုရှိသော်လည်း ထိုလေယာဉ်သည် ဩစတေးလျနှင့် ပစိဖိတ်ကျွန်းနိုင်ငံသားများကိုလည်းခေါ်ယူပေးမည်ဖြစ်၏ ။<ref>{{Cite news |url=https://www.tvnz.co.nz/content/tvnz/onenews/story/2020/01/30/government-charters-air-new-zealand-flight-to-evacuate-kiwis-fro.html |title=Government charters Air New Zealand flight to evacuate Kiwis from coronavirus epicentre in China |date=30 January 2020 |work=1 News |access-date=30 January 2020}}</ref> * ဇန်နဝါရီ ၂၉၊ ဩစတေးလျဝန်ကြီးချုပ် စကော့ မောရစ်ဆန်က ဝူဟန်မှ ပြန်လည်ခေါ်ယူထားသော ကလေးငယ်များ၊ သက်ကြီးရွယ်အိုများအပါအဝင် ၎င်းနိုင်ငံသားများကို ခရစ်စမတ်ကျွန်းတွင် ၁၄ရက်တာ သီးသန့်ခွဲထားရန် အစီအစဉ်ကို ကြေညာခဲ့သည်။ နိုင်ငံရေးခိုလှုံခွင့်တောင်းဆိုသူများအား ခေတ္တထိန်းသိမ်းရာ ခရစ်စမတ်ကျွန်း၏အငြင်းပွားဖွယ် ထိန်းသိမ်းရေးစခန်းသို့ (၂၀၁၈တွင် ဖျက်သိမ်း) နေရပ်ပြန်ခေါ်သူများအား ပို့ဆောင်ခြင်းဆုံးဖြတ်ချက်ကို ဝေဖန်ခဲ့ကြသည်။<ref>{{Cite web |url=https://www.businessinsider.com.au/wuhan-christmas-island-quarantine-coronavirus-2020-1 |title=The government will evacuate Australians trapped in Wuhan by the coronavirus outbreak and quarantine them on Christmas Island |last=Derwin |first=Jack |date=29 January 2020 |website=Business Insider Australia |access-date=31 January 2020 |accessdate=3 February 2020 |archivedate=31 January 2020 |archiveurl=https://web.archive.org/web/20200131063430/https://www.businessinsider.com.au/wuhan-christmas-island-quarantine-coronavirus-2020-1 }}</ref> * ဇန်နဝါရီ ၂၉၊ [[တောင်ကိုရီးယားနိုင်ငံ]]ကလည်း တရုတ်အစိုးရနှင့် စာရင်းအင်းအသေးစိတ်သဘောတူညီခြင်းများအပါအဝင် ကိုးရီးယားနိုင်ငံသား ၇၀၀ခန့်ကို ဝူဟန်မှပြန်ခေါ်ယူရန် နောက်ဆုံးအခြေအနေ၌ လေကြောင်းခရီးပြင်ဆင်မှုများပြုလုပ်ခဲ့ကြသည်။ အဖွဲ့နှစ်ဖွဲ့၊ လေယာဉ်နှစ်စီးပြင်ဆင်ခဲ့၊ တစ်ဖွဲ့တွင် ဆရာဝန်၊ သူနာပြု၊ နိုင်ငံခြားရေးရုံးနှင့် သီးသန့်ခွဲခြားခြေချုပ်လုပ်ဆောင်ရေး အရာရှိများ၊ ပါဝင်သည်။<ref>{{Cite web|url=https://en.yna.co.kr/view/AEN20200129008351325|title=(LEAD) S. Korea makes last-minute preparations to airlift citizens from coronavirus-hit Wuhan &#124; Yonhap News Agency}}</ref> * ဇန်နဝါရီ ၂၉၊ အင်ဒိုလေတပ်မတော် (TNI-AU) က Halim Perdanakusuma Air Force Baseတွင် အခြေစိုက်ထားသော Boeing 737နှစ်စင်း၊ C-130 Herculesတစ်စင်း စုစုပေါင်းသုံးစင်းကို ပြင်ဆင်ပေးခဲ့သည်။ ကူညီရန် ကျန်းမာရေးအဖွဲ့လည်းပါသည်။<ref>{{Cite news |url=https://www.bbc.com/indonesia/dunia-51290437 |title=Virus corona: TNI AU siapkan tiga pesawat di tengah evakuasi warga Jepang, AS dan Korea |date=29 January 2020 |work=BBC News Indonesia |access-date=30 January 2020 |language=id}}</ref><ref>{{Cite web |url=https://www.thejakartapost.com/news/2020/01/29/air-force-prepares-carriers-to-airlift-indonesian-citizens-from-virus-stricken-wuhan.html |title=Air Force prepares carriers to airlift Indonesian citizens from virus-stricken Wuhan |last=Atina Arbi |first=Ivany |date=29 January 2020 |website=The Jakarta Post |access-date=30 January 2020}}</ref> ဖေဖော်ဝါရီ ၁၊ အင်ဒိုနိုင်ငံသား ၂၄၃ခန့် စတင်ခေါ်ယူ၍ Natuna Regencyတွင် ၁၄ရက်ကြာ သီးသန့်ခွဲထားမည်ဖြစ်သည်။ <ref>{{Cite web |url=https://www.liputan6.com/news/read/4168925/wni-dari-wuhan-akan-dikarantina-14-hari-di-natuna |title=WNI dari Wuhan Akan Dikarantina 14 Hari di Natuna |last=Liputan6.com |date=1 February 2020 |website=liputan6.com |language=id |access-date=1 February 2020}}</ref> မူလခေါ်ဆိုသူ ၂၄၅ဦးအနက် ၄ဦးမှာ ဝူဟန်ကထွက်ခွာရန်ငြင်းဆန်ပြီး ၃ဦးမှာ တရုတ်ဘက်က ဆေးစစ်မှုကျဆုံးသည်။<ref>{{Cite web|url=https://www.cnbcindonesia.com/news/20200202115831-4-134561/bukan-245-hanya-238-wni-yang-dievakuasi-dari-cina-ada-apa|title=Bukan 245! Hanya 238 WNI yang Dievakuasi dari Cina, Ada Apa?|last=Asmara|first=Arif Budiansyah & Chandra Gian|website=news|language=id-ID|access-date=2 February 2020}}</ref> သို့သော် အဆိုပါ အင်ဒိုနိုင်ငံသားများကို Natunaကျွန်းတွင်ထားရှိခြင်းကို ထိုကျွန်းရှိနေထိုင်သူများက ဆန္ဒပြခဲ့ကြပြီး လူရာပေါင်းများစွာက ဆန္ဒပြ၊ ကားတာယာများမီးရှို့ခဲ့ကြသဖြင့် လုံခြုံရေးအတွက်လည်း တပ်ဖွဲချဆောင်ရွက်ခဲ့ရသည်။<ref>{{Cite web|url=https://regional.kompas.com/read/2020/02/01/18083841/warga-natuna-datangi-koramil-protes-karantina-wni-dari-wuhan|title=Warga Natuna Datangi Koramil, Protes Karantina WNI dari Wuhan|last=Maulana|first=Hadi|website=Kompas.com|language=id-ID|date=2 February 2020|access-date=3 February 2020}}</ref> * ဇန်နဝါရီ ၃၀၊ လေကြောင်းခရီးစဉ် အဆင်ပြေစေရန် တရုတ်နှင့်စင်္ကာပူအာဏာပိုင်းများပူးပေါင်းဆောင်ရွက်သဘောတူပြီးနောက် Scootလေကြောင်းမှ စေတနာ့ဝန်ထမ်းများက စင်္ကာပူသား ၉၂ဦးကို ဝူဟန်မှ အထူးလေယာဉ်ဖြင့်ပြန်လည်ခေါ်ယူခဲ့ကြသည်။ ရောဂါလက္ခဏာရှိနေသော စင်္ကာပူနိုင်ငံသားများကျန်ရစ်ခဲ့သည်။ ရောဂါလက္ခဏာမရှိသူများနှင့်အတူ ၎င်းတို့ကိုခေါ်ဆောင်ရန် မသင့်ပါ။ ခေါ်ဆောင်ခဲ့သူထဲမှ နှစ်ဦးကိုရောဂါလက္ခဏာတွေ့ရှိသဖြင့် ပထမဆုံးစင်္ကာပူနိုင်ငံသားဖြစ်ပွားသူအဖြစ်အတည်ပြုခဲ့ကြသည်။ ၎င်းတို့သည် လေယာဉ်ပေါ်တွင် ထိုလက္ခဏာများရှိကြ၍ ဆိုက်ရောက်ပြီးနောက်မှ အဖျားရောဂါရရှိခဲ့ကြသည်။<ref>{{Cite web |url=https://www.straitstimes.com/singapore/health/singapore-confirms-2-more-wuhan-virus-cases-including-2nd-singaporean-woman-on |title=Singapore confirms 2 more Wuhan virus cases, including 2nd Singaporean woman on Scoot flight from Wuhan |website=The Straits Times |url-status=live |access-date=2 February 2020}}</ref> * ဇန်နဝါရီ ၃၀၊ အီးယူနိုင်ငံသားများ ၁၁၀ဦး (ဗြိတိန်နေ ၈၃၊ အခြားနိုင်ငံနေ ၂၇၊ ယူကေမှ ဆရာဝန်များမပါဝင်)ကိုသယ်ဆောင်လာသော ဗြိတိသျှလေယာဉ်တစ်စင်းသည် ဝူဟန်မှထွက်ခွာခဲ့၏ ။ အင်္ဂလန်နိုင်ငံ RAF Brize Nortonသို့ဆိုက်ရောက်သည်။ ဝစ်ရယ်ကျွန်းဆွယ်(Wirral) Arrowe Park Hospital သီးသန့်ခွဲဆောင်တွင် ဗြိတိသျှသားများကို သီးသန့်ခွဲထား၏ ။ ခရီးသည်အားလုံးကို လေယာဉ်ခရီးမတိုင်ခင်နှင့် ခရီးစဉ်အတွင်းစစ်ဆေးခဲ့ရာ ရောဂါပိုးရှိကြောင်းမပြသပါ။ တစ်ခြားအီးယူနိုင်ငံသားများကို Brize Nortonမှ စပိန်သို့ ပို့ဆောင်ခဲ့သည်။ ဗြိတိန်မှ ယောက်၁၅၀ခန့် လေယာဉ်တွင်လိုက်ပါမည့်ဟုယူဆထားပြီး လေယာဉ်ကိုထိုနေ့ခပ်စောစောထွက်ရန်စီစဉ်ထားခဲ့ကြသည်။ တရုတ်နိုင်ငံမှ ခွင့်ပြုချက်ကို ငြင်းပယ်ပြီး တရုတ်နိုင်ငံကူးလက်မှတ်ရှိသူ (ဗြိတိသျှမိဘမှ မွေးသော ကလေး၊ မွေးကင်းစများအပါအဝင်)က မထွက်ခွာနိုင်ဟုပြောကြားခဲ့သည်။ လေယာဉ်ထွက်ပြီးမကြာမီ ထိုကြေညာချက်ကို ဖျက်သိမ်းသော်လည်း နောက်ကျသွားခဲ့သည်။ လိုအပ်လျှင် ဗြိတိသျှအစိုးရမှ နောက်ထပ်လေယာဉ်တစ်စီးလွှတ်ရန်စီစဉ်ထားသည်။ ထိုနေ့၌ပင် ယူကေတွင် ဗိုင်းရပ်စ်နှင့်ပတ်သက်ပြီးသံသယရှိသည့် ပထမဆုံးဖြစ်ပွားမှုကို သတင်းထုတ်ပြန်ခဲ့ကြပြီး ဆက်သပ်တင်ပြခြင်းမရှိခဲ့ပါ။<ref>{{Cite news |url=https://www.bbc.com/news/uk-51318691 |title=Britons on Wuhan evacuation flight land in UK |date=31 January 2020 |publisher=BBC News |access-date=31 January 2020 }}</ref><ref>{{Cite news |url=https://www.bbc.com/news/uk-51304204 |title=British evacuation flight out of Wuhan delayed |date=30 January 2020 |publisher=BBC News |access-date=31 January 2020 }}</ref><ref>{{Cite news |url=https://www.bbc.com/news/health-51325192 |title=Two coronavirus cases confirmed in UK |date=31 January 2020 |publisher=BBC News |access-date=31 January 2020 }}</ref> * ဖေဖော်ဝါရီ ၁၊ မနက်ခင်း ထိုင်းမှ စင်းလုံးငှားထွက်ခွာလာသောလေယာဉ်တွင် ကျန်းမာရေးဝန်ကြီးAnutin Charnvirakulဦးဆောင်ပြီး respiratory tract infectionနှင့် emergency medicineတို့မှ ကျန်းမာရေးကျွမ်းကျင်သူတစ်ဖွဲ့ပါလာသည်။ ထိုင်းနိုင်ငံသာ (၆၄)ဦးကို သယ်ဆောင်ရန်ဖြစ်သည်။<ref>{{Cite news |url=https://www.bangkokpost.com/thailand/general/1847829/thais-to-be-evacuated-from-wuhan-on-saturday |title=Thais to be evacuated from Wuhan on Saturday |last=Nanuam |first=Wassana |date=31 January 2020 |access-date=1 February 2020 |work=Bangkok Post |last2=Wipatayotin |first2=Apinya}}</ref> * ၂၀၂၀ ဖေဖော်ဝါရီ ၁၊ ဂျာမန်လေတပ် လေယာဉ်တစ်စင်းအား ဝူဟန်မှအပြန် မော်စကို၌ ခရီးတစ်ထောက်နားခြင်းကို ခွင့်မပြုခဲ့ပါဟု ဂျာမန်ကာကွယ်ရေးဝန်ကြီးဌာနကပြောကြားသည်။ ဂျာမန်ပြည်သူ ၁၀၂ဦး နှင့် ဂျာမန်မဟုတ်သူ ၂၆ဦးပါကာ Helsinkiတွင် တစ်ထောက်နား၍ Frankfurt Airportသို့ ရောက်ရှိသည်။ ဂျာမန်ကျန်းမာရေးဝန်ကြီးဌာနက ခရီးသည်အားလုံးတွင် ရောဂါလက္ခဏာမရှိဟုဆိုသည်။<ref>{{Cite web |url=https://www.tagesschau.de/ausland/coronavirus-deutschland-123.html |title=Coronavirus: Rückholflug darf nicht in Moskau landen |last=tagesschau.de |website=tagesschau.de |language=de |access-date=1 February 2020}}</ref> * ၂၀၂၀ ဖေဖော်ဝါရီ ၁၊ မလေးရှားနိုင်ငံသား ၁၂၀ကို ဝူဟန်နှင့် အနီးနားဒေသမှ ပြန်လည်ခေါ်ယူရန်လြပ်ဆောင်ခဲ့ကြသည်။<ref>{{cite news|first1=Yuen Hui|last1=Beh|date=2 February 2020|url=https://www.thestar.com.my/news/nation/2020/02/02/msian-team-on-the-way-to-wuhan|title=M'sian team on the way to Wuhan|work=The Star|accessdate=2 February 2020}}</ref> * ၂၀၂၀ ဖေဖော်ဝါရီ ၁၊ အီးယူနိုင်ငံသားများနှင့်ညကျန်ရှိ ဗြိတိသျှသားများကို တင်ဆောင်သော ပြင်သစ်လေယာဉ်သည် မာဆေးမြို့(Marseille)သို့ဆိုက်ရောက်သည်။<ref>{{Cite news|url=https://www.bbc.com/news/health-51345279|title=More Britons evacuated from Wuhan on French flight|date=2 February 2020|publisher=BBC News|access-date=2 February 2020}}</ref> ဤနေ့တွင် ဘရာဇီးအစိုးရကလည်း ၎င်းနိုင်ငံသား၅၈ဦးကို ခေါ်ယူရန် လေယာဉ်လွှတ်မည်ဖြစ်ကြောင်းနှင့် ၎င်းတို့ရောက်ရှိပါက စစ်အခြေသိုက်စခန်ူတစ်ခုတွင် သီးသန့်ခွဲထားမည်ဖြစ်ကြောင်း ပြောကြားခဲ့သည်။<ref>{{cite news|first1=Rodrigues|last1=Mateus|date=2 February 2020|url=https://g1.globo.com/politica/noticia/2020/02/02/coronavirus-brasil-trara-todos-os-brasileiros-que-quiserem-sair-de-wuhan-na-china-diz-defesa.ghtml|title=Coronavírus: Brasil trará todos os brasileiros que quiserem sair de Wuhan, na China, diz governo|work=G1|accessdate=2 February 2020}}</ref> ဟူပေ့ခရိုင်ရှိ ကနေဒါ ၃၂၅ဦးသည် နေရပ်ထွက်ခွာရန် မှတ်ပုံတင်နေကြပြီး ကနေဒါအစိုးရမှလည်း တရုတ်အစိုးရခွင့်ပြုချက်ကို စောင့်နေသည်။<ref>https://globalnews.ca/news/6495129/canadians-coronavirus-hubei-evacuation/</ref> * တရုတ်ပြည်သူ့သမ္မတနိုင်ငံ၊ ဟူပေပြည်နယ်၊ ဝူဟန်မြို့၌ ပိတ်မိနေသော မြန်မာပညာသင် ၆၃ ဦးအနက် ၅၉ ဦးသည် ၂-၂-၂၀၂၀ ရက် နံနက် ၄:၁၅ နာရီတွင် ဝူဟန်မြို့မှ မန္တလေးမြို့သို့ အထူးလေယာဉ်ဖြင့် ပြန်လည်ရောက်ရှိခဲ့ကြောင်းနှင့် ကျန်ရစ်ခဲ့သူများအနက် ၁ ဦးမှာ တရုတ်နိုင်ငံ၏ လူဝင်မှုကြီးကြပ်ရေးဆိုင်ရာ စည်းမျဉ်းစည်းကမ်းများနှင့် မညီညွတ်ခြင်းကြောင့် လည်းကောင်း၊ ၁ ဦးမှာ ပြည်နယ်ပြင်ပ ရောက်ရှိနေသောကြောင့် လည်းကောင်း၊ ကျန် ၂ ဦးမှာ ကိုယ်အပူချိန် မြင့်မားနေသဖြင့် ကျန်းမာရေးစောင့်ရှောက်မှု ခံယူရန် လိုအပ်သောကြောင့်လည်းကောင်း လိုက်ပါလာနိုင်ခြင်း မရှိကြောင်း သိရှိရသည်။ မြန်မာနိုင်ငံသို့ ပြန်လည်ရောက်ရှိလာသည့် ကျောင်းသူ/ ကျောင်းသားများအား မန္တလေးမြို့ရှိ ကန်တော်နဒီ ဆေးရုံတွင် သီးခြားထားရှိကာ ကျန်းမာရေးစောင့်ရှောက်မှုနှင့် စောင့်ကြည့်မှု လုပ်ငန်းစဉ်များကို စနစ်တကျ ဆောင်ရွက်ထားလျက်ရှိကြောင်း သိရှိရသည်။<ref>https://www.mofa.gov.mm/ဝူဟန်မြို့၌-ပိတ်မိနေသော/{{Dead link|date=September 2022 }}</ref> ===ကာကွယ်ဆေး သုတေသန=== {{Main|ဝူဟန် ကိုရိုနာဗိုင်းရပ်စ်#ကာကွယ်ဆေး သုတေသန}} ကမ္ဘာတစ်လွှားရှိ အဖွဲ့အစည်းတချို့က ကာကွယ်ဆေးများထုတ်လုပ် (သို့) စမ်းသပ်နေကြလျက် ရှိသည်။ တရုတ်တွင် တရုတ်နိုင်ငံရောဂါထိန်းချုပ် နှင့်တားဆီးကာကွယ်ရေးအဖွဲ့က ကိုရိုနာဗိုင်းရပ်စ်ဆန်းအား တိုက်ဖျက်ရန် ကာကွယ်ဆေးများ စမ်းသပ်ပျိုးထောင်နေကြပြီး လက်ရှိအဆုတ်ရောင်ကာကွယ်ဆေးများကိုလည်း စစ်ဆေးစမ်းသပ်နေကြသည်။<ref name=xinhuanet138734908>{{Cite web |url=http://www.xinhuanet.com/english/2020-01/26/c_138734908.htm |title=China CDC developing novel coronavirus vaccine |date=26 January 2020 |agency=Xinhua News Agency |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20200126201658/http://www.xinhuanet.com/english/2020-01/26/c_138734908.htm |archive-date=26 January 2020 |access-date=26 January 2020 |accessdate=3 February 2020 |archivedate=26 January 2020 |archiveurl=https://web.archive.org/web/20200126201658/http://www.xinhuanet.com/english/2020-01/26/c_138734908.htm }}</ref><ref name=scmp3047676>{{Cite web |url=https://www.scmp.com/news/china/society/article/3047676/number-coronavirus-cases-china-doubles-spread-rate-accelerates |title=Chinese scientists race to develop vaccine as coronavirus death toll jumps |date=26 January 2020 |website=South China Morning Post |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20200126073453/https://www.scmp.com/news/china/society/article/3047676/number-coronavirus-cases-china-doubles-spread-rate-accelerates |archive-date=26 January 2020 |access-date=26 January 2020}}</ref> ဟောင်ကောင်သုတေသနပညာရှင် Yuen Kwok-yungနှင့် ဟောင်ကောင်တက္ကသိုလ်အဖွဲ့ကလည်း ကာကွယ်ဆေးအသစ်ကို ဖော်စပ်ခဲ့သော်လည်း လူသားများကို မစမ်းသပ်မီ တိရစ္ဆာန်များနှင့် စမ်းသပ်ရန်လိုသေးသည်။<ref name=scmp3047956>{{Cite news |url=https://www.scmp.com/news/hong-kong/health-environment/article/3047956/china-coronavirus-hong-kong-researchers-have |title=Hong Kong researchers have developed coronavirus vaccine, expert reveals |last=Cheung |first=Elizabeth |date=28 January 2020 |work=South China Morning Post |access-date=28 January 2020 |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20200128154002/https://www.scmp.com/news/hong-kong/health-environment/article/3047956/china-coronavirus-hong-kong-researchers-have |archive-date=28 January 2020}}</ref> ရုရှားပြည်သူ့ကျန်းမာရေးစောင့်ကြည့်အဖွဲ့ Rospotrebnadzorကလည်း WHO ၏ တရားဝင်အကြံပြုချက်များကိုအခြေခံ၍ ကာကွယ်ဆေးထုတ်ဖော်မှုကို စတင်ခဲ့ကြသည်။<ref name=20200122themoscowtimes>{{Cite web |url=https://www.themoscowtimes.com/2020/01/22/russian-tourists-undeterred-from-china-despite-coronavirus-outbreak-a69007 |title=Russian Tourists Undeterred From China Despite Coronavirus Outbreak |date=22 January 2020 |access-date=29 January 2020}}</ref> အနောက်ဘက်တိုင်းပြည်များတွင် အမေရိကန် အမျိုးသား ကျန်းမာရေးတက္ကသိုလ် (NIH)က ၂၀၂၀ ဧပြီ၌ ကာကွယ်ဆေးလူသားစမ်းသပ်မှုများပြုလုပ်ရန် မျှော်လင့်ထားကြသည်။<ref name=20200124reuters-vaccines>{{Cite news |url=https://www.reuters.com/article/us-china-health-vaccines-idUSKBN1ZN2J8 |title=With Wuhan virus genetic code in hand, scientists begin work on a vaccine |date=24 January 2020 |agency=Reuters |access-date=26 January 2020 |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20200125203723/https://www.reuters.com/article/us-china-health-vaccines-idUSKBN1ZN2J8 |archive-date=25 January 2020}}</ref><ref name=20200125nypost>{{Cite web |url=https://nypost.com/2020/01/25/scientists-race-to-develop-vaccine-to-deadly-china-coronavirus/ |title=Scientists race to develop vaccine to deadly China coronavirus |last=Levine |first=Jon |date=25 January 2020 |website=New York Post |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20200126173701/https://nypost.com/2020/01/25/scientists-race-to-develop-vaccine-to-deadly-china-coronavirus/ |archive-date=26 January 2020 |access-date=26 January 2020}}</ref> ထို့နောက် ကိန်းဘရစ် မက်ဆာချူးဆက်အခြေစိုက် Modernaက CEPI၏ ထောက်ပံ့မှုဖြင့် mRNA vaccineတစ်မျိုးထုတ်လုပ်နေပြီး<ref>{{Cite web |url=https://www.fiercepharma.com/vaccines/inovio-moderna-score-cepi-funding-for-vaccine-work-against-deadly-coronavirus |title=Inovio, Moderna score CEPI funding for vaccine work against deadly coronavirus |website=FiercePharma |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20200126172357/https://www.fiercepharma.com/vaccines/inovio-moderna-score-cepi-funding-for-vaccine-work-against-deadly-coronavirus |archive-date=26 January 2020 |access-date=26 January 2020}}</ref><ref>{{Cite web |url=https://www.modernatx.com/pipeline/therapeutic-areas/infectious-diseases |title=Infectious Diseases |website=modernatx.com |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20190705235708/https://www.modernatx.com/pipeline/therapeutic-areas/infectious-diseases |archive-date=5 July 2019 |access-date=26 January 2020 |accessdate=3 February 2020 |archivedate=5 July 2019 |archiveurl=https://web.archive.org/web/20190705235708/https://www.modernatx.com/pipeline/therapeutic-areas/infectious-diseases }}</ref> Inovio Pharmaceuticals ကလည်း CEPIမှ ခွင့်ပြုချက်ရရှိထားကာ မျိုးရိုးဗီဇအစီအစဉ်(gene sequence)ရရှိပြီးနောက် နှစ်နာရီအတွင်း ကာကွယ်ဆေးတစ်မျိုးကို ဖော်စပ်ခဲ့လေသည်။<ref name="vacAn">{{Cite web |url=https://www.nbcsandiego.com/news/local/local-biotech-company-developing-coronavirus-vaccine/2250034/ |title=Local Biotech Company Developing Coronavirus Vaccine |website=NBC 7 San Diego-US |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20200126173641/https://www.nbcsandiego.com/news/local/local-biotech-company-developing-coronavirus-vaccine/2250034/ |archive-date=26 January 2020 |access-date=26 January 2020}}</ref> တိရစ္ဆာန်များတွင်စမ်းသပ်ရန်အလို့ငှာ ကာကွယ်ဆေးကို ထုတ်လုပ်နေကြသည်။<ref name="vacAn" /> နော်ဝေး၏ Coalition for Epidemic Preparedness Innovations(CEPI)ကလည်း ကာကွယ်ဆေးလုပ်ငန်းသုံးခုကို ငွေကြေးထောက်ပံ့လျက် ရှိပြီး<ref name=20200123straitstimes>{{Cite web |url=https://www.straitstimes.com/world/europe/wuhan-virus-epidemic-response-group-says-starts-work-on-3-possible-vaccines |title=Wuhan virus: Work to start on three possible vaccines, says epidemic response group |last=hermesauto |date=23 January 2020 |website=The Straits Times |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20200125111303/https://www.straitstimes.com/world/europe/wuhan-virus-epidemic-response-group-says-starts-work-on-3-possible-vaccines |archive-date=25 January 2020 |access-date=26 January 2020}}</ref> ၂၀၂၀ ဇွန်လောက်တွင် ကာကွယ်ဆေးစမ်းသပ်မှုလုပ်ဆောင်ရန်နှင့် တစ်နှစ်အတွင်း ထောက်ခံအတည်ပြု၍ အဆင့်ဖြစ်ရန်လည်းမျှော်လင့်ထားသည်။ ဩစတေးလျနိုင်ငံ ကွင်းစလန်တက္ကသိုလ်က CEPIမှ AU$10.6millionရရှိထားပြီး molecular clamp vaccine platformတစ်ခုဖန်တီးရန်ဖြစ်သည်။<ref>{{Cite web |url=https://www.pharmalicensing.com/detail.php?uid=66499 |title=Molecular Clamp: a Novel Protein Vaccine for Influenza, RSV, Ebola and Other Human and Veterinary Viruses |website=pharmalicensing.com |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20200128152433/https://www.pharmalicensing.com/detail.php?uid=66499 |archive-date=28 January 2020 |access-date=26 January 2020}}</ref><ref>{{Cite web |url=https://cepi.net/news_cepi/cepi-to-fund-three-programmes-to-develop-vaccines-against-the-novel-coronavirus-ncov-2019/ |title=CEPI to fund three programmes to develop vaccines against the novel coronavirus, nCoV-2019 |website=CEPI-US |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20200126005411/https://cepi.net/news_cepi/cepi-to-fund-three-programmes-to-develop-vaccines-against-the-novel-coronavirus-ncov-2019/ |archive-date=26 January 2020 |access-date=26 January 2020}}</ref><ref>{{Cite web |url=https://www.sciencealert.com/australian-scientists-asked-to-make-coronavirus-vaccine-at-unprecedented-speed |title=Australia's Been Asked to Make a Coronavirus Vaccine at 'Unprecedented Speed' |last=Insider |first=James Hennessy, Business |website=ScienceAlert-gb |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20200126123036/https://www.sciencealert.com/australian-scientists-asked-to-make-coronavirus-vaccine-at-unprecedented-speed |archive-date=26 January 2020 |access-date=26 January 2020}}</ref>No te Vacunes. ==စီမံဆောင်ရွက်မှု== {{See also|ဝူဟန် ကိုရိုနာဗိုင်းရပ်စ်#ကုသခြင်း}} [[File:Staff monitoring passengers' body temperature in Wuhan railway station during the Wuhan coronavirus outbreak.jpg|thumb|Infrared cameras were installed in [[Wuhan railway station]] to check passengers' body temperature before they board the trains.]] [[ဝူဟန် ကိုရိုနာဗိုင်းရပ်စ်|2019-nCoV]]အတွက် ယခု၌ ဗိုင်းရပ်စ်ကာကွယ်ဆေး/ကုသဆေးမရှိသေးပါ။ စမ်းသပ်ဖော်ထုတ်မှုများအား ပြုလုပ်နေကြသည်။<ref name="SkyNews21Jan2020">{{Cite web |url=https://news.sky.com/story/china-confirms-deadly-wuhan-coronavirus-can-be-transmitted-by-humans-11913560 |title=China confirms deadly Wuhan coronavirus can be transmitted by humans |publisher=Sky News |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20200122124625/https://news.sky.com/story/china-confirms-deadly-wuhan-coronavirus-can-be-transmitted-by-humans-11913560 |archive-date=22 January 2020 |access-date=21 January 2020}}</ref><ref name=20200126cdc>{{Cite web |url=https://www.cdc.gov/coronavirus/2019-ncov/about/prevention-treatment.html |title=Prevention & Treatment |date=26 January 2020 |publisher=[[Centers for Disease Control and Prevention]] (CDC) |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20200124175525/https://www.cdc.gov/coronavirus/2019-ncov/about/prevention-treatment.html |archive-date=24 January 2020 |access-date=27 January 2020}}</ref> သို့သော် ကိုရိုနာဗိုင်းရပ်စ်၏ ရောဂါလက္ခဏာများသက်သာစေရန် လုပ်ဆောင်ဖို့ဖြစ်နိုင်ပါ၏ ။ ထိုအထဲ၌ ပုံမှန်သုံးဆွဲနေကြ တုပ်ကွေးအဖျားပျောက်ဆေးဝါးများ(flu medications (over-the-counter) -ဆရာဝန်ညွှန်ကြားချက်မပါဘဲ ဝယ်ယူသောက်သုံးသောဆေးဝါးများ))များသုံးဆွဲခြင်း၊<ref>{{Cite web |url=https://www.webmd.com/lung/coronavirus |title=Coronavirus |website=WebMD |access-date=1 February 2020}}</ref><ref name=medicalnewstoday256521>{{Cite web |url=https://www.medicalnewstoday.com/articles/articles/256521.php |title=Coronaviruses: Symptoms, treatments, and variants |website=Medical News Today |access-date=1 February 2020}}</ref>အရည်များများသောက်သုံးခြင်း၊ အနားယူခြင်းတို့ပါဝင်သည်။<ref name="cdc21Jan2020">{{Cite web |url=https://www.cdc.gov/coronavirus/about/prevention.html |title=Prevention and Treatment |date=9 August 2019 |publisher=[[Centers for Disease Control and Prevention]] (CDC) |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20191215193934/https://www.cdc.gov/coronavirus/about/prevention.html |archive-date=15 December 2019 |access-date=21 January 2020}}</ref> အောက်ဆီဂျင်ပေး၍ကုသသောကုထုံး(Oxygen therapy)၊ ဆေးထိုး/သွင်းကုထုံး(intravenous fluids)၊ breathing supportများလည်းလိုအပ်ကောင်းလိုအပ်မည်။<ref name="BMJ2020Best">{{Cite web |url=https://bestpractice.bmj.com/topics/en-gb/3000165?q=Coronavirus,%202019%20novel&c=suggested |title=Overview of novel coronavirus (2019-nCoV) – Summary of relevant conditions |website=BMJ |access-date=1 February 2020}}</ref> နိုင်ငံတချို့တွင် ပြည်သူများသည် (အထူးသဖြင့် အကယ်၍တရုတ်ပြည်မသို့ သွားရောက်ခဲ့ပါလျှင်) တုတ်ကွေးကဲ့သို့သော ရောဂါလက္ခဏာများကိုသတင်းပို့ရန် လိုအပ်သည်။<ref name="scmp21Jan2020">{{Cite web |url=https://www.scmp.com/news/hong-kong/health-environment/article/3046634/wuhan-pneumonia-hong-kong-widens-net-suspected |title=Wuhan pneumonia: Hong Kong widens net but can hospitals cope? |date=17 January 2020 |website=South China Morning Post |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20200121085124/https://www.scmp.com/news/hong-kong/health-environment/article/3046634/wuhan-pneumonia-hong-kong-widens-net-suspected |archive-date=21 January 2020 |access-date=21 January 2020}}</ref> ===တရုတ်ပြည်တွင်း၌ တုံ့ပြန်ဆောင်ရွက်မှုများ=== [[File:航拍武汉中心城区机动车禁行后道路：少有车辆踪影-Wg-8rMZAsY0.webm|thumb|right|'Aerial photography of roads after motor vehicles are banned in central urban areas of Wuhan: few vehicle traces' – Video news from [[China News Service]]]] [[File:Changchun Longjia Airport Terminal 2 Security Check (20200126) (cropped).jpg|thumb|right|Passengers wearing masks going through an extra body temperature check as part of airport security. Captured on 26 January in NE China's [[Changchun Longjia International Airport|Changchun Longjia Airport]]]] [[File:West Kowloon Station queue 20200125.jpg|thumb|right|Hong Kong residents queueing to refund their [[Hong Kong Express Rail Link|bullet train]] tickets to the mainland in [[West Kowloon railway station]]]] ဇန်နဝါရီ ၂၅၊ တရုတ်ကွန်မြူနစ်ပါတီ ပေါ်လစ်ဗျူရိုအဖွဲ့တွေ့ဆုံ၍ ကိုရိုနာဗိုင်းရပ်စ်ဆန်းတားဆီးထိန်းချုပ်ရေးဆွေးနွေးကြသည်။ ကွန်မြူနစ်ပါတီ အထွေထွေအတွင်းရေးမှူး ရှီကျင်းပင် (Xi Jinping)က ကူးစက်ခံရသောလူဦးရေတရှိန်ထိုးမြင့်တက်လာသဖြင့် တိုင်းပြည်သည်စိုးရိမ်ရသောအခြေနေရောက်နေကြောင်းပြောဆိုသည်။<ref name="Politburo meeting">{{Cite news |url=http://en.people.cn/n3/2020/0125/c90000-9651799.html |title=CPC leadership meets to discuss novel coronavirus prevention, control |date=25 January 2020 |work=People's Daily |access-date=26 January 2020 |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20200125202946/http://en.people.cn/n3/2020/0125/c90000-9651799.html |archive-date=25 January 2020 |quote=Xi Jinping, general secretary of the CPC Central Committee, chaired the meeting.}}</ref> ညနေပိုင်းတွင် ဝူဟန်တွင် အရေးပေါ်ကိစ္စများမှတစ်ပါး ကိုယ်ပိုင်ကားသုံးဆွဲခြင်းကို ပိတ်ပင်ခဲ့သည်။<ref name=abc11902006>{{Cite web |url=https://www.abc.net.au/news/2020-01-26/australians-in-coronavirus-epicentre-wuhan-trying-to-get-out/11902006 |title='No-one in the family knows what to do': Over 100 Australian children trapped in Wuhan coronavirus area |last=Xiao |first=Bang |date=26 January 2020 |website=ABC News-AU |access-date=26 January 2020}}</ref> ဇန်နဝါရီ ၂၆၊ ကိုရိုနာဗိုင်းရပ်စ်ဆန်းတားဆီးထိန်းချုပ်ခြင်းဦးဆောင်အဖွဲ့ကို ဝန်ကြီးချုပ် Li Keqiangခေါင်းဆောင်၍ဖွဲ့စည်းခဲ့သည်။<ref name="Premier leading">{{Cite web |url=http://www.xinhuanet.com/english/2020-01/26/c_138735589.htm |title=China to extend Spring Festival holiday to contain coronavirus outbreak |date=26 January 2020 |agency=[[Xinhua News Agency]] |location=Beijing |accessdate=3 February 2020 |archivedate=26 January 2020 |archiveurl=https://web.archive.org/web/20200126221455/http://www.xinhuanet.com/english/2020-01/26/c_138735589.htm }}</ref> ထိုအဖွဲ့က ရောဂါဖြစ်ပွားမှုထိန်းချုပ်ရန် နှစ်သစ်ကူးပွဲတော်အားလပ်ရက်ကာလကိုတိုးမြင့်ရန်ဆုံးဖြတ်ခဲ့သည်။ ဇန်နဝါရီ ၂၇၌ ဝန်ကြီးချုပ် ဝူဟန်သို့သွားရောက်၍ ရောဂါဖြစ်ပွားကူးစက်ခြင်းဆိုင်ရာလုပ်ငန်းနှင့်ပတ်သက်၍ လမ်းညွှန်ချက်ပေးခဲ့သည်။<ref name="Premier visiting">{{Cite web |url=https://www.reuters.com/article/us-china-health-premier/chinese-premier-li-visits-wuhan-epicenter-of-virus-outbreak-idUSKBN1ZQ08G |title=Chinese Premier Li visits Wuhan, epicenter of virus outbreak |date=27 January 2020 |agency=[[Reuters]] |location=Beijing |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20200127113616/https://www.reuters.com/article/us-china-health-premier/chinese-premier-li-visits-wuhan-epicenter-of-virus-outbreak-idUSKBN1ZQ08G |archive-date=27 January 2020 |access-date=27 January 2020}}</ref> တရုတ်ပြည်တစ်ဝှမ်းရှိ အာဏာပိုင်များက ကျောင်းများပိတ်ခြင်း၊ နွေဦးစာသင်နှစ်ဝက်ကို ရွေ့ဆိုင်းခြငး်များပြုလုပ်ခဲ့လေသည်။ ဟူပေ့ခရိုင်တစ်ခွင် မူလတန်းမှ တက္ကသိုလ်များအထိဆောင်းရာသီ ကျောင်းပိတ်ရက်ရှည်တိုးမြှင့်ခြင်းစသည်တို့ကိုလုပ်ဆောင်ခဲ့သည်။<ref name=xinhuanet1125498943>{{Cite news |url=http://www.xinhuanet.com/health/2020-01/24/c_1125498943.htm |last=Liang |first=Jianqiang |date=24 January 2020 |access-date=25 January 2020 |agency=Xinhua News Agency |last2=Li |first2=Changzheng |language=Chinese |script-title=zh:湖北：全省学校推迟开学时间 党政机关出差取消 |trans-title=Hubei: Schools throughout the province delayed new semester, the Party and governmental organs cancelled business trips |title=မော်ကွန်းတင်ပြီးမိတ္တူ |accessdate=3 February 2020 |archivedate=25 January 2020 |archiveurl=https://web.archive.org/web/20200125144614/http://www.xinhuanet.com/health/2020-01/24/c_1125498943.htm }}</ref> ကိုယ်ပိုင်အုပ်ချုပ်ခွင့်တစ်စိတ်တစ်ပိုင်းရဒေသများဖြစ်သော ဟောင်ကောင်၊ မကာအိုတို့သည်လည်း ကျောင်းအစီအစဉ်နှင့်ဆက်လျှင်း၍ ညှိနှိုင်းမှုများပြုခဲ့ကြသည်။<ref name=apnews-b2810ce>{{Cite news |url=https://apnews.com/b2810cebad305f66112a0c68be0f8c9a |title=Wuhan bans cars, Hong Kong closes schools as virus spreads |date=25 January 2020 |access-date=25 January 2020 |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20200125083624/https://apnews.com/b2810cebad305f66112a0c68be0f8c9a |archive-date=25 January 2020 |agency=Associated Press}}</ref> မကာအိုတွင် စာကြည့်တိုက်၊ပြတိုက်တချို့ပိတ်၍ လနှစ်သစ်ကူးပိတ်ရက်ကို ပညာရေးကဏ္ဍအတွက် တိုးမြင့်ခဲ့ကြသည်။<ref name=xinhuanet1125500373>{{Cite news |url=http://www.xinhuanet.com/2020-01/24/c_1125500373.htm |last=Wang |first=Chenxi |date=24 January 2020 |access-date=25 January 2020 |agency=Xinhua News Agency |language=Chinese |script-title=zh:澳门关闭博物馆延期开学防控新型冠状病毒疫情 |trans-title=Macau closed museums and delayed school-openings to control coronavirus outbreak |title=မော်ကွန်းတင်ပြီးမိတ္တူ |accessdate=3 February 2020 |archivedate=25 January 2020 |archiveurl=https://web.archive.org/web/20200125131608/http://www.xinhuanet.com/2020-01/24/c_1125500373.htm }}</ref> ဇန်နဝါရီ ၂၇၌ တရုတ်ပြည်သူ့သမ္မတနိုင်ငံ ထိပ်တန်းအစိုးရအဖွဲ့ဖြစ်သော တရုတ်နိုင်ငံတော်ကောင်စီ၏ အထွေထွေရုံး(General Office of the State Council of China)ကလည်း လနှစ်ကူးပွဲတော်ပိတ်ရက်တိုးမြှင့်ကြောင်းနှင့် လာမည့်နွေဦးစာသင်နှစ်ဝက်(spring semester)ကို ရွေ့ဆိုင်းကြောင်းကြေညာသည်။<ref name=xinhuanet138735904>{{Cite news |url=http://www.xinhuanet.com/english/2020-01/27/c_138735904.htm |title=China extends Spring Festival holiday to contain coronavirus outbreak |date=27 January 2020 |access-date=27 January 2020 |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20200127090720/http://www.xinhuanet.com/english/2020-01/27/c_138735904.htm |archive-date=27 January 2020 |agency=Xinhua News Agency |accessdate=3 February 2020 |archivedate=27 January 2020 |archiveurl=https://web.archive.org/web/20200127090720/http://www.xinhuanet.com/english/2020-01/27/c_138735904.htm }}</ref> ခရီးသွားလာရေးနှင့် ယဉ်ကျေးမှုဝန်ကြီးဌာနက ခရီးသွားကိုယ်စားလှယ်များနှင့် ကုမ္ပဏီများကို အုပ်စုဖွဲ့သွားလာခြင်းအစီအစဉ်များကို ရွေ့ဆိုင်းရန်၊ (လေယာဉ်+ဟိုတယ်)ခရီးစဉ်များကမ်းလှမ်းထားမှု ရပ်တန့်ရန်ညွှန်ကြားချက်ထုတ်ခဲ့သည်။<ref name=20200124bloomberg>{{Cite news |url=https://www.bloomberg.com/news/articles/2020-01-24/china-orders-travel-agencies-to-suspend-all-tour-sales |title=China Orders Travel Agencies to Suspend Tours to Contain Virus Outbreak |date=24 January 2020 |access-date=26 January 2020 |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20200126173703/https://www.bloomberg.com/news/articles/2020-01-24/china-orders-travel-agencies-to-suspend-all-tour-sales |archive-date=26 January 2020 |publisher=Bloomburg}}</ref><ref name="CaixinJan26QianTong">{{Cite news |url=http://companies.caixin.com/2020-01-26/101508589.html |last=Qian |first=Tong |date=26 January 2020 |access-date=26 January 2020 |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20200126174705/http://companies.caixin.com/2020-01-26/101508589.html |archive-date=26 January 2020 |work=Caixin |language=zh |script-title=zh:春节假期将延长 各地延迟返工返校政策陆续出台 |trans-title=Sping festival break to be extended; several places announced delayed work-returning and school-reopening policies}}</ref> ရောဂါအဖြစ်များဆုံး ဟူပေ့ခရိုင်ပြင်ပရှိ အများစုသော မြို့များ၊ခရိုင်များသည်လည်း ခရီးသွားလာခြင်းများကန့်သတ်သည်။ ဘေဂျင်းက ဇန်နဝါရီ ၂၅တွင် မြို့တွင်းဘက်စ်ကားပို့ဆောင်မှုကိုရပ်ဆိုင်းထားသည်။<ref name=chinadaily310128217273397>{{Cite news |url=http://www.chinadaily.com.cn/a/202001/25/WS5e2c30fea310128217273397.html |title=Beijing to suspend interprovincial road transport starting Sunday |access-date=26 January 2020 |work=China Daily}}</ref> နောက်တစ်ရက်၌ အလားတူလုပ်ဆောင်ကြသောမြို့များမှာ Shanghai, Tianjin, Shandong, Xi'an, နှင့် Sanya တို့ဖြစ်ကြသည်။<ref name="CaixinJan26QianTong" /> ၂၀၂၀ ဖေဖော်ဝါရီ ၁ တွင် ရှင်ဟွာသတင်းဌာနက ထုတ်ပြန်သည်မှာ တရုတ်ပြည်၏ ဥပဒေရုံးတော်ကြီးတစ်ခုဖြစ်သည့် Supreme People's Procuratorate(SPP) က ဥပဒေကိစ္စဆောင်ရွက်ကြသူများကို ကိုရိုနာဗိုင်းရပ်ဆန်းဖြစ်ပွားခြင်းကို ရင်ဆိုင်တိုက်ခိုက်ရန် ကောင်းမွန်သောတရားမျှတသည့်ပတ်ဝန်းကျင်တစ်ခုဖန်တီးနိုင်သေရန်အလို့ငှာ ကျရာတာဝန်များကိုပြည့်ပြည့်ဝဝထမ်းဆောင်ရန် တောင်းဆိုညွှန်ကြားထားသည်။ တာဝန်ပျက်ကွက်သူများ၊ သတင်းအချက်အလက်ထိမ်ချန်ထားသူများတွေ့ရှိပါက ပြင်းထန်သောအပြစ်ပေးရန်တို့ပါဝင်သည်။ ကုန်ဈေးနှုန်းတက်ခြင်း၊ ခေါင်းပုံဖြတ်အမြတ်စားခြင်း၊ ရောင်း/ဝယ်ဈေးကွက်ပုံမှန်ဖြစ်မှုကို နှောက်ယှက်ခြင်း၊ အတု (သို့) အရည်သွေးနိမ့်ပါးသော ကိရိယာတန်ဆာပလာများ၊ ဆေးဝါးများရောင်းချထုတ်လုပ်ခြင်းစသော စီးပွားရေးဆိုင်ရာ ရာဇဝတ်မှုများအတွက် အဖိုးခပိုမိုတောင်ဆိုခြင်းများကို တားမြစ်ထားသည်။ ကျန်းမာရေးဝန်ထမ်းများကို အကြမ်းဖက်ခြိမ်းချောက်သောလူနာများ၊ စစ်ဆေးရန် (သို့) သီးခြားခွဲခြေချုပ်ထားခြင်းကို ငြင်းဆန်သောလူနာများ၊ ရောဂါကို ရည်ရွယ်ချက်ရှိရှိဖြန့်ဝေသောလူနာများအပါ် ဥပဒေကြောင်းအရလုပ်ဆောင်ရန် ဆော်ဩထားသည်။ အထက်ပါSPP၏ ညွှန်ကြားချက်တွင် အများပြည်သူကြောက်ရွံ့စေရန် ရောဂါပိုးနှင့်ပတ်သက်သော သတင်းအချက်အလက်များအတုပြလုပ်ခြင်း၊ ကောလဟာလဖြန့်ခြင်း၊ ဥပဒေရေးရာအကောင်အထည်ဖော်မှုကို နှောက်ယှက်ဖျက်ဆီးခြင်း၊ပြည်သူ့လုံခြုံရေးကို အန္တရာယ်ဖြစ်စေခြင်းစသည်တို့ကို ပြုလုပ်သောသူများအား ဥပဒေဖြင့်ကိုင်တွယ်ရန်၊ နိုင်ငံတော်အကာကွယ်အောက်၌ရှိသော တောရိုင်းတိရစ္ဆာန် တရားမဝင်အမဲလိုက်ခြင်းကို ပြင်းထန်စွာအပြစ်ပေးရန်၊ လတ်ဆတ်အစားသောက်နှင့် အသားငါးများကို ပိုတိုး၍စစ်ဆေးခြင်း၊ သီးသန့်ခွဲခြားထားခြင်းစသဖြင့်ပါဝင်လေသည်။<ref name=xinhuanet138747853>{{Cite web|url=http://www.xinhuanet.com/english/2020-02/01/c_138747853.htm|title=Chinese prosecutors urged to toughen crackdown on epidemic-related crimes|agency=Xinhua News Agency|access-date=2 February 2020|accessdate=3 February 2020|archivedate=1 February 2020|archiveurl=https://web.archive.org/web/20200201232412/http://www.xinhuanet.com/english/2020-02/01/c_138747853.htm}}</ref> ===နိုင်ငံတကာဘက်မှ တုံ့ပြန်ဆောင်ရွက်မှုများ=== [[File:COVID-19 Outbreak World Map-Travel Restrictions.svg|thumb|400px|Countries/regions with imposed travel restrictions in response to the Wuhan coronavirus outbreak as of 2 February 2020. These include entry bans on Chinese citizens or recent visitors to China, halted issuing of visas to Chinese citizens or reimposed visa requirements on Chinese citizens and also countries that have responded with border closures with China.]] ၂၀၁၉ ဒီဇင်ဘာ ၃၁ မှစပြီး တရုတ်နိုင်ငံ အနီးတစ်ဝိုက်ရှိ နိုင်ငံတချို့တို့က ရွေးချယ်ခွင့်ပြုထားသောခရီးသွားများကို တင်းကျပ်သည့်စစ်ဆေးမှုများပြုလုပ်ခဲ့ကြသည်။ <ref name="Parry20Jan2020" /> ယူအက်စ်၏ ရောဂါထိန်းချုပ်တားဆီးရေးဌာနများ(CDC)က "အဆင့်(၁)ခရီးသွားစောင့်ကြည့်ရေး" ကိုထုတ်ပြန်သည်။<ref name=CDC6Jan2020 /><ref name="Schnirring6Jan20">{{Cite web |url=http://www.cidrap.umn.edu/news-perspective/2020/01/questions-still-swirl-over-chinas-unexplained-pneumonia-outbreak |title=Questions still swirl over China's unexplained pneumonia outbreak |last=Schnirring |first=Lisa |date=6 January 2020 |website=CIDRAP |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20200106222635/http://www.cidrap.umn.edu/news-perspective/2020/01/questions-still-swirl-over-chinas-unexplained-pneumonia-outbreak |archive-date=6 January 2020 |access-date=7 January 2020}}</ref> တရုတ်၌ လေဆိပ်၊ဘူတာရုံ၊ ကားဂိတ်များတွင် [[အနီအောက်ရောင်ခြည် အပူချိန်တိုင်းကိရိယာ]]များတပ်ဆင်ခဲ့ကြသည်။ အဖျားရောဂါရှိသူများကို စာရင်းသွင်း၊ မျက်နှာအကာများပေပြီး ကျန်မာရေးဆိုင်ရာနေရာဌာနများသို့ခေါ်ဆောင်ခဲ့ကြသည်။<ref name="France-Presse19Jan2020">{{Cite news |url=https://www.theguardian.com/world/2020/jan/19/coronavirus-china-reports-17-new-cases-of-sars-like-mystery-virus |title=Coronavirus: China reports 17 new cases of Sars-like mystery virus |last=France-Presse |first=Agence |date=19 January 2020 |work=[[The Guardian]] |access-date=19 January 2020 |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20200120043700/https://www.theguardian.com/world/2020/jan/19/coronavirus-china-reports-17-new-cases-of-sars-like-mystery-virus |archive-date=20 January 2020 |issn=0261-3077}}</ref> Real time Reverse Transcription-Polymerase Chain Reaction (rRT-PCR) စမ်းသပ်မှုများကို ကိုရိုနာဗိုင်းရပ်စ်ကူးစက်မှုအသစ်များအတည်ပြုရန် လုပ်ဆောင်သည်။<ref>{{Cite web |url=https://ai4c.com/2020/01/24/rrt-pcr-a-method-to-confirm-wuhan-coronavirus-case/ |title=rRT-PCR, a method to confirm Wuhan coronavirus case – Artificial Intelligence for Chemistry-US |access-date=26 January 2020}}</ref> ရောဂါဖြစ်ပွားမှု အကျိုးဆက်အနေဖြင့် နိုင်ငံအတော်များများမှ တရုတ်နိုင်ငံသား၊ တရုတ်ပြည်သို့လတ်တလောသွားရောက်ခဲ့သူများများကို ယာယီပြည်ဝင်ခွင့်ပိတ်ပင်၍ ဗီဆာထုတ်ပေးခြင်းကိုရပ်ဆိုင်းထားသည်။<ref name=20200201schengenvisainfo>{{Cite web|url=https://www.schengenvisainfo.com/news/confirmed-all-schengen-countries-but-france-have-suspended-visa-issuance-in-china/|title=Confirmed: All Schengen Countries, but France, Have Suspended Visa Issuance in China|date=1 February 2020|website=Schengen Visa Info}}</ref><ref name=20200131reutersA>{{Cite web|url=https://www.reuters.com/article/china-health-armenia-idUSR4N29R01Z|title=Armenia suspends visa-free travel for Chinese citizens over virus fears -deputy PM|date=31 January 2020|agency=Reuters}}</ref><ref>{{Cite web|url=https://www.abf.gov.au/news-media/archive/article?itemId=354|title=News page|website=abf.gov.au|access-date=4 February 2020|archive-date=6 February 2020|archive-url=https://web.archive.org/web/20200206081115/https://www.abf.gov.au/news-media/archive/article?itemId=354}}</ref><ref name=20200131reutersB>{{Cite web|url=https://www.reuters.com/article/us-china-health-iraq-idUSKBN1ZU2U5|title=Iraq's Basra airport to deny entry to travellers from China and Chinese citizens over coronavirus – state news agency|date=31 January 2020|agency=Reuters}}</ref><ref name=20200201reutersA>{{Cite web|url=https://www.reuters.com/article/us-china-health-iraq-idUSKBN1ZV3LJ|title=Kurdistan's Erbil airport denies entry to three Chinese over coronavirus|date=1 February 2020|agency=Reuters}}</ref><ref>{{Cite web|url=https://en.trend.az/casia/kazakhstan/3182640.html|title=Kazakh prime minister orders to suspend visa-free entry for Chinese transit passengers|date=26 January 2020|website=Trend.Az}}</ref><ref name=20200203thejakartapostA>{{Cite web|url=https://www.thejakartapost.com/news/2020/02/03/indonesia-closes-doors-to-travelers-from-china.html|title=Indonesia closes doors to travelers from China|date=3 February 2020|website=The Jakarta Post}}</ref><ref name=aa1719723>{{Cite web|url=https://www.aa.com.tr/en/asia-pacific/kuwait-suspends-china-hong-kong-flights/1719723|title=Kuwait suspends China, Hong Kong flights|website=aa.com.tr}}</ref><ref>{{Cite web|url=https://arab.news/ye79v|title=Countries ban China arrivals as coronavirus death toll hits 213|date=31 January 2020|website=Arab News}}</ref><ref name=20200130reuters>{{Cite web|url=https://www.reuters.com/article/us-china-health-vietnam-visa-idUSKBN1ZT203|title=Vietnam to stop issuing visas for Chinese tourists over coronavirus concerns|date=30 January 2020|agency=Reuters}}</ref><ref>{{Cite web|url=https://www.whitehouse.gov/presidential-actions/proclamation-suspension-entry-immigrants-nonimmigrants-persons-pose-risk-transmitting-2019-novel-coronavirus/|title=Proclamation on Suspension of Entry as Immigrants and Nonimmigrants of Persons who Pose a Risk of Transmitting 2019 Novel Coronavirus|website=The White House|accessdate=4 February 2020|archivedate=1 February 2020|archiveurl=https://web.archive.org/web/20200201023015/https://www.whitehouse.gov/presidential-actions/proclamation-suspension-entry-immigrants-nonimmigrants-persons-pose-risk-transmitting-2019-novel-coronavirus/}}</ref><ref>{{Cite web |title=NOVEL CORONAVIRUS OUTBREAK |url=https://www.timaticweb.com/cgi-bin/tim_client.cgi?ExpertMode=TINEWS%2FN1&user=GF&subuser=GFB2C |accessdate=27 September 2021 |archivedate=25 January 2005 |archiveurl=https://web.archive.org/web/20050125151956/http://www.timaticweb.com/cgi-bin/tim_client.cgi?ExpertMode=TINEWS%2FN1&user=GF&subuser=GFB2C }}</ref> အိမ်နီးချင်းနိုင်ငံတချို့က တရုတ်ပြည်နှင့်နယ်နိမိတ်ပိတ်ပင်ခြင်း၊ တင်းကျပ်ခြင်းများလည်းပြုလုပ်ခဲ့ကြသည်။<ref name=newsweek1484978>{{Cite web|url=https://www.newsweek.com/china-neighbors-close-borders-coronavirus-sars-1484978|title=China's neighbors close borders as country's coronavirus cases surpass SARS|first=Tom|last= O'Connor|date=30 January 2020|website=Newsweek}}</ref> ဇန်နဝါရီ ၂၂၊ အာရှဘောလုံးအဖွဲ့ချုပ် (AFC)က ''၂၀၂၀ အမျိုးသမီး အိုလံပစ်ခြေစစ်ပွဲများကို ဝူဟန်မြို့မှ နန့်ကျင်းသို့ရွှေ့မည်ဟုကြေညာခဲ့ပြီး<ref>{{Cite web |url=https://n.dongqiudi.com/webapp/tops.html |title=Archived copy |website=n.dongqiudi.com |script-title=zh:懂球帝 |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20200124225317/https://n.dongqiudi.com/webapp/tops.html |archive-date=24 January 2020 |access-date=22 January 2020}}</ref> ရက်အနည်းငယ်အကြာတွင် ဆစ်ဒ်နေ(Sydney)သို့ပြောင်းရွှေ့မည်ဟု ကြေညာခဲ့သည်။<ref name=brisbanetimes20200126>{{Cite news |url=https://www.brisbanetimes.com.au/sport/soccer/virus-fears-force-move-for-matildas-olympic-qualifiers-20200126-p53ux8.html |title=Matildas' Olympic qualifiers switched to Sydney after virus fears |last=Colangelo |first=Anthony |date=26 January 2020 |work=[[Brisbane Times]] |last2=Wicks |first2=Kathryn}}</ref> ဝူဟန်တွင် ဖေဖော်ဝါရီ၌ ကျင်းပရန်လျာထားသော အာရှ-ပစိဖိတ် အိုလံပစ်လက်ဝှေ့ပွဲများကို [[ဂျော်ဒန်နိုင်ငံ]] Ammanမြို့သို့ပြောင်းရွှေ့ခဲ့ကြသည်။<ref name=20200124olympic>{{Cite news |url=https://www.olympic.org/news/ioc-boxing-task-force-asian/oceanian-tokyo-2020-boxing-qualifying-event-to-be-held-in-jordan-in-march |title=IOC Boxing Task Force: Asian/Oceanian Tokyo 2020 boxing qualifying event to be held in Jordan in March |date=24 January 2020 |access-date=25 January 2020 |publisher=[[Olympic Channel]]}}</ref><ref name=20200125japantimes>{{Cite news |url=https://www.japantimes.co.jp/sports/2020/01/25/more-sports/boxing-2/olympic-boxing-qualifiers-moved-jordan/ |title=Olympic boxing qualifiers moved to Jordan |date=25 January 2020 |access-date=25 January 2020 |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20200125123315/https://www.japantimes.co.jp/sports/2020/01/25/more-sports/boxing-2/olympic-boxing-qualifiers-moved-jordan/#.Xiv6YTIzbIU |archive-date=25 January 2020 |work=[[Japan Times]] |agency=[[Reuters]]}}</ref> နိုင်ငံအတော်များများ၏ များစွာသောလေကြောင်းလိုင်းများသည် တရုတ်ပြည်ခရီးစဉ်များဖျက်သိမ်းခဲ့ကြပေသည်။<ref name=20200129reuters>{{Cite news |url=https://www.reuters.com/article/us-china-health-britain-ba-idUSKBN1ZS0OJ |title=British Airways, Iberia suspend direct flights to mainland China amid virus fears |date=29 January 2020 |agency=Reuters}}</ref><ref>{{Cite web |url=https://www.tagesschau.de/inland/china-coronavirus-lufthansa-101.html |title=Coronavirus: Lufthansa setzt alle China-Flüge aus |website=tagesschau.de}}</ref> <ref name=sfchronicle15012658>{{Cite web |url=https://www.sfchronicle.com/news/world/article/Alert-British-Airways-Lion-Air-and-Seoul-Air-15012658.php |title=Alert: British Airways, Lion Air and Seoul Air suspend all flights to China; others cut back service as virus fears grow |date=29 January 2020 |website=San Francisco Chronicle |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20200129211016/https://www.sfchronicle.com/news/world/article/Alert-British-Airways-Lion-Air-and-Seoul-Air-15012658.php |archive-date=29 January 2020 |access-date=30 January 2020 |accessdate=4 February 2020 |archivedate=29 January 2020 |archiveurl=https://web.archive.org/web/20200129211016/https://www.sfchronicle.com/news/world/article/Alert-British-Airways-Lion-Air-and-Seoul-Air-15012658.php }}</ref> တချို့နိုင်ငံများသည် တရုတ်နိုင်ငံသားများအပေါ်ထုတ်ပေးသောဗီဇာများ ခွင့်ပြုခြင်းရပ်တန့်ခဲ့ကြ၏ ။<ref name=20200130schengenvisainfo>{{Cite web|url=https://www.schengenvisainfo.com/news/coronavirus-czech-republic-becomes-first-schengen-country-to-stop-granting-visas-in-china/|website=Schengen Visa Info|title=Coronavirus: Czech Republic Becomes First Schengen Country to Stop Granting Visas in China|date=30 January 2020|access-date=3 February 2020}}</ref> <ref>{{cite web|url=https://china.diplomatie.belgium.be/en/news/closure-30-31-jan-2020|title=Closure 30–31 jan 2020|website=Belgium in China|date=29 January 2020|access-date=3 February 2020|archive-date=3 February 2020|archive-url=https://web.archive.org/web/20200203020111/https://china.diplomatie.belgium.be/en/news/closure-30-31-jan-2020}}</ref><ref name=20200131schengenvisainfo>{{Cite web|url=https://www.schengenvisainfo.com/news/after-czech-republic-greece-halts-visa-issuance-in-china-amid-coronavirus/|title=After Czech Republic, Greece Halts Visa Issuance in China Amid Coronavirus Epidemic|website=Schengen Visa Info|date=31 January 2020|access-date=3 February 2020}}</ref><ref name="Italy flights">{{Cite web|url=https://www.schengenvisainfo.com/news/italy-suspends-visa-issuance-and-all-air-traffic-from-china/|website=Schengen Visa Info|title=Italy Suspends Visa Issuance and All Air Traffic From China|date=31 January 2020|access-date=3 February 2020}}</ref> <ref name=20200201schengenvisainfo/> အောက်ဖော်ပြပါလေကြောင်းလိုင်းများသည် တရုတ်နိုင်ငံ မှသော်လည်းကောင်း၊ တရုတ်နိုင်ငံသို့သော်လည်းကောင်း လေယာဉ်ခရီးစဉ်များ လျော့ချခြင်း (သို့) ရပ်တန့်ခြင်းများလုပ်ဆောင်ခဲ့ကြသည်။ ၎င်းတို့မှာ:<ref>{{Cite web |url=https://www.businessinsider.com/airlines-canceling-changing-flights-to-china-amid-coronavirus-fears-2020-1 |title=34 airlines have canceled flights to China amid coronavirus fears – here's the full list |last=Pallini |first=Thomas |website=Business Insider |access-date=30 January 2020}}</ref><ref>{{cite web | title=Coronavirus Travel: 3 Major U.S. Airlines Suspend China Flights | website=[[The New York Times]] | date=31 January 2020 | url=https://www.nytimes.com/2020/01/31/business/china-flights-suspended.html | access-date=2 February 2020 |first= Niraj |last=Chokshi }}</ref><ref name=channelnewsasia12372562>{{Cite news |url=https://www.channelnewsasia.com/news/singapore/wuhan-virus-singapore-airlines-sia-scoot-china-flights-12372562 |title=Wuhan virus: Scoot to suspend flights between Singapore and 11 Chinese cities, SIA to reduce capacity |date=31 January 2020 |work=CNA |access-date=1 February 2020 |ref=sq-sc |accessdate=4 February 2020 |archivedate=31 January 2020 |archiveurl=https://web.archive.org/web/20200131124129/https://www.channelnewsasia.com/news/singapore/wuhan-virus-singapore-airlines-sia-scoot-china-flights-12372562 }}</ref><ref name=bangkokpost1848369>{{Cite news |url=https://www.bangkokpost.com/world/1848369/vietnam-suspends-all-china-flights|title=China travel bans spread despite WHO advice |date=1 February 2020 |work=Bangkok Post |access-date=2 February 2020 |ref=sq-sc}}</ref><ref name=20200202abs-cbn>{{cite news |title=PAL, Cebu Pacific suspend flights between Philippines, China |url=https://news.abs-cbn.com/business/02/01/20/cebu-pacific-halts-china-flights-until-march-over-coronavirus-scare |accessdate=2 February 2020 |work=ABS-CBN News |date=2 February 2020}}</ref><ref name=20200203thejakartapostB>{{Cite web |url=https://www.thejakartapost.com/news/2020/02/03/garuda-indonesia-to-halt-flights-to-china-amid-new-coronavirus-fear.html |title=Garuda Indonesia to halt flights to China amid new coronavirus fear |website=The Jakarta Post |date=3 February 2020}}</ref><ref name=detik4883790>{{Cite web|url=https://travel.detik.com/travel-news/d-4883790/citilink-ikut-setop-semua-penerbangan-ke-dan-dari-china|title=Citilink Ikut Setop Semua Penerbangan ke dan dari China|last=Khoiri|first=Ahmad Masaul|website=detikTravel|language=id|access-date=3 February 2020}}</ref> {{Div col|colwidth=15em}} * [[AirAsia]] * [[Air Astana]] * [[Air Canada]] * [[Air France]] * [[Air India]] * [[အဲကေဘီဇက်|Air KBZ]] (ကမ္ဘောဇလေကြောင်းလိုင်း) * [[Air New Zealand]] * [[Air Seoul]] * [[Air Tanzania]] * [[American Airlines]] * [[Asiana Airlines]] * [[Austrian Airlines]] * [[British Airways]] * [[Cathay Pacific]] * [[Cebu Pacific]] * [[China Airlines]] * [[Citilink]] * [[Delta Air Lines]] * [[Egyptair]] * [[El Al]] * [[EVA Air]] * [[Fiji Airways]] * [[Finnair]] * [[Garuda Indonesia]] * [[Hong Kong Airlines]] * [[Iberia (airline)|Iberia]] * [[IndiGo]] * [[Jetstar Asia]] * [[Jetstar Pacific Airlines]] * [[KLM]] * [[Kenya Airways]] * [[Lion Air]] * [[LOT Polish Airlines]] * [[Lufthansa]] * [[MIAT Mongolian Airlines]] * [[Myanmar Airways International]] ([[အပြည်ပြည်ဆိုင်ရာ မြန်မာ့လေကြောင်း]]) * [[မြန်မာအမျိုးသား လေကြောင်းလိုင်း|Myanmar National Airlines]] (မြန်မာအမျိုးသား လေကြောင်းလိုင်း) * [[Qantas]] * [[Qatar Airways]] * [[Philippine Airlines]] * [[Royal Brunei Airlines]] * [[RwandAir]] * [[Scandinavian Airlines]] * [[SCAT Airlines]] * [[Scoot]] * [[Singapore Airlines]] * [[Swiss International Air Lines]] * [[Turkish Airlines]] * [[Turkmenistan Airlines]] * [[Ukraine International Airlines]] * [[United Airlines]] * [[Ural Airlines]] * [[VietJet Air]] * [[Vietnam Airlines]] * [[Virgin Atlantic]] {{div col end}} ====နိုင်ငံတကာ အကူအညီများ==== အမေရိကန်ပြည်ထောင်စု၊ ပစ်တ်စ်ဘာ့ဂ်မြို့(Pittsburgh)မှ ညီအမမြို့တော်ဖြစ်သည့် ဝူဟန်သို့ လျင်မြန်သောအကူအညီပေးရန် ကြေညာခဲ့သည်။ အကူအညီတွင် ပါနိုင်ခြေရှိသည်မှာ မျက်နှာအကာ၊ ရာဘာလက်အိပ်၊ နှင့် နောင်တွင် တွေ့ရန်ခက်ခဲမည့်ပစ္စည်းများပါဝင်သည်။<ref>{{Cite web |url=https://triblive.com/local/pittsburgh-allegheny/pittsburgh-planning-aid-for-sister-city-of-wuhan-china-stricken-with-coronavirus/ |title=Pittsburgh planning aid for sister city of Wuhan, China, stricken with coronavirus |website=triblive.com |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20200128195206/https://triblive.com/local/pittsburgh-allegheny/pittsburgh-planning-aid-for-sister-city-of-wuhan-china-stricken-with-coronavirus/ |archive-date=28 January 2020 |access-date=29 January 2020}}</ref> The University of Pittsburgh Medical Centerကလည်း အကူညီများပေးရန်ကြေညာခဲ့သည်။<ref name=wtae30681548>{{Cite web |url=https://www.wtae.com/article/pittsburgh-reaches-out-to-help-its-chinese-sister-city-deal-with-coronavirus-looks-at-its-own-preps/30681548 |title=Pittsburgh reaches out to help its Chinese sister city deal with coronavirus, looks at its own preps |last=Mayo |first=Bob |date=27 January 2020 |publisher=WTAE |access-date=1 February 2020}}</ref> လူသားခြင်းစာနာထောက်ထားသောအဖွဲ့ဖြစ်သော (humanitarian aid organisation Direct Relief)က FedExပို့ဆောင်ရေးနှင့်ထောက်ပံ့ပို့ဆောင်ရေးကုမ္ပဏီနှင့် ပူးပေါင်း၍ ဝူဟန်ယူနီယံဆေးရုံကတောင်းဆိုထားသော လက်အ်ပ်၊ဝတ်ရုံ(gown)များအပါအဝင် ပုဂ္ဂိုလ်ရေးဆိုင်ရာအကာကွယ်သုံးပစ္စည်းများနှင့်တကွ မျက်နှာအကာ ၂သိန်းကို အရေးပေါ်လေယာဉ်ဖြင့်ပို့ဆောင်ပေးခဲ့သည်။<ref name=20200128directrelief>{{Cite web |url=https://www.directrelief.org/2020/01/direct-relief-rushes-facial-masks-to-china-to-fight-coronavirus-spread/ |title=Direct Relief Rushes Facial Masks to China to Fight Coronavirus Spread |last=Staff |date=28 January 2020 |website=Direct Relief |access-date=29 January 2020}}</ref> ဘီလ်ဂိတ်ဖောင်ဒေးရှင်းက အမေရိကန်ဒေါ်လာ (၅)မီလီယံလှူဒါန်းမည်ဖြစ်ကြောင်း ဇန်နဝါရီ ၂၆တွင်ကြေညာသည်။<ref>{{Cite web |url=https://www.businessinsider.com/gates-foundation-10-million-to-fight-wuhan-coronavirus-2020-1 |title=The Gates Foundation is spending $10&nbsp;million to fight the coronavirus outbreak in China and Africa. Bill Gates has warned about a pandemic for years. |last=Secon |first=Holly |website=Business Insider |access-date=29 January 2020}}</ref> ဂျပန်နိုင်ငံမှလည်း အကာကွယ်ပစ္စည်းများ ပို့ဆောင်ပေးခဲ့သည်။<ref name=20200128reuters>{{Cite news |url=https://www.reuters.com/article/us-china-health-japan-idUSKBN1ZR0BZ |title=Japan sends plane to fly citizens home from China's virus-hit Wuhan |date=28 January 2020 |agency=Reuters |access-date=29 January 2020 |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20200128102644/https://www.reuters.com/article/us-china-health-japan-idUSKBN1ZR0BZ |archive-date=28 January 2020}}</ref> <ref>{{Cite web |url=https://www.guancha.cn/internation/2020_01_26_533209.shtml |date=26 January 2020 |website=guancha.cn |language=zh-cn |script-title=zh:日本民间捐100万口罩驰援武汉 |access-date=29 January 2020}}</ref> <ref name=":5">{{Cite news |url=https://www.japantimes.co.jp/news/2020/01/29/national/japan-support-for-coronavirus-hit-wuhan/ |title=Support efforts begin across Japan to help coronavirus-hit Wuhan |work=Japan Times |access-date=30 January 2020 |url-status=live}}</ref> <ref name=":5" /> မလေးရှားနိုင်ငံက ဆေးရုံသုံးလက်အိတ်များ ၁၈သန်းခန့်ပို့ဆောင်လှူဒါန်းမည်ဖြစ်ကြောင်းပြောဆိုခဲ့သည်။<ref name=20200131thestarB>{{Cite news |url=https://www.thestar.com.my/news/nation/2020/01/31/coronavirus-malaysia-to-donate-18-million-medical-gloves-to-china |title=Coronavirus: Malaysia to donate 18 million medical gloves to China |last=Kaos, Jr. |first=Joseph |date=31 January 2020 |access-date=31 January 2020 |work=The Star}}</ref> ဖိလစ်ပိုင်ကြက်ခြေနီအဖွဲ့က ဒေါ်လာ ၁၄သန်းခန့်တန်ဖိုးရှိ ၎င်းနိုင်ငံလုပ် မျက်နှာအကာများကို သင်္ဘောဖြင့်ပို့ဆောင်လှူဒါန်းခဲ့ပေးသည်။<ref name=gmanetwork724357>{{cite news |title=Will gov't give free masks? Palace says, 'How can we give when there's none' |url=https://www.gmanetwork.com/news/news/nation/724357/will-gov-t-give-free-masks-palace-says-how-can-we-give-free-masks-when-there-s-none/story/ |accessdate=2 February 2020 |work=GMA News |date=31 January 2019}}</ref> ၂၀၂၀ ဖေဖော်ဝါရီ ၁တွင် တူရကီက ကျန်းမာရေးကိရိယာများပေးပို့ခဲ့သည်။<ref name=trt33408>{{Cite news |url=https://www.trtworld.com/turkey/turkish-plane-carrying-wuhan-evacuees-lands-in-ankara-33408 |title=Turkish plane carrying Wuhan evacuees lands in Ankara |date=1 February 2020 |access-date=3 February 2020 |work=TRT World}}</ref> ဂျာမနီနိုင်ငံမှ ဆေးရုံသုံးကာကွယ်ရေးဝတ်စုံ တစ်သောင်းအပါအဝင် များစွာသောကူညီမှုများကို ပို့ဆောင်ခဲ့၏ ။<ref name=scmp3048521>{{Cite news |url=https://www.scmp.com/news/world/europe/article/3048521/coronavirus-german-air-force-evacuates-citizens-wuhan-gives-china |title=Coronavirus: German air force evacuates citizens from Wuhan; gives China 10,000 protective suits |date=1 February 2020 |access-date=1 February 2020 |work=South China Morning Post}}</ref> ဖေဖော်ဝါရီ ၃တွင် အင်ဒိုနီးရှားလေကြောင်းလိုင်း Sriwijaya Airက ကာကွယ်ဝတ်စုံနှင့် မျက်နှာအကာ ၁၅,၀၀၀ကို လှူဒါန်းသည်။<ref name=detik4883258>{{Cite news |url=https://finance.detik.com/berita-ekonomi-bisnis/d-4883258/sriwijaya-air-kirim-15000-masker-ke-china |title=Sriwijaya Air Kirim 15.000 Masker ke China |date=3 February 2020 |access-date=3 February 2020 |publisher=Detik.com |language=Indonesian}}</ref> ဖေဖော်ဝါရီ ၃၌ နိုင်ငံတကာလေဆိပ်(တရုတ်နိုင်ငံအပါ)များစွာက မော်နီတာဖြင့် အဖျားရောဂါစစ်ဆေးခြင်း၊ ဝူဟန်ခရီးသည်များကို သီးသန့်ခွဲ၍ ရောက်စေခြင်းစသည်တို့ကိုလည်းလုပ်ဆောင်ခဲ့ကြသည်။<ref>Analysis - Coronavirus safety measures at major international airports. By Praveen Duddu. Airport Technology. Published and seen 3 February 2020. https://www.airport-technology.com/features/coronavirus-measures-world-airports/</ref> ===အထူးကြပ်မတ်ဆေးရုံများ=== [[File:Wuhan Huoshenshan Hospital under construction 02.jpg|thumb|right|Construction site of [[Huoshenshan Hospital]] as it appeared on 24 January.]] ရောဂါဖြစ်ပွားမှုကြီးကိုတန်ပြန်လုပ်ဆောင်ရန်နှင့် လူနာများကို သီးသန့်ခွဲထားရန် ''ဟိုရှန်းရှန် အထူးဆေးရုံကြီး''(Huoshenshan Hospital)ကို တည်ဆောက်ပြီးဖြစ်လေသည်။ ဝူဟန်မြို့တော်အစိုးရက ၂၀၀၃ဆားစ်ရောဂါဖြစ်ပွားမှုယှဉ်၍ အဆိုပါဆေးရုံကို အမြန်ဆုံးအတိုင်းအတာဖြင့် ဆောက်လုပ်ပေးရန် နိုင်ငံတော်ပိုင် စီးပွားရေးလုပ်ငန်းကြီးတစ်ခုကို တောင်းဆိုခဲ့သည်။<ref name="Outbreak">{{Cite web |url=https://www.cna.com.tw/news/firstnews/202001230201.aspx |date=23 January 2020 |agency=[[Central News Agency (Taiwan)|Central News Agency]] |language=zh |script-title=zh:比照SARS集中醫治 武漢擬6天建千床醫療站 – 兩岸 – 重點新聞 |access-date=23 January 2020}}</ref> ဝူဟန်အာဏာပိုင်များက ၂၄ ဇန်နဝါရီတွင် ဆေးရုံကို ခြောက်ရက်အတွင်းတည်ဆောက်၍ ဖေဖော်ဝါရီ ၃တွင်ဖွင့်လှစ်ကာ ထိုဟိုရှန်းရှန်အထူးကျပ်မတ်ဆေးရုံကြီးတွင် ကုတင်တစ်ထောင်ရှိမည်ဟု ကြေညာခဲ့သည်။<ref name=20200128www>{{Cite web |url=http://www.gov.cn/xinwen/2020-01/28/content_5472565.htm |title=李克强督战武汉"小汤山"医院建设：把这里建成遏制疫情蔓延的"安全岛" |date=28 January 2020 |website=gov.cn}}</ref> အကျယ်အဝန်းမှာ မီတာ ၃၀,၀၀၀ (30,000 m sq) ရှိ၍ ၇ရက်အတွင်းပြီးစီးခဲ့သည့် ၂၀၀၃-ဆားစ်ရောဂါဖြစ်ပွားမှုအတွက်တည်ဆောက်ထားသော ဆေးရုံ {{ill|Xiaotangshan Hospital|2=zh|3=小汤山医院|preserve=1}}ကို စံထားဆောက်လုပ်ခဲ့သည်။ <ref name="Xinhua Huoshenshan">{{Cite news |url=http://www.xinhuanet.com/english/2020-01/24/c_138731107.htm |title=Wuhan to follow Beijing's SARS treatment model in new coronavirus control |date=24 January 2020 |access-date=24 January 2020 |agency=Xinhua News Agency |accessdate=5 February 2020 |archivedate=24 January 2020 |archiveurl=https://web.archive.org/web/20200124101019/http://www.xinhuanet.com/english/2020-01/24/c_138731107.htm }}</ref><ref name=20200124theguardian-plans>{{Cite news |url=https://www.theguardian.com/science/2020/jan/24/chinese-city-wuhan-plans-to-build-coronavirus-hospital-in-six-days |title=Chinese city plans to build coronavirus hospital in days |date=24 January 2020 |work=[[The Guardian]] |access-date=24 January 2020}}</ref> နိုင်ငံပိုင်မီဒီယာက အလုပ်ခွင် အမြင့်ဆုံးကာလ၌လုပ်သားဦးရေ(၇၀၀၀)နှင့် ဆောက်လုပ်ရေးစက် ယန္တယား (၃၀၀)သုံးထားကြောင်းဖော်ပြပါရှိသည်။<ref name=chinanews9069083>{{Cite news |url=http://www.chinanews.com/gn/2020/01-25/9069083.shtml |last=Xu |first=Jinbo |date=25 January 2020 |access-date=25 January 2020 |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20200125151457/http://www.chinanews.com/gn/2020/01-25/9069083.shtml |archive-date=25 January 2020 |agency=China News Service |language=zh |script-title=zh:特别的除夕：武汉吹响建设火神山医院“集结号” |trans-title=A special Lunar New Year's Eve: Wuhan sound the rally for building Huoshenshan hospital}}</ref> ကုတင် (၁၆၀၀)ပါ ''လေ့ရှန်းရှန်''အထူးဆေးရုံ (Leishenshan Hospital)တစ်ခုကိုလည်း ဆောက်လုပ်မည်ဖြစ်ကြောင်း ဇန်နဝါရီ ၂၅တွင် အာဏာပိုင်များက ကြေညာခဲ့ပြီး<ref name=bjnews681160>{{Cite web |url=http://www.bjnews.com.cn/feature/2020/01/29/681160.html |title=雷神山医院病床增至1600张 |date=29 January 2020 |website=bjnews.com.cn |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20200129091625/http://www.bjnews.com.cn/feature/2020/01/29/681160.html |archive-date=29 January 2020 |access-date=30 January 2020}}</ref> ဆောင်ရွက်မှုများကို ဖေဖော်ဝါရီ ၆တွင် စတင်မည်။ <ref name=yicai20190131>{{cite web|url=https://m.yicai.com/news/100484980.html|title=火神山、雷神山医院将于2月3日和2月6日收治病人|date=31 January 2019}}</ref><ref name=people33744294>{{Cite news |url=http://hb.people.com.cn/n2/2020/0125/c192237-33744294.html |last=He |first=Guanghua |date=25 January 2020 |work=People's Daily |access-date=25 January 2020 |url-status=live |last2=Tian |first2=Doudou |language=zh |script-title=zh:武汉将再建一个“小汤山”医院 |trans-title=Wuhan to build another "Xiaotangshan" hospital}}</ref> ၂၀၂၀ ဇန်နဝါရီ ၂၄၊ အာဏာပိုင်များကပင် ဟန်ကျိုးခရိုင်(Huangzhou District)က ဟွမ်ဂန်း(Huanggang)အဆောက်အဦးအလွတ်အား ကုတင်(၁၀၀၀)ဆန့်ဆေးရုံအဖြစ် (Dabie Mountain Regional Medical Centre)ပြောင်းလဲမည်ဟု ကြေညာသည်။<ref name=metro12142899>{{Cite news |url=https://metro.co.uk/2020/01/29/china-opens-1000-bed-coronavirus-hospital-just-48-hours-construction-12142899/ |title=China completes 1,000-bed coronavirus hospital in just 48 hours |last=Hartley-Parkinson |first=Richard |date=29 January 2020 |access-date=30 January 2020}}</ref> ==ရောဂါတားဆီးကာကွယ်မှုအပေါ် တုံ့ပြန်မှုများ == ===WHO တုံ့ပြန်မှုများ=== [[ကမ္ဘာ့ကျန်းမာရေးအဖွဲ့]] (WHO)က တရုတ်အာဏာပိုင်များအား ရောဂါကူးစက်မှုထိန်းချုပ်ခြင်း၊ စီမံကိုင်တွယ်ခြင်းအပေါ် ချီးမွန်း၍ WHO၏ အထွေထွေဦးဆောင်ညွှန်ကြားရေးမှူး Tedros Adhanom]က တရုတ်ပြည်၏ ရောဂါထိန်းချုပ်ရေး နည်းလမ်းများအပေါ်ယုံကြည်မှုရှိကြောင်းနှင့် ပြည်သူလူထုအား စိတ်အေးကြရန်တောင်းဆိုခဲ့သည်။<ref name=wsj1158022764>{{Cite news |url=https://www.wsj.com/articles/who-chief-praises-beijings-coronavirus-response-as-travel-barriers-rise-11580227640 |title=WHO Chief Praises Beijing's Coronavirus Response as Travel Barriers Rise |last=Yang |first=Stephanie |date=28 January 2020 |work=[[The Wall Street Journal]] |access-date=28 January 2020 |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20200128201740/https://www.wsj.com/articles/who-chief-praises-beijings-coronavirus-response-as-travel-barriers-rise-11580227640 |archive-date=28 January 2020 |issn=0099-9660 |url-access=subscription}}</ref> တရုတ်ဗဟိုအစိုးရ၏ ၂၀၂၀ဝူဟန်ခြေချုပ်လုပ်ဆောင်မှု (ခရီးသွားလာရေးပိတ်ပင်ခြင်း)သည် WHO၏ တရားဝင်အကြံပြုချက်မဟုတ်သော်လည်း ထိုလုပ်ရပ်သည် ရောဂါကို ထိန်းချုပ်နိုင်ခြင်း၏ အရေးပါသောဆောင်ရွက်ချက်ဖြစ်ပြီး ပြည်သူ့ကျန်းမာရေးဆိုင်ရာသမိုင်းတစ်လျှောက်တွင် မကြုံဖူးသောလုပ်ရပ်ဖြစ်ဖော်ပြသွားသည်။<ref name="auto">{{Cite news |url=https://www.reuters.com/article/us-china-health-who-idUSKBN1ZM1G9 |title=Wuhan lockdown 'unprecedented', shows commitment to contain virus: WHO representative in China |date=23 January 2020 |agency=Reuters |access-date=28 January 2020 |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20200124203401/https://www.reuters.com/article/us-china-health-who-idUSKBN1ZM1G9 |archive-date=24 January 2020}}</ref> ၂၀၂၀ ဇန်နဝါရီ ၃၀၌ တရုတ်ပြည်ပြင်ပ လူအချင်းချင်းကြား ကူးစက်မှုအတည်ပြုပြီးနောက် WHO ကနေ၍ နိုင်ငံတကာစိုးရိမ်မှု၏ ပြည်သူ့ကျန်းမာရေးဆိုင်ရာ အရေးပေါ်အခြေအနေ(Public Health Emergency of International Concern)ကြေညာခဲ့သည်။ ၂၀၀၉-ဝက်တုပ်ကွေးဖြစ်ပွားကူးစက်မှု(2009 Swine flu pandemic)မှစ၍ ယခုကြေညာချက်သည် ဆဌမမြောက်ကြေညာချက်ဖြစ်လေသည်။<ref name="WHODeclaration" /><ref name="WHO_PHEIC_decl">{{Cite web |url=https://www.who.int/news-room/detail/30-01-2020-statement-on-the-second-meeting-of-the-international-health-regulations-(2005)-emergency-committee-regarding-the-outbreak-of-novel-coronavirus-(2019-ncov) |title=Statement on the second meeting of the International Health Regulations (2005) Emergency Committee regarding the outbreak of novel coronavirus (2019-nCoV) |date=30 January 2020 |publisher=WHO |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20200131005904/https://www.who.int/news-room/detail/30-01-2020-statement-on-the-second-meeting-of-the-international-health-regulations-(2005)-emergency-committee-regarding-the-outbreak-of-novel-coronavirus-(2019-ncov) |archive-date=31 January 2020 |access-date=30 January 2020}}</ref> ===နိုင်ငံတကာမှ တုံ့ပြန်ပြောဆိုမှုများ=== {{multiple image | align = right | total_width = 450 | image1 = Совещание о мерах по борьбе с распространением коронавируса в России (В. Путин).jpg | alt1 = | caption1 = On 29 January, Russian President [[Vladimir Putin]] held a meeting on measures to counter the spread of coronavirus in Russia.<ref>{{Cite web|url=http://en.kremlin.ru/events/president/news/62691|title=Meeting on measures to counter the spread of coronavirus in Russia|website=President of Russia}}</ref> | image2 = Donald_Trump_Coronavirus_briefing.jpg | alt2 = | caption2 = On 30 January, US President Donald Trump received a briefing on the Coronavirus in China. | footer = }} ၂၀၀၃-ဆားစ်ရောဂါဖြစ်ပွားမှုကို ကိုင်တွယ်ခဲ့ပုံနှင့်ယှဉ်ပြီး ယခုကိုရိုနာဗိုင်းရပ်ဆန်းအား တရုတ်ပြည်၏ တုံ့ပြန်ဆောင်ရွက်မှုအား နိုင်ငံခြားတိုင်းပြည်ခေါင်းဆောင်များမှချီးကြူးခဲ့သည်။<ref name=20200125business-standard>{{Cite news |url=https://www.business-standard.com/article/pti-stories/trump-praises-china-efforts-and-transparency-on-virus-120012500107_1.html |title=Trump praises China 'efforts and transparency' on virus |last=AFP |date=25 January 2020 |work=Business Standard India |access-date=28 January 2020 |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20200125151634/https://www.business-standard.com/article/pti-stories/trump-praises-china-efforts-and-transparency-on-virus-120012500107_1.html |archive-date=25 January 2020}}</ref> အမေရိကန်သမ္မတ [[ဒေါ်နယ်လ် ထရန့်|ဒေါ်နယ်ထရမ့်]]က တရုတ်သမ္မတ[[ရှီကျင့်ဖျင်|ရှီကျင့်ဖျန်]]ကို "တရုတ်နိုင်ငံသည် ရောဂါပိုးကိုထိန်းချုပ်ရန် အားသွန်ခွန်စိုက်ဆောင်ရွက်နေသည်။ အမေရိကန်ပြည်ထောင်စုကထိုအားထုတ်ခြင်းနှင့် ပွင့်လင်းမြင်သာစွာဆောင်ရွက်ခြင်းတို့အပေါ် အသိအမှတ်ပြုကြောင်း" ၎င်းတွစ်တာ၌ ဇန်နဝါရီ ၂၄က အမေရိကန်ပြည်သူလူထုကိုယ်စားကျေးဇူးတင်ကြောင်းနှင့် အားလုံးအဆင်ပြေသွားမည်ဟု ပြောဆိုရေးသားခဲ့သည်။<ref name=20200125straitstimes>{{Cite web |url=https://www.straitstimes.com/world/united-states/trump-praises-china-efforts-and-transparency-on-wuhan-virus |title=Trump praises China 'efforts and transparency' on Wuhan virus |last=hermesauto |date=25 January 2020 |website=The Straits Times |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20200127163253/https://www.straitstimes.com/world/united-states/trump-praises-china-efforts-and-transparency-on-wuhan-virus |archive-date=27 January 2020 |access-date=28 January 2020}}</ref> ဂျာမန်ကျန်းမာရေးဝန်ကြီး Jens Spahnက Bloomberg TV တွေ့ဆုံမေးမြန်းခန်း၌ ၂၀၀၃-ဆားစ်ရောဂါနှင့်နှိုင်းယှဉ်၍ " အခုဒီကိစ္စက ဆားစ်ရောဂါနဲ့ အများကြီးခြားနားမှုရှိပါတယ်။ အခု တရုတ်ပြည်မှာ ပွင့်လင်းမြင်သာမှုအများကြီးရှိနေပါတယ်။ တရုတ်ပြည်၏ ဆောင်ရွက်မှုတွေဟာ ပထမဆုံးနေ့ရက်များကစ အကျိုးရှိခဲ့ပါတယ်။ ရောဂါပိုးကိုကိုင်တွယ်ရာတွင် နိုင်ငံတကာပူးပေါင်းဆောင်ရွက်၊ဆက်သွယ်မှုများကိုလည်းချီးမွမ်းခဲ့သည်။<ref name=dw52145333>{{Cite web |url=https://www.dw.com/en/coronavirus-reaches-europe-as-france-confirms-3-cases/a-52145333 |title=Coronavirus reaches Europe as France confirms 3 cases |date=24 January 2020 |website=DW.COM |access-date=28 January 2020}}</ref><ref>{{Cite web |url=https://webcache.googleusercontent.com/search?q=cache:tThjZC8ZDxsJ:https://www.bloomberg.com/news/articles/2020-01-24/china-doing-good-job-in-combating-virus-german-minister-says+&cd=1&hl=en&ct=clnk&gl=ca |title=China Doing Good Job in Combating Virus, German Minister Says – Bloomberg |website=webcache.googleusercontent.com |access-date=28 January 2020}}</ref> ဗာတီကန်မြို့တော်၊ စိန့်ပီတာရင်ပြင် တနင်္ဂနွေလူထုပွဲ၌ ပုပ်ရဟန်းမင်းကြီး ဖရန်စစ်က ရောဂါသည်များအတွက် ဆုတောင်းခဲ့ပြီး တရုတ်လူမှုအသိုင်းဝိုင်းကို ချီးကျူးပြောဆျုခဲ့သည်။<ref name=20200126reuters-pope>{{Cite news |url=https://www.reuters.com/article/us-china-health-pope-idUSKBN1ZP0EP |title=Pope Francis praises China's efforts to contain coronavirus |date=26 January 2020 |agency=Reuters |access-date=28 January 2020}}</ref> ===ဒေသတွင်းတုံ့ပြန်ဆောင်ရွက်မှုအပေါ်ဝေဖန်ခင်းများ=== ဝူဟန်မြို့နှင့် ဟူပေ့ခရိုင် ဒေသအစိုးရအပေါ် ရောဂါအစပိုင်းဖြစ်ပွားမှုအား ကိုင်တွယ်ပုံနှင့်ပတ်သက်၍ ပြည်တွင်း၊ပြည်ပ ဝေဖန်မှုများလည်းရှိသည်။<ref>{{Cite news |url=https://www.cnn.com/2020/01/27/asia/china-wuhan-coronavirus-reaction-intl-hnk/index.html |title=China's unprecedented reaction to the Wuhan virus probably couldn't be pulled off in any other country |last=Griffiths |first=James |access-date=28 January 2020 |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20200128015515/https://www.cnn.com/2020/01/27/asia/china-wuhan-coronavirus-reaction-intl-hnk/index.html |archive-date=28 January 2020 |publisher=CNN}}</ref> စွပ်စွဲချက်များတွင် ပထမဆုံးစတင်ဖြစ်ပွားသောအချိန်များ၌ အင်တာနက်(လူမှုကွန်ယက်)များပိတ်ပင်မှု၊ သတင်းဌာနများသို့ ပွင့်လင်းမှုမရှိခြင်း၊ ကျန်းမာရေးသုံးပစ္စည်းများမလုံလောက်မှုစသဖြင့်ပါဝင်သည်။<ref>{{Cite news |url=https://www.nytimes.com/2020/01/24/world/asia/china-coronavirus.html#link-46c299c1 |title=Toll From Outbreak Climbs in China as Infections Reach Europe and Australia (Anger and mistrust spill over online) |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20200127134953/https://www.nytimes.com/2020/01/24/world/asia/china-coronavirus.html#link-46c299c1 |archive-date=27 January 2020 |website=[[The New York Times]]}}</ref><ref name=20200121nytimes>{{Cite news |url=https://www.nytimes.com/2020/01/21/world/asia/china-coronavirus-wuhan.html |title=The Test a Deadly Coronavirus Outbreak Poses to China's Leadership |last=Hernández |first=Javier C. |date=21 January 2020 |work=[[The New York Times]] |access-date=26 January 2020 |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20200126020853/https://www.nytimes.com/2020/01/21/world/asia/china-coronavirus-wuhan.html |archive-date=26 January 2020 |issn=0362-4331}}</ref> ဝေဖန်မှုများသည် ဟူပေ့ခရိုင်အုပ်ချုပ်ရေးမှူး Wang Xiaodongကို ရည်ရွယ်သည်များလည်းရှိသည်။ အကြောင်းမှာ ၎င်းသည် သတင်းစားရှင်းလင်းပွဲတစ်ခု၌ မျက်နှာအကာ တစ်ကယ်ထုတ်လုပ်သောအရေအတွက် ၁.၈ဘီလီယံအစား ဤခရိုင်တွင် နှစ်စဉ် ၁၀.၈ဘီလီယံထုတ်လုပ်နေသည်စုပြောဆိုခဲ့သောကြောင့်ပင်ဖြစ်သည်။<ref name=20200126reuters-provincialpress>{{Cite news |url=https://www.reuters.com/article/us-china-health-governor-idUSKBN1ZP0RU |title=Chinese provincial press conference on coronavirus inspires anger, criticism |date=26 January 2020 |agency=Reuters |access-date=29 January 2020}}</ref> ဝူဟန်မြို့ရဲများက ဟောင်ကောင်စာနယ်ဇင်းသမားတချို့ကို ဇန်နဝါရီ ၁၄ရက် ကျန်းရင်တန်ဆေးရုံ၌ တွေ့ဆုံမေးမြန်းမှုများပြုလုပ်စဉ် တစ်နာရီကြာထိန်းသိမ်းခဲ့မှုများလည်းရှိသည်။<ref name=hkej2353633>{{Cite news |url=https://www2.hkej.com/instantnews/current/article/2353633/ |date=14 January 2020 |work=Hong Kong Economic Journal |access-date=25 January 2020 |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20200114070110/https://www2.hkej.com/instantnews/current/article/2353633/ |archive-date=14 January 2020 |language=zh |script-title=zh:多名本港記者武漢採訪被帶到派出所 |trans-title=Several Hong Kong correspondents were brought to a police station when interviewing in Wuhan}}</ref><ref name="NYTChinaSilencesCritics">{{Cite news |url=https://www.nytimes.com/2020/01/22/health/virus-corona.html |title=China Silences Critics Over Deadly Virus Outbreak |last=Yuan |first=Li |date=22 January 2020 |work=[[The New York Times]] |access-date=25 January 2020 |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20200124235622/https://www.nytimes.com/2020/01/22/health/virus-corona.html |archive-date=24 January 2020}}</ref> ဝူဟန်၊ ဟူပေ့အာဏာပိုင်များက ရောဂါဖြစ်ပွားမှု၏ ပြင်းထန်မှုကို ဘေးချိတ်ထားခြင်း၊ တုံ့ပြန်နှေးကွေးမှုတို့နှင့်ပတ်သက်ပြီး ဝေဖန်ခံခဲ့ရသည်။<ref name="CaixinJan26Zhang">{{Cite news |url=http://www.caixin.com/2020-01-26/101508442.html |last=Zhang |first=Fan |date=26 January 2020 |access-date=26 January 2020 |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20200126090804/http://www.caixin.com/2020-01-26/101508442.html |archive-date=26 January 2020 |work=Caixin |language=zh |script-title=zh:湖北抗击肺炎疫情这一周：防控措施如何升级 |trans-title=The one week of Hubei fighting pneumonia outbreak: How preventive measures upgrade}}</ref> ဝူဟန်မြို့ခြေချုပ်လုပ်ဆောင်ခြင်းမတိုင်ခင် လေးရက်အလို၌ "Wan jia yan" ({{zh|s=万家宴 |l=ten-thousand family banquet}})ခေါ် စားသောက်ပွဲတော်ကြီးတစ်ခုကို မိသားစု (၄၀,၀၀၀)ပါဝင်ဆင်နွှဲခဲသဖြင့် ဝေဖန်မှုများညံ့သွားသေးသည်။ ပြည်တွင်းသတင်းစာ The Beijing Newsက ဒေသအာဏာပိုင်များအနေဖြင့် ဤသို့ရောဂါထိန်းချုပ်ရန်ကြိုးပမ်းကာလမျိုးတွင် ထိုသို့ ခွင့်မပြုသင့်ကြောင်း ပြောဆိုခဲ့သည်။ ရောဂါဖြစ်ပွားစအချိန် ၎င်းသတင်းထောက်များ ဟွမ်းနန်ဈေးကြီးသို့ရောက်စဉ် ဒေသခံအများစုမှာ မျက်နှာအကာများဝတ်ဆင်မထားကြောင်းလည်း ထပ်လောင်းပြောဆိုခဲ့သည်။<ref name="BJNewsJan21She">{{Cite news |url=http://www.bjnews.com.cn/opinion/2020/01/21/677335.html |last=She |first=Zongming |date=21 January 2020 |access-date=26 January 2020 |publisher=The Beijing News |language=zh |script-title=zh:武汉“万家宴”：他们的淡定让人没法淡定 |trans-title=Wuhan's "Wanjiayan": Their chillness make others chill-less}}</ref> ဇန်နဝါရီ ၂၀၊ ဝူဟန်မြို့ ယဉ်ကျေးမှုနှင့် ခရီးသွားလာရေးရာ စည်ပင်ဌာနက ဝူဟန်ရှိ ခရီးသွားဆွဲဆောင်သောနေရာများသို့ လည်ပတ်ရန် ၎င်းနိုင်ငံသားများကို လက်မှတ်စောင်ရေ(၂၀၀,၀၀၀)အခမဲ့ပေးခဲ့၍ ရှုံချဝေဖန်ခံရသည်။<ref name="BJNewsJan21She" /> ဒေသတွင်းတုံ့ပြန်မှုအပေါ် ဝေဖန်သံများပျံ့နှံ့နေမှုနှင့်ဆက်စပ်ပြီး မှတ်မှတ်သားသားအားဖြင့် ဗဟိုအစိုးရက နိုင်ငံတကာကျွမ်းကျင်သူများအကူညီဖြင့် ထိုဒေသအစိုးရ၏ ကိုင်တွယ်ပုံအားချီးကျူးပြောဆိုခဲ့သည်။<ref name=wsj1157982583>{{Cite news|url=https://www.wsj.com/articles/china-contends-with-questions-over-response-to-viral-outbreak-11579825832|title=China's Coronavirus Response Is Questioned: 'Everyone Was Blindly Optimistic'|last=Deng|first=Lingling Wei and Chao|date=24 January 2020|work=The Wall Street Journal|access-date=2 February 2020|issn=0099-9660}}</ref> but also especially by state media.<ref name=people31559122>{{Cite web|url=http://opinion.people.com.cn/n1/2020/0121/c1003-31559122.html|title=人民网评：面对疫情，任何侥幸都可能夺人性命--观点--人民网|website=People's Daily|access-date=2 February 2020}}</ref> နောက်ထပ်သမိုင်းကြောင်းအရ မှတ်သားဖွယ်မှာ ခရိုင်အစိုးရများ၏ ဒေသတွင်းဖြစ်ပျက်မှုများသတင်းထုတ်ပြန်ရာတွင် အနည်းဆုံးအရေအတွက်ဖြစ်ရန်အလားအလာသဘောမှာ ဗဟိုအစိုးရ၏ အပြစ်ဒုနဲ့ဒေးကို ၎င်းတို့ပေါ်ပုံချမည်စိုးသဖြင့်ဟု မှတ်သားနိုင်သည်။<ref>{{Cite web|url=https://thediplomat.com/2020/01/wuhan-coronavirus-china-plays-the-blame-game/|title=Wuhan Coronavirus: China Plays the Blame Game|last=Kim|first=Jo|website=thediplomat.com|access-date=2 February 2020}}</ref> ဟူပေ့ခရိုင်တွင် ဝူဟန်ပြီးနောက် ရောဂါဒုတိယအဖြစ်ဆုံး ဟွမ်းဂန်းမြို့ ကျန်းမာရေးဌာနအကြီးအကဲ Tang Zhihongသည် ၎င်းမြို့တွင် လူဘယ်နှဦးကို ကုသနေကြောင်းစသည့်မေးခွန်းများဖြေဆိုနိုင်ခြင်းမရှိသဖြင့် ရာထူးမှထုတ်ပယ်ခဲ့သည်။<ref name=20200130theguardianA>{{Cite news |url=https://www.theguardian.com/world/live/2020/jan/30/coronavirus-live-updates-china-death-toll-wuhan-evacuation-foreign-nationals-citizens-latest-news |title=Coronavirus: health chief in Chinese city near Wuhan sacked – live news |last=Weaver |first=Damien Gayle (now) Matthew |date=30 January 2020 |work=[[The Guardian]] |access-date=30 January 2020 |last2=Murray |first2=Jessica |issn=0261-3077 |last3=Rourke (earlier) |first3=Alison |last4=Brooks |first4=Libby |last5=Giuffrida |first5=Angela}}</ref> ===သတင်းအမှားများ=== ရောဂါစတင်ဖြစ်ပွားမှုပြီးနောက် ကိုရိုနာဗိုင်းရပ်စ်ဖြစ်ပွားမှုနှင့်ဆက်နွယ်သော ကောလဟာလများပြန့်နှံလာသည်။<ref name="bbc_misinfo">{{cite news|url=https://www.bbc.com/news/blogs-trending-51271037 |title=China coronavirus: Misinformation spreads online about origin and scale | work=BBC Monitoring| publisher=BBC |date=30 January 2020 }}</ref>သာဓကအနေဖြင့် ထိုကောလဟာလများတွင် ဗိုင်းရပ်စ်သည် ဇီဝလက်နက်တစ်ခုဖြစ်ကြောင်း၊ လူဦးရေထိန်းချုပ်ရေးအစီအစဉ်တစ်ခု (သို့) သူလျှိုစစ်ဆင်ရေးတစ်ခု၏ အကျိုးဆက်ဖြစ်ကြောင်းဖော်ပြခဲ့ကြသည်။<ref name=20200124factcheckA>{{cite web|url=https://www.factcheck.org/2020/01/social-media-posts-spread-bogus-coronavirus-conspiracy-theory/|title=Social Media Posts Spread Bogus Coronavirus Conspiracy Theory|author=Jessica McDonald |website=factcheck.org|date=24 January 2020}}</ref><ref>{{cite web|url=https://www.buzzfeednews.com/article/janelytvynenko/coronavirus-disinformation-spread| title=Here's A Running List Of Disinformation Spreading About The Coronavirus|website=Buzzfeed News}}</ref><ref name="vox_misinfo">{{cite web|url=https://www.vox.com/recode/2020/1/31/21115589/coronavirus-wuhan-china-myths-hoaxes-facebook-social-media-tiktok-twitter-wechat|title=How tech companies are scrambling to deal with coronavirus hoaxes|website=Vox|first1=Shirin |last1=Ghaffary |first2=Rebecca |last2=Heilweil |date=31 January 2020}}</ref> [[ဖေ့စ်ဘွတ်ခ်|ဖေ့ဘွတ်ခ်]]၊ [[တွစ်တာ]]၊ [[ဂူဂယ်]]များက ထိုဖြစ်နိုင်သည့်သတင်းအမှားများကို ဖြိုခွင်းမည်ဖြစ်ကြောင်းကြေညာခဲ့သည်။<ref name=mediapost346510>{{Cite web|url=https://www.mediapost.com/publications/article/346510/google-facebook-twitter-working-to-stop-spread-o.html|title=Google, Facebook, Twitter Working To Stop Spread Of Misinformation About Coronavirus|website=mediapost.com|access-date=2 February 2020}}</ref><ref name=20200201straitstimes>{{cite web|url=https://www.straitstimes.com/world/united-states/wuhan-virus-as-coronavirus-misinformation-spreads-facebook-removes-posts|title=Wuhan virus: As coronavirus misinformation spreads, Facebook removes posts|date=1 February 2020|website=The Straits Times}}</ref> ဖေဖော်ဝါရီ ၂၊ WHOက ရောဂါဖြစ်ပွားမှု၊တုံ့ပြန်မှုများနှင့်တကွ အလွန်အကြူးသတင်းကူးစက်ပြန့်နှံမှုကြီးတစ်ခုဖြစ်နေကြောင်းကြေညာ၍ "ပြည်သူလူထုအနေဖြင့် လိုအပ်သည့်အချိန်၌ ယုံကြည်အားထားစရာ သတင်းရင်းမြစ်များရှာရန်ခက်ခဲစေသည့် ရောဂါနှင့်ပတ်သက်သော သတင်း(အမှားရော၊အမှန်ရော)သတင်းထုတ်ပြန်ခြင်းများ မလိုလားလောက်သည်အထိ ပိုလျှံများပြားနေကြောင်း"ကိုးကား၍ ကြေညာခဲ့သည်။ ဆက်လက်ပြောဆိုသည်မှာ "အချိန်မှန်" နှင့် "ယုံကြည်နိုင်လောက်သော"သတင်းရင်းမြစ်များရှိစေရန်တောင်းဆိုလာမှုက "''တိုက်ရိုက် WHO ၏ အချိန်ပြည့်(24/7)ယုံတမ်းကောလဟာလများစုံစမ်းရှာဖွေသည့် အရေးပေါ်လိုင်း(hotline)များ''"ဖန်တီးခြင်းကို အားပေးဖြစ်ပေါ်စေသည်။ ထိုအရေးပေါ်လိုင်းများတွင် နည်းပညာ(ပညာရပ်ဆိုင်ရာ)စွန့်စားဆက်သွယ်မှုများနှင့် လူမှုကွန်ယက်အသင်းများ နီးနီးကပ်ကပ်ပူးပေါင်းဆောင်ရွက်ကာ ကောလဟာလများ၊ယုံတမ်းစကားများကို စုံစမ်းရန်၊တုံ့ပြန်ရန်နှင့် ထိုလူမှုကွန်ယက်(website)များနှင့်အတူ လူပေါင်း(အကောင့်ပေါင်း)များစွာ၏ ကြောင်းရာပိုင်းစ(post)များအပေါ် ငြင်းချက်ထုတ်ချေပနေခြင်းများလည်းပါဝင်သည်။<ref name=":3">{{Cite web|url=https://www.who.int/docs/default-source/coronaviruse/situation-reports/20200202-sitrep-13-ncov-v3.pdf?sfvrsn=195f4010_2|title=Novel Coronavirus(2019-nCoV) Situation Report – 13|website=WHO|url-status=live}}</ref> အထူးအားဖြင့် မှားယွင်းဖော်ပြပြောဆိုမှုများမှာ : *"''လင်းနို့စားသုံးခြင်း''" : Daily Mail၊ Russia Today ကဲ့သို့ သတင်းဌာနများက အမျိုးသမီးတစ်ဦးလင်းနို့ကို ကိုက်နေသော ရုပ်သံပြပြီး ရောဂါ၏ဇစ်မြစ်မှာ ထိုနေရာ၌ လူများလင်းနို့စားခြင်းကြောင့်ဖြစ်သည်ဟူ၍ သတင်းအမှားကို ဖြန့်ဝေသည်။<ref name=20200127foreignpolicy>{{cite news |title=Don't Blame Bat Soup for the Wuhan Virus |author=James Palmer |url=https://foreignpolicy.com/2020/01/27/dont-blame-bat-soup-for-the-wuhan-virus/ |work=Foreign Policy |date=27 January 2020 |accessdate=3 February 2020}}</ref><ref name=20200130theguardianB/> ကျယ်ကျယ်ပြန့်ပြန့် ပျံ့နှံ့သွားသည့် ရုပ်သံတစ်ခု၌ ၂၀၁၆တွင် တရုတ်ခရီးသွားဗီလော့ဂါ (vlogger){{Efn|အင်တာနက် အသေးစား လိပ်စာ/စာမျက်နှာတစ်ခုတွင် ရုပ်သံများဖြင့် တင်ဆက်နေသူ <ref>Oxford English Dictionary</ref>}}တစ်ဦး ပလောင်း(Palau)ကျွန်းနိုင်ငံတွင် လင်းနို့စွပ်ပြုတ်သောက်နေပုံ တို့ဖြစ်သည်။<ref name=20200127foreignpolicy/><ref name=20200130theguardianB>{{cite web|url=https://www.theguardian.com/world/2020/jan/31/bat-soup-dodgy-cures-and-diseasology-the-spread-of-coronavirus-bunkum|title=Bat soup, dodgy cures and 'diseasology': the spread of coronavirus misinformation|author=Josh Taylor|date=30 January 2020|website=The Guardian}}</ref><ref name=20200129news>{{cite web|url=https://www.news.com.au/lifestyle/food/food-warnings/chinese-influencer-wang-mengyun-aka-bat-soup-girl-breaks-silence/news-story/63ef0cec5b6d448d1843e2e1bcadb14d|title=Chinese influencer Wang Mengyun, aka 'Bat soup girl' breaks silence|author=Marnie O’Neill|date=29 January 2020|website=news.au}}</ref><ref name=fx-bso>{{cite web |last1=Gaynor |first1=Gerren Keith |title=Coronavirus: Outrage over Chinese blogger eating 'bat soup' sparks apology |url=https://www.foxnews.com/food-drink/coronavirus-chinese-blogger-eats-bat-soup |website=Fox News |date=28 January 2020}}</ref> သူမက ပလောင်းကျွန်းနိုင်ငံ၏ ဟင်းလျာများကို မှတ်တမ်းတင်ချင်ခဲ့သည်ဟုပြောဆိုခဲ့သည်။<ref name=20200129news/><ref name=fx-bso/> ထိုရုပ်သံဖိုင်ကြောင့် အသက်အန္တရာယ်ခြိမ်းချောက်မှုအပြင် ဆဲရေးတိုင်းထွာမှုများခံခဲ့ရသည်။<ref name=20200129news/> *"''ဇီဝလက်နက်''" : BBCက ဤဗိုင်းရပ်စ်အကြောင်း သတင်းအမှားတစ်ခုအား အကျဉ်းချုံးထားသည့် သတင်းဆောင်းပါးတစ်စောင်ထုတ်ဝေခဲ့သည်။ <ref name=bbc51271037>{{Cite news|url=https://www.bbc.com/news/blogs-trending-51271037|title=China coronavirus: Misinformation spreads online|first=|date=30 January 2020|publisher=BBC News|access-date=3 February 2020}}</ref> The Washington Timesက ယခုဗိုင်းရပ်စ်သည် တရုတ်နိုင်ငံ၏ ဇီဝလက်နက်အစီအစဉ်၏ တစ်စိတ်တစ်ပိုင်းဟုဆိုသော ဇန်နဝါရီ ၂၄ရက်က ဆောင်းပါးနှစ်ပုဒ်ကို ကိုးကား၍ ဘီဘီစီက ဖော်ပြခဲ့သည်။<ref name="bbc_misinfo" /> ဇန်နဝါရီ ၂၉၌ The Washington Postက ''ဇီဝလက်နက်သီအိုရီ'' ဆိုသောသတင်းအမှားကိုဖြန့်ချိသည်။<ref name=20200129washingtonpost>{{cite web|url=https://www.washingtonpost.com/world/2020/01/29/experts-debunk-fringe-theory-linking-chinas-coronavirus-weapons-research/|title=Experts debunk fringe theory linking China's coronavirus to weapons research|archive-url=https://archive.today/20200131185716/https://www.washingtonpost.com/world/2020/01/29/experts-debunk-fringe-theory-linking-chinas-coronavirus-weapons-research/|archive-date=31 January 2020|website=The Washington Post|date=29 January 2020|access-date=2 February 2020|url-status=live}}</ref> ဘဏ္ဍာရေးဝက်ဘ်ဆိုဒ်တစ်ခုဖြစ်သော ''ZeroHedge'' က ဝူဟန်တက္ကသိုလ်ဗိုင်းရပ်စ်ဗေဒရှိ သိပ္ပံပညာရှင်အသင်းတစ်ခုက [[ဝူဟန် ကိုရိုနာဗိုင်းရပ်စ်]]၏စွမ်းရည်ကို ဇီဝလက်နက်ကိုယ်စားလှယ်အဖြစ်သုတေသနပြုလျက် ရှိကြသည်ဟု သတင်းထုတ်ပြန်ခဲ့သည်။ BuzzFeed၏ တောင်းဆိုချက်နှင့်အညီ [[တွစ်တာ]]က ZeroHedge accountကို ၎င်း၏မူဝါဒပိုင်းဆိုင်ရာ ချိုးဖောက် နှောက်ယှက်မှုဖြင့် ပိတ်ပင်(Block)ခဲ့သည်။<ref name="buzz_doxx" /><ref name="buzzfeed_vs_zerohedge">{{cite web |last1=Durden |first1=Tyler |title=Zerohedge Suspended On Twitter |url=https://www.zerohedge.com/political/zerohedge-suspended-twitter |website=ZeroHedge |language=en |date=29 January 2020}}</ref> * "''သူနာပြု၏ သပ်လျှိုသတင်းပေခြင်း''" : Jin Huiအမည်ရ စွပ်စွဲခံရသောနောက်ကွယ်သတင်းပေးသူကို ဖော်ပြသော ရုပ်သံတစ်ခု အင်တာနက်တွင် ပျှံ့နှံ့လာခဲ့သည်။ ထိုသူက ဟူပေ့ခရိုင်က သူနာပြုဟုဆိုကာ ဝူဟန်တွင် မျှော်လင့်ချက်မရှိတော့သော အခြေအနေကို ဖော်ပြခဲ့သည်။ ထိုရုပ်သံကို မြောက်မြားစွာသော လူမှုကွန်ယက်ပလက်ဖောင်းများတွင် လူသန်းချီကြည့်ရှုခဲ့ကြသည်။ ဘီဘီစီကသတိပြုမိသည်မှာ အင်္ဂလိပ်စာတန်းထိုးနှင့်မတူဘဲ ရုပ်သံတွင်အဆိုပါအမျိုးသမီးမှာ သူနာပြုအဖြစ်မဆိုခဲ့သလို ဆရာဝန်ဟုလည်းမပြောခဲ့ပါ။ သူမ၏ ယူနီဖောင်းနှင့် မျက်နှာအကာသည် ကျန်းမာရေးဝန်ထမ်းများဝတ်သောပုံစံနှင့် မတူ မကိုက်ညီပါ။ သူမက လူ၁၀၀,၀၀၀ခန့်ကူးစက်ခံရပြီး ပျံ့နှံ့နှုန်းမှာ တစ်ယောက် : ဆယ်လေးယောက် ဟုဆိုထားသဖြင့် သတင်းအမှားဖြစ်ကြောင်း သတိပြုမိခဲ့သည်။<ref name="bbc_misinfo" /><ref name="vox_misinfo" /><ref name=theinitium20200130>{{cite web|url=https://theinitium.com/article/20200130-repost-pansci-2019ncov-misinformation/|title=泛科學：關於新冠肺炎的20個傳言，哪些是真哪些是假？|website=The Initium|date=30 January 2020|first1= Peiqi |last1=Luo |first2= Yingkai | last2= Liao}}</ref> * "''လူဦးရေထိန်းချုပ်ခြင်း''" : ကနေဒါရုပ်သံလွှင့်ကော်ပိုရေးရှင်း (CBC)၏ သတင်းဆောင်းပါး (ဇူလိုင် ၂၀၁၉)ကို ကိုးကား၍ လျှို့ဝှက်ပူးပေါင်းကြံစည်သူများအဖြစ် anti-vaxxers(ကာကွယ်ဆေးထိုးရန်ငြင်းဆန်သောသူများ)၊ alternative news mediaတို့က ဤကိုရိုနာဗိုင်းရပ်စ်မှာ တရုတ်သိပ္ပံပညာရှင်များစမ်းသပ်နေသော ကနေဒါသုတေသနဓာတ်ခွဲခန်းမှ ခိုးယူသွားသော ဗိုင်းရပ်စ်ဖြစ်သည်ဟု စွပ်စွဲကြသည်။<ref name="buzz_doxx">{{cite web|url=https://www.buzzfeednews.com/article/ryanhatesthis/a-pro-trump-blog-has-doxed-a-chinese-scientist-it-falsely |title= A Pro-Trump Blog Doxed A Chinese Scientist It Falsely Accused Of Creating The Coronavirus As A Bioweapon| date=31 January 2020 |website= BuzzFeed News |first= Ryan |last= Broderick}}</ref> CBCက ၎င်းတို့၏ အစောပိုင်းသတင်းများသည် အတုအယောင်များဖြစ်ကြပြီး ထို ပူးပေါင်းကြံစည်သီအိုရီမှာ အချက်အလက်အခြေအမြစ်မရှိဟုဆိုသည်။<ref>{{cite web|url=https://www.cbc.ca/news/canada/manitoba/china-coronavirus-online-chatter-conspiracy-1.5442376 |title= Online claims that Chinese scientists stole coronavirus from Winnipeg lab have 'no factual basis' | publisher=Canadian Broadcasting Corporation |time= 27 January 2020 | first1= Karen |first2=Jeff |last1=Yates |last2= Pauls}}</ref><ref>{{cite web|url=https://www.cbc.ca/news/canada/%E4%B8%AD%E5%9B%BD%E7%A7%91%E5%AD%A6%E5%AE%B6%E4%BB%8E%E6%B8%A9%E5%B0%BC%E4%BC%AF%E5%AE%9E%E9%AA%8C%E5%AE%A4%E4%B8%AD%E7%AA%83%E5%8F%96-%E5%86%A0%E7%8A%B6%E7%97%85%E6%AF%92%E7%9A%84%E7%BD%91%E7%BB%9C%E4%BC%A0%E8%A8%80-%E6%B2%A1%E6%9C%89%E4%BA%8B%E5%AE%9E%E6%A0%B9%E6%8D%AE-1.5448165| title=Chinese translation: 中国科学家从温尼伯实验室中窃取 冠状病毒的网络传言'没有事实根据'| publisher=Canadian Broadcasting Corporation |time= 27 January 2020 | first1= Karen |first2=Jeff |last1=Yates |last2= Pauls}}</ref><ref name=20200128factcheck>{{cite web|url=https://www.factcheck.org/2020/01/coronavirus-wasnt-sent-by-spy-from-canada/|title=Coronavirus Wasn't Sent by 'Spy' From Canada|website=Factcheck.org|author=Saranac Hale Spencer|date=28 January 2020}}</ref> ထို QAnonပူးပေါင်းကြံစည်လုပ်ဆောင်သူများကို ထောက်ခံသူများနှင့် the anti-vax (ကာကွယ်ဆေးထိုးခံရန်ငြင်းဆန်သော)အဖွဲ့အစည်းက ဤရောဂါဖြစ်ပွားမှုသည် မိုက်ခရိုဆော့ ယခင်အမှုဆောင်အရာရှိချုပ် ဘီလ်ဂိတ်နှင့် ဟာသသရုပ်ဆောင် ဆမ်ဟိုဒ် (Sam Hyde)တို့၏ အင်္ဂလန် ပါဘရိုက်တက္ကသိုလ်(Pirbright Institute)တို့က ဖန်တီးထားသော လူဦးရေထိန်းချုပ်သည့်အစီအစဉ်ဖြစ်ကြောင်း ဆိုခဲ့သည်။<ref name="bbc_misinfo" /><ref name=20200124factcheckB>{{cite web|url=https://www.factcheck.org/2020/01/comedian-sam-hyde-not-behind-spread-of-coronavirus/|title=Comedian Sam Hyde Not 'Behind' Spread of Coronavirus|website=factcheck.org|date=24 January 2020}}</ref><ref name=20200123buzzfeednews>{{cite web|url=https://www.buzzfeednews.com/article/ryanhatesthis/qanon-supporters-and-anti-vaxxers-are-spreading-a-hoax-that |title= QAnon Supporters And Anti-Vaxxers Are Spreading A Hoax That Bill Gates Created The Coronavirus | date=23 January 2020 |website= BuzzFeed News |first= Ryan |last= Broderick }}</ref> == မြန်မာနိုင်ငံတွင် ကိုရိုနာဗိုင်းရပ်စ်ဖြစ်ပွားမှု== {{main|ကိုရိုနာဗိုင်းရပ်စ်ဖြစ်ပွားမှု (မြန်မာနိုင်ငံ)}} မြန်မာနိုင်ငံတွင် ၂၀၂၀-မတ်-၂၃၌ ရောဂါကူးစက်ခံထားရသူ လူနာ ၂ဦးစတင်​တွေ့ရှိခဲ့ကာ ၂၀၂၀-အောက်တို- ၂၂ အထိ အတည်ပြုလူနာ (၃၉,၆၉၆) ဦး​၊ ပျောက်ကင်းသက်သာလာသူ (၁၈,၈၆၅)ဦး၊ သေဆုံးသူဦးရေ (၉၇၂) ဦး ရှိသည်။<ref> https://doph.maps.arcgis.com/apps/opsdashboard/index.html#/f8fb4ccc3d2d42c7ab0590dbb3fc26b8/</ref> == မှတ်စုများ == {{hatnote|[[#Epidemiology|Back to table]]}} <div class="reflist" style="list-style-type: lower-alpha;"><references group="lower-alpha" responsive="1" /></div><!-- Please don't use {{reflist|group="lower-alpha"}} as it makes numeric labels; use lower-alpha labels to match the labels in Template:COVID-19 pandemic data. --> ==ကိုးကား== {{Reflist|3}} ==နောက်ထပ်ဖတ်ရန်== '''Mainland China and Hong Kong''' * [http://tv.cctv.com/2020/01/09/VIDEghKzTNeOHkUnaI4oLLp5200109.shtml Wuhan unexplained viral pneumonia epidemic The pathogen was initially identified as a new type of coronavirus]. CCTV, (9 January 2020) * [http://wjw.wuhan.gov.cn/front/web/showDetail/2020012009077 Wuhan Municipal Health Commission] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20200120052215/http://wjw.wuhan.gov.cn/front/web/showDetail/2020012009077 |date=20 January 2020 }} * [https://www.chp.gov.hk/files/pdf/letters_to_private_hospitals_20200107.pdf Statutory Reporting of Severe Respiratory Disease associated with a Novel Infectious Agent]. CHP, Hong Kong, (7 January 2020) '''WHO''' * {{cite report | vauthors = ((World Health Organization)) | year = 2020 | title = Surveillance case definitions for human infection with novel coronavirus (‎‎‎‎nCoV)‎‎‎‎: interim guidance v1, January 2020 | author-link = World Health Organization | publisher = World Health Organization | hdl = 10665/330376 | id = WHO/2019-nCoV/Surveillance/v2020.1 | hdl-access = free}} * {{cite report | vauthors = ((World Health Organization)) | year = 2020 | title = Laboratory testing of human suspected cases of novel coronavirus (‎‎‎‎nCoV)‎‎‎‎ infection: interim guidance, 10 January 2020 | author-link = World Health Organization | publisher = World Health Organization | hdl = 10665/330374 | id = WHO/2019-nCoV/laboratory/2020.1 | hdl-access = free}} '''Europe''' * [https://www.ecdc.europa.eu/sites/default/files/documents/Risk%20assessment%20-%20pneumonia%20Wuhan%20China%2017%20Jan%202020.pdf "Cluster of pneumonia cases caused by a novel coronavirus, Wuhan, China"]. ECDP (17 January 2020) * [http://www.gov.uk/government/news/wuhan-novel-coronavirus-and-avian-flu-advice-for-travel-to-china Wuhan novel coronavirus and avian flu: advice for travel to China]. [[:en:Public Health England|PHE]], UK, (10 January 2020). * [http://www.msn.com/en-gb/news/newslondon/coronavirus-new-precautions-to-be-put-in-place-for-travellers-arriving-in-uk-from-china-grant-shapps-confirms/ar-BBZcQVS Threat level remains LOW but authorities raise alertness to symptoms] MSN (22 January 2020) ==ပြင်ပလင့်ခ်များ== {{Commons category|2019–20 outbreak of novel coronavirus (2019-nCoV)}} {{Wiktionary|Wuhan pneumonia}} * [https://www.who.int/emergencies/diseases/novel-coronavirus-2019/situation-reports/ Novel Coronavirus (2019-nCoV) situation reports] at [[WHO]] website, include official numbers of confirmed cases in countries of the world * [https://medgic.co/virus Live global map of Wuhan novel coronavirus (2019-nCoV) spread using official Chinese sources] by [https://medgic.co Medgic], updated daily * [https://gisanddata.maps.arcgis.com/apps/opsdashboard/index.html#/bda7594740fd40299423467b48e9ecf6 Interactive global map of Wuhan novel coronavirus (2019-nCoV) spread] and [https://docs.google.com/spreadsheets/d/1yZv9w9zRKwrGTaR-YzmAqMefw4wMlaXocejdxZaTs6w spreadsheet] by Johns Hopkins University, updated daily * [https://www.coronatracker.com CORONATRACKER] – a community-based project by data scientists, medical professionals and web developers to keep track of and collect data about latest developments about 2019-nCoV * {{cite web | title = Coronavirus | website = Centers for Disease Control and Prevention (CDC) | url = https://www.cdc.gov/coronavirus/index.html}} * [https://www.ecdc.europa.eu/en/geographical-distribution-2019-ncov-cases Geographical distribution of 2019-nCov cases] by European Centre for Disease Prevention and Control * {{cite web | title = Statement on the meeting of the International Health Regulations (2005) Emergency Committee regarding the outbreak of novel coronavirus 2019 (n-CoV) on 23&nbsp;January 2020 | website = World Health Organization (WHO) | url = https://www.who.int/news-room/detail/23-01-2020-statement-on-the-meeting-of-the-international-health-regulations-(2005)-emergency-committee-regarding-the-outbreak-of-novel-coronavirus-(2019-ncov)}} [[ကဏ္ဍ:၂၀၁၉-၂၀ ကိုရိုနာဗိုင်းရပ်စ် ကပ်ရောဂါ]] [[ကဏ္ဍ:၂၀၁၉ ဘေးအန္တရာယ်များ]] [[ကဏ္ဍ:၂၀၂၀ ဘေးအန္တရာယ်များ]] qq6w7avx7kgbw1xb3a5ilg5x6bmgjcj 0 134564 876832 698449 2025-06-07T09:35:54Z Andre Engels 101 merge 876832 wikitext text/x-wiki {{merge|စစ်ချွမ်းပြည်နယ်}} '''စီချွမ်''' ( 四川 ; ရောမအက္ခရာဖြင့် '''ဆီချွမ်းသို့မဟုတ်''' '''Szechwan''' ဟု ရေးပါသည်) ကုန်းတွင်းပိတ် ပြည်နယ်တစ်ခုဖြစ်ပြီး [[တရုတ်ပြည်သူ့သမ္မတနိုင်ငံ|တရုတ်]]ပြည် အနောက်တောင်ပိုင်းတွင်တည်ရှိပြီး စီချွမ်ကမ်းရိုးတန်းနှင့် တိဘက်ကုန်းပြင်မြင့် အရှေ့ဘက်ကျသည့်နေရာများ နှင့် အနောက်ဘက် ကျင်းရှာမြစ်တို့ ကြား၊, သာပါ တောင်တန်း မြောက်ဘက်အထိ၊ ယွမ်ကွေ့ကုန်းပြင်မြင့် တောင်ဘက်အထိ ကျယ်ပြန့်စွာ နေရာယူထားသည်။ စီချွမ်ပြည်နယ်၏ မြို့တော်မှာ [[ချင်းဒူမြို့|ချန်ဒူး]] ဖြစ်သည်။ စီချွမ်ပြည်နယ်၏ လူဦးရေမှာ ၈၁ သန်းရှိသည်။ စီချွမ်သည်ဟန်မင်းဆက်မှဆင်းသက်သောဘုရင်များ၏ကိုယ်ပိုင်အုပ်ချုပ်ခွင့်ရအုပ်ချုပ်မှုအောက်တွင်ရှိသည်။ ဒုတိယရာစုတွင် [[ဟန်မင်းဆက်]] ၏အုပ်ချုပ်မှုယိုယွင်းလာသည့်နောက်တွင်စီချွမ်မြစ်ဝှမ်းသည်တောင်တန်းများနှင့်ဝိုင်းရံထားကာအလွယ်တကူကာကွယ်နိုင်သည့်အရာဖြစ်လာသည်။ စစ်ဗိုလ်ချုပ်များသည်တရုတ်နိုင်ငံအပေါ်ယန်ဇီချိုင့် ဧကရာဇ်မင်း၏အာဏာကိုစိန်ခေါ်ခဲ့သည်။ <ref name="Haw">{{Template:Cite book|title=A Traveller's History of China|first=Stephen G|last=Haw|publisher=Interlink Books|year=2008|page=83}}</ref> [[ဖိုင်:Warlords_in_194.jpg|right|thumb| ၁၉၄၀ ပြည့်နှစ်ဝန်းကျင်၌ တရုတ်ပြည်ခေါင်းဆောင် လျူပေသည် ယီ ပြည်နယ် ကိုသိမ်းပိုက်လိုက်ပြီး လျူပျောင့် နှင့် ကျန်လူတို့၏ရာထူးများကို အာဏာဖြင့်သိမ်းယူခဲ့သည်။ ]] ၂၆၃ တွင်မြောက်တရုတ်နိုင်ငံ၏ ကျင်မင်းဆက် သည် ရှူ-ဟန်ကိုတိုင်းပြည်ကို သိမ်းပိုက်ပြီး တရုတ်နှင့်ပြန်လည်ပေါင်းစည်းရန်လမ်းခရီး၌ပထမအဆင့်ဖြစ်သည်။ ဆားထုတ်လုပ်မှု သည် Ziliujing ခရိုင် တွင်အဓိကစီးပွားရေးလုပ်ငန်းတစ်ခုဖြစ်လာသည်။ ဒီကာလအတွင်း ခြောက်မင်းဆက် တရုတ်ညီညွတ်မှုတိုးများကာလ, စီချွမ်မဟုတ်သောဖြင့်လူနေထူထပ်ခံရဖို့စတင်ခဲ့ ဟန် ၏ရွှေ့ပြောင်းဖို့မရှိစေရန်, တိုင်းရင်းသားလူနည်းစုလူမျိုး Gelao လူတွေ မှ ယူနန်ပြည်နယ်-Guizhou Plateau ဟန်ဌာနေတိုင်းရင်းသားများဖြစ်ကြသည်ရှိရာစီချွမ်အင်တုံ, ရန်။ === တန်မင်းဆက် === [[ဖိုင်:樂山大佛_Leshan_Giant_Buddha_-_panoramio.jpg|right|thumb| [[လဲ့ရှန်းဗုဒ္ဓရုပ်ပွားတော်|လုအိုရှန်ဘုရားကြီး]]ကို [[ထန်မင်းဆက်|တန်မင်းဆက်]] (၆၁၈-၉၀၇) အတွင်း တွင်တည်ဆောက်ခဲ့သည်။ ]] {| class="wikitable sortable" style="margin:1em auto 1em auto; width:90%; font-size:smaller; text-align:center" ! colspan="9" |စီချွမ်ဒေသ |- | colspan="9" style="font-size:larger" |<div class="center" style="position: relative"></div> |- ! rowspan="2" scope="col" |ဒေသဆိုင်ရာ ကုဒ်နံပါတ် ! rowspan="2" scope="col" |ဒေသ ! rowspan="2" scope="col" |ဧရိယာ km² ! rowspan="2" scope="col" |လူဦးရေ 2010 ! rowspan="2" scope="col" |တံဆိပ် ! colspan="4" scope="col" |ဒေသများ |- ! scope="col" style="width:45px;" |ခရိုင် ! scope="col" style="width:45px;" |မြို့နယ် ! scope="col" style="width:45px;" |Aut. counties ! scope="col" style="width:45px;" |CL cities |- style="font-weight: bold" !510000 !စီချွမ်ပြည်နယ် |485,000.00 |80,418,200 |[[ချင်းဒူမြို့|ချင်းဒူ]] မြို့ |54 |107 |4 |18 |- style="background:#98fb98;" !510100 ![[ချင်းဒူမြို့|ချင်းဒူ]] မြို့ |12,163.16 |14,047,625 |ဝူဟုံ ခရိုင် |11 |4 | style="background:gray;" | |5 |- !510300 !ဇီကုင်မြို့ |4,373.13 |2,678,898 |ဇိလျူကျင် ခရိုင် |4 |2 | style="background:gray;" | | style="background:gray;" | |- !510400 !ဖန်ကျိဟွာမြို့ |7,423.42 |1,214,121 |သုင်း ခရိုင် |3 |2 | style="background:gray;" | | style="background:gray;" | |- !510500 !လူကျုင်မြို့ |12,233.58 |4,218,426 |ကျန်းယန် ခရိုင် |3 |4 | style="background:gray;" | | style="background:gray;" | |- !510600 !ဒေအ်ယန်မြို့ |5,951.55 |3,615,759 |ကျန်းယန်ခရိုင် |2 |1 | style="background:gray;" | |3 |- !510700 !မြန်ယန်မြို့ |20,267.46 |4,613,862 |ဖှူချန် ခရိုင် |3 |4 |1 |1 |- !510800 !ကွမ်ယွင့်မြို့ |16,313.70 |2,484,125 |လီကျိုဝ် ခရိုင် |3 |4 | style="background:gray;" | | style="background:gray;" | |- !510900 !စွေ့နင် မြို့ |5,323.85 |3,252,551 |ချွမ်ရှန် ခရိုင် |2 |2 | style="background:gray;" | |1 |- !511000 !နေ့ကျန်မြို့ |5,385.33 |3,702,847 |ရှီကျုင် ခရိုင် |2 |2 | style="background:gray;" | |1 |- !511100 !လေအ်ရှန်မြို့ |12,827.49 |3,235,756 |ရှီကျုင် ခရိုင် |4 |4 |2 |1 |- !511300 !နန်ချုင်မြို့ |12,479.96 |6,278,622 |ရွှင့်ချင် ခရိုင် |3 |5 | style="background:gray;" | |1 |- !511400 !မေ့ရှန်မြို့ |7,173.82 |2,950,548 |ဒုင်ဖော် ခရိုင် |2 |4 | style="background:gray;" | | style="background:gray;" | |- !511500 !ယီပင်မြို့ |13,293.89 |4,472,001 |စွေ့ဖင် ခရိုင် |3 |7 | style="background:gray;" | | style="background:gray;" | |- !511600 !ကွမ်အန်မြို့ |6,301.41 |3,205,476 |ကွမ်အန် ခရိုင် |2 |3 | style="background:gray;" | |1 |- !511700 !သာကျုင်မြို့ |16,591.00 |5,468,092 |ထုင်ချွမ် ခရိုင် |2 |4 | style="background:gray;" | |1 |- !511800 !ယာအန်မြို့ |15,213.28 |1,507,264 |ယုချဲန် ခရိုင် |2 |6 | style="background:gray;" | | style="background:gray;" | |- !511900 !ပါးကျုင်မြို့ |12,301.26 |3,283,771 |ပါးကျုင် ခရိုင် |2 |3 | style="background:gray;" | | style="background:gray;" | |- !512000 !ဇီုယန်မြို့ |7,962.56 |3,665,064 |ယန်ကျန် ခရိုင် |1 |2 | style="background:gray;" | | style="background:gray;" | |- !513200 !ငါဝတိဘတ်ကိုယ်ပိုင်အုပ်ချုပ်ခွင့်ရစီရင်စု |82,383.32 |898,713 |Barkam city | style="background:gray;" | |12 | style="background:gray;" | |1 |- !513300 !ဂါဇိအ် တိဘတ် ကိုယ်ပိုင်အုပ်ချုပ်ခွင့်ရစီရင်စု |147,681.37 |1,091,872 |Kangding city | style="background:gray;" | |17 | style="background:gray;" | |1 |- !513400 !လျန်ရှန် ယီ ကိုယ်ပိုင်အုပ်ချုပ်ခွင့်ရစီရင်စု |60,422.67 |4,532,809 |Xichang city | style="background:gray;" | |15 |1 |1 |- | colspan="12" |{{Legend|#98FB98|[[Sub-provincial divisions in the People's Republic of China|Sub-provincial cities]]}} |} {| class="wikitable sortable collapsible collapsed" style="text-font:90%; width:auto; text-align:center; margin-left: auto; margin-right: auto;" ! colspan="5" | တရုတ်အုပ်ချုပ်ရေးကွဲပြားမှုနှင့် romanizations ၏မျိုးကွဲ |- ! အင်္ဂလိပ် ! တရုတ် ! Pinyin ! စီခြှမျး Romanzation |- | '''စီချွမ်ပြည်နယ်''' | {{Template:Lang|zh|四川省}} | '''SìchuānShěng''' | '''si4 cuan1 sen3''' |- | [[ချင်းဒူမြို့|ချင်းဒူ]] မြို့ | {{Template:Lang|zh|成都市}} | ChéngdūShì | cen2 du1 si4 |- | ဇီကုင်မြို့ | {{Template:Lang|zh|自贡市}} | ZìgòngShì | |- | ဖန်ကျိဟွာ မြို့ | {{Template:Lang|zh|攀枝花市}} | PānzhīhuāShì | |- | လူကျုင် မြို့ | {{Template:Lang|zh|泸州市}} | LúzhōuShì | nu2 zou1 si4 |- | ဒေး မြို့ | {{Template:Lang|zh|德阳市}} | DéyángShì | |- | Mianyang city | {{Template:Lang|zh|绵阳市}} | MiányángShì | |- | Guangyuan မြို့ | {{Template:Lang|zh|广元市}} | GuǎngyuánShì | |- | Suining city | {{Template:Lang|zh|遂宁市}} | SùiníngShì | xu4 nin2 si4 |- | Neijiang မြို့ | {{Template:Lang|zh|内江市}} | NèijiāngShì | nui4 jiang1 si4 |- | လီရှန် မြို့ | {{Template:Lang|zh|乐山市}} | LèshānShì | |- | နန်ချောင်း မြို့ | {{Template:Lang|zh|南充市}} | NánchōngShì | si2 cong1 lan2 |- | မိုင်ရှန် မြို့ | {{Template:Lang|zh|眉山市}} | MéishānShì | mi2 san1 si4 |- | Yibin မြို့ | {{Template:Lang|zh|宜宾市}} | YíbīnShì | ni2 bin1 si4 |- | Guang'an မြို့ | {{Template:Lang|zh|广安市}} | Guǎng'ānShì | |- | Dazhou မြို့ | {{Template:Lang|zh|达州市}} | DázhōuShì | |- | Ya'an မြို့ | {{Template:Lang|zh|雅安市}} | Yì'ānShì | |- | Bazhong မြို့ | {{Template:Lang|zh|巴中市}} | BāzhōngShì | |- | ဇီယန် မြို့ | {{Template:Lang|zh|资阳市}} | ZīyángShì | |- | Ngawa တိဘက်နှင့် Qiang ကိုယ်ပိုင်အုပ်ချုပ်ခွင့်ရစီရင်စု | {{Template:Lang|zh|阿坝藏族羌族自治州}} | အာဘZangzúQiāngzúZìzhìzhōu | |- | Garzêတိဘက်ကိုယ်ပိုင်အုပ်ချုပ်ခွင့်ရစီရင်စု | {{Template:Lang|zh|甘孜藏族自治州}} | GānzīZangzúZìzhìzhōu | |- | Liangshan ရီကိုယ်ပိုင်အုပ်ချုပ်ခွင့်ရစီရင်စု | {{Template:Lang|zh|凉山彝族自治州}} | LiángshānYízúZìzhìzhōu | |} === ဘာသာတရား === {{Pie chart|caption=Religion in Sichuan<ref name="Wang2015">China General Social Survey (CGSS) 2009, Chinese Spiritual Life Survey (CSLS) 2007. Report by: [https://baylor-ir.tdl.org/baylor-ir/bitstream/handle/2104/9326/WANG-THESIS-2015.pdf?sequence=1 Xiuhua Wang (2015, p. 15)] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20150925123928/https://baylor-ir.tdl.org/baylor-ir/bitstream/handle/2104/9326/WANG-THESIS-2015.pdf?sequence=1 |date=25 September 2015 }}</ref>{{refn|group=note|Some of the data collected by the Chinese General Social Survey (CGSS) of 2009 and by the Chinese Spiritual Life Survey (CSLS) of 2007 have been reported and assembled by Xiuhua Wang (2015)<ref name="Wang2015"/> in order to confront the proportion of people identifying with two similar social structures: ① Christian churches, and ② the traditional Chinese religion of the lineage (i. e. people believing and worshipping ancestral deities often organised into [[Chinese lineage associations|lineage "churches"]] and [[ancestral shrine]]s). Data for other religions with a significant presence in China (deity cults, Buddhism, Taoism, folk religious sects, Islam, et. al.) were not reported by Wang and come from different sources.}}|label4=[[Yiguandao]]<ref name=YiguandaoSichuan>''Tokyo Sentaku'' [in Japanese]. 1 June 1999. "Cult Groups Seen Shaking Party Leadership" (FBIS-CHI-1999-0614 1 June 1999/WNC). Cited in: ecoi.net, ''[https://www.ecoi.net/local_link/171890/288221_de.html The Tian Dao (Yi Guan Dao, Yiguandao, Yi Guandao) sect and treatment of believers by the authorities] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20161009213708/https://www.ecoi.net/local_link/171890/288221_de.html |date=9 October 2016 }}''. [CHN32887.E] [ID 171890].</ref>|value6=0.1|label6=[[Islam]]{{refn|group=note|As of 2010 there are 11,200 Muslims in Sichuan.<ref name="2010-Islam">Min Junqing. ''The Present Situation and Characteristics of Contemporary Islam in China''. JISMOR, 8. [https://doors.doshisha.ac.jp/duar/repository/ir/18185/r002000080004.pdf 2010 Islam by province, page 29] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20170427140204/https://doors.doshisha.ac.jp/duar/repository/ir/18185/r002000080004.pdf |date=27 April 2017 }}. Data from: Yang Zongde, ''Study on Current Muslim Population in China'', Jinan Muslim, 2, 2010.</ref>}}|color5=DodgerBlue|value5=0.68|label5=[[Christianity]]|color4=Chartreuse|value4=2.4|color3=DarkSlateBlue|label1=[[Chinese folk religion|Chinese religion]] (also including [[Confucianism|Confucians]], [[Taoism|Taoists]] and [[Chinese salvationist religions|sects]] other than Yiguandao), or [[irreligion|not religious]] people|value3=10.6|label3=[[Chinese ancestral religion]]|color2=အဝါ|value2=15|label2=[[Buddhism]]{{refn|group=note|Based on a 2006 survey of the distribution of Buddhist institutions in China,<ref>{{cite web |last1=Ji |first1=Zhe |url=http://www.fjzd.org/news/ShowArticle.asp?ArticleID=2268 |trans-title=Three Decades of Revival: Basic Data on Contemporary Chinese Buddhism |script-title=zh:复兴三十年：当代中国佛教的基本数据 |website=fjzd.org [China Buddhism System Research Center] |language=zh-hans |date=2011 |access-date=18 September 2016 |archive-url=https://web.archive.org/web/20170427135345/http://www.fjzd.org/news/ShowArticle.asp?ArticleID=2268 |archive-date=27 April 2017 |url-status=dead |title=မော်ကွန်းတင်ပြီးမိတ္တူ |accessdate=25 May 2020 |archivedate=27 April 2017 |archiveurl=https://web.archive.org/web/20170427135345/http://www.fjzd.org/news/ShowArticle.asp?ArticleID=2268 }}</ref> assuming that the percentage of institutions per capita is consistent with the percentage of Buddhists (which has been proved so by data on other regions), the Buddhist religion would account for between 10% and 20% (≈15%) of the population of Sichuan.}}|color1=#C00000|value1=71.31|color6=အစိမ်း}}<gallery mode="packed" caption="Religious sites in Sichuan"> ဖိုင်:Huanglong Sichuan China Multicolored-ponds-04.jpg|[[Huanglong Scenic and Historic Interest Area|Huanglong]]ရှိနဂါး [[Huanglong Scenic and Historic Interest Area|ဝါဝါ]] ဘုရားကျောင်း (တရုတ်ဗုဒ္ဓဘာသာ) [[Huanglong Scenic and Historic Interest Area|၏အမြင်]] ဖိုင်:Litang8.jpg|တိဘက်အစဉ်အလာ၏ လိထန်ဘုန်းကြီးကျောင်းရှိ ဗုဒ္ဓရုပ်ပွားတော်။ ဖိုင်:Main altar before Shangqing Temple on Qingchengshan, in Chengdu, Sichuan.jpg|[[Chengdu]], ချင်ချန်ရှန်ရှိ ရှန်ကျင်ဘုရားကျောင်း (Taoist) ၏ပြခန်းတစ်ခု။ ဖိုင်:China - Mount Emei - EmeiShan - Sichuan 11.jpg|[[Mount Emei|Emei တောင်တန်း]] ၏ဘုရားကျောင်း (တရုတ်ဗုဒ္ဓဘာသာ) ။ </gallery>ကိုးကွယ်ယုံကြည်မှု စုံလင်ပြီး ရိုးရာကို ကိုးကွယ်ကြသည်။ === ဘာသာစကားများ === [[ဖိုင်:Sichuanese_in_China.png|right|thumb| ယနေ့စီချွမ်ဘာသာစကား၏အတိုင်းအတာ ]] စီချွမ်ပြည်နယ်ရှိ ဘာသာစကားများသည်အဓိကအားဖြင့် [[တရုတ်-တိဗက်နွယ် ဘာသာစကားများ|တရုတ် - တိဘက်ဘာသာစကား]]သုံးမျိုး၏မိသားစုဝင်များဖြစ်သည်။ စီချွမ်အတွက်ပြောပြီတရုတ်အရှိဆုံးအသုံးများအမျိုးမျိုးဖြစ်ပါတယ် Sichuanese အဘိဓာန် Mandarin- အဆိုပါတည်းဟူသော Lingua Franca စီချွမ်အတွက် [[ချုံချင့်မြို့|ချုံကင်း]] နှင့်အစိတ်အပိုင်းများ တိဘက်ကိုယ်ပိုင်အုပ်ချုပ်ခွင့်ရတိုင်းဒေသကြီး ။ စီချွမ်လူမျိုးကိုအများအားဖြင့် တရုတ် ဘာသာစကားပြောအဖြစ်သတ်မှတ်သော်လည်း၎င်းသည် စံတရုတ်ဘာသာ မှအသံထွက်၊ ဝေါဟာရနှင့်သဒ္ဒါတို့တွင်များစွာကွဲပြားသည်။ Minjiang စကား သည်အခြား Mandarin ဘာသာစကားပြောသူများ၏နားလည်ရန်ခက်ခဲသည်။ စီချွမ်သည်၎င်း၏စပ်သောအစားအစာနှင့်ပိုစိုစွတ်သောရာသီဥတုကြောင့် စီချွမ်ငရုတ်သီး ကိုအသုံးပြုခြင်းကြောင့်လူသိများသည်။ စီချွမ်လူမျိုးတို့သည် [[တရုတ်ဟင်းလျာ|တရုတ်အစားအစာ]] များ၏ကြီးကျယ်ခမ်းနားသောအစဉ်အလာလေးပါးတွင်တစ်ခုအပါအဝင်လူသိများသည့်သူတို့၏အစားအစာကိုဂုဏ်ယူကြသည်။ ဤနေရာတွင်ဖော်ပြထားသောအတိုင်းအစားအစာတစ်ခုမှာပန်းကန်တစ်ခု၊ ပုံစံတစ်ရာ၊ ရာပေါင်းများစွာသောအရသာများနှင့်အရသာရာပေါင်းများစွာပါဝင်သည်။ စီချွမ်အစားအစာ၏အထင်ရှားဆုံးစရိုက်များကိုစပ်လေး၊ ပူ၊ လတ်ဆတ်ပြီးမွှေးသောစကားလုံးလေးလုံးဖြင့်ဖော်ပြထားသည်။ စီချွမ်အစားအစာသည်တရုတ်ပြည်တစ်ပြည်လုံးတွင်ရေပန်းစားသည်။ လူသိများသောစီချွမ်စားဖိုမှူးနှစ် ဦး မှာ Chen Kenmin နှင့်ဂျပန်သားရုပ်သံစီးရီး " Iron Chef " တွင်စားဖိုမှူးဖြစ်သူ Chen Kenichi ဖြစ်သည်။ နောက်ထပ်နာမည်ကျော်စီချွမ်အစားအစာသည် Hotpot ဖြစ်သည်။ ဟော့ပေါ့သည်အရှေ့အာရှအစားအစာများနှင့်ပါဝင်ပစ္စည်းများပါ ၀ င်သည့်တရုတ်ဟင်းချိုဖြစ်သည်။ ဟော့တ်ကိုမီးမွှေးနေစဉ်စားစရာများကိုအိုးထဲသို့ထည့်ပြီးစားပွဲတွင်ချက်ပြုတ်ကြသည်။ ပုံမှန်ဟော့ပေါ့ဟင်းလျာများသည်ပါးလွှာသောအသား၊ အရွက်ဟင်းသီးဟင်းရွက်များ၊ မှိုများ၊ wontons များ၊ ကြက်ဥဖက်ထုပ်များ၊ tofu နှင့်ပင်လယ်စာများပါဝင်သည်။ အဆိုပါချက်ပြုတ်ထားသောအစားအစာများကိုများသောအားဖြင့်ငံပြာရည်ဖြင့်စားသည်။ <gallery widths="140" heights="140" perrow="4" mode="packed"> ဖိုင်:Kung-pao-shanghai.jpg|[[Kung Pao chicken|စီပေါင်]] အစားအစာ၏အကျော်ကြားဆုံးသောဟင်းချက်ချက်တစ်ခုဖြစ်သော [[Kung Pao chicken|ကုန်းဘောင်ကြီးကျော်]] ဖိုင်:Mabodoufu with rice.jpg|[[Mapo doufu]] ဖိုင်:Stinky tofu with goose blood.JPG|Mala စတိုင် [[Hot pot|Hot Pot]] ဖိုင်:Dan-dan noodles, Shanghai.jpg|[[Dandan noodles|Dandan ခေါက်ဆွဲ]] ဖိုင်:Mixed sauce noodles.JPG|ရောနှောထားသောငံပြာရည်ခေါက်ဆွဲ ( {{lang|zh-hans|杂酱面}} ) </gallery> == ခရီးသွားလုပ်ငန်း == <gallery mode="packed" heights="150"> ဖိုင်:1 jiuzhaigou valley wu hua hai 2011b.jpg|[[Jiuzhaigou]] ဖိုင်:Yading - panoramio (1).jpg|[[Yading]] ဖိုင်:1 huanglong pools aerial 2011.jpg| [[Huanglong Scenic and Historic Interest Area|Huanglong ရှုခင်းနှင့်သမိုင်းဝင်စိတ်ဝင်စားမှုAreaရိယာ]] ဖိုင်:QinChengHouShan WuLongGou.jpg|[[Mount Qincheng|Qincheng တောင်ရှိ]] ရေတံခွန်များ </gallery> စီချွမ်ပြည်နယ်နှင့်ချုံကင်းမြူနီစီပယ်ရှိ [[ယူနက်စကို]] [[ကမ္ဘာ့အမွေအနှစ်နေရာ|ကမ္ဘာ့အမွေအနှစ်နေရာများတွင်]] - * Dazu Rock Carvings နှင့် Wulong Karst ( [[ချုံချင့်မြို့|ချုံကင်း]] စည်ပင်သာယာ ) * Huanglong ရှုခင်းနှင့်သမိုင်းဝင်စိတ်ဝင်စားမှုAreaရိယာ * Jiuzhaigou ချိုင့်ဝှမ်း နှင့်သမိုင်းဝင်စိတ်ဝင်စားမှုAreaရိယာ * [[လဲ့ရှန်းဗုဒ္ဓရုပ်ပွားတော်|Leshan Giant Buddha]] ရှုခင်းincludingရိယာအပါအဝင် Emei ရှုခင်းသာMountရိယာ * Qincheng တောင်တန်း နှင့် Dujiangyan ဆည်မြောင်းစနစ် * စီချွမ်ကုမ္ပဏီကြီး Panda Sanctuaries ==ကိုးကား== {{Reflist}} [[ကဏ္ဍ:အနောက်ပိုင်း တရုတ်နိုင်ငံ]] 1v7fuxpr3sdfsfh01v9i3p66wwyuglo 0 138940 876723 867298 2025-06-07T02:42:43Z InternetArchiveBot 61272 ရင်းမြစ် 0 ခုကို ကယ်ဆယ်ပြီး 1 ခုကို လင့်ခ်သေအဖြစ် စာတွဲပြီးပါပြီ) #IABot (v2.0.9.5 876723 wikitext text/x-wiki {{short description|စင်ကာပူနိုင်ငံရှိ တက္ကသိုလ်များ}} ဤစာမျက်နှာသည် စင်ကာပူနိုင်ငံရှိ တက္ကသိုလ်များစာရင်းကို ဖော်ပြသော စာမျက်နှာဖြစ်သည်။ ==ကိုယ်ပိုင်အုပ်ချုပ်ခွင့်ရှိတက္ကသိုလ်([[:en:Autonomous university|Autonomous university]])များ== စင်ကာပူနိုင်ငံတွင် ကိုယ်ပိုင်အုပ်ချုပ်ခွင့်ရှိသော တက္ကသိုလ် ၆-ခု ရှိသည်။<ref name="Times 2015">{{cite web | last=Times | first=The Straits | title=How Singapore's six public universities differ | website=[[:en:The Straits Times|]] | date=March 3, 2015 | url=http://www.straitstimes.com/singapore/education/how-singapores-six-public-universities-differ | accessdate=March 14, 2016}}</ref><ref name="Post-secondary">{{cite web | last = | first = | authorlink = | title = Post-secondary | work = | website = Ministry of Education, Singapore | publisher = Ministry of Education, Singapore | date = | url = https://www.moe.gov.sg/education/post-secondary | format = | doi = | accessdate = June 23, 2017 | archiveurl = https://web.archive.org/web/20080405184413/http://www.moe.gov.sg/education/post-secondary/ | archivedate = 5 April 2008 }}</ref> ၎င်းတို့သည် အစိုးရထံမှ ထောက်ပံ့ကြေးငွေများရရှိသော်လည်း၊ အစိုးရမှ ၎င်းတို့၏ အုပ်ချုပ်ရေးတွင် ပါဝင်စွက်ဖက်ခြင်း မရှိပေ။ ဤတက္ကသိုလ်များအား နည်းဗျူဟာချမှတ်ခြင်း၊ ဆန်းသစ်တီထွင်ခြင်းနှင့် တစ်ခုနှင့်တစ်ခု မတူအောင် ကြိုးစားခြင်း နယ်ပယ်တို့၌ ၎င်းတို့ကိုယ်တိုင် စိတ်တိုင်းကျ ဆောင်ရွက်ခွင့် ပေးထားသည်။<ref name="Post-secondary"/> {|class="wikitable" |- ! colspan="2" | တက္ကသိုလ်အမည် ! rowspan="2" | ကျောင်းသားဦးရေ ! rowspan="2" | တက္ကသိုလ်အမျိုးအစား ! rowspan="2" | တည်ထောင်သည့်ခုနှစ် ! colspan="3” | တက္ကသိုလ်စံခွဲအဆင့် |- ! အမည်အပြည့်အစုံ ! အတိုကောက် ! [[:en:QS World University Rankings|QS]]<ref>{{cite web|url=https://www.topuniversities.com/university-rankings/world-university-rankings/2021|title=QS World University Rankings 2021|website=topuniversities.com|accessdate=10 June 2020}}</ref> ! [[:en:Times Higher Education World University Rankings|THE]]<ref>{{cite web|url=https://www.timeshighereducation.com/world-university-rankings/2020/world-ranking|title=World University Rankings 2020|website=timeshighereducation.com|accessdate=20 October 2019}}</ref> ! [[:en:Academic Ranking of World Universities|ARWU]]<ref>{{cite web|url=http://www.shanghairanking.com/ARWU2019.html|title=ARWU World University Rankings 2019|website=www.shanghairanking.com|accessdate=20 October 2019|archivedate=15 August 2019|archiveurl=https://web.archive.org/web/20190815195442/http://www.shanghairanking.com/ARWU2019.html}}</ref> |- | [[စင်ကာပူအမျိုးသားတက္ကသိုလ်]]<br/>{{lang|en|National University of Singapore}}<br/>{{lang|zh|新加坡国立大学}}<br/>{{lang|ms|Universiti Kebangsaan Singapura}}<br/>{{lang|ta|சிங்கப்பூர் தேசிய பல்கலைக்கழகம்}} | NUS<br/>{{lang|zh|国大}} | ၄၂,၅၇၈<ref>{{cite web | publisher = [[:en:National University of Singapore|]] | year = 2018 | title = NUS Students and Graduate Statistics | url = http://www.nus.edu.sg/registrar/student-records/student-statistics }}</ref> | ဘာသာရပ်စုံသင်ကြားပြီး သုတေသနကို စူးစူးစိုက်စိုက် လုပ်ကိုင်သည့် တက္ကသိုလ် | ၁၉၀၅ <small>(as King Edward VII College of Medicine)</small> | ၁၁ | ၂၅ | ၆၇ |- | [[နန်ယန်းနည်းပညာတက္ကသိုလ်]]<br/>{{lang|en|Nanyang Technological University}}<br/>{{lang|zh|南洋理工大学}}<br/>{{lang|ms|Universiti Teknologi Nanyang}}<br/>{{lang|ta|நன்யாங் தொழில்நுட்ப பல்கலைக்கழகம்}} | NTU<br/>{{lang|zh|南大}} | ၃၂,၀၁၅<ref>{{cite web | publisher = [[:en:Nanyang Technological University|]] | year = 2019 | title = Enrolment by College (AY2019-20) | url = https://www.ntu.edu.sg/AboutNTU/CorporateInfo/FactsFigures/Pages/EnrolmentbyCollegeAY2019-20.aspx | accessdate = 6 August 2020 | archivedate = 13 August 2020 | archiveurl = https://web.archive.org/web/20200813174849/https://www.ntu.edu.sg/AboutNTU/CorporateInfo/FactsFigures/Pages/EnrolmentbyCollegeAY2019-20.aspx }}</ref> | ဘာသာရပ်စုံသင်ကြားပြီး သုတေသနကို စူးစူးစိုက်စိုက် လုပ်ကိုင်သည့် တက္ကသိုလ် | ၁၉၈၁ <small>(as Nanyang Technological Institute)<ref name="Mavis Toh">{{cite web|url=http://news.asiaone.com/News/Education/Story/A1Story20081103-97950.html|title=NUS versus NTU: Looking beyond the rankings|author=Mavis Toh|accessdate=2016-06-06|archive-url=https://web.archive.org/web/20160408203307/http://news.asiaone.com/News/Education/Story/A1Story20081103-97950.html|archive-date=8 April 2016|url-status=live|df=dmy-all|archivedate=8 April 2016|archiveurl=https://web.archive.org/web/20160408203307/http://news.asiaone.com/News/Education/Story/A1Story20081103-97950.html}}</ref><ref name=":0">{{Cite book|title=李光耀回忆录 1965 2000|url=https://archive.org/details/isbn_9789810429782|last=|first=|publisher=新加坡联合早报|year=2000|isbn=978-981-04-2978-2|location=Singapore|page=[https://archive.org/details/isbn_9789810429782/page/176 176]|quote=南大校园成立附属过大的南洋理工学院的院址。1991年它升格为南洋理工大学。}}</ref></small><br /> | ၁၃ | ၄၈ | ၇၃ |- | [[စင်ကာပူစီမံခန့်ခွဲမှုပညာတက္ကသိုလ်]]<br/>[[:en:Singapore Management University|Singapore Management University]]<br/>{{lang|zh|新加坡管理大学}}<br/>{{lang|ms|Universiti Pengurusan Singapura}}<br/>{{lang|ta|சிங்கப்பூர் நிர்வாக பல்கலைக்கழகம்}} | SMU<br/>{{lang|zh|新大}} | ၈,၆၅၆<ref>{{cite web | publisher = [[:en:Singapore Management University|SMU]] | year = 2019 | title = Statistical Highlights 2019 | url = https://www.smu.edu.sg/sites/default/files/smu/statistical_highlights_20190916.pdf }}</ref> | ဘာသာရပ်တချို့သာသင်ကြားပြီး သုတေသနကို စူးစူးစိုက်စိုက် လုပ်ကိုင်သည့် တက္ကသိုလ် | ၂၀၀၀ | | | |- | [[စင်ကာပူနည်းပညာနှင့်ဒီဇိုင်းတက္ကသိုလ်]]<br/>[[:en:Singapore University of Technology and Design|Singapore University of Technology and Design]]<br/> {{lang|zh|新加坡科技设计大学}}<br/> {{lang|ms|Universiti Teknologi dan Rekabentuk Singapura}}<br/> {{lang|ta|சிங்கப்பூர் தொழில்நுட்பம் மற்றும் வடிவமைப்பு பல்கலைக்கழகம்}} || SUTD<br/>{{lang|zh|新科大}} | ၁,၃၄၁<ref>{{cite web |author=Sandra Davie |url=http://www.straitstimes.com/news/singapore/education/story/sutd-admits-record-386-students-fourth-intake-20150518 |title=SUTD admits record 386 students for fourth intake , Education News & Top Stories |publisher=The Straits Times |date=2015-05-18 |accessdate=2015-08-11 |archive-date=20 May 2015 |archive-url=https://web.archive.org/web/20150520231600/http://www.straitstimes.com/news/singapore/education/story/sutd-admits-record-386-students-fourth-intake-20150518 }}</ref> | ဘာသာရပ်တချို့သာသင်ကြားပြီး သုတေသနကို စူးစူးစိုက်စိုက် လုပ်ကိုင်သည့် တက္ကသိုလ် | ၂၀၀၉ | | | |- | [[စင်ကာပူနည်းပညာအင်စတီကျု]]<br/>[[:en:Singapore Institute of Technology|Singapore Institute of Technology]]<br/> {{lang|zh|新加坡理工大学}}<br/>{{lang|ms|Institut Teknologi Singapura}}<br/>{{lang|ta|சிங்கப்பூர் தொழில்நுட்ப கல்வி நிறுவனம்}} | SIT<br/>{{lang|zh|新工大}} | ၆,၀၀၀ ကျော် <ref>{{Cite web | publisher = [[:en:Singapore Institute of Technology|]] | year = 2019 |url=https://www.singaporetech.edu.sg/about/annual-reports |title=SIT Annual Report 2019 |access-date=2 November 2019}}</ref> | လက်တွေ့အသုံးချမှုဆိုင်ရာ ဘာသာရပ်များကို ဦးစားပေးသင်ကြားသော တက္ကသိုလ်(Applied Learning) | ၂၀၀၉ | | | |- | [[စင်ကာပူလူမှုရေးသိပ္ပံတက္ကသိုလ်]]<br/>[[:en:Singapore University of Social Sciences|Singapore University of Social Sciences]]<br/> {{lang|zh|新加坡新跃社科大学}}<br/>{{lang|ms|Universiti Sains Kemasyarakatan Singapura}}<br/>{{lang|ta|சிங்கப்பூர் சமூக அறிவியல் பல்கலைக்கழகம்}} | SUSS<br/>{{lang|zh|跃大}}<ref name="NamePR">{{cite web|title=SIM University To Be Renamed Singapore University Of Social Sciences|url=https://www.suss.edu.sg/news-and-events/media-resources/media-releases/sim-university-to-be-renamed-singapore-university-of-social-sciences|website=www.suss.edu.sg|accessdate=18 March 2017|language=en-us|date=24 April 2019|archive-date=21 August 2021|archive-url=https://web.archive.org/web/20210821114849/https://www.suss.edu.sg/news-and-events/media-resources/media-releases/sim-university-to-be-renamed-singapore-university-of-social-sciences}}</ref> | ၁၄,၈၄၁<ref>{{cite web | publisher = [[:en:Singapore University of Social Sciences|]] | year = 2019 | title = SUSS Annual Report 2019 | url = https://www.suss.edu.sg/about-suss/resources/annual-reports}}</ref> | လက်တွေ့အသုံးချမှုဆိုင်ရာ ဘာသာရပ်များကို ဦးစားပေးသင်ကြားသော တက္ကသိုလ်(Applied Learning)၊ သက်ကြီး အလုပ်သမားများကို ဦးတည်သော တက္ကသိုလ်(Lifelong Learning) | ၂၀၀၅ <small>(as [[:en:SIM University|SIM University]])<ref>{{Cite web|url=https://www.straitstimes.com/singapore/education/sim-university-to-be-renamed-singapore-university-of-social-sciences|title=SIM University to be renamed Singapore University of Social Sciences|last=hermesauto|date=2017-03-17|website=The Straits Times|language=en|access-date=2019-01-18}}</ref><ref>{{cite web | url=https://www.moe.gov.sg/news/speeches/singapore-university-of-social-sciences-bill-second-reading-speech-by-mr-ong-ye-kung--minister-for-education-higher-education-and-skills | title=Singapore University of Social Sciences Bill Second Reading Speech by Mr Ong Ye Kung, Minister for Education (Higher Education and Skills) | publisher=[[:en:Ministry of Education|]] | accessdate=24 May 2018}}</ref></small> | | | |} ==စင်ကာပူတွင် တက္ကသိုလ်နယ်မြေထားရှိသော နိုင်ငံခြားတက္ကသိုလ်များ== စင်ကာပူတွင် တက္ကသိုလ်နယ်မြေထားရှိသော နိုင်ငံခြားတက္ကသိုလ်များမှာ အောက်ပါအတိုင်း ဖြစ်သည်။<ref>{{Cite web |title=မော်ကွန်းတင်ပြီးမိတ္တူ |url=https://www.ica.gov.sg/common/list_ihl |access-date=7 August 2020 |archive-date=21 August 2021 |archive-url=https://web.archive.org/web/20210821114853/https://www.ica.gov.sg/common/list_ihl }}</ref><ref>https://sso.agc.gov.sg/SL/PEA2009-S136-2013?DocDate=20170710 Part V</ref> * [[:en:ESSEC Business School|École Supérieure des Sciences Economiques et Commerciales]] (ပင်ရင်းနယ်မြေ၊ [[ပြင်သစ်နိုင်ငံ]]) * [[:en:INSEAD|INSEAD]] ([[ပြင်သစ်နိုင်ငံ]]၊ [[ပါရီမြို့]]တွင် စတင်တည်ထောင်) * [[:en:S P Jain School of Global Management|S P Jain School of Global Management]] ([[ အာရပ်စော်ဘွားများပြည်ထောင်စု]]၊ [[ဒူဘိုင်းမြို့]]တွင် စတင်တည်ထောင်) * [[:en:DigiPen Institute of Technology|DigiPen Institute of Technology]] (ပင်ရင်းနယ်မြေ၊ [[အမေရိကန်ပြည်ထောင်စု]]) * [[:en:Curtin Education Centre|Curtin Singapore]] (ပင်ရင်းနယ်မြေ၊ [[ဩစတြေးလျနိုင်ငံ]]) * [[:en:German Institute of Science and Technology - TUM Asia|German Institute of Science and Technology - TUM Asia]] (ပင်ရင်းနယ်မြေ၊ [[ဂျာမနီနိုင်ငံ]]) * [[:en:University of Paris II Panthéon-Assas|Sorbonne-Assas]] International Law School (ပင်ရင်းနယ်မြေ၊ [[ပြင်သစ်နိုင်ငံ]]) * [[:en:James Cook University Singapore|James Cook University Singapore]] (ပင်ရင်းနယ်မြေ၊ [[ဩစတြေးလျနိုင်ငံ]]) * [https://singapore.unisg.ch/ St.Gallen Institute of Management in Asia] (ပင်ရင်းနယ်မြေ၊ [[ဆွစ်ဇာလန်နိုင်ငံ]]) ==ပုဂ္ဂလိကပညာရေးအဖွဲ့အစည်းများ== အချို့သော ပုဂ္ဂလိကပညာရေးအဖွဲ့အစည်းများ (Private Education Institution သို့မဟုတ် PEI) များသည် ၎င်းတို့၏ မိတ်ဖက်တက္ကသိုလ်များမှ အပ်နှင်းသော ဘွဲ့များကို အဆိုပါတက္ကသိုလ်များနှင့် ပူးပေါင်းရေးဆွဲထားသော သင်ရိုးများကို အသုံးပြုကာ ပြင်ပဒီဂရီပရိုဂရမ် (External Degree Program သို့မဟုတ် EDP)များမှတဆင့် ကမ်းလှမ်းနိုင်သည်။ ထိုအဖွဲ့အစည်းများကို ပညာရေးဝန်ကြီးဌာန၊ SkillsFuture Singapore ပြဋ္ဌာန်းဘုတ်အဖွဲ့ (statutory board) လက်အောက်ရှိ အေဂျင်စီတစ်ခုဖြစ်သော ပုဂ္ဂလိကပညာရေးကော်မတီ ([[:en:Committee for Private Education|Committee for Private Education]] သို့မဟုတ် CPE)က စည်းမျဉ်းထိန်းချုပ်ခြင်း ပြုလုပ်သည်။<ref>{{cite web |url=https://www.ssg.gov.sg/cpe/pei.html |title=Private Education Institutions |accessdate=2020-08-08 |url-status=live }}{{Dead link|date=June 2025 }}</ref><ref>{{cite web |url=https://www.ssg.gov.sg/cpe/for-peis/enhanced-registration-framework-erf.html |title=Enhanced Registration Framework (ERF) |accessdate=2020-08-08 |url-status=live |archiveurl=https://web.archive.org/web/20190320160315/https://www.ssg.gov.sg/cpe/for-peis/enhanced-registration-framework-erf.html |archivedate=2019-03-20}}</ref> ထိုအဖွဲ့အစည်းများ၏ အသေးစိတ်အချက်အလက်များနှင့် လိုင်စင်ခိုင်လုံမှု၊ တရားဝင်မှုတို့ကို [https://www.ssg.gov.sg/cpe/peis.html ဤပုဂ္ဂလိကပညာရေးအဖွဲ့အစည်း ရှာဖွေရန်နေရာ (CPE-PEI-Search)] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20200920110733/https://www.ssg.gov.sg/cpe/peis.html |date=20 September 2020 }}မှတဆင့် ရှာဖွေစစ်ဆေးနိုင်သည်။ ==ကိုးကား== {{reflist}} ==အခြားကြည့်ရန်== * [[:en:Lists of universities and colleges by country|နိုင်ငံအလိုက်ရှိသော တက္ကသိုလ်နှင့် ကောလိပ်များစာရင်း]] [[ကဏ္ဍ:စင်ကာပူနိုင်ငံရှိ တက္ကသိုလ်များ|*]] [[ကဏ္ဍ:တက္ကသိုလ်နှင့် ကောလိပ်များ စာရင်း]] j8c6qexeksjck75ktani9muioq57yuv 0 185105 876790 607373 2025-06-07T06:39:14Z Salai Rungtoi 22844 876790 wikitext text/x-wiki {{Infobox settlement |name = သာဝတ္တိ |official_name = သာဝတ္တိရွာ |native_name = |other_name = |postal_code = |postal_code_type = Postal codes |pushpin_label_position = bottom |pushpin_map = မြန်မာနိုင်ငံ |pushpin_map_caption = မြန်မာနိုင်ငံတွင်း တည်နေရာ |image_skyline = |image_map = |map_caption = |settlement_type = [[မြန်မာနိုင်ငံ၏ ရွာများ|ရွာ]] |subdivision_type = [[အချုပ်အခြာ အာဏာပိုင် နိုင်ငံများစာရင်း|နိုင်ငံ]] |subdivision_name = {{flag|မြန်မာနိုင်ငံ}} |subdivision_type1 = [[မြန်မာနိုင်ငံ၏ အုပ်ချုပ်ရေးနယ်မြေဒေသများ|တိုင်းဒေသကြီး]] |subdivision_name1 = [[File:Flag_of_Sagaing_Region_(2019).svg| 23px]] [[စစ်ကိုင်းတိုင်းဒေသကြီး|စစ်ကိုင်း]] |subdivision_type2 = [[မြန်မာနိုင်ငံရှိ ခရိုင်များ|ခရိုင်]] |subdivision_name2 = [[ရွှေဘိုခရိုင်]] |subdivision_type3 = [[မြန်မာနိုင်ငံရှိ မြို့နယ်များ|မြို့နယ်]] |subdivision_name3 = [[ခင်ဦးမြို့နယ်]] |subdivision_type4 = [[ကျေးရွာအုပ်စု]] |subdivision_name4 = သာဝတ္တိ |unit_pref = imperial |area_total_km2 = |population = |population_as_of = |population_density_km2 = auto |coordinates_display = |coordinates_region = MM |coordinates = {{Coord|22.810230255127|95.4765930175781|region:MM|format=dms|display=inline,title}} |elevation_ft = |elevation_m = |timezone = [[မြန်မာစံတော်ချိန်]] |utc_offset = +6.30 |website = }} '''သာဝတ္တိရွာ''' ({{Lang-en|Tharwuthti}})သည် [[စစ်ကိုင်းတိုင်းဒေသကြီး]]၊ [[ရွှေဘိုခရိုင်]]၊ [[ခင်ဦးမြို့နယ်]]၊ [[သာဝတ္တိကျေးရွာအုပ်စု]]၌ တည်ရှိသည်။ ရွာနေရာကုတ်မှာ ၁၇၁၄၇၉ ဖြစ်သည်။ <ref>{{cite web|url=http://themimu.info/place-codes|title=Place codes (Pcodes)|work=Myanmar Information Management Unit|date=June 2020}}</ref> == အထင်ကရပုဂ္ဂိုလ်များ == * ချင်းပြည်နယ်တရားလွှတ်တော်၊ တရားသူကြီးချုပ် ဦး[[နေစိုး]]သည် သာဝတ္ထိရွာတွင် ၁၉၆၂ ခုနှစ်တွင် မွေးဖွားခဲ့သည်။ == ကိုးကား == {{Reflist}} {{ပထဝီဝင်တည်နေရာ |Centre = သာဝတ္တိ |North = - |Northeast = - |East = - |Southeast = - |South = - |Southwest = - |West = - |Northwest = - }} {{ခင်ဦးမြို့နယ်}} [[ကဏ္ဍ:ခင်ဦးမြို့နယ်ရှိ ရွာများ]] {{Sagaing-geo-stub}} 14dpdka7jix3plihly9i7aaz2km68jj 0 203276 876795 809446 2025-06-07T06:49:25Z Salai Rungtoi 22844 876795 wikitext text/x-wiki {{Infobox officeholder | honorific-prefix = | name = | honorific-suffix = | image = | image_size = | alt = | caption = | order = | office =[[ပြည်နယ်နှင့် တိုင်းဒေသကြီး စီမံအုပ်ချုပ်ရေးကောင်စီများ|ချင်းပြည်နယ်စီမံအုပ်ချုပ်ရေးကောင်စီ]] ဥက္ကဋ္ဌ | term_start = | term_end = | predecessor = ရာထူးစတင် | successor =[[ငွန်ဆန်းအောင်]] | order1 = | office1 =[[ချင်းပြည်နယ် တရားလွှတ်တော်]] <br> တရားလွှတ်တော်တရားသူကြီး | term_start1 = | term_end1 = | predecessor1 = | successor1 = | prior_term = | order2 = | term_start2 = | term_end2 = | predecessor2 = | successor2 = | constituency2 = | majority2 = <!--Can be repeated up to eight times by changing the number--> | birth_name = | birth_date = <!-- {{Birth date and age|YYYY|MM|DD}} --> | birth_place = [[လုမ်သဲရွာ၊ သီးလုမ်|လုမ်သဲရွာ]]၊ [[ဖလမ်းမြို့နယ်]]၊ [[ချင်းပြည်နယ်]] | death_date = {{death date|၂၀၂၁|၂|၁၁}} | death_place = [[ဟားခါးမြို့]]၊ ချင်းပြည်နယ် | resting_place = | resting_place_coordinates = | citizenship = | nationality = | party = | otherparty = <!--For additional political affiliations--> | spouse = | partner = <!--For those with a domestic partner and not married--> | relations = | children = | parents = | residence = | education = | alma_mater = | occupation = | profession = | known_for = | cabinet = | committees = | portfolio = | religion = | awards = <!-- For civilian awards - appears as "Awards" if |mawards= is not set --> | signature = | signature_alt = | website = |termstart1=၄ ဩဂုတ် ၂၀၁၇|termstart=၃ ဖေဖော်ဝါရီ ၂၀၂၁|termend=၁၁ ဖေဖော်ဝါရီ ၂၀၂၁ {{small|(ကွယ်လွန်)}}|termend1=၂ ဖေဖော်ဝါရီ ၂၀၂၁}} '''ဦးတဲရင့်စ်စမွိုင်းနီခွဲ''' ({{lang-en|Pu Terrance San Mawi Nikhuai}}) သည် [[ချင်းပြည်နယ်]] [[ပြည်နယ်နှင့် တိုင်းဒေသကြီး စီမံအုပ်ချုပ်ရေးကောင်စီများ|စီမံအုပ်ချုပ်ရေးကောင်စီ]] ဥက္ကဋ္ဌ အဖြစ် တာဝန်ထမ်းခဲ့သူ ဖြစ်သည်။<ref name="eleven"/> [[တပ်မတော်]]မှ [[၂၀၂၁ မြန်မာနိုင်ငံစစ်အာဏာသိမ်းခံရခြင်း|အာဏာသိမ်းယူပြီးနောက်]] [[နိုင်ငံတော်စီမံအုပ်ချုပ်ရေးကောင်စီ]]ကို ဖွဲ့စည်းခဲ့ပြီးနောက် ပြည်နယ်အလိုက် စီမံအုပ်ချုပ်ရေး ကောင်စီများအား ဖွဲ့စည်းရာတွင် ချင်းပြည်နယ် စီမံအုပ်ချုပ်ရေး ကောင်စီဥက္ကဋ္ဌအဖြစ် ခန့်အပ်ခြင်း ခံခဲ့ရသည်။<ref name="eleven"/><ref>{{cite web |title=တပ်ချုပ်ဦးဆောင်သည့် နိုင်ငံတော်စီမံအုပ်ချုပ်ရေးကောင်စီကို ယမန်နေ့တွင် ဖွဲ့စည်း |url=https://7day.news/%E1%80%90%E1%80%95%E1%80%BA%E1%80%81%E1%80%BB%E1%80%AF%E1%80%95%E1%80%BA%E1%80%A6%E1%80%B8%E1%80%86%E1%80%B1%E1%80%AC%E1%80%84%E1%80%BA%E1%80%9E%E1%80%8A%E1%80%B7%E1%80%BA-%E1%80%94%E1%80%AD%E1%80%AF%E1%80%84%E1%80%BA%E1%80%84%E1%80%B6%E1%80%90%E1%80%B1%E1%80%AC%E1%80%BA%E1%80%85%E1%80%AE%E1%80%99%E1%80%B6%E1%80%A1%E1%80%AF%E1%80%95%E1%80%BA%E1%80%81%E1%80%BB%E1%80%AF%E1%80%95%E1%80%BA%E1%80%9B%E1%80%B1%E1%80%B8%E1%80%80%E1%80%B1%E1%80%AC%E1%80%84%E1%80%BA%E1%80%85%E1%80%AE%E1%80%80%E1%80%AD%E1%80%AF-%E1%80%9A%E1%80%99%E1%80%94%E1%80%BA%E1%80%94%E1%80%B1%E1%80%B7%E1%80%90%E1%80%BD%E1%80%84%E1%80%BA-%E1%80%96%E1%80%BD%E1%80%B2%E1%80%B7%E1%80%85%E1%80%8A%E1%80%BA%E1%80%B8-----303081 |website=7Day News - ၇ ရက်နေ့စဉ် သတင်း |access-date=၁၁ ဖေဖော်ဝါရီ ၂၀၂၁ |language=en }}{{Dead link|date=April 2021 }}</ref> == အစောပိုင်းဘဝနှင့် ပညာရေး == [[ဝဏ္ဏကျော်ထင်]] ဒေါက်တာနီခွဲနှင့် အင်္ဂလိပ်လူမျိုး Jasmine တို့၏ သားသမီးကိုးဦးတွင် ဦးတဲရင့်စ်စမွိုင်းနီခွဲသည် အကြီးဆုံးသားဖြစ်ပြီး<ref name="bni">{{cite web |title=ချင်းပြည်နယ် စီမံအုပ်ချုပ်ရေးကောင်စီဥက္ကဋ္ဌ PU Terrance San Mawi Nikhuai (ဦးတာရန့်စ်စန်မွိုင်းနီခွဲ) က ဘယ်သူလဲ |url=https://www.bnionline.net/mm/news-78534 |website=နိုင်ငံတကာမြန်မာ့သတင်း |access-date=၁၁ ဖေဖော်ဝါရီ ၂၀၂၁ |language=my}}</ref> [[ဖလမ်းမြို့နယ်]]၊ [[လုမ်သဲရွာ၊ သီးလုမ်|လုမ်သဲရွာ]]တွင် မွေးဖွားခဲ့သည်။ <ref>{{cite web |title=Breaking News: Chin Ramkulh Chief Minister Salai Lian Luai hmunhma ah tuanvo a latu ding in Ralkap nih thim mi Pu Terrance San Mawi Ni Khuai – HRINGDILDEL LAIRAM |url=http://www.hringdildellairam.com/breaking-news-chin-ramkulh-chief-minister-salai-lian-luai-hmunhma-ah-tuanvo-a-latu-ding-in-ralkap-nih-thim-mi-pu-terrance-san-mawi-ni-khuai/ |access-date=၁၁ ဖေဖော်ဝါရီ ၂၀၂၁ |language=en |archive-date=21 February 2021 |archive-url=https://web.archive.org/web/20210221022647/http://www.hringdildellairam.com/breaking-news-chin-ramkulh-chief-minister-salai-lian-luai-hmunhma-ah-tuanvo-a-latu-ding-in-ralkap-nih-thim-mi-pu-terrance-san-mawi-ni-khuai/ }}</ref>ငယ်စဉ်က [[ဖလမ်းမြို့]]တွင် ပညာစတင်သင်ကြားခဲ့ပြီး [[မိတ္ထီလာမြို့]]တွင် ဆယ်တန်းအောင်မြင်ပြီးနောက် [[ရန်ကုန်တက္ကသိုလ်]]မှ ဥပဒေပညာဘွဲ့ ရရှိခဲ့သည်။ ဘွဲ့ရရှိပြီးနောက် တရားရုံးတွင် အလုပ်ဝင်ရောက်ခဲ့ပြီး ရန်ကုန်၊ မန္တလေး၊ ရှမ်းပြည်နယ်နှင့် ဖလမ်းမြို့တို့တွင် အလုပ်လုပ်ကိုင်ခဲ့သည်။<ref name="bni"/> == ကွယ်လွန်ခြင်း == ဦးတဲရင့်စ်စမွိုင်းနီခွဲသည် နေပြည်တော် အစည်းအဝေးသို့ သွားရောက်ခဲ့ပြီး ဟားခါးမြို့ ပြန်အရောက် ၂၀၂၁ ခုနှစ် ဖေဖော်ဝါရီလ ၁၁ ရက်နေ့တွင် နှလုံးရောဂါဖြင့် ကွယ်လွန်ခဲ့ခြင်းဖြစ်ကာ ကွယ်လွန်ချိန်တွင် အသက် ၆၅ နှစ်ရှိပြီ ဖြစ်သည်။<ref name="eleven">{{cite web |title=ချင်းပြည်နယ် စီမံအုပ်ချုပ်ရေး ကောင်စီဥက္ကဋ္ဌ ဦးတဲရင့်စ်စမွိုင်းနီခွဲ နှလုံးရောဂါဖြင့် ရုတ်တရက် ကွယ်လွန် |url=https://news-eleven.com/article/204425 |website=Eleven Media Group Co., Ltd |access-date=၁၁ ဖေဖော်ဝါရီ ၂၀၂၁ |language=my}}</ref> == ကိုးကား == {{reflist}} {{နိုင်ငံတော်စီမံအုပ်ချုပ်ရေးကောင်စီ}} {{Lifetime|MISSING|၂၀၂၁}} [[ကဏ္ဍ:နိုင်ငံတော်စီမံအုပ်ချုပ်ရေးကောင်စီဝင်များ]] g79rhmqh12uxqrqqnie9zd9ezivru8q 876797 876795 2025-06-07T07:10:48Z Salai Rungtoi 22844 876797 wikitext text/x-wiki {{Infobox officeholder | honorific-prefix = | name = | honorific-suffix = | image = | image_size = | alt = | caption = | order = | office =[[ပြည်နယ်နှင့် တိုင်းဒေသကြီး စီမံအုပ်ချုပ်ရေးကောင်စီများ|ချင်းပြည်နယ်စီမံအုပ်ချုပ်ရေးကောင်စီ]] ဥက္ကဋ္ဌ | term_start = | term_end = | predecessor = ရာထူးစတင် | successor =[[ငွန်ဆန်းအောင်]] | order1 = | office1 =[[ချင်းပြည်နယ် တရားလွှတ်တော်]] <br> တရားလွှတ်တော်တရားသူကြီး | term_start1 = | term_end1 = | predecessor1 = | successor1 = | prior_term = | order2 = | term_start2 = | term_end2 = | predecessor2 = | successor2 = | constituency2 = | majority2 = <!--Can be repeated up to eight times by changing the number--> | birth_name = | birth_date = {{Birth date and age|1956|11|29}} | birth_place = [[ရန်ကုန်မြို့]] | death_date = {{death date|2011|2|11}} | death_place = [[ဟားခါးမြို့]]၊ ချင်းပြည်နယ် | resting_place = | resting_place_coordinates = | citizenship = | nationality = | party = | otherparty = <!--For additional political affiliations--> | spouse = | partner = <!--For those with a domestic partner and not married--> | relations = | children = | parents = | residence = | education = | alma_mater = | occupation = | profession = | known_for = | cabinet = | committees = | portfolio = | religion = | awards = <!-- For civilian awards - appears as "Awards" if |mawards= is not set --> | signature = | signature_alt = | website = |termstart1=၄ ဩဂုတ် ၂၀၁၇|termstart=၃ ဖေဖော်ဝါရီ ၂၀၂၁|termend=၁၁ ဖေဖော်ဝါရီ ၂၀၂၁ {{small|(ကွယ်လွန်)}}|termend1=၂ ဖေဖော်ဝါရီ ၂၀၂၁}} '''ဦးတဲရင့်စ်စမွိုင်းနီခွဲ''' ({{lang-en|Pu Terrance San Mawi Nikhuai}}) သည် [[ချင်းပြည်နယ်]] [[ပြည်နယ်နှင့် တိုင်းဒေသကြီး စီမံအုပ်ချုပ်ရေးကောင်စီများ|စီမံအုပ်ချုပ်ရေးကောင်စီ]] ဥက္ကဋ္ဌ အဖြစ် တာဝန်ထမ်းခဲ့သူ ဖြစ်သည်။<ref name="eleven"/> [[တပ်မတော်]]မှ [[၂၀၂၁ မြန်မာနိုင်ငံစစ်အာဏာသိမ်းခံရခြင်း|အာဏာသိမ်းယူပြီးနောက်]] [[နိုင်ငံတော်စီမံအုပ်ချုပ်ရေးကောင်စီ]]ကို ဖွဲ့စည်းခဲ့ပြီးနောက် ပြည်နယ်အလိုက် စီမံအုပ်ချုပ်ရေး ကောင်စီများအား ဖွဲ့စည်းရာတွင် ချင်းပြည်နယ် စီမံအုပ်ချုပ်ရေး ကောင်စီဥက္ကဋ္ဌအဖြစ် ခန့်အပ်ခြင်း ခံခဲ့ရသည်။<ref name="eleven"/><ref>{{cite web |title=တပ်ချုပ်ဦးဆောင်သည့် နိုင်ငံတော်စီမံအုပ်ချုပ်ရေးကောင်စီကို ယမန်နေ့တွင် ဖွဲ့စည်း |url=https://7day.news/%E1%80%90%E1%80%95%E1%80%BA%E1%80%81%E1%80%BB%E1%80%AF%E1%80%95%E1%80%BA%E1%80%A6%E1%80%B8%E1%80%86%E1%80%B1%E1%80%AC%E1%80%84%E1%80%BA%E1%80%9E%E1%80%8A%E1%80%B7%E1%80%BA-%E1%80%94%E1%80%AD%E1%80%AF%E1%80%84%E1%80%BA%E1%80%84%E1%80%B6%E1%80%90%E1%80%B1%E1%80%AC%E1%80%BA%E1%80%85%E1%80%AE%E1%80%99%E1%80%B6%E1%80%A1%E1%80%AF%E1%80%95%E1%80%BA%E1%80%81%E1%80%BB%E1%80%AF%E1%80%95%E1%80%BA%E1%80%9B%E1%80%B1%E1%80%B8%E1%80%80%E1%80%B1%E1%80%AC%E1%80%84%E1%80%BA%E1%80%85%E1%80%AE%E1%80%80%E1%80%AD%E1%80%AF-%E1%80%9A%E1%80%99%E1%80%94%E1%80%BA%E1%80%94%E1%80%B1%E1%80%B7%E1%80%90%E1%80%BD%E1%80%84%E1%80%BA-%E1%80%96%E1%80%BD%E1%80%B2%E1%80%B7%E1%80%85%E1%80%8A%E1%80%BA%E1%80%B8-----303081 |website=7Day News - ၇ ရက်နေ့စဉ် သတင်း |access-date=၁၁ ဖေဖော်ဝါရီ ၂၀၂၁ |language=en }}{{Dead link|date=April 2021 }}</ref> == အစောပိုင်းဘဝနှင့် ပညာရေး == [[ဖလမ်းမြို့နယ်]]၊ [[လုမ်သဲရွာ၊ သီးလုမ်|လုမ်သဲရွာ]] ဇာတိ ဝဏ္ဏကျော်ထင် ဒေါက်တာနီခွဲနှင့် အင်္ဂလိပ်လူမျိုး Jasmine တို့၏ သားသမီး ၁၀ ဦးအနက် ဒုတိယမြောက်သား ဖြစ်ပြီး၊ ၁၉၅၆ ခုနှစ်၊ နိုဝင်ဘာလ ၂၉ ရက်တွင် [[ရန်ကုန်မြို့]]၌ မွေးဖွားခဲ့သည်။ <ref>အသုဘနာရေးစာစောင်တွင် ဖော်ပြခဲ့သည်။ {{Cite web|url=https://www.facebook.com/FalamCommunityMedia/videos/1505786429623496/|title=Pu Terrance San Mawi ruakvuinak}}</ref> ငယ်စဉ်က [[ဖလမ်းမြို့]]တွင် ပညာစတင်သင်ကြားခဲ့ပြီး [[မိတ္ထီလာမြို့]]တွင် ဆယ်တန်းအောင်မြင်ပြီးနောက် [[ရန်ကုန်တက္ကသိုလ်]]မှ ဥပဒေပညာဘွဲ့ ရရှိခဲ့သည်။ ဘွဲ့ရရှိပြီးနောက် တရားရုံးတွင် အလုပ်ဝင်ရောက်ခဲ့ပြီး ရန်ကုန်၊ မန္တလေး၊ ရှမ်းပြည်နယ်နှင့် ဖလမ်းမြို့တို့တွင် အလုပ်လုပ်ကိုင်ခဲ့သည်။<ref name="bni">{{cite web|title=ချင်းပြည်နယ် စီမံအုပ်ချုပ်ရေးကောင်စီဥက္ကဋ္ဌ PU Terrance San Mawi Nikhuai (ဦးတာရန့်စ်စန်မွိုင်းနီခွဲ) က ဘယ်သူလဲ|url=https://www.bnionline.net/mm/news-78534|website=နိုင်ငံတကာမြန်မာ့သတင်း|access-date=၁၁ ဖေဖော်ဝါရီ ၂၀၂၁|language=my}}</ref> == ကွယ်လွန်ခြင်း == ဦးတဲရင့်စ်စမွိုင်းနီခွဲသည် နေပြည်တော် အစည်းအဝေးသို့ သွားရောက်ခဲ့ပြီး ဟားခါးမြို့ ပြန်အရောက် ၂၀၂၁ ခုနှစ် ဖေဖော်ဝါရီလ ၁၁ ရက်နေ့တွင် နှလုံးရောဂါဖြင့် ကွယ်လွန်ခဲ့ခြင်းဖြစ်ကာ ကွယ်လွန်ချိန်တွင် အသက် ၆၅ နှစ်ရှိပြီ ဖြစ်သည်။<ref name="eleven">{{cite web |title=ချင်းပြည်နယ် စီမံအုပ်ချုပ်ရေး ကောင်စီဥက္ကဋ္ဌ ဦးတဲရင့်စ်စမွိုင်းနီခွဲ နှလုံးရောဂါဖြင့် ရုတ်တရက် ကွယ်လွန် |url=https://news-eleven.com/article/204425 |website=Eleven Media Group Co., Ltd |access-date=၁၁ ဖေဖော်ဝါရီ ၂၀၂၁ |language=my}}</ref> == ကိုးကား == {{reflist}} {{နိုင်ငံတော်စီမံအုပ်ချုပ်ရေးကောင်စီ}} {{Lifetime|MISSING|၂၀၂၁}} [[ကဏ္ဍ:နိုင်ငံတော်စီမံအုပ်ချုပ်ရေးကောင်စီဝင်များ]] if31arawlfnuo9zjqenrcx2ut6lihd2 876799 876797 2025-06-07T07:41:07Z Salai Rungtoi 22844 876799 wikitext text/x-wiki {{Infobox officeholder | honorific-prefix = | name = | honorific-suffix = | image = | image_size = | alt = | caption = | order = | office =[[ပြည်နယ်နှင့် တိုင်းဒေသကြီး စီမံအုပ်ချုပ်ရေးကောင်စီများ|ချင်းပြည်နယ်စီမံအုပ်ချုပ်ရေးကောင်စီ]] ဥက္ကဋ္ဌ | term_start = | term_end = | predecessor = ရာထူးစတင် | successor =[[ငွန်ဆန်းအောင်]] | order1 = | office1 =[[ချင်းပြည်နယ် တရားလွှတ်တော်]] <br> တရားလွှတ်တော်တရားသူကြီး | term_start1 = | term_end1 = | predecessor1 = | successor1 = | prior_term = | order2 = | term_start2 = | term_end2 = | predecessor2 = | successor2 = | constituency2 = | majority2 = <!--Can be repeated up to eight times by changing the number--> | birth_name = | birth_date = {{Birth date|1956|11|29}} | birth_place = [[ရန်ကုန်မြို့]] | death_date = {{Death date and age|2021|02|11|1956|11|26}} | death_place = [[ဖလမ်းမြို့နယ်]]၊ ချင်းပြည်နယ် | resting_place = | resting_place_coordinates = | citizenship = | nationality = | party = | otherparty = <!--For additional political affiliations--> | spouse = | partner = <!--For those with a domestic partner and not married--> | relations = | children = | parents = | residence = | education = | alma_mater = | occupation = | profession = | known_for = | cabinet = | committees = | portfolio = | religion = | awards = <!-- For civilian awards - appears as "Awards" if |mawards= is not set --> | signature = | signature_alt = | website = |termstart1=၄ ဩဂုတ် ၂၀၁၇|termstart=၃ ဖေဖော်ဝါရီ ၂၀၂၁|termend=၁၁ ဖေဖော်ဝါရီ ၂၀၂၁ {{small|(ကွယ်လွန်)}}|termend1=၂ ဖေဖော်ဝါရီ ၂၀၂၁}} '''ဦးတဲရင့်စ်စမွိုင်းနီခွဲ''' ({{lang-en|Pu Terrance San Mawi Nikhuai}}) သည် [[ချင်းပြည်နယ်]] [[ပြည်နယ်နှင့် တိုင်းဒေသကြီး စီမံအုပ်ချုပ်ရေးကောင်စီများ|စီမံအုပ်ချုပ်ရေးကောင်စီ]] ဥက္ကဋ္ဌ အဖြစ် တာဝန်ထမ်းခဲ့သူ ဖြစ်သည်။<ref name="eleven"/> [[တပ်မတော်]]မှ [[၂၀၂၁ မြန်မာနိုင်ငံစစ်အာဏာသိမ်းခံရခြင်း|အာဏာသိမ်းယူပြီးနောက်]] [[နိုင်ငံတော်စီမံအုပ်ချုပ်ရေးကောင်စီ]]ကို ဖွဲ့စည်းခဲ့ပြီးနောက် ပြည်နယ်အလိုက် စီမံအုပ်ချုပ်ရေး ကောင်စီများအား ဖွဲ့စည်းရာတွင် ချင်းပြည်နယ် စီမံအုပ်ချုပ်ရေး ကောင်စီဥက္ကဋ္ဌအဖြစ် ခန့်အပ်ခြင်း ခံခဲ့ရသည်။<ref name="eleven"/><ref>{{cite web |title=တပ်ချုပ်ဦးဆောင်သည့် နိုင်ငံတော်စီမံအုပ်ချုပ်ရေးကောင်စီကို ယမန်နေ့တွင် ဖွဲ့စည်း |url=https://7day.news/%E1%80%90%E1%80%95%E1%80%BA%E1%80%81%E1%80%BB%E1%80%AF%E1%80%95%E1%80%BA%E1%80%A6%E1%80%B8%E1%80%86%E1%80%B1%E1%80%AC%E1%80%84%E1%80%BA%E1%80%9E%E1%80%8A%E1%80%B7%E1%80%BA-%E1%80%94%E1%80%AD%E1%80%AF%E1%80%84%E1%80%BA%E1%80%84%E1%80%B6%E1%80%90%E1%80%B1%E1%80%AC%E1%80%BA%E1%80%85%E1%80%AE%E1%80%99%E1%80%B6%E1%80%A1%E1%80%AF%E1%80%95%E1%80%BA%E1%80%81%E1%80%BB%E1%80%AF%E1%80%95%E1%80%BA%E1%80%9B%E1%80%B1%E1%80%B8%E1%80%80%E1%80%B1%E1%80%AC%E1%80%84%E1%80%BA%E1%80%85%E1%80%AE%E1%80%80%E1%80%AD%E1%80%AF-%E1%80%9A%E1%80%99%E1%80%94%E1%80%BA%E1%80%94%E1%80%B1%E1%80%B7%E1%80%90%E1%80%BD%E1%80%84%E1%80%BA-%E1%80%96%E1%80%BD%E1%80%B2%E1%80%B7%E1%80%85%E1%80%8A%E1%80%BA%E1%80%B8-----303081 |website=7Day News - ၇ ရက်နေ့စဉ် သတင်း |access-date=၁၁ ဖေဖော်ဝါရီ ၂၀၂၁ |language=en }}{{Dead link|date=April 2021 }}</ref> == အစောပိုင်းဘဝနှင့် ပညာရေး == [[ဖလမ်းမြို့နယ်]]၊ [[လုမ်သဲရွာ၊ သီးလုမ်|လုမ်သဲရွာ]] ဇာတိ ဝဏ္ဏကျော်ထင် ဒေါက်တာနီခွဲနှင့် အင်္ဂလိပ်လူမျိုး Jasmine တို့၏ သားသမီး ၁၀ ဦးအနက် ဒုတိယမြောက်သား ဖြစ်ပြီး၊ ၁၉၅၆ ခုနှစ်၊ နိုဝင်ဘာလ ၂၉ ရက်တွင် [[ရန်ကုန်မြို့]]၌ မွေးဖွားခဲ့သည်။ <ref>အသုဘနာရေးစာစောင်တွင် ဖော်ပြခဲ့သည်။ {{Cite web|url=https://www.facebook.com/FalamCommunityMedia/videos/1505786429623496/|title=Pu Terrance San Mawi ruakvuinak}}</ref> ငယ်စဉ်က [[ဖလမ်းမြို့]]တွင် ပညာစတင်သင်ကြားခဲ့ပြီး [[မိတ္ထီလာမြို့]]တွင် ဆယ်တန်းအောင်မြင်ပြီးနောက် [[ရန်ကုန်တက္ကသိုလ်]]မှ ဥပဒေပညာဘွဲ့ ရရှိခဲ့သည်။ ဘွဲ့ရရှိပြီးနောက် တရားရုံးတွင် အလုပ်ဝင်ရောက်ခဲ့ပြီး ရန်ကုန်၊ မန္တလေး၊ ရှမ်းပြည်နယ်နှင့် ဖလမ်းမြို့တို့တွင် အလုပ်လုပ်ကိုင်ခဲ့သည်။<ref name="bni">{{cite web|title=ချင်းပြည်နယ် စီမံအုပ်ချုပ်ရေးကောင်စီဥက္ကဋ္ဌ PU Terrance San Mawi Nikhuai (ဦးတာရန့်စ်စန်မွိုင်းနီခွဲ) က ဘယ်သူလဲ|url=https://www.bnionline.net/mm/news-78534|website=နိုင်ငံတကာမြန်မာ့သတင်း|access-date=၁၁ ဖေဖော်ဝါရီ ၂၀၂၁|language=my}}</ref> == ကွယ်လွန်ခြင်း == ဦးတဲရင့်စ်စမွိုင်းနီခွဲသည် နေပြည်တော် အစည်းအဝေးသို့ သွားရောက်ခဲ့ပြီး ဟားခါးမြို့ ပြန်အရောက် ၂၀၂၁ ခုနှစ် ဖေဖော်ဝါရီလ ၁၁ ရက်နေ့တွင် နှလုံးရောဂါဖြင့် ကွယ်လွန်ခဲ့ခြင်းဖြစ်ကာ ကွယ်လွန်ချိန်တွင် အသက် ၆၅ နှစ်ရှိပြီ ဖြစ်သည်။<ref name="eleven">{{cite web |title=ချင်းပြည်နယ် စီမံအုပ်ချုပ်ရေး ကောင်စီဥက္ကဋ္ဌ ဦးတဲရင့်စ်စမွိုင်းနီခွဲ နှလုံးရောဂါဖြင့် ရုတ်တရက် ကွယ်လွန် |url=https://news-eleven.com/article/204425 |website=Eleven Media Group Co., Ltd |access-date=၁၁ ဖေဖော်ဝါရီ ၂၀၂၁ |language=my}}</ref> == ကိုးကား == {{reflist}} {{နိုင်ငံတော်စီမံအုပ်ချုပ်ရေးကောင်စီ}} {{Lifetime|MISSING|၂၀၂၁}} [[ကဏ္ဍ:နိုင်ငံတော်စီမံအုပ်ချုပ်ရေးကောင်စီဝင်များ]] rec8cnx8qrfs4gphmwnuxw6o1y8ajx5 876800 876799 2025-06-07T07:42:21Z Salai Rungtoi 22844 876800 wikitext text/x-wiki {{Infobox officeholder | honorific-prefix = | name = | honorific-suffix = | image = | image_size = | alt = | caption = | order = | office =[[ပြည်နယ်နှင့် တိုင်းဒေသကြီး စီမံအုပ်ချုပ်ရေးကောင်စီများ|ချင်းပြည်နယ်စီမံအုပ်ချုပ်ရေးကောင်စီ]] ဥက္ကဋ္ဌ | term_start = | term_end = | predecessor = ရာထူးစတင် | successor =[[ငွန်ဆန်းအောင်]] | order1 = | office1 =[[ချင်းပြည်နယ် တရားလွှတ်တော်]] <br> တရားလွှတ်တော်တရားသူကြီး | term_start1 = | term_end1 = | predecessor1 = | successor1 = | prior_term = | order2 = | term_start2 = | term_end2 = | predecessor2 = | successor2 = | constituency2 = | majority2 = <!--Can be repeated up to eight times by changing the number--> | birth_name = | birth_date = {{Birth date|1956|11|29}} | birth_place = [[ရန်ကုန်မြို့]] | death_date = {{Death date and age|2021|02|11|1956|11|26}} | death_place = [[ဟားခါးမြို့]]၊ ချင်းပြည်နယ် | resting_place = | resting_place_coordinates = | citizenship = | nationality = | party = | otherparty = <!--For additional political affiliations--> | spouse = | partner = <!--For those with a domestic partner and not married--> | relations = | children = | parents = | residence = | education = | alma_mater = | occupation = | profession = | known_for = | cabinet = | committees = | portfolio = | religion = | awards = <!-- For civilian awards - appears as "Awards" if |mawards= is not set --> | signature = | signature_alt = | website = |termstart1=၄ ဩဂုတ် ၂၀၁၇|termstart=၃ ဖေဖော်ဝါရီ ၂၀၂၁|termend=၁၁ ဖေဖော်ဝါရီ ၂၀၂၁ {{small|(ကွယ်လွန်)}}|termend1=၂ ဖေဖော်ဝါရီ ၂၀၂၁|honorific prefix=ဦး|native_name=Terrance San Mawi Nikhuai}} '''ဦးတဲရင့်စ်စမွိုင်းနီခွဲ''' ({{lang-en|Pu Terrance San Mawi Nikhuai}}) သည် [[ချင်းပြည်နယ်]] [[ပြည်နယ်နှင့် တိုင်းဒေသကြီး စီမံအုပ်ချုပ်ရေးကောင်စီများ|စီမံအုပ်ချုပ်ရေးကောင်စီ]] ဥက္ကဋ္ဌ အဖြစ် တာဝန်ထမ်းခဲ့သူ ဖြစ်သည်။<ref name="eleven"/> [[တပ်မတော်]]မှ [[၂၀၂၁ မြန်မာနိုင်ငံစစ်အာဏာသိမ်းခံရခြင်း|အာဏာသိမ်းယူပြီးနောက်]] [[နိုင်ငံတော်စီမံအုပ်ချုပ်ရေးကောင်စီ]]ကို ဖွဲ့စည်းခဲ့ပြီးနောက် ပြည်နယ်အလိုက် စီမံအုပ်ချုပ်ရေး ကောင်စီများအား ဖွဲ့စည်းရာတွင် ချင်းပြည်နယ် စီမံအုပ်ချုပ်ရေး ကောင်စီဥက္ကဋ္ဌအဖြစ် ခန့်အပ်ခြင်း ခံခဲ့ရသည်။<ref name="eleven"/><ref>{{cite web |title=တပ်ချုပ်ဦးဆောင်သည့် နိုင်ငံတော်စီမံအုပ်ချုပ်ရေးကောင်စီကို ယမန်နေ့တွင် ဖွဲ့စည်း |url=https://7day.news/%E1%80%90%E1%80%95%E1%80%BA%E1%80%81%E1%80%BB%E1%80%AF%E1%80%95%E1%80%BA%E1%80%A6%E1%80%B8%E1%80%86%E1%80%B1%E1%80%AC%E1%80%84%E1%80%BA%E1%80%9E%E1%80%8A%E1%80%B7%E1%80%BA-%E1%80%94%E1%80%AD%E1%80%AF%E1%80%84%E1%80%BA%E1%80%84%E1%80%B6%E1%80%90%E1%80%B1%E1%80%AC%E1%80%BA%E1%80%85%E1%80%AE%E1%80%99%E1%80%B6%E1%80%A1%E1%80%AF%E1%80%95%E1%80%BA%E1%80%81%E1%80%BB%E1%80%AF%E1%80%95%E1%80%BA%E1%80%9B%E1%80%B1%E1%80%B8%E1%80%80%E1%80%B1%E1%80%AC%E1%80%84%E1%80%BA%E1%80%85%E1%80%AE%E1%80%80%E1%80%AD%E1%80%AF-%E1%80%9A%E1%80%99%E1%80%94%E1%80%BA%E1%80%94%E1%80%B1%E1%80%B7%E1%80%90%E1%80%BD%E1%80%84%E1%80%BA-%E1%80%96%E1%80%BD%E1%80%B2%E1%80%B7%E1%80%85%E1%80%8A%E1%80%BA%E1%80%B8-----303081 |website=7Day News - ၇ ရက်နေ့စဉ် သတင်း |access-date=၁၁ ဖေဖော်ဝါရီ ၂၀၂၁ |language=en }}{{Dead link|date=April 2021 }}</ref> == အစောပိုင်းဘဝနှင့် ပညာရေး == [[ဖလမ်းမြို့နယ်]]၊ [[လုမ်သဲရွာ၊ သီးလုမ်|လုမ်သဲရွာ]] ဇာတိ ဝဏ္ဏကျော်ထင် ဒေါက်တာနီခွဲနှင့် အင်္ဂလိပ်လူမျိုး Jasmine တို့၏ သားသမီး ၁၀ ဦးအနက် ဒုတိယမြောက်သား ဖြစ်ပြီး၊ ၁၉၅၆ ခုနှစ်၊ နိုဝင်ဘာလ ၂၉ ရက်တွင် [[ရန်ကုန်မြို့]]၌ မွေးဖွားခဲ့သည်။ <ref>အသုဘနာရေးစာစောင်တွင် ဖော်ပြခဲ့သည်။ {{Cite web|url=https://www.facebook.com/FalamCommunityMedia/videos/1505786429623496/|title=Pu Terrance San Mawi ruakvuinak}}</ref> ငယ်စဉ်က [[ဖလမ်းမြို့]]တွင် ပညာစတင်သင်ကြားခဲ့ပြီး [[မိတ္ထီလာမြို့]]တွင် ဆယ်တန်းအောင်မြင်ပြီးနောက် [[ရန်ကုန်တက္ကသိုလ်]]မှ ဥပဒေပညာဘွဲ့ ရရှိခဲ့သည်။ ဘွဲ့ရရှိပြီးနောက် တရားရုံးတွင် အလုပ်ဝင်ရောက်ခဲ့ပြီး ရန်ကုန်၊ မန္တလေး၊ ရှမ်းပြည်နယ်နှင့် ဖလမ်းမြို့တို့တွင် အလုပ်လုပ်ကိုင်ခဲ့သည်။<ref name="bni">{{cite web|title=ချင်းပြည်နယ် စီမံအုပ်ချုပ်ရေးကောင်စီဥက္ကဋ္ဌ PU Terrance San Mawi Nikhuai (ဦးတာရန့်စ်စန်မွိုင်းနီခွဲ) က ဘယ်သူလဲ|url=https://www.bnionline.net/mm/news-78534|website=နိုင်ငံတကာမြန်မာ့သတင်း|access-date=၁၁ ဖေဖော်ဝါရီ ၂၀၂၁|language=my}}</ref> == ကွယ်လွန်ခြင်း == ဦးတဲရင့်စ်စမွိုင်းနီခွဲသည် နေပြည်တော် အစည်းအဝေးသို့ သွားရောက်ခဲ့ပြီး ဟားခါးမြို့ ပြန်အရောက် ၂၀၂၁ ခုနှစ် ဖေဖော်ဝါရီလ ၁၁ ရက်နေ့တွင် နှလုံးရောဂါဖြင့် ကွယ်လွန်ခဲ့ခြင်းဖြစ်ကာ ကွယ်လွန်ချိန်တွင် အသက် ၆၅ နှစ်ရှိပြီ ဖြစ်သည်။<ref name="eleven">{{cite web |title=ချင်းပြည်နယ် စီမံအုပ်ချုပ်ရေး ကောင်စီဥက္ကဋ္ဌ ဦးတဲရင့်စ်စမွိုင်းနီခွဲ နှလုံးရောဂါဖြင့် ရုတ်တရက် ကွယ်လွန် |url=https://news-eleven.com/article/204425 |website=Eleven Media Group Co., Ltd |access-date=၁၁ ဖေဖော်ဝါရီ ၂၀၂၁ |language=my}}</ref> == ကိုးကား == {{reflist}} {{နိုင်ငံတော်စီမံအုပ်ချုပ်ရေးကောင်စီ}} {{Lifetime|MISSING|၂၀၂၁}} [[ကဏ္ဍ:နိုင်ငံတော်စီမံအုပ်ချုပ်ရေးကောင်စီဝင်များ]] 4t6ctb8ug13ve6m1k6gp967nijoqeub 876825 876800 2025-06-07T08:50:51Z Zawzawaungthwin 100038 Lifetime ထည့်သွင်း 876825 wikitext text/x-wiki {{Infobox officeholder | honorific-prefix = | name = | honorific-suffix = | image = | image_size = | alt = | caption = | order = | office =[[ပြည်နယ်နှင့် တိုင်းဒေသကြီး စီမံအုပ်ချုပ်ရေးကောင်စီများ|ချင်းပြည်နယ်စီမံအုပ်ချုပ်ရေးကောင်စီ]] ဥက္ကဋ္ဌ | term_start = | term_end = | predecessor = ရာထူးစတင် | successor =[[ငွန်ဆန်းအောင်]] | order1 = | office1 =[[ချင်းပြည်နယ် တရားလွှတ်တော်]] <br> တရားလွှတ်တော်တရားသူကြီး | term_start1 = | term_end1 = | predecessor1 = | successor1 = | prior_term = | order2 = | term_start2 = | term_end2 = | predecessor2 = | successor2 = | constituency2 = | majority2 = <!--Can be repeated up to eight times by changing the number--> | birth_name = | birth_date = {{Birth date|1956|11|29}} | birth_place = [[ရန်ကုန်မြို့]] | death_date = {{Death date and age|2021|02|11|1956|11|26}} | death_place = [[ဟားခါးမြို့]]၊ ချင်းပြည်နယ် | resting_place = | resting_place_coordinates = | citizenship = | nationality = | party = | otherparty = <!--For additional political affiliations--> | spouse = | partner = <!--For those with a domestic partner and not married--> | relations = | children = | parents = | residence = | education = | alma_mater = | occupation = | profession = | known_for = | cabinet = | committees = | portfolio = | religion = | awards = <!-- For civilian awards - appears as "Awards" if |mawards= is not set --> | signature = | signature_alt = | website = |termstart1=၄ ဩဂုတ် ၂၀၁၇|termstart=၃ ဖေဖော်ဝါရီ ၂၀၂၁|termend=၁၁ ဖေဖော်ဝါရီ ၂၀၂၁ {{small|(ကွယ်လွန်)}}|termend1=၂ ဖေဖော်ဝါရီ ၂၀၂၁|honorific prefix=ဦး|native_name=Terrance San Mawi Nikhuai}} '''ဦးတဲရင့်စ်စမွိုင်းနီခွဲ''' ({{lang-en|Pu Terrance San Mawi Nikhuai}}) သည် [[ချင်းပြည်နယ်]] [[ပြည်နယ်နှင့် တိုင်းဒေသကြီး စီမံအုပ်ချုပ်ရေးကောင်စီများ|စီမံအုပ်ချုပ်ရေးကောင်စီ]] ဥက္ကဋ္ဌ အဖြစ် တာဝန်ထမ်းခဲ့သူ ဖြစ်သည်။<ref name="eleven"/> [[တပ်မတော်]]မှ [[၂၀၂၁ မြန်မာနိုင်ငံစစ်အာဏာသိမ်းခံရခြင်း|အာဏာသိမ်းယူပြီးနောက်]] [[နိုင်ငံတော်စီမံအုပ်ချုပ်ရေးကောင်စီ]]ကို ဖွဲ့စည်းခဲ့ပြီးနောက် ပြည်နယ်အလိုက် စီမံအုပ်ချုပ်ရေး ကောင်စီများအား ဖွဲ့စည်းရာတွင် ချင်းပြည်နယ် စီမံအုပ်ချုပ်ရေး ကောင်စီဥက္ကဋ္ဌအဖြစ် ခန့်အပ်ခြင်း ခံခဲ့ရသည်။<ref name="eleven"/><ref>{{cite web |title=တပ်ချုပ်ဦးဆောင်သည့် နိုင်ငံတော်စီမံအုပ်ချုပ်ရေးကောင်စီကို ယမန်နေ့တွင် ဖွဲ့စည်း |url=https://7day.news/%E1%80%90%E1%80%95%E1%80%BA%E1%80%81%E1%80%BB%E1%80%AF%E1%80%95%E1%80%BA%E1%80%A6%E1%80%B8%E1%80%86%E1%80%B1%E1%80%AC%E1%80%84%E1%80%BA%E1%80%9E%E1%80%8A%E1%80%B7%E1%80%BA-%E1%80%94%E1%80%AD%E1%80%AF%E1%80%84%E1%80%BA%E1%80%84%E1%80%B6%E1%80%90%E1%80%B1%E1%80%AC%E1%80%BA%E1%80%85%E1%80%AE%E1%80%99%E1%80%B6%E1%80%A1%E1%80%AF%E1%80%95%E1%80%BA%E1%80%81%E1%80%BB%E1%80%AF%E1%80%95%E1%80%BA%E1%80%9B%E1%80%B1%E1%80%B8%E1%80%80%E1%80%B1%E1%80%AC%E1%80%84%E1%80%BA%E1%80%85%E1%80%AE%E1%80%80%E1%80%AD%E1%80%AF-%E1%80%9A%E1%80%99%E1%80%94%E1%80%BA%E1%80%94%E1%80%B1%E1%80%B7%E1%80%90%E1%80%BD%E1%80%84%E1%80%BA-%E1%80%96%E1%80%BD%E1%80%B2%E1%80%B7%E1%80%85%E1%80%8A%E1%80%BA%E1%80%B8-----303081 |website=7Day News - ၇ ရက်နေ့စဉ် သတင်း |access-date=၁၁ ဖေဖော်ဝါရီ ၂၀၂၁ |language=en }}{{Dead link|date=April 2021 }}</ref> == အစောပိုင်းဘဝနှင့် ပညာရေး == [[ဖလမ်းမြို့နယ်]]၊ [[လုမ်သဲရွာ၊ သီးလုမ်|လုမ်သဲရွာ]] ဇာတိ ဝဏ္ဏကျော်ထင် ဒေါက်တာနီခွဲနှင့် အင်္ဂလိပ်လူမျိုး Jasmine တို့၏ သားသမီး ၁၀ ဦးအနက် ဒုတိယမြောက်သား ဖြစ်ပြီး၊ ၁၉၅၆ ခုနှစ်၊ နိုဝင်ဘာလ ၂၉ ရက်တွင် [[ရန်ကုန်မြို့]]၌ မွေးဖွားခဲ့သည်။ <ref>အသုဘနာရေးစာစောင်တွင် ဖော်ပြခဲ့သည်။ {{Cite web|url=https://www.facebook.com/FalamCommunityMedia/videos/1505786429623496/|title=Pu Terrance San Mawi ruakvuinak}}</ref> ငယ်စဉ်က [[ဖလမ်းမြို့]]တွင် ပညာစတင်သင်ကြားခဲ့ပြီး [[မိတ္ထီလာမြို့]]တွင် ဆယ်တန်းအောင်မြင်ပြီးနောက် [[ရန်ကုန်တက္ကသိုလ်]]မှ ဥပဒေပညာဘွဲ့ ရရှိခဲ့သည်။ ဘွဲ့ရရှိပြီးနောက် တရားရုံးတွင် အလုပ်ဝင်ရောက်ခဲ့ပြီး ရန်ကုန်၊ မန္တလေး၊ ရှမ်းပြည်နယ်နှင့် ဖလမ်းမြို့တို့တွင် အလုပ်လုပ်ကိုင်ခဲ့သည်။<ref name="bni">{{cite web|title=ချင်းပြည်နယ် စီမံအုပ်ချုပ်ရေးကောင်စီဥက္ကဋ္ဌ PU Terrance San Mawi Nikhuai (ဦးတာရန့်စ်စန်မွိုင်းနီခွဲ) က ဘယ်သူလဲ|url=https://www.bnionline.net/mm/news-78534|website=နိုင်ငံတကာမြန်မာ့သတင်း|access-date=၁၁ ဖေဖော်ဝါရီ ၂၀၂၁|language=my}}</ref> == ကွယ်လွန်ခြင်း == ဦးတဲရင့်စ်စမွိုင်းနီခွဲသည် နေပြည်တော် အစည်းအဝေးသို့ သွားရောက်ခဲ့ပြီး ဟားခါးမြို့ ပြန်အရောက် ၂၀၂၁ ခုနှစ် ဖေဖော်ဝါရီလ ၁၁ ရက်နေ့တွင် နှလုံးရောဂါဖြင့် ကွယ်လွန်ခဲ့ခြင်းဖြစ်ကာ ကွယ်လွန်ချိန်တွင် အသက် ၆၅ နှစ်ရှိပြီ ဖြစ်သည်။<ref name="eleven">{{cite web |title=ချင်းပြည်နယ် စီမံအုပ်ချုပ်ရေး ကောင်စီဥက္ကဋ္ဌ ဦးတဲရင့်စ်စမွိုင်းနီခွဲ နှလုံးရောဂါဖြင့် ရုတ်တရက် ကွယ်လွန် |url=https://news-eleven.com/article/204425 |website=Eleven Media Group Co., Ltd |access-date=၁၁ ဖေဖော်ဝါရီ ၂၀၂၁ |language=my}}</ref> == ကိုးကား == {{reflist}} {{နိုင်ငံတော်စီမံအုပ်ချုပ်ရေးကောင်စီ}} {{Lifetime|၁၉၅၆|၂၀၂၁}} [[ကဏ္ဍ:နိုင်ငံတော်စီမံအုပ်ချုပ်ရေးကောင်စီဝင်များ]] b5xfpcz9e7n8b7f5ryz850jqpsnmelo 0 204640 876839 816977 2025-06-07T10:54:39Z Ziv 128154 → File has been renamed on Commons ([[:c:GR]]) 876839 wikitext text/x-wiki [[File:Shah Mohammad Reza Pahlavi, 1973.jpg|thumb|210px|မိုဟာမက် ရေဇာ ပိုလာဗီ]] '''မိုဟာမက် ရေဇာ ပိုလာဗီ''' ({{Lang-fa|محمد رضا شاه پهلوی}} {{Lang-en|Mohammed Reza Pahlavi}}) (၂၆ အောက်တိုဘာ ၁၉၁၉ – ၂၇ ဇူလိုင်လ ၁၉၈၀)<ref>{{cite web|title=Historic Personalities of Iran: Mohammad Reza Shah Pahlavi|url=http://www.iranchamber.com/history/mohammad_rezashah/mohammad_rezashah.php|website=www.iranchamber.com|access-date=19 February 2017}}</ref>သည် အီရန်နိုင်ငံ၏ ​နောက်ဆုံးဘုရင်ဖြစ်သည်။ အီရန်နိုင်ငံကို ၁၉၄၁ခုနှစ်မှ ၁၉၇၉ခုနှစ်အထိ စိုးစံခဲ့သည်။၁၉၈၀ပြည့်နှစ်တွင် အီဂျစ်နိုင်ငံ ကိုင်ရိုမြို့၌ နတ်ရွာစံခဲ့ပြီး အီဂျစ်အစိုးရက နိုင်ငံ​တော်ဈာပနအဖြစ် ခွင့်ပြုခဲ့သည်။ ==ကိုးကား== {{Reflist}} {{bio-stub}} {{Lifetime|၁၉၁၉|၁၉၈၀|}} 9pydbfg81t5oaw3wtbnq13vk1q3frf7 6 204746 876664 876293 2025-06-06T14:31:29Z Ninjastrikers 22896 [[Special:Contributions/160.30.212.238|160.30.212.238]] ([[User talk:160.30.212.238|ဆွေးနွေး]]) ၏ ပြင်ဆင်မှုကို [[User:Htanaungg|Htanaungg]] ၏ နောက်ဆုံးတည်းဖြတ်မူသို့ နောက်ပြန် ပြန်ပြင်ခဲ့သည် 651702 wikitext text/x-wiki == အကျဉ်းချုပ် == {{Non-free use rationale 2 |Description = Poster for ''[[အပြာရင့်ရင့် အနမ်း]]'' |Source = https://tv.line.me/darkbluekiss |Date = 2019 |Author = GMMTV |Article = အပြာရင့်ရင့် အနမ်း |Purpose = to serve as the primary means of visual identification at the top of the article dedicated to the work in question. |Replaceability = n.a. |Minimality = File used in infobox |Commercial = n.a. }} == လိုင်စင်သတ်မှတ်ခြင်း == {{Non-free poster}} 8gjavpe24yyzxdt88m2cd4y10265utw 0 206127 876778 804266 2025-06-07T05:45:59Z Salai Rungtoi 22844 /* သမိုင်းကြောင်း */ 876778 wikitext text/x-wiki {{Infobox high court |court_name = ချင်းပြည်နယ်တရားလွှတ်တော်<br /><small>High Court of the Chin State</small> |native_name = |image = |imagesize = |caption = |motto = |established = <!-- year --> |dissolved = <!-- year --> |country = [[မြန်မာနိုင်ငံ]] |location = [[ဟားခါးမြို့]] |coordinates = <!-- {{coord|45.000|-122.000|display=inline,title}} --> |type = <!-- partisan election/non-partisan election/legislative selection/executive selection/co-option/etc --> |authority = [[မြန်မာနိုင်ငံအခြေခံဥပဒေ(၂၀၀၈)|ဖွဲ့စည်းပုံအခြေခံဥပဒေ]] |appeals = <!-- appeals from this court go where --> |terms = |positions = ၃ |budget = <!-- amount of annual budget --> |website ={{url|http://chin.hc.gov.mm}} |chiefjudgetitle = တရားသူကြီးချုပ် |chiefjudgename = ဦး[[နေစိုး]] |termstart = ၁ နိုဝင်ဘာ ၂၀၂၁ |termend = <!-- year term for current chief as chief ends, if applicable --> |termend2 = <!-- year term of current chief ends if applicable --> |chiefjudgetitle2 = <!-- title of the second top judge if applicable--> |chiefjudgename2 = <!-- current deputy chief's name --> |termstart2 = <!-- year current deputy chief became chief --> |termend3 = <!-- year term for current deputy chief as chief ends, if applicable --> |termend4 = <!-- year term of current deputy chief ends if applicable --> }} '''ချင်းပြည်နယ်တရားလွှတ်တော်''' သည် [[ချင်းပြည်နယ်]]တွင် အမြင့်ဆုံးတရားရုံးဖြစ်သည်။ မြန်မာနိုင်ငံ၏ ဒုတိယအမြင့်ဆုံးအဆင့်ရှိ တရားရုံးဖြစ်ကာ ခရိုင်တရားရုံး (၄)ရုံး၊ မြို့နယ်တရားရုံး (၉)ရုံးရှိသည်။ == သမိုင်းကြောင်း == ချင်းပြည်နယ်တွင် ၁၉၇၄ ခုနှစ်မတိုင်မီက သီးခြားတရားရုံးများ ဖွင့်လှစ်နိုင်ခြင်း မရှိခဲ့ဘဲ၊ တရားစီရင်ရေးကိစ္စများကို နယ်ဘက်ဆိုင်ရာ အုပ်ချုပ်ရေးရုံးများက ပူးတွဲဆောင်ရွက်ခဲ့ရသည်။ မြောက်ပိုင်းဒေသအတွက် ကလေးမြို့တွင် ရုံးစိုက်ခဲ့ပြီး၊ တောင်ပိုင်း မင်းတပ်မြို့၌ ၁၉၆၁ ခုနှစ်ကုန်ပိုင်းတွင် ခရိုင်တရားမတရားသူကြီးရုံးကို ဖွင့်လှစ်ခဲ့သည်။ ထိုစဉ်က တရားရေးဝန်ထမ်းအဆင့်-၂ နှင့် အဆင့်တူညီသော ခရိုင်ဝန် ဦးအောင်တိုး နှင့် ၎င်းနောက်တွင် ဦးမြ တို့က တရားစီရင်ရေးကိုပါ ပူးတွဲ ဆောင်ရွက်ခဲ့သည်။ မြောက်ပိုင်း ဖလမ်းခရိုင်တွင်မူ သီးခြား တရားရုံး ဖွင့်လှစ်ထားခြင်း မရှိသေးပေ။ === ၁၉၇၄ ခုနှစ် နောက်ပိုင်း အပြောင်းအလဲများ === ၁၉၇၄ ခုနှစ်တွင် ပထမအကြိမ် ပြည်သူ့ကောင်စီ (မြန်မာ့ဆိုရှယ်လစ်လမ်းစဉ်ပါတီ) ဖွဲ့စည်းသောအခါ ခရိုင်များကို ဖျက်သိမ်းပြီး ပြည်နယ်၊ မြို့နယ်၊ ရပ်ကွက်/ကျေးရွာ အဆင့် တရားရုံးများကို သီးခြားဖွဲ့စည်း၍ ဖွင့်လှစ်ခဲ့သည်။ ချင်းပြည်နယ်တရားရုံး: ပြည်နယ်အဆင့် ချင်းပြည်နယ်တရားရုံးကို ပြည်နယ်အဆင့် တရားသူကြီး (၃) ဦးဖြင့် ဖွဲ့စည်းခဲ့သည်။ ဥက္ကဋ္ဌ: ဦးမန်လျန် (ဘီအေ၊ ဘီအယ်လ်၊ ဘီအာရ်အီး) (မတူပီမြို့နယ်) အဖွဲ့ဝင်များ: ဦးမန်လျန် (တီးတိန်မြို့နယ်)၊ ဦးလွှမ်တလိန်း (ဖလမ်းမြို့နယ်) ပြည်နယ်တရားရေးဦးစီးမှူး: တရားရေးဝန်ထမ်းအဆင့်-၂ ဦးညွန့် က စတင်ဆောင်ရွက်ခဲ့ပြီး ၎င်းပြောင်းရွှေ့ပြီးနောက် ဦးတင်မောင် က ဆက်လက်ဆောင်ရွက်ခဲ့သည်။ ၁၉၇၆ ခုနှစ်တွင် ပြည်နယ်တရားသူကြီးအဖွဲ့ဝင် ဦးမန်လျန် (တီးတိန်) မှာ တောင်သူလယ်သမားရေးရာ ဗဟိုကော်မတီဝင်အဖြစ် ရာထူးပြောင်းရွှေ့ခံရသဖြင့် ၎င်းနေရာ၌ ဦးဗန်လျန် (ထန်တလန်) အား ပြည်နယ်တရားသူကြီးအဖွဲ့ဝင်အဖြစ် ခန့်ထားခဲ့သည်။ === မင်းတပ်ရုံးခွဲ တည်ထောင်ခြင်းနှင့် ဖျက်သိမ်းခြင်း === ချင်းပြည်နယ်၏ လမ်းပန်းဆက်သွယ်ရေး ခက်ခဲမှုများကြောင့် "ချင်းပြည်နယ်တရားရုံး မင်းတပ်ရုံးခွဲ" ကို မင်းတပ်မြို့၌ ဖွင့်လှစ်ခဲ့သည်။ ယင်းရုံးခွဲတွင် ချင်းပြည်နယ်တရားရုံးမှ တရားသူကြီးတစ်ဦးဦးက အလှည့်ကျ သွားရောက်၍ ရုံးထိုင်ကာ၊ နယ်မြေခံ ပြည်နယ်ပြည်သူ့ကောင်စီကိုယ်စားလှယ် (ပြည်နယ်အဆင့်) များက အချိန်ပိုင်း ပြည်နယ်တရားသူကြီးအဖွဲ့ဝင်များအဖြစ် ပူးပေါင်း ဆောင်ရွက်ခဲ့သည်။ မင်းတပ်ရုံးခွဲ တာဝန်ခံ: တရားရေးဝန်ထမ်းအဆင့်-၂ ဦးတင်လှ က ဆောင်ရွက်ခဲ့သော်လည်း သေနတ်ဖြင့် ပစ်ခတ်ခံရပြီး ကွယ်လွန်ခဲ့သည်။ ၎င်း၏နေရာကို တရားရေးဝန်ထမ်းအဆင့်-၃ ဦးဘဟန် ကို ရာထူးတိုး၍ ပြောင်းရွှေ့နေရာချထားခဲ့သည်။ ၁၉၇၇ ခုနှစ်တွင် ချင်းပြည်နယ်တရားရုံး "မင်းတပ်ရုံးခွဲ" ကို ဖျက်သိမ်းခဲ့ပြီး၊ ဟားခါးမြို့ရှိ ပြည်နယ်တရားရုံးတွင်သာ စုစည်း၍ ဖွင့်လှစ်ခဲ့သည်။ ထိုအချိန်တွင် "မင်းတပ်ရုံးခွဲ" မှ တရားရေးဝန်ထမ်းအဆင့်-၂ ဦးဘဟန်သည် ရာထူးတိုးမြှင့်၍ မန္တလေးသို့ ပြောင်းရွှေ့သွားပြီး၊ ဟားခါးပြည်နယ်တရားရုံးမှ တရားရေးဝန်ထမ်းအဆင့်-၂ ဦးသိန်းအောင်သည်လည်း ပဲခူးတိုင်းသို့ ပြောင်းရွှေ့သွားသဖြင့် ၎င်းတို့နေရာ၌ ဦးအောင်ကြည် ပြောင်းရွှေ့ရောက်ရှိလာခဲ့ပါသည်။<ref>{{Cite web|url=https://chin.hc.gov.mm/2/%E1%80%9E%E1%80%99%E1%80%AD%E1%80%AF%E1%80%84%E1%80%BA%E1%80%B8%E1%80%80%E1%80%BC%E1%80%B1%E1%80%AC%E1%80%84%E1%80%BA%E1%80%B8|title=သမိုင်းကြောင်း|publisher=ချင်းပြည်နယ်တရားလွှတ်တော်|accessdate=၂၀၂၅-၆-၇}}</ref> === ပြည်ထောင်စုလွှတ်တော်ခေတ် === ၂၀၁၁ခုနှစ် မတ်လ ၃၀ရက်နေ့မှစ၍ [[မြန်မာနိုင်ငံဖွဲ့စည်းပုံအခြေခံဥပဒေ (၂၀၀၈)|၂၀၀၈ အခြေခံဥပဒေ]]အရ ယခင် ချင်းပြည်နယ်တရားရုံးကို ချင်းပြည်နယ်တရားလွှတ်တော်အဖြစ် ပြောင်းလဲဖွဲ့စည်းခဲ့သည်။ ထိုစဉ်က တရားသူကြီးချုပ် (၁)ဦး၊ တရားသူကြီး(၂)ဦး စုစုပေါင်း (၃)ဦးဖြင့် ဖွဲ့စည်းခဲ့သည်။ == တည်နေရာ == ချင်းပြည်နယ်တရားလွှတ်တော်သည် [[ဟားခါးမြို့]]တွင် တည်ရှိသည်။ == တရားလွှတ်တော်တရားသူကြီးချုပ်များ(၂၀၁၁မှ လက်ရှိ) == * ဦးဝင်းမြင့်ကျော်(၃၀-၃-၂၀၁၁မှ ၃၁-၁၀-၂၀၂၁) * ဦး[[နေစိုး]](၁-၁၁-၂၀၂၁မှ လက်ရှိ) == ဖွဲ့စည်းပုံ == ချင်းပြည်နယ်တရားလွှတ်တော်ကို ခရိုင်တရားရုံး (၄)ရုံး၊ မြို့နယ်တရားရုံး (၉)ရုံးဖြင့် ဖွဲ့စည်းထားသည်။<ref>{{cite book | title=၂၀၂၀ပြည့်နှစ် တရားရုံးနှစ်စဉ်အစီရင်ခံစာ| author=ချင်းပြည်နယ်တရားလွှတ်တော်}}</ref> === ခရိုင်တရားရုံးများ === *ဟားခါးခရိုင်တရားရုံး *ဖလမ်းခရိုင်တရားရုံး *မင်းတပ်ခရိုင်တရားရုံး *မတူပီခရိုင်တရားရုံး === မြို့နယ်တရားရုံးများ === *ဟားခါးမြို့နယ်တရားရုံး *ထန်တလန်မြို့နယ်တရားရုံး *ဖလမ်းမြို့နယ်တရားရုံး *တီးတိန်မြို့နယ်တရားရုံး *တွန်းဇံမြို့နယ်တရားရုံး *မင်းတပ်မြို့နယ်တရားရုံး *ကန်ပက်လက်မြို့နယ်တရားရုံး *မတူပီမြို့နယ်တရားရုံး *ပလက်ဝမြို့နယ်တရားရုံး === တရားသူကြီးများ === ၂၀၂၀ပြည့်နှစ်တွင် ပြည်နယ်တရားလွှတ်တော်၌ တရားသူကြီးချုပ်အပါအဝင် (၃)ဦးရှိသည်။ ပြည်နယ်တရားလွှတ်တော်အောက်တွင် တရားသူကြီးချုပ်ရုံးနှင့် ပြည်နယ်တရားရေးဦးစီးမှူးရုံးတို့ရှိသည်။ ==ကိုးကား== {{reflist}} {{မြန်မာနိုင်ငံ၏ တရားစီရင်ရေး}} [[ကဏ္ဍ:မြန်မာနိုင်ငံ၏ တရားစီရင်ရေး]] [[ကဏ္ဍ:ချင်းပြည်နယ်]] i6sp1ahqskjo7epek4w4dphsffm1i55 876785 876778 2025-06-07T06:28:55Z Salai Rungtoi 22844 /* တရားလွှတ်တော်တရားသူကြီးချုပ်များ(၂၀၁၁မှ လက်ရှိ) */ 876785 wikitext text/x-wiki {{Infobox high court |court_name = ချင်းပြည်နယ်တရားလွှတ်တော်<br /><small>High Court of the Chin State</small> |native_name = |image = |imagesize = |caption = |motto = |established = <!-- year --> |dissolved = <!-- year --> |country = [[မြန်မာနိုင်ငံ]] |location = [[ဟားခါးမြို့]] |coordinates = <!-- {{coord|45.000|-122.000|display=inline,title}} --> |type = <!-- partisan election/non-partisan election/legislative selection/executive selection/co-option/etc --> |authority = [[မြန်မာနိုင်ငံအခြေခံဥပဒေ(၂၀၀၈)|ဖွဲ့စည်းပုံအခြေခံဥပဒေ]] |appeals = <!-- appeals from this court go where --> |terms = |positions = ၃ |budget = <!-- amount of annual budget --> |website ={{url|http://chin.hc.gov.mm}} |chiefjudgetitle = တရားသူကြီးချုပ် |chiefjudgename = ဦး[[နေစိုး]] |termstart = ၁ နိုဝင်ဘာ ၂၀၂၁ |termend = <!-- year term for current chief as chief ends, if applicable --> |termend2 = <!-- year term of current chief ends if applicable --> |chiefjudgetitle2 = <!-- title of the second top judge if applicable--> |chiefjudgename2 = <!-- current deputy chief's name --> |termstart2 = <!-- year current deputy chief became chief --> |termend3 = <!-- year term for current deputy chief as chief ends, if applicable --> |termend4 = <!-- year term of current deputy chief ends if applicable --> }} '''ချင်းပြည်နယ်တရားလွှတ်တော်''' သည် [[ချင်းပြည်နယ်]]တွင် အမြင့်ဆုံးတရားရုံးဖြစ်သည်။ မြန်မာနိုင်ငံ၏ ဒုတိယအမြင့်ဆုံးအဆင့်ရှိ တရားရုံးဖြစ်ကာ ခရိုင်တရားရုံး (၄)ရုံး၊ မြို့နယ်တရားရုံး (၉)ရုံးရှိသည်။ == သမိုင်းကြောင်း == ချင်းပြည်နယ်တွင် ၁၉၇၄ ခုနှစ်မတိုင်မီက သီးခြားတရားရုံးများ ဖွင့်လှစ်နိုင်ခြင်း မရှိခဲ့ဘဲ၊ တရားစီရင်ရေးကိစ္စများကို နယ်ဘက်ဆိုင်ရာ အုပ်ချုပ်ရေးရုံးများက ပူးတွဲဆောင်ရွက်ခဲ့ရသည်။ မြောက်ပိုင်းဒေသအတွက် ကလေးမြို့တွင် ရုံးစိုက်ခဲ့ပြီး၊ တောင်ပိုင်း မင်းတပ်မြို့၌ ၁၉၆၁ ခုနှစ်ကုန်ပိုင်းတွင် ခရိုင်တရားမတရားသူကြီးရုံးကို ဖွင့်လှစ်ခဲ့သည်။ ထိုစဉ်က တရားရေးဝန်ထမ်းအဆင့်-၂ နှင့် အဆင့်တူညီသော ခရိုင်ဝန် ဦးအောင်တိုး နှင့် ၎င်းနောက်တွင် ဦးမြ တို့က တရားစီရင်ရေးကိုပါ ပူးတွဲ ဆောင်ရွက်ခဲ့သည်။ မြောက်ပိုင်း ဖလမ်းခရိုင်တွင်မူ သီးခြား တရားရုံး ဖွင့်လှစ်ထားခြင်း မရှိသေးပေ။ === ၁၉၇၄ ခုနှစ် နောက်ပိုင်း အပြောင်းအလဲများ === ၁၉၇၄ ခုနှစ်တွင် ပထမအကြိမ် ပြည်သူ့ကောင်စီ (မြန်မာ့ဆိုရှယ်လစ်လမ်းစဉ်ပါတီ) ဖွဲ့စည်းသောအခါ ခရိုင်များကို ဖျက်သိမ်းပြီး ပြည်နယ်၊ မြို့နယ်၊ ရပ်ကွက်/ကျေးရွာ အဆင့် တရားရုံးများကို သီးခြားဖွဲ့စည်း၍ ဖွင့်လှစ်ခဲ့သည်။ ချင်းပြည်နယ်တရားရုံး: ပြည်နယ်အဆင့် ချင်းပြည်နယ်တရားရုံးကို ပြည်နယ်အဆင့် တရားသူကြီး (၃) ဦးဖြင့် ဖွဲ့စည်းခဲ့သည်။ ဥက္ကဋ္ဌ: ဦးမန်လျန် (ဘီအေ၊ ဘီအယ်လ်၊ ဘီအာရ်အီး) (မတူပီမြို့နယ်) အဖွဲ့ဝင်များ: ဦးမန်လျန် (တီးတိန်မြို့နယ်)၊ ဦးလွှမ်တလိန်း (ဖလမ်းမြို့နယ်) ပြည်နယ်တရားရေးဦးစီးမှူး: တရားရေးဝန်ထမ်းအဆင့်-၂ ဦးညွန့် က စတင်ဆောင်ရွက်ခဲ့ပြီး ၎င်းပြောင်းရွှေ့ပြီးနောက် ဦးတင်မောင် က ဆက်လက်ဆောင်ရွက်ခဲ့သည်။ ၁၉၇၆ ခုနှစ်တွင် ပြည်နယ်တရားသူကြီးအဖွဲ့ဝင် ဦးမန်လျန် (တီးတိန်) မှာ တောင်သူလယ်သမားရေးရာ ဗဟိုကော်မတီဝင်အဖြစ် ရာထူးပြောင်းရွှေ့ခံရသဖြင့် ၎င်းနေရာ၌ ဦးဗန်လျန် (ထန်တလန်) အား ပြည်နယ်တရားသူကြီးအဖွဲ့ဝင်အဖြစ် ခန့်ထားခဲ့သည်။ === မင်းတပ်ရုံးခွဲ တည်ထောင်ခြင်းနှင့် ဖျက်သိမ်းခြင်း === ချင်းပြည်နယ်၏ လမ်းပန်းဆက်သွယ်ရေး ခက်ခဲမှုများကြောင့် "ချင်းပြည်နယ်တရားရုံး မင်းတပ်ရုံးခွဲ" ကို မင်းတပ်မြို့၌ ဖွင့်လှစ်ခဲ့သည်။ ယင်းရုံးခွဲတွင် ချင်းပြည်နယ်တရားရုံးမှ တရားသူကြီးတစ်ဦးဦးက အလှည့်ကျ သွားရောက်၍ ရုံးထိုင်ကာ၊ နယ်မြေခံ ပြည်နယ်ပြည်သူ့ကောင်စီကိုယ်စားလှယ် (ပြည်နယ်အဆင့်) များက အချိန်ပိုင်း ပြည်နယ်တရားသူကြီးအဖွဲ့ဝင်များအဖြစ် ပူးပေါင်း ဆောင်ရွက်ခဲ့သည်။ မင်းတပ်ရုံးခွဲ တာဝန်ခံ: တရားရေးဝန်ထမ်းအဆင့်-၂ ဦးတင်လှ က ဆောင်ရွက်ခဲ့သော်လည်း သေနတ်ဖြင့် ပစ်ခတ်ခံရပြီး ကွယ်လွန်ခဲ့သည်။ ၎င်း၏နေရာကို တရားရေးဝန်ထမ်းအဆင့်-၃ ဦးဘဟန် ကို ရာထူးတိုး၍ ပြောင်းရွှေ့နေရာချထားခဲ့သည်။ ၁၉၇၇ ခုနှစ်တွင် ချင်းပြည်နယ်တရားရုံး "မင်းတပ်ရုံးခွဲ" ကို ဖျက်သိမ်းခဲ့ပြီး၊ ဟားခါးမြို့ရှိ ပြည်နယ်တရားရုံးတွင်သာ စုစည်း၍ ဖွင့်လှစ်ခဲ့သည်။ ထိုအချိန်တွင် "မင်းတပ်ရုံးခွဲ" မှ တရားရေးဝန်ထမ်းအဆင့်-၂ ဦးဘဟန်သည် ရာထူးတိုးမြှင့်၍ မန္တလေးသို့ ပြောင်းရွှေ့သွားပြီး၊ ဟားခါးပြည်နယ်တရားရုံးမှ တရားရေးဝန်ထမ်းအဆင့်-၂ ဦးသိန်းအောင်သည်လည်း ပဲခူးတိုင်းသို့ ပြောင်းရွှေ့သွားသဖြင့် ၎င်းတို့နေရာ၌ ဦးအောင်ကြည် ပြောင်းရွှေ့ရောက်ရှိလာခဲ့ပါသည်။<ref>{{Cite web|url=https://chin.hc.gov.mm/2/%E1%80%9E%E1%80%99%E1%80%AD%E1%80%AF%E1%80%84%E1%80%BA%E1%80%B8%E1%80%80%E1%80%BC%E1%80%B1%E1%80%AC%E1%80%84%E1%80%BA%E1%80%B8|title=သမိုင်းကြောင်း|publisher=ချင်းပြည်နယ်တရားလွှတ်တော်|accessdate=၂၀၂၅-၆-၇}}</ref> === ပြည်ထောင်စုလွှတ်တော်ခေတ် === ၂၀၁၁ခုနှစ် မတ်လ ၃၀ရက်နေ့မှစ၍ [[မြန်မာနိုင်ငံဖွဲ့စည်းပုံအခြေခံဥပဒေ (၂၀၀၈)|၂၀၀၈ အခြေခံဥပဒေ]]အရ ယခင် ချင်းပြည်နယ်တရားရုံးကို ချင်းပြည်နယ်တရားလွှတ်တော်အဖြစ် ပြောင်းလဲဖွဲ့စည်းခဲ့သည်။ ထိုစဉ်က တရားသူကြီးချုပ် (၁)ဦး၊ တရားသူကြီး(၂)ဦး စုစုပေါင်း (၃)ဦးဖြင့် ဖွဲ့စည်းခဲ့သည်။ == တည်နေရာ == ချင်းပြည်နယ်တရားလွှတ်တော်သည် [[ဟားခါးမြို့]]တွင် တည်ရှိသည်။ == တရားသူကြီးချုပ်များ == {| class="wikitable" |+ချင်းပြည်နယ်တရားလွှတ်တော် တရားသူကြီးချုပ်များ !စဥ် !တရားသူကြီးချုပ် !တာဝန်သက်တမ်း !တာဝန်ချိန် !မှတ်ချက် |- |၁။ |ဦးဝင်းမြင့်ကျော် |၃၀ မတ် ၂၀၁၁ - ၃၁ အောက်တိုဘာ ၂၀၂၁ |{{Age in years and days|2011|3|30|2021|10|31}} | |- |၂။ |[[နေစိုး|ဦးနေစိုး]] |၁ နိုဝင်ဘာ ၂၀၂၁ - လက်ရှိ |{{Age in years and days|2021|11|1}} | |} === တရားသူကြီးများ === {| class="wikitable" |+တရားလွှတ်တော်တရားသူကြီးများ !စဥ် !တရားလွှတ်တော်တရားသူကြီး !တာဝန်သက်တမ်း !တာဝန်ချိန် |- |၁။ |ဦးလှတင် |၃၀ မတ် ၂၀၁၁ - ၁၃ ဇူလိုင် ၂၀၁၇ |{{Age in years and days|2011|3|30|2017|7|13}} |- |၂။ |ဦးမြင့်သိန်းထွန်း |၃၀ မတ် ၂၀၁၁ - ၂၀ ဇွန် ၂၀၁၁ |{{Age in years and days|2011|3|30|2011|6|20}} |- |၃။ |[[တဲရင့်စ်စမွိုင်းနီခွဲ|ဦးတဲရင့်စ်စမွိုင်းနီခွဲ]] |၄ ဩဂုတ် ၂၀၁၇ - ၂ ဖေဖော်ဝါရီ ၂၀၂၁ |{{Age in years and days|2017|8|4|2021|2|2}} |- |၄။ |ဒေါ်မန်ဟောက်နျန် |၇ ဖေဖော်ဝါရီ ၂၀၂၁ - လက်ရှိ |{{Age in years and days|2021|2|7}} |- |၅။ |ဦးနေစိုး |၁၉ ဇွန် ၂၀၂၁ - ၁ နိုဝင်ဘာ ၂၀၂၁ |{{Age in years and days|2021|6|19|2021|11|1}} |- |၆။ |ဦးမြင့်ဟန် |၁ နိုဝင်ဘာ ၂၀၂၁ - လက်ရှိ |{{Age in years and days|2021|11|1}} |} == ဖွဲ့စည်းပုံ == ချင်းပြည်နယ်တရားလွှတ်တော်ကို ခရိုင်တရားရုံး (၄)ရုံး၊ မြို့နယ်တရားရုံး (၉)ရုံးဖြင့် ဖွဲ့စည်းထားသည်။<ref>{{cite book | title=၂၀၂၀ပြည့်နှစ် တရားရုံးနှစ်စဉ်အစီရင်ခံစာ| author=ချင်းပြည်နယ်တရားလွှတ်တော်}}</ref> === ခရိုင်တရားရုံးများ === *ဟားခါးခရိုင်တရားရုံး *ဖလမ်းခရိုင်တရားရုံး *မင်းတပ်ခရိုင်တရားရုံး *မတူပီခရိုင်တရားရုံး === မြို့နယ်တရားရုံးများ === *ဟားခါးမြို့နယ်တရားရုံး *ထန်တလန်မြို့နယ်တရားရုံး *ဖလမ်းမြို့နယ်တရားရုံး *တီးတိန်မြို့နယ်တရားရုံး *တွန်းဇံမြို့နယ်တရားရုံး *မင်းတပ်မြို့နယ်တရားရုံး *ကန်ပက်လက်မြို့နယ်တရားရုံး *မတူပီမြို့နယ်တရားရုံး *ပလက်ဝမြို့နယ်တရားရုံး === တရားသူကြီးများ === ၂၀၂၀ပြည့်နှစ်တွင် ပြည်နယ်တရားလွှတ်တော်၌ တရားသူကြီးချုပ်အပါအဝင် (၃)ဦးရှိသည်။ ပြည်နယ်တရားလွှတ်တော်အောက်တွင် တရားသူကြီးချုပ်ရုံးနှင့် ပြည်နယ်တရားရေးဦးစီးမှူးရုံးတို့ရှိသည်။ ==ကိုးကား== {{reflist}} {{မြန်မာနိုင်ငံ၏ တရားစီရင်ရေး}} [[ကဏ္ဍ:မြန်မာနိုင်ငံ၏ တရားစီရင်ရေး]] [[ကဏ္ဍ:ချင်းပြည်နယ်]] rbbgo86ld2co9g1i3ey4a1ge71iogu6 876786 876785 2025-06-07T06:30:58Z Salai Rungtoi 22844 /* တရားသူကြီးများ */ 876786 wikitext text/x-wiki {{Infobox high court |court_name = ချင်းပြည်နယ်တရားလွှတ်တော်<br /><small>High Court of the Chin State</small> |native_name = |image = |imagesize = |caption = |motto = |established = <!-- year --> |dissolved = <!-- year --> |country = [[မြန်မာနိုင်ငံ]] |location = [[ဟားခါးမြို့]] |coordinates = <!-- {{coord|45.000|-122.000|display=inline,title}} --> |type = <!-- partisan election/non-partisan election/legislative selection/executive selection/co-option/etc --> |authority = [[မြန်မာနိုင်ငံအခြေခံဥပဒေ(၂၀၀၈)|ဖွဲ့စည်းပုံအခြေခံဥပဒေ]] |appeals = <!-- appeals from this court go where --> |terms = |positions = ၃ |budget = <!-- amount of annual budget --> |website ={{url|http://chin.hc.gov.mm}} |chiefjudgetitle = တရားသူကြီးချုပ် |chiefjudgename = ဦး[[နေစိုး]] |termstart = ၁ နိုဝင်ဘာ ၂၀၂၁ |termend = <!-- year term for current chief as chief ends, if applicable --> |termend2 = <!-- year term of current chief ends if applicable --> |chiefjudgetitle2 = <!-- title of the second top judge if applicable--> |chiefjudgename2 = <!-- current deputy chief's name --> |termstart2 = <!-- year current deputy chief became chief --> |termend3 = <!-- year term for current deputy chief as chief ends, if applicable --> |termend4 = <!-- year term of current deputy chief ends if applicable --> }} '''ချင်းပြည်နယ်တရားလွှတ်တော်''' သည် [[ချင်းပြည်နယ်]]တွင် အမြင့်ဆုံးတရားရုံးဖြစ်သည်။ မြန်မာနိုင်ငံ၏ ဒုတိယအမြင့်ဆုံးအဆင့်ရှိ တရားရုံးဖြစ်ကာ ခရိုင်တရားရုံး (၄)ရုံး၊ မြို့နယ်တရားရုံး (၉)ရုံးရှိသည်။ == သမိုင်းကြောင်း == ချင်းပြည်နယ်တွင် ၁၉၇၄ ခုနှစ်မတိုင်မီက သီးခြားတရားရုံးများ ဖွင့်လှစ်နိုင်ခြင်း မရှိခဲ့ဘဲ၊ တရားစီရင်ရေးကိစ္စများကို နယ်ဘက်ဆိုင်ရာ အုပ်ချုပ်ရေးရုံးများက ပူးတွဲဆောင်ရွက်ခဲ့ရသည်။ မြောက်ပိုင်းဒေသအတွက် ကလေးမြို့တွင် ရုံးစိုက်ခဲ့ပြီး၊ တောင်ပိုင်း မင်းတပ်မြို့၌ ၁၉၆၁ ခုနှစ်ကုန်ပိုင်းတွင် ခရိုင်တရားမတရားသူကြီးရုံးကို ဖွင့်လှစ်ခဲ့သည်။ ထိုစဉ်က တရားရေးဝန်ထမ်းအဆင့်-၂ နှင့် အဆင့်တူညီသော ခရိုင်ဝန် ဦးအောင်တိုး နှင့် ၎င်းနောက်တွင် ဦးမြ တို့က တရားစီရင်ရေးကိုပါ ပူးတွဲ ဆောင်ရွက်ခဲ့သည်။ မြောက်ပိုင်း ဖလမ်းခရိုင်တွင်မူ သီးခြား တရားရုံး ဖွင့်လှစ်ထားခြင်း မရှိသေးပေ။ === ၁၉၇၄ ခုနှစ် နောက်ပိုင်း အပြောင်းအလဲများ === ၁၉၇၄ ခုနှစ်တွင် ပထမအကြိမ် ပြည်သူ့ကောင်စီ (မြန်မာ့ဆိုရှယ်လစ်လမ်းစဉ်ပါတီ) ဖွဲ့စည်းသောအခါ ခရိုင်များကို ဖျက်သိမ်းပြီး ပြည်နယ်၊ မြို့နယ်၊ ရပ်ကွက်/ကျေးရွာ အဆင့် တရားရုံးများကို သီးခြားဖွဲ့စည်း၍ ဖွင့်လှစ်ခဲ့သည်။ ချင်းပြည်နယ်တရားရုံး: ပြည်နယ်အဆင့် ချင်းပြည်နယ်တရားရုံးကို ပြည်နယ်အဆင့် တရားသူကြီး (၃) ဦးဖြင့် ဖွဲ့စည်းခဲ့သည်။ ဥက္ကဋ္ဌ: ဦးမန်လျန် (ဘီအေ၊ ဘီအယ်လ်၊ ဘီအာရ်အီး) (မတူပီမြို့နယ်) အဖွဲ့ဝင်များ: ဦးမန်လျန် (တီးတိန်မြို့နယ်)၊ ဦးလွှမ်တလိန်း (ဖလမ်းမြို့နယ်) ပြည်နယ်တရားရေးဦးစီးမှူး: တရားရေးဝန်ထမ်းအဆင့်-၂ ဦးညွန့် က စတင်ဆောင်ရွက်ခဲ့ပြီး ၎င်းပြောင်းရွှေ့ပြီးနောက် ဦးတင်မောင် က ဆက်လက်ဆောင်ရွက်ခဲ့သည်။ ၁၉၇၆ ခုနှစ်တွင် ပြည်နယ်တရားသူကြီးအဖွဲ့ဝင် ဦးမန်လျန် (တီးတိန်) မှာ တောင်သူလယ်သမားရေးရာ ဗဟိုကော်မတီဝင်အဖြစ် ရာထူးပြောင်းရွှေ့ခံရသဖြင့် ၎င်းနေရာ၌ ဦးဗန်လျန် (ထန်တလန်) အား ပြည်နယ်တရားသူကြီးအဖွဲ့ဝင်အဖြစ် ခန့်ထားခဲ့သည်။ === မင်းတပ်ရုံးခွဲ တည်ထောင်ခြင်းနှင့် ဖျက်သိမ်းခြင်း === ချင်းပြည်နယ်၏ လမ်းပန်းဆက်သွယ်ရေး ခက်ခဲမှုများကြောင့် "ချင်းပြည်နယ်တရားရုံး မင်းတပ်ရုံးခွဲ" ကို မင်းတပ်မြို့၌ ဖွင့်လှစ်ခဲ့သည်။ ယင်းရုံးခွဲတွင် ချင်းပြည်နယ်တရားရုံးမှ တရားသူကြီးတစ်ဦးဦးက အလှည့်ကျ သွားရောက်၍ ရုံးထိုင်ကာ၊ နယ်မြေခံ ပြည်နယ်ပြည်သူ့ကောင်စီကိုယ်စားလှယ် (ပြည်နယ်အဆင့်) များက အချိန်ပိုင်း ပြည်နယ်တရားသူကြီးအဖွဲ့ဝင်များအဖြစ် ပူးပေါင်း ဆောင်ရွက်ခဲ့သည်။ မင်းတပ်ရုံးခွဲ တာဝန်ခံ: တရားရေးဝန်ထမ်းအဆင့်-၂ ဦးတင်လှ က ဆောင်ရွက်ခဲ့သော်လည်း သေနတ်ဖြင့် ပစ်ခတ်ခံရပြီး ကွယ်လွန်ခဲ့သည်။ ၎င်း၏နေရာကို တရားရေးဝန်ထမ်းအဆင့်-၃ ဦးဘဟန် ကို ရာထူးတိုး၍ ပြောင်းရွှေ့နေရာချထားခဲ့သည်။ ၁၉၇၇ ခုနှစ်တွင် ချင်းပြည်နယ်တရားရုံး "မင်းတပ်ရုံးခွဲ" ကို ဖျက်သိမ်းခဲ့ပြီး၊ ဟားခါးမြို့ရှိ ပြည်နယ်တရားရုံးတွင်သာ စုစည်း၍ ဖွင့်လှစ်ခဲ့သည်။ ထိုအချိန်တွင် "မင်းတပ်ရုံးခွဲ" မှ တရားရေးဝန်ထမ်းအဆင့်-၂ ဦးဘဟန်သည် ရာထူးတိုးမြှင့်၍ မန္တလေးသို့ ပြောင်းရွှေ့သွားပြီး၊ ဟားခါးပြည်နယ်တရားရုံးမှ တရားရေးဝန်ထမ်းအဆင့်-၂ ဦးသိန်းအောင်သည်လည်း ပဲခူးတိုင်းသို့ ပြောင်းရွှေ့သွားသဖြင့် ၎င်းတို့နေရာ၌ ဦးအောင်ကြည် ပြောင်းရွှေ့ရောက်ရှိလာခဲ့ပါသည်။<ref>{{Cite web|url=https://chin.hc.gov.mm/2/%E1%80%9E%E1%80%99%E1%80%AD%E1%80%AF%E1%80%84%E1%80%BA%E1%80%B8%E1%80%80%E1%80%BC%E1%80%B1%E1%80%AC%E1%80%84%E1%80%BA%E1%80%B8|title=သမိုင်းကြောင်း|publisher=ချင်းပြည်နယ်တရားလွှတ်တော်|accessdate=၂၀၂၅-၆-၇}}</ref> === ပြည်ထောင်စုလွှတ်တော်ခေတ် === ၂၀၁၁ခုနှစ် မတ်လ ၃၀ရက်နေ့မှစ၍ [[မြန်မာနိုင်ငံဖွဲ့စည်းပုံအခြေခံဥပဒေ (၂၀၀၈)|၂၀၀၈ အခြေခံဥပဒေ]]အရ ယခင် ချင်းပြည်နယ်တရားရုံးကို ချင်းပြည်နယ်တရားလွှတ်တော်အဖြစ် ပြောင်းလဲဖွဲ့စည်းခဲ့သည်။ ထိုစဉ်က တရားသူကြီးချုပ် (၁)ဦး၊ တရားသူကြီး(၂)ဦး စုစုပေါင်း (၃)ဦးဖြင့် ဖွဲ့စည်းခဲ့သည်။ == တည်နေရာ == ချင်းပြည်နယ်တရားလွှတ်တော်သည် [[ဟားခါးမြို့]]တွင် တည်ရှိသည်။ == တရားသူကြီးချုပ်များ == {| class="wikitable" |+ချင်းပြည်နယ်တရားလွှတ်တော် တရားသူကြီးချုပ်များ !စဥ် !တရားသူကြီးချုပ် !တာဝန်သက်တမ်း !တာဝန်ချိန် !မှတ်ချက် |- |၁။ |ဦးဝင်းမြင့်ကျော် |၃၀ မတ် ၂၀၁၁ - ၃၁ အောက်တိုဘာ ၂၀၂၁ |{{Age in years and days|2011|3|30|2021|10|31}} | |- |၂။ |[[နေစိုး|ဦးနေစိုး]] |၁ နိုဝင်ဘာ ၂၀၂၁ - လက်ရှိ |{{Age in years and days|2021|11|1}} | |} === တရားသူကြီးများ === {| class="wikitable" |+တရားလွှတ်တော်တရားသူကြီးများ !စဥ် !တရားလွှတ်တော်တရားသူကြီး !တာဝန်သက်တမ်း !တာဝန်ချိန် |- |၁။ |ဦးလှတင် |၃၀ မတ် ၂၀၁၁ - ၁၃ ဇူလိုင် ၂၀၁၇ |{{Age in years and days|2011|3|30|2017|7|13}} |- |၂။ |ဦးမြင့်သိန်းထွန်း |၃၀ မတ် ၂၀၁၁ - ၂၀ ဇွန် ၂၀၁၁ |{{Age in years and days|2011|3|30|2011|6|20}} |- |၃။ |[[တဲရင့်စ်စမွိုင်းနီခွဲ|ဦးတဲရင့်စ်စမွိုင်းနီခွဲ]] |၄ ဩဂုတ် ၂၀၁၇ - ၂ ဖေဖော်ဝါရီ ၂၀၂၁ |{{Age in years and days|2017|8|4|2021|2|2}} |- |၄။ |ဒေါ်မန်ဟောက်နျန် |၇ ဖေဖော်ဝါရီ ၂၀၂၁ - လက်ရှိ |{{Age in years and days|2021|2|7}} |- |၅။ |[[နေစိုး|ဦးနေစိုး]] |၁၉ ဇွန် ၂၀၂၁ - ၁ နိုဝင်ဘာ ၂၀၂၁ |{{Age in years and days|2021|6|19|2021|11|1}} |- |၆။ |ဦးမြင့်ဟန် |၁ နိုဝင်ဘာ ၂၀၂၁ - လက်ရှိ |{{Age in years and days|2021|11|1}} |} == ဖွဲ့စည်းပုံ == ချင်းပြည်နယ်တရားလွှတ်တော်ကို ခရိုင်တရားရုံး (၄)ရုံး၊ မြို့နယ်တရားရုံး (၉)ရုံးဖြင့် ဖွဲ့စည်းထားသည်။<ref>{{cite book | title=၂၀၂၀ပြည့်နှစ် တရားရုံးနှစ်စဉ်အစီရင်ခံစာ| author=ချင်းပြည်နယ်တရားလွှတ်တော်}}</ref> === ခရိုင်တရားရုံးများ === *ဟားခါးခရိုင်တရားရုံး *ဖလမ်းခရိုင်တရားရုံး *မင်းတပ်ခရိုင်တရားရုံး *မတူပီခရိုင်တရားရုံး === မြို့နယ်တရားရုံးများ === *ဟားခါးမြို့နယ်တရားရုံး *ထန်တလန်မြို့နယ်တရားရုံး *ဖလမ်းမြို့နယ်တရားရုံး *တီးတိန်မြို့နယ်တရားရုံး *တွန်းဇံမြို့နယ်တရားရုံး *မင်းတပ်မြို့နယ်တရားရုံး *ကန်ပက်လက်မြို့နယ်တရားရုံး *မတူပီမြို့နယ်တရားရုံး *ပလက်ဝမြို့နယ်တရားရုံး === တရားသူကြီးများ === ၂၀၂၀ပြည့်နှစ်တွင် ပြည်နယ်တရားလွှတ်တော်၌ တရားသူကြီးချုပ်အပါအဝင် (၃)ဦးရှိသည်။ ပြည်နယ်တရားလွှတ်တော်အောက်တွင် တရားသူကြီးချုပ်ရုံးနှင့် ပြည်နယ်တရားရေးဦးစီးမှူးရုံးတို့ရှိသည်။ ==ကိုးကား== {{reflist}} {{မြန်မာနိုင်ငံ၏ တရားစီရင်ရေး}} [[ကဏ္ဍ:မြန်မာနိုင်ငံ၏ တရားစီရင်ရေး]] [[ကဏ္ဍ:ချင်းပြည်နယ်]] 86hvt9513zunw4dryo3fi7j4l7nl1op 876804 876786 2025-06-07T07:59:09Z Salai Rungtoi 22844 876804 wikitext text/x-wiki {{Infobox high court |court_name = ချင်းပြည်နယ်တရားလွှတ်တော်<br /><small>High Court of the Chin State</small> |native_name = |image = |imagesize = |caption = |motto = |established = <!-- year --> |dissolved = <!-- year --> |country = [[မြန်မာနိုင်ငံ]] |location = [[ဟားခါးမြို့]] |coordinates = <!-- {{coord|45.000|-122.000|display=inline,title}} --> |type = <!-- partisan election/non-partisan election/legislative selection/executive selection/co-option/etc --> |authority = [[မြန်မာနိုင်ငံအခြေခံဥပဒေ(၂၀၀၈)|ဖွဲ့စည်းပုံအခြေခံဥပဒေ]] |appeals = <!-- appeals from this court go where --> |terms = |positions = ၃ |budget = <!-- amount of annual budget --> |website ={{url|http://chin.hc.gov.mm}} |chiefjudgetitle = တရားသူကြီးချုပ် |chiefjudgename = ဦး[[နေစိုး]] |termstart = ၁ နိုဝင်ဘာ ၂၀၂၁ |termend = <!-- year term for current chief as chief ends, if applicable --> |termend2 = <!-- year term of current chief ends if applicable --> |chiefjudgetitle2 = <!-- title of the second top judge if applicable--> |chiefjudgename2 = <!-- current deputy chief's name --> |termstart2 = <!-- year current deputy chief became chief --> |termend3 = <!-- year term for current deputy chief as chief ends, if applicable --> |termend4 = <!-- year term of current deputy chief ends if applicable --> }} '''ချင်းပြည်နယ်တရားလွှတ်တော်''' သည် [[ချင်းပြည်နယ်]]တွင် အမြင့်ဆုံးတရားရုံးဖြစ်သည်။ မြန်မာနိုင်ငံ၏ ဒုတိယအမြင့်ဆုံးအဆင့်ရှိ တရားရုံးဖြစ်ကာ ခရိုင်တရားရုံး (၄)ရုံး၊ မြို့နယ်တရားရုံး (၉)ရုံးရှိသည်။ == သမိုင်းကြောင်း == ချင်းပြည်နယ်တွင် ၁၉၇၄ ခုနှစ်မတိုင်မီက သီးခြားတရားရုံးများ ဖွင့်လှစ်နိုင်ခြင်း မရှိခဲ့ဘဲ၊ တရားစီရင်ရေးကိစ္စများကို နယ်ဘက်ဆိုင်ရာ အုပ်ချုပ်ရေးရုံးများက ပူးတွဲဆောင်ရွက်ခဲ့ရသည်။ မြောက်ပိုင်းဒေသအတွက် ကလေးမြို့တွင် ရုံးစိုက်ခဲ့ပြီး၊ တောင်ပိုင်း မင်းတပ်မြို့၌ ၁၉၆၁ ခုနှစ်ကုန်ပိုင်းတွင် ခရိုင်တရားမတရားသူကြီးရုံးကို ဖွင့်လှစ်ခဲ့သည်။ ထိုစဉ်က တရားရေးဝန်ထမ်းအဆင့်-၂ နှင့် အဆင့်တူညီသော ခရိုင်ဝန် ဦးအောင်တိုး နှင့် ၎င်းနောက်တွင် ဦးမြ တို့က တရားစီရင်ရေးကိုပါ ပူးတွဲ ဆောင်ရွက်ခဲ့သည်။ မြောက်ပိုင်း ဖလမ်းခရိုင်တွင်မူ သီးခြား တရားရုံး ဖွင့်လှစ်ထားခြင်း မရှိသေးပေ။ === ၁၉၇၄ ခုနှစ် နောက်ပိုင်း အပြောင်းအလဲများ === ၁၉၇၄ ခုနှစ်တွင် ပထမအကြိမ် ပြည်သူ့ကောင်စီ (မြန်မာ့ဆိုရှယ်လစ်လမ်းစဉ်ပါတီ) ဖွဲ့စည်းသောအခါ ခရိုင်များကို ဖျက်သိမ်းပြီး ပြည်နယ်၊ မြို့နယ်၊ ရပ်ကွက်/ကျေးရွာ အဆင့် တရားရုံးများကို သီးခြားဖွဲ့စည်း၍ ဖွင့်လှစ်ခဲ့သည်။ ချင်းပြည်နယ်တရားရုံး: ပြည်နယ်အဆင့် ချင်းပြည်နယ်တရားရုံးကို ပြည်နယ်အဆင့် တရားသူကြီး (၃) ဦးဖြင့် ဖွဲ့စည်းခဲ့သည်။ ဥက္ကဋ္ဌ: ဦးမန်လျန် (ဘီအေ၊ ဘီအယ်လ်၊ ဘီအာရ်အီး) (မတူပီမြို့နယ်) အဖွဲ့ဝင်များ: ဦးမန်လျန် (တီးတိန်မြို့နယ်)၊ ဦးလွှမ်တလိန်း (ဖလမ်းမြို့နယ်) ပြည်နယ်တရားရေးဦးစီးမှူး: တရားရေးဝန်ထမ်းအဆင့်-၂ ဦးညွန့် က စတင်ဆောင်ရွက်ခဲ့ပြီး ၎င်းပြောင်းရွှေ့ပြီးနောက် ဦးတင်မောင် က ဆက်လက်ဆောင်ရွက်ခဲ့သည်။ ၁၉၇၆ ခုနှစ်တွင် ပြည်နယ်တရားသူကြီးအဖွဲ့ဝင် ဦးမန်လျန် (တီးတိန်) မှာ တောင်သူလယ်သမားရေးရာ ဗဟိုကော်မတီဝင်အဖြစ် ရာထူးပြောင်းရွှေ့ခံရသဖြင့် ၎င်းနေရာ၌ ဦးဗန်လျန် (ထန်တလန်) အား ပြည်နယ်တရားသူကြီးအဖွဲ့ဝင်အဖြစ် ခန့်ထားခဲ့သည်။ === မင်းတပ်ရုံးခွဲ တည်ထောင်ခြင်းနှင့် ဖျက်သိမ်းခြင်း === ချင်းပြည်နယ်၏ လမ်းပန်းဆက်သွယ်ရေး ခက်ခဲမှုများကြောင့် "ချင်းပြည်နယ်တရားရုံး မင်းတပ်ရုံးခွဲ" ကို မင်းတပ်မြို့၌ ဖွင့်လှစ်ခဲ့သည်။ ယင်းရုံးခွဲတွင် ချင်းပြည်နယ်တရားရုံးမှ တရားသူကြီးတစ်ဦးဦးက အလှည့်ကျ သွားရောက်၍ ရုံးထိုင်ကာ၊ နယ်မြေခံ ပြည်နယ်ပြည်သူ့ကောင်စီကိုယ်စားလှယ် (ပြည်နယ်အဆင့်) များက အချိန်ပိုင်း ပြည်နယ်တရားသူကြီးအဖွဲ့ဝင်များအဖြစ် ပူးပေါင်း ဆောင်ရွက်ခဲ့သည်။ မင်းတပ်ရုံးခွဲ တာဝန်ခံ: တရားရေးဝန်ထမ်းအဆင့်-၂ ဦးတင်လှ က ဆောင်ရွက်ခဲ့သော်လည်း သေနတ်ဖြင့် ပစ်ခတ်ခံရပြီး ကွယ်လွန်ခဲ့သည်။ ၎င်း၏နေရာကို တရားရေးဝန်ထမ်းအဆင့်-၃ ဦးဘဟန် ကို ရာထူးတိုး၍ ပြောင်းရွှေ့နေရာချထားခဲ့သည်။ ၁၉၇၇ ခုနှစ်တွင် ချင်းပြည်နယ်တရားရုံး "မင်းတပ်ရုံးခွဲ" ကို ဖျက်သိမ်းခဲ့ပြီး၊ ဟားခါးမြို့ရှိ ပြည်နယ်တရားရုံးတွင်သာ စုစည်း၍ ဖွင့်လှစ်ခဲ့သည်။ ထိုအချိန်တွင် "မင်းတပ်ရုံးခွဲ" မှ တရားရေးဝန်ထမ်းအဆင့်-၂ ဦးဘဟန်သည် ရာထူးတိုးမြှင့်၍ မန္တလေးသို့ ပြောင်းရွှေ့သွားပြီး၊ ဟားခါးပြည်နယ်တရားရုံးမှ တရားရေးဝန်ထမ်းအဆင့်-၂ ဦးသိန်းအောင်သည်လည်း ပဲခူးတိုင်းသို့ ပြောင်းရွှေ့သွားသဖြင့် ၎င်းတို့နေရာ၌ ဦးအောင်ကြည် ပြောင်းရွှေ့ရောက်ရှိလာခဲ့ပါသည်။<ref>{{Cite web|url=https://chin.hc.gov.mm/2/%E1%80%9E%E1%80%99%E1%80%AD%E1%80%AF%E1%80%84%E1%80%BA%E1%80%B8%E1%80%80%E1%80%BC%E1%80%B1%E1%80%AC%E1%80%84%E1%80%BA%E1%80%B8|title=သမိုင်းကြောင်း|publisher=ချင်းပြည်နယ်တရားလွှတ်တော်|accessdate=၂၀၂၅-၆-၇}}</ref> === ပြည်ထောင်စုလွှတ်တော်ခေတ် === ၂၀၁၁ခုနှစ် မတ်လ ၃၀ရက်နေ့မှစ၍ [[မြန်မာနိုင်ငံဖွဲ့စည်းပုံအခြေခံဥပဒေ (၂၀၀၈)|၂၀၀၈ အခြေခံဥပဒေ]]အရ ယခင် ချင်းပြည်နယ်တရားရုံးကို ချင်းပြည်နယ်တရားလွှတ်တော်အဖြစ် ပြောင်းလဲဖွဲ့စည်းခဲ့သည်။ ထိုစဉ်က တရားသူကြီးချုပ် (၁)ဦး၊ တရားသူကြီး(၂)ဦး စုစုပေါင်း (၃)ဦးဖြင့် ဖွဲ့စည်းခဲ့သည်။ == တည်နေရာ == ချင်းပြည်နယ်တရားလွှတ်တော်သည် [[ဟားခါးမြို့]]တွင် တည်ရှိသည်။ == တရားသူကြီးချုပ်များ == {| class="wikitable" |+ချင်းပြည်နယ်တရားလွှတ်တော် တရားသူကြီးချုပ်များ !စဥ် !တရားသူကြီးချုပ် !တာဝန်သက်တမ်း !တာဝန်ချိန် !မှတ်ချက် |- |၁။ |ဦးဝင်းမြင့်ကျော် |၃၀ မတ် ၂၀၁၁ - ၃၁ အောက်တိုဘာ ၂၀၂၁ |{{Age in years and days|2011|3|30|2021|10|31}} | |- |၂။ |[[နေစိုး|ဦးနေစိုး]] |၁ နိုဝင်ဘာ ၂၀၂၁ - လက်ရှိ |{{Age in years and days|2021|11|1}} | |} === တရားသူကြီးများ === {| class="wikitable" |+တရားလွှတ်တော်တရားသူကြီးများ !စဥ် !တရားလွှတ်တော်တရားသူကြီး !တာဝန်သက်တမ်း !တာဝန်ချိန် |- |၁။ |ဦးလှတင် |၃၀ မတ် ၂၀၁၁ - ၁၃ ဇူလိုင် ၂၀၁၇ |{{Age in years and days|2011|3|30|2017|7|13}} |- |၂။ |ဦးမြင့်သိန်းထွန်း |၃၀ မတ် ၂၀၁၁ - ၂၀ ဇွန် ၂၀၁၁ |{{Age in years and days|2011|3|30|2011|6|20}} |- |၃။ |[[တဲရင့်စ်စမွိုင်းနီခွဲ|ဦးတဲရင့်စ်စမွိုင်းနီခွဲ]] |၄ ဩဂုတ် ၂၀၁၇ - ၂ ဖေဖော်ဝါရီ ၂၀၂၁ |{{Age in years and days|2017|8|4|2021|2|2}} |- |၄။ |ဒေါ်မန်ဟောက်နျန် |၇ ဖေဖော်ဝါရီ ၂၀၂၁ - လက်ရှိ |{{Age in years and days|2021|2|7}} |- |၅။ |[[နေစိုး|ဦးနေစိုး]] |၁၉ ဇွန် ၂၀၂၁ - ၁ နိုဝင်ဘာ ၂၀၂၁ |{{Age in years and days|2021|6|19|2021|11|1}} |- |၆။ |[[မြင့်ဟန် (တရားသူကြီး)|ဦးမြင့်ဟန်]] |၁ နိုဝင်ဘာ ၂၀၂၁ - လက်ရှိ |{{Age in years and days|2021|11|1}} |} == ဖွဲ့စည်းပုံ == ချင်းပြည်နယ်တရားလွှတ်တော်ကို ခရိုင်တရားရုံး (၄)ရုံး၊ မြို့နယ်တရားရုံး (၉)ရုံးဖြင့် ဖွဲ့စည်းထားသည်။<ref>{{cite book | title=၂၀၂၀ပြည့်နှစ် တရားရုံးနှစ်စဉ်အစီရင်ခံစာ| author=ချင်းပြည်နယ်တရားလွှတ်တော်}}</ref> === ခရိုင်တရားရုံးများ === *ဟားခါးခရိုင်တရားရုံး *ဖလမ်းခရိုင်တရားရုံး *မင်းတပ်ခရိုင်တရားရုံး *မတူပီခရိုင်တရားရုံး === မြို့နယ်တရားရုံးများ === *ဟားခါးမြို့နယ်တရားရုံး *ထန်တလန်မြို့နယ်တရားရုံး *ဖလမ်းမြို့နယ်တရားရုံး *တီးတိန်မြို့နယ်တရားရုံး *တွန်းဇံမြို့နယ်တရားရုံး *မင်းတပ်မြို့နယ်တရားရုံး *ကန်ပက်လက်မြို့နယ်တရားရုံး *မတူပီမြို့နယ်တရားရုံး *ပလက်ဝမြို့နယ်တရားရုံး === တရားသူကြီးများ === ၂၀၂၀ပြည့်နှစ်တွင် ပြည်နယ်တရားလွှတ်တော်၌ တရားသူကြီးချုပ်အပါအဝင် (၃)ဦးရှိသည်။ ပြည်နယ်တရားလွှတ်တော်အောက်တွင် တရားသူကြီးချုပ်ရုံးနှင့် ပြည်နယ်တရားရေးဦးစီးမှူးရုံးတို့ရှိသည်။ ==ကိုးကား== {{reflist}} {{မြန်မာနိုင်ငံ၏ တရားစီရင်ရေး}} [[ကဏ္ဍ:မြန်မာနိုင်ငံ၏ တရားစီရင်ရေး]] [[ကဏ္ဍ:ချင်းပြည်နယ်]] 5qe8xsf21sw9ekfdylddsn7fswpbtjk 876808 876804 2025-06-07T08:08:10Z Salai Rungtoi 22844 876808 wikitext text/x-wiki {{Infobox high court |court_name = ချင်းပြည်နယ်တရားလွှတ်တော်<br /><small>High Court of Chin State</small> |native_name = |image = |imagesize = |caption = |motto = |established = <!-- year --> |dissolved = <!-- year --> |country = [[မြန်မာနိုင်ငံ]] |location = [[ဟားခါးမြို့]] |coordinates = <!-- {{coord|45.000|-122.000|display=inline,title}} --> |type = <!-- partisan election/non-partisan election/legislative selection/executive selection/co-option/etc --> |authority = [[မြန်မာနိုင်ငံအခြေခံဥပဒေ(၂၀၀၈)|ဖွဲ့စည်းပုံအခြေခံဥပဒေ]] |appeals = <!-- appeals from this court go where --> |terms = |positions = ၃ |budget = <!-- amount of annual budget --> |website ={{url|http://chin.hc.gov.mm}} |chiefjudgetitle = တရားသူကြီးချုပ် |chiefjudgename = ဦး[[နေစိုး]] |termstart = ၁ နိုဝင်ဘာ ၂၀၂၁ |termend = <!-- year term for current chief as chief ends, if applicable --> |termend2 = <!-- year term of current chief ends if applicable --> |chiefjudgetitle2 = <!-- title of the second top judge if applicable--> |chiefjudgename2 = <!-- current deputy chief's name --> |termstart2 = <!-- year current deputy chief became chief --> |termend3 = <!-- year term for current deputy chief as chief ends, if applicable --> |termend4 = <!-- year term of current deputy chief ends if applicable --> }} '''ချင်းပြည်နယ်တရားလွှတ်တော်''' သည် [[ချင်းပြည်နယ်]]တွင် အမြင့်ဆုံးတရားရုံးဖြစ်သည်။ မြန်မာနိုင်ငံ၏ ဒုတိယအမြင့်ဆုံးအဆင့်ရှိ တရားရုံးဖြစ်ကာ ခရိုင်တရားရုံး (၄)ရုံး၊ မြို့နယ်တရားရုံး (၉)ရုံးရှိသည်။ == သမိုင်းကြောင်း == ချင်းပြည်နယ်တွင် ၁၉၇၄ ခုနှစ်မတိုင်မီက သီးခြားတရားရုံးများ ဖွင့်လှစ်နိုင်ခြင်း မရှိခဲ့ဘဲ၊ တရားစီရင်ရေးကိစ္စများကို နယ်ဘက်ဆိုင်ရာ အုပ်ချုပ်ရေးရုံးများက ပူးတွဲဆောင်ရွက်ခဲ့ရသည်။ မြောက်ပိုင်းဒေသအတွက် ကလေးမြို့တွင် ရုံးစိုက်ခဲ့ပြီး၊ တောင်ပိုင်း မင်းတပ်မြို့၌ ၁၉၆၁ ခုနှစ်ကုန်ပိုင်းတွင် ခရိုင်တရားမတရားသူကြီးရုံးကို ဖွင့်လှစ်ခဲ့သည်။ ထိုစဉ်က တရားရေးဝန်ထမ်းအဆင့်-၂ နှင့် အဆင့်တူညီသော ခရိုင်ဝန် ဦးအောင်တိုး နှင့် ၎င်းနောက်တွင် ဦးမြ တို့က တရားစီရင်ရေးကိုပါ ပူးတွဲ ဆောင်ရွက်ခဲ့သည်။ မြောက်ပိုင်း ဖလမ်းခရိုင်တွင်မူ သီးခြား တရားရုံး ဖွင့်လှစ်ထားခြင်း မရှိသေးပေ။ === ၁၉၇၄ ခုနှစ် နောက်ပိုင်း အပြောင်းအလဲများ === ၁၉၇၄ ခုနှစ်တွင် ပထမအကြိမ် ပြည်သူ့ကောင်စီ (မြန်မာ့ဆိုရှယ်လစ်လမ်းစဉ်ပါတီ) ဖွဲ့စည်းသောအခါ ခရိုင်များကို ဖျက်သိမ်းပြီး ပြည်နယ်၊ မြို့နယ်၊ ရပ်ကွက်/ကျေးရွာ အဆင့် တရားရုံးများကို သီးခြားဖွဲ့စည်း၍ ဖွင့်လှစ်ခဲ့သည်။ ချင်းပြည်နယ်တရားရုံး: ပြည်နယ်အဆင့် ချင်းပြည်နယ်တရားရုံးကို ပြည်နယ်အဆင့် တရားသူကြီး (၃) ဦးဖြင့် ဖွဲ့စည်းခဲ့သည်။ ဥက္ကဋ္ဌ: ဦးမန်လျန် (ဘီအေ၊ ဘီအယ်လ်၊ ဘီအာရ်အီး) (မတူပီမြို့နယ်) အဖွဲ့ဝင်များ: ဦးမန်လျန် (တီးတိန်မြို့နယ်)၊ ဦးလွှမ်တလိန်း (ဖလမ်းမြို့နယ်) ပြည်နယ်တရားရေးဦးစီးမှူး: တရားရေးဝန်ထမ်းအဆင့်-၂ ဦးညွန့် က စတင်ဆောင်ရွက်ခဲ့ပြီး ၎င်းပြောင်းရွှေ့ပြီးနောက် ဦးတင်မောင် က ဆက်လက်ဆောင်ရွက်ခဲ့သည်။ ၁၉၇၆ ခုနှစ်တွင် ပြည်နယ်တရားသူကြီးအဖွဲ့ဝင် ဦးမန်လျန် (တီးတိန်) မှာ တောင်သူလယ်သမားရေးရာ ဗဟိုကော်မတီဝင်အဖြစ် ရာထူးပြောင်းရွှေ့ခံရသဖြင့် ၎င်းနေရာ၌ ဦးဗန်လျန် (ထန်တလန်) အား ပြည်နယ်တရားသူကြီးအဖွဲ့ဝင်အဖြစ် ခန့်ထားခဲ့သည်။ === မင်းတပ်ရုံးခွဲ တည်ထောင်ခြင်းနှင့် ဖျက်သိမ်းခြင်း === ချင်းပြည်နယ်၏ လမ်းပန်းဆက်သွယ်ရေး ခက်ခဲမှုများကြောင့် "ချင်းပြည်နယ်တရားရုံး မင်းတပ်ရုံးခွဲ" ကို မင်းတပ်မြို့၌ ဖွင့်လှစ်ခဲ့သည်။ ယင်းရုံးခွဲတွင် ချင်းပြည်နယ်တရားရုံးမှ တရားသူကြီးတစ်ဦးဦးက အလှည့်ကျ သွားရောက်၍ ရုံးထိုင်ကာ၊ နယ်မြေခံ ပြည်နယ်ပြည်သူ့ကောင်စီကိုယ်စားလှယ် (ပြည်နယ်အဆင့်) များက အချိန်ပိုင်း ပြည်နယ်တရားသူကြီးအဖွဲ့ဝင်များအဖြစ် ပူးပေါင်း ဆောင်ရွက်ခဲ့သည်။ မင်းတပ်ရုံးခွဲ တာဝန်ခံ: တရားရေးဝန်ထမ်းအဆင့်-၂ ဦးတင်လှ က ဆောင်ရွက်ခဲ့သော်လည်း သေနတ်ဖြင့် ပစ်ခတ်ခံရပြီး ကွယ်လွန်ခဲ့သည်။ ၎င်း၏နေရာကို တရားရေးဝန်ထမ်းအဆင့်-၃ ဦးဘဟန် ကို ရာထူးတိုး၍ ပြောင်းရွှေ့နေရာချထားခဲ့သည်။ ၁၉၇၇ ခုနှစ်တွင် ချင်းပြည်နယ်တရားရုံး "မင်းတပ်ရုံးခွဲ" ကို ဖျက်သိမ်းခဲ့ပြီး၊ ဟားခါးမြို့ရှိ ပြည်နယ်တရားရုံးတွင်သာ စုစည်း၍ ဖွင့်လှစ်ခဲ့သည်။ ထိုအချိန်တွင် "မင်းတပ်ရုံးခွဲ" မှ တရားရေးဝန်ထမ်းအဆင့်-၂ ဦးဘဟန်သည် ရာထူးတိုးမြှင့်၍ မန္တလေးသို့ ပြောင်းရွှေ့သွားပြီး၊ ဟားခါးပြည်နယ်တရားရုံးမှ တရားရေးဝန်ထမ်းအဆင့်-၂ ဦးသိန်းအောင်သည်လည်း ပဲခူးတိုင်းသို့ ပြောင်းရွှေ့သွားသဖြင့် ၎င်းတို့နေရာ၌ ဦးအောင်ကြည် ပြောင်းရွှေ့ရောက်ရှိလာခဲ့ပါသည်။<ref>{{Cite web|url=https://chin.hc.gov.mm/2/%E1%80%9E%E1%80%99%E1%80%AD%E1%80%AF%E1%80%84%E1%80%BA%E1%80%B8%E1%80%80%E1%80%BC%E1%80%B1%E1%80%AC%E1%80%84%E1%80%BA%E1%80%B8|title=သမိုင်းကြောင်း|publisher=ချင်းပြည်နယ်တရားလွှတ်တော်|accessdate=၂၀၂၅-၆-၇}}</ref> === ပြည်ထောင်စုလွှတ်တော်ခေတ် === ၂၀၁၁ခုနှစ် မတ်လ ၃၀ရက်နေ့မှစ၍ [[မြန်မာနိုင်ငံဖွဲ့စည်းပုံအခြေခံဥပဒေ (၂၀၀၈)|၂၀၀၈ အခြေခံဥပဒေ]]အရ ယခင် ချင်းပြည်နယ်တရားရုံးကို ချင်းပြည်နယ်တရားလွှတ်တော်အဖြစ် ပြောင်းလဲဖွဲ့စည်းခဲ့သည်။ ထိုစဉ်က တရားသူကြီးချုပ် (၁)ဦး၊ တရားသူကြီး(၂)ဦး စုစုပေါင်း (၃)ဦးဖြင့် ဖွဲ့စည်းခဲ့သည်။ == တည်နေရာ == ချင်းပြည်နယ်တရားလွှတ်တော်သည် [[ဟားခါးမြို့]]တွင် တည်ရှိသည်။ == တရားသူကြီးချုပ်များ == {| class="wikitable" |+ချင်းပြည်နယ်တရားလွှတ်တော် တရားသူကြီးချုပ်များ !စဥ် !တရားသူကြီးချုပ် !တာဝန်သက်တမ်း !တာဝန်ချိန် !မှတ်ချက် |- |၁။ |ဦးဝင်းမြင့်ကျော် |၃၀ မတ် ၂၀၁၁ - ၃၁ အောက်တိုဘာ ၂၀၂၁ |{{Age in years and days|2011|3|30|2021|10|31}} | |- |၂။ |[[နေစိုး|ဦးနေစိုး]] |၁ နိုဝင်ဘာ ၂၀၂၁ - လက်ရှိ |{{Age in years and days|2021|11|1}} | |} === တရားသူကြီးများ === {| class="wikitable" |+တရားလွှတ်တော်တရားသူကြီးများ !စဥ် !တရားလွှတ်တော်တရားသူကြီး !တာဝန်သက်တမ်း !တာဝန်ချိန် |- |၁။ |ဦးလှတင် |၃၀ မတ် ၂၀၁၁ - ၁၃ ဇူလိုင် ၂၀၁၇ |{{Age in years and days|2011|3|30|2017|7|13}} |- |၂။ |ဦးမြင့်သိန်းထွန်း |၃၀ မတ် ၂၀၁၁ - ၂၀ ဇွန် ၂၀၁၁ |{{Age in years and days|2011|3|30|2011|6|20}} |- |၃။ |[[တဲရင့်စ်စမွိုင်းနီခွဲ|ဦးတဲရင့်စ်စမွိုင်းနီခွဲ]] |၄ ဩဂုတ် ၂၀၁၇ - ၂ ဖေဖော်ဝါရီ ၂၀၂၁ |{{Age in years and days|2017|8|4|2021|2|2}} |- |၄။ |ဒေါ်မန်ဟောက်နျန် |၇ ဖေဖော်ဝါရီ ၂၀၂၁ - လက်ရှိ |{{Age in years and days|2021|2|7}} |- |၅။ |[[နေစိုး|ဦးနေစိုး]] |၁၉ ဇွန် ၂၀၂၁ - ၁ နိုဝင်ဘာ ၂၀၂၁ |{{Age in years and days|2021|6|19|2021|11|1}} |- |၆။ |[[မြင့်ဟန် (တရားသူကြီး)|ဦးမြင့်ဟန်]] |၁ နိုဝင်ဘာ ၂၀၂၁ - လက်ရှိ |{{Age in years and days|2021|11|1}} |} == ဖွဲ့စည်းပုံ == ချင်းပြည်နယ်တရားလွှတ်တော်ကို ခရိုင်တရားရုံး (၄)ရုံး၊ မြို့နယ်တရားရုံး (၉)ရုံးဖြင့် ဖွဲ့စည်းထားသည်။<ref>{{cite book | title=၂၀၂၀ပြည့်နှစ် တရားရုံးနှစ်စဉ်အစီရင်ခံစာ| author=ချင်းပြည်နယ်တရားလွှတ်တော်}}</ref> === ခရိုင်တရားရုံးများ === *ဟားခါးခရိုင်တရားရုံး *ဖလမ်းခရိုင်တရားရုံး *မင်းတပ်ခရိုင်တရားရုံး *မတူပီခရိုင်တရားရုံး === မြို့နယ်တရားရုံးများ === *ဟားခါးမြို့နယ်တရားရုံး *ထန်တလန်မြို့နယ်တရားရုံး *ဖလမ်းမြို့နယ်တရားရုံး *တီးတိန်မြို့နယ်တရားရုံး *တွန်းဇံမြို့နယ်တရားရုံး *မင်းတပ်မြို့နယ်တရားရုံး *ကန်ပက်လက်မြို့နယ်တရားရုံး *မတူပီမြို့နယ်တရားရုံး *ပလက်ဝမြို့နယ်တရားရုံး === တရားသူကြီးများ === ၂၀၂၀ပြည့်နှစ်တွင် ပြည်နယ်တရားလွှတ်တော်၌ တရားသူကြီးချုပ်အပါအဝင် (၃)ဦးရှိသည်။ ပြည်နယ်တရားလွှတ်တော်အောက်တွင် တရားသူကြီးချုပ်ရုံးနှင့် ပြည်နယ်တရားရေးဦးစီးမှူးရုံးတို့ရှိသည်။ ==ကိုးကား== {{reflist}} {{မြန်မာနိုင်ငံ၏ တရားစီရင်ရေး}} [[ကဏ္ဍ:မြန်မာနိုင်ငံ၏ တရားစီရင်ရေး]] [[ကဏ္ဍ:ချင်းပြည်နယ်]] fvp1x5ha6f3cxxi1ixkmzu8mwgsihf3 876817 876808 2025-06-07T08:39:23Z Salai Rungtoi 22844 /* တရားသူကြီးများ */ 876817 wikitext text/x-wiki {{Infobox high court |court_name = ချင်းပြည်နယ်တရားလွှတ်တော်<br /><small>High Court of Chin State</small> |native_name = |image = |imagesize = |caption = |motto = |established = <!-- year --> |dissolved = <!-- year --> |country = [[မြန်မာနိုင်ငံ]] |location = [[ဟားခါးမြို့]] |coordinates = <!-- {{coord|45.000|-122.000|display=inline,title}} --> |type = <!-- partisan election/non-partisan election/legislative selection/executive selection/co-option/etc --> |authority = [[မြန်မာနိုင်ငံအခြေခံဥပဒေ(၂၀၀၈)|ဖွဲ့စည်းပုံအခြေခံဥပဒေ]] |appeals = <!-- appeals from this court go where --> |terms = |positions = ၃ |budget = <!-- amount of annual budget --> |website ={{url|http://chin.hc.gov.mm}} |chiefjudgetitle = တရားသူကြီးချုပ် |chiefjudgename = ဦး[[နေစိုး]] |termstart = ၁ နိုဝင်ဘာ ၂၀၂၁ |termend = <!-- year term for current chief as chief ends, if applicable --> |termend2 = <!-- year term of current chief ends if applicable --> |chiefjudgetitle2 = <!-- title of the second top judge if applicable--> |chiefjudgename2 = <!-- current deputy chief's name --> |termstart2 = <!-- year current deputy chief became chief --> |termend3 = <!-- year term for current deputy chief as chief ends, if applicable --> |termend4 = <!-- year term of current deputy chief ends if applicable --> }} '''ချင်းပြည်နယ်တရားလွှတ်တော်''' သည် [[ချင်းပြည်နယ်]]တွင် အမြင့်ဆုံးတရားရုံးဖြစ်သည်။ မြန်မာနိုင်ငံ၏ ဒုတိယအမြင့်ဆုံးအဆင့်ရှိ တရားရုံးဖြစ်ကာ ခရိုင်တရားရုံး (၄)ရုံး၊ မြို့နယ်တရားရုံး (၉)ရုံးရှိသည်။ == သမိုင်းကြောင်း == ချင်းပြည်နယ်တွင် ၁၉၇၄ ခုနှစ်မတိုင်မီက သီးခြားတရားရုံးများ ဖွင့်လှစ်နိုင်ခြင်း မရှိခဲ့ဘဲ၊ တရားစီရင်ရေးကိစ္စများကို နယ်ဘက်ဆိုင်ရာ အုပ်ချုပ်ရေးရုံးများက ပူးတွဲဆောင်ရွက်ခဲ့ရသည်။ မြောက်ပိုင်းဒေသအတွက် ကလေးမြို့တွင် ရုံးစိုက်ခဲ့ပြီး၊ တောင်ပိုင်း မင်းတပ်မြို့၌ ၁၉၆၁ ခုနှစ်ကုန်ပိုင်းတွင် ခရိုင်တရားမတရားသူကြီးရုံးကို ဖွင့်လှစ်ခဲ့သည်။ ထိုစဉ်က တရားရေးဝန်ထမ်းအဆင့်-၂ နှင့် အဆင့်တူညီသော ခရိုင်ဝန် ဦးအောင်တိုး နှင့် ၎င်းနောက်တွင် ဦးမြ တို့က တရားစီရင်ရေးကိုပါ ပူးတွဲ ဆောင်ရွက်ခဲ့သည်။ မြောက်ပိုင်း ဖလမ်းခရိုင်တွင်မူ သီးခြား တရားရုံး ဖွင့်လှစ်ထားခြင်း မရှိသေးပေ။ === ၁၉၇၄ ခုနှစ် နောက်ပိုင်း အပြောင်းအလဲများ === ၁၉၇၄ ခုနှစ်တွင် ပထမအကြိမ် ပြည်သူ့ကောင်စီ (မြန်မာ့ဆိုရှယ်လစ်လမ်းစဉ်ပါတီ) ဖွဲ့စည်းသောအခါ ခရိုင်များကို ဖျက်သိမ်းပြီး ပြည်နယ်၊ မြို့နယ်၊ ရပ်ကွက်/ကျေးရွာ အဆင့် တရားရုံးများကို သီးခြားဖွဲ့စည်း၍ ဖွင့်လှစ်ခဲ့သည်။ ချင်းပြည်နယ်တရားရုံး: ပြည်နယ်အဆင့် ချင်းပြည်နယ်တရားရုံးကို ပြည်နယ်အဆင့် တရားသူကြီး (၃) ဦးဖြင့် ဖွဲ့စည်းခဲ့သည်။ ဥက္ကဋ္ဌ: ဦးမန်လျန် (ဘီအေ၊ ဘီအယ်လ်၊ ဘီအာရ်အီး) (မတူပီမြို့နယ်) အဖွဲ့ဝင်များ: ဦးမန်လျန် (တီးတိန်မြို့နယ်)၊ ဦးလွှမ်တလိန်း (ဖလမ်းမြို့နယ်) ပြည်နယ်တရားရေးဦးစီးမှူး: တရားရေးဝန်ထမ်းအဆင့်-၂ ဦးညွန့် က စတင်ဆောင်ရွက်ခဲ့ပြီး ၎င်းပြောင်းရွှေ့ပြီးနောက် ဦးတင်မောင် က ဆက်လက်ဆောင်ရွက်ခဲ့သည်။ ၁၉၇၆ ခုနှစ်တွင် ပြည်နယ်တရားသူကြီးအဖွဲ့ဝင် ဦးမန်လျန် (တီးတိန်) မှာ တောင်သူလယ်သမားရေးရာ ဗဟိုကော်မတီဝင်အဖြစ် ရာထူးပြောင်းရွှေ့ခံရသဖြင့် ၎င်းနေရာ၌ ဦးဗန်လျန် (ထန်တလန်) အား ပြည်နယ်တရားသူကြီးအဖွဲ့ဝင်အဖြစ် ခန့်ထားခဲ့သည်။ === မင်းတပ်ရုံးခွဲ တည်ထောင်ခြင်းနှင့် ဖျက်သိမ်းခြင်း === ချင်းပြည်နယ်၏ လမ်းပန်းဆက်သွယ်ရေး ခက်ခဲမှုများကြောင့် "ချင်းပြည်နယ်တရားရုံး မင်းတပ်ရုံးခွဲ" ကို မင်းတပ်မြို့၌ ဖွင့်လှစ်ခဲ့သည်။ ယင်းရုံးခွဲတွင် ချင်းပြည်နယ်တရားရုံးမှ တရားသူကြီးတစ်ဦးဦးက အလှည့်ကျ သွားရောက်၍ ရုံးထိုင်ကာ၊ နယ်မြေခံ ပြည်နယ်ပြည်သူ့ကောင်စီကိုယ်စားလှယ် (ပြည်နယ်အဆင့်) များက အချိန်ပိုင်း ပြည်နယ်တရားသူကြီးအဖွဲ့ဝင်များအဖြစ် ပူးပေါင်း ဆောင်ရွက်ခဲ့သည်။ မင်းတပ်ရုံးခွဲ တာဝန်ခံ: တရားရေးဝန်ထမ်းအဆင့်-၂ ဦးတင်လှ က ဆောင်ရွက်ခဲ့သော်လည်း သေနတ်ဖြင့် ပစ်ခတ်ခံရပြီး ကွယ်လွန်ခဲ့သည်။ ၎င်း၏နေရာကို တရားရေးဝန်ထမ်းအဆင့်-၃ ဦးဘဟန် ကို ရာထူးတိုး၍ ပြောင်းရွှေ့နေရာချထားခဲ့သည်။ ၁၉၇၇ ခုနှစ်တွင် ချင်းပြည်နယ်တရားရုံး "မင်းတပ်ရုံးခွဲ" ကို ဖျက်သိမ်းခဲ့ပြီး၊ ဟားခါးမြို့ရှိ ပြည်နယ်တရားရုံးတွင်သာ စုစည်း၍ ဖွင့်လှစ်ခဲ့သည်။ ထိုအချိန်တွင် "မင်းတပ်ရုံးခွဲ" မှ တရားရေးဝန်ထမ်းအဆင့်-၂ ဦးဘဟန်သည် ရာထူးတိုးမြှင့်၍ မန္တလေးသို့ ပြောင်းရွှေ့သွားပြီး၊ ဟားခါးပြည်နယ်တရားရုံးမှ တရားရေးဝန်ထမ်းအဆင့်-၂ ဦးသိန်းအောင်သည်လည်း ပဲခူးတိုင်းသို့ ပြောင်းရွှေ့သွားသဖြင့် ၎င်းတို့နေရာ၌ ဦးအောင်ကြည် ပြောင်းရွှေ့ရောက်ရှိလာခဲ့ပါသည်။<ref>{{Cite web|url=https://chin.hc.gov.mm/2/%E1%80%9E%E1%80%99%E1%80%AD%E1%80%AF%E1%80%84%E1%80%BA%E1%80%B8%E1%80%80%E1%80%BC%E1%80%B1%E1%80%AC%E1%80%84%E1%80%BA%E1%80%B8|title=သမိုင်းကြောင်း|publisher=ချင်းပြည်နယ်တရားလွှတ်တော်|accessdate=၂၀၂၅-၆-၇}}</ref> === ပြည်ထောင်စုလွှတ်တော်ခေတ် === ၂၀၁၁ခုနှစ် မတ်လ ၃၀ရက်နေ့မှစ၍ [[မြန်မာနိုင်ငံဖွဲ့စည်းပုံအခြေခံဥပဒေ (၂၀၀၈)|၂၀၀၈ အခြေခံဥပဒေ]]အရ ယခင် ချင်းပြည်နယ်တရားရုံးကို ချင်းပြည်နယ်တရားလွှတ်တော်အဖြစ် ပြောင်းလဲဖွဲ့စည်းခဲ့သည်။ ထိုစဉ်က တရားသူကြီးချုပ် (၁)ဦး၊ တရားသူကြီး(၂)ဦး စုစုပေါင်း (၃)ဦးဖြင့် ဖွဲ့စည်းခဲ့သည်။ == တည်နေရာ == ချင်းပြည်နယ်တရားလွှတ်တော်သည် [[ဟားခါးမြို့]]တွင် တည်ရှိသည်။ == တရားသူကြီးချုပ်များ == {| class="wikitable" |+ချင်းပြည်နယ်တရားလွှတ်တော် တရားသူကြီးချုပ်များ !စဥ် !တရားသူကြီးချုပ် !တာဝန်သက်တမ်း !တာဝန်ချိန် !မှတ်ချက် |- |၁။ |ဦးဝင်းမြင့်ကျော် |၃၀ မတ် ၂၀၁၁ - ၃၁ အောက်တိုဘာ ၂၀၂၁ |{{Age in years and days|2011|3|30|2021|10|31}} | |- |၂။ |[[နေစိုး|ဦးနေစိုး]] |၁ နိုဝင်ဘာ ၂၀၂၁ - လက်ရှိ |{{Age in years and days|2021|11|1}} | |} === တရားသူကြီးများ === {| class="wikitable" |+တရားလွှတ်တော်တရားသူကြီးများ !စဥ် !တရားလွှတ်တော်တရားသူကြီး !တာဝန်သက်တမ်း !တာဝန်ချိန် |- |၁။ |ဦးလှတင် |၃၀ မတ် ၂၀၁၁ - ၁၃ ဇူလိုင် ၂၀၁၇ |{{Age in years and days|2011|3|30|2017|7|13}} |- |၂။ |ဦးမြင့်သိန်းထွန်း |၃၀ မတ် ၂၀၁၁ - ၂၀ ဇွန် ၂၀၁၁ |{{Age in years and days|2011|3|30|2011|6|20}} |- |၃။ |[[တဲရင့်စ်စမွိုင်းနီခွဲ|ဦးတဲရင့်စ်စမွိုင်းနီခွဲ]] |၄ ဩဂုတ် ၂၀၁၇ - ၂ ဖေဖော်ဝါရီ ၂၀၂၁ |{{Age in years and days|2017|8|4|2021|2|2}} |- |၄။ |[[မန်ဟောက်နျန်|ဒေါ်မန်ဟောက်နျန်]] |၇ ဖေဖော်ဝါရီ ၂၀၂၁ - လက်ရှိ |{{Age in years and days|2021|2|7}} |- |၅။ |[[နေစိုး|ဦးနေစိုး]] |၁၉ ဇွန် ၂၀၂၁ - ၁ နိုဝင်ဘာ ၂၀၂၁ |{{Age in years and days|2021|6|19|2021|11|1}} |- |၆။ |[[မြင့်ဟန် (တရားသူကြီး)|ဦးမြင့်ဟန်]] |၁ နိုဝင်ဘာ ၂၀၂၁ - လက်ရှိ |{{Age in years and days|2021|11|1}} |} == ဖွဲ့စည်းပုံ == ချင်းပြည်နယ်တရားလွှတ်တော်ကို ခရိုင်တရားရုံး (၄)ရုံး၊ မြို့နယ်တရားရုံး (၉)ရုံးဖြင့် ဖွဲ့စည်းထားသည်။<ref>{{cite book | title=၂၀၂၀ပြည့်နှစ် တရားရုံးနှစ်စဉ်အစီရင်ခံစာ| author=ချင်းပြည်နယ်တရားလွှတ်တော်}}</ref> === ခရိုင်တရားရုံးများ === *ဟားခါးခရိုင်တရားရုံး *ဖလမ်းခရိုင်တရားရုံး *မင်းတပ်ခရိုင်တရားရုံး *မတူပီခရိုင်တရားရုံး === မြို့နယ်တရားရုံးများ === *ဟားခါးမြို့နယ်တရားရုံး *ထန်တလန်မြို့နယ်တရားရုံး *ဖလမ်းမြို့နယ်တရားရုံး *တီးတိန်မြို့နယ်တရားရုံး *တွန်းဇံမြို့နယ်တရားရုံး *မင်းတပ်မြို့နယ်တရားရုံး *ကန်ပက်လက်မြို့နယ်တရားရုံး *မတူပီမြို့နယ်တရားရုံး *ပလက်ဝမြို့နယ်တရားရုံး === တရားသူကြီးများ === ၂၀၂၀ပြည့်နှစ်တွင် ပြည်နယ်တရားလွှတ်တော်၌ တရားသူကြီးချုပ်အပါအဝင် (၃)ဦးရှိသည်။ ပြည်နယ်တရားလွှတ်တော်အောက်တွင် တရားသူကြီးချုပ်ရုံးနှင့် ပြည်နယ်တရားရေးဦးစီးမှူးရုံးတို့ရှိသည်။ ==ကိုးကား== {{reflist}} {{မြန်မာနိုင်ငံ၏ တရားစီရင်ရေး}} [[ကဏ္ဍ:မြန်မာနိုင်ငံ၏ တရားစီရင်ရေး]] [[ကဏ္ဍ:ချင်းပြည်နယ်]] ix18zyxz6hivzmd9pe54k2tn2qlhe05 876824 876817 2025-06-07T08:49:22Z Salai Rungtoi 22844 876824 wikitext text/x-wiki {{Infobox high court |court_name = ချင်းပြည်နယ်တရားလွှတ်တော်<br /><small>High Court of Chin State</small> |native_name = |image = |imagesize = |caption = |motto = |established = <!-- year --> |dissolved = <!-- year --> |country = [[မြန်မာနိုင်ငံ]] |location = [[ဟားခါးမြို့]] |coordinates = <!-- {{coord|45.000|-122.000|display=inline,title}} --> |type = <!-- partisan election/non-partisan election/legislative selection/executive selection/co-option/etc --> |authority = [[မြန်မာနိုင်ငံအခြေခံဥပဒေ(၂၀၀၈)|ဖွဲ့စည်းပုံအခြေခံဥပဒေ]] |appeals = <!-- appeals from this court go where --> |terms = |positions = ၃ |budget = <!-- amount of annual budget --> |website ={{url|http://chin.hc.gov.mm}} |chiefjudgetitle = တရားသူကြီးချုပ် |chiefjudgename = ဦး[[နေစိုး]] |termstart = ၁ နိုဝင်ဘာ ၂၀၂၁ |termend = <!-- year term for current chief as chief ends, if applicable --> |termend2 = <!-- year term of current chief ends if applicable --> |chiefjudgetitle2 = <!-- title of the second top judge if applicable--> |chiefjudgename2 = <!-- current deputy chief's name --> |termstart2 = <!-- year current deputy chief became chief --> |termend3 = <!-- year term for current deputy chief as chief ends, if applicable --> |termend4 = <!-- year term of current deputy chief ends if applicable --> }} '''ချင်းပြည်နယ်တရားလွှတ်တော်''' သည် [[ချင်းပြည်နယ်]]တွင် အမြင့်ဆုံးတရားရုံးဖြစ်သည်။ မြန်မာနိုင်ငံ၏ ဒုတိယအမြင့်ဆုံးအဆင့်ရှိ တရားရုံးဖြစ်ကာ ခရိုင်တရားရုံး (၄)ရုံး၊ မြို့နယ်တရားရုံး (၉)ရုံးရှိသည်။ == သမိုင်းကြောင်း == ချင်းပြည်နယ်တွင် ၁၉၇၄ ခုနှစ်မတိုင်မီက သီးခြားတရားရုံးများ ဖွင့်လှစ်နိုင်ခြင်း မရှိခဲ့ဘဲ၊ တရားစီရင်ရေးကိစ္စများကို နယ်ဘက်ဆိုင်ရာ အုပ်ချုပ်ရေးရုံးများက ပူးတွဲဆောင်ရွက်ခဲ့ရသည်။ မြောက်ပိုင်းဒေသအတွက် ကလေးမြို့တွင် ရုံးစိုက်ခဲ့ပြီး၊ တောင်ပိုင်း မင်းတပ်မြို့၌ ၁၉၆၁ ခုနှစ်ကုန်ပိုင်းတွင် ခရိုင်တရားမတရားသူကြီးရုံးကို ဖွင့်လှစ်ခဲ့သည်။ ထိုစဉ်က တရားရေးဝန်ထမ်းအဆင့်-၂ နှင့် အဆင့်တူညီသော ခရိုင်ဝန် ဦးအောင်တိုး နှင့် ၎င်းနောက်တွင် ဦးမြ တို့က တရားစီရင်ရေးကိုပါ ပူးတွဲ ဆောင်ရွက်ခဲ့သည်။ မြောက်ပိုင်း ဖလမ်းခရိုင်တွင်မူ သီးခြား တရားရုံး ဖွင့်လှစ်ထားခြင်း မရှိသေးပေ။ === ၁၉၇၄ ခုနှစ် နောက်ပိုင်း အပြောင်းအလဲများ === ၁၉၇၄ ခုနှစ်တွင် ပထမအကြိမ် ပြည်သူ့ကောင်စီ (မြန်မာ့ဆိုရှယ်လစ်လမ်းစဉ်ပါတီ) ဖွဲ့စည်းသောအခါ ခရိုင်များကို ဖျက်သိမ်းပြီး ပြည်နယ်၊ မြို့နယ်၊ ရပ်ကွက်/ကျေးရွာ အဆင့် တရားရုံးများကို သီးခြားဖွဲ့စည်း၍ ဖွင့်လှစ်ခဲ့သည်။ ချင်းပြည်နယ်တရားရုံး: ပြည်နယ်အဆင့် ချင်းပြည်နယ်တရားရုံးကို ပြည်နယ်အဆင့် တရားသူကြီး (၃) ဦးဖြင့် ဖွဲ့စည်းခဲ့သည်။ ဥက္ကဋ္ဌ: ဦးမန်လျန် (ဘီအေ၊ ဘီအယ်လ်၊ ဘီအာရ်အီး) (မတူပီမြို့နယ်) အဖွဲ့ဝင်များ: ဦးမန်လျန် (တီးတိန်မြို့နယ်)၊ ဦးလွှမ်တလိန်း (ဖလမ်းမြို့နယ်) ပြည်နယ်တရားရေးဦးစီးမှူး: တရားရေးဝန်ထမ်းအဆင့်-၂ ဦးညွန့် က စတင်ဆောင်ရွက်ခဲ့ပြီး ၎င်းပြောင်းရွှေ့ပြီးနောက် ဦးတင်မောင် က ဆက်လက်ဆောင်ရွက်ခဲ့သည်။ ၁၉၇၆ ခုနှစ်တွင် ပြည်နယ်တရားသူကြီးအဖွဲ့ဝင် ဦးမန်လျန် (တီးတိန်) မှာ တောင်သူလယ်သမားရေးရာ ဗဟိုကော်မတီဝင်အဖြစ် ရာထူးပြောင်းရွှေ့ခံရသဖြင့် ၎င်းနေရာ၌ ဦးဗန်လျန် (ထန်တလန်) အား ပြည်နယ်တရားသူကြီးအဖွဲ့ဝင်အဖြစ် ခန့်ထားခဲ့သည်။ === မင်းတပ်ရုံးခွဲ တည်ထောင်ခြင်းနှင့် ဖျက်သိမ်းခြင်း === ချင်းပြည်နယ်၏ လမ်းပန်းဆက်သွယ်ရေး ခက်ခဲမှုများကြောင့် "ချင်းပြည်နယ်တရားရုံး မင်းတပ်ရုံးခွဲ" ကို မင်းတပ်မြို့၌ ဖွင့်လှစ်ခဲ့သည်။ ယင်းရုံးခွဲတွင် ချင်းပြည်နယ်တရားရုံးမှ တရားသူကြီးတစ်ဦးဦးက အလှည့်ကျ သွားရောက်၍ ရုံးထိုင်ကာ၊ နယ်မြေခံ ပြည်နယ်ပြည်သူ့ကောင်စီကိုယ်စားလှယ် (ပြည်နယ်အဆင့်) များက အချိန်ပိုင်း ပြည်နယ်တရားသူကြီးအဖွဲ့ဝင်များအဖြစ် ပူးပေါင်း ဆောင်ရွက်ခဲ့သည်။ မင်းတပ်ရုံးခွဲ တာဝန်ခံ: တရားရေးဝန်ထမ်းအဆင့်-၂ ဦးတင်လှ က ဆောင်ရွက်ခဲ့သော်လည်း သေနတ်ဖြင့် ပစ်ခတ်ခံရပြီး ကွယ်လွန်ခဲ့သည်။ ၎င်း၏နေရာကို တရားရေးဝန်ထမ်းအဆင့်-၃ ဦးဘဟန် ကို ရာထူးတိုး၍ ပြောင်းရွှေ့နေရာချထားခဲ့သည်။ ၁၉၇၇ ခုနှစ်တွင် ချင်းပြည်နယ်တရားရုံး "မင်းတပ်ရုံးခွဲ" ကို ဖျက်သိမ်းခဲ့ပြီး၊ ဟားခါးမြို့ရှိ ပြည်နယ်တရားရုံးတွင်သာ စုစည်း၍ ဖွင့်လှစ်ခဲ့သည်။ ထိုအချိန်တွင် "မင်းတပ်ရုံးခွဲ" မှ တရားရေးဝန်ထမ်းအဆင့်-၂ ဦးဘဟန်သည် ရာထူးတိုးမြှင့်၍ မန္တလေးသို့ ပြောင်းရွှေ့သွားပြီး၊ ဟားခါးပြည်နယ်တရားရုံးမှ တရားရေးဝန်ထမ်းအဆင့်-၂ ဦးသိန်းအောင်သည်လည်း ပဲခူးတိုင်းသို့ ပြောင်းရွှေ့သွားသဖြင့် ၎င်းတို့နေရာ၌ ဦးအောင်ကြည် ပြောင်းရွှေ့ရောက်ရှိလာခဲ့ပါသည်။<ref>{{Cite web|url=https://chin.hc.gov.mm/2/%E1%80%9E%E1%80%99%E1%80%AD%E1%80%AF%E1%80%84%E1%80%BA%E1%80%B8%E1%80%80%E1%80%BC%E1%80%B1%E1%80%AC%E1%80%84%E1%80%BA%E1%80%B8|title=သမိုင်းကြောင်း|publisher=ချင်းပြည်နယ်တရားလွှတ်တော်|accessdate=၂၀၂၅-၆-၇}}</ref> === ပြည်ထောင်စုလွှတ်တော်ခေတ် === ချင်းပြည်နယ်တရားလွှတ်တော်ကို [[မြန်မာနိုင်ငံဖွဲ့စည်းပုံအခြေခံဥပဒေ (၂၀၀၈)|၂၀၀၈ ခုနှစ် ဖွဲ့စည်းပုံအခြေခံဥပဒေ]]ပုဒ်မ ၃၀၅ နှင့် ၂၀၁၀ ပြည့်နှစ် ပြည်ထောင်စုတရားစီရင်ရေးဥပဒေပုဒ်မ ၃၄ တို့အရ၊ ၂၀၁၁ ခုနှစ်၊ မတ်လ ၃၀ ရက်နေ့တွင် ပြည်နယ်တရားသူကြီးချုပ်နှင့် ပြည်နယ်တရားလွှတ်တော်တရားသူကြီး (၂) ဦးဖြင့် စတင်ဖွဲ့စည်းခဲ့သည်။ == တည်နေရာ == ချင်းပြည်နယ်တရားလွှတ်တော်သည် [[ဟားခါးမြို့]]တွင် တည်ရှိသည်။ == တရားသူကြီးချုပ်များ == {| class="wikitable" |+ချင်းပြည်နယ်တရားလွှတ်တော် တရားသူကြီးချုပ်များ !စဥ် !တရားသူကြီးချုပ် !တာဝန်သက်တမ်း !တာဝန်ချိန် !မှတ်ချက် |- |၁။ |ဦးဝင်းမြင့်ကျော် |၃၀ မတ် ၂၀၁၁ - ၃၁ အောက်တိုဘာ ၂၀၂၁ |{{Age in years and days|2011|3|30|2021|10|31}} | |- |၂။ |[[နေစိုး|ဦးနေစိုး]] |၁ နိုဝင်ဘာ ၂၀၂၁ - လက်ရှိ |{{Age in years and days|2021|11|1}} | |} === တရားသူကြီးများ === {| class="wikitable" |+တရားလွှတ်တော်တရားသူကြီးများ !စဥ် !တရားလွှတ်တော်တရားသူကြီး !တာဝန်သက်တမ်း !တာဝန်ချိန် |- |၁။ |ဦးလှတင် |၃၀ မတ် ၂၀၁၁ - ၁၃ ဇူလိုင် ၂၀၁၇ |{{Age in years and days|2011|3|30|2017|7|13}} |- |၂။ |ဦးမြင့်သိန်းထွန်း |၃၀ မတ် ၂၀၁၁ - ၂၀ ဇွန် ၂၀၁၁ |{{Age in years and days|2011|3|30|2011|6|20}} |- |၃။ |[[တဲရင့်စ်စမွိုင်းနီခွဲ|ဦးတဲရင့်စ်စမွိုင်းနီခွဲ]] |၄ ဩဂုတ် ၂၀၁၇ - ၂ ဖေဖော်ဝါရီ ၂၀၂၁ |{{Age in years and days|2017|8|4|2021|2|2}} |- |၄။ |[[မန်ဟောက်နျန်|ဒေါ်မန်ဟောက်နျန်]] |၇ ဖေဖော်ဝါရီ ၂၀၂၁ - လက်ရှိ |{{Age in years and days|2021|2|7}} |- |၅။ |[[နေစိုး|ဦးနေစိုး]] |၁၉ ဇွန် ၂၀၂၁ - ၁ နိုဝင်ဘာ ၂၀၂၁ |{{Age in years and days|2021|6|19|2021|11|1}} |- |၆။ |[[မြင့်ဟန် (တရားသူကြီး)|ဦးမြင့်ဟန်]] |၁ နိုဝင်ဘာ ၂၀၂၁ - လက်ရှိ |{{Age in years and days|2021|11|1}} |} == ဖွဲ့စည်းပုံ == ချင်းပြည်နယ်တရားလွှတ်တော်ကို ခရိုင်တရားရုံး (၄)ရုံး၊ မြို့နယ်တရားရုံး (၉)ရုံးဖြင့် ဖွဲ့စည်းထားသည်။<ref>{{cite book | title=၂၀၂၀ပြည့်နှစ် တရားရုံးနှစ်စဉ်အစီရင်ခံစာ| author=ချင်းပြည်နယ်တရားလွှတ်တော်}}</ref> === ခရိုင်တရားရုံးများ === *ဟားခါးခရိုင်တရားရုံး *ဖလမ်းခရိုင်တရားရုံး *မင်းတပ်ခရိုင်တရားရုံး *မတူပီခရိုင်တရားရုံး === မြို့နယ်တရားရုံးများ === *ဟားခါးမြို့နယ်တရားရုံး *ထန်တလန်မြို့နယ်တရားရုံး *ဖလမ်းမြို့နယ်တရားရုံး *တီးတိန်မြို့နယ်တရားရုံး *တွန်းဇံမြို့နယ်တရားရုံး *မင်းတပ်မြို့နယ်တရားရုံး *ကန်ပက်လက်မြို့နယ်တရားရုံး *မတူပီမြို့နယ်တရားရုံး *ပလက်ဝမြို့နယ်တရားရုံး === တရားသူကြီးများ === ၂၀၂၀ပြည့်နှစ်တွင် ပြည်နယ်တရားလွှတ်တော်၌ တရားသူကြီးချုပ်အပါအဝင် (၃)ဦးရှိသည်။ ပြည်နယ်တရားလွှတ်တော်အောက်တွင် တရားသူကြီးချုပ်ရုံးနှင့် ပြည်နယ်တရားရေးဦးစီးမှူးရုံးတို့ရှိသည်။ ==ကိုးကား== {{reflist}} {{မြန်မာနိုင်ငံ၏ တရားစီရင်ရေး}} [[ကဏ္ဍ:မြန်မာနိုင်ငံ၏ တရားစီရင်ရေး]] [[ကဏ္ဍ:ချင်းပြည်နယ်]] op6bwrdrsnrxicvpq90aktn041zd2iw 876830 876824 2025-06-07T09:24:01Z Salai Rungtoi 22844 /* တရားသူကြီးများ */ 876830 wikitext text/x-wiki {{Infobox high court |court_name = ချင်းပြည်နယ်တရားလွှတ်တော်<br /><small>High Court of Chin State</small> |native_name = |image = |imagesize = |caption = |motto = |established = <!-- year --> |dissolved = <!-- year --> |country = [[မြန်မာနိုင်ငံ]] |location = [[ဟားခါးမြို့]] |coordinates = <!-- {{coord|45.000|-122.000|display=inline,title}} --> |type = <!-- partisan election/non-partisan election/legislative selection/executive selection/co-option/etc --> |authority = [[မြန်မာနိုင်ငံအခြေခံဥပဒေ(၂၀၀၈)|ဖွဲ့စည်းပုံအခြေခံဥပဒေ]] |appeals = <!-- appeals from this court go where --> |terms = |positions = ၃ |budget = <!-- amount of annual budget --> |website ={{url|http://chin.hc.gov.mm}} |chiefjudgetitle = တရားသူကြီးချုပ် |chiefjudgename = ဦး[[နေစိုး]] |termstart = ၁ နိုဝင်ဘာ ၂၀၂၁ |termend = <!-- year term for current chief as chief ends, if applicable --> |termend2 = <!-- year term of current chief ends if applicable --> |chiefjudgetitle2 = <!-- title of the second top judge if applicable--> |chiefjudgename2 = <!-- current deputy chief's name --> |termstart2 = <!-- year current deputy chief became chief --> |termend3 = <!-- year term for current deputy chief as chief ends, if applicable --> |termend4 = <!-- year term of current deputy chief ends if applicable --> }} '''ချင်းပြည်နယ်တရားလွှတ်တော်''' သည် [[ချင်းပြည်နယ်]]တွင် အမြင့်ဆုံးတရားရုံးဖြစ်သည်။ မြန်မာနိုင်ငံ၏ ဒုတိယအမြင့်ဆုံးအဆင့်ရှိ တရားရုံးဖြစ်ကာ ခရိုင်တရားရုံး (၄)ရုံး၊ မြို့နယ်တရားရုံး (၉)ရုံးရှိသည်။ == သမိုင်းကြောင်း == ချင်းပြည်နယ်တွင် ၁၉၇၄ ခုနှစ်မတိုင်မီက သီးခြားတရားရုံးများ ဖွင့်လှစ်နိုင်ခြင်း မရှိခဲ့ဘဲ၊ တရားစီရင်ရေးကိစ္စများကို နယ်ဘက်ဆိုင်ရာ အုပ်ချုပ်ရေးရုံးများက ပူးတွဲဆောင်ရွက်ခဲ့ရသည်။ မြောက်ပိုင်းဒေသအတွက် ကလေးမြို့တွင် ရုံးစိုက်ခဲ့ပြီး၊ တောင်ပိုင်း မင်းတပ်မြို့၌ ၁၉၆၁ ခုနှစ်ကုန်ပိုင်းတွင် ခရိုင်တရားမတရားသူကြီးရုံးကို ဖွင့်လှစ်ခဲ့သည်။ ထိုစဉ်က တရားရေးဝန်ထမ်းအဆင့်-၂ နှင့် အဆင့်တူညီသော ခရိုင်ဝန် ဦးအောင်တိုး နှင့် ၎င်းနောက်တွင် ဦးမြ တို့က တရားစီရင်ရေးကိုပါ ပူးတွဲ ဆောင်ရွက်ခဲ့သည်။ မြောက်ပိုင်း ဖလမ်းခရိုင်တွင်မူ သီးခြား တရားရုံး ဖွင့်လှစ်ထားခြင်း မရှိသေးပေ။ === ၁၉၇၄ ခုနှစ် နောက်ပိုင်း အပြောင်းအလဲများ === ၁၉၇၄ ခုနှစ်တွင် ပထမအကြိမ် ပြည်သူ့ကောင်စီ (မြန်မာ့ဆိုရှယ်လစ်လမ်းစဉ်ပါတီ) ဖွဲ့စည်းသောအခါ ခရိုင်များကို ဖျက်သိမ်းပြီး ပြည်နယ်၊ မြို့နယ်၊ ရပ်ကွက်/ကျေးရွာ အဆင့် တရားရုံးများကို သီးခြားဖွဲ့စည်း၍ ဖွင့်လှစ်ခဲ့သည်။ ချင်းပြည်နယ်တရားရုံး: ပြည်နယ်အဆင့် ချင်းပြည်နယ်တရားရုံးကို ပြည်နယ်အဆင့် တရားသူကြီး (၃) ဦးဖြင့် ဖွဲ့စည်းခဲ့သည်။ ဥက္ကဋ္ဌ: ဦးမန်လျန် (ဘီအေ၊ ဘီအယ်လ်၊ ဘီအာရ်အီး) (မတူပီမြို့နယ်) အဖွဲ့ဝင်များ: ဦးမန်လျန် (တီးတိန်မြို့နယ်)၊ ဦးလွှမ်တလိန်း (ဖလမ်းမြို့နယ်) ပြည်နယ်တရားရေးဦးစီးမှူး: တရားရေးဝန်ထမ်းအဆင့်-၂ ဦးညွန့် က စတင်ဆောင်ရွက်ခဲ့ပြီး ၎င်းပြောင်းရွှေ့ပြီးနောက် ဦးတင်မောင် က ဆက်လက်ဆောင်ရွက်ခဲ့သည်။ ၁၉၇၆ ခုနှစ်တွင် ပြည်နယ်တရားသူကြီးအဖွဲ့ဝင် ဦးမန်လျန် (တီးတိန်) မှာ တောင်သူလယ်သမားရေးရာ ဗဟိုကော်မတီဝင်အဖြစ် ရာထူးပြောင်းရွှေ့ခံရသဖြင့် ၎င်းနေရာ၌ ဦးဗန်လျန် (ထန်တလန်) အား ပြည်နယ်တရားသူကြီးအဖွဲ့ဝင်အဖြစ် ခန့်ထားခဲ့သည်။ === မင်းတပ်ရုံးခွဲ တည်ထောင်ခြင်းနှင့် ဖျက်သိမ်းခြင်း === ချင်းပြည်နယ်၏ လမ်းပန်းဆက်သွယ်ရေး ခက်ခဲမှုများကြောင့် "ချင်းပြည်နယ်တရားရုံး မင်းတပ်ရုံးခွဲ" ကို မင်းတပ်မြို့၌ ဖွင့်လှစ်ခဲ့သည်။ ယင်းရုံးခွဲတွင် ချင်းပြည်နယ်တရားရုံးမှ တရားသူကြီးတစ်ဦးဦးက အလှည့်ကျ သွားရောက်၍ ရုံးထိုင်ကာ၊ နယ်မြေခံ ပြည်နယ်ပြည်သူ့ကောင်စီကိုယ်စားလှယ် (ပြည်နယ်အဆင့်) များက အချိန်ပိုင်း ပြည်နယ်တရားသူကြီးအဖွဲ့ဝင်များအဖြစ် ပူးပေါင်း ဆောင်ရွက်ခဲ့သည်။ မင်းတပ်ရုံးခွဲ တာဝန်ခံ: တရားရေးဝန်ထမ်းအဆင့်-၂ ဦးတင်လှ က ဆောင်ရွက်ခဲ့သော်လည်း သေနတ်ဖြင့် ပစ်ခတ်ခံရပြီး ကွယ်လွန်ခဲ့သည်။ ၎င်း၏နေရာကို တရားရေးဝန်ထမ်းအဆင့်-၃ ဦးဘဟန် ကို ရာထူးတိုး၍ ပြောင်းရွှေ့နေရာချထားခဲ့သည်။ ၁၉၇၇ ခုနှစ်တွင် ချင်းပြည်နယ်တရားရုံး "မင်းတပ်ရုံးခွဲ" ကို ဖျက်သိမ်းခဲ့ပြီး၊ ဟားခါးမြို့ရှိ ပြည်နယ်တရားရုံးတွင်သာ စုစည်း၍ ဖွင့်လှစ်ခဲ့သည်။ ထိုအချိန်တွင် "မင်းတပ်ရုံးခွဲ" မှ တရားရေးဝန်ထမ်းအဆင့်-၂ ဦးဘဟန်သည် ရာထူးတိုးမြှင့်၍ မန္တလေးသို့ ပြောင်းရွှေ့သွားပြီး၊ ဟားခါးပြည်နယ်တရားရုံးမှ တရားရေးဝန်ထမ်းအဆင့်-၂ ဦးသိန်းအောင်သည်လည်း ပဲခူးတိုင်းသို့ ပြောင်းရွှေ့သွားသဖြင့် ၎င်းတို့နေရာ၌ ဦးအောင်ကြည် ပြောင်းရွှေ့ရောက်ရှိလာခဲ့ပါသည်။<ref>{{Cite web|url=https://chin.hc.gov.mm/2/%E1%80%9E%E1%80%99%E1%80%AD%E1%80%AF%E1%80%84%E1%80%BA%E1%80%B8%E1%80%80%E1%80%BC%E1%80%B1%E1%80%AC%E1%80%84%E1%80%BA%E1%80%B8|title=သမိုင်းကြောင်း|publisher=ချင်းပြည်နယ်တရားလွှတ်တော်|accessdate=၂၀၂၅-၆-၇}}</ref> === ပြည်ထောင်စုလွှတ်တော်ခေတ် === ချင်းပြည်နယ်တရားလွှတ်တော်ကို [[မြန်မာနိုင်ငံဖွဲ့စည်းပုံအခြေခံဥပဒေ (၂၀၀၈)|၂၀၀၈ ခုနှစ် ဖွဲ့စည်းပုံအခြေခံဥပဒေ]]ပုဒ်မ ၃၀၅ နှင့် ၂၀၁၀ ပြည့်နှစ် ပြည်ထောင်စုတရားစီရင်ရေးဥပဒေပုဒ်မ ၃၄ တို့အရ၊ ၂၀၁၁ ခုနှစ်၊ မတ်လ ၃၀ ရက်နေ့တွင် ပြည်နယ်တရားသူကြီးချုပ်နှင့် ပြည်နယ်တရားလွှတ်တော်တရားသူကြီး (၂) ဦးဖြင့် စတင်ဖွဲ့စည်းခဲ့သည်။ == တည်နေရာ == ချင်းပြည်နယ်တရားလွှတ်တော်သည် [[ဟားခါးမြို့]]တွင် တည်ရှိသည်။ == တရားသူကြီးချုပ်များ == {| class="wikitable" |+ချင်းပြည်နယ်တရားလွှတ်တော် တရားသူကြီးချုပ်များ !စဥ် !တရားသူကြီးချုပ် !တာဝန်သက်တမ်း !တာဝန်ချိန် !မှတ်ချက် |- |၁။ |ဦးဝင်းမြင့်ကျော် |၃၀ မတ် ၂၀၁၁ - ၃၁ အောက်တိုဘာ ၂၀၂၁ |{{Age in years and days|2011|3|30|2021|10|31}} | |- |၂။ |[[နေစိုး|ဦးနေစိုး]] |၁ နိုဝင်ဘာ ၂၀၂၁ - လက်ရှိ |{{Age in years and days|2021|11|1}} | |} === တရားသူကြီးများ === {| class="wikitable" |+တရားလွှတ်တော်တရားသူကြီးများ !စဥ် !တရားလွှတ်တော်တရားသူကြီး !တာဝန်သက်တမ်း !တာဝန်ချိန် |- |၁။ |ဦးလှတင် |၃၀ မတ် ၂၀၁၁ - ၁၃ ဇူလိုင် ၂၀၁၇ |{{Age in years and days|2011|3|30|2017|7|13}} |- |၂။ |ဦးမြင့်သိန်းထွန်း |၃၀ မတ် ၂၀၁၁ - ၂၀ ဇွန် ၂၀၁၁ |{{Age in years and days|2011|3|30|2011|6|20}} |- |၃။ |[[တဲရင့်စ်စမွိုင်းနီခွဲ|ဦးတဲရင့်စ်စမွိုင်းနီခွဲ]] |၄ ဩဂုတ် ၂၀၁၇ - ၂ ဖေဖော်ဝါရီ ၂၀၂၁ |{{Age in years and days|2017|8|4|2021|2|2}} |- |၄။ |[[မန်ဟောက်နျန်|ဒေါ်မန်ဟောက်နျန်]] |၇ ဖေဖော်ဝါရီ ၂၀၂၁ - လက်ရှိ |{{Age in years and days|2021|2|7}} |- |၅။ |[[နေစိုး|ဦးနေစိုး]] |၁၉ ဇွန် ၂၀၂၁ - ၁ နိုဝင်ဘာ ၂၀၂၁ |{{Age in years and days|2021|6|19|2021|11|1}} |- |၆။ |[[မြင့်ဟန် (တရားသူကြီး)|ဦးမြင့်ဟန်]] |၁ နိုဝင်ဘာ ၂၀၂၁ - လက်ရှိ |{{Age in years and days|2021|11|1}} |} == ဖွဲ့စည်းပုံ == ချင်းပြည်နယ်တရားလွှတ်တော်ကို ခရိုင်တရားရုံး (၄)ရုံး၊ မြို့နယ်တရားရုံး (၉)ရုံးဖြင့် ဖွဲ့စည်းထားသည်။<ref>{{cite book | title=၂၀၂၀ပြည့်နှစ် တရားရုံးနှစ်စဉ်အစီရင်ခံစာ| author=ချင်းပြည်နယ်တရားလွှတ်တော်}}</ref> === ခရိုင်တရားရုံးများ === *ဟားခါးခရိုင်တရားရုံး *ဖလမ်းခရိုင်တရားရုံး *မင်းတပ်ခရိုင်တရားရုံး *မတူပီခရိုင်တရားရုံး === မြို့နယ်တရားရုံးများ === *ဟားခါးမြို့နယ်တရားရုံး *ထန်တလန်မြို့နယ်တရားရုံး *ဖလမ်းမြို့နယ်တရားရုံး *တီးတိန်မြို့နယ်တရားရုံး *တွန်းဇံမြို့နယ်တရားရုံး *မင်းတပ်မြို့နယ်တရားရုံး *ကန်ပက်လက်မြို့နယ်တရားရုံး *မတူပီမြို့နယ်တရားရုံး *ပလက်ဝမြို့နယ်တရားရုံး === တရားသူကြီးများ === ၂၀၂၀ပြည့်နှစ်တွင် ပြည်နယ်တရားလွှတ်တော်၌ တရားသူကြီးချုပ်အပါအဝင် (၃)ဦးရှိသည်။ ပြည်နယ်တရားလွှတ်တော်အောက်တွင် တရားသူကြီးချုပ်ရုံးနှင့် ပြည်နယ်တရားရေးဦးစီးမှူးရုံးတို့ရှိသည်။ === တရားရုံး စီမံခန့်ခွဲမှု === ချင်းပြည်နယ်တရားလွှတ်တော်ကို ပြည်နယ်တရားသူကြီးချုပ်ရုံးနှင့် ပြည်နယ်တရားရေးဦးစီးမှူးရုံးတို့ဖြင့် ဖွဲ့စည်းထားပြီး တရားစီရင်ရေးဆိုင်ရာလုပ်ငန်းများနှင့် စီမံခန့်ခွဲမှုဆိုင်ရာလုပ်ငန်းများကို အချိန်နှင့်တစ်ပြေးညီ ဆောင်ရွက်လျက်ရှိသည်။ {| class="wikitable" |+ချင်းပြည်နယ်တရားရေးဦးစီးမှူးများ<ref>ချင်းပြည်နယ်တရားလွှတ်တော်၊ ၂၀၂၀ ပြည့်နှစ်၊ တရားရုံးနှစ်စဉ်အစီရင်ခံစာ [https://chin.hc.gov.mm/uploads/annualreports/16254808342020%20Annual%20Report-2.pdf#page=8.00]</ref> !စဉ် !ဦးစီးမှူး !ပြန်တမ်းဝင်နံပါတ် !တာဝန်သက်တမ်း !တာဝန်ချိန် !မှတ်ချက် |- |၁။ |ဦးအောင်သိန်း |တ/၂၂၅၀ |၇ ဒီဇင်ဘာ ၂၀၁၈ - ၇ ဖေဖော်ဝါရီ ၂၀၂၀ |{{Age in years and days|2018|12|7|2020|2|7}} | |- |၂။ |ဦးသောင်းထွေး |တ/၂၃၇၈ |၁၀ မတ် ၂၀၂၀ - ၁၈ ဇန်နဝါရီ ၂၀၂၁ |{{Age in years and days|2020|3|10|2021|1|18}} | |- |၃။ |ဒေါ်စိုးဉာဏ် |တ/၁၉၆၁ |၁၉ ဇန်နဝါရီ ၂၀၂၁ - ၁၀ မတ် ၂၀၂၁ |{{Age in years and days|2021|1|19|2021|3|10}} | |- |၄။ |[[နေစိုး|ဦးနေစိုး]] |တ/၂၃၁၆ |၂၂ မတ် ၂၀၂၁ - ၁၉ ဇွန် ၂၀၂၁ |{{Age in years and days|2021|3|22|2021|6|19}} | rowspan="2" |<small>ပြည်နယ်တရားလွှတ်တော် တရားသူကြီး ဖြစ်လာသည်။</small> |- |၅။ |[[မြင့်ဟန် (တရားသူကြီး)|ဦးမြင့်ဟန်]] |တ/၂၃၈၆ |၂၃ ဇွန် ၂၀၂၁ - ၁ နိုဝင်ဘာ ၂၀၂၁ |{{Age in years and days|2021|6|23|2021|11|1}} |- |၆။ |ဦးအောင်မြင့် |တ/၂၃၉၉ |၃၀ နိုဝင်ဘာ ၂၀၂၁ - လက်ရှိ |{{Age in years and days|2021|11|30}} | |} ==ကိုးကား== {{reflist}} {{မြန်မာနိုင်ငံ၏ တရားစီရင်ရေး}} [[ကဏ္ဍ:မြန်မာနိုင်ငံ၏ တရားစီရင်ရေး]] [[ကဏ္ဍ:ချင်းပြည်နယ်]] pb0eirzqi6celg95ooa84xfnmqnl4fb 876831 876830 2025-06-07T09:30:52Z Salai Rungtoi 22844 /* တရားရုံး စီမံခန့်ခွဲမှု */ 876831 wikitext text/x-wiki {{Infobox high court |court_name = ချင်းပြည်နယ်တရားလွှတ်တော်<br /><small>High Court of Chin State</small> |native_name = |image = |imagesize = |caption = |motto = |established = <!-- year --> |dissolved = <!-- year --> |country = [[မြန်မာနိုင်ငံ]] |location = [[ဟားခါးမြို့]] |coordinates = <!-- {{coord|45.000|-122.000|display=inline,title}} --> |type = <!-- partisan election/non-partisan election/legislative selection/executive selection/co-option/etc --> |authority = [[မြန်မာနိုင်ငံအခြေခံဥပဒေ(၂၀၀၈)|ဖွဲ့စည်းပုံအခြေခံဥပဒေ]] |appeals = <!-- appeals from this court go where --> |terms = |positions = ၃ |budget = <!-- amount of annual budget --> |website ={{url|http://chin.hc.gov.mm}} |chiefjudgetitle = တရားသူကြီးချုပ် |chiefjudgename = ဦး[[နေစိုး]] |termstart = ၁ နိုဝင်ဘာ ၂၀၂၁ |termend = <!-- year term for current chief as chief ends, if applicable --> |termend2 = <!-- year term of current chief ends if applicable --> |chiefjudgetitle2 = <!-- title of the second top judge if applicable--> |chiefjudgename2 = <!-- current deputy chief's name --> |termstart2 = <!-- year current deputy chief became chief --> |termend3 = <!-- year term for current deputy chief as chief ends, if applicable --> |termend4 = <!-- year term of current deputy chief ends if applicable --> }} '''ချင်းပြည်နယ်တရားလွှတ်တော်''' သည် [[ချင်းပြည်နယ်]]တွင် အမြင့်ဆုံးတရားရုံးဖြစ်သည်။ မြန်မာနိုင်ငံ၏ ဒုတိယအမြင့်ဆုံးအဆင့်ရှိ တရားရုံးဖြစ်ကာ ခရိုင်တရားရုံး (၄)ရုံး၊ မြို့နယ်တရားရုံး (၉)ရုံးရှိသည်။ == သမိုင်းကြောင်း == ချင်းပြည်နယ်တွင် ၁၉၇၄ ခုနှစ်မတိုင်မီက သီးခြားတရားရုံးများ ဖွင့်လှစ်နိုင်ခြင်း မရှိခဲ့ဘဲ၊ တရားစီရင်ရေးကိစ္စများကို နယ်ဘက်ဆိုင်ရာ အုပ်ချုပ်ရေးရုံးများက ပူးတွဲဆောင်ရွက်ခဲ့ရသည်။ မြောက်ပိုင်းဒေသအတွက် ကလေးမြို့တွင် ရုံးစိုက်ခဲ့ပြီး၊ တောင်ပိုင်း မင်းတပ်မြို့၌ ၁၉၆၁ ခုနှစ်ကုန်ပိုင်းတွင် ခရိုင်တရားမတရားသူကြီးရုံးကို ဖွင့်လှစ်ခဲ့သည်။ ထိုစဉ်က တရားရေးဝန်ထမ်းအဆင့်-၂ နှင့် အဆင့်တူညီသော ခရိုင်ဝန် ဦးအောင်တိုး နှင့် ၎င်းနောက်တွင် ဦးမြ တို့က တရားစီရင်ရေးကိုပါ ပူးတွဲ ဆောင်ရွက်ခဲ့သည်။ မြောက်ပိုင်း ဖလမ်းခရိုင်တွင်မူ သီးခြား တရားရုံး ဖွင့်လှစ်ထားခြင်း မရှိသေးပေ။ === ၁၉၇၄ ခုနှစ် နောက်ပိုင်း အပြောင်းအလဲများ === ၁၉၇၄ ခုနှစ်တွင် ပထမအကြိမ် ပြည်သူ့ကောင်စီ (မြန်မာ့ဆိုရှယ်လစ်လမ်းစဉ်ပါတီ) ဖွဲ့စည်းသောအခါ ခရိုင်များကို ဖျက်သိမ်းပြီး ပြည်နယ်၊ မြို့နယ်၊ ရပ်ကွက်/ကျေးရွာ အဆင့် တရားရုံးများကို သီးခြားဖွဲ့စည်း၍ ဖွင့်လှစ်ခဲ့သည်။ ချင်းပြည်နယ်တရားရုံး: ပြည်နယ်အဆင့် ချင်းပြည်နယ်တရားရုံးကို ပြည်နယ်အဆင့် တရားသူကြီး (၃) ဦးဖြင့် ဖွဲ့စည်းခဲ့သည်။ ဥက္ကဋ္ဌ: ဦးမန်လျန် (ဘီအေ၊ ဘီအယ်လ်၊ ဘီအာရ်အီး) (မတူပီမြို့နယ်) အဖွဲ့ဝင်များ: ဦးမန်လျန် (တီးတိန်မြို့နယ်)၊ ဦးလွှမ်တလိန်း (ဖလမ်းမြို့နယ်) ပြည်နယ်တရားရေးဦးစီးမှူး: တရားရေးဝန်ထမ်းအဆင့်-၂ ဦးညွန့် က စတင်ဆောင်ရွက်ခဲ့ပြီး ၎င်းပြောင်းရွှေ့ပြီးနောက် ဦးတင်မောင် က ဆက်လက်ဆောင်ရွက်ခဲ့သည်။ ၁၉၇၆ ခုနှစ်တွင် ပြည်နယ်တရားသူကြီးအဖွဲ့ဝင် ဦးမန်လျန် (တီးတိန်) မှာ တောင်သူလယ်သမားရေးရာ ဗဟိုကော်မတီဝင်အဖြစ် ရာထူးပြောင်းရွှေ့ခံရသဖြင့် ၎င်းနေရာ၌ ဦးဗန်လျန် (ထန်တလန်) အား ပြည်နယ်တရားသူကြီးအဖွဲ့ဝင်အဖြစ် ခန့်ထားခဲ့သည်။ === မင်းတပ်ရုံးခွဲ တည်ထောင်ခြင်းနှင့် ဖျက်သိမ်းခြင်း === ချင်းပြည်နယ်၏ လမ်းပန်းဆက်သွယ်ရေး ခက်ခဲမှုများကြောင့် "ချင်းပြည်နယ်တရားရုံး မင်းတပ်ရုံးခွဲ" ကို မင်းတပ်မြို့၌ ဖွင့်လှစ်ခဲ့သည်။ ယင်းရုံးခွဲတွင် ချင်းပြည်နယ်တရားရုံးမှ တရားသူကြီးတစ်ဦးဦးက အလှည့်ကျ သွားရောက်၍ ရုံးထိုင်ကာ၊ နယ်မြေခံ ပြည်နယ်ပြည်သူ့ကောင်စီကိုယ်စားလှယ် (ပြည်နယ်အဆင့်) များက အချိန်ပိုင်း ပြည်နယ်တရားသူကြီးအဖွဲ့ဝင်များအဖြစ် ပူးပေါင်း ဆောင်ရွက်ခဲ့သည်။ မင်းတပ်ရုံးခွဲ တာဝန်ခံ: တရားရေးဝန်ထမ်းအဆင့်-၂ ဦးတင်လှ က ဆောင်ရွက်ခဲ့သော်လည်း သေနတ်ဖြင့် ပစ်ခတ်ခံရပြီး ကွယ်လွန်ခဲ့သည်။ ၎င်း၏နေရာကို တရားရေးဝန်ထမ်းအဆင့်-၃ ဦးဘဟန် ကို ရာထူးတိုး၍ ပြောင်းရွှေ့နေရာချထားခဲ့သည်။ ၁၉၇၇ ခုနှစ်တွင် ချင်းပြည်နယ်တရားရုံး "မင်းတပ်ရုံးခွဲ" ကို ဖျက်သိမ်းခဲ့ပြီး၊ ဟားခါးမြို့ရှိ ပြည်နယ်တရားရုံးတွင်သာ စုစည်း၍ ဖွင့်လှစ်ခဲ့သည်။ ထိုအချိန်တွင် "မင်းတပ်ရုံးခွဲ" မှ တရားရေးဝန်ထမ်းအဆင့်-၂ ဦးဘဟန်သည် ရာထူးတိုးမြှင့်၍ မန္တလေးသို့ ပြောင်းရွှေ့သွားပြီး၊ ဟားခါးပြည်နယ်တရားရုံးမှ တရားရေးဝန်ထမ်းအဆင့်-၂ ဦးသိန်းအောင်သည်လည်း ပဲခူးတိုင်းသို့ ပြောင်းရွှေ့သွားသဖြင့် ၎င်းတို့နေရာ၌ ဦးအောင်ကြည် ပြောင်းရွှေ့ရောက်ရှိလာခဲ့ပါသည်။<ref>{{Cite web|url=https://chin.hc.gov.mm/2/%E1%80%9E%E1%80%99%E1%80%AD%E1%80%AF%E1%80%84%E1%80%BA%E1%80%B8%E1%80%80%E1%80%BC%E1%80%B1%E1%80%AC%E1%80%84%E1%80%BA%E1%80%B8|title=သမိုင်းကြောင်း|publisher=ချင်းပြည်နယ်တရားလွှတ်တော်|accessdate=၂၀၂၅-၆-၇}}</ref> === ပြည်ထောင်စုလွှတ်တော်ခေတ် === ချင်းပြည်နယ်တရားလွှတ်တော်ကို [[မြန်မာနိုင်ငံဖွဲ့စည်းပုံအခြေခံဥပဒေ (၂၀၀၈)|၂၀၀၈ ခုနှစ် ဖွဲ့စည်းပုံအခြေခံဥပဒေ]]ပုဒ်မ ၃၀၅ နှင့် ၂၀၁၀ ပြည့်နှစ် ပြည်ထောင်စုတရားစီရင်ရေးဥပဒေပုဒ်မ ၃၄ တို့အရ၊ ၂၀၁၁ ခုနှစ်၊ မတ်လ ၃၀ ရက်နေ့တွင် ပြည်နယ်တရားသူကြီးချုပ်နှင့် ပြည်နယ်တရားလွှတ်တော်တရားသူကြီး (၂) ဦးဖြင့် စတင်ဖွဲ့စည်းခဲ့သည်။ == တည်နေရာ == ချင်းပြည်နယ်တရားလွှတ်တော်သည် [[ဟားခါးမြို့]]တွင် တည်ရှိသည်။ == တရားသူကြီးချုပ်များ == {| class="wikitable" |+ချင်းပြည်နယ်တရားလွှတ်တော် တရားသူကြီးချုပ်များ !စဥ် !တရားသူကြီးချုပ် !တာဝန်သက်တမ်း !တာဝန်ချိန် !မှတ်ချက် |- |၁။ |ဦးဝင်းမြင့်ကျော် |၃၀ မတ် ၂၀၁၁ - ၃၁ အောက်တိုဘာ ၂၀၂၁ |{{Age in years and days|2011|3|30|2021|10|31}} | |- |၂။ |[[နေစိုး|ဦးနေစိုး]] |၁ နိုဝင်ဘာ ၂၀၂၁ - လက်ရှိ |{{Age in years and days|2021|11|1}} | |} === တရားသူကြီးများ === {| class="wikitable" |+တရားလွှတ်တော်တရားသူကြီးများ !စဥ် !တရားလွှတ်တော်တရားသူကြီး !တာဝန်သက်တမ်း !တာဝန်ချိန် |- |၁။ |ဦးလှတင် |၃၀ မတ် ၂၀၁၁ - ၁၃ ဇူလိုင် ၂၀၁၇ |{{Age in years and days|2011|3|30|2017|7|13}} |- |၂။ |ဦးမြင့်သိန်းထွန်း |၃၀ မတ် ၂၀၁၁ - ၂၀ ဇွန် ၂၀၁၁ |{{Age in years and days|2011|3|30|2011|6|20}} |- |၃။ |[[တဲရင့်စ်စမွိုင်းနီခွဲ|ဦးတဲရင့်စ်စမွိုင်းနီခွဲ]] |၄ ဩဂုတ် ၂၀၁၇ - ၂ ဖေဖော်ဝါရီ ၂၀၂၁ |{{Age in years and days|2017|8|4|2021|2|2}} |- |၄။ |[[မန်ဟောက်နျန်|ဒေါ်မန်ဟောက်နျန်]] |၇ ဖေဖော်ဝါရီ ၂၀၂၁ - လက်ရှိ |{{Age in years and days|2021|2|7}} |- |၅။ |[[နေစိုး|ဦးနေစိုး]] |၁၉ ဇွန် ၂၀၂၁ - ၁ နိုဝင်ဘာ ၂၀၂၁ |{{Age in years and days|2021|6|19|2021|11|1}} |- |၆။ |[[မြင့်ဟန် (တရားသူကြီး)|ဦးမြင့်ဟန်]] |၁ နိုဝင်ဘာ ၂၀၂၁ - လက်ရှိ |{{Age in years and days|2021|11|1}} |} == ဖွဲ့စည်းပုံ == ချင်းပြည်နယ်တရားလွှတ်တော်ကို ခရိုင်တရားရုံး (၄)ရုံး၊ မြို့နယ်တရားရုံး (၉)ရုံးဖြင့် ဖွဲ့စည်းထားသည်။<ref>{{cite book | title=၂၀၂၀ပြည့်နှစ် တရားရုံးနှစ်စဉ်အစီရင်ခံစာ| author=ချင်းပြည်နယ်တရားလွှတ်တော်}}</ref> === ခရိုင်တရားရုံးများ === *ဟားခါးခရိုင်တရားရုံး *ဖလမ်းခရိုင်တရားရုံး *မင်းတပ်ခရိုင်တရားရုံး *မတူပီခရိုင်တရားရုံး === မြို့နယ်တရားရုံးများ === *ဟားခါးမြို့နယ်တရားရုံး *ထန်တလန်မြို့နယ်တရားရုံး *ဖလမ်းမြို့နယ်တရားရုံး *တီးတိန်မြို့နယ်တရားရုံး *တွန်းဇံမြို့နယ်တရားရုံး *မင်းတပ်မြို့နယ်တရားရုံး *ကန်ပက်လက်မြို့နယ်တရားရုံး *မတူပီမြို့နယ်တရားရုံး *ပလက်ဝမြို့နယ်တရားရုံး === တရားသူကြီးများ === ၂၀၂၀ပြည့်နှစ်တွင် ပြည်နယ်တရားလွှတ်တော်၌ တရားသူကြီးချုပ်အပါအဝင် (၃)ဦးရှိသည်။ ပြည်နယ်တရားလွှတ်တော်အောက်တွင် တရားသူကြီးချုပ်ရုံးနှင့် ပြည်နယ်တရားရေးဦးစီးမှူးရုံးတို့ရှိသည်။ === တရားရုံး စီမံခန့်ခွဲမှု === ချင်းပြည်နယ်တရားလွှတ်တော်ကို ပြည်နယ်တရားသူကြီးချုပ်ရုံးနှင့် ပြည်နယ်တရားရေးဦးစီးမှူးရုံးတို့ဖြင့် ဖွဲ့စည်းထားပြီး တရားစီရင်ရေးဆိုင်ရာလုပ်ငန်းများနှင့် စီမံခန့်ခွဲမှုဆိုင်ရာလုပ်ငန်းများကို အချိန်နှင့်တစ်ပြေးညီ ဆောင်ရွက်လျက်ရှိသည်။ {| class="wikitable" |+ချင်းပြည်နယ်တရားရေးဦးစီးမှူးများ<ref>ချင်းပြည်နယ်တရားလွှတ်တော်၊ ၂၀၂၀ ပြည့်နှစ်၊ တရားရုံးနှစ်စဉ်အစီရင်ခံစာ [https://chin.hc.gov.mm/uploads/annualreports/16254808342020%20Annual%20Report-2.pdf#page=8.00]</ref> !စဉ် !ဦးစီးမှူး !ကိုယ်ပိုင်အမှတ် !တာဝန်ထမ်းဆောင်သည့်ကာလ !တာဝန်ချိန် !မှတ်ချက် |- |၁။ |ဦးအောင်သိန်း |တ/၂၂၅၀ |၇ ဒီဇင်ဘာ ၂၀၁၈ - ၇ ဖေဖော်ဝါရီ ၂၀၂၀ |{{Age in years and days|2018|12|7|2020|2|7}} | |- |၂။ |ဦးသောင်းထွေး |တ/၂၃၇၈ |၁၀ မတ် ၂၀၂၀ - ၁၈ ဇန်နဝါရီ ၂၀၂၁ |{{Age in years and days|2020|3|10|2021|1|18}} | |- |၃။ |ဒေါ်စိုးဉာဏ် |တ/၁၉၆၁ |၁၉ ဇန်နဝါရီ ၂၀၂၁ - ၁၀ မတ် ၂၀၂၁ |{{Age in years and days|2021|1|19|2021|3|10}} | |- |၄။ |[[နေစိုး|ဦးနေစိုး]] |တ/၂၃၁၆ |၂၂ မတ် ၂၀၂၁ - ၁၉ ဇွန် ၂၀၂၁ |{{Age in years and days|2021|3|22|2021|6|19}} | rowspan="2" |<small>ပြည်နယ်တရားလွှတ်တော် တရားသူကြီး ဖြစ်လာသည်။</small> |- |၅။ |[[မြင့်ဟန် (တရားသူကြီး)|ဦးမြင့်ဟန်]] |တ/၂၃၈၆ |၂၃ ဇွန် ၂၀၂၁ - ၁ နိုဝင်ဘာ ၂၀၂၁ |{{Age in years and days|2021|6|23|2021|11|1}} |- |၆။ |ဦးအောင်မြင့် |တ/၂၃၉၉ |၃၀ နိုဝင်ဘာ ၂၀၂၁ - ၆ ဇူလိုင် ၂၀၂၃ |{{Age in years and days|2021|11|30|2023|7|6}} | |- |၇။ |ဦးအောင်နိုင်စိုး |တ/၂၄၂၅ |၂၁ ဇူလိုင် ၂၀၂၃ - ၁၄ ဒီဇင်ဘာ ၂၀၂၃ |{{Age in years and days|2023|7|21|2023|12|14}} | |- |၈။ |ဦးမိုးကျော် |တ/၂၄၈၁ |၁၀ ဇန်နဝါရီ ၂၀၂၄ - လက်ရှိ |{{Age in years and days|2024|1|10}} | |} ==ကိုးကား== {{reflist}} {{မြန်မာနိုင်ငံ၏ တရားစီရင်ရေး}} [[ကဏ္ဍ:မြန်မာနိုင်ငံ၏ တရားစီရင်ရေး]] [[ကဏ္ဍ:ချင်းပြည်နယ်]] lw8l0l4a7p0vj99bjpeuhrz9sg7iwb2 0 210316 876771 748824 2025-06-07T05:27:26Z RustaviOri 131414 876771 wikitext text/x-wiki {{Infobox television channel | name = Fox News Channel | logo = Fox News Channel logo.svg | logo_size = 150px | launch_date = {{Start date and age|1996|10|7}}<ref name="FoxCorporateInfo">{{cite web|title=Corporate Information|url=http://press.foxnews.com|publisher=Fox News Network, LLC|website=Press.FoxNews.com|access-date=July 11, 2020|url-status=live}}</ref> | owner = ဖောက်စ် ကော်ပိုရေးရှင်း | parent = ဖောက်စ်သတင်းမီဒီယာ | picture_format = 720p HDTV<br />{{small|(480i အရည်အသွေးဖြင့် ရနိုင် (သို့ အချို့နိုင်ငံများအတွက် 16:9) SDTV အတွက်)}} | country = အမေရိကန်ပြည်ထောင်စု | language = အင်္ဂလိပ် | slogan = ''Most Watched. Most Trusted.''<br />''Standing Up For What's Right'' | area = အမေရိကန်<br />ကနေဒါ | headquarters = {{Plainlist| * 1211 Avenue of the Americas * New York City, New York 10036 * U.S. }} | sister_channels = Fox Business Network<br />Fox Broadcasting Company | webcast = [https://www.foxnews.com/go Fox News Go] {{small|(Pay-TV subscribers only)}} | website = {{url|www.foxnews.com}} | sat_serv_1 = DirecTV | sat_chan_1 = Channel 360 (SD/HD) | sat_serv_2 = Dish Network | sat_chan_2 = Channel 205 (SD/HD) | sat_serv_3 = Bell Satellite TV (ကနေဒါ) | sat_chan_3 = Channel 507 | sat_serv_4 = Shaw Direct (ကနေဒါ) | sat_chan_4 = Channel 154<br />Channel 503 | cable_serv_1 = Available on most U.S. providers | cable_chan_1 = Channel slots vary on each operator | cable_serv_2 = Izzi Telecom (မက္ကဆီကို) | cable_chan_2 = 817<ref>{{Cite web|url=https://www.izzi.mx/webApps/entretenimiento/guia|title=izzi México - Guía de Programación|website=www.izzi.mx}}</ref> | satradio_serv_1 = Sirius Satellite Radio | satradio_chan_1 = Channel 114 | satradio_serv_2 = XM Satellite Radio | satradio_chan_2 = Channel 115 | iptv_serv_1 = Verizon FiOS | iptv_chan_1 = Channel 118 (SD)<br />Channel 618 (HD) | iptv_serv_2 = Bell Fibe TV (ကနေဒါ) | iptv_chan_2 = Channel 507 | iptv_serv_3 = VMedia (ကနေဒါ) | iptv_chan_3 = Channel 181 | iptv_serv_4 = Optik TV (ကနေဒါ) | iptv_chan_4 = Channel 811 (HD; East) <br />Channel 9811 (SD; West) }} '''ဖောက်စ်သတင်း''' ({{lang-en|Fox News}}; အသံထွက် - {{IPA|/fɒks/}} or {{IPA|/fɑks/}}; တရားဝင်အမည် "Fox News Channel") သည် အမေရိကန် ကွန်ဆာဗေးတစ်အမာခံ သတင်းရုပ်သံလိုင်းတစ်ခုဖြစ်သည်။<ref>{{Cite journal|last1=DellaVigna|first1=Stefano|last2=Kaplan|first2=Ethan|date=August 1, 2007|title=The Fox News Effect: Media Bias and Voting|url=https://academic.oup.com/qje/article/122/3/1187/1879517|journal=The Quarterly Journal of Economics|language=en|volume=122|issue=3|pages=1187–1234|citeseerx=10.1.1.537.1980|doi=10.1162/qjec.122.3.1187|issn=0033-5533|s2cid=16610755}}</ref><ref>{{Cite journal|last1=Nie|first1=Norman H.|last2=Miller|first2=Darwin W., III|last3=Golde|first3=Saar|last4=Butler|first4=Daniel M.|last5=Winneg|first5=Kenneth|year=2010|title=The World Wide Web and the U.S. Political News Market|url=https://archive.org/details/sim_american-journal-of-political-science_2010-04_54_2/page/428|journal=American Journal of Political Science|language=en|volume=54|issue=2|pages=428–439|doi=10.1111/j.1540-5907.2010.00439.x|issn=1540-5907}}</ref><ref>{{cite journal|last1=Meyers|first1=Christopher|date=July 2, 2020|title=Partisan News, the Myth of Objectivity, and the Standards of Responsible Journalism|url=https://doi.org/10.1080/23736992.2020.1780131|journal=Journal of Media Ethics|volume=35|issue=3|pages=180–194|doi=10.1080/23736992.2020.1780131|issn=2373-6992|s2cid=221538960}}</ref><ref>{{cite journal|last1=Shor|first1=Eran|year=2019|title=Political Leaning and Coverage Sentiment: Are Conservative Newspapers More Negative Toward Women?|url=https://onlinelibrary.wiley.com/doi/abs/10.1111/ssqu.12563|journal=Social Science Quarterly|volume=100|issue=1|pages=307–319|doi=10.1111/ssqu.12563|issn=1540-6237}}</ref> နယူးယောက်မြို့၌ အခြေစိုက်၍ ဖောက်စ်မီဒီယာအုပ်စုက ပိုင်ဆိုင်ပြီး၊ ထိုအုပ်စုကို ဖောက်စ်ကော်ပိုရေးရှင်းက ထပ်မံပိုင်ဆိုင်သည်။<ref>{{Cite web|title=Media Relations {{!}} Fox News|url=http://press.foxnews.com/|access-date=October 1, 2020|language=en}}</ref> အဓိကရုပ်သံလွှင့်စတူဒီယိုများမှာ နယူးယောက်မြို့၊ မဟတ္တန်အရပ်၏အလယ်ရှိ 1211 Avenue of the Americas အဆောက်အအုံကြီးတွင် တည်ရှိကာ ဖောက်စ်သတင်းသည် နိုင်ငံ ၈၆ ခုခန့်ကို သတင်းဝန်ဆောင်မှုပေးသည်။<ref>{{Cite news |date=March 1, 2011 |title=Where in the World is FOX? |language=en-US |publisher=Fox News |url=https://www.foxnews.com/story/where-in-the-world-is-fox |access-date=February 6, 2019}}</ref> ဤရုပ်သံလိုင်းကို ဩစတေးလျ-အမေရိကန်သား မီဒီယာလုပ်ငန်းရှင် ရူးပါ့တ် မားဒေါ့ခ် (Rupert Murdoch) က ကွန်ဆာဗေးတစ်ပရိသတ်ကို ဆွဲဆောင်နိုင်စေရန်တည်ထောင်ခဲ့၍ ယခင် ရစ်ပါဘလစ်ကန်ပါတီ မီဒီယာအတိုင်ပင်ခံနှင့် စီအန်ဘီစီရုပ်သံ အလုပ်အမှုဆောင် ရော်ဂျာ အေးလ်ဇ် (Roger Ailes) ကို စီအီးအိုအဖြစ် ငှားရမ်းခဲ့သည်။<ref>{{Cite news |last=Mifflin |first=Lawrie |date=October 7, 1996 |title=At the new Fox News Channel, the buzzword is fairness, separating news from bias |work=[[The New York Times]] |url=https://query.nytimes.com/gst/fullpage.html?res=9A00E4DE1F3FF934A35753C1A960958260 |access-date=May 4, 2010}}</ref><ref>{{Cite web |last1=Richwine |first1=Lisa |last2=Gibson |first2=Ginger |date=July 21, 2016 |title=Divisive Ailes gave conservatives a TV home at Fox News |url=https://www.reuters.com/article/us-twenty-first-fox-ailes-newsmaker-idUSKCN1012RM |access-date=October 17, 2019 |work=Reuters}}</ref> ၁၉၉၆ အောက်တိုဘာ ၇ တွင် စတင်ထုတ်လွှင့်ခဲ့သည်။<ref name=King>{{cite news |title=Fox Hunts TV News Niche with Channel Debut Today |first=Angela G. |last=King |date=October 7, 1996 |newspaper=[[Daily News (New York)|Daily News]]|location=New York}}</ref> ဖောက်စ်သတင်းသည် ၁၉၉၀ ဆယ်စုနှစ်အကုန်နှင့် ၂၀၀၀ ပြည့်နှစ် ကာလများတွင် အမေရိက၌ အခပေးကြည့်ရှုရသောလိုင်းများတွင် အင်အားကြီးမားလာသည့် သတင်းကွန်ရက်တစ်ခုဖ့စ်လာခဲ့သည်။<ref>{{Cite news |last=Gillette |first=Felix |date=October 1, 2008 |title=Viewers Continuing to Flock to Cable News Networks |work=[[The New York Observer]] |url=http://observer.com/2008/10/viewers-continuing-to-flock-to-cable-news-networks/ |access-date=October 17, 2019}}</ref> မားဒေါ့ခ်သည် လက်ရှိ စီမံအုပ်ချုပ်ရေးအကြီးအကဲဖြစ်၍ ဆူဇန် စကော့သည် စီအီးအိုအဖြစ် ထမ်းဆောင်လျက် ရှိသည်။<ref>{{Cite magazine |last=Steinberg |first=Brian |date=May 17, 2018 |title=Suzanne Scott Named CEO of Fox News |url=https://variety.com/2018/tv/news/suzanne-scott-fox-news-1202813600/ |magazine=[[Variety (magazine)|Variety]] |access-date=May 17, 2018}}</ref><ref>{{cite magazine |url=http://time.com/4413767/roger-ailes-fox-news-resigns-rupert-murdoch/ |title=Roger Ailes Resigns From Fox News Amid Sexual Harassment Accusations |first=Katie |last=Reilly |date=July 21, 2016 |magazine=Time |access-date=October 17, 2019}}<br />{{cite news |url=https://www.theguardian.com/media/2016/jul/21/roger-ailes-leaves-fox-news-sexual-harassment-claims |title=Roger Ailes leaves Fox News in wake of sexual harassment claims |first=Molly |last=Redden |date=July 21, 2016 |newspaper=[[The Guardian]] |access-date=October 17, 2019}}</ref> [[File:Fox News Channel logo.svg]] ဖောက်စ်သတင်းသည် ရစ်ပါဘလစ်ကန်ပါတီနှင့် ထိုပါတီ၏ နိုင်ငံရေးသမားများကို ဘက်လိုက်၍ တင်ဆက်ဖော်ပြပြီး ဒီမိုကရက်တစ်ပါတီကိုမူ မကောင်းမြင်သဘောဖြင့် တင်ဆက်သည်ဟု ဖော်ပြခြင်းခံရသည်။{{refn|<ref name=":29">{{Cite book |url=https://global.oup.com/academic/product/the-tea-party-and-the-remaking-of-republican-conservatism-9780190633660 |title=The Tea Party and the Remaking of Republican Conservatism |last1=Skocpol |first1=Theda |last2=Williamson |first2=Vanessa |date=September 1, 2016 |publisher=Oxford University Press |isbn=978-0-19063-366-0 |location=Oxford, New York |pages=5, 8, 86, 123, 125, 130–140 |quote=the challenge of spreading and germinating the Tea Party idea was surmounted with impressive ease because a major sector of the U.S. media today is openly partisan—including Fox News Channel, the right-wing "blogosphere," and a nationwide network of right- wing talk radio programs. This aptly named conservative media "echo chamber" reaches into the homes of many Americans ... Towering above all others is the Fox News empire, the loudest voice in conservative media. Despite its claim to be "fair and balanced," multiple studies have documented FNC's conservative stance ... Fox News's conservative slant encourages a particular worldview.}}</ref><ref name=":33">{{Cite book |url=https://global.oup.com/academic/product/echo-chamber-9780195398601 |title=Echo Chamber: Rush Limbaugh and the Conservative Media Establishment |last1=Jamieson |first1=Kathleen Hall |last2=Cappella |first2=Joseph N. |date=February 4, 2010 |publisher=Oxford University Press |isbn=978-0-19539-860-1 |location=Oxford, New York |quote=We do this to illustrate the ways Fox News, Limbaugh, and the print and web editorial pages of the Wall Street Journal play both offense and defense in service of conservative objectives. As these case studies will suggest, the big three reinforce each other's conservative messages in ways that distinguish them from the other major broadcast media, CBS News, NBC News, ABC News, CNN, MSNBC, CNBC and major print outlets such as the Washington Post and New York Times.}}</ref><ref name=":31">{{Cite book |url=https://global.oup.com/academic/product/asymmetric-politics-9780190626600 |title=Asymmetric Politics: Ideological Republicans and Group Interest Democrats |last1=Grossman |first1=Matt |last2=Hopkins |first2=David A. |date=October 13, 2016 |publisher=Oxford University Press |isbn=978-0-19062-660-0 |location=Oxford, New York |page=175}}</ref><ref name=":34">{{Cite news |url=https://money.cnn.com/2018/02/28/media/fox-news-jared-kushner-security-clearance/index.html |title=Fox News has avoided talking about Jared Kushner's security clearance |last=Kludt |first=Tom |date=February 28, 2018 |work=CNN Money |access-date=February 28, 2018 |quote=The network claims a uniquely powerful role in the pro-Trump echo chamber, setting the agenda for both the president and his millions of supporters. In this vein, Trump is rarely cast in an unfavorable light and the so called "mainstream media" draws little praise. Bad news, like the one surrounding Kushner, routinely gets glossed over.}}</ref><ref>{{cite journal |title=Propaganda, Persuasion, or Journalism?: Fox News' Prime-Time Coverage of Health-Care Reform in 2009 and 2014 |url=https://journals.sagepub.com/doi/10.1177/1931243117710278 |website=journals.sagepub.com|doi=10.1177/1931243117710278 |s2cid=148586375 }}</ref>}} ခြုံငုံသုံးသပ်လျှင် ဤရုပ်သံသည် သတင်း၏ တည်ကြည်ခိုင်မာမှုကို အန္တရာယ်ပေးသည်ဟု ဝေဖန်သူများက ပြောဆိုကြ၏ ။<ref name="Collings2010">{{cite book |first=Anthony |last=Collings |title=Capturing the News: Three Decades of Reporting Crisis and Conflict |url=https://archive.org/details/capturingnewsthr00coll_0 |url-access=registration |year=2010 |publisher=University of Missouri Press |isbn=978-0-8262-7211-9 |page=[https://archive.org/details/capturingnewsthr00coll_0/page/166 166]}}</ref><ref name="McCollumHebert2014">{{cite book |first1=Jonathan |last1=McCollum |first2=David G. |last2=Hebert |title=Theory and Method in Historical Ethnomusicology |url=https://books.google.com/books?id=dDGPBAAAQBAJ&pg=PA95 |year=2014 |publisher=Lexington Books |isbn=978-1-4985-0705-9 |page=95}}</ref> သမ္မတ [[ဒေါ်နယ်လ် ထရမ့်]] သက်တမ်းအတွင်း ရုပ်သံသည် ထရမ့်အစိုးရ၏ အာဘော်ကို ပြန်လည်ဖောက်သည်ချခြင်းမှာ သိသာထင်ရှားသည်ဟု လေ့လာသူတို့က ဆိုကြလေသည်။ ပညာရှင်များကလည်း ဤရုပ်သံသည် နိုင်ငံပိုင်(အစိုးရပိုင်) ရုပ်မြင်သံကြားနှင့် နီးကပ်ဆင်တူသည်ဟု ညွှန်းဆိုမှုပြုကြသည်။<ref name="auto1">{{Cite magazine |url=https://www.newyorker.com/magazine/2019/03/11/the-making-of-the-fox-news-white-house |title=The Making of the Fox News White House |first=Jane |last=Mayer |date=March 4, 2019 |magazine=[[The New Yorker]] |access-date=October 17, 2019}}</ref><ref name="BootTransform">{{Cite magazine |url=https://foreignpolicy.com/2017/08/08/fox-news-has-completed-its-transformation-into-trump-tv/ |title=Fox News Has Completed Its Transformation Into Trump TV |first=Max |last=Boot |date=August 8, 2017 |magazine=[[Foreign Policy]] |access-date=October 17, 2019}}</ref> ==ကိုးကား== {{Reflist}} [[ကဏ္ဍ:ဖောက်စ်သတင်း]] {{stub}} 8a8nenrpdr26vxumibrv2apjod8k1y0 0 217258 876661 787827 2025-06-06T14:29:16Z Salai Rungtoi 22844 876661 wikitext text/x-wiki {{About|မြန်မာနိုင်ငံ၏ နိုင်ငံခြားရေးဝန်ကြီး|အခြားနိုင်ငံများ|နိုင်ငံခြားရေးဝန်ကြီး}} {{Infobox official post |post = နိုင်ငံခြားရေးဝန်ကြီးဌာန ပြည်ထောင်စုဝန်ကြီး |body = ပြည်ထောင်စုသမ္မတမြန်မာနိုင်ငံတော် |flag = |flagsize = 130 |flagcaption = |insignia = MOFA.png |insigniasize = 120 |insigniacaption = အမှတ်တံဆိပ် |image = |incumbent = ဦး[[သန်းဆွေ (ဝန်ကြီး)|သန်းဆွေ]] |incumbentsince =၁ ဖေဖော်ဝါရီ ၂၀၂၁ |department = နိုင်ငံခြားရေးဝန်ကြီးဌာန |style = |member_of = [[ပြည်ထောင်စုအစိုးရအဖွဲ့]]၊ [[အမျိုးသား ကာကွယ်ရေးနှင့် လုံခြုံရေးကောင်စီ]] |reports_to = [[မြန်မာနိုင်ငံ၏ သမ္မတ|သမ္မတ]] |seat = ရုံးအမှတ် (၉)၊ [[နေပြည်တော်]] |appointer = [[မြန်မာနိုင်ငံ၏ သမ္မတ|သမ္မတ]] |appointer_qualified = ([[ပြည်ထောင်စု လွှတ်တော်]]၏ သ​ဘောတူညီချက်ဖြင့်) |termlength = ပုံမှန် (၅)နှစ် |constituting_instrument = |precursor = |formation = {{start date and age|1947|3|17}} |first = ဗိုလ်ချုပ်[[အောင်ဆန်း]] |succession = |deputy = ဦးကျော်မျိုးထွဋ် |salary =၃,၀၀၀,၀၀၀<ref name="salary">{{cite web |title=သမ္မတ လစာ သိန်း ၅၀ မှာ နည်းသည်ဟု ဦးရွှေမန်းပြော|url=https://burma.irrawaddy.com/news/2014/12/31/69249.html}}</ref> |website = {{URL|www.mofa.gov.mm}} }} '''နိုင်ငံခြားရေးဝန်ကြီးဌာန ဝန်ကြီး'''သည် မြန်မာနိုင်ငံ၏ နိုင်ငံခြားရေးမူဝါဒများနှင့် သံတမန်ကိစ္စရပ်များကို ကိုင်တွယ်သည့် [[နိုင်ငံခြားရေး ဝန်ကြီးဌာန]]၏ အကြီးအမှူး ဝန်ကြီးဖြစ်သည်။ တရားဝင်အားဖြင့် '''နိုင်ငံခြားရေးဝန်ကြီးဌာန ပြည်ထောင်စုဝန်ကြီး''' ({{lang-en|Union Minister for the Ministry of Foreign Affairs}}) ဟုအသုံးပြုသည်။[[ပြည်ထောင်စုအစိုးရအဖွဲ့]]အတွင်း ထိပ်ပိုင်းတွင်တည်ရှိကာ နိုင်ငံရေးအရ အရေးပါသောရာထူးတစ်ခုဖြစ်သည်။ လက်ရှိဝန်ကြီးမှာ ဦး[[သန်းဆွေ (ဝန်ကြီး)|သန်းဆွေ]]ဖြစ်သည်။ ==သမိုင်းကြောင်း== နိုင်ငံခြားရေးဝန်ကြီးဌာနအနေဖြင့် ကိုလိုနီခေတ်က တိုင်းပြည်၏ နိုင်ငံခြားရေးရာများကို မြန်မာနိုင်ငံ၏သဘောအလျောက် စီမံခွင့်ရပြီး နိုင်ငံခြားရေးရာဌာန စတင်တည်ထောင်သည့်နေ့ကို နိုင်ငံခြားရေးဝန်ကြီးဌာန၏ နှစ်ပတ်လည်နေ့အဖြစ် သတ်မှတ်ကာ ထိုစဉ်ကဌာနအကြီးအကဲ [[အောင်ဆန်း|ဗိုလ်ချုပ်အောင်ဆန်း]]ကို ပထမဆုံးနိုင်ငံခြားရေးဝန်ကြီးဟု သတ်မှတ်ထားသည်။<ref name=mofa>{{cite news|url=https://myanmar.gov.mm/ministry-of-foreign-affairs|title=နိုင်ငံခြား​ရေးဝန်ကြီးဌာန|last=|first=|author2=|date=|publisher=Myanmar National Portal|accessdate=|archivedate=21 April 2019|archiveurl=https://web.archive.org/web/20190421020015/https://myanmar.gov.mm/ministry-of-foreign-affairs}}</ref> လက်ရှိအချိန်အထိ နိုင်ငံခြားရေးဝန်ကြီး (၂၄)ဦးရှိသည်။[[ဒေါ်အောင်ဆန်းစုကြည်]]မှာ ၂၀၁၆ခုနှစ်တွင် နိုင်ငံခြားရေးဝန်ကြီးဖြစ်လာပြီး ပထမဆုံးသော အမျိုးသမီးနိုင်ငံခြားရေးဝန်ကြီးဖြစ်သည်။ နိုင်ငံခြားရေးဝန်ကြီးများသည် အရပ်သားများသာမက နိုင်ငံရေးအခြေအနေကြောင့် တပ်မတော်သားများကပါ ဝန်ကြီးများအဖြစ် တာဝန်ထမ်းဆောင်ဖူးသည်။<ref>{{cite news|url=https://www.mofa.gov.mm/history/|title=Name of Former Foreign Ministers}}</ref> ==ဝန်ကြီးများစာရင်း== {| class="wikitable" |rowspan=2|'''စဉ်''' |rowspan=2|'''အမည်''' |rowspan=2|'''ရာထူး''' !colspan=3 | တာဝန်ထမ်းဆောင်ခြင်း |- !စတင်ရက် !ပြီးဆုံးရက် !ရက်ပေါင်း |- |၁ |ဗိုလ်ချုပ်[[အောင်ဆန်း]] |ဝန်ကြီး |၁၇ မတ် ၁၉၄၇ |၁၉ ဇူလိုင် ၁၉၄၇ |{{age in days|1947|3|17|1947|7|19}} |- |၂ |ဦး[[နု၊ ဦး|နု]] |ဝန်ကြီး |၂၁ ဇူလိုင် ၁၉၄၇ |၁ ဩဂုတ် ၁၉၄၇ |{{age in days|1947|7|21|1947|8|1}} |- |၃ |ဦးလွန်းဘော် |ဝန်ကြီး |၂ ဩဂုတ် ၁၉၄၇ |၃၀ အောက်တိုဘာ ၁၉၄၇ |{{age in days|1947|8|2|1947|10|30}} |- |၄ |ဦး[[တင်ထွဋ်၊ ဦး (အိုင်စီအက်စ်)|တင်ထွဋ်]] |ဝန်ကြီး |၃၁ အောက်တိုဘာ ၁၉၄၇ |၄ ဇန်နဝါရီ ၁၉၄၈ |{{age in days|1947|10|31|1948|1|4}} |- |colspan=6|<center>'''ပြည်ထောင်စုမြန်မာနိုင်ငံ'''<center/> |- |(၄) |ဦးတင်ထွဋ် |ဝန်ကြီး |၄ ဇန်နဝါရီ ၁၉၄၈ |၁၆ ဩဂုတ် ၁၉၄၈ |{{age in days|1948|1|4|1948|8|16}} |- |၅ |ဦး[[ကျော်ငြိမ်း]] |ဝန်ကြီး |၁၄ စက်တင်ဘာ ၁၉၄၈ |၃၁ မတ် ၁၉၄၉ |{{age in days|1948|9|14|1949|3|31}} |- |(၂) |ဦးနု |ဝန်ကြီး |၁ ဧပြီ ၁၉၄၉ |၄ ဧပြီ ၁၉၄၉ |{{age in days|1949|4|1|1949|4|4}} |- |၆ |ဦးအေးမောင် |ဝန်ကြီး |၅ ဧပြီ ၁၉၄၉ |၂၀ ဒီဇင်ဘာ ၁၉၄၉ |{{age in days|1949|4|5|1949|12|20}} |- |၇ |[[စဝ်ခွန်ချို]] |ဝန်ကြီး |၂၀ ဒီဇင်ဘာ ၁၉၄၉ |၂၈ ဒီဇင်ဘာ ၁၉၅၈ |{{age in days|1949|12|20|1958|12|28}} |- |၈ |ဦး[[သိမ်းမောင် (တရားဝန်ကြီးချုပ်ဟောင်း)|သိမ်းမောင်]] |ဝန်ကြီး |၂၉ ဒီဇင်ဘာ ၁၉၅၈ |၁၃ ဖေဖော်ဝါရီ ၁၉၅၉ |{{age in days|1958|12|29|1959|2|13}} |- |၉ |ဦး[[ချန်ထွန်းအောင်]] |ဝန်ကြီး |၂၇ ဖေဖော်ဝါရီ ၁၉၅၉ |၃ ဧပြီ ၁၉၆၀ |{{age in days|1959|2|27|1960|4|3}} |- |(၇) |စဝ်ခွန်ချို |ဝန်ကြီး |၄ ဧပြီ ၁၉၆၀ |၁ မတ် ၁၉၆၂ |{{age in days|1960|4|4|1962|3|1}} |- |၁၁ |ဦးသီဟန် |ဝန်ကြီး |၂ မတ် ၁၉၆၂ |၁၈ ဇွန် ၁၉၆၉ |{{age in days|1962|3|2|1969|6|18}} |- |၁၂ |ဒေါက်တာလှဟန် |ဝန်ကြီး |၄ ဩဂုတ် ၁၉၇၀ |၂၀ ဧပြီ ၁၉၇၂ |{{age in days|1970|8|4|1972|4|20}} |- |၁၃ |ဦးကျော်စိုး |ဝန်ကြီး |၂၀ ဧပြီ ၁၉၇၂ |၁ မတ် ၁၉၇၄ |{{age in days|1972|4|20|1974|3|1}} |- |colspan=6|<center>'''ပြည်ထောင်စုဆိုရှယ်လစ်သမ္မတမြန်မာနိုင်ငံတော်'''<center/> |- |၁၄ |ဦးလှဘုန်း |ဝန်ကြီး |၂ မတ် ၁၉၇၄ |၃ မတ် ၁၉၇၈ |{{age in days|1974|3|3|1978|3|3}} |- |၁၅ |ဦးမြင့်မောင် |ဝန်ကြီး |၃ မတ် ၁၉၇၈ |၁၈ မတ် ၁၉၈၀ |{{age in days|1978|3|3|1980|3|18}} |- |၁၆ |ဦးလေးမောင် |ဝန်ကြီး |၁၉ မတ် ၁၉၈၀ |၉ နိုဝင်ဘာ ၁၉၈၁ |{{age in days|1980|3|19|1981|11|9}} |- |၁၇ |ဦးချစ်လှိုင် |ဝန်ကြီး |၉ နိုဝင်ဘာ ၁၉၈၁ |၄ နိုဝင်ဘာ ၁၉၈၅ |{{age in days|1981|11|9|1985|11|4}} |- |၁၈ |ဦးရဲဂေါင် |ဝန်ကြီး |၄ နိုဝင်ဘာ ၁၉၈၅ |၁၈ စက်တင်ဘာ ၁၉၈၈ |{{age in days|1985|11|4|1988|9|18}} |- |colspan=6|<center>'''ပြည်ထောင်စုမြန်မာနိုင်ငံတော်'''<center/> |- |၁၉ |ဗိုလ်ချုပ်မှူးကြီး [[စောမောင် (ဗိုလ်ချုပ်မှူးကြီး)|စောမောင်]] |ဝန်ကြီး |၂၀ စက်တင်ဘာ ၁၉၈၈ |၁၇ စက်တင်ဘာ ၁၉၉၁ |{{age in days|1988|9|20|1991|9|17}} |- |၂၀ |ဦး[[အုန်းဂျော်]] |ဝန်ကြီး |၁၈ စက်တင်ဘာ ၁၉၉၁ |၁၅ နိုဝင်ဘာ ၁၉၉၈ |{{age in days|1991|9|18|1998|11|15}} |- |၂၁ |ဦး[[ဝင်းအောင် (ဝန်ကြီး)|ဝင်းအောင်]] |ဝန်ကြီး |၁၅ နိုဝင်ဘာ ၁၉၉၈ |၁၇ စက်တင်ဘာ ၂၀၀၄ |{{age in days|1998|11|15|2004|9|17}} |- |၂၂ |ဦး[[ဉာဏ်ဝင်း]] |ဝန်ကြီး |၁၈ စက်တင်ဘာ ၂၀၀၄ |၃၀ မတ် ၂၀၁၁ |{{age in days|2004|9|18|2011|3|30}} |- |colspan=6|<center>'''ပြည်ထောင်စုသမ္မတမြန်မာနိုင်ငံတော်'''<center/> |- |၂၃။ |ဦး[[ဝဏ္ဏမောင်လွင်]] |ပြည်ထောင်စုဝန်ကြီး |၃၀ မတ် ၂၀၁၁ |၃၀ မတ် ၂၀၁၆ |{{age in days|2011|3|30|2016|3|30}} |- |၂၄ |ဒေါ်[[အောင်ဆန်းစုကြည်]] |ပြည်ထောင်စုဝန်ကြီး |၃၀ မတ် ၂၀၁၆ |၁ ဖေဖော်ဝါရီ ၂၀၂၁ |{{age in days|2016|3|30|2021|2|1}} |- |၂၅။ |ဦးဝဏ္ဏမောင်လွင် |ပြည်ထောင်စုဝန်ကြီး |၁ ဖေဖော်ဝါရီ ၂၀၂၁ |၁ ​ဖေ​ဖော်ဝါရီ ၂၀၂၃ |{{age in days|2021|2|1|2023|2|1}} |- |၂၆။ |ဦး[[သန်းဆွေ (ဝန်ကြီး)|သန်း​ဆွေ]] |ပြည်​ထောင်စုဝန်ကြီး |၁ ​ဖေ​ဖော်ဝါရီ ၂၀၂၃ |လက်ရှိ |{{age in days|2023|2|1}} |} ==အပြည်ပြည်ဆိုင်ရာပူးပေါင်းဆောင်ရွက်ရေးဝန်ကြီး== {{Infobox official post |post = အပြည်ပြည်ဆိုင်ရာပူးပေါင်းဆောင်ရွက်ရေးဝန်ကြီးဌာန ပြည်ထောင်စုဝန်ကြီး |body = ပြည်ထောင်စုသမ္မတမြန်မာနိုင်ငံတော် |flag = |flagsize = 130 |flagcaption = |insignia = |insigniasize = 120 |insigniacaption = |image = Ko Ko Hlaing.jpg |incumbent = ဦး[[ကိုကိုလှိုင်]] |incumbentsince =၂ ဖေဖော်ဝါရီ ၂၀၂၁ |department = [[အပြည်ပြည်ဆိုင်ရာ ပူးပေါင်းဆောင်ရွက်ရေး ဝန်ကြီးဌာန]] |style = |member_of = [[ပြည်ထောင်စုအစိုးရအဖွဲ့]] |reports_to = |seat = ရုံးအမှတ် (၉)၊ နိုင်ငံခြားရေးဝန်ကြီးဌာန၊ [[နေပြည်တော်]] |appointer = |appointer_qualified = |termlength = ပုံမှန် (၅)နှစ် |constituting_instrument = |precursor = |formation = {{Start date and age| 2017|11|24}} |first = ဦး[[ကျော်တင် (ဝန်ကြီး)|ကျော်တင်]] |succession = |deputy = |salary =၃,၀၀၀,၀၀၀ |website = {{URL|www.mofa.gov.mm}} }} '''အပြည်ပြည်ဆိုင်ရာပူးပေါင်းဆောင်ရွက်ရေးဝန်ကြီးဌာန ပြည်ထောင်စုဝန်ကြီး''' ({{lang-en|Union Minister for the Ministry of International Cooperation}}) သည် မြန်မာနိုင်ငံ၏ နိုင်ငံခြားရေးနှင့် သက်ဆိုင်သော ဝန်ကြီး (၂)ဦးမှ တစ်ဦးဖြစ်သည်။၂၀၁၇ခုနှစ်တွင် နိုင်ငံခြားရေးဝန်ကြီးဌာန ဒုတိယဝန်ကြီးကို ပြည်ထောင်စုဝန်ကြီးအဖြစ် စတင်ခန့်အပ်ခဲ့သည်။၎င်း၏တာဝန်မှာ တချို့သော နိုင်ငံခြားရေးရာကိစ္စများတွင် နိုင်ငံခြားရေးဝန်ကြီးကိုယ်စား ဝန်ကြီးအဆင့်ဖြင့် တာဝန်ယူနိုင်ရန်ဖြစ်သည်။<ref>{{cite news|url=https://elevenmyanmar.com/politics/21520|title=ပြည်ထောင်စုအစိုးရအဖွဲ့ရုံးဝန်ကြီးဌာနနှင့် အပြည်ပြည်ဆိုင်ရာ ပူးပေါင်းဆောင်ရွက်ရေးဝန်ကြီးဌာနတို့ကို တိုးချဲ့ဖွဲ့စည်းမည်|last=|date=|work=|language=Burmese|accessdate=}}</ref>လက်ရှိပြည်ထောင်စုဝန်ကြီးမှာ ဦး[[ကိုကိုလှိုင်]]ဖြစ်သည်။ ===ဝန်ကြီးများစာရင်း=== {| class="wikitable" |rowspan=2|'''စဉ်''' |rowspan=2|'''အမည်''' !colspan=3 | တာဝန်ထမ်းဆောင်ခြင်း |- !စတင်ရက် !ပြီးဆုံးရက် !ရက်ပေါင်း |- |၁ |ဦး[[ကျော်တင် (ဝန်ကြီး)|ကျော်တင်]] |၂၄ နိုဝင်ဘာ ၂၀၁၇ |၁ ဖေဖော်ဝါရီ ၂၀၂၁ |{{age in days|2017|11|24|2021|2|1}} |- |၂ |ဦး[[ကိုကိုလှိုင်]] |၂ ဖေဖော်ဝါရီ ၂၀၂၁ |လက်ရှိ |{{age in days|2021|2|2}} |} ==စင်ပြိုင်ဝန်ကြီးများ== မြန်မာ့နိုင်ငံရေးတွင် ပြည်ပရောက် စင်ပြိုင်အစိုးရများရှိခဲ့ပြီး ထိုအစိုးရအဖွဲ့များတွင်လည်း နိုင်ငံခြားရေးဝန်ကြီးများရှိခဲ့သည်။ ===ပြည်ထောင်စု မြန်မာနိုင်ငံ အမျိုးသား ညွန့်ပေါင်းအစိုးရ=== *[[စိန်ဝင်း၊ ဒေါက်တာ|ဒေါက်တာစိန်ဝင်း]] (၁၉၉၀ - ၂၀၁၂) ===[[ပြည်ထောင်စုလွှတ်တော် ကိုယ်စားပြုကော်မတီ အစိုးရအဖွဲ့]] / [[အမျိုးသားညီညွတ်ရေး အစိုးရအဖွဲ့]]=== *ဒေါ်[[ဇင်မာအောင်]] (၂၀၂၁ - လက်ရှိ) *ဒေါက်တာ[[ဆာဆာ]] (၂၀၂၁ - လက်ရှိ) {{small|(အပြည်ပြည်ဆိုင်ရာပူးပေါင်းဆောင်ရွက်ရေးဝန်ကြီး)}} ==ကိုးကား== {{reflist}} [[ကဏ္ဍ:မြန်မာနိုင်ငံ၏ နိုင်ငံခြားရေးဝန်ကြီးများ|*]] [[ကဏ္ဍ:မြန်မာနိုင်ငံ၏ နိုင်ငံခြားဆက်ဆံရေး]] 0z4dvh7ab5utf3vk8xojry19xsg0vd5 876666 876661 2025-06-06T14:52:28Z Salai Rungtoi 22844 /* ဝန်ကြီးများစာရင်း */ 876666 wikitext text/x-wiki {{About|မြန်မာနိုင်ငံ၏ နိုင်ငံခြားရေးဝန်ကြီး|အခြားနိုင်ငံများ|နိုင်ငံခြားရေးဝန်ကြီး}} {{Infobox official post |post = နိုင်ငံခြားရေးဝန်ကြီးဌာန ပြည်ထောင်စုဝန်ကြီး |body = ပြည်ထောင်စုသမ္မတမြန်မာနိုင်ငံတော် |flag = |flagsize = 130 |flagcaption = |insignia = MOFA.png |insigniasize = 120 |insigniacaption = အမှတ်တံဆိပ် |image = |incumbent = ဦး[[သန်းဆွေ (ဝန်ကြီး)|သန်းဆွေ]] |incumbentsince =၁ ဖေဖော်ဝါရီ ၂၀၂၁ |department = နိုင်ငံခြားရေးဝန်ကြီးဌာန |style = |member_of = [[ပြည်ထောင်စုအစိုးရအဖွဲ့]]၊ [[အမျိုးသား ကာကွယ်ရေးနှင့် လုံခြုံရေးကောင်စီ]] |reports_to = [[မြန်မာနိုင်ငံ၏ သမ္မတ|သမ္မတ]] |seat = ရုံးအမှတ် (၉)၊ [[နေပြည်တော်]] |appointer = [[မြန်မာနိုင်ငံ၏ သမ္မတ|သမ္မတ]] |appointer_qualified = ([[ပြည်ထောင်စု လွှတ်တော်]]၏ သ​ဘောတူညီချက်ဖြင့်) |termlength = ပုံမှန် (၅)နှစ် |constituting_instrument = |precursor = |formation = {{start date and age|1947|3|17}} |first = ဗိုလ်ချုပ်[[အောင်ဆန်း]] |succession = |deputy = ဦးကျော်မျိုးထွဋ် |salary =၃,၀၀၀,၀၀၀<ref name="salary">{{cite web |title=သမ္မတ လစာ သိန်း ၅၀ မှာ နည်းသည်ဟု ဦးရွှေမန်းပြော|url=https://burma.irrawaddy.com/news/2014/12/31/69249.html}}</ref> |website = {{URL|www.mofa.gov.mm}} }} '''နိုင်ငံခြားရေးဝန်ကြီးဌာန ဝန်ကြီး'''သည် မြန်မာနိုင်ငံ၏ နိုင်ငံခြားရေးမူဝါဒများနှင့် သံတမန်ကိစ္စရပ်များကို ကိုင်တွယ်သည့် [[နိုင်ငံခြားရေး ဝန်ကြီးဌာန]]၏ အကြီးအမှူး ဝန်ကြီးဖြစ်သည်။ တရားဝင်အားဖြင့် '''နိုင်ငံခြားရေးဝန်ကြီးဌာန ပြည်ထောင်စုဝန်ကြီး''' ({{lang-en|Union Minister for the Ministry of Foreign Affairs}}) ဟုအသုံးပြုသည်။[[ပြည်ထောင်စုအစိုးရအဖွဲ့]]အတွင်း ထိပ်ပိုင်းတွင်တည်ရှိကာ နိုင်ငံရေးအရ အရေးပါသောရာထူးတစ်ခုဖြစ်သည်။ လက်ရှိဝန်ကြီးမှာ ဦး[[သန်းဆွေ (ဝန်ကြီး)|သန်းဆွေ]]ဖြစ်သည်။ ==သမိုင်းကြောင်း== နိုင်ငံခြားရေးဝန်ကြီးဌာနအနေဖြင့် ကိုလိုနီခေတ်က တိုင်းပြည်၏ နိုင်ငံခြားရေးရာများကို မြန်မာနိုင်ငံ၏သဘောအလျောက် စီမံခွင့်ရပြီး နိုင်ငံခြားရေးရာဌာန စတင်တည်ထောင်သည့်နေ့ကို နိုင်ငံခြားရေးဝန်ကြီးဌာန၏ နှစ်ပတ်လည်နေ့အဖြစ် သတ်မှတ်ကာ ထိုစဉ်ကဌာနအကြီးအကဲ [[အောင်ဆန်း|ဗိုလ်ချုပ်အောင်ဆန်း]]ကို ပထမဆုံးနိုင်ငံခြားရေးဝန်ကြီးဟု သတ်မှတ်ထားသည်။<ref name=mofa>{{cite news|url=https://myanmar.gov.mm/ministry-of-foreign-affairs|title=နိုင်ငံခြား​ရေးဝန်ကြီးဌာန|last=|first=|author2=|date=|publisher=Myanmar National Portal|accessdate=|archivedate=21 April 2019|archiveurl=https://web.archive.org/web/20190421020015/https://myanmar.gov.mm/ministry-of-foreign-affairs}}</ref> လက်ရှိအချိန်အထိ နိုင်ငံခြားရေးဝန်ကြီး (၂၄)ဦးရှိသည်။[[ဒေါ်အောင်ဆန်းစုကြည်]]မှာ ၂၀၁၆ခုနှစ်တွင် နိုင်ငံခြားရေးဝန်ကြီးဖြစ်လာပြီး ပထမဆုံးသော အမျိုးသမီးနိုင်ငံခြားရေးဝန်ကြီးဖြစ်သည်။ နိုင်ငံခြားရေးဝန်ကြီးများသည် အရပ်သားများသာမက နိုင်ငံရေးအခြေအနေကြောင့် တပ်မတော်သားများကပါ ဝန်ကြီးများအဖြစ် တာဝန်ထမ်းဆောင်ဖူးသည်။<ref>{{cite news|url=https://www.mofa.gov.mm/history/|title=Name of Former Foreign Ministers}}</ref> ==ဝန်ကြီးများစာရင်း== {| class="wikitable" ! colspan="6" |'''ဗြိတိသျှဘားမားခေတ်''' |- ! rowspan="2" |'''စဉ်''' ! rowspan="2" |'''အမည်''' ! rowspan="2" |'''ရာထူး''' ! colspan="3" | တာဝန်ထမ်းဆောင်ခြင်း |- !စတင်ရက် !ပြီးဆုံးရက် !ရက်ပေါင်း |- |၁။ |ဗိုလ်ချုပ်[[အောင်ဆန်း]] |ဝန်ကြီး |၁၇ မတ် ၁၉၄၇ |၁၉ ဇူလိုင် ၁၉၄၇ |{{age in days|1947|3|17|1947|7|19}} |- |၂။ |ဦး[[နု၊ ဦး|နု]] |ဝန်ကြီး |၂၁ ဇူလိုင် ၁၉၄၇ |၁ ဩဂုတ် ၁၉၄၇ |{{age in days|1947|7|21|1947|8|1}} |- |၃။ |ဦးလွန်းဘော် |ဝန်ကြီး |၂ ဩဂုတ် ၁၉၄၇ |၃၀ အောက်တိုဘာ ၁၉၄၇ |{{age in days|1947|8|2|1947|10|30}} |- |၄။ |ဦး[[တင်ထွဋ်၊ ဦး (အိုင်စီအက်စ်)|တင်ထွဋ်]] |ဝန်ကြီး |၃၁ အောက်တိုဘာ ၁၉၄၇ |၁၆ ဩဂုတ် ၁၉၄၈ |{{age in days|1947|10|31|1948|8|16}} |- ! colspan="6" |ပြည်ထောင်စုမြန်မာနိုင်ငံ |- |၅။ |ဦး[[ကျော်ငြိမ်း]] |ဝန်ကြီး |၁၄ စက်တင်ဘာ ၁၉၄၈ |၃၁ မတ် ၁၉၄၉ |{{age in days|1948|9|14|1949|3|31}} |- |၆။ |ဦးနု |ဝန်ကြီး |၁ ဧပြီ ၁၉၄၉ |၄ ဧပြီ ၁၉၄၉ |{{age in days|1949|4|1|1949|4|4}} |- |၇။ |ဦးအေးမောင် |ဝန်ကြီး |၅ ဧပြီ ၁၉၄၉ |၂၀ ဒီဇင်ဘာ ၁၉၄၉ |{{age in days|1949|4|5|1949|12|20}} |- |၈။ |[[စဝ်ခွန်ချို]] |ဝန်ကြီး |၂၀ ဒီဇင်ဘာ ၁၉၄၉ |၂၈ ဒီဇင်ဘာ ၁၉၅၈ |{{age in days|1949|12|20|1958|12|28}} |- |၉။ |ဦး[[သိမ်းမောင် (တရားဝန်ကြီးချုပ်ဟောင်း)|သိမ်းမောင်]] |ဝန်ကြီး |၂၉ ဒီဇင်ဘာ ၁၉၅၈ |၁၃ ဖေဖော်ဝါရီ ၁၉၅၉ |{{age in days|1958|12|29|1959|2|13}} |- |၁၀။ |ဦး[[ချန်ထွန်းအောင်]] |ဝန်ကြီး |၂၇ ဖေဖော်ဝါရီ ၁၉၅၉ |၃ ဧပြီ ၁၉၆၀ |{{age in days|1959|2|27|1960|4|3}} |- |၁၁။ |စဝ်ခွန်ချို |ဝန်ကြီး |၄ ဧပြီ ၁၉၆၀ |၁ မတ် ၁၉၆၂ |{{age in days|1960|4|4|1962|3|1}} |- |၁၂။ |ဦးသီဟန် |ဝန်ကြီး |၂ မတ် ၁၉၆၂ |၁၈ ဇွန် ၁၉၆၉ |{{age in days|1962|3|2|1969|6|18}} |- |၁၃။ |ဒေါက်တာလှဟန် |ဝန်ကြီး |၄ ဩဂုတ် ၁၉၇၀ |၂၀ ဧပြီ ၁၉၇၂ |{{age in days|1970|8|4|1972|4|20}} |- |၁၄။ |ဦးကျော်စိုး |ဝန်ကြီး |၂၀ ဧပြီ ၁၉၇၂ |၁ မတ် ၁၉၇၄ |{{age in days|1972|4|20|1974|3|1}} |- ! colspan="6" |ပြည်ထောင်စုဆိုရှယ်လစ်သမ္မတမြန်မာနိုင်ငံတော် |- |၁၅။ |ဦးလှဘုန်း |ဝန်ကြီး |၂ မတ် ၁၉၇၄ |၃ မတ် ၁၉၇၈ |{{age in days|1974|3|3|1978|3|3}} |- |၁၆။ |ဦးမြင့်မောင် |ဝန်ကြီး |၃ မတ် ၁၉၇၈ |၁၈ မတ် ၁၉၈၀ |{{age in days|1978|3|3|1980|3|18}} |- |၁၇။ |ဦးလေးမောင် |ဝန်ကြီး |၁၉ မတ် ၁၉၈၀ |၉ နိုဝင်ဘာ ၁၉၈၁ |{{age in days|1980|3|19|1981|11|9}} |- |၁၈။ |ဦးချစ်လှိုင် |ဝန်ကြီး |၉ နိုဝင်ဘာ ၁၉၈၁ |၄ နိုဝင်ဘာ ၁၉၈၅ |{{age in days|1981|11|9|1985|11|4}} |- |၁၉။ |ဦးရဲဂေါင် |ဝန်ကြီး |၄ နိုဝင်ဘာ ၁၉၈၅ |၁၈ စက်တင်ဘာ ၁၉၈၈ |{{age in days|1985|11|4|1988|9|18}} |- ! colspan="6" |ပြည်ထောင်စုမြန်မာနိုင်ငံတော် |- |၂၀။ |ဗိုလ်ချုပ်မှူးကြီး [[စောမောင် (ဗိုလ်ချုပ်မှူးကြီး)|စောမောင်]] |ဝန်ကြီး |၂၀ စက်တင်ဘာ ၁၉၈၈ |၁၇ စက်တင်ဘာ ၁၉၉၁ |{{age in days|1988|9|20|1991|9|17}} |- |၂၁။ |ဦး[[အုန်းဂျော်]] |ဝန်ကြီး |၁၈ စက်တင်ဘာ ၁၉၉၁ |၁၅ နိုဝင်ဘာ ၁၉၉၈ |{{age in days|1991|9|18|1998|11|15}} |- |၂၂။ |ဦး[[ဝင်းအောင် (ဝန်ကြီး)|ဝင်းအောင်]] |ဝန်ကြီး |၁၅ နိုဝင်ဘာ ၁၉၉၈ |၁၇ စက်တင်ဘာ ၂၀၀၄ |{{age in days|1998|11|15|2004|9|17}} |- |၂၃။ |ဦး[[ဉာဏ်ဝင်း]] |ဝန်ကြီး |၁၈ စက်တင်ဘာ ၂၀၀၄ |၃၀ မတ် ၂၀၁၁ |{{age in days|2004|9|18|2011|3|30}} |- ! colspan="6" |ပြည်ထောင်စုသမ္မတမြန်မာနိုင်ငံတော် |- |၂၄။ |ဦး[[ဝဏ္ဏမောင်လွင်]] |ပြည်ထောင်စုဝန်ကြီး |၃၀ မတ် ၂၀၁၁ |၃၀ မတ် ၂၀၁၆ |{{age in days|2011|3|30|2016|3|30}} |- |၂၅။ |ဒေါ်[[အောင်ဆန်းစုကြည်]] |ပြည်ထောင်စုဝန်ကြီး |၃၀ မတ် ၂၀၁၆ |၁ ဖေဖော်ဝါရီ ၂၀၂၁ |{{age in days|2016|3|30|2021|2|1}} |- |၂၆။ |ဦးဝဏ္ဏမောင်လွင် |ပြည်ထောင်စုဝန်ကြီး |၁ ဖေဖော်ဝါရီ ၂၀၂၁ |၁ ​ဖေ​ဖော်ဝါရီ ၂၀၂၃ |{{age in days|2021|2|1|2023|2|1}} |- |၂၇။ |ဦး[[သန်းဆွေ (ဝန်ကြီး)|သန်း​ဆွေ]] |ပြည်​ထောင်စုဝန်ကြီး |၁ ​ဖေ​ဖော်ဝါရီ ၂၀၂၃ |လက်ရှိ |{{age in days|2023|2|1}} |} ==အပြည်ပြည်ဆိုင်ရာပူးပေါင်းဆောင်ရွက်ရေးဝန်ကြီး== {{Infobox official post |post = အပြည်ပြည်ဆိုင်ရာပူးပေါင်းဆောင်ရွက်ရေးဝန်ကြီးဌာန ပြည်ထောင်စုဝန်ကြီး |body = ပြည်ထောင်စုသမ္မတမြန်မာနိုင်ငံတော် |flag = |flagsize = 130 |flagcaption = |insignia = |insigniasize = 120 |insigniacaption = |image = Ko Ko Hlaing.jpg |incumbent = ဦး[[ကိုကိုလှိုင်]] |incumbentsince =၂ ဖေဖော်ဝါရီ ၂၀၂၁ |department = [[အပြည်ပြည်ဆိုင်ရာ ပူးပေါင်းဆောင်ရွက်ရေး ဝန်ကြီးဌာန]] |style = |member_of = [[ပြည်ထောင်စုအစိုးရအဖွဲ့]] |reports_to = |seat = ရုံးအမှတ် (၉)၊ နိုင်ငံခြားရေးဝန်ကြီးဌာန၊ [[နေပြည်တော်]] |appointer = |appointer_qualified = |termlength = ပုံမှန် (၅)နှစ် |constituting_instrument = |precursor = |formation = {{Start date and age| 2017|11|24}} |first = ဦး[[ကျော်တင် (ဝန်ကြီး)|ကျော်တင်]] |succession = |deputy = |salary =၃,၀၀၀,၀၀၀ |website = {{URL|www.mofa.gov.mm}} }} '''အပြည်ပြည်ဆိုင်ရာပူးပေါင်းဆောင်ရွက်ရေးဝန်ကြီးဌာန ပြည်ထောင်စုဝန်ကြီး''' ({{lang-en|Union Minister for the Ministry of International Cooperation}}) သည် မြန်မာနိုင်ငံ၏ နိုင်ငံခြားရေးနှင့် သက်ဆိုင်သော ဝန်ကြီး (၂)ဦးမှ တစ်ဦးဖြစ်သည်။၂၀၁၇ခုနှစ်တွင် နိုင်ငံခြားရေးဝန်ကြီးဌာန ဒုတိယဝန်ကြီးကို ပြည်ထောင်စုဝန်ကြီးအဖြစ် စတင်ခန့်အပ်ခဲ့သည်။၎င်း၏တာဝန်မှာ တချို့သော နိုင်ငံခြားရေးရာကိစ္စများတွင် နိုင်ငံခြားရေးဝန်ကြီးကိုယ်စား ဝန်ကြီးအဆင့်ဖြင့် တာဝန်ယူနိုင်ရန်ဖြစ်သည်။<ref>{{cite news|url=https://elevenmyanmar.com/politics/21520|title=ပြည်ထောင်စုအစိုးရအဖွဲ့ရုံးဝန်ကြီးဌာနနှင့် အပြည်ပြည်ဆိုင်ရာ ပူးပေါင်းဆောင်ရွက်ရေးဝန်ကြီးဌာနတို့ကို တိုးချဲ့ဖွဲ့စည်းမည်|last=|date=|work=|language=Burmese|accessdate=}}</ref>လက်ရှိပြည်ထောင်စုဝန်ကြီးမှာ ဦး[[ကိုကိုလှိုင်]]ဖြစ်သည်။ ===ဝန်ကြီးများစာရင်း=== {| class="wikitable" |rowspan=2|'''စဉ်''' |rowspan=2|'''အမည်''' !colspan=3 | တာဝန်ထမ်းဆောင်ခြင်း |- !စတင်ရက် !ပြီးဆုံးရက် !ရက်ပေါင်း |- |၁ |ဦး[[ကျော်တင် (ဝန်ကြီး)|ကျော်တင်]] |၂၄ နိုဝင်ဘာ ၂၀၁၇ |၁ ဖေဖော်ဝါရီ ၂၀၂၁ |{{age in days|2017|11|24|2021|2|1}} |- |၂ |ဦး[[ကိုကိုလှိုင်]] |၂ ဖေဖော်ဝါရီ ၂၀၂၁ |လက်ရှိ |{{age in days|2021|2|2}} |} ==စင်ပြိုင်ဝန်ကြီးများ== မြန်မာ့နိုင်ငံရေးတွင် ပြည်ပရောက် စင်ပြိုင်အစိုးရများရှိခဲ့ပြီး ထိုအစိုးရအဖွဲ့များတွင်လည်း နိုင်ငံခြားရေးဝန်ကြီးများရှိခဲ့သည်။ ===ပြည်ထောင်စု မြန်မာနိုင်ငံ အမျိုးသား ညွန့်ပေါင်းအစိုးရ=== *[[စိန်ဝင်း၊ ဒေါက်တာ|ဒေါက်တာစိန်ဝင်း]] (၁၉၉၀ - ၂၀၁၂) ===[[ပြည်ထောင်စုလွှတ်တော် ကိုယ်စားပြုကော်မတီ အစိုးရအဖွဲ့]] / [[အမျိုးသားညီညွတ်ရေး အစိုးရအဖွဲ့]]=== *ဒေါ်[[ဇင်မာအောင်]] (၂၀၂၁ - လက်ရှိ) *ဒေါက်တာ[[ဆာဆာ]] (၂၀၂၁ - လက်ရှိ) {{small|(အပြည်ပြည်ဆိုင်ရာပူးပေါင်းဆောင်ရွက်ရေးဝန်ကြီး)}} ==ကိုးကား== {{reflist}} [[ကဏ္ဍ:မြန်မာနိုင်ငံ၏ နိုင်ငံခြားရေးဝန်ကြီးများ|*]] [[ကဏ္ဍ:မြန်မာနိုင်ငံ၏ နိုင်ငံခြားဆက်ဆံရေး]] atwfxck9nwzsts91rz5ro819yg7vm7s 0 222334 876769 761775 2025-06-07T05:22:41Z Salai Rungtoi 22844 876769 wikitext text/x-wiki {{Infobox Government agency |agency_name = စီမံကိန်း၊ ဘဏ္ဍာရေးနှင့် စက်မှုဝန်ကြီးဌာန<br/>Ministry of Planning, Finance and Industry | nativename = | nativename_a = | nativename_r = |seal = |seal_width = |seal_caption = |formed = ၂၈ နိုဝင်ဘာ ၂၀၁၉ |preceding1 =[[စီမံကိန်းနှင့် ဘဏ္ဍာရေး ဝန်ကြီးဌာန]] |preceding2=[[စက်မှု ဝန်ကြီးဌာန]] | dissolved = ၃ မေ ၂၀၂၁ |agency_type = ဝန်ကြီးဌာန |jurisdiction = မြန်မာနိုင်ငံ |headquarters = ရုံးအမှတ် (၃၂)၊ ရုံးအမှတ် (၂၆)၊ ရုံးအမှတ် (၃၀)၊ [[နေပြည်တော်]] |coordinates = |succeeding = |budget = |minister1_name = | minister1_pfo = | deputyminister1_name = | deputyminister1_pfo = | deputyminister2_name = | deputyminister2_pfo = <!-- up to |deputyminister7_name= --> |child1_agency = |child2_agency = |child3_agency = |child4_agency = |website = {{url|www.mopfi.gov.mm}} |superseding=* [[စီမံကိန်းနှင့် ဘဏ္ဍာရေး ဝန်ကြီးဌာန]] * [[စက်မှု ဝန်ကြီးဌာန]]}} '''စီမံကိန်း၊ ဘဏ္ဍာရေးနှင့် စက်မှု ဝန်ကြီးဌာန''' ({{lang-en|Ministry of Planning, Finance and Industry;MOPFI}}) သည် အမျိုးသားစီမံကိန်း၊ ဘဏ္ဍာရေးနှင့် စက်မှုကုန်ထုတ်လုပ်ခြင်းများနှင့် သက်ဆိုင်သော မြန်မာအစိုးရ[[ဝန်ကြီးဌာန နှင့် အကြီးအကဲများ စာရင်း|ဝန်ကြီးဌာန]]ဖြစ်သည်။ ၂၀၁၉ခုနှစ် နိုဝင်ဘာလတွင် စတင်ဖွဲ့စည်းခဲ့ပြီး ၂၀၂၁ခုနှစ် မေလတွင် ဖျက်သိမ်းခဲ့သည်။ == သမိုင်းကြောင်း == လွတ်လပ်ရေးရပြီးစအချိန်တွင် အမျိုးသားစီမံကိန်း ဝန်ကြီးဌာနနှင့် ဘဏ္ဍာရေးနှင့် အခွန်တော်ဝန်ကြီးဌာနတို့သည် သီးခြားတည်ရှိခဲ့သည်။ ၁၉၇၂ခုနှစ်တွင် စီမံကိန်းနှင့် ဘဏ္ဍာရေးဝန်ကြီးဌာနဟူ၍လည်းကောင်း၊ ၁၉၉၃ခုနှစ်တွင် [[အမျိုးသားစီမံကိန်းနှင့် စီးပွားရေးဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်မှု ဝန်ကြီးဌာန]]နှင့် [[ဘဏ္ဍာရေးနှင့် အခွန် ဝန်ကြီးဌာန|ဘဏ္ဍာရေးနှင့် အခွန်ဝန်ကြီးဌာန]] ဟူ၍လည်းကောင်း၊ ၂၀၁၃ခုနှစ်တွင် ဘဏ္ဍာရေးနှင့် အခွန်ဝန်ကြီးဌာနအား ဘဏ္ဍာရေးဝန်ကြီးဌာနအဖြစ်လည်းကောင်း၊ ၂၀၁၆ခုနှစ်တွင် [[စီမံကိန်းနှင့် ဘဏ္ဍာရေး ဝန်ကြီးဌာန]]ဟူ၍လည်းကောင်း အသီးသီး ပြောင်းလဲဖွဲ့စည်းခဲ့သည်။<ref name="mopf">{{Cite web|url=https://www.mopf.gov.mm/my/page/ministry/401|title=စီမံကိန်းနှင့်ဘဏ္ဍာရေးဝန်ကြီးဌာန နောက်ခံသမိုင်း}}</ref> လွတ်လပ်ရေးရပြီးစအချိန်တွင် စက်မှုလုပ်ငန်းများအတွက် စက်မှုလက်မှုနှင့် ကူးသန်းရောင်းဝယ်ရေး ဝန်ကြီးဌာန၊ စက်မှုလက်မှုနှင့် အလုပ်သမားဝန်ကြီးဌာန၊ စက်မှုလက်မှုနှင့် သတ္တုတွင်း ဝန်ကြီးဌာနဟူ၍ အဆင့်ဆင့်ပြောင်းလဲဖွဲ့စည်းခဲ့သည်။ ၁၉၅၂ခုနှစ်တွင် စက်မှုလက်မှုဝန်ကြီးဌာနဟူ၍ သီးခြားဖွဲ့စည်းခဲ့သည်။ ၁၉၇၂ခုနှစ်မှစ၍ စက်မှုဝန်ကြီးဌာန ဖြစ်လာခဲ့သည်။ ၁၉၇၅ခုနှစ်တွင် စက်မှုဝန်ကြီးဌာနကို အမှတ်(၁)နှင့် အမှတ်(၂)ဟူ၍ ခွဲခြားဖွဲ့စည်းခဲ့သည်။ ၂၀၁၂ခုနှစ်တွင် [[စက်မှု ဝန်ကြီးဌာန|စက်မှုဝန်ကြီးဌာန]]အဖြစ် တစ်ခုတည်းထား၍ ဖွဲ့စည်းခဲ့သည်။<ref name="MOIn">{{Cite web|url=https://www.industry.gov.mm/information/history|title=သမိုင်းကြောင်း}}</ref> ၂၀၁၆ခုနှစ်တွင် စက်မှုဝန်ကြီးဖြစ်လာသော ဦး[[ခင်မောင်ချို]]လက်ထက်တွင် စက်မှုဝန်ကြီးဌာနလက်အောက်ရှိ ဘီပီအိုင်ဆေးဝါးစက်ရုံကိစ္စနှင့် လူနာတင်ယာဉ်ကိစ္စများကြောင့် ၂၀၁၉ခုနှစ်တွင် ဝန်ကြီးဖြစ်သူ နုတ်ထွက်ခဲ့ရသည်။<ref name="KMC">{{Cite web|url=https://burma.irrawaddy.com/news/2019/07/25/198851.html|title=စက်မှုဝန်ကြီး ဦးခင်မောင်ချို တာဝန်မှ အနားပေးခံရ}}</ref> ထို့ကြောင့် စီမံကိန်းနှင့် ဘဏ္ဍာရေးဝန်ကြီးမှ ပူးတွဲကိုင်တွယ်ခဲ့ရသည်။ ၂၀၁၉ခုနှစ် နိုဝင်ဘာလတွင် စီမံကိန်းနှင့် ဘဏ္ဍာရေး ဝန်ကြီးဌာနနှင့် စက်မှုဝန်ကြီးဌာနတို့အား ဝန်ကြီးဌာနတစ်ခုတည်းအဖြစ် ဖွဲ့စည်းရန် လွှတ်တော်သို့ တင်ပြလာခဲ့ရာ လွှတ်တော်မှ သဘောတူခဲ့သည်။ ၂၀၁၉ခုနှစ် နိုဝင်ဘာ ၂၈ရက်နေ့တွင် စီမံကိန်း၊ ဘဏ္ဍာရေးနှင့် စက်မှုဝန်ကြီးဌာနအဖြစ် ဖွဲ့စည်းခဲ့သည်။<ref name="combine">{{Cite web|url=https://www-bbc-com.cdn.ampproject.org/v/s/www.bbc.com/burmese/50407519.amp?amp_js_v=a6&amp_gsa=1&usqp=mq331AQKKAFQArABIIACAw%3D%3D#aoh=16400669643406&referrer=https%3A%2F%2Fwww.google.com&amp_tf=From%20%251%24s&ampshare=https%3A%2F%2Fwww.bbc.com%2Fburmese%2F50407519|title=ဝန်ကြီးဌာန နှစ်ခုကို ပေါင်းမယ်}}</ref><ref>{{Cite web|url=https://burma.irrawaddy.com/news/2019/11/26/209223.html|title=ဝန်ကြီးဌာန ၂ ခုကို ပေါင်း၍ စီမံကိန်း၊ ဘဏ္ဍာရေးနှင့် စက်မှုဝန်ကြီးဌာန ဟု ပြောင်းလဲ}}</ref><ref>{{Cite web|url=https://xinhuamyanmar.com/news/myanmar/politics-law-military/%E1%80%85%E1%80%80%E1%80%BA%E1%80%99%E1%80%BE%E1%80%AF%E1%80%9D%E1%80%94%E1%80%BA%E1%80%80%E1%80%BC%E1%80%AE%E1%80%B8%E1%80%8C%E1%80%AC%E1%80%94-%E1%80%94%E1%80%BE%E1%80%84%E1%80%B7%E1%80%BA-%E1%80%85/|title=စက်မှုဝန်ကြီးဌာန နှင့် စီမံကိန်း နှင့် ဘဏ္ဍာရေးဝန်ကြီးဌာန တို့ အား စီမံကိန်း၊ဘဏ္ဍာရေး နှင့် စက်မှု ဝန်ကြီးဌာန အဖြစ်ပြင်ဆင်ဖွဲ့စည်း}}</ref> ၂၀၂၁ခုနှစ် အာဏာသိမ်းမှုအပြီးတက်လာသော တပ်မတော်အစိုးရသည် ၂၀၂၁ခုနှစ် မေလ ၃ရက်နေ့တွင် စက်မှုဝန်ကြီးဌာနနှင့် စီမံကိန်းနှင့် ဘဏ္ဍာရေး ဝန်ကြီးဌာနဟူ၍ ပြန်လည်ခွဲထုတ်ခဲ့သည်။<ref name="mmal"/> == ဝန်ကြီးများ == * ဦး[[စိုးဝင်း (ဝန်ကြီး)|စိုးဝင်း]] - (၂၈ နိုဝင်ဘာ ၂၀၁၉ - ၁ ဖေဖော်ဝါရီ ၂၀၂၁) * ဦး[[ဝင်းရှိန်]] - (၁ ဖေဖော်ဝါရီ ၂၀၂၁ - ၃ မေ ၂၀၂၁)<ref name="nasaka">{{Cite web|url=https://myanmar.mmtimes.com/news/150779.html|title=အစိုးရအဖွဲ့ဝင် ဝန်ကြီးစာရင်းများထုတ်ပြန်|access-date=23 December 2021|archive-date=21 December 2021|archive-url=https://web.archive.org/web/20211221120637/https://myanmar.mmtimes.com/news/150779.html}}</ref><ref name="mmal">{{Cite web|url=http://www.mdn.gov.mm/newspaper/public/?published_date=05%2F04%2F2021|title=မြန်မာ့အလင်းသတင်းစာ (၄.၅.၂၀၂၁)}}</ref> == ကိုးကား == {{reflist}} [[ကဏ္ဍ:မြန်မာနိုင်ငံ၏ ယခင် ဝန်ကြီးဌာနများ]] hjmvuwgaxgvee9ranzczisaxljr3z11 0 224632 876753 735228 2025-06-07T04:53:08Z Ninjastrikers 22896 [[commons:Help:Gadget-HotCat|HotCat]]ကို အသုံးပြု၍ [[Category:ရွှေ့ပြောင်းနေထိုင်မှု]]ကို ဖယ်ရှားခဲ့သည်၊ [[Category:ပြောင်းရွှေ့နေထိုင်ခြင်း]]ကို ပေါင်းထည့်ခဲ့သည် 876753 wikitext text/x-wiki [[ဖိုင်:World_map_of_prehistoric_human_migrations.jpg|thumb|350x350px| မိုင်တိုကွန်ဒရီယွန်မျိုးရိုးဗီဇအရ လူသားတို့၏ ပထမဦးဆုံး ရွှေ့ပြောင်းမှု မြေပုံ (ယခုမတိုင်မီ [[ထောင်စုနှစ်]] ကိန်းဂဏန်း)။]] ရှေးဦးလူသားများသည် [[အာဖရိက]]မှတဆင့် လွန်ခဲ့သောနှစ်ပေါင်း ၁.၈ သန်းခန့်က [[ယူရေးရှား|ဥရောပ]]သို့ ပြောင်းရွှေ့လာသောအခါတွင် '''ပထမဆုံး လူသားရွှေ့ပြောင်းမှု'''စတင်ခဲ့သည်။ လွန်ခဲ့သောနှစ်ပေါင်း ၈၀၀,၀၀၀ ခန့်က အာဖရိကမှ လူသားဘိုးဘေးများ၏ပြန့်နှံ့နေထိုင်မှုသည် ဥရောပသို့ ပြန့်နှံ့လာပြီးနောက်တွင် လူသားမျိုးစိတ် ''Homo Heidelbergensis'' သည် [[နဏ္ဍသဲ|Neanderthal]] မျိုးရိုးအဖြစ်သို့ နှစ်ပေါင်း ၆၀၀,၀၀၀အကြာတွင် ပြောင်းလဲလာခဲ့သည်။ <ref>{{Cite journal|doi=10.1016/j.tree.2005.05.019|pmid=16701417}}</ref> လွန်ခဲ့သည့်နှစ်ပေါင်း ၂၀၀,၀၀၀က အာဖရိကတွင် ခေတ်သစ်လူသားများနှင့် ရှေးဦးလူသားများသည်ဖြစ်ထွန်းလာခဲ့ပြီးနောက် လွန်ခဲ့သည့်နှစ်ပေါင်း ၁၂၅,၀၀၀ခန့်အရောက်တွင် ထိုလူသားများသည် ကမ္ဘာ့အရှေ့ခြမ်းအနီးသို့ ရောက်ရှိခဲ့သည်။ <ref>{{Cite web|doi=10.1126/science.1199113.}}</ref> လူသားများသည် အရှေ့ဘက်သို့ လွန်ခဲ့သည့်နှစ်ပေါင်း ၅၀,၀၀၀ ခန့်က ရွှေ့ပြောင်းလာကြရာမှ တောင်အာရှအထိ ပြန့်နှံ့လာခဲ့ပြီး လွန်ခဲ့သောနှစ်ပေါင်း ၄၀,၀၀၀ခန့်အရောက်တွင် ရှေးဦးလူသားများသည် မရောက်ဖူးသေးသည့် ဩစတေးလျကုန်းမြေသို့ ပထမဆုံးရောက်ရှိကြသည်။ ရှေးဦးလူသားများသည် လွန်ခဲ့သောနှစ်ပေါင်း ၄၃,၀၀၀ က ဥရောပသို့ ရောက်ရှိလာပြီဖြစ်သည်။ လွန်ခဲ့သောနှစ်ပေါင်း ၃၀,၀၀၀က [[အရှေ့အာရှ]] သို့ရောက်ရှိခဲ့သည်။ မြောက်အမေရိကသို့ လူသားနေထိုင်မှုသမိုင်းကြောင်းနှင့် ပတ် သက်၍ အငြင်းပွားမှုများ ရှိနေသည်။ လူနေထိုင်မှုသည် လွန်ခဲ့သော နှစ် ၁၄,၀၀၀ သို့မဟုတ် လွန်ခဲ့သည့်နှစ်ပေါင်း ၃,၀၀၀နောက်ပိုင်းတွင်မှ ဖြစ်နိုင်သည်။ ပစိဖိတ်သမုဒ္ဒရာအတွင်းရှိ ပိုလီနီးရှားကျွန်းများကို ကိုလိုနီပြုခြင်းသည် လွန်ခဲ့သည့် နှစ် ၁,၃၀၀ဝန်းကျင်တွင် စတင်ခဲ့ပြီး လွန်ခဲ့သည့် နှစ် ၉၀၀တွင် ပြီးဆုံးခဲ့သည်။ ပိုလီနီးရှား၏ ဘိုးဘေးများသည် လွန်ခဲ့သည့်နှစ်ပေါင်း ၅,၂၀၀ခန့်တွင် ထိုင်ဝမ်မှ ထွက်ခွာသွားခဲ့သည်။ လွန်ခဲ့သည့် ရာစုနှစ် ရှစ်ဆယ်မှ စတင်ကာ ရှေးဟောင်း သုတေသန [[မျိုးရိုးဗီဇ]]ပညာရပ် တိုးတက်လာမှုကြောင့် ပထမဆုံး ရွှေ့ပြောင်းအခြေချမှုကို လေ့လာမှုသည် အတိုင်းအတာတစ်ခုအထိ တိုးတက်ခဲ့သည်။ == ခြုံငုံသုံးသပ်ချက် == လူသားများ၏ ရွှေ့ပြောင်းနေထိုင်မှုသည် တိုက်ကြီးများအနှံ့အပြားတွင် ပထမဦးဆုံး ရွှေ့ပြောင်းနေထိုင်ခြင်းဖြစ်ရာ အာဖရိကမှ Homo erectus လူသားများ၏ ရွှေ့ပြောင်းနေထိုင်မှုနှင့် တိုက်ဆိုင်ပြီး လွန်ခဲ့သည့် နှစ်ပေါင်း နှစ်သန်းခန့်က စတင်ခဲ့သည်ဟု ယုံကြည်ရသည်။ ဤကနဦးရွှေ့ပြောင်းမှုသည် လွန်ခဲ့သောနှစ်ပေါင်း ၅၀,၀၀၀ခန့်ကနေထိုင်ခဲ့သော Homo heidelbergensis လူသားများ အပါအဝင် အခြားသော ရှေးဦးလူများနောက်တွင် လိုက်ပါ လာခဲ့ပြီး Denisovans နှင့် [[နဏ္ဍသဲ|Neanderthals]] လူသားတို့၏ ဘိုးဘေးဖြစ်ဖွယ်ရှိသည်။ Neanderthals သည် နောက်ဆုံးတွင် ရေမြုပ်သွားသော ကုန်းတံတားများကို ဖြတ်ကျော်ခဲ့သည်ဟု ဆိုကြသည်။ == အစောပိုင်းလူသားများ == ရှေးဦးလူသားများသည် နှစ်သန်း ၃၀မှ တဆင့်တဆင့် တိုးတက်ပြောင်းလဲလာကြရာ လွန်ခဲ့သည့် နှစ် ၃သန်းခန့်က ဆင့်ကဲပြောင်းလဲလာသော ကျောက်လက်နက်များကို အာဖရိက အရှေ့ပိုင်း၊ ကင်ညာနိုင်ငံ ရစ်ဖ် Valley ဒေသတွင် တွေ့ရှိခဲ့သည်။ တရုတ်နိုင်ငံရှိ ရှန်ချိန်နယ်မြေ၌ မကြာသေးမီက ရှာဖွေတွေ့ရှိခဲ့သည့် ကျောက်လက်နက်ကိရိယာများသည် အာဖရိကပြင်ပရှိ Hominins များ၏ ပထမဆုံးသော အထောက်အထားများဖြစ်ပြီး [[ဂျော်ဂျီယာနိုင်ငံ|ဂျော်ဂျီယာ]]ရှိ Dmanisi ကို ကျော်လွန်ကာ နှစ်ပေါင်း ၃၀၀,၀၀ကို ကျော်လွန်သွားခဲ့သည်။ <ref>{{Cite journal|doi=10.1038/s41586-018-0299-4|pmid=29995848|bibcode=2018Natur.559..608Z}}</ref> === Homo erectus === === Homo erectus ကိုကျော်လွန် === == ဟိုမိုဆေးပီးယန်း == === အာဖရိကအနှံ့ ပျံ့နှံ့သွားသည်။ === [[ယူရေးရှား|ဥရောပတိုက်]]အနောက်ပိုင်းနှင့် အလယ်ပိုင်း၊ အနောက်နှင့် အာဖရိကတောင်ပိုင်းတို့တွင် ပထမဆုံးသော ခေတ်သစ်လူသားများ ပျံ့နှံ့ရောက်ရှိခဲ့ရာ အစောပိုင်းခေတ်သစ်လူသားများ အာဖရိကဆာဟာရအောက်ပိုင်းသို့ တဖြည်းဖြည်းနေထိုင်လာကြသည်။ <ref name="Scerri2017">{{Cite journal|doi=10.1093/acrefore/9780190277734.013.137}}</ref> [[ကဏ္ဍ:လူသားများ]] [[ကဏ္ဍ:ပြောင်းရွှေ့နေထိုင်ခြင်း]] [[ကဏ္ဍ:လူသားဘိုးဘေးများ]] 0ks4ntry3zldvpl039eo2tiujfdkp3t 14 224708 876749 735454 2025-06-07T04:32:53Z Ninjastrikers 22896 [[commons:Help:Gadget-HotCat|HotCat]]ကို အသုံးပြု၍ [[Category:ဟိန္ဒူ နတ်ဘုရားများ]]ကို ပေါင်းထည့်ခဲ့သည် 876749 wikitext text/x-wiki ဦးခေါင်းသည် ဆင်ဦးခေါင်းနှင့် နတ်ဗြဟ္မာအပေါင်းတို့အကြီးအမှူးဖြစ်သော သီဝနတ်မင်း၏ သားတော်ဖြစ်သည်။ [[ကဏ္ဍ:ဟိန္ဒူ နတ်ဘုရားများ]] 99htcvs7nxveb8tvg9lb1w8eppodjtx 0 229534 876730 750790 2025-06-07T04:10:31Z Ninjastrikers 22896 ပြန်ညွှန်းကို [[အရှေ့မဟာဘုရားကျောင်း]] မှ [[တိုးဒိုင်းဂျိ]] သို့ ပြောင်းလဲခဲ့သည် 876730 wikitext text/x-wiki #REDIRECT [[တိုးဒိုင်းဂျိ]] pd2d9eyqd6mu9tz4apaar6r0swb0lpu 0 230631 876787 757273 2025-06-07T06:34:34Z Kaday Han Thaw 122086 [[ဖေလီပီ ၆]] စာမျက်နှာကို [[ဖေလီပေ ၆]] သို့ Kaday Han Thawက ရွှေ့ခဲ့သည် 757273 wikitext text/x-wiki {{Infobox royalty | name = ဖေလီပီ ၆ | title = Felipe VI de Borbón y Grecia | image = King Felipe VI of Spain.jpg | caption = ၂၀၁၉ခုနှစ်၌ ဖေလီပီ ၆}} '''ဖေလီပီ ၆'''({{lang-es|Felipe VI de Borbón y Grecia}} ၊ ၁၉၆၈ ဇန်နဝါရီ ၃၀ ~ ၊ နန်းသက်: [[၂၀၁၄]] ဇွန်လ ၁၉ ~ )သည် [[စပိန်နိုင်ငံ]]၏ လက်ရှိ [[:ko:스페인의 군주|ဘုရင်]]ဖြစ်သည်။ {{Lifetime|၁၉၆၈}} 3njcej5yaqthedy3q0o5l1us03bk4ee 3 235981 876720 771738 2025-06-07T02:08:37Z FlightTime 114704 [[အသုံးပြုသူ ဆွေးနွေးချက်:That Prussian1872]] စာမျက်နှာကို [[အသုံးပြုသူ ဆွေးနွေးချက်:Otto the Lad]] သို့ FlightTimeက ရွှေ့ခဲ့သည်: အသုံးပြုသူ "[[Special:CentralAuth/That Prussian1872|That Prussian1872]]" ကို "[[Special:CentralAuth/Otto the Lad|Otto the Lad]]" သို့ အမည်ပြောင်းလဲစဉ် စာမျက်နှာအား အလိုအလျောက် ရွှေ့ပြောင်းခြင်း 771738 wikitext text/x-wiki == ဝီကီပီးဒီးယားမှ နွေးထွေးစွာ ကြိုဆိုပါတယ် That Prussian1872 ! == {| class="plainlinks" cellspacing="0" cellpadding="0" style="margin:0 0 1em; width:100%;" | style="width:45%; vertical-align:top; border:1px solid #fad67d; background-color:#faf6ed;" | <div style="border-bottom:1px solid #fad67d; background-color:#faecc8; padding:0.2em 0.5em; font-size:110%;">[[File:Gnome-colors-alacarte.svg|21px|link=|]] '''ပထမအဆင့် မိတ်ဆက်'''</div> <div style="border-bottom:1px solid #fad67d; padding:0.4em 1em 0.3em;"> [[Wikipedia:နိဒါန်း|ဝီကီပီးဒီးယား]]ရဲ့ '''[[Wikipedia:Five pillars|လမ်းစဉ်ငါးရပ်]]'''ကို ဦးစွာဖတ်ကြည့်ဖို့ အကြံပြုပါတယ်။ အကောင့်ကို မှတ်ပုံတင်ပြုလုပ်ပြီးတဲ့နောက် '''[[အကူအညီ:မိတ်ဆက်|မိတ်ဆက်ခြင်း]]''' နှင့် '''[[WP:FAQ|မေးလေ့ရှိသော မေးခွန်းများ]]''' က သင့်ကို အများကြီး အကူအညီပေးပါလိမ့်မယ်။ သူတို့တွေက ဝီကီပီးဒီးယားမှာ တည်းဖြတ်နည်းနဲ့ ရေးသားဟန်တွေ၊ အခြား သိသင့်တာတွေကို ပြောပြပေးသွားပါလိမ့်မယ်။ ဝီကီပီးဒီးယားမှာ ပါဝင်ဖို့ သင့်မှာ နည်းပညာဆိုင်ရာတွေ တတ်ကျွမ်းနေဖို့ မလိုပါဘူး။ ပါဝင်ဆောင်ရွက်တဲ့နေရာမှာ ''[[WP:BOLD|သတ္တိရှိပါ]]''။ ပြီးတော့ တခြားသူတွေအပေါ်မှာ ''ရိုးရိုးသားသား ပြုမူဆက်ဆံပါ''။ ဒီနေရာဟာ ''[[w:wiki|ဝီကီ]]'' ဖြစ်ပြီး အလွန့်အလွန် လွယ်ကူပါတယ်။ </div> <div style="border-bottom:1px solid #fad67d; background-color:#faecc8; padding:0.2em 0.5em; font-size:110%;">[[File:Help-browser.svg|21px|link=| ]] '''အကူအညီရယူခြင်း'''</div> <div style="padding:0.4em 1em 0.3em;"> * အကူအညီလိုရင် ဝီကီပီးဒီးယား [[Wikipedia:လက်ဖက်ရည်ဆိုင်|လက်ဖက်ရည်ဆိုင်]]မှာ ဒါမှမဟုတ် [[ဖေ့စ်ဘွတ်ခ်|Facebook]] ထဲက [http://www.facebook.com/groups/my.wikipedia မြန်မာဝီကီအဖွဲ့ရဲ့စာမျက်နှာ] မှာ ဝင်ရောက်မေးမြန်း ဆွေးနွေးနိုင်ပါတယ်။ * ဝီကီကို ဘယ်လိုစသုံးရမယ် ဆိုတာကိုတော့ [[Wikipedia:Cheatsheet|တည်းဖြတ်နည်း]] စာမျက်နှာမှာ ကြည့်ပါ။ * တည်းဖြတ်ခြင်းအကြောင်း နှိုက်နှိုက်ချွတ်ချွတ်လေ့လာချင်တယ် ဆိုရင်တော့ [[Wikipedia:ဆောင်းပါးများကို တည်းဖြတ်ခြင်း|ဒီစာမျက်နှာ]]ကို ဖတ်ကြည့်ပါ။ * မေးမြန်းစရာတွေ ရှိတယ်ဆိုရင် [[WP:Q|ဒီနေရာမှာ]] မေးမြန်းနိုင်ပါတယ်။ * သင့်အနေနဲ့ [[WP:Administrators|စီမံခန့်ခွဲသူ]]တစ်ဦးဦးကိုလည်း သူတို့ရဲ့ ဆွေးနွေးချက် စာမျက်နှာကနေတဆင့် ဆက်သွယ်နိုင်ပါတယ်။ * ယူနီကုဒ်ဖောင့် သွင်းဖို့ အခက်အခဲရှိရင် [https://unicodetoday.org/fonts/ ဒီမှာ] ကြည့်ပါ။ * ဘာကီးဘုတ် သုံးရမလဲ မသိရင် [https://unicodetoday.org/keyboards/ ဒီမှာ] ကြည့်ပါ။ </div> | style="padding:0 0.5em;" | | style="width:55%; vertical-align:top; border:1px solid #abd5f5; background-color:#f1f5fc;" | <div style="border-bottom:1px solid #abd5f5; background-color:#d0e5f5; padding:0.2em 0.5em; font-size:110%;">[[File:Gnome-applications-utilities.svg|21px|link=|]] '''မှတ်သားဖွယ်ရာများ'''</div> <div style="border-bottom:1px solid #abd5f5; padding:0.4em 1em 0.3em;"> * စမ်းသပ်ကြည့်ချင်တယ်ဆိုရင် [[Wikipedia:Sandbox|ဒီစာမျက်နှာ]]ကို သုံးပြီး စာမျက်နှာတည်းဖြတ်မှုကို စမ်းသပ်နိုင်ပါတယ်။ * ဆောင်းပါးသစ်တစ်ပုဒ် စတင်ရေးသားချင်တယ်ဆိုရင် [[WP:YFA|သင်၏ ပထမဆုံးဆောင်းပါး]] စာမျက်နှာကို ဖတ်ကြည့်ပါ။ * ဆောင်းပါးသစ်အတွက် အမည်ပေးဖို့ အခက်အခဲရှိနေရင် [[Wikipedia:ဆောင်းပါးခေါင်းစဉ်များ|ဒီစာမျက်နှာကို]] ဖတ်ကြည့်ပါ။ * [[Help:ပုံတင်နည်းလမ်းညွှန်]] မှာ ပုံတင်နည်း၊ ထည့်သွင်းအသုံးပြုနည်းတွေ ရှင်းပြထားပါတယ်။ * [[Wikipedia:ပုံအသုံးပြုခြင်း မူဝါဒ|ပုံအသုံးပြုခြင်း မူဝါဒ]] က မြန်မာဝီကီပီးဒီးယားမှာ ဘယ်လိုပုံတွေ တင်သင့် မတင်သင့်ဆိုတာကို ဆုံးဖြတ်နိုင်ဖို့ ကူညီပေးပါလိမ့်မယ်။ * ကျေးဇူးပြုပြီးတော့ ဆွေးနွေးချက် စာမျက်နှာတွေမှာ &#126;&#126;&#126;&#126; ရိုက်ထည့်ပြီး သင့်အမည်ကို လက်မှတ်ထိုးပေးပါ။ * သင့်အကောင့်အတွက် [[Special:Preferences#mw-prefsection-gadgets|gadgets]] (custom features) ကိုလည်း အသုံးပြုနိုင်ပါတယ်။ * [[wiktionary:my:Wiktionary:သတ်ပုံ|သတ်ပုံကျမ်း]]မှာ စာလုံးပေါင်း၊ သတ်ပုံသတ်ညွှန်းများ စစ်နိုင်ပါတယ်။ </div> <div style="border-bottom:1px solid #abd5f5; background-color:#d0e5f5; padding:0.2em 0.5em; font-size:110%;">[[File:Tango Globe of Letters.svg|21px|link=| ]] '''Welcome!'''</div> <div style="padding:0.4em 1em 0.3em;"> [[File:Nice Cup of Tea.jpg|200px|right|မြန်မာဝီကီပီးဒီးယားမှ လှိုက်လှဲစွာ ကြိုဆိုပါတယ်။ မိတ်ဆွေ စိတ်ပါဝင်စားရာ ကဏ္ဍတွင် ပါဝင်၍ ဆောင်းပါး ရေးသားနိုင်ပါတယ်။]] Welcome to '''Myanmar Wikipedia'''! I hope you enjoy improving and editing this [[ဝီကီပီးဒီးယား|Wikipedia]] project. These pages are especially useful for those who are literate in Burmese. However, even experienced Wikipedians who don't know any Burmese have helped out with other things, such as updating images from Commons, so don't be afraid to improve the wiki any way you can! Remember, someone else can always come later and fix any changes you make that are not perfect. Thank you. </div> |}<!-- Template:Welcome --> --[[အသုံးပြုသူ:Welcome-Bot|Welcome-Bot]] ([[အသုံးပြုသူ ဆွေးနွေးချက်:Welcome-Bot|ဆွေးနွေး]]) ၁၄:၅၁၊ ၁၆ ဒီဇင်ဘာ ၂၀၂၂ (UTC) mstii2p486imo49z38e3c4zvw9j5ocn 0 239349 876675 876625 2025-06-06T15:55:13Z Salai Rungtoi 22844 /* ဖြစ်ရပ်များ */ 876675 wikitext text/x-wiki {{Events by month|၂၀၂၃}} {{Year nav|2023}} {{Year article header|2023}} ==ဖြစ်ရပ်များ== === ဇန်နဝါရီ === * ၃၁ ဇန်နဝါရီ - ၂၀၂၃ ခုနှစ်၊ ဇန်နဝါရီလ ၃၁ ရက်နေ့တွင် ပြည်ထောင်စုသမ္မတမြန်မာနို်င်ငံတော်၊ အမျိုးသားကာကွယ်ရေးနှင့် လုံခြုံရေးကောင်စီ အစည်းအဝေး (၁/၂၀၂၃) ကို ကျင်းပခဲ့သည်။ အစည်းအဝေးသို့ ယာယီသမ္မတ ဦးမြင့်ဆွေ၊ ပြည်သူ့လွှတ်တော်အစည်းအဝေးသို့ ယာယီသမ္မတ ဦးမြင့်ဆွေ၊ ပြည်သူ့လွှတ်တော်ဥက္ကဋ္ဌ ဦးတီခွန်မြတ်၊ တပ်မတော်ကာကွယ်ရေးဦးစီးချုပ် ဗိုလ်ချုပ်မှူးကြီးမင်းအောင်လှိုင်၊ ဒုတိယတပ်မတော် ကာကွယ်ရေးဦးစီးချုပ်၊ ကာကွယ်ရေးဦးစီးချုပ်(ကြည်း) ဒုတိယဗိုလ်ချုပ်မှူးကြီး စိုးဝင်း၊ ကာကွယ်ရေးဝန်ကြီးဌာန ပြည်ထောင်စုဝန်ကြီး ဗိုလ်ချုပ်ကြီးမြထွန်းဦး၊ ပြည်ထဲရေးဝန်ကြီးဌာန ပြည်ထောင်စုဝန်ကြီး ဒုတိယဗိုလ်ချုပ်ကြီးစိုးထွဋ်၊ နိုင်ငံခြားရေးဝန်ကြီးဌာန ပြည်ထောင်စုဝန်ကြီး ဦးဝဏ္ဏမောင်လွင်၊ နယ်စပ်ရေးရာဝန်ကြီးဌာန ပြည်ထောင်စုဝန်ကြီး ဒုတိယဗိုလ်ချုပ်ကြီး ထွန်းထွန်းနောင်၊ အထူးဖိတ်ကြားထားသည့် နိုင်ငံတော်စီမံအုပ်ချုပ်ရေးကောင်စီ အတွင်းရေးမှူး ဒုတိယဗိုလ်ချုပ်ကြီး အောင်လင်းဒွေး၊ တွဲဖက်အတွင်းရေးမှူး ဒုတိယဗိုလ်ချုပ်ကြီး ရဲဝင်းဦး၊ ဥပဒေရေးရာဝန်ကြီးဌာန ပြည်ထောင်စုဝန်ကြီးနှင့် ပြည်ထောင်စုရှေ့နေချုပ် ဒေါက်တာသီတာဦးတို့ တက်ရောက်ခဲ့ပြီး၊ ဒုတိယသမ္မတ ဦးဟင်နရီဗန်ထီးယူသည် ကျန်းမာရေးကြောင့် ခွင့်ပန်ကြားခဲ့သည်။ === ဖေဖော်ဝါရီ === * ၁ ဖေဖော်ဝါရီ - ပြည်ထောင်စုသမ္မတမြန်မာနိုင်ငံတော်၊ [[အမျိုးသား ကာကွယ်ရေးနှင့် လုံခြုံရေးကောင်စီ|အမျိုးသားကာကွယ်ရေးနှင့် လုံခြုံရေးကောင်စီ]]သည် ပြည်ထောင်စုသမ္မတမြန်မာနိုင်ငံတော် ဖွဲ့စည်းပုံအခြေခံဥပဒေပုဒ်မ ၄၂၅ အရ နိုင်ငံတစ်ဝန်းလုံး အရေးပေါ်အခြေအနေ ကြေညာထားသည့်ကာလအား ၂၀၂၃ ခုနှစ် ဖေဖော်ဝါရီလ ၁ ရက်နေ့မှစ၍ နောက်ထပ် (၆) လ သက်တမ်းတိုးမြှင့်လိုက်သည်။ * ၁ ဖေဖော်ဝါရီ - နိုင်ငံတော်စီမံအုပ်ချုပ်ရေးကောင်စီသည် အရေးပေါ်ကာလအခြေအနေ ထပ်မှန် ကြေညာပြီး ပြည်ထောင်စုအစိုးရအဖွဲ့ကို ဒုတိယဝန်ကြီးချုပ်ရာထူး (၅) ခုနှင့်အတူ အဖွဲ့ဝင် ၃၂ ခုဖြင့် ပြင်ဆင်ဖွဲ့စည်းခဲ့သည်။ === ဧပြီ === * [[၁၁ ဧပြီ]] – [[ပြည်သူ့ခုခံတော်လှန်စစ်]]: [[ပဇီကြီးရွာ၊ ကန့်ဘလူမြို့နယ်|ပဇီကြီးရွာ]]တွင် ပြုလုပ်သော ပြည်သူ့အုပ်ချုပ်ရေးအဖွဲ့ရုံး ဖွင့်ပွဲတွင် [[တပ်မတော် (လေ)]]၏ [[ပဇီကြီး အစုအပြုံလိုက် သတ်ဖြတ်ခံရမှု|လေကြောင်းတိုက်ခိုက်မှုကြောင့် လူ ၁၀၀ ကျော် သေဆုံ]]းခဲ့သည်။<ref>{{cite news |last1= |first1= |date=12 April 2023 |title=Myanmar's junta kills over 100 including women, children in a deadly airstrike on village: Report |language=en |work=India TV News |url=https://www.indiatvnews.com/news/world/myanmar-junta-killed-over-more-than-100-including-women-children-live-updates-airstrike-village-kant-balu-sagaing-min-aung-hlaing-aung-san-suu-kyi-2023-04-12-862665}}</ref> === ဩဂုတ် === * ၉ ဩဂုတ် - ၂၀၂၃ ခုနှစ် ဩဂုတ်လ ၂၆ ရက်နေ့တွင် နိုင်ငံတော်စီမံအုပ်ချုပ်ရေးကောင်စီသည် ဖွဲ့စည်းပုံအခြေခံဥပဒေပုဒ်မ ၄၁၉ အရ အမိန့်အမှတ် ၇၈/၂၀၂၃ ဖြင့် ဒေါက်တာရီအေး၊ ဦးတင်မြင့်နှင့် ဒေါက်တာလှညွန့်တို့ကို [[မြန်မာနိုင်ငံတော်ဗဟိုဘဏ်]] ဒါရိုက်တာအဖွဲ့ဝင်များအဖြစ် ခန့်အပ်တာဝန်ပေးခဲ့သည်။ === အောက်တိုဘာ === * [[၉ အောက်တိုဘာ]] &ndash; [[ကချင်ပြည်နယ်]]၊ [[လိုင်ဇာမြို့]]အနီး မုန်လိုင်ခက် စစ်ရှောင်စခန်းအား [[လိုင်ဇာ အစုအပြုံလိုက် သတ်ဖြတ်ခံရမှု|လက်နက်ကြီးဖြင့် ပစ်ခတ်ခံရမှုကြောင့်]] ကလေးသူငယ် ၁၁ ဦးအပါအဝင် စစ်ဘေးဒုက္ခသည် ၂၉ ဦး သေဆုံးပြီး ၅၇ ဦး ထိခိုက် ဒဏ်ရာရရှိခဲ့သည်။<ref>{{cite news |title=လိုင်ဇာအနီး ဒုက္ခသည်စခန်း ဗုံးကြဲခံရပြီး ကလေးသူငယ်တွေအပါအဝင် သုံးဆယ်နီးပါး သေဆုံး |url=https://www.rfa.org/burmese/program_2/airstrike-laiza-10092023225113.html |access-date=၁၀ အောက်တိုဘာ ၂၀၂၃ |work=Radio Free Asia |date=၁၀ အောက်တိုဘာ ၂၀၂၃ |language=my}}</ref> * == ကိုးကား == {{Reflist}} {{DEFAULTSORT:၂၀၂၃}} [[Category:၂၀၂၃| ]] hdfpclmtp44rm5zju7z6v0646bzze2n 876843 876675 2025-06-07T11:27:29Z Salai Rungtoi 22844 /* ဧပြီ */ 876843 wikitext text/x-wiki {{Events by month|၂၀၂၃}} {{Year nav|2023}} {{Year article header|2023}} ==ဖြစ်ရပ်များ== === ဇန်နဝါရီ === * ၃၁ ဇန်နဝါရီ - ၂၀၂၃ ခုနှစ်၊ ဇန်နဝါရီလ ၃၁ ရက်နေ့တွင် ပြည်ထောင်စုသမ္မတမြန်မာနို်င်ငံတော်၊ အမျိုးသားကာကွယ်ရေးနှင့် လုံခြုံရေးကောင်စီ အစည်းအဝေး (၁/၂၀၂၃) ကို ကျင်းပခဲ့သည်။ အစည်းအဝေးသို့ ယာယီသမ္မတ ဦးမြင့်ဆွေ၊ ပြည်သူ့လွှတ်တော်အစည်းအဝေးသို့ ယာယီသမ္မတ ဦးမြင့်ဆွေ၊ ပြည်သူ့လွှတ်တော်ဥက္ကဋ္ဌ ဦးတီခွန်မြတ်၊ တပ်မတော်ကာကွယ်ရေးဦးစီးချုပ် ဗိုလ်ချုပ်မှူးကြီးမင်းအောင်လှိုင်၊ ဒုတိယတပ်မတော် ကာကွယ်ရေးဦးစီးချုပ်၊ ကာကွယ်ရေးဦးစီးချုပ်(ကြည်း) ဒုတိယဗိုလ်ချုပ်မှူးကြီး စိုးဝင်း၊ ကာကွယ်ရေးဝန်ကြီးဌာန ပြည်ထောင်စုဝန်ကြီး ဗိုလ်ချုပ်ကြီးမြထွန်းဦး၊ ပြည်ထဲရေးဝန်ကြီးဌာန ပြည်ထောင်စုဝန်ကြီး ဒုတိယဗိုလ်ချုပ်ကြီးစိုးထွဋ်၊ နိုင်ငံခြားရေးဝန်ကြီးဌာန ပြည်ထောင်စုဝန်ကြီး ဦးဝဏ္ဏမောင်လွင်၊ နယ်စပ်ရေးရာဝန်ကြီးဌာန ပြည်ထောင်စုဝန်ကြီး ဒုတိယဗိုလ်ချုပ်ကြီး ထွန်းထွန်းနောင်၊ အထူးဖိတ်ကြားထားသည့် နိုင်ငံတော်စီမံအုပ်ချုပ်ရေးကောင်စီ အတွင်းရေးမှူး ဒုတိယဗိုလ်ချုပ်ကြီး အောင်လင်းဒွေး၊ တွဲဖက်အတွင်းရေးမှူး ဒုတိယဗိုလ်ချုပ်ကြီး ရဲဝင်းဦး၊ ဥပဒေရေးရာဝန်ကြီးဌာန ပြည်ထောင်စုဝန်ကြီးနှင့် ပြည်ထောင်စုရှေ့နေချုပ် ဒေါက်တာသီတာဦးတို့ တက်ရောက်ခဲ့ပြီး၊ ဒုတိယသမ္မတ ဦးဟင်နရီဗန်ထီးယူသည် ကျန်းမာရေးကြောင့် ခွင့်ပန်ကြားခဲ့သည်။ === ဖေဖော်ဝါရီ === * ၁ ဖေဖော်ဝါရီ - ပြည်ထောင်စုသမ္မတမြန်မာနိုင်ငံတော်၊ [[အမျိုးသား ကာကွယ်ရေးနှင့် လုံခြုံရေးကောင်စီ|အမျိုးသားကာကွယ်ရေးနှင့် လုံခြုံရေးကောင်စီ]]သည် ပြည်ထောင်စုသမ္မတမြန်မာနိုင်ငံတော် ဖွဲ့စည်းပုံအခြေခံဥပဒေပုဒ်မ ၄၂၅ အရ နိုင်ငံတစ်ဝန်းလုံး အရေးပေါ်အခြေအနေ ကြေညာထားသည့်ကာလအား ၂၀၂၃ ခုနှစ် ဖေဖော်ဝါရီလ ၁ ရက်နေ့မှစ၍ နောက်ထပ် (၆) လ သက်တမ်းတိုးမြှင့်လိုက်သည်။ * ၁ ဖေဖော်ဝါရီ - နိုင်ငံတော်စီမံအုပ်ချုပ်ရေးကောင်စီသည် အရေးပေါ်ကာလအခြေအနေ ထပ်မှန် ကြေညာပြီး ပြည်ထောင်စုအစိုးရအဖွဲ့ကို ဒုတိယဝန်ကြီးချုပ်ရာထူး (၅) ခုနှင့်အတူ အဖွဲ့ဝင် ၃၂ ခုဖြင့် ပြင်ဆင်ဖွဲ့စည်းခဲ့သည်။ === ဧပြီ === * [[၁၁ ဧပြီ]] – [[ပြည်သူ့ခုခံတော်လှန်စစ်]]: [[ပဇီကြီးရွာ၊ ကန့်ဘလူမြို့နယ်|ပဇီကြီးရွာ]]တွင် ပြုလုပ်သော ပြည်သူ့အုပ်ချုပ်ရေးအဖွဲ့ရုံး ဖွင့်ပွဲတွင် [[တပ်မတော် (လေ)]]၏ [[ပဇီကြီး အစုအပြုံလိုက် သတ်ဖြတ်ခံရမှု|လေကြောင်းတိုက်ခိုက်မှုကြောင့် လူ ၁၀၀ ကျော် သေဆုံ]]းခဲ့သည်။<ref>{{cite news |last1= |first1= |date=12 April 2023 |title=Myanmar's junta kills over 100 including women, children in a deadly airstrike on village: Report |language=en |work=India TV News |url=https://www.indiatvnews.com/news/world/myanmar-junta-killed-over-more-than-100-including-women-children-live-updates-airstrike-village-kant-balu-sagaing-min-aung-hlaing-aung-san-suu-kyi-2023-04-12-862665}}</ref> === ဇူလိုင် === === ဩဂုတ် === * ၉ ဩဂုတ် - ၂၀၂၃ ခုနှစ် ဩဂုတ်လ ၂၆ ရက်နေ့တွင် နိုင်ငံတော်စီမံအုပ်ချုပ်ရေးကောင်စီသည် ဖွဲ့စည်းပုံအခြေခံဥပဒေပုဒ်မ ၄၁၉ အရ အမိန့်အမှတ် ၇၈/၂၀၂၃ ဖြင့် ဒေါက်တာရီအေး၊ ဦးတင်မြင့်နှင့် ဒေါက်တာလှညွန့်တို့ကို [[မြန်မာနိုင်ငံတော်ဗဟိုဘဏ်]] ဒါရိုက်တာအဖွဲ့ဝင်များအဖြစ် ခန့်အပ်တာဝန်ပေးခဲ့သည်။ === အောက်တိုဘာ === * [[၉ အောက်တိုဘာ]] &ndash; [[ကချင်ပြည်နယ်]]၊ [[လိုင်ဇာမြို့]]အနီး မုန်လိုင်ခက် စစ်ရှောင်စခန်းအား [[လိုင်ဇာ အစုအပြုံလိုက် သတ်ဖြတ်ခံရမှု|လက်နက်ကြီးဖြင့် ပစ်ခတ်ခံရမှုကြောင့်]] ကလေးသူငယ် ၁၁ ဦးအပါအဝင် စစ်ဘေးဒုက္ခသည် ၂၉ ဦး သေဆုံးပြီး ၅၇ ဦး ထိခိုက် ဒဏ်ရာရရှိခဲ့သည်။<ref>{{cite news |title=လိုင်ဇာအနီး ဒုက္ခသည်စခန်း ဗုံးကြဲခံရပြီး ကလေးသူငယ်တွေအပါအဝင် သုံးဆယ်နီးပါး သေဆုံး |url=https://www.rfa.org/burmese/program_2/airstrike-laiza-10092023225113.html |access-date=၁၀ အောက်တိုဘာ ၂၀၂၃ |work=Radio Free Asia |date=၁၀ အောက်တိုဘာ ၂၀၂၃ |language=my}}</ref> * == ကိုးကား == {{Reflist}} {{DEFAULTSORT:၂၀၂၃}} [[Category:၂၀၂၃| ]] ony8xd69awb5n5kah4r7ylang976jmf 0 247483 876750 829548 2025-06-07T04:43:05Z 171.98.30.156 876750 wikitext text/x-wiki {{Other people|စိုးဝင်း}} {{Infobox officeholder | honorific_prefix = [[ဝဏ္ဏကျော်ထင်ဘွဲ့|ဝဏ္ဏကျော်ထင်]] | name = စိုးဝင်း | honorific_suffix = ​ဒေါက်တာ | native_name = | native_name_lang = | office = [[လူမှုဝန်ထမ်း ကယ်ဆယ်ရေးနှင့် ပြန်လည်နေရာချထားရေး ဝန်ကြီးဌာန]] ပြည်ထောင်စုဝန်ကြီး | status = <!--If this is specified, overrides Incumbent.--> | term_start = ၃ ဩဂုတ် ၂၀၂၃ | term_end = | predecessor = ဒေါက်တာ[[သက်သက်ခိုင်]] |deputy=ဦးစိုးကြည် (ဒုတိယဝန်ကြီး) | 1blankname = [[မြန်မာနိုင်ငံ၏ ဝန်ကြီးချုပ်|ဝန်ကြီးချုပ်]] | 1namedata = ဗိုလ်ချုပ်မှူးကြီး [[မင်းအောင်လှိုင်]] | office1 = [[အားကစားနှင့် လူငယ်ရေးရာ ဝန်ကြီးဌာန]] ဒုတိယဝန်ကြီး (လူငယ်​ရေးရာ) | term_start1 = ၁၉ ဩဂုတ် ၂၀၂၂ | term_end1 = ၂၃ ဇူလိုင် ၂၀၂၃ | predecessor1 = ရာထူးစတင် |successor1 = [[ဇင်မင်းထက်|ဦးဇင်မင်းထက်]] |order2 = [[သမ္မတရုံး ဝန်ကြီးဌာန|နိုင်ငံ​တော်စီမံအုပ်ချုပ်​ရေး​ကောင်စီဥက္ကဋ္ဌရုံး]] ဒုတိယဝန်ကြီး |president2= |term_start2 = ​၂၃ ဇူလိုင် ၂၀၂၃ |term_end2 = ၃ ဩဂုတ် ၂၀၂၃ |predecessor2 = |successor2 = ဦးခင်လတ်<ref name="ambsri">{{cite web|url=https://www.cincds.gov.mm/node/23148|title=ဒုတိယဝန်ကြီးများ ခန့်အပ်တာဝန်ပေးခြင်း}}</ref> |deputy2= |order3 = [[ဆေးဝန်ထမ်း ညွှန်ကြားရေးမှူးရုံး|ဆေးဝန်ထမ်း ညွှန်ကြားရေးမှူး]] |term_start3 = |term_end3 = |predecessor3 = ဗိုလ်ချုပ် မျိုးမြင့်သိန်း |successor3 = ဗိုလ်ချုပ် ကိုကိုလွင် |minister3= | image = | image_size = | alt = | caption = | birth_name = | birth_date = | birth_place = | death_date = <!-- {{Death date and age|YYYY|MM|DD|YYYY|MM|DD}} (death date then birth date) --> | residence = | nationality = | other_names = | ethnicity = | citizenship = | education = | alma_mater = | party = | occupation = | employer = | organization = | home_town = | religion = | spouse = | partner = | children = | parents = | website = | nickname = | allegiance = {{flag|မြန်မာနိုင်ငံ}} | branch = {{Army|Myanmar}} | serviceyears = ကြည်း ၁၈၉၁၉ | rank = {{flagicon image| 14. Myanmar Army MG.svg}}ဗိုလ်ချုပ် | profession = | signature = | footnotes = |awards=[[ဇေယျကျော်ထင်ဘွဲ့]] <ref>{{cite web|url=https://data.opendevelopmentmekong.net/dataset/3ca3a1e3-b448-4c9a-b428-cf32d455055e/resource/155c187b-6893-4037-bacb-a6ca8676deb2/download/69-18.pdf|title=ဇေယျကျော်ထင်ဘွဲ့၊နိုင်ငံတော်သမ္မတရုံးအမိန့်ကြော်ငြာစာအမှတ်၂၄/၂၀၁၆|work=မြန်မာနိုင်ငံတော်ပြန်တမ်း|access-date=၁၇ ဩဂုတ် ၂၀၂၃|date=၁ မတ် ၂၀၁၆}}</ref> }} ဒေါက်တာ '''စိုးဝင်း'''သည် [[လူမှုဝန်ထမ်း ကယ်ဆယ်ရေးနှင့် ပြန်လည်နေရာချထားရေး ဝန်ကြီးဌာန|လူမှုဝန်ထမ်းကယ်ဆယ်ရေးနှင့် ပြန်လည်နေရာချထားရေး ဝန်ကြီးဌာန]]၏ ပြည်ထောင်စုဝန်ကြီး ဖြစ်သည်။ ယခင်က အားကစားနှင့် လူငယ်ရေးရာ ဝန်ကြီးဌာနနှင့် နိုင်ငံတော်စီမံအုပ်ချုပ်ရေးကောင်စီဥက္ကဋ္ဌရုံးတို့၏ ဒုတိယဝန်ကြီးအဖြစ် ဆောင်ရွက်ခဲ့သည်။ ထိုသို့မဆောင်ရွက်မီက တပ်မတော်ဆေးဝန်ထမ်းညွှန်ကြားရေးမှူးဖြစ်သည်။<ref>{{cite web|url=https://xinhuamyanmar.com/news/covid-19-updates/myanmar-covid-19-updates/မြန်မာနိုင်ငံရောက်-တရုတ/|title=မြန်မာနိုင်ငံရောက် တရုတ်ပြည်သူ့လွတ်မြောက်ရေးတပ်မတော်မှ ဆေးဘက်ဆိုင်ရာ ပညာရှင်အဖွဲ့ နှစ်ပတ်ကျော်ကြာ ကူညီပူးပေါင်းဆောင်ရွက်မှုများ ပြုလုပ်ပြီးနောက် ပြန်လည်ထွက်ခွာ|work=ဆင်ဟွာသတင်း|access-date=၁၇ ဩဂုတ် ၂၀၂၃|date=၁၂ မေ ၂၀၂၀}}</ref> သူသည် ဗိုလ်ချုပ်အဆင့်ဖြင့် အနားယူခဲ့ကာ တပ်မတော်ကာကွယ်ရေးဦးစီးချုပ် ဗိုလ်ချုပ်မှူးကြီး မင်းအောင်လှိုင်၏ ကျန်းမာရေးကို အနီးကပ်တာဝန်ယူခဲ့သူဖြစ်သည်။<ref>{{cite web|url=https://www.bbc.com/burmese/articles/cv2j87xn45vo?fbclid=IwAR15u3mnfWWx4NBzdqxc-0HwulUDDnX-7lLqgGjJeRu9Sb5xJlR44hIwCwk|title=မြောက်ပိုင်းတိုင်း တိုင်းမှူးအပါအဝင် တိုင်းမှူးတချို့ အပြောင်းအလဲဖြစ်}}</ref><ref>{{cite web|url=https://www.bbc.com/burmese/articles/cjq1pdpnew2o?fbclid=IwAR1-oyBqCfIvwV-6aKuMTL9L4Jg53RSdSeiiL_JuKKS9K0InFLq1U4fMIh0|title=စစ်ကောင်စီအပြောင်းအလဲ - ယုံကြည်စိတ်ချရသူတွေကို ဗိုလ်ချုပ်မှူးကြီးဝန်းရံ}}</ref> == ကိုးကား == {{reflist}} [[ကဏ္ဍ:မြန်မာနိုင်ငံ ဝန်ကြီးများ]] [[ကဏ္ဍ:မြန်မာ စစ်ဖက်ဆိုင်ရာ လူပုဂ္ဂိုလ်များ]] [[ကဏ္ဍ:သက်ရှိထင်ရှားပုဂ္ဂိုလ်များ]] [[ကဏ္ဍ:မွေးဖွားခုနှစ် မသိရှိရသူများ (သက်ရှိထင်ရှားပုဂ္ဂိုလ်များ)]] {{bio-stub}} 832oe4bmvlx7srvbjip95zfdtkf2134 0 248210 876783 866830 2025-06-07T06:01:36Z Salai Rungtoi 22844 876783 wikitext text/x-wiki {{Infobox officeholder |name=နေစိုး |image = | honorific prefix =တရားသူကြီးချုပ် |native_name_lang=my |office= [[ချင်းပြည်နယ် တရားလွှတ်တော်|ချင်းပြည်နယ်တရားလွှတ်တော်]]တရားသူကြီးချုပ် |term_start=၁ နိုဝင်ဘာလ ၂၀၂၁ |term_end= | predecessor=ဦးဝင်းမြင့်ကျော် |successor = |appointer=[[နိုင်ငံတော်စီမံအုပ်ချုပ်ရေးကောင်စီ]] |president= *[[မြင့်ဆွေ (ဒုတိယဗိုလ်ချုပ်ကြီး)|ဦးမြင့်ဆွေ]] {{small|(ယာယီ)}} | 1blankname = [[မြန်မာနိုင်ငံ၏ ဝန်ကြီးချုပ်|ဝန်ကြီးချုပ်]] | 1namedata = ဗိုလ်ချုပ်မှူးကြီး [[မင်းအောင်လှိုင်]] |birth_date=၁၉၆၂ |birth_place=[[မြန်မာနိုင်ငံ]] |death_date=<!-- {{Death date and age|YYYY|MM|DD|YYYY|MM|DD}} (death date then birth date) --> |nationality=မြန်မာ |spouse= |education=[[ရန်ကုန်တက္ကသိုလ်]] |occupation=တရားသူကြီး }} '''ဦးနေစိုး'''(၁၉၆၂ဖွား)သည် မြန်မာတရားသူကြီး ဖြစ်သည်။၎င်းသည် လက်ရှိတွင် [[ချင်းပြည်နယ် တရားလွှတ်တော်|ချင်းပြည်နယ်တရားလွှတ်တော်]] တရားသူကြီးချုပ် အဖြစ် တာဝန်ထမ်းဆောင်နေသည်။ထိုတာဝန်ကို ၂၀၂၁ ခုနှစ်၊ နိုဝင်ဘာလ (၁) ရက်နေ့တွင် ခန့်အပ်တာဝန်ပေးအပ်ခြင်း ခံရသည်။ <ref>{{cite web|url=https://chin.hc.gov.mm/uploads/annualreports/16503501612021%20Annual%20Report.pdf|title=အစဉ်အဆက်ပြည်နယ်တတရားသူကြီးချုပ်များ|work=၂၀၂၁ တရားရုံးနှစ်စဉ်အစီရင်ခံစာ|access-date=၂၅ ဩဂုတ် ၂၀၂၃|archive-date=14 June 2022|archive-url=https://web.archive.org/web/20220614122603/https://chin.hc.gov.mm/uploads/annualreports/16503501612021%20Annual%20Report.pdf}}</ref> == ငယ်ဘဝနှင့်ပညာရေး == ဦးနေစိုးကို ၁၉၆၂ ခုနှစ်တွင် [[စစ်ကိုင်းတိုင်းဒေသကြီး]]၊ ရွှေဘိုခရိုင်၊ [[ခင်ဦးမြို့နယ်]]၊ သာဝတ္ထိကျေးရွာတွင် မွေးဖွားခဲ့သည်။ ၎င်းသည် ဥပဒေဘွဲ့ကို ၁၉၈၅ ခုနှစ်တွင် တက္ကသိုလ်စာပေးစာယူသင်တန်း(ရန်ကုန်တက္ကသိုလ်)မှရရှိခဲ့သည်။ == ဝန်ထမ်းဘဝ == တရားရေး ဝန်ထမ်းအဆင့် (၄)အဖြစ် ၁၉၈၈ ခုနှစ်တွင် စတင်တာဝန် ထမ်းဆောင်ခဲ့ရင်း နောက်ဆုံး ချင်းပြည်နယ်တရားရေး ဦးစီးမှူးအဆင့်ထိ ရာထူးအဆင့်ဆင့်တိုးခံရသည်။သူ၏ တရားရေးဝန်ထမ်း လုပ်သက်မှာ ၃၃ နှစ် ရှိသည်။<ref>{{cite web|url=https://chin.hc.gov.mm/judges|title=ချင်းပြည်နယ်တရားလွှတ်တော်တရားသူကြီးများ|work=ချင်းပြည်နယ်တရားလွှတ်တော်ရုံး|access-date=၂၅ ဩဂုတ် ၂၀၂၃|archive-date=25 August 2023|archive-url=https://web.archive.org/web/20230825113200/https://chin.hc.gov.mm/judges}}</ref> == တရားလွှတ်တော်တရားသူကြီးဘဝ == ၎င်းသည် တရားသူကြီးချုပ်အဖြစ်တာဝန်ပေးအပ်ခြင်းမခံရမီက<ref>{{cite web|url=https://www.mmnationalpost.com/2022/07/blog-post_7560.html|title=ချင်းပြည်နယ်တရားလွှတ်တာ်၌ တရားရုံးကဦးဆောင်သည့် စေ့စပ်ဖြေရှင်းရေးစနစ်နှင့် စပ်လျဉ်း၍ မိတ်ဆက်ရှင်းလင်းပွဲ ကျင်းပ|work=Myanmar National Post|access-date=၂၅ ဩဂုတ် ၂၀၂၃|date=၃၀ ဇူလိုင် ၂၀၂၂}}</ref> ချင်းပြည်နယ်တရားလွှတ်တော်တရားသူကြီးအဖြစ်လည်းကောင်း၊ စစ်ကိုင်းတိုင်းဒေသကြီးနှင့် ချင်းပြည်နယ်တရားရေးဦးစီးမှူးအဖြစ်လည်းကောင်း တာဝန်ထမ်းဆောင်ခဲ့သည်။ == မိသားစုဘဝ == ၎င်းသည် အိမ်ထောင်ရှိသူဖြစ်ပြီး သား (၁) ဦးနှင့် သမီး (၁) ဦးရှိသည်။ == ကိုးကား == [[Category:၁၉၆၂ မွေးဖွားသူများ]] [[Category:သက်ရှိထင်ရှားပုဂ္ဂိုလ်များ]] [[Category:မြန်မာ တရားသူကြီးများ]] h6rnm57qnm9je1k5ym90yxelrztf4dv 876791 876783 2025-06-07T06:40:53Z Salai Rungtoi 22844 876791 wikitext text/x-wiki {{Infobox officeholder |name=နေစိုး |image = | honorific prefix =တရားသူကြီးချုပ် |native_name_lang=my |office= [[ချင်းပြည်နယ် တရားလွှတ်တော်|ချင်းပြည်နယ်တရားလွှတ်တော်]] <br> တရားသူကြီးချုပ် |term_start=၁ နိုဝင်ဘာလ ၂၀၂၁ |term_end= | predecessor=ဦးဝင်းမြင့်ကျော် |successor = |appointer=[[နိုင်ငံတော်စီမံအုပ်ချုပ်ရေးကောင်စီ]] |president= | 1blankname = [[မြန်မာနိုင်ငံ၏ ဝန်ကြီးချုပ်|ဝန်ကြီးချုပ်]] | 1namedata = ဗိုလ်ချုပ်မှူးကြီး [[မင်းအောင်လှိုင်]] |birth_date=၁၉၆၂ |birth_place=[[မြန်မာနိုင်ငံ]] |death_date=<!-- {{Death date and age|YYYY|MM|DD|YYYY|MM|DD}} (death date then birth date) --> |nationality=မြန်မာ |spouse= |education=[[ရန်ကုန်တက္ကသိုလ်]] |occupation=တရားသူကြီး |office1=[[ချင်းပြည်နယ် တရားလွှတ်တော်|ချင်းပြည်နယ်တရားလွှတ်တော်]] <br> တရားသူကြီး|termstart1=၁၉ ဇွန် ၂၀၂၁|appointer1=[[နိုင်ငံတော်စီမံအုပ်ချုပ်ရေးကောင်စီ]]|termend1=၁ နိုဝင်ဘာ ၂၀၂၁}} '''ဦးနေစိုး'''(၁၉၆၂ဖွား)သည် မြန်မာတရားသူကြီး ဖြစ်သည်။၎င်းသည် လက်ရှိတွင် [[ချင်းပြည်နယ် တရားလွှတ်တော်|ချင်းပြည်နယ်တရားလွှတ်တော်]] တရားသူကြီးချုပ် အဖြစ် တာဝန်ထမ်းဆောင်နေသည်။ထိုတာဝန်ကို ၂၀၂၁ ခုနှစ်၊ နိုဝင်ဘာလ (၁) ရက်နေ့တွင် ခန့်အပ်တာဝန်ပေးအပ်ခြင်း ခံရသည်။ <ref>{{cite web|url=https://chin.hc.gov.mm/uploads/annualreports/16503501612021%20Annual%20Report.pdf|title=အစဉ်အဆက်ပြည်နယ်တတရားသူကြီးချုပ်များ|work=၂၀၂၁ တရားရုံးနှစ်စဉ်အစီရင်ခံစာ|access-date=၂၅ ဩဂုတ် ၂၀၂၃|archive-date=14 June 2022|archive-url=https://web.archive.org/web/20220614122603/https://chin.hc.gov.mm/uploads/annualreports/16503501612021%20Annual%20Report.pdf}}</ref> == ငယ်ဘဝနှင့်ပညာရေး == ဦးနေစိုးကို ၁၉၆၂ ခုနှစ်တွင် [[စစ်ကိုင်းတိုင်းဒေသကြီး]]၊ ရွှေဘိုခရိုင်၊ [[ခင်ဦးမြို့နယ်]]၊ သာဝတ္ထိကျေးရွာတွင် မွေးဖွားခဲ့သည်။ ၎င်းသည် ဥပဒေဘွဲ့ကို ၁၉၈၅ ခုနှစ်တွင် တက္ကသိုလ်စာပေးစာယူသင်တန်း(ရန်ကုန်တက္ကသိုလ်)မှရရှိခဲ့သည်။ == ဝန်ထမ်းဘဝ == တရားရေး ဝန်ထမ်းအဆင့် (၄)အဖြစ် ၁၉၈၈ ခုနှစ်တွင် စတင်တာဝန် ထမ်းဆောင်ခဲ့ရင်း နောက်ဆုံး ချင်းပြည်နယ်တရားရေး ဦးစီးမှူးအဆင့်ထိ ရာထူးအဆင့်ဆင့်တိုးခံရသည်။သူ၏ တရားရေးဝန်ထမ်း လုပ်သက်မှာ ၃၃ နှစ် ရှိသည်။<ref>{{cite web|url=https://chin.hc.gov.mm/judges|title=ချင်းပြည်နယ်တရားလွှတ်တော်တရားသူကြီးများ|work=ချင်းပြည်နယ်တရားလွှတ်တော်ရုံး|access-date=၂၅ ဩဂုတ် ၂၀၂၃|archive-date=25 August 2023|archive-url=https://web.archive.org/web/20230825113200/https://chin.hc.gov.mm/judges}}</ref> == တရားလွှတ်တော်တရားသူကြီးဘဝ == ၎င်းသည် တရားသူကြီးချုပ်အဖြစ်တာဝန်ပေးအပ်ခြင်းမခံရမီက<ref>{{cite web|url=https://www.mmnationalpost.com/2022/07/blog-post_7560.html|title=ချင်းပြည်နယ်တရားလွှတ်တာ်၌ တရားရုံးကဦးဆောင်သည့် စေ့စပ်ဖြေရှင်းရေးစနစ်နှင့် စပ်လျဉ်း၍ မိတ်ဆက်ရှင်းလင်းပွဲ ကျင်းပ|work=Myanmar National Post|access-date=၂၅ ဩဂုတ် ၂၀၂၃|date=၃၀ ဇူလိုင် ၂၀၂၂}}</ref> ချင်းပြည်နယ်တရားလွှတ်တော်တရားသူကြီးအဖြစ်လည်းကောင်း၊ စစ်ကိုင်းတိုင်းဒေသကြီးနှင့် ချင်းပြည်နယ်တရားရေးဦးစီးမှူးအဖြစ်လည်းကောင်း တာဝန်ထမ်းဆောင်ခဲ့သည်။ == မိသားစုဘဝ == ၎င်းသည် အိမ်ထောင်ရှိသူဖြစ်ပြီး သား (၁) ဦးနှင့် သမီး (၁) ဦးရှိသည်။ == ကိုးကား == [[Category:၁၉၆၂ မွေးဖွားသူများ]] [[Category:သက်ရှိထင်ရှားပုဂ္ဂိုလ်များ]] [[Category:မြန်မာ တရားသူကြီးများ]] <references /> [[ကဏ္ဍ:ချင်းပြည်နယ်တရားလွှတ်တော် တရားသူကြီးချုပ်များ]] eltesqc5zr1lk661z8rus1x14s8lvgg 876794 876791 2025-06-07T06:43:41Z Salai Rungtoi 22844 876794 wikitext text/x-wiki {{Infobox officeholder |name=နေစိုး |image = | honorific prefix =တရားသူကြီးချုပ် |native_name_lang=my |office= [[ချင်းပြည်နယ် တရားလွှတ်တော်|ချင်းပြည်နယ်တရားလွှတ်တော်]]တရားသူကြီးချုပ် |term_start=၁ နိုဝင်ဘာလ ၂၀၂၁ |term_end= | predecessor=ဦးဝင်းမြင့်ကျော် |successor = |appointer=[[နိုင်ငံတော်စီမံအုပ်ချုပ်ရေးကောင်စီ]] |president= *[[မြင့်ဆွေ (ဒုတိယဗိုလ်ချုပ်ကြီး)|ဦးမြင့်ဆွေ]] {{small|(ယာယီ)}} | 1blankname = [[မြန်မာနိုင်ငံ၏ ဝန်ကြီးချုပ်|ဝန်ကြီးချုပ်]] | 1namedata = ဗိုလ်ချုပ်မှူးကြီး [[မင်းအောင်လှိုင်]] |birth_date=၁၉၆၂ |birth_place=[[သာဝတ္တိရွာ၊ ခင်ဦးမြို့နယ်]]၊ [[စစ်ကိုင်းတိုင်းဒေသကြီး]]၊ [[မြန်မာနိုင်ငံ]] |death_date=<!-- {{Death date and age|YYYY|MM|DD|YYYY|MM|DD}} (death date then birth date) --> |nationality=မြန်မာ |spouse= |education=[[ရန်ကုန်တက္ကသိုလ်]] |occupation=တရားသူကြီး }} '''ဦးနေစိုး'''(၁၉၆၂ဖွား)သည် မြန်မာတရားသူကြီး ဖြစ်သည်။၎င်းသည် လက်ရှိတွင် [[ချင်းပြည်နယ် တရားလွှတ်တော်|ချင်းပြည်နယ်တရားလွှတ်တော်]] တရားသူကြီးချုပ် အဖြစ် တာဝန်ထမ်းဆောင်နေသည်။ထိုတာဝန်ကို ၂၀၂၁ ခုနှစ်၊ နိုဝင်ဘာလ (၁) ရက်နေ့တွင် ခန့်အပ်တာဝန်ပေးအပ်ခြင်း ခံရသည်။ <ref>{{cite web|url=https://chin.hc.gov.mm/uploads/annualreports/16503501612021%20Annual%20Report.pdf|title=အစဉ်အဆက်ပြည်နယ်တတရားသူကြီးချုပ်များ|work=၂၀၂၁ တရားရုံးနှစ်စဉ်အစီရင်ခံစာ|access-date=၂၅ ဩဂုတ် ၂၀၂၃|archive-date=14 June 2022|archive-url=https://web.archive.org/web/20220614122603/https://chin.hc.gov.mm/uploads/annualreports/16503501612021%20Annual%20Report.pdf}}</ref> == ငယ်ဘဝနှင့်ပညာရေး == ဦးနေစိုးကို ၁၉၆၂ ခုနှစ်တွင် [[စစ်ကိုင်းတိုင်းဒေသကြီး]]၊ ရွှေဘိုခရိုင်၊ [[ခင်ဦးမြို့နယ်]]၊ သာဝတ္ထိကျေးရွာတွင် မွေးဖွားခဲ့သည်။ ၎င်းသည် ဥပဒေဘွဲ့ကို ၁၉၈၅ ခုနှစ်တွင် တက္ကသိုလ်စာပေးစာယူသင်တန်း(ရန်ကုန်တက္ကသိုလ်)မှရရှိခဲ့သည်။ == ဝန်ထမ်းဘဝ == တရားရေး ဝန်ထမ်းအဆင့် (၄)အဖြစ် ၁၉၈၈ ခုနှစ်တွင် စတင်တာဝန် ထမ်းဆောင်ခဲ့ရင်း နောက်ဆုံး ချင်းပြည်နယ်တရားရေး ဦးစီးမှူးအဆင့်ထိ ရာထူးအဆင့်ဆင့်တိုးခံရသည်။သူ၏ တရားရေးဝန်ထမ်း လုပ်သက်မှာ ၃၃ နှစ် ရှိသည်။<ref>{{cite web|url=https://chin.hc.gov.mm/judges|title=ချင်းပြည်နယ်တရားလွှတ်တော်တရားသူကြီးများ|work=ချင်းပြည်နယ်တရားလွှတ်တော်ရုံး|access-date=၂၅ ဩဂုတ် ၂၀၂၃|archive-date=25 August 2023|archive-url=https://web.archive.org/web/20230825113200/https://chin.hc.gov.mm/judges}}</ref> == တရားလွှတ်တော်တရားသူကြီးဘဝ == ၎င်းသည် တရားသူကြီးချုပ်အဖြစ်တာဝန်ပေးအပ်ခြင်းမခံရမီက<ref>{{cite web|url=https://www.mmnationalpost.com/2022/07/blog-post_7560.html|title=ချင်းပြည်နယ်တရားလွှတ်တာ်၌ တရားရုံးကဦးဆောင်သည့် စေ့စပ်ဖြေရှင်းရေးစနစ်နှင့် စပ်လျဉ်း၍ မိတ်ဆက်ရှင်းလင်းပွဲ ကျင်းပ|work=Myanmar National Post|access-date=၂၅ ဩဂုတ် ၂၀၂၃|date=၃၀ ဇူလိုင် ၂၀၂၂}}</ref> ချင်းပြည်နယ်တရားလွှတ်တော်တရားသူကြီးအဖြစ်လည်းကောင်း၊ စစ်ကိုင်းတိုင်းဒေသကြီးနှင့် ချင်းပြည်နယ်တရားရေးဦးစီးမှူးအဖြစ်လည်းကောင်း တာဝန်ထမ်းဆောင်ခဲ့သည်။ == မိသားစုဘဝ == ၎င်းသည် အိမ်ထောင်ရှိသူဖြစ်ပြီး သား (၁) ဦးနှင့် သမီး (၁) ဦးရှိသည်။ == ကိုးကား == [[Category:၁၉၆၂ မွေးဖွားသူများ]] [[Category:သက်ရှိထင်ရှားပုဂ္ဂိုလ်များ]] [[Category:မြန်မာ တရားသူကြီးများ]] pi3br2zb4ijz40c1u167s6iff7hom9x 876805 876794 2025-06-07T08:01:41Z Salai Rungtoi 22844 [[commons:Help:Gadget-HotCat|HotCat]]ကို အသုံးပြု၍ [[Category:ချင်းပြည်နယ်တရားလွှတ်တော် တရားသူကြီးများ]]ကို ပေါင်းထည့်ခဲ့သည် 876805 wikitext text/x-wiki {{Infobox officeholder |name=နေစိုး |image = | honorific prefix =တရားသူကြီးချုပ် |native_name_lang=my |office= [[ချင်းပြည်နယ် တရားလွှတ်တော်|ချင်းပြည်နယ်တရားလွှတ်တော်]]တရားသူကြီးချုပ် |term_start=၁ နိုဝင်ဘာလ ၂၀၂၁ |term_end= | predecessor=ဦးဝင်းမြင့်ကျော် |successor = |appointer=[[နိုင်ငံတော်စီမံအုပ်ချုပ်ရေးကောင်စီ]] |president= *[[မြင့်ဆွေ (ဒုတိယဗိုလ်ချုပ်ကြီး)|ဦးမြင့်ဆွေ]] {{small|(ယာယီ)}} | 1blankname = [[မြန်မာနိုင်ငံ၏ ဝန်ကြီးချုပ်|ဝန်ကြီးချုပ်]] | 1namedata = ဗိုလ်ချုပ်မှူးကြီး [[မင်းအောင်လှိုင်]] |birth_date=၁၉၆၂ |birth_place=[[သာဝတ္တိရွာ၊ ခင်ဦးမြို့နယ်]]၊ [[စစ်ကိုင်းတိုင်းဒေသကြီး]]၊ [[မြန်မာနိုင်ငံ]] |death_date=<!-- {{Death date and age|YYYY|MM|DD|YYYY|MM|DD}} (death date then birth date) --> |nationality=မြန်မာ |spouse= |education=[[ရန်ကုန်တက္ကသိုလ်]] |occupation=တရားသူကြီး }} '''ဦးနေစိုး'''(၁၉၆၂ဖွား)သည် မြန်မာတရားသူကြီး ဖြစ်သည်။၎င်းသည် လက်ရှိတွင် [[ချင်းပြည်နယ် တရားလွှတ်တော်|ချင်းပြည်နယ်တရားလွှတ်တော်]] တရားသူကြီးချုပ် အဖြစ် တာဝန်ထမ်းဆောင်နေသည်။ထိုတာဝန်ကို ၂၀၂၁ ခုနှစ်၊ နိုဝင်ဘာလ (၁) ရက်နေ့တွင် ခန့်အပ်တာဝန်ပေးအပ်ခြင်း ခံရသည်။ <ref>{{cite web|url=https://chin.hc.gov.mm/uploads/annualreports/16503501612021%20Annual%20Report.pdf|title=အစဉ်အဆက်ပြည်နယ်တတရားသူကြီးချုပ်များ|work=၂၀၂၁ တရားရုံးနှစ်စဉ်အစီရင်ခံစာ|access-date=၂၅ ဩဂုတ် ၂၀၂၃|archive-date=14 June 2022|archive-url=https://web.archive.org/web/20220614122603/https://chin.hc.gov.mm/uploads/annualreports/16503501612021%20Annual%20Report.pdf}}</ref> == ငယ်ဘဝနှင့်ပညာရေး == ဦးနေစိုးကို ၁၉၆၂ ခုနှစ်တွင် [[စစ်ကိုင်းတိုင်းဒေသကြီး]]၊ ရွှေဘိုခရိုင်၊ [[ခင်ဦးမြို့နယ်]]၊ သာဝတ္ထိကျေးရွာတွင် မွေးဖွားခဲ့သည်။ ၎င်းသည် ဥပဒေဘွဲ့ကို ၁၉၈၅ ခုနှစ်တွင် တက္ကသိုလ်စာပေးစာယူသင်တန်း(ရန်ကုန်တက္ကသိုလ်)မှရရှိခဲ့သည်။ == ဝန်ထမ်းဘဝ == တရားရေး ဝန်ထမ်းအဆင့် (၄)အဖြစ် ၁၉၈၈ ခုနှစ်တွင် စတင်တာဝန် ထမ်းဆောင်ခဲ့ရင်း နောက်ဆုံး ချင်းပြည်နယ်တရားရေး ဦးစီးမှူးအဆင့်ထိ ရာထူးအဆင့်ဆင့်တိုးခံရသည်။သူ၏ တရားရေးဝန်ထမ်း လုပ်သက်မှာ ၃၃ နှစ် ရှိသည်။<ref>{{cite web|url=https://chin.hc.gov.mm/judges|title=ချင်းပြည်နယ်တရားလွှတ်တော်တရားသူကြီးများ|work=ချင်းပြည်နယ်တရားလွှတ်တော်ရုံး|access-date=၂၅ ဩဂုတ် ၂၀၂၃|archive-date=25 August 2023|archive-url=https://web.archive.org/web/20230825113200/https://chin.hc.gov.mm/judges}}</ref> == တရားလွှတ်တော်တရားသူကြီးဘဝ == ၎င်းသည် တရားသူကြီးချုပ်အဖြစ်တာဝန်ပေးအပ်ခြင်းမခံရမီက<ref>{{cite web|url=https://www.mmnationalpost.com/2022/07/blog-post_7560.html|title=ချင်းပြည်နယ်တရားလွှတ်တာ်၌ တရားရုံးကဦးဆောင်သည့် စေ့စပ်ဖြေရှင်းရေးစနစ်နှင့် စပ်လျဉ်း၍ မိတ်ဆက်ရှင်းလင်းပွဲ ကျင်းပ|work=Myanmar National Post|access-date=၂၅ ဩဂုတ် ၂၀၂၃|date=၃၀ ဇူလိုင် ၂၀၂၂}}</ref> ချင်းပြည်နယ်တရားလွှတ်တော်တရားသူကြီးအဖြစ်လည်းကောင်း၊ စစ်ကိုင်းတိုင်းဒေသကြီးနှင့် ချင်းပြည်နယ်တရားရေးဦးစီးမှူးအဖြစ်လည်းကောင်း တာဝန်ထမ်းဆောင်ခဲ့သည်။ == မိသားစုဘဝ == ၎င်းသည် အိမ်ထောင်ရှိသူဖြစ်ပြီး သား (၁) ဦးနှင့် သမီး (၁) ဦးရှိသည်။ == ကိုးကား == [[Category:၁၉၆၂ မွေးဖွားသူများ]] [[Category:သက်ရှိထင်ရှားပုဂ္ဂိုလ်များ]] [[Category:မြန်မာ တရားသူကြီးများ]] [[ကဏ္ဍ:ချင်းပြည်နယ်တရားလွှတ်တော် တရားသူကြီးများ]] mpb33o6bl06mh2eot5kyzi0g4atp46h 0 249166 876775 866979 2025-06-07T05:34:13Z Salai Rungtoi 22844 /* ကိုးကား */ 876775 wikitext text/x-wiki == ပထမအကြိမ် အမျိုးသားလွှတ်တော် == === ၂၀၁၀ ခုနှစ် အထွေအထွေရွေးကောက်ပွဲ === [[အထွေထွေ ရွေးကောက်ပွဲ၊ ၂၀၁၀|၂၀၁၀ ခုနှစ် အထွေအထွေရွေးကောက်ပွဲ]]ရလဒ်အရ ရန်ကုန်တိုင်းဒေသကြီး၏ အမျိုးသားလွှတ်တော် မဲဆန္ဒနယ်များမှ အနိုင်ရလွှတ်တော်ကိုယ်စားလှယ်များမှာ အောက်ပါအတိုင်း ဖြစ်ပါသည်။ {| class="wikitable mw-collapsible" !မဲဆန္ဒနယ် !အမည်<ref>{{Cite web|url=https://www.uec.gov.mm/show_data_content.php?name=133.pdf&type=law&code=x&sno=6967&token=33e032224bb45ebfad941ba5da5206c5ae12bf86d60dd2eddacde411e1aede3e5cf36dfbabcdec80b46d610a97fa300326f302806dbeafbb0b08dbc5e67a00e8|title=၂၀၁၀ ခုနှစ်ထွေထွေရွေးကောက်ပွဲ မဲဆန္ဒနယ်စာရင်း|author=UEC|year=2010|publisher=Union Election Commission}}</ref> !ပါတီ !ပါဝင်သည့်နယ်မြေများ<ref name=":1">{{Cite web|url=https://www.uec.gov.mm/show_data_content.php?name=133.pdf&type=law&code=x&sno=6967&token=33e032224bb45ebfad941ba5da5206c5ae12bf86d60dd2eddacde411e1aede3e5cf36dfbabcdec80b46d610a97fa300326f302806dbeafbb0b08dbc5e67a00e8|author=ပြည်ထောင်စုရွေးကောက်ပွဲကော်|year=၂၀၁၀|title=၂၀၁၀ ခုနှစ် အထွေထွေရွေးကောက်ပွဲ မဲဆန္ဒနယ်|publisher=UEC}}</ref> |- |အမှတ် (၁) |ဒေါ်ခင်ဝိုင်းကြည် |NDF |ဒဂုံမြို့သစ်(မြောက်ပိုင်း)မြို့နယ်၊ ဒဂုံမြို့သစ်(အရှေ့ပိုင်း)မြို့နယ်၊ မြောက်ဥက္ကလာပမြို့နယ်။ |- |အမှတ် (၂) |ဦးညွန့်တင် |USDP |ဒဂုံမြို့သစ်(တောင်ပိုင်း)မြို့နယ်၊ ဒဂုံမြို့သစ်(ဆိပ်ကမ်း)မြို့နယ်၊ သာကေတမြို့နယ်။ |- |အမှတ် (၃) |ဦးဖုန်းမြင့်အောင် |NDF |တောင်ဥက္ကလာပမြို့နယ်၊ ရန်ကင်းမြို့နယ်၊ သင်္ဃန်းကျွန်းမြို့နယ်။ |- |အမှတ် (၄) |ဒေါက်တာမြတ်ဉာဏစိုး |NDF |တာမွေမြို့နယ်၊ မင်္ဂလာတောင်ညွန့်မြို့နယ်၊ ဒေါပုံမြို့နယ်၊ ပုဇွန်တောင်မြို့နယ်၊ ဗိုလ်တထောင်မြို့နယ်။ |- |အမှတ် (၅) |ဦးဝင်းနောင် |USDP |မရမ်းကုန်းမြို့နယ်၊ ဗဟန်းမြို့နယ်၊ ဒဂုံမြို့နယ်၊ စမ်းချောင်းမြို့နယ်၊ ပန်းဘဲတန်းမြို့နယ်၊ ကျောက်တံတားမြို့နယ်။ |- |အမှတ် (၆) |ဒေါက်တာတင်ရွှေ(ခ)ဦးတင်ရွှေ |NDF |ကမာရွတ်မြို့နယ်၊ လှိုင်မြို့နယ်၊ ကြည့်မြင်တိုင်မြို့နယ်၊ လသာမြို့နယ်၊ လမ်းမတော်မြို့နယ်၊ အလုံမြို့နယ်၊ ဆိပ်ကမ်းမြို့နယ်။ |- |အမှတ် (၇) |ဦးမြညိမ်း |USDP |ခရမ်းမြို့နယ်၊ သုံးခွမြို့နယ်၊ ကိုကိုးကျွန်းမြို့နယ်။ |- |အမှတ် (၈) |ဒေါက်တာမြင့်ကြည် |USDP |သန်လျင်မြို့နယ်၊ ကျောက်တန်းမြို့နယ်၊ ဒလမြို့နယ်၊ ဆိပ်ကြီးခနောင်တိုမြို့နယ်။ |- |အမှတ် (၉) |ဒေါက်တာ[[ခင်ရွှေ (ဇေကမ္ဘာ)|ခင်ရွှေ]] |USDP |တွံတေးမြို့နယ်၊ ကော့မှူးမြို့နယ်၊ ကွမ်းခြံကုန်းမြို့နယ်။ |- |အမှတ် (၁၀) |ဦးနု |USDP |အင်းစိန်မြို့နယ်၊ မင်္ဂလာဒုံမြို့နယ်။ |- |အမှတ် (၁၁) |ဦးတင်ယု |USDP |ရွှေပြည်သာမြို့နယ်၊ လှိုင်သာယာမြို့နယ်၊ ထန်းတပင်မြို့နယ်။ |- |အမှတ် (၁၂) |ဦးဆွေအောင် |USDP |တိုက်ကြီးမြို့နယ်၊ မှော်ဘီမြို့နယ်၊ လှည်းကူးမြို့နယ်။ |} === ၂၀၁၂ ခုနှစ် ကြားဖြတ်ရွေးကောက်ပွဲ === [[မြန်မာနိုင်ငံ ၂၀၁၂ ကြားဖြတ်ရွေးကောက်ပွဲ|၂၀၁၂ ခုနှစ် ကြားဖြတ်ရွေးကောက်ပွဲ]]တွင် ရန်ကုန်တိုင်းဒေသကြီးမှ လစ်လပ်သော အမျိုးသားလွှတ်တော်မဲဆန္ဒနယ်များ မရှိပါ။ == ဒုတိယအကြိမ် အမျိုးသားလွှတ်တော် == === ၂၀၁၅ ခုနှစ် အထွေထွေရွေးကောက်ပွဲ === [[အထွေထွေ ရွေးကောက်ပွဲ၊ ၂၀၁၅|၂၀၁၅ ခုနှစ်ပါတီစုံအထွေထွေရွေးကောက်ပွဲ]] ရလဒ်အရ ရန်ကုန်တိုင်းဒေသကြီး၏ အမျိုးသားလွှတ်တော် မဲဆန္ဒနယ်များမှ အနိုင်ရလွှတ်တော်ကိုယ်စားလှယ်များမှာ အောက်ပါအတိုင်း ဖြစ်ပါသည်။ {| class="wikitable mw-collapsible" !မဲဆန္ဒနယ် !အမည်<ref name=":0">{{Official website|1=https://uec.gov.mm/show_data_content.php?name=02AmyotharHluttaw.pdf&type=page_multiple_photo&code=17&sno=9583&token=fd383d60132223462ab1397e79d03be04d694929d77d8f3f9eeb64b4bf5359e1f447b641c72e24a18d2b4e100896c87e384f28654c657876eab0a64cfdf3fdc9|name=၂၀၁၅ ခုနှစ် ရွေးကောက်ပွဲရလဒ်}}</ref> !ပါတီ !ပါဝင်သည့်နယ်မြေများ<ref>{{Cite web|url=https://www.uec.gov.mm/show_data_content.php?name=34.pdf&type=law&code=x&sno=7863&token=c38b6d75e579d1965f19a2b09bf2b19a97f8a9530534043a1f2fa1c5483860b077cf9f2349166f7af48bd5e355a2362f5393fd3065ff9c9b9a0ead85ea1d6799|title=၂၀၁၅ ခုနှစ်၊ ပါတီစုံဒီမိုကရေစီ အထွေထွေရွေးကောက်ပွဲအတွက် သတ်မှတ်ထားသည့် အမျိုးသားလွှတ်တော် မဲဆန္ဒနယ်များ|author=Union Election Commission|year=2015|month=November|language=Burmese|publisher=UEC}}</ref> |- |အမှတ် (၁) |‌ဒေါက်တာဌေးကြွယ် |style="background:{{အမျိုးသားဒီမိုကရေစီအဖွဲ့ချုပ်/meta/color}}; colour=black" rowspan="12" |[[အမျိုးသား ဒီမိုကရေစီ အဖွဲ့ချုပ်|NLD]] |ဒဂုံမြို့သစ်(မြောက်ပိုင်း)မြို့နယ်၊ ဒဂုံမြို့သစ်(အရှေ့ပိုင်း)မြို့နယ်၊ မြောက်ဥက္ကလာပမြို့နယ်။ |- |အမှတ် (၂) |ဦးဌေးဦး |ဒဂုံမြို့သစ်(တောင်ပိုင်း)မြို့နယ်၊ ဒဂုံမြို့သစ်(ဆိပ်ကမ်း)မြို့နယ်။ |- |အမှတ် (၃) |ဒေါက်တာမြတ်ဉာဏစိုး |တောင်ဥက္ကလာပမြို့နယ်၊ ရန်ကင်းမြို့နယ်၊ တာမွေမြို့နယ်၊ သင်္ဃန်းကျွန်းမြို့နယ်။ |- |အမှတ် (၄) |ဦးသန်းစိုး(ခ)သန်းစိုး (ဘောဂဗေဒ) |မင်္ဂလာတောင်ညွန့်မြို့နယ်၊ သာကေတမြို့နယ်၊ ဒေါပုံမြို့နယ်၊ ပုဇွန်တောင်မြို့နယ်၊ ဗိုလ်တထောင်မြို့နယ်။ |- |အမှတ် (၅) |ဦးဘမျိုးသိန်း |မရမ်းကုန်းမြို့နယ်၊ ဗဟန်းမြို့နယ်၊ ဒဂုံမြို့နယ်၊ စမ်းချောင်းမြို့နယ်၊ ပန်းဘဲတန်းမြို့နယ်၊ ကျောက်တံတားမြို့နယ်။ |- |အမှတ် (၆) |‌ဒေါက်တာအောင်သူ |ကမာရွတ်မြို့နယ်၊ လှိုင်မြို့နယ်၊ ကြည့်မြင်တိုင်မြို့နယ်၊ လသာမြို့နယ်၊ လမ်းမတော်မြို့နယ်၊ အလုံမြို့နယ်၊ ဆိပ်ကမ်းမြို့နယ်။ |- |အမှတ် (၇) |ဦးရဲမြင့်စိုး |သန်လျင်မြို့နယ်၊ ကျောက်တန်းမြို့နယ်၊ ခရမ်းမြို့နယ်၊ သုံးခွမြို့နယ်။ |- |အမှတ် (၈) |ဦးကျော်ထွေး |တွံတေးမြို့နယ်၊ ဒလမြို့နယ်၊ ကော့မှူးမြို့နယ်၊ ဆိပ်ကြီးခနောင်တိုမြို့နယ်၊ ကွမ်းခြံကုန်းမြို့နယ်၊ ကိုကိုးကျွန်းမြို့နယ်။ |- |အမှတ် (၉) |ဦးဖေချစ် |ထန်းတပင်မြို့နယ်၊ ရွှေပြည်သာမြို့နယ်၊ မှော်ဘီမြို့နယ်။ |- |အမှတ် (၁၀) |‌‌နော်လှလှစိုး |အင်းစိန်မြို့နယ်၊ မင်္ဂလာဒုံမြို့နယ်။ |- |အမှတ် (၁၁) |ဦးအေးဗိုလ် |လှိုင်သာယာမြို့နယ်။ |- |အမှတ် (၁၂) |ဦးကျော်နိုင် |တိုက်ကြီးမြို့နယ်နှင့် လှည်းကူးမြို့နယ်။ |} === ၂၀၁၇ ခုနှစ် ကြားဖြတ်ရွေးကောက်ပွဲ === ၂[[မြန်မာနိုင်ငံ ၂၀၁၇ ကြားဖြတ်ရွေးကောက်ပွဲ|၀၁၇ ခုနှစ် ကြားဖြတ်ရွေးကောက်ပွဲ]]တွင် ရန်ကုန်တိုင်းဒေသကြီးမှ လစ်လပ်သော အမျိုးသားလွှတ်တော်မဲဆန္ဒနယ်များ မရှိပါ။ === ၂၀၁၈ ခုနှစ် ကြားဖြတ်ရွေးကောက်ပွဲ === [[ကြားဖြတ်ရွေးကောက်ပွဲ၊ ၂၀၁၈|၂၀၁၈ ခုနှစ် ကြားဖြတ်ရွေးကောက်ပွဲ]]တွင် ရန်ကုန်တိုင်းဒေသကြီးမှ လစ်လပ်သော အမျိုးသားလွှတ်တော်မဲဆန္ဒနယ်များ မရှိပါ။ === ၂၀၂၀ ခုနှစ် အထွေထွေရွေးကောက်ပွဲ === ==== မဲဆန္ဒနယ်အပြောင်းအလဲ ==== ၂၀၂၀ ခုနှစ်အထွေထွေရွေးကောက်ပွဲ၏ မဲဆန္ဒနယ်သတ်မှတ်ချက်တွင် အပြောင်းအလဲများရှိသည်။ * ရန်ကုန်တိုင်းဒေသကြီး မြောက်ပိုင်းခရိုင်ရှိ လှိုင်သာယာမြို့နယ်ကို အရှေ့ပိုင်းနှင့် အနောက်ပိုင်း မြို့နယ် (၂)ခုအဖြစ် ခွဲခြားပြီးနောက်<ref>{{Cite web|url=https://www.myanmardigitalnewspaper.com/my/liungsaayaamiuny-arepiungnng-aneaakpiungpunripmaa|title=လှိုင်သာယာမြို့နယ် အရှေ့ပိုင်းနှင့် အနောက်ပိုင်းပုံရိပ်များ|author=Myanmar Digital News|month=February|year=2020|date=26|language=Burmese|accessdate=2025-6-5}}</ref>၊ ယခင် မဲဆန္ဒနယ် အမှတ်(၁၁) မှ အမှတ်(၄) သို့ ပြောင်းထားသည်။ * ဆိပ်ကမ်းမြို့နယ်ကို နှစ်ပိုင်းခွဲ၍ လမ်းမတော်နှင့် ဗိုလ်တထောင်မြို့နယ်သို့ ထည့်သွင်းလိုက်သည်။ {| class="wikitable mw-collapsible" !မဲဆန္ဒနယ် !ပါဝင်သည့်နယ်မြေများ !မှတ်ချက် |- |အမှတ် (၁) |တိုက်ကြီးမြို့နယ်နှင့် လှည်းကူးမြို့နယ်။ | rowspan="12" | |- |အမှတ် (၂) |ထန်းတပင်မြို့နယ်၊ မှော်ဘီမြို့နယ်၊ ရွှေပြည်သာမြို့နယ်။ |- |အမှတ် (၃) |မင်္ဂလာဒုံမြို့နယ်နှင့် အင်းစိန်မြို့နယ်။ |- |အမှတ် (၄) |လှိုင်သာယာ(အရှေ့ပိုင်း) မြို့နယ်၊ လှိုင်သာယာ(အနောက်ပိုင်း)မြို့နယ်။ |- |အမှတ် (၅) |တာမွေမြို့နယ်၊ တောင်ဉက္ကလာပမြို့နယ်၊ ရန်ကင်းမြို့နယ်၊ သင်္ဃန်းကျွန်းမြို့နယ်။ |- |အမှတ် (၆) |ဒဂုံမြို့သစ်(ဆိပ်ကမ်း)မြို့နယ်၊ ဒဂုံမြို့သစ်(တောင်ပိုင်း)မြို့နယ်။ |- |အမှတ် (၇) |ဒဂုံမြို့သစ်(မြောက်ပိုင်း)မြို့နယ်၊ ဒဂုံမြို့သစ်(အရှေ့ပိုင်း)မြို့နယ်၊ မြောက်ဥက္ကလာပမြို့နယ်။ |- |အမှတ် (၈) |ဒေါပုံမြို့နယ်၊ ပုဇွန်တောင်မြို့နယ်၊ ဗိုလ်တထောင်မြို့နယ်၊ မင်္ဂလာတောင်ညွန့်မြို့နယ်၊ သာကေတမြို့နယ်။ |- |အမှတ် (၉) |ကိုကိုးကျွန်းမြို့နယ်၊ ကော့မှူးမြို့နယ်၊ ကွမ်းခြံကုန်းမြို့နယ်၊ ဆိပ်ကြီး/ခနောင်တိုမြို့နယ်၊ တွံတေးမြို့နယ်၊ ဒလမြို့နယ်။ |- |အမှတ် (၁၀) |ကျောက်တန်းမြို့နယ်၊ ခရမ်းမြို့နယ်၊ သန်လျင်မြို့နယ်၊ သုံးခွမြို့နယ်။ |- |အမှတ် (၁၁) |ကျောက်တံတားမြို့နယ်၊ စမ်းချောင်းမြို့နယ်၊ ဒဂုံမြို့နယ်၊ ပန်းဘဲတန်းမြို့နယ်၊ ဗဟန်းမြို့နယ်၊ မရမ်းကုန်းမြို့နယ်၊ လသာမြို့နယ်။ |- |အမှတ် (၁၂) |ကမာရွတ်မြို့နယ်၊ ကြည့်မြင်တိုင်မြို့နယ်၊ လမ်းမတော်မြို့နယ်၊ လှိုင်မြို့နယ်၊ အလုံမြို့နယ်။ |} == ကိုးကား == <references /> [[ကဏ္ဍ:အမျိုးသားလွှတ်တော် ကိုယ်စားလှယ်များ]] guc9vg64304dsqva51ywb0r4irf2p7a 0 249603 876759 875774 2025-06-07T05:03:22Z Zawzawaungthwin 100038 ကဏ္ဍ ထည့်သွင်း 876759 wikitext text/x-wiki {{Short description|၁၃ ဦးမြောက်ဗဟိုဘဏ်ဥက္ကဋ္ဌ}} {{Infobox officeholder|name=သန်းသန်းဆွေ |office=၁၃ ဦးမြောက် [[မြန်မာနိုင်ငံတော်ဗဟိုဘဏ်]] ဥက္ကဋ္ဌ |termstart=၁၉ ဩဂုတ်လ ၂၀၂၂ |appointer=[[ နိုင်ငံတော်စီမံအုပ်ချုပ်ရေးကောင်စီ ]] |deputy=ဦးဇော်မြင့်နိုင် (ဒုဥက္ကဋ္ဌ) <br> ဒေါက်တာ လင်းအောင် (ဒုဥက္ကဋ္ဌ) |predecessor=[[သန်းညိန်း]] |office1=[[မြန်မာနိုင်ငံတော်ဗဟိုဘဏ်]] ဒုဥက္ကဋ္ဌ |termstart2=၄ ဖေဖော်ဝါရီလ ၂၀၂၁ |termend2=၁၈ ဩဂုတ်လ ၂၀၂၂ |1blankname2=အတူထမ်းဆောင် |1namedata2=ဦးဝင်းသော် (ဒုဥက္ကဋ္ဌ) |appointer1=[[ နိုင်ငံတော်စီမံအုပ်ချုပ်ရေးကောင်စီ ]] |birth_date={{b-da|3 February 1967}} |honorific prefix=ဒေါ်}} '''ဒေါ်သန်းသန်းဆွေ'''သည် [[မြန်မာနိုင်ငံတော်ဗဟိုဘဏ်]]၏ ၁၃ ဦးမြောက် ဥက္ကဋ္ဌ ဖြစ်သည်။ သူသည် ဗဟိုဘဏ်၏ သမိုင်းတွင် ဗဟိုဘဏ်ဥက္ကဋ္ဌရာထူးကို တာဝန်ယူသည့် ပထမဦးဆုံးသော အမျိုးသမီး ဖြစ်သည်။ ဗဟိုဘဏ် ဒုတိယဥက္ကဋ္ဌ အဖြစ် ထမ်းဆောင်ပြီး ဥက္ကဋ္ဌ ဖြစ်လာသူ ဖြစ်သည်။ ထိုတာဝန်များ မခန့်အပ်ခံရမီ သူသည် မြန်မာနိုင်ငံတော်ဗဟိုဘဏ်၏ ညွှန်ကြားရေးမှူးချုပ်တစ်ဦးအဖြစ် ထမ်းဆောင်ခဲ့သည်။ == ဝန်ထမ်းဘဝ == ဒေါ်သန်းသန်းဆွေသည် မြန်မာနိုင်ငံတော်ဗဟိုဘဏ်တွင် ဝန်ထမ်းဘဝဖြင့် သူ၏အချိန်များ ကုန်ဆုံးခဲ့သည်။ ရာထူးအဆင့်ဆင့်တိုးပြီး ၂၀၁၅ ခုနှစ် စက်တင်ဘာ ၁၀ ရက်တွင် နိုင်ငံတော်သမ္မတရုံး အမိန့်ကြော်ငြာစာအမှတ်၊ ၆၁/၂၀၁၅ ဖြင့် မြန်မာနိုင်ငံတော်ဗဟိုဘဏ် ငွေရေးကြေးရေးကြပ်မတ်ကွပ်ကဲမှုဌာန၏ ညွှန်ကြားရေးမှူးချုပ် ဖြစ်လာသည်။ <ref>{{cite web|url=https://data.opendevelopmentmekong.net/dataset/c37db8e0-4cd1-428a-92bd-1da170ed3159/resource/bbb43b98-1649-43cf-a6c3-5065dff286a6/download/68-40.pdf|title=ဝန်ထမ်းအဖွဲ့အစည်းများပြောင်းရွှေ့ခန့်ထားခြင်း၊ဝန်ထမ်းအဖွဲ့အစည်းအကြီးအမှူးများအတည်ပြုခန့်ထားခြင်းနှင့်ဝန်ထမ်းအဖွဲ့အစည်းအကြီးအမှူးများခန့်ထားခြင်း|work=မြန်မာနိုင်ငံတော်ပြန်တမ်း|access-date=၄ အောက်တိုဘာ ၂၀၂၃|date=၁၀ စက်တင်ဘာ ၂၀၁၅}}</ref> ယင်းနောက် ဗဟိုဘဏ်မှာပင်  ဌာနများ ပြောင်းလဲပြီး ညွှန်ကြားရေးမှူးချုပ်များအဖြစ်လည်း ၂၀၂၁ ခုနှစ်၊ ဖေဖော်ဝါရီ ၃ ရက်နေ့အထိ ထမ်းဆောင်သည်။ သူမကို စစ်အာဏာသိမ်းပြီးနောက် [[နိုင်ငံတော်စီမံအုပ်ချုပ်ရေးကောင်စီ]]က အမိန့်အမှတ် (၂၆/ ၂၀၂၁) ဖြင့် ဗဟိုဘဏ်ဒုတိယဥက္ကဋ္ဌ အဖြစ် ၂၀၂၁ ခုနှစ်၊ ဖေဖော်ဝါရီလ ၄ ရက်နေ့တွင် ခန့်အပ်တာဝန်ပေးသည်။ <ref>{{Cite web|url=https://www.mlis.gov.mm/mLsView.do;jsessionid=F8C75D4602E6833BA4CEDDDA999D9777?lawordSn=15856|title=ဗဟိုဘဏ်ဒုတိယဥက္ကဋ္ဌများခန့်အပ်တာဝန်ပေးခြင်း|author=မြန်မာဥပဒေသတင်းအချက်အလက်စနစ်|accessdate=2 oct 2023}}{{Dead link|date=August 2024 }}</ref>၂၀၂၂ ခုနှစ်၊ ဩဂုတ်လ ၁၉ ရက်နေ့ ရက်စွဲ အမိန့်အမှတ် (၅၄/ ၂၀၂၂) ဖြင့် နစက က ဗဟိုဘဏ်ဥက္ကဋ္ဌ ရာထူးသို့ တိုးမြှင့်ခံရသဖြင့် (၁၃) ဦးမြောက် ဗဟိုဘဏ်၏ဥက္ကဋ္ဌ ဖြစ်လာပြီး ယင်းဘဏ်၏ ပထမဆုံးသော အမျိုးသမီးအဖြစ် သမိုင်းပြုသည်။ <ref>{{Cite web|url=https://www.moi.gov.mm/news/29188|title=မြန်မာနိုင်ငံတော်ဗဟိုဘဏ်ဥက္ကဋ္ဌ ခန့်အပ်တာဝန်ပေးခြင်း|author=Ministry of Information|accessdate=3 Oct 2023}}</ref> == ထင်ရှားဖြစ်ရပ် == ၂၀၂၂ ခုနှစ် ဧပြီလ ၇ ရက်တွင် ရန်ကုန်မြို့ရှိ သူ၏နေအိမ်အတွင်း ရှိနေစဉ် သေနတ်ဖြင့် ပစ်ခတ် လုပ်ကြံခံရသည်။<ref>{{cite web|url=https://burmese.voanews.com/a/myanmarcentralbank-myanmarbanks-voaburmese-ဗဟိုဘဏ်-ဘဏ်လုပ်ငန်း-ဗွီအိုအေမြန်မာပိုင်း-/6519014.html|title=ဗဟိုဘဏ်ဒုတိယဥက္ကဋ္ဌ ဒေါ်သန်းသန်းဆွေ သေနတ်နဲ့ ပစ်ခံရ|work=VOA|access-date=၄ အောက်တိုဘာ ၂၀၂၃|date=၇ ဧပြီ ၂၀၂၂}}</ref> ပြင်းထန်ဒဏ်ရာသာ ရရှိခဲ့၍ အသက်မဆုံးခဲ့ပေ။ <ref>{{cite web|url=https://thediplomat.com/2022/04/anti-junta-forces-shoot-deputy-governor-of-myanmars-central-bank/|title=Anti-Junta Forces Shoot Deputy Governor of Myanmar’s Central Bank|work=The Diplomat|access-date=4 October 2023|date=8 April 2022}}</ref> == ကိုးကား == {{reflist}} [[Category:သက်ရှိထင်ရှားပုဂ္ဂိုလ်များ]] [[Category:၁၉၆၇ မွေးဖွားသူများ]] [[ကဏ္ဍ:မြန်မာနိုင်ငံတော်ဗဟိုဘဏ် ဥက္ကဋ္ဌများ]] [[Category: မြန်မာနိုင်ငံ၏ ပြည်ထောင်စုအဆင့် ရုံး၊ အဖွဲ့အစည်းများ၏ အကြီးအကဲများ ]] [[Category:မြန်မာ နိုင်ငံ့ဝန်ထမ်းများ]] g0dds2ht9yku30d078qan2e9mfzwupo 0 251915 876714 869006 2025-06-07T01:03:19Z InternetArchiveBot 61272 ရင်းမြစ် 0 ခုကို ကယ်ဆယ်ပြီး 2 ခုကို လင့်ခ်သေအဖြစ် စာတွဲပြီးပါပြီ) #IABot (v2.0.9.5 876714 wikitext text/x-wiki '''ခြေလျင်/ခြေမြန်တပ်ရင်း''' ({{Lang-en|Light Infantry Regiment/Battalion}}) ဆိုသည်မှာ [[တပ်မတော် (ကြည်း)|တပ်မတော်(ကြည်း)]]၏ ''ပင်မတိုက်ခိုက်ရေးတပ်ရင်း'' ဖြစ်သည်။ ခြေမြန်တပ်ရင်း ('''ခမရ''') များသည် လွတ်လပ်ရေးရပြီးချိန်ကစ၍ စတင်ဖွဲ့စည်းခဲ့သော [[တပ်မတော် (ကြည်း)|တပ်မတော်(ကြည်း)]]၏ မူလတိုက်ခိုက်ရေးတပ်ရင်းများ ဖြစ်ကြသည်။ ခြေလျင်တပ်ရင်း ('''ခလရ''') များမှာမူ ၁၉၉၀ ခုနှစ်နောက်ပိုင်း၌ မူလခြေမြန်တပ်ရင်းများကို ဖွဲ့စည်းပုံပိုမိုကျစ်လျစ်စေရန်သော်လည်းကောင်း၊ မြူတနီ(ခေါ်)တပ်တွင်းပုန်ကန်မှုများကို တားဆီးနိုင်ရန်သော်လည်းကောင်း၊ ရာထူးနေရာများပိုမိုကျယ်ပြန့်လာစေရန်သော်လည်းကောင်း ခြေမြန်တပ်ရင်းများမှ အင်အားထုတ်နုတ်၍ ခြေလျင်တပ်ရင်းများကို ဖွဲ့စည်းခဲ့သည်။ ခြေလျင်/ခြေမြန်တပ်ရင်းများကို အမှတ်စဉ်များဖြင့်သာ အမည်ပေးလေ့ရှိသည် (ဥပမာ - အမှတ်(၁)ခြေလျင်တပ်ရင်း၊ အမှတ်(၁)ခြေမြန်တပ်ရင်း)။ ခြေလျင်/ခြေမြန်တပ်ရင်းများ၏ တံဆိပ်များမှာ တစ်ခုနှင့်တစ်ခုမတူညီကြဘဲ စတုဂံ၊ တြိဂံ၊ စက်ဝိုင်း၊ ဗဟုဂံပုံပေါ်တွင် တပ်ရင်းအမှတ်စဉ်ကို ရေးဆွဲထားသော တံဆိပ်များကို အသုံးပြုကြသည်။ ထိုတံဆိပ်များကို လက်မောင်း၌ မတပ်ဆင်ကြသော်လည်း စစ်ထွက်သည့်အခါတွင် ထိုတပ်ရင်းတံဆိပ်ပါသည့် ကျောပတ်အဝတ်စကို လည်ပင်းအနောက်၌ ဝတ်ဆင်ကြသည်။ ထိုသို့ဝတ်ဆင်ထားခြင်းမှာ တပ်ရင်းတစ်ရင်းနှင့်တစ်ရင်း စစ်မြေပြင်တွင် မရောထွေးစေရန်ဖြစ်သည်။ ခြေလျင်/ခြေမြန်တပ်ရင်းများသည် သက်ဆိုင်ရာအမိန့်ပေးစနစ်အရ နည်းဗျူဟာစစ်ဆင်ရေးကွပ်ကဲမှုအဖွဲ့ (သို့မဟုတ်) စစ်ဗျူဟာအဖွဲ့(အခြေချ) (သို့မဟုတ်) စစ်ဗျူဟာအဖွဲ့၏ ကွပ်ကဲမှုအောက်တွင်လည်းကောင်း၊ ဖွဲ့စည်းမှုစနစ်အရ နည်းဗျူဟာ၊ စစ်ဗျူဟာအဖွဲ့များသို့ တွဲထားခြင်းမရှိပါက သက်ဆိုင်ရာ စစ်ဌာနချုပ်၏ တိုက်ရိုက်ကွပ်ကဲမှုအောက်တွင်လည်းကောင်း ရှိသည်။ စစ်ဖက်အုပ်ချုပ်ရေးကိုမူ သက်ဆိုင်ရာ တပ်နယ်မှူးထံ ခံယူရသည်။ == ဖွဲ့စည်းပုံစနစ် == ခြေလျင်/ခြေမြန်တပ်ရင်းတစ်ရင်းကို တပ်ရင်းမှူးအဖြစ် ''ဒုတိယဗိုလ်မှူးကြီး (Lieutenant Colonel)'' တစ်ဦးက ကွပ်ကဲပြီး ဒုတိယတပ်ရင်းမှူးအဖြစ် ''ဗိုလ်မှူး (Major)'' တစ်ဦးက ကွပ်ကဲ၍ တပ်ရင်းကို အောက်ပါအတိုင်းဖွဲ့စည်းသည်- *တပ်ရင်းဌာနချုပ်: အရာရှိ ၄ယောက်၊အခြားအဆင့် ၄၁ ယောက် * ဌာနချုပ်တပ်ခွဲ: အရာရှိ ၇ယောက်၊အခြားအဆင့် ၂၆၉ ယောက် ** တပ်ခွဲရုံး: အရာရှိ ၁ယောက်၊အခြားအဆင့် ၆ ယောက် **အင်ဂျင်နီယာတပ်စု: အရာရှိ ၁ယောက်၊အခြားအဆင့် ၃၄ ယောက် ** ဆေးတပ်စု: အရာရှိ ၁ယောက်၊အခြားအဆင့် ၂၈ယောက် ** ဆက်သွယ်ရေးတပ်စု: အရာရှိ ၁ယောက်၊အခြားအဆင့် ၃၀ယောက် ** တပ်ရင်းအကူပစ်တပ်စု: အရာရှိ၁ယောက်၊အခြားဆင့် ၅၅ယောက် ** တပ်ထောက်တပ်စု (သို့) မော်တော်ယာဉ်တပ်စု: အရာရှိ ၁ယောက်၊အခြားအဆင့် ၈၂ယောက် **အထွေထွေတပ်စု: အရာရှိ၁ယောက်၊အခြားအဆင့် ၃၄ယောက် *သေနတ်ကိုင်တပ်ခွဲ(၄)ခွဲ: တစ်ခွဲလျှင် အရာရှိ ၅ယောက်၊အခြားအဆင့် ၁၂၉ယောက်: *သေနတ်ကိုင်တပ်ခွဲတစ်ခွဲလျှင်: **တပ်ခွဲရုံး: အရာရှိ ၂ယောက်၊ အခြားအဆင့် ၂၇ ယောက် **ရုံး: အရာရှိ ၂ ယောက်၊ အခြားအဆင့် ၉ယောက် **ပစ်ကူတပ်စိတ်: အခြားအဆင့် ၁၈ ယောက် **သေနတ်ကိုင်တပ်စု (၃)စု *သေနတ်ကိုင်တပ်စုတစ်စုလျှင်: အရာရှိ ၁ ယောက်၊ အခြားအဆင့် ၃၄ ယောက် **တပ်စုရုံး: အရာရှိ ၁ ယောက်၊ အခြားအဆင့် ၄ ယောက် **သေနတ်ကိုင်တပ်စိတ်(၃)စိတ်: အခြားအဆင့် ၁၀ ယောက် *သေနတ်ကိုင်တပ်စိတ်တစ်စိတ်လျှင်: တပ်စိတ်ရုံးနှင့်စက်အဖွဲ့: <br> တပ်စိတ်မှူး: တပ်ကြပ် (Corporal): MA 3 Carbine <br> ဒုတပ်စိတ်မှူး/စက်အဖွဲ့မှူး: ဒုတပ်ကြပ် (Lance Corporal): MA 3 Carbine<br> စက်ကလေး: တပ်သား (Private): MA 2 Light Machine Gun<br> စက်ကလေး: တပ်သား (Private): MA 2 Light Machine Gun<br> အဖွဲ့ (၁): <br> အဖွဲ့မှူး: ဒုတပ်ကြပ် (Lance Corporal): MA 3 Carbine<br> ဗုံးသမား: တပ်သား (Private): MA 4 Assault Rifle (MA 1 with 40mm UBGL attached)<br> သေနတ်သမား: တပ်သား (Private): MA 1 Assault Rifle<br> အဖွဲ့ (၂): <br> အဖွဲ့မှူး: ဒုတပ်ကြပ် (Lance Corporal): MA 3 Carbine<br> ဗုံးသမား: တပ်သား (Private): MA 4 Assault Rifle (MA 1 with 40mm UBGL attached)<br> သေနတ်သမား: တပ်သား (Private): MA 1 Assault Rifle<br> <ref>https://issuu.com/burmamilitarysecrets/docs/_dc81211f2389a6{{Dead link|date=June 2025 }}</ref> === တပ်ရင်းဌာနချုပ် === တပ်ရင်းတစ်ရင်း ရုံးချုပ် (အင်္ဂလိပ်: Battalion/Regimental Headquarters) ဖြစ်ပြီး တပ်ရင်းမှူးဖြစ်သော ဒုဗိုလ်မှူးကြီး(Lieutenant Colonel) ရုံးထိုင်သည်။ တပ်ရင်းမှူးရှေ့တန်းထွက်ရပါက တပ်ရေးဗိုလ်ကြီးမှ ကွပ်ကဲသည်။ အရာရှိ ၄ယောက် အခြားအဆင့် ၄၁ယောက်နှင့်ဖွဲ့စည်းထားပြီး စုစုပေါင်း ၄၅ ယောက်ရှိသည် === ဌာနချုပ်တပ်ခွဲ === ဌာနချုပ်တပ်ခွဲ ({{Lang-en|Headquarter Company}}) သည် တပ်ရင်းရုံးတွင် အခြေစိုက်၍ ခြေလျင်/ခြေမြန်တပ်ရင်း၏ ဦး(G)၊ ရေး (A)၊ ထောက်(Q) အစရှိသော စစ်ဦးစီးတာဝန်ဆိုင်ရာတို့ကိုဆောင်ရွက်ရပြီး ''ဗိုလ်မှူး (Major)'' တစ်ဦးက ဌာနချုပ်တပ်ခွဲမှူးအဖြစ် ဦးစီးသည်။ အရာရှိ ၇ယောက်နှင့် အခြားအဆင့် ၂၆၉ယောက်ပါရှိပြီး စုစုပေါင်း ၂၇၉ယောက်ဖြစ်သည် ==== အင်ဂျင်နီယာတပ်စု ==== အင်ဂျင်နီယာတပ်စု ({{Lang-en|Engineer Platoon}}) သည် ခြေလျင်/ခြေမြန်တပ်ရင်း၏ စစ်အင်ဂျင်နီယာတပ်ဖွဲ့ဖြစ်ပြီး BE များပါဝင်သည်။ အင်ဂျင်နီယာတပ်စုကို ''ဗိုလ်ကြီး'' (Captain) တစ်ဦးက တပ်စုမှူးအဖြစ် ဦးစီးပြီး တပ်စိတ် ၅ စိတ်ခွဲကာ တပ်စိတ်တစ်စိတ်လျင် ၆ယောက်ဖြင့် အခြားအဆင့် ၃၀ဖြင့်ဖွဲ့စည်းထားသည်ပြီး တပ်စုရုံးတွင် အခြားအဆင့် ၄ယောက်ရှိသဖြင့် အခြားအဆင့်ပေါင်း ၃၄ယောက်ရှိသည်။ စုစုပေါင်း ၃၅ယောက်ရှိပြီး သေနတ်ကိုင်တပ်စုနှင့် အင်အားတူညီသည်။ ==== ဆေးတပ်စု ==== ဆေးတပ်စု ({{Lang-en|Medical Platoon}}) သည် ခြေလျင်/ခြေမြန်တပ်ရင်း၏ တပ်တွင်းကုသရေးတပ်ဖွဲ့ဖြစ်ပြီး စစ်ဆရာဝန်၊ စစ်သူနာပြုအစရှိသော ဆေးဝန်ထမ်းများ ပါဝင်သည်။ ဆေးတပ်စုကို ''ဗိုလ်ကြီး'' (Captain) တစ်ဦးက ဆေးမှူးအဖြစ် ဦးစီးပြီး အခြားဆင့်အယောက် ၂၈ယောက် ဖြင့်ဖွဲ့စည်းထားသည်။ စုစုပေါင်း ၂၉ ယောက်ရှိသည်။ ==== ဆက်သွယ်ရေးတပ်စု ==== ဆက်သွယ်ရေးတပ်စု ({{Lang-en|Signal Platoon}}) သည် ခြေလျင်/ခြေမြန်တပ်ရင်း၏ ဆက်သွယ်ရေးဆိုင်ရာလုပ်ငန်းများဖြစ်သော ဖက်စ်၊ ကြေးနန်း၊ ရေဒီယိုဆက်သွယ်ရေး၊ ဟော့လိုင်းဆက်သွယ်ရေး၊ တပ်တွင်းဆက်သွယ်ရေး၊ တပ်အချင်းချင်းသတင်းဖြန့်ဝေခြင်း အစရှိသည်တို့ကို ဆောင်ရွက်ရသည်။ ဆက်သွယ်ရေးတပ်စုကို ''ဗိုလ်ကြီး'' (Captain) တစ်ဦးက ဦးစီးပြီး အခြားဆင့် အယောက် ၃၀ ပါရှိသည်။ စုစုပေါင်း ၃၁ယောက်ရှိသည်။ ==== တပ်ရင်းအကူပစ်တပ်စု ==== အကူပစ်လက်နက်ကြီးတပ်စု ({{Lang-en|Manoeuvre Support Platoon}}) သည် ရန်သူ့ခံစစ်များကိုဖြိုဖျက်ရာတွင်သော်လည်းကောင်း၊ ရန်သူ့ယာဉ်များကိုဖျက်စီးရန်သော်လည်းကောင်း၊ လက်နက်ကြီးပစ်ကူပေးရန်သော်လည်းကောင်း ခြေလျင်တပ်ခွဲများနှင့် ပူးပေါင်းတိုက်ခိုက်သည်။ ''ဗိုလ်မှူး (Major)'' တစ်ဦးက ကွပ်ကဲသည်။ တပ်စုတွင် MA 8 81mm Mortar ၄လက် ကိုပစ်ခတ်ရသော အင်အား ၂၀ တပ်စိတ်တစ်စိတ်ပါရှိပြီး တပ်ကြပ်ကြီး (Sergeant) မှ ဦးစီးသည်။ M2 Browning ကဲ့သို့ 12.7mm စက်ကြီးများကို ပစ်ခတ်ရသော အင်အား ၁၀ဦး တပ်စိတ်တစ်စိတ်ပါရှိပြီး ''တပ်ကြပ်ကြီး (Sergeant)'' မှ ဦးစီးသည်။ Carl Gustaf အားပုံစံတူကူးထားသော်လည်း 84mm အစား 81mm ဖြင့် မြန်မာမှုပြုထားသော MA 14 Recoilless Rifle တို့အားပစ်ခတ်ရသော အင်အား ၁၀ဦး တပ်စိတ်တစ်စိတ်ပါရှိပြီး ''တပ်ကြပ်ကြီး (Sergeant)'' မှဦးစီးသည်။ ရှေ့ပြေးလုံခြုံရေးတပ်စိတ်တစ်စိတ်လည်းပါရှိပြီး အင်အား ၁၀ဦးရှိကာ ''တပ်ကြပ် (Corporal)'' မှ ဦးစီးသည် (လုံခြုံရေးတပ်စိတ်သည် သေနတ်ကိုင်တပ်စိတ်နှင့် ဖွဲ့စည်းပုံအတူတူသာဖြစ်သည်။) တပ်စုတွင် အရာရှိ ၁ယောက် အခြားအဆင့် ၅၅ယောက်ရှိပြီး စုစုပေါင်း ၅၆ ယောက်ဖြစ်သည်။ ==== တပ်ထောက်တပ်စု (သို့) မော်တော်ယာဉ်တပ်စု ==== မော်တော်ယာဉ်တပ်စု ({{Lang-en|Motor Transport Platoon}}) တွင် သယ်ယူပို့ဆောင်ရေးဆိုင်ရာ မော်တော်ယာဉ်များပါဝင်ကြသည်။ ''ဗိုလ်ကြီး'' အဆင့်ထက်မနိမ့်သော အရာရှိများကိုထုတ်ပေးသည့် Tata Xenon GS 800၊ Zhongxing Grand Tiger ကဲ့သို့ Double Cab Pickup ကားများ၊ စစ်အင်အားသယ်ယူပို့ဆောင်ရာတွင်သုံးသည့် Sinotruk၊ FAW အစရှိသော Truck ကားများ၊ ၎င်းတို့ကိုမောင်းနှင်သော ယာဉ်မောင်းများဖြင့် ဖွဲ့စည်းထားပြီးတပ်ထောက်ဗိုလ်ကြီးအဖြစ်တာဝန်ယူထားသေား ''ဗိုလ်ကြီး (Captain)'' တစ်ဦးက ကွပ်ကဲသည်။ တပ်စုတွင် အရာရှိ ၁ယောက် အခြားအဆင့် ၈၂ဦးပါရှိပြီး တပ်ရင်းတစ်ရင်းလုံး ထောက်ပံ့ရေးနှင့် သယ်ယူပို့ဆောင်ရေးကို တာဝန်ယူရသည်။ ==== အထွေအထွေတပ်စု ==== အထွေထွေတပ်({{Lang-en|Basic Duty Platoon}}) စုဖွဲ့စည်းပုံမှာ သေနတ်ကိုင်တပ်စုနှင့်ဖွဲ့စည်းပုံတူပြီး equipment များလဲတူပါသည်သို့သော် အထွေထွေတပ်စုမှ ရှေ့တန်းမလိုက်ရပေ။ သေနတ်ကိုင်တပ်စုကဲ့သို့ပင် တပ်စုရုံး နှင့် တပ်စိတ် ၃စိတ်ဖြင့်ဖွဲ့စည်းထားသော်လဲ တပ်စိတ် ၂စိတ်ကို ဗဟိုကင်းတာဝန်ပေးထားပြီး ၁စိတ်ကိုအရန်ထားသည်။ အရာရှိ၁ယောက် အခြားအဆင့် ၃၄ယောက်ဖြင့်ဖွဲ့စည်းထားသည်။ === သေနတ်ကိုင်တပ်ခွဲ(၄)ခွဲ === တိုက်ခိုက်ရေးတပ်ခွဲ ({{Lang-en|Rifle Company}}) များသည် ခြေလျင်/ခြေမြန်တပ်ရင်း၏ တိုက်ခိုက်ရေးအင်အားများဖြစ်သည်။ တိုက်ခိုက်ရေးတပ်ခွဲ (၁) ခွဲလျှင် တိုက်ခိုက်ရေးတပ်စု (၃) ပါဝင်ပြီး တိုက်ခိုက်ရေးတပ်စု (၃) စုလျှင် တိုက်ခိုက်ရေးတပ်စိတ် (၃) စိတ်ဖြင့် ဖွဲ့စည်းထားသည်။ ဖွဲ့စည်းပုံအရ တပ်စိတ်တစ်စိတ်လျှင် အင်အား (၁၀) ဦး၊ တပ်စုရုံးလျှင် အင်အား (၅) ဦးတပ်စုတစ်စုလျှင် အင်အား (၃၅) ဦး၊ တပ်ခွဲရုံးလျှင် အင်အား (၂၉) ဦး တပ်ခွဲတစ်ခွဲလျှင်အင်အား (၁၃၄) ဦးရှိသည်။ တိုက်ခိုက်ရေးတပ်ခွဲကို ''ဗိုလ်မှူး (Major)'' တစ်ဦးက တပ်ခွဲမှူးအဖြစ်ကွပ်ကဲပြီး ''ဗိုလ်ကြီး (Captain)'' မှ ဒုတပ်ခွဲမှူး အဖြစ်ကွပ်ကဲသည်ဟု ဖွဲ့စည်းပုံတွင်တွေ့ရှိရသော်လည်း လက်တွေ့တင် ဒုတပ်ခွဲမှူးအဖြစ်ကွပ်ကဲရမည့် ဗိုလ်ကြီးအဆင့်က တပ်ခွဲမှူးအဖြစ်ကွပ်ကဲပြီး ဗိုလ်မှူးများသည် ဒုတပ်ရင်းမှူးများဖြစ်နေကြောင်းကိုတွေ့ရှိရသည်။ <ref>https://issuu.com/burmamilitarysecrets/docs/_207c2042c2f9a0{{Dead link|date=June 2025 }}</ref> စာရွက်ပေါ်ရှိ ဖွဲ့စည်းပုံအား အကြမ်းဖြစ်အားဖြင့်ပြရမည်ဆိုပါက (မြေပြင်တွင် တပ်ရင်းတစ်ရင်း စစ်ထွက်အင်အား ၈၀ မျှသာရှိပါသည်။ စာရွက်ပေါ်က ဖွဲ့စည်းပုံအတိုင်းမရှိပါ): တပ်ရင်းဌာနချုပ်: ဒုဗိုလ်မှူးကြီး ဌာနချုပ်တပ်ခွဲ: ဗိုလ်မှူး အမှတ် (၁) သေနတ်ကိုင်တပ်ခွဲ: ဗိုလ်မှူး အမှတ် (၂) သေနတ်ကိုင်တပ်ခွဲ: ဗိုလ်မှူး အမှတ် (၃) သေနတ်ကိုင်တပ်ခွဲ: ဗိုလ်မှူး အမှတ် (၄) သေနတ်ကိုင်တပ်ခွဲ: ဗိုလ်မှူး == ဖွဲ့စည်းပုံအင်အား == ခြေလျင်/ခြေမြန်တပ်ရင်းဖွဲ့စည်းပုံ ကဖ/၇၀-ဆ/၂၀၀၁ အရ ခြေလျင်/ခြေမြန်တပ်ရင်းတစ်ရင်း၏ ဖွဲ့စည်းပုံအင်အားမှာ အောက်ပါအတိုင်းဖြစ်သည်။ ထိုကဲ့သို့များစွာသော အင်အား ၈၅၇ ဦးဖြင့် ဖွဲ့စည်းရန်ပြထားသော်လည်း လက်တွေ့တွင် (အထူးသဖြင့် ၂၀၂၁ အာဏာထိန်းပြီးကာလတွင်) အကျအဆုံးများ၊ ပြည်သူ့ထံအလင်းဝင်မှူးများ၊ပျောက်ဆုံးများ၊ဒဏ်ရာရများ အလွန်များပြားလာက ၂၀၂၄ တွင် တပ်ရင်းတစ်ရင်းလျှင် အင်အား ၄၀ မှ ၇၀ ခန့်သာရှိတော့သည်ကများသည် {| class="wikitable" |+ ! colspan="5" |အရာရှိ ! colspan="9" |အခြားအဆင့် ! rowspan="2" |စုစုပေါင်း |- |ဒုတိယ ဗိုလ်မှူးကြီး (Lieutenant Colonel) |ဗိုလ်မှူး (Major) |ဗိုလ်မှူး/ဗိုလ်ကြီး (Major/Captain) |ဗိုလ်/ ဒုတိယဗိုလ် (Lieutenant/Second Lieutenant) |ပေါင်း |အရာခံဗိုလ် (Warrant Officer Class 1) |ဒုတိယ အရာခံဗိုလ် (Warrant Officer Class 2) |တပ်ခွဲ တပ်ကြပ်ကြီး (Colour Sergeant or Staff Sergeant) |တပ်ကြပ်ကြီး/ စာရေး (Sergeant/Clerk) |တပ်ကြပ်ကြီး (Sergeant) |တပ်ကြပ် (Corporal) |ဒုတိယ တပ်ကြပ် (Lance Corporal) |တပ်သား (Private) |ပေါင်း |- style=text-align:center |၁ |၂ |၈ |၂၀ |၃၁ |၂ |၉ |၆ |၁၁ |၃၃ |၇၃ |၆၀ |၆၃၂ |၈၂၆ |၈၅၇ |} == တည်ဆောက်ပုံ == ခြေလျင်/ခြေမြန်တပ်ရင်းများကို ဧကပေါင်းများစွာကျယ်သည့် မြေတွင်ဆောက်လုပ်ထားကြပြီး များသောအားဖြင့် လူနေနည်းပါးသည့်နေရာများတွင် တည်ဆောက်ထားသည်။ တပ်ရင်းကို ပတ်ပတ်လည် အုတ်တံတိုင်းဖြင့်ကာထားကာ အရှေ့နှင့် အနောက်ဟူ၍ ဂိတ်ပေါက်နှစ်ပေါက်သာဖွင့်ထားသည်။ တပ်ရင်းဝင်းထဲတွင် တပ်ရင်းရုံး၊ ဗဟိုကင်း၊ စစ်တန်းလျားများအပြင် အရာရှိများ၊ စစ်တပ်မိသားစုဝင်များနေထိုင်ရန် အဆောင်များ၊ အရာရှိရိပ်သာများနှင့် အခမ်းအနားဆောင်ရွက်သည့် တပ်ရင်းခန်းမတို့ကို ထားရှိထားသည်။ ထို့အပြင် တပ်ရင်းတစ်ရင်းနှင့်တစ်ရင်း မတူညီစွာ တပ်ရင်းရန်ပုံငွေရရှိစေမည့် မွေးမြူရေး၊ စိုက်ပျိုးရေး အစရှိသော လုပ်ငန်းများလည်း ရှိသည်။ တပ်ရင်းရုံးတွင် တပ်ရင်းမှူး၊ ဒုတပ်ရင်းမှူး အစရှိသော အရာရှိများ၏ ရုံးခန်းများ၊ စစ်ရေး/စစ်ထောက်/လေ့ကျင့်ရေးအစရှိသော ဦးစီးဆိုင်ရာ ရုံးခန်းများ၊ အခြားလက်ရုံး/ဝန်ထမ်းများ၏ ရုံးများပါဝင်သည်။ ဗဟိုကင်းအစုတွင် တပ်လုံခြုံရေးနှင့်ဆိုင်သည့် စခန်းရုံး၊ အချုပ်တိုက်၊ ခဲယမ်းတိုက်၊ လက်နက်တိုက် အစရှိသည်တို့ပါဝင်သည်။ စစ်တန်းလျားတွင် လူပျိုတပ်ဖွဲ့ဝင်များ နေထိုင်ရသည့် တစ်ဆောင်လျှင် လူဆယ်ဂဏန်းဆန့်သော အဆောင်များရှိသည်။ အိမ်ထောင်သည်တပ်ဖွဲ့ဝင်များအတွက်မူ အိမ်ထောင်သည်လိုင်းခန်းများ ဆောက်လုပ်ပေးထားသည်။ အရာရှိများနှင့် အရာရှိမိသားစုများနေထိုင်ရန်အတွက် အရာရှိရိပ်သာကိုလည်း သီးသန့်ထားရှိသည်။ == အဂ်လိပ် အခေါ်အဝေါ် == တပ်စိတ်: Section တပ်စု: Platoon တပ်ခွဲ: Company တပ်ရင်း: Regiment/Battalion ဒုတပ်စိတ်မှူး: Section Second in Command တပ်စိတ်မှူး: Section Commander ဒုတပ်စုမှူး Platoon Second in Command တပ်စုမှူး: Platoon Commander or Platoon Officer Commanding ဒုတပ်ခွဲမှူး: Company Second in Command တပ်ခွဲမှူး: Company Commander or Company Officer Commanding ဒုတပ်ရင်းမှူး: Regimental Second in Command/Battalion Second in Command တပ်ရင်းမှူး: Regimental Commander/Battalion Commander (သို့) Regimental Officer Commanding/Battalion Officer Commanding Second in Command အား 2IC ဟု အလွယ်တကူခေါ်ဆိုနိုင်သည် == ကိုးကား == {{reflist}} {{တပ်မတော် (ကြည်း)}} [[ကဏ္ဍ:တပ်မတော် (ကြည်း)]] gow9hlnggtikwwrfaomjje9lm0sxayq 3 252401 876762 843937 2025-06-07T05:08:57Z Ternarius 29683 [[အသုံးပြုသူ ဆွေးနွေးချက်:Queen Douglas DC-3]] စာမျက်နှာကို [[အသုံးပြုသူ ဆွေးနွေးချက်:Jace Aotearoa AU]] သို့ Ternariusက ရွှေ့ခဲ့သည်: အသုံးပြုသူ "[[Special:CentralAuth/Queen Douglas DC-3|Queen Douglas DC-3]]" ကို "[[Special:CentralAuth/Jace Aotearoa AU|Jace Aotearoa AU]]" သို့ အမည်ပြောင်းလဲစဉ် စာမျက်နှာအား အလိုအလျောက် ရွှေ့ပြောင်းခြင်း 816967 wikitext text/x-wiki == ဝီကီပီးဒီးယားမှ နွေးထွေးစွာ ကြိုဆိုပါတယ် The Education Auditor ! == {| class="plainlinks" cellspacing="0" cellpadding="0" style="margin:0 0 1em; width:100%;" | style="width:45%; vertical-align:top; border:1px solid #fad67d; background-color:#faf6ed;" | <div style="border-bottom:1px solid #fad67d; background-color:#faecc8; padding:0.2em 0.5em; font-size:110%;">[[File:Gnome-colors-alacarte.svg|21px|link=|]] '''ပထမအဆင့် မိတ်ဆက်'''</div> <div style="border-bottom:1px solid #fad67d; padding:0.4em 1em 0.3em;"> [[Wikipedia:နိဒါန်း|ဝီကီပီးဒီးယား]]ရဲ့ '''[[Wikipedia:Five pillars|လမ်းစဉ်ငါးရပ်]]'''ကို ဦးစွာဖတ်ကြည့်ဖို့ အကြံပြုပါတယ်။ အကောင့်ကို မှတ်ပုံတင်ပြုလုပ်ပြီးတဲ့နောက် '''[[အကူအညီ:မိတ်ဆက်|မိတ်ဆက်ခြင်း]]''' နှင့် '''[[WP:FAQ|မေးလေ့ရှိသော မေးခွန်းများ]]''' က သင့်ကို အများကြီး အကူအညီပေးပါလိမ့်မယ်။ သူတို့တွေက ဝီကီပီးဒီးယားမှာ တည်းဖြတ်နည်းနဲ့ ရေးသားဟန်တွေ၊ အခြား သိသင့်တာတွေကို ပြောပြပေးသွားပါလိမ့်မယ်။ ဝီကီပီးဒီးယားမှာ ပါဝင်ဖို့ သင့်မှာ နည်းပညာဆိုင်ရာတွေ တတ်ကျွမ်းနေဖို့ မလိုပါဘူး။ ပါဝင်ဆောင်ရွက်တဲ့နေရာမှာ ''[[WP:BOLD|သတ္တိရှိပါ]]''။ ပြီးတော့ တခြားသူတွေအပေါ်မှာ ''ရိုးရိုးသားသား ပြုမူဆက်ဆံပါ''။ ဒီနေရာဟာ ''[[w:wiki|ဝီကီ]]'' ဖြစ်ပြီး အလွန့်အလွန် လွယ်ကူပါတယ်။ </div> <div style="border-bottom:1px solid #fad67d; background-color:#faecc8; padding:0.2em 0.5em; font-size:110%;">[[File:Help-browser.svg|21px|link=| ]] '''အကူအညီရယူခြင်း'''</div> <div style="padding:0.4em 1em 0.3em;"> * အကူအညီလိုရင် ဝီကီပီးဒီးယား [[Wikipedia:လက်ဖက်ရည်ဆိုင်|လက်ဖက်ရည်ဆိုင်]]မှာ ဒါမှမဟုတ် [[ဖေ့စ်ဘွတ်ခ်|Facebook]] ထဲက [http://www.facebook.com/groups/my.wikipedia မြန်မာဝီကီအဖွဲ့ရဲ့စာမျက်နှာ] မှာ ဝင်ရောက်မေးမြန်း ဆွေးနွေးနိုင်ပါတယ်။ * ဝီကီကို ဘယ်လိုစသုံးရမယ် ဆိုတာကိုတော့ [[Wikipedia:Cheatsheet|တည်းဖြတ်နည်း]] စာမျက်နှာမှာ ကြည့်ပါ။ * တည်းဖြတ်ခြင်းအကြောင်း နှိုက်နှိုက်ချွတ်ချွတ်လေ့လာချင်တယ် ဆိုရင်တော့ [[Wikipedia:ဆောင်းပါးများကို တည်းဖြတ်ခြင်း|ဒီစာမျက်နှာ]]ကို ဖတ်ကြည့်ပါ။ * မေးမြန်းစရာတွေ ရှိတယ်ဆိုရင် [[WP:Q|ဒီနေရာမှာ]] မေးမြန်းနိုင်ပါတယ်။ * သင့်အနေနဲ့ [[WP:Administrators|စီမံခန့်ခွဲသူ]]တစ်ဦးဦးကိုလည်း သူတို့ရဲ့ ဆွေးနွေးချက် စာမျက်နှာကနေတဆင့် ဆက်သွယ်နိုင်ပါတယ်။ * ယူနီကုဒ်ဖောင့် သွင်းဖို့ အခက်အခဲရှိရင် [https://unicodetoday.org/fonts/ ဒီမှာ] ကြည့်ပါ။ * ဘာကီးဘုတ် သုံးရမလဲ မသိရင် [https://unicodetoday.org/keyboards/ ဒီမှာ] ကြည့်ပါ။ </div> | style="padding:0 0.5em;" | | style="width:55%; vertical-align:top; border:1px solid #abd5f5; background-color:#f1f5fc;" | <div style="border-bottom:1px solid #abd5f5; background-color:#d0e5f5; padding:0.2em 0.5em; font-size:110%;">[[File:Gnome-applications-utilities.svg|21px|link=|]] '''မှတ်သားဖွယ်ရာများ'''</div> <div style="border-bottom:1px solid #abd5f5; padding:0.4em 1em 0.3em;"> * စမ်းသပ်ကြည့်ချင်တယ်ဆိုရင် [[Wikipedia:Sandbox|ဒီစာမျက်နှာ]]ကို သုံးပြီး စာမျက်နှာတည်းဖြတ်မှုကို စမ်းသပ်နိုင်ပါတယ်။ * ဆောင်းပါးသစ်တစ်ပုဒ် စတင်ရေးသားချင်တယ်ဆိုရင် [[WP:YFA|သင်၏ ပထမဆုံးဆောင်းပါး]] စာမျက်နှာကို ဖတ်ကြည့်ပါ။ * ဆောင်းပါးသစ်အတွက် အမည်ပေးဖို့ အခက်အခဲရှိနေရင် [[Wikipedia:ဆောင်းပါးခေါင်းစဉ်များ|ဒီစာမျက်နှာကို]] ဖတ်ကြည့်ပါ။ * [[Help:ပုံတင်နည်းလမ်းညွှန်]] မှာ ပုံတင်နည်း၊ ထည့်သွင်းအသုံးပြုနည်းတွေ ရှင်းပြထားပါတယ်။ * [[Wikipedia:ပုံအသုံးပြုခြင်း မူဝါဒ|ပုံအသုံးပြုခြင်း မူဝါဒ]] က မြန်မာဝီကီပီးဒီးယားမှာ ဘယ်လိုပုံတွေ တင်သင့် မတင်သင့်ဆိုတာကို ဆုံးဖြတ်နိုင်ဖို့ ကူညီပေးပါလိမ့်မယ်။ * ကျေးဇူးပြုပြီးတော့ ဆွေးနွေးချက် စာမျက်နှာတွေမှာ &#126;&#126;&#126;&#126; ရိုက်ထည့်ပြီး သင့်အမည်ကို လက်မှတ်ထိုးပေးပါ။ * သင့်အကောင့်အတွက် [[Special:Preferences#mw-prefsection-gadgets|gadgets]] (custom features) ကိုလည်း အသုံးပြုနိုင်ပါတယ်။ * [[wiktionary:my:Wiktionary:သတ်ပုံ|သတ်ပုံကျမ်း]]မှာ စာလုံးပေါင်း၊ သတ်ပုံသတ်ညွှန်းများ စစ်နိုင်ပါတယ်။ </div> <div style="border-bottom:1px solid #abd5f5; background-color:#d0e5f5; padding:0.2em 0.5em; font-size:110%;">[[File:Tango Globe of Letters.svg|21px|link=| ]] '''Welcome!'''</div> <div style="padding:0.4em 1em 0.3em;"> [[File:Nice Cup of Tea.jpg|200px|right|မြန်မာဝီကီပီးဒီးယားမှ လှိုက်လှဲစွာ ကြိုဆိုပါတယ်။ မိတ်ဆွေ စိတ်ပါဝင်စားရာ ကဏ္ဍတွင် ပါဝင်၍ ဆောင်းပါး ရေးသားနိုင်ပါတယ်။]] Welcome to '''Myanmar Wikipedia'''! I hope you enjoy improving and editing this [[ဝီကီပီးဒီးယား|Wikipedia]] project. These pages are especially useful for those who are literate in Burmese. However, even experienced Wikipedians who don't know any Burmese have helped out with other things, such as updating images from Commons, so don't be afraid to improve the wiki any way you can! Remember, someone else can always come later and fix any changes you make that are not perfect. Thank you. </div> |}<!-- Template:Welcome --> --[[အသုံးပြုသူ:Welcome-Bot|Welcome-Bot]] ([[အသုံးပြုသူ ဆွေးနွေးချက်:Welcome-Bot|ဆွေးနွေး]]) ၀၈:၁၄၊ ၁၆ ဒီဇင်ဘာ ၂၀၂၃ (UTC) sei35m635y70axloupn2po7mazyl9b5 0 252621 876659 876632 2025-06-06T14:08:20Z Ninjastrikers 22896 cleanup 876659 wikitext text/x-wiki {{Infobox religious building|image=|image_size=240px|caption=ရွှေမင်းဝံစေတီတော်|name=ရွှေမင်းဝံဘုရား|native_name=ဘုရားကြီး|native_name_lang=ရွှေမင်းဝံမြတ်စွာဘုရားကြီး|former_names=ရွှေမင်းဝံမြတ်စွာဘုရား|alternate_names=ရွှေမင်းဝံစေတီတော်|location=ရွှေမင်းဝံစေတီပရဝုဏ်၊ [[ဆိပ်ဖြူမြို့]]၊ [[မြန်မာနိုင်ငံ]]|map_type=မြန်မာနိုင်ငံ|map_size=250|coordinates={{coord|20.908072|94.796286|region:MM|display=inline,title}}|religious_affiliation=[[ဗုဒ္ဓဘာသာ]]|sect=[[ထေရဝါဒ ဗုဒ္ဓဘာသာ]]|antenna_spire={{Convert|39.0144|m|ft|0|abbr=on}}{{Citation needed|date=February 2011}}|roof={{Convert|105|m|ft|0|abbr=on}}{{Citation needed|date=February 2011}}|height_max={{convert|105|m|abbr=on}}|spire_height={{convert|33.528|m|ft|0|abbr=on}}|governing_body=ရွှေမင်းဝံစေတီတော် ဘဏ္ဍာတော်ထိန်းဂေါပကအဖွဲ့|embedded=|year_completed={{circa}} AD ၁၉ ရာစု|architect=မင်းကြီးဦးလူညို |building_type=[[ဗုဒ္ဓဘာသာ]] ဝတ်ပြုရာနေရာ|url=}} '''ရွှေမင်းဝံဘုရား'''သည် [[မြန်မာနိုင်ငံ]] [[မကွေးတိုင်းဒေသကြီး]] [[ဆိပ်ဖြူမြို့]] ယောဝရပ် တွင် မြန်မာသက္ကရာဇ် (၁၂၀၄) (ခရစ်နှစ် ၁၈၄၂) ခုနှစ်က [[စလေမြို့]] ဝန်ကြီး ဦးလူညိုက တည်ထားခဲ့သော ‌စေတီ‌တော်ကြီးဖြစ်သည်။ [[ဖိုင်:Shwe Min Wun Seikphyu.png|thumb|ရွှေမင်းဝံ (ကြီး)၊ ရွှေလွန်းပင် (နောက်ခံအသေး) ‌စေ တီတော်နှစ်ဆူ နှင့် တာဝတိံသာဘုရား (‌အောက် ညာ‌ ထောင့်)]] == တည်နေရာ == မြန်မာနိုင်ငံ [[မကွေးတိုင်းဒေသကြီး]] [[ဆိပ်ဖြူမြို့]] အလယ်ပိုင်းရပ်ကွက် နှင့် ယောဝရပ်ကွက် နှစ်ခုအကြားတွင် တည်ရှိသည်။ ဘုရား ‌တောင်ဖက်စောင်းတန်း အဆုံးရှိ ခြင်္သေ့ကြီးနှစ်‌‌ကောင် နေရာတွင် ရှေးက ဧရာဝတီမြစ်‌ ရေကြီးချိန် လှေဆိပ် ရှိဖူးသည်။ == သမိုင်း == တည်ထားစဉ်က စစ်ကိုင်း မင်းဝံတောင် အောင်မြေကို ဖိနပ်ခုံတွင်ခင်းခဲ့သည်ကို အစွဲပြုပြီး ဘွဲ့တော်ကို ရွှေမင်းဝံ ဟု သမုတ်ခဲ့ သည် ဟု ဆိုသည်။<ref name=":0" /> ဆိပ်ဖြူမြို့သူ မြို့သားတို့က "ဘုရားကြီး" ဟု ခေါ် ကြသော "ရွှေမင်းဝံမြတ်စွာဘုရားစေတီတော်ကြီး"ကို မြန်မာသက္ကရာဇ် (၁၂၀၄) (ခရစ်နှစ် ၁၈၄၂) ခုနှစ် တန်ဆောင်မုန်းလပြည့်နေ့ တွင် ဘုရားဒါယိကာ မင်းကြီးဦးလူညိုက တည်ထားကိုးကွယ် ထီးတင်ခဲ့သည် <ref>ရွှေမင်းဝံဘုရားကြီး ဘုရားမုခ်ဦးကမ္ပည်းမှတ်တမ်းစာ</ref>။ ဦးလူညို၏ ဗိသုကာဆရာတို့သည် ဘုရားတည်ရာတွင် စနစ်ကျသူများဖြစ်ကြသည်။ ဘုရား မတည်ထားမီ နမူနာ ဗိသုကာ ပုံစံငယ်အဖြစ် ‌[[ရွှေလွန်းပင်ဘုရား]]ကို ဦးစွာတည်ထားခဲ့ရာ ရွှေလွန်းပင် ဘုရားကို ရွှေမင်းဝံဘုရားအနီးတွင် သီးသန့် ပရဝုဏ်ဖြင့် ယနေ့တိုင် ဖူး‌တွေ့နိုင်သည်။ ဘုရားတည်ပြီးသည့်နှစ်မှာ [[၁၈၃၉ အင်းဝငလျင်|အင်းဝငလျင်]]ကြီးလှုပ်အပြီး သုံးနှစ်ခန့်အကြာ၊ [[သာယာဝတီမင်း]] ‌အောက်ပြည်အောက်ရွာသို့ စုန်ဆင်း၍ ‌[[ရွှေတိဂုံစေတီတော်|ရွှေတိဂုံဘုရား]]၊ ‌[[ရွှေမော်ဓောဘုရား(ပဲခူး)|ရွှေမော်ဓောဘုရား]]များ ဘုရားဖူးခရီးထွက် အပြီး တစ်နှစ်ခန့်အကြာတွင် ဖြစ်သည်။ ဘုရား‌ တောင် ဖက် ရတနာဘုံကျော် တိုက် ကျွန်းသား အဆောက်အအုံ ‌ကျောင်းဟောင်းကြီး မှာ ထိုခေတ် လက်ရာပင်ဖြစ်သည်။ == ဘုရား ဒါယိကာ == ဘုရားဒါယိကာ ဦးလူညို မှာ ကုန်းဘောင် ရှစ်ဆက်မြောက်ဘုရင် သာယာဝတီမင်းလက်ထက် စလေမြို့ "ဝန်ကြီး" ရာထူး ထမ်းဆောင်ရသူဖြစ်သည်။ မကွေးနယ် ဆိပ်ဖြူမြို့သူကြီး ဦးပွား (နောင်အခါ ရေနံချောင်းမြို့ ဝန်ကြီး)၏ ဘခင်လည်းဖြစ်သည် <ref>ကုန်းဘောင်ခေတ်မင်းမှုထမ်းများအဘိဓာန်၊ တင်နိုင်တိုး</ref> ။ ဦးလူညိုသည် ဆိပ်ဖြူ ထန်း‌ချောင်းရွာဇာတိဖြစ်သည်။ <ref name=":0">ရွှေမင်းဝန်ဘုရား ဘဏ္ဍာတော်ထိန်းဂေါပကအဖွဲ့ ဥက္ကဋ္ဌ ဦးခင်အောင် ကိုယ်တိုင်ပြောပြချက်၊ ၂၀၂၀ ခုနှစ် နိုဝင်ဘာ ၊ ဆိပ်ဖြူမြို့၊ ‌ အောင် ကျော်မိုးအဖွဲ့အင်တာဗျူး</ref> == ဗိသုကာလက်ရာ == ပေ ၁၈၀ ပတ်လည်ရှိ စတုရန်းပုံ ရင်ပြင်တော် အလယ်တွင် တည်ထားသည်။ မူလရင်ပြင်တော်ကို ရှေးအုတ်ကြီးများဖြင့် ရင်ပြင်တော်ပြည့် ခင်းထားသည်။ ယခုအခါ ကျောက်ပြားခင်းထားသည်။ ရင်ပြင်ကို ထူထဲသော မဟာရံတံတိုင်း လေး ‌ ဘက် ကာရံထားသည်။ တံတိုင်းများမှာ ထု (၇) ပေ ထူ၍ (၈) ပေ မြင့်သည်။ လေးမျက်နှာတွင် မုခ်တံခါး လေး ပေါက် ပါရှိသည်။ မုခ်ဦးများမှာ လည်း ထုထည် ကောင်းကောင်းနှင့် ခိုင်ခန့်သည်။ ဘုရား တံတိုင်းနှင့် အရှေ့၊ အနောက်၊ တောင်ဖက် မုခ်ဦးများမှာ မူလလက်ရာများဖြစ်သည်။ မဟာရံတံတိုင်း ထောင့် လေး ‌ထောင့်တို့တွင် ‌ထောင့် စေ တီ ငယ် လေးဆူရှိသည်။ စေတီတော်မှာ ဖိနပ်ခုံ ပေ (၉၀) ပတ်လည် နှင့် ထီးတော်ထိပ်အထိ (၁၂၈) ပေ ဉာဏ်တော် ရှိသော ရွှေမင်းဝံဘုရားပုံစံမှာ ညောင်ဦး ရွှေစည်းခုံဘုရား ပုံစံမျိုးဖြစ်သည်။ ‌အောက်ခံ လေးထောင့်ပုံ ဖိနပ်ခုံ နှင့် ပစ္စယာ လေးဆင့် ပါရှိသည်။ ထိုအပေါ် တွင်မှာ စက်ဝိုင်းပုံ ခေါင်းလောင်း နား၊ သပိတ်မှောက်၊ ဖောင်းရစ်၊ ကြာ‌မှောက်၊ ရွဲလုံး၊ ကြာလှန်၊ ငှက်ပျောဖူး၊ ထီး၊ ငှက်မြတ်နား၊ စိန်ဖူး တို့ ပါရှိသည်။ အောက်ပစ္စယာနှစ်ခု၏ ထောင့် လေးထောင့်တို့တွင် ကာလသာအိုးများ ပါရှိသည်။ အထက်ပစ္စယာ နှစ်ခုတို့၏ ‌ထောင့် လေးထောင့် တို့တွင် အရံစေတီငယ်များ ပါရှိသည်။ လေးမျက်နှာ မှ အောက် ပစ္စယာသုံးဆင့်သို့ တက်ဆင်းနိုင်ရန် စောင်းတန်းလှေကား လေးခုပါရှိသည်။ ရင်ပြင်မှ အောက်ဆုံးပစ္စယာသို့ တက်သော လေးဘက်လေးတန်လှေခါးများထိပ်၊ အောက်ဆုံးပစ္စယာနှင့် တညီတည်းနေရာ တွင် မုခ်ဦးလေးဘက် ပါရှိသည်။ ယခုအခါ မုခ်ဦးများတွင် လုံခြုံရေး သံတိုင်တံခါးများ တပ်ဆင်ထားသည်။ ဖိနပ်ခုံ ပစ္စယာ နှင့် လှေခါးများကို ထုံးသင်္ကန်းကပ်လှူထားသည်။ မူလက စေတီတော် ခေါင်းလောင်းပုံ နှင့် အထက်ပိုင်း ကို မှန်စီ ရွှေချထားသော် လည်း ၁၉၉၆ ခုနှစ်တွင် ကြေးသင်္ကန်းကပ်လှူကာ အပေါ်မှ ရွှေချထားသည်။ အရံစေတီနှင့် ကာလသာအိုးများကို ‌‌ရွှေချထားသည်။ အရံစေတီများကို သံထီးများ တင်ကာ ရွှေချထားသည်။ ကာလသာအိုးများတွင် ‌ရွှေချထား‌ သော သံပန်းခိုင်များ စိုက်ထားသည်။ ထီးတော် မှာ သံထီးတော်မြစ်ပြီး ရွှေချထားသည်။ ပုဂံငလျင် ‌အပျက်အစီးများ ပြင်ဆင်အပြီးတွင် ထီးတော် စိန်ဖူးတော် ထက်တွင် မာကျူရီ မီးသီးကြီး တလုံးဖြင့် ထွန်းညှိပူဇော် ထားသည်။ စေတီ ကိုယ်လုံးတော် တောင်ဖက် တွင် အထက်ပစ္စယာမှာ ထီးတော် အောက်အထိ ပြုပြင်ထိန်းသိမ်းရေး သံလှေကားငယ်တစင်း တပ်ဆင်ထားသည်။ ဘုရား ဒါယိကာကြီး မင်းကြီး ဦးလူညို၏ ဗိသုကာဆရာတို့သည် ဘုရားတည်ရာတွင် စနစ်ကျသူများဖြစ်ကြသည်။ ဘုရား မတည်ထားမီ နမူနာ ဗိသုကာ ပုံစံငယ်အဖြစ် ‌[[ရွှေလွန်းပင်ဘုရား]]ကို ဦးစွာတည်ထားခဲ့ရာ ဘုရားဒကာမှာလည်း မင်းကြီးဦးလူညိုပင် ဖြစ်သည်။ ရွှေလွန်းပင် ဘုရားကို ရွှေမင်းဝံဘုရားအနီးတွင် သီးသန့် အချိုးအစားတူ ပရဝုဏ်ဖြင့် ယနေ့တိုင် ဖူး‌တွေ့နိုင်သည်။ ဘုရား ထောင့် လေးထောင့် ခြင်္သေ့ရုပ်များမှာ မူလ ရှေးလက်ရာများဖြစ်ကြသည်။ ‌တောင် ဖက် စောင်း တန်း ခြင်္သေ့ကြီးနှစ်ကောင်မှာ ၁၉၉၀ ပြည့်လွန်နှစ်များက ပြန်လည် ပြင်ဆင်ထားသည်။ ရင်ပြင် အနောက်မြောက်ထောင့် တံခွန်တိုင်မှာလည်း မူလ သစ်သားတံခွန်တိုင် ‌ဆွေးမြေ့ သဖြင့် ကွန်ကရစ်တံခွန်တိုင် ပြန်လည်ပြုလုပ်ထားခြင်းဖြစ်သည်။ ရင်ပြင် မဟာရံတံတိုင်းအတွင်း မူလ သစ်သားအာရုံခံတန်ဆောင်းများကိုဖျက်ပြီး ကွန်ကရစ်တန်ဆောင်းသစ်များကို မဟာရံတံတိုင်းနှင့် ကပ်လျင်၊ ရင်ပြင်ပတ်ချာလည် ဆောက်ထားသည်။ စေတီ အောက်ခြေ မြောက်ဖက်တွင် မာရ်အောင်ရတနာ ရွှေသာလျောင်းဘုရားကြီးက ဂန္ဓာကုဋီတိုက်တော် ရှိသည်။ ရင်ပြင် မဟာရံတံတိုင်းအပြင်ဘက်၊ အနောက်ဖက် မုခ်ဦးအပြင်ဖက်နား သစ်သားဇရပ်မှာ ရှေးကတည်းက တည်ရှိခဲ့သည်။ == ပုဂံငလျင် == [[၁၉၇၅ ပုဂံငလျင်|၁၉၇၅ ခုနှစ် ပုဂံငလျင်ကြီး]] လှုပ်ခတ်စဉ်က ရွှေမင်းဝံဘုရား ထီးတော် မြေခခဲ့ပြီး စေတီတော်မှာလည်း တတိယဖောင်းရစ် နေရာအထိ ပြိုကျပျက်စီးခဲ့ရသည်။ စေတီအရံများလည်း ထီးတော်များ မြေခခဲ့ကာ အရံစေတီတဆူလည်း ပျက်စီးခဲ့သည်။ <ref name=":0" /> အများပြည်သူကောင်းမှုကို ဥက္ကဋ္ဌဦးစောမောင် ၊ တွင်းရေးမှူးဦးလှမောင်၊ တွဲဖက်အတွင်းရေးမှူး ဦးသန်းစိန်တို့ ဦးဆောင်သော ဘဏ္ဍာထိန်းဘုရား‌ဂေါပကအဖွဲ့ က ဩဝါဒါစရိယဆရာတော်ကြီးများ ဩဝါဒခံယူ၍ မူလလက်ရာမပျက်အောင် ဦးစီးပြင်ဆင်ခဲ့ကာ ၁၉၇၆ ခုနှစ် ဧပြီလ တွင် ထီးတင်ပွဲဖြင့် ထီး‌တော်အသစ် တင်လှူပူဇော်ခဲ့သည်။ မှန်စီရွှေချသင်္ကန်းလည်း ကပ်ခဲ့သည်။ <ref name=":0" /> == ဘုရားဘဏ္ဍာတော်ထိန်းဂေါပကအဖွဲ့ == ဘုရားပွဲ နှင့် ဘုရားဝေယျာဝစ္စများ ပြင်ဆင်ထိန်းသိမ်းခြင်းများကို ရွှေမင်းဝံဘုရား ဘဏ္ဍာတော်ထန်းဂေါပကအဖွဲ့က ဦးစီးဆောင်ရွက်သည်။ ဂေါပက ဥက္ကဋ္ဌတာဝန်များကို ဦးစောမောင် (၁၉၇၀-၁၉၉၀) အပြီးတွင် ဦးအောင်ရှိန် (၁၉၉၀-၁၉၉၄) ၊ ဦးတင့်‌မောင် (ဗိုလ်ကြီး၊ ငြိမ်း) (၁၉၉၄-၁၉၉၆))၊ ဦးအုန်း‌ သောင် (၁၉၉၆ -၁၉၉၇) ၊ ဦးဘမြင့် (၁၉၉၇-၂၀၀၄) ၊ ဦးလှမြင့် (၂၀၀၄-၂၀၁၂) ၊ ဦးခင်အောင် (၂၀၁၂-လက်ရှိ) တို့က လက်ဆင့်ကမ်း ထမ်းဆောင် ခဲ့ကြသည်။ <ref name=":0" /> ၁၉၈၉ ခုနှစ်တွင် မာရ်အောင်ရတနာ ရွှေသာလျောင်းဘုရားကြီးကို ဂန္ဓာကုဋီတိုက်တော်နှင့်တကွ တည်ထားခဲ့သည်။ <ref name=":0" /> ၁၉၉၁ ဆိပ်ဖြူတစ်မြို့လုံးနီးပါးပြာကျခဲ့သော မီးကြီးလောင်ကျွမ်းစဉ် မီးရှိန်ကြောင့် မှန်သင်္ကန်းတော်မှာ အရောင်မှိန်လွင့်ပျယ်ခဲ့ရာ ဦးအုန်းသောင် လက်ထက် ၁၉၉၆ မှန်သင်္ကန်းများကိုဖယ်ရှားပြီး ယနေ့ ဖူးမြင်ရသော ရွှေသင်္ကန်းကပ်လှူခဲ့ သည်။ စေတီရင်ပြင် ကျောက်ပြားခင်းခြင်းကို စတင်လုပ်ဆောင်ခဲ့သည်။ ၁၉၉၇ တွင် ကို ဥက္ကဋ္ဌဦးဘမြင့်၊ အတွင်း‌ ရေး မှူးဦးမြင့်သိန်း၊ တွဲဖက်အတွင်းရေးမှူးဦးခင်အောင်၊ ဘဏ္ဍာရေးမှူးဦးချစ်စိန် တို့ဦး‌ဆောင်သော ဂေါ ပ က အဖွဲ့က ပြောင်းလဲ တာဝန်ထမ်းဆောင်ရာ ဦးအုန်း‌ သောင် လက်ထက်က မပြီးပြတ်သော စေတီရင်ပြင် အပြီးခင်းပြီး ၂၀၀၄ တွင် (၁၉၇၆) ထီးတော် ကိုထီး‌တော် သစ် နှင့် စိန်ဖူး‌ော်သစ်များ အစားထိုး တင်လှူသည်။ ရှေးဟောင်းသစ်သားတန်ဆောင်းများကို ကွန်ကရစ်တန်ဆောင်းများတည်ဆောက်သည် ။ ၂၀၀၄ တွင် ဦးလှမြင့် (ဥက္ကဋ္ဌ)၊ ဦးလှငွေ (ဒုဥက္ကဋ္ဌ)၊ ဦးထိန်ဝင်း ၊ ဦးခင်အောင် (အတွင်းရေးမှူး) တို့ တာဝန်ယူခဲ့သည်။ နဂါးရုံဘုရား၊ မဟာဥပဂုတ်၊ မဟာဒုတ် ဆွမ်းလှူဟန် ၊ သုဇာတာ ဃနာနို့ဆွမ်းကပ်ဟန် ၊ အနော်ရထာ အရှင်အရဟံရှိခိုးဟန် ရုပ်တုများ၊ ပါဒခြေတော်ရာ နှင့် ဂန္ဓကုဋီတိုက် တို့ကို တည်ဆောက်ခဲ့သည်။ ၂၀၁၂ ဦးလှမြင့် ကွယ်လွန်ချိန် လက်ရှိဂေါပကဥက္ကဋ္ဌဦးခင်အောင်၊ ဦးခင်မောင်လွင် (ဒုဥက္ကဋ္ဌ)၊ ဦးစိုးတင့် (အတွင်းရေးမှူး)၊ ဦးတင်မောင်ထွေး (တွဲဖက်အတွင်းရေးမှူး)၊ ဦးဝင်းမောင် (ဘဏ္ဍာရေးမှူး) တို့ဦးဆောင်သော အဖွဲ့ဝင် (၂၀) ပါ အဖွဲ့က ဆက်လက် တာဝန်ထမ်းဆောင်သည်။ ၁၃၇'၊ အနံ ၅၈' ၊ အမြင့် ၄၇' သံကူကွန်ကရစ် နှစ်ထပ် သာသနာ့ဗိမာန်တော်ကြီးကို တည်ဆောက်၍ ၂၀၂၀ တွင် ပြီးစီးခဲ့သည်။ == ဘုရားဘွဲ့တော် == မူလဘွဲ့တော် "ရွှေမင်းဝံ" ကို "ရွှေမင်းဝန်" ဟု ပြောင်းရန်အဆိုပြု သူမှာ အနောက်ပိုင်းရပ် ကျောင်းဆရာကြီး ဦးချစ်စိန် ဖြစ်ပါသည်။ ၁၉၇၅ ခုနှစ်က ဖြစ်ပါသည်။ အဆို ကို ဂေါပက က လက်ခံပြီး ဘုရားဆိုင်းဘုတ်တွင် "ရွှေမင်းဝန်" ဟု ပြောင်းလဲ ‌ရေးသားခဲ့ကြပါသည်။ အမည် ပြောင်းပြီးသည်နှင့် ငလျင်ကြီးလှုပ်ကာ ဘုရားကြီး ပြိုကျပျက်စီးခဲ့ရပါသည်။ သို့သော် မြို့လူထုက ဘုရားဒကာ မင်းကြီးဦးလူညို ၏ မူလအမည် "ရွှေမင်းဝံ" ဟုသာ အမြတ်တနိုး ခေါ်ဝေါ် ရေးသား သုံးစွဲကြသည်။ <ref name=":0" /> == ဘုရားပွဲ == ရွှေမင်းဝံမြတ်စွာဘုရားကြီး၏ ဘုရားပွဲကို နှစ်စဉ် [[တန်ဆောင်မုန်းလ]]ဆန်း (၁၁) မှ လပြည့်ကျော် (၄) ရက် အထိ တရားပွဲ ဇာတ်ပွဲ အငြိမ့် မျက်လှည့် ဆက်ကပ် ဘောလုံးပွဲ ဘော်လီဘောပွဲ ခြင်းပွဲ အားကစားပွဲများ ချား ရဟတ် ပျော်ပွဲရွှင်ပွဲ စားသောက်ဆိုင် ဆယ့်နှစ်ပွဲဈေးဆိုင်တန်းများဖြင့် စည်ကားစွာကျင်းပသည်၊ လဆန်း (၁၃)ရက် မှ လပြည့်အထိ ညစဉ် ရပ်ကွက်အလိုက် "ဆီမီးထောင်ပြည့်လှည့်လည်ပူဇော်ပွဲ"၊ လပြည့်နေ့နံနက်တွင် "ဗုဒ္ဓပူဇနိယပူဇော်ပွဲ" နှင့် ဆွမ်းဆန်စိမ်းလောင်းလှူ "ဆွမ်းလုံး"ပွဲ၊ တန်ဆောင်းအလှူရှင်များ၏ "တန်ဆောင်း စတုဒိသာ" ပွဲများ ကို ကျင်းပသည်။ "မြို့လုံးကျွတ်ဘုံကထိန်" နှင့် "စာရေးတန်အလှူ" ပွဲကိုလည်း လပြည့်နေ့နံနက်တွင် တပါတည်း ကျင်းပသည်။ === မီးထွန်းပွဲ === လဆန်း ၁၃၊ ၁၄ လပြည့် ညများတွင် မြို့သူ မြို့သားတို့က "မီးထွန်းလှည့်" ဟု ခေါ်ကြသော ဆီမီးလှည့်လည်ပူဇော်ပွဲကျင်းပသည်။ မြို့ကို စီတန်း လှည့်လည်ကြသဖြင့် "အလှည့်" ဟု အလွယ်ခေါ်ကြပါသည်။ ရပ်ကွက်များ ကိုယ့် "အလှည့်" နှင့်ကိုယ် သီးသန့်လှည့်လည်ကြပါသည်။ အလှည့်များတွင် ပါဝင်သော အမျိုးသမီးများက လှပစွာ ဝတ်စားပြီး ရေနံဆီမီးခွက်များကို သံပန်းကန်ပြားများတွင် တင်ကာ ခေါင်းပေါ်တွင် ရွတ်ပြီး မြို့တပတ်လှည့်ကာ ဘုရားသို့ ဝင်ရောက်ပူဇော်ခြင်းဖြစ်သည်။ ဆီမီးပေါင်းထောင်ကျော်ပါဝင်သဖြင့် "ဆီမီးထောင်ပြည့်" ဟုလည်း အစဉ်အဆက် ခေါ်ဝေါ်ကြပါသည်။ ရပ်ကွက်စုရပ်မှ ထွက်၍ မြို့လမ်းမကြီးများအတိုင်း လှည့်ပြီး ဘုရားရင်ပြင်ကိုဝင် ရင်ပြင်ကိုပတ်ပြီးမှ မီးခွက်များကိုချကာ မီးပူဇော် ကြသည်။ မီးထွန်းလှည့်သူ နှင့် ပရိတ်သတ်များကို အာရုံခံ တန်ဆောင်းများတွင် ဇီးဖြူသီးဆားရည်စိမ်၊ မယ်ဇလီဖူးသုပ် ရိုးရာ ဆေးဖက်ဝင် ရာသီစာစတုဒိသာများ ဧည့်ခံကြပါသည်။ ရိုးရာ အိုးစည်၊ ဒိုးပတ်၊ ဦးရွှေရိုး၊ သူငယ်တော် အက၊ တိုးနယားအက၊ ကျွဲအက၊ နှစ်ကိုယ့်တစိတ်အက၊ ဇီးကွက်စိန်အရုပ်အက (မနူဟာဘုရားပွဲမှ အရုပ်ကြီးများနှင့် ဆင်တူ)၊ ယိမ်းအက၊ တေးသရုပ်ဖော်အက၊ အငြိမ့်အက စသော ဖျော်ဖြေရေးအဖွဲ့ များ လည်း ပါဝင် လှည့်လည်ကြသည်။ === ဘုံကထိန် === ဘုံကထိန်လှည့်လည်ပွဲမှာ အဖိတ်နေ့ နေ့ခင်းပိုင်း၊ ညနေ နှင့် လပြည့်နေ့ နံနက်များ တွင် ကျင်းပသည်။ ကထိန်အလှူပွဲကို ဗုဒ္ဓပူဇနိယပူဇော်ပွဲ၊ ဆွမ်းလုံးပွဲ၊ တန်ဆောင်း စတုဒိသာ ပွဲများနှင့်အတူ လပြည့်နေ့ နံနက် ဘုရားရင်ပြင်တွင် ကျင်းပသည်။ ကထိန်တွင် ညှပ်မကြီး ဟု နှစ်ထပ်သင်္ကန်းကြီး ‌ကို ဝိနည်းတော်နှင့်အတူ ကပ်လှူသည်။ ပဒေသာပင်သီးသော အလှူရန် ပစ္စည်းများကို ကျောင်းတိုက် အရေအတွက် အလိုက် မျှတအောင် ခွဲပုံပြီး စာရေးတန်မဲ အလှူလုပ်သည်။ ၂၀၂၀ ကိုဗစ် ကပ်ရောဂါ ကာလက ကျင်းပသော (၁၇၉) ကြိမ်မြောက် ဘုရားပွဲမှာ အထိန်းအမှတ်ပွဲအဖြစ်သာ ကျင်းပနိုင်ခဲ့သည် ။ == ကိုးကား == {{Reflist}} {{မြန်မာနိုင်ငံရှိ စေတီပုထိုးများ}} [[ကဏ္ဍ:မကွေးတိုင်းဒေသကြီးအတွင်းရှိ စေတီပုထိုးများ]] 2zmvu4aheqe9lrnees1t31u3o776a70 876728 876659 2025-06-07T04:06:50Z 2001:44C8:45ED:22BF:29F2:4847:E13F:749F /* တည်နေရာ */ 876728 wikitext text/x-wiki {{Infobox religious building|image=|image_size=240px|caption=ရွှေမင်းဝံစေတီတော်|name=ရွှေမင်းဝံဘုရား|native_name=ဘုရားကြီး|native_name_lang=ရွှေမင်းဝံမြတ်စွာဘုရားကြီး|former_names=ရွှေမင်းဝံမြတ်စွာဘုရား|alternate_names=ရွှေမင်းဝံစေတီတော်|location=ရွှေမင်းဝံစေတီပရဝုဏ်၊ [[ဆိပ်ဖြူမြို့]]၊ [[မြန်မာနိုင်ငံ]]|map_type=မြန်မာနိုင်ငံ|map_size=250|coordinates={{coord|20.908072|94.796286|region:MM|display=inline,title}}|religious_affiliation=[[ဗုဒ္ဓဘာသာ]]|sect=[[ထေရဝါဒ ဗုဒ္ဓဘာသာ]]|antenna_spire={{Convert|39.0144|m|ft|0|abbr=on}}{{Citation needed|date=February 2011}}|roof={{Convert|105|m|ft|0|abbr=on}}{{Citation needed|date=February 2011}}|height_max={{convert|105|m|abbr=on}}|spire_height={{convert|33.528|m|ft|0|abbr=on}}|governing_body=ရွှေမင်းဝံစေတီတော် ဘဏ္ဍာတော်ထိန်းဂေါပကအဖွဲ့|embedded=|year_completed={{circa}} AD ၁၉ ရာစု|architect=မင်းကြီးဦးလူညို |building_type=[[ဗုဒ္ဓဘာသာ]] ဝတ်ပြုရာနေရာ|url=}} '''ရွှေမင်းဝံဘုရား'''သည် [[မြန်မာနိုင်ငံ]] [[မကွေးတိုင်းဒေသကြီး]] [[ဆိပ်ဖြူမြို့]] ယောဝရပ် တွင် မြန်မာသက္ကရာဇ် (၁၂၀၄) (ခရစ်နှစ် ၁၈၄၂) ခုနှစ်က [[စလေမြို့]] ဝန်ကြီး ဦးလူညိုက တည်ထားခဲ့သော ‌စေတီ‌တော်ကြီးဖြစ်သည်။ [[ဖိုင်:Shwe Min Wun Seikphyu.png|thumb|ရွှေမင်းဝံ (ကြီး)၊ ရွှေလွန်းပင် (နောက်ခံအသေး) ‌စေ တီတော်နှစ်ဆူ နှင့် တာဝတိံသာဘုရား (‌အောက် ညာ‌ ထောင့်)]] == တည်နေရာ == မြန်မာနိုင်ငံ [[မကွေးတိုင်းဒေသကြီး]] [[ဆိပ်ဖြူမြို့]] အလယ်ပိုင်းရပ်ကွက် နှင့် ယောဝရပ်ကွက် နှစ်ခုအကြားတွင် တည်ရှိသည်။ ဘုရား ‌တောင်ဖက်နတ်လမ်း အဆုံးရှိ ခြင်္သေ့ကြီးနှစ်‌‌ကောင် နေရာတွင် ရှေးက ဧရာဝတီမြစ်‌ ရေကြီးချိန် လှေဆိပ် ရှိဖူးသည်။ == သမိုင်း == တည်ထားစဉ်က စစ်ကိုင်း မင်းဝံတောင် အောင်မြေကို ဖိနပ်ခုံတွင်ခင်းခဲ့သည်ကို အစွဲပြုပြီး ဘွဲ့တော်ကို ရွှေမင်းဝံ ဟု သမုတ်ခဲ့ သည် ဟု ဆိုသည်။<ref name=":0" /> ဆိပ်ဖြူမြို့သူ မြို့သားတို့က "ဘုရားကြီး" ဟု ခေါ် ကြသော "ရွှေမင်းဝံမြတ်စွာဘုရားစေတီတော်ကြီး"ကို မြန်မာသက္ကရာဇ် (၁၂၀၄) (ခရစ်နှစ် ၁၈၄၂) ခုနှစ် တန်ဆောင်မုန်းလပြည့်နေ့ တွင် ဘုရားဒါယိကာ မင်းကြီးဦးလူညိုက တည်ထားကိုးကွယ် ထီးတင်ခဲ့သည် <ref>ရွှေမင်းဝံဘုရားကြီး ဘုရားမုခ်ဦးကမ္ပည်းမှတ်တမ်းစာ</ref>။ ဦးလူညို၏ ဗိသုကာဆရာတို့သည် ဘုရားတည်ရာတွင် စနစ်ကျသူများဖြစ်ကြသည်။ ဘုရား မတည်ထားမီ နမူနာ ဗိသုကာ ပုံစံငယ်အဖြစ် ‌[[ရွှေလွန်းပင်ဘုရား]]ကို ဦးစွာတည်ထားခဲ့ရာ ရွှေလွန်းပင် ဘုရားကို ရွှေမင်းဝံဘုရားအနီးတွင် သီးသန့် ပရဝုဏ်ဖြင့် ယနေ့တိုင် ဖူး‌တွေ့နိုင်သည်။ ဘုရားတည်ပြီးသည့်နှစ်မှာ [[၁၈၃၉ အင်းဝငလျင်|အင်းဝငလျင်]]ကြီးလှုပ်အပြီး သုံးနှစ်ခန့်အကြာ၊ [[သာယာဝတီမင်း]] ‌အောက်ပြည်အောက်ရွာသို့ စုန်ဆင်း၍ ‌[[ရွှေတိဂုံစေတီတော်|ရွှေတိဂုံဘုရား]]၊ ‌[[ရွှေမော်ဓောဘုရား(ပဲခူး)|ရွှေမော်ဓောဘုရား]]များ ဘုရားဖူးခရီးထွက် အပြီး တစ်နှစ်ခန့်အကြာတွင် ဖြစ်သည်။ ဘုရား‌ တောင် ဖက် ရတနာဘုံကျော် တိုက် ကျွန်းသား အဆောက်အအုံ ‌ကျောင်းဟောင်းကြီး မှာ ထိုခေတ် လက်ရာပင်ဖြစ်သည်။ == ဘုရား ဒါယိကာ == ဘုရားဒါယိကာ ဦးလူညို မှာ ကုန်းဘောင် ရှစ်ဆက်မြောက်ဘုရင် သာယာဝတီမင်းလက်ထက် စလေမြို့ "ဝန်ကြီး" ရာထူး ထမ်းဆောင်ရသူဖြစ်သည်။ မကွေးနယ် ဆိပ်ဖြူမြို့သူကြီး ဦးပွား (နောင်အခါ ရေနံချောင်းမြို့ ဝန်ကြီး)၏ ဘခင်လည်းဖြစ်သည် <ref>ကုန်းဘောင်ခေတ်မင်းမှုထမ်းများအဘိဓာန်၊ တင်နိုင်တိုး</ref> ။ ဦးလူညိုသည် ဆိပ်ဖြူ ထန်း‌ချောင်းရွာဇာတိဖြစ်သည်။ <ref name=":0">ရွှေမင်းဝန်ဘုရား ဘဏ္ဍာတော်ထိန်းဂေါပကအဖွဲ့ ဥက္ကဋ္ဌ ဦးခင်အောင် ကိုယ်တိုင်ပြောပြချက်၊ ၂၀၂၀ ခုနှစ် နိုဝင်ဘာ ၊ ဆိပ်ဖြူမြို့၊ ‌ အောင် ကျော်မိုးအဖွဲ့အင်တာဗျူး</ref> == ဗိသုကာလက်ရာ == ပေ ၁၈၀ ပတ်လည်ရှိ စတုရန်းပုံ ရင်ပြင်တော် အလယ်တွင် တည်ထားသည်။ မူလရင်ပြင်တော်ကို ရှေးအုတ်ကြီးများဖြင့် ရင်ပြင်တော်ပြည့် ခင်းထားသည်။ ယခုအခါ ကျောက်ပြားခင်းထားသည်။ ရင်ပြင်ကို ထူထဲသော မဟာရံတံတိုင်း လေး ‌ ဘက် ကာရံထားသည်။ တံတိုင်းများမှာ ထု (၇) ပေ ထူ၍ (၈) ပေ မြင့်သည်။ လေးမျက်နှာတွင် မုခ်တံခါး လေး ပေါက် ပါရှိသည်။ မုခ်ဦးများမှာ လည်း ထုထည် ကောင်းကောင်းနှင့် ခိုင်ခန့်သည်။ ဘုရား တံတိုင်းနှင့် အရှေ့၊ အနောက်၊ တောင်ဖက် မုခ်ဦးများမှာ မူလလက်ရာများဖြစ်သည်။ မဟာရံတံတိုင်း ထောင့် လေး ‌ထောင့်တို့တွင် ‌ထောင့် စေ တီ ငယ် လေးဆူရှိသည်။ စေတီတော်မှာ ဖိနပ်ခုံ ပေ (၉၀) ပတ်လည် နှင့် ထီးတော်ထိပ်အထိ (၁၂၈) ပေ ဉာဏ်တော် ရှိသော ရွှေမင်းဝံဘုရားပုံစံမှာ ညောင်ဦး ရွှေစည်းခုံဘုရား ပုံစံမျိုးဖြစ်သည်။ ‌အောက်ခံ လေးထောင့်ပုံ ဖိနပ်ခုံ နှင့် ပစ္စယာ လေးဆင့် ပါရှိသည်။ ထိုအပေါ် တွင်မှာ စက်ဝိုင်းပုံ ခေါင်းလောင်း နား၊ သပိတ်မှောက်၊ ဖောင်းရစ်၊ ကြာ‌မှောက်၊ ရွဲလုံး၊ ကြာလှန်၊ ငှက်ပျောဖူး၊ ထီး၊ ငှက်မြတ်နား၊ စိန်ဖူး တို့ ပါရှိသည်။ အောက်ပစ္စယာနှစ်ခု၏ ထောင့် လေးထောင့်တို့တွင် ကာလသာအိုးများ ပါရှိသည်။ အထက်ပစ္စယာ နှစ်ခုတို့၏ ‌ထောင့် လေးထောင့် တို့တွင် အရံစေတီငယ်များ ပါရှိသည်။ လေးမျက်နှာ မှ အောက် ပစ္စယာသုံးဆင့်သို့ တက်ဆင်းနိုင်ရန် စောင်းတန်းလှေကား လေးခုပါရှိသည်။ ရင်ပြင်မှ အောက်ဆုံးပစ္စယာသို့ တက်သော လေးဘက်လေးတန်လှေခါးများထိပ်၊ အောက်ဆုံးပစ္စယာနှင့် တညီတည်းနေရာ တွင် မုခ်ဦးလေးဘက် ပါရှိသည်။ ယခုအခါ မုခ်ဦးများတွင် လုံခြုံရေး သံတိုင်တံခါးများ တပ်ဆင်ထားသည်။ ဖိနပ်ခုံ ပစ္စယာ နှင့် လှေခါးများကို ထုံးသင်္ကန်းကပ်လှူထားသည်။ မူလက စေတီတော် ခေါင်းလောင်းပုံ နှင့် အထက်ပိုင်း ကို မှန်စီ ရွှေချထားသော် လည်း ၁၉၉၆ ခုနှစ်တွင် ကြေးသင်္ကန်းကပ်လှူကာ အပေါ်မှ ရွှေချထားသည်။ အရံစေတီနှင့် ကာလသာအိုးများကို ‌‌ရွှေချထားသည်။ အရံစေတီများကို သံထီးများ တင်ကာ ရွှေချထားသည်။ ကာလသာအိုးများတွင် ‌ရွှေချထား‌ သော သံပန်းခိုင်များ စိုက်ထားသည်။ ထီးတော် မှာ သံထီးတော်မြစ်ပြီး ရွှေချထားသည်။ ပုဂံငလျင် ‌အပျက်အစီးများ ပြင်ဆင်အပြီးတွင် ထီးတော် စိန်ဖူးတော် ထက်တွင် မာကျူရီ မီးသီးကြီး တလုံးဖြင့် ထွန်းညှိပူဇော် ထားသည်။ စေတီ ကိုယ်လုံးတော် တောင်ဖက် တွင် အထက်ပစ္စယာမှာ ထီးတော် အောက်အထိ ပြုပြင်ထိန်းသိမ်းရေး သံလှေကားငယ်တစင်း တပ်ဆင်ထားသည်။ ဘုရား ဒါယိကာကြီး မင်းကြီး ဦးလူညို၏ ဗိသုကာဆရာတို့သည် ဘုရားတည်ရာတွင် စနစ်ကျသူများဖြစ်ကြသည်။ ဘုရား မတည်ထားမီ နမူနာ ဗိသုကာ ပုံစံငယ်အဖြစ် ‌[[ရွှေလွန်းပင်ဘုရား]]ကို ဦးစွာတည်ထားခဲ့ရာ ဘုရားဒကာမှာလည်း မင်းကြီးဦးလူညိုပင် ဖြစ်သည်။ ရွှေလွန်းပင် ဘုရားကို ရွှေမင်းဝံဘုရားအနီးတွင် သီးသန့် အချိုးအစားတူ ပရဝုဏ်ဖြင့် ယနေ့တိုင် ဖူး‌တွေ့နိုင်သည်။ ဘုရား ထောင့် လေးထောင့် ခြင်္သေ့ရုပ်များမှာ မူလ ရှေးလက်ရာများဖြစ်ကြသည်။ ‌တောင် ဖက် စောင်း တန်း ခြင်္သေ့ကြီးနှစ်ကောင်မှာ ၁၉၉၀ ပြည့်လွန်နှစ်များက ပြန်လည် ပြင်ဆင်ထားသည်။ ရင်ပြင် အနောက်မြောက်ထောင့် တံခွန်တိုင်မှာလည်း မူလ သစ်သားတံခွန်တိုင် ‌ဆွေးမြေ့ သဖြင့် ကွန်ကရစ်တံခွန်တိုင် ပြန်လည်ပြုလုပ်ထားခြင်းဖြစ်သည်။ ရင်ပြင် မဟာရံတံတိုင်းအတွင်း မူလ သစ်သားအာရုံခံတန်ဆောင်းများကိုဖျက်ပြီး ကွန်ကရစ်တန်ဆောင်းသစ်များကို မဟာရံတံတိုင်းနှင့် ကပ်လျင်၊ ရင်ပြင်ပတ်ချာလည် ဆောက်ထားသည်။ စေတီ အောက်ခြေ မြောက်ဖက်တွင် မာရ်အောင်ရတနာ ရွှေသာလျောင်းဘုရားကြီးက ဂန္ဓာကုဋီတိုက်တော် ရှိသည်။ ရင်ပြင် မဟာရံတံတိုင်းအပြင်ဘက်၊ အနောက်ဖက် မုခ်ဦးအပြင်ဖက်နား သစ်သားဇရပ်မှာ ရှေးကတည်းက တည်ရှိခဲ့သည်။ == ပုဂံငလျင် == [[၁၉၇၅ ပုဂံငလျင်|၁၉၇၅ ခုနှစ် ပုဂံငလျင်ကြီး]] လှုပ်ခတ်စဉ်က ရွှေမင်းဝံဘုရား ထီးတော် မြေခခဲ့ပြီး စေတီတော်မှာလည်း တတိယဖောင်းရစ် နေရာအထိ ပြိုကျပျက်စီးခဲ့ရသည်။ စေတီအရံများလည်း ထီးတော်များ မြေခခဲ့ကာ အရံစေတီတဆူလည်း ပျက်စီးခဲ့သည်။ <ref name=":0" /> အများပြည်သူကောင်းမှုကို ဥက္ကဋ္ဌဦးစောမောင် ၊ တွင်းရေးမှူးဦးလှမောင်၊ တွဲဖက်အတွင်းရေးမှူး ဦးသန်းစိန်တို့ ဦးဆောင်သော ဘဏ္ဍာထိန်းဘုရား‌ဂေါပကအဖွဲ့ က ဩဝါဒါစရိယဆရာတော်ကြီးများ ဩဝါဒခံယူ၍ မူလလက်ရာမပျက်အောင် ဦးစီးပြင်ဆင်ခဲ့ကာ ၁၉၇၆ ခုနှစ် ဧပြီလ တွင် ထီးတင်ပွဲဖြင့် ထီး‌တော်အသစ် တင်လှူပူဇော်ခဲ့သည်။ မှန်စီရွှေချသင်္ကန်းလည်း ကပ်ခဲ့သည်။ <ref name=":0" /> == ဘုရားဘဏ္ဍာတော်ထိန်းဂေါပကအဖွဲ့ == ဘုရားပွဲ နှင့် ဘုရားဝေယျာဝစ္စများ ပြင်ဆင်ထိန်းသိမ်းခြင်းများကို ရွှေမင်းဝံဘုရား ဘဏ္ဍာတော်ထန်းဂေါပကအဖွဲ့က ဦးစီးဆောင်ရွက်သည်။ ဂေါပက ဥက္ကဋ္ဌတာဝန်များကို ဦးစောမောင် (၁၉၇၀-၁၉၉၀) အပြီးတွင် ဦးအောင်ရှိန် (၁၉၉၀-၁၉၉၄) ၊ ဦးတင့်‌မောင် (ဗိုလ်ကြီး၊ ငြိမ်း) (၁၉၉၄-၁၉၉၆))၊ ဦးအုန်း‌ သောင် (၁၉၉၆ -၁၉၉၇) ၊ ဦးဘမြင့် (၁၉၉၇-၂၀၀၄) ၊ ဦးလှမြင့် (၂၀၀၄-၂၀၁၂) ၊ ဦးခင်အောင် (၂၀၁၂-လက်ရှိ) တို့က လက်ဆင့်ကမ်း ထမ်းဆောင် ခဲ့ကြသည်။ <ref name=":0" /> ၁၉၈၉ ခုနှစ်တွင် မာရ်အောင်ရတနာ ရွှေသာလျောင်းဘုရားကြီးကို ဂန္ဓာကုဋီတိုက်တော်နှင့်တကွ တည်ထားခဲ့သည်။ <ref name=":0" /> ၁၉၉၁ ဆိပ်ဖြူတစ်မြို့လုံးနီးပါးပြာကျခဲ့သော မီးကြီးလောင်ကျွမ်းစဉ် မီးရှိန်ကြောင့် မှန်သင်္ကန်းတော်မှာ အရောင်မှိန်လွင့်ပျယ်ခဲ့ရာ ဦးအုန်းသောင် လက်ထက် ၁၉၉၆ မှန်သင်္ကန်းများကိုဖယ်ရှားပြီး ယနေ့ ဖူးမြင်ရသော ရွှေသင်္ကန်းကပ်လှူခဲ့ သည်။ စေတီရင်ပြင် ကျောက်ပြားခင်းခြင်းကို စတင်လုပ်ဆောင်ခဲ့သည်။ ၁၉၉၇ တွင် ကို ဥက္ကဋ္ဌဦးဘမြင့်၊ အတွင်း‌ ရေး မှူးဦးမြင့်သိန်း၊ တွဲဖက်အတွင်းရေးမှူးဦးခင်အောင်၊ ဘဏ္ဍာရေးမှူးဦးချစ်စိန် တို့ဦး‌ဆောင်သော ဂေါ ပ က အဖွဲ့က ပြောင်းလဲ တာဝန်ထမ်းဆောင်ရာ ဦးအုန်း‌ သောင် လက်ထက်က မပြီးပြတ်သော စေတီရင်ပြင် အပြီးခင်းပြီး ၂၀၀၄ တွင် (၁၉၇၆) ထီးတော် ကိုထီး‌တော် သစ် နှင့် စိန်ဖူး‌ော်သစ်များ အစားထိုး တင်လှူသည်။ ရှေးဟောင်းသစ်သားတန်ဆောင်းများကို ကွန်ကရစ်တန်ဆောင်းများတည်ဆောက်သည် ။ ၂၀၀၄ တွင် ဦးလှမြင့် (ဥက္ကဋ္ဌ)၊ ဦးလှငွေ (ဒုဥက္ကဋ္ဌ)၊ ဦးထိန်ဝင်း ၊ ဦးခင်အောင် (အတွင်းရေးမှူး) တို့ တာဝန်ယူခဲ့သည်။ နဂါးရုံဘုရား၊ မဟာဥပဂုတ်၊ မဟာဒုတ် ဆွမ်းလှူဟန် ၊ သုဇာတာ ဃနာနို့ဆွမ်းကပ်ဟန် ၊ အနော်ရထာ အရှင်အရဟံရှိခိုးဟန် ရုပ်တုများ၊ ပါဒခြေတော်ရာ နှင့် ဂန္ဓကုဋီတိုက် တို့ကို တည်ဆောက်ခဲ့သည်။ ၂၀၁၂ ဦးလှမြင့် ကွယ်လွန်ချိန် လက်ရှိဂေါပကဥက္ကဋ္ဌဦးခင်အောင်၊ ဦးခင်မောင်လွင် (ဒုဥက္ကဋ္ဌ)၊ ဦးစိုးတင့် (အတွင်းရေးမှူး)၊ ဦးတင်မောင်ထွေး (တွဲဖက်အတွင်းရေးမှူး)၊ ဦးဝင်းမောင် (ဘဏ္ဍာရေးမှူး) တို့ဦးဆောင်သော အဖွဲ့ဝင် (၂၀) ပါ အဖွဲ့က ဆက်လက် တာဝန်ထမ်းဆောင်သည်။ ၁၃၇'၊ အနံ ၅၈' ၊ အမြင့် ၄၇' သံကူကွန်ကရစ် နှစ်ထပ် သာသနာ့ဗိမာန်တော်ကြီးကို တည်ဆောက်၍ ၂၀၂၀ တွင် ပြီးစီးခဲ့သည်။ == ဘုရားဘွဲ့တော် == မူလဘွဲ့တော် "ရွှေမင်းဝံ" ကို "ရွှေမင်းဝန်" ဟု ပြောင်းရန်အဆိုပြု သူမှာ အနောက်ပိုင်းရပ် ကျောင်းဆရာကြီး ဦးချစ်စိန် ဖြစ်ပါသည်။ ၁၉၇၅ ခုနှစ်က ဖြစ်ပါသည်။ အဆို ကို ဂေါပက က လက်ခံပြီး ဘုရားဆိုင်းဘုတ်တွင် "ရွှေမင်းဝန်" ဟု ပြောင်းလဲ ‌ရေးသားခဲ့ကြပါသည်။ အမည် ပြောင်းပြီးသည်နှင့် ငလျင်ကြီးလှုပ်ကာ ဘုရားကြီး ပြိုကျပျက်စီးခဲ့ရပါသည်။ သို့သော် မြို့လူထုက ဘုရားဒကာ မင်းကြီးဦးလူညို ၏ မူလအမည် "ရွှေမင်းဝံ" ဟုသာ အမြတ်တနိုး ခေါ်ဝေါ် ရေးသား သုံးစွဲကြသည်။ <ref name=":0" /> == ဘုရားပွဲ == ရွှေမင်းဝံမြတ်စွာဘုရားကြီး၏ ဘုရားပွဲကို နှစ်စဉ် [[တန်ဆောင်မုန်းလ]]ဆန်း (၁၁) မှ လပြည့်ကျော် (၄) ရက် အထိ တရားပွဲ ဇာတ်ပွဲ အငြိမ့် မျက်လှည့် ဆက်ကပ် ဘောလုံးပွဲ ဘော်လီဘောပွဲ ခြင်းပွဲ အားကစားပွဲများ ချား ရဟတ် ပျော်ပွဲရွှင်ပွဲ စားသောက်ဆိုင် ဆယ့်နှစ်ပွဲဈေးဆိုင်တန်းများဖြင့် စည်ကားစွာကျင်းပသည်၊ လဆန်း (၁၃)ရက် မှ လပြည့်အထိ ညစဉ် ရပ်ကွက်အလိုက် "ဆီမီးထောင်ပြည့်လှည့်လည်ပူဇော်ပွဲ"၊ လပြည့်နေ့နံနက်တွင် "ဗုဒ္ဓပူဇနိယပူဇော်ပွဲ" နှင့် ဆွမ်းဆန်စိမ်းလောင်းလှူ "ဆွမ်းလုံး"ပွဲ၊ တန်ဆောင်းအလှူရှင်များ၏ "တန်ဆောင်း စတုဒိသာ" ပွဲများ ကို ကျင်းပသည်။ "မြို့လုံးကျွတ်ဘုံကထိန်" နှင့် "စာရေးတန်အလှူ" ပွဲကိုလည်း လပြည့်နေ့နံနက်တွင် တပါတည်း ကျင်းပသည်။ === မီးထွန်းပွဲ === လဆန်း ၁၃၊ ၁၄ လပြည့် ညများတွင် မြို့သူ မြို့သားတို့က "မီးထွန်းလှည့်" ဟု ခေါ်ကြသော ဆီမီးလှည့်လည်ပူဇော်ပွဲကျင်းပသည်။ မြို့ကို စီတန်း လှည့်လည်ကြသဖြင့် "အလှည့်" ဟု အလွယ်ခေါ်ကြပါသည်။ ရပ်ကွက်များ ကိုယ့် "အလှည့်" နှင့်ကိုယ် သီးသန့်လှည့်လည်ကြပါသည်။ အလှည့်များတွင် ပါဝင်သော အမျိုးသမီးများက လှပစွာ ဝတ်စားပြီး ရေနံဆီမီးခွက်များကို သံပန်းကန်ပြားများတွင် တင်ကာ ခေါင်းပေါ်တွင် ရွတ်ပြီး မြို့တပတ်လှည့်ကာ ဘုရားသို့ ဝင်ရောက်ပူဇော်ခြင်းဖြစ်သည်။ ဆီမီးပေါင်းထောင်ကျော်ပါဝင်သဖြင့် "ဆီမီးထောင်ပြည့်" ဟုလည်း အစဉ်အဆက် ခေါ်ဝေါ်ကြပါသည်။ ရပ်ကွက်စုရပ်မှ ထွက်၍ မြို့လမ်းမကြီးများအတိုင်း လှည့်ပြီး ဘုရားရင်ပြင်ကိုဝင် ရင်ပြင်ကိုပတ်ပြီးမှ မီးခွက်များကိုချကာ မီးပူဇော် ကြသည်။ မီးထွန်းလှည့်သူ နှင့် ပရိတ်သတ်များကို အာရုံခံ တန်ဆောင်းများတွင် ဇီးဖြူသီးဆားရည်စိမ်၊ မယ်ဇလီဖူးသုပ် ရိုးရာ ဆေးဖက်ဝင် ရာသီစာစတုဒိသာများ ဧည့်ခံကြပါသည်။ ရိုးရာ အိုးစည်၊ ဒိုးပတ်၊ ဦးရွှေရိုး၊ သူငယ်တော် အက၊ တိုးနယားအက၊ ကျွဲအက၊ နှစ်ကိုယ့်တစိတ်အက၊ ဇီးကွက်စိန်အရုပ်အက (မနူဟာဘုရားပွဲမှ အရုပ်ကြီးများနှင့် ဆင်တူ)၊ ယိမ်းအက၊ တေးသရုပ်ဖော်အက၊ အငြိမ့်အက စသော ဖျော်ဖြေရေးအဖွဲ့ များ လည်း ပါဝင် လှည့်လည်ကြသည်။ === ဘုံကထိန် === ဘုံကထိန်လှည့်လည်ပွဲမှာ အဖိတ်နေ့ နေ့ခင်းပိုင်း၊ ညနေ နှင့် လပြည့်နေ့ နံနက်များ တွင် ကျင်းပသည်။ ကထိန်အလှူပွဲကို ဗုဒ္ဓပူဇနိယပူဇော်ပွဲ၊ ဆွမ်းလုံးပွဲ၊ တန်ဆောင်း စတုဒိသာ ပွဲများနှင့်အတူ လပြည့်နေ့ နံနက် ဘုရားရင်ပြင်တွင် ကျင်းပသည်။ ကထိန်တွင် ညှပ်မကြီး ဟု နှစ်ထပ်သင်္ကန်းကြီး ‌ကို ဝိနည်းတော်နှင့်အတူ ကပ်လှူသည်။ ပဒေသာပင်သီးသော အလှူရန် ပစ္စည်းများကို ကျောင်းတိုက် အရေအတွက် အလိုက် မျှတအောင် ခွဲပုံပြီး စာရေးတန်မဲ အလှူလုပ်သည်။ ၂၀၂၀ ကိုဗစ် ကပ်ရောဂါ ကာလက ကျင်းပသော (၁၇၉) ကြိမ်မြောက် ဘုရားပွဲမှာ အထိန်းအမှတ်ပွဲအဖြစ်သာ ကျင်းပနိုင်ခဲ့သည် ။ == ကိုးကား == {{Reflist}} {{မြန်မာနိုင်ငံရှိ စေတီပုထိုးများ}} [[ကဏ္ဍ:မကွေးတိုင်းဒေသကြီးအတွင်းရှိ စေတီပုထိုးများ]] 0ed49bx5ct4i95y9ts6bkoz7p99hjsg 876732 876728 2025-06-07T04:16:12Z 2001:44C8:45ED:22BF:29F2:4847:E13F:749F /* ဗိသုကာလက်ရာ */ 876732 wikitext text/x-wiki {{Infobox religious building|image=|image_size=240px|caption=ရွှေမင်းဝံစေတီတော်|name=ရွှေမင်းဝံဘုရား|native_name=ဘုရားကြီး|native_name_lang=ရွှေမင်းဝံမြတ်စွာဘုရားကြီး|former_names=ရွှေမင်းဝံမြတ်စွာဘုရား|alternate_names=ရွှေမင်းဝံစေတီတော်|location=ရွှေမင်းဝံစေတီပရဝုဏ်၊ [[ဆိပ်ဖြူမြို့]]၊ [[မြန်မာနိုင်ငံ]]|map_type=မြန်မာနိုင်ငံ|map_size=250|coordinates={{coord|20.908072|94.796286|region:MM|display=inline,title}}|religious_affiliation=[[ဗုဒ္ဓဘာသာ]]|sect=[[ထေရဝါဒ ဗုဒ္ဓဘာသာ]]|antenna_spire={{Convert|39.0144|m|ft|0|abbr=on}}{{Citation needed|date=February 2011}}|roof={{Convert|105|m|ft|0|abbr=on}}{{Citation needed|date=February 2011}}|height_max={{convert|105|m|abbr=on}}|spire_height={{convert|33.528|m|ft|0|abbr=on}}|governing_body=ရွှေမင်းဝံစေတီတော် ဘဏ္ဍာတော်ထိန်းဂေါပကအဖွဲ့|embedded=|year_completed={{circa}} AD ၁၉ ရာစု|architect=မင်းကြီးဦးလူညို |building_type=[[ဗုဒ္ဓဘာသာ]] ဝတ်ပြုရာနေရာ|url=}} '''ရွှေမင်းဝံဘုရား'''သည် [[မြန်မာနိုင်ငံ]] [[မကွေးတိုင်းဒေသကြီး]] [[ဆိပ်ဖြူမြို့]] ယောဝရပ် တွင် မြန်မာသက္ကရာဇ် (၁၂၀၄) (ခရစ်နှစ် ၁၈၄၂) ခုနှစ်က [[စလေမြို့]] ဝန်ကြီး ဦးလူညိုက တည်ထားခဲ့သော ‌စေတီ‌တော်ကြီးဖြစ်သည်။ [[ဖိုင်:Shwe Min Wun Seikphyu.png|thumb|ရွှေမင်းဝံ (ကြီး)၊ ရွှေလွန်းပင် (နောက်ခံအသေး) ‌စေ တီတော်နှစ်ဆူ နှင့် တာဝတိံသာဘုရား (‌အောက် ညာ‌ ထောင့်)]] == တည်နေရာ == မြန်မာနိုင်ငံ [[မကွေးတိုင်းဒေသကြီး]] [[ဆိပ်ဖြူမြို့]] အလယ်ပိုင်းရပ်ကွက် နှင့် ယောဝရပ်ကွက် နှစ်ခုအကြားတွင် တည်ရှိသည်။ ဘုရား ‌တောင်ဖက်နတ်လမ်း အဆုံးရှိ ခြင်္သေ့ကြီးနှစ်‌‌ကောင် နေရာတွင် ရှေးက ဧရာဝတီမြစ်‌ ရေကြီးချိန် လှေဆိပ် ရှိဖူးသည်။ == သမိုင်း == တည်ထားစဉ်က စစ်ကိုင်း မင်းဝံတောင် အောင်မြေကို ဖိနပ်ခုံတွင်ခင်းခဲ့သည်ကို အစွဲပြုပြီး ဘွဲ့တော်ကို ရွှေမင်းဝံ ဟု သမုတ်ခဲ့ သည် ဟု ဆိုသည်။<ref name=":0" /> ဆိပ်ဖြူမြို့သူ မြို့သားတို့က "ဘုရားကြီး" ဟု ခေါ် ကြသော "ရွှေမင်းဝံမြတ်စွာဘုရားစေတီတော်ကြီး"ကို မြန်မာသက္ကရာဇ် (၁၂၀၄) (ခရစ်နှစ် ၁၈၄၂) ခုနှစ် တန်ဆောင်မုန်းလပြည့်နေ့ တွင် ဘုရားဒါယိကာ မင်းကြီးဦးလူညိုက တည်ထားကိုးကွယ် ထီးတင်ခဲ့သည် <ref>ရွှေမင်းဝံဘုရားကြီး ဘုရားမုခ်ဦးကမ္ပည်းမှတ်တမ်းစာ</ref>။ ဦးလူညို၏ ဗိသုကာဆရာတို့သည် ဘုရားတည်ရာတွင် စနစ်ကျသူများဖြစ်ကြသည်။ ဘုရား မတည်ထားမီ နမူနာ ဗိသုကာ ပုံစံငယ်အဖြစ် ‌[[ရွှေလွန်းပင်ဘုရား]]ကို ဦးစွာတည်ထားခဲ့ရာ ရွှေလွန်းပင် ဘုရားကို ရွှေမင်းဝံဘုရားအနီးတွင် သီးသန့် ပရဝုဏ်ဖြင့် ယနေ့တိုင် ဖူး‌တွေ့နိုင်သည်။ ဘုရားတည်ပြီးသည့်နှစ်မှာ [[၁၈၃၉ အင်းဝငလျင်|အင်းဝငလျင်]]ကြီးလှုပ်အပြီး သုံးနှစ်ခန့်အကြာ၊ [[သာယာဝတီမင်း]] ‌အောက်ပြည်အောက်ရွာသို့ စုန်ဆင်း၍ ‌[[ရွှေတိဂုံစေတီတော်|ရွှေတိဂုံဘုရား]]၊ ‌[[ရွှေမော်ဓောဘုရား(ပဲခူး)|ရွှေမော်ဓောဘုရား]]များ ဘုရားဖူးခရီးထွက် အပြီး တစ်နှစ်ခန့်အကြာတွင် ဖြစ်သည်။ ဘုရား‌ တောင် ဖက် ရတနာဘုံကျော် တိုက် ကျွန်းသား အဆောက်အအုံ ‌ကျောင်းဟောင်းကြီး မှာ ထိုခေတ် လက်ရာပင်ဖြစ်သည်။ == ဘုရား ဒါယိကာ == ဘုရားဒါယိကာ ဦးလူညို မှာ ကုန်းဘောင် ရှစ်ဆက်မြောက်ဘုရင် သာယာဝတီမင်းလက်ထက် စလေမြို့ "ဝန်ကြီး" ရာထူး ထမ်းဆောင်ရသူဖြစ်သည်။ မကွေးနယ် ဆိပ်ဖြူမြို့သူကြီး ဦးပွား (နောင်အခါ ရေနံချောင်းမြို့ ဝန်ကြီး)၏ ဘခင်လည်းဖြစ်သည် <ref>ကုန်းဘောင်ခေတ်မင်းမှုထမ်းများအဘိဓာန်၊ တင်နိုင်တိုး</ref> ။ ဦးလူညိုသည် ဆိပ်ဖြူ ထန်း‌ချောင်းရွာဇာတိဖြစ်သည်။ <ref name=":0">ရွှေမင်းဝန်ဘုရား ဘဏ္ဍာတော်ထိန်းဂေါပကအဖွဲ့ ဥက္ကဋ္ဌ ဦးခင်အောင် ကိုယ်တိုင်ပြောပြချက်၊ ၂၀၂၀ ခုနှစ် နိုဝင်ဘာ ၊ ဆိပ်ဖြူမြို့၊ ‌ အောင် ကျော်မိုးအဖွဲ့အင်တာဗျူး</ref> == ဗိသုကာလက်ရာ == ပေ ၂၂၀ ပတ်လည်ရှိ စတုရန်းပုံ ရင်ပြင်တော် အလယ်တွင် တည်ထားသည်။ မူလရင်ပြင်တော်ကို ရှေးအုတ်ကြီးများဖြင့် ရင်ပြင်တော်ပြည့် ခင်းထားသည်။ ယခုအခါ ကျောက်ပြားခင်းထားသည်။ ရင်ပြင်ကို ထူထဲသော မဟာရံတံတိုင်း လေး ‌ ဘက် ကာရံထားသည်။ တံတိုင်းများမှာ ထု (၇) ပေ ထူ၍ (၈) ပေ မြင့်သည်။ လေးမျက်နှာတွင် မုခ်တံခါး လေး ပေါက် ပါရှိသည်။ မုခ်ဦးများမှာ လည်း ထုထည် ကောင်းကောင်းနှင့် ခိုင်ခန့်သည်။ ဘုရား တံတိုင်းနှင့် အရှေ့၊ အနောက်၊ တောင်ဖက် မုခ်ဦးများမှာ မူလလက်ရာများဖြစ်သည်။ မဟာရံတံတိုင်း ထောင့် လေး ‌ထောင့်တို့တွင် ‌ထောင့် စေ တီ ငယ် လေးဆူရှိသည်။ စေတီတော်မှာ ဖိနပ်ခုံ ပေ (၉၀) ပတ်လည် နှင့် ထီးတော်ထိပ်အထိ (၁၂၈) ပေ ဉာဏ်တော် ရှိသော ရွှေမင်းဝံဘုရားပုံစံမှာ ညောင်ဦး ရွှေစည်းခုံဘုရား ပုံစံမျိုးဖြစ်သည်။ ‌အောက်ခံ လေးထောင့်ပုံ ဖိနပ်ခုံ နှင့် ပစ္စယာ လေးဆင့် ပါရှိသည်။ ထိုအပေါ် တွင်မှာ စက်ဝိုင်းပုံ ခေါင်းလောင်း နား၊ သပိတ်မှောက်၊ ဖောင်းရစ်၊ ကြာ‌မှောက်၊ ရွဲလုံး၊ ကြာလှန်၊ ငှက်ပျောဖူး၊ ထီး၊ ငှက်မြတ်နား၊ စိန်ဖူး တို့ ပါရှိသည်။ အောက်ပစ္စယာနှစ်ခု၏ ထောင့် လေးထောင့်တို့တွင် ကာလသာအိုးများ ပါရှိသည်။ အထက်ပစ္စယာ နှစ်ခုတို့၏ ‌ထောင့် လေးထောင့် တို့တွင် အရံစေတီငယ်များ ပါရှိသည်။ လေးမျက်နှာ မှ အောက် ပစ္စယာသုံးဆင့်သို့ တက်ဆင်းနိုင်ရန် စောင်းတန်းလှေကား လေးခုပါရှိသည်။ ရင်ပြင်မှ အောက်ဆုံးပစ္စယာသို့ တက်သော လေးဘက်လေးတန်လှေခါးများထိပ်၊ အောက်ဆုံးပစ္စယာနှင့် တညီတည်းနေရာ တွင် မုခ်ဦးလေးဘက် ပါရှိသည်။ ယခုအခါ မုခ်ဦးများတွင် လုံခြုံရေး သံတိုင်တံခါးများ တပ်ဆင်ထားသည်။ ဖိနပ်ခုံ ပစ္စယာ နှင့် လှေခါးများကို ထုံးသင်္ကန်းကပ်လှူထားသည်။ မူလက စေတီတော် ခေါင်းလောင်းပုံ နှင့် အထက်ပိုင်း ကို မှန်စီ ရွှေချထားသော် လည်း ၁၉၉၆ ခုနှစ်တွင် ကြေးသင်္ကန်းကပ်လှူကာ အပေါ်မှ ရွှေချထားသည်။ အရံစေတီနှင့် ကာလသာအိုးများကို ‌‌ရွှေချထားသည်။ အရံစေတီများကို သံထီးများ တင်ကာ ရွှေချထားသည်။ ကာလသာအိုးများတွင် ‌ရွှေချထား‌ သော သံပန်းခိုင်များ စိုက်ထားသည်။ ထီးတော် မှာ သံထီးတော်မြစ်ပြီး ရွှေချထားသည်။ ပုဂံငလျင် ‌အပျက်အစီးများ ပြင်ဆင်အပြီးတွင် ထီးတော် စိန်ဖူးတော် ထက်တွင် မာကျူရီ မီးသီးကြီး တလုံးဖြင့် ထွန်းညှိပူဇော် ထားသည်။ စေတီ ကိုယ်လုံးတော် တောင်ဖက် တွင် အထက်ပစ္စယာမှာ ထီးတော် အောက်အထိ ပြုပြင်ထိန်းသိမ်းရေး သံလှေကားငယ်တစင်း တပ်ဆင်ထားသည်။ ဘုရား ဒါယိကာကြီး မင်းကြီး ဦးလူညို၏ ဗိသုကာဆရာတို့သည် ဘုရားတည်ရာတွင် စနစ်ကျသူများဖြစ်ကြသည်။ ဘုရား မတည်ထားမီ နမူနာ ဗိသုကာ ပုံစံငယ်အဖြစ် ‌[[ရွှေလွန်းပင်ဘုရား]]ကို ဦးစွာတည်ထားခဲ့ရာ ဘုရားဒကာမှာလည်း မင်းကြီးဦးလူညိုပင် ဖြစ်သည်။ ရွှေလွန်းပင် ဘုရားကို ရွှေမင်းဝံဘုရားအနီးတွင် သီးသန့် အချိုးအစားတူ ပရဝုဏ်ဖြင့် ယနေ့တိုင် ဖူး‌တွေ့နိုင်သည်။ ဘုရား ထောင့် လေးထောင့် ခြင်္သေ့ရုပ်များမှာ မူလ ရှေးလက်ရာများဖြစ်ကြသည်။ ‌တောင် ဖက် စောင်း တန်း ခြင်္သေ့ကြီးနှစ်ကောင်မှာ ၁၉၉၀ ပြည့်လွန်နှစ်များက ပြန်လည် ပြင်ဆင်ထားသည်။ ရင်ပြင် အနောက်မြောက်ထောင့် တံခွန်တိုင်မှာလည်း မူလ သစ်သားတံခွန်တိုင် ‌ဆွေးမြေ့ သဖြင့် ကွန်ကရစ်တံခွန်တိုင် ပြန်လည်ပြုလုပ်ထားခြင်းဖြစ်သည်။ ရင်ပြင် မဟာရံတံတိုင်းအတွင်း မူလ သစ်သားအာရုံခံတန်ဆောင်းများကိုဖျက်ပြီး ကွန်ကရစ်တန်ဆောင်းသစ်များကို မဟာရံတံတိုင်းနှင့် ကပ်လျင်၊ ရင်ပြင်ပတ်ချာလည် ဆောက်ထားသည်။ စေတီ အောက်ခြေ မြောက်ဖက်တွင် မာရ်အောင်ရတနာ ရွှေသာလျောင်းဘုရားကြီးက ဂန္ဓာကုဋီတိုက်တော် ရှိသည်။ ရင်ပြင် မဟာရံတံတိုင်းအပြင်ဘက်၊ အနောက်ဖက် မုခ်ဦးအပြင်ဖက်နား သစ်သားဇရပ်မှာ ရှေးကတည်းက တည်ရှိခဲ့သည်။ == ပုဂံငလျင် == [[၁၉၇၅ ပုဂံငလျင်|၁၉၇၅ ခုနှစ် ပုဂံငလျင်ကြီး]] လှုပ်ခတ်စဉ်က ရွှေမင်းဝံဘုရား ထီးတော် မြေခခဲ့ပြီး စေတီတော်မှာလည်း တတိယဖောင်းရစ် နေရာအထိ ပြိုကျပျက်စီးခဲ့ရသည်။ စေတီအရံများလည်း ထီးတော်များ မြေခခဲ့ကာ အရံစေတီတဆူလည်း ပျက်စီးခဲ့သည်။ <ref name=":0" /> အများပြည်သူကောင်းမှုကို ဥက္ကဋ္ဌဦးစောမောင် ၊ တွင်းရေးမှူးဦးလှမောင်၊ တွဲဖက်အတွင်းရေးမှူး ဦးသန်းစိန်တို့ ဦးဆောင်သော ဘဏ္ဍာထိန်းဘုရား‌ဂေါပကအဖွဲ့ က ဩဝါဒါစရိယဆရာတော်ကြီးများ ဩဝါဒခံယူ၍ မူလလက်ရာမပျက်အောင် ဦးစီးပြင်ဆင်ခဲ့ကာ ၁၉၇၆ ခုနှစ် ဧပြီလ တွင် ထီးတင်ပွဲဖြင့် ထီး‌တော်အသစ် တင်လှူပူဇော်ခဲ့သည်။ မှန်စီရွှေချသင်္ကန်းလည်း ကပ်ခဲ့သည်။ <ref name=":0" /> == ဘုရားဘဏ္ဍာတော်ထိန်းဂေါပကအဖွဲ့ == ဘုရားပွဲ နှင့် ဘုရားဝေယျာဝစ္စများ ပြင်ဆင်ထိန်းသိမ်းခြင်းများကို ရွှေမင်းဝံဘုရား ဘဏ္ဍာတော်ထန်းဂေါပကအဖွဲ့က ဦးစီးဆောင်ရွက်သည်။ ဂေါပက ဥက္ကဋ္ဌတာဝန်များကို ဦးစောမောင် (၁၉၇၀-၁၉၉၀) အပြီးတွင် ဦးအောင်ရှိန် (၁၉၉၀-၁၉၉၄) ၊ ဦးတင့်‌မောင် (ဗိုလ်ကြီး၊ ငြိမ်း) (၁၉၉၄-၁၉၉၆))၊ ဦးအုန်း‌ သောင် (၁၉၉၆ -၁၉၉၇) ၊ ဦးဘမြင့် (၁၉၉၇-၂၀၀၄) ၊ ဦးလှမြင့် (၂၀၀၄-၂၀၁၂) ၊ ဦးခင်အောင် (၂၀၁၂-လက်ရှိ) တို့က လက်ဆင့်ကမ်း ထမ်းဆောင် ခဲ့ကြသည်။ <ref name=":0" /> ၁၉၈၉ ခုနှစ်တွင် မာရ်အောင်ရတနာ ရွှေသာလျောင်းဘုရားကြီးကို ဂန္ဓာကုဋီတိုက်တော်နှင့်တကွ တည်ထားခဲ့သည်။ <ref name=":0" /> ၁၉၉၁ ဆိပ်ဖြူတစ်မြို့လုံးနီးပါးပြာကျခဲ့သော မီးကြီးလောင်ကျွမ်းစဉ် မီးရှိန်ကြောင့် မှန်သင်္ကန်းတော်မှာ အရောင်မှိန်လွင့်ပျယ်ခဲ့ရာ ဦးအုန်းသောင် လက်ထက် ၁၉၉၆ မှန်သင်္ကန်းများကိုဖယ်ရှားပြီး ယနေ့ ဖူးမြင်ရသော ရွှေသင်္ကန်းကပ်လှူခဲ့ သည်။ စေတီရင်ပြင် ကျောက်ပြားခင်းခြင်းကို စတင်လုပ်ဆောင်ခဲ့သည်။ ၁၉၉၇ တွင် ကို ဥက္ကဋ္ဌဦးဘမြင့်၊ အတွင်း‌ ရေး မှူးဦးမြင့်သိန်း၊ တွဲဖက်အတွင်းရေးမှူးဦးခင်အောင်၊ ဘဏ္ဍာရေးမှူးဦးချစ်စိန် တို့ဦး‌ဆောင်သော ဂေါ ပ က အဖွဲ့က ပြောင်းလဲ တာဝန်ထမ်းဆောင်ရာ ဦးအုန်း‌ သောင် လက်ထက်က မပြီးပြတ်သော စေတီရင်ပြင် အပြီးခင်းပြီး ၂၀၀၄ တွင် (၁၉၇၆) ထီးတော် ကိုထီး‌တော် သစ် နှင့် စိန်ဖူး‌ော်သစ်များ အစားထိုး တင်လှူသည်။ ရှေးဟောင်းသစ်သားတန်ဆောင်းများကို ကွန်ကရစ်တန်ဆောင်းများတည်ဆောက်သည် ။ ၂၀၀၄ တွင် ဦးလှမြင့် (ဥက္ကဋ္ဌ)၊ ဦးလှငွေ (ဒုဥက္ကဋ္ဌ)၊ ဦးထိန်ဝင်း ၊ ဦးခင်အောင် (အတွင်းရေးမှူး) တို့ တာဝန်ယူခဲ့သည်။ နဂါးရုံဘုရား၊ မဟာဥပဂုတ်၊ မဟာဒုတ် ဆွမ်းလှူဟန် ၊ သုဇာတာ ဃနာနို့ဆွမ်းကပ်ဟန် ၊ အနော်ရထာ အရှင်အရဟံရှိခိုးဟန် ရုပ်တုများ၊ ပါဒခြေတော်ရာ နှင့် ဂန္ဓကုဋီတိုက် တို့ကို တည်ဆောက်ခဲ့သည်။ ၂၀၁၂ ဦးလှမြင့် ကွယ်လွန်ချိန် လက်ရှိဂေါပကဥက္ကဋ္ဌဦးခင်အောင်၊ ဦးခင်မောင်လွင် (ဒုဥက္ကဋ္ဌ)၊ ဦးစိုးတင့် (အတွင်းရေးမှူး)၊ ဦးတင်မောင်ထွေး (တွဲဖက်အတွင်းရေးမှူး)၊ ဦးဝင်းမောင် (ဘဏ္ဍာရေးမှူး) တို့ဦးဆောင်သော အဖွဲ့ဝင် (၂၀) ပါ အဖွဲ့က ဆက်လက် တာဝန်ထမ်းဆောင်သည်။ ၁၃၇'၊ အနံ ၅၈' ၊ အမြင့် ၄၇' သံကူကွန်ကရစ် နှစ်ထပ် သာသနာ့ဗိမာန်တော်ကြီးကို တည်ဆောက်၍ ၂၀၂၀ တွင် ပြီးစီးခဲ့သည်။ == ဘုရားဘွဲ့တော် == မူလဘွဲ့တော် "ရွှေမင်းဝံ" ကို "ရွှေမင်းဝန်" ဟု ပြောင်းရန်အဆိုပြု သူမှာ အနောက်ပိုင်းရပ် ကျောင်းဆရာကြီး ဦးချစ်စိန် ဖြစ်ပါသည်။ ၁၉၇၅ ခုနှစ်က ဖြစ်ပါသည်။ အဆို ကို ဂေါပက က လက်ခံပြီး ဘုရားဆိုင်းဘုတ်တွင် "ရွှေမင်းဝန်" ဟု ပြောင်းလဲ ‌ရေးသားခဲ့ကြပါသည်။ အမည် ပြောင်းပြီးသည်နှင့် ငလျင်ကြီးလှုပ်ကာ ဘုရားကြီး ပြိုကျပျက်စီးခဲ့ရပါသည်။ သို့သော် မြို့လူထုက ဘုရားဒကာ မင်းကြီးဦးလူညို ၏ မူလအမည် "ရွှေမင်းဝံ" ဟုသာ အမြတ်တနိုး ခေါ်ဝေါ် ရေးသား သုံးစွဲကြသည်။ <ref name=":0" /> == ဘုရားပွဲ == ရွှေမင်းဝံမြတ်စွာဘုရားကြီး၏ ဘုရားပွဲကို နှစ်စဉ် [[တန်ဆောင်မုန်းလ]]ဆန်း (၁၁) မှ လပြည့်ကျော် (၄) ရက် အထိ တရားပွဲ ဇာတ်ပွဲ အငြိမ့် မျက်လှည့် ဆက်ကပ် ဘောလုံးပွဲ ဘော်လီဘောပွဲ ခြင်းပွဲ အားကစားပွဲများ ချား ရဟတ် ပျော်ပွဲရွှင်ပွဲ စားသောက်ဆိုင် ဆယ့်နှစ်ပွဲဈေးဆိုင်တန်းများဖြင့် စည်ကားစွာကျင်းပသည်၊ လဆန်း (၁၃)ရက် မှ လပြည့်အထိ ညစဉ် ရပ်ကွက်အလိုက် "ဆီမီးထောင်ပြည့်လှည့်လည်ပူဇော်ပွဲ"၊ လပြည့်နေ့နံနက်တွင် "ဗုဒ္ဓပူဇနိယပူဇော်ပွဲ" နှင့် ဆွမ်းဆန်စိမ်းလောင်းလှူ "ဆွမ်းလုံး"ပွဲ၊ တန်ဆောင်းအလှူရှင်များ၏ "တန်ဆောင်း စတုဒိသာ" ပွဲများ ကို ကျင်းပသည်။ "မြို့လုံးကျွတ်ဘုံကထိန်" နှင့် "စာရေးတန်အလှူ" ပွဲကိုလည်း လပြည့်နေ့နံနက်တွင် တပါတည်း ကျင်းပသည်။ === မီးထွန်းပွဲ === လဆန်း ၁၃၊ ၁၄ လပြည့် ညများတွင် မြို့သူ မြို့သားတို့က "မီးထွန်းလှည့်" ဟု ခေါ်ကြသော ဆီမီးလှည့်လည်ပူဇော်ပွဲကျင်းပသည်။ မြို့ကို စီတန်း လှည့်လည်ကြသဖြင့် "အလှည့်" ဟု အလွယ်ခေါ်ကြပါသည်။ ရပ်ကွက်များ ကိုယ့် "အလှည့်" နှင့်ကိုယ် သီးသန့်လှည့်လည်ကြပါသည်။ အလှည့်များတွင် ပါဝင်သော အမျိုးသမီးများက လှပစွာ ဝတ်စားပြီး ရေနံဆီမီးခွက်များကို သံပန်းကန်ပြားများတွင် တင်ကာ ခေါင်းပေါ်တွင် ရွတ်ပြီး မြို့တပတ်လှည့်ကာ ဘုရားသို့ ဝင်ရောက်ပူဇော်ခြင်းဖြစ်သည်။ ဆီမီးပေါင်းထောင်ကျော်ပါဝင်သဖြင့် "ဆီမီးထောင်ပြည့်" ဟုလည်း အစဉ်အဆက် ခေါ်ဝေါ်ကြပါသည်။ ရပ်ကွက်စုရပ်မှ ထွက်၍ မြို့လမ်းမကြီးများအတိုင်း လှည့်ပြီး ဘုရားရင်ပြင်ကိုဝင် ရင်ပြင်ကိုပတ်ပြီးမှ မီးခွက်များကိုချကာ မီးပူဇော် ကြသည်။ မီးထွန်းလှည့်သူ နှင့် ပရိတ်သတ်များကို အာရုံခံ တန်ဆောင်းများတွင် ဇီးဖြူသီးဆားရည်စိမ်၊ မယ်ဇလီဖူးသုပ် ရိုးရာ ဆေးဖက်ဝင် ရာသီစာစတုဒိသာများ ဧည့်ခံကြပါသည်။ ရိုးရာ အိုးစည်၊ ဒိုးပတ်၊ ဦးရွှေရိုး၊ သူငယ်တော် အက၊ တိုးနယားအက၊ ကျွဲအက၊ နှစ်ကိုယ့်တစိတ်အက၊ ဇီးကွက်စိန်အရုပ်အက (မနူဟာဘုရားပွဲမှ အရုပ်ကြီးများနှင့် ဆင်တူ)၊ ယိမ်းအက၊ တေးသရုပ်ဖော်အက၊ အငြိမ့်အက စသော ဖျော်ဖြေရေးအဖွဲ့ များ လည်း ပါဝင် လှည့်လည်ကြသည်။ === ဘုံကထိန် === ဘုံကထိန်လှည့်လည်ပွဲမှာ အဖိတ်နေ့ နေ့ခင်းပိုင်း၊ ညနေ နှင့် လပြည့်နေ့ နံနက်များ တွင် ကျင်းပသည်။ ကထိန်အလှူပွဲကို ဗုဒ္ဓပူဇနိယပူဇော်ပွဲ၊ ဆွမ်းလုံးပွဲ၊ တန်ဆောင်း စတုဒိသာ ပွဲများနှင့်အတူ လပြည့်နေ့ နံနက် ဘုရားရင်ပြင်တွင် ကျင်းပသည်။ ကထိန်တွင် ညှပ်မကြီး ဟု နှစ်ထပ်သင်္ကန်းကြီး ‌ကို ဝိနည်းတော်နှင့်အတူ ကပ်လှူသည်။ ပဒေသာပင်သီးသော အလှူရန် ပစ္စည်းများကို ကျောင်းတိုက် အရေအတွက် အလိုက် မျှတအောင် ခွဲပုံပြီး စာရေးတန်မဲ အလှူလုပ်သည်။ ၂၀၂၀ ကိုဗစ် ကပ်ရောဂါ ကာလက ကျင်းပသော (၁၇၉) ကြိမ်မြောက် ဘုရားပွဲမှာ အထိန်းအမှတ်ပွဲအဖြစ်သာ ကျင်းပနိုင်ခဲ့သည် ။ == ကိုးကား == {{Reflist}} {{မြန်မာနိုင်ငံရှိ စေတီပုထိုးများ}} [[ကဏ္ဍ:မကွေးတိုင်းဒေသကြီးအတွင်းရှိ စေတီပုထိုးများ]] hnbcxmx2mn123h4p30lz96do0207xgd 876737 876732 2025-06-07T04:20:59Z 2001:44C8:45ED:22BF:29F2:4847:E13F:749F /* ဗိသုကာလက်ရာ */ 876737 wikitext text/x-wiki {{Infobox religious building|image=|image_size=240px|caption=ရွှေမင်းဝံစေတီတော်|name=ရွှေမင်းဝံဘုရား|native_name=ဘုရားကြီး|native_name_lang=ရွှေမင်းဝံမြတ်စွာဘုရားကြီး|former_names=ရွှေမင်းဝံမြတ်စွာဘုရား|alternate_names=ရွှေမင်းဝံစေတီတော်|location=ရွှေမင်းဝံစေတီပရဝုဏ်၊ [[ဆိပ်ဖြူမြို့]]၊ [[မြန်မာနိုင်ငံ]]|map_type=မြန်မာနိုင်ငံ|map_size=250|coordinates={{coord|20.908072|94.796286|region:MM|display=inline,title}}|religious_affiliation=[[ဗုဒ္ဓဘာသာ]]|sect=[[ထေရဝါဒ ဗုဒ္ဓဘာသာ]]|antenna_spire={{Convert|39.0144|m|ft|0|abbr=on}}{{Citation needed|date=February 2011}}|roof={{Convert|105|m|ft|0|abbr=on}}{{Citation needed|date=February 2011}}|height_max={{convert|105|m|abbr=on}}|spire_height={{convert|33.528|m|ft|0|abbr=on}}|governing_body=ရွှေမင်းဝံစေတီတော် ဘဏ္ဍာတော်ထိန်းဂေါပကအဖွဲ့|embedded=|year_completed={{circa}} AD ၁၉ ရာစု|architect=မင်းကြီးဦးလူညို |building_type=[[ဗုဒ္ဓဘာသာ]] ဝတ်ပြုရာနေရာ|url=}} '''ရွှေမင်းဝံဘုရား'''သည် [[မြန်မာနိုင်ငံ]] [[မကွေးတိုင်းဒေသကြီး]] [[ဆိပ်ဖြူမြို့]] ယောဝရပ် တွင် မြန်မာသက္ကရာဇ် (၁၂၀၄) (ခရစ်နှစ် ၁၈၄၂) ခုနှစ်က [[စလေမြို့]] ဝန်ကြီး ဦးလူညိုက တည်ထားခဲ့သော ‌စေတီ‌တော်ကြီးဖြစ်သည်။ [[ဖိုင်:Shwe Min Wun Seikphyu.png|thumb|ရွှေမင်းဝံ (ကြီး)၊ ရွှေလွန်းပင် (နောက်ခံအသေး) ‌စေ တီတော်နှစ်ဆူ နှင့် တာဝတိံသာဘုရား (‌အောက် ညာ‌ ထောင့်)]] == တည်နေရာ == မြန်မာနိုင်ငံ [[မကွေးတိုင်းဒေသကြီး]] [[ဆိပ်ဖြူမြို့]] အလယ်ပိုင်းရပ်ကွက် နှင့် ယောဝရပ်ကွက် နှစ်ခုအကြားတွင် တည်ရှိသည်။ ဘုရား ‌တောင်ဖက်နတ်လမ်း အဆုံးရှိ ခြင်္သေ့ကြီးနှစ်‌‌ကောင် နေရာတွင် ရှေးက ဧရာဝတီမြစ်‌ ရေကြီးချိန် လှေဆိပ် ရှိဖူးသည်။ == သမိုင်း == တည်ထားစဉ်က စစ်ကိုင်း မင်းဝံတောင် အောင်မြေကို ဖိနပ်ခုံတွင်ခင်းခဲ့သည်ကို အစွဲပြုပြီး ဘွဲ့တော်ကို ရွှေမင်းဝံ ဟု သမုတ်ခဲ့ သည် ဟု ဆိုသည်။<ref name=":0" /> ဆိပ်ဖြူမြို့သူ မြို့သားတို့က "ဘုရားကြီး" ဟု ခေါ် ကြသော "ရွှေမင်းဝံမြတ်စွာဘုရားစေတီတော်ကြီး"ကို မြန်မာသက္ကရာဇ် (၁၂၀၄) (ခရစ်နှစ် ၁၈၄၂) ခုနှစ် တန်ဆောင်မုန်းလပြည့်နေ့ တွင် ဘုရားဒါယိကာ မင်းကြီးဦးလူညိုက တည်ထားကိုးကွယ် ထီးတင်ခဲ့သည် <ref>ရွှေမင်းဝံဘုရားကြီး ဘုရားမုခ်ဦးကမ္ပည်းမှတ်တမ်းစာ</ref>။ ဦးလူညို၏ ဗိသုကာဆရာတို့သည် ဘုရားတည်ရာတွင် စနစ်ကျသူများဖြစ်ကြသည်။ ဘုရား မတည်ထားမီ နမူနာ ဗိသုကာ ပုံစံငယ်အဖြစ် ‌[[ရွှေလွန်းပင်ဘုရား]]ကို ဦးစွာတည်ထားခဲ့ရာ ရွှေလွန်းပင် ဘုရားကို ရွှေမင်းဝံဘုရားအနီးတွင် သီးသန့် ပရဝုဏ်ဖြင့် ယနေ့တိုင် ဖူး‌တွေ့နိုင်သည်။ ဘုရားတည်ပြီးသည့်နှစ်မှာ [[၁၈၃၉ အင်းဝငလျင်|အင်းဝငလျင်]]ကြီးလှုပ်အပြီး သုံးနှစ်ခန့်အကြာ၊ [[သာယာဝတီမင်း]] ‌အောက်ပြည်အောက်ရွာသို့ စုန်ဆင်း၍ ‌[[ရွှေတိဂုံစေတီတော်|ရွှေတိဂုံဘုရား]]၊ ‌[[ရွှေမော်ဓောဘုရား(ပဲခူး)|ရွှေမော်ဓောဘုရား]]များ ဘုရားဖူးခရီးထွက် အပြီး တစ်နှစ်ခန့်အကြာတွင် ဖြစ်သည်။ ဘုရား‌ တောင် ဖက် ရတနာဘုံကျော် တိုက် ကျွန်းသား အဆောက်အအုံ ‌ကျောင်းဟောင်းကြီး မှာ ထိုခေတ် လက်ရာပင်ဖြစ်သည်။ == ဘုရား ဒါယိကာ == ဘုရားဒါယိကာ ဦးလူညို မှာ ကုန်းဘောင် ရှစ်ဆက်မြောက်ဘုရင် သာယာဝတီမင်းလက်ထက် စလေမြို့ "ဝန်ကြီး" ရာထူး ထမ်းဆောင်ရသူဖြစ်သည်။ မကွေးနယ် ဆိပ်ဖြူမြို့သူကြီး ဦးပွား (နောင်အခါ ရေနံချောင်းမြို့ ဝန်ကြီး)၏ ဘခင်လည်းဖြစ်သည် <ref>ကုန်းဘောင်ခေတ်မင်းမှုထမ်းများအဘိဓာန်၊ တင်နိုင်တိုး</ref> ။ ဦးလူညိုသည် ဆိပ်ဖြူ ထန်း‌ချောင်းရွာဇာတိဖြစ်သည်။ <ref name=":0">ရွှေမင်းဝန်ဘုရား ဘဏ္ဍာတော်ထိန်းဂေါပကအဖွဲ့ ဥက္ကဋ္ဌ ဦးခင်အောင် ကိုယ်တိုင်ပြောပြချက်၊ ၂၀၂၀ ခုနှစ် နိုဝင်ဘာ ၊ ဆိပ်ဖြူမြို့၊ ‌ အောင် ကျော်မိုးအဖွဲ့အင်တာဗျူး</ref> == ဗိသုကာလက်ရာ == ပေ ၂၂၀ ပတ်လည်ရှိ စတုရန်းပုံ ရင်ပြင်တော် အလယ်တွင် တည်ထားသည်။ မူလရင်ပြင်တော်ကို ရှေးအုတ်ကြီးများဖြင့် ရင်ပြင်တော်ပြည့် ခင်းထားသည်။ ယခုအခါ ကျောက်ပြားခင်းထားသည်။ ရင်ပြင်ကို ထူထဲသော မဟာရံတံတိုင်း လေး ‌ ဘက် ကာရံထားသည်။ တံတိုင်းများမှာ ထု (၇) ပေ ထူ၍ (၈) ပေ မြင့်သည်။ လေးမျက်နှာတွင် မုခ်တံခါး လေး ပေါက် ပါရှိသည်။ မုခ်ဦးများမှာ လည်း ထုထည် ကောင်းကောင်းနှင့် ခိုင်ခန့်သည်။ ဘုရား တံတိုင်းနှင့် အရှေ့၊ အနောက်၊ တောင်ဖက် မုခ်ဦးများမှာ မူလလက်ရာများဖြစ်သည်။ မဟာရံတံတိုင်း ထောင့် လေး ‌ထောင့်တို့တွင် ‌ထောင့် စေ တီ ငယ် လေးဆူရှိသည်။ စေတီတော်မှာ ဖိနပ်ခုံ ပေ (၉၀) ပတ်လည် နှင့် ထီးတော်ထိပ်အထိ (၁၂၈) ပေ ဉာဏ်တော် ရှိသော ရွှေမင်းဝံဘုရားပုံစံမှာ ညောင်ဦး ရွှေစည်းခုံဘုရား ပုံစံမျိုးဖြစ်သည်။ ‌အောက်ခံ လေးထောင့်ပုံ ဖိနပ်ခုံ နှင့် ပစ္စယာ လေးဆင့် ပါရှိသည်။ ထိုအပေါ် တွင်မှာ စက်ဝိုင်းပုံ ခေါင်းလောင်း နား၊ သပိတ်မှောက်၊ ဖောင်းရစ်၊ ကြာ‌မှောက်၊ ရွဲလုံး၊ ကြာလှန်၊ ငှက်ပျောဖူး၊ ထီး၊ ငှက်မြတ်နား၊ စိန်ဖူး တို့ ပါရှိသည်။ အောက်ပစ္စယာနှစ်ခု၏ ထောင့် လေးထောင့်တို့တွင် ကာလသာအိုးများ ပါရှိသည်။ အထက်ပစ္စယာ နှစ်ခုတို့၏ ‌ထောင့် လေးထောင့် တို့တွင် အရံစေတီငယ်များ ပါရှိသည်။ လေးမျက်နှာ မှ အောက် ပစ္စယာသုံးဆင့်သို့ တက်ဆင်းနိုင်ရန် စောင်းတန်းလှေကား လေးခုပါရှိသည်။ ရင်ပြင်မှ အောက်ဆုံးပစ္စယာသို့ တက်သော လေးဘက်လေးတန်လှေခါးများထိပ်၊ အောက်ဆုံးပစ္စယာနှင့် တညီတည်းနေရာ တွင် မုခ်ဦးလေးဘက် ပါရှိသည်။ ယခုအခါ မုခ်ဦးများတွင် လုံခြုံရေး သံတိုင်တံခါးများ တပ်ဆင်ထားသည်။ ဖိနပ်ခုံ ပစ္စယာ နှင့် လှေခါးများကို ထုံးသင်္ကန်းကပ်လှူထားသည်။ မူလက စေတီတော် ခေါင်းလောင်းပုံ နှင့် အထက်ပိုင်း ကို မှန်စီ ရွှေချထားသော် လည်း ၁၉၉၆ ခုနှစ်တွင် ကြေးသင်္ကန်းကပ်လှူကာ အပေါ်မှ ရွှေချထားသည်။ အရံစေတီနှင့် ကာလသာအိုးများကို ‌‌ရွှေချထားသည်။ အရံစေတီများကို သံထီးများ တင်ကာ ရွှေချထားသည်။ ကာလသာအိုးများတွင် ‌ရွှေချထား‌ သော သံပန်းခိုင်များ စိုက်ထားသည်။ ထီးတော် မှာ သံထီးတော်မြစ်ပြီး ရွှေချထားသည်။ ပုဂံငလျင် ‌အပျက်အစီးများ ပြင်ဆင်အပြီးတွင် ထီးတော် စိန်ဖူးတော် ထက်တွင် မာကျူရီ မီးသီးကြီး တလုံးဖြင့် ထွန်းညှိပူဇော် ထားသည်။ စေတီ ကိုယ်လုံးတော် တောင်ဖက် တွင် အထက်ပစ္စယာမှာ ထီးတော် အောက်အထိ ပြုပြင်ထိန်းသိမ်းရေး သံလှေကားငယ်တစင်း တပ်ဆင်ထားသည်။ ဘုရား ဒါယိကာကြီး မင်းကြီး ဦးလူညို၏ ဗိသုကာဆရာတို့သည် ဘုရားတည်ရာတွင် စနစ်ကျသူများဖြစ်ကြသည်။ ဘုရား မတည်ထားမီ နမူနာ ဗိသုကာ ပုံစံငယ်အဖြစ် ‌[[ရွှေလွန်းပင်ဘုရား]]ကို ဦးစွာတည်ထားခဲ့ရာ ဘုရားဒကာမှာလည်း မင်းကြီးဦးလူညိုပင် ဖြစ်သည်။ ရွှေလွန်းပင် ဘုရားကို ရွှေမင်းဝံဘုရား အရှေ့တောင်ဖက် အနီးတွင် သီးသန့် အချိုးအစားတူ ရင်ပြင်ပရဝုဏ်ဖြင့် ယနေ့တိုင် ဖူး‌တွေ့နိုင်သည်။ ဘုရား ထောင့် လေးထောင့် ခြင်္သေ့ရုပ်များမှာ မူလ ရှေးလက်ရာများဖြစ်ကြသည်။ ‌တောင် ဖက် စောင်း တန်း ခြင်္သေ့ကြီးနှစ်ကောင်မှာ ၁၉၉၀ ပြည့်လွန်နှစ်များက ပြန်လည် ပြင်ဆင်ထားသည်။ ရင်ပြင် အနောက်မြောက်ထောင့် တံခွန်တိုင်မှာလည်း မူလ သစ်သားတံခွန်တိုင် ‌ဆွေးမြေ့ သဖြင့် ကွန်ကရစ်တံခွန်တိုင် ပြန်လည်ပြုလုပ်ထားခြင်းဖြစ်သည်။ ရင်ပြင် မဟာရံတံတိုင်းအတွင်း မူလ သစ်သားအာရုံခံတန်ဆောင်းများကိုဖျက်ပြီး ကွန်ကရစ်တန်ဆောင်းသစ်များကို မဟာရံတံတိုင်းနှင့် ကပ်လျင်၊ ရင်ပြင်ပတ်ချာလည် ဆောက်ထားသည်။ စေတီ အောက်ခြေ မြောက်ဖက်တွင် မာရ်အောင်ရတနာ ရွှေသာလျောင်းဘုရားကြီးက ဂန္ဓာကုဋီတိုက်တော် ရှိသည်။ ရင်ပြင် မဟာရံတံတိုင်းအပြင်ဘက်၊ အနောက်ဖက် မုခ်ဦးအပြင်ဖက်နား သစ်သားဇရပ်မှာ ရှေးကတည်းက တည်ရှိခဲ့သည်။ == ပုဂံငလျင် == [[၁၉၇၅ ပုဂံငလျင်|၁၉၇၅ ခုနှစ် ပုဂံငလျင်ကြီး]] လှုပ်ခတ်စဉ်က ရွှေမင်းဝံဘုရား ထီးတော် မြေခခဲ့ပြီး စေတီတော်မှာလည်း တတိယဖောင်းရစ် နေရာအထိ ပြိုကျပျက်စီးခဲ့ရသည်။ စေတီအရံများလည်း ထီးတော်များ မြေခခဲ့ကာ အရံစေတီတဆူလည်း ပျက်စီးခဲ့သည်။ <ref name=":0" /> အများပြည်သူကောင်းမှုကို ဥက္ကဋ္ဌဦးစောမောင် ၊ တွင်းရေးမှူးဦးလှမောင်၊ တွဲဖက်အတွင်းရေးမှူး ဦးသန်းစိန်တို့ ဦးဆောင်သော ဘဏ္ဍာထိန်းဘုရား‌ဂေါပကအဖွဲ့ က ဩဝါဒါစရိယဆရာတော်ကြီးများ ဩဝါဒခံယူ၍ မူလလက်ရာမပျက်အောင် ဦးစီးပြင်ဆင်ခဲ့ကာ ၁၉၇၆ ခုနှစ် ဧပြီလ တွင် ထီးတင်ပွဲဖြင့် ထီး‌တော်အသစ် တင်လှူပူဇော်ခဲ့သည်။ မှန်စီရွှေချသင်္ကန်းလည်း ကပ်ခဲ့သည်။ <ref name=":0" /> == ဘုရားဘဏ္ဍာတော်ထိန်းဂေါပကအဖွဲ့ == ဘုရားပွဲ နှင့် ဘုရားဝေယျာဝစ္စများ ပြင်ဆင်ထိန်းသိမ်းခြင်းများကို ရွှေမင်းဝံဘုရား ဘဏ္ဍာတော်ထန်းဂေါပကအဖွဲ့က ဦးစီးဆောင်ရွက်သည်။ ဂေါပက ဥက္ကဋ္ဌတာဝန်များကို ဦးစောမောင် (၁၉၇၀-၁၉၉၀) အပြီးတွင် ဦးအောင်ရှိန် (၁၉၉၀-၁၉၉၄) ၊ ဦးတင့်‌မောင် (ဗိုလ်ကြီး၊ ငြိမ်း) (၁၉၉၄-၁၉၉၆))၊ ဦးအုန်း‌ သောင် (၁၉၉၆ -၁၉၉၇) ၊ ဦးဘမြင့် (၁၉၉၇-၂၀၀၄) ၊ ဦးလှမြင့် (၂၀၀၄-၂၀၁၂) ၊ ဦးခင်အောင် (၂၀၁၂-လက်ရှိ) တို့က လက်ဆင့်ကမ်း ထမ်းဆောင် ခဲ့ကြသည်။ <ref name=":0" /> ၁၉၈၉ ခုနှစ်တွင် မာရ်အောင်ရတနာ ရွှေသာလျောင်းဘုရားကြီးကို ဂန္ဓာကုဋီတိုက်တော်နှင့်တကွ တည်ထားခဲ့သည်။ <ref name=":0" /> ၁၉၉၁ ဆိပ်ဖြူတစ်မြို့လုံးနီးပါးပြာကျခဲ့သော မီးကြီးလောင်ကျွမ်းစဉ် မီးရှိန်ကြောင့် မှန်သင်္ကန်းတော်မှာ အရောင်မှိန်လွင့်ပျယ်ခဲ့ရာ ဦးအုန်းသောင် လက်ထက် ၁၉၉၆ မှန်သင်္ကန်းများကိုဖယ်ရှားပြီး ယနေ့ ဖူးမြင်ရသော ရွှေသင်္ကန်းကပ်လှူခဲ့ သည်။ စေတီရင်ပြင် ကျောက်ပြားခင်းခြင်းကို စတင်လုပ်ဆောင်ခဲ့သည်။ ၁၉၉၇ တွင် ကို ဥက္ကဋ္ဌဦးဘမြင့်၊ အတွင်း‌ ရေး မှူးဦးမြင့်သိန်း၊ တွဲဖက်အတွင်းရေးမှူးဦးခင်အောင်၊ ဘဏ္ဍာရေးမှူးဦးချစ်စိန် တို့ဦး‌ဆောင်သော ဂေါ ပ က အဖွဲ့က ပြောင်းလဲ တာဝန်ထမ်းဆောင်ရာ ဦးအုန်း‌ သောင် လက်ထက်က မပြီးပြတ်သော စေတီရင်ပြင် အပြီးခင်းပြီး ၂၀၀၄ တွင် (၁၉၇၆) ထီးတော် ကိုထီး‌တော် သစ် နှင့် စိန်ဖူး‌ော်သစ်များ အစားထိုး တင်လှူသည်။ ရှေးဟောင်းသစ်သားတန်ဆောင်းများကို ကွန်ကရစ်တန်ဆောင်းများတည်ဆောက်သည် ။ ၂၀၀၄ တွင် ဦးလှမြင့် (ဥက္ကဋ္ဌ)၊ ဦးလှငွေ (ဒုဥက္ကဋ္ဌ)၊ ဦးထိန်ဝင်း ၊ ဦးခင်အောင် (အတွင်းရေးမှူး) တို့ တာဝန်ယူခဲ့သည်။ နဂါးရုံဘုရား၊ မဟာဥပဂုတ်၊ မဟာဒုတ် ဆွမ်းလှူဟန် ၊ သုဇာတာ ဃနာနို့ဆွမ်းကပ်ဟန် ၊ အနော်ရထာ အရှင်အရဟံရှိခိုးဟန် ရုပ်တုများ၊ ပါဒခြေတော်ရာ နှင့် ဂန္ဓကုဋီတိုက် တို့ကို တည်ဆောက်ခဲ့သည်။ ၂၀၁၂ ဦးလှမြင့် ကွယ်လွန်ချိန် လက်ရှိဂေါပကဥက္ကဋ္ဌဦးခင်အောင်၊ ဦးခင်မောင်လွင် (ဒုဥက္ကဋ္ဌ)၊ ဦးစိုးတင့် (အတွင်းရေးမှူး)၊ ဦးတင်မောင်ထွေး (တွဲဖက်အတွင်းရေးမှူး)၊ ဦးဝင်းမောင် (ဘဏ္ဍာရေးမှူး) တို့ဦးဆောင်သော အဖွဲ့ဝင် (၂၀) ပါ အဖွဲ့က ဆက်လက် တာဝန်ထမ်းဆောင်သည်။ ၁၃၇'၊ အနံ ၅၈' ၊ အမြင့် ၄၇' သံကူကွန်ကရစ် နှစ်ထပ် သာသနာ့ဗိမာန်တော်ကြီးကို တည်ဆောက်၍ ၂၀၂၀ တွင် ပြီးစီးခဲ့သည်။ == ဘုရားဘွဲ့တော် == မူလဘွဲ့တော် "ရွှေမင်းဝံ" ကို "ရွှေမင်းဝန်" ဟု ပြောင်းရန်အဆိုပြု သူမှာ အနောက်ပိုင်းရပ် ကျောင်းဆရာကြီး ဦးချစ်စိန် ဖြစ်ပါသည်။ ၁၉၇၅ ခုနှစ်က ဖြစ်ပါသည်။ အဆို ကို ဂေါပက က လက်ခံပြီး ဘုရားဆိုင်းဘုတ်တွင် "ရွှေမင်းဝန်" ဟု ပြောင်းလဲ ‌ရေးသားခဲ့ကြပါသည်။ အမည် ပြောင်းပြီးသည်နှင့် ငလျင်ကြီးလှုပ်ကာ ဘုရားကြီး ပြိုကျပျက်စီးခဲ့ရပါသည်။ သို့သော် မြို့လူထုက ဘုရားဒကာ မင်းကြီးဦးလူညို ၏ မူလအမည် "ရွှေမင်းဝံ" ဟုသာ အမြတ်တနိုး ခေါ်ဝေါ် ရေးသား သုံးစွဲကြသည်။ <ref name=":0" /> == ဘုရားပွဲ == ရွှေမင်းဝံမြတ်စွာဘုရားကြီး၏ ဘုရားပွဲကို နှစ်စဉ် [[တန်ဆောင်မုန်းလ]]ဆန်း (၁၁) မှ လပြည့်ကျော် (၄) ရက် အထိ တရားပွဲ ဇာတ်ပွဲ အငြိမ့် မျက်လှည့် ဆက်ကပ် ဘောလုံးပွဲ ဘော်လီဘောပွဲ ခြင်းပွဲ အားကစားပွဲများ ချား ရဟတ် ပျော်ပွဲရွှင်ပွဲ စားသောက်ဆိုင် ဆယ့်နှစ်ပွဲဈေးဆိုင်တန်းများဖြင့် စည်ကားစွာကျင်းပသည်၊ လဆန်း (၁၃)ရက် မှ လပြည့်အထိ ညစဉ် ရပ်ကွက်အလိုက် "ဆီမီးထောင်ပြည့်လှည့်လည်ပူဇော်ပွဲ"၊ လပြည့်နေ့နံနက်တွင် "ဗုဒ္ဓပူဇနိယပူဇော်ပွဲ" နှင့် ဆွမ်းဆန်စိမ်းလောင်းလှူ "ဆွမ်းလုံး"ပွဲ၊ တန်ဆောင်းအလှူရှင်များ၏ "တန်ဆောင်း စတုဒိသာ" ပွဲများ ကို ကျင်းပသည်။ "မြို့လုံးကျွတ်ဘုံကထိန်" နှင့် "စာရေးတန်အလှူ" ပွဲကိုလည်း လပြည့်နေ့နံနက်တွင် တပါတည်း ကျင်းပသည်။ === မီးထွန်းပွဲ === လဆန်း ၁၃၊ ၁၄ လပြည့် ညများတွင် မြို့သူ မြို့သားတို့က "မီးထွန်းလှည့်" ဟု ခေါ်ကြသော ဆီမီးလှည့်လည်ပူဇော်ပွဲကျင်းပသည်။ မြို့ကို စီတန်း လှည့်လည်ကြသဖြင့် "အလှည့်" ဟု အလွယ်ခေါ်ကြပါသည်။ ရပ်ကွက်များ ကိုယ့် "အလှည့်" နှင့်ကိုယ် သီးသန့်လှည့်လည်ကြပါသည်။ အလှည့်များတွင် ပါဝင်သော အမျိုးသမီးများက လှပစွာ ဝတ်စားပြီး ရေနံဆီမီးခွက်များကို သံပန်းကန်ပြားများတွင် တင်ကာ ခေါင်းပေါ်တွင် ရွတ်ပြီး မြို့တပတ်လှည့်ကာ ဘုရားသို့ ဝင်ရောက်ပူဇော်ခြင်းဖြစ်သည်။ ဆီမီးပေါင်းထောင်ကျော်ပါဝင်သဖြင့် "ဆီမီးထောင်ပြည့်" ဟုလည်း အစဉ်အဆက် ခေါ်ဝေါ်ကြပါသည်။ ရပ်ကွက်စုရပ်မှ ထွက်၍ မြို့လမ်းမကြီးများအတိုင်း လှည့်ပြီး ဘုရားရင်ပြင်ကိုဝင် ရင်ပြင်ကိုပတ်ပြီးမှ မီးခွက်များကိုချကာ မီးပူဇော် ကြသည်။ မီးထွန်းလှည့်သူ နှင့် ပရိတ်သတ်များကို အာရုံခံ တန်ဆောင်းများတွင် ဇီးဖြူသီးဆားရည်စိမ်၊ မယ်ဇလီဖူးသုပ် ရိုးရာ ဆေးဖက်ဝင် ရာသီစာစတုဒိသာများ ဧည့်ခံကြပါသည်။ ရိုးရာ အိုးစည်၊ ဒိုးပတ်၊ ဦးရွှေရိုး၊ သူငယ်တော် အက၊ တိုးနယားအက၊ ကျွဲအက၊ နှစ်ကိုယ့်တစိတ်အက၊ ဇီးကွက်စိန်အရုပ်အက (မနူဟာဘုရားပွဲမှ အရုပ်ကြီးများနှင့် ဆင်တူ)၊ ယိမ်းအက၊ တေးသရုပ်ဖော်အက၊ အငြိမ့်အက စသော ဖျော်ဖြေရေးအဖွဲ့ များ လည်း ပါဝင် လှည့်လည်ကြသည်။ === ဘုံကထိန် === ဘုံကထိန်လှည့်လည်ပွဲမှာ အဖိတ်နေ့ နေ့ခင်းပိုင်း၊ ညနေ နှင့် လပြည့်နေ့ နံနက်များ တွင် ကျင်းပသည်။ ကထိန်အလှူပွဲကို ဗုဒ္ဓပူဇနိယပူဇော်ပွဲ၊ ဆွမ်းလုံးပွဲ၊ တန်ဆောင်း စတုဒိသာ ပွဲများနှင့်အတူ လပြည့်နေ့ နံနက် ဘုရားရင်ပြင်တွင် ကျင်းပသည်။ ကထိန်တွင် ညှပ်မကြီး ဟု နှစ်ထပ်သင်္ကန်းကြီး ‌ကို ဝိနည်းတော်နှင့်အတူ ကပ်လှူသည်။ ပဒေသာပင်သီးသော အလှူရန် ပစ္စည်းများကို ကျောင်းတိုက် အရေအတွက် အလိုက် မျှတအောင် ခွဲပုံပြီး စာရေးတန်မဲ အလှူလုပ်သည်။ ၂၀၂၀ ကိုဗစ် ကပ်ရောဂါ ကာလက ကျင်းပသော (၁၇၉) ကြိမ်မြောက် ဘုရားပွဲမှာ အထိန်းအမှတ်ပွဲအဖြစ်သာ ကျင်းပနိုင်ခဲ့သည် ။ == ကိုးကား == {{Reflist}} {{မြန်မာနိုင်ငံရှိ စေတီပုထိုးများ}} [[ကဏ္ဍ:မကွေးတိုင်းဒေသကြီးအတွင်းရှိ စေတီပုထိုးများ]] 007ahrhzd9dc41q1e40e2rm3gcilao9 876743 876737 2025-06-07T04:25:47Z 2001:44C8:45ED:22BF:29F2:4847:E13F:749F /* ဗိသုကာလက်ရာ */ 876743 wikitext text/x-wiki {{Infobox religious building|image=|image_size=240px|caption=ရွှေမင်းဝံစေတီတော်|name=ရွှေမင်းဝံဘုရား|native_name=ဘုရားကြီး|native_name_lang=ရွှေမင်းဝံမြတ်စွာဘုရားကြီး|former_names=ရွှေမင်းဝံမြတ်စွာဘုရား|alternate_names=ရွှေမင်းဝံစေတီတော်|location=ရွှေမင်းဝံစေတီပရဝုဏ်၊ [[ဆိပ်ဖြူမြို့]]၊ [[မြန်မာနိုင်ငံ]]|map_type=မြန်မာနိုင်ငံ|map_size=250|coordinates={{coord|20.908072|94.796286|region:MM|display=inline,title}}|religious_affiliation=[[ဗုဒ္ဓဘာသာ]]|sect=[[ထေရဝါဒ ဗုဒ္ဓဘာသာ]]|antenna_spire={{Convert|39.0144|m|ft|0|abbr=on}}{{Citation needed|date=February 2011}}|roof={{Convert|105|m|ft|0|abbr=on}}{{Citation needed|date=February 2011}}|height_max={{convert|105|m|abbr=on}}|spire_height={{convert|33.528|m|ft|0|abbr=on}}|governing_body=ရွှေမင်းဝံစေတီတော် ဘဏ္ဍာတော်ထိန်းဂေါပကအဖွဲ့|embedded=|year_completed={{circa}} AD ၁၉ ရာစု|architect=မင်းကြီးဦးလူညို |building_type=[[ဗုဒ္ဓဘာသာ]] ဝတ်ပြုရာနေရာ|url=}} '''ရွှေမင်းဝံဘုရား'''သည် [[မြန်မာနိုင်ငံ]] [[မကွေးတိုင်းဒေသကြီး]] [[ဆိပ်ဖြူမြို့]] ယောဝရပ် တွင် မြန်မာသက္ကရာဇ် (၁၂၀၄) (ခရစ်နှစ် ၁၈၄၂) ခုနှစ်က [[စလေမြို့]] ဝန်ကြီး ဦးလူညိုက တည်ထားခဲ့သော ‌စေတီ‌တော်ကြီးဖြစ်သည်။ [[ဖိုင်:Shwe Min Wun Seikphyu.png|thumb|ရွှေမင်းဝံ (ကြီး)၊ ရွှေလွန်းပင် (နောက်ခံအသေး) ‌စေ တီတော်နှစ်ဆူ နှင့် တာဝတိံသာဘုရား (‌အောက် ညာ‌ ထောင့်)]] == တည်နေရာ == မြန်မာနိုင်ငံ [[မကွေးတိုင်းဒေသကြီး]] [[ဆိပ်ဖြူမြို့]] အလယ်ပိုင်းရပ်ကွက် နှင့် ယောဝရပ်ကွက် နှစ်ခုအကြားတွင် တည်ရှိသည်။ ဘုရား ‌တောင်ဖက်နတ်လမ်း အဆုံးရှိ ခြင်္သေ့ကြီးနှစ်‌‌ကောင် နေရာတွင် ရှေးက ဧရာဝတီမြစ်‌ ရေကြီးချိန် လှေဆိပ် ရှိဖူးသည်။ == သမိုင်း == တည်ထားစဉ်က စစ်ကိုင်း မင်းဝံတောင် အောင်မြေကို ဖိနပ်ခုံတွင်ခင်းခဲ့သည်ကို အစွဲပြုပြီး ဘွဲ့တော်ကို ရွှေမင်းဝံ ဟု သမုတ်ခဲ့ သည် ဟု ဆိုသည်။<ref name=":0" /> ဆိပ်ဖြူမြို့သူ မြို့သားတို့က "ဘုရားကြီး" ဟု ခေါ် ကြသော "ရွှေမင်းဝံမြတ်စွာဘုရားစေတီတော်ကြီး"ကို မြန်မာသက္ကရာဇ် (၁၂၀၄) (ခရစ်နှစ် ၁၈၄၂) ခုနှစ် တန်ဆောင်မုန်းလပြည့်နေ့ တွင် ဘုရားဒါယိကာ မင်းကြီးဦးလူညိုက တည်ထားကိုးကွယ် ထီးတင်ခဲ့သည် <ref>ရွှေမင်းဝံဘုရားကြီး ဘုရားမုခ်ဦးကမ္ပည်းမှတ်တမ်းစာ</ref>။ ဦးလူညို၏ ဗိသုကာဆရာတို့သည် ဘုရားတည်ရာတွင် စနစ်ကျသူများဖြစ်ကြသည်။ ဘုရား မတည်ထားမီ နမူနာ ဗိသုကာ ပုံစံငယ်အဖြစ် ‌[[ရွှေလွန်းပင်ဘုရား]]ကို ဦးစွာတည်ထားခဲ့ရာ ရွှေလွန်းပင် ဘုရားကို ရွှေမင်းဝံဘုရားအနီးတွင် သီးသန့် ပရဝုဏ်ဖြင့် ယနေ့တိုင် ဖူး‌တွေ့နိုင်သည်။ ဘုရားတည်ပြီးသည့်နှစ်မှာ [[၁၈၃၉ အင်းဝငလျင်|အင်းဝငလျင်]]ကြီးလှုပ်အပြီး သုံးနှစ်ခန့်အကြာ၊ [[သာယာဝတီမင်း]] ‌အောက်ပြည်အောက်ရွာသို့ စုန်ဆင်း၍ ‌[[ရွှေတိဂုံစေတီတော်|ရွှေတိဂုံဘုရား]]၊ ‌[[ရွှေမော်ဓောဘုရား(ပဲခူး)|ရွှေမော်ဓောဘုရား]]များ ဘုရားဖူးခရီးထွက် အပြီး တစ်နှစ်ခန့်အကြာတွင် ဖြစ်သည်။ ဘုရား‌ တောင် ဖက် ရတနာဘုံကျော် တိုက် ကျွန်းသား အဆောက်အအုံ ‌ကျောင်းဟောင်းကြီး မှာ ထိုခေတ် လက်ရာပင်ဖြစ်သည်။ == ဘုရား ဒါယိကာ == ဘုရားဒါယိကာ ဦးလူညို မှာ ကုန်းဘောင် ရှစ်ဆက်မြောက်ဘုရင် သာယာဝတီမင်းလက်ထက် စလေမြို့ "ဝန်ကြီး" ရာထူး ထမ်းဆောင်ရသူဖြစ်သည်။ မကွေးနယ် ဆိပ်ဖြူမြို့သူကြီး ဦးပွား (နောင်အခါ ရေနံချောင်းမြို့ ဝန်ကြီး)၏ ဘခင်လည်းဖြစ်သည် <ref>ကုန်းဘောင်ခေတ်မင်းမှုထမ်းများအဘိဓာန်၊ တင်နိုင်တိုး</ref> ။ ဦးလူညိုသည် ဆိပ်ဖြူ ထန်း‌ချောင်းရွာဇာတိဖြစ်သည်။ <ref name=":0">ရွှေမင်းဝန်ဘုရား ဘဏ္ဍာတော်ထိန်းဂေါပကအဖွဲ့ ဥက္ကဋ္ဌ ဦးခင်အောင် ကိုယ်တိုင်ပြောပြချက်၊ ၂၀၂၀ ခုနှစ် နိုဝင်ဘာ ၊ ဆိပ်ဖြူမြို့၊ ‌ အောင် ကျော်မိုးအဖွဲ့အင်တာဗျူး</ref> == ဗိသုကာလက်ရာ == ပေ ၂၂၀ ပတ်လည်ရှိ စတုရန်းပုံ ရင်ပြင်တော် အလယ်တွင် တည်ထားသည်။ မူလရင်ပြင်တော်ကို ရှေးအုတ်ကြီးများဖြင့် ရင်ပြင်တော်ပြည့် ခင်းထားသည်။ ယခုအခါ ကျောက်ပြားခင်းထားသည်။ ရင်ပြင်ကို ထူထဲသော မဟာရံတံတိုင်း လေး ‌ ဘက် ကာရံထားသည်။ တံတိုင်းများမှာ ထု (၇) ပေ ထူ၍ (၈) ပေ မြင့်သည်။ ရင်ပြင်တော် မုခ်ဦးများဆီသို့ အဝင် နတ်လမ်း ‌ေးခု ပါရှိသည်။ လေးမျက်နှာတွင် မုခ်တံခါး လေး ပေါက် ပါရှိသည်။ မုခ်ဦးများမှာ လည်း ထုထည် ကောင်းကောင်းနှင့် ခိုင်ခန့်သည်။ ဘုရား တံတိုင်းနှင့် အရှေ့၊ အနောက်၊ တောင်ဖက် မုခ်ဦးများမှာ မူလလက်ရာများဖြစ်သည်။ မဟာရံတံတိုင်း ထောင့် လေး ‌ထောင့်တို့တွင် ‌ထောင့် စေ တီ ငယ် လေးဆူရှိသည်။ စေတီတော်မှာ ဖိနပ်ခုံ ပေ (၉၀) ပတ်လည် နှင့် ထီးတော်ထိပ်အထိ (၁၂၈) ပေ ဉာဏ်တော် ရှိသော ရွှေမင်းဝံဘုရားပုံစံမှာ ညောင်ဦး ရွှေစည်းခုံဘုရား ပုံစံမျိုးဖြစ်သည်။ ‌အောက်ခံ လေးထောင့်ပုံ ဖိနပ်ခုံ နှင့် ပစ္စယာ လေးဆင့် ပါရှိသည်။ ထိုအပေါ် တွင်မှာ စက်ဝိုင်းပုံ ခေါင်းလောင်း နား၊ သပိတ်မှောက်၊ ဖောင်းရစ်၊ ကြာ‌မှောက်၊ ရွဲလုံး၊ ကြာလှန်၊ ငှက်ပျောဖူး၊ ထီး၊ ငှက်မြတ်နား၊ စိန်ဖူး တို့ ပါရှိသည်။ အောက်ပစ္စယာနှစ်ခု၏ ထောင့် လေးထောင့်တို့တွင် ကာလသာအိုးများ ပါရှိသည်။ အထက်ပစ္စယာ နှစ်ခုတို့၏ ‌ထောင့် လေးထောင့် တို့တွင် အရံစေတီငယ်များ ပါရှိသည်။ လေးမျက်နှာ မှ အောက် ပစ္စယာသုံးဆင့်သို့ တက်ဆင်းနိုင်ရန် စောင်းတန်းလှေကား လေးခုပါရှိသည်။ ရင်ပြင်မှ အောက်ဆုံးပစ္စယာသို့ တက်သော လေးဘက်လေးတန်လှေခါးများထိပ်၊ အောက်ဆုံးပစ္စယာနှင့် တညီတည်းနေရာ တွင် မုခ်ဦးလေးဘက် ပါရှိသည်။ ယခုအခါ မုခ်ဦးများတွင် လုံခြုံရေး သံတိုင်တံခါးများ တပ်ဆင်ထားသည်။ ဖိနပ်ခုံ ပစ္စယာ နှင့် လှေခါးများကို ထုံးသင်္ကန်းကပ်လှူထားသည်။ မူလက စေတီတော် ခေါင်းလောင်းပုံ နှင့် အထက်ပိုင်း ကို မှန်စီ ရွှေချထားသော် လည်း ၁၉၉၆ ခုနှစ်တွင် ကြေးသင်္ကန်းကပ်လှူကာ အပေါ်မှ ရွှေချထားသည်။ အရံစေတီနှင့် ကာလသာအိုးများကို ‌‌ရွှေချထားသည်။ အရံစေတီများကို သံထီးများ တင်ကာ ရွှေချထားသည်။ ကာလသာအိုးများတွင် ‌ရွှေချထား‌ သော သံပန်းခိုင်များ စိုက်ထားသည်။ ထီးတော် မှာ သံထီးတော်မြစ်ပြီး ရွှေချထားသည်။ ပုဂံငလျင် ‌အပျက်အစီးများ ပြင်ဆင်အပြီးတွင် ထီးတော် စိန်ဖူးတော် ထက်တွင် မာကျူရီ မီးသီးကြီး တလုံးဖြင့် ထွန်းညှိပူဇော် ထားသည်။ စေတီ ကိုယ်လုံးတော် တောင်ဖက် တွင် အထက်ပစ္စယာမှာ ထီးတော် အောက်အထိ ပြုပြင်ထိန်းသိမ်းရေး သံလှေကားငယ်တစင်း တပ်ဆင်ထားသည်။ ဘုရား ဒါယိကာကြီး မင်းကြီး ဦးလူညို၏ ဗိသုကာဆရာတို့သည် ဘုရားတည်ရာတွင် စနစ်ကျသူများဖြစ်ကြသည်။ ဘုရား မတည်ထားမီ နမူနာ ဗိသုကာ ပုံစံငယ်အဖြစ် ‌[[ရွှေလွန်းပင်ဘုရား]]ကို ဦးစွာတည်ထားခဲ့ရာ ဘုရားဒကာမှာလည်း မင်းကြီးဦးလူညိုပင် ဖြစ်သည်။ ရွှေလွန်းပင် ဘုရားကို ရွှေမင်းဝံဘုရား အရှေ့တောင်ဖက် အနီးတွင် သီးသန့် အချိုးအစားတူ ရင်ပြင်ပရဝုဏ်ဖြင့် ယနေ့တိုင် ဖူး‌တွေ့နိုင်သည်။ ဘုရား ထောင့် လေးထောင့် ခြင်္သေ့ရုပ်များမှာ မူလ ရှေးလက်ရာများဖြစ်ကြသည်။ ‌တောင် ဖက် စောင်း တန်း ခြင်္သေ့ကြီးနှစ်ကောင်မှာ ၁၉၉၀ ပြည့်လွန်နှစ်များက ပြန်လည် ပြင်ဆင်ထားသည်။ ရင်ပြင် အနောက်မြောက်ထောင့် တံခွန်တိုင်မှာလည်း မူလ သစ်သားတံခွန်တိုင် ‌ဆွေးမြေ့ သဖြင့် ကွန်ကရစ်တံခွန်တိုင် ပြန်လည်ပြုလုပ်ထားခြင်းဖြစ်သည်။ ရင်ပြင် မဟာရံတံတိုင်းအတွင်း မူလ သစ်သားအာရုံခံတန်ဆောင်းများကိုဖျက်ပြီး ကွန်ကရစ်တန်ဆောင်းသစ်များကို မဟာရံတံတိုင်းနှင့် ကပ်လျင်၊ ရင်ပြင်ပတ်ချာလည် ဆောက်ထားသည်။ စေတီ အောက်ခြေ မြောက်ဖက်တွင် မာရ်အောင်ရတနာ ရွှေသာလျောင်းဘုရားကြီးက ဂန္ဓာကုဋီတိုက်တော် ရှိသည်။ ရင်ပြင် မဟာရံတံတိုင်းအပြင်ဘက်၊ အနောက်ဖက် မုခ်ဦးအပြင်ဖက်နား သစ်သားဇရပ်မှာ ရှေးကတည်းက တည်ရှိခဲ့သည်။ == ပုဂံငလျင် == [[၁၉၇၅ ပုဂံငလျင်|၁၉၇၅ ခုနှစ် ပုဂံငလျင်ကြီး]] လှုပ်ခတ်စဉ်က ရွှေမင်းဝံဘုရား ထီးတော် မြေခခဲ့ပြီး စေတီတော်မှာလည်း တတိယဖောင်းရစ် နေရာအထိ ပြိုကျပျက်စီးခဲ့ရသည်။ စေတီအရံများလည်း ထီးတော်များ မြေခခဲ့ကာ အရံစေတီတဆူလည်း ပျက်စီးခဲ့သည်။ <ref name=":0" /> အများပြည်သူကောင်းမှုကို ဥက္ကဋ္ဌဦးစောမောင် ၊ တွင်းရေးမှူးဦးလှမောင်၊ တွဲဖက်အတွင်းရေးမှူး ဦးသန်းစိန်တို့ ဦးဆောင်သော ဘဏ္ဍာထိန်းဘုရား‌ဂေါပကအဖွဲ့ က ဩဝါဒါစရိယဆရာတော်ကြီးများ ဩဝါဒခံယူ၍ မူလလက်ရာမပျက်အောင် ဦးစီးပြင်ဆင်ခဲ့ကာ ၁၉၇၆ ခုနှစ် ဧပြီလ တွင် ထီးတင်ပွဲဖြင့် ထီး‌တော်အသစ် တင်လှူပူဇော်ခဲ့သည်။ မှန်စီရွှေချသင်္ကန်းလည်း ကပ်ခဲ့သည်။ <ref name=":0" /> == ဘုရားဘဏ္ဍာတော်ထိန်းဂေါပကအဖွဲ့ == ဘုရားပွဲ နှင့် ဘုရားဝေယျာဝစ္စများ ပြင်ဆင်ထိန်းသိမ်းခြင်းများကို ရွှေမင်းဝံဘုရား ဘဏ္ဍာတော်ထန်းဂေါပကအဖွဲ့က ဦးစီးဆောင်ရွက်သည်။ ဂေါပက ဥက္ကဋ္ဌတာဝန်များကို ဦးစောမောင် (၁၉၇၀-၁၉၉၀) အပြီးတွင် ဦးအောင်ရှိန် (၁၉၉၀-၁၉၉၄) ၊ ဦးတင့်‌မောင် (ဗိုလ်ကြီး၊ ငြိမ်း) (၁၉၉၄-၁၉၉၆))၊ ဦးအုန်း‌ သောင် (၁၉၉၆ -၁၉၉၇) ၊ ဦးဘမြင့် (၁၉၉၇-၂၀၀၄) ၊ ဦးလှမြင့် (၂၀၀၄-၂၀၁၂) ၊ ဦးခင်အောင် (၂၀၁၂-လက်ရှိ) တို့က လက်ဆင့်ကမ်း ထမ်းဆောင် ခဲ့ကြသည်။ <ref name=":0" /> ၁၉၈၉ ခုနှစ်တွင် မာရ်အောင်ရတနာ ရွှေသာလျောင်းဘုရားကြီးကို ဂန္ဓာကုဋီတိုက်တော်နှင့်တကွ တည်ထားခဲ့သည်။ <ref name=":0" /> ၁၉၉၁ ဆိပ်ဖြူတစ်မြို့လုံးနီးပါးပြာကျခဲ့သော မီးကြီးလောင်ကျွမ်းစဉ် မီးရှိန်ကြောင့် မှန်သင်္ကန်းတော်မှာ အရောင်မှိန်လွင့်ပျယ်ခဲ့ရာ ဦးအုန်းသောင် လက်ထက် ၁၉၉၆ မှန်သင်္ကန်းများကိုဖယ်ရှားပြီး ယနေ့ ဖူးမြင်ရသော ရွှေသင်္ကန်းကပ်လှူခဲ့ သည်။ စေတီရင်ပြင် ကျောက်ပြားခင်းခြင်းကို စတင်လုပ်ဆောင်ခဲ့သည်။ ၁၉၉၇ တွင် ကို ဥက္ကဋ္ဌဦးဘမြင့်၊ အတွင်း‌ ရေး မှူးဦးမြင့်သိန်း၊ တွဲဖက်အတွင်းရေးမှူးဦးခင်အောင်၊ ဘဏ္ဍာရေးမှူးဦးချစ်စိန် တို့ဦး‌ဆောင်သော ဂေါ ပ က အဖွဲ့က ပြောင်းလဲ တာဝန်ထမ်းဆောင်ရာ ဦးအုန်း‌ သောင် လက်ထက်က မပြီးပြတ်သော စေတီရင်ပြင် အပြီးခင်းပြီး ၂၀၀၄ တွင် (၁၉၇၆) ထီးတော် ကိုထီး‌တော် သစ် နှင့် စိန်ဖူး‌ော်သစ်များ အစားထိုး တင်လှူသည်။ ရှေးဟောင်းသစ်သားတန်ဆောင်းများကို ကွန်ကရစ်တန်ဆောင်းများတည်ဆောက်သည် ။ ၂၀၀၄ တွင် ဦးလှမြင့် (ဥက္ကဋ္ဌ)၊ ဦးလှငွေ (ဒုဥက္ကဋ္ဌ)၊ ဦးထိန်ဝင်း ၊ ဦးခင်အောင် (အတွင်းရေးမှူး) တို့ တာဝန်ယူခဲ့သည်။ နဂါးရုံဘုရား၊ မဟာဥပဂုတ်၊ မဟာဒုတ် ဆွမ်းလှူဟန် ၊ သုဇာတာ ဃနာနို့ဆွမ်းကပ်ဟန် ၊ အနော်ရထာ အရှင်အရဟံရှိခိုးဟန် ရုပ်တုများ၊ ပါဒခြေတော်ရာ နှင့် ဂန္ဓကုဋီတိုက် တို့ကို တည်ဆောက်ခဲ့သည်။ ၂၀၁၂ ဦးလှမြင့် ကွယ်လွန်ချိန် လက်ရှိဂေါပကဥက္ကဋ္ဌဦးခင်အောင်၊ ဦးခင်မောင်လွင် (ဒုဥက္ကဋ္ဌ)၊ ဦးစိုးတင့် (အတွင်းရေးမှူး)၊ ဦးတင်မောင်ထွေး (တွဲဖက်အတွင်းရေးမှူး)၊ ဦးဝင်းမောင် (ဘဏ္ဍာရေးမှူး) တို့ဦးဆောင်သော အဖွဲ့ဝင် (၂၀) ပါ အဖွဲ့က ဆက်လက် တာဝန်ထမ်းဆောင်သည်။ ၁၃၇'၊ အနံ ၅၈' ၊ အမြင့် ၄၇' သံကူကွန်ကရစ် နှစ်ထပ် သာသနာ့ဗိမာန်တော်ကြီးကို တည်ဆောက်၍ ၂၀၂၀ တွင် ပြီးစီးခဲ့သည်။ == ဘုရားဘွဲ့တော် == မူလဘွဲ့တော် "ရွှေမင်းဝံ" ကို "ရွှေမင်းဝန်" ဟု ပြောင်းရန်အဆိုပြု သူမှာ အနောက်ပိုင်းရပ် ကျောင်းဆရာကြီး ဦးချစ်စိန် ဖြစ်ပါသည်။ ၁၉၇၅ ခုနှစ်က ဖြစ်ပါသည်။ အဆို ကို ဂေါပက က လက်ခံပြီး ဘုရားဆိုင်းဘုတ်တွင် "ရွှေမင်းဝန်" ဟု ပြောင်းလဲ ‌ရေးသားခဲ့ကြပါသည်။ အမည် ပြောင်းပြီးသည်နှင့် ငလျင်ကြီးလှုပ်ကာ ဘုရားကြီး ပြိုကျပျက်စီးခဲ့ရပါသည်။ သို့သော် မြို့လူထုက ဘုရားဒကာ မင်းကြီးဦးလူညို ၏ မူလအမည် "ရွှေမင်းဝံ" ဟုသာ အမြတ်တနိုး ခေါ်ဝေါ် ရေးသား သုံးစွဲကြသည်။ <ref name=":0" /> == ဘုရားပွဲ == ရွှေမင်းဝံမြတ်စွာဘုရားကြီး၏ ဘုရားပွဲကို နှစ်စဉ် [[တန်ဆောင်မုန်းလ]]ဆန်း (၁၁) မှ လပြည့်ကျော် (၄) ရက် အထိ တရားပွဲ ဇာတ်ပွဲ အငြိမ့် မျက်လှည့် ဆက်ကပ် ဘောလုံးပွဲ ဘော်လီဘောပွဲ ခြင်းပွဲ အားကစားပွဲများ ချား ရဟတ် ပျော်ပွဲရွှင်ပွဲ စားသောက်ဆိုင် ဆယ့်နှစ်ပွဲဈေးဆိုင်တန်းများဖြင့် စည်ကားစွာကျင်းပသည်၊ လဆန်း (၁၃)ရက် မှ လပြည့်အထိ ညစဉ် ရပ်ကွက်အလိုက် "ဆီမီးထောင်ပြည့်လှည့်လည်ပူဇော်ပွဲ"၊ လပြည့်နေ့နံနက်တွင် "ဗုဒ္ဓပူဇနိယပူဇော်ပွဲ" နှင့် ဆွမ်းဆန်စိမ်းလောင်းလှူ "ဆွမ်းလုံး"ပွဲ၊ တန်ဆောင်းအလှူရှင်များ၏ "တန်ဆောင်း စတုဒိသာ" ပွဲများ ကို ကျင်းပသည်။ "မြို့လုံးကျွတ်ဘုံကထိန်" နှင့် "စာရေးတန်အလှူ" ပွဲကိုလည်း လပြည့်နေ့နံနက်တွင် တပါတည်း ကျင်းပသည်။ === မီးထွန်းပွဲ === လဆန်း ၁၃၊ ၁၄ လပြည့် ညများတွင် မြို့သူ မြို့သားတို့က "မီးထွန်းလှည့်" ဟု ခေါ်ကြသော ဆီမီးလှည့်လည်ပူဇော်ပွဲကျင်းပသည်။ မြို့ကို စီတန်း လှည့်လည်ကြသဖြင့် "အလှည့်" ဟု အလွယ်ခေါ်ကြပါသည်။ ရပ်ကွက်များ ကိုယ့် "အလှည့်" နှင့်ကိုယ် သီးသန့်လှည့်လည်ကြပါသည်။ အလှည့်များတွင် ပါဝင်သော အမျိုးသမီးများက လှပစွာ ဝတ်စားပြီး ရေနံဆီမီးခွက်များကို သံပန်းကန်ပြားများတွင် တင်ကာ ခေါင်းပေါ်တွင် ရွတ်ပြီး မြို့တပတ်လှည့်ကာ ဘုရားသို့ ဝင်ရောက်ပူဇော်ခြင်းဖြစ်သည်။ ဆီမီးပေါင်းထောင်ကျော်ပါဝင်သဖြင့် "ဆီမီးထောင်ပြည့်" ဟုလည်း အစဉ်အဆက် ခေါ်ဝေါ်ကြပါသည်။ ရပ်ကွက်စုရပ်မှ ထွက်၍ မြို့လမ်းမကြီးများအတိုင်း လှည့်ပြီး ဘုရားရင်ပြင်ကိုဝင် ရင်ပြင်ကိုပတ်ပြီးမှ မီးခွက်များကိုချကာ မီးပူဇော် ကြသည်။ မီးထွန်းလှည့်သူ နှင့် ပရိတ်သတ်များကို အာရုံခံ တန်ဆောင်းများတွင် ဇီးဖြူသီးဆားရည်စိမ်၊ မယ်ဇလီဖူးသုပ် ရိုးရာ ဆေးဖက်ဝင် ရာသီစာစတုဒိသာများ ဧည့်ခံကြပါသည်။ ရိုးရာ အိုးစည်၊ ဒိုးပတ်၊ ဦးရွှေရိုး၊ သူငယ်တော် အက၊ တိုးနယားအက၊ ကျွဲအက၊ နှစ်ကိုယ့်တစိတ်အက၊ ဇီးကွက်စိန်အရုပ်အက (မနူဟာဘုရားပွဲမှ အရုပ်ကြီးများနှင့် ဆင်တူ)၊ ယိမ်းအက၊ တေးသရုပ်ဖော်အက၊ အငြိမ့်အက စသော ဖျော်ဖြေရေးအဖွဲ့ များ လည်း ပါဝင် လှည့်လည်ကြသည်။ === ဘုံကထိန် === ဘုံကထိန်လှည့်လည်ပွဲမှာ အဖိတ်နေ့ နေ့ခင်းပိုင်း၊ ညနေ နှင့် လပြည့်နေ့ နံနက်များ တွင် ကျင်းပသည်။ ကထိန်အလှူပွဲကို ဗုဒ္ဓပူဇနိယပူဇော်ပွဲ၊ ဆွမ်းလုံးပွဲ၊ တန်ဆောင်း စတုဒိသာ ပွဲများနှင့်အတူ လပြည့်နေ့ နံနက် ဘုရားရင်ပြင်တွင် ကျင်းပသည်။ ကထိန်တွင် ညှပ်မကြီး ဟု နှစ်ထပ်သင်္ကန်းကြီး ‌ကို ဝိနည်းတော်နှင့်အတူ ကပ်လှူသည်။ ပဒေသာပင်သီးသော အလှူရန် ပစ္စည်းများကို ကျောင်းတိုက် အရေအတွက် အလိုက် မျှတအောင် ခွဲပုံပြီး စာရေးတန်မဲ အလှူလုပ်သည်။ ၂၀၂၀ ကိုဗစ် ကပ်ရောဂါ ကာလက ကျင်းပသော (၁၇၉) ကြိမ်မြောက် ဘုရားပွဲမှာ အထိန်းအမှတ်ပွဲအဖြစ်သာ ကျင်းပနိုင်ခဲ့သည် ။ == ကိုးကား == {{Reflist}} {{မြန်မာနိုင်ငံရှိ စေတီပုထိုးများ}} [[ကဏ္ဍ:မကွေးတိုင်းဒေသကြီးအတွင်းရှိ စေတီပုထိုးများ]] t4sxrv6dnsc2ttzhki9gxz2jozgj5k0 876744 876743 2025-06-07T04:26:57Z 2001:44C8:45ED:22BF:29F2:4847:E13F:749F /* ဗိသုကာလက်ရာ */ 876744 wikitext text/x-wiki {{Infobox religious building|image=|image_size=240px|caption=ရွှေမင်းဝံစေတီတော်|name=ရွှေမင်းဝံဘုရား|native_name=ဘုရားကြီး|native_name_lang=ရွှေမင်းဝံမြတ်စွာဘုရားကြီး|former_names=ရွှေမင်းဝံမြတ်စွာဘုရား|alternate_names=ရွှေမင်းဝံစေတီတော်|location=ရွှေမင်းဝံစေတီပရဝုဏ်၊ [[ဆိပ်ဖြူမြို့]]၊ [[မြန်မာနိုင်ငံ]]|map_type=မြန်မာနိုင်ငံ|map_size=250|coordinates={{coord|20.908072|94.796286|region:MM|display=inline,title}}|religious_affiliation=[[ဗုဒ္ဓဘာသာ]]|sect=[[ထေရဝါဒ ဗုဒ္ဓဘာသာ]]|antenna_spire={{Convert|39.0144|m|ft|0|abbr=on}}{{Citation needed|date=February 2011}}|roof={{Convert|105|m|ft|0|abbr=on}}{{Citation needed|date=February 2011}}|height_max={{convert|105|m|abbr=on}}|spire_height={{convert|33.528|m|ft|0|abbr=on}}|governing_body=ရွှေမင်းဝံစေတီတော် ဘဏ္ဍာတော်ထိန်းဂေါပကအဖွဲ့|embedded=|year_completed={{circa}} AD ၁၉ ရာစု|architect=မင်းကြီးဦးလူညို |building_type=[[ဗုဒ္ဓဘာသာ]] ဝတ်ပြုရာနေရာ|url=}} '''ရွှေမင်းဝံဘုရား'''သည် [[မြန်မာနိုင်ငံ]] [[မကွေးတိုင်းဒေသကြီး]] [[ဆိပ်ဖြူမြို့]] ယောဝရပ် တွင် မြန်မာသက္ကရာဇ် (၁၂၀၄) (ခရစ်နှစ် ၁၈၄၂) ခုနှစ်က [[စလေမြို့]] ဝန်ကြီး ဦးလူညိုက တည်ထားခဲ့သော ‌စေတီ‌တော်ကြီးဖြစ်သည်။ [[ဖိုင်:Shwe Min Wun Seikphyu.png|thumb|ရွှေမင်းဝံ (ကြီး)၊ ရွှေလွန်းပင် (နောက်ခံအသေး) ‌စေ တီတော်နှစ်ဆူ နှင့် တာဝတိံသာဘုရား (‌အောက် ညာ‌ ထောင့်)]] == တည်နေရာ == မြန်မာနိုင်ငံ [[မကွေးတိုင်းဒေသကြီး]] [[ဆိပ်ဖြူမြို့]] အလယ်ပိုင်းရပ်ကွက် နှင့် ယောဝရပ်ကွက် နှစ်ခုအကြားတွင် တည်ရှိသည်။ ဘုရား ‌တောင်ဖက်နတ်လမ်း အဆုံးရှိ ခြင်္သေ့ကြီးနှစ်‌‌ကောင် နေရာတွင် ရှေးက ဧရာဝတီမြစ်‌ ရေကြီးချိန် လှေဆိပ် ရှိဖူးသည်။ == သမိုင်း == တည်ထားစဉ်က စစ်ကိုင်း မင်းဝံတောင် အောင်မြေကို ဖိနပ်ခုံတွင်ခင်းခဲ့သည်ကို အစွဲပြုပြီး ဘွဲ့တော်ကို ရွှေမင်းဝံ ဟု သမုတ်ခဲ့ သည် ဟု ဆိုသည်။<ref name=":0" /> ဆိပ်ဖြူမြို့သူ မြို့သားတို့က "ဘုရားကြီး" ဟု ခေါ် ကြသော "ရွှေမင်းဝံမြတ်စွာဘုရားစေတီတော်ကြီး"ကို မြန်မာသက္ကရာဇ် (၁၂၀၄) (ခရစ်နှစ် ၁၈၄၂) ခုနှစ် တန်ဆောင်မုန်းလပြည့်နေ့ တွင် ဘုရားဒါယိကာ မင်းကြီးဦးလူညိုက တည်ထားကိုးကွယ် ထီးတင်ခဲ့သည် <ref>ရွှေမင်းဝံဘုရားကြီး ဘုရားမုခ်ဦးကမ္ပည်းမှတ်တမ်းစာ</ref>။ ဦးလူညို၏ ဗိသုကာဆရာတို့သည် ဘုရားတည်ရာတွင် စနစ်ကျသူများဖြစ်ကြသည်။ ဘုရား မတည်ထားမီ နမူနာ ဗိသုကာ ပုံစံငယ်အဖြစ် ‌[[ရွှေလွန်းပင်ဘုရား]]ကို ဦးစွာတည်ထားခဲ့ရာ ရွှေလွန်းပင် ဘုရားကို ရွှေမင်းဝံဘုရားအနီးတွင် သီးသန့် ပရဝုဏ်ဖြင့် ယနေ့တိုင် ဖူး‌တွေ့နိုင်သည်။ ဘုရားတည်ပြီးသည့်နှစ်မှာ [[၁၈၃၉ အင်းဝငလျင်|အင်းဝငလျင်]]ကြီးလှုပ်အပြီး သုံးနှစ်ခန့်အကြာ၊ [[သာယာဝတီမင်း]] ‌အောက်ပြည်အောက်ရွာသို့ စုန်ဆင်း၍ ‌[[ရွှေတိဂုံစေတီတော်|ရွှေတိဂုံဘုရား]]၊ ‌[[ရွှေမော်ဓောဘုရား(ပဲခူး)|ရွှေမော်ဓောဘုရား]]များ ဘုရားဖူးခရီးထွက် အပြီး တစ်နှစ်ခန့်အကြာတွင် ဖြစ်သည်။ ဘုရား‌ တောင် ဖက် ရတနာဘုံကျော် တိုက် ကျွန်းသား အဆောက်အအုံ ‌ကျောင်းဟောင်းကြီး မှာ ထိုခေတ် လက်ရာပင်ဖြစ်သည်။ == ဘုရား ဒါယိကာ == ဘုရားဒါယိကာ ဦးလူညို မှာ ကုန်းဘောင် ရှစ်ဆက်မြောက်ဘုရင် သာယာဝတီမင်းလက်ထက် စလေမြို့ "ဝန်ကြီး" ရာထူး ထမ်းဆောင်ရသူဖြစ်သည်။ မကွေးနယ် ဆိပ်ဖြူမြို့သူကြီး ဦးပွား (နောင်အခါ ရေနံချောင်းမြို့ ဝန်ကြီး)၏ ဘခင်လည်းဖြစ်သည် <ref>ကုန်းဘောင်ခေတ်မင်းမှုထမ်းများအဘိဓာန်၊ တင်နိုင်တိုး</ref> ။ ဦးလူညိုသည် ဆိပ်ဖြူ ထန်း‌ချောင်းရွာဇာတိဖြစ်သည်။ <ref name=":0">ရွှေမင်းဝန်ဘုရား ဘဏ္ဍာတော်ထိန်းဂေါပကအဖွဲ့ ဥက္ကဋ္ဌ ဦးခင်အောင် ကိုယ်တိုင်ပြောပြချက်၊ ၂၀၂၀ ခုနှစ် နိုဝင်ဘာ ၊ ဆိပ်ဖြူမြို့၊ ‌ အောင် ကျော်မိုးအဖွဲ့အင်တာဗျူး</ref> == ဗိသုကာလက်ရာ == ပေ ၂၂၀ ပတ်လည်ရှိ စတုရန်းပုံ ရင်ပြင်တော် အလယ်တွင် တည်ထားသည်။ မူလရင်ပြင်တော်ကို ရှေးအုတ်ကြီးများဖြင့် ရင်ပြင်တော်ပြည့် ခင်းထားသည်။ ယခုအခါ ကျောက်ပြားခင်းထားသည်။ ရင်ပြင်ကို ထူထဲသော မဟာရံတံတိုင်း လေး ‌ ဘက် ကာရံထားသည်။ တံတိုင်းများမှာ ထု (၇) ပေ ထူ၍ (၈) ပေ မြင့်သည်။ ရင်ပြင်တော် မုခ်ဦးများဆီသို့ အဝင် နတ်လမ်း ‌လေး ခု ပါရှိသည်။ ‌ောင်ဘက် နတ်လမ်းများအဆုံး ဘေးနှစ်ဘက် တွင် ခြင်္သေ့ကြီးနှစ်ကောင် ရှိပါသည်။ လေးမျက်နှာတွင် မုခ်တံခါး လေး ပေါက် ပါရှိသည်။ မုခ်ဦးများမှာ လည်း ထုထည် ကောင်းကောင်းနှင့် ခိုင်ခန့်သည်။ ဘုရား တံတိုင်းနှင့် အရှေ့၊ အနောက်၊ တောင်ဖက် မုခ်ဦးများမှာ မူလလက်ရာများဖြစ်သည်။ မဟာရံတံတိုင်း ထောင့် လေး ‌ထောင့်တို့တွင် ‌ထောင့် စေ တီ ငယ် လေးဆူရှိသည်။ စေတီတော်မှာ ဖိနပ်ခုံ ပေ (၉၀) ပတ်လည် နှင့် ထီးတော်ထိပ်အထိ (၁၂၈) ပေ ဉာဏ်တော် ရှိသော ရွှေမင်းဝံဘုရားပုံစံမှာ ညောင်ဦး ရွှေစည်းခုံဘုရား ပုံစံမျိုးဖြစ်သည်။ ‌အောက်ခံ လေးထောင့်ပုံ ဖိနပ်ခုံ နှင့် ပစ္စယာ လေးဆင့် ပါရှိသည်။ ထိုအပေါ် တွင်မှာ စက်ဝိုင်းပုံ ခေါင်းလောင်း နား၊ သပိတ်မှောက်၊ ဖောင်းရစ်၊ ကြာ‌မှောက်၊ ရွဲလုံး၊ ကြာလှန်၊ ငှက်ပျောဖူး၊ ထီး၊ ငှက်မြတ်နား၊ စိန်ဖူး တို့ ပါရှိသည်။ အောက်ပစ္စယာနှစ်ခု၏ ထောင့် လေးထောင့်တို့တွင် ကာလသာအိုးများ ပါရှိသည်။ အထက်ပစ္စယာ နှစ်ခုတို့၏ ‌ထောင့် လေးထောင့် တို့တွင် အရံစေတီငယ်များ ပါရှိသည်။ လေးမျက်နှာ မှ အောက် ပစ္စယာသုံးဆင့်သို့ တက်ဆင်းနိုင်ရန် စောင်းတန်းလှေကား လေးခုပါရှိသည်။ ရင်ပြင်မှ အောက်ဆုံးပစ္စယာသို့ တက်သော လေးဘက်လေးတန်လှေခါးများထိပ်၊ အောက်ဆုံးပစ္စယာနှင့် တညီတည်းနေရာ တွင် မုခ်ဦးလေးဘက် ပါရှိသည်။ ယခုအခါ မုခ်ဦးများတွင် လုံခြုံရေး သံတိုင်တံခါးများ တပ်ဆင်ထားသည်။ ဖိနပ်ခုံ ပစ္စယာ နှင့် လှေခါးများကို ထုံးသင်္ကန်းကပ်လှူထားသည်။ မူလက စေတီတော် ခေါင်းလောင်းပုံ နှင့် အထက်ပိုင်း ကို မှန်စီ ရွှေချထားသော် လည်း ၁၉၉၆ ခုနှစ်တွင် ကြေးသင်္ကန်းကပ်လှူကာ အပေါ်မှ ရွှေချထားသည်။ အရံစေတီနှင့် ကာလသာအိုးများကို ‌‌ရွှေချထားသည်။ အရံစေတီများကို သံထီးများ တင်ကာ ရွှေချထားသည်။ ကာလသာအိုးများတွင် ‌ရွှေချထား‌ သော သံပန်းခိုင်များ စိုက်ထားသည်။ ထီးတော် မှာ သံထီးတော်မြစ်ပြီး ရွှေချထားသည်။ ပုဂံငလျင် ‌အပျက်အစီးများ ပြင်ဆင်အပြီးတွင် ထီးတော် စိန်ဖူးတော် ထက်တွင် မာကျူရီ မီးသီးကြီး တလုံးဖြင့် ထွန်းညှိပူဇော် ထားသည်။ စေတီ ကိုယ်လုံးတော် တောင်ဖက် တွင် အထက်ပစ္စယာမှာ ထီးတော် အောက်အထိ ပြုပြင်ထိန်းသိမ်းရေး သံလှေကားငယ်တစင်း တပ်ဆင်ထားသည်။ ဘုရား ဒါယိကာကြီး မင်းကြီး ဦးလူညို၏ ဗိသုကာဆရာတို့သည် ဘုရားတည်ရာတွင် စနစ်ကျသူများဖြစ်ကြသည်။ ဘုရား မတည်ထားမီ နမူနာ ဗိသုကာ ပုံစံငယ်အဖြစ် ‌[[ရွှေလွန်းပင်ဘုရား]]ကို ဦးစွာတည်ထားခဲ့ရာ ဘုရားဒကာမှာလည်း မင်းကြီးဦးလူညိုပင် ဖြစ်သည်။ ရွှေလွန်းပင် ဘုရားကို ရွှေမင်းဝံဘုရား အရှေ့တောင်ဖက် အနီးတွင် သီးသန့် အချိုးအစားတူ ရင်ပြင်ပရဝုဏ်ဖြင့် ယနေ့တိုင် ဖူး‌တွေ့နိုင်သည်။ ဘုရား ထောင့် လေးထောင့် ခြင်္သေ့ရုပ်များမှာ မူလ ရှေးလက်ရာများဖြစ်ကြသည်။ ‌တောင် ဖက် စောင်း တန်း ခြင်္သေ့ကြီးနှစ်ကောင်မှာ ၁၉၉၀ ပြည့်လွန်နှစ်များက ပြန်လည် ပြင်ဆင်ထားသည်။ ရင်ပြင် အနောက်မြောက်ထောင့် တံခွန်တိုင်မှာလည်း မူလ သစ်သားတံခွန်တိုင် ‌ဆွေးမြေ့ သဖြင့် ကွန်ကရစ်တံခွန်တိုင် ပြန်လည်ပြုလုပ်ထားခြင်းဖြစ်သည်။ ရင်ပြင် မဟာရံတံတိုင်းအတွင်း မူလ သစ်သားအာရုံခံတန်ဆောင်းများကိုဖျက်ပြီး ကွန်ကရစ်တန်ဆောင်းသစ်များကို မဟာရံတံတိုင်းနှင့် ကပ်လျင်၊ ရင်ပြင်ပတ်ချာလည် ဆောက်ထားသည်။ စေတီ အောက်ခြေ မြောက်ဖက်တွင် မာရ်အောင်ရတနာ ရွှေသာလျောင်းဘုရားကြီးက ဂန္ဓာကုဋီတိုက်တော် ရှိသည်။ ရင်ပြင် မဟာရံတံတိုင်းအပြင်ဘက်၊ အနောက်ဖက် မုခ်ဦးအပြင်ဖက်နား သစ်သားဇရပ်မှာ ရှေးကတည်းက တည်ရှိခဲ့သည်။ == ပုဂံငလျင် == [[၁၉၇၅ ပုဂံငလျင်|၁၉၇၅ ခုနှစ် ပုဂံငလျင်ကြီး]] လှုပ်ခတ်စဉ်က ရွှေမင်းဝံဘုရား ထီးတော် မြေခခဲ့ပြီး စေတီတော်မှာလည်း တတိယဖောင်းရစ် နေရာအထိ ပြိုကျပျက်စီးခဲ့ရသည်။ စေတီအရံများလည်း ထီးတော်များ မြေခခဲ့ကာ အရံစေတီတဆူလည်း ပျက်စီးခဲ့သည်။ <ref name=":0" /> အများပြည်သူကောင်းမှုကို ဥက္ကဋ္ဌဦးစောမောင် ၊ တွင်းရေးမှူးဦးလှမောင်၊ တွဲဖက်အတွင်းရေးမှူး ဦးသန်းစိန်တို့ ဦးဆောင်သော ဘဏ္ဍာထိန်းဘုရား‌ဂေါပကအဖွဲ့ က ဩဝါဒါစရိယဆရာတော်ကြီးများ ဩဝါဒခံယူ၍ မူလလက်ရာမပျက်အောင် ဦးစီးပြင်ဆင်ခဲ့ကာ ၁၉၇၆ ခုနှစ် ဧပြီလ တွင် ထီးတင်ပွဲဖြင့် ထီး‌တော်အသစ် တင်လှူပူဇော်ခဲ့သည်။ မှန်စီရွှေချသင်္ကန်းလည်း ကပ်ခဲ့သည်။ <ref name=":0" /> == ဘုရားဘဏ္ဍာတော်ထိန်းဂေါပကအဖွဲ့ == ဘုရားပွဲ နှင့် ဘုရားဝေယျာဝစ္စများ ပြင်ဆင်ထိန်းသိမ်းခြင်းများကို ရွှေမင်းဝံဘုရား ဘဏ္ဍာတော်ထန်းဂေါပကအဖွဲ့က ဦးစီးဆောင်ရွက်သည်။ ဂေါပက ဥက္ကဋ္ဌတာဝန်များကို ဦးစောမောင် (၁၉၇၀-၁၉၉၀) အပြီးတွင် ဦးအောင်ရှိန် (၁၉၉၀-၁၉၉၄) ၊ ဦးတင့်‌မောင် (ဗိုလ်ကြီး၊ ငြိမ်း) (၁၉၉၄-၁၉၉၆))၊ ဦးအုန်း‌ သောင် (၁၉၉၆ -၁၉၉၇) ၊ ဦးဘမြင့် (၁၉၉၇-၂၀၀၄) ၊ ဦးလှမြင့် (၂၀၀၄-၂၀၁၂) ၊ ဦးခင်အောင် (၂၀၁၂-လက်ရှိ) တို့က လက်ဆင့်ကမ်း ထမ်းဆောင် ခဲ့ကြသည်။ <ref name=":0" /> ၁၉၈၉ ခုနှစ်တွင် မာရ်အောင်ရတနာ ရွှေသာလျောင်းဘုရားကြီးကို ဂန္ဓာကုဋီတိုက်တော်နှင့်တကွ တည်ထားခဲ့သည်။ <ref name=":0" /> ၁၉၉၁ ဆိပ်ဖြူတစ်မြို့လုံးနီးပါးပြာကျခဲ့သော မီးကြီးလောင်ကျွမ်းစဉ် မီးရှိန်ကြောင့် မှန်သင်္ကန်းတော်မှာ အရောင်မှိန်လွင့်ပျယ်ခဲ့ရာ ဦးအုန်းသောင် လက်ထက် ၁၉၉၆ မှန်သင်္ကန်းများကိုဖယ်ရှားပြီး ယနေ့ ဖူးမြင်ရသော ရွှေသင်္ကန်းကပ်လှူခဲ့ သည်။ စေတီရင်ပြင် ကျောက်ပြားခင်းခြင်းကို စတင်လုပ်ဆောင်ခဲ့သည်။ ၁၉၉၇ တွင် ကို ဥက္ကဋ္ဌဦးဘမြင့်၊ အတွင်း‌ ရေး မှူးဦးမြင့်သိန်း၊ တွဲဖက်အတွင်းရေးမှူးဦးခင်အောင်၊ ဘဏ္ဍာရေးမှူးဦးချစ်စိန် တို့ဦး‌ဆောင်သော ဂေါ ပ က အဖွဲ့က ပြောင်းလဲ တာဝန်ထမ်းဆောင်ရာ ဦးအုန်း‌ သောင် လက်ထက်က မပြီးပြတ်သော စေတီရင်ပြင် အပြီးခင်းပြီး ၂၀၀၄ တွင် (၁၉၇၆) ထီးတော် ကိုထီး‌တော် သစ် နှင့် စိန်ဖူး‌ော်သစ်များ အစားထိုး တင်လှူသည်။ ရှေးဟောင်းသစ်သားတန်ဆောင်းများကို ကွန်ကရစ်တန်ဆောင်းများတည်ဆောက်သည် ။ ၂၀၀၄ တွင် ဦးလှမြင့် (ဥက္ကဋ္ဌ)၊ ဦးလှငွေ (ဒုဥက္ကဋ္ဌ)၊ ဦးထိန်ဝင်း ၊ ဦးခင်အောင် (အတွင်းရေးမှူး) တို့ တာဝန်ယူခဲ့သည်။ နဂါးရုံဘုရား၊ မဟာဥပဂုတ်၊ မဟာဒုတ် ဆွမ်းလှူဟန် ၊ သုဇာတာ ဃနာနို့ဆွမ်းကပ်ဟန် ၊ အနော်ရထာ အရှင်အရဟံရှိခိုးဟန် ရုပ်တုများ၊ ပါဒခြေတော်ရာ နှင့် ဂန္ဓကုဋီတိုက် တို့ကို တည်ဆောက်ခဲ့သည်။ ၂၀၁၂ ဦးလှမြင့် ကွယ်လွန်ချိန် လက်ရှိဂေါပကဥက္ကဋ္ဌဦးခင်အောင်၊ ဦးခင်မောင်လွင် (ဒုဥက္ကဋ္ဌ)၊ ဦးစိုးတင့် (အတွင်းရေးမှူး)၊ ဦးတင်မောင်ထွေး (တွဲဖက်အတွင်းရေးမှူး)၊ ဦးဝင်းမောင် (ဘဏ္ဍာရေးမှူး) တို့ဦးဆောင်သော အဖွဲ့ဝင် (၂၀) ပါ အဖွဲ့က ဆက်လက် တာဝန်ထမ်းဆောင်သည်။ ၁၃၇'၊ အနံ ၅၈' ၊ အမြင့် ၄၇' သံကူကွန်ကရစ် နှစ်ထပ် သာသနာ့ဗိမာန်တော်ကြီးကို တည်ဆောက်၍ ၂၀၂၀ တွင် ပြီးစီးခဲ့သည်။ == ဘုရားဘွဲ့တော် == မူလဘွဲ့တော် "ရွှေမင်းဝံ" ကို "ရွှေမင်းဝန်" ဟု ပြောင်းရန်အဆိုပြု သူမှာ အနောက်ပိုင်းရပ် ကျောင်းဆရာကြီး ဦးချစ်စိန် ဖြစ်ပါသည်။ ၁၉၇၅ ခုနှစ်က ဖြစ်ပါသည်။ အဆို ကို ဂေါပက က လက်ခံပြီး ဘုရားဆိုင်းဘုတ်တွင် "ရွှေမင်းဝန်" ဟု ပြောင်းလဲ ‌ရေးသားခဲ့ကြပါသည်။ အမည် ပြောင်းပြီးသည်နှင့် ငလျင်ကြီးလှုပ်ကာ ဘုရားကြီး ပြိုကျပျက်စီးခဲ့ရပါသည်။ သို့သော် မြို့လူထုက ဘုရားဒကာ မင်းကြီးဦးလူညို ၏ မူလအမည် "ရွှေမင်းဝံ" ဟုသာ အမြတ်တနိုး ခေါ်ဝေါ် ရေးသား သုံးစွဲကြသည်။ <ref name=":0" /> == ဘုရားပွဲ == ရွှေမင်းဝံမြတ်စွာဘုရားကြီး၏ ဘုရားပွဲကို နှစ်စဉ် [[တန်ဆောင်မုန်းလ]]ဆန်း (၁၁) မှ လပြည့်ကျော် (၄) ရက် အထိ တရားပွဲ ဇာတ်ပွဲ အငြိမ့် မျက်လှည့် ဆက်ကပ် ဘောလုံးပွဲ ဘော်လီဘောပွဲ ခြင်းပွဲ အားကစားပွဲများ ချား ရဟတ် ပျော်ပွဲရွှင်ပွဲ စားသောက်ဆိုင် ဆယ့်နှစ်ပွဲဈေးဆိုင်တန်းများဖြင့် စည်ကားစွာကျင်းပသည်၊ လဆန်း (၁၃)ရက် မှ လပြည့်အထိ ညစဉ် ရပ်ကွက်အလိုက် "ဆီမီးထောင်ပြည့်လှည့်လည်ပူဇော်ပွဲ"၊ လပြည့်နေ့နံနက်တွင် "ဗုဒ္ဓပူဇနိယပူဇော်ပွဲ" နှင့် ဆွမ်းဆန်စိမ်းလောင်းလှူ "ဆွမ်းလုံး"ပွဲ၊ တန်ဆောင်းအလှူရှင်များ၏ "တန်ဆောင်း စတုဒိသာ" ပွဲများ ကို ကျင်းပသည်။ "မြို့လုံးကျွတ်ဘုံကထိန်" နှင့် "စာရေးတန်အလှူ" ပွဲကိုလည်း လပြည့်နေ့နံနက်တွင် တပါတည်း ကျင်းပသည်။ === မီးထွန်းပွဲ === လဆန်း ၁၃၊ ၁၄ လပြည့် ညများတွင် မြို့သူ မြို့သားတို့က "မီးထွန်းလှည့်" ဟု ခေါ်ကြသော ဆီမီးလှည့်လည်ပူဇော်ပွဲကျင်းပသည်။ မြို့ကို စီတန်း လှည့်လည်ကြသဖြင့် "အလှည့်" ဟု အလွယ်ခေါ်ကြပါသည်။ ရပ်ကွက်များ ကိုယ့် "အလှည့်" နှင့်ကိုယ် သီးသန့်လှည့်လည်ကြပါသည်။ အလှည့်များတွင် ပါဝင်သော အမျိုးသမီးများက လှပစွာ ဝတ်စားပြီး ရေနံဆီမီးခွက်များကို သံပန်းကန်ပြားများတွင် တင်ကာ ခေါင်းပေါ်တွင် ရွတ်ပြီး မြို့တပတ်လှည့်ကာ ဘုရားသို့ ဝင်ရောက်ပူဇော်ခြင်းဖြစ်သည်။ ဆီမီးပေါင်းထောင်ကျော်ပါဝင်သဖြင့် "ဆီမီးထောင်ပြည့်" ဟုလည်း အစဉ်အဆက် ခေါ်ဝေါ်ကြပါသည်။ ရပ်ကွက်စုရပ်မှ ထွက်၍ မြို့လမ်းမကြီးများအတိုင်း လှည့်ပြီး ဘုရားရင်ပြင်ကိုဝင် ရင်ပြင်ကိုပတ်ပြီးမှ မီးခွက်များကိုချကာ မီးပူဇော် ကြသည်။ မီးထွန်းလှည့်သူ နှင့် ပရိတ်သတ်များကို အာရုံခံ တန်ဆောင်းများတွင် ဇီးဖြူသီးဆားရည်စိမ်၊ မယ်ဇလီဖူးသုပ် ရိုးရာ ဆေးဖက်ဝင် ရာသီစာစတုဒိသာများ ဧည့်ခံကြပါသည်။ ရိုးရာ အိုးစည်၊ ဒိုးပတ်၊ ဦးရွှေရိုး၊ သူငယ်တော် အက၊ တိုးနယားအက၊ ကျွဲအက၊ နှစ်ကိုယ့်တစိတ်အက၊ ဇီးကွက်စိန်အရုပ်အက (မနူဟာဘုရားပွဲမှ အရုပ်ကြီးများနှင့် ဆင်တူ)၊ ယိမ်းအက၊ တေးသရုပ်ဖော်အက၊ အငြိမ့်အက စသော ဖျော်ဖြေရေးအဖွဲ့ များ လည်း ပါဝင် လှည့်လည်ကြသည်။ === ဘုံကထိန် === ဘုံကထိန်လှည့်လည်ပွဲမှာ အဖိတ်နေ့ နေ့ခင်းပိုင်း၊ ညနေ နှင့် လပြည့်နေ့ နံနက်များ တွင် ကျင်းပသည်။ ကထိန်အလှူပွဲကို ဗုဒ္ဓပူဇနိယပူဇော်ပွဲ၊ ဆွမ်းလုံးပွဲ၊ တန်ဆောင်း စတုဒိသာ ပွဲများနှင့်အတူ လပြည့်နေ့ နံနက် ဘုရားရင်ပြင်တွင် ကျင်းပသည်။ ကထိန်တွင် ညှပ်မကြီး ဟု နှစ်ထပ်သင်္ကန်းကြီး ‌ကို ဝိနည်းတော်နှင့်အတူ ကပ်လှူသည်။ ပဒေသာပင်သီးသော အလှူရန် ပစ္စည်းများကို ကျောင်းတိုက် အရေအတွက် အလိုက် မျှတအောင် ခွဲပုံပြီး စာရေးတန်မဲ အလှူလုပ်သည်။ ၂၀၂၀ ကိုဗစ် ကပ်ရောဂါ ကာလက ကျင်းပသော (၁၇၉) ကြိမ်မြောက် ဘုရားပွဲမှာ အထိန်းအမှတ်ပွဲအဖြစ်သာ ကျင်းပနိုင်ခဲ့သည် ။ == ကိုးကား == {{Reflist}} {{မြန်မာနိုင်ငံရှိ စေတီပုထိုးများ}} [[ကဏ္ဍ:မကွေးတိုင်းဒေသကြီးအတွင်းရှိ စေတီပုထိုးများ]] ffq0kqjwyrty4n26iftv8krv1101745 876755 876744 2025-06-07T04:54:32Z 2001:44C8:45ED:22BF:29F2:4847:E13F:749F /* ဘုရားဘဏ္ဍာတော်ထိန်းဂေါပကအဖွဲ့ */ 876755 wikitext text/x-wiki {{Infobox religious building|image=|image_size=240px|caption=ရွှေမင်းဝံစေတီတော်|name=ရွှေမင်းဝံဘုရား|native_name=ဘုရားကြီး|native_name_lang=ရွှေမင်းဝံမြတ်စွာဘုရားကြီး|former_names=ရွှေမင်းဝံမြတ်စွာဘုရား|alternate_names=ရွှေမင်းဝံစေတီတော်|location=ရွှေမင်းဝံစေတီပရဝုဏ်၊ [[ဆိပ်ဖြူမြို့]]၊ [[မြန်မာနိုင်ငံ]]|map_type=မြန်မာနိုင်ငံ|map_size=250|coordinates={{coord|20.908072|94.796286|region:MM|display=inline,title}}|religious_affiliation=[[ဗုဒ္ဓဘာသာ]]|sect=[[ထေရဝါဒ ဗုဒ္ဓဘာသာ]]|antenna_spire={{Convert|39.0144|m|ft|0|abbr=on}}{{Citation needed|date=February 2011}}|roof={{Convert|105|m|ft|0|abbr=on}}{{Citation needed|date=February 2011}}|height_max={{convert|105|m|abbr=on}}|spire_height={{convert|33.528|m|ft|0|abbr=on}}|governing_body=ရွှေမင်းဝံစေတီတော် ဘဏ္ဍာတော်ထိန်းဂေါပကအဖွဲ့|embedded=|year_completed={{circa}} AD ၁၉ ရာစု|architect=မင်းကြီးဦးလူညို |building_type=[[ဗုဒ္ဓဘာသာ]] ဝတ်ပြုရာနေရာ|url=}} '''ရွှေမင်းဝံဘုရား'''သည် [[မြန်မာနိုင်ငံ]] [[မကွေးတိုင်းဒေသကြီး]] [[ဆိပ်ဖြူမြို့]] ယောဝရပ် တွင် မြန်မာသက္ကရာဇ် (၁၂၀၄) (ခရစ်နှစ် ၁၈၄၂) ခုနှစ်က [[စလေမြို့]] ဝန်ကြီး ဦးလူညိုက တည်ထားခဲ့သော ‌စေတီ‌တော်ကြီးဖြစ်သည်။ [[ဖိုင်:Shwe Min Wun Seikphyu.png|thumb|ရွှေမင်းဝံ (ကြီး)၊ ရွှေလွန်းပင် (နောက်ခံအသေး) ‌စေ တီတော်နှစ်ဆူ နှင့် တာဝတိံသာဘုရား (‌အောက် ညာ‌ ထောင့်)]] == တည်နေရာ == မြန်မာနိုင်ငံ [[မကွေးတိုင်းဒေသကြီး]] [[ဆိပ်ဖြူမြို့]] အလယ်ပိုင်းရပ်ကွက် နှင့် ယောဝရပ်ကွက် နှစ်ခုအကြားတွင် တည်ရှိသည်။ ဘုရား ‌တောင်ဖက်နတ်လမ်း အဆုံးရှိ ခြင်္သေ့ကြီးနှစ်‌‌ကောင် နေရာတွင် ရှေးက ဧရာဝတီမြစ်‌ ရေကြီးချိန် လှေဆိပ် ရှိဖူးသည်။ == သမိုင်း == တည်ထားစဉ်က စစ်ကိုင်း မင်းဝံတောင် အောင်မြေကို ဖိနပ်ခုံတွင်ခင်းခဲ့သည်ကို အစွဲပြုပြီး ဘွဲ့တော်ကို ရွှေမင်းဝံ ဟု သမုတ်ခဲ့ သည် ဟု ဆိုသည်။<ref name=":0" /> ဆိပ်ဖြူမြို့သူ မြို့သားတို့က "ဘုရားကြီး" ဟု ခေါ် ကြသော "ရွှေမင်းဝံမြတ်စွာဘုရားစေတီတော်ကြီး"ကို မြန်မာသက္ကရာဇ် (၁၂၀၄) (ခရစ်နှစ် ၁၈၄၂) ခုနှစ် တန်ဆောင်မုန်းလပြည့်နေ့ တွင် ဘုရားဒါယိကာ မင်းကြီးဦးလူညိုက တည်ထားကိုးကွယ် ထီးတင်ခဲ့သည် <ref>ရွှေမင်းဝံဘုရားကြီး ဘုရားမုခ်ဦးကမ္ပည်းမှတ်တမ်းစာ</ref>။ ဦးလူညို၏ ဗိသုကာဆရာတို့သည် ဘုရားတည်ရာတွင် စနစ်ကျသူများဖြစ်ကြသည်။ ဘုရား မတည်ထားမီ နမူနာ ဗိသုကာ ပုံစံငယ်အဖြစ် ‌[[ရွှေလွန်းပင်ဘုရား]]ကို ဦးစွာတည်ထားခဲ့ရာ ရွှေလွန်းပင် ဘုရားကို ရွှေမင်းဝံဘုရားအနီးတွင် သီးသန့် ပရဝုဏ်ဖြင့် ယနေ့တိုင် ဖူး‌တွေ့နိုင်သည်။ ဘုရားတည်ပြီးသည့်နှစ်မှာ [[၁၈၃၉ အင်းဝငလျင်|အင်းဝငလျင်]]ကြီးလှုပ်အပြီး သုံးနှစ်ခန့်အကြာ၊ [[သာယာဝတီမင်း]] ‌အောက်ပြည်အောက်ရွာသို့ စုန်ဆင်း၍ ‌[[ရွှေတိဂုံစေတီတော်|ရွှေတိဂုံဘုရား]]၊ ‌[[ရွှေမော်ဓောဘုရား(ပဲခူး)|ရွှေမော်ဓောဘုရား]]များ ဘုရားဖူးခရီးထွက် အပြီး တစ်နှစ်ခန့်အကြာတွင် ဖြစ်သည်။ ဘုရား‌ တောင် ဖက် ရတနာဘုံကျော် တိုက် ကျွန်းသား အဆောက်အအုံ ‌ကျောင်းဟောင်းကြီး မှာ ထိုခေတ် လက်ရာပင်ဖြစ်သည်။ == ဘုရား ဒါယိကာ == ဘုရားဒါယိကာ ဦးလူညို မှာ ကုန်းဘောင် ရှစ်ဆက်မြောက်ဘုရင် သာယာဝတီမင်းလက်ထက် စလေမြို့ "ဝန်ကြီး" ရာထူး ထမ်းဆောင်ရသူဖြစ်သည်။ မကွေးနယ် ဆိပ်ဖြူမြို့သူကြီး ဦးပွား (နောင်အခါ ရေနံချောင်းမြို့ ဝန်ကြီး)၏ ဘခင်လည်းဖြစ်သည် <ref>ကုန်းဘောင်ခေတ်မင်းမှုထမ်းများအဘိဓာန်၊ တင်နိုင်တိုး</ref> ။ ဦးလူညိုသည် ဆိပ်ဖြူ ထန်း‌ချောင်းရွာဇာတိဖြစ်သည်။ <ref name=":0">ရွှေမင်းဝန်ဘုရား ဘဏ္ဍာတော်ထိန်းဂေါပကအဖွဲ့ ဥက္ကဋ္ဌ ဦးခင်အောင် ကိုယ်တိုင်ပြောပြချက်၊ ၂၀၂၀ ခုနှစ် နိုဝင်ဘာ ၊ ဆိပ်ဖြူမြို့၊ ‌ အောင် ကျော်မိုးအဖွဲ့အင်တာဗျူး</ref> == ဗိသုကာလက်ရာ == ပေ ၂၂၀ ပတ်လည်ရှိ စတုရန်းပုံ ရင်ပြင်တော် အလယ်တွင် တည်ထားသည်။ မူလရင်ပြင်တော်ကို ရှေးအုတ်ကြီးများဖြင့် ရင်ပြင်တော်ပြည့် ခင်းထားသည်။ ယခုအခါ ကျောက်ပြားခင်းထားသည်။ ရင်ပြင်ကို ထူထဲသော မဟာရံတံတိုင်း လေး ‌ ဘက် ကာရံထားသည်။ တံတိုင်းများမှာ ထု (၇) ပေ ထူ၍ (၈) ပေ မြင့်သည်။ ရင်ပြင်တော် မုခ်ဦးများဆီသို့ အဝင် နတ်လမ်း ‌လေး ခု ပါရှိသည်။ ‌ောင်ဘက် နတ်လမ်းများအဆုံး ဘေးနှစ်ဘက် တွင် ခြင်္သေ့ကြီးနှစ်ကောင် ရှိပါသည်။ လေးမျက်နှာတွင် မုခ်တံခါး လေး ပေါက် ပါရှိသည်။ မုခ်ဦးများမှာ လည်း ထုထည် ကောင်းကောင်းနှင့် ခိုင်ခန့်သည်။ ဘုရား တံတိုင်းနှင့် အရှေ့၊ အနောက်၊ တောင်ဖက် မုခ်ဦးများမှာ မူလလက်ရာများဖြစ်သည်။ မဟာရံတံတိုင်း ထောင့် လေး ‌ထောင့်တို့တွင် ‌ထောင့် စေ တီ ငယ် လေးဆူရှိသည်။ စေတီတော်မှာ ဖိနပ်ခုံ ပေ (၉၀) ပတ်လည် နှင့် ထီးတော်ထိပ်အထိ (၁၂၈) ပေ ဉာဏ်တော် ရှိသော ရွှေမင်းဝံဘုရားပုံစံမှာ ညောင်ဦး ရွှေစည်းခုံဘုရား ပုံစံမျိုးဖြစ်သည်။ ‌အောက်ခံ လေးထောင့်ပုံ ဖိနပ်ခုံ နှင့် ပစ္စယာ လေးဆင့် ပါရှိသည်။ ထိုအပေါ် တွင်မှာ စက်ဝိုင်းပုံ ခေါင်းလောင်း နား၊ သပိတ်မှောက်၊ ဖောင်းရစ်၊ ကြာ‌မှောက်၊ ရွဲလုံး၊ ကြာလှန်၊ ငှက်ပျောဖူး၊ ထီး၊ ငှက်မြတ်နား၊ စိန်ဖူး တို့ ပါရှိသည်။ အောက်ပစ္စယာနှစ်ခု၏ ထောင့် လေးထောင့်တို့တွင် ကာလသာအိုးများ ပါရှိသည်။ အထက်ပစ္စယာ နှစ်ခုတို့၏ ‌ထောင့် လေးထောင့် တို့တွင် အရံစေတီငယ်များ ပါရှိသည်။ လေးမျက်နှာ မှ အောက် ပစ္စယာသုံးဆင့်သို့ တက်ဆင်းနိုင်ရန် စောင်းတန်းလှေကား လေးခုပါရှိသည်။ ရင်ပြင်မှ အောက်ဆုံးပစ္စယာသို့ တက်သော လေးဘက်လေးတန်လှေခါးများထိပ်၊ အောက်ဆုံးပစ္စယာနှင့် တညီတည်းနေရာ တွင် မုခ်ဦးလေးဘက် ပါရှိသည်။ ယခုအခါ မုခ်ဦးများတွင် လုံခြုံရေး သံတိုင်တံခါးများ တပ်ဆင်ထားသည်။ ဖိနပ်ခုံ ပစ္စယာ နှင့် လှေခါးများကို ထုံးသင်္ကန်းကပ်လှူထားသည်။ မူလက စေတီတော် ခေါင်းလောင်းပုံ နှင့် အထက်ပိုင်း ကို မှန်စီ ရွှေချထားသော် လည်း ၁၉၉၆ ခုနှစ်တွင် ကြေးသင်္ကန်းကပ်လှူကာ အပေါ်မှ ရွှေချထားသည်။ အရံစေတီနှင့် ကာလသာအိုးများကို ‌‌ရွှေချထားသည်။ အရံစေတီများကို သံထီးများ တင်ကာ ရွှေချထားသည်။ ကာလသာအိုးများတွင် ‌ရွှေချထား‌ သော သံပန်းခိုင်များ စိုက်ထားသည်။ ထီးတော် မှာ သံထီးတော်မြစ်ပြီး ရွှေချထားသည်။ ပုဂံငလျင် ‌အပျက်အစီးများ ပြင်ဆင်အပြီးတွင် ထီးတော် စိန်ဖူးတော် ထက်တွင် မာကျူရီ မီးသီးကြီး တလုံးဖြင့် ထွန်းညှိပူဇော် ထားသည်။ စေတီ ကိုယ်လုံးတော် တောင်ဖက် တွင် အထက်ပစ္စယာမှာ ထီးတော် အောက်အထိ ပြုပြင်ထိန်းသိမ်းရေး သံလှေကားငယ်တစင်း တပ်ဆင်ထားသည်။ ဘုရား ဒါယိကာကြီး မင်းကြီး ဦးလူညို၏ ဗိသုကာဆရာတို့သည် ဘုရားတည်ရာတွင် စနစ်ကျသူများဖြစ်ကြသည်။ ဘုရား မတည်ထားမီ နမူနာ ဗိသုကာ ပုံစံငယ်အဖြစ် ‌[[ရွှေလွန်းပင်ဘုရား]]ကို ဦးစွာတည်ထားခဲ့ရာ ဘုရားဒကာမှာလည်း မင်းကြီးဦးလူညိုပင် ဖြစ်သည်။ ရွှေလွန်းပင် ဘုရားကို ရွှေမင်းဝံဘုရား အရှေ့တောင်ဖက် အနီးတွင် သီးသန့် အချိုးအစားတူ ရင်ပြင်ပရဝုဏ်ဖြင့် ယနေ့တိုင် ဖူး‌တွေ့နိုင်သည်။ ဘုရား ထောင့် လေးထောင့် ခြင်္သေ့ရုပ်များမှာ မူလ ရှေးလက်ရာများဖြစ်ကြသည်။ ‌တောင် ဖက် စောင်း တန်း ခြင်္သေ့ကြီးနှစ်ကောင်မှာ ၁၉၉၀ ပြည့်လွန်နှစ်များက ပြန်လည် ပြင်ဆင်ထားသည်။ ရင်ပြင် အနောက်မြောက်ထောင့် တံခွန်တိုင်မှာလည်း မူလ သစ်သားတံခွန်တိုင် ‌ဆွေးမြေ့ သဖြင့် ကွန်ကရစ်တံခွန်တိုင် ပြန်လည်ပြုလုပ်ထားခြင်းဖြစ်သည်။ ရင်ပြင် မဟာရံတံတိုင်းအတွင်း မူလ သစ်သားအာရုံခံတန်ဆောင်းများကိုဖျက်ပြီး ကွန်ကရစ်တန်ဆောင်းသစ်များကို မဟာရံတံတိုင်းနှင့် ကပ်လျင်၊ ရင်ပြင်ပတ်ချာလည် ဆောက်ထားသည်။ စေတီ အောက်ခြေ မြောက်ဖက်တွင် မာရ်အောင်ရတနာ ရွှေသာလျောင်းဘုရားကြီးက ဂန္ဓာကုဋီတိုက်တော် ရှိသည်။ ရင်ပြင် မဟာရံတံတိုင်းအပြင်ဘက်၊ အနောက်ဖက် မုခ်ဦးအပြင်ဖက်နား သစ်သားဇရပ်မှာ ရှေးကတည်းက တည်ရှိခဲ့သည်။ == ပုဂံငလျင် == [[၁၉၇၅ ပုဂံငလျင်|၁၉၇၅ ခုနှစ် ပုဂံငလျင်ကြီး]] လှုပ်ခတ်စဉ်က ရွှေမင်းဝံဘုရား ထီးတော် မြေခခဲ့ပြီး စေတီတော်မှာလည်း တတိယဖောင်းရစ် နေရာအထိ ပြိုကျပျက်စီးခဲ့ရသည်။ စေတီအရံများလည်း ထီးတော်များ မြေခခဲ့ကာ အရံစေတီတဆူလည်း ပျက်စီးခဲ့သည်။ <ref name=":0" /> အများပြည်သူကောင်းမှုကို ဥက္ကဋ္ဌဦးစောမောင် ၊ တွင်းရေးမှူးဦးလှမောင်၊ တွဲဖက်အတွင်းရေးမှူး ဦးသန်းစိန်တို့ ဦးဆောင်သော ဘဏ္ဍာထိန်းဘုရား‌ဂေါပကအဖွဲ့ က ဩဝါဒါစရိယဆရာတော်ကြီးများ ဩဝါဒခံယူ၍ မူလလက်ရာမပျက်အောင် ဦးစီးပြင်ဆင်ခဲ့ကာ ၁၉၇၆ ခုနှစ် ဧပြီလ တွင် ထီးတင်ပွဲဖြင့် ထီး‌တော်အသစ် တင်လှူပူဇော်ခဲ့သည်။ မှန်စီရွှေချသင်္ကန်းလည်း ကပ်ခဲ့သည်။ <ref name=":0" /> == ဘုရားဘဏ္ဍာတော်ထိန်းဂေါပကအဖွဲ့ == ဘုရားပွဲ နှင့် ဘုရားဝေယျာဝစ္စများ ပြင်ဆင်ထိန်းသိမ်းခြင်းများကို ရွှေမင်းဝံဘုရား ဘဏ္ဍာတော်ထန်းဂေါပကအဖွဲ့က ဦးစီးဆောင်ရွက်သည်။ ဂေါပက ဥက္ကဋ္ဌတာဝန်များကို ဦးစောမောင် (၁၉၇၀-၁၉၉၀) အပြီးတွင် ဦးအောင်ရှိန် (၁၉၉၀-၁၉၉၄) ၊ ဦးတင့်‌မောင် (ဗိုလ်ကြီး၊ ငြိမ်း) (၁၉၉၄-၁၉၉၆))၊ ဦးအုန်း‌ သောင် (၁၉၉၆ -၁၉၉၇) ၊ ဦးဘမြင့် (၁၉၉၇-၂၀၀၄) ၊ ဦးလှမြင့် (၂၀၀၄-၂၀၁၂) ၊ ဦးခင်အောင် (၂၀၁၂-လက်ရှိ) တို့က လက်ဆင့်ကမ်း ထမ်းဆောင် ခဲ့ကြသည်။ <ref name=":0" /> ၁၉၈၉ ခုနှစ်တွင် မာရ်အောင်ရတနာ ရွှေသာလျောင်းဘုရားကြီးကို ဂန္ဓာကုဋီတိုက်တော်နှင့်တကွ တည်ထားခဲ့သည်။ <ref name=":0" /> ၁၉၉၁ ဆိပ်ဖြူတစ်မြို့လုံးနီးပါးပြာကျခဲ့သော မီးကြီးလောင်ကျွမ်းစဉ် မီးရှိန်ကြောင့် မှန်သင်္ကန်းတော်မှာ အရောင်မှိန်လွင့်ပျယ်ခဲ့ရာ ဦးအုန်းသောင် လက်ထက် ၁၉၉၆ မှန်သင်္ကန်းများကိုဖယ်ရှားပြီး ယနေ့ ဖူးမြင်ရသော ရွှေသင်္ကန်းကပ်လှူခဲ့ သည်။ စေတီရင်ပြင် ကျောက်ပြားခင်းခြင်းကို စတင်လုပ်ဆောင်ခဲ့သည်။ ၁၉၉၇ တွင် ကို ဥက္ကဋ္ဌဦးဘမြင့်၊ အတွင်း‌ ရေး မှူးဦးမြင့်သိန်း၊ တွဲဖက်အတွင်းရေးမှူးဦးခင်အောင်၊ ဘဏ္ဍာရေးမှူးဦးချစ်စိန် တို့ဦး‌ဆောင်သော ဂေါ ပ က အဖွဲ့က ပြောင်းလဲ တာဝန်ထမ်းဆောင်ရာ ဦးအုန်း‌ သောင် လက်ထက်က မပြီးပြတ်သော စေတီရင်ပြင် အပြီးခင်းပြီး ၂၀၀၄ တွင် (၁၉၇၆) ထီးတော် ကိုထီး‌တော် သစ် နှင့် စိန်ဖူး‌ော်သစ်များ အစားထိုး တင်လှူသည်။ ရှေးဟောင်းသစ်သားတန်ဆောင်းများကို ကွန်ကရစ်တန်ဆောင်းများတည်ဆောက်သည် ။ ၂၀၀၄ တွင် ဦးလှမြင့် (ဥက္ကဋ္ဌ)၊ ဦးလှငွေ (ဒုဥက္ကဋ္ဌ)၊ ဦးထိန်ဝင်း ၊ ဦးခင်အောင် (အတွင်းရေးမှူး) တို့ တာဝန်ယူခဲ့သည်။ နဂါးရုံဘုရား၊ မဟာဥပဂုတ်၊ မဟာဒုတ် ဆွမ်းလှူဟန် ၊ သုဇာတာ ဃနာနို့ဆွမ်းကပ်ဟန် ၊ အနော်ရထာ အရှင်အရဟံရှိခိုးဟန် ရုပ်တုများ၊ ပါဒခြေတော်ရာ နှင့် ဂန္ဓကုဋီတိုက် တို့ကို တည်ဆောက်ခဲ့သည်။ ၂၀၁၂ ဦးလှမြင့် ကွယ်လွန်ချိန် လက်ရှိဂေါပကဥက္ကဋ္ဌဦးခင်အောင်၊ ဦးခင်မောင်လွင် (ဒုဥက္ကဋ္ဌ)၊ ဦးစိုးတင့် (အတွင်းရေးမှူး)၊ ဦးတင်မောင်ထွေး (တွဲဖက်အတွင်းရေးမှူး)၊ ဦးဝင်းမောင် (ဘဏ္ဍာရေးမှူး) တို့ဦးဆောင်သော အဖွဲ့ဝင် (၂၀) ပါ အဖွဲ့က ဆက်လက် တာဝန်ထမ်းဆောင်သည်။ ၁၃၇'၊ အနံ ၅၈' ၊ အမြင့် ၄၇' သံကူကွန်ကရစ် နှစ်ထပ် သာသနာ့ဗိမာန်တော်ကြီးကို ဘုရားဝတ္တကမြေ အနောက်မြောက်ထောင့် တွင် တည်ဆောက်၍ ၂၀၂၀ တွင် ပြီးစီးခဲ့သည်။ == ဘုရားဘွဲ့တော် == မူလဘွဲ့တော် "ရွှေမင်းဝံ" ကို "ရွှေမင်းဝန်" ဟု ပြောင်းရန်အဆိုပြု သူမှာ အနောက်ပိုင်းရပ် ကျောင်းဆရာကြီး ဦးချစ်စိန် ဖြစ်ပါသည်။ ၁၉၇၅ ခုနှစ်က ဖြစ်ပါသည်။ အဆို ကို ဂေါပက က လက်ခံပြီး ဘုရားဆိုင်းဘုတ်တွင် "ရွှေမင်းဝန်" ဟု ပြောင်းလဲ ‌ရေးသားခဲ့ကြပါသည်။ အမည် ပြောင်းပြီးသည်နှင့် ငလျင်ကြီးလှုပ်ကာ ဘုရားကြီး ပြိုကျပျက်စီးခဲ့ရပါသည်။ သို့သော် မြို့လူထုက ဘုရားဒကာ မင်းကြီးဦးလူညို ၏ မူလအမည် "ရွှေမင်းဝံ" ဟုသာ အမြတ်တနိုး ခေါ်ဝေါ် ရေးသား သုံးစွဲကြသည်။ <ref name=":0" /> == ဘုရားပွဲ == ရွှေမင်းဝံမြတ်စွာဘုရားကြီး၏ ဘုရားပွဲကို နှစ်စဉ် [[တန်ဆောင်မုန်းလ]]ဆန်း (၁၁) မှ လပြည့်ကျော် (၄) ရက် အထိ တရားပွဲ ဇာတ်ပွဲ အငြိမ့် မျက်လှည့် ဆက်ကပ် ဘောလုံးပွဲ ဘော်လီဘောပွဲ ခြင်းပွဲ အားကစားပွဲများ ချား ရဟတ် ပျော်ပွဲရွှင်ပွဲ စားသောက်ဆိုင် ဆယ့်နှစ်ပွဲဈေးဆိုင်တန်းများဖြင့် စည်ကားစွာကျင်းပသည်၊ လဆန်း (၁၃)ရက် မှ လပြည့်အထိ ညစဉ် ရပ်ကွက်အလိုက် "ဆီမီးထောင်ပြည့်လှည့်လည်ပူဇော်ပွဲ"၊ လပြည့်နေ့နံနက်တွင် "ဗုဒ္ဓပူဇနိယပူဇော်ပွဲ" နှင့် ဆွမ်းဆန်စိမ်းလောင်းလှူ "ဆွမ်းလုံး"ပွဲ၊ တန်ဆောင်းအလှူရှင်များ၏ "တန်ဆောင်း စတုဒိသာ" ပွဲများ ကို ကျင်းပသည်။ "မြို့လုံးကျွတ်ဘုံကထိန်" နှင့် "စာရေးတန်အလှူ" ပွဲကိုလည်း လပြည့်နေ့နံနက်တွင် တပါတည်း ကျင်းပသည်။ === မီးထွန်းပွဲ === လဆန်း ၁၃၊ ၁၄ လပြည့် ညများတွင် မြို့သူ မြို့သားတို့က "မီးထွန်းလှည့်" ဟု ခေါ်ကြသော ဆီမီးလှည့်လည်ပူဇော်ပွဲကျင်းပသည်။ မြို့ကို စီတန်း လှည့်လည်ကြသဖြင့် "အလှည့်" ဟု အလွယ်ခေါ်ကြပါသည်။ ရပ်ကွက်များ ကိုယ့် "အလှည့်" နှင့်ကိုယ် သီးသန့်လှည့်လည်ကြပါသည်။ အလှည့်များတွင် ပါဝင်သော အမျိုးသမီးများက လှပစွာ ဝတ်စားပြီး ရေနံဆီမီးခွက်များကို သံပန်းကန်ပြားများတွင် တင်ကာ ခေါင်းပေါ်တွင် ရွတ်ပြီး မြို့တပတ်လှည့်ကာ ဘုရားသို့ ဝင်ရောက်ပူဇော်ခြင်းဖြစ်သည်။ ဆီမီးပေါင်းထောင်ကျော်ပါဝင်သဖြင့် "ဆီမီးထောင်ပြည့်" ဟုလည်း အစဉ်အဆက် ခေါ်ဝေါ်ကြပါသည်။ ရပ်ကွက်စုရပ်မှ ထွက်၍ မြို့လမ်းမကြီးများအတိုင်း လှည့်ပြီး ဘုရားရင်ပြင်ကိုဝင် ရင်ပြင်ကိုပတ်ပြီးမှ မီးခွက်များကိုချကာ မီးပူဇော် ကြသည်။ မီးထွန်းလှည့်သူ နှင့် ပရိတ်သတ်များကို အာရုံခံ တန်ဆောင်းများတွင် ဇီးဖြူသီးဆားရည်စိမ်၊ မယ်ဇလီဖူးသုပ် ရိုးရာ ဆေးဖက်ဝင် ရာသီစာစတုဒိသာများ ဧည့်ခံကြပါသည်။ ရိုးရာ အိုးစည်၊ ဒိုးပတ်၊ ဦးရွှေရိုး၊ သူငယ်တော် အက၊ တိုးနယားအက၊ ကျွဲအက၊ နှစ်ကိုယ့်တစိတ်အက၊ ဇီးကွက်စိန်အရုပ်အက (မနူဟာဘုရားပွဲမှ အရုပ်ကြီးများနှင့် ဆင်တူ)၊ ယိမ်းအက၊ တေးသရုပ်ဖော်အက၊ အငြိမ့်အက စသော ဖျော်ဖြေရေးအဖွဲ့ များ လည်း ပါဝင် လှည့်လည်ကြသည်။ === ဘုံကထိန် === ဘုံကထိန်လှည့်လည်ပွဲမှာ အဖိတ်နေ့ နေ့ခင်းပိုင်း၊ ညနေ နှင့် လပြည့်နေ့ နံနက်များ တွင် ကျင်းပသည်။ ကထိန်အလှူပွဲကို ဗုဒ္ဓပူဇနိယပူဇော်ပွဲ၊ ဆွမ်းလုံးပွဲ၊ တန်ဆောင်း စတုဒိသာ ပွဲများနှင့်အတူ လပြည့်နေ့ နံနက် ဘုရားရင်ပြင်တွင် ကျင်းပသည်။ ကထိန်တွင် ညှပ်မကြီး ဟု နှစ်ထပ်သင်္ကန်းကြီး ‌ကို ဝိနည်းတော်နှင့်အတူ ကပ်လှူသည်။ ပဒေသာပင်သီးသော အလှူရန် ပစ္စည်းများကို ကျောင်းတိုက် အရေအတွက် အလိုက် မျှတအောင် ခွဲပုံပြီး စာရေးတန်မဲ အလှူလုပ်သည်။ ၂၀၂၀ ကိုဗစ် ကပ်ရောဂါ ကာလက ကျင်းပသော (၁၇၉) ကြိမ်မြောက် ဘုရားပွဲမှာ အထိန်းအမှတ်ပွဲအဖြစ်သာ ကျင်းပနိုင်ခဲ့သည် ။ == ကိုးကား == {{Reflist}} {{မြန်မာနိုင်ငံရှိ စေတီပုထိုးများ}} [[ကဏ္ဍ:မကွေးတိုင်းဒေသကြီးအတွင်းရှိ စေတီပုထိုးများ]] s5je4c45tey54uuqvn0llm0fiw21x7b 0 255008 876840 825136 2025-06-07T11:13:13Z Salai Rungtoi 22844 876840 wikitext text/x-wiki {{Events by month|၂၀၂၄}} {{Year nav|2024}} {{Year article header|2024}} ယခုနှစ်အထိ၊ [[ရုရှားနိုင်ငံမှ ယူကရိန်းနိုင်ငံအား ကျူးကျော်ခြင်း|ယူကရိန်းကို ရုရှားကျူးကျော်မှု]]၊ [[ပြည်သူ့ခုခံတော်လှန်စစ်|မြန်မာပြည်တွင်းစစ်]]၊ ဆူဒန်စစ်ပွဲနှင့် Sahel တွင် အစ္စလာမ္မစ်သူပုန်ထမှု အပါအဝင် အဓိက လက်နက်ကိုင် ပဋိပက္ခများ ဆက်လက်ဖြစ်ပွားနေလျက်ရှိသည်ကို ယခုနှစ်အထိ မြင်တွေ့နေရသည်။ အစ္စရေးနှင့် ဟားမတ်စ်စစ်ပွဲ ဆက်တိုက်ဖြစ်ပွားနေခြင်းကြောင့် ကမ္ဘာလုံးဆိုင်ရာ ပို့ဆောင်ရေးအပေါ် သက်ရောက်မှုရှိသော ပင်လယ်နီအကျပ်အတည်း အပါအဝင် နိုင်ငံအများအပြားသို့ သက်ရောက်စေခဲ့သည်။ ကမ္ဘာ့လူဦးရေ အများဆုံး ဆယ်နိုင်ငံအနက် ရှစ်နိုင်ငံ အပါအဝင် ([[ဘင်္ဂလားဒေ့ရှ်နိုင်ငံ|ဘင်္ဂလားဒေ့ရှ်]]၊ [[ဘရာဇီးနိုင်ငံ|ဘရာဇီး]]၊ [[ပါကစ္စတန်နိုင်ငံ|ပါကစ္စတန်]]၊ [[ရုရှားနိုင်ငံ|ရုရှား]]၊ [[အိန္ဒိယနိုင်ငံ|အိန္ဒိယ]]၊ [[မက္ကဆီကိုနိုင်ငံ|မက္ကဆီကို]]၊ [[အင်ဒိုနီးရှားနိုင်ငံ|အင်ဒိုနီးရှား]]၊ နှင့် [[အမေရိကန်ပြည်ထောင်စု|အမေရိကန်]])<ref name="Economist Election" />နှင့် [[ယူနိုက်တက်ကင်းဒမ်းနိုင်ငံ|ယူနိုက်တက်ကင်းဒမ်း]]တို့ အပါအဝင်<ref name=":1">{{cite web |date=December 18, 2023 |title=Rishi Sunak confirms election will be next year, despite legal right to wait until January 2025 |url=https://www.politics.co.uk/news/2023/12/18/rishi-sunak-confirms-election-will-be-next-year-despite-legal-right-to-wait-until-january-2025/ |website=Politics.co.uk}}</ref><ref name=":2">{{cite web |last=Mitchell |first=Archie |date=19 December 2023 |title=Rishi Sunak rules out a 2025 general election: '2024 will be an election year' |url=https://www.independent.co.uk/news/uk/politics/rishi-sunak-general-election-keir-starmer-b2466424.html |accessdate=19 December 2023 |website=[[The Independent]]}}</ref> ခန့်မှန်းခြေအားဖြင့် လူဦးရေ လေးဘီလီယံခန့်ကို ကိုယ်စားပြုသည့် နိုင်ငံပေါင်း ၇၆ နိုင်ငံသည် တစ်နှစ်ပတ်လုံး နိုင်ငံလုံးကျွတ် ရွေးကောက်ပွဲများ ကျင်းပရန် မျှော်မှန်းထားပြီး၊<ref name="Economist Election">{{Cite news |date=2023-11-13 |title=2024 is the biggest election year in history |newspaper=The Economist |url=https://www.economist.com/interactive/the-world-ahead/2023/11/13/2024-is-the-biggest-election-year-in-history |access-date=2024-01-04}}</ref><ref name=":4">{{Cite news |date=2024-01-01 |title=The global elections Washington should be watching in 2024 |work=Politico|url=https://www.politico.com/news/2024/01/01/what-to-watch-global-elections-2024-00133027 |author=Eric Bazail-Eimil|access-date=2024-01-04}}</ref><ref>{{Cite news |date=2023-12-26 |title=Transcript: What will work look like in 2024? |work=Financial Times |url=https://www.ft.com/content/e12bb7f9-b470-456b-825d-dcfd4a26432f |access-date=2024-01-01}}</ref><ref>{{Cite news |date=2024-01-03 |title=2024 Is The Biggest Election Year In History—Here Are The Countries Going To The Polls This Year |work=Forbes|url=https://www.forbes.com/sites/siladityaray/2024/01/03/2024-is-the-biggest-election-year-in-history-here-are-the-countries-going-to-the-polls-this-year/?sh=6c16540b65f9|author=Siladitya Ray |access-date=2024-01-04}}</ref> [[ဥရောပ ပါလီမန်]]သည်လည်း ရွေးကောက်ပွဲများ ကျင်းပမည်ဖြစ်သည်။<ref>{{Cite news |date=November 1, 2023 |title=In 2024, It's Election Year in 40 Countries |language=en |work=Bloomberg |url=https://www.bloomberg.com/news/newsletters/2023-11-01/2024-is-election-year-in-40-countries-and-podcast-elon-inc-launches-next-week |access-date=December 3, 2023}}</ref> == ဇန်နဝါရီ == * ၃၁ ဇန်နဝါရီ - ၂၀၂၄ ခုနှစ်၊ ဇန်နဝါရီ ၃၁ ရက်နေ့တွင် ပြည်ထောင်စုသမ္မတမြန်မာနိုင်ငံတော်၏ [[အမျိုးသား ကာကွယ်ရေးနှင့် လုံခြုံရေးကောင်စီ|အမျိုးသားကာကွယ်ရေးနှင့် လုံခြုံရေးကောင်စီ]] အစည်းအဝေး (၁/၂၀၂၄) ကို ကျင်းပခဲ့ပြီး၊ နောက်တစ်နေ့ ဖေဖော်ဝါရီလ ၁ ရက်တွင် နိုင်ငံတစ်ဝန်းလုံး အရေးပေါ်အခြေအနေ ကြေညာထားသည့်ကာလကို ၂၀၂၄ ခုနှစ်၊ ဖေဖော်ဝါရီ ၁ ရက်နေ့မှစ၍ နောက်ထပ် (၆) လ သက်တမ်းတိုးမြှင့်လိုက်ကြောင်း ဖွဲ့စည်းပုံအခြေခံဥပဒေပုဒ်မ ၄၂၅ အရ ကြေညာခဲ့သည်။<br /> == ကိုးကား == {{Reflist}} {{DEFAULTSORT:၂၀၂၄}} [[Category:၂၀၂၄| ]] tj205s751zpcmkuefgz3x52lyvkn2tg 876844 876840 2025-06-07T11:29:05Z Salai Rungtoi 22844 /* ဇန်နဝါရီ */ 876844 wikitext text/x-wiki {{Events by month|၂၀၂၄}} {{Year nav|2024}} {{Year article header|2024}} ယခုနှစ်အထိ၊ [[ရုရှားနိုင်ငံမှ ယူကရိန်းနိုင်ငံအား ကျူးကျော်ခြင်း|ယူကရိန်းကို ရုရှားကျူးကျော်မှု]]၊ [[ပြည်သူ့ခုခံတော်လှန်စစ်|မြန်မာပြည်တွင်းစစ်]]၊ ဆူဒန်စစ်ပွဲနှင့် Sahel တွင် အစ္စလာမ္မစ်သူပုန်ထမှု အပါအဝင် အဓိက လက်နက်ကိုင် ပဋိပက္ခများ ဆက်လက်ဖြစ်ပွားနေလျက်ရှိသည်ကို ယခုနှစ်အထိ မြင်တွေ့နေရသည်။ အစ္စရေးနှင့် ဟားမတ်စ်စစ်ပွဲ ဆက်တိုက်ဖြစ်ပွားနေခြင်းကြောင့် ကမ္ဘာလုံးဆိုင်ရာ ပို့ဆောင်ရေးအပေါ် သက်ရောက်မှုရှိသော ပင်လယ်နီအကျပ်အတည်း အပါအဝင် နိုင်ငံအများအပြားသို့ သက်ရောက်စေခဲ့သည်။ ကမ္ဘာ့လူဦးရေ အများဆုံး ဆယ်နိုင်ငံအနက် ရှစ်နိုင်ငံ အပါအဝင် ([[ဘင်္ဂလားဒေ့ရှ်နိုင်ငံ|ဘင်္ဂလားဒေ့ရှ်]]၊ [[ဘရာဇီးနိုင်ငံ|ဘရာဇီး]]၊ [[ပါကစ္စတန်နိုင်ငံ|ပါကစ္စတန်]]၊ [[ရုရှားနိုင်ငံ|ရုရှား]]၊ [[အိန္ဒိယနိုင်ငံ|အိန္ဒိယ]]၊ [[မက္ကဆီကိုနိုင်ငံ|မက္ကဆီကို]]၊ [[အင်ဒိုနီးရှားနိုင်ငံ|အင်ဒိုနီးရှား]]၊ နှင့် [[အမေရိကန်ပြည်ထောင်စု|အမေရိကန်]])<ref name="Economist Election" />နှင့် [[ယူနိုက်တက်ကင်းဒမ်းနိုင်ငံ|ယူနိုက်တက်ကင်းဒမ်း]]တို့ အပါအဝင်<ref name=":1">{{cite web |date=December 18, 2023 |title=Rishi Sunak confirms election will be next year, despite legal right to wait until January 2025 |url=https://www.politics.co.uk/news/2023/12/18/rishi-sunak-confirms-election-will-be-next-year-despite-legal-right-to-wait-until-january-2025/ |website=Politics.co.uk}}</ref><ref name=":2">{{cite web |last=Mitchell |first=Archie |date=19 December 2023 |title=Rishi Sunak rules out a 2025 general election: '2024 will be an election year' |url=https://www.independent.co.uk/news/uk/politics/rishi-sunak-general-election-keir-starmer-b2466424.html |accessdate=19 December 2023 |website=[[The Independent]]}}</ref> ခန့်မှန်းခြေအားဖြင့် လူဦးရေ လေးဘီလီယံခန့်ကို ကိုယ်စားပြုသည့် နိုင်ငံပေါင်း ၇၆ နိုင်ငံသည် တစ်နှစ်ပတ်လုံး နိုင်ငံလုံးကျွတ် ရွေးကောက်ပွဲများ ကျင်းပရန် မျှော်မှန်းထားပြီး၊<ref name="Economist Election">{{Cite news |date=2023-11-13 |title=2024 is the biggest election year in history |newspaper=The Economist |url=https://www.economist.com/interactive/the-world-ahead/2023/11/13/2024-is-the-biggest-election-year-in-history |access-date=2024-01-04}}</ref><ref name=":4">{{Cite news |date=2024-01-01 |title=The global elections Washington should be watching in 2024 |work=Politico|url=https://www.politico.com/news/2024/01/01/what-to-watch-global-elections-2024-00133027 |author=Eric Bazail-Eimil|access-date=2024-01-04}}</ref><ref>{{Cite news |date=2023-12-26 |title=Transcript: What will work look like in 2024? |work=Financial Times |url=https://www.ft.com/content/e12bb7f9-b470-456b-825d-dcfd4a26432f |access-date=2024-01-01}}</ref><ref>{{Cite news |date=2024-01-03 |title=2024 Is The Biggest Election Year In History—Here Are The Countries Going To The Polls This Year |work=Forbes|url=https://www.forbes.com/sites/siladityaray/2024/01/03/2024-is-the-biggest-election-year-in-history-here-are-the-countries-going-to-the-polls-this-year/?sh=6c16540b65f9|author=Siladitya Ray |access-date=2024-01-04}}</ref> [[ဥရောပ ပါလီမန်]]သည်လည်း ရွေးကောက်ပွဲများ ကျင်းပမည်ဖြစ်သည်။<ref>{{Cite news |date=November 1, 2023 |title=In 2024, It's Election Year in 40 Countries |language=en |work=Bloomberg |url=https://www.bloomberg.com/news/newsletters/2023-11-01/2024-is-election-year-in-40-countries-and-podcast-elon-inc-launches-next-week |access-date=December 3, 2023}}</ref> == ဇန်နဝါရီ == * ၃၁ ဇန်နဝါရီ - ၂၀၂၄ ခုနှစ်၊ ဇန်နဝါရီ ၃၁ ရက်နေ့တွင် ပြည်ထောင်စုသမ္မတမြန်မာနိုင်ငံတော်၏ [[အမျိုးသား ကာကွယ်ရေးနှင့် လုံခြုံရေးကောင်စီ|အမျိုးသားကာကွယ်ရေးနှင့် လုံခြုံရေးကောင်စီ]] အစည်းအဝေး (၁/၂၀၂၄) ကို ကျင်းပခဲ့ပြီး၊ နောက်တစ်နေ့ ဖေဖော်ဝါရီလ ၁ ရက်တွင် နိုင်ငံတစ်ဝန်းလုံး အရေးပေါ်အခြေအနေ ကြေညာထားသည့်ကာလကို ၂၀၂၄ ခုနှစ်၊ ဖေဖော်ဝါရီ ၁ ရက်နေ့မှစ၍ နောက်ထပ် (၆) လ သက်တမ်းတိုးမြှင့်လိုက်ကြောင်း ဖွဲ့စည်းပုံအခြေခံဥပဒေပုဒ်မ ၄၂၅ အရ ကြေညာခဲ့သည်။<br /> === ဇူလိုင် === * ၂၂ ဇူလိုင် - ကျန်းမာရေး အခြေအနေများကြောင့် ဆေးခွင့်ယူထားသည့် ယာယီသမ္မတ [[မြင့်ဆွေ (ဒုတိယဗိုလ်ချုပ်ကြီး)|ဦးမြင့်ဆွေ]]သည် တာဝန်များ ဆောင်ရွက်ရန် ပျက်ကွက်နေစဉ် [[အမျိုးသား ကာကွယ်ရေးနှင့် လုံခြုံရေးကောင်စီ|အမျိုးသားကာကွယ်ရေးနှင့် လုံခြုံရေးကောင်စီ]]ဆိုင်ရာ ကိစ္စရပ်များကို လိုအပ်သလို ဆောင်ရွက်နိုင်ရန် ယာယီသမ္မတတာဝန်များအား [[နိုင်ငံတော်စီမံအုပ်ချုပ်ရေးကောင်စီ ဥက္ကဋ္ဌ|နစကဥက္ကဋ္ဌ]]ထံသို့ ၂၀၂၄ ခုနှစ်၊ ဇူလိုင် ၂၂ ရက်က လွှဲပြောင်းအပ်နှံခဲ့သည်။ == ကိုးကား == {{Reflist}} {{DEFAULTSORT:၂၀၂၄}} [[Category:၂၀၂၄| ]] 56m1z68uk23pfh2qa6rz53sne8lme0a 876845 876844 2025-06-07T11:30:11Z Salai Rungtoi 22844 /* ဇန်နဝါရီ */ 876845 wikitext text/x-wiki {{Events by month|၂၀၂၄}} {{Year nav|2024}} {{Year article header|2024}} ယခုနှစ်အထိ၊ [[ရုရှားနိုင်ငံမှ ယူကရိန်းနိုင်ငံအား ကျူးကျော်ခြင်း|ယူကရိန်းကို ရုရှားကျူးကျော်မှု]]၊ [[ပြည်သူ့ခုခံတော်လှန်စစ်|မြန်မာပြည်တွင်းစစ်]]၊ ဆူဒန်စစ်ပွဲနှင့် Sahel တွင် အစ္စလာမ္မစ်သူပုန်ထမှု အပါအဝင် အဓိက လက်နက်ကိုင် ပဋိပက္ခများ ဆက်လက်ဖြစ်ပွားနေလျက်ရှိသည်ကို ယခုနှစ်အထိ မြင်တွေ့နေရသည်။ အစ္စရေးနှင့် ဟားမတ်စ်စစ်ပွဲ ဆက်တိုက်ဖြစ်ပွားနေခြင်းကြောင့် ကမ္ဘာလုံးဆိုင်ရာ ပို့ဆောင်ရေးအပေါ် သက်ရောက်မှုရှိသော ပင်လယ်နီအကျပ်အတည်း အပါအဝင် နိုင်ငံအများအပြားသို့ သက်ရောက်စေခဲ့သည်။ ကမ္ဘာ့လူဦးရေ အများဆုံး ဆယ်နိုင်ငံအနက် ရှစ်နိုင်ငံ အပါအဝင် ([[ဘင်္ဂလားဒေ့ရှ်နိုင်ငံ|ဘင်္ဂလားဒေ့ရှ်]]၊ [[ဘရာဇီးနိုင်ငံ|ဘရာဇီး]]၊ [[ပါကစ္စတန်နိုင်ငံ|ပါကစ္စတန်]]၊ [[ရုရှားနိုင်ငံ|ရုရှား]]၊ [[အိန္ဒိယနိုင်ငံ|အိန္ဒိယ]]၊ [[မက္ကဆီကိုနိုင်ငံ|မက္ကဆီကို]]၊ [[အင်ဒိုနီးရှားနိုင်ငံ|အင်ဒိုနီးရှား]]၊ နှင့် [[အမေရိကန်ပြည်ထောင်စု|အမေရိကန်]])<ref name="Economist Election" />နှင့် [[ယူနိုက်တက်ကင်းဒမ်းနိုင်ငံ|ယူနိုက်တက်ကင်းဒမ်း]]တို့ အပါအဝင်<ref name=":1">{{cite web |date=December 18, 2023 |title=Rishi Sunak confirms election will be next year, despite legal right to wait until January 2025 |url=https://www.politics.co.uk/news/2023/12/18/rishi-sunak-confirms-election-will-be-next-year-despite-legal-right-to-wait-until-january-2025/ |website=Politics.co.uk}}</ref><ref name=":2">{{cite web |last=Mitchell |first=Archie |date=19 December 2023 |title=Rishi Sunak rules out a 2025 general election: '2024 will be an election year' |url=https://www.independent.co.uk/news/uk/politics/rishi-sunak-general-election-keir-starmer-b2466424.html |accessdate=19 December 2023 |website=[[The Independent]]}}</ref> ခန့်မှန်းခြေအားဖြင့် လူဦးရေ လေးဘီလီယံခန့်ကို ကိုယ်စားပြုသည့် နိုင်ငံပေါင်း ၇၆ နိုင်ငံသည် တစ်နှစ်ပတ်လုံး နိုင်ငံလုံးကျွတ် ရွေးကောက်ပွဲများ ကျင်းပရန် မျှော်မှန်းထားပြီး၊<ref name="Economist Election">{{Cite news |date=2023-11-13 |title=2024 is the biggest election year in history |newspaper=The Economist |url=https://www.economist.com/interactive/the-world-ahead/2023/11/13/2024-is-the-biggest-election-year-in-history |access-date=2024-01-04}}</ref><ref name=":4">{{Cite news |date=2024-01-01 |title=The global elections Washington should be watching in 2024 |work=Politico|url=https://www.politico.com/news/2024/01/01/what-to-watch-global-elections-2024-00133027 |author=Eric Bazail-Eimil|access-date=2024-01-04}}</ref><ref>{{Cite news |date=2023-12-26 |title=Transcript: What will work look like in 2024? |work=Financial Times |url=https://www.ft.com/content/e12bb7f9-b470-456b-825d-dcfd4a26432f |access-date=2024-01-01}}</ref><ref>{{Cite news |date=2024-01-03 |title=2024 Is The Biggest Election Year In History—Here Are The Countries Going To The Polls This Year |work=Forbes|url=https://www.forbes.com/sites/siladityaray/2024/01/03/2024-is-the-biggest-election-year-in-history-here-are-the-countries-going-to-the-polls-this-year/?sh=6c16540b65f9|author=Siladitya Ray |access-date=2024-01-04}}</ref> [[ဥရောပ ပါလီမန်]]သည်လည်း ရွေးကောက်ပွဲများ ကျင်းပမည်ဖြစ်သည်။<ref>{{Cite news |date=November 1, 2023 |title=In 2024, It's Election Year in 40 Countries |language=en |work=Bloomberg |url=https://www.bloomberg.com/news/newsletters/2023-11-01/2024-is-election-year-in-40-countries-and-podcast-elon-inc-launches-next-week |access-date=December 3, 2023}}</ref> == ဖြစ်ရပ်များ == === ဇန်နဝါရီ === * ၃၁ ဇန်နဝါရီ - ၂၀၂၄ ခုနှစ်၊ ဇန်နဝါရီ ၃၁ ရက်နေ့တွင် ပြည်ထောင်စုသမ္မတမြန်မာနိုင်ငံတော်၏ [[အမျိုးသား ကာကွယ်ရေးနှင့် လုံခြုံရေးကောင်စီ|အမျိုးသားကာကွယ်ရေးနှင့် လုံခြုံရေးကောင်စီ]] အစည်းအဝေး (၁/၂၀၂၄) ကို ကျင်းပခဲ့ပြီး၊ နောက်တစ်နေ့ ဖေဖော်ဝါရီလ ၁ ရက်တွင် နိုင်ငံတစ်ဝန်းလုံး အရေးပေါ်အခြေအနေ ကြေညာထားသည့်ကာလကို ၂၀၂၄ ခုနှစ်၊ ဖေဖော်ဝါရီ ၁ ရက်နေ့မှစ၍ နောက်ထပ် (၆) လ သက်တမ်းတိုးမြှင့်လိုက်ကြောင်း ဖွဲ့စည်းပုံအခြေခံဥပဒေပုဒ်မ ၄၂၅ အရ ကြေညာခဲ့သည်။<br /> === ဇူလိုင် === * ၂၂ ဇူလိုင် - ကျန်းမာရေး အခြေအနေများကြောင့် ဆေးခွင့်ယူထားသည့် ယာယီသမ္မတ [[မြင့်ဆွေ (ဒုတိယဗိုလ်ချုပ်ကြီး)|ဦးမြင့်ဆွေ]]သည် တာဝန်များ ဆောင်ရွက်ရန် ပျက်ကွက်နေစဉ် [[အမျိုးသား ကာကွယ်ရေးနှင့် လုံခြုံရေးကောင်စီ|အမျိုးသားကာကွယ်ရေးနှင့် လုံခြုံရေးကောင်စီ]]ဆိုင်ရာ ကိစ္စရပ်များကို လိုအပ်သလို ဆောင်ရွက်နိုင်ရန် ယာယီသမ္မတတာဝန်များအား [[နိုင်ငံတော်စီမံအုပ်ချုပ်ရေးကောင်စီ ဥက္ကဋ္ဌ|နစကဥက္ကဋ္ဌ]]ထံသို့ ၂၀၂၄ ခုနှစ်၊ ဇူလိုင် ၂၂ ရက်က လွှဲပြောင်းအပ်နှံခဲ့သည်။ == ကိုးကား == {{Reflist}} {{DEFAULTSORT:၂၀၂၄}} [[Category:၂၀၂၄| ]] qzra7rm0d8meeesc57p8yvnvdz3p8xc 876849 876845 2025-06-07T11:52:11Z Salai Rungtoi 22844 /* ဇန်နဝါရီ */ 876849 wikitext text/x-wiki {{Events by month|၂၀၂၄}} {{Year nav|2024}} {{Year article header|2024}} ယခုနှစ်အထိ၊ [[ရုရှားနိုင်ငံမှ ယူကရိန်းနိုင်ငံအား ကျူးကျော်ခြင်း|ယူကရိန်းကို ရုရှားကျူးကျော်မှု]]၊ [[ပြည်သူ့ခုခံတော်လှန်စစ်|မြန်မာပြည်တွင်းစစ်]]၊ ဆူဒန်စစ်ပွဲနှင့် Sahel တွင် အစ္စလာမ္မစ်သူပုန်ထမှု အပါအဝင် အဓိက လက်နက်ကိုင် ပဋိပက္ခများ ဆက်လက်ဖြစ်ပွားနေလျက်ရှိသည်ကို ယခုနှစ်အထိ မြင်တွေ့နေရသည်။ အစ္စရေးနှင့် ဟားမတ်စ်စစ်ပွဲ ဆက်တိုက်ဖြစ်ပွားနေခြင်းကြောင့် ကမ္ဘာလုံးဆိုင်ရာ ပို့ဆောင်ရေးအပေါ် သက်ရောက်မှုရှိသော ပင်လယ်နီအကျပ်အတည်း အပါအဝင် နိုင်ငံအများအပြားသို့ သက်ရောက်စေခဲ့သည်။ ကမ္ဘာ့လူဦးရေ အများဆုံး ဆယ်နိုင်ငံအနက် ရှစ်နိုင်ငံ အပါအဝင် ([[ဘင်္ဂလားဒေ့ရှ်နိုင်ငံ|ဘင်္ဂလားဒေ့ရှ်]]၊ [[ဘရာဇီးနိုင်ငံ|ဘရာဇီး]]၊ [[ပါကစ္စတန်နိုင်ငံ|ပါကစ္စတန်]]၊ [[ရုရှားနိုင်ငံ|ရုရှား]]၊ [[အိန္ဒိယနိုင်ငံ|အိန္ဒိယ]]၊ [[မက္ကဆီကိုနိုင်ငံ|မက္ကဆီကို]]၊ [[အင်ဒိုနီးရှားနိုင်ငံ|အင်ဒိုနီးရှား]]၊ နှင့် [[အမေရိကန်ပြည်ထောင်စု|အမေရိကန်]])<ref name="Economist Election" />နှင့် [[ယူနိုက်တက်ကင်းဒမ်းနိုင်ငံ|ယူနိုက်တက်ကင်းဒမ်း]]တို့ အပါအဝင်<ref name=":1">{{cite web |date=December 18, 2023 |title=Rishi Sunak confirms election will be next year, despite legal right to wait until January 2025 |url=https://www.politics.co.uk/news/2023/12/18/rishi-sunak-confirms-election-will-be-next-year-despite-legal-right-to-wait-until-january-2025/ |website=Politics.co.uk}}</ref><ref name=":2">{{cite web |last=Mitchell |first=Archie |date=19 December 2023 |title=Rishi Sunak rules out a 2025 general election: '2024 will be an election year' |url=https://www.independent.co.uk/news/uk/politics/rishi-sunak-general-election-keir-starmer-b2466424.html |accessdate=19 December 2023 |website=[[The Independent]]}}</ref> ခန့်မှန်းခြေအားဖြင့် လူဦးရေ လေးဘီလီယံခန့်ကို ကိုယ်စားပြုသည့် နိုင်ငံပေါင်း ၇၆ နိုင်ငံသည် တစ်နှစ်ပတ်လုံး နိုင်ငံလုံးကျွတ် ရွေးကောက်ပွဲများ ကျင်းပရန် မျှော်မှန်းထားပြီး၊<ref name="Economist Election">{{Cite news |date=2023-11-13 |title=2024 is the biggest election year in history |newspaper=The Economist |url=https://www.economist.com/interactive/the-world-ahead/2023/11/13/2024-is-the-biggest-election-year-in-history |access-date=2024-01-04}}</ref><ref name=":4">{{Cite news |date=2024-01-01 |title=The global elections Washington should be watching in 2024 |work=Politico|url=https://www.politico.com/news/2024/01/01/what-to-watch-global-elections-2024-00133027 |author=Eric Bazail-Eimil|access-date=2024-01-04}}</ref><ref>{{Cite news |date=2023-12-26 |title=Transcript: What will work look like in 2024? |work=Financial Times |url=https://www.ft.com/content/e12bb7f9-b470-456b-825d-dcfd4a26432f |access-date=2024-01-01}}</ref><ref>{{Cite news |date=2024-01-03 |title=2024 Is The Biggest Election Year In History—Here Are The Countries Going To The Polls This Year |work=Forbes|url=https://www.forbes.com/sites/siladityaray/2024/01/03/2024-is-the-biggest-election-year-in-history-here-are-the-countries-going-to-the-polls-this-year/?sh=6c16540b65f9|author=Siladitya Ray |access-date=2024-01-04}}</ref> [[ဥရောပ ပါလီမန်]]သည်လည်း ရွေးကောက်ပွဲများ ကျင်းပမည်ဖြစ်သည်။<ref>{{Cite news |date=November 1, 2023 |title=In 2024, It's Election Year in 40 Countries |language=en |work=Bloomberg |url=https://www.bloomberg.com/news/newsletters/2023-11-01/2024-is-election-year-in-40-countries-and-podcast-elon-inc-launches-next-week |access-date=December 3, 2023}}</ref> == ဖြစ်ရပ်များ == === ဇန်နဝါရီ === * ၃၁ ဇန်နဝါရီ - ၂၀၂၄ ခုနှစ်၊ ဇန်နဝါရီ ၃၁ ရက်နေ့တွင် ပြည်ထောင်စုသမ္မတမြန်မာနိုင်ငံတော်၏ [[အမျိုးသား ကာကွယ်ရေးနှင့် လုံခြုံရေးကောင်စီ|အမျိုးသားကာကွယ်ရေးနှင့် လုံခြုံရေးကောင်စီ]] အစည်းအဝေး (၁/၂၀၂၄) ကို ကျင်းပခဲ့ပြီး၊ နောက်တစ်နေ့ ဖေဖော်ဝါရီလ ၁ ရက်တွင် နိုင်ငံတစ်ဝန်းလုံး အရေးပေါ်အခြေအနေ ကြေညာထားသည့်ကာလကို ၂၀၂၄ ခုနှစ်၊ ဖေဖော်ဝါရီ ၁ ရက်နေ့မှစ၍ နောက်ထပ် (၆) လ သက်တမ်းတိုးမြှင့်လိုက်ကြောင်း ဖွဲ့စည်းပုံအခြေခံဥပဒေပုဒ်မ ၄၂၅ အရ ကြေညာခဲ့သည်။<br /> === ဧပြီ === * ၂၂ ဧပြီ - ၂၀၂၄ ခုနှစ်၊ ဧပြီလ ၂၂ ရက်နေ့တွင် နိုင်ငံတော်စီမံအုပ်ချုပ်ရေးကောင်စီ [[s:နိုင်ငံတော်စီမံအုပ်ချုပ်ရေးကောင်စီ_အမိန့်အမှတ်_၃၃/၂၀၂၄|အမိန့်အမှတ် ၃၃/၂၀၂၄]] အားဖြင့် ဒုတိယသမ္မတ ဦးဟင်နရီဗန်ထီးယူအား ကျန်းမာရေးအရ တာဝန်မှ အနားယူခွင့် ပြုလိုက်သည်။ === ဇူလိုင် === * ၂၂ ဇူလိုင် - ကျန်းမာရေး အခြေအနေများကြောင့် ဆေးခွင့်ယူထားသည့် ယာယီသမ္မတ [[မြင့်ဆွေ (ဒုတိယဗိုလ်ချုပ်ကြီး)|ဦးမြင့်ဆွေ]]သည် တာဝန်များ ဆောင်ရွက်ရန် ပျက်ကွက်နေစဉ် [[အမျိုးသား ကာကွယ်ရေးနှင့် လုံခြုံရေးကောင်စီ|အမျိုးသားကာကွယ်ရေးနှင့် လုံခြုံရေးကောင်စီ]]ဆိုင်ရာ ကိစ္စရပ်များကို လိုအပ်သလို ဆောင်ရွက်နိုင်ရန် ယာယီသမ္မတတာဝန်များအား [[နိုင်ငံတော်စီမံအုပ်ချုပ်ရေးကောင်စီ ဥက္ကဋ္ဌ|နစကဥက္ကဋ္ဌ]]ထံသို့ ၂၀၂၄ ခုနှစ်၊ ဇူလိုင် ၂၂ ရက်က လွှဲပြောင်းအပ်နှံခဲ့သည်။ == ကိုးကား == {{Reflist}} {{DEFAULTSORT:၂၀၂၄}} [[Category:၂၀၂၄| ]] hq6phqp8i0ha5ss2fq7nhoow1xiumes 876850 876849 2025-06-07T11:52:30Z Salai Rungtoi 22844 /* ဧပြီ */ 876850 wikitext text/x-wiki {{Events by month|၂၀၂၄}} {{Year nav|2024}} {{Year article header|2024}} ယခုနှစ်အထိ၊ [[ရုရှားနိုင်ငံမှ ယူကရိန်းနိုင်ငံအား ကျူးကျော်ခြင်း|ယူကရိန်းကို ရုရှားကျူးကျော်မှု]]၊ [[ပြည်သူ့ခုခံတော်လှန်စစ်|မြန်မာပြည်တွင်းစစ်]]၊ ဆူဒန်စစ်ပွဲနှင့် Sahel တွင် အစ္စလာမ္မစ်သူပုန်ထမှု အပါအဝင် အဓိက လက်နက်ကိုင် ပဋိပက္ခများ ဆက်လက်ဖြစ်ပွားနေလျက်ရှိသည်ကို ယခုနှစ်အထိ မြင်တွေ့နေရသည်။ အစ္စရေးနှင့် ဟားမတ်စ်စစ်ပွဲ ဆက်တိုက်ဖြစ်ပွားနေခြင်းကြောင့် ကမ္ဘာလုံးဆိုင်ရာ ပို့ဆောင်ရေးအပေါ် သက်ရောက်မှုရှိသော ပင်လယ်နီအကျပ်အတည်း အပါအဝင် နိုင်ငံအများအပြားသို့ သက်ရောက်စေခဲ့သည်။ ကမ္ဘာ့လူဦးရေ အများဆုံး ဆယ်နိုင်ငံအနက် ရှစ်နိုင်ငံ အပါအဝင် ([[ဘင်္ဂလားဒေ့ရှ်နိုင်ငံ|ဘင်္ဂလားဒေ့ရှ်]]၊ [[ဘရာဇီးနိုင်ငံ|ဘရာဇီး]]၊ [[ပါကစ္စတန်နိုင်ငံ|ပါကစ္စတန်]]၊ [[ရုရှားနိုင်ငံ|ရုရှား]]၊ [[အိန္ဒိယနိုင်ငံ|အိန္ဒိယ]]၊ [[မက္ကဆီကိုနိုင်ငံ|မက္ကဆီကို]]၊ [[အင်ဒိုနီးရှားနိုင်ငံ|အင်ဒိုနီးရှား]]၊ နှင့် [[အမေရိကန်ပြည်ထောင်စု|အမေရိကန်]])<ref name="Economist Election" />နှင့် [[ယူနိုက်တက်ကင်းဒမ်းနိုင်ငံ|ယူနိုက်တက်ကင်းဒမ်း]]တို့ အပါအဝင်<ref name=":1">{{cite web |date=December 18, 2023 |title=Rishi Sunak confirms election will be next year, despite legal right to wait until January 2025 |url=https://www.politics.co.uk/news/2023/12/18/rishi-sunak-confirms-election-will-be-next-year-despite-legal-right-to-wait-until-january-2025/ |website=Politics.co.uk}}</ref><ref name=":2">{{cite web |last=Mitchell |first=Archie |date=19 December 2023 |title=Rishi Sunak rules out a 2025 general election: '2024 will be an election year' |url=https://www.independent.co.uk/news/uk/politics/rishi-sunak-general-election-keir-starmer-b2466424.html |accessdate=19 December 2023 |website=[[The Independent]]}}</ref> ခန့်မှန်းခြေအားဖြင့် လူဦးရေ လေးဘီလီယံခန့်ကို ကိုယ်စားပြုသည့် နိုင်ငံပေါင်း ၇၆ နိုင်ငံသည် တစ်နှစ်ပတ်လုံး နိုင်ငံလုံးကျွတ် ရွေးကောက်ပွဲများ ကျင်းပရန် မျှော်မှန်းထားပြီး၊<ref name="Economist Election">{{Cite news |date=2023-11-13 |title=2024 is the biggest election year in history |newspaper=The Economist |url=https://www.economist.com/interactive/the-world-ahead/2023/11/13/2024-is-the-biggest-election-year-in-history |access-date=2024-01-04}}</ref><ref name=":4">{{Cite news |date=2024-01-01 |title=The global elections Washington should be watching in 2024 |work=Politico|url=https://www.politico.com/news/2024/01/01/what-to-watch-global-elections-2024-00133027 |author=Eric Bazail-Eimil|access-date=2024-01-04}}</ref><ref>{{Cite news |date=2023-12-26 |title=Transcript: What will work look like in 2024? |work=Financial Times |url=https://www.ft.com/content/e12bb7f9-b470-456b-825d-dcfd4a26432f |access-date=2024-01-01}}</ref><ref>{{Cite news |date=2024-01-03 |title=2024 Is The Biggest Election Year In History—Here Are The Countries Going To The Polls This Year |work=Forbes|url=https://www.forbes.com/sites/siladityaray/2024/01/03/2024-is-the-biggest-election-year-in-history-here-are-the-countries-going-to-the-polls-this-year/?sh=6c16540b65f9|author=Siladitya Ray |access-date=2024-01-04}}</ref> [[ဥရောပ ပါလီမန်]]သည်လည်း ရွေးကောက်ပွဲများ ကျင်းပမည်ဖြစ်သည်။<ref>{{Cite news |date=November 1, 2023 |title=In 2024, It's Election Year in 40 Countries |language=en |work=Bloomberg |url=https://www.bloomberg.com/news/newsletters/2023-11-01/2024-is-election-year-in-40-countries-and-podcast-elon-inc-launches-next-week |access-date=December 3, 2023}}</ref> == ဖြစ်ရပ်များ == === ဇန်နဝါရီ === * ၃၁ ဇန်နဝါရီ - ၂၀၂၄ ခုနှစ်၊ ဇန်နဝါရီ ၃၁ ရက်နေ့တွင် ပြည်ထောင်စုသမ္မတမြန်မာနိုင်ငံတော်၏ [[အမျိုးသား ကာကွယ်ရေးနှင့် လုံခြုံရေးကောင်စီ|အမျိုးသားကာကွယ်ရေးနှင့် လုံခြုံရေးကောင်စီ]] အစည်းအဝေး (၁/၂၀၂၄) ကို ကျင်းပခဲ့ပြီး၊ နောက်တစ်နေ့ ဖေဖော်ဝါရီလ ၁ ရက်တွင် နိုင်ငံတစ်ဝန်းလုံး အရေးပေါ်အခြေအနေ ကြေညာထားသည့်ကာလကို ၂၀၂၄ ခုနှစ်၊ ဖေဖော်ဝါရီ ၁ ရက်နေ့မှစ၍ နောက်ထပ် (၆) လ သက်တမ်းတိုးမြှင့်လိုက်ကြောင်း ဖွဲ့စည်းပုံအခြေခံဥပဒေပုဒ်မ ၄၂၅ အရ ကြေညာခဲ့သည်။<br /> === ဧပြီ === * ၂၂ ဧပြီ - ၂၀၂၄ ခုနှစ်၊ ဧပြီလ ၂၂ ရက်နေ့တွင် နိုင်ငံတော်စီမံအုပ်ချုပ်ရေးကောင်စီ [[s:နိုင်ငံတော်စီမံအုပ်ချုပ်ရေးကောင်စီ_အမိန့်အမှတ်_၃၃/၂၀၂၄|အမိန့်အမှတ် ၃၃/၂၀၂၄]] အားဖြင့် ဒုတိယသမ္မတ ဦး[[ဟင်နရီဗန်ထီးယူ]]အား ကျန်းမာရေးအရ တာဝန်မှ အနားယူခွင့် ပြုလိုက်သည်။ === ဇူလိုင် === * ၂၂ ဇူလိုင် - ကျန်းမာရေး အခြေအနေများကြောင့် ဆေးခွင့်ယူထားသည့် ယာယီသမ္မတ [[မြင့်ဆွေ (ဒုတိယဗိုလ်ချုပ်ကြီး)|ဦးမြင့်ဆွေ]]သည် တာဝန်များ ဆောင်ရွက်ရန် ပျက်ကွက်နေစဉ် [[အမျိုးသား ကာကွယ်ရေးနှင့် လုံခြုံရေးကောင်စီ|အမျိုးသားကာကွယ်ရေးနှင့် လုံခြုံရေးကောင်စီ]]ဆိုင်ရာ ကိစ္စရပ်များကို လိုအပ်သလို ဆောင်ရွက်နိုင်ရန် ယာယီသမ္မတတာဝန်များအား [[နိုင်ငံတော်စီမံအုပ်ချုပ်ရေးကောင်စီ ဥက္ကဋ္ဌ|နစကဥက္ကဋ္ဌ]]ထံသို့ ၂၀၂၄ ခုနှစ်၊ ဇူလိုင် ၂၂ ရက်က လွှဲပြောင်းအပ်နှံခဲ့သည်။ == ကိုးကား == {{Reflist}} {{DEFAULTSORT:၂၀၂၄}} [[Category:၂၀၂၄| ]] tgcx5c7j5bnvrcoo07pavlbv7rrhbnd 14 263719 876736 851415 2025-06-07T04:19:37Z Ninjastrikers 22896 [[commons:Help:Gadget-HotCat|HotCat]]ကို အသုံးပြု၍ +[[ကဏ္ဍ:ယခင်က တည်ရှိခဲ့သော နိုင်ငံများ]]၊ +[[ကဏ္ဍ:အရှေ့တောင်အာရှ]] 876736 wikitext text/x-wiki [[ကဏ္ဍ:ယခင်က တည်ရှိခဲ့သော နိုင်ငံများ]] [[ကဏ္ဍ:အရှေ့တောင်အာရှ]] rzd47i7fp8akohp2ix84og01lsi5067 0 264017 876663 876511 2025-06-06T14:31:18Z Ninjastrikers 22896 /* မတ် */ 876663 wikitext text/x-wiki {{Year nav|2025}} {{Year article header|2025}} == ဖြစ်ရပ်များ == ဇန်နဝါရီ ဖေဖော်ဝါရီ === မတ် === * ၂၈ မတ် - မြန်မာ စံတော်ချိန် မွန်းလွဲ ၁၂ နာရီ ၅၀ မိနစ် ၅၄ စက္ကန့်(06:20:54 UTC)တွင် မြန်မာနိုင်ငံ စစ်ကိုင်းမြို့နှင့် မန္တလေးမြို့ အနီး၌ ဗဟိုပြု မိုးမင့် စကေး Mw ၇.၇–၇.၉ ရှိ [[၂၀၂၅ မြန်မာ ငလျင်|ငလျင်]] လှုပ်ခတ်ခဲ့သည်။ === ဧပြီ === * ဧပြီ ၂၅ - နိုင်ငံတော်စီမံအုပ်ချုပ်ရေးကောင်စီ အမိန့်အမှတ် ၃၃/၂၀၂၅ အားဖြင့် [[မျိုးမြင့်|ဦးမျိုးမြင့်]]အား [[ဆောက်လုပ်ရေး ဝန်ကြီးဌာန|ဆောက်လုပ်ရေးဝန်ကြီးဌာန]]၊ ဒုတိယဝန်ကြီးအဖြစ် ခန့်အပ်တာဝန်ပေးလိုက်သည်။ <ref>{{Cite news|archiveurl=https://web.archive.org/web/20250605113216/https://www.moi.gov.mm/announcements/69222|archivedate=2025-6-5|title=ဒုတိယဝန်ကြီး ခန့်အပ်တာဝန်ပေးခြင်း|accessdate=2025-6-5|publisher=Ministry of Information|date=04/25/2025|url=https://www.moi.gov.mm/announcements/69222}}</ref> === မေ === === ဇွန် === * ဇွန် ၃ - နိုင်ငံတော်စီမံအုပ်ချုပ်ရေးကောင်စီ အမိန့်အမှတ် ၃၉/၂၀၂၅ အားဖြင့် ဒေါက်တာ သန်းစိုးအား [[လူမှုဝန်ထမ်း ကယ်ဆယ်ရေးနှင့် ပြန်လည်နေရာချထားရေး ဝန်ကြီးဌာန|လူမှုဝန်ထမ်း၊ ကယ်ဆယ်ရေးနှင့် ပြန်လည်နေရာချထားရေး ဝန်ကြီးဌာန]]၊ ဒုတိယဝန်ကြီးအဖြစ် ခန့်အပ်တာဝန်ပေးလိုက်သည်။<ref>{{Cite web|url=https://www.moi.gov.mm/index.php/announcements/70678|title=ဒုတိယဝန်ကြီး ခန့်အပ်တာဝန်ပေးခြင်း|archiveurl=https://web.archive.org/web/20250605083845/https://www.moi.gov.mm/index.php/announcements/70678|archivedate=2025-6-5|accessdate=2025-6-5|publisher=Ministry of Information|date=06/03/2025}}</ref> * ဇွန် ၄ - အမေရိကန်သမ္မတ ဒေါ်နယ်လ် ထရမ့်သည် ဗီဇာသက်တမ်းကျော်လွန်နေထိုင်မှု မြင့်မားသည့် နိုင်ငံ ၁၂ နိုင်ငံမှ နိုင်ငံသားများကို အမေရိကန်ပြည်ထောင်စုသို့ ပြည်ဝင်ခွင့် ပိတ်ပင်သည့် အမိန့်တစ်ရပ်ကို လက်မှတ်ရေးထိုး ထုတ်ပြန်ခဲ့သည်။ ၎င်းပိတ်ပင်မှုစာရင်းတွင် မြန်မာနိုင်ငံလည်း ပါဝင်ခဲ့သည်။ အမေရိကန်နိုင်ငံသားများကို နိုင်ငံခြားသားများ၏ အကြမ်းဖက်မှုများမှ ကာကွယ်ရန်နှင့် အမျိုးသားလုံခြုံရေးအတွက်ဟူသော ရည်ရွယ်ချက်ဖြင့် ဤသို့ တားမြစ်ပိတ်ပင်ခဲ့ခြင်း ဖြစ်သည်။ <ref>{{Cite web|last=Waldenberg|first=Kristen Holmes, Alayna Treene, Kaitlan Collins, Samantha|date=2025-06-04|title=Trump signs proclamation to ban travel from several countries {{!}} CNN Politics|url=https://www.cnn.com/2025/06/04/politics/trump-travel-ban-proclamation|access-date=2025-06-05|website=CNN|language=en}}</ref> ဇူလိုင် ဩဂုတ် စက်တင်ဘာ အောက်တိုဘာ နိုဝင်ဘာ ဒီဇင်ဘာ == ကိုးကား == {{Reflist}} [[Category:၂၀၂၅| ]] jxy8ukegq3s0c829s16cj4qb18uqpt2 14 264497 876741 853531 2025-06-07T04:24:14Z Ninjastrikers 22896 [[commons:Help:Gadget-HotCat|HotCat]]ကို အသုံးပြု၍ [[Category:အကိုးအကားများ ထပ်မံလိုအပ်သော ဆောင်းပါးများအားလုံး]]ကို ပေါင်းထည့်ခဲ့သည် 876741 wikitext text/x-wiki [[ကဏ္ဍ:အကိုးအကားများ ထပ်မံလိုအပ်သော ဆောင်းပါးများအားလုံး]] mxcukxrnpathpovbg4vnynn5c3wc1yz 0 264810 876816 876016 2025-06-07T08:37:13Z Daw Ye Tin 131285 876816 wikitext text/x-wiki {{Infobox pageant titleholder |birth_date={{Birth date and age|2007|5|24}} |birth_place= [[တောင်ငူမြို့]], [[ပဲခူးတိုင်းဒေသကြီး]] |occupation={{hlist|အလှမယ်}} |height={{height|m=1.71}} |title=Miss Grand Taungoo 2024<br> [[Miss Grand Myanmar 2024]] |eye_color=[[အစိမ်းရောင်]] |hair_color=[[အညိုရောင်]] |competitions=Miss Grand Taungoo 2024<br>(Winner)<br>[[Miss Grand Myanmar 2024]]<br>(Winner)<br>[[Miss Grand International|Miss Grand International 2024]]<br>(2nd Runner-up)<br> (Dethroned)<br>(Top 10 National Costume & Swimsuit Competition) |image=Thae Su Nyein.png |name=သဲစုငြိမ်း |caption=၂၀၂၄ အောက်တိုဘာတွင် တွေ့ရသော သဲစုငြိမ်း |agency=Glamorous International |hometown=[[တောင်ငူ]]|years active=2024–present |alias=သဲသဲ|films=သဲသဲဇလပ်ဖြူ အဖြစ် ''မေ့မေ့အချစ်ဦး''|website=https://missgrandinternational.com/miss/thae-su-nyein/}} '''သဲစုငြိမ်း''' ({{Lang-en|Thae Su Nyein}}; ၂၄ မေ ၂၀၀၇ မွေးဖွား) သည် မြန်မာနိုင်ငံရှိ အလှမယ်၊ ရုပ်ရှင်မင်းသမီးနှင့် ကြော်ငြာမော်ဒယ်တစ်ဦးလည်းဖြစ်ပြီး [[Miss Grand Myanmar 2024]] ဆုရှင် ဖြစ်သည်။<ref name=winner>{{cite web|url=https://www.pct.com.mm/miss-grand-myanmar-2024-ဆုကို-တောင်ငူအလှမယ်-သ/|title=Miss Grand Myanmar 2024 ဆုကို တောင်ငူအလှမယ် ” သဲစုညိမ်း “ရရှိ|date=11 December 2023|accessdate=11 December 2023|language=my|website=www.pct.com.mm|archivedate=11 December 2023|archiveurl=https://archive.today/20231211071808/https://www.pct.com.mm/miss-grand-myanmar-2024-%E1%80%86%E1%80%AF%E1%80%80%E1%80%AD%E1%80%AF-%E1%80%90%E1%80%B1%E1%80%AC%E1%80%84%E1%80%BA%E1%80%84%E1%80%B0%E1%80%A1%E1%80%9C%E1%80%BE%E1%80%99%E1%80%9A%E1%80%BA-%E1%80%9E/}}</ref><ref name=vnn>{{cite web|url=https://hoahoctro.tienphong.vn/tan-miss-grand-myanmar-2024-moi-16-tuoi-da-co-man-tra-loi-cau-hoi-ung-xu-thuyet-phuc-post1594651.tpo|title=Tân Miss Grand Myanmar 2024: Mới 16 tuổi đã có màn trả lời câu hỏi ứng xử thuyết phục|date=11 December 2023|accessdate=11 December 2023|language=vi|website=Tiền Phong|archivedate=11 December 2023|archiveurl=https://archive.today/20231211074442/https://hoahoctro.tienphong.vn/tan-miss-grand-myanmar-2024-moi-16-tuoi-da-co-man-tra-loi-cau-hoi-ung-xu-thuyet-phuc-post1594651.tpo}}</ref> ၂၀၂၄ ခုနှစ် [[Miss Grand International]] ပြိုင်ပွဲတွင် ဝင်ရောက်ယှဉ်ပြိုင်ခဲ့ရာ 2nd runner up ရရှိခဲ့သည်။<ref>{{cite web|url=https://news.abs-cbn.com/lifestyle/2024/10/25/india-wins-miss-grand-international-2024-ph-bet-cj-opiaza-is-1st-runner-up-2339|title=India wins Miss Grand International 2024; PH bet CJ Opiaza is 1st runner-up|date=25 October 2024|accessdate=25 October 2024|publisher=ABS-CBN News|archivedate=25 October 2024|archiveurl=https://archive.today/20241025170757/https://news.abs-cbn.com/lifestyle/2024/10/25/india-wins-miss-grand-international-2024-ph-bet-cj-opiaza-is-1st-runner-up-2339|author=Josiah Antonio}}</ref> == ငယ်ဘဝနှင့်ပညာရေး == သဲစုငြိမ်းကို ၂၀၀၇ ခုနစ် မေလ ၂၄ ရက်နေ့တွင် [[ပဲခူးတိုင်းဒေသကြီး]] [[တောင်ငူမြို့နယ်]]တွင် မွေးဖွားခဲ့သည်။ မွေးချင်းနှစ်ယောက် အနက် အကြီးဆုံးဖြစ်သည်။ ==အနုပညာခရီးလမ်း== သဲစုငြိမ်းသည် အလှမယ် လောကကို အသက် ၁၆ နှစ်အရွယ်တွင် စတင်၀င်ရောက်ခဲ့သည်။ သဲစုငြိမ်းသည် မြန်မာနိုင်ငံတွင် အသက်အငယ်ဆုံး ပြိုင်ပွဲဝင်ဖြစ်သည်။ သူမသည်မြန်မာနိုင်ငံကိုယ်စားပြု ဝင်ရောက်ယှဉ်ပြိုင်ခဲ့ပြီး အောင်မြင်မှုများစွာရရှိခဲ့သည်။<ref>{{Cite web |date=30 October 2024 |title=အလှမယ် သရဖူထက်ပိုတဲ့ မြန်မာနိုင်ငံ ကိုယ်စားပြုမှု |url=https://burma.irrawaddy.com/opinion/viewpoint/2024/10/30/392464.html |website=Irrawaddy New |language=my}}</ref><ref>{{Cite web |date=13 October 2024 |title=မြန်မာနိုင်ငံကအမျိုးသမီးလေးတစ်ယောက်ကအခုလိုလုပ်နိုင်တယ်ဆိုတာသဲသဲအတွက် အရမ်းကိုဂုဏ်ယူရပါတယ်ဆိုတဲ့အိမ့်မျက်ခြယ် (MUM 3rd Runner Up 2024) |url=https://celegabar.com/?p=1163 |access-date=6 January 2025 |website=Cele Gabar |language=my}}</ref> သဲစုငြိမ်းသည် ပြိုင်ပွဲပြီးဆုံးပြီးနောက် သူမ၏ ပထမဆုံးအနုပညာလမ်းကြောင်းထဲသို့ဝင်ရောက်ခဲ့သည်။<ref>{{Cite web |date=19 November 2024 |title=သဲသဲအတွက်ရုပ်ရှင်က ပထမဆုံးခြေလှမ်းပေမယ့် အခက်အခဲမရှိလောက်ဘူး"ဆိုတဲ့ နော်‌ဖောအယ်ထား |url=https://celepedia.net/?p=2527 |website=celepedia}}</ref><ref>{{Cite web |date=10 November 2024 |title=တောင်ကြီး ” မှာ အချစ်ခံနေရတဲ့ “ သဲသဲလေး ” ရဲ့ ပျော်ရွှင်မှု |url=https://mediaqueenmm.com/video/%e1%80%90%e1%80%b1%e1%80%ac%e1%80%84%e1%80%ba%e1%80%80%e1%80%bc%e1%80%ae%e1%80%b8-%e1%80%99%e1%80%be%e1%80%ac-%e1%80%a1%e1%80%81%e1%80%bb%e1%80%85%e1%80%ba%e1%80%81%e1%80%b6/ |access-date=6 January 2025 |website=Media Queen Tv |language=my}}</ref> ယခုအခါရုပ်ရှင်ဇာတ်ကားများ၊ ကြော်ညာများရိုက်ကူးလျှက် ရှိသည်။<ref>{{Cite web |date=5 November 2024 |title=MGI ပွဲ အပြီး ပထမဆုံး ကြော်ငြာ ရိုက်ကူးရေးကို စိန်နန်းတော်နဲ့ စတင်ခဲ့တဲ့ သဲသဲ |url=https://www.myanmarcelebrity.com/2024/11/mgi.html |access-date=6 January 2025 |website=Myanmar Celebrity |language=my}}</ref><ref>{{Cite web |date=2 February 2024 |title=ချစ်ရသူတွေနဲ့ ကျင်းပခဲ့တဲ့ သဲစုညိမ်း ရဲ့ Congratulations Party |url=https://www.myanmarcelebrity.com/2024/02/congratulations-party.html?m=1 |access-date=6 January 2025 |website=Myanmar Celebrity}}</ref><ref>{{Cite news |date=29 September 2024 |title=မြန်မာပြည် ရေဘေး အတွက် သိန်း (၄၀) လှူဒါန်းမယ့် MGM |url=https://www.myanmarcelebrity.com/2024/09/mgm.html?m=1 |access-date=28 December 2024 |work=Myanmar Celebrity |language=my}}</ref><ref>{{Cite news |date=31 December 2024 |title=လူ (၄၀၀) စာ အတွက် အာဟာရဒါန လှူဒါန်းခဲ့တဲ့ သဲသဲ |url=https://www.myanmarcelebrity.com/2024/12/blog-post_31.html?m=1 |access-date=6 January 2025 |work=Myanmar Celebrity}}</ref><ref>{{Cite web |date=31 December 2024 |title=Mobistar Mobile ဆိုင်အမှတ် (၂) ဖွင့်ပွဲသို့ တက်ရောက်ခဲ့တဲ့ သဲသဲ |url=https://www.myanmarcelebrity.com/2024/12/mobistar-mobile.html?m=1 |access-date=6 January 2025 |website=Myanmar Celebrity}}</ref> == အလှမယ် == ===Miss Grand Myanmar 2024=== သဲစုငြိမ်းသည် ဒီဇင်ဘာလ ၂၀၂၃ ခုနစ်တွင် ကျင်းပခဲ့‌သော [[Miss Grand Myanmar 2024]] ပြိုင်ပွဲတွင် ဝင်ရောက်ယှဉ်ပြိုင်<ref>{{Cite web |date=28 September 2024 |title=Miss Grand International 2024 ယှဉ်ပြိုင်ရန် ထိုင်းနိုင်ငံသို့ ထွက်ခွာသွားတဲ့ သဲသဲ |url=https://www.myanmarcelebrity.com/2024/09/miss-grand-international-2024.html?m=1 |website=Myanmar Celebrity |language=my}}</ref>ခဲ့ရာ မြန်မာနိုင်ငံကိုယ်စားပြုအ‌နေ‌နှင့် [[Miss Grand Myanmar 2024]] ဆုကို ရရှိခဲ့သည်။<ref>{{Cite web |date=13 October 2024 |title=အနီရောင် ပင့်ကူမလေး ဖြစ်ခဲ့တဲ့ Miss Grand Myanmar သဲစုညိမ်း |url=https://www.myanmarcelebrity.com/2024/10/miss-grand-myanmar.html?m=1 |access-date=28 December 2024 |website=Myanmar Celebrity |language=my}}</ref> ===Miss Grand International 2024=== သဲစုငြိမ်းသည် မြန်မာနိုင်ငံကိုယ်စားပြုအနေနှင့် [[Miss Grand International]] 2024 ပြိုင်ပွဲကိုဝင်ရောက်ယှဉ်ပြိုင်ခဲ့ရာ 2nd runner upကို ရရှိခဲ့သည်။<ref>{{Cite web |last=Thandar |date=25 October 2024 |title=Miss Grand International 2024 ပြိုင်ပွဲကြီး Grand Final မှာ Miss Grand အိန္ဒိယနိုင်ငံကိုယ်စားပြုအလှမယ်က Winner ဆုကိုဆွတ်ခူးရရှိခဲ့ပြီး မြန်မာကိုယ်စားပြုအလှမယ် သဲစုညိမ်းက 2nd Runner Up ဆုသာရရှိ |url=https://www.mtnewstoday.com/?p=79646 |access-date=28 December 2024 |website=MT News |language=my}}</ref> [[ထိုင်းနိုင်ငံ]] [[ဘန်ကောက်မြို့]]ရှိ MGI ခန်းမတွင် ကျင်းပသည့် Miss Grand International 2024 တွင် မြန်မာနိုင်ငံကိုယ်စားပြု သဲစုငြိမ်းသည် Miss Beauty Skin Award , Miss I'Aura Queen Award, Miss Fan Vote Awardတို့ကို အောက်တိုဘာလ ၂၀၂၄ တွင် ဆွတ်ခူးရရှိခဲ့သည်။<ref>{{Cite news |date=23 October 2024 |title=GrandFanVoteရလို့အရမ်းပျော်တယ်ဆိုတဲ့ထိုင်းရောက်Fanလေးများ |url=https://mediaqueenmm.com/video/grandfanvote%e1%80%9b%e1%80%9c%e1%80%ad%e1%80%af%e1%80%b7%e1%80%a1%e1%80%9b%e1%80%99%e1%80%ba%e1%80%b8%e1%80%95%e1%80%bb%e1%80%b1%e1%80%ac%e1%80%ba%e1%80%90%e1%80%9a%e1%80%ba%e1%80%86%e1%80%ad/ |access-date=7 January 2025 |work=Media Queen Tv |language=my}}</ref> ‎အောက်တိုဘာလ ၂၅ ရက်နေ့တွင် ကျင်းပသော အလှမယ်ပြိုင်ပွဲတွင် သဲစုငြိမ်းသည် ထိပ်တန်း ဆန်ကာတင် ၁၀ ဦးတွင် ပါဝင်ခဲ့သည်။<ref>{{Cite web |last=Thandar |date=25 October 2024 |title=Miss Grand International 2024 ပြိုင်ပွဲကြီးမှာ Country’s Power of the Year ဆုကို ထိုင်းအလှမယ်ရရှိခဲ့ပြီး မြန်မာအလှမယ်သဲစုညိမ်းက Top 10 စာရင်းဝင် |url=https://www.mtnewstoday.com/?p=79635 |access-date=28 December 2024 |website=MT News |language=my}}</ref><ref>{{Cite web |date=25 October 2024 |title=CJ Opiaza, Thae Su Nyein makes it to Top 10 of Miss Grand International 2024 |url=https://www.gmanetwork.com/news/lifestyle/content/924903/cj-opiaza-makes-it-to-top-10-of-miss-grand-international-2024/story/ |access-date=29 October 2024 |website=[[GMA News Online]] |language=en}}</ref><ref>{{Cite news |date=25 October 2024 |title=Miss Grand International 2024 Final Results |url=https://www.vietnam.vn/en/ket-qua-chung-ket-miss-grand-international-2024/ |access-date=28 December 2024 |work=Dan Viet Newspaper |language=en}}</ref><ref>{{Cite news |date=26 October 2024 |title=MGI Top (5) အလှမယ် (၅) ‌ဦးရဲ့ ယှဉ်ပြိုင်မှု ပုံရိပ်များ |url=https://mediaqueenmm.com/video/mgi-top-5-%e1%80%a1%e1%80%9c%e1%80%be%e1%80%99%e1%80%9a%e1%80%ba-%e1%81%85-%e1%80%a6%e1%80%b8%e1%80%9b%e1%80%b2%e1%80%b7-%e1%80%9a%e1%80%be%e1%80%89%e1%80%ba%e1%80%95%e1%80%bc%e1%80%ad/ |access-date=6 January 2025 |work=Media Queen Tv |language=my}}</ref><ref>{{Cite web |last=Thandar |first= |date=20 October 2024 |title=ဗိသာနိုးဘုရင်မ “စစ်မာန်ဝင့်ချီ ဗိဿနိုးဧကရီ”ဝတ်စုံနဲ့ စင်ပေါ် အပြည့်အဝမပြသရခဲ့ပေမယ့် မြန်မာပရိသတ်အားပေးမှုများစွာရခဲ့တဲ့ သဲစုညိမ်း |url=https://www.mtnewstoday.com/?p=78952 |access-date=28 December 2024 |website=MT News |language=my}}</ref> ပြိုင်ပွဲပြီးဆုံးချိန်တွင် အိန္ဒိယနိုင်ငံမှ [[ရေချယ် ဂူပါတာ|ရေချယ်ဂူပတာ]] သည် အနိုင်ရရှိသူဖြစ်လာပြီး သဲစုငြိမ်းသည် ဒုတိယဆုရှင်အဖြစ် ပြီးဆုံးခဲ့သည်။<ref>{{Cite web |date=25 October 2024 |title=India's Rachel Gupta is Miss Grand International 2024! |url=https://www.gmanetwork.com/news/lifestyle/content/924933/india-s-rachel-gupta-is-miss-grand-international-2024/story/ |access-date=28 December 2024 |website=[[GMA News]] |language=en}}</ref><ref>{{Cite web |date=2024-10-27 |title=India's Rachel Gupta wins Miss Grand International 2024. Here's why it's historic |url=https://www.indiatoday.in/amp/trending-news/story/rachel-gupta-wins-miss-grand-international-2024-everything-you-need-to-know |access-date=2024-10-27 |website=[[India Today]] |language=en}}</ref><ref>{{Cite web |date=29 October 2024 |title=Meet Rachel Gupta: India's First Miss Grand International Winner |url=https://in.benzinga.com/general/entertainment/24/10/41574993/meet-rachel-gupta-indias-first-miss-grand-international-winner |archive-url=https://archive.today/20241029070112/https://in.benzinga.com/general/entertainment/24/10/41574993/meet-rachel-gupta-indias-fi |archive-date=29 October 2024 |access-date=29 October 2024 |website=Benzinga |language=en}}</ref> ==ဆုရုတ်သိမ်းခြင်း== သူမနှင့် National Director တို့၏ MGI အဖွဲ့၏ စည်းမျဉ်းများအား ဖောက်ဖျက်သော အပြုအမူများကြောင့်<ref>{{Cite news |date=29 October 2024 |title=Miss Grand International အလှမယ်ပြိုင်ပွဲက မြန်မာဒါရိုက်တာကို ပိတ်ပင် |url=https://burma.irrawaddy.com/news/2024/10/29/392442.html |access-date=6 January 2025 |work=ဧရာ၀တီ |language=my}}</ref><ref>{{Cite news |date=2 November 2024 |title=နိုင်ငံတကာမှာ အရှက်ရခဲ့ရတဲ့ Miss Grand Myanmar (ရုပ်/သံ) |url=https://burma.irrawaddy.com/video/2024/11/02/392657.html |access-date=6 January 2025 |work=ဧရာ၀တီ}}</ref> ‎ 2nd runner up ဆုအား<ref>{{Cite news |date=28 October 2024 |title=Miss Grand International 2024 ပြိုင်ပွဲတွင် အလှမယ်သဲစုညိမ်းရရှိခဲ့သည့် 2nd Runner-Up ဆုကို ရုပ်သိမ်းကြောင်း MGI ထုတ်ပြန် |url=https://news-eleven.com/article/296912 |access-date=30 October 2024 |work=Eleven Media Group|language=my}}</ref> ‎ [[Miss Grand International]] အဖွဲ့အစည်းမှ ၂၀၂၄ ခုနှစ် အောက်တိုဘာလ ၂၈ ရက်နေ့တွင် ပြန်လည်ရုပ်သိမ်းခဲ့သည်။<ref name=philstar2024>{{cite web|url=https://philstarlife.com/news-and-views/719223-miss-grand-international-myanmar-thae-su-nyein-title-officially-revoked|title=Miss Grand International Organization officially revokes Miss Myanmar's title due to 'inappropriate behavior'|date=28 October 2024|accessdate=28 October 2024|work=The Philippine Star|archivedate=28 October 2024|archiveurl=https://archive.today/20241028094508/https://philstarlife.com/news-and-views/719223-miss-grand-international-myanmar-thae-su-nyein-title-officially-revoked|author=Yoniel Acebuche}}</ref> == ရိုက်ကူးထားသော ရုပ်ရှင်များ == ===ရုပ်ရှင်=== {| class="wikitable" ! ခုနှစ် ! မြန်မာအမည် ! အင်္ဂလိပ်အမည် ! ကဏ္ဍ |- | style="background-color:#bce0c8; text-align:center;"|TBA || style="background-color:#bce0c8; text-align:center;"|မေ့မေ့အချစ်ဦး || style="background-color:#bce0c8; text-align:center;"|Echoes of First Loves || style="background-color:#bce0c8; text-align:center;"|သဲသဲဇလပ်ဖြူ |} == ကိုးကား == {{reflist}} == ပြင်ပလင့်ခ်များ == * {{Facebook|100041417092778}} * {{Instagram|thaesunyeinnn}} * {{Tiktok|thaesunyeinofficial}} {{S-start}} {{S-ach}} {{s-bef | before = {{flagicon|Myanmar}} [[နီနီလင်းအိမ်]]}} {{s-ttl | title = [[Miss Grand Myanmar]] | years = 2024}} {{s-aft | after = လက်ရှိ}} {{s-bef | before = {{flagicon|Colombia}} María Alejandra López}} {{s-ttl | title = [[Miss Grand International]] | years = 2024}} {{s-aft | after = လက်ရှိ}} {{s-end}} {{Miss Grand Myanmar}} {{Myanmar-bio-stub}} [[ကဏ္ဍ:၂၀၀၇ မွေးဖွားသူများ]] [[ကဏ္ဍ:သက်ရှိထင်ရှားပုဂ္ဂိုလ်များ]] [[ကဏ္ဍ:မြန်မာ အမျိုးသမီး ရုပ်ရှင်သရုပ်ဆောင်များ]] [[ကဏ္ဍ:မြန်မာ အလှမယ်များ]] fxbtuot1h4nwzaya95avqin0x0mj9qm 0 265490 876756 856079 2025-06-07T04:55:42Z Ninjastrikers 22896 [[commons:Help:Gadget-HotCat|HotCat]]ကို အသုံးပြု၍ [[Category:အဘိဓမ္မာပိဋကတ်]]ကို ပေါင်းထည့်ခဲ့သည် 876756 wikitext text/x-wiki {{ဗုဒ္ဓဘာသာ}} နိဿယပစ္စည်း<ref>နိဿယပစ္စယ (ပု) [နိဿယ + ပစ္စယ] </ref>၊ တည်ရာ, မှီရာဟူသော အခြင်းအရာအားဖြင့် ကျေးဇူးပြုတတ်သော တရား။ (မြေကြီးသည် သစ်ပင်, တောင် အစရှိသည်တို့၏ တည်ရာဖြစ်သကဲ့သို့ တည်ရာဟူသော (အခြင်းအရာ) အကြောင်းအားဖြင့်လည်းကောင်း, ပုဆိုးသည် ပန်းချီရုပ်၏ မှီရာဖြစ် သကဲ့သို့ မှီရာဟူသော (အခြင်းအရာ) အကြောင်းအားဖြင့်၎င်း ကျေးဇူးပြုတတ်သော တရား။ ယင်းသည် အချင်းချင်း နာမက္ခန္ဓာ, သဟဇာတ်ဖြစ်သော ရုပ်တရားတို့၏ မှီရာ ဖြစ်သော နာမက္ခန္ဓာလေးပါး ပစ္စည်းတရား, အချင်းချင်းဖြစ်သော မဟာဘုတ်, ဥပါဒါရုပ်တို့၏တည်ရာဖြစ်သော မဟာဘုတ်ပစ္စည်း တရား, ဝိညာဏဓာတ် ၇-ပါးတို့၏ မှီရာဖြစ်သော ဝတ္ထုရုပ် ၆-ပါး ပစ္စည်းတရားဟူ၍ ၃-မျိုးရှိ၏။) <ref>သင်္ဂဟ၊ နှာ။ ၅၆။ ဝိဘာဝိနီ၊၂၄၃။ (အဘိဝတာရ။ ယင်း–ဋီ။ ၁၃၉၅။ မဏိ-မဉ္ဇူ၊၂၊၃၈၆-၇။)</ref> အမျိုးတူအားဖြင့် '''သဟဇာတနိဿယ''', '''ဝတ္ထုပုရေဇာတနိဿယ'''အားဖြင့် ၂-မျိုးရှိ၏။ <ref>ပရမတ္ထဒီပနီ၊၃၃၇။ အဘိ၊ဋ္ဌ၊၃၊၃၆၇။)</ref> <ref name="တိပိဋကအဘိဓာန်">တိပိဋကအဘိဓာန် အတွဲ-၁၂</ref> ===နိဿယပစ္စည်း=== နိဿယပစ္စည်း (Nissaya Paccaya) သည် [[ပဋ္ဌာန်း]] ၂၄ ပစ္စည်းတွင် အဋ္ဌမမြောက် ပစ္စည်းဖြစ်သည်။ "နိဿယ" ဟူသည် မှီရာ၊ အမှီသဟဲပြုရာဟု အဓိပ္ပာယ်ရ၍ "ပစ္စည်း" ဟူသည် ကျေးဇူးပြုတတ်သော တရားဟု အဓိပ္ပာယ်ရသည်။ ထို့ကြောင့် နိဿယပစ္စည်းဟူသည် မှီရာအဖြစ် ကျေးဇူးပြုသော တရားကို ဆိုလိုသည်။ ရိုးရိုးရှင်းရှင်းဆိုရလျှင် တရားတစ်ခုသည် အခြားတရားတစ်ခုအတွက် အမှီသဟဲပြုရာ၊ အခြေခံအဖြစ် တည်ရှိနေခြင်းကို နိဿယပစ္စည်းဟု ခေါ်သည်။ အမှီပြုခံရသော တရားသည် အမှီပြုရာ တရားပေါ်တွင် တည်မှီ၍ ဖြစ်ပေါ် တည်ရှိသည်။ ===ဥပမာများ=== * **မြေနှင့် အပင်:** မြေသည် အပင်အတွက် အမှီပြုရာ အခြေခံဖြစ်သည်။ အပင်သည် မြေပေါ်တွင် တည်မှီ၍ ကြီးထွားနိုင်သည်။ ဤတွင် မြေသည် အပင်၏ နိဿယပစ္စည်းဖြစ်သည်။ * **ခန္ဓာကိုယ်နှင့် စိတ်:** ခန္ဓာကိုယ်သည် စိတ်အတွက် အမှီပြုရာ အခြေခံဖြစ်သည်။ စိတ်သည် ခန္ဓာကိုယ်တွင် တည်မှီ၍ ဖြစ်ပေါ်နိုင်သည်။ ဤတွင် ခန္ဓာကိုယ်သည် စိတ်၏ နိဿယပစ္စည်းဖြစ်သည်။ * **မျက်စိနှင့် မျက်စိဝိညာဏ်:** မျက်စိသည် အဆင်းကို မြင်နိုင်သော မျက်စိဝိညာဏ်အတွက် အမှီပြုရာ အခြေခံဖြစ်သည်။ မျက်စိမရှိပါက မျက်စိဝိညာဏ် မဖြစ်ပေါ်နိုင်ပေ။ ဤတွင် မျက်စိသည် မျက်စိဝိညာဏ်၏ နိဿယပစ္စည်းဖြစ်သည်။ * **အာရုံ ၆ ပါးနှင့် ဝိညာဏ် ၆ ပါး:** အာရုံ ၆ ပါး (အဆင်း၊ အသံ၊ အနံ့၊ အရသာ၊ အတွေ့အထိ၊ ဓမ္မ) တို့သည် ဝိညာဏ် ၆ ပါး (မျက်စိဝိညာဏ်၊ နားဝိညာဏ်၊ နှာခေါင်းဝိညာဏ်၊ လျှာဝိညာဏ်၊ ကိုယ်ဝိညာဏ်၊ မနောဝိညာဏ်) တို့အတွက် နိဿယပစ္စည်းများ ဖြစ်သည်။ ===နိဿယပစ္စည်း၏ အဓိက လက္ခဏာများ=== * **အမှီသဟဲပြုခြင်း (Dependence):** အမှီပြုခံရသော တရားသည် အမှီပြုရာ တရားပေါ်တွင် တည်မှီ၍ ဖြစ်ပေါ် တည်ရှိရမည်။ * **အခြေခံ ဖြစ်ခြင်း (Basis):** အမှီပြုရာ တရားသည် အခြားတရားအတွက် အခြေခံအဖြစ် တည်ရှိရမည်။ အချုပ်အားဖြင့် နိဿယပစ္စည်းဆိုသည်မှာ တရားတစ်ခုသည် အခြားတရားတစ်ခုအတွက် အမှီသဟဲပြုရာ အခြေခံအဖြစ် ကျေးဇူးပြုပုံကို ရှင်းလင်းစွာ ဖော်ပြသော အဘိဓမ္မာသဘောတရားတစ်ရပ်ဖြစ်သည်။ [[ကဏ္ဍ:အဘိဓမ္မာပိဋကတ်]] nhwggvf8eyabei8novs44cjucb111md 14 266537 876754 860519 2025-06-07T04:54:26Z Ninjastrikers 22896 [[commons:Help:Gadget-HotCat|HotCat]]ကို အသုံးပြု၍ +[[ကဏ္ဍ:ဂျာမနီနိုင်ငံရှိ မြို့များ]]၊ +[[ကဏ္ဍ:ဥရောပတိုက်ရှိ မြို့တော်များ]] 876754 wikitext text/x-wiki {{Cat main}} [[ကဏ္ဍ:ဂျာမနီနိုင်ငံရှိ မြို့များ]] [[ကဏ္ဍ:ဥရောပတိုက်ရှိ မြို့တော်များ]] hfcxbbsb682yiipuzknxmcntr5cev4i 14 266980 876731 862075 2025-06-07T04:15:39Z Ninjastrikers 22896 [[commons:Help:Gadget-HotCat|HotCat]]ကို အသုံးပြု၍ +[[ကဏ္ဍ:မြို့ဟောင်းများ]]၊ +[[ကဏ္ဍ:ဘေးအန္တရာယ်များ]] 876731 wikitext text/x-wiki [[ကဏ္ဍ:မြို့ဟောင်းများ]] [[ကဏ္ဍ:ဘေးအန္တရာယ်များ]] gdxsbfm5opfl095rs2fn0nm79yad1x1 2 268873 876672 876468 2025-06-06T15:32:37Z Salai Rungtoi 22844 /* တမ်းပလိတ် စမ်းသပ်ခြင်း */ 876672 wikitext text/x-wiki {{User sandbox}} <!-- ဤစာကြောင်း၏ အောက်တွင် တည်းဖြတ်ပါ --> [[အသုံးပြုသူ:Salai Rungtoi/sandbox2]] == တမ်းပလိတ် စမ်းသပ်ခြင်း == {{sidebar|- |name=နိုင်ငံတော်စီမံအုပ်ချုပ်ရေးကောင်စီ ဆောင်းပါးများ |bodyclass=vcard hlist |abovestyle=font-size:140%; background: #006B31 |above=[[File:State_seal_of_Myanmar.svg|80px|center]]<span class="vcard"><span class="fn"><div style="margin-top:0.35em">[[နိုင်ငံတော်စီမံအုပ်ချုပ်ရေးကောင်စီ |<span style="font-size:0.85em;">{{color| #ffffff|နိုင်ငံတော်စီမံအုပ်ချုပ်ရေးကောင်စီ }}</span>]]</span></span><span style="font-size:0.6em; color: #ffffff;"><div style="margin-top:0.7em">အကြောင်း ပါဝင်သော ဆောင်းပါးများ</span></span><br> |contentstyle=padding:0.3em;|navbarstyle=text-align:center;|content1=---- '''နောက်ခံအကြောင်းအရာ'''<br> * [[၂၀၂၁ မြန်မာနိုင်ငံစစ်အာဏာသိမ်းခံရခြင်း|အာဏာသိမ်းမှု (၂၀၂၁)]] * [[မြန်မာနိုင်ငံ ဆန္ဒပြမှုများ (၂၀၂၁-လက်ရှိ)|ဆန္ဒပြမှုများ (၂၀၂၁-လက်ရှိ)]] ---- '''ခေါင်းဆောင်များ'''<br> * [[နိုင်ငံတော်စီမံအုပ်ချုပ်ရေးကောင်စီ ဥက္ကဋ္ဌ|ကောင်စီဥက္ကဋ္ဌ]] * [[စိုးဝင်း (ဒုတိယဗိုလ်ချုပ်မှူးကြီး)|ဒုတိယဥက္ကဋ္ဌ]] * [[နိုင်ငံတော်စီမံအုပ်ချုပ်ရေးကောင်စီ#ကောင်စီအဖွဲ့ဝင်များ|ကောင်စီအဖွဲ့ဝင်များ]] * [[နိုင်ငံတော်စီမံအုပ်ချုပ်ရေးကောင်စီဥက္ကဋ္ဌ၏ အကြံပေးပုဂ္ဂိုလ်|ကောင်စီဥက္ကဋ္ဌ၏ အကြံပေးပုဂ္ဂိုလ်]] * [[နိုင်ငံတော်စီမံအုပ်ချုပ်ရေးကောင်စီ#နိုင်ငံတော်စီမံအုပ်ချုပ်ရေးကောင်စီ၏_ဗဟိုအကြံပေးအဖွဲ့|ကောင်စီ၏ ဗဟိုအကြံပေးအဖွဲ့]] *[[နိုင်ငံတော်စီမံအုပ်ချုပ်ရေးကောင်စီ#နိုင်ငံတော်စီမံအုပ်ချုပ်ရေးကောင်စီဥက္ကဋ္ဌ၏ အကြံပေးအဖွဲ့|ကောင်စီဥက္ကဋ္ဌ၏ အကြံပေးအဖွဲ့]] ---- '''အုပ်ချုပ်ရေး'''<br> * [[ပြည်နယ်နှင့် တိုင်းဒေသကြီး စီမံအုပ်ချုပ်ရေးကောင်စီများ|တိုင်းဒေသကြီး/ ပြည်နယ်စီမံအုပ်ချုပ်ရေးကောင်စီ]] * [[အိမ်စောင့်အစိုးရ (၂၀၂၁)|အိမ်စောင့်အစိုးရ]] * [[အိမ်စောင့်အစိုးရ_(၂၀၂၁)#ပြည်ထောင်စုအစိုးရအဖွဲ့|ပြည်ထောင်စုအစိုးရအဖွဲ့]] <small>(ကက်ဘီနက်)</small> ** ပြည်ထောင်စုအစိုးရအဖွဲ့ဝင်များ <small>(ကက်ဘီနက်အဖွဲ့ဝင်များ)</small> *[[နိုင်ငံတော်စီမံအုပ်ချုပ်ရေးကောင်စီ၏ စစ်အုပ်ချုပ်ရေး ကြေညာချက်များ|စစ်အုပ်ချုပ်ရေးနယ်မြေများ]] ---- ''' မူဝါဒနှင့် ဆောင်ရွက်များ'''<br> [[ဒေါ်အောင်ဆန်းစုကြည်အိမ် ဝင်ရောက်သူ ဖြစ်ရပ်များ| နေအိမ် ဝင်ရောက်သူ ဖြစ်ရပ်]]<br> [[ခြံအမှတ် (၅၄)၊ တက္ကသိုလ်ရိပ်သာလမ်း]] ---- '''နိုင်ငံတကာဆက်ဆံရေး'''<br> အာဆီယံ ---- '''စစ်ပွဲများ'''<br> *[[မြန်မာ့ပြည်တွင်းစစ် (၂၀၂၁-လက်ရှိ)]] * ---- '''လူ့အခွင့်အရေးချိုးဖောက်မှုများနှင့် စစ်ရာဇဝဏ်များ'''<br> *[[မြန်မာနိုင်ငံတွင် ဖြစ်ပွားခဲ့သော အစုအပြုံလိုက် သတ်ဖြတ်မှုများ|အစုအပြုံလိုက် အသတ်ခံမှုများ (၂၀၂၁-လက်ရှိ)]] ---- '''ထုတ်ပြန်သည့်အမိန့်များ'''<br /> *[https://my.wikisource.org/wiki/%E1%80%99%E1%80%AF%E1%80%81%E1%80%BA%E1%80%9D:%E1%80%94%E1%80%AD%E1%80%AF%E1%80%84%E1%80%BA%E1%80%84%E1%80%B6%E1%80%90%E1%80%B1%E1%80%AC%E1%80%BA%E1%80%85%E1%80%AE%E1%80%99%E1%80%B6%E1%80%A1%E1%80%AF%E1%80%95%E1%80%BA%E1%80% အမိန့်၊ ထုတ်ပြန်ချက်၊ ကြေညာချက်များ] ---- '''အဓိကဖြစ်ရပ်များ'''<br /> *[[မြန်မာ့ပြည်တွင်းစစ် အချိန်မှတ်တမ်း (၂၀၂၁-လက်ရှိ)]] ---- '''ခုခံတော်လှန်ရေးနှင့် အတိုက်အခံများ'''<br /> *[[အမျိုးသားညီညွတ်ရေး အစိုးရ|အမျိုးသားညီညွှတ်ရေးအစိုးရ]] *[[ပြည်သူ့ကာကွယ်ရေးတပ်မတော်]] *[[ကဏ္ဍ:၂၀၂၁ နောက်ပိုင်း ဖွဲ့စည်းသည့် တော်လှန်ရေးဆိုင်ရာ အဖွဲ့များ|၂၀၂၁ နောက်ပိုင်းလက်နက်ကိုင်များ]] *[[မြန်မာနိုင်ငံရှိ တိုင်းရင်းသား လက်နက်ကိုင် အဖွဲ့အစည်းများ|တိုင်းရင်းသားလက်နက်ကိုင်အဖွဲ့များ]] }} {| class="wikitable sortable" |+ |}နိုင်ငံတော်အုပ်ချုပ်ရေးကောင်စီကို '''ပည်ေထာင်စုသမတြမန်မာိုင်ငံေတာ် တပ်မေတာ်ကာကွယ်ေရးဦးစီးချပ်ုံး အမိန့်အမှတ် ( ၉ / ၂၀၂၁)၊ ဖွဲ့စည်းလိုက်သည်။''' '''နိုင်ငံတော်အရေးပေါ်ကာလ (၁ ဖေဖော်ဝါရီ ၂၀၂၁ - ၃၁ ဖေဖော်ဝါရီ ၂၀၂၂)''' ၂၀၂၁ ခုနှစ် ဖေဖော်ဝါရီလ ၁ ရက်နေ့တွင် နိုင်ငံတော်သမ္မတရုံးမှ ဥပဒေကဲ့သို့ အာဏာတည်သော [[s:ဥပဒေကဲ့သို့_အာဏာတည်သောအမိန့်_၁/၂၀၂၁|အမိန့်အမှတ် (၁/၂၀၂၁)]] ကို ထုတ်ပြန်ခဲ့သည်။ ထိုအမိန့်တွင် ၂၀၀၈ ခုနှစ် ဖွဲ့စည်းပုံအခြေခံဥပဒေပုဒ်မ ၄၁၈ (က) အရ နိုင်ငံတော်၏ ဥပဒေပြုရေး၊ အုပ်ချုပ်ရေးနှင့် တရားစီရင်ရေးအာဏာများကို တပ်မတော်ကာကွယ်ရေးဦးစီးချုပ်ထံ လွှဲအပ်ခဲ့သည်။ ထို့အပြင် ဤအမိန့်ဖြင့် နိုင်ငံတစ်ဝှမ်းလုံးတွင် အရေးပေါ်အခြေအနေကျရောက်ကြောင်း ကြေညာကာ [[s:ပြည်ထောင်စုသမ္မတမြန်မာနိုင်ငံတော်_ဖွဲ့စည်းပုံအခြေခံဥပဒေ#အခန်း_(၁၁)|ဖွဲ့စည်းပုံအခြေခံဥပဒေပုဒ်မ ၄၁၇]] အရ ဤအမိန့်ထုတ်ပြန်သည့်နေ့မှစတင်၍ တစ်နှစ်တာကာလအထိ အရေးပေါ်အခြေအနေကို သတ်မှတ်ခဲ့သည်။ '''တပ်မတော်ကာကွယ်ရေးဦးစီးချုပ်ရုံးမှာ ထုတ်ပြန်သည့်အမိန့်များ''' {| class="wikitable" |+ !စဥ် !အမိန့်အမှတ် !ခေါင်းစဥ် !ရက်စွဲ !ရင်းမြစ် |- |၁ |၁/၂၀၂၁ |ပြည်ထောင်စုတရားသူကြီးချုပ်နှင့် ပြည်ထောင်စုတရားလွှတ်တော်ချုပ် တရားသူကြီးများ ခန့်အပ်တာဝန်ပေးခြင်း |၂၀၂၁ ခုနှစ်၊ ဖေဖော်ဝါရီလ ၁ ရက် | |- |၂ |၂/၂၀၂၁ |တိုင်းဒေသကြီး သို့မဟုတ် ပြည်နယ် တရားလွှတ်တော်တရားသူကြီးချုပ်များနှင့် တရားသူကြီးများ ခန့်အပ်တာဝန်ပေးခြင်း | | |- |၃ |၃/၂၀၂၁ |အဂတိလိုက်စားမှုတိုက်ဖျက်ရေးကော်မရှင် အဖွဲ့ဝင်များ ခန့်အပ်တာဝန်ပေးခြင်း | |<ref>{{Cite web|url=အဂတိလိုက်စားမှုတိုက်ဖျက်ရေးကော်မရှင် အဖွဲ့ဝင်များ ခန့်အပ်တာဝန်ပေးခြင်း|title=https://my.wikisource.org/wiki/%E1%80%90%E1%80%95%E1%80%BA%E1%80%99%E1%80%90%E1%80%B1%E1%80%AC%E1%80%BA%E1%80%80%E1%80%AC%E1%80%80%E1%80%BD%E1%80%9A%E1%80%BA%E1%80%9B%E1%80%B1%E1%80%B8%E1%80%A6%E1%80%B8%E1%80%85%E1%80%AE%E1%80%B8%E1%80%81%E1%80%BB%E1%80%AF%E1%80%95%E1%80%BA%E1%80%9B%E1%80%AF%E1%80%B6%E1%80%B8_%E1%80%A1%E1%80%99%E1%80%AD%E1%80%94%E1%80%B7%E1%80%BA%E1%80%A1%E1%80%99%E1%80%BE%E1%80%90%E1%80%BA_%E1%81%83/%E1%81%82%E1%81%80%E1%81%82%E1%81%81|publisher=Wikisource}}</ref> |- |၄ |၄/၂၀၂၁ | မြန်မာနိုင်ငံအမျိုးသားလူ့အခွင့်အရေးကော်မရှင်ဥက္ကဋ္ဌ၊ ဒုတိယဥက္ကဋ္ဌနှင့်အဖွဲ့ဝင်များ ခန့်အပ်တာဝန်ပေးခြင်း | | |- |၅ |၅/၂၀၂၁ |ဒုတိယဝန်ကြီးများ တာဝန်မှရပ်စဲခြင်း | | |- |၆ |၆/၂၀၂၁ |ပြည်ထောင်စုဝန်ကြီးများ ခန့်အပ်တာဝန်ပေးခြင်း | | |} '''နိုင်ငံတော်စီမံအုပ်ချုပ်ရေးကောင်စီ၏ အမိန့်များ''' ကောင်စီအတွင်းရေမှူးဖြစ်သော အောင်လင်းဒွေးက လက်မှတ်ထိုးထုတ်ပြန်လေ့ရှိသည်။ == အရေးပေါ်အခြေအနေ ကြေညာခြင်း == ၂၀၂၁ ခုနှစ်၊ ဖေဖော်ဝါရီလ ၁ ရက်နေ့တွင် နိုင်ငံတော်ယာယီသမ္မတအဖြစ် တာဝန်ယူကာ ဦးမြင့်ဆွေက ဥပဒေကဲ့သို့ အာဏာတည်သောအမိန့် (၁/၂၀၂၁) ကို ထုတ်ပြန်ခဲ့သည်။ ဤအမိန့်သည် ၂၀၂၀ ပြည့်နှစ် ရွေးကောက်ပွဲတွင် မဲစာရင်း ကွာခြားမှုများရှိကြောင်း၊ ပြည်ထောင်စုရွေးကောက်ပွဲကော်မရှင်က ဖြေရှင်းရန် ပျက်ကွက်ခဲ့ကြောင်းနှင့် ၎င်းအခြေအနေများကြောင့် နိုင်ငံတော်တည်ငြိမ်မှုကို ထိခိုက်စေသည်ဟု စွပ်စွဲချက်များအပေါ် အခြေခံကာ ထုတ်ပြန်ခဲ့ခြင်းဖြစ်သည်။ အမိန့်အရ နိုင်ငံတစ်ဝှမ်းလုံးတွင် တစ်နှစ်တာ အရေးပေါ်အခြေအနေ ကြေညာခဲ့ပြီး နိုင်ငံတော်၏ ဥပဒေပြုရေး၊ အုပ်ချုပ်ရေးနှင့် တရားစီရင်ရေး အာဏာအားလုံးကို တပ်မတော်ကာကွယ်ရေးဦးစီးချုပ်ထံသို့ လွှဲအပ်ခဲ့သည်။ === သက်တမ်းတိုးမြှင့်ခြင်း === [[s:ပြည်ထောင်စုသမ္မတမြန်မာနိုင်ငံတော်_ဖွဲ့စည်းပုံအခြေခံဥပဒေ#%E1%80%A1%E1%80%9B%E1%80%B1%E1%80%B8%E1%80%95%E1%80%B1%E1%80%AB%E1%80%BA%E1%80%80%E1%80%AC%E1%80%9C%E1%80%86%E1%80%AD%E1%80%AF%E1%80%84%E1%80%BA%E1%80%9B%E1%80%AC%E1%80%95%E1%80%BC%E1%80%8B%E1%80%B9%E1%80%8C%E1%80%AC%E1%80%94%E1%80%BA%E1%80%B8%E1%80%81%E1%80%BB%E1%80%80%E1%80%BA%E1%80%99%E1%80%BB%E1%80%AC%E1%80%B8|၂၀၀၈ ခုနှစ် ဖွဲ့စည်းပုံအခြေခံဥပဒေ ပုဒ်မ ၄၁၂ ပုဒ်မခွဲ (ခ)]] အရ၊ အရေးပေါ်အခြေအနေ ကြေညာထားသည့် ကာလကုန်ဆုံးပါက ခြောက်လစီ နှစ်ကြိမ်အထိ ထပ်မံတိုးမြှင့်နိုင်သည်ဟု ပြဋ္ဌာန်းထားသည်။ ဤပြဋ္ဌာန်းချက်အရ ၂၀၂၁ ခုနှစ်၊ ဖေဖော်ဝါရီလ ၁ ရက်နေ့တွင် ကြေညာခဲ့သော တစ်နှစ်တာ အရေးပေါ်အခြေအနေ ကုန်ဆုံးပြီးနောက် စစ်ကောင်စီက အရေးပေါ်အခြေအနေကို ခြောက်လစီ သက်တမ်းများဖြင့် အကြိမ်ကြိမ် ထပ်မံတိုးမြှင့်ခဲ့သည်။ ==== အရေးပေါ်အခြေအနေ ပထမကြိမ် သက်တမ်းတိုးမြှင့်ခြင်း (၁ ဖေဖော်ဝါရီ ၂၀၂၂ - ၃၀ ဇူလိုင် ၂၀၂၂) ==== ၂၀၂၂ ခုနှစ်၊ ဇန်နဝါရီ ၃၁ ရက်နေ့တွင် အမျိုးသားကာကွယ်ရေးနှင့်လုံခြုံရေးကောင်စီ အစည်းအဝေး ကျင်းပခဲ့ပြီး၊ ယာယီသမ္မတ အပါအဝင် အမျိုးသားကာကွယ်ရေးနှင့်လုံခြုံရေးကောင်စီအဖွဲ့ဝင်များ အားလုံးက ဖွဲ့စည်းပုံ အခြေခံဥပဒေ (၂၀၀၈ ခုနှစ်) ပုဒ်မ ၄၂၅ နှင့် အညီ နိုင်ငံတစ်ဝန်းလုံး အရေးပေါ် အခြေအနေ ကြေညာထားသည့်ကာလအား ခြောက်လသက်တမ်း တိုးမြှင့်ကြောင်းကို တစ်ညီတစ်ညွတ်တည်း ဆုံးဖြတ်ခဲ့ကြောင်းကို အမျိုးသားကာကွယ်ရေးနှင့်လုံခြုံရေးကောင်စီ ကြေညာချက်အမှတ် ၁/၂၀၂၂ အားဖြင့် ထုတ်ပြန်ခဲ့သည်။ ထိုအစည်းအဝေးသို့ ယာယီသမ္မတ ဦးမြင့်ဆွေ၊ ပြည်သူ့လွှတ်တော်ဥက္ကဋ္ဌ ဦးတီခွန်မြတ်၊ တပ်မတော်ကာကွယ်ရေးဦးစီးချုပ် ဗိုလ်ချုပ်မှူးကြီး မင်းအောင်လှိုင်၊ ဒုတိယ တပ်မတော်ကာကွယ်ရေးဦးစီးချုပ် ဒုတိယဗိုလ်ချုပ်မှူးကြီး စိုးဝင်း၊ ကာကွယ်ရေး ဝန်ကြီးဌာန ပြည်ထောင်စုဝန်ကြီး ဗိုလ်ချုပ်ကြီးမြထွန်းဦး၊ နိုင်ငံခြားရေးဝန်ကြီးဌာန ပြည်ထောင်စုဝန်ကြီး ဦးဝဏ္ဏမောင်လွင်၊ ပြည်ထဲရေးဝန်ကြီးဌာန ပြည်ထောင်စုဝန်ကြီး ဒုတိယဗိုလ်ချုပ်ကြီး စိုးထွဋ် နှင့် နယ်စပ်ရေးရာဝန်ကြီးဌာန ပြည်ထောင်စုဝန်ကြီး ဒုတိယ ဗိုလ်ချုပ်ကြီး ထွန်းထွန်းနောင်၊​ အထူးဖိတ်ကြားထားသည့် နိုင်ငံတော်စီမံအုပ်ချုပ်ရေးကောင်စီ အတွင်းရေးမှူး ဒုတိယဗိုလ်ချုပ်ကြီး အောင်လင်းဒွေး၊ ကောင်စီတွဲဖက်အတွင်းရေးမှူး ဒုတိယဗိုလ်ချုပ်ကြီး ရဲဝင်ဦးတို့ တက်ရောက်ခဲ့သည်။ ဒုတိယအကြိမ် အရေးပေါ်အခြေအနေကာလ (၁ ဖေဖော်ဝါရီ ၂၀၂၂ - ၃၀ ဇူလိုင် ၂၀၂၂) တတိယအကြိမ် အရေးပေါ်အခြေအနေကာလ (၁ ဩဂုတ် ၂၀၂၂ - ၃၁ ဇန်နဝါရီ ၂၀၂၃) === စတုတ္ထအကြိမ် အရေးပေါ်အခြေအနေကာလ (၁ ဖေဖော်ဝါရီ ၂၀၂၃ - ၃၀ ဇူလိုင် ၂၀၂၃) === ၂၀၂၃ ခုနှစ်၊ ဇန်နဝါရီလ ၃၁ ရက်နေ့တွင် ပြည်ထောင်စုသမ္မတမြန်မာနိုင်ငံတော်၏ [[အမျိုးသား ကာကွယ်ရေးနှင့် လုံခြုံရေးကောင်စီ|အမျိုးသားကာကွယ်ရေးနှင့် လုံခြုံရေးကောင်စီ]] အစည်းအဝေး (၁/၂၀၂၃) ကို ကျင်းပခဲ့ပြီး၊ နောက်တစ်နေ့ ဖေဖော်ဝါရီ ၁ ရက်တွင် နိုင်ငံတစ်ဝန်းလုံး အရေးပေါ်အခြေအနေ ကြေညာထားသည့်ကာလကို ၂၀၂၃ ခုနှစ်၊ ဖေဖော်ဝါရီလ ၁ ရက်နေ့မှစ၍ နောက်ထပ် (၆) လ သက်တမ်းတိုးမြှင့်လိုက်ကြောင်း ဖွဲ့စည်းပုံအခြေခံဥပဒေပုဒ်မ ၄၂၅ အရ ကြေညာခဲ့သည်။ * ကောင်စီအမိန့်အမှတ် ၆/၂၀၂၃ အားဖြင့် ပြည်ထောင်စုအစိုးအဖွဲ့ကို ပြင်ဆင်ဖွဲ့စည်းခဲ့သည်။ ဒုတိယဝန်ကြီးချုပ်ရာထူးကို (၅) ခုအား ခန့်အပ်ခဲ့သည်။ == ပြည်ထောင်စုသမ္မတမြန်မာနိုင်ငံတော်သံရုံး၊ ဘန်ကောက်မြို့ == မြန်မာနိုင်ငံနှင့် ထိုင်းနိုင်ငံသည် နှစ်နိုင်ငံ သံတမန်အဆက်အသွယ်ကို ၂၀၂၁ တွင် ထူတော်ခဲ့သည်။ <noinclude> </noinclude> jechilozh128za8ct07dyplg7ajbjvy 876848 876672 2025-06-07T11:45:17Z Salai Rungtoi 22844 /* အရေးပေါ်အခြေအနေ ကြေညာခြင်း */ 876848 wikitext text/x-wiki {{User sandbox}} <!-- ဤစာကြောင်း၏ အောက်တွင် တည်းဖြတ်ပါ --> [[အသုံးပြုသူ:Salai Rungtoi/sandbox2]] == တမ်းပလိတ် စမ်းသပ်ခြင်း == {{sidebar|- |name=နိုင်ငံတော်စီမံအုပ်ချုပ်ရေးကောင်စီ ဆောင်းပါးများ |bodyclass=vcard hlist |abovestyle=font-size:140%; background: #006B31 |above=[[File:State_seal_of_Myanmar.svg|80px|center]]<span class="vcard"><span class="fn"><div style="margin-top:0.35em">[[နိုင်ငံတော်စီမံအုပ်ချုပ်ရေးကောင်စီ |<span style="font-size:0.85em;">{{color| #ffffff|နိုင်ငံတော်စီမံအုပ်ချုပ်ရေးကောင်စီ }}</span>]]</span></span><span style="font-size:0.6em; color: #ffffff;"><div style="margin-top:0.7em">အကြောင်း ပါဝင်သော ဆောင်းပါးများ</span></span><br> |contentstyle=padding:0.3em;|navbarstyle=text-align:center;|content1=---- '''နောက်ခံအကြောင်းအရာ'''<br> * [[၂၀၂၁ မြန်မာနိုင်ငံစစ်အာဏာသိမ်းခံရခြင်း|အာဏာသိမ်းမှု (၂၀၂၁)]] * [[မြန်မာနိုင်ငံ ဆန္ဒပြမှုများ (၂၀၂၁-လက်ရှိ)|ဆန္ဒပြမှုများ (၂၀၂၁-လက်ရှိ)]] ---- '''ခေါင်းဆောင်များ'''<br> * [[နိုင်ငံတော်စီမံအုပ်ချုပ်ရေးကောင်စီ ဥက္ကဋ္ဌ|ကောင်စီဥက္ကဋ္ဌ]] * [[စိုးဝင်း (ဒုတိယဗိုလ်ချုပ်မှူးကြီး)|ဒုတိယဥက္ကဋ္ဌ]] * [[နိုင်ငံတော်စီမံအုပ်ချုပ်ရေးကောင်စီ#ကောင်စီအဖွဲ့ဝင်များ|ကောင်စီအဖွဲ့ဝင်များ]] * [[နိုင်ငံတော်စီမံအုပ်ချုပ်ရေးကောင်စီဥက္ကဋ္ဌ၏ အကြံပေးပုဂ္ဂိုလ်|ကောင်စီဥက္ကဋ္ဌ၏ အကြံပေးပုဂ္ဂိုလ်]] * [[နိုင်ငံတော်စီမံအုပ်ချုပ်ရေးကောင်စီ#နိုင်ငံတော်စီမံအုပ်ချုပ်ရေးကောင်စီ၏_ဗဟိုအကြံပေးအဖွဲ့|ကောင်စီ၏ ဗဟိုအကြံပေးအဖွဲ့]] *[[နိုင်ငံတော်စီမံအုပ်ချုပ်ရေးကောင်စီ#နိုင်ငံတော်စီမံအုပ်ချုပ်ရေးကောင်စီဥက္ကဋ္ဌ၏ အကြံပေးအဖွဲ့|ကောင်စီဥက္ကဋ္ဌ၏ အကြံပေးအဖွဲ့]] ---- '''အုပ်ချုပ်ရေး'''<br> * [[ပြည်နယ်နှင့် တိုင်းဒေသကြီး စီမံအုပ်ချုပ်ရေးကောင်စီများ|တိုင်းဒေသကြီး/ ပြည်နယ်စီမံအုပ်ချုပ်ရေးကောင်စီ]] * [[အိမ်စောင့်အစိုးရ (၂၀၂၁)|အိမ်စောင့်အစိုးရ]] * [[အိမ်စောင့်အစိုးရ_(၂၀၂၁)#ပြည်ထောင်စုအစိုးရအဖွဲ့|ပြည်ထောင်စုအစိုးရအဖွဲ့]] <small>(ကက်ဘီနက်)</small> ** ပြည်ထောင်စုအစိုးရအဖွဲ့ဝင်များ <small>(ကက်ဘီနက်အဖွဲ့ဝင်များ)</small> *[[နိုင်ငံတော်စီမံအုပ်ချုပ်ရေးကောင်စီ၏ စစ်အုပ်ချုပ်ရေး ကြေညာချက်များ|စစ်အုပ်ချုပ်ရေးနယ်မြေများ]] ---- ''' မူဝါဒနှင့် ဆောင်ရွက်များ'''<br> [[ဒေါ်အောင်ဆန်းစုကြည်အိမ် ဝင်ရောက်သူ ဖြစ်ရပ်များ| နေအိမ် ဝင်ရောက်သူ ဖြစ်ရပ်]]<br> [[ခြံအမှတ် (၅၄)၊ တက္ကသိုလ်ရိပ်သာလမ်း]] ---- '''နိုင်ငံတကာဆက်ဆံရေး'''<br> အာဆီယံ ---- '''စစ်ပွဲများ'''<br> *[[မြန်မာ့ပြည်တွင်းစစ် (၂၀၂၁-လက်ရှိ)]] * ---- '''လူ့အခွင့်အရေးချိုးဖောက်မှုများနှင့် စစ်ရာဇဝဏ်များ'''<br> *[[မြန်မာနိုင်ငံတွင် ဖြစ်ပွားခဲ့သော အစုအပြုံလိုက် သတ်ဖြတ်မှုများ|အစုအပြုံလိုက် အသတ်ခံမှုများ (၂၀၂၁-လက်ရှိ)]] ---- '''ထုတ်ပြန်သည့်အမိန့်များ'''<br /> *[https://my.wikisource.org/wiki/%E1%80%99%E1%80%AF%E1%80%81%E1%80%BA%E1%80%9D:%E1%80%94%E1%80%AD%E1%80%AF%E1%80%84%E1%80%BA%E1%80%84%E1%80%B6%E1%80%90%E1%80%B1%E1%80%AC%E1%80%BA%E1%80%85%E1%80%AE%E1%80%99%E1%80%B6%E1%80%A1%E1%80%AF%E1%80%95%E1%80%BA%E1%80% အမိန့်၊ ထုတ်ပြန်ချက်၊ ကြေညာချက်များ] ---- '''အဓိကဖြစ်ရပ်များ'''<br /> *[[မြန်မာ့ပြည်တွင်းစစ် အချိန်မှတ်တမ်း (၂၀၂၁-လက်ရှိ)]] ---- '''ခုခံတော်လှန်ရေးနှင့် အတိုက်အခံများ'''<br /> *[[အမျိုးသားညီညွတ်ရေး အစိုးရ|အမျိုးသားညီညွှတ်ရေးအစိုးရ]] *[[ပြည်သူ့ကာကွယ်ရေးတပ်မတော်]] *[[ကဏ္ဍ:၂၀၂၁ နောက်ပိုင်း ဖွဲ့စည်းသည့် တော်လှန်ရေးဆိုင်ရာ အဖွဲ့များ|၂၀၂၁ နောက်ပိုင်းလက်နက်ကိုင်များ]] *[[မြန်မာနိုင်ငံရှိ တိုင်းရင်းသား လက်နက်ကိုင် အဖွဲ့အစည်းများ|တိုင်းရင်းသားလက်နက်ကိုင်အဖွဲ့များ]] }} {| class="wikitable sortable" |+ |}နိုင်ငံတော်အုပ်ချုပ်ရေးကောင်စီကို '''ပည်ေထာင်စုသမတြမန်မာိုင်ငံေတာ် တပ်မေတာ်ကာကွယ်ေရးဦးစီးချပ်ုံး အမိန့်အမှတ် ( ၉ / ၂၀၂၁)၊ ဖွဲ့စည်းလိုက်သည်။''' '''နိုင်ငံတော်အရေးပေါ်ကာလ (၁ ဖေဖော်ဝါရီ ၂၀၂၁ - ၃၁ ဖေဖော်ဝါရီ ၂၀၂၂)''' ၂၀၂၁ ခုနှစ် ဖေဖော်ဝါရီလ ၁ ရက်နေ့တွင် နိုင်ငံတော်သမ္မတရုံးမှ ဥပဒေကဲ့သို့ အာဏာတည်သော [[s:ဥပဒေကဲ့သို့_အာဏာတည်သောအမိန့်_၁/၂၀၂၁|အမိန့်အမှတ် (၁/၂၀၂၁)]] ကို ထုတ်ပြန်ခဲ့သည်။ ထိုအမိန့်တွင် ၂၀၀၈ ခုနှစ် ဖွဲ့စည်းပုံအခြေခံဥပဒေပုဒ်မ ၄၁၈ (က) အရ နိုင်ငံတော်၏ ဥပဒေပြုရေး၊ အုပ်ချုပ်ရေးနှင့် တရားစီရင်ရေးအာဏာများကို တပ်မတော်ကာကွယ်ရေးဦးစီးချုပ်ထံ လွှဲအပ်ခဲ့သည်။ ထို့အပြင် ဤအမိန့်ဖြင့် နိုင်ငံတစ်ဝှမ်းလုံးတွင် အရေးပေါ်အခြေအနေကျရောက်ကြောင်း ကြေညာကာ [[s:ပြည်ထောင်စုသမ္မတမြန်မာနိုင်ငံတော်_ဖွဲ့စည်းပုံအခြေခံဥပဒေ#အခန်း_(၁၁)|ဖွဲ့စည်းပုံအခြေခံဥပဒေပုဒ်မ ၄၁၇]] အရ ဤအမိန့်ထုတ်ပြန်သည့်နေ့မှစတင်၍ တစ်နှစ်တာကာလအထိ အရေးပေါ်အခြေအနေကို သတ်မှတ်ခဲ့သည်။ '''တပ်မတော်ကာကွယ်ရေးဦးစီးချုပ်ရုံးမှာ ထုတ်ပြန်သည့်အမိန့်များ''' {| class="wikitable" |+ !စဥ် !အမိန့်အမှတ် !ခေါင်းစဥ် !ရက်စွဲ !ရင်းမြစ် |- |၁ |၁/၂၀၂၁ |ပြည်ထောင်စုတရားသူကြီးချုပ်နှင့် ပြည်ထောင်စုတရားလွှတ်တော်ချုပ် တရားသူကြီးများ ခန့်အပ်တာဝန်ပေးခြင်း |၂၀၂၁ ခုနှစ်၊ ဖေဖော်ဝါရီလ ၁ ရက် | |- |၂ |၂/၂၀၂၁ |တိုင်းဒေသကြီး သို့မဟုတ် ပြည်နယ် တရားလွှတ်တော်တရားသူကြီးချုပ်များနှင့် တရားသူကြီးများ ခန့်အပ်တာဝန်ပေးခြင်း | | |- |၃ |၃/၂၀၂၁ |အဂတိလိုက်စားမှုတိုက်ဖျက်ရေးကော်မရှင် အဖွဲ့ဝင်များ ခန့်အပ်တာဝန်ပေးခြင်း | |<ref>{{Cite web|url=အဂတိလိုက်စားမှုတိုက်ဖျက်ရေးကော်မရှင် အဖွဲ့ဝင်များ ခန့်အပ်တာဝန်ပေးခြင်း|title=https://my.wikisource.org/wiki/%E1%80%90%E1%80%95%E1%80%BA%E1%80%99%E1%80%90%E1%80%B1%E1%80%AC%E1%80%BA%E1%80%80%E1%80%AC%E1%80%80%E1%80%BD%E1%80%9A%E1%80%BA%E1%80%9B%E1%80%B1%E1%80%B8%E1%80%A6%E1%80%B8%E1%80%85%E1%80%AE%E1%80%B8%E1%80%81%E1%80%BB%E1%80%AF%E1%80%95%E1%80%BA%E1%80%9B%E1%80%AF%E1%80%B6%E1%80%B8_%E1%80%A1%E1%80%99%E1%80%AD%E1%80%94%E1%80%B7%E1%80%BA%E1%80%A1%E1%80%99%E1%80%BE%E1%80%90%E1%80%BA_%E1%81%83/%E1%81%82%E1%81%80%E1%81%82%E1%81%81|publisher=Wikisource}}</ref> |- |၄ |၄/၂၀၂၁ | မြန်မာနိုင်ငံအမျိုးသားလူ့အခွင့်အရေးကော်မရှင်ဥက္ကဋ္ဌ၊ ဒုတိယဥက္ကဋ္ဌနှင့်အဖွဲ့ဝင်များ ခန့်အပ်တာဝန်ပေးခြင်း | | |- |၅ |၅/၂၀၂၁ |ဒုတိယဝန်ကြီးများ တာဝန်မှရပ်စဲခြင်း | | |- |၆ |၆/၂၀၂၁ |ပြည်ထောင်စုဝန်ကြီးများ ခန့်အပ်တာဝန်ပေးခြင်း | | |} '''နိုင်ငံတော်စီမံအုပ်ချုပ်ရေးကောင်စီ၏ အမိန့်များ''' ကောင်စီအတွင်းရေမှူးဖြစ်သော အောင်လင်းဒွေးက လက်မှတ်ထိုးထုတ်ပြန်လေ့ရှိသည်။ == အရေးပေါ်အခြေအနေ ကြေညာခြင်း == ၂၀၂၁ ခုနှစ်၊ ဖေဖော်ဝါရီလ ၁ ရက်နေ့တွင် နိုင်ငံတော်ယာယီသမ္မတ [[မြင့်ဆွေ (ဒုတိယဗိုလ်ချုပ်ကြီး)|ဦးမြင့်ဆွေ]]သည် [[s:ဥပဒေကဲ့သို့_အာဏာတည်သောအမိန့်_၁/၂၀၂၁|ဥပဒေကဲ့သို့ အာဏာတည်သောအမိန့် (၁/၂၀၂၁)]] ကို ထုတ်ပြန်ကာ နိုင်ငံတစ်ဝှမ်းလုံး၌ တစ်နှစ်တာ အရေးပေါ်အခြေအနေ ကြေညာခဲ့သည်။ ဤအမိန့်သည် [[အထွေထွေ ရွေးကောက်ပွဲ၊ ၂၀၂၀|၂၀၂၀ ပြည့်နှစ် ရွေးကောက်ပွဲ]]တွင် မဲစာရင်း ကွာခြားမှုများရှိခြင်းနှင့် ပြည်ထောင်စုရွေးကောက်ပွဲကော်မရှင်က ၎င်းပြဿနာများကို ဖြေရှင်းရန် ပျက်ကွက်ခြင်းတို့ကြောင့် နိုင်ငံတော်တည်ငြိမ်မှုကို ထိခိုက်စေသည်ဟူသော စွပ်စွဲချက်များအပေါ် အခြေခံခဲ့သည်။ အဆိုပါအမိန့်အရ နိုင်ငံတော်၏ ဥပဒေပြုရေး၊ အုပ်ချုပ်ရေးနှင့် တရားစီရင်ရေး အာဏာအားလုံးကို [[တပ်မတော်ကာကွယ်ရေးဦးစီးချုပ်]]ထံသို့ လွှဲအပ်ခဲ့သည်။ === သက်တမ်းတိုးမြှင့်ခြင်း === [[s:ပြည်ထောင်စုသမ္မတမြန်မာနိုင်ငံတော်_ဖွဲ့စည်းပုံအခြေခံဥပဒေ#%E1%80%A1%E1%80%9B%E1%80%B1%E1%80%B8%E1%80%95%E1%80%B1%E1%80%AB%E1%80%BA%E1%80%80%E1%80%AC%E1%80%9C%E1%80%86%E1%80%AD%E1%80%AF%E1%80%84%E1%80%BA%E1%80%9B%E1%80%AC%E1%80%95%E1%80%BC%E1%80%8B%E1%80%B9%E1%80%8C%E1%80%AC%E1%80%94%E1%80%BA%E1%80%B8%E1%80%81%E1%80%BB%E1%80%80%E1%80%BA%E1%80%99%E1%80%BB%E1%80%AC%E1%80%B8|၂၀၀၈ ခုနှစ် ဖွဲ့စည်းပုံအခြေခံဥပဒေ ပုဒ်မ ၄၁၂ ပုဒ်မခွဲ (ခ)]] အရ၊ အရေးပေါ်အခြေအနေ ကြေညာထားသည့် ကာလကုန်ဆုံးပါက ခြောက်လစီ နှစ်ကြိမ်အထိ ထပ်မံတိုးမြှင့်နိုင်သည်ဟု ပြဋ္ဌာန်းထားသည်။ ဤပြဋ္ဌာန်းချက်အရ ၂၀၂၁ ခုနှစ်၊ ဖေဖော်ဝါရီလ ၁ ရက်နေ့တွင် ကြေညာခဲ့သော တစ်နှစ်တာ အရေးပေါ်အခြေအနေ ကုန်ဆုံးပြီးနောက် စစ်ကောင်စီက အရေးပေါ်အခြေအနေကို ခြောက်လစီ သက်တမ်းများဖြင့် အကြိမ်ကြိမ် ထပ်မံတိုးမြှင့်ခဲ့သည်။ ==== အရေးပေါ်အခြေအနေ ပထမကြိမ် သက်တမ်းတိုးမြှင့်ခြင်း (၁ ဖေဖော်ဝါရီ ၂၀၂၂ - ၃၀ ဇူလိုင် ၂၀၂၂) ==== ၂၀၂၂ ခုနှစ်၊ ဇန်နဝါရီ ၃၁ ရက်နေ့တွင် အမျိုးသားကာကွယ်ရေးနှင့်လုံခြုံရေးကောင်စီ အစည်းအဝေး ကျင်းပခဲ့ပြီး၊ ယာယီသမ္မတ အပါအဝင် အမျိုးသားကာကွယ်ရေးနှင့်လုံခြုံရေးကောင်စီအဖွဲ့ဝင်များ အားလုံးက ဖွဲ့စည်းပုံ အခြေခံဥပဒေ (၂၀၀၈ ခုနှစ်) ပုဒ်မ ၄၂၅ နှင့် အညီ နိုင်ငံတစ်ဝန်းလုံး အရေးပေါ် အခြေအနေ ကြေညာထားသည့်ကာလအား ခြောက်လသက်တမ်း တိုးမြှင့်ကြောင်းကို တစ်ညီတစ်ညွတ်တည်း ဆုံးဖြတ်ခဲ့ကြောင်းကို အမျိုးသားကာကွယ်ရေးနှင့်လုံခြုံရေးကောင်စီ ကြေညာချက်အမှတ် ၁/၂၀၂၂ အားဖြင့် ထုတ်ပြန်ခဲ့သည်။ အဆိုပါအစည်းအဝေးသို့ ယာယီသမ္မတ ဦးမြင့်ဆွေ၊ ပြည်သူ့လွှတ်တော်ဥက္ကဋ္ဌ ဦးတီခွန်မြတ်၊ တပ်မတော်ကာကွယ်ရေးဦးစီးချုပ် ဗိုလ်ချုပ်မှူးကြီး မင်းအောင်လှိုင်၊ ဒုတိယတပ်မတော်ကာကွယ်ရေးဦးစီးချုပ် ဒုတိယဗိုလ်ချုပ်မှူးကြီး စိုးဝင်း၊ ကာကွယ်ရေးဝန်ကြီးဌာန ပြည်ထောင်စုဝန်ကြီး ဗိုလ်ချုပ်ကြီး မြထွန်းဦး၊ နိုင်ငံခြားရေးဝန်ကြီးဌာန ပြည်ထောင်စုဝန်ကြီး ဦးဝဏ္ဏမောင်လွင်၊ ပြည်ထဲရေးဝန်ကြီးဌာန ပြည်ထောင်စုဝန်ကြီး ဒုတိယဗိုလ်ချုပ်ကြီး စိုးထွဋ် နှင့် နယ်စပ်ရေးရာဝန်ကြီးဌာန ပြည်ထောင်စုဝန်ကြီး ဒုတိယဗိုလ်ချုပ်ကြီး ထွန်းထွန်းနောင်တို့ တက်ရောက်ခဲ့ကြသည်။ ထို့ပြင် နိုင်ငံတော်စီမံအုပ်ချုပ်ရေးကောင်စီ (နစက) အတွင်းရေးမှူး ဒုတိယဗိုလ်ချုပ်ကြီး အောင်လင်းဒွေးနှင့် တွဲဖက်အတွင်းရေးမှူး ဒုတိယဗိုလ်ချုပ်ကြီး ရဲဝင်းဦးတို့ကို အထူးဖိတ်ကြား၍ တက်ရောက်စေခဲ့သည်။ ==== ဒုတိယအကြိမ် အရေးပေါ်အခြေအနေကာလ (၁ ဩဂုတ် ၂၀၂၂ - ၃၁ ဇန်နဝါရီ ၂၀၂၃) ==== ပထမအကြိမ် သက်တမ်းကုန်ဆုံးပြီးနောက်၊ ၂၀၂၂ ခုနှစ်၊ ဇူလိုင်လ ၃၁ ရက်နေ့တွင် ပြည်ထောင်စုသမ္မတမြန်မာနိုင်ငံတော်၏ [[အမျိုးသား ကာကွယ်ရေးနှင့် လုံခြုံရေးကောင်စီ|အမျိုးသားကာကွယ်ရေးနှင့် လုံခြုံရေးကောင်စီ]] အစည်းအဝေး (၂/၂၀၂၂) ကို ကျင်းပခဲ့ပြီး၊ နောက်တစ်နေ့ ဖေဖော်ဝါရီ ၁ ရက်တွင် နိုင်ငံတစ်ဝန်းလုံး အရေးပေါ်အခြေအနေ ကြေညာထားသည့်ကာလကို နောက်ထပ် (၆) လ သက်တမ်းတိုးမြှင့်လိုက်ကြောင်း ဖွဲ့စည်းပုံအခြေခံဥပဒေပုဒ်မ ၄၂၅ အရ ကြေညာခဲ့သည်။ အမျိုးသားကာကွယ်ရေးနှင့် လုံခြုံရေးကောင်စီအစည်းအဝေးသို့ ယာယီသမ္မတ ဦးမြင့်ဆွေ၊ ပြည်သူ့လွှတ်တော်ဥက္ကဋ္ဌ ဦးတီခွန်မြတ်၊ တပ်မတော်ကာကွယ်ရေးဦးစီးချုပ် ဗိုလ်ချုပ်မှူးကြီး မင်းအောင်လှိုင်၊ ဒုတိယတပ်မတော်ကာကွယ်ရေးဦးစီးချုပ် ဒုတိယဗိုလ်ချုပ်မှူးကြီး စိုးဝင်းနှင့် ပြည်ထောင်စုဝန်ကြီးများဖြစ်ကြသော ဗိုလ်ချုပ်ကြီး မြထွန်းဦး (ကာကွယ်ရေး)၊ ဒုတိယဗိုလ်ချုပ်ကြီး စိုးထွဋ် (ပြည်ထဲရေး)၊ ဦးဝဏ္ဏမောင်လွင် (နိုင်ငံခြားရေး)၊ ဒုတိယဗိုလ်ချုပ်ကြီး ထွန်းထွန်းနောင် (နယ်စပ်ရေးရာ) တို့ တက်ရောက်ခဲ့ကြသည်။ ထို့အပြင်၊ အထူးဖိတ်ကြားထားသည့် နစက အတွင်းရေးမှူး ဒုတိယဗိုလ်ချုပ်ကြီး အောင်လင်းဒွေးနှင့် တွဲဖက်အတွင်းရေးမှူး ဒုတိယဗိုလ်ချုပ်ကြီး ရဲဝင်းဦး တို့လည်း ပါဝင်ခဲ့သည်။ ဒုတိယသမ္မတ ဦးဟင်နရီဗန်ထီးယူ ကမူ ကျန်းမာရေးအခြေအနေကြောင့် အစည်းအဝေးသို့ တက်ရောက်နိုင်ခြင်းမရှိကြောင်း ခွင့်ပန်ကြားခဲ့သည်။ ==== တတိယအကြိမ် အရေးပေါ်အခြေအနေကာလ (၁ ဖေဖော်ဝါရီ ၂၀၂၃ - ၃၀ ဇူလိုင် ၂၀၂၃) ==== ၂၀၂၃ ခုနှစ်၊ ဇန်နဝါရီလ ၃၁ ရက်နေ့တွင် ပြည်ထောင်စုသမ္မတမြန်မာနိုင်ငံတော်၏ [[အမျိုးသား ကာကွယ်ရေးနှင့် လုံခြုံရေးကောင်စီ|အမျိုးသားကာကွယ်ရေးနှင့် လုံခြုံရေးကောင်စီ]] အစည်းအဝေး (၁/၂၀၂၃) ကို ကျင်းပခဲ့ပြီး၊ နောက်တစ်နေ့ ဖေဖော်ဝါရီ ၁ ရက်တွင် နိုင်ငံတစ်ဝန်းလုံး အရေးပေါ်အခြေအနေ ကြေညာထားသည့်ကာလကို ၂၀၂၃ ခုနှစ်၊ ဖေဖော်ဝါရီလ ၁ ရက်နေ့မှစ၍ နောက်ထပ် (၆) လ သက်တမ်းတိုးမြှင့်လိုက်ကြောင်း ဖွဲ့စည်းပုံအခြေခံဥပဒေပုဒ်မ ၄၂၅ အရ ကြေညာခဲ့သည်။ * ကောင်စီအမိန့်အမှတ် ၆/၂၀၂၃ အားဖြင့် ပြည်ထောင်စုအစိုးအဖွဲ့ကို ပြင်ဆင်ဖွဲ့စည်းခဲ့သည်။ ဒုတိယဝန်ကြီးချုပ်ရာထူးကို (၅) ခုအား ခန့်အပ်ခဲ့သည်။ ==== စတုတ္ထအကြိမ် အရေးပေါ်အခြေအနေကာလ (၁ ဩဂုတ် ၂၀၂၃ - ၃၁ ဇန်နဝါရီ ၂၀၂၄) ==== ၂၀၂၃ ခုနှစ်၊ ဇူလိုင်လ ၃၁ ရက်နေ့တွင် ပြည်ထောင်စုသမ္မတမြန်မာနိုင်ငံတော်၏ [[အမျိုးသား ကာကွယ်ရေးနှင့် လုံခြုံရေးကောင်စီ|အမျိုးသားကာကွယ်ရေးနှင့် လုံခြုံရေးကောင်စီ]] အစည်းအဝေး (၂/၂၀၂၃) ကို ကျင်းပခဲ့ပြီး၊ နောက်တစ်နေ့ ဩဂုတ်လ ၁ ရက်တွင် နိုင်ငံတစ်ဝန်းလုံး အရေးပေါ်အခြေအနေ ကြေညာထားသည့်ကာလကို ၂၀၂၃ ခုနှစ်၊ ဩဂုတ်လ ၁ ရက်နေ့မှစ၍ နောက်ထပ် (၆) လ သက်တမ်းတိုးမြှင့်လိုက်ကြောင်း ဖွဲ့စည်းပုံအခြေခံဥပဒေပုဒ်မ ၄၂၅ အရ ကြေညာခဲ့သည်။ အမျိုးသားကာကွယ်ရေးနှင့် လုံခြုံရေးကောင်စီအစည်းအဝေးသို့ ယာယီသမ္မတ ဦးမြင့်ဆွေ၊ ဒုတိယသမ္မတ ဦးဟင်နရီဗန်ထီးယူ၊ ပြည်သူ့လွှတ်တော်ဥက္ကဋ္ဌ ဦးတီခွန်မြတ်၊ တပ်မတော်ကာကွယ်ရေးဦးစီးချုပ် ဗိုလ်ချုပ်မှူးကြီး မင်းအောင်လှိုင်၊ ဒုတိယတပ်မတော်ကာကွယ်ရေးဦးစီးချုပ် ဒုတိယဗိုလ်ချုပ်မှူးကြီး စိုးဝင်းတို့အပြင် ပြည်ထောင်စုဝန်ကြီးများဖြစ်ကြသည့် ဗိုလ်ချုပ်ကြီး မြထွန်းဦး (ကာကွယ်ရေး)၊ ဒုတိယဗိုလ်ချုပ်ကြီး စိုးထွဋ် (ပြည်ထဲရေး)၊ ဦးသန်းဆွေ (နိုင်ငံခြားရေး)၊ ဒုတိယဗိုလ်ချုပ်ကြီး ထွန်းထွန်းနောင် (နယ်စပ်ရေးရာ) နှင့် ဒေါက်တာသီတာဦး (ဥပဒေရေးရာဝန်ကြီးဌာန ပြည်ထောင်စုဝန်ကြီးနှင့် ပြည်ထောင်စုရှေ့နေချုပ်) တို့ တက်ရောက်ခဲ့ကြသည်။ အထူးဖိတ်ကြားထားသည့် နိုင်ငံတော်စီမံအုပ်ချုပ်ရေးကောင်စီ အတွင်းရေးမှူး ဒုတိယဗိုလ်ချုပ်ကြီး အောင်လင်းဒွေးနှင့် တွဲဖက်အတွင်းရေးမှူး ဒုတိယဗိုလ်ချုပ်ကြီး ရဲဝင်းဦးတို့လည်း အစည်းအဝေးသို့ တက်ရောက်ခဲ့ကြကြောင်း ထုတ်ပြန်ကြေညာခဲ့သည်။ ==== ပဉ္စမအကြိမ် အရေးပေါ်အခြေအနေကာလ (၁ ဖေဖော်ဝါရီ ၂၀၂၄ - ၃၀ ဇူလိုင် ၂၀၂၄) ==== ၂၀၂၄ ခုနှစ်၊ ဇန်နဝါရီ ၃၁ ရက်နေ့တွင် ပြည်ထောင်စုသမ္မတမြန်မာနိုင်ငံတော်၏ [[အမျိုးသား ကာကွယ်ရေးနှင့် လုံခြုံရေးကောင်စီ|အမျိုးသားကာကွယ်ရေးနှင့် လုံခြုံရေးကောင်စီ]] အစည်းအဝေး (၁/၂၀၂၄) ကို ကျင်းပခဲ့ပြီး၊ နောက်တစ်နေ့ ဖေဖော်ဝါရီ ၁ ရက်တွင် နိုင်ငံတစ်ဝန်းလုံး အရေးပေါ်အခြေအနေ ကြေညာထားသည့်ကာလကို ၂၀၂၄ ခုနှစ်၊ ဖေဖော်ဝါရီ ၁ ရက်နေ့မှစ၍ နောက်ထပ် (၆) လ သက်တမ်းတိုးမြှင့်လိုက်ကြောင်း ဖွဲ့စည်းပုံအခြေခံဥပဒေပုဒ်မ ၄၂၅ အရ ကြေညာခဲ့သည်။ အမျိုးသားကာကွယ်ရေးနှင့် လုံခြုံရေးကောင်စီအစည်းအဝေးသို့ ယာယီသမ္မတ ဦးမြင့်ဆွေ၊ ဒုတိယသမ္မတ ဦးဟင်နရီဗန်ထီးယူ၊ ပြည်သူ့လွှတ်တော်ဥက္ကဋ္ဌ ဦးတီခွန်မြတ်၊ တပ်မတော်ကာကွယ်ရေးဦးစီးချုပ် ဗိုလ်ချုပ်မှူးကြီး မင်းအောင်လှိုင်၊ ဒုတိယတပ်မတော်ကာကွယ်ရေးဦးစီးချုပ် ဒုတိယဗိုလ်ချုပ်မှူးကြီး စိုးဝင်းတို့ တက်ရောက်ခဲ့ကြသည်။ထို့အပြင် ပြည်ထောင်စုဝန်ကြီးများဖြစ်သည့် ဗိုလ်ချုပ်ကြီး တင်အောင်စန်း (ကာကွယ်ရေးဝန်ကြီးဌာန)၊ ဒုတိယဗိုလ်ချုပ်ကြီး ရာပြည့် (ပြည်ထဲရေးဝန်ကြီးဌာန)၊ ဦးသန်းဆွေ (နိုင်ငံခြားရေးဝန်ကြီးဌာန) နှင့် ဒုတိယဗိုလ်ချုပ်ကြီး ထွန်းထွန်းနောင် (နယ်စပ်ရေးရာဝန်ကြီးဌာန) တို့လည်း တက်ရောက်ခဲ့ကြသည်။ အထူးဖိတ်ကြားထားသည့် နိုင်ငံတော်စီမံအုပ်ချုပ်ရေးကောင်စီ အတွင်းရေးမှူး ဒုတိယဗိုလ်ချုပ်ကြီး အောင်လင်းဒွေးနှင့် တွဲဖက်အတွင်းရေးမှူး ဒုတိယဗိုလ်ချုပ်ကြီး ရဲဝင်းဦးတို့လည်း အစည်းအဝေးသို့ တက်ရောက်ခဲ့ကြောင်း ထုတ်ပြန်ကြေညာခဲ့သည်။ ==== ဆဋ္ဌမအကြိမ် အရေးပေါ်အခြေအနေကာလ (၁ ဩဂုတ် ၂၀၂၄ - ၃၁ ဇန်နဝါရီ ၂၀၂၅) ==== ကျန်းမာရေး အခြေအနေများကြောင့် ဆေးခွင့်ယူထားသည့် ယာယီသမ္မတ ဦးမြင့်ဆွေသည် တာဝန်များ ဆောင်ရွက်ရန် ပျက်ကွက်နေစဉ် အမျိုးသားကာကွယ်ရေးနှင့် လုံခြုံရေးကောင်စီဆိုင်ရာ ကိစ္စရပ်များကို လိုအပ်သလို ဆောင်ရွက်နိုင်ရန် ယာယီသမ္မတတာဝန်များအား နစကဥက္ကဋ္ဌထံသို့ ၂၀၂၄ ခုနှစ်၊ ဇူလိုင် ၂၂ ရက်က လွှဲပြောင်းအပ်နှံခဲ့သည်။ == ပြည်ထောင်စုသမ္မတမြန်မာနိုင်ငံတော်သံရုံး၊ ဘန်ကောက်မြို့ == မြန်မာနိုင်ငံနှင့် ထိုင်းနိုင်ငံသည် နှစ်နိုင်ငံ သံတမန်အဆက်အသွယ်ကို ၂၀၂၁ တွင် ထူတော်ခဲ့သည်။ dkv3e40m4joroiijqpbgbtuwn7avr4e 14 268875 876745 868140 2025-06-07T04:28:07Z Ninjastrikers 22896 [[commons:Help:Gadget-HotCat|HotCat]]ကို အသုံးပြု၍ +[[ကဏ္ဍ:နိုင်ငံအလိုက် ကက်သလစ်ဘုရားကျောင်းများ]]၊ +[[ကဏ္ဍ:မြန်မာနိုင်ငံရှိ ခရစ်ယာန်ဘာသာ]] 876745 wikitext text/x-wiki မြန်မာနိုင်ငံရှိ ကက်သလစ်ခရစ်ယာန်ဘုရားကျောင်းများ [[ကဏ္ဍ:နိုင်ငံအလိုက် ကက်သလစ်ဘုရားကျောင်းများ]] [[ကဏ္ဍ:မြန်မာနိုင်ငံရှိ ခရစ်ယာန်ဘာသာ]] 1kexz1hxt2oxgiepzj3cno5pj6t7c24 14 268931 876742 868526 2025-06-07T04:25:07Z Ninjastrikers 22896 [[commons:Help:Gadget-HotCat|HotCat]]ကို အသုံးပြု၍ +[[ကဏ္ဍ:ထိုင်းသက်ဦးဆံပိုင် ဘုရင်စနစ်]]၊ +[[ကဏ္ဍ:ထိုင်း မိသားစုများ]] 876742 wikitext text/x-wiki {{Main article|စကြီမင်းဆက်}} [[ကဏ္ဍ:ထိုင်းသက်ဦးဆံပိုင် ဘုရင်စနစ်]] [[ကဏ္ဍ:ထိုင်း မိသားစုများ]] s65ckh4l8f5gatho88se3xlumrxo71m 14 268984 876738 868723 2025-06-07T04:21:21Z Ninjastrikers 22896 [[commons:Help:Gadget-HotCat|HotCat]]ကို အသုံးပြု၍ +[[ကဏ္ဍ:ဘာသာရေး အဖွဲ့အစည်းများ]]၊ +[[ကဏ္ဍ:ခရစ်ယာန်ဘာသာ]] 876738 wikitext text/x-wiki {{Main article|ကက်သလစ် အသင်းတော်}} [[ကဏ္ဍ:ဘာသာရေး အဖွဲ့အစည်းများ]] [[ကဏ္ဍ:ခရစ်ယာန်ဘာသာ]] jdy3rtjjyawisj16s1764wfgr7d5ihi 0 269049 876726 875090 2025-06-07T03:07:06Z InternetArchiveBot 61272 ရင်းမြစ် 0 ခုကို ကယ်ဆယ်ပြီး 1 ခုကို လင့်ခ်သေအဖြစ် စာတွဲပြီးပါပြီ) #IABot (v2.0.9.5 876726 wikitext text/x-wiki {{Infobox person | name = စိရဝတ္တန သုဒ္ဓိဝဏိဇသတ္တိ | image = Dew Jirawat @ Leap Day วันแก้ตาย.png | caption = | native_name = {{Lang|th|ดิว จิรวรรตน์ สุทธิวณิชศักดิ์}} | native_name_lang = th | other_names = ဒျူး(Dew) | birth_name = Kongkidakorn Sutivanichsak | birth_date = {{Birth date and age|2000|10|30|df=yes}} | birth_place = [[ထိုင်းနိုင်ငံ]] [[ဘန်ကောက်မြို့]] | nationality = <!-- Should only be used if nationality cannot be inferred from the birthplace. He is Thai. --> | education = | alma_mater = စိန့် ဂေဘရီဧလ ကောလိပ်၊ [[:en:Srinakharinwirot University|Srinakharinwirot University]] | occupation = {{Hlist |သရုပ်ဆောင်|မော်ဒယ်}} | years_active = ၂၀၂၁ ~ | agent = [[GMMTV]] | notable_works = {{plainlist| * Ren - ''[[F4 Thailand: Boys Over Flowers]]'' * Fong - ''Magic of Zero - Zero In The Moonlight'' * Nut - ''[[:en:Good Old Days (Thai TV series)|Good Old Days]]'' * Nai - ''[[:en:Home School (Thai TV series)|Home School]]'' * Vikij - ''Faceless Love'' * Chadjen - ''[[:en:A Love So Beautiful (Thai TV series)|A Love So Beautiful]]'' * Night - ''Leap Day'' }} | height = 190 cm<ref>{{Cite web |url=https://www.gmm-tv.com/artists/view/20/ |title=Dew :Jirawat Sutivanichsak |access-date= 5 May 2022}}</ref> | website = [https://www.gmm-tv.com/artists/view/155/ GMMTV Artist] }} '''ကျီရာဝပ် ဆူထိဝါဏိချာဆာ့က်'''({{Lang-th|จิรวรรตน์ สุทธิวณิชศักดิ์}} စိရဝတ္တန သုဒ္ဓိဝဏိဇသတ္တိ, [[၃၀ အောက်တိုဘာ]] [[၂၀၀၀]] ~ )၊ နာမည်ပြောင်: '''ဒျူး'''({{Lang-th| ดิว}})သည် [[ထိုင်းနိုင်ငံ]]၏ သရုပ်ဆောင်နှင့် မော်ဒယ်ဖြစ်သည်။ [[၂၀၂၁|၂၀၂၁ ခုနှစ်]]တွင် [[F4 Thailand: Boys Over Flowers]] ၌ ပွဲဦးထွက် သရုပ်ဆောင်ခြင်းဖြင့် ကမ္ဘာတစ်ဝှမ်း ကျော်ကြားလာသော သရုပ်ဆောင်ဖြစ်သည်။<ref>{{Cite web |title=เรื่องย่อ F4 Thailand ช่อง GMM25 (ตอนจบ) |url=https://entertainment.trueid.net/synopsis/4goZL4JAdJ4a |access-date=2023-06-04 |website=entertainment.trueid.net |language=th}}</ref><ref>{{Cite web|title=Dew Jirawat Sutivanichsak|url=http://www.viki.com/celebrities/25389pr-dew-jirawat-sutivanichsak|access-date=2025-01-20|website=Rakuten Viki|language=en}}</ref><ref>{{Cite web|date=2019-10-16|title=GMMTV ประกาศสร้าง F4 เวอร์ชั่นไทย ชาวเน็ตเปิดแคสติ้ง(มโน)|url=https://www.sanook.com/movie/91547/|access-date=2025-01-20|website=www.sanook.com/movie|language=th}}</ref> == ဘဝအစပိုင်း == ဂျီရဝက် ဆူထိဝါနိချက်ဆာ ကို ၂၀၀၀ ခုနှစ် အောက်တိုဘာလ ၃၀ ရက်နေ့တွင် ထိုင်းနိုင်ငံ ဘန်ကောက်မြို့တွင် မွေးဖွားခဲ့သည် ။<ref>{{Cite web|title=Dew Jirawat - Nam thần Thái Lan mới nổi làm Cnet mê như điếu đổ|url=https://www.dienanh.net/dew-jirawat-nam-than-thai-lan-moi-noi-lam-cnet-me-nhu-dieu-do-44121.html|access-date=2025-01-20|website=www.dienanh.net|language=vi}}</ref><ref>{{Cite web |date=2022-03-07 |title=น่าจับตามอง! "ดิว จิรวรรตน์" คลื่นลูกใหม่หล่อโดนใจทำแฟนคลับติดตามไอจีทะลุ 2 ล้าน {{!}} daradaily |url=https://www.daradaily.com/news/110998/read |access-date=2023-06-05 |archive-url=https://web.archive.org/web/20220307012720/https://www.daradaily.com/news/110998/read |archive-date=7 March 2022 }}</ref> သူ၏မွေးနံအမည်မှာ Kongkidakorn ဖြစ်သော်လည်း မူလတန်းကျောင်းတက်စဉ်က Jirawat ဟု ပြောင်းလဲခဲ့သည်။ သူသည် [[GMMTV]] လက်အောက်ရှိ အနုပညာရှင်တစ်ဦးဖြစ်သည် ။ အထက်တန်းကျောင်းတွင် Saint Gabriel's College တွင် ပညာသင်ကြားခဲ့ပြီး ယခု Srinakharinwirot University တွင် Interactive Design နှင့် Multimedia ဘာသာရပ်ကို သင်ယူနေပါသည် ။<ref>{{Cite web |last=Opiari |first=Diani |date=2021-07-23 |title=Biodata Dew Jirawat Sutivanichsak dan Fakta Menarik |url=https://dianiopiari.com/biodata-dew-jirawat-sutivanichsak-dan-fakta-menarik/ |access-date=2023-06-04 |website=Diani Opiari |language=id}}</ref>သရုပ်ဆောင်မလုပ်မီ မော်ဒယ်အဖြစ် ဖျော်ဖြေရေးလောကသို့ ဝင်ရောက်ခဲ့သည်။<ref>{{Cite web |title=5 nam thần Thái Lan được các thương hiệu xa xỉ săn đón |url=https://bazaarvietnam.vn/nhan-vat/5-nam-than-thai-lan-duoc-cac-thuong-hieu-xa-xi-san-don/ |access-date=2023-06-04 |website=Harper's Bazaar Việt Nam |language=vi-VN}}</ref><ref>{{Cite web |title=Instagram Dew Jirawat Sutivanichsak IG Lengkap Biodata Height, Birthday, Drama, Umur, Tanggal Lahir |url=https://metrolampungnews.pikiran-rakyat.com/entertainment/amp/pr-1363341606/instagram-dew-jirawat-sutivanichsak-ig-lengkap-biodata-height-birthday-drama-umur-tanggal-lahir |access-date=2023-06-04 |website=metrolampungnews.pikiran-rakyat.com}}</ref> == အသက်မွေးဝမ်းကြောင်းနှင့် အောင်မြင်မှုများ == ၂၀၂၁ ခုနှစ်တွင် Dew သည် F4 Thailand: Boys Over Flowers ဇာတ်လမ်းတွဲတွင် "Ren Renrawin Aira" (Rui Hanazawa) အဖြစ် သရုပ်ဆောင်ခဲ့ပြီး၊ Yoko Kamio ၏ ထိုင်း manga Hana Yori Dango ကို ထိုင်းဘာသာပြန်ဆိုထားသည်။<ref>{{Cite web |date=2019-10-16 |title=GMMTV ประกาศสร้าง F4 เวอร์ชั่นไทย ชาวเน็ตเปิดแคสติ้ง(มโน) |url=https://www.sanook.com/movie/91547/ |access-date=2023-06-05 |website=www.sanook.com/movie |language=th}}</ref>၂၀၂၀ ခုနှစ် စက်တင်ဘာလ ၁၆ ရက်နေ့တွင် [[GMMTV]] မှ သရုပ်ဆောင်များကို တရားဝင်ထုတ်ဖော်ပြသခဲ့သည်။<ref>{{Cite web |date=2019-10-16 |title=เปิดคาดการณ์ ใครบ้างจะได้รับบท F4 หลัง GMMTV ทำฮือฮา ประกาศสร้างเวอร์ชั่นไทย |url=https://drama.kapook.com/view215921.html |access-date=2023-06-04 |website=kapook.com |language=th}}</ref><ref>{{Cite web |date=2020-09-16 |title=Teaser for Thailand's 'Boys Over Flowers' remake released |url=https://www.thejakartapost.com/life/2020/09/18/teaser-for-thailands-boys-over-flowers-remake-released.html |access-date=2023-06-04 |website=The Jakarta Post |language=en}}</ref> ဇာတ်လမ်းတွဲသည် နိုင်ငံတကာတွင် အောင်မြင်မှုရရှိခဲ့ပြီး၊ အွန်လိုင်းတွင် ကြည့်ရှုရန် "ထိပ်တန်း ထိုင်းရိုမန့်စ်ဇာတ်လမ်းတွဲ" တွင် အဆင့် ၁ နေရာရှိရခဲ့သည်။<ref>{{Cite web |date=2022-10-31 |title=Ranking almost all Boys Over Flower versions |url=https://forum.allkpop.com/thread/137235-ranking-almost-all-boys-over-flower-versions/ |access-date=2023-06-04 |website=allkpop forums |language=en}}</ref><ref>{{Cite web |last=admin |date=2022-07-14 |title=11 Thai Romance Dramas To Watch On YouTube (with English subtitles) |url=http://www.alphagirlreviews.com/11-thai-romance-dramas-to-watch-on-youtube-with-english-subtitles/ |access-date=2023-06-04 |website=AlphaGirl Reviews |language=en-US}}</ref> ဇာတ်လမ်းတွဲတွင် Dew၏အခန်းကဏ္ဍသည် နွေးထွေးသော ဧည့်ခံမှုကို ရရှိခဲ့ပြီး၊ Dew ကို ကမ္ဘာတစ်ဝှမ်းတွင် ရေပန်းစားစေခဲ့သည်။<ref>{{Cite web |title=Boys Over Flowers: Bright, Win, Dew And Nani Are Our May 2023 BAZAAR Man Cover Stars |url=https://www.harpersbazaar.com.sg/video/boys-over-flowers-bright-win-dew-and-nani-are-our-may-2023-bazaar-man-cover-stars/ |access-date=2023-06-04 |website=Harper's Bazaar Singapore |language=en-US}}</ref><ref>{{Cite web |date=2020-09-16 |title=F4 Thailand เผยโฉม "ไบร์ท-วิน-นานิ-ดิว" ประกบนางเอกน้องใหม่ ในทีเซอร์สุดปัง! |url=https://www.sanook.com/movie/103161/ |access-date=2023-06-04 |website=www.sanook.com/movie |language=th}}</ref><ref>{{Cite web |title=มันดีต่อหัวใจ!! ส่องหนุ่มสาวชาว F4 Thailand สวยหล่อ สดใส พร้อมกระชากใจแฟนซีรีส์ |url=https://entertainment.trueid.net/detail/GRV4M7QLomdw |access-date=2023-06-04 |website=entertainment.trueid.net |language=th}}</ref><ref>{{Cite web |title=YESASIA: Related Items - F4 Thailand: Boys Over Flowers - Dew Acrylic Standee Celebrity Gifts, PHOTO/POSTER - Dew Jirawat Sutivanichsak - Thailand Other Asia Movies & Videos - Free Shipping - North America Site |url=https://www.yesasia.com/us/f4-thailand-boys-over-flowers-dew-acrylic-standee/1110696838-0-0-0-en/related-items.html |access-date=2023-06-04 |website=www.yesasia.com}}</ref><ref>{{Cite web |last=Yusron |first=Atmi Ahsani |title=6 Alasan Dew Jirawat Bisa Jadi Aktor TV Favoritmu Tahun Ini |url=https://hot.detik.com/tv-news/d-5479379/6-alasan-dew-jirawat-bisa-jadi-aktor-tv-favoritmu-tahun-ini |access-date=2023-06-04 |website=detikhot |language=id-ID}}</ref> ၂၀၂၂ ခုနှစ်တွင် Dew သည် F4 Thailand သရုပ်ဆောင်များနှင့်အတူ အရှေ့တောင်အာရှနိုင်ငံများတွင် "Shooting Star" ဂီတဖျော်ဖြေပွဲများတွင် အောင်မြင်မှုရရှိခဲ့သည်။<ref name="ReferenceA">{{Cite web |title="ไบร์ท-วิน-ดิว-นานิ" บินไทเป ฮอตติดเทรนด์ทวิต แฟนร่วมส่งแน่นสนามบิน! |url=https://entertainment.trueid.net/detail/G6gLr8e0y9xZ |access-date=2023-02-04 |website=entertainment.trueid.net |language=th}}</ref><ref>{{Cite web |last=ONLINE |first=TUOI TRE |date=2023-03-04 |title=F4 Thái Lan khiến khán giả phấn khích khi nói tiếng Việt |url=https://tuoitre.vn/news-20230304211751625.htm |access-date=2023-03-05 |website=TUOI TRE ONLINE |language=vi}}</ref><ref>{{Cite web |title=F4 Thailand／BOYS OVER FLOWERS（タイ版「花より男子」）｜ドラマ｜テレ朝チャンネル |url=https://www.tv-asahi.co.jp/ch/contents/drama/0935/ |access-date=2023-05-12 |website=www.tv-asahi.co.jp |language=ja |archive-date=12 May 2023 |archive-url=https://web.archive.org/web/20230512052434/https://www.tv-asahi.co.jp/ch/contents/drama/0935/ |url-status=dead }}</ref><ref>{{Cite web |title=F4 Thailand: Boys Over Flowers stars coming to Manila in November |url=https://www.pep.ph/guide/tv/169095/f4-thailand-manila-a4579-20221016 |access-date=2023-05-12 |website=PEP.ph |language=en}}</ref><ref>{{Cite web |last=thanhnien.vn |date=2022-03-11 |title=Chân dung mỹ nam 1,9m, nổi lên nhờ 'Vườn sao băng' bản Thái |url=https://thanhnien.vn/chan-dung-my-nam-1-9m-noi-len-nho-vuon-sao-bang-ban-thai-1851437520.htm |access-date=2023-06-05 |website=thanhnien.vn |language=vi}}</ref><ref>{{Cite web |title=「F4 Thailand／BOYS OVER FLOWERS」（タイ版「花より男子」）が話題沸騰！ タイから華麗なる4人がやってきた！【Bright Win Dew Nani】 - カルチャートピックス |url=https://spur.hpplus.jp/culture/topics/2023-06-24-FYPijg/ |access-date=2023-06-24 |website=SPUR |language=ja}}</ref> ၂၀၂၂ ခုနှစ် စက်တင်ဘာလတွင် အချစ်ကဗျာ ''Zero in the Moonlight'' တွင် "Fong" အဖြစ် သရုပ်ဆောင်ခဲ့ပြီး၊<ref>{{Citation |title=零的魔力 |date=2022-12-31 |url=https://zh.wikipedia.org/w/index.php?title=零的魔力&oldid=75313072 |work=维基百科，自由的百科全书 |access-date=2023-06-04 |language=zh}}</ref> ''Magic of Zero'' ဇာတ်လမ်းတွဲတွင် Tontawan Tantivejakul (Tu)၏ ချစ်သူအဖြစ် သရုပ်ဆောင်ခဲ့သည်။<ref name=":5">{{Cite web |date=2022-09-12 |title=Review Zero in the Moonlight, Comeback Dew Jirawat dan Tu Tontawan |url=https://yoursay.suara.com/entertainment/2022/09/12/183258/review-zero-in-the-moonlight-comeback-dew-jirawat-dan-tu-tontawan |access-date=2023-01-02 |website=suara.com |language=id}}</ref> ၂၀၂၃ ခုနှစ်တွင် Dew သည် သည်းထိတ်ရင်ဖိုဖွယ် ''Home School'' ဇာတ်လမ်းတွဲတွင် "Nai" အဖြစ် သရုပ်ဆောင်ခဲ့ပြီး Ramida Jiranorraphat (Jane) နှင့် Hirunkit Changkham (Nani) တို့နှင့်အတူ ပါဝင်ခဲ့သည်။<ref>{{Cite web |date=2021-12-28 |title=Fakta Dew Jirawat Sutivanichsak, Pemeran Ren di F4 Thailand |url=https://www.idntimes.com/hype/entertainment/suandewi-oka/fakta-dew-jirawat-sutivanichsak-ren-di-f4-thailand-c1c2 |access-date=2023-06-04 |website=www.idntimes.com |language=id}}</ref> ဇာတ်လမ်းတွဲကို Prime Video တွင် ထုတ်လွှင့်သည့် ပထမဆုံး ထိုင်းဇာတ်လမ်းတွဲဖြစ်လာခဲ့သည်။<ref>{{Cite web |date=2023-06-14 |title=Haunting 'Home School' becomes first original Thai series on Prime |url=https://www.nationthailand.com/lifestyle/entertainment/40028535 |access-date=2023-12-10 |website=nationthailand |language=en}}</ref> ဇူလိုင်လတွင် (G)I-dle ၏ I Do: A Love Story in Bangkok ဂီတဗီဒီယိုတွင် ပါဝင်ခဲ့သည်။ Dewသည် လူကြိုက်များသော တရုတ်ဇာတ်လမ်းတွဲ ''A Love So Beautiful''ကို ပြန်လည်ရိုက်ကူးမည့် ''You Are My First Love'' ဇာတ်လမ်းတွဲတွင် Chanikarn Tangkabodee (Prim) နှင့်အတူ အချစ်ဟာသ ဇာတ်လမ်းတွဲအဖြစ် ပါဝင်မည်ဖြစ်သည်။<ref>{{Cite web |date=2022-11-23 |title=สรุปสิ่งน่าสนใจจากงาน #GMMTV2023 หมากตัวเดิมบนกระดานใหม่ของค่ายยักษ์ |url=https://thestandard.co/gmmtv-2023/ |access-date=2023-08-04 |website=THE STANDARD |language=th}}</ref> ==ထောက်ခံချက်များ== Dew သည် ''Mint'',<ref>{{Cite web |date=2020-09-17 |title=สิ้นสุดการรอคอย! 'Mint Magazine' ฉบับปฐมฤกษ์ ที่คว้าตัว 4 หนุ่ม #F4Thailand มาขึ้นปกที่นี่ที่แรกก่อนใคร กับซีรีส์ที่สร้างปรากฎการณ์ Talk of the Town |website=[[Facebook]] |url=https://www.facebook.com/mintmagth/photos/a.162333078851534/162270645524444 |archive-url=https://web.archive.org/web/20220524124128/https://www.facebook.com/mintmagth/photos/a.162333078851534/162270645524444/ |archive-date=2022-05-24 |accessdate=2022-05-24 |language=th}}</ref><ref>{{Cite web |date=2021-09-20 |title=สิ้นสุดการคอย! ฉลองครบรอบ 1 ปี Mint Magazine กับฉบับพิเศษ ยกทัพนักแสดงนำจากซีรีส์ #F4Thailand มาขึ้นปก #MintVol6 กันแบบฟูลทีม! |website=[[Facebook]] |url=https://www.facebook.com/mintmagth/photos/a.162270702191105/384620746622765/ |archive-url=https://web.archive.org/web/20220524104137/https://www.facebook.com/mintmagth/photos/a.162270702191105/384620746622765/ |archive-date=2022-05-24 |accessdate= |language=th}}</ref> ''Harper's Bazaar'', ''L'Officiel Hommes'', ''LIPS'' နှင့် ''Elle'' စသည့် ဖက်ရှင်မဂ္ဂဇင်းများတွင် ပါဝင်ခဲ့သည်။<ref>{{Cite web |last=Lim |first=Wilson |date=2023-02-07 |title=Dew Jirawat Is Not Your Ordinary Thai Idol |url=https://grazia.sg/celebrity/mens-folio-dew-jirawat/ |access-date=2023-06-04 |website=Grazia Singapore |language=en-US}}</ref><ref>{{Cite web |date=2022-05-24 |title=XBlush&Dew 封面大片视频预告 |url=https://weibo.com/tv/show/1034:4753803665408164?from=old_pc_videoshow |archive-url=https://web.archive.org/web/20220524130715/https://weibo.com/tv/show/1034:4753803665408164?from=old_pc_videoshow |archive-date=2022-05-24 |accessdate=2022-05-24 |language=zh-hans}}</ref><ref>{{Cite web |last=Tso |first=Gloria Christine |date=2023-05-17 |title=Dew Jirawat Sutivanichsak On Juggling Artistry And Acting As F4 Thailand's Ren |url=https://www.harpersbazaar.com.sg/bazaar-man/dew-jirawat-sutivanichsak-on-juggling-artistry-and-acting-as-f4-thailands-ren/ |access-date=2023-06-05 |website=Harper's Bazaar Singapore |language=en-US}}</ref><ref>{{Cite web |title=Pp Group Thailand Instagram |url=https://www.instagram.com/accounts/login/?next=https%3A%2F%2Fwww.instagram.com%2Freel%2FCrN_YPegCbX%2F%3Figshid%3DMTc4MmM1YmI2Ng%253D%253D |access-date=2023-06-05 |website=Instagram.com}}</ref><ref>{{Cite web |last=GARÇON |first=LIPS |date=2021-03-17 |title=#GarçonFashionChallenge with DEW - LIPS GARÇON |url=https://www.lips-mag.com/garconfashionchallenge-with-dew/ |access-date=2023-06-05 |website=LIPS MAGAZINE |language=th}}</ref><ref>{{Cite web |last=Tso |first=Gloria Christine |date=2023-05-17 |title=Dew Jirawat Sutivanichsak On Juggling Artistry And Acting As F4 Thailand's Ren |url=https://www.harpersbazaar.com.sg/bazaar-man/dew-jirawat-sutivanichsak-on-juggling-artistry-and-acting-as-f4-thailands-ren/ |access-date=2023-10-17 |website=Harper's Bazaar Singapore |language=en-US}}</ref> ၎င်းသည် Louis Vuitton, Fendi, Prada, Ralph Lauren, Bottega Veneta နှင့် Valentino ကဲ့သို့သော နာမည်ကြီး ဖက်ရှင်အမှတ်တံဆိပ်များအတွက် ပုံစံထုတ်ဖော်ခြင်းများ ပြုလုပ်ခဲ့သည်။<ref>{{Cite web |last=Goh |first=Amanda |title=Meet the stars of F4 Thailand: Boys Over Flowers—Bright, Metawin, Dew and Nani |url=https://www.tatlerasia.com/lifestyle/entertainment/bright-win-metawin-dew-nani-f4-thailand-boys-over-flowers-actors |access-date=2023-06-05 |website=Tatler Asia |language=en}}</ref><ref>{{Cite web |last=Lu |first=Manfred |date=2023-02-02 |title=Dew Jirawat Is Not Your Ordinary Thai Idol |url=https://www.mens-folio.com/108221/dew-jirawat-is-not-your-ordinary-thai-idol/ |access-date=2023-10-17 |website=Men's Folio |language=en-US}}</ref> ၂၀၂၃ ခုနှစ် မေလတွင် တောင်ကိုရီးယားနိုင်ငံ ဆိုးလ်မြို့ရှိ Louis Vuitton Pre-Fall 2023 Show တွင် ဧည့်သည်အဖြစ် တက်ရောက်ခဲ့ပြီး ထင်ရှားသောဖက်ရှင်ပွဲတစ်ခုအဖြစ် မှတ်တမ်းတင်ခဲ့သည်။<ref>{{Cite web |last=vtsang |date=2023-05-26 |title=Felix (Stray Kids) hội ngộ Dew Jirawat ở show Louis Vuitton Cruise 2024 |url=https://bazaarvietnam.vn/felix-stray-kids-hoi-ngo-dew-jirawat-o-show-louis-vuitton-cruise-2024/ |access-date=2023-06-05 |website=Harper's Bazaar Việt Nam |language=vi-VN}}</ref> ထို့အပြင် ၂၀၂၃ ခုနှစ် ဇူလိုင်လတွင် သူ၏ Instagram စာမျက်နှာတွင် Follower အရေအတွက် ၇.၅ သန်းကျော်ရှိခဲ့သည်။ Dew၏ လူနေမှုပုံစံ နှင့် ဓာတ်ပုံရိုက်ခြင်းစသည်ဖြင့် လူကြိုက်များသည်။<ref>{{Cite web |title=2000 (@dew_jsu) • Instagram photos and videos |url=https://www.instagram.com/dew_jsu/ |access-date=2023-06-05 |website=www.instagram.com |language=en}}</ref> ၂၀၂၃ ခုနှစ် ဩဂုတ်လမှစ၍ Dew သည် တောင်အာရှနိုင်ငံအချို့၌ တစ်ကိုယ်တော်ဖျော်ဖြေပွဲတစ်ခု ပြုလုပ်ခဲ့သည်။<ref>{{Cite web |date=2023-07-10 |title=Thai star Dew Sutivanichsak will meet fans in Hong Kong and other Asian cities |url=https://www.lifestyleasia.com/hk/culture/events/thai-star-dew-sutivanichsak-fan-meeting-asia-venue-ticket-details/ |access-date=2023-08-05 |website=Lifestyle Asia Hong Kong |language=en-US}}</ref><ref>{{Cite web |date=2023-08-11 |title=Thai star Dew Sutivanichsak will meet fans in Hong Kong this September |url=https://www.lifestyleasia.com/hk/culture/events/thai-star-dew-sutivanichsak-fan-meeting-asia-venue-ticket-details/ |access-date=2023-10-17 |website=Lifestyle Asia HK |language=en-US}}</ref><ref>{{Cite web |title=Thai stars Dew Jirawat, Mew Suppasit to hold fan meetings in Manila this month |url=https://mb.com.ph/2023/10/9/thai-stars-dew-jirawit-mew-suppasit-to-hold-fan-meetings-in-manila-this-month |access-date=2023-10-17 |website=Manila Bulletin |language=en}}</ref><ref>{{Cite web |last=Janezellll |date=2023-10-10 |title=Unmissable moments: Why Dew Jirawat's Fan Meet is a must-attend |url=https://annyeongoppa.com/2023/10/10/unmissable-moments-why-dew-jirawats-fan-meet-in-manila-is-a-must-attend/ |access-date=2023-10-17 |website=Annyeong Oppa |language=en-US}}</ref> ထို့နောက် စက်တင်ဘာလတွင် အီတလီနိုင်ငံ မီလန်မြို့ရှိ Emporio Armani Fashion Week နှင့် Onitsuka Tiger SS 2024 ဖက်ရှင်ပြပွဲတို့တွင် ဧည့်သည်အဖြစ် တက်ရောက်ခဲ့သည်။<ref>{{Cite web |last=admin |date=2023-09-25 |title=Bright Vachirawit, Win Metawin, And More Grabbed Attention At The Fashion Shows |url=https://www.thaiupdate.info/bright-win-more-fashion-shows-2023/ |access-date=2023-10-17 |website=Thai Update |language=en-US}}</ref> ==ရိုက်ကူးမှုစာရင်း== ===ဇာတ်လမ်းတွဲ=== {| class="wikitable sortable" |+ ! Year ! Title ! Role ! Notes ! Network ! Ref |- | 2021 | ''[[F4 Thailand: Boys Over Flowers]]'' | "Ren" Renrawin Aira | Main role | rowspan="7" | [[:en:GMM 25|GMM25]] | <ref>{{Cite web |title="ไบร์ท-วิน-ดิว-นานิ-ตู" แท็กทีมรับรางวัลแห่งปี จากซีรีส์ F4 Thailand |url=https://entertainment.trueid.net/detail/6lJxw6q28AEB |access-date=2023-06-05 |website=entertainment.trueid.net |language=th}}</ref> |- | rowspan="2" | 2022 | ''Magic of Zero: Zero In The Moonlight'' | Fong | Main role | <ref name=":6">{{Cite web |last=sinergianews.com |title=Kapal DewTU Kumpul! Info Mini Seri Thailand Magic of Zero: Zero In The Moolight, Sinopsis, Jadwal, Pemain - Ada Dew Jirawat, Tu Tontawan |url=https://www.sinergianews.com/read/46508/kapal-dewtu-kumpul-info-mini-seri-thailand-magic-of-zero-zero-in-the-moolight-sinopsis-jadwal-pemain-ada-dew-jirawat-tu-tontawan |access-date=2023-01-02 |website=www.sinergianews.com |language=id}}</ref> |- | ''[[:en:Good Old Days (Thai TV series)|Good Old Days]]'' | Nut | Guest role (Ep. 10) | <ref>{{cite AV media |url=https://www.youtube.com/watch?v=PxOKfl8-H8E |title=GMMTV 2022 {{!}} GOOD OLD DAYS ร้านซื้อขายความทรงจำ |date=1 December 2021 |publisher=GMMTV OFFICIAL |access-date=2 December 2022 |archive-url=https://web.archive.org/web/20221019232051/https://www.youtube.com/watch?v=PxOKfl8-H8E |archive-date=19 October 2022 |url-status=live |via=[[YouTube]]}}</ref> |- | rowspan="2" | 2023 | ''Home School'' | Nai | Main role |<ref>{{Citation |title=Home School {{!}} TVmaze |date=2023-06-09 |url=https://www.tvmaze.com/shows/59254/home-school |access-date=2023-06-04 |language=en}}</ref> |- | ''Faceless Love'' | "Vee" Veekij Kraiphiwat | Main role | <ref>{{Cite web |title=Dew Jirawat dan Kao Supassara Akan Bintangi Drama 'Faceless Love' - Radio Web Indo |url=https://www.radiowebindo.com/film-drama/pr-805809738/dew-jirawat-dan-kao-supassara-akan-bintangi-drama-faceless-love |access-date=2023-06-04 |website=www.radiowebindo.com}}</ref> |- | 2024 | ''[[:en:A Love So Beautiful (Thai TV series)|A Love So Beautiful]]'' | "Chadjen" Phaisansakul | Main role | <ref>{{Citation |title=เพราะเธอคือรักแรก {{!}} GMMTV 2023 |url=https://www.youtube.com/watch?v=KD_jLyHaYR8 |access-date=2023-05-30 |language=en}}</ref><ref>{{Cite web |last=S |first=Ika |date=2022-11-24 |title=Thailand Remake Dracin A Love So Beautiful, Dibintangi Dew Jirawat – kabarbintang.id |url=https://www.kabarbintang.id/thailand-remake-dracin-a-love-so-beautiful-dibintangi-dew-jirawat/ |access-date=2023-06-04 |language=en-US }}{{Dead link|date=June 2025 }}</ref><ref>{{Cite web |title=Prim Chanikan Bakal Pilih Win Metawin Atau Dew Jirawat Sutivanichsak? GMMTV Rilis Thai Drama Terbaru Bukan BL? - Giwangkara |url=https://www.giwangkara.com/entertainment/pr-855815029/prim-chanikan-bakal-pilih-win-metawin-atau-dew-jirawat-sutivanichsak-gmmtv-rilis-thai-drama-terbaru-bukan-bl |access-date=2023-06-04 |website=www.giwangkara.com}}</ref> |- | 2025 | ''Leap Day'' | "Night" Rattikan | Main role | |} ==ဂီတမှတ်တမ်းများ== ===သီချင်းများ=== {| class="wikitable" !Year !Song Title !Artist !{{abbr|Ref.|Reference}} |- | rowspan="3" |2022 |"Who Am I" |[[:en:Vachirawit Chivaaree|Vachirawit Chivaaree]] (Bright), Jirawat Sutivanichsak, [[:en:Metawin Opas-iamkajorn|Metawin Opas-iamkajorn]] (Win) & [[:en:Hirunkit Changkham|Hirunkit Changkham]] (Nani) |<ref>{{cite web |title=เอาพี่ไปทอดที! #WhoAmIMV ไบรท์ วิน ดิว นานิ ร้องเพลงประกอบ F4 Thailand เพลงแรก ขึ้นเทรนด์อันดับ 1! |url=https://music.trueid.net/th-th/detail/vdWGGKYLPOLd |access-date=16 May 2023 |website=music.trueid.net |language=th}}</ref><ref>{{cite AV media |url=https://www.youtube.com/watch?v=2Z2P481fJwk |title=Who am I Ost.F4 Thailand : หัวใจรักสี่ดวงดาว BOYS OVER FLOWERS - BRIGHT, WIN, DEW, NANI |date=16 December 2021 |publisher=GMMTV RECORDS |access-date=25 March 2023 |archive-url=https://web.archive.org/web/20230222132529/https://www.youtube.com/watch?v=2Z2P481fJwk |archive-date=22 February 2023 |url-status=live |via=[[YouTube]]}}</ref> |- |"Shooting Star" |[[:en:Vachirawit Chivaaree|Vachirawit Chivaaree]] (Bright), Jirawat Sutivanichsak (Dew), [[:en:Metawin Opas-iamkajorn|Metawin Opas-iamkajorn]] (Win) & [[:en:Hirunkit Changkham|Hirunkit Changkham]] (Nani) |<ref>{{cite AV media |url=https://www.youtube.com/watch?v=1cdzuHXd6S8 |title=Shooting Star Ost.F4 Thailand : หัวใจรักสี่ดวงดาว BOYS OVER FLOWERS - BRIGHT, WIN, DEW, NANI |date=27 December 2021 |publisher=GMMTV RECORDS |access-date=25 March 2023 |archive-url=https://web.archive.org/web/20221006115245/https://www.youtube.com/watch?v=1cdzuHXd6S8 |archive-date=6 October 2022 |url-status=live |via=[[YouTube]]}}</ref><ref>{{cite web |title=ส่องความปังหนุ่ม F4 Thailand ในเพลง Shooting Star หล่อละลายไปเลย |url=https://intrend.trueid.net/article/%E0%B8%AA%E0%B9%88%E0%B8%AD%E0%B8%87%E0%B8%84%E0%B8%A7%E0%B8%B2%E0%B8%A1%E0%B8%9B%E0%B8%B1%E0%B8%87%E0%B8%AB%E0%B8%99%E0%B8%B8%E0%B9%88%E0%B8%A1-f-4-thailand-%E0%B9%83%E0%B8%99%E0%B9%80%E0%B8%9E%E0%B8%A5%E0%B8%87-shooting-star-%E0%B8%AB%E0%B8%A5%E0%B9%88%E0%B8%AD%E0%B8%A5%E0%B8%B0%E0%B8%A5%E0%B8%B2%E0%B8%A2%E0%B9%84%E0%B8%9B%E0%B9%80%E0%B8%A5%E0%B8%A2-trueidintrend_256670 |website=TrueID Creator |access-date=19 June 2023 |language=th |date=28 December 2021}}</ref><ref>{{cite web |title="ไบร์ท-วิน-ดิว-นานิ" ส่งโมเมนต์อินเลิฟผ่านเพลง "Shooting Star"ประกอบซีรีส์ "F4 Thailand : หัวใจรักสี่ดวงดาว BOYS OVER FLOWERS" |url=https://kazz-magazine.com/145146-2/ |website=KAZZ Magazine |access-date=19 June 2023 |language=th |date=4 January 2022}}</ref><ref>{{cite web |title=ไบร์ท-วิน-ดิว-นานิ ถ่ายทอดโมเมนต์อินเลิฟผ่าน 'Shooting Star' อีกเพลงจากซีรีส์ F4 THAILAND |url=https://workpointtoday.com/f4-thailand-shooting-star/ |website=workpointTODAY |access-date=19 June 2023 |language=th}}</ref> |- |"In The Wind" |Jirawat Sutivanichsak|Dew |<ref>{{cite AV media |url=https://www.youtube.com/watch?v=jF7va9vscNY |title=In the Wind Ost.F4 Thailand : หัวใจรักสี่ดวงดาว BOYS OVER FLOWERS - DEW JIRAWAT |date=10 January 2022 |publisher=GMMTV RECORDS |access-date=25 March 2023 |archive-url=https://web.archive.org/web/20220702045748/https://www.youtube.com/watch?v=jF7va9vscNY |archive-date=2 July 2022 |url-status=live |via=[[YouTube]]}}</ref> |- |2023 |"North Star" |Dew |<ref>{{Citation |title=NORTH STAR - DEW JIRAWAT |url=https://www.youtube.com/watch?v=IezX3kq5w_U |access-date=2023-08-04 |language=en}}</ref><ref>{{Cite web |last=Brickinfo |date=2023-08-04 |title="Dew" ส่งเพลงเพราะสุขปนเศร้า "North Star" ใช้ดวงดาวส่งผ่านความคิดถึง |url=https://brickinfotv.com/entertainment/195610 |access-date=2023-08-04 |website=BrickinfoTV.com |language=th}}</ref><ref>{{Citation |title=Dew Jirawat – NORTH STAR |url=https://genius.com/Dew-jirawat-north-star-lyrics |access-date=2023-08-04}}</ref> |} ===ဂီတဗီဒီယိုများတွင်ပါဝင်မှုများ=== {| class="wikitable sortable plainrowheaders" ! scope="col" | Year ! scope="col" | Title ! scope="col" | Artist ! scope="col" | Channel ! scope="col" class="unsortable" | {{Abbr|Ref.|Reference(s)}} |- |2023 |[[:en:I Do ((G)I-dle song)|I Do: A Love Story in Bangkok]] |[[:en:(G)I-dle|(G)I-dle]] |[[:en:88rising|88rising]] |<ref name="I Do">{{cite web |url=https://www.nme.com/news/music/gi-dle-music-video-i-do-f4-thailand-boys-over-flowers-stars-3472838 |title=(G)I-DLE drop music video for 'I Do' with 'F4 Thailand: Boys Over Flowers' stars |website=NME |first=Puah |last=Ziwei |date=25 July 2023 |accessdate=2 August 2023}}</ref> |} ==ဆုများနှင့် ဆန်ခါတင်စာရင်း== {| class="wikitable sortable" ! scope="col" style="width:1em;" |Year ! scope="col" style="width:35em;" |Award ! scope="col" style="width:40em;" |Category ! scope="col" style="width:25em;" |Work ! scope="col" style="width:5em;" |Result ! scope="col" style="width:1em;" class="unsortable" |{{Abbr|Ref.|References}} |- | rowspan="5" |2022 |The 3rd Mani Mekhala Awards (2022) |Outstanding Male Rising Star | | {{won}} |<ref name="merged1">{{cite tweet|number=1561186998513287168|user=GMMTV|title=ขอแสดงความยินดีกับ "ไบร์ท วชิรวิชญ์", วิน เมธวิน, ดิว จิรวรรตน์ และ ตู ต้นตะวัน ด้วยนะคะ ได้รับรางวัล"มณีเมขลา" ประจำปี 2565 ไบร์ท วชิรวิชญ์ ได้รับรางวัล "ดาราชายมหานิยมมหาชน" จากซีรีส์ "F4 Thailand" ตัดสินจากผลโหวตจากมหาชน 29 ประเทศ และ รางวัล "ซุปเปอร์สตาร์เจ้าเสน่ห์" #GMMTV https://t.co/TPqCrMpfUA|author=GMMTV|author-link=GMMTV|date=21 August 2022|access-date=30 November 2022|language=th|archive-url=https://web.archive.org/web/20220821051738/https://twitter.com/gmmtv/status/1561186998513287168|archive-date=21 August 2022|url-status=live}}</ref> |- |Content Asia Awards |Best Original Song: For Movie or An Asian TV Program |"Who Am I" Ost. ''[[F4 Thailand: Boys Over Flowers|F4 Thailand]]'' |{{nom}} | |- |The 27th Asian Television Awards (ATA) |Best Theme Song |"Who Am I" Ost. ''[[F4 Thailand: Boys Over Flowers|F4 Thailand]]'' |{{nom}} |<ref>{{Cite web |title=Asian Television Award |url=https://www.asiantelevisionawards.net/nominees/day-1/ |access-date=2022-11-28 |website=www.asiantelevisionawards.net}}</ref> |- | rowspan="2" |[[:en:Asian Academy Creative Awards|Asian Academy Creative Awards (AAA) 2022]] |Best Theme Song or Title Theme: National Winners | rowspan="2" |"Who Am I" Ost. ''[[F4 Thailand: Boys Over Flowers|F4 Thailand]]'' |{{won}} |<ref>{{Cite web |title=2022 AAA National Winners |url=https://aaca.wpenginepowered.com/wp-content/uploads/2022/11/Full-List-of-NW22_-Categories-20.11.22.pdf |access-date=September 30, 2022 |website=Asian Academy Creative Awards}}</ref> |- |Best Theme Song or Title Theme: Grand Final Winners | {{won}} |<ref>{{cite tweet|number=1600831657723904001|user=parbdee|title=ซีรีส์ F4 Thailand : หัวใจรักสี่ดวงดาว BOYS OVER FLOWERS จาก GMMTV ได้รับรางวัล สาขา BEST THEME SONG OR TITLE THEME รางวัลระดับเอเชีย ในงาน Asian Academy Creative Awards 2022 🏆ณ ประเทศสิงคโปร์ #F4Thailand #GMMTV #ภาพดีทวีสุข https://t.co/vBaTkPca3o|author=ภาพดีทวีสุข|date=8 December 2022|access-date=14 February 2023}}</ref> |- |rowspan="5" |2023 |14th Nataraja Awards |Best Cast Ensemble |''[[F4 Thailand: Boys Over Flowers|F4 Thailand]]'' |{{nom}} |<ref>{{cite web |title=เปิดเผยรายชื่อ ผู้เข้าชิงรางวัลนาฏราช ครั้งที่ 14 |url=https://pantip.com/topic/42195658? |website=Pantip |access-date=1 September 2023 |language=th}}</ref> |- |Central World Music Community Award 2023 |Artist Of The Year |"North Star" |{{Nom}} | |} == ကိုးကား == {{Reflist}} ==ပြင်ပလင့်ခ်များ== * {{IMDb name|12154673}} * {{Instagram|dew_jsu}} * {{weibo|7516920610}} [[ကဏ္ဍ:၂၀၀၀ မွေးဖွားသူများ]] [[ကဏ္ဍ:သက်ရှိထင်ရှားပုဂ္ဂိုလ်များ]] [[ကဏ္ဍ:ထိုင်း အမျိုးသား ရုပ်ရှင်သရုပ်ဆောင်များ]] [[ကဏ္ဍ:ထိုင်း အဆိုတော်များ]] [[ကဏ္ဍ:GMMTV အနုပညာရှင်များ]] t5cmeljoiam0k0v045u9j9vsm2nan0k 0 269367 876765 870433 2025-06-07T05:11:52Z Kaday Han Thaw 122086 876765 wikitext text/x-wiki '''ရီဂျူဟို'''({{small|{{lang-ko|이주호/李周浩}}}}, [[၁၇ ဖေဖော်ဝါရီ]] [[၁၉၆၁]] ~ )သည် [[တောင်ကိုရီးယားနိုင်ငံ]]၏ တက္ကသိုလ် ပါမောက္ခ တစ်ဖြစ်လဲ နိုင်ငံရေးသမားဖြစ်သည်။ [[ဂယောင်းဆံမြောက်တိုင်း|ဂယောင်းမြောက်]] ချီလ်ဂို့ဂ်(ယခု [[ဒယ်ဂူမြို့]] ချီလ်ဂို့ဂ်နယ်) ဇာတိဖြစ်သည်။ {{Infobox officeholder | native_name = {{nobold|이주호}} | image = Leejuho20240502.png | order = ယာယီ | office = တောင်ကိုရီးယားနိုင်ငံ၏ သမ္မတ | term_start = ၂ မေ ၂၀၂၅ | term_end = ၄ ဇွန် ၂၀၂၅ | primeminister = ''ကိုယ်တိုင်'' (ယာယီ) | predecessor = [[ဟန်ဒေါ့ဂ်ဆူ]] (ယာယီ) | successor = [[အီဂျယ်မျောင်း]] (သမ္မတ) | order1 = ယာယီ | office1 = တောင်ကိုရီးယားနိုင်ငံ၏ ဝန်ကြီးချုပ် | term_start1 = ၂ မေ ၂၀၂၅ | term_end1 = | predecessor1 = ဟန်ဒေါ့ဂ်ဆူ | president1 = ''ကိုယ်တိုင်'' (ယာယီ) | deputy1 = ''ကိုယ်တိုင်'' | successor1 = | office2 = ဒုတိယဝန်ကြီးချုပ်နှင့်<br />ပညာရေး ဝန်ကြီး | primeminister2 = ဟန်ဒေါ့ဂ်ဆူ<br>ချွဲဆံမို့ဂ် (ယာယီ)<br>ဟန်ဒေါ့ဂ်ဆူ<br>''ကိုယ်တိုင်'' (ယာယီ) | termstart2 = ၇ နိုဝင်ဘာ ၂၀၂၂ | termend2 = | predecessor2 = ဘတ်ဂ်ဆူးန်အယ် | successor2 = | office3 = ပညာရေး၊ သိပ္ပံနှင့် နည်းပညာ ဝန်ကြီး | president3 = အီမျောင်းဘတ်ဂ် | primeminister3 = | termstart3 = ၃၁ ဩဂုတ် ၂၀၁၀ | termend3 = ၁၁ မတ် ၂၀၁၃ | predecessor3 = အန်းဗျောင်မန်း | successor3 = ဆောနမ်ဆူ | honorific_prefix = [[လေးစားအပ်ပါသော]] | birth_date = {{birth date and age|1961|2|17|df=y}} | birth_place = {{flagicon|တောင်ကိုရီးယား}} [[တောင်ကိုရီးယားနိုင်ငံ]] [[ဂယောင်းဆံမြောက်တိုင်း]] ချီလ်ဂို့ဂ်နယ် | alma_mater = {{Plainlist| * [[ဆိုးလ်တက္ကသိုလ်]] ([[ဝိဇ္ဇာဘွဲ့|ဘီအေ]]၊ အင်မ်အေ) * ကော်နယ်တက္ကသိုလ် (ပီအိတ်ခ်ျဒီ) }} | spouse = ဘတ်ဂ်အွန်းဂျင်း | party = [[တစ်သီးပုဂ္ဂလ နိုင်ငံရေးသမား|တစ်သီးပုဂ္ဂလ]] | caption = |data2=[[ဂျောန်ဂျူ ရီနွယ်]]|blank2=မျိုးနွယ်}} ၂၀၂၂ ခုနှစ် နိုဝင်ဘာလတွင် လူမှုရေးဝန်ကြီးဌာန ဒုတိယဝန်ကြီးချုပ်နှင့် ပညာရေးဝန်ကြီးဖြစ်လာခဲ့ပြီး ၂၀၂၅ ခုနှစ် မေလ ၂ ရက်နေ့မှ စတင်၍ တောင်ကိုရီးယားနိုင်ငံ၏ [[တောင်ကိုရီးယားနိုင်ငံ၏ သမ္မတ|ယာယီ သမ္မတ]]တာဝန်ကို ထမ်းဆောင်နေဆဲ ဖြစ်သည်။<ref>{{cite news |title=Yoon appoints new education minister |url=https://en.yna.co.kr/view/AEN20221107004700315 |work=[[Yonhap News Agency]] |date=2022-11-07|access-date=2022-11-07}}</ref> == မိသားစု == * ဇနီး : ဘတ်ဂ်အွန်းဂျင်း * သားသမီး : သမီး ၁ ဦး == ပြင်ပ လင့်ခ် == * {{en icon}} [http://www.kdischool.ac.kr/faculty/view.es?mid=a20401010000&type=1&page=2&emp_no=311000010 KDI ပါမောက္ခ ရီဂျူဟို] == ကိုးကား == [[ကဏ္ဍ:၁၉၆၁ မွေးဖွားသူများ]] [[ကဏ္ဍ:သက်ရှိထင်ရှားပုဂ္ဂိုလ်များ]] [[ကဏ္ဍ:တောင်ကိုရီးယားနိုင်ငံ၏ ယာယီသမ္မတများ]] [[ကဏ္ဍ:ဂျောန်ဂျူ ရီနွယ်]] q90kiruacaz0ltv2lwta4mq26hlubfl 0 269611 876709 873965 2025-06-06T21:14:45Z EmeraldRange 49897 /* ပြင်ပလင့်များ */ 876709 wikitext text/x-wiki {{Infobox royalty | name = ဂျုန်းအန်ရစ် ဗီးဗက်စ် အီ စစ္စလီယား | title = အကြည်ညိုဆုံး ဂိုဏ်းချုပ် [[အာဂျယ်လ်ဘိရှော့ဆရာတော်]] | image = Mons. Vives (30612833490).jpg | caption = ၂၀၁၆ ခုနှစ်၌ ဗီးဗက်စ် | succession = [[အင်ဒိုရာနိုင်ငံ ပူတွဲမင်းသားများ]] | reign = ၂၀၀၃ မေ ၁၂{{sndash}}ယခု | reg-type = ပူတွဲမင်းသား | regent = Jacques Chirac (၂၀၀၇အထိ)<br>[[နီကိုလပ်စ် ဆာကိုဇီ]] (၂၀၀၇-၂၀၁၂)<br>[[ဖရန်ဆွာ ဟော်လန်]] (၂၀၁၂-၂၀၁၇)<br>[[အီမန်နျူရယ် မက်ခရွန်]] (၂၀၁၇–ယခု) | cor-type = | coronation = ''ကြေညာမည့်ရက်'' | predecessor = [[ဂျုန်း မာတီ အီ အလားနစ်]] | successor = [[ဂျိုးဆက်လူဝီ ဆရာနို ပန်တီနက်]] | suc-type = ဘာသာရေးရာထူးအလျောက်တာဝန် | birth_name = | birth_date = {{Birth date and age|1949|7|24|df=yes}} | birth_place = [[ဘာစီလိုနာမြို့]] | religion = [[ကက်သလစ် အသင်းတော်|ရိုမန် ကက်သလစ်]] |motto = ''Parare vias Domini'' |coat_of_arms = Coat of arms of Joan Enric Vives i Sicília.svg | father = ဖရန်စစ် ဗီးဗက်စ် အီ ပုံးစ် | mother = ကော်နီးလီယား စစ္စလီယား အီဘာညက်စ် | signature = }} '''ဂျုန်းအန်ရစ် ဗီးဗက်စ် အီ စစ္စလီယား''' ([[ကက်တလန်ဘာသာစကား|ကက်တလန်]]: Joan Enric Vives i Sicília၊ ၁၉၄၉ ခုနှစ် ဇူလိုင် ၂၄ မွေး) သည်၂၀၀၃ ခုနှစ်မှစတင်၍ [[အာဂျယ်လ်ဘိရှော့ဆရာတော်]] ရာထူးအလျောက်တာဝန်ယူရသော [[အင်ဒိုရာနိုင်ငံ]] ၏ [[အင်ဒိုရာပူတွဲမင်းသား|ပူတွဲမင်းသား]] တစ်ပါးဖြစ်သော [[စပိန်နိုင်ငံ]] [[ကက်သလစ် အသင်းတော်|ကက်သလစ်]] ဘုန်းတော်ကြီး ဖြစ်ပါသည်။ သူသည် ၂၀၁၉ ခုနှစ်ကစပြီး [[ဂိုဏ်းချုပ်]]ဘွဲ့ကို ရရှိခဲ့သည်။ == အစောပိုင်း ဘာဝ == ၁၉၄၉ ခုနှစ် ဇူလိုင် ၂၄ ခုနှစ် [[ဘာစီလိုနာမြို့]] မှာ သူသည် အသေးစား လက်လီရောင်းချအလုပ်ကိုင်သော ဖခင် ဖရန်စစ် ဗီးဗက်စ် အီ ပုံးစ် ([[ကက်တလန်ဘာသာစကား|ကက်တလန်]]: Francesc Vives i Pons) နှင့် မိခင် ကော်နီးလီယား စစ္စလီယား အီဘာညက်စ် ([[ကက်တလန်ဘာသာစကား|ကက်တလန်]]: Cornèlia Sicília Ibáñez) တို့၏ တတိယသားအဖြစ် မွေးဖွားခဲ့သည်။ ဂျုန်းအန်ရစ် အမည်ပေးပြီး [[ကက်တလန်လူမျိုး]] ဓလေ့ထုံစံအရ မိဘနာမည်များ ဗီးဗက်စ် နှင့် စစ္စလီယား ကိုပူပေါင်းပြီး မိသားစုအမည်အဖြစ်အမည်ပေးခဲ့သည်။ သူသည် ၁၉၆၅ ခုနှစ်တွင် ကျမ်းစာသင်ကျောင်း သို့ ဝင်ရောက်ခဲ့ပြီး အနုပညာ၊ ဒဿနိကဗေဒနှင့် ဓမ္မပညာကို လေ့လာခဲ့သည်။ ၁၉၇၄ ခုနှစ်တွင် ဗီးဗက်စ်သည် ဇာတိနယ်ပယ် ဆန်တာမာရီယာ ဒယ်လ် တောလက် ဒယ်လ် ဘာစီလိုနာ (Santa Maria del Taulat de Barcelona) မှာရှိဘုရားကျောင်း၌ ဘုန်းကြီးတစ်ပါးအဖြစ် ခန့်အပ်ခံခဲ့ရသည်။ <ref>{{Cite web|title=L'Arquebisbe|url=https://www.bisbaturgell.org/index.php/ca/el-bisbe-durgell|archiveurl=https://web.archive.org/web/20210617005011/https://www.bisbaturgell.org/index.php/ca/el-bisbe-durgell?showall=&start=1|archivedate=17 June 2021|access-date=2022-06-03|page=၁-၂|language=ကက်တလန်}}</ref> ၁၉၉၃ ခုနှစ် ဇွန်လ ၉ ရက်နေ့တွင် သူသည် ဘာစီလိုနာ၏ အရန်ဆရာတော်အဖြစ်နှင့် နိနာမြို့ ၏ ဘုန်းတော်ကြီးအဖြစ် ခန့်အပ်ခံရသည်။<ref>{{Cite book|access-date=22 September 2024|page=629|date=1993|url=https://www.vatican.va/archive/aas/documents/AAS-85-1993-ocr.pdf|title=Acta Apostolicae Sedis}}</ref> [[ပုပ်ရဟန်းမင်းကြီး ဒုတိယမြောက်ဂျွန်ပေါလ်]]သည် သူ့ကို ၂၀၀၁ ခုနှစ် ဇွန်လ ၂၅ ရက်နေ့တွင် [[အာဂျယ်လ်]]မြို့နယ် ၏ လက်ထောက်ခံဘိရှော့ဆရာတော် အဖြစ် ခန်အပ်ခံရသည်။<ref>{{Cite press release|archivedate=22 September 2024|url=https://press.vatican.va/content/salastampa/it/bollettino/pubblico/2001/06/25/0368/01092.html|date=25 June 2001|title=Rinunce e Nomine, 25.06.2001}}</ref> == မင်းသာဖြစ်လာခြင်း == ၂၀၀၃ ခုနှစ် မေလ 12 ရက်နေ့တွင် သူ၏ရှေ့တော် ဂျုန်း မာတီ အီ အလားနစ် အငြိမ်းစားယူပြီးနောက် ဗီးဗက်စ် သည် [[အာဂျယ်လ်ဘိရှော့ဆရာတော်]] ရာထူးရပြီး [[အင်ဒိုရာနိုင်ငံ]]၏ ပူးတွဲမင်းသားနှစ်ပါး ရဲ့ တစ်ပါးဖြစ်လာခဲ့သည်။<ref>{{Cite press release|date=12 May 2003|title=Rinunce e Nomine, 12.05.2003|url=https://press.vatican.va/content/salastampa/it/bollettino/pubblico/2003/05/12/0248/00726.html|archivedate=3 June 2022|archiveurl=https://web.archive.org/web/20211110214745/https://press.vatican.va/content/salastampa/it/bollettino/pubblico/2003/05/12/0248/00726.html|archivedate=10 November 2021}}</ref> ၂၀၀၃ ခုနှစ် ဇူလိုင် 2003 တွင် [[အင်တိုရာလာဗီလာမြို့]] [[ဗောရဲတိုက်]] တွင် အင်တိုရာနိုင်ငံ၏ ပူးတွဲဖက်မင်းသားအဖြစ် ဖွဲ့စည်းပုံအခြေခံဥပဒေကျမ်းသစ္စာကျိန် ဆိုခဲ့သည်။ ၂၀၁၀ ခုနှစ် မတ်လ ၁၉ ရက်နေ့မှာ ဗီးဗက်စ်ကို [[ပုပ်ရဟန်းမင်းကြီး ဘက်နဒစ် ၁၆]] [[ဂိုဏ်းချုပ်]]ဘွဲ့ပေးခဲ့သည်။<ref>{{Cite press release|archivedate=22 September 2024|date=19 March 2010|url=https://press.vatican.va/content/salastampa/it/bollettino/pubblico/2010/03/19/0155/00376.html|title=Rinunce e Nomine, 19.03.2010}}</ref> ဗီးဗက်စ် အငြိမ်းစားယူရန်အသက် ၇၅ နှစ်မပြည့်ခင် ၂၀၂၄ ခုနှစ် ဇူလိုင်လ ၁၂ ရက်နေ့တွင် [[ပုပ်ရဟန်းမင်းကြီး ဖရန်စစ်]]သည် [[ဂျိုးဆက်လူဝီ ဆရာနို ပန်တီနက်]] (Josep-Lluis Serrano Pentinat)ကို အာဂျယ်လ် ၏ လက်ထောက်ခံဘိရှော့ဆရာတော်အဖြစ် ဗီးဗက်စ် အငြိမ်းစားယူခြင်းလက်ခန်ပြီးနောက် မင်းသားအဖြစ် နောက်ဆက်ခံရန် ခန်အက်ခဲ့သည်။ <ref>{{Cite web|title=Pope names next prince-bishop of Andorra|url=https://www.pillarcatholic.com/p/pope-names-next-prince-bishop-of|date=12 July 2024}}</ref><ref>{{Cite web|title=Acollim el nou Bisbe Coadjutor|url=https://bisbaturgell.org/ca/acollim-el-nou-bisbe-coadjutor|access-date=26 July 2024|language=ca|date=25 July 2024}}</ref> == နိုင်ငံရပ်ခြား ဂုဏ်ထူးဆောင် == * {{အလံ|Andorra}}: ** [[ဖိုင်:AND_Cross_of_the_Seven_Arms_BAR.png|80x80px]] [[:ca:Creu dels Set Braços (condecoració)|Cross of the Seven Arms]] (၂၀၂၄ ဇူလိုင် ၁၀).<ref>{{Cite web|date=19 December 2012|title=Decreto|url=https://www.bopa.ad/Documents/Detall?doc=GD_2024_07_11_14_39_27}}</ref> * {{အလံ|Portugal}}: ** [[ဖိုင်:PRT_Order_of_Christ_-_Grand_Cross_BAR.svg|80x80px]] Grand Cross of the Order of Christ (၂၀၁၀ မတ် ၅). ** [[ဖိုင်:PRT_Order_of_Prince_Henry_-_Grand_Collar_BAR.svg|80x80px]] Grand Collar of the Order of Prince Henry (၂၀၂၄ အောက်တိုဘာ ၁၄).<ref>{{Cite web|title=ENTIDADES ESTRANGEIRAS AGRACIADAS COM ORDENS PORTUGUESAS - Página Oficial das Ordens Honoríficas Portuguesas|url=https://www.ordens.presidencia.pt/?idc=154&list=1|language=pt}}</ref> == ကိုးကား == {{Reflist}} == ပြင်ပလင့်များ == * {{Official website|http://www.bisbaturgell.org|name=အာဂျယ် ကက်သလစ်နယ်ပယ်}} [[ကဏ္ဍ:သက်ရှိထင်ရှားပုဂ္ဂိုလ်များ]] [[ကဏ္ဍ:၁၉၄၉ မွေးဖွားသူများ]] [[ကဏ္ဍ:ဘုရင်များ]] me772tiep9g0t5elnjjhhumphuka6k1 0 270495 876711 874920 2025-06-06T21:15:45Z EmeraldRange 49897 /* ကိုးကား */ 876711 wikitext text/x-wiki {{Infobox royalty | native_lang1 = [[အင်္ဂလိပ်စကား|အင်္ဂလိပ်]] | native_lang1_name1 = Hamad bin Isa Al Khalifa | name = ဟာမက်ဒ် ဘင် အစ်စာ အယ်လ် ခါလီဖာ {{nobold | {{Ubl | {{native name|ar|حمد بن عيسى آل خليفة|italics=no|paren=omit}} }}}} | image = 231219-D-TT977-1268 (cropped).jpg | caption = ဟာမက်ဒ် ဘုရင် ၂၀၂၃ ပုံ | succession = [[ဘာရိန်းနိုင်ငံ|ဘာရိန်း]]ဘုရင် မင်းမြတ် | reign = ဖေဖဝါရီ ၁၄ ၂၀၀၂ – ယခု | coronation = | predecessor = ''ရာထူးစသတ်မှတ်ခဲ့''<br>သူ့ကိုယ်သူ (အာရပ်စော်ဘွား အဖြစ်)'' | suc-type = အိမ်ရှေ့မင်းသား | successor = [[ဆယ်လ်မန် ဘင် ဟာမက်ဒ် အယ်လ် ခါလီဖာ]] | reg-type = {{nowrap|[[ဘာရိန်းနိုင်ငံ၏ ဝန်ကြီးချုပ်|ဝန်ကြီးချုပ်]]}} | regent = [[ခါလီဖာ ဘင် ဆယ်လ်မန် အယ် ခါလီဖာ]]<br>ဆယ်လ်မန် ဘင် ဟာမက်ဒ် အယ် လ်ခါလီဖာ | religion = ဆွန်နီ [[အစ္စလာမ်ဘာသာ]] | succession1 = [[ဘာရိန်းနိုင်ငံ|ဘာရိန်း]]စော်ဘွား | reign1 = ၆ မတ် ၁၉၉၉ – ၁၄ ဖေဖဝါရီ ၂၀၀၂ | predecessor1 = [[အစ်စာ ဘင် ဆယ်လ်မန် အယ်လ် ခါလီ]] | successor1 = ''ရာထူးဖျက်သိမ်းခဲ့''<br>သူ့ကိုယ်သူ (ဘုရင် အဖြစ်)'' | reg-type1 = {{nowrap|ဝန်ကြီးချုပ်}} | regent1 = ခါလီဖာ ဘင် ဆယ်လ်မန် အယ်လ် ခါလီဖာ | spouse = {{plainlist| * [[ဆာဘီက ဘင်တ် အီဘရာဟင် အယ်လ် ခါလီဖာ]] (၁၉၆၈ မှ) * ရှေယာ ဘင်တ် ဟာဆန် ဘင် ခရိုင်ရှ် အလိုင်မီ * ဟယ်ဆာ ဘင်တ် ဖိုင်ဆယ်လ် ဘင် ရှရိုင်မ် အယ်လ် မယ်ရီ * မန်နယ်လ် ဘင်တ် ဂျဘော အဂျီဘော အယ်လ် နူအိုင်မီ }} | issue = {{plainlist| * [[ဆယ်လ်မန် ဘင် ဟာမက်ဒ် အယ်လ် ခါလီဖာ]] * [[အဗ္ဗဒူလာ ဘင် ဟာမက်ဒ် အယ်လ် ခါလီဖာ]] * ခါလီဖာ ဘင် ဟာမက်ဒ် အယ်လ် ခါလီဖာ * နာဂျ်လာ ဘင်တ် ဟာမက်ဒ် အယ်လ် ခါလီဖာ * နာဆာ ဘင် ဟာမက်ဒ် အယ်လ် ခါလီဖာ * ခါလစ်ဒိ ဘင် ဟာမက်ဒ် အယ်လ် ခါလီဖာ * ဖိုင်ဆယ်လ် ဘင် ဟာမက်ဒ် အယ်လ် ခါလီဖာ * စူလတန် ဘင် ဟာမက်ဒ် အယ်လ် ခါလီဖာ * ဟယ်ဆာ ဘင်တ် ဟာမက်ဒ် အယ်လ် ခါလီဖာ * နိုရာ ဘင်တ် ဟာမက်ဒ် အယ်လ် ခါလီဖာ * မူနီရာ ဘင်တ် ဟာမက်ဒ် အယ်လ် ခါလီဖာ * ရီမာ ဘင်တ် ဟာမက်ဒ် အယ်လ် ခါလီဖာ }} | house = [[အယ်လ်ခါလီဖာမင်းဆက်]] | father = [[အစ်စာ ဘင် ဆယ်လ်မန် အယ်လ် ခါလီဖာ]] | mother = [[ဟယ်ဆာ ဘင်တ် ဆယ်လ်မန် အယ်လ် ခါလီဖာ]] | birth_date = {{birth date and age|1950|1|28|df=y}} | birth_place = [[ရိဖ်ဖာမြို့]]၊ ဘာရိန်း၊ [[ပါရှန်ပင်လယ်ကွေ့နေထိုင်အထိန်းသိမ်းခံနိုင်ငံ]] }} '''ဟာမက်ဒ် ဘင် အစ်စာ ဘင် ဆယ်လ်မန် အယ်လ် ခါလီဖာ'''<ref>{{cite web |title=သံအမတ်ကြီး ဦးတင်ယုက ဘာရိန်းနိုင်ငံ ဘုရင်မင်းမြတ်ထံ ခန့်အပ်လွှာပေးအပ်(၁၅-၈-၂၀၂၄ ရက်) |url=https://www.mofa.gov.mm/သံအမတ်ကြီး-ဦးတင်ယု-ဘာရိန/ |website=[[နိုင်ငံခြားရေး ဝန်ကြီးဌာန]] |Date=၂၀၂၄ ဩဂုတ် ၁၅}}</ref> ({{lang-ar|حمد بن عيسى بن سلمان آل خليفة}}၊ ၁၉၅၀ ဇန်နဝါရီ ၂၈ မွေး) သည် ၁၉၉၉ ခုနှစ်မှ စ၍ [[ဘာရိန်းနိုင်ငံ]] ၏ ဘုရင် ဖြစ်သည်။ သူသည် [[အယ်လ်ခါလီဖာမင်းဆက်]]ဘုရင် တစ်ပါး ဖြစ်သည်။ ==အစောပိုင်းဘာဝ== ဟာမက်ဒ် ဘင် အစ်စာ အယ်လ် ခါလီဖာ သည် ဗြိတိသျှ အုပ်စိုးခဲ့သော [[ပါရှန်ပင်လယ်ကွေ့နေထိုင်အထိန်းသိမ်းခံနိုင်ငံ]] အတွင်း ဘာရိန်းနိုင်ငံ [[ရိဖ်ဖာမြို့]]၌ ၁၉၅၀ ခုနှစ် ဇန်နဝါရီလ ၂၈ ရက်နေ့မှာ မွေးခဲ့သည်။<ref name="Embassy">{{cite web |url=http://www.bahrainembassy.org/index.cfm?fuseaction=section.home&id=38 |archive-url=https://web.archive.org/web/20100924180412/http://www.bahrainembassy.org/index.cfm?fuseaction=section.home&id=38 |archive-date=၂၄ စက်တင်ဘာ ၂၀၁၀ |title=Embassy of the Kingdom of Bahrain to the United States |publisher=Bahrain Embassy |access-date=၂ အောက်တိုဘာ ၂၀၁၀}}</ref> သူ၏ မိဘာများမှာ အိမ်းရှေ့မင်းသား [[အစ်စာ ဘင် ဆယ်လ်မန် အယ်လ် ခါလီဖာ]] နှင့် [[ဟယ်ဆာ ဘင်တ် ဆယ်လ်မန် အယ်လ် ခါလီဖာ]] ဖြစ်ခဲ့သည်။<ref>{{cite news|title=Bahrain mourns death of king's mother |url=http://www.accessmylibrary.com/article-1G1-205340049/bahrain-mourns-death-king.html |access-date=၆ ဇူလိုင် ၂၀၁၃ |newspaper=Gulf News |date=၇ ဩဂုတ် ၂၀၀၉}}</ref> ဘာရိန်း [[မာနာမာမြို့]] အထက်တန်းကျောင်းကို တက်ရောက်ပြီး ဟာမက်ဒ်သည် အင်္ဂလန်နိုင်ငံ ဆာရီခရိုင်ရှိ အပ်ပဲဂါသ် ကောလိပ် (Applegarth) နှင့် [[ကိန်းဘရစ်ချ် တက္ကသိုလ်]]၏ လေးစ်ကျောင်း တက်ရောက်ရန် အင်္ဂလန်သို့ စေလွှတ်ခံခဲ့ရသည်။<ref name="Embassy"/> ထို့နောက် ဟာမက်ဒ်သည် [[ဗြိတိသျှစစ်တပ်]]နှင့် ဟမ်ရှိုင်းယားရှိ မောန်စ်ဗိုလ်လောင်းစစ်ကျောင်း (Mons Officer Cadet School) မှာ စစ်ရေးလေ့ကျင့်မှု ၄ နှစ် ခံယူခဲ့ပြီး ၁၉၆၈ ခုနှစ် စက်တင်ဘာလတွင် ဘွဲ့ရခဲ့သည်။ ၁၉၇၂ ခုနှစ် ဇွန်လ မှာ ဟာမက်ဒ်သည် [[အမေရိကန်ပြည်ထောင်စု]] [[ကန်းဆပ်ပြည်နယ်]]ရှိ လယ်ဗန်ဝေါ့သ် စစ်တပ်စခန်း မှာ အမေရိကန် စစ်တပ်၏ အထွေထွေဝန်တမ်းကောင်လိပ် သို့တက်ရောက်ခဲ့ပြီး ၁၉၇၃ ခုနှစ် ဇွန်လတွင် ခေါင်းဆောင်မှုဘွဲ့ရခဲ့သည်။<ref name="Government">{{cite web |url=http://www.mofa.gov.bh/Default.aspx? |title=HM the King |work=Kingdom of Bahrain Ministry of Foreign Affairs |publisher=ဘာရိန်းအစိုးရ |access-date=၂၁ ဖေဖဝါရီ ၂၀၁၁}}</ref> ==အိမ်ရှေ့မင်းသား== အစ်စာဘုရင်မင်းမြတ်သည် ၁၉၆၄ ခုနှစ် ဇွန် ၂၇ ရက်နေ့မှာ သားတော် ဟာမက်ဒ် မချွတ်ဧကန် အမွေဆက်ခံရမည့်သူအား သတ်မှတ်ခဲ့သည်။ ၁၉၆၈ ခုနှစ်မှာ ဆည်မြောင်းကောင်စီဥက္ကဋ္ဌနှင့် [[မာနာမာမြို့]]ကောင်စီဥက္ကဋ္ဌအဖြစ် ခန့်အပ်ခံခဲ့ရသည်။ ၁၉၆၈ ခုနှစ် ဖေဖဝါရီလ ၁၆ ရက်နေ့မှာ ဘာရိန်းအမျိုးသားအစောင့်တပ်၌ တာဝန်ပေးအပ်ခြင်းခံရပြီး ထိုနှစ်တွင်ပင် ဤအစောင့်တပ်၏ တပ်မှူးအဖြစ် ခန့်အပ်ခံသည်။ ၁၉၆၉ ခုနှစ်မှာ ဘာရိန်းကာကွယ်ရေးတပ်ဖွဲ့၏ တပ်မှူးအဖြစ် ခန့်အပ်ခံရအချိန်အထိ အစောင့်တပ်မှူးအဖြစ် တာဝန်ထမ်းဆောင်ခဲ့သည်။ ၁၉၇၀ ခုနှစ်တွင် ဟာမက်ဒ် သည် ဘာရိန်းကာကွယ်ရေးဌာန၏ အကြီးအကဲနှင့် အုပ်ချုပ်ရေးကောင်စီ၏ ဒုတိယဥက္ကဌဖြစ်လာသည်။ ၁၉၇၁ အထိ ဤနှစ်တာဝန်များ ထမ်းဆောင်ပြီးနောက် ၁၉၇၁ ခုနှစ် မှ ၁၉၈၈အထိ ကာကွယ်ရေးဝန်ကြီးအဖြစ် ဆောင်ရွက်ခဲ့သည်။<ref>{{Cite news |url=https://www.melangemagazine.biz/h-m-king-hamad-bin-isa-al-khalifa/ |title=H.M. KING HAMAD BIN ISA AL KHALIFA |date=၁ နိုဝင်ဘာ ၂၀၁၆ |work=Melange Magazine |access-date=၁၂ မတ် ၂၀၂၁ |language=en |archive-date=၇ ဧပြီ ၂၀၂၂ |archive-url=https://web.archive.org/web/20220407081010/https://www.melangemagazine.biz/h-m-king-hamad-bin-isa-al-khalifa/ |url-status=dead |accessdate=29 May 2025 |archivedate=7 April 2022 |archiveurl=https://web.archive.org/web/20220407081010/https://www.melangemagazine.biz/h-m-king-hamad-bin-isa-al-khalifa/ }}</ref> ၁၉၇၈ ခုနှစ်မှာ ဟာမက်ဒ်သည် ရဟတ်ယာဉ်များပျံသန်းရန် လေ့ကျင့်မှု အောင်မြင်စွာပြီးဆုံးခဲ့သည်။ ထို့နောက် သူသည် ဘာရိန်းစောဘွားလေတိပ် ကို တည်ထောင်ရန် ထန်းဆောင်ခဲ့သည်။ ဤလေတပ်က ၁၉၈၇ ခုနှစ် [[အီရန်-အီရတ်စစ်ပွဲ]] တွင် ဤ ကာကွယ်ရေးလေတပ် တည်ထောင်ခြင်းပြီးဆုံးပြီး လပ်တပ်အပြည့်အနေ ပြန်လည်ဖွဲ့စည်းခဲ့သည်။<ref>{{cite news | url=https://www.mofa.gov.bh/Default.aspx?tabid=12696&language=en-US | title= H.M THE KING}}</ref><ref name="Government"/> ==နန်းစံခြင်း== ဖခင်ဖြစ်တော် [[အစ်စာ ဘင် ဆယ်လ်မန် အယ်လ် ခါလီဖာ|အစ်စာဘုရင်]] ၁၉၉၉ ခုနှစ် မတ်ဘ ၆ ရက်နေ့ သေဆုံးပြီးနောက် ဟာမက်ဒ်သည် ဘာရိန်းနိုင်ငံ ၏ အာရပ်စော်ဘွား ဖြစ်လာခဲ့သည်။<ref name="BBC">{{Cite news |date=၂၀၁၈ နိုဝင်ဘာ ၁၂ |title=Bahrain profile – Timeline |url=https://www.bbc.com/news/world-middle-east-14541322 |access-date=၂၀၂၁ မတ် ၁၂ |work=[[ဘီဘီစီ]] |language=en}}</ref> စော်ဘွားအနေနှင့် ဟာမက်ဒ်သည် နိုင်ငံရေးအကျဉ်းသားအားလုံးကို လွှတ်ပေးရေး၊ နိုင်ငံလုံခြုံရေးတရားရုံးကို ဖျက်သိမ်းရေး၊ ၁၉၇၄ ခုနှစ် နိုင်ငံလုံခြုံရေးအမိန့်ကြေငြာချက်မှားကို ဖျက်သိမ်းရေး စသော နိုင်ငံရေး ပြုပြင်ပြောင်းလဲမှုများစွာ ဆောင်ရွက်ခဲ့သည်။ ထို့အပြင် နိုင်ငံရပ်ခြား နှစ်ကြာပြည်နှင်ဒဏ်ခံရ ဘာရိန်းနိုင်ငံသားအများအပြား ပြန်လာခွင့်ပြုခဲ့သည်။<ref>{{cite web|title=Bahrain: Promising human rights reform must continue |publisher=အပြည်ပြည်ဆိုင်ရာ လွတ်ငြိမ်းချမ်းသာခွင့်အဖွဲ့ |date=၁၃ မတ် ၂၀၀၁ |url=https://www.amnesty.org/en/documents/mde11/005/2001/en/ |access-date=၉ ဖေဖဝါရီ ၂၀၁၁}}</ref> ၁၉၉၉ နန်းတက်ပြီးနောက် ၁၉၉၄ မှ ၁၉၉၉ အထိ အုံကြွမှုများစွာကို ရင်ဆိုင်ခဲ့ပြီး နိုင်ငံတည်ငြိမ်မှုရရှိရန် အာရုံစိုက်ခဲ့သည်။ ဟာမက်ဒ်သည် ရှီးအိုင့်တ်ဘာသာကိုးကွယ်သူတွေကို အစိုရရာထူးများ ပေးရန်လက်ခံပေမဲ့ အလုပ်အကိုင်များကို ပိုမိုမျှတစွာ ခွဲဝေပေးရန် တော်ဆိုချက်များရှိနေခဲ့တေးသည်။ [[အယ်လ်ခါလီဖာမင်းဆက်|အယ်လ်ခါလီဖာ တော်ဝင်မိသားစုဝင်များ]]ကို ဝန်ကြီးများ နှင့် အစိုးရရာထူးများစွာ ဦးဆောင် ပြီး ဘာရိန်းကာကွယ်ရေးတပ်ဖွဲ့မှာလဲ ဆွန်နီဘာသာကိုးကွယ်သူတွေကို အရေးပါသောရာထူးများ ချုပ်ကိုင်ထားသည်။<ref>{{cite web|url=https://2009-2017.state.gov/documents/organization/193091.pdf |title=International Religious Freedom Report for 2011 |publisher=U.S. Department of State |access-date=၁၇ မတ် ၂၀၁၃}}</ref> ၂၀၀၂ ခုနှစ်တွင် သူ့ကိုယ်သူ ဘုရင်မင်းမြတ် ရတူးအသစ်အဖြစ် အမိန့်ကြေညာခဲ့သည်။ ဘုရင်အဖြစ် ဝန်ကြီးချုပ်နှင့် ဝန်ကြီးများကို ခန့်အပ်ခြင်း၊ စစ်တပ်ကို ကွပ်ကဲခြင်း၊ အဆင့်မြင့် တရားရေးကောင်စီ သဘာပတိမူခြင်း၊ ပါလီမန်အထက်ပိုင်းကို ခန့်အပ်ခြင်း၊ ရွေးကောက်ခံ ပါလိမန်အောက်ပိုင်းကို ဖျက်သိမ်းခြင်း စသည့် ကျယ်ပြန့်သော အာဏာပိုင်များ အသုံးခွင့်ရှိသည်။<ref>{{cite news |url=http://files.bici.org.bh/BICIreportEN.pdf|title=Bahrain Independent Commission of Inquiry|publisher=Bahrain Independent Commission of Inquiry|date=၁၃ မတ် ၂၀၁၃}}</ref><ref>{{cite web|url=http://www.scw.gov.bh/page.aspx?|title=Supreme Council for Women|access-date=၁၃ မတ် ၂၀၁၃|url-status=dead |archive-url=https://web.archive.org/web/20131217221513/http://www.scw.gov.bh/page.aspx?page_key=organizational_structure_eng&lang=en |archive-date=၁၃ မတ် ၂၀၁၃}}</ref><ref>{{cite web|url=http://www.interior.gov.bh/default_en.aspx|title=Ministry of Interior|access-date=၁၃ မတ် ၂၀၁၃}}</ref><ref>{{cite web|url=http://www.bahrainedb.com/directors-board.aspx|title=BEDB Directors|access-date=၁၃ မတ် ၂၀၁၃|url-status=dead|archive-url=https://web.archive.org/web/20130421080715/http://www.bahrainedb.com/directors-board.aspx|archive-date=၂၁ ဧပြီ ၂၀၁၃}}</ref> ===၂၀၁၁ ဘာရိန်းအရေးအခင်း === ၂၀၁၁ ခုနှစ် ဖေဖော်ဝါရီလ ၁၁ ရက်နေ့မှာ အမျိုးသား လှုပ်ရှားမှု ပဋိညာဉ်စာတမ်း ထောက်ခံသည့် ဆန္ဒခံယူပွဲ၏ ဆယ်နှစ်မြောက် နှစ်ပတ်လည်နေ့ကို အထိမ်းအမှတ်အဖြစ် ဟာမက်ဒ်ဘုရင်သည် တစ်မိသားစုကို [[ဘာရိန်း ဒီနာ]] ၁၀၀၀ (မြန်မာကျပ် ၂၆ သိန်း ခန့်) ပေးရန် အမိန့်ကြေငြာခဲ့သည်။<ref>{{cite news |url=http://www.france24.com/en/20110211-bahrains-king-gifts-3000-every-family|title=Bahrains king gifts 3000 every family|publisher=France 24 |date=၁၁ ဖေဖော်ဝါရီ ၂၀၁၁|url-status=dead |archiveurl=https://web.archive.org/web/20110215141024/http://www.france24.com/en/20110211-bahrains-king-gifts-3000-every-family|archivedate=၁၅ ဖေဖော်ဝါရီ ၂၀၁၁}}</ref> ၂၀၁၁ ခုနှစ် ဖေဖော်ဝါရီလ ၁၄ ရက်နေ့တွင် ဘာရိန်းနိုင်ငံသည် [[အာရပ်နွေဦး]]အပါဝင်လာမည့် ဆန္ဒပြမှုများ တုန်လှုပ်ချောက်ချားခဲ့သည်။ ဤဆန္ဒပြမှုများကို စီစဉ်ပေးခဲ့သော "ဘာရိန်းဒေါသထွက်နေ့" [[ဖေ့စ်ဘွတ်ခ်]] စာမျက်နှာ (Day of Rage in Bahrain) မှာ ဖန်းတီးပြီးတစ်ပတ်အတွင်း "ကြိုက်"လုပ်သူ သောင်းနှင့်ချီ ရှိခဲ့သည်။ ဤ ဆန္ဒပြမှုမျာကို ဘာရိန်းအစိုးရက ရက်စက်ကြမ်းကြုတ်စွာ နှိမ်နင်းခဲ့သည်။<ref>{{cite news |last=Law |first=Bill |date=၆ ဧပြီ ၂၀၁၁ |url=https://www.bbc.co.uk/news/world-middle-east-12975832 |title=Police Brutality Turns Bahrain Into 'Island of Fear' |work=ဘီဘီစီ |access-date=၁၅ ဧပြီ ၂၀၁၁}}</ref><ref>{{cite news |last=Cockburn |first=Patrick |date=၁၈ မတ် ၂၀၁၁ |url=https://www.independent.co.uk/news/world/middle-east/the-footage-that-reveals-the-brutal-truth-about-bahrains-crackdown-2245364.html |title=The Footage That Reveals the Brutal Truth About Bahrain's Crackdown – Seven Protest Leaders Arrested as Video Clip Highlights Regime's Ruthless Grip on Power |work=The Independent |access-date=၁၅ ဧပြီ ၂၀၁၁}}</ref> လူ့အခွင့်အရေးချိုးဖောက်မှုများကြောင့် နောက်ပိုင်းမှာ ဆန္ဒပြသူများက ဟာမက်ဒ် ကို နန်းဆင်းရန် တောင်းဆိုခဲ့သည်။<ref>{{cite news|title=Bahrain Mourners Call for End to Monarchy – Mood of Defiance Against Entire Ruling System After Brutal Attack on Pearl Roundabout Protest Camp That Left at Least Five Dead|date=၁၈ ဖေဖော်ဝါရီ ၂၀၁၁|newspaper=The Guardian |url=https://www.theguardian.com/world/2011/feb/18/bahrain-mourners-call-downnfall-monarchy|archiveurl=https://web.archive.org/web/20110218093710/http://www.guardian.co.uk/world/2011/feb/18/bahrain-mourners-call-downnfall-monarchy|archivedate=၁၈ ဖေဖော်ဝါရီ ၂၀၁၁|url-status=live|location=လန်ဒန်}}</ref> ဤ ကြီးမားသောဖြိုခွင်းမှုများကြောင့် Foreign Policy မဂ္ဂဇင်းက ဟာမက်ဒ်ကို အမေရိကန်၏ ရွံရှာဖွယ်ရာမဟာမိတ်များ ၈ ဦး တွင် အဆင့် ၃ အဆိုးဆုံး အဖြစ်သတ်မှတ်ထားသည်။<ref>{{cite news|author=Uri Friedman|url=https://foreignpolicy.com/articles/2011/10/28/america_unsavory_allies?page=0,2|title=America's Unsavory Allies|newspaper=Foreign Policy|date=၂၈ အောက်တိုဘာ ၂၀၁၁|archivedate=၂၂ နိုဝင်ဘာ ၂၀၁၁ |archiveurl=https://web.archive.org/web/20111122142611/http://www.foreignpolicy.com/articles/2011/10/28/america_unsavory_allies?page=0,2|url-status=dead}}</ref> နောက်တစ်နေ့မှာ ရှားရှားပါးပါး တီဗွီမိန့်ခွန်းတွင် ဆန္ဒပြသူနှစ်ဦး သေဆုံးမှုအတွက် ဟာမက်ဒ်က တောင်းပန်ခဲ့ပြီး ဖြစ်ရပ်နှင့်ပတ်သက်၍ စုံစမ်းစစ်ဆေးရန် တိုက်တွန်းခဲ့သည်။<ref>{{cite news |url=http://files.bici.org.bh/BICIreportEN.pdf|title=Bahrain Independent Commission of Inquiry|publisher=Bahrain Independent Commission of Inquiry|date=၂၃ နိုဝင်ဘာ ၂၀၁၁}}</ref> သို့သောလည်း မတ်လ မှာ ဆန္ဒပြခြင်း ပိုမိုများလာပြီး သေဆုံးသူတွေလဲ ပိုများလာသည်။<ref>{{cite news| date=၂၃ ဖေဖော်ဝါရီ ၂၀၁၁ | url = https://www.nytimes.com/imagepages/2011/02/23/world/23bahrain-map.html?ref=middleeast | title = Comparing the Areas of the Protest in ... Pearl Square, Bahrain; Tahrir Square, Egypt |work=The New York Times}}</ref> လကုန်မှာ ဖိအားပေးခံခဲ့ရလို့ ဟာမက်ဒ်သည် နိုင်ငံရေးအကျဉ်းသားများ အချို့လွတ်မြောက်ပေး၍ လိုက်လျောမှု ပေးဆောင်ခဲ့သည်။<ref>{{cite web |url= ttp://www.alwasatnews.com/3092/news/read/528598/1.html|title=الداخلية: إطلاق سراح 308 أشخاص تنفيذاً للعفو الملكي &#124; الوسط اون لاين – صحيفة الوسط البحرينية – مملكة البحرين | language = ar | work=Alwasat | access-date=၁၅ ဧပြီ ၂၀၁၁}}</ref> ဤနေ့မှာ သုံးလ အရေးပေါ်အခြေအနေ ဟာမက်ဒ်က အမိန့်ကြေငြာခဲ့သည်။<ref>{{cite news| title = Two Killed in Bahrain Violence Despite Martial Law |work=BBC News | url = https://www.bbc.co.uk/news/world-middle-east-12751464 | date=၁၅ မတ် ၂၀၁၁ | archiveurl= https://web.archive.org/web/20110405202839/http://www.bbc.co.uk/news/world-middle-east-12751464| archivedate=၅ ဧပြီ ၂၀၁၁ | url-status= live}}</ref> သူ့သားတော် [[ဆယ်လ်မန် ဘင် ဟာမက်ဒ် အယ်လ် ခါလီဖာ|ဆယ်လ်မန်]]အိမ်ရှေ့မင်းသား သည် [[ပင်လယ်ကွေ့ ပူးပေါင်းဆောင်ရွက်ရေး ကောင်စီ]]၏ ပင်လယ်ကွေ့ကာအကွယ်စစ်တပ် ({{lang-ar|دِرْعُ الجَزيرَة}}) ကို ဘာရိန်းသို့ ဝင်ရောက်ရန်ဆင့်ခေါ်ခဲ့သည်။ [[ဆော်ဒီအာရေးဘီးယား]] က တပ်သား ၁၀၀၀ နှင့် [[အာရပ်စော်ဘွားများပြည်ထောင်စု]] က တပ်သား ၅၀၀ တပ်ဖြန့်ခဲ့သည်။<ref>{{cite web| url = http://www.aljazeera.com/news/middleeast/2011/03/2011314124928850647.html | title = Saudi Soldiers Sent into Bahrain|publisher=Al Jazeera| date=၁၅ မတ် ၂၀၁၁| archiveurl= https://web.archive.org/web/20110415074458/http://english.aljazeera.net/news/middleeast/2011/03/2011314124928850647.html| archivedate= ၁၅ ဧပြီ ၂၀၁၁ | url-status= live}}</ref> ၂၀၁၁ ခုနှစ် ဇွန် လ တွင် ဟာမက်ဒ်က ဆူပူအုံကြွမှုများနှင့် ပတ်သက်သော အဖြစ်အပျက်များကို ပြန်လည်ကဆန်းစစ်ရန် လူ့အခွင့်အရေးရှေ့နေများကို ဘာရိန်းလွတ်လပ်သောစုံစမ်းစစ်ဆေးရေးကော်မရှင် (BICI) တည်ထောင်၍ တာဝန်ပေးအပ်ခဲ့သည်။ BICI ကို တည်ထောင်ခြင်းသည် ဘာရိန်းအရေးအခင်းဖြစ်ရပ်များအတွက် တာဝန်ခံမှုသို့ ခြေလှမ်းတစ်ရပ်အဖြစ် [[အမေရိကန်ပြည်ထောင်စု နိုင်ငံခြားရေးဝန်ကြီး|အမေရိကန် နိုင်ငံခြားရေးဝန်ကြီး]] [[ဟီလာရီ ကလင်တန်]] အပါဝင် နိုင်ငံတကာခေါင်းဆောင်များက ဟာမက်ဒ် ကို ချီးကျူးခဲ့သည်။<ref>{{cite news|author=Andrew Malcolm|title=Jay Carney says vacationing Obama welcomes new democratic dialogue in Bahrain|date=၂ ဇူလိုင် ၂၀၁၁ |newspaper=Los Angeles Times |url=http://latimesblogs.latimes.com/washington/2011/07/vacationing-obama-bahrain-jay-carney.html}}</ref><ref>{{cite news|author=Hillary Rodham Clinton|title=Release of the Bahrain Independent Commission of Inquiry (BICI) Report|date=၂၃ နိုဝင်ဘာ ၂၀၁၁ |publisher=U.S. Department of State |url=https://www.state.gov/secretary/rm/2011/11/177735.htm |archiveurl=https://web.archive.org/web/20111124061710/http://www.state.gov/secretary/rm/2011/11/177735.htm|url-status=dead|archivedate=၂၄ နိုဝင်ဘာ ၂၀၁၁}}</ref> ===နိုင်ငံကြားရေး=== ၂၀၁၁ တွင် [[ဝီလီယံ မင်းသား]]၏ မင်္ဂလာပွဲသို့ ဗြိတိန်နန်းတော်အား ဖိတ်ကြားခဲ့သော်လည်း ဆန္ဒပြသူများအား အကြမ်းဖက်မှုကြောင့် ဗြိတိန်သို့လာရင် ဆန္ဒပြနှောင့်ယှက်မည်ဟု လူ့အခွင့်အရေးလှုပ်ရှားသူများ ပြောဆိုငြင်းဆိုခဲ့သောကြောင် ဟာမက်ဒ် မသွားဖြစ်ခဲ့ပါ။<ref>{{cite news|url=http://economictimes.indiatimes.com/news/news-by-industry/et-cetera/hindu-jain-sikh-muslim-leaders-invited-to-royal-wedding/articleshow/8088464.cms|newspaper=The Times of India|title=Hindu, Jain, Sikh, Muslim leaders invited to royal wedding|date=၂၆ ဇူလိုင် ၂၀၁၁}}</ref> ၂၀၂၂ ခုနှစ် စက်တ်ဘာလ ၁၈ ရက်မျာ [[ဘာကင်ဟမ်နန်းတော်]]တွင် [[ဒုတိယ အယ်လီဇဘက်]]၏ အသုဘ မတိုင်မီ [[တတိယမြောက် ချားလ်စ်ဘုရင်]] နှင့် တွေ့ဆုံခဲသည်။<ref>{{Cite magazine |url=https://www.harpersbazaararabia.com/culture/royal-watch/arab-royals-at-queen-elizabeth-ii-funeral |title=Queen Elizabeth II's Funeral: Arab Royals Pay Their Respects Ahead of The Ceremony |date=၁၉ စက်တင်ဘာ ၂၀၂၂ |magazine=Harper's Bazaar |language=en}}</ref> ၂၀၂၀ ခုနှစ် ဩဂုတ်လမှာ အမေရိကန် နိုင်ငံခြားရေးဝန်ကြီး [[မိုက် ပုမ်ပေးယိုး]] ဘာရိန်းသို့ လာရောက်ဆွေးနွေးပွဲမှာ ဟာမက်ဒ်သည် ဘာရိန်းနိုင်ငံသည် [[ပါလက်စတိုင်းနိုင်ငံ]]တည်ထောင်ရန် ကတိကဝတ်ပြုထားပြီး [[အစ္စရေး]]နှင့် ပုံမှန်ဆက်ဆံရေး မပြုလုပ်နိုင်ရန် ငြင်းဆိုခဲ့သည်။<ref>{{cite news |date=၂၆ ဩဂုတ် ၂၀၂၀ |title=Bahrain rejects U.S. push to normalise relations with Israel |url=https://www.aljazeera.com/news/2020/08/bahrain-rejects-push-normalise-relations-israel-200826143913425.html |publisher=Al Jazeera}}</ref> သို့သော်လည်း ၂၀၂၀ စက်တင်ဘာလ ၁၁ ရက်နေ့မှာ အစ္စရေးနှင့် သံတမန်ဆက်ဆံရေး အပြည့်အဝ ထူထောင်ရန် ကြေငြာပြီး စက်တင်ဘာ ၁၅ ရက်မှာ [[ဝါရှင်တန်ဒီစီ]]ရှိ [[အိမ်ဖြူတော်]]တွင် လူထုအခမ်းအနား၌ နှစ်နိုင်ငံ သံတမန်ရေးဆိုင်ရာ သဘောတူညီချက်များကို လက်မှတ်ရေးထိုးခဲ့သည်။<ref>{{cite news |date=၁၁ စက်တင်ဘာ ၂၀၂၀ |title=Bahrain establishing full diplomatic relations with Israel, Trump announces |url=https://www.timesofisrael.com/bahrain-to-establish-full-diplomatic-relations-with-israel-trump-announces/#gs.fvk8xw |newspaper=The Times of Israel}}</ref><ref>{{cite news |last1=Chappell |first1=Bill |date=၁၅ စက်တင်ဘာ ၂၀၂၀ |title=Israel, Bahrain And UAE Sign Deals Formalizing Ties At White House |url=https://www.npr.org/2020/09/15/913164450/israel-bahrain-and-uae-sign-deals-formalizing-ties-at-white-house |newspaper=NPR}}</ref> ၂၀၂၃ ခုနှစ် နိုဝင်ဘာလ ၂ ရက်နေ့မှာ ဘာရိန်းသည် ဂါဇာစစ်ပွဲအား တုံ့ပြန်ရန် အစ္စရေးနိုင်ငံမှ ဘာရိန်းသံအမတ်များကို ပြန်လည်ခေါ်ယူခဲ့သည်။<ref>{{cite news |date=၂ နိုဝင်ဘာ ၂၀၂၃ |title=Bahrain recalls ambassador from Israel amid escalating assault on Gaza |url=https://www.aljazeera.com/news/2023/11/2/bahrain-recalls-ambassador-from-israel-amid-escalating-assault-on-gaza |publisher=Al Jazeera}}</ref> == ကိုးကား == {{Reflist}} [[ကဏ္ဍ:၁၉၅၀ မွေးဖွားသူများ]] [[ကဏ္ဍ:သက်ရှိထင်ရှားပုဂ္ဂိုလ်များ]] [[ကဏ္ဍ:ဘာရိန်းနိုင်ငံ၏ ဘုရင်များ]] [[ကဏ္ဍ:ဘာရိန်းနိုင်ငံ၏ အစိုးရဝန်ကြီးများ]] [[ကဏ္ဍ:မွတ်စလင်ဘုရင်များ]] gcan9knh4admr5j8cgayuh7icvvt1xk 14 270677 876747 875548 2025-06-07T04:31:56Z Ninjastrikers 22896 [[commons:Help:Gadget-HotCat|HotCat]]ကို အသုံးပြု၍ +[[ကဏ္ဍ:မြန်မာနိုင်ငံ၏ ဘဏ်များ]]၊ +[[ကဏ္ဍ:မြန်မာနိုင်ငံ၏ အုပ်ချုပ်ရေး]] 876747 wikitext text/x-wiki {{Main article|မြန်မာနိုင်ငံတော်ဗဟိုဘဏ်}} မြန်မာနိုင်ငံတော်ဗဟိုဘဏ်၏ ဥက္ကဋ္ဌများစာရင်း [[ကဏ္ဍ:မြန်မာနိုင်ငံ၏ ဘဏ်များ]] [[ကဏ္ဍ:မြန်မာနိုင်ငံ၏ အုပ်ချုပ်ရေး]] [[ကဏ္ဍ:မြန်မာ နိုင်ငံ့ဝန်ထမ်းများ]] thbil0921ow53y4wbbtf6ojys8huj35 0 270811 876760 876000 2025-06-07T05:04:23Z Kaday Han Thaw 122086 [[အီဂျေမြောင်]] စာမျက်နှာကို [[အီဂျယ်မျောင်း]] သို့ Kaday Han Thawက ရွှေ့ခဲ့သည်: i tɕɛmjʌŋ 876000 wikitext text/x-wiki {{Infobox officeholder | honorific-prefix = | name = အီဂျေမြောင် <br/> Lee Jae-myung | native_name = {{nobold|이재명}} | native_name_lang = ko | image = File:Lee Jae-myung January 2025.jpg<!--Do not change image without consensus--> | caption = အီဂျေမြောင် (၂၀၂၅) | office = [[တောင်ကိုရီးယားနိုင်ငံ၏ သမ္မတ|ကိုရီးယားသမ္မတနိုင်ငံ၏ ၁၄ ဦးမြောက် သမ္မတ]] | primeminister = | term_start = ၄ ဇွန် ၂၀၂၅ | term_end = | predecessor = [[ယွန်းဆော့ယော]] (သမ္မတ) <br> [[ရီဂျူဟို]] (ယာယီသမ္မတ) | successor = | office1 = ဒီမိုကရက်တစ်ပါတီ <br/>(Democratic Party of Korea)<br/> ၏ <br/> အတိုက်အခံခေါင်းဆောင် | term_start1 = ၂၈ ဩဂုတ် ၂၀၂၂ | term_end1 = ၉ ဧပြီ ၂၀၂၅ | birth_date = {{nowrap|{{birth date and age|df=y|1963|12|8}}}} | birth_place = အန်ဒုံမြို့၊ [[တောင်ကိုရီးယားနိုင်ငံ|တောင်ကိုရီးယား]] | death_date = | death_place = | party = ဒီမိုကရက်တစ်ပါတီ (Democratic Party of Korea) | spouse = Kim Hye-kyung | children = ၂ဦး | education = | occupation = နိုင်ငံရေးသမား၊စာရေးဆရာ | profession = ရှေ့နေ | signature = 이재명 서명.svg | website = }} '''အီဂျေမြောင်''' ({{lang-en|Lee Jae-myung}}၊ {{lang-ko|이재명}} )သည် [[ကိုရီးယားသမ္မတနိုင်ငံ]]၏ (၁၄)​ဦး​​ မြောက် [[တောင်ကိုရီးယားနိုင်ငံ၏ သမ္မတ|နိုင်ငံတော်သမ္မတ]] ဖြစ်သည်။ယခင်သမ္မတ [[ယွန်းဆော့ယော]]၏ စစ်အုပ်ချုပ်ရေးအမိန့်ကြောင့် ဖရိုဖရဲဖြစ်ခဲ့ရသော အခြေအနေအောက် တောင်ကိုရီးယားနိုင်ငံတွင် ၂၀၂၅ ခုနှစ် ဇွန်လ ၃ရက်နေ့တွင် ကျင်းပသည့် ရွေးကောက်ပွဲအသစ်၌ မဲအနိုင်ရပြီး သမ္မတ အဖြစ် တာဝန်ယူခဲ့သည်။<ref>{{cite web|url=https://www.bbc.com/news/articles/cpvkxxerln1o|title=South Korea's new president has a Trump-shaped crisis to avert|work=BBC|access-date=4 June 2025|date=4 June 2025 }}</ref> <ref>{{cite web|url=https://www.nytimes.com/2025/06/03/world/asia/lee-south-korea-new-president.html|title=He Survived a Knife to the Neck. Now He’ll Lead a Divided South Korea.|work=The New York Times|access-date=4 June 2025|date=3 June 2025 }}</ref> ယင်းမတိုင်မီက သူသည် တောင်ကိုရီးယားနိုင်ငံ အတိုက်အခံ ဒီမိုကရက်တစ်ပါတီ၏ ခေါင်းဆောင် ဖြစ်ခဲ့သည်။ == ငယ်ဘဝ == အီဂျေမြောင်သည် ၁၉၆၃ ခုနှစ် ဒီဇင်ဘာ ၈ ရက်နေ့တွင် [[တောင်ကိုရီးယားနိုင်ငံ]]၊ အန်ဒုံမြို့၌ မွေးဖွားခဲ့သည်။ သူ၏မိသားစုသည် ဆင်းရဲနွမ််းပါးသည့် မိသားစုဖြစ်၍ ငယ်စဥ်ကတည်းက လုပ်ငန်းခွင်အတွင်း၌ ရှင်သန်ဖြတ်သန်းခဲ့ရသည်။အလုပ်လုပ်စဥ်ကာလအတွင်း လက်တစ်ဖက်၌ ထိခိုက်မှုဖြစ်ပေါ်ခဲ့၍ မသန်စွမ်းမှုတစ်ရပ်ကို ရင်ဆိုင််ခဲ့ရသည်။ သို့သော် သူသည် ကိုယ်ပိုင်ကြိုးစားမှုဖြင့် တက္ကသိုလ်ဝင်တန်းစာမေးပွဲအောင်မြင်ပြီး၊ Chung-Ang တက္ကသိုလ်တွင် ဥပဒေရေးရာပညာရပ်ကို လေ့လာသင်ယူနိုင်ခဲ့သည်။ နောက်ပိုင်းတွင် လူ့အခွင့်အရေးနှင့် အလုပ်သမားအခွင့်အရေးများအတွက် တရားရေးဆိုင်ရာ ရှေ့နေတစ်ဦး အဖြစ် လှုပ်ရှားခဲ့သည်။ == နိုင်ငံရေးဖြတ်သန်းမှု == အီဂျေမြောင်သည် ၂၀၁၀ ပြည့် နှစ်တွင် ဆီယောင်းနမ်မြို့၏ မြို့တော်ဝန်အဖြစ် ရွေးကောက်ခံခဲ့ပြီး၊ ၂၀၁၈ ခုနှစ်တွင် Gyeonggi ပြည်နယ်အုပ်ချုပ်ရေးမှူးအဖြစ် တာဝန်ထမ်းဆောင်ခဲ့သည်။ သူသည် ၂၀၂၂ ခုနှစ် သမ္မတရွေးကောက်ပွဲတွင် ဝင်ရောက်ယှဥ်ပြိုင်ခဲ့ဖူးသည်။ ၂၀၂၅ ခုနှစ်တွင် ယခင်သမ္မတ [[ယွန်းဆော့ယော]]၏ စစ်အုပ်ချုပ်ရေးအမိန့်ကြောင့် ဖြစ်ပေါ်ခဲ့သော နိုင်ငံရေးအကြပ်အတည်းအပြီးတွင် ကျင်းပသော သမ္မတရွေးကောက်ပွဲတွင် မဲရလဒ် ၄၉ ဒသမ ၄၂ ရာခိုင်နှုန်း မဲရလဒ်ဖြင့် အနိုင်ရရှိခဲ့သည်။ ==ကိုးကား== {{reflist}} {{lifetime|၁၉၆၃| }} [[ကဏ္ဍ:တောင်ကိုရီးယားနိုင်ငံ၏ သမ္မတများ]] 3skb7ff3st0e6j0niu98qhnxt1hifx8 876764 876760 2025-06-07T05:09:40Z Kaday Han Thaw 122086 876764 wikitext text/x-wiki {{Infobox officeholder | honorific-prefix = | name = အီဂျယ်မျောင်း | native_name = {{nobold|이재명}} | native_name_lang = ko | image = File:Lee Jae-myung January 2025.jpg<!--Do not change image without consensus--> | caption = ၂၀၂၅ အီဂျယ်မျောင်း | office = [[တောင်ကိုရီးယားနိုင်ငံ၏ သမ္မတ|ကိုရီးယားသမ္မတနိုင်ငံ၏ ၁၄ ဦးမြောက် သမ္မတ]] | primeminister = | term_start = ၄ ဇွန် ၂၀၂၅ | term_end = | predecessor = [[ယွန်းဆော့ယော]] (သမ္မတ) <br> [[ရီဂျူဟို]] (ယာယီသမ္မတ) | successor = | office1 = ဒီမိုကရက်တစ်ပါတီ <br/>(Democratic Party of Korea)<br/>၏ <br/> အတိုက်အခံခေါင်းဆောင် | term_start1 = ၂၈ ဩဂုတ် ၂၀၂၂ | term_end1 = ၉ ဧပြီ ၂၀၂၅ | birth_date = {{nowrap|{{birth date and age|df=y|1963|12|8}}}} | birth_place = အန်ဒုံမြို့၊ [[တောင်ကိုရီးယားနိုင်ငံ|တောင်ကိုရီးယား]] | death_date = | death_place = | party = ဒီမိုကရက်တစ်ပါတီ (Democratic Party of Korea) | spouse = Kim Hye-kyung | children = ၂ ဦး | education = | occupation = နိုင်ငံရေးသမား၊စာရေးဆရာ | profession = ရှေ့နေ | signature = 이재명 서명.svg | website = }} '''အီဂျယ်မျောင်း'''({{lang-ko|이재명}}, {{lang-en|Lee Jae-myung}})သည် [[ကိုရီးယားသမ္မတနိုင်ငံ]]၏ [[တောင်ကိုရီးယားနိုင်ငံ၏ သမ္မတ|၁၄ ဦးမြောက် သမ္မတ]]ဖြစ်သည်။ ယခင်သမ္မတ [[ယွန်းဆော့ယော]]၏ စစ်အုပ်ချုပ်ရေးအမိန့်ကြောင့် ဖရိုဖရဲဖြစ်ခဲ့ရသော အခြေအနေအောက် တောင်ကိုရီးယားနိုင်ငံတွင် ၂၀၂၅ ခုနှစ် ဇွန်လ ၃ ရက်နေ့တွင် ကျင်းပသည့် ရွေးကောက်ပွဲအသစ်၌ မဲအနိုင်ရပြီး သမ္မတအဖြစ် တာဝန်ယူခဲ့သည်။<ref>{{cite web|url=https://www.bbc.com/news/articles/cpvkxxerln1o|title=South Korea's new president has a Trump-shaped crisis to avert|work=BBC|access-date=4 June 2025|date=4 June 2025 }}</ref> <ref>{{cite web|url=https://www.nytimes.com/2025/06/03/world/asia/lee-south-korea-new-president.html|title=He Survived a Knife to the Neck. Now He’ll Lead a Divided South Korea.|work=The New York Times|access-date=4 June 2025|date=3 June 2025 }}</ref> ယင်းမတိုင်မီက တောင်ကိုရီးယားနိုင်ငံ အတိုက်အခံ ဒီမိုကရက်တစ်ပါတီ၏ ခေါင်းဆောင်ဖြစ်ခဲ့သည်။ == ငယ်ဘဝ == အီဂျေမြောင်သည် ၁၉၆၃ ခုနှစ် ဒီဇင်ဘာ ၈ ရက်နေ့တွင် [[တောင်ကိုရီးယားနိုင်ငံ]]၊ အန်ဒုံမြို့၌ မွေးဖွားခဲ့သည်။ သူ၏မိသားစုသည် ဆင်းရဲနွမ််းပါးသည့် မိသားစုဖြစ်၍ ငယ်စဥ်ကတည်းက လုပ်ငန်းခွင်အတွင်း၌ ရှင်သန်ဖြတ်သန်းခဲ့ရသည်။အလုပ်လုပ်စဥ်ကာလအတွင်း လက်တစ်ဖက်၌ ထိခိုက်မှုဖြစ်ပေါ်ခဲ့၍ မသန်စွမ်းမှုတစ်ရပ်ကို ရင်ဆိုင််ခဲ့ရသည်။ သို့သော် သူသည် ကိုယ်ပိုင်ကြိုးစားမှုဖြင့် တက္ကသိုလ်ဝင်တန်းစာမေးပွဲအောင်မြင်ပြီး၊ Chung-Ang တက္ကသိုလ်တွင် ဥပဒေရေးရာပညာရပ်ကို လေ့လာသင်ယူနိုင်ခဲ့သည်။ နောက်ပိုင်းတွင် လူ့အခွင့်အရေးနှင့် အလုပ်သမားအခွင့်အရေးများအတွက် တရားရေးဆိုင်ရာ ရှေ့နေတစ်ဦး အဖြစ် လှုပ်ရှားခဲ့သည်။ == နိုင်ငံရေးဖြတ်သန်းမှု == အီဂျေမြောင်သည် ၂၀၁၀ ပြည့် နှစ်တွင် ဆီယောင်းနမ်မြို့၏ မြို့တော်ဝန်အဖြစ် ရွေးကောက်ခံခဲ့ပြီး၊ ၂၀၁၈ ခုနှစ်တွင် Gyeonggi ပြည်နယ်အုပ်ချုပ်ရေးမှူးအဖြစ် တာဝန်ထမ်းဆောင်ခဲ့သည်။ သူသည် ၂၀၂၂ ခုနှစ် သမ္မတရွေးကောက်ပွဲတွင် ဝင်ရောက်ယှဥ်ပြိုင်ခဲ့ဖူးသည်။ ၂၀၂၅ ခုနှစ်တွင် ယခင်သမ္မတ [[ယွန်းဆော့ယော]]၏ စစ်အုပ်ချုပ်ရေးအမိန့်ကြောင့် ဖြစ်ပေါ်ခဲ့သော နိုင်ငံရေးအကြပ်အတည်းအပြီးတွင် ကျင်းပသော သမ္မတရွေးကောက်ပွဲတွင် မဲရလဒ် ၄၉ ဒသမ ၄၂ ရာခိုင်နှုန်း မဲရလဒ်ဖြင့် အနိုင်ရရှိခဲ့သည်။ ==ကိုးကား== {{reflist}} {{lifetime|၁၉၆၃| }} [[ကဏ္ဍ:တောင်ကိုရီးယားနိုင်ငံ၏ သမ္မတများ]] ms9r03m7pepnszrm7ljvh19ghbatgf0 876767 876764 2025-06-07T05:14:51Z Kaday Han Thaw 122086 876767 wikitext text/x-wiki {{Infobox officeholder | honorific-prefix = | name = အီဂျယ်မျောင်း | native_name = {{nobold|이재명}} | native_name_lang = ko | image = File:Lee Jae-myung January 2025.jpg<!--Do not change image without consensus--> | caption = ၂၀၂၅ အီဂျယ်မျောင်း | office = [[တောင်ကိုရီးယားနိုင်ငံ၏ သမ္မတ|ကိုရီးယားသမ္မတနိုင်ငံ၏ ၁၄ ဦးမြောက် သမ္မတ]] | primeminister = | term_start = ၄ ဇွန် ၂၀၂၅ | term_end = | predecessor = [[ယွန်းဆော့ယော]] (သမ္မတ) <br> [[ရီဂျူဟို]] (ယာယီသမ္မတ) | successor = | office1 = ဒီမိုကရက်တစ်ပါတီ <br/>(Democratic Party of Korea)<br/>၏ <br/> အတိုက်အခံခေါင်းဆောင် | term_start1 = ၂၈ ဩဂုတ် ၂၀၂၂ | term_end1 = ၉ ဧပြီ ၂၀၂၅ | birth_date = {{nowrap|{{birth date and age|df=y|1963|12|8}}}} | birth_place = အန်ဒုံမြို့၊ [[တောင်ကိုရီးယားနိုင်ငံ|တောင်ကိုရီးယား]] | death_date = | death_place = | party = ဒီမိုကရက်တစ်ပါတီ (Democratic Party of Korea) | spouse = Kim Hye-kyung | children = ၂ ဦး | education = | occupation = နိုင်ငံရေးသမား၊စာရေးဆရာ | profession = ရှေ့နေ | signature = 이재명 서명.svg | website = }} '''အီဂျယ်မျောင်း'''({{lang-ko|이재명}}, {{lang-en|Lee Jae-myung}})သည် [[ကိုရီးယားသမ္မတနိုင်ငံ]]၏ [[တောင်ကိုရီးယားနိုင်ငံ၏ သမ္မတ|၁၄ ဦးမြောက် သမ္မတ]]ဖြစ်သည်။ ယခင်သမ္မတ [[ယွန်းဆော့ယော]]၏ စစ်အုပ်ချုပ်ရေးအမိန့်ကြောင့် ဖရိုဖရဲဖြစ်ခဲ့ရသော အခြေအနေအောက် တောင်ကိုရီးယားနိုင်ငံတွင် ၂၀၂၅ ခုနှစ် ဇွန်လ ၃ ရက်နေ့တွင် ကျင်းပသည့် ရွေးကောက်ပွဲအသစ်၌ မဲအနိုင်ရပြီး သမ္မတအဖြစ် တာဝန်ယူခဲ့သည်။<ref>{{cite web|url=https://www.bbc.com/news/articles/cpvkxxerln1o|title=South Korea's new president has a Trump-shaped crisis to avert|work=BBC|access-date=4 June 2025|date=4 June 2025 }}</ref> <ref>{{cite web|url=https://www.nytimes.com/2025/06/03/world/asia/lee-south-korea-new-president.html|title=He Survived a Knife to the Neck. Now He’ll Lead a Divided South Korea.|work=The New York Times|access-date=4 June 2025|date=3 June 2025 }}</ref> ယင်းမတိုင်မီက တောင်ကိုရီးယားနိုင်ငံ အတိုက်အခံ ဒီမိုကရက်တစ်ပါတီ၏ ခေါင်းဆောင်ဖြစ်ခဲ့သည်။ == ငယ်ဘဝ == အီဂျယ်မျောင်းသည် ၁၉၆၃ ခုနှစ် ဒီဇင်ဘာ ၈ ရက်နေ့တွင် [[တောင်ကိုရီးယားနိုင်ငံ]]၊ အန်ဒုံမြို့၌ မွေးဖွားခဲ့သည်။ မိသားစုမှ ဆင်းရဲနွမ််းပါး၍ ငယ်စဥ်ကတည်းက လုပ်ငန်းခွင်အတွင်း၌ ရှင်သန် ဖြတ်သန်းခဲ့ရသည်။ အလုပ်လုပ်စဥ် ကာလအတွင်း လက်တစ်ဖက်၌ ထိခိုက်မှုဖြစ်ပေါ်ခဲ့၍ မသန်စွမ်းမှု တစ်ရပ်ကို ရင်ဆိုင််ခဲ့ရသည်။ သို့သော် သူသည် ကိုယ်ပိုင်ကြိုးစားမှုဖြင့် တက္ကသိုလ်ဝင်တန်းစာမေးပွဲအောင်မြင်ပြီး ဗဟိုတက္ကသိုလ်တွင် ဥပဒေရေးရာပညာရပ်ကို လေ့လာသင်ယူနိုင်ခဲ့သည်။ နောက်ပိုင်းတွင် လူ့အခွင့်အရေးနှင့် အလုပ်သမားအခွင့်အရေးများအတွက် တရားရေးဆိုင်ရာ ရှေ့နေတစ်ဦး အဖြစ် လှုပ်ရှားခဲ့သည်။ == နိုင်ငံရေးဖြတ်သန်းမှု == အီဂျယ်မျောင်းသည် ၂၀၁၀ ပြည့် နှစ်တွင် ဆီယောင်းနမ်မြို့၏ မြို့တော်ဝန်အဖြစ် ရွေးကောက်ခံခဲ့ပြီး၊ ၂၀၁၈ ခုနှစ်တွင် [[ဂယောင်းဂီတိုင်း]] အုပ်ချုပ်ရေးမှူးအဖြစ် တာဝန်ထမ်းဆောင်ခဲ့သည်။ ၂၀၂၂ ခုနှစ် သမ္မတရွေးကောက်ပွဲတွင် ဝင်ရောက်ယှဥ်ပြိုင်ခဲ့ဖူးသည်။ ၂၀၂၅ ခုနှစ်တွင် ယခင်သမ္မတ [[ယွန်းဆော့ယော]]၏ စစ်အုပ်ချုပ်ရေးအမိန့်ကြောင့် ဖြစ်ပေါ်ခဲ့သော နိုင်ငံရေးအကြပ်အတည်းအပြီးတွင် ကျင်းပသော သမ္မတရွေးကောက်ပွဲတွင် မဲရလဒ် ၄၉ ဒသမ ၄၂ ရာခိုင်နှုန်း မဲရလဒ်ဖြင့် အနိုင်ရရှိခဲ့သည်။ ==ကိုးကား== {{reflist}} {{lifetime|၁၉၆၃| }} [[ကဏ္ဍ:တောင်ကိုရီးယားနိုင်ငံ၏ သမ္မတများ]] izo97kcmdwcgcm7ciwaiec0gq29rvdn 876768 876767 2025-06-07T05:18:10Z Kaday Han Thaw 122086 876768 wikitext text/x-wiki {{Infobox officeholder | honorific-prefix = | name = အီဂျယ်မျောင်း | native_name = {{nobold|이재명}} | native_name_lang = ko | image = File:Lee Jae-myung January 2025.jpg<!--Do not change image without consensus--> | caption = ၂၀၂၅ အီဂျယ်မျောင်း | office = [[တောင်ကိုရီးယားနိုင်ငံ၏ သမ္မတ|ကိုရီးယားသမ္မတနိုင်ငံ၏ ၁၄ ဦးမြောက် သမ္မတ]] | primeminister = | term_start = ၄ ဇွန် ၂၀၂၅ | term_end = | predecessor = [[ယွန်းဆော့ယော]] (သမ္မတ) <br> [[ရီဂျူဟို]] (ယာယီသမ္မတ) | primeminister = {{ubl | [[ရီဂျူဟို]] (ယာယီ) | ဂင်မင်းဆော့ဂ် (ခန့်အပ်ခံ)<ref name="pm">{{cite news|url=https://en.yna.co.kr/view/AEN20250604000400315?section=national/politics|title=DP's Lee taps top campaign aide Kim Min-seok as prime minister|publisher=[[Yonhap News Agency]]|first1=Kim|last1=Seung-yeon|date=4 June 2025|accessdate=4 June 2025}}</ref> }} | successor = | office1 = ဒီမိုကရက်တစ်ပါတီ <br/>(Democratic Party of Korea)<br/>၏ <br/> အတိုက်အခံခေါင်းဆောင် | term_start1 = ၂၈ ဩဂုတ် ၂၀၂၂ | term_end1 = ၉ ဧပြီ ၂၀၂၅ | birth_date = {{nowrap|{{birth date and age|df=y|1963|12|8}}}} | birth_place = အန်ဒုံမြို့၊ [[တောင်ကိုရီးယားနိုင်ငံ|တောင်ကိုရီးယား]] | death_date = | death_place = | party = ဒီမိုကရက်တစ်ပါတီ (Democratic Party of Korea) | spouse = Kim Hye-kyung | children = ၂ ဦး | education = | occupation = နိုင်ငံရေးသမား၊စာရေးဆရာ | profession = ရှေ့နေ | signature = 이재명 서명.svg | website = }} '''အီဂျယ်မျောင်း'''({{lang-ko|이재명}}, {{lang-en|Lee Jae-myung}})သည် [[ကိုရီးယားသမ္မတနိုင်ငံ]]၏ [[တောင်ကိုရီးယားနိုင်ငံ၏ သမ္မတ|၁၄ ဦးမြောက် သမ္မတ]]ဖြစ်သည်။ ယခင်သမ္မတ [[ယွန်းဆော့ယော]]၏ စစ်အုပ်ချုပ်ရေးအမိန့်ကြောင့် ဖရိုဖရဲဖြစ်ခဲ့ရသော အခြေအနေအောက် တောင်ကိုရီးယားနိုင်ငံတွင် ၂၀၂၅ ခုနှစ် ဇွန်လ ၃ ရက်နေ့တွင် ကျင်းပသည့် ရွေးကောက်ပွဲအသစ်၌ မဲအနိုင်ရပြီး သမ္မတအဖြစ် တာဝန်ယူခဲ့သည်။<ref>{{cite web|url=https://www.bbc.com/news/articles/cpvkxxerln1o|title=South Korea's new president has a Trump-shaped crisis to avert|work=BBC|access-date=4 June 2025|date=4 June 2025 }}</ref> <ref>{{cite web|url=https://www.nytimes.com/2025/06/03/world/asia/lee-south-korea-new-president.html|title=He Survived a Knife to the Neck. Now He’ll Lead a Divided South Korea.|work=The New York Times|access-date=4 June 2025|date=3 June 2025 }}</ref> ယင်းမတိုင်မီက တောင်ကိုရီးယားနိုင်ငံ အတိုက်အခံ ဒီမိုကရက်တစ်ပါတီ၏ ခေါင်းဆောင်ဖြစ်ခဲ့သည်။ == ငယ်ဘဝ == အီဂျယ်မျောင်းသည် ၁၉၆၃ ခုနှစ် ဒီဇင်ဘာ ၈ ရက်နေ့တွင် [[တောင်ကိုရီးယားနိုင်ငံ]]၊ အန်ဒုံမြို့၌ မွေးဖွားခဲ့သည်။ မိသားစုမှ ဆင်းရဲနွမ််းပါး၍ ငယ်စဥ်ကတည်းက လုပ်ငန်းခွင်အတွင်း၌ ရှင်သန် ဖြတ်သန်းခဲ့ရသည်။ အလုပ်လုပ်စဥ် ကာလအတွင်း လက်တစ်ဖက်၌ ထိခိုက်မှုဖြစ်ပေါ်ခဲ့၍ မသန်စွမ်းမှု တစ်ရပ်ကို ရင်ဆိုင််ခဲ့ရသည်။ သို့သော် သူသည် ကိုယ်ပိုင်ကြိုးစားမှုဖြင့် တက္ကသိုလ်ဝင်တန်းစာမေးပွဲအောင်မြင်ပြီး ဗဟိုတက္ကသိုလ်တွင် ဥပဒေရေးရာပညာရပ်ကို လေ့လာသင်ယူနိုင်ခဲ့သည်။ နောက်ပိုင်းတွင် လူ့အခွင့်အရေးနှင့် အလုပ်သမားအခွင့်အရေးများအတွက် တရားရေးဆိုင်ရာ ရှေ့နေတစ်ဦး အဖြစ် လှုပ်ရှားခဲ့သည်။ == နိုင်ငံရေးဖြတ်သန်းမှု == အီဂျယ်မျောင်းသည် ၂၀၁၀ ပြည့် နှစ်တွင် ဆီယောင်းနမ်မြို့၏ မြို့တော်ဝန်အဖြစ် ရွေးကောက်ခံခဲ့ပြီး၊ ၂၀၁၈ ခုနှစ်တွင် [[ဂယောင်းဂီတိုင်း]] အုပ်ချုပ်ရေးမှူးအဖြစ် တာဝန်ထမ်းဆောင်ခဲ့သည်။ ၂၀၂၂ ခုနှစ် သမ္မတရွေးကောက်ပွဲတွင် ဝင်ရောက်ယှဥ်ပြိုင်ခဲ့ဖူးသည်။ ၂၀၂၅ ခုနှစ်တွင် ယခင်သမ္မတ [[ယွန်းဆော့ယော]]၏ စစ်အုပ်ချုပ်ရေးအမိန့်ကြောင့် ဖြစ်ပေါ်ခဲ့သော နိုင်ငံရေးအကြပ်အတည်းအပြီးတွင် ကျင်းပသော သမ္မတရွေးကောက်ပွဲတွင် မဲရလဒ် ၄၉ ဒသမ ၄၂ ရာခိုင်နှုန်း မဲရလဒ်ဖြင့် အနိုင်ရရှိခဲ့သည်။ ==ကိုးကား== {{reflist}} {{lifetime|၁၉၆၃| }} [[ကဏ္ဍ:တောင်ကိုရီးယားနိုင်ငံ၏ သမ္မတများ]] mun2rh4vtkcxdwmzgrgjhicf5549uxr 876777 876768 2025-06-07T05:43:50Z Kaday Han Thaw 122086 876777 wikitext text/x-wiki {{Infobox officeholder | honorific-prefix = | name = အီဂျယ်မျောင်း | native_name = {{nobold|이재명}} | native_name_lang = ko | image = File:Lee Jae-myung January 2025.jpg<!--Do not change image without consensus--> | caption = အီဂျယ်မျောင်း (၂၀၂၅) | office = {{ROK}}[[တောင်ကိုရီးယားနိုင်ငံ]]၏<br/>[[ဖိုင်:Seal of the President of the Republic of Korea.svg|25px]] [[တောင်ကိုရီးယားနိုင်ငံ၏ သမ္မတ|၁၄ ဦးမြောက် သမ္မတ]] | primeminister = | term_start = ၄ ဇွန် ၂၀၂၅ | term_end = | predecessor = [[ယွန်းဆော့ယော]] (သမ္မတ) <br> [[ရီဂျူဟို]] (ယာယီသမ္မတ) | primeminister = {{ubl | [[ရီဂျူဟို]] (ယာယီ) | ဂင် မင်း-ဆော့ဂ် (ခန့်အပ်ခံ)<ref name="pm">{{cite news|url=https://en.yna.co.kr/view/AEN20250604000400315?section=national/politics|title=DP's Lee taps top campaign aide Kim Min-seok as prime minister|publisher=[[Yonhap News Agency]]|first1=Kim|last1=Seung-yeon|date=4 June 2025|accessdate=4 June 2025}}</ref> }} | successor = | office1 = [[ဖိုင်:Democratic Party of South Korea banner.svg|25px]] ဒီမိုကရက်တစ်ပါတီ<br/>[[ဖိုင်:2024 Logo of the Democratic Party of Korea.svg|25px]] ဆဋ္ဌမမြောက် အတိုက်အခံ ခေါင်းဆောင် | term_start1 = ၂၈ ဩဂုတ် ၂၀၂၂ | term_end1 = ၉ ဧပြီ ၂၀၂၅ | predecessor1 = အူ-ဆံဟို | successor1 = ဘတ်ဂ် ချန်း-ဒယ် (ယာယီ) | office2 = [[အမျိုးသားလွှတ်တော် (တောင်ကိုရီးယား)|အမျိုးသားလွှတ်တော်]] အဖွဲ့ဝင် | term_start2 = {{dts|2-6-2022}} | term_end2 = {{dts|4-6-2025}} | constituency2 = ဂယယ်ယံ ခ (အင်ချောန်း) | predecessor2 = ဆွံ ယောင်း-ဂီလ် | successor2 = ''လစ်လပ်'' | office3 = [[ဂယောင်းဂီတိုင်း]]၏ အုပ်ချုပ်ရေးမှူး | term_start3 = {{dts|1-7-2018}} | term_end3 = {{dts|25-10-2021}} | predecessor3 = နမ် ဂယောင်း-ဖီးလ် | successor3 = {{ubl | အို ‌ဗျောင်း-ဂွန်း (ယာယီ) | ဂင် ဒွံ-ယောန်း }} | office4 = ဆောင်းနမ်မြို့ မြို့တော်ဝန် | term_start4 = ၁ ဇူလိုင် ၂၀၁၀ | term_end4 = ၁၅ မတ် ၂၀၁၈ | predecessor4 = အီ ဒယ်-ယူ့ပ် | successor4 = အုန်း ဆူ-မီ | otherparty = {{ubl | ငါတို့ပါတီ (၂၀၀၅~၂၀၀၇) | GUDNP (၂၀၀၇~၂၀၀၈) | UDP (၂၀၀၈~၂၀၁၁) | DUP (၂၀၁၁~၂၀၁၄) }} | birth_date = {{nowrap|{{birth date and age|df=y|1963|12|8}}}} | birth_place = {{ROK}} [[တောင်ကိုရီးယားနိုင်ငံ]]၊ အန်ဒုံမြို့ | death_date = | death_place = | party = ဒီမိုကရက်တစ်ပါတီ | spouse = ဂင် ဟျဲ-ဂယောင်း | children = ၂ ဦး | education = | occupation = နိုင်ငံရေးသမား၊စာရေးဆရာ | profession = ရှေ့နေ | signature = 이재명 서명.svg | website = }} '''အီဂျယ်မျောင်း'''({{lang-ko|이재명}}, {{lang-en|Lee Jae-myung}})သည် [[ကိုရီးယားသမ္မတနိုင်ငံ]]၏ [[တောင်ကိုရီးယားနိုင်ငံ၏ သမ္မတ|၁၄ ဦးမြောက် သမ္မတ]]ဖြစ်သည်။ ယခင်သမ္မတ [[ယွန်းဆော့ယော]]၏ စစ်အုပ်ချုပ်ရေးအမိန့်ကြောင့် ဖရိုဖရဲဖြစ်ခဲ့ရသော အခြေအနေအောက် တောင်ကိုရီးယားနိုင်ငံတွင် ၂၀၂၅ ခုနှစ် ဇွန်လ ၃ ရက်နေ့တွင် ကျင်းပသည့် ရွေးကောက်ပွဲအသစ်၌ မဲအနိုင်ရပြီး သမ္မတအဖြစ် တာဝန်ယူခဲ့သည်။<ref>{{cite web|url=https://www.bbc.com/news/articles/cpvkxxerln1o|title=South Korea's new president has a Trump-shaped crisis to avert|work=BBC|access-date=4 June 2025|date=4 June 2025 }}</ref><ref>{{cite web|url=https://www.nytimes.com/2025/06/03/world/asia/lee-south-korea-new-president.html|title=He Survived a Knife to the Neck. Now He’ll Lead a Divided South Korea.|work=The New York Times|access-date=4 June 2025|date=3 June 2025 }}</ref> ယင်းမတိုင်မီက တောင်ကိုရီးယားနိုင်ငံ အတိုက်အခံ ဒီမိုကရက်တစ်ပါတီ၏ ခေါင်းဆောင်ဖြစ်ခဲ့သည်။ == ငယ်ဘဝ == အီဂျယ်မျောင်းသည် ၁၉၆၃ ခုနှစ် ဒီဇင်ဘာ ၈ ရက်နေ့တွင် [[တောင်ကိုရီးယားနိုင်ငံ]]၊ အန်ဒုံမြို့၌ မွေးဖွားခဲ့သည်။ မိသားစုမှ ဆင်းရဲနွမ််းပါး၍ ငယ်စဥ်ကတည်းက လုပ်ငန်းခွင်အတွင်း၌ ရှင်သန် ဖြတ်သန်းခဲ့ရသည်။ အလုပ်လုပ်စဥ် ကာလအတွင်း လက်တစ်ဖက်၌ ထိခိုက်မှုဖြစ်ပေါ်ခဲ့၍ မသန်စွမ်းမှု တစ်ရပ်ကို ရင်ဆိုင််ခဲ့ရသည်။ သို့သော် သူသည် ကိုယ်ပိုင်ကြိုးစားမှုဖြင့် တက္ကသိုလ်ဝင်တန်းစာမေးပွဲအောင်မြင်ပြီး ဗဟိုတက္ကသိုလ်တွင် ဥပဒေရေးရာပညာရပ်ကို လေ့လာသင်ယူနိုင်ခဲ့သည်။ နောက်ပိုင်းတွင် လူ့အခွင့်အရေးနှင့် အလုပ်သမားအခွင့်အရေးများအတွက် တရားရေးဆိုင်ရာ ရှေ့နေတစ်ဦး အဖြစ် လှုပ်ရှားခဲ့သည်။ == နိုင်ငံရေးဖြတ်သန်းမှု == အီဂျယ်မျောင်းသည် ၂၀၁၀ ပြည့် နှစ်တွင် ဆီယောင်းနမ်မြို့၏ မြို့တော်ဝန်အဖြစ် ရွေးကောက်ခံခဲ့ပြီး၊ ၂၀၁၈ ခုနှစ်တွင် [[ဂယောင်းဂီတိုင်း]] အုပ်ချုပ်ရေးမှူးအဖြစ် တာဝန်ထမ်းဆောင်ခဲ့သည်။ ၂၀၂၂ ခုနှစ် သမ္မတရွေးကောက်ပွဲတွင် ဝင်ရောက်ယှဥ်ပြိုင်ခဲ့ဖူးသည်။ ၂၀၂၅ ခုနှစ်တွင် ယခင်သမ္မတ [[ယွန်းဆော့ယော]]၏ စစ်အုပ်ချုပ်ရေးအမိန့်ကြောင့် ဖြစ်ပေါ်ခဲ့သော နိုင်ငံရေးအကြပ်အတည်းအပြီးတွင် ကျင်းပသော သမ္မတရွေးကောက်ပွဲတွင် မဲရလဒ် ၄၉ ဒသမ ၄၂ ရာခိုင်နှုန်း မဲရလဒ်ဖြင့် အနိုင်ရရှိခဲ့သည်။ ==ကိုးကား== {{reflist}} {{lifetime|၁၉၆၃| }} [[ကဏ္ဍ:တောင်ကိုရီးယားနိုင်ငံ၏ သမ္မတများ]] kic4rk3iuep45y05cp9uvjb07qhqgyf 876780 876777 2025-06-07T05:51:51Z Kaday Han Thaw 122086 876780 wikitext text/x-wiki {{Infobox officeholder | honorific-prefix = | name = အီဂျယ်မျောင်း | native_name = {{nobold|이재명}} | native_name_lang = ko | image = File:Lee Jae-myung January 2025.jpg<!--Do not change image without consensus--> | caption = အီဂျယ်မျောင်း (၂၀၂၅) | office = {{flag icon|တောင်ကိုရီးယား}}[[တောင်ကိုရီးယားနိုင်ငံ]]၏<br/>[[ဖိုင်:Seal of the President of the Republic of Korea.svg|25px]] [[တောင်ကိုရီးယားနိုင်ငံ၏ သမ္မတ|၁၄ ဦးမြောက် သမ္မတ]] | primeminister = | term_start = ၄ ဇွန် ၂၀၂၅ | term_end = | predecessor = [[ယွန်းဆော့ယော]] (သမ္မတ) <br> [[ရီဂျူဟို]] (ယာယီသမ္မတ) | primeminister = {{ubl | [[ရီဂျူဟို]] (ယာယီ) | ဂင် မင်း-ဆော့ဂ် (ခန့်အပ်ခံ)<ref name="pm">{{cite news|url=https://en.yna.co.kr/view/AEN20250604000400315?section=national/politics|title=DP's Lee taps top campaign aide Kim Min-seok as prime minister|publisher=[[Yonhap News Agency]]|first1=Kim|last1=Seung-yeon|date=4 June 2025|accessdate=4 June 2025}}</ref> }} | successor = | office2 = [[ဖိုင်:Democratic Party of South Korea banner.svg|25px]] ဒီမိုကရက်တစ်ပါတီ<br/>[[ဖိုင်:2024 Logo of the Democratic Party of Korea.svg|25px]] ဆဋ္ဌမကြိမ်မြောက် အတိုက်အခံ ခေါင်းဆောင် | term_start2 = ၂၈ ဩဂုတ် ၂၀၂၂ | term_end2 = ၉ ဧပြီ ၂၀၂၅ | predecessor2 = အူ-ဆံဟို | successor2 = ဘတ်ဂ် ချန်း-ဒယ် (ယာယီ) | office1 = {{flag icon|တောင်ကိုရီးယား}}[[တောင်ကိုရီးယားနိုင်ငံ]]၏<br/>[[ဖိုင်:Emblem of the National Assembly of Korea.svg|20px]] [[အမျိုးသားလွှတ်တော် (တောင်ကိုရီးယား)|အမျိုးသားလွှတ်တော်]] အဖွဲ့ဝင် | term_start1 = {{dts|2-6-2022}} | term_end1 = {{dts|4-6-2025}} | constituency1 = ဂယယ်ယံ (ခ) (အင်ချောန်း) | predecessor1 = ဆွံ ယောင်း-ဂီလ် | successor1 = ''လစ်လပ်'' | office3 = [[ဖိုင်:Flag of Gyeonggi Province.svg|25px]][[ဂယောင်းဂီတိုင်း]]၏ အုပ်ချုပ်ရေးမှူး | term_start3 = {{dts|1-7-2018}} | term_end3 = {{dts|25-10-2021}} | predecessor3 = နမ် ဂယောင်း-ဖီးလ် | successor3 = {{ubl | အို ‌ဗျောင်း-ဂွန်း (ယာယီ) | ဂင် ဒွံ-ယောန်း }} | office4 = [[ဖိုင်:Flag of Seongnam.svg|25px]] ဆောင်းနမ်မြို့ မြို့တော်ဝန် | term_start4 = ၁ ဇူလိုင် ၂၀၁၀ | term_end4 = ၁၅ မတ် ၂၀၁၈ | predecessor4 = အီ ဒယ်-ယူ့ပ် | successor4 = အုန်း ဆူ-မီ | otherparty = {{ubl | အူရီပါတီ (၂၀၀၅~၂၀၀၇) | GUDNP (၂၀၀၇~၂၀၀၈) | UDP (၂၀၀၈~၂၀၁၁) | DUP (၂၀၁၁~၂၀၁၄) }} | birth_date = {{nowrap|{{birth date and age|df=y|1963|12|8}}}} | birth_place = {{ROK}} [[တောင်ကိုရီးယားနိုင်ငံ]]၊ အန်ဒုံမြို့ | death_date = | death_place = | party = ဒီမိုကရက်တစ်ပါတီ | spouse = ဂင် ဟျဲ-ဂယောင်း | children = ၂ ဦး | education = | occupation = နိုင်ငံရေးသမား၊စာရေးဆရာ | profession = ရှေ့နေ | signature = 이재명 서명.svg | website = }} '''အီဂျယ်မျောင်း'''({{lang-ko|이재명}}, {{lang-en|Lee Jae-myung}})သည် [[ကိုရီးယားသမ္မတနိုင်ငံ]]၏ [[တောင်ကိုရီးယားနိုင်ငံ၏ သမ္မတ|၁၄ ဦးမြောက် သမ္မတ]]ဖြစ်သည်။ ယခင်သမ္မတ [[ယွန်းဆော့ယော]]၏ စစ်အုပ်ချုပ်ရေးအမိန့်ကြောင့် ဖရိုဖရဲဖြစ်ခဲ့ရသော အခြေအနေအောက် တောင်ကိုရီးယားနိုင်ငံတွင် ၂၀၂၅ ခုနှစ် ဇွန်လ ၃ ရက်နေ့တွင် ကျင်းပသည့် ရွေးကောက်ပွဲအသစ်၌ မဲအနိုင်ရပြီး သမ္မတအဖြစ် တာဝန်ယူခဲ့သည်။<ref>{{cite web|url=https://www.bbc.com/news/articles/cpvkxxerln1o|title=South Korea's new president has a Trump-shaped crisis to avert|work=BBC|access-date=4 June 2025|date=4 June 2025 }}</ref><ref>{{cite web|url=https://www.nytimes.com/2025/06/03/world/asia/lee-south-korea-new-president.html|title=He Survived a Knife to the Neck. Now He’ll Lead a Divided South Korea.|work=The New York Times|access-date=4 June 2025|date=3 June 2025 }}</ref> ယင်းမတိုင်မီက တောင်ကိုရီးယားနိုင်ငံ အတိုက်အခံ ဒီမိုကရက်တစ်ပါတီ၏ ခေါင်းဆောင်ဖြစ်ခဲ့သည်။ == ငယ်ဘဝ == အီဂျယ်မျောင်းသည် ၁၉၆၃ ခုနှစ် ဒီဇင်ဘာ ၈ ရက်နေ့တွင် [[တောင်ကိုရီးယားနိုင်ငံ]]၊ အန်ဒုံမြို့၌ မွေးဖွားခဲ့သည်။ မိသားစုမှ ဆင်းရဲနွမ််းပါး၍ ငယ်စဥ်ကတည်းက လုပ်ငန်းခွင်အတွင်း၌ ရှင်သန် ဖြတ်သန်းခဲ့ရသည်။ အလုပ်လုပ်စဥ် ကာလအတွင်း လက်တစ်ဖက်၌ ထိခိုက်မှုဖြစ်ပေါ်ခဲ့၍ မသန်စွမ်းမှု တစ်ရပ်ကို ရင်ဆိုင််ခဲ့ရသည်။ သို့သော် သူသည် ကိုယ်ပိုင်ကြိုးစားမှုဖြင့် တက္ကသိုလ်ဝင်တန်းစာမေးပွဲအောင်မြင်ပြီး ဗဟိုတက္ကသိုလ်တွင် ဥပဒေရေးရာပညာရပ်ကို လေ့လာသင်ယူနိုင်ခဲ့သည်။ နောက်ပိုင်းတွင် လူ့အခွင့်အရေးနှင့် အလုပ်သမားအခွင့်အရေးများအတွက် တရားရေးဆိုင်ရာ ရှေ့နေတစ်ဦး အဖြစ် လှုပ်ရှားခဲ့သည်။ == နိုင်ငံရေးဖြတ်သန်းမှု == အီဂျယ်မျောင်းသည် ၂၀၁၀ ပြည့် နှစ်တွင် ဆီယောင်းနမ်မြို့၏ မြို့တော်ဝန်အဖြစ် ရွေးကောက်ခံခဲ့ပြီး၊ ၂၀၁၈ ခုနှစ်တွင် [[ဂယောင်းဂီတိုင်း]] အုပ်ချုပ်ရေးမှူးအဖြစ် တာဝန်ထမ်းဆောင်ခဲ့သည်။ ၂၀၂၂ ခုနှစ် သမ္မတရွေးကောက်ပွဲတွင် ဝင်ရောက်ယှဥ်ပြိုင်ခဲ့ဖူးသည်။ ၂၀၂၅ ခုနှစ်တွင် ယခင်သမ္မတ [[ယွန်းဆော့ယော]]၏ စစ်အုပ်ချုပ်ရေးအမိန့်ကြောင့် ဖြစ်ပေါ်ခဲ့သော နိုင်ငံရေးအကြပ်အတည်းအပြီးတွင် ကျင်းပသော သမ္မတရွေးကောက်ပွဲတွင် မဲရလဒ် ၄၉ ဒသမ ၄၂ ရာခိုင်နှုန်း မဲရလဒ်ဖြင့် အနိုင်ရရှိခဲ့သည်။ ==ကိုးကား== {{reflist}} {{lifetime|၁၉၆၃| }} [[ကဏ္ဍ:တောင်ကိုရီးယားနိုင်ငံ၏ သမ္မတများ]] tkoj78jj9ksug3v23oaoyw0othr6uo6 876781 876780 2025-06-07T05:54:29Z Kaday Han Thaw 122086 876781 wikitext text/x-wiki {{Infobox officeholder | honorific-prefix = | name = အီဂျယ်မျောင်း | native_name = {{nobold|이재명}} | native_name_lang = ko | image = File:Lee Jae-myung January 2025.jpg<!--Do not change image without consensus--> | caption = အီဂျယ်မျောင်း (၂၀၂၅) | office = {{flag icon|တောင်ကိုရီးယား}} [[တောင်ကိုရီးယားနိုင်ငံ]]၏<br/>[[ဖိုင်:Seal of the President of the Republic of Korea.svg|25px]] [[တောင်ကိုရီးယားနိုင်ငံ၏ သမ္မတ|၁၄ ဦးမြောက် သမ္မတ]] | primeminister = | term_start = ၄ ဇွန် ၂၀၂၅ | term_end = | predecessor = [[ယွန်းဆော့ယော]] (သမ္မတ) <br> [[ရီဂျူဟို]] (ယာယီသမ္မတ) | primeminister = {{ubl | [[ရီဂျူဟို]] (ယာယီ) | ဂင် မင်း-ဆော့ဂ် (ခန့်အပ်ခံ)<ref name="pm">{{cite news|url=https://en.yna.co.kr/view/AEN20250604000400315?section=national/politics|title=DP's Lee taps top campaign aide Kim Min-seok as prime minister|publisher=[[Yonhap News Agency]]|first1=Kim|last1=Seung-yeon|date=4 June 2025|accessdate=4 June 2025}}</ref> }} | successor = | office2 = [[ဖိုင်:Democratic Party of South Korea banner.svg|25px]] ဒီမိုကရက်တစ်ပါတီ<br/>[[ဖိုင်:2024 Logo of the Democratic Party of Korea.svg|25px]] ဆဋ္ဌမကြိမ်မြောက် အတိုက်အခံ ခေါင်းဆောင် | term_start2 = ၂၈ ဩဂုတ် ၂၀၂၂ | term_end2 = ၉ ဧပြီ ၂၀၂၅ | predecessor2 = အူ-ဆံဟို | successor2 = ဘတ်ဂ် ချန်း-ဒယ် (ယာယီ) | office1 = {{flag icon|တောင်ကိုရီးယား}} [[တောင်ကိုရီးယားနိုင်ငံ]]၏<br/>[[ဖိုင်:Emblem of the National Assembly of Korea.svg|20px]] [[အမျိုးသားလွှတ်တော် (တောင်ကိုရီးယား)|အမျိုးသားလွှတ်တော်]] အဖွဲ့ဝင် | term_start1 = {{dts|2-6-2022}} | term_end1 = {{dts|4-6-2025}} | constituency1 = ဂယယ်ယံ (ခ) (အင်ချောန်း) | predecessor1 = ဆွံ ယောင်း-ဂီလ် | successor1 = ''လစ်လပ်'' | office3 = [[ဖိုင်:Flag of Gyeonggi Province.svg|25px]] [[ဂယောင်းဂီတိုင်း]]၏<br/>၃၅ ကြိမ်မြောက် အုပ်ချုပ်ရေးမှူး | term_start3 = {{dts|1-7-2018}} | term_end3 = {{dts|25-10-2021}} | predecessor3 = နမ် ဂယောင်း-ဖီးလ် | successor3 = {{ubl | အို ‌ဗျောင်း-ဂွန်း (ယာယီ) | ဂင် ဒွံ-ယောန်း }} | office4 = [[ဖိုင်:Flag of Seongnam.svg|25px]] ဆောင်းနမ်မြို့၏<br/>၁၉・၂၀ ကြိမ်မြောက် မြို့တော်ဝန် | term_start4 = ၁ ဇူလိုင် ၂၀၁၀ | term_end4 = ၁၅ မတ် ၂၀၁၈ | predecessor4 = အီ ဒယ်-ယူ့ပ် | successor4 = အုန်း ဆူ-မီ | otherparty = {{ubl | အူရီပါတီ (၂၀၀၅~၂၀၀၇) | GUDNP (၂၀၀၇~၂၀၀၈) | UDP (၂၀၀၈~၂၀၁၁) | DUP (၂၀၁၁~၂၀၁၄) }} | birth_date = {{nowrap|{{birth date and age|df=y|1963|12|8}}}} | birth_place = {{ROK}} [[တောင်ကိုရီးယားနိုင်ငံ]]၊ အန်ဒုံမြို့ | death_date = | death_place = | party = ဒီမိုကရက်တစ်ပါတီ | spouse = ဂင် ဟျဲ-ဂယောင်း | children = ၂ ဦး | education = | occupation = နိုင်ငံရေးသမား၊စာရေးဆရာ | profession = ရှေ့နေ | signature = 이재명 서명.svg | website = }} '''အီဂျယ်မျောင်း'''({{lang-ko|이재명}}, {{lang-en|Lee Jae-myung}})သည် [[ကိုရီးယားသမ္မတနိုင်ငံ]]၏ [[တောင်ကိုရီးယားနိုင်ငံ၏ သမ္မတ|၁၄ ဦးမြောက် သမ္မတ]]ဖြစ်သည်။ ယခင်သမ္မတ [[ယွန်းဆော့ယော]]၏ စစ်အုပ်ချုပ်ရေးအမိန့်ကြောင့် ဖရိုဖရဲဖြစ်ခဲ့ရသော အခြေအနေအောက် တောင်ကိုရီးယားနိုင်ငံတွင် ၂၀၂၅ ခုနှစ် ဇွန်လ ၃ ရက်နေ့တွင် ကျင်းပသည့် ရွေးကောက်ပွဲအသစ်၌ မဲအနိုင်ရပြီး သမ္မတအဖြစ် တာဝန်ယူခဲ့သည်။<ref>{{cite web|url=https://www.bbc.com/news/articles/cpvkxxerln1o|title=South Korea's new president has a Trump-shaped crisis to avert|work=BBC|access-date=4 June 2025|date=4 June 2025 }}</ref><ref>{{cite web|url=https://www.nytimes.com/2025/06/03/world/asia/lee-south-korea-new-president.html|title=He Survived a Knife to the Neck. Now He’ll Lead a Divided South Korea.|work=The New York Times|access-date=4 June 2025|date=3 June 2025 }}</ref> ယင်းမတိုင်မီက တောင်ကိုရီးယားနိုင်ငံ အတိုက်အခံ ဒီမိုကရက်တစ်ပါတီ၏ ခေါင်းဆောင်ဖြစ်ခဲ့သည်။ == ငယ်ဘဝ == အီဂျယ်မျောင်းသည် ၁၉၆၃ ခုနှစ် ဒီဇင်ဘာ ၈ ရက်နေ့တွင် [[တောင်ကိုရီးယားနိုင်ငံ]]၊ အန်ဒုံမြို့၌ မွေးဖွားခဲ့သည်။ မိသားစုမှ ဆင်းရဲနွမ််းပါး၍ ငယ်စဥ်ကတည်းက လုပ်ငန်းခွင်အတွင်း၌ ရှင်သန် ဖြတ်သန်းခဲ့ရသည်။ အလုပ်လုပ်စဥ် ကာလအတွင်း လက်တစ်ဖက်၌ ထိခိုက်မှုဖြစ်ပေါ်ခဲ့၍ မသန်စွမ်းမှု တစ်ရပ်ကို ရင်ဆိုင််ခဲ့ရသည်။ သို့သော် သူသည် ကိုယ်ပိုင်ကြိုးစားမှုဖြင့် တက္ကသိုလ်ဝင်တန်းစာမေးပွဲအောင်မြင်ပြီး ဗဟိုတက္ကသိုလ်တွင် ဥပဒေရေးရာပညာရပ်ကို လေ့လာသင်ယူနိုင်ခဲ့သည်။ နောက်ပိုင်းတွင် လူ့အခွင့်အရေးနှင့် အလုပ်သမားအခွင့်အရေးများအတွက် တရားရေးဆိုင်ရာ ရှေ့နေတစ်ဦး အဖြစ် လှုပ်ရှားခဲ့သည်။ == နိုင်ငံရေးဖြတ်သန်းမှု == အီဂျယ်မျောင်းသည် ၂၀၁၀ ပြည့် နှစ်တွင် ဆီယောင်းနမ်မြို့၏ မြို့တော်ဝန်အဖြစ် ရွေးကောက်ခံခဲ့ပြီး၊ ၂၀၁၈ ခုနှစ်တွင် [[ဂယောင်းဂီတိုင်း]] အုပ်ချုပ်ရေးမှူးအဖြစ် တာဝန်ထမ်းဆောင်ခဲ့သည်။ ၂၀၂၂ ခုနှစ် သမ္မတရွေးကောက်ပွဲတွင် ဝင်ရောက်ယှဥ်ပြိုင်ခဲ့ဖူးသည်။ ၂၀၂၅ ခုနှစ်တွင် ယခင်သမ္မတ [[ယွန်းဆော့ယော]]၏ စစ်အုပ်ချုပ်ရေးအမိန့်ကြောင့် ဖြစ်ပေါ်ခဲ့သော နိုင်ငံရေးအကြပ်အတည်းအပြီးတွင် ကျင်းပသော သမ္မတရွေးကောက်ပွဲတွင် မဲရလဒ် ၄၉ ဒသမ ၄၂ ရာခိုင်နှုန်း မဲရလဒ်ဖြင့် အနိုင်ရရှိခဲ့သည်။ ==ကိုးကား== {{reflist}} {{lifetime|၁၉၆၃| }} [[ကဏ္ဍ:တောင်ကိုရီးယားနိုင်ငံ၏ သမ္မတများ]] 22tdjxl4q8yfpqac3t041gitm9ntion 0 270826 876656 876077 2025-06-06T13:48:06Z Ninjastrikers 22896 [[commons:Help:Gadget-HotCat|HotCat]]ကို အသုံးပြု၍ [[Category:နိုင်ငံတော်စီမံအုပ်ချုပ်ရေးကောင်စီ]]ကို ပေါင်းထည့်ခဲ့သည် 876656 wikitext text/x-wiki {{Infobox official post|name=နိုင်ငံတော်စီမံအုပ်ချုပ်ရေးကောင်စီဥက္ကဋ္ဌ၏ အကြံပေးပုဂ္ဂိုလ်|post=|incumbent=ဒုတိယဗိုလ်ချုပ်ကြီး [[ညိုစော]]|appointer=[[နိုင်ငံတော်စီမံအုပ်ချုပ်ရေးကောင်စီ]]|formation={{start date and age| 2023|7|5}}}}{{Confused|နိုင်ငံတော်စီမံအုပ်ချုပ်ရေးကောင်စီ#နိုင်ငံတော်စီမံအုပ်ချုပ်ရေးကောင်စီဥက္ကဋ္ဌ၏_အကြံပေးအဖွဲ့|နိုင်ငံတော်စီမံအုပ်ချုပ်ရေးကောင်စီ# နိုင်ငံတော်စီမံအုပ်ချုပ်ရေးကောင်စီ၏ ဗဟိုအကြံပေးအဖွဲ့}} '''နိုင်ငံတော်စီမံအုပ်ချုပ်ရေးကောင်စီဥက္ကဋ္ဌ၏ အကြံပေးပုဂ္ဂိုလ်'''သည် မြန်မာနိုင်ငံရှိ [[နိုင်ငံတော်စီမံအုပ်ချုပ်ရေးကောင်စီ]]အောက်တွင် ဖွဲ့စည်းထားသော ရာထူးနေရာတစ်ခု ဖြစ်သည်။ ဤရာထူးသည် [[နိုင်ငံတော်စီမံအုပ်ချုပ်ရေးကောင်စီ ဥက္ကဋ္ဌ|နိုင်ငံတော်စီမံအုပ်ချုပ်ရေးကောင်စီဥက္ကဋ္ဌ]]အား မူဝါဒဆိုင်ရာနှင့် အုပ်ချုပ်ရေးဆိုင်ရာ ကိစ္စရပ်များတွင် အကြံဉာဏ်များ ပေးအပ်ရန် တာဝန်ရှိသည်။ ဤရာထူး၏ ထူးခြားချက်မှာ အခြားစစ်ကောင်စီ၏ အကြံပေးအဖွဲ့များ၊ ဗဟိုအကြံပေးအဖွဲ့များနှင့် ကွာခြားပြီး ပြည်ထောင်စုဝန်ကြီးအဆင့် ဖြင့် ခန့်အပ်ထားခြင်း ဖြစ်သည်။ ပြည်ထောင်စုအစိုးရအဖွဲ့၏ အင်္ဂါစဉ်အရ ၎င်းကို နံပါတ်လေးနေရာတွင် ထားရှိသည်ကို သတိပြုနိုင်သည်။<ref>{{Cite web|url=https://www.moi.gov.mm/node/2800|title=ပြည်ထောင်စုဝန်ကြီးများနှင့် ဒုတိယဝန်ကြီးများစာရင်း|archiveurl=https://web.archive.org/web/20250604152225/https://www.moi.gov.mm/node/2800|archivedate=2025-6-4|accessdate=2025-6-4|publisher=Ministry of Information}}</ref> == နောက်ခံအခြေအနေနှင့် အရေးပါမှု == ဒုတိယဗိုလ်ချုပ်ကြီး ညိုစောအား အကြံပေးပုဂ္ဂိုလ်အဖြစ် ခန့်အပ်ခြင်းသည် [[မြန်မာ့စီးပွားရေးကော်ပိုရေးရှင်း]] (MEC) ဥက္ကဋ္ဌအဖြစ် တာဝန်ထမ်းဆောင်ခဲ့သူအဖြစ် မြန်မာနိုင်ငံ၏ အရေးအကြီးဆုံး စီးပွားရေးတာဝန်ခံတစ်ဦးအဖြစ် ထင်ရှားပြီး မြန်မာ့စီးပွားရေးလုပ်ငန်းရှင်များနှင့် တွေ့ဆုံပြီး ရက်ပိုင်းအကြာတွင် ဖြစ်သည်။ လုပ်ငန်းရှင်များနှင့် စစ်တပ်အသိုင်းအဝိုင်းက ၎င်းသည် စီးပွားရေးနှင့်ပတ်သက်၍ အဓိကအကြံပေးရလိမ့်မည်ဟု သုံးသပ်ကြသည်။ နိုင်ငံခြားငွေနှင့်ပတ်သက်သော နိုင်ငံပိုင်ဘဏ်များ ပိတ်ဆို့ခံရပြီး ဒေါ်လာနှင့်ရွှေဈေးများ ထိန်းမရဘဲ စီးပွားရေးကျဆင်းနေချိန်တွင် အကြံပေးဖြစ်လာခြင်းကြောင့် ရလဒ်ကောင်းများ ဖော်ဆောင်ရန် စိန်ခေါ်မှုများစွာ ရှိနိုင်ကြောင်း သုံးသပ်မှုများလည်း ရှိသည်။<ref>{{Cite news|archiveurl=https://web.archive.org/web/20250604144637/https://www.bbc.com/burmese/articles/cv2120gz0vvo|archivedate=2025-6-4|accessdate=2025-6-4|publisher=BBC Burmese|url=https://www.bbc.com/burmese/articles/cv2120gz0vvo|title=ဒုတိယဗိုလ်ချုပ်ကြီး ညိုစော - စစ်ခေါင်းဆောင်ရဲ့ အကြံပေးအသစ်}}</ref> == ခန့်အပ်ခြင်း == အဆိုပါရာထူးကို ၂၀၂၁ ခုနှစ်၊ ဇူလိုင်လ ၅ ရက်နေ့စွဲပါ အမိန့်ကြေညာစာ (အမှတ် ၄/၂၀၂၁) ဖြင့် နိုင်ငံတော်စီမံအုပ်ချုပ်ရေးကောင်စီ (နစက) က စတင်ဖွဲ့စည်းခဲ့သည်။ ဤခန့်အပ်မှုကို ၂၀၀၈ ခုနှစ် ဖွဲ့စည်းပုံအခြေခံဥပဒေ ပုဒ်မ ၄၁၉ အရ ဆောင်ရွက်ခဲ့ခြင်း ဖြစ်သည်။ ပထမဆုံး ခန့်အပ်ခံရသူမှာ ဒုတိယဗိုလ်ချုပ်ကြီး[[ညိုစော]] ဖြစ်သည်။​<ref name=":0">{{Cite news|archiveurl=https://web.archive.org/web/20250604150458/https://news-eleven.com/article/250443?|archivedate=2025-6-4|title=ဒုတိယဗိုလ်ချုပ်ကြီးညိုစောအား နစကဥက္ကဋ္ဌ၏ အကြံပေးပုဂ္ဂိုလ်အဖြစ် ခန့်အပ်|url=https://news-eleven.com/article/250443?|accessdate=2025-6-4|publisher=Eleven Media}}</ref> == အခွင့်အရေးနှင့် ခံစားခွင့် == အကြံပေးပုဂ္ဂိုလ်၏ ခံစားခွင့်ဆိုင်ရာ ကိစ္စရပ်များကို ပြည်ထောင်စုအစိုးရအဖွဲ့ရုံးက တာဝန်ယူ ဆောင်ရွက်ပေးရမည်ဖြစ်ကြောင်း အမိန့်ကြေညာစာတွင် ဖော်ပြထားသည်။<ref name=":0" /> == ကိုးကား == {{Reflist}} [[ကဏ္ဍ:နိုင်ငံတော်စီမံအုပ်ချုပ်ရေးကောင်စီ]] 5994wdipixjjfr521g1me6p75fm6jjw 876660 876656 2025-06-06T14:18:47Z Salai Rungtoi 22844 876660 wikitext text/x-wiki {{Infobox official post|name=နိုင်ငံတော်စီမံအုပ်ချုပ်ရေးကောင်စီဥက္ကဋ္ဌ၏ အကြံပေးပုဂ္ဂိုလ်|post=|incumbent=ဒုတိယဗိုလ်ချုပ်ကြီး [[ညိုစော]]|appointer=[[နိုင်ငံတော်စီမံအုပ်ချုပ်ရေးကောင်စီ]]|formation={{start date and age| 2023|7|5}}|image=NyoSaw.jpg}}{{Confused|နိုင်ငံတော်စီမံအုပ်ချုပ်ရေးကောင်စီ#နိုင်ငံတော်စီမံအုပ်ချုပ်ရေးကောင်စီဥက္ကဋ္ဌ၏_အကြံပေးအဖွဲ့|နိုင်ငံတော်စီမံအုပ်ချုပ်ရေးကောင်စီ# နိုင်ငံတော်စီမံအုပ်ချုပ်ရေးကောင်စီ၏ ဗဟိုအကြံပေးအဖွဲ့}} '''နိုင်ငံတော်စီမံအုပ်ချုပ်ရေးကောင်စီဥက္ကဋ္ဌ၏ အကြံပေးပုဂ္ဂိုလ်'''သည် မြန်မာနိုင်ငံရှိ [[နိုင်ငံတော်စီမံအုပ်ချုပ်ရေးကောင်စီ]]အောက်တွင် ဖွဲ့စည်းထားသော ရာထူးနေရာတစ်ခု ဖြစ်သည်။ ဤရာထူးသည် [[နိုင်ငံတော်စီမံအုပ်ချုပ်ရေးကောင်စီ ဥက္ကဋ္ဌ|နိုင်ငံတော်စီမံအုပ်ချုပ်ရေးကောင်စီဥက္ကဋ္ဌ]]အား မူဝါဒဆိုင်ရာနှင့် အုပ်ချုပ်ရေးဆိုင်ရာ ကိစ္စရပ်များတွင် အကြံဉာဏ်များ ပေးအပ်ရန် တာဝန်ရှိသည်။ ဤရာထူး၏ ထူးခြားချက်မှာ အခြားစစ်ကောင်စီ၏ အကြံပေးအဖွဲ့များ၊ ဗဟိုအကြံပေးအဖွဲ့များနှင့် ကွာခြားပြီး ပြည်ထောင်စုဝန်ကြီးအဆင့် ဖြင့် ခန့်အပ်ထားခြင်း ဖြစ်သည်။ ပြည်ထောင်စုအစိုးရအဖွဲ့၏ အင်္ဂါစဉ်အရ ၎င်းကို နံပါတ်လေးနေရာတွင် ထားရှိသည်ကို သတိပြုနိုင်သည်။<ref>{{Cite web|url=https://www.moi.gov.mm/node/2800|title=ပြည်ထောင်စုဝန်ကြီးများနှင့် ဒုတိယဝန်ကြီးများစာရင်း|archiveurl=https://web.archive.org/web/20250604152225/https://www.moi.gov.mm/node/2800|archivedate=2025-6-4|accessdate=2025-6-4|publisher=Ministry of Information}}</ref> == နောက်ခံအခြေအနေနှင့် အရေးပါမှု == ဒုတိယဗိုလ်ချုပ်ကြီး ညိုစောအား အကြံပေးပုဂ္ဂိုလ်အဖြစ် ခန့်အပ်ခြင်းသည် [[မြန်မာ့စီးပွားရေးကော်ပိုရေးရှင်း]] (MEC) ဥက္ကဋ္ဌအဖြစ် တာဝန်ထမ်းဆောင်ခဲ့သူအဖြစ် မြန်မာနိုင်ငံ၏ အရေးအကြီးဆုံး စီးပွားရေးတာဝန်ခံတစ်ဦးအဖြစ် ထင်ရှားပြီး မြန်မာ့စီးပွားရေးလုပ်ငန်းရှင်များနှင့် တွေ့ဆုံပြီး ရက်ပိုင်းအကြာတွင် ဖြစ်သည်။ လုပ်ငန်းရှင်များနှင့် စစ်တပ်အသိုင်းအဝိုင်းက ၎င်းသည် စီးပွားရေးနှင့်ပတ်သက်၍ အဓိကအကြံပေးရလိမ့်မည်ဟု သုံးသပ်ကြသည်။ နိုင်ငံခြားငွေနှင့်ပတ်သက်သော နိုင်ငံပိုင်ဘဏ်များ ပိတ်ဆို့ခံရပြီး ဒေါ်လာနှင့်ရွှေဈေးများ ထိန်းမရဘဲ စီးပွားရေးကျဆင်းနေချိန်တွင် အကြံပေးဖြစ်လာခြင်းကြောင့် ရလဒ်ကောင်းများ ဖော်ဆောင်ရန် စိန်ခေါ်မှုများစွာ ရှိနိုင်ကြောင်း သုံးသပ်မှုများလည်း ရှိသည်။<ref>{{Cite news|archiveurl=https://web.archive.org/web/20250604144637/https://www.bbc.com/burmese/articles/cv2120gz0vvo|archivedate=2025-6-4|accessdate=2025-6-4|publisher=BBC Burmese|url=https://www.bbc.com/burmese/articles/cv2120gz0vvo|title=ဒုတိယဗိုလ်ချုပ်ကြီး ညိုစော - စစ်ခေါင်းဆောင်ရဲ့ အကြံပေးအသစ်}}</ref> == ခန့်အပ်ခြင်း == အဆိုပါရာထူးကို ၂၀၂၁ ခုနှစ်၊ ဇူလိုင်လ ၅ ရက်နေ့စွဲပါ အမိန့်ကြေညာစာ (အမှတ် ၄/၂၀၂၁) ဖြင့် နိုင်ငံတော်စီမံအုပ်ချုပ်ရေးကောင်စီ (နစက) က စတင်ဖွဲ့စည်းခဲ့သည်။ ဤခန့်အပ်မှုကို ၂၀၀၈ ခုနှစ် ဖွဲ့စည်းပုံအခြေခံဥပဒေ ပုဒ်မ ၄၁၉ အရ ဆောင်ရွက်ခဲ့ခြင်း ဖြစ်သည်။ ပထမဆုံး ခန့်အပ်ခံရသူမှာ ဒုတိယဗိုလ်ချုပ်ကြီး[[ညိုစော]] ဖြစ်သည်။​<ref name=":0">{{Cite news|archiveurl=https://web.archive.org/web/20250604150458/https://news-eleven.com/article/250443?|archivedate=2025-6-4|title=ဒုတိယဗိုလ်ချုပ်ကြီးညိုစောအား နစကဥက္ကဋ္ဌ၏ အကြံပေးပုဂ္ဂိုလ်အဖြစ် ခန့်အပ်|url=https://news-eleven.com/article/250443?|accessdate=2025-6-4|publisher=Eleven Media}}</ref> == အခွင့်အရေးနှင့် ခံစားခွင့် == အကြံပေးပုဂ္ဂိုလ်၏ ခံစားခွင့်ဆိုင်ရာ ကိစ္စရပ်များကို ပြည်ထောင်စုအစိုးရအဖွဲ့ရုံးက တာဝန်ယူ ဆောင်ရွက်ပေးရမည်ဖြစ်ကြောင်း အမိန့်ကြေညာစာတွင် ဖော်ပြထားသည်။<ref name=":0" /> == ကိုးကား == {{Reflist}} [[ကဏ္ဍ:နိုင်ငံတော်စီမံအုပ်ချုပ်ရေးကောင်စီ]] rgrws67isr7rqqd5k749lsxzwmy6ccj 3 270895 876657 2025-06-06T13:56:41Z Welcome-Bot 40494 ကြိုဆိုပါသည်! 876657 wikitext text/x-wiki == ဝီကီပီးဒီးယားမှ နွေးထွေးစွာ ကြိုဆိုပါတယ် VAIBBBBBHH ! == {| class="plainlinks" cellspacing="0" cellpadding="0" style="margin:0 0 1em; width:100%;" | style="width:45%; vertical-align:top; border:1px solid #fad67d; background-color:#faf6ed;" | <div style="border-bottom:1px solid #fad67d; background-color:#faecc8; padding:0.2em 0.5em; font-size:110%;">[[File:Gnome-colors-alacarte.svg|21px|link=|]] '''ပထမအဆင့် မိတ်ဆက်'''</div> <div style="border-bottom:1px solid #fad67d; padding:0.4em 1em 0.3em;"> [[Wikipedia:နိဒါန်း|ဝီကီပီးဒီးယား]]ရဲ့ '''[[Wikipedia:Five pillars|လမ်းစဉ်ငါးရပ်]]'''ကို ဦးစွာဖတ်ကြည့်ဖို့ အကြံပြုပါတယ်။ အကောင့်ကို မှတ်ပုံတင်ပြုလုပ်ပြီးတဲ့နောက် '''[[အကူအညီ:မိတ်ဆက်|မိတ်ဆက်ခြင်း]]''' နှင့် '''[[WP:FAQ|မေးလေ့ရှိသော မေးခွန်းများ]]''' က သင့်ကို အများကြီး အကူအညီပေးပါလိမ့်မယ်။ သူတို့တွေက ဝီကီပီးဒီးယားမှာ တည်းဖြတ်နည်းနဲ့ ရေးသားဟန်တွေ၊ အခြား သိသင့်တာတွေကို ပြောပြပေးသွားပါလိမ့်မယ်။ ဝီကီပီးဒီးယားမှာ ပါဝင်ဖို့ သင့်မှာ နည်းပညာဆိုင်ရာတွေ တတ်ကျွမ်းနေဖို့ မလိုပါဘူး။ ပါဝင်ဆောင်ရွက်တဲ့နေရာမှာ ''[[WP:BOLD|သတ္တိရှိပါ]]''။ ပြီးတော့ တခြားသူတွေအပေါ်မှာ ''ရိုးရိုးသားသား ပြုမူဆက်ဆံပါ''။ ဒီနေရာဟာ ''[[w:wiki|ဝီကီ]]'' ဖြစ်ပြီး အလွန့်အလွန် လွယ်ကူပါတယ်။ </div> <div style="border-bottom:1px solid #fad67d; background-color:#faecc8; padding:0.2em 0.5em; font-size:110%;">[[File:Help-browser.svg|21px|link=| ]] '''အကူအညီရယူခြင်း'''</div> <div style="padding:0.4em 1em 0.3em;"> * အကူအညီလိုရင် ဝီကီပီးဒီးယား [[Wikipedia:လက်ဖက်ရည်ဆိုင်|လက်ဖက်ရည်ဆိုင်]]မှာ ဒါမှမဟုတ် [[ဖေ့စ်ဘွတ်ခ်|Facebook]] ထဲက [http://www.facebook.com/groups/my.wikipedia မြန်မာဝီကီအဖွဲ့ရဲ့စာမျက်နှာ] မှာ ဝင်ရောက်မေးမြန်း ဆွေးနွေးနိုင်ပါတယ်။ * ဝီကီကို ဘယ်လိုစသုံးရမယ် ဆိုတာကိုတော့ [[Wikipedia:Cheatsheet|တည်းဖြတ်နည်း]] စာမျက်နှာမှာ ကြည့်ပါ။ * တည်းဖြတ်ခြင်းအကြောင်း နှိုက်နှိုက်ချွတ်ချွတ်လေ့လာချင်တယ် ဆိုရင်တော့ [[Wikipedia:ဆောင်းပါးများကို တည်းဖြတ်ခြင်း|ဒီစာမျက်နှာ]]ကို ဖတ်ကြည့်ပါ။ * မေးမြန်းစရာတွေ ရှိတယ်ဆိုရင် [[WP:Q|ဒီနေရာမှာ]] မေးမြန်းနိုင်ပါတယ်။ * သင့်အနေနဲ့ [[WP:Administrators|စီမံခန့်ခွဲသူ]]တစ်ဦးဦးကိုလည်း သူတို့ရဲ့ ဆွေးနွေးချက် စာမျက်နှာကနေတဆင့် ဆက်သွယ်နိုင်ပါတယ်။ * ယူနီကုဒ်ဖောင့် သွင်းဖို့ အခက်အခဲရှိရင် [https://unicodetoday.org/fonts/ ဒီမှာ] ကြည့်ပါ။ * ဘာကီးဘုတ် သုံးရမလဲ မသိရင် [https://unicodetoday.org/keyboards/ ဒီမှာ] ကြည့်ပါ။ </div> | style="padding:0 0.5em;" | | style="width:55%; vertical-align:top; border:1px solid #abd5f5; background-color:#f1f5fc;" | <div style="border-bottom:1px solid #abd5f5; background-color:#d0e5f5; padding:0.2em 0.5em; font-size:110%;">[[File:Gnome-applications-utilities.svg|21px|link=|]] '''မှတ်သားဖွယ်ရာများ'''</div> <div style="border-bottom:1px solid #abd5f5; padding:0.4em 1em 0.3em;"> * စမ်းသပ်ကြည့်ချင်တယ်ဆိုရင် [[Wikipedia:Sandbox|ဒီစာမျက်နှာ]]ကို သုံးပြီး စာမျက်နှာတည်းဖြတ်မှုကို စမ်းသပ်နိုင်ပါတယ်။ * ဆောင်းပါးသစ်တစ်ပုဒ် စတင်ရေးသားချင်တယ်ဆိုရင် [[WP:YFA|သင်၏ ပထမဆုံးဆောင်းပါး]] စာမျက်နှာကို ဖတ်ကြည့်ပါ။ * ဆောင်းပါးသစ်အတွက် အမည်ပေးဖို့ အခက်အခဲရှိနေရင် [[Wikipedia:ဆောင်းပါးခေါင်းစဉ်များ|ဒီစာမျက်နှာကို]] ဖတ်ကြည့်ပါ။ * [[Help:ပုံတင်နည်းလမ်းညွှန်]] မှာ ပုံတင်နည်း၊ ထည့်သွင်းအသုံးပြုနည်းတွေ ရှင်းပြထားပါတယ်။ * [[Wikipedia:ပုံအသုံးပြုခြင်း မူဝါဒ|ပုံအသုံးပြုခြင်း မူဝါဒ]] က မြန်မာဝီကီပီးဒီးယားမှာ ဘယ်လိုပုံတွေ တင်သင့် မတင်သင့်ဆိုတာကို ဆုံးဖြတ်နိုင်ဖို့ ကူညီပေးပါလိမ့်မယ်။ * ကျေးဇူးပြုပြီးတော့ ဆွေးနွေးချက် စာမျက်နှာတွေမှာ &#126;&#126;&#126;&#126; ရိုက်ထည့်ပြီး သင့်အမည်ကို လက်မှတ်ထိုးပေးပါ။ * သင့်အကောင့်အတွက် [[Special:Preferences#mw-prefsection-gadgets|gadgets]] (custom features) ကိုလည်း အသုံးပြုနိုင်ပါတယ်။ * [[wiktionary:my:Wiktionary:သတ်ပုံ|သတ်ပုံကျမ်း]]မှာ စာလုံးပေါင်း၊ သတ်ပုံသတ်ညွှန်းများ စစ်နိုင်ပါတယ်။ </div> <div style="border-bottom:1px solid #abd5f5; background-color:#d0e5f5; padding:0.2em 0.5em; font-size:110%;">[[File:Tango Globe of Letters.svg|21px|link=| ]] '''Welcome!'''</div> <div style="padding:0.4em 1em 0.3em;"> [[File:Nice Cup of Tea.jpg|200px|right|မြန်မာဝီကီပီးဒီးယားမှ လှိုက်လှဲစွာ ကြိုဆိုပါတယ်။ မိတ်ဆွေ စိတ်ပါဝင်စားရာ ကဏ္ဍတွင် ပါဝင်၍ ဆောင်းပါး ရေးသားနိုင်ပါတယ်။]] Welcome to '''Myanmar Wikipedia'''! I hope you enjoy improving and editing this [[ဝီကီပီးဒီးယား|Wikipedia]] project. These pages are especially useful for those who are literate in Burmese. However, even experienced Wikipedians who don't know any Burmese have helped out with other things, such as updating images from Commons, so don't be afraid to improve the wiki any way you can! Remember, someone else can always come later and fix any changes you make that are not perfect. Thank you. </div> |}<!-- Template:Welcome --> --[[အသုံးပြုသူ:Welcome-Bot|Welcome-Bot]] ([[အသုံးပြုသူ ဆွေးနွေးချက်:Welcome-Bot|ဆွေးနွေး]]) ၁၃:၅၆၊ ၆ ဇွန် ၂၀၂၅ (UTC) 0khti8s99mgc3lyj232alvk8ihbz44s 3 270896 876658 2025-06-06T13:56:51Z Welcome-Bot 40494 ကြိုဆိုပါသည်! 876658 wikitext text/x-wiki == ဝီကီပီးဒီးယားမှ နွေးထွေးစွာ ကြိုဆိုပါတယ် Kophyoezaw ! == {| class="plainlinks" cellspacing="0" cellpadding="0" style="margin:0 0 1em; width:100%;" | style="width:45%; vertical-align:top; border:1px solid #fad67d; background-color:#faf6ed;" | <div style="border-bottom:1px solid #fad67d; background-color:#faecc8; padding:0.2em 0.5em; font-size:110%;">[[File:Gnome-colors-alacarte.svg|21px|link=|]] '''ပထမအဆင့် မိတ်ဆက်'''</div> <div style="border-bottom:1px solid #fad67d; padding:0.4em 1em 0.3em;"> [[Wikipedia:နိဒါန်း|ဝီကီပီးဒီးယား]]ရဲ့ '''[[Wikipedia:Five pillars|လမ်းစဉ်ငါးရပ်]]'''ကို ဦးစွာဖတ်ကြည့်ဖို့ အကြံပြုပါတယ်။ အကောင့်ကို မှတ်ပုံတင်ပြုလုပ်ပြီးတဲ့နောက် '''[[အကူအညီ:မိတ်ဆက်|မိတ်ဆက်ခြင်း]]''' နှင့် '''[[WP:FAQ|မေးလေ့ရှိသော မေးခွန်းများ]]''' က သင့်ကို အများကြီး အကူအညီပေးပါလိမ့်မယ်။ သူတို့တွေက ဝီကီပီးဒီးယားမှာ တည်းဖြတ်နည်းနဲ့ ရေးသားဟန်တွေ၊ အခြား သိသင့်တာတွေကို ပြောပြပေးသွားပါလိမ့်မယ်။ ဝီကီပီးဒီးယားမှာ ပါဝင်ဖို့ သင့်မှာ နည်းပညာဆိုင်ရာတွေ တတ်ကျွမ်းနေဖို့ မလိုပါဘူး။ ပါဝင်ဆောင်ရွက်တဲ့နေရာမှာ ''[[WP:BOLD|သတ္တိရှိပါ]]''။ ပြီးတော့ တခြားသူတွေအပေါ်မှာ ''ရိုးရိုးသားသား ပြုမူဆက်ဆံပါ''။ ဒီနေရာဟာ ''[[w:wiki|ဝီကီ]]'' ဖြစ်ပြီး အလွန့်အလွန် လွယ်ကူပါတယ်။ </div> <div style="border-bottom:1px solid #fad67d; background-color:#faecc8; padding:0.2em 0.5em; font-size:110%;">[[File:Help-browser.svg|21px|link=| ]] '''အကူအညီရယူခြင်း'''</div> <div style="padding:0.4em 1em 0.3em;"> * အကူအညီလိုရင် ဝီကီပီးဒီးယား [[Wikipedia:လက်ဖက်ရည်ဆိုင်|လက်ဖက်ရည်ဆိုင်]]မှာ ဒါမှမဟုတ် [[ဖေ့စ်ဘွတ်ခ်|Facebook]] ထဲက [http://www.facebook.com/groups/my.wikipedia မြန်မာဝီကီအဖွဲ့ရဲ့စာမျက်နှာ] မှာ ဝင်ရောက်မေးမြန်း ဆွေးနွေးနိုင်ပါတယ်။ * ဝီကီကို ဘယ်လိုစသုံးရမယ် ဆိုတာကိုတော့ [[Wikipedia:Cheatsheet|တည်းဖြတ်နည်း]] စာမျက်နှာမှာ ကြည့်ပါ။ * တည်းဖြတ်ခြင်းအကြောင်း နှိုက်နှိုက်ချွတ်ချွတ်လေ့လာချင်တယ် ဆိုရင်တော့ [[Wikipedia:ဆောင်းပါးများကို တည်းဖြတ်ခြင်း|ဒီစာမျက်နှာ]]ကို ဖတ်ကြည့်ပါ။ * မေးမြန်းစရာတွေ ရှိတယ်ဆိုရင် [[WP:Q|ဒီနေရာမှာ]] မေးမြန်းနိုင်ပါတယ်။ * သင့်အနေနဲ့ [[WP:Administrators|စီမံခန့်ခွဲသူ]]တစ်ဦးဦးကိုလည်း သူတို့ရဲ့ ဆွေးနွေးချက် စာမျက်နှာကနေတဆင့် ဆက်သွယ်နိုင်ပါတယ်။ * ယူနီကုဒ်ဖောင့် သွင်းဖို့ အခက်အခဲရှိရင် [https://unicodetoday.org/fonts/ ဒီမှာ] ကြည့်ပါ။ * ဘာကီးဘုတ် သုံးရမလဲ မသိရင် [https://unicodetoday.org/keyboards/ ဒီမှာ] ကြည့်ပါ။ </div> | style="padding:0 0.5em;" | | style="width:55%; vertical-align:top; border:1px solid #abd5f5; background-color:#f1f5fc;" | <div style="border-bottom:1px solid #abd5f5; background-color:#d0e5f5; padding:0.2em 0.5em; font-size:110%;">[[File:Gnome-applications-utilities.svg|21px|link=|]] '''မှတ်သားဖွယ်ရာများ'''</div> <div style="border-bottom:1px solid #abd5f5; padding:0.4em 1em 0.3em;"> * စမ်းသပ်ကြည့်ချင်တယ်ဆိုရင် [[Wikipedia:Sandbox|ဒီစာမျက်နှာ]]ကို သုံးပြီး စာမျက်နှာတည်းဖြတ်မှုကို စမ်းသပ်နိုင်ပါတယ်။ * ဆောင်းပါးသစ်တစ်ပုဒ် စတင်ရေးသားချင်တယ်ဆိုရင် [[WP:YFA|သင်၏ ပထမဆုံးဆောင်းပါး]] စာမျက်နှာကို ဖတ်ကြည့်ပါ။ * ဆောင်းပါးသစ်အတွက် အမည်ပေးဖို့ အခက်အခဲရှိနေရင် [[Wikipedia:ဆောင်းပါးခေါင်းစဉ်များ|ဒီစာမျက်နှာကို]] ဖတ်ကြည့်ပါ။ * [[Help:ပုံတင်နည်းလမ်းညွှန်]] မှာ ပုံတင်နည်း၊ ထည့်သွင်းအသုံးပြုနည်းတွေ ရှင်းပြထားပါတယ်။ * [[Wikipedia:ပုံအသုံးပြုခြင်း မူဝါဒ|ပုံအသုံးပြုခြင်း မူဝါဒ]] က မြန်မာဝီကီပီးဒီးယားမှာ ဘယ်လိုပုံတွေ တင်သင့် မတင်သင့်ဆိုတာကို ဆုံးဖြတ်နိုင်ဖို့ ကူညီပေးပါလိမ့်မယ်။ * ကျေးဇူးပြုပြီးတော့ ဆွေးနွေးချက် စာမျက်နှာတွေမှာ &#126;&#126;&#126;&#126; ရိုက်ထည့်ပြီး သင့်အမည်ကို လက်မှတ်ထိုးပေးပါ။ * သင့်အကောင့်အတွက် [[Special:Preferences#mw-prefsection-gadgets|gadgets]] (custom features) ကိုလည်း အသုံးပြုနိုင်ပါတယ်။ * [[wiktionary:my:Wiktionary:သတ်ပုံ|သတ်ပုံကျမ်း]]မှာ စာလုံးပေါင်း၊ သတ်ပုံသတ်ညွှန်းများ စစ်နိုင်ပါတယ်။ </div> <div style="border-bottom:1px solid #abd5f5; background-color:#d0e5f5; padding:0.2em 0.5em; font-size:110%;">[[File:Tango Globe of Letters.svg|21px|link=| ]] '''Welcome!'''</div> <div style="padding:0.4em 1em 0.3em;"> [[File:Nice Cup of Tea.jpg|200px|right|မြန်မာဝီကီပီးဒီးယားမှ လှိုက်လှဲစွာ ကြိုဆိုပါတယ်။ မိတ်ဆွေ စိတ်ပါဝင်စားရာ ကဏ္ဍတွင် ပါဝင်၍ ဆောင်းပါး ရေးသားနိုင်ပါတယ်။]] Welcome to '''Myanmar Wikipedia'''! I hope you enjoy improving and editing this [[ဝီကီပီးဒီးယား|Wikipedia]] project. These pages are especially useful for those who are literate in Burmese. However, even experienced Wikipedians who don't know any Burmese have helped out with other things, such as updating images from Commons, so don't be afraid to improve the wiki any way you can! Remember, someone else can always come later and fix any changes you make that are not perfect. Thank you. </div> |}<!-- Template:Welcome --> --[[အသုံးပြုသူ:Welcome-Bot|Welcome-Bot]] ([[အသုံးပြုသူ ဆွေးနွေးချက်:Welcome-Bot|ဆွေးနွေး]]) ၁၃:၅၆၊ ၆ ဇွန် ၂၀၂၅ (UTC) cix5k0t174gp260wtvpuqy5tdth0g4n 1 270897 876667 2025-06-06T14:53:31Z Ninjastrikers 22896 /* name */ အပိုင်းသစ် 876667 wikitext text/x-wiki == name == @[[အသုံးပြုသူ:KhantWiki|KhantWiki]] - ဒီနာမည်ကတော့ မဟုတ်သေးဘူးထင်တယ်။ အထူး နှစ်ခါထပ်နေတယ်။ "စစ်ဆင်ရေးအထူးတပ်ဖွဲ့ (တပ်မတော်)" ဆိုတာကမှ အဆင်ပြေဦးမယ်။ "မှန်ကန်ပြီး တရားဝင်ပုံစံ" ဆိုတဲ့နာမည်အတွက် source ရှိရင်ပေးပါ။ မဟုတ်ရင် မူလအမည် [https://www.facebook.com/photo.php?fbid=560273697361938&id=210114122377899&set=a.528380557217919 အကြမ်းဖက်နှိမ်နင်းရေးတပ်ဖွဲ့] ကိုပဲ ပြန်ပြောင်းပါမယ်။ [[User:Ninjastrikers|<span style="font-variant:small-caps;color:blue;font-family:century gothic;">Ninja<span style="color:red">✮</span>Strikers</span>]] ^{<span style="color:Red;font-size:85%;">«[[User talk:Ninjastrikers|☎]]»</span>} ၁၄:၅၃၊ ၆ ဇွန် ၂၀၂၅ (UTC) 3gpexxk0hovo3ipy1omhw1dx0bxwfdc 876682 876667 2025-06-06T16:20:52Z KhantWiki 115913 /* name */ အကြောင်းပြန်ခြင်း 876682 wikitext text/x-wiki == name == @[[အသုံးပြုသူ:KhantWiki|KhantWiki]] - ဒီနာမည်ကတော့ မဟုတ်သေးဘူးထင်တယ်။ အထူး နှစ်ခါထပ်နေတယ်။ "စစ်ဆင်ရေးအထူးတပ်ဖွဲ့ (တပ်မတော်)" ဆိုတာကမှ အဆင်ပြေဦးမယ်။ "မှန်ကန်ပြီး တရားဝင်ပုံစံ" ဆိုတဲ့နာမည်အတွက် source ရှိရင်ပေးပါ။ မဟုတ်ရင် မူလအမည် [https://www.facebook.com/photo.php?fbid=560273697361938&id=210114122377899&set=a.528380557217919 အကြမ်းဖက်နှိမ်နင်းရေးတပ်ဖွဲ့] ကိုပဲ ပြန်ပြောင်းပါမယ်။ [[User:Ninjastrikers|<span style="font-variant:small-caps;color:blue;font-family:century gothic;">Ninja<span style="color:red">✮</span>Strikers</span>]] ^{<span style="color:Red;font-size:85%;">«[[User talk:Ninjastrikers|☎]]»</span>} ၁၄:၅၃၊ ၆ ဇွန် ၂၀၂၅ (UTC) :မင်္ဂလာပါ Ko Ninjastrikers ရေ။ မြန်မာ့တပ်မတော်အထူးစစ်ဆင်ရေးအထူးတပ်ဖွဲ့ ကနှစ်ခုလုံးကအထူးပါနေရင်တာ့မှားမယ်ထင်တယ်။ အကို‌ြော်တဲ့ စစ်ဆင်ရေးအထူးတပ်ဖွဲ့ (တပ်မ‌တော်) လဲအဆင်ပြေပါတယ်။ အ‌ဆင်‌ြေပြီမှန်ကန်တဲ့နာမည်ပုံစုံကိုပဲကြိုက်တာ‌ွေလို့ရပါတယ်။ [[အသုံးပြုသူ:KhantWiki|KhantWiki]] ([[အသုံးပြုသူ ဆွေးနွေးချက်:KhantWiki|ဆွေးနွေး]]) ၁၆:၂၀၊ ၆ ဇွန် ၂၀၂၅ (UTC) iv3rqtobhmnk18zstriuo2p24507n9q 876687 876682 2025-06-06T16:58:32Z KhantWiki 115913 876687 wikitext text/x-wiki == name == @[[အသုံးပြုသူ:KhantWiki|KhantWiki]] - ဒီနာမည်ကတော့ မဟုတ်သေးဘူးထင်တယ်။ အထူး နှစ်ခါထပ်နေတယ်။ "စစ်ဆင်ရေးအထူးတပ်ဖွဲ့ (တပ်မတော်)" ဆိုတာကမှ အဆင်ပြေဦးမယ်။ "မှန်ကန်ပြီး တရားဝင်ပုံစံ" ဆိုတဲ့နာမည်အတွက် source ရှိရင်ပေးပါ။ မဟုတ်ရင် မူလအမည် [https://www.facebook.com/photo.php?fbid=560273697361938&id=210114122377899&set=a.528380557217919 အကြမ်းဖက်နှိမ်နင်းရေးတပ်ဖွဲ့] ကိုပဲ ပြန်ပြောင်းပါမယ်။ [[User:Ninjastrikers|<span style="font-variant:small-caps;color:blue;font-family:century gothic;">Ninja<span style="color:red">✮</span>Strikers</span>]] ^{<span style="color:Red;font-size:85%;">«[[User talk:Ninjastrikers|☎]]»</span>} ၁၄:၅၃၊ ၆ ဇွန် ၂၀၂၅ (UTC) :မင်္ဂလာပါ Ko Ninjastrikers ရေ။ မြန်မာ့တပ်မတော်အထူးစစ်ဆင်ရေးအထူးတပ်ဖွဲ့ ကနှစ်ခုလုံးကအထူးပါနေရင်တာ့မှားမယ်ထင်တယ်။ အကိုပြော်တဲ့ စစ်ဆင်ရေးအထူးတပ်ဖွဲ့ (တပ်မ‌တော်) လဲအဆင်ပြေပါတယ်။ အ‌ဆင်‌ပြေပြီမှန်ကန်တဲ့နာမည်ပုံစုံကိုပဲကြိုက်တာ‌ လို့ရပါတယ်။ [[အသုံးပြုသူ:KhantWiki|KhantWiki]] ([[အသုံးပြုသူ ဆွေးနွေးချက်:KhantWiki|ဆွေးနွေး]]) ၁၆:၂၀၊ ၆ ဇွန် ၂၀၂၅ (UTC) 0e8mq97a020gp2s7sjw1jrykvubv9hj 876688 876687 2025-06-06T17:02:36Z KhantWiki 115913 /* name */ 876688 wikitext text/x-wiki == name == @[[အသုံးပြုသူ:KhantWiki|KhantWiki]] - ဒီနာမည်ကတော့ မဟုတ်သေးဘူးထင်တယ်။ အထူး နှစ်ခါထပ်နေတယ်။ "စစ်ဆင်ရေးအထူးတပ်ဖွဲ့ (တပ်မတော်)" ဆိုတာကမှ အဆင်ပြေဦးမယ်။ "မှန်ကန်ပြီး တရားဝင်ပုံစံ" ဆိုတဲ့နာမည်အတွက် source ရှိရင်ပေးပါ။ မဟုတ်ရင် မူလအမည် [https://www.facebook.com/photo.php?fbid=560273697361938&id=210114122377899&set=a.528380557217919 အကြမ်းဖက်နှိမ်နင်းရေးတပ်ဖွဲ့] ကိုပဲ ပြန်ပြောင်းပါမယ်။ [[User:Ninjastrikers|<span style="font-variant:small-caps;color:blue;font-family:century gothic;">Ninja<span style="color:red">✮</span>Strikers</span>]] ^{<span style="color:Red;font-size:85%;">«[[User talk:Ninjastrikers|☎]]»</span>} ၁၄:၅၃၊ ၆ ဇွန် ၂၀၂၅ (UTC) :မင်္ဂလာပါ Ko Ninjastrikers ရေ။ မြန်မာ့တပ်မတော်အထူးစစ်ဆင်ရေးအထူးတပ်ဖွဲ့ ကနှစ်ခုလုံးကအထူးပါနေရင်တာ့မှားမယ်ထင်တယ်။ အကိုပြော်တဲ့ စစ်ဆင်ရေးအထူးတပ်ဖွဲ့ (တပ်မ‌တော်) လဲအဆင်ပြေပါတယ်။ အ‌ဆင်‌ပြေပြီမှန်ကန်တဲ့နာမည်ပုံစုံကိုပဲကြိုက်တာ‌ ရွေလို့ရပါတယ်။ [[အသုံးပြုသူ:KhantWiki|KhantWiki]] ([[အသုံးပြုသူ ဆွေးနွေးချက်:KhantWiki|ဆွေးနွေး]]) ၁၆:၂၀၊ ၆ ဇွန် ၂၀၂၅ (UTC) i15iz0bxlmr7ciuckkbtbuuheg96pwn 876689 876688 2025-06-06T17:09:21Z KhantWiki 115913 /* name */More name suggestions added. 876689 wikitext text/x-wiki == name == @[[အသုံးပြုသူ:KhantWiki|KhantWiki]] - ဒီနာမည်ကတော့ မဟုတ်သေးဘူးထင်တယ်။ အထူး နှစ်ခါထပ်နေတယ်။ "စစ်ဆင်ရေးအထူးတပ်ဖွဲ့ (တပ်မတော်)" ဆိုတာကမှ အဆင်ပြေဦးမယ်။ "မှန်ကန်ပြီး တရားဝင်ပုံစံ" ဆိုတဲ့နာမည်အတွက် source ရှိရင်ပေးပါ။ မဟုတ်ရင် မူလအမည် [https://www.facebook.com/photo.php?fbid=560273697361938&id=210114122377899&set=a.528380557217919 အကြမ်းဖက်နှိမ်နင်းရေးတပ်ဖွဲ့] ကိုပဲ ပြန်ပြောင်းပါမယ်။ [[User:Ninjastrikers|<span style="font-variant:small-caps;color:blue;font-family:century gothic;">Ninja<span style="color:red">✮</span>Strikers</span>]] ^{<span style="color:Red;font-size:85%;">«[[User talk:Ninjastrikers|☎]]»</span>} ၁၄:၅၃၊ ၆ ဇွန် ၂၀၂၅ (UTC) :မင်္ဂလာပါ Ko Ninjastrikers ရေ။ မြန်မာ့တပ်မတော်အထူးစစ်ဆင်ရေးအထူးတပ်ဖွဲ့ ကနှစ်ခုလုံးကအထူးပါနေရင်တာ့မှားမယ်ထင်တယ်။ အကိုပြော်တဲ့ စစ်ဆင်ရေးအထူးတပ်ဖွဲ့ (တပ်မ‌တော်)၊ မြန်မာ့တပ်‌မတော်အထူးစစ်ဆင်ရေးတပ်ဖွဲ့၊ မြန်မာ့တပ်မတော်စစ်ဆင်‌‌ရေးအထူးတပ်ဖွဲ့လဲအဆင်ပြေပါတယ်။ အ‌ဆင်‌ပြေပြီမှန်ကန်တဲ့နာမည်ပုံစုံကိုပဲကြိုက်တာ‌ ရွေလို့ရပါတယ်။ မြန်မာတပ်မတော်အထူးစစ်ဆင်ရေးတပ်ဖွဲ့ကိုသုံးတဲ့ sources တွေလဲတွေ့တယ် ဥပမာ Wikipedia မှာသုံးတာတစ်ခုတွေ့တယ်၊ ဒီဟာလေးပါ [[အမှတ် (၁) စစ်ဆင်ရေး အထူးအဖွဲ့]]။ People Spring မှာသုံးတာလဲတွေ့တယ် https://www.facebook.com/share/1EViqBxCeL/ BBC News Myanmar မှာလဲဒီစကားလုံးကိုသုံးထားတာတွေ့ရပါတယ် https://www.bbc.com/burmese/articles/c75zndy2grko [[အသုံးပြုသူ:KhantWiki|KhantWiki]] ([[အသုံးပြုသူ ဆွေးနွေးချက်:KhantWiki|ဆွေးနွေး]]) ၁၆:၂၀၊ ၆ ဇွန် ၂၀၂၅ (UTC) l8nab3vntr2no1kcda0q4kaey4v6rr8 876690 876689 2025-06-06T17:43:56Z Ninjastrikers 22896 /* name */ အကြောင်းပြန်ခြင်း 876690 wikitext text/x-wiki == name == @[[အသုံးပြုသူ:KhantWiki|KhantWiki]] - ဒီနာမည်ကတော့ မဟုတ်သေးဘူးထင်တယ်။ အထူး နှစ်ခါထပ်နေတယ်။ "စစ်ဆင်ရေးအထူးတပ်ဖွဲ့ (တပ်မတော်)" ဆိုတာကမှ အဆင်ပြေဦးမယ်။ "မှန်ကန်ပြီး တရားဝင်ပုံစံ" ဆိုတဲ့နာမည်အတွက် source ရှိရင်ပေးပါ။ မဟုတ်ရင် မူလအမည် [https://www.facebook.com/photo.php?fbid=560273697361938&id=210114122377899&set=a.528380557217919 အကြမ်းဖက်နှိမ်နင်းရေးတပ်ဖွဲ့] ကိုပဲ ပြန်ပြောင်းပါမယ်။ [[User:Ninjastrikers|<span style="font-variant:small-caps;color:blue;font-family:century gothic;">Ninja<span style="color:red">✮</span>Strikers</span>]] ^{<span style="color:Red;font-size:85%;">«[[User talk:Ninjastrikers|☎]]»</span>} ၁၄:၅၃၊ ၆ ဇွန် ၂၀၂၅ (UTC) :မင်္ဂလာပါ Ko Ninjastrikers ရေ။ မြန်မာ့တပ်မတော်အထူးစစ်ဆင်ရေးအထူးတပ်ဖွဲ့ ကနှစ်ခုလုံးကအထူးပါနေရင်တာ့မှားမယ်ထင်တယ်။ အကိုပြော်တဲ့ စစ်ဆင်ရေးအထူးတပ်ဖွဲ့ (တပ်မ‌တော်)၊ မြန်မာ့တပ်‌မတော်အထူးစစ်ဆင်ရေးတပ်ဖွဲ့၊ မြန်မာ့တပ်မတော်စစ်ဆင်‌‌ရေးအထူးတပ်ဖွဲ့လဲအဆင်ပြေပါတယ်။ အ‌ဆင်‌ပြေပြီမှန်ကန်တဲ့နာမည်ပုံစုံကိုပဲကြိုက်တာ‌ ရွေလို့ရပါတယ်။ မြန်မာတပ်မတော်အထူးစစ်ဆင်ရေးတပ်ဖွဲ့ကိုသုံးတဲ့ sources တွေလဲတွေ့တယ် ဥပမာ Wikipedia မှာသုံးတာတစ်ခုတွေ့တယ်၊ ဒီဟာလေးပါ [[အမှတ် (၁) စစ်ဆင်ရေး အထူးအဖွဲ့]]။ People Spring မှာသုံးတာလဲတွေ့တယ် https://www.facebook.com/share/1EViqBxCeL/ BBC News Myanmar မှာလဲဒီစကားလုံးကိုသုံးထားတာတွေ့ရပါတယ် https://www.bbc.com/burmese/articles/c75zndy2grko [[အသုံးပြုသူ:KhantWiki|KhantWiki]] ([[အသုံးပြုသူ ဆွေးနွေးချက်:KhantWiki|ဆွေးနွေး]]) ၁၆:၂၀၊ ၆ ဇွန် ၂၀၂၅ (UTC) ::@[[အသုံးပြုသူ:KhantWiki|KhantWiki]]; စစ်ဆင်ရေး အထူးအဖွဲ့ ဆိုတာက Bureau of Special Operations ကို ပြောတာပါ။ SOTF နဲ့ မတူပါဘူး။ ရှာတွေ့ရသလောက် SOTF ကို အကြမ်းဖက်နှိမ်နင်းရေးတပ်ဖွဲ့ နဲ့ အထူးတာဝန်တပ်ဖွဲ့ လို့ပဲ သုံးထားတာတွေ့ပါတယ်။ (See [https://www.facebook.com/permalink.php?story_fbid=pfbid0UvWHuhV9E4hrB5ANoPNeNPBukED97nKiZA4u1qJUVLUJKFRK7BufNkJem7kWYxjsl&id=815963838539503], [https://www.facebook.com/photo.php?fbid=560273697361938&id=210114122377899&set=a.528380557217919], [https://www.gnlm.com.mm/combat-against-terrorism-in-unity/] & [https://www.moi.gov.mm/article/42852]). People Spring မှာဖော်ပြထားတာက NUG ဖက်က တပ်ဖွဲ့နာမည်ပါ။ [[User:Ninjastrikers|<span style="font-variant:small-caps;color:blue;font-family:century gothic;">Ninja<span style="color:red">✮</span>Strikers</span>]] ^{<span style="color:Red;font-size:85%;">«[[User talk:Ninjastrikers|☎]]»</span>} ၁၇:၄၃၊ ၆ ဇွန် ၂၀၂၅ (UTC) i4aoaq3bkqwq130nj32obakezoq8vek 3 270898 876669 2025-06-06T14:57:01Z Welcome-Bot 40494 ကြိုဆိုပါသည်! 876669 wikitext text/x-wiki == ဝီကီပီးဒီးယားမှ နွေးထွေးစွာ ကြိုဆိုပါတယ် Shinewathan ! == {| class="plainlinks" cellspacing="0" cellpadding="0" style="margin:0 0 1em; width:100%;" | style="width:45%; vertical-align:top; border:1px solid #fad67d; background-color:#faf6ed;" | <div style="border-bottom:1px solid #fad67d; background-color:#faecc8; padding:0.2em 0.5em; font-size:110%;">[[File:Gnome-colors-alacarte.svg|21px|link=|]] '''ပထမအဆင့် မိတ်ဆက်'''</div> <div style="border-bottom:1px solid #fad67d; padding:0.4em 1em 0.3em;"> [[Wikipedia:နိဒါန်း|ဝီကီပီးဒီးယား]]ရဲ့ '''[[Wikipedia:Five pillars|လမ်းစဉ်ငါးရပ်]]'''ကို ဦးစွာဖတ်ကြည့်ဖို့ အကြံပြုပါတယ်။ အကောင့်ကို မှတ်ပုံတင်ပြုလုပ်ပြီးတဲ့နောက် '''[[အကူအညီ:မိတ်ဆက်|မိတ်ဆက်ခြင်း]]''' နှင့် '''[[WP:FAQ|မေးလေ့ရှိသော မေးခွန်းများ]]''' က သင့်ကို အများကြီး အကူအညီပေးပါလိမ့်မယ်။ သူတို့တွေက ဝီကီပီးဒီးယားမှာ တည်းဖြတ်နည်းနဲ့ ရေးသားဟန်တွေ၊ အခြား သိသင့်တာတွေကို ပြောပြပေးသွားပါလိမ့်မယ်။ ဝီကီပီးဒီးယားမှာ ပါဝင်ဖို့ သင့်မှာ နည်းပညာဆိုင်ရာတွေ တတ်ကျွမ်းနေဖို့ မလိုပါဘူး။ ပါဝင်ဆောင်ရွက်တဲ့နေရာမှာ ''[[WP:BOLD|သတ္တိရှိပါ]]''။ ပြီးတော့ တခြားသူတွေအပေါ်မှာ ''ရိုးရိုးသားသား ပြုမူဆက်ဆံပါ''။ ဒီနေရာဟာ ''[[w:wiki|ဝီကီ]]'' ဖြစ်ပြီး အလွန့်အလွန် လွယ်ကူပါတယ်။ </div> <div style="border-bottom:1px solid #fad67d; background-color:#faecc8; padding:0.2em 0.5em; font-size:110%;">[[File:Help-browser.svg|21px|link=| ]] '''အကူအညီရယူခြင်း'''</div> <div style="padding:0.4em 1em 0.3em;"> * အကူအညီလိုရင် ဝီကီပီးဒီးယား [[Wikipedia:လက်ဖက်ရည်ဆိုင်|လက်ဖက်ရည်ဆိုင်]]မှာ ဒါမှမဟုတ် [[ဖေ့စ်ဘွတ်ခ်|Facebook]] ထဲက [http://www.facebook.com/groups/my.wikipedia မြန်မာဝီကီအဖွဲ့ရဲ့စာမျက်နှာ] မှာ ဝင်ရောက်မေးမြန်း ဆွေးနွေးနိုင်ပါတယ်။ * ဝီကီကို ဘယ်လိုစသုံးရမယ် ဆိုတာကိုတော့ [[Wikipedia:Cheatsheet|တည်းဖြတ်နည်း]] စာမျက်နှာမှာ ကြည့်ပါ။ * တည်းဖြတ်ခြင်းအကြောင်း နှိုက်နှိုက်ချွတ်ချွတ်လေ့လာချင်တယ် ဆိုရင်တော့ [[Wikipedia:ဆောင်းပါးများကို တည်းဖြတ်ခြင်း|ဒီစာမျက်နှာ]]ကို ဖတ်ကြည့်ပါ။ * မေးမြန်းစရာတွေ ရှိတယ်ဆိုရင် [[WP:Q|ဒီနေရာမှာ]] မေးမြန်းနိုင်ပါတယ်။ * သင့်အနေနဲ့ [[WP:Administrators|စီမံခန့်ခွဲသူ]]တစ်ဦးဦးကိုလည်း သူတို့ရဲ့ ဆွေးနွေးချက် စာမျက်နှာကနေတဆင့် ဆက်သွယ်နိုင်ပါတယ်။ * ယူနီကုဒ်ဖောင့် သွင်းဖို့ အခက်အခဲရှိရင် [https://unicodetoday.org/fonts/ ဒီမှာ] ကြည့်ပါ။ * ဘာကီးဘုတ် သုံးရမလဲ မသိရင် [https://unicodetoday.org/keyboards/ ဒီမှာ] ကြည့်ပါ။ </div> | style="padding:0 0.5em;" | | style="width:55%; vertical-align:top; border:1px solid #abd5f5; background-color:#f1f5fc;" | <div style="border-bottom:1px solid #abd5f5; background-color:#d0e5f5; padding:0.2em 0.5em; font-size:110%;">[[File:Gnome-applications-utilities.svg|21px|link=|]] '''မှတ်သားဖွယ်ရာများ'''</div> <div style="border-bottom:1px solid #abd5f5; padding:0.4em 1em 0.3em;"> * စမ်းသပ်ကြည့်ချင်တယ်ဆိုရင် [[Wikipedia:Sandbox|ဒီစာမျက်နှာ]]ကို သုံးပြီး စာမျက်နှာတည်းဖြတ်မှုကို စမ်းသပ်နိုင်ပါတယ်။ * ဆောင်းပါးသစ်တစ်ပုဒ် စတင်ရေးသားချင်တယ်ဆိုရင် [[WP:YFA|သင်၏ ပထမဆုံးဆောင်းပါး]] စာမျက်နှာကို ဖတ်ကြည့်ပါ။ * ဆောင်းပါးသစ်အတွက် အမည်ပေးဖို့ အခက်အခဲရှိနေရင် [[Wikipedia:ဆောင်းပါးခေါင်းစဉ်များ|ဒီစာမျက်နှာကို]] ဖတ်ကြည့်ပါ။ * [[Help:ပုံတင်နည်းလမ်းညွှန်]] မှာ ပုံတင်နည်း၊ ထည့်သွင်းအသုံးပြုနည်းတွေ ရှင်းပြထားပါတယ်။ * [[Wikipedia:ပုံအသုံးပြုခြင်း မူဝါဒ|ပုံအသုံးပြုခြင်း မူဝါဒ]] က မြန်မာဝီကီပီးဒီးယားမှာ ဘယ်လိုပုံတွေ တင်သင့် မတင်သင့်ဆိုတာကို ဆုံးဖြတ်နိုင်ဖို့ ကူညီပေးပါလိမ့်မယ်။ * ကျေးဇူးပြုပြီးတော့ ဆွေးနွေးချက် စာမျက်နှာတွေမှာ &#126;&#126;&#126;&#126; ရိုက်ထည့်ပြီး သင့်အမည်ကို လက်မှတ်ထိုးပေးပါ။ * သင့်အကောင့်အတွက် [[Special:Preferences#mw-prefsection-gadgets|gadgets]] (custom features) ကိုလည်း အသုံးပြုနိုင်ပါတယ်။ * [[wiktionary:my:Wiktionary:သတ်ပုံ|သတ်ပုံကျမ်း]]မှာ စာလုံးပေါင်း၊ သတ်ပုံသတ်ညွှန်းများ စစ်နိုင်ပါတယ်။ </div> <div style="border-bottom:1px solid #abd5f5; background-color:#d0e5f5; padding:0.2em 0.5em; font-size:110%;">[[File:Tango Globe of Letters.svg|21px|link=| ]] '''Welcome!'''</div> <div style="padding:0.4em 1em 0.3em;"> [[File:Nice Cup of Tea.jpg|200px|right|မြန်မာဝီကီပီးဒီးယားမှ လှိုက်လှဲစွာ ကြိုဆိုပါတယ်။ မိတ်ဆွေ စိတ်ပါဝင်စားရာ ကဏ္ဍတွင် ပါဝင်၍ ဆောင်းပါး ရေးသားနိုင်ပါတယ်။]] Welcome to '''Myanmar Wikipedia'''! I hope you enjoy improving and editing this [[ဝီကီပီးဒီးယား|Wikipedia]] project. These pages are especially useful for those who are literate in Burmese. However, even experienced Wikipedians who don't know any Burmese have helped out with other things, such as updating images from Commons, so don't be afraid to improve the wiki any way you can! Remember, someone else can always come later and fix any changes you make that are not perfect. Thank you. </div> |}<!-- Template:Welcome --> --[[အသုံးပြုသူ:Welcome-Bot|Welcome-Bot]] ([[အသုံးပြုသူ ဆွေးနွေးချက်:Welcome-Bot|ဆွေးနွေး]]) ၁၄:၅၇၊ ၆ ဇွန် ၂၀၂၅ (UTC) tjvj0zjit768rhsfnjb4j8f3v38asda 3 270899 876670 2025-06-06T14:57:11Z Welcome-Bot 40494 ကြိုဆိုပါသည်! 876670 wikitext text/x-wiki == ဝီကီပီးဒီးယားမှ နွေးထွေးစွာ ကြိုဆိုပါတယ် Apleg Peg ! == {| class="plainlinks" cellspacing="0" cellpadding="0" style="margin:0 0 1em; width:100%;" | style="width:45%; vertical-align:top; border:1px solid #fad67d; background-color:#faf6ed;" | <div style="border-bottom:1px solid #fad67d; background-color:#faecc8; padding:0.2em 0.5em; font-size:110%;">[[File:Gnome-colors-alacarte.svg|21px|link=|]] '''ပထမအဆင့် မိတ်ဆက်'''</div> <div style="border-bottom:1px solid #fad67d; padding:0.4em 1em 0.3em;"> [[Wikipedia:နိဒါန်း|ဝီကီပီးဒီးယား]]ရဲ့ '''[[Wikipedia:Five pillars|လမ်းစဉ်ငါးရပ်]]'''ကို ဦးစွာဖတ်ကြည့်ဖို့ အကြံပြုပါတယ်။ အကောင့်ကို မှတ်ပုံတင်ပြုလုပ်ပြီးတဲ့နောက် '''[[အကူအညီ:မိတ်ဆက်|မိတ်ဆက်ခြင်း]]''' နှင့် '''[[WP:FAQ|မေးလေ့ရှိသော မေးခွန်းများ]]''' က သင့်ကို အများကြီး အကူအညီပေးပါလိမ့်မယ်။ သူတို့တွေက ဝီကီပီးဒီးယားမှာ တည်းဖြတ်နည်းနဲ့ ရေးသားဟန်တွေ၊ အခြား သိသင့်တာတွေကို ပြောပြပေးသွားပါလိမ့်မယ်။ ဝီကီပီးဒီးယားမှာ ပါဝင်ဖို့ သင့်မှာ နည်းပညာဆိုင်ရာတွေ တတ်ကျွမ်းနေဖို့ မလိုပါဘူး။ ပါဝင်ဆောင်ရွက်တဲ့နေရာမှာ ''[[WP:BOLD|သတ္တိရှိပါ]]''။ ပြီးတော့ တခြားသူတွေအပေါ်မှာ ''ရိုးရိုးသားသား ပြုမူဆက်ဆံပါ''။ ဒီနေရာဟာ ''[[w:wiki|ဝီကီ]]'' ဖြစ်ပြီး အလွန့်အလွန် လွယ်ကူပါတယ်။ </div> <div style="border-bottom:1px solid #fad67d; background-color:#faecc8; padding:0.2em 0.5em; font-size:110%;">[[File:Help-browser.svg|21px|link=| ]] '''အကူအညီရယူခြင်း'''</div> <div style="padding:0.4em 1em 0.3em;"> * အကူအညီလိုရင် ဝီကီပီးဒီးယား [[Wikipedia:လက်ဖက်ရည်ဆိုင်|လက်ဖက်ရည်ဆိုင်]]မှာ ဒါမှမဟုတ် [[ဖေ့စ်ဘွတ်ခ်|Facebook]] ထဲက [http://www.facebook.com/groups/my.wikipedia မြန်မာဝီကီအဖွဲ့ရဲ့စာမျက်နှာ] မှာ ဝင်ရောက်မေးမြန်း ဆွေးနွေးနိုင်ပါတယ်။ * ဝီကီကို ဘယ်လိုစသုံးရမယ် ဆိုတာကိုတော့ [[Wikipedia:Cheatsheet|တည်းဖြတ်နည်း]] စာမျက်နှာမှာ ကြည့်ပါ။ * တည်းဖြတ်ခြင်းအကြောင်း နှိုက်နှိုက်ချွတ်ချွတ်လေ့လာချင်တယ် ဆိုရင်တော့ [[Wikipedia:ဆောင်းပါးများကို တည်းဖြတ်ခြင်း|ဒီစာမျက်နှာ]]ကို ဖတ်ကြည့်ပါ။ * မေးမြန်းစရာတွေ ရှိတယ်ဆိုရင် [[WP:Q|ဒီနေရာမှာ]] မေးမြန်းနိုင်ပါတယ်။ * သင့်အနေနဲ့ [[WP:Administrators|စီမံခန့်ခွဲသူ]]တစ်ဦးဦးကိုလည်း သူတို့ရဲ့ ဆွေးနွေးချက် စာမျက်နှာကနေတဆင့် ဆက်သွယ်နိုင်ပါတယ်။ * ယူနီကုဒ်ဖောင့် သွင်းဖို့ အခက်အခဲရှိရင် [https://unicodetoday.org/fonts/ ဒီမှာ] ကြည့်ပါ။ * ဘာကီးဘုတ် သုံးရမလဲ မသိရင် [https://unicodetoday.org/keyboards/ ဒီမှာ] ကြည့်ပါ။ </div> | style="padding:0 0.5em;" | | style="width:55%; vertical-align:top; border:1px solid #abd5f5; background-color:#f1f5fc;" | <div style="border-bottom:1px solid #abd5f5; background-color:#d0e5f5; padding:0.2em 0.5em; font-size:110%;">[[File:Gnome-applications-utilities.svg|21px|link=|]] '''မှတ်သားဖွယ်ရာများ'''</div> <div style="border-bottom:1px solid #abd5f5; padding:0.4em 1em 0.3em;"> * စမ်းသပ်ကြည့်ချင်တယ်ဆိုရင် [[Wikipedia:Sandbox|ဒီစာမျက်နှာ]]ကို သုံးပြီး စာမျက်နှာတည်းဖြတ်မှုကို စမ်းသပ်နိုင်ပါတယ်။ * ဆောင်းပါးသစ်တစ်ပုဒ် စတင်ရေးသားချင်တယ်ဆိုရင် [[WP:YFA|သင်၏ ပထမဆုံးဆောင်းပါး]] စာမျက်နှာကို ဖတ်ကြည့်ပါ။ * ဆောင်းပါးသစ်အတွက် အမည်ပေးဖို့ အခက်အခဲရှိနေရင် [[Wikipedia:ဆောင်းပါးခေါင်းစဉ်များ|ဒီစာမျက်နှာကို]] ဖတ်ကြည့်ပါ။ * [[Help:ပုံတင်နည်းလမ်းညွှန်]] မှာ ပုံတင်နည်း၊ ထည့်သွင်းအသုံးပြုနည်းတွေ ရှင်းပြထားပါတယ်။ * [[Wikipedia:ပုံအသုံးပြုခြင်း မူဝါဒ|ပုံအသုံးပြုခြင်း မူဝါဒ]] က မြန်မာဝီကီပီးဒီးယားမှာ ဘယ်လိုပုံတွေ တင်သင့် မတင်သင့်ဆိုတာကို ဆုံးဖြတ်နိုင်ဖို့ ကူညီပေးပါလိမ့်မယ်။ * ကျေးဇူးပြုပြီးတော့ ဆွေးနွေးချက် စာမျက်နှာတွေမှာ &#126;&#126;&#126;&#126; ရိုက်ထည့်ပြီး သင့်အမည်ကို လက်မှတ်ထိုးပေးပါ။ * သင့်အကောင့်အတွက် [[Special:Preferences#mw-prefsection-gadgets|gadgets]] (custom features) ကိုလည်း အသုံးပြုနိုင်ပါတယ်။ * [[wiktionary:my:Wiktionary:သတ်ပုံ|သတ်ပုံကျမ်း]]မှာ စာလုံးပေါင်း၊ သတ်ပုံသတ်ညွှန်းများ စစ်နိုင်ပါတယ်။ </div> <div style="border-bottom:1px solid #abd5f5; background-color:#d0e5f5; padding:0.2em 0.5em; font-size:110%;">[[File:Tango Globe of Letters.svg|21px|link=| ]] '''Welcome!'''</div> <div style="padding:0.4em 1em 0.3em;"> [[File:Nice Cup of Tea.jpg|200px|right|မြန်မာဝီကီပီးဒီးယားမှ လှိုက်လှဲစွာ ကြိုဆိုပါတယ်။ မိတ်ဆွေ စိတ်ပါဝင်စားရာ ကဏ္ဍတွင် ပါဝင်၍ ဆောင်းပါး ရေးသားနိုင်ပါတယ်။]] Welcome to '''Myanmar Wikipedia'''! I hope you enjoy improving and editing this [[ဝီကီပီးဒီးယား|Wikipedia]] project. These pages are especially useful for those who are literate in Burmese. However, even experienced Wikipedians who don't know any Burmese have helped out with other things, such as updating images from Commons, so don't be afraid to improve the wiki any way you can! Remember, someone else can always come later and fix any changes you make that are not perfect. Thank you. </div> |}<!-- Template:Welcome --> --[[အသုံးပြုသူ:Welcome-Bot|Welcome-Bot]] ([[အသုံးပြုသူ ဆွေးနွေးချက်:Welcome-Bot|ဆွေးနွေး]]) ၁၄:၅၇၊ ၆ ဇွန် ၂၀၂၅ (UTC) ksb7p78awrhcnic3plhkjtuejtnwehj 3 270900 876671 2025-06-06T14:57:21Z Welcome-Bot 40494 ကြိုဆိုပါသည်! 876671 wikitext text/x-wiki == ဝီကီပီးဒီးယားမှ နွေးထွေးစွာ ကြိုဆိုပါတယ် Bryski 25 ! == {| class="plainlinks" cellspacing="0" cellpadding="0" style="margin:0 0 1em; width:100%;" | style="width:45%; vertical-align:top; border:1px solid #fad67d; background-color:#faf6ed;" | <div style="border-bottom:1px solid #fad67d; background-color:#faecc8; padding:0.2em 0.5em; font-size:110%;">[[File:Gnome-colors-alacarte.svg|21px|link=|]] '''ပထမအဆင့် မိတ်ဆက်'''</div> <div style="border-bottom:1px solid #fad67d; padding:0.4em 1em 0.3em;"> [[Wikipedia:နိဒါန်း|ဝီကီပီးဒီးယား]]ရဲ့ '''[[Wikipedia:Five pillars|လမ်းစဉ်ငါးရပ်]]'''ကို ဦးစွာဖတ်ကြည့်ဖို့ အကြံပြုပါတယ်။ အကောင့်ကို မှတ်ပုံတင်ပြုလုပ်ပြီးတဲ့နောက် '''[[အကူအညီ:မိတ်ဆက်|မိတ်ဆက်ခြင်း]]''' နှင့် '''[[WP:FAQ|မေးလေ့ရှိသော မေးခွန်းများ]]''' က သင့်ကို အများကြီး အကူအညီပေးပါလိမ့်မယ်။ သူတို့တွေက ဝီကီပီးဒီးယားမှာ တည်းဖြတ်နည်းနဲ့ ရေးသားဟန်တွေ၊ အခြား သိသင့်တာတွေကို ပြောပြပေးသွားပါလိမ့်မယ်။ ဝီကီပီးဒီးယားမှာ ပါဝင်ဖို့ သင့်မှာ နည်းပညာဆိုင်ရာတွေ တတ်ကျွမ်းနေဖို့ မလိုပါဘူး။ ပါဝင်ဆောင်ရွက်တဲ့နေရာမှာ ''[[WP:BOLD|သတ္တိရှိပါ]]''။ ပြီးတော့ တခြားသူတွေအပေါ်မှာ ''ရိုးရိုးသားသား ပြုမူဆက်ဆံပါ''။ ဒီနေရာဟာ ''[[w:wiki|ဝီကီ]]'' ဖြစ်ပြီး အလွန့်အလွန် လွယ်ကူပါတယ်။ </div> <div style="border-bottom:1px solid #fad67d; background-color:#faecc8; padding:0.2em 0.5em; font-size:110%;">[[File:Help-browser.svg|21px|link=| ]] '''အကူအညီရယူခြင်း'''</div> <div style="padding:0.4em 1em 0.3em;"> * အကူအညီလိုရင် ဝီကီပီးဒီးယား [[Wikipedia:လက်ဖက်ရည်ဆိုင်|လက်ဖက်ရည်ဆိုင်]]မှာ ဒါမှမဟုတ် [[ဖေ့စ်ဘွတ်ခ်|Facebook]] ထဲက [http://www.facebook.com/groups/my.wikipedia မြန်မာဝီကီအဖွဲ့ရဲ့စာမျက်နှာ] မှာ ဝင်ရောက်မေးမြန်း ဆွေးနွေးနိုင်ပါတယ်။ * ဝီကီကို ဘယ်လိုစသုံးရမယ် ဆိုတာကိုတော့ [[Wikipedia:Cheatsheet|တည်းဖြတ်နည်း]] စာမျက်နှာမှာ ကြည့်ပါ။ * တည်းဖြတ်ခြင်းအကြောင်း နှိုက်နှိုက်ချွတ်ချွတ်လေ့လာချင်တယ် ဆိုရင်တော့ [[Wikipedia:ဆောင်းပါးများကို တည်းဖြတ်ခြင်း|ဒီစာမျက်နှာ]]ကို ဖတ်ကြည့်ပါ။ * မေးမြန်းစရာတွေ ရှိတယ်ဆိုရင် [[WP:Q|ဒီနေရာမှာ]] မေးမြန်းနိုင်ပါတယ်။ * သင့်အနေနဲ့ [[WP:Administrators|စီမံခန့်ခွဲသူ]]တစ်ဦးဦးကိုလည်း သူတို့ရဲ့ ဆွေးနွေးချက် စာမျက်နှာကနေတဆင့် ဆက်သွယ်နိုင်ပါတယ်။ * ယူနီကုဒ်ဖောင့် သွင်းဖို့ အခက်အခဲရှိရင် [https://unicodetoday.org/fonts/ ဒီမှာ] ကြည့်ပါ။ * ဘာကီးဘုတ် သုံးရမလဲ မသိရင် [https://unicodetoday.org/keyboards/ ဒီမှာ] ကြည့်ပါ။ </div> | style="padding:0 0.5em;" | | style="width:55%; vertical-align:top; border:1px solid #abd5f5; background-color:#f1f5fc;" | <div style="border-bottom:1px solid #abd5f5; background-color:#d0e5f5; padding:0.2em 0.5em; font-size:110%;">[[File:Gnome-applications-utilities.svg|21px|link=|]] '''မှတ်သားဖွယ်ရာများ'''</div> <div style="border-bottom:1px solid #abd5f5; padding:0.4em 1em 0.3em;"> * စမ်းသပ်ကြည့်ချင်တယ်ဆိုရင် [[Wikipedia:Sandbox|ဒီစာမျက်နှာ]]ကို သုံးပြီး စာမျက်နှာတည်းဖြတ်မှုကို စမ်းသပ်နိုင်ပါတယ်။ * ဆောင်းပါးသစ်တစ်ပုဒ် စတင်ရေးသားချင်တယ်ဆိုရင် [[WP:YFA|သင်၏ ပထမဆုံးဆောင်းပါး]] စာမျက်နှာကို ဖတ်ကြည့်ပါ။ * ဆောင်းပါးသစ်အတွက် အမည်ပေးဖို့ အခက်အခဲရှိနေရင် [[Wikipedia:ဆောင်းပါးခေါင်းစဉ်များ|ဒီစာမျက်နှာကို]] ဖတ်ကြည့်ပါ။ * [[Help:ပုံတင်နည်းလမ်းညွှန်]] မှာ ပုံတင်နည်း၊ ထည့်သွင်းအသုံးပြုနည်းတွေ ရှင်းပြထားပါတယ်။ * [[Wikipedia:ပုံအသုံးပြုခြင်း မူဝါဒ|ပုံအသုံးပြုခြင်း မူဝါဒ]] က မြန်မာဝီကီပီးဒီးယားမှာ ဘယ်လိုပုံတွေ တင်သင့် မတင်သင့်ဆိုတာကို ဆုံးဖြတ်နိုင်ဖို့ ကူညီပေးပါလိမ့်မယ်။ * ကျေးဇူးပြုပြီးတော့ ဆွေးနွေးချက် စာမျက်နှာတွေမှာ &#126;&#126;&#126;&#126; ရိုက်ထည့်ပြီး သင့်အမည်ကို လက်မှတ်ထိုးပေးပါ။ * သင့်အကောင့်အတွက် [[Special:Preferences#mw-prefsection-gadgets|gadgets]] (custom features) ကိုလည်း အသုံးပြုနိုင်ပါတယ်။ * [[wiktionary:my:Wiktionary:သတ်ပုံ|သတ်ပုံကျမ်း]]မှာ စာလုံးပေါင်း၊ သတ်ပုံသတ်ညွှန်းများ စစ်နိုင်ပါတယ်။ </div> <div style="border-bottom:1px solid #abd5f5; background-color:#d0e5f5; padding:0.2em 0.5em; font-size:110%;">[[File:Tango Globe of Letters.svg|21px|link=| ]] '''Welcome!'''</div> <div style="padding:0.4em 1em 0.3em;"> [[File:Nice Cup of Tea.jpg|200px|right|မြန်မာဝီကီပီးဒီးယားမှ လှိုက်လှဲစွာ ကြိုဆိုပါတယ်။ မိတ်ဆွေ စိတ်ပါဝင်စားရာ ကဏ္ဍတွင် ပါဝင်၍ ဆောင်းပါး ရေးသားနိုင်ပါတယ်။]] Welcome to '''Myanmar Wikipedia'''! I hope you enjoy improving and editing this [[ဝီကီပီးဒီးယား|Wikipedia]] project. These pages are especially useful for those who are literate in Burmese. However, even experienced Wikipedians who don't know any Burmese have helped out with other things, such as updating images from Commons, so don't be afraid to improve the wiki any way you can! Remember, someone else can always come later and fix any changes you make that are not perfect. Thank you. </div> |}<!-- Template:Welcome --> --[[အသုံးပြုသူ:Welcome-Bot|Welcome-Bot]] ([[အသုံးပြုသူ ဆွေးနွေးချက်:Welcome-Bot|ဆွေးနွေး]]) ၁၄:၅၇၊ ၆ ဇွန် ၂၀၂၅ (UTC) l8r5yumu8c4taf5ekokblpemdjchtal 3 270901 876676 2025-06-06T15:57:32Z Welcome-Bot 40494 ကြိုဆိုပါသည်! 876676 wikitext text/x-wiki == ဝီကီပီးဒီးယားမှ နွေးထွေးစွာ ကြိုဆိုပါတယ် Nannhtethtethtun ! == {| class="plainlinks" cellspacing="0" cellpadding="0" style="margin:0 0 1em; width:100%;" | style="width:45%; vertical-align:top; border:1px solid #fad67d; background-color:#faf6ed;" | <div style="border-bottom:1px solid #fad67d; background-color:#faecc8; padding:0.2em 0.5em; font-size:110%;">[[File:Gnome-colors-alacarte.svg|21px|link=|]] '''ပထမအဆင့် မိတ်ဆက်'''</div> <div style="border-bottom:1px solid #fad67d; padding:0.4em 1em 0.3em;"> [[Wikipedia:နိဒါန်း|ဝီကီပီးဒီးယား]]ရဲ့ '''[[Wikipedia:Five pillars|လမ်းစဉ်ငါးရပ်]]'''ကို ဦးစွာဖတ်ကြည့်ဖို့ အကြံပြုပါတယ်။ အကောင့်ကို မှတ်ပုံတင်ပြုလုပ်ပြီးတဲ့နောက် '''[[အကူအညီ:မိတ်ဆက်|မိတ်ဆက်ခြင်း]]''' နှင့် '''[[WP:FAQ|မေးလေ့ရှိသော မေးခွန်းများ]]''' က သင့်ကို အများကြီး အကူအညီပေးပါလိမ့်မယ်။ သူတို့တွေက ဝီကီပီးဒီးယားမှာ တည်းဖြတ်နည်းနဲ့ ရေးသားဟန်တွေ၊ အခြား သိသင့်တာတွေကို ပြောပြပေးသွားပါလိမ့်မယ်။ ဝီကီပီးဒီးယားမှာ ပါဝင်ဖို့ သင့်မှာ နည်းပညာဆိုင်ရာတွေ တတ်ကျွမ်းနေဖို့ မလိုပါဘူး။ ပါဝင်ဆောင်ရွက်တဲ့နေရာမှာ ''[[WP:BOLD|သတ္တိရှိပါ]]''။ ပြီးတော့ တခြားသူတွေအပေါ်မှာ ''ရိုးရိုးသားသား ပြုမူဆက်ဆံပါ''။ ဒီနေရာဟာ ''[[w:wiki|ဝီကီ]]'' ဖြစ်ပြီး အလွန့်အလွန် လွယ်ကူပါတယ်။ </div> <div style="border-bottom:1px solid #fad67d; background-color:#faecc8; padding:0.2em 0.5em; font-size:110%;">[[File:Help-browser.svg|21px|link=| ]] '''အကူအညီရယူခြင်း'''</div> <div style="padding:0.4em 1em 0.3em;"> * အကူအညီလိုရင် ဝီကီပီးဒီးယား [[Wikipedia:လက်ဖက်ရည်ဆိုင်|လက်ဖက်ရည်ဆိုင်]]မှာ ဒါမှမဟုတ် [[ဖေ့စ်ဘွတ်ခ်|Facebook]] ထဲက [http://www.facebook.com/groups/my.wikipedia မြန်မာဝီကီအဖွဲ့ရဲ့စာမျက်နှာ] မှာ ဝင်ရောက်မေးမြန်း ဆွေးနွေးနိုင်ပါတယ်။ * ဝီကီကို ဘယ်လိုစသုံးရမယ် ဆိုတာကိုတော့ [[Wikipedia:Cheatsheet|တည်းဖြတ်နည်း]] စာမျက်နှာမှာ ကြည့်ပါ။ * တည်းဖြတ်ခြင်းအကြောင်း နှိုက်နှိုက်ချွတ်ချွတ်လေ့လာချင်တယ် ဆိုရင်တော့ [[Wikipedia:ဆောင်းပါးများကို တည်းဖြတ်ခြင်း|ဒီစာမျက်နှာ]]ကို ဖတ်ကြည့်ပါ။ * မေးမြန်းစရာတွေ ရှိတယ်ဆိုရင် [[WP:Q|ဒီနေရာမှာ]] မေးမြန်းနိုင်ပါတယ်။ * သင့်အနေနဲ့ [[WP:Administrators|စီမံခန့်ခွဲသူ]]တစ်ဦးဦးကိုလည်း သူတို့ရဲ့ ဆွေးနွေးချက် စာမျက်နှာကနေတဆင့် ဆက်သွယ်နိုင်ပါတယ်။ * ယူနီကုဒ်ဖောင့် သွင်းဖို့ အခက်အခဲရှိရင် [https://unicodetoday.org/fonts/ ဒီမှာ] ကြည့်ပါ။ * ဘာကီးဘုတ် သုံးရမလဲ မသိရင် [https://unicodetoday.org/keyboards/ ဒီမှာ] ကြည့်ပါ။ </div> | style="padding:0 0.5em;" | | style="width:55%; vertical-align:top; border:1px solid #abd5f5; background-color:#f1f5fc;" | <div style="border-bottom:1px solid #abd5f5; background-color:#d0e5f5; padding:0.2em 0.5em; font-size:110%;">[[File:Gnome-applications-utilities.svg|21px|link=|]] '''မှတ်သားဖွယ်ရာများ'''</div> <div style="border-bottom:1px solid #abd5f5; padding:0.4em 1em 0.3em;"> * စမ်းသပ်ကြည့်ချင်တယ်ဆိုရင် [[Wikipedia:Sandbox|ဒီစာမျက်နှာ]]ကို သုံးပြီး စာမျက်နှာတည်းဖြတ်မှုကို စမ်းသပ်နိုင်ပါတယ်။ * ဆောင်းပါးသစ်တစ်ပုဒ် စတင်ရေးသားချင်တယ်ဆိုရင် [[WP:YFA|သင်၏ ပထမဆုံးဆောင်းပါး]] စာမျက်နှာကို ဖတ်ကြည့်ပါ။ * ဆောင်းပါးသစ်အတွက် အမည်ပေးဖို့ အခက်အခဲရှိနေရင် [[Wikipedia:ဆောင်းပါးခေါင်းစဉ်များ|ဒီစာမျက်နှာကို]] ဖတ်ကြည့်ပါ။ * [[Help:ပုံတင်နည်းလမ်းညွှန်]] မှာ ပုံတင်နည်း၊ ထည့်သွင်းအသုံးပြုနည်းတွေ ရှင်းပြထားပါတယ်။ * [[Wikipedia:ပုံအသုံးပြုခြင်း မူဝါဒ|ပုံအသုံးပြုခြင်း မူဝါဒ]] က မြန်မာဝီကီပီးဒီးယားမှာ ဘယ်လိုပုံတွေ တင်သင့် မတင်သင့်ဆိုတာကို ဆုံးဖြတ်နိုင်ဖို့ ကူညီပေးပါလိမ့်မယ်။ * ကျေးဇူးပြုပြီးတော့ ဆွေးနွေးချက် စာမျက်နှာတွေမှာ &#126;&#126;&#126;&#126; ရိုက်ထည့်ပြီး သင့်အမည်ကို လက်မှတ်ထိုးပေးပါ။ * သင့်အကောင့်အတွက် [[Special:Preferences#mw-prefsection-gadgets|gadgets]] (custom features) ကိုလည်း အသုံးပြုနိုင်ပါတယ်။ * [[wiktionary:my:Wiktionary:သတ်ပုံ|သတ်ပုံကျမ်း]]မှာ စာလုံးပေါင်း၊ သတ်ပုံသတ်ညွှန်းများ စစ်နိုင်ပါတယ်။ </div> <div style="border-bottom:1px solid #abd5f5; background-color:#d0e5f5; padding:0.2em 0.5em; font-size:110%;">[[File:Tango Globe of Letters.svg|21px|link=| ]] '''Welcome!'''</div> <div style="padding:0.4em 1em 0.3em;"> [[File:Nice Cup of Tea.jpg|200px|right|မြန်မာဝီကီပီးဒီးယားမှ လှိုက်လှဲစွာ ကြိုဆိုပါတယ်။ မိတ်ဆွေ စိတ်ပါဝင်စားရာ ကဏ္ဍတွင် ပါဝင်၍ ဆောင်းပါး ရေးသားနိုင်ပါတယ်။]] Welcome to '''Myanmar Wikipedia'''! I hope you enjoy improving and editing this [[ဝီကီပီးဒီးယား|Wikipedia]] project. These pages are especially useful for those who are literate in Burmese. However, even experienced Wikipedians who don't know any Burmese have helped out with other things, such as updating images from Commons, so don't be afraid to improve the wiki any way you can! Remember, someone else can always come later and fix any changes you make that are not perfect. Thank you. </div> |}<!-- Template:Welcome --> --[[အသုံးပြုသူ:Welcome-Bot|Welcome-Bot]] ([[အသုံးပြုသူ ဆွေးနွေးချက်:Welcome-Bot|ဆွေးနွေး]]) ၁၅:၅၇၊ ၆ ဇွန် ၂၀၂၅ (UTC) drv9uokqf1nt0p2muptvplmr2qdwg2c 3 270902 876677 2025-06-06T15:57:42Z Welcome-Bot 40494 ကြိုဆိုပါသည်! 876677 wikitext text/x-wiki == ဝီကီပီးဒီးယားမှ နွေးထွေးစွာ ကြိုဆိုပါတယ် KktSoeMoe ! == {| class="plainlinks" cellspacing="0" cellpadding="0" style="margin:0 0 1em; width:100%;" | style="width:45%; vertical-align:top; border:1px solid #fad67d; background-color:#faf6ed;" | <div style="border-bottom:1px solid #fad67d; background-color:#faecc8; padding:0.2em 0.5em; font-size:110%;">[[File:Gnome-colors-alacarte.svg|21px|link=|]] '''ပထမအဆင့် မိတ်ဆက်'''</div> <div style="border-bottom:1px solid #fad67d; padding:0.4em 1em 0.3em;"> [[Wikipedia:နိဒါန်း|ဝီကီပီးဒီးယား]]ရဲ့ '''[[Wikipedia:Five pillars|လမ်းစဉ်ငါးရပ်]]'''ကို ဦးစွာဖတ်ကြည့်ဖို့ အကြံပြုပါတယ်။ အကောင့်ကို မှတ်ပုံတင်ပြုလုပ်ပြီးတဲ့နောက် '''[[အကူအညီ:မိတ်ဆက်|မိတ်ဆက်ခြင်း]]''' နှင့် '''[[WP:FAQ|မေးလေ့ရှိသော မေးခွန်းများ]]''' က သင့်ကို အများကြီး အကူအညီပေးပါလိမ့်မယ်။ သူတို့တွေက ဝီကီပီးဒီးယားမှာ တည်းဖြတ်နည်းနဲ့ ရေးသားဟန်တွေ၊ အခြား သိသင့်တာတွေကို ပြောပြပေးသွားပါလိမ့်မယ်။ ဝီကီပီးဒီးယားမှာ ပါဝင်ဖို့ သင့်မှာ နည်းပညာဆိုင်ရာတွေ တတ်ကျွမ်းနေဖို့ မလိုပါဘူး။ ပါဝင်ဆောင်ရွက်တဲ့နေရာမှာ ''[[WP:BOLD|သတ္တိရှိပါ]]''။ ပြီးတော့ တခြားသူတွေအပေါ်မှာ ''ရိုးရိုးသားသား ပြုမူဆက်ဆံပါ''။ ဒီနေရာဟာ ''[[w:wiki|ဝီကီ]]'' ဖြစ်ပြီး အလွန့်အလွန် လွယ်ကူပါတယ်။ </div> <div style="border-bottom:1px solid #fad67d; background-color:#faecc8; padding:0.2em 0.5em; font-size:110%;">[[File:Help-browser.svg|21px|link=| ]] '''အကူအညီရယူခြင်း'''</div> <div style="padding:0.4em 1em 0.3em;"> * အကူအညီလိုရင် ဝီကီပီးဒီးယား [[Wikipedia:လက်ဖက်ရည်ဆိုင်|လက်ဖက်ရည်ဆိုင်]]မှာ ဒါမှမဟုတ် [[ဖေ့စ်ဘွတ်ခ်|Facebook]] ထဲက [http://www.facebook.com/groups/my.wikipedia မြန်မာဝီကီအဖွဲ့ရဲ့စာမျက်နှာ] မှာ ဝင်ရောက်မေးမြန်း ဆွေးနွေးနိုင်ပါတယ်။ * ဝီကီကို ဘယ်လိုစသုံးရမယ် ဆိုတာကိုတော့ [[Wikipedia:Cheatsheet|တည်းဖြတ်နည်း]] စာမျက်နှာမှာ ကြည့်ပါ။ * တည်းဖြတ်ခြင်းအကြောင်း နှိုက်နှိုက်ချွတ်ချွတ်လေ့လာချင်တယ် ဆိုရင်တော့ [[Wikipedia:ဆောင်းပါးများကို တည်းဖြတ်ခြင်း|ဒီစာမျက်နှာ]]ကို ဖတ်ကြည့်ပါ။ * မေးမြန်းစရာတွေ ရှိတယ်ဆိုရင် [[WP:Q|ဒီနေရာမှာ]] မေးမြန်းနိုင်ပါတယ်။ * သင့်အနေနဲ့ [[WP:Administrators|စီမံခန့်ခွဲသူ]]တစ်ဦးဦးကိုလည်း သူတို့ရဲ့ ဆွေးနွေးချက် စာမျက်နှာကနေတဆင့် ဆက်သွယ်နိုင်ပါတယ်။ * ယူနီကုဒ်ဖောင့် သွင်းဖို့ အခက်အခဲရှိရင် [https://unicodetoday.org/fonts/ ဒီမှာ] ကြည့်ပါ။ * ဘာကီးဘုတ် သုံးရမလဲ မသိရင် [https://unicodetoday.org/keyboards/ ဒီမှာ] ကြည့်ပါ။ </div> | style="padding:0 0.5em;" | | style="width:55%; vertical-align:top; border:1px solid #abd5f5; background-color:#f1f5fc;" | <div style="border-bottom:1px solid #abd5f5; background-color:#d0e5f5; padding:0.2em 0.5em; font-size:110%;">[[File:Gnome-applications-utilities.svg|21px|link=|]] '''မှတ်သားဖွယ်ရာများ'''</div> <div style="border-bottom:1px solid #abd5f5; padding:0.4em 1em 0.3em;"> * စမ်းသပ်ကြည့်ချင်တယ်ဆိုရင် [[Wikipedia:Sandbox|ဒီစာမျက်နှာ]]ကို သုံးပြီး စာမျက်နှာတည်းဖြတ်မှုကို စမ်းသပ်နိုင်ပါတယ်။ * ဆောင်းပါးသစ်တစ်ပုဒ် စတင်ရေးသားချင်တယ်ဆိုရင် [[WP:YFA|သင်၏ ပထမဆုံးဆောင်းပါး]] စာမျက်နှာကို ဖတ်ကြည့်ပါ။ * ဆောင်းပါးသစ်အတွက် အမည်ပေးဖို့ အခက်အခဲရှိနေရင် [[Wikipedia:ဆောင်းပါးခေါင်းစဉ်များ|ဒီစာမျက်နှာကို]] ဖတ်ကြည့်ပါ။ * [[Help:ပုံတင်နည်းလမ်းညွှန်]] မှာ ပုံတင်နည်း၊ ထည့်သွင်းအသုံးပြုနည်းတွေ ရှင်းပြထားပါတယ်။ * [[Wikipedia:ပုံအသုံးပြုခြင်း မူဝါဒ|ပုံအသုံးပြုခြင်း မူဝါဒ]] က မြန်မာဝီကီပီးဒီးယားမှာ ဘယ်လိုပုံတွေ တင်သင့် မတင်သင့်ဆိုတာကို ဆုံးဖြတ်နိုင်ဖို့ ကူညီပေးပါလိမ့်မယ်။ * ကျေးဇူးပြုပြီးတော့ ဆွေးနွေးချက် စာမျက်နှာတွေမှာ &#126;&#126;&#126;&#126; ရိုက်ထည့်ပြီး သင့်အမည်ကို လက်မှတ်ထိုးပေးပါ။ * သင့်အကောင့်အတွက် [[Special:Preferences#mw-prefsection-gadgets|gadgets]] (custom features) ကိုလည်း အသုံးပြုနိုင်ပါတယ်။ * [[wiktionary:my:Wiktionary:သတ်ပုံ|သတ်ပုံကျမ်း]]မှာ စာလုံးပေါင်း၊ သတ်ပုံသတ်ညွှန်းများ စစ်နိုင်ပါတယ်။ </div> <div style="border-bottom:1px solid #abd5f5; background-color:#d0e5f5; padding:0.2em 0.5em; font-size:110%;">[[File:Tango Globe of Letters.svg|21px|link=| ]] '''Welcome!'''</div> <div style="padding:0.4em 1em 0.3em;"> [[File:Nice Cup of Tea.jpg|200px|right|မြန်မာဝီကီပီးဒီးယားမှ လှိုက်လှဲစွာ ကြိုဆိုပါတယ်။ မိတ်ဆွေ စိတ်ပါဝင်စားရာ ကဏ္ဍတွင် ပါဝင်၍ ဆောင်းပါး ရေးသားနိုင်ပါတယ်။]] Welcome to '''Myanmar Wikipedia'''! I hope you enjoy improving and editing this [[ဝီကီပီးဒီးယား|Wikipedia]] project. These pages are especially useful for those who are literate in Burmese. However, even experienced Wikipedians who don't know any Burmese have helped out with other things, such as updating images from Commons, so don't be afraid to improve the wiki any way you can! Remember, someone else can always come later and fix any changes you make that are not perfect. Thank you. </div> |}<!-- Template:Welcome --> --[[အသုံးပြုသူ:Welcome-Bot|Welcome-Bot]] ([[အသုံးပြုသူ ဆွေးနွေးချက်:Welcome-Bot|ဆွေးနွေး]]) ၁၅:၅၇၊ ၆ ဇွန် ၂၀၂၅ (UTC) 0kym3xqz2sa5rpif3s0zs5g769tflbs 3 270903 876678 2025-06-06T15:57:52Z Welcome-Bot 40494 ကြိုဆိုပါသည်! 876678 wikitext text/x-wiki == ဝီကီပီးဒီးယားမှ နွေးထွေးစွာ ကြိုဆိုပါတယ် Jarling Solis ! == {| class="plainlinks" cellspacing="0" cellpadding="0" style="margin:0 0 1em; width:100%;" | style="width:45%; vertical-align:top; border:1px solid #fad67d; background-color:#faf6ed;" | <div style="border-bottom:1px solid #fad67d; background-color:#faecc8; padding:0.2em 0.5em; font-size:110%;">[[File:Gnome-colors-alacarte.svg|21px|link=|]] '''ပထမအဆင့် မိတ်ဆက်'''</div> <div style="border-bottom:1px solid #fad67d; padding:0.4em 1em 0.3em;"> [[Wikipedia:နိဒါန်း|ဝီကီပီးဒီးယား]]ရဲ့ '''[[Wikipedia:Five pillars|လမ်းစဉ်ငါးရပ်]]'''ကို ဦးစွာဖတ်ကြည့်ဖို့ အကြံပြုပါတယ်။ အကောင့်ကို မှတ်ပုံတင်ပြုလုပ်ပြီးတဲ့နောက် '''[[အကူအညီ:မိတ်ဆက်|မိတ်ဆက်ခြင်း]]''' နှင့် '''[[WP:FAQ|မေးလေ့ရှိသော မေးခွန်းများ]]''' က သင့်ကို အများကြီး အကူအညီပေးပါလိမ့်မယ်။ သူတို့တွေက ဝီကီပီးဒီးယားမှာ တည်းဖြတ်နည်းနဲ့ ရေးသားဟန်တွေ၊ အခြား သိသင့်တာတွေကို ပြောပြပေးသွားပါလိမ့်မယ်။ ဝီကီပီးဒီးယားမှာ ပါဝင်ဖို့ သင့်မှာ နည်းပညာဆိုင်ရာတွေ တတ်ကျွမ်းနေဖို့ မလိုပါဘူး။ ပါဝင်ဆောင်ရွက်တဲ့နေရာမှာ ''[[WP:BOLD|သတ္တိရှိပါ]]''။ ပြီးတော့ တခြားသူတွေအပေါ်မှာ ''ရိုးရိုးသားသား ပြုမူဆက်ဆံပါ''။ ဒီနေရာဟာ ''[[w:wiki|ဝီကီ]]'' ဖြစ်ပြီး အလွန့်အလွန် လွယ်ကူပါတယ်။ </div> <div style="border-bottom:1px solid #fad67d; background-color:#faecc8; padding:0.2em 0.5em; font-size:110%;">[[File:Help-browser.svg|21px|link=| ]] '''အကူအညီရယူခြင်း'''</div> <div style="padding:0.4em 1em 0.3em;"> * အကူအညီလိုရင် ဝီကီပီးဒီးယား [[Wikipedia:လက်ဖက်ရည်ဆိုင်|လက်ဖက်ရည်ဆိုင်]]မှာ ဒါမှမဟုတ် [[ဖေ့စ်ဘွတ်ခ်|Facebook]] ထဲက [http://www.facebook.com/groups/my.wikipedia မြန်မာဝီကီအဖွဲ့ရဲ့စာမျက်နှာ] မှာ ဝင်ရောက်မေးမြန်း ဆွေးနွေးနိုင်ပါတယ်။ * ဝီကီကို ဘယ်လိုစသုံးရမယ် ဆိုတာကိုတော့ [[Wikipedia:Cheatsheet|တည်းဖြတ်နည်း]] စာမျက်နှာမှာ ကြည့်ပါ။ * တည်းဖြတ်ခြင်းအကြောင်း နှိုက်နှိုက်ချွတ်ချွတ်လေ့လာချင်တယ် ဆိုရင်တော့ [[Wikipedia:ဆောင်းပါးများကို တည်းဖြတ်ခြင်း|ဒီစာမျက်နှာ]]ကို ဖတ်ကြည့်ပါ။ * မေးမြန်းစရာတွေ ရှိတယ်ဆိုရင် [[WP:Q|ဒီနေရာမှာ]] မေးမြန်းနိုင်ပါတယ်။ * သင့်အနေနဲ့ [[WP:Administrators|စီမံခန့်ခွဲသူ]]တစ်ဦးဦးကိုလည်း သူတို့ရဲ့ ဆွေးနွေးချက် စာမျက်နှာကနေတဆင့် ဆက်သွယ်နိုင်ပါတယ်။ * ယူနီကုဒ်ဖောင့် သွင်းဖို့ အခက်အခဲရှိရင် [https://unicodetoday.org/fonts/ ဒီမှာ] ကြည့်ပါ။ * ဘာကီးဘုတ် သုံးရမလဲ မသိရင် [https://unicodetoday.org/keyboards/ ဒီမှာ] ကြည့်ပါ။ </div> | style="padding:0 0.5em;" | | style="width:55%; vertical-align:top; border:1px solid #abd5f5; background-color:#f1f5fc;" | <div style="border-bottom:1px solid #abd5f5; background-color:#d0e5f5; padding:0.2em 0.5em; font-size:110%;">[[File:Gnome-applications-utilities.svg|21px|link=|]] '''မှတ်သားဖွယ်ရာများ'''</div> <div style="border-bottom:1px solid #abd5f5; padding:0.4em 1em 0.3em;"> * စမ်းသပ်ကြည့်ချင်တယ်ဆိုရင် [[Wikipedia:Sandbox|ဒီစာမျက်နှာ]]ကို သုံးပြီး စာမျက်နှာတည်းဖြတ်မှုကို စမ်းသပ်နိုင်ပါတယ်။ * ဆောင်းပါးသစ်တစ်ပုဒ် စတင်ရေးသားချင်တယ်ဆိုရင် [[WP:YFA|သင်၏ ပထမဆုံးဆောင်းပါး]] စာမျက်နှာကို ဖတ်ကြည့်ပါ။ * ဆောင်းပါးသစ်အတွက် အမည်ပေးဖို့ အခက်အခဲရှိနေရင် [[Wikipedia:ဆောင်းပါးခေါင်းစဉ်များ|ဒီစာမျက်နှာကို]] ဖတ်ကြည့်ပါ။ * [[Help:ပုံတင်နည်းလမ်းညွှန်]] မှာ ပုံတင်နည်း၊ ထည့်သွင်းအသုံးပြုနည်းတွေ ရှင်းပြထားပါတယ်။ * [[Wikipedia:ပုံအသုံးပြုခြင်း မူဝါဒ|ပုံအသုံးပြုခြင်း မူဝါဒ]] က မြန်မာဝီကီပီးဒီးယားမှာ ဘယ်လိုပုံတွေ တင်သင့် မတင်သင့်ဆိုတာကို ဆုံးဖြတ်နိုင်ဖို့ ကူညီပေးပါလိမ့်မယ်။ * ကျေးဇူးပြုပြီးတော့ ဆွေးနွေးချက် စာမျက်နှာတွေမှာ &#126;&#126;&#126;&#126; ရိုက်ထည့်ပြီး သင့်အမည်ကို လက်မှတ်ထိုးပေးပါ။ * သင့်အကောင့်အတွက် [[Special:Preferences#mw-prefsection-gadgets|gadgets]] (custom features) ကိုလည်း အသုံးပြုနိုင်ပါတယ်။ * [[wiktionary:my:Wiktionary:သတ်ပုံ|သတ်ပုံကျမ်း]]မှာ စာလုံးပေါင်း၊ သတ်ပုံသတ်ညွှန်းများ စစ်နိုင်ပါတယ်။ </div> <div style="border-bottom:1px solid #abd5f5; background-color:#d0e5f5; padding:0.2em 0.5em; font-size:110%;">[[File:Tango Globe of Letters.svg|21px|link=| ]] '''Welcome!'''</div> <div style="padding:0.4em 1em 0.3em;"> [[File:Nice Cup of Tea.jpg|200px|right|မြန်မာဝီကီပီးဒီးယားမှ လှိုက်လှဲစွာ ကြိုဆိုပါတယ်။ မိတ်ဆွေ စိတ်ပါဝင်စားရာ ကဏ္ဍတွင် ပါဝင်၍ ဆောင်းပါး ရေးသားနိုင်ပါတယ်။]] Welcome to '''Myanmar Wikipedia'''! I hope you enjoy improving and editing this [[ဝီကီပီးဒီးယား|Wikipedia]] project. These pages are especially useful for those who are literate in Burmese. However, even experienced Wikipedians who don't know any Burmese have helped out with other things, such as updating images from Commons, so don't be afraid to improve the wiki any way you can! Remember, someone else can always come later and fix any changes you make that are not perfect. Thank you. </div> |}<!-- Template:Welcome --> --[[အသုံးပြုသူ:Welcome-Bot|Welcome-Bot]] ([[အသုံးပြုသူ ဆွေးနွေးချက်:Welcome-Bot|ဆွေးနွေး]]) ၁၅:၅၇၊ ၆ ဇွန် ၂၀၂၅ (UTC) kn4yks3ucufj6dd78hrurs1fryc3nqd 3 270904 876679 2025-06-06T15:58:02Z Welcome-Bot 40494 ကြိုဆိုပါသည်! 876679 wikitext text/x-wiki == ဝီကီပီးဒီးယားမှ နွေးထွေးစွာ ကြိုဆိုပါတယ် Purple purpur ! == {| class="plainlinks" cellspacing="0" cellpadding="0" style="margin:0 0 1em; width:100%;" | style="width:45%; vertical-align:top; border:1px solid #fad67d; background-color:#faf6ed;" | <div style="border-bottom:1px solid #fad67d; background-color:#faecc8; padding:0.2em 0.5em; font-size:110%;">[[File:Gnome-colors-alacarte.svg|21px|link=|]] '''ပထမအဆင့် မိတ်ဆက်'''</div> <div style="border-bottom:1px solid #fad67d; padding:0.4em 1em 0.3em;"> [[Wikipedia:နိဒါန်း|ဝီကီပီးဒီးယား]]ရဲ့ '''[[Wikipedia:Five pillars|လမ်းစဉ်ငါးရပ်]]'''ကို ဦးစွာဖတ်ကြည့်ဖို့ အကြံပြုပါတယ်။ အကောင့်ကို မှတ်ပုံတင်ပြုလုပ်ပြီးတဲ့နောက် '''[[အကူအညီ:မိတ်ဆက်|မိတ်ဆက်ခြင်း]]''' နှင့် '''[[WP:FAQ|မေးလေ့ရှိသော မေးခွန်းများ]]''' က သင့်ကို အများကြီး အကူအညီပေးပါလိမ့်မယ်။ သူတို့တွေက ဝီကီပီးဒီးယားမှာ တည်းဖြတ်နည်းနဲ့ ရေးသားဟန်တွေ၊ အခြား သိသင့်တာတွေကို ပြောပြပေးသွားပါလိမ့်မယ်။ ဝီကီပီးဒီးယားမှာ ပါဝင်ဖို့ သင့်မှာ နည်းပညာဆိုင်ရာတွေ တတ်ကျွမ်းနေဖို့ မလိုပါဘူး။ ပါဝင်ဆောင်ရွက်တဲ့နေရာမှာ ''[[WP:BOLD|သတ္တိရှိပါ]]''။ ပြီးတော့ တခြားသူတွေအပေါ်မှာ ''ရိုးရိုးသားသား ပြုမူဆက်ဆံပါ''။ ဒီနေရာဟာ ''[[w:wiki|ဝီကီ]]'' ဖြစ်ပြီး အလွန့်အလွန် လွယ်ကူပါတယ်။ </div> <div style="border-bottom:1px solid #fad67d; background-color:#faecc8; padding:0.2em 0.5em; font-size:110%;">[[File:Help-browser.svg|21px|link=| ]] '''အကူအညီရယူခြင်း'''</div> <div style="padding:0.4em 1em 0.3em;"> * အကူအညီလိုရင် ဝီကီပီးဒီးယား [[Wikipedia:လက်ဖက်ရည်ဆိုင်|လက်ဖက်ရည်ဆိုင်]]မှာ ဒါမှမဟုတ် [[ဖေ့စ်ဘွတ်ခ်|Facebook]] ထဲက [http://www.facebook.com/groups/my.wikipedia မြန်မာဝီကီအဖွဲ့ရဲ့စာမျက်နှာ] မှာ ဝင်ရောက်မေးမြန်း ဆွေးနွေးနိုင်ပါတယ်။ * ဝီကီကို ဘယ်လိုစသုံးရမယ် ဆိုတာကိုတော့ [[Wikipedia:Cheatsheet|တည်းဖြတ်နည်း]] စာမျက်နှာမှာ ကြည့်ပါ။ * တည်းဖြတ်ခြင်းအကြောင်း နှိုက်နှိုက်ချွတ်ချွတ်လေ့လာချင်တယ် ဆိုရင်တော့ [[Wikipedia:ဆောင်းပါးများကို တည်းဖြတ်ခြင်း|ဒီစာမျက်နှာ]]ကို ဖတ်ကြည့်ပါ။ * မေးမြန်းစရာတွေ ရှိတယ်ဆိုရင် [[WP:Q|ဒီနေရာမှာ]] မေးမြန်းနိုင်ပါတယ်။ * သင့်အနေနဲ့ [[WP:Administrators|စီမံခန့်ခွဲသူ]]တစ်ဦးဦးကိုလည်း သူတို့ရဲ့ ဆွေးနွေးချက် စာမျက်နှာကနေတဆင့် ဆက်သွယ်နိုင်ပါတယ်။ * ယူနီကုဒ်ဖောင့် သွင်းဖို့ အခက်အခဲရှိရင် [https://unicodetoday.org/fonts/ ဒီမှာ] ကြည့်ပါ။ * ဘာကီးဘုတ် သုံးရမလဲ မသိရင် [https://unicodetoday.org/keyboards/ ဒီမှာ] ကြည့်ပါ။ </div> | style="padding:0 0.5em;" | | style="width:55%; vertical-align:top; border:1px solid #abd5f5; background-color:#f1f5fc;" | <div style="border-bottom:1px solid #abd5f5; background-color:#d0e5f5; padding:0.2em 0.5em; font-size:110%;">[[File:Gnome-applications-utilities.svg|21px|link=|]] '''မှတ်သားဖွယ်ရာများ'''</div> <div style="border-bottom:1px solid #abd5f5; padding:0.4em 1em 0.3em;"> * စမ်းသပ်ကြည့်ချင်တယ်ဆိုရင် [[Wikipedia:Sandbox|ဒီစာမျက်နှာ]]ကို သုံးပြီး စာမျက်နှာတည်းဖြတ်မှုကို စမ်းသပ်နိုင်ပါတယ်။ * ဆောင်းပါးသစ်တစ်ပုဒ် စတင်ရေးသားချင်တယ်ဆိုရင် [[WP:YFA|သင်၏ ပထမဆုံးဆောင်းပါး]] စာမျက်နှာကို ဖတ်ကြည့်ပါ။ * ဆောင်းပါးသစ်အတွက် အမည်ပေးဖို့ အခက်အခဲရှိနေရင် [[Wikipedia:ဆောင်းပါးခေါင်းစဉ်များ|ဒီစာမျက်နှာကို]] ဖတ်ကြည့်ပါ။ * [[Help:ပုံတင်နည်းလမ်းညွှန်]] မှာ ပုံတင်နည်း၊ ထည့်သွင်းအသုံးပြုနည်းတွေ ရှင်းပြထားပါတယ်။ * [[Wikipedia:ပုံအသုံးပြုခြင်း မူဝါဒ|ပုံအသုံးပြုခြင်း မူဝါဒ]] က မြန်မာဝီကီပီးဒီးယားမှာ ဘယ်လိုပုံတွေ တင်သင့် မတင်သင့်ဆိုတာကို ဆုံးဖြတ်နိုင်ဖို့ ကူညီပေးပါလိမ့်မယ်။ * ကျေးဇူးပြုပြီးတော့ ဆွေးနွေးချက် စာမျက်နှာတွေမှာ &#126;&#126;&#126;&#126; ရိုက်ထည့်ပြီး သင့်အမည်ကို လက်မှတ်ထိုးပေးပါ။ * သင့်အကောင့်အတွက် [[Special:Preferences#mw-prefsection-gadgets|gadgets]] (custom features) ကိုလည်း အသုံးပြုနိုင်ပါတယ်။ * [[wiktionary:my:Wiktionary:သတ်ပုံ|သတ်ပုံကျမ်း]]မှာ စာလုံးပေါင်း၊ သတ်ပုံသတ်ညွှန်းများ စစ်နိုင်ပါတယ်။ </div> <div style="border-bottom:1px solid #abd5f5; background-color:#d0e5f5; padding:0.2em 0.5em; font-size:110%;">[[File:Tango Globe of Letters.svg|21px|link=| ]] '''Welcome!'''</div> <div style="padding:0.4em 1em 0.3em;"> [[File:Nice Cup of Tea.jpg|200px|right|မြန်မာဝီကီပီးဒီးယားမှ လှိုက်လှဲစွာ ကြိုဆိုပါတယ်။ မိတ်ဆွေ စိတ်ပါဝင်စားရာ ကဏ္ဍတွင် ပါဝင်၍ ဆောင်းပါး ရေးသားနိုင်ပါတယ်။]] Welcome to '''Myanmar Wikipedia'''! I hope you enjoy improving and editing this [[ဝီကီပီးဒီးယား|Wikipedia]] project. These pages are especially useful for those who are literate in Burmese. However, even experienced Wikipedians who don't know any Burmese have helped out with other things, such as updating images from Commons, so don't be afraid to improve the wiki any way you can! Remember, someone else can always come later and fix any changes you make that are not perfect. Thank you. </div> |}<!-- Template:Welcome --> --[[အသုံးပြုသူ:Welcome-Bot|Welcome-Bot]] ([[အသုံးပြုသူ ဆွေးနွေးချက်:Welcome-Bot|ဆွေးနွေး]]) ၁၅:၅၈၊ ၆ ဇွန် ၂၀၂၅ (UTC) 4z99mfea4y004k1ja2n6mwajo0tuxvz 3 270907 876685 2025-06-06T16:58:13Z Welcome-Bot 40494 ကြိုဆိုပါသည်! 876685 wikitext text/x-wiki == ဝီကီပီးဒီးယားမှ နွေးထွေးစွာ ကြိုဆိုပါတယ် DALASPURE ! == {| class="plainlinks" cellspacing="0" cellpadding="0" style="margin:0 0 1em; width:100%;" | style="width:45%; vertical-align:top; border:1px solid #fad67d; background-color:#faf6ed;" | <div style="border-bottom:1px solid #fad67d; background-color:#faecc8; padding:0.2em 0.5em; font-size:110%;">[[File:Gnome-colors-alacarte.svg|21px|link=|]] '''ပထမအဆင့် မိတ်ဆက်'''</div> <div style="border-bottom:1px solid #fad67d; padding:0.4em 1em 0.3em;"> [[Wikipedia:နိဒါန်း|ဝီကီပီးဒီးယား]]ရဲ့ '''[[Wikipedia:Five pillars|လမ်းစဉ်ငါးရပ်]]'''ကို ဦးစွာဖတ်ကြည့်ဖို့ အကြံပြုပါတယ်။ အကောင့်ကို မှတ်ပုံတင်ပြုလုပ်ပြီးတဲ့နောက် '''[[အကူအညီ:မိတ်ဆက်|မိတ်ဆက်ခြင်း]]''' နှင့် '''[[WP:FAQ|မေးလေ့ရှိသော မေးခွန်းများ]]''' က သင့်ကို အများကြီး အကူအညီပေးပါလိမ့်မယ်။ သူတို့တွေက ဝီကီပီးဒီးယားမှာ တည်းဖြတ်နည်းနဲ့ ရေးသားဟန်တွေ၊ အခြား သိသင့်တာတွေကို ပြောပြပေးသွားပါလိမ့်မယ်။ ဝီကီပီးဒီးယားမှာ ပါဝင်ဖို့ သင့်မှာ နည်းပညာဆိုင်ရာတွေ တတ်ကျွမ်းနေဖို့ မလိုပါဘူး။ ပါဝင်ဆောင်ရွက်တဲ့နေရာမှာ ''[[WP:BOLD|သတ္တိရှိပါ]]''။ ပြီးတော့ တခြားသူတွေအပေါ်မှာ ''ရိုးရိုးသားသား ပြုမူဆက်ဆံပါ''။ ဒီနေရာဟာ ''[[w:wiki|ဝီကီ]]'' ဖြစ်ပြီး အလွန့်အလွန် လွယ်ကူပါတယ်။ </div> <div style="border-bottom:1px solid #fad67d; background-color:#faecc8; padding:0.2em 0.5em; font-size:110%;">[[File:Help-browser.svg|21px|link=| ]] '''အကူအညီရယူခြင်း'''</div> <div style="padding:0.4em 1em 0.3em;"> * အကူအညီလိုရင် ဝီကီပီးဒီးယား [[Wikipedia:လက်ဖက်ရည်ဆိုင်|လက်ဖက်ရည်ဆိုင်]]မှာ ဒါမှမဟုတ် [[ဖေ့စ်ဘွတ်ခ်|Facebook]] ထဲက [http://www.facebook.com/groups/my.wikipedia မြန်မာဝီကီအဖွဲ့ရဲ့စာမျက်နှာ] မှာ ဝင်ရောက်မေးမြန်း ဆွေးနွေးနိုင်ပါတယ်။ * ဝီကီကို ဘယ်လိုစသုံးရမယ် ဆိုတာကိုတော့ [[Wikipedia:Cheatsheet|တည်းဖြတ်နည်း]] စာမျက်နှာမှာ ကြည့်ပါ။ * တည်းဖြတ်ခြင်းအကြောင်း နှိုက်နှိုက်ချွတ်ချွတ်လေ့လာချင်တယ် ဆိုရင်တော့ [[Wikipedia:ဆောင်းပါးများကို တည်းဖြတ်ခြင်း|ဒီစာမျက်နှာ]]ကို ဖတ်ကြည့်ပါ။ * မေးမြန်းစရာတွေ ရှိတယ်ဆိုရင် [[WP:Q|ဒီနေရာမှာ]] မေးမြန်းနိုင်ပါတယ်။ * သင့်အနေနဲ့ [[WP:Administrators|စီမံခန့်ခွဲသူ]]တစ်ဦးဦးကိုလည်း သူတို့ရဲ့ ဆွေးနွေးချက် စာမျက်နှာကနေတဆင့် ဆက်သွယ်နိုင်ပါတယ်။ * ယူနီကုဒ်ဖောင့် သွင်းဖို့ အခက်အခဲရှိရင် [https://unicodetoday.org/fonts/ ဒီမှာ] ကြည့်ပါ။ * ဘာကီးဘုတ် သုံးရမလဲ မသိရင် [https://unicodetoday.org/keyboards/ ဒီမှာ] ကြည့်ပါ။ </div> | style="padding:0 0.5em;" | | style="width:55%; vertical-align:top; border:1px solid #abd5f5; background-color:#f1f5fc;" | <div style="border-bottom:1px solid #abd5f5; background-color:#d0e5f5; padding:0.2em 0.5em; font-size:110%;">[[File:Gnome-applications-utilities.svg|21px|link=|]] '''မှတ်သားဖွယ်ရာများ'''</div> <div style="border-bottom:1px solid #abd5f5; padding:0.4em 1em 0.3em;"> * စမ်းသပ်ကြည့်ချင်တယ်ဆိုရင် [[Wikipedia:Sandbox|ဒီစာမျက်နှာ]]ကို သုံးပြီး စာမျက်နှာတည်းဖြတ်မှုကို စမ်းသပ်နိုင်ပါတယ်။ * ဆောင်းပါးသစ်တစ်ပုဒ် စတင်ရေးသားချင်တယ်ဆိုရင် [[WP:YFA|သင်၏ ပထမဆုံးဆောင်းပါး]] စာမျက်နှာကို ဖတ်ကြည့်ပါ။ * ဆောင်းပါးသစ်အတွက် အမည်ပေးဖို့ အခက်အခဲရှိနေရင် [[Wikipedia:ဆောင်းပါးခေါင်းစဉ်များ|ဒီစာမျက်နှာကို]] ဖတ်ကြည့်ပါ။ * [[Help:ပုံတင်နည်းလမ်းညွှန်]] မှာ ပုံတင်နည်း၊ ထည့်သွင်းအသုံးပြုနည်းတွေ ရှင်းပြထားပါတယ်။ * [[Wikipedia:ပုံအသုံးပြုခြင်း မူဝါဒ|ပုံအသုံးပြုခြင်း မူဝါဒ]] က မြန်မာဝီကီပီးဒီးယားမှာ ဘယ်လိုပုံတွေ တင်သင့် မတင်သင့်ဆိုတာကို ဆုံးဖြတ်နိုင်ဖို့ ကူညီပေးပါလိမ့်မယ်။ * ကျေးဇူးပြုပြီးတော့ ဆွေးနွေးချက် စာမျက်နှာတွေမှာ &#126;&#126;&#126;&#126; ရိုက်ထည့်ပြီး သင့်အမည်ကို လက်မှတ်ထိုးပေးပါ။ * သင့်အကောင့်အတွက် [[Special:Preferences#mw-prefsection-gadgets|gadgets]] (custom features) ကိုလည်း အသုံးပြုနိုင်ပါတယ်။ * [[wiktionary:my:Wiktionary:သတ်ပုံ|သတ်ပုံကျမ်း]]မှာ စာလုံးပေါင်း၊ သတ်ပုံသတ်ညွှန်းများ စစ်နိုင်ပါတယ်။ </div> <div style="border-bottom:1px solid #abd5f5; background-color:#d0e5f5; padding:0.2em 0.5em; font-size:110%;">[[File:Tango Globe of Letters.svg|21px|link=| ]] '''Welcome!'''</div> <div style="padding:0.4em 1em 0.3em;"> [[File:Nice Cup of Tea.jpg|200px|right|မြန်မာဝီကီပီးဒီးယားမှ လှိုက်လှဲစွာ ကြိုဆိုပါတယ်။ မိတ်ဆွေ စိတ်ပါဝင်စားရာ ကဏ္ဍတွင် ပါဝင်၍ ဆောင်းပါး ရေးသားနိုင်ပါတယ်။]] Welcome to '''Myanmar Wikipedia'''! I hope you enjoy improving and editing this [[ဝီကီပီးဒီးယား|Wikipedia]] project. These pages are especially useful for those who are literate in Burmese. However, even experienced Wikipedians who don't know any Burmese have helped out with other things, such as updating images from Commons, so don't be afraid to improve the wiki any way you can! Remember, someone else can always come later and fix any changes you make that are not perfect. Thank you. </div> |}<!-- Template:Welcome --> --[[အသုံးပြုသူ:Welcome-Bot|Welcome-Bot]] ([[အသုံးပြုသူ ဆွေးနွေးချက်:Welcome-Bot|ဆွေးနွေး]]) ၁၆:၅၈၊ ၆ ဇွန် ၂၀၂၅ (UTC) g03w3gms96lfp41p0g4xxq4xplxrz3k 3 270908 876686 2025-06-06T16:58:23Z Welcome-Bot 40494 ကြိုဆိုပါသည်! 876686 wikitext text/x-wiki == ဝီကီပီးဒီးယားမှ နွေးထွေးစွာ ကြိုဆိုပါတယ် Feldsparkle ! == {| class="plainlinks" cellspacing="0" cellpadding="0" style="margin:0 0 1em; width:100%;" | style="width:45%; vertical-align:top; border:1px solid #fad67d; background-color:#faf6ed;" | <div style="border-bottom:1px solid #fad67d; background-color:#faecc8; padding:0.2em 0.5em; font-size:110%;">[[File:Gnome-colors-alacarte.svg|21px|link=|]] '''ပထမအဆင့် မိတ်ဆက်'''</div> <div style="border-bottom:1px solid #fad67d; padding:0.4em 1em 0.3em;"> [[Wikipedia:နိဒါန်း|ဝီကီပီးဒီးယား]]ရဲ့ '''[[Wikipedia:Five pillars|လမ်းစဉ်ငါးရပ်]]'''ကို ဦးစွာဖတ်ကြည့်ဖို့ အကြံပြုပါတယ်။ အကောင့်ကို မှတ်ပုံတင်ပြုလုပ်ပြီးတဲ့နောက် '''[[အကူအညီ:မိတ်ဆက်|မိတ်ဆက်ခြင်း]]''' နှင့် '''[[WP:FAQ|မေးလေ့ရှိသော မေးခွန်းများ]]''' က သင့်ကို အများကြီး အကူအညီပေးပါလိမ့်မယ်။ သူတို့တွေက ဝီကီပီးဒီးယားမှာ တည်းဖြတ်နည်းနဲ့ ရေးသားဟန်တွေ၊ အခြား သိသင့်တာတွေကို ပြောပြပေးသွားပါလိမ့်မယ်။ ဝီကီပီးဒီးယားမှာ ပါဝင်ဖို့ သင့်မှာ နည်းပညာဆိုင်ရာတွေ တတ်ကျွမ်းနေဖို့ မလိုပါဘူး။ ပါဝင်ဆောင်ရွက်တဲ့နေရာမှာ ''[[WP:BOLD|သတ္တိရှိပါ]]''။ ပြီးတော့ တခြားသူတွေအပေါ်မှာ ''ရိုးရိုးသားသား ပြုမူဆက်ဆံပါ''။ ဒီနေရာဟာ ''[[w:wiki|ဝီကီ]]'' ဖြစ်ပြီး အလွန့်အလွန် လွယ်ကူပါတယ်။ </div> <div style="border-bottom:1px solid #fad67d; background-color:#faecc8; padding:0.2em 0.5em; font-size:110%;">[[File:Help-browser.svg|21px|link=| ]] '''အကူအညီရယူခြင်း'''</div> <div style="padding:0.4em 1em 0.3em;"> * အကူအညီလိုရင် ဝီကီပီးဒီးယား [[Wikipedia:လက်ဖက်ရည်ဆိုင်|လက်ဖက်ရည်ဆိုင်]]မှာ ဒါမှမဟုတ် [[ဖေ့စ်ဘွတ်ခ်|Facebook]] ထဲက [http://www.facebook.com/groups/my.wikipedia မြန်မာဝီကီအဖွဲ့ရဲ့စာမျက်နှာ] မှာ ဝင်ရောက်မေးမြန်း ဆွေးနွေးနိုင်ပါတယ်။ * ဝီကီကို ဘယ်လိုစသုံးရမယ် ဆိုတာကိုတော့ [[Wikipedia:Cheatsheet|တည်းဖြတ်နည်း]] စာမျက်နှာမှာ ကြည့်ပါ။ * တည်းဖြတ်ခြင်းအကြောင်း နှိုက်နှိုက်ချွတ်ချွတ်လေ့လာချင်တယ် ဆိုရင်တော့ [[Wikipedia:ဆောင်းပါးများကို တည်းဖြတ်ခြင်း|ဒီစာမျက်နှာ]]ကို ဖတ်ကြည့်ပါ။ * မေးမြန်းစရာတွေ ရှိတယ်ဆိုရင် [[WP:Q|ဒီနေရာမှာ]] မေးမြန်းနိုင်ပါတယ်။ * သင့်အနေနဲ့ [[WP:Administrators|စီမံခန့်ခွဲသူ]]တစ်ဦးဦးကိုလည်း သူတို့ရဲ့ ဆွေးနွေးချက် စာမျက်နှာကနေတဆင့် ဆက်သွယ်နိုင်ပါတယ်။ * ယူနီကုဒ်ဖောင့် သွင်းဖို့ အခက်အခဲရှိရင် [https://unicodetoday.org/fonts/ ဒီမှာ] ကြည့်ပါ။ * ဘာကီးဘုတ် သုံးရမလဲ မသိရင် [https://unicodetoday.org/keyboards/ ဒီမှာ] ကြည့်ပါ။ </div> | style="padding:0 0.5em;" | | style="width:55%; vertical-align:top; border:1px solid #abd5f5; background-color:#f1f5fc;" | <div style="border-bottom:1px solid #abd5f5; background-color:#d0e5f5; padding:0.2em 0.5em; font-size:110%;">[[File:Gnome-applications-utilities.svg|21px|link=|]] '''မှတ်သားဖွယ်ရာများ'''</div> <div style="border-bottom:1px solid #abd5f5; padding:0.4em 1em 0.3em;"> * စမ်းသပ်ကြည့်ချင်တယ်ဆိုရင် [[Wikipedia:Sandbox|ဒီစာမျက်နှာ]]ကို သုံးပြီး စာမျက်နှာတည်းဖြတ်မှုကို စမ်းသပ်နိုင်ပါတယ်။ * ဆောင်းပါးသစ်တစ်ပုဒ် စတင်ရေးသားချင်တယ်ဆိုရင် [[WP:YFA|သင်၏ ပထမဆုံးဆောင်းပါး]] စာမျက်နှာကို ဖတ်ကြည့်ပါ။ * ဆောင်းပါးသစ်အတွက် အမည်ပေးဖို့ အခက်အခဲရှိနေရင် [[Wikipedia:ဆောင်းပါးခေါင်းစဉ်များ|ဒီစာမျက်နှာကို]] ဖတ်ကြည့်ပါ။ * [[Help:ပုံတင်နည်းလမ်းညွှန်]] မှာ ပုံတင်နည်း၊ ထည့်သွင်းအသုံးပြုနည်းတွေ ရှင်းပြထားပါတယ်။ * [[Wikipedia:ပုံအသုံးပြုခြင်း မူဝါဒ|ပုံအသုံးပြုခြင်း မူဝါဒ]] က မြန်မာဝီကီပီးဒီးယားမှာ ဘယ်လိုပုံတွေ တင်သင့် မတင်သင့်ဆိုတာကို ဆုံးဖြတ်နိုင်ဖို့ ကူညီပေးပါလိမ့်မယ်။ * ကျေးဇူးပြုပြီးတော့ ဆွေးနွေးချက် စာမျက်နှာတွေမှာ &#126;&#126;&#126;&#126; ရိုက်ထည့်ပြီး သင့်အမည်ကို လက်မှတ်ထိုးပေးပါ။ * သင့်အကောင့်အတွက် [[Special:Preferences#mw-prefsection-gadgets|gadgets]] (custom features) ကိုလည်း အသုံးပြုနိုင်ပါတယ်။ * [[wiktionary:my:Wiktionary:သတ်ပုံ|သတ်ပုံကျမ်း]]မှာ စာလုံးပေါင်း၊ သတ်ပုံသတ်ညွှန်းများ စစ်နိုင်ပါတယ်။ </div> <div style="border-bottom:1px solid #abd5f5; background-color:#d0e5f5; padding:0.2em 0.5em; font-size:110%;">[[File:Tango Globe of Letters.svg|21px|link=| ]] '''Welcome!'''</div> <div style="padding:0.4em 1em 0.3em;"> [[File:Nice Cup of Tea.jpg|200px|right|မြန်မာဝီကီပီးဒီးယားမှ လှိုက်လှဲစွာ ကြိုဆိုပါတယ်။ မိတ်ဆွေ စိတ်ပါဝင်စားရာ ကဏ္ဍတွင် ပါဝင်၍ ဆောင်းပါး ရေးသားနိုင်ပါတယ်။]] Welcome to '''Myanmar Wikipedia'''! I hope you enjoy improving and editing this [[ဝီကီပီးဒီးယား|Wikipedia]] project. These pages are especially useful for those who are literate in Burmese. However, even experienced Wikipedians who don't know any Burmese have helped out with other things, such as updating images from Commons, so don't be afraid to improve the wiki any way you can! Remember, someone else can always come later and fix any changes you make that are not perfect. Thank you. </div> |}<!-- Template:Welcome --> --[[အသုံးပြုသူ:Welcome-Bot|Welcome-Bot]] ([[အသုံးပြုသူ ဆွေးနွေးချက်:Welcome-Bot|ဆွေးနွေး]]) ၁၆:၅၈၊ ၆ ဇွန် ၂၀၂၅ (UTC) cezpolfuaeaascmfai6n2gz6cibu5ek 0 270909 876699 2025-06-06T20:58:33Z EmeraldRange 49897 "[[:en:Special:Redirect/revision/1292125323|Philippe of Belgium]]" စာမျက်နှာကို ဘာသာပြန်ရင်း ဖန်တီးခဲ့သည် 876699 wikitext text/x-wiki {{Infobox royalty|name=ဖီလစ်ပ်|image=King Philippe of Belgium (January 2025).jpg|caption=၂၀၂၅ ခုနှစ် ဓာတ်ပုံ|succession=[[ဘယ်လ်ဂျီယမ် ဘုရင်မင်းမြတ်]]|reign=၂၁ ဇူလိုင် ၂၀၁၃ – ယခု|predecessor=[[ဒုတိယမြောက် အဲဘတ်ဘုရင်]]|suc-type=မချွတ်ဧကန် အမွေဆက်ခံရမည့်သူ|successor=[[ဘရာဘန့်မြို့စားကတော် အယ်လီဇဘက် မင်းသမီး]]|reg-type=ဝန်ကြီးချုပ်|regent=Elio Di Rupo<br />Charles Michel<br />Sophie Wilmès<br />[[အလက်ဇန်းဒါး ဒီ ခရူး]]<br />[[ဘာတ် ဒီ ဝီဗာ]]|spouse={{marriage|[[မာထီဒါ ဒုဒ္ခမ် ဒါကော]]|4 December 1999}}|issue-link=#Marriage|issue={{plainlist| * [[ဘရာဘန့်မြို့စားကတော် အယ်လီဇဘက် မင်းသမီး|အယ်လီဇဘက် မင်းသမီး]] * ဂေဘရီရယ် မင်းသား * အီမန်နျူရယ် မင်းသား * အယ်လီနော် မင်းသမီး }}|full name={{lang-fr|Philippe Léopold Louis Marie}}<br>{{lang-nl|Filip Leopold Louis Marie}}<ref name="SenateBio"/>|house=[[ဘယ်လ်ဂျီယမ် မင်းဆက်]]|father=[[ဒုတိယမြောက် အဲဘတ်ဘုရင်]]|mother=[[ပေါ်လာ မိဖုရားကြီး]]|birth_date={{Birth date and age|1960|4|15|df=yes}}|birth_place=ဘယ်လ်ဗဒီယာအိမ်ကြီး၊ [[ဘရပ်ဆဲလ်မြို့]]၊ ဘယ်လ်ဂျီယမ်နိုင်ငံ|religion=[[ကက်သလစ် အသင်းတော်|ကက်သလစ်]]|signature=Philippe of Belgium signature.svg}}  '''ဖီးလစ်ပ် ('''{{langx|fr|Philippe Léopold Louis Marie}} ၊ {{langx|nl|Filip Leopold Lodewijk Maria}}၊ ၁၅ ဧပြီ ၁၉၆၀ ခုနှစ်မွေး) သည် [[ဘယ်လ်ဂျီယမ် ဘုရင်မင်းမြတ်]] ဖြစ်သည်။ သူသည် [[ဒုတိယမြောက် အဲဘတ်ဘုရင်]] နှင့် [[ပေါ်လာ မိဖုရားကြီး]] ၏အကြီးဆုံးသားတော်ဖြစ်သည်။ ကျန်းမာရေးကြောင့် ၂၀၁၃ ခုနှစ် ဇူလိုင်လ ၂၁ ရက်နေ့တွင် ဖခမည်းတော်ဖြစ်သူ နန်းစွန့်ပြီးနောက် ဖီလစ်ပ်သည် နန်းဆက်တက်ခံခဲ့သည်။ [[မာထီဒါ ဒုဒ္ခမ် ဒါကေ]] ၁၉၉၉ ခုနှစ်တွင် လက်ထပ်ခဲ့ပြီး ကလေးတော် ၄ ဦးရှိသည်။ သူတို့၏ အကြီးဆုံးသအိးတော် [[ဘရာဘန့်မြို့စားကတော် အယ်လီဇဘက် မင်းသမီး|အယ်လီဇဘက် မင်းသမီး]]သည် ထီးနန်းဆက်ခံသူ ပထမဆုံးဖြစ်ပါတယ်။ == အစောပိုင်း ဘာဝ == ဖီးလစ်ပ် ကို [[ဘရပ်ဆဲလ်မြို့]] မြောက်ပိုင်း လေကန်ရပ်ကွက် ရှိ ဘယ်လ်ဗဒီယာအိမ်ကြီးတွင် ၁၉၆၀ ခုနှစ် ဧပြီလ ၁၅ ရက် မှာ မွေးဖွားခဲ့သည်။ သူဖခမည်းတော် အဲဘတ် လီရဂျ်မင်းသာ (နောက်ပိုင်း [[ဒုတိယမြောက် အဲဘတ်ဘုရင်]]) သည် [[တတိယမြောက် လီယိုပိုဒ်ဘုရင်]] ၏ဒုတိယသားတော်ဖြစ်ပြီး [[ဘောလ်ဒ်ဝင်ဘုရင်|ဘောလ်ဒ်ဝင်မင်းသာ]] ၏ညီတော်ဖြစ်ခဲ့သည်။ ဖီးလစ်ပ်၏မိခင်တော် ပေါ်လာ ရူဖို ဒီ ခလားဘရီးယားသည် အီတလီမင်းမျိုးစိုးနွယ်ဝင် ဂွားဒီယား လောမ်ဘာဒါမြို့စား အဋ္ဌမမြောက် ဖူလ်ကို (Fulco VIII) ၏ သမီးဖြစ်သည်။ မွေးပြီး တစ်လအကြာမှာ မေ ၁၇ ရက်နေ့မှာ ရေနှစ်မင်္ဂလာပြုခဲပြီး<ref>{{Cite web|language=fr|author=J.M.|title=Le baptême en l'église royale...|url=http://www.dhnet.be/archive/le-bapteme-en-l-eglise-royale-51b86e81e4b0de6db9a5324a|date=8 May 2001|access-date=11 December 2015}}</ref> အဘေးဖြစ်သူ [[ဖလန်းဒါးမြို့စား ဖီးလစ်ပ်မင်းသား]] ကို ဂုဏ်ပြုရန် ဖီလစ်ပ် နာမည် အမည်ပေးခဲ့သည်။ သူ့ အဘိုးဖြစ်သော [[တတိယမြောက် လီယိုပိုဒ်ဘုရင်]] နှင့် မိခင်ဘက်အဘွား ဒေါ်နာ လူဝီစာ မင်းသမီး ခေါင်းကိုင်မိဘများ ဖြစ်ခဲ့သည်။<ref>{{Cite web|language=fr|title=Prince Philippe : la ligne du temps d'une vie passée devant les caméras|url=http://www.rtbf.be/info/belgique/detail_qui-est-philippe-le-futur-roi-des-belges?id=8032718|access-date=11 December 2015}}</ref> အဲဘတ် နှင့် ပေါ်လာတို့၏ အိမ်ထောင်ရေး မပျော်မရွှင်ဖြစ်ခဲ့ပြီး ဖီလစ်ပ် ၏ဘာဝနှင့် များသောအားဖြင့် စိတ်မပါခဲ့ကြသည်။ ကလေးလျစ်လျူရှုမှု အရမ်းပြင်းထန်လို့ ကလေးစိတ်ပညာရှင် Peter Adriaenssens သည် "လူမှုရေးလုပ်သားများ ဝင်ရောက်စွက်ဖက်ရန် ကျိုးကြောင်းပြချက်ရှိသည်" ဟု ဖော်ပြခဲ့သည်။ <ref name="moens20220721">{{Cite magazine|date=၂၁ ဇူလိုင် ၂၀၂၂|title=Belgian king prepares to hand his daughter the curse of the crown|url=https://www.politico.eu/article/belgian-king-prepare-hand-daughter-curse-crown/|archivedate=၂၀ ဇူလိုင် ၂၀၂၀}}</ref> ဖီးလစ်ပ်သည် မွေးချင်းမကွဲညီမ ဒယ်လ်ဖင်း မင်းသမီး (၁၉၆၈ မွေး) ရှိသည်။ == ပညာရေး == ငယ်စဉ်ကပင် အနာဂတ်ဘုရင်မင်းမြတ်ဖြစ်ရန် ပြင်ဆင်ရန် သူနှစ်သက်ခဲ့သော ပြင်ဘာစာစကားသုံးသည့်ကျောင်းမှ ဖလန်းဒါးပြည်ရှိ အထက်တန်းကျောင်းသို့ ပြောင်းရွှေ့ခဲ့ရပြီး မိတ်ဆွေဖွဲ့ရန် ခက်ခဲခဲ့သည်။ ၂၀၁၉ ခုနှစ် မှာ ဖီလစ်ပ် သည် ဆယ်ကျော်သက်ကျောင်းထွက်သူများအား "ငယ်ငယ်တုန်းက ကျောင်းမှာ ပြဿနာအများကြီးရှိခဲ့တယ်။ ကျွန်တော် ဆိုးဆိုးရွားရွား ဆက်ဆံခံရတယ်ပြီး ငါ့အတွက် မလွယ်ဘူး" ဟု ပြောပြခဲ့သည်။"<ref>{{Cite magazine|last=Moens|first=Barbara|date=၂၁ ဇူလိုင် ၂၀၂၂|title=Belgian king prepares to hand his daughter the curse of the crown|url=https://www.politico.eu/article/belgian-king-prepare-hand-daughter-curse-crown/|magazine=Politico|language=en-US|access-date=၂၀ ဇူလိုင် ၂၀၂၂}}</ref> ၁၉၇၈ မှ ၁၉၈၁ ခုနှစ်အထိ ဖီလစ်ပ်သည် ဘယ်လ်ဂျီယမ် တော်ဝင်စစ်တက္ကသိုလ် မှာ ၁၁၈ မြောက် "Promotion Toutes Armes" (ရာထူးတိုးမြှင့်ခြင်း အားလုံး လက်နက်) အရ ပညာသင်ကြားခဲ့သည်။ ၁၉၈၀ ခုနှစ် စက်တင်ဘာလ ၂၆ ရက်နေ့တွင် ဒုတိယဗိုလ်အဆင့် ခန့်အပ်ခံရပြီး ဗိုလ်အဖြစ် ကျမ်းကျိန်ခဲ့သည်။ <ref name="Official">{{Cite web|url=http://monarchie.be/royal-family/king-philippe|title=The Belgian Monarchy|access-date=၂၂ ဇူလိုင် ၂၀၁၆}}</ref> ဖီလစ်ပ် သည် [[အောက်စ်ဖိုဒ် တက္ကသိုလ်]] ထရင်နီတီကောလိပ် တွင် ပညာဆက်လက်သင်ယူခဲ့ပြီး ကယ်လီဖိုးနီးယားပြည်နယ် [[စတန်းဖို့ဒ် တက္ကသိုလ်]] ဘွဲ့လွန်ကျောင်းတက်ခဲ့ပြီး ၁၉၈၅ ခုနှစ်တွင် [[နိုင်ငံရေးသိပ္ပံ]] မဟာဘွဲ့ရယူခဲ့သည်။<ref name="Official">{{Cite web|url=http://monarchie.be/royal-family/king-philippe|title=The Belgian Monarchy|access-date=22 July 2016}}<cite class="citation web cs1" data-ve-ignore="true">[http://monarchie.be/royal-family/king-philippe "The Belgian Monarchy"]<span class="reference-accessdate">. Retrieved <span class="nowrap">22 July</span> 2016</span>.</cite></ref> သူသည် တိုက်လေယာဉ်မှူး အတောင်ပံဘွဲ့၊ လေထီးခုန်သမားနှင့် ကွန်မန်ဒိုအဖြစ် လက်မှတ်များကို ရရှိခဲ့သည်။ ၁၉၈၉ ခုနှစ်တွင် တော်ဝင်မဟာကာကွယ်ရေးတက္ကသိုလ် မှာ အထူးအစည်းအဝေးများ ထက်မံ တက်ရောက်ခဲ့သည်။ ထိုနှစ်တွင် ဗိုလ်မှူးကြီး ရာထူးတိုးခဲ့ခံသည်။ ၁၉၉၃ ခုနှစ်တွင် စပိန်တွင် [[ဘောလ်ဒ်ဝငဘုရင်|ဘောလ်ဒ်ဝင်ဘုရင်]] ကွယ်လွန်ခဲ့ပြီး ဖခမည်းတော် သည် [[ဒုတိယမြောက် အဲလ်ဘတ်ဘုရင်]]အသစ်ဖြစ်လာပြီး ဖီးလစ်လ်သည် မချွတ်ဧကန် [[အမွေဆက်ခံသူ]] အသစ်ဖြစ်လာပြီး ဘရာဘန့်မြို့စား ရာထူးအသစ် ခံယူခဲ့သည်။ ၂၀၀၁ ခုနှစ် မတ်လ ၂၅ ရက်နေ့ တွင် ဖီလစ်ပ် ကို လေတပ်အပိုင်း ကုန်းတပ်အပိုင်း နှင့် ရေတပ်အပိုင်းများတွင် [[ဗိုလ်ချုပ်]] အဆင့် ခန့်အပ်ခြင်းခံရသည်။ <ref name="Official">{{Cite web|url=http://monarchie.be/royal-family/king-philippe|title=The Belgian Monarchy|access-date=22 July 2016}}<cite class="citation web cs1" data-ve-ignore="true">[http://monarchie.be/royal-family/king-philippe "The Belgian Monarchy"]<span class="reference-accessdate">. Retrieved <span class="nowrap">22 July</span> 2016</span>.</cite></ref> == အိမ်ထောင်ရေး == [[ဖိုင်:Belgian_King_Philippe_and_Queen_Mathilde.JPG|right|thumb|250x250px| ဖီးလစ်ပ်ဘုရင်နှင့် [[မာထီဒါ ဒုဒ္ခမ် ဒါကော|မထီဒါ မိဖုရား]] ဘယ်လ်ဂျီယမ်ဘုရင်သစ်အဖြစ် ကျမ်းသစ္စာကျိန်ဆိုပြီးနောက် ဘရပ်ဆဲလ်မြို့ရှိ လူအုပ်ကို လက်ဝှေ့ယမ်းခြင်း]] ဖီးလစ်ပ် သည် ဘယ်လ်ဂျီယမ် မြင့်မြတ်မိသားစု နှင့် ဝါလူးန်မြို့စားသမီး [[မာထီဒါ ဒုဒ္ခမ် ဒါကော]] ၁၉၉၉ ခုနှစ် ဒီဇင်ဘာလ ၄ ရက်နေ့တွင် ဘရပ်ဆဲလ်မြို့တော်ခန်းမ၌ တရာဝင်မင်္ဂလာဆောင်ပွဲ ကျင်းပခဲ့ပြီး [[ဘရပ်ဆဲလ်မြို့]] စိန့်မီရှယ်နှင့်စိန့်ဂူဒူလ် ဘုရားကျောင်းတော်ကြီး၌ ဘာသာရေးအရမင်္ဂလာအခမ်းအနား နှစ်ခုကျင်းပပြီး အိမ်ထောင်ယူခဲ့သည်။ ဤစုံတွဲသည် ဘရပ်ဆဲလ်မြို့ အန်ဒါလက်ချ်ရပ်ကွက် ဧရပ်စ်မတ်စ်ဆေးရုံးမှာ ကလေးတော် ၄ ပါးမွေးဖွားခဲ့သည်။ ဤကလေးတော်များမှာ * [[ဘရာဘန့်မြို့စားကတော် အယ်လီဇဘက် မင်းသမီး|အယ်လီဇဘက် မင်းသမီး]] (၂၅ အောက်တိုဘာ ၂၀၀၁ ဖွား) * ဂေဘရီရယ် မင်းသား (၂၀ သြဂုတ် ၂၀၀၃ မွေးဖွား) * အီမန်နျူရယ် မင်းသား (၄ အောက်တိုဘာ ၂၀၀၅ မွေးဖွား) * အယ်လီနော် မင်းသမီး (၁၆ ဧပြီ ၂၀၀၈ ဖွား) == နိုင်ငံခြားကုန်သွယ်မှု == ၁၉၉၃ ခုနှစ် ဩဂုတ်လ ၆ ရက်နေ့တွင် ဖီးလစ်ပ်ကို ဘယ်လ်ဂျီယမ်အစိုးရက နိုင်ငံခြားကုန်သွယ်မှုဘုတ်အဖွဲ့ (BFTB) ၏ ဂုဏ်ထူးဆောင်ဥက္ကဋ္ဌအဖြစ် ခန့်အပ်ခဲ့သည်။ ၁၉၆၂ ခုနှစ်ကစပြီး BFTB ၏ ဂုဏ်ထူးဆောင်ဥက္ကဋ္ဌဖြစ်ခဲ့သော ဖခမည်းတော်၏ နေရာရာထူးကို ဆက်ပြီး တာဝန်ထမ်းဆောင်ခဲ့သည်။ ၂၀၀၃ ခုနှစ် မေလ ၃ ရက်နေ့တွင် BFTB ကို အစားထိုး၍ နိုင်ငံခြားကုန်သွယ်မှု အေဂျင်စီဘုတ်အဖွဲ့၏ ဂုဏ်ထူးဆောင်ဥက္ကဋ္ဌအဖြစ် ခန့်အပ်ခြင်းခံရသည်။<ref>{{Cite web|url=http://www.monarchie.be/royal-family/prince-philippe|title=The Belgian Monarchy|access-date=၂၂ ဇူလိုင် ၂၀၁၆}}</ref> ဤရာထူးတာဝန်ထန်းဆောင်ခြင်းအရ ဖီးလစ်ပ် သည် စီးပွားရေးမစ်ရှင် အခု ၆၀ ကျော် ဦးဆောင်ခဲ့သည်။<ref>Agence pour le Commerce extérieur, [http://www.abh-ace.be/fr/missions_economiques/missions_anterieures/ Missions antérieures] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20150210100800/http://www.abh-ace.be/fr/missions_economiques/missions_anterieures/|date=၁၀ ဖေဖဝါရီ ၂၀၁၅}}</ref><ref>{{Cite web|url=http://www.monarchie.be/fr/actuel/archives/all/Economical+mission+-+BFTB/all/all|title=Official Royal Website Archives|access-date=၂၂ ဇူလိုင် ၂၀၁၃|archive-url=https://web.archive.org/web/20130718123251/http://www.monarchie.be/fr/actuel/archives/all/Economical+mission+-+BFTB/all/all|archive-date=၁၈ ဇူလိုင် ၂၀၁၃}}</ref> သတ္တမမြောက် ဘယ်လ်ဂျီယမ်ဘုရင်အဖြစ် ခန့်အပ်ခံရပြီးနောက် ၎င်းတာဝန်များသည် ညီမတော် အာစတရဒ် မင်းသမီး တာဝန်ဆက်မံယူခဲ့သည်။ == နန်းစံခြင်း == [[ဖိုင်:Serment_de_Philippe_de_Belgique.jpg|thumb|234x234px| ၂၀၁၃ ဇူလိုင် ၁၃ ရက် ဖီးလစ်ပ်ဘုရင် နိုင်ငံတော်နန်းတော်၌ ကျမ်းသစ္စာကျိန်ဆိုပွဲ အခမ်းအနားကျင်းပနေစဉ်]] ဒုတိယမြောက် အဲလ်ဘတ်ဘုရင်သည် ၂၀၁၃ ခုနှစ် ဇူလိုင်လ ၃ ရက်နေ့တွင် ၂၂ ရက်နေ့မှာ ထီးနန်းစွန့်မည်ဟု ကြေညာခဲ့သည်။<ref>{{Cite news|last=Price|first=Matthew|title=Belgium's King Albert II announces abdication|url=https://www.bbc.co.uk/news/world-europe-23167525|date=၃ ဇူခိုင် ၂၀၁၃}}</ref> ၂၂ ရက်နေ့ အဲလ်ဘတ်ဘုရင် နန်းစွန့်ပြီး ၁ နာရီအကြာတွင် ဖီးလစ်ပ် မင်းသားသည် ဘယ်လ်ဂျီယမ်ဘုရင်အဖြစ် ကျမ်းသစ္စာကျိန်ဆိုခဲ့သည်။<ref>{{Cite news|title=Belgium's King Albert II gives up throne to son|url=http://www.cnn.com/2013/07/21/world/europe/belgium-new-king/index.html?hpt=hp_t2|date=၂၁ ဇူလိုင် ၂၀၁၃}}</ref> ဖီးလစ်ပ်၏ အကြီးဆုံးသမီးတော် [[ဘရာဘန့်မြို့စားကတော် အယ်လီဇဘက် မင်းသမီး|အယ်လီဇဘက် မင်းသမီး]]သည် အမွေဆက်ခံသူ ဖြစ်လာပြီး ဘယ်လ်ဂျီယမ်နိုင်ငံ၏ ပထမဆုံးသော [[ဘုရင်မ]] ဖြစ်လာရန် မျှော်လင့်သည်။ ဖီးလစ်ပ် သည် [[၂၀၁၄ ခုနှစ် ဘယ်လ်ဂျီယမ် ဖက်ဒရယ်ရွေးကောက်ပွဲ]] အပြီးတွင် ညွန့်ပေါင်းအစိုးရဖွဲ့ရန် ပါဝင်လုပ်ဆောင်ခဲ့သည်။ဘုရင်နှင့် နိုင်ငံရေးတွေ့ဆုံပွဲများကို လေကန် နန်းတော် မှ ဘာရပ်ဆဲလ် တော်ဝင်နန်းတော် သို့ ပြောင်းရွှေ့ခဲ့သည်။<ref name="politico">{{Cite news|title=Of race and royalty: How the king surprised Belgium|date=၆ ဇူလိုင် ၂၀၂၀|publisher=Politico|url=https://www.politico.eu/article/of-race-and-royalty-how-the-king-philippe-surprised-belgium-leopold-statue-black-lives-matter-flanders-wallonia/}}</ref> ၂၀၁၉ ခုနှစ် မေလတွင် ဖီးလစ်ပ် သည် ဖလီမစ်ရှ်ရည်မှန်းချက်ပါတီ ({{lang-nl|Vlaams Belang}}) သမ္မတ Tom Van Grieken နှင့် တွေ့ဆုံခဲ့ပြီး တော်ဝင်တွေဆုံခွင့်ကို ပထမဆုံးအကြိမ် လက်ခံတွေ့ဆုံခဲ့သည်။<ref name="politico" /><ref>{{Cite news|url=https://thepublicsradio.org/article/belgian-far-right-leader-in-landmark-audience-with-the-king|title=Belgian far-right leader in landmark audience with the king|date=၂၉ မေ ၂၀၁၉|publisher=The Public's Radio}}</ref> ၂၀၂၀ ခုနှစ်တွင် ဖီးလစ်ပ် သည် ၎င်း၏ အဘီးတော် ဒုတိယမြောက် လီယိုပိုဒ်ဘုရင် [[ကွန်ဂိုလွတ်လပ်ပြည်နယ်]] အုပ်ချုပ်မှုအောက်တွင် ကျူးလွန်ခဲ့သော "အကြမ်းဖက်မှုနှင့် ရက်စက်မှု" အတွက် နောင်တရရှိကြောင်း ကြေညာခဲ့သည်။ <ref name="politico">{{Cite news|title=Of race and royalty: How the king surprised Belgium|date=6 July 2020|url=https://www.politico.eu/article/of-race-and-royalty-how-the-king-philippe-surprised-belgium-leopold-statue-black-lives-matter-flanders-wallonia/}}<cite class="citation news cs1" data-ve-ignore="true" id="CITEREFMoensGijs2020">Moens, Barbara; Gijs, Camille (6 July 2020). [https://www.politico.eu/article/of-race-and-royalty-how-the-king-philippe-surprised-belgium-leopold-statue-black-lives-matter-flanders-wallonia/ "Of race and royalty: How the king surprised Belgium"]. [[Politico]].</cite></ref> ၂၀၂၄ ခုနှစ် စက်တင်ဘာလတွင် ဖီးလစ်ပ်ဘုရင် နှင့် ဘယ်လ်ဂျီယမ်ဝန်ကြီးချုပ် [[အလက်ဇန်းဒါး ဒီ ခရူး]] နှင့်အတူ [[ပုပ်ရဟန်းမင်းကြီး ဖရန်စစ်]] ဘယ်လ်ဂျီယမ်သို့လာရောက်ခြင်း ကြိဆိုမိန့်ခွန်းမှာ ဘယ်လ်ဂျီယမ်တွင် ရိုမန်ကက်သလစ်အသင်းတော် လိင်ပိုင်းဆိုင်ရာ စော်ကားမှုများအကြောင် အများပြည်သူအရှေ့မှာ အပြစ်တင်ဝေဖန်ခဲ့သည်<ref>{{Cite web|url=https://apnews.com/article/belgium-pope-abuse-cc729630469787d87e35d537d54e47e8|title=Belgian PM and king blast Pope Francis for church's sex abuse cover-up legacy in blistering welcome|date=၂၆ စက်တင်ဘာ ၂၀၂၄}}</ref> == ဂုဏ်ထူးနဲ့ တံဆိပ်အမှတ်အသား == [[ဖိုင်:Royal_Standard_of_King_Philippe_of_Belgium.svg|thumb| ဖီးလစ်ပ် ဘယ်လ်ဂျီယမ်ဘုရင်၏ ကိုယ်ရေးအောင်လံ]] === အမျိုးသားဂုဏ် === * [[ဖိုင်:BEL_-_Order_of_Leopold_-_Grand_Cordon_bar.svg|55x55px]] Order of Leopold ၏ မဟာ အရှင်သခင် (၂၁ ဇူလိုင် ၂၀၁၃) * [[ဖိုင်:BEL_Order_of_the_African_Star_-_Grand_Cross_BAR.png|55x55px]] Order of the African Star ၏ မဟာ အရှင်သခင် (၂၁ ဇူလိုင် ၂၀၁၃) * [[ဖိုင်:BEL_Royal_Order_of_the_Lion_-_Grand_Cross_BAR.png|55x55px]] Royal Order of the Lion ၏ မဟာ အရှင်သခင် (၂၁ ဇူလိုင် ၂၀၁၃) * [[ဖိုင်:BEL_Kroonorde_Grootkruis_BAR.svg|55x55px]] Order of the Crown ၏ မဟာ အရှင်သခင် (၂၁ ဇူလိုင် ၂၀၁၃) * [[ဖိုင်:BEL_Order_of_Leopold_II_-_Grand_Cross_BAR.svg|55x55px]] Order of Leopold II ၏ မဟာ အရှင်သခင် (၂၁ ဇူလိုင် ၂၀၁၃) === နိုင်ငံရပ်ခြား ဂုဏ်ထူးဆောင် === * {{အလံ|Argentina}}: Grand Cross of the Order of the Liberator General San Martín (6 May 1994)<ref name="SenateBio">{{Cite web|url=http://www.senate.be/doc/books/Senat_Complet_2009.pdf|title=Biographies of Members of the Belgian Senate|publisher=Belgian Senate|access-date=20 November 2018|archive-url=https://web.archive.org/web/20240628053513/http://www.senate.be/doc/books/Senat_Complet_2009.pdf|archive-date=28 June 2024}}</ref> * {{အလံ|Austria}}: Grand Star of the Decoration of Honour for Services to the Republic of Austria (21 March 2022) * {{အလံ|Bolivia}}: Grand Cross of the Order of the Condor of the Andes (9 September 1996)<ref name="SenateBio" /> * {{အလံ|Czech Republic}}: I Class with collar of the Order of the White Lion (5 May 2025)<ref>{{Cite web|url=https://www.seznamzpravy.cz/clanek/domaci-zivot-v-cesku-pavel-prijal-na-hrade-belgickeho-krale-phillipa-udeli-mu-vyznamenani-275820|title=Pavel přijal na Hradě belgického krále Filipa, udělil mu Řád bílého lva|access-date=6 May 2025}}</ref> * {{အလံ|Denmark}}: Knight of the Order of the Elephant (28 May 2002)<ref name="SenateBio" /><ref>{{Cite web|url=https://www.kongehuset.dk/monarkiet-i-danmark/ordener-og-medaljer/modtagere-af-danske-dekorationer/#|title=Modtagere af danske dekorationer|access-date=5 May 2019|language=da|archive-url=https://web.archive.org/web/20240628060539/https://www.kongehuset.dk/monarkiet-i-danmark/ordener-og-medaljer/modtagere-af-danske-dekorationer/|archive-date=28 June 2024}}</ref> * {{အလံ|Finland}}: Grand Cross of the Order of the White Rose of Finland (30 March 2004)<ref name="SenateBio" /> * {{အလံ|France}}: Grand Cross of the National Order of the Legion of Honour (6 February 2014) * {{အလံ|Germany}}: Grand Cross Special Class of the Order of Merit of the Federal Republic of Germany (6 March 2016) * {{အလံ|Greece}}: ** Grand Cross of the Order of the Redeemer (2 May 2022)<ref>{{Cite web|url=https://www.presidency.gr/synantisi-me-ton-vasilia-kai-tin-vasilissa-ton-velgon//|title=Συνάντηση με τον Βασιλιά και την Βασίλισσα των Βέλγων – Προεδρία της Ελληνικής Δημοκρατίας|access-date=28 June 2024|archive-url=https://web.archive.org/web/20240628054815/https://www.presidency.gr/synantisi-me-ton-vasilia-kai-tin-vasilissa-ton-velgon//|archive-date=28 June 2024}}</ref> ** Grand Cross of the Order of Honour (1 February 2005)<ref name="SenateBio" /> * {{အလံ|Holy See}}: Knight of the Collar of the Order of the Holy Sepulchre (17 November 2015)<ref>{{Cite web|url=https://ordredusaintsepulcre.be/Le-Roi-et-la-Reine-sont-devenus-chevaliers-de-collier/|title=Le Roi et la Reine sont devenus chevaliers de collier|access-date=27 February 2022|archive-date=27 February 2022|archive-url=https://web.archive.org/web/20220227110658/https://ordredusaintsepulcre.be/Le-Roi-et-la-Reine-sont-devenus-chevaliers-de-collier}}</ref> * {{အလံ|Hungary}}: Grand Cross of the Order of Merit of the Republic of Hungary (18 April 2008)<ref name="SenateBio" /> * {{အလံ|Italy}}: Knight Grand Cross with Collar of the Order of Merit of the Italian Republic (25 October 2021)<ref>{{Cite web|url=https://www.quirinale.it/onorificenze/insigniti/370369|title=Re dei Belgi S.M. Filippo|access-date=28 June 2024|archive-url=https://web.archive.org/web/20240628055408/https://www.quirinale.it/onorificenze/insigniti/370369|archive-date=28 June 2024}}</ref><ref>{{Cite web|url=https://twitter.com/InigoNYC/status/1466017560445571079|title=President Mattarella receives the King of the Belgians|publisher=Inigo Lambertini (Ambassador of Italy to the UK)|access-date=1 December 2021|language=en|archive-url=https://web.archive.org/web/20240628055714/https://twitter.com/InigoNYC/status/1466017560445571079|archive-date=28 June 2024}}</ref> * {{အလံ|Japan}}: Collar and Grand Cordon of the Supreme Order of the Chrysanthemum (9 October 2016) * {{အလံ|Jordan}}: Collar of the Order of al-Hussein bin Ali (18 May 2016) * {{အလံ|Lithuania}}: Grand Cross with Golden Chain of the Order of Vytautas the Great (24 October 2022)<ref>{{Cite web|url=https://www.baltictimes.com/lithuanian_president_confers_state_awards_to_king_and_queen_of_belgium_ahead_of_visit/|title=Lithuanian president confers state awards to King and Queen of Belgium ahead of visit|date=21 November 2021|access-date=28 June 2024|archive-url=https://web.archive.org/web/20240628060002/https://www.baltictimes.com/lithuanian_president_confers_state_awards_to_king_and_queen_of_belgium_ahead_of_visit/|archive-date=28 June 2024}}</ref> * {{အလံ|Luxembourg}}: Knight of the Order of the Gold Lion of the House of Nassau (15 March 1999)<ref name="SenateBio" /> * {{အလံ|Netherlands}}: ** Knight Grand Cross of the Order of the Netherlands Lion (28 November 2016) ** Knight Grand Cross of the Order of Orange-Nassau (6 May 1993)<ref name="SenateBio" /> ** King Willem-Alexander Inauguration Medal (30 April 2013) * {{အလံ|Norway}}: Grand Cross of the Order of St. Olav (20 May 2003)<ref name="SenateBio" /> * {{အလံ|Oman}}: ** Collar of the Order of Al-Said (3 December 2024)<ref>{{Cite tweet|user=saadsalman719|title=Sultan Haitham has appointed The King of the Belgians to be a Collar of the Order of Al-Said.}}</ref> ** Member Special Class of the Order of Oman (3 February 2022)<ref>{{Cite web|url=https://twitter.com/MonarchieBe/status/1489171392721563651/photo/1|title=Order of Oman for the King of the Belgians|publisher=Belgian Royal Palace|access-date=3 February 2022|language=en|archive-url=https://web.archive.org/web/20240628060245/https://x.com/MonarchieBe/status/1489171392721563651|archive-date=28 June 2024}}</ref> * {{အလံ|Poland}}: ** Knight of the Order of the White Eagle (13 October 2015) ** Grand Cross of the Order of Merit of the Republic of Poland (18 October 2004)<ref name="SenateBio" /> * {{အလံ|Portugal}}: ** Grand Collar of the Order of Prince Henry (22 October 2018) ** Grand Cross of the Military Order of Christ (18 October 2005)<ref name="SenateBio" /> ** Grand Cross of the Military Order of Aviz (18 September 1997) * {{အလံ|Spain}}: Knight Grand Cross of the [[Order of Isabella the Catholic]] (16 May 2000)<ref name="SenateBio" /> * {{အလံ|Sweden}}: ** Knight of the Royal Order of the Seraphim (7 May 2001)<ref name="SenateBio" /> ** Recipient of the 50th Birthday Badge Medal of King Carl XVI Gustaf (30 April 1996) ** Recipient of the 70th Birthday Badge Medal of King Carl XVI Gustaf (30 April 2016) * {{အလံ|Turkey}}: Member of the Order of the State of Republic of Turkey (4 October 2015) === တံဆိပ်အမှတ်အသား === {{Infobox emblem wide|image=Coat of Arms of the King of the Belgians.svg|notes=In 2019 the king codified the [[coat of arms|coats of arms]] of himself and those of his family through a Royal Decree. The arms of the reigning monarch was modified to include the [[House of Wettin|Saxonian]] escutcheon. The arms of other members of the royal family was similarly modified.<ref>{{Cite web|url=https://www.ejustice.just.fgov.be/doc/rech_f.htm|title=Le Moniteur belge.|website=www.ejustice.just.fgov.be|access-date=2019-07-23}}</ref><ref>{{Cite web|url=http://www.ejustice.just.fgov.be/eli/arrete/2019/07/12/2019030777/moniteur|title=Royal Decree of July 12, 2019|date=19 July 2019|website=Moniteur Belge|access-date=23 July 2019}}</ref> The reinstatement of the shield of Saxe-Coburg-Gotha into the royal arms occurred shortly after the visit of the king and queen to the ancestral [[Friedenstein Palace|Friedenstein Castle]]. The latest royal decree therefore reverses previous changes made to the Royal versions of the coat arms which removed the armorial bearings of Saxony during the First World War.<ref>{{Cite journal |author=Philippe, Koning der Belgen |date=12 July 2019 |title=Koninklijk besluit houdende vaststelling van het wapen van het Koninklijk Huis en van zijn leden |url=http://www.ejustice.just.fgov.be/mopdf/2019/07/19_2.pdf |journal=Belgisch Staatsblad |access-date=24 July 2019}}</ref> By including the three official languages in the motto it reflects his wish "to be the King of the whole Kingdom and of all Belgians".<ref>{{Cite journal |date=1 August 2019 |title=Belgian royal coat of arms gets a 'modern' update|url=https://www.brusselstimes.com/all-news/art-culture/62381/belgian-royal-coat-of-arms-gets-a-modern-update/|journal=Brussel Times |access-date=2 August 2019}}</ref>|year_adopted=12 July 2019|coronet=[[Crown (heraldry)|Royal crown of Belgium]]|torse=|helm=A golden royal helm with the visor open|escutcheon=[[Sable (heraldry)|Sable]], a [[Lion (heraldry)|lion]] rampant [[Or (heraldry)|or]], armed and langued [[gules]] ([[Coat of arms of Belgium|Belgium]]), on the shoulder an escutcheon barry of ten sable and or, a [[crancelin]] [[Vert (heraldry)|vert]] ([[House of Wettin|Wettin]]), with two crossed sceptres (a hand of justice and a lion) or behind a shield.|supporters=Two lions guardant proper each supporting a lance or with two [[Flag of Belgium|National Flags of Belgium]] (Tierced per pale Sable, Or and Gules).|orders=[[Order of Leopold (Belgium)|Order of Leopold]]|motto={{langx|fr|L'union fait la force}}<br>{{langx|nl|Eendracht maakt macht}}<br>{{langx|de|Einigkeit macht stark}}|other_elements=The whole is placed on a mantle [[purpure]] with ermine lining, fringes and tassels or and ensigned with the Royal crown of Belgium.|previous_versions=Previously as monarch, Philippe used the royal coat of arms of Belgium undifferenced.}} == ကိုးကား == {{Reflist|30em}} [[ကဏ္ဍ:သက်ရှိထင်ရှားပုဂ္ဂိုလ်များ]] [[ကဏ္ဍ:၁၉၆၀ မွေးဖွားသူများ]] [[ကဏ္ဍ:ဂျာမန်ဘာသာစကား ပါဝင်သော ဆောင်းပါးများ]] [[ကဏ္ဍ:ဒတ်ချ်ဘာသာစကား ပါဝင်သော ဆောင်းပါးများ]] [[ကဏ္ဍ:ပြင်သစ်ဘာသာစကား ပါဝင်သော ဆောင်းပါးများ]] [[ကဏ္ဍ:ဘယ်လ်ဂျီယမ် လူမျိုးများ]] [[ကဏ္ဍ:ဘုရင်များ]] 4gaeszd114bwd3r52bnku8mb3ck9xm8 876701 876699 2025-06-06T20:59:14Z EmeraldRange 49897 /* နိုင်ငံရပ်ခြား ဂုဏ်ထူးဆောင် */ ဗာတီကန် 876701 wikitext text/x-wiki {{Infobox royalty|name=ဖီလစ်ပ်|image=King Philippe of Belgium (January 2025).jpg|caption=၂၀၂၅ ခုနှစ် ဓာတ်ပုံ|succession=[[ဘယ်လ်ဂျီယမ် ဘုရင်မင်းမြတ်]]|reign=၂၁ ဇူလိုင် ၂၀၁၃ – ယခု|predecessor=[[ဒုတိယမြောက် အဲဘတ်ဘုရင်]]|suc-type=မချွတ်ဧကန် အမွေဆက်ခံရမည့်သူ|successor=[[ဘရာဘန့်မြို့စားကတော် အယ်လီဇဘက် မင်းသမီး]]|reg-type=ဝန်ကြီးချုပ်|regent=Elio Di Rupo<br />Charles Michel<br />Sophie Wilmès<br />[[အလက်ဇန်းဒါး ဒီ ခရူး]]<br />[[ဘာတ် ဒီ ဝီဗာ]]|spouse={{marriage|[[မာထီဒါ ဒုဒ္ခမ် ဒါကော]]|4 December 1999}}|issue-link=#Marriage|issue={{plainlist| * [[ဘရာဘန့်မြို့စားကတော် အယ်လီဇဘက် မင်းသမီး|အယ်လီဇဘက် မင်းသမီး]] * ဂေဘရီရယ် မင်းသား * အီမန်နျူရယ် မင်းသား * အယ်လီနော် မင်းသမီး }}|full name={{lang-fr|Philippe Léopold Louis Marie}}<br>{{lang-nl|Filip Leopold Louis Marie}}<ref name="SenateBio"/>|house=[[ဘယ်လ်ဂျီယမ် မင်းဆက်]]|father=[[ဒုတိယမြောက် အဲဘတ်ဘုရင်]]|mother=[[ပေါ်လာ မိဖုရားကြီး]]|birth_date={{Birth date and age|1960|4|15|df=yes}}|birth_place=ဘယ်လ်ဗဒီယာအိမ်ကြီး၊ [[ဘရပ်ဆဲလ်မြို့]]၊ ဘယ်လ်ဂျီယမ်နိုင်ငံ|religion=[[ကက်သလစ် အသင်းတော်|ကက်သလစ်]]|signature=Philippe of Belgium signature.svg}}  '''ဖီးလစ်ပ် ('''{{langx|fr|Philippe Léopold Louis Marie}} ၊ {{langx|nl|Filip Leopold Lodewijk Maria}}၊ ၁၅ ဧပြီ ၁၉၆၀ ခုနှစ်မွေး) သည် [[ဘယ်လ်ဂျီယမ် ဘုရင်မင်းမြတ်]] ဖြစ်သည်။ သူသည် [[ဒုတိယမြောက် အဲဘတ်ဘုရင်]] နှင့် [[ပေါ်လာ မိဖုရားကြီး]] ၏အကြီးဆုံးသားတော်ဖြစ်သည်။ ကျန်းမာရေးကြောင့် ၂၀၁၃ ခုနှစ် ဇူလိုင်လ ၂၁ ရက်နေ့တွင် ဖခမည်းတော်ဖြစ်သူ နန်းစွန့်ပြီးနောက် ဖီလစ်ပ်သည် နန်းဆက်တက်ခံခဲ့သည်။ [[မာထီဒါ ဒုဒ္ခမ် ဒါကေ]] ၁၉၉၉ ခုနှစ်တွင် လက်ထပ်ခဲ့ပြီး ကလေးတော် ၄ ဦးရှိသည်။ သူတို့၏ အကြီးဆုံးသအိးတော် [[ဘရာဘန့်မြို့စားကတော် အယ်လီဇဘက် မင်းသမီး|အယ်လီဇဘက် မင်းသမီး]]သည် ထီးနန်းဆက်ခံသူ ပထမဆုံးဖြစ်ပါတယ်။ == အစောပိုင်း ဘာဝ == ဖီးလစ်ပ် ကို [[ဘရပ်ဆဲလ်မြို့]] မြောက်ပိုင်း လေကန်ရပ်ကွက် ရှိ ဘယ်လ်ဗဒီယာအိမ်ကြီးတွင် ၁၉၆၀ ခုနှစ် ဧပြီလ ၁၅ ရက် မှာ မွေးဖွားခဲ့သည်။ သူဖခမည်းတော် အဲဘတ် လီရဂျ်မင်းသာ (နောက်ပိုင်း [[ဒုတိယမြောက် အဲဘတ်ဘုရင်]]) သည် [[တတိယမြောက် လီယိုပိုဒ်ဘုရင်]] ၏ဒုတိယသားတော်ဖြစ်ပြီး [[ဘောလ်ဒ်ဝင်ဘုရင်|ဘောလ်ဒ်ဝင်မင်းသာ]] ၏ညီတော်ဖြစ်ခဲ့သည်။ ဖီးလစ်ပ်၏မိခင်တော် ပေါ်လာ ရူဖို ဒီ ခလားဘရီးယားသည် အီတလီမင်းမျိုးစိုးနွယ်ဝင် ဂွားဒီယား လောမ်ဘာဒါမြို့စား အဋ္ဌမမြောက် ဖူလ်ကို (Fulco VIII) ၏ သမီးဖြစ်သည်။ မွေးပြီး တစ်လအကြာမှာ မေ ၁၇ ရက်နေ့မှာ ရေနှစ်မင်္ဂလာပြုခဲပြီး<ref>{{Cite web|language=fr|author=J.M.|title=Le baptême en l'église royale...|url=http://www.dhnet.be/archive/le-bapteme-en-l-eglise-royale-51b86e81e4b0de6db9a5324a|date=8 May 2001|access-date=11 December 2015}}</ref> အဘေးဖြစ်သူ [[ဖလန်းဒါးမြို့စား ဖီးလစ်ပ်မင်းသား]] ကို ဂုဏ်ပြုရန် ဖီလစ်ပ် နာမည် အမည်ပေးခဲ့သည်။ သူ့ အဘိုးဖြစ်သော [[တတိယမြောက် လီယိုပိုဒ်ဘုရင်]] နှင့် မိခင်ဘက်အဘွား ဒေါ်နာ လူဝီစာ မင်းသမီး ခေါင်းကိုင်မိဘများ ဖြစ်ခဲ့သည်။<ref>{{Cite web|language=fr|title=Prince Philippe : la ligne du temps d'une vie passée devant les caméras|url=http://www.rtbf.be/info/belgique/detail_qui-est-philippe-le-futur-roi-des-belges?id=8032718|access-date=11 December 2015}}</ref> အဲဘတ် နှင့် ပေါ်လာတို့၏ အိမ်ထောင်ရေး မပျော်မရွှင်ဖြစ်ခဲ့ပြီး ဖီလစ်ပ် ၏ဘာဝနှင့် များသောအားဖြင့် စိတ်မပါခဲ့ကြသည်။ ကလေးလျစ်လျူရှုမှု အရမ်းပြင်းထန်လို့ ကလေးစိတ်ပညာရှင် Peter Adriaenssens သည် "လူမှုရေးလုပ်သားများ ဝင်ရောက်စွက်ဖက်ရန် ကျိုးကြောင်းပြချက်ရှိသည်" ဟု ဖော်ပြခဲ့သည်။ <ref name="moens20220721">{{Cite magazine|date=၂၁ ဇူလိုင် ၂၀၂၂|title=Belgian king prepares to hand his daughter the curse of the crown|url=https://www.politico.eu/article/belgian-king-prepare-hand-daughter-curse-crown/|archivedate=၂၀ ဇူလိုင် ၂၀၂၀}}</ref> ဖီးလစ်ပ်သည် မွေးချင်းမကွဲညီမ ဒယ်လ်ဖင်း မင်းသမီး (၁၉၆၈ မွေး) ရှိသည်။ == ပညာရေး == ငယ်စဉ်ကပင် အနာဂတ်ဘုရင်မင်းမြတ်ဖြစ်ရန် ပြင်ဆင်ရန် သူနှစ်သက်ခဲ့သော ပြင်ဘာစာစကားသုံးသည့်ကျောင်းမှ ဖလန်းဒါးပြည်ရှိ အထက်တန်းကျောင်းသို့ ပြောင်းရွှေ့ခဲ့ရပြီး မိတ်ဆွေဖွဲ့ရန် ခက်ခဲခဲ့သည်။ ၂၀၁၉ ခုနှစ် မှာ ဖီလစ်ပ် သည် ဆယ်ကျော်သက်ကျောင်းထွက်သူများအား "ငယ်ငယ်တုန်းက ကျောင်းမှာ ပြဿနာအများကြီးရှိခဲ့တယ်။ ကျွန်တော် ဆိုးဆိုးရွားရွား ဆက်ဆံခံရတယ်ပြီး ငါ့အတွက် မလွယ်ဘူး" ဟု ပြောပြခဲ့သည်။"<ref>{{Cite magazine|last=Moens|first=Barbara|date=၂၁ ဇူလိုင် ၂၀၂၂|title=Belgian king prepares to hand his daughter the curse of the crown|url=https://www.politico.eu/article/belgian-king-prepare-hand-daughter-curse-crown/|magazine=Politico|language=en-US|access-date=၂၀ ဇူလိုင် ၂၀၂၂}}</ref> ၁၉၇၈ မှ ၁၉၈၁ ခုနှစ်အထိ ဖီလစ်ပ်သည် ဘယ်လ်ဂျီယမ် တော်ဝင်စစ်တက္ကသိုလ် မှာ ၁၁၈ မြောက် "Promotion Toutes Armes" (ရာထူးတိုးမြှင့်ခြင်း အားလုံး လက်နက်) အရ ပညာသင်ကြားခဲ့သည်။ ၁၉၈၀ ခုနှစ် စက်တင်ဘာလ ၂၆ ရက်နေ့တွင် ဒုတိယဗိုလ်အဆင့် ခန့်အပ်ခံရပြီး ဗိုလ်အဖြစ် ကျမ်းကျိန်ခဲ့သည်။ <ref name="Official">{{Cite web|url=http://monarchie.be/royal-family/king-philippe|title=The Belgian Monarchy|access-date=၂၂ ဇူလိုင် ၂၀၁၆}}</ref> ဖီလစ်ပ် သည် [[အောက်စ်ဖိုဒ် တက္ကသိုလ်]] ထရင်နီတီကောလိပ် တွင် ပညာဆက်လက်သင်ယူခဲ့ပြီး ကယ်လီဖိုးနီးယားပြည်နယ် [[စတန်းဖို့ဒ် တက္ကသိုလ်]] ဘွဲ့လွန်ကျောင်းတက်ခဲ့ပြီး ၁၉၈၅ ခုနှစ်တွင် [[နိုင်ငံရေးသိပ္ပံ]] မဟာဘွဲ့ရယူခဲ့သည်။<ref name="Official">{{Cite web|url=http://monarchie.be/royal-family/king-philippe|title=The Belgian Monarchy|access-date=22 July 2016}}<cite class="citation web cs1" data-ve-ignore="true">[http://monarchie.be/royal-family/king-philippe "The Belgian Monarchy"]<span class="reference-accessdate">. Retrieved <span class="nowrap">22 July</span> 2016</span>.</cite></ref> သူသည် တိုက်လေယာဉ်မှူး အတောင်ပံဘွဲ့၊ လေထီးခုန်သမားနှင့် ကွန်မန်ဒိုအဖြစ် လက်မှတ်များကို ရရှိခဲ့သည်။ ၁၉၈၉ ခုနှစ်တွင် တော်ဝင်မဟာကာကွယ်ရေးတက္ကသိုလ် မှာ အထူးအစည်းအဝေးများ ထက်မံ တက်ရောက်ခဲ့သည်။ ထိုနှစ်တွင် ဗိုလ်မှူးကြီး ရာထူးတိုးခဲ့ခံသည်။ ၁၉၉၃ ခုနှစ်တွင် စပိန်တွင် [[ဘောလ်ဒ်ဝငဘုရင်|ဘောလ်ဒ်ဝင်ဘုရင်]] ကွယ်လွန်ခဲ့ပြီး ဖခမည်းတော် သည် [[ဒုတိယမြောက် အဲလ်ဘတ်ဘုရင်]]အသစ်ဖြစ်လာပြီး ဖီးလစ်လ်သည် မချွတ်ဧကန် [[အမွေဆက်ခံသူ]] အသစ်ဖြစ်လာပြီး ဘရာဘန့်မြို့စား ရာထူးအသစ် ခံယူခဲ့သည်။ ၂၀၀၁ ခုနှစ် မတ်လ ၂၅ ရက်နေ့ တွင် ဖီလစ်ပ် ကို လေတပ်အပိုင်း ကုန်းတပ်အပိုင်း နှင့် ရေတပ်အပိုင်းများတွင် [[ဗိုလ်ချုပ်]] အဆင့် ခန့်အပ်ခြင်းခံရသည်။ <ref name="Official">{{Cite web|url=http://monarchie.be/royal-family/king-philippe|title=The Belgian Monarchy|access-date=22 July 2016}}<cite class="citation web cs1" data-ve-ignore="true">[http://monarchie.be/royal-family/king-philippe "The Belgian Monarchy"]<span class="reference-accessdate">. Retrieved <span class="nowrap">22 July</span> 2016</span>.</cite></ref> == အိမ်ထောင်ရေး == [[ဖိုင်:Belgian_King_Philippe_and_Queen_Mathilde.JPG|right|thumb|250x250px| ဖီးလစ်ပ်ဘုရင်နှင့် [[မာထီဒါ ဒုဒ္ခမ် ဒါကော|မထီဒါ မိဖုရား]] ဘယ်လ်ဂျီယမ်ဘုရင်သစ်အဖြစ် ကျမ်းသစ္စာကျိန်ဆိုပြီးနောက် ဘရပ်ဆဲလ်မြို့ရှိ လူအုပ်ကို လက်ဝှေ့ယမ်းခြင်း]] ဖီးလစ်ပ် သည် ဘယ်လ်ဂျီယမ် မြင့်မြတ်မိသားစု နှင့် ဝါလူးန်မြို့စားသမီး [[မာထီဒါ ဒုဒ္ခမ် ဒါကော]] ၁၉၉၉ ခုနှစ် ဒီဇင်ဘာလ ၄ ရက်နေ့တွင် ဘရပ်ဆဲလ်မြို့တော်ခန်းမ၌ တရာဝင်မင်္ဂလာဆောင်ပွဲ ကျင်းပခဲ့ပြီး [[ဘရပ်ဆဲလ်မြို့]] စိန့်မီရှယ်နှင့်စိန့်ဂူဒူလ် ဘုရားကျောင်းတော်ကြီး၌ ဘာသာရေးအရမင်္ဂလာအခမ်းအနား နှစ်ခုကျင်းပပြီး အိမ်ထောင်ယူခဲ့သည်။ ဤစုံတွဲသည် ဘရပ်ဆဲလ်မြို့ အန်ဒါလက်ချ်ရပ်ကွက် ဧရပ်စ်မတ်စ်ဆေးရုံးမှာ ကလေးတော် ၄ ပါးမွေးဖွားခဲ့သည်။ ဤကလေးတော်များမှာ * [[ဘရာဘန့်မြို့စားကတော် အယ်လီဇဘက် မင်းသမီး|အယ်လီဇဘက် မင်းသမီး]] (၂၅ အောက်တိုဘာ ၂၀၀၁ ဖွား) * ဂေဘရီရယ် မင်းသား (၂၀ သြဂုတ် ၂၀၀၃ မွေးဖွား) * အီမန်နျူရယ် မင်းသား (၄ အောက်တိုဘာ ၂၀၀၅ မွေးဖွား) * အယ်လီနော် မင်းသမီး (၁၆ ဧပြီ ၂၀၀၈ ဖွား) == နိုင်ငံခြားကုန်သွယ်မှု == ၁၉၉၃ ခုနှစ် ဩဂုတ်လ ၆ ရက်နေ့တွင် ဖီးလစ်ပ်ကို ဘယ်လ်ဂျီယမ်အစိုးရက နိုင်ငံခြားကုန်သွယ်မှုဘုတ်အဖွဲ့ (BFTB) ၏ ဂုဏ်ထူးဆောင်ဥက္ကဋ္ဌအဖြစ် ခန့်အပ်ခဲ့သည်။ ၁၉၆၂ ခုနှစ်ကစပြီး BFTB ၏ ဂုဏ်ထူးဆောင်ဥက္ကဋ္ဌဖြစ်ခဲ့သော ဖခမည်းတော်၏ နေရာရာထူးကို ဆက်ပြီး တာဝန်ထမ်းဆောင်ခဲ့သည်။ ၂၀၀၃ ခုနှစ် မေလ ၃ ရက်နေ့တွင် BFTB ကို အစားထိုး၍ နိုင်ငံခြားကုန်သွယ်မှု အေဂျင်စီဘုတ်အဖွဲ့၏ ဂုဏ်ထူးဆောင်ဥက္ကဋ္ဌအဖြစ် ခန့်အပ်ခြင်းခံရသည်။<ref>{{Cite web|url=http://www.monarchie.be/royal-family/prince-philippe|title=The Belgian Monarchy|access-date=၂၂ ဇူလိုင် ၂၀၁၆}}</ref> ဤရာထူးတာဝန်ထန်းဆောင်ခြင်းအရ ဖီးလစ်ပ် သည် စီးပွားရေးမစ်ရှင် အခု ၆၀ ကျော် ဦးဆောင်ခဲ့သည်။<ref>Agence pour le Commerce extérieur, [http://www.abh-ace.be/fr/missions_economiques/missions_anterieures/ Missions antérieures] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20150210100800/http://www.abh-ace.be/fr/missions_economiques/missions_anterieures/|date=၁၀ ဖေဖဝါရီ ၂၀၁၅}}</ref><ref>{{Cite web|url=http://www.monarchie.be/fr/actuel/archives/all/Economical+mission+-+BFTB/all/all|title=Official Royal Website Archives|access-date=၂၂ ဇူလိုင် ၂၀၁၃|archive-url=https://web.archive.org/web/20130718123251/http://www.monarchie.be/fr/actuel/archives/all/Economical+mission+-+BFTB/all/all|archive-date=၁၈ ဇူလိုင် ၂၀၁၃}}</ref> သတ္တမမြောက် ဘယ်လ်ဂျီယမ်ဘုရင်အဖြစ် ခန့်အပ်ခံရပြီးနောက် ၎င်းတာဝန်များသည် ညီမတော် အာစတရဒ် မင်းသမီး တာဝန်ဆက်မံယူခဲ့သည်။ == နန်းစံခြင်း == [[ဖိုင်:Serment_de_Philippe_de_Belgique.jpg|thumb|234x234px| ၂၀၁၃ ဇူလိုင် ၁၃ ရက် ဖီးလစ်ပ်ဘုရင် နိုင်ငံတော်နန်းတော်၌ ကျမ်းသစ္စာကျိန်ဆိုပွဲ အခမ်းအနားကျင်းပနေစဉ်]] ဒုတိယမြောက် အဲလ်ဘတ်ဘုရင်သည် ၂၀၁၃ ခုနှစ် ဇူလိုင်လ ၃ ရက်နေ့တွင် ၂၂ ရက်နေ့မှာ ထီးနန်းစွန့်မည်ဟု ကြေညာခဲ့သည်။<ref>{{Cite news|last=Price|first=Matthew|title=Belgium's King Albert II announces abdication|url=https://www.bbc.co.uk/news/world-europe-23167525|date=၃ ဇူခိုင် ၂၀၁၃}}</ref> ၂၂ ရက်နေ့ အဲလ်ဘတ်ဘုရင် နန်းစွန့်ပြီး ၁ နာရီအကြာတွင် ဖီးလစ်ပ် မင်းသားသည် ဘယ်လ်ဂျီယမ်ဘုရင်အဖြစ် ကျမ်းသစ္စာကျိန်ဆိုခဲ့သည်။<ref>{{Cite news|title=Belgium's King Albert II gives up throne to son|url=http://www.cnn.com/2013/07/21/world/europe/belgium-new-king/index.html?hpt=hp_t2|date=၂၁ ဇူလိုင် ၂၀၁၃}}</ref> ဖီးလစ်ပ်၏ အကြီးဆုံးသမီးတော် [[ဘရာဘန့်မြို့စားကတော် အယ်လီဇဘက် မင်းသမီး|အယ်လီဇဘက် မင်းသမီး]]သည် အမွေဆက်ခံသူ ဖြစ်လာပြီး ဘယ်လ်ဂျီယမ်နိုင်ငံ၏ ပထမဆုံးသော [[ဘုရင်မ]] ဖြစ်လာရန် မျှော်လင့်သည်။ ဖီးလစ်ပ် သည် [[၂၀၁၄ ခုနှစ် ဘယ်လ်ဂျီယမ် ဖက်ဒရယ်ရွေးကောက်ပွဲ]] အပြီးတွင် ညွန့်ပေါင်းအစိုးရဖွဲ့ရန် ပါဝင်လုပ်ဆောင်ခဲ့သည်။ဘုရင်နှင့် နိုင်ငံရေးတွေ့ဆုံပွဲများကို လေကန် နန်းတော် မှ ဘာရပ်ဆဲလ် တော်ဝင်နန်းတော် သို့ ပြောင်းရွှေ့ခဲ့သည်။<ref name="politico">{{Cite news|title=Of race and royalty: How the king surprised Belgium|date=၆ ဇူလိုင် ၂၀၂၀|publisher=Politico|url=https://www.politico.eu/article/of-race-and-royalty-how-the-king-philippe-surprised-belgium-leopold-statue-black-lives-matter-flanders-wallonia/}}</ref> ၂၀၁၉ ခုနှစ် မေလတွင် ဖီးလစ်ပ် သည် ဖလီမစ်ရှ်ရည်မှန်းချက်ပါတီ ({{lang-nl|Vlaams Belang}}) သမ္မတ Tom Van Grieken နှင့် တွေ့ဆုံခဲ့ပြီး တော်ဝင်တွေဆုံခွင့်ကို ပထမဆုံးအကြိမ် လက်ခံတွေ့ဆုံခဲ့သည်။<ref name="politico" /><ref>{{Cite news|url=https://thepublicsradio.org/article/belgian-far-right-leader-in-landmark-audience-with-the-king|title=Belgian far-right leader in landmark audience with the king|date=၂၉ မေ ၂၀၁၉|publisher=The Public's Radio}}</ref> ၂၀၂၀ ခုနှစ်တွင် ဖီးလစ်ပ် သည် ၎င်း၏ အဘီးတော် ဒုတိယမြောက် လီယိုပိုဒ်ဘုရင် [[ကွန်ဂိုလွတ်လပ်ပြည်နယ်]] အုပ်ချုပ်မှုအောက်တွင် ကျူးလွန်ခဲ့သော "အကြမ်းဖက်မှုနှင့် ရက်စက်မှု" အတွက် နောင်တရရှိကြောင်း ကြေညာခဲ့သည်။ <ref name="politico">{{Cite news|title=Of race and royalty: How the king surprised Belgium|date=6 July 2020|url=https://www.politico.eu/article/of-race-and-royalty-how-the-king-philippe-surprised-belgium-leopold-statue-black-lives-matter-flanders-wallonia/}}<cite class="citation news cs1" data-ve-ignore="true" id="CITEREFMoensGijs2020">Moens, Barbara; Gijs, Camille (6 July 2020). [https://www.politico.eu/article/of-race-and-royalty-how-the-king-philippe-surprised-belgium-leopold-statue-black-lives-matter-flanders-wallonia/ "Of race and royalty: How the king surprised Belgium"]. [[Politico]].</cite></ref> ၂၀၂၄ ခုနှစ် စက်တင်ဘာလတွင် ဖီးလစ်ပ်ဘုရင် နှင့် ဘယ်လ်ဂျီယမ်ဝန်ကြီးချုပ် [[အလက်ဇန်းဒါး ဒီ ခရူး]] နှင့်အတူ [[ပုပ်ရဟန်းမင်းကြီး ဖရန်စစ်]] ဘယ်လ်ဂျီယမ်သို့လာရောက်ခြင်း ကြိဆိုမိန့်ခွန်းမှာ ဘယ်လ်ဂျီယမ်တွင် ရိုမန်ကက်သလစ်အသင်းတော် လိင်ပိုင်းဆိုင်ရာ စော်ကားမှုများအကြောင် အများပြည်သူအရှေ့မှာ အပြစ်တင်ဝေဖန်ခဲ့သည်<ref>{{Cite web|url=https://apnews.com/article/belgium-pope-abuse-cc729630469787d87e35d537d54e47e8|title=Belgian PM and king blast Pope Francis for church's sex abuse cover-up legacy in blistering welcome|date=၂၆ စက်တင်ဘာ ၂၀၂၄}}</ref> == ဂုဏ်ထူးနဲ့ တံဆိပ်အမှတ်အသား == [[ဖိုင်:Royal_Standard_of_King_Philippe_of_Belgium.svg|thumb| ဖီးလစ်ပ် ဘယ်လ်ဂျီယမ်ဘုရင်၏ ကိုယ်ရေးအောင်လံ]] === အမျိုးသားဂုဏ် === * [[ဖိုင်:BEL_-_Order_of_Leopold_-_Grand_Cordon_bar.svg|55x55px]] Order of Leopold ၏ မဟာ အရှင်သခင် (၂၁ ဇူလိုင် ၂၀၁၃) * [[ဖိုင်:BEL_Order_of_the_African_Star_-_Grand_Cross_BAR.png|55x55px]] Order of the African Star ၏ မဟာ အရှင်သခင် (၂၁ ဇူလိုင် ၂၀၁၃) * [[ဖိုင်:BEL_Royal_Order_of_the_Lion_-_Grand_Cross_BAR.png|55x55px]] Royal Order of the Lion ၏ မဟာ အရှင်သခင် (၂၁ ဇူလိုင် ၂၀၁၃) * [[ဖိုင်:BEL_Kroonorde_Grootkruis_BAR.svg|55x55px]] Order of the Crown ၏ မဟာ အရှင်သခင် (၂၁ ဇူလိုင် ၂၀၁၃) * [[ဖိုင်:BEL_Order_of_Leopold_II_-_Grand_Cross_BAR.svg|55x55px]] Order of Leopold II ၏ မဟာ အရှင်သခင် (၂၁ ဇူလိုင် ၂၀၁၃) === နိုင်ငံရပ်ခြား ဂုဏ်ထူးဆောင် === * {{အလံ|Argentina}}: Grand Cross of the Order of the Liberator General San Martín (6 May 1994)<ref name="SenateBio">{{Cite web|url=http://www.senate.be/doc/books/Senat_Complet_2009.pdf|title=Biographies of Members of the Belgian Senate|publisher=Belgian Senate|access-date=20 November 2018|archive-url=https://web.archive.org/web/20240628053513/http://www.senate.be/doc/books/Senat_Complet_2009.pdf|archive-date=28 June 2024}}</ref> * {{အလံ|Austria}}: Grand Star of the Decoration of Honour for Services to the Republic of Austria (21 March 2022) * {{အလံ|Bolivia}}: Grand Cross of the Order of the Condor of the Andes (9 September 1996)<ref name="SenateBio" /> * {{အလံ|Czech Republic}}: I Class with collar of the Order of the White Lion (5 May 2025)<ref>{{Cite web|url=https://www.seznamzpravy.cz/clanek/domaci-zivot-v-cesku-pavel-prijal-na-hrade-belgickeho-krale-phillipa-udeli-mu-vyznamenani-275820|title=Pavel přijal na Hradě belgického krále Filipa, udělil mu Řád bílého lva|access-date=6 May 2025}}</ref> * {{အလံ|Denmark}}: Knight of the Order of the Elephant (28 May 2002)<ref name="SenateBio" /><ref>{{Cite web|url=https://www.kongehuset.dk/monarkiet-i-danmark/ordener-og-medaljer/modtagere-af-danske-dekorationer/#|title=Modtagere af danske dekorationer|access-date=5 May 2019|language=da|archive-url=https://web.archive.org/web/20240628060539/https://www.kongehuset.dk/monarkiet-i-danmark/ordener-og-medaljer/modtagere-af-danske-dekorationer/|archive-date=28 June 2024}}</ref> * {{အလံ|Finland}}: Grand Cross of the Order of the White Rose of Finland (30 March 2004)<ref name="SenateBio" /> * {{အလံ|France}}: Grand Cross of the National Order of the Legion of Honour (6 February 2014) * {{အလံ|Germany}}: Grand Cross Special Class of the Order of Merit of the Federal Republic of Germany (6 March 2016) * {{အလံ|Greece}}: ** Grand Cross of the Order of the Redeemer (2 May 2022)<ref>{{Cite web|url=https://www.presidency.gr/synantisi-me-ton-vasilia-kai-tin-vasilissa-ton-velgon//|title=Συνάντηση με τον Βασιλιά και την Βασίλισσα των Βέλγων – Προεδρία της Ελληνικής Δημοκρατίας|access-date=28 June 2024|archive-url=https://web.archive.org/web/20240628054815/https://www.presidency.gr/synantisi-me-ton-vasilia-kai-tin-vasilissa-ton-velgon//|archive-date=28 June 2024}}</ref> ** Grand Cross of the Order of Honour (1 February 2005)<ref name="SenateBio" /> * {{အလံ|Vatican City}}: Knight of the Collar of the Order of the Holy Sepulchre (17 November 2015)<ref>{{Cite web|url=https://ordredusaintsepulcre.be/Le-Roi-et-la-Reine-sont-devenus-chevaliers-de-collier/|title=Le Roi et la Reine sont devenus chevaliers de collier|access-date=27 February 2022|archive-date=27 February 2022|archive-url=https://web.archive.org/web/20220227110658/https://ordredusaintsepulcre.be/Le-Roi-et-la-Reine-sont-devenus-chevaliers-de-collier}}</ref> * {{အလံ|Hungary}}: Grand Cross of the Order of Merit of the Republic of Hungary (18 April 2008)<ref name="SenateBio" /> * {{အလံ|Italy}}: Knight Grand Cross with Collar of the Order of Merit of the Italian Republic (25 October 2021)<ref>{{Cite web|url=https://www.quirinale.it/onorificenze/insigniti/370369|title=Re dei Belgi S.M. Filippo|access-date=28 June 2024|archive-url=https://web.archive.org/web/20240628055408/https://www.quirinale.it/onorificenze/insigniti/370369|archive-date=28 June 2024}}</ref><ref>{{Cite web|url=https://twitter.com/InigoNYC/status/1466017560445571079|title=President Mattarella receives the King of the Belgians|publisher=Inigo Lambertini (Ambassador of Italy to the UK)|access-date=1 December 2021|language=en|archive-url=https://web.archive.org/web/20240628055714/https://twitter.com/InigoNYC/status/1466017560445571079|archive-date=28 June 2024}}</ref> * {{အလံ|Japan}}: Collar and Grand Cordon of the Supreme Order of the Chrysanthemum (9 October 2016) * {{အလံ|Jordan}}: Collar of the Order of al-Hussein bin Ali (18 May 2016) * {{အလံ|Lithuania}}: Grand Cross with Golden Chain of the Order of Vytautas the Great (24 October 2022)<ref>{{Cite web|url=https://www.baltictimes.com/lithuanian_president_confers_state_awards_to_king_and_queen_of_belgium_ahead_of_visit/|title=Lithuanian president confers state awards to King and Queen of Belgium ahead of visit|date=21 November 2021|access-date=28 June 2024|archive-url=https://web.archive.org/web/20240628060002/https://www.baltictimes.com/lithuanian_president_confers_state_awards_to_king_and_queen_of_belgium_ahead_of_visit/|archive-date=28 June 2024}}</ref> * {{အလံ|Luxembourg}}: Knight of the Order of the Gold Lion of the House of Nassau (15 March 1999)<ref name="SenateBio" /> * {{အလံ|Netherlands}}: ** Knight Grand Cross of the Order of the Netherlands Lion (28 November 2016) ** Knight Grand Cross of the Order of Orange-Nassau (6 May 1993)<ref name="SenateBio" /> ** King Willem-Alexander Inauguration Medal (30 April 2013) * {{အလံ|Norway}}: Grand Cross of the Order of St. Olav (20 May 2003)<ref name="SenateBio" /> * {{အလံ|Oman}}: ** Collar of the Order of Al-Said (3 December 2024)<ref>{{Cite tweet|user=saadsalman719|title=Sultan Haitham has appointed The King of the Belgians to be a Collar of the Order of Al-Said.}}</ref> ** Member Special Class of the Order of Oman (3 February 2022)<ref>{{Cite web|url=https://twitter.com/MonarchieBe/status/1489171392721563651/photo/1|title=Order of Oman for the King of the Belgians|publisher=Belgian Royal Palace|access-date=3 February 2022|language=en|archive-url=https://web.archive.org/web/20240628060245/https://x.com/MonarchieBe/status/1489171392721563651|archive-date=28 June 2024}}</ref> * {{အလံ|Poland}}: ** Knight of the Order of the White Eagle (13 October 2015) ** Grand Cross of the Order of Merit of the Republic of Poland (18 October 2004)<ref name="SenateBio" /> * {{အလံ|Portugal}}: ** Grand Collar of the Order of Prince Henry (22 October 2018) ** Grand Cross of the Military Order of Christ (18 October 2005)<ref name="SenateBio" /> ** Grand Cross of the Military Order of Aviz (18 September 1997) * {{အလံ|Spain}}: Knight Grand Cross of the [[Order of Isabella the Catholic]] (16 May 2000)<ref name="SenateBio" /> * {{အလံ|Sweden}}: ** Knight of the Royal Order of the Seraphim (7 May 2001)<ref name="SenateBio" /> ** Recipient of the 50th Birthday Badge Medal of King Carl XVI Gustaf (30 April 1996) ** Recipient of the 70th Birthday Badge Medal of King Carl XVI Gustaf (30 April 2016) * {{အလံ|Turkey}}: Member of the Order of the State of Republic of Turkey (4 October 2015) === တံဆိပ်အမှတ်အသား === {{Infobox emblem wide|image=Coat of Arms of the King of the Belgians.svg|notes=In 2019 the king codified the [[coat of arms|coats of arms]] of himself and those of his family through a Royal Decree. The arms of the reigning monarch was modified to include the [[House of Wettin|Saxonian]] escutcheon. The arms of other members of the royal family was similarly modified.<ref>{{Cite web|url=https://www.ejustice.just.fgov.be/doc/rech_f.htm|title=Le Moniteur belge.|website=www.ejustice.just.fgov.be|access-date=2019-07-23}}</ref><ref>{{Cite web|url=http://www.ejustice.just.fgov.be/eli/arrete/2019/07/12/2019030777/moniteur|title=Royal Decree of July 12, 2019|date=19 July 2019|website=Moniteur Belge|access-date=23 July 2019}}</ref> The reinstatement of the shield of Saxe-Coburg-Gotha into the royal arms occurred shortly after the visit of the king and queen to the ancestral [[Friedenstein Palace|Friedenstein Castle]]. The latest royal decree therefore reverses previous changes made to the Royal versions of the coat arms which removed the armorial bearings of Saxony during the First World War.<ref>{{Cite journal |author=Philippe, Koning der Belgen |date=12 July 2019 |title=Koninklijk besluit houdende vaststelling van het wapen van het Koninklijk Huis en van zijn leden |url=http://www.ejustice.just.fgov.be/mopdf/2019/07/19_2.pdf |journal=Belgisch Staatsblad |access-date=24 July 2019}}</ref> By including the three official languages in the motto it reflects his wish "to be the King of the whole Kingdom and of all Belgians".<ref>{{Cite journal |date=1 August 2019 |title=Belgian royal coat of arms gets a 'modern' update|url=https://www.brusselstimes.com/all-news/art-culture/62381/belgian-royal-coat-of-arms-gets-a-modern-update/|journal=Brussel Times |access-date=2 August 2019}}</ref>|year_adopted=12 July 2019|coronet=[[Crown (heraldry)|Royal crown of Belgium]]|torse=|helm=A golden royal helm with the visor open|escutcheon=[[Sable (heraldry)|Sable]], a [[Lion (heraldry)|lion]] rampant [[Or (heraldry)|or]], armed and langued [[gules]] ([[Coat of arms of Belgium|Belgium]]), on the shoulder an escutcheon barry of ten sable and or, a [[crancelin]] [[Vert (heraldry)|vert]] ([[House of Wettin|Wettin]]), with two crossed sceptres (a hand of justice and a lion) or behind a shield.|supporters=Two lions guardant proper each supporting a lance or with two [[Flag of Belgium|National Flags of Belgium]] (Tierced per pale Sable, Or and Gules).|orders=[[Order of Leopold (Belgium)|Order of Leopold]]|motto={{langx|fr|L'union fait la force}}<br>{{langx|nl|Eendracht maakt macht}}<br>{{langx|de|Einigkeit macht stark}}|other_elements=The whole is placed on a mantle [[purpure]] with ermine lining, fringes and tassels or and ensigned with the Royal crown of Belgium.|previous_versions=Previously as monarch, Philippe used the royal coat of arms of Belgium undifferenced.}} == ကိုးကား == {{Reflist|30em}} [[ကဏ္ဍ:သက်ရှိထင်ရှားပုဂ္ဂိုလ်များ]] [[ကဏ္ဍ:၁၉၆၀ မွေးဖွားသူများ]] [[ကဏ္ဍ:ဂျာမန်ဘာသာစကား ပါဝင်သော ဆောင်းပါးများ]] [[ကဏ္ဍ:ဒတ်ချ်ဘာသာစကား ပါဝင်သော ဆောင်းပါးများ]] [[ကဏ္ဍ:ပြင်သစ်ဘာသာစကား ပါဝင်သော ဆောင်းပါးများ]] [[ကဏ္ဍ:ဘယ်လ်ဂျီယမ် လူမျိုးများ]] [[ကဏ္ဍ:ဘုရင်များ]] oswgderqjhg7s8dc0wd7e1h7unkavyi 876702 876701 2025-06-06T21:10:34Z EmeraldRange 49897 /* တံဆိပ်အမှတ်အသား */ 876702 wikitext text/x-wiki {{Infobox royalty|name=ဖီလစ်ပ်|image=King Philippe of Belgium (January 2025).jpg|caption=၂၀၂၅ ခုနှစ် ဓာတ်ပုံ|succession=[[ဘယ်လ်ဂျီယမ် ဘုရင်မင်းမြတ်]]|reign=၂၁ ဇူလိုင် ၂၀၁၃ – ယခု|predecessor=[[ဒုတိယမြောက် အဲဘတ်ဘုရင်]]|suc-type=မချွတ်ဧကန် အမွေဆက်ခံရမည့်သူ|successor=[[ဘရာဘန့်မြို့စားကတော် အယ်လီဇဘက် မင်းသမီး]]|reg-type=ဝန်ကြီးချုပ်|regent=Elio Di Rupo<br />Charles Michel<br />Sophie Wilmès<br />[[အလက်ဇန်းဒါး ဒီ ခရူး]]<br />[[ဘာတ် ဒီ ဝီဗာ]]|spouse={{marriage|[[မာထီဒါ ဒုဒ္ခမ် ဒါကော]]|4 December 1999}}|issue-link=#Marriage|issue={{plainlist| * [[ဘရာဘန့်မြို့စားကတော် အယ်လီဇဘက် မင်းသမီး|အယ်လီဇဘက် မင်းသမီး]] * ဂေဘရီရယ် မင်းသား * အီမန်နျူရယ် မင်းသား * အယ်လီနော် မင်းသမီး }}|full name={{lang-fr|Philippe Léopold Louis Marie}}<br>{{lang-nl|Filip Leopold Louis Marie}}<ref name="SenateBio"/>|house=[[ဘယ်လ်ဂျီယမ် မင်းဆက်]]|father=[[ဒုတိယမြောက် အဲဘတ်ဘုရင်]]|mother=[[ပေါ်လာ မိဖုရားကြီး]]|birth_date={{Birth date and age|1960|4|15|df=yes}}|birth_place=ဘယ်လ်ဗဒီယာအိမ်ကြီး၊ [[ဘရပ်ဆဲလ်မြို့]]၊ ဘယ်လ်ဂျီယမ်နိုင်ငံ|religion=[[ကက်သလစ် အသင်းတော်|ကက်သလစ်]]|signature=Philippe of Belgium signature.svg}}  '''ဖီးလစ်ပ် ('''{{langx|fr|Philippe Léopold Louis Marie}} ၊ {{langx|nl|Filip Leopold Lodewijk Maria}}၊ ၁၅ ဧပြီ ၁၉၆၀ ခုနှစ်မွေး) သည် [[ဘယ်လ်ဂျီယမ် ဘုရင်မင်းမြတ်]] ဖြစ်သည်။ သူသည် [[ဒုတိယမြောက် အဲဘတ်ဘုရင်]] နှင့် [[ပေါ်လာ မိဖုရားကြီး]] ၏အကြီးဆုံးသားတော်ဖြစ်သည်။ ကျန်းမာရေးကြောင့် ၂၀၁၃ ခုနှစ် ဇူလိုင်လ ၂၁ ရက်နေ့တွင် ဖခမည်းတော်ဖြစ်သူ နန်းစွန့်ပြီးနောက် ဖီလစ်ပ်သည် နန်းဆက်တက်ခံခဲ့သည်။ [[မာထီဒါ ဒုဒ္ခမ် ဒါကေ]] ၁၉၉၉ ခုနှစ်တွင် လက်ထပ်ခဲ့ပြီး ကလေးတော် ၄ ဦးရှိသည်။ သူတို့၏ အကြီးဆုံးသအိးတော် [[ဘရာဘန့်မြို့စားကတော် အယ်လီဇဘက် မင်းသမီး|အယ်လီဇဘက် မင်းသမီး]]သည် ထီးနန်းဆက်ခံသူ ပထမဆုံးဖြစ်ပါတယ်။ == အစောပိုင်း ဘာဝ == ဖီးလစ်ပ် ကို [[ဘရပ်ဆဲလ်မြို့]] မြောက်ပိုင်း လေကန်ရပ်ကွက် ရှိ ဘယ်လ်ဗဒီယာအိမ်ကြီးတွင် ၁၉၆၀ ခုနှစ် ဧပြီလ ၁၅ ရက် မှာ မွေးဖွားခဲ့သည်။ သူဖခမည်းတော် အဲဘတ် လီရဂျ်မင်းသာ (နောက်ပိုင်း [[ဒုတိယမြောက် အဲဘတ်ဘုရင်]]) သည် [[တတိယမြောက် လီယိုပိုဒ်ဘုရင်]] ၏ဒုတိယသားတော်ဖြစ်ပြီး [[ဘောလ်ဒ်ဝင်ဘုရင်|ဘောလ်ဒ်ဝင်မင်းသာ]] ၏ညီတော်ဖြစ်ခဲ့သည်။ ဖီးလစ်ပ်၏မိခင်တော် ပေါ်လာ ရူဖို ဒီ ခလားဘရီးယားသည် အီတလီမင်းမျိုးစိုးနွယ်ဝင် ဂွားဒီယား လောမ်ဘာဒါမြို့စား အဋ္ဌမမြောက် ဖူလ်ကို (Fulco VIII) ၏ သမီးဖြစ်သည်။ မွေးပြီး တစ်လအကြာမှာ မေ ၁၇ ရက်နေ့မှာ ရေနှစ်မင်္ဂလာပြုခဲပြီး<ref>{{Cite web|language=fr|author=J.M.|title=Le baptême en l'église royale...|url=http://www.dhnet.be/archive/le-bapteme-en-l-eglise-royale-51b86e81e4b0de6db9a5324a|date=8 May 2001|access-date=11 December 2015}}</ref> အဘေးဖြစ်သူ [[ဖလန်းဒါးမြို့စား ဖီးလစ်ပ်မင်းသား]] ကို ဂုဏ်ပြုရန် ဖီလစ်ပ် နာမည် အမည်ပေးခဲ့သည်။ သူ့ အဘိုးဖြစ်သော [[တတိယမြောက် လီယိုပိုဒ်ဘုရင်]] နှင့် မိခင်ဘက်အဘွား ဒေါ်နာ လူဝီစာ မင်းသမီး ခေါင်းကိုင်မိဘများ ဖြစ်ခဲ့သည်။<ref>{{Cite web|language=fr|title=Prince Philippe : la ligne du temps d'une vie passée devant les caméras|url=http://www.rtbf.be/info/belgique/detail_qui-est-philippe-le-futur-roi-des-belges?id=8032718|access-date=11 December 2015}}</ref> အဲဘတ် နှင့် ပေါ်လာတို့၏ အိမ်ထောင်ရေး မပျော်မရွှင်ဖြစ်ခဲ့ပြီး ဖီလစ်ပ် ၏ဘာဝနှင့် များသောအားဖြင့် စိတ်မပါခဲ့ကြသည်။ ကလေးလျစ်လျူရှုမှု အရမ်းပြင်းထန်လို့ ကလေးစိတ်ပညာရှင် Peter Adriaenssens သည် "လူမှုရေးလုပ်သားများ ဝင်ရောက်စွက်ဖက်ရန် ကျိုးကြောင်းပြချက်ရှိသည်" ဟု ဖော်ပြခဲ့သည်။ <ref name="moens20220721">{{Cite magazine|date=၂၁ ဇူလိုင် ၂၀၂၂|title=Belgian king prepares to hand his daughter the curse of the crown|url=https://www.politico.eu/article/belgian-king-prepare-hand-daughter-curse-crown/|archivedate=၂၀ ဇူလိုင် ၂၀၂၀}}</ref> ဖီးလစ်ပ်သည် မွေးချင်းမကွဲညီမ ဒယ်လ်ဖင်း မင်းသမီး (၁၉၆၈ မွေး) ရှိသည်။ == ပညာရေး == ငယ်စဉ်ကပင် အနာဂတ်ဘုရင်မင်းမြတ်ဖြစ်ရန် ပြင်ဆင်ရန် သူနှစ်သက်ခဲ့သော ပြင်ဘာစာစကားသုံးသည့်ကျောင်းမှ ဖလန်းဒါးပြည်ရှိ အထက်တန်းကျောင်းသို့ ပြောင်းရွှေ့ခဲ့ရပြီး မိတ်ဆွေဖွဲ့ရန် ခက်ခဲခဲ့သည်။ ၂၀၁၉ ခုနှစ် မှာ ဖီလစ်ပ် သည် ဆယ်ကျော်သက်ကျောင်းထွက်သူများအား "ငယ်ငယ်တုန်းက ကျောင်းမှာ ပြဿနာအများကြီးရှိခဲ့တယ်။ ကျွန်တော် ဆိုးဆိုးရွားရွား ဆက်ဆံခံရတယ်ပြီး ငါ့အတွက် မလွယ်ဘူး" ဟု ပြောပြခဲ့သည်။"<ref>{{Cite magazine|last=Moens|first=Barbara|date=၂၁ ဇူလိုင် ၂၀၂၂|title=Belgian king prepares to hand his daughter the curse of the crown|url=https://www.politico.eu/article/belgian-king-prepare-hand-daughter-curse-crown/|magazine=Politico|language=en-US|access-date=၂၀ ဇူလိုင် ၂၀၂၂}}</ref> ၁၉၇၈ မှ ၁၉၈၁ ခုနှစ်အထိ ဖီလစ်ပ်သည် ဘယ်လ်ဂျီယမ် တော်ဝင်စစ်တက္ကသိုလ် မှာ ၁၁၈ မြောက် "Promotion Toutes Armes" (ရာထူးတိုးမြှင့်ခြင်း အားလုံး လက်နက်) အရ ပညာသင်ကြားခဲ့သည်။ ၁၉၈၀ ခုနှစ် စက်တင်ဘာလ ၂၆ ရက်နေ့တွင် ဒုတိယဗိုလ်အဆင့် ခန့်အပ်ခံရပြီး ဗိုလ်အဖြစ် ကျမ်းကျိန်ခဲ့သည်။ <ref name="Official">{{Cite web|url=http://monarchie.be/royal-family/king-philippe|title=The Belgian Monarchy|access-date=၂၂ ဇူလိုင် ၂၀၁၆}}</ref> ဖီလစ်ပ် သည် [[အောက်စ်ဖိုဒ် တက္ကသိုလ်]] ထရင်နီတီကောလိပ် တွင် ပညာဆက်လက်သင်ယူခဲ့ပြီး ကယ်လီဖိုးနီးယားပြည်နယ် [[စတန်းဖို့ဒ် တက္ကသိုလ်]] ဘွဲ့လွန်ကျောင်းတက်ခဲ့ပြီး ၁၉၈၅ ခုနှစ်တွင် [[နိုင်ငံရေးသိပ္ပံ]] မဟာဘွဲ့ရယူခဲ့သည်။<ref name="Official">{{Cite web|url=http://monarchie.be/royal-family/king-philippe|title=The Belgian Monarchy|access-date=22 July 2016}}<cite class="citation web cs1" data-ve-ignore="true">[http://monarchie.be/royal-family/king-philippe "The Belgian Monarchy"]<span class="reference-accessdate">. Retrieved <span class="nowrap">22 July</span> 2016</span>.</cite></ref> သူသည် တိုက်လေယာဉ်မှူး အတောင်ပံဘွဲ့၊ လေထီးခုန်သမားနှင့် ကွန်မန်ဒိုအဖြစ် လက်မှတ်များကို ရရှိခဲ့သည်။ ၁၉၈၉ ခုနှစ်တွင် တော်ဝင်မဟာကာကွယ်ရေးတက္ကသိုလ် မှာ အထူးအစည်းအဝေးများ ထက်မံ တက်ရောက်ခဲ့သည်။ ထိုနှစ်တွင် ဗိုလ်မှူးကြီး ရာထူးတိုးခဲ့ခံသည်။ ၁၉၉၃ ခုနှစ်တွင် စပိန်တွင် [[ဘောလ်ဒ်ဝငဘုရင်|ဘောလ်ဒ်ဝင်ဘုရင်]] ကွယ်လွန်ခဲ့ပြီး ဖခမည်းတော် သည် [[ဒုတိယမြောက် အဲလ်ဘတ်ဘုရင်]]အသစ်ဖြစ်လာပြီး ဖီးလစ်လ်သည် မချွတ်ဧကန် [[အမွေဆက်ခံသူ]] အသစ်ဖြစ်လာပြီး ဘရာဘန့်မြို့စား ရာထူးအသစ် ခံယူခဲ့သည်။ ၂၀၀၁ ခုနှစ် မတ်လ ၂၅ ရက်နေ့ တွင် ဖီလစ်ပ် ကို လေတပ်အပိုင်း ကုန်းတပ်အပိုင်း နှင့် ရေတပ်အပိုင်းများတွင် [[ဗိုလ်ချုပ်]] အဆင့် ခန့်အပ်ခြင်းခံရသည်။ <ref name="Official">{{Cite web|url=http://monarchie.be/royal-family/king-philippe|title=The Belgian Monarchy|access-date=22 July 2016}}<cite class="citation web cs1" data-ve-ignore="true">[http://monarchie.be/royal-family/king-philippe "The Belgian Monarchy"]<span class="reference-accessdate">. Retrieved <span class="nowrap">22 July</span> 2016</span>.</cite></ref> == အိမ်ထောင်ရေး == [[ဖိုင်:Belgian_King_Philippe_and_Queen_Mathilde.JPG|right|thumb|250x250px| ဖီးလစ်ပ်ဘုရင်နှင့် [[မာထီဒါ ဒုဒ္ခမ် ဒါကော|မထီဒါ မိဖုရား]] ဘယ်လ်ဂျီယမ်ဘုရင်သစ်အဖြစ် ကျမ်းသစ္စာကျိန်ဆိုပြီးနောက် ဘရပ်ဆဲလ်မြို့ရှိ လူအုပ်ကို လက်ဝှေ့ယမ်းခြင်း]] ဖီးလစ်ပ် သည် ဘယ်လ်ဂျီယမ် မြင့်မြတ်မိသားစု နှင့် ဝါလူးန်မြို့စားသမီး [[မာထီဒါ ဒုဒ္ခမ် ဒါကော]] ၁၉၉၉ ခုနှစ် ဒီဇင်ဘာလ ၄ ရက်နေ့တွင် ဘရပ်ဆဲလ်မြို့တော်ခန်းမ၌ တရာဝင်မင်္ဂလာဆောင်ပွဲ ကျင်းပခဲ့ပြီး [[ဘရပ်ဆဲလ်မြို့]] စိန့်မီရှယ်နှင့်စိန့်ဂူဒူလ် ဘုရားကျောင်းတော်ကြီး၌ ဘာသာရေးအရမင်္ဂလာအခမ်းအနား နှစ်ခုကျင်းပပြီး အိမ်ထောင်ယူခဲ့သည်။ ဤစုံတွဲသည် ဘရပ်ဆဲလ်မြို့ အန်ဒါလက်ချ်ရပ်ကွက် ဧရပ်စ်မတ်စ်ဆေးရုံးမှာ ကလေးတော် ၄ ပါးမွေးဖွားခဲ့သည်။ ဤကလေးတော်များမှာ * [[ဘရာဘန့်မြို့စားကတော် အယ်လီဇဘက် မင်းသမီး|အယ်လီဇဘက် မင်းသမီး]] (၂၅ အောက်တိုဘာ ၂၀၀၁ ဖွား) * ဂေဘရီရယ် မင်းသား (၂၀ သြဂုတ် ၂၀၀၃ မွေးဖွား) * အီမန်နျူရယ် မင်းသား (၄ အောက်တိုဘာ ၂၀၀၅ မွေးဖွား) * အယ်လီနော် မင်းသမီး (၁၆ ဧပြီ ၂၀၀၈ ဖွား) == နိုင်ငံခြားကုန်သွယ်မှု == ၁၉၉၃ ခုနှစ် ဩဂုတ်လ ၆ ရက်နေ့တွင် ဖီးလစ်ပ်ကို ဘယ်လ်ဂျီယမ်အစိုးရက နိုင်ငံခြားကုန်သွယ်မှုဘုတ်အဖွဲ့ (BFTB) ၏ ဂုဏ်ထူးဆောင်ဥက္ကဋ္ဌအဖြစ် ခန့်အပ်ခဲ့သည်။ ၁၉၆၂ ခုနှစ်ကစပြီး BFTB ၏ ဂုဏ်ထူးဆောင်ဥက္ကဋ္ဌဖြစ်ခဲ့သော ဖခမည်းတော်၏ နေရာရာထူးကို ဆက်ပြီး တာဝန်ထမ်းဆောင်ခဲ့သည်။ ၂၀၀၃ ခုနှစ် မေလ ၃ ရက်နေ့တွင် BFTB ကို အစားထိုး၍ နိုင်ငံခြားကုန်သွယ်မှု အေဂျင်စီဘုတ်အဖွဲ့၏ ဂုဏ်ထူးဆောင်ဥက္ကဋ္ဌအဖြစ် ခန့်အပ်ခြင်းခံရသည်။<ref>{{Cite web|url=http://www.monarchie.be/royal-family/prince-philippe|title=The Belgian Monarchy|access-date=၂၂ ဇူလိုင် ၂၀၁၆}}</ref> ဤရာထူးတာဝန်ထန်းဆောင်ခြင်းအရ ဖီးလစ်ပ် သည် စီးပွားရေးမစ်ရှင် အခု ၆၀ ကျော် ဦးဆောင်ခဲ့သည်။<ref>Agence pour le Commerce extérieur, [http://www.abh-ace.be/fr/missions_economiques/missions_anterieures/ Missions antérieures] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20150210100800/http://www.abh-ace.be/fr/missions_economiques/missions_anterieures/|date=၁၀ ဖေဖဝါရီ ၂၀၁၅}}</ref><ref>{{Cite web|url=http://www.monarchie.be/fr/actuel/archives/all/Economical+mission+-+BFTB/all/all|title=Official Royal Website Archives|access-date=၂၂ ဇူလိုင် ၂၀၁၃|archive-url=https://web.archive.org/web/20130718123251/http://www.monarchie.be/fr/actuel/archives/all/Economical+mission+-+BFTB/all/all|archive-date=၁၈ ဇူလိုင် ၂၀၁၃}}</ref> သတ္တမမြောက် ဘယ်လ်ဂျီယမ်ဘုရင်အဖြစ် ခန့်အပ်ခံရပြီးနောက် ၎င်းတာဝန်များသည် ညီမတော် အာစတရဒ် မင်းသမီး တာဝန်ဆက်မံယူခဲ့သည်။ == နန်းစံခြင်း == [[ဖိုင်:Serment_de_Philippe_de_Belgique.jpg|thumb|234x234px| ၂၀၁၃ ဇူလိုင် ၁၃ ရက် ဖီးလစ်ပ်ဘုရင် နိုင်ငံတော်နန်းတော်၌ ကျမ်းသစ္စာကျိန်ဆိုပွဲ အခမ်းအနားကျင်းပနေစဉ်]] ဒုတိယမြောက် အဲလ်ဘတ်ဘုရင်သည် ၂၀၁၃ ခုနှစ် ဇူလိုင်လ ၃ ရက်နေ့တွင် ၂၂ ရက်နေ့မှာ ထီးနန်းစွန့်မည်ဟု ကြေညာခဲ့သည်။<ref>{{Cite news|last=Price|first=Matthew|title=Belgium's King Albert II announces abdication|url=https://www.bbc.co.uk/news/world-europe-23167525|date=၃ ဇူခိုင် ၂၀၁၃}}</ref> ၂၂ ရက်နေ့ အဲလ်ဘတ်ဘုရင် နန်းစွန့်ပြီး ၁ နာရီအကြာတွင် ဖီးလစ်ပ် မင်းသားသည် ဘယ်လ်ဂျီယမ်ဘုရင်အဖြစ် ကျမ်းသစ္စာကျိန်ဆိုခဲ့သည်။<ref>{{Cite news|title=Belgium's King Albert II gives up throne to son|url=http://www.cnn.com/2013/07/21/world/europe/belgium-new-king/index.html?hpt=hp_t2|date=၂၁ ဇူလိုင် ၂၀၁၃}}</ref> ဖီးလစ်ပ်၏ အကြီးဆုံးသမီးတော် [[ဘရာဘန့်မြို့စားကတော် အယ်လီဇဘက် မင်းသမီး|အယ်လီဇဘက် မင်းသမီး]]သည် အမွေဆက်ခံသူ ဖြစ်လာပြီး ဘယ်လ်ဂျီယမ်နိုင်ငံ၏ ပထမဆုံးသော [[ဘုရင်မ]] ဖြစ်လာရန် မျှော်လင့်သည်။ ဖီးလစ်ပ် သည် [[၂၀၁၄ ခုနှစ် ဘယ်လ်ဂျီယမ် ဖက်ဒရယ်ရွေးကောက်ပွဲ]] အပြီးတွင် ညွန့်ပေါင်းအစိုးရဖွဲ့ရန် ပါဝင်လုပ်ဆောင်ခဲ့သည်။ဘုရင်နှင့် နိုင်ငံရေးတွေ့ဆုံပွဲများကို လေကန် နန်းတော် မှ ဘာရပ်ဆဲလ် တော်ဝင်နန်းတော် သို့ ပြောင်းရွှေ့ခဲ့သည်။<ref name="politico">{{Cite news|title=Of race and royalty: How the king surprised Belgium|date=၆ ဇူလိုင် ၂၀၂၀|publisher=Politico|url=https://www.politico.eu/article/of-race-and-royalty-how-the-king-philippe-surprised-belgium-leopold-statue-black-lives-matter-flanders-wallonia/}}</ref> ၂၀၁၉ ခုနှစ် မေလတွင် ဖီးလစ်ပ် သည် ဖလီမစ်ရှ်ရည်မှန်းချက်ပါတီ ({{lang-nl|Vlaams Belang}}) သမ္မတ Tom Van Grieken နှင့် တွေ့ဆုံခဲ့ပြီး တော်ဝင်တွေဆုံခွင့်ကို ပထမဆုံးအကြိမ် လက်ခံတွေ့ဆုံခဲ့သည်။<ref name="politico" /><ref>{{Cite news|url=https://thepublicsradio.org/article/belgian-far-right-leader-in-landmark-audience-with-the-king|title=Belgian far-right leader in landmark audience with the king|date=၂၉ မေ ၂၀၁၉|publisher=The Public's Radio}}</ref> ၂၀၂၀ ခုနှစ်တွင် ဖီးလစ်ပ် သည် ၎င်း၏ အဘီးတော် ဒုတိယမြောက် လီယိုပိုဒ်ဘုရင် [[ကွန်ဂိုလွတ်လပ်ပြည်နယ်]] အုပ်ချုပ်မှုအောက်တွင် ကျူးလွန်ခဲ့သော "အကြမ်းဖက်မှုနှင့် ရက်စက်မှု" အတွက် နောင်တရရှိကြောင်း ကြေညာခဲ့သည်။ <ref name="politico">{{Cite news|title=Of race and royalty: How the king surprised Belgium|date=6 July 2020|url=https://www.politico.eu/article/of-race-and-royalty-how-the-king-philippe-surprised-belgium-leopold-statue-black-lives-matter-flanders-wallonia/}}<cite class="citation news cs1" data-ve-ignore="true" id="CITEREFMoensGijs2020">Moens, Barbara; Gijs, Camille (6 July 2020). [https://www.politico.eu/article/of-race-and-royalty-how-the-king-philippe-surprised-belgium-leopold-statue-black-lives-matter-flanders-wallonia/ "Of race and royalty: How the king surprised Belgium"]. [[Politico]].</cite></ref> ၂၀၂၄ ခုနှစ် စက်တင်ဘာလတွင် ဖီးလစ်ပ်ဘုရင် နှင့် ဘယ်လ်ဂျီယမ်ဝန်ကြီးချုပ် [[အလက်ဇန်းဒါး ဒီ ခရူး]] နှင့်အတူ [[ပုပ်ရဟန်းမင်းကြီး ဖရန်စစ်]] ဘယ်လ်ဂျီယမ်သို့လာရောက်ခြင်း ကြိဆိုမိန့်ခွန်းမှာ ဘယ်လ်ဂျီယမ်တွင် ရိုမန်ကက်သလစ်အသင်းတော် လိင်ပိုင်းဆိုင်ရာ စော်ကားမှုများအကြောင် အများပြည်သူအရှေ့မှာ အပြစ်တင်ဝေဖန်ခဲ့သည်<ref>{{Cite web|url=https://apnews.com/article/belgium-pope-abuse-cc729630469787d87e35d537d54e47e8|title=Belgian PM and king blast Pope Francis for church's sex abuse cover-up legacy in blistering welcome|date=၂၆ စက်တင်ဘာ ၂၀၂၄}}</ref> == ဂုဏ်ထူးနဲ့ တံဆိပ်အမှတ်အသား == [[ဖိုင်:Royal_Standard_of_King_Philippe_of_Belgium.svg|thumb| ဖီးလစ်ပ် ဘယ်လ်ဂျီယမ်ဘုရင်၏ ကိုယ်ရေးအောင်လံ]] === အမျိုးသားဂုဏ် === * [[ဖိုင်:BEL_-_Order_of_Leopold_-_Grand_Cordon_bar.svg|55x55px]] Order of Leopold ၏ မဟာ အရှင်သခင် (၂၁ ဇူလိုင် ၂၀၁၃) * [[ဖိုင်:BEL_Order_of_the_African_Star_-_Grand_Cross_BAR.png|55x55px]] Order of the African Star ၏ မဟာ အရှင်သခင် (၂၁ ဇူလိုင် ၂၀၁၃) * [[ဖိုင်:BEL_Royal_Order_of_the_Lion_-_Grand_Cross_BAR.png|55x55px]] Royal Order of the Lion ၏ မဟာ အရှင်သခင် (၂၁ ဇူလိုင် ၂၀၁၃) * [[ဖိုင်:BEL_Kroonorde_Grootkruis_BAR.svg|55x55px]] Order of the Crown ၏ မဟာ အရှင်သခင် (၂၁ ဇူလိုင် ၂၀၁၃) * [[ဖိုင်:BEL_Order_of_Leopold_II_-_Grand_Cross_BAR.svg|55x55px]] Order of Leopold II ၏ မဟာ အရှင်သခင် (၂၁ ဇူလိုင် ၂၀၁၃) === နိုင်ငံရပ်ခြား ဂုဏ်ထူးဆောင် === * {{အလံ|Argentina}}: Grand Cross of the Order of the Liberator General San Martín (6 May 1994)<ref name="SenateBio">{{Cite web|url=http://www.senate.be/doc/books/Senat_Complet_2009.pdf|title=Biographies of Members of the Belgian Senate|publisher=Belgian Senate|access-date=20 November 2018|archive-url=https://web.archive.org/web/20240628053513/http://www.senate.be/doc/books/Senat_Complet_2009.pdf|archive-date=28 June 2024}}</ref> * {{အလံ|Austria}}: Grand Star of the Decoration of Honour for Services to the Republic of Austria (21 March 2022) * {{အလံ|Bolivia}}: Grand Cross of the Order of the Condor of the Andes (9 September 1996)<ref name="SenateBio" /> * {{အလံ|Czech Republic}}: I Class with collar of the Order of the White Lion (5 May 2025)<ref>{{Cite web|url=https://www.seznamzpravy.cz/clanek/domaci-zivot-v-cesku-pavel-prijal-na-hrade-belgickeho-krale-phillipa-udeli-mu-vyznamenani-275820|title=Pavel přijal na Hradě belgického krále Filipa, udělil mu Řád bílého lva|access-date=6 May 2025}}</ref> * {{အလံ|Denmark}}: Knight of the Order of the Elephant (28 May 2002)<ref name="SenateBio" /><ref>{{Cite web|url=https://www.kongehuset.dk/monarkiet-i-danmark/ordener-og-medaljer/modtagere-af-danske-dekorationer/#|title=Modtagere af danske dekorationer|access-date=5 May 2019|language=da|archive-url=https://web.archive.org/web/20240628060539/https://www.kongehuset.dk/monarkiet-i-danmark/ordener-og-medaljer/modtagere-af-danske-dekorationer/|archive-date=28 June 2024}}</ref> * {{အလံ|Finland}}: Grand Cross of the Order of the White Rose of Finland (30 March 2004)<ref name="SenateBio" /> * {{အလံ|France}}: Grand Cross of the National Order of the Legion of Honour (6 February 2014) * {{အလံ|Germany}}: Grand Cross Special Class of the Order of Merit of the Federal Republic of Germany (6 March 2016) * {{အလံ|Greece}}: ** Grand Cross of the Order of the Redeemer (2 May 2022)<ref>{{Cite web|url=https://www.presidency.gr/synantisi-me-ton-vasilia-kai-tin-vasilissa-ton-velgon//|title=Συνάντηση με τον Βασιλιά και την Βασίλισσα των Βέλγων – Προεδρία της Ελληνικής Δημοκρατίας|access-date=28 June 2024|archive-url=https://web.archive.org/web/20240628054815/https://www.presidency.gr/synantisi-me-ton-vasilia-kai-tin-vasilissa-ton-velgon//|archive-date=28 June 2024}}</ref> ** Grand Cross of the Order of Honour (1 February 2005)<ref name="SenateBio" /> * {{အလံ|Vatican City}}: Knight of the Collar of the Order of the Holy Sepulchre (17 November 2015)<ref>{{Cite web|url=https://ordredusaintsepulcre.be/Le-Roi-et-la-Reine-sont-devenus-chevaliers-de-collier/|title=Le Roi et la Reine sont devenus chevaliers de collier|access-date=27 February 2022|archive-date=27 February 2022|archive-url=https://web.archive.org/web/20220227110658/https://ordredusaintsepulcre.be/Le-Roi-et-la-Reine-sont-devenus-chevaliers-de-collier}}</ref> * {{အလံ|Hungary}}: Grand Cross of the Order of Merit of the Republic of Hungary (18 April 2008)<ref name="SenateBio" /> * {{အလံ|Italy}}: Knight Grand Cross with Collar of the Order of Merit of the Italian Republic (25 October 2021)<ref>{{Cite web|url=https://www.quirinale.it/onorificenze/insigniti/370369|title=Re dei Belgi S.M. Filippo|access-date=28 June 2024|archive-url=https://web.archive.org/web/20240628055408/https://www.quirinale.it/onorificenze/insigniti/370369|archive-date=28 June 2024}}</ref><ref>{{Cite web|url=https://twitter.com/InigoNYC/status/1466017560445571079|title=President Mattarella receives the King of the Belgians|publisher=Inigo Lambertini (Ambassador of Italy to the UK)|access-date=1 December 2021|language=en|archive-url=https://web.archive.org/web/20240628055714/https://twitter.com/InigoNYC/status/1466017560445571079|archive-date=28 June 2024}}</ref> * {{အလံ|Japan}}: Collar and Grand Cordon of the Supreme Order of the Chrysanthemum (9 October 2016) * {{အလံ|Jordan}}: Collar of the Order of al-Hussein bin Ali (18 May 2016) * {{အလံ|Lithuania}}: Grand Cross with Golden Chain of the Order of Vytautas the Great (24 October 2022)<ref>{{Cite web|url=https://www.baltictimes.com/lithuanian_president_confers_state_awards_to_king_and_queen_of_belgium_ahead_of_visit/|title=Lithuanian president confers state awards to King and Queen of Belgium ahead of visit|date=21 November 2021|access-date=28 June 2024|archive-url=https://web.archive.org/web/20240628060002/https://www.baltictimes.com/lithuanian_president_confers_state_awards_to_king_and_queen_of_belgium_ahead_of_visit/|archive-date=28 June 2024}}</ref> * {{အလံ|Luxembourg}}: Knight of the Order of the Gold Lion of the House of Nassau (15 March 1999)<ref name="SenateBio" /> * {{အလံ|Netherlands}}: ** Knight Grand Cross of the Order of the Netherlands Lion (28 November 2016) ** Knight Grand Cross of the Order of Orange-Nassau (6 May 1993)<ref name="SenateBio" /> ** King Willem-Alexander Inauguration Medal (30 April 2013) * {{အလံ|Norway}}: Grand Cross of the Order of St. Olav (20 May 2003)<ref name="SenateBio" /> * {{အလံ|Oman}}: ** Collar of the Order of Al-Said (3 December 2024)<ref>{{Cite tweet|user=saadsalman719|title=Sultan Haitham has appointed The King of the Belgians to be a Collar of the Order of Al-Said.}}</ref> ** Member Special Class of the Order of Oman (3 February 2022)<ref>{{Cite web|url=https://twitter.com/MonarchieBe/status/1489171392721563651/photo/1|title=Order of Oman for the King of the Belgians|publisher=Belgian Royal Palace|access-date=3 February 2022|language=en|archive-url=https://web.archive.org/web/20240628060245/https://x.com/MonarchieBe/status/1489171392721563651|archive-date=28 June 2024}}</ref> * {{အလံ|Poland}}: ** Knight of the Order of the White Eagle (13 October 2015) ** Grand Cross of the Order of Merit of the Republic of Poland (18 October 2004)<ref name="SenateBio" /> * {{အလံ|Portugal}}: ** Grand Collar of the Order of Prince Henry (22 October 2018) ** Grand Cross of the Military Order of Christ (18 October 2005)<ref name="SenateBio" /> ** Grand Cross of the Military Order of Aviz (18 September 1997) * {{အလံ|Spain}}: Knight Grand Cross of the [[Order of Isabella the Catholic]] (16 May 2000)<ref name="SenateBio" /> * {{အလံ|Sweden}}: ** Knight of the Royal Order of the Seraphim (7 May 2001)<ref name="SenateBio" /> ** Recipient of the 50th Birthday Badge Medal of King Carl XVI Gustaf (30 April 1996) ** Recipient of the 70th Birthday Badge Medal of King Carl XVI Gustaf (30 April 2016) * {{အလံ|Turkey}}: Member of the Order of the State of Republic of Turkey (4 October 2015) === တံဆိပ်အမှတ်အသား === [[File:Coat of Arms of the King of the Belgians.svg|thumb|150px|နန်းစံနေဘုရင့်တံဆိပ်အမှတ်အသား]]] ၂၀၁၉ ခုနှစ်တွင် ဘုရင်မင်းမြတ်သည် မိမိ နှင့် တော်ဝင်မိသားစုတို့၏ တံဆပ်အမှတ်အသားတော်ကို တောင်ဝင်အမိန့်ဖြင့် ကြေငြာခဲ့သည်။ နန်းစံနေဘုရင့်တံဆိပ်အမှတ်အသားကို ဝတ်တင်မင်းဆက်တံဆိပ်အကွပ် ပါဝင်ရန် ပြုပြင်ပြီး သခြားတော်ဝင်မိသားစုတံဆပ်များကိုလဲ ဤသို့ ပြုပြင်ခဲ့သည်။<ref>{{Cite web|url=https://www.ejustice.just.fgov.be/doc/rech_f.htm|title=Le Moniteur belge.|website=www.ejustice.just.fgov.be|access-date=၂၃ ဇူလိုင် ၂၀၁၉}}</ref><ref>{{Cite web|url=http://www.ejustice.just.fgov.be/eli/arrete/2019/07/12/2019030777/moniteur|title=Royal Decree of July 12, 2019|date=၁၉ ဇူလိုင် ၂၀၁၉|website=Moniteur Belge}}</ref> ဖရိဒန်စတိုင် ရဲတိုက်သို့ ဘုရင်နှင့်မိဖုရား သွားရောက်လည်ပတ်ပြီးနောက် များမကြာမီတွင် ပထမကမ္ဘာ့စစ်ပွဲတုံးက ဖယ်ရှားခဲ့ထားသော [[ဆက် ကိုဘော့ နှင့် ဂိုသာ အိမ်တော်]] ၏ဒိုင်းပုံအမှတ်တံဆိပ်အား တော်ဝင်တံဆိပ်အမှတ်အသားထဲသို့ ပြန်လည်ထည့်သွင်းခဲ့သည်။<ref>{{Cite journal |author=Philippe, Koning der Belgen |date=၁၂ ဇူလိုင် ၂၀၁၉ |title=Koninklijk besluit houdende vaststelling van het wapen van het Koninklijk Huis en van zijn leden |url=http://www.ejustice.just.fgov.be/mopdf/2019/07/19_2.pdf |journal=Belgisch Staatsblad}}</ref> "နိုင်ငံတစ်နိုင်ငံလုံး နှင့် ဘယ်လ်ချီယမ်လူမျိုးအားလုံး၏ ဘုရင်မင်းမြတ်ဖြစ်ရန်" ရည်မှန်း၍ အမှတ်အသားထဲ ဘာသာစကား သုံးမျိုးပြန် ထည့်ခဲ့သည်<ref>{{Cite journal |date=၁ ဩဂုတ် ၂၀၁၉ |title=Belgian royal coat of arms gets a 'modern' update|url=https://www.brusselstimes.com/all-news/art-culture/62381/belgian-royal-coat-of-arms-gets-a-modern-update/|journal=Brussel Times}}</ref> == ကိုးကား == {{Reflist|30em}} [[ကဏ္ဍ:သက်ရှိထင်ရှားပုဂ္ဂိုလ်များ]] [[ကဏ္ဍ:၁၉၆၀ မွေးဖွားသူများ]] [[ကဏ္ဍ:ဂျာမန်ဘာသာစကား ပါဝင်သော ဆောင်းပါးများ]] [[ကဏ္ဍ:ဒတ်ချ်ဘာသာစကား ပါဝင်သော ဆောင်းပါးများ]] [[ကဏ္ဍ:ပြင်သစ်ဘာသာစကား ပါဝင်သော ဆောင်းပါးများ]] [[ကဏ္ဍ:ဘယ်လ်ဂျီယမ် လူမျိုးများ]] [[ကဏ္ဍ:ဘုရင်များ]] hekccj7l9kcnk2jt2pfvfk3s4ang7dq 876703 876702 2025-06-06T21:10:47Z EmeraldRange 49897 /* တံဆိပ်အမှတ်အသား */ 】 876703 wikitext text/x-wiki {{Infobox royalty|name=ဖီလစ်ပ်|image=King Philippe of Belgium (January 2025).jpg|caption=၂၀၂၅ ခုနှစ် ဓာတ်ပုံ|succession=[[ဘယ်လ်ဂျီယမ် ဘုရင်မင်းမြတ်]]|reign=၂၁ ဇူလိုင် ၂၀၁၃ – ယခု|predecessor=[[ဒုတိယမြောက် အဲဘတ်ဘုရင်]]|suc-type=မချွတ်ဧကန် အမွေဆက်ခံရမည့်သူ|successor=[[ဘရာဘန့်မြို့စားကတော် အယ်လီဇဘက် မင်းသမီး]]|reg-type=ဝန်ကြီးချုပ်|regent=Elio Di Rupo<br />Charles Michel<br />Sophie Wilmès<br />[[အလက်ဇန်းဒါး ဒီ ခရူး]]<br />[[ဘာတ် ဒီ ဝီဗာ]]|spouse={{marriage|[[မာထီဒါ ဒုဒ္ခမ် ဒါကော]]|4 December 1999}}|issue-link=#Marriage|issue={{plainlist| * [[ဘရာဘန့်မြို့စားကတော် အယ်လီဇဘက် မင်းသမီး|အယ်လီဇဘက် မင်းသမီး]] * ဂေဘရီရယ် မင်းသား * အီမန်နျူရယ် မင်းသား * အယ်လီနော် မင်းသမီး }}|full name={{lang-fr|Philippe Léopold Louis Marie}}<br>{{lang-nl|Filip Leopold Louis Marie}}<ref name="SenateBio"/>|house=[[ဘယ်လ်ဂျီယမ် မင်းဆက်]]|father=[[ဒုတိယမြောက် အဲဘတ်ဘုရင်]]|mother=[[ပေါ်လာ မိဖုရားကြီး]]|birth_date={{Birth date and age|1960|4|15|df=yes}}|birth_place=ဘယ်လ်ဗဒီယာအိမ်ကြီး၊ [[ဘရပ်ဆဲလ်မြို့]]၊ ဘယ်လ်ဂျီယမ်နိုင်ငံ|religion=[[ကက်သလစ် အသင်းတော်|ကက်သလစ်]]|signature=Philippe of Belgium signature.svg}}  '''ဖီးလစ်ပ် ('''{{langx|fr|Philippe Léopold Louis Marie}} ၊ {{langx|nl|Filip Leopold Lodewijk Maria}}၊ ၁၅ ဧပြီ ၁၉၆၀ ခုနှစ်မွေး) သည် [[ဘယ်လ်ဂျီယမ် ဘုရင်မင်းမြတ်]] ဖြစ်သည်။ သူသည် [[ဒုတိယမြောက် အဲဘတ်ဘုရင်]] နှင့် [[ပေါ်လာ မိဖုရားကြီး]] ၏အကြီးဆုံးသားတော်ဖြစ်သည်။ ကျန်းမာရေးကြောင့် ၂၀၁၃ ခုနှစ် ဇူလိုင်လ ၂၁ ရက်နေ့တွင် ဖခမည်းတော်ဖြစ်သူ နန်းစွန့်ပြီးနောက် ဖီလစ်ပ်သည် နန်းဆက်တက်ခံခဲ့သည်။ [[မာထီဒါ ဒုဒ္ခမ် ဒါကေ]] ၁၉၉၉ ခုနှစ်တွင် လက်ထပ်ခဲ့ပြီး ကလေးတော် ၄ ဦးရှိသည်။ သူတို့၏ အကြီးဆုံးသအိးတော် [[ဘရာဘန့်မြို့စားကတော် အယ်လီဇဘက် မင်းသမီး|အယ်လီဇဘက် မင်းသမီး]]သည် ထီးနန်းဆက်ခံသူ ပထမဆုံးဖြစ်ပါတယ်။ == အစောပိုင်း ဘာဝ == ဖီးလစ်ပ် ကို [[ဘရပ်ဆဲလ်မြို့]] မြောက်ပိုင်း လေကန်ရပ်ကွက် ရှိ ဘယ်လ်ဗဒီယာအိမ်ကြီးတွင် ၁၉၆၀ ခုနှစ် ဧပြီလ ၁၅ ရက် မှာ မွေးဖွားခဲ့သည်။ သူဖခမည်းတော် အဲဘတ် လီရဂျ်မင်းသာ (နောက်ပိုင်း [[ဒုတိယမြောက် အဲဘတ်ဘုရင်]]) သည် [[တတိယမြောက် လီယိုပိုဒ်ဘုရင်]] ၏ဒုတိယသားတော်ဖြစ်ပြီး [[ဘောလ်ဒ်ဝင်ဘုရင်|ဘောလ်ဒ်ဝင်မင်းသာ]] ၏ညီတော်ဖြစ်ခဲ့သည်။ ဖီးလစ်ပ်၏မိခင်တော် ပေါ်လာ ရူဖို ဒီ ခလားဘရီးယားသည် အီတလီမင်းမျိုးစိုးနွယ်ဝင် ဂွားဒီယား လောမ်ဘာဒါမြို့စား အဋ္ဌမမြောက် ဖူလ်ကို (Fulco VIII) ၏ သမီးဖြစ်သည်။ မွေးပြီး တစ်လအကြာမှာ မေ ၁၇ ရက်နေ့မှာ ရေနှစ်မင်္ဂလာပြုခဲပြီး<ref>{{Cite web|language=fr|author=J.M.|title=Le baptême en l'église royale...|url=http://www.dhnet.be/archive/le-bapteme-en-l-eglise-royale-51b86e81e4b0de6db9a5324a|date=8 May 2001|access-date=11 December 2015}}</ref> အဘေးဖြစ်သူ [[ဖလန်းဒါးမြို့စား ဖီးလစ်ပ်မင်းသား]] ကို ဂုဏ်ပြုရန် ဖီလစ်ပ် နာမည် အမည်ပေးခဲ့သည်။ သူ့ အဘိုးဖြစ်သော [[တတိယမြောက် လီယိုပိုဒ်ဘုရင်]] နှင့် မိခင်ဘက်အဘွား ဒေါ်နာ လူဝီစာ မင်းသမီး ခေါင်းကိုင်မိဘများ ဖြစ်ခဲ့သည်။<ref>{{Cite web|language=fr|title=Prince Philippe : la ligne du temps d'une vie passée devant les caméras|url=http://www.rtbf.be/info/belgique/detail_qui-est-philippe-le-futur-roi-des-belges?id=8032718|access-date=11 December 2015}}</ref> အဲဘတ် နှင့် ပေါ်လာတို့၏ အိမ်ထောင်ရေး မပျော်မရွှင်ဖြစ်ခဲ့ပြီး ဖီလစ်ပ် ၏ဘာဝနှင့် များသောအားဖြင့် စိတ်မပါခဲ့ကြသည်။ ကလေးလျစ်လျူရှုမှု အရမ်းပြင်းထန်လို့ ကလေးစိတ်ပညာရှင် Peter Adriaenssens သည် "လူမှုရေးလုပ်သားများ ဝင်ရောက်စွက်ဖက်ရန် ကျိုးကြောင်းပြချက်ရှိသည်" ဟု ဖော်ပြခဲ့သည်။ <ref name="moens20220721">{{Cite magazine|date=၂၁ ဇူလိုင် ၂၀၂၂|title=Belgian king prepares to hand his daughter the curse of the crown|url=https://www.politico.eu/article/belgian-king-prepare-hand-daughter-curse-crown/|archivedate=၂၀ ဇူလိုင် ၂၀၂၀}}</ref> ဖီးလစ်ပ်သည် မွေးချင်းမကွဲညီမ ဒယ်လ်ဖင်း မင်းသမီး (၁၉၆၈ မွေး) ရှိသည်။ == ပညာရေး == ငယ်စဉ်ကပင် အနာဂတ်ဘုရင်မင်းမြတ်ဖြစ်ရန် ပြင်ဆင်ရန် သူနှစ်သက်ခဲ့သော ပြင်ဘာစာစကားသုံးသည့်ကျောင်းမှ ဖလန်းဒါးပြည်ရှိ အထက်တန်းကျောင်းသို့ ပြောင်းရွှေ့ခဲ့ရပြီး မိတ်ဆွေဖွဲ့ရန် ခက်ခဲခဲ့သည်။ ၂၀၁၉ ခုနှစ် မှာ ဖီလစ်ပ် သည် ဆယ်ကျော်သက်ကျောင်းထွက်သူများအား "ငယ်ငယ်တုန်းက ကျောင်းမှာ ပြဿနာအများကြီးရှိခဲ့တယ်။ ကျွန်တော် ဆိုးဆိုးရွားရွား ဆက်ဆံခံရတယ်ပြီး ငါ့အတွက် မလွယ်ဘူး" ဟု ပြောပြခဲ့သည်။"<ref>{{Cite magazine|last=Moens|first=Barbara|date=၂၁ ဇူလိုင် ၂၀၂၂|title=Belgian king prepares to hand his daughter the curse of the crown|url=https://www.politico.eu/article/belgian-king-prepare-hand-daughter-curse-crown/|magazine=Politico|language=en-US|access-date=၂၀ ဇူလိုင် ၂၀၂၂}}</ref> ၁၉၇၈ မှ ၁၉၈၁ ခုနှစ်အထိ ဖီလစ်ပ်သည် ဘယ်လ်ဂျီယမ် တော်ဝင်စစ်တက္ကသိုလ် မှာ ၁၁၈ မြောက် "Promotion Toutes Armes" (ရာထူးတိုးမြှင့်ခြင်း အားလုံး လက်နက်) အရ ပညာသင်ကြားခဲ့သည်။ ၁၉၈၀ ခုနှစ် စက်တင်ဘာလ ၂၆ ရက်နေ့တွင် ဒုတိယဗိုလ်အဆင့် ခန့်အပ်ခံရပြီး ဗိုလ်အဖြစ် ကျမ်းကျိန်ခဲ့သည်။ <ref name="Official">{{Cite web|url=http://monarchie.be/royal-family/king-philippe|title=The Belgian Monarchy|access-date=၂၂ ဇူလိုင် ၂၀၁၆}}</ref> ဖီလစ်ပ် သည် [[အောက်စ်ဖိုဒ် တက္ကသိုလ်]] ထရင်နီတီကောလိပ် တွင် ပညာဆက်လက်သင်ယူခဲ့ပြီး ကယ်လီဖိုးနီးယားပြည်နယ် [[စတန်းဖို့ဒ် တက္ကသိုလ်]] ဘွဲ့လွန်ကျောင်းတက်ခဲ့ပြီး ၁၉၈၅ ခုနှစ်တွင် [[နိုင်ငံရေးသိပ္ပံ]] မဟာဘွဲ့ရယူခဲ့သည်။<ref name="Official">{{Cite web|url=http://monarchie.be/royal-family/king-philippe|title=The Belgian Monarchy|access-date=22 July 2016}}<cite class="citation web cs1" data-ve-ignore="true">[http://monarchie.be/royal-family/king-philippe "The Belgian Monarchy"]<span class="reference-accessdate">. Retrieved <span class="nowrap">22 July</span> 2016</span>.</cite></ref> သူသည် တိုက်လေယာဉ်မှူး အတောင်ပံဘွဲ့၊ လေထီးခုန်သမားနှင့် ကွန်မန်ဒိုအဖြစ် လက်မှတ်များကို ရရှိခဲ့သည်။ ၁၉၈၉ ခုနှစ်တွင် တော်ဝင်မဟာကာကွယ်ရေးတက္ကသိုလ် မှာ အထူးအစည်းအဝေးများ ထက်မံ တက်ရောက်ခဲ့သည်။ ထိုနှစ်တွင် ဗိုလ်မှူးကြီး ရာထူးတိုးခဲ့ခံသည်။ ၁၉၉၃ ခုနှစ်တွင် စပိန်တွင် [[ဘောလ်ဒ်ဝငဘုရင်|ဘောလ်ဒ်ဝင်ဘုရင်]] ကွယ်လွန်ခဲ့ပြီး ဖခမည်းတော် သည် [[ဒုတိယမြောက် အဲလ်ဘတ်ဘုရင်]]အသစ်ဖြစ်လာပြီး ဖီးလစ်လ်သည် မချွတ်ဧကန် [[အမွေဆက်ခံသူ]] အသစ်ဖြစ်လာပြီး ဘရာဘန့်မြို့စား ရာထူးအသစ် ခံယူခဲ့သည်။ ၂၀၀၁ ခုနှစ် မတ်လ ၂၅ ရက်နေ့ တွင် ဖီလစ်ပ် ကို လေတပ်အပိုင်း ကုန်းတပ်အပိုင်း နှင့် ရေတပ်အပိုင်းများတွင် [[ဗိုလ်ချုပ်]] အဆင့် ခန့်အပ်ခြင်းခံရသည်။ <ref name="Official">{{Cite web|url=http://monarchie.be/royal-family/king-philippe|title=The Belgian Monarchy|access-date=22 July 2016}}<cite class="citation web cs1" data-ve-ignore="true">[http://monarchie.be/royal-family/king-philippe "The Belgian Monarchy"]<span class="reference-accessdate">. Retrieved <span class="nowrap">22 July</span> 2016</span>.</cite></ref> == အိမ်ထောင်ရေး == [[ဖိုင်:Belgian_King_Philippe_and_Queen_Mathilde.JPG|right|thumb|250x250px| ဖီးလစ်ပ်ဘုရင်နှင့် [[မာထီဒါ ဒုဒ္ခမ် ဒါကော|မထီဒါ မိဖုရား]] ဘယ်လ်ဂျီယမ်ဘုရင်သစ်အဖြစ် ကျမ်းသစ္စာကျိန်ဆိုပြီးနောက် ဘရပ်ဆဲလ်မြို့ရှိ လူအုပ်ကို လက်ဝှေ့ယမ်းခြင်း]] ဖီးလစ်ပ် သည် ဘယ်လ်ဂျီယမ် မြင့်မြတ်မိသားစု နှင့် ဝါလူးန်မြို့စားသမီး [[မာထီဒါ ဒုဒ္ခမ် ဒါကော]] ၁၉၉၉ ခုနှစ် ဒီဇင်ဘာလ ၄ ရက်နေ့တွင် ဘရပ်ဆဲလ်မြို့တော်ခန်းမ၌ တရာဝင်မင်္ဂလာဆောင်ပွဲ ကျင်းပခဲ့ပြီး [[ဘရပ်ဆဲလ်မြို့]] စိန့်မီရှယ်နှင့်စိန့်ဂူဒူလ် ဘုရားကျောင်းတော်ကြီး၌ ဘာသာရေးအရမင်္ဂလာအခမ်းအနား နှစ်ခုကျင်းပပြီး အိမ်ထောင်ယူခဲ့သည်။ ဤစုံတွဲသည် ဘရပ်ဆဲလ်မြို့ အန်ဒါလက်ချ်ရပ်ကွက် ဧရပ်စ်မတ်စ်ဆေးရုံးမှာ ကလေးတော် ၄ ပါးမွေးဖွားခဲ့သည်။ ဤကလေးတော်များမှာ * [[ဘရာဘန့်မြို့စားကတော် အယ်လီဇဘက် မင်းသမီး|အယ်လီဇဘက် မင်းသမီး]] (၂၅ အောက်တိုဘာ ၂၀၀၁ ဖွား) * ဂေဘရီရယ် မင်းသား (၂၀ သြဂုတ် ၂၀၀၃ မွေးဖွား) * အီမန်နျူရယ် မင်းသား (၄ အောက်တိုဘာ ၂၀၀၅ မွေးဖွား) * အယ်လီနော် မင်းသမီး (၁၆ ဧပြီ ၂၀၀၈ ဖွား) == နိုင်ငံခြားကုန်သွယ်မှု == ၁၉၉၃ ခုနှစ် ဩဂုတ်လ ၆ ရက်နေ့တွင် ဖီးလစ်ပ်ကို ဘယ်လ်ဂျီယမ်အစိုးရက နိုင်ငံခြားကုန်သွယ်မှုဘုတ်အဖွဲ့ (BFTB) ၏ ဂုဏ်ထူးဆောင်ဥက္ကဋ္ဌအဖြစ် ခန့်အပ်ခဲ့သည်။ ၁၉၆၂ ခုနှစ်ကစပြီး BFTB ၏ ဂုဏ်ထူးဆောင်ဥက္ကဋ္ဌဖြစ်ခဲ့သော ဖခမည်းတော်၏ နေရာရာထူးကို ဆက်ပြီး တာဝန်ထမ်းဆောင်ခဲ့သည်။ ၂၀၀၃ ခုနှစ် မေလ ၃ ရက်နေ့တွင် BFTB ကို အစားထိုး၍ နိုင်ငံခြားကုန်သွယ်မှု အေဂျင်စီဘုတ်အဖွဲ့၏ ဂုဏ်ထူးဆောင်ဥက္ကဋ္ဌအဖြစ် ခန့်အပ်ခြင်းခံရသည်။<ref>{{Cite web|url=http://www.monarchie.be/royal-family/prince-philippe|title=The Belgian Monarchy|access-date=၂၂ ဇူလိုင် ၂၀၁၆}}</ref> ဤရာထူးတာဝန်ထန်းဆောင်ခြင်းအရ ဖီးလစ်ပ် သည် စီးပွားရေးမစ်ရှင် အခု ၆၀ ကျော် ဦးဆောင်ခဲ့သည်။<ref>Agence pour le Commerce extérieur, [http://www.abh-ace.be/fr/missions_economiques/missions_anterieures/ Missions antérieures] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20150210100800/http://www.abh-ace.be/fr/missions_economiques/missions_anterieures/|date=၁၀ ဖေဖဝါရီ ၂၀၁၅}}</ref><ref>{{Cite web|url=http://www.monarchie.be/fr/actuel/archives/all/Economical+mission+-+BFTB/all/all|title=Official Royal Website Archives|access-date=၂၂ ဇူလိုင် ၂၀၁၃|archive-url=https://web.archive.org/web/20130718123251/http://www.monarchie.be/fr/actuel/archives/all/Economical+mission+-+BFTB/all/all|archive-date=၁၈ ဇူလိုင် ၂၀၁၃}}</ref> သတ္တမမြောက် ဘယ်လ်ဂျီယမ်ဘုရင်အဖြစ် ခန့်အပ်ခံရပြီးနောက် ၎င်းတာဝန်များသည် ညီမတော် အာစတရဒ် မင်းသမီး တာဝန်ဆက်မံယူခဲ့သည်။ == နန်းစံခြင်း == [[ဖိုင်:Serment_de_Philippe_de_Belgique.jpg|thumb|234x234px| ၂၀၁၃ ဇူလိုင် ၁၃ ရက် ဖီးလစ်ပ်ဘုရင် နိုင်ငံတော်နန်းတော်၌ ကျမ်းသစ္စာကျိန်ဆိုပွဲ အခမ်းအနားကျင်းပနေစဉ်]] ဒုတိယမြောက် အဲလ်ဘတ်ဘုရင်သည် ၂၀၁၃ ခုနှစ် ဇူလိုင်လ ၃ ရက်နေ့တွင် ၂၂ ရက်နေ့မှာ ထီးနန်းစွန့်မည်ဟု ကြေညာခဲ့သည်။<ref>{{Cite news|last=Price|first=Matthew|title=Belgium's King Albert II announces abdication|url=https://www.bbc.co.uk/news/world-europe-23167525|date=၃ ဇူခိုင် ၂၀၁၃}}</ref> ၂၂ ရက်နေ့ အဲလ်ဘတ်ဘုရင် နန်းစွန့်ပြီး ၁ နာရီအကြာတွင် ဖီးလစ်ပ် မင်းသားသည် ဘယ်လ်ဂျီယမ်ဘုရင်အဖြစ် ကျမ်းသစ္စာကျိန်ဆိုခဲ့သည်။<ref>{{Cite news|title=Belgium's King Albert II gives up throne to son|url=http://www.cnn.com/2013/07/21/world/europe/belgium-new-king/index.html?hpt=hp_t2|date=၂၁ ဇူလိုင် ၂၀၁၃}}</ref> ဖီးလစ်ပ်၏ အကြီးဆုံးသမီးတော် [[ဘရာဘန့်မြို့စားကတော် အယ်လီဇဘက် မင်းသမီး|အယ်လီဇဘက် မင်းသမီး]]သည် အမွေဆက်ခံသူ ဖြစ်လာပြီး ဘယ်လ်ဂျီယမ်နိုင်ငံ၏ ပထမဆုံးသော [[ဘုရင်မ]] ဖြစ်လာရန် မျှော်လင့်သည်။ ဖီးလစ်ပ် သည် [[၂၀၁၄ ခုနှစ် ဘယ်လ်ဂျီယမ် ဖက်ဒရယ်ရွေးကောက်ပွဲ]] အပြီးတွင် ညွန့်ပေါင်းအစိုးရဖွဲ့ရန် ပါဝင်လုပ်ဆောင်ခဲ့သည်။ဘုရင်နှင့် နိုင်ငံရေးတွေ့ဆုံပွဲများကို လေကန် နန်းတော် မှ ဘာရပ်ဆဲလ် တော်ဝင်နန်းတော် သို့ ပြောင်းရွှေ့ခဲ့သည်။<ref name="politico">{{Cite news|title=Of race and royalty: How the king surprised Belgium|date=၆ ဇူလိုင် ၂၀၂၀|publisher=Politico|url=https://www.politico.eu/article/of-race-and-royalty-how-the-king-philippe-surprised-belgium-leopold-statue-black-lives-matter-flanders-wallonia/}}</ref> ၂၀၁၉ ခုနှစ် မေလတွင် ဖီးလစ်ပ် သည် ဖလီမစ်ရှ်ရည်မှန်းချက်ပါတီ ({{lang-nl|Vlaams Belang}}) သမ္မတ Tom Van Grieken နှင့် တွေ့ဆုံခဲ့ပြီး တော်ဝင်တွေဆုံခွင့်ကို ပထမဆုံးအကြိမ် လက်ခံတွေ့ဆုံခဲ့သည်။<ref name="politico" /><ref>{{Cite news|url=https://thepublicsradio.org/article/belgian-far-right-leader-in-landmark-audience-with-the-king|title=Belgian far-right leader in landmark audience with the king|date=၂၉ မေ ၂၀၁၉|publisher=The Public's Radio}}</ref> ၂၀၂၀ ခုနှစ်တွင် ဖီးလစ်ပ် သည် ၎င်း၏ အဘီးတော် ဒုတိယမြောက် လီယိုပိုဒ်ဘုရင် [[ကွန်ဂိုလွတ်လပ်ပြည်နယ်]] အုပ်ချုပ်မှုအောက်တွင် ကျူးလွန်ခဲ့သော "အကြမ်းဖက်မှုနှင့် ရက်စက်မှု" အတွက် နောင်တရရှိကြောင်း ကြေညာခဲ့သည်။ <ref name="politico">{{Cite news|title=Of race and royalty: How the king surprised Belgium|date=6 July 2020|url=https://www.politico.eu/article/of-race-and-royalty-how-the-king-philippe-surprised-belgium-leopold-statue-black-lives-matter-flanders-wallonia/}}<cite class="citation news cs1" data-ve-ignore="true" id="CITEREFMoensGijs2020">Moens, Barbara; Gijs, Camille (6 July 2020). [https://www.politico.eu/article/of-race-and-royalty-how-the-king-philippe-surprised-belgium-leopold-statue-black-lives-matter-flanders-wallonia/ "Of race and royalty: How the king surprised Belgium"]. [[Politico]].</cite></ref> ၂၀၂၄ ခုနှစ် စက်တင်ဘာလတွင် ဖီးလစ်ပ်ဘုရင် နှင့် ဘယ်လ်ဂျီယမ်ဝန်ကြီးချုပ် [[အလက်ဇန်းဒါး ဒီ ခရူး]] နှင့်အတူ [[ပုပ်ရဟန်းမင်းကြီး ဖရန်စစ်]] ဘယ်လ်ဂျီယမ်သို့လာရောက်ခြင်း ကြိဆိုမိန့်ခွန်းမှာ ဘယ်လ်ဂျီယမ်တွင် ရိုမန်ကက်သလစ်အသင်းတော် လိင်ပိုင်းဆိုင်ရာ စော်ကားမှုများအကြောင် အများပြည်သူအရှေ့မှာ အပြစ်တင်ဝေဖန်ခဲ့သည်<ref>{{Cite web|url=https://apnews.com/article/belgium-pope-abuse-cc729630469787d87e35d537d54e47e8|title=Belgian PM and king blast Pope Francis for church's sex abuse cover-up legacy in blistering welcome|date=၂၆ စက်တင်ဘာ ၂၀၂၄}}</ref> == ဂုဏ်ထူးနဲ့ တံဆိပ်အမှတ်အသား == [[ဖိုင်:Royal_Standard_of_King_Philippe_of_Belgium.svg|thumb| ဖီးလစ်ပ် ဘယ်လ်ဂျီယမ်ဘုရင်၏ ကိုယ်ရေးအောင်လံ]] === အမျိုးသားဂုဏ် === * [[ဖိုင်:BEL_-_Order_of_Leopold_-_Grand_Cordon_bar.svg|55x55px]] Order of Leopold ၏ မဟာ အရှင်သခင် (၂၁ ဇူလိုင် ၂၀၁၃) * [[ဖိုင်:BEL_Order_of_the_African_Star_-_Grand_Cross_BAR.png|55x55px]] Order of the African Star ၏ မဟာ အရှင်သခင် (၂၁ ဇူလိုင် ၂၀၁၃) * [[ဖိုင်:BEL_Royal_Order_of_the_Lion_-_Grand_Cross_BAR.png|55x55px]] Royal Order of the Lion ၏ မဟာ အရှင်သခင် (၂၁ ဇူလိုင် ၂၀၁၃) * [[ဖိုင်:BEL_Kroonorde_Grootkruis_BAR.svg|55x55px]] Order of the Crown ၏ မဟာ အရှင်သခင် (၂၁ ဇူလိုင် ၂၀၁၃) * [[ဖိုင်:BEL_Order_of_Leopold_II_-_Grand_Cross_BAR.svg|55x55px]] Order of Leopold II ၏ မဟာ အရှင်သခင် (၂၁ ဇူလိုင် ၂၀၁၃) === နိုင်ငံရပ်ခြား ဂုဏ်ထူးဆောင် === * {{အလံ|Argentina}}: Grand Cross of the Order of the Liberator General San Martín (6 May 1994)<ref name="SenateBio">{{Cite web|url=http://www.senate.be/doc/books/Senat_Complet_2009.pdf|title=Biographies of Members of the Belgian Senate|publisher=Belgian Senate|access-date=20 November 2018|archive-url=https://web.archive.org/web/20240628053513/http://www.senate.be/doc/books/Senat_Complet_2009.pdf|archive-date=28 June 2024}}</ref> * {{အလံ|Austria}}: Grand Star of the Decoration of Honour for Services to the Republic of Austria (21 March 2022) * {{အလံ|Bolivia}}: Grand Cross of the Order of the Condor of the Andes (9 September 1996)<ref name="SenateBio" /> * {{အလံ|Czech Republic}}: I Class with collar of the Order of the White Lion (5 May 2025)<ref>{{Cite web|url=https://www.seznamzpravy.cz/clanek/domaci-zivot-v-cesku-pavel-prijal-na-hrade-belgickeho-krale-phillipa-udeli-mu-vyznamenani-275820|title=Pavel přijal na Hradě belgického krále Filipa, udělil mu Řád bílého lva|access-date=6 May 2025}}</ref> * {{အလံ|Denmark}}: Knight of the Order of the Elephant (28 May 2002)<ref name="SenateBio" /><ref>{{Cite web|url=https://www.kongehuset.dk/monarkiet-i-danmark/ordener-og-medaljer/modtagere-af-danske-dekorationer/#|title=Modtagere af danske dekorationer|access-date=5 May 2019|language=da|archive-url=https://web.archive.org/web/20240628060539/https://www.kongehuset.dk/monarkiet-i-danmark/ordener-og-medaljer/modtagere-af-danske-dekorationer/|archive-date=28 June 2024}}</ref> * {{အလံ|Finland}}: Grand Cross of the Order of the White Rose of Finland (30 March 2004)<ref name="SenateBio" /> * {{အလံ|France}}: Grand Cross of the National Order of the Legion of Honour (6 February 2014) * {{အလံ|Germany}}: Grand Cross Special Class of the Order of Merit of the Federal Republic of Germany (6 March 2016) * {{အလံ|Greece}}: ** Grand Cross of the Order of the Redeemer (2 May 2022)<ref>{{Cite web|url=https://www.presidency.gr/synantisi-me-ton-vasilia-kai-tin-vasilissa-ton-velgon//|title=Συνάντηση με τον Βασιλιά και την Βασίλισσα των Βέλγων – Προεδρία της Ελληνικής Δημοκρατίας|access-date=28 June 2024|archive-url=https://web.archive.org/web/20240628054815/https://www.presidency.gr/synantisi-me-ton-vasilia-kai-tin-vasilissa-ton-velgon//|archive-date=28 June 2024}}</ref> ** Grand Cross of the Order of Honour (1 February 2005)<ref name="SenateBio" /> * {{အလံ|Vatican City}}: Knight of the Collar of the Order of the Holy Sepulchre (17 November 2015)<ref>{{Cite web|url=https://ordredusaintsepulcre.be/Le-Roi-et-la-Reine-sont-devenus-chevaliers-de-collier/|title=Le Roi et la Reine sont devenus chevaliers de collier|access-date=27 February 2022|archive-date=27 February 2022|archive-url=https://web.archive.org/web/20220227110658/https://ordredusaintsepulcre.be/Le-Roi-et-la-Reine-sont-devenus-chevaliers-de-collier}}</ref> * {{အလံ|Hungary}}: Grand Cross of the Order of Merit of the Republic of Hungary (18 April 2008)<ref name="SenateBio" /> * {{အလံ|Italy}}: Knight Grand Cross with Collar of the Order of Merit of the Italian Republic (25 October 2021)<ref>{{Cite web|url=https://www.quirinale.it/onorificenze/insigniti/370369|title=Re dei Belgi S.M. Filippo|access-date=28 June 2024|archive-url=https://web.archive.org/web/20240628055408/https://www.quirinale.it/onorificenze/insigniti/370369|archive-date=28 June 2024}}</ref><ref>{{Cite web|url=https://twitter.com/InigoNYC/status/1466017560445571079|title=President Mattarella receives the King of the Belgians|publisher=Inigo Lambertini (Ambassador of Italy to the UK)|access-date=1 December 2021|language=en|archive-url=https://web.archive.org/web/20240628055714/https://twitter.com/InigoNYC/status/1466017560445571079|archive-date=28 June 2024}}</ref> * {{အလံ|Japan}}: Collar and Grand Cordon of the Supreme Order of the Chrysanthemum (9 October 2016) * {{အလံ|Jordan}}: Collar of the Order of al-Hussein bin Ali (18 May 2016) * {{အလံ|Lithuania}}: Grand Cross with Golden Chain of the Order of Vytautas the Great (24 October 2022)<ref>{{Cite web|url=https://www.baltictimes.com/lithuanian_president_confers_state_awards_to_king_and_queen_of_belgium_ahead_of_visit/|title=Lithuanian president confers state awards to King and Queen of Belgium ahead of visit|date=21 November 2021|access-date=28 June 2024|archive-url=https://web.archive.org/web/20240628060002/https://www.baltictimes.com/lithuanian_president_confers_state_awards_to_king_and_queen_of_belgium_ahead_of_visit/|archive-date=28 June 2024}}</ref> * {{အလံ|Luxembourg}}: Knight of the Order of the Gold Lion of the House of Nassau (15 March 1999)<ref name="SenateBio" /> * {{အလံ|Netherlands}}: ** Knight Grand Cross of the Order of the Netherlands Lion (28 November 2016) ** Knight Grand Cross of the Order of Orange-Nassau (6 May 1993)<ref name="SenateBio" /> ** King Willem-Alexander Inauguration Medal (30 April 2013) * {{အလံ|Norway}}: Grand Cross of the Order of St. Olav (20 May 2003)<ref name="SenateBio" /> * {{အလံ|Oman}}: ** Collar of the Order of Al-Said (3 December 2024)<ref>{{Cite tweet|user=saadsalman719|title=Sultan Haitham has appointed The King of the Belgians to be a Collar of the Order of Al-Said.}}</ref> ** Member Special Class of the Order of Oman (3 February 2022)<ref>{{Cite web|url=https://twitter.com/MonarchieBe/status/1489171392721563651/photo/1|title=Order of Oman for the King of the Belgians|publisher=Belgian Royal Palace|access-date=3 February 2022|language=en|archive-url=https://web.archive.org/web/20240628060245/https://x.com/MonarchieBe/status/1489171392721563651|archive-date=28 June 2024}}</ref> * {{အလံ|Poland}}: ** Knight of the Order of the White Eagle (13 October 2015) ** Grand Cross of the Order of Merit of the Republic of Poland (18 October 2004)<ref name="SenateBio" /> * {{အလံ|Portugal}}: ** Grand Collar of the Order of Prince Henry (22 October 2018) ** Grand Cross of the Military Order of Christ (18 October 2005)<ref name="SenateBio" /> ** Grand Cross of the Military Order of Aviz (18 September 1997) * {{အလံ|Spain}}: Knight Grand Cross of the [[Order of Isabella the Catholic]] (16 May 2000)<ref name="SenateBio" /> * {{အလံ|Sweden}}: ** Knight of the Royal Order of the Seraphim (7 May 2001)<ref name="SenateBio" /> ** Recipient of the 50th Birthday Badge Medal of King Carl XVI Gustaf (30 April 1996) ** Recipient of the 70th Birthday Badge Medal of King Carl XVI Gustaf (30 April 2016) * {{အလံ|Turkey}}: Member of the Order of the State of Republic of Turkey (4 October 2015) === တံဆိပ်အမှတ်အသား === [[File:Coat of Arms of the King of the Belgians.svg|thumb|150px|နန်းစံနေဘုရင့်တံဆိပ်အမှတ်အသား]] ၂၀၁၉ ခုနှစ်တွင် ဘုရင်မင်းမြတ်သည် မိမိ နှင့် တော်ဝင်မိသားစုတို့၏ တံဆပ်အမှတ်အသားတော်ကို တောင်ဝင်အမိန့်ဖြင့် ကြေငြာခဲ့သည်။ နန်းစံနေဘုရင့်တံဆိပ်အမှတ်အသားကို ဝတ်တင်မင်းဆက်တံဆိပ်အကွပ် ပါဝင်ရန် ပြုပြင်ပြီး သခြားတော်ဝင်မိသားစုတံဆပ်များကိုလဲ ဤသို့ ပြုပြင်ခဲ့သည်။<ref>{{Cite web|url=https://www.ejustice.just.fgov.be/doc/rech_f.htm|title=Le Moniteur belge.|website=www.ejustice.just.fgov.be|access-date=၂၃ ဇူလိုင် ၂၀၁၉}}</ref><ref>{{Cite web|url=http://www.ejustice.just.fgov.be/eli/arrete/2019/07/12/2019030777/moniteur|title=Royal Decree of July 12, 2019|date=၁၉ ဇူလိုင် ၂၀၁၉|website=Moniteur Belge}}</ref> ဖရိဒန်စတိုင် ရဲတိုက်သို့ ဘုရင်နှင့်မိဖုရား သွားရောက်လည်ပတ်ပြီးနောက် များမကြာမီတွင် ပထမကမ္ဘာ့စစ်ပွဲတုံးက ဖယ်ရှားခဲ့ထားသော [[ဆက် ကိုဘော့ နှင့် ဂိုသာ အိမ်တော်]] ၏ဒိုင်းပုံအမှတ်တံဆိပ်အား တော်ဝင်တံဆိပ်အမှတ်အသားထဲသို့ ပြန်လည်ထည့်သွင်းခဲ့သည်။<ref>{{Cite journal |author=Philippe, Koning der Belgen |date=၁၂ ဇူလိုင် ၂၀၁၉ |title=Koninklijk besluit houdende vaststelling van het wapen van het Koninklijk Huis en van zijn leden |url=http://www.ejustice.just.fgov.be/mopdf/2019/07/19_2.pdf |journal=Belgisch Staatsblad}}</ref> "နိုင်ငံတစ်နိုင်ငံလုံး နှင့် ဘယ်လ်ချီယမ်လူမျိုးအားလုံး၏ ဘုရင်မင်းမြတ်ဖြစ်ရန်" ရည်မှန်း၍ အမှတ်အသားထဲ ဘာသာစကား သုံးမျိုးပြန် ထည့်ခဲ့သည်<ref>{{Cite journal |date=၁ ဩဂုတ် ၂၀၁၉ |title=Belgian royal coat of arms gets a 'modern' update|url=https://www.brusselstimes.com/all-news/art-culture/62381/belgian-royal-coat-of-arms-gets-a-modern-update/|journal=Brussel Times}}</ref> == ကိုးကား == {{Reflist|30em}} [[ကဏ္ဍ:သက်ရှိထင်ရှားပုဂ္ဂိုလ်များ]] [[ကဏ္ဍ:၁၉၆၀ မွေးဖွားသူများ]] [[ကဏ္ဍ:ဂျာမန်ဘာသာစကား ပါဝင်သော ဆောင်းပါးများ]] [[ကဏ္ဍ:ဒတ်ချ်ဘာသာစကား ပါဝင်သော ဆောင်းပါးများ]] [[ကဏ္ဍ:ပြင်သစ်ဘာသာစကား ပါဝင်သော ဆောင်းပါးများ]] [[ကဏ္ဍ:ဘယ်လ်ဂျီယမ် လူမျိုးများ]] [[ကဏ္ဍ:ဘုရင်များ]] se9tcq4k6grz588t4dsv3xn54rc6p52 876704 876703 2025-06-06T21:12:01Z EmeraldRange 49897 fix 876704 wikitext text/x-wiki {{Infobox royalty|name=ဖီလစ်ပ်|image=King Philippe of Belgium (January 2025).jpg|caption=၂၀၂၅ ခုနှစ် ဓာတ်ပုံ|succession=[[ဘယ်လ်ဂျီယမ် ဘုရင်မင်းမြတ်]]|reign=၂၁ ဇူလိုင် ၂၀၁၃ – ယခု|predecessor=[[ဒုတိယမြောက် အဲဘတ်ဘုရင်]]|suc-type=မချွတ်ဧကန် အမွေဆက်ခံရမည့်သူ|successor=[[ဘရာဘန့်မြို့စားကတော် အယ်လီဇဘက် မင်းသမီး]]|reg-type=ဝန်ကြီးချုပ်|regent=Elio Di Rupo<br />Charles Michel<br />Sophie Wilmès<br />[[အလက်ဇန်းဒါး ဒီ ခရူး]]<br />[[ဘာတ် ဒီ ဝီဗာ]]|spouse={{marriage|[[မာထီဒါ ဒုဒ္ခမ် ဒါကော]]|4 December 1999}}|issue-link=#Marriage|issue={{plainlist| * [[ဘရာဘန့်မြို့စားကတော် အယ်လီဇဘက် မင်းသမီး|အယ်လီဇဘက် မင်းသမီး]] * ဂေဘရီရယ် မင်းသား * အီမန်နျူရယ် မင်းသား * အယ်လီနော် မင်းသမီး }}|full name={{lang-fr|Philippe Léopold Louis Marie}}<br>{{lang-nl|Filip Leopold Louis Marie}}<ref name="SenateBio"/>|house=[[ဘယ်လ်ဂျီယမ် မင်းဆက်]]|father=[[ဒုတိယမြောက် အဲဘတ်ဘုရင်]]|mother=[[ပေါ်လာ မိဖုရားကြီး]]|birth_date={{Birth date and age|1960|4|15|df=yes}}|birth_place=ဘယ်လ်ဗဒီယာအိမ်ကြီး၊ [[ဘရပ်ဆဲလ်မြို့]]၊ ဘယ်လ်ဂျီယမ်နိုင်ငံ|religion=[[ကက်သလစ် အသင်းတော်|ကက်သလစ်]]|signature=Philippe of Belgium signature.svg}}  '''ဖီးလစ်ပ် ('''{{langx|fr|Philippe Léopold Louis Marie}} ၊ {{langx|nl|Filip Leopold Lodewijk Maria}}၊ ၁၅ ဧပြီ ၁၉၆၀ ခုနှစ်မွေး) သည် [[ဘယ်လ်ဂျီယမ် ဘုရင်မင်းမြတ်]] ဖြစ်သည်။ သူသည် [[ဒုတိယမြောက် အဲဘတ်ဘုရင်]] နှင့် [[ပေါ်လာ မိဖုရားကြီး]] ၏အကြီးဆုံးသားတော်ဖြစ်သည်။ ကျန်းမာရေးကြောင့် ၂၀၁၃ ခုနှစ် ဇူလိုင်လ ၂၁ ရက်နေ့တွင် ဖခမည်းတော်ဖြစ်သူ နန်းစွန့်ပြီးနောက် ဖီလစ်ပ်သည် နန်းဆက်တက်ခံခဲ့သည်။ [[မာထီဒါ ဒုဒ္ခမ် ဒါကေ]] ၁၉၉၉ ခုနှစ်တွင် လက်ထပ်ခဲ့ပြီး ကလေးတော် ၄ ဦးရှိသည်။ သူတို့၏ အကြီးဆုံးသအိးတော် [[ဘရာဘန့်မြို့စားကတော် အယ်လီဇဘက် မင်းသမီး|အယ်လီဇဘက် မင်းသမီး]]သည် ထီးနန်းဆက်ခံသူ ပထမဆုံးဖြစ်ပါတယ်။ == အစောပိုင်း ဘာဝ == ဖီးလစ်ပ် ကို [[ဘရပ်ဆဲလ်မြို့]] မြောက်ပိုင်း လေကန်ရပ်ကွက် ရှိ ဘယ်လ်ဗဒီယာအိမ်ကြီးတွင် ၁၉၆၀ ခုနှစ် ဧပြီလ ၁၅ ရက် မှာ မွေးဖွားခဲ့သည်။ သူဖခမည်းတော် အဲဘတ် လီရဂျ်မင်းသာ (နောက်ပိုင်း [[ဒုတိယမြောက် အဲဘတ်ဘုရင်]]) သည် [[တတိယမြောက် လီယိုပိုဒ်ဘုရင်]] ၏ဒုတိယသားတော်ဖြစ်ပြီး [[ဘောလ်ဒ်ဝင်ဘုရင်|ဘောလ်ဒ်ဝင်မင်းသာ]] ၏ညီတော်ဖြစ်ခဲ့သည်။ ဖီးလစ်ပ်၏မိခင်တော် ပေါ်လာ ရူဖို ဒီ ခလားဘရီးယားသည် အီတလီမင်းမျိုးစိုးနွယ်ဝင် ဂွားဒီယား လောမ်ဘာဒါမြို့စား အဋ္ဌမမြောက် ဖူလ်ကို (Fulco VIII) ၏ သမီးဖြစ်သည်။ မွေးပြီး တစ်လအကြာမှာ မေ ၁၇ ရက်နေ့မှာ ရေနှစ်မင်္ဂလာပြုခဲပြီး<ref>{{Cite web|language=fr|author=J.M.|title=Le baptême en l'église royale...|url=http://www.dhnet.be/archive/le-bapteme-en-l-eglise-royale-51b86e81e4b0de6db9a5324a|date=8 May 2001|access-date=11 December 2015}}</ref> အဘေးဖြစ်သူ [[ဖလန်းဒါးမြို့စား ဖီးလစ်ပ်မင်းသား]] ကို ဂုဏ်ပြုရန် ဖီလစ်ပ် နာမည် အမည်ပေးခဲ့သည်။ သူ့ အဘိုးဖြစ်သော [[တတိယမြောက် လီယိုပိုဒ်ဘုရင်]] နှင့် မိခင်ဘက်အဘွား ဒေါ်နာ လူဝီစာ မင်းသမီး ခေါင်းကိုင်မိဘများ ဖြစ်ခဲ့သည်။<ref>{{Cite web|language=fr|title=Prince Philippe : la ligne du temps d'une vie passée devant les caméras|url=http://www.rtbf.be/info/belgique/detail_qui-est-philippe-le-futur-roi-des-belges?id=8032718|access-date=11 December 2015}}</ref> အဲဘတ် နှင့် ပေါ်လာတို့၏ အိမ်ထောင်ရေး မပျော်မရွှင်ဖြစ်ခဲ့ပြီး ဖီလစ်ပ် ၏ဘာဝနှင့် များသောအားဖြင့် စိတ်မပါခဲ့ကြသည်။ ကလေးလျစ်လျူရှုမှု အရမ်းပြင်းထန်လို့ ကလေးစိတ်ပညာရှင် Peter Adriaenssens သည် "လူမှုရေးလုပ်သားများ ဝင်ရောက်စွက်ဖက်ရန် ကျိုးကြောင်းပြချက်ရှိသည်" ဟု ဖော်ပြခဲ့သည်။ <ref name="moens20220721">{{Cite magazine|date=၂၁ ဇူလိုင် ၂၀၂၂|title=Belgian king prepares to hand his daughter the curse of the crown|url=https://www.politico.eu/article/belgian-king-prepare-hand-daughter-curse-crown/|archivedate=၂၀ ဇူလိုင် ၂၀၂၀}}</ref> ဖီးလစ်ပ်သည် မွေးချင်းမကွဲညီမ ဒယ်လ်ဖင်း မင်းသမီး (၁၉၆၈ မွေး) ရှိသည်။ == ပညာရေး == ငယ်စဉ်ကပင် အနာဂတ်ဘုရင်မင်းမြတ်ဖြစ်ရန် ပြင်ဆင်ရန် သူနှစ်သက်ခဲ့သော ပြင်ဘာစာစကားသုံးသည့်ကျောင်းမှ ဖလန်းဒါးပြည်ရှိ အထက်တန်းကျောင်းသို့ ပြောင်းရွှေ့ခဲ့ရပြီး မိတ်ဆွေဖွဲ့ရန် ခက်ခဲခဲ့သည်။ ၂၀၁၉ ခုနှစ် မှာ ဖီလစ်ပ် သည် ဆယ်ကျော်သက်ကျောင်းထွက်သူများအား "ငယ်ငယ်တုန်းက ကျောင်းမှာ ပြဿနာအများကြီးရှိခဲ့တယ်။ ကျွန်တော် ဆိုးဆိုးရွားရွား ဆက်ဆံခံရတယ်ပြီး ငါ့အတွက် မလွယ်ဘူး" ဟု ပြောပြခဲ့သည်။"<ref>{{Cite magazine|last=Moens|first=Barbara|date=၂၁ ဇူလိုင် ၂၀၂၂|title=Belgian king prepares to hand his daughter the curse of the crown|url=https://www.politico.eu/article/belgian-king-prepare-hand-daughter-curse-crown/|magazine=Politico|language=en-US|access-date=၂၀ ဇူလိုင် ၂၀၂၂}}</ref> ၁၉၇၈ မှ ၁၉၈၁ ခုနှစ်အထိ ဖီလစ်ပ်သည် ဘယ်လ်ဂျီယမ် တော်ဝင်စစ်တက္ကသိုလ် မှာ ၁၁၈ မြောက် "Promotion Toutes Armes" (ရာထူးတိုးမြှင့်ခြင်း အားလုံး လက်နက်) အရ ပညာသင်ကြားခဲ့သည်။ ၁၉၈၀ ခုနှစ် စက်တင်ဘာလ ၂၆ ရက်နေ့တွင် ဒုတိယဗိုလ်အဆင့် ခန့်အပ်ခံရပြီး ဗိုလ်အဖြစ် ကျမ်းကျိန်ခဲ့သည်။ <ref name="Official">{{Cite web|url=http://monarchie.be/royal-family/king-philippe|title=The Belgian Monarchy|access-date=၂၂ ဇူလိုင် ၂၀၁၆}}</ref> ဖီလစ်ပ် သည် [[အောက်စ်ဖိုဒ် တက္ကသိုလ်]] ထရင်နီတီကောလိပ် တွင် ပညာဆက်လက်သင်ယူခဲ့ပြီး ကယ်လီဖိုးနီးယားပြည်နယ် [[စတန်းဖို့ဒ် တက္ကသိုလ်]] ဘွဲ့လွန်ကျောင်းတက်ခဲ့ပြီး ၁၉၈၅ ခုနှစ်တွင် [[နိုင်ငံရေးသိပ္ပံ]] မဟာဘွဲ့ရယူခဲ့သည်။<ref name="Official"/> သူသည် တိုက်လေယာဉ်မှူး အတောင်ပံဘွဲ့၊ လေထီးခုန်သမားနှင့် ကွန်မန်ဒိုအဖြစ် လက်မှတ်များကို ရရှိခဲ့သည်။ ၁၉၈၉ ခုနှစ်တွင် တော်ဝင်မဟာကာကွယ်ရေးတက္ကသိုလ် မှာ အထူးအစည်းအဝေးများ ထက်မံ တက်ရောက်ခဲ့သည်။ ထိုနှစ်တွင် ဗိုလ်မှူးကြီး ရာထူးတိုးခဲ့ခံသည်။ ၁၉၉၃ ခုနှစ်တွင် စပိန်တွင် [[ဘောလ်ဒ်ဝငဘုရင်|ဘောလ်ဒ်ဝင်ဘုရင်]] ကွယ်လွန်ခဲ့ပြီး ဖခမည်းတော် သည် [[ဒုတိယမြောက် အဲလ်ဘတ်ဘုရင်]]အသစ်ဖြစ်လာပြီး ဖီးလစ်လ်သည် မချွတ်ဧကန် [[အမွေဆက်ခံသူ]] အသစ်ဖြစ်လာပြီး ဘရာဘန့်မြို့စား ရာထူးအသစ် ခံယူခဲ့သည်။ ၂၀၀၁ ခုနှစ် မတ်လ ၂၅ ရက်နေ့ တွင် ဖီလစ်ပ် ကို လေတပ်အပိုင်း ကုန်းတပ်အပိုင်း နှင့် ရေတပ်အပိုင်းများတွင် [[ဗိုလ်ချုပ်]] အဆင့် ခန့်အပ်ခြင်းခံရသည်။ <ref name="Official"/> == အိမ်ထောင်ရေး == [[ဖိုင်:Belgian_King_Philippe_and_Queen_Mathilde.JPG|right|thumb|250x250px| ဖီးလစ်ပ်ဘုရင်နှင့် [[မာထီဒါ ဒုဒ္ခမ် ဒါကော|မထီဒါ မိဖုရား]] ဘယ်လ်ဂျီယမ်ဘုရင်သစ်အဖြစ် ကျမ်းသစ္စာကျိန်ဆိုပြီးနောက် ဘရပ်ဆဲလ်မြို့ရှိ လူအုပ်ကို လက်ဝှေ့ယမ်းခြင်း]] ဖီးလစ်ပ် သည် ဘယ်လ်ဂျီယမ် မြင့်မြတ်မိသားစု နှင့် ဝါလူးန်မြို့စားသမီး [[မာထီဒါ ဒုဒ္ခမ် ဒါကော]] ၁၉၉၉ ခုနှစ် ဒီဇင်ဘာလ ၄ ရက်နေ့တွင် ဘရပ်ဆဲလ်မြို့တော်ခန်းမ၌ တရာဝင်မင်္ဂလာဆောင်ပွဲ ကျင်းပခဲ့ပြီး [[ဘရပ်ဆဲလ်မြို့]] စိန့်မီရှယ်နှင့်စိန့်ဂူဒူလ် ဘုရားကျောင်းတော်ကြီး၌ ဘာသာရေးအရမင်္ဂလာအခမ်းအနား နှစ်ခုကျင်းပပြီး အိမ်ထောင်ယူခဲ့သည်။ ဤစုံတွဲသည် ဘရပ်ဆဲလ်မြို့ အန်ဒါလက်ချ်ရပ်ကွက် ဧရပ်စ်မတ်စ်ဆေးရုံးမှာ ကလေးတော် ၄ ပါးမွေးဖွားခဲ့သည်။ ဤကလေးတော်များမှာ * [[ဘရာဘန့်မြို့စားကတော် အယ်လီဇဘက် မင်းသမီး|အယ်လီဇဘက် မင်းသမီး]] (၂၅ အောက်တိုဘာ ၂၀၀၁ ဖွား) * ဂေဘရီရယ် မင်းသား (၂၀ သြဂုတ် ၂၀၀၃ မွေးဖွား) * အီမန်နျူရယ် မင်းသား (၄ အောက်တိုဘာ ၂၀၀၅ မွေးဖွား) * အယ်လီနော် မင်းသမီး (၁၆ ဧပြီ ၂၀၀၈ ဖွား) == နိုင်ငံခြားကုန်သွယ်မှု == ၁၉၉၃ ခုနှစ် ဩဂုတ်လ ၆ ရက်နေ့တွင် ဖီးလစ်ပ်ကို ဘယ်လ်ဂျီယမ်အစိုးရက နိုင်ငံခြားကုန်သွယ်မှုဘုတ်အဖွဲ့ (BFTB) ၏ ဂုဏ်ထူးဆောင်ဥက္ကဋ္ဌအဖြစ် ခန့်အပ်ခဲ့သည်။ ၁၉၆၂ ခုနှစ်ကစပြီး BFTB ၏ ဂုဏ်ထူးဆောင်ဥက္ကဋ္ဌဖြစ်ခဲ့သော ဖခမည်းတော်၏ နေရာရာထူးကို ဆက်ပြီး တာဝန်ထမ်းဆောင်ခဲ့သည်။ ၂၀၀၃ ခုနှစ် မေလ ၃ ရက်နေ့တွင် BFTB ကို အစားထိုး၍ နိုင်ငံခြားကုန်သွယ်မှု အေဂျင်စီဘုတ်အဖွဲ့၏ ဂုဏ်ထူးဆောင်ဥက္ကဋ္ဌအဖြစ် ခန့်အပ်ခြင်းခံရသည်။<ref>{{Cite web|url=http://www.monarchie.be/royal-family/prince-philippe|title=The Belgian Monarchy|access-date=၂၂ ဇူလိုင် ၂၀၁၆}}</ref> ဤရာထူးတာဝန်ထန်းဆောင်ခြင်းအရ ဖီးလစ်ပ် သည် စီးပွားရေးမစ်ရှင် အခု ၆၀ ကျော် ဦးဆောင်ခဲ့သည်။<ref>Agence pour le Commerce extérieur, [http://www.abh-ace.be/fr/missions_economiques/missions_anterieures/ Missions antérieures] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20150210100800/http://www.abh-ace.be/fr/missions_economiques/missions_anterieures/|date=၁၀ ဖေဖဝါရီ ၂၀၁၅}}</ref><ref>{{Cite web|url=http://www.monarchie.be/fr/actuel/archives/all/Economical+mission+-+BFTB/all/all|title=Official Royal Website Archives|access-date=၂၂ ဇူလိုင် ၂၀၁၃|archive-url=https://web.archive.org/web/20130718123251/http://www.monarchie.be/fr/actuel/archives/all/Economical+mission+-+BFTB/all/all|archive-date=၁၈ ဇူလိုင် ၂၀၁၃}}</ref> သတ္တမမြောက် ဘယ်လ်ဂျီယမ်ဘုရင်အဖြစ် ခန့်အပ်ခံရပြီးနောက် ၎င်းတာဝန်များသည် ညီမတော် အာစတရဒ် မင်းသမီး တာဝန်ဆက်မံယူခဲ့သည်။ == နန်းစံခြင်း == [[ဖိုင်:Serment_de_Philippe_de_Belgique.jpg|thumb|234x234px| ၂၀၁၃ ဇူလိုင် ၁၃ ရက် ဖီးလစ်ပ်ဘုရင် နိုင်ငံတော်နန်းတော်၌ ကျမ်းသစ္စာကျိန်ဆိုပွဲ အခမ်းအနားကျင်းပနေစဉ်]] ဒုတိယမြောက် အဲလ်ဘတ်ဘုရင်သည် ၂၀၁၃ ခုနှစ် ဇူလိုင်လ ၃ ရက်နေ့တွင် ၂၂ ရက်နေ့မှာ ထီးနန်းစွန့်မည်ဟု ကြေညာခဲ့သည်။<ref>{{Cite news|last=Price|first=Matthew|title=Belgium's King Albert II announces abdication|url=https://www.bbc.co.uk/news/world-europe-23167525|date=၃ ဇူခိုင် ၂၀၁၃}}</ref> ၂၂ ရက်နေ့ အဲလ်ဘတ်ဘုရင် နန်းစွန့်ပြီး ၁ နာရီအကြာတွင် ဖီးလစ်ပ် မင်းသားသည် ဘယ်လ်ဂျီယမ်ဘုရင်အဖြစ် ကျမ်းသစ္စာကျိန်ဆိုခဲ့သည်။<ref>{{Cite news|title=Belgium's King Albert II gives up throne to son|url=http://www.cnn.com/2013/07/21/world/europe/belgium-new-king/index.html?hpt=hp_t2|date=၂၁ ဇူလိုင် ၂၀၁၃}}</ref> ဖီးလစ်ပ်၏ အကြီးဆုံးသမီးတော် [[ဘရာဘန့်မြို့စားကတော် အယ်လီဇဘက် မင်းသမီး|အယ်လီဇဘက် မင်းသမီး]]သည် အမွေဆက်ခံသူ ဖြစ်လာပြီး ဘယ်လ်ဂျီယမ်နိုင်ငံ၏ ပထမဆုံးသော [[ဘုရင်မ]] ဖြစ်လာရန် မျှော်လင့်သည်။ ဖီးလစ်ပ် သည် [[၂၀၁၄ ခုနှစ် ဘယ်လ်ဂျီယမ် ဖက်ဒရယ်ရွေးကောက်ပွဲ]] အပြီးတွင် ညွန့်ပေါင်းအစိုးရဖွဲ့ရန် ပါဝင်လုပ်ဆောင်ခဲ့သည်။ဘုရင်နှင့် နိုင်ငံရေးတွေ့ဆုံပွဲများကို လေကန် နန်းတော် မှ ဘာရပ်ဆဲလ် တော်ဝင်နန်းတော် သို့ ပြောင်းရွှေ့ခဲ့သည်။ ၂၀၁၉ ခုနှစ် မေလတွင် ဖီးလစ်ပ် သည် ဖလီမစ်ရှ်ရည်မှန်းချက်ပါတီ ({{lang-nl|Vlaams Belang}}) သမ္မတ Tom Van Grieken နှင့် တွေ့ဆုံခဲ့ပြီး တော်ဝင်တွေဆုံခွင့်ကို ပထမဆုံးအကြိမ် လက်ခံတွေ့ဆုံခဲ့သည်။<ref>{{Cite news|url=https://thepublicsradio.org/article/belgian-far-right-leader-in-landmark-audience-with-the-king|title=Belgian far-right leader in landmark audience with the king|date=၂၉ မေ ၂၀၁၉|publisher=The Public's Radio}}</ref><ref name="politico">{{Cite news|title=Of race and royalty: How the king surprised Belgium|date=၆ ဇူလိုင် ၂၀၂၀|publisher=Politico|url=https://www.politico.eu/article/of-race-and-royalty-how-the-king-philippe-surprised-belgium-leopold-statue-black-lives-matter-flanders-wallonia/}}</ref> ၂၀၂၀ ခုနှစ်တွင် ဖီးလစ်ပ် သည် ၎င်း၏ အဘီးတော် ဒုတိယမြောက် လီယိုပိုဒ်ဘုရင် [[ကွန်ဂိုလွတ်လပ်ပြည်နယ်]] အုပ်ချုပ်မှုအောက်တွင် ကျူးလွန်ခဲ့သော "အကြမ်းဖက်မှုနှင့် ရက်စက်မှု" အတွက် နောင်တရရှိကြောင်း ကြေညာခဲ့သည်။ <ref name="politico"/> ၂၀၂၄ ခုနှစ် စက်တင်ဘာလတွင် ဖီးလစ်ပ်ဘုရင် နှင့် ဘယ်လ်ဂျီယမ်ဝန်ကြီးချုပ် [[အလက်ဇန်းဒါး ဒီ ခရူး]] နှင့်အတူ [[ပုပ်ရဟန်းမင်းကြီး ဖရန်စစ်]] ဘယ်လ်ဂျီယမ်သို့လာရောက်ခြင်း ကြိဆိုမိန့်ခွန်းမှာ ဘယ်လ်ဂျီယမ်တွင် ရိုမန်ကက်သလစ်အသင်းတော် လိင်ပိုင်းဆိုင်ရာ စော်ကားမှုများအကြောင် အများပြည်သူအရှေ့မှာ အပြစ်တင်ဝေဖန်ခဲ့သည်<ref>{{Cite web|url=https://apnews.com/article/belgium-pope-abuse-cc729630469787d87e35d537d54e47e8|title=Belgian PM and king blast Pope Francis for church's sex abuse cover-up legacy in blistering welcome|date=၂၆ စက်တင်ဘာ ၂၀၂၄}}</ref> == ဂုဏ်ထူးနဲ့ တံဆိပ်အမှတ်အသား == [[ဖိုင်:Royal_Standard_of_King_Philippe_of_Belgium.svg|thumb| ဖီးလစ်ပ် ဘယ်လ်ဂျီယမ်ဘုရင်၏ ကိုယ်ရေးအောင်လံ]] === အမျိုးသားဂုဏ် === * [[ဖိုင်:BEL_-_Order_of_Leopold_-_Grand_Cordon_bar.svg|55x55px]] Order of Leopold ၏ မဟာ အရှင်သခင် (၂၁ ဇူလိုင် ၂၀၁၃) * [[ဖိုင်:BEL_Order_of_the_African_Star_-_Grand_Cross_BAR.png|55x55px]] Order of the African Star ၏ မဟာ အရှင်သခင် (၂၁ ဇူလိုင် ၂၀၁၃) * [[ဖိုင်:BEL_Royal_Order_of_the_Lion_-_Grand_Cross_BAR.png|55x55px]] Royal Order of the Lion ၏ မဟာ အရှင်သခင် (၂၁ ဇူလိုင် ၂၀၁၃) * [[ဖိုင်:BEL_Kroonorde_Grootkruis_BAR.svg|55x55px]] Order of the Crown ၏ မဟာ အရှင်သခင် (၂၁ ဇူလိုင် ၂၀၁၃) * [[ဖိုင်:BEL_Order_of_Leopold_II_-_Grand_Cross_BAR.svg|55x55px]] Order of Leopold II ၏ မဟာ အရှင်သခင် (၂၁ ဇူလိုင် ၂၀၁၃) === နိုင်ငံရပ်ခြား ဂုဏ်ထူးဆောင် === * {{အလံ|Argentina}}: Grand Cross of the Order of the Liberator General San Martín (6 May 1994)<ref name="SenateBio">{{Cite web|url=http://www.senate.be/doc/books/Senat_Complet_2009.pdf|title=Biographies of Members of the Belgian Senate|publisher=Belgian Senate|access-date=20 November 2018|archive-url=https://web.archive.org/web/20240628053513/http://www.senate.be/doc/books/Senat_Complet_2009.pdf|archive-date=28 June 2024}}</ref> * {{အလံ|Austria}}: Grand Star of the Decoration of Honour for Services to the Republic of Austria (21 March 2022) * {{အလံ|Bolivia}}: Grand Cross of the Order of the Condor of the Andes (9 September 1996)<ref name="SenateBio" /> * {{အလံ|Czech Republic}}: I Class with collar of the Order of the White Lion (5 May 2025)<ref>{{Cite web|url=https://www.seznamzpravy.cz/clanek/domaci-zivot-v-cesku-pavel-prijal-na-hrade-belgickeho-krale-phillipa-udeli-mu-vyznamenani-275820|title=Pavel přijal na Hradě belgického krále Filipa, udělil mu Řád bílého lva|access-date=6 May 2025}}</ref> * {{အလံ|Denmark}}: Knight of the Order of the Elephant (28 May 2002)<ref name="SenateBio" /><ref>{{Cite web|url=https://www.kongehuset.dk/monarkiet-i-danmark/ordener-og-medaljer/modtagere-af-danske-dekorationer/#|title=Modtagere af danske dekorationer|access-date=5 May 2019|language=da|archive-url=https://web.archive.org/web/20240628060539/https://www.kongehuset.dk/monarkiet-i-danmark/ordener-og-medaljer/modtagere-af-danske-dekorationer/|archive-date=28 June 2024}}</ref> * {{အလံ|Finland}}: Grand Cross of the Order of the White Rose of Finland (30 March 2004)<ref name="SenateBio" /> * {{အလံ|France}}: Grand Cross of the National Order of the Legion of Honour (6 February 2014) * {{အလံ|Germany}}: Grand Cross Special Class of the Order of Merit of the Federal Republic of Germany (6 March 2016) * {{အလံ|Greece}}: ** Grand Cross of the Order of the Redeemer (2 May 2022)<ref>{{Cite web|url=https://www.presidency.gr/synantisi-me-ton-vasilia-kai-tin-vasilissa-ton-velgon//|title=Συνάντηση με τον Βασιλιά και την Βασίλισσα των Βέλγων – Προεδρία της Ελληνικής Δημοκρατίας|access-date=28 June 2024|archive-url=https://web.archive.org/web/20240628054815/https://www.presidency.gr/synantisi-me-ton-vasilia-kai-tin-vasilissa-ton-velgon//|archive-date=28 June 2024}}</ref> ** Grand Cross of the Order of Honour (1 February 2005)<ref name="SenateBio" /> * {{အလံ|Vatican City}}: Knight of the Collar of the Order of the Holy Sepulchre (17 November 2015)<ref>{{Cite web|url=https://ordredusaintsepulcre.be/Le-Roi-et-la-Reine-sont-devenus-chevaliers-de-collier/|title=Le Roi et la Reine sont devenus chevaliers de collier|access-date=27 February 2022|archive-date=27 February 2022|archive-url=https://web.archive.org/web/20220227110658/https://ordredusaintsepulcre.be/Le-Roi-et-la-Reine-sont-devenus-chevaliers-de-collier}}</ref> * {{အလံ|Hungary}}: Grand Cross of the Order of Merit of the Republic of Hungary (18 April 2008)<ref name="SenateBio" /> * {{အလံ|Italy}}: Knight Grand Cross with Collar of the Order of Merit of the Italian Republic (25 October 2021)<ref>{{Cite web|url=https://www.quirinale.it/onorificenze/insigniti/370369|title=Re dei Belgi S.M. Filippo|access-date=28 June 2024|archive-url=https://web.archive.org/web/20240628055408/https://www.quirinale.it/onorificenze/insigniti/370369|archive-date=28 June 2024}}</ref><ref>{{Cite web|url=https://twitter.com/InigoNYC/status/1466017560445571079|title=President Mattarella receives the King of the Belgians|publisher=Inigo Lambertini (Ambassador of Italy to the UK)|access-date=1 December 2021|language=en|archive-url=https://web.archive.org/web/20240628055714/https://twitter.com/InigoNYC/status/1466017560445571079|archive-date=28 June 2024}}</ref> * {{အလံ|Japan}}: Collar and Grand Cordon of the Supreme Order of the Chrysanthemum (9 October 2016) * {{အလံ|Jordan}}: Collar of the Order of al-Hussein bin Ali (18 May 2016) * {{အလံ|Lithuania}}: Grand Cross with Golden Chain of the Order of Vytautas the Great (24 October 2022)<ref>{{Cite web|url=https://www.baltictimes.com/lithuanian_president_confers_state_awards_to_king_and_queen_of_belgium_ahead_of_visit/|title=Lithuanian president confers state awards to King and Queen of Belgium ahead of visit|date=21 November 2021|access-date=28 June 2024|archive-url=https://web.archive.org/web/20240628060002/https://www.baltictimes.com/lithuanian_president_confers_state_awards_to_king_and_queen_of_belgium_ahead_of_visit/|archive-date=28 June 2024}}</ref> * {{အလံ|Luxembourg}}: Knight of the Order of the Gold Lion of the House of Nassau (15 March 1999)<ref name="SenateBio" /> * {{အလံ|Netherlands}}: ** Knight Grand Cross of the Order of the Netherlands Lion (28 November 2016) ** Knight Grand Cross of the Order of Orange-Nassau (6 May 1993)<ref name="SenateBio" /> ** King Willem-Alexander Inauguration Medal (30 April 2013) * {{အလံ|Norway}}: Grand Cross of the Order of St. Olav (20 May 2003)<ref name="SenateBio" /> * {{အလံ|Oman}}: ** Collar of the Order of Al-Said (3 December 2024)<ref>{{Cite tweet|user=saadsalman719|title=Sultan Haitham has appointed The King of the Belgians to be a Collar of the Order of Al-Said.}}</ref> ** Member Special Class of the Order of Oman (3 February 2022)<ref>{{Cite web|url=https://twitter.com/MonarchieBe/status/1489171392721563651/photo/1|title=Order of Oman for the King of the Belgians|publisher=Belgian Royal Palace|access-date=3 February 2022|language=en|archive-url=https://web.archive.org/web/20240628060245/https://x.com/MonarchieBe/status/1489171392721563651|archive-date=28 June 2024}}</ref> * {{အလံ|Poland}}: ** Knight of the Order of the White Eagle (13 October 2015) ** Grand Cross of the Order of Merit of the Republic of Poland (18 October 2004)<ref name="SenateBio" /> * {{အလံ|Portugal}}: ** Grand Collar of the Order of Prince Henry (22 October 2018) ** Grand Cross of the Military Order of Christ (18 October 2005)<ref name="SenateBio" /> ** Grand Cross of the Military Order of Aviz (18 September 1997) * {{အလံ|Spain}}: Knight Grand Cross of the [[Order of Isabella the Catholic]] (16 May 2000)<ref name="SenateBio" /> * {{အလံ|Sweden}}: ** Knight of the Royal Order of the Seraphim (7 May 2001)<ref name="SenateBio" /> ** Recipient of the 50th Birthday Badge Medal of King Carl XVI Gustaf (30 April 1996) ** Recipient of the 70th Birthday Badge Medal of King Carl XVI Gustaf (30 April 2016) * {{အလံ|Turkey}}: Member of the Order of the State of Republic of Turkey (4 October 2015) === တံဆိပ်အမှတ်အသား === [[File:Coat of Arms of the King of the Belgians.svg|thumb|150px|နန်းစံနေဘုရင့်တံဆိပ်အမှတ်အသား]] ၂၀၁၉ ခုနှစ်တွင် ဘုရင်မင်းမြတ်သည် မိမိ နှင့် တော်ဝင်မိသားစုတို့၏ တံဆပ်အမှတ်အသားတော်ကို တောင်ဝင်အမိန့်ဖြင့် ကြေငြာခဲ့သည်။ နန်းစံနေဘုရင့်တံဆိပ်အမှတ်အသားကို ဝတ်တင်မင်းဆက်တံဆိပ်အကွပ် ပါဝင်ရန် ပြုပြင်ပြီး သခြားတော်ဝင်မိသားစုတံဆပ်များကိုလဲ ဤသို့ ပြုပြင်ခဲ့သည်။<ref>{{Cite web|url=https://www.ejustice.just.fgov.be/doc/rech_f.htm|title=Le Moniteur belge.|website=www.ejustice.just.fgov.be|access-date=၂၃ ဇူလိုင် ၂၀၁၉}}</ref><ref>{{Cite web|url=http://www.ejustice.just.fgov.be/eli/arrete/2019/07/12/2019030777/moniteur|title=Royal Decree of July 12, 2019|date=၁၉ ဇူလိုင် ၂၀၁၉|website=Moniteur Belge}}</ref> ဖရိဒန်စတိုင် ရဲတိုက်သို့ ဘုရင်နှင့်မိဖုရား သွားရောက်လည်ပတ်ပြီးနောက် များမကြာမီတွင် ပထမကမ္ဘာ့စစ်ပွဲတုံးက ဖယ်ရှားခဲ့ထားသော [[ဆက် ကိုဘော့ နှင့် ဂိုသာ အိမ်တော်]] ၏ဒိုင်းပုံအမှတ်တံဆိပ်အား တော်ဝင်တံဆိပ်အမှတ်အသားထဲသို့ ပြန်လည်ထည့်သွင်းခဲ့သည်။<ref>{{Cite journal |author=Philippe, Koning der Belgen |date=၁၂ ဇူလိုင် ၂၀၁၉ |title=Koninklijk besluit houdende vaststelling van het wapen van het Koninklijk Huis en van zijn leden |url=http://www.ejustice.just.fgov.be/mopdf/2019/07/19_2.pdf |journal=Belgisch Staatsblad}}</ref> "နိုင်ငံတစ်နိုင်ငံလုံး နှင့် ဘယ်လ်ချီယမ်လူမျိုးအားလုံး၏ ဘုရင်မင်းမြတ်ဖြစ်ရန်" ရည်မှန်း၍ အမှတ်အသားထဲ ဘာသာစကား သုံးမျိုးပြန် ထည့်ခဲ့သည်<ref>{{Cite journal |date=၁ ဩဂုတ် ၂၀၁၉ |title=Belgian royal coat of arms gets a 'modern' update|url=https://www.brusselstimes.com/all-news/art-culture/62381/belgian-royal-coat-of-arms-gets-a-modern-update/|journal=Brussel Times}}</ref> == ကိုးကား == {{Reflist|30em}} [[ကဏ္ဍ:သက်ရှိထင်ရှားပုဂ္ဂိုလ်များ]] [[ကဏ္ဍ:၁၉၆၀ မွေးဖွားသူများ]] [[ကဏ္ဍ:ဂျာမန်ဘာသာစကား ပါဝင်သော ဆောင်းပါးများ]] [[ကဏ္ဍ:ဒတ်ချ်ဘာသာစကား ပါဝင်သော ဆောင်းပါးများ]] [[ကဏ္ဍ:ပြင်သစ်ဘာသာစကား ပါဝင်သော ဆောင်းပါးများ]] [[ကဏ္ဍ:ဘယ်လ်ဂျီယမ် လူမျိုးများ]] [[ကဏ္ဍ:ဘုရင်များ]] ou2g7g2zp7gulrvtq4odl2p8d7hqgou 876705 876704 2025-06-06T21:12:29Z EmeraldRange 49897 /* ဂုဏ်ထူးနဲ့ တံဆိပ်အမှတ်အသား */ 876705 wikitext text/x-wiki {{Infobox royalty|name=ဖီလစ်ပ်|image=King Philippe of Belgium (January 2025).jpg|caption=၂၀၂၅ ခုနှစ် ဓာတ်ပုံ|succession=[[ဘယ်လ်ဂျီယမ် ဘုရင်မင်းမြတ်]]|reign=၂၁ ဇူလိုင် ၂၀၁၃ – ယခု|predecessor=[[ဒုတိယမြောက် အဲဘတ်ဘုရင်]]|suc-type=မချွတ်ဧကန် အမွေဆက်ခံရမည့်သူ|successor=[[ဘရာဘန့်မြို့စားကတော် အယ်လီဇဘက် မင်းသမီး]]|reg-type=ဝန်ကြီးချုပ်|regent=Elio Di Rupo<br />Charles Michel<br />Sophie Wilmès<br />[[အလက်ဇန်းဒါး ဒီ ခရူး]]<br />[[ဘာတ် ဒီ ဝီဗာ]]|spouse={{marriage|[[မာထီဒါ ဒုဒ္ခမ် ဒါကော]]|4 December 1999}}|issue-link=#Marriage|issue={{plainlist| * [[ဘရာဘန့်မြို့စားကတော် အယ်လီဇဘက် မင်းသမီး|အယ်လီဇဘက် မင်းသမီး]] * ဂေဘရီရယ် မင်းသား * အီမန်နျူရယ် မင်းသား * အယ်လီနော် မင်းသမီး }}|full name={{lang-fr|Philippe Léopold Louis Marie}}<br>{{lang-nl|Filip Leopold Louis Marie}}<ref name="SenateBio"/>|house=[[ဘယ်လ်ဂျီယမ် မင်းဆက်]]|father=[[ဒုတိယမြောက် အဲဘတ်ဘုရင်]]|mother=[[ပေါ်လာ မိဖုရားကြီး]]|birth_date={{Birth date and age|1960|4|15|df=yes}}|birth_place=ဘယ်လ်ဗဒီယာအိမ်ကြီး၊ [[ဘရပ်ဆဲလ်မြို့]]၊ ဘယ်လ်ဂျီယမ်နိုင်ငံ|religion=[[ကက်သလစ် အသင်းတော်|ကက်သလစ်]]|signature=Philippe of Belgium signature.svg}}  '''ဖီးလစ်ပ် ('''{{langx|fr|Philippe Léopold Louis Marie}} ၊ {{langx|nl|Filip Leopold Lodewijk Maria}}၊ ၁၅ ဧပြီ ၁၉၆၀ ခုနှစ်မွေး) သည် [[ဘယ်လ်ဂျီယမ် ဘုရင်မင်းမြတ်]] ဖြစ်သည်။ သူသည် [[ဒုတိယမြောက် အဲဘတ်ဘုရင်]] နှင့် [[ပေါ်လာ မိဖုရားကြီး]] ၏အကြီးဆုံးသားတော်ဖြစ်သည်။ ကျန်းမာရေးကြောင့် ၂၀၁၃ ခုနှစ် ဇူလိုင်လ ၂၁ ရက်နေ့တွင် ဖခမည်းတော်ဖြစ်သူ နန်းစွန့်ပြီးနောက် ဖီလစ်ပ်သည် နန်းဆက်တက်ခံခဲ့သည်။ [[မာထီဒါ ဒုဒ္ခမ် ဒါကေ]] ၁၉၉၉ ခုနှစ်တွင် လက်ထပ်ခဲ့ပြီး ကလေးတော် ၄ ဦးရှိသည်။ သူတို့၏ အကြီးဆုံးသအိးတော် [[ဘရာဘန့်မြို့စားကတော် အယ်လီဇဘက် မင်းသမီး|အယ်လီဇဘက် မင်းသမီး]]သည် ထီးနန်းဆက်ခံသူ ပထမဆုံးဖြစ်ပါတယ်။ == အစောပိုင်း ဘာဝ == ဖီးလစ်ပ် ကို [[ဘရပ်ဆဲလ်မြို့]] မြောက်ပိုင်း လေကန်ရပ်ကွက် ရှိ ဘယ်လ်ဗဒီယာအိမ်ကြီးတွင် ၁၉၆၀ ခုနှစ် ဧပြီလ ၁၅ ရက် မှာ မွေးဖွားခဲ့သည်။ သူဖခမည်းတော် အဲဘတ် လီရဂျ်မင်းသာ (နောက်ပိုင်း [[ဒုတိယမြောက် အဲဘတ်ဘုရင်]]) သည် [[တတိယမြောက် လီယိုပိုဒ်ဘုရင်]] ၏ဒုတိယသားတော်ဖြစ်ပြီး [[ဘောလ်ဒ်ဝင်ဘုရင်|ဘောလ်ဒ်ဝင်မင်းသာ]] ၏ညီတော်ဖြစ်ခဲ့သည်။ ဖီးလစ်ပ်၏မိခင်တော် ပေါ်လာ ရူဖို ဒီ ခလားဘရီးယားသည် အီတလီမင်းမျိုးစိုးနွယ်ဝင် ဂွားဒီယား လောမ်ဘာဒါမြို့စား အဋ္ဌမမြောက် ဖူလ်ကို (Fulco VIII) ၏ သမီးဖြစ်သည်။ မွေးပြီး တစ်လအကြာမှာ မေ ၁၇ ရက်နေ့မှာ ရေနှစ်မင်္ဂလာပြုခဲပြီး<ref>{{Cite web|language=fr|author=J.M.|title=Le baptême en l'église royale...|url=http://www.dhnet.be/archive/le-bapteme-en-l-eglise-royale-51b86e81e4b0de6db9a5324a|date=8 May 2001|access-date=11 December 2015}}</ref> အဘေးဖြစ်သူ [[ဖလန်းဒါးမြို့စား ဖီးလစ်ပ်မင်းသား]] ကို ဂုဏ်ပြုရန် ဖီလစ်ပ် နာမည် အမည်ပေးခဲ့သည်။ သူ့ အဘိုးဖြစ်သော [[တတိယမြောက် လီယိုပိုဒ်ဘုရင်]] နှင့် မိခင်ဘက်အဘွား ဒေါ်နာ လူဝီစာ မင်းသမီး ခေါင်းကိုင်မိဘများ ဖြစ်ခဲ့သည်။<ref>{{Cite web|language=fr|title=Prince Philippe : la ligne du temps d'une vie passée devant les caméras|url=http://www.rtbf.be/info/belgique/detail_qui-est-philippe-le-futur-roi-des-belges?id=8032718|access-date=11 December 2015}}</ref> အဲဘတ် နှင့် ပေါ်လာတို့၏ အိမ်ထောင်ရေး မပျော်မရွှင်ဖြစ်ခဲ့ပြီး ဖီလစ်ပ် ၏ဘာဝနှင့် များသောအားဖြင့် စိတ်မပါခဲ့ကြသည်။ ကလေးလျစ်လျူရှုမှု အရမ်းပြင်းထန်လို့ ကလေးစိတ်ပညာရှင် Peter Adriaenssens သည် "လူမှုရေးလုပ်သားများ ဝင်ရောက်စွက်ဖက်ရန် ကျိုးကြောင်းပြချက်ရှိသည်" ဟု ဖော်ပြခဲ့သည်။ <ref name="moens20220721">{{Cite magazine|date=၂၁ ဇူလိုင် ၂၀၂၂|title=Belgian king prepares to hand his daughter the curse of the crown|url=https://www.politico.eu/article/belgian-king-prepare-hand-daughter-curse-crown/|archivedate=၂၀ ဇူလိုင် ၂၀၂၀}}</ref> ဖီးလစ်ပ်သည် မွေးချင်းမကွဲညီမ ဒယ်လ်ဖင်း မင်းသမီး (၁၉၆၈ မွေး) ရှိသည်။ == ပညာရေး == ငယ်စဉ်ကပင် အနာဂတ်ဘုရင်မင်းမြတ်ဖြစ်ရန် ပြင်ဆင်ရန် သူနှစ်သက်ခဲ့သော ပြင်ဘာစာစကားသုံးသည့်ကျောင်းမှ ဖလန်းဒါးပြည်ရှိ အထက်တန်းကျောင်းသို့ ပြောင်းရွှေ့ခဲ့ရပြီး မိတ်ဆွေဖွဲ့ရန် ခက်ခဲခဲ့သည်။ ၂၀၁၉ ခုနှစ် မှာ ဖီလစ်ပ် သည် ဆယ်ကျော်သက်ကျောင်းထွက်သူများအား "ငယ်ငယ်တုန်းက ကျောင်းမှာ ပြဿနာအများကြီးရှိခဲ့တယ်။ ကျွန်တော် ဆိုးဆိုးရွားရွား ဆက်ဆံခံရတယ်ပြီး ငါ့အတွက် မလွယ်ဘူး" ဟု ပြောပြခဲ့သည်။"<ref>{{Cite magazine|last=Moens|first=Barbara|date=၂၁ ဇူလိုင် ၂၀၂၂|title=Belgian king prepares to hand his daughter the curse of the crown|url=https://www.politico.eu/article/belgian-king-prepare-hand-daughter-curse-crown/|magazine=Politico|language=en-US|access-date=၂၀ ဇူလိုင် ၂၀၂၂}}</ref> ၁၉၇၈ မှ ၁၉၈၁ ခုနှစ်အထိ ဖီလစ်ပ်သည် ဘယ်လ်ဂျီယမ် တော်ဝင်စစ်တက္ကသိုလ် မှာ ၁၁၈ မြောက် "Promotion Toutes Armes" (ရာထူးတိုးမြှင့်ခြင်း အားလုံး လက်နက်) အရ ပညာသင်ကြားခဲ့သည်။ ၁၉၈၀ ခုနှစ် စက်တင်ဘာလ ၂၆ ရက်နေ့တွင် ဒုတိယဗိုလ်အဆင့် ခန့်အပ်ခံရပြီး ဗိုလ်အဖြစ် ကျမ်းကျိန်ခဲ့သည်။ <ref name="Official">{{Cite web|url=http://monarchie.be/royal-family/king-philippe|title=The Belgian Monarchy|access-date=၂၂ ဇူလိုင် ၂၀၁၆}}</ref> ဖီလစ်ပ် သည် [[အောက်စ်ဖိုဒ် တက္ကသိုလ်]] ထရင်နီတီကောလိပ် တွင် ပညာဆက်လက်သင်ယူခဲ့ပြီး ကယ်လီဖိုးနီးယားပြည်နယ် [[စတန်းဖို့ဒ် တက္ကသိုလ်]] ဘွဲ့လွန်ကျောင်းတက်ခဲ့ပြီး ၁၉၈၅ ခုနှစ်တွင် [[နိုင်ငံရေးသိပ္ပံ]] မဟာဘွဲ့ရယူခဲ့သည်။<ref name="Official"/> သူသည် တိုက်လေယာဉ်မှူး အတောင်ပံဘွဲ့၊ လေထီးခုန်သမားနှင့် ကွန်မန်ဒိုအဖြစ် လက်မှတ်များကို ရရှိခဲ့သည်။ ၁၉၈၉ ခုနှစ်တွင် တော်ဝင်မဟာကာကွယ်ရေးတက္ကသိုလ် မှာ အထူးအစည်းအဝေးများ ထက်မံ တက်ရောက်ခဲ့သည်။ ထိုနှစ်တွင် ဗိုလ်မှူးကြီး ရာထူးတိုးခဲ့ခံသည်။ ၁၉၉၃ ခုနှစ်တွင် စပိန်တွင် [[ဘောလ်ဒ်ဝငဘုရင်|ဘောလ်ဒ်ဝင်ဘုရင်]] ကွယ်လွန်ခဲ့ပြီး ဖခမည်းတော် သည် [[ဒုတိယမြောက် အဲလ်ဘတ်ဘုရင်]]အသစ်ဖြစ်လာပြီး ဖီးလစ်လ်သည် မချွတ်ဧကန် [[အမွေဆက်ခံသူ]] အသစ်ဖြစ်လာပြီး ဘရာဘန့်မြို့စား ရာထူးအသစ် ခံယူခဲ့သည်။ ၂၀၀၁ ခုနှစ် မတ်လ ၂၅ ရက်နေ့ တွင် ဖီလစ်ပ် ကို လေတပ်အပိုင်း ကုန်းတပ်အပိုင်း နှင့် ရေတပ်အပိုင်းများတွင် [[ဗိုလ်ချုပ်]] အဆင့် ခန့်အပ်ခြင်းခံရသည်။ <ref name="Official"/> == အိမ်ထောင်ရေး == [[ဖိုင်:Belgian_King_Philippe_and_Queen_Mathilde.JPG|right|thumb|250x250px| ဖီးလစ်ပ်ဘုရင်နှင့် [[မာထီဒါ ဒုဒ္ခမ် ဒါကော|မထီဒါ မိဖုရား]] ဘယ်လ်ဂျီယမ်ဘုရင်သစ်အဖြစ် ကျမ်းသစ္စာကျိန်ဆိုပြီးနောက် ဘရပ်ဆဲလ်မြို့ရှိ လူအုပ်ကို လက်ဝှေ့ယမ်းခြင်း]] ဖီးလစ်ပ် သည် ဘယ်လ်ဂျီယမ် မြင့်မြတ်မိသားစု နှင့် ဝါလူးန်မြို့စားသမီး [[မာထီဒါ ဒုဒ္ခမ် ဒါကော]] ၁၉၉၉ ခုနှစ် ဒီဇင်ဘာလ ၄ ရက်နေ့တွင် ဘရပ်ဆဲလ်မြို့တော်ခန်းမ၌ တရာဝင်မင်္ဂလာဆောင်ပွဲ ကျင်းပခဲ့ပြီး [[ဘရပ်ဆဲလ်မြို့]] စိန့်မီရှယ်နှင့်စိန့်ဂူဒူလ် ဘုရားကျောင်းတော်ကြီး၌ ဘာသာရေးအရမင်္ဂလာအခမ်းအနား နှစ်ခုကျင်းပပြီး အိမ်ထောင်ယူခဲ့သည်။ ဤစုံတွဲသည် ဘရပ်ဆဲလ်မြို့ အန်ဒါလက်ချ်ရပ်ကွက် ဧရပ်စ်မတ်စ်ဆေးရုံးမှာ ကလေးတော် ၄ ပါးမွေးဖွားခဲ့သည်။ ဤကလေးတော်များမှာ * [[ဘရာဘန့်မြို့စားကတော် အယ်လီဇဘက် မင်းသမီး|အယ်လီဇဘက် မင်းသမီး]] (၂၅ အောက်တိုဘာ ၂၀၀၁ ဖွား) * ဂေဘရီရယ် မင်းသား (၂၀ သြဂုတ် ၂၀၀၃ မွေးဖွား) * အီမန်နျူရယ် မင်းသား (၄ အောက်တိုဘာ ၂၀၀၅ မွေးဖွား) * အယ်လီနော် မင်းသမီး (၁၆ ဧပြီ ၂၀၀၈ ဖွား) == နိုင်ငံခြားကုန်သွယ်မှု == ၁၉၉၃ ခုနှစ် ဩဂုတ်လ ၆ ရက်နေ့တွင် ဖီးလစ်ပ်ကို ဘယ်လ်ဂျီယမ်အစိုးရက နိုင်ငံခြားကုန်သွယ်မှုဘုတ်အဖွဲ့ (BFTB) ၏ ဂုဏ်ထူးဆောင်ဥက္ကဋ္ဌအဖြစ် ခန့်အပ်ခဲ့သည်။ ၁၉၆၂ ခုနှစ်ကစပြီး BFTB ၏ ဂုဏ်ထူးဆောင်ဥက္ကဋ္ဌဖြစ်ခဲ့သော ဖခမည်းတော်၏ နေရာရာထူးကို ဆက်ပြီး တာဝန်ထမ်းဆောင်ခဲ့သည်။ ၂၀၀၃ ခုနှစ် မေလ ၃ ရက်နေ့တွင် BFTB ကို အစားထိုး၍ နိုင်ငံခြားကုန်သွယ်မှု အေဂျင်စီဘုတ်အဖွဲ့၏ ဂုဏ်ထူးဆောင်ဥက္ကဋ္ဌအဖြစ် ခန့်အပ်ခြင်းခံရသည်။<ref>{{Cite web|url=http://www.monarchie.be/royal-family/prince-philippe|title=The Belgian Monarchy|access-date=၂၂ ဇူလိုင် ၂၀၁၆}}</ref> ဤရာထူးတာဝန်ထန်းဆောင်ခြင်းအရ ဖီးလစ်ပ် သည် စီးပွားရေးမစ်ရှင် အခု ၆၀ ကျော် ဦးဆောင်ခဲ့သည်။<ref>Agence pour le Commerce extérieur, [http://www.abh-ace.be/fr/missions_economiques/missions_anterieures/ Missions antérieures] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20150210100800/http://www.abh-ace.be/fr/missions_economiques/missions_anterieures/|date=၁၀ ဖေဖဝါရီ ၂၀၁၅}}</ref><ref>{{Cite web|url=http://www.monarchie.be/fr/actuel/archives/all/Economical+mission+-+BFTB/all/all|title=Official Royal Website Archives|access-date=၂၂ ဇူလိုင် ၂၀၁၃|archive-url=https://web.archive.org/web/20130718123251/http://www.monarchie.be/fr/actuel/archives/all/Economical+mission+-+BFTB/all/all|archive-date=၁၈ ဇူလိုင် ၂၀၁၃}}</ref> သတ္တမမြောက် ဘယ်လ်ဂျီယမ်ဘုရင်အဖြစ် ခန့်အပ်ခံရပြီးနောက် ၎င်းတာဝန်များသည် ညီမတော် အာစတရဒ် မင်းသမီး တာဝန်ဆက်မံယူခဲ့သည်။ == နန်းစံခြင်း == [[ဖိုင်:Serment_de_Philippe_de_Belgique.jpg|thumb|234x234px| ၂၀၁၃ ဇူလိုင် ၁၃ ရက် ဖီးလစ်ပ်ဘုရင် နိုင်ငံတော်နန်းတော်၌ ကျမ်းသစ္စာကျိန်ဆိုပွဲ အခမ်းအနားကျင်းပနေစဉ်]] ဒုတိယမြောက် အဲလ်ဘတ်ဘုရင်သည် ၂၀၁၃ ခုနှစ် ဇူလိုင်လ ၃ ရက်နေ့တွင် ၂၂ ရက်နေ့မှာ ထီးနန်းစွန့်မည်ဟု ကြေညာခဲ့သည်။<ref>{{Cite news|last=Price|first=Matthew|title=Belgium's King Albert II announces abdication|url=https://www.bbc.co.uk/news/world-europe-23167525|date=၃ ဇူခိုင် ၂၀၁၃}}</ref> ၂၂ ရက်နေ့ အဲလ်ဘတ်ဘုရင် နန်းစွန့်ပြီး ၁ နာရီအကြာတွင် ဖီးလစ်ပ် မင်းသားသည် ဘယ်လ်ဂျီယမ်ဘုရင်အဖြစ် ကျမ်းသစ္စာကျိန်ဆိုခဲ့သည်။<ref>{{Cite news|title=Belgium's King Albert II gives up throne to son|url=http://www.cnn.com/2013/07/21/world/europe/belgium-new-king/index.html?hpt=hp_t2|date=၂၁ ဇူလိုင် ၂၀၁၃}}</ref> ဖီးလစ်ပ်၏ အကြီးဆုံးသမီးတော် [[ဘရာဘန့်မြို့စားကတော် အယ်လီဇဘက် မင်းသမီး|အယ်လီဇဘက် မင်းသမီး]]သည် အမွေဆက်ခံသူ ဖြစ်လာပြီး ဘယ်လ်ဂျီယမ်နိုင်ငံ၏ ပထမဆုံးသော [[ဘုရင်မ]] ဖြစ်လာရန် မျှော်လင့်သည်။ ဖီးလစ်ပ် သည် [[၂၀၁၄ ခုနှစ် ဘယ်လ်ဂျီယမ် ဖက်ဒရယ်ရွေးကောက်ပွဲ]] အပြီးတွင် ညွန့်ပေါင်းအစိုးရဖွဲ့ရန် ပါဝင်လုပ်ဆောင်ခဲ့သည်။ဘုရင်နှင့် နိုင်ငံရေးတွေ့ဆုံပွဲများကို လေကန် နန်းတော် မှ ဘာရပ်ဆဲလ် တော်ဝင်နန်းတော် သို့ ပြောင်းရွှေ့ခဲ့သည်။ ၂၀၁၉ ခုနှစ် မေလတွင် ဖီးလစ်ပ် သည် ဖလီမစ်ရှ်ရည်မှန်းချက်ပါတီ ({{lang-nl|Vlaams Belang}}) သမ္မတ Tom Van Grieken နှင့် တွေ့ဆုံခဲ့ပြီး တော်ဝင်တွေဆုံခွင့်ကို ပထမဆုံးအကြိမ် လက်ခံတွေ့ဆုံခဲ့သည်။<ref>{{Cite news|url=https://thepublicsradio.org/article/belgian-far-right-leader-in-landmark-audience-with-the-king|title=Belgian far-right leader in landmark audience with the king|date=၂၉ မေ ၂၀၁၉|publisher=The Public's Radio}}</ref><ref name="politico">{{Cite news|title=Of race and royalty: How the king surprised Belgium|date=၆ ဇူလိုင် ၂၀၂၀|publisher=Politico|url=https://www.politico.eu/article/of-race-and-royalty-how-the-king-philippe-surprised-belgium-leopold-statue-black-lives-matter-flanders-wallonia/}}</ref> ၂၀၂၀ ခုနှစ်တွင် ဖီးလစ်ပ် သည် ၎င်း၏ အဘီးတော် ဒုတိယမြောက် လီယိုပိုဒ်ဘုရင် [[ကွန်ဂိုလွတ်လပ်ပြည်နယ်]] အုပ်ချုပ်မှုအောက်တွင် ကျူးလွန်ခဲ့သော "အကြမ်းဖက်မှုနှင့် ရက်စက်မှု" အတွက် နောင်တရရှိကြောင်း ကြေညာခဲ့သည်။ <ref name="politico"/> ၂၀၂၄ ခုနှစ် စက်တင်ဘာလတွင် ဖီးလစ်ပ်ဘုရင် နှင့် ဘယ်လ်ဂျီယမ်ဝန်ကြီးချုပ် [[အလက်ဇန်းဒါး ဒီ ခရူး]] နှင့်အတူ [[ပုပ်ရဟန်းမင်းကြီး ဖရန်စစ်]] ဘယ်လ်ဂျီယမ်သို့လာရောက်ခြင်း ကြိဆိုမိန့်ခွန်းမှာ ဘယ်လ်ဂျီယမ်တွင် ရိုမန်ကက်သလစ်အသင်းတော် လိင်ပိုင်းဆိုင်ရာ စော်ကားမှုများအကြောင် အများပြည်သူအရှေ့မှာ အပြစ်တင်ဝေဖန်ခဲ့သည်<ref>{{Cite web|url=https://apnews.com/article/belgium-pope-abuse-cc729630469787d87e35d537d54e47e8|title=Belgian PM and king blast Pope Francis for church's sex abuse cover-up legacy in blistering welcome|date=၂၆ စက်တင်ဘာ ၂၀၂၄}}</ref> == ဂုဏ်ထူးနဲ့ တံဆိပ်အမှတ်အသား == [[ဖိုင်:Royal_Standard_of_King_Philippe_of_Belgium.svg|thumb| ဖီးလစ်ပ် ဘယ်လ်ဂျီယမ်ဘုရင်၏ ကိုယ်ရေးအောင်လံ]] === အမျိုးသားဂုဏ် === * [[ဖိုင်:BEL_-_Order_of_Leopold_-_Grand_Cordon_bar.svg|55x55px]] Order of Leopold ၏ မဟာ အရှင်သခင် (၂၁ ဇူလိုင် ၂၀၁၃) * [[ဖိုင်:BEL_Order_of_the_African_Star_-_Grand_Cross_BAR.png|55x55px]] Order of the African Star ၏ မဟာ အရှင်သခင် (၂၁ ဇူလိုင် ၂၀၁၃) * [[ဖိုင်:BEL_Royal_Order_of_the_Lion_-_Grand_Cross_BAR.png|55x55px]] Royal Order of the Lion ၏ မဟာ အရှင်သခင် (၂၁ ဇူလိုင် ၂၀၁၃) * [[ဖိုင်:BEL_Kroonorde_Grootkruis_BAR.svg|55x55px]] Order of the Crown ၏ မဟာ အရှင်သခင် (၂၁ ဇူလိုင် ၂၀၁၃) * [[ဖိုင်:BEL_Order_of_Leopold_II_-_Grand_Cross_BAR.svg|55x55px]] Order of Leopold II ၏ မဟာ အရှင်သခင် (၂၁ ဇူလိုင် ၂၀၁၃) === နိုင်ငံရပ်ခြား ဂုဏ်ထူးဆောင် === * {{အလံ|Argentina}}: Grand Cross of the Order of the Liberator General San Martín (6 May 1994)<ref name="SenateBio">{{Cite web|url=http://www.senate.be/doc/books/Senat_Complet_2009.pdf|title=Biographies of Members of the Belgian Senate|publisher=Belgian Senate|access-date=20 November 2018|archive-url=https://web.archive.org/web/20240628053513/http://www.senate.be/doc/books/Senat_Complet_2009.pdf|archive-date=28 June 2024}}</ref> * {{အလံ|Austria}}: Grand Star of the Decoration of Honour for Services to the Republic of Austria (21 March 2022) * {{အလံ|Bolivia}}: Grand Cross of the Order of the Condor of the Andes (9 September 1996)<ref name="SenateBio" /> * {{အလံ|Czech Republic}}: I Class with collar of the Order of the White Lion (5 May 2025)<ref>{{Cite web|url=https://www.seznamzpravy.cz/clanek/domaci-zivot-v-cesku-pavel-prijal-na-hrade-belgickeho-krale-phillipa-udeli-mu-vyznamenani-275820|title=Pavel přijal na Hradě belgického krále Filipa, udělil mu Řád bílého lva|access-date=6 May 2025}}</ref> * {{အလံ|Denmark}}: Knight of the Order of the Elephant (28 May 2002)<ref name="SenateBio" /><ref>{{Cite web|url=https://www.kongehuset.dk/monarkiet-i-danmark/ordener-og-medaljer/modtagere-af-danske-dekorationer/#|title=Modtagere af danske dekorationer|access-date=5 May 2019|language=da|archive-url=https://web.archive.org/web/20240628060539/https://www.kongehuset.dk/monarkiet-i-danmark/ordener-og-medaljer/modtagere-af-danske-dekorationer/|archive-date=28 June 2024}}</ref> * {{အလံ|Finland}}: Grand Cross of the Order of the White Rose of Finland (30 March 2004)<ref name="SenateBio" /> * {{အလံ|France}}: Grand Cross of the National Order of the Legion of Honour (6 February 2014) * {{အလံ|Germany}}: Grand Cross Special Class of the Order of Merit of the Federal Republic of Germany (6 March 2016) * {{အလံ|Greece}}: ** Grand Cross of the Order of the Redeemer (2 May 2022)<ref>{{Cite web|url=https://www.presidency.gr/synantisi-me-ton-vasilia-kai-tin-vasilissa-ton-velgon//|title=Συνάντηση με τον Βασιλιά και την Βασίλισσα των Βέλγων – Προεδρία της Ελληνικής Δημοκρατίας|access-date=28 June 2024|archive-url=https://web.archive.org/web/20240628054815/https://www.presidency.gr/synantisi-me-ton-vasilia-kai-tin-vasilissa-ton-velgon//|archive-date=28 June 2024}}</ref> ** Grand Cross of the Order of Honour (1 February 2005)<ref name="SenateBio" /> * {{အလံ|Vatican City}}: Knight of the Collar of the Order of the Holy Sepulchre (17 November 2015)<ref>{{Cite web|url=https://ordredusaintsepulcre.be/Le-Roi-et-la-Reine-sont-devenus-chevaliers-de-collier/|title=Le Roi et la Reine sont devenus chevaliers de collier|access-date=27 February 2022|archive-date=27 February 2022|archive-url=https://web.archive.org/web/20220227110658/https://ordredusaintsepulcre.be/Le-Roi-et-la-Reine-sont-devenus-chevaliers-de-collier}}</ref> * {{အလံ|Hungary}}: Grand Cross of the Order of Merit of the Republic of Hungary (18 April 2008)<ref name="SenateBio" /> * {{အလံ|Italy}}: Knight Grand Cross with Collar of the Order of Merit of the Italian Republic (25 October 2021)<ref>{{Cite web|url=https://www.quirinale.it/onorificenze/insigniti/370369|title=Re dei Belgi S.M. Filippo|access-date=28 June 2024|archive-url=https://web.archive.org/web/20240628055408/https://www.quirinale.it/onorificenze/insigniti/370369|archive-date=28 June 2024}}</ref><ref>{{Cite web|url=https://twitter.com/InigoNYC/status/1466017560445571079|title=President Mattarella receives the King of the Belgians|publisher=Inigo Lambertini (Ambassador of Italy to the UK)|access-date=1 December 2021|language=en|archive-url=https://web.archive.org/web/20240628055714/https://twitter.com/InigoNYC/status/1466017560445571079|archive-date=28 June 2024}}</ref> * {{အလံ|Japan}}: Collar and Grand Cordon of the Supreme Order of the Chrysanthemum (9 October 2016) * {{အလံ|Jordan}}: Collar of the Order of al-Hussein bin Ali (18 May 2016) * {{အလံ|Lithuania}}: Grand Cross with Golden Chain of the Order of Vytautas the Great (24 October 2022)<ref>{{Cite web|url=https://www.baltictimes.com/lithuanian_president_confers_state_awards_to_king_and_queen_of_belgium_ahead_of_visit/|title=Lithuanian president confers state awards to King and Queen of Belgium ahead of visit|date=21 November 2021|access-date=28 June 2024|archive-url=https://web.archive.org/web/20240628060002/https://www.baltictimes.com/lithuanian_president_confers_state_awards_to_king_and_queen_of_belgium_ahead_of_visit/|archive-date=28 June 2024}}</ref> * {{အလံ|Luxembourg}}: Knight of the Order of the Gold Lion of the House of Nassau (15 March 1999)<ref name="SenateBio" /> * {{အလံ|Netherlands}}: ** Knight Grand Cross of the Order of the Netherlands Lion (28 November 2016) ** Knight Grand Cross of the Order of Orange-Nassau (6 May 1993)<ref name="SenateBio" /> ** King Willem-Alexander Inauguration Medal (30 April 2013) * {{အလံ|Norway}}: Grand Cross of the Order of St. Olav (20 May 2003)<ref name="SenateBio" /> * {{အလံ|Oman}}: ** Collar of the Order of Al-Said (3 December 2024) ** Member Special Class of the Order of Oman (3 February 2022)<ref>{{Cite web|url=https://twitter.com/MonarchieBe/status/1489171392721563651/photo/1|title=Order of Oman for the King of the Belgians|publisher=Belgian Royal Palace|access-date=3 February 2022|language=en|archive-url=https://web.archive.org/web/20240628060245/https://x.com/MonarchieBe/status/1489171392721563651|archive-date=28 June 2024}}</ref> * {{အလံ|Poland}}: ** Knight of the Order of the White Eagle (13 October 2015) ** Grand Cross of the Order of Merit of the Republic of Poland (18 October 2004)<ref name="SenateBio" /> * {{အလံ|Portugal}}: ** Grand Collar of the Order of Prince Henry (22 October 2018) ** Grand Cross of the Military Order of Christ (18 October 2005)<ref name="SenateBio" /> ** Grand Cross of the Military Order of Aviz (18 September 1997) * {{အလံ|Spain}}: Knight Grand Cross of the [[Order of Isabella the Catholic]] (16 May 2000)<ref name="SenateBio" /> * {{အလံ|Sweden}}: ** Knight of the Royal Order of the Seraphim (7 May 2001)<ref name="SenateBio" /> ** Recipient of the 50th Birthday Badge Medal of King Carl XVI Gustaf (30 April 1996) ** Recipient of the 70th Birthday Badge Medal of King Carl XVI Gustaf (30 April 2016) * {{အလံ|Turkey}}: Member of the Order of the State of Republic of Turkey (4 October 2015) === တံဆိပ်အမှတ်အသား === [[File:Coat of Arms of the King of the Belgians.svg|thumb|150px|နန်းစံနေဘုရင့်တံဆိပ်အမှတ်အသား]] ၂၀၁၉ ခုနှစ်တွင် ဘုရင်မင်းမြတ်သည် မိမိ နှင့် တော်ဝင်မိသားစုတို့၏ တံဆပ်အမှတ်အသားတော်ကို တောင်ဝင်အမိန့်ဖြင့် ကြေငြာခဲ့သည်။ နန်းစံနေဘုရင့်တံဆိပ်အမှတ်အသားကို ဝတ်တင်မင်းဆက်တံဆိပ်အကွပ် ပါဝင်ရန် ပြုပြင်ပြီး သခြားတော်ဝင်မိသားစုတံဆပ်များကိုလဲ ဤသို့ ပြုပြင်ခဲ့သည်။<ref>{{Cite web|url=https://www.ejustice.just.fgov.be/doc/rech_f.htm|title=Le Moniteur belge.|website=www.ejustice.just.fgov.be|access-date=၂၃ ဇူလိုင် ၂၀၁၉}}</ref><ref>{{Cite web|url=http://www.ejustice.just.fgov.be/eli/arrete/2019/07/12/2019030777/moniteur|title=Royal Decree of July 12, 2019|date=၁၉ ဇူလိုင် ၂၀၁၉|website=Moniteur Belge}}</ref> ဖရိဒန်စတိုင် ရဲတိုက်သို့ ဘုရင်နှင့်မိဖုရား သွားရောက်လည်ပတ်ပြီးနောက် များမကြာမီတွင် ပထမကမ္ဘာ့စစ်ပွဲတုံးက ဖယ်ရှားခဲ့ထားသော [[ဆက် ကိုဘော့ နှင့် ဂိုသာ အိမ်တော်]] ၏ဒိုင်းပုံအမှတ်တံဆိပ်အား တော်ဝင်တံဆိပ်အမှတ်အသားထဲသို့ ပြန်လည်ထည့်သွင်းခဲ့သည်။<ref>{{Cite journal |author=Philippe, Koning der Belgen |date=၁၂ ဇူလိုင် ၂၀၁၉ |title=Koninklijk besluit houdende vaststelling van het wapen van het Koninklijk Huis en van zijn leden |url=http://www.ejustice.just.fgov.be/mopdf/2019/07/19_2.pdf |journal=Belgisch Staatsblad}}</ref> "နိုင်ငံတစ်နိုင်ငံလုံး နှင့် ဘယ်လ်ချီယမ်လူမျိုးအားလုံး၏ ဘုရင်မင်းမြတ်ဖြစ်ရန်" ရည်မှန်း၍ အမှတ်အသားထဲ ဘာသာစကား သုံးမျိုးပြန် ထည့်ခဲ့သည်<ref>{{Cite journal |date=၁ ဩဂုတ် ၂၀၁၉ |title=Belgian royal coat of arms gets a 'modern' update|url=https://www.brusselstimes.com/all-news/art-culture/62381/belgian-royal-coat-of-arms-gets-a-modern-update/|journal=Brussel Times}}</ref> == ကိုးကား == {{Reflist|30em}} [[ကဏ္ဍ:သက်ရှိထင်ရှားပုဂ္ဂိုလ်များ]] [[ကဏ္ဍ:၁၉၆၀ မွေးဖွားသူများ]] [[ကဏ္ဍ:ဂျာမန်ဘာသာစကား ပါဝင်သော ဆောင်းပါးများ]] [[ကဏ္ဍ:ဒတ်ချ်ဘာသာစကား ပါဝင်သော ဆောင်းပါးများ]] [[ကဏ္ဍ:ပြင်သစ်ဘာသာစကား ပါဝင်သော ဆောင်းပါးများ]] [[ကဏ္ဍ:ဘယ်လ်ဂျီယမ် လူမျိုးများ]] [[ကဏ္ဍ:ဘုရင်များ]] a0ae79n3q3o7htggemb0fydg8akxisq 876706 876705 2025-06-06T21:12:59Z EmeraldRange 49897 876706 wikitext text/x-wiki {{Infobox royalty|name=ဖီလစ်ပ်|image=King Philippe of Belgium (January 2025).jpg|caption=၂၀၂၅ ခုနှစ် ဓာတ်ပုံ|succession=[[ဘယ်လ်ဂျီယမ် ဘုရင်မင်းမြတ်]]|reign=၂၁ ဇူလိုင် ၂၀၁၃ – ယခု|predecessor=[[ဒုတိယမြောက် အဲဘတ်ဘုရင်]]|suc-type=မချွတ်ဧကန် အမွေဆက်ခံရမည့်သူ|successor=[[ဘရာဘန့်မြို့စားကတော် အယ်လီဇဘက် မင်းသမီး]]|reg-type=ဝန်ကြီးချုပ်|regent=Elio Di Rupo<br />Charles Michel<br />Sophie Wilmès<br />[[အလက်ဇန်းဒါး ဒီ ခရူး]]<br />[[ဘာတ် ဒီ ဝီဗာ]]|spouse={{marriage|[[မာထီဒါ ဒုဒ္ခမ် ဒါကော]]|4 December 1999}}|issue-link=#Marriage|issue={{plainlist| * [[ဘရာဘန့်မြို့စားကတော် အယ်လီဇဘက် မင်းသမီး|အယ်လီဇဘက် မင်းသမီး]] * ဂေဘရီရယ် မင်းသား * အီမန်နျူရယ် မင်းသား * အယ်လီနော် မင်းသမီး }}|full name={{lang-fr|Philippe Léopold Louis Marie}}<br>{{lang-nl|Filip Leopold Louis Marie}}<ref name="SenateBio"/>|house=[[ဘယ်လ်ဂျီယမ် မင်းဆက်]]|father=[[ဒုတိယမြောက် အဲဘတ်ဘုရင်]]|mother=[[ပေါ်လာ မိဖုရားကြီး]]|birth_date={{Birth date and age|1960|4|15|df=yes}}|birth_place=ဘယ်လ်ဗဒီယာအိမ်ကြီး၊ [[ဘရပ်ဆဲလ်မြို့]]၊ ဘယ်လ်ဂျီယမ်နိုင်ငံ|religion=[[ကက်သလစ် အသင်းတော်|ကက်သလစ်]]|signature=Philippe of Belgium signature.svg}}  '''ဖီးလစ်ပ် ('''{{langx|fr|Philippe Léopold Louis Marie}} ၊ {{langx|nl|Filip Leopold Lodewijk Maria}}၊ ၁၅ ဧပြီ ၁၉၆၀ ခုနှစ်မွေး) သည် [[ဘယ်လ်ဂျီယမ် ဘုရင်မင်းမြတ်]] ဖြစ်သည်။ သူသည် [[ဒုတိယမြောက် အဲဘတ်ဘုရင်]] နှင့် [[ပေါ်လာ မိဖုရားကြီး]] ၏အကြီးဆုံးသားတော်ဖြစ်သည်။ ကျန်းမာရေးကြောင့် ၂၀၁၃ ခုနှစ် ဇူလိုင်လ ၂၁ ရက်နေ့တွင် ဖခမည်းတော်ဖြစ်သူ နန်းစွန့်ပြီးနောက် ဖီလစ်ပ်သည် နန်းဆက်တက်ခံခဲ့သည်။ [[မာထီဒါ ဒုဒ္ခမ် ဒါကေ]] ၁၉၉၉ ခုနှစ်တွင် လက်ထပ်ခဲ့ပြီး ကလေးတော် ၄ ဦးရှိသည်။ သူတို့၏ အကြီးဆုံးသအိးတော် [[ဘရာဘန့်မြို့စားကတော် အယ်လီဇဘက် မင်းသမီး|အယ်လီဇဘက် မင်းသမီး]]သည် ထီးနန်းဆက်ခံသူ ပထမဆုံးဖြစ်ပါတယ်။ == အစောပိုင်း ဘာဝ == ဖီးလစ်ပ် ကို [[ဘရပ်ဆဲလ်မြို့]] မြောက်ပိုင်း လေကန်ရပ်ကွက် ရှိ ဘယ်လ်ဗဒီယာအိမ်ကြီးတွင် ၁၉၆၀ ခုနှစ် ဧပြီလ ၁၅ ရက် မှာ မွေးဖွားခဲ့သည်။ သူဖခမည်းတော် အဲဘတ် လီရဂျ်မင်းသာ (နောက်ပိုင်း [[ဒုတိယမြောက် အဲဘတ်ဘုရင်]]) သည် [[တတိယမြောက် လီယိုပိုဒ်ဘုရင်]] ၏ဒုတိယသားတော်ဖြစ်ပြီး [[ဘောလ်ဒ်ဝင်ဘုရင်|ဘောလ်ဒ်ဝင်မင်းသာ]] ၏ညီတော်ဖြစ်ခဲ့သည်။ ဖီးလစ်ပ်၏မိခင်တော် ပေါ်လာ ရူဖို ဒီ ခလားဘရီးယားသည် အီတလီမင်းမျိုးစိုးနွယ်ဝင် ဂွားဒီယား လောမ်ဘာဒါမြို့စား အဋ္ဌမမြောက် ဖူလ်ကို (Fulco VIII) ၏ သမီးဖြစ်သည်။ မွေးပြီး တစ်လအကြာမှာ မေ ၁၇ ရက်နေ့မှာ ရေနှစ်မင်္ဂလာပြုခဲပြီး<ref>{{Cite web|language=fr|author=J.M.|title=Le baptême en l'église royale...|url=http://www.dhnet.be/archive/le-bapteme-en-l-eglise-royale-51b86e81e4b0de6db9a5324a|date=8 May 2001|access-date=11 December 2015}}</ref> အဘေးဖြစ်သူ [[ဖလန်းဒါးမြို့စား ဖီးလစ်ပ်မင်းသား]] ကို ဂုဏ်ပြုရန် ဖီလစ်ပ် နာမည် အမည်ပေးခဲ့သည်။ သူ့ အဘိုးဖြစ်သော [[တတိယမြောက် လီယိုပိုဒ်ဘုရင်]] နှင့် မိခင်ဘက်အဘွား ဒေါ်နာ လူဝီစာ မင်းသမီး ခေါင်းကိုင်မိဘများ ဖြစ်ခဲ့သည်။<ref>{{Cite web|language=fr|title=Prince Philippe : la ligne du temps d'une vie passée devant les caméras|url=http://www.rtbf.be/info/belgique/detail_qui-est-philippe-le-futur-roi-des-belges?id=8032718|access-date=11 December 2015}}</ref> အဲဘတ် နှင့် ပေါ်လာတို့၏ အိမ်ထောင်ရေး မပျော်မရွှင်ဖြစ်ခဲ့ပြီး ဖီလစ်ပ် ၏ဘာဝနှင့် များသောအားဖြင့် စိတ်မပါခဲ့ကြသည်။ ကလေးလျစ်လျူရှုမှု အရမ်းပြင်းထန်လို့ ကလေးစိတ်ပညာရှင် Peter Adriaenssens သည် "လူမှုရေးလုပ်သားများ ဝင်ရောက်စွက်ဖက်ရန် ကျိုးကြောင်းပြချက်ရှိသည်" ဟု ဖော်ပြခဲ့သည်။ <ref name="moens20220721">{{Cite magazine|date=၂၁ ဇူလိုင် ၂၀၂၂|title=Belgian king prepares to hand his daughter the curse of the crown|url=https://www.politico.eu/article/belgian-king-prepare-hand-daughter-curse-crown/|archivedate=၂၀ ဇူလိုင် ၂၀၂၀}}</ref> ဖီးလစ်ပ်သည် မွေးချင်းမကွဲညီမ ဒယ်လ်ဖင်း မင်းသမီး (၁၉၆၈ မွေး) ရှိသည်။ == ပညာရေး == ငယ်စဉ်ကပင် အနာဂတ်ဘုရင်မင်းမြတ်ဖြစ်ရန် ပြင်ဆင်ရန် သူနှစ်သက်ခဲ့သော ပြင်ဘာစာစကားသုံးသည့်ကျောင်းမှ ဖလန်းဒါးပြည်ရှိ အထက်တန်းကျောင်းသို့ ပြောင်းရွှေ့ခဲ့ရပြီး မိတ်ဆွေဖွဲ့ရန် ခက်ခဲခဲ့သည်။ ၂၀၁၉ ခုနှစ် မှာ ဖီလစ်ပ် သည် ဆယ်ကျော်သက်ကျောင်းထွက်သူများအား "ငယ်ငယ်တုန်းက ကျောင်းမှာ ပြဿနာအများကြီးရှိခဲ့တယ်။ ကျွန်တော် ဆိုးဆိုးရွားရွား ဆက်ဆံခံရတယ်ပြီး ငါ့အတွက် မလွယ်ဘူး" ဟု ပြောပြခဲ့သည်။"<ref>{{Cite magazine|last=Moens|first=Barbara|date=၂၁ ဇူလိုင် ၂၀၂၂|title=Belgian king prepares to hand his daughter the curse of the crown|url=https://www.politico.eu/article/belgian-king-prepare-hand-daughter-curse-crown/|magazine=Politico|language=en-US|access-date=၂၀ ဇူလိုင် ၂၀၂၂}}</ref> ၁၉၇၈ မှ ၁၉၈၁ ခုနှစ်အထိ ဖီလစ်ပ်သည် ဘယ်လ်ဂျီယမ် တော်ဝင်စစ်တက္ကသိုလ် မှာ ၁၁၈ မြောက် "Promotion Toutes Armes" (ရာထူးတိုးမြှင့်ခြင်း အားလုံး လက်နက်) အရ ပညာသင်ကြားခဲ့သည်။ ၁၉၈၀ ခုနှစ် စက်တင်ဘာလ ၂၆ ရက်နေ့တွင် ဒုတိယဗိုလ်အဆင့် ခန့်အပ်ခံရပြီး ဗိုလ်အဖြစ် ကျမ်းကျိန်ခဲ့သည်။ <ref name="Official">{{Cite web|url=http://monarchie.be/royal-family/king-philippe|title=The Belgian Monarchy|access-date=၂၂ ဇူလိုင် ၂၀၁၆}}</ref> ဖီလစ်ပ် သည် [[အောက်စ်ဖိုဒ် တက္ကသိုလ်]] ထရင်နီတီကောလိပ် တွင် ပညာဆက်လက်သင်ယူခဲ့ပြီး ကယ်လီဖိုးနီးယားပြည်နယ် [[စတန်းဖို့ဒ် တက္ကသိုလ်]] ဘွဲ့လွန်ကျောင်းတက်ခဲ့ပြီး ၁၉၈၅ ခုနှစ်တွင် [[နိုင်ငံရေးသိပ္ပံ]] မဟာဘွဲ့ရယူခဲ့သည်။<ref name="Official"/> သူသည် တိုက်လေယာဉ်မှူး အတောင်ပံဘွဲ့၊ လေထီးခုန်သမားနှင့် ကွန်မန်ဒိုအဖြစ် လက်မှတ်များကို ရရှိခဲ့သည်။ ၁၉၈၉ ခုနှစ်တွင် တော်ဝင်မဟာကာကွယ်ရေးတက္ကသိုလ် မှာ အထူးအစည်းအဝေးများ ထက်မံ တက်ရောက်ခဲ့သည်။ ထိုနှစ်တွင် ဗိုလ်မှူးကြီး ရာထူးတိုးခဲ့ခံသည်။ ၁၉၉၃ ခုနှစ်တွင် စပိန်တွင် [[ဘောလ်ဒ်ဝငဘုရင်|ဘောလ်ဒ်ဝင်ဘုရင်]] ကွယ်လွန်ခဲ့ပြီး ဖခမည်းတော် သည် [[ဒုတိယမြောက် အဲလ်ဘတ်ဘုရင်]]အသစ်ဖြစ်လာပြီး ဖီးလစ်လ်သည် မချွတ်ဧကန် [[အမွေဆက်ခံသူ]] အသစ်ဖြစ်လာပြီး ဘရာဘန့်မြို့စား ရာထူးအသစ် ခံယူခဲ့သည်။ ၂၀၀၁ ခုနှစ် မတ်လ ၂၅ ရက်နေ့ တွင် ဖီလစ်ပ် ကို လေတပ်အပိုင်း ကုန်းတပ်အပိုင်း နှင့် ရေတပ်အပိုင်းများတွင် [[ဗိုလ်ချုပ်]] အဆင့် ခန့်အပ်ခြင်းခံရသည်။ <ref name="Official"/> == အိမ်ထောင်ရေး == [[ဖိုင်:Belgian_King_Philippe_and_Queen_Mathilde.JPG|right|thumb|250x250px| ဖီးလစ်ပ်ဘုရင်နှင့် [[မာထီဒါ ဒုဒ္ခမ် ဒါကော|မထီဒါ မိဖုရား]] ဘယ်လ်ဂျီယမ်ဘုရင်သစ်အဖြစ် ကျမ်းသစ္စာကျိန်ဆိုပြီးနောက် ဘရပ်ဆဲလ်မြို့ရှိ လူအုပ်ကို လက်ဝှေ့ယမ်းခြင်း]] ဖီးလစ်ပ် သည် ဘယ်လ်ဂျီယမ် မြင့်မြတ်မိသားစု နှင့် ဝါလူးန်မြို့စားသမီး [[မာထီဒါ ဒုဒ္ခမ် ဒါကော]] ၁၉၉၉ ခုနှစ် ဒီဇင်ဘာလ ၄ ရက်နေ့တွင် ဘရပ်ဆဲလ်မြို့တော်ခန်းမ၌ တရာဝင်မင်္ဂလာဆောင်ပွဲ ကျင်းပခဲ့ပြီး [[ဘရပ်ဆဲလ်မြို့]] စိန့်မီရှယ်နှင့်စိန့်ဂူဒူလ် ဘုရားကျောင်းတော်ကြီး၌ ဘာသာရေးအရမင်္ဂလာအခမ်းအနား နှစ်ခုကျင်းပပြီး အိမ်ထောင်ယူခဲ့သည်။ ဤစုံတွဲသည် ဘရပ်ဆဲလ်မြို့ အန်ဒါလက်ချ်ရပ်ကွက် ဧရပ်စ်မတ်စ်ဆေးရုံးမှာ ကလေးတော် ၄ ပါးမွေးဖွားခဲ့သည်။ ဤကလေးတော်များမှာ * [[ဘရာဘန့်မြို့စားကတော် အယ်လီဇဘက် မင်းသမီး|အယ်လီဇဘက် မင်းသမီး]] (၂၅ အောက်တိုဘာ ၂၀၀၁ ဖွား) * ဂေဘရီရယ် မင်းသား (၂၀ သြဂုတ် ၂၀၀၃ မွေးဖွား) * အီမန်နျူရယ် မင်းသား (၄ အောက်တိုဘာ ၂၀၀၅ မွေးဖွား) * အယ်လီနော် မင်းသမီး (၁၆ ဧပြီ ၂၀၀၈ ဖွား) == နိုင်ငံခြားကုန်သွယ်မှု == ၁၉၉၃ ခုနှစ် ဩဂုတ်လ ၆ ရက်နေ့တွင် ဖီးလစ်ပ်ကို ဘယ်လ်ဂျီယမ်အစိုးရက နိုင်ငံခြားကုန်သွယ်မှုဘုတ်အဖွဲ့ (BFTB) ၏ ဂုဏ်ထူးဆောင်ဥက္ကဋ္ဌအဖြစ် ခန့်အပ်ခဲ့သည်။ ၁၉၆၂ ခုနှစ်ကစပြီး BFTB ၏ ဂုဏ်ထူးဆောင်ဥက္ကဋ္ဌဖြစ်ခဲ့သော ဖခမည်းတော်၏ နေရာရာထူးကို ဆက်ပြီး တာဝန်ထမ်းဆောင်ခဲ့သည်။ ၂၀၀၃ ခုနှစ် မေလ ၃ ရက်နေ့တွင် BFTB ကို အစားထိုး၍ နိုင်ငံခြားကုန်သွယ်မှု အေဂျင်စီဘုတ်အဖွဲ့၏ ဂုဏ်ထူးဆောင်ဥက္ကဋ္ဌအဖြစ် ခန့်အပ်ခြင်းခံရသည်။<ref>{{Cite web|url=http://www.monarchie.be/royal-family/prince-philippe|title=The Belgian Monarchy|access-date=၂၂ ဇူလိုင် ၂၀၁၆}}</ref> ဤရာထူးတာဝန်ထန်းဆောင်ခြင်းအရ ဖီးလစ်ပ် သည် စီးပွားရေးမစ်ရှင် အခု ၆၀ ကျော် ဦးဆောင်ခဲ့သည်။<ref>Agence pour le Commerce extérieur, [http://www.abh-ace.be/fr/missions_economiques/missions_anterieures/ Missions antérieures] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20150210100800/http://www.abh-ace.be/fr/missions_economiques/missions_anterieures/|date=၁၀ ဖေဖဝါရီ ၂၀၁၅}}</ref><ref>{{Cite web|url=http://www.monarchie.be/fr/actuel/archives/all/Economical+mission+-+BFTB/all/all|title=Official Royal Website Archives|access-date=၂၂ ဇူလိုင် ၂၀၁၃|archive-url=https://web.archive.org/web/20130718123251/http://www.monarchie.be/fr/actuel/archives/all/Economical+mission+-+BFTB/all/all|archive-date=၁၈ ဇူလိုင် ၂၀၁၃}}</ref> သတ္တမမြောက် ဘယ်လ်ဂျီယမ်ဘုရင်အဖြစ် ခန့်အပ်ခံရပြီးနောက် ၎င်းတာဝန်များသည် ညီမတော် အာစတရဒ် မင်းသမီး တာဝန်ဆက်မံယူခဲ့သည်။ == နန်းစံခြင်း == [[ဖိုင်:Serment_de_Philippe_de_Belgique.jpg|thumb|234x234px| ၂၀၁၃ ဇူလိုင် ၁၃ ရက် ဖီးလစ်ပ်ဘုရင် နိုင်ငံတော်နန်းတော်၌ ကျမ်းသစ္စာကျိန်ဆိုပွဲ အခမ်းအနားကျင်းပနေစဉ်]] ဒုတိယမြောက် အဲလ်ဘတ်ဘုရင်သည် ၂၀၁၃ ခုနှစ် ဇူလိုင်လ ၃ ရက်နေ့တွင် ၂၂ ရက်နေ့မှာ ထီးနန်းစွန့်မည်ဟု ကြေညာခဲ့သည်။<ref>{{Cite news|last=Price|first=Matthew|title=Belgium's King Albert II announces abdication|url=https://www.bbc.co.uk/news/world-europe-23167525|date=၃ ဇူခိုင် ၂၀၁၃}}</ref> ၂၂ ရက်နေ့ အဲလ်ဘတ်ဘုရင် နန်းစွန့်ပြီး ၁ နာရီအကြာတွင် ဖီးလစ်ပ် မင်းသားသည် ဘယ်လ်ဂျီယမ်ဘုရင်အဖြစ် ကျမ်းသစ္စာကျိန်ဆိုခဲ့သည်။<ref>{{Cite news|title=Belgium's King Albert II gives up throne to son|url=http://www.cnn.com/2013/07/21/world/europe/belgium-new-king/index.html?hpt=hp_t2|date=၂၁ ဇူလိုင် ၂၀၁၃}}</ref> ဖီးလစ်ပ်၏ အကြီးဆုံးသမီးတော် [[ဘရာဘန့်မြို့စားကတော် အယ်လီဇဘက် မင်းသမီး|အယ်လီဇဘက် မင်းသမီး]]သည် အမွေဆက်ခံသူ ဖြစ်လာပြီး ဘယ်လ်ဂျီယမ်နိုင်ငံ၏ ပထမဆုံးသော [[ဘုရင်မ]] ဖြစ်လာရန် မျှော်လင့်သည်။ ဖီးလစ်ပ် သည် [[၂၀၁၄ ခုနှစ် ဘယ်လ်ဂျီယမ် ဖက်ဒရယ်ရွေးကောက်ပွဲ]] အပြီးတွင် ညွန့်ပေါင်းအစိုးရဖွဲ့ရန် ပါဝင်လုပ်ဆောင်ခဲ့သည်။ဘုရင်နှင့် နိုင်ငံရေးတွေ့ဆုံပွဲများကို လေကန် နန်းတော် မှ ဘာရပ်ဆဲလ် တော်ဝင်နန်းတော် သို့ ပြောင်းရွှေ့ခဲ့သည်။ ၂၀၁၉ ခုနှစ် မေလတွင် ဖီးလစ်ပ် သည် ဖလီမစ်ရှ်ရည်မှန်းချက်ပါတီ ({{lang-nl|Vlaams Belang}}) သမ္မတ Tom Van Grieken နှင့် တွေ့ဆုံခဲ့ပြီး တော်ဝင်တွေဆုံခွင့်ကို ပထမဆုံးအကြိမ် လက်ခံတွေ့ဆုံခဲ့သည်။<ref>{{Cite news|url=https://thepublicsradio.org/article/belgian-far-right-leader-in-landmark-audience-with-the-king|title=Belgian far-right leader in landmark audience with the king|date=၂၉ မေ ၂၀၁၉|publisher=The Public's Radio}}</ref><ref name="politico">{{Cite news|title=Of race and royalty: How the king surprised Belgium|date=၆ ဇူလိုင် ၂၀၂၀|publisher=Politico|url=https://www.politico.eu/article/of-race-and-royalty-how-the-king-philippe-surprised-belgium-leopold-statue-black-lives-matter-flanders-wallonia/}}</ref> ၂၀၂၀ ခုနှစ်တွင် ဖီးလစ်ပ် သည် ၎င်း၏ အဘီးတော် ဒုတိယမြောက် လီယိုပိုဒ်ဘုရင် [[ကွန်ဂိုလွတ်လပ်ပြည်နယ်]] အုပ်ချုပ်မှုအောက်တွင် ကျူးလွန်ခဲ့သော "အကြမ်းဖက်မှုနှင့် ရက်စက်မှု" အတွက် နောင်တရရှိကြောင်း ကြေညာခဲ့သည်။ <ref name="politico"/> ၂၀၂၄ ခုနှစ် စက်တင်ဘာလတွင် ဖီးလစ်ပ်ဘုရင် နှင့် ဘယ်လ်ဂျီယမ်ဝန်ကြီးချုပ် [[အလက်ဇန်းဒါး ဒီ ခရူး]] နှင့်အတူ [[ပုပ်ရဟန်းမင်းကြီး ဖရန်စစ်]] ဘယ်လ်ဂျီယမ်သို့လာရောက်ခြင်း ကြိဆိုမိန့်ခွန်းမှာ ဘယ်လ်ဂျီယမ်တွင် ရိုမန်ကက်သလစ်အသင်းတော် လိင်ပိုင်းဆိုင်ရာ စော်ကားမှုများအကြောင် အများပြည်သူအရှေ့မှာ အပြစ်တင်ဝေဖန်ခဲ့သည်<ref>{{Cite web|url=https://apnews.com/article/belgium-pope-abuse-cc729630469787d87e35d537d54e47e8|title=Belgian PM and king blast Pope Francis for church's sex abuse cover-up legacy in blistering welcome|date=၂၆ စက်တင်ဘာ ၂၀၂၄}}</ref> == ဂုဏ်ထူးနဲ့ တံဆိပ်အမှတ်အသား == [[ဖိုင်:Royal_Standard_of_King_Philippe_of_Belgium.svg|thumb| ဖီးလစ်ပ် ဘယ်လ်ဂျီယမ်ဘုရင်၏ ကိုယ်ရေးအောင်လံ]] === အမျိုးသားဂုဏ် === * [[ဖိုင်:BEL_-_Order_of_Leopold_-_Grand_Cordon_bar.svg|55x55px]] Order of Leopold ၏ မဟာ အရှင်သခင် (၂၁ ဇူလိုင် ၂၀၁၃) * [[ဖိုင်:BEL_Order_of_the_African_Star_-_Grand_Cross_BAR.png|55x55px]] Order of the African Star ၏ မဟာ အရှင်သခင် (၂၁ ဇူလိုင် ၂၀၁၃) * [[ဖိုင်:BEL_Royal_Order_of_the_Lion_-_Grand_Cross_BAR.png|55x55px]] Royal Order of the Lion ၏ မဟာ အရှင်သခင် (၂၁ ဇူလိုင် ၂၀၁၃) * [[ဖိုင်:BEL_Kroonorde_Grootkruis_BAR.svg|55x55px]] Order of the Crown ၏ မဟာ အရှင်သခင် (၂၁ ဇူလိုင် ၂၀၁၃) * [[ဖိုင်:BEL_Order_of_Leopold_II_-_Grand_Cross_BAR.svg|55x55px]] Order of Leopold II ၏ မဟာ အရှင်သခင် (၂၁ ဇူလိုင် ၂၀၁၃) === နိုင်ငံရပ်ခြား ဂုဏ်ထူးဆောင် === * {{အလံ|Argentina}}: Grand Cross of the Order of the Liberator General San Martín (6 May 1994)<ref name="SenateBio">{{Cite web|url=http://www.senate.be/doc/books/Senat_Complet_2009.pdf|title=Biographies of Members of the Belgian Senate|publisher=Belgian Senate|access-date=20 November 2018|archive-url=https://web.archive.org/web/20240628053513/http://www.senate.be/doc/books/Senat_Complet_2009.pdf|archive-date=28 June 2024}}</ref> * {{အလံ|Austria}}: Grand Star of the Decoration of Honour for Services to the Republic of Austria (21 March 2022) * {{အလံ|Bolivia}}: Grand Cross of the Order of the Condor of the Andes (9 September 1996)<ref name="SenateBio" /> * {{အလံ|Czech Republic}}: I Class with collar of the Order of the White Lion (5 May 2025)<ref>{{Cite web|url=https://www.seznamzpravy.cz/clanek/domaci-zivot-v-cesku-pavel-prijal-na-hrade-belgickeho-krale-phillipa-udeli-mu-vyznamenani-275820|title=Pavel přijal na Hradě belgického krále Filipa, udělil mu Řád bílého lva|access-date=6 May 2025}}</ref> * {{အလံ|Denmark}}: Knight of the Order of the Elephant (28 May 2002)<ref name="SenateBio" /><ref>{{Cite web|url=https://www.kongehuset.dk/monarkiet-i-danmark/ordener-og-medaljer/modtagere-af-danske-dekorationer/#|title=Modtagere af danske dekorationer|access-date=5 May 2019|language=da|archive-url=https://web.archive.org/web/20240628060539/https://www.kongehuset.dk/monarkiet-i-danmark/ordener-og-medaljer/modtagere-af-danske-dekorationer/|archive-date=28 June 2024}}</ref> * {{အလံ|Finland}}: Grand Cross of the Order of the White Rose of Finland (30 March 2004)<ref name="SenateBio" /> * {{အလံ|France}}: Grand Cross of the National Order of the Legion of Honour (6 February 2014) * {{အလံ|Germany}}: Grand Cross Special Class of the Order of Merit of the Federal Republic of Germany (6 March 2016) * {{အလံ|Greece}}: ** Grand Cross of the Order of the Redeemer (2 May 2022)<ref>{{Cite web|url=https://www.presidency.gr/synantisi-me-ton-vasilia-kai-tin-vasilissa-ton-velgon//|title=Συνάντηση με τον Βασιλιά και την Βασίλισσα των Βέλγων – Προεδρία της Ελληνικής Δημοκρατίας|access-date=28 June 2024|archive-url=https://web.archive.org/web/20240628054815/https://www.presidency.gr/synantisi-me-ton-vasilia-kai-tin-vasilissa-ton-velgon//|archive-date=28 June 2024}}</ref> ** Grand Cross of the Order of Honour (1 February 2005)<ref name="SenateBio" /> * {{အလံ|Vatican City}}: Knight of the Collar of the Order of the Holy Sepulchre (17 November 2015)<ref>{{Cite web|url=https://ordredusaintsepulcre.be/Le-Roi-et-la-Reine-sont-devenus-chevaliers-de-collier/|title=Le Roi et la Reine sont devenus chevaliers de collier|access-date=27 February 2022|archive-date=27 February 2022|archive-url=https://web.archive.org/web/20220227110658/https://ordredusaintsepulcre.be/Le-Roi-et-la-Reine-sont-devenus-chevaliers-de-collier}}</ref> * {{အလံ|Hungary}}: Grand Cross of the Order of Merit of the Republic of Hungary (18 April 2008)<ref name="SenateBio" /> * {{အလံ|Italy}}: Knight Grand Cross with Collar of the Order of Merit of the Italian Republic (25 October 2021)<ref>{{Cite web|url=https://www.quirinale.it/onorificenze/insigniti/370369|title=Re dei Belgi S.M. Filippo|access-date=28 June 2024|archive-url=https://web.archive.org/web/20240628055408/https://www.quirinale.it/onorificenze/insigniti/370369|archive-date=28 June 2024}}</ref><ref>{{Cite web|url=https://twitter.com/InigoNYC/status/1466017560445571079|title=President Mattarella receives the King of the Belgians|publisher=Inigo Lambertini (Ambassador of Italy to the UK)|access-date=1 December 2021|language=en|archive-url=https://web.archive.org/web/20240628055714/https://twitter.com/InigoNYC/status/1466017560445571079|archive-date=28 June 2024}}</ref> * {{အလံ|Japan}}: Collar and Grand Cordon of the Supreme Order of the Chrysanthemum (9 October 2016) * {{အလံ|Jordan}}: Collar of the Order of al-Hussein bin Ali (18 May 2016) * {{အလံ|Lithuania}}: Grand Cross with Golden Chain of the Order of Vytautas the Great (24 October 2022)<ref>{{Cite web|url=https://www.baltictimes.com/lithuanian_president_confers_state_awards_to_king_and_queen_of_belgium_ahead_of_visit/|title=Lithuanian president confers state awards to King and Queen of Belgium ahead of visit|date=21 November 2021|access-date=28 June 2024|archive-url=https://web.archive.org/web/20240628060002/https://www.baltictimes.com/lithuanian_president_confers_state_awards_to_king_and_queen_of_belgium_ahead_of_visit/|archive-date=28 June 2024}}</ref> * {{အလံ|Luxembourg}}: Knight of the Order of the Gold Lion of the House of Nassau (15 March 1999)<ref name="SenateBio" /> * {{အလံ|Netherlands}}: ** Knight Grand Cross of the Order of the Netherlands Lion (28 November 2016) ** Knight Grand Cross of the Order of Orange-Nassau (6 May 1993)<ref name="SenateBio" /> ** King Willem-Alexander Inauguration Medal (30 April 2013) * {{အလံ|Norway}}: Grand Cross of the Order of St. Olav (20 May 2003)<ref name="SenateBio" /> * {{အလံ|Oman}}: ** Collar of the Order of Al-Said (3 December 2024) ** Member Special Class of the Order of Oman (3 February 2022)<ref>{{Cite web|url=https://twitter.com/MonarchieBe/status/1489171392721563651/photo/1|title=Order of Oman for the King of the Belgians|publisher=Belgian Royal Palace|access-date=3 February 2022|language=en|archive-url=https://web.archive.org/web/20240628060245/https://x.com/MonarchieBe/status/1489171392721563651|archive-date=28 June 2024}}</ref> * {{အလံ|Poland}}: ** Knight of the Order of the White Eagle (13 October 2015) ** Grand Cross of the Order of Merit of the Republic of Poland (18 October 2004)<ref name="SenateBio" /> * {{အလံ|Portugal}}: ** Grand Collar of the Order of Prince Henry (22 October 2018) ** Grand Cross of the Military Order of Christ (18 October 2005)<ref name="SenateBio" /> ** Grand Cross of the Military Order of Aviz (18 September 1997) * {{အလံ|Spain}}: Knight Grand Cross of the [[Order of Isabella the Catholic]] (16 May 2000)<ref name="SenateBio" /> * {{အလံ|Sweden}}: ** Knight of the Royal Order of the Seraphim (7 May 2001)<ref name="SenateBio" /> ** Recipient of the 50th Birthday Badge Medal of King Carl XVI Gustaf (30 April 1996) ** Recipient of the 70th Birthday Badge Medal of King Carl XVI Gustaf (30 April 2016) * {{အလံ|Turkey}}: Member of the Order of the State of Republic of Turkey (4 October 2015) === တံဆိပ်အမှတ်အသား === [[File:Coat of Arms of the King of the Belgians.svg|thumb|150px|နန်းစံနေဘုရင့်တံဆိပ်အမှတ်အသား]] ၂၀၁၉ ခုနှစ်တွင် ဘုရင်မင်းမြတ်သည် မိမိ နှင့် တော်ဝင်မိသားစုတို့၏ တံဆပ်အမှတ်အသားတော်ကို တောင်ဝင်အမိန့်ဖြင့် ကြေငြာခဲ့သည်။ နန်းစံနေဘုရင့်တံဆိပ်အမှတ်အသားကို ဝတ်တင်မင်းဆက်တံဆိပ်အကွပ် ပါဝင်ရန် ပြုပြင်ပြီး သခြားတော်ဝင်မိသားစုတံဆပ်များကိုလဲ ဤသို့ ပြုပြင်ခဲ့သည်။<ref>{{Cite web|url=https://www.ejustice.just.fgov.be/doc/rech_f.htm|title=Le Moniteur belge.|website=www.ejustice.just.fgov.be|access-date=၂၃ ဇူလိုင် ၂၀၁၉}}</ref><ref>{{Cite web|url=http://www.ejustice.just.fgov.be/eli/arrete/2019/07/12/2019030777/moniteur|title=Royal Decree of July 12, 2019|date=၁၉ ဇူလိုင် ၂၀၁၉|website=Moniteur Belge}}</ref> ဖရိဒန်စတိုင် ရဲတိုက်သို့ ဘုရင်နှင့်မိဖုရား သွားရောက်လည်ပတ်ပြီးနောက် များမကြာမီတွင် ပထမကမ္ဘာ့စစ်ပွဲတုံးက ဖယ်ရှားခဲ့ထားသော [[ဆက် ကိုဘော့ နှင့် ဂိုသာ အိမ်တော်]] ၏ဒိုင်းပုံအမှတ်တံဆိပ်အား တော်ဝင်တံဆိပ်အမှတ်အသားထဲသို့ ပြန်လည်ထည့်သွင်းခဲ့သည်။<ref>{{Cite journal |author=Philippe, Koning der Belgen |date=၁၂ ဇူလိုင် ၂၀၁၉ |title=Koninklijk besluit houdende vaststelling van het wapen van het Koninklijk Huis en van zijn leden |url=http://www.ejustice.just.fgov.be/mopdf/2019/07/19_2.pdf |journal=Belgisch Staatsblad}}</ref> "နိုင်ငံတစ်နိုင်ငံလုံး နှင့် ဘယ်လ်ချီယမ်လူမျိုးအားလုံး၏ ဘုရင်မင်းမြတ်ဖြစ်ရန်" ရည်မှန်း၍ အမှတ်အသားထဲ ဘာသာစကား သုံးမျိုးပြန် ထည့်ခဲ့သည်<ref>{{Cite journal |date=၁ ဩဂုတ် ၂၀၁၉ |title=Belgian royal coat of arms gets a 'modern' update|url=https://www.brusselstimes.com/all-news/art-culture/62381/belgian-royal-coat-of-arms-gets-a-modern-update/|journal=Brussel Times}}</ref> == ကိုးကား == {{Reflist|30em}} [[ကဏ္ဍ:သက်ရှိထင်ရှားပုဂ္ဂိုလ်များ]] [[ကဏ္ဍ:၁၉၆၀ မွေးဖွားသူများ]] [[ကဏ္ဍ:ဂျာမန်ဘာသာစကား ပါဝင်သော ဆောင်းပါးများ]] [[ကဏ္ဍ:ဒတ်ချ်ဘာသာစကား ပါဝင်သော ဆောင်းပါးများ]] [[ကဏ္ဍ:ပြင်သစ်ဘာသာစကား ပါဝင်သော ဆောင်းပါးများ]] [[ကဏ္ဍ:ဘယ်လ်ဂျီယမ် လူမျိုးများ]] [[ကဏ္ဍ:ဘုရင်များ]] q0y8y5xjytsh1ech8vzqg73lpp4kufl 876712 876706 2025-06-06T21:22:32Z EmeraldRange 49897 /* နိုင်ငံရပ်ခြား ဂုဏ်ထူးဆောင် */ ကကြီး ခကွေး 876712 wikitext text/x-wiki {{Infobox royalty|name=ဖီလစ်ပ်|image=King Philippe of Belgium (January 2025).jpg|caption=၂၀၂၅ ခုနှစ် ဓာတ်ပုံ|succession=[[ဘယ်လ်ဂျီယမ် ဘုရင်မင်းမြတ်]]|reign=၂၁ ဇူလိုင် ၂၀၁၃ – ယခု|predecessor=[[ဒုတိယမြောက် အဲဘတ်ဘုရင်]]|suc-type=မချွတ်ဧကန် အမွေဆက်ခံရမည့်သူ|successor=[[ဘရာဘန့်မြို့စားကတော် အယ်လီဇဘက် မင်းသမီး]]|reg-type=ဝန်ကြီးချုပ်|regent=Elio Di Rupo<br />Charles Michel<br />Sophie Wilmès<br />[[အလက်ဇန်းဒါး ဒီ ခရူး]]<br />[[ဘာတ် ဒီ ဝီဗာ]]|spouse={{marriage|[[မာထီဒါ ဒုဒ္ခမ် ဒါကော]]|4 December 1999}}|issue-link=#Marriage|issue={{plainlist| * [[ဘရာဘန့်မြို့စားကတော် အယ်လီဇဘက် မင်းသမီး|အယ်လီဇဘက် မင်းသမီး]] * ဂေဘရီရယ် မင်းသား * အီမန်နျူရယ် မင်းသား * အယ်လီနော် မင်းသမီး }}|full name={{lang-fr|Philippe Léopold Louis Marie}}<br>{{lang-nl|Filip Leopold Louis Marie}}<ref name="SenateBio"/>|house=[[ဘယ်လ်ဂျီယမ် မင်းဆက်]]|father=[[ဒုတိယမြောက် အဲဘတ်ဘုရင်]]|mother=[[ပေါ်လာ မိဖုရားကြီး]]|birth_date={{Birth date and age|1960|4|15|df=yes}}|birth_place=ဘယ်လ်ဗဒီယာအိမ်ကြီး၊ [[ဘရပ်ဆဲလ်မြို့]]၊ ဘယ်လ်ဂျီယမ်နိုင်ငံ|religion=[[ကက်သလစ် အသင်းတော်|ကက်သလစ်]]|signature=Philippe of Belgium signature.svg}}  '''ဖီးလစ်ပ် ('''{{langx|fr|Philippe Léopold Louis Marie}} ၊ {{langx|nl|Filip Leopold Lodewijk Maria}}၊ ၁၅ ဧပြီ ၁၉၆၀ ခုနှစ်မွေး) သည် [[ဘယ်လ်ဂျီယမ် ဘုရင်မင်းမြတ်]] ဖြစ်သည်။ သူသည် [[ဒုတိယမြောက် အဲဘတ်ဘုရင်]] နှင့် [[ပေါ်လာ မိဖုရားကြီး]] ၏အကြီးဆုံးသားတော်ဖြစ်သည်။ ကျန်းမာရေးကြောင့် ၂၀၁၃ ခုနှစ် ဇူလိုင်လ ၂၁ ရက်နေ့တွင် ဖခမည်းတော်ဖြစ်သူ နန်းစွန့်ပြီးနောက် ဖီလစ်ပ်သည် နန်းဆက်တက်ခံခဲ့သည်။ [[မာထီဒါ ဒုဒ္ခမ် ဒါကေ]] ၁၉၉၉ ခုနှစ်တွင် လက်ထပ်ခဲ့ပြီး ကလေးတော် ၄ ဦးရှိသည်။ သူတို့၏ အကြီးဆုံးသအိးတော် [[ဘရာဘန့်မြို့စားကတော် အယ်လီဇဘက် မင်းသမီး|အယ်လီဇဘက် မင်းသမီး]]သည် ထီးနန်းဆက်ခံသူ ပထမဆုံးဖြစ်ပါတယ်။ == အစောပိုင်း ဘာဝ == ဖီးလစ်ပ် ကို [[ဘရပ်ဆဲလ်မြို့]] မြောက်ပိုင်း လေကန်ရပ်ကွက် ရှိ ဘယ်လ်ဗဒီယာအိမ်ကြီးတွင် ၁၉၆၀ ခုနှစ် ဧပြီလ ၁၅ ရက် မှာ မွေးဖွားခဲ့သည်။ သူဖခမည်းတော် အဲဘတ် လီရဂျ်မင်းသာ (နောက်ပိုင်း [[ဒုတိယမြောက် အဲဘတ်ဘုရင်]]) သည် [[တတိယမြောက် လီယိုပိုဒ်ဘုရင်]] ၏ဒုတိယသားတော်ဖြစ်ပြီး [[ဘောလ်ဒ်ဝင်ဘုရင်|ဘောလ်ဒ်ဝင်မင်းသာ]] ၏ညီတော်ဖြစ်ခဲ့သည်။ ဖီးလစ်ပ်၏မိခင်တော် ပေါ်လာ ရူဖို ဒီ ခလားဘရီးယားသည် အီတလီမင်းမျိုးစိုးနွယ်ဝင် ဂွားဒီယား လောမ်ဘာဒါမြို့စား အဋ္ဌမမြောက် ဖူလ်ကို (Fulco VIII) ၏ သမီးဖြစ်သည်။ မွေးပြီး တစ်လအကြာမှာ မေ ၁၇ ရက်နေ့မှာ ရေနှစ်မင်္ဂလာပြုခဲပြီး<ref>{{Cite web|language=fr|author=J.M.|title=Le baptême en l'église royale...|url=http://www.dhnet.be/archive/le-bapteme-en-l-eglise-royale-51b86e81e4b0de6db9a5324a|date=8 May 2001|access-date=11 December 2015}}</ref> အဘေးဖြစ်သူ [[ဖလန်းဒါးမြို့စား ဖီးလစ်ပ်မင်းသား]] ကို ဂုဏ်ပြုရန် ဖီလစ်ပ် နာမည် အမည်ပေးခဲ့သည်။ သူ့ အဘိုးဖြစ်သော [[တတိယမြောက် လီယိုပိုဒ်ဘုရင်]] နှင့် မိခင်ဘက်အဘွား ဒေါ်နာ လူဝီစာ မင်းသမီး ခေါင်းကိုင်မိဘများ ဖြစ်ခဲ့သည်။<ref>{{Cite web|language=fr|title=Prince Philippe : la ligne du temps d'une vie passée devant les caméras|url=http://www.rtbf.be/info/belgique/detail_qui-est-philippe-le-futur-roi-des-belges?id=8032718|access-date=11 December 2015}}</ref> အဲဘတ် နှင့် ပေါ်လာတို့၏ အိမ်ထောင်ရေး မပျော်မရွှင်ဖြစ်ခဲ့ပြီး ဖီလစ်ပ် ၏ဘာဝနှင့် များသောအားဖြင့် စိတ်မပါခဲ့ကြသည်။ ကလေးလျစ်လျူရှုမှု အရမ်းပြင်းထန်လို့ ကလေးစိတ်ပညာရှင် Peter Adriaenssens သည် "လူမှုရေးလုပ်သားများ ဝင်ရောက်စွက်ဖက်ရန် ကျိုးကြောင်းပြချက်ရှိသည်" ဟု ဖော်ပြခဲ့သည်။ <ref name="moens20220721">{{Cite magazine|date=၂၁ ဇူလိုင် ၂၀၂၂|title=Belgian king prepares to hand his daughter the curse of the crown|url=https://www.politico.eu/article/belgian-king-prepare-hand-daughter-curse-crown/|archivedate=၂၀ ဇူလိုင် ၂၀၂၀}}</ref> ဖီးလစ်ပ်သည် မွေးချင်းမကွဲညီမ ဒယ်လ်ဖင်း မင်းသမီး (၁၉၆၈ မွေး) ရှိသည်။ == ပညာရေး == ငယ်စဉ်ကပင် အနာဂတ်ဘုရင်မင်းမြတ်ဖြစ်ရန် ပြင်ဆင်ရန် သူနှစ်သက်ခဲ့သော ပြင်ဘာစာစကားသုံးသည့်ကျောင်းမှ ဖလန်းဒါးပြည်ရှိ အထက်တန်းကျောင်းသို့ ပြောင်းရွှေ့ခဲ့ရပြီး မိတ်ဆွေဖွဲ့ရန် ခက်ခဲခဲ့သည်။ ၂၀၁၉ ခုနှစ် မှာ ဖီလစ်ပ် သည် ဆယ်ကျော်သက်ကျောင်းထွက်သူများအား "ငယ်ငယ်တုန်းက ကျောင်းမှာ ပြဿနာအများကြီးရှိခဲ့တယ်။ ကျွန်တော် ဆိုးဆိုးရွားရွား ဆက်ဆံခံရတယ်ပြီး ငါ့အတွက် မလွယ်ဘူး" ဟု ပြောပြခဲ့သည်။"<ref>{{Cite magazine|last=Moens|first=Barbara|date=၂၁ ဇူလိုင် ၂၀၂၂|title=Belgian king prepares to hand his daughter the curse of the crown|url=https://www.politico.eu/article/belgian-king-prepare-hand-daughter-curse-crown/|magazine=Politico|language=en-US|access-date=၂၀ ဇူလိုင် ၂၀၂၂}}</ref> ၁၉၇၈ မှ ၁၉၈၁ ခုနှစ်အထိ ဖီလစ်ပ်သည် ဘယ်လ်ဂျီယမ် တော်ဝင်စစ်တက္ကသိုလ် မှာ ၁၁၈ မြောက် "Promotion Toutes Armes" (ရာထူးတိုးမြှင့်ခြင်း အားလုံး လက်နက်) အရ ပညာသင်ကြားခဲ့သည်။ ၁၉၈၀ ခုနှစ် စက်တင်ဘာလ ၂၆ ရက်နေ့တွင် ဒုတိယဗိုလ်အဆင့် ခန့်အပ်ခံရပြီး ဗိုလ်အဖြစ် ကျမ်းကျိန်ခဲ့သည်။ <ref name="Official">{{Cite web|url=http://monarchie.be/royal-family/king-philippe|title=The Belgian Monarchy|access-date=၂၂ ဇူလိုင် ၂၀၁၆}}</ref> ဖီလစ်ပ် သည် [[အောက်စ်ဖိုဒ် တက္ကသိုလ်]] ထရင်နီတီကောလိပ် တွင် ပညာဆက်လက်သင်ယူခဲ့ပြီး ကယ်လီဖိုးနီးယားပြည်နယ် [[စတန်းဖို့ဒ် တက္ကသိုလ်]] ဘွဲ့လွန်ကျောင်းတက်ခဲ့ပြီး ၁၉၈၅ ခုနှစ်တွင် [[နိုင်ငံရေးသိပ္ပံ]] မဟာဘွဲ့ရယူခဲ့သည်။<ref name="Official"/> သူသည် တိုက်လေယာဉ်မှူး အတောင်ပံဘွဲ့၊ လေထီးခုန်သမားနှင့် ကွန်မန်ဒိုအဖြစ် လက်မှတ်များကို ရရှိခဲ့သည်။ ၁၉၈၉ ခုနှစ်တွင် တော်ဝင်မဟာကာကွယ်ရေးတက္ကသိုလ် မှာ အထူးအစည်းအဝေးများ ထက်မံ တက်ရောက်ခဲ့သည်။ ထိုနှစ်တွင် ဗိုလ်မှူးကြီး ရာထူးတိုးခဲ့ခံသည်။ ၁၉၉၃ ခုနှစ်တွင် စပိန်တွင် [[ဘောလ်ဒ်ဝငဘုရင်|ဘောလ်ဒ်ဝင်ဘုရင်]] ကွယ်လွန်ခဲ့ပြီး ဖခမည်းတော် သည် [[ဒုတိယမြောက် အဲလ်ဘတ်ဘုရင်]]အသစ်ဖြစ်လာပြီး ဖီးလစ်လ်သည် မချွတ်ဧကန် [[အမွေဆက်ခံသူ]] အသစ်ဖြစ်လာပြီး ဘရာဘန့်မြို့စား ရာထူးအသစ် ခံယူခဲ့သည်။ ၂၀၀၁ ခုနှစ် မတ်လ ၂၅ ရက်နေ့ တွင် ဖီလစ်ပ် ကို လေတပ်အပိုင်း ကုန်းတပ်အပိုင်း နှင့် ရေတပ်အပိုင်းများတွင် [[ဗိုလ်ချုပ်]] အဆင့် ခန့်အပ်ခြင်းခံရသည်။ <ref name="Official"/> == အိမ်ထောင်ရေး == [[ဖိုင်:Belgian_King_Philippe_and_Queen_Mathilde.JPG|right|thumb|250x250px| ဖီးလစ်ပ်ဘုရင်နှင့် [[မာထီဒါ ဒုဒ္ခမ် ဒါကော|မထီဒါ မိဖုရား]] ဘယ်လ်ဂျီယမ်ဘုရင်သစ်အဖြစ် ကျမ်းသစ္စာကျိန်ဆိုပြီးနောက် ဘရပ်ဆဲလ်မြို့ရှိ လူအုပ်ကို လက်ဝှေ့ယမ်းခြင်း]] ဖီးလစ်ပ် သည် ဘယ်လ်ဂျီယမ် မြင့်မြတ်မိသားစု နှင့် ဝါလူးန်မြို့စားသမီး [[မာထီဒါ ဒုဒ္ခမ် ဒါကော]] ၁၉၉၉ ခုနှစ် ဒီဇင်ဘာလ ၄ ရက်နေ့တွင် ဘရပ်ဆဲလ်မြို့တော်ခန်းမ၌ တရာဝင်မင်္ဂလာဆောင်ပွဲ ကျင်းပခဲ့ပြီး [[ဘရပ်ဆဲလ်မြို့]] စိန့်မီရှယ်နှင့်စိန့်ဂူဒူလ် ဘုရားကျောင်းတော်ကြီး၌ ဘာသာရေးအရမင်္ဂလာအခမ်းအနား နှစ်ခုကျင်းပပြီး အိမ်ထောင်ယူခဲ့သည်။ ဤစုံတွဲသည် ဘရပ်ဆဲလ်မြို့ အန်ဒါလက်ချ်ရပ်ကွက် ဧရပ်စ်မတ်စ်ဆေးရုံးမှာ ကလေးတော် ၄ ပါးမွေးဖွားခဲ့သည်။ ဤကလေးတော်များမှာ * [[ဘရာဘန့်မြို့စားကတော် အယ်လီဇဘက် မင်းသမီး|အယ်လီဇဘက် မင်းသမီး]] (၂၅ အောက်တိုဘာ ၂၀၀၁ ဖွား) * ဂေဘရီရယ် မင်းသား (၂၀ သြဂုတ် ၂၀၀၃ မွေးဖွား) * အီမန်နျူရယ် မင်းသား (၄ အောက်တိုဘာ ၂၀၀၅ မွေးဖွား) * အယ်လီနော် မင်းသမီး (၁၆ ဧပြီ ၂၀၀၈ ဖွား) == နိုင်ငံခြားကုန်သွယ်မှု == ၁၉၉၃ ခုနှစ် ဩဂုတ်လ ၆ ရက်နေ့တွင် ဖီးလစ်ပ်ကို ဘယ်လ်ဂျီယမ်အစိုးရက နိုင်ငံခြားကုန်သွယ်မှုဘုတ်အဖွဲ့ (BFTB) ၏ ဂုဏ်ထူးဆောင်ဥက္ကဋ္ဌအဖြစ် ခန့်အပ်ခဲ့သည်။ ၁၉၆၂ ခုနှစ်ကစပြီး BFTB ၏ ဂုဏ်ထူးဆောင်ဥက္ကဋ္ဌဖြစ်ခဲ့သော ဖခမည်းတော်၏ နေရာရာထူးကို ဆက်ပြီး တာဝန်ထမ်းဆောင်ခဲ့သည်။ ၂၀၀၃ ခုနှစ် မေလ ၃ ရက်နေ့တွင် BFTB ကို အစားထိုး၍ နိုင်ငံခြားကုန်သွယ်မှု အေဂျင်စီဘုတ်အဖွဲ့၏ ဂုဏ်ထူးဆောင်ဥက္ကဋ္ဌအဖြစ် ခန့်အပ်ခြင်းခံရသည်။<ref>{{Cite web|url=http://www.monarchie.be/royal-family/prince-philippe|title=The Belgian Monarchy|access-date=၂၂ ဇူလိုင် ၂၀၁၆}}</ref> ဤရာထူးတာဝန်ထန်းဆောင်ခြင်းအရ ဖီးလစ်ပ် သည် စီးပွားရေးမစ်ရှင် အခု ၆၀ ကျော် ဦးဆောင်ခဲ့သည်။<ref>Agence pour le Commerce extérieur, [http://www.abh-ace.be/fr/missions_economiques/missions_anterieures/ Missions antérieures] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20150210100800/http://www.abh-ace.be/fr/missions_economiques/missions_anterieures/|date=၁၀ ဖေဖဝါရီ ၂၀၁၅}}</ref><ref>{{Cite web|url=http://www.monarchie.be/fr/actuel/archives/all/Economical+mission+-+BFTB/all/all|title=Official Royal Website Archives|access-date=၂၂ ဇူလိုင် ၂၀၁၃|archive-url=https://web.archive.org/web/20130718123251/http://www.monarchie.be/fr/actuel/archives/all/Economical+mission+-+BFTB/all/all|archive-date=၁၈ ဇူလိုင် ၂၀၁၃}}</ref> သတ္တမမြောက် ဘယ်လ်ဂျီယမ်ဘုရင်အဖြစ် ခန့်အပ်ခံရပြီးနောက် ၎င်းတာဝန်များသည် ညီမတော် အာစတရဒ် မင်းသမီး တာဝန်ဆက်မံယူခဲ့သည်။ == နန်းစံခြင်း == [[ဖိုင်:Serment_de_Philippe_de_Belgique.jpg|thumb|234x234px| ၂၀၁၃ ဇူလိုင် ၁၃ ရက် ဖီးလစ်ပ်ဘုရင် နိုင်ငံတော်နန်းတော်၌ ကျမ်းသစ္စာကျိန်ဆိုပွဲ အခမ်းအနားကျင်းပနေစဉ်]] ဒုတိယမြောက် အဲလ်ဘတ်ဘုရင်သည် ၂၀၁၃ ခုနှစ် ဇူလိုင်လ ၃ ရက်နေ့တွင် ၂၂ ရက်နေ့မှာ ထီးနန်းစွန့်မည်ဟု ကြေညာခဲ့သည်။<ref>{{Cite news|last=Price|first=Matthew|title=Belgium's King Albert II announces abdication|url=https://www.bbc.co.uk/news/world-europe-23167525|date=၃ ဇူခိုင် ၂၀၁၃}}</ref> ၂၂ ရက်နေ့ အဲလ်ဘတ်ဘုရင် နန်းစွန့်ပြီး ၁ နာရီအကြာတွင် ဖီးလစ်ပ် မင်းသားသည် ဘယ်လ်ဂျီယမ်ဘုရင်အဖြစ် ကျမ်းသစ္စာကျိန်ဆိုခဲ့သည်။<ref>{{Cite news|title=Belgium's King Albert II gives up throne to son|url=http://www.cnn.com/2013/07/21/world/europe/belgium-new-king/index.html?hpt=hp_t2|date=၂၁ ဇူလိုင် ၂၀၁၃}}</ref> ဖီးလစ်ပ်၏ အကြီးဆုံးသမီးတော် [[ဘရာဘန့်မြို့စားကတော် အယ်လီဇဘက် မင်းသမီး|အယ်လီဇဘက် မင်းသမီး]]သည် အမွေဆက်ခံသူ ဖြစ်လာပြီး ဘယ်လ်ဂျီယမ်နိုင်ငံ၏ ပထမဆုံးသော [[ဘုရင်မ]] ဖြစ်လာရန် မျှော်လင့်သည်။ ဖီးလစ်ပ် သည် [[၂၀၁၄ ခုနှစ် ဘယ်လ်ဂျီယမ် ဖက်ဒရယ်ရွေးကောက်ပွဲ]] အပြီးတွင် ညွန့်ပေါင်းအစိုးရဖွဲ့ရန် ပါဝင်လုပ်ဆောင်ခဲ့သည်။ဘုရင်နှင့် နိုင်ငံရေးတွေ့ဆုံပွဲများကို လေကန် နန်းတော် မှ ဘာရပ်ဆဲလ် တော်ဝင်နန်းတော် သို့ ပြောင်းရွှေ့ခဲ့သည်။ ၂၀၁၉ ခုနှစ် မေလတွင် ဖီးလစ်ပ် သည် ဖလီမစ်ရှ်ရည်မှန်းချက်ပါတီ ({{lang-nl|Vlaams Belang}}) သမ္မတ Tom Van Grieken နှင့် တွေ့ဆုံခဲ့ပြီး တော်ဝင်တွေဆုံခွင့်ကို ပထမဆုံးအကြိမ် လက်ခံတွေ့ဆုံခဲ့သည်။<ref>{{Cite news|url=https://thepublicsradio.org/article/belgian-far-right-leader-in-landmark-audience-with-the-king|title=Belgian far-right leader in landmark audience with the king|date=၂၉ မေ ၂၀၁၉|publisher=The Public's Radio}}</ref><ref name="politico">{{Cite news|title=Of race and royalty: How the king surprised Belgium|date=၆ ဇူလိုင် ၂၀၂၀|publisher=Politico|url=https://www.politico.eu/article/of-race-and-royalty-how-the-king-philippe-surprised-belgium-leopold-statue-black-lives-matter-flanders-wallonia/}}</ref> ၂၀၂၀ ခုနှစ်တွင် ဖီးလစ်ပ် သည် ၎င်း၏ အဘီးတော် ဒုတိယမြောက် လီယိုပိုဒ်ဘုရင် [[ကွန်ဂိုလွတ်လပ်ပြည်နယ်]] အုပ်ချုပ်မှုအောက်တွင် ကျူးလွန်ခဲ့သော "အကြမ်းဖက်မှုနှင့် ရက်စက်မှု" အတွက် နောင်တရရှိကြောင်း ကြေညာခဲ့သည်။ <ref name="politico"/> ၂၀၂၄ ခုနှစ် စက်တင်ဘာလတွင် ဖီးလစ်ပ်ဘုရင် နှင့် ဘယ်လ်ဂျီယမ်ဝန်ကြီးချုပ် [[အလက်ဇန်းဒါး ဒီ ခရူး]] နှင့်အတူ [[ပုပ်ရဟန်းမင်းကြီး ဖရန်စစ်]] ဘယ်လ်ဂျီယမ်သို့လာရောက်ခြင်း ကြိဆိုမိန့်ခွန်းမှာ ဘယ်လ်ဂျီယမ်တွင် ရိုမန်ကက်သလစ်အသင်းတော် လိင်ပိုင်းဆိုင်ရာ စော်ကားမှုများအကြောင် အများပြည်သူအရှေ့မှာ အပြစ်တင်ဝေဖန်ခဲ့သည်<ref>{{Cite web|url=https://apnews.com/article/belgium-pope-abuse-cc729630469787d87e35d537d54e47e8|title=Belgian PM and king blast Pope Francis for church's sex abuse cover-up legacy in blistering welcome|date=၂၆ စက်တင်ဘာ ၂၀၂၄}}</ref> == ဂုဏ်ထူးနဲ့ တံဆိပ်အမှတ်အသား == [[ဖိုင်:Royal_Standard_of_King_Philippe_of_Belgium.svg|thumb| ဖီးလစ်ပ် ဘယ်လ်ဂျီယမ်ဘုရင်၏ ကိုယ်ရေးအောင်လံ]] === အမျိုးသားဂုဏ် === * [[ဖိုင်:BEL_-_Order_of_Leopold_-_Grand_Cordon_bar.svg|55x55px]] Order of Leopold ၏ မဟာ အရှင်သခင် (၂၁ ဇူလိုင် ၂၀၁၃) * [[ဖိုင်:BEL_Order_of_the_African_Star_-_Grand_Cross_BAR.png|55x55px]] Order of the African Star ၏ မဟာ အရှင်သခင် (၂၁ ဇူလိုင် ၂၀၁၃) * [[ဖိုင်:BEL_Royal_Order_of_the_Lion_-_Grand_Cross_BAR.png|55x55px]] Royal Order of the Lion ၏ မဟာ အရှင်သခင် (၂၁ ဇူလိုင် ၂၀၁၃) * [[ဖိုင်:BEL_Kroonorde_Grootkruis_BAR.svg|55x55px]] Order of the Crown ၏ မဟာ အရှင်သခင် (၂၁ ဇူလိုင် ၂၀၁၃) * [[ဖိုင်:BEL_Order_of_Leopold_II_-_Grand_Cross_BAR.svg|55x55px]] Order of Leopold II ၏ မဟာ အရှင်သခင် (၂၁ ဇူလိုင် ၂၀၁၃) === နိုင်ငံရပ်ခြား ဂုဏ်ထူးဆောင် === * {{အလံ|Czech Republic}}: I Class with collar of the Order of the White Lion (5 May 2025)<ref>{{Cite web|url=https://www.seznamzpravy.cz/clanek/domaci-zivot-v-cesku-pavel-prijal-na-hrade-belgickeho-krale-phillipa-udeli-mu-vyznamenani-275820|title=Pavel přijal na Hradě belgického krále Filipa, udělil mu Řád bílého lva|access-date=6 May 2025}}</ref> * {{အလံ|Greece}}: ** Grand Cross of the Order of the Redeemer (2 May 2022)<ref>{{Cite web|url=https://www.presidency.gr/synantisi-me-ton-vasilia-kai-tin-vasilissa-ton-velgon//|title=Συνάντηση με τον Βασιλιά και την Βασίλισσα των Βέλγων – Προεδρία της Ελληνικής Δημοκρατίας|access-date=28 June 2024|archive-url=https://web.archive.org/web/20240628054815/https://www.presidency.gr/synantisi-me-ton-vasilia-kai-tin-vasilissa-ton-velgon//|archive-date=28 June 2024}}</ref> ** Grand Cross of the Order of Honour (1 February 2005)<ref name="SenateBio" /> * {{အလံ|Japan}}: Collar and Grand Cordon of the Supreme Order of the Chrysanthemum (9 October 2016) * {{အလံ|Germany}}: Grand Cross Special Class of the Order of Merit of the Federal Republic of Germany (6 March 2016) * {{အလံ|Jordan}}: Collar of the Order of al-Hussein bin Ali (18 May 2016) * {{အလံ|Spain}}: Knight Grand Cross of the [[Order of Isabella the Catholic]] (16 May 2000)<ref name="SenateBio" /> * {{အလံ|Sweden}}: ** Knight of the Royal Order of the Seraphim (7 May 2001)<ref name="SenateBio" /> ** Recipient of the 50th Birthday Badge Medal of King Carl XVI Gustaf (30 April 1996) ** Recipient of the 70th Birthday Badge Medal of King Carl XVI Gustaf (30 April 2016) * {{အလံ|Turkey}}: Member of the Order of the State of Republic of Turkey (4 October 2015) * {{အလံ|Denmark}}: Knight of the Order of the Elephant (28 May 2002)<ref name="SenateBio" /><ref>{{Cite web|url=https://www.kongehuset.dk/monarkiet-i-danmark/ordener-og-medaljer/modtagere-af-danske-dekorationer/#|title=Modtagere af danske dekorationer|access-date=5 May 2019|language=da|archive-url=https://web.archive.org/web/20240628060539/https://www.kongehuset.dk/monarkiet-i-danmark/ordener-og-medaljer/modtagere-af-danske-dekorationer/|archive-date=28 June 2024}}</ref> * {{အလံ|Netherlands}}: ** Knight Grand Cross of the Order of the Netherlands Lion (28 November 2016) ** Knight Grand Cross of the Order of Orange-Nassau (6 May 1993)<ref name="SenateBio" /> ** King Willem-Alexander Inauguration Medal (30 April 2013) * {{အလံ|Norway}}: Grand Cross of the Order of St. Olav (20 May 2003)<ref name="SenateBio" /> * {{အလံ|Poland}}: ** Knight of the Order of the White Eagle (13 October 2015) ** Grand Cross of the Order of Merit of the Republic of Poland (18 October 2004)<ref name="SenateBio" /> * {{အလံ|Portugal}}: ** Grand Collar of the Order of Prince Henry (22 October 2018) ** Grand Cross of the Military Order of Christ (18 October 2005)<ref name="SenateBio" /> ** Grand Cross of the Military Order of Aviz (18 September 1997) * {{အလံ|France}}: Grand Cross of the National Order of the Legion of Honour (6 February 2014) * {{အလံ|Finland}}: Grand Cross of the Order of the White Rose of Finland (30 March 2004)<ref name="SenateBio" /> * {{အလံ|Vatican City}}: Knight of the Collar of the Order of the Holy Sepulchre (17 November 2015)<ref>{{Cite web|url=https://ordredusaintsepulcre.be/Le-Roi-et-la-Reine-sont-devenus-chevaliers-de-collier/|title=Le Roi et la Reine sont devenus chevaliers de collier|access-date=27 February 2022|archive-date=27 February 2022|archive-url=https://web.archive.org/web/20220227110658/https://ordredusaintsepulcre.be/Le-Roi-et-la-Reine-sont-devenus-chevaliers-de-collier}}</ref> * {{အလံ|Bolivia}}: Grand Cross of the Order of the Condor of the Andes (9 September 1996)<ref name="SenateBio" /> * {{အလံ|Lithuania}}: Grand Cross with Golden Chain of the Order of Vytautas the Great (24 October 2022)<ref>{{Cite web|url=https://www.baltictimes.com/lithuanian_president_confers_state_awards_to_king_and_queen_of_belgium_ahead_of_visit/|title=Lithuanian president confers state awards to King and Queen of Belgium ahead of visit|date=21 November 2021|access-date=28 June 2024|archive-url=https://web.archive.org/web/20240628060002/https://www.baltictimes.com/lithuanian_president_confers_state_awards_to_king_and_queen_of_belgium_ahead_of_visit/|archive-date=28 June 2024}}</ref> * {{အလံ|Luxembourg}}: Knight of the Order of the Gold Lion of the House of Nassau (15 March 1999)<ref name="SenateBio" /> * {{အလံ|Hungary}}: Grand Cross of the Order of Merit of the Republic of Hungary (18 April 2008)<ref name="SenateBio" /> * {{အလံ|Argentina}}: Grand Cross of the Order of the Liberator General San Martín (6 May 1994)<ref name="SenateBio">{{Cite web|url=http://www.senate.be/doc/books/Senat_Complet_2009.pdf|title=Biographies of Members of the Belgian Senate|publisher=Belgian Senate|access-date=20 November 2018|archive-url=https://web.archive.org/web/20240628053513/http://www.senate.be/doc/books/Senat_Complet_2009.pdf|archive-date=28 June 2024}}</ref> * {{အလံ|Italy}}: Knight Grand Cross with Collar of the Order of Merit of the Italian Republic (25 October 2021)<ref>{{Cite web|url=https://www.quirinale.it/onorificenze/insigniti/370369|title=Re dei Belgi S.M. Filippo|access-date=28 June 2024|archive-url=https://web.archive.org/web/20240628055408/https://www.quirinale.it/onorificenze/insigniti/370369|archive-date=28 June 2024}}</ref><ref>{{Cite web|url=https://twitter.com/InigoNYC/status/1466017560445571079|title=President Mattarella receives the King of the Belgians|publisher=Inigo Lambertini (Ambassador of Italy to the UK)|access-date=1 December 2021|language=en|archive-url=https://web.archive.org/web/20240628055714/https://twitter.com/InigoNYC/status/1466017560445571079|archive-date=28 June 2024}}</ref> * {{အလံ|Oman}}: ** Collar of the Order of Al-Said (3 December 2024) ** Member Special Class of the Order of Oman (3 February 2022)<ref>{{Cite web|url=https://twitter.com/MonarchieBe/status/1489171392721563651/photo/1|title=Order of Oman for the King of the Belgians|publisher=Belgian Royal Palace|access-date=3 February 2022|language=en|archive-url=https://web.archive.org/web/20240628060245/https://x.com/MonarchieBe/status/1489171392721563651|archive-date=28 June 2024}}</ref> * {{အလံ|Austria}}: Grand Star of the Decoration of Honour for Services to the Republic of Austria (21 March 2022) === တံဆိပ်အမှတ်အသား === [[File:Coat of Arms of the King of the Belgians.svg|thumb|150px|နန်းစံနေဘုရင့်တံဆိပ်အမှတ်အသား]] ၂၀၁၉ ခုနှစ်တွင် ဘုရင်မင်းမြတ်သည် မိမိ နှင့် တော်ဝင်မိသားစုတို့၏ တံဆပ်အမှတ်အသားတော်ကို တောင်ဝင်အမိန့်ဖြင့် ကြေငြာခဲ့သည်။ နန်းစံနေဘုရင့်တံဆိပ်အမှတ်အသားကို ဝတ်တင်မင်းဆက်တံဆိပ်အကွပ် ပါဝင်ရန် ပြုပြင်ပြီး သခြားတော်ဝင်မိသားစုတံဆပ်များကိုလဲ ဤသို့ ပြုပြင်ခဲ့သည်။<ref>{{Cite web|url=https://www.ejustice.just.fgov.be/doc/rech_f.htm|title=Le Moniteur belge.|website=www.ejustice.just.fgov.be|access-date=၂၃ ဇူလိုင် ၂၀၁၉}}</ref><ref>{{Cite web|url=http://www.ejustice.just.fgov.be/eli/arrete/2019/07/12/2019030777/moniteur|title=Royal Decree of July 12, 2019|date=၁၉ ဇူလိုင် ၂၀၁၉|website=Moniteur Belge}}</ref> ဖရိဒန်စတိုင် ရဲတိုက်သို့ ဘုရင်နှင့်မိဖုရား သွားရောက်လည်ပတ်ပြီးနောက် များမကြာမီတွင် ပထမကမ္ဘာ့စစ်ပွဲတုံးက ဖယ်ရှားခဲ့ထားသော [[ဆက် ကိုဘော့ နှင့် ဂိုသာ အိမ်တော်]] ၏ဒိုင်းပုံအမှတ်တံဆိပ်အား တော်ဝင်တံဆိပ်အမှတ်အသားထဲသို့ ပြန်လည်ထည့်သွင်းခဲ့သည်။<ref>{{Cite journal |author=Philippe, Koning der Belgen |date=၁၂ ဇူလိုင် ၂၀၁၉ |title=Koninklijk besluit houdende vaststelling van het wapen van het Koninklijk Huis en van zijn leden |url=http://www.ejustice.just.fgov.be/mopdf/2019/07/19_2.pdf |journal=Belgisch Staatsblad}}</ref> "နိုင်ငံတစ်နိုင်ငံလုံး နှင့် ဘယ်လ်ချီယမ်လူမျိုးအားလုံး၏ ဘုရင်မင်းမြတ်ဖြစ်ရန်" ရည်မှန်း၍ အမှတ်အသားထဲ ဘာသာစကား သုံးမျိုးပြန် ထည့်ခဲ့သည်<ref>{{Cite journal |date=၁ ဩဂုတ် ၂၀၁၉ |title=Belgian royal coat of arms gets a 'modern' update|url=https://www.brusselstimes.com/all-news/art-culture/62381/belgian-royal-coat-of-arms-gets-a-modern-update/|journal=Brussel Times}}</ref> == ကိုးကား == {{Reflist|30em}} [[ကဏ္ဍ:သက်ရှိထင်ရှားပုဂ္ဂိုလ်များ]] [[ကဏ္ဍ:၁၉၆၀ မွေးဖွားသူများ]] [[ကဏ္ဍ:ဂျာမန်ဘာသာစကား ပါဝင်သော ဆောင်းပါးများ]] [[ကဏ္ဍ:ဒတ်ချ်ဘာသာစကား ပါဝင်သော ဆောင်းပါးများ]] [[ကဏ္ဍ:ပြင်သစ်ဘာသာစကား ပါဝင်သော ဆောင်းပါးများ]] [[ကဏ္ဍ:ဘယ်လ်ဂျီယမ် လူမျိုးများ]] [[ကဏ္ဍ:ဘုရင်များ]] pejae79rrxhuz4x0tu27x0h56dgq03v 876776 876712 2025-06-07T05:36:23Z InternetArchiveBot 61272 ရင်းမြစ် 1 ခုကို ကယ်ဆယ်ပြီး 0 ခုကို လင့်ခ်သေအဖြစ် စာတွဲပြီးပါပြီ) #IABot (v2.0.9.5 876776 wikitext text/x-wiki {{Infobox royalty|name=ဖီလစ်ပ်|image=King Philippe of Belgium (January 2025).jpg|caption=၂၀၂၅ ခုနှစ် ဓာတ်ပုံ|succession=[[ဘယ်လ်ဂျီယမ် ဘုရင်မင်းမြတ်]]|reign=၂၁ ဇူလိုင် ၂၀၁၃ – ယခု|predecessor=[[ဒုတိယမြောက် အဲဘတ်ဘုရင်]]|suc-type=မချွတ်ဧကန် အမွေဆက်ခံရမည့်သူ|successor=[[ဘရာဘန့်မြို့စားကတော် အယ်လီဇဘက် မင်းသမီး]]|reg-type=ဝန်ကြီးချုပ်|regent=Elio Di Rupo<br />Charles Michel<br />Sophie Wilmès<br />[[အလက်ဇန်းဒါး ဒီ ခရူး]]<br />[[ဘာတ် ဒီ ဝီဗာ]]|spouse={{marriage|[[မာထီဒါ ဒုဒ္ခမ် ဒါကော]]|4 December 1999}}|issue-link=#Marriage|issue={{plainlist| * [[ဘရာဘန့်မြို့စားကတော် အယ်လီဇဘက် မင်းသမီး|အယ်လီဇဘက် မင်းသမီး]] * ဂေဘရီရယ် မင်းသား * အီမန်နျူရယ် မင်းသား * အယ်လီနော် မင်းသမီး }}|full name={{lang-fr|Philippe Léopold Louis Marie}}<br>{{lang-nl|Filip Leopold Louis Marie}}<ref name="SenateBio"/>|house=[[ဘယ်လ်ဂျီယမ် မင်းဆက်]]|father=[[ဒုတိယမြောက် အဲဘတ်ဘုရင်]]|mother=[[ပေါ်လာ မိဖုရားကြီး]]|birth_date={{Birth date and age|1960|4|15|df=yes}}|birth_place=ဘယ်လ်ဗဒီယာအိမ်ကြီး၊ [[ဘရပ်ဆဲလ်မြို့]]၊ ဘယ်လ်ဂျီယမ်နိုင်ငံ|religion=[[ကက်သလစ် အသင်းတော်|ကက်သလစ်]]|signature=Philippe of Belgium signature.svg}}  '''ဖီးလစ်ပ် ('''{{langx|fr|Philippe Léopold Louis Marie}} ၊ {{langx|nl|Filip Leopold Lodewijk Maria}}၊ ၁၅ ဧပြီ ၁၉၆၀ ခုနှစ်မွေး) သည် [[ဘယ်လ်ဂျီယမ် ဘုရင်မင်းမြတ်]] ဖြစ်သည်။ သူသည် [[ဒုတိယမြောက် အဲဘတ်ဘုရင်]] နှင့် [[ပေါ်လာ မိဖုရားကြီး]] ၏အကြီးဆုံးသားတော်ဖြစ်သည်။ ကျန်းမာရေးကြောင့် ၂၀၁၃ ခုနှစ် ဇူလိုင်လ ၂၁ ရက်နေ့တွင် ဖခမည်းတော်ဖြစ်သူ နန်းစွန့်ပြီးနောက် ဖီလစ်ပ်သည် နန်းဆက်တက်ခံခဲ့သည်။ [[မာထီဒါ ဒုဒ္ခမ် ဒါကေ]] ၁၉၉၉ ခုနှစ်တွင် လက်ထပ်ခဲ့ပြီး ကလေးတော် ၄ ဦးရှိသည်။ သူတို့၏ အကြီးဆုံးသအိးတော် [[ဘရာဘန့်မြို့စားကတော် အယ်လီဇဘက် မင်းသမီး|အယ်လီဇဘက် မင်းသမီး]]သည် ထီးနန်းဆက်ခံသူ ပထမဆုံးဖြစ်ပါတယ်။ == အစောပိုင်း ဘာဝ == ဖီးလစ်ပ် ကို [[ဘရပ်ဆဲလ်မြို့]] မြောက်ပိုင်း လေကန်ရပ်ကွက် ရှိ ဘယ်လ်ဗဒီယာအိမ်ကြီးတွင် ၁၉၆၀ ခုနှစ် ဧပြီလ ၁၅ ရက် မှာ မွေးဖွားခဲ့သည်။ သူဖခမည်းတော် အဲဘတ် လီရဂျ်မင်းသာ (နောက်ပိုင်း [[ဒုတိယမြောက် အဲဘတ်ဘုရင်]]) သည် [[တတိယမြောက် လီယိုပိုဒ်ဘုရင်]] ၏ဒုတိယသားတော်ဖြစ်ပြီး [[ဘောလ်ဒ်ဝင်ဘုရင်|ဘောလ်ဒ်ဝင်မင်းသာ]] ၏ညီတော်ဖြစ်ခဲ့သည်။ ဖီးလစ်ပ်၏မိခင်တော် ပေါ်လာ ရူဖို ဒီ ခလားဘရီးယားသည် အီတလီမင်းမျိုးစိုးနွယ်ဝင် ဂွားဒီယား လောမ်ဘာဒါမြို့စား အဋ္ဌမမြောက် ဖူလ်ကို (Fulco VIII) ၏ သမီးဖြစ်သည်။ မွေးပြီး တစ်လအကြာမှာ မေ ၁၇ ရက်နေ့မှာ ရေနှစ်မင်္ဂလာပြုခဲပြီး<ref>{{Cite web|language=fr|author=J.M.|title=Le baptême en l'église royale...|url=http://www.dhnet.be/archive/le-bapteme-en-l-eglise-royale-51b86e81e4b0de6db9a5324a|date=8 May 2001|access-date=11 December 2015}}</ref> အဘေးဖြစ်သူ [[ဖလန်းဒါးမြို့စား ဖီးလစ်ပ်မင်းသား]] ကို ဂုဏ်ပြုရန် ဖီလစ်ပ် နာမည် အမည်ပေးခဲ့သည်။ သူ့ အဘိုးဖြစ်သော [[တတိယမြောက် လီယိုပိုဒ်ဘုရင်]] နှင့် မိခင်ဘက်အဘွား ဒေါ်နာ လူဝီစာ မင်းသမီး ခေါင်းကိုင်မိဘများ ဖြစ်ခဲ့သည်။<ref>{{Cite web|language=fr|title=Prince Philippe : la ligne du temps d'une vie passée devant les caméras|url=http://www.rtbf.be/info/belgique/detail_qui-est-philippe-le-futur-roi-des-belges?id=8032718|access-date=11 December 2015}}</ref> အဲဘတ် နှင့် ပေါ်လာတို့၏ အိမ်ထောင်ရေး မပျော်မရွှင်ဖြစ်ခဲ့ပြီး ဖီလစ်ပ် ၏ဘာဝနှင့် များသောအားဖြင့် စိတ်မပါခဲ့ကြသည်။ ကလေးလျစ်လျူရှုမှု အရမ်းပြင်းထန်လို့ ကလေးစိတ်ပညာရှင် Peter Adriaenssens သည် "လူမှုရေးလုပ်သားများ ဝင်ရောက်စွက်ဖက်ရန် ကျိုးကြောင်းပြချက်ရှိသည်" ဟု ဖော်ပြခဲ့သည်။ <ref name="moens20220721">{{Cite magazine|date=၂၁ ဇူလိုင် ၂၀၂၂|title=Belgian king prepares to hand his daughter the curse of the crown|url=https://www.politico.eu/article/belgian-king-prepare-hand-daughter-curse-crown/|archivedate=၂၀ ဇူလိုင် ၂၀၂၀}}</ref> ဖီးလစ်ပ်သည် မွေးချင်းမကွဲညီမ ဒယ်လ်ဖင်း မင်းသမီး (၁၉၆၈ မွေး) ရှိသည်။ == ပညာရေး == ငယ်စဉ်ကပင် အနာဂတ်ဘုရင်မင်းမြတ်ဖြစ်ရန် ပြင်ဆင်ရန် သူနှစ်သက်ခဲ့သော ပြင်ဘာစာစကားသုံးသည့်ကျောင်းမှ ဖလန်းဒါးပြည်ရှိ အထက်တန်းကျောင်းသို့ ပြောင်းရွှေ့ခဲ့ရပြီး မိတ်ဆွေဖွဲ့ရန် ခက်ခဲခဲ့သည်။ ၂၀၁၉ ခုနှစ် မှာ ဖီလစ်ပ် သည် ဆယ်ကျော်သက်ကျောင်းထွက်သူများအား "ငယ်ငယ်တုန်းက ကျောင်းမှာ ပြဿနာအများကြီးရှိခဲ့တယ်။ ကျွန်တော် ဆိုးဆိုးရွားရွား ဆက်ဆံခံရတယ်ပြီး ငါ့အတွက် မလွယ်ဘူး" ဟု ပြောပြခဲ့သည်။"<ref>{{Cite magazine|last=Moens|first=Barbara|date=၂၁ ဇူလိုင် ၂၀၂၂|title=Belgian king prepares to hand his daughter the curse of the crown|url=https://www.politico.eu/article/belgian-king-prepare-hand-daughter-curse-crown/|magazine=Politico|language=en-US|access-date=၂၀ ဇူလိုင် ၂၀၂၂}}</ref> ၁၉၇၈ မှ ၁၉၈၁ ခုနှစ်အထိ ဖီလစ်ပ်သည် ဘယ်လ်ဂျီယမ် တော်ဝင်စစ်တက္ကသိုလ် မှာ ၁၁၈ မြောက် "Promotion Toutes Armes" (ရာထူးတိုးမြှင့်ခြင်း အားလုံး လက်နက်) အရ ပညာသင်ကြားခဲ့သည်။ ၁၉၈၀ ခုနှစ် စက်တင်ဘာလ ၂၆ ရက်နေ့တွင် ဒုတိယဗိုလ်အဆင့် ခန့်အပ်ခံရပြီး ဗိုလ်အဖြစ် ကျမ်းကျိန်ခဲ့သည်။ <ref name="Official">{{Cite web|url=http://monarchie.be/royal-family/king-philippe|title=The Belgian Monarchy|access-date=၂၂ ဇူလိုင် ၂၀၁၆}}</ref> ဖီလစ်ပ် သည် [[အောက်စ်ဖိုဒ် တက္ကသိုလ်]] ထရင်နီတီကောလိပ် တွင် ပညာဆက်လက်သင်ယူခဲ့ပြီး ကယ်လီဖိုးနီးယားပြည်နယ် [[စတန်းဖို့ဒ် တက္ကသိုလ်]] ဘွဲ့လွန်ကျောင်းတက်ခဲ့ပြီး ၁၉၈၅ ခုနှစ်တွင် [[နိုင်ငံရေးသိပ္ပံ]] မဟာဘွဲ့ရယူခဲ့သည်။<ref name="Official"/> သူသည် တိုက်လေယာဉ်မှူး အတောင်ပံဘွဲ့၊ လေထီးခုန်သမားနှင့် ကွန်မန်ဒိုအဖြစ် လက်မှတ်များကို ရရှိခဲ့သည်။ ၁၉၈၉ ခုနှစ်တွင် တော်ဝင်မဟာကာကွယ်ရေးတက္ကသိုလ် မှာ အထူးအစည်းအဝေးများ ထက်မံ တက်ရောက်ခဲ့သည်။ ထိုနှစ်တွင် ဗိုလ်မှူးကြီး ရာထူးတိုးခဲ့ခံသည်။ ၁၉၉၃ ခုနှစ်တွင် စပိန်တွင် [[ဘောလ်ဒ်ဝငဘုရင်|ဘောလ်ဒ်ဝင်ဘုရင်]] ကွယ်လွန်ခဲ့ပြီး ဖခမည်းတော် သည် [[ဒုတိယမြောက် အဲလ်ဘတ်ဘုရင်]]အသစ်ဖြစ်လာပြီး ဖီးလစ်လ်သည် မချွတ်ဧကန် [[အမွေဆက်ခံသူ]] အသစ်ဖြစ်လာပြီး ဘရာဘန့်မြို့စား ရာထူးအသစ် ခံယူခဲ့သည်။ ၂၀၀၁ ခုနှစ် မတ်လ ၂၅ ရက်နေ့ တွင် ဖီလစ်ပ် ကို လေတပ်အပိုင်း ကုန်းတပ်အပိုင်း နှင့် ရေတပ်အပိုင်းများတွင် [[ဗိုလ်ချုပ်]] အဆင့် ခန့်အပ်ခြင်းခံရသည်။ <ref name="Official"/> == အိမ်ထောင်ရေး == [[ဖိုင်:Belgian_King_Philippe_and_Queen_Mathilde.JPG|right|thumb|250x250px| ဖီးလစ်ပ်ဘုရင်နှင့် [[မာထီဒါ ဒုဒ္ခမ် ဒါကော|မထီဒါ မိဖုရား]] ဘယ်လ်ဂျီယမ်ဘုရင်သစ်အဖြစ် ကျမ်းသစ္စာကျိန်ဆိုပြီးနောက် ဘရပ်ဆဲလ်မြို့ရှိ လူအုပ်ကို လက်ဝှေ့ယမ်းခြင်း]] ဖီးလစ်ပ် သည် ဘယ်လ်ဂျီယမ် မြင့်မြတ်မိသားစု နှင့် ဝါလူးန်မြို့စားသမီး [[မာထီဒါ ဒုဒ္ခမ် ဒါကော]] ၁၉၉၉ ခုနှစ် ဒီဇင်ဘာလ ၄ ရက်နေ့တွင် ဘရပ်ဆဲလ်မြို့တော်ခန်းမ၌ တရာဝင်မင်္ဂလာဆောင်ပွဲ ကျင်းပခဲ့ပြီး [[ဘရပ်ဆဲလ်မြို့]] စိန့်မီရှယ်နှင့်စိန့်ဂူဒူလ် ဘုရားကျောင်းတော်ကြီး၌ ဘာသာရေးအရမင်္ဂလာအခမ်းအနား နှစ်ခုကျင်းပပြီး အိမ်ထောင်ယူခဲ့သည်။ ဤစုံတွဲသည် ဘရပ်ဆဲလ်မြို့ အန်ဒါလက်ချ်ရပ်ကွက် ဧရပ်စ်မတ်စ်ဆေးရုံးမှာ ကလေးတော် ၄ ပါးမွေးဖွားခဲ့သည်။ ဤကလေးတော်များမှာ * [[ဘရာဘန့်မြို့စားကတော် အယ်လီဇဘက် မင်းသမီး|အယ်လီဇဘက် မင်းသမီး]] (၂၅ အောက်တိုဘာ ၂၀၀၁ ဖွား) * ဂေဘရီရယ် မင်းသား (၂၀ သြဂုတ် ၂၀၀၃ မွေးဖွား) * အီမန်နျူရယ် မင်းသား (၄ အောက်တိုဘာ ၂၀၀၅ မွေးဖွား) * အယ်လီနော် မင်းသမီး (၁၆ ဧပြီ ၂၀၀၈ ဖွား) == နိုင်ငံခြားကုန်သွယ်မှု == ၁၉၉၃ ခုနှစ် ဩဂုတ်လ ၆ ရက်နေ့တွင် ဖီးလစ်ပ်ကို ဘယ်လ်ဂျီယမ်အစိုးရက နိုင်ငံခြားကုန်သွယ်မှုဘုတ်အဖွဲ့ (BFTB) ၏ ဂုဏ်ထူးဆောင်ဥက္ကဋ္ဌအဖြစ် ခန့်အပ်ခဲ့သည်။ ၁၉၆၂ ခုနှစ်ကစပြီး BFTB ၏ ဂုဏ်ထူးဆောင်ဥက္ကဋ္ဌဖြစ်ခဲ့သော ဖခမည်းတော်၏ နေရာရာထူးကို ဆက်ပြီး တာဝန်ထမ်းဆောင်ခဲ့သည်။ ၂၀၀၃ ခုနှစ် မေလ ၃ ရက်နေ့တွင် BFTB ကို အစားထိုး၍ နိုင်ငံခြားကုန်သွယ်မှု အေဂျင်စီဘုတ်အဖွဲ့၏ ဂုဏ်ထူးဆောင်ဥက္ကဋ္ဌအဖြစ် ခန့်အပ်ခြင်းခံရသည်။<ref>{{Cite web|url=http://www.monarchie.be/royal-family/prince-philippe|title=The Belgian Monarchy|access-date=၂၂ ဇူလိုင် ၂၀၁၆}}</ref> ဤရာထူးတာဝန်ထန်းဆောင်ခြင်းအရ ဖီးလစ်ပ် သည် စီးပွားရေးမစ်ရှင် အခု ၆၀ ကျော် ဦးဆောင်ခဲ့သည်။<ref>Agence pour le Commerce extérieur, [http://www.abh-ace.be/fr/missions_economiques/missions_anterieures/ Missions antérieures] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20150210100800/http://www.abh-ace.be/fr/missions_economiques/missions_anterieures/|date=၁၀ ဖေဖဝါရီ ၂၀၁၅}}</ref><ref>{{Cite web|url=http://www.monarchie.be/fr/actuel/archives/all/Economical+mission+-+BFTB/all/all|title=Official Royal Website Archives|access-date=၂၂ ဇူလိုင် ၂၀၁၃|archive-url=https://web.archive.org/web/20130718123251/http://www.monarchie.be/fr/actuel/archives/all/Economical+mission+-+BFTB/all/all|archive-date=၁၈ ဇူလိုင် ၂၀၁၃}}</ref> သတ္တမမြောက် ဘယ်လ်ဂျီယမ်ဘုရင်အဖြစ် ခန့်အပ်ခံရပြီးနောက် ၎င်းတာဝန်များသည် ညီမတော် အာစတရဒ် မင်းသမီး တာဝန်ဆက်မံယူခဲ့သည်။ == နန်းစံခြင်း == [[ဖိုင်:Serment_de_Philippe_de_Belgique.jpg|thumb|234x234px| ၂၀၁၃ ဇူလိုင် ၁၃ ရက် ဖီးလစ်ပ်ဘုရင် နိုင်ငံတော်နန်းတော်၌ ကျမ်းသစ္စာကျိန်ဆိုပွဲ အခမ်းအနားကျင်းပနေစဉ်]] ဒုတိယမြောက် အဲလ်ဘတ်ဘုရင်သည် ၂၀၁၃ ခုနှစ် ဇူလိုင်လ ၃ ရက်နေ့တွင် ၂၂ ရက်နေ့မှာ ထီးနန်းစွန့်မည်ဟု ကြေညာခဲ့သည်။<ref>{{Cite news|last=Price|first=Matthew|title=Belgium's King Albert II announces abdication|url=https://www.bbc.co.uk/news/world-europe-23167525|date=၃ ဇူခိုင် ၂၀၁၃}}</ref> ၂၂ ရက်နေ့ အဲလ်ဘတ်ဘုရင် နန်းစွန့်ပြီး ၁ နာရီအကြာတွင် ဖီးလစ်ပ် မင်းသားသည် ဘယ်လ်ဂျီယမ်ဘုရင်အဖြစ် ကျမ်းသစ္စာကျိန်ဆိုခဲ့သည်။<ref>{{Cite news|title=Belgium's King Albert II gives up throne to son|url=http://www.cnn.com/2013/07/21/world/europe/belgium-new-king/index.html?hpt=hp_t2|date=၂၁ ဇူလိုင် ၂၀၁၃}}</ref> ဖီးလစ်ပ်၏ အကြီးဆုံးသမီးတော် [[ဘရာဘန့်မြို့စားကတော် အယ်လီဇဘက် မင်းသမီး|အယ်လီဇဘက် မင်းသမီး]]သည် အမွေဆက်ခံသူ ဖြစ်လာပြီး ဘယ်လ်ဂျီယမ်နိုင်ငံ၏ ပထမဆုံးသော [[ဘုရင်မ]] ဖြစ်လာရန် မျှော်လင့်သည်။ ဖီးလစ်ပ် သည် [[၂၀၁၄ ခုနှစ် ဘယ်လ်ဂျီယမ် ဖက်ဒရယ်ရွေးကောက်ပွဲ]] အပြီးတွင် ညွန့်ပေါင်းအစိုးရဖွဲ့ရန် ပါဝင်လုပ်ဆောင်ခဲ့သည်။ဘုရင်နှင့် နိုင်ငံရေးတွေ့ဆုံပွဲများကို လေကန် နန်းတော် မှ ဘာရပ်ဆဲလ် တော်ဝင်နန်းတော် သို့ ပြောင်းရွှေ့ခဲ့သည်။ ၂၀၁၉ ခုနှစ် မေလတွင် ဖီးလစ်ပ် သည် ဖလီမစ်ရှ်ရည်မှန်းချက်ပါတီ ({{lang-nl|Vlaams Belang}}) သမ္မတ Tom Van Grieken နှင့် တွေ့ဆုံခဲ့ပြီး တော်ဝင်တွေဆုံခွင့်ကို ပထမဆုံးအကြိမ် လက်ခံတွေ့ဆုံခဲ့သည်။<ref>{{Cite news|url=https://thepublicsradio.org/article/belgian-far-right-leader-in-landmark-audience-with-the-king|title=Belgian far-right leader in landmark audience with the king|date=၂၉ မေ ၂၀၁၉|publisher=The Public's Radio|accessdate=6 June 2025|archivedate=20 November 2023|archiveurl=https://web.archive.org/web/20231120180816/https://thepublicsradio.org/article/belgian-far-right-leader-in-landmark-audience-with-the-king}}</ref><ref name="politico">{{Cite news|title=Of race and royalty: How the king surprised Belgium|date=၆ ဇူလိုင် ၂၀၂၀|publisher=Politico|url=https://www.politico.eu/article/of-race-and-royalty-how-the-king-philippe-surprised-belgium-leopold-statue-black-lives-matter-flanders-wallonia/}}</ref> ၂၀၂၀ ခုနှစ်တွင် ဖီးလစ်ပ် သည် ၎င်း၏ အဘီးတော် ဒုတိယမြောက် လီယိုပိုဒ်ဘုရင် [[ကွန်ဂိုလွတ်လပ်ပြည်နယ်]] အုပ်ချုပ်မှုအောက်တွင် ကျူးလွန်ခဲ့သော "အကြမ်းဖက်မှုနှင့် ရက်စက်မှု" အတွက် နောင်တရရှိကြောင်း ကြေညာခဲ့သည်။ <ref name="politico"/> ၂၀၂၄ ခုနှစ် စက်တင်ဘာလတွင် ဖီးလစ်ပ်ဘုရင် နှင့် ဘယ်လ်ဂျီယမ်ဝန်ကြီးချုပ် [[အလက်ဇန်းဒါး ဒီ ခရူး]] နှင့်အတူ [[ပုပ်ရဟန်းမင်းကြီး ဖရန်စစ်]] ဘယ်လ်ဂျီယမ်သို့လာရောက်ခြင်း ကြိဆိုမိန့်ခွန်းမှာ ဘယ်လ်ဂျီယမ်တွင် ရိုမန်ကက်သလစ်အသင်းတော် လိင်ပိုင်းဆိုင်ရာ စော်ကားမှုများအကြောင် အများပြည်သူအရှေ့မှာ အပြစ်တင်ဝေဖန်ခဲ့သည်<ref>{{Cite web|url=https://apnews.com/article/belgium-pope-abuse-cc729630469787d87e35d537d54e47e8|title=Belgian PM and king blast Pope Francis for church's sex abuse cover-up legacy in blistering welcome|date=၂၆ စက်တင်ဘာ ၂၀၂၄}}</ref> == ဂုဏ်ထူးနဲ့ တံဆိပ်အမှတ်အသား == [[ဖိုင်:Royal_Standard_of_King_Philippe_of_Belgium.svg|thumb| ဖီးလစ်ပ် ဘယ်လ်ဂျီယမ်ဘုရင်၏ ကိုယ်ရေးအောင်လံ]] === အမျိုးသားဂုဏ် === * [[ဖိုင်:BEL_-_Order_of_Leopold_-_Grand_Cordon_bar.svg|55x55px]] Order of Leopold ၏ မဟာ အရှင်သခင် (၂၁ ဇူလိုင် ၂၀၁၃) * [[ဖိုင်:BEL_Order_of_the_African_Star_-_Grand_Cross_BAR.png|55x55px]] Order of the African Star ၏ မဟာ အရှင်သခင် (၂၁ ဇူလိုင် ၂၀၁၃) * [[ဖိုင်:BEL_Royal_Order_of_the_Lion_-_Grand_Cross_BAR.png|55x55px]] Royal Order of the Lion ၏ မဟာ အရှင်သခင် (၂၁ ဇူလိုင် ၂၀၁၃) * [[ဖိုင်:BEL_Kroonorde_Grootkruis_BAR.svg|55x55px]] Order of the Crown ၏ မဟာ အရှင်သခင် (၂၁ ဇူလိုင် ၂၀၁၃) * [[ဖိုင်:BEL_Order_of_Leopold_II_-_Grand_Cross_BAR.svg|55x55px]] Order of Leopold II ၏ မဟာ အရှင်သခင် (၂၁ ဇူလိုင် ၂၀၁၃) === နိုင်ငံရပ်ခြား ဂုဏ်ထူးဆောင် === * {{အလံ|Czech Republic}}: I Class with collar of the Order of the White Lion (5 May 2025)<ref>{{Cite web|url=https://www.seznamzpravy.cz/clanek/domaci-zivot-v-cesku-pavel-prijal-na-hrade-belgickeho-krale-phillipa-udeli-mu-vyznamenani-275820|title=Pavel přijal na Hradě belgického krále Filipa, udělil mu Řád bílého lva|access-date=6 May 2025}}</ref> * {{အလံ|Greece}}: ** Grand Cross of the Order of the Redeemer (2 May 2022)<ref>{{Cite web|url=https://www.presidency.gr/synantisi-me-ton-vasilia-kai-tin-vasilissa-ton-velgon//|title=Συνάντηση με τον Βασιλιά και την Βασίλισσα των Βέλγων – Προεδρία της Ελληνικής Δημοκρατίας|access-date=28 June 2024|archive-url=https://web.archive.org/web/20240628054815/https://www.presidency.gr/synantisi-me-ton-vasilia-kai-tin-vasilissa-ton-velgon//|archive-date=28 June 2024}}</ref> ** Grand Cross of the Order of Honour (1 February 2005)<ref name="SenateBio" /> * {{အလံ|Japan}}: Collar and Grand Cordon of the Supreme Order of the Chrysanthemum (9 October 2016) * {{အလံ|Germany}}: Grand Cross Special Class of the Order of Merit of the Federal Republic of Germany (6 March 2016) * {{အလံ|Jordan}}: Collar of the Order of al-Hussein bin Ali (18 May 2016) * {{အလံ|Spain}}: Knight Grand Cross of the [[Order of Isabella the Catholic]] (16 May 2000)<ref name="SenateBio" /> * {{အလံ|Sweden}}: ** Knight of the Royal Order of the Seraphim (7 May 2001)<ref name="SenateBio" /> ** Recipient of the 50th Birthday Badge Medal of King Carl XVI Gustaf (30 April 1996) ** Recipient of the 70th Birthday Badge Medal of King Carl XVI Gustaf (30 April 2016) * {{အလံ|Turkey}}: Member of the Order of the State of Republic of Turkey (4 October 2015) * {{အလံ|Denmark}}: Knight of the Order of the Elephant (28 May 2002)<ref name="SenateBio" /><ref>{{Cite web|url=https://www.kongehuset.dk/monarkiet-i-danmark/ordener-og-medaljer/modtagere-af-danske-dekorationer/#|title=Modtagere af danske dekorationer|access-date=5 May 2019|language=da|archive-url=https://web.archive.org/web/20240628060539/https://www.kongehuset.dk/monarkiet-i-danmark/ordener-og-medaljer/modtagere-af-danske-dekorationer/|archive-date=28 June 2024}}</ref> * {{အလံ|Netherlands}}: ** Knight Grand Cross of the Order of the Netherlands Lion (28 November 2016) ** Knight Grand Cross of the Order of Orange-Nassau (6 May 1993)<ref name="SenateBio" /> ** King Willem-Alexander Inauguration Medal (30 April 2013) * {{အလံ|Norway}}: Grand Cross of the Order of St. Olav (20 May 2003)<ref name="SenateBio" /> * {{အလံ|Poland}}: ** Knight of the Order of the White Eagle (13 October 2015) ** Grand Cross of the Order of Merit of the Republic of Poland (18 October 2004)<ref name="SenateBio" /> * {{အလံ|Portugal}}: ** Grand Collar of the Order of Prince Henry (22 October 2018) ** Grand Cross of the Military Order of Christ (18 October 2005)<ref name="SenateBio" /> ** Grand Cross of the Military Order of Aviz (18 September 1997) * {{အလံ|France}}: Grand Cross of the National Order of the Legion of Honour (6 February 2014) * {{အလံ|Finland}}: Grand Cross of the Order of the White Rose of Finland (30 March 2004)<ref name="SenateBio" /> * {{အလံ|Vatican City}}: Knight of the Collar of the Order of the Holy Sepulchre (17 November 2015)<ref>{{Cite web|url=https://ordredusaintsepulcre.be/Le-Roi-et-la-Reine-sont-devenus-chevaliers-de-collier/|title=Le Roi et la Reine sont devenus chevaliers de collier|access-date=27 February 2022|archive-date=27 February 2022|archive-url=https://web.archive.org/web/20220227110658/https://ordredusaintsepulcre.be/Le-Roi-et-la-Reine-sont-devenus-chevaliers-de-collier}}</ref> * {{အလံ|Bolivia}}: Grand Cross of the Order of the Condor of the Andes (9 September 1996)<ref name="SenateBio" /> * {{အလံ|Lithuania}}: Grand Cross with Golden Chain of the Order of Vytautas the Great (24 October 2022)<ref>{{Cite web|url=https://www.baltictimes.com/lithuanian_president_confers_state_awards_to_king_and_queen_of_belgium_ahead_of_visit/|title=Lithuanian president confers state awards to King and Queen of Belgium ahead of visit|date=21 November 2021|access-date=28 June 2024|archive-url=https://web.archive.org/web/20240628060002/https://www.baltictimes.com/lithuanian_president_confers_state_awards_to_king_and_queen_of_belgium_ahead_of_visit/|archive-date=28 June 2024}}</ref> * {{အလံ|Luxembourg}}: Knight of the Order of the Gold Lion of the House of Nassau (15 March 1999)<ref name="SenateBio" /> * {{အလံ|Hungary}}: Grand Cross of the Order of Merit of the Republic of Hungary (18 April 2008)<ref name="SenateBio" /> * {{အလံ|Argentina}}: Grand Cross of the Order of the Liberator General San Martín (6 May 1994)<ref name="SenateBio">{{Cite web|url=http://www.senate.be/doc/books/Senat_Complet_2009.pdf|title=Biographies of Members of the Belgian Senate|publisher=Belgian Senate|access-date=20 November 2018|archive-url=https://web.archive.org/web/20240628053513/http://www.senate.be/doc/books/Senat_Complet_2009.pdf|archive-date=28 June 2024}}</ref> * {{အလံ|Italy}}: Knight Grand Cross with Collar of the Order of Merit of the Italian Republic (25 October 2021)<ref>{{Cite web|url=https://www.quirinale.it/onorificenze/insigniti/370369|title=Re dei Belgi S.M. Filippo|access-date=28 June 2024|archive-url=https://web.archive.org/web/20240628055408/https://www.quirinale.it/onorificenze/insigniti/370369|archive-date=28 June 2024}}</ref><ref>{{Cite web|url=https://twitter.com/InigoNYC/status/1466017560445571079|title=President Mattarella receives the King of the Belgians|publisher=Inigo Lambertini (Ambassador of Italy to the UK)|access-date=1 December 2021|language=en|archive-url=https://web.archive.org/web/20240628055714/https://twitter.com/InigoNYC/status/1466017560445571079|archive-date=28 June 2024}}</ref> * {{အလံ|Oman}}: ** Collar of the Order of Al-Said (3 December 2024) ** Member Special Class of the Order of Oman (3 February 2022)<ref>{{Cite web|url=https://twitter.com/MonarchieBe/status/1489171392721563651/photo/1|title=Order of Oman for the King of the Belgians|publisher=Belgian Royal Palace|access-date=3 February 2022|language=en|archive-url=https://web.archive.org/web/20240628060245/https://x.com/MonarchieBe/status/1489171392721563651|archive-date=28 June 2024}}</ref> * {{အလံ|Austria}}: Grand Star of the Decoration of Honour for Services to the Republic of Austria (21 March 2022) === တံဆိပ်အမှတ်အသား === [[File:Coat of Arms of the King of the Belgians.svg|thumb|150px|နန်းစံနေဘုရင့်တံဆိပ်အမှတ်အသား]] ၂၀၁၉ ခုနှစ်တွင် ဘုရင်မင်းမြတ်သည် မိမိ နှင့် တော်ဝင်မိသားစုတို့၏ တံဆပ်အမှတ်အသားတော်ကို တောင်ဝင်အမိန့်ဖြင့် ကြေငြာခဲ့သည်။ နန်းစံနေဘုရင့်တံဆိပ်အမှတ်အသားကို ဝတ်တင်မင်းဆက်တံဆိပ်အကွပ် ပါဝင်ရန် ပြုပြင်ပြီး သခြားတော်ဝင်မိသားစုတံဆပ်များကိုလဲ ဤသို့ ပြုပြင်ခဲ့သည်။<ref>{{Cite web|url=https://www.ejustice.just.fgov.be/doc/rech_f.htm|title=Le Moniteur belge.|website=www.ejustice.just.fgov.be|access-date=၂၃ ဇူလိုင် ၂၀၁၉}}</ref><ref>{{Cite web|url=http://www.ejustice.just.fgov.be/eli/arrete/2019/07/12/2019030777/moniteur|title=Royal Decree of July 12, 2019|date=၁၉ ဇူလိုင် ၂၀၁၉|website=Moniteur Belge}}</ref> ဖရိဒန်စတိုင် ရဲတိုက်သို့ ဘုရင်နှင့်မိဖုရား သွားရောက်လည်ပတ်ပြီးနောက် များမကြာမီတွင် ပထမကမ္ဘာ့စစ်ပွဲတုံးက ဖယ်ရှားခဲ့ထားသော [[ဆက် ကိုဘော့ နှင့် ဂိုသာ အိမ်တော်]] ၏ဒိုင်းပုံအမှတ်တံဆိပ်အား တော်ဝင်တံဆိပ်အမှတ်အသားထဲသို့ ပြန်လည်ထည့်သွင်းခဲ့သည်။<ref>{{Cite journal |author=Philippe, Koning der Belgen |date=၁၂ ဇူလိုင် ၂၀၁၉ |title=Koninklijk besluit houdende vaststelling van het wapen van het Koninklijk Huis en van zijn leden |url=http://www.ejustice.just.fgov.be/mopdf/2019/07/19_2.pdf |journal=Belgisch Staatsblad}}</ref> "နိုင်ငံတစ်နိုင်ငံလုံး နှင့် ဘယ်လ်ချီယမ်လူမျိုးအားလုံး၏ ဘုရင်မင်းမြတ်ဖြစ်ရန်" ရည်မှန်း၍ အမှတ်အသားထဲ ဘာသာစကား သုံးမျိုးပြန် ထည့်ခဲ့သည်<ref>{{Cite journal |date=၁ ဩဂုတ် ၂၀၁၉ |title=Belgian royal coat of arms gets a 'modern' update|url=https://www.brusselstimes.com/all-news/art-culture/62381/belgian-royal-coat-of-arms-gets-a-modern-update/|journal=Brussel Times}}</ref> == ကိုးကား == {{Reflist|30em}} [[ကဏ္ဍ:သက်ရှိထင်ရှားပုဂ္ဂိုလ်များ]] [[ကဏ္ဍ:၁၉၆၀ မွေးဖွားသူများ]] [[ကဏ္ဍ:ဂျာမန်ဘာသာစကား ပါဝင်သော ဆောင်းပါးများ]] [[ကဏ္ဍ:ဒတ်ချ်ဘာသာစကား ပါဝင်သော ဆောင်းပါးများ]] [[ကဏ္ဍ:ပြင်သစ်ဘာသာစကား ပါဝင်သော ဆောင်းပါးများ]] [[ကဏ္ဍ:ဘယ်လ်ဂျီယမ် လူမျိုးများ]] [[ကဏ္ဍ:ဘုရင်များ]] pyiq4613e6awfs265fj19mmf6mdbu5k 3 270910 876700 2025-06-06T20:59:05Z Welcome-Bot 40494 ကြိုဆိုပါသည်! 876700 wikitext text/x-wiki == ဝီကီပီးဒီးယားမှ နွေးထွေးစွာ ကြိုဆိုပါတယ် Jujubacrush ! == {| class="plainlinks" cellspacing="0" cellpadding="0" style="margin:0 0 1em; width:100%;" | style="width:45%; vertical-align:top; border:1px solid #fad67d; background-color:#faf6ed;" | <div style="border-bottom:1px solid #fad67d; background-color:#faecc8; padding:0.2em 0.5em; font-size:110%;">[[File:Gnome-colors-alacarte.svg|21px|link=|]] '''ပထမအဆင့် မိတ်ဆက်'''</div> <div style="border-bottom:1px solid #fad67d; padding:0.4em 1em 0.3em;"> [[Wikipedia:နိဒါန်း|ဝီကီပီးဒီးယား]]ရဲ့ '''[[Wikipedia:Five pillars|လမ်းစဉ်ငါးရပ်]]'''ကို ဦးစွာဖတ်ကြည့်ဖို့ အကြံပြုပါတယ်။ အကောင့်ကို မှတ်ပုံတင်ပြုလုပ်ပြီးတဲ့နောက် '''[[အကူအညီ:မိတ်ဆက်|မိတ်ဆက်ခြင်း]]''' နှင့် '''[[WP:FAQ|မေးလေ့ရှိသော မေးခွန်းများ]]''' က သင့်ကို အများကြီး အကူအညီပေးပါလိမ့်မယ်။ သူတို့တွေက ဝီကီပီးဒီးယားမှာ တည်းဖြတ်နည်းနဲ့ ရေးသားဟန်တွေ၊ အခြား သိသင့်တာတွေကို ပြောပြပေးသွားပါလိမ့်မယ်။ ဝီကီပီးဒီးယားမှာ ပါဝင်ဖို့ သင့်မှာ နည်းပညာဆိုင်ရာတွေ တတ်ကျွမ်းနေဖို့ မလိုပါဘူး။ ပါဝင်ဆောင်ရွက်တဲ့နေရာမှာ ''[[WP:BOLD|သတ္တိရှိပါ]]''။ ပြီးတော့ တခြားသူတွေအပေါ်မှာ ''ရိုးရိုးသားသား ပြုမူဆက်ဆံပါ''။ ဒီနေရာဟာ ''[[w:wiki|ဝီကီ]]'' ဖြစ်ပြီး အလွန့်အလွန် လွယ်ကူပါတယ်။ </div> <div style="border-bottom:1px solid #fad67d; background-color:#faecc8; padding:0.2em 0.5em; font-size:110%;">[[File:Help-browser.svg|21px|link=| ]] '''အကူအညီရယူခြင်း'''</div> <div style="padding:0.4em 1em 0.3em;"> * အကူအညီလိုရင် ဝီကီပီးဒီးယား [[Wikipedia:လက်ဖက်ရည်ဆိုင်|လက်ဖက်ရည်ဆိုင်]]မှာ ဒါမှမဟုတ် [[ဖေ့စ်ဘွတ်ခ်|Facebook]] ထဲက [http://www.facebook.com/groups/my.wikipedia မြန်မာဝီကီအဖွဲ့ရဲ့စာမျက်နှာ] မှာ ဝင်ရောက်မေးမြန်း ဆွေးနွေးနိုင်ပါတယ်။ * ဝီကီကို ဘယ်လိုစသုံးရမယ် ဆိုတာကိုတော့ [[Wikipedia:Cheatsheet|တည်းဖြတ်နည်း]] စာမျက်နှာမှာ ကြည့်ပါ။ * တည်းဖြတ်ခြင်းအကြောင်း နှိုက်နှိုက်ချွတ်ချွတ်လေ့လာချင်တယ် ဆိုရင်တော့ [[Wikipedia:ဆောင်းပါးများကို တည်းဖြတ်ခြင်း|ဒီစာမျက်နှာ]]ကို ဖတ်ကြည့်ပါ။ * မေးမြန်းစရာတွေ ရှိတယ်ဆိုရင် [[WP:Q|ဒီနေရာမှာ]] မေးမြန်းနိုင်ပါတယ်။ * သင့်အနေနဲ့ [[WP:Administrators|စီမံခန့်ခွဲသူ]]တစ်ဦးဦးကိုလည်း သူတို့ရဲ့ ဆွေးနွေးချက် စာမျက်နှာကနေတဆင့် ဆက်သွယ်နိုင်ပါတယ်။ * ယူနီကုဒ်ဖောင့် သွင်းဖို့ အခက်အခဲရှိရင် [https://unicodetoday.org/fonts/ ဒီမှာ] ကြည့်ပါ။ * ဘာကီးဘုတ် သုံးရမလဲ မသိရင် [https://unicodetoday.org/keyboards/ ဒီမှာ] ကြည့်ပါ။ </div> | style="padding:0 0.5em;" | | style="width:55%; vertical-align:top; border:1px solid #abd5f5; background-color:#f1f5fc;" | <div style="border-bottom:1px solid #abd5f5; background-color:#d0e5f5; padding:0.2em 0.5em; font-size:110%;">[[File:Gnome-applications-utilities.svg|21px|link=|]] '''မှတ်သားဖွယ်ရာများ'''</div> <div style="border-bottom:1px solid #abd5f5; padding:0.4em 1em 0.3em;"> * စမ်းသပ်ကြည့်ချင်တယ်ဆိုရင် [[Wikipedia:Sandbox|ဒီစာမျက်နှာ]]ကို သုံးပြီး စာမျက်နှာတည်းဖြတ်မှုကို စမ်းသပ်နိုင်ပါတယ်။ * ဆောင်းပါးသစ်တစ်ပုဒ် စတင်ရေးသားချင်တယ်ဆိုရင် [[WP:YFA|သင်၏ ပထမဆုံးဆောင်းပါး]] စာမျက်နှာကို ဖတ်ကြည့်ပါ။ * ဆောင်းပါးသစ်အတွက် အမည်ပေးဖို့ အခက်အခဲရှိနေရင် [[Wikipedia:ဆောင်းပါးခေါင်းစဉ်များ|ဒီစာမျက်နှာကို]] ဖတ်ကြည့်ပါ။ * [[Help:ပုံတင်နည်းလမ်းညွှန်]] မှာ ပုံတင်နည်း၊ ထည့်သွင်းအသုံးပြုနည်းတွေ ရှင်းပြထားပါတယ်။ * [[Wikipedia:ပုံအသုံးပြုခြင်း မူဝါဒ|ပုံအသုံးပြုခြင်း မူဝါဒ]] က မြန်မာဝီကီပီးဒီးယားမှာ ဘယ်လိုပုံတွေ တင်သင့် မတင်သင့်ဆိုတာကို ဆုံးဖြတ်နိုင်ဖို့ ကူညီပေးပါလိမ့်မယ်။ * ကျေးဇူးပြုပြီးတော့ ဆွေးနွေးချက် စာမျက်နှာတွေမှာ &#126;&#126;&#126;&#126; ရိုက်ထည့်ပြီး သင့်အမည်ကို လက်မှတ်ထိုးပေးပါ။ * သင့်အကောင့်အတွက် [[Special:Preferences#mw-prefsection-gadgets|gadgets]] (custom features) ကိုလည်း အသုံးပြုနိုင်ပါတယ်။ * [[wiktionary:my:Wiktionary:သတ်ပုံ|သတ်ပုံကျမ်း]]မှာ စာလုံးပေါင်း၊ သတ်ပုံသတ်ညွှန်းများ စစ်နိုင်ပါတယ်။ </div> <div style="border-bottom:1px solid #abd5f5; background-color:#d0e5f5; padding:0.2em 0.5em; font-size:110%;">[[File:Tango Globe of Letters.svg|21px|link=| ]] '''Welcome!'''</div> <div style="padding:0.4em 1em 0.3em;"> [[File:Nice Cup of Tea.jpg|200px|right|မြန်မာဝီကီပီးဒီးယားမှ လှိုက်လှဲစွာ ကြိုဆိုပါတယ်။ မိတ်ဆွေ စိတ်ပါဝင်စားရာ ကဏ္ဍတွင် ပါဝင်၍ ဆောင်းပါး ရေးသားနိုင်ပါတယ်။]] Welcome to '''Myanmar Wikipedia'''! I hope you enjoy improving and editing this [[ဝီကီပီးဒီးယား|Wikipedia]] project. These pages are especially useful for those who are literate in Burmese. However, even experienced Wikipedians who don't know any Burmese have helped out with other things, such as updating images from Commons, so don't be afraid to improve the wiki any way you can! Remember, someone else can always come later and fix any changes you make that are not perfect. Thank you. </div> |}<!-- Template:Welcome --> --[[အသုံးပြုသူ:Welcome-Bot|Welcome-Bot]] ([[အသုံးပြုသူ ဆွေးနွေးချက်:Welcome-Bot|ဆွေးနွေး]]) ၂၀:၅၉၊ ၆ ဇွန် ၂၀၂၅ (UTC) k9uk85ugy5d6nneluf1m4wazkagbyko 3 270911 876713 2025-06-07T00:59:43Z Welcome-Bot 40494 ကြိုဆိုပါသည်! 876713 wikitext text/x-wiki == ဝီကီပီးဒီးယားမှ နွေးထွေးစွာ ကြိုဆိုပါတယ် Tvinnari ! == {| class="plainlinks" cellspacing="0" cellpadding="0" style="margin:0 0 1em; width:100%;" | style="width:45%; vertical-align:top; border:1px solid #fad67d; background-color:#faf6ed;" | <div style="border-bottom:1px solid #fad67d; background-color:#faecc8; padding:0.2em 0.5em; font-size:110%;">[[File:Gnome-colors-alacarte.svg|21px|link=|]] '''ပထမအဆင့် မိတ်ဆက်'''</div> <div style="border-bottom:1px solid #fad67d; padding:0.4em 1em 0.3em;"> [[Wikipedia:နိဒါန်း|ဝီကီပီးဒီးယား]]ရဲ့ '''[[Wikipedia:Five pillars|လမ်းစဉ်ငါးရပ်]]'''ကို ဦးစွာဖတ်ကြည့်ဖို့ အကြံပြုပါတယ်။ အကောင့်ကို မှတ်ပုံတင်ပြုလုပ်ပြီးတဲ့နောက် '''[[အကူအညီ:မိတ်ဆက်|မိတ်ဆက်ခြင်း]]''' နှင့် '''[[WP:FAQ|မေးလေ့ရှိသော မေးခွန်းများ]]''' က သင့်ကို အများကြီး အကူအညီပေးပါလိမ့်မယ်။ သူတို့တွေက ဝီကီပီးဒီးယားမှာ တည်းဖြတ်နည်းနဲ့ ရေးသားဟန်တွေ၊ အခြား သိသင့်တာတွေကို ပြောပြပေးသွားပါလိမ့်မယ်။ ဝီကီပီးဒီးယားမှာ ပါဝင်ဖို့ သင့်မှာ နည်းပညာဆိုင်ရာတွေ တတ်ကျွမ်းနေဖို့ မလိုပါဘူး။ ပါဝင်ဆောင်ရွက်တဲ့နေရာမှာ ''[[WP:BOLD|သတ္တိရှိပါ]]''။ ပြီးတော့ တခြားသူတွေအပေါ်မှာ ''ရိုးရိုးသားသား ပြုမူဆက်ဆံပါ''။ ဒီနေရာဟာ ''[[w:wiki|ဝီကီ]]'' ဖြစ်ပြီး အလွန့်အလွန် လွယ်ကူပါတယ်။ </div> <div style="border-bottom:1px solid #fad67d; background-color:#faecc8; padding:0.2em 0.5em; font-size:110%;">[[File:Help-browser.svg|21px|link=| ]] '''အကူအညီရယူခြင်း'''</div> <div style="padding:0.4em 1em 0.3em;"> * အကူအညီလိုရင် ဝီကီပီးဒီးယား [[Wikipedia:လက်ဖက်ရည်ဆိုင်|လက်ဖက်ရည်ဆိုင်]]မှာ ဒါမှမဟုတ် [[ဖေ့စ်ဘွတ်ခ်|Facebook]] ထဲက [http://www.facebook.com/groups/my.wikipedia မြန်မာဝီကီအဖွဲ့ရဲ့စာမျက်နှာ] မှာ ဝင်ရောက်မေးမြန်း ဆွေးနွေးနိုင်ပါတယ်။ * ဝီကီကို ဘယ်လိုစသုံးရမယ် ဆိုတာကိုတော့ [[Wikipedia:Cheatsheet|တည်းဖြတ်နည်း]] စာမျက်နှာမှာ ကြည့်ပါ။ * တည်းဖြတ်ခြင်းအကြောင်း နှိုက်နှိုက်ချွတ်ချွတ်လေ့လာချင်တယ် ဆိုရင်တော့ [[Wikipedia:ဆောင်းပါးများကို တည်းဖြတ်ခြင်း|ဒီစာမျက်နှာ]]ကို ဖတ်ကြည့်ပါ။ * မေးမြန်းစရာတွေ ရှိတယ်ဆိုရင် [[WP:Q|ဒီနေရာမှာ]] မေးမြန်းနိုင်ပါတယ်။ * သင့်အနေနဲ့ [[WP:Administrators|စီမံခန့်ခွဲသူ]]တစ်ဦးဦးကိုလည်း သူတို့ရဲ့ ဆွေးနွေးချက် စာမျက်နှာကနေတဆင့် ဆက်သွယ်နိုင်ပါတယ်။ * ယူနီကုဒ်ဖောင့် သွင်းဖို့ အခက်အခဲရှိရင် [https://unicodetoday.org/fonts/ ဒီမှာ] ကြည့်ပါ။ * ဘာကီးဘုတ် သုံးရမလဲ မသိရင် [https://unicodetoday.org/keyboards/ ဒီမှာ] ကြည့်ပါ။ </div> | style="padding:0 0.5em;" | | style="width:55%; vertical-align:top; border:1px solid #abd5f5; background-color:#f1f5fc;" | <div style="border-bottom:1px solid #abd5f5; background-color:#d0e5f5; padding:0.2em 0.5em; font-size:110%;">[[File:Gnome-applications-utilities.svg|21px|link=|]] '''မှတ်သားဖွယ်ရာများ'''</div> <div style="border-bottom:1px solid #abd5f5; padding:0.4em 1em 0.3em;"> * စမ်းသပ်ကြည့်ချင်တယ်ဆိုရင် [[Wikipedia:Sandbox|ဒီစာမျက်နှာ]]ကို သုံးပြီး စာမျက်နှာတည်းဖြတ်မှုကို စမ်းသပ်နိုင်ပါတယ်။ * ဆောင်းပါးသစ်တစ်ပုဒ် စတင်ရေးသားချင်တယ်ဆိုရင် [[WP:YFA|သင်၏ ပထမဆုံးဆောင်းပါး]] စာမျက်နှာကို ဖတ်ကြည့်ပါ။ * ဆောင်းပါးသစ်အတွက် အမည်ပေးဖို့ အခက်အခဲရှိနေရင် [[Wikipedia:ဆောင်းပါးခေါင်းစဉ်များ|ဒီစာမျက်နှာကို]] ဖတ်ကြည့်ပါ။ * [[Help:ပုံတင်နည်းလမ်းညွှန်]] မှာ ပုံတင်နည်း၊ ထည့်သွင်းအသုံးပြုနည်းတွေ ရှင်းပြထားပါတယ်။ * [[Wikipedia:ပုံအသုံးပြုခြင်း မူဝါဒ|ပုံအသုံးပြုခြင်း မူဝါဒ]] က မြန်မာဝီကီပီးဒီးယားမှာ ဘယ်လိုပုံတွေ တင်သင့် မတင်သင့်ဆိုတာကို ဆုံးဖြတ်နိုင်ဖို့ ကူညီပေးပါလိမ့်မယ်။ * ကျေးဇူးပြုပြီးတော့ ဆွေးနွေးချက် စာမျက်နှာတွေမှာ &#126;&#126;&#126;&#126; ရိုက်ထည့်ပြီး သင့်အမည်ကို လက်မှတ်ထိုးပေးပါ။ * သင့်အကောင့်အတွက် [[Special:Preferences#mw-prefsection-gadgets|gadgets]] (custom features) ကိုလည်း အသုံးပြုနိုင်ပါတယ်။ * [[wiktionary:my:Wiktionary:သတ်ပုံ|သတ်ပုံကျမ်း]]မှာ စာလုံးပေါင်း၊ သတ်ပုံသတ်ညွှန်းများ စစ်နိုင်ပါတယ်။ </div> <div style="border-bottom:1px solid #abd5f5; background-color:#d0e5f5; padding:0.2em 0.5em; font-size:110%;">[[File:Tango Globe of Letters.svg|21px|link=| ]] '''Welcome!'''</div> <div style="padding:0.4em 1em 0.3em;"> [[File:Nice Cup of Tea.jpg|200px|right|မြန်မာဝီကီပီးဒီးယားမှ လှိုက်လှဲစွာ ကြိုဆိုပါတယ်။ မိတ်ဆွေ စိတ်ပါဝင်စားရာ ကဏ္ဍတွင် ပါဝင်၍ ဆောင်းပါး ရေးသားနိုင်ပါတယ်။]] Welcome to '''Myanmar Wikipedia'''! I hope you enjoy improving and editing this [[ဝီကီပီးဒီးယား|Wikipedia]] project. These pages are especially useful for those who are literate in Burmese. However, even experienced Wikipedians who don't know any Burmese have helped out with other things, such as updating images from Commons, so don't be afraid to improve the wiki any way you can! Remember, someone else can always come later and fix any changes you make that are not perfect. Thank you. </div> |}<!-- Template:Welcome --> --[[အသုံးပြုသူ:Welcome-Bot|Welcome-Bot]] ([[အသုံးပြုသူ ဆွေးနွေးချက်:Welcome-Bot|ဆွေးနွေး]]) ၀၀:၅၉၊ ၇ ဇွန် ၂၀၂၅ (UTC) 1h3sc2xwlibp0l1whisys4lu6092093 3 270912 876717 2025-06-07T01:59:53Z Welcome-Bot 40494 ကြိုဆိုပါသည်! 876717 wikitext text/x-wiki == ဝီကီပီးဒီးယားမှ နွေးထွေးစွာ ကြိုဆိုပါတယ် KaungNyanZaw00 ! == {| class="plainlinks" cellspacing="0" cellpadding="0" style="margin:0 0 1em; width:100%;" | style="width:45%; vertical-align:top; border:1px solid #fad67d; background-color:#faf6ed;" | <div style="border-bottom:1px solid #fad67d; background-color:#faecc8; padding:0.2em 0.5em; font-size:110%;">[[File:Gnome-colors-alacarte.svg|21px|link=|]] '''ပထမအဆင့် မိတ်ဆက်'''</div> <div style="border-bottom:1px solid #fad67d; padding:0.4em 1em 0.3em;"> [[Wikipedia:နိဒါန်း|ဝီကီပီးဒီးယား]]ရဲ့ '''[[Wikipedia:Five pillars|လမ်းစဉ်ငါးရပ်]]'''ကို ဦးစွာဖတ်ကြည့်ဖို့ အကြံပြုပါတယ်။ အကောင့်ကို မှတ်ပုံတင်ပြုလုပ်ပြီးတဲ့နောက် '''[[အကူအညီ:မိတ်ဆက်|မိတ်ဆက်ခြင်း]]''' နှင့် '''[[WP:FAQ|မေးလေ့ရှိသော မေးခွန်းများ]]''' က သင့်ကို အများကြီး အကူအညီပေးပါလိမ့်မယ်။ သူတို့တွေက ဝီကီပီးဒီးယားမှာ တည်းဖြတ်နည်းနဲ့ ရေးသားဟန်တွေ၊ အခြား သိသင့်တာတွေကို ပြောပြပေးသွားပါလိမ့်မယ်။ ဝီကီပီးဒီးယားမှာ ပါဝင်ဖို့ သင့်မှာ နည်းပညာဆိုင်ရာတွေ တတ်ကျွမ်းနေဖို့ မလိုပါဘူး။ ပါဝင်ဆောင်ရွက်တဲ့နေရာမှာ ''[[WP:BOLD|သတ္တိရှိပါ]]''။ ပြီးတော့ တခြားသူတွေအပေါ်မှာ ''ရိုးရိုးသားသား ပြုမူဆက်ဆံပါ''။ ဒီနေရာဟာ ''[[w:wiki|ဝီကီ]]'' ဖြစ်ပြီး အလွန့်အလွန် လွယ်ကူပါတယ်။ </div> <div style="border-bottom:1px solid #fad67d; background-color:#faecc8; padding:0.2em 0.5em; font-size:110%;">[[File:Help-browser.svg|21px|link=| ]] '''အကူအညီရယူခြင်း'''</div> <div style="padding:0.4em 1em 0.3em;"> * အကူအညီလိုရင် ဝီကီပီးဒီးယား [[Wikipedia:လက်ဖက်ရည်ဆိုင်|လက်ဖက်ရည်ဆိုင်]]မှာ ဒါမှမဟုတ် [[ဖေ့စ်ဘွတ်ခ်|Facebook]] ထဲက [http://www.facebook.com/groups/my.wikipedia မြန်မာဝီကီအဖွဲ့ရဲ့စာမျက်နှာ] မှာ ဝင်ရောက်မေးမြန်း ဆွေးနွေးနိုင်ပါတယ်။ * ဝီကီကို ဘယ်လိုစသုံးရမယ် ဆိုတာကိုတော့ [[Wikipedia:Cheatsheet|တည်းဖြတ်နည်း]] စာမျက်နှာမှာ ကြည့်ပါ။ * တည်းဖြတ်ခြင်းအကြောင်း နှိုက်နှိုက်ချွတ်ချွတ်လေ့လာချင်တယ် ဆိုရင်တော့ [[Wikipedia:ဆောင်းပါးများကို တည်းဖြတ်ခြင်း|ဒီစာမျက်နှာ]]ကို ဖတ်ကြည့်ပါ။ * မေးမြန်းစရာတွေ ရှိတယ်ဆိုရင် [[WP:Q|ဒီနေရာမှာ]] မေးမြန်းနိုင်ပါတယ်။ * သင့်အနေနဲ့ [[WP:Administrators|စီမံခန့်ခွဲသူ]]တစ်ဦးဦးကိုလည်း သူတို့ရဲ့ ဆွေးနွေးချက် စာမျက်နှာကနေတဆင့် ဆက်သွယ်နိုင်ပါတယ်။ * ယူနီကုဒ်ဖောင့် သွင်းဖို့ အခက်အခဲရှိရင် [https://unicodetoday.org/fonts/ ဒီမှာ] ကြည့်ပါ။ * ဘာကီးဘုတ် သုံးရမလဲ မသိရင် [https://unicodetoday.org/keyboards/ ဒီမှာ] ကြည့်ပါ။ </div> | style="padding:0 0.5em;" | | style="width:55%; vertical-align:top; border:1px solid #abd5f5; background-color:#f1f5fc;" | <div style="border-bottom:1px solid #abd5f5; background-color:#d0e5f5; padding:0.2em 0.5em; font-size:110%;">[[File:Gnome-applications-utilities.svg|21px|link=|]] '''မှတ်သားဖွယ်ရာများ'''</div> <div style="border-bottom:1px solid #abd5f5; padding:0.4em 1em 0.3em;"> * စမ်းသပ်ကြည့်ချင်တယ်ဆိုရင် [[Wikipedia:Sandbox|ဒီစာမျက်နှာ]]ကို သုံးပြီး စာမျက်နှာတည်းဖြတ်မှုကို စမ်းသပ်နိုင်ပါတယ်။ * ဆောင်းပါးသစ်တစ်ပုဒ် စတင်ရေးသားချင်တယ်ဆိုရင် [[WP:YFA|သင်၏ ပထမဆုံးဆောင်းပါး]] စာမျက်နှာကို ဖတ်ကြည့်ပါ။ * ဆောင်းပါးသစ်အတွက် အမည်ပေးဖို့ အခက်အခဲရှိနေရင် [[Wikipedia:ဆောင်းပါးခေါင်းစဉ်များ|ဒီစာမျက်နှာကို]] ဖတ်ကြည့်ပါ။ * [[Help:ပုံတင်နည်းလမ်းညွှန်]] မှာ ပုံတင်နည်း၊ ထည့်သွင်းအသုံးပြုနည်းတွေ ရှင်းပြထားပါတယ်။ * [[Wikipedia:ပုံအသုံးပြုခြင်း မူဝါဒ|ပုံအသုံးပြုခြင်း မူဝါဒ]] က မြန်မာဝီကီပီးဒီးယားမှာ ဘယ်လိုပုံတွေ တင်သင့် မတင်သင့်ဆိုတာကို ဆုံးဖြတ်နိုင်ဖို့ ကူညီပေးပါလိမ့်မယ်။ * ကျေးဇူးပြုပြီးတော့ ဆွေးနွေးချက် စာမျက်နှာတွေမှာ &#126;&#126;&#126;&#126; ရိုက်ထည့်ပြီး သင့်အမည်ကို လက်မှတ်ထိုးပေးပါ။ * သင့်အကောင့်အတွက် [[Special:Preferences#mw-prefsection-gadgets|gadgets]] (custom features) ကိုလည်း အသုံးပြုနိုင်ပါတယ်။ * [[wiktionary:my:Wiktionary:သတ်ပုံ|သတ်ပုံကျမ်း]]မှာ စာလုံးပေါင်း၊ သတ်ပုံသတ်ညွှန်းများ စစ်နိုင်ပါတယ်။ </div> <div style="border-bottom:1px solid #abd5f5; background-color:#d0e5f5; padding:0.2em 0.5em; font-size:110%;">[[File:Tango Globe of Letters.svg|21px|link=| ]] '''Welcome!'''</div> <div style="padding:0.4em 1em 0.3em;"> [[File:Nice Cup of Tea.jpg|200px|right|မြန်မာဝီကီပီးဒီးယားမှ လှိုက်လှဲစွာ ကြိုဆိုပါတယ်။ မိတ်ဆွေ စိတ်ပါဝင်စားရာ ကဏ္ဍတွင် ပါဝင်၍ ဆောင်းပါး ရေးသားနိုင်ပါတယ်။]] Welcome to '''Myanmar Wikipedia'''! I hope you enjoy improving and editing this [[ဝီကီပီးဒီးယား|Wikipedia]] project. These pages are especially useful for those who are literate in Burmese. However, even experienced Wikipedians who don't know any Burmese have helped out with other things, such as updating images from Commons, so don't be afraid to improve the wiki any way you can! Remember, someone else can always come later and fix any changes you make that are not perfect. Thank you. </div> |}<!-- Template:Welcome --> --[[အသုံးပြုသူ:Welcome-Bot|Welcome-Bot]] ([[အသုံးပြုသူ ဆွေးနွေးချက်:Welcome-Bot|ဆွေးနွေး]]) ၀၁:၅၉၊ ၇ ဇွန် ၂၀၂၅ (UTC) q2hffkbhrcf3xbljp2uf18l4qmebx70 3 270913 876718 2025-06-07T02:00:03Z Welcome-Bot 40494 ကြိုဆိုပါသည်! 876718 wikitext text/x-wiki == ဝီကီပီးဒီးယားမှ နွေးထွေးစွာ ကြိုဆိုပါတယ် Jangelgglez2024 ! == {| class="plainlinks" cellspacing="0" cellpadding="0" style="margin:0 0 1em; width:100%;" | style="width:45%; vertical-align:top; border:1px solid #fad67d; background-color:#faf6ed;" | <div style="border-bottom:1px solid #fad67d; background-color:#faecc8; padding:0.2em 0.5em; font-size:110%;">[[File:Gnome-colors-alacarte.svg|21px|link=|]] '''ပထမအဆင့် မိတ်ဆက်'''</div> <div style="border-bottom:1px solid #fad67d; padding:0.4em 1em 0.3em;"> [[Wikipedia:နိဒါန်း|ဝီကီပီးဒီးယား]]ရဲ့ '''[[Wikipedia:Five pillars|လမ်းစဉ်ငါးရပ်]]'''ကို ဦးစွာဖတ်ကြည့်ဖို့ အကြံပြုပါတယ်။ အကောင့်ကို မှတ်ပုံတင်ပြုလုပ်ပြီးတဲ့နောက် '''[[အကူအညီ:မိတ်ဆက်|မိတ်ဆက်ခြင်း]]''' နှင့် '''[[WP:FAQ|မေးလေ့ရှိသော မေးခွန်းများ]]''' က သင့်ကို အများကြီး အကူအညီပေးပါလိမ့်မယ်။ သူတို့တွေက ဝီကီပီးဒီးယားမှာ တည်းဖြတ်နည်းနဲ့ ရေးသားဟန်တွေ၊ အခြား သိသင့်တာတွေကို ပြောပြပေးသွားပါလိမ့်မယ်။ ဝီကီပီးဒီးယားမှာ ပါဝင်ဖို့ သင့်မှာ နည်းပညာဆိုင်ရာတွေ တတ်ကျွမ်းနေဖို့ မလိုပါဘူး။ ပါဝင်ဆောင်ရွက်တဲ့နေရာမှာ ''[[WP:BOLD|သတ္တိရှိပါ]]''။ ပြီးတော့ တခြားသူတွေအပေါ်မှာ ''ရိုးရိုးသားသား ပြုမူဆက်ဆံပါ''။ ဒီနေရာဟာ ''[[w:wiki|ဝီကီ]]'' ဖြစ်ပြီး အလွန့်အလွန် လွယ်ကူပါတယ်။ </div> <div style="border-bottom:1px solid #fad67d; background-color:#faecc8; padding:0.2em 0.5em; font-size:110%;">[[File:Help-browser.svg|21px|link=| ]] '''အကူအညီရယူခြင်း'''</div> <div style="padding:0.4em 1em 0.3em;"> * အကူအညီလိုရင် ဝီကီပီးဒီးယား [[Wikipedia:လက်ဖက်ရည်ဆိုင်|လက်ဖက်ရည်ဆိုင်]]မှာ ဒါမှမဟုတ် [[ဖေ့စ်ဘွတ်ခ်|Facebook]] ထဲက [http://www.facebook.com/groups/my.wikipedia မြန်မာဝီကီအဖွဲ့ရဲ့စာမျက်နှာ] မှာ ဝင်ရောက်မေးမြန်း ဆွေးနွေးနိုင်ပါတယ်။ * ဝီကီကို ဘယ်လိုစသုံးရမယ် ဆိုတာကိုတော့ [[Wikipedia:Cheatsheet|တည်းဖြတ်နည်း]] စာမျက်နှာမှာ ကြည့်ပါ။ * တည်းဖြတ်ခြင်းအကြောင်း နှိုက်နှိုက်ချွတ်ချွတ်လေ့လာချင်တယ် ဆိုရင်တော့ [[Wikipedia:ဆောင်းပါးများကို တည်းဖြတ်ခြင်း|ဒီစာမျက်နှာ]]ကို ဖတ်ကြည့်ပါ။ * မေးမြန်းစရာတွေ ရှိတယ်ဆိုရင် [[WP:Q|ဒီနေရာမှာ]] မေးမြန်းနိုင်ပါတယ်။ * သင့်အနေနဲ့ [[WP:Administrators|စီမံခန့်ခွဲသူ]]တစ်ဦးဦးကိုလည်း သူတို့ရဲ့ ဆွေးနွေးချက် စာမျက်နှာကနေတဆင့် ဆက်သွယ်နိုင်ပါတယ်။ * ယူနီကုဒ်ဖောင့် သွင်းဖို့ အခက်အခဲရှိရင် [https://unicodetoday.org/fonts/ ဒီမှာ] ကြည့်ပါ။ * ဘာကီးဘုတ် သုံးရမလဲ မသိရင် [https://unicodetoday.org/keyboards/ ဒီမှာ] ကြည့်ပါ။ </div> | style="padding:0 0.5em;" | | style="width:55%; vertical-align:top; border:1px solid #abd5f5; background-color:#f1f5fc;" | <div style="border-bottom:1px solid #abd5f5; background-color:#d0e5f5; padding:0.2em 0.5em; font-size:110%;">[[File:Gnome-applications-utilities.svg|21px|link=|]] '''မှတ်သားဖွယ်ရာများ'''</div> <div style="border-bottom:1px solid #abd5f5; padding:0.4em 1em 0.3em;"> * စမ်းသပ်ကြည့်ချင်တယ်ဆိုရင် [[Wikipedia:Sandbox|ဒီစာမျက်နှာ]]ကို သုံးပြီး စာမျက်နှာတည်းဖြတ်မှုကို စမ်းသပ်နိုင်ပါတယ်။ * ဆောင်းပါးသစ်တစ်ပုဒ် စတင်ရေးသားချင်တယ်ဆိုရင် [[WP:YFA|သင်၏ ပထမဆုံးဆောင်းပါး]] စာမျက်နှာကို ဖတ်ကြည့်ပါ။ * ဆောင်းပါးသစ်အတွက် အမည်ပေးဖို့ အခက်အခဲရှိနေရင် [[Wikipedia:ဆောင်းပါးခေါင်းစဉ်များ|ဒီစာမျက်နှာကို]] ဖတ်ကြည့်ပါ။ * [[Help:ပုံတင်နည်းလမ်းညွှန်]] မှာ ပုံတင်နည်း၊ ထည့်သွင်းအသုံးပြုနည်းတွေ ရှင်းပြထားပါတယ်။ * [[Wikipedia:ပုံအသုံးပြုခြင်း မူဝါဒ|ပုံအသုံးပြုခြင်း မူဝါဒ]] က မြန်မာဝီကီပီးဒီးယားမှာ ဘယ်လိုပုံတွေ တင်သင့် မတင်သင့်ဆိုတာကို ဆုံးဖြတ်နိုင်ဖို့ ကူညီပေးပါလိမ့်မယ်။ * ကျေးဇူးပြုပြီးတော့ ဆွေးနွေးချက် စာမျက်နှာတွေမှာ &#126;&#126;&#126;&#126; ရိုက်ထည့်ပြီး သင့်အမည်ကို လက်မှတ်ထိုးပေးပါ။ * သင့်အကောင့်အတွက် [[Special:Preferences#mw-prefsection-gadgets|gadgets]] (custom features) ကိုလည်း အသုံးပြုနိုင်ပါတယ်။ * [[wiktionary:my:Wiktionary:သတ်ပုံ|သတ်ပုံကျမ်း]]မှာ စာလုံးပေါင်း၊ သတ်ပုံသတ်ညွှန်းများ စစ်နိုင်ပါတယ်။ </div> <div style="border-bottom:1px solid #abd5f5; background-color:#d0e5f5; padding:0.2em 0.5em; font-size:110%;">[[File:Tango Globe of Letters.svg|21px|link=| ]] '''Welcome!'''</div> <div style="padding:0.4em 1em 0.3em;"> [[File:Nice Cup of Tea.jpg|200px|right|မြန်မာဝီကီပီးဒီးယားမှ လှိုက်လှဲစွာ ကြိုဆိုပါတယ်။ မိတ်ဆွေ စိတ်ပါဝင်စားရာ ကဏ္ဍတွင် ပါဝင်၍ ဆောင်းပါး ရေးသားနိုင်ပါတယ်။]] Welcome to '''Myanmar Wikipedia'''! I hope you enjoy improving and editing this [[ဝီကီပီးဒီးယား|Wikipedia]] project. These pages are especially useful for those who are literate in Burmese. However, even experienced Wikipedians who don't know any Burmese have helped out with other things, such as updating images from Commons, so don't be afraid to improve the wiki any way you can! Remember, someone else can always come later and fix any changes you make that are not perfect. Thank you. </div> |}<!-- Template:Welcome --> --[[အသုံးပြုသူ:Welcome-Bot|Welcome-Bot]] ([[အသုံးပြုသူ ဆွေးနွေးချက်:Welcome-Bot|ဆွေးနွေး]]) ၀၂:၀၀၊ ၇ ဇွန် ၂၀၂၅ (UTC) 9goz091yzy9ppotrpvx27480b88t438 3 270914 876719 2025-06-07T02:00:13Z Welcome-Bot 40494 ကြိုဆိုပါသည်! 876719 wikitext text/x-wiki == ဝီကီပီးဒီးယားမှ နွေးထွေးစွာ ကြိုဆိုပါတယ် Nywenywehlaing2734 ! == {| class="plainlinks" cellspacing="0" cellpadding="0" style="margin:0 0 1em; width:100%;" | style="width:45%; vertical-align:top; border:1px solid #fad67d; background-color:#faf6ed;" | <div style="border-bottom:1px solid #fad67d; background-color:#faecc8; padding:0.2em 0.5em; font-size:110%;">[[File:Gnome-colors-alacarte.svg|21px|link=|]] '''ပထမအဆင့် မိတ်ဆက်'''</div> <div style="border-bottom:1px solid #fad67d; padding:0.4em 1em 0.3em;"> [[Wikipedia:နိဒါန်း|ဝီကီပီးဒီးယား]]ရဲ့ '''[[Wikipedia:Five pillars|လမ်းစဉ်ငါးရပ်]]'''ကို ဦးစွာဖတ်ကြည့်ဖို့ အကြံပြုပါတယ်။ အကောင့်ကို မှတ်ပုံတင်ပြုလုပ်ပြီးတဲ့နောက် '''[[အကူအညီ:မိတ်ဆက်|မိတ်ဆက်ခြင်း]]''' နှင့် '''[[WP:FAQ|မေးလေ့ရှိသော မေးခွန်းများ]]''' က သင့်ကို အများကြီး အကူအညီပေးပါလိမ့်မယ်။ သူတို့တွေက ဝီကီပီးဒီးယားမှာ တည်းဖြတ်နည်းနဲ့ ရေးသားဟန်တွေ၊ အခြား သိသင့်တာတွေကို ပြောပြပေးသွားပါလိမ့်မယ်။ ဝီကီပီးဒီးယားမှာ ပါဝင်ဖို့ သင့်မှာ နည်းပညာဆိုင်ရာတွေ တတ်ကျွမ်းနေဖို့ မလိုပါဘူး။ ပါဝင်ဆောင်ရွက်တဲ့နေရာမှာ ''[[WP:BOLD|သတ္တိရှိပါ]]''။ ပြီးတော့ တခြားသူတွေအပေါ်မှာ ''ရိုးရိုးသားသား ပြုမူဆက်ဆံပါ''။ ဒီနေရာဟာ ''[[w:wiki|ဝီကီ]]'' ဖြစ်ပြီး အလွန့်အလွန် လွယ်ကူပါတယ်။ </div> <div style="border-bottom:1px solid #fad67d; background-color:#faecc8; padding:0.2em 0.5em; font-size:110%;">[[File:Help-browser.svg|21px|link=| ]] '''အကူအညီရယူခြင်း'''</div> <div style="padding:0.4em 1em 0.3em;"> * အကူအညီလိုရင် ဝီကီပီးဒီးယား [[Wikipedia:လက်ဖက်ရည်ဆိုင်|လက်ဖက်ရည်ဆိုင်]]မှာ ဒါမှမဟုတ် [[ဖေ့စ်ဘွတ်ခ်|Facebook]] ထဲက [http://www.facebook.com/groups/my.wikipedia မြန်မာဝီကီအဖွဲ့ရဲ့စာမျက်နှာ] မှာ ဝင်ရောက်မေးမြန်း ဆွေးနွေးနိုင်ပါတယ်။ * ဝီကီကို ဘယ်လိုစသုံးရမယ် ဆိုတာကိုတော့ [[Wikipedia:Cheatsheet|တည်းဖြတ်နည်း]] စာမျက်နှာမှာ ကြည့်ပါ။ * တည်းဖြတ်ခြင်းအကြောင်း နှိုက်နှိုက်ချွတ်ချွတ်လေ့လာချင်တယ် ဆိုရင်တော့ [[Wikipedia:ဆောင်းပါးများကို တည်းဖြတ်ခြင်း|ဒီစာမျက်နှာ]]ကို ဖတ်ကြည့်ပါ။ * မေးမြန်းစရာတွေ ရှိတယ်ဆိုရင် [[WP:Q|ဒီနေရာမှာ]] မေးမြန်းနိုင်ပါတယ်။ * သင့်အနေနဲ့ [[WP:Administrators|စီမံခန့်ခွဲသူ]]တစ်ဦးဦးကိုလည်း သူတို့ရဲ့ ဆွေးနွေးချက် စာမျက်နှာကနေတဆင့် ဆက်သွယ်နိုင်ပါတယ်။ * ယူနီကုဒ်ဖောင့် သွင်းဖို့ အခက်အခဲရှိရင် [https://unicodetoday.org/fonts/ ဒီမှာ] ကြည့်ပါ။ * ဘာကီးဘုတ် သုံးရမလဲ မသိရင် [https://unicodetoday.org/keyboards/ ဒီမှာ] ကြည့်ပါ။ </div> | style="padding:0 0.5em;" | | style="width:55%; vertical-align:top; border:1px solid #abd5f5; background-color:#f1f5fc;" | <div style="border-bottom:1px solid #abd5f5; background-color:#d0e5f5; padding:0.2em 0.5em; font-size:110%;">[[File:Gnome-applications-utilities.svg|21px|link=|]] '''မှတ်သားဖွယ်ရာများ'''</div> <div style="border-bottom:1px solid #abd5f5; padding:0.4em 1em 0.3em;"> * စမ်းသပ်ကြည့်ချင်တယ်ဆိုရင် [[Wikipedia:Sandbox|ဒီစာမျက်နှာ]]ကို သုံးပြီး စာမျက်နှာတည်းဖြတ်မှုကို စမ်းသပ်နိုင်ပါတယ်။ * ဆောင်းပါးသစ်တစ်ပုဒ် စတင်ရေးသားချင်တယ်ဆိုရင် [[WP:YFA|သင်၏ ပထမဆုံးဆောင်းပါး]] စာမျက်နှာကို ဖတ်ကြည့်ပါ။ * ဆောင်းပါးသစ်အတွက် အမည်ပေးဖို့ အခက်အခဲရှိနေရင် [[Wikipedia:ဆောင်းပါးခေါင်းစဉ်များ|ဒီစာမျက်နှာကို]] ဖတ်ကြည့်ပါ။ * [[Help:ပုံတင်နည်းလမ်းညွှန်]] မှာ ပုံတင်နည်း၊ ထည့်သွင်းအသုံးပြုနည်းတွေ ရှင်းပြထားပါတယ်။ * [[Wikipedia:ပုံအသုံးပြုခြင်း မူဝါဒ|ပုံအသုံးပြုခြင်း မူဝါဒ]] က မြန်မာဝီကီပီးဒီးယားမှာ ဘယ်လိုပုံတွေ တင်သင့် မတင်သင့်ဆိုတာကို ဆုံးဖြတ်နိုင်ဖို့ ကူညီပေးပါလိမ့်မယ်။ * ကျေးဇူးပြုပြီးတော့ ဆွေးနွေးချက် စာမျက်နှာတွေမှာ &#126;&#126;&#126;&#126; ရိုက်ထည့်ပြီး သင့်အမည်ကို လက်မှတ်ထိုးပေးပါ။ * သင့်အကောင့်အတွက် [[Special:Preferences#mw-prefsection-gadgets|gadgets]] (custom features) ကိုလည်း အသုံးပြုနိုင်ပါတယ်။ * [[wiktionary:my:Wiktionary:သတ်ပုံ|သတ်ပုံကျမ်း]]မှာ စာလုံးပေါင်း၊ သတ်ပုံသတ်ညွှန်းများ စစ်နိုင်ပါတယ်။ </div> <div style="border-bottom:1px solid #abd5f5; background-color:#d0e5f5; padding:0.2em 0.5em; font-size:110%;">[[File:Tango Globe of Letters.svg|21px|link=| ]] '''Welcome!'''</div> <div style="padding:0.4em 1em 0.3em;"> [[File:Nice Cup of Tea.jpg|200px|right|မြန်မာဝီကီပီးဒီးယားမှ လှိုက်လှဲစွာ ကြိုဆိုပါတယ်။ မိတ်ဆွေ စိတ်ပါဝင်စားရာ ကဏ္ဍတွင် ပါဝင်၍ ဆောင်းပါး ရေးသားနိုင်ပါတယ်။]] Welcome to '''Myanmar Wikipedia'''! I hope you enjoy improving and editing this [[ဝီကီပီးဒီးယား|Wikipedia]] project. These pages are especially useful for those who are literate in Burmese. However, even experienced Wikipedians who don't know any Burmese have helped out with other things, such as updating images from Commons, so don't be afraid to improve the wiki any way you can! Remember, someone else can always come later and fix any changes you make that are not perfect. Thank you. </div> |}<!-- Template:Welcome --> --[[အသုံးပြုသူ:Welcome-Bot|Welcome-Bot]] ([[အသုံးပြုသူ ဆွေးနွေးချက်:Welcome-Bot|ဆွေးနွေး]]) ၀၂:၀၀၊ ၇ ဇွန် ၂၀၂၅ (UTC) 75znxgewe75j99ymw81el18vwn4uxjq 3 270915 876721 2025-06-07T02:08:37Z FlightTime 114704 [[အသုံးပြုသူ ဆွေးနွေးချက်:That Prussian1872]] စာမျက်နှာကို [[အသုံးပြုသူ ဆွေးနွေးချက်:Otto the Lad]] သို့ FlightTimeက ရွှေ့ခဲ့သည်: အသုံးပြုသူ "[[Special:CentralAuth/That Prussian1872|That Prussian1872]]" ကို "[[Special:CentralAuth/Otto the Lad|Otto the Lad]]" သို့ အမည်ပြောင်းလဲစဉ် စာမျက်နှာအား အလိုအလျောက် ရွှေ့ပြောင်းခြင်း 876721 wikitext text/x-wiki #REDIRECT [[အသုံးပြုသူ ဆွေးနွေးချက်:Otto the Lad]] pobmmzw7z5ygh2v7vkearvfgsm9h21d 3 270916 876724 2025-06-07T03:00:23Z Welcome-Bot 40494 ကြိုဆိုပါသည်! 876724 wikitext text/x-wiki == ဝီကီပီးဒီးယားမှ နွေးထွေးစွာ ကြိုဆိုပါတယ် Eaint118 ! == {| class="plainlinks" cellspacing="0" cellpadding="0" style="margin:0 0 1em; width:100%;" | style="width:45%; vertical-align:top; border:1px solid #fad67d; background-color:#faf6ed;" | <div style="border-bottom:1px solid #fad67d; background-color:#faecc8; padding:0.2em 0.5em; font-size:110%;">[[File:Gnome-colors-alacarte.svg|21px|link=|]] '''ပထမအဆင့် မိတ်ဆက်'''</div> <div style="border-bottom:1px solid #fad67d; padding:0.4em 1em 0.3em;"> [[Wikipedia:နိဒါန်း|ဝီကီပီးဒီးယား]]ရဲ့ '''[[Wikipedia:Five pillars|လမ်းစဉ်ငါးရပ်]]'''ကို ဦးစွာဖတ်ကြည့်ဖို့ အကြံပြုပါတယ်။ အကောင့်ကို မှတ်ပုံတင်ပြုလုပ်ပြီးတဲ့နောက် '''[[အကူအညီ:မိတ်ဆက်|မိတ်ဆက်ခြင်း]]''' နှင့် '''[[WP:FAQ|မေးလေ့ရှိသော မေးခွန်းများ]]''' က သင့်ကို အများကြီး အကူအညီပေးပါလိမ့်မယ်။ သူတို့တွေက ဝီကီပီးဒီးယားမှာ တည်းဖြတ်နည်းနဲ့ ရေးသားဟန်တွေ၊ အခြား သိသင့်တာတွေကို ပြောပြပေးသွားပါလိမ့်မယ်။ ဝီကီပီးဒီးယားမှာ ပါဝင်ဖို့ သင့်မှာ နည်းပညာဆိုင်ရာတွေ တတ်ကျွမ်းနေဖို့ မလိုပါဘူး။ ပါဝင်ဆောင်ရွက်တဲ့နေရာမှာ ''[[WP:BOLD|သတ္တိရှိပါ]]''။ ပြီးတော့ တခြားသူတွေအပေါ်မှာ ''ရိုးရိုးသားသား ပြုမူဆက်ဆံပါ''။ ဒီနေရာဟာ ''[[w:wiki|ဝီကီ]]'' ဖြစ်ပြီး အလွန့်အလွန် လွယ်ကူပါတယ်။ </div> <div style="border-bottom:1px solid #fad67d; background-color:#faecc8; padding:0.2em 0.5em; font-size:110%;">[[File:Help-browser.svg|21px|link=| ]] '''အကူအညီရယူခြင်း'''</div> <div style="padding:0.4em 1em 0.3em;"> * အကူအညီလိုရင် ဝီကီပီးဒီးယား [[Wikipedia:လက်ဖက်ရည်ဆိုင်|လက်ဖက်ရည်ဆိုင်]]မှာ ဒါမှမဟုတ် [[ဖေ့စ်ဘွတ်ခ်|Facebook]] ထဲက [http://www.facebook.com/groups/my.wikipedia မြန်မာဝီကီအဖွဲ့ရဲ့စာမျက်နှာ] မှာ ဝင်ရောက်မေးမြန်း ဆွေးနွေးနိုင်ပါတယ်။ * ဝီကီကို ဘယ်လိုစသုံးရမယ် ဆိုတာကိုတော့ [[Wikipedia:Cheatsheet|တည်းဖြတ်နည်း]] စာမျက်နှာမှာ ကြည့်ပါ။ * တည်းဖြတ်ခြင်းအကြောင်း နှိုက်နှိုက်ချွတ်ချွတ်လေ့လာချင်တယ် ဆိုရင်တော့ [[Wikipedia:ဆောင်းပါးများကို တည်းဖြတ်ခြင်း|ဒီစာမျက်နှာ]]ကို ဖတ်ကြည့်ပါ။ * မေးမြန်းစရာတွေ ရှိတယ်ဆိုရင် [[WP:Q|ဒီနေရာမှာ]] မေးမြန်းနိုင်ပါတယ်။ * သင့်အနေနဲ့ [[WP:Administrators|စီမံခန့်ခွဲသူ]]တစ်ဦးဦးကိုလည်း သူတို့ရဲ့ ဆွေးနွေးချက် စာမျက်နှာကနေတဆင့် ဆက်သွယ်နိုင်ပါတယ်။ * ယူနီကုဒ်ဖောင့် သွင်းဖို့ အခက်အခဲရှိရင် [https://unicodetoday.org/fonts/ ဒီမှာ] ကြည့်ပါ။ * ဘာကီးဘုတ် သုံးရမလဲ မသိရင် [https://unicodetoday.org/keyboards/ ဒီမှာ] ကြည့်ပါ။ </div> | style="padding:0 0.5em;" | | style="width:55%; vertical-align:top; border:1px solid #abd5f5; background-color:#f1f5fc;" | <div style="border-bottom:1px solid #abd5f5; background-color:#d0e5f5; padding:0.2em 0.5em; font-size:110%;">[[File:Gnome-applications-utilities.svg|21px|link=|]] '''မှတ်သားဖွယ်ရာများ'''</div> <div style="border-bottom:1px solid #abd5f5; padding:0.4em 1em 0.3em;"> * စမ်းသပ်ကြည့်ချင်တယ်ဆိုရင် [[Wikipedia:Sandbox|ဒီစာမျက်နှာ]]ကို သုံးပြီး စာမျက်နှာတည်းဖြတ်မှုကို စမ်းသပ်နိုင်ပါတယ်။ * ဆောင်းပါးသစ်တစ်ပုဒ် စတင်ရေးသားချင်တယ်ဆိုရင် [[WP:YFA|သင်၏ ပထမဆုံးဆောင်းပါး]] စာမျက်နှာကို ဖတ်ကြည့်ပါ။ * ဆောင်းပါးသစ်အတွက် အမည်ပေးဖို့ အခက်အခဲရှိနေရင် [[Wikipedia:ဆောင်းပါးခေါင်းစဉ်များ|ဒီစာမျက်နှာကို]] ဖတ်ကြည့်ပါ။ * [[Help:ပုံတင်နည်းလမ်းညွှန်]] မှာ ပုံတင်နည်း၊ ထည့်သွင်းအသုံးပြုနည်းတွေ ရှင်းပြထားပါတယ်။ * [[Wikipedia:ပုံအသုံးပြုခြင်း မူဝါဒ|ပုံအသုံးပြုခြင်း မူဝါဒ]] က မြန်မာဝီကီပီးဒီးယားမှာ ဘယ်လိုပုံတွေ တင်သင့် မတင်သင့်ဆိုတာကို ဆုံးဖြတ်နိုင်ဖို့ ကူညီပေးပါလိမ့်မယ်။ * ကျေးဇူးပြုပြီးတော့ ဆွေးနွေးချက် စာမျက်နှာတွေမှာ &#126;&#126;&#126;&#126; ရိုက်ထည့်ပြီး သင့်အမည်ကို လက်မှတ်ထိုးပေးပါ။ * သင့်အကောင့်အတွက် [[Special:Preferences#mw-prefsection-gadgets|gadgets]] (custom features) ကိုလည်း အသုံးပြုနိုင်ပါတယ်။ * [[wiktionary:my:Wiktionary:သတ်ပုံ|သတ်ပုံကျမ်း]]မှာ စာလုံးပေါင်း၊ သတ်ပုံသတ်ညွှန်းများ စစ်နိုင်ပါတယ်။ </div> <div style="border-bottom:1px solid #abd5f5; background-color:#d0e5f5; padding:0.2em 0.5em; font-size:110%;">[[File:Tango Globe of Letters.svg|21px|link=| ]] '''Welcome!'''</div> <div style="padding:0.4em 1em 0.3em;"> [[File:Nice Cup of Tea.jpg|200px|right|မြန်မာဝီကီပီးဒီးယားမှ လှိုက်လှဲစွာ ကြိုဆိုပါတယ်။ မိတ်ဆွေ စိတ်ပါဝင်စားရာ ကဏ္ဍတွင် ပါဝင်၍ ဆောင်းပါး ရေးသားနိုင်ပါတယ်။]] Welcome to '''Myanmar Wikipedia'''! I hope you enjoy improving and editing this [[ဝီကီပီးဒီးယား|Wikipedia]] project. These pages are especially useful for those who are literate in Burmese. However, even experienced Wikipedians who don't know any Burmese have helped out with other things, such as updating images from Commons, so don't be afraid to improve the wiki any way you can! Remember, someone else can always come later and fix any changes you make that are not perfect. Thank you. </div> |}<!-- Template:Welcome --> --[[အသုံးပြုသူ:Welcome-Bot|Welcome-Bot]] ([[အသုံးပြုသူ ဆွေးနွေးချက်:Welcome-Bot|ဆွေးနွေး]]) ၀၃:၀၀၊ ၇ ဇွန် ၂၀၂၅ (UTC) c61h4dk54xk144wogkt3zqqxptkud5x 14 270917 876734 2025-06-07T04:16:35Z Ninjastrikers 22896 "[[ကဏ္ဍ:နေရာဟောင်းများ]] [[ကဏ္ဍ:အမျိုးအစားအလိုက် မြို့များ]]" အစချီသော စာလုံးတို့နှင့် စာမျက်နှာကို ဖန်တီးလိုက်သည် 876734 wikitext text/x-wiki [[ကဏ္ဍ:နေရာဟောင်းများ]] [[ကဏ္ဍ:အမျိုးအစားအလိုက် မြို့များ]] 67iopr2sljzmlccaf4c7cetoidoxlej 14 270918 876735 2025-06-07T04:17:35Z Ninjastrikers 22896 "[[ကဏ္ဍ:မြို့များ]] [[ကဏ္ဍ:အမျိုးအစားအလိုက် လူနေထိုင်ရာနေရာများ|မြို့]]" အစချီသော စာလုံးတို့နှင့် စာမျက်နှာကို ဖန်တီးလိုက်သည် 876735 wikitext text/x-wiki [[ကဏ္ဍ:မြို့များ]] [[ကဏ္ဍ:အမျိုးအစားအလိုက် လူနေထိုင်ရာနေရာများ|မြို့]] 9ods07ehgafrx98rxsfylfhgrqecve1 14 270919 876739 2025-06-07T04:22:11Z Ninjastrikers 22896 "[[ကဏ္ဍ:အကြောင်းအရာအလိုက် အဖွဲ့အစည်းများ]] [[ကဏ္ဍ:ဘာသာရေးနှင့် လူ့အဖွဲ့အစည်း]]" အစချီသော စာလုံးတို့နှင့် စာမျက်နှာကို ဖန်တီးလိုက်သည် 876739 wikitext text/x-wiki [[ကဏ္ဍ:အကြောင်းအရာအလိုက် အဖွဲ့အစည်းများ]] [[ကဏ္ဍ:ဘာသာရေးနှင့် လူ့အဖွဲ့အစည်း]] 1s2y6vwaxhbjdkszwf43dw3rxifmmcu 14 270920 876740 2025-06-07T04:22:57Z Ninjastrikers 22896 "[[ကဏ္ဍ:ဘာသာရေး|လ]] [[ကဏ္ဍ:လူ့အဖွဲ့အစည်း]]" အစချီသော စာလုံးတို့နှင့် စာမျက်နှာကို ဖန်တီးလိုက်သည် 876740 wikitext text/x-wiki [[ကဏ္ဍ:ဘာသာရေး|လ]] [[ကဏ္ဍ:လူ့အဖွဲ့အစည်း]] 4sr932p5wf97i7ibphgzpbyg3jkyx6m 14 270921 876746 2025-06-07T04:28:56Z Ninjastrikers 22896 "[[ကဏ္ဍ:ကက်သလစ်အသင်းတော်]] [[ကဏ္ဍ:နိုင်ငံအလိုက် ခရစ်ယာန်ဘာသာ]]" အစချီသော စာလုံးတို့နှင့် စာမျက်နှာကို ဖန်တီးလိုက်သည် 876746 wikitext text/x-wiki [[ကဏ္ဍ:ကက်သလစ်အသင်းတော်]] [[ကဏ္ဍ:နိုင်ငံအလိုက် ခရစ်ယာန်ဘာသာ]] 893gjrpryg2b5iao7bsyhvp0707hrfc 0 270922 876751 2025-06-07T04:43:27Z Tejinda 87174 "{{ဗုဒ္ဓဘာသာ}} ကာယသင်္ခါရဟူသော စကားလုံးသည် ပါဠိစာပေနှင့် အဘိဓမ္မာတွင် အသုံးပြုသည့် ရှုထောင့်ပေါ်မူတည်၍ အဓိပ္ပာယ် နှစ်မျိုး..." အစချီသော စာလုံးတို့နှင့် စာမျက်နှာကို ဖန်တီးလိုက်သည် 876751 wikitext text/x-wiki {{ဗုဒ္ဓဘာသာ}} ကာယသင်္ခါရဟူသော စကားလုံးသည် ပါဠိစာပေနှင့် အဘိဓမ္မာတွင် အသုံးပြုသည့် ရှုထောင့်ပေါ်မူတည်၍ အဓိပ္ပာယ် နှစ်မျိုး ကွဲပြားပါသည်။ ၁။ '''ကိုယ်နှင့်ဆက်စပ်သော သင်္ခါရ''' (ရုပ်ပိုင်းဆိုင်ရာ ပြုပြင်စီမံမှု) ၂။ '''ကိုယ်ဖြင့်ပြုလုပ်သော သင်္ခါရ''' (ကာယကံ စေတနာ) ဤအဓိပ္ပာယ် နှစ်မျိုးကို အောက်တွင် အကျယ်တဝင့် ရှင်းပြပါမည်။<ref>ကာယသင်္ခါရ (ပု) [ကာယ+သင်္ခါရ] ကိုယ်ဖြင့်-ပြုပြင်–စီမံ–ဖြစ်စေ သဘော။ (၁) ကိုယ်၏အကျိုးဖြစ်သောသင်္ခါရ ဟူသော ထွက်သက် ဝင်သက်။ (စတုသမုဋ္ဌာနိကရုပ်ဟု ဆိုအပ်သော ကရဇကာယ၏ အကျိုးဆက် ဖြစ်သောစိတ္တဇဝါယောဓာတ်ကို ထွက်သက်ဝင်သက် လေဟု ဆိုသည်။) (၂) ကာယဒွါရ–မှ–၌–ဖြစ်သော စေတနာ။ (ကာယဒွါရ၌ဖြစ်သော ကာမာဝစရကုသိုလ် အကုသိုလ် ၂၀-တို့နှင့် ယှဉ်သောစေတနာကို ဆိုသည်။) (၁) တယော သင်္ခါရာ ကာယသင်္ခါရော ဝစီသင်္ခါရော စိတ္တသင်္ခါရောတိ။ ယမက၊၂၊၁။ (ဝိ၊၁၊၈၉။ ဒီ၊၂၊၂၃၂။ မ၊၁၊၇၁၊ ၃၇၀။ သံ၊၂၊၁၀၂။ သံ၊၃၊၂၇၁။ ပဋိသံ၊၁၈၅။ ဝိသုဒ္ဓိ၊၂၊၃၄၅။) အဿာသပဿာ ကာယသင်္ခါရော။ ယမက၊၂၊၁။ တတ္ထ ကာယဿ သင်္ခါရော ကာယသင်္ခါရော။ “အဿာသပဿာသာ ကာယိကာ ဧတေ ဓမ္မာ ကာယပဋိဗဒ္ဓါ”တိ ဟိ ဝစနတော ကာရဏဘူတဿ ကရဧကာယဿ ဖလဘူတော ဧဝ သင်္ခါရောတိ ကာယသင်္ခါရော။ အဘိ၊ဋ္ဌ၊၃၊၃၁၃။ ကာယသင်္ခါရာတိ အဿာသပဿာသာ။ မ၊ဋ္ဌ၊၂၊၂၅၀။ သံ၊ဋ္ဌ၊၂၊၂၈၉။ (ပဋိသံ၊ဋ္ဌ၊၁၊၅၇-၈။ ၂၈၄။ မဟာနိ၊ဋ္ဌ၊၁၉၂။ မူလဋီ၊၃၊၁၃၇။ သာရတ္ထ၊၂၊၁၉၃။ ဝိမတိ၊၁၊၂၁၂။ မ၊ဋီ၊၂၊၂၇၄။ ဝိသုဒ္ဓိ၊ဋီ၊၂၊၅၂၃။) (၂) တယောမေ အာဝုသော သင်္ခါရာ ကာယသင်္ခါရော ဝစီသင်္ခါရော စိတ္တသင်္ခါရော။ မ၊၁၊၆၇။ (မ၊၂၊၅၂။ သံ၊၁၊၂၄၅။ အံ၊၁၊၁၂၀၊ ၅၅၃။ အဘိ၊ဝိ၊၁၄၂။ ဝိသုဒ္ဓိ၊၂၊၁၅၀၊ ၁၆၂။) ကာယသင်္ခါရောတိ ကာယတော ပဝတ္တသင်္ခါရော ကာယဒွါရေ စောပနဝသေန ပဝတ္တာနံ ကာမာဝစရကုသလတော အဋ္ဌန္နံ အကုသလတော ဒွါဒသန္နန္တိ ဝီသတိယာ ကာယသန္ဓေ တနာနမေတံ အဓိဝစနံ။ မ၊ဋ္ဌ၊၁၊၂၂၇။ သံ၊ဋ္ဌ၊၂၊၁၆။ (မ၊ဋ္ဌ၊၃၊၇၃။ အံ၊ဋ္ဌ၊၂၊၉၀၊ ၃၉၁။) ကာယေန ပဝတ္တိတော, ကာယတောဝါ ပဝတ္တော, ကာယဿ ဝါ သင်္ခါရောတိ ကာယသင်္ခါရော။ ဝိသုဒ္ဓိ၊ဋီ၊၂၊၂၅၈။ (၂၅၃။ နေတ္တိ၊ဋီ၊၁၈။) (၁) (၂) တတ္ထ ကာယပဋိဗုဒ္ဓတ္တာ ကာယေန သင်္ခရီယတိ ကရီယတိ နိဗ္ဗတ္တိယတီတိ ကာယသင်္ခါရော (မ၊၁၊၃၇၅။ သံ၊၂၊၄၈၃။)...ဧဝံ ကုသလာကုသလာ ဝီသတိ စေတနာပိ အဿာသပဿာသာပိ ကာယသင်္ခါရောတွေဝ ဝုစ္စန္တိ။ မ၊ဋ္ဌ၊၂၊၂၆၃။ (သံ၊ဋ္ဌ၊၃၊၁၃၂။ မ၊ဋီ၊၂၊၂၀၃။ သံ၊ဋီ၊၂၊၃၇၃။)</ref> ===အဓိပ္ပာယ် (၁) - ဝင်သက်ထွက်သက် (အဿာသပဿာသ)=== ဤအဓိပ္ပာယ်သည် '''ဒုတိယကာမဘူသုတ္တန်''' တွင် အရှင်ကာမဘူနှင့် [[စိတ္တသူကြွယ်]]တို့၏ ဆွေးနွေးချက်၌ အဓိကထား ဟောကြားသည့် အဓိပ္ပာယ်ဖြစ်ပါသည်။ ဤနေရာတွင် ကာယသင်္ခါရကို '''ဝင်သက်လေနှင့် ထွက်သက်လေ (အဿာသပဿာသ)''' ဟု တိုက်ရိုက်ဆိုလိုပါသည်။ '''အကြောင်းရင်း:''' အရှင်ကာမဘူမထေရ် ရှင်းပြသည့်အတိုင်း ဝင်သက်ထွက်သက်သည် - * '''ကာယိကာ :''' [[ကာရဇကာယ]] ခေါ် [[ကံ]]၊ [[စိတ် (ဗုဒ္ဓဘာသာ)|စိတ်]]၊ ဥတု၊ [[အာဟာရ (ဗုဒ္ဓဘာသာ)|အာဟာရ]]ကြောင့်ဖြစ်သော ရုပ်ခန္ဓာကိုယ်ကို မှီခို၍ ဖြစ်သောတရား ဖြစ်သည်။ * '''ကာယပ္ပဋိဗဒ္ဓါ:''' ရုပ်ခန္ဓာကိုယ်နှင့် အမြဲတမ်း ဆက်စပ်နေသောတရား ဖြစ်သည်။ ရိုးရှင်းစွာဆိုသော် ခန္ဓာကိုယ်ကြီးရှိနေသောကြောင့်သာ အသက်ရှူခြင်း (ဝင်သက်ထွက်သက်) သည် ဖြစ်ပေါ်နေခြင်းဖြစ်သည်။ ခန္ဓာကိုယ်မရှိလျှင် ဝင်သက်ထွက်သက်လည်း မရှိနိုင်ပါ။ ထို့ကြောင့် ဝင်သက်ထွက်သက်သည် '''ကိုယ်၏ အကျိုးဆက် သို့မဟုတ် ကိုယ်ကိုမှီ၍ ဖြစ်သော ပြုပြင်စီရင်မှု''' ဖြစ်သောကြောင့် ကာယသင်္ခါရဟု ခေါ်ဆိုခြင်း ဖြစ်သည်။ ဤသုတ္တန်တွင် သင်္ခါရ သုံးမျိုးကို ဤသို့ခွဲခြားထားသည်- * '''[https://my.wikisource.org/wiki/စိတ္တသံယုတ်-ဒု#ကာယသင်္ခါရ ကာယသင်္ခါရ]''' = ဝင်သက်ထွက်သက် (အဿာသပဿာသ) * '''ဝစီသင်္ခါရ''' = ကြံစည်မှုနှင့် ဆင်ခြင်မှု ([[ဝိတက်]]နှင့် [[ဝိစာရ (စေတသိက်)|ဝိစာရ]]) * '''စိတ္တသင်္ခါရ''' = မှတ်သားမှုနှင့် ခံစားမှု ([[သညာ]]နှင့် [[ဝေဒနာ]]) ဤခွဲခြားနည်းသည် အထူးသဖြင့် '''နိရောဓသမာပတ်''' ခေါ် ချုပ်ငြိမ်းရာ သမာပတ်ကို ဝင်စားသည့်အခါ အစဉ်အတိုင်း ချုပ်ငြိမ်းသွားပုံနှင့် ဆက်စပ်နေသဖြင့် အလွန်အရေးကြီးပါသည်။<ref>စိတ္တသံယုတ် [[ဖားအောက်တောရဆရာတော်]]</ref> ===အဓိပ္ပာယ် (၂) - ကာယကံ စေတနာ === ဤအဓိပ္ပာယ်သည် '''အဘိဓမ္မာ''' နှင့် '''ပဋိစ္စသမုပ္ပါဒ်''' တရားတော်တွင် အဓိကထားသော အဓိပ္ပာယ် ဖြစ်သည်။ ဤနေရာတွင် ကာယသင်္ခါရဆိုသည်မှာ '''ကာယဒွါရ (ကိုယ်တံခါး) ၌ ဖြစ်သော ကုသိုလ်၊ အကုသိုလ် စေတနာများ''' ကို ဆိုလိုသည်။ '''ရှင်းလင်းချက်:''' လူတစ်ယောက်သည် ကိုယ်ထိလက်ရောက် တစ်စုံတစ်ခုကို ပြုလုပ်သည့်အခါ (ဥပမာ - ပစ္စည်းတစ်ခုကို ပေးကမ်းခြင်း၊ ခိုးယူခြင်း၊ သတ္တဝါတစ်ကောင်ကို သတ်ဖြတ်ခြင်း) ထိုကာယကံကို ဖြစ်ပေါ်စေရန် နောက်ကွယ်မှ တိုက်တွန်းနှိုးဆော်ပေးသော စိတ်စေတနာ ရှိသည်။ ထိုစေတနာကို '''[https://my.wikisource.org/wiki/နိဗ္ဗာနဂါမိနိပဋိပဒါ-တတိယတွဲ/အဝိဇ္ဇာပစ္စယာ_သင်္ခါရာ#ကာယသင်္ခါရ_=_ကာယသေဉ္စတနာ ကာယသင်္ခါရ]''' ဟု ခေါ်သည်။ * ၎င်းတွင် '''ကာမာဝစရ ကုသိုလ်စေတနာ (၈) မျိုး''' နှင့် '''အကုသိုလ်စေတနာ (၁၂) မျိုး'''၊ စုစုပေါင်း စေတနာ (၂၀) ပါဝင်သည်။ * ဤစေတနာများသည် '''ကံ ''' ကို တည်ဆောက်ပြီး အနာဂတ်တွင် အကျိုးပေးမည့် '''ဘဝဖြစ်စဉ်သစ်ကို ပြုပြင်စီမံ (သင်္ခါရ)''' ခြင်းကြောင့် ဤသို့ခေါ်ဆိုခြင်းဖြစ်သည်။ ==="အဝိဇ္ဇာပစ္စယာ သင်္ခါရာ" နှင့် ဆက်စပ်ပုံ=== ပဋိစ္စသမုပ္ပါဒ် ဒေသနာတော်လာ "အဝိဇ္ဇာဟူသော အကြောင်းကြောင့် သင်္ခါရတို့ ဖြစ်ကုန်၏" ဟူသောနေရာရှိ "သင်္ခါရ" သည် ဤစေတနာများကို အဓိကရည်ညွှန်းပါသည်။ * သစ္စာလေးပါးကို မသိခြင်း (အဝိဇ္ဇာ) ကြောင့် သတ္တဝါတို့သည် ဒုက္ခဖြစ်သော သံသရာကို သုခဟု ထင်မှားကြသည်။ * ထိုထင်မှားမှုဖြင့် ဒုက္ခ၏အကြောင်းရင်းဖြစ်သော ကံ (သင်္ခါရ) တို့ကို သုခ၏အကြောင်းဟု မှတ်ထင်ကာ ကိုယ်ဖြင့် (ကာယသင်္ခါရ)၊ နှုတ်ဖြင့် (ဝစီသင်္ခါရ)၊ စိတ်ဖြင့် (စိတ္တသင်္ခါရ) ပြုလုပ်ကြသည်။ * ဥပမာ- ပျားရည်သုတ်ထားသော ဓားသွားကို လျက်သောသူကဲ့သို့ သာယာမှုအနည်းငယ်ကို မက်မော၍ ကြီးမားသော ဒုက္ခကို ဖြစ်စေသည့် ကံများကို ပြုလုပ်ခြင်းဖြစ်သည်။<ref name="နိဗ္ဗာနဂါမိနိပဋိပဒါ">နိဗ္ဗာနဂါမိနိပဋိပဒါ - တတိယတွဲ - ဖားအောက်တောရဆရာတော်</ref> ===အနှစ်ချုပ် နှိုင်းယှဉ်ချက်=== {| class="wikitable" |+ |- !အကြောင်းအရာ!!အဓိပ္ပာယ် (၁) - သုတ္တန်နည်း!!အဓိပ္ပာယ် (၂) - အဘိဓမ္မာနည်း |- | '''ဆိုလိုရင်း'''||ဝင်သက်ထွက်သက် (အဿာသပဿာသ)||ကာယကံကို ဖြစ်စေသော စေတနာ |- | '''သဘာဝ'''||ရုပ်ပိုင်းဆိုင်ရာ ဖြစ်စဉ်||စိတ်ပိုင်းဆိုင်ရာ စေတသိက် |- | '''အကြောင်း'''||ကာရဇကာယ (ရုပ်ခန္ဓာကိုယ်) ကို မှီခိုဖြစ်သည်||အဝိဇ္ဇာနှင့် တဏှာကို အခြေခံ၍ ဖြစ်သည် |- | '''အဓိကထားရာ'''||ဈာန်၊ သမာပတ်၊ နိရောဓသမာပတ်တို့၌ ချုပ်ငြိမ်းပုံ||ကံ၊ ကံ၏အကျိုး၊ ပဋိစ္စသမုပ္ပါဒ် (ဘဝဖြစ်စဉ်) |- | '''ဥပမာ'''||အသက်ရှူခြင်း||ကိုယ်ဖြင့် ဒါနပြုခြင်း၊ သီလဖောက်ဖျက်ခြင်း |} သို့ဖြစ်ပါ၍ "ကာယသင်္ခါရ" ကို လေ့လာရာတွင် မည်သည့်ရှုထောင့် (သုတ္တန် သို့မဟုတ် အဘိဓမ္မာ) မှ ဟောကြားသည်ကို သိရှိပြီး ဆီလျော်သော အဓိပ္ပာယ်ကို ကောက်ယူရန် အရေးကြီးပါသည်။ <h4>ဆက်စပ်ဖတ်ရှုရန်</h4> * [https://my.wikisource.org/wiki/စိတ္တသံယုတ်-ဒု#ကာယသင်္ခါရ ကာယသင်္ခါရ] * [https://my.wikisource.org/wiki/နိဗ္ဗာန်သို့_သွားရာ_တစ်ကြောင်းတည်းသောလမ်း/အာနာပါနကမ္မဋ္ဌာန်း#၄။_ပဿမ္ဘယံ_ကာယသင်္ခါရံ ၄။ ပဿမ္ဘယံ ကာယသင်္ခါရံ] <h4> ကိုးကား </h4> {{reflist}} [[ကဏ္ဍ:ဗုဒ္ဓဘာသာ ဝေါဟာရများ]] [[ကဏ္ဍ:ပါဠိဝေါဟာရများ]] [[Category:ဝိပဿနာ]] rjghzcxqgrk5g4s36cgfb52v5yx3t5t 876752 876751 2025-06-07T04:44:58Z Tejinda 87174 876752 wikitext text/x-wiki {{ဗုဒ္ဓဘာသာ}} ကာယသင်္ခါရဟူသော စကားလုံးသည် ပါဠိစာပေနှင့် အဘိဓမ္မာတွင် အသုံးပြုသည့် ရှုထောင့်ပေါ်မူတည်၍ အဓိပ္ပာယ် နှစ်မျိုး ကွဲပြားပါသည်။ ၁။ '''ကိုယ်နှင့်ဆက်စပ်သော သင်္ခါရ''' (ရုပ်ပိုင်းဆိုင်ရာ ပြုပြင်စီမံမှု)<br> ၂။ '''ကိုယ်ဖြင့်ပြုလုပ်သော သင်္ခါရ''' (ကာယကံ စေတနာ) ဤအဓိပ္ပာယ် နှစ်မျိုးကို အောက်တွင် အကျယ်တဝင့် ရှင်းပြပါမည်။<ref>ကာယသင်္ခါရ (ပု) [ကာယ+သင်္ခါရ] ကိုယ်ဖြင့်-ပြုပြင်–စီမံ–ဖြစ်စေ သဘော။ (၁) ကိုယ်၏အကျိုးဖြစ်သောသင်္ခါရ ဟူသော ထွက်သက် ဝင်သက်။ (စတုသမုဋ္ဌာနိကရုပ်ဟု ဆိုအပ်သော ကရဇကာယ၏ အကျိုးဆက် ဖြစ်သောစိတ္တဇဝါယောဓာတ်ကို ထွက်သက်ဝင်သက် လေဟု ဆိုသည်။) (၂) ကာယဒွါရ–မှ–၌–ဖြစ်သော စေတနာ။ (ကာယဒွါရ၌ဖြစ်သော ကာမာဝစရကုသိုလ် အကုသိုလ် ၂၀-တို့နှင့် ယှဉ်သောစေတနာကို ဆိုသည်။) (၁) တယော သင်္ခါရာ ကာယသင်္ခါရော ဝစီသင်္ခါရော စိတ္တသင်္ခါရောတိ။ ယမက၊၂၊၁။ (ဝိ၊၁၊၈၉။ ဒီ၊၂၊၂၃၂။ မ၊၁၊၇၁၊ ၃၇၀။ သံ၊၂၊၁၀၂။ သံ၊၃၊၂၇၁။ ပဋိသံ၊၁၈၅။ ဝိသုဒ္ဓိ၊၂၊၃၄၅။) အဿာသပဿာ ကာယသင်္ခါရော။ ယမက၊၂၊၁။ တတ္ထ ကာယဿ သင်္ခါရော ကာယသင်္ခါရော။ “အဿာသပဿာသာ ကာယိကာ ဧတေ ဓမ္မာ ကာယပဋိဗဒ္ဓါ”တိ ဟိ ဝစနတော ကာရဏဘူတဿ ကရဧကာယဿ ဖလဘူတော ဧဝ သင်္ခါရောတိ ကာယသင်္ခါရော။ အဘိ၊ဋ္ဌ၊၃၊၃၁၃။ ကာယသင်္ခါရာတိ အဿာသပဿာသာ။ မ၊ဋ္ဌ၊၂၊၂၅၀။ သံ၊ဋ္ဌ၊၂၊၂၈၉။ (ပဋိသံ၊ဋ္ဌ၊၁၊၅၇-၈။ ၂၈၄။ မဟာနိ၊ဋ္ဌ၊၁၉၂။ မူလဋီ၊၃၊၁၃၇။ သာရတ္ထ၊၂၊၁၉၃။ ဝိမတိ၊၁၊၂၁၂။ မ၊ဋီ၊၂၊၂၇၄။ ဝိသုဒ္ဓိ၊ဋီ၊၂၊၅၂၃။) (၂) တယောမေ အာဝုသော သင်္ခါရာ ကာယသင်္ခါရော ဝစီသင်္ခါရော စိတ္တသင်္ခါရော။ မ၊၁၊၆၇။ (မ၊၂၊၅၂။ သံ၊၁၊၂၄၅။ အံ၊၁၊၁၂၀၊ ၅၅၃။ အဘိ၊ဝိ၊၁၄၂။ ဝိသုဒ္ဓိ၊၂၊၁၅၀၊ ၁၆၂။) ကာယသင်္ခါရောတိ ကာယတော ပဝတ္တသင်္ခါရော ကာယဒွါရေ စောပနဝသေန ပဝတ္တာနံ ကာမာဝစရကုသလတော အဋ္ဌန္နံ အကုသလတော ဒွါဒသန္နန္တိ ဝီသတိယာ ကာယသန္ဓေ တနာနမေတံ အဓိဝစနံ။ မ၊ဋ္ဌ၊၁၊၂၂၇။ သံ၊ဋ္ဌ၊၂၊၁၆။ (မ၊ဋ္ဌ၊၃၊၇၃။ အံ၊ဋ္ဌ၊၂၊၉၀၊ ၃၉၁။) ကာယေန ပဝတ္တိတော, ကာယတောဝါ ပဝတ္တော, ကာယဿ ဝါ သင်္ခါရောတိ ကာယသင်္ခါရော။ ဝိသုဒ္ဓိ၊ဋီ၊၂၊၂၅၈။ (၂၅၃။ နေတ္တိ၊ဋီ၊၁၈။) (၁) (၂) တတ္ထ ကာယပဋိဗုဒ္ဓတ္တာ ကာယေန သင်္ခရီယတိ ကရီယတိ နိဗ္ဗတ္တိယတီတိ ကာယသင်္ခါရော (မ၊၁၊၃၇၅။ သံ၊၂၊၄၈၃။)...ဧဝံ ကုသလာကုသလာ ဝီသတိ စေတနာပိ အဿာသပဿာသာပိ ကာယသင်္ခါရောတွေဝ ဝုစ္စန္တိ။ မ၊ဋ္ဌ၊၂၊၂၆၃။ (သံ၊ဋ္ဌ၊၃၊၁၃၂။ မ၊ဋီ၊၂၊၂၀၃။ သံ၊ဋီ၊၂၊၃၇၃။)</ref> ===အဓိပ္ပာယ် (၁) - ဝင်သက်ထွက်သက် (အဿာသပဿာသ)=== ဤအဓိပ္ပာယ်သည် '''ဒုတိယကာမဘူသုတ္တန်''' တွင် အရှင်ကာမဘူနှင့် [[စိတ္တသူကြွယ်]]တို့၏ ဆွေးနွေးချက်၌ အဓိကထား ဟောကြားသည့် အဓိပ္ပာယ်ဖြစ်ပါသည်။ ဤနေရာတွင် ကာယသင်္ခါရကို '''ဝင်သက်လေနှင့် ထွက်သက်လေ (အဿာသပဿာသ)''' ဟု တိုက်ရိုက်ဆိုလိုပါသည်။ '''အကြောင်းရင်း:''' အရှင်ကာမဘူမထေရ် ရှင်းပြသည့်အတိုင်း ဝင်သက်ထွက်သက်သည် - * '''ကာယိကာ :''' [[ကာရဇကာယ]] ခေါ် [[ကံ]]၊ [[စိတ် (ဗုဒ္ဓဘာသာ)|စိတ်]]၊ ဥတု၊ [[အာဟာရ (ဗုဒ္ဓဘာသာ)|အာဟာရ]]ကြောင့်ဖြစ်သော ရုပ်ခန္ဓာကိုယ်ကို မှီခို၍ ဖြစ်သောတရား ဖြစ်သည်။ * '''ကာယပ္ပဋိဗဒ္ဓါ:''' ရုပ်ခန္ဓာကိုယ်နှင့် အမြဲတမ်း ဆက်စပ်နေသောတရား ဖြစ်သည်။ ရိုးရှင်းစွာဆိုသော် ခန္ဓာကိုယ်ကြီးရှိနေသောကြောင့်သာ အသက်ရှူခြင်း (ဝင်သက်ထွက်သက်) သည် ဖြစ်ပေါ်နေခြင်းဖြစ်သည်။ ခန္ဓာကိုယ်မရှိလျှင် ဝင်သက်ထွက်သက်လည်း မရှိနိုင်ပါ။ ထို့ကြောင့် ဝင်သက်ထွက်သက်သည် '''ကိုယ်၏ အကျိုးဆက် သို့မဟုတ် ကိုယ်ကိုမှီ၍ ဖြစ်သော ပြုပြင်စီရင်မှု''' ဖြစ်သောကြောင့် ကာယသင်္ခါရဟု ခေါ်ဆိုခြင်း ဖြစ်သည်။ ဤသုတ္တန်တွင် သင်္ခါရ သုံးမျိုးကို ဤသို့ခွဲခြားထားသည်- * '''[https://my.wikisource.org/wiki/စိတ္တသံယုတ်-ဒု#ကာယသင်္ခါရ ကာယသင်္ခါရ]''' = ဝင်သက်ထွက်သက် (အဿာသပဿာသ) * '''[[ဝစီသင်္ခါရ]]''' = ကြံစည်မှုနှင့် ဆင်ခြင်မှု ([[ဝိတက်]]နှင့် [[ဝိစာရ (စေတသိက်)|ဝိစာရ]]) * '''[[စိတ္တသင်္ခါရ]]''' = မှတ်သားမှုနှင့် ခံစားမှု ([[သညာ]]နှင့် [[ဝေဒနာ]]) ဤခွဲခြားနည်းသည် အထူးသဖြင့် '''နိရောဓသမာပတ်''' ခေါ် ချုပ်ငြိမ်းရာ သမာပတ်ကို ဝင်စားသည့်အခါ အစဉ်အတိုင်း ချုပ်ငြိမ်းသွားပုံနှင့် ဆက်စပ်နေသဖြင့် အလွန်အရေးကြီးပါသည်။<ref>စိတ္တသံယုတ် [[ဖားအောက်တောရဆရာတော်]]</ref> ===အဓိပ္ပာယ် (၂) - ကာယကံ စေတနာ === ဤအဓိပ္ပာယ်သည် '''အဘိဓမ္မာ''' နှင့် '''ပဋိစ္စသမုပ္ပါဒ်''' တရားတော်တွင် အဓိကထားသော အဓိပ္ပာယ် ဖြစ်သည်။ ဤနေရာတွင် ကာယသင်္ခါရဆိုသည်မှာ '''ကာယဒွါရ (ကိုယ်တံခါး) ၌ ဖြစ်သော ကုသိုလ်၊ အကုသိုလ် စေတနာများ''' ကို ဆိုလိုသည်။ '''ရှင်းလင်းချက်:''' လူတစ်ယောက်သည် ကိုယ်ထိလက်ရောက် တစ်စုံတစ်ခုကို ပြုလုပ်သည့်အခါ (ဥပမာ - ပစ္စည်းတစ်ခုကို ပေးကမ်းခြင်း၊ ခိုးယူခြင်း၊ သတ္တဝါတစ်ကောင်ကို သတ်ဖြတ်ခြင်း) ထိုကာယကံကို ဖြစ်ပေါ်စေရန် နောက်ကွယ်မှ တိုက်တွန်းနှိုးဆော်ပေးသော စိတ်စေတနာ ရှိသည်။ ထိုစေတနာကို '''[https://my.wikisource.org/wiki/နိဗ္ဗာနဂါမိနိပဋိပဒါ-တတိယတွဲ/အဝိဇ္ဇာပစ္စယာ_သင်္ခါရာ#ကာယသင်္ခါရ_=_ကာယသေဉ္စတနာ ကာယသင်္ခါရ]''' ဟု ခေါ်သည်။ * ၎င်းတွင် '''ကာမာဝစရ ကုသိုလ်စေတနာ (၈) မျိုး''' နှင့် '''အကုသိုလ်စေတနာ (၁၂) မျိုး'''၊ စုစုပေါင်း စေတနာ (၂၀) ပါဝင်သည်။ * ဤစေတနာများသည် '''ကံ ''' ကို တည်ဆောက်ပြီး အနာဂတ်တွင် အကျိုးပေးမည့် '''ဘဝဖြစ်စဉ်သစ်ကို ပြုပြင်စီမံ (သင်္ခါရ)''' ခြင်းကြောင့် ဤသို့ခေါ်ဆိုခြင်းဖြစ်သည်။ ==="အဝိဇ္ဇာပစ္စယာ သင်္ခါရာ" နှင့် ဆက်စပ်ပုံ=== ပဋိစ္စသမုပ္ပါဒ် ဒေသနာတော်လာ "အဝိဇ္ဇာဟူသော အကြောင်းကြောင့် သင်္ခါရတို့ ဖြစ်ကုန်၏" ဟူသောနေရာရှိ "သင်္ခါရ" သည် ဤစေတနာများကို အဓိကရည်ညွှန်းပါသည်။ * သစ္စာလေးပါးကို မသိခြင်း (အဝိဇ္ဇာ) ကြောင့် သတ္တဝါတို့သည် ဒုက္ခဖြစ်သော သံသရာကို သုခဟု ထင်မှားကြသည်။ * ထိုထင်မှားမှုဖြင့် ဒုက္ခ၏အကြောင်းရင်းဖြစ်သော ကံ (သင်္ခါရ) တို့ကို သုခ၏အကြောင်းဟု မှတ်ထင်ကာ ကိုယ်ဖြင့် (ကာယသင်္ခါရ)၊ နှုတ်ဖြင့် (ဝစီသင်္ခါရ)၊ စိတ်ဖြင့် (စိတ္တသင်္ခါရ) ပြုလုပ်ကြသည်။ * ဥပမာ- ပျားရည်သုတ်ထားသော ဓားသွားကို လျက်သောသူကဲ့သို့ သာယာမှုအနည်းငယ်ကို မက်မော၍ ကြီးမားသော ဒုက္ခကို ဖြစ်စေသည့် ကံများကို ပြုလုပ်ခြင်းဖြစ်သည်။<ref name="နိဗ္ဗာနဂါမိနိပဋိပဒါ">နိဗ္ဗာနဂါမိနိပဋိပဒါ - တတိယတွဲ - ဖားအောက်တောရဆရာတော်</ref> ===အနှစ်ချုပ် နှိုင်းယှဉ်ချက်=== {| class="wikitable" |+ |- !အကြောင်းအရာ!!အဓိပ္ပာယ် (၁) - သုတ္တန်နည်း!!အဓိပ္ပာယ် (၂) - အဘိဓမ္မာနည်း |- | '''ဆိုလိုရင်း'''||ဝင်သက်ထွက်သက် (အဿာသပဿာသ)||ကာယကံကို ဖြစ်စေသော စေတနာ |- | '''သဘာဝ'''||ရုပ်ပိုင်းဆိုင်ရာ ဖြစ်စဉ်||စိတ်ပိုင်းဆိုင်ရာ စေတသိက် |- | '''အကြောင်း'''||ကာရဇကာယ (ရုပ်ခန္ဓာကိုယ်) ကို မှီခိုဖြစ်သည်||အဝိဇ္ဇာနှင့် တဏှာကို အခြေခံ၍ ဖြစ်သည် |- | '''အဓိကထားရာ'''||ဈာန်၊ သမာပတ်၊ နိရောဓသမာပတ်တို့၌ ချုပ်ငြိမ်းပုံ||ကံ၊ ကံ၏အကျိုး၊ ပဋိစ္စသမုပ္ပါဒ် (ဘဝဖြစ်စဉ်) |- | '''ဥပမာ'''||အသက်ရှူခြင်း||ကိုယ်ဖြင့် ဒါနပြုခြင်း၊ သီလဖောက်ဖျက်ခြင်း |} သို့ဖြစ်ပါ၍ "ကာယသင်္ခါရ" ကို လေ့လာရာတွင် မည်သည့်ရှုထောင့် (သုတ္တန် သို့မဟုတ် အဘိဓမ္မာ) မှ ဟောကြားသည်ကို သိရှိပြီး ဆီလျော်သော အဓိပ္ပာယ်ကို ကောက်ယူရန် အရေးကြီးပါသည်။ <h4>ဆက်စပ်ဖတ်ရှုရန်</h4> * [https://my.wikisource.org/wiki/စိတ္တသံယုတ်-ဒု#ကာယသင်္ခါရ ကာယသင်္ခါရ] * [https://my.wikisource.org/wiki/နိဗ္ဗာန်သို့_သွားရာ_တစ်ကြောင်းတည်းသောလမ်း/အာနာပါနကမ္မဋ္ဌာန်း#၄။_ပဿမ္ဘယံ_ကာယသင်္ခါရံ ၄။ ပဿမ္ဘယံ ကာယသင်္ခါရံ] <h4> ကိုးကား </h4> {{reflist}} [[ကဏ္ဍ:ဗုဒ္ဓဘာသာ ဝေါဟာရများ]] [[ကဏ္ဍ:ပါဠိဝေါဟာရများ]] [[Category:ဝိပဿနာ]] 3h47f69w8s0wyfpixm5rp9673x1cblg 3 270923 876757 2025-06-07T05:00:44Z Welcome-Bot 40494 ကြိုဆိုပါသည်! 876757 wikitext text/x-wiki == ဝီကီပီးဒီးယားမှ နွေးထွေးစွာ ကြိုဆိုပါတယ် Arizamariza ! == {| class="plainlinks" cellspacing="0" cellpadding="0" style="margin:0 0 1em; width:100%;" | style="width:45%; vertical-align:top; border:1px solid #fad67d; background-color:#faf6ed;" | <div style="border-bottom:1px solid #fad67d; background-color:#faecc8; padding:0.2em 0.5em; font-size:110%;">[[File:Gnome-colors-alacarte.svg|21px|link=|]] '''ပထမအဆင့် မိတ်ဆက်'''</div> <div style="border-bottom:1px solid #fad67d; padding:0.4em 1em 0.3em;"> [[Wikipedia:နိဒါန်း|ဝီကီပီးဒီးယား]]ရဲ့ '''[[Wikipedia:Five pillars|လမ်းစဉ်ငါးရပ်]]'''ကို ဦးစွာဖတ်ကြည့်ဖို့ အကြံပြုပါတယ်။ အကောင့်ကို မှတ်ပုံတင်ပြုလုပ်ပြီးတဲ့နောက် '''[[အကူအညီ:မိတ်ဆက်|မိတ်ဆက်ခြင်း]]''' နှင့် '''[[WP:FAQ|မေးလေ့ရှိသော မေးခွန်းများ]]''' က သင့်ကို အများကြီး အကူအညီပေးပါလိမ့်မယ်။ သူတို့တွေက ဝီကီပီးဒီးယားမှာ တည်းဖြတ်နည်းနဲ့ ရေးသားဟန်တွေ၊ အခြား သိသင့်တာတွေကို ပြောပြပေးသွားပါလိမ့်မယ်။ ဝီကီပီးဒီးယားမှာ ပါဝင်ဖို့ သင့်မှာ နည်းပညာဆိုင်ရာတွေ တတ်ကျွမ်းနေဖို့ မလိုပါဘူး။ ပါဝင်ဆောင်ရွက်တဲ့နေရာမှာ ''[[WP:BOLD|သတ္တိရှိပါ]]''။ ပြီးတော့ တခြားသူတွေအပေါ်မှာ ''ရိုးရိုးသားသား ပြုမူဆက်ဆံပါ''။ ဒီနေရာဟာ ''[[w:wiki|ဝီကီ]]'' ဖြစ်ပြီး အလွန့်အလွန် လွယ်ကူပါတယ်။ </div> <div style="border-bottom:1px solid #fad67d; background-color:#faecc8; padding:0.2em 0.5em; font-size:110%;">[[File:Help-browser.svg|21px|link=| ]] '''အကူအညီရယူခြင်း'''</div> <div style="padding:0.4em 1em 0.3em;"> * အကူအညီလိုရင် ဝီကီပီးဒီးယား [[Wikipedia:လက်ဖက်ရည်ဆိုင်|လက်ဖက်ရည်ဆိုင်]]မှာ ဒါမှမဟုတ် [[ဖေ့စ်ဘွတ်ခ်|Facebook]] ထဲက [http://www.facebook.com/groups/my.wikipedia မြန်မာဝီကီအဖွဲ့ရဲ့စာမျက်နှာ] မှာ ဝင်ရောက်မေးမြန်း ဆွေးနွေးနိုင်ပါတယ်။ * ဝီကီကို ဘယ်လိုစသုံးရမယ် ဆိုတာကိုတော့ [[Wikipedia:Cheatsheet|တည်းဖြတ်နည်း]] စာမျက်နှာမှာ ကြည့်ပါ။ * တည်းဖြတ်ခြင်းအကြောင်း နှိုက်နှိုက်ချွတ်ချွတ်လေ့လာချင်တယ် ဆိုရင်တော့ [[Wikipedia:ဆောင်းပါးများကို တည်းဖြတ်ခြင်း|ဒီစာမျက်နှာ]]ကို ဖတ်ကြည့်ပါ။ * မေးမြန်းစရာတွေ ရှိတယ်ဆိုရင် [[WP:Q|ဒီနေရာမှာ]] မေးမြန်းနိုင်ပါတယ်။ * သင့်အနေနဲ့ [[WP:Administrators|စီမံခန့်ခွဲသူ]]တစ်ဦးဦးကိုလည်း သူတို့ရဲ့ ဆွေးနွေးချက် စာမျက်နှာကနေတဆင့် ဆက်သွယ်နိုင်ပါတယ်။ * ယူနီကုဒ်ဖောင့် သွင်းဖို့ အခက်အခဲရှိရင် [https://unicodetoday.org/fonts/ ဒီမှာ] ကြည့်ပါ။ * ဘာကီးဘုတ် သုံးရမလဲ မသိရင် [https://unicodetoday.org/keyboards/ ဒီမှာ] ကြည့်ပါ။ </div> | style="padding:0 0.5em;" | | style="width:55%; vertical-align:top; border:1px solid #abd5f5; background-color:#f1f5fc;" | <div style="border-bottom:1px solid #abd5f5; background-color:#d0e5f5; padding:0.2em 0.5em; font-size:110%;">[[File:Gnome-applications-utilities.svg|21px|link=|]] '''မှတ်သားဖွယ်ရာများ'''</div> <div style="border-bottom:1px solid #abd5f5; padding:0.4em 1em 0.3em;"> * စမ်းသပ်ကြည့်ချင်တယ်ဆိုရင် [[Wikipedia:Sandbox|ဒီစာမျက်နှာ]]ကို သုံးပြီး စာမျက်နှာတည်းဖြတ်မှုကို စမ်းသပ်နိုင်ပါတယ်။ * ဆောင်းပါးသစ်တစ်ပုဒ် စတင်ရေးသားချင်တယ်ဆိုရင် [[WP:YFA|သင်၏ ပထမဆုံးဆောင်းပါး]] စာမျက်နှာကို ဖတ်ကြည့်ပါ။ * ဆောင်းပါးသစ်အတွက် အမည်ပေးဖို့ အခက်အခဲရှိနေရင် [[Wikipedia:ဆောင်းပါးခေါင်းစဉ်များ|ဒီစာမျက်နှာကို]] ဖတ်ကြည့်ပါ။ * [[Help:ပုံတင်နည်းလမ်းညွှန်]] မှာ ပုံတင်နည်း၊ ထည့်သွင်းအသုံးပြုနည်းတွေ ရှင်းပြထားပါတယ်။ * [[Wikipedia:ပုံအသုံးပြုခြင်း မူဝါဒ|ပုံအသုံးပြုခြင်း မူဝါဒ]] က မြန်မာဝီကီပီးဒီးယားမှာ ဘယ်လိုပုံတွေ တင်သင့် မတင်သင့်ဆိုတာကို ဆုံးဖြတ်နိုင်ဖို့ ကူညီပေးပါလိမ့်မယ်။ * ကျေးဇူးပြုပြီးတော့ ဆွေးနွေးချက် စာမျက်နှာတွေမှာ &#126;&#126;&#126;&#126; ရိုက်ထည့်ပြီး သင့်အမည်ကို လက်မှတ်ထိုးပေးပါ။ * သင့်အကောင့်အတွက် [[Special:Preferences#mw-prefsection-gadgets|gadgets]] (custom features) ကိုလည်း အသုံးပြုနိုင်ပါတယ်။ * [[wiktionary:my:Wiktionary:သတ်ပုံ|သတ်ပုံကျမ်း]]မှာ စာလုံးပေါင်း၊ သတ်ပုံသတ်ညွှန်းများ စစ်နိုင်ပါတယ်။ </div> <div style="border-bottom:1px solid #abd5f5; background-color:#d0e5f5; padding:0.2em 0.5em; font-size:110%;">[[File:Tango Globe of Letters.svg|21px|link=| ]] '''Welcome!'''</div> <div style="padding:0.4em 1em 0.3em;"> [[File:Nice Cup of Tea.jpg|200px|right|မြန်မာဝီကီပီးဒီးယားမှ လှိုက်လှဲစွာ ကြိုဆိုပါတယ်။ မိတ်ဆွေ စိတ်ပါဝင်စားရာ ကဏ္ဍတွင် ပါဝင်၍ ဆောင်းပါး ရေးသားနိုင်ပါတယ်။]] Welcome to '''Myanmar Wikipedia'''! I hope you enjoy improving and editing this [[ဝီကီပီးဒီးယား|Wikipedia]] project. These pages are especially useful for those who are literate in Burmese. However, even experienced Wikipedians who don't know any Burmese have helped out with other things, such as updating images from Commons, so don't be afraid to improve the wiki any way you can! Remember, someone else can always come later and fix any changes you make that are not perfect. Thank you. </div> |}<!-- Template:Welcome --> --[[အသုံးပြုသူ:Welcome-Bot|Welcome-Bot]] ([[အသုံးပြုသူ ဆွေးနွေးချက်:Welcome-Bot|ဆွေးနွေး]]) ၀၅:၀၀၊ ၇ ဇွန် ၂၀၂၅ (UTC) 26wx4ihowwtor9iqus8vbxw37zb31nb 3 270924 876758 2025-06-07T05:00:54Z Welcome-Bot 40494 ကြိုဆိုပါသည်! 876758 wikitext text/x-wiki == ဝီကီပီးဒီးယားမှ နွေးထွေးစွာ ကြိုဆိုပါတယ် Nimsity ! == {| class="plainlinks" cellspacing="0" cellpadding="0" style="margin:0 0 1em; width:100%;" | style="width:45%; vertical-align:top; border:1px solid #fad67d; background-color:#faf6ed;" | <div style="border-bottom:1px solid #fad67d; background-color:#faecc8; padding:0.2em 0.5em; font-size:110%;">[[File:Gnome-colors-alacarte.svg|21px|link=|]] '''ပထမအဆင့် မိတ်ဆက်'''</div> <div style="border-bottom:1px solid #fad67d; padding:0.4em 1em 0.3em;"> [[Wikipedia:နိဒါန်း|ဝီကီပီးဒီးယား]]ရဲ့ '''[[Wikipedia:Five pillars|လမ်းစဉ်ငါးရပ်]]'''ကို ဦးစွာဖတ်ကြည့်ဖို့ အကြံပြုပါတယ်။ အကောင့်ကို မှတ်ပုံတင်ပြုလုပ်ပြီးတဲ့နောက် '''[[အကူအညီ:မိတ်ဆက်|မိတ်ဆက်ခြင်း]]''' နှင့် '''[[WP:FAQ|မေးလေ့ရှိသော မေးခွန်းများ]]''' က သင့်ကို အများကြီး အကူအညီပေးပါလိမ့်မယ်။ သူတို့တွေက ဝီကီပီးဒီးယားမှာ တည်းဖြတ်နည်းနဲ့ ရေးသားဟန်တွေ၊ အခြား သိသင့်တာတွေကို ပြောပြပေးသွားပါလိမ့်မယ်။ ဝီကီပီးဒီးယားမှာ ပါဝင်ဖို့ သင့်မှာ နည်းပညာဆိုင်ရာတွေ တတ်ကျွမ်းနေဖို့ မလိုပါဘူး။ ပါဝင်ဆောင်ရွက်တဲ့နေရာမှာ ''[[WP:BOLD|သတ္တိရှိပါ]]''။ ပြီးတော့ တခြားသူတွေအပေါ်မှာ ''ရိုးရိုးသားသား ပြုမူဆက်ဆံပါ''။ ဒီနေရာဟာ ''[[w:wiki|ဝီကီ]]'' ဖြစ်ပြီး အလွန့်အလွန် လွယ်ကူပါတယ်။ </div> <div style="border-bottom:1px solid #fad67d; background-color:#faecc8; padding:0.2em 0.5em; font-size:110%;">[[File:Help-browser.svg|21px|link=| ]] '''အကူအညီရယူခြင်း'''</div> <div style="padding:0.4em 1em 0.3em;"> * အကူအညီလိုရင် ဝီကီပီးဒီးယား [[Wikipedia:လက်ဖက်ရည်ဆိုင်|လက်ဖက်ရည်ဆိုင်]]မှာ ဒါမှမဟုတ် [[ဖေ့စ်ဘွတ်ခ်|Facebook]] ထဲက [http://www.facebook.com/groups/my.wikipedia မြန်မာဝီကီအဖွဲ့ရဲ့စာမျက်နှာ] မှာ ဝင်ရောက်မေးမြန်း ဆွေးနွေးနိုင်ပါတယ်။ * ဝီကီကို ဘယ်လိုစသုံးရမယ် ဆိုတာကိုတော့ [[Wikipedia:Cheatsheet|တည်းဖြတ်နည်း]] စာမျက်နှာမှာ ကြည့်ပါ။ * တည်းဖြတ်ခြင်းအကြောင်း နှိုက်နှိုက်ချွတ်ချွတ်လေ့လာချင်တယ် ဆိုရင်တော့ [[Wikipedia:ဆောင်းပါးများကို တည်းဖြတ်ခြင်း|ဒီစာမျက်နှာ]]ကို ဖတ်ကြည့်ပါ။ * မေးမြန်းစရာတွေ ရှိတယ်ဆိုရင် [[WP:Q|ဒီနေရာမှာ]] မေးမြန်းနိုင်ပါတယ်။ * သင့်အနေနဲ့ [[WP:Administrators|စီမံခန့်ခွဲသူ]]တစ်ဦးဦးကိုလည်း သူတို့ရဲ့ ဆွေးနွေးချက် စာမျက်နှာကနေတဆင့် ဆက်သွယ်နိုင်ပါတယ်။ * ယူနီကုဒ်ဖောင့် သွင်းဖို့ အခက်အခဲရှိရင် [https://unicodetoday.org/fonts/ ဒီမှာ] ကြည့်ပါ။ * ဘာကီးဘုတ် သုံးရမလဲ မသိရင် [https://unicodetoday.org/keyboards/ ဒီမှာ] ကြည့်ပါ။ </div> | style="padding:0 0.5em;" | | style="width:55%; vertical-align:top; border:1px solid #abd5f5; background-color:#f1f5fc;" | <div style="border-bottom:1px solid #abd5f5; background-color:#d0e5f5; padding:0.2em 0.5em; font-size:110%;">[[File:Gnome-applications-utilities.svg|21px|link=|]] '''မှတ်သားဖွယ်ရာများ'''</div> <div style="border-bottom:1px solid #abd5f5; padding:0.4em 1em 0.3em;"> * စမ်းသပ်ကြည့်ချင်တယ်ဆိုရင် [[Wikipedia:Sandbox|ဒီစာမျက်နှာ]]ကို သုံးပြီး စာမျက်နှာတည်းဖြတ်မှုကို စမ်းသပ်နိုင်ပါတယ်။ * ဆောင်းပါးသစ်တစ်ပုဒ် စတင်ရေးသားချင်တယ်ဆိုရင် [[WP:YFA|သင်၏ ပထမဆုံးဆောင်းပါး]] စာမျက်နှာကို ဖတ်ကြည့်ပါ။ * ဆောင်းပါးသစ်အတွက် အမည်ပေးဖို့ အခက်အခဲရှိနေရင် [[Wikipedia:ဆောင်းပါးခေါင်းစဉ်များ|ဒီစာမျက်နှာကို]] ဖတ်ကြည့်ပါ။ * [[Help:ပုံတင်နည်းလမ်းညွှန်]] မှာ ပုံတင်နည်း၊ ထည့်သွင်းအသုံးပြုနည်းတွေ ရှင်းပြထားပါတယ်။ * [[Wikipedia:ပုံအသုံးပြုခြင်း မူဝါဒ|ပုံအသုံးပြုခြင်း မူဝါဒ]] က မြန်မာဝီကီပီးဒီးယားမှာ ဘယ်လိုပုံတွေ တင်သင့် မတင်သင့်ဆိုတာကို ဆုံးဖြတ်နိုင်ဖို့ ကူညီပေးပါလိမ့်မယ်။ * ကျေးဇူးပြုပြီးတော့ ဆွေးနွေးချက် စာမျက်နှာတွေမှာ &#126;&#126;&#126;&#126; ရိုက်ထည့်ပြီး သင့်အမည်ကို လက်မှတ်ထိုးပေးပါ။ * သင့်အကောင့်အတွက် [[Special:Preferences#mw-prefsection-gadgets|gadgets]] (custom features) ကိုလည်း အသုံးပြုနိုင်ပါတယ်။ * [[wiktionary:my:Wiktionary:သတ်ပုံ|သတ်ပုံကျမ်း]]မှာ စာလုံးပေါင်း၊ သတ်ပုံသတ်ညွှန်းများ စစ်နိုင်ပါတယ်။ </div> <div style="border-bottom:1px solid #abd5f5; background-color:#d0e5f5; padding:0.2em 0.5em; font-size:110%;">[[File:Tango Globe of Letters.svg|21px|link=| ]] '''Welcome!'''</div> <div style="padding:0.4em 1em 0.3em;"> [[File:Nice Cup of Tea.jpg|200px|right|မြန်မာဝီကီပီးဒီးယားမှ လှိုက်လှဲစွာ ကြိုဆိုပါတယ်။ မိတ်ဆွေ စိတ်ပါဝင်စားရာ ကဏ္ဍတွင် ပါဝင်၍ ဆောင်းပါး ရေးသားနိုင်ပါတယ်။]] Welcome to '''Myanmar Wikipedia'''! I hope you enjoy improving and editing this [[ဝီကီပီးဒီးယား|Wikipedia]] project. These pages are especially useful for those who are literate in Burmese. However, even experienced Wikipedians who don't know any Burmese have helped out with other things, such as updating images from Commons, so don't be afraid to improve the wiki any way you can! Remember, someone else can always come later and fix any changes you make that are not perfect. Thank you. </div> |}<!-- Template:Welcome --> --[[အသုံးပြုသူ:Welcome-Bot|Welcome-Bot]] ([[အသုံးပြုသူ ဆွေးနွေးချက်:Welcome-Bot|ဆွေးနွေး]]) ၀၅:၀၀၊ ၇ ဇွန် ၂၀၂၅ (UTC) irp93cvt7ckaosh4kh226g2pt4y69uu 0 270925 876761 2025-06-07T05:04:24Z Kaday Han Thaw 122086 [[အီဂျေမြောင်]] စာမျက်နှာကို [[အီဂျယ်မျောင်း]] သို့ Kaday Han Thawက ရွှေ့ခဲ့သည်: i tɕɛmjʌŋ 876761 wikitext text/x-wiki #REDIRECT [[အီဂျယ်မျောင်း]] 84i8vm5p9k5mjchrvvk32tkynxy0oci 3 270926 876763 2025-06-07T05:08:57Z Ternarius 29683 [[အသုံးပြုသူ ဆွေးနွေးချက်:Queen Douglas DC-3]] စာမျက်နှာကို [[အသုံးပြုသူ ဆွေးနွေးချက်:Jace Aotearoa AU]] သို့ Ternariusက ရွှေ့ခဲ့သည်: အသုံးပြုသူ "[[Special:CentralAuth/Queen Douglas DC-3|Queen Douglas DC-3]]" ကို "[[Special:CentralAuth/Jace Aotearoa AU|Jace Aotearoa AU]]" သို့ အမည်ပြောင်းလဲစဉ် စာမျက်နှာအား အလိုအလျောက် ရွှေ့ပြောင်းခြင်း 876763 wikitext text/x-wiki #REDIRECT [[အသုံးပြုသူ ဆွေးနွေးချက်:Jace Aotearoa AU]] n3dm3xp59vj2pcfpps3t1dklgb7xqdg 0 270928 876770 2025-06-07T05:27:13Z Tejinda 87174 "{{ဗုဒ္ဓဘာသာ}} [[ကာယသင်္ခါရ]]ကဲ့သို့ပင် ဝစီသင်္ခါရဟူသော စကားလုံးသည်လည်း ပါဠိစာပေတွင် အသုံးပြုသည့် ရှုထောင့်နှင့် ကျမ်းဂန်ပေါ်..." အစချီသော စာလုံးတို့နှင့် စာမျက်နှာကို ဖန်တီးလိုက်သည် 876770 wikitext text/x-wiki {{ဗုဒ္ဓဘာသာ}} [[ကာယသင်္ခါရ]]ကဲ့သို့ပင် ဝစီသင်္ခါရဟူသော စကားလုံးသည်လည်း ပါဠိစာပေတွင် အသုံးပြုသည့် ရှုထောင့်နှင့် ကျမ်းဂန်ပေါ်မူတည်၍ အဓိပ္ပာယ် ကွဲပြားမှုများရှိပါသည်။ အဓိကအားဖြင့် အဓိပ္ပာယ် နှစ်မျိုးနှင့် သာမန်အသုံးတစ်မျိုးဟူ၍ တွေ့ရှိရပါသည်။ # '''စကားကို ပြုပြင်စီရင်တတ်သည့်တရား''' ([[ဝိတက်]]နှင့် [[ဝိစာရ (စေတသိက်)|ဝိစာရ]]) # '''နှုတ်ဖြင့်ပြုလုပ်သော သင်္ခါရ''' (ဝစီကံ [[စေတနာ]]) # '''အပြန်အလှန်ပြောဆိုသော စကား''' (သာမန်အသုံး) ဤအဓိပ္ပာယ်များကို အောက်တွင် အကျယ်တဝင့် ရှင်းပြပါမည်။<ref>ဝစီသင်္ခါရ (ပု) [ဝစီ+သံ+ကရ+ဏ။ ဝစီ သင်္ခရောတီတိ ဝစီသင်္ခါရော။ အဘိ၊ဋ္ဌ၊၃၊၃၁၃။ ဝါစံ သင်္ခရောန္တိ ဥပ္ပါဒေန္တီတိ ဝစီသင်္ခါရော။ ပဋိသံ၊ဋ္ဌ၊၁၊၂၇။ ၂၈၄။ မ၊ဋီ၊၂၊၂၈၄။ ဝါစံ သင်္ခရောတိ ကရောတိ နိဗ္ဗတ္တေတီတိ ဝစီသင်္ခါရော။ မ၊ဋ္ဌ၊၂၊၂၆၃။ မ၊ဋ္ဌ၊၃၊၉၃။ ဝိသုဒ္ဓိ၊ဋီ၊၂၊၂၅၃။ ဝါစယ (ဝါစံ) သင်္ခရောတိ နိဗ္ဗတ္တေတီတိ ဝစီသင်္ခါရော။ သံ၊ဋ္ဌ၊၃၊၁၃၂။ ဝစီ+သင်္ခါရ။ ဝစိယာ သင်္ခါရောတီတိ ဝစီသင်္ခါရော။ အဘိ၊ဋ္ဌ၊၃၊၃၁၃။ ဝစီ+ပဝတ္တ+သင်္ခါရ၊ ဝစီတော (ဝစနတော) ပဝတ္တသင်္ခါရော ဝစီသင်္ခါရော။ မ၊ဋ္ဌ၊၁၊၂၂၈။ သံ၊ဋ္ဌ၊၂၊၁၆။] ဝစီသင်္ခါရ- (၁) (က) ဝစီဘေဒသဒ္ဒ-စကား-စကားသံကို ပြုပြင်စီရင်တတ်သည့်တရား (ဝိတက်)။ (ခ) ဝစီဘေဒသဒ္ဒ-စကား-စကားသံကို ပြုပြင်စီရင်တတ်သည့်တရား (ဝိတက်၊ ဝိစာရ)။ (၂) ဝစီဝိညတ်-ဝစီဒွါရ-နှုတ်မှ ဖြစ်သော (ပြုပြင်စီရင်တတ်သည့်) သင်္ခါရ-စေတနာ။ (ဝစီဒွါရ၌ ဖြစ်သော ကာမာဝစရ ကုသိုလ်၊ အကုသိုလ်စေတနာ-၂၀)။ (၃) (က) ဝစီဝိညတ်-ဝစီဒွါရ-နှုတ်ဖြင့် ဖြစ်စေအပ်သော (ပြုပြင်စီရင်တတ်သည့်) သင်္ခါရ-စေတနာ။ (ယင်းစေတနာ-၂၀)။ (ခ) ဝစီဝိညတ်-ဝစီဒွါရ-နှုတ်မှဖြစ်သော (ပြုပြင်စီရင်တတ်သည့်) သင်္ခါရ-စေတနာ။ (ယင်းစေတနာ-၂၀)။ (ဂ) ဝစီဝိညတ်-ဝစီဒွါရ-၏ (ပြုပြင်စီရင်တတ်သည့်) သင်္ခါရ-စေတနာ။ (ယင်းစေတနာ-၂၀)။ (၄) အပြန်အလှန် ပြောဆိုဆွေးနွေးသော စကား။ (၁) (က) ဝစီဘေဒသဒ္ဒ-စကား-စကားသံကို ပြုပြင်စီရင်တတ်သည့် တရား (ဝိတက်)။ တက္ကော ဝိတက္ကော သင်္ကပ္ပေါ...ဝစီသင်္ခါရော။ (မ၊၃၊၁၁၈။) ဝါစံ သင်္ခရောတီတိ ဝစီသင်္ခါရော။ ဧတ္ထ စ လောကိယဝိတက္ကော စ ဝါစံ သင်္ခရောတိ၊ လောကုတ္တရော ကိဉ္စာပိ န သင်္ခရောတိ ဝစီသင်္ခါရော တွေဝ ပနဿ နာမံ ဟောတိ။ (မ၊ဋ္ဌ၊၄၊၉၃၈။) ဝါစံ သင်္ခါတီတိ ဝါစံ ဥပ္ပါဒေတိ ဝစီ‌ဃောသုပ္ပတ္တိယာ ဝိသေသပစ္စယော ဟောတီတိ အ‌‌တ္ထော။ လောကိယ ဝိတက္ကော ဒွတ္တိံသစိတ္တသဟဂတော ဝါစံ သင်္ခရောတိ ဝစီဝိညတ္တိဇနနတော။ ဝစီသင်္ခါရောတွေ ပနဿ နာမံ ဟောတိ ရုဠှီတော၊ တံသမတ္ထတာ နိရောဓတော ဝါ သမ္ဘဝတော ပန သင်္ခါရေတိ။ (မ၊ဋီ၊၃၊၃၀။) (ခ) ဝစီဘေဒသဒ္ဒ-စကား-စကားသံကို ပြုပြင်စီရင်တတ်သည့်တရား (ဝိတက်၊ ဝိစာရ)။ ဝစီသင်္ခါရာ နိရုဒ္ဓါ ပဋိပ္ပဿဒ္ဓါ။ (မ၊၁၊၃၇၀။) ဝစီသင်္ခါရာတိ ဝိတက္ကဝိစာရာ။ (မ၊ဋ္ဌ၊၂၊၂၂၀။) ဝါစံ သင်္ခရောန္တီတိ ဝစီသင်္ခါရာ။ ဝိတက္ကေတာ ဝိစာရေတာ ဟိ ဝါစံ ဘိန္ဒေတိ ကထေတိ။ (မ၊ဋီ၊၂၊၂၇၄။) တယော သင်္ခါရာ ကာယသင်္ခါရော ဝစီသင်္ခါရော စိတ္တသင်္ခါရောတိ ဝိတက္ကဝိစာရာ ဝစီသင်္ခါရေ။ (ယမက၊၂၊၁။) ပုဗ္ဗေဝ အာဝုသော ဝိသာခ ဝိတက္ကေတာ ဝိစာရေတာ ပစ္ဆာ ဝါစံ ဘိန္ဒတိ၊ တသ္မာ ဝိတက္ကဝိစာရာ ဝစီသင်္ခါရော”တိ ဝစနတော ပန သင်္ခရောတီတိ သင်္ခါရော။ ကိံ သင်္ခရောတိ? ဝါစံ။ ဝါစာယ သင်္ခါရောတိ ဝစီသင်္ခါရော။ (အဘိ၊ဋ္ဌ၊၃၊၃၁၃။ –ပဋိသံ၊၉၆။ ပဋိသံ၊ဋ္ဌ၊၁၊၅၇၊ ၂၈၃-၄။) (ဝစီသင်္ခါရသည် ဘုံအားဖြင့် အသညသတ်ဘုံမှတစ်ပါးသော အလုံးစုံသောဘုံ၌ ဖြစ်၍၊ ဈာန်အားဖြင့်ကား ပထမဈာန်၌သာ ဖြစ်သည်။ စိတ္တုပ္ပါဒ်အားဖြင့်ကား ဒွေပဉ္စဝိညာဉ် (၁၀) မှတစ်ပါးသော ကာမစိတ် (၄၄)ခု၌သာဖြစ်ကာ ပုဂ္ဂိုလ်အားဖြင့်ကား အသညသတ်ပုဂ္ဂိုလ်၊ နိရောဓသမတ်ဝင်စားခိုက်ပုဂ္ဂိုလ်၊ သေသောပုဂ္ဂိုလ်မှတစ်ပါး အလုံးစုံသောပုဂ္ဂိုလ်တို့၌ ဖြစ်သည်။ (ယမက၊ အကောက်။) နိရောဓသမာပတ်ကိုဝင်စားသော ပုဂ္ဂိုလ်အား ရှေးဦးစွာ ဝစီသင်္ခါရချုပ်၍ ထို့နောက်၌ ကာယသင်္ခါရချုပ်သည်။ ထို့နောက်၌ စိတ္တသင်္ခါရချုပ်သည်။ (မ၊၁၊၃၇၆။ သံ၊၂၊၄၇၄၊ သံ၊ဋ္ဌ၊၃၊၁၃၃။ ပဋိသံ၊ဋ္ဌ၊၁၊၅၇။) (၂) ဝစီဝိညတ်-ဝစီဒွါရ-နှုတ်-မှ-၌ ဖြစ်သော (ပြုပြင်စီရင်တတ်သည့်) သင်္ခါရ-စေတနာ။ (ဝစီဒွါရ၌ဖြစ်သော ကာမာဝစရကုသိုလ်၊ အကုသိုလ်စေတနာ-၂၀) တယော မေ အာဝုသော သင်္ခါရာ၊ ကာယသင်္ခါရော ဝစီသင်္ခါရော စိတ္တသင်္ခါရော။ (မ၊၁၊၆၇။) ဝစီသင်္ခါရောတိ ဝစိတော (ဝစနတော) ပဝတ္တသင်္ခါရော၊ ဝစီဒွါရေ ဝစနဘေဒဝသေန ပဝတ္တာနံ ဝီသတိယာပိ စေတနာနံ ဧတံ အဓိဝစနံ။ (မ၊ဋ္ဌ၊၁၊၂၂၈။ သံ၊ဋ္ဌ၊၂၊၁၆။ –သံ၊၁၊၂၄၅။) (၁) (၂) ကာယသင်္ခါရော ဝစီသင်္ခါရော စိတ္တသင်္ခါရော။ (မ၊၁၊၃၇၅၊ ၄၈၃။) ဝါစံ သင်္ခရောတိ ကရောတိ နိဗ္ဗတ္တေတီတိ ဝစီသင်္ခါရော။ ...ဝစီဒွါရေ ဟနုသံစောပနံ ဝစီဘေဒံ ပါပေတွာ ဥပ္ပန္နာ ဝုတ္တပ္ပကာရာဝ ဝီသတိစေတနာပိ ဝိတက္ကဝိစာရာပိ ဝစီသင်္ခါရောတွေဝ ဝုစ္စန္တိ။ (မ၊ဋ္ဌ၊၂၊၂၆၃။) ဝါစန္တိ ဝစီဃောသံ။ သင်္ခရောတီတိ ဇနေတိ။ တေနာဟ “နိဗ္ဗတ္တေတီ”တိ။ န ဟိ တံ ဝိတက္ကဝိစာရ ရဟိတေန စိတ္တံ ဝစီဃောသံ နိဗ္ဗတ္တေတုံ သက္ကောတိ။ (မ၊ဋီ၊၂၊၂၈၃။ –သံ၊ဋ္ဌ၊၃၊၁၃၂။ သံ၊ဋီ၊၂၊၃၇၃။) (၃) (က) ဝစီဝိညတ်-ဝစီဒွါရ-နှုတ်ဖြင့် ဖြစ်စေအပ်သော (ပြုပြင်စီရင်တတ်သည့်) သင်္ခါရ-စေတနာ၊ (ယင်းစေတနာ-၂၀)။ (ခ) ဝစီဝိညတ်-ဝစီဒွါရ-နှုတ်မှ ဖြစ်သော (ပြုပြင်စီရင်တတ်သည့်) သင်္ခါရ-စေတနာ၊ (ယင်းစေတနာ-၂၀)။ (ဂ) ဝစီဝိညတ်-ဝစီဒွါရ-၏ (ပြုပြင်စီရင်တတ်သည့်) သင်္ခါရ-စေတနာ၊ (ယင်းစေတနာ-၂၀)။ ...တာ ဧဝ ဝစီဝိညတ္တိံ သမုဋ္ဌာပေတွာ ဝစီဒွါရတော ပဝတ္တာ ဝစီသင်္ခါရော နာမ၊ ဝစီစေတနာ ဝစီသင်္ခါရော။ (ဝိသုဒ္ဓိ၊၂၊၁၆၂။) ကာယေန ပဝတ္တိတော၊ ကာယတော ဝါ ပဝတ္တော၊ ကာယဿ ဝါ သင်္ခါရာတိ ကာယသင်္ခါရော။ ဝစီသင်္ခါရေသုပိ ဧသေဝ နယော။ (ဝိသုဒ္ဓိ၊ဋီ၊၂၊၂၅၈။) (၄) အပြန်အလှန် ပြောဆိုဆွေးနွေးသော စကား။ သမ္မယေန သမယဉ္စဿ ဝစီသင်္ခါရာ ဥပ္ပဇ္ဇန္တိ။ (အံ၊၂၊၃၀၈။) ဝစီသင်္ခါရာတိ အာလာပသလ္လာပ ဝသေန ဝစနာနေဝ။ (အံ၊ဋ္ဌ၊၁၊၁၁၅။)</ref> ===အဓိပ္ပာယ် (၁) - ကြံစည်မှုနှင့် ဆင်ခြင်မှု (ဝိတက်နှင့် ဝိစာရ)=== ဤအဓိပ္ပာယ်သည် '''ဒုတိယ[[ကာမဘူသုတ်|ကာမဘူသုတ္တန်]]''' နှင့် ဈာန်တရား၊ [[နိရောဓသမာပတ်]]တရားတို့နှင့် စပ်လျဉ်း၍ ဟောကြားရာ၌ အဓိကထားသော အဓိပ္ပာယ်ဖြစ်ပါသည်။ ဤနေရာတွင် ဝစီသင်္ခါရကို '''ဝိတက်''' (ကြံစည်မှု၊ အာရုံပေါ်သို့ စိတ်ကိုတင်ပေးမှု) နှင့် '''ဝိစာရ''' (ဆင်ခြင်သုံးသပ်မှု၊ အာရုံပေါ်၌ စိတ်ကို ထပ်ကာထပ်ကာ သုံးသပ်မှု) ဟူသော [[စေတသိက်]]နှစ်ပါးကို ဆိုလိုပါသည်။ '''အကြောင်းရင်း:''' အရှင်[[ကာမဘူမထေရ်]] ရှင်းပြသည့်အတိုင်း၊ လူတစ်ယောက်သည် စကားမပြောမီ - `ပုဗ္ဗေ ဝိတက္ကေတွာ ဝိစာရေတွာ ပစ္ဆာ ဝါစံ ဘိန္ဒတိ` "ရှေးဦးစွာ ကြံစည်ဆင်ခြင်ပြီးမှ နောက်ကာလ၌ စကားကို ပြောဆိုသည်။" ဆိုလိုသည်မှာ စကားသံ (ဝစီ) ထွက်ပေါ်လာရန်အတွက် ရှေးဦးစွာ စိတ်ထဲ၌ ကြံစည်ခြင်း (ဝိတက်) နှင့် သုံးသပ်ခြင်း (ဝိစာရ) တို့က '''ပြုပြင်စီရင်ပေးရသည် (သင်္ခါရ)'''။ ထို့ကြောင့် ဝိတက်နှင့် ဝိစာရကို "စကားကို ပြုပြင်စီရင်တတ်သည့်တရား" ဟုဆိုကာ ဝစီသင်္ခါရဟု ခေါ်ဆိုခြင်း ဖြစ်သည်။ * '''ဈာန်နှင့် ဆက်စပ်ပုံ:''' ဝိတက်နှင့် ဝိစာရသည် ပထမဈာန်၌ ထင်ရှားစွာပါဝင်ပြီး ဒုတိယဈာန်သို့ ရောက်သောအခါ ချုပ်ငြိမ်းသွားပါသည်။ * '''နိရောဓသမာပတ်နှင့် ဆက်စပ်ပုံ:''' သင်ပေးထားသော စာအရ၊ နိရောဓသမာပတ်ဝင်စားသော ပုဂ္ဂိုလ်သည် ရှေးဦးစွာ ဝစီသင်္ခါရ (ဝိတက်၊ ဝိစာရ) ချုပ်ငြိမ်းပြီး၊ ထို့နောက် ကာယသင်္ခါရ (ဝင်သက်ထွက်သက်)၊ ထို့နောက်မှ စိတ္တသင်္ခါရ (သညာ၊ ဝေဒနာ) တို့ အစဉ်အတိုင်း ချုပ်ငြိမ်းသွားပါသည်။<ref>စိတ္တသံယုတ် [[ဖားအောက်တောရဆရာတော်]]</ref> ===အဓိပ္ပာယ် (၂) - ဝစီကံ စေတနာ=== ဤအဓိပ္ပာယ်သည် '''အဘိဓမ္မာ''' နှင့် '''ပဋိစ္စသမုပ္ပါဒ်''' တရားတော်တွင် အဓိကထားသော အဓိပ္ပာယ် ဖြစ်သည်။ ဤနေရာတွင် ဝစီသင်္ခါရဆိုသည်မှာ '''ဝစီဒွါရ (နှုတ်တံခါး) ၌ ဖြစ်သော ကုသိုလ်၊ အကုသိုလ် စေတနာများ''' ကို ဆိုလိုသည်။ '''ရှင်းလင်းချက်:''' လူတစ်ယောက်သည် နှုတ်ဖြင့်စကားပြောဆိုသည့်အခါ (ဥပမာ - လိမ်လည်ပြောဆိုခြင်း၊ ချောပစ်ကုန်းတိုက်ခြင်း) ထိုစကားကို ပြောဆိုစေရန် နောက်ကွယ်မှ တိုက်တွန်းနှိုးဆော်ပေးသော စိတ်စေတနာ ရှိသည်။ ထို '''ဝစီကံကို ဖြစ်စေသော စေတနာ''' ကို '''ဝစီသင်္ခါရ''' ဟု ခေါ်သည်။ * ၎င်းတွင် ကာယသင်္ခါရကဲ့သို့ပင် '''ကာမာဝစရ ကုသိုလ်စေတနာ (၈) မျိုး''' နှင့် '''အကုသိုလ်စေတနာ (၁၂) မျိုး'''၊ စုစုပေါင်း စေတနာ (၂၀) ပါဝင်သည်။ * ဤစေတနာများသည် '''ကံ ''' ကို တည်ဆောက်ပြီး အနာဂတ်တွင် အကျိုးပေးမည့် '''ဘဝဖြစ်စဉ်သစ်ကို ပြုပြင်စီမံ (သင်္ခါရ)''' ခြင်းကြောင့် ဤသို့ခေါ်ဆိုခြင်းဖြစ်သည်။ ဥပမာ- မုသားစကားပြောဆိုခြင်း (ဝစီသင်္ခါရ) သည် အပါယ်ဘုံ၌ ဖြစ်စေနိုင်သော အကုသိုလ်ကံကို ပြုပြင်စီရင်ခြင်း ဖြစ်သည်။ ===အဓိပ္ပာယ် (၃) - အပြန်အလှန် ပြောဆိုသော စကား (သာမန်အသုံး)=== ဤသည်မှာ ပါဠိတော်အချို့တွင် တွေ့ရသော သာမန်အသုံးအနှုန်းဖြစ်ပြီး၊ ရှုပ်ထွေးသော အဘိဓမ္မာအနက် မဟုတ်ဘဲ ရိုးရှင်းစွာ "အာလာပ သလ္လာပ" ခေါ် '''အပြန်အလှန် ပြောဆိုဆွေးနွေးခြင်း''' ကို ဆိုလိုပါသည်။ ===ဝစီသင်္ခါရနှင့် အခြားသင်္ခါရများ ဆက်စပ်ပုံ=== '''ဝစီသင်္ခါရ''' (စေတနာအနက်ဖြင့်) သည် '''ပုညာဘိသင်္ခါရ''' (ကောင်းမှုကုသိုလ်ကို ပြုပြင်စီရင်မှု) သို့မဟုတ် '''အပုညာဘိသင်္ခါရ''' (မကောင်းမှုအကုသိုလ်ကို ပြုပြင်စီရင်မှု) ဖြစ်နိုင်သည်။ * '''ပုညာဘိသင်္ခါရ:''' မှန်သောစကားကို ဆိုခြင်း၊ တရားစကားဟောပြောခြင်း။ * '''အပုညာဘိသင်္ခါရ:''' လိမ်လည်ခြင်း၊ ကြမ်းတမ်းသော စကားဆိုခြင်း။ * ဝစီသင်္ခါရသည် '''အာနဉ္ဇာဘိသင်္ခါရ''' (မတုန်လှုပ်သော အရူပဈာန်ကုသိုလ်ကို ပြုပြင်စီရင်မှု) '''မဖြစ်နိုင်ပါ'''။ အဘယ်ကြောင့်ဆိုသော် အာနဉ္ဇာဘိသင်္ခါရသည် စိတ်ဖြင့်သာ ပြုလုပ်ရသော (မနောသင်္ခါရ) အရူပဈာန်ကုသိုလ် ဖြစ်သောကြောင့် ဖြစ်သည်။<ref name="နိဗ္ဗာနဂါမိနိပဋိပဒါ">နိဗ္ဗာနဂါမိနိပဋိပဒါ - တတိယတွဲ - ဖားအောက်တောရဆရာတော်</ref> ===အနှစ်ချုပ် နှိုင်းယှဉ်ချက်=== {| class="wikitable" |+ |- ! အကြောင်းအရာ!!အဓိပ္ပာယ် (၁) - သုတ္တန်နည်း!!အဓိပ္ပာယ် (၂) - အဘိဓမ္မာနည်း |- | '''ဆိုလိုရင်း'''||ကြံစည်မှုနှင့် ဆင်ခြင်မှု (ဝိတက်နှင့် ဝိစာရ)||ဝစီကံကို ဖြစ်စေသော စေတနာ |- | '''သဘာဝ'''||စိတ်ပိုင်းဆိုင်ရာ စေတသိက် ||စိတ်ပိုင်းဆိုင်ရာ စေတသိက် |- | '''အကြောင်း'''||စကားသံထွက်ပေါ်လာအောင် ရှေးဦးစွာ ပြုပြင်ပေးသည်||ကံတရားကို တည်ဆောက်ပြီး ဘဝကို ပြုပြင်စီရင်သည် |- | '''အဓိကထားရာ'''||ဈာန်၊ သမာပတ်တို့၌ ဖြစ်ပေါ်ပုံ၊ ချုပ်ငြိမ်းပုံ||ကံ၊ ကံ၏အကျိုး၊ ပဋိစ္စသမုပ္ပါဒ် (ဘဝဖြစ်စဉ်) |- | '''ဥပမာ'''||စကားမပြောမီ စိတ်ကူးခြင်း၊ စဉ်းစားခြင်း||မုသားစကားဆိုခြင်း၊ ချစ်ဖွယ်စကားပြောခြင်း |} သို့ဖြစ်ပါ၍ "ဝစီသင်္ခါရ" ကို လေ့လာရာတွင်လည်း ၎င်းကို ဟောကြားသော ကျမ်းဂန်နှင့် ရှုထောင့်ကို သိရှိပြီး ဆီလျော်မှန်ကန်သော အဓိပ္ပာယ်ကို ကောက်ယူနားလည်ရန် အရေးကြီးပါသည်။ <h4>ဆက်စပ်ဖတ်ရှုရန်</h4> * [https://my.wikisource.org/wiki/စိတ္တသံယုတ်-ဒု#ဝစီသင်္ခါရ ဝစီသင်္ခါရ] * [https://my.wikisource.org/wiki/နိဗ္ဗာနဂါမိနိပဋိပဒါ-တတိယတွဲ/အဝိဇ္ဇာပစ္စယာ_သင်္ခါရာ#ကာယသင်္ခါရ_=_ကာယသေဉ္စတနာ ဝစီသင်္ခါရ] <h4> ကိုးကား </h4> {{reflist}} [[ကဏ္ဍ:ဗုဒ္ဓဘာသာ ဝေါဟာရများ]] [[ကဏ္ဍ:ပါဠိဝေါဟာရများ]] [[Category:ဝိပဿနာ]] mniztw5559x0odo2ftgz5cvxs1nrm7a 876773 876770 2025-06-07T05:29:24Z Tejinda 87174 /* အဓိပ္ပာယ် (၁) - ကြံစည်မှုနှင့် ဆင်ခြင်မှု (ဝိတက်နှင့် ဝိစာရ) */ 876773 wikitext text/x-wiki {{ဗုဒ္ဓဘာသာ}} [[ကာယသင်္ခါရ]]ကဲ့သို့ပင် ဝစီသင်္ခါရဟူသော စကားလုံးသည်လည်း ပါဠိစာပေတွင် အသုံးပြုသည့် ရှုထောင့်နှင့် ကျမ်းဂန်ပေါ်မူတည်၍ အဓိပ္ပာယ် ကွဲပြားမှုများရှိပါသည်။ အဓိကအားဖြင့် အဓိပ္ပာယ် နှစ်မျိုးနှင့် သာမန်အသုံးတစ်မျိုးဟူ၍ တွေ့ရှိရပါသည်။ # '''စကားကို ပြုပြင်စီရင်တတ်သည့်တရား''' ([[ဝိတက်]]နှင့် [[ဝိစာရ (စေတသိက်)|ဝိစာရ]]) # '''နှုတ်ဖြင့်ပြုလုပ်သော သင်္ခါရ''' (ဝစီကံ [[စေတနာ]]) # '''အပြန်အလှန်ပြောဆိုသော စကား''' (သာမန်အသုံး) ဤအဓိပ္ပာယ်များကို အောက်တွင် အကျယ်တဝင့် ရှင်းပြပါမည်။<ref>ဝစီသင်္ခါရ (ပု) [ဝစီ+သံ+ကရ+ဏ။ ဝစီ သင်္ခရောတီတိ ဝစီသင်္ခါရော။ အဘိ၊ဋ္ဌ၊၃၊၃၁၃။ ဝါစံ သင်္ခရောန္တိ ဥပ္ပါဒေန္တီတိ ဝစီသင်္ခါရော။ ပဋိသံ၊ဋ္ဌ၊၁၊၂၇။ ၂၈၄။ မ၊ဋီ၊၂၊၂၈၄။ ဝါစံ သင်္ခရောတိ ကရောတိ နိဗ္ဗတ္တေတီတိ ဝစီသင်္ခါရော။ မ၊ဋ္ဌ၊၂၊၂၆၃။ မ၊ဋ္ဌ၊၃၊၉၃။ ဝိသုဒ္ဓိ၊ဋီ၊၂၊၂၅၃။ ဝါစယ (ဝါစံ) သင်္ခရောတိ နိဗ္ဗတ္တေတီတိ ဝစီသင်္ခါရော။ သံ၊ဋ္ဌ၊၃၊၁၃၂။ ဝစီ+သင်္ခါရ။ ဝစိယာ သင်္ခါရောတီတိ ဝစီသင်္ခါရော။ အဘိ၊ဋ္ဌ၊၃၊၃၁၃။ ဝစီ+ပဝတ္တ+သင်္ခါရ၊ ဝစီတော (ဝစနတော) ပဝတ္တသင်္ခါရော ဝစီသင်္ခါရော။ မ၊ဋ္ဌ၊၁၊၂၂၈။ သံ၊ဋ္ဌ၊၂၊၁၆။] ဝစီသင်္ခါရ- (၁) (က) ဝစီဘေဒသဒ္ဒ-စကား-စကားသံကို ပြုပြင်စီရင်တတ်သည့်တရား (ဝိတက်)။ (ခ) ဝစီဘေဒသဒ္ဒ-စကား-စကားသံကို ပြုပြင်စီရင်တတ်သည့်တရား (ဝိတက်၊ ဝိစာရ)။ (၂) ဝစီဝိညတ်-ဝစီဒွါရ-နှုတ်မှ ဖြစ်သော (ပြုပြင်စီရင်တတ်သည့်) သင်္ခါရ-စေတနာ။ (ဝစီဒွါရ၌ ဖြစ်သော ကာမာဝစရ ကုသိုလ်၊ အကုသိုလ်စေတနာ-၂၀)။ (၃) (က) ဝစီဝိညတ်-ဝစီဒွါရ-နှုတ်ဖြင့် ဖြစ်စေအပ်သော (ပြုပြင်စီရင်တတ်သည့်) သင်္ခါရ-စေတနာ။ (ယင်းစေတနာ-၂၀)။ (ခ) ဝစီဝိညတ်-ဝစီဒွါရ-နှုတ်မှဖြစ်သော (ပြုပြင်စီရင်တတ်သည့်) သင်္ခါရ-စေတနာ။ (ယင်းစေတနာ-၂၀)။ (ဂ) ဝစီဝိညတ်-ဝစီဒွါရ-၏ (ပြုပြင်စီရင်တတ်သည့်) သင်္ခါရ-စေတနာ။ (ယင်းစေတနာ-၂၀)။ (၄) အပြန်အလှန် ပြောဆိုဆွေးနွေးသော စကား။ (၁) (က) ဝစီဘေဒသဒ္ဒ-စကား-စကားသံကို ပြုပြင်စီရင်တတ်သည့် တရား (ဝိတက်)။ တက္ကော ဝိတက္ကော သင်္ကပ္ပေါ...ဝစီသင်္ခါရော။ (မ၊၃၊၁၁၈။) ဝါစံ သင်္ခရောတီတိ ဝစီသင်္ခါရော။ ဧတ္ထ စ လောကိယဝိတက္ကော စ ဝါစံ သင်္ခရောတိ၊ လောကုတ္တရော ကိဉ္စာပိ န သင်္ခရောတိ ဝစီသင်္ခါရော တွေဝ ပနဿ နာမံ ဟောတိ။ (မ၊ဋ္ဌ၊၄၊၉၃၈။) ဝါစံ သင်္ခါတီတိ ဝါစံ ဥပ္ပါဒေတိ ဝစီ‌ဃောသုပ္ပတ္တိယာ ဝိသေသပစ္စယော ဟောတီတိ အ‌‌တ္ထော။ လောကိယ ဝိတက္ကော ဒွတ္တိံသစိတ္တသဟဂတော ဝါစံ သင်္ခရောတိ ဝစီဝိညတ္တိဇနနတော။ ဝစီသင်္ခါရောတွေ ပနဿ နာမံ ဟောတိ ရုဠှီတော၊ တံသမတ္ထတာ နိရောဓတော ဝါ သမ္ဘဝတော ပန သင်္ခါရေတိ။ (မ၊ဋီ၊၃၊၃၀။) (ခ) ဝစီဘေဒသဒ္ဒ-စကား-စကားသံကို ပြုပြင်စီရင်တတ်သည့်တရား (ဝိတက်၊ ဝိစာရ)။ ဝစီသင်္ခါရာ နိရုဒ္ဓါ ပဋိပ္ပဿဒ္ဓါ။ (မ၊၁၊၃၇၀။) ဝစီသင်္ခါရာတိ ဝိတက္ကဝိစာရာ။ (မ၊ဋ္ဌ၊၂၊၂၂၀။) ဝါစံ သင်္ခရောန္တီတိ ဝစီသင်္ခါရာ။ ဝိတက္ကေတာ ဝိစာရေတာ ဟိ ဝါစံ ဘိန္ဒေတိ ကထေတိ။ (မ၊ဋီ၊၂၊၂၇၄။) တယော သင်္ခါရာ ကာယသင်္ခါရော ဝစီသင်္ခါရော စိတ္တသင်္ခါရောတိ ဝိတက္ကဝိစာရာ ဝစီသင်္ခါရေ။ (ယမက၊၂၊၁။) ပုဗ္ဗေဝ အာဝုသော ဝိသာခ ဝိတက္ကေတာ ဝိစာရေတာ ပစ္ဆာ ဝါစံ ဘိန္ဒတိ၊ တသ္မာ ဝိတက္ကဝိစာရာ ဝစီသင်္ခါရော”တိ ဝစနတော ပန သင်္ခရောတီတိ သင်္ခါရော။ ကိံ သင်္ခရောတိ? ဝါစံ။ ဝါစာယ သင်္ခါရောတိ ဝစီသင်္ခါရော။ (အဘိ၊ဋ္ဌ၊၃၊၃၁၃။ –ပဋိသံ၊၉၆။ ပဋိသံ၊ဋ္ဌ၊၁၊၅၇၊ ၂၈၃-၄။) (ဝစီသင်္ခါရသည် ဘုံအားဖြင့် အသညသတ်ဘုံမှတစ်ပါးသော အလုံးစုံသောဘုံ၌ ဖြစ်၍၊ ဈာန်အားဖြင့်ကား ပထမဈာန်၌သာ ဖြစ်သည်။ စိတ္တုပ္ပါဒ်အားဖြင့်ကား ဒွေပဉ္စဝိညာဉ် (၁၀) မှတစ်ပါးသော ကာမစိတ် (၄၄)ခု၌သာဖြစ်ကာ ပုဂ္ဂိုလ်အားဖြင့်ကား အသညသတ်ပုဂ္ဂိုလ်၊ နိရောဓသမတ်ဝင်စားခိုက်ပုဂ္ဂိုလ်၊ သေသောပုဂ္ဂိုလ်မှတစ်ပါး အလုံးစုံသောပုဂ္ဂိုလ်တို့၌ ဖြစ်သည်။ (ယမက၊ အကောက်။) နိရောဓသမာပတ်ကိုဝင်စားသော ပုဂ္ဂိုလ်အား ရှေးဦးစွာ ဝစီသင်္ခါရချုပ်၍ ထို့နောက်၌ ကာယသင်္ခါရချုပ်သည်။ ထို့နောက်၌ စိတ္တသင်္ခါရချုပ်သည်။ (မ၊၁၊၃၇၆။ သံ၊၂၊၄၇၄၊ သံ၊ဋ္ဌ၊၃၊၁၃၃။ ပဋိသံ၊ဋ္ဌ၊၁၊၅၇။) (၂) ဝစီဝိညတ်-ဝစီဒွါရ-နှုတ်-မှ-၌ ဖြစ်သော (ပြုပြင်စီရင်တတ်သည့်) သင်္ခါရ-စေတနာ။ (ဝစီဒွါရ၌ဖြစ်သော ကာမာဝစရကုသိုလ်၊ အကုသိုလ်စေတနာ-၂၀) တယော မေ အာဝုသော သင်္ခါရာ၊ ကာယသင်္ခါရော ဝစီသင်္ခါရော စိတ္တသင်္ခါရော။ (မ၊၁၊၆၇။) ဝစီသင်္ခါရောတိ ဝစိတော (ဝစနတော) ပဝတ္တသင်္ခါရော၊ ဝစီဒွါရေ ဝစနဘေဒဝသေန ပဝတ္တာနံ ဝီသတိယာပိ စေတနာနံ ဧတံ အဓိဝစနံ။ (မ၊ဋ္ဌ၊၁၊၂၂၈။ သံ၊ဋ္ဌ၊၂၊၁၆။ –သံ၊၁၊၂၄၅။) (၁) (၂) ကာယသင်္ခါရော ဝစီသင်္ခါရော စိတ္တသင်္ခါရော။ (မ၊၁၊၃၇၅၊ ၄၈၃။) ဝါစံ သင်္ခရောတိ ကရောတိ နိဗ္ဗတ္တေတီတိ ဝစီသင်္ခါရော။ ...ဝစီဒွါရေ ဟနုသံစောပနံ ဝစီဘေဒံ ပါပေတွာ ဥပ္ပန္နာ ဝုတ္တပ္ပကာရာဝ ဝီသတိစေတနာပိ ဝိတက္ကဝိစာရာပိ ဝစီသင်္ခါရောတွေဝ ဝုစ္စန္တိ။ (မ၊ဋ္ဌ၊၂၊၂၆၃။) ဝါစန္တိ ဝစီဃောသံ။ သင်္ခရောတီတိ ဇနေတိ။ တေနာဟ “နိဗ္ဗတ္တေတီ”တိ။ န ဟိ တံ ဝိတက္ကဝိစာရ ရဟိတေန စိတ္တံ ဝစီဃောသံ နိဗ္ဗတ္တေတုံ သက္ကောတိ။ (မ၊ဋီ၊၂၊၂၈၃။ –သံ၊ဋ္ဌ၊၃၊၁၃၂။ သံ၊ဋီ၊၂၊၃၇၃။) (၃) (က) ဝစီဝိညတ်-ဝစီဒွါရ-နှုတ်ဖြင့် ဖြစ်စေအပ်သော (ပြုပြင်စီရင်တတ်သည့်) သင်္ခါရ-စေတနာ၊ (ယင်းစေတနာ-၂၀)။ (ခ) ဝစီဝိညတ်-ဝစီဒွါရ-နှုတ်မှ ဖြစ်သော (ပြုပြင်စီရင်တတ်သည့်) သင်္ခါရ-စေတနာ၊ (ယင်းစေတနာ-၂၀)။ (ဂ) ဝစီဝိညတ်-ဝစီဒွါရ-၏ (ပြုပြင်စီရင်တတ်သည့်) သင်္ခါရ-စေတနာ၊ (ယင်းစေတနာ-၂၀)။ ...တာ ဧဝ ဝစီဝိညတ္တိံ သမုဋ္ဌာပေတွာ ဝစီဒွါရတော ပဝတ္တာ ဝစီသင်္ခါရော နာမ၊ ဝစီစေတနာ ဝစီသင်္ခါရော။ (ဝိသုဒ္ဓိ၊၂၊၁၆၂။) ကာယေန ပဝတ္တိတော၊ ကာယတော ဝါ ပဝတ္တော၊ ကာယဿ ဝါ သင်္ခါရာတိ ကာယသင်္ခါရော။ ဝစီသင်္ခါရေသုပိ ဧသေဝ နယော။ (ဝိသုဒ္ဓိ၊ဋီ၊၂၊၂၅၈။) (၄) အပြန်အလှန် ပြောဆိုဆွေးနွေးသော စကား။ သမ္မယေန သမယဉ္စဿ ဝစီသင်္ခါရာ ဥပ္ပဇ္ဇန္တိ။ (အံ၊၂၊၃၀၈။) ဝစီသင်္ခါရာတိ အာလာပသလ္လာပ ဝသေန ဝစနာနေဝ။ (အံ၊ဋ္ဌ၊၁၊၁၁၅။)</ref> ===အဓိပ္ပာယ် (၁) - ကြံစည်မှုနှင့် ဆင်ခြင်မှု (ဝိတက်နှင့် ဝိစာရ)=== ဤအဓိပ္ပာယ်သည် '''ဒုတိယ[[ကာမဘူသုတ်|ကာမဘူသုတ္တန်]]''' နှင့် ဈာန်တရား၊ [[နိရောဓသမာပတ်]]တရားတို့နှင့် စပ်လျဉ်း၍ ဟောကြားရာ၌ အဓိကထားသော အဓိပ္ပာယ်ဖြစ်ပါသည်။ ဤနေရာတွင် ဝစီသင်္ခါရကို '''ဝိတက်''' (ကြံစည်မှု၊ အာရုံပေါ်သို့ စိတ်ကိုတင်ပေးမှု) နှင့် '''ဝိစာရ''' (ဆင်ခြင်သုံးသပ်မှု၊ အာရုံပေါ်၌ စိတ်ကို ထပ်ကာထပ်ကာ သုံးသပ်မှု) ဟူသော [[စေတသိက်]]နှစ်ပါးကို ဆိုလိုပါသည်။ '''အကြောင်းရင်း:''' အရှင်[[ကာမဘူမထေရ်]] ရှင်းပြသည့်အတိုင်း၊ လူတစ်ယောက်သည် စကားမပြောမီ - `ပုဗ္ဗေ ဝိတက္ကေတွာ ဝိစာရေတွာ ပစ္ဆာ ဝါစံ ဘိန္ဒတိ` "ရှေးဦးစွာ ကြံစည်ဆင်ခြင်ပြီးမှ နောက်ကာလ၌ စကားကို ပြောဆိုသည်။" ဆိုလိုသည်မှာ စကားသံ (ဝစီ) ထွက်ပေါ်လာရန်အတွက် ရှေးဦးစွာ စိတ်ထဲ၌ ကြံစည်ခြင်း (ဝိတက်) နှင့် သုံးသပ်ခြင်း (ဝိစာရ) တို့က '''ပြုပြင်စီရင်ပေးရသည် (သင်္ခါရ)'''။ ထို့ကြောင့် ဝိတက်နှင့် ဝိစာရကို "စကားကို ပြုပြင်စီရင်တတ်သည့်တရား" ဟုဆိုကာ ဝစီသင်္ခါရဟု ခေါ်ဆိုခြင်း ဖြစ်သည်။ * '''ဈာန်နှင့် ဆက်စပ်ပုံ:''' ဝိတက်နှင့် ဝိစာရသည် ပထမဈာန်၌ ထင်ရှားစွာပါဝင်ပြီး ဒုတိယဈာန်သို့ ရောက်သောအခါ ချုပ်ငြိမ်းသွားပါသည်။ * '''နိရောဓသမာပတ်နှင့် ဆက်စပ်ပုံ:''' နိရောဓသမာပတ်ဝင်စားသော ပုဂ္ဂိုလ်သည် ရှေးဦးစွာ ဝစီသင်္ခါရ (ဝိတက်၊ ဝိစာရ) ချုပ်ငြိမ်းပြီး၊ ထို့နောက် ကာယသင်္ခါရ (ဝင်သက်ထွက်သက်)၊ ထို့နောက်မှ စိတ္တသင်္ခါရ (သညာ၊ ဝေဒနာ) တို့ အစဉ်အတိုင်း ချုပ်ငြိမ်းသွားပါသည်။<ref>စိတ္တသံယုတ် [[ဖားအောက်တောရဆရာတော်]]</ref> ===အဓိပ္ပာယ် (၂) - ဝစီကံ စေတနာ=== ဤအဓိပ္ပာယ်သည် '''အဘိဓမ္မာ''' နှင့် '''ပဋိစ္စသမုပ္ပါဒ်''' တရားတော်တွင် အဓိကထားသော အဓိပ္ပာယ် ဖြစ်သည်။ ဤနေရာတွင် ဝစီသင်္ခါရဆိုသည်မှာ '''ဝစီဒွါရ (နှုတ်တံခါး) ၌ ဖြစ်သော ကုသိုလ်၊ အကုသိုလ် စေတနာများ''' ကို ဆိုလိုသည်။ '''ရှင်းလင်းချက်:''' လူတစ်ယောက်သည် နှုတ်ဖြင့်စကားပြောဆိုသည့်အခါ (ဥပမာ - လိမ်လည်ပြောဆိုခြင်း၊ ချောပစ်ကုန်းတိုက်ခြင်း) ထိုစကားကို ပြောဆိုစေရန် နောက်ကွယ်မှ တိုက်တွန်းနှိုးဆော်ပေးသော စိတ်စေတနာ ရှိသည်။ ထို '''ဝစီကံကို ဖြစ်စေသော စေတနာ''' ကို '''ဝစီသင်္ခါရ''' ဟု ခေါ်သည်။ * ၎င်းတွင် ကာယသင်္ခါရကဲ့သို့ပင် '''ကာမာဝစရ ကုသိုလ်စေတနာ (၈) မျိုး''' နှင့် '''အကုသိုလ်စေတနာ (၁၂) မျိုး'''၊ စုစုပေါင်း စေတနာ (၂၀) ပါဝင်သည်။ * ဤစေတနာများသည် '''ကံ ''' ကို တည်ဆောက်ပြီး အနာဂတ်တွင် အကျိုးပေးမည့် '''ဘဝဖြစ်စဉ်သစ်ကို ပြုပြင်စီမံ (သင်္ခါရ)''' ခြင်းကြောင့် ဤသို့ခေါ်ဆိုခြင်းဖြစ်သည်။ ဥပမာ- မုသားစကားပြောဆိုခြင်း (ဝစီသင်္ခါရ) သည် အပါယ်ဘုံ၌ ဖြစ်စေနိုင်သော အကုသိုလ်ကံကို ပြုပြင်စီရင်ခြင်း ဖြစ်သည်။ ===အဓိပ္ပာယ် (၃) - အပြန်အလှန် ပြောဆိုသော စကား (သာမန်အသုံး)=== ဤသည်မှာ ပါဠိတော်အချို့တွင် တွေ့ရသော သာမန်အသုံးအနှုန်းဖြစ်ပြီး၊ ရှုပ်ထွေးသော အဘိဓမ္မာအနက် မဟုတ်ဘဲ ရိုးရှင်းစွာ "အာလာပ သလ္လာပ" ခေါ် '''အပြန်အလှန် ပြောဆိုဆွေးနွေးခြင်း''' ကို ဆိုလိုပါသည်။ ===ဝစီသင်္ခါရနှင့် အခြားသင်္ခါရများ ဆက်စပ်ပုံ=== '''ဝစီသင်္ခါရ''' (စေတနာအနက်ဖြင့်) သည် '''ပုညာဘိသင်္ခါရ''' (ကောင်းမှုကုသိုလ်ကို ပြုပြင်စီရင်မှု) သို့မဟုတ် '''အပုညာဘိသင်္ခါရ''' (မကောင်းမှုအကုသိုလ်ကို ပြုပြင်စီရင်မှု) ဖြစ်နိုင်သည်။ * '''ပုညာဘိသင်္ခါရ:''' မှန်သောစကားကို ဆိုခြင်း၊ တရားစကားဟောပြောခြင်း။ * '''အပုညာဘိသင်္ခါရ:''' လိမ်လည်ခြင်း၊ ကြမ်းတမ်းသော စကားဆိုခြင်း။ * ဝစီသင်္ခါရသည် '''အာနဉ္ဇာဘိသင်္ခါရ''' (မတုန်လှုပ်သော အရူပဈာန်ကုသိုလ်ကို ပြုပြင်စီရင်မှု) '''မဖြစ်နိုင်ပါ'''။ အဘယ်ကြောင့်ဆိုသော် အာနဉ္ဇာဘိသင်္ခါရသည် စိတ်ဖြင့်သာ ပြုလုပ်ရသော (မနောသင်္ခါရ) အရူပဈာန်ကုသိုလ် ဖြစ်သောကြောင့် ဖြစ်သည်။<ref name="နိဗ္ဗာနဂါမိနိပဋိပဒါ">နိဗ္ဗာနဂါမိနိပဋိပဒါ - တတိယတွဲ - ဖားအောက်တောရဆရာတော်</ref> ===အနှစ်ချုပ် နှိုင်းယှဉ်ချက်=== {| class="wikitable" |+ |- ! အကြောင်းအရာ!!အဓိပ္ပာယ် (၁) - သုတ္တန်နည်း!!အဓိပ္ပာယ် (၂) - အဘိဓမ္မာနည်း |- | '''ဆိုလိုရင်း'''||ကြံစည်မှုနှင့် ဆင်ခြင်မှု (ဝိတက်နှင့် ဝိစာရ)||ဝစီကံကို ဖြစ်စေသော စေတနာ |- | '''သဘာဝ'''||စိတ်ပိုင်းဆိုင်ရာ စေတသိက် ||စိတ်ပိုင်းဆိုင်ရာ စေတသိက် |- | '''အကြောင်း'''||စကားသံထွက်ပေါ်လာအောင် ရှေးဦးစွာ ပြုပြင်ပေးသည်||ကံတရားကို တည်ဆောက်ပြီး ဘဝကို ပြုပြင်စီရင်သည် |- | '''အဓိကထားရာ'''||ဈာန်၊ သမာပတ်တို့၌ ဖြစ်ပေါ်ပုံ၊ ချုပ်ငြိမ်းပုံ||ကံ၊ ကံ၏အကျိုး၊ ပဋိစ္စသမုပ္ပါဒ် (ဘဝဖြစ်စဉ်) |- | '''ဥပမာ'''||စကားမပြောမီ စိတ်ကူးခြင်း၊ စဉ်းစားခြင်း||မုသားစကားဆိုခြင်း၊ ချစ်ဖွယ်စကားပြောခြင်း |} သို့ဖြစ်ပါ၍ "ဝစီသင်္ခါရ" ကို လေ့လာရာတွင်လည်း ၎င်းကို ဟောကြားသော ကျမ်းဂန်နှင့် ရှုထောင့်ကို သိရှိပြီး ဆီလျော်မှန်ကန်သော အဓိပ္ပာယ်ကို ကောက်ယူနားလည်ရန် အရေးကြီးပါသည်။ <h4>ဆက်စပ်ဖတ်ရှုရန်</h4> * [https://my.wikisource.org/wiki/စိတ္တသံယုတ်-ဒု#ဝစီသင်္ခါရ ဝစီသင်္ခါရ] * [https://my.wikisource.org/wiki/နိဗ္ဗာနဂါမိနိပဋိပဒါ-တတိယတွဲ/အဝိဇ္ဇာပစ္စယာ_သင်္ခါရာ#ကာယသင်္ခါရ_=_ကာယသေဉ္စတနာ ဝစီသင်္ခါရ] <h4> ကိုးကား </h4> {{reflist}} [[ကဏ္ဍ:ဗုဒ္ဓဘာသာ ဝေါဟာရများ]] [[ကဏ္ဍ:ပါဠိဝေါဟာရများ]] [[Category:ဝိပဿနာ]] ga8twq5vsww5qov1f846qtz5hnxei7i 0 270929 876779 2025-06-07T05:47:45Z Tejinda 87174 "{{ဗုဒ္ဓဘာသာ}} [[ကာယသင်္ခါရ]]နှင့် [[ဝစီသင်္ခါရ]]ကဲ့သို့ပင် စိတ္တသင်္ခါရဟူသော စကားလုံးသည်လည်း ပါဠိစာပေတွင် အသုံးပြုသည့် ရှုထောင..." အစချီသော စာလုံးတို့နှင့် စာမျက်နှာကို ဖန်တီးလိုက်သည် 876779 wikitext text/x-wiki {{ဗုဒ္ဓဘာသာ}} [[ကာယသင်္ခါရ]]နှင့် [[ဝစီသင်္ခါရ]]ကဲ့သို့ပင် စိတ္တသင်္ခါရဟူသော စကားလုံးသည်လည်း ပါဠိစာပေတွင် အသုံးပြုသည့် ရှုထောင့်နှင့် ကျမ်းဂန်ပေါ်မူတည်၍ အဓိပ္ပာယ်များစွာ ကွဲပြားပါသည်။ အဓိကအားဖြင့် အဓိပ္ပာယ် သုံးမျိုးခန့် တွေ့ရှိရပါသည်။ # '''စိတ်ကို ပြုပြင်စီရင်တတ်သည့်တရား''' ([[သညာ]]နှင့် [[ဝေဒနာ]]) # '''စိတ်၌ဖြစ်သော သင်္ခါရ''' (မနောကံ [[စေတနာ]]) # '''စိတ်တည်းဟူသော သင်္ခါရ''' ([[စိတ် (ဗုဒ္ဓဘာသာ)|စိတ်]]နှင့် ယှဉ်ဖက်တရားများ) ဤအဓိပ္ပာယ်များကို အောက်တွင် အကျယ်တဝင့် ရှင်းပြပါမည်။<ref>စိတ္တသင်္ခါရ (ပု) [စိတ္တ+သင်္ခါရ] (၁) စိတ်— ဖြင့်–သည်—ပြုပြင်–စီရင်–ဖြစ်စေ-အပ်သော တရား။ (က) ဝေဒနာ။ (ခ) သညာ, ဝေဒနာ။ (၈) သညာ, ဝေဒနာ, စေတနာ။ ဝိတက်ဝိစာရမှတစ်ပါးသော စေတသိက် ၅၀။ (၂) စိတ်–ကြောင့်—၌-ဖြစ်သောသင်္ခါ ရတရား၊ စေတနာ။ (၃) (သမ္ပယုတ်တရား နှင့်တကွဖြစ်သော) စိတ်တည်းဟူသောသင်္ခါရ တရား။ (၁) စိတ်~ဖြင့်-သည် = ပြုပြင်-စီရင်— ဖြစ်စေ-အပ်သော တရား။ (က) ဝေဒနာ။ “ပဿန္တယံ စိတ္တသင်္ခါရံ အဿသိဿာမိတိ သိက္ခတိ၊ ပဿမ္ဘယံ စိတ္တသင်္ခါရံ ပဿသိဿာ-မီတိ သိက္ခတိ။ မ၊၃၊၁၂၅.၆။ စိတ္တသင်္ခါရပဒ-ဒ္ဓယေ...စိတ္တသင်္ခါရနာမေန ဝေဒနာ ဝုတ္တာ။ မ၊ဋ္ဌ၊၄၊၉၉။ (ခ) သညာ, ဝေဒနာ။ စိတ္တ-သင်္ခါရော (ဝိ၊၁၊၈၉။)တိ ဝေဒနာဒယော ဒွေ ခန္ဓာ။ ဝိ၊ဋ္ဌ၊၂၊၃၃။ စိတ္တသင်္ခါရာ (မ၊၁၊၃၇၀)တိ သညာ ဝေဒနာ။ မ၊ဋ္ဌ၊၂၊၂၅၀။ ကသ္မာ သညာ စ ဝေဒနာ စ စိတ္တသင်္ခါ-ရောတိ...သညာ စ ဝေဒနာ စ စေတသိကာ ဧတေ ဓမ္မာ စိတ္တပ္ပဋိဗဒ္ဓါ၊ တသ္မာ သညာ စ ဝေဒနာ စ စိတ္တသင်္ခါရောတိ။ မ၊၁၊၃၇၅-၆။ စိတ္တပဋိဗဒ္ဓတ္တာ စိတ္တေန သင်္ခရီယတိ ကရီယတိ နိဗ္ဗတ္တိယတီတိ စိတ္တသင်္ခါရော၊ မ၊ဋ္ဌ၊၂၊၂၆၃။ (ဒီ၊၂၊၁၇၃-၄။ သံ၊၂၊၄၈၃-၄။ သံ၊၃၊၂၇၁။ ပဋိသံ၊၉၂၊ ၉၆၊ ၁၇၄၊ ၁၈၁-၇။ သံ၊ဋ္ဌ၊၃၊၁၃၂။ ပဋိသံ၊ဋ္ဌ၊၁၊၂၇၁-၄။ ပဋိသံ၊ဋ္ဌ၊၂၊၁၀၁၊ ၁၁၂။ ဝိသုဒ္ဓိ၊၂၊၃၄၅။ ဥဒါန၊ဋ္ဌ၊၁၇၇။ မဟာနိ၊ဋ္ဌ၊၁၉၂။ သာရတ္ထ၊၂၊၂၄၃။ မ၊ဋီ၊၂၊၂၇၄။ သံ၊ဋီ၊၂၊၃၇၃။ ဝိသုဒ္ဓိ၊ဋီ၊၁၊၃၄၁။ ဝိသုဒ္ဓိ၊ဋီ၊၂၊၅၂၃။) (ဂ) သညာ, ဝေဒနာ, စေတနာ။ ကာယဝစီဒွါရေသု ... ဧကူနတ္ထိသစေတနာပိ သညာ စ ဝေဒနာ စာတိ ဣမေ ဒွေ ဓမ္မာပိ စိတ္တသင်္ခါရောတွေဝ ဝုစ္စန္တိ။ မ၊ဋ္ဌ၊၂၊၂၆၃။ (သံ၊ဋ္ဌ၊၃၊၁၃၂။) (ဃ) ဝိတက်ဝိစာရမှ တစ်ပါးသော စေတသိက်-၅၀။ သညာ စ ဝေဒနာ စ စိတ္တသင်္ခါရော၊ ဌပေတွာ ဝိတက္က-ဝိစာရေ သဗ္ဗေပိ စိတ္တသမ္ပယုတ္တကာ ဓမ္မာ စိတ္တသင်္ခါရော။ ယမက၊၂၊၁။ သင်္ခရီယတီတိ သင်္ခါရော။ ကေန သင်္ခရီယတိ ? စိတ္တေန။ ကရဏတ္ထ သာမိဝစနံ ကတွာ စိတ္တဿ သင်္ခါ-ရောတိ စိတ္တသင်္ခါရော။ သဗ္ဗေသမ္ပိ စိတ္တသ-မုဋ္ဌာနာနံ စေတသိကဓမ္မာနမေတံ အဓိဝစနံ။ ဝိတက္ကဝိစာရာနံ ပန ဝစီသင်္ခါရဘာဝေန ဝိသုံ ဂဟိတတ္တာ “ဌပေတွာ ဝိတက္ကဝိစာရေ”တိ ဝုတ္တံ။ အဘိ၊ဋ္ဌ၊၃၊၃၁၃။ (၂) စိတ်–ကြောင့်-၌-ဖြစ်သော သင်္ခါရတရား၊ စေတနာ။ စိတ္တသင်္ခါရော (မ၊၁၊၆၇။ သံ၊၁၊၂၄၅)တိ စိတ္တတော ပဝတ္တသင်္ခါရော၊ ကာယဝစီဒွါရေ စောပနံ အကတွာ ရဟော နိသီဒိတျာ စိန္တ-ယန္တဿ ပဝတ္တာနံ လောကိယကုသလာကုသ လဝသေန ဧကူနတိံသမနောသဉ္စေတနာနှ-မေတံ အဓိဝစနံ။ မ၊ဋ္ဌ၊၁၊၂၂၈။ သံ၊ဋ္ဌ၊၂၊၁၆။ (ပဋိသံ၊၃၆၀။ ပဋိသံ၊ဋ္ဌ၊၂၊၂၄၁။ သံ၊ဋီ၊၂၊၃၇၃။) (၃) (သမ္ပယုတ်တရားနှင့်တကွ ဖြစ်သော) စိတ်တည်းဟူသော သင်္ခါရတရား။ စိတ္တသင်္ခါရာ (အံ၊ဋ္ဌ၊၁၊၄၅)တိ သသမ္ပယုတ္တံ စိတ္တံ ဝဒတိ။ အံ၊ဋီ၊၁၊၉၉။ (အံ၊ဋ္ဌ၊၂၊၁၅၃။)</ref> ===အဓိပ္ပာယ် (၁) - မှတ်သားမှုနှင့် ခံစားမှု (သညာနှင့် ဝေဒနာ)=== ဤအဓိပ္ပာယ်သည် '''ဒုတိယကာမဘူသုတ္တန်''' နှင့် ဈာန်တရား၊ နိရောဓသမာပတ်တရားတို့နှင့် စပ်လျဉ်း၍ ဟောကြားရာ၌ အဓိကထားသော အဓိပ္ပာယ်ဖြစ်ပါသည်။ ဤနေရာတွင် စိတ္တသင်္ခါရကို '''သညာ (မှတ်သားမှု)''' နှင့် '''ဝေဒနာ (ခံစားမှု)''' ဟူသော စေတသိက်နှစ်ပါးကို ဆိုလိုပါသည်။ '''အကြောင်းရင်း:''' အရှင်ကာမဘူမထေရ် ရှင်းပြသည့်အတိုင်း၊ သညာနှင့် ဝေဒနာတို့သည် - * '''စေတသိကာ:''' စိတ်၌ မှီ၍ဖြစ်သောတရားများ (စိတ်၏ အပေါင်းအဖော်များ) ဖြစ်သည်။ * '''စိတ္တပ္ပဋိဗဒ္ဓါ:''' စိတ်နှင့် အမြဲတမ်း ဆက်စပ်နေသောတရားများ ဖြစ်သည်။ ရိုးရှင်းစွာဆိုသော် စိတ်တစ်ခုဖြစ်ပေါ်တိုင်း ထိုစိတ်ကို '''ပြုပြင်စီရင်''' ပေးနေသော အဓိက အစိတ်ပိုင်းများမှာ မှတ်သားမှု (သညာ) နှင့် ခံစားမှု (ဝေဒနာ) တို့ ဖြစ်ကြသည်။ ဥပမာ- "သား" ဟု စိတ်အကြံအစည် ဖြစ်ပေါ်လာခြင်းသည် "သား" ဟူသော မှတ်သားမှု (သညာ) နှင့် သားအပေါ်ထားသော ချစ်ခြင်း၊ မုန်းခြင်းစသည့် ခံစားမှု (ဝေဒနာ) တို့က နောက်ကွယ်မှ ပြုပြင်စီရင်ပေးသောကြောင့် ဖြစ်သည်။ ထို့ကြောင့် သညာနှင့် ဝေဒနာကို "စိတ်ကို ပြုပြင်စီရင်တတ်သည့်တရား" ဟုဆိုကာ စိတ္တသင်္ခါရဟု ခေါ်ဆိုခြင်း ဖြစ်သည်။ * '''အခြားအဓိပ္ပာယ်များ:''' ကျမ်းဂန်အချို့တွင် ပိုမိုကျယ်ပြန့်စွာဖြင့် (က) ဝေဒနာ တစ်ခုတည်းကို၎င်း၊ (ခ) သညာ၊ ဝေဒနာ၊ စေတနာ သုံးခုပေါင်းကို၎င်း၊ (ဂ) ဝိတက်၊ ဝိစာရမှလွဲသော စေတသိက် ၅၀ အားလုံးကို၎င်း စိတ္တသင်္ခါရဟု သုံးနှုန်းသည်လည်း ရှိပါသည်။ * '''နိရောဓသမာပတ်နှင့် ဆက်စပ်ပုံ:''' [[နိရောဓသမာပတ်]]ဝင်စားသောအခါ နောက်ဆုံးမှ ချုပ်ငြိမ်းသည့် သင်္ခါရမှာ ဤစိတ္တသင်္ခါရ (သညာနှင့် ဝေဒနာ) ပင် ဖြစ်သည်။<ref>စိတ္တသံယုတ် [[ဖားအောက်တောရဆရာတော်]]</ref> ===အဓိပ္ပာယ် (၂) - မနောကံ စေတနာ=== ဤအဓိပ္ပာယ်သည် '''အဘိဓမ္မာ''' နှင့် '''ပဋိစ္စသမုပ္ပါဒ်''' တရားတော်တွင် အဓိကထားသော အဓိပ္ပာယ် ဖြစ်သည်။ ဤနေရာတွင် စိတ္တသင်္ခါရဆိုသည်မှာ '''မနောဒွါရ (စိတ်တံခါး) ၌သာ ဖြစ်၍ ကာယကံ၊ ဝစီကံအဖြစ် အပြင်သို့ မထွက်သော ကုသိုလ်၊ အကုသိုလ် စေတနာများ''' ကို ဆိုလိုသည်။ '''ရှင်းလင်းချက်:''' ကိုယ်နှုတ်ဖြင့် မပြုလုပ်၊ မပြောဆိုဘဲ စိတ်ထဲ၌သာ ကြံစည်အားထုတ်နေမှုများကို '''မနောကံ''' ဟုခေါ်သည်။ ထိုမနောကံကို ဖြစ်စေသော စေတနာသည် စိတ္တသင်္ခါရ ဖြစ်သည်။ ဥပမာ- * '''အကုသိုလ်:''' သူတစ်ပါး ပစ္စည်းကို လိုချင်တပ်မက်နေခြင်း (အဘိဇ္ဈာ)၊ သူတစ်ပါးပျက်စီးရန် ကြံစည်နေခြင်း (ဗျာပါဒ)။ * '''ကုသိုလ်:''' မေတ္တာပွားခြင်း၊ သစ္စာတရားကို ဆင်ခြင်ခြင်း၊ ဈာန်သမာပတ်ကို အားထုတ်ခြင်း။ ၎င်းတွင် '''စေတနာ (၂၉) မျိုး''' ပါဝင်သည်- * အကုသိုလ် စေတနာ (၁၂) မျိုး * ကာမာဝစရ ကုသိုလ် စေတနာ (၈) မျိုး * ရူပါဝစရ နှင့် အရူပါဝစရ ကုသိုလ် (ဈာန်) စေတနာ (၉) မျိုး ဤစေတနာများသည် ကာယ၊ ဝစီသင်္ခါရတို့ထက် ပိုမိုကျယ်ပြန့်ပြီး '''အာနဉ္ဇာဘိသင်္ခါရ''' (မတုန်လှုပ်သော အရူပဈာန်ကုသိုလ်) ကိုပင် အကျုံးဝင်ပါသည်။ ===အဓိပ္ပာယ် (၃) - စိတ်တည်းဟူသော သင်္ခါရ === ဤသည်မှာ အကျယ်ပြန့်ဆုံး အဓိပ္ပာယ်ဖြစ်ပြီး '''သမ္ပယုတ်တရားတို့နှင့်တကွဖြစ်သော စိတ် (သသမ္ပယုတ္တံ စိတ္တံ)''' ကို ဆိုလိုသည်။ ဆိုလိုသည်မှာ စိတ်တစ်ခုတည်းကိုမဆိုလိုဘဲ၊ ၎င်းနှင့်အတူ တစ်ပြိုင်နက်ဖြစ်၊ တစ်ပြိုင်နက်ချုပ်၊ အာရုံတစ်ခုတည်းကို ယူကြသော စေတသိက်အပေါင်းအဖော်များနှင့်တကွ '''စိတ်အစုအဝေး တစ်ခုလုံး''' ကို သင်္ခါရတရားအဖြစ် ရှုမြင်ခြင်း ဖြစ်သည်။ "သဗ္ဗေ သင်္ခါရာ အနိစ္စာ" ဟုဆိုရာ၌ ပါဝင်သော အကြောင်းတရားတို့ ပြုပြင်စီရင်အပ်သည့် တရားအားလုံးတွင် ဤ စိတ်အစုအဝေးလည်း ပါဝင်ပါသည်။<ref name="နိဗ္ဗာနဂါမိနိပဋိပဒါ">နိဗ္ဗာနဂါမိနိပဋိပဒါ - တွဲ - ဖားအောက်တောရဆရာတော်</ref> ===အနှစ်ချုပ် နှိုင်းယှဉ်ချက်=== {| class="wikitable" |+ |- !အကြောင်းအရာ!!အဓိပ္ပာယ် (၁) - သုတ္တန်နည်း!!အဓိပ္ပာယ် (၂) - အဘိဓမ္မာနည်း |- | '''ဆိုလိုရင်း'''||မှတ်သားမှုနှင့် ခံစားမှု (သညာနှင့် ဝေဒနာ)||မနောကံကို ဖြစ်စေသော စေတနာ |- | '''သဘာဝ'''||စိတ်၏ အဖော်ဖြစ်သော စေတသိက်များ||ကံကို တည်ဆောက်သော စေတနာ |- | '''အကြောင်း'''||စိတ်ကို ပြုပြင်စီရင်ပေးသည်||ဘဝကို ပြုပြင်စီရင်သည် |- | '''အဓိကထားရာ'''||ဈာန်၊ သမာပတ်တို့၌ ဖြစ်ပေါ်ပုံ၊ ချုပ်ငြိမ်းပုံ||ကံ၊ ကံ၏အကျိုး၊ ပဋိစ္စသမုပ္ပါဒ် (ဘဝဖြစ်စဉ်) |- | '''ဥပမာ'''||အာရုံတစ်ခုကို "ပန်း" ဟု မှတ်သားပြီး "လှသည်" ဟု ခံစားခြင်း||သူတစ်ပါးအပေါ် မေတ္တာပွားခြင်း၊ ဈာန်ဝင်စားခြင်း |} သို့ဖြစ်ပါ၍ "စိတ္တသင်္ခါရ" ကို လေ့လာရာတွင်လည်း ၎င်းကို ဟောကြားသော ကျမ်းဂန်နှင့် ရှုထောင့်ကို သိရှိပြီး ဆီလျော်မှန်ကန်သော အဓိပ္ပာယ်ကို ကောက်ယူနားလည်ခြင်းဖြင့် ဗုဒ္ဓတရားတော်၏ နက်နဲမှုကို ပိုမိုသိမြင်နိုင်မည် ဖြစ်ပါသည်။ <h4>ဆက်စပ်ဖတ်ရှုရန်</h4> * [https://my.wikisource.org/wiki/စိတ္တသံယုတ်-ဒု#စိတ္တသင်္ခါရ စိတ္တသင်္ခါရ] * [https://my.wikisource.org/wiki/နိဗ္ဗာနဂါမိနိပဋိပဒါ-တတိယတွဲ/အဝိဇ္ဇာပစ္စယာ_သင်္ခါရာ#စိတ္တသင်္ခါရ_=_မနောသေဉ္စတနာ စိတ္တသင်္ခါရ = မနောသေဉ္စတနာ] <h4> ကိုးကား </h4> {{reflist}} [[ကဏ္ဍ:ဗုဒ္ဓဘာသာ ဝေါဟာရများ]] [[ကဏ္ဍ:ပါဠိဝေါဟာရများ]] [[Category:ဝိပဿနာ]] sdizcgge0yxptnu9kkl42nlv04wt12k 3 270930 876782 2025-06-07T06:01:04Z Welcome-Bot 40494 ကြိုဆိုပါသည်! 876782 wikitext text/x-wiki == ဝီကီပီးဒီးယားမှ နွေးထွေးစွာ ကြိုဆိုပါတယ် साहिलपानसारे ! == {| class="plainlinks" cellspacing="0" cellpadding="0" style="margin:0 0 1em; width:100%;" | style="width:45%; vertical-align:top; border:1px solid #fad67d; background-color:#faf6ed;" | <div style="border-bottom:1px solid #fad67d; background-color:#faecc8; padding:0.2em 0.5em; font-size:110%;">[[File:Gnome-colors-alacarte.svg|21px|link=|]] '''ပထမအဆင့် မိတ်ဆက်'''</div> <div style="border-bottom:1px solid #fad67d; padding:0.4em 1em 0.3em;"> [[Wikipedia:နိဒါန်း|ဝီကီပီးဒီးယား]]ရဲ့ '''[[Wikipedia:Five pillars|လမ်းစဉ်ငါးရပ်]]'''ကို ဦးစွာဖတ်ကြည့်ဖို့ အကြံပြုပါတယ်။ အကောင့်ကို မှတ်ပုံတင်ပြုလုပ်ပြီးတဲ့နောက် '''[[အကူအညီ:မိတ်ဆက်|မိတ်ဆက်ခြင်း]]''' နှင့် '''[[WP:FAQ|မေးလေ့ရှိသော မေးခွန်းများ]]''' က သင့်ကို အများကြီး အကူအညီပေးပါလိမ့်မယ်။ သူတို့တွေက ဝီကီပီးဒီးယားမှာ တည်းဖြတ်နည်းနဲ့ ရေးသားဟန်တွေ၊ အခြား သိသင့်တာတွေကို ပြောပြပေးသွားပါလိမ့်မယ်။ ဝီကီပီးဒီးယားမှာ ပါဝင်ဖို့ သင့်မှာ နည်းပညာဆိုင်ရာတွေ တတ်ကျွမ်းနေဖို့ မလိုပါဘူး။ ပါဝင်ဆောင်ရွက်တဲ့နေရာမှာ ''[[WP:BOLD|သတ္တိရှိပါ]]''။ ပြီးတော့ တခြားသူတွေအပေါ်မှာ ''ရိုးရိုးသားသား ပြုမူဆက်ဆံပါ''။ ဒီနေရာဟာ ''[[w:wiki|ဝီကီ]]'' ဖြစ်ပြီး အလွန့်အလွန် လွယ်ကူပါတယ်။ </div> <div style="border-bottom:1px solid #fad67d; background-color:#faecc8; padding:0.2em 0.5em; font-size:110%;">[[File:Help-browser.svg|21px|link=| ]] '''အကူအညီရယူခြင်း'''</div> <div style="padding:0.4em 1em 0.3em;"> * အကူအညီလိုရင် ဝီကီပီးဒီးယား [[Wikipedia:လက်ဖက်ရည်ဆိုင်|လက်ဖက်ရည်ဆိုင်]]မှာ ဒါမှမဟုတ် [[ဖေ့စ်ဘွတ်ခ်|Facebook]] ထဲက [http://www.facebook.com/groups/my.wikipedia မြန်မာဝီကီအဖွဲ့ရဲ့စာမျက်နှာ] မှာ ဝင်ရောက်မေးမြန်း ဆွေးနွေးနိုင်ပါတယ်။ * ဝီကီကို ဘယ်လိုစသုံးရမယ် ဆိုတာကိုတော့ [[Wikipedia:Cheatsheet|တည်းဖြတ်နည်း]] စာမျက်နှာမှာ ကြည့်ပါ။ * တည်းဖြတ်ခြင်းအကြောင်း နှိုက်နှိုက်ချွတ်ချွတ်လေ့လာချင်တယ် ဆိုရင်တော့ [[Wikipedia:ဆောင်းပါးများကို တည်းဖြတ်ခြင်း|ဒီစာမျက်နှာ]]ကို ဖတ်ကြည့်ပါ။ * မေးမြန်းစရာတွေ ရှိတယ်ဆိုရင် [[WP:Q|ဒီနေရာမှာ]] မေးမြန်းနိုင်ပါတယ်။ * သင့်အနေနဲ့ [[WP:Administrators|စီမံခန့်ခွဲသူ]]တစ်ဦးဦးကိုလည်း သူတို့ရဲ့ ဆွေးနွေးချက် စာမျက်နှာကနေတဆင့် ဆက်သွယ်နိုင်ပါတယ်။ * ယူနီကုဒ်ဖောင့် သွင်းဖို့ အခက်အခဲရှိရင် [https://unicodetoday.org/fonts/ ဒီမှာ] ကြည့်ပါ။ * ဘာကီးဘုတ် သုံးရမလဲ မသိရင် [https://unicodetoday.org/keyboards/ ဒီမှာ] ကြည့်ပါ။ </div> | style="padding:0 0.5em;" | | style="width:55%; vertical-align:top; border:1px solid #abd5f5; background-color:#f1f5fc;" | <div style="border-bottom:1px solid #abd5f5; background-color:#d0e5f5; padding:0.2em 0.5em; font-size:110%;">[[File:Gnome-applications-utilities.svg|21px|link=|]] '''မှတ်သားဖွယ်ရာများ'''</div> <div style="border-bottom:1px solid #abd5f5; padding:0.4em 1em 0.3em;"> * စမ်းသပ်ကြည့်ချင်တယ်ဆိုရင် [[Wikipedia:Sandbox|ဒီစာမျက်နှာ]]ကို သုံးပြီး စာမျက်နှာတည်းဖြတ်မှုကို စမ်းသပ်နိုင်ပါတယ်။ * ဆောင်းပါးသစ်တစ်ပုဒ် စတင်ရေးသားချင်တယ်ဆိုရင် [[WP:YFA|သင်၏ ပထမဆုံးဆောင်းပါး]] စာမျက်နှာကို ဖတ်ကြည့်ပါ။ * ဆောင်းပါးသစ်အတွက် အမည်ပေးဖို့ အခက်အခဲရှိနေရင် [[Wikipedia:ဆောင်းပါးခေါင်းစဉ်များ|ဒီစာမျက်နှာကို]] ဖတ်ကြည့်ပါ။ * [[Help:ပုံတင်နည်းလမ်းညွှန်]] မှာ ပုံတင်နည်း၊ ထည့်သွင်းအသုံးပြုနည်းတွေ ရှင်းပြထားပါတယ်။ * [[Wikipedia:ပုံအသုံးပြုခြင်း မူဝါဒ|ပုံအသုံးပြုခြင်း မူဝါဒ]] က မြန်မာဝီကီပီးဒီးယားမှာ ဘယ်လိုပုံတွေ တင်သင့် မတင်သင့်ဆိုတာကို ဆုံးဖြတ်နိုင်ဖို့ ကူညီပေးပါလိမ့်မယ်။ * ကျေးဇူးပြုပြီးတော့ ဆွေးနွေးချက် စာမျက်နှာတွေမှာ &#126;&#126;&#126;&#126; ရိုက်ထည့်ပြီး သင့်အမည်ကို လက်မှတ်ထိုးပေးပါ။ * သင့်အကောင့်အတွက် [[Special:Preferences#mw-prefsection-gadgets|gadgets]] (custom features) ကိုလည်း အသုံးပြုနိုင်ပါတယ်။ * [[wiktionary:my:Wiktionary:သတ်ပုံ|သတ်ပုံကျမ်း]]မှာ စာလုံးပေါင်း၊ သတ်ပုံသတ်ညွှန်းများ စစ်နိုင်ပါတယ်။ </div> <div style="border-bottom:1px solid #abd5f5; background-color:#d0e5f5; padding:0.2em 0.5em; font-size:110%;">[[File:Tango Globe of Letters.svg|21px|link=| ]] '''Welcome!'''</div> <div style="padding:0.4em 1em 0.3em;"> [[File:Nice Cup of Tea.jpg|200px|right|မြန်မာဝီကီပီးဒီးယားမှ လှိုက်လှဲစွာ ကြိုဆိုပါတယ်။ မိတ်ဆွေ စိတ်ပါဝင်စားရာ ကဏ္ဍတွင် ပါဝင်၍ ဆောင်းပါး ရေးသားနိုင်ပါတယ်။]] Welcome to '''Myanmar Wikipedia'''! I hope you enjoy improving and editing this [[ဝီကီပီးဒီးယား|Wikipedia]] project. These pages are especially useful for those who are literate in Burmese. However, even experienced Wikipedians who don't know any Burmese have helped out with other things, such as updating images from Commons, so don't be afraid to improve the wiki any way you can! Remember, someone else can always come later and fix any changes you make that are not perfect. Thank you. </div> |}<!-- Template:Welcome --> --[[အသုံးပြုသူ:Welcome-Bot|Welcome-Bot]] ([[အသုံးပြုသူ ဆွေးနွေးချက်:Welcome-Bot|ဆွေးနွေး]]) ၀၆:၀၁၊ ၇ ဇွန် ၂၀၂၅ (UTC) lbbrgx68at3lq5bmi7koefss5uqbjfd 0 270931 876788 2025-06-07T06:34:34Z Kaday Han Thaw 122086 [[ဖေလီပီ ၆]] စာမျက်နှာကို [[ဖေလီပေ ၆]] သို့ Kaday Han Thawက ရွှေ့ခဲ့သည် 876788 wikitext text/x-wiki #REDIRECT [[ဖေလီပေ ၆]] 1s701thy0qdrewlpfdwa4ffyxm7fsvj 3 270932 876796 2025-06-07T07:01:14Z Welcome-Bot 40494 ကြိုဆိုပါသည်! 876796 wikitext text/x-wiki == ဝီကီပီးဒီးယားမှ နွေးထွေးစွာ ကြိုဆိုပါတယ် Yun Mone Oo ! == {| class="plainlinks" cellspacing="0" cellpadding="0" style="margin:0 0 1em; width:100%;" | style="width:45%; vertical-align:top; border:1px solid #fad67d; background-color:#faf6ed;" | <div style="border-bottom:1px solid #fad67d; background-color:#faecc8; padding:0.2em 0.5em; font-size:110%;">[[File:Gnome-colors-alacarte.svg|21px|link=|]] '''ပထမအဆင့် မိတ်ဆက်'''</div> <div style="border-bottom:1px solid #fad67d; padding:0.4em 1em 0.3em;"> [[Wikipedia:နိဒါန်း|ဝီကီပီးဒီးယား]]ရဲ့ '''[[Wikipedia:Five pillars|လမ်းစဉ်ငါးရပ်]]'''ကို ဦးစွာဖတ်ကြည့်ဖို့ အကြံပြုပါတယ်။ အကောင့်ကို မှတ်ပုံတင်ပြုလုပ်ပြီးတဲ့နောက် '''[[အကူအညီ:မိတ်ဆက်|မိတ်ဆက်ခြင်း]]''' နှင့် '''[[WP:FAQ|မေးလေ့ရှိသော မေးခွန်းများ]]''' က သင့်ကို အများကြီး အကူအညီပေးပါလိမ့်မယ်။ သူတို့တွေက ဝီကီပီးဒီးယားမှာ တည်းဖြတ်နည်းနဲ့ ရေးသားဟန်တွေ၊ အခြား သိသင့်တာတွေကို ပြောပြပေးသွားပါလိမ့်မယ်။ ဝီကီပီးဒီးယားမှာ ပါဝင်ဖို့ သင့်မှာ နည်းပညာဆိုင်ရာတွေ တတ်ကျွမ်းနေဖို့ မလိုပါဘူး။ ပါဝင်ဆောင်ရွက်တဲ့နေရာမှာ ''[[WP:BOLD|သတ္တိရှိပါ]]''။ ပြီးတော့ တခြားသူတွေအပေါ်မှာ ''ရိုးရိုးသားသား ပြုမူဆက်ဆံပါ''။ ဒီနေရာဟာ ''[[w:wiki|ဝီကီ]]'' ဖြစ်ပြီး အလွန့်အလွန် လွယ်ကူပါတယ်။ </div> <div style="border-bottom:1px solid #fad67d; background-color:#faecc8; padding:0.2em 0.5em; font-size:110%;">[[File:Help-browser.svg|21px|link=| ]] '''အကူအညီရယူခြင်း'''</div> <div style="padding:0.4em 1em 0.3em;"> * အကူအညီလိုရင် ဝီကီပီးဒီးယား [[Wikipedia:လက်ဖက်ရည်ဆိုင်|လက်ဖက်ရည်ဆိုင်]]မှာ ဒါမှမဟုတ် [[ဖေ့စ်ဘွတ်ခ်|Facebook]] ထဲက [http://www.facebook.com/groups/my.wikipedia မြန်မာဝီကီအဖွဲ့ရဲ့စာမျက်နှာ] မှာ ဝင်ရောက်မေးမြန်း ဆွေးနွေးနိုင်ပါတယ်။ * ဝီကီကို ဘယ်လိုစသုံးရမယ် ဆိုတာကိုတော့ [[Wikipedia:Cheatsheet|တည်းဖြတ်နည်း]] စာမျက်နှာမှာ ကြည့်ပါ။ * တည်းဖြတ်ခြင်းအကြောင်း နှိုက်နှိုက်ချွတ်ချွတ်လေ့လာချင်တယ် ဆိုရင်တော့ [[Wikipedia:ဆောင်းပါးများကို တည်းဖြတ်ခြင်း|ဒီစာမျက်နှာ]]ကို ဖတ်ကြည့်ပါ။ * မေးမြန်းစရာတွေ ရှိတယ်ဆိုရင် [[WP:Q|ဒီနေရာမှာ]] မေးမြန်းနိုင်ပါတယ်။ * သင့်အနေနဲ့ [[WP:Administrators|စီမံခန့်ခွဲသူ]]တစ်ဦးဦးကိုလည်း သူတို့ရဲ့ ဆွေးနွေးချက် စာမျက်နှာကနေတဆင့် ဆက်သွယ်နိုင်ပါတယ်။ * ယူနီကုဒ်ဖောင့် သွင်းဖို့ အခက်အခဲရှိရင် [https://unicodetoday.org/fonts/ ဒီမှာ] ကြည့်ပါ။ * ဘာကီးဘုတ် သုံးရမလဲ မသိရင် [https://unicodetoday.org/keyboards/ ဒီမှာ] ကြည့်ပါ။ </div> | style="padding:0 0.5em;" | | style="width:55%; vertical-align:top; border:1px solid #abd5f5; background-color:#f1f5fc;" | <div style="border-bottom:1px solid #abd5f5; background-color:#d0e5f5; padding:0.2em 0.5em; font-size:110%;">[[File:Gnome-applications-utilities.svg|21px|link=|]] '''မှတ်သားဖွယ်ရာများ'''</div> <div style="border-bottom:1px solid #abd5f5; padding:0.4em 1em 0.3em;"> * စမ်းသပ်ကြည့်ချင်တယ်ဆိုရင် [[Wikipedia:Sandbox|ဒီစာမျက်နှာ]]ကို သုံးပြီး စာမျက်နှာတည်းဖြတ်မှုကို စမ်းသပ်နိုင်ပါတယ်။ * ဆောင်းပါးသစ်တစ်ပုဒ် စတင်ရေးသားချင်တယ်ဆိုရင် [[WP:YFA|သင်၏ ပထမဆုံးဆောင်းပါး]] စာမျက်နှာကို ဖတ်ကြည့်ပါ။ * ဆောင်းပါးသစ်အတွက် အမည်ပေးဖို့ အခက်အခဲရှိနေရင် [[Wikipedia:ဆောင်းပါးခေါင်းစဉ်များ|ဒီစာမျက်နှာကို]] ဖတ်ကြည့်ပါ။ * [[Help:ပုံတင်နည်းလမ်းညွှန်]] မှာ ပုံတင်နည်း၊ ထည့်သွင်းအသုံးပြုနည်းတွေ ရှင်းပြထားပါတယ်။ * [[Wikipedia:ပုံအသုံးပြုခြင်း မူဝါဒ|ပုံအသုံးပြုခြင်း မူဝါဒ]] က မြန်မာဝီကီပီးဒီးယားမှာ ဘယ်လိုပုံတွေ တင်သင့် မတင်သင့်ဆိုတာကို ဆုံးဖြတ်နိုင်ဖို့ ကူညီပေးပါလိမ့်မယ်။ * ကျေးဇူးပြုပြီးတော့ ဆွေးနွေးချက် စာမျက်နှာတွေမှာ &#126;&#126;&#126;&#126; ရိုက်ထည့်ပြီး သင့်အမည်ကို လက်မှတ်ထိုးပေးပါ။ * သင့်အကောင့်အတွက် [[Special:Preferences#mw-prefsection-gadgets|gadgets]] (custom features) ကိုလည်း အသုံးပြုနိုင်ပါတယ်။ * [[wiktionary:my:Wiktionary:သတ်ပုံ|သတ်ပုံကျမ်း]]မှာ စာလုံးပေါင်း၊ သတ်ပုံသတ်ညွှန်းများ စစ်နိုင်ပါတယ်။ </div> <div style="border-bottom:1px solid #abd5f5; background-color:#d0e5f5; padding:0.2em 0.5em; font-size:110%;">[[File:Tango Globe of Letters.svg|21px|link=| ]] '''Welcome!'''</div> <div style="padding:0.4em 1em 0.3em;"> [[File:Nice Cup of Tea.jpg|200px|right|မြန်မာဝီကီပီးဒီးယားမှ လှိုက်လှဲစွာ ကြိုဆိုပါတယ်။ မိတ်ဆွေ စိတ်ပါဝင်စားရာ ကဏ္ဍတွင် ပါဝင်၍ ဆောင်းပါး ရေးသားနိုင်ပါတယ်။]] Welcome to '''Myanmar Wikipedia'''! I hope you enjoy improving and editing this [[ဝီကီပီးဒီးယား|Wikipedia]] project. These pages are especially useful for those who are literate in Burmese. However, even experienced Wikipedians who don't know any Burmese have helped out with other things, such as updating images from Commons, so don't be afraid to improve the wiki any way you can! Remember, someone else can always come later and fix any changes you make that are not perfect. Thank you. </div> |}<!-- Template:Welcome --> --[[အသုံးပြုသူ:Welcome-Bot|Welcome-Bot]] ([[အသုံးပြုသူ ဆွေးနွေးချက်:Welcome-Bot|ဆွေးနွေး]]) ၀၇:၀၁၊ ၇ ဇွန် ၂၀၂၅ (UTC) 284ata1ef47ppq62deqjjr2z8cbrxvp 0 270933 876803 2025-06-07T07:58:27Z Salai Rungtoi 22844 "{{Infobox officeholder|name=မြင့်ဟန်|office1=[[ချင်းပြည်နယ် တရားလွှတ်တော်]] <br> တရားလွှတ်တော်တရားသူကြီး|termstart1=၁ နိုဝင်ဘာ ၂၀၂၁|birth_date=၁၉၆၃|birth_place=မိတ္ထီလာမြိ..." အစချီသော စာလုံးတို့နှင့် စာမျက်နှာကို ဖန်တီးလိုက်သည် 876803 wikitext text/x-wiki {{Infobox officeholder|name=မြင့်ဟန်|office1=[[ချင်းပြည်နယ် တရားလွှတ်တော်]] <br> တရားလွှတ်တော်တရားသူကြီး|termstart1=၁ နိုဝင်ဘာ ၂၀၂၁|birth_date=၁၉၆၃|birth_place=[[မိတ္ထီလာမြို့]]၊ မန္တလေးတိုင်းဒေသကြီး|honorific prefix=တရားလွှတ်တော်တရားသူကြီး}} '''ဦးမြင့်ဟန်''' ကို ၁၉၆၃ ခုနှစ်တွင် [[မိတ္ထီလာမြို့]]၌ မွေးဖွားခဲ့သည်။ ၎င်းသည် ၁၉၈၆ ခုနှစ်တွင် [[ရန်ကုန်တက္ကသိုလ်]] (စာပေးစာယူသင်တန်း) မှ ဥပဒေဘွဲ့ ရရှိခဲ့သည်။<ref>{{Cite web|url=https://chin.hc.gov.mm/judges/2|title=တရားသူကြီး ဦးမြင့်ဟန်|accessdate=2025-6-7|publisher=High Court of Chin State}}</ref> == ဝန်ထမ်းဘဝ == ဦးမြင့်ဟန်သည် တရားရေးဝန်ထမ်းဘဝကို ၁၉၉၁ ခုနှစ်တွင် တရားရေးဝန်ထမ်းအဆင့် (၄) အဖြစ် စတင်ခဲ့သည်။ ထို့နောက် အဆင့်ဆင့် ရာထူးတိုးမြှင့်ခံခဲ့ရပြီး ချင်းပြည်နယ်တရားရေးဦးစီးမှူးအဆင့်အထိ တရားရေးဝန်ထမ်းလုပ်သက် (၃၀) နှစ်တိတိ တာဝန်ထမ်းဆောင်ခဲ့သည်။ ၂၀၂၁ ခုနှစ်၊ နိုဝင်ဘာလ (၁) ရက်နေ့တွင် ချင်းပြည်နယ်တရားလွှတ်တော်တရားသူကြီး အဖြစ် ခန့်အပ်တာဝန်ပေးအပ်ခြင်း ခံခဲ့ရသည်။ == မိသားစု == ဦးမြင့်ဟန်သည် အိမ်ထောင်ရှိပြီး သား (၂) ဦးနှင့် သမီး (၂) ဦး ထွန်းကားခဲ့သည်။ == ကိုးကား == 8juti1zupy1atr7u6ro9x99mlznmr5l 876806 876803 2025-06-07T08:02:41Z Salai Rungtoi 22844 876806 wikitext text/x-wiki {{Infobox officeholder|name=မြင့်ဟန်|office1=[[ချင်းပြည်နယ် တရားလွှတ်တော်]] <br> တရားလွှတ်တော်တရားသူကြီး|termstart1=၁ နိုဝင်ဘာ ၂၀၂၁|birth_date=၁၉၆၃|birth_place=[[မိတ္ထီလာမြို့]]၊ မန္တလေးတိုင်းဒေသကြီး|honorific prefix=တရားလွှတ်တော်တရားသူကြီး}} '''ဦးမြင့်ဟန်''' ကို ၁၉၆၃ ခုနှစ်တွင် [[မိတ္ထီလာမြို့]]၌ မွေးဖွားခဲ့သည်။ ၎င်းသည် ၁၉၈၆ ခုနှစ်တွင် [[ရန်ကုန်တက္ကသိုလ်]] (စာပေးစာယူသင်တန်း) မှ ဥပဒေဘွဲ့ ရရှိခဲ့သည်။<ref>{{Cite web|url=https://chin.hc.gov.mm/judges/2|title=တရားသူကြီး ဦးမြင့်ဟန်|accessdate=2025-6-7|publisher=High Court of Chin State}}</ref> == ဝန်ထမ်းဘဝ == ဦးမြင့်ဟန်သည် တရားရေးဝန်ထမ်းဘဝကို ၁၉၉၁ ခုနှစ်တွင် တရားရေးဝန်ထမ်းအဆင့် (၄) အဖြစ် စတင်ခဲ့သည်။ ထို့နောက် အဆင့်ဆင့် ရာထူးတိုးမြှင့်ခံခဲ့ရပြီး ချင်းပြည်နယ်တရားရေးဦးစီးမှူးအဆင့်အထိ တရားရေးဝန်ထမ်းလုပ်သက် (၃၀) နှစ်တိတိ တာဝန်ထမ်းဆောင်ခဲ့သည်။ ၂၀၂၁ ခုနှစ်၊ နိုဝင်ဘာလ (၁) ရက်နေ့တွင် ချင်းပြည်နယ်တရားလွှတ်တော်တရားသူကြီး အဖြစ် ခန့်အပ်တာဝန်ပေးအပ်ခြင်း ခံခဲ့ရသည်။ == မိသားစု == ဦးမြင့်ဟန်သည် အိမ်ထောင်ရှိပြီး သား (၂) ဦးနှင့် သမီး (၂) ဦး ထွန်းကားခဲ့သည်။ == ကိုးကား == <references /> [[ကဏ္ဍ:ချင်းပြည်နယ်တရားလွှတ်တော် တရားသူကြီးများ]] 7qigsqvg0rjuhfxrqd8cgd0jwoje6yp 876809 876806 2025-06-07T08:12:54Z Salai Rungtoi 22844 876809 wikitext text/x-wiki {{Infobox officeholder|name=မြင့်ဟန်|office1=[[ချင်းပြည်နယ် တရားလွှတ်တော်]] <br> တရားလွှတ်တော်တရားသူကြီး|termstart1=၁ နိုဝင်ဘာ ၂၀၂၁|birth_date=၁၉၆၃|birth_place=[[မိတ္ထီလာမြို့]]၊ မန္တလေးတိုင်းဒေသကြီး|honorific prefix=တရားလွှတ်တော်တရားသူကြီး}} တရားလွှတ်တော်တရားသူကြီး '''ဦးမြင့်ဟန်''' ကို ၁၉၆၃ ခုနှစ်တွင် [[မိတ္ထီလာမြို့]]၌ မွေးဖွားခဲ့သည်။ ၎င်းသည် ၁၉၈၆ ခုနှစ်တွင် [[ရန်ကုန်တက္ကသိုလ်]] (စာပေးစာယူသင်တန်း) မှ ဥပဒေဘွဲ့ ရရှိခဲ့သည်။<ref>{{Cite web|url=https://chin.hc.gov.mm/judges/2|title=တရားသူကြီး ဦးမြင့်ဟန်|accessdate=2025-6-7|publisher=High Court of Chin State}}</ref> == ဝန်ထမ်းဘဝ == ဦးမြင့်ဟန်သည် တရားရေးဝန်ထမ်းဘဝကို ၁၉၉၁ ခုနှစ်တွင် တရားရေးဝန်ထမ်းအဆင့် (၄) အဖြစ် စတင်ခဲ့သည်။ ထို့နောက် အဆင့်ဆင့် ရာထူးတိုးမြှင့်ခံခဲ့ရပြီး ချင်းပြည်နယ်တရားရေးဦးစီးမှူးအဆင့်အထိ တရားရေးဝန်ထမ်းလုပ်သက် (၃၀) နှစ်တိတိ တာဝန်ထမ်းဆောင်ခဲ့သည်။ ၂၀၂၁ ခုနှစ်၊ နိုဝင်ဘာလ (၁) ရက်နေ့တွင် ချင်းပြည်နယ်တရားလွှတ်တော်တရားသူကြီး အဖြစ် ခန့်အပ်တာဝန်ပေးအပ်ခြင်း ခံခဲ့ရသည်။ == မိသားစု == ဦးမြင့်ဟန်သည် အိမ်ထောင်ရှိပြီး သား (၂) ဦးနှင့် သမီး (၂) ဦး ထွန်းကားခဲ့သည်။ == ကိုးကား == <references /> [[ကဏ္ဍ:ချင်းပြည်နယ်တရားလွှတ်တော် တရားသူကြီးများ]] q49vgkd2l33ylszpws6nkn8waefh2i9 14 270934 876807 2025-06-07T08:05:10Z Salai Rungtoi 22844 "main {{Main article|ချင်းပြည်နယ် တရားလွှတ်တော်}} [[ချင်းပြည်နယ် တရားလွှတ်တော်|ချင်းပြည်နယ်တရားလွှတ်တော်]] တရားသူကြီးများ" အစချီသော စာလုံးတို့နှင့် စာမျက်နှာကို ဖန်တီးလိုက်သည် 876807 wikitext text/x-wiki main {{Main article|ချင်းပြည်နယ် တရားလွှတ်တော်}} [[ချင်းပြည်နယ် တရားလွှတ်တော်|ချင်းပြည်နယ်တရားလွှတ်တော်]] တရားသူကြီးများ oqn3ww9q67bpsgw4lg0kgl7hmpzdcb1 876814 876807 2025-06-07T08:29:01Z Salai Rungtoi 22844 [[commons:Help:Gadget-HotCat|HotCat]]ကို အသုံးပြု၍ [[Category:ချင်းပြည်နယ်]]ကို ပေါင်းထည့်ခဲ့သည် 876814 wikitext text/x-wiki main {{Main article|ချင်းပြည်နယ် တရားလွှတ်တော်}} [[ချင်းပြည်နယ် တရားလွှတ်တော်|ချင်းပြည်နယ်တရားလွှတ်တော်]] တရားသူကြီးများ [[ကဏ္ဍ:ချင်းပြည်နယ်]] pdlsup1n8xao02w00p3mr31efbehtjf 0 270935 876812 2025-06-07T08:26:53Z Salai Rungtoi 22844 "{{Infobox officeholder|name=မန်ဟောက်နျန်|honorific prefix=တရားလွှတ်တော်တရားသူကြီး|office1=[[ချင်းပြည်နယ် တရားလွှတ်တော်]] <br> တရားလွှတ်တော်တရားသူကြီး|termstart1=၈ ဖေဖ..." အစချီသော စာလုံးတို့နှင့် စာမျက်နှာကို ဖန်တီးလိုက်သည် 876812 wikitext text/x-wiki {{Infobox officeholder|name=မန်ဟောက်နျန်|honorific prefix=တရားလွှတ်တော်တရားသူကြီး|office1=[[ချင်းပြည်နယ် တရားလွှတ်တော်]] <br> တရားလွှတ်တော်တရားသူကြီး|termstart1=၈ ဖေဖော်ဝါရီ ၂၀၂၁|native_name=Man Hau Niang|birth_date={{birth date and age|1961|5|8}}|parents=သီရိပျံချီ ဦးထောင်းကျင်းထန်|alma_mater=[[ရန်ကုန်တက္ကသိုလ်|ရန်ကုန်ဝိဇ္ဇာနှင့်သိပ္ပံတက္ကသိုလ်]] (LLB)}} တရားသူကြီး '''ဒေါ်မန်ဟောက်နျန်''' ([[အင်္ဂလိပ်ဘာသာစကား|အင်္ဂလိပ်]]: Man Hau Niang) ကို ၁၉၆၁ ခုနှစ်၊ မေလ ၈ ရက်နေ့တွင် မွေးဖွားခဲ့ပြီး၊ ချင်းလူမျိုး၊ ခရစ်ယာန်ဘာသာဝင် ဖြစ်သည်။ သူမ၏ဖခင်မှာ သီရိပျံချီ ဦးထောင်းကျင်းထန် ဖြစ်သည်။ == ပညာရေး == အခြေခံပညာများကို မန္တလေး၊ မြစ်ကြီးနားနှင့် ဒဂုံမြို့နယ်ရှိ အထက်တန်းကျောင်းများတွင် သင်ယူခဲ့ပြီး၊ ၁၉၈၄-၁၉၈၅ ပညာသင်နှစ်တွင် [[ရန်ကုန်တက္ကသိုလ်|ရန်ကုန်ဝိဇ္ဇာနှင့်သိပ္ပံတက္ကသိုလ်]]မှ LL.B ဘွဲ့ကို ရရှိခဲ့သည်။ == အရာထမ်းဘဝ == ဒေါ်မန်ဟောက်နျန်သည် ၁၉၈၈ ခုနှစ်၊ ဇူလိုင်လ ၁၁ ရက်နေ့တွင် '''တရားရေးဝန်ထမ်းအဆင့်-၄''' အဖြစ် စတင်တာဝန်ထမ်းဆောင်ခဲ့သည်။ ချင်းပြည်နယ်၊ ဟားခါးခရိုင်၏ ခရိုင်တရားသူကြီးအဖြစ် ခန့်အပ်ခြင်းခံရသည်အထိ တရားရေးဝန်ထမ်းအဖြစ် ၃၃ နှစ်ကျော် တာဝန်ထမ်းဆောင်ခဲ့သည်။ ၂၀၂၁ ခုနှစ်၊ ဖေဖော်ဝါရီလ ၈ ရက်နေ့တွင် ဒုတိယညွှန်ကြားရေးမှူးရာထူးဖြင့် အငြိမ်းစားယူခဲ့သည်။ ထိုနေ့မှစ၍ ချင်းပြည်နယ်တရားလွှတ်တော်တရားသူကြီးအဖြစ် ယနေ့အထိ တာဝန်ထမ်းဆောင်လျက်ရှိသည်။ s3qmjwdq0nvx7b8qv4q6ejpl77kholu 876813 876812 2025-06-07T08:28:44Z Salai Rungtoi 22844 876813 wikitext text/x-wiki {{Infobox officeholder|name=မန်ဟောက်နျန်|honorific prefix=တရားလွှတ်တော်တရားသူကြီး|office1=[[ချင်းပြည်နယ် တရားလွှတ်တော်]] <br> တရားလွှတ်တော်တရားသူကြီး|termstart1=၈ ဖေဖော်ဝါရီ ၂၀၂၁|native_name=Man Hau Niang|birth_date={{birth date and age|1961|5|8}}|parents=သီရိပျံချီ ဦးထောင်းကျင်းထန်|alma_mater=[[ရန်ကုန်တက္ကသိုလ်|ရန်ကုန်ဝိဇ္ဇာနှင့်သိပ္ပံတက္ကသိုလ်]] (LLB)}} တရားသူကြီး '''ဒေါ်မန်ဟောက်နျန်''' ([[အင်္ဂလိပ်ဘာသာစကား|အင်္ဂလိပ်]]: Man Hau Niang) ကို ၁၉၆၁ ခုနှစ်၊ မေလ ၈ ရက်နေ့တွင် မွေးဖွားခဲ့ပြီး၊ ချင်းလူမျိုး၊ ခရစ်ယာန်ဘာသာဝင် ဖြစ်သည်။ သူမ၏ဖခင်မှာ သီရိပျံချီ ဦးထောင်းကျင်းထန် ဖြစ်သည်။<ref>{{Cite web|url=https://chin.hc.gov.mm/judges/3|title=တရားသူကြီး ဒေါ်မန်ဟောက်နျန်|accessdate=2025-6-7|publisher=High Court of Chin State}}</ref> == ပညာရေး == အခြေခံပညာများကို မန္တလေး၊ မြစ်ကြီးနားနှင့် ဒဂုံမြို့နယ်ရှိ အထက်တန်းကျောင်းများတွင် သင်ယူခဲ့ပြီး၊ ၁၉၈၄-၁၉၈၅ ပညာသင်နှစ်တွင် [[ရန်ကုန်တက္ကသိုလ်|ရန်ကုန်ဝိဇ္ဇာနှင့်သိပ္ပံတက္ကသိုလ်]]မှ LL.B ဘွဲ့ကို ရရှိခဲ့သည်။ == အရာထမ်းဘဝ == ဒေါ်မန်ဟောက်နျန်သည် ၁၉၈၈ ခုနှစ်၊ ဇူလိုင်လ ၁၁ ရက်နေ့တွင် '''တရားရေးဝန်ထမ်းအဆင့်-၄''' အဖြစ် စတင်တာဝန်ထမ်းဆောင်ခဲ့သည်။ ချင်းပြည်နယ်၊ ဟားခါးခရိုင်၏ ခရိုင်တရားသူကြီးအဖြစ် ခန့်အပ်ခြင်းခံရသည်အထိ တရားရေးဝန်ထမ်းအဖြစ် ၃၃ နှစ်ကျော် တာဝန်ထမ်းဆောင်ခဲ့သည်။ ၂၀၂၁ ခုနှစ်၊ ဖေဖော်ဝါရီလ ၈ ရက်နေ့တွင် ဒုတိယညွှန်ကြားရေးမှူးရာထူးဖြင့် အငြိမ်းစားယူခဲ့သည်။ ထိုနေ့မှစ၍ ချင်းပြည်နယ်တရားလွှတ်တော်တရားသူကြီးအဖြစ် ယနေ့အထိ တာဝန်ထမ်းဆောင်လျက်ရှိသည်။ == ကိုးကား == {{Reflist}} [[ကဏ္ဍ:ချင်းပြည်နယ်တရားလွှတ်တော် တရားသူကြီးများ]] rd8o0uw5xqn6dl62n4iwwx647w3jtv9 876818 876813 2025-06-07T08:39:54Z Salai Rungtoi 22844 /* ကိုးကား */ added archive url 876818 wikitext text/x-wiki {{Infobox officeholder|name=မန်ဟောက်နျန်|honorific prefix=တရားလွှတ်တော်တရားသူကြီး|office1=[[ချင်းပြည်နယ် တရားလွှတ်တော်]] <br> တရားလွှတ်တော်တရားသူကြီး|termstart1=၈ ဖေဖော်ဝါရီ ၂၀၂၁|native_name=Man Hau Niang|birth_date={{birth date and age|1961|5|8}}|parents=သီရိပျံချီ ဦးထောင်းကျင်းထန်|alma_mater=[[ရန်ကုန်တက္ကသိုလ်|ရန်ကုန်ဝိဇ္ဇာနှင့်သိပ္ပံတက္ကသိုလ်]] (LLB)}} တရားသူကြီး '''ဒေါ်မန်ဟောက်နျန်''' ([[အင်္ဂလိပ်ဘာသာစကား|အင်္ဂလိပ်]]: Man Hau Niang) ကို ၁၉၆၁ ခုနှစ်၊ မေလ ၈ ရက်နေ့တွင် မွေးဖွားခဲ့ပြီး၊ ချင်းလူမျိုး၊ ခရစ်ယာန်ဘာသာဝင် ဖြစ်သည်။ သူမ၏ဖခင်မှာ သီရိပျံချီ ဦးထောင်းကျင်းထန် ဖြစ်သည်။<ref>{{Cite web|url=https://chin.hc.gov.mm/judges/3|title=တရားသူကြီး ဒေါ်မန်ဟောက်နျန်|accessdate=2025-6-7|publisher=High Court of Chin State|archiveurl=https://web.archive.org/web/20250607083457/https://chin.hc.gov.mm/judges/3|archivedate=2025-6-7}}</ref> == ပညာရေး == အခြေခံပညာများကို မန္တလေး၊ မြစ်ကြီးနားနှင့် ဒဂုံမြို့နယ်ရှိ အထက်တန်းကျောင်းများတွင် သင်ယူခဲ့ပြီး၊ ၁၉၈၄-၁၉၈၅ ပညာသင်နှစ်တွင် [[ရန်ကုန်တက္ကသိုလ်|ရန်ကုန်ဝိဇ္ဇာနှင့်သိပ္ပံတက္ကသိုလ်]]မှ LL.B ဘွဲ့ကို ရရှိခဲ့သည်။ == အရာထမ်းဘဝ == ဒေါ်မန်ဟောက်နျန်သည် ၁၉၈၈ ခုနှစ်၊ ဇူလိုင်လ ၁၁ ရက်နေ့တွင် '''တရားရေးဝန်ထမ်းအဆင့်-၄''' အဖြစ် စတင်တာဝန်ထမ်းဆောင်ခဲ့သည်။ ချင်းပြည်နယ်၊ ဟားခါးခရိုင်၏ ခရိုင်တရားသူကြီးအဖြစ် ခန့်အပ်ခြင်းခံရသည်အထိ တရားရေးဝန်ထမ်းအဖြစ် ၃၃ နှစ်ကျော် တာဝန်ထမ်းဆောင်ခဲ့သည်။ ၂၀၂၁ ခုနှစ်၊ ဖေဖော်ဝါရီလ ၈ ရက်နေ့တွင် ဒုတိယညွှန်ကြားရေးမှူးရာထူးဖြင့် အငြိမ်းစားယူခဲ့သည်။ ထိုနေ့မှစ၍ ချင်းပြည်နယ်တရားလွှတ်တော်တရားသူကြီးအဖြစ် ယနေ့အထိ တာဝန်ထမ်းဆောင်လျက်ရှိသည်။ == ကိုးကား == {{Reflist}} [[ကဏ္ဍ:ချင်းပြည်နယ်တရားလွှတ်တော် တရားသူကြီးများ]] i308eaiz7ob0gcq3ungqpjhpzxol53i 876823 876818 2025-06-07T08:45:57Z Salai Rungtoi 22844 [[commons:Help:Gadget-HotCat|HotCat]]ကို အသုံးပြု၍ [[Category:ချင်းပြည်နယ်မှ လူပုဂ္ဂိုလ်များ]]ကို ပေါင်းထည့်ခဲ့သည် 876823 wikitext text/x-wiki {{Infobox officeholder|name=မန်ဟောက်နျန်|honorific prefix=တရားလွှတ်တော်တရားသူကြီး|office1=[[ချင်းပြည်နယ် တရားလွှတ်တော်]] <br> တရားလွှတ်တော်တရားသူကြီး|termstart1=၈ ဖေဖော်ဝါရီ ၂၀၂၁|native_name=Man Hau Niang|birth_date={{birth date and age|1961|5|8}}|parents=သီရိပျံချီ ဦးထောင်းကျင်းထန်|alma_mater=[[ရန်ကုန်တက္ကသိုလ်|ရန်ကုန်ဝိဇ္ဇာနှင့်သိပ္ပံတက္ကသိုလ်]] (LLB)}} တရားသူကြီး '''ဒေါ်မန်ဟောက်နျန်''' ([[အင်္ဂလိပ်ဘာသာစကား|အင်္ဂလိပ်]]: Man Hau Niang) ကို ၁၉၆၁ ခုနှစ်၊ မေလ ၈ ရက်နေ့တွင် မွေးဖွားခဲ့ပြီး၊ ချင်းလူမျိုး၊ ခရစ်ယာန်ဘာသာဝင် ဖြစ်သည်။ သူမ၏ဖခင်မှာ သီရိပျံချီ ဦးထောင်းကျင်းထန် ဖြစ်သည်။<ref>{{Cite web|url=https://chin.hc.gov.mm/judges/3|title=တရားသူကြီး ဒေါ်မန်ဟောက်နျန်|accessdate=2025-6-7|publisher=High Court of Chin State|archiveurl=https://web.archive.org/web/20250607083457/https://chin.hc.gov.mm/judges/3|archivedate=2025-6-7}}</ref> == ပညာရေး == အခြေခံပညာများကို မန္တလေး၊ မြစ်ကြီးနားနှင့် ဒဂုံမြို့နယ်ရှိ အထက်တန်းကျောင်းများတွင် သင်ယူခဲ့ပြီး၊ ၁၉၈၄-၁၉၈၅ ပညာသင်နှစ်တွင် [[ရန်ကုန်တက္ကသိုလ်|ရန်ကုန်ဝိဇ္ဇာနှင့်သိပ္ပံတက္ကသိုလ်]]မှ LL.B ဘွဲ့ကို ရရှိခဲ့သည်။ == အရာထမ်းဘဝ == ဒေါ်မန်ဟောက်နျန်သည် ၁၉၈၈ ခုနှစ်၊ ဇူလိုင်လ ၁၁ ရက်နေ့တွင် '''တရားရေးဝန်ထမ်းအဆင့်-၄''' အဖြစ် စတင်တာဝန်ထမ်းဆောင်ခဲ့သည်။ ချင်းပြည်နယ်၊ ဟားခါးခရိုင်၏ ခရိုင်တရားသူကြီးအဖြစ် ခန့်အပ်ခြင်းခံရသည်အထိ တရားရေးဝန်ထမ်းအဖြစ် ၃၃ နှစ်ကျော် တာဝန်ထမ်းဆောင်ခဲ့သည်။ ၂၀၂၁ ခုနှစ်၊ ဖေဖော်ဝါရီလ ၈ ရက်နေ့တွင် ဒုတိယညွှန်ကြားရေးမှူးရာထူးဖြင့် အငြိမ်းစားယူခဲ့သည်။ ထိုနေ့မှစ၍ ချင်းပြည်နယ်တရားလွှတ်တော်တရားသူကြီးအဖြစ် ယနေ့အထိ တာဝန်ထမ်းဆောင်လျက်ရှိသည်။ == ကိုးကား == {{Reflist}} [[ကဏ္ဍ:ချင်းပြည်နယ်တရားလွှတ်တော် တရားသူကြီးများ]] [[ကဏ္ဍ:ချင်းပြည်နယ်မှ လူပုဂ္ဂိုလ်များ]] 0k6apmafolr2f0t4uaqg4iy6r9xfdas 876829 876823 2025-06-07T09:05:25Z Salai Rungtoi 22844 /* အရာထမ်းဘဝ */ 876829 wikitext text/x-wiki {{Infobox officeholder|name=မန်ဟောက်နျန်|honorific prefix=တရားလွှတ်တော်တရားသူကြီး|office1=[[ချင်းပြည်နယ် တရားလွှတ်တော်]] <br> တရားလွှတ်တော်တရားသူကြီး|termstart1=၈ ဖေဖော်ဝါရီ ၂၀၂၁|native_name=Man Hau Niang|birth_date={{birth date and age|1961|5|8}}|parents=သီရိပျံချီ ဦးထောင်းကျင်းထန်|alma_mater=[[ရန်ကုန်တက္ကသိုလ်|ရန်ကုန်ဝိဇ္ဇာနှင့်သိပ္ပံတက္ကသိုလ်]] (LLB)|office2=ဟားခါးခရိုင်တရားရုံး|termstart2=၁၀ မတ် ၂၀၂၀|termend2=၈ ဖေဖော်ဝါရီ ၂၀၂၁}} တရားသူကြီး '''ဒေါ်မန်ဟောက်နျန်''' ([[အင်္ဂလိပ်ဘာသာစကား|အင်္ဂလိပ်]]: Man Hau Niang) ကို ၁၉၆၁ ခုနှစ်၊ မေလ ၈ ရက်နေ့တွင် မွေးဖွားခဲ့ပြီး၊ ချင်းလူမျိုး၊ ခရစ်ယာန်ဘာသာဝင် ဖြစ်သည်။ သူမ၏ဖခင်မှာ သီရိပျံချီ ဦးထောင်းကျင်းထန် ဖြစ်သည်။<ref>{{Cite web|url=https://chin.hc.gov.mm/judges/3|title=တရားသူကြီး ဒေါ်မန်ဟောက်နျန်|accessdate=2025-6-7|publisher=High Court of Chin State|archiveurl=https://web.archive.org/web/20250607083457/https://chin.hc.gov.mm/judges/3|archivedate=2025-6-7}}</ref> == ပညာရေး == အခြေခံပညာများကို မန္တလေး၊ မြစ်ကြီးနားနှင့် ဒဂုံမြို့နယ်ရှိ အထက်တန်းကျောင်းများတွင် သင်ယူခဲ့ပြီး၊ ၁၉၈၄-၁၉၈၅ ပညာသင်နှစ်တွင် [[ရန်ကုန်တက္ကသိုလ်|ရန်ကုန်ဝိဇ္ဇာနှင့်သိပ္ပံတက္ကသိုလ်]]မှ LL.B ဘွဲ့ကို ရရှိခဲ့သည်။ == အရာထမ်းဘဝ == ဒေါ်မန်ဟောက်နျန်သည် ၁၉၈၈ ခုနှစ်၊ ဇူလိုင်လ ၁၁ ရက်နေ့တွင် တရားရေးဝန်ထမ်းအဆင့်-၄ အဖြစ် စတင်တာဝန်ထမ်းဆောင်ခဲ့သည်။ ချင်းပြည်နယ်၊ ဟားခါးခရိုင်၏ ခရိုင်တရားသူကြီးအဖြစ် ခန့်အပ်ခြင်းခံရသည်အထိ တရားရေးဝန်ထမ်းအဖြစ် ၃၃ နှစ်ကျော် တာဝန်ထမ်းဆောင်ခဲ့သည်။ ၁၀-၃-၂၀၂၀ မှ ၈-၂-၂၀၂၁ ထိ ၂၀၂၁ ခုနှစ်၊ ဖေဖော်ဝါရီလ ၈ ရက်နေ့တွင် ဒုတိယညွှန်ကြားရေးမှူးရာထူးဖြင့် အငြိမ်းစားယူခဲ့သည်။ ထိုနေ့မှစ၍ ချင်းပြည်နယ်တရားလွှတ်တော်တရားသူကြီးအဖြစ် ယနေ့အထိ တာဝန်ထမ်းဆောင်လျက်ရှိသည်။ == ကိုးကား == {{Reflist}} [[ကဏ္ဍ:ချင်းပြည်နယ်တရားလွှတ်တော် တရားသူကြီးများ]] [[ကဏ္ဍ:ချင်းပြည်နယ်မှ လူပုဂ္ဂိုလ်များ]] 5m4jquogpftaf84jdbvv9civeephvjf 876833 876829 2025-06-07T09:42:35Z Salai Rungtoi 22844 876833 wikitext text/x-wiki {{Infobox officeholder|name=မန်ဟောက်နျန်|honorific prefix=တရားလွှတ်တော်တရားသူကြီး|office1=[[ချင်းပြည်နယ် တရားလွှတ်တော်]] <br> တရားလွှတ်တော်တရားသူကြီး|termstart1=၈ ဖေဖော်ဝါရီ ၂၀၂၁|native_name=Man Hau Niang|birth_date={{birth date and age|1961|5|8}}|parents=သီရိပျံချီ ဦးထောင်းကျင်းထန်|alma_mater=[[ရန်ကုန်တက္ကသိုလ်|ရန်ကုန်ဝိဇ္ဇာနှင့်သိပ္ပံတက္ကသိုလ်]] (LLB)|office2=ဟားခါးခရိုင်တရားရုံး|termstart2=၁၀ မတ် ၂၀၂၀|termend2=၈ ဖေဖော်ဝါရီ ၂၀၂၁|appointer1=[[နိုင်ငံတော်စီမံအုပ်ချုပ်ရေးကောင်စီ]]}} တရားသူကြီး '''ဒေါ်မန်ဟောက်နျန်''' ([[အင်္ဂလိပ်ဘာသာစကား|အင်္ဂလိပ်]]: Man Hau Niang) ကို ၁၉၆၁ ခုနှစ်၊ မေလ ၈ ရက်နေ့တွင် မွေးဖွားခဲ့ပြီး၊ ချင်းလူမျိုး၊ ခရစ်ယာန်ဘာသာဝင် ဖြစ်သည်။ သူမ၏ ဖခင်မှာ သီရိပျံချီ ဦးထောင်းကျင်းထန် ဖြစ်သည်။<ref>{{Cite web|url=https://chin.hc.gov.mm/judges/3|title=တရားသူကြီး ဒေါ်မန်ဟောက်နျန်|accessdate=2025-6-7|publisher=High Court of Chin State|archiveurl=https://web.archive.org/web/20250607083457/https://chin.hc.gov.mm/judges/3|archivedate=2025-6-7}}</ref> == ပညာရေး == အခြေခံပညာများကို မန္တလေး၊ မြစ်ကြီးနားနှင့် ဒဂုံမြို့နယ်ရှိ အထက်တန်းကျောင်းများတွင် သင်ယူခဲ့ပြီး၊ ၁၉၈၄-၁၉၈၅ ပညာသင်နှစ်တွင် [[ရန်ကုန်တက္ကသိုလ်|ရန်ကုန်ဝိဇ္ဇာနှင့်သိပ္ပံတက္ကသိုလ်]]မှ LL.B ဘွဲ့ကို ရရှိခဲ့သည်။ == အရာထမ်းဘဝ == ဒေါ်မန်ဟောက်နျန်သည် ၁၉၈၈ ခုနှစ်၊ ဇူလိုင်လ ၁၁ ရက်နေ့တွင် တရားရေးဝန်ထမ်းအဆင့်-၄ အဖြစ် စတင်တာဝန်ထမ်းဆောင်ခဲ့သည်။ ချင်းပြည်နယ်၊ ဟားခါးခရိုင်၏ ခရိုင်တရားသူကြီးအဖြစ် ခန့်အပ်ခြင်းခံရသည်အထိ တရားရေးဝန်ထမ်းအဖြစ် ၃၃ နှစ်ကျော် တာဝန်ထမ်းဆောင်ခဲ့သည်။ ၂၀၂၁ ခုနှစ်၊ ဖေဖော်ဝါရီလ ၇ ရက်နေ့တွင် ဒုတိယညွှန်ကြားရေးမှူးရာထူးဖြင့် အငြိမ်းစားယူခဲ့သည်။ နိုင်ငံတော်စီမံအုပ်ချုပ်ရေးကောင်စီ [[s:နိုင်ငံတော်စီမံအုပ်ချုပ်ရေးကောင်စီ_အမိန့်အမှတ်_၃၄/၂၀၂၁|အမိန့်အမှတ် (၃၄/၂၀၂၁)]] အားဖြင့် ချင်းပြည်နယ်တရားလွှတ်တော်တရားသူကြီးအဖြစ် ၂၀၂၁ ခုနှစ်၊ ဖေဖော်ဝါရီ ၇ ရက်တွင် ခန့်အပ်တာဝန်ပေးခဲ့ပြီး၊ ယနေ့အထိ တာဝန်ထမ်းဆောင်လျက်ရှိသည်။ == ကိုးကား == {{Reflist}} [[ကဏ္ဍ:ချင်းပြည်နယ်တရားလွှတ်တော် တရားသူကြီးများ]] [[ကဏ္ဍ:ချင်းပြည်နယ်မှ လူပုဂ္ဂိုလ်များ]] pq5sp0hhklu2j641xrcfms68mo8j49s 3 270936 876826 2025-06-07T09:01:34Z Welcome-Bot 40494 ကြိုဆိုပါသည်! 876826 wikitext text/x-wiki == ဝီကီပီးဒီးယားမှ နွေးထွေးစွာ ကြိုဆိုပါတယ် Ma Tin Tin Wai ! == {| class="plainlinks" cellspacing="0" cellpadding="0" style="margin:0 0 1em; width:100%;" | style="width:45%; vertical-align:top; border:1px solid #fad67d; background-color:#faf6ed;" | <div style="border-bottom:1px solid #fad67d; background-color:#faecc8; padding:0.2em 0.5em; font-size:110%;">[[File:Gnome-colors-alacarte.svg|21px|link=|]] '''ပထမအဆင့် မိတ်ဆက်'''</div> <div style="border-bottom:1px solid #fad67d; padding:0.4em 1em 0.3em;"> [[Wikipedia:နိဒါန်း|ဝီကီပီးဒီးယား]]ရဲ့ '''[[Wikipedia:Five pillars|လမ်းစဉ်ငါးရပ်]]'''ကို ဦးစွာဖတ်ကြည့်ဖို့ အကြံပြုပါတယ်။ အကောင့်ကို မှတ်ပုံတင်ပြုလုပ်ပြီးတဲ့နောက် '''[[အကူအညီ:မိတ်ဆက်|မိတ်ဆက်ခြင်း]]''' နှင့် '''[[WP:FAQ|မေးလေ့ရှိသော မေးခွန်းများ]]''' က သင့်ကို အများကြီး အကူအညီပေးပါလိမ့်မယ်။ သူတို့တွေက ဝီကီပီးဒီးယားမှာ တည်းဖြတ်နည်းနဲ့ ရေးသားဟန်တွေ၊ အခြား သိသင့်တာတွေကို ပြောပြပေးသွားပါလိမ့်မယ်။ ဝီကီပီးဒီးယားမှာ ပါဝင်ဖို့ သင့်မှာ နည်းပညာဆိုင်ရာတွေ တတ်ကျွမ်းနေဖို့ မလိုပါဘူး။ ပါဝင်ဆောင်ရွက်တဲ့နေရာမှာ ''[[WP:BOLD|သတ္တိရှိပါ]]''။ ပြီးတော့ တခြားသူတွေအပေါ်မှာ ''ရိုးရိုးသားသား ပြုမူဆက်ဆံပါ''။ ဒီနေရာဟာ ''[[w:wiki|ဝီကီ]]'' ဖြစ်ပြီး အလွန့်အလွန် လွယ်ကူပါတယ်။ </div> <div style="border-bottom:1px solid #fad67d; background-color:#faecc8; padding:0.2em 0.5em; font-size:110%;">[[File:Help-browser.svg|21px|link=| ]] '''အကူအညီရယူခြင်း'''</div> <div style="padding:0.4em 1em 0.3em;"> * အကူအညီလိုရင် ဝီကီပီးဒီးယား [[Wikipedia:လက်ဖက်ရည်ဆိုင်|လက်ဖက်ရည်ဆိုင်]]မှာ ဒါမှမဟုတ် [[ဖေ့စ်ဘွတ်ခ်|Facebook]] ထဲက [http://www.facebook.com/groups/my.wikipedia မြန်မာဝီကီအဖွဲ့ရဲ့စာမျက်နှာ] မှာ ဝင်ရောက်မေးမြန်း ဆွေးနွေးနိုင်ပါတယ်။ * ဝီကီကို ဘယ်လိုစသုံးရမယ် ဆိုတာကိုတော့ [[Wikipedia:Cheatsheet|တည်းဖြတ်နည်း]] စာမျက်နှာမှာ ကြည့်ပါ။ * တည်းဖြတ်ခြင်းအကြောင်း နှိုက်နှိုက်ချွတ်ချွတ်လေ့လာချင်တယ် ဆိုရင်တော့ [[Wikipedia:ဆောင်းပါးများကို တည်းဖြတ်ခြင်း|ဒီစာမျက်နှာ]]ကို ဖတ်ကြည့်ပါ။ * မေးမြန်းစရာတွေ ရှိတယ်ဆိုရင် [[WP:Q|ဒီနေရာမှာ]] မေးမြန်းနိုင်ပါတယ်။ * သင့်အနေနဲ့ [[WP:Administrators|စီမံခန့်ခွဲသူ]]တစ်ဦးဦးကိုလည်း သူတို့ရဲ့ ဆွေးနွေးချက် စာမျက်နှာကနေတဆင့် ဆက်သွယ်နိုင်ပါတယ်။ * ယူနီကုဒ်ဖောင့် သွင်းဖို့ အခက်အခဲရှိရင် [https://unicodetoday.org/fonts/ ဒီမှာ] ကြည့်ပါ။ * ဘာကီးဘုတ် သုံးရမလဲ မသိရင် [https://unicodetoday.org/keyboards/ ဒီမှာ] ကြည့်ပါ။ </div> | style="padding:0 0.5em;" | | style="width:55%; vertical-align:top; border:1px solid #abd5f5; background-color:#f1f5fc;" | <div style="border-bottom:1px solid #abd5f5; background-color:#d0e5f5; padding:0.2em 0.5em; font-size:110%;">[[File:Gnome-applications-utilities.svg|21px|link=|]] '''မှတ်သားဖွယ်ရာများ'''</div> <div style="border-bottom:1px solid #abd5f5; padding:0.4em 1em 0.3em;"> * စမ်းသပ်ကြည့်ချင်တယ်ဆိုရင် [[Wikipedia:Sandbox|ဒီစာမျက်နှာ]]ကို သုံးပြီး စာမျက်နှာတည်းဖြတ်မှုကို စမ်းသပ်နိုင်ပါတယ်။ * ဆောင်းပါးသစ်တစ်ပုဒ် စတင်ရေးသားချင်တယ်ဆိုရင် [[WP:YFA|သင်၏ ပထမဆုံးဆောင်းပါး]] စာမျက်နှာကို ဖတ်ကြည့်ပါ။ * ဆောင်းပါးသစ်အတွက် အမည်ပေးဖို့ အခက်အခဲရှိနေရင် [[Wikipedia:ဆောင်းပါးခေါင်းစဉ်များ|ဒီစာမျက်နှာကို]] ဖတ်ကြည့်ပါ။ * [[Help:ပုံတင်နည်းလမ်းညွှန်]] မှာ ပုံတင်နည်း၊ ထည့်သွင်းအသုံးပြုနည်းတွေ ရှင်းပြထားပါတယ်။ * [[Wikipedia:ပုံအသုံးပြုခြင်း မူဝါဒ|ပုံအသုံးပြုခြင်း မူဝါဒ]] က မြန်မာဝီကီပီးဒီးယားမှာ ဘယ်လိုပုံတွေ တင်သင့် မတင်သင့်ဆိုတာကို ဆုံးဖြတ်နိုင်ဖို့ ကူညီပေးပါလိမ့်မယ်။ * ကျေးဇူးပြုပြီးတော့ ဆွေးနွေးချက် စာမျက်နှာတွေမှာ &#126;&#126;&#126;&#126; ရိုက်ထည့်ပြီး သင့်အမည်ကို လက်မှတ်ထိုးပေးပါ။ * သင့်အကောင့်အတွက် [[Special:Preferences#mw-prefsection-gadgets|gadgets]] (custom features) ကိုလည်း အသုံးပြုနိုင်ပါတယ်။ * [[wiktionary:my:Wiktionary:သတ်ပုံ|သတ်ပုံကျမ်း]]မှာ စာလုံးပေါင်း၊ သတ်ပုံသတ်ညွှန်းများ စစ်နိုင်ပါတယ်။ </div> <div style="border-bottom:1px solid #abd5f5; background-color:#d0e5f5; padding:0.2em 0.5em; font-size:110%;">[[File:Tango Globe of Letters.svg|21px|link=| ]] '''Welcome!'''</div> <div style="padding:0.4em 1em 0.3em;"> [[File:Nice Cup of Tea.jpg|200px|right|မြန်မာဝီကီပီးဒီးယားမှ လှိုက်လှဲစွာ ကြိုဆိုပါတယ်။ မိတ်ဆွေ စိတ်ပါဝင်စားရာ ကဏ္ဍတွင် ပါဝင်၍ ဆောင်းပါး ရေးသားနိုင်ပါတယ်။]] Welcome to '''Myanmar Wikipedia'''! I hope you enjoy improving and editing this [[ဝီကီပီးဒီးယား|Wikipedia]] project. These pages are especially useful for those who are literate in Burmese. However, even experienced Wikipedians who don't know any Burmese have helped out with other things, such as updating images from Commons, so don't be afraid to improve the wiki any way you can! Remember, someone else can always come later and fix any changes you make that are not perfect. Thank you. </div> |}<!-- Template:Welcome --> --[[အသုံးပြုသူ:Welcome-Bot|Welcome-Bot]] ([[အသုံးပြုသူ ဆွေးနွေးချက်:Welcome-Bot|ဆွေးနွေး]]) ၀၉:၀၁၊ ၇ ဇွန် ၂၀၂၅ (UTC) d4ij5zxpmzqxnkpmsash3lz5cfi43i8 3 270937 876827 2025-06-07T09:01:44Z Welcome-Bot 40494 ကြိုဆိုပါသည်! 876827 wikitext text/x-wiki == ဝီကီပီးဒီးယားမှ နွေးထွေးစွာ ကြိုဆိုပါတယ် Kyaw Myo Htut01 ! == {| class="plainlinks" cellspacing="0" cellpadding="0" style="margin:0 0 1em; width:100%;" | style="width:45%; vertical-align:top; border:1px solid #fad67d; background-color:#faf6ed;" | <div style="border-bottom:1px solid #fad67d; background-color:#faecc8; padding:0.2em 0.5em; font-size:110%;">[[File:Gnome-colors-alacarte.svg|21px|link=|]] '''ပထမအဆင့် မိတ်ဆက်'''</div> <div style="border-bottom:1px solid #fad67d; padding:0.4em 1em 0.3em;"> [[Wikipedia:နိဒါန်း|ဝီကီပီးဒီးယား]]ရဲ့ '''[[Wikipedia:Five pillars|လမ်းစဉ်ငါးရပ်]]'''ကို ဦးစွာဖတ်ကြည့်ဖို့ အကြံပြုပါတယ်။ အကောင့်ကို မှတ်ပုံတင်ပြုလုပ်ပြီးတဲ့နောက် '''[[အကူအညီ:မိတ်ဆက်|မိတ်ဆက်ခြင်း]]''' နှင့် '''[[WP:FAQ|မေးလေ့ရှိသော မေးခွန်းများ]]''' က သင့်ကို အများကြီး အကူအညီပေးပါလိမ့်မယ်။ သူတို့တွေက ဝီကီပီးဒီးယားမှာ တည်းဖြတ်နည်းနဲ့ ရေးသားဟန်တွေ၊ အခြား သိသင့်တာတွေကို ပြောပြပေးသွားပါလိမ့်မယ်။ ဝီကီပီးဒီးယားမှာ ပါဝင်ဖို့ သင့်မှာ နည်းပညာဆိုင်ရာတွေ တတ်ကျွမ်းနေဖို့ မလိုပါဘူး။ ပါဝင်ဆောင်ရွက်တဲ့နေရာမှာ ''[[WP:BOLD|သတ္တိရှိပါ]]''။ ပြီးတော့ တခြားသူတွေအပေါ်မှာ ''ရိုးရိုးသားသား ပြုမူဆက်ဆံပါ''။ ဒီနေရာဟာ ''[[w:wiki|ဝီကီ]]'' ဖြစ်ပြီး အလွန့်အလွန် လွယ်ကူပါတယ်။ </div> <div style="border-bottom:1px solid #fad67d; background-color:#faecc8; padding:0.2em 0.5em; font-size:110%;">[[File:Help-browser.svg|21px|link=| ]] '''အကူအညီရယူခြင်း'''</div> <div style="padding:0.4em 1em 0.3em;"> * အကူအညီလိုရင် ဝီကီပီးဒီးယား [[Wikipedia:လက်ဖက်ရည်ဆိုင်|လက်ဖက်ရည်ဆိုင်]]မှာ ဒါမှမဟုတ် [[ဖေ့စ်ဘွတ်ခ်|Facebook]] ထဲက [http://www.facebook.com/groups/my.wikipedia မြန်မာဝီကီအဖွဲ့ရဲ့စာမျက်နှာ] မှာ ဝင်ရောက်မေးမြန်း ဆွေးနွေးနိုင်ပါတယ်။ * ဝီကီကို ဘယ်လိုစသုံးရမယ် ဆိုတာကိုတော့ [[Wikipedia:Cheatsheet|တည်းဖြတ်နည်း]] စာမျက်နှာမှာ ကြည့်ပါ။ * တည်းဖြတ်ခြင်းအကြောင်း နှိုက်နှိုက်ချွတ်ချွတ်လေ့လာချင်တယ် ဆိုရင်တော့ [[Wikipedia:ဆောင်းပါးများကို တည်းဖြတ်ခြင်း|ဒီစာမျက်နှာ]]ကို ဖတ်ကြည့်ပါ။ * မေးမြန်းစရာတွေ ရှိတယ်ဆိုရင် [[WP:Q|ဒီနေရာမှာ]] မေးမြန်းနိုင်ပါတယ်။ * သင့်အနေနဲ့ [[WP:Administrators|စီမံခန့်ခွဲသူ]]တစ်ဦးဦးကိုလည်း သူတို့ရဲ့ ဆွေးနွေးချက် စာမျက်နှာကနေတဆင့် ဆက်သွယ်နိုင်ပါတယ်။ * ယူနီကုဒ်ဖောင့် သွင်းဖို့ အခက်အခဲရှိရင် [https://unicodetoday.org/fonts/ ဒီမှာ] ကြည့်ပါ။ * ဘာကီးဘုတ် သုံးရမလဲ မသိရင် [https://unicodetoday.org/keyboards/ ဒီမှာ] ကြည့်ပါ။ </div> | style="padding:0 0.5em;" | | style="width:55%; vertical-align:top; border:1px solid #abd5f5; background-color:#f1f5fc;" | <div style="border-bottom:1px solid #abd5f5; background-color:#d0e5f5; padding:0.2em 0.5em; font-size:110%;">[[File:Gnome-applications-utilities.svg|21px|link=|]] '''မှတ်သားဖွယ်ရာများ'''</div> <div style="border-bottom:1px solid #abd5f5; padding:0.4em 1em 0.3em;"> * စမ်းသပ်ကြည့်ချင်တယ်ဆိုရင် [[Wikipedia:Sandbox|ဒီစာမျက်နှာ]]ကို သုံးပြီး စာမျက်နှာတည်းဖြတ်မှုကို စမ်းသပ်နိုင်ပါတယ်။ * ဆောင်းပါးသစ်တစ်ပုဒ် စတင်ရေးသားချင်တယ်ဆိုရင် [[WP:YFA|သင်၏ ပထမဆုံးဆောင်းပါး]] စာမျက်နှာကို ဖတ်ကြည့်ပါ။ * ဆောင်းပါးသစ်အတွက် အမည်ပေးဖို့ အခက်အခဲရှိနေရင် [[Wikipedia:ဆောင်းပါးခေါင်းစဉ်များ|ဒီစာမျက်နှာကို]] ဖတ်ကြည့်ပါ။ * [[Help:ပုံတင်နည်းလမ်းညွှန်]] မှာ ပုံတင်နည်း၊ ထည့်သွင်းအသုံးပြုနည်းတွေ ရှင်းပြထားပါတယ်။ * [[Wikipedia:ပုံအသုံးပြုခြင်း မူဝါဒ|ပုံအသုံးပြုခြင်း မူဝါဒ]] က မြန်မာဝီကီပီးဒီးယားမှာ ဘယ်လိုပုံတွေ တင်သင့် မတင်သင့်ဆိုတာကို ဆုံးဖြတ်နိုင်ဖို့ ကူညီပေးပါလိမ့်မယ်။ * ကျေးဇူးပြုပြီးတော့ ဆွေးနွေးချက် စာမျက်နှာတွေမှာ &#126;&#126;&#126;&#126; ရိုက်ထည့်ပြီး သင့်အမည်ကို လက်မှတ်ထိုးပေးပါ။ * သင့်အကောင့်အတွက် [[Special:Preferences#mw-prefsection-gadgets|gadgets]] (custom features) ကိုလည်း အသုံးပြုနိုင်ပါတယ်။ * [[wiktionary:my:Wiktionary:သတ်ပုံ|သတ်ပုံကျမ်း]]မှာ စာလုံးပေါင်း၊ သတ်ပုံသတ်ညွှန်းများ စစ်နိုင်ပါတယ်။ </div> <div style="border-bottom:1px solid #abd5f5; background-color:#d0e5f5; padding:0.2em 0.5em; font-size:110%;">[[File:Tango Globe of Letters.svg|21px|link=| ]] '''Welcome!'''</div> <div style="padding:0.4em 1em 0.3em;"> [[File:Nice Cup of Tea.jpg|200px|right|မြန်မာဝီကီပီးဒီးယားမှ လှိုက်လှဲစွာ ကြိုဆိုပါတယ်။ မိတ်ဆွေ စိတ်ပါဝင်စားရာ ကဏ္ဍတွင် ပါဝင်၍ ဆောင်းပါး ရေးသားနိုင်ပါတယ်။]] Welcome to '''Myanmar Wikipedia'''! I hope you enjoy improving and editing this [[ဝီကီပီးဒီးယား|Wikipedia]] project. These pages are especially useful for those who are literate in Burmese. However, even experienced Wikipedians who don't know any Burmese have helped out with other things, such as updating images from Commons, so don't be afraid to improve the wiki any way you can! Remember, someone else can always come later and fix any changes you make that are not perfect. Thank you. </div> |}<!-- Template:Welcome --> --[[အသုံးပြုသူ:Welcome-Bot|Welcome-Bot]] ([[အသုံးပြုသူ ဆွေးနွေးချက်:Welcome-Bot|ဆွေးနွေး]]) ၀၉:၀၁၊ ၇ ဇွန် ၂၀၂၅ (UTC) lcp19tg4oiy8f2v73eip0oael2vz61b 3 270938 876828 2025-06-07T09:01:54Z Welcome-Bot 40494 ကြိုဆိုပါသည်! 876828 wikitext text/x-wiki == ဝီကီပီးဒီးယားမှ နွေးထွေးစွာ ကြိုဆိုပါတယ် Suwannachai Thaopheng ! == {| class="plainlinks" cellspacing="0" cellpadding="0" style="margin:0 0 1em; width:100%;" | style="width:45%; vertical-align:top; border:1px solid #fad67d; background-color:#faf6ed;" | <div style="border-bottom:1px solid #fad67d; background-color:#faecc8; padding:0.2em 0.5em; font-size:110%;">[[File:Gnome-colors-alacarte.svg|21px|link=|]] '''ပထမအဆင့် မိတ်ဆက်'''</div> <div style="border-bottom:1px solid #fad67d; padding:0.4em 1em 0.3em;"> [[Wikipedia:နိဒါန်း|ဝီကီပီးဒီးယား]]ရဲ့ '''[[Wikipedia:Five pillars|လမ်းစဉ်ငါးရပ်]]'''ကို ဦးစွာဖတ်ကြည့်ဖို့ အကြံပြုပါတယ်။ အကောင့်ကို မှတ်ပုံတင်ပြုလုပ်ပြီးတဲ့နောက် '''[[အကူအညီ:မိတ်ဆက်|မိတ်ဆက်ခြင်း]]''' နှင့် '''[[WP:FAQ|မေးလေ့ရှိသော မေးခွန်းများ]]''' က သင့်ကို အများကြီး အကူအညီပေးပါလိမ့်မယ်။ သူတို့တွေက ဝီကီပီးဒီးယားမှာ တည်းဖြတ်နည်းနဲ့ ရေးသားဟန်တွေ၊ အခြား သိသင့်တာတွေကို ပြောပြပေးသွားပါလိမ့်မယ်။ ဝီကီပီးဒီးယားမှာ ပါဝင်ဖို့ သင့်မှာ နည်းပညာဆိုင်ရာတွေ တတ်ကျွမ်းနေဖို့ မလိုပါဘူး။ ပါဝင်ဆောင်ရွက်တဲ့နေရာမှာ ''[[WP:BOLD|သတ္တိရှိပါ]]''။ ပြီးတော့ တခြားသူတွေအပေါ်မှာ ''ရိုးရိုးသားသား ပြုမူဆက်ဆံပါ''။ ဒီနေရာဟာ ''[[w:wiki|ဝီကီ]]'' ဖြစ်ပြီး အလွန့်အလွန် လွယ်ကူပါတယ်။ </div> <div style="border-bottom:1px solid #fad67d; background-color:#faecc8; padding:0.2em 0.5em; font-size:110%;">[[File:Help-browser.svg|21px|link=| ]] '''အကူအညီရယူခြင်း'''</div> <div style="padding:0.4em 1em 0.3em;"> * အကူအညီလိုရင် ဝီကီပီးဒီးယား [[Wikipedia:လက်ဖက်ရည်ဆိုင်|လက်ဖက်ရည်ဆိုင်]]မှာ ဒါမှမဟုတ် [[ဖေ့စ်ဘွတ်ခ်|Facebook]] ထဲက [http://www.facebook.com/groups/my.wikipedia မြန်မာဝီကီအဖွဲ့ရဲ့စာမျက်နှာ] မှာ ဝင်ရောက်မေးမြန်း ဆွေးနွေးနိုင်ပါတယ်။ * ဝီကီကို ဘယ်လိုစသုံးရမယ် ဆိုတာကိုတော့ [[Wikipedia:Cheatsheet|တည်းဖြတ်နည်း]] စာမျက်နှာမှာ ကြည့်ပါ။ * တည်းဖြတ်ခြင်းအကြောင်း နှိုက်နှိုက်ချွတ်ချွတ်လေ့လာချင်တယ် ဆိုရင်တော့ [[Wikipedia:ဆောင်းပါးများကို တည်းဖြတ်ခြင်း|ဒီစာမျက်နှာ]]ကို ဖတ်ကြည့်ပါ။ * မေးမြန်းစရာတွေ ရှိတယ်ဆိုရင် [[WP:Q|ဒီနေရာမှာ]] မေးမြန်းနိုင်ပါတယ်။ * သင့်အနေနဲ့ [[WP:Administrators|စီမံခန့်ခွဲသူ]]တစ်ဦးဦးကိုလည်း သူတို့ရဲ့ ဆွေးနွေးချက် စာမျက်နှာကနေတဆင့် ဆက်သွယ်နိုင်ပါတယ်။ * ယူနီကုဒ်ဖောင့် သွင်းဖို့ အခက်အခဲရှိရင် [https://unicodetoday.org/fonts/ ဒီမှာ] ကြည့်ပါ။ * ဘာကီးဘုတ် သုံးရမလဲ မသိရင် [https://unicodetoday.org/keyboards/ ဒီမှာ] ကြည့်ပါ။ </div> | style="padding:0 0.5em;" | | style="width:55%; vertical-align:top; border:1px solid #abd5f5; background-color:#f1f5fc;" | <div style="border-bottom:1px solid #abd5f5; background-color:#d0e5f5; padding:0.2em 0.5em; font-size:110%;">[[File:Gnome-applications-utilities.svg|21px|link=|]] '''မှတ်သားဖွယ်ရာများ'''</div> <div style="border-bottom:1px solid #abd5f5; padding:0.4em 1em 0.3em;"> * စမ်းသပ်ကြည့်ချင်တယ်ဆိုရင် [[Wikipedia:Sandbox|ဒီစာမျက်နှာ]]ကို သုံးပြီး စာမျက်နှာတည်းဖြတ်မှုကို စမ်းသပ်နိုင်ပါတယ်။ * ဆောင်းပါးသစ်တစ်ပုဒ် စတင်ရေးသားချင်တယ်ဆိုရင် [[WP:YFA|သင်၏ ပထမဆုံးဆောင်းပါး]] စာမျက်နှာကို ဖတ်ကြည့်ပါ။ * ဆောင်းပါးသစ်အတွက် အမည်ပေးဖို့ အခက်အခဲရှိနေရင် [[Wikipedia:ဆောင်းပါးခေါင်းစဉ်များ|ဒီစာမျက်နှာကို]] ဖတ်ကြည့်ပါ။ * [[Help:ပုံတင်နည်းလမ်းညွှန်]] မှာ ပုံတင်နည်း၊ ထည့်သွင်းအသုံးပြုနည်းတွေ ရှင်းပြထားပါတယ်။ * [[Wikipedia:ပုံအသုံးပြုခြင်း မူဝါဒ|ပုံအသုံးပြုခြင်း မူဝါဒ]] က မြန်မာဝီကီပီးဒီးယားမှာ ဘယ်လိုပုံတွေ တင်သင့် မတင်သင့်ဆိုတာကို ဆုံးဖြတ်နိုင်ဖို့ ကူညီပေးပါလိမ့်မယ်။ * ကျေးဇူးပြုပြီးတော့ ဆွေးနွေးချက် စာမျက်နှာတွေမှာ &#126;&#126;&#126;&#126; ရိုက်ထည့်ပြီး သင့်အမည်ကို လက်မှတ်ထိုးပေးပါ။ * သင့်အကောင့်အတွက် [[Special:Preferences#mw-prefsection-gadgets|gadgets]] (custom features) ကိုလည်း အသုံးပြုနိုင်ပါတယ်။ * [[wiktionary:my:Wiktionary:သတ်ပုံ|သတ်ပုံကျမ်း]]မှာ စာလုံးပေါင်း၊ သတ်ပုံသတ်ညွှန်းများ စစ်နိုင်ပါတယ်။ </div> <div style="border-bottom:1px solid #abd5f5; background-color:#d0e5f5; padding:0.2em 0.5em; font-size:110%;">[[File:Tango Globe of Letters.svg|21px|link=| ]] '''Welcome!'''</div> <div style="padding:0.4em 1em 0.3em;"> [[File:Nice Cup of Tea.jpg|200px|right|မြန်မာဝီကီပီးဒီးယားမှ လှိုက်လှဲစွာ ကြိုဆိုပါတယ်။ မိတ်ဆွေ စိတ်ပါဝင်စားရာ ကဏ္ဍတွင် ပါဝင်၍ ဆောင်းပါး ရေးသားနိုင်ပါတယ်။]] Welcome to '''Myanmar Wikipedia'''! I hope you enjoy improving and editing this [[ဝီကီပီးဒီးယား|Wikipedia]] project. These pages are especially useful for those who are literate in Burmese. However, even experienced Wikipedians who don't know any Burmese have helped out with other things, such as updating images from Commons, so don't be afraid to improve the wiki any way you can! Remember, someone else can always come later and fix any changes you make that are not perfect. Thank you. </div> |}<!-- Template:Welcome --> --[[အသုံးပြုသူ:Welcome-Bot|Welcome-Bot]] ([[အသုံးပြုသူ ဆွေးနွေးချက်:Welcome-Bot|ဆွေးနွေး]]) ၀၉:၀၁၊ ၇ ဇွန် ၂၀၂၅ (UTC) thosh8dtrstlmcby5nrjoi9zyrzb8ee 0 270939 876842 2025-06-07T11:18:47Z Salai Rungtoi 22844 [[မြင့်ဆွေ]] စာမျက်နှာကို [[မြင့်ဆွေ (သံတူကြောင်းကွဲ)]] သို့ Salai Rungtoiက ရွှေ့ခဲ့သည်: it is confusing so I have to rename it 876842 wikitext text/x-wiki #REDIRECT [[မြင့်ဆွေ (သံတူကြောင်းကွဲ)]] drtrfu8qfjoseiz7m37uvcaxkut1361